Beste docent,
Met Examenidioom bereiden leerlingen zich optimaal voor op hun taalexamens. Vanaf schooljaar 2025-2026 kun je werken met de compleet vernieuwde editie. In dit proefkatern vind je een voorbeeldhoofdstuk. Via handige ‘geeltjes’ ontdek je alles over het nieuwe Examenidioom.
Betere examenscores
Examenidioom is het perfecte hulpmiddel om aan woordenschat te werken. Docenten die al met Examenidioom werken geven aan dat hun leerlingen hierdoor beter scoren op hun examen.
Actuele thema’s en woordenlijsten
In Examenidioom vind je woordenlijsten per thema. De thema’s zijn geactualiseerd en sluiten nog beter aan bij de onderwerpen die veel in examenteksten voorkomen. De selectie van woorden is gebaseerd op de nieuwste examens en dus helemaal up-to-date.
Thema-overstijgende woordenlijsten
Naast thematische woordenlijsten vind je in Examenidioom voortaan ook thema-overstijgende woordenlijsten, zoals ‘veelvoorkomende woorden in examenopgaven’, ‘signaalwoorden’ en ‘taalfuncties’.
Contextrijke voorbeeldzinnen
De voorbeeldzinnen bevatten meer relevante context en sluiten beter aan bij de belevingswereld van leerlingen. Daarnaast zijn er ook zinnen uit recente examenteksten opgenomen. Zo kunnen leerlingen zich optimaal voorbereiden op wat ze tegen gaan komen in de examens.
Actieve verwerking en online woordjestrainer
Na elke woordenlijst volgen korte, gevarieerde oefeningen om de woorden actief te verwerken. In de nieuwe online omgeving kunnen leerlingen ook aan de slag met een woordjestrainer en extra oefenmateriaal.
Benieuwd naar het nieuwe Examenidioom?
Bel of mail Baukje voor meer informatie of een presentatie bij jou op school. Of neem contact op met jouw accountmanager via thiememeulenhoff.nl/accountmanagers-vo.
Baukje Visser
b.visser@thiememeulenhoff.nl
06 55 32 25 04
Colofon
Contentontwikkeling
ThiemeMeulenhoff / Vince Klösters
Redactie
Marinell Bruys, Hoogerheide
Vormgeving
Studio Michelangela, Utrecht
Opmaak
Crius Group, Hulshout (België)
Omslagbeeld yosstraore via Pexels
Over ThiemeMeulenhoff
Examenidioom wordt gemaakt door ervaren examendocenten.
ThiemeMeulenhoff is een educatieve uitgeverij die zich inzet voor het voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs. De mensen van ThiemeMeulenhoff zijn er voor onderwijsprofessionalsmet ervaring, expertise en doeltreffende leermiddelen. Ontwikkeld in doorlopende samenwerking met de mensen in het onderwijs om samen het onderwijs nog beter te maken. We ontwikkelen lesmethodes die goed te combineren zijn met andere leermiddelen, naar eigen inzicht aan te passen en bewezen effectief zijn. En natuurlijk worden al onze lesmethodes zo duurzaam mogelijk geproduceerd. Zo bouwen we samen met de mensen in het onderwijs aan een mooie toekomst voor de volgende generatie.
Samen leren vernieuwen www.thiememeulenhoff.nl
© ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2025
Alle rechten voorbehouden. Tekst- en datamining, AI-training en vergelijkbare technologieën niet toegestaan. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.stichting-pro.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl.
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Deze uitgave is volledig CO2-neutraal geproduceerd. Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk. Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.
Zo werk je met Examenidioom
Met Examenidioom vergroot je jouw woordenschat. Dat is handig voor zowel je schoolexamens als het centraal eindexamen. Hoe meer woorden je kent, hoe makkelijker je door je examens gaat!
Woordenlijsten op thema
In dit voorwoord ontdekken leerlingen wat het nut is van Examenidioom en hoe ze ermee kunnen werken.
De hoofdstukken zijn ingedeeld op thema. Deze thema’s sluiten aan bij de onderwerpen die veel in examenteksten voorkomen. De laatste hoofdstukken bevatten woordenlijsten die extra hulp bieden bij het begrijpen of formuleren van teksten. Zoals een woordenlijst met signaalwoorden.
Leesvaardigheid
Elk hoofdstuk begint met 40 woorden die je van het Engels naar het Nederlands leert. Dit zijn woorden die veel voorkomen in examenteksten. Bij ieder woord staat een voorbeeldzin, die lijkt op een zin die je in het examen tegen kunt komen. Als je deze woorden beheerst, scheelt dat je veel tijd bij het lezen van teksten. Bovendien wordt je tekstbegrip groter.
Spreek- en schrijfvaardigheid
In het tweede deel van ieder hoofdstuk vind je een lijst met 15 woorden die je van het Nederlands naar het Engels leert. Ook hier staan voorbeeldzinnen bij die je zelf zou kunnen gebruiken in een mondeling examen of toets schrijfvaardigheid. Op die manier oefen je ook je actieve taalbeheersing.
Online woordjestrainer op Mijn Examenbundel
Bij dit boek hoort een online omgeving: mijnexamenbundel.nl
Op Mijn Examenbundel vind je een online woordjestrainer en kun je extra oefenen.
Ga nu naar mijnexamenbundel.nl en maak direct je account aan.
Met de activatiecode die je hebt ontvangen per mail of via de ELO van je school, heb je toegang tot alle extra’s die bij je boek horen.
Gebruik ook Examenbundel
Wil jij je nóg beter voorbereiden op het eindexamen? Combineer Examenidioom dan met Examenbundel. Hiermee oefen je met echte examenteksten en duidelijke uitleg bij de antwoorden.
Namens team Examenbundel heel veel succes met je examens! #ikgazekerslagen #geenexamenstress
Heb je een vraag of opmerking over deze Examenbundel?
Ga dan naar examenbundel.nl/contact.
I nhoud
NIEUW Indeling in drie delen voor meer overzicht.
De thema’s zijn geactualiseerd en sluiten aan bij de onderwerpen uit de examens.
DEEL 2 HANDIGE WOORDENLIJSTEN
17 Frequently used exam
NIEUW Themaoverstijgende woordenlijsten bieden extra hulp voor beter tekstbegrip en beter formuleren.
DEEL 3 ALFABETISCHE LIJSTEN
21 Woordenlijst Engels
Woordenlijst Nederlands
THEMA’S
Woordenlijsten per thema
Met voorbeeldzinnen en oefeningen
3
Personality and characteristics
English › Dutch
altruism The nurse’s selfless actions and dedication to his patients were a shining example of altruism in the healthcare profession.
De belangeloze daden van de verpleegkundige en toewijding aan zijn patiënten waren een stralend voorbeeld van onbaatzuchtigheid in de gezondheidszorg.
assertive In the workplace, it is important to be assertive and stand up for your ideas and opinions.
Op de werkplek is het belangrijk om zelfverzekerd te zijn en voor je ideeën en meningen op te komen.
authenticity A lot of the content you can find on your social media feeds lacks authenticity *
NIEUW Voorbeeldzinnen uit recente examens. (herkenbaar aan het *)
Lijst met 40 woorden van de doeltaal naar het Nederlands. Geschikt om aan leesvaardigheid te werken.
altruïsme, onbaatzuchtigheid
zelfverzekerd, zelfbewust
Veel van de inhoud die je op je sociale media-feeds kunt vinden, mist authenticiteit. authenticiteit, echtheid
conscientious She is a conscientious employee who always double-checks her work to ensure everything is accurate.
Zij is een plichtsgetrouwe werknemer die haar werk altijd dubbel controleert om er zeker van te zijn dat alles klopt. plichtsgetrouw, nauwgezet
curious The curious child couldn’t resist exploring the mysterious abandoned house at the end of the street.
Het nieuwsgierige kind kon het niet nalaten om het mysterieuze verlaten huis aan het eind van de straat te verkennen. nieuwsgierig
decisive As decisive managers, they were not afraid to make tough choices when necessary to ensure the success of their team.
Als besluitvaardige managers waren ze niet bang om moeilijke keuzes te maken als dat nodig was om het succes van hun team te waarborgen. daadkrachtig, besluitvaardig
dedicated She is dedicated to her studies and spends hours each day on her assignments to achieve her goals.
Zij is toegewijd aan haar studie en besteedt elke dag uren aan haar opdrachten om haar doelen te bereiken. toegewijd
diligent The diligent group of students worked together on their project, meeting regularly to discuss ideas.
De ijverige groep studenten werkte samen aan hun project, waarbij ze regelmatig bijeenkwamen om ideeën te bespreken. ijverig
3 Personality and characteristics
easygoing Known for his easygoing personality, he was able to stay calm and level-headed even in the most stressful situations.
Bekend om zijn ongedwongen persoonlijkheid, kon hij kalm en nuchter blijven, zelfs in de meest stressvolle situaties. relaxed, ongedwongen
egocentric The company’s egocentric Board always put their own interests ahead of those of their employees.
De egocentrische Raad van Bestuur van het bedrijf stelde altijd hun eigen belangen boven die van hun werknemers. egocentrisch eloquence The politician’s eloquence and ability to engage with her audience helped her to win support.
De welsprekendheid en het vermogen van de politica om contact te maken met haar publiek hielpen haar om steun te verwerven.
gullible The con artist took advantage of gullible investors who poured their savings into his scam.
welsprekendheid
De oplichter maakte misbruik van goedgelovige investeerders die hun spaargeld in zijn oplichterij investeerden. goedgelovig humility As a world leader, he showed humility by valuing his team’s input and acknowledging their contributions.
Als wereldleider toonde hij nederigheid door de inbreng van zijn team te waarderen en hun bijdragen te erkennen. nederigheid ignorance Online misinformation can spread due to ignorance.
Onwetendheid kan bijdragen aan de verspreiding van onjuiste informatie online. onwetendheid
impatient Customers in the digital age have grown increasingly impatient, expecting fast service.
Klanten in het digitale tijdperk zijn steeds ongeduldiger geworden en verwachten snelle service. ongeduldig
indifferent Our lazy dog was indifferent to the toys we threw around the room.
Onze luie hond reageerde onverschillig op de speeltjes die we door de kamer gooiden. onverschillig sincerity Her honesty and sincerity in the job interview impressed the hiring manager.
Haar eerlijkheid en oprechtheid tijdens het sollicitatiegesprek maakten indruk op de personeelsmanager. oprechtheid infamous The infamous criminal was known for her elaborate schemes and had evaded capture for years.
De beruchte crimineel stond bekend om haar geraffineerde plannen en wist jarenlang aan arrestatie te ontkomen. berucht
De voorbeeldzinnen zijn zo geschreven dat ze leerlingen helpen de betekenis van het woord uit de context te raden.
ingenious
insecure
The engineer’s ingenious design for the new bridge allowed it to withstand even the strongest winds.
Het vindingrijke ontwerp van de ingenieur voor de nieuwe brug zorgde ervoor dat deze zelfs de sterkste wind kon weerstaan.
Despite his talents, he often felt insecure about his abilities, fearing that others would judge him harshly.
vernuftig, vindingrijk
Ondanks zijn talenten voelde hij zich vaak onzeker over zijn kunnen, omdat hij bang was dat anderen hem hard zouden beoordelen. onzeker
insightful The book offers an insightful analysis of the complex factors that contributed to the civil rights movement.
Het boek biedt een diepzinnige analyse van de complexe factoren die hebben bijgedragen aan de burgerrechtenbeweging. diepzinnig
intuitive The app’s intuitive interface makes it easy for users to find the features they need.
De intuïtieve interface van de app maakt het voor gebruikers gemakkelijk om de functies te vinden die ze nodig hebben.
modesty Despite receiving many awards, she always showed modesty, never seeking recognition for her success.
moody
intuïtief, op gevoel
Hoewel ze veel prijzen had gewonnen, toonde ze altijd bescheidenheid en zocht ze nooit erkenning voor haar succes. bescheidenheid
The moody cat would purr one moment and hiss the next, keeping its owner guessing about its mood.
De humeurige kat spinde het ene moment en siste het andere moment, waardoor haar baasje bleef gissen naar haar humeur. humeurig
persistence His persistence in studying for hours each day paid off, as he achieved excellent grades on his exams.
Zijn doorzettingsvermogen om elke dag urenlang te studeren werd beloond, want hij behaalde uitstekende cijfers voor zijn examens. doorzettingsvermogen
pragmatic She focused on pragmatic solutions rather than ideological issues.
Ze richtte zich op pragmatische oplossingen in plaats van ideologische kwesties. pragmatisch, gericht op feiten en de praktijk
prudent Choosing a major in STEM was a prudent decision, as it opened up many job opportunities after graduation.
Het was een verstandig besluit om een bètarichting te kiezen, omdat dit na het afstuderen veel kansen op werk bood. verstandig, voorzichtig
Leertip voor leerlingen: dek de Nederlandse vertaling af en probeer uit de voorbeeldzin op te maken wat het woord kan betekenen.
resourceful Lost in the wilderness with limited supplies, the hikers had to be resourceful to find a way back to civilisation.
3 Personality and characteristics
Verdwaald in de wildernis met beperkte voorraden, moesten de wandelaars vindingrijk zijn om een weg terug naar de beschaving te vinden. vindingrijk
selfesteem Her participation in theatre helped boost her selfesteem
Haar deelname aan theater hielp haar gevoel van eigenwaarde te vergroten. gevoel van eigenwaarde
sensible It is sensible to have a financial buffer in place for unexpected future setbacks or emergencies.
Het is verstandig om een financiële buffer te hebben voor onverwachte toekomstige tegenslagen of noodgevallen. verstandig
sociable As a highly sociable person, he thrived in environments where he could interact with others and build new relationships.
Als een zeer sociaal persoon bloeide hij op in omgevingen waar hij met anderen kon omgaan en nieuwe relaties kon opbouwen. gezellig, sociaal sophistication The art collector’s sophistication was evident in her carefully curated selection of rare and valuable pieces from around the world.
De verfijning van de kunstverzamelaar bleek uit in haar zorgvuldig samengestelde selectie van zeldzame en waardevolle stukken van over de hele wereld. verfijning, wereldwijsheid
stubborn They stubbornly believe they’re always right, thereby leaving them particularly vulnerable to common biases.*
Ze geloven hardnekkig dat ze altijd gelijk hebben, waardoor ze bijzonder kwetsbaar zijn voor veelvoorkomende vooroordelen. koppig, hardnekkig
tactful When giving negative feedback, it’s crucial to be tactful and keep in mind how your comments are received.
Als je negatieve feedback geeft, is het cruciaal om tactvol te zijn en rekening te houden met hoe je opmerkingen overkomen.
to be inclined to As an optimist, she’s inclined to see the best in people and situations, even in the face of adversity.
tactvol, met gevoel voor wat gepast is
Als optimist is ze geneigd om het beste in mensen en situaties te zien, zelfs bij tegenspoed. geneigd zijn tot to empathise During the literature discussion, he was able to empathise with the protagonist’s’ struggles.
Tijdens de literatuurbespreking kon hij zich inleven in de worstelingen van de hoofdpersoon.
inleven, meevoelen
to persevere Despite the exam stress, she managed to persevere through her studies, determined to succeed and achieve her goals.
Ondanks de examenstress slaagde ze erin haar studie door te zetten, vastbesloten om te slagen en haar doelen te bereiken. volharden, doorzetten to reflect We should regularly take time to reflect on our actions and decisions, considering how they impact those around us.
We moeten regelmatig de tijd nemen om na te denken over onze acties en beslissingen en bedenken welke impact deze hebben op de mensen om ons heen.
virtue Honesty, compassion, and integrity are all virtues that we should strive to pursue in our daily lives.
(over jezelf) nadenken, reflecteren
Eerlijkheid, mededogen en integriteit zijn allemaal deugden die we in ons dagelijks leven zouden moeten nastreven. deugd wit Known for his wit, he could always lighten the mood with a joke.
Bekend om zijn gevatheid, kon hij altijd de sfeer verlichten met een grap. gevatheid
Do you remember?
1 Fill in the gap
NIEUW Variatie in oefeningen en opbouw in moeilijkheid.
NIEUW Met handige tips die ook voorbereiden op het examen.
Korte oefeningen helpen bij het verwerken van de woordenschat.
Fill in the correct word. There are two words too many: altruism, conscientious, diligent, persistence, resourceful, gullible, indifferent
a Despite her busy schedule, she remained in completing all her assignments on time.
b His nature made him an easy target for scammers and fraudsters.
c The successful entrepreneur attributed her achievements to her and refusal to give up in the face of adversity.
d In times of crisis, it is essential to be and find creative solutions to problems.
e Many people remain to the suffering of others, choosing to focus solely on their own lives.
Tip! Soms lijkt het alsof er meer mogelijkheden zijn. Bij zin 4 zou ‘conscientious’ bijvoorbeeld ook niet gek klinken. Maar, net zoals bij gap-fill op het eindexamen is het belangrijk om de ‘best passende’ optie te vinden.
3 Personality and characteristics
NIEUW
De betekenis van afgeleide woorden herleiden in een oefening.
2 Sort by tone
When studying vocabulary or during exams, it’s helpful to understand the underlying tone of words. Sort all the words in the list based on their tones:
Positive (+), negative (-) and neutral/mixed (+/-)
assertive, conscientious, curious, decisive, dedicated, diligent, easygoing, egocentric, gullible, impatient, indifferent, infamous, ingenious, insecure, insightful, intuitive, moody, pragmatic, prudent, sociable, stubborn, tactful + - + / -
note: There are a few cases where some of these words can also be negative, but usually they’re meant positively
3 Similar words in context
note: There are a few cases where some of these words can also be positive, but usually they’re meant negatively
note: Depending on the context, these words can be either positive or negative
Write down the correct translation of the underlined words in. Then, explain their meaning in your own words.
During the presentation about volunteer work, Jacinda was eloquent, sharing her ideas with a sincere passion. Her empathy for the volunteers struggling to help the homeless shone through. Fearless in reflecting on her experiences, she praised how modest these people were about the difference they were making.
a eloquent
b sincere
c empathy
d reflecting
e modest
Tip! Soms is het handiger en nuttiger om voor jezelf de betekenis in te kunnen beelden of te kunnen omschrijven in plaats van een letterlijke vertaling te leren.
Dutch › English
aanmoedigen, stimuleren
Lijst met 15 woorden van Nederlands naar de doeltaal. Geschikt om aan spreek- of schrijfvaardigheid te werken.
De leraar moedigt leerlingen aan om vragen te stellen en hun ideeën te delen.
The teacher encourages students to ask questions and share their ideas. to encourage aanpassen (aan) Ze paste zich snel aan de lokale gewoonten aan en omarmde nieuwe ervaringen met enthousiasme.
She quickly adapted to the local customs, embracing new experiences with enthusiasm. to adapt (to) angst, bezorgdheid
Hij voelde zoveel angst voor het examen dat zijn handen trilden.
He felt so much anxiety before the exam that his hands were trembling. anxiety
bescheiden, nederig
Ondanks zijn prestaties bleef hij bescheiden en gaf hij zijn team altijd de eer voor hun succes.
Despite his achievements, he remained humble and always credited his team for their success. humble
gevoelig Ze zijn gevoelig voor de behoeften van anderen en bieden altijd ondersteuning wanneer iemand het moeilijk heeft.
They are sensitive to the needs of others and always offer support when someone is struggling. sensitive
gewoonte Lezen voor het slapengaan is voor haar een geruststellende gewoonte geworden.
Reading before bedtime has become a comforting habit for her. habit
idealistisch Veel jongeren worden gedreven door een idealistisch verlangen om de wereld te verbeteren.
Many young people are driven by an idealistic desire to make the world a better place. idealistic
impulsief, zonder nadenken
De impulsieve beslissing om een last-minute reis naar het buitenland te maken, leidde tot een onvergetelijk avontuur.
The impulsive decision to take a last-minute trip abroad led to an unforgettable adventure. impulsive moed, lef Het vergt veel moed om op te komen voor waar je in gelooft, vooral als anderen het daar niet mee eens zijn.
It takes a lot of courage to stand up for what you believe in, especially when others disagree. courage
Met voorbeeldzinnen die leerlingen zelf zouden kunnen gebruiken op een mondeling examen of een schrijftoets.
samenwerken, meewerken
De school heeft de leerlingen gevraagd om mee te werken aan het opstellen van een nieuw lesrooster.
3 Personality and characteristics
School has asked students to cooperate in coming up with a new timetable. to cooperate
verlegen Hoewel hij verlegen is, maakt zijn stille aard hem een geweldige observant tijdens groepsprocessen.
Although he is shy, his quiet nature allows him to be a great observer during group processes. shy
vrijgevig, gul De gulle donatie van de rijke weldoener stelde het goede doel in staat om haar activiteiten aanzienlijk uit te breiden.
The generous donation from the wealthy benefactor allowed the charity to expand its operations significantly. generous
zelfvertrouwen Dankzij haar nieuwe zelfvertrouwen kon ze zonder aarzeling haar dromen nastreven.
Her newfound confidence allowed her to pursue her dreams without hesitation. confidence tolerant, verdraagzaam
In een multiculturele samenleving is het belangrijk om tolerant en respectvol te zijn tegenover mensen met verschillende achtergronden en overtuigingen.
In a multicultural society, it is important to be tolerant and respectful of people from different backgrounds and beliefs. tolerant
verantwoordelijkheid
Het is jouw verantwoordelijkheid om je aan te melden bij een hogeschool.
It is your responsibility to sign up for a University of Applied Sciences. responsibility
Korte oefeningen helpen bij de actieve woordenschat.
Do you remember?
4 Fill in the gap
Fill in the gap with the correct translation of the word between the brackets.
a (bezorgdheid) Despite her , she decided to audition for the school musical.
b (verantwoordelijkheid) The company takes its to the environment very seriously.
c (bescheiden) After having scored his first goal, she remained and thanked her teammates.
d (aanpassen aan) He graduated from senior general secondary school (HAVO) and quickly student life at a University of Applied Sciences.
5 Choose the correct word
Choose the correct word from the word pair that best fits the sentence and fill in its English translation.
a (moed / verantwoordelijkheid) She showed great by standing up to her bully.
b (aanpassen / aanmoedigen) The teacher tried to her students to think critically about the topic.
c (verlegen / idealistisch) As a person, he found it difficult to speak up in large groups.
d (gevoelig / verdraagzaam) He has always been to other people’s feelings.