1 Nederland van 1848 tot 1914

Verkiezingen

De man op de foto ziet er netjes uit, met zijn jasje en zijn hoed. Je ziet het niet aan hem, maar hij zal toch wel moe zijn van het sjouwen van de zware pakken papier. Hij heeft ze voor zich opgestapeld. Het zijn stembiljetten: lijsten waarop mensen kunnen aangeven op wie ze stemmen. Zo’n pak weegt al gauw een kilo of twaalf. En dan die houten kist en de stembus nog…

Was deze foto een paar jaar eerder gemaakt, dan waren de stapels veel kleiner geweest. Toen mochten namelijk veel minder mensen stemmen. Lange tijd mochten alleen rijke mannen meebeslissen over het bestuur van het land. Alleen zij hadden kiesrecht. Die groep werd steeds wat uitgebreid, totdat werd besloten dat álle mannen mochten stemmen, rijk en arm. Dat was in het jaar vóór deze foto werd gemaakt. Vanaf 1919 mochten ook vrouwen meedoen aan de verkiezingen.

In een democratie heeft het volk de macht. Nederland werd vanaf 1848 steeds democratischer. Dat ging niet vanzelf: mensen hebben er hard voor moeten strijden. In dit hoofdstuk leer je over die strijd en over de gevolgen daarvan voor Nederland in onze tijd.

1 Bekijk: bron 1.

Er staat een groot vel papier tegen de stembus. Wat zou daar op kunnen staan? Bedenk twee dingen.

2 Lees: Verkiezingen.

a Wat ga je in dit hoofdstuk leren? Schrijf het op in één zin.

b Vul het schema in. Schrijf ja of nee in elk vakje.

Wie hebben kiesrecht?

Rijke mannen Arme mannen Vrouwen Kinderen

1900

1917

1919 Nu a Hoeveel uur jij per jaar naar school moet, is een politieke beslissing. Bedenk samen nog drie voorbeelden van politieke beslissingen die invloed hebben op jullie leven. b Sommige mensen vinden dat ook jongeren van 16 en 17 jaar kiesrecht moeten krijgen. Wat vinden jullie? Waarom? a Vul de jaartallen in. Dit hoofdstuk gaat over de periode van tot b Kies de juiste eeuwen. Deze periode begint in de achttiende / negentiende eeuw en eindigt in de negentiende / twintigste eeuw.

Het belang van geschiedenis: Politiek is belangrijk voor jou, want de mensen die in de politiek werken, bepalen wat jij mag en moet. Geschiedenis kan je helpen hierover na te denken.