ΘΕΣΣΑΛΩΝ ΥΓΕΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 11 by Θεσσαλική Press

ΙΑΤΡΙΚΟΣ Ο∆ΗΓΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 • ΤΕΥΧΟΣ 11

60 Γενική Κλινική «Η Ελπίς» Δ. Παπαϊωάννου

Συνέντευξη:

Κωνσταντίνος Νταφόπουλος Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

6 ΜαιευτικήΓυναικολογική Κλινική Κωνσταντινόπουλου

∆ιανέµεται δωρεάν σε όλη την ΘεσσαλίαΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

ΚΟΥΤΑΝΙΤΗΣ Μ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ - ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΟΣ

ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ-ΒΙΟΧΗΜΙΚΟ-ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ-ΟΡΜΟΝΙΚΟ ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ & ΑΝΤΙΒΙΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ, ΑΙΜΟΛΗΨΙΕΣ ΝΕΟΓΝΩΝ

24ΩΡΗ

ΚΑΛΥΨΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ & ΑΡΓΙΕΣ 6988 386 745

ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΚΕΝΔΕΡΑΝΗ 66 (ΓΑΛΛΙΑΣ ΜΕ ΣΠΥΡΙΔΗ)

ΤΗΛ. : 24210 27003 KIN. : 6977 977 628

edi to rial

Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΚΟΜΜΑΤΑ

πειτα απο ένα καλοκαιρινό διάλειμμα το περιοδικό Θεσσαλών Υγεία βρίσκεται και πάλι στα χέρια σας με ιδιαίτερα Φθινοπωρινά θέματα που θα σας απασχολήσουν από την αρχή του Σεπτέμβρη!!! Στο συγκεκριμένο τεύχος του Θεσσαλών Υγεία θα δείτε τη συνέντευξη του κυρίου Κ. Νταφόπουλου Καθηγητή Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας , που σχετίζεται με το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας και συγκεκριμένα τη μονάδα της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Μην ξεχνάμε ότι η πρόληψη μας αφορά όλο το χρόνο όπως και το «Θεσσαλών Υγεία» αφού έχοντας συναίσθηση της ευαισθησίας του χώρου στον οποίο αναφέρεται και εξελίσσεται, προσπαθεί διαρκώς με συνέπεια, επιμονή και τη δική σας στήριξη να επιτυγχάνει την άριστη ενημέρωση και ποιότητα στην επικοινωνία του γιατρού με τον πολίτη. Οι ιατροί μας αποτελούν τη δυναμική ομάδα του περιοδικού μας καθώς είναι πρόθυμοι να ενημερώσουν το κοινό μας και να λύσουν οποιαδήποτε απορία μας πάνω στο αντικείμενό τους. Εμείς με τη σειρά μας τους δίνουμε τη δυνατότητα να συνυπάρξουν σε ένα περιοδικό το οποίο σέβεται και εκτιμά τόσο τους ίδιους όσο και το κοινό τους προασπίζοντας και αναλύοντας εξαιρετικά ενδιαφέροντα θέματα γύρω από την υγεία. ΕΚ∆ΟΤΗΣ Βαγγέλης Κωνσταντάκος ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΑ ∆ΗΜΗΤΡΑ

Ο Ιατρικόσ οδηγόσ διανέµεται δωρεάν µε την εφηµερίδα «Θεσσαλική PRESS» 28ησ Οκτωβρίου 85, ΒΟΛΟΣ, Τηλ.: 24210 36610, ΦΑΧ: 24210 34320 www.thessalikipress.gr - info@thessalikipress.gr 4

Θεσσαλική press

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ Ιφιγένεια Γιαννοπούλου ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ∆Α

Θεοδώρα Τζανή, ∆ήµητρα Κοµµατά, Αντώνης Παπαϊωάννου, Χριστίνα Ράπτη

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΠΟΥΛΟΣ*

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΤΑΦΟ

ικολογίας

Γυνα Καθηγητής Μαιευτικής και του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας

Ξανά σε λειτουργία ενης η Μονάδα Υποβοηθούµ Λ Αναπαραγωγής του ΠΓΝ γίας (EBCOG). πρόκειται Όπως αντιλαµβάνεστε, γεί βάσει για µία Μονάδα που λειτουρ ύστερ α µε εξαιρετιΚύριε Καθη γητά, διεθνών προδιαγραφών ηµα διάστ κό . από ένα χρονι κή αποτελεσµατικότητα δα Μονά η τή συντοπου ήταν κλεισ Για να σας περιγράψω εν ραπροσω ρινής Υποβοηθούµενης Αναπα µία το πρόβλ ηµα της ιακό της ΜΥΑ, γωγής στο Πανεπιστηµ διακοπής της λειτουργίας Λάριετε ότι η Εθνική Γενικό Νοσοκοµείο γνωρίζ να πρέπει θα ρα. ης Ανασας, άνοιξε την ∆ευτέ Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούµεν λήµατα ο αρµόδιος Πείτε µας τι προβ παραγωγής (ΕΑΙΥΑ) είναι υργήκαι ελέγυπήρχαν και δηµιο κρατικός φορέας που θέτει η; και τα νοµικά τα θηκε αυτή η αναστάτωσ ονικά, χει τα επιστηµ ενηµεργίας των Αρχικά θα ήθελα να σας ηθικά πλαίσια της λειτου θούµενα µε το ρώσω ότι η Μονάδα Υποβοη ΜΥΑ της Ελλάδας. Σύµφω Πανετου (ΜΥΑ) ς ιδρύαγωγή ΜΥΑ νης Αναπαρ Π.∆. 20/18-02-2016, οι οµείου µε άδεια της πιστηµιακού Γενικού Νοσοκ ονται και λειτουργούν ργεί αποτεΛάρισας (ΠΓΝΛ) λειτου η οποία ελέγχει αν πληρού ΕΑΙΥΑ, και εδώ εια λεσµατικά και µε ασφάλ νται οι νόµιµες προϋποθέσεις. σας υψηλού επιαρκετά έτη, παρέχοντας ως, βάσει της ισχύου Εποµέν ισε υπογόν της Ελλάπέδου υπηρεσίες όχι µόνο νοµοθεσίας, όλες οι ΜΥΑ αλλά και ές, θα πρέµα ζευγάρια της Θεσσαλίας δας, δηµόσιες και ιδιωτικ ς. Περίκανόνες άλλων περιοχών της Ελλάδα πει να ακολουθήσουν τους ς γονιαδειοδότην για που 400 κύκλοι εξωσωµατική ΕΑΙΥΑ η που θέτει τρικών από το 2016 µοποίησης, 100 κύκλοι ενδοµη τηση τους. Έτσι λοιπόν, και ανάλο∆ιοικητον µε ασία σπερµατεγχύσεων, καθώς σε στενή συνεργ ης γαµετών είχαµε µαζί γοι αριθµοί κρυοσυντήρησ τή του ΠΓΝΛ κ. Π. Νάνο ετησίως. δικαιολογηκαι εµβρύων εκτελούνται αποστείλει τα σχετικά της νος Υπεύθυ ως τιµή αυτά ορίζοΈχω την τικά, στην ΕΑΙΥΑ, όπως ώσω ότι είναι 02-2016 για Μονάδας να σας ενηµερ νται από το Π.∆. 20/18ες στην µία από τις ελάχιστες Μονάδ ότηση της ΜΥΑ και είχαµε αδειοδ την λάβει έχει ογηθεί η Ελλάδα (συνολικά 3) που διευκρινίσει ότι είχε δροµολ πιστοπιστοποιεδώ και πέντε έτη την διεθνή διαδικασία χορήγησης του εξειδίκευευµένο στο ποίηση για χορήγηση της ητικού από φορέα διαπιστ αγωγής για τον έλεγχο της σης της Ιατρικής της Αναπαρ 9001) (ISO Ε.ΣΥ.∆. α Ανθρώπιαπό την Ευρωπαϊκή Εταιρεί ποιότητας. λογίας ι σχενης Αναπαραγωγής και Εµβρυο Το πρόβληµα που υπάρχε µεγαλύτερη ISO είναι (ESHRE), η οποία είναι η τικά µε τη διαδικασία του µονική ΕταιΕπιστη ικότερη το οποίο, µε σηµαντ και το απαιτούµενο κόστος ς στον Ιατρική ής βιώνει αγωγικ που εια Αναπαρ ρεία την οικονοµική δυσχέρ Ευρωπαϊκό έτη, είναι κόσµο, καθώς και από το η χώρα µας τα τελευταία ΓυναικολοΚολλέγιο Μαιευτικής και

Στην ΚΟΜΜΑΤΑ ∆ΗΜΗΤΡΑ

8 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΤΑΦΟΠΟΥΛΟΣ Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

τη χρηµαδύσκολο να καλυφθεί από το ΠΓΝΛ. Το τοδότηση του ΕΣΥ προς ωπίζουν ίδιο πρόβληµα βέβαια αντιµετ Νοσοκοκαι οι άλλες δηµόσιες ΜΥΑ Ιωαννίνων, µείων των Αθηνών, των της Αλεξανδρούπολης κλπ. µαΑποτέλεσµα αυτού του προβλή ησης των τος είναι η αδυναµία υλοποί αδειοδόπροαπαιτούµενων για την ων νοσοτηση των ΜΥΑ των δηµόσι ορίζοντα κοµείων στο στενό χρονικό ώς, η ΕΑΙπου θέτει η ΕΑΙΥΑ. ∆υστυχ την παραΥΑ ουσιαστικά αγνοώντας ρησε προχώ α, τικότητ πάνω πραγµα γίας της στην αναστολή της λειτουρ µας αλλά και ΜΥΑ του Νοσοκοµείου οµείων από άλλων δηµόσιων Νοσοκ τις 11/6/2017. δηµόΟι Υπεύθυνοι των ΜΥΑ των

6-7 Παρουσίαση ΜαιευτικήςΓυναικολογικής Κλινικής Κωνσταντινόπουλου 8

Περιεχόμενα

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

8-9 Κ ωνσταντίνος Νταφόπουλος Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Ξανά σε λειτουργία η Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του ΠΓΝΛ

32-33 Αντώνιος Ντάφος Οφθαλμίατρος 34-35 Ε υτυχία Τούλιου- Πίπη Οφθαλμίατρος 36 Θεοδώρα Καροτσάκη Καρδιόλογος 37 Κωνσταντίνος Ευσταθίου Ουρολόγος

10-11 Βασίλειος Ψήφος Καρδιολόγος

38-39 Π απαδημητρίου Ελένη Παιδίατρος

12-13 Αχιλλέας Νικολάου Αγγειοχειρουργός

40-41 Κ ωνσταντίνος Πάτσης Πλαστικός Χειρουργός

14-15 Βασίλειος Σαλεπτσής Αγγειοχειρουργός

42-43 Θ εόδωρος Αργυρίου Φυσικοθεραπευτής

16-17 Γεώργιος Καραδαγλής Γυναικολόγος

44-45 Κ ωνσταντίνος Μαραβέγιας Γενικός Χειρουργός

18-19 Παναγιώτης Λούτσος Γυναικολόγος

46-47 Μ αρούλα Κανδύλη Ψυχολόγος

20-21 Παναγιώτης Πολύζος Γυναικολόγος

48-49 Π αρουσίαση Κλινικής «Υγεία»

22-23 Κωνσταντίνος Πισσαρίδης Καρδιολόγος

50-51 Δ ημήτριος Νταλιός Ακοολόγος

24-25 Γεώργιος Ράπτης Μικροβιολόγος 26-27 Στέργιος Μπρίζας Νευροχειρουργός 28-29 Γεώργιος Βαβέτσης Ορθοπεδικός 30-31 Κένταυρος Κέντρο Φυσικής Αποκατάστασης

52 Κλινική «Αγίου Γεωργίου» 53 Νικόλαος Καραγιάννης Διαιτολόγος 55 Επαμεινώνδας Κουτσιαρής Ουρολόγος 57 Κωνσταντίνος Μπουρτζάλας Ωτορινολαρυγγολόγος 58-59 Κλινική «Υγεία» ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

ΤΑ ΤΜHΜΑΤA • ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ • ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ • ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΕΩΝ • ΥΠΕΡΗΧΟΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ

Αγίου Νικολάου 35 Βόλος Τ| 24210 94410-20-30 Ε| klinikikonstantinopoulou@gmail.com

χρόνια παρουσίας... Πάντα με ασφάλεια και συνέπεια δίπλα στη γυναίκα

ρα έ τ η μ η τ Δίπλα σ ης τ ό ρ ω μ και το Η κλινική είναι συμβεβλημένη με τον ΕΟΠΥΥ

Είναι η μόνη νόμιμα αδειοδοτημένη απο το Υπουργείο Υγείας κλινική στο Νομό Μαγνησίας για την διενέργεια γυναικολογικών χειρουργείων

Εχει πιστοποίηση ISO 9001:2008 της εταιρειας Swiss Approval για παροχή υπηρεσιών υγείας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περιθαλψης-ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΤΑΦΟΠΟΥΛΟΣ* Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Ξανά σε λειτουργία η Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του ΠΓΝΛ Στην ΚΟΜΜΑΤΑ ΔΗΜΗΤΡΑ Κύριε Καθηγητά, ύστερα από ένα χρονικό διάστημα που ήταν κλειστή η Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, άνοιξε την Δευτέρα. Πείτε μας τι προβλήματα υπήρχαν και δημιουργήθηκε αυτή η αναστάτωση; Αρχικά θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι η Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΜΥΑ) του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας (ΠΓΝΛ) λειτουργεί αποτελεσματικά και με ασφάλεια εδώ και αρκετά έτη, παρέχοντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες όχι μόνο σε υπογόνιμα ζευγάρια της Θεσσαλίας αλλά και άλλων περιοχών της Ελλάδας. Περίπου 400 κύκλοι εξωσωματικής γονιμοποίησης, 100 κύκλοι ενδομητρικών σπερματεγχύσεων, καθώς και ανάλογοι αριθμοί κρυοσυντήρησης γαμετών και εμβρύων εκτελούνται ετησίως. Έχω την τιμή ως Υπεύθυνος της Μονάδας να σας ενημερώσω ότι είναι μία από τις ελάχιστες Μονάδες στην Ελλάδα (συνολικά 3) που έχει λάβει εδώ και πέντε έτη την διεθνή πιστοποίηση για χορήγηση της εξειδίκευσης της Ιατρικής της Αναπαραγωγής από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας (ESHRE), η οποία είναι η μεγαλύτερη και σημαντικότερη Επιστημονική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής στον κόσμο, καθώς και από το Ευρωπαϊκό Κολλέγιο Μαιευτικής και Γυναικολο8

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

γίας (EBCOG). Όπως αντιλαμβάνεστε, πρόκειται για μία Μονάδα που λειτουργεί βάσει διεθνών προδιαγραφών με εξαιρετική αποτελεσματικότητα. Για να σας περιγράψω εν συντομία το πρόβλημα της προσωρινής διακοπής της λειτουργίας της ΜΥΑ, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΑΙΥΑ) είναι ο αρμόδιος κρατικός φορέας που θέτει και ελέγχει τα επιστημονικά, τα νομικά και τα ηθικά πλαίσια της λειτουργίας των ΜΥΑ της Ελλάδας. Σύμφωνα με το Π.Δ. 20/18-02-2016, οι ΜΥΑ ιδρύονται και λειτουργούν με άδεια της ΕΑΙΥΑ, η οποία ελέγχει αν πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις. Επομένως, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, όλες οι ΜΥΑ της Ελλάδας, δημόσιες και ιδιωτικές, θα πρέπει να ακολουθήσουν τους κανόνες που θέτει η ΕΑΙΥΑ για την αδειοδότηση τους. Έτσι λοιπόν, από το 2016 σε στενή συνεργασία με τον Διοικητή του ΠΓΝΛ κ. Π. Νάνο είχαμε μαζί αποστείλει τα σχετικά δικαιολογητικά, στην ΕΑΙΥΑ, όπως αυτά ορίζονται από το Π.Δ. 20/18-02-2016 για την αδειοδότηση της ΜΥΑ και είχαμε διευκρινίσει ότι είχε δρομολογηθεί η διαδικασία χορήγησης του πιστοποιητικού από φορέα διαπιστευμένο στο Ε.ΣΥ.Δ. (ISO 9001) για τον έλεγχο της ποιότητας. Το πρόβλημα που υπάρχει σχετικά με τη διαδικασία του ISO είναι το απαιτούμενο κόστος το οποίο, με την οικονομική δυσχέρεια που βιώνει η χώρα μας τα τελευταία έτη, είναι

δύσκολο να καλυφθεί από τη χρηματοδότηση του ΕΣΥ προς το ΠΓΝΛ. Το ίδιο πρόβλημα βέβαια αντιμετωπίζουν και οι άλλες δημόσιες ΜΥΑ Νοσοκομείων των Αθηνών, των Ιωαννίνων, της Αλεξανδρούπολης κλπ. Αποτέλεσμα αυτού του προβλήματος είναι η αδυναμία υλοποίησης των προαπαιτούμενων για την αδειοδότηση των ΜΥΑ των δημόσιων νοσοκομείων στο στενό χρονικό ορίζοντα που θέτει η ΕΑΙΥΑ. Δυστυχώς, η ΕΑΙΥΑ ουσιαστικά αγνοώντας την παραπάνω πραγματικότητα, προχώρησε στην αναστολή της λειτουργίας της ΜΥΑ του Νοσοκομείου μας αλλά και άλλων δημόσιων Νοσοκομείων από τις 11/6/2017. Οι Υπεύθυνοι των ΜΥΑ των δημό-

σιων Νοσοκομείων αντιδράσαμε άμεσα και συναντηθήκαμε με τον Υπουργό Υγείας κ. Α. Ξανθό προκειμένου να εξασφαλίσουμε τη λειτουργία των μονάδων μας μέχρι την αδειοδότηση τους. Αυτή η συνάντηση μας είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή της στάσης της ΕΑΙΥΑ με πρόταση της για άλλη προσωρινή λύση, η οποία όμως τελικά δεν ήταν άμεσα εφικτή. Την τελική λύση έδωσε ο Διοικητής του ΠΓΝΛ κ. Π. Νάνος, με τον οποίο έχω άριστη συνεργασία και τον συγχαίρω για την πολύτιμη βοήθεια και πρωτοβουλία του. Ο κ. Νάνος με απόφαση του ΔΣ του ΠΓΝΛ στις 22-8-2017 συνεχίζει τη λειτουργία της ΜΥΑ μέχρι την ολοκλήρωση της αδειοδότησής της, δεδομένου ότι είχαν προ της αναστολής ξεκινήσει οι διαδικασίες πιστοποίησης. Επιπρόσθετα, η Διοίκηση έχει εντάξει στο σχεδιασμό της πρόσθετο εξοπλισμό για την αναβάθμιση της ποιότητας και αποτελεσματικότητας της ΜΥΑ. Η Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας θεωρείται από τις κορυφαίες στην Ελλάδα. Τι έχει συμβάλλει σε αυτή την διάκριση; Χαίρομαι που το αναγνωρίζετε και πράγματι έτσι είναι. Τίποτε δεν είναι τυχαίο και αυτή η αναγνώριση είναι αποτέλεσμα σκληρής συνεχούς

προσπάθειας τόσο προσωπικής όσο και ομαδικής. Η ΜΥΑ εξελίχθηκε και από την εποχή που επέστρεψα από τη μετεκπαίδευση μου στο Εξωτερικό ουσιαστικά εισήγαγα τεχνικές που δεν εφαρμόζονταν στο εργαστήριο της Μονάδας και φρόντισα παράλληλα να εκπαιδεύσω κατάλληλα και το προσωπικό στις νέες τεχνικές. Είχα την τύχη να έχω δάσκαλο μία από τις σημαντικότερες διεθνείς μορφές στην Ιατρική της Αναπαραγωγής, τον Καθηγητή K. Diedrich, και μετέφερα την τεχνογνωσία που εφαρμόζαμε στο Πανεπιστήμιο της Γερμανίας στη Λάρισα. Η επιστήμη συνεχώς εξελίσσεται και με το αδιάλειπτο ερευνητικό έργο και ενεργό συμμετοχή στα μεγαλύτερα διεθνή επιστημονικά συνέδρια εξασφαλίζουμε την αριστεία και στο κλινικό μας έργο. Είναι μεγάλη η τιμή τόσο για μένα όσο και για το Πανεπιστήμιο μας να έχουν δημοσιευτεί σημαντικές επιστημονικές εργασίες σε διεθνή περιοδικά υψηλού κύρους από τη ΜΥΑ του ΠΓΝΛ. Τελειώνοντας, θα θέλαμε να μας πείτε, τα ποσοστά επιτυχίας της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας. Τα ποσοστά επιτυχίας της ΜΥΑ του ΠΓΝΛ είναι παρόμοια με τα Ευρωπαϊκά, δηλαδή κατά μέσο όρο περίπου

30% για την εξωσωματική γονιμοποίηση και 10% για την ενδομήτρια σπερματέγχυση. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουν τα υπογόνιμα ζευγάρια είναι ότι ο κυριότερος παράγοντας που καθορίζει την επιτυχία της εξωσωματικής είναι η ηλικία της γυναίκας. Τα τελευταία χρόνια, έχει διαπιστωθεί μία μετατόπιση της τεκνοποίησης σε μεγαλύτερες ηλικίες των γυναικών, αφενός λόγω των σπουδών και των επιλογών καριέρας και αφετέρου, δυστυχώς, λόγω της πρωτόγνωρης οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Ενδεικτικά να σας αναφέρω ότι σύμφωνα με δεδομένα από τις ΗΠΑ, η πιθανότητα γέννησης νεογνού με εξωσωματική γονιμοποίηση είναι 42% σε γυναίκες νεότερες από 35 έτη, ενώ αυτά τα ποσοστά μειώνονται δραματικά κάτω από 5% μετά την ηλικία των 44 ετών. Αυτό λοιπόν που θα ήθελα να συμβουλέψω στα ζευγάρια είναι να μην καθυστερούν στη διάγνωση και την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας. Σας ευχαριστώ. * Ο κ. Κωνσταντίνος Νταφόπουλος είναι Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Υπεύθυνος της Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας. Ο Καθηγητής έχει πλούσιο κλινικό και ερευνητικό έργο με διεθνή αναγνώριση στην Ιατρική της Αναπαραγωγής και την Εξωσωματική Γονιμοποίηση. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Η διαγνωστική αξία του διοισοφάγειου υπερηχοκαρδιογραφήματος Σε συνεργασία με τον Επεμβατικό Καρδιολόγο ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΨΗΦΟ MSc v.psifos@hotmail.gr

διαγνωστική αξία του διοισοφάγειου υπερηχοκαρδιογραφήματος (ΔΟΥ) είναι σήμερα αναγνωρισμένη και οι ενδείξεις της μεθόδου συνεχώς διευρύνονται. Η μέθοδος είναι ημιεπεμβατική και η σωστή εφαρμογή της απαιτεί καλή γνώση της διαθωρακικής υπερηχογραφίας. Πως γίνεται: Χορηγείται στον ασθενή τοπική αναισθησία, ώστε να μη νιώσει πόνο όταν περάσει από τον οισοφάγο του ο σωλήνας της εξέτασης. Ο γιατρός εισάγει από το στόμα του εξεταζομένου σωλήνα διαμέτρου περίπου 3 χιλιοστών, στο κάτω άκρο του οποίου υπάρχει μία μικρή συσκευή που εκπέμπει υπέρηχους. Πριν την εξέταση θα χρειασθεί να χορηγηθεί ήπια αναισθησία, για να είναι πιο ανώδυνη η εισαγωγή του μορφομετατροπέα στον οισοφάγο. Η μελέτη ολοκληρώνεται συνήθως εντός 15 λεπτών και οι καρδιακές δομές που εξετάζονται κατά προτεραιότητα είναι όσες δεν απεικονίζονται συνήθως με το διαθωρακικό υπερηχογραφημα (δομές από τα οπίσθια κυρίως τμήματα της καρδιάς, κόλποι, ωτία, βαλβίδες κ.ά.).

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ:

Εμβολογόνος καρδιοπάθεια Η αποκάλυψη πιθανής καρδιακής εμβολογόνου πηγής είναι σήμε-

ρα μία από τις κυριότερες ενδείξεις διενέργειας της διοισοφαγείου ηχοκαρδιογραφίας. Αυτές μπορεί να είναι ανωμαλίες στον αριστερό και δεξιό κόλπο και στα αντίστοιχα ωτία των κόλπων, όπως π.χ. θρόμβος, αυτόματοι ήχοι αντίθεσης, ανοικτό - βατό ωοειδές τρήμα, ανεύρυσμα μεσοκολπικού διαφράγματος, εκβλαστήσεις στις βαλβίδες, θρόμβοι στην αριστερή κοιλία καθώς και διάφοροι καρδιακοί όγκοι. Επίσης, σημαντική είναι και η διάγνωση ανωμαλιών στην θωρακική αορτή, όπως αθηρωματικών πλακών κ.λ.π. .Επίσης χρησιμοποιείται συχνά στην εκτίμηση ασθενών με κολπική μαρμαρυγή προς ηλεκτρική ανάταξη της αρρυθμίας, Εκτίμηση προσθετικών βαλβίδων Η διοισοφάγειος ηχοκαρδιογραφία είναι η διαγνωστική μέθοδος εκλογής για την εκτίμηση ανωμαλιών σε προσθετικές βαλβίδες, κυρίως στη θέση της μιτροειδούς. Μπορούμε να διαγνώσουμε με ακρίβεια παραβαλβιδικές διαφυγές, παρουσία θρόμβων, δυσλειτουργία των πτυχών κ.λ.π. Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα Η μελέτη είναι πολύ σημαντική στην εκτίμηση της παρουσίας ή όχι ενδοκαρδίτιδας στις προσθετικές βαλβίδες. Όγκοι της καρδιάς Η εξέταση έχει σημαντική αξία στην αποκάλυψη όγκων σε διάφορα

σημεία της καρδιάς, όπως στις κοιλίες, στους κόλπους, στις καρδιακές βαλβίδες αλλά και στα μεγάλα αγγεία. Συγγενείς καρδιοπάθειες Η εξέταση υπερέχει της διαθωρακικής ηχοκαρδιογραφίας στην εκτίμηση διαφόρων συγγενών ανωμαλιών, όπως μεσοκολπικών ελλειμμάτων, ανώμαλης εκβολής πνευμονικών φλεβών καθώς και συμπλοκών συγγενών καρδιοπαθειών. Η εξέταση θεωρείται πολύτιμη για την διάγνωση διαχωρισμού της αορτής.

Κόλπος Οισοφάγος

Κεφαλή του ηχοβολέα Δέσμη υπερήχων περνά τη καρδιά Στομάχι

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Κοιλία

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Αγγειακές παθήσεις Σε συνεργασία με τον Αγγειοχειρουργό ΑΧΙΛΛΕΑ Γ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ Master of Endovascular Techniques | nikolaouax@gmail. com • artiriafleva. gr ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής Τι είναι το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής;

Ανεύρυσμα είναι η μόνιμη εντοπισμένη διάταση μιας αρτηρίας, μεγαλύτερης τουλάχιστον κατά 50% της διαμέτρου της υπόλοιπης φυσιολογικής αρτηρίας του ίδιου ατόμου. Η φυσιολογική διάμετρος της κοιλιακής αορτής είναι περίπου 2 εκατοστά. Το ανεύρυσμα μπορεί να έχει διάμετρο αρκετές φορές τη διάμετρο της φυσιολογικής κοιλιακής αορτής. Αν αυτή η κατάσταση παραμείνει χωρίς θεραπεία, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι η ρήξη της αορτής και η εσωτερική αιμορραγία. Ο κίνδυνος της ρήξης εξαρτάται από την αύξηση του ανευρύσματος και από την υψηλή αρτηριακή πίεση (Υπέρταση) και συνοδεύεται από μεγάλη θνητότητα, οδηγεί σε ποσοστό τουλάχιστον 50% στο θάνατο. Όταν η θεραπεία είναι απαραίτητη, ποια θα πρέπει να είναι η επιλογή; Ανοιχτή χειρουργική επέμβαση Η ανοιχτή χειρουργική επέμβ α σ η ε ίν α ι η κλασσική μέθοδος αντιμετώπισης του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής. Στην ανοιχτή επέμβαση διενεργείται τομή στην 12

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

κοιλιακή χώρα, παρασκευάζεται κοιλιακή αορτή και το ανεύρυσμα. Αφαιρείται το ανεύρυσμα και η αποκατάσταση της κοιλιακής αορτής γίνεται με συρραφή συνθετικού μοσχεύματος. Η κλασσική αυτή μέθοδος γίνεται υπό γενική αναισθησία και χρειάζεται χρόνος από 2 – 4 ώρες. Ενδαγγειακή θεραπεία Κατά τη μέθοδο αυτή υπάρχει σαφώς λιγότερη επιβάρυνση του ασθενή από την κλασσική μέθοδο. Συμπεριλαμβάνει την αντιμετώπιση του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής, με την τοποθέτηση ενδοαυλικά ενός μοσχεύματος, το οποίο στηρίζεται σε μεταλλικό σκελετό (stent-graft). Η ενδαγγειακή επέμβαση μπορεί να διενεργηθεί με γενική, περιοχική ή τοπική αναισθησία και συνήθως για να ολοκληρωθεί απαιτούνται 2 – 3 ώρες. Ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για λίγες μέρες και μπορεί να επιστρέψει σε μικρό χρονικό διάστημα στη φυσιολογική του δραστηριότητα.

ται συνήθως με γενική αναισθησία, με μικρή τομή στον τράχηλο. Παρασκευάζεται η καρωτίδα, διανοίγεται, αφαιρείται η αθηρωματική πλάκα και στη συνέχεια συγκλείεται είτε άμεσα είτε με χρησιμοποίηση ενός εμβαλώματος (patch).

ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΗ ΝΟΣΟΣ

Τι είναι η καρωτιδική στένωση;

Είναι η νόσος που χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας στον καρωτιδικό διχασμό που έχει σαν συνέπεια τη στένωση των αγγείων. Σπάνια η στένωση μπορεί να μην οφείλεται σε αθηρωματική βλάβη αλλά σε άλλα αίτια (πχ ινομυϊκή δυσπλασία). Ενδαρτηρεκτομή καρωτίδας Πρόκειται για επέμβαση που γίνε-

Η διάρκεια της είναι συνήθως 1–2ώρες και η πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών (εγκεφαλικό, έμφραγμα μυοκαρδίου) είναι μικρότερη από 3%. Λιγότερο σοβαρή και συνήθως παροδική επιπλοκή είναι η βλάβη νεύρων της περιοχής. Αγγειοπλαστική καρωτίδας

Πρόκειται για επέμβαση που γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία, με

παρακέντηση της μηριαίας ή με πολύ μικρή τομή στη βάση του τραχήλου. Η αθηρωματική πλάκα ανακατανέμεται στο αγγειακό τοίχωμα συνήθως με τη χρησιμοποίηση ενός stent και μιας συσκευής εγκεφαλικής παρουσίας. Η διάρκειά της είναι συνήθως 1ώρα και η πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών (εγκεφαλικό, έμφραγμα μυοκαρδίου) είναι από 3% έως 5%.

στική με μπαλόνι είναι η διαπλάτυνση ενός στενωμένου αγγείου με ειδικό καθετήρα που στην άκρη του έχει ένα μικρό μπαλόνι και που εισάγεται μέσα στον αυλό του αγγείου διαμέσου του δέρματος χωρίς να γίνει χειρουργική τομή. Η επέμβαση γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία.

ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ – ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ Τι είναι το διαβητικό πόδι; Με τον όρο «διαβητικό πόδι» χαρακτηρίζονται όλες οι βλάβες των ποδιών διαβητικών ατόμων κάτω από τους αστραγάλους. Ως υψηλού κινδύνου χαρακτηρίζονται τα άτομα με νευροπάθεια (βλάβες στα αισθητικά νεύρα εξαιτίας του διαβήτη, με συνέπεια το άτομο να μην αντιλαμβάνεται τον πόνο) & περιφερική αγγειοπάθεια (που δημιουργείται λόγω της σοβαρής αρτηριοσκλήρυνσης). Δυστυχώς η κατάληξη δεν είναι πάντα καλή και ο ακρωτηριασμός δεν μπορεί πάντα να αποφευχθεί. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η πρόληψη καθώς και η σωστή εκπαίδευση του διαβητικού ασθενή πάνω στη καθημερινή φροντίδα των ποδιών του. Ποιες οι διάφορες θεραπείες της χρόνιας διαβητικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας; Η σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση της περιφερικής αρτηριοπάθειας μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: • Γενικά μέτρα για την πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη της εξελικτικής πορείας της αρτηριοπάθειας • Καταπολέμηση των παραγόντων κινδύνου • Ειδικά συντηρητικά μέτρα για την βελτίωση της παράπλευρης κυκλοφορίας • Φαρμακευτική αγωγή • Διαδερμική αγγειοδιαστολή (αγγειοπλαστική) με καθετήρα – μπαλόνι – ενδονάρθηκα (stent) • Χειρουργική θεραπεία - παρακαμπτήριες επεμβάσεις (bypass). Τι είναι η αγγειοπλαστική με μπαλόνι και η τοποθέτηση stent; Διαδερμική διαυλική αγγειοπλα-

Κατόπιν γίνεται η αγγειοπλαστική με μπαλόνι, δηλαδή ο ιατρός φουσκώνει με αέρα το μπαλόνι μέσα στο στενωμένο αγγείο. Αυτό βοηθά να διευρυνθεί το αγγείο και να αυξηθεί η ροή του αίματος που περνάει μέσα απ’ αυτό. Χειρουργική αντιμετώπιση: Η παρακαμπτήριος επέμβαση ονομάζεται από το όνομα των αρτηριών που θα συνδεθούν, π.χ. αορτο-μηριαία, μασχαλο-μηριαία, μηρο-ιγνυακή, μηρο-περιφερική. Ως φλεβικό μόσχευμα συνήθως προτιμάται η μείζων σαφηνής φλέβα σας, δηλαδή η φλέβα που βρίσκεται κάτω από το δέρμα από το πόδι χαμηλά μέχρι τη βουβωνική περιοχή. Τα συνθετικά μοσχεύματα είναι από πολύ ισχυρό υλικό είτε Dacron (πολυεστέρας) είτε PTFE στο μέγεθος των φυσιολογικών αρτηριών.

ΦΛΕΒΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ-ΚΙΡΣΟΙ

Τι είναι η φλεβική ανεπάρκεια; Η φλεβική ανεπάρκεια είναι από τις πιο συχνές παθήσεις των γυναικών σε ποσοστό 45-50% και των ανδρών σε ποσοστό 20-25%. Όταν τα τοιχώματα των φλεβών χαλαρώνουν, τότε αυτές διογκώνονται, αποκτούν ελικώσεις, και ονομάζονται κιρσοί. Το φαινόμενο των κιρσών εμφανίζεται περισσότερο στα κάτω άκρα, γι’ αυτό και χρειάζεται θεραπεία. Θεραπευτική αντιμετώπιση:

Α. Επεμβατική θεραπεία με ενδοφλέβιο laser (διοδικό laser 1470 nmELVeS) Με τη χρήση εξελιγμένων οπτικών ινών και με διαδερμική είσοδο στη φλέβα, εφαρμόζεται θερμική ακτινοβολία που κλείνει την ανεπαρκούσα φλέβα, συρρικνώνει το φλεβικό τοίχωμα και σταματάει την παλινδρόμηση του αίματος. Απαραίτητη είναι η ύπαρξη υπερηχογραφικού μηχανήματος (triplex) για την εφαρμογή της τεχνικής. Γίνεται και με τοπική αναισθησία, ενώ η συνολική ιατρική πράξη διαρκεί 50-60 λεπτά. Επίσης: • Δεν πραγματοποιούνται τομές • Η τεχνική έχει άριστο αισθητικό αποτέλεσμα • Ο ασθενής δεν χρειάζεται παυσίπονα • Επιστρέφει στην εργασία του σε 3-4 μέρες • Η παραμονή στο νοσοκομείο διαρκεί λίγες ώρες Β. Χειρουργική θεραπεία ‹stripping par invagination› Η χειρουργική αφαίρεση της παθολογικής σαφηνούς φλέβας με την τεχνική stripping, γίνεται με την πραγματοποίηση δύο μικρών τομών. Η επέμβαση αυτή πραγματοποιείται υπό τοπική, περιοχική ή γενική αναισθησία και συνδυάζεται συνήθως με την εκρίζωση των υπολοίπων εμφανών κιρσών. Το “stripping par invagination” συνίσταται στο να αποσύρει τη σαφηνή φλέβα με τη βοήθεια ενός ειδικού καθετήρα (stripper) αναστρέφοντάς την στο δικό της στόμιο και αυλό. Αυτή η τεχνική δίνει άριστα αποτελέσματα καθώς ο εγκολεασμός προκαλεί ελάχιστα τραύματα στους γειτονικούς ιστούς. Έτσι υπάρχουν λίγες μετεγχειρητικές εκχυμώσεις και καθόλου ερεθισμός στο σαφηνές νεύρο που είναι δίπλα στη φλέβα.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Νόσος των Καρωτίδων Αρτηριών Σε συνεργασία με τον Αγγειοχειρουργό ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΣΑΛΕΠΤΣΗ saleptsis.v@gmail.com

αρωτιδική νόσος (ή νόσος των καρωτίδων) είναι η στένωση ή η απόφραξη των καρωτίδων αρτηριών και συνήθως οφείλεται στην αθηροσκλήρωση (σκλήρυνση των αρτηριών). Οι καρωτίδες αρτηρίες είναι δυο μεγάλα αιμοφόρα αγγεία, ένα σε κάθε πλευρά του λαιμού, που τροφοδοτούν με αίμα (οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά) το πρόσθιο τμήμα του εγκεφάλου. Το τμήμα του εγκεφάλου που αιματώνουν οι καρωτίδες ελέγχει τη σκέψη, την ομιλία, την προσωπικότητα, την αισθητικότητα και την κινητικότητα του σώματος. Η εξέλιξη της καρωτιδικής νόσου μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική στένωση του αυλού ή ρήξη της αθηρωματικής πλάκας και απελευθέρωση θρομβωτικού υλικού που μπορεί να καταλήξει με την ροή του αίματος στις μικρότερες αρτηρίες του εγκεφάλου και να τις αποφράξει. Σαν αποτέλεσμα η μείωση ή η διακοπή της αιματικής ροής, με άλλα λόγια η διακοπή της παροχής οξυγόνου, προς τον εγκέφαλο οδηγεί σε «ασφυξία» και τελικά καταστροφή των εγκεφαλικών κυττάρων. Αυτό ονομάζεται ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, όταν η εγκεφαλική βλάβη είναι μόνιμη, η παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, όταν η διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας είναι προσωρινή. Η νόσος των καρωτίδων σχετίζεται περίπου με το 1/3 των εγκεφαλικών επεισοδίων. Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να οφείλεται και σε άλλα αίτια όπως κολπική μαρμαρυγή (αρρυθμία της καρδιάς), αθηροσκλήρωση των μικρών αγγείων του εγκεφάλου ή ενδοκρανιακή αιμορραγία.

Τρόποι αντιμετώπισης:

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Η καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή. Με χειρουργική τομή στο πλάι του λαιμού, παρασκευάζονται τα καρωτιδικά αγγεία( κοινή, έξω και έσω καρωτίδα), γίνεται διάνοιξη της έσω καρωτίδας και αφαιρείται η αθηρωματική πλάκα που προκαλεί την στένωση και αποτελεί πηγή των εγκεφαλικών επεισοδίων. Συνήθως, η επέμβαση αυτή γίνεται υπό γενική αναισθησία, μπορεί όμως να γίνει και υπό τοπική αναισθησία.

Καρωτιδική αγγειοπλαστική και stenting. Στην περίπτωση αυτή, υπό τοπική αναισθησία και προσπέλαση από την κοινή μηριαία αρτηρία ή το χέρι του ασθενούς, προωθούνται κατάλληλα σύρματα και ενδοαυλικές συσκευές προκειμένου να γίνει διάνοιξη της καρωτιδικής βλάβης με μπαλόνι και stent.

ΧΡOΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚH ΑΝΕΠAΡΚΕΙΑ Αρτηριοφλεβική επικοινωνία – Fistula

Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού

ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ξεκινάει ήπια και μπορεί να φτάσει μέχρι τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια, μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει από 2 έως 10 χρόνια. Στο τελικό στάδιο της νόσου ο ασθενής χρειάζεται άμεση υποστήριξη της νεφρικής λειτουργίας, με αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση.

Η AΦ (αρτηριοφλεβική) επικοινωνία ή fistula είναι η μέθοδος εκλογής για την αιμοκάθαρση. Για να δημιουργηθεί μια φίστουλα πρέπει να ενωθεί μια αρτηρία και μια φλέβα μαζί μέσω μιας αναστόμωσης. Με αυτή τη παράκαμψη, το αίμα ρέει γρήγορα μέσω της επικοινωνίας (φίστουλα). Αυτό μπορεί να το αισθανθεί κάποιος βάζοντας το δάκτυλο σε

μια ώριμη fistula. Οι φίστουλες δημιουργούνται συνήθως στο μη κυρίαρχο χέρι, συνήθως στο αντιβράχιο (κερκιδική αρτηρία με κεφαλική φλέβα) ή πάνω από τον αγκώνα (βραχιόνιος αρτηρία με κεφαλική φλέβα). Μια φίστουλα χρειάζεται ένα χρονικό διάστημα να ωριμάσει (περίπου δύο-τρεις μήνες). Κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης δυο βελόνες εισέρχονται στη φίστουλα, μια να τραβήξει αίμα και μια να το επιστρέψει. Τα πλεονεκτήματα της ΑΦ επικοινωνίας είναι η χαμηλή επίπτωση λοιμώξεων, επειδή δεν περιλαμβάνει ξένα υλικά, επιτρέπει λόγω της κατασκευής της υψηλές ροές (που μεταφράζεται σε πιο δραστική αιμοκάθαρση) και μια χαμηλή συχνότητα θρόμβωσης. Οι επιπλοκές είναι λίγες, αλλά αν η φίστουλα έχει υψηλή ροή και το αγγειακό δίκτυο που υποστηρίζει το υπόλοιπο χέρι είναι φτωχό, μπορεί να συμβεί το λεγόμενο σύνδρομο της υποκλοπής όπου το αίμα που εισέρχεται στο άκρο τραβιέται προς τη φίστουλα και επιστρέφει στη γενική κυκλοφορία χωρίς να αιματώνει το υπόλοιπο χέρι. Αυτό προκαλεί παγωμένο άκρο, επώδυνες κράμπες και αν είναι σοβαρή, ιστική ισχαιμία. Μια μακροπρόσθεσμη επιπλοκή είναι η εξέλιξη ανευρύσματος, μια διάταση του τοιχώματος της φλέβας που εξασθενεί από την επαναλαμβανόμενη εισαγωγή των βελονών. Για να μειωθεί ο κίνδυνος ανευρύσματος πρέπει να γίνεται κυκλική εναλλαγή θέσεων της παρακέντησης η χρήση της μεθόδου της «κουμπότρυπας» (σταθερό σημείο). Τα ανεύρυσματα μπορεί να χρειαστούν χειρουργική διόρθωση και μπορεί να βραχύνουν το λειτουργικό χρόνο ζωής της φίστουλας.

Το μόσχευμα χρησιμοποιείται όταν τα φυσικά αγγεία του ασθενούς δεν επιτρέπουν μία φίστουλα. Ωριμάζουν γρηγορότερα από τη φίστουλα και μπορεί να είναι έτοιμα μερικές εβδομάδες μετά το σχηματισμό η ακόμα συντομότερα. Όμως έχουν υψηλό κίνδυνο για στένωση που μπορεί να οδηγήσει σε πήγμα και θρόμβωση. Σαν ξένα σώματα μπορεί να μολυνθούν ευκολότερα. Τέλος μπορεί να τοποθετηθούν σε περισσότερες θέσεις, επειδή έχουν μεγάλο μήκος, όπως στον μηρό ή στον τράχηλο.

Ευρυαγγείες Με τον όρο Ευρυαγγείες εννοούμε τις διαπλατυσμένες φλέβες του δέρματος στους μηρούς, τις κνήμες ή γύρω από τους αστραγάλους, και σπανιότερα στα πόδια. Οι ευρυαγγείες μπορεί να είναι η πρώτη εκδήλωση αυξημένης φλεβικής πίεσης στα κάτω άκρα. Συνήθως εμφανίζονται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας ή μεγαλύτερες. Άλλες ονομασίες για τις ευρυαγγείες είναι αραχνοειδείς φλέβες ή σπασμένα αγγεία. Διακρίνονται σε:

1. Τηλαγγειεκτασίες, οι οποίες είναι βυσσινί χρώματος ενδοδερμικές φλέβες (εύρους μέχρι 1mm) 2. Δικτυωτές φλεβεκτασίες (reticular veins), οι οποίες είναι πρασινο-μπλε χρώματος υποδερμικές φλέβες (εύρους 1-3mm) Αποτελούν κυρίως αισθητικό πρόβλημα και σπανίως προκαλούν ενοχλήματα, όπως εντοπισμένο πόνο και κάψιμο ή αίσθημα βάρους (μυϊκής κόπωσης) της γάμπας. Η πιο αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης των ευρυαγγειών είναι με σκληροθεραπεία. Η σκληροθεραπεία (ή μικροσκληροθεραπεία) για την αντιμετώπιση των ευρυαγγειών είναι η έκχυση ειδικού φάρμακου στις ευρυαγγείες, το οποίο προκαλεί ελεγχόμενη βλάβη στο φλεβικό τοίχωμα με συνέπεια την θρόμβωση και τελικά την απορρόφησή τους. Η σύγχρονη σκληροθεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και είναι σχεδόν πάντα απαραίτητη σε κάποια φάση κατά τη θεραπεία των ευρυαγγειών. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι ανώδυνα στην χορήγηση και χωρίς επιπλοκές. Η χορήγησή τους γίνεται με ειδικές, πολύ λεπτές βελόνες, που δεν προκαλούν πόνο. Μετά την σκληροθεραπεία είναι απαραίτητη η χρήση ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης για 5 έως 10 ημέρες, ανάλογα με την περίπτωση.

Μόσχευμα για αιμοκάθαρση

Τα A V- ΑΦ ( a r t e r i ove n o u s αρτηριοφλεβικά) μοσχεύματα είναι σαν φίστουλες από πολλές απόψεις, εκτός ότι ένα τεχνητό αγγείο ενώνει μία αρτηρία και μία φλέβα. Το μόσχευμα συνήθως είναι συνθετικό υλικό, συχνά πολυτετραφθοριοαιθυλένιο (PTFE), αλλά μερικές φορές χρησιμοποιείται και μία αποστειρωμένη φλέβα ζώου. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Κύστες μαστού - τι είναι και πως αντιμετωπίζονται Σε συνεργασία με τον Dr. ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΑΡΑΔΑΓΛΗ Γυναικολόγο - Μαιευτήρα - Χειρουργό μαστού. Ειδικευθέντα & Εξειδικευθέντα στην Γερμανία

Εξειδικευμένος σε: Λαπαροσκοπική Χειρουργική, Θεραπεία ενδομητρίωσης, Υστεροσκόπηση, Κολποσκόπηση, Χειρουργική Μαστού, Γυναικολογική Ογκολογία, Ουρογυναικολογία, Κύηση υψηλού κινδύνου, VBAC

www. gynaikologoslarisa. gr

ι κύστες των μαστών είναι καλοήθη μορφώματα και αποτελούν την συχνότερη αιτία που μία γυναίκα επισκέπτεται το γιατρό της. Οι κύστες στο μαστό είναι πολύ συχνό εύρημα, είτε στον υπερηχογραφικό έλεγχο, είτε όταν είναι μεγαλύτερες σαν ψηλαφητό εύρημα. Μπορεί να είναι πολλαπλές και αμφοτερόπλευρες (και στους δύο μαστούς), ενώ πολύ συχνά δεν συνοδεύονται από κανένα απολύτως σύμπτωμα (ανάλογα με τη θέση και το μέγεθός τους). Το μέγεθός τους κυμαίνεται από λίγα χιλιοστά μέχρι αρκετά εκατοστά. Πότε γίνονται αντιληπτές; Πριν από την περίοδο μπορεί να γίνουν μεγαλύτερες και επώδυνες και συνήθως τότε γίνονται αντιληπτές. Ωστόσο είναι δυνατόν να υπάρχουν κύστες στο μαστό μιας γυναίκας που να μην μπορεί η ίδια να τις ψηλαφήσει. Πολλές φορές τις βρίσκουμε τυχαία στο υπερηχογράφημα μαστών. Στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζουν καθαρά υγρό περιεχόμενο, το οποίο φαίνεται ξεκάθαρα στον υπέρηχο και δεν απαιτείται κάποια παρέμβαση, αρκεί η τακτική παρακολούθηση. Οι μεγάλες κύστες ιδιαίτερα αν βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του μαστού, είναι ψηλαφητές και ευκίνητες και συνοδεύονται συχνά από πόνο. Οι κύστες που βρίσκονται βαθύτε16

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

ρα είναι πιο δύσκολο να ψηλαφηθούν. Πώς δημιουργούνται οι κύστες του μαστού; Η δημιουργία και ανάπτυξή των κύστεων οφείλεται στις φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στο μαστό με την ηλικία και τις ορμονικές μεταβολές. Μπορούν να αναπτυχθούν σε κάθε ηλικία, συχνότερα όμως εμφανίζονται σε νεαρές γυναίκες, αλλά και σε γυναίκες που βρίσκονται στην περιεμμηνοπαυσιακή φάση και εξαφανίζονται σταδιακά μετά την εμμηνόπαυση. Ποια είναι η αντιμετώπιση των κύστεων; Οι μικρές κύστες του μαστού συνήθως δεν χρειάζονται καμία θεραπεία.

Οι περισσότερες κύστες υποστρέφουν μόνες τους χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε παρέμβαση. Εάν η κύστη είναι μεγάλη και προ-

καλεί πόνο ή σε περιπτώσεις ταχείας αύξησης του μεγέθους της τότε θα πρέπει να παροχετευτεί με την χρήση μιας λεπτής βελόνας και κάτω από υπερηχογραφικό έλεγχο. Μόλις η κύστη αδειάσει, δεν είναι πια ψηλαφητή και ο πόνος περνάει αυτόματα. Το υγρό της κύστης μπορεί να είναι διαυγές, κίτρινο ή σκούρο πράσινο. Σε αυτές τις περιπτώσεις το υγρό είναι φυσιολογικό και όχι ανησυχητικό. Το υγρό που παροχετεύεται στέλνεται για κυτταρολογική εξέταση, ώστε να επιβεβαιωθεί το φυσιολογικό εύρημα. Εάν το περιεχόμενο της κύστης είναι αιματηρό, εάν το τοίχωμά της είναι ανώμαλο με προσεκβολές στον υπερηχογραφικό έλεγχο, ή εάν μετά την παροχέτευσή της υπάρχει ακόμα ψηλαφητό μόρφωμα τότε θα πρέπει η κύστη αυτή να μας ανησυχήσει και το υγρό που θα ληφθεί πρέπει να σταλεί οπωσδήποτε για κυτταρολογική εξέταση. Πόσο συχνή πρέπει να είναι η παρακολούθηση; Πότε χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση των κύστεων; Οι μεγάλες κύστες που παροχετεύονται θα πρέπει να παρακολουθούνται με υπέρηχο κάθε 3 ή 6 μήνες. Μία κύστη που μετά από επανειλημμένες παροχετεύσεις εξακολουθεί να υπάρχει ή και να αυξάνεται σε μέγεθος σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά. Στις περιπτώσεις που χρειάζεται να γίνει περαιτέρω διερεύνηση, γίνεται συνήθως με παρακέντηση υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση. Με αυτή τη μέθοδο, γίνεται ταυτόχρονα διαγνωστική και θεραπευτική παρέμβαση, αφού εξετάζεται το περιεχόμενο της κύστης, ενώ η αναρρόφηση

βοηθάει στο να εξαφανιστεί η κύστη. Υπάρχουν βέβαια και κύστες με περιεχόμενο που δεν είναι διαυγές στον υπέρηχο, ή σπανιότερα που εμφανίζουν σε κάποιο σημείο συμπαγές περιεχόμενο. Αυτές ονομάζονται επιπλεγμένες κύστες και συνήθως προτείνεται διερεύνηση είτε με παρακέντηση ή/ και με βιοψία, ανάλογα με το περιεχόμενο, γιατί σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να υποκρύπτουν τα λεγόμενα ενδοκυστικά καρκινώματα. Σε άλλες σπανιότερες περιπτώσεις μπορεί να εμφανίζεται σαν κυστικό μόρφωμα κάποιο απόστημα ή αιμάτωμα, ο υπερηχογραφικός έλεγχος δείχνει τη διαφορά στο περιεχόμενο της κύστης, ενώ θα πρέπει να αναζητηθούν και τα αίτια από το ιστορικό της γυναίκας. Συμπερασματικά: Οι κύστες είναι ένα συχνό εύρημα. Η καλύτερη μέθοδος διάγνωσης και κατάταξης τους είναι το υπερηχογράφημα μαστών. Η αντιμετώπιση τους αφορά μόνο τις μεγάλες κύστες και γίνεται με απλή παρακέντηση τους. Σε υποτροπές της ίδιας κύστης, σε επιπλεγμένες κύστες

και σε ύποπτο ή αβέβαιο κυτταρολογικό εύρημα, τότε μπορεί να συστηθεί η χειρουργική θεραπεία. Τα όσα αναφέρονται στο κείμενο, αποτελούν μία πολύ σύντομη πληροφόρηση και σίγουρα δεν καλύπτουν όλο το φάσμα των κυστικών παθήσεων του μαστού. Εξάλλου, η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και της αντιστοιχεί ανάλογη αντιμετώπιση. Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητο να συμβουλεύεστε κάποιον που έχει εξειδίκευση στις παθήσεις του μαστού και την χειρουργική αντιμετώπιση τους, για να σας κατευθύνει σωστά και υπεύθυνα. Έτσι μόνο θα αποφύγετε άσκοπες ή περιττές εξετάσεις και θα έχετε όχι μόνο μία σωστή και σίγουρη διάγνωση, αλλά και μία σωστή και σίγουρη θεραπεία. Ο κ. Γεώργιος Καραδαγλής είναι Γυναικολόγος – Μαιευτήρας – Μαστολόγος έχει ειδικευτεί και εξειδικευτεί στην Διαγνωστική και Χειρουργική Μαστού σε κέντρα Μαστού της Γερμανίας . Είναι μέλος και κατέχει την πιστοποίηση της Ελληνικής και Γερμανικής Εταιρείας Μαστολογίας. Στο σύγχρονο ιατρείο του προσφέρει υπερηχογραφικό έλεγχο μαστών, βιοψία μαστού με κόπτουσα βελόνη (core biopsy) και ογκολογική παρακολούθηση. Χειρουργεί σε ιδιωτικές κλινικές της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης με την τεχνική του φρουρού λεμφαδένα και της σύγχρονης ογκοπλαστικής χειρουργικής.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών Σε συνεργασία με τον Χειρουργό Γυναικολόγο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Κ. ΛΟΥΤΣΟ • loutsos.pan@gamil.com

ο σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, είναι πάθηση που εμφανίζεται σε σημαντικό ποσοστό των γυναικών και προκαλεί διαταραχές περιόδου, ακμή, υπερτρίχωση ή τριχόπτωση στο κεφάλι. Η πάθηση αυτή μπορεί επίσης να προκαλέσει υπογονιμότητα και δυσκολία στη σύλληψη. Είκοσι (20) στις 100 γυναίκες (20%) έχουν πολυκυστικές ωοθήκες. Στην Ελλάδα αυτό το ποσοστό είναι ίσως λίγο μεγαλύτερο. Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι εάν μια γυναίκα έχει πολυκυστικές ωοθήκες δε σημαίνει απαραίτητα ότι έχει και Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών.

Μόνο 6-7% των γυναικών με πολυκυστικές ωοθήκες έχει και το Σύνδρομο. Όσες γυναίκες έχουν το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών έχουν πιο έντονα συμπτώματα και άλλα προβλήματα υγείας. Τι εννοούμε με τον όρο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου αυτού; Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί ένα σύνολο ετερογενών στοιχείων τα οποία καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα κλινικών εκδηλώσεων, από τις πιο ήπιες, όπως οι διαταραχές περιόδου, στις πιο σοβαρές

όπως ο κίνδυνος ανάπτυξης σακχαρώδους διαβήτη. Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως στην εφηβεία, αν και σε πολλές γυναίκες μπορεί να εμφανιστούν αργότερα. Τα κυριότερα από τα συμπτώματα είναι τα πιο κάτω: • ακανόνιστη περίοδος ή καθόλου περίοδος • δυσκολία για επίτευξη εγκυμοσύνης (υπογονιμότητα), γιατί η γυναίκα δεν παράγει ωάρια ή δε γνωρίζει τις γόνιμες μέρες της • πολλαπλές αποβολές • αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο ή το σώμα • αυξημένο βάρος, ταχύτατη αύξηση του βάρους, δυσκολία για απώλεια βάρους • λιπαρό δέρμα, ακμή • σε βαριά περιστατικά: ανδρικού τύπου κατανομή λίπους (κοιλιά, λεπτά πόδια) • αλλαγές στη διάθεση Πώς γίνεται η διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών; Οι πολυκυστικές ωοθήκες μπορούν να διαγνωστούν με ένα υπερη-

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

χογράφημα και με ορμονικό προσδιορισμό συγκεκριμένων ορμονών μέσω μίας εξέτασης αίματος στην αρχή του κύκλου. Το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν μέχρι σήμερα οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες, είναι ότι οι περισσότεροι γιατροί προσπαθούν να θεραπεύσουν ένα σύμπτωμα, π.χ. την ακμή, το λιπαρό δέρμα, την ανωορρηξία κ.λ.π., και όχι την ίδια την ασθένεια. Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι εύκολο να διαγνωστεί σε κάποιες ασθενείς. Συνήθως στο ιστορικό αυτών των ασθενών αναφέρεται ο ακανόνιστος και απρόβλεπτος κύκλος, ο οποίος μπορεί να συνοδεύεται με έντονη αιμορραγία. Οι ασθενείς είναι συχνά υπέρβαρες με παραπάνω τριχοφυΐα (στο σώμα και στο πρόσωπο) εξαιτίας των υψηλών επιπέδων ανδρογόνων. Κάποιες ασθενείς όμως μπορεί να μην έχουν τα παραπάνω συμπτώματα. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με κολπικό υπερηχογράφημα, στο οποίο φαίνεται ότι και οι δύο ωοθήκες είναι διογκωμένες και ότι υπάρχουν πολλές μικρές κύστες που συνήθως εντοπί-

ζονται στην περιφέρεια της ωοθήκες. Όσον αφορά στο ορμονικό προφίλ αυτών των γυναικών, στα βαριά περιστατικά συνήθως ανιχνεύονται υψηλά επίπεδα ανδρογόνων (θειϊκή δε-υδρο επιανδροστερόνη, DHEA-S) και LH. Η FSH είναι σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτή η αναλογία των ορμονών FSH και LH είναι χαρακτηριστική για το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών. Πολλές ασθενείς με το Σύνδρομο έχουν επίσης υψηλά επίπεδα ινσουλίνης, γιατί εμφανίζουν αντίσταση στην ινσουλίνη. Δεν είναι ξεκάθαρο τι προκαλεί το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Όμως ξέρουμε με σιγουριά ότι η χαρακτηριστική πολυκυστική ωοθήκη προκύπτει μετά από μια παρατεταμένη περίοδο ανωορρηξίας. Οι ασθενείς αυτές έχουν υψηλά επίπεδα ανδρογόνων και LH, τα οποία τροφοδοτούν περαιτέρω το πρόβλημα και έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Η παχυσαρκία επιδεινώνει το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών γιατί ο λιπώδης ιστός εκκρίνει οιστρογόνα, τα οποία διακόπτουν την ωορρηξία.

Πώς θεραπεύεται το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών; Σήμερα, υπάρχει τρόπος θεραπείας για τις πολυκυστικές ωοθήκες, με φάρμακα ή χειρουργική επέμβαση. Η θεραπευτική προσέγγιση για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών εξαρτάται από τα συμπτώματα κάθε γυναίκας και τον πρωτεύοντα στόχο στη δεδομένη χρονική στιγμή της ζωής της, π.χ. θεραπεία ακμής ή υπερβολικής τριχοφυΐας, θεραπεία υπογονιμότητας, αντιμετώπιση άλλων προβλημάτων υγείας λόγω του συνδρόμου Για τις γυναίκες που προσπαθούν να επιτύχουν μία εγκυμοσύνη, η επίτευξή της, με ή χωρίς πρόκληση ωορρηξίας, είναι ό,τι χρειάζεται. Για τις γυναίκες που ταλαιπωρούνται από τα παραπάνω συμπτώματα, η ενδεδειγμένη θεραπεία θα αποφασιστεί μετά από την διεξαγωγή εργαστηριακών και αιματολογικών εξετάσεων. Η θεραπεία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών για τη θεραπεία της υπογονιμότητας εστιάζεται στην πρόκληση ωορρηξίας προκειμένου να μπορέσει η γυναίκα να συλλάβει. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Υπογονιμότητα και τελευταίες τεχνικές στην εξωσωματική γονιμοποίηση Σε συνεργασία με τον Μαιευτήρα-Χειρουργό Γυναικολόγο Dr. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Θ. ΠΟΛΥΖΟΣ Ειδικό Αναπαραγωγής, Μέλος του Institute of Life – Μονάδα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης στο Μαιευτήριο Ιασώ

www. drpolyzos. gr Ιατρείο Βόλου: Τηλ. 24210 22988

να σημαντικό πρόβλημα της σημερινής ελληνικής πραγματικότητας που χτυπά κυρίως τα νέα ζευγάρια είναι η υπογονιμότητα. Παράγοντες όπως το άγχος, το στρες, τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα υποβιβάζουν την ποιότητα της ζωής και συμβάλλουν στην υπογεννητικότητα. Λύση στο πρόβλημα αυτό έρχεται να δώσει το «Institute of Life» - που εδράζεται στο ΙΑΣΩ – με όλα τα σύγχρονα ιατρικά μέσα που διαθέτει σχετικά με την εξωσωματική γονιμοποίηση. Ζητήσαμε από τον Dr. Παναγιώτη Πολύζο, Μαιευτήρα – Χειρουργό Γυναικολόγο και Ειδικό Αναπαραγωγής να μας ενημερώσει σχετικά: Κε Πολύζο, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα ζευγάρια προσφεύγουν στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Που πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό; «Κατά κύριο λόγο οφείλεται στο γεγονός της μετάθεσης της δημιουργίας οικογένειας σε μεγαλύτερες ηλικίες. Τα περισσότερα ζευγάρια παντρεύονται μετά τα 35 ή αποφασίζουν να κάνουν παιδί μετά τα 35. Ως γνωστόν η γυναικεία γονιμότητα φθίνει μετά τα 34 και αν συνυπολογίσουμε την ποιότητα ζωής, το άγχος, το στρες, τις σπουδές, την εύρεση εργασίας κ.τ.λ., πλέον 1 στα 6 ζευγάρια θα χρειαστεί την βοήθεια της επιστήμης για να αποκτήσει παιδί». Πότε πρέπει ένα ζευγάρι να καταφύγει στην εξωσωματική γονιμοποίηση; «Καταρχήν, το πρώτο και σημαντικότερο είναι να υπάρχουν τακτικές επαφές μετα-

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

ξύ του ζευγαριού κατά τις γόνιμες μέρες και να έχουνε πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού τους – ειδικά όταν πρόκειται για ζευγάρια νεότερης ηλικίας, δηλαδή κάτω από τα 35 – ότι ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας δίνει σαν μέγιστο αναμονής για να απευθυνθούν σε έναν ειδικό τον ένα χρόνο. Για γυναίκες που είναι πάνω από 35 ετών αυτός ο χρόνος μειώνεται στους 6 μήνες». Μιλήστε μας λίγο για το «Institute of Life». Τι ακριβώς είναι αυτό που προσφέρει; «Το «Institute of Life» είναι μια πρωτοπορειακή μονάδα εξωσωματικής. Δημιουργήθηκε αποκλειστικά από γιατρούς και εμβρυολόγους που ασχολούνται με την υπογονιμότητα, και έχουν πολυετή εμπειρία στο εξωτερικό. Ο σκοπός αυτής της συνένωσης των ετερόκλιτων προσωπικοτήτων ήταν να δημιουργηθεί μια ομάδα πρότυπη για τα ελληνικά δεδομένα αφενός και αφετέρου να πρωταγωνιστήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό που θέλαμε ήταν να δημιουργήσουμε ένα κέντρο στην Ελλάδα που να μην έχει να ζηλέψει τίποτα από τα κέντρα του εξωτερικού, εξοπλισμένο με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας. Εφαρμόζουμε όλες της τεχνικές, όλες τις θεραπείες και μάλιστα εφαρμόζουμε θεραπείες που δεν εφαρμόζονται σε άλλα κέντρα». Πόσο πιστεύετε ότι θα αυξηθεί το ποσοστό των γυναικών που θα στραφούν στην διατήρηση γονιμότητας μέσω τις κατάψυξης

ωαρίων τα επόμενα χρόνια; «Αυτή την στιγμή είμαστε σε θέση να κρυοσυντηρήσουμε οποιοδήποτε κύτταρο, οποιοδήποτε ωάριο, οποιοδήποτε σπερματοζωάριο με 100% επιτυχία, δηλαδή να έχουμε επιβίωση με την απόψυξη 100%. Αρχικά η μέθοδος αυτή εφαρμόστηκε σε καρκινοπαθείς γυναίκες, που έπρεπε να υποστούν χημειοθεραπεία και θα τους ανέστειλε πλήρως την γονιμότητά τους. Τώρα, λόγω των κοινωνικών φαινομένων των καιρών μας, παρατηρήσαμε ότι επειδή οι γυναίκες αναβάλλουν την τεκνοποίηση για μεγαλύτερες ηλικίες κατατάσσονται και αυτές στην προηγούμενη κατηγορία, δηλαδή ρισκάρουν να μην έχουν ωάρια καλής ποιότητας σε μεγαλύτερη ηλικία, έτσι ώστε να επιτύχουν μια εγκυμοσύνη. Πλέον με την κρυοσυντήρηση των ωαρίων δίνεται η δυνατότητα στις γυναίκες αυτές να συντηρήσουν τα ωάριά τους σε ηλικίες κοντά στα 30, ούτως ώστε να διατηρήσουν και μετά από 10 – 15 χρόνια την δυνατότητα να τεκνοποιήσουν με τα ωάρια που είχαν σε μικρότερη ηλικία και να μην ταλαιπωρηθούν με πολλές διαδικασίες εξωσωματικής. Άλλωστε είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε γυναίκας να

αποκτήσει παιδί. Πιστεύω ότι θα αυξηθεί κατακόρυφα η χρήση αυτής της τεχνικής, η ενημέρωση έχει ξεκινήσει και πιστεύω οι γυναίκες που θα κατανοήσουν αυτή την ανάγκη θα το κάνουν, ήδη υπάρχει μεγάλη ζήτηση». Ποιες είναι οι τελευταίες νέες τεχνικές στην εξωσωματική γονιμοποίηση; «Νέες εξελίξεις υπάρχουν πολλές! Καταρχήν έχει δοθεί μεγάλη βάση στο να επιλέγονται υγιή έμβρυα προς εμβρυομεταφορά. Όπως και στην φυσιολογική σύλληψη, έτσι και στην εξωσωματική, τα έμβρυα τα οποία δημιουργούνται στο εργαστήριο όπως και τα έμβρυα που δημιουργούνται στην μήτρα της γυναίκας δεν είναι όλα «καλά» χρωμοσωμικά. Γι’ αυτό και πολλές γυναίκες που μένουν έγκυες με τον φυσιολογικό τρόπο αποβάλλουν για κάποιο ανεξήγητο λόγο. Αυτό πιθανώς οφείλεται στην ποιότητα των εμβρύων, επειδή έτσι είναι η φύση του ανθρώπου, να μην δημιουργεί όλα του τα κύτταρα ομοιογενή και να έχουνε τα ίδια χρωμοσώματα. Εμείς προσπαθήσαμε και εξελίξαμε τεχνικές στην εξωσωματική, ούτως ώστε να επιλέγουμε έμβρυα, τα οποία είναι υγιή και αυξάνουν τις πιθανότητες να μείνει έγκυος μια γυναίκα. Αυτή η μέθοδος λέγεται Προεμφυτευτική Γενετική Διάγνωση ή Προεμφυτευτικός Γενετικός Έλεγχος. Διενεργείται μια βιοψία στα έμβρυα τα οποία δημιουργούνται στο εργαστήριο, εξετάζουμε το υλικό που παίρνουμε από τα έμβρυα αυτά για τα χρωμοσώματά τους και έτσι επιλέγουμε αυτά που έχουν υγιή χρωμοσώματα. Μεταφέροντας ένα έμβρυο υγιές, δηλαδή με «καλά» χρωμοσώματα, πετυχαίνουμε εγκυμοσύνη σε ποσοστό περίπου 80% και να γεννηθεί ένα φυσιολογικό παιδί σε ποσοστό περίπου 65 – 70%». Άρα οι νέες μέθοδοι μπορούν να βοηθήσουν τα ζευγάρια με κληρονομικά νοσήματα να αποκτήσουν παιδιά υγιή; «Ουσιαστικά ναι. Η τεχνική αυτή ξεκίνησε για να μπορούμε να επιλέγουμε έμβρυα τα οποία δεν φέρουνε κάποια γονιδιακή μετάλλαξη. Παραδείγματος χάριν, για ένα ζευγάρι που και οι δύο έχουν το στίγμα της μεσογειακής αναιμίας και θέλουν να αποκτήσουν παιδί, ο πιο ασφαλής τρόπος είναι η εξωσωματική. Βέβαια, εκτός από αυτή την τεχνική έχει εξελιχθεί και η τεχνική του «time-lapse». Είναι μία μέθοδος κατά την οποία ειδικοί επωαστήρες όπου καλλιεργούνται τα έμβρυα μέσα στο εργαστήριο, είναι εξοπλισμένοι εσωτερικά με ειδικά μικροσκόπια και έχουν την δυνατότητα να φωτογραφίζουν τα έμβρυα κατά την ανάπτυξή τους κάθε 5 λεπτά. Και αυτό χωρίς να διαταράσσουμε τις συνθήκες των εμβρύων, δηλαδή να τα βγάζουμε εκτός του επωαστηρίου και να τα βλέπουμε όπως κάναμε παλιά στο μικροσκόπιο. Με αυτή την τεχνική παίρνουμε πολλές περισσότερες πληροφορίες

για την ανάπτυξη των εμβρύων και έτσι επιλέγουμε μέσω ειδικών αλγορίθμων τα έμβρυα που έχουν καλύτερη αναπτυξιακή δυνατότητα και εμφυτευσιμότητα. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε μια πρωτιά για την μονάδα μας, καθώς διαθέτουμε το εμβρυοσκόπιο «Plus», το οποίο είναι ένας επωαστήρας με «time-lapse» σύστημα. Πέρα από όλα αυτά υπάρχει και μία νέα τεχνική, η οποία έχει ξεκινήσει δειλά δειλά και εφαρμόστηκε δύο φορές στο εξωτερικό για πολύ συγκεκριμένους λόγους και υπήρξε εγκυμοσύνη και γέννηση παιδιού. Η νέα αυτή μέθοδος ονομάζεται «Μεταφορά Μητρικής Ατράκτου» (Maternal Spindle Transfer). Πολλές γυναίκες μεγαλύτερης αναπαραγωγικής ηλικίας ή γυναίκες που έχουν προβλήματα γυναικολογικά μέχρι πριν λίγο καιρό έπρεπε να στραφούν απευθείας σε λύση δανεικών ωαρίων για να επιτύχουν εγκυμοσύνη, διότι δεν είχαν καλής ποιότητας έμβρυα από την εξωσωματική γονιμοποίηση. Μετά από έρευνα καταλήξαμε ότι αυτό οφείλεται στην ποιότητα του κυτταροπλάσματος μέσα στο ωάριο. Λαμβάνοντας υπόψιν την σπουδαιότητα του κυτταροπλάσματος και των μιτοχονδρίων εφαρμόσαμε την νέα αυτή τεχνική. Στην ουσία μεταφέρουμε τα χρωμοσώματα από το ωάριο της μητέρας σε ένα ωάριο μιας δότριας που έχουμε βγάλει τα χρωμοσώματά του και έτσι επιτυγχάνουμε δημιουργία εμβρύων, τα οποία είναι ικανά προς εμφύτευση και χωρίς να χρειαστεί η γυναίκα να κάνει παιδί με ξένα ωάρια. Στο σημείο αυτό να τονίσω ότι η ομάδα μας είναι η μοναδική ομάδα

στον πλανήτη που είναι αδειοδοτημένη να διενεργήσει έρευνα γύρω από το θέμα. Έχουμε τελειώσει το ερευνητικό κομμάτι και σύντομα θα είμαστε σε θέση να αρχίσουμε να εφαρμόζουμε αυτή την τεχνική σε επιλεγμένα ζευγάρια, προκειμένου να βγάλουμε τα πρώτα συμπεράσματα». Πολλές φορές ακούμε πως σε μερικά χρόνια το κάθε ζευγάρι θα μπορεί να κάνει παιδιά κατά παραγγελία, τα οποία θα υπερτερούν απέναντι σε παιδιά που η σύλληψή τους έχει γίνει με φυσιολογικό τρόπο, όπως έχουμε δει και στην ταινία «Γκάτακα» (1997). Πιστεύετε ότι πρόκειται για ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας και αν υποθέσουμε ότι κάτι τέτοιο πραγματοποιείται, πιστεύετε ότι θα είναι ηθικό; «Όλοι οι επιστήμονες που ασχολούνται με την υγεία και ειδικότερα με την εξωσωματική γονιμοποίηση, οφείλουν να διέπονται από μια ηθική σε αυτό που κάνουν. Άλλωστε υπάρχει και αυστηρό νομικό πλαίσιο που περιορίζει κατά πολύ την ευγονική. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί στην καθημερινότητα. Νομίζω ότι όλοι οι φορείς είναι ευαισθητοποιημένοι και κάθε βήμα γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή και ασφαλιστικές δικλείδες. Η γνώση και η τεχνολογία υπάρχουν για να χρησιμοποιούνται σε κάθε περίπτωση προς τη σωστή κατεύθυνση και προς όφελος της ανθρωπότητας.»

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Oι έκτακτες κοιλιακές συστολές Του Καρδιολόγου ΚΩΣΤΑ ΠΙΣΣΑΡΙΔΗ Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών

κτακτη κοιλιακή συστολή (ΕΚΣ) είναι η συστολή της καρδιάς έκτακτα (πρόωρα), εξ’ αιτίας παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από κύτταρα των κοιλιών, πολύ νωρίς μετά την προηγούμενη φυσιολογική συστολή της.

ΠΩΣ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΑΣΤΕ ΤΙΣ ΕΚΣ Η ΕΚΣ εκτοξεύει μικρή μόνο ποσότητα αίματος, γιατί πολύ λίγο αίμα προλαβαίνει να μπει στην αριστερή κοιλία, στο χρονικό διάστημα από την προηγούμενη φυσιολογική συστολή μέχρι την ΕΚΣ. Έτσι αυτή δεν γίνεται αισθητή ούτε ψηλαφώντας τον παλμό με το δάκτυλο, ούτε από το ηλεκτρονικό πιεσόμετρο (οπότε αυτό δείχνει ένα παλμό λιγότερο για κάθε έκτακτη συστολή). Μετά την ΕΚΣ έχουμε ένα μεγάλο κενό (Αναπληρωματική Παύλα) μέχρι την επόμενη φυσιολογική συστολή από τον φλεβόκομβο, η οποία χείναι και εντονότερη λόγω του ότι εκτοξεύει περισσότερο αίμα (αφού μπήκε περισσότερο αίμα στην αριστερή κοιλία). Αυτήν την εντονότερη συστολή και το κενό πριν από αυτήν αντιλαμβανόμαστε όταν υπάρχει έκτακτη συστολή και όχι την ίδια την έκτακτη συστολή.

ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚΣ Μερικοί αντιλαμβάνονται τις ΕΚΣ ακόμη και αν είναι ελάχιστες, σαν αίσθημα παλμών (ή φτερουγίσματα ή αίσθημα στιγμιαίου κενού- διακοπής) ή μπορεί ακόμη να αισθάνονται πόνο στο θώρακα, δυσκολία στην αναπνοή, εξάντληση, ζάλη, βήχα ή ακόμη και συγκοπή. 22

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Άλλοι δεν τις καταλαβαίνουν ακόμη και αν είναι πάρα πολλές.

Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ

Οι έκτακτες κοιλιακές συστολές είναι η συχνότερη μορφή αρρυθμίας. Σχεδόν όλοι έχουμε κατά διαστήματα ΕΚΣ. Όσο αυξάνεται η ηλικία, τόσο αυξάνεται και η επίπτωση τους (περίπου το 70% των ανθρώπων άνω των 75 ετών παρουσιάζουν ΕΚΣ). Οι ΕΚΣ είναι συχνές τόσο σε ανθρώπους με φυσιολογική καρδιά όσο και σε ανθρώπους με καρδιακή πάθηση. Σε παρακολούθηση με 24ωρο ΗΚΓμα (Holter) βρίσκονται ΕΚΣ σε ποσοστό άνω του 50% των υγειών ανθρώπων. Αυτές αυξάνονται σε όλες τις καρδιακές παθήσεις και μπορεί να τις παρουσιάζουν ακόμη και το 90% των ασθενών με στεφανιαία νόσο ή διατατική μυοκαρδιοπάθεια.

ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΩΝ ΕΚΣ

Οι ΕΚΣ μπορεί να συμβούν είτε σε φυσιολογική καρδιά είτε σε καρδιά που παρουσιάζει πάθηση, π.χ. σε στεφανιαία νόσο, σε βαλβιδοπάθεια, σε βλάβη του μυοκαρδίου, σε συγγενή ή κληρονομική καρδιοπάθεια (π.χ. υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, σύνδρομο μακρού QT) κλπ. Στη φυσιολογική καρδιά οι ΕΚΣ παρουσιάζονται κυρίως από αιτίες που προέρχονται έξω από την καρδιά, συνήθως από αυξημένη αδρεναλίνη και μπορεί να προκληθούν από σωματική κούραση (ή λίγο μετά από αυτήν), από άγχος, από οινοπνευματώδη, από διάφορα φάρμακα (όπως συμπαθομιμικά, δακτυλίτιδα, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, αμινοφυλίνη), από ξαφνική αύξηση

της αρτηριακής πίεσης, σε πνευμονική υπέρταση, σε σαρκοείδωση, σε άπνοια ύπνου, σε υπερθυρεοειδισμό, σε φαιοχρωμοκύττωμα, σε διαταραχές ηλεκτρολυτών (χαμηλό Κάλιο, χαμηλό Μαγνήσιο, ψηλό Ασβέστιο) κ.λ.π. Αν δεν βρεθεί κάποιο πρόβλημα στην καρδιά, με τις σημερινές γνώσεις της ιατρικής, τότε οι ΕΚΣ θεωρούνται ιδιοπαθείς, δηλαδή άγνωστης αιτιολογίας. Οι ιδιοπαθείς ΕΚΣ προέρχονται κατά 75% από το χώρο εξόδου της δεξιάς κοιλίας, εμφανίζονται συνήθως μεταξύ των ετών 20 και 50 και είναι συχνότερες σε γυναίκες. Πάντως ακόμη και σε φυσιολογική καρδιά μπορεί να υπάρχει ίνωση ή λιπώδης διήθηση στον χώρο εξόδου της δεξιάς κοιλίας.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΚΣ

Ο κίνδυνος από τις ΕΚΣ προέρχεται κυρίως από την υποκείμενη καρδιακή νόσο και την μείωση της συσταλτικότητας της αριστερής κοιλίας και δευτερευόντως από τον αριθμό τους. Στην περίπτωση που η καρδιά παρουσιάζει πάθηση (πχ. μετά από

έμφραγμα ή σε υπερτροφία της αριστερής κοιλίας), οι ΕΚΣ αυξάνουν τον κίνδυνο ξαφνικού θανάτου, ενώ αν η καρδιά είναι φυσιολογική, αυτές στην συντριπτική τους πλειοψηφία θεωρούνται καλοήθεις, (εκτός και αν είναι πολύ πρώιμες, R on T). Τα τελευταία χρόνια όμως βρέθηκε ότι αν οι ΕΚΣ είναι πάρα πολύ συχνές μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στην καρδιά, την λεγόμενη μυοκαρδιοπάθεια εξ’ αιτίας συχνών εκτάκτων κοιλιακών συστολών.

Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΜΕ ΕΚΣ

Το πρώτο βήμα στην εκτίμηση ανθρώπου με ΕΚΣ είναι να επιβεβαιωθεί ή να αποκλεισθεί η ύπαρξη καρδιακής πάθησης και να μετρηθεί το κλάσμα εξωθήσεως και το δεύτερο βήμα είναι να καταμετρηθεί ο αριθμός των ΕΚΣ στο 24ωρο, με τοποθέτηση Holter. Η ύπαρξη ή μη καρδιακής πάθησης θα εκτιμηθεί αρχικά με ηλεκτροκαρδιογράφημα, με υπερηχοκαρδιογράφημα και με δοκιμασία κοπώσεως. Επίσης θα ελεγχθούν οι ηλεκτρολύτες και η νεφρική λειτουργία. Σε μερικούς ανθρώπους με υποψία ορισμένων σπάνιων καρδιακών παθήσεων, όπως η αμυλοείδοση, θα χρειαστεί καρδιακή τομογραφία μαγνητικού συντονισμού (c MRI). Επιπλέον σε υποψία κληρονομικών ή οικογενών αρρυθμιών από διαταραχές των διαύλων ιόντων της μεμβράνης (π.χ. μακρό ή βραχύ QT, σύνδρομο Brugada) θα γίνει γενετικός έλεγχος και σε ορισμένες περιπτώσεις θα χρειαστεί η διενέργεια ηλεκτροφυσιολογικού ελέγχου.

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΕΚΣ

Η θεραπεία των ΕΚΣ περιλαμβάνει: α) Υγιεινοδιαιτητικά μέτρα, όπως απώλεια βάρους, μείωση οινοπνευματωδών, διακοπή καπνί-

σματος κλπ. β) Θεραπεία της υποκείμενης καρδιακής νόσου ή άλλων παθήσεων που αυξάνουν τις ΕΚΣ. γ) Φαρμακευτική θεραπεία (αν χρειάζεται). δ) Ίσως ablation της περιοχής από όπου προέρχονται οι ΕΚΣ. • Επειδή η θεραπεία ενέχει κινδύνους, πρέπει αυτή να χορηγηθεί είτε σε ενοχλητικές- αφόρητες για τον ασθενή ΕΚΣ, είτε αν οι έκτακτες συστολές είναι επικίνδυνες για τη ζωή (πιθανή πρόκληση Κοιλιακής Ταχυκαρδίας και Αιφνιδίου Θανάτου) είτε αν μειώνουν τη συσταλτικότητα της αριστερής κοιλίας. • Έτσι θεραπεία θα ξεκινήσει (είτε υπάρχει είτε δεν υπάρχει καρδιακή πάθηση) αν οι ΕΚΣ είναι πολύ ενοχλητικές– συμπτωματικές ή σε ασυμπτωματικούς με πάνω από 10.000 ΕΚΣ /24ωρο, ή αν αρχίσει να μεγαλώνει η αριστερή κοιλία και να μειώνεται το κλάσμα εξωθήσεως.

ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΣ

Τα φάρμακα για τις ΕΚΣ είναι κυρίως οι οι καρδιοεκλεκτικοί (π.χ. Metoprolol- Lopresor) β- αναστολείς (αυτοί αποκλείουν την δράση του συμπαθητικού σαν πυροδότη της εστίας των ΕΚΣ) και δευτερευόντως ορισμένοι ανταγωνιστές ασβεστίου (π.χ. Διλτιαζέμη). Η Verapamil (Isoptin) (άλλος ανταγωνιστής ασβεστίου) είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματική αν οι ΕΚΣ προέρχονται από τα αριστερά δεμάτια του His. Αυτές παρατηρούνται

Περισσότερα Καρδιολογικά Άρθρα μπορεί να δει κάποιος στην ιστοσελίδα μου:

www.ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣΠΙΣΣΑΡΙΔΗΣΚ.gr

κυρίως σε νέους 15 ως 40 ετών (άντρες κατά τα 2/3) χωρίς καρδιακή βλάβη. Επίσης μπορεί να χορηγηθεί η Amiodarone (Angoron) κυρίως αν συνυπάρχει μείωση του κλάσματος εξωθήσεως.

Η ABLATION ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΣ

Η καταστροφή της εστίας των ΕΚΣ με καθετήρα υψίσυχνου ρεύματος (Ablation) θα διενεργηθεί σε πολύ λίγους επιλεγμένους ασθενείς που παρουσιάζουν πάνω από 10.000 ως 20.000 ΕΚΣ και είτε παραμένουν έντονα συμπτωματικοί παρά την φαρμακευτική θεραπεία είτε παρουσιάζουν μείωση της συσταλτικότητας της αριστερής κοιλίας (μείωση κλάσματος εξωθήσεως). Επίσης ίσως να χρειάζεται Ablation και σε όσους έχουν πολύ πρώιμες ΕΚΣ. Με την Ablation υπάρχει επιτυχία πάνω 70%, αναλόγως και της θέσης παραγωγής τους. Στην περίπτωση της διενέργειας της στο χώρο εξόδου της δεξιάς κοιλίας η επιτυχία είναι μεγαλύτερη από 95%. Οι επιπλοκές της Ablation είναι μικρές, περίπου στο 1%, αν διενεργείται στο χώρο εξόδου της δεξιάς κοιλίας και πολύ περισσότερες αν διενεργείται στις άλλες θέσεις.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Αν δεν υπάρχει καρδιακή πάθηση ή μείωση της συσταλτικότητας της αριστερής κοιλίας, και αν οι ΕΚΣ είναι λιγότερες από 10.000 στο 24ωρο και επιπλέον δεν υπάρχει κληρονομική αρρυθμία σχεδόν πάντα αυτές είναι αθώες. Μόνο διαβεβαίωση χωρίς θεραπεία, χρειάζεται σ’ αυτούς τους ανθρώπους. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Μοριακή διάγνωση κυστικής ίνωσης Σε συνεργασία με τον Ιατρό Μικροβιολόγο – Βιοπαθολόγο, PhD ΓΕΩΡΓΙΟ ΡΑΠΤΗ raptislab@gmail.com Τι είναι η κυστική ίνωση και πως κληρονομείται; Η κυστική ίνωση ή Ινοκυστική νόσος είναι η πιο διαδεδομένη παγκοσμίως κληρονομική νόσος στη λευκή φυλή. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι περίπου 1 στα 2000-2500 παιδιά γεννιέται με κυστική ίνωση και περίπου το 4% του γενικού πληθυσμού είναι φορείς. Χαρακτηρίζεται από παχύρρευστες κολλώδεις εκκρίσεις στο αναπνευστικό και πεπτικό σύστημα (εξαιτίας ελλιπούς ηλεκτρολυτικής μεταφοράς ιόντων νατρίου και χλωρίου), υπερβολική έκκριση άλατος από τους ιδρωτοποιούς αδένες, παγκρεατική και μερικές φορές ηπατική ανεπάρκεια, στειρότητα στους άνδρες. Η νόσος είναι θανατηφόρος με κακή πρόγνωση από τα πρώτα χρόνια της ζωής.

Η κυστική ίνωση είναι κληρονομική νόσος, που οι ασθενείς φέρουν από τη γέννησή τους, έχοντας κληρονομήσει δυο παθολογικά (μεταλλαγμένα) γονίδια της νόσου, ένα από κάθε γονέα. Τα άτομα που φέρουν ένα μεταλλαγμένο γονίδιο θεωρούνται φορείς και είναι ασυμπτωματικά και απόλυτα υγιή. Η νόσος ακολουθεί υπολειπόμενο αυτοσωμικό τρόπο κληρονόμησης που σημαίνει ότι αν είναι και οι δυο γονείς είναι φορείς της νόσου έχουν πιθανότητα 25% να αποκτήσουν ένα παιδί που πάσχει, 50% να αποκτήσουν παιδί φυσιολογικό και 25% να είναι φορέας. Το υπεύθυνο γονίδιο εντοπίστηκε το 1989 και ονομάστηκε CFTR (cystic fibrosis transmembrane conductance regulator) και από τότε έχουν βρεθεί σε αυτό περίπου 1900 μεταλλάξεις που

προκαλούν κυστική ίνωση και πολυμορφισμοί. Η συχνότερη μετάλλαξη είναι η F508del ή ΔF508, με συχνότητα 70-80% στις Βορειοευρωπαϊκές χώρες και περιπου 54% στον ελληνικό πληθυσμό. Τι είναι η άτυπη κυστική ίνωση και πως συνδέεται με την υπογονιμότητα στους άνδρες; Πρόσφατα, έχουν ανακαλυφθεί μεταλλάξεις στο γονίδιο CFTR σε άτομα με ήπιες ασυμπτωματικές ασθένειες, όπως: • Συγγενής ατρησία σπερματικού πόρου (CBAVD) • Χρόνια παγκρεατίτιδα • Ρινικοί πολύποδες • Κολπίτιδα και βρογχιεκτασία Η CBAVD ευθύνεται για ποσοστό 2-5% υπογονιμότητας στους άνδρες. Το 85% των ανδρών με CBAVD έχουν άτυπη μορφή κυστικής ίνωσης. Έτσι, σε άνδρες με μη αποφρακτική αλιγοσπερμία ή αζωοσπερμία, ενδείκνυται να γίνει η εξέταση.

Μοριακή Διάγνωση

Ο Ελληνικός πληθυσμός παρουσιάζει μεγάλη μοριακή ετερογένεια. 24

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Στους ασθενείς ελληνικής καταγωγής έχουν ανιχνευτεί περισσότερες από 120 διαφορετικές μεταλλάξεις, κάποιες εκ των οποίων αφορούν ελάχιστες οικογένειες. Αυτή η μεγάλη ετερογένεια καθιστά τον μοριακό έλεγχο ιδιαίτερα απαιτητικό και ακριβό. Η γνώση της μετάλλαξης είναι σημαντική, γιατί η ποικιλία των κλινικών συμπτωμάτων της ασθένειας οφείλεται στο είδος της μετάλλαξης. Μερικές μεταλλάξεις, όπως η ΔF508 θεωρούνται σοβαρές και κάποιες άλλες ήπιες. Επομένως, η εύρεση της μετάλλαξης μπορεί να βοηθήσει στην πρόγνωση της σοβαρότητας της ασθένειας. Ο εργαστηριακός έλεγχος των ατόμων που ενδιαφέρονται γίνεται με εξέταση αίματος και μοριακές τεχνικές για τον εντοπισμό μεταλλάξεων στο γονίδιο CFTR. Στην Ελλάδα, σε δημόσια ή ιδιωτικά εργαστήρια, υπάρχουν οι εξής δυνατότητες ελέγχου: • Έλεγχος της συχνότερης μετάλλαξης, της ΔF508 ή • Έλεγχος του 75-85% των συχνότερων μεταλλάξεων ή • Έλεγχος του συνόλου των μεταλλάξεων και πολυμορφισμών του γονιδίου (πλήρης γονιδιακός έλεγχος).

Ο έλεγχος του 75-85% των μεταλλάξεων δεν μπορεί να ανιχνεύσει όλες τις αλλαγές, όμως μειώνει σημαντικά τη πιθανότητα κάποιος που έχει βρεθεί αρνητικός να είναι τελικά φορέας. Ο έλεγχος συστήνεται σε: • άτομα με οικογενειακό ιστορικό κυστικής ίνωσης • συντρόφους ατόμων ασθενών ή φορέων μιας μετάλλαξης • εγκυμοσύνες στις οποίες το έμβρυο παρουσιάζει υπερηχογένεια εντέρου

• ζευγάρια που πρόκειται να μπουν σε διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης • συντρόφους ατόμων με συγγενή ατρησία σπερματικού πόρου (μη αποφρακτική ολιγοσπερμία ή αζωοσπερμία). Λόγω της υψηλής συχνότητας φορέων και της απουσίας οποιασδήποτε βιοχημικής ή αιματολογικής εξέτασης η οποία μπορεί να αποκαλύψει τους φορείς, ο προληπτικός έλεγχος αφορά όλο το πληθυσμό και όχι μόνο όσους έχουν πάσχοντες συγγενείς.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα εγκεφάλου Σε συνεργασία με τον MD Νευροχειρουργό ΣΤΕΡΓΙΟ ΜΠΡΙΖΑ Υπεύθυνος Νευροχειρουργικού Τμήματος ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

α αιματώματα του εγκεφάλου διακρίνονται σε δύο μέγαλες κατηγορίες α) τα αιμτώματα που βρίσκονται μέσα στο εγκεφαλικό παρέγχυμα και β) τα αιματώματα που βρίσκονται έξω από το εγκεφαλικό παρέγχυμα. Τα εξωπαρεγχυματικά αιματώματα διακρίνονται στα υποσκληρίδια και στα επισκληρίδια. Τα υποσκληρίδια αιματώματα που είναι και η πλειονότητα των περιπτώσεων αφορούν κυρίως α) ασθενείς μετά από κρνιοεεγεφαλική κάκωση και β) ασθενείς

άνω των 60 ετών και μπορούν να συμβούν μετά από μικρή κάκωση σε συνδυασμό με την λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων που λαμβάνει ο ασθενής για άλλες παθήσεις. Παρατηρούνται μετά από ένα μήνα από την κάκωση και γι’ αυτό ονομάζονται χρόνια υποσκληρίδια αιματώματα. Γι’ αυτό τον λόγο θα πρέπει να διενεργείται αξονική τομογρφία εγκεφάλου όχι άμεσα μετά την κάκωση αλλά όταν υπάρχουν συμπτώματα που επιμένουν ένα μήνα αργότερα. Το αιμάτωμα ονομάζεται υπο-

Χρόνιο υποσκλήριο αιμάτωμα με έντονα πιεστικά φαινόμενα επί του εγκεφάλου

Αφαίρεση του υποσκληριδίου αιματώματος με τοπική αναισθησία

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

σκληρίδιο όταν η συλλογή του αίματος γίνεται εσωτερικά της σκληράς μήνιγγος του εγκεφάλου αλλά εξωτερικά του εγκεφάλου. Η φυσική πορεία των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων είναι να αυξάνονται σε μέγεθος και να αρχίσουν να έχουν πιεστικά φαινόμενα επί του εγκεφάλου. Η αύξηση του χρόνιου υποσκληρίδιου αιματώματος οφείλεται κυρίως στην προσρόφηση υγρού από το αιμάτωμα και στην δημιουργία εντός του αιματώματος μεμβρανών από νεόπλαστα αγγεία που είναι εύθρυπτα και επαναιμορραγούν. Η κλινική εικόνα που συνήθως παρατηρείται είναι επίμονη κεφαλαλγία, διαταραχές μνήμης, σύγχηση που σε συσχέτιση με την προηγηθείσα κάκωση προ μηνός θα πρέπει να θέτει πάντοτε την υπόνοια δημιουργίας χρόνιου υποσκληριδίου αιματώματος. Όταν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως αυξάνεται περισσότερο σε μέγεθος με αποτέλεσμα να πιέζει τον εγκέφαλο προς το αντίθετο ημισφαίριο. Η κλινική εικόνα επιδεινώνεται και παρατηρούνται διαταραχές ομιλίας, αδυναμία ή παράλυση στο άνω ή

Χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα πρίν και μετά την αφαιρέση με τοπική αναισθησία

κάτω άκρο από την μία πλευρά ή και αμφοτερόπλευρα. Εάν και πάλι δεν αντιμετωπιστεί οδηγεί τον ασθενή σε κώμα και τελικά σε θάνατο.

Η αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων αποτελεί μια συχνή κατάσταση για την οποία καλείται ο νευροχειρουργός! Κατά καιρούς έχουν εφαρμοστεί διάφορες χειρουργικές τεχνικές που περι-

λαμβάνουν από α)την απλή κρανιοανάτρηση του β) την κρανιοανάτρηση και την τοποθέτηση παροχέτευσης και γ) την κρανιοτομία. Κάθε χειρουργική τεχνική έχει τα μειονεκτηματά της και έχει διαπιστωθεί ότι όσο πιο απλή είναι η επέμβαση που επιλέγετε θα είναι και πιο αποτελεσματική! Το μεγάλο μέγεθος του υποσκληριδίου αιματώματος έχει και μεγαλύτερη επίπτωση στην κλινική εικόνα του ασθενούς αλλά δεν αλλάζει η χειρουργική τεχνική! Με την κρανιοανάτρηση είναι εφικτή η παροχέτευση όλου του αιματώματος! Θα πρέπει φυσικά να αντιμετωπίζονται εγκαίρως πριν δημιουργήσουν κινητικά προβλήματα στον ασθενή έτσι ώστε η ανάρρωση να είναι σύντομη! Λόγω της ατροφίας του εγκεφάλου δίνεται η δυνατότητα στο υποσκληρίδιο αιμάτωμα να αναπτυχθεί αρκετά πριν δώσει συμπτώματα! Γι'αυτόν τον λόγο στις περισσότερες περιπτώσεις ο ασθενής είναι σε αρκετά καλή νευρολογική εικόνα παρόλο που το αιμάτωμα είναι αρκετά μεγάλο! Η επιδείνωση της κλινικής εικόνας γίνεται απότομα μέσα σε λίγες ημέρες από την πίεση του ενός ημισφαιρίου του εγκεφάλου προς το αντίθετο. Η παροχέτευση του αιματώματος κατά την διάρκεια της επέμβαση θα πρέπει να γίνεται αργά χωρίς απότομες αλλαγές στην πίεση του εγκεφάλου! Η απότομη αποσυμπίεση του εγκεφάλου μπορεί να επιφέρει δραματικές επιπτώσεις για τον ασθενή! Η

τοποθέτηση σωλήνα παροχέτευση δεν κρίνεται απαραίτητος διότι έχει διαπιστωθεί ότι τα αποτελέσματα δεν διαφέρουν και η επιπλοκές μπόρει να είναι περισσότερες. Η αντιμετώπιση των χρόνιων υποσκληριδίων αιματωμάτων που αφορούν και την πλειοψηφία των αιματωμάτων γίνεται με την παροχέτευση τους με μία πολύ μικρή επέμβαση (κρανιοανάτρηση). Το χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα αφορά ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας και με συνοδά προβλήματα (καρδιοαγγειακά, αναπνευστικά κ.α.) γι’ αυτό και η χορήγηση γενικής (ολικής) αναισθησίας αποτελεί μεγάλη καταπόνηση για τον οργανισμό. Πλέον η επέμβαση γίνεται πάντοτε με τοπική αναισθησία αφού είναι εφικτή η πλήρης αφαίρεση του αιματώματος χωρίς γενική αναισθησία και χωρίς επιβάρυνση του ασθενούς. Στην κλινική μας (νευροχειρουργικό τμήμα Ιασώ Θεσσαλίας) η αντιμετώπιση παθήσεων όπως το χρόνιο υποσκληρίδιο αιμάτωμα αποτελεί μία απλή διαδικασία χωρίς επιβάρυνση του ασθενούς από μεγάλες και πολύωρες επεμβάσεις και κυρίως χωρίς γενική (ολική) αναισθησία. Η ανάρρωση του ασθενούς είναι άμεση με κινητοπίηση εντός 24 ωρών και επιστρέφει στην οικία του περιπατιτικός. Για όλους τους λόγους που αναφέρθηκαν θα πρέπει να γίνεται έγκαιρη διάγωση και αντιμετώπιση του χρόνιου υποσκληριδίου αιματώματος αφού απαιτεί μία απλή επέμβαση.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Τι είναι οι αθλητικές κακώσεις; Σε συνεργασία με τον Ορθοπεδικό ΓΙΩΡΓΟ ΒΑΒΕΤΣΗ vavetsis@gmail.com

όρος αναφέρεται στις κακώσεις εκείνες που συμβαίνουν κατά την διάρκεια των σπορ, είτε σε επαγγελματικό είτε σε ερασιτεχνικό επίπεδο άθλησης. Για το λόγο αυτό έχει αναπτυχτεί τα τελευταία χρόνια μια υποειδικότητα της ορθοπαιδικής, η αθλητιατρική με σκοπό την καλύτερη αντιμετώπιση των κακώσεων αυτών. Αν και οι περισσότεροι θα πίστευαν ότι αφορά μόνο επαγγελματίες αθλητές, τα στατιστικά δεδομένα δείχνουν πως οι κακώσεις αυτές είναι πιο συχνές σε ερασιτέχνες παρά σε επαγγελματίες. Έτσι λοιπόν ο όρος αθλητικές κακώσεις είναι λίγο αδόκιμος, αφού είναι πιο πιθανό τις βλάβες αυτές να τις αποκτήσει ένα άτομο χωρίς αθλητικές προσδοκίες. Ποια η διαφορά μεταξύ οξείας και χρόνιας κάκωσης; Η οξεία κάκωση συμβαίνει ξαφνικά κατά τη διάρκεια της αθλητικής δραστηριότητας όπως π.χ το διάστρεμμα αστραγάλου. Η χρόνια κάκωση συνή-

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

θως είναι αποτέλεσμα υπερχρήσεως (over use syndrom) λόγο επαναλαμβανόμενης άσκησης για μεγάλο χρονικό διάστημα όπως πχ στο γόνατο του δρομέα. Ποιες είναι οι πιο συχνές οξείες αθλητικές κακώσεις Θλάσεις: είναι κακώσεις των μυών είτε λόγο διάτασης του μυός , είτε λόγο άμεσης πλήξης (βίας). Ανάλογα με την βαρύτητα της κάκωσης ταξινομούνται ως: 1ου βαθμού χαρακτηρίζεται από ρήξη ελάχιστων μυϊκών ινών. 2ου βαθμού με μερική ρήξη του μυός. 3ου βαθμού χαρακτηρίζεται από πλήρη ρήξη του μυός. Κλινικά θα υπάρχει πόνος, αιμάτωμα και στις κακώσεις 2ου και 3ου βαθμού ένα ψηλαφητό κενό στην θέση της κάκωσης. Επίσης αδυναμία βάδισης, ειδικά για 2ου και 3ου βαθμού βλάβες. Διάστρεμμα: είναι η διάταση και ρήξη ενός ή περισσοτέρων αρθρικών συνδέσμων, χωρίς όμως να παρεκτοπίζονται οι αρθρικές επιφάνειες των

οστών. Και τα διαστρέμματα έχουν 3 βαθμούς κάκωσης: 1ου βαθμού όπου παρουσιάζεται τοπικά οίδημα και πόνος, η κινητικότητα της άρθρωσης ελαττώνεται, ενώ δεν υπάρχει αστάθεια της βάδισης. 2ου βαθμού με μεγαλύτερο τοπικό οίδημα και πόνο, όπως επίσης και ακόμα μεγαλύτερη ελάττωση της κινητικότητας αλλά χωρίς αστάθεια της άρθρωσης. 2ου βαθμού εμφανίζεται ολική ρήξη των συνδέσμων, με χαρακτηριστικό γνώρισμα την αστάθεια της άρθρωσης και αδυναμία εκτέλεσης

κινήσεων Κάταγμα: υπάρχουν γενικά 3 είδη καταγμάτων: Α) απλό κάταγμα που χαρακτηρίζετε από ελάχιστη καταστροφή μαλακών μορίων των παρακείμενων ιστών Β) σύνθετο κάταγμα με μεγάλη καταστροφή μαλακών μορίων Γ) Κατάγματα κοπώσεως (stress fractures) όπου είναι αποτέλεσμα χρόνιας κάκωσης. Τι πρέπει να κάνω σε μια οξεία κάκωση; Αρχικά μέτρα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για όλες τις κακώσεις του μυοσκελετικού συστήματος είναι τα εξής: Ανάπαυση – μείωση δραστηριοτήτων, χρησιμοποίηση βοηθημάτων όπως πχ πατερίτσες σε κακώσεις του κάτω άκρου. • Ανύψωση σκέλους – όπου μειώνετε το οίδημα. • Επίδεση - για μείωση του οιδήματος επίσης. • Εφαρμογή πάγου- 10-20 λεπτά και 3-4 φορές την ημέρα. Στην περίπτωση που υπάρχει ορατό κάταγμα προσπαθούμε να το ναρθηκοποιήσουμε με ένα απλό νάρθηκα (πχ με μια σανίδα). Τα μέτρα αυτά είναι αρχικά και θα πρέπει να εφαρμόζονται άμεσα. Όμως την τελική θεραπεία την καθορίζει ο ειδικός ορθοπαιδικός. Ο λόγος είναι απλός: μια φαινομενικά απλή κάκωση όπως ένα διάστρεμμα, τελικά μπορεί να αντιπροσωπεύει ένα κάταγμα που θα έχει μια τελεί-

ως διαφορετική αντιμετώπιση. Έτσι αποφεύγονται λάθη και επιταχύνετε η ανάρρωση όπως και το καλό τελικό αποτέλεσμα. Υπάρχει συσχέτιση συγκεκριμένων τραυματισμών σε συγκεκριμένο άθλημα; Φυσικά και υπάρχει γιατί το κάθε άθλημα απαιτεί περισσότερο την χρήση συγκεκριμένων τμημάτων του σώματος μας. Έτσι λοιπόν για παράδειγμα, αυξημένος κίνδυνος για διάστρεμμα ποδοκνημικής έχουν το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το χάντμπωλ, ενώ μεγάλο ρόλο παίζουν και η κατάσταση του γηπέδου όπως και τα παπούτσια του αθλητή. Στις συνδεσμικές βλάβες του γόνατος (ρήξη μηνίσκων, πλαγίων συνδέσμων ή χιαστών συνδέσμων) η υψηλότερη συχνότητα τραυματισμού παρατηρείτε σε αθλήματα επαφής (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, χάντμπωλ) ενώ από τα ατομικά αθλήματα το σκι και το τένις έχουν εξίσου μεγάλη συχνότητα τραυματισμού. Οι θλάσεις είναι πιο συχνές στα αθλήματα που απαιτούν ταχυδύναμη όπως τα σπριντ και τα άλματα (τριπλούν και ύψος). Παθήσεις του ώμου (πχ. τενοντίτιδα στροφικού πετάλου η ρήξη αυτού) καθώς και παθήσεις του αγκώνα (πχ επικονδυλίτιδες του αγκώνα) παρατηρούνται σε ρίπτες (ακοντίου κυρίως), αθλητές της άρσης βαρών και αθλητές χάντμπολ.

Με ποιό τρόπο μπορούμε να μειώσουμε τις αθλητικές κακώσεις; Σαφέστατα η πρόληψη είναι το πιο σίγουρο μέσο για ένα καλό αποτέλεσμα. Στα παιδία θα πρέπει να διδάσκετε η σωστή τεχνική που διασφαλίζει και τους λιγότερους τραυματισμούς. Δεν είναι σπάνιο αθλητές υψηλού επιπέδου να τραυματίζονται λόγο του ότι δεν μπόρεσαν να ασκήσουν σωστά μια ικανοποιητική τεχνική. Η τήρηση επίσης επαρκούς προθέρμανσης και αποθεραπείας από την αθλητική δραστηριότητα είναι αναγκαία. Ειδικά για τους ενήλικες «αθλητές του σαββατοκύριακου» η παράληψη αυτών των οδηγιών αυξάνει των κίνδυνο για θλάσεις και διαστρέμματα έως και 40%. Το επίπεδο των αθλητικών εγκαταστάσεων όπως και η χρήση καταλλήλων υποδημάτων είναι ένα ακόμη βασικό στοιχείο πρόληψης. Η καλή φυσική κατάσταση και η σωστή διατροφή έχουν ένα μεγάλο ρόλο στο θέμα της πρόληψης. Τέλος η οργάνωση των σπορ στους αθλητικούς συλλόγους είναι ίσως ένα από τα βασικότερα στοιχεία και δεν πρέπει να παραληφθεί. Οι οργανωμένοι σύλλογοι τηρούν (ειδικά για τους νεαρούς αθλητές) τις παραπάνω οδηγίες και σε συνεννόηση με ιατρούς, προπονητές και φυσικοθεραπευτές διασφαλίζουν την μείωση της συχνότητας των τραυματισμών συνολικά. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια Σε συνεργασία με τον Xειρουργό Οφθαλμίατρο ΑΝΤΩΝΙΟ Κ. ΝΤΑΦΟ υπ. διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, συνεργάτη ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, κλινικής «ΕΛΠΙΣ» και κλινικής «ΑΝΑΣΣΑ» ntafosantonios@gmail.com

διαβήτης είναι μια μεταβολική πάθηση, η οποία προκαλεί διαταραχή στην ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στον οργανισμό. Περίπου 346 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως πάσχουν από αυτή και ο αριθμός αυτός αυξάνεται συνεχώς. Βασικά συμπτώματά της είναι τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, η πολυουρία, η πολυδιψία, η πολυφαγία με συνοδό απώλεια βάρους ( διαβήτης τύπου Ι ). Σε βάθος χρόνου οι σημαντικότερες μακροχρόνιες επιπλοκές του διαβήτη είναι η νευροπάθεια και η αγγειοπάθεια. Στον οφθαλμό προκαλείται καταρράκτης , γλαύκωμα, αλλά το κυριότερο πρόβλημα είναι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Με τον όρο διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια εννοούμε τη βλάβη που προκαλείται στα αγγεία του φωτοευαίσθητου χιτώνα, ο οποίος καλείται αμφιβληστροειδής. Για την εκδήλωσή της συνήθως απαιτείται η παρουσία διαβήτη για αρκετό χρονικό διάστημα ( 10 χρόνια περίπου ). Εμφανίζεται στο 23% περίπου των διαβητικών ασθενών. Οι δύο βασικές μορφές της νόσου είναι η μη παραγωγική και η παραγωγική. Στην μη παραγωγική μορφή τα αγγεία του αμφιβληστροειδή παρουσιάζουν παθολογικό τοίχωμα με συνέπεια αυξημένη διαπερατότητα και μικροδιαρροές, μικροανευρύσματα, αιμορραγίες , εξιδρώματα και οίδημα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η 32

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

κακή κυκλοφορία και παροχή αίματος στον αμφιβληστροειδή, τον ιστό του ανθρώπινου οργανισμού με την μεγαλύτερη κατανάλωση οξυγόνου. Στην παραγωγική μορφή οι παραπάνω βλάβες έχουν προκαλέσει τόσο έντονη ισχαιμία σε περιοχές του αμφιβληστροειδή, που στα όρια αυτών αναπτύσσονται παθολογικά νεόπλαστα αγγεία τα οποία καλούνται νεοαγγεία. Τα αγγεία αυτά είναι ιδιαίτερα εύθραυστα και ανά πάσα στιγμή μπορεί να ραγούν προκαλώντας αιμορραγίες στο υαλώδες σώμα (το διάφανο ζελέ που γεμίζει το εσωτερικό του οφθαλμικού βολβού), οι οποίες καλούνται ενδοϋαλοειδικές. Τα νεοαγγεία είναι δυνατόν να ανα-

πτύξουν μεμβράνες, οι οποίες προσφύονται και έλκουν ανώμαλα τον αμφιβληστροειδή με κατάληξη ελκτική αποκόλληση αυτού. Επιπλέον η

Μη παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (προαμφιβληστροειδική αιμορραγία)

παρουσία αυτών των αγγείων στο πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού (ίριδα και γωνία αποχέτευσης υδατοειδούς υγρού) προκαλεί αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση και νεοαγγειακό γλαύκωμα. Μια ιδιαίτερη κλινική οντότητα αποτελεί το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας, το οποίο εμφανίζεται στο 7% των διαβητικών ασθενών (περίπου >24 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως). Από αυτούς ένα 2,8% περίπου (10 εκατομμύρια περίπου παγκοσμίως) παρουσιάζει έκπτωση όρασης. Μπορεί να συνυπάρχει τόσο με μη παραγωγική όσο και με παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Αιτία εκδήλωσής του είναι η διαρροή υγρού στο κέντρο του πίσω τμήματος του οφθαλμού, το οποίο καλείται ωχρά κηλίδα και είναι υπεύθυνο για την κεντική όραση.

Συμπτώματα

Στα αρχικά στάδια της νόσου δεν εκδηλώνονται ιδιαίτερα συμπτώματα. Προχωρώντας όμως οι αλλοιώσεις σε έναν όχι και τόσο καλά ρυθμισμένο ασθενή θα παρουσιαστεί μείωση της όρασης λόγω οιδήματος ωχράς κηλίδας, ενδοϋαλοειδικής

αιμορραγίας, αποκόλλησης αμφιβληστροειδή, γλαυκώματος. Ο διαβήτης αποτελεί μια από τις πιο συχνές αιτίες τύφλωσης, όταν παραμεληθεί με σημαντικό κόστος, τόσο για τον ασθενή, όσο και για τα συστήματα υγείας των χωρών.

Διάγνωση

Η διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας γίνεται από τον οφθαλμίατρο. Όλοι οι διαβητικοί ασθενείς πρέπει να παραπέμπονται για οφθαλμολογική εξέταση, η οποία θα πρέπει να γίνεται τακτικά και σε συχνότητα η οποία θα καθοριστεί με βάση τη βαρύτητα των ευρημάτων. Ο τρόπος εξέτασης γίνεται με μέτρηση της οπτικής οξύτητας και της ενδοφθάλμιας πίεσης, βυθοσκόπηση, φωτογράφιση βυθού, τομογραφία οπτικής συνοχής (OCT), φλουοροαγγειογραφία.

Πρόληψη

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια όπως προαναφέρθηκε, παραμένει ασυμπτωματική, για τους περισσότερους ασθενείς, για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μόνο σε περίπτωση οιδή-

ματος της ωχράς κηλίδας, ή αιμορραγίας του υαλώδους, ο ασθενής παρατηρεί μείωση της όρασης δηλαδή όταν η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια έχει ήδη προχωρήσει. Η έγκαιρη διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και η αντιμετώπισή της είναι επομένως καθοριστικής σημασίας για τον ασθενή προτού εμφανιστούν σοβαρές για την όραση επιπλοκές. Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες κινδύνου, εκ των οποίων άλλοι μπορούν να ελεγχθούν από τον ασθενή και άλλοι όχι. Αυτοί που δεν μπορούν να επηρεαστούν από τον ασθενή είναι η ηλικία και η διάρκεια παρουσίας του διαβήτη. Αυτοί που είναι δυνατόν να ρυθμιστούν από τον ασθενή με τη βοήθεια και του ιατρού είναι το υπερβολικό σωματικό βάρος, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη του αίματος, η επάρκεια σωματικής άσκησης, το κάπνισμα, ο γλυκαιμικός έλεγχος (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη < 7).

Θεραπεία

Στη θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας περιλαμβάνεται από παλαιά η φωτοπηξία με laser. Εφαρμόζεται κυρίως στην παραγωγική μορφή και στο διαβητικό οίδημα ωχράς κηλίδας. Στις βαριές περιπτώσεις εκτεταμένης ενδοϋαλοειδικής αιμορραγίας ή ελκτικής αποκόλλησης αμφιβληστροειδή απαιτείται εγχείρηση υαλοειδεκτομής. Τα τελευταία χρόνια στη φαρέτρα των θεραπευτικών μέσων έχουν προστεθεί τα σκευάσματα ενδοϋαλοειδικής ένεσης αντιαγγειογενετικών παραγόντων (anti-VEGF) τα οποία εφαρμόζονται ανά μήνα και έχουν εκτοπίσει σημαντικά την χρήση laser. Αυτά δρούν μειώνοντας την αγγειακή διαπερατότητα και τη διαρροή υγρού στην ωχρά κηλίδα (διαβητικό οίδημα). Κατά τον ίδιο τρόπο λειτουργούν και σκευάσματα ενέσιμων κορτικοειδών βραδείας απελευθέρωσης επεμβαίνονοντας στους μηχανισμούς φλεγμονής που εμπλέκονται στη δημιουργία διαβητικού οιδήματος ωχράς κηλίδας. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Iris Eye Center Ερυθρού Σταυρού 9, (έναντι Κτελ Λάρρισας) Τηλ.: 2410-538800, Φαξ: 2410- 538900 pipis@otenet.gr, www.iris-eyecenter.gr

οοφθαλμολογικό κέντρο Iris αποτελεί το πρώτο και μέχρι σήμερα μοναδικό σύγχρονο διαθλαστικό κέντρο στην κεντρική Ελλάδα στο οποίο από το 1999 έως και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί και πραγματοποιούνται συνεχώς χιλιάδες διαθλαστικές επεμβάσεις στον χώρο του. Παράλληλα η συνεχής ανανέωση του εξοπλισμού μας, ο εξοπλισμός του Iris με Laser τελευταίας γενιάς καθώς και η πολυετής πείρα και εξειδίκευση των οφθαλμοχειρουργών του εξασφαλίζουν την επιτυχία του αποτελέσματος.

Στο οφθαλμολογικό κέντρο Iris:

• Η επέμβαση του καταρράκτη πραγματοποιείται με την πλέον σύγχρονη μέθοδο φακοθρυψίας. Τις επεμβάσεις πραγματοποιούν οι υψηλά εξειδικευμένοι οφθαλμοχειρουργοί του Iris με συνολική εμπειρία άνω των 50.000 επεμβάσεων καταρράκτη σε άριστα οργανωμένο εξοπλισμένο χειρουργείο (χειρ. μηχανήματα Alcon Infiniti ®, Constellation ®, μικροσκόπιο Leica, βιομετρία Haag streit Lenstar ®, πιστοποίηση χώρου ISO 9001, 2008) σε συνεργασία με την κλινική «ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ ΑΣΛΗΠΙΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ». • Διαθέτουμε εξειδικευμένο τμήμα αντιμετώπισης των παθήσεων του αμφιβληστροειδούς και της ωχράς κηλίδας με πλήρη και υπερσύγχρονο διαγνωστικό, θεραπευτικό και χειρουργικό εξοπλισμό (Διάγνωση με υψηλής ανάλυσης οπτική

τομογραφία συνοχής HD-SD-OCT,ψηφιακή φλουοροαγγειογραφία, εργαστήριο α και β υπερηχογραφίας, περιμετρία. Θεραπεία με Laser, εγχύσεις ενδουαλοειδικών παραγόντων, εμφυτεύματα κλπ). Το τμήμα λειτουργεί υπό την διεύθυνση εξειδικευμένων στον τομέα αυτό οφθαλμιάτρων με πολυετή πείρα και μετεκπαίδευση σε αντίστοιχα τμήματα μεγάλων πανεπιστημιακών κλινικών της Ευρώπης . Το οφθαλμολογικό κέντρο Iris αποτελεί επίσης ένα από τα λίγα κέντρα στην Ελλάδα όπου πραγματοποιούνται χειρουργικές επεμβάσεις υαλώδους /αμφιβληστροειδούς με τον τελειότερο για αυτόν τον σκοπό εξοπλισμό (Alcon constellation ®,Oculus BIOM ®) από υψηλά εξειδικευμένο οφθαλμοχειρουργό και προσωπικό, στους χώρους μας. • Διαθέτουμε ειδικό τμήμα παιδοοφθαλμολογίας / ορθοπτικής το οποίο είναι οργανωμένο σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και διαθέτει τον πλέον σύγχρονο και κατάλληλο για αυτό τον σκοπό εξοπλισμό ώστε να μπορεί να προσφέρει πρόληψη, διάγνωση αλλά και θεραπεία του μεγαλύτερου φάσματος των παιδοοφθαλμολογικών παθήσεων. • Διαθέτουμε πλήρη και τελευταίας τεχνολογίας εξοπλισμό για την έγκαιρη διάγνωση και παρακολούθηση των γλαυκωματικών ασθενών (οπτικά πε-

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

δία με blue and yellow perimetry, OCT οπτικού νεύρου, RNFL και δυνατότητα μέτρησης στιβάδας γαγγλιακών κυττάρων για έγκαιρη διάγνωση και παρακολούθηση, non-contact παχυμετρία κερατοειδούς, μελέτη αιματικής ροής και ηλεκτροφυσιολογική μελέτη οπτικού νεύρου). • Η αντιμετώπιση των γλαυκωματικών ασθενών γίνεται μόνο από έμπειρους οφθαλμιάτρους με κατάλληλη εκπαίδευση σε αντίστοιχα τμήματα πανεπιστημιακών κλινικών του εξωτερικού. Μαλιστα , είναι δυνατόν να γίνει θεραπεία του Γλαυκώματος και με χρήση Laser ενώ είναι εφικτή στο χώρο μας και η χειρουργική αντιμετώπιση του εφόσον αυτή καταστεί αναγκαία. • Διαθέτουμε πλήρη εξοπλισμό και τεχνογνωσία για την διάγνωση και θεραπεία των παθήσεων του οπτικού νεύρου και της οπτικής οδού. Δυνατότητα μέτρησης γαγγλιακών κυττάρων, ηλεκτροφυσιολογική εξέταση για παθήσεις της οπτικής οδού. • Σε συνεργασία με το τμήμα πλαστικής χειρουργικής της κλινικής Ασκληπιείο Λάρισας πραγματοποιούνται πλαστικές και επανορθωτικές επεμβάσεις βλεφάρων (βλεφαροπλαστική άνω και κάτω βλεφάρου, διόρθωση εντρόπιου,

εκτρόπιου, βλεφαρόπτωσης, Botox).

ΘΕΣΣΑΛΩΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

Το παιδικό γλαύκωμα Σε συνεργασία με τη Χειρουργό Οφθαλμίατρο Ευτυχία Τούλιου-Πίπη, MD, FEBO | pipisg@otenet. gr Τι είναι το παιδικό γλαύκωμα; Χαρακτηρίζεται από δυσμορφίες στην περιοχή της γωνίας του οφθαλμού όπου και αποχετεύεται το ενδοφθάλμιο υγρό με αποτέλεσμα την αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Εμφανίζεται ήδη κατά τη διάρκεια της κύησης στο 40% των περιπτώσεων ή μεταξύ της γέννησης και του 3ου έτους ζωής στο 55%, με συνέπεια τη διαφοροποίηση της μορφολογίας του πάσχοντος οφθαλμού και τη σταδιακή απώλεια λειτουργίας του οπτικού νεύρου. Η νόσος σχετίζεται με διάφορες γονιδιακές βλάβες που ακόμη η εντόπισή τους βρίσκεται υπό έρευνα. Έχει επίπτωση 1 στις 10.000 γεννήσεις. Το 65% των παιδιών που νοσούν είναι αγόρια, ενώ στο 75% των περιπτώσεων νοσούν και τα 2 μάτια, όχι το ίδιο βαριά. Αξίζει να σημειωθεί ότι και μία σειρά συστηματικών νοσημάτων όπως το σύνδρομο Peters, Sturge Weber, η Νευροινωμάτωση που αφορούν δυσμορφίες σε πολλά και διαφορετικά όργανα σχετίζονται με συγγενές γλαυκωμα. Τι παρατηρούν οι γονείς; Η θόλωση του κερατοειδούς του βρέφους/παιδιού είναι από τα συχνότερα ευρήματα που οδηγούν του γονείς στον οφθαλμίατρο. Πρόκειται για οίδημα του κερατοειδούς λόγω της αυξημένης ενδοφθάλμιας πίεσης και συνοδεύεται συνήθως από επιφορά (δακρυσμένο μάτι), φωτοφοβία και βλεφαρόσπασμο. Στην περίπτωση του συγγενούς γλαυκώματος η πίεση ασκεί τάση στους ιστούς με αποτέλεσμα την αύξηση του μεγέθους του οφθαλμού (βούφθαλμος), την ελαφριά μπλέ απόχρωση λόγω διαφάνειας των επιπολης ιστών, την αστάθεια του φακού λόγω χαλαρότητας των ιστών συγκράτησής του και την παθολογική μυωπία λόγω αύξησης

Βρέφος με βούφθαλμο αριστερά

Haab’s striae

Βυθοσκόπηση: Κεφαλή του οπτικού νεύρου πριν και μετά την έναρξη της θεραπείας

του αξονικού μήκους του οφθαλμού. Σε προχωρημένες περιπτώσεις, είναι δυνατό να δούμε και σχισμές στην έσω πλευρά του κερατοειδή (Haab’s striae), που εάν δε θεραπευτούν μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμη ούλωση και αμβλυωπία. Τι βλέπει ο οφθαλμίατρος; Πέρα από τα μορφολογικά χαρακτηριστικά που επιβεβαιώνονται με τη σχισμοειδή λυχνία, πραγματοποιείται η μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης με ειδικά φιλικά προς τις ευαίσθητες αυτές ηλικίες μέσα (tonopenR) και επαναλαμ-

βάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για τον έλεγχο της νόσου και την επιβεβαίωση της ανταπόκρισης στη θεραπεία. Η μέτρηση της διαμέτρου του κερατοειδούς με ειδικό διαβήτη βοηθά στην επισφράγιση της διάγνωσης. Συγκεκριμένα, μία διάμετρος μεγαλύτερη των 11 χιλιοστών πριν το 3ο έτος ή μεγαλύτερη των 13 χιλιοστών σε οποιαδήποτε ηλικία είναι παθολογική. Η μελέτη της γωνίας του οφθαλμού με τη γωνιοσκόπηση καθώς και με το oct προσθίων μορίων καταγράφουν τις δυσμορφίες που ξεχωρίζουν το ένα σύνδρομο από το άλλο, και μας βοηθούν να διαλέξουμε την κατάλληλη για κάθε περίπτωση θεραπεία. Τέλος, η βυθοσκόπηση και το oct οπτικού νεύρου βοηθούν στην παρατήρηση της κεφαλής του οπτικού νεύρου, του οποίου οι αλλοιώσεις σε ορισμένες περιπτώσεις είναι επανορθώσιμες εάν αντιμετωπισθούν έγκαιρα. Πώς αντιμετωπίζεται το παιδικό γλάυκωμα; Η αντιμετώπιση αρχικά γίνεται με ειδικά κολλύρια που ρυθμίζουν την παραγωγή ή αποχέτευση του ενδοφθάλμιου υγρού και έτσι οδηγούν στη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Οι χειρουργικές μέθοδοι που συνίστανται στα επίμονα περιστατικά είναι η γονιοτομή/τραμπεκουλοτομή ή η τοποθέτηση βαλβίδας στη γωνία του οφθαλμού.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Κολπική μαρμαρυγή Σε συνεργασία με την Ειδικό Καρδιολόγο ΘΕΟΔΩΡΑ ΚAΡOΤΣΑΚΗ tkarotsaki@gmail.com

κολπική μαρμαρυγή μπορεί να ταξινομηθεί σε τρεις κατηγορίες: - Παροξυσμική: Αν αναταχθεί μόνη της πριν τις 48 ώρες. - Εμμένουσα: Αν αναταχθεί μετά τις 48 ώρες με ή χωρίς ιατρική παρέμβαση. - Χρόνια: Όταν παραμένει μόνιμα.

ΑΙΤΙΑ

Τα αίτιά της διακρίνονται σε: Καρδιαγγειακή αιτιολογία 1. Βαλβιδοπάθεια 2. Αρτηριακή Υπέρταση 3. Ισχαιμική καρδιακή Νόσος- Στεφανιαία Νόσος 4. Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου 5. Καρδιακή ανεπάρκεια 6. Συγγενείς ανωμαλίες (π.χ μεσοκολπική επικοινωνία) Μη καρδιακή αιτιολογία: 1. Θυρεοειδοπάθεια 2. Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ, Πνευμονική Εμβολή) 3. Αλκοολισμός 4. Παχυσαρκία 5. Σακχαρώδης Διαβήτης 6. Stress 7. Άπνοια 8. Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η κλινική εικόνα μπορεί να διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Τα πιο συχνά όμως αναφερόμενα συμπτώματα είναι αίσθημα παλμών, ταραχή, αίσθημα δύσπνοιας, εύκολη κόπωση, ζάλη, αδυναμία, πόνος στο στήθος.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση γίνεται μέσω καρδιογραφήματος. Έχει συγκεκριμένα ηλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα που πρέπει να διαφοροδιαγνωστούν από άλλες υπερκοιλιακές αρρυθμίες.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Για την αντιμετώπιση του ασθε36

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

νούς πρέπει να εκτιμηθεί: A. Ο κίνδυνος του για αγγειακό επεισόδιο B. Οι παράγοντες που διαθέτει που προδιαθέτουν σε επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής. Ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια στην κολπική μαρμαρυγή είναι αυτό της αντιπηκτικής θεραπείας. Τα λεγόμενα κουμαρινικά αντιπηκτικά με κύριους εκπροσώπους τη βαρφαρίνη (Panwarfin) και την αδενοκουμαρόλη (sintrom), αποδείχθηκαν για πάρα πολλά χρόνια ιδιαίτερα αποτελεσματικά για την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, με εύκολη χορήγηση μια φορά την ημέρα, εξατομικευμένη για κάθε ασθενή δόση και χαμηλό κόστος. Το μειονέκτημα αυτών των αντιπηκτικών είναι η ανάγκη των συχνών αιματολογικών εξετάσεων (PT ή INR) για την διαμόρφωση της δόσης ώστε να υπάρχει το καλύτερο θεραπευτικό όφελος με τον μικρότερο κίνδυνο αιμορραγίας. Μια νέα γενιά θεραπειών που εμποδίζουν τελικά την παραγωγή θρομβίνης και έτσι τον σχηματισμό θρόμβων, ήρθε να προστεθεί στη φαρέτρα του καρδιολόγου. Το πλεονέκτημα τους σε σχέση με τα παλαιότερα αντιπηκτικά είναι ότι δεν απαιτεί επαναλαμβανόμενες αιμοληψίες για τον καθορισμό της δόσης τους, δεν επηρεάζεται η δράση

τους από την τροφή και έχουν μικρή πιθανότητα αλληλεπίδρασης με άλλα φάρμακα. Αυτά είναι η δαμπιγκατράνη (Pradaxa) ή ριβαροξαμπάνη (Xarelto) και η αμπιξαμπάνη (Eliquis). Για το πρώτο έχει κυκλοφορήσει πρόσφατα και αντίδοτο σε περίπτωση αιμορραγίας αυτοματης η από τραυματισμό. Ποιοι όμως ασθενείς έχουν αυξημένο κίνδυνο για κάτι τέτοιο; Όλοι πρέπει να λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή; Την τελική απόφαση θα την πάρει ο θεράπων καρδιολόγος και όχι ο ασθενής μιμούμενος τη θεραπεία κάποιου συγγενικού ή φιλικού του προσώπου. Χορηγούνται επίσης φάρμακα αντιαρρυθμικά για τον έλεγχο του καρδιακού ρυθμού όπως αμιοδαρόνη, φλεκαϊνίδη, σοταλόλη, προπαφαινόνη.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ 1. Υγιεινή διατροφή. 2. Καθημερινή σωματική άσκηση. 3. Αποφυγη καπνισματος. 4. Διατηρηση ένος υγιους σωματικόυ βάρους. 5. Περιορίσμο στην κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης. 6. Μειώση του stress.

Υπερλειτουργική ουροδόχος κύστη Σε συνεργασία με τον Χειρουργό Ουρολόγο ΚΩΝΣΤΑΝΤIΝΟ Ε. ΕΥΣΤΑΘIΟΥ M.D., FEDU, PhD, Διδάκτορας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας • kosefst@gmail.com

υπερλειτουργική κύστη είναι μία πολύ συχνή κατάσταση που αφορά μέχρι και το 20% του πληθυσμού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής. Το κύριο σύμπτωμα είναι η επιτακτικότητα, η ξαφνική δηλαδή έντονη επιθυμία για ούρηση που ο ασθενής δεν μπορεί να αναστείλει εύκολα και πρέπει συνήθως να τρέξει προς την τουαλέτα. Φυσιολογικά η ουροδόχος κύστη συσπάται μόνο όταν θέλουμε να ουρήσουμε για να την αδειάσουμε. Στα διαστήματα μεταξύ των ουρήσεων η κύστη δουλεύει σαν δεξαμενή αποθήκευσης και ο μυς της, που λέγεται εξωστήρας είναι σε ηρεμία. Αν η κύστη όμως συσπάται στα μεσοδιαστήματα χωρίς τη θέλησή μας, τότε μιλάμε για υπερλειτουργικό εξωστήρα.

Συμπτώματα

Επιτακτικότητα: είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα. Ο ασθενής έχει συχνά μία έντονη, ξαφνική επιθυμία για ούρηση που δεν μπορεί να αναστείλει. Πρέπει να τρέξει προς την τουαλέτα. Στο 1/3 των ασθενών, υπάρχει και συνοδός ακράτεια όταν δεν προλαβαίνουν να φθάσουν στην τουαλέτα. Συχνουρία: Συνήθως ο ασθενής που έχει υπερλειτουργική κύστη αναφέρει ότι πηγαίνει συχνά στην τουαλέτα. Φυσιολογικά ο άνθρωπος ουρεί μέχρι 7-8 φορές το 24ωρο, ενώ στην υπερλειτουργική κύστη μπορεί να πηγαίνει μέχρι και 20 φορές τη μέρα ουρώντας μικρότερους όγκους ούρων! Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί εύκολα με τη συμπλήρωση ενός ημερολογίου ούρησης όπου ο ασθενής γράφει τις ώρες και τις ποσότητες που ουρεί .

Νυκτουρία: Ο ασθενής μπορεί να σηκώνεται για να ουρήσει κατά τη διάρκεια της νύκτας. Αυτό όμως μπορεί να οφείλεται και σε άλλους λόγους (Άπνοια στον ύπνο ,νυκτερινή πολυουρία κτλ). Το ημερολόγιο ούρησης είναι πολύ βοηθητικό.

Αιτία

Η υπερλειτουργική κύστη είναι συχνή στα παιδιά, στις γυναίκες μέσης ηλικίας και στους ηλικιωμένους. Συνήθως η αιτία είναι άγνωστη γι’αυτό και ονομάζεται ιδιοπαθής υπερλειτουργική κύστη. Σε ηλικίες πάνω των 60 ετών είναι συχνότερη στους άνδρες. Σε αυτές τις ηλικίες συνήθως είναι συνοδό σύμπτωμα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη. Όταν υπάρχει νευρολογικό ιστορικό, ονομάζεται νευρογενής υπερλειτουργική κύστη. Πριν μπει η τελική διάγνωση, πρέπει να αποκλειστούν από τον ουρολόγο άλλες παθήσεις που μπορούν να προκαλούν επιτακτικότητα και συχνουρία, όπως ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης, η ουρολοίμωξη, οι πέτρες της κύστης κ.α.

Θεραπεία

Θα συζητήσετε με το γιατρό σας τις επιλογές. Αρχικά συντηρητικά χρειάζο-

νται μεταβολές των συνηθειών σας, περιορισμός για παράδειγμα του καφέ και τσαγιού που δουλεύουν ερεθιστικά και περιορισμός των υγρών πριν τον ύπνο. Ροφήματα που ερεθίζουν την κύστη είναι: Τσάι, Καφές, Αναψυκτικά, Αλκοόλ Φαρμακευτικά υπάρχουν νεότερα σκευάσματα που είναι αποτελεσματικά στους περισσότερους ασθενείς. Σήμερα ειδικά έχουμε περισσότερες επιλογές και φάρμακα που έχουν σημαντικά λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Η θεραπεία προσαρμόζεται ανάλογα με τη βαρύτητα και την επιθυμία του ασθενούς.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Διατροφή του βρέφους και εισαγωγή των στερεών τροφών:

5 ΜΥΘΟΙ Σε συνεργασία με την Παιδίατρο ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ MD, PhD e.papad@yahoo.gr

διατροφή του παιδιού μας είναι ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα τόσο τους γονείς όσο και τους παιδιάτρους, ήδη από τη γέννηση του μικρού βρέφους, αλλά και μέχρι την εφηβεία και ενηλικίωση του παιδιού. Εδώ θα αναφερθούμε σε κάποιους μύθους σχετικά με τη διατροφή, ιδιαίτερα κατά την ευαίσθητη βρεφική ηλικία, που αφορούν τόσο στο θηλασμό όσο και στην εισαγωγή των στερεών τροφών.

ηλασμός: «Δεν έχω γάλα» Θ ή «Δεν του φτάνει το γάλα μου» - Μύθος Όλες οι γυναίκες έχουν γάλα. Αμέσως μετά τον τοκετό η ποσότητά του είναι μικρή, αλλά ακόμα και αυτή επαρκεί για να καλύψει αρχικά τις ανάγκες του μωρού σας. Σιγά σιγά και καθώς το μωρό θηλάζει συχνά, αυξάνεται η παραγωγή του γάλακτος από τη μητέρα και καλύπτονται οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες του. Έτσι δημιουργείται μία δυάδα μητέρα-βρέφος, όπου λειτουργούν οι κανόνες προσφοράς και ζήτησης και όπου όσο πιο συχνά θηλάζει το μωρό, τόσο αυξάνεται και το γάλα σας. Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι στο θηλασμό δεν υπάρχει ωράριο. Το μωρό ζητάει-κλαίει, η μαμά προσφέρει-θηλάζει και απολαμβάνουν και οι δύο τα οφέλη του Μητρικού Θηλασμού.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

α ξεκινήσουμε στερεές Θ τροφές και θα σταματήσει ο θηλασμός – Μύθος Ο θηλασμός μπορεί να διατηρηθεί κατά την εισαγωγή των στερεών τροφών. Είναι αλήθεια ότι με τα γεύματα που εισάγονται σταδιακά το βρέφος χορταίνει και μπορεί να μη θέλει να θηλάζει τόσο συχνά, αλλά σαφώς μπορεί να διατηρηθεί ο θηλασμός σίγουρα το πρωί και το βράδυ, αλλά και κάποιες φορές ενδιάμεσα, και μπορεί να παραμείνει έτσι για όσο καιρό το επιθυμούν η μητέρα και το βρέφος. Άλλωστε, πρέπει να θυμόμαστε ότι είναι ιδιαίτερα ευεργετικό για το μωρό μας να γίνει η εισαγωγή όλων των ομάδων τροφίμων (φρούτα, λαχανικά, κρέας, δημητριακά, ψάρι, αυγό) ενώ το βρέφος συνεχίζει να θηλάζει, διότι έτσι μειώνονται οι πιθανότητες εμφάνισης αλλεργιών.

πρώτη τροφή του βρέφους Η πρέπει να είναι το ρυζάλευρο – Μύθος Δεν υπάρχουν επίσημες οδηγίες από διεθνώς αναγνωρισμένους οργανισμούς και επιστημονικές εταιρίες που να καθορίζουν αυστηρά τη σειρά εισαγωγής των στερεών τροφών. Η μελέτη της σύγχρονης επιστημονικής βιβλιογραφίας δείχνει ότι καλή επιλογή θα μπορούσαν να είναι τόσο τα δημητριακά, τα λαχανικά αλλά και τα φρούτα. Οπότε ανάλογα με τις συνή-

θειες της οικογένειας και σε συνεννόηση με τον παιδίατρό μας ξεκινούμε την εισαγωγή των στερεών τροφών από όποια διατροφική ομάδα επιλέξουμε και σταδιακά γίνεται η εισαγωγή και των υπόλοιπων ομάδων τροφίμων. Φαίνεται επίσης – σύμφωνα με διεθνή επιστημονικά δεδομένα - ότι όλες οι ομάδες τροφίμων είναι καλό να εισάγονται έως τον 12ο μήνα της ζωής του βρέφους. Από εκει και έπειτα, είναι πολύ σημαντικό η διατροφή του παιδιού να ακολουθεί αυτή της οικογένειας.

ο μωρό διψάει με την εισαΤ γωγή των στερεών, οπότε ανάμεσα στα γεύματα θα δώσω τσάι ή χυμό – Μύθος Το μωρό διψάει ναι, αλλά τα υγρά που θα πρέπει να καταναλώνει είναι το γάλα (μητρικό ή 2ης βρεφικής ηλικίας) και το νερό. Η κατανάλωση άλλων υγρών θα αντικαταστήσει στη διατροφή του βρέφους το γάλα και άλλα τρόφιμα υψηλής θρεπτικής αξίας. Επι-

πλέον, λόγω της αυξημένης περιεκτικότητάς τους σε σάκχαρα αυξάνεται η πιθανότητα ανάπτυξης τερηδόνας και παχυσαρκίας, τόσο κατά τη βρεφική όσο και κατά την παιδική ηλικία. Για τα μεγαλύτερα παιδιά προτιμήστε να καταναλώσουν κάποιο φρούτο, παρά χυμό (ακόμα και φυσικό), διότι το φρούτο – σε σχέση με το χυμό - διατηρεί τις φυτικές του ίνες και τα θρεπτικά του συστατικά.

εν έφαγε κάποιο φαγηΔ τό, δεν του αρέσει, δε θα το ξαναδώσω – Μύθος Κατά την εισαγωγή ενός νέου τροφίμου ενδέχεται να απαιτούνται και

πάνω από 8-10 προσπάθειες ώστε το βρέφος να το δοκιμάσει αρχικά και κάποιες φορές περισσότερες από 12-15 προσπάθειες για να αυξηθεί η αποδοχή του νέου τροφίμου και τελικά να το προτιμήσει. Επίσης, είναι αρκετά σύνηθες το παιδί ενώ καταναλώνει ευχάριστα κάποιο τρόφιμο για ένα χρονικό διάστημα, ξαφνικά να σταματάει. Κάθε φορά που το παιδί αρνείται να δοκιμάσει κάποιο τρόφιμο, το αποσύρουμε χωρίς να μαλώσουμε ή να αποδοκιμάσουμε το παιδί και το προσφέρουμε ξανά 7-10 ημέρες αργότερα. Αυτή η διαδικασία μπορεί να χρειαστεί να γίνει αρκετές φορές και σίγου-

ρα δεν αποθαρρυνόμαστε.

Διατροφή και σίτιση

Η διατροφή και η διαδικασία σίτισης του βρέφους και του μικρού παιδιού συχνά μπορεί να φαίνεται πολύπλοκη, χρονοβόρος και ορισμένες φορές να μας απογοητεύει ως γονείς. Χρειάζεται υπομονή, πάντα καλή διάθεση και συνεργασία με τον παιδίατρό μας. Δεν ξεχνούμε ότι τα φυσικά και φρέσκα τρόφιμα που χαρακτηρίζουν την ελληνική παραδοσιακή διατροφή μπορούν να προσφέρουν στο παιδί μας όλα εκείνα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που θα του χαρίσουν υγεία σωματική και πνευματική. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Τατουάζ και μέθοδοι αφαίρεσης Σε συνεργασία με τον Πλαστικό Χειρουργό Δρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ. ΠΑΤΣΗΣ Κ. Καρτάλη 172, Βόλος , 242 140 4084 • www.drpatsis.gr

ο τατουάζ ή «δερματοστηξία» είναι ένας τρόπος αλλαγής της εμφάνισης μιας περιοχής του σώματος με τη χρήση χρωστικών ουσιών που διαπερνούν τα επιφανειακά στρώματα του δέρματος και εναποτίθενται στο ανώτερο και μέσο –συνήθως- τμήμα του χορίου. Τα τατουάζ κατατάσσονται διεθνώς σε: Αισθητικά: Είναι ευρέως διαδεδομένα και οι εφαρμογές παγκοσμίως αυξάνονται με ραγδαίο ρυθμό. Ιατρικά: Είναι αυτά που πραγματοποιούνται για ιατρικούς λόγους, όπως για παράδειγμα για τη δημιουργία θηλαίας άλω σε ένα μαστό που έχει υποστεί μαστεκτομή. Τραυματικά: όπως οι βλάβες που προκαλούνται από βλήμα πυροβόλου όπλου στο δέρμα πέριξ του σημείου εισόδου. Ερασιτεχνικά & επαγγελματικά: Είναι αυτά που εφαρμόζονται από ερασιτέχνες & επαγγελματίες αντίστοιχα. Η διαρκώς αυξανόμενη τάση για αισθητικά τατουάζ παγκοσμίως σηματοδοτεί και σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της αφαίρεσης αυτών. Οι επιστημονικά αποδεκτοί τρόποι αφαίρεσης ενός τατουάζ στη σύγχρονη Πλαστική χειρουργική είναι οι ακόλουθοι : Χειρουργική αφαίρεση: Υπό τοπική –συνήθως- αναισθησία αφαιρείται ολόκληρο το τμήμα δέρματος που φέρει το τατουάζ και καταλείπει χειρουργική ουλή στο σημείο συρραφής. Σε περιπτώσεις δερματοστηξίας μεγάλου μεγέθους, η χειρουργική αφαίρεση απαιτεί περιπλοκότερες τεχνικές από τον πλαστικό χειρουργό και σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερα του ενός χειρουργείου. Το τατουάζ αφαιρείται πλήρως, και η περιοχή ακολουθεί τη φυσιολογική μετεγχειρητική πορεία επούλωσης.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Μη χειρουργική αφαίρεση με Laser Q switch: είναι η μέθοδος αναφοράς για τη μη χειρουργική αφαίρεση τατουάζ στην παγκόσμια κοινότητα των πλαστικών χειρουργών. Το είδος Laser που χρησιμοποιείται στο συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των θεραπειών είναι το Nd Yag Q switch. Τα χαρακτηριστικά του είναι η ευγενής συμπεριφορά του προς τα επιφανειακά στρώματα του δέρματος κάτι που σημαίνει ελάχιστη κακοποίηση των ιστών και ακολούθως ελάχιστοποίηση της πιθανότητας εμφάνισης ουλών στις υπό θεραπεία περιοχές. Απορροφάται από τις χρωστικές τις οποίες και καταστρέφει (θεωρία των φωτοακουστικών κυμάτων) και αναγκάζει σε απαγωγή από το λεμφικό σύστημα του οργανισμού μέσω του μηχανισμού της φαγοκυττάρωσης. Παράγοντες που επηρεάζουν την αφαίρεση ενός τατουάζ με Laser Q switch : Χρωστικές: Οι χρωστικές που χρησιμοποιούνται στα ερασιτεχνικά τατουάζ, λόγω σύνθεσης, είναι πιο ευάλωτες στην ενεργειακή δέσμη του Laser ενώ αυτές των επαγγελματικών είναι πιο ανθεκτικές. Βάθος εφαρμογής: Τα επαγγελματικά τατουάζ συνήθως είναι «βαθύτερα», με τις χρωστικές τους να καταλήγουν στο μέσο χόριο, ενώ τα ερασιτεχνικά είναι επιφανειακότερα. Χρόνος: Με την πάροδο του χρό-

νου οι χρωστικές μετακινούνται σε βαθύτερα στρώματα του δέρματος (οπτικό «ξεθώριασμα» των τατουάζ). Επιφάνεια: Το εμβαδό ενός τατουάζ, οι διαστάσεις του δηλαδή, επηρεάζουν τον αριθμό των συνεδριών. Ηλικία: Τα αποτελέσματα των θεραπειών επηρεάζονται από την ηλικία. Περιοχή : Οι απομακρυσμένες περιοχές του σώματος απαντούν αργότερα στις θεραπείες. Ανοσοποιητικό σύστημα: Επηρεάζει άμεσα τις θεραπείες, καθώς οι χρωστικές που καταστρέφονται από το Q switch laser, συλλαμβάνονται από τα μακροφάγα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Χρώμα: Δεν έχουν όλα τα χρώματα την ίδια ανταπόκριση στη θεραπεία με Laser. Το Nd YAG Q switch Laser ενεργεί στα 532nm & 1064 nm, και δύναται να αφαιρέσει ολικά ή υφολικά τα μαύρου (>79%), μπλέ, γκρί, καφέ, κόκκινου και πορτοκαλί χρώματος τατουάζ. Η διαδικασία αφαίρεσης με Q switch Laser ξεκινά με την εφαρμογή αναισθητικής κρέμας τοπικά, ενώ ο αριθμός συνεδριών ποικίλει -αναλόγως των προαναφερθέντωνπαραγόντων από 3 έως 20 . Επί του παρόντος, το «Gold standard» (μέθοδος εκλογής) για τη μη χειρουργική αφαίρεση τατουάζ είναι το Q-switch Laser. Προτάσεις θεραπείας με διαθερμία, δερμοαπόξεση και άλλες παρόμοιες μεθόδους, δεν επιδεικνύουν συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση των χρωστικών ενώ εμφανίζουν πολύ μεγάλα ποσοστά εμφάνισης υπερτροφικών / χηλοειδών (μη φυσιολογικών) ουλών. Η πλαστική χειρουργική πλέον προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην προσπάθεια αφαίρεσης των τατουάζ.

Αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή Σε συνεργασία με τον Πλαστικό Χειρουργό Δρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ. ΠΑΤΣΗΣ Κ. Καρτάλη 172, Βόλος , 242 140 4084 • www.drpatsis.gr

καρκίνος του μαστού είναι μετά τον καρκίνο του πνεύμονα ο συχνότερος καρκίνος στο γυναικείο φύλο. Μία στις 8 γυναίκες του σύγχρονου δυτικού κόσμου, έχουν την πιθανότητα να εκδηλώσουν καρκίνο του μαστού. Η θεραπεία, είναι κατά κύριο λόγο χειρουργική προκαλώντας ολική ή μερική απώλεια του μαστού. Μία από τις κυριότερες εφαρμογές της Πλαστικής Επανορθωτικής χειρουργικής είναι η αποκατάσταση του μαστού μετά από μαστεκτομή. Η επέμβαση αποκατάστασης μαστού πραγματοποιείται από τον πλαστικό χειρουργό και έχει στόχο τη δημιουργία ενός νέου μαστού φέροντα το σύμπλεγμα θηλής- άλω. Είτε άμεσα κατά το χειρουργείο της μαστεκτομής, είτε σε δεύτερο απώτερο χρόνο δημιουργείται μαστός ίδιου όγκου και συμμετρικός ως προς τον ετερόπλερο . Οι επιλογές αποκατάστασης μαστού περιλαμβάνουν - αναλόγως της ασθενούς και των προϋποθέσεων - τη χρήση είτε διατατήρων και ενθεμάτων σιλικόνης, είτε αυτόλογων ιστών (ελέυθερων ή μισχωτών κρημνών) με ή χωρίς ενθέματα σιλικόνης. Στην πρώτη περίπτωση, ο διατατήρας που τοποθετείται εντός του μαστού κατά το χειρουργείο (Α’ φάση αποκατάστασης) προκαλεί προοδευτική,συνεχή και ελεγχόμενη διάταση των ιστών, καθώς ο πλαστικός χειρουργός στο ιατρείο αυξάνει τον όγκο σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. Όταν επιτευχθεί ο επιθυμητός

όγκος, ένα ένθεμα σιλικόνης στο κατάλληλο μέγεθος και σχήμα αντικαθιστά μόνιμα το διατατήρα (Β’ φάση αποκατάστασης). Παραλλαγή της μεθόδου αυτής, είναι η χρήση ειδικών μόνιμων διατατών ενθεμάτων σιλικόνης – ορού . Στη δέυτερη περίπτωση ο μαστός αποκαθίσταται με τη χρήση αυτόλογων ιστών. Μυικοί ή μυοδερματικοί, ελέυθεροι ή μισχωτοί κρημνοί που ανασηκώνονται κυρίως από τον πλατύ ραχιαίο μύ (Latissimus dorsi flap), τον ορθό κοιλιακό μύ (Tram flap – Vram flap) ή τα διατιτρώντα αγγεία της κάτω εν τω βάθει επιγάστριας αρτηρίας (Diep flap),είναι οι συχνότερες - μικροχειρουργικές ή μη- τεχνικές της πλαστικής επανορθωτικής χειρουργικής. Σημαντική παράμετρος για την

επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος, είναι η δημιουργία του συμπλέγματος θηλής – άλω (τελική φάση της αποκατάστασης) από τον πλαστικό σας χειρουργό. Δερματικά μοσχέυματα, medical tattoo (ιατρικό τατουάζ-δερματοστιξία) ή αναδημιουργία από το αντίπλευρο σύμπλεγμα του μαστού, επαναφέρουν τη μορφολογία της άλω. Tοπικοί κρημνοί ή εφαρμογή αυτόλογων χόνδρινων μοσχευμάτων επαναφέρουν τη μορφολογία της θηλής. Αυτό το τόσο σημαντικό σύμβολο της γυναικείας φύσης, ο μαστός, μπορεί να αναδημιουργηθεί από τον πλαστικό χειρουργό, αποκαθιστώντας πρωτίστως τη συμμετρία και την θηλυκότητα της ασθενούς, τονώνοντας παράλληλα την αυτοπεποίθησή και την ψυχολογία της. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ ή ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ Σε συνεργασία με τον ΘΕΟΔΩΡΟ ΑΡΓΥΡΙΟY, Φυσικοθεραπευτής - μετεκπαιδευθείς στο Manual Therapy και στη μέθοδο McKenzie thodoris.com@hotmail.com

Πονοκέφαλος ή η κεφαλαλγία θεωρείται ότι είναι το συχνότερο σύμπτωμα για το οποίο αναζητείται ιατρική βοήθεια. Οι συχνοί πονοκέφαλοι προκαλούν αρνητικές επιδράσεις στη ποιότητα ζωής και στις καθημερινές δραστηριότητες των ανθρώπων. Υπάρχουν δυο τύποι πονοκεφάλων: οι πρωτοπαθείς, οι οποίοι δε σχετίζονται με κάποια ασθένεια και οι δευτεροπαθείς που σχετίζονται. Πρωτοπαθείς κεφαλαλγίες είναι η ημικρανία και η κεφαλαλγία τάσης. Οι δευτεροπαθείς κεφαλαλγίες σχε-

τίζονται με διάφορες άλλες παθολογίες, όπως ο αυχενογενής πονοκέφαλος.

Συμπτώματα

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ανάλογα με το είδος του πονοκεφάλου έχουμε και την ανάλογη κύρια συμπτωματολογία.

Πονοκέφαλος τύπου τάσης (επεισοδιακοί ή χρόνιοι):

• Πόνος πίεσης ή σφυξίματος στο μέτωπο, στο πλάι ή και πίσω από το κρανίο • Συνήθως ο πόνος δεν είναι μεγάλης έντασης και δεν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα

• Διάρκεια 30 λεπτών έως και συνεχόμενο πονοκέφαλο • Μυική ευαισθησία περιοχή της κεφαλής και του αυχένα • Με ή χωρίς φωτοφοβία (αυξημένη ευαισθησία στο φως), φωνοφοβία (αυξημένη ευαισθησία στον ήχο) ή ήπια ναυτία.

Aυχενογενής πονοκέφαλος

• Χρόνιος πονοκέφαλος με πόνο στον αυχένα μέτριας και μεγάλης έντασης • Συνήθως μονόπλευρος πονοκέφαλος χωρίς αλλαγή πλευράς • Περιορισμένο εύρος κίνησης του αυχένα • Κινήσεις του αυχένα «προκαλούν» τον πονοκέφαλο • Διαρκεί περισσότερο από 72 ώρες • Άλλα πιθανά συμπτώματα: ζαλάδα, έμετος, φωτοφοβία, φωνοφοβία.

Ημικρανία

Ο πόνος συχνά εντοπίζεται στο ήμισι της κεφαλής, πίσω από το ένα μάτι ή και τον κρόταφο, αλλά μπορεί επίσης να βρίσκεται μόνο στην κορυφή του κεφαλιού, στο πίσω μέρος του κεφαλιού ή και στον αυχένα • Aλλάζει εντόπιση από κρίση σε κρίση • Ύπαρξη παλλόμενου πόνου (o πόνος 42

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

αυξομειώνεται σε ένταση). • Διαρκεί από 2 έως 72 ώρες • Αυξάνεται με τη σωματική δραστηριότητα • Συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, φωτοφοβία, φωνοφοβία.

Παράγοντες που αυξάνουν την εμφάνιση του πονοκέφαλου

Άγχος, κατάθλιψη, έντονη κόπωση, αϋπνία, επόμενη μέρα από κατανάλωση αλκοόλ, στάση σώματος, υπερβολική χρήση φαρμάκων, φάρμακα αντικαταθλιπτικά και κάποια υπερτασικά, ορμονικές διαταραχές.

Φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση

Η έγκαιρη και σωστή διάγνωση από καταρτισμένους επαγγελματίες υγείας μας οδηγεί και στην αποτελεσματικότερη λύση του προβλήματος. Η αποτελεσματικότητα είναι άμεσα σχετιζόμενη με την ακρίβεια της διάγνωσης. = Οι τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι το manual therapy σε συνδιασμό με ασκήσεις πλεονεκτούν σαφώς των άλλων διαδικασιών όπως εγχύσεις, φάρμακα και χειρουργείου (αρθρόδεση), στην περίπτωση του αυχενογενή

πονοκεφάλου. Biofeedback, ασκήσεις χαλάρωσης, γνωσιακές συμπεριφορικές παρεμβάσεις καθώς και συγκέντρωση λεπτομερούς ιστορικού για την αποκτηση πληροφορίων και επιβεβαίωση των παραγόντων «σκανδάλης» λειτουργούν προς όφελος της αγωγής στις περιπτώσεις του πονοκεφάλου τύπου τάσης.

Θεραπευτικές προσεγγίσεις Στους πρωτοπαθείς πονοκεφάλους (ημικρανία, κεφαλαλγία τάσης), τα φάρμακα που δίνονται στοχεύουν στη μείωση της συχνότητας των κρίσεων και στην ελάττωση της έντασης των κρίσεων.

Για την αποτελεσματικότερη θεραπεία κατά του πονοκεφάλου Αντιμετωπίστε την αιτία του προβλήματος και όχι του συμπτώματος. Απευθυνθείτε σε εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας για τη μόνιμη αντιμετώπιση του πονοκεφάλου αλλά και των υπολοίπων θεμάτων υγείας. Το διαδίκτυο (internet) και το περιβάλλον (φίλοι και γνωστοί με συμπτώματα πονοκεφάλου) συχνά μας οδηγούν σε λανθασμένες προσεγγίσεις με αποτέλεσμα τα συμπτώματα να γίνονται χρόνια και να επιδεινώνονται. Εάν ο πονοκέφαλος σας είναι έντονος, χρόνιος ή επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα σας, επισκευθείτε έναν ειδικό. Εργαστήρια Φυσικοθεραπείας: Κ. Καρτάλη 184, Βόλος Τηλ: 2421 046 381 28ης Οκτωβρίου 33, Αγριά Τηλ: 2428 092 059 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Ιατρείο διαβητικού ποδιού στο Βόλο Σε συνεργασία με τον Χειρουργό ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΑΡ. ΜΑΡΑΒΕΓΙΑ Επιστημονικό Διευθυντή Άνασσα Γενική Κλινική maravegiaskostas@gmail.com

σακχαρώδης διαβήτης έχει αναγνωριστεί ως ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και, εκτός από το κάπνισμα, είναι ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τη ανάπτυξη της περιφερειακής αγγειακής νόσου. Η αρτηριακή νόσος των κάτω μελών είναι πιο διάχυτη και με περιφερικότερη εντόπιση στους διαβητικούς ενώ είναι συχνά τα ισχαιμικά και τα νευροπαθητικά έλκη. Μελέτες έχουν δείξει πως οι διαβητικοί έχουν 2,5 φορές περισσότερο κίνδυνο για συμπτωματική και ασυμπτωματική περιφερειακή αγγειακή νόσο συγκρινόμενοι με μη διαβητικούς, ο δε κίνδυνος κατά τη διάρκεια της ζωής τους να υποστούν ακρωτηριασμός του μέλους τους είναι από 10 έως 16 φορές πιο αυξημένος σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Έχει επίσης καταδειχτεί ότι η διάρκεια του διαβήτη αποτελεί και αυτή επιβαρυντικό παράγοντα με το σχετικό κίνδυνο να αυξάνεται σημαντικά μετά τη παρέλευση πενταετίας από τη διάγνωση του διαβήτη. Η περιφερική αρτηριοπάθεια και η περιφερική νευροπάθεια 44

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

(η συνηθέστερη μορφή της διαβητικής νευροπάθειας) αποτελούν τους δύο πυλώνες δημιουργίας όλων των προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν στο πόδι ενός διαβητικού. Ειδικότερα, η νευροπάθεια οδηγεί σε υπαισθησία τύπου κάλτσας με αποτέλεσμα την ευπάθεια σε τραυματισμούς, οι οποίοι με τη σειρά τους διακρίνονται σε χρόνιους (συνήθως από ακατάλληλο υπόδημα) και οξείς (π.χ τρώση από αιχμηρό αντικείμενο). Αυτοί οι τραυματισμοί, μολονότι συχνά είναι φαινομενικά αθώοι, μπορεί να έχουν απρόβλεπτες συνέπειες επειδή είναι ανώδυνοι και δεν οδηγούν σε άμεση αντιμετώπισή τους, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η ιστική βλάβη που προκαλούν. Επιπλέον, η νευροπάθεια είναι υπεύθυνη

για την δημιουργία χαρακτηριστικών παραμορφώσεων (π.χ προπέτεια των κεφαλών των μεταταρσίων, γαμψοδακτυλία, οστεοαρθρίτιδα

Charcot κ.λ.π.). Όλες αυτές οι παραμορφώσεις12 διαταράσσουν την αρχιτεκτονική του άκρου πόδα, οι πιέσεις που ασκούνται σε 0ορισμένα σημεία κατά τη στάση και τη βάδιση καταπονούν το δέρμα δημιουργώντας ενίοτε κατάσταση ισχαιμίας του, οδηγώντας στην ανάπτυξη είτε τύλου (κάλος), είτε εξέλκωσης. Εξίσου, βρίσκεται να πάσχει και το αυτόνομο νευρικό σύστημα, προκαλώντας ελαττωμένη εφίδρωση που οδηγεί σε ξηροδερμία και ρωγμές του δέρματος αυξάνοντας το κίνδυνο εξέλκωσης και εισόδου μικροοργανισμών στους υποκείμενους ιστούς. Για την έγκυρη διάγνωση ,πρόληψη και τυχόν αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν από την κατάσταση που περιγράψαμε παραπάνω ,έχουν δημιουργηθεί ανά την Ελλάδα εξειδικευμένα ιατρεία διαβητικού ποδιού, επανδρωμένα με εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό διαφόρων ειδικοτήτων, σε θέση να προσφέρει στο διαβητικό ασθενή, πολύπλευρες υπηρεσίες . Πάνω σε αυτό το δρόμο που χάραξε η εταιρία μελέτης διαβητικού ποδιού (Ε.Μ.Ε.ΔΙ.Π.) δημιουργήσαμε στην «ΆΝΑΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ», το πρώτο ιατρείο διαβητικού ποδιού στην πόλη του Βόλου με τη συνεργασία συναδέλφων πολλών ειδικοτήτων και καλούμε τους συμπολίτες μας διαβητικούς να προσέλθουν και να εξεταστούν ώστε να αποτρέψουν συμβάματα ικανά να στοιχίσουν την ίδια την ανθρώπινη ζωή. Κάθε ασθενής που προσέρχεται υποβάλλεται

αρχικά σε σωματομετρική μέτρηση (ύψος και βάρος) και μέτρηση σακχάρου. Στη συνέχεια απαντά στο ερωτηματολόγιο του Εδιμβούργου για την ύπαρξη περιφερικής αγγειακής νόσου και του αποδίδεται η ανάλογη βαθμολόγηση και σε ενδελεχή επισκόπηση των ποδιών του για εκτίμηση της κατάστασης των νυχιών του, της κατάστασης του δέρματος (ξηροδερμία κ.λπ.) και διαταραχών της οστικής αρχιτεκτονικής. Κατόπιν υποβάλλεται σε μέτρηση σφυροβραχιόνιου δείκτη ενώ υπάρχει και δυνατότητα περαιτέρω απεικόνισης (Triplex, κλασικών ακτινογραφιών, αξονικής αγγειογραφίας, μαγνητικής τομογραφίας κ.λπ. κατόπιν προγραμματισμού). Κατά τη διάρκεια της ίδιας εξέτασης γίνεται η εκτίμηση και της διαβητικής νευροπάθειας με την απλή κλινική εξέταση αλλά και με τη χρήση ενός ειδικού οργάνου του βιοθεσιόμετρου, ικανού να ποσοτικοποιήσει τις βλάβες και άρα να χρησιμεύει πολύ για την παρακολούθηση του συγκεκριμένου προβλήματος. Τέλος, ο ασθενής υποβάλλεται σε πελματογράφημα στατικό και δυναμικό, που αναδεικνύει τα σημεία μέγιστης φόρτισης των πελμάτων του και μπορεί να βοηθηθεί, ώστε να τα αποφορτίσει. Η ολοκλήρωση της εξέτασης βοηθάει το γιατρό

να καθοδηγήσει επαρκώς τον ασθενή του στο να θεραπεύσει ή ακόμη καλύτερα να προλάβει την εκδήλωση ενίοτε μειζόνων προβλημάτων, όπως τα έλκη, τις λοιμώξεις των μαλακών μορίων και τις οστεομυελίτιδες, τη θεραπεία του χρονίου πόνου, τις παραισθησίες κ.λπ. Ευελπιστούμε στην ευαισθητοποίηση τόσο των ίδιων των ασθενών όσο και των συναδέλφων διαβητολόγων, οι οποίοι με τη σειρά τους πρέπει στην κλινική παρακολούθηση των διαβητικών να εντάξουν και την εξέταση των ποδιών. Σκοπός μας είναι να καταφέρουμε να μειώσουμε τα ποσοστά ακρωτηριασμών, οι οποίοι προκαλούν σημαντική επιβάρυνση τόσο στην ποιότητα ζωής των διαβητικών, επιδρούν πολύ αρνητικά στην ψυχολογία τους και αυξάνουν σημαντικά τη νοσηρότητα και τη θνητότητα.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Attachment Parenting Σε συνεργασία με την ΜΑΡΟΥΛΑ ΚΑΝΔΥΛΗ, MSc, MBPsS, MBACP, MBABCP, Συμβουλευτική Ψυχολόγος & Γνωστικό-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια

Τ ί ε ίν α ι τ ο A t t a c h m e n t Parenting; Το AP βασίζεται στη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ γονέα και παιδιού σύμφωνα με τη “Θεωρία Δεσμού” (J.Bowlby), καθώς ο γονέας καλείται να ανταποκριθεί στις ανάγκες του παιδιού. Ο βασικός φροντιστής με τον οποίο συνδέεται το βρέφος λειτουργεί σαν βάση για περαιτέρω εξερεύνηση του περιβάλλοντος και σαν μοντέλο για όλες τις μελλοντικές του σχέσεις. Αν το παιδί δεν δημιουργήσει συναισθηματικό δεσμό, τότε αυτό μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη νευροβιολογική, ψυχολογική και κοινωνική του ανάπτυξη. Ποιές είναι οι βασικές αρχές του Attachment Parenting; Το 1994, οι L.Parker και B.Nicholson ίδρυσαν την Attachment Parenting International, εμπνευσμένες από τη δουλειά των Sears, και ανέπτυξαν τις παρακάτω 8 Βασικές Αρχές του ΑΡ: 1. Προετοιμαστείτε για την εγκυμοσύνη, τη γέννα και τη γονεϊκότητα, σωματικά και ψυχικά, διερευνώντας τις επιλογές που έχετε στη διάθεσή σας και ενημερωθείτε για τις συνήθεις πρακτικές στη φροντίδα του νεογέννητου και τα εξελικτικά του στάδια. 2. Να προσφέρετε τροφή με αγάπη και σεβασμό. Ο μητρικός θηλασμός είναι ο καταλληλότερος τρόπος ικανοποίησης των διατροφικών και συναισθηματικών αναγκών του βρέφους. Ακόμα και οι μητέρες που ταΐζουν το μωρό τους με το μπουκάλι μπορούν να το βοηθήσουν στην ανάπτυξη ασφαλούς συναισθηματικού 46

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

δεσμού αν προσαρμόσουν συμπεριφορές θηλασμού. 3. Να ανταποκρίνεστε με ευαισθησία. Από τη βρεφική ηλικία χτίστε μία σχέση εμπιστοσύνης. Τα παιδιά δεν μπορούν να αυτοπαρηγορηθούν, χρειάζονται τους γονείς τους για να τα ηρεμήσουν, με αγάπη και ενσυναίσθηση, να τα μάθουν να ρυθμίζουν τα

συναισθήματά τους. 4. Να χρησιμοποιείτε φροντιστική, φυσική επαφή. Το άγγιγμα καλύπτει στο παιδί τις ανάγκες του για φυσική επαφή, στοργή, ασφάλεια, ερεθίσματα, κίνηση. Η επαφή δέρμαμε-δέρμα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική, όπως κατά το θηλασμό, το μπάνιο ή το μασάζ. Το κουβάλημα του μωρού ή το «babywearing» με μάρσιπους είναι επίσης αποτελεσματικά όταν είστε σε κίνηση. Οι αγκαλιές, τα χάδια, το μασάζ και το φυσικό παιχνίδι βοηθούν και τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας. 5. Να διασφαλίσετε ασφαλή

ύπνο. Τα μωρά και τα παιδιά έχουν ανάγκες και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Μπορεί να πεινάνε, να νιώθουν μόνα, να φοβούνται, να κρυώνουν ή να ζεσταίνονται. Βασίζονται στους γονείς για να τα παρηγορήσουν και να τα βοηθήσουν να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους. Οι τεχνικές εκπαίδευσης ύπνου μπορεί να έχουν καταστροφικές συνέπειες σε σωματικό και ψυχολογικό επίπεδο. Η ασφαλής συγκοίμηση έχει πλεονεκτήματα τόσο για το παιδί, όσο και για τους γονείς. 6. Να παρέχετε σταθερή φροντίδα με αγάπη. Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά έχουν μία έντονη ανάγκη για την παρουσία ενός σταθερού, γεμάτου αγάπη φροντιστή που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του, ιδανικά του γονέα. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, διαλέξτε ένα πρόσωπο που ενδιαφέρεται για αυτό με τρόπο που ενισχύει την ανάπτυξη του συναισθηματικού δεσμού. 7. Να εφαρμόζετε Θετική Διαπαιδαγώγηση καθώς βοηθά το παιδί να

αναπτύξει ένα δικό του εσωτερικό μοντέλο αυτοπειθαρχίας και συμπόνοιας για τους άλλους. Αντί να αντιδράτε στη συμπεριφορά του, ανακαλύψτε τις ανάγκες που οδηγούν σ’ αυτή τη συμπεριφορά. 8. Να αγωνίζεστε για ισορροπία στην προσωπική και οικογενειακή ζωή. Δημιουργήστε ένα υποστηρικτικό δίκτυο, να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες και μη φοβάστε να πείτε «όχι». Αναγνωρίστε τις προσωπικές ανάγκες του καθενός στην οικογένεια και καλύψτε τις χωρίς να συμβιβάζετε τη σωματική και συναισθηματική υγεία σας.

Πλεονεκτήματα Attachment Parenting

Η φροντίδα του παιδιού βάσει του AP μπορεί να είναι απαιτητική, αλλά τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματά του ανταμείβουν τους γονείς για τους κόπους, την υπομονή και επιμονή τους. Η ανατροφή παιδιών βάσει των αρχών και πρακτικών του

AP έχει πολλά πλεονεκτήματα, τόσο για το παιδί, όσο και για τους γονείς και φροντιστές του: • Τα παιδιά νιώθουν ασφαλή, ικανά, μαθαίνουν να εμπιστεύονται, οργανώνονται και εκφράζονται συναισθηματικά καλύτερα, επιδεικνύουν υγιή ανεξαρτησία και εξελίσσονται σε υγιείς και αυτόνομους ενήλικες. • Οι γονείς μαθαίνουν να εμπιστεύονται περισσότερο τις ικανότητες και το ένστικτό τους, αναγνωρίζουν και διαχειρίζονται θετικά τις απαιτητικές καταστάσεις, έχουν περισσότερη υπομονή και επικοινωνούν με σεβασμό και ενσυναίσθηση. Όσο πιο πολλοί γονείς ενημερώνονται και εκπαιδεύονται στη φιλοσοφία του attachment parenting, επουλώνοντας παράλληλα και τα δικά τους παιδικά τραύματα, τόσο λιγότερες πιθανότητες θα έχουν τα παιδιά τους να εξελιχθούν σε “τραυματισμένους” ενήλικες και με τη σειρά τους να κληροδοτήσουν αυτά τα βιώματα στα δικά τους παιδιά. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Ηπείρου 78 & Ασκληπιού, 41222 Λάρισα

Τηλ. 2410 621 823 - 4 • Fax 2410 669 141 • E-mail info@ygeia-larisa. gr

ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ & ΥΓΕΙΑ Η εγκυμοσύνη είναι μία ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή κάθε γυναίκας και η Κλινική μας την προσεγγίζει με απόλυτο κατανόηση στα προβλήματα που ανακύπτουν. Σκοπός της Κλινικής ΥΓΕΙΑ είναι η απόλυτη ποιότητα στη παροχή υπηρεσιών υγείας. Το όραμα της Κλινικής είναι ανθρωποκεντρικό και στηρίζεται στους παρακάτω πυλώνες: Τοποθετεί την έγκυο γυναίκα και την γενικότερη ευεξία της πάνω από όλα. Προσφέρει το διαφορετικό στη ζωή των εγκύων γυναικών με το να τους εξασφαλίζει εξαιρετική μαιευτική φροντίδα και συναφείς υπηρεσίες.

Έχει δημιουργήσει ένα κλινικό περιβάλλον που είναι κατάλληλο να προσαρμόσει και να αφομοιώσει τις σύγχρονες επιστημονικές τάσεις και τις σύγχρονες τάσεις στη διοίκηση υπηρεσιών υγείας. Δρομολογεί συνεργασίες για παροχή εξειδικευμένων ποιοτικών υπηρεσιών υγείας στις γυναίκες της περιοχής μας. Οι αξίες που δρούν καταλυτικά στην αφοσίωσή μας στο όραμά μας για απόλυτη ποιότητα, είναι: προσφορά στον άνθρωπο, σεβασμός, εμπιστοσύνη, ομαδική δουλειά και ευελιξία, καθώς και ακεραιότητα σε κάθε βήμα της σχέσης μας με τη γυναίκα της περιοχής μας. Στα πλαίσια αυτής της λογικής η Κλινική μας προσφέρει δωρεάν σε όλες τις έγκυες γυναίκες της περιοχής μας (ανεξάρτητα με το ποιό μαιευτήριο ή νοσοκομείο έχουν επιλέξει για τον τοκετό τους) συμβουλευτικές υπηρεσίες που προσεγγίζουν ολιστικά τις ανησυχίες και τα ερωτήματά τους. Ομάδα ειδικών αποτελούμενη από Ψυχολόγο, Διατροφολόγο, Μαία και Αναισθησιολόγο θα αναλύουν θέματα που απασχολούν τις έγκυες γυναίκες και θα απαντούν σε ερωτήματά τους. Οι ενημερωτικές αυτές συνεδρίες θα πραγματοποιούνται σε χώρο της Κλινικής σε τακτά χρονικά διαστήματα και πληροφορίες θα παρέχονται από τη γραμματεία της Κλινικής. Η ομάδα εργάζεται με κέφι για την ανάπτυξη των παρουσιάσεων και σας περιμένουμε σύντομα σε μία από τις συνεδρίες μας.

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ Η σωστή διατροφή πριν και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει σαφή επίδραση στην ομαλή πορεία της κύησης και στην ανάπτυξη του μωρού σας. Στην περίοδο της εγκυμοσύνης το έμβρυο χρησιμοποιεί (μέσω του πλακούντα) θρεπτικά συστατικά από την μητέρα για την ανάπτυξή του. Οι γυναίκες που ακολουθούν υγιεινή διατροφή κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι πιο πιθανό να αποκτήσουν ένα παιδί που έχει αναπτυχθεί σωστά, και μπορούν εύκολα να ελέγξουν το σωματικό τους βάρος μετά τον τοκετό τους.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Τι προσφέρει το κέντρο μαστού ΥΓΕΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ • Ειδικό Ιατρείο Μαστού • Υπερηχογράφημα μαστών • Στερεοτακτική βιοψία μαστού δια βελόνης • Παρακέντηση FNA(Fine needle aspiration) υπό υπερηχογραφική παρακολούθηση • Χειρουργική βιοψία • Εξατομικευμένο πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου • Προεγχειρητική σήμανση μη ψηλαφητών βλαβών με τοποθέτηση μεταλλικού δείκτη • Πλαστική και επανορθωτική χειρουργική μαστού • Συνεργασία με τα πλέον σύγχρονα εργαστήρια-ψηφιακούς μαστογράφους ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ • Εκτύπωση Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο • Συνεχόμενη κάλυψη από ιατρικό προσωπικό με χειρουργό μαστολόγο, γυναικολόγους, ακτινοδιαγνώστες, κυτταρολόγους και παθολογοανατόμους • Προγραμματισμός και ωράριο λειτουργίας που διασφαλίζουν την άμεση και χωρίς χρονοτριβή εξυπηρέτηση των

ασθενών •Μ οντέλο ανθρωποκεντρικής προσέγγισης με ολοκληρωμένη και υπεύθυνη αντιμετώπιση, διάγνωση και θεραπεία • Άμεση παράδοση αποτελεσμάτων και ηλεκτρονική αρχειοθέτηση εικόνων και ιατρικού φακέλου στο νοσοκομειακό πληροφοριακό σύστημα • Μετεγχειρητική παρακολούθηση σε συνεργασία με ογκολόγους, ψυχολόγους και φυσικοθεραπευτές ΣΤΟΧΟΣ • Να προσφέρουμε τις πιο σύγχρονες και πλήρεις ιατρικές υπηρεσίες στην προστασία και θεραπεία του συμβόλου της θηλυκότητας, του μαστού. • Σε ένα περιβάλλον σύγχρονο, φιλόξενο και ασφαλές φιλοδοξούμε να αντιμετωπίσουμε κάθε γνωστό κλινικό πρόβλημα και να εντάξουμε κάθε γυναίκα σε πρόγραμμα συστηματικού προληπτικού ελέγχου κατά του καρκίνου του μαστού. Στο Κέντρο Μαστού του ΥΓΕΙΑ, στόχος μας είναι η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία του καρκίνου του μαστού, σε ένα περιβάλλον όπου συνυπάρχουν και συνεργάζονται αρμονικά όλες οι απαραίτητες ιατρικές ειδικότητες, με τη γυναίκα στο απόλυτο επίκεντρο.

ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ Ένα σοβαρό ερώτημα των εγκύων είναι “Τι αναισθησία θα επιλέξω” και το “Πόσο θα πονέσω κατά τη διάρκεια του τοκετού ή της καισαρικής τομής”. Παρ’ όλο που είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαντηθεί αυτό το ερώτημα εκ των προτέρων σε κάθε γυναίκα ξεχωριστά, θα προσπαθήσουμε στη συνάντηση που θα έχουμε να λύσουμε με σαφήνεια το θέμα του πόνου στην διάρκεια του τοκετού. Κάθε άτομο αντιλαμβάνεται τον πόνο διαφορετικά και κάθε γυναίκα αποκομίζει διαφορετικές εμπειρίες από τον τοκετό της, Η ψυχολογική κατάσταση της εγκύ-

ου είναι μια κύρια παράμετρος που ρυθμίζει το πώς βιώνεται ο πόνος του τοκετού και κατά συνέπεια είναι ευθύνη του Μαιευτήρα και του Αναισθησιολόγου μετά από μια ολιστική προσέγγιση της κατάστασης της επιτόκου να παρέχουν την κατάλληλη κάθε φορά αναλγησία ή και αναισθησία. Φιλοδοξία μας είναι να βιώσει κάθε γυναίκα έναν πραγματικά ανώδυνο τοκετό. Στις συνεδρίες θα συζητηθούν οι τεχνικές της αναλγησίας που μπορεί να χρησιμοποιηθούν τόσο σε φυσιολογικό τοκετό όσο και σε τοκετό με καισαρική τομή.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Μπορεί η θεραπεία της απώλειας ακοής να βοηθήσει στην πρόληψη της άνοιας; Σε συνεργασία με τον Ακοολόγο ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΤΑΛΙΟ Απόφοιτο Καναδά, George Brown College, H.I.D. , H.I.S.

ριν λίγο καιρό, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet, ένα από τα κορυφαία ιατρικά περιοδικά στον κόσμο, ονομάζεται άνοια «η μεγαλύτερη παγκόσμια πρόκληση για την υγεία και την κοινωνική φροντίδα στον 21ο αιώνα». Η μελέτη, που διεξήχθη από την Επιτροπή Lancet για την Πρόληψη και τη Φροντίδα Άνοιας , σημείωσε ότι 50 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν άνοια παγκοσμίως και ότι ο αριθμός αναμένεται να τριπλασιαστεί έως το 2050. Ο σκοπός της επιτροπής ήταν να παράσχει συστάσεις για την πρόληψη και τη διαχείριση της άνοιας. Καθόριζε ότι η ανάγκη είναι επείγουσα, καθώς η άνοια όχι μόνο επηρεάζει το άτομο με άνοια, αλλά και την οικογένεια και τους φίλους του.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Να ξεκινήσετε νωρίς τους τακτικούς ελέγχους για να βοηθήσετε στην πρόληψη της άνοιας αργότερα Οι 24 διεθνείς εμπειρογνώμονες της Επι-

τροπής κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μία στις τρεις περιπτώσεις άνοιας θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν οι άνθρωποι διαχειριστούν μόλις εννέα παράγοντες του τρόπου ζωής ένας από τους οποίους είναι η αντιμετώπιση της απώλειας της ακοής κατά τη μέση ηλικία (40-65 ετών). Τα άλλα οκτώ περιλαμβάνουν την αύξηση της παιδικής εκπαίδευσης και άσκησης, τη διατήρηση των κοινωνικών δεσμεύσεων, τη μείωση ή τη διακοπή του καπνίσματος και τη διαχείριση της κατάθλιψης, του διαβήτη, της υπέρτασης και της παχυσαρκίας. Η άνοια συνήθως δεν εκδηλώνεται με συμπτώματα έως ότου είμαστε 65+, αλλά οι συγγραφείς της μελέτης σημειώνουν ότι πιθανότατα αρχίζει μεταξύ των ηλικιών 40-65. Διαπίστωσαν ότι η διαχείριση αυτών των εννέα τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου σε διάφορα στάδια της ζωής θα μπορούσε να συμβάλει στην πρόληψη ή στην καθυστέρηση της άνοιας. Η σχέση μεταξύ της άνοιας και της απώλειας ακοής Η επιτροπή παραδέχεται ότι η επιστήμη δεν είναι ακόμη ομόφωνη σχετικά με το γιατί η μη διαχειριζόμενη απώλεια ακοής μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας. Ωστόσο, η έρευνα επιβεβαίωσε ότι η απώλεια της ακοής προστίθεται στο γνωστικό φορτίο του εγκεφάλου, οδηγεί σε κοινωνική απομόνωση και κατάθλιψη και επιταχύνει την ατροφία του εγκεφάλου - τα οποία συνιστούν πιθανότατα παράγοντες. Τώρα, τουλάχιστον, υπάρχει έρευνα που δείχνει τρόπους με τους οποίους μπορούμε να «μειώσουμε την εμφάνιση άνοιας ή να καθυστερήσουμε ουσιαστικά την εμφάνισή της» και σχεδόν όλα βρίσκονται υπό τον έλεγχό μας. Αυτό είναι τρομερή είδηση για όσους ανησυχούν ότι θα αντιμετωπίσουν αυτή την απαίσια κατάσταση (την άνοια). Μπορούμε να σας βοηθήσουμε να διαχειριστείτε την απώλεια ακοής σας Η απώλεια ακοής είναι σίγουρα κάτι που

μπορείτε να διαχειριστείτε με τη βοήθεια ενός εκπαιδευμένου επαγγελματία ακοοπροθετιστή. Εάν έχετε ή νομίζετε ότι έχετε απώλεια ακοής, αυτή η νέα έρευνα σας δίνει έναν μεγάλο λόγο να κάνετε κάτι γι 'αυτό το συντομότερο δυνατόν.

Λάρισα

Μεγάλου Αλεξάνδρου 31• Τηλ 2410 256353

Αμπελόκηποι

Λεωφόρος Κηφησίας 10 • Τηλ 210 721 3052 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

AΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

Ολιστική φροντίδα για άτοµα µε νόσο Alzheimer, σύνδροµα άνοιας και συναφείς ψυχικές διαταραχές. Επιστηµονικά υπεύθυνοσ: Κωνσταντίνοσ Γάτοσ

Τηλ.: 24210-78540, 78580, 78589, 78583 ∆ιεύθυνση: Γιάννη Φάτση 1, Αλυκές, Βόλος, Τ.Κ. 38500

Άνοια, να θυµηθώ να µη ξεχάσω! •Πως ορίζεται η άνοια; Μαθαίνω τι είναι η άνοια! Υπάρχουν πολλά είδη! Οι άνοιες (νόσος Alzheimer, αγγειακή άνοια, άνοια ως επακόλουθο τραυµατισµού κτλ), αποτελούν µία σειρά από κλινικά σύνδροµα που χαρακτηρίζονται από πολλαπλές διαταραχές σε επίπεδο γνωσιακών λειτουργιών. Πάνω από 70 αίτια µπορούν να προκαλέσουν άνοια, ακόµη και σε ασθενείς ηλικίας µικρότερης τω 60 ετών. Η άνοια είναι συνήθως µία εκφυλιστική, προοδευτικά εξελισσόµενη και µη αναστρέψιµη βλάβη του ανθρώπινου εγκεφάλου. •Ποια είναι τα συνηθέστερα συµπτώµατα; Αναγνωρίζω τα αρχικά συµπτώµατα! Τα συνηθέστερα συµπτώµατα της άνοιας είναι: η µείωση της γενικής νοητικής επάρκειας των ασθενών, η διαταραχή της ικανότητας µάθησης και µνήµης, η δυσχέρεια λόγου µε εµφανή δυσκολία εύρεσης των κατάλληλων λέξεων, πρόβληµα στην αίσθηση του προσανατολισµού, της αντίληψης, της συγκέντρωσης και της κρίσης, οι αλλαγές στη διάθεση, η απάθεια, η δυσκολία στην εκτέλεση καθηµερινών εργασιών, η σύγχυση, το να επαναλαµβάνεται ένα άτοµο, η διαταραχή της συµπεριφορικής προσαρµογής του στο περιβάλλον και στις αλλαγές αυτού, η µείωση της ικανότητας επίλυσης προβληµάτων και η αδυναµία εκπλήρωσης του κοινωνικού ρόλου του ατόµου. •Γιατί είναι χρήσιµη η έγκαιρη διάγνωση; Φροντίζω να επισκεφθώ εξειδικευµένο ιατρό! Η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας έχει σηµασία γιατί η νόσος επηρεάζει όχι µόνο τον ασθενή, αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον. Συχνά δηµιουργεί στους φροντιστές συναισθήµατα θυµού, ντροπής, ενοχών και πένθους, φέρνοντάς τους στα ψυχικά και σωµατικά όριά τους. Θέτονται µια σειρά από ηθικά ζητήµατα, συµπεριλαµβανοµένου εκείνου της διατήρησης της αξιοπρέπειας του ασθενούς. Η πρώιµη διάγνωση δίνει τα χρονικά περιθώρια ενηµέρωσης, αποδοχής της κατάστασης, διατήρησης της ποιότητας ζωής και προγραµµατισµού για το µέλλον όλων αυτών των ατόµων. Η έγκαιρη διάγνωση σε πρώιµο στάδιο, αυξάνει τις πιθανότητες παράτασης της παραµονής του ασθενούς σε ικανοποιητικό νοητικό επίπεδο! •Θεραπεύεται η άνοια; Αποδέχοµαι ότι δεν υπάρχει πραγµατική θεραπεία! ∆υστυχώς δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για τις περισσότερες από τις µορφές της άνοιας. Εξαίρεση αποτελεί η αγγειακή άνοια όπου µε την ρύθµιση των παραγόντων κινδύνου (υψηλής χοληστερόλης, υπέρτασης, διαβήτη κτλ) επιβραδύνεται ή σταµατά η εξέλιξη της. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, εφαρµόζονται προγράµµατα νοητικής ενδυνάµωσης, τα οποία στοχεύουν στην αξιοποίηση των γνωστικών λειτουργιών και του νοητικού αποθέµατος του ατόµου. •Γιατί στη κλινική «Άγιος Γεώργιος; Επιλέγω τη καλύτερη διεπιστηµονική οµάδα! Η κλινική «Άγιος Γεώργιος», είναι µία εξειδικευµένη Νευρολογική νοσηλευτική µονάδα, επανδρωµένη µε κατάλληλα εκπαιδευµένο προσωπικό µε µακροχρόνια εµπειρία στα σύνδροµα της άνοιας. Συµµετέχει σε διεθνείς µελέτες και έχει εξελίξει το δικό της πρωτοποριακό και διεθνώς αναγνωρισµένο τεστ «Κλινική ∆οκιµασία Γάτος» (GCT-test), σύµφωνα µε το οποίο εξατοµικεύετε η φροντίδα των ασθενών. ∆ιαθέτει 2 πτέρυγες υπό την εποπτεία ειδικών ψυχιάτρων και νευρολόγων, καθώς και µονάδα αυξηµένης φροντίδας. Στη κλινική εδρεύουν ακτινολογικό, µικροβιολογικό και εξοπλισµένο νευροφυσιολογικό εργαστήριο για την διενέργεια ηλεκτροµυογραφηµάτων, τµήµα φυσικοθεραπείας, κινησιοθεραπείας και αποκατάστασης, τµήµα αντιµετώπισης ασθενών τελικού σταδίου, καθώς και παθολογικός τοµέας (συνεργασία µε ειδικό χειρουργό για την αντιµετώπιση επιπεπλεγµένων ελκών πιέσεως-κατακλίσεων). Λειτουργεί εξωτερικό νευρολογικό ιατρείο για έλεγχο, έγκαιρη διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία νευρολογικών και ανοϊκών ασθενών, αλλά και µέριµνας για τους συγγενείς, συνοδούς και φροντιστές. Επιπλέον υπάρχει πρόνοια για φροντίδα στο σπίτι και κατ’ οίκον νοσηλεία. Η κλινική είναι πλήρως στελεχωµένη επί 24ώρου βάσεως!

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

* Η κλινική είναι συµβεβληµένη µε τον Εθνικό Ασφαλιστικό Φορέα Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ΘΕΣΣΑΛΩΝ ΥΓΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2016

«Γυμναστική και Παχυσαρκία: Μύθοι και Πραγματικότητα» Σε συνεργασία με τον Κλινικό Διαιτολόγο-Διατροφολόγο ΝΙΚOΛΑΟ ΚΑΡΑΓΙAΝΝΗ BSc, SRD, MPhil www.dietetics.com.gr

παχυσαρκία είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας που επηρεάζουν τη χώρα μας και αποτελεί ένα αυξανόμενο ανησυχητικό φαινόμενο ειδικά για τα παιδιά. Οι ειδικοί επιστρατεύουν τα προγράμματα διατροφής και τη γυμναστική για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της, αλλά, όπως όλα δείχνουν, για τους υπέρβαρους η σωματική άσκηση συνιστά την «έσχατη λύση» στη προσπάθεια τους να μειώσουν το σωματικό τους βάρος. Σε γενικές γραμμές το κοινό πιστεύει ότι η γυμναστική δεν βοηθάει στη μείωση του βάρους, εφόσον η φυσική εξάσκηση που απαιτείτε για να μειώσει κάποιος το βάρος του θα πρέπει να ξεπερνά τα συνηθισμένα επίπεδα και συνεπώς δεν είναι πρακτικά εφαρμόσιμο. Επίσης, πολλοί πιστεύουν ότι η φυσική εξάσκηση θα προκαλέσει μεγαλύτερη κατανάλωση φαγητού με συνέπεια το αποτέλεσμα της φυσικής εξάσκησης να είναι ανεπαρκές, ώστε να προκαλέσει μείωση του βάρους.

Φυσική εξάσκηση: αρωγός ή όχι κατά της παχυσαρκίας

Η φυσική εξάσκηση είναι συνδεδεμένη με παραγωγή ενέργειας και θερμότητας και συνεπώς με τη συνολική ενέργεια που ξοδεύει ο άνθρωπος. Σύμφωνα με τους νόμους της θερμοδυναμικής, η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα της μεγαλύτερης κατανάλωσης ενέργειας σε σχέση με την ενέργεια που ξοδεύεται, αλλά είναι δύσκολο να κατανοήσουμε αν η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα της αυξημένης κατανάλωσης ενέργειας σε σχέση με την ενέργεια που ξοδεύεται ή της μειωμένης ενέργειας που ξοδεύεται σε σχέση με την ενέργεια που καταναλώνεται. Με απλά λόγια το ερώτημα παραμένει: κάποιος γίνεται παχύσαρκος επειδή αύξησε την ενέργεια που καταναλώνει ή

μείωσε την ενέργεια που ξοδεύει;

Φυσική άσκηση και απώλεια βάρους: Τα αποτελέσματα των ερευνών

Τα αποτελέσματα ερευνών σε ζώα παρουσιάζουν ξεκάθαρα ότι η φυσική εξάσκηση είναι απαραίτητη στον έλεγχο του βάρους του σώματος. Οι έρευνες στους ανθρώπους δεν έχουν παρουσιάσει όμως ξεκάθαρα αποτελέσματα. Παρόλα αυτά άτομα τα οποία γυμνάζονται συχνά (το λιγότερο 3 φορές την εβδομάδα) έχουν αρκετά καλό έλεγχο στη σωματική τους μάζα ενώ αυτοί που σταματούν την γυμναστική κερδίζουν βάρος. Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες όμως που συνδέουν τη φυσική εξάσκηση και τον έλεγχο της σωματικής μάζας. Είναι γνωστό ότι η φυσική εξάσκηση αυξάνει την ενέργεια την οποία ξοδεύουμε και υπάρχουν πίνακες σε βιβλία φυσιολογίας και εξάσκησης που παρουσιάζουν το πόσο κοστίζει ενεργειακά στον άνθρωπο να πράξει διάφορες δραστηριότητες όπως το περπάτημα, το τρέξιμο, το κολύμπι και η ποδηλασία. Η υψηλότερη ενέργεια που ξοδεύεται κατά το περπάτημα έχει βρεθεί ότι είναι 9,6 θερμίδες την ώρα, για το τρέξιμο είναι 16,2 θερμίδες την ώρα και για ελεύθερο κολύμπι 19,2 θερμίδες την ώρα. Συνεπώς ορισμένες δραστηριότητες όπως το κολύμπι και το τρέξιμο προκαλούν περισσότερη απώλεια ενέργεια σε σχέση με το περπάτημα για παράδειγμα. Επίσης, η φυσική κατάσταση του ατόμου και η ένταση με την οποία γυμνάζεται κάποιος παίζει σημαντικό ρόλο στην απώλεια της ενέργειας. Έτσι για παράδειγμα ένας ενήλικας 70 κιλών μπορεί να ξοδεύει από 130 έως 1200 θερμίδες επιπλέον την ημέρα με 1 ώρα γυμναστική, αναλόγως με τους δυο παράγοντες που προαναφέρθηκαν. Επίσης, η φυσική εξάσκηση, όταν είναι έντονη, προκα-

λεί καταστολή της πείνας, ένα φαινόμενο που αντιμετωπίζουν οι αθλητές λόγω της συχνής και έντονης προπόνησης. Για κάποιον όμως που προσπαθεί να βελτιώσει το βάρος του είναι σημαντικό να υιοθετήσει μια διατροφή υψηλή σε υδατάνθρακες και χαμηλότερη σε λίπος. Η φυσική εξάσκηση προκαλεί μεταβολικές αλλαγές που ίσως και να μπορούν να ελέγξουν τη σωματική μάζα. Η φυσική εξάσκηση επηρεάζει τους μύες του σώματος για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στην δραστηριότητα των σπόρ και της γυμναστικής. Κατά τη γυμναστική λοιπόν παρουσιάζεται αυξημένη χρήση του λίπους ως «καύσιμο» παραγωγής ενέργειας σε σχέση με τον υδατάνθρακα που είναι το «καύσιμο» προτίμησης από τους μύες που γυμνάζονται. Επίσης η φυσική εξάσκηση αυξάνει την ευαισθησία του σώματος στην ινσουλίνη (αναβολική ορμόνη) με αποτέλεσμα να μειώνεται η αναβολική δράση της ινσουλίνης στο λιπώδη ιστό. Η φυσική εξάσκηση λοιπόν αυξάνει τη διάσπαση του λίπους τόσο κατά τη διάρκεια της αλλά και μετά. Σημαντικό όμως είναι να μην είναι αυξημένη η κατανάλωση του λίπους στη διατροφή σε σχέση με τους υδατάνθρακες. Σε γενικές γραμμές πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι, για επιτυχή έλεγχο του βάρους, απαιτούνται 80 λεπτά την ημέρα δραστηριότητες, όπως το περπάτημα ή η ποδηλασία ή 35 λεπτά την ημέρα για δραστηριότητες όπως το τρέξιμο ή το κολύμπι.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

3ης Σεπτεμβρίου 59, 104 33, Αθήνα,

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Σεξουαλική Υγεία και Ογκολογικοί Ασθενείς Σε συνεργασία με τον Χειρουργό Ουρολόγο / Ανδρολόγο, Δρ. Κουτσιαρή Α. Επαμεινώνδα, Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών andrologikovolou@gmail.com • www.andrologikovolou.gr

σεξουαλικότητα είναι ένας υπέροχος κύκλος. Όλα αρχίζουν με την επιθυμία, ακολουθεί η διέγερση, ο οργασμός και ολοκληρώνεται με τη φάση της ηρεμίας. Ο καρκίνος και οι θεραπείες που εφαρμόζονται για την αντιμετωπισή του διαταράσουν αυτόν τον μαγικό κύκλο είτε μεμονωμένα είτε συνολικά. Είναι εξαιρετικά δύσκολο για εναν ογκολογικό ασθενή να συζητήσει ανοικτά για τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες που αντιμετωπίζει μετά τη μάχη που έδωσε με τον καρκίνο. Το εντυπωσιακό είναι οτι εξίσου δύσκολο να πυροδοτήσει έναν τέτοιο διάλογο είναι και για τον επαγγελματία υγείας! Σε μια πρόσφατη έρευνα που ανακοινώθηκε σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό 7 στους 10 ογκολογικούς ασθενείς δεν έλαβαν καμμία απολύτως βοήθεια ή συμβουλή για τις σεξουαλικές διαταραχές που βίωναν μετά τη θεραπεία της νόσου. Το ποσοστό αυτό δείχνει σκεπτικισμό, φοβία, έλλειψη επικοινωνίας και από τις δύο πλευρές.

Αρκετές φορές το τέλος της μάχης με τον καρκίνο αφήνει βαθιά σημάδια όπως ουλές, παραμορφωμένα τα ερωτικά σύβολα και μη λειτουργικά τα όργανα για την επιτέλεση της ερωτικής πράξης. Τα αποτελέσματα είναι πτωχή εικόνα σώματος, άγχος, θλίψη, κατάθλιψη, μειωμένη αυτοεκτίμηση με άμεσο αντίκτυπο στη σεξουαλικότητα, στη θυληκότητα, στον ανδρισμό και στη συντροφικότητα. Στην εποχή μας, αρκετές μορφές καρκίνου θεωρούνται πλέον ιάσιμες. Βιώνουμε τα θετικά αποτελέσματα των προσυμπτωματικών ελέγχων, της έγκυρης διάγνωσης, των στοχευμένων θεραπειών, των εξελιγμένων χειρουργικών τεχνικών με τη βοήθεια της τεχνολογίας, της εξατομικευμένης ιατρικής. Πλέον η επιστημονική κοινότητα έχει τη γνώση και τα μέσα να ακούσει, να υποστηρίξει και να προσφέρει μέχρι και οριστικές λύσεις σε σεξουαλικές δυσλειτουργίες και των δυο φύλων. Υποστηρικτική φαρμακευτική αγωγή, χειρουργική τοποθέτηση εμφυτευ-

μάτων και προθέσεων, ιατρικά τατουάζ θηλής και διόρθωσης ουλών, laser ανάπλασης κόλπου, κρουστικά κύματα πέους, αισθητικές επεμβάσεις που αποκαθιστούν δυσμορφίες των γεννητικών οργάνων, ψυχολογική σεξουαλική συμβουλευτική είναι μερικά από τα «όπλα» που διαθέτει η ιατρική κοινότητα στη φαρέτρα της για την επάνοδο των πραγματικών «survivors» Με βάση τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η σεξουλική υγεία αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Ο ορισμός αυτός δεν έχει ούτε διακρίσεις ούτε υποσημειώσεις ούτε αστερίσκους. Η σεξουαλική υγεία είναι για όλους!

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

Αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) Σε συνεργασία με τoν Χειρουργό Ωτορινολαρυγγολόγο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΜΠΟΥΡΤΖΑΛΑ, kostas2711@gmail.com

ρόκειται για μια πολύ συνηθισμένη πάθηση της παιδικής ηλικίας.

Ας προσδιορίσουμε όμως πρώτα, τι είναι οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις; Αδενοειδείς εκβλαστήσεις λοιπόν, καλείται η υπερτροφία της φαρυγγικής αμυγδαλής, οπότε ο όρος υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων είναι εξ ορισμού λανθασμένος. Τοπογραφικά, καταλαμβάνουν την οροφή του ρινοφάρυγγα, με απλά λόγια το σημείο που τελειώνει η μύτη και αρχίζει ο φάρυγγας. Ιδιαίτερη σημασία δίνουμε , όχι μόνο στο μέγεθος αλλά κυρίως στη σχέση τους με το οπίσθιο τοίχωμα της μαλθακής υπερώας, το έδαφος των ρινικών θαλαμών και τα στόμια των ευσταχιανών σαλπίγγων. Με αυτόν τον τρόπο, καθορίζεται και ο βαθμός απόφραξης και οι πιθανές επιπλοκές που προκαλεί. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ενός βαθμού αδενοειδείς εκβλαστήσεις έχουν όλα τα παιδιά, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι όλα πρέπει να χειρουργηθούν. Μαζί με τις παρίσθμιες αμυγδαλές ,τη γλωσσική αμυγδαλή και τις πλαγιοφαρυγγικές δέσμες, σχηματίζουν τον δακτύλιο του Waldeyer. Σκοπός τους είναι να αναγνωρίζουν τους διάφορους εισβολείς (π.χ. ιούς, μικρόβια) που εισέρχονται στον οργανισμό και να προκαλούν ανάπτυξη αντισωμάτων εναντίον τους, να ρυθμίζεται η παραγωγή ανοσοσφαιρινών ενεργοποιώντας έτσι την αντίσταση και την άμυνα του οργανισμού. Με την πάροδο του χρόνου και καθώς «εμπλουτίζεται» η ανοσολογική μνήμη του παιδιού, οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις υποστρέφουν και στην εφηβεία έχουν ήδη ασήμαντο μέγεθος. Τι επιπλοκές προκαλεί αυτή η υπερτροφία; Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις είναι η

πιο συχνή αιτία ρινικής δυσχέρειας στα παιδιά και κύριος προδιαθεσικός παράγοντας της εκκριτικής ωτίτιδας (υγρό στα αυτιά). Εκτός λοιπόν του ότι αποτελούν μια δεξαμενή μικροβίων στην περιοχή, αποφράσσουν την μύτη και τα φαρυγγικά στόμια των ευσταχιανών σαλπίγγων με αποτέλεσμα τη συλλογή υγρού στα αυτιά (εκκριτική ωτίτιδα) με επακόλουθη βαρηκοΐα, η οποία δυστυχώς δεν πονάει. Λέμε δυστυχώς, διότι εάν είχε θορυβώδη συμπτωματολογία, όπως π.χ. η οξεία μέση ωτίτιδα, θα μπορούσαμε να την αντιμετωπίσουμε έγκαιρα, ενώ έτσι μπορεί να υποβόσκει, να προκαλεί βαρηκοΐα, την οποία ένα μικρό παιδί δεν μπορεί να την εκφράσει. Έτσι, το παιδί μπορεί να αυξάνει την ένταση της τηλεόρασης, να είναι ατίθασο, επιθετικό και αφηρημένο την ώρα του μαθήματος γιατί δεν μπορεί να ακούσει καλά και να συμμετέχει στο μάθημα ή τις δραστηριότητες του σχολείου. Σε μικρότερες ηλικίες όταν εμμένει για μεγάλο διάστημα, έχει αρνητική επίπτωση στην εκμάθηση της ομιλίας. Το παιδί μπορεί να έχει για μήνες καταρροή, να ξυπνάει κουρασμένο, να έχει μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια, να έχει χάσει την παιδική ζωντάνια, να βήχει συνεχώς και ιδίως κατά τη νυχτερινή κατάκλιση, και να έχει πονοκέφαλο ανεξήγητο για την ηλικία του. Μια άλλη επιπλοκή είναι η ανάπτυξη του αδενοειδούς προσωπείου που οδηγεί σε κακή σύγκλειση των δοντιών και σε ορθοδοντικές ανωμαλίες. Το πρόσωπο γίνεται ωοειδές, η σκληρή υπερώα στενή και βαθειά, το στόμα είναι μισάνοιχτο με το άνω χείλος ανυψωμένο και τα άνω δόντια προεξέχουν. Τέλος, αναφέρουμε το σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας κατά τον ύπνο που χαρακτηρίζεται από το γνωστό ροχαλητό με άπνοιες και μπορεί να προκαλέσει ανάπτυξη συστηματικής και πνευμονικής

υπέρτασης αλλά και εμφάνιση καρδιακών αρρυθμιών (από βραδυκαρδία έως και έκτακτες κοιλιακές συστολές, κ. ά.) Τι κάνουμε όταν εμφανισθεί κάποια από τις παραπάνω επιπλοκές; Αφού αποτύχουν όλα τα συντηρητικά- φαρμακευτικά μέτρα, τότε το χειρουργείο είναι μονόδρομος. Το χειρουργείο λέγεται αδενοτομή και όχι αδενοειδεκτομή, διότι οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις ΔΕΝ εκτέμνονται ριζικώς. Το χειρουργείο, όταν γίνεται με γνώμονα τις απόλυτες και σχετικές ενδείξεις αλλά και αντενδείξεις , έχει ελάχιστη επιβάρυνση στην υγεία του παιδιού, ο διεγχειρητικός κίνδυνος ελαχιστοποιείται και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Ο οργανισμός αναγεννάται διότι απομακρύνεται μια χρόνια εστία μόλυνσης. Η απόφαση για χειρουργείο πρέπει πάντοτε να λαμβάνεται «εν σοφία».

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 # 11

ΘΕΣΣΑΛΩΝ ΥΓΕΙΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2016