ΘΕΣΣΑΛΩΝ ΥΓΕΙΑ ΤΕΥΧΟΣ 12 by Θεσσαλική Press

Υγεία

ΙΑΤΡΙΚΟΣ Ο∆ΗΓΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 • ΤΕΥΧΟΣ 12

26-27

6-7

Κωνσταντίνος Χατζηθεοφίλου

Κωνσταντίνος Πάτσης

Εξελίξεις στο Ιασώ Θεσσαλίας

Κοιλιοπλαστική

10-11

Ηλίας Καρναβάς

HPV: Μια σιωπηρή επιδηµία

ν ο τ ε

µ ύ βο

ε τ ν Ρα

! υ ο όµ

αγι τρ

8-9

Φωτεινή Ματσούκα

Η σχέση της παχυσαρκίας µε τον καρκίνο ∆ιανέµεται δωρεάν σε όλη την Θεσσαλία

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

edi to rial

αλωσορίζουμε το 2018 με το επετειακό τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας και με την ελπίδα ότι η υγεία θα είναι ο πρωταρχικός στόχος όλων μας αυτή τη χρονιά. Στο τεύχος αυτό λοιπόν έχουμε την τιμή και τη χαρά να συνεργαστούμε με το μεγαλύτερο ιδιωτικό νοσοκομείο της Θεσσαλίας , το Ιασώ Θεσσαλίας και μέσα στις σελίδες μας θα ενημερωθείτε για όλες τις παροχές που προσφέρει στον άνθρωπο. Νέα χρονιά λοιπόν, που σε αρκετές γυναίκες θα τις φέρει κοντά στο θαύμα της γέννησης ενός παιδιού. Σύμφωνα με την γυναικολόγο κα Αναστασιάδου, θα διαβάσετε πόσο σημαντικός είναι στο 1ο τρίμηνο ο υπερηχογραφικός έλεγχος για την ανάπτυξη του εμβρύου καθώς επίσης, η ψυχολόγος κα Κανδύλη μας μιλάει για τα οφέλη του θηλασμού στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Και επειδή τα παιδιά είναι το κυριότερο μέλημά μας , ο παιδίατρος κος Παπαλεξανδρής μας μιλάει για την σημασία της άθλησης στην παιδική ηλικία και ο ωτορινολαρυγγολόγος κος Μπουρτζιάλας μας ενημερώνει για την εκκριτική ωτίτιδα στα παιδιά και τι πρέπει να προσέχουμε. Οι ιατροί μας αποτελούν τη δυναμική ομάδα του περιοδικού μας καθώς είναι πρόθυμοι να ενημερώσουν το κοινό μας και να λύσουν οποιαδήποτε απορία μας πάνω στο αντικείμενό τους. Εμείς με τη σειρά μας τους δίνουμε τη δυνατότητα να συνυπάρξουν σε ένα περιοδικό το οποίο σέβεται και εκτιμά τόσο τους ίδιους όσο και το κοινό τους προασπίζοντας και αναλύοντας εξαιρετικά ενδιαφέροντα θέματα γύρω από την υγεία. Σας ευχόμαστε καλή χρονιά με υγεία και με «Θεσσαλών Υγεία»! Ιφιγένεια Γιαννοπούλου Διευθύντρια Θεσσαλική Press ΕΚ∆ΟΤΗΣ Βαγγέλης Κωνσταντάκος

email: vagelis64@hotmail.com ON LINE

Ο Ιατρικός οδηγός διανέµεται δωρεάν µε την εφηµερίδα «Θεσσαλική PRESS» 28ης Οκτωβρίου 85, ΒΟΛΟΣ, Τηλ.: 24210 36610, ΦΑΧ: 24210 34320 www.thessalikipress.gr - info@thessalikipress.gr Θεσσαλική press ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

Θεσσαλών Υγεία

ΤΜΗΜΑ MARKETING ΘΕΟ∆ΩΡΑ ΤΖΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΜΑΣΤΡΟΝΙΚΟΛΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ∆Α Θεοδώρα Τζανή, Ελένη Μαστρονικολή Αντώνης Παπαϊωάννου, Γιώργος Ανδρής

Περιεχόμενα 6-7

Κωνσταντίνος Πάτσης Πλαστικός Χειρουργός

8-9

Φωτεινή Ματσούκα Διαιτολόγος- Διατροφολόγος

Κλινική «Αγίου Γεωργίου»

30-31

Χρύσα Βεργούλια Ψυχολόγος

10-11

Βασίλειος Σκορδάς Παθολογοανατόμος

12-13

Ελένη Παπακρίβου Χειρουργός Παίδων

14-15

38-39

Καρναβάς Ηλίας Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος

34-35

Λαΐνης Ι. Ανδρέας 36-37 Ιατρός Κυτταρολόγος & Λαΐνη Α. Ευ- Ηλιάννα Μαμέκα φροσύνη Ιατρός ειδ. Κυτταρολόγος Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Μαρούλα Κανδύλη Ψυχολόγος

16-17

Απόστολος Καμπαγιάννης Μαιευτήρας Γυναικολόγος

18-19

Καλλιόπη Ευάγγελου & Γεώργιος Καραδαγλής Γυναικολόγοι

20-21

Στυλιανιός Ι. Χαιδεμενάκης Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Αχιλλέας Μάνδαλος Χειρουργός Οφθαλμίατρος

24-25

Διονύσης Β. Φερφελής Ειδικός Παθολόγος Διαβητολόγος

Φαίη Ε. Αναστισιάδου Μαιευτήρας- Γυναικολόγος Θωμάς Χ. Παπαλεξανδρής Παιδίατρος Στέργιος Μπρίζας Νευροχειρουργός Κωνσταντίνος Μπουρτζάλας Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος

40-41 42-43 44-45 46-47

Αλεξάνδρα Θεοδωροπούλου Ενδοκρινολόγος

48-50

26-27

Ιασώ Θεσσαλίας

Ιατρικά Νέα Iris Eye Center ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

Κοιλιοπλαστική Μία επέμβαση που αλλάζει κυριολεκτικά το σώμα σας Σε συνεργασία με τον πλαστικό χειρουργό Δρ. Πάτση Θ. Κωνσταντίνο Κ. Καρτάλη 172, Βόλος, 242 140 4884, www.drpatsis.gr

Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων της σύγχρονης εποχής, γυναίκες και άντρες, όλων των ηλικιών, απευθύνεται στον πλαστικό χειρουργό για την διόρθωση της χαλάρωσης του δερματικού και του υποδόριου λιπώδους ιστού της κοιλιακής χώρας. Η χειρουργική επέμβαση ονομάζεται «κοιλιοπλαστική» και αποτελεί μια από τις πέντε (5) συχνότερες επεμβάσεις πλαστικής χειρουργικής στον κόσμο για άντρες και γυναίκες. Στην περίπτωση των γυναικών, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

συνηθέστερες αιτίες που οδηγούν την ασθενή στο ιατρείο του πλαστικού χειρουργού , είναι η χαλάρωση της κοιλιακής χώρας μετά από εγκυμοσύνη ή εγκυμοσύνες και η μαζική απώλεια βάρους (είτε λόγω ειδικής διατροφής είτε λόγω προηγηθείσας βαριατρικής χειρουργικής επέμβασης). Η κλινική εικόνα ποικίλλει , από μια απλώς χαλαρή κοιλιακή χώρα έως μια μεγάλη κρεμάμενη κοιλία. Το πρόβλημα , όποιο και αν είναι, δεν μεταβάλλεται πια με περαιτέ-

ρω απώλεια βάρους ή γυμναστική, καθώς η περίσσεια δέρματος και λίπους συνοδευόμενη από τη χαλάρωση – διάσταση των ορθών κοιλιακών μυών και τις ραγάδες, δεν επιδέχονται κάτι άλλο παρά χειρουργικής αντιμετώπισης. Οι άντρες προσέρχονται στον πλαστικό χειρουργό κυρίως για τη χειρουργική διόρθωση της κοιλιακής χώρας μετά από απώλεια βάρους (είτε λόγω ειδικής διατροφής είτε λόγω προηγηθείσας βαριατρικής χειρουργικής επέμβασης ). Ο πλαστικός χειρουργός, οφείλει να εκτιμήσει τον/την ασθενή και να ενημερώσει για τα εφικτά αποτελέσματα αυτής της επέμβασης . Η επέμβαση της κοιλιοπλαστικής δεν είναι μια μέθοδος απώλειας βάρους (αν και αυτό θα συμβεί σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό μετά την αφαίρεση του δερμολιπώδους ιστού) αλλά μια μέθοδος της πλαστικής χειρουργικής για διαμόρφωση του σώματος στην περιοχή της κοιλίας με την οποία η κοιλιακή χώρα αποκτά την επιθυμητή εικόνα , χωρίς χαλάρωση, χωρίς αισθητικές δυσμορφίες και λειτουργικά προβλήματα. Η επέμβαση της κλασσικής κοιλιοπλαστικής , γίνεται υπό γενική αναισθησία και ανήκει στις μείζονες χειρουργικές επεμβάσεις. Η οριζόντια τομή εκτείνεται μεταξύ των δύο λαγόνιων ακανθών στο ύψος του εφηβαίου και είναι απόλυτα κρυμμένη εντός του εσώρουχου ή μαγιό. Ο ομφαλός επανατοποθετείται με ειδικές τεχνικές στη νέα του θέση και συρράπτεται. Ο πλαστικός χειρουργός μπορεί επίσης να παρέμβει συρράπτοντας τους κοιλια-

κούς μύες , ενισχύοντας το κοιλιακό τοίχωμα αλλά ταυτόχρονα προσδίδοντας και μια εικόνα «εκγυμνασμένης» κοιλιακής χώρας. Για την mini- κοιλιοπλαστική , που αφορά κυρίως τις γυναίκες μετά από εγκυμοσύνη , η τομή είναι σαφώς μικρότερη, στο ύψος της καισαρικής τομής ,και όπως σε κάθε κοιλιοπλαστική κρύβεται μέσα από το μαγιό. Σε κάποιες περιπτώσεις, εξατομικευμένα, ο πλαστικός χειρουργός διαθέτει εξειδικευμένες τεχνικές όπως η “fleur de lis “ κοιλιοπλαστική η οποία είναι μια πιο εκτεταμένη επέμβαση και αφορά πολύ σοβαρές κλινικές καταστάσεις. Αναλόγως της κλινικής εικόνας και των επιθυμητών στόχων, ταυτόχρονα με την κοιλιοπλαστική πραγματοποιείται και λιποαναρρόφηση περιορισμένη ή εκτεταμένη, με σκοπό την περαιτέρω ανάδειξη του τελικού αποτελέσματος και κυριολεκτικά το «σμίλευμα» του κορμού του σώματος από τον πλαστικό χειρουργό. Η χαλάρωση του δέρματος της κοιλιάς, του λιπώδους της ιστού και των ορθών κοιλιακών μυών που καθορίζουν το κοιλιακό τοίχωμα είναι ένδειξη για κοιλιοπλαστική. Ο νεοσχηματισμός «μέσης», η διακοπή της εφίδρωσης στην περιοχή που αναδιπλώνεται το δέρμα της κοιλιάς χαμηλά , η εξαφάνιση των ραγάδων που βρίσκονται στην προς αφαίρεση περιοχή , είναι μερικά ακόμα από τα πλεονεκτήματα της κοιλιοπλαστικής. Πέραν της προφανούς αισθητικής βελτίωσης που επιφέρει η επέμβαση της κοιλιοπλαστικής σε όλους όσους υποβάλλονται σε αυτή, εξίσου σημαντική είναι η επάνοδος μετεγχειρητικά σε δραστηριότητες και συνήθειες που μια πολύ χαλαρή ή κρεμάμενη κοι-

λιά καθιστούσε δυσχερείς (ένδυση , άσκηση κλπ) Οι νεότερες χειρουργικές τεχνικές κοιλιοπλαστικής, σε αντίθεση με τις παλαιότερες, μειώνουν δραματικά το χρόνο αποθεραπείας και ανάρρωσης, επιτυγχάνοντας άμεση κινητοποίηση μετά το χειρουρ-

γείο και πολύ γρήγορη επάνοδο στις κοινωνικές δραστηριότητες (εργασία-εμφανίσεις- γυμναστήριο) . Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της επέμβασης είναι φυσικά βιβλιογραφικά αποδεδειγμένη και τεκμηριωμένη.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

Η σχέση της παχυσαρκίας με την εμφάνιση καρκίνου

ν και η παθογένεια του καρκίνου είναι πολυπαραγοντική( με τη γενετική προδιάθεση να παίζει σημαντικό ρόλο) οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η εμφάνιση ‘κεντρικής’ παχυσαρκίας, κατέχουν εξίσου σημαντικό ρόλο στην καρκινογένεση. Ως κεντρική παχυσαρκία χαρακτηρίζεται η αυξημένη συσσώρευση λίπους στο κορμό και ιδιαίτερα στην περιοχή της κοιλιάς. Σύμφωνα με τη νέα έκθεση των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ περίπου 13 μορφές καρκίνου σχετίζονται με την παχυσαρκία, γεγονός που υποδηλώνει ότι αυτοί οι καρκίνοι θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποφευχθούν αν το σωματικό βάρος διατηρούνταν υπό έλεγχο. Τέτοιοι καρκίνοι είναι αυτός του μαστού, των ωοθηκών, του παχέος εντέρου, της ουροδόχου κύστης, του εγκεφάλου, κα. Το βασικό μήνυμα της μελέτης είναι ότι η απώλεια λίπους (το οποίο είναι υπεύθυνο για την παραγωγή ορμονών που βοηθούν τους καρκινικούς όγκους να αναπτυχθούν) και γενικότερα η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής μειώνει τον κίνδυνο εμφάνιση καρκίνου, αλλά και άλλων χρόνιων παθήσεων, όπως του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, των καρδιαγγειακών νοσημάτων, κα. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

Ματσούκα Φωτεινή Διαιτολόγος/Διατροφολόγος Σπυρίδη 28,Βόλος foteininutrition@hotmail.com

Οι συστάσεις σύµφωνα µε εκθέσεις ειδικών περιλαµβάνουν: Την διατήρηση ενός ∆είκτη Μάζας Σώµατος (∆ΜΣ) µεταξύ 21-23 kg/m2 (µέχρι τώρα το πρότυπο συνιστώµενο εύρος ήταν 18,5-24,5)

Σωµατική ∆ραστηριότητα (150 λεπτά µέτριας έντασης άσκηση ή 75 λεπτά έντονης έντασης δραστηριότητα κάθε εβδοµάδα).

Τρόφιμα «ασπίδα» κατά του καρκίνου

Η διεθνής επιστημονική βιβλιογραφία έχει κατά καιρούς αποδώσει αντικαρκινικές ιδιότητες σε διάφορα θρεπτικά συστατικά και τρόφιμα. Βέβαια, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως, σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε ως τώρα, κανένα τρόφιμο ή συστατικό δεν μπορεί από μόνο του να αποτρέψει την εμφάνιση της νόσου. Ωστόσο, έχει φανεί ότι η υιοθέτηση ενός διατροφικού προτύπου με αυξημένη περιεκτικότητα σε ορισμένα τρόφιμα και ομάδες τροφίμων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο.

Ας δούμε κάποια από αυτά:

Ντομάτα

Οι ντομάτες περιέχουν λυκοπένιο, ένα αντιοξειδωτικό που ελαττώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, του προστάτη, του παγκρέατος και του πεπτικού συστήματος. Προϊόντα της ντομάτας, όπως ο ντοματοπολτός και το κέτσαπ, αποτελούν ακόμα πιο συμπυκνωμένες πηγές λυκοπενίου.

Μπρόκολο

Ειδικά οι βλαστοί του μπρόκολου αποτελούν εξαιρετική πηγή σουλφοραφάνης, ενός φυσικό φυτοχημικού συστατικού που ενισχύει την αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού μας και στοιχεία μελετών δείχνουν ότι μπορεί να ελαττώσει τον κίνδυνο για καρκίνο του στομάχου, του στήθους και του δέρματος. Εκτός από το μπρόκολο θα τη βρούμε και στο κουνουπίδι, στο λάχανο και στα λαχανάκια Βρυξελλών.

Περιορισµό κατανάλωσης αλκοόλ. Περ Το κόψιµο του καπνίσµατος. Σωστή διατροφή(πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δηµητριακά, όσπρια, περιορισµό κόκκινου κρέατος και κρεατοσκευασµάτων, κορεσµένου λίπους κτλ)

Φράουλα - Βατόμουρα

Τα κόκκινα - πορφυρά φρούτα οφείλουν το έντονο χρώμα τους σε ισχυρά αντικαρκινικά συστατικά που ονομάζονται ανθοκυανίνες. Τα συστατικά αυτά είναι δραστικά αντιοξειδωτικά και προστατεύουν από μια ποικιλία μορφών καρκίνου συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του οισοφάγου και του παχέος εντέρου.

ουν από διάφορες μορφές καρκίνου, όπως του ήπατος, του προστάτη και του παχέως έντερου. Το σπανάκι περιέχει επίσης ένα καροτενοειδές, τη νεοξανθίνη, που μπορεί σε αρχικό στάδιο να προκαλέσει την αυτοκαταστροφή των καρκινικών κυττάρων στον καρκίνο του προστάτη και μεταγενέστερα να σταματήσει την αναπαραγωγή τους.

Πράσινο τσάι

Σκόρδο

Το πράσινο τσάι έχει πολλές κατεχίνες που αποτελούν ισχυρά αντιοξειδωτικά κατά της ανάπτυξης καρκίνου. Οι κατεχίνες δρουν προλαμβάνοντας τη διχοτόμηση των καρκινικών κυττάρων και μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο για καρκίνο του ήπατος, του δέρματος, του στομάχου, του πνεύμονα, του παχέος εντέρου και του παγκρέατος. Το πράσινο τσάι φημίζεται για το ισχυρότατο αντιοξειδωτικό του, την επιγαλλοκατεχίνη (EGCG), αλλά και το μαύρο τσάι έχει το δικό του οπλοστάσιο με αντικαρκινικά συστατικά.

Καρότα

Τα καρότα και όλα τα πορτοκαλο-κόκκινα λαχανικά, όπως οι κόκκινες και πορτοκαλί πιπεριές, η κολοκύθα κ.ά. αποτελούν εξαιρετικές πηγές β-καροτενίου, το οποίο είναι ένα δραστικό αντιοξειδωτικό και αντικαρκινικό συστατικό. Επίσης, μια ουσία που έχουν τα καρότα, που λέγεται φαλκαρινόλη μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.

Σπανάκι

Το σπανάκι είναι το λαχανικό που θεωρείται σημείο αναφοράς για όλα τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Διαθέτει τις μεγαλύτερες ποσότητες βιταμίνης Ε και λουτεΐνης που προστατεύ-

Το σκόρδο έχει τη δύναμη να αυξάνει τη δραστικότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος που πολεμούν τον καρκίνο, ενώ περιέχει και άλλα συστατικά που βοηθούν στην παρεμπόδιση της εισόδου των καρκινογόνων στα κύτταρα, επιβραδύνοντας έτσι την ανάπτυξη του όγκου.

Ελαιόλαδο

Το ελαιόλαδο μπορεί και ασκεί προστασία από διάφορες καρκινικές μορφές, λόγω της περιεκτικότητας του σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνη Ε, σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και σε σκουαλένιο, συστατικό το οποίο παρεμβαίνει στα ογκογονίδια. Γενικότερα, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι, πέρα από μεμονωμένα τρόφιμα, είναι σημαντικό το να υιοθετήσει μια ευρύτερα ισορροπημένη διατροφή, βασισμένη στα πρότυπα της Μεσογειακής Διατροφής. Αυτή η διατροφή μπορεί να αποτελέσει ένα καλό «σύμμαχο» στην προσπάθεια πρόληψης του καρκίνου, προσφέροντας πλήθος βιταμινών, μετάλλων, ιχνοστοιχείων, φυτικών ινών και αντιοξειδωτικών συστατικών, τα οποία συμβάλλουν στη εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού και τη μακροχρόνια διατήρηση της υγείας.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

10 Ερωτήσεις και απαντήσεις για τον HPV Σε συνεργασία με τον Μαιευτήρα-Χειρουργό Γυναικολόγο ΚΑΡΝΑΒΑ ΗΛΙΑ Διευθυντής Γυναικολογικού Τμήματος 404 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Λάρισας ikarnav@gmail.com • Τ| 697 497 7427

Τι είναι o ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV);

O HPV είναι μικρός DNA-ιός. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια μεγάλη «ομάδα» ιών που διακρίνονται μεταξύ τους με αριθμούς καθορίζοντας τον «τύπο» του ιού. Μέχρι σήμερα έχoυν περιγραφεί πάνω από 150 διαφoρετικά στελέχη τoυ HPV από τα οποία 30 αφορούν στην πρωκτoγεννητική περιoχή σε άνδρες και γυναίκες, ενώ τα άλλα στελέχη πρoσβάλλoυν συνήθως τo δέρμα σε άλλες περιoχές τoυ σώματoς, τη στoματική κoιλότητα και τo ανώτερo αναπνευστικό κτλ.

Διάκριση σε «υψηλού» και «χαμηλού» κινδύνου

Oρισμένα στελέχη (π.χ. 6, 11, 42, 43, 44) πρoκαλoύν τα γνωστά κoνδυλώματα, τα oπoία είναι καλoήθεις αλλoιώσεις. Παράλληλα, τα στελέχη αυτά συσχετίζoνται σπάνια με εμφάνιση νεoπλασματικών αλλoιώσεων και γι’ αυτό αναφέρoνται ως στελέχη «χαμηλoύ κινδύνoυ». Αντίθετα, άλλα στελέχη (π.χ. 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51 κτλ) θεωρoύνται υπεύθυνα για την εκδήλωση πρoκαρκινικών και καρκινικών αλλoιώσεων, και γι’ αυτό αναφέρoνται ως «υψηλoύ κινδύνoυ».

Πώς μεταδίδεται ο HPV;

Η μετάδoση τoυ ιoύ γίνεται κατά κύριo λόγo με την σεξoυαλική επαφή. O ιός πρoσβάλλει τη γεννητιΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

κή περιoχή μετά από μικρoτραυματισμoύς πoυ συμβαίνoυν συνήθως κατά την διάρκεια της επαφής. Η μετάδοση μπορεί να γίνει ακόμα και αν ο σύντροφος δεν έχει κανένα σύμπτωμα HPV μόλυνσης.Η μετάδoση τoυ ιoύ μέσω στoματικής σεξoυαλικής επαφής είναι δυνατή, αν και η πιθανότητα αυτή είναι μικρή. Επίσης είναι δυνατή η μετάδoση τoυ ιoύ κατά τoν τoκετό από την μητέρα νεoγνό. Αυτή αφoρά κατά κανόνα στα χαμηλoύ κινδύνoυ στελέχη τoυ ιoύ (6, 11, 42-44) και στις μητέρες με παρουσία κoνδυλωματωδών αλλoιώσεων Ο κίνδυνoς μετάδoσης τoυ ιoύ στo νεογνό και εμφάνισης στην συνέχεια της λεγόμενης νεoγνικής/βρεφικής λαρυγγικής θηλωμάτωσης είναι πάρα πoλύ μικρός και δεν υπερβαίνει τo 1/4000 σε μητέρες oι oπoίες εμφανίζoυν κλινικά αναγνωρίσιμα κoνδυλώματα κατά τoν χρόνo τoυ τoκετoύ. Ως εκ τoύτoυ σ’ αυτές τις περιπτώσεις δεν δικαιoλoγείται η διενέργεια καισαρικής τoμής.

Τί μπoρεί να πρoκαλέσει o HPV;

Δύo ειδών είναι oι αλλoιώσεις, oι oπoίες μπoρoύν να πρoκληθoύν από τoν HPV: α. Οι λεγόμενες κoνδυλωματώδεις αλλoιώσεις, oι oπoίες εμφανίζoνται κατά κανόνα στo αιδoίo, κόλπo, τράχηλo, πέoς, περίνεo, περιπρωκτική χώρα και πρωκτό, χείλη, γλώσσα, είτε υπό την μoρφή των oξυτενών

είτε υπό την μoρφή των επιπέδων κoνδυλωμάτων. Αυτές οφείλονται στα λεγόμενα «χαμηλoύ κινδύνoυ στελέχη» τoυ ιoύ. β. oι νεoπλασματικής φύσεως ενδoεπιθηλιακές ή διηθητικές αλλoιώσεις των ανωτέρω oργάνων, συνηθέστερα τoυ τραχήλoυ της μήτρας, τoυ αιδoίoυ , και τoυ πρωκτoύ . Αυτές οφείλονται στα λεγόμενα «υψηλoύ κινδύνoυ στελέχη».

Πώς γίνεται η διάγνωση των βλαβών που προκαλεί ο hpv;

Η διάγνωση μιας HPV – σχετιζόμενης βλάβης μπορεί να γίνει είτε με άμεση επισκόπηση της βλάβης ( πχ κονδυλώματα), είτε διαπιστώνοντας έμμεσα την παρουσία του ιού μετά από ένα παθολογικό τεστ Παπανικολάου. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η λήψη βιοψιών είτε για

ταυτοποίηση της βλάβης είτε για καθορισμό της βαρύτητάς της. Βέβαια υπάρχουν περιπτώσεις που παρά την παρουσία του ιού δεν ανευρίσκεται καμία βλάβη.

Πώς μπορεί κανείς να διαπιστώσει αν έχει τον ιό;

Σήμερα είναι δυνατή η ανίχνευση τoυ HPV σε κυτταρικό υλικό από την πιθανόν πάσχoυσα περιoχή με την εφαρμoγή ειδικών μεθόδων μoριακής βιoλoγίας.. Τo «HPV-DNA τεστ», πρoτείνεται σήμερα για τoυς εξής σκoπoύς: 1. Για τoν πρωτoγενή μαζικό πληθυσμιακό έλεγχo των γυναικών, με στόχo την εντόπιση των γυναικών πoυ ευρίσκoνται σε κίνδυνo, 2. Για την αναγνώριση των γυναικών πoυ ευρίσκoνται σε κίνδυνo όταν τo απoτέλεσμα τoυ τεστ Παπανικoλάoυ είναι αμφιλεγόμενo, και 3. Για την αναγνώριση γυναικών με υψηλό κίνδυνo υπoτρoπής μετά από θεραπεία τραχηλικής νεoπλασίας.

Πώς αντιμετωπίζονται οι βλάβες που προκαλεί ο HPV;

Η πιθανότητα για ένα άτoμo να μoλυνθεί τoυλάχιστoν μία φoρά στην ζωή τoυ από τoν HPV υπoλoγίζεται μεταξύ 75-80%. Τo πoσoστό των γυναικών ηλικίας κάτω των 30 ετών πoυ έχoυν μoλυνθεί από τoν ιό υπoλoγίζεται σε 25-35% τoυ συνόλoυ τoυ γυ-

ναικείoυ πληθυσμoύ. Έτσι λoιπόν, η πιθανότητα να μoλυνθεί μία νέα γυναίκα από τoν ιό κατά την διάρκεια των πρώτων χρόνων της σεξoυαλικής της δραστηριότητας είναι σχετικά μεγάλη. Παρ’ όλα αυτά, στην συντριπτική τoυς πλειoνότητα, oι γυναίκες αυτές – όπως και oι άνδρες σύντρoφoί τoυς - θα παραμείνoυν ως ασυμπτωματικoί φoρείς επί κάπoιo σύντoμo χρoνικό διάστημα και κατόπιν (μετά περίπoυ από 8-14 μήνες) θα απαλλαγoύν αυτόματα από τoν ιό χωρίς καμία θεραπευτική παρέμβαση. Από τo σύνoλo τώρα των ατόμων-φoρέων, σε ένα πoλύ μικρό πoσoστό θα συνεχίσει να παραμένει o ιός στην γεννητική περιoχή προκαλώντας ανιχνεύσιμες βλάβες. Στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται λεπτομερής έλεγχος όλης της γεννητικής περιοχής (τεστ παπ και ανάλογα με την περίπτωση κολποσκόπηση-βιοψίες, hpv DNA τεστ). Το είδος της βλάβης που τελικά ανιχνεύεται καθορίζει και τον τρόπο αντιμετώπισης, από απλή παρατήρηση εώς χειρουργική αντιμετώπιση. Πρoφανώς , η ανoσιακή απάντηση τoυ κάθε πρoσβαλλόμενoυ oργανισμoύ είναι και η κύρια υπεύθυνη για την εξέλιξη ή μη εξέλιξη της κάθε πρωτoγενoύς λoίμωξης.

Ποια εμβόλια υπάρχουν για τους HPV;

φυλακτικά εμβόλια εναντίον της μόλυνσης από τον HPV. Αυτά περιέχουν μόνο πρωτεΐνες της κάψας του ιού και όχι γενετικό υλικό (DNA) και κατά συνέπεια δεν μπορούν να προκαλέσουν νόσο . Τα εμβόλια αυτά, με τις δύο μορφές που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά, δηλαδή ως Gardasil® 9, και ως Cervarix®, προκαλώντας τη δημιουργία ειδικών αντισωμάτων, παρέχουν υψηλή προστασία εναντίον των δύο πλέον επικίνδυνων για καρκινογένεση τύπων 16 και 18 του HPV, που ευθύνονται για το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Επιπλέον, το εμβόλιο Gardasil® παρέχει προστασία και εναντίον των τύπων χαμηλού κιδύνου 6 και 11, που ευθύνονται για το 90% των κονδυλωμάτων ενώ παρέχει προσθέτως παρέχει προστασία έναντι 5 επιπρόσθετων τύπων του HPV (31, 33, 45, 52 και 58) οι οποίοι, αν και λιγότερο συχνοί από τους τύπους 16 και 18, θεωρούνται ομοίως τύποι HPV υψηλού κινδύνου . Ο εμβολιασμός συστήνεται σε κορίτσια ηλικίας 9-26 ετών (συνήθως 11-12 ετών) ενώ δεν υπάρχει αντένδειξη για εμβολιασμό σε μεγαλύτερη ηλικία. Παράλληλα σύμφωνα με το CDC ο εμβολιασμός συστήνεται και σε αγόρια μέχρι την ηλικία των 21 ετών (με ορισμένες εξαιρέσεις) Στοιχεία ελήφθησαν από «ελληνική HPV εταιρία» και CDC

Εδώ και λίγο καιρό υπάρχουν προΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

12 Το πρώτο εργαστήριο Αptima mRNA HPV Test ΛΑΪΝΗΣ Ι. ΑΝΔΡΕΑΣ Ιατρός Κυτταρολόγος ΛΑΪΝΗ Α. ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ Ιατρός ειδ. Κυτταρολόγος www.testpap.com info@testpap.com

ο Εργαστήριο μας πρωτοπόρο, ανακοινώνει με ευχαρίστηση ότι είναι το πρώτο Εργαστήριο στην Ελλάδα με την δυνατότητα εκτέλεσης της νέας εξέτασης - Αptima mRNA HPV Test-, που από ότι διαφαίνεται είναι το μέλλον στην εξέλιξη του Τεστ Παπανικολάου. Το Aptima mRNA HPV Test αποτελεί την πλέον σύγχρονη εξέλιξη που συνδυάζει την Κυτταρολογία Υγρής Φάσης με τη χρήση Μοριακών Βιοδεικτών συμβάλλοντας έτσι σε ποσοστό που αγγίζει το 100% στην προστασία των γυναικών από τον καρκίνο τραχήλου μήτρας. Είναι γνωστό ότι το συμβατικό Παπ Τεστ, που ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

εφαρμόζεται διεθνώς ήδη εδώ και πολλές δεκαετίες, αποτελεί τη μέχρι σήμερα αποτελεσματικότερη ασπίδα σωτηρίας των γυναικών από τη μάστιγα του καρκίνου τραχήλου μήτρας. 60 χρόνια μετά την εισαγωγή

του Παπ Τεστ από έναν από τους σημαντικότερους επιστήμονες-ιατρούς του 20ου αιώνα, Γεώργιο Παπανικολάου, ήρθε η αναμενόμενη σύγχρονη μετεξέλιξη του, η Κυτταρολογία Υγρής Φάσης (LBC) με το ThinPrep Παπ Τεστ. Τα τε-

λευταία χρόνια ο νομπελίστας H. zur Hausen τεκμηρίωσε τον ρόλο ορισμένων τύπων του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), δηλαδή των ογκογόνων τύπων, στη γένεση του καρκίνου τραχήλου μήτρας ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην πρόληψή του. Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας δημιούργησε ποικίλες μεθόδους ανίχνευσης του γενετικού υλικού του HPV, με καινοτόμες τεχνικές Μοριακής Βιολογίας, οι οποίες χρησιμοποιούνται τόσο στη διάγνωση όσο και την παρακολούθηση των γυναικών. Κάθε μία από αυτές τις μεθόδους εμφανίζει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Ουσιαστικά, μέχρι σήμερα καμία μέθοδος δεν επέτρεπε την αποτελεσματική διάγνωση όλων των περιπτώσεων των προκαρκινικών βλαβών και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Με βάση πρόσφατα συμπεράσματα από μελέτες σε χώρες με μακροχρόνια και αξιόπιστα προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου, η ανίχνευση του DNA

των ογκογόνων τύπων του HPV υποδηλώνει απλά την παρουσία του ιού και όχι υποχρεωτικά την ενεργοποίησή του. Η ενεργοποίησή του ιού και η διαδικασία της τραχηλικής καρκινογένεσης είναι πλέον αναγνωρίσιμες με τη χρήση ενός νέου ειδικού Τεστ, του Aptima mRNA HPV Test. Το ειδικό αυτό τεστ ανιχνεύει το αγγελιοφόρο mRNA των High Risk τύπων HPV και επιτρέπει την αναγνώριση τόσο των προκαρκινικών αλλοιώσεων, οι οποίες, εάν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο, όσο και των περιπτώσεων διηθητικού καρ-

κίνου. Επομένως, το Aptima mRNA HPV Test είναι απαραίτητο για την αποτελεσματική διάγνωση και διαχείριση των γυναικών με παθολογία τραχήλου της μήτρας. Η συνδυασμένη εφαρμογή της Υγρής Κυτταρολογίας (LBC) με το Aptima mRNA HPV Test (co-testing), διαφαίνεται ότι είναι η οριστική και πιο ασφαλής λύση στη πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

Τα οφέλη του θηλασμού στη ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού Της Μαρούλας Κανδύλη, MSc, MBPsS, MBACP, MBABCP Συμβουλευτική Ψυχολόγος & Γνωστικό-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια Επίσημη συνεργάτης Attachment Parenting Hellas Attached at the Heart Parent Educator

Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού γιορτάζεται στη χώρα μας την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου για να αναδειχθούν τα οφέλη του θηλασμού στη μητέρα και στο βρέφος/νήπιο. Το σύνθημα που ορίσθηκε για το 2017 είναι “Στηρίζουμε το θηλασμό – Μαζί!” θεωρώντας το θηλασμό ως ένα βασικό κλειδί που μας ωθεί να σκεφτούμε τους τρόπους πώς να εκτιμούμε την ευημερία μας, πώς να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον και πώς να νοιαζόμαστε για τον κόσμο. Αδιαμφισβήτητα, ο θηλασμός θεωρείται η καλύτερη μέθοδος διατροφής των παιδιών και συμβάλλει τόσο στην ομαλή σωματική όσο και στη ψυχική ανάπτυξη του βρέΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

φους σε βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο. Η διαδικασία του θηλασμού φαίνεται να έχει θετικές επιδράσεις στην ψυχική υγεία των βρεφών. Πιο συγκεκριμένα, βοηθά στην ενίσχυση του δεσμού μητέρας – βρέφους καθώς το βρέφος, από την πρώτη στιγμή μετά τον τοκετό, έρχεται σε επαφή δέρμα με δέρμα με τη μητέρα του, κι έτσι μπορεί να τη χαϊδέψει, να τη μυρίσει και να νιώσει τη θαλπωρή και την αγάπη που αυτή του προσφέρει (Χαραμή, Μαζαράκου, & Τσουρομώκος, 2014). Τις πρώτες ώρες ζωής του μωρού, η τοποθέτησή του στο στήθος της μητέρας διακόπτει το κλάμα του και το ηρεμεί. Αμέσως, αναπτύσσονται οι αισθήσεις του βρέφους - η αφή, η οσμή και η γεύση-, ικανοποιείται η πείνα του βρέφους και νιώθει την

αίσθηση της ευχαρίστησης. Αυτή όλη η διαδικασία αναπτύσσει στο βρέφος τόσο τα πρώτα του συναισθήματα όσο και το αίσθημα της ασφάλειας. Ακόμη, ο Freud θεώρησε ότι η διαδικασία θηλασμού παίζει ουσιαστικό ρόλο στη δημιουργία του δεσμού μεταξύ του βρέφους και της μητέρας του, καθώς ο δεσμός που αναπτύσσεται μεταξύ τους επηρεάζει την πορεία του ανθρώπου (Info Project, 2006). Η τροφή γίνεται ο συνδετικός κρίκος στην ανάπτυξη της πρώτης σχέσης του παιδιού με τη μητέρα του, η οποία θα αποτελέσει τη βάση για μια υγιή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Ο θηλασμός δίνει στο βρέφος την ευκαιρία για μεγαλύτερη σωματική επαφή, θυμίζοντάς του την αίσθηση της ασφάλειας που απολάμβα-

νε κατά την περίοδο της κύησης. Πολλές θεωρητικές προσεγγίσεις υποστηρίζουν ότι μέσω του θηλασμού το βρέφος ταυτίζει την ύπαρξή του με αυτήν της μητέρας, ενώ η διακοπή αυτού σηματοδοτεί την πρώτη συνειδητοποίηση του εαυτού του ως ξεχωριστή οντότητα. Ο Bowlby, αναπτύσσοντας τη «θεωρία δεσμού», υποστήριξε ότι η φυσιολογική ανάγκη του βρέφους για δημιουργία δεσμού με ένα βασικό φροντιστή (συνήθως τη μητέρα) με στοιχεία υγιούς προσκόλλησης, οδηγεί στην εξέλιξη και επέκταση αυτού του δεσμού στις μελλοντικές κοινωνικές σχέσεις του με τους άλλους. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι τα βρέφη που θηλάζουν έχουν πιο στενές και υγιείς σχέσεις με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας (Mohammad & Haymond, 2012). Συνεπώς, ο μητρικός θηλασμός συμβάλλει τόσο στην ομαλή ψυχοσυναισθηματική

ανάπτυξη του βρέφους όσο και στη δημιουργία ατόμων που νιώθουν πιο ασφαλή, ανεξάρτητα, δε βιώνουν έντονο άγχος αποχωρισμού και αναπτύσσουν ένα καλύτερο συναισθηματικό περιβάλλον. Κατά τη νηπιακή ηλικία, ο θηλασμός εξακολουθεί να προσφέρει συναισθηματική κάλυψη στο νήπιο δίνοντας ώθηση στην ψυχοκινητική του ανάπτυξη και προστατεύοντάς το από ψυχικά νοσήματα. Με βάση επιστημονικές έρευνες, παιδιά που έχουν θηλάσει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα των έξι μηνών ή και ενός έτους, φαίνεται ότι έχουν διαμορφώσει “δυνατότερες” οικογενειακές σχέσεις έναντι εκείνων που δεν έχουν θηλάσει καθόλου (Info Project, 2006). Εν κατακλείδι, το μητρικό γάλα βοηθά «στη δημιουργία υγιών σωματικά αλλά και ψυχικά παιδιών και ενηλίκων» (Χαραμή, Μαζαράκου, & Τσουρομώκος, 2014), οι οποίοι μπορούν να γίνουν χρήσιμοι πολί-

τες και να συμβάλλουν στην ευμάρεια της κοινωνίας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ • Info Project, Center for Communication Programs, The J. Hopkins Bloomberg School of Public Health. (2006). Breastfeeding Is Best. Population Reports, 33(3), 12-13. • Mohammad, M. A., & Haymond, M. W. (2012). The Magic of Mother’s Milk. Diabetes, 61(12), 3076-3077. • Χαραμή, Ε., Μαζαράκου, Χ., & Τσουρομώκος, Δ., (2014). Επίδραση του θηλασμού στην ψυχική υγεία των βρεφών. Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής 2015, 32(2), 245-239.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

16 Ιατρείο εμβρυομητρικής ιατρικής στο Βόλο Dr Φαίη Ε. Αναστασιάδου Μαιευτήρας - Γυναικολόγος Διδάκτορ του Δημοκριτείου Παν/μίου Θράκης

Υπερηχογραφικός έλεγχος για τις ανευπλοειδίες και βασική ανατομική εξέταση εμβρύων στο 1ο τρίμηνο. Η εγκυμοσύνη επιτυγχάνεται, ο έλεγχος της για την καλή εξέλιξη της και το υγιές μωρό είναι η απόλυτη προσδοκία. Ξεκινάει ο έλεγχος της κύησης με τις αιματολογικές εξετάσεις της μέλ-

νεργείται στις 11-13+6 εβδομάδες. Το συχνότερο αίτιο νοητικής υστέρησης και παράλληλα η συχνότερη αιτία ανευπλοειδίας (χρωμοσωματικής ανωμαλίας) είναι το ευρύτερα γνωστό σύνδρομο Down το οποίο οφείλεται στην παρουσία ενός επιπλέον χρωμοσώματος 21 αντί των 2 χρωμοσώματα 21 (τρισωμία 21) στο γενετι-

δας ελέγχου εμβρύων με αυξημένο στατιστικά κίνδυνο για ανευπλοειδίες (ανωμαλίες δομής και αριθμού χρωμοσωμάτων). Ελέγχονται στην εξέταση υπερηχογραφικοί δείκτες με πρώτο τη μέτρηση του υγρού στον αυχένα του εμβρύου, την παρουσία ή απουσία του ρινικού οστού και τέλος τις εμβρυϊ-

λουσας μητέρας. Ρυθμίζονται φαρμακευτικά τυχόν παθολογικές καταστάσεις και προγραμματίζονται οι απαραίτητες υπερηχογραφικές εξετάσεις για τον έλεγχο της καλής κατάστασης του εμβρύου. Ο έλεγχος του εμβρύου στην ενδομήτρια ζωή αρχίζει με το υπερηχογράφημα του πρώτου τριμήνου που διε-

κό υλικό ενός εμβρύου. Η ηλικία της μητέρας είναι ο βασικός παράγοντας που σχετίζεται με την πιθανότητα εμφάνισης χρωμοσωματικών ανωμαλιών. Το συγκεκριμένο υπερηχογράφημα έχει 3 στόχους να εκπληρώσει. Ο πρώτος στόχος είναι να εντοπίσει, με ιδιαίτερη ακρίβεια, την ομά-

κές ροές (ροή του αίματος στην τριγλώχινα βαλβίδα της εμβρυϊκής καρδιάς και στο φλεβώδη πόρο) καθώς συμπεριλαμβάνεται και ο εμβρυικός καρδικός ρυθμός. Η παρουσία του υγρού στον αυχένα είναι για τον κόσμο ο γνωστός δείκτης της αυχενικής διαφάνειας, σύμφωνα με τον οποίο έχει κλασσικά χαρακτη-

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

17 Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

ρισθεί το υπερηχογράφημα αυτής. Οι υπερηχογραφικοί δείκτες συνδυάζονται με δυο ορμονικούς δείκτες ( PAPP-A, free βhCG ) που ανιχνεύονται στο αίμα της μητέρας. Νεότεροι βιοχημικοί δείκτες μελετώνται συστηματικά τα τελευταία χρόνια που σύντομα θα ενσωματωθούν στη συγκεκριμένη εξέταση. Ο συνδυασμός των δεικτών σε συνδυασμό και με περαιτέρω πληροφορίες σε ειδικό πρόγραμμα καθορισμένο από το Fetal Medicine Foundation του Λονδίνου υπολογίζει το στατιστικό κίνδυνο σχετικά με τις ανευπλοειδίες (ανωμαλίες δομής και αριθμού χρωμοσωμάτων). Αν ο στατιστικός κίνδυνος για τις ανευπλοειδίες είναι αυξημένος ενημερώνεται το ζευγάρι για την διενέργεια επεμβατικής διαδικασίας (ελάχιστος ο κίνδυνος αποβολής) που αποτελεί και τη διαγνωστική εξέταση για τον αποκλεισμό των ανευπλοειδιών. Η διαδικασία λέγεται λήψη τροφοβλάστης από τον πλακούντα του εμβρύου. Η νεότερη εξέταση που δίνει 99% δυνατότητα ανίχνευσης του συνδρόμου Down, αλλά με χαμηλότερη δυνατότητα ανίχνευσης άλλων συνδρόμων, γίνεται με τον μη επεμβατικό αιματολογικό έλεγχο. Η εξέταση γίνεται με αιμοληψία από τη μητέρα, δεν έχει κίνδυνο αποβολής, όμως αν το αποτέλεσμα είναι θετικό για το σύνδρομο, χρειάζεται επιβεβαίωση με επεμβατικό έλεγχο. Έτσι είναι δυνατό να διαγνωσθεί αν υπάρχει η ανευπλοειδία έγκαιρα και να συζητηθεί αν συνιστάται η διακοπή της κύησης στο πρώτο τρίμηνο της κύησης. Η διακοπή της κύησης στο πρώτο τρίμηνο της κύησης έχει διαφορά ως προς την τεχνική διαδικασία και τις πιθανές επιπλοκές σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο. Ο δεύτερος στόχος του συγκεκριμένου υπερηχογραφήματος είναι να εντοπιστούν μείζονες ανατομικές ανωμαλίες που έχουν σχέση με την κατασκευή του εμβρύου οι οποίες είναι δυνατό να μην είναι συμβατές με τη ζωή ή να χρειάζονται χειρουργική αποκατάσταση για τη διόρθωση τους. Εξετάζεται με λεπτομέρεια η βασική ανατομική του εμβρύου και πραγματοποιείται ουσιαστικά το mini υπερηχογράφημα β’ επιπέδου. Ο τρίτος στόχος είναι ο υπολογισμός, πάλι μέσω ειδικού προγράμματος καθορισμένο από το Fetal Medicine Foundation του Λονδίνου, της πιθανότητας που έχει η μητέρα να αναπτύξει προεκλαμψία ή υπέρταση στην πορεία της κύησης. Πρόκειται για παθολογικές καταστάσεις στην κύηση που είναι δυνατό να προλαμβάνονται έγκαιρα. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πλέον το γεγονός ότι η βαρύτητα ελέγχου της καλής κατάστασης ενός εμβρύου μετατοπίζεται συστηματικά στο πρώτο τρίμηνο. Η ιατρική του εμβρύου περιλαμβάνει τη σωστή και ολοκληρωμένη συμβουλευτική του ζεύγους των μελλοντικών γονέων ως προς την κάθε παράμετρο εξέτασης του εμβρύου και την εκά- στοτε ερμηνεία αυτής. Κατάλληλα εκπαιδευμένοι ιατροί στην εμβρυομητρική ιατρική μπορούν να μεταδόσουν τις πληροφορίες που χρειάζεται να κατανοήσει το ζευγάρι.

Φωτεινή Ε. Αναστασιάδου Γεννήθηκα στην Αθήνα στις 22/8/1973. Αριστούχος απόφοιτος του 3ου Γενικού Λυκείου Βόλου. Απόφοιτος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) τμήμα ιατρικής με βαθμό «λείαν καλώς». Διδάκτορ αριστούχος του ΔΠΘ. Πτυχιούχος Αγγλικής γλώσσας επιπέδου Γ2 και Γαλλικής επιπέδου Β2. Εργάστηκα στο Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας στη διάρκεια της ειδικότητας στα τμήματα της Γενικής Χειρουργικής και της Μαιευτικής και Γυναικολογίας. Την εκπαίδευση για την ειδικότητα ολοκλήρωσα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λάρισας όπου κι έλαβα κατόπιν εξετάσεων τον τίτλο της ειδικότητας του Μαιευτήρα Γυναικολόγου Κατόπιν εξειδικεύτηκα στην ιατρική του εμβρύου στο King’s College Hospital του Λονδίνου υπό την επίβλεψη του καθηγητή Κύπρου Η. Νικολαΐδη. Έλαβα το δίπλωμα της ιατρικής του εμβρύου (Diploma in Fetal Medicine FMF). Φέρω κατόπιν εξετάσεων και την κρατική άδεια εκτέλεσης υπερήχων από το Ελληνικό Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αληλλεγγύης. Αρ. Πρωτ. Υ7α/Γ.Π.58687. Διατηρώ ιδιωτικό ιατρείο στο Βόλο, Τοπάλη 84, Τ.Κ 3822, τηλ. Ιατρείου 24210 39493, e-mail fanasta@med. duth.gr ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

18 Η σημασία της άθλησης στην παιδική ηλικία

ΘΩΜΑΣ Χ. ΠΑΠΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ email:papalexandris.thomas@gmail.com

ριν ασχοληθεί ένα παιδί με τον αθλητισμό θα πρέπει να έχει κατακτήσει ώριμες κινητικές δεξιότητες, να μπορεί να παρακολουθεί την τροχιά ενός σώματος και να το πιάνει, να μπορεί να στέκεται στο ένα πόδι και η μέση ηλικία περίπου που τα καταφέρνει αυτά είναι γύρω στα 4-5 έτη. Ο αθλητισμός είναι απαραίτητος για την σωστή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού, γιατί βελτιώνεται το αίσθημα της σιγουριάς και της αυτοεκτίμησης. Ωστόσο, όπως κάθε νέα δραστηριότητα για το παιδί, ο γονέας οφείλει να αναρωτηθεί αν είναι όντως ικανό να την ξεκινήσει, να καταλάβει το νόημα της συμμετοχής σε μια ομάδα, να συνεργαστεί δηλαδή για απελευθερώσει τις σωματικές του ικανότητές, να μπορέσει να εξωτερικεύσει τα θετικά συναισθήματα και να μειώσει έτσι το άγχος. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, το σχολείο δεν αφιερώνει αρκετό χρόνο για γυμναστική - κατά μέσο όρο 2 ώρες εβδομαδιαίως - και είναι στο χέρι των γοΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

νέων να αποφασίσουν αν θα κάνει μια εξωσχολική αθλητική δραστηριότητα. Χαρακτηριστικά στην Αμερική το 75% των παιδιών σχολικής ηλικίας ασχολούνται με ένα τουλάχιστον άθλημα.

λεϊ, το μπάσκετ, το τένις. Εκεί θα πρέπει να δίνεται και ιδιαίτερη προσοχή στους τραυματισμούς, γιατί τα οστά αυξάνονται κατά μήκος στους αυξητικούς χόνδρους.

Η άθληση στην παιδική ηλικία χωρίζεται σε κάποιες μορφές:

Τι οφέλη στην υγεία του παιδιού έχει η άθληση;

Αερόβια άσκηση μέτριας ισχύος:

όπως το γρήγορο περπάτημα, η πεζοπορία, η ποδηλασία, το πατίνι.

Αερόβια άσκηση υψηλής ισχύος: όπως τρέξιμο, κυνηγητό, σχοινάκι,

πολεμικές τέχνες, ποδόσφαιρο και κολύμβηση. Αυτές οι ασκήσεις προσφέρουν καλή υγεία στο μυοσκελετικό και στο καρδιοαναπνευστικό σύστημα. Ασκήσεις μυϊκής τόνωσης: όπως οι ασκήσεις αντίστασης που χρησιμοποιούν το βάρος του σώματος, το σκαρφάλωμα, οι κοιλιακές και ραχιαίες κάμψεις, το μονόζυγο και η γυμναστική.

Ασκήσεις ενδυνάμωσης των οστών: αυτές ασκούν πίεση πάνω

στο οστό κυρίως με τινάγματα, σχοινάκι, άλματα ή αθλήματα όπως το βό-

Στο επίπεδο των σκελετικών μυών βοηθάει στην ανάπτυξη του μυοσκελετικού ιστού. Τα κύτταρα αερίζονται καλύτερα, καταναλώνουν με πιο ευχερή τρόπο την ενέργεια και υπερτρέφονται. Όλο αυτό μεταφράζεται σε καλύτερη και πιο συμμε-

τρική ανάπτυξη μυών και οστών. Καρδιαγγειακή αντοχή & υγεία: Ωφελείται η καρδιά, γιατί δεν υπάρχουν μεγάλες αντιστάσεις. Με το περπάτημα και την γυμναστική έχουμε μακροπρόθεσμα μια χαλάρωση των αρτηριακών αντιστάσεων, έτσι η καρδία δεν ασκεί το αίμα υπό μεγαλύτερη πίεση, βελτιώνοντας την κράση των αγγείων και των σπλάχνων. Ωφελούνται όλα τα αγγεία, κυρίως η αορτή και οι καρωτίδες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η υγεία των αγγείων αυτών κερδίζε-

ται ήδη από την παιδική ηλικία, δηλαδή τα παιδιά που αθλούνται έχουν υγιές το έσω και μέσο τοίχωμα των καρωτίδων, δεν δημιουργείται εύκολα αυτό που λέμε αθηρωματική πλάκα. Η κολύμβηση είναι μια πολύ καλή γυμναστική γιατί το παιδάκι δαπανά υψηλή ενέργεια, βελτιώνεται όλο το καρδιοαναπνευστικό σύστημα, βοηθάει ακόμα και στην αντιμετώπιση των απνοιών στον ύπνο, στις αλλεργίες, τονώνει την αυτοεκτίμηση, μειώνει το άγχος και την αρτηριακή πίεση.

Η άθληση βοηθάει στην καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου: το

παιδί μπαίνει σε μια ομάδα και δημιουργεί στόχους, ακολουθεί στρατηγικές. Αυτό δημιουργεί στον εγκέφαλο μια πορεία οργάνωσης των προτύπων των κινητικών δεξιοτήτων, που από ανώριμες στην πρώιμη προσχολική και σχολική ηλικία γίνονται πιο βελτιωμένες και ανθεκτικές στα επόμενα χρόνια.

Η άσκηση φέρνει και πολλαπλά οφέλη στον μεταβολισμό: οι υδατάνθρακες και τα λιπαρά οξέα της διατροφής καίγονται ευχερέστερα, έχουμε μειωμένη συγκέντρωση λιπώδους

ιστού στην κοιλιακή χώρα και μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης στο μέλλον σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2. Βέβαια μια σωστή άθληση αντιστοιχίζεται και με μια σωστή διατροφή. Στο παιδί πρέπει να προσφέρεται μεσογειακή διατροφή, δηλαδή τουλάχιστον 3 φρούτα την ημέρα, μέτρια ποσότητα κρέατος (3 φορές την εβδομάδα), όσπρια, λαχανικά και ρίζες/καρποί, μειωμένα κορεσμένα ζωικά λιπαρά όπως το βούτυρο και περιορισμένο ελαιόλαδο.

Τι χρειάζεται να ελέγξει ένας γονιός πριν ασχοληθεί με τον αθλητισμό το παιδί του;

Πρώτα ξεκινάμε με την άθληση που συμπληρώνει το παιχνίδι κι όχι αμέσως με ένα άθλημα, χωρίς να προηγηθεί συνεννόηση με ειδικό προπονητή. Γι’ αυτό και το σχολείο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, γιατί το παιδί στο διάλειμμα με το παιχνίδι και προσθέτοντας σιγά-σιγά μια αθλητική δυνατότητα εντός του διαλείμματος ή

να συνεχίσει το άθλημα.

Έλεγχος στο γιατρό

Ο έλεγχος περιλαμβάνει επισταμένη εξέταση από τον παιδίατρο και αν το υποψήφιο παιδί φέρει γνωστό πρόβλημα καρδιάς (φύσημα, αρρυθμία, συγγενή καρδιοπάθεια) ή από το ιστορικό προκύπτει αιφνίδιος θάνατος γονέα ή συγγενούς πρώτου βαθμού να παραπέμπεται σε καρδιολόγο για να κάνει τις απαιτούμενες συμπληρωματικές εξετάσεις ή και από άλλες ειδικότητες ιατρών (π.χ. ορθοπεδικό-οφθαλμίατρο). Βέβαια, ποτέ δεν είναι σίγουρο ότι το παιδί θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις. Οι γονείς θα πρέπει να είναι πεπεισμένοι ότι η άθληση ωφελεί όντως το παιδί τους και οφείλουν να το ενθαρρύνουν να την συνεχίσει. Σωστός χρόνος άθλησης για το παιδί είναι τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα και τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα συμπληρωματικά του προγράμματος του σχολείου.

και με τη γυμναστική αργότερα, το προδιαθέτει να αγαπήσει και ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

Μηνιγγίωμα σπονδυλικής στήλης Αντιμετώπιση - Θεραπεία Μπρίζας Στέργιος MD Νευροχειρουργός Επιστημονικός Υπεύθυνος Νευροχειρουργικού Τμήματος, ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

α μηνιγγιώματα (καλοήθης) είναι οι συχνότεροι όγκοι της σπονδυλικής στήλης μετά από τους όγκους των νωτιαίων νεύρων (νευρίνωμα κ.α) και κατά κύριο λόγο είναι ενδοσκληρίδιοι εξωμυελικοί όγκοι. Παρατηρούνται με μεγαλύτερη συχνότητα στο γυναικείο φύλο σε αναλογία 3 προς 5 και τα μηνιγγιώματα της σπονδυλικής στήλης είναι λιγότερο συχνά από τα ενδοκράνια μηνιγγιώματα αφού αποτελούν το 7,5% έως το 12,5% όλων των μηνιγγιωμάτων. Συμβαίνουν πολύ σπάνια στις πρώτες δύο δεκαετίες και όταν εμφανίζονται στις πρώτες πέντε δεκαετίες τότε αφορούν την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Τα μηνιγγιώματα που εμφανίζονται στην τέταρτη και πέμπτη δεκαετία της ζωής των γυναικών αποτελούν το 80% όλων των μηνιγγιωμάτων της σπονδυλικής στήλης. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

Προεγχερητική Μαγνητική Τοµογραφία

Το 67% έως το 84% των μηνιγγιωμάτων εντοπίζονται στην θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης και ακολουθεί η αυχενική μοίρα με 14% έως 27% και σπανιότερα στην οσφυϊκή μοίρα με 2% έως 14%. Τα μηνιγγιώματα της σπονδυλι-

Μετεγχειρητική Μαγνητική Τοµογραφία

κής στήλης προέρχονται από αραχνοειδή κύτταρα τα οποία εντοπίζονται στο σημείο εισόδου των νωτιαίων νεύρων ή στο σημείο συνάντησης του οδοντωτού συνδέσμου με την σκληρά μήνιγγα όπου διαπερνούν οι νωτιαίες αρτηρίες.

Γι’ αυτό τον λόγο η πλάγια, η οπισθοπλάγια και η προσθιοπλάγια εντόπιση είναι η πιο συνήθεις από τους όγκους που εμφανίζονται αμιγώς πρόσθια ή οπίσθια. Αιτιολογικοί σχέση για την δημιουργία των μηνιγγιωμάτων μπορεί να έχουν παράγοντες όπως α) οι γυναικείες ορμόνες, αφού έχουν διαπιστωθεί υποδοχείς προγεστερόνης στα μηνιγγιώματα β) το τραύμα, σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες όπου ο κίνδυνος οστεοπορωτικού κατάγματος στην θωρακική μοίρα αυξάνει και γ) η ιονίζουσα ακτινοβολία. Τα πολλαπλά μηνιγγιώματα είναι πολύ σπάνια (ενδοκράνια και σπονδυλικής στήλης). Λόγω της αργής ανάπτυξης των μηνιγγιωμάτων οι ασθενείς εμφανίζουν αμβλυχρή κλινική εικόνα με το πιο συχνό σύμπτωμα να είναι το άλγος και στην συνέχεια οι κινητικές διαταραχές. Με την ανάπτυξη και την διενέργεια της μαγνητικής

Προεγχερητική Μαγνητική Τοµογραφία

τομογραφίας γίνεται ολοένα και γρηγορότερη διάγνωση της πάθησης με αποτέλεσμα η φυσική εξέλιξη της νόσου να μην υπερβαίνει τους έξι μήνες. Πρόσφατα αντιμετωπίστηκαν στην κλινική μας (Νευροχειρουργικό τμήμα “ΙΑΣΩ Θεσσαλίας’) τρία περιστατικά με μηνιγγίωμα στην σπονδυλική στήλη (στον Α7, στον Θ2 και στον Θ3 σπόνδυλο). Οι ασθε-

νείς παρουσίασαν συμπτώματα επίμονου άλγους στην αυχενοθωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης από 6μήνου με προοδευτική επιδείνωση και σε μία περίπτωση με δια-

Προεγχειρητική Μαγνητική Τοµογραφία

Η χρήση του νευροχειρουργικού μικροσκοπίου, η διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση, και η μικροχειρουργική τεχνική η οποία εφαρμόζεται οδηγεί στην πλήρη

∆ιεγχειρητική εικόνα αφαίρεσης µηνιγγιώµατος Θ3 σπονδύλου

Μετεγχειρητική Μαγνητική Τοµογραφία

ταραχές στην βάδιση από μηνός. Η διενέργεια απεικονιστικού ελέγχου με μαγνητική τομογραφία ανέδειξε την παρουσία ευμεγέθους χωροκατακτητικής εξεργασίας με έντονα πιεστικά φαινόμενα επί του νωτιαίου μυελού και στις τρεις περιπτώσεις. Η χορήγηση παραμαγνητικής ουσίας ανέδειξε τυπικά ακτινολογικά χαρακτηριστικά μηνιγγιώματος.

και ασφαλή εξαίρεση του μηνιγγιώματος. Η κινητοποίηση των ασθενών γίνεται την δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα (χωρίς να εμφανίζουν οποιαδήποτε εστιακή νευρολογική σημειολογία) και επιστρέφουν στην οικία τους την τρίτη μετεγχειρητική ημέρα πλήρως κινητοποιημένοι. Μετεγχειρητικά δεν χρειάζεται καμία συμπληρωματική θεραπεία και η επανεξέταση των ασθενών γίνεται σε ένα μήνα συνήθως με την διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας. Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η νευροχειρουργική επέμβαση αφαίρεσης των καλοήθων όγκων της σπονδυλικής στήλης (μηνιγγίωμα) αποτελεί το gold standard για την πλήρη και οριστική θεραπεία αυτών των παθήσεων. Η αντιμετώπιση από έμπειρη νευροχειρουργική ομάδα αποτελεί τον θεμέλιο λίθο για την ασφαλή και χωρίς νευρολογικές επιπτώσεις αφαίρεση των όγκων της σπονδυλικής στήλης.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

Εκκριτική ωτίτιδα στα παιδιά (υγρό στο αυτί) Σε συνεργασία με τoν Χειρουργό Ωτορινολαρυγγολόγο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΜΠΟΥΡΤΖΑΛΑ, kostas2711@gmail.com

Η εκκριτική ωτίτιδα μπορεί να προκαλέσει:

Εικόνα 1 Πρόκειται για μια ακόμη συχνή πάθηση της παιδικής ηλικίας και συνίσταται στην άθροιση υγρού πίσω από την τυμπανική μεμβράνη. (εικόνα 1) Αποτελεί την πιο συχνή αιτία βαρηκοΐας στα παιδιά με μέγιστη συχνότητα στις ηλικίες μεταξύ 2 και 5 ετών και σ’αυτό παίζουν συχνότερο ρόλο τα παρακάτω: • Συχνές φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος όπως ρινίτιδες, ρινοαδενοειδίτιδες κλπ λόγω ανάπτυξης της ανοσολογικής μνήμης. • Δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας λόγω του γεγονότος ότι στα παιδιά μέχρι την ηλικία των 7 ετών περίπου, είναι βραχύτερη και σχεδόν οριζόντια καθώς και λόγω ανωριμότητας των ιστών της, η οποία μειώνει την προστατευτική της λειτουργία. • Αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια). • Αλλεργική ρινίτιδα • Έκθεση σε καπνό τσιγάρου • Σίτιση με μπουκάλι και χρήσης πιπίλας. Από άποψη συμπτωματολογίας διαφέρει από την οξεία μέση ωτίτιδα που έχει θορυβώδη συμπτωματολογία με οξύ πόνο,

ανησυχία κτλ ενώ η εκκριτική ωτίτιδα “δυστυχώς” δεν πονάει. Έτσι μπορεί να υποβόσκει αρκετό καιρό, προκαλώντας βαρηκοΐα , την οποία το παιδί δεν μπορεί να εκφράσει ή την εκφράζει με λάθος λέξεις, μη μπορώντας να αποδώσει αυτό που πραγματικά αισθάνεται. Αυτό είναι κάτι , το οποίο θα πρέπει να υποψιαστούν οι γονείς όταν αντιληφθούν μειωμένη αντίληψη της ομιλίας (συχνές ερωτήσεις, τι?, ε?), αύξηση της έντασης στην τηλεόραση, κ.ά,. Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να τραβούν ή να τρίβουν τα αυτιά τους ενώ τα μεγαλύτερα πέραν της βαρηκοΐας, να παραπονιούνται για αίσθημα πληρότητας των αυτιών (μπούκωμα) και εμβοές (σφύριγμα).

Εικόνα 2

• καθυστέρηση ανάπτυξης της ομιλίας • μειωμένη μαθησιακή ικανότητα • αλλαγή της συμπεριφοράς λόγω περιθωριοποίησης (το παιδία επειδή δεν ακούει, δεν συμμετέχει στην ομάδα και γίνεται απόμακρο ή επιθετικό). • το παιδί μπορεί να φαίνεται απρόσεκτο και αφηρημένο , με ένα απαθές προσωπείο λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος (όλα του φαίνονται “ακαταλαβίστικα”). Η διάγνωση της γίνεται εύκολα με την ωτομικροσκόπηση και με την τυμπανογραφική μελέτη των αυτιών. Όλα είναι ανώδυνα και γρήγορα ενώ απαιτούν την ελάχιστη συνεργασία από την πλευρά του μικρού ασθενούς. Η αντιμετώπιση πρέπει πρώτα να γίνεται με συντηρητικά μέτρα , τα οποία στοχεύουν τους προκλητικούς παράγοντες της νόσου, όπως αυτοί αναφέρονται παραπάνω. Έχει σημασία να πούμε ότι η αντιβίωση παίζει ελάχιστο ρόλο στην αντιμετώπιση της, με εξαίρεση λίγες περιπτώσεις που συνυπάρχουν παράγοντες χρόνιας φλεγμονής λοιμώδους αιτιολογίας. Λόγω των πολλών θεραπευτικών μέσων που έχουμε σήμερα, σε ελάχιστες περιπτώσεις πλέον, απαιτείται τυμπανοτομή με ή χωρίς τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού (σωληνάκια στα αυτιά). Ο ρόλος της αδενοτομής παραμένει σημαντικός, όταν οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις αποφράσσουν τα φαρυγγικά στόμια των ευσταχιανών σαλπίγγων. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

24ΥΠΕΡΤΡΙΧΩΣΗ ΚΑΙ ΔΑΣΥΤΡΙΧΙΣΜΟΣ: Αφορά την σύγχρονη γυναίκα...

Σε συνεργασία με την Ενδοκρινολόγο ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ ale. theodoropoulou@yahoo. gr

αυξημένη τριχοφυΐα ή υπερτρίχωση αποτελεί σήμερα ένα από τα περισσότερο σημαντικά προβλήματα που απασχολούν τη σύγχρονη γυναίκα, δεδομένου ότι οι κανόνες αισθητικής της εποχής μας επιβάλλουν ένα μοντέλο γυναίκας με πρόσωπο και σώμα από τα οποία να απουσιάζουν τελείως οι τρίχες. Ο ορός υπερτρίχωση αναφέρεται σε καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από αυξημένη τριχοφυΐα, σε διάφορα σημεία του σώματος, με φυσιολογική όμως για το φύλο κατανομή. Ενώ ο όρος δασυτριχισμος χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αυξημένη, περισσότερο από το φυσιολογικό, τριχοφυΐα σε μια γυναίκα, σε περιοχές που συνήθως υπάρχει μονό χνούδι και όχι κανονικές τρίχες, όπως το

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

πρόσωπο, ο λαιμός, η πλάτη, η κοιλιά και το στήθος. Συχνά η ήπια αύξηση στην παραγωγή των τριχών είναι θέμα καταγωγής και εθνότητας, αλλά πολλές φορές, και ειδικά όταν η υπερτρίχωση συνοδεύεται και από διαταραχές στην περίοδο η άλλα συμπτώματα, μπορεί να είναι εκδήλωση μιας σημαντικής ορμονικής διαταραχής. Όπως είναι ευρέως γνωστό οι γυναίκες παράγουν σε ορισμένη ποσότητα ανδρικές ορμόνες (ανδρογόνα), τόσο από τις ωοθήκες όσο και από τα επινεφρίδια τους. Η ανάπτυξη του δασυτριχισμου καθώς και η βαρύτητα του εξαρτάται από τα επίπεδα των ανδρογόνων στο αίμα αλλά και από την τοπική δράση τους στην ρίζα της τρίχας. Αν μια γυναίκα έχει αυξημένα επί-

πεδα ανδρικών ορμονών, τότε μπορεί να εμφανίσει διάφορα συμπτώματα που προκαλούνται από τις ανδρικές ορμόνες όπως αυξημένη τριχοφυΐα, ακμή, απώλεια μαλλιών (ανδρικού τύπου αλωπεκία), διαταραχές στην περίοδο κτλ. Η πιο συχνή διαταραχή που σχετίζεται με τα αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων στο αίμα είναι το Σύνδρομο των Πολυκυστικων Ωοθηκών (ΣΠΩ), που επηρεάζει μέχρι και το 10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Οι γυναίκες με ΣΠΩ εκτός από υπερτρίχωση και αυξημένα ανδρογόνα έχουν συνήθως και διαταραχές στην περίοδο, ακμή, υπογονιμοτητα και, αρκετά συχνά προβλήματα με το βάρος τους. Όμως, σε αυτές τις γυναίκες, πριν υποθέσουμε πως η αίτια είναι το ΣΠΩ θα πρέπει να αποκλείσουμε άλλες ορμονικές διαταραχές όπως ο υποθυρεοειδισμός, η υπερπρολακτιναιμια, το Σύνδρομο Cushing (υπερέκκριση κορτιζολης), η συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων (ενζυματικη διαταραχή) καθώς και τα νεοπλάσματα των επινεφριδίων και ωοθηκών που παράγουν ανδρικές ορμόνες. Μια άλλη αιτία αυτού του φαινομέ-

25 νου που θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας είναι πως μερικά φάρμακα όπως τα στεροειδή αναβολικά μπορούν να προκαλέσουν αυξημένη παραγωγή ανδρικών ορμονών και κατά συνέπεια υπερτρίχωση. Τέλος, είναι συχνό φαινόμενο μια γυναίκα να έχει υπερτρίχωση χωρίς όμως να έχει αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων στο αίμα και χωρίς συγκεκριμένη ορμονική διαταραχή. Αυτή η περίπτωση είναι γνωστή ως «Ιδιοπαθής δασυτριχισμος». Όσον αφορά την θεραπεία αυτής της κατάστασης οι περισσότερες γυναίκες με ήπια τριχοφυΐα και χωρίς άλλα προβλήματα, για την αντιμετώπιση της υπερτρίχωσης μπορούν να επακολουθήσουν διάφορα μέσα αφαίρεσης τριχών (τοπικές κρέμες, χαλαουα, ηλεκτρόλυση, laser) ανάλογα με τις προσωπικές τους προτιμήσεις. Σε περιπτώσεις που υπάρχουν αυξημένα ανδρογόνα, θα πρέπει να γίνει μια αξιολόγηση από ενδοκρινολόγο, ο όποιος μπορεί να ζητήσει ειδικές ορμονικές εξετάσεις για να καθορίσει την πιθανή αιτία της υπερανδρογοναιμιας. Ορισμένες ορμονικές διαταραχές όπως ο υποθυρεοειδισμός, η υπερπρολακτιναιμια, το Σύνδρομο Cushing, χρειάζονται συγκεκριμένη θεραπεία και συνήθως έχουν διαγνωστεί ήδη λόγο της παρουσίας άλλων συμπτωμάτων. Για τις περισσότερες περιπτώσεις δασυτριχισμου, που οφείλονται σε Σύνδρομο Πολυκυστικων Ωοθηκών η’ ιδιοπαθή υπερανδρογοναιμια η θεραπεία εκλογής είναι τα αντισυλληπτικά χάπια. Τα χάπια αυτά ρυθμίζουν τον κύκλο και χαμηλώνουν τα επίπεδα των ανδρικών ορμονών. Μεγάλο ποσοστό (60100%) των γυναικών έχουν βελτίωση στην υπερτρίχωση μετά από 6-12 μήνες από τη χρήση των φαρμάκων.

Εκτός από τα αντισυλληπτικά χάπια, μπορούμε όταν υπάρχει ένδειξη να χρησιμοποιήσουμε και αντιανδρογονα φάρμακα (οξεικη κυπροτερονη, φλουταμιδη, φιναστεριδη), δηλαδή φάρμακα που ανταγωνίζονται την δράση των ανδρικών ορμονών. Στην τελική, θα πρέπει να γνωρίζουμε πως ο δασυτριχισμος είναι ένα χρόνιο πρόβλημα που μπορεί να αντι-

μετωπιστεί αποτελεσματικά, αλλά πολύ συχνά δεν βρίσκει μόνιμη θεραπεία. Κάθε γυναίκα, λοιπόν, που θεωρεί ότι έχει αυξημένη τριχοφυΐα που επηρεάζει την εικόνα που έχει για το σώμα της και την εμφάνιση της, θα πρέπει να απευθυνθεί σε ένα ενδοκρινολόγο, ο οποίος θα προτείνει την ειδική θεραπεία που αρμόζει στην κάθε ασθενή. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ: Έναρξη Ογκολογικών συμβουλίων - Σημασία και Ρόλος

συχνότητα των κακοήθων νεοπλασμάτων, των καρκίνων δηλαδή, συνεχώς αυξάνεται στις μέρες μας. Όμως η γενικευμένη εντύπωση παλαιοτέρων ημερών ότι ο καρκίνος είναι στο τέλος πάντα θανατηφόρος δεν ισχύει πλέον. Σήμερα, με τις νεότερες διαγνωστικές και θεραπευτικές μεθόδους της ιατρικής επιστήμης, ένα 65 με 70% των καρκινοπαθών καταλήγουν σε ίαση. Για να συμβεί αυτό όμως πρέπει να τηρηθούν δύο απαραίτητες προϋποθέσεις. Η πρώτη προϋπόθεση είναι η

έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, νωρίς στην πορεία της νόσου και η δεύτερη η σωστή αντιμετώπιση με τις νεότερες μεθόδους που προσφέρονται σήμερα. Οι διάφορες μορφές καρκίνων έχουν διαφορετική πρόγνωση και προοπτική, ανάλογα με την εντόπιση, την επιθετικότητα και το προχωρημένο ή μη στάδιο που βρίσκονται Βέβαια, στην έγκαιρη διάγνωση, κρίσιμη είναι και η συμμετοχή του ίδιου του αρρώστου. Αν δηλαδή ο άρρωστος, όταν δει στον εαυτό του κάποιο από τα προειδοποιητικά σημεία του καρκίνου σπεύσει στον γιατρό του.

Προειδοποιητικά σηµεία του καρκίνου. Συµβουλές: 1. Αλλαγές συνηθειών του εντέρου και της ουροδόχου κύστης.

8. Επίµονοι πονοκέφαλοι.

2. Μία πληγή που δεν κλείνει.

9. Ανεξήγητη απώλεια βάρους ή όρεξης.

3. Ασυνήθιστη αιµορραγία ή έκκριση.

10. Χρόνιος πόνος στα οστά.

4. Σκληρία ή οζίδια στο µαστό, τους όρχεις ή αλλού.

11. Επίµονη κούραση, ναυτία, έµετοι.

5. ∆υσπεψία ή δυσκολία στην κατάποση. 6. Αλλαγή µεγέθους, χρώµατος ή σχήµατος µιας ελιάς ή µια πληγή στο στόµα.Επίµονος βήχας ή βραχνάδα. 7. Αίµα µε το βήχα. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

12. Επίµονος χαµηλός πυρετός. 13. Αλλεπάλληλες µολύνσεις

(γενικοί χειρουργοί, ουρολόγοι, θωρακοχειρουργοί, νευροχειρουργοί, γυναικολόγοι, κλπ.) ανάλογα με το είδος και την εντόπιση του όγκου αλλά και ακτινολόγοι (ακτινοδιαγνώστες) και παθολογοανατόμοι. Ο Συντονιστής του Ογκολογικού Συμβουλίου φροντίζει να προσκληθούν οι απαραίτητοι από τους παραπάνω ιατροί. Φροντίζει επίσης οι φάκελοι των ασθενών να είναι πλήρεις, με όλα τα στοιχεία που χρειάζονται, ώστε να μπορεί να ληφθούν αποφάσεις όσον αφορά τον στρατηγικό σχεδιασμό των διαγνωστικών και θεραπευτικών ενεργειών που είναι απαραίτητες. Αποφασίζουν Ο ιατρός προς τον οποίο θα απευθυνθεί όποιος παρουσιάζει κάτι από τα παραπάνω, θα πρέπει, μετά από ένα αρχικό έλεγχο, να παραπέμψει τον προσερχόμενο σε ειδικευμένους συναδέλφους του που διαθέτουν ιδιαίτερη γνώση και εμπειρία στην αντιμετώπιση των κακοήθων όγκων, των καρκίνων δηλαδή, εάν ο ίδιος δεν την διαθέτει. Αυτοί είναι οι ογκολόγοι διαφόρων ειδικοτήτων. Ο ογκολόγος που θα παραλάβει τον άρρωστο θα ολοκληρώσει τη μελέτη του με τις απαραίτητες εξετάσεις. Στη συνέχεια

θα πρέπει να τον παραπέμψει σε ένα Ογκολογικό Συμβούλιο. Στα Ογκολογικά Συμβούλια συμ-

μετέχουν παθολόγοι ογκολόγοι, ακτινοθεραπευτές, χειρουργοί ογκολόγοι διαφόρων ειδικοτήτων

ποιες από τις τρείς κύριες θεραπευτικές μεθόδους του καρκίνου (χειρουργική, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία) θα χρησιμοποιηθούν και με ποια σειρά. Η σημασία των Ογκολογικών Συμβουλίων τη σημερινή εποχή είναι τεράστια. Χωρίς αυτά η αντιμετώπιση των καρκίνων είναι αποσπασματική και μη ολιστική. Τα αποτελέσματα τελικά κατά πολύ υποδεέστερα. Χωρίς καμιά αμφιβολία, όταν η εμπειρία όλων αυτών των ογκολόγων που συμμετέχουν στα Ογκολογικά Συμβούλια συνδυάζεται, το αποτέλεσμα είναι θεαματικά καλύτερο.

Κωνσταντίνος Χατζηθεοφίλου Ομότιμος Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικού Τμήματος, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου ΙΑΣΩ Θεσσαλίας, www.iasothessalias.gr ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

3ης Σεπτεμβρίου 59, Τ.Κ. 10433

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

Αγάπη γι’ αυτό που κάνουμε και συναίσθηση του καθήκοντός μας να προσφέρουμε... Σε συνεργασία με τη Ψυχολόγο του Ιδρύματος ΑΣΠΡΕΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ Βεργούλια Χρύσα

πό το Μάρτιο του 2017 το Ίδρυμα ΑΣΠΡΕΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ διαθέτει μία υπερσύγχρονη και πλήρως ανακαινισμένη Μονάδα Πολυαισθητηριακού Περιβάλλοντος, πρότυπης στα δεδομένα της πόλης του Βόλου, η οποία περιλαμβάνει δύο θεραπευτικούς χώρους (Snoezelen&Sensoryroom) με ειδικό σχεδιασμό και εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, ώστε να παρέχονται εξειδικευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση του αυτισμού και άλλων αναπτυξιακών διαταραχών. Το έργο υλοποιήθηκε με την πολύτιμη υποστήριξη και την ευγενική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Η ψυχολόγος του Ιδρύματος και οραματίστρια του έργου κα Βεργούλια Χρύσα μας ξεναγεί στο μαγικό κόσμο των δύο πρότυπων θεραπευτικών χώρων και μας εξηγεί πόσο σημαντική είναι η επίδρασή τους για την Αισθητηριακή Ολοκλήρωση και την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της Διαταραχής Αισθητηριακής Επεξεργασίας (ΔΑΕ). Το Ίδρυμα ΑΣΠΡΕΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ περιθάλπει σήμερα 50 άτομα, δια βίου, οι οποίοι παρουσιάζουν Βαριά ΝοητιΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

κή Αναπηρία, Σύνδρομο Down, Αυτισμό (χαμηλής λειτουργικότητας) με συνοδές παθήσεις, όπως επιληψία, συμπεριφορικές διαταραχές, δυσκολίες στη βάδιση, διαταραχές και προβλήματα λόγου καιαισθητηριακές διαταραχές. Η αγάπη μας γι’ αυτό που κάνουμε και η συναίσθηση του καθήκοντός μας να προσφέρουμε το καλύτερο στους 50 Ανθρώπους που περιθάλπουμε γέννησε πριν από χρόνια το όραμα της δημιουργίας του Πρότυπου Πολυαισθητηριακού Περιβάλλοντος (ΠΠΠ), η απόκτηση του οποίου αποτελούσε κύρια προτεραιότητα τόσο για τη μικρή κοινωνία του Ιδρύματος, όσο και για την κοινωνία του Βόλου, καθώς δεν υπήρχαν ανάλογες υποδομές στην περιοχή μας. Παρατηρώντας καθημερινά τις συμπεριφορές και δυσκολίες κυρίως των ατόμων με αυτισμό και λαμβάνοντας υπόψη τα επιστημονικά ευρήματα που συνδέουν τον αυτισμό με τη Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας(ΔΑΕ) σε ποσοστό εμφάνισής τους στο 80-90% των ατόμων με Διαταραχές στο Φάσμα του Αυτισμού (Tomchek & Dunn, 2007) κατέστησαν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας του ΠΠΠ και εφαρμογής νέων θεραπευτικών παρεμβάσεων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των

περιστατικών μας. Μία αποτελεσματική θεραπευτική παρέμβαση, η οποία είναι ευρύτατα διαδεδομένη, καθώς στις ΗΠΑ εφαρμόζεται από το 92% των εργοθεραπευτών στην αντιμετώπιση του αυτισμού, είναι η μέθοδος – θεραπεία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης (BenSasson & Gill, 2009·Κοντέα, 2008·Lane, Molloy,&Bishop, 2010).

Τι είναι όμως η θεραπεία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης;

Ο όρος Αισθητηριακή Ολοκλήρωση (SensoryIntegration) ή Αισθητηριακή Επεξεργασία, η οποία θεμελιώθηκε από την Jean Ayres,αφορά στη νευρολογική διαδικασία σύμφωνα με την οποία ο εγκέφαλος οργανώνει τις πληροφορίες που λαμβάνει από τις αισθήσεις,προκειμένου να τις χρησιμοποιήσει κατάλληλα, για να προσαρμόσει τη συμπεριφορά του το άτομο και να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στο περιβάλλον του. Πρόκειται για την πιο βασική και κορυφαία ανθρώπινη λειτουργία, αφού μέσω της αισθητηριακής ολοκλήρωσης είμαστε σε θέση να δράσουμε και να αντιδράσουμε αποτελεσματικά σε καταστάσεις, να παίξου-

με, να κάνουμε φίλους, να αποφύγουμε επικίνδυνες καταστάσεις, να μάθουμε. Για τα περισσότερα παιδιά η αισθητηριακή ολοκλήρωση αναπτύσσεται ομαλά μέσα από το παιχνίδι και τις ελεύθερες δραστηριότητες. Υπάρχουν, όμως, περιπτώσεις όπου αυτή η διαδικασία διαταράσσεται και τότε το άτομο εκδηλώνει ΔΑΕ, μίας επώδυνης κατάστασης για το ίδιο, καθώς επιφέρει σημαντικές δυσκολίες στην επικοινωνία, στη μάθηση, την κίνηση, την προσαρμογή και την ανεξαρτητοποίησή του. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές από τις πιο συχνές δυσκολίες που εμφανίζουν τα παιδιά με ΔΑΕ στο κέντρο μας,όπως: Αποφυγή σωματικής επαφής, έντονη αντίδραση σε καθημερινές δραστηριότητες (π.χ. λούσιμο, βούρτσισμα δοντιών, κόψιμο νυχιών), υπερκινητικότητα και άσκοπη περιπλάνηση στο χώρο, εκρήξεις οργής, αυτοτραυματική συμπεριφορά, αποφυγή εξαρτημάτων παιδικής χαράς ή αποφυγή κινούμενων παιχνιδιών, άρνηση για λήψη τροφών συγκεκριμένης υφής και θερμοκρασίας, διαταραχές ύπνου, στερεοτυπικές κινήσεις κλπ. Η εργοθεραπευτική παρέμβαση μέσω της θεραπείας της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης και άλλων εξειδικευμένων θεραπευτικών παρεμβάσεων έχει ως σκοπό να επιφέρει ισορροπία στους τομείς έργου (βασικές δραστηριότητες καθημερινής ζωής, σύνθετες δραστηριότητες καθημερινής ζωής, ξεκούραση και ύπνος, εκπαίδευση, παιχνίδι, ψυχαγωγία, κοινωνική συμμετοχή), ώστε το άτομο να είναι αυτόνομο και ανεξάρτητο στην καθημερινή του ζωή. Βασική προϋπόθεση της παρέμβασης αποτελεί το ενδεδειγμένο εργοθεραπευτικό περιβάλλον για την πραγματοποίηση των συνεδριών, όπως το περιβάλλον του Δωματίου Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης (SensoryIntegrationRoom) και το περιβάλλον της Snoezelen, που έχει ευρύτερη εφαρμογή.

Δωμάτιο Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης (SI)

Πρόκειται για έναν ειδικά διαμορφωμένο πολυαισθητηριακό χώρο, με εξοπλισμό κατάλληλο για τη διέγερση των αισθητηριακών συστημάτων που αφορούν την κίνηση (αιθουσαίο& ιδιο-

ηγμένο υπάρχει σήμερα σε εξοπλισμό στο χώρο της αποκατάστασης και της ειδικής εκπαίδευσης. Αξίζει να επισημάνουμε πως το Ίδρυμα «ΑΣΠΡΕΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΕΣ» είναι το μοναδικό Ίδρυμαστην Ελλάδα που διαθέτει αυτό το συνδυασμό των θεραπευτικών χώρων και είναι πλέον πρωτοπόρο στον τομέα αυτό. δεκτικό). Ο εξοπλισμός περιλαμβάνει στοιχεία που ευνοούν την κίνηση, την ανάβαση και την κατάβαση, τη βαρύτητα και την ισορροπία (π.χ. σκαλοπάτια, τσουλήθρες, τούνελ, τοίχο αναρρίχησης, τραμπολίνο, πισίνα με μπαλάκια, κούνια κλπ). Η αίθουσα είναι διαμορφωμένη με τρόπο, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η ασφάλεια του παιδιού και η εμπλοκή του σε παιχνίδι. Η θεραπεία πραγματοποιείται από εξειδικευμένους στη μέθοδο της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης θεραπευτές.

Δωμάτιο Snoezelen

Πρόκειται για ένα περιβάλλον θεραπείας, χαλάρωσης, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας που βελτιώνει σημαντικά τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής των ατόμων, καθώς μέσω του ειδικού εξοπλισμού και ενός δομημένου συνδυασμού ερεθισμάτων (π.χ. φώτα, ήχοι, δονήσεις, αντικείμενα αφής), δημιουργούνται οι ιδανικές συνθήκες για τη διέγερση ή χαλάρωση των αισθήσεων (όραση, ακοή, αφή, όσφρηση, κίνηση), στοχεύοντας στη βελτίωση της αισθητηριακής επεξεργασίας(May-Benson, & Cermak, 2007), η οποία επιτρέπει στο άτομο να αποκτά μια καλύτερη εικόνα του κόσμου γύρω του και να δρα αποτελεσματικά στο περιβάλλον του. Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας έγκειται στο γεγονός ότι αυτή πραγματοποιείται σε ένα περιβάλλον ελκυστικό, όπου η θεραπεία μοιάζει με παιχνίδι. Οθόνες αφής, διαδραστικό πάτωμα, σωλήνες νερού, κρεβάτι νερού με δόνηση και μουσική, τσουλήθρες, πισίνες με μπαλάκια είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία του εξοπλισμού και αφορά ό, τι πιο σύγχρονο και τεχνολογικά προ-

Σε ποιους απευθύνεται η θεραπεία; Οι θεραπείες απευθύνονται κυρίως σε άτομα που παρουσιάζουν: • Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές • Διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού • Μαθησιακές Δυσκολίες • Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα • Νοητική Αναπηρία • Γενετικά Σύνδρομα ενώ η θεραπεία της Snoezelen είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη και σε άλλες ομάδες ασθενών, όπως άτομα με νόσο Alzheimer και ηλικιωμένοι με γεροντική άνοια. Η Επιστημονική Ομάδα της νέας θεραπευτικής υπηρεσίας στελεχώνεται από ειδικούς θεραπευτές διαφόρων ειδικοτήτων, όπως Εργοθεραπευτές,

Φυσιοθεραπεύτρια, Ιατρός Νευρολόγος, Ψυχολόγος, Καθηγήτρια Ειδικής Φυσικής Αγωγής, οι οποίοι απευθύνουν τις υψηλού επιπέδου υπηρεσίες τους τόσο στους περιθαλπόμενους του Ιδρύματος όσο και σε άτομα που διαβιούν εκτός δομής και χρήζουν υποστήριξης. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

34 Κρυψορχία Σε συνεργασία με την Eιδικό Χειρουργό Παίδων, MD,PhD Dr ΕΛEΝΗ Ε. ΠΑΠΑΚΡIΒΟΥ papacrivou@yahoo.gr • paidoxeirourgiko.gr

κρυψορχία αποτελεί μια από τις ανωμαλίες καθόδου του όρχι. Είναι η αδυναμία καθήλωσης του όρχι στο όσχεο και παραμονή αυτού στην πορεία καθόδου του και διακρίνεται σε συγγενή και επίκτητη. Ι. Συγγενής (congenital undescended testes) είναι η κρυψορχία, η οποία υπάρχει από την γέννηση και επιμένει μετά τους 4 πρώτους μήνες της ζωής. Η θέση του όρχεως μπορεί είναι ενδοκοιλιακή (οπισθοπεριτοναϊκά), στο έσω στόμιο του βουβωνικού πόρου, ενδοβουβωνική (εντός του βουβωνικού πόρου), στο έξω στόμιο του βουβωνικού πόρου ή σε υψηλή οσχεϊκή θέση. ΙΙ. Επίκτητη (acquired undescended testes) είναι η κρυψορχία η οποία εμφανίζεται μετά την γέννηση και κατά την οποία ενώ ο όρχις έχει εγκατασταθεί στο όσχεο αρχικά, στη συνέχεια ανέρχεται ξανά εκτός αυτού και διακρίνεται σε πρωτογενή και δευτερογενή. α. Πρωτογενής κρυψορχία Ανερχόμενος όρχις (ascending testes) Ο ανερχόμενος όρχις κατά κανόνα δεν βρίσκεται στο όσχεο με την γέννη-

ση, όμως κατέρχεται στο διάστημα των τριών πρώτων μηνών της ζωής. Στην συνέχεια ανέρχεται εκτός του οσχέου συνήθως σε υψηλή οσχεϊκή θέση ή και εντός του βουβωνικού πόρου, ποτέ όμως ενδοκοιλιακά. Φαίνεται ότι υπάρχει συσχετισμός με τον ανελκόμενο όρχι μπορεί όμως να εμφανίζεται και σε όρχι που έχει φυσιολογική θέση στο όσχεο. β. Δευτερογενής κρυψορχία εμφανίζεται μετά από εγχείρηση βουβωνοκήλης ή άλλων εγχειρήσεων της βουβωνικής χώρας. Οι αιτίες της συγγενούς κρυψορχίας είναι μηχανικές (ανωμαλίες του κοιλιακού τοιχώματος ή του σπερματικού τόνου, αποτυχία μετανάστευσης του οίακα), ορμονικές (διαταραχές παραγωγής και δράσης ορμονών) καθώς και γονιδιακές ανωμαλίες, οι οποίες πιθανολογούνται τα τελευταία χρόνια. Έχουν επίσης ενοχοποιηθεί παράγοντες όπως η χρήση κατά την κύηση ουσιών (αλκοόλη, καφεΐνη, καπνός, τοξικές ουσίες), προωρότητα, χαμηλό βάρος γέννησης, τοξιναιμία της κύησης, διαβήτης της κύησης, έκθεση σε αντιανδρογόνα ή οιστρογονικά χημικά

(DDT, endosulfan, lindane). Η Δευτεροπαθής κρυψορχία οφείλεται σε Εγχειρήσεις της βουβωνικής χώρας πιθανόν λόγω δημιουργίας συμφύσεων Συχνότητα Η συχνότητα της συγγενούς κρυψορχίας είναι 3%- 4% των τελειόμηνων νεογνών, ενώ αυξάνει στα πρόωρα. Σε βρέφη μικρότερα των 1500gr το ποσοστό αυξάνει σε 50-70%, σε βρέφη μικρότερα των 2500gr είναι 21-23% και σε βρέφη μεγαλύτερα των 2500gr, 3 - 4%. Η πιθανή αιτία της αύξησης αυτής είναι ότι η φυσιολογική κάθοδος του όρχεως δεν έχει ολοκληρωθεί πριν την 35η εβδομάδα της κύησης. Η κρυψορχία είναι συνδεδεμένη με διάφορες παθήσεις (βαλβίδες οπίσθιας ουρήθρας, ανωμαλίες επιδιδυμίδας, υποσπαδίας κ.α.)

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΕΞΕΤΑΣΗ

Τρόπος εξέτασης Η κρυψορχία συνήθως διαπιστώνεται από τον παιδίατρο κατά τη διάρκεια εξέτασης ρουτίνας. Το ιστορικό από την ημέρα της γέννησης έως τη διάγνωση και η κλινική εξέταση πρέπει να καθορίζουν τον τύπο της ανωμαλίας καθόδου (κρυψορχία – εκτοπία – ανελκόμενος όρχις) τη θέση του όρχεως (εικόνα 2), το μέγεθος του αν είναι δυνατόν, την ύπαρξη ετερόπλευρης ή αμφοτερόπλευρης ανωμαλίας καθόδου, την κατάσταση του οσχέου ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

35 (ατροφικό ή ανεπτυγμένο), τη συνύπαρξη βουβωνοκήλης, καθώς και τη συνύπαρξη άλλων ανωμαλιών (διαταραχή ανάπτυξης των γεννητικών οργάνων – disorder sex development) ή συνδρόμων. Όλα αυτά τα καθορίζει ο παιδοχειρουργός. Ψηλαφητός όρχις. Εάν ο όρχις δεν ανευρίσκεται στο όσχεο, γίνεται προσπάθεια αρχικά να ψηλαφηθεί στην σύστοιχη βουβωνική χώρα αντίστοιχα με την πορεία καθόδου. Εφ’ όσον εντοπισθεί στη βουβωνική χώρα γίνεται προσπάθεια να κατέλθει στο όσχεο με αμφίχειρη ψηλάφηση.Αν ο όρχις επιστρέψει αμέσως εκτός οσχέου ζητείται η συμβουλή παιδοχειρουργού. Έχει μεγάλη σημασία να διαχωριστεί η κρυψορχία από τον ανελκόμενο όρχι. Διότι η κρυψορχία πρέπει να χειρουργείται στον 6ο μήνα της ζωής. Ο κλινικός διαχωρισμός μεταξύ ανελκόμενου όρχι, και κρυψορχίας γίνεται από παιδοχειρουργό. Μη Ψηλαφητός όρχις. Άν ο όρχις δεν ψηλαφάται αντίστοιχα με την πορεία καθόδου του πιθανόν βρίσκεται σε ενδοκοιλιακή θέση ή στο έσω στόμιο ή εντός του βουβωνικού πόρου, ή βρίσκεται σε έκτοπη θέση. Μπορεί όμως να είναι απών-ατροφικός όρχις(vanishing testis) σαν αποτέλεσμα συστροφής του σπερματικού τόνου ενδομητρίως κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης στο όσχεο. Όταν ο όρχις δεν ψηλαφάται η θέση του πρέπει να καθορίζεται με απεικονιστικές μεθόδους ή με λαπαροσκόπηση. Εάν η κρυψορχία είναι αμφοτερόπλευρη και οι όρχεις μη ψηλαφητοί πρέπει να εκτιμάται κλινικά και εργαστηριακά η πιθανότητα διαταραχής του φύλου

ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΚΑΘΙΣΤΑΤΑΙ Η ΚΡΥΨΟΡΧΙΑ

Α. Θερμοκρασία - Ανάπτυξη σπερματικών κυττάρων – Γονιμότητα Στην κρυψορχία ο όρχις βρίσκεται σε θέσεις οπού η θερμοκρασία είναι αυξημένη σε σχέση με αυτή του όσχεου. Η θερμοκρασία του όσχεου είναι 33οC, 34-36οC στο έξω βουβωνικό στόμιο και στο βουβωνικό πόρο αντίστοιχα, ενώ 37οC ενδοκοιλιακά.

ΕΚΤΟΠΟΣ ΟΡΧΙΣ – ΚΡΥΨΟΡΧΙΑ ΕΞΩ ΒΟΥΒΩΝΙΚΟ ΣΤΟΜΙΟ

ΚΟΙΛΙΑΚΗ

ΒΟΥΒΩΝΙΚΟ ΚΑΝΑΛΙ

ΒΟΥΒΩΝΙΚΗ

ΕΣΩ ΒΟΥΒΩΝΙΚΟ ΣΤΟΜΙΟ

ΠΡΟ ΟΣΧΕΪΚΗ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΣΗ ΟΡΧΕΟΣ Η αυξημένη θερμοκρασία οδηγεί σε ενεργοποίηση του αποπτωτικού μηχανισμού, εκφύλιση σπερματοκυττάρων και σπερματίδων , διακοπή της σπερματογένεσης και μεγάλη αύξηση των γεννητικών κυττάρων με αποπτωτική μορφολογία) από τον 6ο μήνα, με συνέπεια να παρατηρείται δυσπλασία και ατροφία του όρχι και αναστολή της ανάπτυξης των σπερματικών κυττάρων. Β. Κακοήθεια Η προδιάθεση για κακοήθεια σε άτομα με κρυψορχία, είναι 5-10 φορές μεγαλύτερη απ’ ότι στο γενικό πληθυσμό και αυξάνεται σε 15-33 φορές, όταν αφορά ενδοκοιλιακούς όρχεις. Γ. Βουβωνοκήλη H παραμονή της έλυτροπεριτοναϊκής πτυχής αφορά το περίπου 70% των ασθενών με κρυψορχία. Η κλινική εκδήλωση της βουβωνοκήλης είναι σπάνια αλλά η παρουσία της πρέπει να οδηγήσει άμεσα σε χειρουργική αποκατάσταση για να προλάβει την περίσφιξη και την αγγειακή βλάβη του όρχι. Δ. Συστροφή Η πιθανότητα συστροφής είναι 20% μεγαλύτερη, λόγω ευκινησίας του μη καθηλωμένου όρχεως στο όσχεο (μεγάλο μήκος οίακα). Ε. Τραύμα Τα παιδιά με κρυψορχία σε βουβωνική θέση, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο τραυματισμού σε άμεση πλήξη στην περιοχή λόγω σύνθλιψης του όρχεως στο κοιλιακό τοίχωμα. Ζ. Ψυχολογικοί παράγοντες

Σε κάποια παιδιά δημιουργούνται ψυχολογικά προβλήματα, που είναι απότοκα της διαφορετικότητας της εξωτερικής εμφάνισης του οσχέου κυρίως στην σχολική ηλικία.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Χειρουργική Θεραπεία Κρυψορχία Παλαιότερα υπήρχε η τάση για χειρουργική διόρθωση της κρυψορχίας μετά τα δυο πρώτα χρόνια ζωής. Τα νεότερα όμως δεδομένα συνιστούν την αποκατάσταση της, σε ηλικία 6 μηνών, λόγω του ότι μετά την ηλικία αυτή παρατηρείται εκφύλιση και ελάττωση των γεννητικών κυττάρων η οποία αποδίδεται στην έκθεση των όρχεων σε αυξημένη θερμοκρασία με αποτέλεσμα τη διακοπή της σπερματογένεσης και μεγάλη αύξηση του αριθμού των γεννητικών κυττάρων με αποπτωτική μορφολογία. Ανερχόμενος όρχις Η θεραπεία είναι εγχειρητική αμέσως μετά τη διάγνωση Διαδικασία εγχείρησης Η εγχείρηση της κρυψορχίας γίνεται με γενική αναισθησία και με «νοσηλεία μιας ημέρας –one day clinic», δηλαδή το παιδί έρχεται το πρωί χειρουργείται και το απόγευμα της ίδιας ημέρας είναι στο σπίτι. Μετεγχειρητικές επιπλοκές Οι μετεγχειρητικές επιπλοκές αφορούν λιγότερο του 2% των ασθενών σε έμπειρο παιδοχειρουργό. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

36 ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ:

Η διατροφή αφορά τον καθένα μας και περισσότερο τα παιδιά Σε συνεργασία με την Διαιτολόγο - Διατροφολόγο ΗΛΙΑΝΑ Δ. ΜΑΜΕΚΑ Πτυχιούχο ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Εξωτερική Συνεργάτης Παιδοενδοκρινολογικού ιατρείου Γ΄ Παιδιατρικής Κλινικής Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσ/κης (Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 & Παιδική Παχυσαρκία) ilmameka87@gmail.com

Aπό τη ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΟΜΜΑΤΑ Ποια είναι κατά τη γνώμη σας καλή εποχή για μια επίσκεψη του παιδιού μας στο διαιτολόγο-διατροφολόγο μας; Αν το παιδί σας αντιμετωπίζει πρόβλημα υπερβαρότητας ή παχυσαρκίας μπορείτε να επισκευθείτε έναν διατροφολόγο με το τέλος της σχολικής χρονιάς, ώστε το παιδί να μπορέσει να προσαρμοστεί πιο εύκολα στα καινούρια διατροφικά δεδομένα. Θα πρότεινα βέβαια στους γονείς να κάνουν μια επίσκεψη σε διαιτολόγο –ανεξαρτήτως προβλήματοςώστε να ενημερωθούν τα παιδιά τους

αλλά και οι ίδιοι για το πώς πρέπει να τρέφονται σωστά. Σε ποιες ηλικίες διαπιστώνετε μεγαλύτερο αριθμό ασθενών όσον αφορά την παχυσαρκία; Δεν υπάρχει συγκεκριμένο νούμερο να αναφέρουμε. Συνήθως όμως, από την ηλικία των 6 ετών και πάνω αρχίζουν τα προβλήματα βάρους και φτάνουμε μέχρι και την εφηβεία. Πως θα χαρακτηρίζατε τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών/εφήβων; Οι διατροφικές συνήθειες των εφήβων εξαρτώνται κυρίως από το οικο-

γενειακό περιβάλλον, το οποίο παίζει τον σημαντικότερο ρόλο και έπειτα το σχολικό και φιλικό περιβάλλον. Αυτό που παρατηρείται, είναι η μεγάλη κατανάλωση ζάχαρης και αλατιού, γεύσεις που συνηθίζουν τα παιδιά και τις ζητούν ολοένα και περισσότερο. Είναι επιτρεπτό για ένα παιδί να κάνει δίαιτα και ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσουν οι επισκέψεις σε διαιτολόγο – διατροφολόγο; Ένα παιδί μπορεί να μπει σε πρόγραμμα διατροφής ειδικά αν το παραπέμψει ο θεράπων ιατρός του. Σημασία όμως στα παιδιά έχει να εκπαιδευτούν, να τρέφονται σωστά και να μάθουν να επιλέγουν τις κατάλληλες τροφές. Αυτό γίνεται μέσω συναντήσεων που θα γίνουν με τον διαιτολόγο τους, ώστε να κατανοούν σε κάθε συνάντηση τη σημασία της σωστής διατροφής.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

37 Πως μπορεί να ελεγχθεί μια διατροφή σε ένα παιδί ή έναν έφηβο ακόμη και τις ώρες που είναι στο σχολείο; Αυτό μπορεί να γίνει μέσω σνακ που θα ετοιμάζονται από το σπίτι, για να μπορεί ο γονέας να έχει τον έλεγχο, διότι τα κυλικεία των σχολείων είναι εφοδιασμένα με ‘’απαγορευμένες’’ τροφές. Ιδέες για σνακ, μπορούν να είναι οι εξής: 1 κουλούρι Θεσσαλονίκης & 1 φρούτο, 1 χούφτα ξηροί καρποί & 1 φρούτο ή 1 φ. σπιτικό κέικ απλό, 1 αβγό βραστό & 1 φρούτο. Τι διαδικασίες πρέπει να ακολουθήσει μια μητέρα πριν σας επισκεφθεί και πρέπει το παιδί να υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις; Αρχικά θα πρέπει να γίνουν γενικές εξετάσεις αίματος αλλά και οποιαδήποτε άλλη εξέταση ζητηθεί από τον θεράποντα ιατρό και στη συνέχεια να γίνει μια συζήτηση με το παιδί για το αν θέλει να μπει στη διαδικασία ενός προγράμματος διατροφής. Όσον αφορά τα «μη συνεργάσιμα» παιδιά πως μπορεί ο γονιός να τα παρακινήσει, προκειμένου να επιτύχει μια επίσκεψη σε εσάς; Όταν τα παιδιά δεν επιθυμούν να επισκεφθούν τον διαιτολόγο μπορεί ο γονέας να τα πείσει μέσω του ιατρού του παιδιού ή παροτρύνοντάς το, να κάνουν την επίσκεψη μόνο για να ακούσει και να ενημερωθεί το παιδί για τους λόγους που είναι καλό να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα διατροφής. Αν το παιδί δε θέλει, θα είναι δύσκολο να εφαρμόσει οποιοδήποτε πρόγραμμα. Πότε θεωρείτε ένα παιδί παχύσαρκο; Για το πότε χαρακτηρίζεται ένα παιδί παχύσαρκο ή υπέρβαρο το διαπιστώνουμε μέσω των καμπυλών ανάπτυξης. Συνήθως αν είναι οριακά, ο γιατρός του θα συστήσει να εφαρμοστεί πρόγραμμα διατροφής. Όταν υπάρχει όμως θέμα παχυσαρκίας, καλό θα ήταν να ξεκινήσουν άμεσα οι συναντήσεις, για να απο-

φύγουμε περαιτέρω αύξηση βάρους του παιδιού. Η διατροφή αφορά μόνο τους υπέρβαρους ανθρώπους ή και τους ολιγοβαρείς; Όλοι οι υπόλοιποι, εξερευνούμε τη σχέση μας με το σώμα μας, λίγο πριν βγούμε στις παραλίες και το φθινόπωρο οι ατασθαλίες αρχίζουν, με αποτέλεσμα το βάρος μας να ανεβαίνει και το

σώμα μας να ταλαιπωρείται. Ποια η συμβουλή σας για να διατηρούμαστε στο ίδιο επίπεδο και από το Σεπτέμβρη; Η διατροφή αφορά τον καθένα μας. Μπορούμε να επισκεφθούμε έναν διατροφολόγο όχι μόνο όταν θέλουμε να χάσουμε βάρος, αλλά και για να ενημερωθούμε για το πώς πρέπει να τρεφόμαστε σωστά μέσω γενικών αλλά και εξατομικευμένων οδηγιών, αναλόγως αν υπάρχουν και θέματα υγείας. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

38 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ

Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην Γυναικολογία, αλλά και στην ζωή της γυναίκας Σε συνεργασία με τον Μαιευτήρα – Γυναικολόγο ΑΠΟΣΤOΛΟ ΚΑΜΠΑΓΙAΝΝΗ www.kampagiannis.com • apostkampas@yahoo.com

ο Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών αποτελεί μία πρόκληση για τον κάθε Γυναικολόγο. Η πολύπλοκη παθογένεια της νόσου, οι πολλές και διαφορετικές κλινικές μορφές, αλλά και η ανάγκη στοχευμένης και εξατομικευμένης θεραπείας, το καθιστούν ιδιαίτερα σημαντικό για την ζωή της γυναίκας.

Τί είναι το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών; Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) αποτελεί μία πολύ συχνή διαταραχή που εμφανίζεται περίπου στο 10% των γυναικών. Παλαιότερα, θεωρούσαμε πως ήταν ένα ενδοκρινικό νόσημα, τα σύγχρονα όμως δεδομένα δείχνουν

πως η νόσος σχετίζεται πρωτίστως και με μεταβολική διαταραχή του οργανισμού. Πως ορίζεται το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών; Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών ορίζεται όταν η γυναίκα έχει δύο από τα τρία ευρήματα: • Πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών (υπερηχογραφικό εύρημα) • Απουσία ή καθυστέρηση περιόδου • Υπερανδρογοναιμία ( παρουσία αυξημένων ανδρογόνων, κλινικά ή εργαστηριακά) Ποια είναι η αιτιολογία του Συνδρόμου; Η παθογένεια του P.C.O.S δεν έχει απόλυτα διευκρινιστεί. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι η χρόνια

ανωοθυλακιορρηξία και η υπερανδρογοναιμία. Τα χαρακτηριστικά αυτά φαίνεται πως σχετίζονται με τις αυξημένες τιμές ανδρογόνων που κυκλοφορούν στο σώμα της γυναίκας, το οποίο οφείλεται είτε σε αύξηση των ορμονών στο επίπεδο της ωοθήκης, είτε στην αντίσταση της ινσουλίνης που χαρακτηρίζει τις γυναίκες με το Σύνδρομο. Επίσης, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι ενέχονται γενετικοί παράγοντες, καθώς η εμφάνιση του συνδρόμου είναι συνήθως οικογενής. Ποια είναι τα συμπτώματα του Συνδρόμου; Τα συμπτώματα είναι τα ακόλουθα: • ακανόνιστη περίοδος ή παντελής απουσία περιόδου • ακανόνιστη ωορρηξία ή και καθόλου ωορρηξία • μειωμένη γονιμότητα: δυσκολία στη

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

39 σύλληψη, αποβολές • συμπτώματα υπερανδρογοναιμίας (αυξημένη τριχοφυΐα, ακμή, λιπαρό δέρμα, τριχόπτωση) • Προβλήματα βάρους: υψηλό βάρος, απότομη αύξηση βάρους, δυσκολία στην απώλεια βάρους • Κατάθλιψη και έντονες μεταλλαγές στη διάθεση Ποιες είναι οι μακροχρόνιες επιπτώσεις του Συνδρόμου; Το PCOS είναι μία κατάσταση που επηρεάζει την γυναίκα άμεσα, αλλά και μακροπρόθεσμα. Σε βάθος χρόνου, το Σύνδρομο σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη και με αυξημένη πιθανότητα καρκίνου του ενδομητρίου. Επίσης, το Σύνδρομο σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης Μεταβολικού Συνδρόμου, μία κατάσταση ιδιαίτερα απειλητική για την ζωή, καθώς σχετίζεται με μεγάλη πιθανότητα καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Τέλος, και ίσως το πιο σημαντικό, το Σύνδρομο σχετίζεται με αυξημένο σωματικό βάρος και παχυσαρκία. Και είναι αυτές οι επιπλοκές της παχυσαρκίας, που επιβάλλουν τον σωστό έλεγχο του Συνδρόμου. Πως γίνεται η διάγνωση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών; Η διάγνωση του Συνδρόμου γίνεται εξ αποκλεισμού, αφού δηλαδή πρώτα αποκλείσουμε άλλες καταστάσεις που έχουν την ίδια συμπτωματολογία και χρήζουν διαφορετικής θεραπείας. Αυτό γίνεται με ορμονικές εξετάσεις, που διενεργούνται σε συγκεκριμένη μέρα του κύκλου και που αξιολογούνται τόσο ξεχωριστά, όσο και σε συνδυασμό μεταξύ τους. Η αξιολόγηση των εξετάσεων πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή, καθώς τιμές ορμονών εντός των φυσιολογικών ορίων αναφοράς δεν σημαίνει πως αποκλείουν την πιθανότητα του Συνδρόμου. Υπάρχει θεραπεία για το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών; Ναι και όχι. Οι ιατρικές θεραπεί-

ες δεν μπορούν επί του παρόντος να προσφέρουν «θεραπεία» για το PCOS, αλλά έχουν την κατεύθυνση να ελέγχουν τα συμπτώματα. Τα ευχάριστα νέα είναι ότι πολλά από τα συμπτώματα και οι κίνδυνοι της υγείας μπορούν να ρυθμιστούν με επιτυχία χωρίς ιατρική παρεμβολή, ακολουθώντας ένα υγιεινό τρόπο ζωής , με προσεκτική διατροφή και σωματική άσκηση . Ποιες είναι οι διαφορετικές θεραπείες του Συνδρόμου; Η θεραπευτική μας προσέγγιση κατευθύνεται στην αντιμετώπιση του προεξέχοντος συμπτώματος. Στις παχύσαρκες γυναίκες συνιστούμε απώλεια βάρους και αρκετές φορές παρατηρούμε ομαλοποίηση της εμμήνου ρήσεως και επάνοδο της ωοθυλακιορρηξίας. Όταν υπάρχει ακμή και αυξημένη τριχοφυΐα, συνιστούμε τη χρήση

αντισυλληπτικών δισκίων σε συνδυασμό με αντιανδρογόνα. Η φαρμακευτική αγωγή με μετφορμίνη δίνεται στις γυναίκες με αντίσταση στην ινσουλίνη για να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη. Σε περιπτώσεις υπογονιμότητας χρησιμοποιούνται φάρμακα, τα οποία προκαλούν διέγερση της ωοθήκης και ωοθυλακιορρηξία (κλομιφαίνη, ενέσιμες γοναδοτροπίνες, σε μερικές περιπτώσεις εξωσωματική γονιμοποίηση). Σε κάθε περίπτωση, το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών μπορεί να αντιμετωπιστεί. Αρκεί να υπάρχει σωστή ενημέρωση και εξατομικευμένη προσέγγιση, που να έχει ως βάση την σωστή λειτουργία του οργανισμού της γυναίκας μέσω της άσκησης και της διατροφής και τις βασικές αρχές του οικογενειακού προγραμματισμού. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

40 Το πρώτο παιδί με καισαρική. Το δεύτερο; VBAC – Φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή (Vaginal Birth After Caesarean Delivery) Σε συνεργασία με τους Dr. ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ, Dr. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΔΑΓΛΗΣ Γυναικολόγοι - Μαιευτήρες - Χειρουργοί μαστού. Ειδικευθέντες & Εξειδικευθέντες στην Γερμανία

Εξειδικευμένοι σε: Λαπαροσκοπική Χειρουργική, Θεραπεία ενδομητρίωσης, Υστεροσκόπηση, Κολποσκόπηση, Χειρουργική Μαστού, Γυναικολογική Ογκολογία, Ουρογυναικολογία, Κύηση υψηλού κινδύνου, VBAC

www. gynaikologoslarisa. gr

ολλές είναι οι γυναίκες που γεννούν με καισαρική και συνεχίζουν τις επόμενες γέννες με καισαρική, καθώς μέχρι πριν λίγα χρόνια για διάφορους λόγους αυτό θεωρούνταν πιο ασφαλές για τη μητέρα και το παιδί. Τα δεδομένα και οι εποχές αλλάζουν ωστόσο, και σήμερα είναι πλέον πολλές οι μητέρες που επιθυμούν να γεννήσουν φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή. Πρώτο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση είναι η εκτενής ενημέρωση της επίτοκου από το μαιευτήρα της αν επιτρέπεται να επιχειρήσει φυσιολογικό τοκετό μετά από προηγηθείσα καισαρική τομή ή αν υπάρχει κάποιος ιατρικός λόγος που αυτό αποκλείεται. Περαιτέρω, πρέπει να ενημερωθεί πολύ καλά όχι μόνο για τα οφέλη αλλά και για τις πιθανές επιπλοκές της προσπάθειας για VBAC. Κυρίως, πρέπει να είναι ενήμερη για τους κινδύνους που συνεπάγεται η πιθανή αποτυχία. Στην αμερικανική κυρίως βιβλιογραφία χρησιμοποιείται και ο όρος TOLAC, που προέρχεται από τα αρχικά των λέξεΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

ων trial of labor after cesarean, δηλαδή «προσπάθεια για φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική». Ωστόσο, η προσπάθεια δεν επιτυγχάνει πάντα και στην περίπτωση αυτή το μωρό πρέπει να γεννηθεί με καισαρική. Ο προγραμματισμένος φυσιολογικός τοκετός μετά από προηγούμενη καισαρική τομή έχει ένα ποσοστό επιτυχούς περαίωσης που κυμαίνεται μεταξύ 60-80% και είναι απόλυτα συγκρίσιμο

με το ποσοστό επιτυχούς κολπικού τοκετού σε πρωτότοκες γυναίκες. Η κυριότερη και πιο επίφοβη επιπλοκή μετά από καισαρική τομή είναι η πιθανή ρήξη της μήτρας κατά τον τοκετό. Οι συστάσεις της Γερμανικής Εταιρείας Μαιευτικής και Γυναικολογίας (DGGG) αναφέρουν το ποσοστό αυτής της επιπλοκής σε 0, 06 – 2%. Τα υψηλότερα ποσοστά παρατηρούνται σε μωρά με μακροσωμία (υψηλό

41 υπολογιζόμενο βάρος), καθώς και σε περιπτώσεις που ο δεύτερος τοκετός γίνεται σε μικρό χρονικό διάστημα (< 12 – 18 μηνών) μετά τον πρώτο. Εφόσον υπάρχει η γνώση, η εμπειρία και το ενδιαφέρον από τον γιατρό και την μαία σαφώς και το VBAC δεν αποτελεί παρακινδυνευμένη επιλογή. Με την κατάλληλη και ειλικρινή ενημέρωση, καθώς και όταν υπάρχουν οι υποδομές που επιτρέπουν στο γιατρό να χειριστεί πιθανές επιπλοκές στην πορεία του τοκετού, ή σε περίπτωση αποτυχίας του VBAC, είναι μία δυνατότητα που μπορεί να επιλεγεί από τις περισσότερες γυναίκες. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι: • Να μην έχουν γίνει πάνω από 2 καισαρικές. • Να μην έχει γίνει καισαρική με κάθετη τομή. • Να μην υπάρχουν στη μήτρα ουλές από προηγούμενες επεμβάσεις (π. χ. αφαίρεση ινομυωμάτων) • Επάρκεια και ετοιμότητα νοσοκομείου και προσωπικού για τις επείγουσες καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν σε περίπτωση αποτυχίας του φυσιολογικού τοκετού. Παράγοντες που συνηγορούν για φυσιολογικό τοκετό μετά από προηγηθείσα καισαρική: • Όταν ο λόγος για τον οποίο έγινε η προηγηθείσα καισαρική δεν υφίσταται πλέον. • Όταν δεν υπάρχουν σημαντικά προβλήματα υγείας, που μπορεί να επηρεάσουν το φυσιολογικό τοκετό. • Όταν το μωρό είναι κανονικού μεγέθους. • Όταν η θέση του μωρού είναι με το κεφάλι προς τα κάτω (κεφαλική προβολή). Πότε αποκλείεται ο φυσιολογικός τοκετός μετά από προηγηθείσα καισαρική; • Όταν η προηγηθείσα καισαρική έγινε με κάθετη τομή, η οποία είναι

πιο πιθανό να υποστεί ρήξη κατά το φυσιολογικό τοκετό. • Όταν σε προηγούμενο φυσιολογικό τοκετό έγινε ρήξη της μήτρας. • Όταν η κύηση είναι πολύδυμη (τρίδυμα και άνω). Πότε δεν συνιστάται ο φυσιολογικός τοκετός μετά από προηγηθείσα καισαρική; • Σε περίπτωση δίδυμης κύησης. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες πιθανότητες για VBAC, όταν το έμβρυο που έρχεται πρώτο έχει πάρει θέση με το κεφάλι προς τα κάτω (κεφαλική προβολή). • Όταν η έγκυος πάσχει από διαβήτη που δεν ρυθμίζεται καλά (σχετική αντένδειξη, σε τέτοιες περιπτώσεις είναι περισσότεροι οι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπ`όψιν). • Όταν η έγκυος έχει υπέρταση, ή είναι υπέρβαρη.

Με την πολυετή πείρα μας στην Μαιευτική και τους πολυάριθμους VBAC- τοκετούς σε μεγάλα μαιευτήρια της Γερμανίας μπορούμε να σας παρακολουθήσουμε από την αρχή αυτής της όμορφης φάσης της ζωή σας, να σας ενημερώσουμε και να σας καθοδηγήσουμε υπεύθυνα. Έχοντας υπόψιν το προσωπικό ιστορικό σας θα σας βοηθήσουμε να πετύχετε αυτό που επιθυμείτε με ασφάλεια και ευθύνη. Μαζί σας θα αποφασίσουμε αν ο τοκετός μπορεί να πραγματοποιηθεί φυσιολογικά ή με καισαρική. Ο απώτατος στόχος μας είναι με την ολοκλήρωση του τοκετού να έχουμε ένα υγιές μωρό και μια υγιή μητέρα.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

42 Η νέα επιδημία του 21ου αιώνα Γράφει ο Ορθοπεδικός Χειρουργός ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Ι. ΧΑΪΔΕΜΕΝΑΚΗΣ MD Στρατιωτικός Ιατρός ε.α, εξειδικευμένος στην ολική αρθροπλαστική ισχίου και γόνατος

οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι μια νόσος με ασαφή ορισμό, μια νόσος με άγνωστο παθοφυσιολογικό μηχανισμό εκκίνησης που όταν γίνεται διάγνωση έχει ήδη προκαλέσει σημαντικές βλάβες στην άρθρωση και τέλος μια νόσος χωρίς αιτιολογική θεραπεία (δηλαδή χωρίς δυνατότητα αντιμετώπισής της αρχικής αιτίας όταν διαγιγνώσκεται). Προσβάλλει το 1/3 του γενικού πληθυσμού άνω των 65 ετών και με την ίδια συχνότητα όλους τους λαούς της γης. Είναι από τις αρχαιότερες παθήσεις, καθώς παλαιοντολογικά ευρήματα έδειξαν ότι από ΟΑ έπασχαν οι δεινόσαυροι, αλλά και οι πρώτοι άνθρωποι (Άνθρωπος του Νεάντερνταλ) Αποτελεί την πιο συχνή αιτία επίσκεψης του ασθενούς στο γιατρό και συνταγογράφησης μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ). Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα κρατούσες απόψεις η ΟΑ ξεκινά από τον αρθρικό χόνδρο και στη συνέχεια επεκτείνεται στον αρθρικό υμένα (το σακουλάκι που περιβάλλει την άρθρωση) και τα άλλα στοιχεία της αρθρώσεως. Είναι γνωστό ότι μια φυσιολογική άρθρωση χαρακτηρίζεται από: 1. Απόλυτα λείες αρθρικές επιφάνειες λόγω του χόνδρου που καλύπτει και απομονώνει την οστική επίφυση των αρθρώσεων) που εφαρμόζουν με ακρίβεια και ολισθαίνουν η μία επί της άλλης και 2. Φυσιολογικό αρθρικό υγρό. (εικόνα 1 και 2) Ο αρθρικός χόνδρος δεν διαθέτει αγγεία. Η διατροφή του γίνεται με διαπότιση των θρεπτικών ουσιών από το αρθρικό υγρό, καθώς χρησιμοποιεί ένα σύστημα ανάλογο με αυτό της απλής αντλίας που ενεργοποιείται κατά την κίνηση των αρθρώσεων. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

➊

➋

Τέλος ο αρθρικός χόνδρος δεν έχει νεύρα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα αρχικές βλάβες του χόνδρου να μη γίνονται

αντιληπτές. Για να πονέσει μια άρθρωση θα πρέπει η βλάβη να επεκταθεί στον αρθρικό υμένα ή στο οστούν που βρίσκεται προστατευμένο κάτω από το χόνδρο. Αυτός είναι και ο αποκλειστικός λόγος που οι πολύ αρχικές βλάβες της ΟΑ που είναι και εύκολα αναστρέψιμες δε γίνονται αντιληπτές για να αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Το α ρ θ ρ ι κ ό υγρό, που λιπαίνει και συντηρεί τις αρθρώσεις ενώ συγχρόνως απορροφά τις δυνάμεις που εξασκούνται πάνω στον αρθρικό χόνδρο κατά την έντονη κίνηση των αρθρώσεων, είναι υπερδιήθημα του πλάσματος και έχει ως βασικό συστατικό του το υαλουρονικό οξύ σε ποσό 2,33,5 mg/ml. Παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης ΟΑ: 1. Γενετικοί 2. Ηλικιακοί 3. Παχυσαρκία 4. Επάγγελμα 5. Παλαιοί τραυματισμοί 6. Φλεγμονώδεις παθήσεις των αρθρώσεων

Η ακτινολογική εικόνα δεν συμβαδίζει πάντα με τη βαρύτητα της κλινικής συμπτωματολογίας

❸ ➍

7. Άλλες παθήσεις (οστεονέκρωση, νευροπαθητική αρθροπάθεια, υπερκινητική άρθρωση) Εξέλιξη Η εξέλιξη της ΟΑ διαχωρίζεται σε 3 στάδια: Στο πρώτο στάδιο η νόσος βρίσκεται σε υποκλινικό επίπεδο και εντοπίζεται στον αρθρικό χόνδρο. Στο δεύτερο η βλάβη επεκτείνεται πέραν του χόνδρου και στον αρθρικό υμένα με κυρίαρχο στοιχείο τη φλεγμονή. Τέλος το τρίτο στάδιο χαρακτηρίζεται από την χρονιότητα, με τη φλεγμονή να έχει επεκταθεί και στο υποχόνδριο οστούν αλλά και στα πέριξ της αρθρώσεως μαλακά μόρια. Ο ασθενής παρουσιάζει πόνο (αρχικά κόπωσης, στην συνέχεια κατά την ανάπαυση και τελικά νυκτερινό) δυσκαμψία της άρθρωσης και παραμόρφωση αυτής. Το ισχίο παίρνει θέση προσαγωγής και εξωτερικής στροφής, τα ο γόνατο παίρνει θέση ραιβότητας και κάμψης, ενώ στα χέρια προσβάλλονται οι τελικές αρθρώσεις των δακτύλων, στην ραχιαία επιφάνεια των οποίων δημιουργούνται χαρακτηριστικά εξογκώματα (οζίδια Heberden). Τα ακτινολογικά ευρήματα είναι χαρακτηριστικά: (εικόνα 3 και 4) 1. Στένωση του μεσαρθρίου διαστήματος (ελάττωση απόστασης οστών) 2. Σκλήρυνση των αρθρικών επιφανειών 3. Κύστης του υποχονδρίου οστού 4. Οστεόφυτα (δηλ. οστικές προσεκβολές )είναι αυτά που ο κόσμος συνήθως τα λέει «άλατα» αλλά θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ούτε άλατα είναι ούτε έχουν σχέση με το αλάτι του φαγητού

Θεραπεία Η θεραπεία της ΟΑ διακρίνεται σε συντηρητική και χειρουργική. Για τη συντηρητική θεραπεία έχουν προταθεί κατά καιρούς και χρησιμοποιούνται: 1. Αναλγητικά φάρμακα (παυσίπονα). 2. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) για μικρό χρονικό διάστημα 3. Τα βραδέως δρώντα οστεοαρθριτικά φάρμακα. Η κλινική βελτίωση εμφανίζεται το λιγότερο 4 εβδομάδες μετά από συνεχή χορήγηση. 4. Οι ενδοαρθρικές εγχύσεις κορτιζόνης που έχουν περιοριστεί κατά πολύ τα τελευταία χρόνια γιατί αποδείχτηκε ότι συχνά επιταχύνουν τη διαδικασία καταστροφής του χόνδρου. 5. Οι ενδοαρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέως που διεγείρει την παραγωγή φυσιολογικού υαλουρονικού οξέως από τον υμένα της άρθρωσης. 6. Η φυσικοθεραπεία. 7. Διάφοροι μέθοδοι αδυνατίσματος. 8. Βελονισμός. 9. Ομοιοπαθητική. 10. Η ψυχοθεραπεία. Οι τέσσερεις τελευταίες μέθοδοι δεν χαίρουν αναγνώρισης από την Ορθοπεδική κοινότητα λόγω αναποτελεσματικότητας. Η χειρουργική θεραπεία χρησιμοποιείται όταν ο πόνος προκαλεί στους ασθενείς αναπηρία και δεν υποχωρεί με κανένα από τους παραπάνω τρόπους συντηρητικής θεραπείας. Αφορά την ολική αντικατάσταση της κατεστραμμένης άρθρωσης (ολική αρθροπλαστική ισχίου ή γόνατος) και έχει ως σκοπό την απαλλαγή του ασθενούς από τον πόνο, επαναφορά της κινητικότητας και της λειτουργίας της άρθρωσης καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του. Ισχίο Για το ισχίο η αντικατάσταση της κατεστραμμένης άρθρωσης με τεχνητή κεφαλή μηριαίου και κοτύλη κεραμική ή από πλαστικό είναι μέθοδος ευρύτατα χρησιμοποιούμενη τα τελευταία 25-30 χρόνια. Έχει ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά επιτυχίας που εξαρτάται πάντα από τη χειρουργική εμπειρία του Ορθοπεδικού, την επιλογή του σωστού υλικού και τον τέλειο προσανατολισμό της προσθέσεως κατά την τοποθέτησή της. Ειδικά τα

τελευταία χρόνια με τη μέθοδο AMISεπιτυγχάνουμε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Η μέθοδος αυτή είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος η οποία προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα όπως: • Ατραυματική μέθοδος με μικρή ουλή • Χωρίς διατομή μυών • Διατήρηση του θυλάκου της άρθρωσης • Μειωμένος κίνδυνος εξαρθρήματος • Ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος • Λιγότερη απώλεια αίματος • Ταχύτερη Κινητοποίηση • Μικρότερη παραμονή στην κλινική (4-5 ημέρες) • Γρηγορότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες Γόνατο Η ολική αρθροπλαστική του γόνατος γίνεται με τοποθέτηση τεχνητών εμφυτευμάτων συνήθως από τιτάνιο με παρεμβολή ειδικού πλαστικού υλικού μεταξύ των μεταλλικών επιφανειών. Αφορά μια επέμβαση ρουτίνας στις ημέρες μας με πολύ καλά αποτελέσματα και μεγάλο χρόνο ζωής (15-20 έτη). Η ελάχιστα επεμβατική μέθοδος MISμπορεί να συνδυαστεί με ένα σύγχρονο τεχνολογικό επίτευγμα, την χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων ψηφιακά υποβοηθούμενης πλοήγησης (Navigation). Με τον τρόπο αυτό μετά από χαρτογράφηση των ανατομικών δεδομένων κάθε άρθρωσης επιτυγχάνεται με μικρομετρική ψηφιακή ακρίβεια η τοποθέτηση της προθέσεως καθόσον οι οστεοτομές (κοψίματα των οστών) και η εξισορρόπηση των μαλακών μορίων έχουν εκτελεστεί με ακρίβεια χιλιοστού. Τα επιπλέον πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι: 1. Ελαχιστοποίηση πιθανότητας πνευμονικής εμβολής. 2. Μειώνει την ανάγκη μετεγχειρητικής παροχής αίματος. 3. Καταγράφει ανά ασθενή διεγχειρητικά όλα τα δεδομένα της επέμβασης. 4. Προάγει τη δυνατότητα άμεσης μετεγχειρητικής κινητοποίησης του ασθενούς χωρίς πόνο. Ο ασθενής σηκώνεται την επόμενη ημέρα. Παραμένει 4-5 ημέρες στην κλινική. Βαδίζει με περιπατητήρα «Π» ή μπαστούνι για περίπου 4 εβδομάδες και σταδιακά επανέρχεται στην καθημερινότητά του. Με την ολική αρθροπλαστική ισχίου και γόνατος οι ασθενείς απολαμβάνουν καλύτερη ποιότητα ζωής χωρίς πόνο και μπορούν να έχουν δραστηριότητες που έχουν στερηθεί όπως περπάτημα, ήπια άθληση και χορός. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

44 ΟΣΑ ΘΑ ΘΕΛΑΤΕ ΝΑ ΡΩΤΗΣΕΤΕ ΣΤΟΝ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟ ΑΧΙΛΛEΑΣ ΜAΝΔΑΛΟΣ, Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Ο οφθαλμίατρος μου είπε ότι έχω γλαύκωμα. Θα τυφλωθώ; Το γλαύκωμα, εφόσον δεν διαγνωσθεί εγκαίρως και αντιμετωπιστεί σωστά, μπορεί όντως να προκαλέσει μη-αναστρέψιμη τύφλωση. Δυστυχώς η νόσος δεν έχει συμπτώματα παρά μόνο στα τελικά στάδια, όταν πλέον προσβάλει την κεντρική όραση (αρχικά επηρεάζει μόνο την περιφερική μας όραση, γι' αυτό και δεν γίνεται αντιληπτό). Ωστόσο, δεν χρειάζεται πανικός. Και αυτό γιατί το γλαύκωμα κατά κανόνα εξελίσσεται αργά, επομένως υπάρχει αρκετός χρόνος για θεραπευτική παρέμβαση. Παρακάτω ακολουθούν μερικές απλές συμβουλές σχετικά με το γλαύκωμα: - Αν έχετε πρώτου βαθμού συγγενή με αυξημένη πίεση ματιού ή γλαύκωμα, συνιστάται προληπτική εξέταση μετά την ηλικία των 40 και ανάλογα με τα αποτελέσματα ενδεχομένως περιοδική εξέταση σε ετήσια βάση. - Για τη διάγνωση απαιτείται ένας πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος και κατά περίπτωση κάποιες περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις με ειδικά μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας, όπως εξέταση οπτικών πεδίων με αυτόματη περιμετρία και απεικονιστικές εξετάσεις του οπτικού νεύρου. - Ασθενείς με υψηλή ενδοφθάλμια πίεση ή γλαύκωμα πρέπει να παρακολουθούνται από οφθαλμίατρο τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο εφ’ όρου ζωής. Η παρακολούθηση του γλαυκώματος γίνεται με μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, εξέταση του οπτικού νεύρου και των οπτικών πεδίων. - Εάν έχετε διαγνωσθεί με υψηλή ενδοφθάλμια πίεση, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε γλαύκωμα. Επειδή όμως η υψηλή ενδοφθάλμια πίεση ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

είναι ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για γλαύκωμα, επιβάλλεται η συμμόρφωσή σας με τις οδηγίες του οφθαλμιάτρου σχετικά με τη χρήση σταγόνων. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσετε, ότι ο ρόλος του ασθενούς στην εφαρμογή της θεραπείας είναι εξίσου σημαντικός με του ιατρού. - Αν οι σταγόνες σας προκαλούν έντονο ερεθισμό ή αν δεν επαρκούν για τον έλεγχο του γλαυκώματος, τότε υπάρχουν εναλλακτικά θεραπείες με laser ή επεμβάσεις που μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση με πολύ καλές πιθανότητες επιτυχίας. - Αν είστε έγκυος και πάσχετε από γλαύκωμα, έχετε υπόψη σας ότι κάποιες από τις σταγόνες αντενδείκνυνται στην εγκυμοσύνη. - Σπανίως το γλαύκωμα μπορεί να εμφανιστεί και κατά τη γέννηση ή τους πρώτους μήνες τη ής. Αν το μωρό σας έχει ασυνήθιστα μεγάλα μάτια και δακρύζει έντονα, συνιστάται προληπτική οφθαλμολογική εξέταση. - Δεν υπάρχουν ειδικά προληπτικά μέτρα για το γλαύκωμα, όπως πχ. ειδική διατροφή, άσκηση κλπ. Σε εξατομικευμένες μόνο περιπτώσεις μπορεί ο οφθαλμίατρος να συστήσει κάποια ειδικά μέτρα, κυρίως σε ασθενείς με γλαύκωμα «χαμηλής» ενδοφθάλμιας πίεσης. Έχω καταρράκτη. Πότε πρέπει να χειρουργηθώ;

Ο καταρράκτης είναι η ηλικιακή θόλωση του φακού του ματιού και κατά κανόνα εξελίσσεται αργά, αναγκάζοντάς μας στην αρχή να αλλάζουμε συχνά γυαλιά, ωστόσο από ένα σημείο και μετά τα γυαλιά δεν επαρκούν για τη βελτίωση της όρασής μας, οπότε η χειρουργική επέμβαση αποτελεί την ενδεδειγμένη λύση. Ο καταρράκτης σχεδόν ποτέ δεν οδηγεί σε οριστική τύφλωση και επίσης σχεδόν ποτέ δεν χρειάζεται επείγουσα επέμβαση. Αν και μπορεί να ελαττώσει σταδιακά την όραση μέχρι το σημείο της απλής αντίληψης φωτός, ωστόσο πρόκειται για αναστρέψιμη κατάσταση και η όρασή μας αναμένεται να βελτιωθεί σημαντικά μετά την επέμβαση (με την προϋπόθεση φυσικά, ότι ο καταρράκτης είναι η μόνη αιτία για την πτώση της όρασης). Επομένως, η απόφαση για την επέμβαση εναπόκειται κυρίως σε εσάς και εξαρτάται από το πόσο καλή όραση χρειάζεστε και κατά πόσο η τωρινή όραση σας εμποδίζει στην καθημερινή σας ζωή (πχ. οδήγηση τη νύχτα, θάμπωμα

45 Αχιλλέας Θ. Μάνδαλος Χειρουργός Οφθαλμίατρος, εξειδικευθείς στο Γλαύκωμα Παναγούλη 10, Λάρισα Τηλ.: 2413-014888

χειρουργός οφθαλμίατρος Αχιλλέας Μάνδαλος έχει εξειδικευθεί στη χειρουργική του Γλαυκώματος στη Μεγάλη Βρετανία και λειτουργεί ένα σύγχρονο οφθαλμολογικό ιατρείο στη Λάρισα. Είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στην οποία εισήχθη με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών λόγω άριστης επίδοσης στις Πανελλαδικές Εισαγωγικές Εξετάσεις. Ασκήθηκε στην Οφθαλμολογία στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Giessen στη Γερμανία (όπου εκπαιδεύτηκε επί 12 μήνες στο Τμήμα Παιδο-οφθαλμολογίας & Στραβισμού) και στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη. Μετά τη λήψη του τίτλου ειδικότητας εξειδικεύτηκε (Clinical Fellowship) επί 2,5 χρόνια στη χειρουργική του γλαυκώματος και του καταρράκτη σε τριτοβάθμια νοσοκομεία της Μεγάλης Βρετανίας και κατόπιν εργάστηκε ως Διευθύνων Οφθαλμίατρος Γλαυκωματικής Κλινικής (Consultant) στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Birmingham επί 6 μήνες. Είναι μέλος (κατόπιν επιτυχούς συμμετοχής σε εξετάσεις) του Βασιλικού Κολεγίου Οφθαλμιάτρων του Ην. Βασιλείου (MRCOph), διπλωματούχος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Οφθαλμολογίας (FEBO) και του Διεθνούς Συμβουλίου Οφθαλ-

στο έντονο φως). Καλό είναι πάντως να μην περιμένετε μέχρι ο καταρράκτης να «ωριμάσει», γιατί τότε είναι ιδιαίτερα σκληρός και το χειρουργείο ενέχει μεγαλύτερους κινδύνους. Βλέπω «μυγάκια». Πρέπει να ανησυχώ; Τα ενοχλητικά «μυγάκια» είναι συμπυκνώσεις του υαλοειδούς, ενός ζελατινοειδούς υλικού που βρίσκεται πίσω από το φακό και συμβαίνουν με την πάροδο της ηλικίας Οι συμπυκνώσεις αυτές «κολυμπούν» μέσα στο υαλοειδές και ρίχνουν τη σκιά τους πάνω στον αμφιβληστροειδή, δίνοντας την εντύπωση κινούμενων «μυγών», «ιστών αράχνης», «τριχών» ή «σύννεφων». Τα «μυγάκια» κατά κανόνα δεν είναι επικίνδυνα. Μερικές φορές όμως

μολογίας (FICO). Επίσης, είναι μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Αγγλίας, εγγεγραμμένος στον κατάλογο ειδικών οφθαλμιάτρων (General Medical Council specialist register). Έχει δημοσιεύσει αρκετές ερευνητικές εργασίες σε ελληνικά και διεθνή οφθαλμολογικά περιοδικά αναγνωρισμένου κύρους και έχει συμμετάσχει με ομιλίες και παρουσιάσεις επιστημονικών εργασιών σε ιατρικά συνέδρια τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Έχει μάλιστα βραβευθεί για τις επιστημονικές του εργασίες τόσο σε πανελλήνιο όσο και σε διεθνές επίπεδο. Στο χειρουργικό του προφίλ περιλαμβάνονται επεμβάσεις καταρράκτη και γλαυκώματος με τις πλέον σύγχρονες τεχνικές καθώς και επεμβάσεις με laser για γλαύκωμα, καταρράκτη και διόρθωση διαθλαστικών διαταραχών. Το ιατρείο του είναι εξοπλισμένο με αυτόματη διαθλασιμετρία-κερατομετρία, βιομετρία-παχυμετρία και αυτόματη περιμετρία Humphrey (μοντέλο 740i) με δυνατότητα ανάλυσης της εξέλιξης του γλαυκώματος (STATPAC-Guided Progression Analysis). Στο ιατρείο πραγματοποιείται πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος ενηλίκων και παιδιών. Σκοπός του ιατρού είναι η παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας με αίσθημα ευθύνης, ευγένειας και ήθους μέσα σε ένα φιλικό και άνετο περιβάλλον, η πλήρης και ειλικρινής ενημέρωση του ασθενούς για την πάθησή του και τη θεραπεία της και η ανάπτυξη κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον ιατρό και για ποικίλα θέματα υγείας των ματιών μπορείτε να επισκεφθείτε τη σελίδα του στο facebook στη διεύθυνση: www.facebook.com/ mandalos.achilleas

εμφανίζονται απότομα και μας θορυβούν. Αυτό συμβαίνει συχνότερα στην αποκόλληση υαλοειδούς, μια φυσιολογική διεργασία που συμβαίνει σχεδόν σε όλους μας προϊούσης της ηλικίας και είναι ο προοδευτικός διαχωρισμός του υαλοειδούς από τον αμφιβληστροειδή. Κατά τη διαδικασία αυτή είναι δυνατόν να δημιουργηθούν ρωγμές στον αμφιβληστροειδή, γεγονός που μπορεί να εξελιχθεί σε αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Σε τέτοιες περιπτώσεις τα μυγάκια μπορεί να είναι πιο έντονα και πιο πυκνά και να συνοδεύονται από λάμψεις. Τότε χρειάζεται άμεση οφθαλμολογική εξέταση, ώστε να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα με laser τυχόν ρωγμές του αμφιβληστροειδούς. Πάσχω από διαβήτη. Πόσο συχνά

πρέπει να με βλέπει οφθαλμίατρος; Επειδή ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στα μάτια, επιβάλλεται η τακτική παρακολούθηση από οφθαλμίατρο. - Σε παιδιά με διαβήτη: ετήσιος έλεγχος από την ηλικία των 12 ή 5 χρόνια μετά τη διάγνωση του διαβήτη, όποιο από τα δύο συμβεί νωρίτερα. - Στους ενήλικες διαβητικούς: κατά τη διάγνωση του διαβήτη και κατόπιν τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο. Η συχνότητα παρακολούθησης μπορεί να αυξηθεί στις 3-4 φορές το χρόνο, εφόσον διαγνωσθούν βλάβες στα μάτια. - Σε έγκυες διαβητικές: στην αρχή της εγκυμοσύνης, στο τέλος του πρώτου τριμήνου και μεταξύ 20ής-24ης και 30ής-34ης εβδομάδας. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

46 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

Θεραπευτικές επιλογές Γράφει ο: ΔΙΟΝΥΣΗΣ Β. ΦΕΡΦΕΛΗΣ Ειδικός Παθολόγος - Διαβητολόγος, 6944786011

σακχαρώδης διαβήτης είναι μία νόσος γνωστή από την αρχαιότητα. Η ονομασία ''διαβήτης'' οφείλεται στον Έλληνα Ιατρό Αρεταίο (130-200μ.X.) και προέρχεται από το ρήμα ''διαβαίνω'', επειδή στην ασθένεια αυτή μεγάλο ποσό ούρων διαβαίνουν από τους νεφρούς. Αναφέρεται σε μία ομάδα μεταβολικών νόσων με κοινό χαρακτηριστικό την αύξηση της γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία), που προκύπτει από απόλυτη ή σχετική ανεπάρκεια στην έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας ή/και από διαταραγμένη δράση της ινσουλίνης. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας 171 εκατομμύρια άνθρωποι ή αλλιώς το 2,8% του παγκόσμιου πληθυσμού παρουσιάζει σακχαρώδη διαβήτη και υπολογίζεται πως μέχρι το 2030 το ποσοστό αυτό θα έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Διακρίνεται σε τρεις κύριες κατηγορίες: α) Ινσουλινοεξαρτώμενος ή διαβήτης τύπου Ι, β) Μη ινσουλινοεξαρτώμενος ή διαβήτης τύπου ΙΙ, γ) Διαβήτης κύησης. Α ποτελεί σημαντικό ιατροκοινωνικό πρόβλημα εξαιτίας του μεγάλου αριθμού ατόμων που προσβάλλει και των επιπτώσεών του στην υγεία κυρίως λόγω των χρόνιων επιπλοκών. Aποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως καθώς συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά επεισόδια. Άλλες σοβαρές επιπλοκές αποτελούν η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, η τύφλωση και οι ακρωτηριασμοί. Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη παίζουν η έγκαιρη διάγνωση της νόσου, οι διαιτητικές συνήθειες του διαβητικού ασθενούς και η εκπαίδευσή του στον αυτοέλεγχο του σακχάρου και τη χορήγηση ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

αντιδιαβητικών δισκίων ή/και ινσουλίνης. Δίαιτα και Άσκηση Η δίαιτα είναι ακρογωνιαίος λίθος στην πρόληψη και αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη. Εάν υποτιμηθεί ο ρόλος της, η ρύθμιση της γλυκαιμίας με οποιοδήποτε φάρμακο, ακόμα και με ινσουλίνη, καταρχάς δυσχεραίνεται και στη συνέχεια γίνεται ανέφικτη. Η άσκηση συμβάλλει αποτελεσματικά στη ρύθμιση του σακχάρου, τη μείωση του καρδιοαγγειακού κινδύνου και τον έλεγχο του σωματικού βάρους, βελτιώνοντας συγχρόνως και την ποιότητα της ζωής.

Φαρμακευτική αγωγή Τις περισσότερες φορές με τη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη χρειάζεται να χορηγηθούν αντιδιαβητικά φάρμακα μαζί με σωστή διατροφή και άσκηση. Το είδος και η δοσολογία των φαρμάκων θα καθοριστούν από τον

47 θεράποντα ιατρό. Τα αντιδιαβητικά φάρμακα ταξινομούνται σε ομάδες σύμφωνα με τον τρόπο δράσης τους. Έτσι έχουμε φάρμακα που: α) αυξάνουν την έκκριση της ινσουλίνης, β) ελαττώνουν την αντίσταση των ιστών στην ινσουλίνη, γ) ελαττώνουν την απορρόφηση των υδατανθράκων από το έντερο, δ) αυξάνουν τη αποβολή του σακχάρου από τα ούρα. Ινσουλίνη Σήμερα κυκλοφορούν πολλά είδη ινσουλίνης. Τα ανάλογα ινσουλίνης προκύπτουν από τροποποιήσεις του μορίου της ανθρώπινης ινσουλίνης και διακρίνονται σε βραχείας δράσης (Insulin Lispro, Insulin Aspart) και παρατεταμένης δράσης (Glargin, Detemir, Degludec). Το σχήμα ινσουλινοθεραπείας που θα εφαρμοστεί σε ένα διαβητικό ασθενή, πρέπει να μιμείται όσο το δυνατό περισσότερο τη φυσιολογική έκκριση ινσουλίνης, κατά τη διάρκεια της ημέρας, ούτως ώστε να διατηρούνται τα επίπεδα σακχάρου σχεδόν σε φυσιολογικά επίπεδα. Το σχήμα ινσουλινοθεραπείας, ο τύπος της ινσουλίνης, η δόση και η συχνότητα χορήγησης εξαρτάται αποκλειστικά από τις ανάγκες του κάθε ασθενή, οπότε η εξατομίκευση κρίνεται απαραίτητη. Τα σχήματα ινσουλινοθεραπείας διακρίνονται σε 2 κατηγορίες:

τικοποιημένο σχήμα ινσουλινοθεραπείας, με το συνδυασμό βασικής – γευματικής ινσουλίνης, μιμείται τη φυσιολογική έκκριση ινσουλίνης. Αντλίες Συνεχούς Έγχυσης Ινσουλίνης Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερο τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη αποφασίζουν να χρησιμοποιήσουν την αντλία ινσουλίνης για την αντιμετώπιση της νόσου. Η αντλία τοποθετείται εξωτερικά στο σώμα και χορηγεί συνεχώς μια ρυθμιζόμενη ποσότητα ινσουλίνης ταχείας δράσης ή αναλόγου ινσουλίνης ταχείας δράσης (βασικός ρυθμός) μέσω ενός σετ έγχυσης που καταλήγει σε ένα λεπτό καθετήρα που μπαίνει κάτω από το δέρμα. Με αυτόν τον τρόπο η ζωή των διαβητικών γίνεται πιο ευέλικτη και πιο άνετη με αποτέλεσμα η αντλία ινσουλίνης προσφέρει πραγματική βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Η παρακολούθηση του διαβητικού ασθενούς περιλαμβάνει πρωτίστως τον αυτοέλεγχο του σακχάρου από τον ίδιο τον ασθενή και συστηματική κλινική αξιολόγηση απο τον θεράποντα ιατρό για το ενδεχόμενο συνοδών νοσημάτων και τυχόν χρόνιων επιπλοκών. Παράλληλα απαιτείται τακτικός εργαστηριακός έλεγχος, συμπεριλαμβανομένης της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και αυτό εξαρτάται από δύο συντελεστές: α) Τον θεράποντα ιατρό που ευθύνεται για τον θεραπευτικό σχεδιασμό. β) Το άτομο με διαβήτη που ευθύνεται για την εφαρμογή του σχεδίου.

1.Συμβατική ινσουλινοθεραπεία α) Μία ένεση ημερησίως Η χορήγηση μιας βασικής ινσουλίνης σε συνδυασμό με αντιδιαβητικά δισκία είναι κατάλληλη για ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. β) Δύο ενέσεις ημερησίως Αυτό το σχήμα περιλαμβάνει 2 ενέσεις, πρωί – βράδυ με μίγματα ινσουλίνης που περιέχουν ενδιάμεσης δράσης και ταχείας δράσης ινσουλίνης σε προκαθορισμένες αναλογίες. 2. Εντατικοποιημένη ινσουλινοθεραπεία (Basal–bolus) α) Τρεις ενέσεις ημερησίως Αυτό το σχήμα περιλαμβάνει 2 μίγματα ινσουλίνης πρωί – βράδυ και μία γευματική ταχείας δράσης ινσουλίνη το μεσημέρι. β) Τέσσερις ενέσεις ημερησίως Το κλασσικό εντατικοποιημένο σχήμα ινσουλινοθεραπείας περιλαμβάνει μία ένεση βασικής ινσουλίνης και τρεις ενέσεις γευματικής ινσουλίνης. Το ενταΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

ΙΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ Διπλό “χτύπημα” στα νέα φάρμακα που έρχονται στην Ελλάδα

Το υπ. Υγείας θα έχει και το “μαχαίρι” και το “πεπόνι” στις τιμές των φαρμάκων, αποφασίζοντας επίσης για το εάν τα νέα και καινοτόμα σκευάσματα που έρχονται στην Ελλάδα θα αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Το “πράσινο φως” για την ένταξη στη θετική λίστα (λίστα αποζημίωσης) θα δίνεται υπό προϋποθέσεις. Η βασικότερη από αυτές είναι ο παράγοντας του κόστους σε συνάρτηση με την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου και σε συνάφεια με τις υπάρχουσες θεραπείες που ήδη κυκλοφορούν στη χώρα και αποζημιώνονται. Τα παραπάνω προβλέπονται στο Πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα που κατατέθηκε στη Βουλή και ήδη έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην αγορά των φαρμακευτικών που ετοιμάζονται να φέρουν νέες θεραπείες, που ως επί το πλείστον απευθύνονται σε ασθενείς με χρόνιες και σοβαρές παθήσεις. Το “χτύπημα” όπως αναφέρουν για τα φάρμακα θα είναι διπλό: οι θεραπείες θα περνούν από αξιολόγηση, ενώ στη συνέχεια θα γίνεται διαπραγμάτευση για την τιμή τους. Όπως αναφέρεται στο Πολυνομοσχέδιο, θα συσταθεί ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Υπ. Υγείας, έχει έδρα στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων και υπάγεται στον Υπουργό Υγείας. Οι δύο βασικοί άξονες που θα κρίνουν ποια φάρμακα θα αποζημιώνονται από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης είναι οι εξής: θα εξετάζεται το κλινικό όφελος των θεραπειών, η σύγκριση με τις ήδη διαθέσιμες αποζημιούμενες θεραπείες φαρμάκων και ο λόγος κόστους / αποτελεσματικότητας. Ακολούθως θα υπάρχει διαδικασία διαπραγμάτευσης για την επίτευξη συμφωνίας για την αποζημίωση των φαρμάκων. Πως θα γίνεται αυτό; Επιτροπή Διαπραγμάτευσης θα διαπραγματεύεται τις τιμές ή τις εκπτώσεις των φαρμάκων, τα ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

οποία αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ ή προμηθεύονται τα δημόσια νοσοκομεία, θα συνάπτει συμφωνίες με τις φαρμακευτικές και θα εισηγείται στην επιτροπή Αξιολόγησης σχετικά με την δημοσιονομική επίπτωση της αποζημίωσης των φαρμάκων. Σύμφωνα με το Πολυνομοσχέδιο, μέχρι σήμερα η πολιτική αποζημίωσης εξαρτιόταν από την τιμή παραγωγού (ex factory) από τις φαρμακευτικές εταιρείες (με αναφορά στις τρεις χαμηλότερες τιμές της Ε.Ε.). “Αυτή η πολιτική οδήγησε στην θέσπιση μηχανισμών επιστροφών (claw back) και εκπτώσεων (rebate) φαρμακευτικής δαπάνης, που κρίθηκαν απαραίτητοι στην τρέχουσα περίοδο δημοσιονομικής στενότητας. Με την προτεινόμενη ρύθμιση ο τρόπος αποζημίωσης των φαρμάκων και ειδικά των καινοτόμων και ακριβών φαρμάκων θα καθορίζεται κατά την αξιολόγηση του κριτηρίου της δημοσιονομικής επίπτωσης του φαρμάκου” αναφέρεται στο Πολυνομοσχέδιο. Στην αιτιολογική έκθεση σημειώνεται πως με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιδιώκεται ο εκσυγχρονισμός, ο εξορθολογισμός και η διαφάνεια κατά τη διαδικασία επιλογής της αποτελεσματικότερης και οικονομικά πιο συμφέρουσας φαρμακευτικής θεραπείας και η αντιμετώπιση του προβλήματος των υψηλών τιμών των καινοτόμων φαρμάκων, που θέτουν ζητήματα βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας παγκοσμίως, προκειμένου να είναι ευχερής η πρόσβαση όλων των ασθενών στα αναγκαία για αυτούς φάρμακα και ειδικά στις καινοτόμες θεραπείες. Στον αντίποδα, στελέχη από το χώρο των φαρμακευτικών τονίζουν πως η αξιολόγηση των θεραπειών είναι μεν επιθυμητή, εντούτοις φοβούνται πως το κόστος θα αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα για τη λήψη της τελικής απόφασης. Με δεδομένες στις μειώσεις στις τιμές των φαρμάκων που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια (ειδικά σε γενόσημα και όσα έχουν χάσει την πατέντα προστασίας), αλλά και το πολύ χαμηλό όριο της φαρμακευτικής δαπάνης (στα δύο δισ. για τον ΕΟΠΥΥ), οι φαρμακευτικές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για αποσύρσεις σκευασμάτων, αλλά και για πιθανή συρρίκνωση της δραστηριότητάς τους στην ελληνική αγορά. Στα “ραντάρ” του υπ. Υγείας μπαίνουν όμως και όσα ακριβά φάρμακα έχουν πρόσφατα ενταχθεί στη λίστα αποζημίωσης. Σημειώνεται πως θα υπάρξει υποχρεωτική επαναξιολόγηση και θέση υπό διαπραγμάτευση είτε καινοτόμων φαρμάκων, που βρίσκονται ήδη στον θετικό κατάλογο αποζημίωσης, είτε φαρμάκων, τα οποία είναι ήδη ενταγμένα και έχουν ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα με άλλα που επιχειρούν να ενταχθούν στην λίστα αποζημίωσης.

Για όσα σκευάσματα απορριφθούν από την Επιτροπή, οι φαρμακευτικές θα μπορούν να υποβάλουν νέα αίτηση μετά την παρέλευση εξαμήνου από την έκδοση της απορριπτικής απόφασης, αλλά μόνο εφόσον επιπλέον πληροφοριακά στοιχεία και έγγραφα κλινικής και οικονομικής τεκμηρίωσης που δικαιολογούν τη νέα αξιολόγηση.

Πηγή: iatrikanea.gr

ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ : Τοποθετήθηκαν εμφυτεύσιμα ακουστικά βαρηκοΐας

Εμφυτεύσιμα ακουστικά βαρηκοΐας τοποθετήθηκαν, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σε δύο ασθενείς στο Κέντρο Κοχλιακών Εμφυτεύσεων της Α΄ Ωτορινολαρυγγολογικής (ΩΡΛ) Πανεπιστημιακής Κλινικής του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ με τη συνδρομή εξειδικευμένης ομάδας γιατρών από τη Γαλλία. Τα ακουστικά αυτά ενδείκνυνται για άτομα με μέσου έως μεγάλου βαθμού νευροασθητήρια βαρηκοΐα, αλλά και με μικτού τύπου, όπου τα ακουστικά βαρηκοΐας δεν ωφελούν πια ή εμποδίζουν κάποιες σημαντικές δραστηριότητες της ζωής τους και εξασφαλίζουν φυσιολογική ακοή όλο το εικοσιτετράωρο, χωρίς να διατρέχουν οι βαρήκοοι τον κίνδυνο να τα χάσουν, να χαλάσουν από τη σκόνη και τον ιδρώτα ή να βραχούν. Όπως εξηγεί ο διευθυντής της Α’ ΩΡΛ Κλινικής του ΑΧΕΠΑ, καθηγητής Ιωάννης Κωνσταντινίδης, τα εμφυτεύσιμα ακουστικά είναι 100% αθέατα, καθώς δεν έχουν εξωτερικό μέρος. Τοποθετούνται κάτω από το δέρμα με επέμβαση που διαρκεί περίπου 2,5 ώρες, η οποία γίνεται με γενική αναισθησία, και ο ασθενής πρέπει να νοσηλευτεί τέσσερις ημέρες, όσο δηλαδή και σε όλες τις ωτοχειρουργικές επεμβάσεις. Με αυτά τα ακουστικά

ΙΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ οι βαρήκοοι μπορούν να ακούν φυσιολογικά κατά τη διάρκεια του ύπνου, γεγονός που δίνει ασφάλεια και αυτονομία από την άνετη χρήση απλού ξυπνητηριού, έως την επαγρύπνηση για το μωρό ή το παιδί, αλλά και στο μπάνιο, τη βροχή, τη χρήση κράνους, την ποδηλασία και τη μηχανή. «Και τα δύο άτομα στα οποία τοποθετήθηκαν εμφυτεύσιμα ακουστικά πάσχουν από μεγάλου βαθμού βαρηκοΐα αμφοτερόπλευρα. Ο Στέφανος επιθυμεί να ακούσει φυσιολογικά, όλες τις ώρες της ημέρας και κατά τη διάρκεια του ύπνου, χωρίς περιορισμούς και σε όλες τις δραστηριότητες του. Ο Νίκος έχει ταλαιπωρηθεί χρόνια με αλλαγές ακουστικών βαρηκοΐας, με διορθωτικές επεμβάσεις στα αυτιά και επιθυμεί να δοθεί μια τελική λύση με φυσιολογική ακοή, σε όλες τις καταστάσεις» προσθέτει ο κ. Κωνσταντινίδης. Όσον αφορά το κόστος του ακουστικού, αναφέρει ότι ανέρχεται στις 16.500 ευρώ +13% ΦΠΑ. Σχετικά με την κάλυψη του κόστους από τα ταμεία, καθότι είναι η πρώτη φορά που τοποθετούνται στην Ελλάδα τέτοια ακουστικά, ο κ.Κωνσταντινίδης λέει ότι «επειδή είναι εμφυτεύματα μέσου ωτός χειρουργικά εμφυτεύσιμα, λογικά θα πρέπει να καλύπτονται». Να σημειωθεί ότι το εμφυτεύσιμο ακουστικό βαρηκοΐας είναι πολύ πιο ισχυρό από τα εξωτερικά ακουστικά βαρηκοΐας και τα τελευταία δύο χρόνια έχει τοποθετηθεί σε περίπου 100 βαρήκοους στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Πηγή : medicalland.gr

Πρωτοποριακή ρομποτική επέμβαση σε νεφρούς με πολλαπλούς όγκους από Έλληνα χειρουργ

Πρωτιά σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτέλεσε η επέμβαση ρομποτικής μερικής νεφρεκτομής σε μεσήλικα

άνδρα με σύνδρομο πολλαπλών όγκων και στους δύο νεφρούς, αφού σε ανάλογες περιπτώσεις ο ασθενής υποβάλλεται σε ακρωτηριαστικά χειρουργεία ολικής αφαίρεσης νεφρού ή νεφρών. Η επέμβαση πραγματοποιήθηκε από τη ρομποτική ομάδα του Κέντρου Ελάχιστα Επεμβατικής Ουρολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, το οποίο τελεί υπό τη διεύθυνση του Δρ. Γεώργιος Κυριάκου, Ουρολόγου και Διδακτικού μέλους IRCAD/EITS της Ιατρικής Σχολής του Στρασβούργου. Ελαχιστότατες παρόμοιες επεμβάσεις έχουν σπάνια περιγραφεί παγκοσμίως, λόγω της πολυπλοκότητας και της απαιτούμενης ιδιαίτερης εμπειρίας. Στο συγκεκριμένο περιστατικό αφαιρέθηκαν ταυτόχρονα 3 όγκοι από τον αριστερό νεφρό, μεγέθους έως 3,2 εκατοστών και ακόμη 2 της τάξεως του 1 εκατοστού, με άριστη μετεγχειρητική νεφρική λειτουργία και διατήρηση αυτού του νεφρού. Η αξονική μετά την επέμβαση κατέδειξε καθαρό τον αριστερό νεφρό από ογκολογικής απόψεως. Ο ασθενής ήδη βρίσκεται σε φαρμακευτική θεραπεία σταθεροποίησης των όγκων στο δεξιό νεφρό, όπου θα ακολουθήσει σε δεύτερο χρόνο επέμβαση ρομποτικού ογκολογικού καθαρισμού. «Ο ασθενής διατηρεί τους νεφρούς του, η πιθανότητα νοσηρότητας και θνησιμότητας μειώθηκαν σε μεγάλο βαθμό, οι ογκολόγοι είναι απόλυτα ικανοποιημένοι και το επίπεδο διαβίωσής του εξαιρετικό, ενώ αναμένεται να έχει καλό προσδόκιμο με ποιότητα ζωής. Η χειρουργική αυτή περίπτωση και η αντιμετώπισή της στον ελλαδικό χώρο ήδη αγκαλιάστηκε από μεγάλο ευρωπαϊκό κέντρο ρομποτικής μερικής νεφρεκτομής (Clinique Saint Augustin, Bordeaux-France), ως δείγμα εξελιγμένου και προοδευτικού ρομποτικού ουρολογικού χειρουργικού επιτεύγματος!», δήλωσε ο Δρ. Κυριάκου. Ο συγκεκριμένος καρκίνος είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστος σε άτομα ηλικίας κάτω των 45 ετών. Η μέση ηλικία των ανθρώπων κατά τη διάγνωση να είναι τα 64 έτη, με πιο επιρρεπείς να είναι οι άνδρες συγκριτικά με τις γυναίκες. Ένα ποσοστό περιστατικών ανιχνεύεται σε αρχικά στάδια, πριν ο καρκίνος επεκταθεί σε άλλα όργανα, ενώ η απουσία συμπτωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε εντοπισμό του αφότου ο καρκίνος εξαπλωθεί, οπότε μειώνονται και οι πιθανότητες ίασής του. Από το στάδιο, αλλά και άλλους παράγοντες όπως η γενική υγεία του ασθε-

νή, εξαρτάται η θεραπεία που θα ακολουθηθεί.

Εξωσωματική: Δεν παίζει ρόλο αν τα έμβρυα που εμφυτεύονται είναι φρέσκα ή κατεψυγμένα

Το να ακολουθούμε τον κανόνα ότι σε όλες οι γυναίκες πρέπει να καταψύχουμε τα έμβρυα, δεν είναι πιθανότατα σωστό, λένε οι επιστήμονες - Το κόστος της εξωσωματικής με τα κατεψυγμένα έμβρυα είναι περίπου 30% μεγαλύτερο σε σχέση με τα φρέσκα Είτε φρέσκα είτε κατεψυγμένα είναι τα έμβρυα, το αποτέλεσμα μιας εξωσωματικής είναι σχεδόν ίδιο, σύμφωνα με δύο νέες μεγάλες επιστημονικές έρευνες, μια κινεζική και μια βιετναμέζικη. Συνεπώς, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι γυναίκες με προβλήματα γονιμότητας, οι οποίες δεν έχουν μια κοινή ορμονική διαταραχή (το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών), έχουν περισσότερες επιλογές, όταν καταφεύγουν στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Αλλά στην περίπτωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών τα κατεψυγμένα έμβρυα προσφέρουν αυξημένη πιθανότητα η γυναίκα να κάνει παιδί. Τα νέα ευρήματα μπορεί να ενθαρρύνουν τους γιατρούς να εμφυτεύουν μόνο ένα έμβρυο κάθε φορά, μειώνοντας έτσι τους κινδύνους όταν γίνεται ταυτόχρονη εμφύτευση περισσότερων εμβρύων, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε πολλαπλούς τοκετούς με αυξημένη πιθανότητα επιπλοκών. Οι ερευνητές έκαναν τις σχετικές δημοσιεύσεις στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό «New England Journal of Medicine». Οι παρατηρούμενες διαφορές και στις δύο μελέτες ανάμεσα στα φρέσκα και στα κατεψυγμένα έμβρυα θεωρούνται πολύ μικρές και άνευ σημασίας, σύμφωνα με τους ερευνητές. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 #12#