ΙΑΤΡΙΚΟΣ Ο∆ΗΓΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 • ΤΕΥΧΟΣ 13
6-7
ΡΑΒΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Νεότερες εξελίξεις στην εξωσωµατική γονιµοποίηση
10-11
ΝΤΑΣΙΟΥ - ΠΛΑΚΙ∆Α ∆ΗΜΗΤΡΑ
Τεχνική MOHS: Η πρωτοποριακή µέθοδος χειρουργικής αφαίρεσης όγκων του δέρµατος
8-9
ΠΙΝΝΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
Μεταβολικό Σύνδροµο
40-41
ΠΑΞΙΝΟΥ ΠΑΡΙΣΕΝΙΑ
Αυχεναλγία: Τί είναι και πώς αντιµετωπίζεται
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
4
edi to rial
Η
εμπιστοσύνη, ο σεβασμός και η θετική ανταπόκριση που μας δείχνουν οι γιατροί και οι αναγνώστες τα 4 χρόνια έκδοσης του Θεσσαλών Υγεία δικαιολογούν απόλυτα τον τίτλο του μοναδικού ιατρικού περιοδικού στη Θεσσαλία που μάλιστα διανέμεται ΔΩΡΕΑΝ και μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε την άριστη ενημέρωση του πολίτη και του γιατρού. Μέσω αυτού δίνεται η δυνατότητα σε πολλούς έμπειρους και καταξιωμένους γιατρούς όλων των ειδικοτήτων να συνυπάρξουν σε ένα περιοδικό το οποίο σέβεται και εκτιμά τόσο τους ίδιους όσο και το κοινό του προασπίζοντας και αναλύοντας εξαιρετικά ενδιαφέροντα θέματα γύρω από την υγεία. Επιπλέον, διαβεβαιώνουμε όλους τους φορείς της υγείας στη Θεσσαλία πως έχουν τη δυνατότητα μέσα από το δικό μας «ΘΕΣΣΑΛΩΝ ΥΓΕΙΑ» να ενημερώσουν με στόχο τη συμβολή τους στην πρόληψη και τη θωράκιση της υγείας του πολίτη με θέματα αποκλειστικά ιατρικού περιεχομένου. Έχοντας ως σταθερή προτεραιότητα τη διασφάλιση του υψηλότατου επιπέδου ενημέρωσης ελπίζουμε να είμαστε το ιατρικό σημείο αναφοράς για εσάς! Υπεύθυνη Marketing Αγγελοπούλου Γεωργία
ΕΚ∆ΟΤΗΣ Βαγγέλης Κωνσταντάκος
email: vagelis64@hotmail.com ΤΜΗΜΑ MARKETING Αγγελοπούλου Γεωργία
ON LINE
Ο Ιατρικός οδηγός διανέµεται δωρεάν µε την εφηµερίδα «Θεσσαλική PRESS» 28ης Οκτωβρίου 85, ΒΟΛΟΣ, Τηλ.: 24210 36610, ΦΑΧ: 24210 34320 www.thessalikipress.gr - info@thessalikipress.gr Θεσσαλική press ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
Θεσσαλών Υγεία
∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Γιαννοπούλου Ιφιγένεια ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ∆Α Θεοδώρα Τζανή, Αντωνόπουλος Μιχάλης Αντώνης Παπαϊωάννου, Γιώργος Ανδρής
6-7
Περι εχόμεν α
Ραβανός Κωνσταντίνος Ιατρός Γυναικολόγος Κέντρου ΙΑΚΕΝΤΡΟ Θεσ/νικης
8-9
26-27
Κένταυρος Κέντρο Φυσικής Αποκατάστασης
29
Πίννας Μιχάλης Ειδικός Καρδιολόγος
Παπακώστα Στέλλα Ιατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης
10-11
31
12-13
33
14-15
34-35
16-17
39
Ντάσιου- Πλακίδα Δήμητρα Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος Μανούδης Γρηγόριος Χειρούργος Ορθοπεδικός Χαλκία Αντιγόνη Διαιτολόγος- Διατροφολόγος Γεωργίου Χριστίνα Ορθοπεδικός
18-19
Τσιώμος Ηλίας Φυσικοθεραπευτής
20-21
Δουλγέρης Κυριάκος Παιδίατρος
23
Τοπαλίδης Ισαάκ Ειδικός Παθολόγος
25
Παπαδάκης Αθανάσιος Λογοθεραπευτής
Μορφογιάννη Στέλλα Διαιτολόγος – Διατροφολόγος EARplus Ακουστικά ΒαρηκοΐαςΧολέβας Κωνσταντίνος Πίπης Αντώνης Οφθαλμίατρος Κλινική «Αγίου Γεωργίου»
40-41
Παξινού Παρισένια Φυσικοθεραπεύτρια
43
Καραγιάννης Νικόλαος Διαιτολόγος Διατροφολόγος
45
Ζαχαρίου Αθανάσιος Ουρολόγος
46-47
Ιωάννης Γ. Καράγγελος Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος
51
Ασκληπιείο Βόλου ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
5
6 Κωνσταντίνος Ραβανός M.D, M.Sc Εξειδικευμένος στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ΙΑΚΕΝΤΡΟ advance fertility center Αγ. Βασιλείου 4 - Χαριλάου - Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 325525 www.iakentro.gr
Νεότερες εξελίξεις στην εξωσωματική γονιμοποίηση
Η
ραγδαία εξέλιξη της επιστήμης και των τεχνικών εφαρμογών στο πεδίο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, οδήγησε σε καινοτόμες πρακτικές που αφορούν, όπως θα περιγράψουμε στη συνέχεια, όλα τα στάδια της εξωσωματικής διαδικασίας, από την γονιμοποίηση των ωαρίων, την επώαση των εμβρύων έως την εμβρυομεταφορά.
Εξέταση DNA του σπέρματος
Ο έλεγχος του κατακερματισμού του DNA(DNA-fragmentation) καθώς και της αριθμητικής και δομικής ακεραιότητας των χρωμοσωμάτων του σπέρματος με φθορίζοντα υβριδισμό (DNA-FISH) συνιστούν δείκτες της ποιότητας του σπέρματος. Παθολογικές τιμές των δεικτών συνδέονται με αποτυχημένες εξωσωματικές και καθ΄εξιν αποβολές. Σε παθολογικό FISH-σπέρμαΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
τος συστήνεται προεμφυτευτικός έλεγχος των εμβρύων πριν την εμβρυομεταφορά για την διαπίστωση των υγιών εμβρύων.
Προεμφυτευτική διάγνωση εμβρύων
Έλεγχος του γενετικού υλικού των εμβρύων για τη διαπίστωση χρωμοσωμικών και γονιδιακών ανωμαλιών πριν από την εμβρυομεταφορά, με βιοψία κυττάρων του εμβρύου την 3η ή 5η ημέρα της καλλιέργειας. Η εξέλιξη του εμβρύου συνήθως συνεχίζεται απρόσκοπτα με πολύ καλά αποτελέσματα. Συστήνεται σε ζευγάρια με ιστορικό βιοχημικών κυήσεων, πολλαπλών αποβολών, αποτυχημένων εξωσωματικών, γνωστής γενετικής ανωμαλίας ή γέννησης παιδιού με γενετικό σύνδρομο.
Υποβοηθούμενη εκκόλαψη εμβρύου (Hatching)
Η υποβοηθούμενη με χρήση laser
ή μηχανικά, διάνοιξη της διαφανούς ζώνης που καλύπτει το έμβρυο, την ημέρα της εμβρυομεταφοράς, βελτιώνει το ποσοστό εμφύτευση, αυξάνοντας την επιτυχία της προσπάθειας. Εφαρμόζεται συνήθως σε γυναίκες ηλικίας >37ετών και σε κρυοσυντηρημένα έμβρυα καθώς στις περιπτώσεις αυτές η διαφανής ζώνη είναι παχιά, σκληρής σύστασης και μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία αυτόματης εκκόλαψης και αδυναμία εμφύτευσης.
Έμβρυο μεταφορά βλαστοκύστης
Η βελτίωση των υλικών και των κλιβάνων επώασης, μας επιτρέπει την παρατεταμένη καλλιέργεια των εμβρύων για πέντε ημέρες και την ενδομήτρια μεταφορά βλαστοκύστεων. Η ενεργοποίηση του εμβρυϊκού γονιδιώματος που συμβαίνει, οδηγεί μέσω φυσικής επιλογής στην εξέλιξη των δυνητικά ικανότερων έμβρυων, αφού μόνο το 40-50% αυτών φτάνουν μέχρι το στάδιο της
7
βλαστοκύστης. Συνήθως μεταφέρεται μία μόνο βλαστοκύστηαποφεύγοντας τους κινδύνους μιας δίδυμης κύησης.
In vitro ωρίμανση των ωαρίων
Πρόκειται για λήψη ανώριμων ωαρίων από ωοθυλάκια μεγέθους 5-10mm, μετά από ήπια ορμονική διέγερση και τελική ωρίμανση αυτών στο εργαστήριο. Η διαδικασία της γονιμοποίησης και της εμβρυομεταφοράς είναι ίδιες όπως στην κλασική εξωσωματική. Η μέθοδος είναι τεχνικά δύσκολη με χαμηλότερα ποσοστά εγκυμοσύνης (≈20%) σε σύγκριση με την κλασική εξωσωματική (≈40%). Εφαρμόζεται σε περιπτώσεις γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών για την αποφυγή του συνδρόμου υπερδιέγερσης και σε ιατρική αντένδειξη χρήσης ορμονικής διέγερσης.
Υαλοποίηση (Vitrification)
Πρόκειται για την πλέον σύγχρονη και αποτελεσματική μέθοδο κρυόψυξης και φύλαξης γενετικού υλικού για μελλοντική χρήση. Επιτρέπει την υπερταχεία ψύξη σε υαλώδη μορφή ζωντανών ιστών (ωοθήκης) και κυττάρων (ωαρίων, σπερματοζωαρίων) με αποφυγή δημιουργίας ενδοκυτταρικού πάγου,μέσω της χρήσης ειδικών κρυοπροστατευτικών μορίων. Τα βιολογικά υλικά τοποθετούνται σε ειδικά φιαλίδια (παγιέτες), που βυθίζονται απευθείας σε υγρό άζωτο στους -196°C όπου και αποθηκεύονται για μακρύ χρονικό διάστημα. Η μονάδα μας «ΙΑΚΕΝΤΡΟ» ήταν από τις πρώτες που εφάρμοσαν την τεχνική στην Ελλάδα.
Κρυοσυντήρηση Ωάριων
Η χρήση της υαλοποίησης έδωσε άριστα αποτελέσματα, με την επιβίωση των ωαρίων να πλησιάζει το 100% και τα ποσοστά εγκυμοσύνης αθροιστικά να προσεγγίζουν το 80%. Σημαντικότερη εφαρμογή, είναι η διατήρηση της γονιμότητας σε γυναίκες που πρόκειται να υποβληθούν σε ογκολογική θεραπεία και
σε εκείνες που καθυστερούν την τεκνοποίηση για κοινωνικούς λόγους.
Κρυοσυντήρηση ωοθηκικού ιστού
Επιχειρείται σε γυναίκες που πρόκειται να υποβληθούν σε χημειοθεραπεία ή σε χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών. Αρχικά, αφαιρούνται λαπαροσκοπικά τμήματα της ωοθήκης που περιέχουν άωρα ωοθυλάκια τα οποία στη συνέχεια ψύχονται. Μετά την αντιμετώπιση του προβλήματος, ακολουθεί η μεταμόσχευση του αποψυχθέντος ωοθηκικού ιστού συνήθως στην ανατομική θέση της ωοθήκης. Ο ωοθηκικός αυτός ιστός ανακτά, τουλάχιστον παροδικά, τη λειτουργία του και απαντά στην ορμονική διέγερση. Πρόσφατα, η ομάδα μας πραγματοποίησε με επιτυχία επανεμφύτευση ωοθηκικού ιστού ο οποίος είχε κρυοσυντηρηθεί στο ΙΑΚΕΝΤΡΟ, με σκοπό την διατήρηση της γονιμότητας σε ασθενή με γυναικολογικό καρκίνο.
Timelapse
Πρόκειται για τεχνική παρακολούθησης και καταγραφής της εξελικτικής πορείας των εμβρύων, εντός των επωαστικών κλιβάνων, με μικροκάμερες σε 24ωρη βάση, μέχρι και τη στιγμή της εμβρυομεταφοράς. Επιδιώκεται αξιολόγηση και επιλογή των δυνητικά καλύτερων εμβρύων, στη βάση των μορφοκινητικών τους γνωρισμάτων, χωρίς να εκτίθενται σε αλλαγές των συνθηκών καλλιέργειάς τους.
Βιοψία ενδομητρίου (Scratcing)
Στην προσπάθεια καλύτερης κατα-
νόησης των μηχανισμών εμφύτευσης έχουν δημιουργηθεί και εφαρμόζονται τεχνικές προσδιορισμού μοριακών βιοδεικτών που συνδέονται με την υποδεκτικότητα του ενδομητρίου και την αποτελεσματικότερη εμφύτευση του εμβρύου. Επιπλέον, η βιοψία του ενδομητρίου προκαλεί μηχανικό τραυματισμό. Πιστεύεται, ότι στην προσπάθεια επούλωσης, παράγονται τοπικά αυξητικοί παράγοντες που αφυπνίζουν τα βλαστικά κύτταρα του ενδομητρίου προάγοντας την έκφραση των υποδοχέων υποδεκτικότητας και την ικανότητα εμφύτευσης.
Βλαστικά κύτταρα (stemcells)
Πρόκειται για πολυδύναμα αδιαφοροποίητα κύτταρα που μπορούν να καλλιεργηθούν για πολλές γενιές και κάτω από κατάλληλες συνθήκες και μοριακά ερεθίσματα εκτρέπεται η διαφοροποίησή τους προς συγκεκριμένες κυτταρικές σειρές. Η χρήση τους στην εξωσωματική είναι πειραματική αλλά πολλά υποσχόμενη σε τομείς όπως η αναγέννηση των γεννητικών κυττάρων στην ωοθήκη και η βελτίωση του ενδομήτριου περιβάλλοντος.
Συμπερασματικά, οι εξελίξεις στο χώρο της εξωσωματικής είναι σημαντικές και ελπιδοφόρες επιτυγχάνοντας την εξατομικευμένη προσέγγιση του υπογόνιμου ζευγαριού στην κατεύθυνση της μεγιστοποίησης του αναπαραγωγικού αποτελέσματος και της ασφάλειας δίνοντας ελπίδα σε περισσότερα ζευγάρια για τεκνοποίηση. ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
8
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ
‘‘Ευτυχία δεν είναι να κάνεις αυτό που θέλεις, αλλά να μην κάνεις αυτό που δεν θέλεις.’’ Ζαν-Ζακ Ρουσσώ,1712-1778,Γαλλοελβετός φιλόσοφος
Σε συνεργασία με τον Ειδικό Καρδιολόγο Πίννα Μιχάλη, info@pinnas.gr
Τ
ο μεταβολικό σύνδρομο (ΜΣ), υποδηλώνει ένα σύνολο καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου οι παρουσία των οποίων σχετίζεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη. Χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη παχυσαρκίας, δυσλιπιδαιμίας, αρτηριακής υπέρτασης και διαταραχών του σακχάρου αίματος νηστείας. Αντίσταση στην ινσουλίνη η ινσουλινοαντοχή, χαρακτηρίζεται η μειωμένη ευαισθησία των περιφερικών ιστών στη δράση της ινσουλίνης με αποτέλεσμα την αντιρροπιστική αύξηση της έκκρισης ινσουλίνης και την υπερινσουλιναιμία. Η αντίσταση στην ινσουλίνη προάγει το μεταβολικό σύνδρομο , το οποίο αποτελεί προάγγελο του Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 , τριπλασιάζοντας τον κίνδυνο για την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου Για να θεωρηθεί ότι ένα άτομο πάσχει από Μεταβολικό Σύνδρομο (ΜΣ) απαιτείται η παρουσία τριών ή περισσότερων από τα ακόλουθα: 1. Κεντρικού τύπου παχυσαρκία (περιφέρεια μέσης για τους άνδρες > 102 εκ. και για τις γυναίκες > 88 εκ.) 2. Αρτηριακή πίεση > 130 mmHg συστολική και > 85 mmHg διαστολική. 3. Τριγλυκερίδια αίματος νηστείας > 150 mg/dl. 4. Χαμηλά επίπεδα χοληστερόλης υψηλής πυκνότητας λιποπρωτείνης (HDL-C) ορού < 40 mg/dl για τους άνδρες και < 50 mg/dl για τις γυναίκες. 5. Επίπεδα σακχάρου αίματος νηστείας > 110 mg/dl Το “θανάσιμο κουαρτέτο” (the deadly quartet), παχυσαρκία, δυσλιπιδαιμια, υπέρταση και διαβητης. Στα κριτήρια αυτά έχουν προστεθεί τα τελευταία χρόνια και άλλα χαρακτηριστικά, τα οποία όμως δεν έχουν περιληφθεί ακόμα στις κατευθυντήριες οδηγίες, όπως διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος - αυξημένη συγκέντρωση ινωδογόνου και του αναστολέα του ενεργοποιητή του πλασμινογόνου τύπου 1 (ΡΑΙ -1), μικρολευκωματουρία (ρυθμός ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
απέκκρισης λευκώματος στα ούρα > 20 μg/min, αυξηµένα επίπεδα προ-φλεγµονωδών παραγόντων όπως οι ιντερλευκίνες, ο παράγοντας νέκρωσης όγκου–α (ΤΝF-a) και η C- αντιδρώσα πρωτεϊνη, τα αυξηµένα επίπεδα οξειδωτικού στρές και η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου . Υπάρχουν ακόµα ενδείξεις ότι το µεταβολικό σύνδροµο έχει σχέση µε ανωµαλίες του αυτόνοµου νευρικού συστήµατος, όπως επίσης και µε διαταραχές στην ενεργοποίηση του άξονα ρενίνης – αγγειοτασίνης – αλδοστερόνης.
Επίπτωση του Μεταβολικού Συνδρόμου ανάλογα την ηλικιακή ομάδα και το φύλλο. Είναι έκδηλη η διαφορά του επιπολλασμού του ΜΣ υπέρ του γυναικείου φύλλου και ειδικότερα στις ηλικίες 50-59 ετών. Η σημαντικότερη ίσως επίδραση στην παρατηρούμενη αύξηση του ΜΣ είναι πιθανόν να οφείλεται στην παχυσαρκία. Ανάλογα συμπεράσματα προκύπτουν και από τη μελέτη ΥΔΡΙΑ , που πραγματοποιήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του ελληνικού πληθυσμού κατά την περίοδο 2013-2014. Επτά στους δέκα ενήλικες κατοίκους της Ελλάδας είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, με το υψηλότερο ποσοστό παχύσαρκων ενήλικων ατόμων να παρατηρείται στην περιοχή νήσων Αιγαίου και Κρήτης (43%), ενώ το μικρότερο ποσοστό στην Αττική (30%). Οι άνδρες είναι συχνότερα υπέρβαροι, ενώ οι γυναίκες είναι συχνότερα παχύσαρκες. Ως προς την ηλικία, το υψηλότερο ποσοστό υπέρβαρων ατόμων παρατηρήθηκε στην ηλικιακή ομάδα 50-64 ετών, ενώ το υψηλότερο ποσοστό παχύσαρκων ατόμων παρατηρήθηκε στην ηλικιακή ομάδα 65-79 ετών. Αξίζει να τονισθεί το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα (5-17 ετών) τοποθετώντας την στην πρώτη θεση παγκοσμίως.
1. Η παχυσαρκία αποτελεί μάλλον αιτία αντίστασης στην ινσουλίνη παρά συνέπεια. Δεν έχουν όλοι οι παχύσαρκοι αντί-
σταση στην ινσουλίνη και αντιθέτως δεν είναι όλα τα άτομα που εμφανίζουν ινσουλινοαντοχή παχύσαρκα. Προκειμένου να ορισθούν οι προϋποθέσεις ώστε ένα άτομο να χαρακτηριστεί παχύσαρκο χρησιμοποιείται ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ=Σωμ.Βάρος./Υψος2). Ανάλογα με τον ΔΜΣ ένα άτομο μπορεί να χαρακτηρισθεί λιποβαρές, φυσιολογικό , υπέρβαρο , παχύσαρκο ή υπερβολικά παχύσαρκο. Για να χαρακτηριστεί κάποιος υπέρβαρος θα πρέπει ο ΔΜΣ να είναι μεταξύ 25 και 29,9 Kg/m2 . Τιμές ΔΜΣ > 30 Kg/m2 δηλώνουν παχυσαρκία. Η αύξηση του σωματικού βάρους σημαίνει κυρίως αύξηση της μάζας του σπλαχνικού και υποδόριου λίπους. Το σύνολο των λιποκυττάρων που συνθέτουν το σπλαχνικό λίπος στην περιοχή της κοιλιάς αποτελούν μια πλούσια πηγή ορμονών που είναι πιθανότατα διαβητογενετικές (Αντιστασίνη, PAI-1) ενώ από την άλλη είναι φτωχά σε ορμόνες ευαίσθητων στη δράση της ινσουλίνης (Αντιπονεκτίνη) .Κατ’αυτό τον τρόπο οι αύξηση του σπλαχνικού λίπους στην κοιλιακή χώρα συμβάλει στην αύξηση της παραγωγή γλυκόζης από την μία και στην μείωση της δραστικότητας της ινσουλίνης από την άλλη, αναπτύσσοντας έτσι μια κατάσταση ινσουλινοαντοχής. 2. Δυσλιπιδαιμία: Τα αυξημένα επίπε-
9 δα τριγλυκεριδίων στο αίμα και τα χαμηλά επίπεδα χοληστερόλης υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνης (HDL-C) είναι συνήθη ευρήματα σε άτομα με ινσουλινοαντοχή / υπερινσουλιναιμία. 3. Αρτηριακή υπέρταση: Η παχυσαρκία και η αύξηση του σωματικού βάρους στη μέση ηλικία έχουν θετική συσχέτιση με τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης . Εν τούτοις πρέπει να τονισθεί ότι λιγότεροι από το 50% των υπερτασικών ασθενών παρουσιάζουν ινσουλινοαντοχή. Επομένως υπερτασικά άτομα που δεν εμφανίζουν τα κριτήρια για υπεργλυκαιμία και δυσλιπιδαιμία είναι πιθανόν να μην έχουν ινσουλινοαντοχή / υπερινσουλιναιμία. 4. Διαταραχές του σακχάρου αίματος νηστείας: Διαταραχές του γλυκομεταβολισμού και ιδιαίτερα των επιπέδων σακχάρου νηστείας αποτελούν την βασική παράμετρο με τη μεγαλύτερη προβλεπτική σημασία, επίπεδα δε μεταξύ 110 και 120 mg/dl αυξάνουν την πιθανότητα παρουσίας του μεταβολικού συνδρόμου και ινσουλινοαντοχής. Εν τούτοις φαίνεται ότι δεν αποτελεί έναν απόλυτα ευαίσθητο δείκτη ώστε η πλειονότητα των ατόμων με ινσουλινοαντοχή να εμφανίζουν σάκχαρο νηστείας λιγότερο από 110 mg/dl. Μια πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη, η DECODE, έδειξε ότι τα επίπεδα σακχάρου αίματος μετά από πρόκληση με γλυκόζη αποτελούν πιο αξιόπιστους δείκτες προβλεπτικότητας καρδιαγγειακού κινδύνου παρά οι τιμές νηστείας, παρόλο ότι ένας σημαντικός αριθμός ατόμων με φυσιολογική ανοχή στη γλυκόζη έχει, σύμφωνα πάντα με τη μελέτη, ινσουλινοαντοχή και αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Επιπρόσθετα με τις διάφορες υγιεινοδιαιτητικές παρεμβάσεις (ελάττωση του σωματικού βάρους, σωστή διατροφή, συστηματική άσκηση) διάφορα φαρμακευτικά μέτρα όπως οι φιβράτες (στην περιπτώση αυξημένων τριγλυκεριδίων και χαμηλών επιπέδων HDL-C), η μετφορμίνη, οι θειαζολιδινδιόνες και άλλα νεότερα φάρμακα, είναι δυνατόν να αποβούν χρήσιμα στην αντιμετώπιση των κεντρικών παθοφυσιολογικών διαταραχών, παρόλον ότι δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία στο κατά πόσο το μεταβολικό σύνδρομο ανταποκρίνεται στη θεραπεία με ευαισθητοποιητές της ινσουλίνης (insulin sensitizers) ή στο κατά πόσο οι θεραπείες αυτές ελαττώνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Η παχυσαρκία αυξάνει δραματικά στον πληθυσμό που συγχρόνως γηράσκει. Τα μέτρα που φαίνεται να μπορούν να αναστείλουν αυτή την εξέλιξη είναι η σωστή διαφώτιση και ευαισθητοποίηση του κοινού σε σχέση με την παθολογική αυτή κατάσταση, με τη λήψη προληπτικών μέτρων από τα οποία τα σημαντικότερα είναι η ορθή διατροφή, η συστηματική άσκηση και η μείωση του σωματικού βάρους. Ο έλεγχος του σωματικού βάρους επιτυγχάνεται με τον συνδυασμό αυστηρής μεσογειακή δίαιτας και άσκησης . Έτσι λοιπόν θα πρέπει να μειώσουμε τα κεκορεσμένα (ζωικά) λίπη κάτω από το 7% των ολικών θερμίδων. Με άλλα λόγια πρέπει να τρώμε λιγότερο κόκκινο κρέας (π.χ. μία μόνο φορά την εβδομάδα χοιρινό ή μοσχαρίσιο κρέας), καθώς και λιγότερο βούτυρο, τυρί και γάλα. Αντίθετα, πρέπει να προτιμάμε τα γαλακτοκομικά προϊόντα με μειωμένη περιεκτικότητα σε λίπος , να τρώμε ψάρια (που είναι πλούσια σε ω-3 πολυακόρεστα λίπη) 2-3 φορές την εβδομάδα ,να χρησιμοποιούμε το ελαιόλαδο στη διατροφή μας . Το συνολικό ποσοστό του λίπους της διατροφής δεν πρέπει να υπερβαίνει το 30% του συνόλου των θερμίδων που τρώμε. Επίσης, πρέπει να αποφεύγουμε τα λεγόμενα τρανς λιπαρά οξέα που βρίσκονται σε τηγανητά φαστ φουντ φαγητά και σε ορισμένα τυποποιημένα προϊόντα (π.χ. ορισμένα μπισκότα, κράκερς, κούκις και ντόνατς). Οι υδατάνθρακες πρέπει να αποτελούν το 50-60% των θερμίδων και πρέπει να αποφεύγονται τροφές πλούσιες σε ζάχαρη (π.χ. γλυκά, χυμοί, αναψυκτικά κ.α.). Κάθε ημέρα πρέπει να τρώμε 20-30 γραμμάρια διαλυτών ινών. Τροφές πλούσιες σε διαλυτές ίνες είναι τα δημητριακά, τα όσπρια, τα φρούτα και τα λαχανικά. Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (π.χ. 2-3 ποτηράκια κόκκινο κρασί την ημέρα) φαίνεται ότι έχει ευεργετική επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα. Εντούτοις, η υπερβολική κατανάλωση οινοπνεύματος μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την υγεία. Άτομα που έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση πρέπει να περιορίσουν την πρόσληψη αλατιού. Συμπερασματικά, η Μεσογειακή διατροφή (που είναι πτωχή σε ζωικά λίπη και πλούσια σε ψάρια, ελαιόλαδο, φρούτα, όσπρια και λαχανικά) έχει αποδειχθεί ότι μειώνει κατά 20% τον κίνδυνο εμφάνισης του Μεταβολικού Συνδρόμου.
Είναι μεγάλο λάθος η πολύωρη αποχή από τα γεύματα. Το σωστό είναι να τρώμε σε τακτικές ώρες και να μην παραλείπουμε γεύματα έστω και αν δεν πεινάμε. Αρχίζουμε με πλούσιο πρωινό χωρίς λιπαρά , συνεχίζουμε με το δεκατιανό υπό μορφή σνάκς , όσον αφορά το μεσημεριανό δεν θα πρέπει να καθυστερεί και να συνοδεύεται πάντα από σαλάτα .Το βράδυ θα πρέπει να τρώμε ελαφρά αποφεύγοντας τις συχνές εξόδους μετά φαγητού η οποία είναι καθαρά ελληνική συνήθεια. Τα φρούτα είναι απαραίτητα και ως συμπλήρωμα φαγητού αλλά και μετριάζουν το αίσθημα της πείνας μεταξύ των κυρίως γευμάτων. Πίνουμε 6-7 ποτήρια νερού καθημερινά. Περιορίζουμε την καφεΐνη (καφέδες, τσάι, αναψυκτικά τύπου κόλα). Βάζουμε την άσκηση στην ζωή μας. Περπατάμε τουλάχιστον για 30 λεπτά καθημερινά. Με την άσκηση και την δίαιτα χάνουμε θερμίδες , μειώνεται το περιττό σπλαχνικό λίπος και ενεργοποιούνται οι μύες . Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα την αύξηση της ευαισθησίας των ιστών στην ινσουλίνη, την μείωση της ινσουλινο-αντίστασης σημαντικό βήμα στην καταπολέμηση του μεταβολικού συνδρόμου.Η διακοπή του καπνίσματος είναι το πρώτο βήμα προκειμένου να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε την ζωή. Η συμβουλή του ειδικού (διαιτολόγου) είναι επιτακτική . Δεν βιαζόμαστε να χάσουμε βαρος. Η απώλεια περίπου 5 κιλών σε ένα διάστημα 6 μηνών είναι αρκετή για να βελτιωθούν σημαντικά οι διαταραχές του Μεταβολικού Συνδρόμου. Μείωση του σωματικού βάρους κατά 4-5 κιλά και μία μετρίου βαθμού σωματική άσκηση (περίπου 30΄ την ημέρα σχεδόν κάθε μέρα της εβδομάδας) συνεπάγονται μείωση της πιθανότητας εμφάνισης ΜΣ 50%. Είναι αλήθεια ότι μόνο μια μειονότητα των ατόμων σε δίαιτα είναι ικανά να διατηρήσουν σταθερό το βάρος τους μετά την δίαιτα . Συχνό είναι το φαινόμενο της υποτροπής μετά από επαναλαμβανόμενες επιτυχείς προσπάθειες. Πολλές φορές είναι απαραίτητα επιπρόσθετα μέτρα όπως η ψυχολογική-ψυχιατρική υποστήριξη από ειδικό γιατί η παχυσαρκία μπορεί να υποκρύπτει κατάθλιψη. Τέλος η χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι επιβεβλημένη όταν ο ΔΜΣ είναι μεγαλύτερος από 40-42 και έχουν αποτύχει επαναλαμβανόμενες διαιτητικές προσπάθειες. ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
10 ΤΕΧΝΙΚΗ MOHS: Η ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΦΑΙΡΕΣΗΣ ΟΓΚΩΝ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
Σε συνεργασία με την Δερματολόγο ΝΤΑΣΙΟΥ - ΠΛΑΚΙΔΑ ΔΗΜΗΤΡΑ dasiou.dimitra@gmail.com, www.dermaclinic.com.gr Αντωνοπούλου 114 – Βόλος, Τηλ.: 2421031000 – 2421022678
Τι είναι η μικρογραφική χειρουργική κατά Mohs;
Πρόκειται για μία μικροσκοπικά ελεγχόμενη χειρουργική, η οποία είναι πολύ αποτελεσματική στους περισσότερους τύπους καρκίνου του δέρματος. Μ’αυτή τη μέθοδο επιτυγχάνουμε αφενός πλήρη έλεγχο των ορίων του όγκου και αφ’ ετέρου εξοικονόμηση υγιούς δέρματος.
Σε τι πλεονεκτεί η μέθοδος;
Με τη μέθοδο Mohs επιτυγχάνουμε την πλήρη ίαση στα περισσότερα είδη καρκίνου του δέρματος με πιθανότητα υποτροπής που φθάνει μόνο το 1% ενώ με την κλασική χειρουργική αφαίρεση οι υποτροπές είναι συχνές από 7% έως 50%.
Πώς γίνεται;
Με την τεχνική Mohs γίνεται εκτομή του δερματικού όγκου κατά διαΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
δοχικά οριζόντια στρώματα και όχι με την κλασική ελλειπτική τομή. Αμέσως μετά γίνεται η επεξεργασία στο εργαστήριο. Τα ιστοτεμάχια τέμνονται οριζόντια στον κρυοτόμο και οι λεπτές φέτες χρωματίζονται με χρωστικές και ακολουθεί έλεγχος στο μικροσκόπιο. Με αυτό τον τρόπο ελέγχουμε τα κάτω και τα πλάγια όρια της βλάβης.
Συγκεκριμένα τα βήματα της μεθόδου είναι τα εξής:
Πριν την αφαίρεση του όγκου προηγείται ιστοπαθολογική εξέταση και μετά αποφασίζεται αν χρειάζεται να γίνει η τεχνική Mohs.
Την ημέρα του χειρουργείου
1. Αφαιρείται ο ορατός όγκος με περιθώρια υγιούς δέρματος 1,0 mm 2. Χαρτογράφηση του ιστοτεμαχίου που αφαιρέθηκε σε ειδικό σχεδιάγραμμα και τεμαχισμός του όγκου
σε 4 τεμάχια με ειδικό χρωματισμό. 3. Αποστέλλεται στο εξειδικευμένο εργαστήριο όπου γίνεται με ειδική μέθοδο ταχεία βιοψία του κάθε τεμαχίου με τη χρήση κρυοστάτη και έλεγχος των ορίων τους στο μικροσκόπιο. Εάν σε κάποιο τεμάχιο διαπιστωθεί ότι ο όγκος επεκτείνεται στα όρια προχωράμε σε αφαίρεση ιστού στα συγκεκριμένα σημεία που έχουν επισημανθεί κατά τη χαρτογράφηση. Γίνεται νέος έλεγχος στο εργαστήριο με ταχεία βιοψία και μόνο όταν διαπιστωθεί ότι τα χειρουργικά όρια είναι ελεύθερα προβαίνουμε στο τελικό βήμα. 4. Αποκατάσταση του χειρουργικού ελλείμματος.
Πώς γίνεται η αποκατάσταση του τραύματος;
Η τελική χειρουργική αποκατάσταση γίνεται ανάλογα με το μέ-
γεθος του ελλείμματος είτε με τη χρήση κρημνού ή μοσχεύματος έτσι ώστε να μη δημιουργούνται παραμορφώσεις και να έχουμε ένα πολύ καλό αισθητικό αποτέλεσμα. Η επέμβαση γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία και δεν χρειά-
ζεται νοσοκομειακή περίθαλψη. Προτιμάται η μέθοδος αυτή σε όγκους του δέρματος που βρίσκονται σε περιοχές του προσώπου όπου δεν υπάρχει περιθώριο να αφαιρεθεί δέρμα σε μεγάλη έκταση ώστε να εξασφαλιστεί ή πλήρης
Πολυάριθμοι παραμελλημένοι όγκοι του δέρματος
Μετά από χειρουργική αφαίρεση βασικοκυτταρικού καρκινώματος με την μέθοδο MOHS, σχεδίαση για την αποκατάσταση με προωθητικό κρημνό
αφαίρεση του όγκου. Τέτοιες περιοχές είναι η μύτη, γύρω από τα μάτια, γύρω από το στόμα και τα αυτιά. Επίσης έχει πλήρη ένδειξη σε όγκους που έχουν υποτροπιάσει.
Μετά από Laser αφαιρέσεις των όγκων
Μια εβδομάδα μετά την αποκατάσταση, αμέσως μετά την αφαίρεση των ραμμάτων ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
11
12
ΡΗΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ: ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ, ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Σε συνεργασία με τον Χειρουργό Ορθοπαιδικό Γρηγόριο Ν. Μανούδη
Η
ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου του γόνατος αποτελεί μια από τις πιο συχνές αθλητικές κακώσεις που προκαλεί σοβαρή διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργίας της άρθρωσης και οδηγεί σε δευτεροπαθή αρθρίτιδα εφόσον δεν αντιμετωπισθεί εγκαίρως. H σταθερότητα της άρθρωσης του γόνατος βασίζεται περισσότερο στους συνδέσμους παρά στις οστεοχόνδρινες δομές. Ο έσω και ο έξω ο πλάγιος σύνδεσμος βρίσκονται στην έσω και έξω επιφάνεια του γόνατος, αντίστοιχα. Ο πρόσθιος και οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος βρίσκονται στο κέντρο της άρθρωσης και χιάζονται μεταξύ τους. Οι τέσσερις αυτοί σύνδεσμοι προσΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
δίδουν την απαραίτητη σταθερότητα για τη φυσιολογική κίνηση του γόνατος. Πιο συγκεκριμένα οι χιαστοί σύνδεσμοι εμποδίζουν την προσθιοπίσθια μετατόπιση της κνήμης όταν το γόνατο είναι λυγισμένο. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (ΠΧΣ) αντιστέκεται στην πρόσθια μετατόπιση και την έσω στροφή της κνήμης σε σχέση με το μηρό. Η ρήξη του ΠΧΣ προκαλεί αστάθεια στο γόνατο πιο συχνά από ότι οι τραυματισμοί των άλλων συνδέσμων και μπορεί να είναι μερική ή πλήρης, η οποία είναι και η πιο σοβαρή. Συνήθως συνοδεύεται από κάκωση και άλλων στοιχείων του γόνατος όπως βλάβη των μηνίσκων, των πλάγιων συνδέσμων ή του αρθρικού χόνδρου. Ρήξη του ΠΧΣ συμβαίνει συχνά σε αθλήματα επαφής, όπως ποδό-
σφαιρο, μπάσκετ ή σε αθλήματα όπου απαιτούν ξαφνικές αλλαγές πορείας, πχ σκι. Ο πιο συνηθισμένος μηχανισμός κάκωσης είναι η στροφή του μηρού πάνω στην κνήμη όταν το βάρος όλου του σώματος πέφτει στο ένα πόδι όπως κατά την προσγείωση από άλμα. Άλλοι μηχανισμοί κάκωσης είναι η υπερέκταση του γόνατος καθώς και η πρόσθια μετατόπιση της κνήμης σε σχέση με τον μηρό. Όταν οι παραπάνω κινήσεις γίνουν με μεγάλη δύναμη και σε βαθμό τέτοιο που να ξεπερνά τις δυνάμεις αντοχής του ΠΧΣ, τότε προκαλείται ρήξη. Τη στιγμή του τραυματισμού, ο αθλητής ακούει ένα ξαφνικό χαρακτηριστικό ήχο (κρακ). Σχεδόν άμεσα παρουσιάζεται οίδημα στο γόνατο που οφείλεται στη συγκέντρωση αίματος στην άρθρωση (αί-
και επιπλοκών που δημιουργούσαν. Το αυτόλογο μόσχευμα αποτελεί την ιδανική επιλογή αλλά απαιτεί χρόνο επούλωσης. Αρχικά χρειάζεται χρόνος για ενσωμάτωση του μοσχεύματος στο οστό. Ακολούθως επαναγγείωση του μοσχεύματος με τη δημιουργία αγγείων από τα σημεία ενσωμάτωσης στα οστά προς το μέσο του μοσχεύματος. Και τέλος η μετατροπή του τενόντιου μοσχεύματος σε σύνδεσμο. Αυτή όλη η διαδικασία διαρκεί περίπου 5-6 μήνες κατά τους οποίους ο ασθενής πρέπει να ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του ιατρού και του φυσιοθεραπευτή. Ο ασθενής επανέρχεται στις αθλητικές δραστηριότητες μετά από 5- 6 μήνες.
μαρθρο). Άλλα συμπτώματα είναι ο πόνος που μπορεί να κυμαίνεται από μέτριο έως σοβαρό και η αστάθεια του γόνατος. Η διάγνωση τίθεται συνήθως κλινικά από το ιστορικό της κάκωσης και την κλινική εξέταση. Ο απεικονιστικός έλεγχος με μαγνητική τομογραφία (MRI) θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση και θα αναδείξει τυχόν συνοδές βλάβες. Τα σύγχρονα δεδομένα στην αντιμετώπιση της ρήξης των χιαστών συνδέσμων επιβάλλουν τη χειρουργική αποκατάσταση της βλάβης, ιδίως σε ασθενείς κάτω των 40 ετών. Αν δεν αποκατασταθεί η ρήξη, η συνεχής αστάθεια της άρθρωσης θα οδηγήσει σε βλάβες των μηνίσκων και του αρθρικού χόνδρου και τελικά σε αρθρίτιδα. Η επέμβαση γίνεται με αρθροσκόπηση και για την αποκατάσταση του ΠΧΣ χρησιμοποιείται μόσχευμα από άλλο σημείο του σώματος (αυτόλογο). Συνήθως χρησιμοποιείται μόσχευμα επιγονατιδικού τένοντα ή τένοντα των οπισθίων μηριαίων μυών (harmstrings) και πολύ σπανιότερα πλέον συνθετικό μόσχευμα. Το πλεονέκτημα του συνθετικού μοσχεύματος ήταν ο μικρότερος χρόνος αποθεραπείας (3-4 μήνες) αλλά πλέον έχουν εγκαταλειφθεί λόγω των πολλαπλών προβλημάτων ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
13
14 Ο μεταβολισμός είναι ιδιαίτερος και μοναδικός για κάθε οργανισμό
Σε συνεργασία με την Διαιτολόγο - Διατροφολόγο ΧΑΛΚΙΑ ΑΝΤΙΓΟΝΗ - ΒΑΣΙΛΙΚΗ Msc in Toxicology site. www.activeat.gr
να πάρει βάρος ή να αυξήσει το μυΠοια η διαφορά ανάμεσα ϊκό του ιστό! στη δίαιτα και στη διατροφή; Πολλές φορές η λέξη «δίαιτα» στο άκουσμά της, έχει αρνητική σημασία κι αυτό γιατί έχει συνδεθεί με αυστηρά, εξπρές και υποθερμιδικά προγράμματα για απώλεια βάρους. Στην ουσία η λέξη «δίαιτα» απευθύνεται σε ένα διατροφικό πρόγραμμα για κάποιον συγκεκριμένο σκοπό (π.χ δίαιτα για μείωση της χοληστερόλης, δίαιτα διαβητικού κλπ) Τις περισσότερες φορές όταν θέλουμε να αναφερθούμε σε ισορροπημένο πρόγραμμα χρησιμοποιούμε τον όρο «διατροφή». Κυριολεκτικά όμως αυτό δεν ισχύει! Οποιοδήποτε καθορισμένο πρόγραμμα διατροφής με συγκεκριμένα γεύματα ορίζεται ως δίαιτα και δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αναφέρεται σε απώλεια βάρους καθώς, κάποιος μπορεί να κάνει δίαιτα για ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
Αν φάω μετά τις 8 το βράδυ θα βάλω βάρος;
Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύεται, ένας άνθρωπος μπορεί να καταναλώνει αργά το βραδινό του γεύμα και να μην παχύνει. Όλα έχουν να κάνουν με το ενεργειακό ισοζύγιο, δηλαδή τις θερμίδες που λαμβάνουμε σε σχέση με αυτές που δαπανάμε. Αν για παράδειγμα ένας άνθρωπος χρειάζεται 2000 kcal/ημέρα για να διατηρήσει το βάρος του, και λαμβάνει 2100 kcal/ημέρα, θα βάλει βάρος ανεξάρτητα με την ώρα που θα καταναλώσει τα γεύματά του.
Πότε πρέπει να απευθυνθώ σε έναν διατροφολόγο;
Στο μυαλό των περισσοτέρων, ένας διατροφολόγος είναι ο <<τιμωρός>> που θα ελέγχει με μανία
τα κιλά ή θα φωνάζει κάθε φορά που κάποιος δε φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα και θα κρίνει τις διατροφικές επιλογές. Στην ουσία όμως, η πραγματική ύπαρξη ενός διατροφολόγου βρίσκεται στον αντίποδα. Αποτελεί το σύμμαχό σου στην προσπάθεια που κάνεις, είναι δίπλα σου όταν τον χρειάζεσαι και ο ρόλος του είναι υποστηρικτικός. Ο διατροφολόγος δεν είναι εκεί για να βελτιώσει τη σχέση με το νούμερο της ζυγαριάς, αλλά για να βελτιώσει τη σχέση του ατόμου με το σώμα του και τις διατροφικές επιλογές του.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε τον μεταβολισμό μας;
Ο όρος βασικός μεταβολικός ρυθμός αναφέρεται στο σύνολο της ενέργειας που χρειάζεται κάθε μέρα ο οργανισμός για να καλύψει τις ζωτικές του λειτουργίες (π.χ. τη
λειτουργία της καρδιάς, τη διατήρηση της θερμοκρασίας τους σώματος, την αναπνοή) και ισοδυναμεί με το 60-75% της ενέργειας που προσλαμβάνεται μέσω της τροφής.
ιδιαίτερα αµύλου για να νιώσουµε καλύτερα. Αποτοξίνωση είναι η διαδικασία αφαίρεσης των συσσωρευμένων τοξινών μέσα από αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες
Ο μεταβολισμός επηρεάζεται από: Ηλικία Φύλο Σωματική σύσταση Κλίμα Ορμονικές / γενετικές διαταραχές
Η αποτοξίνωση γίνεται εύκολα με την αποφυγή τροφών όπως:
• Κόκκινα κρέατα • Λιπαρές και τηγανητές τροφές • βούτυρο, κρέμα γάλακτος • Αλκοόλ • Ζάχαρη, γλυκά και ζαχαρώδη προϊόντα • Τεχνητά πρόσθετα, συντηρητι-
κά, τεχνητές χρωστικές και αρωματικές ουσίες Ταυτόχρονα, πρέπει να προσθέσουμε τροφές στο διαιτολογιό μας, πλούσιες σε αντιοξειδωτικά όπως βιταμίνη C, E , λυκοπένιο, λιποϊκό οξύ και τα καροτενοειδή .
Τέτοιες τροφές είναι:
• Φρούτα (απ όλες τις ομάδες) • Λαχανικά (απ όλες τις ομάδες) • Νερό
Όσο περνούν τα χρόνια, ο ρυθμός του μεταβολισμού σταδιακά πέφτει και μετά την ηλικία των 40 ετών μειώνεται κατά 5% για κάθε δεκαετία που περνά.
Αυτό οφείλεται:
- Στη σύσταση του σώματος, που αλλάζει. Με το πέρασμα των χρόνων, η αναλογία του λιπώδους ιστού σε σχέση με τον μυϊκό αυξάνεται. - Στη σταδιακή μείωση του ρυθμού έκκρισης της αυξητικής ορμόνης και των ορμονών του φύλου (οιστρογόνα για τις γυναίκες και τεστοστερόνη για τους άνδρες), που οδηγεί σε αύξηση του λίπους και σχετίζεται με μειωμένη ενεργητικότητα. Ο μεταβολισμός είναι ιδιαίτερος και μοναδικός για κάθε οργανισμό, γι’ αυτό και κάθε άτομο εμφανίζει διαφορετικές ενεργειακές και συνεπώς διατροφικές απαιτήσεις.
Αποτοξίνωση:
H κακή διατροφή, το στρες, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, το κάπνισµα, η ρύπανση του περιβάλλοντος, η υπερκατανάλωση αλκοόλ και τα φάρµακα προκαλούν αυξηµένη συσσώρευση τοξινών στο σώµα. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα έντονη κόπωση, πονοκεφάλους, φουσκώµατα καθώς και καταθλιπτικά επεισόδια, εξαιτίας διαταραχής κάποιων νευροδιαβιβαστών, όπως της σεροτονίνης, που µε τη σειρά τους οδηγούν σε περαιτέρω υπερκατανάλωση φαγητού και ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
15
16
ΤΕΝΟΝΤΙΤΙΔΕΣ ΑΝΩ ΑΚΡΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΡΠΙΑΙΟΥ ΣΩΛΗΝΑ (σύνδρομα υπέρχρησης-overusesyndromes) Σε συνεργασία με την Χειρούργο Ορθοπεδικό ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ e-mail. chrisgeorgiou70@hotmail.com
Έ
νας σημαντικός αριθμός ασθενών που προσέρχονται στο ορθοπαιδικό ιατρείο αναφέρουν πόνο σε κάποιο σημείο ενός άνω άκρου. Οι συχνότερες παθήσεις που παρουσιάζονται αφορούν τον ώμο, την άκρα χείρα και τον αγκώνα.
Θα αναφερθούμε στις πιο συνηθισμένες από αυτές και συγκεκριμένα
1) στην τενοντίτιδα του ώμου και κυρίως στο σύνδρομο του στροφικού πετάλου όπως είναι το πιο σωστό 2) στην επικονδυλίτιδα του αγκώνα 3)στην τενοντίτιδα του αντίχειρα –τενοντοελυτρίτιδα de Quervain 4) στον εκτεινασσόμενο δάκτυλο και 5) στο σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Οι παθήσεις που αναφέρθηκαν είναι στην πλειονότητα των περιπτώσεων αποτέλεσμα υπερβολικής καταπόνησης του άνω άκρου, λανθασμένου τρόπου εκτέλεσης εργασιών και λανθασμένης στάσης σώΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ματος. Αποτελούν όλες σύνδρομα υπέρχρησης.
Το σύνδρομο του στροφικού πετάλου του ώμου, που πολλές φορές περιγράφεται σαν ‘περιαρθρίτιδα,’ αφορά σε παθολογία ενός ή περισσότερων τενόντων του ώμου και μπορεί να οφείλεται σε απλή φλεγμονή του τένοντα ή σε φλεγμονή λόγω προστριβής του τένοντα στο υπερκείμενο οστούν - σύνδρομο πρόσκρουσης. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια και περιλαμβάνουν κυρίως πόνο στον ώμο και στο άνω άκρο του βραχιονίου, που συνήθως επιδεινώνεται σε κάποιες συγκεκριμένες κινήσεις που ποικίλουν, ανάλογα με το ποιος τένοντας πάσχει. Χαρακτηριστική είναι η επιδείνωση του άλγους τις νυκτερινές ώρες γιατί ο ασθενής δε βρίσκει θέση ανακούφισης από τον πόνο όταν ξαπλώνει. Η διάγνωση γίνεται κυρίως από την λεπτομερή κλινική εξέταση ,ενώ ο απεικονιστικός έλεγχος με υπέρηχο ή μαγνητική τομογραφία απαιτείται κυρίως σε επίμονες και χρονίζουσες περιπτώσεις όταν υπάρχει πιθανότητα να χρειασθεί χειρουργική αντιμετώπιση. Η θεραπεία περιλαμβάνει αντιφλεγμονώδη, πάγο και παυσίπονα που βοηθούν κυρί-
ως στην οξεία φάση. Στη συνέχεια και σε χρόνιες περιπτώσεις γίνεται φυσιοθεραπεία και ειδικές ασκήσεις ενδυνάμωσης. Επίσης μπορεί να γίνει τοπική έγχυση κορτιζόνης που ανακουφίζει συνήθως γρηγορα από τον πόνο, η οποία όμως δεν πρέπει να επαναληφθεί περισσότερες από 2-3 φορές, γιατί οδηγεί σε μεγαλύτερη φθορά των τενόντων. Εναλλακτικά μπορεί να γίνει έγχυση υαλουρονικού που επίσης βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, ενώ δεν έχει τις ανεπιθύμητες ενέργειες των κορτικοστεροειδών, ενώ τελευταία εφαρμόζεται η έγχυση αυτόλογων αιμοπεταλίων (PRP). Η τελευταία αυτή μέθοδος περιλαμβάνει τη λήψη μιας μικρής ποσότητας αίματος από τον ασθενή και μετά από επεξεργασία γίνεται έγχυση στο πάσχον σημείο. Είναι μια θεραπεία που εφαρμόζεται και σε τενοντίτιδες άλλων σημείων του σώματος. Τέλος γίνονται και κάποιες εγχύσεις τοπικά με διάφορα άλλα σκευάσματα (κολλαγόνο,όζον κλπ) τα οποία όμως δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμενο ότι βοηθούν ικανοποιητικά και σε βάθος χρόνου.Σε ορισμένες δε περιπτώσεις ανθεκτικών στη συ-
ντηρητική θεραπεία τενοντίτιδων, προβαίνουμε σε χειρουργική αντιμετώπιση που γίνεται συνήθως αρθροσκοπικά και συνίσταται είτε σε ακρωμιοπλαστική και αποσυμπίεση του στροφικού πετάλου είτε και σε αποκατάσταση μερικής ή και πλήρους ρήξης του τένοντα που διαπιστώνεται κάποιες φορές. Ανάλογα με το είδος της επέμβασης που απαιτείται, καθορίζεται και η μετεγχειρητική αποκατάσταση . Τα αποτελέσματα των επεμβάσεων αυτών είναι πολύ ικανοποιητικά. Η επικονδυλίτιδα του αγκώνα είναι επίσης μια μορφή τενοντίτιδας που προκαλείται από υπερβολική καταπόνηση. Εκδηλώνεται με πόνο σε ορισμένες κινήσεις του καρπού και του αντιβραχίου. Αν αντιμετωπισθεί εγκαίρως , συνήθως ανταποκρίνεται καλά σε θεραπεία με αντιφλεγμονώδη αγωγή, ενώ αν καθυστερήσει η αντιμετώπιση, τότε μπορεί να γίνει χρόνια και να χρειασθεί να προβούμε σε θεραπείες ανάλογες με αυτές της τενοντίτιδας του ώμου, συνηθέστερα σε φυσιοθεραπεία και τοπική έγχυση κορτικοστεροειδών. Η τενοντοελυτρίτιδα De Quervain όπως λέγεται, αφορά στο έλυτρο 2 τενόντων, του μακρού απαγωγού και του βραχέος εκτείνοντα του αντίχειρα. Εκδηλώνεται με πόνο στην περιοχή του καρπού και επιδεινώνεται σε κινήσεις που απαιτούν την άσκηση δύναμης από τον αντίχειρα. Εμφανίζεται συχνά σε άτομα που ασχολούνται με τη φροντίδα μωρών. Απαιτείται έγκαιρη αντιμετώπιση με ανάπαυση με χρήση νάρθηκα, αντιφλεγμονώδη αγωγή και κρυοθεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ωφέλιμη η φυσιοθεραπεία, ενώ η έγχυση κορτιζόνης τοπικά πρέπει να γίνεται με φειδώ λόγω του αυξημένου κινδύνου για ρήξη που έχουν αυτοί οι τένοντες. Μπορούν να γίνουν τοπικά μέχρι δύο εγχύσεις κορτικοστεροειδών, σε περίπτωση όμως υποτροπής συνιστάται η χειρουργική αντιμετώπιση που γίνεται συνήθως υπό τοπική αναισθησία. Η αυξημένη πιθανότητα για ρήξη είναι και ο λόγος που δεν πρέπει να επιτρέπεται να χρονίζει η τενοντίτιδα αυτή, καθώς η αντιμετώπιση
17
της ρήξης του τένοντα είναι πολύ δυσχερέστερη από το τη χειρουργική αντιμετώπιση της τενοντοελυτρίτιδας. Ο εκτεινασσόμενος δάκτυλος όπως λέγεται είναι επίσης μια μορφή τενοντοελυτρίτιδας και μπορεί να παρουσιασθεί σε οποιοδήποτε δάκτυλο του χεριού ενώ πολύ συχνά εμφανίζεται σε πολλά δάκτυλα ταυτόχρονα. Είναι πιο συχνό στις γυναίκες και σε άτομα που έχουν σακχαρώδη διαβήτη ή ρευματοειδή αρθρίτιδα. Εκδηλώνεται συνήθως με δυσκολία στην έκταση του δακτύλου που απελευθερώνεται με ένα «κλικ» και μπορεί να συνοδεύεται από πόνο στην παλάμη και κατά μήκος του δακτύλου. Μερικές φορές υπάρχει αδυναμία έκτασης του δακτύλου ειδικά τις πρωινές ώρες. Η αντιμετώπιση είναι παρόμοια με τις προηγούμενες περιπτώσεις τενοντίτιδας, εδώ όμως πιο συχνά απαιτείται η έγχυση κορτιζόνης για την υποχώρηση των συμπτωμάτων. Η χειρουργική αντιμετώπιση με διάνοιξη του ελύτρου, όταν η συντηρητική θεραπεία δεν αποδώσει, γίνεται υπό τοπική αναισθησία. Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα είναι πολύ συχνό κυρίως στις γυναίκες και σε άτομα που καταπονούν τα χέρια τους στην εργασία ή χρησιμοποιούν μηχανήματα με κραδασμούς. Εμφανίζεται επίσης συχνά στην περίοδο της εγκυμοσύνης και υποχωρεί μετά το πέρας της. Το κυριότερο σύμπτωμα είναι το
μούδιασμα των 3 δακτύλων ( αντίχειρα, δείκτη και μέσου) και μερικές φορές και του παράμεσου, που εμφανίζεται είτε κατά τη διάρκεια κάποιας εργασίας που καταπονεί τον καρπό, είτε συχνότερα τη νύχτα, και διαταράσσει τον ύπνο του ασθενούς, που πρέπει συνήθως να κουνήσει ή να ‘τινάξει’ το χέρι του για να ξεμουδιάσει. Σε χρόνιες και παραμελημένες περιπτώσεις παρουσιάζεται επίσης αδυναμία στο χέρι και ατροφία των μυών, που κάνουν δύσκολη τη συγκράτηση μικρών κυρίως αντικειμένων. Προκαλείται από πίεση του μέσου νεύρου μέσα στο κανάλι που κείτεται στον καρπό. Πέρα από την κλινική εικόνα και το ιστορικό, που είναι συνήθως χαρακτηριστικά και θέτουν και τη διάγνωση, η επιβεβαίωση, ειδικά σε μη τυπικές περιπτώσεις, γίνεται με ηλεκτρομυογραφικό έλεγχο. Η δε θεραπεία εστιάζει αρχικά στην ανάπαυση κυρίως με χρήση νάρθηκα, μπορεί να γίνει και εδώ τοπική έγχυση κορτικοστεροειδών, οριστική θεραπεία όμως είναι μόνο η χειρουργική αποσυμπίεση του νεύρου. Συμπερασματικά τα ανωτέρω σύνδρομα υπέρχρησης όπως ονομάζονται, πρέπει να αντιμετωπίζονται έγκαιρα και στοχευμένα από ειδικό ορθοπεδικό, γιατί όταν επιτρέπεται να χρονίζουν, είναι δυσχερέστερη η αντιμετώπιση τους και συχνά τότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση για την οριστική θεραπεία τους. ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
18
Η οστεοαρθρίτιδα κάνει συχνή εμφάνισή σε ηλικιωμένα άτομα όπου και εντοπίζεται κυρίως στα γόνατα
Σε συνεργασία με την Φυσιοθεραπευτή ΤΣΙΩΜΟ ΗΛΙΑ Ποιες είναι οι πιο συχνές περιπτώσεις που συναντάται στο γηροκομείο του Βόλου;
Από την ημέρα που ανέλαβα καθήκοντα στο γηροκομείο του Βόλου μέχρι τώρα, παρατηρούνται εισαγωγές ηλικιωμένων ατόμων με διατροχαντήρια κατάγματα ισχύων. Το φαινόμενο αυτό είναι συχνό διότι ηλικιωμένοι άνθρωποι συχνά συνοδεύονται από γεροντική άνοια, Alzheimer, νόσος Parkinson, Α.Ε.Ε. όπου είναι η βασικότερη αιτία για τις πτώσεις στο έδαφος. Είναι σαφές ότι τα παραπάνω καθηλώνουν σιγά σιγά τα άτομα αυτά στο κρεβάτι, αφού δεν δίνονται οι κατάλληλες εντολές από τον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να έχουμε επιπτώσεις- εκπτώσεις στην κινητική τους λειτουργικότητα. Έτσι, έχουμε σαν αποτέλεσμα την αδυναμία κάποιων μυϊκών ομάδων στα κάτω άκρα όπως τετρακέφαλος, δικέφαλος μηριαίος όπου διαφυλάσσουν την σταθερότητα της άρθρωσης του γόνατος, αλλά και ολόκληρου του σώματος. Σε αυτή τη φάση η προτεραιότητά μας είναι να δώσουμε έμφαση σε ασκήσεις ενδυνάμωσης των κάτω άκρων, χωρίς να παραλείψουμε το γαστροκνήμιο και τον κορμό του σώματος. Πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στην καθημερινή του έγερση σε καθιστή θέση, για την αποφυγή κατακλίσεων, αναπνευστικών λοιμώξεων και της ορθοστατικής υπότασης στη φάση της ορθοστάτησής τους. Η οστεοαρθρίτιδα κάνει επίσης συχνή την εμφάνισή της σε ηλικιΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ωμένα άτομα όπου και εντοπίζεται κυρίως στα γόνατα. Ορίζεται ως αρθροπάθεια που χαρακτηρίζεται από εκφύλιση και καταστροφή του αρθρικού χόνδρου, ο οποίος παρεμβάλλεται μεταξύ των επιφανειών των οστών που συμμετέχουν στην άρθρωση και χρησιμεύει στη μείωση των τριβών και των κραδασμών που παράγονται κατά τις κινήσεις. Η οστεοαρθρίτιδα διακρίνεται σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή που προσβάλλει συχνότερα αρθρώσεις που δέχονται βάρος του σώματος, μηχανική καταπόνηση στα γόναταισχία – μεσοσπονδύλιους δίσκους – αυχενικής και οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
Τα συμπτώματα που παρατηρούνται στην οστεοαρθρίτιδα είναι τα εξής:
• Πόνος στις αρθρώσεις • Δυσκαμψία μετά από περίοδο ακινησίας • Διόγκωση των αρθρώσεων • Αστάθεια των αρθρώσεων • Περιορισμός της κινητικότητάς τους • Ατροφία των περιαρθρικών μυών • Κριγμός
Αντιμετώπιση:
• Απώλεια σωματικού βάρους • Υποβοηθητικά μέσα ( βακτηρίες - μπαστούνια) • Υδροθεραπεία • Ασκήσεις ενδυνάμωσης για την αποφυγή ατροφίας των μυών • Χορήγηση φαρμακευτικής αγω-
γής Στην περίπτωση των ηλικιωμένων με οστεοαρθρίτιδα που χρειάζονται βοηθήματα, μεγαλύτερη ανακούφιση βρίσκουν στη χρήση της περπατούρας όπου μοιράζεται το βάρος του σώματος στα χέρια και δεν μεταφέρεται μόνο στα γόνατα και τα ισχία.
Τι είναι η ΝΟΣΟΣ PARKINSON;
Είναι η νευροεκφυλιστική διαταραχή νευρώνων του εξωπυραμιδικού συστήματος (βασικών γαγγλίων) εκ των οποίων νεκρώνονται και οι αιτίες δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμα. Η βιοχημική διαταραχή στη νόσο Parkinson οφείλεται στην έλλειψη της ντοπαμίνης ( νευροδιαβιβαστή εγκεφάλου).
Χαρακτηριστικά της νόσου Parkinson:
• Βραδυκινησία • Τρόμος ηρεμίας • Αστάθεια • Μυϊκή δυσκαμψία Εκτός από τα κινητικά συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται τα εξής: Κατάθλιψη, αϋπνία, υπνηλία, κόπωση, σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, νευροψυχιατρικά συμπτώματα, γαστρεντερικές διαταραχές.
Φυσικοθεραπευτική Αντιμετώπιση
Οι ασκήσεις στη νόσο Parkinson μπορεί να επιδράσουν θετικά στην κλινική εικόνα του ασθενή. Η εκτέλεση ενός προγράμματος με ασκήσεις μέτριας έντασης μπορεί να
19 άνω ή κάτω άκρων. Η χρήση των ρευμάτων Τ.Ε.Ν.S “Transcutoneus Electrica Nerve Stimulation” (Διαδερμικός Ηλεκτρικός Νευρικός Ερεθισμός) σε αυτές τις περιπτώσεις επιφέρει τοπική αναλγησία από τους μυϊκούς σπασμούς (αποτέλεσμα των συνεχών συστολών τους από τον παρατεταμένο πόνο). Για να επιτύχουμε καλύτερο αποτέλεσμα στην κυκλοφορία του αίματος ( αγγειοδιαστολή) χρησιμοποιούμε την Θερμοθεραπεία ( θερμά επιθέματα) και σε συνδυασμό με μάλαξη ελαττώνεται ο μυϊκός σπασμός και συνεπώς ο ερεθισμός από τον πόνο. Επίσης για την εν τω βάθει θερμότητα εφαρμόζουμε και τον θεραπευτικό υπέρηχο.
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ T.E.N.S
• Τενοντίτιδες • Αρθρίτιδες • Μυϊκές κακώσεις • Αυχενικό σύνδρομο • Οσφυαλγία • Ισχιαλγία • Κακώσεις συνδέσμων • Κακώσεις περιφερικών νεύρων
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ T.E.N.S • Ασθενείς με βηματοδότη • Εγκυμοσύνη • Πάνω από τον καρωτιδικό κόλπο • Περιοχή των ματιών συμβάλλει στην καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου. Οι αερόβιες ασκήσεις στο φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα είναι ευεργετικές για την προετοιμασία του μυοσκελετικού και καρδιαγγειακού συστήματος ( αύξηση της καρδιακής συχνότητας και του όγκου παλμού). Οι διατατικές ασκήσεις αποτελούν σημαντικό κομμάτι στην κινησιοθεραπεία που στοχεύουν στην διατήρηση ή στην αύξηση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων και ευκαμψίας των μαλακών μορίων αλλά συμβάλλει επίσης στην χαλάρωση και στη μείωση άλγους των μυών. Με τις διατατικές ασκήσεις πρέπει να δίνουμε μεγάλη σημα-
σία στις στροφικές κινήσεις του κορμού του ανθρώπινου σώματος επιτυγχάνοντας έτσι την βελτίωσή τους, την βελτίωση της βάδισης και το διασκελισμό της. Μεγάλη σημασία δίνουμε επίσης στις ασκήσεις ισορροπίας για την βελτίωση του ελέγχου του σώματος αλλά και την πρόληψη πτώσεων.
Ποιες είναι οι πιο δύσκολες περιπτώσεις που συναντάτε;
Αναλαμβάνουμε συχνά ηλικιωμένους με άλγος στην αυχενικήοσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης λόγω κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου που μπορεί να επιφέρει άλγος, μούδιασμα, κάψιμο των
Το φυσικοθεραπευτήριο του γηροκομείου Βόλου απαρτίζεται ακόμα από στατικό ποδήλατο που βοηθάει σημαντικά σε ηλικιωμένους με νόσο Parkinson στην κινητική τους λειτουργικότητα, μακρύ διασκελισμό, κινητοποίηση αρθρώσεων, ελαστικότητα μυϊκών ινών αλλά χρησιμοποιείται ακόμα και από περηπατητικούς ηλικιωμένους για την ενδυνάμωση κάτω άκρων και μερικές φορές για ψυχολογική υποστήριξη. Για τις μυϊκές- συνδεμικές κακώσεις της ωμικής ζώνης βασικό ρόλο έχουν για την αποκατάστασή της ο τροχός και η τροχαλία ώμου.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
20
ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΟΥΣ ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΑΙΜΙΑΣ ΠΟΤΕ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Σε συνεργασία με τον Παιδίατρο ΔΟΥΛΓΕΡΗ ΚΥΡΙΑΚΟ (Αποφ. Α. Π. Θ.) Κουμουνδούρου & Ερμού, Τηλ.: 2421110094, 6948307235
Η
Αρτηριορολαιμία είναι μία συχνή κληρονοΣύμφωνα με τις τρέχουσες μική νόσος (1 στα 500 παιδιά) και σκλήρυνκατευθυντήριες οδηγίες για τη κληρονομείται με τον αυτοσωματιση είναι διάγνωση των δυσλιπιδαιμιών κό επικρατούντα τρόπο. Τα συνήθη το συχνόστα παιδιά συστήνεται: τερο αίτιο επίπεδα LDL στη νόσο αυτή είναι νοσηρότη>200 mg/dl και της ολικής χολη• Καθολικός έλεγχος όλων των παι- στερόλης >300 mg/dl. Οι ασθενείς τας στο δυτικό κόσμο και όπως διών με εξετάσεις αίματος για χολη- έχουν τυπικά φυσιολογικά τριγλυείναι γνωστό οι αθηρωματικές βλάστερίνη στην ηλικία των 9-11 ετών και κερίδια και HDL. βες των αγγείων αρχίζουν ήδη από επανέλεγχος στην ηλικία 17-21 ετών. την παιδική ηλικία. Οι βλάβες αυτές Αν ένας από τους δύο γονείς αφορούν συχνότερα τα στεφανιπάσχει από Οικογενή Υπερχοληστε• Έλεγχος με πλήρες λιπιδαιμικό ρολαιμία υπάρχει 50% πιθανότητα αία αγγεία αλλά και την αορτή, τα προφίλ στην ηλικία των 2 ετών σε παι- το κάθε παιδί να την κληρονομήσει. αγγεία του εγκεφάλου, τα αγγεία διά με θετικό οικογενειακό ιστορικό Οι γονείς που πάσχουν θα πρέπει να των κάτω άκρων και τις καρωτίδυσλιπιδαιμίας ή πρώιμης στεφανιαί- προγραμματίζουν έγκαιρα τον έλεγδες. Είναι λοιπόν πολύ σημαντιας νόσου ή σε παιδιά με άλλους παρά- χο των παιδιών. κό οι τιμές της χοληστερόλης των γοντες ή καταστάσεις κινδύνου. παιδιών να βρίσκονται εντός των Τα άτομα με ετερόζυγη οικογεφυσιολογικών ορίων. νή υπερχοληστερολαιμία βρίσκονται Τα βασικά λιπίδια του πλάσμασε αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάτος είναι η Χοληστερόλη και τα Τρισουν πρώιμα στη ζωή τους καρδιαγλυκερίδια. Επειδή τα λιπίδια είναι αδι- ρόλης από τα αγγεία προς το ήπαρ όπου κά ή εγκεφαλικά επεισόδια. Οι άνδρες άλυτα στο πλάσμα, μεταφέρονται εντός αυτή μεταβολίζεται. χωρίς θεραπεία έχουν 50% πιθανότητα των αγγείων ενωμένα με πρωτεΐνες, τις Οι πρωτοπαθείς δυσλιπιδαιμίες των να εμφανίσουν καρδιακό επεισόδιο έως λιποπρωτείνες. παιδιών είναι γενετικά νοσήματα που την ηλικία των 50 ετών, ενώ αντίστοιχα Η LDL λιποπρωτείνη (low density προκαλούν αύξηση του καρδιαγγειακού οι γυναίκες έως την ηλικία των 60 ετών. lipoprotein), γνωστή και ως «κακή χολη- κινδύνου ήδη από την παιδική ηλικία. Η στερίνη», προκαλεί αθηρωματικές πλάκες βαρύτητά με την οποία εκδηλώνονται στα αγγεία γιατί λόγω μεγέθους μπορεί εξαρτάται εκτός από τα γονίδια και από ΕΛΕΓΧΟΣ ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗΣ να εισέλθει και να παραμείνει στο αγγει- την διατροφή και τη φυσική δραστηριΣΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ 2 ΕΤΩΝ ακό τοίχωμα. H HDL λιποπρωτείνη (high ότητα του παιδιού. Από αυτές η πολυdensity lipoprotein), γνωστή και ως «καλή γονιδιακή υπερχοληστερολαιμία είναι η Αν υπάρχει Θετικό Οικογενειακό χοληστερίνη», είναι αντιαθηρογόνος, γιατί συχνότερη (1 στα 100 παιδιά). Ιστορικό : Εγκεφαλικό επεισόδιο, επιτελεί ανάστροφη μεταφορά χοληστεΗ ετερόζυγη οικογενής υπερχοληστε- έμφραγμα, στεφανιαία νόσος σε ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
βιολογικό γονέα, παππού, γιαγιά, θείο ή θεία <55 ετών για άνδρες ή < 65 ετών για γυναίκες. Βιολογικοί γονείς με ολική χοληστερόλη > 240 mg/dl ή με γνωστή δυσλιπιδαιμία. Αν υπάρχουν στο παιδί παράγοντες κινδύνου όπως: Υπέρταση που χρήζει φαρμακευτικής αγωγής (ΑΠ≥99η ΕΘ + 5 mmHg), ΔΜΣ (BMI) ≥97η ΕΘ, HDL-C < 40 mg/dl Αν συνυπάρχουν άλλες καταστάσεις κινδύνου : Ομόζυγη οικογενής υπερχολη-
στερολαιμία, Σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι και ΙΙ, Χρόνια νεφρική νόσος, Νόσος Kawasaki με στεφανιαία ανευρύσματα, Ετερόζυγη οικογενής υπερχοληστερολαιμία, Χρόνιες φλεγμονώδεις νόσοι (ΣΕΛ, Νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα) Έλεγχος λιπιδίων πρέπει να γίνεται σε όλα τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά ανεξάρτητα από το οικογενειακό ιστορικό ή την ύπαρξη παραγόντων κινδύνου. Τα παιδιά αυτά πρέπει να ελέγχονται και
21
για άλλα σημεία μεταβολικού συνδρόμου. Το σημαντικότερο μέτρο για την αντιμετώπιση της αυξημένης χοληστερίνης στα παιδιά είναι η σωστή διαιτητική αγωγή (σε συνεργασία με διαιτολόγο) και η άθληση. Αν μετά από τουλάχιστον 12 μήνες προσπάθειας με διαιτολόγιο και άσκηση η LDL παραμένει σε παθολογικά επίπεδα (LDL >160 - 190 mg /dl με θετικό οικογενειακό ιστορικό) χορηγείται φαρμακευτική αγωγή (στατίνες).
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
22 Φροντίδα μωρού: Φροντίζοντας τα δόντια και τα ούλα του μωρού μου
Τ
α μωρά συνήθως αναπτύσσουν τα πρώτα τους δόντια μεταξύ έξι μηνών και ενός έτους, έτσι με την εμφάνιση τους αρχίζει και η διαδικασία της φροντίδας τους. Αν και καλό θα ήταν να ξεκινάει από τη γέννηση τους. Για να έχει λοιπόν το παιδί σας μια ζωή με καλή στοματική υγεία, δημιουργήστε μια ρουτίνα προσεκτικής φροντίδας των ούλων και των δοντιών του.
Πώς καθαρίζονται τα ούλα του μωρού;
Για να διατηρήσετε υγιή τα ούλα του μωρού σας, σκουπίστε τα άνω και τα κάτω ούλα με ένα καθαρό, υγρό πανί ή με αποστειρωμένη γάζα, μετά από κάθε σίτιση. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν και οι οδοντόβουρτσες - δάχτυλα σιλικόνης, οι οποίες ταιριάζουν στα δάχτυλά σας και είναι σχεδιασμένες για τον καθαρισμό των ούλων του μωρού σας. Εάν το μωρό σας αντιδρά, μην απελπίζεστε, συνεχίστε να προσπαθείτε. Θα συνηθίσει και παράλληλα θα αρχίσει να αισθάνεται ότι τα ούλα του καθαρίζονται και δεν είναι και λίγα μωρά που τελικά το απολαμβάνουν.
Πώς φροντίζονται τα πρώτα δόντια του μωρού;
Μόλις εμφανιστούν τα πρώτα δόντια του μωρού σας, ήρθε η ώρα να αρχίσετε να χρησιμοποιείτε μια οδοντόβουρτσα και μια οδοντόπαστα. Δύο φορές την ημέρα, βουρτσίστε απαλά τα δόντια του μωρού σας με μια μαλακή οδοντόβουρτσα και μια οδοντόκρεμα χωρίς φθόριο. Υπάρχουν στο εμπόριο οδοντόβουρτσες οι οποίες έχουν ειδικό μέγεθος οι κεφαλές τους, για μικρά παιδιά των οποίων τα δόντια αναπτύσσονται ακόμα. Όταν δύο ή περισσότερα από τα δόντια του μωρού σας αγγίζουν το ένα το ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
άλλο, μπορείτε να αρχίσετε να χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα τακτικά. Το οδοντικό νήμα βοηθά στην απομάκρυνση των τροφών μεταξύ των δοντιών και κάτω από τα ούλα. Το βούρτσισμα είναι σημαντικό επειδή τα μωρά μπορούν να αναπτύξουν την λεγόμενη παιδική τερηδόνα ακριβώς όπως οι ενήλικες. Στα πρώτα στάδια, η παιδική τερηδόνα εμφανίζεται ως λευκές κηλίδες στα δόντια. Καθώς αυτή αυξάνεται, μπορεί να δείτε μαύρες ή καφέ κηλίδες στα δόντια του μωρού σας. Η κακή αναπνοή μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη ότι το μωρό σας έχει τερηδόνα. Ακόμα κι αν τα δόντια του μωρού σας τελικά πέσουν και να αντικατασταθούν από μόνιμα δόντια, είναι ακόμα σημαντικό να αναζητήσετε οδοντιατρική περίθαλψη για την τερηδόνα. Τα δόντια βοηθούν το μωρό σας να μασήσει και να μιλήσει, καθώς δημιουργούν επίσης το χώρο στο στόμα για τα μόνιμα δόντια, οπότε αν τα δόντια του μωρού χαθούν πολύ νωρίς λόγω αποσύνθεσης, τα μόνιμα δόντια μπορεί να εμφανιστούν στραβά ή με διάφορα άλλα προβλήματα.
Εάν η πλάκα συσσωρεύεται στο στόμα του μωρού σας, μπορεί να εμφανίσει την ασθένεια των ούλων. Όταν καθαρίζετε το στόμα του μωρού σας, ελέγξτε τα ούλα για σημάδια αυτής της πάθησης. Κόκκινα, διογκωμένα ούλα είναι ένα σημάδι της ασθένειας των ούλων. Οι αιμορραγίες των ούλων των μωρών είναι άλλο ένα σημάδι της νόσου των ούλων καθώς και η αιμορραγία μετά το βούρτσισμα. Η πάθηση αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί με καλό και τακτικό καθαρισμό των ούλων και των δοντιών και επαγγελματικά οδοντιατρικά καθαριστικά. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, ίσως χρειαστούν πιο επεμβατικές θεραπείες, όπως βαθύς καθαρισμός ή χειρουργική επέμβαση. Για να διατηρήσετε υγιή τα ούλα και τα δόντια του μωρού σας, ξεκινήστε να ακολουθείτε μια ρουτίνα στοματικής υγιεινής αμέσως μετά τη γέννηση και φροντίστε να επισκεφτείτε με το μωρό σας τον παιδοδοντίατρο με το που εμφανιστεί το πρώτο του δοντάκι. Πηγή: Mothersblog Team
ΧΡΟΝΙΑ ΦΛΕΒΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΚΙΡΣΟΙ ΕΥΡΥΑΓΓΕΙΕΣ
23
ΙΣΑΑΚ ΤΟΠΑΛΙΔΗΣ, ΙΑΤΡΟΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ Τ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΕΣΣΕΝ ΜΕΛΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ,ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΦΛΕΒΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΓΚΛΑΒΑΝΗ 44, ΤΗΛ.: 2421021000- 6937333873 facebook: Αγγειολογικό Ιατρείο Ισαάκ Τοπαλίδης
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΦΛΕΒΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ
Όταν χαλάσουν οι βαλβίδες επιστροφής των φλεβών, δηλ οι φλέβες είναι ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΣ , το αίμα δεν επιστρέφει στην καρδιά με την σωστή ταχύτητα άλλα λιμνάζει περισσότερο στα κάτω άκρα .Δημιουργούνται ΚΙΡΣΟΙ ΚΑΙ ΕΥΡΥΑΓΓΕΙΕΣ . Το πόδι πρήζεται ,αποκτά μελάχρωση και μπορεί να κάνει και ΑΤΟΝΟ ΕΛΚΟΣ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΙΡΣΟΙ
Κιρσοί είναι διατεταμένες φλέβες στο υποδόριο και στο βάθος, συνήθως στα κάτω άκρα. Η κίνηση του αίματος δεν γίνεται προς την σωστή κατεύθυνση (προς την καρδιά) αλλά έχουμε παλινδρόμηση (προς τα κάτω), με αποτέλεσμα το φλεβικό (με λιγότερο οξυγόνο )αίμα να λιμνάζει σε «ξεχειλωμένες» φλέβες οι οποίες φουσκώνουν και δείχνουν την τυπική εικόνα των κιρσών.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΥΡΥΑΓΓΕΙΕΣ
Οι ευρυαγγείες είναι διατεταμένες φλέβες του δέρματος μπλέ η ροζ-κόκκινες και δεν είναι επικίνδυνες για τον οργανισμό. Είναι αισθητικό πρόβλημα.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Κλινικά συνήθως φαίνονται οι κιρσοί. Όμως συχνά η ανεπάρκεια των φλεβών δεν φαίνεται γιατί αυτές βρίσκονται πιο βαθιά και βλέπουμε μόνο το πρήξιμο και νοιώθουμε τον πόνο. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνει ένας ειδικός ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΙΚΌΣ και ΦΛΕΒΟΛΟΓΙΚΟΣ έλεγχος με Έγχρωμο Υπερηχογράφημα ΤΡΙΠΛΕΞ των Αγγείων Κάτω Άκρων .Έτσι μπορούμε να δούμε τι ακριβώς υπάρχει . ΣΥ-
ΧΝΑ ΕΤΣΙ ΜΟΝΟ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΙΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ Η ΜΕΤΑΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ !!.ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΠΑΛΑΙΕΣ ΘΡΟΜΒΩΣΕΙΣ ΦΛΕΒΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΑΝΕΙ ΜΕΤΑΘΡΟΜΒΩΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΣΚΛΗΡΥΝΤΙΚΟ ΑΦΡΟ
Σήμερα έχουμε την δυνατότητα να παρέμβουμε τόσο στις αισθητικά σημαντικές ευρυαγγείες όσο και στους παθολογικά σημαντικούς κιρσούς και να κάνουμε θεραπεία ΧΩΡΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ. Η συστηματική εξάλειψη των ενδοδερμικών ευρυαγγειών και των υποδορίων κιρσών που ανεπαρκούν με έγχυση σκληρυντικής ουσίας σε μορφή αφρού.Έτσι προκαλούμε σκλήρυνση στο ενδοθήλιο των φλεβών που μετατρέπεται σε μια ινώδη χορδή.
Η θεραπεία γίνεται στο Ιατρείο, χωρίς νάρκωση , τοπικά. Παρασκευάζεται ο ΑΦΡΟΣ ΠΟΛΥΔΟΚΑΝΟΛΗΣ και τοποθετείται υπό καθοδήγηση υπερήχων μέσα στην παθολογική κιρσοειδή φλέβα.Με τη βοήθεια ενός ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΟΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΦΛΕΒΩΝ (VEINLITE) ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΕΡΗΧΟ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΙΣ ΦΛΕΒΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΑ ΒΑΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΣΚΛΗΡΥΝΤΙΚΟ ΑΦΡΟ!! Ο ασθενής φοράει μια ειδική κάλτσα για 24 ώρες και μπορεί να περπατήσει, να ταξιδέψει κλπ χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς. Μετά από 15 ημέρες έχουμε την επόμενη επίσκεψη. Ανάλογα με το πρόβλημα χρειάζονται 5-8 επισκέψεις. Είναι μια ΘΕΡΑΠΕΙΑ που χρειάζεται χρόνο , έχει όμως μόνιμα και άριστα αποτελέσματα χωρίς παρενέργειες. ΧΩΡΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ.
ΠΡΙΝ
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΣΚΛΗΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
24
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
Τι είναι η δυσλεξία;
25
Σε συνεργασία με τον Λογοθεραπευτή ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟ
Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στις μέρες μας είναι η δυσλεξία. Μπορείτε με λίγα λόγια να μας πείτε τι είναι η δυσλεξία;
O όρος δυσλεξία προέρχεται από το λατινικό lexus που σημαίνει ανάγνωση. Στις μέρες μας χρησιμοποιείται παγκοσμίως για να περιγράψει μια ειδική μαθησιακή δυσκολία, η οποία επηρεάζει σοβαρά την ανάγνωση και τη γραφή. Στην ανάγνωση παρουσιάζεται ως αδυναμία αποκωδικοποίησης του γραπτού συμβόλου, συνακόλουθα στη γραφή αδυναμία αναπαράστασης του εκάστοτε συμβόλου (γράμματος). Έτσι επηρεάζεται άμεσα η προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο, η σχέση του με τον κόσμο και τα πράγματα (πραγματολογική ικανότητα) αφού μένει πίσω γνωστικά αδυνατώντας να ακολουθήσει το πρόγραμμα του σχολείου. Βέβαια πρέπει εδώ να επισημανθεί η σπουδαιότητα της ανάπτυξης του προφορικού λόγου ο οποίος προηγείται του γραπτού. Τα δυσλεξικά παιδιά παρουσιάζουν προβλήματα και στον προφορικό λόγο τα οποία συνοψίζονται ως εξής: δυσκολία στη διατήρηση του θέματος, διατήρησης του διαλόγου, σειροθέτησης (πχ μέρες της εβδομάδας), φτωχό λεξιλόγιο. αντικαταστάσεις φωνημάτων με άλλα (πχ β αντί δ και αντίστροφα).
Πως μπορούν οι γονείς να
καταλάβουν αν το παιδί τους έχει δυσλεξία; Ποια τα συμπτώματα;
Ο γονείς, κατά την προσχολική ηλικία (προνήπια - νηπιαγωγείο) μπορούν να προσέξουν - πάντα σε συνεργασία με τον/την λογοθεραπευτή/τρια και τους νηπιαγωγούς την ανάπτυξη της κινητικής ωρίμανσης και ιδίως της λεπτής κινητικότητας, τον βαθμό προσανατολισμού του παιδιού, την δυνατότητα σειροθέτησης και ομαδοποίησης αντικειμένων, την αντίληψη χωροχρονικών εννοιών, την πλευρίωση (η οποία μπορεί να μην έχει εγκατασταθεί), την ανάπτυξη λεξιλογίου και τη σωστή χρήση των φωνημάτων της γλώσσας. Δεν πρέπει όμως να βγάζουν βιαστικά συμπεράσματα αλλά πάντα να απευθύνονται στον λογοθεραπευτή και στον παιδοψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο για ασφαλή αξιολόγηση της λειτουργικότητας του παιδιού.
Πως μπορούν να διαγνωστούν;
Η διάγνωση της δυσλεξίας γίνεται πάντα με την είσοδο του παιδιού στην πρώτη τάξη του δημοτικού από τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες (ΚΕΔΔΥ).
Πως αντιμετωπίζεται;
Η αντιμετώπιση της δυσλεξίας απαιτεί στενή συνεργασία μεταξύ των ειδικών που θα απαρτίσουν την ομάδα εργασίας, η οποία αποτελεί-
ται από τον λογοθεραπευτή, τον ειδικό παιδαγωγό, τον εργοθεραπευτή και τον παιδοψυχολόγο. ο λογοθεραπευτής πρέπει να εργαστεί πάνω στα προβλήματα του προφορικού λόγου (γίνεται λόγος παραπάνω) καθώς και στα προβλήματα αποκωδικοποίησης του γραπτού συμβόλου (ανάγνωση) και της γραπτής αναπαράστασής του (γραφή). Σε πολλές περιπτώσεις ο μαθητής/τρια απαλλάσσεται από την γραπτή εξέταση και αυτή γίνεται μόνο προφορικά. Εδώ γίνεται εύκολα αντιληπτή η σημασία της σωστής ανάπτυξης του προφορικού λόγου.
Πως η δυσλεξία επηρεάζει τη μαθητική ζωή ενός παιδιού;
Η μαθητική ζωή του παιδιού επηρεάζεται άμεσα, ιδίως σε περιπτώσεις όπου δεν έχει γίνει έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση. έτσι τα συνηθέστερα προβλήματα είναι άρνηση του παιδιού για το σχολείο, χαμηλή αυτοεκτίμηση, παιδική κατάθλιψη. Γίνεται έτσι εύκολα αντιληπτή η σπουδαιότητα της έγκαιρης και αποτελεσματικής θεραπευτικής παρέμβασης. Οι γονείς δεν πρέπει να βγάζουν βιαστικά συμπεράσματα, ούτε και να υποτιμούν κάποιες δυσκολίες που ίσως παρατηρήσουν στο παιδί τους, αλλά πάντα να απευθύνονται στους ειδικούς για να έχουν σίγουρη και έγκαιρη εκτίμηση - διάγνωση ώστε να βοηθήσουν το παιδί τους. ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
3ης Σεπτεμβρίου 59, Τ.Κ. 10433
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ
29
Σε συνεργασία με την Ιατρό Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης, Επιστημονική Υπεύθυνη Κ.Α.Α. «Κεντάυρου» και ΕΛΕΠΑΠ Βόλου, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ ΣΤΥΛΙΑΝΗ
Σ
τη σύγχρονη εποχή συχνά ασθενείς προσφεύγουν σε χειρουργική αποκατάσταση εκφυλιστικών παθήσεων ισχίου ή γόνατος λόγω οστεοαρθρίτιδας. Επιπρόσθετα, συνήθεις είναι μείζουσες χειρουργικές επεμβάσεις μετά από κατάγματα, ακρωτηριασμούς ή επεμβάσεις σπονδυλικής στήλης: σπονδυλοδεσία, πεταλεκτομή. Στις περιπτώσεις αυτές είναι άκρως βοηθητική η μετεγχειρητική κλειστή νοσηλεία του ασθενούς σε κέντρο αποκατάστασης, η οποία στην Ελλάδα δικαιολογείται από τον ΕΟΠΥΥ. Στόχος της μετεγχειρητικής παρακολούθησης σε ένα σύγχρονο κέντρο αποκατάστασης, όπως είναι “ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ”, είναι η άμεση και η ασφαλής κινητοποίηση υπό συνεχή ιατρική επίβλεψη. Ελέγχεται καθημερινά το χειρουργικό τραύμα. Ο ασθενής προφυλλάσσεται από λοιμώξεις αναπνευστικού/ ουροποιητικού. Λαμβάνεται υπόψη η συννοσηρότητα του ασθενούς από αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη κ.α. Δίνεται έμφαση στη διαχείριση του άλγους και του οιδήματος του χειρουργημένου άκρου, με ειδικές τεχνικές, όπως λεμφική μάλαξη. Είναι δυνατό και οι γειτονικές αρθρώσεις του γόνατος ή του ισχίου να εμφανίζουν επίσης πόνο. Η προσθήκη πρόσθετου μέλους απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και προετοιμασία. Επομένως, είναι απαραίτητο ανάλογα με το είδος της χειρουργικής επέμβασης και σε επικοινωνία με το χειρουργό, να διαμορφώνεται εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης διαφορε-
τικό για κάθε ασθενή βασισμένο σε διεθνή, αναγνωρισμένα, θεραπευτικά πρωτόκολλα. Στο πρόγραμμα λαμβάνονται υπόψη και οι προτιμήσεις του ασθενούς, οι ανάγκες του, η καθημερινότητά του , ο προηγούμενος τρόπος ζωής και το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας του προεγχειρητικά. Αξίζει να σημειωθεί πως σε μεγάλα κέντρα του εξωτερικού η παρακολούθηση από φυσίατρο ξεκινάει προεγχειρητικά σε προγραμματισμένες επεμβάσεις και στοχεύει στην ενδυνάμωση της περιοχής που πρόκειται να χειρουργηθεί, ώστε να υπάρχει ικανοποιητική μυική μάζα και βελτίωση της αναπνευστικής και καρδιαγγειακής λειτουργίας. Η παρακολούθηση του ασθενούς σε ένα κέντρο αποκατάστασης από ομάδα ειδικών περιλαμβάνει την άμεση κινητοποίηση και την ενδυνάμωση μυικών ομάδων που έχουν τραυματισθεί στην περιοχή του χειρουργείου ή έχουν αδυνατίσει λόγω μειωμένης κινητοποίησης προεγχειρητικά λόγω άλγους. Δίνονται αναλυτικά οδηγίες για τη στάση σε κρεβάτι, σε καθιστή θέση και κατά την κινητοποίηση, λαμβάνοντας όλες τις απαραίτητες προφύλαξεις ανάλογα με το είδος επέμβασης. Όπου κρίνεται απαραίτητη, προτείνεται χρήση ορθοπαιδικών βοηθημάτων. Βοηθητική είναι η διαιτολογική και η ψυχολογική υποστήριξη υπό τη συνεχή επίβλεψη και τις οδηγίες του φυσιάτρου. Κάποιες φορές στο θεραπευτικό πρόγραμμα εντάσσεται και εργοθεραπεία, όταν απαιτείται εκπαίδευση μεταφορών, βελτίωση λειτουργικότητας και λεπτών δεξιοτήτων, αυτο-
εξυπηρέτησης. Μετά την κοπή ραμμάτων και τη σύγκλειση του χειρουργικού τραύματος συστήνεται έναρξη υδροθεραπείας. Η άνωση και η άσκηση σε θεραπευτική πισίνα υπό την καθοδήγηση εξειδικευμένου θεραπευτή επιτρέπει ενδυνάμωση μεγάλων μυικών ομάδων, βελτίωση καρδιαγγειακού fitness, μυοχάλαση, αυξάνει το αίσθημα ευεξίας και την αναλγησία. Εντός του νερού, ο ασθενής δύναται να φορτίσει αρθρώσεις με ασφάλεια, ακόμη κι όταν εκτός νερού υπάρχουν περιορισμοί. Οι ασθενείς μετά τη σύγκλειση του χειρουργικού τραύματος και την επίτευξη της δυνατότητας να μπορούν να αυτοεξυπηρετούνται με ασφάλεια εντός οικίας, δύναται να συνεχίσουν το πρόγραμμα αποκατάστασης και αποθεραπείας ως εξωτερικοί. Δηλαδή να προσέρχονται στο κέντρο αποκατάστασης για τη θεραπεία και κατόπιν να επιστρέφουν στο χώρο τους. Πιο ήπιες παθήσεις, όπως χειρουργικές επεμβάσεις ωμικής ζώνης, αθλητικές κακώσεις, ρήξη μηνίσκου, τενοντίτιδα, επικονδυλίτιδα, αποφυσιίτιδα αχίλλειου τένοντα, οστεοπόρωση, σκολίωση αντιμετωπίζονται στο τμήμα ανοιχτής νοσηλείας υπό συνεχή ιατρική παρακολούθηση και με τη χρήση σύγχρονων μηχανημάτων. Στόχος του φυσιάτρου και της ομάδας αποκατάστασης είναι η επίτευξη της μέγιστης λειτουργικότητας του ασθενούς, ώστε να επανέλθει σε καθημερινή δραστηριότητα στον ταχύτερο δυνατό χρόνο, με ασφάλεια σε συνεννόηση και συνεργασία με το θεράποντα χειρουργό. ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
30
ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ
• Αλλεργία στη σκόνη
Εκείνα που ευθύνονται για την αλλεργία στη σκόνη είναι τα ακάρεα, τα οποία βρίσκονται συνήθως στα στρώματα των κρεβατιών, στους καναπέδες και γενικά σε οποιαδήποτε χνουδωτή επιφάνεια. Τα ακάρεα τρέφονται με νεκρά κύτταρα του δέρματός μας. Επομένως, το πρώτο που πρέπει να κάνει κάποιος που έχει τέτοιου είδους αλλεργία είναι να αερίζει καλά το σπίτι και να αφήνει τον ήλιο να περνά μέσα. Επίσης, καλό είναι το καθάρισμα να γίνεται μόνο με ηλεκτρική σκούπα ή σφουγγάρισμα. Εκτός αυτών, συνίσταται η αφαίρεση χαλιών, μοκετών κλπ που ευνοούν την ανάπτυξη των ακάρεων, η χρήση καλυμμάτων αδιαπέραστων στη σκόνη για τους καναπέδες και τα κρεβάτια, καθώς και η αντικατάσταση των στρωμάτων, των πουπουλένιων μαξιλαριών και των μάλλινων κουβερτών με αντίστοιχα από συνθετικό υλικό. Προσοχή στα χνουδωτά παιχνίδια των παιδιών και στα κατοικίδια, τα οποία μπορεί να εντείνουν το πρόβλημα.
• Αλλεργία στη γύρη
Εμφανίζεται κυρίως την άνοιξη που είναι η εποχή της ανθοφορίας, διότι η γύρη αφθονεί στην ατμόσφαιρα αυτή την περίοδο του έτους. Αν είστε κι εσείς ένα από τα άτομα που υποφέρουν από τέτοιο τύπο αλλεργίας, τότε θα πρέπει να αποφεύγετε τις επισκέψεις στην εξοχή όταν τα συμπτώματα βρίσκονται σε έξαρση, καθώς και οποιαδήποτε ενασχόληση γίνεται σε ανοιχτούς υπαίθριους χώρους. Επιπλέον, κρατείστε κλειστά τα παράθυρα του σπιτιού τις ζεστές ημέρες, ιδίως κατά τις βραδινές έως ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
τις πρώτες πρωινές ώρες. Ωστόσο, η γύρη κολλά στα μαλλιά και στα ρούχα, γι’ αυτό λούστε τα μαλλιά σας προτού κοιμηθείτε και αφήστε τα ρούχα σας εκτός του υπνοδωματίου.
• Αλλεργία στους μύκητες
Μεγάλο μέρος των αλλεργιών του αναπνευστικού συστήματος οφείλονται στους μύκητες που αναπτύσσονται στα υγρά και σκιερά σημεία των σπιτιών και των χώρων εργασίας. Γι’ αυτό, αερίστε καλά το σπίτι σας και εντοπίστε τα σημεία στα οποία αναπτύσσονται οι μύκητες και καθαρίστε τα καλά τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Επιπλέον, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην αποθήκευση των τροφίμων-ιδίως των φρούτων που χαλάνε εύκολα- και να αποφεύγετε όσο γίνεται τις τροφές στις οποίες συνυπάρχουν μύκητες, όπως μανιτάρια, κάποια είδη τυριών κλπ. Τέ-
λος, αποφύγετε τις επισκέψεις σε δάση και εξοχικούς χώρους στους οποίους μπορεί να αναπτύσσονται μύκητες (π.χ. μανιτάρια), κυρίως τους φθινοπωρινούς μήνες.
• Αλλεργία στο τρίχωμα των ζώων
Εάν πάσχετε από τέτοιου είδους αλλεργία προφανώς και δεν πρέπει να έχετε κάποιο κατοικίδιο. Θα πρέπει να αποφεύγετε οποιαδήποτε επαφή με τα ζώα που είναι υπεύθυνα για την αλλεργία σας –στα μέσα μεταφοράς για παράδειγμα-, αλλά και με άλλα ζώα ή άτομα που έρχονται σε επαφή με αυτά. Επίσης, εάν έρθετε σε επαφή με κάποιο ζώο θα πρέπει να αλλάξετε τα ρούχα σας εκτός του υπνοδωματίου που κοιμάστε και να λούσετε τα μαλλιά σας. Τέλος, σκόπιμο είναι να απομακρύνετε οποιοδήποτε αντικείμενο είναι φτιαγμένο από τρίχες ζώου.
Φυσικά αντικαταθλιπτικά
31
Σε συνεργασία με την Διαιτολόγο-Διατροφολόγο Μέλος της Ένωσης Διαιτολόγων Διατροφολόγων Ελλάδος Υπέυθυνη Διαιτολογικού Τμήματος Ψυχιατρικής Κλινικής Άγιος Νικήτας ΜΟΡΦΟΓΙΑΝΝΗ ΣΤΕΛΛΑ stellamorfogianni@gmail.com Παναγούλη 66, Τηλ.: 2410 538866
Η
διατροφή μας μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που σκεπτόμαστε κι αισθανόμαστε με τουλάχιστον δύο διαφορετικούς τρόπους . Ένας είναι όταν διεγείρονται οι «χημικοί αγγελιοφόροι» του εγκεφάλου και δεύτερος τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα μας. Τι μπορεί όμως να μας φτιάξει την διάθεση;
γές φυλλικού οξέος.
1 . Το σωστό πρωινό
5 . Άπαχο κρέας
Ένα καλό πρωινό είναι το κλειδί για τη διατήρηση μιας καλής διάθεσης όλη την ημέρα . Αυτό το γεύμα θα πρέπει να περιλαμβάνει υδατάνθρακες ολικής άλεσης . Οι υδατάνθρακες ενισχύουν την παροχή της τρυπτοφάνης στον εγκέφαλο, η οποία με τη σειρά της ενισχύει την σύνθεση σεροτονίνης .
2 . Άφθονο νερό
Μια άλλη κοινή αιτία της ευερεθιστότητας αλλά και κόπωσης είναι η αφυδάτωση.
3 . Πράσινα φυλλώδη λαχανικά
Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι καλές πηγές φυλλικού οξέος. Η έλλειψή του έχει συνδεθεί με την κατάθλιψη σε ορισμένες μελέτες. Καταναλώνουμε τακτικά φυλλώδη πράσινα λαχανικά όπως σπανάκι, μαρούλι. Οι ξηροί καρποί (αμύγδαλα, καρύδια, κάσιους) και τα όσπρια είναι επίσης καλές πη-
4 . Ψάρια και καρύδια
Τα οφέλη των ωμέγα - 3 λιπαρών οξέων είναι ατελείωτα! Είναι καλά για την καρδιά και τις αρτηρίες μας. Τώρα οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι επηρεάζουν επίσης τις μεταβολικές οδούς στον εγκέφαλο και μπορεί να καταπολεμήσουν και την κατάθλιψη. Πηγές σε ω 3 λιπαρά οξέα είναι τα ψάρια και τα καρύδια.
Άπαχο κρέας, όπως κοτόπουλο, χοιρινό και βοδινό κρέας παρέχουν ένα αμινοξύ που ονομάζεται τυροσίνη. Η τυροσίνη αυξάνει τα επίπεδα της ντοπαμίνης και της νορεπινεφρίνης, (αγγελιοφόροι του εγκεφάλου) που βοηθούν στην εγρήγορση και την συγκέντρωση. Το κρέας παρέχει επίσης βιταμίνη Β12, η οποία καταπολεμά την αϋπνία και την κατάθλιψη.
6 . Μαύρη σοκολάτα
Παρέχει δύο χημικές ουσίες , η καφεΐνη και θεοβρωμίνη (επιδρά θετικά στο νευρικό σύστημα και βελτιώνει τη διάθεση). Όσο περισσότερο κακάο έχει η σοκολάτα τόσο περισσότερα τα οφέλη.
7. Ψητή πατάτα ή πουρές πατάτας
Η ψητή πατάτα ή ο πουρές πατάτας μπορεί να είναι μια γρήγορη λύση για να απογειώσουμε διάθεσή μας γιατί προκαλεί την απε-
λευθέρωση της σεροτονίνης στον εγκέφαλό . Τα τηγανητά πατατάκια δεν έχουν το ίδιο αποτέλεσμα, λόγω του λίπους που περιέχουν.
8 . Θαλασσινά
Θαλασσινά, όπως στρείδια, σαρδέλες, μύδια, καβούρια και τα ψάρια προάγουν τη βελτίωση της διάθεσης λόγω του σεληνίου που περιέχουν. Το σελήνιο έχει αποδειχθεί ότι έχει αντικαταθλιπτική δράση. Καλές πηγές σεληνίου είναι οι ξηροί καρποί, τα όσπρια και τα δημητριακά ολικής αλέσεως.
9. Μανιτάρια
Αυτοί οι μύκητες περιέχουν βιταμίνη D, η οποία είναι ένα ζωτικής σημασίας συστατικό για τη βελτίωση της ψυχικής και φυσικής κατάστασης.
10. Πορτοκάλια
Είναι πλούσια σε βιταμίνη Β6 και φυλλικό οξύ. Στοιχεία των οποίων η ανεπάρκεια συνδέεται με την εμφάνιση της κατάθλιψης. Είναι αποδεδειγμένο ότι οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη έχουν έλλειψη αυτών των σημαντικών στοιχείων.
11. Κρόκος Κοζάνης
Ο κρόκος είναι ένα μπαχαρικό πολύ δημοφιλές και χρησιμοποιείται ευρέως στη μεσογειακή κουζίνα. Ήταν ένα παραδοσιακό περσικό φάρμακο που χρησιμοποιείται κατά της κατάθλιψης.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
32
Διαβητική νεφροπάθεια: Συμπτώματα & παράγοντες κινδύνου
Τι είναι η διαβητική νεφροπάθεια;
Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους νεφρούς. Η εν λόγω βλάβη ονομάζεται διαβητική νευροπάθεια και μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια. Όταν τα σπειράματα, που αποτελούν το λειτουργικό φίλτρο του νεφρού, υποστούν βλάβη, οι ουσίες που θα έπρεπε να ανακυκλωθούν και να περάσουν στο αίμα περνούν στα ούρα, ενώ ορισμένες άχρηστες ουσίες περνούν στο αίμα. Μια κατηγορία ουσιών που πρέπει να ανακυκλωθούν είναι οι πρωτεΐνες. Όταν αυτό δεν συμβαίνει και οι νεφροί επιτρέπουν την απέκκριση πρωτεϊνών στα ούρα, αυτό είναι σημείο ότι οι νεφροί έχουν υποστεί βλάβη.
Έλεγχος της σωστής λειτουργίας των νεφρών
Πρέπει να ελέγχετε τη λειτουργία των νεφρών σας τακτικά. Εάν έχετε διαβήτη πάνω από 5 χρόνια θα πρέπει να υποβάλλεστε στη δοκιμασία ανίχνευσης της μικρολευκωματινουρίας σε ετήσια βάση. Εάν η διάγνωση του διαβήτη έγινε σε πολύ νεαρή ηλικία, πρέπει να αρχίσετε τον ετήσιο έλεγχό σας μετά την ενηλικίωσή σας. Εάν περάσουν 10 χρόνια χωρίς να διαπιστωθεί μικρολευκωματινουρία, είναι πολύ πιθανό να μην αναπτυχθεί νεφροπάθεια.
Συμπτώματα κινδύνου της διαβητικής νεφροπάθειας
Είναι δυνατόν κάποιος να έχει βλάβη στα νεφρά του και να μην το γνωρίζει, αφού συχνά δεν εμφανίζονται συμπτώματα διαβητικής νεφροπάθειας παρά μόνο όταν πια τα νεφρά καταστραφούν τελείως. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια συμπτώματα που εμφανίζονται από την αρχή ;: – Πρωτεΐνες στα ούρα ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
Αντιμετώπιση της νεφροπάθειας
– Υψηλή πίεση – Μείωση της λειτουργίας των νεφρών – Τρεμούλιασμα και κράμπες στα πόδια – Συχνοουρία, ιδίως κατά τη διάρκεια της νύχτας – Μικρότερη ανάγκη για ινσουλίνη ή χάπια για το διαβήτη – Ναυτία και τάση για εμετό – Αδυναμία, ωχρή όψη και αναιμία
Παράγοντες κινδύνου της διαβητικής νεφροπάθειας
– Κάπνισμα – Υψηλή πίεση – Υπεργλυκαιμία (υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα) – Οικογενειακό ιστορικό διαβητικής νεφροπάθειας
Πρόληψη της νεφροπάθειας
Το πρώτο βήμα για την πρόληψη της νεφροπάθειας είναι να διατηρείτε τα επίπεδα της γλυκόζης του αίματός σας όσο το δυνατόν πλησιέστερα στα φυσιολογικά. Σήμερα υπάρχουν πολύ ισχυρές ενδείξεις πως η ανταμοιβή για την επίτευξη καλού ελέγχου της γλυκόζης αίματος από την εμφάνιση του διαβήτη και μετέπειτα είναι η κατακόρυφη μείωση των επιπλοκών. Επίσης, η προσπάθεια για μείωση της αυξημένης αρτηριακής πίεσης είναι απαραίτητη προκειμένου να αποφευχθεί η νεφροπάθεια.
Εάν διαπιστωθεί μικρολευκωματινουρία, πρέπει να υπερδιπλασιάσετε τις προσπάθειές σας όσον αφορά στη διατήρηση σχεδόν φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σας και στην αποκατάσταση της φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης. Εάν έχετε επίμονη μικρολευκωματινουρία, δηλαδή επί αρκετούς μήνες, πρέπει να τρώτε λιγότερες πρωτεΐνες. Είναι πολύ δύσκολο να σχεδιάσει κάποιος μια δίαιτα με τόσο περιορισμένη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Συμβουλευτείτε για τον σκοπό αυτό διαιτολόγο ή διατροφολόγο.
Εξέλιξη της νεφροπάθειας
Στους περισσότερους ανθρώπους με μικρολευκωματινουρία, ύστερα από 10 ή περισσότερα χρόνια με διαβήτη, η ποσότητα των πρωτεϊνών που αποβάλλεται με τα ούρα αυξάνεται. Αυτό ονομάζεται πρωτεϊνουρία ή μακρολευκωματινουρία και είναι σημείο νεφρικής ανεπάρκειας. Όταν οι νεφροί δεν λειτουργούν φυσιολογικά, το σώμα κατακρατεί το επιπλέον αλάτι και νερό, με αποτέλεσμα την αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε παθολογικά επίπεδα (υπέρταση). Επίσης, συσσωρεύονται στο αίμα άχρηστες ουσίες, οι οποίες επιδρούν δυσμενώς σε όλα τα συστήματα του οργανισμού. Σημαντική φροντίδα, λοιπόν, για σας αποτελεί η πρόληψη της νεφρικής ανεπάρκειας. Η διερεύνηση της μικρολευκωματινουρίας είναι απαραίτητη για τα άτομα με διαβήτη, δεδομένου ότι η ύπαρξή της αποκαλύπτει την έναρξη της διαβητικής νεφροπάθειας σε πρώιμο, λειτουργικό και αναστρέψιμο στάδιο. Πηγή: Πανελλήνια Ένωση Αγώνος κατά του Νεανικού Διαβήτη (ΠΕΑΝΔ)
33 ΄΄Ακουστικά βαρηκοίας στην τρίτη ηλικία΄΄ Ο
ι άνθρωποι ηλικίας 69 και πάνω, δηλαδή γεννημένοι πριν το 1950, είναι ίσως η πιο αδικημένη γενιά σήμερα. Στον βωμό της κρίσης έχασαν συντάξεις, περιουσίες, ποιότητα ζωής, στερούνται πολλών βασικών, και καλούνται να υποστηρίξουν πρώτα την οικογένεια και μετά τον εαυτό τους. Φυσικά, δεν εξαιρείται και η ακοή τους από τις περικοπές, μιας και δυσκολεύονται πλέον να εφαρμόσουν έστω κι ένα οικονομικό ακουστικό βαρηκοίας, αφού οι ‘’υποχρεώσεις’’ δεν τους το επιτρέπουν. Η χειρότερη δικαιολογία όλων, είναι το μειωμένο επιθυμητό προσδόκιμο ζωής, μιας κι έχουν κουραστεί από τον καθημερινό μαραθώνιο. Η φράση ‘’πόσο θα ζήσω ακόμη’’ ακούγεται σαν εφιάλτης σε όλους μας. Και μόνο η παραδοχή της φράσης από έναν ηλικιωμένο άνθρωπο θα έπρεπε να μας κάνει όλους να αναρωτηθούμε πολύ σοβαρά πως μπορούμε να εξαφανίσουμε αυτή την σκέψη. Ο αντίκτυπος της βαρηκοίας στο συγγενικό και στενό οικογενειακό περιβάλλον είναι μεγάλος για όλους. Οι σύζυγοι κουράζονται , χάνουν την υπομονή τους και καταλήγουν σε καθημερινές
Χολέβας Κωνσταντίνος, Ακοοπροθετιστής Απόφοιτος ΦΥΕ, Τεχνολογία δικτύων
συγκρούσεις με τους παθόντες συντρόφους τους. Τα παιδιά αποφεύγουν τις συναντήσεις με τους παθόντες γονείς τους, δεν έχουν –δικαιολογημένα- την υπομονή να χειριστούν την κατάσταση. Τα εγγόνια απλά δέχονται την προβολή λανθασμένων στερεοτύπων και εικόνων ενός παππού, ή μιας γιαγιάς, η οποία δεν ακούει, δεν υπάρχει λύση γι’αυτό, και κάθεται στην γωνία χωρίς να μιλάει σε κανέναν, και χωρίς κανείς να της απευθύνει το λόγο. Πρέπει να προβάλουμε τη θετική εικόνα της ενεργού γήρανσης σε αντίθεση με το παθολογικό γήρας ώστε να αλλάξουμε τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις απέναντι στα μεγαλύτερα άτομα. Πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε για
τα θέματα που απασχολούν τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και λειτουργούμε ως ομάδα πίεσης ώστε να εφαρμοστούν πολιτικές που υπερασπίζονται τα συμφέροντα των μεγαλύτερων ατόμων στην Ελλάδα.Το αντίκτυπο της μη αντιμετώπισης της βαρηκοίας στην Τρίτη ηλικία είναι βαθύτατα κοινωνικό, ψυχολογικό και με βάση τις τελευταίες έγκυρες έρευνες και νευρολογικό. Η δημογραφική πραγματικότητα θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται σαν ευκαιρία, η οποία χρειάζεται μια νέα εκτίμηση και προσαρμογή αρκετών οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών στον τρόπο σκέψης μας. Οι ηλικιωμένοι είναι ο εαυτός μας στο μέλλον. Τα τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικές πρόοδοι στην πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία. Έχουν αυξηθεί σημαντικά οι γνώσεις μας για τους προδιαθεσικούς παράγοντες, γεγονός που επιτρέπει σε σημαντικό βαθμό την πρόληψή της. Η διάγνωση σε πρώιμα στάδια είναι εφικτή, ώστε να επιτρέπεται η εφαρμογή πολλαπλών παρεμβάσεων. Όλοι οι άνθρωποι δικαιούνται ποιότητα ζωής, κοινωνικές συναναστροφές, ψυχαγωγία και διασκέδαση. Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην Ακοή.
Ακουστικά βαρηκοίας
• Γνωριµία µε το ακουστικό µέσω δοκιµής σε καθηµερινά περιβάλλοντα • Εξατοµικευµένα προγράµµατα αποκατάστασης µε ακουστικά βαρηκοίας • Ρύθµιση και επισκευή όλων των τύπων και εταιριών ακουστικών βαρηκοίας • Γραπτή εγγύηση πραγµατικής αποκατάστασης • Επίσκεψη στο χώρο σας όταν δεν υπάρχει δυνατότητα µετακίνησης • Επιλογή µέσω των Phonak, Starkey, Unitron Vista • ∆εκτά όλα τα ταµεία • Ευέλικτα χρηµατοδοτικά προγράµµατα
Κέντρο Ακοής Βόλου EARplus Σπ.Σπυρίδη 80 µε Τ.Οικονοµάκη
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
34
Ωχροπάθειες και χειρουργική της ωχράς κηλίδας, σε απλές ερωτήσεις και απαντήσεις Γράφει ο
Αντώνιος Πίπης ΜD, FEBOphth, Χειρουργός οφθαλμίατρος Υπεύθυνος του τμήματος παθολογίας και χειρουργικής Ωχράς κηλιδας/αμφιβληστροειδούς του οφθαλμολογικού κέντρου IRIS στη Λάρισα. www.iris-eyecenter.gr
Ερώτηση: Σε συζητήσεις με ασθενείς που έχουν προβλήματα όρασης ακούμε συχνά τον όρο ¨ έχω ωχρά κηλίδα¨. Τι είδους πάθηση εννοούμε με αυτο; Απάντηση:
Ο σωστός όρος θα ήταν ¨εχω κάποια πάθηση στην ωχρά κηλίδα¨ ή ¨έχω ωχροπάθεια¨ καθώς η ωχρά κηλίδα (macula) ειναι ουσιαστικά ανατομικός όρος και αναφέρεται στην κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδούς μας (retina), δηλαδή του εγκεφάλου θα λέγαμε του οφθαλμού.
Η λειτουργία της είναι ιδιαίτερα πολύτιμη καθώς είναι υπεύθυνη για την κεντρική όραση μέγιστης ευκρίνειας χάρη στην οποία μπορουμε να διαβάζουμε και να βλέπουμε με λεπτομέρεια σε όποιο σημειο μιας εικόνας εστιάσουμε το βλέμα μας. Οι παθήσεις τώρα της ωχράς κηλίδας είναι δεκάδες και κάθε μια έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά καθώς και αντιμετώπιση.
ελάττωση της όρασης του, που μπορεί να τον δυσκολεύει στην ανάγνωση και την αναγνώριση προσώπων. Άλλες φορές παρατηρεί μία παραμόρφωση της εικόνας των αντικειμένων έως και ολική απώλεια της κεντρι-
Ερώτηση: Είναι επικίνδυνες αυτές οι παθήσεις; Πώς το καταλαβάινει ο ασθενής και πώς βάζει τη διάγνωση ο οφθαλμίατρος; Απάντηση:
Μια εικόνα του πίσω μέρους του ματιού μας όπου διακρινεται η ωχρά κηλίδα και ο αμφιβληστροειδής
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
Οι παθήσεις της ωχράς κηλίδας θεωρούνται ιδιαίτερα σοβαρές. Πρώτον λόγω της σοβαρής απώλειας όρασης που προκαλούν και η οποία φτάνει συχνά σε νομική τύφλωση και αναπηρία. Δεύτερον λόγω των δυσκολιών και περιπλοκότητας που παρουσιάζει η διάγνωση αλλά κυρίως η αντιμετώπισή τους. Ανάλογα το στάδιο και το είδος της ωχροπάθειας ο/η ασθενής ενδέχεται να αντιλαμβάνεται μια ασαφή
Το πως αντιλαμβάνεται τις αλλοιώσεις στην όρασή του ένας ασθενής με Ωχροπάθεια μπορεί να ποικίλει.
κής όρασης του (κεντρικό σκοτωμα). Συνήθως η απλή κλινική εξέταση στον οφθαλμίατρο αρκεί για να βάλει την υποψία της πάθησης. Για την οριστική διάγνωση όμως και κυρίως ταυτοποίηση του είδους και του σταδίου της ωχροπάθειας που είναι απαραί-
τητα για την επιλογή και εφαρμογή της θεραπείας απαιτούνται πιο ειδικές εξετάσεις με τη βοήθεια υπερσύγχρονου εξοπλισμού. Έτσι είναι απαραίτητη η οπτική τομογραφία υψηλής ανάλυσης (HD-OCT) ή/και η αγγειογραφία (ψηφιακή, αναίμακτη κλπ) καθώς και η εκτίμηση από τον ειδικό στην ωχρά οφθαλμίατρο.
Ερώτηση: Για εκείνους που έχουν κάποια νόσο της ωχράς κηλίδας υπάρχουν θεραπείες και ποιες είναι; Απάντηση:
Ανάλογα τη νόσο και το στάδιο της η θέραπεια μπορεί να συνίσταται από συντηρητική παρακολούθηση έως επείγον χειρουργείο και εδώ η εκτίμηση από ειδικό οφθαλμίατρο είναι ιδιαίτερα σημαντική. Σε κάποιες λίγες ωχροπάθειες πετυχαίνουμε βελτίωση απλά με τη χρήση κολλυρίων. Σε άλλες πιο συχνές όπως πχ η ηλικιακή εκφύληση της ωχράς κηλίδας ή το διαβητικό οίδημα της ωχράς γίνεται Laser ή συνήθως χρήση ειδικών φαρμάκων που εγχύονται στον οφθαλμό με τη μορφή ενέσεων ή εμφυτευμάτων, με καλά αποτελέσματα. Τέλος η χειρουργική της Ωχράς κηλίδας έχει γνωρίσει μία επανάσταση τα τελευταία χρόνια χάρη στην τελειοποίηση των χειρουργικών τεχνικών και της τεχνολογίας και αποτελεί για πολλές ωχροπάθειες την πλέον ενδεδειγμένη λυση.
ρουργικής τεχνικής γίνονται πλέον ατραυματικά και ανώδυνα μόνο με χρήση τοπικής αναισθησίας τα δε ποσοστα επιτυχίας (ανάλογα με το είδος της πάθησης) ξεπερνουν και το 95%.
Ερώτηση: Από ποιόν και πού γίνεται ενα τέτοιου είδους χειρουργείο ωχράς κηλίδας; Απάντηση:
Οι παθήσεις της ωχράς κηλίδας και του αμφιβληστροειδούς αποτελούν ενα πεδίο ιδιαίτερης εξειδίκευσης στην οφθαλμολογία. Η αντιμετώπιση των παθήσεων της ωχράς κηλίδας γίνεται από τον ειδικό στην ωχρά κηλίδα οφθαλμίατρο ο οποίος είναι σε θέση να επιλέξει και να εφαρμόσει την κατάλληλη, από τις προαναφερθείσες, μεθόδους θεραπείας αλλά όπως εξυπακούεται και να επέμβει χειρουργικά όταν αυτό ειναι απαραίτητο και ενδεδειγμένο. Ειδικά δε για την χειρούργικη της ωχράς κηλίδας πέρα από την υψη-
ηση τέτοιου είδους επεμβάσεων.
35
Ερώτηση: Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα τέτοιας εξειδικευμένης αντιμετώπισης στην ωχρά κηλίδα στη Θεσσαλία ή είναι ακόμη απαραίτητη η παραπομπή του ασθενούς στα μεγάλα αστικά κέντρα; Απάντηση: Πράγματι μέχρι και σχετικά πρόσφατα δεν υπήρχε η δυνατότητα εξειδικευμένης αντιμετώπισης και χειρουργικής της Ωχράς κηλίδας στην κεντρική Ελλάδα. Οι ασθενείς συχνά παραπέμπονταν στα μεγάλα αστικά κεντρα για να αναζητήσουν εκεί τη θεραπεία που είχαν ανάγκη, με ότι αυτό συνεπάγοταν για την ταλαίπωρια αλλά και το κόστος που υφίσταντω. Σήμερα όμως ευτυχώς αυτή η πρακτική τείνει να εκλείψει καθώς παρέχονται πλέον αυτές οι ιατρικές υπηρεσίες υψηλό-
Ερώτηση: Η χειρούργικη της ωχράς κηλιδας πότε εφαρμόζεται και τι αποτελέσματα έχει; Απάντηση:
Σε έναν σημαντικό αριθμό παθήσεων της ωχράς κηλίδας απαιτείται η χειρουργική αντιμετώπιση είτε επικουρικά, όταν αλλες θεραπείες δεν έχουν φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, είτε συχνά ως μοναδική ενδεδειγμένη και αποτελεσματική θεραπεία (πχ σε οπή ωχράς, επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη, αιματώματα της Ωχράς κα) . Οι επεμβάσεις αυτές χάρη στην τελειοποίηση των τεχνολογικών μέσων και της χει-
Η υπερσύγχρονη τεχνολογία και η υψηλή εξειδίκευση του οφθαλμοχειρουργού είναι απαραίτητα στη χειρουργική του οπισθίου τμήματος του οφθαλμού και της ωχράς κηλίδας.
λή εξειδίκευση του οφθαλμιάτρου απαιτείται και η ύπαρξη κατάλληλου υπερσύγχρονου εξοπλισμού για να καταστεί δυνατή η πραγματοποί-
τατου επιπέδου και στην περιοχή μας, προς όφελος φυσικά, του ντόπιου πληθυσμού. ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
Διμήνι - Βόλος,38500 Τηλ. & Fax 2421077020-30 www.kivotostoukosmou.org, kivotosvolos@gmail.com
36
ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ: 09:00 – 17:00 ΣΑΒ/ΚΟ: 10:00 – 15:00 ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ: 24210-77020 – 77030 E-MAIL: kivotosvolos@gmail.com
Ενισχύστε το σκοπό µασ στο µέτρο του δυνατού καλώντασ από όλα τα σταθερά και κινητά τηλέφωνα στο 19828 (χρέωση 2,48 €/κλήση) ή στέλνοντασ µήνυµα στο 19828 (2,48€/sms) ή καλώντασ στο 901 11 170 170 (3,71€/κλήση εντόσ δικτύου ΟΤΕ) Κάντε ένα like στη σελίδα µασ στο Facebook. https://www.facebook.com/kivot ostoukosmougr ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
37 Η θεραπεία της χρόνιας προστατίτιδας έρχεται κατά… κύματα
Π
ροστατίτιδα σημαίνει ότι έχετε φλεγμονή του προστάτη αδένα σας. Η προστατίτιδα μπορεί να είναι οξεία (αιφνίδια έναρξη) ή χρόνια (επίμονη). Μπορεί επίσης να είναι μολυσματική (που προκαλείται από λοίμωξη) ή μη μολυσματική. Ωστόσο, η ακριβής αιτία της μορφής της χρόνιας προστατίτιδας δεν είναι γνωστή και υπάρχει μια μεταβλητή απόκριση στα αντιβιοτικά και αντιφλεγμονώδη παυσίπονα. Για τους λόγους αυτούς, οι γιατροί προτιμούν να χρησιμοποιούν τον όρο «σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους». H περιοχή της λεκάνης αποτελεί το «σταυροδρόμι» πολλών οργανικών συστημάτων του ανθρώπου. Ειδικότερα το χρόνιο πυελικό άλγος μπορεί να έχει χαρακτήρα δυνατού και σταθερού πόνου, πόνου που έρχεται και φεύγει, βαθέως πόνου, οξέως πόνου (σαν μαχαιριά) ή σαν αίσθημα πίεσης και βάρους βαθιά στην πύελο. Επιπροσθέτως ο ασθενής με χρόνιο πυελικό άλγος μπορεί να εμφανίζει πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, κατά τη διάρκεια της εκκένωσης του εντέρου ή ακόμα και όταν απλά είναι καθήμενος. Ο πόνος μπορεί να γίνει έντονος όταν ο ασθενής στέκεται για πολύ ώρα και να ηρεμίσει όταν αυτός ξαπλώσει. Τα χαρακτηριστικά του πόνου του συνδρόμου του χρόνιου πυελικού άλγους μπορεί να είναι από ήπια μέχρι πολύ βαριά και από απλώς ενοχλητικά σε τέτοια που να καθιστούν τον ασθενή πρακτικά ανάπηρο. Μερικές φορές ο πόνος είναι τέτοιος, που ο ασθενής χάνει τον ύπνο του, την ικανότητα να ασκηθεί ή ακόμα και τη δουλειά του. Συνήθως ο νέος άνδρας, δίνει πολλές φορές την εντύπωση ότι η ασθένεια του τον έχει καταντήσει «ανάπηρο». Αποτέλεσμα όλων αυτών των συμπτωμάτων είναι ότι ο ασθενής μπορεί να περιπέσει σε πραγματική κατάθλιψη. Σήμερα υπάρχει μια νέα σύγχρονη
θεραπευτική επιλογή για ασθενείς με χρόνια προστατίτιδα, χωρίς τη χρήση φαρμάκων και χωρίς την ύπαρξη παρενεργειών. Για πρώτη φορά έχουμε τη δυνατότητα να θεραπεύσουμε τα συμπτώματα με τη χρήση κρουστικών κυμάτων χαμηλής έντασης, μία μέθοδος επιστημονικά τεκμηριωμένη που ενεργοποιεί μηχανισμούς νεοαγγείωσης στα σημεία που επενεργεί, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της ροής του αίματος στη λεκάνη. Τα κρουστικά κύματα οδηγούν στη δημιουργία νέων αγγειακών κλάδων στην περιοχή. Πλεονέκτημα της μεθόδου είναι το γεγονός ότι δεν χρειάζεται αναισθησία, αφού η μέθοδος είναι εντελώς ανώδυνη, ενώ μέχρι σήμερα δεν έχουν καταγραφεί παρενέργειες. Οι κλινικές μελέτες επιβεβαιώνουν τη σταδιακή αποκατάσταση της αγγείωσης στην περιοχή με μαγνητική αγγειογραφία. Παρατηρήθηκε βελτίωση στη στύση σε ποσοστό πάνω από 80%. Ασθενείς που λάμβαναν φάρμακα για χρόνια προστατίτιδα / CPPS, δεν τα χρειάζονταν πλέον σε ποσοστό 6075%, ενώ σε ασθενείς που δεν αντα-
ποκρίνονταν στα φάρμακα, μετά τη θεραπεία με κρουστικά, τα φάρμακα έδρασαν αποτελεσματικά σε ποσοστό 70%. Οι μετρήσεις έδειξαν επίσης αύξηση της ροής του αίματος στο πέος κατά 140%. Oι περισσότεροι άνδρες που διαγνώστηκαν με χρόνια προστατίτιδα / CPPS τείνουν να έχουν μια βελτίωση στα συμπτώματά τους κατά τους επόμενους δύο μήνες. Σε μία μελέτη περίπου το ένα τρίτο των ανδρών δεν είχε περαιτέρω συμπτώματα τρεις μήνες αργότερα. Σε μια άλλη μεγάλη μελέτη, το ένα τρίτο των ανδρών έδειξε μέτρια έως σημαντική βελτίωση στο επόμενο 6μηνο. Η εφαρμογή γίνεται εξωτερικά μέσω μιας ειδικής κεφαλής σε επαφή, που μεταφέρει την ενέργεια των κρουστικών κυμάτων. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας ο ασθενής αισθάνεται πολύ ελαφρά τσιμπήματα. ΠΗΓΗ: https://www.onmed.gr/ygeia
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
38
Νέοι σύμμαχοι κατά του διαβήτη Ανακαλύφθηκαν ιοί που «παράγουν» ινσουλίνη
Δ
Όποτε ακούμε τον όρο «κάλτσες» (μιλάμε για ιατρικές σαφώς) σκεφτόμαστε πάντα τις ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης. Ωστόσο, εκτός από τις ελαστικές κάλτσες υπάρχουν και οι αντιθρομβωτικές κάλτσες. Οι τελευταίες είναι πιο εξειδικευμένες και χρησιμοποιούνται κατά την διάρκεια της νοσηλείας ή μετά από μια χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση συνήθως αφορά τα κάτω άκρα, ωστόσο αντιθρομβωτικές κάλτσες συνίστανται και σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε εγχείρηση καρδιάς, ορθοπεδικά χειρουργεία και γενικότερα σε χειρουργεία η βαρύτητα των οποίων καθιστά δύσκολη την γρήγορη κινητοποίηση του ασθενούς. Ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούνται είναι η πρόληψη της θρόμβωσης ή εμβολής μετεγχειρητικά. Ανάλογα με την σύσταση του γιατρού, οι αντιθρομβωτικές κάλτσες μπορεί να είναι κάτω γόνατος, ριζομηρίου, ενώ υπάρχουν και οι κάλτσες με ζώνη που φτάνουν μέχρι την μέση. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι διαθέτουν ένα άνοιγμα μπροστά, πάνω ή κάτω από τα δάχτυλα, ούτως ώστε να υπάρχει οπτική επαφή με τα πόδια του ασθενούς προκειμένου να είναι εύκολη η διαπίστωση οποιασδήποτε επιπλοκής. Η διάρκεια χρήσης τους καθορίζεται από τον γιατρό με βάση την σοβαρότητα του χειρουργείου και την κατάσταση του ασθενούς μετά από αυτό. Συνήθως, οι ασθενείς χρειάζεται να τις φορούν τουλάχιστον για δύο εβδομάδες μετά το χειρουργείο, αλλά ορισμένες φορές η χρήση τους μπορεί να επεκταθεί και σε αρκετούς μήνες. Είναι σημαντικό οι κάλτσες να φοριούνται καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας και κυρίως κατά την βάδιση, ενώ οι ασθενείς μπορούν να τις βγάζουν κατά τις ώρες του ύπνου.
ιεθνής επιστημονική ομάδα ανακάλυψε τέσσερις ιούς που μπορούν να παράγουν ορμόνες που μοιάζουν με την ινσουλίνη, σύμφωνα με άρθρο που δημοσίευσαν στο επιστημονικό έντυπο Proceedings of the National Academy of Sciences. Πιστεύουν μάλιστα ότι η νέα αυτή ανακάλυψη θα ανοίξει νέους δρόμους στην ανακάλυψη των βιολογικών μηχανισμών που παίζουν ρόλο στην εκδήλωση του διαβήτη. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής εδικούς του Διαβητολογικού Κέντρου Joslin της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, ανέλυσαν μια μεγάλη βάση δεδομένων με ιικές γονιδιακές αλληλουχίες. Έτσι εντόπισαν διάφορους ιούς που μπορούν να παράγουν πεπτίδια τα οποία μοιάζουν εν συνόλω ή εν μέρει με 16 ανθρώπινες ορμόνες και ρυθμιστικές πρωτεΐνες. «Αυτό που μας τράβηξε την προσοχή ήταν τέσσερις ιοί της οικογένειας των Iridoviridae, που έχουν αλληλουχίες όμοιες με της ινσουλίνης», εξηγεί καθηγητής Ροναλντ Καν και συμπληρώνει ότι οι συγκεκριμένοι ιοί είναι γνωστό ότι προσβάλλουν τα ψάρια και τα αμφίβια, αλλά όχι τους ανθρώπους. «Ωστόσο δεν αποκλείεται οι άνθρωποι να εκτίθενται σε αυτούς τους ιούς μέσω της κατανάλωσης ψαριών. Και κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει ελέγξει κάτω υπό ποιες συνθήκες οι ιοί μπορούν είτε να μολύνουν τα κύτταρα ή εν μέρει τουλάχιστον να απορροφηθούν από το γαστρεντερικό σύστημα», τονίζει. Για να ελέγξουν κατά πόσο οι ιοί είναι ενεργοί στα θηλαστικά, οι ερευνητές συνέθεσαν ιογενή πεπτίδια ινσουλίνης. Πειραματιζόμενοι με ποντίκια και κύτταρα ανθρώπων, θέλησαν να δουν αν όντως δρουν όπως οι ορμόνες. Τα πειράματα έδειξαν πράγματι ότι τα ιογενή πεπτίδια ινσουλίνης προσδένονται στους ανθρώπινους υποδοχείς ινσουλίνης και σε υποδοχείς που σχετίζονται με τον ινσουλινοειδή αυξητικό παράγοντα 1 (IGF-1). Πρόκειται για καίριας σημασίας πρωτεΐνες που λένε στα κύτταρα να απορροφήσουν την γλυκόζη και να συνεχίσουν να αναπτύσσονται. Επιπλέον τα πεπτίδια μπορούσαν να διεγείρουν όλες τις οδούς σηματοδότησης εντός των κυττάρων που είχαν διεγερθεί από τον ανθρώπινο ινσουλινοειδή αυξητικό παράγονα 1. Στα ποντίκια που έγινε η έγχυση των πεπτιδίων παρουσίασαν στη συνέχεια χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, άλλη μια απόδειξη της δράσης της ινσουλίνης. Περαιτέρω αναλύσεις των βάσεων δεδομένων για τους ιούς έδειξαν ότι στο ανθρώπινο έντερο υπάρχουν όντως αποδείξεις ότι οι άνθρωποι έχουν εκτεθεί σε τέτοιους ιούς. «Οι ιοί αυτοί είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Πιστεύεται ότι υπάρχουν πάνω από 300.000 ιοί που μπορούν να μολύνουν ή να διαδοθούν μέσω των θηλαστικών και μόνο 7.500 περίπου έχουν αναλυθεί. Συνεπώς, περιμένουμε να βρούμε και άλλες ιογενείς ορμόνες, περιλαμβανομένων και περισσότερων ιογενών ινσουλινών, στο εγγύς μέλλον. Η έρευνα αυτή απλά ανοίγει τον δρόμο για μια νέα διερεύνηση του διαβήτη τύπου 1 και της αυτοανοσίας», λέει ο Δρ Καν.
Πηγή: https://www.paraiatrika.gr
Μαίρη Μπιμπή, health.in.gr
Αντιθρομβωτικές κάλτσες
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
40
ΑΥΧΕΝΑΛΓΙΑ: Τί είναι και πώς αντιμετωπίζεται
Σε συνεργασία με την Φυσικοθεραπεύτρια ΠΑΞΙΝΟΥ ΠΑΡΙΣΕΝΙΑ se.nia.1@hotmail.com
Ο
ι περισσότεροι άνθρωποι από νεαρή ηλικία βιώνουν κατά καιρούς μυοσκελετικούς πόνους, που προέρχονται είτε από τραυματισμούς είτε από άσχημη χρήση του σώματός τους, είτε από άλλες παθολογικές δυσλειτουργίες. Το μεγαλύτερο ποσοστό αναφέρει πόνο στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, αποτέλεσμα της καθημερινής λειτουργίας του κορμού που επιβαρύνει το σημείο αυτό. Η πιο συχνή κίνηση που γίνεται στην περιοχή της μέσης είναι η έγερση και το κάθισμα που μπορεί να εκτελείται αμέτρητες φορές την ημέρα. Έτσι πρέπει να αναλογιστούμε την κίνηση που προκαλείται ανάμεσα στους σπονδύλους και την επιβάρυνση (Dreyer et al 1996) που δέχονται μόνο και μόνο με αυτή την κίνηση, πόσο ακόμα σε άλλες κινήσεις μεγαλύτερης φόρτισης όπου η καταπόνηση αυξάνεται. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να αυξάνεται η εμφάνιση συμπτωμάτων και στην περιοχή του αυχένα και αυτό είναι εμφανές από το μεγάλο ποσοστό που φαίνεται να αναφέρει πόνο και δυσλειτουργία της περιοχής. ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ΑΙΤΙΑ
Ο αυχένας είναι μια περίπλοκη δομή που περιέχει αρκετές αρθρώσεις με θύλακες, δίσκους, συνδέσμους, περιτονίες και μύες, που μπορούν να γίνουν υπερευαίσθητοι, σε επώδυνη φάση και κυρίως όταν φορτίζονται υπερβολικά . Η προέλευση του αυχενικού πόνου είναι πιθανά εμφάνιση πολλών συντελεστών. Υπερβολικά φυσική πίεση της περιοχής με κινήσεις πέρα του φυσικού, που πολλές φορές δεν γίνονται αντιληπτές μπορεί να είναι η αιτία μικροτραυματισμών στους συνδετικούς ιστούς, καθώς και το ψυχοκοινωνικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της τάσης των μυών της περιοχής. Επιπλέον ο πόνος στον αυχένα μπορεί να προκύψει από πολλές άλλες αιτίες (τραύμα, μολύνσεις ή φλεγμονώδεις καταστάσεις, ρευματικές διαταραχές και συγγενείς ασθένειες), αλλά συνήθως καμία συγκεκριμένη αιτία δεν μπόρεσε να βρεθεί ως υπεύθυνη για την εκδήλωση της πάθησης (Chantal et al, 2008). Παρότι η λήψη του ιστορικού και οι διαγνωστικές εξετάσεις αποτελούν στοιχεία για την εύρεση της αιτιολογίας της πάθησης, στις περισσότερες περιπτώσεις η παθολογική βάση της αυχεναλγίας δεν είναι ξεκάθαρη και για αυτό το λόγο χαρακτηρίζεται και ως πόνος μη ειδικής αιτιολογίας.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ανάλογα με το στάδιο δηλαδή σε οξύ (< 30 μέρες ), υποξύ (30–90 ημέρες) ή χρόνιο (> 90 ημέρες). Το κύριο σύμπτωμα είναι ο πόνος την περιοχή του αυχένα, στο οπίσθιο τμήμα του κεφαλιού, με αναφερόμενο πόνο στους ώμους και τα άνω άκρα. Επιπλέον οπίσθιος πόνος στους οφθαλμούς, καθώς και αναφερόμενος κροταφικός πόνος είναι ένα από τα συμπτώματα που αναφέρουν οι ασθενείς με αυχεναλγία μη ειδικής αιτιολογίας. Κάποιοι ασθενείς αναφέρουν πόνο στην περιοχή του στήθους που την παρομοιάζουν με στεφανιαία ισχαιμία. Το μούδιασμα, κάψιμο ή αδυναμία στα άνω άκρα όταν είναι παρόν, είναι λάθος καθορισμένα, εκτός αν υπάρχει παγίδευση ρίζας νεύρου. Ο ίλιγγος ή η φτωχή ισορροπία μπορεί να προκύψει από τη πίεση σπονδυλικών αρτηριών ή από ερεθισμό συμπαθητικών νεύρων όπου επιδεινώνεται συνήθως από τη κίνηση του αυχένα όταν τα συμπτώματα είναι αυτής της αιτίας.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Παρά το ότι η διαταραχή της αυχενικής μοίρας είναι κοινό πρόβλημα στο γενικό πληθυσμό λίγα στοιχεία έχουν
41 καταγραφεί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πάθησης. Υπάρχουν μόνο λίγες μελέτες για την αξιολόγηση της δύναμης των αυχενικών μυών καθώς και μέθοδοι εξάσκησης της μυϊκής ισορροπίας ώστε να αποδειχθεί αυτή η άποψη για την αποκατάσταση του προβλήματος. Μέθοδοι συντηρητικής θεραπείας που συχνά χρησιμοποιούνται σε γενικές γραμμές εμπεριέχουν την αναλγησία και την ξεκούραση. Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει συνήθως παθητικές μεθόδους θεραπείας όπως η μάλαξη, η εφαρμογή παρεμβαλλόμενων ρευμάτων και διαδερμικού ηλεκτρικού νευρικού ερεθισμού, η εφαρμογή θερμότητας, καθώς και ενεργητικές μεθόδους όπως η εφαρμογή ασκήσεων στην περιοχή του αυχένα. Επιπλέον η φαρμακευτική αντιμετώπιση καθώς και οι ενδαρθρικές εγχύσεις από ιατρούς, ο βελονισμός, η εφαρμογή λέιζερ χαμηλής έντασης, τα θερμά επιθέματα, η έλξη, το μασάζ, οι ειδικές τεχνικές κινητοποίησης, οι χειρισμοί, και η εκπαίδευση των ασθενών, έχουν προταθεί σε διάφορες μελέτες ως διαφορετικά είδη θεραπείας για τον αυχενικό πόνο (Gross et al 2007). Έτσι στην συγκεκριμένη έρευνα διαπιστώθηκε ότι πολύμορφες προσεγγίσεις συμπεριλαμβανομένων των διατάσεων, ασκήσεων ενδυνάμωσης, και των κινητοποιήσεων, ή χειρισμών για το υποξύ και χρόνιο στάδιο μείωσαν τον πόνο, βελτιώνοντας την λειτουργικότητα της περιοχής. Η χρήση χαμηλής συχνότητας λέιζερ στο οξύ, υποξύ και χρόνιο στάδιο βελτίωσε και τον πόνο και την λειτουργικότητα στις μηχανικής αιτιολογίας δυσλειτουργίες αλλά και στον πόνο προερχόμενο από εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Επιπλέον στο οξύ και χρόνιο στάδιο αυχενικού πόνου μηχανικής αιτιολογίας η ηλεκτροθεραπεία (διαδυναμικά, γαλβανικό ρεύμα, ιοντοφόρεση) ήταν ένα μέσο που βελτίωσε τα συμπτώματα της πάθησης. Επίσης μεγάλη βοήθεια μπορεί να προσφέρει η χρήση ανατομικού μαξιλαριού. Στον χρόνιο πόνο μηχανικής αιτιολογίας η άσκηση φαίνεται να είναι μια από τις μεθόδους αντιμετώπισης, η οποία απαιτεί την ενεργή συμμετοχή του ασθενή που μπορεί να παίζει και σημαντικό ψυχολογικό ρόλο. Επιπλέον μια σύγχρονη θεραπεία
που εφαρμόζεται τελευταία είναι η αποσυμπίεση σπονδυλικής στήλης με ένα νέο σύγχρονο σύστημα (μηχάνημα) που έχει εφαρμογή για την βελτίωση της κατάστασης του ασθενή.
DOC - Σύστημα Αυχενικής και Οσφυϊκής Αποσυμπίεσης Αποσυμπίεση Σπονδυλικής Στήλης
Η θεραπεία Αποσυμπίεσης Σπονδυλικής Στήλης είναι μια σύγχρονη μέθοδος που έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια. Οι ενδεικνυόμενες παθήσεις στις οποίες εφαρμόζεται είναι: - Χρόνια οσφυαλγία - Χρόνια αυχεναλγία - Εκφυλισμένοι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι - Δισκοκήλες - Σπονδυλική στένωση - Σπονδυλοαρθροπάθειες - Εκφυλισμένες αρθρικές επιφάνειες Σε όλες τις παραπάνω παθήσεις που είναι πολύ κοινές λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής, προσφέρει άμεσα αποτελέσματα και πολλές φορές συμβάλει στην αποφυγή επεμβατικών μεθόδων. Ο στόχος της θεραπείας αυτής είναι η αύξηση της απόστασης και η μείωση της πίεσης των μεσοσπονδύλιων δίσκων. Μέσω αυτής της διαδικασίας επιτυγχάνεται η βελτίωση της τροφικότητας και οξυγόνωσης της περιοχής, η μείωση της πίεσης πάνω στις
ρίζες των νεύρων, η επαναρρόφηση της κήλης στο εσωτερικό του ινώδους δακτυλίου του δίσκου, η βελτίωση της κινητικότητας και τελικά η μείωση του πόνου. Η συμβολή της θεραπείας είναι πολύ σημαντική γιατί οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης με μεγάλη περιοδικότητα είναι χρόνιες και τα αίτιά τους αναστέλλουν τους μηχανισμούς ίασης του οργανισμού.
Ποιες οι διαφορές της θεραπείας Αποσυμπίεσης Σπονδυλικής Στήλης με την κλασσική θεραπείας Έλξης;
Η κλασσική έλξη προσπαθεί να εφελκύσει τη σπονδυλική στήλη και τους μύες ταυτοχρόνως. Εάν απλά προσπαθήσεις να τεντώσεις την σπονδυλική στήλη, το σώμα αντακλαστικά αντιστέκεται σε αυτή την προσπάθεια και έτσι μειώνεται δραματικά η αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Ο απλός τρόπος εφαρμογής της ελκτικής δύναμης στο σώμα μπορεί να ενεργοποιήσει και ανεπιθύμητους μυϊκούς σπασμούς μέσω των σημείων πυροδότησης πόνου. Όχι μόνο δεν επιτυγχάνεται η μείωση της πίεσης στα μεσοσπονδύλια διαστήματα αλλά αντίθετα αυξάνεται. Η θεραπείας αποσυμπίεσης είναι διαφορετική γιατί εναλλάσσονται συνεχώς φάσεις έλξης και χαλάρωσης με σύνθετα πρότυπα κίνησης και έτσι το σώμα διατηρείται χαλαρό και απολαμβάνει όλες τις ευεργετικές επιδράσεις της θεραπείας. ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
Ουρολοίμωξη στα παιδιά Ουρολοίμωξη - Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του παιδιού με ουρολοίμωξη έχουν άμεση σχέση με την ηλικία του. Τα βρέφη μπορεί να παρουσιάσουν εμετούς, διάρροιες, ανησυχία ή πυρετό. Πολλές φορές, ο πυρετός αποτελεί το μόνο σύμπτωμα σε παιδί με ουρολοίμωξη, ο οποίος διαρκεί αρκετές μέρες. Το νεογέννητο με ουρολοίμωξη μπορεί να έχει σαν μόνο σύμπτωμα τη άρνηση λήψης γάλακτος ή ίκτερος που να διαρκεί αρκετές μέρες. Στα μεγαλύτερα παιδιά, τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης είναι περισσότερο καθοδηγητικά για τη διάγνωση. Η συχνουρία (το παιδί πηγαίνει συνεχώς στο αποχωρητήριο και αφήνει ελάχιστα ούρα κάθε φορά) και η δυσουρία (πονάει την ώρα που ουρεί) είναι τα πιο συχνά συμπτώματα της ουρολοίμωξης. Πολλές φορές τα παιδιά παραπονιούνται για πόνο πάνω από την περιοχή της κύστης ή πίσω στην πλάτη. Επίσης αρκετές φορές, θα διαπιστώσετε ότι τα ούρα ενός παιδιού με ουρολοίμωξη μυρίζουν πραγματικά άσχημα. Ο πυρετός δεν είναι απαραίτητο σύμπτωμα στην ουρολοίμωξη. Η παρουσία του όμως δείχνει ότι η ουρολοίμωξη είναι πιο σοβαρή. Αν το παιδί σας ξαφνικά άρχισε να βρέχεται, τότε πάλι πρέπει να σκεφτείτε την πιθανότητα της ουρολοίμωξης.
Ουρολοίμωξη - Θεραπεία
Η θεραπεία της ουρολοίμωξης γίνεται με τα κατάλληλα αντιβιοτικά. Ανάλογα με το μικρόβιο δίνεται η κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή. Για να βρεθεί όμως το μικρόβιο, ο παιδίατρος ζητά καλλιέργεια ούρων. Μαζεύετε δηλαδή ούρα από το παιδί σας και τα παίρνετε στο χημείο. Ο γιατρός μπορεί επίσης να ζητήσει καλλιέργεια ούρων με το τέλος της θεραπείας για να σιγουρευτεί ότι πράγματι το μικρόβιο έχει σκοτωθεί. Η θεραπεία γίνεΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ται συνήθως με από του στόματος αντιβιοτικά. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις, κατά τις οποίες ο γιατρός προτιμά την ενδοφλέβια αγωγή στο νοσοκομείο.
Οι περιπτώσεις αυτές ουρολοίμωξης είναι οι ακόλουθες:
1. Υπάρχουν σημάδια ότι η ουρολοίμωξη έχει προσβάλει τα νεφρά 2. Το παιδί είναι μικρότερο των τριών μηνών. 3. Το παιδί είναι αφυδατωμένο. 4. Το παιδί κάνει εμετούς και δεν μπορεί να πάρει το φάρμακο. Εκτός από τα αντιβιοτικά, πρέπει να θυμάστε ότι είναι πολύ χρήσιμο το παιδί σας να παίρνει μπόλικα υγρά.
Ουρολοίμωξη Διάρκεια θεραπείας
Η θεραπεία της ουρολοίμωξης διαρκεί 7-14 μέρες. Εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού και εάν έχουν ή όχι προσβληθεί τα νεφρά.
Ουρολοίμωξη - Προφύλαξη για το παιδί - Συμβουλές σε γονείς
1. Η δυσκοιλιότητα έχει βρεθεί ότι σχετίζεται άμεσα με την αύξηση του κινδύνου ουρολοίμωξης. Για αυτό η καλή και ισορροπημένη διατροφή μειώνει την πιθανό-
τητα δυσκοιλιότητας στο παιδί. Ταυτόχρονα μειώνει τον κίνδυνο ουρολοίμωξης. 2. Στα κορίτσια, η καλή τεχνική σκουπίσματος της περιγεννητικής περιοχής (από μπροστά προς τα πίσω) μειώνει τον κίνδυνο μεταφοράς μικροβίων από τον πρωκτό στην ουρήθρα. 3. Συχνές επισκέψεις στο αποχωρητήριο. Τουλάχιστο 6-7 την ημέρα. Πολλά παιδιά επειδή σιχαίνονται αποφεύγουν τα ξένα αποχωρητήρια με αποτέλεσμα να παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα τα ούρα στην κύστη και να αυξάνεται ο κίνδυνος για ουρολοίμωξη. 4. Γονείς, αλλάζετε τακτικά τα πανιά των βρεφών, για να αποφεύγεται η διασπορά των μικροβίων από τα κόπρανα στην ουρήθρα. 5. Αποφεύγετε το μπάνιο (να μένετε στην μπανιέρα). Να προτιμάτε το ντους. 6. Προτιμάτε τα βαμβακερά εσώρουχα γιατί ευνοούν λιγότερο την ανάπτυξη των μικροβίων, σε σχέση με το νάιλον και τα συνθετικά, οπότε μειώνετε το κίνδυνο ουρολοίμωξης. Πηγή: https://www.paidiatros.com/ asthenies/limoxis
«Γυμναστική και Παχυσαρκία: Μύθοι και Πραγματικότητα»
43
Σε συνεργασία με τον Κλινικό Διαιτολόγο-Διατροφολόγο ΝΙΚOΛΑΟ ΚΑΡΑΓΙAΝΝΗ BSc, SRD, MPhil www.dietetics.com.gr, Τηλ. Επικοινωνίας: 24210-31737
Τ
ο πράσινο τσάι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αφεψήματα του πλανήτη με ιδιαίτερα υψηλή κατανάλωση στις Ασιατικές χώρες και τις χώρες της Μέσης Ανατολής. Πέρα, όμως, από την κατανάλωση του ως αφέψημα χρησιμοποιείται και για την κατασκευή πολλών συμπληρωμάτων διατροφής. Το πράσινο τσάι προέρχεται από την Κίνα και παράγεται από τα φύλλα της Camellia sinensis. Το πράσινο τσάι είναι γνωστό ότι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες και πιο συγκεκριμένα πολυφαινόλες. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες και πιο συγκεκριμένα οι πολυφαινόλες έχουν ένα εύρος θετικών επιδράσεων στον ανθρώπινο οργανισμό και είναι ουσίες οι οποίες πρέπει απαραιτήτως να καταναλώνονται για την διασφάλιση της υγείας. Έχουν γίνει πολλές έρευνες που παρουσιάζουν τα οφέλη της κατανάλωσης πράσινου τσαγιού και αρχικά οι θετικές ιδιότητες του πράσινου τσαγιού είναι εμφανείς στην καταπολέμηση του καρκίνου. Μια πρόσφατη έρευνα σε ποντίκια με καρκίνο του εντέρου -η οποία πραγματοποιήθηκε από Κινέζους ερευνητές και θα εκδοθεί στο άμεσο μέλλον- έδειξε ότι ο συνδυασμός των κατεχίνων του πράσινου τσαγιού με κουρκουμίνη (μπαχαρικό) μείωσαν δραστικά τον όγκο που υπήρχε στο παχύ έντερο των πειραματόζωων. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι το πράσινο τσάι επιδρά αρνητικά στην εκδήλωση του καρκίνου της
στοματικής κοιλότητας, πράγμα που μπορεί να αποβεί σωτήριο για αυτούς που παρουσιάζουν υψηλή κατανάλωση τσιγάρου και αλκοόλ. Παράλληλα, πριν ένα μήνα Ιάπωνες επιστήμονες γνωστοποίησαν τα αποτελέσματα μιας έρευνας που δείχνει ότι η κατανάλωση πράσινου τσαγιού μείωσε τον καρκίνο του γαστροεντερικού συστήματος σε πάσχοντες και θεωρήθηκε πρωταρχική θεραπευτική αγωγή για τους ασθενείς. Επίσης, μια πρόσφατη έρευνα από Ιάπωνες επιστήμονες, όπου παρακολούθησαν πάνω από 40.000 Ιάπωνες για 9 χρόνια, έδειξε ότι η κατανάλωση πράσινου τσαγιού μείωσε τις πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου του ύπατος με εκπληκτικά αποτελέσματα. Παράλληλα, μια έρευνα στην Κίνα πριν δύο μήνες παρουσίασε ότι η κατανάλωση πράσινου τσαγιού μειώνει τις πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου του ενδομήτριου. Πέρα όμως από τις έρευνες που έχουν γίνει στην κατανάλωση πράσινου τσαγιού σε σχέση με την καρκινογένεση. μια πρόσφατη έρευνα στην Βραζιλία έδειξε ότι μέσα σε 8 μόνο εβδομάδες άτομα τα οποία κατανάλωναν πράσινο τσάι παρουσίασαν μείωση στην κακή χοληστερίνη (LDL) και στα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα. Επίσης, εδώ και αρκετό καιρό είναι γνωστό ότι το πράσινο τσάι αυξάνει τον μεταβολισμό. και πιο συγκεκριμένα το φαινόμενο της θερμογένεσης, όπου ο οργανισμός μπαίνει σε μια διαδικασία ανακύκλωσης ουσιών με απώτερο σκοπό την παραγωγή θερμότητας. Τελικά, αυτό που ουσια-
στικά επιτυγχάνεται είναι η απώλεια ενέργειας με μηδενική κινητικότητα. Αυτό εξηγεί και την παρουσία εκχυλισμάτων πράσινου τσαγιού σε όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα που υπόσχονται απώλεια βάρους στον καταναλωτή. Επίσης, μια πρόσφατη έρευνα από το Χονγκ-Κονγκ παρουσίασε ότι η κατανάλωση πράσινου τσαγιού ενισχύει την παραγωγή οστού, ενώ επιβραδύνει την διάσπαση αυτού. Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση πράσινου τσαγιού επιταχύνει τη δράση των οστεοβλαστών (κύτταρα υπεύθυνα για την παραγωγή οστικής μάζας) ενώ μειώνει την δράση των οστεοκλαστών (κύτταρα υπεύθυνα για την διάσπαση των οστών) με αποτέλεσμα να αποτελεί ένα μοναδικό μέσο για την καταπολέμηση της οστεοπόρωσης. Η θετική δράση του πράσινου τσαγιού συνεχίζει και πέρα από τις οργανικές λειτουργίες και φαίνεται να επηρεάζει και την ψυχολογία των καταναλωτών του. Ιαπωνικές έρευνες παρουσίασαν πρόσφατα ότι η κατανάλωση του μειώνει τα επίπεδα κατάθλιψης στους ηλικιωμένους, αλλά και όσο μεγαλύτερη είναι η κατανάλωση του, τόσο χαμηλότερα είναι τα επίπεδα εκδήλωσης άγχους και στρες στον ευρύτερο πληθυσμό. Συνεπώς, τι καλύτερο για να αντιμετωπίσουμε την απαιτητική καθημερινότητα μας από μερικές κούπες πράσινου τσαγιού με λίγο μέλι, για να του δώσουμε γεύση και να ενισχύσουμε την αντιοξειδωτική του δράση.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
44 Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη: Οι νέες οδηγίες για τον διαβήτη διχάζουν την ιατρική κοινότητα
Α
ναστάτωση έχουν προκαλέσει στον ιατρικό κόσμο οι νέες οδηγίες του Αμερικανικού Κολεγίου Ιατρών (ACP) σχετικά με τους στόχους για τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1C) στους ασθενείς με διαβήτη. Οι οδηγίες, οι οποίες βασίστηκαν σε επισκόπηση των κατευθυντήριων οδηγιών άλλων οργανισμών, όπως το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Αριστείας στην Περίθαλψη (NICE), το Ινστιτούτο για τη Βελτίωση των Κλινικών Συστημάτων (ICSI) και η Αμερικανική Διαβητολογική Ένωση (ADA), παρουσιάζονται αναλυτικά σε σχετική έκθεση στην επιθεώρηση Annals of Internal Medicine. Το Αμερικανικό Κολέγιο Ιατρών ανέπτυξε τις νέες οδηγίες με στόχο να κατευθύνει τους γιατρούς όταν επιλέγουν τους στόχους της φαρμακευτικής θεραπείας που συστήνουν στους ενήλικες ασθενείς τους με διαβήτη τύπου 2 (εκτός των εγκύων). Το Κολέγιο θέτει έναν πιο «επιεική» στόχο για τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, τα επίπεδα της οποίας αντιπροσωπεύουν τον μέσο όρο των επιπέδων της σακχάρου που έχει στο αίμα του ένας διαβητικός τους τελευταίους μήνες. Συγκεκριμένα, ενώ ο παραδοσιακός στόχος μέχρι τώρα ήταν το 6,5-7%, το Κολέγιο προτείνει να ανέβει στο 7-8%.
Συνολικά, στην έκθεσή του το Κολέγιο κάνει τέσσερις νέες συστάσεις στους γιατρούς που αναλαμβάνουν τη φροντίδα ασθενών με διαβήτη τύπου 2, οι οποίες είναι οι εξής:
• Οι στόχοι για τον έλεγχο του σακχάρου πρέπει να εξατομικεύονται βάσει αναλυτικής αξιολόγησης των ωφελειών και των κινδύνων που μπορεί ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
να προκύψουν από τη φαρμακολογική θεραπεία, των προτιμήσεων του ασθενούς, της γενικότερης κατάστασης της υγείας και του προσδόκιμου ζωής του ασθενούς, αλλά και του κόστους της θεραπείας. • Στους περισσότερους ασθενείς, ο στόχος για τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη πρέπει να τίθεται στο 7-8%. • Σε ασθενείς με γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη κάτω από 6,5%, θα πρέπει να εξετάζεται η πιθανή μείωση στη φαρμακολογική θεραπεία. • Σε ασθενείς των οποίων το προσδόκιμο ζωής εκτιμάται να είναι λιγότερο από 10 χρόνια, η θεραπεία θα πρέπει να στοχεύει στην ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων και όχι στον έλεγχο της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, καθώς στην περίπτωση αυτή οι αρνητικές συνέπειες ξεπερνούν τα όποια οφέλη προκύπτουν. Οι νέες οδηγίες αναφέρουν επίσης πως, παράλληλα με τα παραπάνω, θα πρέπει να προσαρμόζονται καταλλήλως οι στόχοι της θεραπείας εάν είναι δυνατό να επιτευχθούν βελτιώσεις μέσω αλλαγών στη διατροφή και στον τρόπο ζωής γενικότερα και ότι οι γιατροί θα πρέπει να επισημαίνουν στους διαβητικούς ασθενείς τους τη σημασία της γυμναστικής, της απώλειας των περιττών κιλών, της δια-
κοπής του καπνίσματος και άλλων υγιεινών συνηθειών. Η θέση του Κολεγίου σχετικά με τους στόχους για τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι αυτή που έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις και τα αρνητικά σχόλια πολλών ειδικών. Ο Δρ Ατζάι Ράο, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού της Ιατρικής Σχολής Λιούις Κάτζ του Πανεπιστημίου Τεμπλ, σε επικοινωνία που είχε μέσω email με το Reuters Health, αναφέρει πως το προτεινόμενο ποσοστό «δεν συνάδει με τις κατευθυντήριες οδηγίες των περισσότερων εθνικών και διεθνών οργανισμών» και παράλληλα αντιτίθεται στα πρόσφατα Πρότυπα Θεραπείας του Διαβήτη που εξέδωσε η Αμερικανική Διαβητολογική Ένωση μέσα στο 2018. Η χαλάρωση του στόχου για τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη «από έναν μεγάλο οργανισμό όπως το Αμερικανικό Κολέγιο Ιατρών στέλνει ένα αντιφατικό μήνυμα στους ασθενείς και δεν συμβάλλει στην πρόοδο όσον αφορά τη μάχη ενάντια στις βλάβες των μικρών αιμοφόρων αγγείων που διαπιστώνονται στον διαβήτη τύπου 2» προσθέτει ο καθηγητής. https://www.onmed.gr
Κρουστικά Κύματα, μια νέα θεραπεία για τη στυτική δυσλειτουργία
45
Αθανάσιος Ζαχαρίου Χειρουργός Ουρολόγος MD, PhD, FEBU
Ο
μηχανισμός της στύσης χαρακτηρίζεται από την αύξηση της ροής του αρτηριακού αίματος στα σηραγγώδη σώματα του πέους κατά τη σεξουαλική διέγερση. Το 70% των περιπτώσεων της στυτικής δυσλειτουργίας οφείλεται σε προβλήματα αγγειακής αιτιολογίας όπως σε νοσήματα του καρδιαγγειακού (πχ υπέρταση), στο σακχαρώδη διαβήτη ή στην αύξηση της ηλικίας. Τα αγγειακά προβλήματα όχι μόνο μειώνουν τη φυσιολογική ροή του αίματος αλλά δημιουργούν και αδυναμία εγκλωβισμού του αίματος μέσα στα σηραγγώδη σώματα. Αποτέλεσμα αυτών είναι η στύση να διαρκεί λίγο και το πέος να μην παρουσιάζει την αναμενόμενη σκληρότητα κατά τη σεξουαλική επαφή. Οι θεραπείες της στυτικής δυσλειτουργίας αγγειακής αιτιολογίας είναι κατ’ αρχήν η φαρμακευτική αγωγή και σε περίπτωση αποτυχίας αυτής οι ενδοπεϊκές ενέσεις και η χειρουργική τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης. Με αυτό τον τρόπο όμως αντιμετωπίζεται το αποτέλεσμα και όχι η αιτία του προβλήματος. Σήμερα υπάρχει μια νέα θεραπευτική επιλογή για ασθενείς με στυτική δυσλειτουργία αγγειακής αιτιολογίας, χωρίς τη χρήση φαρμάκων και χωρίς την ύπαρξη παρενεργειών. Για πρώτη φορά έχουμε τη δυνατότητα να θεραπεύσουμε τη στυτική διαταραχή με τη χρήση κρουστικών κυμάτων χαμηλής έντασης. Η μέθοδος βασίζε-
ται σε αντίστοιχη θεραπεία που χρησιμοποιείται από το 2005 για τη θεραπεία της ισχαιμίας του μυοκαρδίου της καρδιάς. Στην πράξη προκαλεί αγγειογένεση (δημιουργία νέων αγγείων στο πέος), με αποτέλεσμα την αύξηση της αιματικής ροής και την αποκατάσταση της στυτικής λειτουργίας σε πιο μόνιμη βάση. Με αυτόν τον τρόπο οι ασθενείς που εμφανίζουν μειωμένη αιμάτωση ή έχουν φλεβική διαφυγή και το αίτιο της βλάβης είναι η κακή κατάσταση του αγγειακού συστήματος είναι αυτοί που θα ωφεληθούν περισσότερο. Πλεονέκτημα της μεθόδου είναι το γεγονός ότι δεν χρειάζεται αναισθησία, αφού η μέθοδος είναι εντελώς ανώδυνη, ενώ μέχρι σήμερα δεν έχουν καταγραφεί παρενέργειες. Η εφαρμογή της θεραπείας γίνεται εξωτερικά μέσω μια ειδικής συσκευής παραγωγής κρουστικών κυμάτων, που διοχετεύει μια σειρά από κρουστικούς παλμούς στο πέος. Κατά τη
διάρκεια της συνεδρίας ο ασθενής αισθάνεται πολύ ελαφρά τσιμπήματα. Ο ουρολόγος χρησιμοποιεί ειδική κεφαλή στο δέρμα του πέους, μέσω των οποίων μεταφέρονται τα κρουστικά κύματα στην περιοχή-στόχο (σηραγγώδη σώματα του πέους) με μη επεμβατικό τρόπο και εντελώς ανώδυνα.Τα κρουστικά κύματα χρησιμοποιούνται θεραπευτικά από πολλές ιατρικές ειδικότητες εκτός από την Ουρολογία όπως η Ορθοπεδική, η Καρδιολογία κλπ. Ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος η θεραπεία ολοκληρώνεται σε 6 έως 12 συνεδρίες, από δύο φορές την εβδομάδα. Στην πρώτη επίσκεψη γίνεται η κλινική εκτίμηση του ασθενή, καταγραφή του πλήρους ιατρικού ιστορικού, αιματολογικές εξετάσεις καθώς και δοκιμασία αγγειακής επάρκειας με μία ειδική εξέταση, το δυναμικό υπερηχογράφημα των σηραγγωδών σωμάτων του πέους.Η επίσκεψη για την κάθε θεραπεία διαρκεί περίπου 30 λεπτά. Στην τελευταία συνεδρία γίνεται εκτίμηση του αποτελέσματος. Η θεραπεία αποκαθιστά τη στυτική δυσλειτουργία μικρού και μέτριου βαθμού. Στις περιπτώσεις σοβαρού βαθμού αγγειακής στυτικής δυσλειτουργίας που δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στη θεραπεία με φαρμακευτική αγωγή, το θεραπευτικό αποτέλεσμα της μεθόδου δίνει τη δυνατότητα βελτίωσης της ανταπόκρισης στα φάρμακα.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
46
Περί υπογονιμότητας
ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΚΑΡΑΓΓΕΛΟΣ Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος Μετεκ/νος σε θέματα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, Επιστημονικός συνεργάτης ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Σ
ύμφωνα με τον Π.Ο.Υ υπογόνιμο θεωρείται ένα ζευγάρι, που βρίσκεται στην αναπαραγωγική ηλικία, έχει σεξουαλικές επαφές, χωρίς προφυλάξεις ή χρήση αντισυλληπτικών μεθόδων, αλλά η γυναίκα αδυνατεί να μείνει έγκυος. Χρονικό διάστημα προσπαθειών ενός έτους, θεωρείται απαραίτητο, για γυναίκες κάτω των 35 ετών και για χρονικό διάστημα προσπαθειών 6μήνου, θεωρείται, επίσης, απαραίτητο, για ηλικίες άνω των 35ετών. Η πιθανότητα, να μείνει έγκυος η γυναίκα τον πρώτο μήνα, αγγίζει το 2530% κι εκτιμάται, ότι μόνο το 80-85% των φυσιολογικών ζευγαριών, θα πετύχουν εγκυμοσύνη, τον πρώτο χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι ένα στα πέντε ζευγάρια, είναι υπογόνιμο ή 300.000 ζευγάρια στην Ελλάδα, είναι υπογόνιμα. Η γυναικεία υπογονιμότητα, αγγίζει το 40%, το ίδιο ποσοστό περίπου και η ανδρική υπογονιμότητα κι έχουμε ένα ποσοστό 20%, ανεξήγητης-ιδοπαθούς υπογονιμότητας. Η υπογονιμότητα,διακρίνεται σε πρωτοπαθή,δευτεροπαθή, ανδρική και γυναικεία.
Δευτεροπαθής, χαρακτηρίζεται η ανικανότητα σύλληψης, μετά την γέννηση ενός παιδιού κι έχει αυξητική τάση, τα τελευταία χρόνια. Μεγάλη ηλικία της μητέρας, στο δεύτερο παιδί, ένα μαιευτικό ιστορικό, όπως εργώδης πρώτος τοκετός-μαιευτικοί χειρισμοί-ενδομήτριες λοιμώξεις-συμφύσεις, είναι αίτια, που χαρακτηρίζουν την δευτεροπαθή υπογονιμότητα. Αίτια πρωτοπαθούς υπογονιμότητας Σαλπιγγικός παράγοντας: χειρουργικές γυναικολογικές επεμβάσεις ή φλεγμονώδεις καταστάσεις, ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
του γεννητικού συστήματος, μπορούν να δημιουργήσουν απόφραξη των σαλπίγγων.
Ορμονικές διαταραχές: οι ορμόνες στην αναπαραγωγική ηλικία, της γυναίκας βρίσκονται σε κατάσταση ισορροπίας. Διαταραχές αυτών, όπως σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)αυξημένη προλακτίνη, ωχρινική ανεπάρκεια, πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια, θυροειδοπάθεια, υπο-υπεργοναδοτροπικός υπογοναδισμός, οδηγούν σε αραιομηνόρροια, αμηνόρροια, ανωοθυλακιορρηκτικές καταστάσεις. Ενδομητρίωση: είναι η δεύτερη σε συχνότητα πάθηση μετά τα ινομυώματα κι ορίζεται, ως η ανάπτυξη και λειτουργία, έκτοπου ενδομητρικού ιστού. Αγγίζει το 10-20% σε υγιείς γυναίκες και το 15-40% σε υπογόνιμες γυναίκες. Ως αίτια αναγνωρίζονται η γενετική προδιάθεση και η παλινδρόμηση, της εμμήνου ρύσεως. Δημιουργεί εκτεταμένες συμφύσεις, διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας, δυσλειτουργία σαλπίγγων, μικρή εμφυτευτική ικανότητα των εμβρύων κι ενδοπεριτοναική φλεγμονή. Ηλικία: μεγαλώνοντας η γυναίκα, μειώνεται η γονιμότητά της. Η μέγιστη γονιμότητα της προσδιορίζεται στην ηλικία των 24ετών (86%) και στην ηλικία των 45ετων, αγγίζει μόλις το 0.1%. Εξετάσεις, όπως, FSH-LH-E2-AMH-ANAΣΤΑΛΤΙΝΗΙΝΧΙΜΠΙΝΗ Β, φανερώνουν τις ωοθηκικές εφεδρείες. Συγγενείς ανωμαλίες της μήτρας, όπως αγενεσία-υποπλασία μή-
τρας- μονόκερος- δίκερος- διδελφυς μήτρα, μήτρα με διάφραγμα-τοξοειδής, μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα.
Φλεγμονές των γεννητικών
οργάνων, κόλπου, τραχήλου, ενδομητρίου, σαλπίγγων δημιουργούν προβλήματα. Η ενδομητρίτιδα είναι υπεύθυνη, για ανεξήγητη στειρότητα σε ποσοστό 14% και καθ’ εξιν αποβολές σε ποσοστό 22%. Χειρουργικές γυναικολογικές επεμβάσεις, όπως, κύστεις ωοθη-
κών, συμφύσεις, ινομυωματεκτομές, πολύποδες ενδομητρίου-τραχήλου.
Χημειοθεραπεία-ακτινοβολία: γυναίκα, που υποβάλλεται σε τέ-
τοιες θεραπείες, χρήζει κατάψυξης ωοθηκικού ιστού για μελλοντική μεταμοσχευσή του ή ωρίμανσης πρωτογενών ωοθυλακίων in vitro. Παχυσαρκία: είναι μια κατάσταση, με υπερβολική εναπόθεση λίπους στο σώμα, σε τέτοιο βαθμό, που έχει επιπτώσεις στην υγεία. Υπέρβαρη θεωρείται η γυναίκα με (δείκτη μάζας σώματος) ΒΜΙ μεταξύ 25-29.9 και παχύσαρκη αυτή με ΒΜΙ >30. Καταστάσεις ,όπως αμηνόρροια- αραιομηνόρροια- ανωοθυλακιορρηξία, είναι αναμενόμενες. Εκτός των ανωτέρω συχνοτέρων και συνηθεστέρων αιτιών,υπάρχουν και οι γενετικοί παράγοντες, όπως γονιδιακές βλάβες και χρωμοσωματικές ανωμαλίες (αριθμητικές-δομικές), που σχετίζονται με την ανδρική στειρότητα (ολιγο- ασθενο-τερατοσπερμία), την γυναικεία στειρότητα και τις καθ’ εξιν αποβολές.
Χρωμοσωματικές ανωμαλίες
Μονοσωμία του φυλετικού χρωμοσώματος Χ (45Χ) στις γυναίκες-σύνδρομο Turner. Παρουσία ενός επιπλέον φυλετι-
47
κού χρμοσώματος Χ (47ΧΧΥ) στους άνδρες- σύνδρομο Klinefelter Σε ποσοστό 12% των ανδρών με υπογονιμότητα ή στειρότητα, παρατηρείται αριθμητική ανωμαλία των φυλετικών χρωμοσωμάτων ή κάποια δομική αναδιάταξη των χρωμοσωμάτων. Σε άνδρες υπογόνιμους ή στείρους, με φυσιολογικό καρυότυπο κι ανωμαλίες στον αριθμό ή στη μορφολογία των σπερματοζωαρίων, είναι αυξημένη η συχνότητα των χρωμοσωματικών ανωμαλιών στα σπερματοζωάρια, κυρίως των φυλετικών. Η μειωμένη κινητικότητα, δεν συσχετίζεται με χρωμοσωματικές ανωμαλίες, το αντίθετο συμβαίνει με την μορφολογία και τον αριθμό αυτών. Σε υγιείς ανδρες ποσοστό 3-4% των σπερματοζωαρίων, έχει ανωμαλίες στον αριθμό και το 10% στη δομη των χρωμοσωμάτων. Στη γυναίκα ανάλογα με την ηλικία της, τα ποσοστά ανωμαλιών κυμαίνονται απο 1.5-20%
ΚΑΘ’ ΕΞΙΝ ΑΠΟΒΟΛΕΣ
Ποσοστό 15% των κυήσεων, παλινδρομούν από μη συστηματικές αιτίες. Σε ζευγάρια με τρείς αποβολές, απαιτείται, λεπτομερής εργαστηριακός έλεγχος. Καρυότυπος και στους δύο γονείς: σε ποσοστό 7% των ζευγαριών, ένας γονέας, μπορεί να εχει κάποια ισοζυγισμένη χρωμοσωμιακή αναδιάταξη, που στον ίδιο δεν προκαλεί κάποια κλινική επίπτω-
ση, όμως, σε μη ισοζυγισμένη μορφή στο έμβρυο, προκαλεί παλινδρόμηση της κύησης ή γέννηση παιδιού, με χρωμοσωμιακή βλάβη. Σήμερα είναι εφικτή και η προεμφυτευτική διάγνωση εμβρύων με χρωμοσωμιακές βλάβες, σε γυναίκες, που συμμετέχουν σε προγράμματα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, με αποτέλεσμα την επιλογή των σωστών εμβρύων.
ΓΟΝΙΔΙΑΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ
Η ανθρώπινη αναπαραγωγή είναι μια διαδικασία, που λαμβάνουν μέρος χιλιάδες γονίδια. Πολλά απ’ αυτά, σχετίζονται με τη σπερματογένεση κι εμπλέκονται στις κυριότερες αιτίες, της ανδρικής υπογονιμότητας. Μικροελλείματα στο χρωμόσωμα Υ, προκαλούν από ολιγοσπερμία μέχρι αζωοσπερμία. Μεταλλάξεις στο γονίδιο της κυστικής ινωσης (CTFR) και συγγενής αμφοτερόπλευρη απόφραξη του σπερματικού πόρου (CBAVD). Στο γονίδιο αυτό εχουν περιγραφεί περισσότερες απο 1500 μεταλλάξεις και πολυμορφισμοί με συχνότερη την μετάλλαξη F508del. Οι άνδρες με κυστική ινωση είναι υπογόνιμοι στο 95%, εξαιτίας της απόφραξης των σπερματικών πόρων (αποφρακτικού τύπου αζωοσπερμία). Η σπερματογένεση ολοκληρώνεται και η συλλογή των σπερματοζωαρίων, γίνεται με βιο-
ψία όρχεων. Σύνδρομο μη απόκρισης στα ανδρογόνα: φυλοσύνδετο νόσημα, που χαρακτηρίζεται, απο ελαττωματική αρρενοποίηση σε άτομα με καρυότυπο 46ΧΥ, λόγω ελαττωματικής λειτουργίας του υποδοχέα των ανδρογόνων. Υπογοναδοτροπικός υπογοναδισμός και σύνδρομο Kallman: αδυναμία φυσιολογικής έκκρισης γοναδοτροπινών, λόγω βλάβης στο σύστημα υποθαλάμου-υπόφυσης. Όταν συνδυάζεται και με ανοσμία, έχουμε το σύνδρομο Kallman.
ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια: χαρακτηρίζεται από αυξημέ-
να επίπεδα γοναδοτροπινών. Οι κυριότερες γενετικές αιτίες, είναι οι χρωμοσωματικές ανωμαλίες, η γαλακτοζαιμία, οι μεταλλάξεις στον υποδοχέα της FSH και της LH και τέλος η προμετάλλαξη του εύθραυστου Χ.
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών(PCOS): έχουν ενοχοποιηθεί
αρκετά γονίδια, που αφορούν κυρίως, την ωογένεση, την έκκριση της ινσουλίνης και τη βιοσύνθεση των ανδρογόνων.
Υπογοναδοτροπικός υπογοναδισμός και σύνδρομο Kallman:
προκαλεί πρωτοπαθή αμηνόρροια. Από τα ανωτέρω προκύπτει, ότι η διάγνωση της αιτίας της υπογονιμότητας, μπορεί να είναι απλή, αλλά συγχρόνως και πολύ σύνθετη, γι’ αυτό η σωστή διάγνωση ειναι πολύ σημαντική και καθοριστική, για την περαιτέρω σωστή καθοδήγηση του ζευγαριού, που πρέπει πάντα ν’ αντιμετωπίζεται ως μονάδα.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
48
ΙΑΤΡΙΚΑ
A E N
Καταρράκτης: Ποιοι κινδυνεύουν έως και 6 φορές περισσότερο
ο κίνδυνος είναι 6 φορές υψηλότερος αν ένας διαβητικός έχει μια διαβητική νόσο του αμφιβληστροειδούς που ονομάζεται διαβητική ωοθυλακίτιδα». Η μελέτη υπογραμμίζει περαιτέρω τη σημασία των διαγνωστικών οφθαλμικών εξετάσεων για την έγκαιρη αναγνώριση και θεραπεία της διαβητικής νόσου των ματιών για την πρόληψη της απώλειας της όρασης. ΠΗΓΗ: http://medicalnews.gr
«Εκτινάσσεται» η συνεισφορά της Φαρμακοβιομηχανίας για τους ανασφάλιστους
Ο καταρράκτης αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες απώλειας όρασης. Υπολογίζεται ότι περίπου 65 εκατομμύρια άνθρωποι οδηγούνται κάθε χρόνο σε σημαντική απώλεια της όρασης ή τύφλωση εξαιτίας του καταρράκτη. Οι διαβητικοί είναι δύο φορές πιο πιθανό να αναπτύξουν καταρράκτη σε σχέση με το γενικό πληθυσμό ενώ ο σχετικός κίνδυνος είναι υψηλότερος σε άτομα ηλικίας μεταξύ 45-54 ετών. Οι ερευνητές ανέλυσαν τα ιατρικά αρχεία από 56.510 διαβητικούς στο Ηνωμένο Βασίλειο ηλικίας 40 ετών και άνω και διαπίστωσαν μια αναλογία 20,4 ανά 1.000 άτομα με καταρράκτη. Το ποσοστό στο γενικό πληθυσμό είναι 10,8 ανά 1.000 άτομα. Οι διαβητικοί ασθενείς ηλικίας 45-49 ετών ήταν 4,6 φορές πιο πιθανό να πάσχουν από καταρράκτη και οι διαβητικοί ηλικίας μεταξύ 50-54 ετών ήταν 5,7 φορές περισσότερο σε σχέση τους υγιείς ομολόγους τους. Η μελέτη χρησιμοποίησε στοιχεία από την Clinical Practice Research Datalink που καλύπτει περίπου το 7% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου και είναι αντιπροσωπευτικά του συνολικού πληθυσμού όσον αφορά την ηλικία, το φύλο και τη γεωγραφική κατανομή. Ο Rupert Bourne, καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin, δήλωσε: «Η μελέτη έδειξε ότι ο διαβήτης διπλασιάζει τον κίνδυνο να διαγνωστεί ο ασθενής με καταρράκτη και ότι αυτός ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
‘‘Βέλη” κατά του τρόπου άσκησης της κοινωνικής πολιτικής που αφορά τη φαρμακευτική κάλυψη του πληθυσμού εξαπέλυσε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικού Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), Π. Αποστολίδης από το Συνέδριο που διοκργανώνει ο Φορέας. Οι εκπρόσωποι του κλάδου έχουν επισημάνει και στο παρελθόν πως οι εταιρίες στηρίζουν το σύστημα υγείας, καθώς μέσω των υποχρεωτικών εκπτώσεων κι επιστροφών καλύπτουν τους ανασφάλιστους. Υπολογίζεται, δε, πως για το 2017 850 χιλιάδες πολίτες καλύφθηκαν μέσω των χρημάτων που προήλθαν από clawback και rebate ανήλθαν στα 165 εκατ. ευρώ, “υποκαθιστώντας την κοινωνική πολιτική του κράτους”, όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ. Σύμφωνα με τον κ. Αποστολίδη, όμως, εκτιμάται πως το ποσό αυτο το 2018 θα εκτιναχθεί στα 200 εκατ. ευρώ. “Λίγοι γνωρίζουν ότι οι πολιτικές υγείας που ακολουθήθηκαν ως σήμερα για τον εξορθολογισμό των δαπανών υγείας εστιάστηκαν ως επί το πλείστων στο φάρμακο, το οποίο όμως αφορά μόνο στο 15% των συνολικών δαπανών υγείας, μην αγγίζοντας το υπόλοιπο 85%“, ανέφερε ο κ. Αποστολίδης, σημειώνοντας πως η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη στα
49
ΙΑΤΡΙΚΑ
A E N
χρόνια της οικονομικής κρίσης έχει μειωθεί σε ποσοστό άνω του 60%. “Οι ανάγκες των ασθενών, συμπεριλαμβανομένων των ανασφάλιστων, των προσφύγων και των μεταναστών, αυξάνονται ραγδαία“, σημείωσε ο κ. Αποστολίδης, προσθέτωντας πως αυτή την υπέρβασή “την πληρώνει ως υποχρεωτική επιστροφή ο φαρμακευτικός κλάδος (clawback). Αποτελούμε κύριο πυλώνα χρηματοδότησης του συστήματος Υγείας, συνεισφέροντας στο 1/3 της φαρμακευτικής δαπάνης (μόνο για το 2017 επιστρέψαμε πάνω από €1 δις στο δημόσιο), 4 φορές πάνω από τον αντίστοιχο Ευρωπαϊκό μέσο όρο και παράλληλα το υψηλότερο ποσοστό από κάθε άλλο κλάδο της Ελληνικής οικονομίας“.
Γεροστάθου, Προϊσταμένη του Τμήματος Εφαρμογής και Συντονισμού της Δ/νσης Στρατηγικού Σχεδιασμού, με αναπληρωματική την Άννα Κοσμοπούλου, υπάλληλο που υπηρετεί στο Γραφείο του Γενικού Γραμματέα.
ΠΗΓΗ: https://virus.com.gr
Έφθασε στην Ευρώπη το πρώτο βιο-ομοειδές του Herceptin Η MSD ξεκίνησε στο Ηνωμένο Βασίλειο τη διάθε-
ΠΗΓΗ: https://virus.com.gr
Δρομολογείται η δημιουργία οργανισμού ΗΤΑ 9 6μελή Ομάδα Εργασίας για τη δημιουργία οργανισμού ΗΤΑ συγκρότησε η Αριστοτέλους, κάνοντας το πρώτο βήμα προς την πολυαναμενόμενη αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας. Έργο της Ομάδας είναι, πιο συγκεκριμένα, η κατάρτιση πρότασης για την ίδρυση σχετικού Οργανισμού και ειδικότερα τη νομική του φύση, το πεδίο των αρμοδιοτήτων του και την οργανωτική του διάρθρωση. Δεν μπορεί, βεβαίως, να μην παρατηρήσει κανείς την απουσια χρονοδιαγράμματος για την παράδοση της πρότασης… Η σχετική απόφαση που αναρτήθηκε στη Διαύγεια αναφέρει γενικόλογα πως “η θητεία των μελών της ομάδας εργασίας λήγει με την ολοκλήρωση του έργου της”. Πρόσφατα, η Αριστοτέλους ανήρτησε και την Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, με την οποία καλεί όσους ενδιαφέρονται να ενταχθούν στην 11μελή Επιτροπή HTA, να υποβάλλουν σχετική αίτηση. Συντονιστής της Ομάδας Εργασίας για τη δημιουργία οργανισμού ΗΤΑ είναι ο γγ του Υπουργείου Υγείας, Γεώργιος Γιαννόπουλος. Η Ομάδα απαρτίζεται, επίσης, από τους: • Κωνσταντίνο Αθανασάκη, Οικονομολόγο Υγείας, Συνεργάτη της ΕΣΔΥ • Δημήτρη Πανταζή, Φαρμακοποιό, Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΙΦΕΤ • Μαρία Ράικου, Επίκουρη Καθηγήτρια Οικονομικών της Υγείας του Πανεπιστημίου Πειραιά • Γεώργιο-Φίλιππο Ταραντίλη, Οικονομολόγο, Αν. Διοικητής του ΓΝ Λαϊκό • Ελένη Μανίτσα, Σύμβουλο Υπουργού Υγείας. Γραμματέας της Επιτροπής ορίζεται η Αθανασία
ση του πρώτου στην Ευρώπη βιο-ομοειδούς του γνωστού ογκολογικού φαρμάκου Herceptin της Roche. Πρόκειται για το σκεύασμα Ontruzant, το οποίο προέρχεται από την παγκόσμια συμφωνία ανάπτυξης και εμπορίας μεταξύ της MSD και τηςSamsung Bioepis Co. Οι κλινικές δοκιμές του φαρμάκου έχουν δείξει ότι η συμπεριφορά του είναι παρόμοια με το Herceptin (trastuzumab). Για παράδειγμα, στον πρώιμο καρκίνο του μαστού, τα ποσοστά ανταπόκρισης του όγκου ήταν 51,7% με το Ontruzant και 42% με το Herceptin, ενώ τα συνολικά ποσοστά ανταπόκρισης ήταν 96,3% και 91,2% αντίστοιχα. Το Herceptin είναι ένα από τα πρώτα σε πωλήσεις φάρμακο διεθνώς και σε ετήσια βάση έχει τζίρο περίπου 7 δισ. δολάρια. Ενώ οι πληροφορίες σχετικά με την τιμολόγηση του Ontruzant δεν είναι ακόμη διαθέσιμες, τα βιο-ομοειδή είναι σημαντικά φθηνότερα από τα προϊόντα αναφοράς τους και έτσι έχουν τη δυνατότητα να αποφέρουν σημαντική εξοικονόμηση για τα συστήματα υγείας.
Το Ontruzant θα μπορεί χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων παθήσεων:
• πρώιμο καρκίνο του μαστού (όταν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί εντός του μαστού ή στους αδένες κάτω από τη μασχάλη αλλά όχι σε άλλα σημεία του ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#
ΙΑΤΡΙΚΑ
A E N
σώματος) μετά από χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία (φάρμακα για τη θεραπεία του καρκίνου) και ακτινοθεραπεία (θεραπεία με ακτινοβολία), ανάλογα με την περίπτωση. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί νωρίτερα κατά τη διάρκεια της θεραπείας, σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία. Για όγκους οι οποίοι είναι τοπικά προχωρημένοι (συμπεριλαμβανομένων των φλεγμονωδών όγκων) ή πλάτους μεγαλύτερου από 2 cm, το Ontruzant χρησιμοποιείται πριν από τη χειρουργική επέμβαση σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία και στη συνέχεια πάλι μετά τη χειρουργική επέμβαση ως μονοθεραπεία • μεταστατικό καρκίνο του μαστού (καρκίνος που έχει εξαπλωθεί και σε άλλα σημεία του σώματος). Χρησιμοποιείται ως μονοθεραπεία σε ασθενείς στους οποίους οι προηγούμενες θεραπείες δεν ήταν επιτυχείς. Χρησιμοποιείται, επίσης, σε συνδυασμό με άλλα αντικαρκινικά φάρμακα: με πακλιταξέλη ή δοσεταξέλη, ή με μια άλλη κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς αρωματάσης • μεταστατικό γαστρικό καρκίνο (καρκίνος του στομάχου), σε συνδυασμό με σισπλατίνη και είτε καπεσιταμπίνη ή 5-φθοριοουρακίλη (άλλα αντικαρκινικά φάρμακα). Το Ontruzant μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο όταν ο καρκίνος έχει δειχθεί ότι «υπερεκφράζει το HER2»: αυτό σημαίνει ότι ο καρκίνος παράγει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται HER2 σε μεγάλη ποσότητα στην επιφάνεια των κυττάρων του όγκου, γεγονός που οδηγεί στην ταχύτερη ανάπτυξη των κυττάρων του όγκου. Το HER2 υπερεκφράζεται σε περίπου ένα τέταρτο των καρκίνων του μαστού και ένα πέμπτο των καρκίνων του στομάχου. ΠΗΓΗ: https://virus.com.gr
Έρχεται ηλεκτρονική πλατφόρμα αιτήσεων στα Ταμεία Τη διαμόρφωση μίας ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής αιτήσεων στα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και την αντιμετώπιση των παράνομων κρατήσεων στις επικουρικές συντάξεις υπέρ του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) υποσχέθηκε ο Υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, Τάσος Πετρόπουλος σε συνάντηση που είχε με εκπροσώπους των συνταξιούχων. Το “καυτό” ζήτημα αυτό έθιξαν, με ανακοίνωσή
τους, οι εργαζόμενοι στα ταμεία. Σύμφωνα με αυτούς, το τελευταίο διάστημα οι συνταξιούχοι του ΕΤΕΑΕΠ (ταμείου επικούρησης- εφάπαξ) υφίστανται μία απίστευτη ταλαιπωρία, καθώς συρρέουν κατά χιλιάδες κάνοντας αιτήσεις προσπαθώντας με κάθε τρόπο να σταματήσει να γίνεται κράτηση υπέρ ΑΚΑΓΕ (αρ. 44 του Ν. 3986/2011) σε ένα ανύπαρκτο μικτό ποσό σύνταξης όταν οι συντάξεις τους με τις αλλεπάλληλες μνημονιακές μειώσεις από το 2011 έχουν σχεδόν εξαϋλωθεί. Οι ίδιοι εξηγούν πως ο νόμος 3986/2011 προέβλεπε μία κλιμακωτή ποσοστιαία κράτηση από 3% – 10% στις επικουρικές συντάξεις υπέρ του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) ανάλογα με το ύψος της μηνιαίας μικτής σύνταξης. Οι συντάξεις μέχρι 300 ευρώ δεν υπέστησαν καμία κράτηση υπέρ ΑΚΑΓΕ. Με τον νόμο 4387/16 (σ.σ. νόμο Κατρούγκαλο), τον Αύγουστο του 2016, όλες οι επικουρικές συντάξεις επανυπολογίστηκαν. Με βάση τα κριτήρια που καθορίστηκαν, έγιναν μειώσεις στις συντάξεις. Τον επανυπολογισμό τον ανέλαβε η ΗΔΙΚΑ εφαρμόζοντας τον νόμο. Έτσι αποδόθηκαν στον ΑΚΑΓΕ από το ΕΤΕΑΕΠ πολύ λιγότερα χρήματα τον Αύγουστο 2016. Ο λόγος ήταν απλός, σύμφωνα με τους εργαζομένους στα ταμεία. Επειδή η κράτηση αυτή ήταν κλιμακωτή, η μείωση των συντάξεων άλλαζε προς τα κάτω το συντελεστή. Τότε το Υπουργείο Εργασίας εξέδωσε μια εγκύκλιο στην οποία λίγο-πολύ έλεγε ότι σε όσες συντάξεις δεν υπήρχε μείωση μετά από τον επανυπολογισμό τους, η κράτηση υπέρ ΑΚΑΓΕ θα πρέπει να μείνει στο ποσοστό που τις αναλογούσε πριν τον επανυπολογισμό, ακόμα και αν ήταν κάτω από 300 ευρώ. Τον Σεπτέμβριο του 2016 υπολογίστηκαν ξανά οι συντάξεις, επαναφέροντας τους παλιούς συντελεστές και το ΕΤΕΑΕΠ απέδωσε πολύ περισσότερα χρήματα από όσα είχε αποδώσει τον Αύγουστο.
Ή
ταν το 1969 όταν ο Αργύρης Μπισακός και ο Θανάσης Κυριάκος ξεκίνησαν τη λειτουργία της Νευροψυχιατρικής Κλινικής «Ασκληπιείον Άνω Βόλου», η οποία έμελλε να αφήσει τη δική της εποχή στα τοπικά ιατρικά δρώμενα. Από τότε πέρασε μισός αιώνας και η Νευροψυχιατρική Κλινική συνεχίζει να είναι το καταφύγιο θεραπείας και ελπίδας για πολλούς πάσχοντες. Με τις 149 κλίνες και τα 80 άτομα συνολικό προσωπικό, μαζί με τους γιατρούς και το υπόλοιπο επιστημονικό δυναμικό που αριθμεί σήμερα, παραπέμπει σε ένα νοσοκομείο επαρχιακής πόλης. Η πλήρης εναρμόνιση με τις εξελίξεις στην ιατρική περίθαλψη και στη φαρμακευτική αγωγή, η επάρκεια σε σύγχρονο εξοπλισμό, η συνεχής φροντίδα και η άμεση εξυπηρέτηση, στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη Νευροψυχιατρική Κλινική, δημιουργούν για τον κάθε πάσχοντα ένα ασφαλές, φιλόξενο και λειτουργικό περιβάλλον, από το οποίο αντλεί τη δύναμη για να ξεπεράσει το πρόβλημα υγείας. Η πορεία της κλινικής είναι συνυφασμένη και με τη λειτουργία των δυο παραρτημάτων της σε Αγριά και επί της οδού Δημητριάδος, όπου για χρόνια πρόσφεραν πολύτιμες υπηρεσίες σε πάσχοντες. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι της Κλινικής κ. Σίμος Πατρασκάκης και Λιάνα Κυριάκου τόνισαν: «Η Νευροψυχιατρική Κλινική ¨Ασκληπιείον Άνω Βόλου¨ συμπληρώνει αισίως μισό αιώνα απρόσκοπης λειτουργίας και παροχής βοήθειας σε χιλιάδες συνανθρώπους μας όλα αυτά τα χρόνια. Είναι ένας συνεχής αγώνας για να υποστηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις πάσχοντες με νευρολογικά και ψυχιατρικά προβλήματα.»
Μεγάλα ποσοστά πληρότητας
Η κλινική διαθέτει 149 κλίνες με το ποσοστό κάλυψης να κυμαίνεται σε πολύ υψηλά επίπεδα, αγγίζοντας μάλιστα κάποιες χρονικές περιόδους και το 100%. Στεγάζεται σε ένα οικόπεδο 7 στρεμμάτων στους πρόποδες του Πηλίου στην περιοχή Αηδονοφωλιές, εκ των οποίων τα τρία στρέμματα
Οι νευρολογικές παθήσεις
καλύπτονται από τις εγκαταστάσεις, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως τα αρχιτεκτονικά σχέδια εκπονήθηκαν από τον αείμνηστο εξαιρετικό Βολιώτη αρχιτέκτονα Αργύρη Φιλιππίδη. Οι εγκαταστάσεις της κλινικής, εκτός από τους θαλάμους νοσηλείας, περιλαμβάνουν το Εργαστήριο νευροφυσιολογίας όπου λειτουργούν ηλεκτρομυογράφος και ηλεκτροεγκεφαλογράφος, το φυσικοθεραπευτήριο, τον χώρο ψυχοθεραπείας, τις αίθουσες εργοθεραπείας, την κουζίνα, τα πλυντήρια, τις αποθήκης και βέβαια τα γραφεία της διοίκησης. Επικεφαλής της επιστημονικής διεύθυνσης βρίσκεται η κυρία Μαργαρίτα Μπισακού, ψυχίατρος. Το προσωπικό ανέρχεται γύρω στα 75 άτομα, ενώ την ιατρική ομάδα συγκροτούν δυο ψυχίατροι, ένας νευρολόγος, ένας ειδικός παθολόγος, καθώς και τέσσερις γενικοί ιατροί.
Κύρια η κατάθλιψη
Στην Κλινική νοσηλεύονται περιστατικά, αφενός ψυχιατρικά, αφετέρου νευρολογικά. Όπως επισημαίνεται από τους αρμόδιους, η συνηθέστερη μορφή στα ψυχιατρικά περιστατικά είναι η κατάθλιψη που μέσα στην κρίση έχει αυξηθεί σημαντικά. Ακολουθούν οι ψυχώσεις και οι αγχώδεις διαταραχές. Το ηλικιακό φάσμα των νοσηλευόμενων είναι μεταξύ 20-65 ετών. Στις ψυχιατρικές παθήσεις ο μέσος χρόνος νοσηλείας είναι 15-20 μέρες. Βέβαια υπάρχουν και κάποια χρόνια περιστατικά είτε γιατί δεν υπάρχει οικογενειακό περιβάλλον είτε γιατί το οικογενειακό περιβάλλον αδυνατεί να τους υποστηρίξει. Γενικώς η ανασφάλεια, η έλλειψη ελπίδας και οράματος, η οικονομική απόγνωση έχουν επηρεάσει τον πληθυσμό. Και αν υποθέσουμε ότι υπάρχει μια βάση ψυχοπαθολογίας στον κόσμο, αυτό με τη κρίση έχει φουντώσει πλέον.
Από τις νευρολογικές παθήσεις τα συνηθέστερα περιστατικά είναι τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι ανιοικές διαταραχές, οι πολυνευρίτιδες που συνδέονται με τον αλκοολισμό, ο οποίος στη Θεσσαλία εμφανίζει υψηλά ποσοστά. Όσον αφορά στις άνοιες και τα εγκεφαλικά επεισόδια που πλήττουν κυρίως τους ηλικιωμένους, ο χρόνος νοσηλείας τους στην κλινική είναι μεγάλος, ενώ ενίοτε και οι συγγενείς δυσκολεύονται να τους περιθάλψουν στο σπίτι. «Θα ήταν προτιμότερο αυτοί οι άνθρωποι να μένουν στο σπίτι αλλά λόγω των παρενεργειών της πάθησής τους αυτό δεν είναι εύκολο και γι’ αυτό παραμένουν για μήνες στην κλινική. Πάντως ακόμη και όταν επιστρέφουν στο σπίτι τους, εμείς παρακολουθούμε συστηματικά τους ανθρώπους που νοσηλεύτηκαν εδώ», αναφέρουν οι υπεύθυνοι. Υψηλό επίπεδο παρά τις αντιξοότητες Σε ένα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον λόγω των μνημονιακών μέτρων, η κλινική προσπαθεί και καταφέρνει να επιβιώσει. «Η κλινική μας έχει αποκλειστική συνεργασία με τον ΕΟΠΥΥ» επισημαίνουν οι υπεύθυνοι και προσθέτουν πως «βέβαια η πολιτεία θα πρέπει να είναι πιο συνεπής στις οικονομικές της υποχρεώσεις. Ήδη υπάρχει καθυστέρηση στην πληρωμή κοντά στου τρεις μήνες, ενώ ο ΕΟΠΥΥ με διάφορες αποφάσεις, όπως το rebate και το claw back, αντί να τους πληρώνει για δώδεκα μήνες, τελικά εξοφλεί τους οκτώ. Ωστόσο, παρά τις αντίξοες αυτές συνθήκες, καταφέρνουμε και διατηρούμε ένα πολύ υψηλό επίπεδο νοσοκομειακής περίθαλψης συγκρινόμενοι και με το εξωτερικό. Μάλιστα όλα αυτά τα χρόνια επιτελώντας ακόμη μια πτυχή του κοινωνικού μας ρόλου, φιλοξενούμε και ανασφάλιστους πάσχοντες.» Το βέβαιο είναι πως η κλινική θα συνεχίσει να επιτελεί τον ρόλο που της εμφύσησαν οι ιδρυτές της, Αργύρης Μπισακός και Θανάσης Κυριάκος, δηλαδή να παρέχουν την απαραίτητη ψυχοθεραπευτική και νευρολογική υποστήριξη σε ένα πολιτισμένο και ζεστό περιβάλλον, όπου το ιατρικό και ευρύτερο προσωπικό γνωρίζει πολύ καλά τη δουλειά του και σέβεται τον συνάνθρωπο.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2018 #13#