ΘΕΣΣΑΛΩΝ ΥΓΕΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 26

ΙΑΤΡΙΚΟΣ Ο∆ΗΓΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 • ΤΕΥΧΟΣ 26

ΚΑΛΤΣΑΣ ΘΩΜΑΣ Μυοκαρδίτιδα σε παιδιά και εφήβους- τι πρέπει να ξέρουν γονείς και παιδίατροι

14

ΜΑΤΣΟΎΚΑ ΦΩΤΕΙΝΉ ΠΑΙΔΙΚΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ: Τροφές για περισσότερη προστασία!

16

ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ:

ΚΩΣΤΑΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ 25 χρόνια, δίπλα σε κάθε παιδί και οικογένεια που έχει ανάγκη

8

ΑΓΡΑΦΙΏΤΗΣ ΝΙΚΌΛΑΟΣ Παθήσεις άκρου ποδός στα παιδιά

12

w w w. th essa lo nygeia .gr

Θεσσαλών ΥΓΕΙΑ Το μοναδικό ιατρικό περιοδικό της Θεσσαλίας που διανέμεται δωρεάν σε όλα τα ιατρεία, ιατρικά κέντρα, φαρμακεία και κλινικές

και στους 4 Νομούς

Μη χάσετε το επόμενο τεύχος! Εάν επιθυμείτε να μας αποστείλετε τα σχόλια σας και τις παρατηρήσεις σας σχετικά με τη θεματολογία ή επιπλέον θέματα που θα θέλατε να συμπεριληφθούν στο περιοδικό, επικοινωνήστε μαζί μας στην ηλεκτρονική διεύθυνση thessalonygeia@gmail.com.

www.thessalonygeia.gr Θεσσαλών Υγεία

Θεσσαλών Υγεία

edi to rial

Της Μ αρίας

Kαμπούρη

Λ

ίγο πριν τα Χριστούγεννα ήδη αρχίζουν όλοι να στολίζουν... Μεγάλη γιορτή πολύ χαρά για τους μεγάλους μα κυρίως για τα παιδάκια μας. Αφιέρωμα παιδί λοιπόν ένα από τα τεύχη που οι μανούλες περιμένουν για να διαβάσουν διάφορα θέματα για την υγεία και τη διατροφή των μικρών τους. Όλοι οι γιατροί μας πέραν από εξαιρετικοί επιστήμονες είναι πάνω απ όλα άνθρωποι που αντιμετωπίζουν τα παιδιά σαν να είναι δικά τους. Κάπου στα μέσα Σεπτεμβρίου ξεκίνησα αυτό το τεύχος κάνοντας μια σύσκεψη με σένα, Κ. Βαγγέλη, για να βρούμε θέματα που θα ενδιαφέρουν τους γονείς και τους γιατρούς για να μας τα αναλύσουν. Δε καταφέραμε όμως να το τελειώσουμε μαζί. Ξέρω πόσο πολύ αγαπούσες τη δουλειά σου, πόσο πολύ αγαπούσες αυτό το περιοδικό. Το Θεσσαλών Υγεία ήταν για σένα το δεύτερο παιδί σου. Μου το πες από τη πρώτη στιγμή που ήρθα στο γραφείο «Να το αγαπήσεις όσο κι εγώ» κι έτσι έγινε. Μου έμαθες πολλά και λυπάμαι που δε κατάφερες να μου μάθεις περισσότερα. Αυτό το τεύχος είναι αφιερωμένο και σε σένα λοιπόν που στα 57 σου χρόνια κατάφερες να κάνεις τόσα πολλά και να μείνεις γνωστός για το έργο σου. Όλη η ομάδα σου θα σ' αποχαιρετήσει με δυο λόγια του Νίκου Καζαντζάκη

«Μια αστραπή η ζωή μας… μα προλαβαίνουμε…

Θεσσαλών ΥΓΕΙΑ

Ο Ιατρικός οδηγός διανέµεται δωρεάν σε 4.000 αντίτυπα σε όλη την Θεσσαλία. (Ιατρεία, Ιατρικά κέντρα, Κλινικές, Φαρµακεία, ΚΑΠΗ, κλπ.)

28ης Οκτωβρίου 85, ΒΟΛΟΣ, Τηλ.: 24210 36610, 24210 34320 www.thessalikipress.gr - info@thessalikipress.gr

www.thessalonygeia.gr Θεσσαλών Υγεία

ΕΚ∆ΟΤΗΣ Βαγγέλης Κωνσταντάκος

email: vagelis64@hotmail.com ΤΜΗΜΑ MARKETING

Καµπούρη Μαρία thessalonygeia@gmail.com ∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Γιαννοπούλου Ιφιγένεια ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ∆Α Καµπούρη Μαρία

Περιεχόμενα 2 ΙΑΚΕΝΤΡΟ Κέντρο Εξωσωματικής

21 Γιαννίκου Εύη Ψυχολόγος

4-5 Κένταυρος Κέντρο Αποκατάστασης

24-25 Ελπίς Γενική Κλινική

8-11 Κώστας Γιαννόπουλος Χαμόγελο του Παιδιού Συνέντευξη

27 Βλαχογιάννη Σταυρίνα Φυσικοθεραπεύτρια

12-13 Αγραφιώτης Νικόλαος Ορθοπεδικός Χειρουργός 14-15 Καλτσάς Θωμάς Καρδιολόγος Παίδων – Ενηλίκων

42 Άγιος Γεώργιος Κλινική 43 Fertilia by Genesis Μονάδα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης

16-17 Ματσούκα Φωτεινή ΔιαιτολόγοςΔιατροφολόγος

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 7

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΚΩΣΤΑΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ «Χαμόγελο του Παιδιού»

25 χρόνια, δίπλα σε κάθε παιδί και οικογένεια που έχει ανάγκη

Τ

ο Χαμόγελο του παιδιού είναι εθελοντικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός που λειτουργεί στην Ελλάδα, με στόχο την προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών και την αντιμετώπιση καθημερινών προβλημάτων τους. Η δράση του περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη φιλοξενία παιδιών που βρίσκονται σε κίνδυνο, την τηλεφωνική υποστήριξή τους, προγράμματα συμβουλευτικής και κοινωνικής ένταξής του, την ενίσχυση οικογενειών που τελούν σε ένδεια, καθώς και τη διοργάνωση εκστρατειών ενημέρωσης ή πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων. Ευχαριστώ θερμά τον Κ. Γιαννόπουλο για τιμή που μου έκανε να δεχτεί χωρίς δεύτερη σκέψη να μιλήσουμε και να μάθουμε περισσότερα για τη δράση του «Χαμόγελου» Κύριε Γιαννόπουλε θα ήθελα να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη αυτή με λίγα λόγια από εσάς για τον Ανδρέα σας, τον Ανδρέα όλων μας και την όμορφη εκδήλωση για τον εορτασμό των 25+1 χρόνων από την ίδρυση του οργανισμού 9 Νοεμβρίου 1995, 26 χρόνια πριν, στην κουζίνα του σπιτιού μας ο Ανδρέας έγραψε την τελευταία σελίδα του ημερολογίου του. Μία σελίδα που αποπνέει γνώση και σοφία, όπως αυτή που χαρακτηρίζει τον λόγο των παιδιών και σπάνια συναντάμε στους ενήλικες. Απλά, λιτά αλλά ταυτόχρονα πολύ περιεκτικά ο Ανδρέας εξέφρασε την επιθυμία του, την οποία ανέλαβα να υλοποιήσω όταν έφυγε από τη ζωή.

9 Νοεμβρίου 2021, 26 χρόνια μετά, με τη φιλοξενία του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών πραγματοποιήσαμε την Επετειακή Εκδήλωση του Οργανισμού μας. Με ιδιαίτερη συγκίνηση και περηφάνια, εγώ αλλά και όλοι όσοι μίλησαν, προσπαθήσαμε να ξεδιπλώσουμε την πορεία των 26 ετών αλλά και να θέσουμε τις βάσεις για το μέλλον, να δεσμευτούμε ότι θα παραμείνουμε και τα επόμενα 25 χρόνια, δίπλα σε κάθε παιδί και οικογένεια που έχει ανάγκη. Θα ήθελα να σταθώ στην παρουσία της Α.Ε. Προέδρου της Δημοκρατίας, που μας τίμησε βαθύτατα, καθώς και να ευχαριστήσω από καρδιάς τους εκατοντάδες ανθρώπους από όλο το φάσμα της κοινωνίας, που βρέθηκαν δίπλα στο «Χαμόγελο», αυτή την τόσο σημαντική στιγμή. Έχουν περάσει 26 χρόνια από τότε που ιδρύσατε το «Χαμόγελο του Παιδιού». Πολλά παιδάκια και οι οικογένειές τους σας έχουν σαν «πατέρα» τους, με τον τρόπο που τα έχετε στηρίξει. Πώς αισθάνεστε γι αυτό; Υπάρχει κάτι για το οποίο έχετε μετανιώσει; Καταρχήν, θα ήθελα να πω ότι ιδρυτής του Χαμόγελου είναι ο Ανδρέας, εγώ υλοποιώ και συνεχίζω την επιθυμία του. Αισθάνομαι όμορφα που μέσα από το Χαμόγελο, είμαι κοντά στα παιδιά. Τα παιδιά έχουν αισιοδοξία, γνησιότητα, αμεσότητα και αυτό πιστεύω ότι δίνει δύναμη σε κάθε άνθρωπο που βρίσκεται δίπλα τους. Στα σπίτια μας, που σήμερα μεγαλώνουμε 300 παιδιά, έχουμε ήδη μεγαλώσει περισσότερα από 850 παιδιά. Παιδιά, ενήλικα πλέον, που είμαι δίπλα

8 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

τους και με τιμούν με την αγάπη και την εμπιστοσύνη τους. Πολλά έχουν πλέον τις δικές τους οικογένειες, είναι τα ίδια γονείς, και βλέποντας την πορεία τους, με κάνουν τόσο περήφανο. Δεν έχω μετανιώσει για κάτι. Όμως αυτό που δεν μπορώ να δεχτώ, αυτό που με δυσκολεύει είναι το να μην βρίσκουμε λύση στο πρόβλημα κάποιου παιδιού που έχει ανάγκη, που κινδυνεύει, που έχει πρόβλημα υγείας. Αυτό δεν μπορώ και αρνούμαι να το δεχτώ και αυτό είναι και το βασικό μου μέλημα. Παρά τις δυσκολίες, παρά τα «όχι», να κάνουμε ό,τι είναι ανθρώπινα δυνατό για να βρίσκουμε λύσεις. Στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια λαμβάνουν χώρα δεκάδες περιστατικά bullying, κακοποίησης, βίας με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις την αυτοχειρία. Δεδομένου ότι πολλά παιδιά είναι αρκετά ευαίσθητα με ποιόν τρόπο μπορούμε να τα βοηθήσουμε και ποιος ο ρόλος του «Xαμόγελου»; Τηρώντας πιστά τις αρχές της διαφάνειας και της λογοδοσίας προς την ελληνική κοινωνία, το πρώτο εξάμηνο του 2021 ανακοινώσαμε τον απολογισμό των δράσεών μας βάσει του οποίου καταγράψαμε ότι σχεδόν 1 παιδί ανά ημέρα εξέφρασε αυτοκτονικό ιδεασμό στη Γραμμή 1056 του «Χαμόγελου». Οι κλήσεις στη 1056, αλλά και τα μηνύματα που δεχθήκαμε στο CHAT 1056 αυξήθηκαν ραγδαία από παιδιά που δήλωναν την πρόθεσή τους να αυτοκτονήσουν, ανέφεραν ενδοοικογενειακή βία, ενώ παρατηρήθηκε και αύξηση στις φυγές εφή-

βων. «Το Χαμόγελο του Παιδιού» μέσα από τις εξειδικευμένες δράσεις πρόληψης, ευαισθητοποίησης και παρέμβασης έχει υποστηρίξει πολλά παιδιά που βιώνουν παρόμοιες καταστάσεις και έχει αποτρέψει, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και ειδικότερα τη Δίωξη του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, πολλούς εφήβους και νέους να βλάψουν τον εαυτό τους. Είναι πολύ σημαντικό να υπενθυμίσουμε ότι ακόμη και στις πιο δύσκολες καταστάσεις και στις πιο ακραίες στιγμές απελπισίας «Το Χαμόγελο του Παιδιού» όταν κληθεί μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά και αποτελεσματικά. Είμαστε εδώ για όλα τα παιδιά, αλλά και τους γονείς τους, για ό,τι τούς συμβαίνει, για ό,τι τούς απασχολεί. Σε πανελλαδικό επίπεδο «Το Χαμόγελο του Παιδιού» λειτουργεί 13 Κέντρα Άμεσης Κοινωνικής και Ιατρικής Επέμβασης που στόχο έχουν, μεταξύ άλλων, τον συντονισμό και την άμεση κινητοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών του Οργανισμού προς όφελος κάθε παιδιού που χρειάζεται βοήθεια. Θα ήθελα να μας πείτε για το πρώτο σας σπίτι. Πότε ολοκλη-

ρώθηκε και πόσα παιδιά φιλοξένησε; Το πρώτο μας σπίτι στα Πατήσια, μας παραχωρήθηκε από τον Δήμο Αθηναίων και άνοιξε την αγκαλιά του, το 1997. Παρέμεινε έως το 2000, όπου λόγω του σεισμού κρίθηκε ακατάλληλο. Τα παιδιά τότε μετακόμισαν σε ένα νέο σπίτι στο Περιστέρι. Το Σπίτι αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και συμβολισμό για όλους μας. Τα παιδιά που μεγάλωσαν στο σπίτι αυτό, είναι πλέον μεγάλα, έχουν σπουδάσει, εργάζονται, έχουν οικογένειες αλλά πάντα θυμούνται το πρώτο σπίτι τους στο «Χαμόγελο» που βρήκαν την ασφάλεια, τη φροντίδα, τη ζεστασιά και την αγάπη που στερούνταν στη βιολογική τους οικογένεια. Τι έχει προσφέρει το Χαμόγελο του Παιδιού στα 26 χρόνια δράσης του και σε πόσα παιδιά δίνετε το χαμόγελο αυτή τη στιγμή; Τα 26 χρόνια δράσης του «Χαμόγελου» καταφέραμε, όπως πολλοί στην Ελλάδα και το εξωτερικό λένε, ένα θαύμα. Καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο υπηρεσιών για κάθε παιδί στην Ελλά-

δα, σε πολλούς τομείς, αφουγκραζόμενοι την κοινωνία και τα προβλήματα που απασχολούν τα παιδιά. Καταφέραμε να δημιουργήσουμε μία κουλτούρα και να έχουμε την ενεργή συμμετοχή της κοινωνίας σε θέματα δύσκολα, σε θέματα που δεν είχαμε εμπειρία ή παιδεία, όπως οι εξαφανίσεις, η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών, ο εκφοβισμός και πολλά άλλα. Καταφέραμε να προωθήσουμε την έννοια της πρόληψης, που σε πολλούς τομείς, παίζει πρωταρχικό ρόλο. Καταφέραμε να κινητοποιήσουμε υγιείς δυνάμεις στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Καταφέραμε, σε πολλές περιπτώσεις, να κάνουμε το αδύνατο δυνατό. «Το Χαμόγελο του Παιδιού» στα 26 χρόνια δράσης του, δεν έγινε ένας απρόσωπος, υδροκέφαλος φορέας. Παρέμεινε «Το Χαμόγελο του Παιδιού» του Ανδρέα, που απλώθηκε, που στηρίζει πολυεπίπεδα δεκάδες, χιλιάδες παιδιά κάθε χρόνο, που στέκεται δίπλα στα παιδιά, αλλά και στις οικογένειες που έχουν ανάγκη με ουσιαστική, μετρήσιμη, χειροπιαστή φροντίδα και αξιοπρέπεια.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 9

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Σεβαστήκαμε και σεβόμαστε κάθε ευρώ που μας προσφέρουν οι συμπολίτες μας και οι επιχειρήσεις και το αξιοποιούμε ουσιαστικά, με σεβασμό και χωρίς καμία σπατάλη. Λογοδοτούμε σταθερά, εξαμηνιαία και ετησίως, για να γνωρίζει το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας το έργο μας, να γνωρίζει πώς αξιοποιήθηκαν οι δωρεές τους. Αυτό, για παράδειγμα, είναι μία πάγια τακτική μας που έχει συμβάλει καθοριστικά στο να μας εμπιστεύεται, όχι μόνο ο απλός κόσμος και οι επιχειρήσεις, αλλά και οι θεσμικοί φορείς, με τους οποίους συνεργαζόμαστε και χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσαμε να είμαστε δίπλα στα παιδιά. Αξίζει και οφείλω να πω, ότι μέσα σε αυτά τα 26 χρόνια, προωθήσαμε την έννοια και την αξία του εθελοντισμού. Χιλιάδες άνθρωποι, διαφορετικών ηλικιών, διαφορετικών ενδιαφερόντων και ειδικοτήτων, ήρθαν στο «Χαμόγελο» και με συνέπεια και –κυρίως- αθόρυβα- πρόσφεραν και προσφέρουν καθημερινά στα παιδιά. Πέρα όμως από τους εθελοντές, έχουμε δημιουργήσει μία εξαιρετική ομάδα επαγγελματιών στον τομέα της παιδικής προστασίας, ανθρώπους που συνδυάζουν αξιοθαύμαστα τον επαγγελματισμό με την προσωπική ευαισθησία για κάθε παιδί που στηρίζουν. Παιδαγωγοί, Ψυχολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Διασώστες, Νοσηλευτές, Γιατροί και πολλοί άλλοι που μοιράζονται το όραμα του Ανδρέα. Σε αυτά τα 26 χρόνια, όμως, βγήκαμε και εκτός συνόρων. Εργαστήκαμε σκληρά, μάθαμε από άλλους φορείς και οργανισμούς, ανταλλάξαμε εμπειρίες και σήμερα είμαστε περήφανοι να συμμετέχουμε ισότιμα και ενεργά σε φορείς όπως τα Ηνωμένα Έθνη, να αποτελούμε «καλή πρακτική» διεθνώς, να ηγούμαστε σε πλήθος πρωτοβουλιών, έχοντας ενεργό ρόλο στο Διοικητικό τους Συμβούλιο ή ακόμα και την Προεδρία όπως στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο ενάντια στον Σχολικό Εκφοβισμό. Όπως δημοσιοποιήσαμε «Το Χαμόγελο του Παιδιού» έχει συνολικά υποστηρίξει 1.802.303 παιδιά. Από αυτά, αλλά και όλα τα άλλα αναλυτικά μας στατιστικά στοιχεία, νομίζω αυτό που πρέπει όλοι να κρατήσουν είναι ότι:

«Το Χαμόγελο του Παιδιού» είναι ευέλικτο, είναι μέσα στην κοινωνία, αντιλαμβάνεται τα προβλήματα που υπάρχουν αλλά και όλα όσα προκύπτουν και βρίσκεται δίπλα σε κάθε παιδί, σε κάθε οικογένεια, πάντα, 365 ημέρες τον χρόνο, 24 ώρες την ημέρα, χωρίς καμία διακοπή, χωρίς καμία έκπτωση. Σε μια χώρα που τα τελευταία χρόνια πλήττεται από την κρίση και πλέον και από τον κορονοϊό, το κράτος κατά πόσο βοηθάει τον οργανισμό σας να μοιράσει χαμόγελα και σε άλλα παιδάκια; Στα 26 χρόνια δράσης μας, έχουμε αντιμετωπίσει πλήθος κοινωνικοικ ονομικών προβλημάτων, όπως η οικονομική κρίση που έπληξε και πλήττει όχι μόνο τις οικογένειες αυξάνοντας τα αιτήματά τους, αλλά και τη βιωσιμότητα του «Χαμόγελου». Η κρίση της πανδημίας, είναι πολυεπίπεδη, με σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνία και τα παιδιά που στηρίζουμε. Παράλληλα, όμως, είναι και μία τεράστια δυσκολία με σοβαρές επιπτώσεις για «Το Χαμόγελο του Παιδιού», τα παιδιά, τις οικογένειες, τους εργαζομένους και τους εθελοντές μας. Για μία ακόμα φορά κινηθήκαμε άμεσα και αποτελεσματικά σε δύο άξονες. Έπρεπε να ανταποκριθούμε στα αυξανόμενα αιτήματα των παιδιών και των οικογενειών και ταυτόχρονα έπρεπε να προστατεύσουμε τα 300 παιδιά που μεγαλώνουν στα 11 Σπίτια μας, τα παιδιά που ήδη στηρίζουμε, τις οικογένειες και φυσικά να διαφυλάξουμε την υγεία των εργαζομένων και των εθελοντών μας. Όλα τα παραπάνω, φυσικά, με κάλυψη των αυξανόμενων αιτημάτων για βοήθεια και χωρίς καμία έκπτωση στην ποιότητα των υπηρεσιών. Σήμερα, σχεδόν δύο χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας, μπορώ να πω ότι παρά τις τεράστιες δυσκολίες έχουμε ανταποκριθεί, καταγράφοντας όμως μία κατακόρυφη και τεράστια μείωση στα έσοδά μας. Ευχόμαστε, έχοντας στο πλευρό μας τον απλό κόσμο και τις επιχειρήσεις, να καταφέρουμε να συνεχίσουμε να βρισκόμαστε δίπλα σε κάθε παιδί που έχει ανάγκη. Αναφορικά με την κρατική υποστήριξη, οφείλω να πω ότι για εμάς το κράτος δεν είναι

10 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

κάτι γενικό και αόριστο. Είναι οι άνθρωποι μέσα στις υπηρεσίες, οι άνθρωποι που υπηρετούν τους θεσμούς και θα ήθελα να πω ότι υπάρχουν άνθρωποι με διάθεση να ακούσουν, να καταγράψουν τις ανάγκες και να στηρίξουν την προσπάθειά μας. Θα μπορούσατε να μου πείτε ετησίως τι έξοδα έχετε για κάθε ένα από τα σπίτια σας; Η καρδιά του «Χαμόγελου» χτυπά στα 11 Σπίτια του σε όλη την Ελλάδα! Από το πρώτο Σπίτι μας στα Πατήσια μέχρι σήμερα, έχουμε μεγαλώσει με πολλή αγάπη περισσότερα από 850 παιδιά, που βρέθηκαν στην αγκαλιά μας κάποια από μωρά και άλλα μεγαλύτερα. Κάθε ένα από τα παιδιά μας είναι μοναδικό και ο στόχος των ανθρώπων που τα μεγαλώνουν, είναι να τους προσφέρεται εξατομικευμένα η αγάπη και η φροντίδα που το κάθε ένα, βάσει των εμπειριών και του χαρακτήρα του, έχει ανάγκη. Βασικό μέλημά μας είναι να τους παρέχουμε ασφάλεια και ίσες ευκαιρίες μέχρι την πλήρη ενδυνάμωσή και αυτονομία τους. Σήμερα «Το Χαμόγελο του Παιδιού» έχει 11 Σπίτια σε όλη την Ελλάδα, 11 πολυμελείς οικογένειες, στις οποίες μεγαλώνουν 300 παιδιά από ημερών έως 18 ετών. Σε κάθε σπίτι εργάζεται μία ομάδα ανθρώπων, διαφόρων ειδικοτήτων (Κοινωνικοί Λειτουργοί, Ψυχολόγοι, Παιδαγωγοί, Εκπαιδευτικοί, Νοσηλευτές, Μαγείρισσες, Προσωπικό καθαριότητας, Οδηγοί) ενώ παράλληλα υπάρχει πλήθος αναγκών, όπως και σε κάθε οικογένεια. Τα ετήσια λειτουργικά έξοδα κάθε σπιτιού κυμαίνονται, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών και του προσωπικού, από 250.000 έως 300.000 ευρώ και σε αυτό το ποσό περιλαμβάνονται η μισθοδοσία, τα λειτουργικά έξοδα του σπιτιού, η συντήρηση, καθώς και διάφορα άλλα έξοδα των παιδιών, όπως το χαρτζιλίκι τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι πλήθος των αναγκών καλύπτεται από συμπολίτες μας ή επιχειρήσεις που στηρίζουν με τη χορηγία ειδών ή και υπηρεσιών. Πώς καταφέρατε και φέρατε το Amber alert στην Ελλάδα;

Θα ήθελα να μου πείτε γι’ αυτό. Το Amber Alert δημιουργήθηκε το 1996 σαν παρακαταθήκη της 9χρονης Amber Hagerman, ενός μικρού κοριτσιού, που απήχθη κάνοντας βόλτα με το ποδήλατό του και δολοφονήθηκε βάναυσα στο Arlington του Texas. Η τραγωδία τάραξε και εξόργισε την τοπική κοινωνία. Κάτοικοι επικοινώνησαν με ραδιοφωνικούς σταθμούς στην περιοχή του Dallas και τους πρότειναν να προβάλλουν ειδικά ενημερωτικά δελτία έτσι ώστε να συμβάλλουν στην πρόληψη παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον. Ανταποκρινόμενοι στο αίτημα των πολιτών για την ασφάλεια των παιδιών η Ένωση Ραδιοφωνικών Παραγωγών του Dallas / Fort Worth (Dallas / Fort Worth Association of Radio Managers) σε συνεργασία με τις τοπικές Αστυνομικές Αρχές στο Βόρειο Texas, δημιούργησαν ένα καινοτόμο σύστημα έγκαιρης ειδοποίησης με σκοπό την ανεύρεση των παιδιών-θυμάτων αρπαγής. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία του προγράμματος Amber Alert, τον συντονισμό του οποίου στις Η.Π.Α. έχει το «Εθνικό Κέντρο για τα Εξαφανισμένα και Κακοποιημένα Παιδιά» («National Centre for Missing and Exploited Children»), μέλος του «Διεθνούς Κέντρου για τα Εξαφανισμένα και Κακοποιημένα παιδιά» (International Centre for Missing and Exploited Children και εδρεύει στην

Washington των Η.Π.Α. Τον Φεβρουάριο 2006 η εξαφάνιση του Άλεξ, συντάραξε την κοινωνία και «Το Χαμόγελο του Παιδιού» στο πλαίσιο της συνεργασίας του με το «Εθνικό Κέντρο για τα Εξαφανισμένα και Κακοποιημένα Παιδιά» και ως μέλος του «Διεθνούς Κέντρου για τα Εξαφανισμένα και Κακοποιημένα παιδιά», ενημερώθηκε για το πρόγραμμα, το οποίο εισήγαγε στη χώρα μας με τις κατάλληλες φυσικά προσαρμογές στα ελληνικά δεδομένα. Μετά από μεγάλη προσπάθεια, το Πρόγραμμα Amber Alert Hellas, θεσμοθετήθηκε κατόπιν και του Συμφώνου συνεργασίας που συνάψαμε με το αρμόδιο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Σήμερα, 14 χρόνια μετά, στο πρόγραμμα συμμετέχουν περισσότεροι από 150 φορείς κρατικοί, ιδιωτικοί, εθελοντικοί και το Πρόγραμμα Amber Alert Hellas αποτελεί πρότυπο διεθνώς. Για όλους τους Έλληνες το Χαμόγελο του Παιδιού είναι ταυτισμένο με εσάς. Κύριε Γιαννόπουλε σας ανησυχεί το αύριο; Το έχετε σκεφτεί; Η Focus Bari πρόσφατα πραγματοποίησε αφιλοκερδώς μία πανελλαδική έρευνα, σύμφωνα με την οποία «Το Χαμόγελο του Παιδιού» βρίσκεται στην πρώτη θέση, και με ποσοστό 92%, αναγνωρισιμότητας, μεταξύ των ΜΚΟ της χώρας μας. Όπως καταλαβαίνετε,

νιώθω μεγάλη περηφάνια που, χάρη στον Ανδρέα μου δημιουργήθηκε «Το Χαμόγελο του Παιδιού», που σήμερα γνωρίζουν και εμπιστεύονται σχεδόν όλοι οι Έλληνες. Την ίδια στιγμή, όμως, ξέρω πως έχουμε ακόμα πολύ δρόμο για να πούμε ότι έχουμε κάνει ουσιαστική πρόοδο ως κοινωνία στον τομέα της παιδικής προστασίας. Τ ο έργο του «Χαμόγελου» δεν τελειώνει ποτέ. Αυτήν την περίοδο, λόγω της πανδημίας, οι ανάγκες να στηρίξουμε κάθε ένα παιδί και την οικογένειά του, ολιστικά και εξειδικευμένα, γίνονται όλο και περισσότερες. Τα παιδιά μας είναι το παρόν, και φροντίζοντας αυτά διασφαλίζουμε και το υγιές μέλλον τους. Συνεχίζουμε, λοιπόν, με την υποστήριξη χιλιάδων πολύτιμων εθελοντών και υποστηρικτών, που αποτελούν την «ψυχή» του Οργανισμού. 26 χρόνια πέρασαν, 26 χρόνια έρχονται! Θα ήθελα επίσης να πω ότι «Το Χαμόγελο του Παιδιού», που όπως λέτε είναι ταυτισμένο με εμένα, έχει μία εξαιρετική ομάδα ανθρώπων που εργάζονται με πάθος και καθημερινά δίνουν μάχες. «Το Χαμόγελο του Παιδιού» δεν είμαι εγώ, είμαστε όλοι όσοι εργαζόμαστε για τα παιδιά με το ίδιο όραμα και την ίδια δύναμη. «Το Χαμόγελο του Παιδιού» έχει τους ανθρώπους, έχει τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες, να συνεχίσει με και χωρίς εμένα.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 11

ΠΑΙΔΙ

Παθήσεις άκρου ποδός στα παιδιά Του ΑΓΡΑΦΙΏΤΗ ΝΙΚΌΛΑΟΥ ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, MD, PHD

Υ

πάρχουν παθήσεις που είναι αποτέλεσμα της ενδομήτριας θέσης και θα βελτιωθούν με τον χρόνο και παθήσεις που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση με γύψους ή και με χειρουργεία. Ο άκρος πόδας χωρίζεται στον πρόσθιο , στον μέσο και στον οπίσθιο άκρο πόδα. Οι διάφορες παθήσεις μπορεί να αφορούν σε ένα μόνο κομμάτι του άκρου πόδα ή να περιλαμβάνουν διαταραχές και στις τρεις υπο-περιοχές. Ποιες είναι οι συχνότερες παθήσεις του άκρου ποδός στα παιδιά; 1) Ραιβοϊπποποδία περίπου 6 εβδομάδες (μέθοδος Ponseti). Να σημειωθεί ότι σχεδόν στο σύνολο των παιδιών πριν την εφαρμογή του τελευταίου γύψου θα απαιτηθεί διαδερμική τενοντομή του αχίλλειου τένοντα. Περιπτώσεις ραιβοϊπποποδίας σε υπόβαθρο κάποιου συνδρόμου ή περιπτώσεις πιο άκαμπτης ραιβοϊπποποδίας μπορεί να χρειαστούν μεγαλύτερη σειρά εναλλαγής γύψων (πάνω από 6 φορές).

2) Πλατυποδία

Πρόκειται για μία «ιδιαίτερη» θέση που λαμβάνει το πόδι ενός βρέφους. Πρωτίστως, ένα παιδί με ραιβοϊπποποδία θα πρέπει να εξεταστεί και για την πιθανότητα συνυπάρξεως και άλλων παθολογικών καταστάσεων όπως η δυσπλασία ισχίου και το μυικό ραιβόκρανο, αλλά σε μεγάλο ποσοστό (70%-80%) παρατηρείται μεμονωμένα. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει την εναλλαγή μιας σειράς γύψων που αλλάζονται κάθε εβδομάδα για 12 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

Η πλατυποδία αποτελεί ένα τεράστιο κομμάτι της Παιδοορθοπεδικής. Η ταξινόμησή της και η αντιμετώπισή της διαφέρει ανάλογα με την ηλικία. Άλλη είναι η κατηγοριοποίηση και η αντιμετώπιση μιας βρεφικής πλατυποδίας και άλλη είναι η κατηγοριοποίηση και η αντιμετώπιση μιας παιδικής ή προεφηβικής πλατυποδίας. Πρωταρχικός στόχος είναι να διαχωρίσουμε την πλατυποδία σε εύκαμπτη ή δύσκαμπτη και να διερευνήσουμε αν υπάρχει κάποια αιτία που «κρύβεται» και είναι υπεύθυνη για την πλατυποδία (π.χ. στα βρέφη πρέπει να αποκλειστεί ο κάθετος αστράγαλος ως αιτία πλατυποδίας και να αντιμετωπιστεί). Σε μεγαλύτερες ηλικίες πρέπει να διερευνηθούν άλλα αίτια που μπορεί να οφείλονται για μία πλατυποδία. Σημαντικό είναι επίσης να εξεταστεί η κινητικότητα της ποδοκνημικής άρθρωσης για να αποκλειστεί η πιθανότητα ρίκνωσης του αχίλλειου τένοντα (κάτι που εμφανίζεται συχνά στην πλατυποδία). Η αντιμετώπιση της πλατυποδίας εξαρτάται από το είδος της πλατυποδίας και την ηλικία του ασθενούς και μπορεί να περιλαμβάνει απλή παρακολούθηση , σύσταση για βάδιση σε συγκεκριμένες επιφάνειες, ειδικά υποδήματα ή πάτους στα παπούτσια μέχρι και χειρουργική αντιμετώπιση αυτής.

3) Ιπποποδία – Βάδισμα στις μύτες των ποδιών Το βάδισμα στις μύτες των ποδιών παρατηρείται σε πολλά παιδιά και αποτελεί συχνή αιτία ανησυχίας για τους γονείς. Η σωστή προσέγγιση του συγκεκριμένου προβλήματος περιλαμβάνει πρώτα μια γενικότερη εξέταση για να αποκλειστούν άλλοι λόγοι που μπορεί να ευθύνονται για το γεγονός ότι το παιδί δεν πατάει πλήρως την πατούσα στο έδαφος. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί έχει έλλειμα στην έκταση του γόνατος ή έλλειμμα στην έκταση του ισχίου (ρικνωμένοι ή έντονα συσπασμένοι καμπτήρες) αναγκάζεται να φέρει το πόδι σε θέση τέτοια, ώστε να περπατήσει στις μύτες των ποδιών, για να μπορέσει να αντισταθμίσει το έλλειμα που υπάρχει σε άλλη άρθρωση πιο κεντρικά. Με απλά λόγια υπάρχει κάποια παθολογία σε άλλο σημείο και το βάδισμα στις μύτες των ποδιών είναι το αποτέλεσμα αυτής. Σε μικρό αριθμό περιπτώσεων θα απαιτηθεί μία νευρολογική/παιδιατρική εκτίμηση γιατί σε ένα ποσοστό ασθενών με βάδιση στις μύτες των ποδιών μπορεί να υποβόσκει κάποιο νευρολογικό πρόβλημα. Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις δεν υπάρχει κάποιο άλλο παθολογικό πρόβλημα και ένας από τους βασικούς μας στόχους είναι να διατηρήσουμε την διατασιμότητα του αχίλλειου τένοντα.

Αναλόγως με τη χρονιότητα της βάδισης στις μύτες των ποδιών και τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης υπάρχουν πολλοί τρόποι για να πετύχουμε ένα φυσιολογικό περπάτημα. Από ασκήσεις που μπορούν να γίνονται στο σπίτι, φυσικοθεραπείες, επιθέματα, νάρθηκες, ενέσεις Botox και σε πιο σπάνιες περιπτώσεις χειρουργική αντιμετώπιση επιμήκυνσης του αχίλλειου τένοντα. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 13

ΠΑΙΔΙ

Μυοκαρδίτιδα σε παιδιά και εφήβους- τι πρέπει να ξέρουν γονείς και παιδίατροι ΚΑΛΤΣΑΣ ΘΩΜΑΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΜΒΡΥΟΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ www.kaltsasthomas.gr

διατατική μυοκαρδιοπάθεια βρήκαν στοιχεία ιικών σωματιδίων σε δείγματα μυοκαρδιακής βιοψίας έως και στα 2/3 των ασθενών!

Η

μυοκαρδίτιδα είναι μια φλεγμονώδης νόσος του μυοκαρδίου, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή μυοκαρδιοπάθεια ή και αιφνίδιο θάνατο. ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ Η μυοκ ρδίτιδα μπορεί να προκληθεί από μια ποικιλία μολυσματικών οργανισμών, αυτοάνοσων διαταραχών και εξωγενών παραγόντων, σε ασθενείς όμως με ανάλογη γενετική προδιάθεση. Ενδεικτικά αναφέρουμε: 1. ΙΟΥΣ ( Εντεροίός, αδενοιός, παρβοιοί, ιοί coxackie, o ιός της γρίπης, ο ίός Epstein-Barr και πολλοί άλλοι ) 2. ΒΑΚΤΗΡΙΑ ( στρεπτόκοκκοι, μυκοπλασμα, βάκιλος της φυματίωσης κτλ) 3. ΠΑΡΑΣΙΤΑ & ΜΥΚΗΤΕΣ (τοξόπλασμα, λεισμάνια, κάντιντα κτλ) 4. ΦΑΡΜΑΚΑ (χημειοθεραπείες, αντιεπιληπτικά κτλ) 5. ΧΗΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ & ΔΗΛΗΤΗΡΙΑ ( αρσενικό, μόλυβδος, κοκαΐνη κτλ) 6. ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΦΛΕΓΜΟ

ΝΩΔΕΙΣ ΝΟΣΟΙ (Ν Kawasaki, κολλαγονώσεις κτλ) ….και κάποια άλλα σπανιότερα αίτια Στα περισσότερα περιστατικά η αιτία είναι άγνωστη- (τα περιστατικά αυτά ταξινομούνται ως ‘ ιδιοπαθή’). Στα παιδιά τα ιδιοπαθή περιστατικά μπορεί να φτάνουν μέχρι και το 80%. Στα ιδιοπαθή αυτά περιστατικά όμως, η ιογενής αιτιολογία είναι πολύ συχνά ύποπτη(έχει προηγηθεί ιογενής λοίμωξη). Αυτό είναι βέβαια δύσκολο να αποδειχθεί στην καθημερινή κλινική πράξη, ακόμη και με εξειδικευμένες τεχνικές και μελέτες. Μελέτες σε ασθενείς με ιδιοπαθή

14 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ – ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ & ΣΗΜΕΙΑ Η μυοκαρδίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί με ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων και σημείων, πράγμα που την καθιστά δύσκολη αρκετές φορές στη διάγνωση. Ετσι, σε κάποιες περιπτώσεις χρονίων μορφών της νόσου, τα συμπτώματα είναι πολύ ήπια και η νόσος διαδράμει ύπουλα και διαφεύγει της προσοχής, προκαλώντας φλεγμονή και βλάβη στο μυοκάρδιο. Είναι δυνατό επίσης να διαφύγουν και περιπτώσεις οξείας μυοκαρδίτιδας καθώς «κρύβονται» πίσω από τα συμπτώματα της υποκείμενης ίωσης ή της συστηματικής πάθησης. Ετσι για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί να έχει ιογενή μυοκαρδίτιδα από ιο coxackie και στην αρχή της νόσου να παρουσιάζει πυρετό, μυϊκούς πόνους και κατάπτωση, συμπτώματα τα οποία προκαλούνται και από την μυοσίτιδα που μπορεί να προκαλέσει επίσης ένας τέτοιος μυοτροπικός ιός. Ο θωρακικός πόνος μπορεί να υπάρχει, είναι συνήθως έντονος και

αρκετές φορές σημαίνει συμμετοχή και του περικαρδίου( μυοπερικαρδίτιδα), η οποία μάλιστα έχει και καλύτερη πρόγνωση για τον ασθενή. Βέβαια και η αμιγής μυοκαρδίτιδα μπορεί να έχει θωρακικό πόνο ο οποίος μάλιστα μπορεί να εκδηλωθεί με εικόνα ανάλογη με αυτή του εμφράγματος του μυοκαρδίου σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Δυστυχώς, ένα ποσοστό των ασθενών θα παρουσιάσει συμπτώματα και σημεία καρδιακής ανεπάρκειας (έντονη δύσπνοια με την κόπωση, οιδήματα κτλ) και αυτοί αργότερα θα έχουν κακή πορεία(μεταμόσχευση κτλ). Σε ένα πολύ μικρό ποσοστό ασθενών η μυοκαρδίτιδα θα έχει ως πρώτη εκδήλωση δυστυχώς τον αιφνίδιο θάνατο. Σε μια νεκροτομική σειρά ασθενών ηλικίας < 30 ετών , που πέθαναν αιφνιδίως χωρίς να υπάρχει γνωστή καρδιακή νόσος, η μυοκαρδίτιδα ήταν υπεύθυνη για το 22% των περιπτώσεων θανάτου. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η πρόγνωση και η πορεία της μυοκαρδίτιδας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η βαρύτητα των κλινικών συμπτωμάτων είναι ένας από αυτούς καθώς οι πιο πολλοί από αυτούς που παρουσιάζουν πολύ ήπια ή και καθόλου συμπτώματα έχουν αυτοπεριοριζόμενη νόσο και καλή πορεία με πλήρη ίαση. Αντιθέτως, ασθενείς με βαρέα συμπτώματα έχουν πιο πολλές πιθανότητες να αναπτύξουν αργότερα καρδιακή ανεπάρκεια. Εξαίρεση αποτελούν οι ασθενείς με κεραυνοβόλο μυοκαρδίτιδα(fulminant myocarditis), οι οποίοι αν επιβιώσουν της αρχικής δύσκολης φάσης μετά συνήθως έχουν πλήρη αποκατάσταση της καρδιακής λειτουργίας. Επίσης όπως προαναφέρθηκε, οι ασθενείς με οξεία μυοπερικαρδίτιδα παρουσιάζουν πολύ καλή πορεία αν στην αρχή έχουν ήπια ή καθόλου επηρεασμένη αριστερά κοιλία και προεξάρχοντα συμπτώματα περικαρδίτιδας. Επίσης οι ασθενείς που θα παρουσιάσουν αποκατάσταση των καρδιολογικών εξετάσεων (ΗΚΓ, TRIPLEX ΚΑΡΔΙΑΣ & ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΡΔΙΑΣ) έχουν πολύ καλή πορεία. Από μελέτες που έχουν γίνει πιστεύεται ότι το 1-5% των ασθενών

με οξεία ιογενή λοίμωξη θα έχουν κάποια μορφή μυοκαρδιακής συμμετοχής. Από αυτούς το 70% θα έχει πλήρη ίαση Για το υπόλοιπο 30% δεν υπάρχει κάποια ειδική θεραπεία. Ανάλογα με τα συμπτώματα υπάρχουν γενικά υποστηρικτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των αρρυθμιών και της καρδιακής ανεπάρκειας. Ειδική θεραπεία υπάρχει σε κάποιες λίγες περιπτώσεις (αντιικά φάρμακα, ανοσοκατασταλτικά κτλ) χωρίς όμως θεαματικά αποτελέσματα. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΙ & ΓΟΝΕΙΣ Θα πρέπει να τονιστεί ξανά ότι

η μυοκαρδίτιδα μπορεί να είναι μια ύπουλη νόσος και αυτό που απαιτείται από τους επαγγελματίες υγείας και τους γονείς είναι αυξημένη επαγρύπνηση στα ακόλουθα σημεία.

1) Το παιδί παρουσιάζει συμπτώματα & σημεία καρδιακής νόσου κατά την πορεία της ίωσης 2) Ενώ η λοίμωξη έχει παρέλθει το παιδί ή ο έφηβος εμφανίζεται νωθρό ή με ανεξήγητη δύσπνοια στην κόπωση 3) Ενώ η λοίμωξη έχει παρέλθει το βρέφος σταματάει να τρώει και εμφανίζει ανεξήγητη υπνηλία ή ευερεθιστότητα Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις είναι απαραίτητο να γίνει παιδοκαρδιολογικός έλεγχος. Τελειώνοντας θα πρέπει να αναφέρουμε ότι για τα παιδιά & τους εφήβους με μυοκαρδίτιδα απαγορεύεται η άθληση για τουλάχιστο 6 μήνες. Εάν μετά την παρέλευση του εξαμήνου ο εργαστηριακός απεικονιστικός έλεγχος είναι φυσιολογικός (triplex, ΗΚΓ, ΤΕΣΤ ΚΟΠΩΣΗΣ, Ηolter κτλ), τότε σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρίας το παιδί μπορεί να αθληθεί. Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται μακροχρόνια παρακολουθηση.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 15

ΠΑΙΔΙ

ΠΑΙΔΙΚΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ:

Τροφές για περισσότερη προστασία! ΜΑΤΣΟΥΚΑ ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ CLINICAL DIETICIAN/ NUTRITIONIST

Ε

χει αποδειχτεί ότι κάποια από τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στις τροφές είναι απαραίτητα για την ενίσχυση της φυσικής άμυνας του οργανισμού, καθώς προσφέρουν προστασία από ασθένειες και λοιμώξεις. Ακολουθούν δέκα τροφές που ενισχύουν αποτελεσματικά το ανοσοποιητικό σύστημα: 1) Εσπεριδοειδή: Χάρη στην υψηλή τους περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, κάλιο και σελήνιο ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθώντας τον οργανισμό να αμύνεται ενάντια στο κρυολόγημα και στις ιώσεις. 1 κούπα φυσικό χυμό πορτοκάλι πριν το σχολείο είναι ό,τι καλύτερο.

2) Ξηροί καρποί: Έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά και δημιουργούν μια ιδιαίτερη αντιοξειδωτική ασπίδα. 1 χούφτα ανάλατοι και ωμοί ξηροί καρποί αποτελούν το τέλειο σνακ σε κάποιο διάλειμμα ή πρίν την άθληση.

3) Μαϊντανός: Διαθέτει εξαιρετικές ανττισηπτικές ιδιότητες, βελτιώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και ενισχύει τη νεφρική λειτουργία. Ο νωπός χυμός του μαϊντανού θεωρείται ότι είναι ευεργετικός για τον πυρετό, τον βήχα, τη γρίπη, καθώς και για τις παθήσεις

του αναπνευστικού.

4) Πιπεριά: Είναι πλούσια στις αντιοξειδωτικές βιταμίνες C και β-καροτένιο και συμβάλλει στην καλή κυκλοφορία του αίματος. Προσθέστε πιπεριές στα όσπρια ακόμα και στα κεφτεδάκια.

5) Ελαιόλαδο: Είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε, η οποία θεωρείται απαραίτητη για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Μαγειρεύουμε μόνο με ελαι-

16 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

όλαδο λοιπόν.

6) Κρεμμύδι: Με αξιοσημείωτη περιεκτικότητα σε αλυσίνη και σε βιταμίνη C, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντιβιοτικό και αναλγητικό. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και μπορεί να προλαμβάνει τα κρυολογήματα. Προσθέσθε κρεμμύδι στις σαλάτες ή στις σούπες.

7) Μπρόκολο: Διακρίνεται για την υψηλή του περιεκτικότητα στις αντιοξειδωτικές ουσίες λου-

τεΐνη και σουλφοροφάνη, οι οποίες ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και προστατεύουν από διάφορες μορφές καρκίνου. Δώστε το στα παιδια σαν βρασμένη σαλάτα ή σαν μπιφτέκια λαχανικών.

8) Σκόρδο: Είναι πλούσιο σε αλυσίνη, η οποία παρουσιάζει έντονη αντιμικροβιακή δράση και διεγείρει την παραγωγή λευκοκυττάρων, τα οποία με τη σειρά τους αναστέλλουν την παραγωγή των ιογενών κυττάρων. Το μαγειρεμένο σκόρδο δεν εχει τοσο εντονη γεύση και μυρωδιά, επομένως είναι πιο εύκολο να το καταναλώσουν τα παιδιά.

9) Ψάρια/Θαλασσινά: Τα θαλασσινά αποτελούν εξαιρετική πηγή ψευδαργύρου, που σχετίζεται με τη βέλτιστη λειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων. Επίσης είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα που επίσης ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα των παίδιων.

10) Γιαούρτι: Τα προβιοτικά που περιέχονται στο γιαούρτι όχι μόνο προάγουν την καλή λειτουργία του εντέρου, αλλά επιπλέον ενισχύουν την άμυνα την οργανισμού. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά μπορεί να αδρανοποιούν τους παθογόνους οργανισμούς. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 17

ΠΑΙΔΙ

ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Οι 10 πιο γνωστές παιδικές, δερματικές παθήσεις

Δ

εν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς ψάχνοντας το σώμα ή το κεφάλι του παιδιού ανακαλύπτουν εξανθήματα και κόκκινα σημάδια. Οι ασθένειες, η αλλεργία, το κρύο και η ζέστη επηρεάζουν πολύ το δέρμα και πυροδοτούν την εμφάνιση δερματολογικών προβλημάτων.Όταν αναφερόμαστε σε δερματικά προβλήματα που αφορούν τα παιδιά καλό είναι να συμβουλεύεστε πάντα τον παιδίατρό σας, ο οποίος είναι ο καταλληλότερος για να σας δώσει τη σωστή θεραπεία. Ελάτε να γνωρίσουμε τις 10 πιο γνωστές παιδικές, δερματικές παθήσεις: 1. Πέμπτη Νόσος Η Πέμπτη νόσος οφείλεται στον ιό Παρβοϊό 19. Πρόκειται για μια μεταδοτική αλλά εξίσου ήπια ασθένεια η οποία εξασθενεί σε λίγες εβδομάδες. Η Πέμπτη ασθένεια ξεκινάει με συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη και παράλληλα εμφανίζεται έντονο κοκκίνισμα στα μάγουλα και ένα εξάνθημα στο σώμα.

Tip: Αν είστε έγκυος πρέπει να αποφεύγετε την επαφή με ασθενείς που έχουν την Πέμπτη νόσο, διότι ο ιός περνά στο έμβρυο και μπορεί να μολυνθεί.

2. Ανεμοβλογιά Η ανεμοβλογιά αποτελεί μια κοινή ασθένεια μεταξύ των μικρών παιδιών, αν και στις μέρες εμφανίζεται και στους ενήλικες. Πρόκειται για μια μεταδοτική ασθένεια της οποίας κύριο σύμπτωμα είναι η φαγούρα και τα εξανθήματα που εμφανίζονται έχουν μορφή κόκκινων κυψελίδων (κόκκινων σημείων) που εξαπλώνονται σε όλο το σώμα. Τα σημεία αυτά περνούν από 4 στάδια: αναβλύζουν, εκρήγνυνται, ξεραίνονται και κρύβονται.

3. Έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα Τα παιδιά που είναι επιρρεπή στο έκζεμα μπορεί να έχουν αλλεργίες και άσθμα. Πρόκειται για εξανθήματα με ξηρό δέρμα και έντονη φαγούρα στο πρόσωπο, στα χέρια και στα πόδια. Η ατοπική δερματίτιδα είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος εκζέματος και σε αυτή την περίπτωση οι δερματολόγοι συνιστούν την αποφυγή σαπουνιών ή χημικών που ερεθίζουν το δέρμα.

4. Θερμικό εξάνθημα Σε αυτή την πάθηση κάνουν την εμφάνισή τους μικρά, ροζ ή κόκκινα σπυράκια στο κεφάλι, το λαιμό και τους ώμους του μωρού. Είναι προτιμότερο να αποφεύγονται τα ζεστά ρούχα, ειδικά τους καλοκαι-

18 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

ρινούς μήνες, και να ανακουφίζουμε το παιδί με ένα δροσερό μπάνιο.

5. Δερματίτιδα εξ’ επαφής Η δερματίτιδα εξ ’επαφής είναι μια φλεγμονή η οποία προκαλείται όταν το δέρμα των παιδιών αντιδρά σε τροφές, σαπούνια, φυτά, μέταλλα, χημικά, κα. Μετά την επαφή των παραπάνω με το δέρμα το εξάνθημα ξεκινάει εντός 48 ωρών να εκδηλώνεται. Προκαλείται κνησμός και σκασίματα, ενώ το δέρμα γίνεται ξηρό και κόκκινο. Συνήθως η φλεγμονή φεύγει μετά από 1 ή 2 εβδομάδες, αλλά σε περίπτωση που δεν υποχωρεί πρέπει να γίνει άμεσα επικοινωνία με τον παιδίατρο.

6. Κνίδωση Κνίδωση μπορεί να προκληθεί από φάρμακα (όπως η ασπιρίνη), τροφές (ξηρούς καρπούς, αυγά), στρες, από το κρύο ή τη ζέστη. Εμφανίζεται σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος με τη μορφή κυψελών. Για την αντιμετώπισή της χορηγείται (πάντα από τον παιδίατρο) κάποιο αντισταμινικό φάρμακο.

7. Οστρακιά Η οστρακιά οφείλεται σε ένα μικρόβιο που λέγεται β-αιμολυτικός στρε-

πτόκοκκος. Το παιδί θα παρουσιάσει αρχικά υψηλό πυρετό (39-40 °C), πονόλαιμο, εμετούς, πόνο στην κοιλιά και το εξάνθημα θα εμφανιστεί 1-2 μέρες μετά. Ξεκινά από τον λαιμό και το πρόσωπο και επεκτείνεται σε όλο το σώμα του παιδιού. Πολλές φορές μπορεί να βρείτε εξανθήματα και κάτω από τις μασχάλες και τους βουβώνες. Το εξάνθημα αυτό πρόκειται για μια μάζα από μικροσκοπικά κόκκινα εξογκώματα που έχουν την υφή σαν λεπτού γυαλόχαρτου και προκαλούν φαγούρα. Η οστρακιά μπορεί να μεταδοθεί με εκκρίσεις από τη μύτη ή το στόμα. Αν αναγνωρίσετε τέτοιου είδους συμπτώματα στο σώμα του παιδιού σας είναι προτιμότερο να επισκεφτείτε άμεσα τον παιδίατρό σας για να χορηγήσει το κατάλληλο αντιβιοτικό και να σας συστήσει κάποια φάρμακα για την περιποίηση του δέρματος.

8. Έκτη νόσος (βρεφική ροδάνθη) Η βρεφική ροδάνθη ή αλλιώς αιφνίδιο εξάνθημα είναι μια μόλυνση η οποία εμφανίζεται συνήθως στους 6 πρώτους μήνες και μέχρι τα 2 πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού. Τα συμπτώματά της συγκεκριμένης νόσου είναι ο αιφνίδιος, υψηλός πυρετός διάρκειας περίπου 4 ημερών. Αφού υποχωρήσει ο πυρετός θα εμφανιστεί ένα εξάνθημα αποτελούμενο από μικρά σπυράκια, τα οποία θα ξεκινήσουν από το στήθος του μωρού και την κοιλιά και θα εξαπλωθούν στο λαιμό και σε

άλλες περιοχές του σώματος. Μετά από 2 μέρες η νόσος εξασθενεί.

9. Μυρμηγκιά Αν παρατηρήσετε το παιδί σας να έχει εμφανίσει μικρά ογκίδια στο δέρμα του, τότε ίσως πρόκειται για τη λεγόμενη μυρμηγκιά. Κατά κύριο λόγο εμφανίζεται στα δάχτυλα και στα νύχια. Καλό είναι το παιδί να μη δαγκώνει τα νύχια του για να αποφύγετε τυχόν εξάπλωση του ιού. Τα συγκεκριμένα κονδυλώματα δεν πονάνε και συνήθως αποχωρούν μόνα τους. Σε περίπτωση που παρατηρείτε ότι επιμένουν, θα πρέπει να επικοι-

νωνήσετε άμεσα με τον δερματολόγο ή τον παιδίατρό σας.

10. Ασθένεια χεριών – ποδιών – στόματος Πρόκειται για μια κοινή, παιδική ασθένεια η οποία εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου. Ξεκινάει με πυρετό και εξελίσσεται με φαγούρα συνήθως στο σώμα, στα πόδια και στα χέρια, ενώ προκαλεί και πληγές στο στόμα. Η ασθένεια του χεριού, του ποδιού και του στόματος είναι μεταδοτική και εξαπλώνεται με το φτέρνισμα και το βήχα. ΠΗΓΗ: novalou.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 19

ΠΑΙΔΙ

20 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

Σύντροφοι ή Γονείς; Δύο διαφορετικοί ρόλοι Tης ΕΎΗ ΓΙΑΝΝΊΚΟΥ Ψυχολόγος Α.Π.Θ MSc Κλινική & Κοινοτική Ψυχολογία University of East London M Ροστώβ 41Β, Ν. Δημητριάδα, Βόλος E evipsychologist@gmail.com

Η

συμβουλευτική υποστήριξη ζευγαριών αναδεικνύει πολύ συχνά τη δυσκολία των δύο φύλων να διακρίνουν το ρόλο τους ως σύντροφοι – σύζυγοι από τον γονεϊκό τους ρόλο. Τις περισσότερες φορές, η ανάγκη αυτής της διάκρισης έρχεται στο προσκήνιο μετά την απόφαση του διαζυγίου, στην προσπάθεια να βρεθούν νέες ισορροπίες. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά χρήσιμο και βοηθητικό, κάθε ζευγάρι να ξεχωρίζει αυτούς τους ρόλους, πολύ νωρίτερα, δημιουργώντας έτσι ένα προστατευτικό δίχτυ για αρκετές δύσκολες περιστάσεις. Η δημιουργία της οικογένειας, τις τελευταίες δεκαετίες, γίνεται συνήθως, υπό τρεις συνθήκες. 1) Δύο άνθρωποι αποφασίζουν να είναι μαζί και στη συνέχεια ότι επιθυμούν μαζί να αποκτήσουν ένα παιδί, 2) δύο άνθρωποι που έχουν ως βασικό στόχο την απόκτηση παιδιού, έρχονται κοντά με κριτήριο την καταλληλότητα τους ως μελλοντικοί γονείς και 3) μία μη προγραμματισμένη εγκυμοσύνη διαφοροποιεί τα σχέδια ενός ζευγαριού, που ίσως δεν είχε προλάβει να επεξεργαστεί το ενδεχόμενο αυτό. Στην πρώτη περίπτωση, το ζευγάρι έχει πιθανώς περισσότερο χρόνο να προσαρμοστεί αρχικά στο συντροφικό ρόλο και να προετοιμαστεί σταδιακά για τη μετάβαση στο γονεϊκό. Στις άλλες δύο, ωστόσο, οι σκέψεις και τα συναισθήματα μπορεί να είναι αρκετά πιο συγκεχυμένα και αυτό να φέρει δυσκολίες, αργότερα, μετά τον ερχομό ενός παιδιού. Φαίνεται, λοιπόν, ότι βασικό σημείο

αναφοράς είναι η επίγνωση της διαφορετικότητας αυτών των ρόλων, αλλά και ο χρόνος προσαρμογής. Ακόμα και στην περίπτωση μιας μη προγραμματισμένης εγκυμοσύνης, η συνειδητοποίηση της διαφοροποίησης των ρόλων, μπορεί να λειτουργήσει πολύ υποστηριχτικά. Αντίθετα, όσο περισσότερο αργεί το ζευγάρι να αναγνωρίσει τη διαφορά, τόσο περισσότερο εντείνεται η δυσφορία και η πιθανότητα να αναπτυχθούν τρίγωνα και συγχωνεύσεις μεταξύ γονέων και παιδιού. Στις περιπτώσεις αυτές, τα όρια μεταξύ γονέων και παιδιών χάνονται, με τον γονέα που δυσφορεί περισσότερο στη συντροφική σχέση να δημιουργεί μία μη λειτουργική σχέση με το παιδί, ώστε να ανακουφίσει, υποσυνείδητα, το άγχος και την απογοήτευση της συντροφικής του ζωής. Το παιδί τότε αναλαμβάνει έναν ρόλο «φροντιστή» ή «γονέα», εμποδίζοντας τη δική του, ομαλή, ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη, ενώ το ζευγάρι απομακρύνεται και σταματά να επικοινωνεί εποικοδομητικά. Η ύπαρξη τόσων ζευγαριών και οικογενειών που ζουν υπό συνθήκες συναισθηματικής αποξένωσης ή συνεχούς έντασης, καθιστά ουσιαστικό να τονιστεί το ενδεχόμενο ένα ζευγάρι να μην είναι έτοιμο για την απόκτηση ενός παιδιού, ακόμα και μετά από χρόνια

συμβίωσης. Δεν είναι αυτονόητο ότι ο συντροφικός – συζυγικός ρόλος συνδυάζεται ή συνδέεται απόλυτα με τον γονεϊκό. Δεν είναι, επίσης, αυτονόητο ότι κάθε άνθρωπος μπορεί να μεταβεί ομαλά ή γρήγορα από τον ένα ρόλο στον άλλο, ενώ φαίνεται πια πως χρειάζεται να γίνει, κοινωνικά, αποδεκτή η ιδέα ότι αρκετοί άνθρωποι, συνειδητά, δεν επιθυμούν την απόκτηση ενός παιδιού. Η ώριμη αποδοχή, ο σεβασμός και η κατανόηση όλων αυτών, θα μπορέσει να ανακουφίσει χρόνιες πιέσεις και απογοητεύσεις, αλλά και να διασφαλίσει υγιή περιβάλλοντα για την ανάπτυξη και ανατροφή χαρούμενων και ήρεμων παιδιών.

ΠΑΙΔΙ

22 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 23

ΠΑΙΔΙ

Αμυγδαλές - κρεατάκια στα παιδιά τα αφαιρούμε; πότε και γιατί;

Π

άνω από το 80% των λοιμώξεων στα παιδιά αφορούν σε λοιμώξεις ανωτέρου αναπνευστικού. Αυτό σημαίνει οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, αδενοειδίτιδα (φλεγμονή των αδενοειδών εκβλαστήσεων), οξεία μέση ωτίτιδα, εκκριτική ωτίτιδα. Στην πλειονότητά τους πρόκειται για ιογενείς λοιμώξεις. Τι συμπτώματα εμφανίζει το παιδί; Τις περισσότερες φορές υπάρχει εμπύρετο, φαρυγγαλγία, δυσκαταποσία, ωταλγία, ρινική συμφόρηση, ρινική καταρροή, οπισθορινικός κατάρρους, βήχας, ροχαλητό, σε ορισμένες περιπτώσεις άπνοια στον ύπνο, βαρηκοΐα. Η μεγάλη συχνότητα των λοιμώξεων αυτών προκαλεί χρονιότητα της συμπτωματολογίας. Χαρακτηριστικό φαινόμενο είναι ότι μόλις το παιδί περνά μια λοίμωξη στη συνέχεια ακολουθεί μια άλλη, με αποτέλεσμα οι γονείς απελπισμένα να αναφέρουν ότι συνεχώς το παιδί είναι άρρωστο, τουλάχιστον κάθε 15 ημέρες για 1 εβδομάδα την κάθε φορά κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες, λόγω συνωστισμού σε παιδικούς σταθμούς, σχολεία και γενικά κλειστούς χώρους. Πέρα από την ταλαιπωρία την οποία υφίστανται τα παιδιά και οι εργαζόμενοι γονείς φυσικά, υπάρχει και ένα άγχος για τη μεγάλη συχνότητα λήψης αντιβιοτικών. Οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις συχνά δημιουργούν επιπλοκές, όπου τις περισσότερες φορές αυτό σημαίνει μικροβιακή επιμόλυνση και επομένως την ανάγκη χορήγησης αντιβιοτικού. Η επαναλαμβανόμενη χορήγησή τους μειώνει σημαντικά και τη δραστικότητά τους. Ποια είναι η λειτουργία των αμυγδαλών και των αδενοειδών

εκβλαστήσεων (κρεατάκια); Σε τι χρειάζονται στον οργανισμό; Οι αμυγδαλές και οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις είναι λεμφικός ιστός ο οποίος συμμετέχει στην άμυνα του οργανισμού έναντι των λοιμώξεων. Οι παρίσθμιες αμυγδαλές όπως αποκαλούνται βρίσκονται στο στοματοφάρυγγα, συγκεκριμένα στα πλάγια τοιχώματα του φάρυγγα δεξιά και αριστερά και συνήθως είναι ορατές κατά το άνοιγμα του στόματος. Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια), βρίσκονται στο οπίσθιο τοίχωμα της μύτης, περιοχή που ονομάζεται ρινοφάρυγγας και δεν είναι ορατές. Οι λοιμώξεις προκαλούν διόγκωση του λεμφικού αυτού συστήματος με αποτέλεσμα λόγω της θέσης τους να προκαλούν μερική ή και πλήρη ακόμη απόφραξη του αεραγωγού. Τα μεν κρεατάκια προκαλούν ρινική απόφραξη και πολλές φορές απόφραξη και της ευσταχιανής σάλπιγγας με συνοδό οξεία μέση ωτίτιδα ή εκκριτική ωτίτιδα. Η διόγκωση των αμυγδαλών προκαλεί απόφραξη του στοματοφάρυγγα. Γιατί και πότε τα παιδιά πρέπει να υποβληθούν σε επέμβαση αφαίρεσης των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων; Oι ενδείξεις είναι πολλές και συγκεκριμένες. Η σημαντικότερη όμως ένδειξη

24 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

είναι η ποιότητα ζωής του παιδιού. Όταν η μητέρα περιγράφει ότι το παιδί συνεχώς ροχαλίζει στον ύπνο ή κάνει άπνοιες, δεν έχει συγκέντρωση στο σχολείο, είναι αδικαιολόγητα κουρασμένο, ή παρατηρεί ότι δεν ακούει καλά ή δεν τρώει και ορισμένες φορές υπολείπεται σε ανάπτυξη από τα αντίστοιχα παιδιά της ηλικίας του, τότε σίγουρα πρέπει να επισκεφθεί έναν ειδικό ω.ρ.λ ο οποίος θα εξετάσει το παιδί και θα προτείνει την κατάλληλη μέθοδο αντιμετώπισης. Με την πάροδο του χρόνου τόσο οι αμυγδαλές όσο και τα κρεατάκια κυρίως υποστρέφουν. Γιατί είναι απαραίτητη η εγχείρηση; Αυτό είναι αλήθεια. Όλα τα παιδιά έχουν αμυγδαλές και κρεατάκια. Αυτό δε σημαίνει ότι τα χειρουργούμε όλα. Τα κρεατάκια αναπτύσσονται και αυξάνουν σε όγκο από την ηλικία των 3 έως και 8 ετών περίπου. Στη συνέχεια υποστρέφουν. Συνήθως στην ηλικία των 10-12 ετών δεν υπάρχουν κρεατάκια. Το θέμα είναι όπως είπαμε και προηγουμένως ότι επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής του παιδιού. Το γεγονός ότι η χρόνια εκκριτική ωτίτιδα, δηλαδή η παρουσία υγρού στο μέσο αυτί και η οποία προκαλεί βαρηκοΐα είναι πολύ σημαντικός παράγοντας. Η ακοή στα παιδιά

πρέπει να είναι οξύτατη, όχι όπως των ενηλίκων και είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη της αντίληψης του παιδιού μέσω της ανακάλυψης νέων ηχητικών παραστάσεων στη νηπιακή ηλικία και αργότερα στη μάθηση στο σχολείο. Το αδενοειδές προσωπείο το οποίο προκαλείται από τη χρόνια αναπνοή από το στόμα παίζει σημαντικό ρόλο στη διάταξη της ανάπτυξης του προσωπικού κρανίου, δηλαδή της γνάθου και της σωστής οδοντοφυΐας. Συχνά βλέπουμε παιδιά να κάνουν θεραπείες ορθοδοντικής οι οποίες είναι καταδικασμένες σε αποτυχία χωρίς προηγούμενη αντιμετώπιση της υπερτροφίας των αδενοειδών εκβλαστήσεων. Οι παραπάνω ανωμαλίες στην ομαλή διάπλαση του προσωπικού κρανίου στο μέλλον είναι δύσκολα αποκαταστάσιμες αν όχι μόνιμες. Τι πετυχαίνουμε με τη χειρουργική επέμβαση; Αφαιρώντας τις αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) βελτιώνουμε τη ρινική αναπνοή, αποσυμφορίζουμε την περιοχή του ρινοφάρυγγα άρα διευκολύνουμε τον αερισμό του μέσου ωτός και μειώνουμε τη συχνότητα εμφάνισης εκκριτικής ωτίτιδας. Με την αμυγδαλεκτομή ελευθερώνουμε περαιτέρω την αναπνευστική οδό. Έχουμε πλήρη εξάλειψη του ροχαλητού και των απνοιών. Μυριγγοτομή γίνεται στην περίπτωση συνοδού εκκριτικής ωτίτιδας. Με την επέμβαση αυτή αφαιρούμε το υγρό από το μέσο αυτί και στη συνέχεια αναλόγως του ιστορικού, της χρονιότητας της εκκριτικής ωτίτιδας και των διεγχειρητικών ευρημάτων ( όταν δηλαδή το υγρό είναι παχύρευστο, κολλώδες με τη μορφή τσίχλας), τότε είναι απαραίτητη η τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού στην τυμπανική μεμβράνη για την αποφυγή υποτροπής. Τα σωληνάκια είναι αόρατα-παραμένουν στην τυμπανική μεμβράνη για διάστημα μεταξύ 6 μηνών και έτους και στη συνέχεια αποβάλλονται μόνα τους όταν πλέον ο βλεννογόνος του μέσου ωτός δια μέσου του αερισμού έχει αποθεραπευθεί πλήρως. Μετά την επέμβαση δηλαδή το παιδί πλέον δεν ξανά αρρωσταίνει; Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εννοηθεί κάτι τέτοιο. Λοιμώξεις θα συνεχίσει να υφίσταται όπως όλα τα παιδιά της αντίστοιχης ηλικίας, όμως θα τις περνά πολύ πιο ανώδυνα, πιο γρήγορα χωρίς να χρειάζεται λήψη αντιβιο-

τικών και να στερείται για πολλές ημέρες το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα. Σε ποιά ηλικία του παιδιού γίνεται η επέμβαση; Μετά την ηλικία των 3 ετών όταν υπάρχει ένδειξη μπορεί να γίνει η επέμβαση. Είναι απαραίτητο να αφαιρούνται και τα κρεατάκια και οι αμυγδαλές στην ίδια επέμβαση; Συχνά οι γονείς είναι προϊδεασμένοι αρνητικά (κυρίως από το παιδίατρο) όσο αφορά στην αφαίρεση των αμυγδαλών πιστεύοντας ότι παίζουν βασικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού από τις λοιμώξεις και ενδεχόμενη αφαίρεσή τους προδιαθέτει για λοιμώξεις του κατωτέρου αναπνευστικού, όπως π.χ. πνευμονία. Πράγματι ο λεμφικός ιστός της περιοχής παίζει ρόλο στην άμυνα του οργανισμού. Παλαιότερα και σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξείας φαρυγγοαμυγδαλίτιδας επεμβαίναμε (συνήθως παλαιότεροι ωτορινολαρυγγολόγοι) σε μείωση του όγκου των αμυγδαλών και όχι σε πλήρη αφαίρεσή τους κάνοντας τη λεγόμενη αμυγδαλοτομή. Σήμερα η τακτική αυτή έχει περιοριστεί σημαντικά και επεμβαίνουμε μετά την ηλικία των 3 ετών σε αμυγδαλεκτομή και αδενοτομή μαζί. Εξάλλου στην ανατολική πλευρά του πλανήτη και εννοούμε κυρίως την Ιαπωνία όπου εκεί οι γιατροί προβαίνουν σε αμυγδαλεκτομή και σε ηλικίες κάτω των 3 ετών, επιστημονικά δεν έχει αποδειχθεί ότι αυτό είναι προδιαθεσικός παράγοντας για λοιμώξεις κατωτέρου αναπνευστικού. Στον υπόλοιπο κόσμο επεμβαίνουμε κυρίως για προληπτικούς λόγους μετά τη συμπλήρωση των 3 ετών. Σύμφωνα με τις σύγχρονες απόψεις πλέον θεωρείται mal practice στην ίδια επέμβαση να μη γίνεται και αμυγδαλεκτομή δεδομένου ότι βρισκόμαστε στο ίδιο χειρουργικό πεδίο. Το παιδί θα βοηθηθεί περαιτέρω και δε θα χρειαστεί στο μέλλον ένα υπάρξει πρόβλημα με τις αμυγδαλές να υποβληθεί εκ νέου σε γενική αναισθησία για την αφαίρεσή τους. Φυσικά εννοείται ότι εάν τα κρεατάκια είναι τέτοιου βαθμού που δε δημιουργούν πρόβλημα στην αναπνοή ή στα αυτιά και το παιδί δεν έχει πολλά επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδα, τότε σίγουρα δεν υποβάλουμε σε επέμβαση το παιδί για να του αφαιρέσουμε τις αμυγδαλές.

Υπάρχει κίνδυνος υποτροπής μετά την επέμβαση; Λέγεται ότι συνήθως τα κρεατάκια ξαναγίνονται. Η απάντηση είναι ότι εάν αφαιρεθούν σωστά και μετά την ηλικία των 3 ετών δεν υπάρχει πιθανότητα υποτροπής. Υπάρχει συγκεκριμένη εποχή που πρέπει να γίνεται η επέμβαση; Η εποχή δεν παίζει κάποιο ρόλο. Οι επεμβάσεις αυτές μπορούν να γίνουν οποιαδήποτε εποχή, όμως προτιμούμε τις περιόδους των διακοπών των Χριστουγέννων ή του Πάσχα και από Μάιο έως και τον Οκτώβριο όπου τα παιδιά ησυχάζουν από τις λοιμώξεις γιατί κατά την επέμβαση δεν πρέπει να υπάρχει οξεία φλεγμονή. Τις περισσότερες φορές που προγραμματίζεται η επέμβαση σε άλλη περίοδο, το παιδί είναι συχνά άρρωστο, το χειρουργείο αναβάλλεται και υπόκεινται σε ταλαιπωρία τόσο το παιδί όσο και οι γονείς. Είναι επώδυνη η επέμβαση; Ποια είναι η διάρκεια νοσηλείας; H επέμβαση είναι σχεδόν εντελώς ανώδυνη για τα παιδιά. Αυτό συμβαίνει γιατί οι αποκολλήσεις των ιστών κατά τη διάρκεια της επέμβασης δεν είναι εργώδεις (δύσκολες) όπως συμβαίνει στους ενήλικες στους οποίους υπάρχουν συνήθως συμφύσεις. Εξάλλου τα παιδιά δεν είναι φορτωμένα με αρνητικές εμπειρίες πόνου όπως οι ενήλικες. Το παιδί μένει στην κλινική για ένα βράδυ και περισσότερο για προληπτικούς λόγους. Αισθάνεται πιο ασφαλής και ο γιατρός αλλά κυρίως οι γονείς. Πότε γίνονται ορατά τα αποτελέσματα της επέμβασης; To αποτέλεσμα είναι άμεσο. Από την ίδια ημέρα της επέμβασης σταματά το ροχαλητό. Το παιδί κοιμάται ήσυχα. Συχνά η μητέρα ανησυχεί τις πρώτες ημέρες. Πηγαίνει κοντά στο παιδί ή ακόμη κοιμάται μαζί του για να δει εάν αναπνέει μιας και δεν ακούγεται. Βλέπουμε ένα άλλο παιδί σε όλα! Είναι η έκφραση των γονιών που ακούω πάντα και περιμένω πάντα να το ακούσω. Αυτό είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση που νιώθω

ΠΗΓΗ: Αντώνιος Μαλάτος.

SOS Χειρουργός Ω.Ρ.Λ

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 25

26 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

Aποκατάσταση των ασθενών με COVID-19 Tης ΒΛΑΧΟΓΙΆΝΝΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ Φυσικοθεραπεύτρια, Εξειδίκευση στην Παιδιατρική Φυσικοθεραπεία

Η

Σταυρίνα Βλαχογιάννη, φυσιοθεραπεύτρια με εξειδίκευση στην παιδιατρική φυσιοθεραπεία, βραβεύτηκε από τον Βούλγαρο Υπουργό Υγείας Eng. Slavi Pachalov καθώς και τον Πρύτανη Πανεπιστημίου Nikolay Izov για την συνεισφορά της στη μονάδα COVID-19. Παρακάτω μας μιλάει για τη αναγκαιότητα της ειδικότητας της στην αποκατάσταση των ασθενών με COVID-19. Σε κάθε ασθενή που εμφανίζει αναπνευστικά προβλήματα, είναι απαραίτητη η παροχή θεραπείας για την ανακούφιση τους και τη βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας. Το φορτίο εκπομπής εκκρίσεων ατόμων με COVID-19 είναι μειωμένο, επομένως ορισμένοι ασθενείς μπορεί να συνεχίσουν να αναπτύσσουν Σuνδρομο οξεiας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS). Η φυσιοθεραπεία επικεντρώνεται περισσότερο σε μη επεμβατικά μέτρα υποστήριξης του αερισμού και στη συνέχεια στη φάση της αποκατάστασης. Μόλις ο ασθενής σταθεροποιηθεί, εάν ενδείκνυται, κύριος στόχος της αναπνευστικής φυσιοθεραπείας είναι να κινητοποιηθούν οι εκκρίσεις και να διευκολυνθεί το έργο της αναπνοής. Οι παρεμβάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν τεχνικές όπως 1.η αυτογενής παροχέτευση(Autogenic Drainage AD), 2.οι ασκήσεις βαθιάς εισπνοής , 3.ο ενεργός κύκλος τεχνικών αναπνοής (ACBT) και 4. οι χειροκίνητες τεχνικές οι οποίες βοηθούν την απόχρεμψη πτυέλων. ΣΤΟΧΟΙ • Οξυγόνωση αίματος - κατά τη διαστολή του θώρακα επιφέρει μεγαλύτερη επιφάνεια για διάχυση οξυγόνου στο αίμα • Ελαχιστοποίηση τον κίνδυνο λοίμωξης του πνεύμονα - Η αυξημένη διαστολή των πνευμόνων βοηθά στην κινητοποίηση των εκκρίσεων • Αποτελεσματικότητα του βήχα - Οι ασθενείς που παρουσίαζαν βαθιές εισπνοές έδειξαν βελτίωση στο βήχα (κατά τη διαρκεια της θεραπείας) καθώς και κατά την κατάποση

• Αύξηση του αναπνευστικού όγκου όπως συντελείται και στις καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις με το ίδιο πρωτόκολλο 1. Η αυτογενής παροχέτευση (AD), είναι μια τεχνική καθαρισμού των αεραγωγών που χαρακτηρίζεται από τον έλεγχο της αναπνοής, όπου το άτομο στοχεύει να προσαρμόσει το ρυθμό, το βάθος και τη θέση των όγκων των πνευμόνων κατά την εισπνοή. Η AD βασίζεται σε μια σειρά κανόνων που θεωρείται ότι επιτρέπουν στον ασθενή να επιτύχει ένα ανεξάρτητο σχήμα κάθαρσης των αεραγωγών το οποίο είναι προσαρμοσμένο στην ατομική παθολογία και πνευμονολογική λειτουργία του. Είναι ιδανικό για τη θεραπεία ασθενών με άσθμα που είχαν υποστεί κατακράτηση εκκρίσεων στο θώρακα και δυσκολία στην απομάκρυνση αυτών.

2. ΒΑΘΙΕΣ ΑΝΑΠΝΟΕΣ. Σε πολλές ομάδες ασθενών η τεχνική αυτή έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη πνευμονική ικανότητα και την αποβολή των εκκρίσεων. Για παράδειγμα στη μελέτη των Feitosa et al(2008) η τεχνική αυτή έδειξε ότι έχει μεγαλύτερη επίδραση στον αυξημένο όγκο των πνευμόνων από τη συμβατική σπιρομετριση. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να βελτιώσει την κυψελιδική χωρητικότητα, βελτιώνοντας τον μηχανισμό και την μορφολογία των πνευμόνων. Παράλληλα συμβάλλει στη βελτίωση της ανταλλαγής αερίων σε ασθενείς με οξεία

αναπνευστική δυσχέρεια. Στη μελέτη από τους Rafiq et al (2014) αναφέρεται επίσης ότι μπορεί να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο μολύνσεων στο αναπνευστικό σύστημα υποβοηθώντας την αποτελεσματικότητα του βήχα σε καθαρή έκκριση. Οι ενδείξεις για τη χρήση των βαθιών αναπνοών περιλαμβάνουν: • Περιορισμένη κίνηση στο στήθος • Μειωμένη πνευμονική ικανότητα λόγω μυϊκής αδυναμίας • Αδυναμία βήχα • Διατήρηση εκκρίσεων 3. Ενεργός Κύκλος Τεχνικών της Αναπνοής (ACBT). Το ΕΚΤΑ αποτελείται από τρεις κύριες φάσεις: Έλεγχος πνευμονικής λειτουργίας, Ασκήσεις βαθιάς εκπνοής ή ασκήσεις θωρακικής επέκτασης, τεχνικές Huffing ή αναγκαστική τεχνική εκπνοής (FET).

4. Χειραγωγούμενες τεχνικές. Επιπλέον, μια χειραγωγούμενη τεχνική (Μanual Τechnique) ή θετική πίεση μπορεί να προστεθεί εάν και όταν χρειάζεται, για να δημιουργήσει έναν πιο σύνθετο κύκλο. Μια δοκιμή ελέγχου έφερε θετικά αποτελέσματα της ενεργητικής κυκλικής τεχνικής αναπνοής με ορατή βελτίωση στην αρτηριακή οξυγόνωση, τον καρδιακό ρυθμό και την αντίληψη του πόνου ειδικά σε μεταχειρουργικούς ασθενείς με COVID-19 κατόπιν εντολή θεράποντα ιατρού.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 27

28 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

Πότε πρέπει να πάω το παιδί μου πρώτη φορά στον οδοντίατρο και τι πρέπει να κάνω για να αποφύγω την τερηδόνα στα δόντια του ;

Σ

το παρελθόν οι γονείς και οι γιατροί περίμεναν μέχρι τα παιδιά να φτάσουν σε ηλικία 5-6 ετών για να κάνουν την πρώτη τους επίσκεψη στον οδοντίατρο . Σύμφωνα με τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα , η πρώτη επίσκεψη γίνεται μετά την πρώτη ανατολή των νεογιλών (παιδικών,πρώτων) δοντιών, δηλαδή γύρω στο τέλος του πρώτου έτους της ζωής ή και λίγο νωρίτερα. Σε αυτή τη φάση είναι πολύ σημαντικές οι συμβουλές και η καθοδήγηση των γονέων από τον ειδικό του στόματος, ώστε η πρόληψη να ενσωματωθεί από νωρίς στις βασικές παραμέτρους της φυσιολογικής ανάπτυξης των παιδιών παράλληλα με τη λοιπή καθοδήγηση του παιδιάτρου . Ειδικότερα σε αυτή τη φάση οι γονείς θα ενημερωθούν για το πολλαπλά επικίνδυνο στέλεχος του στρεπτόκοκκου mutans που αποικίζει το στόμα του παιδιού από τη μητέρα από την ηλικία μόλις των 10 περίπου μηνών με την ανατολή των πρόσθιων νεογιλών δοντιών . Έτσι αν συνυπάρχει και ένα διαιτολόγιο πλούσιο σε τερηδονογόνες τροφές μπορεί να δημιουργηθούν οι πρώτες παιδικές τερηδόνες. Η αποφυγή της τερηδόνας στα παιδιά , είναι πολύ μεγάλης σημασίας προληπτική διαδικασία για την σωστή ανάπτυξη τους, για την σωστή ανατολή των μόνιμων δοντιών στην ηλικία του δημοτικού και την διατήρηση καλού επιπέδου στοματικής υγείας χωρίς μεγάλα προβλήματα σε όλη τη διάρκεια της μετέπειτα ενήλικης ζωής του. Επιτυγχάνεται με : Επίσκεψη νωρίς στον οδοντίατρο από την ανατολή των πρώτων κιόλας νεογιλών (παιδικών) δοντιών,όπου δίνονται συμβουλές για τον τρόπο της φροντίδας του στόματος ανά ηλικία , την

1

διατροφή ,την ανάπτυξη των δοντιών , τις στοματικές έξεις (κακές συνήθειες). Τοπική εφαρμογή φθορίου (φθορίωση) σε ηλικίες δημοτικού σχολείου , με την επιλογή και την καθοδήγηση του οδοντίατρου. Λήψη φθορίου σαν συμπλήρωμα διατροφής κατόπιν σύστασης του οδοντίατρου . Προληπτική κάλυψη των οπών και των σχισμών της μασητικής επιφάνειας των δοντιών με ειδικά αποφρακτικά υλικά είναι πάρα πολύ αποτελεσματικά Συχνό και σωστό βούρτσισμα και χρήση φθοριούχων στοματικών διαλυμάτων Συστηματική παρακολούθηση από τον οδοντίατρο ανά εξάμηνο Αποφυγή παλιών κακών συνηθειών όπως, ζάχαρη στην πιπίλα ή μέλι , προσθήκη ζάχαρης στο γάλα και λήψη από το μπιμπερό , παραμονή για ιδιαίτερα μεγάλο χρονικό διάστημα στο στόμα του παιδιού του μπιμπερό ή ακόμα και του μητρικού στήθους

2 3 4 5 6 7

κατά τον θηλασμό ,καθώς και χρήση του ίδιου κουταλιού στο φαγητό μητέρας και παιδιού . Διατροφή προσοχή στην μεγάλη συχνότητα κατανάλωσης σακχαρούχων τροφών κυρίως κολλωδών Παρατήρηση πιθανούς στοματικής αναπνοής του παιδιού ιδιαίτερα κατά τον νυκτερινό ύπνο εξαιτίας χρόνιων ρινοφαρυγγικών προβλημάτων (πχ αδενοειδεις εκβλαστήσεις – “κρεατάκια“ – ) όπου δημιουργεί ξηροστομία και έτσι διευκόλυνση των τερηδονογόνων μικροβίων να κάνουν την δουλειά τους. Ελπίζουμε ότι η εφαρμογή των κανόνων της προληπτικής καθοδήγησης σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές μεθόδους πρόληψης , θα μειώσουν ουσιαστικά τον κίνδυνο της τερηδόνας για παιδιά .

8 9

Πηγή: Dental Care οδοντιατρικό κέντρο Δραμητινός Νίκος

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 29

Καταρράκτης και οφθαλμολογικές παθήσεις σε παιδιά Τι είναι ο καταρράκτης; Καταρράκτης είναι η πάθηση κατά την οποία ο φυσικός φακός του ματιού θολώνει. Η θόλωση αυτή μπορεί να έχει ποικίλες μορφές και μεγέθη. Μπορεί να καλύπτει ένα τμήμα του φακού ή και ολόκληρο το φακό. Περίπου 3 παιδιά στα 10.000 αναπτύσσουν καταρράκτη, αλλά το ποσοστό ποικίλει από Χώρα σε Χώρα. Ο καταρράκτης προκαλεί μείωση της όρασης διότι δεν επιτρέπει στο φώς να προσεγγίσει τον εσωτερικό αμφιβληστροειδή και στη συνέχεια το οπτικό νεύρο. Κατά συνέπεια η όραση δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά και το παιδί μπορεί να μείνει με σοβαρά μειωμένη όραση σε όλη του τη ζωή. Άμεση παρέμβαση στον κατάλληλο χρόνο απαιτείται για την αποφυγή μόνιμης οπτικής βλάβης. Γιατί κάποια παιδιά γεννιούνται με καταρράκτη ή τον εμφανίζουν αργότερα; Οι παιδικοί καταρράκτες συχνά εμφανίζονται λόγω μη φυσιολογικής ανάπτυξης του φακού κατά την εμβρυϊκή περίοδο. Δυσπλασίες του φακού που συνοδεύονται και από άλλα σωματικά παθολογικά ευρήματα, συνήθως οφείλονται σε γενετικές ή μεταβολικές διαταραχές. Οι παιδικοί καταρράκτες μπορεί να εμφανιστούν κατά τη γέννηση ή αναπτύσσονται όσο το παιδί μεγαλώνει. Ωστόσο, οι περισσότεροι δεν σχετίζονται με άλλες διαταραχές. Τέλος, καταρράκτης μπορεί να προκληθεί και μετά από σοβαρό τραυματισμό του ματιού (τραυματικός καταρράκτης). Όλοι οι παιδικοί καταρράκτες πρέπει να αφαιρεθούν; Όχι. Κάποιοι καταρράκτες που είναι μικροί ή / και έκκεντροι, δεν χρειάζεται

να αφαιρεθούν χειρουργικά, διότι σε αυτές τις περιπτώσεις η όραση αναπτύσσεται ικανοποιητικά. Ποιες μορφές καταρράκτη εμφανίζονται στα παιδιά; Ο ανθρώπινος φυσιολογικός (κρυσταλλοειδής) φακός αποτελείται από το κεντρικό του τμήμα (πυρήνας) και το περιφερικό του τμήμα (φλοιός). Ολόκληρος ο φακός βρίσκεται μέσα σε μια λεπτή κάψα (περιφάκιο). Η θόλωση μπορεί να εμφανιστεί σε κάποιο ή όλα τα τμήματα του φακού. Σε ποια ηλικία πρέπει να αφαιρείται ο βρεφικός ή ο παιδικός καταρράκτης; Οι καταρράκτες που προκαλούν σοβαρή μείωση της όρασης πρέπει να αφαιρούνται το συντομότερο που επιτρέπεται μια ασφαλής επέμβαση. Η όραση αναπτύσσεται από τη γέννηση μέχρι περίπου τα πρώτα σχολικά χρόνια της ζωής. Η φυσιολογική ανάπτυξή της απαιτεί λήψη καθαρών εικόνων από τα μάτια, ώστε τα οπτικά κέντρα του εγκεφάλου, που λαμβάνουν τις εικόνες αυτές, να ωριμάσουν κατάλληλα. Εάν το ένα ή και τα δύο μάτια λόγω καταρράκτη δεν στέλνουν στον εγκέφαλο καθαρές εικόνες, τότε τα οπτικά κέντρα δεν θα ωριμάσουν όπως πρέπει και το παιδί θα μείνει με σοβαρά μειωμένη όραση σε όλη του τη ζωή. Κατά συνέπεια, η χειρουργική αφαίρεση ενός οπτικά σημαντικού καταρράκτη θα πρέπει να γίνεται στα χρόνια που η όραση ακόμη αναπτύσσεται και απαιτεί (πέρα από την επέμβαση) και ειδικές ασκήσεις ενδυνάμωσης κάποιες φορές. Πως γίνεται η χειρουργική αφαίρεση του καταρράκτη και η αποκατάσταση της οπτικής λειτουρ-

30 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

γίας του ματιού; Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία και με ειδικά εργαλεία και όργανα, αφαιρείται ο θολωμένος φακός και γίνονται ειδικοί χειρισμοί στο οπίσθιο τμήμα του περιφακίου. Ωστόσο μετά την επέμβαση λείπει ένα όργανο από το μάτι (ο φακός) που θα πρέπει να αντικατασταθεί για να γίνει το μάτι ικανό να εστιάζει. Υπάρχουν 3 τρόποι για να επιτευχθεί αυτό: 1) με τη τοποθέτηση ενός φακού στο εσωτερικό του ματιού (ενδοφακός), μέθοδος που προτιμάται σε μεγαλύτερα παιδιά, 2) με τη τοποθέτηση ενός φακού επαφής στην επιφάνεια του ματιού (προτιμάται σε μικρά βρέφη), 3) με τη χρήση γυαλιών (επιλέγεται μερικές φορές σε αμφοτερόπλευρες περιπτώσεις). Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της επέμβασης του καταρράκτη σε βρέφη και παιδιά; Η εκτέλεση της επέμβασης του παιδικού καταρράκτη από έναν έμπειρο χειρουργό είναι αρκετά ασφαλής. Ωστόσο, δεν υπάρχει χειρουργική επέμβαση που να μην εγκυμονεί κινδύνους επιπλοκών. Οι επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν μετά από μια επέμβαση παιδικού καταρράκτη είναι: η μόλυνση, η αποκόλληση του αμφιβληστροειδή, το γλαύκωμα, η μετατόπιση του ενδοφακού, η θόλωση του οπτικού άξονα. Συγγενές γλαύκωμα Τι ακριβώς είναι το συγγενές γλαύκωμα; Είναι σπάνιο αλλά πολύ καταστροφικό για την όραση, εάν δεν διαγνωστεί και δεν αντιμετωπιστεί πρώιμα. Η σημειολογία του συγγενούς γλαυκώματος περιλαμβάνει δακρύρροια, φωτοφο-

βία, θόλωση του κερατοειδή, αύξηση του μεγέθους του κερατοειδή, υψηλή ενδοφθάλμια πίεση, κοίλανση της οπτικής θηλής. Το συγγενές γλαύκωμα μπορεί να εμφανιστεί από τη γέννηση ή να αναπτυχθεί κατά τη βρεφική περίοδο. Η αύξηση του μεγέθους του κερατοειδή (βούφθαλμος) παρατηρείται σε συγγενές γλαύκωμα μόνο κατά τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής και όχι αργότερα. Σύνδρομα δυσγενεσίας του προσθίου μορίου όπως σύνδρομο Reiger, ανωμαλία Peter, ανιριδία συχνά συνοδεύονται από δευτεροπαθές γλαύκωμα κατά τη παιδική ηλικία. Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει αρχικά φαρμακευτική θεραπεία, αλλά η τελική θεραπεία είναι χειρουργική. Δυστυχώς, πολλές φορές παρά τη θεραπεία, τα οπτικά αποτελέσματα δεν είναι τόσο ευνοϊκά. Τακτική παρακολούθηση απαιτείται σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Νυσταγμός Τι ακριβώς είναι ο νυσταγμός; Είναι η κατάσταση κατά την οποία το παιδί εμφανίζει μια μη φυσιολογική συνεχόμενη, ρυθμική κίνηση των ματιών (συνήθως οριζόντιες, αλλά μπορεί να είναι κάθετη, λοξή, κυκλική ή σύνθετη). Ο νυσταγμός μπορεί να είναι συγγενής (βρεφικός) ή επίκτητος. Τι είναι ο βρεφικός νυσταγμός; Εμφανίζεται κατά τους πρώτους 6 μήνες της ζωής. Μπορεί να οφείλεται σε οφθαλμολογικό πρόβλημα ή σε κάποια διαταραχή των οφθαλμοκινητικών μηχανισμών στον εγκέφαλο. Ο αλφισμός, οι δυσπλασίες του οπτικού νεύρου, ο συγγενής καταρράκτης και οι δυστροφίες του αμφιβληστροειδή αποτελούν συχνές οφθαλμικές αιτίες εμφάνισης βρεφικού νυσταγμού. h t t p s : / / w w w. y o u t u b e . c o m / watch?v=7c4e9OS92 E&w=600&h=420 Τα παιδιά με βρεφικό νυσταγμό θα πρέπει να ελέγχονται λεπτομερώς από παιδοφθαλμίατρο και παιδίατρο, ώστε να εντοπιστεί η αιτία του νυσταγμού. Οι περισσότεροι ασθενείς με νυσταγμό εμφανίζουν μια ουδέτερη ζώνη βλέμματος, όπου οι κινήσεις των ματιών μειώνονται ή σταματούν. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά αυτά βλέπουν καλύτερα. Η ζώνη αυτή διαφέρει από παιδί σε παιδί και για να ΄΄τοποθετήσουν΄΄ τα μάτια τους μέσα στην ουδέτερη ζώνη, χρησιμοποιούν μια αντισταθμιστική θέση κεφαλής (ραιβόκρανο). Ο νυσταγμός δεν υποχωρεί μόνος του. Πρέπει να παρακολουθούνται αυτοί οι ασθενείς για την εξέλιξη της όρασής

τους. Χειρουργική αντιμετώπιση συνιστάται μόνο για δύο λόγους σε βρεφικό νυσταγμό. Για την αντιμετώπιση της αντισταθμιστικής θέσης της κεφαλής και για τη μείωση της ταχύτητας κίνησης των ματιών.

επομένη ημέρα της επέμβασης, που ο ασθενής θα είναι ξύπνιος και συνεργάσιμος, ρυθμίζει (χρησιμοποιώντας τοπικές αναισθητικές σταγόνες) τη τελική θέση του μυός (σφίγγοντας ή χαλαρώνοντας το ράμμα αυτό).

Στραβισμός Πως ακριβώς πραγματοποιείται η επέμβαση του στραβισμού; Κατά την επέμβαση του στραβισμού, ο χειρουργός προσπαθεί να αποδυναμώσει ή να ενδυναμώσει κάποιους εξοφθάλμιους μυς (υπεύθυνους για τη θέση και την κίνηση των ματιών). Οι μυς αυτοί βρίσκονται πίσω από το μάτι (ξεκινούν από το πίσω τοίχωμα του κόγχου), στη συνέχεια πορεύονται προς τα εμπρός και ‘αγκαλιάζουν’ το μάτι και τελικά καταφύονται (‘κολλάνε’) πάνω στο σκληρό χιτώνα του ματιού (ασπράδι του ματιού). Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που κάθε φορά επιλέγει ο χειρουργός για να πετύχει το αποτέλεσμα που επιδιώκει. Πολύ σημαντικός είναι ο προεγχειρητικός σχεδιασμός της επέμβασης, αν και αρκετές φορές απαιτούνται προσαρμογές διεγχειρητικά. Ολη η επέμβαση γίνεται με τη χρήση λεπτών εργαλείων (laser δεν χρησιμοποιείται ακόμη σε αυτή την επέμβαση) και διαρκεί από 45 μέχρι 60 λεπτά, ανάλογα με την περίπτωση. Στα παιδιά απαιτείται γενική αναισθησία, ενώ στους ενηλίκους υπάρχει και η επιλογή της τοπικής αναισθησίας με αναισθητικές σταγόνες. Η νοσηλεία συνήθως είναι μιας ημέρας. Μετεγχειρητικά, τα ασπράδια των ματιών (σκληρός χιτώνας) είναι κόκκινα στα σημεία που έγιναν οι τομές, αλλά μετά από μερικές εβδομάδες το κοκκίνισμα υποχωρεί και με τη βοήθεια τοπικών αντιβιοτικών, αντιφλεγμονωδών σταγόνων. Επέμβαση στραβισμού με ρυθμιζόμενα ράμματα: Πρόκειται για μια τεχνική που χρησιμοποιείται μόνο σε ενήλικες και αρκετές φορές είναι χρήσιμη. Σε περιπτώσεις που ο προεγχειρητικός έλεγχος δεν εξασφαλίζει την ακρίβεια του μετεγχειρητικού αποτελέσματος (π.χ. όταν έχουν προηγηθεί άλλες επεμβάσεις στραβισμού, όταν υπάρχει μεταβαλλόμενη διπλωπία, όταν υπάρχουν περιοριστικοί παράγοντες της κίνησης των ματιών, θυρεοειδοπάθεια κ.ά.), τότε ο χειρουργός επιλέγει, είτε να εκτελέσει όλη την επέμβαση με τοπική αναισθησία, ή να εκτελέσει την επέμβαση με γενική αναισθησία και να αφήσει κάποιο ράμμα σε προσωρινή θέση. Μετά από ώρες ή την

Απόφραξη πόρου Τι ακριβώς είναι η απόφραξη πόρου; Είναι μια κατάσταση κατά την οποία ένα βρέφος, από τη γέννησή του ακόμη, εμφανίζει καθημερινά δακρύρροια και κάποιες φορές τσίμπλες στο ένα ή και στα δύο του μάτια. Αν και μπορεί η εικόνα αυτή να οφείλεται σε μια παροδική λοίμωξη (επιπεφυκίτιδα) που συνήθως υποχωρεί μετά την ενστάλαξη αντιβιοτικών σταγόνων, οι συνεχείς συχνά οφείλονται σε απόφραξη του ρινοδακρυϊκού πόρου. Τι σημαίνει απόφραξη του ρινοδακρυϊκού πόρου; Τα δάκρυα συνεχώς παράγονται από τους δακρυϊκούς αδένες και στη συνέχεια, μέσω των δακρυϊκών σημείων (puncta) – των δακρυϊκών σωληναρίων (canaliculi) και τέλος του δακρυϊκού σάκου και του ρινοδακρυϊκού πόρου (tear duct), καταλήγουν στη μύτη. 6% των βρεφών γεννιούνται με στένωση ή απόφραξη στο «αποχετευτικό» σύστημα των δακρύων τους, συχνότερα στο ύψος του ρινοδακρυϊκού πόρου (tear duct), στο ένα ή και στα δύο μάτια. Ωστόσο, στο 90% των βρεφών αυτών το πρόβλημα θα λυθεί αυτόματα, κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής. Αυτό συνήθως συμβαίνει λόγω αλλαγών σε ότι αφορά τις ανατομικές σχέσεις της περιοχής, λόγω ανάπτυξης του προσώπου του μωρού. Τα παιδιά με απόφραξη του ρινοδακρυϊκού πόρου (ΡΔΠ) εμφανίζονται με συνεχώς δακρυσμένο μάτι (ή μάτια), ενώ πολύ συχνά τσιμπλιάζουν (λόγω μολύνσεων από τα τοπικά μικρόβια του δέρματος των βλεφάρων). Κάθε λοίμωξη αντιμετωπίζεται με ολιγοήμερη τοπική αντιβιοτική θεραπεία. Σε περίπτωση υποτροπών, το παιδί πρέπει να εκτιμηθεί από παιδοφθαλμίατρο, ο οποίος συνήθως συνιστά: ▶ τοπικές μαλάξεις (μασάζ) στη περιοχή του δακρυϊκού σάκου (πρέπει ο ιατρός να δείξει πώς να εκτελείται σωστά το μασάζ) ▶ ολιγοήμερη αντιβιοτική αγωγή (σταγόνες) όταν υπάρχει λοίμωξη (τσίμπλες πρασινο-κίτρινες). Εάν υπάρχει μόνο

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 31

ΠΑΙΔΙ

λίγη τσίμπλα λευκωπή, τότε δεν απαιτούνται αντιβιοτικές σταγόνες. Καθετηριασμός: Καθετηριασμός του ρινοδακρυϊκού πόρου (μια ολιγόλεπτη χειρουργική παρέμβαση υπό ήπια γενική αναισθησία με μάσκα) συνιστάται: ▶ να γίνει εάν το πρόβλημα συνεχίζει να υπάρχει και το παιδί έχει γίνει ενός έτους ▶ να γίνει νωρίτερα του πρώτου έτους, εάν οι λοιμώξεις είναι συνεχείς και ανθεκτικές στη τοπική αντιβιοτική αγωγή και το μασάζ ▶ να γίνει νωρίτερα εάν εμφανιστεί σοβαρότερη λοίμωξη (δακρυοκυστίτιδα) Η όλη διαδικασία διαρκεί λίγα λεπτά, γίνεται σε χώρο χειρουργείου (για ασφάλεια), υπό ήπια γενική αναισθησία (με μάσκα). Ο χειρουργός περνά ένα λεπτό συρμάτινο εργαλείο διαμέσου των φυσικών οδών του ΄΄αποχετευτικού΄΄ συστήματος των δακρύων, χωρίς τομές, με ειδικούς χειρισμούς, με σκοπό τη διάνοιξη της στένωσης ή απόφραξης. Κατόπιν το παιδί αναρρώνει για λίγη ώρα και πηγαίνει στο σπίτι του. Ο κατάλληλος χρόνος επέμβασης δεν είναι ίδιος για κάθε περίπτωση. Γενικά όμως είναι καλό να γίνεται στους πρώτους 18 μήνες της ζωής, διότι όσο το παιδί μεγαλώνει, το ποσοστό υποτροπών αυξάνεται. Η επέμβαση έχει υψηλό δείκτη επιτυχίας σε έμπειρα χέρια (90-95%). Κάποιες φορές όμως ο πόρος μπορεί να ξανακλείσει και να χρειαστεί και δεύτερη προσπάθεια διάνοιξης. Μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις που ο πόρος κλείσει και για τρίτη φορά, η διάνοιξη συνοδεύεται από ένθεση ειδικών σωληναρίων σιλικόνης. Παιδί & γυαλιά Διαθλαστικές ανωμαλίες (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός): Εμφανίζονται περίπου στο 20% των παιδιών, με διαφορετική βαρύτητα. Οι διαθλαστικές ανωμαλίες δεν επιτρέπουν εστιασμό του ειδώλου πάνω στον αμφιβληστροειδή, γεγονός που οδηγεί σε θολή όραση. Αποτελούν τις πιο συχνές και τις πιο εύκολα αντιμετωπίσιμες οπτικές διαταραχές, με γυαλιά, φακούς επαφής ή διαθλαστικές επεμβάσεις κατά την ενηλικίωση. Οι διαθλαστικές ανωμαλίες μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Η αιτία

εμφάνισής τους δεν είναι γνωστή. Κληρονομικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες ενοχοποιούνται, αλλά φαίνεται ότι τα αίτια είναι πολυπαραγοντικά. Σήμερα πιστεύουμε ότι όταν ο ένας από τους δύο γονείς φοράει γυαλιά από τη παιδική του ηλικία, τότε κάθε παιδί αυτού του ζευγαριού έχει 25% πιθανότητες να εμφανίσει διαθλαστική ανωμαλία κάποτε στη ζωή του, ενώ οι πιθανότητες αυξάνονται στο 50% όταν και οι δύο γονείς φορούν γυαλιά. Η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός απαντούν συχνότερα στη προσχολική ηλικία, ενώ η μυωπία στη σχολική. Η πλειοψηφία των βρεφών έχει ήπιου βαθμού υπερμετρωπία, η οποία σταδιακά μειώνεται και τελικά χάνεται κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής. Σε ένα ποσοστό των προσχολικών παιδιών όμως αυτό δεν συμβαίνει. Η διαθλαστική ανωμαλία παραμένει ή αυξάνει, με αποτέλεσμα να μην εστιάζουν καλά και η ανάπτυξη της όρασης να μην ακολουθεί φυσιολογική πορεία. Κάποια από τα παιδιά αυτά, εμφανίζουν ύποπτη συμπτωματολογία, κάποια άλλα όμως όχι. Αυτό εξαρτάται από την ηλικία και τις δραστηριότητες του παιδιού. Συχνά εμφανίζουν στραβισμό, κακή ισορροπία, συνήθεια να κοιτούν από κοντινές αποστάσεις, αδυναμία να ζωγραφίσουν μέσα σε πλαίσια κ.ά. Τα παιδιά αυτά θα πρέπει να ελέγχονται άμεσα από παιδοφθαλμίατρο. Επειδή, όπως προαναφέρθηκε, κάποια παιδιά δεν αναπτύσσουν σημειολογία, η αξία των προληπτικών ελέγχων της όρασης στη προσχολική ηλικία είναι σημαντική. Η μη αντιμετώπιση ενός σημαντικού διαθλαστικού σφάλματος στη προσχολική ηλικία, μπορεί να οδηγήσει σε αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι), δύσκολα αναστρέψιμη στα σχολικά χρόνια, που μπορεί να αφήσει στο παιδί μια οπτική αναπηρία η οποία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Η μυωπία είναι η συνήθης διαθλαστική ανωμαλία της σχολικής ηλικίας. Σε πολλά παιδιά υπάρχει μια κληρονομική προδιάθεση, η οποία όμως για να εκδηλωθεί θα πρέπει να συνυπάρξουν και ‘ευνοϊκές’ περιβαλλοντικές συνθήκες. Κάποιες από αυτές είναι οι πολύωρες καθημερινές κοντινές δραστηριότητες, ο κακός φωτισμός και η κακή στάση του σώματος, η κακή διατροφή, καταστάσεις που δυστυχώς χαρακτη-

32 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

ρίζουν τη ζωή του σύγχρονου παιδιού. Δεν είναι τυχαία η αύξηση του ποσοστού των παιδιών που εμφανίζουν διαθλαστικές ανωμαλίες, ούτε η μείωση του μέσου όρου ηλικίας εμφάνισής τους. Τα μυωπικά παιδιά, διαμαρτύρονται συχνά ότι δεν βλέπουν καλά στο πίνακα, σκύβουν όταν διαβάζουν, μισοκλείνουν τα μάτια τους όταν βλέπουν τηλεόραση κ.ά. Και τα παιδιά αυτά θα πρέπει να επισκέπτονται τον οφθαλμίατρο. Ο χρόνος χρήσης των διορθωτικών γυαλιών εξατομικεύεται κατά περίπτωση και θα πρέπει να ακολουθούν οι οδηγίες του παιδοφθαλμιάτρου. Τα γυαλιά ηλίου, απορροφητικά στην υπεριώδη και μπλέ ακτινοβολία, είναι απαραίτητα στα παιδιά. Συνήθως συνιστώνται σε ηλικίες μεγαλύτερες των 3 ετών, ιδιαίτερα όταν βρίσκονται κοντά σε παραλίες, πισίνες, χιόνια κλπ. Πρόληψη Πρόληψη για παιδιά: Οι προληπτικοί οφθαλμολογικοί έλεγχοι απευθύνονται σε όλα παιδιά της προσχολικής κυρίως ηλικίας και στοχεύουν στην πρώιμη εντόπιση οπτικών διαταραχών, ώστε να αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Οι περισσότεροι προληπτικοί έλεγχοι προσπαθούν να εντοπίσουν περιπτώσεις αμβλυωπίας, στραβισμού και σημαντικών διαθλαστικών ανωμαλιών (μυωπίας, υπερμετρωπίας, αστιγματισμού), ενώ πιο εξειδικευμένα προγράμματα καταρτίζονται για την ανίχνευση άλλων σπανιότερων παθήσεων. Κάθε νεογέννητο μωρό γνωρίζει τον κόσμο μέσα από τις αισθήσεις του. Η καλή όραση θα το βοηθήσει να επικοινωνήσει, να κινηθεί, να μάθει. Η όραση των παιδιών αναπτύσσεται σταδιακά από τη γέννηση μέχρι τα 7 τους χρόνια. Για να αναπτυχθεί σωστά, θα πρέπει τα όργανα της όρασης (μάτια & οπτικό σύστημα) να έχουν δομηθεί σωστά. Βλάβες στα μάτια στη βρεφική ηλικία πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα διότι μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμες διαταραχές, οπτικές και αναπτυξιακές. Οι έλεγχοι θα πρέπει να ξεκινούν από το μαιευτήριο, όπου ο παιδοφθαλμίατρος ελέγχει την αρτιότητα δόμησης των ματιών, αποκλείοντας πιθανές ανωμαλίες διάπλασης (πχ. μικροφθαλμία, κολοβώματα, καταρράκτη κ.ά.).

Το 7-8% των προσχολικών παιδιών παρουσιάζουν κάποιο οφθαλμολογικό πρόβλημα (στραβισμό, αμβλυωπία, μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό κ.ά.), που μπορεί να προκαλέσει μόνιμη διαταραχή της όρασης. Πολλές φορές τα προβλήματα αυτά δεν είναι εμφανή και η διάγνωσή τους γίνεται μετά από τυχαία εξέταση. Η πρώιμη αντιμετώπισή τους οδηγεί σε πλήρη ίαση, ενώ η αργοπορημένη θεραπεία δεν αποδίδει πάντα. Για το λόγο αυτό, τα παιδιά στην ηλικία των 3-4 ετών θα πρέπει να ελέγχονται με τεστ κατάλληλα για την ηλικία τους, από έμπειρους στη παιδική όραση οφθαλμιάτρους. Ένα παιδί δεν αποτελεί μια μικρογραφία ενηλίκου. Έτσι και η όρασή του διαφέρει από αυτή των μεγάλων, τουλάχιστον στα χρόνια της ανάπτυξής του. Οι προληπτικοί έλεγχοι κατά τη προσχολική περίοδο είναι απαραίτητοι. Στην ηλικία αυτή τα παιδιά συνεργάζονται άψογα. ΑτΠ Τι ακριβώς είναι η Αμφιβληστροειδοπάθεια της Προωρότητας (ΑτΠ); Η Αμφιβληστροειδοπάθεια της Προωρότητας (ΑτΠ) αφορά πρόωρα νεογνά και στην πραγματικότητα είναι μια διαταραχή της ανάπτυξης του δικτύου των αγγείων του αμφιβληστροειδούς (ανώμαλη ανάπτυξη νεοαγγείων και ινώδους συνδετικού ιστού) με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για την μετέπειτα οπτική λειτουργία του οφθαλμού. Στις περισσότερες των περιπτώσεων εμφανίζεται και στους δύο οφθαλμούς. Χαρακτηρίζεται μια από τις συνηθέστερες αιτίες παιδικής τύφλωσης παγκοσμίως. Στις μέρες μας η αλματώδης πρόοδος της Νεογνολογίας έχει καταστήσει δυνατή την επιβίωση ιδιαιτέρως πρόωρων νεογνών. Ωστόσο, τα νεογέννητα που έχουν γεννηθεί πρόωρα (η διάρκεια κύησης τους είναι μικρότερη από 32 εβδομάδες, το βάρος γέννησης μικρότερο από 1500 γραμμάρια), παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης Aμφιβληστροειδοπάθειας της Προωρότητας. Ποιες μπορεί να είναι οι βασικές αιτίες πρόκλησης της Αμφιβλήστροειδοπάθειας της Προωρότητας (ΑτΠ); Η πάθηση χαρακτηρίζεται αναμφίβολα πολυπαραγοντική. Ωστόσο, τα κυριότερα αίτια είναι: ▶ μικρή διάρκεια κύησης (χαμηλό βάρος) ▶ χορήγηση οξυγόνου στη μονάδα νοσηλείας (η υπεροξυγόνωση του νεογνού παίζει κριτικό ρόλο στην άρση της ομαλής

ωρίμανσης των αγγείων του οφθαλμού και στη μετέπειτα εξέλιξη της πάθησης) ▶ ιστορικό αναιμίας, εγκεφαλικής αιμορραγίας, μεταγγίσεων αίματος, λοίμωξης και αναπνευστικών προβλημάτων (ξεχωριστά ή συνδυασμός αυτών) Τι μπορεί να προκαλέσει η Aμφιβληστροειδοπάθεια της Προωρότητας (ΑτΠ); Γενικά τα παιδιά με Αμφιβληστροειδοπάθεια της Προωρότητας πρέπει να βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση, διότι έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν: ▶ υψηλή μυωπία ▶ στραβισμό ▶ αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι) ▶ γλαύκωμα ▶ υψηλή απώλεια όρασης (έως και τύφλωση) Διάγνωση & θεραπεία: Η διάγνωση πραγματοποιείται με την τεχνική της βυθοσκόπησης. Η εξέταση είναι απαραίτητη σε όλα τα πρόωρα νεογνά ένα μήνα μετά τη γέννηση.

H πιο αποδοτική θεραπεία είναι η εφαρμογή φωτοπηξίας με laser με βασικό στόχο να υποστραφεί η ανάπτυξη των παθολογικών νεοαγγείων. Είναι μια θεραπευτική παρέμβαση που μειώνει τουλάχιστον κατά 50% τη πιθανότητα σοβαρής απώλειας όρασης, αποδίδει όμως μόνο εφόσον εφαρμοστεί σε κατάλληλο χρονικό σημείο. Σε προχωρημένο στάδιο της νόσου όπου εμφανίζονται έλξεις στο βυθό του οφθαλμού με απειλή αποκόλλησης, επεμβαίνουμε χειρουργικά. Τελευταία εφαρμόζεται στα πλαίσια κλινικών ερευνητικών πρωτοκόλλων και ενδοφθάλμια φαρμακοθεραπεία (με ή χωρίς ταυτόχρονη φωτοπηξία laser). Ρετινοβλάστωμα Τι ακριβώς είναι το ρετινοβλάστωμα; Το ρετινοβλάστωμα είναι ένας όγκος της παιδικής ηλικίας που αναπτύσσεται στον αμφιβληστροειδή. Ο αμφιβληστροειδής είναι ένας χιτώνας στο οπίσθιο τμήμα του οφθαλμού, ο οποίος ανιχνεύει το φως και στέλνει τις εικόνες στον εγκέφαλο. Σε ποιά ηλικία συνήθως εμφανίζεται το ρετινοβλάστωμα; Το ρετινοβλάστωμα μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και σε ένα έμβρυο. Εμφανίζεται συνήθως στην νεογνική, βρεφική και νηπιακή ηλικία μέχρι την ηλικία των 5 ετών. Ενώ η πλειοψηφία των παιδιών που αναπτύσσουν ρετινοβλάστωμα γεννιούνται με αυτό, λίγα έχουν διαγνω-

στεί με τη γέννηση. Η μέση ηλικία κατά τη διάγνωση είναι μεταξύ 12-18 μηνών. Η συχνότητα εμφάνισης του είναι 1 σε 15.000 – 20.000 γεννήσεις. Υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση για το ρετινοβλάστωμα; Όπως και κάποιες άλλες μορφές καρκίνου έτσι και το ρετινοβλάστωμα έχει μερικές φορές γενετική προδιάθεση. Τα παιδιά που κληρονόμησαν αυτή τη γενετική προδιάθεση από έναν από τους γονείς τους εμφανίζουν το ρετινοβλάστωμα σε πιο μικρή ηλικία. Βάση λοιπόν αυτής της κληρονομικότητας χωρίζονται οι ασθενείς σε δυο κατηγορίες. Α. Κληρονομικό ρετινοβλάστωμα Περιλαμβάνει τα παιδιά που έχουν κληρονομική προδιάθεση. Τα παιδιά αυτά εμφανίζουν το ρετινοβλάστωμα σε πιο μικρή ηλικία σε σχέση με τα παιδιά που δεν έχουν κληρονομική προδιάθεση. Επίσης εμφανίζουν συνήθως τον όγκο και στα δυο μάτια. Γι αυτό και μόλις διαγνωστεί ο όγκος στο ένα μάτι, τα παιδιά αυτά πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικό έλεγχο και του άλλου ματιού (κάθε 2-4 μήνες) για τουλάχιστον τρία χρόνια. Απαραίτητο είναι να ελέγχονται και τα αδέλφια των παιδιών με κληρονομικό ρετινοβλάστωμα εάν φέρουν τη μετάλλαξη. Β. Ετερόπλευρο ρετινοβλάστωμα Περιλαμβάνει τα παιδιά που δεν έχουν καμία κληρονομική προδιάθεση και παρουσιάζουν τον όγκο συνήθως στο ένα μάτι. Πολύ σπάνια μπορεί να παρουσιάσουν τον όγκο και στα δυο μάτια. Η κατηγορία αυτή καλύπτει το 60% των ρετινοβλαστωμάτων στα παιδιά. Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα της πάθησης; Συνήθως οι γονείς παρατηρούν πρώτοι ότι η κόρη του οφθαλμού είναι άσπρη σε έντονο φως. Αυτό το σύμπτωμα ονομάζεται λευκοκορία. Μάλιστα κάποιοι θα παρατηρήσουν για πρώτη φορά το σημάδι αυτό στις φωτογραφίες του παιδιού. Κάποια άλλα συμπτώματα που μπορεί να έχουν τα παιδιά αυτά είναι τα ακόλουθα (Δεν σημαίνει ότι όποιο παιδί έχει ένα ή περισσότερα από τα πιο κάτω συμπτώματα έχει και ρετινοβλάστωμα): ▶ Κόκκινη κόρη του ματιού ▶ Στραβισμός ▶ Διαφορά στο μέγεθος της κόρης των δύο οφθαλμών (ανισοκορία) ▶ Ελαττωμένη όραση ΠΗΓΗ: opthalmica.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 33

ΠΑΙΔΙ

Σακχαρώδης διαβήτης

Πώς αντιμετωπίζεται σε παιδιά και εφήβους

Ο

Διαβήτης τύπου 1 εμφανίζεται αποκλειστικά σε παιδιά και εφήβους που έχουν κατά κανόνα κάποια γενετική προδιάθεση. Η αντιμετώπισή του είναι η «κλασική», όμως, λόγω της ιδιαιτερότητας της ηλικίας, σε αυτήν συμβάλλει αποφασιστικά και το κοινωανικό περιβάλλον. Τι πρέπει να γνωρίζουμε, λοιπόν; Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (Σ.Δ.) είναι μία μεταβολική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία, δηλαδή από αύξηση της γλυκόζης του αίματος, και μπορεί να οφείλεται σε: • Μειωμένη έκκριση ινσουλίνης.

• Μειωμένη δραστικότητα της ινσουλίνης.

• Συνδυασμό μειωμένης έκκρισης και δραστικότητας της ινσουλίνης. Οι πιο συχνές μορφές του Σ.Δ. είναι δύο, ο Διαβήτης τύπου 1 και ο Διαβήτης τύπου 2: • Ο Διαβήτης τύπου 1, ή νεανικός, οφείλεται στη μερική ή πλήρη καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος, με συνέπεια τη μερική ή ολική ανεπάρκεια ινσουλίνης. Ο Διαβήτης τύπου 1 έχει την τάση να εκδηλώνεται στα παιδιά και στους νέους ενήλικες.

• Ο Διαβήτης τύπου 2, ή τύπου ενηλίκου, εκδηλώνεται συνήθως μετά τα 35 - 40 χρόνια της ζωής και τις περισσότερες φορές δεν απαιτεί τη χορήγηση ινσουλίνης. Τα συμπτώματα και οι αιτίες Τα συμπτώματα του Διαβήτη τύπου 1 μπορεί να παρουσιαστούν πολύ γρήγορα, σε διάστημα ημερών ή εβδομάδων. Συνήθως o τύπος αυτός εκδηλώνεται με: • Έντονη δίψα.

• Συχνουρία.

• Αίσθημα πείνας.

• Απώλεια βάρους.

• Κόπωση.

• Αλλαγές στην όραση. Αφού σημειώσουμε ότι ο διαβήτης ΔΕΝ είναι μεταδοτικός, να τονίσουμε ότι ο Διαβήτης τύπου 1 δεν κληρονομείται, αλλά εμφανίζεται σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση. Πάντως, οι συγγενείς πρώτου βαθμού ατόμων με Διαβήτη τύπου1 έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Αρκετοί παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί για την πρόκληση Σ.Δ. τύπου 1, όπως λοιμώξεις (ερυθρά, παρωτίτιδα), το γάλα αγελάδας, συντηρητικά τροφίμων και το stress. Ο μητρι-

34 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

κός θηλασμός τους πρώτους μήνες της ζωής έχει διαπιστωθεί ότι προφυλάσσει. Θεραπευτικές επιλογές Τα άτομα με Διαβήτη τύπου 1 πρέπει να παίρνουν ινσουλίνη, η οποία διατίθεται μόνο σε ενέσεις. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ινσουλίνης. Τα σχήματα και οι τρόποι χορήγησής της είναι: 1. Μίγμα ενδιάμεσης και βραχείας δράσης ινσουλίνης δύο φορές την ημέρα.

2. Σχήμα πολλών ενέσεων ινσου-

λίνης με μια μακράς δράσης ινσουλίνη προ του ύπνου και 3 ενέσεις βραχείας δράσης ινσουλίνης πριν από τα 3 κύρια γεύματα.

3. Αντλία ινσουλίνης. Το πρόγραμμα αυτό μπορεί να χρειάζεται να τροποποιείται ανάλογα με το βαθμό στον οποίο ασκείστε και με τη διατροφή. Η εκτίμηση της ρύθμισης γίνεται με τις καθημερινές μετρήσεις γλυκόζης αίματος και τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbΑ1c). Η ρύθμιση και ο έλεγχος του διαβήτη επιτυγχάνονται με: • Ινσουλίνη.

• Υγιεινή διατροφή.

• Άσκηση.

• Μετρήσεις σακχάρου αίματος.

• Εκπαίδευση.

• Πρόληψη υπογλυκαιμίας και κετοξέωσης.

• Πρόληψη και πρώιμη ανίχνευση των επιπλοκών.

• Ψυχοκοινωνική υποστήριξη του παιδιού και της οικογένείας του. Η άσκηση είναι απαραίτητη για την καλή ρύθμιση και τον έλεγχο, εφόσον είναι τακτική και κατανεμηςμένη μέσα στην ημέρα και εφόσον δεν προκαλεί

υπογλυκαιμία. Οι επιπλοκές Όλες οι επιπλοκές μπορούν να προληφθούν με την καλή ρύθμιση και τη συστηματική ιατρική παρακολούθηση. Οι επιπλοκές είναι οξείες και χρόνιες: • Οι οξείες είναι η υπογλυκαιμία και η κετοξέωση που εκδηλώνεται με αδιαθεσία, το υψηλό σάκχαρο στο αίμα, η κετόνη στα ούρα, η οξεωτική αναπνοή και το κώμα (σταδιακά).

• Οι χρόνιες επιπλοκές περιλαμβάνουν αμφιβληστροειδοπάθεια, νεφροπάθεια, νευροπάθεια, μικρο- και μακροαγγειοπάθεια. Η υπογλυκαιμία είναι η πτώση της γλυκόζης του αίματος σε επίπεδα μικρότερα των 60 mg/dl. Μπορεί να παρουσιαστεί έπειτα από υπερβολική δόση ινσουλίνης, μειωμένη λήψη τροφής ή παράλειψη γεύματος και κατόπιν έντονης άσκησης. Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας είναι: • Εφίδρωση, νευρικότητα.

• Αίσθημα πείνας.

• Ζάλη, λιποθυμία.

• Σύγχυση.

• Μούδιασμα.

• Κεφαλαλγία.

• Θολή όραση • Ομιλία μπερδεμένη ή αργή. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η υπογλυκαιμία μπορεί να οδηγήσει σε λιποθυμία ή/και σπασμούς. Η υπογλυκαιμία αντιμετωπίζεται με τη λήψη τροφής που περιέχει σάκχαρο, για παράδειγμα μισό φλιτζάνι χυμό φρούτων ή 2 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη ή μέλι. Είναι σημαντικό όλα τα άτομα στο περιβάλλον του ατόμου με διαβήτη (οικογένεια, φίλοι, σχολείο κ.λπ.) να εκπαιδευτούν στην αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας. Τα παιδιά ή οι έφηβοι με διαβήτη πρέπει να παρακολουθούνται από εξειδικευμένη ομάδα αποτελούμενη από ιατρό, νοσηλευτή, διαιτολόγο και ψυχολόγο.

ΠΗΓΗ: Από τον Αμπάς Καντρέ, Παιδίατρος, Επιστημονικός Συνεργάτης Παίδων Μητέρα Leto.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 35

ΠΑΙΔΙ

Μαθησιακές δυσκολίες Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς

Ο

ι μαθησιακές δυσκολίες απασχολούν ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών. Την τελευταία εικοσαετία, το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών εστιάζεται συχνά στις δυσκολίες μάθησης που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, τόσο της πρωτοβάθμιας όσο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες είναι μια νευρολογική διαταραχή η οποία πλήττει μία ή και περισσότερες από τις βασικές ψυχολογικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην κατανόηση ή την χρήση της γλώσσας, προφορική ή γραπτή, και μπορεί να εκδηλωθεί σαν αδυναμία του παιδιού στο να ακούει, να σκέφτεται, να μιλάει, να γράφει, να προφέρει τις λέξεις, ή να εκτελεί μαθηματικούς υπολογισμούς. Ο όρος περιλαμβάνει καταστάσεις όπως αντιληπτικές διαταραχές, εγκεφαλική βλάβη, ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία, δυσλεξία και εξελικτική αφασία. Στην κατηγορία της ειδικής μαθησιακής δυσκολίας δεν περιλαμβάνονται τα παιδιά που παρουσιάζουν μαθησιακά προβλήματα που οφείλονται κατά κύριο λόγο σε οπτικές, ακουστικές, ή κινητικές αναπηρίες, σε νοητική υστέρηση σε συναισθηματικές διαταραχές, ή σε μειονεκτικό περιβάλλον, περιοριστικές πολιτισμικές ή οικονομικές συνθήκες. Αν και οι μαθησιακές δυσκολίες διαρκούν εφ’όρου ζωής, τα άτομα αυτά συχνά ωφελούνται από κατάλληλη και έγκαιρη ψυχολογική και εκπαιδευτική παρέμβαση. Κάθε παιδί, έφηβος, ή ενήλικος με μαθησιακή δυσκολία είναι μοναδικός. Παρουσιάζει διαφορετικό συνδυασμό και σοβαρότητα προβλημάτων. Είναι ένα άτομο με μία, ή περισσότερες σημαντικές ελλείψεις στις βασικές διαδικασίες μάθησης. Το άτομο που παρουσιάζει μαθησιακές δυσκολίες έχει συνήθως νοημοσύ-

νη μέσου όρου, ή πάνω από τον μέσο όρο. Παρόλα αυτά, υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στο δυναμικό του ατόμου με βάση το επίπεδο νοημοσύνης του (τι θα μπορούσε δυνητικά να πετύχει), και στο τι πραγματικά πετυχαίνει στη ζωή του. Είδη μαθησιακών δυσκολιών • Ειδική μαθησιακή δυσκολία στην Ανάγνωση • Ειδική μαθησιακή δυσκολία στη Γραπτή Έκφραση • Ειδική μαθησιακή δυσκολία στα Μαθηματικά Συμπτώματα ειδικών μαθησιακών δυσκολιών Ειδική μαθησιακή δυσκολία στην Ανάγνωση • Έλλειψη ευχέρειας στην ανάγνωση, όχι αρκετά γρήγορος ρυθμός • Το παιδί δείχνει με το δάχτυλο το σημείο που διαβάζει • Το παιδί κινεί το κεφάλι καθώς διαβάζει, για να μη χάσει το σημείο στο οποίο βρίσκεται • Αντικατάσταση, επανάληψη, αντιστροφή γραμμάτων και συλλαβών που συνθέτουν μια λέξη (ξήνω/ψήνω, τρέεχω/ τρέχω, πάτνα/πάντα) • Καθρεπτική ανάγνωση • Δυσκολία στην ανάγνωση και την προ-

36 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

φορά ασυνήθιστων ή/και πολυσύλλαβων λέξεων • Παράλειψη φθόγγων σε απλές λέξεις (πόρτα/πότα) • Παράλειψη συλλαβών (καράβι/κάβι) • Λανθασμένη προφορά λέξεων (αστέρι/ασκέρι) • Προβλήματα κατανόησης κειμένου • Παραλείπει, επαναλαμβάνει ή προσθέτει λέξεις στο κείμενο όταν διαβάζει • Δεν αναγνωρίζει γνωστές λέξεις • Πηδάει σειρές, διαβάζει την ίδια σειρά δύο φορές Ειδική μαθησιακή δυσκολία στη Γραπτή Έκφραση • Αντικατάσταση, επανάληψη, αντιστροφή γραμμάτων και συλλαβών που συνθέτουν μια λέξη (ξήνω/ψήνω, τρέεχω/ τρέχω, πάτνα/πάντα) • Καθρεπτική γραφή γραμμάτων ή λέξεων (ε/3) • Κακή ακουστική διάκριση φωνηέντων • Αντικατάσταση φθόγγων (ε/α, χ/θ, μ/ν) • Παράλειψη φθόγγων σε απλές λέξεις (πόρτα/πότα) • Παράλειψη συλλαβών (καράβι/κάβι) • Παράληψη καταλήξεων (-ς) • Δυσκολία στην αντιστοιχία συμβόλωνήχων (γραφημάτων-φωνημάτων) • Η αυθόρμητη γραφή είναι δυσανάγνωστη • Προσπάθεια αποφυγής του γραψίματος

• Ακαταστασία στο φύλλο και γενικότερα στο τετράδιο • Χρήση κεφαλαίων γραμμάτων ανάμεσα στα μικρά (πΑράΘυρο) • Ανορθογραφία • Ασχημος γραφικός χαρακτήρας Ειδική μαθησιακή δυσκολία στα Μαθηματικά Παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες: • Σε δραστηριότητες, που αφορούν την αντίληψη ποσότητας, ομαδοποιήσεις, σειροθετήσεις, ταξινομήσεις, διάκριση των αριθμών, γνώση της σειράς των αριθμών, αρίθμηση-μέτρηση αντικειμένων.

• Αριθμητικά δεδομένα, χρήσιμα σε πολλές αριθμητικές διαδικασίες, αγνοούνται ή υπάρχει ελλιπής και λανθασμένη χρήση τους. Έτσι είναι δύσκολη η χρήση της αυτοματοποιημένης για άλλους διαδικασίας του ανεβαίνω δύο-δύο, πέντε-πέντε, δέκα-δέκα κλπ., καθώς και η κατανόηση της ποσότητας μηδέν.

• Στις πράξεις πρόσθεσης στο επίπεδο υπέρβασης της δεκάδας.

• Σε κάθετες πράξεις γίνεται λανθασμένη τοποθέτηση των αριθμών και οι αριθμοί προστίθενται ή αφαιρούνται όπως «βολεύει» καλύτερα.

• Στις πράξεις πολλαπλασιασμού και διαίρεσης, ανυπέρβλητες δυσκολίες προκαλούν τόσο η ελλιπής γνώση της προπαίδειας, όσο και τα ελλείμματα στις πράξεις της πρόσθεσης και αφαίρεσης.

• Δυσκολία στην κατανόηση συνολικά του προβλήματος. Δεν εντοπίζονται και δεν αξιολογούνται επαρκώς οι χρήσιμες για τη λύση πληροφορίες, ούτε επιλέγεται μια συγκεκριμένη ακολουθία ενεργειών, αλλά κάποια από τα νούμερα χρησιμοποιούνται τυχαία, για την εκτέλεση πράξεων, χωρίς να μπορεί να αιτιολογηθεί η σκοπιμότητά τους.

• Προβλήματα μνήμης όταν δε μπορούν να ανακαλέσουν γρήγορα και αυτόματα αριθμητικές πράξεις. Ορισμένες γενικότερες δυσκολίες • Δυσκολία στη διάκριση αριστερής και δεξιάς πλευράς τόσο του σώματος του ιδίου όσο και του σώματος του ατόμου που βρίσκεται απέναντι.

• Σύγχυση ως προς το κυρίαρχο μάτι, χέρι, πόδι.

• Δυσκολία με τις έννοιες της σειροθέτησης και του προσανατολισμού (π.χ. δυσκολία του παιδιού να μάθει τη σωστή σειρά των μηνών του έτους, των ημερών της εβδομάδας, δυσκολία να διακρίνει το βορρά από το νότο).

• Δυσκολία στην αντίληψη της έννοιας του χρόνου (πότε έγινε ένα γεγονός, τις έννοιες του «πριν» και «μετά»).

• Πιθανή οπτικο-αντιληπτική ανεπάρκεια που δυσχεραίνει την αντίληψη και τη διάκριση μορφών, συμβόλων, σχημάτων.

• Χρησιμοποιούν περισσότερο οπτικό λεξιλόγιο.

• Δυσκολίες πρόσληψης και επεξεργασίας πληροφοριών.

• Δυσκολίες απομνημόνευσης (αδύναμη Βραχυπρόθεσμη Μνήμη) • Δυσκολίες με αυτορρυθμιστικούς μηχανισμούς, όπως ο αυτοέλεγχος, ο σχεδιασμός, η δοκιμή, η αναθεώρηση και η ενεργητική προσπάθεια για μνημονική λειτουργία.

• Δυσκολίες σε έργα που απαιτούν διαδικασίες γενικού ελέγχου και στρατηγικών επίλυσης προβλημάτων.

• Δυσκολίες στην αντίληψη, προσοχή, κωδικοποίηση, συγκράτηση και στην ανάσυρση των πληροφοριακών ερεθισμάτων.

• Δεν κατέχουν επαρκείς γνωστικές και μεταγνωστικές στρατηγικές. Αυτά τα παιδιά χαρακτηρίζονται επίσης από: • Δυσκολίες συγκέντρωσης • Συναισθηματικές απώλειες • Χαμηλή αυτοεκτίμηση • Υψηλά επίπεδα άγχους και φόβου • Κοινωνική απομόνωση • Απόρριψη από τους συνομηλίκους και μοναξιά • Διαταραχή διαγωγής, παραβατικότητα • Έλλειψη οργάνωσης γενικότερα στη σχολική τσάντα, στα παιχνίδια, στα ρούχα Διάγνωση ειδικών μαθησιακών δυσκολιών Η έγκαιρη διάγνωση βοηθάει στη σωστή αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών. Μια ψυχολογική εξέταση σε βάθος (νοημοσύνη, μνήμη, μαθησιακό προφίλ, συναίσθημα) σε συνεργασία με άλλες ιατρικές ειδικότητες εντοπίζει τη συγκεκριμένη φύση, το βάθος και την έκταση του προβλήματος. Ειδικευμένοι ψυχολόγοι, ειδικοί παιδαγωγοί ή λογοθεραπευτές καταρτίζουν ατομική βοήθεια καθώς και ολοκληρωμένα προγράμματα για τη σωστή αντιμετώπιση της μαθησιακής δυσκολίας. Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι εκπαιδευτικοί στην τάξη; • Τοποθετήστε τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες σε θέσεις όπου θα είναι εφικτή η εποπτεία και παροχή βοήθειας από τον εκπαιδευτικό της τάξης. Είναι καλό να κάθονται σε μπροστινό θρανίο και κοντά σε ήσυχους και καλούς μαθητές, ώστε να μην αποσπάται η προσοχή τους και να τους βοηθούν και αυτοί όταν χρειάζεται.

• Επιβραβεύετε συχνά για τη δουλειά

τους και ενθαρρύνετε να προσπαθούν ακόμα και αν δυσκολεύονται.

• Να αξιολογούν την εργασία τους με βάση την προσπάθειά και όχι την ορθογραφία, την έκταση και το αποτέλεσμα.

• Να τους αναθέτουν υπευθυνότητες (π.χ. μοίρασμα τετραδίων).

• Να επιστήνεται η προσοχή τους πριν αρχίσουν οι δραστηριότητες στην τάξη και πριν ξεκινήσει η λύση ασκήσεων.

• Διευκολύνετε τη συνεργατική μάθηση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες με μαθητές χωρίς μαθησιακά προβλήματα.

• Επιστρατεύστε τη βοήθεια της μουσικής σε αντιστοιχία με το διδασκόμενο μάθημα.

• Να δίνετε διαφοροποιημένη κατ’ οίκον εργασία (μειωμένη) και να την τροποποιείτε ανάλογα με την πρόοδό τους. Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς; • Να δοθεί έμφαση σε δραστηριότητες που βοηθούν τον μαθητή να αναπτύξει το λεξιλόγιό του, όπως παιχνίδια λεκτικού εμπλουτισμού.

• Στο σπίτι να γίνονται συζητήσεις με τον μαθητή σχετικά με καθημερινά θέματα και τις εμπειρίες του, κατά τις οποίες να ενθαρρύνεται να τις περιγράψει λεκτικά.

• Να ενθαρρύνεται να διαβάζει βιβλία με εικόνες και να συζητά με τους γονείς του για επίκαιρα γεγονότα ώστε να αναπτυχθούν οι γενικές του γνώσεις.

• Οι εργασίες στο σπίτι είναι καλό να σπάζουν σε μικρά κομμάτια και να επεξηγούνται με παραδείγματα.

• Να βοηθηθεί ο μαθητής να αναπτύξει πρωτοβουλία και υπευθυνότητα όσον αφορά τη μελέτη και την εκτέλεση των κατ’οίκον εργασιών του.

• Οι γονείς να επιβραβεύουν λεκτικά συχνά τη συμπεριφορά του παιδιού τους.

• Οι προσδοκίες των γονιών να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και το επίπεδο ικανοτήτων του παιδιού.

• Να ενθαρρύνουν το παιδί τους να εμπλέκεται σε διάφορες δραστηριότητες που το ενδιαφέρουν, όπως η ενασχόληση με κάποια αθλήματα, τέχνη, ζωγραφική.

• Να ενθαρρύνουν το παιδί τους να μιλά θετικά για τον εαυτό του και να το αποθαρρύνουν να ασκεί αρνητική κριτική στον εαυτό του.

• Να παρακολουθείται όταν διαβάζει στο σπίτι, και να επιστήνεται η προσοχή του όταν δείχνει ότι αφαιρείται. Να επικρατεί ησυχία στο σπίτι όταν διαβάζει.

• Να γίνονται συχνά ολιγόλεπτα διαλείμματα. ΠΗΓΗ: paidiatros.gr

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 37

ΙΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ

Για 7η χρονιά ο εκπαιδευτικός θεσμός των βασικών χειρουργικών δεξιοτήτων (BSS) στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

σουν χειρουργικές πράξεις στη Μεγάλη Βρετανία, χωρίς ημερομηνία λήξης. Το επόμενο σεμινάριο έχει προγραμματιστεί για τις 8 και 9 Απριλίου 2022. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το course, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκέπτονται το επίσημο site: www.bss-greece.gr. Το ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, με τη διοργάνωση και τη φιλοξενία τόσο σπουδαίων επιστημονικών εκδηλώσεων, έχει εξασφαλίσει πλέον τη θέση του στο επίκεντρο των επιστημονικών εξελίξεων, τόσο ως η μεγαλύτερη Ιδιωτική Κλινική της Κεντρικής Ελλάδας, όσο και ως ένα εκπαιδευτικό κέντρο που προωθεί το έργο των ιατρών συνεργατών του και φροντίζει για τις δεξιότητες των μελλοντικών επαγγελματιών της υγείας.

Εγκαίνια της υπερσύγχρονης Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Assisting Nature στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Με απόλυτη επιτυχία ολοκληρώθηκε από τον Καθηγητή Χειρουργικής κ. Δημήτρη Ζαχαρούλη και το Royal College of Surgeons of England (RCS), το Course των βασικών χειρουργικών δεξιοτήτων (BSS) που πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, για 7η συνεχή χρονιά 22 και 23 Οκτωβρίου και πλέον αποτελεί εκπαιδευτικό θεσμό για την περιοχή. Είναι ένα εντατικό σεμινάριο, το οποίο διοργανώνεται 2 φορές το χρόνο πάνω στις βασικές χειρουργικές τεχνικές, από άριστους εκπαιδευτές. Δίνει την ευκαιρία σε νέους γιατρούς, εν αναμονή ειδικότητας ή στα πρώτα χρόνια αυτής ή σε φοιτητές Ιατρικής, να εκπαιδεύονται σε πρακτικό επίπεδο σε εργαστήριο, ώστε να αναπτύξουν εκτεταμένες χειρουργικές ικανότητες χρησιμοποιώντας υψηλής ποιότητας εξοπλισμό ειδικά σχεδιασμένο για τους εκπαιδευτικούς σκοπούς του μαθήματος. Στόχος του είναι να διδάξει, να αξιολογήσει και να πιστοποιήσει την ικανότητα των εκπαιδευομένων να χρησιμοποιήσουν ασφαλείς χειρουργικές τεχνικές, κοινές σε όλων των ειδών τις χειρουργικές επεμβάσεις σε όλο τον κόσμο. Με την ολοκλήρωση, οι εκπαιδευόμενοι λαμβάνουν πιστοποιητικό από το Royal College of Surgeons of England (RCS), προαπαιτούμενο για να πραγματοποιή38 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

Την Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της νέας υπερσύγχρονης Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Assisting Nature στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας. Στα εγκαίνια παραβρέθηκε πλήθος κόσμου απο τον πολιτικό , επιχειρηματικό και ιατρικό κόσμο της Θεσσαλίας. Τον αγιασμό τέλεσε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Λάρισας κ. Ιερώνυμος.

ΙΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ

Ιασώ Θεσσαλίας “Έναρξη λειτουργίας της πρώτης Κλινικής Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής στην περιοχή”

Το Τμήμα Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας με Επιστημονικά Υπεύθυνο τον κύριο Νικόλαο Ανδρεόπουλο, Γναθοχειρουργό, στελεχώνεται από εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που παρέχει διαγνωστικές και θεραπευτικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Καλύπτει όλο το φάσμα της Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής σύμφωνα με σύγχρονες πρακτικές, προσφέροντας εξατομικευμένη αντιμετώπιση, χωρίς περαιτέρω ψυχική και σωματική καταπόνηση για τον ασθενή και την οικογένειά του. Θα πραγματοποιούνται επεμβάσεις τόσο σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου με τοπική αναισθησία ή ενδοφλέβια καταστολή όσο και στο χειρουργείο με γενική αναισθησία. Πιο συγκεκριμένα η εξειδίκευση του τμήματος στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας συνίσταται σε: ▶ Χειρουργική στόματος ▶ Τραυματολογία προσώπου ▶ Τραχηλοπροσωπικές λοιμώξεις οδοντογενούς αιτιολογίας ▶ Ορθογναθική χειρουργική ▶ Όγκοι Γναθοπροσωπικής χώρας – Στοματικός καρκίνος ▶ Παθήσεις σιελογόνων αδένων ▶ Διαταραχές της κροταφογναθικής άρθρωσης – Στοματοπροσωπικός πόνος ▶ Οδοντικά Εμφυτεύματα Ειδική φροντίδα ατόμων με βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό και ατόμων με αναπηρία. Το έμπειρο και άρτια καταρτισμένο προσωπικό του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, παρέχει πλήρη υποστήριξη για τη γναθοχειρουργική αντιμετώπιση ασθενών με βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό (καρδιοπαθείς, ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, ανοσοκατεσταλμένοι και ογκολογικοί ασθενείς, ασθενείς υπό αντιπηκτική αγωγή ή με αιματολογικά νοσήματα) καθώς επίσης και σε άτομα με αναπηρία.

Επανεκκίνηση Καρδιάς 2021: Ο απινιδωτής σώζεις ζωές και στα γήπεδα

Τη μέγιστη σημασία της χρήσης απινιδωτή στους αθλητικούς χώρους για την υγεία αθλητών/τριών, ανέδειξε η κοινή εκδήλωση φορέων στα Τρίκαλα. Η εκδήλωση αφορούσε τις δυνατότητες χρήσης του απινιδωτή για την υποστήριξη της ΚΑΡΠΑ (καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση), σε προπονητές/τριες και αθλητές/τριες των τρικαλινών αθλητικών σωματείων. Με πρωτοβουλία του Γυμναστικού Συλλόγου Τρικάλων, την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Τρικκαίων, ο ΓΣ Τρικάλων, το ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και δη το Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας – ΚΕΑΦΑ, η Ομάδα Εθελοντών Τρικάλων και η Ελληνική Εταιρεία Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας (ΕΕΕΠΦ – παράρτημα Θεσσαλίας). Αιτία της δήλωσης ήταν τα πρόσφατα περιστατικά, κατά τα οποία επιβλήθηκε η χρήση του απινιδωτή σε αθλητές εντός αγωνιστικών χώρων, κατά τη διάρκεια αγώνων. Αφορμή στάθηκε η 16 η Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Επανεκκίνησης Καρδιάς, που κάθε χρόνο εορτάζεται και στα Τρίκαλα. Αυτή τη φορά η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 18 Οκτωβρίου 2021 στο Μουσείο Τσιτσάνη. Στην εκδήλωση τονίστηκε από τους ομιλητές και τις ομιλήτριες, η αναγκαιότητα, από τη μια της πρόληψης και από την άλλη, της συνεχούς εγρήγορσης και της ανάληψης και υλοποίησης δράσεων για την Επανεκκίνηση Καρδιάς. Οι κ. Μιχ. Λάππας, αντιπρόεδρος του Μουσείου Τσιτσάνη και εντεταλμένος σύμβουλος για τον εθελοντισμό τον Δήμο Τρικκαίων, υπενθύμισε τα 19 σημεία στα οποία υπάρχουν ήδη ή τοποθετούνται το επόμενο διάστημα απινιδωτές στα Τρίκαλα και τα χωριά, έδωσε έμφαση στην προσπάθεια αύξησής τους και εστίασε στη συνεχή στήριξη που παρέχει ο Δήμος σε κάθε δράση για την Επανεκκίνηση της Καρδιάς. Η κ. Χριστίνα Καρατζαφέρη, αν. καθηγήτρια στο ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αναφέρθηκε στις συστημαΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 39

ΙΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ

τικές προσπάθειες που γίνονται στα Τρίκαλα, ο κ. Γ. Λάτσιος, παρεμβατικός καρδιολόγος, εστίασε μέσω δικτυακής σύνδεσης στην ουσία της συγκεκριμένης εκδήλωσης, ο τ. καθηγητής του ΤΕΦΑΑ κ. Δημ. Σιούλας ως εκπρόσωπος του Γυμναστικού Συλλόγου Τρικάλων τόνισε την ουσία για τη χρήση απινιδωτή στους αθλητικούς χώρους και η αναισθησιολόγος, διευθύντρια ΕΣΥ ΓΝ Τρικάλων και διδάσκουσα στο ΤΕΦΑΑ κ. Ελένη Πολύζου, έκανε λόγο για τα συγκεκριμένα ιατρικά δεδομένα που αφορούν στον απινιδωτή. Ακολούθησε η επίδειξη και η αναλυτική επεξήγηση του τρόπου χρήσης απινιδωτή, σε εκπροσώπους 37 σωματείων των Τρικάλων (προπονητές/τριες), αλλά και σε αθλητές/τριες που παρακολούθησαν την εκδήλωση διαδικτυακά. Δύο ημέρες νωρίτερα, το Σάββατο 16 Οκτωβρίου, είχε φωταγωγηθεί από τον Δήμο Τρικκαίων η κεντρική πεζογέφυρα των Τρικάλων στο ροζ χρώμα της Επανεκκίνησης της Καρδιάς.

λαπαροσκόπηση, διατομή σαλπίγγων σε γυναίκες που επιθυμούν διακοπή της γονιμότητας, αφαίρεση: εξωμητρίου κύησης- κύστης ωοθήκης- υδροσαλπίγγων- περιτοναϊκής ενδομητρίωσης- ωοθηκών, λύση συμφύσεων, διάνοιξη σαλπίγγων, λαπαροσκοπική ολική υστερεκτομή +/- μετά των εξαρτημάτων. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί με επιτυχία επτά λαπαροσκοπικές επεμβάσεις στην σύγχρονη χειρουργική αίθουσα με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας του Νοσοκομείου. Πρόσθετα, αναμένουμε την έγκριση απόκτησης υστεροσκοπίου που θα δώσει στην κλινική την δυνατότητα μιας άλλης ελάχιστα επεμβατικής μεθόδου για την διάγνωση και θεραπεία ανωμαλιών της ενδομητρικής κοιλότητας, όπως πολύποδες ενδομητρικούς και ενδοτραχηλικούς, ινομυώματα και ενδομητρικές συμφύσεις. Τα εξωτερικά ιατρεία λαπαροσκοπικής ιατρικής θα λειτουργούν κάθε Πέμπτη απόγευμα καθώς και δύο Τετάρτες αυτό το μήνα.

Γενικό Νοσοκομείο Βόλου λαπαροσκοπική χειρουργική

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το 54ο Πανελλήνιο Οφθαλμολογικό Συνέδριο

Στο πλαίσιο της αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στο ΓΝ Βόλου «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟ», υπήρξε γόνιμη και δημιουργική συνεργασία μεταξύ του Διοικητή Ντόκου Ιωάννη, του Αναπληρωτή Διοικητή Μπαμπούνη Σταύρου και του Διευθυντή Ιατρικής Υπηρεσίας Καραμέτου Ηλία με τον εξαίρετο επιστήμονα ιατρό και άνθρωπο ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟ ΗΛΙΑ ειδικότητας ΜαιευτικήςΓυναικολογίας με εξειδίκευση στη λαπαροσκοπική χειρουργική που κοσμεί με την παρουσία του το Νοσοκομείο μας και παρέχει προστιθέμενη αξία στο παραγόμενο έργο. Εδώ και δέκα μήνες πραγματοποιείται μια πρωτοποριακή παροχή υπηρεσιών υγείας στη Μαιευτική/Γυναικολογική κλινική μετά την πρόσληψη του ιατρού Νικολόπουλου Ηλία και με την συνδρομή του Διευθυντή της Κλινικής Παντελίδη Λάζαρου και όλου του προσωπικού της κλινικής. Οι γυναικολογικές λαπαροσκοπικές επεμβάσεις που μπορούν πλέον να πραγματοποιηθούν, αφορούν διαγνωστική 40 | www.thessalonygeia.gr • ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26

Μετά από αρκετούς μήνες προετοιμασίας αλλά και αγωνίας για τις συνθήκες και τους όρους διεξαγωγής του, πραγματοποιήθηκε στις 16-19 Σεπτρεμβρίου στο Valis Conference Center, το ετήσιο ραντεβού των οφθαλμιάτρων, με μεγάλη συμμετοχή συνέδρων και εταιρειών του κλάδου. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας πραγματοποίησε το πρώτο Πανελλήνιο Συνέδριο με φυσική παρουσία, μετά την άρση των σχετικών περιορισμών, ακολουθώντας τις οδηγίες των κρατικών φορέων.

ΙΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ

Ρομποτική χειρουργική Γόνατος και Ισχίου και Πραγματική Νοημοσύνη (Real Intelligence)

από τους πιστοποιημένους Ορθοπαιδικούς Χειρουργούς και Διευθυντές της Α΄ Ορθοπαιδικής Κλινικής – Ρομποτικής Χειρουργικής Μυοσκελετικού Συστήματος του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας κ.κ. Κωνσταντίνο Μακρίδη, MD, MSc, PCaosD, ESpD, PhD (certified robotic system user) και Μιλτιάδη Γεωργούση, MD, MSc, PhD (certified robotic system user). Η κινητοποίηση των ασθενών έγινε άμεσα, εντός μόλις 10 ωρών μετά το χειρουργείο, εφαρμόζοντας τα ειδικά πρωτόκολλα της Α΄ Ορθοπαιδικής κλινικής (Fast-Track πρωτόκολλα), με μέσο όρο παραμονής στην κλινική, τις 36 ώρες. Η Α΄ Ορθοπαιδική κλινική Ρομποτικής Χειρουργικής Μυοσκελετικού Συστήματος του ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ είναι η μοναδική κλινική που διαθέτει στη φαρέτρα της έναν ολοκληρωμένο εξοπλισμό Ρομποτικό και Πραγματικής Νοημοσύνης (Real Intelligence), αφού, εκτός από το CORI, οι επεμβάσεις πραγματοποιούνται με το NAVIO 7 και με τον τελευταίας τεχνολογίας αρθροσκοπικό πύργο (4K, LENS INTEGRATED SYSTEM, DOUBLEFLO), ενώ, αναμένεται ένα ακόμη πιο εξελιγμένο λογισμικό για την πραγματοποίηση επεμβάσεων αθλητικών κακώσεων.

Τιμητική πλακέτα στον επί 37 έτη μάγειρα του Γενικού Νοσοκομείου Βόλου

Το υπερσύγχρονο χειρουργικό ρομπότ CORI στην αποκλειστική διάθεση των ασθενών της Α΄ Ορθοπαιδικής Κλινικής του ΙΑΣΩ Θεσσαλία. Ο συνδυασμός της Ρομποτικής Χειρουργικής γόνατος και ισχίου με την τεχνολογία της Πραγματικής Νοημοσύνης (Real Intelligence) είναι γεγονός στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας. Το CORI Robotic Surgical System της εταιρίας Smith and Nephew είναι το πλέον υπερσύγχρονο χειρουργικό ρομπότ, που συνδυάζει τη ρομποτική τέχνη με τη Real time νοημοσύνη (Real Intelligence). Εκτός από την απόλυτη ακρίβεια στη χαρτογράφηση της άρθρωσης, στο σχεδιασμό, στη μέτρηση των εμφυτευμάτων και τη διενέργεια των χειρουργικών πράξεων, το CORI δίνει πληροφορίες και κατευθύνσεις σχετικά με τη σωστή θέση του εμφυτεύματος, τη σωστή κινηματική της άρθρωσης και τη σωστή επιλογή του εμφυτεύματος, με τη χρήση ενός εξειδικευμένου λογισμικού πραγματικής νοημοσύνης (Real Intelligence). Με αυτόν τον τρόπο, η πιθανότητα λάθους πρακτικά εκμηδενίζεται, η παρέμβαση στους ιστούς είναι ελάχιστη και μόνο αυτή που χρειάζεται, ενώ οι ασθενείς αποκτούν μία νέα άρθρωση που αντιστοιχεί ακριβώς σε αυτούς, με μεγάλη αντοχή 20-25ετίας και η οποία λειτουργεί με απόλυτη ακρίβεια σαν να είναι η φυσιολογική. Οι πρώτες 15 επεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν ήδη το πρώτο 10ημερο έλευσης του Ρομποτικού Συστήματος CORI

Παρουσία του Διοικητή του Νοσοκομείου Βόλου Ντόκου Ιωάννη και του Αναπληρωτή Διοικητή Μπαμπούνη Σταύρου και σε συναισθηματικά φορτισμένο κλίμα έγινε η αποχώρηση λόγω συνταξιοδότησης του επί σειρά 37 ετών μάγειρα του Νοσοκομείου Πρασσά Ιωάννη. Ως ελάχιστη ανταπόδοση των εξαιρετικών υπηρεσιών και του υψηλού επιπέδου επαγγελματισμού και ήθους που τον διέκρινε καθ’ όλη την διάρκεια της θητείας του, απονεμήθηκε εκ μέρους της Προϊσταμένης του Τμήματος Διατροφής Τασιοπούλου Ιωάννας τιμητική πλακέτα. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 41

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 # 26 • www.thessalonygeia.gr | 43

H υγεία σας είναι για εμάς... το

& το