Houston 650 by thoibaohouston

HOUSTON PUB Agreement N0 40009120

APRIL.26.2019 ISSUE 650

The Vietnamese Newspaper www.THOIBAO.COM

TƯỞNG NIỆM 44 NĂM NGÀY QUỐC HẬN

HOUSTON

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

THỜI BÁO HOUSTON The Vietnamese Newspaper

11210 Bellaire Blvd, ste. 143 Houston, TX 77072 (Bên trong Việt Shipping)

Thư từ: suzynguyen@thoibao.com Bài vở: contributions@thoibao.com Sửa chữa quảng cáo: quangcao@thoibao.com Advertisingthoibao@gmail.com Điều hành quảng cáo: Phone: (281) 568- 0632 ( 832) 870-1580 Các ý kiến để giúp cải tiến: publisher@thoibao.com

ACCOUNTING - KEÁ TOAÙN

Amida Life-Slim Body Acai Berry HN Tax & Financial V.P. Luaät Sö

Voõ & Phaïm PLLC

Caàn Mua Xe Cuõ

132

Thôøi Baùo New Media

125

Thôøi Baùo Radio-Thoâng Baùo

136

Alpha Realtors-Jane Nguyeãn

BAKERIES - TIEÄM BAÙNH Houston Baùnh Bao

136

DENTIST - NHA SÓ ABS Dental

Hi-Tech Dental Care

Laâm Quang Thaéng

Quang Mai - First Realty Associates

Thanh Tran A-Lyù Oriental Food Restaurant

136 33

Nguyeãn Coâng Thöù

Nguyeãn Xuaân Cöôøng

Phan Hoàng Ñöùc

Tang James - Cosmetic Surgery

Westlake Medical-Vuõ Toâ

FINANCIAL - TAØI CHAÙNH

RESTAURANT-CAFE

DOCTORS - BAÙC SÓ APEX Cardiology of Houston

Luke Ñinh

Cajun Kitchen

Coushatta-Noodles

Ñöùc Höông Gioø Chaû

Phaùt Kyù Restaurant

Phôû 54

131

Phôû Gaø Ñoàng Nai

131

Rieâu Cua

Thaïch Cheø Hieån Khaùnh

Töôøng Kyù Fast Food

SERVICES - DÒCH VUÏ

Car Title Loans

EZ Cash Funding

Alfa One Electric-Victor Tran

136

I Approve Lending

All Seasons Mechanics

136

Anthem Q2 Direct Resp./190402

135

HERBALIST - ÑOÂNG Y Amida Life-Man Of Iron Confidence-Cleanser+Eros Max Supplement Depot-Sure Meal Basic Vaïn Hoøa Ñöôøng

117 27 71

Kingsley Home Care

Naskila Gaming-Bus Schedule

133 29

Andrew Insurance Agency

Diane Tran Insurance

Do All Ins.&More-Brenda Leâ

Harry Dao Insurance Agency

JJ Insurance & Multi Services

John Milton Nguyeãn

Kim Anh Nguyen

Lam Son Carpet Cleaning Ñoaøn Voõ - Thôï Moäc

Phong Construction

Texair

INSURANCE - BAÛO HIEÅM

- Thoi Bao® is the registered trade mark of Thoi Bao Inc. - Thoi Bao® is not responsible for the advertising content. It is up to the consumers to check and validate the claims in the advertisements. No part of this publication can be reproduced without written consent of the publisher.

Th?i Báo-Thông Báo Ð?a Ch? M?i

David Huy Nguyen

Phaïm Hoaøng Trung-Döôïc Thaûo

Thể lệ gởi bài cho Thời Báo Bài vở gửi cho Thời Báo xin viết bằng các word processor sử dụng các font chữ Việt Nam của VNI hay Unicode và gửi về tòa soạn qua email address: contributions@thoibao.com. Tòa soạn không hoàn trả lại bản thảo hoặc hình ảnh dưới bất cứ dạng nào và không chịu trách nhiệm về mọi sự mất mát hay thất lạc. Xin quí vị tự lưu lại một bản sao trước khi gửi. Tòa soạn giành quyền sửa chữa, hiệu đính nếu thấy cần thiết cho phù hợp với Thời Báo. Bài vở muốn có nhuận bút xin ghi rõ nơi đầu bài và cho biết địa chỉ và số điện thoại liên lạc. Thời Báo không đăng những bài vở không có tên tác giả, không có địa chỉ và số điện thoại liên lạc.

123

REAL ESTATE - ÑÒA OÁC

AUTO BODY - GLASS - REPAIR

Biên tập viên & Cộng tác viên:

Hình ảnh do AFP cung cấp

McDonald Campaign-Break Menu

ATTORNEY AT LAW - LUAÄT SÖ

My Care Plastic Surgery

Bùi Bích Hà, Chu Nguyễn, Đoàn Dự, Hà Huyền Chi, Hải Phong, Hoàng Yên Lưu, Huy Phương, Lý Anh, Nguyễn Ngọc Ngạn, B.S. Nguyễn Ý Đức, B.S. Đặng Phú Ân, Nguyễn Tuấn Hoàng, Trùng Dương, Nguyễn Thượng Chánh, Nhị Khê, Nguyễn Mạnh Trinh, Ngythanh, Phan, Phan Hạnh, Soạn giả Nguyễn Phương, Song Thao, Tống Minh Long Quân, Trà Lũ, Văn Quang, Tưởng Năng Tiến

Tom Nguyeãn Tom Nguyeãn - Maùy Credit Card

1 136

Toni - Söûa Ñieän, A/C, Nöôùc

135

Tran’s A/C

136

Tröôøng Thaåm myõ Ba Leâ

TT Dòch Vuï Pacific

SUPERMARKET - SIEÂU THÒ

Ca Mau Food Market

Leon Vuõ Tieán Laäp - Allstate

Chôï Thaéng Höng

134

Nguyeãn Thanh Lieät

Chôï Thanh Bình

Phan Pham Insurance

Dong Mai Market

Höng Ñoâng Supermarket II

Lan Nguyeãn

Tammy Pham Thaùi Phaïm Insurance

136

Hongkong City Mall

World Time Services

My Hoa Food Market

Tieán Höng chôï Ñoàng Khaùnh cuõ

JEWELLERY - TIEÄM VAØNG

SUPPLIER - ÑAÏI LYÙ CUNG CAÁP

PHARMACY - NHAØ THUOÁC TAÂY

Crystal Beauty

135

Biocare Pharmacy

Darcy Pharmacy

NTT Nail Supply & Spa

DB Pharmacy

Payless Flooring

J&I Pharmacy

Westlake Pharmacy

PRIVATE ANNOUNCEMENT - TANG SÖÏ, HYÛ SÖÏ C/P- “Leâ Thò Thieän”

Winfull Corp.

Phöông My

VIDEO STORE - TIEÄM BAÊNG

105

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TIN HOUSTON

HOUSTON

Cuộc bầu cử Toà thị chính Houston chính thức khởi sự

Tuy rằng phải còn hơn 6 tháng nữa mới đến ngày 5 tháng 11 khi cử tri đi bỏ phiếu lựa chọn các chức vụ thị trưởng, kiểm soát viên và 16 nghị viên thành phố, nhưng nhiều nghị viên đang phải đối đầu trước những lời chỉ trích hoặc thách thức từ phía các đối thủ, và nhiều ứng cử viên khác đang xếp hàng để tranh tài hòng thế chỗ của những vị nghị viên phải rút lui vì mãn nhiệm kỳ và không thể tái tranh cử. Ở chức vụ thị trưởng, có hai ứng cử viên đối lập đáng kể nhất là ông Tony Buzbee, một vị luật sư trẻ và cũng là triệu phú, và ông Bill King thuộc đảng Cộng Hoà vốn là cựu đối thủ của đương kim Thị trưởng Sylvester Turner thuộc đảng Dân Chủ, tuy rằng các cuộc bầu cử cấp thành phố được xem là phi đảng phái. Ngoài ra cũng

còn có 3 hay 4 ứng viên khác không được nhiều người biết đến. Ở chức vụ quan trọng kế tiếp là Kiểm Soát Viên Tài chính, người đương quyền là ông Chris Brown hiện chưa có đối thủ nào ra tranh giành, có lẽ vì nghĩ rằng sẽ khó chiến thắng. Trong số 16 nghị viên còn lại, có 5 vị đương quyền hiện chưa có người đối thủ chính thức ra dự tranh. Đó là các vị Greg Travis (District G), Karla Cisneros (District H), Robert Gallegos (District I), Martha CastexTatum (District K) và Edwards. Việc thay đổi nhiệm kỳ nghị viên từ 2 năm kéo dài lên thành 4 năm đã khiến nhiều chính trị gia có tham vọng sẵn sàng nhập cuộc thay vì ngồi chờ 2 năm cho đến hết nhiệm kỳ của nghị viên đương nhiệm vì họ không muốn ngồi chờ quá lâu.

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Đối với cộng đồng cử tri gốc Việt, chiếc ghế nghị viên địa hạt F được nhiều người chú ý nhất vì đây là nơi có đông cử tri gốc thiểu số và kết quả sau cùng thường rất khít khao gay cấn. Trong hai kỳ bầu cử sau cùng tại địa hạt này, các nghị viên đương quyền đều thất cử với tỉ lệ sai biệt chỉ có khoảng 3%. Vào năm 2013, nghị viên Al Hoàng (Hoàng Duy Hùng) bị thất cử trước ông Richard Nguyễn, một công chức của thành phố. Đến năm 2015, đến phiên nghị viên Richard Nguyễn lại thất cử trước ông Steve Lê (Lê Minh Đức). Và lần này ông Steve Lê sẽ có 7 đối thủ ra tranh chức là Richard Nguyễn, John Nguyễn, Freddie Cuellar, Anton Dowls, Anthony Nelson, Tiffany Thomas và Jesus Zamora. 

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TIN HOUSTON

HOUSTON

Biện Lý Harris County tuyển dụng cựu Cảnh sát trưởng Houston làm cố vấn cao cấp

Ông C.O. Bradford

Văn phòng Biện Lý Kim Ogg của Harris County vừa loan báo việc tuyển dụng ông C.O. Bradford vào chức vụ công tố viên đặc biệt. Phát ngôn viên Dane Schiller của bà Kim Ogg nói rằng ông Bradford sẽ giữ một vai trò cố vấn cao cấp của một công tố viên và là mối liên lạc với các cơ quan công lực, nhờ vào kinh nghiệm và khả năng chuyên môn của

ông là một luật sư hành nghề hơn 25 năm, và cũng từng là cựu cảnh sát trưởng của thành phố Houston. Sau 17 năm phục vụ trong ngành cảnh sát, ông Bradford đã được bổ nhiệm làm Cảnh sát trưởng Houston vào năm 1996 và giữ chức vụ này trong suốt 7 năm. Thời gian này được kể là thời kỳ tốt đẹp với ưu tư của người dân về tội phạm đã giảm

xuống, cùng với những kế hoạch tích cực như cải tổ đơn vị phòng chống bạo hành trong gia đình, thiết lập chương trình giải quyết các đơn khiếu nại của cư dân đối với các cảnh sát viên lạm quyền và phát triển một đội ngũ giải quyết các vụ rắc rối liên quan đến những người mắc bệnh tâm thần. Sau đó, ông Bradford quyết định nghỉ hưu khỏi ngành cảnh sát vào năm 2003. Vài năm sau đó, ông gia nhập chính trường khi ra ứng cử Biện Lý Harris County vào năm 2008 nhưng thất bại trước vị biện lý đương quyền lúc đó là bà Pat Lykos. Qua năm sau, ông ứng cử nghị viên thành phố và đắc cử trong hai nhiệm kỳ liền. Ông Bradford nói rằng mình sẽ dùng kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn trong cả hai lãnh vực thi hành luật pháp và tố tụng hình sự để có thể nghiên cứu và phân tích những tiến trình và thủ tục hành sự của văn phòng biện lý. 

Một phụ nữ tự thiêu khi bị cảnh sát tống đạt án lệnh bắt giữ Trong tuần qua, một đại bồi thẩm đoàn đã phán quyết cáo buộc bà Janet Alexander, 69 tuổi, về tội giết chết ông chồng là Lionel Alexander, 64 tuổi, trong một vụ xô xát xảy ra vào tháng 4/2018. Sau đó, khi nhân viên cảnh sát Houston đến nhà để tống đạt án lệnh câu lưu về bót, bà Janet đã liền tự thiêu. Sự việc xảy ra vào khoảng 10 giờ sáng thứ Sáu tại tư gia ở địa chỉ 9900 đường Valley Wind Drive. Các nhân viên cứu hoả đã nhanh

chóng dập tắt ngọn lửa để giúp đưa bà Alexander đến Bệnh viện Memorial Hermann để được điều trị. Vào ngày 27 tháng 4/2018, bà Janet Alexander và ông chồng đã có một cuộc cãi vã gay gắt tại nhà dẫn đến xô xát. Bà đã đâm vào ông chồng nhiều nhát dao. Khi cảnh sát đến nơi, họ thấy trên ngực bà có nhiều vết dao cắt nên đưa vào bệnh viện để được chăm sóc. Nhưng ông chồng của bà đã bị tử thương tại hiện trường. Bà Janet đã bị cảnh sát thẩm vấn và thả tự do về

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

nhà trong lúc một đại bồi thẩm đoàn đang bàn luận để xem bà có thể bị buộc tội hay không. Sau đó bà đã bị chính thức cáo buộc tội danh cố sát trong vụ xô xát này, dẫn đến án lệnh truy bắt bà tại tư gia. Giờ đây, bà Janet đang phải đối diện với bản án có thể từ 5 năm đến 99 năm tù nếu bị kết tội sau một phiên toà xét xử. Nhưng một vị thẩm phán đã ký phán quyết buộc bà Janet phải được bác sĩ khám nghiệm để chẩn đoán về tình trạng tâm thần. 

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TIN HOUSTON

Báo cáo Mueller cho thấy sự xen lấn của Nga vào bầu cử Hoa Kỳ lan đến Houston Bản báo cáo của Công tố viên Đặc Biệt Robert Mueller sau cuộc điều tra kéo dài gần 2 năm về những hành động xen lấn của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm 2016 đã cho thấy có mưu toan thực hiện một vụ gây rối tại Houston. Đó là một mẩu tin đăng trên trang mạng Instagram của một tổ chức có tên là Stand For Freedom muốn thực hiện một cuộc tập họp tại thành phố này. Về sau, người ta mới phát giác chuyện nhóm này thật ra có liên hệ đến những tổ chức của Nga hoạt động trên mạng Internet. Mẩu tin này viết rằng: “Chào các bạn! Tôi đang muốn tổ chức một cuộc tập họp tại Houston vào ngày 14 tháng 11 và tôi muốn có nhiều

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TIN HOUSTON người tham dự.” Bản báo cáo của ông Mueller nói rằng các điều tra viên của Hoa Kỳ đã nhận diện được hơn một chục các cuộc tập họp được tổ chức không phải bởi người Mỹ mà là bởi cơ quan Internet Research Agency (IRA) là một tổ chức tư nhân của Nga chuyên len lỏi vào các hệ thống thông tin

HOUSTON

trên các trang mạng xã hội. Bằng chứng đầu tiên về hành động của bọn chúng là một cuộc tập họp tại Houston vào tháng 11/2015 lấy tên là “Confederate rally”, ngụ ý là của những người Mỹ hoài cổ về lực lượng miền Nam (Confederate) trong cuộc chiến Nam-Bắc tại Hoa Kỳ trước đây.

Tổ chức IRA này đã tiếp tục thực hiện nhiều cuộc tập họp kể cả sau ngày bầu cử tổng thống năm 2016. Số người đến tham dự thay đổi bất thường. Có nơi chỉ thu hút rất ít người, trong khi một số cuộc tập họp khác lại lôi kéo đến vài trăm người. Một cuộc tập họp khác tại Houston cũng do phía Nga giật dây chủ động đã xảy ra vào tháng 5/2016 với nội dung chống đối Hồi-giáo, dự định tổ chức bên ngoài Trung tâm Hồigiáo Dawah Center ở trung tâm thành phố. Nó được mang tên là của nhóm Heart of Texas, kêu gọi mọi người tập họp để chống lại tinh thần lan truyền Hồi-giáo tại Texas. Về sau này, các cơ quan điều tra an ninh của Hoa Kỳ đã xác định được tổ chức Heart of Texas thực ra chỉ là một tổ chức ma được dựng lên trên các trang mạng xã hội bởi nhóm IRA, và sau đó hơn một chục nhân viên người Nga của IRA đã bị chính quyền Mỹ đưa ra cáo trạng buộc tội. 

TIN HOA KỲ

Giữ nguyên luật “Tiểu bang Trú ẩn” của California Theo VOA ngày 20/4, một hội đồng kháng cáo liên bang đã giữ nguyên luật “tiểu bang trú ẩn” gây tranh cãi của California, và phán quyết rằng biện pháp này không cản trở việc thực thi luật nhập cư liên bang tại tiểu bang đó. Một hội đồng gồm ba thẩm phán của Tòa phúc thẩm liên bang địa hạt 9, trong một quyết định được tất cả tán thành, cho rằng luật tiểu bang, được gọi là SB 54, hạn chế sự hợp tác giữa cơ quan thực thi pháp luật của tiểu bang và địa phương và rằng các cơ quan di trú

liên bang không mâu thuẫn với luật liên bang. Các thẩm phán cho biết họ “không nghi ngờ gì về việc SB 54 khiến công việc của các cơ quan nhập cư liên bang trở nên khó khăn hơn”. Nhưng “California có quyền... không hỗ trợ các nỗ lực của liên bang.” Quyết định giữ nguyên phán quyết của tòa án cấp thấp hơn được ban hành vào tháng 7 năm 2018. Tháng 3 năm ngoái, chính phủ liên bang kiện California khi cho rằng Hiến pháp trao cho chính quyền liên bang quyền lực rà soát các vấn

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

đề nhập cư. Chính quyền Trump cũng kiện 2 luật tiểu bang khác của California. Một, được gọi là AB 450, yêu cầu chủ lao động cảnh báo nhân viên trước khi có các cuộc thanh tra nhập cư liên bang. Hai, được gọi là AB 103, trao cho tổng chưởng lý California thẩm quyền kiểm tra các cơ sở giam giữ người nhập cư. Hội đồng kháng cáo giữ nguyên cả hai luật đó, mặc dù họ đã chặn một phần của luật thanh tra – luật này cho phép cơ quan có thẩm quyền của nhà nước kiểm tra các tình huống xung quanh việc bắt giữ và chuyển di dân bị giam giữ. 

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TIN HOA KỲ

HOUSTON

Hai vợ chồng lãnh án chung thân vì giam cầm 13 đứa con David Allen Turpin, 57 tuổi và vợ Louise Anna Turpin, 50 tuổi, hôm 19/4 bị thẩm phán tuyên án chung thân vì tội giam cầm và tra tấn 13 đứa con, từ 3 đến 30 tuổi. Hồ i tháng 1/2018, cảnh sát phát giác và giải cứu 13 nạn nhân tại một ngôi nhà ở thành phố Perris, tiể u bang California, sau khi cô con gái 17 tuổi trốn thoát qua đường cửa sổ và gọi điện thoại cầu cứu. David Turpin nói tại phiên tòa: «Tôi không bao giờ có ý định làm hại những đứa con của mình». Tuy nhiên, đoạn ghi âm cuộc điện thoại báo cảnh sát của cô con gái cho thấy vợ chồng Turpin xích 2 trong số 13 đứa con vào giường chặt đến mức để lại vết bầm tím trên da thịt. Khi được cảnh sát tìm thấy, các nạn nhân trong tì nh trạ ng «suy dinh dưỡng, bẩn thỉu». Theo lời kể của các nạn nhân, bọn

David Allen Turpin và Louise Anna Turpin

trẻ bị ép ngủ 20 tiếng mỗi ngày và thức dậy vào nửa đêm để ăn bữa trưa kiêm bữa tối, thường là bánh mì kẹp bơ đậu phọng, khoai tây chiên và đồ ăn nấu bằng lò vi ba. Cơ quan điều tra còn cho biết vợ chồng Turpin nhốt các con vào chuồng để trừng phạt và đánh chúng bằng mái chèo. Sau khi

được giải cứu, các nạn nhân đượ c đưa đến sống trong trung tâm bảo vệ trẻ em của chính phủ. Gia đình Turpin chuyển từ Texas đến California năm 2010. Nguyên nhân của việc bạo hành chưa được làm rõ. 

Nhân viên hàng không ‘làm việc’ cho quân đội Trung Quốc Theo CNN, một cựu nhân viên của một hãng hàng không Trung Quốc tại hai sân bay lớn phục vụ cho New York đã nhận tội trước các cáo buộc trọng tội bắt nguồn từ việc vận chuyển các gói hàng bất hợp pháp thay mặt cho quân đội Trung Quốc. CNN trích nguồn tin của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cho biết hôm 17/4: Ying Lin là một công dân Mỹ nhập tịch từ Trung Quốc. Theo cáo buộc của các công tố viên, người phụ nữ này nhận các gói hàng từ các sĩ quan quân đội Trung Quốc làm việc tại Liên Hợp Quốc ở New York và đưa chúng lên các chuyến bay tới Trung Quốc mà không có mặt các sĩ quan này trên máy bay – một vi phạm các quy tắc

an toàn hàng không của Hoa Kỳ. Đổi lại, bà Lin được miễn thuế khi mua rượu, thuốc lá và các thiết bị điện tử, các đặc quyền mà giới chức Mỹ cho là «có trị giá hàng chục ngàn đô la». Các công nhân xây dựng Trung Quốc, những người chỉ được phép hoạt động tại các cơ sở của chính phủ Trung Quốc theo các điều khoản về thị thực của họ, cũng đã làm việc miễn phí tại hai căn nhà của bà Lin tại khu Queens ở New York, theo Bộ Tư pháp Mỹ. Các công tố viên không nêu tên hãng hàng không nơi bà Lin làm việc, nhưng cho biết đây là hãng vận chuyển quốc tế có trụ sở tại Trung

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Quốc. Ban đầu, bà Lin làm việc cho hãng vận tải này với tư cách là một nhân viên tại sân bay quốc tế John F. Kennedy của New York, rồi sau đó chuyển đến làm giám đốc nhà ga ở sân bay quốc tế Newark Liberty. Bà Lin phải đối mặt với án tù 10 năm khi bị kết án. Hôm 18/4, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng cho biết ông không biết về trường hợp này, nhưng nói thêm rằng: «Khi chính quyền Mỹ đưa ra các cáo buộc như vậy, họ phải có bằng chứng cụ thể thay vì chỉ cố gắng ‘đuổi hình bắt bóng’ vì điều này sẽ mang lại những tác động tiêu cực đến quan hệ song phương.» 

HOUSTON

Chủ tịch Hạ viện Georgia bị cáo buộc đã lạm dụng hơn 900 lần trì hoãn các phiên toà

Ông David Ralston

Hồi tháng Hai vừa qua, một cuộc điều tra của hai cơ quan truyền thông là tờ Atlanta Journal-Constitution và đài truyền hình Channel 2 Action News đã cho thấy Chủ tịch Hạ viện Georgia là David Ralston, thuộc đảng Cộng Hoà, đã lạm dụng quyền lợi của chức vụ này trong việc đình hoãn nhiều phiên toà cho các thân chủ của ông trong những vụ thưa kiện mà ông được thuê mướn làm luật sư biện hộ.

Luật định của tiểu bang cho phép các vị dân cử nếu đang hành nghề luật sư có thể xin quan toà đình hoãn các phiên xét xử cho thân chủ của họ nếu như có lý do đang bận công vụ ở Quốc hội. Trong trường hợp này, nhiều thân chủ của ông Ralston đã bị thưa kiện trong nhiều vụ án với các tội danh hình sự như bạo hành trong gia đình, lái xe say xỉn v.v. và ông đã viện dẫn lý do này để xin đình hoãn các phiên xét xử kéo dài trong nhiều năm trời. Ngoài ra, ông Ralston còn tìm cách nới rộng đạo luật này vào năm 2006 để cho phép các vị dân cử có thể xin đặc miễn đình hoãn này trong suốt năm, chứ không chỉ giới hạn trong thời gian Quốc hội đang có nhóm họp. Phía các luật sư đại diện cho

các nguyên đơn khởi kiện cho rằng đó là một điều lạm dụng gây thiệt hại cho các thân chủ của họ vì phải chờ đợi quá lâu mà vụ án chưa được đem ra xét xử. Mới đây, một trong những người điều tra vụ này là ông Derek Somerville, cựu nhân viên cơ quan FBI, nói rằng sau khi kiểm tra sâu rộng hơn hồ sơ này trong 2 tháng qua, người ta mới biết thêm rằng ông Ralston đã lạm dụng luật định này để trì hoãn tổng cộng 966 lần ra toà trong 226 vụ án mà ông được thuê mướn làm luật sư biện hộ. Ông Somerville nói rằng không hiểu vì sao mà Luật Sư Đoàn tại Georgia lại có thể cho phép bất cứ một vị luật sư nào được rộng quyền trì hoãn và kéo dài các vụ án như vậy. u

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TIN HOA KỲ

HOUSTON

Tỷ lệ ủng hộ TT Trump xuống còn 37% sau báo cáo Mueller Số người ủng hộ Tổng thống Donald Trump đã giảm 3 điểm phần trăm xuống mức thấp nhất từ đầu năm 2019 sau khi bản báo cáo của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller được công bố, theo một cuộc khảo sát ý kiến do Reuters/ Ipsos thực hiện. Cuộc thăm dò này là cuộc khảo sát trên toàn quốc đầu tiên để đo lường phản ứng của người dân Mỹ sau khi Bộ Tư pháp công bố báo cáo dài 448 trang của ông Mueller mà trong đó kể lại nhiều sự việc cho thấy ông Trump đã tìm cách can thiệp vào cuộc điều tra. Theo kết quả thăm dò, 37% cử tri Mỹ tán thành thành tích của ông Trump– tức là giảm so với mức 40% trong cuộc thăm dò tương tự hôm 15/4 và mức 43% trong cuộc thăm dò ngay sau khi Bộ trưởng Tư pháp

William Barr công bố tóm tắt bản báo cáo hồi tháng 3. Trong báo cáo của mình, ông Mueller nói rằng cuộc điều tra của ông không kết luận ban vận động tranh cử của ông Trump đã phối hợp với người Nga. Tuy nhiên, các nhà điều tra đã tìm thấy ‘rất nhiều hành động của ông Trump có khả năng gây ảnh hưởng quá mức lên cuộc điều tra’. Mặc dù ông Mueller cuối cùng quyết định không truy tố ông Trump về tội cản trở công lý nhưng ông cũng không khẳng định rằng ông Trump vô tội. Cuộc thăm dò cho thấy 50% người dân Mỹ đồng ý rằng ‘chính ông Trump hay ai đó trong đội ngũ làm việc cho ông đã phối hợp với người Nga để ảnh hưởng cuộc bầu cử 201’ và 58% đồng ý rằng ông Trump ‘tìm cách chấm dứt cuộc điều tra’.

Tổng thống Donald Trump

Khoảng 40% cử tri đòi luận tội ông Trump trong khi 42% phản đối việc luận tội. Kết quả thăm dò bị chia rẽ rõ ràng theo lập trường đảng phái với các cử tri Dân chủ chỉ trích ông Trump nặng nề hơn nhiều so với các cử tri Cộng hòa.

Những tiểu bang lý tưởng sống hưu Theo bản nghiên cứu của công ty chuyên chở United Van Lines phổ biến trong hôm 18 tháng 4, thì ba tiểu bang có nhiều người Mỹ về hưu, di chuyển đến sinh sống theo thứ tự là New Mexico, Florida và Arizona. Ba tiểu bang này với thời tiết ấm áp, thuế má nhẹ đã được xem như là những nơi lựa chọn lý tưởng của những người Mỹ về hưu. Ba tiểu bang mà có nhiều người nhất, di chuyển ra khi họ đến tuổi hưu là tiểu bang New Jersey, tiểu bang Maine và tiểu bang Connecticut. 42 phần trăm những người dùng phương tiện di chuyển của công ty United Van Lines , đã cho biết họ đến New Mexico để nghỉ hưu, trong khi 38 phần trăm chọn tiểu bang Florida.

Ngoài những yếu tố như thời tiết và thuế má thuận lợi ở ba tiểu bang vừa kể, chi phí sinh sống ở các tiểu

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

bang này cũng thấp so với các tiểu bang khác ở Hoa Kỳ. 

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

THẾ GIỚI

HOUSTON

Diễn viên hài trở thành tổng thống Ukraine

Ông Volodymyr Zelensky

Theo Ủy Ban Bầu Cử Trung Ương Ukraine vào trưa 22/04, kết quả dựa trên 96% số phiếu đã kiểm nhân vòng 2 cuộc bầu cử tổng thống diễn ra hôm 21/04 cho thấy danh hài Volodymyr Zelensky đã chiến thắng áp đảo, với 73% số phiếu. Đối thủ của ông là tổng thống mãn nhiệm Petro Porochenko chỉ nhận được 24% phiếu.

Ngoài số phiếu cao giành được, ông Zelensky còn chiến thắng ở cả các vùng phía tây lẫn phía đông của Ukraine, có truyền thống chống nhau. Trong chiến dịch vận động tranh cử của mình, một trong những khẩu hiệu được ông Zelensky nêu bật là đoàn kết Ukraine, vốn đang bị chia rẽ giữa miền tây có xu hướng thân Tây phương, với miền đông ly khai thân Nga. Theo RFI, cho đến nay, không một ứng cử viên tổng thống Ukraine nào mà lại nhận được sự ủng hộ rộng rãi như vậy trên toàn quốc, từ miền tây nói tiếng Ukraine cho đến miền đông nói tiếng Nga. Năm năm sau cuộc cách mạng Maidan, các cử tri bị mệt mỏi vì tham nhũng, nghèo đói và chiến tranh, một lần nữa đã cho thấy lòng khao khát thay đổi. Họ đặt hy vọng vào một người không hề có kinh nghiệm chính trị, vẫn rất mơ hồ về chương trình hành động cũng như đội ngũ cộng sự viên của mình. Dẫu vậy, Liên Hiệp Châu Âu hôm 22/4 đã hoan nghênh sự «gắn bó chặt chẽ» của Ukraine vào nền dân chủ. Trong lúc đó nước Nga, qua lời thủ tướng Dmitri Medvedev, đã cho rằng cơ may cải thiện quan hệ với Ukraine đã xuất hiện. 

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

THẾ GIỚI

HOUSTON

Lễ Phục Sinh đẫm máu ở Sri Lanka: 290 người thiệt mạng Sáu vụ nổ xảy ra vào buổi sáng và hai vụ nổ vào buổi chiều ngày Chủ nhật Phục sinh khiến tính đến hôm 22/4 có 290 người thiệt mạng và 500 người bị thương ở Sri Lanka. Sá u vụ nổ sáng 21/4 xảy ra tại ba khách sạn sang trong và ba nhà thờ, chủ yếu ở thủ đô Colombo của Sri Lanka và vùng lân cận vào đúng dịp người Công giáo kỷ niệm lễ Phục sinh. Hai vụ nổ sau đó xảy ra vào buổi chiều tại vùng ngoại ô Colombo. Hôm 22/04, phát ngôn nhân chính phủ Sri Lanka thông báo một tổ chức Hồi Giáo của Sri Lanka, mang tên National Thowheeth Jama’ath (NTJ), chính là thủ phạm loạt khủng bố tự sát này. Nhà chức trách cho biết những trang mạng xã hội lớn và các ứng dụng nhắn tin, bao gồm cả Facebook và WhatsApp, đã bị chặn để tránh lan truyền các tin đồn sai lệch. Tất cả trường học ở Sri Lanka đóng cửa vào ngày 22 và 23/4. Ngoại trưởng Sri Lanka nói có ít nhứ t 27 thi thể ngườ i ngoạ i quố c đượ c tì m thấ y gồ m cá c công dân Anh, Mỹ , Ấ n Độ , Bồ Đà o Nha và Thổ Nhĩ Kỳ . Bá o Cộ ng sả n Trung quốc nói có 2 người Trung quốc bị thiệt mạng. Thủ tướng Ranil Wickremesinghe triệu tập một cuộc họp khẩn cấp Hội đồng An ninh Quốc gia và cho biết

Đánh bom liên hoàn tại Sri Lanka. Ảnh: Twitter

ông sợ bạo lực có thể gây ra sự bất ổn ở Sri Lanka, đất nước có khoảng 21 triệu dân và ông cam kết chính phủ sẽ «trao mọi quyền hạn cần thiết cho lực lượng quốc phòng» để hành động chống lại những kẻ chịu trách nhiệm về vụ thảm sát. Ông cho biết, ba cảnh sát đã thiệt mạ ng trong cuộ c lụ c soá t mộ t căn nhà tình nghi ở ngoại ô Colombo khi những người bên trong kích hoạt chất nổ để ngăn chận vụ bắt giữ. Thủ tướng Wickremesinghe về sau cho biết thêm lực lượng an ninh nước này đã «biết thông tin» về một vụ tấn công có thể xảy ra. Tình báo địa phương nhận được cảnh báo từ 10 ngày trước rằng «các nhà thờ nổi tiếng» có thể trở thành mục tiêu đánh bom tự sát. Ông nhấn mạnh: «Chúng ta phải làm rõ vì sao các biện pháp phòng ngừa thích hợp không được thực hiện». Bộ Quốc phòng Sri Lanka ra lệnh giới nghiêm từ 6 giờ tố i đến 6 giờ sáng.

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Hàng loạt các nhà lãnh đạo thế giới cùng lên án các vụ tấn công. Giáo hoàng Francis gọi đây là hành vi «bạo lực tàn khốc», đồng thời gửi lời chia buồn tới gia đình các nạn nhân. Tổng thống Donald Trump nhanh chóng lên Twitter cho biết Mỹ «sẵn sàng giúp đỡ» Sri Lanka vượt qua khó khăn. Mức độ đẫm máu khiến người ta nhớ lại những ngày tồi tệ nhứt của cuộc nội chiến kéo dài 26 năm trên đất nước Sri Lanka. Lúc đó, nhóm nổi loạn Hổ Tamil đã tranh đấu đòi độc lập khỏi Sri Lanka, thực hiện những vụ nổ bom gây nhiều thương vong. LHQ thoạ t đầ u ướ c tí nh khoả ng 100.000 người bị thiệt mạng, nhưng một ban chuyên gia LHQ sau đó cho biết khoảng 45.000 người Tamil bị sát hại trong những tháng cuối cùng của cuộc nội chiến. Cả hai phía đều bị cáo buộc vi phạm nhân quyền trầm trọng. Sri Lanka gồm 70 phần trăm dân số theo Phật giáo. Phần còn lại theo Hồi giáo, Hindu hoặc Cơ đốc giáo. 

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

THẾ GIỚI

HOUSTON

Hoa Kỳ có thể trừng phạt mọi quốc gia nhập dầu của Iran

Washington Post ngày 21/4 dẫn 4 nguồn thạo tin cho hay, chính phủ Hoa Kỳ được cho là sẽ không gia hạn lệnh miễn trừ trừng phạt với các quốc gia mua dầu thô của Iran, việc này có thể gây ảnh hưởng tới thị trường dầu khí thế giới và khiến các khách hàng lớn của Tehran như Ấn Độ và Trung Quốc bị ảnh hưởng. Reuters cũng dẫn nguồn tin riêng xác nhận Mỹ có thể sẽ sớm cảnh

báo đưa toàn bộ các quốc gia nhập cảng dầu của Iran vào danh sách bị trừng phạt. Lệnh miễn trừ hiện tại đang ban hành cho Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Đại Hàn, Ý, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ và Đài Loan sẽ hết hạn vào ngày 2/5. Thay vào đó, Mỹ được cho là khuyến khích các nước đổi sang mua dầu thô của Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE).

Giới quan sát cho rằng hành động trên nếu được thực hiện thì sẽ là “chiến thắng” cho cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton và phe “diều hâu” trong chính phủ Mỹ, những người phàn nàn rằng Mỹ đã không đủ cứng rắn với Iran khi lệnh miễn trừ vẫn còn đó. Chuyên gia Mark Dubowitz, giám đốc điều hành quỹ Defence of Democracies (Mỹ) cho rằng quyết định này sẽ gây ra áp lực tối đa lên Iran và khiến cho nền kinh tế quốc gia Trung Đông bị cạn kiệt nguồn tiền mặt và sụt giảm nguồn thu từ ngoại tệ”. Từ tháng 11 năm ngoái, Ý, Hy Lạp và Đài Loan đã dừng nhập dầu của Iran. Trong khi ông Bolton và các giới chức trong Bộ Năng lượng Hoa Kỳ cho rằng đây là thời điểm thích hợp để đẩy mức xuất cảng dầu thô của Iran về 0 thì Bộ Ngoại giao lo ngại việc 1,1 triệu thùng dầu thô Iran biến mất khỏi thị trường đột ngột có thể gây ra “cú sốc”. 

TIN VẮN Mã lai: Giết người ở nhưng lại được tha bổng. Các nhà hoạt động nhân quyền đã bày tỏ phẫn nộ sau khi tòa án hôm 22/04 tha bổng một phụ nữ Malaysia bị cáo buộc giết hại một người giúp việc Indonesia. Cô Adelina Sau đã qua đời trong bệnh viện vào tháng 02/2018, sau khi bị chủ tra tấn và bắt ngủ đứng ở ngoài đường với một con chó. Bầu cử tại Bắc Macedonia: Kết quả sát sao. Trong vòng một bầu cử tổng thống tại Bắc Macedonia

hôm 21/04/2019, ứng cử viên, Stevo Pendarovski, được đảng Dân chủXã hội cầm quyền ủng hộ và ứng cử viên phe đối lập cánh hữu Gordana Siljanovska-Davkova đã giành được số phiếu gần bằng nhau ( 42,63% và 42,39% ). Tịch thu hơn 110 triệu đôla tại nhà tổng thống Sudan. Hôm 21/04, lãnh đạo Hội đồng Quân sự Chuyển tiếp thông báo đã tịch thu một lượng tiền mặt tương đương với hơn 113 triệu đôla tại nhà riêng của tổng thống

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

bị lật đổ Omar el-Béchir, bị quân đội truất phế ngày 11//04. Nhật Bản: Cựu chủ tịch NissanRenault lại bị truy tố lần thứ tư. Cựu chủ tịch Nissan-Renault ngày 22/04/2019 đã bị khởi tố về những cáo buộc biển thủ công quỹ. Ông Carlos Ghosn bị bắt giữ lần thứ 4 hôm 04/04 vừa qua theo cáo buộc lạm dụng tín nhiệm sau khi Nissan phát hiện một số chi tiêu đã bị ông sử dụng cho mục đích cá nhân, khiến công ty thất thoát 5 triệu đô la. 

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

THẾ GIỚI

HOUSTON

Tái thiết Nhà Thờ Đức Bà Paris: Quyên góp kỷ lục Ngay sau khi Nhà Thờ Đức Bà Paris bị tàn phá trong trận hỏa hoạn hôm 15/04, một làn sóng hảo tâm đã trào dâng tại Pháp cũng như trên thế giới để góp tiền bạc và công sức cho công cuộc tái thiết được cho là sẽ rất tốn kém. Đi đầu trong làn sóng này là các đại gia đình giầu có và các đại tập đoàn Pháp, đã liên tiếp loan báo quyên góp những món tiền khổng lồ. Thế nhưng, các khoản đóng góp này đã lập tức làm dấy lên nhiều lời chỉ trích, đặc biệt từ cánh tả Pháp, đã tố cáo giới đại gia đã lợi dụng cơ hội để đánh bóng hình ảnh của mình. Cụ thể là gia đình Bernard Arnault, chủ nhân của tập đoàn hàng xa xỉ LVMH, sở hữu thương hiệu Louis Vuitton nổi tiếng thế giới, và gia đình Bettencourt-Meyers, chủ nhân của

nhà sản xuất mỹ phẩm L’Oréal mà không ai không biết, cả hai đã góp mỗi nhà 200 triệu euro. Bên cạnh đó, gia đình Pinault và tập đoàn Kering, sở hữu chủ của hãng mỹ phẩm Gucci, Yves Saint Laurent, cũng thông báo đóng góp 100 triệu euro, tương tự như tập đoàn dầu khí Pháp Total. Danh sách các nhà hảo tâm còn có hãng quảng cáo JC Decaux, tập đoàn xây dựng Bouygues, các ngân hàng lớn như BNP Paribas, Société Générale, các hãng bảo hiểm như AXA, cho đến các doanh nghiệp giải trí như hãng trò chơi điện tử Ubisoft, hay Công Viên Giải Trí Disney… Các địa phương lớn ở Pháp từ đông sang tây, cũng đua nhau đóng góp, từ thành phố Paris (50 triệu euro), vùng Ile de France, tập hợp các tỉnh bao quanh thủ đô Pháp (10

triệu euro), cho đến vùng AuvergneRhône-Alpes, vùng Bretagne, thậm chí vùng Réunion ở hải ngoại xa xôi cũng thông báo đóng góp. Cơn sốt quyên tặng cho quỹ tái thiết Nhà Thờ Đức Bà Paris cũng hừng hực trong dân chúng. Tính đến cuối tuần trước, đã có khoảng 20 triệu euro đến từ các nhà tài trợ nhỏ, chủ yếu là các cá nhân, cho thấy rõ ràng lòng gắn bó của người Pháp với di sản văn hóa của đất nước. Theo ghi nhận của Alexander Gady, thuộc hội bảo vệ di tích và công trình lịch sử Pháp Sites et Monuments, các khoản quyên góp trong vỏn vẹn một tuần đã tương đương với ba năm ngân sách mà chính phủ Pháp (326 triệu euro) dành cho việc bảo trì và bảo tồn các di tích lịch sử. 

TIN VIỆT NAM

Việt Nam có 1,75 triệu lao động trẻ em Điều tra quốc gia về lao động trẻ em cho thấy Việt Nam có 1,75 triệu trẻ em làm việc toàn thời gian với hơn 32% làm việc trên 42 giờ một tuần. Báo chí trong nước loan tin ngày 23 tháng 4 dẫn thông tin tại hội thảo Quyền của người chưa thành niên trong Bộ Luật lao động sửa đổi tổ chức sáng 23/4 tại Hà Nội rằng có 85% lao động trẻ em là ở nông thôn. Số tuổi của trẻ phải tham gia lao động là từ 5 tuổi đến 17 tuổi. Nhiều nhất là từ 15 đến 17 tuổi, chiếm 58%. Bộ Luật lao động sửa đổi có nhóm điều luật liên quan đến trẻ em gồm việc xác định độ tuổi tối thiểu; nghiêm cấm sử dụng lao động dưới độ tuổi tối thiểu; đưa ra nguyên tắc tuyển dụng và lao động chưa thành niên… Việt Nam qui định độ tuổi lao động tối thiểu là 15 tuổi; tuy nhiên người

sử dụng lao động có thể thuê người dưới 15 tuổi mà tuổi tối thiểu là 13 để thực hiện các công việc nhẹ được nêu ra trong danh mục của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội. Từ năm 2012, kết quả báo cáo Khảo sát quốc gia về lao động trẻ em do Tổng cục Thống kê phối hợp

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

với Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, ILO thực hiện đã cho thấy Việt Nam có khoảng 1,75 triệu lao động trẻ em. Trong đó 67% làm việc trong ngành nông nghiệp, 16% trong ngành xây dựng và 17% trong ngành dịch vụ. 

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TIN VIỆT NAM

HOUSTON

Thấy gì qua chuyện Tổng-Chủ VN đổi lịch trình làm việc? Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc sẽ đi dự diễn đàn Vành đai-Con đường lần thứ hai diễn ra tại Bắc Kinh từ ngày 25 đến 27 tháng 4. Tin chính thức do Bộ Ngoại giao Việt Nam đưa ra và truyền thông trong nước loan đi ngày 22 tháng 4 vào khi đồn đãi tiếp tục về tin Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam kiêm chủ tịch nước ngã bệnh nặng trong chuyến làm việc tại tỉnh Kiên Giang vào hai ngày 13 và 14 tháng 4 vừa qua. Trước đó cũng có thông tin nói Nguyễn Phú Trọng sẽ đi Trung Quốc và sau đó là chuyến đi Hoa Kỳ; tuy nhiên suốt thời gian qua từ ngày 14

trở đi, Nguyễn Phú Trọng không hề xuất hiện trước công chúng. Trong khi đó thì truyền thông trong nước vào ngày 18 tháng 4 loan tin Nguyễn Phú Trọng gửi điện mừng đến Chủ tịch Ủy Ban Thường Vụ Hội Nghị Nhân dân Tối Cao Bắc Hàn Choe Ryong Hae. Vào ngày chủ nhật 21 tháng 4 khi xảy ra những vụ đánh bom tại Sri Lanka, truyền thông Việt Nam cũng loan tin tổng bí thư, chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi điện chia buồn đến tổng thống nước này. Một số hình ảnh về Nguyễn Phú Trọng mà truyền thông trong nước loan đi được nhiều người chỉ ra là từ năm 2018. 

Ông Nguyễn Phú Trọng

Cựu phó Viện Trưởng Kiểm Sát Đà Nẵng bị khởi tố tội dâm ô trẻ em

Ông Nguyễn Hữu Linh

Ông Nguyễn Hữu Linh, cựu phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Thành phố Đà Nẵng chính thức bị truy tố từ ngày 20 tháng 4 về tội dâm ô trẻ em. Truyền thông trong nước loan tin vừa nêu vào ngày 21 tháng 4 dẫn nguồn từ Công an TPHCM và Viện Kiểm sát Nhân dân TPHCM. Theo đó Cơ quan Cảnh sát Điều Tra Công an Quận 4, khởi tố bị can và cấm đi khỏi nơi cư

trú đối với ông Nguyễn Hữu Linh, sinh năm 1958 và cư ngụ tại quận Hải Châu, Đà Nẵng, để điều tra hành vi dâm ô đối với người dưới 16 tuổi. Tin về quyết định khởi tố đối với ông Nguyễn Hữu Linh như vừa nêu được đưa ra sau khi công luận tại Việt Nam suốt những ngày qua yêu cầu cần phải có biện pháp thích đáng đối với ông này. Lý do ông cựu phó Viện Kiểm sát Thành phố Đà Nẵng có hành vi dâm ô một bé gái trong thang máy chung cư Galaxy 9 vào đầu tháng tư vừa qua. Một video clip được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội Facebook vào ngày 2 tháng 4 cho thấy hình ảnh một bé gái và một người đàn ông đi vào thang máy Chung cư Galaxy 9 ở Quận 4. Sau khi thang máy đóng cửa, người

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

đàn ông tiến lại ôm hôn và sàm sỡ bé gái. Bé gái phản ứng và khi cửa thang máy mở, cháu bé chạy nhanh ra ngoài. Người đàn ông trong video clip được xác định chính là ông cựu phó Viện trưởng Viện Kiểm Sát Nhân dân Thành phố Đà Nẵng, Nguyễn Hữu Linh. Ông này vừa về hưu vào cuối năm 2018 và vẫn còn là thành viên của Hội Luật sư Thành phố Đà Nẵng. Phải tới sát ngày hết thời gian 20 ngày có hiệu lực khởi tố, sau khi công lực phản ứng dữ dội, ông Linh mới bị sờ gáy. Trước đó, có thông tin trên mạng xã hội cho biết gia đình bé gái đã được ông Linh “bồi thường” rất nhiều tiền nên vụ này đã được dàn xếp, dù phải ra tòa thì vẫn có nhiều khả năng ông Linh chỉ phải chịu hình phạt mang tính hình thức. 

HOUSTON

Cựu chủ tịch nước Việt Nam Lê Đức Anh từ trần

Ông Lê Đức Anh

Ông Lê Đức Anh, đại tướng cựu chủ tịch nước Việt Nam, từ trần vào lúc chiều tối ngày 22 tháng 4 tại nhà Công vụ số 5A, phố Hoàng Diệu, Hà Nội. Thông tấn xã Việt Nam dẫn nguồn từ Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe

cán bộ Trung ương loan tin cho biết ông này tuổi cao, sức yếu nên không thể qua khỏi dù được chăm sóc tận tình trong suốt thời gian lâm bệnh. Ông Lê Đức Anh có hàm cao nhất trong quân đội là đại tướng và ông giữ chức chủ tịch nước Việt Nam nhiệm kỳ 1992-1997. Ông được phong hàm đại tướng vào năm 1984. Từ năm 1987 đến 1991, Ông Lê Đức Anh là Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng; ông cũng từng là Tổng Tham Mưu Trưởng Quân Đội Nhân Dân Việt Nam trong thời gian 1986-1987. Ông Lê Đức Anh cũng là ủy viên bộ Chính trị đảng cộng sản Việt Nam các khóa V,VI, VII; bí thư trung ương đảng khóa VII, ủy viên thường vụ bộ chính trị khóa VIII… Tin cho biết Ông Lê Đức Anh từng tham gia chiến dịch ở Campuchia, là tư lệnh quân Việt Nam. Trong cuộc Trung Quốc tấn công

cưỡng chiến đảo Gạc Ma của Việt Nam vào năm 1988, Ông Lê Đức Anh bị thiếu tướng Lê Mã Lương trong một cuộc hội thảo vào năm 2015 ở Hà Nôi nói là người ra lệnh không cho binh sĩ Việt Nam nổ súng chống lại phía Trung Quốc. Quyết định này khiến 64 binh sĩ Việt Nam thiệt mạng tại Gạc Ma lúc đó. Đó là lý do cái chết của ông ta chỉ khiến dân chúng hả hê, như một số bình luận: Đỗ Văn Dũng: Một tướng ngu xuẩn khi mang súng đánh đuổi đồng bào mình ra biển và còn sang Tàu để cầu vinh. Muôn đời con cháu nguyền rủa loại tướng này. Toan Nguyen: Thực tình chả muốn đại tướng chết, chỉ mong muốn “nó” dở sống, dở chết, sống thực vật cho nhân dân được nhờ. À quên, sao không kể công ơn đại tướng với bạn vàng Tàu cộng, vụ Gạc Ma 1988 nhỉ… u

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TIN VIỆT NAM

HOUSTON

RSF: Bắt nhà báo ở nước ngoài, VN không đếm xỉa tới luật pháp quốc tế Tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới (RSF) hồi tuần qua công bố phúc trình về tự do báo chí năm 2019, trong đó đánh giá Việt Nam rớt một hạng, xuống vị trí 176/180 quốc gia, tức là ở cuối bảng. VOA-Việt ngữ phỏng vấn ông Daniel Bastard, đại diện RSF ở Paris. Trong phúc trình năm 2019, RSF nói tình hình tự do báo chí trên thế giới đã trở nên u ám, và tại nhiều nơi, “lòng hận thù đối với các nhà báo đã biến thành bạo lực”. Tại khu vực Á Châu-Thái Bình Dương, RSF đặc biệt nêu bật hai nước Trung Quốc và Việt Nam, nói rằng hai nước này bấy lâu nay đã ở cuối bảng, nay lại rớt thêm một hạng. Xếp hạng 176, Việt Nam đứng ngay trên Trung Quốc, hạng 177. Đại diện RSF đặc trách Châu Á Daniel Bastard nhận định về tầm quan trọng của đánh giá tụt hạng đối với Việt Nam trong phúc trình mới nhất.

“Thứ hạng của Việt Nam trong rất nhiều năm qua đã quá thấp rồi, tưởng như không thể nào tệ hơn được nữa, tụt một hạng khi đã ở đáy bảng rồi thì rõ rệt là một dấu hiệu cho thấy tình hình đã xấu đi rất nhiều.” RSF nói rằng tại Việt Nam, nơi mà tất cả truyền thông báo chí tất tất đều do nhà nước kiểm soát, các nhà báo đều phải làm theo chỉ thị của Đảng Cộng sản, thì các blogger và nhà báo công dân là những nguồn thông tin độc lập duy nhất. Và thành phần này đã trở thành mục tiêu thường xuyên bị trấn áp.

RSF nói báo chí chính thống ở Việt Nam bị cấm thảo luận nhiều chủ đề

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Từ khi ông Nguyễn Phú Trọng đảm nhiệm cả hai chức vụ cao nhất nước, Chủ tịch nước và Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản, thì mức độ đàn áp đã trở nên “kinh hoàng” Một trong những trường hợp được RSF đặc biệt lưu tâm là trường hợp nhà báo độc lập Trương Duy Nhất, bị bắt cóc ở Bangkok, sau khi ông đã nộp hồ sơ xin tỵ nạn với Liên Hiệp Quốc. Đại diện của RSF ở Paris nói vụ bắt cóc ông Trương Duy Nhất là không có tiền lệ bởi vì nạn nhân là một nhà báo độc lập, khác bởi vụ Trịnh Xuân Thanh là một quan chức nhà nước. Theo RSF thì hiện có trên dưới 30 nhà báo, cả chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư, và bloggers bị giam cầm tại Việt Nam, nhiều người trong số này bị đối xử tệ hại. RSF còn lưu ý về “Lực lượng 47” gồm 10.000 dư luận viên có nhiệm vụ bảo vệ đảng và lãnh đạo, tấn công những tiếng nói bất đồng hay chỉ trích trên mạng. RSF cũng nhắc đến Luật An ninh mạng bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2019, nói rằng cả “lực lượng 47” lẫn luật an ninh mạng đã giúp cho Việt Nam có thêm những công cụ để bóp nghẹt tự do báo chí. 

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TIN VIỆT NAM

HOUSTON

AirAsia hủy bỏ thành lập liên doanh tại Việt Nam lần 4 Hãng hàng không AirAsia của Maylaysia hôm 18/4 thông báo các công ty con là AirAsia Investment, Gumin và Hải Âu đã chính thức chấm dứt mọi nghĩa vụ có liên quan đến việc thành lập liên doanh tại Việt Nam. Báo trong nước loan tin hôm 19/4 cho biết sự kiện đánh dấu lần thứ 4 AirAsia hủy bỏ việc tham gia thị trường Việt Nam. Năm 2005, lần đầu tiên AirAsia đề xuất đầu tư vào Paciﬁc Airlines (bây giờ là Jetstar Paciﬁ c) do nhà nước làm chủ, khi Việt Nam bắt đầu cho phép đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực hàng không. Tuy nhiên, thỏa thuận thất bại vì Pacific Airlines

muốn tiền mặt, còn AirAsia muốn đầu tư máy bay. Tháng 8/2007, AirAsia ký thỏa thuận với Công ty đóng tàu nhà nước Việt Nam Vinashin để thành lập liên doanh hàng không với vốn đièu lệ 30 triệu USD. Thỏa thuận này thất bại vì chính phủ Việt Nam không cho phép Vinashin mở rộng sang lĩnh vực hàng không. Tháng 2/2010, AirAsia tuyên bố mua 30% cổ phần của Vietjet để trở thành cổ đông nước ngoài duy nhất, tuy nhiên hãng hàng không Malaysia này vẫn không thể đạt thỏa thuận với chính phủ Việt Nam trong việc sử dụng thương hiệu AirAsia ở Việt Nam.

Tuy đã 4 lần thất bại việc tham gia thị trường Việt Nam, hiện AirAsia vẫn khai thác nhiều đường bay thẳng từ Việt Nam đến các thành phố tại Malaysia, Philippines và Thái Lan. Ông Tony Fernandes, Tổng giám đốc AirAsia, nói trên mạng xã hội rằng ông lạc quan về việc công ty này sẽ có mặt tại Việt Nam vào cuối năm nay. Việt Nam hiện nay có năm hãng hàng không đang hoạt động gồm Vietnam Airlines, hàng không giá rẻ Jetstar Paciﬁc, VietJet, hàng không tư nhân Bamboo Airways, và Công ty Dịch vụ Hàng không Việt Nam (VASCO). 

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Tự chặt ngón tay vì bỏ phiếu lầm

Pawan Kumar

Pawan Kumar, 25 tuổi, tự chặt ngón tay trỏ của mình do bỏ phiếu lầm trong cuộc bầu cử ở bang Uttar Pradesh, miền bắc Ấn Độ ngày 18/4. Kumar đã bỏ phiếu cho đảng của Thủ tướng Narendra Modi, thay vì đối thủ của ông ở bang Uttar Pradesh, do nhầm lẫn trong việc nhận dạng biểu

tượng trên máy bỏ phiếu. Kumar nó i: “Tôi muốn bầu cho biểu tượng con voi nhưng lại bấm nhầm vào biểu tượng hình bông hoa”. Kumar cho biết mình không bị áp lực trong việc bầu cho đảng nào. Đến khi Kumar nhận ra sai lầm thì đã quá muộn.

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Hoa sen là biểu tượng của đảng Bharatiya Janata của Thủ tướng Modi, còn đảng Bahujan Samaj, liên minh đối lập với ông Modi, có biểu tượng hình con voi. Biểu tượng của hai đảng được đưa lên máy bỏ phiếu cùng với hình ảnh của các ứng viên. Cử tri Ấn Độ bỏ phiếu bằng máy bỏ phiếu điện tử, nhưng họ buộc phải nhúng ngón tay vào một loại mực khó xó a để bả o đảm họ không bỏ phiếu lần nữa. Kailash Chandra, anh trai của Kumar, nói: “Mỗi khi nhìn thấy ngón tay có dấu mực, cậu ấy lại thấy tức giận”. Trở về nhà trong tâm trạng tồi tệ, Kumar đã quẫn trí tự trừng phạt mình bằng con dao nhà bếp. Gia đình đã đưa Kumar đến bệnh viện để được băng bó. B.T (Theo TTO)

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

“Tháng Tư Đen”

và cuộc trò chuyện giữa một cựu mật vụ Hoa Kỳ với tác giả cuốn sách đưa ra sự thật về quân lực VNCH TRỊNH BÌNH AN chuyển ngữ

Lời giới thiệu: Tháng Tư 1975, khi Tom Glenn một cựu nhân viên mật vụ rời khỏi Việt Nam thì George J. Veith chỉ mới tốt nghiệp trung học Hoa Kỳ. Khi “Jay” Veith rời quân ngũ với cấp bậc Đại úy binh chủng Thiết Giáp đóng quân tại Đức thì Tom Glenn dành nhiều thì giờ với những bệnh nhân AIDS vì đó là cách giúp ông quên đi những ám ảnh đớn đau từ Việt Nam. Một người già, một người trẻ, cách nhau cả một thế hệ nhưng cả hai có cùng một điểm chung: Việt Nam. Dưới đây là cuộc phỏng vấn tác giả “Black April” - George J. Veith do tác giả “Last of The Annamese” Tom Glenn thực hiện, Trịnh Bình An lược dịch. Tom Glenn: Anh đã có 3 cuốn sách viết về [chiến tranh] Việt Nam, thế nhưng anh lại lớn lên khi cuộc chiến đã tàn. Lý do gì anh đam mê đề tài này đến thế? Jay Veith: Ngay khi tôi chỉ mới là đứa trẻ, tôi đã rất thích thú với hai điều trong lịch sử: những biến cố quân sự và những bí ẩn lịch sử. Do đó, tôi bị thu hút bởi vấn đề Tù Binh/Quân Nhân Mất Tích, một vấn đề đáp ứng cả hai sở thích của tôi từ lúc nhỏ. Khoảng 20 năm trước, một người bạn biết đến khả năng biên khảo của tôi đã nhờ tôi giúp ông truy

Đối với Tom đó là mảnh đất ông đã để lại một phần thân thể - tai ông bị điếc vì tiếng bom nổ. Đối với Jay đó là mảnh đất chưa bao giờ đặt chân tới nhưng chất chứa quá nhiều thứ bị che giấu. Sau nhiều năm ròng rã tìm hiểu, Jay đã khám phá ra nhiều điều đáng kinh ngạc. Những sự thật lịch sử trong 2 năm cuối cùng của Việt Nam Cộng Hòa được ông trưng ra trong tác phẩm dày trên 600 trang: Black April: The Fall of South Vietnam, 1973-1975 – Tháng Tư Đen: Những Ngày Tháng Cuối Cùng Của Miền Nam Việt Nam, 1973-1975.

tìm một số tài liệu trong căn cứ quân sự Carlisle Barracks tại tiểu bang Pennsylvania. Trong khi lục lạo các hồ sơ trong “Vietnam Room”, tôi phát giác ra các bản sao những báo cáo gốc của cơ quan Joint Personnel Recovery Center, một đơn vị được thành lập tại Việt Nam có nhiệm vụ tìm kiếm và giải cứu tù binh Hoa Kỳ. Vậy mà hầu như chưa có tài liệu nào được công bố về đơn vị này, theo như tôi được biết. Và vì luôn bị thôi thúc phải viết, nên tôi đã nhận ra ngay là cuối cùng thì dịp may đã đến với tôi! Tom Glenn: Những cuốn sách của anh được viết với cung cách của người có kinh nghiệm trực tiếp. Anh đã từng đến Việt Nam chưa? Anh có nói được tiếng Việt không?

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Jay Veith: Tôi chưa bao giờ đến Việt Nam – mặc dù tôi luôn muốn đến thăm nơi ấy. Sau khi dành rất nhiều thì giờ nghiên cứu về chiến tranh [Việt Nam], tôi cảm thấy như đó là quê hương thứ hai của mình! Tôi không nói được tiếng Việt. Tuy nhiên, tôi có một người bạn tốt, ông Merle Pribbenow, là người đã dịch tất cả các tài liệu rất bao quát nầy. Ông Merle từng phục vụ tại Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ ở Sài Gòn từ tháng Tư, 1970 cho đến ngày 29 Tháng Tư, 1975. Thật may mắn cho tôi vì Merle, cũng như tôi, có một mối quan tâm sâu sắc, trong việc đưa ra ánh sáng những gì đã thực sự xảy ra trong cuộc chiến. Đối với ông ấy, cũng giống như đối với ông, đó là chuyện cá nhân. Còn đối với tôi, đó là chỉ là một bí ẩn lịch sử lớn khác cần được điều tra.

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

Tom Glenn: Nếu anh không nói được tiếng Việt, vậy làm thế nào anh có thể phỏng vấn những người Việt đã trải qua cuộc biến động tại Việt Nam? Anh đã phỏng vấn bao nhiêu người Việt? Jay Veith: Phỏng vấn những người Việt Nam là một công việc đầy tế nhị, khác hẳn phỏng vấn những người Mỹ. Một khi đã xác định được một sĩ quan người Việt nào bạn muốn nói chuyện, cách tốt nhất là được sự giới thiệu chính thức từ một người hoặc là trong gia đình ruột thịt, hay thuộc “đại gia đình quân đội” (cùng khoá, cùng đơn vị, cùng binh chủng, v.v...) hoặc từ người đã từng là sếp trực tiếp hoặc từng có cấp bậc cao hơn. Nếu như họ đồng ý cho phỏng vấn, bạn phải đi theo trình tự: giải thích bạn là ai, bạn đang tìm kiếm thông tin gì, và bạn dự định làm gì với thông tin đó. Thường thì tôi bắt đầu bằng cách hỏi họ sinh ra ở đâu, họ vào quân đội như thế nào, v.v... Sau khi chúng tôi cảm thấy khá thoải mái với nhau, và cũng còn tùy thuộc vào tính khí và khả năng nói tiếng Anh của người ấy, chúng tôi mới có thể đi vào các khía cạnh cụ thể của một trận chiến. Nếu người được phỏng vấn có trở ngại về tiếng Anh, tôi sẽ yêu cầu họ viết những trải nghiệm của họ bằng tiếng Việt và sau đó tôi nhờ người dịch lại. Cách làm này đạt kết quả rất tốt. Tôi đã phỏng vấn khá nhiều, có lẽ khoảng 45 sĩ quan, từ Đại Tướng Cao Văn Viên – vị Tổng Tham Mưu Trưởng quân đội miền Nam Việt Nam, xuống đến các tiểu đoàn trưởng. Nhiều người rất cởi mở, họ không chỉ ngạc nhiên khi thấy một người Mỹ quan tâm đến câu chuyện của họ mà còn vui mừng khi tôi muốn tìm hiểu về kinh nghiệm chiến tranh của họ. Tuy nhiên cũng có một số người rất đắn đo trong lời nói. Một số khác thì không thể thuật lại một cách chi tiết vì bị bệnh tật hoặc tinh thần chưa ổn định, hậu quả của nhiều năm tù đày. Còn một số ít,

George J. Veith - tác giả sách biên khảo "Black April: The Fall of South Vietnam", điều trần tại Marines' Memorial Club 12 tháng Hai 2013

phần nhiều là các sĩ quan cao cấp, đã từ chối nói chuyện. Đối với tất cả những sĩ quan tôi có dịp tiếp xúc, cuộc phỏng vấn bắt họ phải trải qua những thời khắc vô cùng đau đớn. Tôi không thể nào thể hiện đầy đủ lòng biết ơn với những người ấy. Thật không dễ dàng [khi phải] chứng kiến những người đàn ông luống tuổi - những người từng dạn dày trong chiến đấu, từng khổ nhọc trong tù đày - đã bật khóc khi nói đến sự mất mát đồng đội hoặc sự kết thúc chiến tranh. Tom Glenn: Tôi được biết có hai sĩ quan QLVNCH đã tự sát khi Miền Nam thất thủ. Trường hợp tuẫn tiết như thế có nhiều không? Jay Veith: Tôi lại biết có tới năm vị tướng đã tự sát. Rất nhiều sĩ quan cấp thấp hơn cũng đã tuẫn tiết. Một câu chuyện không được ghi lại trong sách (Black April) nhưng luôn ám ảnh tôi. Tôi đang phỏng vấn một tiểu đoàn trưởng một tiểu đoàn Nhảy Dù, lúc ấy là khoảng 1 giờ sáng, và chúng tôi đang ngồi trên bậc thềm trước nhà anh ta. Chúng tôi gần xong câu chuyện thì anh chợt bắt đầu kể về ngày cuối cùng [của cuộc chiến]. Anh cho biết vào đêm 29 tháng Tư, vị lữ đoàn trưởng của anh đã ra lệnh cho đơn vị anh phải yểm trợ để bảo vệ căn cứ không quân Tân Sơn Nhứt. Vị lữ đoàn trưởng đã năn nỉ anh đừng

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

bỏ rơi ông ấy. Vì vậy, khi anh tiểu đoàn trưởng này bắt đầu rời khỏi căn cứ để đảm nhiệm việc phòng thủ bên ngoài vành đai, anh đã hết sức phân vân giữa hai lựa chọn: Hoặc khi ra khỏi cổng căn cứ thì rẽ phải để đi đến các vị trí được chỉ định. Hoặc rẽ trái và đi về phía bến cảng, tại đó anh hy vọng gặp được một tàu Hải Quân đang thoát chạy ra khơi. Và người sĩ quan ấy đã chọn… rẽ phải, chọn ở lại với nhiệm vụ được giao phó. Cuối ngày hôm sau, sau khi nghe lệnh đầu hàng, anh nhận được tin qua máy truyền tin từ một đồng đội cho biết họ đang rút lui đến một tòa nhà trong căn cứ không quân Tân Sơn Nhứt. Do dự vài phút, nhưng rồi anh cũng lái xe jeep đến nơi tập họp. Nhưng đúng lúc anh vừa tới nơi thì nghe thấy một tiếng nổ khủng khiếp làm rung chuyển cả tòa nhà. Rất nhiều đồng đội của anh đã tự sát trong đó. Anh chấm dứt câu chuyện, mắt anh đẫm lệ. Còn tôi, lặng im mà xúc động đến run cả người. Nghe xong câu chuyện ấy chúng ta còn điều gì để nói nữa? Và điều tệ nhất ở đây là, do hậu quả của việc rẽ phải thay vì rẽ trái - để làm tròn nhiệm vụ và không bỏ rơi những người lính cũng như người chỉ huy - người sĩ quan ấy đã phải ngồi tù 10 năm!

HOUSTON

Tom Glenn: “Tháng Tư Đen” đưa ra những câu trả lời thỏa đáng cho rất nhiều câu hỏi của tôi về sự sụp đổ của miền Nam Việt Nam. Vậy, còn có những câu hỏi nào anh cảm thấy vẫn cần có câu trả lời? Jay Veith: Câu hỏi chính sẽ xoay quanh những gì Bộ Chính Trị [Bắc Việt] đã thực sự toan tính ngay trước và ngay sau khi ký kết Hiệp Định Hòa Bình Paris. Vẫn còn một lỗ hổng khá lớn trong sách vở Việt Nam về khoảng thời gian này. Đối với số câu hỏi khác, ông sẽ phải đợi cho đến khi tập thứ hai của tôi ra đời! Cuốn sách này sẽ đề cập đến các mưu đồ chính trị và ngoại giao. Tom Glenn: Vì lý do nghề nghiệp, tôi chú ý tới vai trò của sự lừa bịp về mặt tình báo truyền tin và truyền thông trong trận chiến cuối cùng. Theo anh, tầm quan trọng của mỗi yếu tố như thế nào? Jay Veith: Chiến lược của Cộng Sản cho mỗi chiến dịch bao gồm

các kế hoạch lừa dối công phu. Hầu hết các kế hoạch này là nhằm đánh lừa tình báo truyền tin của Mỹ và QLVNCH mà trong chiến tranh có

lẽ là nguồn tin tình báo tốt nhất của chúng ta. Tuy nhiên, có những ý kiến khác nhau về việc Cộng Sản có thành công hay không. Tại Ban Mê Thuột,

Tiểu thuyết về Việt Nam của Tom Glenn có tên “Last of the Annamese”. Tác phẩm kể câu chuyện của một sĩ quan Quân Lực VNCH và người vợ tận tụy. Cả hai đã cùng tuẫn tiết tháng Tư 1975. Xoay quanh họ là hình ảnh đau thương của một Nam Việt Nam bị bức tử.

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

chắc hẳn nó đã đóng một vai trò quan trọng, ít ra trong việc khiến cho Thiếu Tướng Phạm Văn Phú tin rằng quân đội Bắc Việt sẽ tấn công vào Pleiku chứ không phải vào Ban Mê Thuột. Với Quân Đoàn I, tôi nghĩ đó là một thất bại hoàn toàn. Câu hỏi lớn hơn, hy vọng một ngày nào đó Cơ Quan An Ninh Quốc Gia (National Security Agency - NSA) sẽ trả lời, là họ và tình báo truyền tin của miền Nam thực sự đã biết tới mức nào. Tôi cho rằng điều đó phù hợp với câu hỏi của ông về những gì vẫn còn cần câu trả lời. Tom Glenn: Trong số rất nhiều câu chuyện buồn về những người phải cam chịu thất bại, câu chuyện nào khiến anh xúc động nhất? Jay Veith: Những chuyện xúc động thì quá nhiều. Câu chuyện người sĩ quan mà tôi vừa kể là buồn nhất. Sau đó, anh ấy nói với tôi là khi còn ở trong trại tù Cộng sản, anh đã phải ăn gián để sống. Một nguồn protein tốt, anh còn nói thế. Tôi hỏi anh đã ăn bao nhiêu con gián? Chắc cỡ 10 ngàn con, anh trả lời. Hãy thử tưởng tượng mình phải bỏ con gián vào miệng! Tôi còn nhớ tới một vị chỉ huy tiểu đoàn khác, lần này là một sĩ quan Biệt Động Quân, anh nói với tôi rằng cha mẹ anh đã phải trông chừng anh liên tục từ ngày có lệnh đầu hàng cho đến khi anh phải trình diện đi tù. Họ sợ anh sẽ tự tử vì quá tuyệt vọng. Tom Glenn: Tôi thấy nhiều điểm tương đồng giữa Việt Nam và Iraq và đặc biệt là Afghanistan. Có đúng thế không? Jay Veith: Không hẳn vậy. Kẻ thù hoàn toàn khác, trật tự chính trị thế giới đã được định hình lại hoàn toàn, và người ta không thấy thái độ chống chiến tranh gay gắt xảy ra trong chiến tranh [Iraq]. Nếu nhìn rộng hơn ra, tôi cho rằng người ta có thể rút ra sự tương đồng về một cuộc chiến bất khả chiến thắng, v.v..., nhưng tôi không cho rằng các viễn kiến lịch sử là tương tự nhau. Tom Glenn: Tháng Tư Đen là

cuốn sách đầu tiên của một bộ hai tập. Vậy, chủ đề của cuốn sách thứ hai là gì? Bao giờ thì sách được xuất bản? Jay Veith: Cuốn thứ hai sẽ đề cập tới các vấn đề chính trị, ngoại giao và kinh tế làm Nam Việt Nam sụp đổ. Cụ thể, sách sẽ thảo luận về các mưu mô ngoại giao trong những ngày cuối khi các quốc gia cố gắng dàn xếp một lệnh ngừng bắn. Ngoài ra, sách sẽ nói tới một câu chuyện có lẽ là bí mật lớn cuối cùng của Chiến Tranh Việt Nam. Còn khi nào nó sẽ được xuất bản thì xin để cho tôi thêm vài năm. Việc nghiên cứu coi như đã xong, tôi chỉ cần tìm thời gian để viết. (Ghi chú: Jay Veith quyết định nghỉ việc vào tháng Năm 2018 để dành toàn thời gian cho sách – TBA) Tom Glenn: Trong tất cả các yếu

tố dẫn đến sự sụp đổ của Nam Việt Nam, điều gì nghiêm trọng nhất? Chúng ta có thể tránh được điều ấy không? Jay Veith: Đúng, chúng ta có thể tránh đươc. Nhưng nó đòi hỏi một nỗ lực bền bỉ về ý chí và sự tham gia của người Mỹ, là những yếu tố mà chúng ta sẽ rất khó khăn để duy trì. Tom Glenn: Nếu tất cả hỏa lực, nhân lực và tài nguyên mà Hoa Kỳ mang đến không thể chiến thắng cuộc chiến chống lại Bắc Việt, tại sao chúng ta nghĩ rằng chỉ riêng Nam Việt Nam có thể làm nổi điều đó? Kế hoạch Việt Nam Hóa (đào tạo và trang bị cho Nam Việt Nam tiếp tục chiến đấu mà không có sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ trên chiến trường) có tác dụng gì không? Jay Veith: “Việt Nam Hóa” đã có

Còn George J. Veith thì ngoài Black April: The Fall of South Vietnam, 1973-1975, hai tác phẩm khác về Việt Nam của Jay Veith là Code-Name Bright Light: The Untold Story of U.S. POW Rescue Eﬀorts during the Vietnam War - 1998, và, Leave No Man Behind: Bill Bell and the Search for American POW/MIAs from the Vietnam War – 2004. Ông đã hai lần ra điều trần trước Quốc Hội về vấn đề Tù Binh/Quân Nhân Mất Tích.

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

tác dụng. Tuy nhiên, không có tướng lãnh Hoa Kỳ hay Nam Việt Nam nào tin rằng đất nước này có thể đứng vững nếu không có đầy đủ sự yểm trợ của Không Quân Mỹ. Lý do đơn giản là vì địa hình Việt Nam, chứ không phải vì sự thiếu ý chí của Nam Việt Nam. Tôi sẽ trình bày chính xác hơn trong cuốn sách tiếp theo của tôi. Nhìn bên ngoài, tình hình tiếp tế của Bắc Quân có vẻ rất tốt. Nhưng có điều ít ai biết hay hiểu ra, đó không phải là do Trung Cộng và Nga Xô chi viện ào ạt mà là do Bắc Việt đã dốc tất cả kho vũ khí của họ ra. Nói một cách khác, họ đánh xả láng cú chót để giành chiến thắng. Thật không may, lần này họ đã đoán đúng. Tôi chỉ mới phát giác ra điều này trong khi xem xét một số ấn phẩm mới của Cộng Sản. Cho ông biết trước một chút xíu thôi đấy nhé. Tom Glenn: Một số người tin rằng nỗ lực chống cộng ở Việt Nam

đã bất khả thi ngay từ đầu. Chiến thắng của Bắc Việt [có phải] là đương nhiên không? Jay Veith: Không đúng. Nếu chúng ta quyết định cắt đường mòn Hồ Chí Minh bằng quân đội Hoa Kỳ, tôi tin rằng chúng ra đã có thể thắng cuộc chiến. Sau khi Hải Quân cắt đứt nguồn tiếp tế trên biển, và nếu chúng ta phong tỏa cảng Sihanoukville (Cambodia), thì “cách mạng” tại Nam Việt Nam không còn nguồn cung cấp nữa, do đó, về căn bản, sẽ thoái hóa thành một cuộc chiến tranh du kích lẻ tẻ, một cuộc chiến mà người miền Nam có thể cáng đáng được. Tom Glenn: Vậy thì với những điều bây giờ chúng ta đã biết, liệu Hoa Kỳ khi đó có nên nhúng tay vào Việt Nam không? Một câu hỏi hết sức tế nhị cho anh trả lời đấy. Jay Veith: Tôi sẽ phải tránh né câu hỏi nầy bằng cách yêu cầu ông suy

nghĩ như sau. Một trăm năm nữa, khi các học giả viết lịch sử của nước Mỹ và thế giới trong thế kỷ 20, chẳng biết họ sẽ định nghĩa cuộc sống Mỹ vào thời kỳ này như thế nào? Họ sẽ nhập chung thời kỳ hậu Đệ Nhị Thế Chiến với một khoảng thời gian dài hơn sau đó, và mô tả thời kỳ đó là một cuộc chiến dài chống lại chủ nghĩa Cộng Sản chăng? Nếu vậy, ai đã thắng cuộc chiến đó? Nếu nhìn từ góc độ lịch sử lâu dài hơn, tôi nghĩ mọi người cuối cùng sẽ đánh giá Việt Nam một cách không thiên vị hơn. u TRỊNH BÌNH AN chuyển ngữ

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

Người góa phụ giờ thứ 25

ôi gặp chị trong buổi họp mặt của các anh Khóa 17 Võ Bị Đà Lạt, được tổ chức tại một nhà hàng ở thành phố Westminster, Nam Cali, nhằm kỷ niệm 55 năm ngày mãn khóa. Vợ chồng tôi có chút cơ duyên được xếp ngồi cùng bàn với chị. Qua đôi lời chào hỏi đầu tiên, chúng tôi biết chị từ Việt Nam mới sang theo lời mời của Ban Tổ Chức, muốn dành cho chị một ân tình đặc biệt để có cơ hội gặp lại những người bạn cùng khóa Lê Lai với phu quân của chị, Cố SVSQ Đoàn Đình Thiệu. Sau nghi thức chào quốc kỳ là một lễ tưởng niệm những vị đồng môn đã hy sinh trong không khí rất trang trọng, cảm động và mang nhiều ý nghĩa. Trên bàn thờ, phía sau những ngọn nến lung linh là hình phóng lớn của tấm bia đá tưởng niệm có khắc đậm tên 79 vị sĩ quan Khóa 17 đã lẫm liệt hy sinh trong cuộc chiến. Tấm bia này là một kỳ công được các cựu SVSQ Khóa 17 thực hiện và dựng tại Công Viên Victor Memorial Veterans Park, thuộc thành phố Greer, tiểu bang South Carolina, Hoa Kỳ từ tháng 6 năm 2008. Khi chị Thiệu cùng một số cô nhi quả phụ khác của Khóa 17 được mời lên thắp hương trước bàn thờ tử sĩ và nhận món quà lưu niệm của Khóa, qua lời giới thiệu của người điều khiển chương trình, chúng tôi được biết nhiều hơn về chị. Và trong số những cô nhi quả phụ cùng đứng chung với chị chúng tôi còn nhận ra cháu Võ Hải, trưởng nam của Đại Tá Võ Toàn, vị đại tá duy nhất của Khóa, đã hy sinh cũng vào giờ

PHẠM TÍN AN NINH

thứ 25 khi Quân Đoàn I di tản, đến bây giờ chưa biết thân xác nằm ở nơi đâu; và phu nhân của Trung Tá Võ Vàng, một cấp chỉ huy nổi tiếng trong binh chủng Biệt Động Quân, đã bị kẻ thù sát hại dã man tại trại tù Kỳ Sơn – Quảng Nam, sau 1975. Thiếu Tá Đoàn Đình Thiệu tử trận tại Phú Lâm vào khoảng 12giờ 30 trưa ngày 30/4/75, hơn một giờ sau lệnh “buông súng” của Tướng Dương Văn Minh. Khi ấy anh là tiểu đoàn phó của Tiểu Đoàn 86 BĐQ mà tiểu đoàn trưởng là Thiếu Tá Trần Tiễn San, một niên đệ Khóa 19 Võ Bị của anh. Trước khi ra đơn vị này, Thiếu Tá Thiệu phục vụ nhiều năm tại TTHL Biệt Động Quân Dục Mỹ với chức vụ Trưởng Khối Yểm Trợ. Do quyết định của Tướng Đỗ Kế Giai, chỉ huy trưởng binh chủng Biệt Động Quân, một số sĩ quan phục vụ lâu năm tại quân trường hay giữ

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

những phần hành tham mưu được điều động hoán chuyển ra các đơn vị tác chiến. Cuối năm 1974, đúng vào lúc Thiếu Tá Thiệu nhận lệnh hoán chuyển, tại TTHL/BĐQ đang có Liên Đoàn 8/BĐQ vừa mới được thành lập với đa phần quân số từ các Tiểu Đoàn 7, 9, 11 Quân Cảnh giải tán bổ sung cho Binh chủng Biệt Động Quân, nên nhân tiện, ông xin ra phục vụ ở đơn vị tân lập này. Vì ở quân trường và đảm trách một phần hành tham mưu khá lâu, nên khi ra đơn vị tác chiến, ông không thể đảm nhận một chức vụ chỉ huy ngay trong thời gian ban đầu, do đó ông tìm gặp Thiếu Tá Trần Tiễn San, tiểu đoàn trưởng TĐ 86 và ngỏ ý muốn được về làm tiểu đoàn phó cho Thiếu Tá San, một niên đệ Khóa 19, mà lúc còn trong trường Võ Bị Đà Lạt, ông có trách nhiệm hướng dẫn, dạy dỗ với tư cách niên trưởng. Biết ông là niên trưởng lại có thâm

HOUSTON

niên cấp bậc hơn mình, Thiếu Tá San muốn giúp đỡ, nhưng rất e ngại nên đề nghị ông phải làm đơn gởi lên Thiếu Tướng CHT/BĐQ để trình bày nguyện vọng của mình. Cuối cùng ông được toại nguyện. Để nhận Thiếu Tá Thiệu về làm tiểu đoàn phó cho mình, Thiếu Tá Trần Tiễn San còn phải giải quyết một vài khó khăn tế nhị khác. Vì lúc ấy tiểu đoàn đã có tiểu đoàn phó là Đại Úy Phan Trí Viễn. Thiếu Tá San đã năn nỉ Đại Úy Viễn sang làm Trưởng Ban 3 Tiểu Đoàn và xin Liên Đoàn nhận anh đại úy Trưởng Ban 3 cũ về giữ một chức vụ tại BCH/ Liên Đoàn. Thông cảm cho anh, tất cả đều vui vẻ chấp nhận sự sắp xếp của anh. Kính nể một niên trưởng có tư cách, Thiếu Tá San đã dành cho vị tiểu đoàn phó nhiều ưu ái đặc biệt. Có điều đúng vào thời điểm Thiếu Tá Thiệu ra đơn vị, cuộc chiến đang ở giai đoạn khốc liệt nhất. Sau khi

Mỹ bất chấp những phản đối của VNCH, đã tự cho mình ngồi ngang hàng với Cộng Sản Bắc Việt và đơn phương nhượng bộ quá nhiều điều trong Hiệp Định Paris ký kết ngày 27.1.1973, chứng tỏ ý định sớm bỏ rơi đồng minh, phủi tay cuộc chiến. Lợi dụng điều này, Cộng quân đã ồ ạt tung nhiều sư đoàn với lực lượng chiến xa, từ miền Bắc và Lào, theo đường mòn Hồ Chí Minh xâm nhập Nam Việt Nam, đồng loạt mở các cuộc tấn công qui mô vào các đơn vị phòng thủ của ta. Phước Long là tỉnh đầu tiên bị thất thủ vào ngày 6 tháng 1/1975 nhưng không có bất cứ dấu hiệu nào từ phía Hoa Kỳ can thiệp hay phản đối CSBV vi phạm hiệp định. Điều này đã báo hiệu cho số phận của VNCH. Liên Đoàn 8 BĐQ ban đầu đặt dưới quyền chỉ huy của Đại Tá Vũ Phi Hùng, với ba vị tiểu đoàn trưởng đều là niên đệ Võ Bị của Thiếu Tá

Đoàn Đình Thiệu. Thiếu Tá Nguyễn Văn Nam (K.20) TĐT/TĐ 84, Thiếu Tá Trần Tiễn San (K.19) TĐT/TĐ 86, và Thiếu Tá Nguyễn Hữu Mạnh (K.20) TĐT/TĐ 87. Thiếu Tá Thiệu chọn về làm tiểu đoàn phó cho một niên đệ Khóa 19, là khóa đàn em có

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

nhiều gắn bó và xem như học trò của Khóa 17 thời họ còn là những sinh viên sĩ quan. Dù chưa được trang bị và huấn luyện đầy đủ, Liên Đoàn nhận lệnh của Bộ TTM di chuyển về Sài Gòn để giữ an ninh trong dịp Tết Nguyên Đán. Liên Đoàn đặc trách phòng thủ khu vực từ QL 1 đến QL 4, ngoại trừ TĐ 84 đặc trách một khu vực kế cận. Vào những ngày đầu tháng 4/75, Liên Đoàn 8 BĐQ thường phối họp cùng Lữ Đoàn 4 Nhảy Dù tân lập mở các cuộc hành quân vào Mật khu Lý Văn Mạnh và đã phát giác có sự hiện diện của nhiều đơn vị chính quy Bắc Việt đang hoạt động, ém quân tại đây. Để đề phòng cho trường hợp bị tấn công bởi các đại đơn vị này của địch, Đại Tá Vũ Phi Hùng, liên đoàn trưởng bàn bạc với các tiểu đoàn trưởng, vạch ra một kế hoạch ứng phó khi tình hình trở nên nguy ngập, được gọi là kế hoạch “Bravo”: Các tiểu đoàn tự rút về giáo xứ Tân Phú của Linh Mục Đinh Xuân Hải để tái phối trí và tiếp tục chiến đấu tại đây. Khoảng hai tuần lễ sau đó, Sư Đoàn 106 BĐQ được thành lập, với vị tư lệnh là Đại Tá Nguyễn Văn Lộc. Đại Tá Vũ Phi Hùng, liên đoàn trưởng Liên Đoàn 8 BĐQ được chỉ định giữ chức vụ Tham Mưu Trưởng, và bàn giao Liên Đoàn cho Trung Tá Chung Thanh Tòng từ BĐQ Vùng I di tản. Ngày 27/4/75 Cộng quân mở các cuộc tấn công liên tục vào tuyến phòng thủ của Tiểu Đoàn 84 và 87. Hai vị tiểu đoàn trưởng xuất sắc cùng xuất thân Khóa 20 VB đã anh dũng điều quân chiến đấu, yểm trợ cho nhau để giữ vững phòng tuyến. Lực lượng địch quá đông và có chiến xa T 54 hỗ trợ, trong khi bên ta đã có nhiều binh sĩ thương vong, đạn dược cạn dần. Đến tối ngày 29/4/75 tình trạng trở nên tồi tệ hơn

nên các đơn vị đề nghị thực hiện kế hoạch “Bravo”, rút về Giáo xứ Tân Phú lập tuyến phòng thủ mới như đã dự trù. Nhưng Đại Tá Vũ Phi Hùng từ BTL/SĐ 106 cho biết kế hoạch này không thể thực hiện được nữa, vì nhiều đơn vị Cộng quân đã thâm nhập vào Sài gòn từ các hướng khác. Trong tình huống này, vẫn không có cách nào khác hơn, sáng sớm ngày 30/4 Liên Đoàn ra lệnh bằng mọi giá phải mở đường máu lui binh về hướng Sài Gòn. Tiểu Đoàn 84 của Thiếu Tá Nguyễn Văn Nam lúc ấy đang bố trí dọc theo xa lộ Đại Hàn, bị áp lực nặng nề nhất do nhiều chiến xa của địch bao vây tấn công liên tục. Tiểu Đoàn 87 của Thiếu Tá Nguyễn Hữu Mạnh rút ra từ Mật Khu Lý Văn Mạnh, mở đường cho BCH/ Liên Đoàn và Tiểu Đoàn 86 của Thiếu Tá Trần Tiễn San vừa rút ra sau cùng, vừa làm lực lượng án ngữ bọc hậu. Cuộc lui binh rất khó khăn trong lúc bị địch quân bao vây, tấn công từ mọi phía. Thiếu Tá San ra lệnh cho Tiểu Đoàn Phó Đoàn Đình Thiệu thu nhặt hết số súng thặng dư bỏ vào ụ súng cối 81 ly để thiêu hủy. Pháo Đội Pháo Binh trong căn cứ BCH/ Liên Đoàn có bốn khẩu đại bác 105 ly, nhưng mỗi khẩu chỉ còn một quả đạn trong nòng. Thiếu Tá San cho lệnh bắn trực xạ vào những điểm địch quân tấn công mạnh nhất, sau đó phá hủy súng, và yêu cầu Pháo Đội rút theo BCH/ Liên Đoàn. Tiểu đoàn phải mở đường máu để có thể thoát ra khỏi vòng vây của địch, nên tất cả thương binh đành phải bỏ lại phía sau. Trong lúc vừa điều quân vừa chiến đấu, Thiếu Tá San bị thương ở mặt, phải bò đến một mô đất tạm ẩn nấp để tự băng bó. Đúng lúc ấy, Trung Úy Đoàn Ngọc Lợi (K.26VB), đại đội trưởng ĐĐCH chạy đến báo cáo là Niên Trưởng Đoàn Đình Thiệu vừa mới hy sinh

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

bên bờ ruộng. Ông bị bắn đứt động mạch ở chân. Mấy người lính trung thành ngỏ ý cõng ông theo, nhưng ông khoác tay, bảo “chạy gấp đi, anh không thể sống được!” Trung Úy Lợi còn cho biết, trước khi nhắm mắt ông hỏi Lợi: “Moa chết rồi ai sẽ nuôi vợ con đây?”. Lúc ấy khoảng 12 giờ 30 trưa ngày 30/4, sau đúng một giờ Tướng Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng! Sau đó Thiếu Tá San cùng nhiều cấp chỉ huy khác bị bắt đưa vào làng. Vì bị thương ở đầu, máu ra nhiều, nên anh được cho về, gia đình đưa vào điều trị tại Bệnh Viện Triều Châu. Một ông chú nghe tin vào thăm, biếu anh 30.000 đồng. Anh cho người nhà tìm gặp gia đình Thiếu Tá Đoàn Đình Thiệu báo tin về cái chết của người niên trưởng. Chị Thiệu tìm đến thăm anh và hỏi kỹ địa điểm anh Thiệu đang nằm để đi tìm. Anh San chỉ dẫn, chia buồn và biếu chị Thiệu 30.000 đồng mà ông chú vừa mới cho anh. Theo lời kể của chị Thiệu, vì tình hình lúc ấy rất hỗn loạn, tiếng súng vẫn còn nổ khắp nơi, nhiều đơn vị của ta không chịu buông súng và vẫn tiếp chiến đấu, nên chị không dám đi tìm anh Thiệu, hơn nữa chị cũng không rành đường sá ở đây, đành phải nhờ cậu em trai, dùng xe Honda len lỏi tìm đến vị trí mà Thiếu Tá San chỉ dẫn. Cậu em tìm được xác anh Thiệu, nhưng không thể tìm được bất cứ một phương tiện nào để chuyên chở, và cũng không biết sẽ chở về đâu, trong tình thế lúc này. Cuối cùng, rất may mắn, một anh tài xế xe rác nặng tấm lòng với QLVNCH, đã vui vẻ nhận lời giúp đỡ. Sau khi đổ hết rác trên xe xuống vệ đường, theo sự hướng dẫn của cậu em chị Thiệu, nhưng cũng rất nhiều khó khăn, anh tài xế mới đưa xe đến được vị trí, nơi anh Thiệu nằm. Sau một lúc thảo luận, cuối cùng hai anh chở xác Thiếu Tá Thiệu đến

HOUSTON

Nhà Thờ Bùi Phát để nhờ giúp đỡ. Và cũng rất may mắn, đã gặp đúng một vị linh mục nhân từ. Cha Trần Quốc Phú vui vẻ nhận lời, đứng ra tẩn liệm và chôn cất Thiếu Tá Thiệu ngay trong khu đất của nhà thờ. Chị Thiệu thường xuyên đưa các con đến đây thăm viếng và xây lại ngôi mộ cho chồng. Mấy năm sau, chị xin hỏa táng, và mang tro cốt anh về thờ tại tư gia ở Mỹ Tho. Lúc Thiếu Tá Thiệu mất, anh chị có ba con, hai trai 9 và 7 tuổi, cô con gái út chưa tròn 12 tháng. Sau này, cháu trai lớn mất, cháu gái định cư ở Úc. Hiện nay chị sống với cậu con trai thứ tại Mỹ Tho, quê hương của chị. Điều đáng ngưỡng mộ hơn, khi chồng hy sinh, chị còn khá trẻ, nổi tiếng có nhan sắc, nhưng không hề bước thêm một bước nào nữa, ở vậy nuôi dạy các con trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, nghiệt ngã. Cả hai

cháu đều nên người, thành đạt, hiếu thảo và luôn sống với niềm tự hào về người cha Võ Bị, từng sống rất tư cách và chết hiên ngang. Cuộc chiến Việt Nam đã gây ra biết bao đau thương tang tóc. Vào giờ thứ 25 của cuộc chiến có biết bao nhiêu người đàn bà trở thành góa phụ, biết bao đứa con thơ trở thành cô nhi, nhiều cháu chưa hề biết mặt cha mình. Không những không được hưởng bất cứ một ân sũng nào của quôc gia khi chồng, cha hy sinh cho Tổ Quốc mà họ còn bị kẻ thù phân biệt đối xử, nhục mạ và phải đương đầu với muôn vàn khó khăn trong cuộc sống. Những người như chị Đoàn Đình Thiệu rất xứng đáng để chúng ta biết ơn và ngợi ca. Sự hy sinh nào của những người lính, hay vợ con của lính, cũng đều tiềm ẩn những ý nghĩa cao quý, cho dù những cái chết vô danh,

không được truy thăng hay chôn cất theo lễ nghi quân cách. Với Tổ Quốc và lịch sử dân tộc, những hy sinh dù trong âm thầm, vẫn mãi mãi là điều bất diệt. Viết những dòng này, xin được thay bó hoa hồng tươi thắm nhất, gởi đến Chị Đoàn Đình Thiệu và các cháu cũng như những cô nhi quả phụ khác của giờ thứ 25, lòng tri ân và ngưỡng mộ của những người một thời từng là đồng đội, là huynh đệ của phu quân các chị, người cha đáng kính của các cháu. Và xin cầu chúc những điều tốt đẹp nhất cho những người đã sẵn sàng chấp nhận những số phận nghiệt ngã, hy sinh, nhưng vẫn luôn hãnh diện có chồng, cha là lính chiến VNCH, đã dám chết cho quê hương, dân tộc.

PHẠM TÍN AN NINH

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

LTS: Chuẩn tướng Lê Nguyên Vỹ là một trong năm tướng lĩnh đã tuẫn tiết khi mất nước vào tháng 4/1975. Một đời chiến đấu kiêu hùng, chọn cái chết trước lệnh đầu hàng, với câu nói “Tướng không giữ được thành phải chết theo thành”, ông xứng đáng để đời sau gọi là anh hùng dân tộc… Xin đăng bài viết dưới đây của một thuộc cấp của Tướng Lê Nguyên Vỹ vừa gởi tới cho Thời Báo, với “đôi dòng đơn sơ về những sự thực về Tướng Vỹ, dĩ nhiên chưa phải là tất cả”, như “những dòng tâm thành, thay nén nhang dâng lên tưởng niệm vị anh hùng dân tộc Lê Nguyên Vỹ nhân ngày giỗ của người”.

Vài kỷ niệm về Tướng

Lê Nguyên Vỹ

TRIỆU VŨ

ầu tháng 9-1965, sau khi tốt nghiệp khóa 19 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Ðức, tôi về Bình Dương trình diện Bộ Tư Lệnh Sư Ðoàn 5 Bộ Binh (BTL/SD5BB). Ðây là một trong những đại đơn vị kỳ cựu của Quân lực Việt Nam Cộng Hoà (VNCH), bao gồm các đơn vị thiểu số miền Bắc – mà đa số thuộc sắc dân Nùng thuộc vùng tự trị Móng Cái của Ðại tá Woòng A Sáng. Di cư vào Nam, được mang tên Sư Ðoàn 3 Dã Chiến, sau đổi thành Sư Đoàn 5 Bộ Binh (SĐ5BB), trấn giữ vùng đông bắc thủ đô Saigon và được coi như đơn vị tín cẩn nhất của chế độ. Ngày ấy, Tướng Vỹ còn mang cấp bậc thiếu tá, giữ chức Trung Ðoàn Trưởng Trung Ðoàn 9/SĐ5BB. Bộ Chỉ Huy Trung Ðoàn đồn trú tại Bến Cát, sau dời lên Chơn Thành, cách tỉnh lỵ Bình Dương khoảng 50 km về hướng Bắc. Từ Bộ Tư Lệnh Sư Ðoàn (BTL/SĐ) ở Phú Lợi, Bình Dương, tôi đã nhiều lần lên đó, khi thì đi cùng phái đoàn thanh tra, khi thanh tra một mình, theo lệnh đơn vị trưởng, nên tôi có nhiều dịp tiếp

xúc với Thiếu tá Vỹ và các sĩ quan trong Bộ Chỉ Huy Trung Ðoàn. Nhờ vậy, cũng từ những ngày đó, tôi biết thêm nhiều về cuộc đời “người lính chiến thực sự” Lê Nguyên Vỹ. Tướng Vỹ sinh năm 1933 tại Sơn Tây, miền Bắc Việt Nam. Ông nguyên là sĩ quan binh chủng Nhảy Dù, thời Thiếu tá Ðỗ Cao Trí giữ chức Liên Ðoàn Trưởng. Ông tham dự nhiều cuộc hành quân trên chiến trường miền Nam. Năm 1955, sau cuộc tảo thanh Bình Xuyên ở Saigon - Chợ Lớn, ông được thăng cấp Ðại úy. Ít năm sau, rời Nhảy

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Dù, Ông ra phục vụ tại Sư Ðoàn 5 BB. Ông được giao chức tiểu đoàn trưởng Tiểu Ðoàn 2 Trung Đoàn 9 BB, rồi Trung Ðoàn Trưởng Trung Ðoàn 9BB năm 1965, với cấp bậc thiếu tá, sau một thời gian làm Chi Khu Trưởng Chi Khu Bến Cát. Những ai từng làm việc với ông, dù thượng cấp, hay quân sĩ dưới quyền, đều chung một nhận xét: Ông là vị chỉ huy rất nóng tánh – theo tôi phải nói là trực tánh mới đúng. Trong một đặc san của Sư Ðoàn 5BB thuở đó, đã ghi như sau về Trung Ðoàn Trưởng Trung Ðoàn

HOUSTON

9 – tức Thiếu Tá Vỹ: “Có một lần ông vung tay đập vỡ mấy cái mặt bàn”. Nhưng nói gì thì nói, không ai có thể phủ nhận ông là một sĩ quan chỉ huy hành quân tài giỏi, thủ cũng như công. Những phái đoàn thanh tra từ Tổng Tham Mưu, Quân Ðoàn, Sư Ðoàn khi đến quan sát nơi đóng quân của đơn vị ông, đều hết lời khen ngợi. Bản doanh Bộ Chỉ Huy Trung Ðoàn 9 tại Chơn Thành là một căn cứ phòng thủ hình ngũ giác kiểu mẫu. Ðối với nhân viên thuộc Bộ Chỉ Huy, có lẽ Ban 2 vất vả hơn cả. Lý do đơn giản là ông Trung Ðoàn Trưởng luôn quan tâm đến tình hình địch, tình hình bạn. Nhờ vậy, đơn vị do ông chỉ huy đã ghi hết chiến công này đến chiến công khác, trong cũng như ngoài Khu 32 Chiến Thuật. Những địa danh, những mật khu, những chiến khu từ Bến Súc, Bến Sỏi qua Dầu Tiếng, Lộc Ninh,

Hớn Quản, đến Ðồng Xoài, Phước Long, Phước Quả rồi mênh mông Tam Giác Sắt, Chiến Khu C, Chiến Khu D, v.v… nơi nào cũng in dấu gót giầy hành quân của các chiến sĩ Trung Ðoàn 9. Những năm 1965-1967, sau khi quân tác chiến Mỹ ào ạt đổ vào miền Nam, tình hình chiến trận cũng như chính trị có nhiều biến động. Trên mặt trận quân sự, Cộng Sản Bắc Việt (CSBV) công khai đưa các đơn vị chính qui vào vùng Cao nguyên Trung phần (Tây Nguyên, tức Mặt trận B-3) và Tây Bắc vùng Hỏa Tuyến (Mặt trận Trị-Thiên). Ðồng thời, CSBV cũng thành lập Sư-Ðoàn 2 tại Quảng Ngãi và Sư Ðoàn 3 “Sao Vàng” tại Bình Ðịnh (Quân khu 5 CS). Tại miền Ðông Nam Phần (Quân Khu 7 CS), CSBV thành lập sư đoàn (Công trường) 9 tại Bình Long, 5 tại Bà Rịa (Căn cứ Mây Tầu) và 7 tại Phước Long.

… Thời gian này, Trung Ðoàn 9 của Trung Tá Vỹ (Ông đã được thăng cấp) thường phối hợp hành quân với các đơn vị của Sư Ðoàn 1 Bộ Binh Hoa Kỳ trong các chiến dịch tiến vào các mật khu Cộng Sản như Cedar Falls, Junction City, v.v… Ông giữ vững lập trường một người lính chiến đấu, gắn bó với tiền tuyến, sát cánh cùng thuộc cấp giữ chắc tay súng truy cản địch quân ngoài mặt trận, chỉ lo chu toàn nhiệm vụ mà không quan tâm đến nhiều rối loạn chính trị, nhiều tranh giành quyền lực tại hậu phương... Ngoài chiến trường, chỉ nói riêng khu 32 Chiến Thuật (gồm 3 tỉnh Bình Dương, Bình Long, Phước Long), vùng trách nhiệm của Sư Ðoàn 5 BB, đã mở rất nhiều cuộc hành quân bình định, hành quân truy quét địch, cho nên tình hình an ninh tạm ổn. Lại thêm lúc này quân đội Mỹ vào miền Nam đã lên con số khá

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

cao. Quốc lộ 13, còn có tên gọi là “Quốc lộ máu”, đoạn Bình Dương - Bình Long đã ít bị phục kích hoặc gài mìn. Đoạn đường “gai lửa” Bình Dương - Phước Long trên Quốc lộ 14 cũng được khai thông. Ðặc biệt thời gian này, Tiểu Ðoàn 2 Trung Ðoàn 9BB đã ghi một chiến công lớn. Nhờ tinh thần chiến đấu anh dũng, quyết tâm kháng cự, lại được phi pháo yểm trợ, Tiểu đoàn đã bẻ gẫy một cuộc tấn công của địch vào Bộ chỉ huy, đóng tại Phước Quả, cách tỉnh lỵ Phước Long hơn 10 km về phía tây nam. Do chiến thắng trên, Tiểu Ðoàn Trưởng 2/9 (Ðại Úy T.) được thăng cấp thiếu tá, sau về làm Trung Ðoàn Phó Trung Ðoàn 9 BB. Ðúng vào những ngày Tết năm Mậu Thân 1968, Hà Nội đơn phương hủy bỏ thỏa thuận hưu chiến, mở cuộc tổng tấn công vào Saigon và 44 tỉnh, thị xã của VNCH. Mặt trận tại Bình Dương và BTL/SÐ5 khởi diễn đêm mùng 1 rạng mùng 2 Tết (31-1-1968). Lúc này, quân số hiện diện tại các đơn vị thuộc BTL/SÐ, cũng như Tiểu Khu Bình Dương, trường Công Binh, Thiết Ðoàn 1 Kỵ Binh v.v... không tới 50%. Thế mà, dù cho địch có chuẩn bị thật kỹ, bảo mật tối đa và đặc biệt tấn công bất ngờ, chúng vẫn không làm chủ tình hình. Giao tranh dữ dội tại khu vực Lò Chén và trường Công Binh trong tỉnh lỵ. Ðịch cũng đặt những “chốt” chặn xung quanh thị xã và pháo kích vào Phú Lợi, cách Bình Dương 5km về hướng đông, nơi đặt Bộ Tư Lệnh SÐ5BB, mục đích cầm chân, không cho tiếp viện. Lập tức, Sư Ðoàn điều động đơn vị của Trung đoàn 7BB giải toả từ phía nam lên và đặc biệt lệnh cho Trung Ðoàn 8 của Ðại Tá Vỹ ở Bến Cát (lúc này Ông đã thăng cấp Ðại Tá, chỉ huy Trung Ðoàn 8BB) đưa đơn vị về giải tỏa từ phía

bắc và phía đông. Ðại Tá Vỹ đặt Bộ chỉ huy Hành Quân tại Bưng Cải, khoảng giữa tỉnh lỵ và BTL/SÐ. Ông đích thân điều động cuộc hành quân đánh đuổi địch ra khỏi thị xã và các chi khu lân cận, đồng thời tiếp tục truy quét tàn quân địch. Nhìn chung, cuộc tổng tấn công của Việt Cộng năm Mậu Thân đã thất bại nặng nề. Nhưng về chính trị, chúng đã đạt thắng lợi đáng kể. Trước áp lực từ nhiều phía, tháng 3-1968, Tổng Thống Johnson tuyên bố không tái tranh cử và hai tháng sau, Hoa Thạnh Ðốn cùng Hà Nội cử phái đoàn tới Paris để thương nghị. Số phận VNCH đang nằm trên bàn cờ chính trị cũng như lịch sử VN sắp sang một trang mới. Sau những đợt hành quân giải tỏa năm Mậu Thân, Ðại Tá Vỹ trở về Bộ Chỉ Huy Trung Ðoàn tại Bến Cát. Thế là, sau khi chỉ huy Trung Ðoàn 9 trên 3 năm, rồi Trung Ðoàn 8 trên 2 năm, Ðại Tá Vỹ đã thực sự dẫn dắt và có công xây dựng thành 2 Trung Ðoàn chủ lực hùng hậu của SÐ5BB. Chính Tướng Phạm Quốc Thuần, người đã nắm chức Tư Lệnh SÐ5 hơn 4 năm (có lẽ lâu hơn các vị Tư Lệnh khác) chắc rất hãnh diện và quý mến vị Trung Ðoàn Trưởng này. Ðổi lại, Ðại Tá Vỹ được địch quân treo giá tính mạng rất cao. Ðể có thể chiêu dụ hoặc thanh toán ông, địch đã dùng nhiều phương cách, kể cả ám sát và mỹ nhân kế v.v... Ðịch còn dùng thủ đoạn khác là lợi dụng tình cảm quan hệ gia đình từ miền Bắc gửi thư cho ông. Nhưng chúng đã không thực hiện được một ý đồ nào. Ông và các quân sĩ thuộc quyền, tiếp tục truy lùng và diệt địch, tiếp tục lập chiến công. Những trận đánh tại Phú Hòa Ðông, bên kia sông tỉnh lỵ Bình Dương, vòng lên Cầu Ðịnh, Bầu Bàng, Bầu Lòng, qua tận Phú Giáo, hoặc những vụ phục kích trên

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

hành lang di chuyển của địch, bắt sống, hạ sát giao liên - kinh tài, tịch thu vũ khí - tài liệu v.v... khiến hoạt động quấy phá của địch trong vùng trách nhiệm suy giảm rõ rệt. Thời gian này, sự kiện đáng ghi nhớ là một lần nữa, SÐ5BB lại được tuyên dương công trạng trước Quân Ðội. Và tất cả quân nhân từ binh sĩ tới cấp Tướng thuộc SÐ hãnh diện được đeo Dây Biểu Chương Bảo Quốc Huân Chương màu đỏ hoàn toàn. …Ðầu năm 1970, vì quân đội Ðồng Minh đã một phần rút khỏi Việt Nam, trong khuôn khổ kế hoạch Việt Nam hóa chiến tranh, BTL/SÐ5 di chuyển lên Lai Khê, cách quận lỵ Bến Cát khoảng 5km về hướng đông bắc, nằm trên Quốc lộ 13. Lai Khê xưa kia là nơi người Pháp xây dựng nhà máy, phòng thử nghiệm cao su và có trồng hàng trăm héc ta cao su làm mẫu. Lai Khê đã trở thành một căn cứ quân sự quan trọng, nơi đặt Bộ Tư Lệnh một Lữ Ðoàn của SÐ1BB Hoa Kỳ; và khi họ về nước, BTL/SÐ5BB tiếp nhận căn cứ trên. Bộ Chỉ Huy Trung Ðoàn 8 cùng đóng chung trong căn cứ. Thời gian này, Tướng Nguyễn Văn Hiếu đã thay Tướng Thuần làm Tư Lệnh. Ðại Tá Vỹ làm Trung Ðoàn Trưởng Trung Ðoàn 8 thêm một thời gian ngắn, trước khi đi thụ huấn tại Hoa Kỳ. Và Trung Ðoàn này đặt dưới quyền chỉ huy của một sĩ quan do Tướng Hiếu đưa từ miền Trung về. Tiếc thay vị Ðại Tá Trung Ðoàn Trưởng mới (Bùi Trạch D.) đã thân bại danh liệt trong trận Snoul (nằm giữa tỉnh Kratie và biên giới Việt - Campuchia), khiến cả một trung đoàn chủ lực của sư đoàn, với phù hiệu “Chúa Sơn Lâm” trên ngực áo trái, bị thảm bại, nay

HOUSTON

như người bệnh đang cần chữa trị, thuốc thang để mau có sức hồi phục – cả đơn vị chỉ còn khoảng 500 tay súng. Chính Tướng Hiếu cũng bị ảnh hưởng không tốt sau trận Snoul. Kể từ đây, con đường binh nghiệp của Tướng Hiếu đã rẽ sang một khúc quanh mới (và cuối cùng ông đã tử nạn tại Văn Phòng Tư Lệnh Phó Quân Ðoàn III với lý do “Bất cẩn khi lau chùi vũ khí?”) Năm 1971, sau khi tốt nghiệp khoá Chỉ huy tham mưu cao cấp tại Hoa Kỳ, Ðại Tá Vỹ được lệnh trở lại SÐ5BB, với chức vụ Tư Lệnh Phó SÐ. Ðương kim Tư Lệnh là Tướng Lê Văn Hưng. Ðại Tá Vỹ ra sức chấn chỉnh việc phòng thủ căn cứ Lai Khê, nơi đặt bản doanh chính của Bộ Tư Lệnh SÐ. Căn cứ Lai Khê có vòng đai phòng thủ khá rộng. Các pháo đài, các vọng gác làm bằng gỗ thông và bao đựng cát che chắn, có tính dã chiến, tạm bợ,

do quân đội Ðồng Minh để lại, đã đến lúc phải tu bổ, sửa chữa nhiều. Ðích thân Ðại Tá Vỹ cùng các Ðơn vị trưởng đến từng vọng gác, từng pháo đài quanh căn cứ để kiểm soát, đôn đốc, tái thiết lập hệ thống phòng thủ. Ông chỉ thị các đơn vị phải đào những hầm trú ẩn, với nóc hầm hình chữ “A” để giảm thiểu thiệt hại cho binh sĩ khi địch pháo kích, v.v... Cũng nhờ vậy mà sau nhiều lần tấn công của đặc công Việt Cộng, khi thì vài toán nhỏ, khi cả tiểu đoàn, cũng không thể nào xâm nhập sâu trong căn cứ. Trái lại, bị lực lượng bố phòng phát giác kịp thời và phản kích khiến chúng thiệt hại nặng. Có lần, sau một cuộc tấn công xâm nhập, tổng số tử thi đặc công đếm được từ phía ngoài đến vòng đai trong cùng của căn cứ lên tới hơn 40 xác. Ðây là con số khá lớn, vì căn bản, tấn công bằng đặc công là sử dụng những toán nhỏ,

được huấn luyện rất thuần thục, nhằm gây tổn thất lớn về vật chất và tinh thần cho đối phương. Vả lại, phải mất một thời gian lâu dài, địch mới đào tạo bổ sung được hơn 40 đặc công. Ngoài bản doanh chính tại căn cứ Lai Khê, Sư Ðoàn 5 đặt Bộ Tư Lệnh Hành Quân tại thị trấn An Lộc, tức tỉnh lỵ Bình Long, nằm trên Quốc lộ 13, cách Saigon khoảng 100km về hướng bắc. Tướng Hưng và Ðại tá Vỹ thường luân phiên có mặt tại An Lộc để kịp đáp ứng tình hình. Thời gian này, kế hoạch “Việt Nam hóa” chiến tranh đã gần hoàn tất. Cả Mạc Tư Khoa lẫn Bắc Kinh đều áp lực Hà Nội sớm giải quyết chiến tranh. Lê Ðức Thọ – nhân vật quyền lực thứ ba trong bộ Chính trị Ðảng CSVN – nhiều lần mật đàm tại Paris cùng Cố vấn An Ninh Quốc Gia Mỹ Henry Kissinger, trong chiến lược “vừa đánh vừa đàm”. Về

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

phương diện quân sự, nhân thế thất bại chiến lược của quân lực VNCH tại Hạ Lào và Campuchia, Hà Nội quyết định mở một đợt tấn công mới trong mùa Xuân Hè 1972, với miền Ðông Nam Việt làm “điểm”, và Quảng Trị cùng Cao nguyên Trung phần làm “diện”, nhằm tiêu hao lực lượng VNCH và mở rộng lãnh thổ kiểm soát, chuẩn bị cho giải pháp “ngưng bắn da beo”. Trên mặt trận ngoại giao, Hà Nội muốn lợi dụng năm tranh cử Tổng Thống ở Mỹ để ép chính phủ Richard Nixon phải nhượng bộ, ngưng yểm trợ chế độ VNCH của Tổng Thống Thiệu, hầu thành lập một chính phủ hòa hợp. Hà Nội còn muốn thành lập một thủ đô cho Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng Miền Nam, dưới bảng hiệu mới Chính Phủ Lâm Thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam. Tuy nhiên, vào tháng 1-1972, do Tướng Abrams dự đoán được ý đồ của Hà Nội – đã gia tăng những cuộc oanh tạc B-52 khiến các trục tiếp vận chiến lược của CSBV bị thiệt hại nặng nề – cuối cùng Bộ Chính trị Ðảng CSVN đổi ý, chọn Quảng- Trị làm “điểm” (chủ yếu), mặt trận miền Ðông và Cao nguyên chỉ còn là “diện” (hỗ trợ). Hạ tuần tháng 3-1972, đích thân Tướng Bắc Việt Văn Tiến Dũng mang hơn 1 quân đoàn với đầy đủ tăng pháo vượt qua giới tuyến Bến Hải đánh chiếm Quảng Trị. Khác với những đợt tấn công năm Mậu Thân (2/1968, 5/1968, 9/1968) mà các nhà nghiên cứu và bình luận gọi là cuộc “tấn công tự sát”; lần này Hà Nội, với mục đích tạo ưu thế tại bàn hội nghị, đồng loạt mở 3 mặt trận lớn tại Quảng Trị, Kon Tum và Bình Long. Những ngày đầu tháng 4-1972, tin tình báo ghi nhận đã có nhiều cuộc chuyển quân của địch từ phía

bên kia biên giới, theo hướng bắc và đông bắc tiến gần đến Lộc Ninh, một quận lỵ thuộc tỉnh Bình Long, cách thị trấn An Lộc khoảng 20km về phía tây bắc. Ðây là nơi đặt Bộ Chỉ Huy Chiến Đoàn 9 (gồm Trung đoàn 9 BB, tiểu đoàn Biệt động quân, Chi đoàn Thiết giáp, Tiểu đoàn Pháo binh v.v...). Thế rồi, rạng sáng ngày 6 tháng 4 năm 1972, vẫn với chiến thuật quen thuộc tiền pháo hậu xung, lực lượng địch với quân số đông gấp ba quân trú phòng, lại có chiến xa yểm trợ mở cuộc tấn công. Ðại Tá Chiến đoàn trưởng Nguyễn Công V. cùng một số sĩ quan tham mưu bị bắt làm tù binh. Trong khi đó, thị trấn An Lộc, tức tỉnh lỵ Bình Long, bị địch pháo kích từ mấy ngày trước, mở màn cho những trận mưa pháo ròng rã trên ba tháng trời. Người ta bàng hoàng, lo lắng được tin Lộc Ninh thất thủ. Tướng Hưng và Ðại Tá Vỹ đều có mặt tại Bộ Tư Lệnh Hành Quân để điều động quân sĩ trong vùng được gọi là mặt trận Bình Long - An Lộc. Ngày 13-4-1972, Việt Cộng tung 3 Sư đoàn bộ binh (Công Trường 5, 7, 9), có pháo và chiến xa yểm trợ tấn công. Mở đầu là những trận mưa pháo rót vào thị xã An Lộc từ nửa khuya. Ðạn pháo nổ liên tục trải khắp thành phố, rung chuyển mặt đất. Người ta không thể ước tính được có bao nhiêu trái đạn pháo và cũng không định hướng được địch đã pháo từ phía nào. Không kể những vị trí quân sự như Bộ Tư Lệnh Hành Quân/SÐ5, Bộ Chỉ Huy Tiểu Khu Bình Long, Bộ Chỉ Huy TrÐ 8…, bệnh viện, trường học, chợ, nhà dân, trung tâm tạm cư cho người di tản từ Lộc Ninh đều bị trúng pháo địch. Cả thành phố chìm trong lửa khói. Rồi bỗng nhiên địch ngừng pháo. Bên ngoài, trời vừa hừng sáng, những cột khói đen

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

vươn lên cao. Người ta nghe được tiếng máy gầm gừ của đoàn cơ giới tiến vào thị xã. Không! Không thể lầm được! Chiến xa địch đang di chuyển vào thị xã, càng lúc càng gần Bộ Tư Lệnh Hành Quân. Ðây là lần đầu địch sử dụng chiến xa tại chiến trường miền Ðông và cũng là lần đầu tiên, binh sĩ của ta phải đối phó, nên có phần nào hoảng hốt, bối rối. Nhưng lạ thay, các họng súng đại bác trên chiến xa không thấy nhả đạn, địch hình như đang dò tìm mục tiêu. Chúng đã mất phương hướng! Một chiếc T54 đang nghiến xích sắt trên mặt đường sát bên hông BTL/ Hành Quân. Mọi người, từ binh sĩ tới Tư Lệnh chiến trường, đều nín thở như chờ đợi một thảm họa và hầu như phó mặc cho số phận. Bỗng Ðại Tá Vỹ lao khỏi hầm, với nón sắt, áo giáp và đặc biệt khẩu súng chống chiến xa M72 trên tay, theo sau là Trung úy sĩ quan tùy viên. Tới bờ tường phòng thủ, vừa lúc chiến xa địch vượt qua khỏi cổng chính khoảng 20 mét, ông quỳ người, giữ tư thế tác xạ, đưa M72 lên vai. Người sĩ quan tùy viên kế bên, khom người quan sát. Mọi người trong hầm chỉ huy hồi hộp phóng tầm nhìn qua lỗ châu mai. Một tiếng nổ lớn nhưng khô khan. Hỏa tiễn rời ống phóng, tiến thẳng tới xe tăng địch và một luồng lửa đỏ tống về phía sau. Chiến xa địch bị trúng hỏa tiễn, bốc khói nhưng vẫn cố di động trước khi trở thành một khối sắt xám xịt vô dụng bên vệ đường. Quân sĩ từ trong hầm chỉ huy đổ ra ngoài reo hò mừng rỡ. Bấy giờ người ta mới thực sự tin M72 đã bắn hạ chiến xa địch mà suốt mấy năm qua, từ khi được trang bị, chưa có cơ hội tác xạ. Ai ngờ ngày hôm đó, trong cơn nguy khốn, vị Ðại Tá Tư Lệnh Phó chiến trường lại

HOUSTON

làm nhiệm vụ một khinh binh, đích thân sử dụng M72 triệt hạ xe tăng T54 của Bắc Việt. Câu chuyện Ðại Tá Vỹ bắn hạ chiến xa địch lan truyền, tinh thần quân sĩ trú phòng tại Bình Long - An Lộc lên cao. Ðó đây có những báo cáo về Bộ Tư Lệnh, cho biết đã bắn hạ thêm nhiều chiếc khác. Hình như chiến xa địch bị vô hiệu hoá vì không có bộ binh phối hợp, có lẽ do hiệu quả những đợt phi cơ B52 trải nhiều thảm bom suốt ngày đêm hôm trước. Vì Hà Nội mở chiến dịch Xuân Hè 1972 khắp 3 vùng chiến thuật, lực lượng Tổng trừ bị VNCH (Dù và Thủy Quân Lục Chiến-TQLC) bị phân tán mỏng. Sau đó, Bộ Tổng Tham Mưu giữ TQLC ở vùng I, và đưa Nhảy Dù về vùng III và vùng II. Quân Ðoàn III còn được tăng phái một số đơn vị của Quân Ðoàn IV, thuộc SÐ21BB, SÐ9BB. Liên Ðoàn Biệt Cách Dù cũng vào mặt trận hầu có thể sớm giải tỏa An Lộc. Nếu An Lộc thất thủ, Sàigòn tất nhiên bị đe doạ. Tr o n g k h i c á c l ự c lượng giải tỏa gặp rất nhiều khó khăn tại các nút chặn quanh thị xã An Lộc, nhất là tại Xa Cam, khoảng 10km về phía nam, thì lực lượng tử thủ bên trong thị xã như sống trong hỏa ngục. Hàng ngày, cái thị trấn nhỏ bé nhận nhiều

ngàn đạn pháo rót vào, cộng thêm tiếng bom nổ từ các phi cơ oanh kích chiến xa địch, từng đợt tiến gần thị xã và tiếng bom do B52 trải xuống quanh vùng dội lại, v.v... tưởng như An-Lộc đang bị rung chuyển trong cơn điạ chấn. Liên lạc từ BTL Hành Quân đến các đơn vị bên ngoài bị gián đoạn. Tinh thần mọi người quá căng thẳng và rơi vào tình trạng khủng hoảng. Cũng có thể nhận xét của Tướng Hollingsworth, Cố vấn Quân Ðoàn III, rằng Tướng Hưng, Tư Lệnh chiến trường, như người “mất hồn” và “không làm được việc gì cả” là quá khắt khe chăng? Địch quân mở thêm vài ba đợt tấn công nữa nhưng đều thất bại. Tuy nhiên, An Lộc bị vây hãm càng lâu, tinh thần quân sĩ trú phòng càng xuống. Thiếu ngủ, thiếu dinh dưỡng, thiếu nước, v.v... lại thêm môi trường ô nhiễm vì xác tử thi đã thối rữa, bốc mùi v.v. thực không sao tả hết được nỗi kinh hoàng cùng cực của các chiến sĩ tử thủ An Lộc mấy chục năm về trước (cũng vào THÁNG TƯ quái ác). Vì “tất cả cho chiến trường”, cho nên kế hoạch tiếp tế, tản thương đã lập tức thực hiện song song với việc giải tỏa. Việc tiếp tế thả dù khởi đầu không được như ý. Phi cơ phải tránh phòng không địch, nên

bay quá cao và có nhiều kiện hàng rơi không đúng nơi dự tính. Lại thêm địch tiếp tục pháo nên việc đón nhận các tiếp liệu phẩm gặp khó khăn. Ðã có những quân nhân tử nạn vì bị kiện hàng rơi trúng, không kịp tránh. Có nhiều quân nhân khác bị trúng đạn pháo trước khi chạm tay vào các vật phẩm tiếp tế. Dẫu vậy, không như Cổ Thành Quảng Trị ở Vùng I hay Tân Cảnh (Dakto) ở Vùng II, thị trấn An Lộc, sau hơn ba tháng mịt mù khói lửa, đã đứng vững, chứng minh tinh thần anh dũng, quyết chiến của các chiến sĩ tử thủ cũng như giải tỏa, trong mặt trận Bình Long - An Lộc.

Kết thúc trận chiến, sau này theo thống kê, cả hai bên đều thiệt hại nặng. VNCH vẫn kiểm soát được các tỉnh lỵ, huyện lỵ (trừ Lộc Ninh) và thị trấn trên Quốc lộ 13, đoạn Bình Dương - Bình Long, Việt Cộng kiểm soát vùng nông thôn và ven ranh. Di chuyển lên Bình Long, Phước Long, phải dùng phi cơ, không còn thênh thang đường bộ như năm trước. (Còn tiếp) Triệu Vũ Houston, TX

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

Tháng Tư

những mất và còn N

gười Việt ở lứa tuổi 30 hay trẻ hơn ngày nay ít ai biết đến một quốc gia có tên gọi “Việt Nam Cộng hòa” đã hiện hữu trên mặt địa cầu trong 20 năm, từ 1955 cho đến ngày 30/4/1975. Cuối tháng Tư năm 1975 khi xe tăng và bộ đội cộng sản tiến chiếm Thủ đô Sài Gòn, hàng trăm nghìn người của đất nước này đã rời bỏ quê hương ra đi trong cơn hoảng loạn. Tương lai trôi dạt về đâu và cội nguồn sẽ còn lại gì nào ai biết được. Những ngày sống qua các trại tỵ nạn, lo học vài câu Anh ngữ, tìm hiểu về đời sống, phong tục nơi đất nước mới sẽ là chốn định cư. Nhưng tương lai biết có còn nét văn hoá Việt nơi xứ lạ hay không nên nhiều người đã chuyền nhau đọc những quyển sách, tập truyện, đã chép lại những vần thơ, câu ca và nghe lại lời ca tiếng nhạc từ những băng cát-sét đã theo đoàn

người tỵ nạn đến được bến bờ tự do. Ngay từ trong trại Camp Pendleton ở miền Nam California những băng nhạc Việt được sao chép lại như chút quà từ quê hương cũ mà người tỵ nạn mang theo trên đường định cư. Trong những ba-rắc hay giữa lều trại tỵ nạn trên đồi cỏ khô thường nghe vang vang ca từ nhạc Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Lê Uyên Phương. Cũng có hôm nghe Vũ Thành An, Từ Công Phụng và thi thoảng mới có Trần Thiện Thanh, Anh Bằng hay Duy Khánh, Trúc Phương. Có nhạc Việt để nghe, người tỵ nạn còn tìm báo tiếng Việt để đọc vì trông ngóng tin tức về tương lai định cư, về tình hình quê nhà, về thân nhân thất lạc trong hành trình vượt thoát. Ở đảo Guam có báo Chân Trời Mới phát hành mỗi ngày. Qua đến Camp Pendleton chỉ có tờ bản tin ngắn bằng tiếng Việt.

Sách xuất bản thời Việt Nam Cộng Hòa được in lại tại Hoa Kỳ

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Những sinh viên du học đem báo Thái Bình, nguyệt san của Liên hiệp Việt kiều Yêu nước tại Mỹ, một tổ chức thân cộng, vào phát thì bị đồng bào đuổi đi. Tháng 10/1975 các trại đón tiếp người tỵ nạn đóng cửa sau khi 130 nghìn người Việt đã được định cư tại Hoa Kỳ. Chỉ vài tháng sau có trung tâm băng nhạc Việt của ca sĩ Khánh Ly ra đời đầu năm 1976 với băng nhạc “Như cánh vạc bay” gồm 16 ca khúc của Trịnh Công Sơn qua giọng hát Khánh Ly và tiếng đàn ghi-ta của bác sĩ Ngô Thanh Trung. Sau có trung tâm của nhạc sĩ Ngọc Chánh, của gia đình Phạm Duy, có trung tâm Thanh Lan nhưng không phải của ca sĩ cùng tên, là những cơ sở sản xuất băng nhạc trong những năm đầu của cộng đồng người Việt tại Mỹ. Từ đó, nền âm nhạc Việt Nam Cộng hòa dần dần được bảo tồn tại hải ngoại để phục vụ nhu cầu tinh thần của người xa xứ. Những ca khúc một thời của Việt Nam Cộng hòa và những sáng tác mới về hành trình tỵ nạn, đời lưu vong đã là chủ đề của hàng nghìn băng cát-sét, CD, băng hình VCR hay DVD được hàng chục trung tâm băng đĩa nhạc sản xuất. Biết đến nhiều nhất là các sản phẩm của Thúy Nga Paris by Night và Asia. n nghệ sinh viên Đại học Berkeley hôm 8/4/2017 Đầu thập niên 1990 có những giao thoa giữa âm nhạc trong và ngoài nước. Một số ca khúc miền Nam bị cấm bắt đầu được nhà nước cho phép phổ biến.

HOUSTON

Một trong những băng nhạc đầu tiên của Khánh Ly phát hành tại Mỹ năm 1976

… Ngày nay với mạng thông tin toàn cầu Internet, qua YouTube người Việt ở khắp nơi trên thế giới có thể tìm xem hay nghe những ca khúc mình yêu thích của mọi thời đại. Sau âm nhạc, nền báo chí tỵ nạn cũng phát triển rất sớm tại Hoa Kỳ. Năm 1976 đã có tờ Hồn Việt, do Nguyễn Hoàng Đoan, chồng của Khánh Ly, điều hành. Từ miền Nam California, ngoài tờ Hồn Việt còn có báo Trắng Đen của Việt Định Phương, Thức Tỉnh của Tô Văn, Người Việt của Đỗ Ngọc Yến, Đất Việt (sau đổi thành Việt Nam Hải Ngoại) của Đinh Thạch Bích, Việt Nam Tự Do của Duy Sinh Nguyễn Đức Phúc Khôi. Trong giai đoạn đầu đa số các báo là nguyệt san hay bán nguyệt san. Từ tiểu bang Washington có tờ Đất Mới của Vũ Đức Vinh. Vùng Thủ đô Washington có Văn nghệ Tiền phong của Hồ Anh.

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

Văn nghệ sinh viên Đại học Berkeley hôm 8/4/2017

Năm 2000, nhân dịp kỷ niệm 25 năm người Việt định cư tại Hoa Kỳ, Trung tâm Tác vụ Đông Dương (IRAC) của giáo sư Lê Xuân Khoa có xuất bản quyển tổng mục báo chí Việt ngữ hải ngoại do ông Nguyễn Hùng Cường, nguyên giám đốc Thư viện Quốc gia Việt Nam Cộng hòa, biên soạn. Sách xuất bản trước 30/4/1975 cũng được in lại và phổ biến rộng rãi tại hải ngoại từ cuối thập niên 1970. Những nhà xuất bản đầu tiên tại Mỹ là Đại Nam, Xuân Thu, Sống Mới và Việt Nam đã in lại cả nghìn tác phẩm từ tiểu thuyết của Duyên Anh, Nguyễn Thị Thụy Vũ, Nguyễn Thị Hoàng, Nguyễn Đình Toàn, Dương Hùng Cường, Nhã Ca, Trùng Dương, Doãn Quốc Sỹ, Nguyễn Thụy Long đến sách của Hoàng Hải Thủy, Đoàn Thêm, Vũ Tài Lục, Đăng Trần Huân và nhiều tập nhạc của Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Lê Uyên Phương v.v... Lúc mới định cư ở Mỹ, tôi cũng lo ngại cho văn chương, âm nhạc Việt Nam Cộng hòa rồi sẽ mai một đi. Đến khi vào Đại học Berkeley, làm việc thêm trong thư viện trường và mới khám phá ra một kho sách miền Nam, trong đó có nhiều tác phẩm tôi đã đọc ngày còn ở quê nhà. Qua hệ thống liên thư viện đại học tôi đã mượn từ Đại học Cornell

nhiều tập nhạc, để từ đó trong những buổi sinh hoạt hay họp mặt các bạn sinh viên có thể ca “Nối vòng tay lớn”, “Việt Nam quê hương ngạo nghễ” hay “Nghìn trùng xa cách”, “Bài không tên số 2”, “Còn chút gì để nhớ”, “Con đường tình ta đi”, “Vũng lầy của chúng ta”, “Huế Sàigòn Hà Nội”… Những đại học lớn ở Hoa Kỳ như Cornell, Yale hay Harvard, Berkeley và Thư viện Quốc hội Mỹ đều có nhiều sách báo xuất bản dưới thời Việt Nam Cộng hòa. Nhiều nhất là tại Đại học Cornell, ở đây không chỉ có sách mà còn có báo, tập san và cả báo của sinh viên học sinh. Từ sau ngày 30/4/1975 văn hoá Việt Nam Cộng hòa đã không chết mà còn nở hoa trên đất Mỹ. Tháng 4/1980, Hội Sinh viên Việt Nam đại Đại học Berkeley tổ chức văn nghệ “Đêm Việt Nam” đầu tiên. Chương trình có hát hò ba miền, có múa nón, múa quạt, có áo dài tứ thân với khăn mỏ quạ. Có kịch thơ “Hận Nam Quan” để phản kháng kẻ thù phương Bắc, có đàn tranh, sáo trúc, ghi-ta, dương cầm. Sinh viên đơn ca “Áo anh sứt chỉ đường tà”, thi nhạc giao duyên “Áo lụa Hà Đông”, đồng ca “Việt Nam Việt Nam nghe từ vào đời Việt Nam hai câu nói bên vành nôi…”. Hôm 8/4/2017, sinh viên Berkeley

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

tổ chức văn nghệ thường niên, lần thứ 38, chủ đề “Fragments - Tìm tiếng nước tôi”. Các bạn sinh viên đã cất tiếng đồng ca: “Oh, say! can you see by the dawn’s early light. What so proudly we hailed at the twilight’s last gleaming… O’er the land of the free and the home of the brave?”, đã cùng ca vang: “Này công dân ơi, đứng lên đáp lời sông núi. Đồng lòng cùng đi hy sinh tiếc gì thân sống…” Sinh viên đã soạn kịch về một gia đình với người cha sau ngày 30/4/1975 bị tù đày trong các trại tù cải tạo rồi đến Mỹ định cư. Đó là bi kịch mà nhiều người dân Việt đã phải đối mặt sau khi đất nước tưởng sẽ hòa bình, oán thù sẽ tan. Đến Mỹ, cô con gái sinh ra sau chiến tranh muốn tìm hiểu về cuộc đời cha mẹ từng trải và về cội nguồn. Các bạn đã cất tiếng hát ca ngợi tình cha, xen trong những màn múa lụa, múa nón, múa quạt, múa lân, bên cạnh những tà áo dài, áo bà ba, tiếng đàn tranh, ghi-ta, tiếng dương cầm. Nhìn lại thời gian qua, từ sau dấu mốc lịch sử 30/4/1975 với mất mát là không gian tự do sáng tác trên đất Việt, nhưng còn lại vẫn là những tác phẩm văn học, những lời ca tiếng nhạc đã lắng sâu trong lòng nhiều người Việt. Dù ngăn cấm và đã có những chiến dịch càn quét, nhưng văn hoá Việt Nam Cộng hòa đã không mất đi mà còn được yêu thích cho đến hôm nay. BÙI VĂN PHÚ/ BBC

Tiểu thuyết của Nguyễn Thị Thụy Vũ đã được in lại tại Mỹ từ năm 1978

HOUSTON

Chuyện di tản 1975 T

TIỂU TỬ

ôi không có đi di tản hồi những ngày cuối tháng tư 1975 nên không biết cảnh di tản ở Sài gòn ra làm sao. Mãi đến sau nầy, khi đã định cư ở Pháp, nhờ xem truyền hình mới biết! Sau đây là vài cảnh đã làm tôi xúc động, xin kể lại để cùng chia sẻ…

CHUYỆN 1

Ở bến tàu, thiên hạ bồng bế nhau, tay xách nách mang, kêu réo nhau ầm ĩ, hớt hơ hớt hải chạy về phía chiếc cầu thang dẫn lên bong một chiếc tàu cao nghều nghệu. Cầu thang đầy người, xô đẩy chen lấn nhau, kêu gọi nhau, gây gổ nhau… ồn ào. Trên boong tàu cũng đầy

người lố nhố, giành nhau chồm lên be tàu để gọi người nhà còn kẹt dưới bến, miệng la tay quơ ra dấu chỉ trỏ… cũng ồn ào như dòng người trên cầu thang! Giữa cầu thang, một bà già. Máy quay phim zoom ngay bà nên nhìn thấy rõ: bà mặc quần đen áo túi trắng đầu cột khăn rằn, không mang bao bị gì hết, bà đang bò nặng nhọc lên từng nấc thang. Bà không dáo dác nhìn trước ngó sau hay có cử chi tìm kiếm ai, có nghĩa là bà già đó đi một mình. Phía sau bà thiên hạ dồn lên, bị cản trở nên la ó! Thấy vậy, một thanh niên tự động lòn lưng dưới người bà già cõng bà lên, xóc vài cái cho thăng bằng rồi trèo tiếp.

Chuyện chỉ có vậy, nhưng sao hình ảnh đó cứ đeo theo tôi từ bao nhiêu năm, để tôi cứ phải thắc mắc: bà già đó sợ gì mà phải đi di tản? con cháu bà đâu mà để bà đi một mình? rồi cuộc đời của bà trong chuỗi ngày còn lại trên xứ định cư ra sao? còn cậu thanh niên đã làm môt cử chỉ đẹp – quá đẹp – bây giờ ở đâu?... Tôi muốn gởi đến người đó lời cám ơn chân thành của tôi, bởi vì anh ta đã cho tôi thấy cái tình người trên quê hương tôi nó vẫn là như vậy đó, cho dù ở trong một hoàn cảnh xô bồ hỗn loạn như những ngày cuối cùng của tháng tư 1975…

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

HOUSTON

CHUYỆN 2

Cũng trên chiếc cầu thang dẫn lên tàu, một người đàn ông tay ôm bao đồ to trước ngực, cõng một bà già tóc bạc phếu lất phất bay theo từng cơn gió sông. Bà già ốm nhom, mặc quần đen áo bà ba màu cốt trầu, tay trái ôm cổ người đàn ông, tay mặt cầm cái nón lá. Bà nép má trái lên vai người đàn ông, mặt quay ra ngoài về phía máy quay phim. Nhờ máy zoom vào bà nên nhìn rõ nét mặt rất bình thản của bà, trái ngược hẳn với sự thất thanh sợ hãi ở chung quanh! Lên gần đến bong tàu, bỗng bà già vuột tay làm rơi cái nón lá. Bà chồm người ra, hốt hoảng nhìn theo cái nón đang lộn qua chao lại trước khi mất hút về phía dưới. Rồi bà bật khóc thảm thiết… Bà già đó chắc đã quyết định bỏ hết để ra đi, yên chí ra đi, vì bà mang theo một vật mà bà xem là quí giá nhứt, bởi nó quá gần gũi với cuộc đời của bà: cái nón lá! Đến khi mất nó, có lẽ bà mới cảm nhận được rằng bà thật sự mất tất cả. Cái nón lá đã chứa đựng cả bầu trời quê hương của bà, hỏi sao bà không xót xa đau khổ? Nghĩ như vậy nên tôi thấy thương bà già đó vô cùng. Tôi hy vọng, về sau trên xứ sở tạm

dung, bà mua được một cái nón lá để mỗi lần đội lên bà sống lại với vài ba kỷ niệm nào đó, ở một góc trời nào đó của quê hương…

CHUYỆN 3

Cũng trên bến tàu nầy. Trong luồng người đi như chạy, một người đàn bà còn trẻ mang hai cái xắc trên vai, tay bồng một đứa nhỏ. Chắc đuối sức nên cô ta khụy xuống. Thiên hạ quay đầu nhìn nhưng vẫn hối hả đi qua, còn tránh xa cô ta như tránh một chướng ngại vật nguy hiểm! Trong sự ồn ào hỗn tạp đó, bỗng nghe tiếng được

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

tiếng mất của người đàn bà vừa khóc la vừa làm cử chỉ cầu cứu. Đứa nhỏ trong tay cô ta ốm nhom, đầu chờ vờ mắt sâu hõm, đang lả người về một bên, tay chân xụi lơ. Người mẹ - chắc là người mẹ, bởi vì chỉ có người mẹ mới ôm đứa con quặt quẹo xấu xí như vậy để cùng đi di tản, và chỉ có người mẹ mới bất chấp cái nhìn bàng quan của thiên hạ mà khóc than thống thiết như vậy - người mẹ đó quýnh quáng ngước nhìn lên luồng người, tiếp tục van lạy cầu khẩn. Bỗng, có hai thanh niên mang ba lô đi tới, nhìn thấy. Họ dừng lại, khom xuống hỏi. Rồi họ ngồi thụp xuống, một anh rờ đầu rờ tay vạch mắt đứa nhỏ, họ nói gì với nhau rồi nói gì với người đàn bà. Thấy cô ta trao đứa bé cho một anh thanh niên. Anh nầy bồng đứa nhỏ úp vào ngực mình rồi vén áo đưa lưng đứa nhỏ cho anh kia xem. Thằng nhỏ ốm đến nỗi cái xương sống lồi lên một đường dài… Anh thứ hai đã lấy trong túi ra chai dầu từ lúc nào, bắt đầu thoa dầu rồi cạo gió bằng miếng thẻ bài của quân đội. Thiên hạ vẫn rần rần hối hả đi qua. Hai thanh niên nhìn về hướng cái cầu thang, có vẻ hốt hoảng. Họ quay qua người đàn bà, nói gì đó rồi đứng lên, bồng đứa nhỏ, vừa chạy về phía cầu thang vừa cạo gió! Người mẹ cố

HOUSTON

sức đứng lên, xiêu xiêu muốn quị xuống, vừa khóc vừa đưa tay vẫy về hướng đứa con. Một anh lính Mỹ chợt đi qua, dừng lại nhìn, rồi như hiểu ra, vội vã chạy lại đỡ người mẹ, bồng xóc lên đi nhanh nhanh theo hai chàng thanh niên, cây súng anh mang chéo trên lưng lắc la lắc lư theo từng nhịp bước…. Viết lại chuyện nầy, mặc dù đã hơn ba mươi năm, nhưng tôi vẫn cầu nguyện cho mẹ con thằng nhỏ được tai qua nạn khỏi, cầu nguyện cho hai anh thanh niên có một cuộc sống an vui tương xứng với nghĩa cử cao đẹp mà hai anh đã làm. Và dĩ nhiên, bây giờ, tôi nhìn mấy anh lính Mỹ với cái nhìn có thiện cảm! CHUYỆN 4

Cũng trên bến tàu. Cầu thang đã được kéo lên. Trên tàu đầy người, ồn ào. Dưới bến vẫn còn đầy người và cũng ồn ào. Ở dưới nói vói lên, ở trên nói vọng xuống, và vì thấy tàu sắp rời

bến nên càng quýnh quáng tranh nhau vừa ra dấu vừa la lớn, mạnh ai nấy la nên không nghe được gì rõ rệt hết! Máy quay phim zoom vào một người đàn ông đứng tuổi đang hướng lên trên ra dấu nói gì đó. Bên cạnh ông là một thằng nhỏ cỡ chín mười tuổi, nép vào chân của ông, mặt mày ngơ ngác. Một lúc sau, người đàn ông chắp tay hướng lên trên xá xá nhiều lần như van lạy người trên tàu, gương mặt sạm nắng của ông ta có vẻ rất thành khẩn. Bỗng trên tàu thòng xuống một sợi thừng cỡ nửa cườm tay, đầu dây đong đưa. Mấy người bên dưới tranh nhau chụp. Người đàn ông nắm được, mỉm cười sung sướng,

vội vã cột ngang eo ếch thằng nhỏ. Xong, ông đưa tay ra dấu cho bên trên. Thằng nhỏ được từ từ kéo lên, tòn ten dọc theo hông tàu. Nó không la không khóc, hai tay nắm chặt sợi dây, ráng nghiêng người qua một bên để cúi đầu nhìn xuống. Người đàn ông ngước nhìn theo, đưa tay ra dấu như muốn nói: « Đi, đi! Đi, đi! ». Rồi, mặt ông bỗng nhăn nhúm lại, ông úp mặt vào hai tay khóc ngất! Bấy giờ, tôi đoán ông ta là cha của thằng nhỏ đang tòn ten trên kia… Không có tiếng còi tàu hụ buồn thê thiết khi lìa bến, nhưng sao tôi cũng nghe ứa nước mắt! Không biết thằng nhỏ đó – bây giờ cũng đã trên bốn mươi tuổi - ở đâu? Cha con nó có gặp lại nhau không? Nếu nó còn mạnh giỏi, tôi xin Ơn Trên xui khiến cho nó đọc được mấy dòng nầy… TIỂU TỬ

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

GÓC CỦA PHAN

HOUSTON

Những chùm đèn vô giá… PHAN

ấy năm trước, tôi cứ tủm tỉm cười khi chuyện tưởng là nói chơi ai dè là thật! Chuyện con cái ở Mỹ khi trưởng thành thì chúng thích sống riêng, không thích sống chung nhà với cha mẹ nữa để được tự do hơn, không ai càm ràm về chúng nữa. Vậy tôi cười tôi cho đỡ buồn sau khi bà xã tiễn con, hiền nội mua tặng cho tôi căn nhà, vì chồng về già cũng nên ra khỏi cửa như con khôn lớn! Cha mẹ ơi! Hồi đầu tôi tưởng chuyện bà xã nói chơi cho vui. Nhưng hồi đi xem và ký giấy tờ mua thêm căn nhà nữa thì tôi đâm lo, vì nào giờ có biết lo gì đâu! Bây giờ ra riêng với căn nhà của riêng mình thì phải lo từ A tới Z. Đồng thời nghĩ đến việc được ở riêng một mình một căn nhà cũng râm ran vui trong lòng vì không bị ai càm ràm mình nữa… nên cứ tủm tỉm cười khi nghĩ đến con lớn ra riêng, chồng già cũng thế! Cái xứ mình tới nhập cư này lắm trò dở khóc dở cười… Nhưng cười không trọn nụ vì từ đó tôi buồn vì hết dám ăn xài như xưa bởi phải trả tiền nhà, điện nước hàng tháng; tiền thuế nhà cuối năm là chật vật dữ lắm… Hỏi mượn má xấp nhỏ thì cứ như đường nhựa không đi mà đi vào đường rừng, đường đèo núi làm gì cho tiến thoái lưỡng nan! Cuối cùng là chùm đèn ở bàn ăn cứ tối mò mò như đèn dầu năm nẳm. Nhớ chùm đèn bàn ăn ở nhà cũ, tôi cứ thấy thích, ưng bụng về thầm mỹ cho toàn căn nhà là mua, không cần biết giá bán bao nhiêu vì người trả bill không phải tôi. Nhưng nhờ vậy mà nhà cũ có bộ bàn ăn và chùm đèn

như ý! Bây giờ tự lo cho cái nhà riêng để biết công sức của người trả bill đã mấy chục năm rồi! Thương quá trời luôn, vì hôm tôi quyết định đi mua bộ bàn ăn nên nhờ một người bạn trẻ search trên online xem có chỗ nào bán rẻ hơn không? Anh bạn trẻ cũng càm ràm mình y chang bà xã, “anh hoang phí quá! Để từ từ em kiếm rồi em mua cho…” Nhưng nó hay thật, cuối cùng nó mua cho tôi bộ bàn ăn bằng gỗ sồi, mới toanh, tám ghế ngồi của ông bà Mỹ nọ bán hết gia tài để cùng đi viện dưỡng lão. Họ mua bốn ngàn năm trăm, chưa xài, bán bốn trăm rưỡi, bị trả giá ba trăm. Đồng ý luôn. Đời cò kè khi còn thời gian. Khi mặt trời lặn, đời là phù du. Tôi tin thế! Hai anh em mua xong thì trời đã xế chiều, chở về. Lòng riêng để đó vì nói ra với đám bạn trẻ như nước đổ đầu vịt, nước đổ lá khoai… chỉ còn việc rửa bàn liền chiều đó, đãi nó và đám

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

bạn trẻ ở địa phương một chầu. Ai cũng khen bộ bàn thật đẹp và rẻ quá, nhưng chùm đèn bàn ăn như đèn dầu quê ta năm xưa… Thế là tôi bớt xài, tiện tặn. Nhưng khi biết giá bán của một chùm đèn bàn ăn mà mình ưng ý thì hoàn toàn không rẻ chút nào! Hôm than thở với bà xã thì… gặp lại người thương xưa cũ, “Vậy bây giờ anh biết thương em chưa? Bao nhiêu năm rồi, cứ anh thích cái gì là mua cái nấy, không cần biết bao nhiêu…” Nói ra thêm chuyện lòng càng xót xa. Tôi cứ lặng lẽ rời những tiệm bán đèn với tâm niệm: Thà không có còn hơn có cái không ưng ý! Cuối cùng cái ưng ý, ưng ý nhất… thuộc về trời ban chứ không ai đủ bản lĩnh để chọn lựa! Hôm đó, bà chị vợ bị bệnh ta bà nên cảm mưa. Vợ bảo chở đi thăm. Ừ thì… già rồi cũng phải biết “dạ” chứ cứ ngang bướng hoài như con nít sống lâu năm sao! Đến nhà chị

HOUSTON

vợ, hai chị em thủ thỉ trong phòng, mình tôi ngoài phòng khách cô đơn vì ông anh cột chèo đã rửa cẳng leo lên bàn thờ. Tôi nhìn sang bên kia đường nhà chị vợ tôi, một bà Mỹ già ngồi ngủ gục vì gian hàng garage sale của bà quá ế! Nhưng tôi thấy được một thùng các tông lớn màu trắng, có in hình chùm đèn bàn ăn. Khi tôi sang xem thì nhầm bụng, chùm đèn này bán từ hai tới ba trăm là mua được! Ai dè bà Mỹ già chờ người nghe chuyện chứ không chờ người mua, nên giá cả không thành vấn đề. Bà nói với tôi, “Chồng tao. Nó già lắm rồi! Nhưng nó không bao giờ tin là nó trèo thang còn không nổi thì làm sao gắn được chùm đèn này lên bàn ăn. Rồi chùm đèn không tương xứng với bàn ăn nhỏ xíu, phòng ăn nhỏ xíu, nhà nhỏ xíu, cũ kỹ, xấu xí… Nó cứ nhất định mua chùm đèn này đã mấy năm, đến nay thì nó ở trong viện dưỡng lão rồi… nên tao bán garage sale trước khi tao…bán nhà ”

“Vậy bà muốn bán bao nhiêu?” “Năm đồng!” “Tôi xin gởi bà năm đồng tiền đèn. Và xin gởi thêm bà chút tiền để mua quà cho ông trong viện dưõng lão cho ông vui…” Hôm bà xã ghé tệ xá xem chỗ ở của thằng lớn, (bà xã tôi có ba con trai là thằng chồng, thằng con trai lớn với thằng út). Bà xã khen “giàn đèn

bàn ăn đẹp quá!” Tôi vui cả năm trời. Vui chữ “giàn” thay cho chữ “chùm”. Mỗi người có quan niệm riêng, tôi cho là giàn đèn thì phải bạc triệu mới đáng là giàn, còn lại là chùm hết! Cả quê hương chỉ là chùm khế ngọt thì chùm tuy nhỏ hơn giàn, nhưng chùm là chùm, người ta có nhiều chùm tuy nhỏ nhưng giá trị hơn giàn nhiều… chùm khế ngọt là quê hương trong

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

GÓC CỦA PHAN lòng người viễn xứ, còn giàn lãnh đạo quê xưa, quê xa của những người viễn xứ là thứ bỏ đi. Đùa với chữ nghĩa thì bao la, nhưng tôi biết được điều quan trọng là bản thân có thể lặng lẽ ra về tay không khi món hàng ưng ý trong cửa tiệm có giá quá mắc. Nghĩ lại mà thương biết chừng nào chùm khế ngọt là cô bạn học cũ, má xấp nhỏ. Rồi ha! Bây giờ trong tệ xá của thằng lớn, hễ muốn đọc sách thì bưng cuốn sách ra bàn ăn mới đủ sáng để đọc sách. Một hôm giớ sớm thu về, hốt lá bỏ bà, không người banh bao rác cho trút lá, không ai pha nước chanh đường cho giải khát… Tui hết hồn khi nghĩ tới căn nhà cũ thì cây to lớn hơn nữa, lá nhiều hơn nữa, má xấp nhỏ làm sao kham nổi. Tui lái về căn nhà đã từng ấp lẫm đồ garage sale từ thời mới sang Mỹ, cái gì cũng mua cho có để xài thôi, có được căn nhà để ở đã là Ơn trên ban bố. Rồi cũng một tay tui hiện đại hoá, thay đổi thành căn nhà hiện đại với toàn thứ mắc tiền… nhưng chỉ cây sồi ngoài ngõ là tui không thay đồi được. Nó già cỗi đi nên lá không nhiều, nhưng u uẩn rễ nổi lên mặt cỏ vì thiếu người chăm sóc, thiếu tưới… nhớ những đường gân xanh nổi lên hai bàn tay má xấp nhỏ do thiếu người chăm sóc, thiếu sự quan hoài… Cây sồi già nhìn tôi cười cười, ơn cứu mạng nó năm hạn hán không dám kể nên tôi nhận sự khinh bỉ ra về. Tôi về tệ xá vì má xấp nhỏ đã mướn Mễ cắt cỏ, hốt lá, dọn vườn, chẳng

HOUSTON

còn việc gì để làm. Nhưng những trang sách mở ra dưới ánh đèn bàn ăn lộng lẫy nơi tệ xá. Sách thánh hiền không thể vương mùi phàm phu nơi bàn ăn. Nhưng chùm đèn phòng sách cũng u u như đèn hột vịt ở quê nhà thì làm sao đọc. Tôi cũng đã mấy lần ghé những tiệm bán đèn để tuyển chùm đèn cho phòng sách, nhưng hầu như chùm đèn nào tôi ưng ý thì túi tiền tôi chê nên cứ ra về tay không. Đọc sách là tốt, nhưng đòi hỏi căn phòng, ánh sáng thích hợp là hơi quá đáng. Biết vậy nhưng ban ngày còn đi cày thì thời giờ đâu mà đọc, khi có thể thì phải lên đèn mà đèn chê mắt hay mắt chê đèn thì chữ nghĩa cũng lem nhem như nhau. Tôi cần chùm đèn phòng sách với hai yêu cầu, một là đủ sáng để đọc, hai là đủ trang trọng với chữ nghĩa. Kẹt. Đủ sáng thì đèn LED bây giờ rẻ chứ không mắc lắm, nhưng đủ trang trọng với chữ nghĩa thì hơi phiền túi tiền. Nên tôi lang thang như mây… tới sáng nay trời bỗng dưng trở lạnh khi đã sang xuân. Thời tiết khùng điên của Texas thì miễn bàn. Sáng cuối tuần đi ăn sáng uống cà phê với bạn bè trong mấy lớp áo lạnh, lái ngang garage sale mà xót cho người phụ nữ da trắng còn rất trẻ mà lại đẹp nữa. Cô ngồi co ro với gió lạnh buốt từng cơn ở Texas… Tôi từ giã bạn bè hơi sớm vì mong còn kịp garage sale trước khi trời trở lạnh thêm nữa. Chúa lòng lành luôn

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

để mắt tới những tấm lòng còn biết nghĩ tới nhau. Nên cô chủ garage sale đang dọn dẹp một bữa garage sale thất bại vì thời tiết trái khuấy ở Texas phá hoại. Tôi cũng không ngờ ghé lại với chút lòng chia sẻ thì Ơn trên chứng nhận tức thời. Thấy cô đang dọn dẹp vì lạnh quá nên tôi hỏi, “Cô có cần giúp gì không?” Cô ấy rất Mỹ, “làm ơn mua dùm tôi một món.” Tôi tin Ơn trên cho tôi thấy chùm đèn vừa đủ trang trọng với chữ nghĩa trong phòng sách nhà tôi, hơi dư ánh sáng khi tôi cần đọc sách, nhưng bớt bóng đèn sẽ ổn thoả… Đặc biệt là ánh đèn trong phòng sách, phải có một kỷ niệm thì người ta mới năng vô căn phòng kẻ thù của thời đại… Cảm ơn cô đã bán cho tôi chùm đèn mà tiệm bán không dưới ba trăm. Cái note cô dán lên chùm đèn mới toanh là sáu mươi đồng… nhưng tôi không hiểu sao cô bán cho tôi năm đồng. Chắc cái mặt tôi khó nói lên người có hơn năm đồng trong bóp. Chuyện ngoài đường vẫn muôn đời không có trong nhà. Cảm ơn bà xã đã dạy anh biết tiện tặn, tiêu xài phải biết giá cả. Tạ Ơn trên đã cho con phần phước từ lòng thành nên có được nhiều thứ vô giá mà con đã quá vô tâm. PHAN

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

VIẾT TỪ DALLAS

HOUSTON

Căng thẳng mùa thuế HUY LÂM

ằng năm, bắt đầu từ ngày 1 Tháng 1 cho đến ngày 15 Tháng 4 là khoảng thời gian người dân khắp nước Mỹ lại lo thu nhặt tất cả mọi giấy tờ có liên quan đến thu nhập năm trước đó để chuẩn bị khai thuế. Thời gian này thường được gọi là mùa thuế, và tất cả mọi người đều phải làm tròn bổn phận công dân của mình. Và cứ đếnmỗi mùa thuế, áp lực phải điền và gửi giấy thuế đi cho kịp thời hạn khai thuế đã tạo ra nhiều công ăn việc làm cho nhân viên khai thuế và kế toán, nhưng đồng thời cũng tạo thêm nhiều căng thẳng trong cuộc sống cho người dân Mỹ, tức những người đi làm và đóng thuế. Phúc trình của Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ về thần kinh căng thẳng cho thấy kể từ năm 2007, khi hiệp hội này bắt đầu cho thực hiện khảo sát trên toàn quốc, tiền luôn được xếp hạng là một trong những quan tâm hàng đầu đối với những người trưởng thành ở Mỹ. Nhưng cho dù tinh thần có bị căng thẳng tới đâu thì tất cả mọi người dân Mỹ đều nhớ ngày 15 Tháng 4 mỗi năm là hạn chót để khai thuế, ngoại trừ ngày ấy rơi vào cuối tuần hay ngày lễ thì sẽ được dời qua ngày sau đó. Năm 2018 là một năm hy hữu có một không hai là vì ngày 15 Tháng 4 của năm này rơi vào ngày Chủ nhật. Rồi ngày Thứ Hai sau đó, khu vực thủ đô Washington lại mừng Ngày Giải phóng Nô lệ (Emancipation Day). Đúng ngày này năm 1862, Tổng thống Lincoln đã trả tự do cho tất cả nô lệ sống trong khu vực thủ đô. Mặc dù đây chỉ là ngày lễ của địa

phương, nhưng vì là thủ đô nên Ngày Giải phóng Nô lệ tại Washington có sức ảnh hưởng giống như một ngày lễ của liên bang vậy. Thế nên hai sự kiện này đã đẩy hạn chót của ngày khai thuế sang đến ngày Thứ Ba, 17 Tháng 4. Nhưng chuyện vẫn chưa hết, hệ thống máy điện toán của sở thuế IRS ngày hôm đó không hiểu sao lại bị trục trặc. Kết quả là sở thuế buộc phải dời hạn chót khai thuế cho đến nửa đêm của ngày 18 Tháng 4. Nghĩa là người dân Mỹ có thêm ba ngày để cho sự căng thẳng thần kinh làm cho nhức tim thêm chút nữa. Nay, phần đông người Mỹ khai thuế bằng đơn điện tử nên khi gửi đi cho sở thuế cũng bằng đường điện tử nhanh và tiện lợi chứ không cần đến phong bì và con tem như trước kia nữ a. Tuy nhiên, nhiều người đóng thuế ở Mỹ lại mất đi một cái thú đã trở thành truyền thống hằng năm: đó là cứ đến ngày hạn chót khai thuế thì nhiều cơ sở bưu điện tại nhiều thành phố khắp nước Mỹ lại cố tình mở cửa trễ cho đến nửa đêm để những ai chưa kịp gửi giấy thuế đi thì vẫn có thể

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

mang phong bì có tờ giấy thuế bên trong đến bưu điện xếp hàng chờ đến lượt mình để được nhận mộtcon dấu đóng vào phong bì chứng nhận rằng tờ thuế được gửi đi đúng thời hạn và tránh khỏi bị phạt. Tâm lý nói chung thì chả ai muốn đóng thuế cả là vì dù gì đi nữa thì đó cũng là đồng tiền mồ hôi nước mắt do mình làm ra, nhưng vì bổn phận công dân nên ai cũng phải chu toàn trách nhiệm của mình, và ở một khía cạnh nào đó, người dân Mỹ có phần hăng hái đóng thuế hơn so với nhiều dân tộc khác trên thế giới. Theo các dữ liệu về thuế cho biết, tỉ lệ người đóng thuế bị sở thuế điều tra (audit) trong mấy năm gần đây rớt xuống trung bình chỉ còn 0.6 phần trăm – nghĩa là cứ 1,000 người khai thuế thì chỉ có 6 người bị điều tra, là một con số rất nhỏ. Nói như vậy để thấy rằng người Mỹ rất thành thật khi khai thuế. Thậm chí điều đáng khen hơn nữa, hầu hết người dân Mỹ cho rằng đóng thuế là một nghĩa vụ. Kết quả một cuộc khảo sát của IRS năm 2017 cho biết có tới 88 phần trăm

HOUSTON

người Mỹ nói rằng việc gian lận thuế là điều không thể chấp nhận. Quả thật, những tay gian lận thuế có thể sẽ không nói sự thực trong một cuộc khảo sát của IRS, vì như vậy là lạy ông tôi ở bụi này rồi còn gì. Tuy nhiên, một vài số liệu nghiên cứu xác nhận cho biết Hoa Kỳ luôn nằm trong danh sách những quốc gia đứng đầu thế giới khi nói đến cái mà các nhà kinh tế gọi là “tỉ lệ tuân thủ tự nguyện” (voluntary compliance rate– VCR). Trong mấy thập niên qua, tỉ lệ VCR của nước Mỹ thường rất cao, trung bình từ 81 tới 84 phần trăm. Hầu hết các quốc gia trên thế giới không thường xuyên thực hiện kiểm tra tỉ lệ VCR của họ, nhưng mỗi khi họ làm thì kết quả luôn đứng sau nước Mỹ khá xa. Trong một tài liệu nghiên cứu gần đây, sau khi thu thập các số liệu và so sánh, người ta thấy nước Đức, quốc gia có nền kinh tế mạnh nhất trong khối Liên Âu và người dân có tinh thần kỷ luật rất

cao, cũng chỉ có tỉ lệ VCR ở mức 68 phần trăm. Những quốc gia khác điểm còn tệ hơn nữa, trong số đó có nước Ý, nơi đã xảy ra một vụ bê bối thuế má khá lớn trong năm ngoái liên quan tới khoảng 1,000 công dân nước này bị truy tố là đã gian lận chính phủ khoảng 2.3 tỷ euros tiền đóng thuế. Vậy mà dư luận dường như cho là

chuyện bình thường và không lấy làm khó chịu. Nhưng ta có thể hiểu được sự thờ ơ này là vì chính ông cựu Thủ tướng Silvio Berlusconi, người đã từng bị kết án về tội trốn thuế năm 2013, đã không hề hối hận mà còn lên gân thốt ra câu nói rằng “trốn thuế là quyền được Thượng Đế ban cho.” Và kia là nước Hy Lạp, nơi mà các nhà kinh tế thậm chí không thể tính

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

VIẾT TỪ DALLAS

Ông cựu Thủ tướng Silvio Berlusconi

được tỉ lệ VCR cho người dân của xứ này. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, hơn một nửa các gia đình ở Hy Lạp không đóng một đồng thuế thu nhập nào. Mà quả thật, việc trốn thuế được ngườ i dân nướ c nà y xem như mộ t trò chơi giải trí. Xin đan cử một ví dụ. Sau cuộc suy trầm kinh tế năm 2008, chính phủ đã cho áp đặt một thứ thuế xa xỉ đánh lên hồ bơi ở các tư gia. Khi chỉ có 324 cư dân tại một khu ngoại ô sang trọng của thành phố Athens khai báo là nhà họ có hồ bơi, nhân viên thu thuế biết ngay là họ đã bị lừa gạt – nhưng lại không biết rõ con số nhiều đến bao nhiêu cho tới khi những hình chụp của hệ thống bản đồ Google Earth cho biết con số hồ bơi thật sự là 16,974. Nay người dân vùng ngoại ô giàu sang này tìm cách xoay sở trốn thuế hồ bơi bằng cách che giấu hồ bơi của họ bằng loại gạch giả nổi trên mặt nước, hay che bằng những tấm lưới dày, hoặc sơn hồ bơi màu xanh cho giống với sân cỏ của họ. Nghĩa là họ dùng đủ mọi cách chỉ để không phải trả thứ thuế xem ra cũng có vẻ hơi kỳ cục đó. Vậy điều gì tạo nên sự khác biệt giữa người Mỹ và người Hy Lạp hay người Ý trong cách thi hành bổn phận công dân này? Chắc hẳn không phải là thuế thu nhập mà chính phủ lấy trước (withholding) trong mỗi kỳ lãnh lương, mà cái này cũng là sáng kiến của chính phủ Mỹ sau được Âu châu bắt chước theo. Nhưng đóng thuế cao có thể là một yếu tố. Buôn bán chợ đen, ở đó hàng hoá được bán ra không ghi sổ sách và chỉ lấy tiền

HOUSTON

mặt, cũng là một yếu tố khác nữa. (Chợ đen ở Hy Lạp thuộc loại lớn nhất trong khu vực sử dụng đồng euro, chiếm tới 21.5 phần trăm tổng sản lượng quốc gia.) Các nhà kinh tế còn đưa ra một yếu tố thứ ba nữa, yếu tố có mang nhiều ý nghĩa chính trị, đó là tinh thần trách nhiệm đóng thuế. Đây là một thuật ngữ nghe ra có vẻ hấp dẫn với nhiều hàm ý cao đẹp như quy tắc xã hội, giá trị dân chủ, niềm tự hào công dân, minh bạch công quỹ, lòng tin tưởng vào lãnh đạo cũng như công dân tin tưởng lẫn nhau, nhưng mục đích chính vẫn là để khuyến khích người dân đóng thuế. Tâm lý con người ta nói chung thường có xu hướng khai gian trong các đơn thuế nếu họ nghĩ rằng những người khác cũng không thật sự trả phần thuế của họ. Mà dường như những điều nói tới ở trên cũng không hẳn là đại diện cho tinh thần trách nhiệm đóng thuế ở Mỹ, nơi mà lòng tin tưởng ở chính phủ trong mấy thập niên qua ngày càng sa sút. Vậy tại sao người Mỹ vẫn chịu trả thuế đầy đủ? Có thể là vì lòng tin ở chính phủ suy giảm đã được bù lại bằng những lần cải tổ luật thuế khoá làm cho việc khai gian thuế khó hơn. Một ví dụ, kể từ năm 1987, người khai thuế bắt buộc phải điền số an sinh xã hội cho tất cả các

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

thành viên phụ thuộc trong gia đình (dependents), nhờ vậy mà con số thành viên phụ thuộc trong đơn thuế giảm đi nhiều triệu người – điều này có nghĩa là người ta được trừ thuế ít hơn – và đã giúp đem lại cho chính phủ gần $3 tỷ tiền thuế thu vào. Do lòng tin của người dân, tức người đóng thuế, đối với xã hội ngày càng giảm, nhiều nhà nghiên cứu lo ngại rằng rồi đây tinh thần trách nhiệm đóng thuế của người Mỹ cũng sẽ suy giảm theo. Những vụ bê bối trốn thuế từng gây ồn ào – như vụ Hồ sơ Panama bị đổ bể vào năm ngoái với một danh sách dài toàn những tay giàu sụ – có nhiều khả năng sẽ làm sói mòn tinh thần trách nhiệm này. Nếu nói rằng người dân Mỹ vui vẻ đóng thuế có lẽ không hoàn toàn đúng, kể cả trường hợp những người có tinh thần ái quốc cao. Tuy nhiên, có thể nói cho đến nay người Mỹ vẫn tiếp tục chấp hành nghiêm chỉnh nghĩa vụ công dân của họ hơn hẳn nhiều quốc gia Âu châu khác. Và đây là điều người Mỹ nên hãnh diện mặc dù mùa thuế có làm cho thần kinh người ta căng thẳng, tim đập mạnh hơn và áp huyết cao hơn. HUY LÂM

NGƯỜI VIẾT RONG

HOUSTON

KHÔNG ĐỦ THÔNG MINH NGUYỄN THƠ SINH

ùa thuế 2019 đã qua. Điều đó đồng nghĩa với nhận định thời gian vù vù trôi đi là đúng. Mới hôm nào còn ì xèo ăn mừng Noel và Tết Tây, giờ đã gần hết tháng tư. Mùa đông qua nhanh hơn bạn nghĩ, mùa xuân đã bắt đầu được một tháng, những ai từng khổ sở với phấn hoa mùa xuân cuối cùng có thể thở phào nhẹ nhõm: Mùa dị ứng cuối cùng cũng đã qua đi. Đó là chuyện chung của xã hội. Mùa thuế đã xong. Tiệm tùng rút cục có dịp trở lại sinh hoạt bình thường. Tiệm nails chủ yếu lấy tiền của khách bằng thẻ credit cards ngán đến tận cổ mỗi mùa khai thuế. Nay mùa thuế

cuối cùng đã qua! Nhớ nửa đầu của tháng tư tiệm nails khách khứa chậm hẳn lại. Dân Mỹ khá đông phải dồn tiền đóng thuế. Quả nhiên thế. Mùa thuế năm 2019 Chú Sam ước tính thu về khoản tiền 3.4 ngàn tỷ Mỹ kim, là một con số khổng lồ. Nếu cộng thêm luôn khoản thuế một số tiểu bang của Mỹ thu, cùng với thuế địa phương, con số sẽ lên đến 6.6 ngàn tỷ Mỹ kim. Vâng. Dân Mỹ đi làm ai cũng đóng thuế và khai thuế (nếu thu nhập của họ nhiều đủ theo luật thuế). Họ được xã hội Mỹ ưu ái gọi là người thọ thuế - taxpayers. Thuế họ nộp một số được trích ra giúp chính phủ chi tiêu cho các chương trình xã hội và vận hành

quỹ hưu bổng. Tức người trẻ, người còn khỏe phải đi làm để chính phủ có nguồn thuế lo cho xã hội và chăm sóc người già thông qua các chương trình phúc lợi xã hội, giáo dục, hưu trí. Trên lý thuyết là thế, nhưng với đà lạm phát nợ công vô phương cứu vãn, cộng với tình hình thị trường lao động khó tiên liệu, lượng người già lại mỗi lúc một đông thêm; thành ra nhiều người trẻ ngao ngán ngân quỹ An sinh Xã hội Social Security chẳng còn lại bao nhiêu khi họ về hưu. Trở lại chuyện mùa thuế. Vâng. Năm nay có vẻ nhộn nhịp khác thường vì lần đầu tiên dân Mỹ có cơ hội kiểm chứng xem khung thuế và

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

NGƯỜI VIẾT RONG

luật thuế của Tổng thống Trump có lợi lộc gì cho họ. Với dân nghèo, dân lửng lửng kiểu chân không đến đất, cật không đến trời chương trình cải tổ thuế ảnh hưởng chẳng thấm tháp gì. Thậm chí một số không nhận ra bất cứ đổi thay nào đáng kể, khác hẳn với hứa hẹn của Tổng thống Trump: Mùa thuế 2019 sẽ khiến dân Mỹ vui vẻ, khoái chí vì họ sẽ bất ngờ được lợi. Còn giới giàu, giới tập đoàn, chu choa ơi, họ mới là kẻ lủ khủ bưng về những bổng lộc ngon lành. Tổng thống Trump cắt giảm rất nhiều thuế giúp họ (từ 35% xuống 21%) với hy vọng họ ưu ái “lại quả”, giúp ông tạo thật nhiều việc làm cho dân Mỹ, uy tín của ông sẽ phất lên, dân Mỹ tha hồ lựa chọn việc làm như lựa tôm, lựa cá, còn giới đầu tư tha hồ hốt bạc, tất cả đều có lợi; đã thế tại sao không giảm thuế để người người hưởng lợi, nhà nhà hưởng lợi, đúng không! Lại nói chuyện thuế má, một tuần trước cột mốc hạn chót khai thuế (15 tháng 04) thiên hạ râm ran hỏi nhau: Khai thuế chưa? Lấy về bao nhiêu? Đóng ra hả? Nhiều, ít? Tôi hả, chưa đụng tới. Phải đóng ra. Ngán quá. Thông thường người làm hãng khai thuế lấy tiền về nên khai sớm, bởi tiền Chú Sam nợ mình nên lấy về càng

HOUSTON

sớm càng tốt, xanh trong nhà hơn già ngoài đồng. Còn người thu nhập cao hoặc thợ Nail khai form 1099 (phải đóng ra) nên thường đủng đỉnh, ngán ngẩm, lần lựa mãi. Dĩ nhiên Sở thuế IRS khôn không ai bằng. Với IRS, người lấy thuế về (refund) muốn làm biếng khai bao lâu cũng được, trên lý thuyết IRS ôm càng nhiều tiền càng tốt. Còn người phải đóng ra (tax owed) IRS muốn họ khai cho lẹ, nên chỉ cần khai chậm là họ phạt, họ bắt đóng tiền lời - interest khá nặng; thành ra cực chẳng đã người ta mới để mình bị phạt, bị nợ thuế, vừa tốn kém, vừa lôi thôi, vướng víu. Luật thuế Mỹ áp dụng khá công bằng. Tuy nhiên giống như bao lĩnh

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

vực khác, vỏ quýt dày móng tay nhọn, IRS hàng năm chứng kiến dân Mỹ lách thuế rất ngoạn mục nhưng không làm gì được. Có quá nhiều kẽ hở chính sách giúp người nộp thuế “thiết kế” khung thuế lý tưởng nhất cho mình. Khá nhiều văn phòng khai thuế nghĩ cách giúp thân chủ lấy về càng nhiều hoặc đóng ra càng ít càng tốt. Một số làm việc nghiêm túc, không vẽ vời quá đáng, tránh cám dỗ mối lợi trước mắt sợ sau này xui xẻo bị kiểm toán (audit) sẽ gặp nhiều lôi thôi vì những con số kê khai không thuyết phục! Thậm chí họ khuyên thân chủ nên khai đúng để nhẹ cái đầu, bởi cây kim bọc giẻ lâu ngày cũng ra, tới chừng bị audit mới té ngửa IRS đâu phải trẻ nít lên ba thiên hạ tự ý làm gì cũng được. Tuy vậy vẫn có những văn phòng khai thuế chẳng ngại gì trong việc chiều khách tối đa. Anh chị muốn làm như vậy hả, hừm, kể ra cũng có chút mạo hiểm, nhưng thây kệ, tới đâu hay tới đó, mục tiêu mình né thuế càng nhiều càng tốt, tận dụng mọi thủ thuật luồn lách để đồng tiền xương máu của mình đổ mồ hôi làm ra không bị IRS xà xẻo hết! Phải chăng vì vậy nhiều bộ hồ sơ thuế không thể minh bạch được, chủ nhân của chúng giữ kỹ như giữ mả tổ. Chẳng có gì khó hiểu cả. Một hồ sơ thuế minh bạch, không vòng vo, không chằng chịt những chi tiết dây mơ rễ má phức tạp đâu ai quỡn hiếu kỳ xem đến. Đằng này những hồ sơ khai thuế treo dê, bán chó của các

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

NGƯỜI VIẾT RONG

nhà kinh doanh cỡ bự, đường đường là thông minh hoạt bát “rách trời rơi xuống”, thế mà khi khai thuế hết lỗ lã chỗ này đến chi phí quá lớn chỗ kia, rồi còn quyên tặng hào phóng cho các tổ chức phi lợi nhuận (trong khi miệng ra rả than lỗ, than chi phí nặng). Họ làm vậy để thu hẹp khung “thuế biểu” của mình sao cho có lợi nhất. Rồi vì không nỡ nhìn thấy đồng tiền xương máu của mình bị thất thoát, người ta tận dụng mọi cơ hội luồn lách, bộ hồ sơ cuối cùng “vá chằng, vá đụp”như khuôn mặt giải phẫu thẩm mỹ “quá hớp”, cắt đi cắt lại, bơm tới bơm lui… cuối cùng nhìn không giống con giáp nào. Trong khi đó IRS rất thính mũi. Khả nghi, có mùi tanh là họ rờ gáy những bộ hồ sơ khai thuế kiểu này ngay lập tức. Bộ hồ sơ thuế thu nhập cá nhân của Tổng thống Trump nổi tiếng tại Mỹ hiện nay. Vâng. Dưới sức ép của các đối thủ, ông từng hứa (tưởng nói suông cho qua) sẽ công bố hồ sơ khai thuế của mình. Nhưng sau đó ông tìm cách lẩn tránh, lời lẽ trơn như da lươn bôi mỡ, viện dẫn hết lý do này tới lý do khác. Người ưa ông thì bào chữa hết mực cho ông: Các vị ấu trĩ thật, hồ sơ thuế của Tổng thống Trump xấu tốt thế nào mặc kệ ông ấy. Việc gì quý vị giãy nãy như gái ngồi phải cọc. Còn thành phần chống đối ông lại ra rả tố cáo: Nếu không có gì mờ ám, ngay thẳng, đi không đổi họ, ngồi không đổi tên, việc gì phải giấu kín hồ sơ khai thuế của mình. Tại sao không làm như bao nhiêu Tổng thống khác, hẳn là có tật giật mình, làm sai mới nhảy dựng như đỉa phải vôi mỗi khi người ta nhắc đến hồ sơ khai thuế của mình! Cứ thế. Giằng co mãi. Đảng Cộng hòa lớn tiếng cho rằng nếu ép Tổng thống Trump công khai hồ sơ thuế là chuyện không cần thiết. Luật pháp Mỹ không hề thúc ép công dân công khai hồ sơ khai thuế cá nhân. Nếu tiếp tục ép người quá đáng, vô tình tạo ra những tiền lệ “chẳng ra làm sao”, ảnh hưởng đến đường lối chính

HOUSTON

Cô Sarah Sanders

sách luật lệ hành chánh trong tương lai. Còn Đảng Dân chủ lại nghĩ khác. Họ đinh ninh từ những bộ hồ sơ khai thuế cá nhân (sáu năm gần đây nhất của Tổng thống Trump) công chúng sẽ nhìn thấy nhiều chi tiết làm ăn thậm thụt của ông với các tập đoàn kinh tế Nga thân Tổng thống Putin. Theo Đảng Dân chủ, nếu các chi tiết hồ sơ thuế khớp với các thông tin mật họ có trong tay, Tổng thống Trump chính là kẻ phản quốc, bán đứng lợi ích của Mỹ, sẵn sàng bắt tay với lãnh tụ độc tài Vladimir Putin với bao lần “bật đèn xanh” cho thấy ông sẵn sàng hai tay dâng lên mâm lễ thịnh soạn cho gã độc tài họ Putin! Rát mặt lắm. Bất cứ ai bênh vực hồ sơ thuế cá nhân của Tổng thống Trump da mặt phải dày mới có thể làm ngơ trước yêu cầu của Đảng Dân chủ. (Tạm không bàn yêu cầu này có chính đáng hay không.) Đa số dân Mỹ nhìn thấy thái độ quanh co của Tổng thống Trump nên khó chịu lây. Khổ cho Bộ trưởng Bộ Ngân khố Mỹ Steven Mnuchin bị Quốc hội mắng nhiếc là kẻ bán rẻ lương tâm. Nhiều ông nghị Đảng Cộng hòa (chẳng biết đãi bôi hay thực bụng) a dua cho rằng hồ sơ thuế của Tổng thống Trump không phải văn kiện để mấy tờ báo lá cải hay hệ thống truyền thông fake news (như lời Tổng thống Trump) đem ra làm trò cười. Mới đây phát ngôn viên báo chí của Bạch ốc, cô Sarah Sanders, tuyên bố một câu

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

khá trung ngôn (nguyên văn) trả lời phỏng vấn chương trình Fox News Sunday (hôm 14 tháng tư): I don’t think Congress, particularly not this group of congressmen and women, are smart enough to look through the thousands of pages that I would assume that President Trump’s taxes will be. Dịch thoát nghĩa: Tôi không nghĩ Quốc hội, đặc biệt các dân biểu khóa này đủ thông minh đọc hàng ngàn trang giấy trong các bộ hồ sơ thuế của Tổng thống Trump. Từ phát biểu của cô Sarah Sanders bạn nghĩ gì? Lý do cô đưa ra có chính đáng? Chẳng lẽ mấy trăm ông nghị bà nghị, đường đường đa phần họ là những người có kiến thức về luật, mỗi người lại có ban nhân viên chuyên môn làm việc giúp họ (lại) không đủ thông minh hiểu hết hồ sơ thuế của Tổng thống Trump? Hay bên trong và đằng sau những hồ sơ thuế gần đây của ông che giấu những chi tiết bí mật động trời, đủ để chứng minh ông là kẻ sẵn lòng bán đứng Mỹ cho Nga (thế lực đối đầu nguy hiểm của Mỹ từ thời Liên Xô cũ, thời kỳ chiến tranh lạnh cho đến hôm nay) nhất là ông chẳng bị ai ngăn cản, muốn tự do làm gì thì làm. NGUYỄN THƠ SINH

THƯ CỦA TIẾN

HOUSTON

Lữ Phương/ Nguyễn Trung Tôn/ Nguyễn Công Khế & Nguyễn Thị Bình

ú t ký Nhữ ng Chuyến Ra Đi của ông Lữ Phương ( n g u y ên ) T h ứ Tr ư ở n g Thông Tin Văn Hoá, Chính Phủ Cách Mạng Lâm Thời Cộng Hoà Miền Nam, có nhiều trang rất thú vị. Đọc lai rai vài đoạn cho vui, nếu rả nh: Vào mùa khô năm ấy, tôi xin cơ quan cho tôi đến vùng biên giới Bố Bà Tây, liên hệ với gia đình. Lần này ngoài vợ và đứa con gái lớn, còn có em gái tôi cùng với hai đứa con gái nhỏ của nó đi theo, lúc nhúc một đoàn, không tưởng tượng nổi! Nhờ chuyến thăm này tôi mới rõ được chuyện nhà từ lúc tôi ra đi. Vợ tôi ngoài việc đi dạy học còn tìm được việc làm ở một tòa án tỉnh nữa. Những người quen biết đều biết vợ tôi có chồng là VC, bị cảnh sát Sài Gòn o ép, dụ dỗ nhiều cách, nhưng đều hết lòng giúp đỡ, che chở (ngay cả những viên

TƯỞNG NĂNG TIẾN

chức cao cấp trong chính quyền Sài Gòn): chẳng phải vì lý do gì khác hơn là ở đây người ta chưa có thói quen “chính trị hoá” mọi quan hệ xã hội. Cá i “chí nh quyề n Sà i Gòn” hồi đó, xem ra, khác xa (và khác hẳn) cái chính phủ Hà Nội bây giờ. Tuần qua – và o ngà y 9 thá ng 4 năm 2019 – FB Trang Nguyen vừa buồn bã, và ái ngại cho hay: VỢ MỤC SƯ NGUYỄN TRUNG TÔN BỊ AN NINH THANH HÓA KHỦNG BỐ TINH THẦN Không chỉ thường xuyên xua quân đi canh cửa, an ninh Thanh Hóa còn liên tục gửi giấy mời, giấy triệu tập như là một thủ trấn áp tinh thần bà Nguyễn Thị Lành - vợ của Mục sư, TNLT Nguyễn Trung Tôn. Chồng bị bỏ tù, một mình bà Nguyễn Thị Lành phải vất vả gánh vác gia đình. Những ngày qua càng thêm vất vả bởi chăm mẹ chồng lớn tuổi mắc bệnh phải nhập viện, và con bị

tật nguyền. Nhưng bà Lành vẫn liên tục bị an ninh tỉnh Thanh Hóa sách nhiễu, đe dọa…

Vợ chồng Nguyễn Trung Tôn chào đời không đúng chỗ, và cũng không đúng lúc (wrong time and wrong place) nên gặ p phả i lắ m nỗi gian truân. Ông bà Lữ Phương sinh sống tại miền Nam (và o mộ t thờ i điể m khá c) nên cuộ c số ng củ a họ cũ ng hoà n toà n khá c, êm thắ m và khoẻ khoắ n hơn nhiều. Hồ i đó bà Lữ Phương vẫn được mọi người, “ngay cả những viên chức cao cấp trong chính quyền

Sài Gòn hết lòng giúp đỡ che chở .” Thỉ nh thoả ng, bà lại cùng cả đại gia đình “lúc nhúc một đoàn” kéo nhau vô bưng để thăm nom và chăm sóc cho đức phu quân – dù cuộc sống trong bưng biề n không thiế u thốn hay nhọc nhằn chi cả: Các nhân vật trong “Mặt trận 2” này đã được Đảng chăm sóc một cách đặc biệt: bất cứ việc gì, từ sinh hoạt ăn uống, chỗ ở, quần áo, tiền tiêu vặt mỗi tháng đều được cung cấp chu đáo bởi cả một khung cán bộ và nhân viên chuyên lo việc tiếp phẩm và phục vụ phối hợp với một đội bảo vệ được tuyển khá kỹ lưỡng về thành tích và lý lịch. Chả riêng chi ăn uố ng, ăn nói cũng thế, cũng được Đảng bao biện tất: Riêng đối với những bài viết, bài phát biểu mà các vị trong Liên Minh phải trình bày hoặc trên báo chí, đài phát thanh hoặc trong các Hội nghị này nọ thì đều do một số nồng cốt thực hiện, cuối cùng bao giờ cũng

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

THƯ CỦA TIẾN

được Huỳnh Tấn Phát xem và sửa chữa lại. Thiệ t là quá đã và quá đáng! Nhà nghiên cứu Lữ Phương “dấn thân” vào đến tận chiến khu để làm cách mạ ng mà sinh hoạ t cứ y như trong nhà giữ trẻ vậy. Ông chắc là đẻ bọc điều nên lúc nào cũng được cuộc đời chiều đãi. Năm 2018, năm Nguyễn Trung Tôn bị tuyên án lần thứ hai (“12 năm tù và ba năm quả n chế ”) thì Lữ Phương được trao giải Giải Văn Hóa Phan Châu Trinh, vì đã có “những công trình nghiên cứu sâu sắc về chủ nghĩa Marx.” Trong diễ n từ nhận giải, ông phát biểu: Như mọi người đều biết, học thuyết Marx đã được du nhập vào Việt Nam không phải trong một hoàn cảnh bình thường của một xã hội bình thường ở đó người ta có thể coi việc n g h iên cứ u M a r x n h ư một thao tác nghề nghiệp mang tính học thuật hàn lâm thuần tuý. Đất nước bấy giờ chìm đắm trong bóng tối của sự bất bình thường: nhà nước dân tộc bị tước mất chủ quyền, nhân dân sống trong nô lệ, trí thức thì bơ vơ, tuyệt vọng. Chủ nghĩa Marx đã đến với chúng ta (tnt tô đậm) trong tình thế đó, và mặc dù không có đủ điều kiện để tìm hiểu đến nới đến chốn, chúng ta đã tiếp nhận học thuyết ấy như biểu tượng của sự giải phóng chói loà ánh sáng: không phải chỉ mang đến cho dân tộc biện pháp xây dựng hiệu nghiệm cuộc sống mới mà còn giúp người trí thức lấp đầy

HOUSTON

được cái khát vọng ngàn đời của mình về sự tồn tại của một trần gian ở đó con người có thể hoà giải vĩnh viễn với nhau. Trong khung cảnh tinh thần đó, việc tìm đến Marx đối với chúng ta đã mang nội dung một cuộc dấn thân toàn diện và triệt để, bấy giờ thường được xưng tụng là “hiện thực và khoa học”, nhưng thực chất lại rất giống với một hình thức tín ngưỡng nào đó, đặt niềm tin tuyệt đối vào một đấng bậc phi phàm có thể dẫn đường một cách kỳ diệu cho các kế hoạch mà chúng ta vạch ra để cải tạo thế giới, làm lại con người. Trong số “chúng ta” đã từng “tiếp nhận học thuyết chủ nghĩ a Marx … như biểu tượng của sự giải phóng chói loà ánh sáng” theo như diễ n từ củ a Lữ Phương (dường như) không có ông bà và cha mẹ của Nguyễn Trung Tôn – qua lời tự sự của chính tù nhân lương tâm này, trước khi bị giam giữ lần thứ hai: “Tôi là một trong số hàng trăm triệu nạn nhân của chủ nghĩa Cộng Sản tại Việt Nam. Câu chuyện mà tôi sắp kể ra đây chưa thể nào vạch trần hết tội ác của chủ nghĩa rừng rú này; nhưng cũng sẽ góp một phần nhỏ để những ai còn ngây thơ mù quáng đi theo nó sớm nhận ra và từ bỏ còn đường tăm tối được thêu dệt nên bằng những dối trá và tội ác. Tôi sinh năm 1971, năm nay bước vào tuổi 44. Tuy chỉ mới độ tuổi này nhưng tôi đã từng nghe bố tôi kể lại và cũng đã phải trực

Chủ tịch Mao Trạch Đông của TQ đón Bộ trưởng Nguyễn Thị Bình và Đại sứ Nguyễn Văn Quang tại Trung Nam Hải, Bắc Kinh. Ảnh & chú thích: BBC

tiếp chứng kiến cảnh gia đình tôi suốt 4 đời là nạn nhân của chủ nghĩa Cộng Sản.” Cù ng vớ i hàng chụ c triệu gia đình “suốt 4 đời là nạn nhân của chủ nghĩa Cộng Sản” tại Việt Nam, ảo tưởng và sự nhầm lẫn về chủ nghĩa Marx – nói nào ngay – cũng đã “vô tình” đem đến hào quang (cũng như danh lợi) cho không ít kẻ ở xứ sở này. Xin đan cử thêm một trường hợp nữa, rõ nét hơn nhiều: Nguyễn Thị Bình. Bà nguyên là Phó Chủ Tịch nước CHXHCN Việt Nam, từ 1992 đến 2002, và hiệ n là Chủ tịch Hộ i Đồ ng Quả n Lý Quỹ Văn H ó a P h a n C h u Tr i n h . Danh lợ i bà có đủ , kể cả huân chương (Huy Hiệu 70 Năm Tuổi Đảng) cùng nhữ ng lờ i khen thưở ng không thiếu trên mọi phương tiện truyền thông. Mới đây – vào ngày 12 thá ng 4 năm 2019 – khi gó p ý về vụ nhà nướ c VN thấ t kiệ n trọ ng vụ á n Trị nh Vĩ nh Bì nh, nhà bá o Nguyễ n Công Khế đã không quên tán dương công đức của “bà chị” như sau: “Tôi vừa ra Hà Nội thăm chị Bình, chân chị yếu nhưng trí tuệ chị thật minh mẫn. Tấm lòng của chị với đất nước này chưa

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

bao giờ nguôi phai. Chị lo cho đất nước này như chăm lo cho một gia đình yêu quí nhất của mình.” Thiệt là quý hoá! Chỉ có điều hơi đáng tiếc là dường như trong cái “đất nướ c nà y” củ a Nguyễ n Thị Bình không bao gồm hàng chụ c triệ u gia đì nh (“bốn đời là nạn nhân của chủ nghĩa Cộng Sản”) như trườ ng hợ p củ a tù nhân lương tâm Nguyễn Trung Tôn, và cũng chả có phần nào biển đảo cùng lãnh thổ đã bị xâm chiến hay đang bị đe doạ cả. Thế nên dù dù trí tuệ “còn thật minh mẫn,” bà chị vẫn nhất định không hé môi nói lấy một lời – nửa lời cũng nỏ. Riêng có cậu em Nguyễn Công Khế là vẫ n cứ lá u táu, mồm năm mép mười, như thườ ng lệ . Tuy chỉ thuộ c thế hệ ăn theo cá i “ảo tưởng và sự nhầm lẫn về chủ nghĩa Marx” nhưng cậu này cũng hoạn lộ hanh thông từ A tớ i Z. Nay đã may mắn hạ cánh an toàn song vẫ n chưa chị u số ng an thân, vẫn còn thích đóng vai kẻ sĩ – phù thế giáo một vài câu thanh nghị – và cố tình quên rằng chính mình đã gó p phầ n (tí ch cự c) trong việc tạo ra cái xã hội nhiễu nhương trước mắt.

TƯỞNG NĂNG TIẾN

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TẠP GHI HUY PHƯƠNG

HOUSTON

“Ngày Mai Đã Muộn Rồi!” HUY PHƯƠNG

Ở thời niên thiếu, chúng tôi đã được xem một cuốn phim tình cảm đen trắng do Ý sản xuất trong một rạp chiếu bóng ở một tỉnh nhỏ miền Trung. Cuốn phim mang tên “Ngày Mai Đã Muộn Rồi,” (Demain c’est trop tard!) liên quan đến việc giáo dục giới tính phù hợp cho giới trẻ. Cuốn phim nêu ra chuyện nếu hôm nay không được chỉnh sửa hay là được làm đúng, ngày mai đã quá trễ, muộn màng. Tuổi ấy chúng tôi không hiểu nhiều về tình tiết của câu chuyện, và luận đề cuốn phim đưa ra, nhưng sau này, rất thích lập lại tên của cuốn phim trong nhiều tình huống của cuộc sống. Phải chăng, đừng để đến ngày mai mà muộn màng, những gì làm được hôm nay thì hãy làm. Bây giờ bước vào tuổi già, bạn đã có bao điều hối hận: phải chi ngày trước mình biết cách yêu thương, định hướng cho bản thân và nỗ lực hơn, biết trân quý bạn đời hơn, biết giáo dục con cái hơn...Trước khi biết mình qua đời, người sắp chết cũng có bao nhiêu điều phải hối tiếc.

Bước qua một năm mới, chúng ta cũng có những điều tự hỏi vì sao đã bỏ phí trong năm qua. Và rồi qua một ngày, có bao giờ bạn thấy hối hận đã không làm việc ấy ngay hôm nay không? Thời gian cứ trôi đi và chẳng bao giờ dừng lại để chờ đợi ai, cũng chẳng chờ cho chúng ta làm xong việc này hay kết thúc một việc khác. Một ngày qua đi và một ngày không trở lại, và công việc ấy chúng ta không làm hôm nay, sẽ không bao giờ chúng ta có cơ hội thực hiện nữa. Không phải là cứ một đời người, hay một năm, mà một ngày cũng đã là quá muộn! Bạn tôi đang nằm trong bệnh viện, vừa qua một cuộc giải phẫu khá quan trọng.Tôi có dự định đi thăm người bạn ấy hôm nay, nhưng quen thói lần lữa, giải đãi, lòng hẹn lòng đợi một này nào đó, thật rổi rảnh sẽ đi thăm bạn. Nhưng cái ngày đó không bao giờ đến, vì chỉ vài ngày sau đó, bạn tôi đã từ giã cuộc đời này, mà tôi thì vẫn chưa thực hiện được cuộc viếng thăm đơn giản ấy, nên lòng ân hận mãi. Thân bằng quyến thuộc của chúng ta không thiếu gì những người già, đang nằm trong bệnh viện, nhà dưỡng lão, như ngọn đèn cạn dầu trước gió, cần một lần thăm viếng, một cái cầm tay hay một lời nói thân tình. Những người này không còn thời gian để đợi chúng ta, mà chúng ta thì cứ mãi “lòng hẹn lòng!” Có bao nhiêu bậc cha mẹ già, trên ngưỡng cửa ngôi nhà xưa, ngóng chờ những đứa con trở về một lần thăm viếng. Nhưng rồi thì vì thời gian bận rộn vì công việc làm ăn, cuối tuần còn đưa con đi chơi thể thao, học đàn, học võ; kẹt một chuyến du lịch xa, hay bận rộn vì con chó con mèo, con cá lia thia trong chậu, sợ bỏ đói, không ai chăm sóc. Thật lòng không biết có ai hối hận không, nhưng đừng để bao giờ phải hối hận. Giá mà ta làm việc ấy hôm nay, hay tự đặt cho mình một mệnh lệnh: “Hãy làm việc ấy hôm nay!” Ngày không thể không đi và đêm không đến vì việc ấy ta làm chưa xong! Suốt đời, chúng ta đã bỏ bao nhiêu cơ hội, để làm một việc hay để nói một lời. Không phải đến bây giờ người ta mới nhắc nhở “Nếu có yêu tôi thì hãy yêu tôi bây giờ Đừng để ngày mai đến lúc tôi xa người... (*) mà ngày xưa, tình duyên đôi lứa đã một lần muộn màng, vì người con trai đã bỏ đi cơ hội nghìn vàng, để ngậm ngùi suốt đời:

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TẠP GHI HUY PHƯƠNG

“Em có chồng rồi anh tiếc lắm thay! Ba đồng một mớ trầu cay Sao anh không hỏi những ngày còn không? Bây giờ em đã có chồng, Như chim vào lồng như cá cắn câu Cá cắn câu biết bao giờ gỡ Chim vào lồng biết thuở nào ra?” Có người hối hận để mất một cuộc tình, nhưng cũng có người đánh lỡ mất cả cuộc đời, để rồi than thở: “Đến nay tôi hiểu thì tôi đã Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi!” (TTKh.) Richard Templar là một tác giả người Anh, người đã viết nhiều cuốn sách về con đường thành công trong cuộc sống. Ông chia sẻ “con đường dẫn đến thành công” của mình trong một loạt sách, trong đó 100 quy tắc đơn giản được trình bày để đạt được thành công, trong kinh doanh, tiền bạc hoặc cuộc sống nói chung. Và “quy tắc của cuộc sống” của Richard Templar là “đừng để qua ngày mai!” Người ta thường hẹn trong ngày mai sẽ làm công việc dự định hôm nay, nhưng đối với nhà thơ Norma Cornett Marek lại khác: “Ngày Mai Không Bao Giờ Đến!” đó cũng là tựa đề bài thơ của bà, “Nếu ta đang chờ ngày mai đến thì tại sao lại không làm điều đó ngày hôm nay?Vì nếu ngày mai không bao giờ đến, thì chắc chắn ta sẽ hối tiếc suốt phần đời còn lại của mình!” Không ai biết đây là lần gặp gỡ cuối cùng, một lời nói giã biệt, vì không một ai, trong chúng ta, trẻ hay già, đoan chắc rằng, họ sẽ sống qua hôm nay, để ngày mai thấy mặt

HOUSTON

trời lên! Trên trái đất này, đêm nay có những người cũng lên giường như chúng ta, nhưng ngày mai, họ không còn thức trở dậy! Đó chính là ân huệ của cuộc đời chứ không phải là một chuyện đương nhiên: “Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy, ta có thêm ngày nữa để yêu thương! Xin đừng để quá trễ, hãy nói với ai đó một lời yêu thương hôm nay. Hãy nói một lời xin lỗi. Hãy nói một lời cám ơn. Nếu ai cũng nghĩ rằng hôm nay là ngày cuối cùng của cuộc sống để hành động, để yêu thương, để dịu dàng với nhau...thì cuộc đời này đẹp biết bao nhiêu!

Xin hãy làm điều đó hôm nay. Ngày mai đã muộn rồi! HUY PHƯƠNG

(*) Trần Duy Đức- Ngô Tịnh Yên

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

CHUYỆN MỖI TUẦN

HOUSTON

Vắc-xin MMR (sởi – quai bị- rubella)

Bệnh sởi đang trở lại

những nơi đã từng loại trừ được sởi

uần trước, cơ quan y t ế Va n c o u v e r Coastal Health (VCH) của tỉnh bang British Columbia, Canada, ra thông bá o về việc thêm một ca mới của bệ nh sở i vừ a đượ c ghi nhậ n ở khu vự c Lower Mainland. Thông báo của VCH cho hay người bệnh, cư ngụ trong khu vực trách nhiệ m củ a Fraser Health Authority, bị nhiễm bệnh sởi từ một nước khác, và đã đến nhiều nơi ở BC trong khi mang bệnh. VHC khuyến cáo những người đã có mặt ở một số địa điểm vào một số thời điể m nhấ t đị nh trong hai ngày 13 và 14 tháng 4 (phi trường quốc tế Vancouver,

ĐỖ QUÂN

trên chuyến bay JL018 của Japan Airlines Flight từ Tokyo đế n Vancouver, tạ i khá ch sạ n Ramada b y Wy n d h a m H o t e l ở C o q u i t l a m , Lougheed Town Centre ở Burnaby) cần theo dõi xem có cá c triệ u chứ ng bệ nh hay không và xem lạ i hồ sơ chủng ngừa của mình. Đây là ca sở i thứ 27 được ghi nhận ở B.C. Ở Hoa Kỳ, hôm 18 tháng 4, thà nh phố New York (NYC) đã ra lệnh đóng cửa thêm 4 trường học và phạt vạ thêm 3 người vì vi phạm lệnh khẩn cấp y tế của sở y tế công cộng thành phố. Lệnh này, ban hành hôm 9 thá ng 4, buộ c nhữ ng ngườ i lớ n và trẻ em từ 6

thá ng trở lên đang sinh sống, làm việc hoặc đi học ở trong khu vực có các mã bưu chí nh 11205, 11206, 11211 và 11249 phả i đi chủng ngừa sởi, quai bị và sở i Đứ c (rubella) – bằ ng vắc xin MMR trong vòng 48 giờ. NYC cho hay sẽ bị phạt 1000 đô la nế u đế n ngà y 12 mà không tuân thủ lệnh chủng ngừa. Dị ch sở đã bù ng phá t tại NYC từ tháng 10 năm 2018. Tính đến giữa tháng 4, đã có 329 ca sở đượ c xá c nhậ n, thêm 44 ca từ sau ngày có lệnh khẩn cấp. Đa số bệ nh nhân là trẻ dưới 18 tuổi. Mặ c dù chưa có ngườ i chết, sở y tế NYC nói có

25 trường hợp đã phải vào nhà thương và 6 trườ ng hợp phải điều trị trong khu vực chăm sóc đặc biệt. Sở i đã đượ c bá o cá o ở hơn 20 tiể u bang, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa kỳ cũng đã công bố số liệu cập nhật cho các trường hợp mắc bệnh sởi trong nước. Đã có 555 trường hợp được xác nhận tại 20 tiểu bang từ đầu năm đến nay - gần 100 trường hợp so với tuần trước, thậ m chí đã tấn công cả vào văn phòng của công ty Google ở Silicon Valley. Con số này chỉ thua kỷ lục được ghi nhận vào năm 2014 trong cùng thời gian - 667 trường hợp. Năm đó,

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

CHUYỆN MỖI TUẦN

HOUSTON

những gì đang xảy ra ở đảo quốc Madagascar. Năm nay, quốc gia nằm trong biển Ấn độ, cách bờ đông của Phi châu này chới với với vụ bùng phát dịch sởi lớn nhất trong lịch sử. Cho đến nay, Madagascar đã có hơn 115 ngàn ca sởi được ghi nhận và hơn 1200 ca tử vong.

Các bà mẹ ôm con ngồi chờ được chủng ngừa sởi tại một trung tâm y tế ở Larintsena, Madagascar. (AP Photo/Laetitia Bezain)

BỆNH SỞI Triệu chứng: Các triệu chứng có thể xuất hiện 7 đến 18 ngày sau khi tiếp xúc với virus sởi. Nhưng trước khi biết mình bị bệnh, người ta đã có thể lây bệnh sởi cho người khác. Các triệu chứng ban đầu bao gồm: sốt, ho, sổ mũi, mắt đỏ, buồn ngủ, khó chịu. Bên trong miệng và cổ họng có thể xuất hiện những đốm nhỏ, trắng gọi là đốm Koplik. Khoảng 3 đến 7 ngày sau khi bắt đầu có các triệu chứng, một vết mẩn đỏ nổi lên trên mặt và lan xuống cơ thể. Nổi mẩn ngứa có thể kéo dài 4 đến 7 ngày. Các biến chứng có thể bao gồm: Nhiễm trùng tai, mù, viêm phổi, viêm não (sưng não), có thể gây co giật, tổn thương não hoặc tử vong, chuyển dạ sớm, sảy thai và nhẹ cân nếu bị co thắt khi mang thai Điều trị sởi: Không có thuốc chữa lành virus sởi, như thế điều trị chỉ là làm giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nặng. Nếu bị sởi, nên tránh tiếp xúc với người khác càng nhiều càng tốt để hạn chế sự lây lan của virus sang người khác. Hầu hết mọi người phục hồi hoàn toàn khỏi bệnh sởi trong vòng 2 hoặc 3 tuần. (Cơ quan Y tế Công cộng Canada)

số trường hợp mắc bệnh sởi cao hơn tất cả các các năm tính từ năm 2000, năm mà Hoa kỳ công bố đã loại trừ được chứng bệnh này. Vớ i chiề u hướ ng nà y, kỷ lụ c trên đang sắ p sử a bị phá. Nhưng nhữ ng gì bệ nh sởi đang gây ra ở Canada và Hoa kỳ không đáng sợ bằ ng nhữ ng tai họ a mà chứng bệnh một thời đã bị xóa sổ này gây ra trên toàn thế giới. Tổ chứ c Y tế Thế giớ i (WHO) thuộ c Liên hiệ p quốc ghi nhận cho đến giữa tháng 4, đã có hơn 112,000 ca sởi ở 170 quốc gia được bá o cá o cho WHO trong năm 2019. Năm ngoá i, trong cùng một thời gian, chỉ có 28.000 ca ở 163 quốc gia. Mức gia tăng này là gần 300% WHO cho rằng rất có thể cò n nhiều trường hợp đã không được báo cáo. Nhưng cơn bù ng phá t củ a bệ nh sở i ở Bắ c Mỹ không đá ng sợ so vớ i

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

SỞI LÀM CHẾT NGƯỜI! Đú ng thế , ngườ i ta có thể chết vì cái chứng bệnh mà ngườ i Việ t trướ c đây thường coi là bệnh của trẻ con, chỉ làm ngứa ngáy, sốt nóng vài ngày rồi qua. Theo CDC, khoảng 1 trong số 1.000 trẻ em mắc bệnh sởi sẽ bị viêm não. Điều này có thể dẫn đến các cơn co giật và khiến trẻ bị điếc hoặc bị thiểu năng trí tuệ. Ngoài ra, 1 hoặc 2 trong số 1.000 trẻ em Mỹ mắc bệnh sởi sẽ chết vì bệnh này. Trên toàn thế giới, căn bệnh này có thể gây tử vong ở 1 hoặc 2 trên 100 trẻ em. Một nữ tiếp viên 43 tuổi của hãng hàng không El Al (Israel), hoà n toà n mạ nh khỏe trước khi bị lây sởi, đã phá t chứ ng sưng ó c (encephalitis) và hôn mê sau khi vào bệnh viện. Bà này có thể đã bị lây nhiễm sở i trên đườ ng bay đi và về giữ a Tel Aviv và New York. Chẳ ng phả i chỉ ở cá c nướ c nghè o, thiế u thố n phương tiệ n vệ sinh và y tế. Năm 2018, sởi giết chết 72 người ở Âu châu. WHO cho biết trong

HOUSTON

Những mụn đỏ của sởi trên lưng người bệnh

năm 2017, năm gần đây nhất với ước tính có được, bệnh sởi đã giết chết khoảng 110.000 người trên toàn thế giới. Con số này thấp hơn rất nhiều so với một vài thập niên trước, nhưng WHO đã cảnh báo trong một báo cáo năm ngoái rằng những lỗ hổng trong phạm vi chủng ngừa trên toàn thế giới đang cho phép số ca bệnh tăng đột biến trên toàn cầu. SỞI VÀ CHỦNG NGỪA Vào giữa thế kỷ thứ 18, năm 1757, ông Francis Home, một bác sĩ người Tô cách lan, đã chứng minh rằng bệnh sởi là do một tác nhân truyền nhiễm trong máu của bệnh nhân gây ra. Năm 1912, sởi đã trở thành một căn bệnh đáng chú ý trên toàn quốc tại Hoa Kỳ. Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và phòng thí nghiệm của Hoa Kỳ được lệnh phải báo cáo tất cả các trường hợp sởi được chẩn đoán. Trong thập niên đầu tiên từ khi việc báo cáo bắt đầu, trung bình mỗi năm có 6.000 ca tử vong liên quan đến sởi. Cũng như ở nhiều nước,

Truyền đơn ở các đền thờ và dọc đường tại Brooklyn (New York City) cổ động cho một cuộc thảo luận qua điện thoại đặt vấn đề về sự an toàn của vắc-xin

trước khi có vắc-xin, gần như tất cả trẻ em ở Hoa kỳ đều mắc bệnh sởi trước tuổi 15. Ước tính mỗi năm có khoảng 3 đến 4 triệu người ở Hoa Kỳ bị nhiễm bệnh, và trong số các trường hợp được báo cáo, có chừng 400 đến 500 người chết, 48.000 người phải vào bệnh viện và 1.000 người bị viêm não do bệnh sởi. N ă m 1 9 5 4 , J o h n F. Enders và Bác sĩ Thomas C. Peebles đã thu thập các mẫu máu từ một số học sinh bị bệnh trong

đợt bùng phát bệnh sởi ở Boston, Massachusetts. Họ đã thành công trong việc phân lập virus bệnh sởi trong máu của em David Edmonston, một học sinh 13 tuổi trong nhóm đó. Năm 1963, John Enders và các đồng nghiệp đã biến chủng virus sởi Edmonston-B của họ thành một loại vắc-xin và được cấp giấy phép sản xuất tại Hoa Kỳ. Năm 1968, một loại vắc-xin sởi cải tiến và còn yếu hơn, được nhà vi sinh học Maurice Hilleman và các đồng sự phát triển, bắt đầu được phân phối. V ắ c - x i n n à y, c h ủ n g Edmonston-Enders là loại vắc-xin sởi duy nhất được sử dụng ở Hoa Kỳ từ năm 1968. Vắc-xin sởi thường được kết hợp với quai bị và ban Đức (MMR: Measles + Mumps + Rubella), hoặc kết hợp với quai bị, rubella và varicella (thủy đậu) MMRv. Năm 1978, CDC đặt mục tiêu loại trừ bệnh sởi khỏi Hoa Kỳ vào năm 1982. Mặc dù mục tiêu này không đạt được, việc sử dụng rộng rãi vắc-xin sởi đã làm giảm đáng kể tỷ lệ bệnh. Đến năm 1981, số ca mắc sởi được báo cáo ít hơn 80% so với năm trước. Tuy nhiên, một đợt bùng phát bệnh sởi năm 1989 ở trẻ em trong độ tuổi đi chủng ngừa đã khiến ACIP (Ủy ban Cố vấn về Thực hành Chủng ngừa), AAP (Hội Y sĩ Nhi khoa Hoa Kỳ) và AAFP (Hội Y sĩ Gia đình Hoa kỳ) khuyến cáo nên tiêm một liều vắc-

xin MMR thứ hai cho tất cả trẻ em. Sau khi khuyến cáo này được áp dụng cùng với những cải tiến về vắcxin MMR, các trường hợp mắc sởi được báo cáo đã giảm nhiều hơn nữa. Đến năm 2000, sau khi không có sự lây truyền bệnh liên tục trong hơn 12 tháng, Hoa Kỳ tuyên bố đã loại trừ được bệnh sởi. WHO cho biết các vụ bùng phát dịch hiện đang diễn ra tại Cộng hòa Dân chủ Congo, Ethiopia, G e o rg i a , K a z a k h s t a n , Kyrgyzstan, Madagascar, Myanmar, Philippines, Sudan, Thái Lan và Ukraine, gây ra nhiều ca tử vong - chủ yếu là ở trẻ em. Tỷ lệ tiêm chủng ở các quốc gia này thường thấp, một phần do không đủ vắcxin. Tại sao một chứng bệnh đã bị loại trừ nay trở lại? Bệnh sởi hoành hành ở các nước nghèo, dân trí không cao, điều kiện vệ sinh kém và dịch vụ y tế không đầy đủ là chuyện dễ hiểu. Nhưng khi nó bùng phát ở các nước tiền tiến, như Âu châu và Hoa kỳ thì nó trở thành một câu hỏi? Có vài nguyên nhân. Thứ nhất, người từ các quốc gia nơi sởi vẫn còn là một bệnh phổ biến đem sang, và người từ các quốc gia tiền tiến đó mang bệnh về. Nhưng người ở các quốc gia Bắc Mỹ và Âu châu đã được bảo vệ bằng tiêm chủng rồi cơ mà?

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

CHUYỆN MỖI TUẦN

HOUSTON

Các anti-vaxxer xuống đường ở Melbourne, Úc (Photo: Flickr, CC by NC)

Bìa của những “tác phẩm” của một tác giả hô hào chống vắc-xin

THE ANTI-VAXXERS Trong danh sá ch “10 mối đe dọa đối với sức khỏe toàn cầu năm 2019” năm 2019 mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vửa công bố, bên cạnh virus Ebola, HIV, vi khuẩn kháng kháng sinh, ô nhiễm và các bệnh không lây nhiễm như béo phì, tiểu đường và bệnh tim là mối nguy “vaccine hesitation” – do dự không chịu / không dùng vắc-xin. WHO định nghĩa “do dự

với việc dùng vắc-xin”, là “ngần ngại, trì hoãn trong việc chấp nhận hoặc từ chối không dùng các loại vắc-xin mặc dù các dịch vụ tiêm chủng đã có sẵn”. Nói cách khác, người ta thắ c mắ c không biế t có nên tiêm vắc-xin, hay liệu trẻ em có nên tiêm vắcxin hay không, mặc dù có nhiều bằng chứng khoa học cho thấy hiệu quả của vắc-xin trong việc phòng bệnh, mặc dù không có các

giải pháp phòng bệnh khác để thay thế cho vac-xin, và mặ c dù cá c chuyên viên mọi nơi trên thế giới đều thú c giụ c đi tiêm phòng. (Giống như “shower hesitancy”, do dự khi tắm” là không muố n đi tắm, hoặc cho con tắm, mặc dù những người xung quanh đang bịt mũi và để sẵn xà bông và khăn tắm ở đó.) Những người này, được gọi là “anti-vaxxer”, họ có thể chống tiêm chủng vì lý

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

do y học, đạo đức hay tôn giáo, và …nhân quyền. Về lý do y họ c, hiệ n tượ ng (hay phong trà o?) từ chố i tiêm chủ ng phá t sinh do nỗi sợ hãi về các chất độc hại trong vắc-xin và nghi ngờ rằ ng cá c đạ i công ty dược phẩm thiếu lương tâm chỉ muố n bá n sản phẩm. Có những người khác tin rằng nếu dùng quá nhiều vắc-xin cho trẻ nhỏ, hệ thống miễn dịch củ a chúng có thể bị ảnh hưởng, hoặc khả năng miễn dịch tự nhiên, đạt được bằng cách bị nhiễm bệnh và vượt qua được, là tốt hơn. Rồ i cũ ng cầ n phả i nó i đế n vụ bà i bá o khoa họ c “rởm”, được gọi là vụ gian dối Wakeﬁeld, trên tạp chí y khoa The Lancet của Anh quốc. Sự kiện này được coi là một trong những gọi là vụ gian dối nghiêm trọng nhất trong lịch sử y khoa. Năm 1998, mộ t bá c sĩ ngườ i Anh, ông Andrew Wakeﬁeld đã xuất bản một “case series” (mộ t loạ i

HOUSTON

nghiên cứu y khoa với một loạt các đối tượng để tìm bằng chứng tương quan nguyên nhân và hậu quả) trên tạp chí y khoa danh giá the Lancet. Bài báo dựa trên “công trình” của ông và và 12 cộng sự viết rằng sau khi chích vắc-xin MMR, mười hai trẻ em đã có các triệu chứng bệnh đường ruột và bệnh tự kỷ (autism) hoặc các rối loạn phát triển khác. Thế nhưng công trình nghiên cứu “rởm” với quy mô nhỏ - 12 mẫu, được nhiều người chý ý và rồi… tỷ lệ chích ngừa bắt đầu giảm xuống vì các cha mẹ sợ đem con đi chích, chúng sẽ mắc bệnh tự kỷ! Trước khi công bố kết quả của Wakefield, tỷ lệ tiêm chủng MMR ở Anh

Hí họa “Tình yêu sởi”. Photo: Nate Beeler (The Columbus Ohio Dispatch/ PoliticalCartoons.com)

là 92%; sau bài báo, tỷ lệ này giảm xuống dưới 80%. Năm 1998, ở Anh có 56 trường hợp sởi; đến năm 2008, có 1.348 trường hợp, với hai trường hợp tử

vong. Năm 2010, The Lancet đã rút lại toàn bộ công bố của Wakefield và Bác sĩ Wakefield đã bị Hội đồng Y khoa Anh quốc khai trừ

và bị cấm hành nghề y ở Anh. “Công trình nghiên cứu” được Tạp chí Y học Anh tuyên bố là gian lận vào năm 2011. Nhưng không cần tới tạp chí y khoa The Lancet, một tập sách nhỏ vớ vẩn cũng tạo ra “vaccine hesitancy” và làm tăng thêm số antivaxxer. Một số lớn các trường hợp bệnh sởi năm nay ở New York City được ghi nhận trong khu vực có nhiều người Do thái Chính thống giáo. Những nhà hoạt động y tế phát giác rằng hàng trăm phụ huynh trong khu vực này không cho con đi chích ngừa vì những bài viết trong một tạp chí biên tập bởi và dành cho các phụ huynh

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

CHUYỆN MỖI TUẦN

Do thái Chính thống giáo. “The Vaccine Safety Handbook” (sổ tay an toàn vắc-xin ) in giấ y lá ng, dầy 40 trang có chứa đầy những giả thuyết về các âm mưu và các dữ liệu không chính xác, do một nhóm mang tên Các Phụ huynh Giáo dục và vận động cho Sức khỏe Trẻ em, viết tắt là PEACH, tạp chí đặt nghi vấn về những nguy cơ đã được xác định rõ ràng của các bệnh như sởi và bại liệt, thách thức hiệu quả của vắc-xin trong việc loại bỏ những căn bệnh đó và so sánh việc chính phủ Hoa Kỳ hô hào tiêm chủng với các trò tàn bạo y khoa của Đức Quốc xã. Tạp chí PEACH cho rằng vắc-xin được chế tạo thành từ các độc tố và rằng thuốc tiêm chủng là hiểm họa lớn nhất cho y tế công cộng, có liên hệ với bệnh tự kỷ, rối loại chú ý (ADHD), chứng trẻ chết bất ngờ (SIDS), sẩy thai và nhiều bệnh ác tính khác. Và các bài viết này còn gợi ý dẫn tới các giải pháp thay thế cho vắc xin như ăn kiêng, thảo dược, vi lượng đồng căn (homeopathy)… Không phả i chỉ có tạ p chí củ a nhó m PEACH, Facebook và cá c trang mạ ng xã hộ i cũ ng đầ y rẫy các diễn đàn trong đó ngườ i ta trao đổ i và phổ biến các nguy hại của vắcxin và chỉ nhau những cách thay thế. Thậ m chí , họ cò n tổ chứ c cả nhữ ng “bữ a tiệ c lây nhiễm”, nơi những trẻ lành mạnh được đem đến

HOUSTON

Cơ quan Y tế Công cộng Canada: Từ 2000 đến 2016, vắc-xin giảm được 84% số tử vong vì sởi trên toàn thế giới

chơi với các trẻ mắc bệnh, để chú ng nhiễ m bệ nh và kích hoạt hệ miễn nhiễm tự nhiên! Với những người chống về mặ t đạ o đứ c hay tôn giáo, họ chống vì một số thương hiệu vắc-xin sử dụng gelatin có nguồn gốc từ bò hoặc heo, là m một chất ổn định (stabilizer). Thế là ở các quốc gia và cộng đồng có tỷ lệ cao người Hồi giáo hoặc người Do Thái chính thống, tỷ lệ chích ngừa giảm xuống. Và cuố i cù ng, nhữ ng ngườ i chố ng vắ c-xin vì lý do…nhân quyề n. Họ khẳ ng đị nh họ có quyề n là m chủ thân thể họ và quyết định về con cái họ. Một nghiên cứu gần đây của Úc đã tìm hiểu nguồn gố c đạ o đứ c củ a thái độ anti-vaxx trong các bậc cha mẹ hoạt động trên các trang web nuôi dạy con cái. Các phụ huynh này được xếp thành ba nhóm: người chấp nhận vắc-xin, người không có ý kiến, và người từ chối. So với những người chấp nhận vắc-xin, những người từ chối và

những người không có ý kiế n đã cho thấ y họ đặ t nặng vấn đề quyền tự do cá nhân cao hơn và không tin tưởng chính quyền nhiều hơn. Họ cũng coi trọ ng “sự thuần khiết”, ghê tở m sự ô uế cơ thể hoặc đầu óc và những hành động ‘không tự nhiên’. Việc Úc ra luật “no jab, no pay” (không chí ch ngừ a thì không trợ cấp con) đã làm cho nhóm này thêm bực dọc và quả quyết hơn khi không cho con họ đi chích ngừa. Đúng là thế giới có nhiều chuyện ngược đời. Trong lúc có người ngã bệ nh hoặ c chế t vì không có đủ vắc-xin để dùng thì cũng có những người chết hay ngã bệnh vì nhất định không dù ng vắ c-xin mặ c dù thuốc chủng sẵn đó và ngườ i ta cho xe đế n tậ n nhà mời đi tiêm chủng. Ghi chú thêm: Việt Nam hiệ n là quố c gia có bù ng phát dịch sởi. Theo báo cáo của Bộ Y tế VN, chỉ trong dị p Tế t Âm lị ch vừ a qua đã có thêm 700 người mắc bệnh sởi và dịch đã có mặt

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

ở 43 tỉnh thành. Ông Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng của VN cho hay năm 2019 là năm nằm trong chu kỳ dị ch và số ngườ i chưa được tiêm chủng tăng thêm khiến tỷ lệ miễn dịch trong cộng đồng thấp và đó là lý do dịch sởi dễ bùng phát. Nế u bạ n “có nhu cầ u” đi Việ t Nam, cầ n chú ý : những người ra đời trước khi có vắ c-xin sở i (thậ p niên 1950 trở về trướ c, hầ u hế t đề u miễ n nhiễ m vớ i sở i vì hầ u như thờ i đó, ai cũng từng mắc bệnh sở i. Nhữ ng ngườ i ra đờ i sau, và đã được chủng, tốt nhất là nên đi chủng thêm một liều. CDC nói vắc-xin MMR an toàn, nếu bạn có thể đã miễn dịch với bệnh sởi, quai bị hoặc rubella, chủng thêm một liều không có hại. Vụ bùng phát sởi ở một số trườ ng họ c tạ i British Columbia trong thá ng trướ c là do mộ t gia đì nh (không phải là người gốc Việt) đưa con đi Việt Nam du lịch mang về Canada.

ĐỖ QUÂN (tổng hợp)

PHIẾM

HOUSTON

NGANG SONG THAO

ây thập giá có một thanh ngang trông như hai cánh tay giang ra. Bài viết của nhà thơ Phùng Quán nói về những ngày tù tội khổ nhục trong nhà tù Cộng sản của cha chánh xứ nhà thờ Lớn Hà Nội Gioan Lasan Nguyễn văn Vinh cũng có cái tựa: “Chiếc Thanh Ngang Trên Thập Tự Giá”. Tôi nghĩ cái tựa này rất đắt. Chính cái thanh ngang, nơi hai đầu dính chặt bàn tay bị đóng đinh treo cả thân hình của Chúa, là vật chịu đựng tất cả những hy sinh của cuộc tử nạn. Thời xưa, tại Hy Lạp, chỉ có một cây cột để tra tấn và hành hình tử tội. Về sau, người ta mới thêm cây ngang để treo tử tội. Người ta bắt tử tội phải vác cây ngang này từ nhà tù đến pháp trường để phán quan treo lên hành hình. Lối xử tử này là cực hình kinh hoàng nhất cho tử tù vì cái chết lần mòn kéo dài từ 3 tiếng đồng hồ tới 5 hay 6 ngày trước khi tắt thở. Tác giả Châu Thanh viết về cuộc hành hình như sau: “Theo luật La Mã, sau khi bị tuyên án tử hình trên cây thập tự, người tử tội

Tổng Giám Mục Christiane Lépine an ủi một giáo dân tại nhà thờ Notre-Dame Basilica Montreal sau vụ hỏa hoạn tại Paris

Lạp Plutarque (46-99 S.C.), sau trận đòn ác liệt ấy, tử tội phải vác cây gỗ làm chiều ngang của câỵ thập giá đến pháp trường. Người tử tội cũng phải đeo trên cổ một tấm bảng ghi rõ tội trạng. Khi đến pháp trường, người tử tội bị lột hết áo xống rồi bị cột chặt hai cườm tay, bị đóng đinh vào cây gỗ mình đã vác theo. Sau đó, toán lính mới kéo cây gỗ ấy lên, đóng thẳng góc với một cây cột đã chôn sẵn tại pháp trường. Ở quảng giữa cây

Thánh giá và tượng La Pieta trong cảnh đổ nát sau vụ hỏa hoạn

phải chịu một loạt cực hình trước khi chết. Trước hết là một trận đòn kinh khủng bằng roi da gồm nhiều sợi dây gai đính móc sắt hay

móc kim khí, hoặc đính các mảnh xương sắc bén. Trận đòn đau đớn dã man đến nỗi thường được gọi là cái chết thứ nhất. Theo nhà văn Hy

cột có ghép thêm một miếng gỗ như cái nêm làm chỗ tựa để người tử tội khỏi bị tuột

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

PHIẾM xuống dưới sức nặng của mình, và cũng để giảm bớt phần nào sức kéo làm toạt vết đinh đóng ở hai cườm tay. Cực hình ấy kéo dài giờ này sang giờ khác dưới ánh nắng thiêu đốt ban ngày và nhiều khi giữa gió lạnh buốt ban đêm. Máu liên tục nhỏ từng giọt chậm chậm từ các vết thương do roi da đính móc sắt, các bắp thịt bị đinh xé toạt, và trong khi da co lại dưới ánh nắng thiêu đốt, các đốt xương gãy bị kéo rời ra lại càng làm cho cơn hấp hối của người tử tội trở thành cực kỳ đau đớn”. Chính cái thanh ngang mới là cực hình của người bị hành hình. Nguyễn Đình Toàn, trong bản nhạc “Hãy Thắp Cho Nhau Một Ngọn Đèn”, cũng đã chỉ nhìn thấy thanh ngang trên cây thập giá: Đêm quê hương Đêm treo trên một cành ngang Chôn nhau xong làm dấu nhớ chỗ ai nằm. Tôi nhớ tới bài văn của Phùng Quán và bản nhạc của Nguyễn Đình Toàn khi tại Montreal chúng tôi đang ồn ào về chuyện cây thánh giá. Montreal như một thành phố trên thiên đàng. Nhà thờ nằm san sát nhau. Có khi đầu phố một nhà thờ cuối phố một nhà thờ. Có khi nhà thờ bên này đường đứng nhìn nhà thờ bên kia đường. Đường đâu có phải đường thường mà là đường thánh không. Mỗi thánh chiếm một đường với cái tên hết thánh nam saint đến thánh nữ sainte treo cao nơi đầu phố. Thỉnh thoảng, trên hè phố, người ta bắt gặp những cây thập tự giá nằm đó đây.

HOUSTON

Thánh giá trong phòng họp của Tòa Đô Chính Montreal

Cây thánh giá đầu tiên của tỉnh bang Quebec đã được dựng lên từ ngày nhà thám hiểm Jacques Cartier lần đầu tiên đặt chân tới vùng đất mới này vào tháng 7 năm 1534. Và có đụng độ ngay. Cartier gặp tù trường bộ lạc da đỏ Donnacona khi đó đã sống trong vùng Thung Lũng Saint Lawrence hàng thế kỷ trước. Khi Cartier rời vùng Gaspé, ông cho thuộc hạ dựng một cây thánh giá gỗ cao 7 thước rưỡi trên có khắc dòng chữ “Vive le Roi de France” (Vạn Tuế Vua Nước Pháp) và ba bông hoa huệ, huy hiệu của nhà vua. Trong du ký, Cartier kể lại là viên tù trưởng này đã bắt chéo hai ngón tay thành hình thập tự giá rồi chỉ khắp chung quanh có ý nói là tất cả đất đai nơi đây thuộc về ông ta. Nếu muốn dựng cây thánh giá thì phải xin phép ông. Nhưng Cartier đã hạ cơn giận của ông ta bằng cách biếu quà cáp và nói đại là cây thánh giá chỉ là một cách đánh dấu để người Pháp biết vị trí tìm về. Cuộc chiến đầu tiên về cây thánh giá từ gần 500 năm trước đã gợi nhớ tới

cuộc tranh luận gay gắt ngày nay. Thời thế có đổi thay nên bản chất cuộc chiến cũng thay đổi. Thánh giá gây nên nỗi ngày nay có tới hai cây lận. Một cây trong phòng họp chính của Tòa Đô Chánh Montreal và một cây trong phòng họp của Quốc Hội tỉnh bang Quebec. Cốt lõi của cuộc tranh luận là: thánh giá là biểu tượng của tôn giáo hay di sản văn hóa. Người ta tạm phân chia ra thành hai lọai thập tự: nếu có tượng Chúa treo trên thập tự thì là biểu tượng tôn giáo; nếu không có tượng Chúa là di sản văn hóa. Cả hai cây thánh giá đang gây tranh cãi ồn ào đều có tượng Chúa. Nói tới cây thánh giá ở tòa Đô Chính Montreal chúng tôi trước. Cây thánh giá này được treo ngay chỗ trang trọng nhất trong đại sảnh từ năm 1937 lận. Tính ra đến nay đã 82 năm, một thời gian đủ dài để có thể coi như một di sản văn hóa. Ít nhất đó là ý kiến của những người có tuổi. Họ đã sống quá lâu với cây thánh giá. Bất ngờ là một ký giả Hồi giáo, bà Fariha NaqviMohamed, lúc nào cũng đội khăn, lại về phe với

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

mấy ông bà có tuổi này. Bà viết: “Là một người thiểu số nhãn tiền nhưng cũng là một người Quebec đầy kiêu hãnh, tôi phải quan tâm tới chuyện này. Montreal từ xưa là một thành phố đậm tính cách tôn giáo. Chúng ta không cần phải tước bỏ căn cước của mình để theo thời. Chúng tôi không cảm thấy bị xúc phạm bởi những biểu tượng tôn giáo của người khác. Những biểu tượng tôn giáo và sự khác biệt là gia tài của thành phố chúng ta”. Bà Đô Trưởng Montreal Valérie Plante lại nghĩ khác: “Chúng ta phải thấy rằng cây thánh giá đã được treo trong một môi trường và thời gian khác hẳn thời kỳ của chúng ta bây giờ. Chúng ta đang ở trong thòi kỳ mà các định chế xã hội phải phi tôn giáo. Gỡ bỏ cây thánh giá không có nghĩa là chúng ta thiếu tôn trọng gia tài tôn giáo của tỉnh bang chúng ta”. Ông cãi qua, bà cãi lại, chuyện bất đồng ý kiến là chuyện thông thường nhưng không dễ giải quyết. Đúng lúc gay cấn thì tòa nhà đô chính tới thời kỳ phải đại tu. Thời gian đóng cửa là ba năm kể từ ngày 15/4/2019 vừa qua. Vậy là bà Đô Trưởng coi như trúng số. Sau ba năm không chắc cái ghế của bà còn vững nhưng cây thánh giá đã bị gỡ bỏ để sửa chữa đã được bà định cho một chỗ ở mới: phòng bảo tàng. Tòa nhà khi được chỉnh trang sẽ có một phòng bảo tàng để lưu giữ tất cả những di tích lịch sử của nó. Cây thánh giá là một trong những cổ vật này! Giáo hội Công giáo không vui khi được biết cây thánh

HOUSTON

Thánh giá trong Phòng Xanh của Quốc hội Quebec

giá sẽ không còn được treo tại tòa Đô Chính nữa. Tổng Giám Mục Christiane Lépine, người cầm đầu giáo hội tại Quebec, đã tiếc rẻ: “Thánh giá luôn luôn là một biểu tượng sống của sự cởi mở và tôn trọng mọi người, kể cả những người không cùng chung tín ngưỡng và truyền thống tôn giáo”. Tại quốc hội của tỉnh bang Quebec, tọa lạc tại thành phố Quebec, cũng có một cây thánh giá ngự trên chỗ trang trọng nhất trong phòng họp chính. Phòng này được sơn màu xanh nên được gọi là “Phòng Xanh” (Salon Bleu). Cây thánh giá này được Thủ Hiến Maurice Duplessis treo trong phòng họp từ năm 1936. Từ đó đến nay, thánh giá đã bị đe dọa lấy xuống nhiều lần. Bộ

Trưởng bộ Di Trú Simon Jolin-Barrette quả quyết là lập trường của chính phủ về cây thánh giá này không thay đổi: “Đối với chúng ta, đây là một biểu tượng lịch sử như tất cả các biểu tượng tôn giáo khác trong Phòng Xanh. Chúng tôi ghi nhận quyết định của thành phố Montreal. Họ có quyết định riêng. Chúng tôi cũng có quyết định riêng. Cây thánh giá vẫn còn đó”. Thánh giá vẫn còn đó nhưng hơi bấp bênh. Năm 2008, đã từng có một ủy ban được thành lập để xem xét vấn đề này. Đó là Ủy Ban Bouchard-Taylor. Họ đề nghị gỡ bỏ thánh giá. Nhưng quốc hội đã bác bỏ đề nghị này vì “dân Quebec đã sống mật thiết với truyền thống tôn giáo và lịch sử được

tượng trưng bằng cây thánh giá”. Thủ hiến tỉnh bang hiện nay là ông Francois Legault mới được bầu vào năm ngoái, 2018. Khi tranh cử ông nhất quyết chủ trương giữ lại cây thánh giá nhưng nay, với sự gỡ bỏ thánh giá của thành phố Montreal, ông…quay. Ông hé lộ là thánh giá tại quốc hội Quebec cũng có thể bị gỡ bỏ. Trong khi tôi viết bài này, nhà thờ Đức Bà ở Paris bị cháy. Mọi người ngơ ngẩn như mất một người thân. Tôi nghĩ mình cũng có thể tự coi là một người thân của ngôi thánh đường danh tiếng này sau vài lần tới chiêm ngưỡng. Năm 1995, tôi đã tới nơi đây lần đầu tiên. Khi đó chân cẳng tôi còn ngon lành, tôi đã leo mấy trăm bậc thang lên tuốt nơi gác chuông nhà thờ. Chuông nhà thờ thì nơi đâu cũng vậy, mắc chi phải phí sức lao động leo trèo. Nhưng mấy quả chuông nơi đây khác. Nó đã được anh gù Quasimodo đu lên trong cuốn phim “Anh Gù Nhà Thờ Đức Bà”, phỏng theo cuốn tiểu thuyết nổi tiếng thế giới “Le Bossu de Notre Dame” của Victor Hugo, xuất bản năm 1831, mà tôi đã say mê đọc khi còn là một sinh viên. Anh gù Quasimodo xấu xí, yêu nàng Esmeralda hết mực trong một thứ tình yêu vô vọng. Xấu trai, tật nguyền, nhưng anh lại được độc giả của truyện yêu thích. Một trong những người đó là kiến trúc sư Eugene Viollet-le-Duc, người đã đảm nhận công việc trùng

tu nhà thờ Notre-Dame de Paris vào năm 1844. Chính ông là người xây ngọn tháp cao vút nằm chính giữa nhà thờ mà hình ảnh ngọn tháp đổ xuống trong biển lửa ngày thứ hai tuần thánh vừa qua làm mọi người xót xa. Nhưng có một chuyện ít ai biết là trên một góc vách cao bên cửa Bắc của tháp có một tượng bán thân anh chàng gù Quasimodo. Tượng rất nhỏ, nằm trên cao và ở trong góc giữa hai bức tường, nên ít ai chú ý đến. Vậy là chàng gù đã tiêu tan trong trận hỏa hoạn lịch sử này! Ngôi thánh đường lịch sử, trái tim của kinh thành ánh sáng Paris, được khởi công xây cất vào năm 1163, mãi tới năm 1300 mới hoàn tất. Đứng vững trong hơn 800 năm, qua hai cuộc thế chiến, nhiều cuộc cách mạng và thiên tai, vậy mà chỉ trong nửa tiếng đồng hồ phù du, gần như tất cả đã thành tro bụi. Vào đúng ngày thứ hai đầu Tuần Thánh tưởng niệm Chúa chết trên thập giá. Tháp chuông phía trước may mắn còn đứng vững. Anh gù Quasimodo chắc không phải di tản. May hơn nữa là khung nhà thờ không sụp đổ khiến việc trùng tu sau này dễ dàng hơn. Sau trận hỏa hoạn kinh hoàng, cây thánh giá bên trên bức tượng “La Pieta”, một tuyệt tác của điêu khắc gia Michel Angelo, vẫn đứng vững và tỏa sáng. Tôi rất mê bức tượng “Mẹ Sầu Bi” này. Tượng diễn tả cảnh Đức Mẹ ôm xác con dưới chân thánh giá sau khi đã tháo đinh mang xác Chúa xuống. Nét điêu khắc tuyệt vời phả hồn vào tượng rất

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

PHIẾM linh động. Tác phẩm bằng đá cẩm thạch nhưng thân xác Chúa mềm nhũn như thật. Michael Angelo đã tạc được tác phẩm bất hủ này khi mới 24 tuổi và có khắc tên trên phần áo Đức Mẹ. Nhìn những tấm hình chụp thánh giá và tượng sau trận hỏa hoạn đã làm nát lòng người. Những đống đổ vỡ nằm ngổn ngang trước tượng làm nổi bật thần thái an bình và tự tại của bức tượng. Như một tín hiệu giữ vững lòng tin giữa biển lửa ngút ngàn. Tại Montreal chúng tôi có ngôi nhà thờ Notre Dame Basilica nằm tại khu phố cổ. Thánh đường được xây cất vào năm 1672 và đại tu vào năm 1824. Đứng trông từ ngoài hay vào bên trong đều khiến chúng ta gợi nhớ đến

HOUSTON

nhà thờ Notre Dame de Paris. Cứ như hai chị em. Những ngày chị lâm vào cảnh khốn khó, dân Montreal chúng tôi tới với cô em Notre-Dame Basilica. Cũng là một cách thăm em để nhớ tới chị. Chỉ vài giờ sau đám cháy bên trời tây, hàng trăm người đã đổ xô tới ngôi giáo đường chị em này. Không chỉ có những giáo dân mà có cả những người không Công giáo, tiếc thương một công trình kiến trúc lịch sử, tới để bày tỏ cõi lòng. Một trong những người không Công giáo này là bà Winnie Kirouac. Bà cho biết không hiểu sao bà bị thôi thúc tới dự một thánh lễ tại Notre-Dame Basilica. Bà nói trong khi nước mắt tuôn tràn: “Chúng ta vừa mất một kho tàng đẹp đẽ của thế giới. Tôi phải tới đây để thấy như được

thông cảm với bên Paris”. Tổng Giám Mục giáo phận Montreal Christian Lépine buồn rầu nói: “Sự việc làm động tới trái tim của tất cả chúng ta. Chỉ có một điều an ủi là không có ai bị thiệt mạng trong đám cháy này. Những gì chúng ta thấy trước mắt như một thảm kịch”. Tất cả đã ra tro bụi nhưng cây thánh giá bên trên tượng “Mẹ Sầu Bi” vẫn đứng vững

tỏa ánh vàng chóe. Như một biểu tượng của hy vọng. Trong hy vọng, chúng ta treo tất cả những tiếc thương và đau đớn trên cây thập tự bất khuất này. Dĩ nhiên trên “cành ngang” như ngôn ngữ của Nguyễn Đình Toàn! SONG THAO 04/2019

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Thư tuyệt mệnh của cựu tổng thống Peru hé lộ nguyên nhân tự sát Trong thư tuyệt mệnh, cựu tổng thống Peru, Alan Garcia cho biết ông tự sát để tránh bị làm nhục dưới bàn tay của các đối thủ chính trị đang thao túng cuộc điều tra tham nhũng tại Peru. Bức thư tuyệt mệnh được con gái của ông đọc trước hàng ngàn người trong đám tang của cha mình hôm 19/4. Các công tố viên Peru cho biết đã thu thập đủ chứng cứ để bắt giam cựu tổng thống Garcia nhằm phục vụ phiên tòa xét xử nghi án tham nhũng, nhận hối lộ liên quan tới tập đoàn Odebrecht. Tuy nhiên, ông Garcia kiên quyết bác bỏ các cáo buộc, gọi đây là âm mưu tấn công chính trị của các đối thủ. Sau cái chết của ông Garcia hôm 17/4, chính quyền đương kim Tổng thống Martin Vizcarra đã đề nghị tổ chức quốc tang danh dự dành cho cựu tổng thống từng điều hành đất nước Peru trong 2 nhiệm kỳ. Tuy nhiên, gia đình Garcia đã

từ chối lời đề nghị. Đám tang cựu tổng thống Garcia được tổ chức với sự tham gia của các bạn bè và chiến hữu của cựu tổng thống. Cựu tổng thống Alan Garcia tự bắn vào đầu hôm 17/4 khi cảnh sát bao vây ngôi nhà của ông tại thủ đô Lima, chuẩn bị bắt giữ ông. Ông Garcia đã được đưa vào cấp cứu tại bệnh viện nhưng không qua khỏi. Trước đó, ông Garcia bị cáo buộc nhận hối lộ đổi lấy việc trao hợp đồng xây dựng dự án tàu điện ngầm ở thủ đô Lima cho tập đoàn Odebrecht trong nhiệm kỳ tổng thống thứ 2 của mình (2006-2011). V.L (theo Reuters)

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

BIỆT TÀI

CÂU CHUYỆN THỜI SỰ

“KHÔNG NHỚ”

MAI LOAN

âu trả lời ngắn gọn chỉ có ba chữ “Tôi không biết” bắt đầu được nhiều người Mỹ chú ý đến nhiều nhất có lẽ là từ sau khi ông cựu tổng thống Ronald Reagan phải ra hầu toà vào đầu năm 1990 trong vai trò một nhân chứng của vụ án xét xử ông John Poindexter là Cố vấn An ninh Quốc gia dưới thời ông Reagan nắm quyền. Ông Poindexter là cựu đề đốc Hải quân Hoa Kỳ, được bổ nhiệm vào Hội Đồng An Ninh Quốc Gia từ 1981 đến 1986 nhưng bị dính líu vào vụ tai tiếng Iran-Contra khi đã để cho các phụ tá dưới quyền như ông trung tá Oliver North làm chuyện phạm pháp qua mặt Quốc Hội bằng cách chủ động việc bí mật bán vũ khí của Mỹ cho Ba Tư (Iran) và dùng số tiền đó để tài trợ cho nhóm kháng chiến Contras chống lại chính quyền cộng sản tại Nicaragua. Vào thời đó, Iran được xem là kẻ thù của Hoa Kỳ, và ông Poindexter bị truy tố ra toà về tội nói dối trước Quốc Hội cũng như cản trở các cuộc điều tra của các vị dân biểu và nghị sĩ. Ông Poindexter đã bị kết án có tội sau phiên toà tại Los Angeles vào năm 1990 nhưng kết quả này vào năm sau đã bị phủ quyết khi kháng cáo lên toà thượng thẩm. Khi được kêu ra toà để làm nhân chứng và trả lời các câu hỏi của luật sư đôi bên rằng ông có nhớ gì về chuyện các phụ tá ở Bạch Cung đã tường thuật về chuyện số tiền bán vũ khí này cho Iran sẽ được chuyển sang để chi viện cho nhóm kháng chiến Contras, ông Reagan đã trả lời “I don’t recall” hoặc “I don’t remember” tổng cộng đến 88 lần

Ông cựu tổng thống Ronald Reagan

trong suốt 8 giờ đồng hồ được chất vấn. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử một vị cựu tổng thống Mỹ phải ra cung khai trước toà trong một vụ án hình sự. Trước đó, hai vị tổng thống khác là Gerald Ford và Jimmy Carter cũng phải cung khai, nhưng qua những cuộc lấy cung bằng máy quay hình chứ không cần ra toà. Để biện minh cho việc vì sao lại không nhớ những chuyện trầm trọng như vậy, khi mà luật pháp Mỹ ngăn cấm việc bán vũ khí cho kẻ thù của Hoa Kỳ, và nhất là một vị tổng thống Mỹ khó khi nào cho phép bất cứ một viên chức hay phụ tá của mình có thể qua mặt để làm những chuyện phi pháp động trời, ông Reagan cho rằng điều đó cũng không có gì lạ. Giờ đây đến phiên một vị tổng thống cũng đi vào vết xe của ông Reagan, đó là đương kim tổng thống Donald Trump, xuyên qua những gì người ta mới đọc được từ bản báo cáo của Công Tố Viên Đặc Biệt Robert Mueller mới vừa được công bố vào thứ Năm tuần qua. (Thật ra bản báo cáo này đã được

nộp lên Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ cách nay vài tuần, nhưng ông tổng trưởng William Barr chỉ nộp lên Hạ Viện một bản tóm tắt 4 trang để đi đến kết luận là không có bằng chứng để cáo buộc tội thông đồng giữa bộ tham mưu của ông Trump và chính quyền Nga. Sau đó, ông Barr đã đục bỏ khoảng 12% các chi tiết trong bản báo cáo dài 448 trang này, tức là gần 60 trang, với nhiều lý do khác nhau như bảo vệ an ninh quốc phòng hoặc những điều riêng tư của nhiều cá nhân. Nhưng nhiều người cho rằng đó có thể là những chi tiết rất bất lợi vì mô tả những điều sai trái nào đó của TT Trump.) Trong một bài trên tờ Washington Post mới đây, nhà báo David Fahrenthold đã viết rằng TT Trump đã rất thích sử dụng câu điệp ngữ quen thuộc “I have no recollection” (Tôi không nhớ) để trả lời những câu hỏi thắc mắc trong cuộc điều tra của Công tố viên Robert Mueller. Mặc dù rằng trước đây, ông Trump thường xuyên hay khoe khoang rằng ông ta là một người “có một trí nhớ rất siêu phàm trong lịch sử từ trước tới

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

CÂU CHUYỆN THỜI SỰ

nay,” nguyên văn là “one of the great memories of all time.” Nhưng khi được ông Mueller đặt câu hỏi liên quan đến cuộc bầu cử năm 2016, ông Trump lại cho rằng trí nhớ của ông đi đâu mất rồi. Khi được hỏi là vào lúc nào thì ông được nghe các phụ tá kể lại chuyện họ đã gặp một viên chức của Nga ngay tại toà cao ốc Trump Tower và hứa hẹn sẽ cung cấp những tin tức xấu của bà Hillary Clinton, TT Trump đã trả lời ngắn gọn: “Tôi không nhớ”. Bản đúc kết của ông Mueller cho biết là có ít nhất 37 lần TT Trump đã trả lời những câu hỏi của ông Robert Mueller một cách ngắn gọn là “Tôi không nhớ”. Đó là những câu hỏi về sự tiếp xúc giữa các nhân vật trong ban vận động tranh cử hoặc liên quan đến vụ xen lấn của Nga trong kỳ bầu cử vào năm 2016. Thật ra đây không phải là lần đầu TT Trump đã sử dụng chiêu bài tránh né rất tài tình với 3 chữ “Tôi không nhớ”. Trong những lần bị lấy khẩu cung trước đây, như trong vụ kiện về dân sự liên quan đến Trump University, hoặc là khi ông bị hạch hỏi về trị giá thật về gia sản của mình trong một vụ kiện khác, hoặc là khi ông bị các phóng viên hỏi về việc ông đã từng lên tiếng ủng hộ cuộc chiến tại Iraq, hoặc mới nhất là khi được chất

HOUSTON

vấn về một cuộc tiếp xúc quan trọng với ông tổng giám đốc James Comey của cơ quan FBI ngay tại Phòng Bầu Dục của mình, ông Trump thường trả lời tránh né quanh co, hoặc trả lời đơn giản rằng “Tôi không nhớ.” Bản báo cáo Mueller nói rằng các công tố viên phụ tá cho rằng lối trả lời của TT Trump liên tục viện dẫn trí nhớ của mình không còn sáng suốt rõ ràng nữa có phần không đứng vững. Các công tố viên của ông Mueller đã mong muốn được phỏng vấn trực tiếp TT Trump vì cho rằng đây là cơ hội để ông có thể trực tiếp trả lời để thanh minh hoặc phản biện, và đưa ra những thông tin để mọi người có thể kiểm chứng với những bằng chứng khác mà các công tố viên đã thu thập được từ nhiều nhân chứng khác. Thế nhưng TT Trump đã từ chối lời yêu cầu được thẩm vấn trực tiếp, mà chỉ chịu trả lời qua các câu hỏi bằng văn thư, phần lớn là vì các luật sư biện hộ cho TT Trump đã khuyên là đừng nên dại dột chấp nhận để cho các công tố viên thẩm vấn trực tiếp, bởi vì ông có thể hấp tấp nói dối, hoặc nói không đúng sự thật do thói quen, nhưng những lời nói dối đó sau này có thể sẽ được dùng làm bằng chứng để kết tội “khai man hữu thệ”, một tội hình sự vì đã nói dối sau khi tuyên thệ

TT Trump đã rất thích sử dụng câu điệp ngữ quen thuộc “I have no recollection” (Tôi không nhớ) để trả lời những câu hỏi thắc mắc trong cuộc điều tra của Công tố viên Robert Mueller

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

là chỉ nói sự thật mà thôi. Trước đây, một bài viết trên tờ Washington Post cũng đã tường thuật chuyện này, chứ không hề là chuyện “Fake news” như lời cáo buộc của ông Trump. Sau cùng, ông Mueller đã quyết định không tống trát đòi TT Trump phải ra cung khai trước các công tố viên, phần lớn là vì ông lo ngại rằng điều này sẽ dẫn đến một cuộc chiến kéo dài ở toà án. Hơn nữa, ông Mueller cũng tuân lệnh cấp trên ở Bộ Tư Pháp rằng một vị tổng thống đương quyền không thể bị lãnh cáo trạng buộc tội vì sẽ gây khó khăn cho việc điều hành đất nước. Nhưng sau khi mãn nhiệm, các cáo buộc này có thể sẽ được đem ra xét xử bởi các toà án khác nhau tuỳ theo trường hợp. Theo lời phân tích của ông Jacob Frenkel, một cựu công tố viên liên bang hiện đang làm việc tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn, nếu như một nhân chứng nói rằng mình không nhớ nhưng trong thực tế thì nhớ rất rõ, thì quả tình đó là một lời nói dối, và điều này có thể dẫn đến những hình phạt về pháp lý. Nhưng vấn đề chính là làm sao chúng ta chứng minh được điều đó? HÀNG CHỤC LẦN “TÔI KHÔNG NHỚ” TRONG CÁC VỤ KIỆN

Trong quá khứ, ông Trump đã từng nhiều lần viện dẫn lý do trí nhớ không còn minh mẫn nữa trong những lần bị lấy khẩu cung khi bị so sánh với những lời phát biểu trước đó của mình. Trong một phiên lấy khẩu cung vào năm 2015 về một vụ thưa kiện Trump University, một luật sư đã chất vấn ông Trump rằng “Ông không nhớ là mình đã từng nói là có một trí nhớ tốt nhất trên thế giới?”, ông Trump đã trả lời: “Tôi không nhớ chuyện đó.” Dù rằng chính ông đã khoe khoang như vậy trước đó chỉ có 3 tuần trong một cuộc phỏng vấn trên đài truyền hình NBC News. Trong vụ kiện này, các nguyên đơn là những người đã bỏ tiền ghi danh học tại Trump University, thật ra chỉ

HOUSTON

là một nơi tổ chức các khoá học ngắn hạn về cách làm giầu trong ngành đầu tư địa ốc. Họ cáo buộc rằng đã bị lừa gạt và dụ dỗ để đóng những khoản tiền khá cao nhưng chẳng thu thập được những kiến thức có giá trị thực tiễn. Khi các luật sư phía nguyên đơn đặt các câu hỏi nhắm về ông Trump để biết rõ thêm về trách nhiệm của ông trong việc điều hành ngôi trường này, ông Trump đã trả lời “Tôi không biết” hơn 30 lần. Trong 16 trường hợp khác, ông Trump cũng trả lời rằng “Ôi chuyện đó đã qua nhiều năm rồi”, ngụ ý là để biện minh rằng ông không thể nào còn nhớ nổi chi tiết. Về sau này, ông Trump đã quyết định bồi thường các nguyên đơn 25 triệu Mỹ-kim để giải quyết vụ thưa kiện này sau khi ông vừa mới đắc cử tổng thống. Trong một cuộc lấy khẩu cung khác vào năm 2007, ông Trump cũng bị chất vấn bởi luật sư Andrew Ceresney muốn ông giải thích rõ hơn về lời khoe của ông với nhà báo Timothy O’Brien trước đây rằng ông có tài sản trị giá lên đến 6 tỷ Mỹ-kim. Nhưng ông Trump đã chối bai bải rằng “Tôi không có. Tôi không có.” Chi tiết này quan trọng vì ông Trump đã kiện nhà báo O’Brien về tội phỉ báng vì đã xem thường, hạ giá thấp gia sản của ông trong bài viết của một cuốn sách. Phía luật sư biện hộ cho ông O’Brien muốn chứng minh rằng ông Trump là một kẻ không đáng tin cậy khi đưa ra những dữ kiện về chính cá nhân mình, kể cả trị giá tài sản của ông. Bởi vì tuy ông Trump thích khoe rằng mình có gia tài lên đến 6 tỷ Mỹ-kim, nhưng các chuyên viên kế toán của ông thì cho rằng số tiền đó ít hơn nhiều. Trong đoạn băng này, khi nhà báo O’Brien đặt câu hỏi “Hiện nay ông có gia sản trị giá bao nhiêu?”, ông Trump đã trả lời: “Tôi nghĩ chắc là vào khoảng 6 tỷ.” Vì thế nên sau đó không lâu, đơn kiện của ông Trump đã bị dẹp bỏ. Bước sang một vụ kiện liên quan

đến một dự án xây toà nhà mang tên Trump tại Fort Lauderdale, Florida nhưng không thành công, ông Trump cũng khai rằng ông hề biết gì đến một phụ tá có tên là Felix Sater, là viên chức điều hành dự án này. Tuy nhiên, ông Sater này lại có văn phòng làm việc ngay bên trong các phòng đặc biệt giành riêng cho ông Trump, cũng như có tên trong danh thiếp của tổ chức Trump Organization. Ông Sater cũng nói rằng mình đã nhiều lần gặp gỡ tay đôi với ông Trump. Tuy nhiên, trong một cuộc lấy khẩu cung vào năm 2013, ông Trump khai rằng mình đã quên hết về cái tên Sater này rồi, đến nỗi giờ đây nếu ông ta đang ngồi trước mặt, thì ông cũng không hình dung ra khuôn mặt của ông Sater như thế nào. Sau cùng, ông Trump cũng khai rằng mình không nhớ gì hết về một cuộc gặp gỡ quan trọng mà Công tố viên Mueller nhắm tới đặc biệt khi điều tra về cáo buộc một vị tổng thổng về tội cản trở công lý: đó là cuộc gặp gỡ riêng tư giữa ông và tổng giám đốc James Comey của cơ quan FBI ngay bên trong Phòng Bầu Dục vào tháng 2/2017. Bởi vì vào ngày hôm trước, TT Trump đã cách chức Cố vấn An ninh Quốc gia là ông cựu trung tướng Michael Flynn vì tội nói dối là không hề gặp gỡ với đại sứ Nga tại Hoa Thịnh Đốn. Theo lời thuật lại của ông Comey, TT Trump nói rằng ông chỉ muốn nói

chuyện một mình với ông Comey mà thôi, và nội dung cuộc nói chuyện là chỉ đến nói đến ông Flynn, lúc đó đang bị điều tra bởi cơ quan FBI. Trong cuộc gặp riêng ngắn ngủi này, TT Trump nói rằng: “Tôi mong là anh sẽ tìm cách để bỏ qua chuyện này, hãy để cho ông Flynn được thả đi.” Ông Comey trả lời rằng ông không cam kết là sẽ chấm dứt cuộc điều tra, nhưng ông coi lời nói của TT Trump như là một hướng chỉ dẫn phải theo. Nhưng trong một cuộc phỏng vấn với tờ New York Times vài tháng sau đó, TT Trump nói rằng ông không hề nhớ có cuộc nói chuyện tay đôi như vậy với ông Comey: “Tôi không hề nhớ là có nói chuyện với ông ta về những chuyện như vậy.” Sau đó, TT Trump còn công khai chối bỏ lời kể lại của ông Comey bằng cách bắn ra một mẩu tin ngắn trên mạng Twitter vào tháng 12/2017: “Tôi chưa hề yêu cầu ông Comey hãy chấm dứt cuộc điều tra về ông Flynn. Đây đúng là thêm chuyện về Fake News nhằm che đậy thêm một điều nói dối của ông Comey!” Tuy nhiên, cuộc điều tra của Công tố viên Đặc Biệt Mueller đã có được “nhiều bằng chứng vững vàng” để xác định lời kể lại của ông Comey. Bằng chứng đầu tiên là một bản ghi nhớ của ông Comey chép lại những điều hai người đã trao đổi với nhau đúng ngày đã xảy ra. Và sau đó ông Comey cũng đã kể lại đúng như vậy trong nhiều lần

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

CÂU CHUYỆN THỜI SỰ

ra khai có tuyên thệ trước Quốc Hội, hoặc trong nhiều cuộc lấy khẩu cung với các điều tra viên liên bang. Hơn nữa, nhiều viên chức trong Toà Bạch Ốc cũng xác nhận với Công tố viên Mueller rằng trong ngày hôm đó, TT Trump đã ra lệnh cho mọi người rời khỏi Phòng Bầu Dục để chỉ mình ông còn lại và nói chuyện riêng với ông Comey. Chưa hết, vài giờ đồng hồ trước cuộc gặp gỡ này, TT Trump đã khoe với ông Thống đốc New Jersey là Chris Christie rằng việc cách chức ông Flynn coi như sẽ chấm dứt những cuộc điều tra dính líu đến phía Nga. Phải chăng vì ông Trump nghĩ rằng sau đó mình sẽ bắn tiếng ra hiệu cho ông Comey làm theo ý muốn. Thế nhưng cuối cùng thì ông Mueller cũng không thể đích thân

HOUSTON

thẩm vấn TT Trump về chuyện có nhớ gì về vụ gặp gỡ với ông Comey. Bởi vì các luật sư của ông Trump đã từ chối, không để cho ông được trả lời những câu hỏi liên quan đến những hành động có thể là cản trở công lý trong cương vị một tổng thống. Có chi tiết lý thú và đáng chú ý như khi bản đúc kết ghi nhận lại lời khai của bà phụ tá cho ông Jeﬀ Sessions là tổng trưởng tư pháp đầu tiên dưới thời TT Trump. Khi ông Sessions báo cáo là Bộ Tư Pháp đã chọn lựa ông Robert Mueller để tiến hành cuộc điều tra này sau khi TT Trump đã cách chức ông tổng giám đốc James Comey của cơ quan FBI, ông Trump đã buông người xuống ghế trong thẫn thờ và buột miệng ngay trong Phòng Bầu Dục với mọi người lúc đó: “Oh

my God. This is terrible. This is the end of my Presidency. I’m fucked.” Chữ chót trong câu này là một chữ thô tục, ám chỉ việc giao hợp hay bị hiếp dâm, nhưng gần như trở thành một tiếng chửi tục khá thông dụng trong tiếng Việt. Có thể tạm dịch câu than của TT Trump là: “Lạy Chúa tôi. Như vậy là tệ hại quá. Đây là báo hiệu sự cáo chung của triều đại tôi rồi. Tôi bị nó “chơi tiêu tùng” rồi.” Liền sau đó, TT Trump đã trở nên giận dữ và mắng mỏ ông Jeff Sessions rằng tại sao ông ta lại để xảy ra chuyện như vậy, vì ông tưởng rằng tổng trưởng tư pháp do ông bổ nhiệm phải là một người có nhiệm vụ bảo vệ cho ông. MAI LOAN

Houston, Texas, ngày 22 tháng 4/2019

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Nướng thịt làm cháy rừng, bị phạt 15 triệu đô Nhà chức trách Ý tuần qua đã tuyên phạt 15 triệu Mỹ kim đối với 2 nam sinh viên tại thành phố Como sau khi gây ra đám cháy lớn trong khu rừng trên núi Monte Berlinghera, thuộc sở hữu của gia đình một trong hai sinh viên. Các công tố viên cho biết đám cháy bùng lên hôm 30/12/2018 xuất phát từ than hồng nướng thịt trong điều kiện thời tiết hanh khô. Hai sinh viên này, cùng người chủ khu rừng, được xác định phải chịu trách nhiệm cho đám cháy. Vụ cháy rừng kéo dài trong nhiều ngày đã thiêu rụi hơn 1.000 hecta rừng, và khiến hơn 100 hecta rừng bị hư hại không thể khôi phục. Nhà chức trách cho biết khoản phạt 15 triệu Mỹ kim được tính toán dựa trên những thiệt hại mà vụ cháy gây ra. Trả lời truyền thông địa phương, một trong 2 sinh viên cho biết rất lấy làm tiếc về vụ cháy rừng, nhưng cho rằng họ đang bị đưa ra làm “vật tế thần” trong vụ này. Một trong 2

sinh viên cho biết: “Chúng tôi đã ngay lập tức báo động cho lực lượng cứu hỏa, và cũng tự mình cố gắng dập tắt đám cháy. Chúng tôi là vật tế thần trong một vụ cháy không thể giải thích được. Chúng tôi mới là nạn nhân thật sự trong câu chuyện này”. Một trong các luật sư cho rằng hình phạt cần được đưa ra một cách hợp lý và có khả năng thực thi: “Chẳng có lý gì khi đưa ra một hình

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

phạt hành chính mà chúng ta đều biết là hai chàng trai này, đều là sinh viên, không thể trả nổi”. Đáp trả những nhận xét trên, công tố viên thành phố Como cho biết hình phạt nghiêm khắc được đưa ra là “tín hiệu cho thấy chúng ta cần hối thúc người dân có trách nhiệm lớn hơn trong bảo vệ môi trường”. G.L (theo BBC)

CHUYỆN BÊN NHÀ

HOUSTON

Những chuyện khá bất ngờ ĐOÀN DỰ ghi chép

CHUYỆN NỮ SINH LỚP 11 SINH CON, GIẤU TRONG NHÀ VỆ SINH

Nữ sinh nói trên là em Hồ Thị V. (17 tuổi), ở bản Lòm, xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Hiện V. đang là học sinh lớp 11, trường THPT dân tộc nội trú tỉnh Quảng Bình. Vào khoảng 7 giờ sáng ngày thứ Hai 25/3, theo thông lệ, trường tổ chức chào cờ đầu tuần, tất cả các học sinh và giáo viên đều phải có mặt, nhưng riêng em V. xin phép là mệt và không xuống phòng. Khoảng 30 phút sau khi chào cờ xong, các em học sinh khu nội trú về phòng thì bất ngờ thấy vết máu vương vãi khắp nơi. Sự việc được báo ngay với các thầy cô giáo trong trường. Đi tìm theo vết máu, các thầy cô và học sinh tìm thấy em V. đang ở trong phòng Số 14, mặt mày tái nhợt, mất máu nhiều. Ngay lập tức em được đưa đến bệnh viện cấp cứu. Đang lau dọn vết máu vương vãi khắp phòng, các em học sinh ở cùng phòng với V. nghe tiếng trẻ con khóc oa oa, tìm kiếm thì thấy một em bé sơ sinh đang nằm ở khu vực nhà vệ sinh, được bọc trong một chiếc áo, rốn đã được cột bằng chỉ. Theo em Hồ Thị Hoài Linh (lớp 11) là bạn ở cùng phòng với V. cho biết: “Sau khi mọi người đưa bạn V. đi bệnh viện, em cùng các bạn ở lại dọn dẹp, lau phòng thì thấy em bé sơ sinh trong khu vực nhà vệ sinh, nên báo với thầy cô giáo, tiếp tục đưa bé đến bệnh viện cấp cứu”. Theo đánh giá của các học sinh ở chung phòng, V. là người hiền lành, ít nói và ít giao tiếp với mọi người. Thời gian V. mang thai, mọi sinh hoạt và lối sống, cách ăn mặc đều không có gì

Trường THPT Dân tộc Nội trú tỉnh Quảng Bình

khác lạ, vì vậy không chỉ có các thầy cô giáo mà ngay các bạn cùng phòng cũng không hề hay biết. Phía sau phòng ở của các học sinh là khu vực nhà vệ sinh, gồm một sân nhỏ phơi quần áo, một phòng tắm, một phòng vệ sinh và đây cũng chính là nơi cháu bé sơ sinh được em V. giấu. Theo ông Trần Đức Tài, hiệu trường trường THPT Dân tộc Nội trú tỉnh Quảng Bình, em V. cho biết, do sinh quá bất ngờ, em hoảng hốt khi thấy mọi người vào phòng, sợ quá nên giấu vội em bé chứ không có ý vứt đi. Ông Hiệu trưởng còn cho biết thêm: “Sau khi sinh xong, em V. bọc em bé trong một chiếc áo, tự tay lấy chỉ thắt rốn cho con. Lúc đó, em V. có ý định sẽ giấu thầy cô và các bạn đưa con về nhà”. Cháu bé ngay sau đó được đưa đến bệnh viện cấp cứu, đồng thời nhà trường cũng gọi điện thông báo sự

việc với gia đình em V. Hôm sau, một thanh niên được cho là người yêu của V – cha của cháu bé – cùng gia đình đã đến bệnh viện thăm và chăm sóc hai mẹ con em V. Cô chủ nhiệm lớp em V. tên Đào Thị Long là người bảo lãnh về tiền bạc cho mẹ con em V. được chăm sóc trong bệnh viện. Lúc xuống thăm cháu, mẹ của cậu thanh niên người yêu của V. định đưa cháu bé và V. về nhà tại bản Lòm ngay vì họ nghèo quá, không có tiền trả viện phí. Nhưng các thầy cô giáo nói để mẹ con em V. ở lại vài ngày cho cứng cáp cái đã, có cô giáo Long bảo lãnh và các thầy cô sẽ chung nhau đóng góp. Cô Hoàng Thị Nhung, trông coi tổng quát học sinh nội trú, kể: “Bố em V. cũng xuống nhưng chỉ có 20 ngàn đồng mang theo (20 ngàn đồng chưa bằng 1 đô la Mỹ, vì 1 đô la = hơn 23 ngàn đồng theo giá hiện nay.- ĐD). Ngày hôm sau người yêu của em V.

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

CHUYỆN BÊN NHÀ (21 tuổi, ở cùng bản) và mẹ cậu ấy cũng xuống. Họ không có tiền nên chỉ mang theo một đùm cơm, đến bữa lại lấy một ít ra ăn. Biết hoàn cảnh khó khăn của em V., nhà trường một mặt khuyến khích và cử các cô giáo thay nhau đưa phần cơm của em V. trong nội trú đến cho em V., một mặt quyên góp cho em V. có một số tiền để nuôi con. Sau 3 ngày được chăm sóc tại bệnh viện, hiện sức khỏe của hai mẹ con em V. (bé trai, nặng 1,9kg) đã ổn định, đang chờ ngày xuất viện. TÌM ĐƯỢC VÀNG CHƯA CHẮC ĐÃ SUNG SƯỚNG

Một buổi sáng cuối tháng 7/1997, cậu bé Nguyễn Văn Nông lúc đó mới 14 tuổi, ở xã Đại Thắng (huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam), đến nhà người bà con trong làng dự đám cưới. Thấy chiếc máy rà phế liệu, Nông tò mò mượn đem ra cái đồi thấp phía sau nhà rà thử. Một lúc sau, Nông nghe máy rà phát tín hiệu te te tức có kim loại đưới đất, Nông bèn báo cho ông Lê Chờ, một người bà con cũng có mặt trong đám cưới đến xem xét, đào giúp. Khi ông Chờ đào sâu khoảng 60 cm thì thấy một chiếc hũ bằng bạc đã vỡ, bên trong có một bức tượng hình đầu người bằng kim loại màu vàng. Lúc này, ông Chờ bảo Nông để ông đem về nhà cất, tuy nhiên cậu bé không chịu và chạy về nhà báo cho cha là ông Nguyễn Văn Kình đến giành lại. Chỉ ít tiếng sau, hàng trăm người dân trong làng kéo đến nhà Nông xem bức tượng bằng vàng. Tin tức này nhanh chóng đến tai các tay buôn đồ cổ. Sau khi qua nhiều tay “cò”, trùm đổ cổ Nguyễn Đăng Tiến với biệt danh Tiến “đầu bạc” (ngụ tại xã Điện Minh, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) đến nhà xem và trả giá 15 lượng vàng, cha con ông Kình đồng ý bán, nhưng ông Lê Chờ người cùng đào bức tượng với Nông không chịu và đòi giá cao hơn. Vài ngày sau, lần lượt những tay

HOUSTON

buôn đồ cổ khác kéo đến nhà ông Kình ra giá. Vì sợ không an toàn, cha con ông bèn đem ra Đà Nẵng, ở nhờ nhà người quen để giữ gìn tượng vàng. Sau thất bại lần mua đầu tiên, thấy nhiều tay buôn tìm đến, sợ bị giành mất, Tiến “đầu bạc” rốt ráo tìm cách mua bằng được. Biết một mình không đủ vốn, Tiến rủ Nguyễn Đình Bằng (58 tuổi, cư ngụ tại TP Đà Nẵng) cùng hùn tiền để mua bức tượng vàng cổ quý hiếm này. Sau nhiều lần thương lượng, sáng 2/8/1997, cha con ông Kình đồng ý bán cho Tiến với giá 60 cây vàng. Tuy nhiên, khi giao bức tượng vào ngày hôm sau, gia đình ông Kình lại đổi ý và đòi 75 lượng. Hai bên tiếp tục kỳ kèo và cuối cùng giá là 68 lượng. Cha con ông Kình ôm số vàng về nhà, chia cho ông Chờ một ít rồi tổ chức ăn mừng. Từ một gia đình nghèo nhất nhì xã, ông Kình trở thành một “đại gia”. Mua được tượng vàng, Bằng và Tiến gọi điện cho Đào Danh Đức ở Sài Gòn, thông báo có bức tượng cổ bằng vàng quý hiếm muốn bán. Qua nhiều lần thương lượng, Đức trả 810 triệu đồng - tương đương hơn 160 lượng vàng lúc ấy - và được hai người này đồng ý bán. Chỉ vài ngày sau, Bằng và Tiến dễ dàng kiếm được gần

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

100 lượng vàng. Sau khi gia đình ông Kình và hai tay buôn đồ cổ sống trong sung sướng được ít ngày thì bị công an Quảng Nam triệu tập. Vụ án buôn bán hàng cấm lập tức bị khởi tố. Ông Kình, Tiến và Bằng bị bắt tạm giam. Toàn bộ số vàng bán bức tượng của gia đình ông Kình cũng như gần 100 lượng vàng kiếm lời của hai người buôn đồ cổ bị tịch thu. Lần theo lời khai của ba người này, công an tiếp tục bắt giam Đào Danh Đức tại Sài Gòn và di lý về Quảng Nam. Khám xét nơi ở của Đức, nhà chức trách thu hồi bức tượng cổ. Đại tá Nguyễn Hạnh Kiểm, nguyên giám đốc công an Quảng Nam là người chỉ huy vụ truy tìm dấu vết bức tượng cổ lúc ấy, nói: “Nếu không kịp thời truy tìm chắc chắn bức tượng cổ này sẽ bị bán ra nước ngoài. Lúc đó quốc gia mất một bảo vật vô cùng quý hiếm tầm cỡ thế giới”, Nguyễn Đình Bằng, Nguyễn Đăng Tiến, Đào Danh Đức bị khởi tố về tội buôn bán hàng cấm. Còn ông Nguyễn Văn Kình bị truy cứu tội chiếm giữ trái phép tài sản xã hội chủ nghĩa và buôn bán hàng cấm. Tuy nhiên, do ông Kình thành khẩn khai báo, nên được trả tự do sau khi bị giam hơn một tháng. Các bị cáo còn lại bị TAND tỉnh Quảng Nam tuyên phạt

Đầu pho tượng vàng C.A Quảng Nam thu giữ

HOUSTON

mức án từ 3 đến 5 năm tù. Chi tiết về bức tượng

Về phần bức tượng, qua giám định, nhà chức trách khẳng định bức tượng cổ bằng vàng đó là tượng thần Shiva (hay Siva), có niên đại vào khoảng thế kỷ thứ 10. Đầu tượng cao 24 cm, nặng 0,58 kg, có nét tương đồng với pho tượng Shiva trong tháp C1 ở thánh địa Mỹ Sơn. Ông Đinh Hài, giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Quảng Nam cho hay, đây là tượng Shiva bằng vàng thứ hai mà Việt Nam còn có được đến nay. Đầu tượng Shiva thứ nhất được tìm thấy từ đầu thế kỷ 20 tại Hương Đình (Phan Thiết, Bình Thuận), hiện lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam. Vì lý do an toàn nên tượng này chưa thể công khai để công nhận là Bảo vật quốc gia mà được trưng bày dưới dạng phiên bản. Theo ông Hồ Xuân Tịnh, Phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Quảng Nam, đầu tượng hay còn gọi là Kosa, thường bằng vàng hoặc bạc, dùng để gắn vào phần trên cùng của linga thờ trong tháp Chàm trước khi rước trong các kỳ lễ. Do có giá trị lớn, đầu tượng này được thiết kế các chốt ở phần cổ để dễ dàng tháo ra đưa vào kho cất giữ sau khi làm lễ. Vào những dịp lễ trọng đại, người Chăm sẽ mở kho lấy Kosa ra, gắn lên linga, “tắm” cho linga và đầu tượng trước khi tiến hành lễ rước. (Linga là tượng hình cơ quan sinh dục nam; còn Yoni là tượng hình cơ quan sinh dục nữ. Hai tượng hình dương và âm này tiêu biểu cho sức mạnh huỷ diệt và phát triển của Shiva, vị thần tối cao “chúa tể trong các vị thần”.- ĐD). Khi Ấn Độ giáo du nhập vào Chămpa, thần Shiva được người Chăm suy tôn là “thần của các vị thần”, là “chúa tể của muôn loài”. Vào thế kỷ thứ 4, vua Bhadresvara đệ Nhất của Chămpa cho lập thánh địa Mỹ Sơn ( thuộc tỉnh Quảng Nam hiện nay) để thờ thần Shiva. Văn bia bằng chữ Phạn trong thánh địa Mỹ Sơn tôn vị thần này là “cội rễ của nước

Ông Đinh Hài và đầu một pho tượng khác (phiên bản) tại Viện Bảo tàng Quảng Nam

Chămpa”. Theo nhiều tư liệu, trong tất cả hiện vật của văn hóa Chămpa (ngày trước ta thường gọi là nước Chiêm Thành), duy nhất tượng thần Shiva được làm bằng vàng. Những thông điệp bằng tiếng Phạn được khắc trên một số Linga hoặc Kosa thể hiện đây là món quà quan trọng nhất, quý giá nhất các vị vua dâng lên thần Shiva. Hoàng gia Chămpa tin tưởng rằng việc tạo nên những Kosa quý giá gắn lên các linga làm bằng đá sẽ bảo vệ vương quốc và hoàng gia khỏi mọi điều bất trắc. Cũng có tài liệu cho rằng việc gắn Kosa bằng vàng sẽ bảo đảm sự thịnh vượng cho vương quốc cũng như khả năng mở rộng lãnh thổ. CHỤP ẢNH CƯỚI KHOẢ THÂN GÂY TRANH CÃI

Hôm 10 tháng 4, mạng xã hội xôn xao chia sẻ một bộ hình khoả thân 100% của một cặp nam nữ được thực hiện tại Đà Lạt. Cũng như những chuyện “đặc biệt” khác, bộ ảnh nude này nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ phía người xem. Trong khi có không ít ý kiến cho rằng bộ ảnh khá đẹp thì một số ý kiến lại cho rằng những hình ảnh này không phù hợp với phong tục tập quán của người Việt Nam, “bôi bẩn” danh lam thắng cảnh Đà Lạt như hồ Tuyền Lâm phía trước cửa chùa Tuyền Lâm, ngôi chùa lớn và đẹp nhất Đà Lạt chẳng hạn . Các trang thông tin về Đà Lạt đang đồng loạt chia sẻ bộ ảnh cưới nude 100% của một cặp đôi chụp tại hồ

Tuyền Lâm nhanh chóng tạo dư luận trái chiều. Không ít ý kiến chỉ trích gay gắt việc làm của “cô dâu chú rể” sắp làm đám cưới và nhiếp ảnh gia trẻ tuổi Nguyễn Hùng. Theo tìm hiểu của báo chí, nhân vật nữ tên N.U. trước đây từng là người làm mẫu ảnh, chụp cùng bạn trai tên V.Đ, cả hai hiện sinh sống tại Hà Nội, còn nhiếp ảnh gia được thuê chụp tên Nguyễn Hùng, cũng ở Hà Nội. Nguyễn Hùng cho biết, bộ ảnh có ý tưởng là kể câu chuyện tình cảm của hai người yêu nhau, sau nhiều lần hợp tan, cuối cùng họ có cái kết đẹp khi chàng trai quỳ gối cầu hôn bạn gái trong tình trạng hai người… hoàn toàn khỏa thân! Nguyễn Hùng giải thích: “Cô dâu N.U là người làm mẫu ảnh và đã từng chụp nude nhiều lần. Chú rể V.Đ không thích điều đó nên họ cãi nhau và đã chia tay nhiều lần. Đến khi quay lại rồi quyết định tiến tới hôn nhân, họ muốn có một bộ ảnh lưu lại kỷ niệm và chứng minh không gì có thể ngăn cản họ đến với nhau”. Trước cơn bão “gạch đá” của khán giả, Nguyễn Hùng nói: “Nhiều anh em khen ngợi bộ ảnh của tôi. Tôi thấy đẹp, không có gì phản cảm nên không sợ bị mọi người ném đá”. Hai nhân vật chính trong bộ ảnh tỏ ra không có gì quan trọng trước các ý kiến trái chiều của người xem. Họ cảm thấy hài lòng khi có được bộ ảnh mong muốn. “Chú rể” V.Đ nói: “Trước đây tôi đã từng phản đối bạn gái chụp mẫu nude. Song khi mất đi một số điều, tôi mới thấy trân trọng và quyết định yêu mọi thứ thuộc về cô ấy. Hôm chụp hình, tôi là đàn ông nên không ngại gì, còn bạn gái thì ban đầu hơi e ngại nhưng vì đã quen làm mẫu ảnh rồi nên cũng không sao”. Nhiếp ảnh gia Tô Thanh Tân cho biết, ông đã từng nhận được nhiều lời đề nghị chụp nude từ phía các nghệ sĩ. Tuy nhiên, theo ông, việc chụp ảnh nude không đơn giản và cần phải hết sức thận trọng.

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

CHUYỆN BÊN NHÀ

“Mấy ngày nay, thấy thấy báo chí và mọi người nói nhiều về bộ hình đó nên tôi cũng mở Internet ra coi xem đồng nghiệp của mình chụp như thế nào. Tôi thấy một số hình bố cục cũng đẹp, không gian sáng sớm Đà Lạt khá đẹp, nhất là mấy hình đen trắng cũng hợp lý. Nhưng khi biết đây là bộ hình cưới tôi hơi ngạc nhiên vì nó khác xa với phong tục tập quán của người Việt Nam. Kể cả trên thế giới người ta cũng ít chụp hình nude cho bộ ảnh cưới”. Theo nhiếp ảnh gia Tô Thanh Tân, không nên công khai hoá hình ảnh “riêng tư” như thế lên Internet. “Nếu cô dâu chú rể muốn có gì đó đặc biệt khác lạ thì nên giữ riêng cho mình, không nên công khai như vậy. Khi tung lên mạng, sẽ có rất nhiều người xem, từ trẻ nhỏ cho đến các bậc phụ huynh hai bên gia đình, hay gì khoả thân cho người ta coi”. Còn nhiếp ảnh gia Thái Phiên cũng đồng quan điểm với nhiếp ảnh gia Tô Thanh Tân, ông cho rằng không nên khoe công khai ảnh cưới nude bởi vì sẽ nhận được những ý kiến trái chiều. Về bộ ảnh cưới nude đang gây tranh cãi, nhiếp ảnh gia Thái Phiên thẳng thắn cho rằng bộ ảnh đó chưa “tới”. Ông nói: “Xét về góc độ thẩm mỹ, bộ ảnh đó có đầu tư, không phản cảm, dung tục nhưng tầm nghệ thuật

HOUSTON

chưa tới, không thể hiện được điều gì cả”. Hiện tại, theo Giám đốc Sở TTTT tỉnh Lâm Đồng, đơn vị này đã xác định được cặp nam nữ khỏa thân trong ảnh đang lan truyền trên mạng xã hội. “Họ cũng đã thừa nhận chụp bộ ảnh

cưới khỏa thân tại rừng thông Đà Lạt và hồ Tuyền Lâm”, ông Nguyễn Viết Vân cho biết. Theo ông Vân, do cặp này sinh sống tại Hà Nội nên Sở Thông tin Truyền thông tỉnh Lâm Đồng sẽ đề nghị Sở Thông tin Truyền thông Hà Nội phối hợp giải quyết. Ông Nguyễn Viết Vân nhấn mạnh, việc chụp ảnh khỏa thân tại thắng cảnh quốc gia hồ Tuyền Lâm và cánh rừng thông là không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam. “Thắng cảnh quốc gia hồ Tuyền Lâm và cánh rừng thông gần đó là nơi thường có du khách. Không thể chụp ảnh khỏa thân hay có hành vi nhạy cảm nào có thể tùy tiện diễn ra. Những người có hành động chụp ảnh phản cảm tung lên mạng xã hội sẽ bị xử lý theo luật An ninh mạng”, ông Vân nói thêm. ĐOÀN DỰ

Chụp ảnh cưới hoàn toàn khoả thân trong rừng Đà Lạt

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

HOUSTON

Đường vào tình yêu...

ình yêu có thể xảy ra ở bất cứ lứa tuổi nào, hoàn cảnh nào và với mọi người có trái tim biết cảm xúc. Tuy nhiên, tình yêu đúng nghĩa là một chọn lựa xây dựng, đôi khi chín chắn và nhiều lúc đam mê hơn là một dục vọng thân xác. Trong trường hợp sa vào lưới tình, đường vào tình sử nói theo một nhà thơ, là một mê lộ, có kẻ lạc lối suốt tuổi xuân cho tới hơi thở cuối cùng, dù cũng có người tìm được cửa vào lâu đài tình ái. Tình yêu có lý trí dẫn đạo, từ tình dẫn tới nghĩa, từ ái dẫn tới ân và có kết thúc đẹp “phu thê ân ái.” Còn tình yêu đậm chất đam mê, kẻ dấn thân rơi vào một tình trạng bệnh hoạn. Khi đam mê, bản thân mình trở thành một bệnh nhân khó có thuốc nào trị khỏi.Lý do? Theo triết gia Kant, đam mê là một cảm xúc mạnh như một dòng nước mỗi ngày một đào sâu lòng thác tâm tư, hậu quả là theo thời gian tình trạng này làm thay đổi nhân cách biến kẻ “mê” thành“cuồng.” Nói rõ hơn, trong tình yêu, kẻ si tình chỉ biết có đối tượng và thờ ơ với những gì dù xuất hiện trước mắt mình mà không liên quan tới đối tượng.

CHU NGUYỄN

Từ độc tôn tiến tới chuyên nhất và chuyên sâu. Thân tâm trở thành bất bình thường, vì chỉ huy động toàn tâm toàn lực vào mục tiêu đã thu hút mình. Kẻ đam mê vì thế là một khối mâu thuẫn, chăm chỉ, nồng nhiệt với cái mình yêu và lười biếng, chểnh mảng, lạnh lùng với mọi đối tượng và các sinh hoạt khác. Hậu quả với người đam mê thường là thân tâm tàn tạ, thân bại danh liệt, nếu không đạt được mục tiêu. Còn khi đạt được mục tiêu thì nếu không trở thành nô lệ cho mục tiêu thì cũng biến thành chúa ngục giam giữ chiến lợi phẩm và sẵn sàng sống chết bảo vệ chiến lợi phẩm của mình cho tới hơi thở cuối cùng! Thời đại chúng ta, trong môi trường học đường, mọi người đều ưu tư vì nạn bạo hành lan tràn. Nhưng còn một tệ nạn khác nữa là kỷ cương học đường suy thoái xem ra phổ thông. Ở đâu cũng xuất hiện hiện tượng những tâm hồn thơ dại sớm bị cuốn vào vòng tục lụy, nhất là những đất nước còn lúng túng trong với việc cải cách giáo dục và có nền pháp trị lỏng lẻo. Khó mà phủ nhận, tình trạng phổ biến một số học sinh thiếu niên nam nữ sớm rơi vào bẫy tình mà

B. Trogneux một tay giúp chồng trở thành tổng thống Pháp E.Macron

thủ phạm thường là những người có trách nhiệm giảng dạy chúng. “Thầy yêu trò, cô giáo lôi cuốn nam sinh,” ở đất nước nào cũng có đủ chuyện. Thực ra, cuộc tình “nhà giáo yêu học trò” không phải là cái tội. Điều đáng trách là có những thầy cô lợi dụng uy thế của mình, lợi dụng những tâm hồn non trẻ coi mình là thần tượng để dụ dỗ, thỏa mãn tình dục. Hành vi đó không phải là tình yêu nên luật pháp cũng như đạo đức thực sự không thể chấp nhận. Bản chất chúng là tình dục và hành vi lợi dụng lòng tin yêu để thỏa mãn tình dục nên cần có sự trừng phạt. Còn yêu trong khuôn khổ lý trí và đạo đức, luật pháp còn cặp nào đẹp bằng cuộc tình của tổng thống Pháp Emmanuel Macron và bà giáo cũ Brigitte MarieClaude Trogneux?

TIẾNG SÉT ÁI TÌNH NỔ RA GIỮA TRÒ VÀ CÔ GIÁO ĐA TÀI

Một cậu học trò tỉnh lẻ từ tuổi 15 đã phải lòng cô giáo dạy văn ghương và kịch nghệ. Cô giáo đã có chồng con và qua tuổi xuân sắc, cuối cùng đã động lòng. Kết cục, họ đã thành đôi vợ chồng hiếm có và danh vọng bậc nhất ở Âu châu. Câu chuyện khó tin nhưng có thực. Cô giáo một trí thức tỉnh lẻ và một nhà giáo dạy văn chương và sân khấu cho học sinh trung học. Nhà giáo này có tên là Brigitte Trogneux sinh năm 1953. Trogneux sớm lập gia đình và có ba mặt con và xem ra hạnh phúc đã đầy ắp trong một căn nhà khang tranng với người chồng có danh vọng ở Amiens, nam nước Pháp. Vào những năm 1990, Trogneux giảng dạy Pháp ngữ và Latin ở trường

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

trung học La Providende ở Amiens. Ở trường này cô giáo tài ba và học thức còn phụ trách khóa kịch nghệ cho học sinh yêu thích sân khấu. Theo lời kể của Tiphaine Auzière, cô gái út của cô giáo Trogneux thì trong lớp cô dạy có một chú bé 15 tuổi khá đặc biệt. Chú bé thông minh và có khuôn mặt xinh xắn, tính tình rụt rè và hay cảm xúc có tên là Emmanuel Macron. Chú học sinh sinh 1977 này chăm ngoan và say mê nghệ thuật, theo sát cô giáo trong những buổi tập kịch tới mức quên ăn quên ngủ và đôi khi quên trở về nhà dù buổi tập đã kết thúc. Không phải chỉ một vài lần như thế mà gần như mọi giờ học, Emmanuel không hiểu vì sao, luôn luôn quấn quýt lấy cô giáo. Tình thầy trò dần dần trở thành khăng khít và vào tuổi 16, cậu học trò này đã can đảm nói với cô giáo là yêu cô và quyết tâm lấy cô làm vợ. Cô giáo không ngạc nhiên vì từ lâu thâm tâm cô xao xuyến với cái nhìn trìu mến và lời nói ngọt ngào, mặn mà của cậu bé, nhưng phản ứng đầu tiên của cô cho rằng tình cảm nơi cậu bé đối với mình chỉ bồng bột trong chốc lát như trẻ con ham thích món đồ chơi mới. Phải chăng, cô dạy kịch và cậu bé là học viên môn kịch nên sân khấu dã khiến cậu bé có cảm giác sai lầm là cuộc đời. Nhưng tại sao cậu bé không yêu một bạn đồng lứa tuổi như con gái của cô mà yêu cô? Cô chỉ

HOUSTON

CÔ GIÁO ĐAM MÊ VÀ CẬU HỌC TRÒ BIẾT YÊU TỪ TUỔI 12

Cuộc tình đẹp như tiểu thuyết giữa cậu học sinh và cô giáo lớn tuổi E. Macron-B. Trogneux

cười khi Emmanuel thố lộ tâm trạng. Nhưng dần dần cô cảm thấy nơi tim mình nhen nhúm ngọn lửa yêu thương đã từ lâu che lấp bởi bổn phận giáo dục và gia đình. Nhiệt tình của cậu bé thổi vào trái tim hồi xuân của cô. Cô cảm thấy mình tìm ra tình yêu chân thực mà vì lập gia đình sớm chỉ biết tình nghĩa chồng con mà không hề nghĩ tới tình trai gái. Thế là cô bằng lòng và hẹn hò với người tình trẻ thề quyết tâm cùng cậu bước vào đường tình sử. Làm sao giấu được được cuộc tình lạ lùng này? Cha mẹ cậu bé đều là những người có danh vọng trong vùng Amiens, khi biết con mình phải lòng bà giáo nên quyết tâm chia cắt họ. Macron bị gửi đi Paris học. Nhưng “xa mặt mà không cách lòng”, Brigitte Trogneux vẫn không ngại đường xa lên thủ đô hẹn hò với Macron. Về phần Macron thề lớn lên sẽ cưới Trogneux làm vợ nên cố gắng học hành. Vượt mọi thử thách, áp lực của gia đình và xã hội, vào năm 2007 họ đã chính thức làm đám cưới sau khi Brigitte

Trogneux ly dị chồng vào 2006. Cuộc tình cho tới nay của họ kể như hoàn mỹ, tuy không có con nhưng Trogneux tức Brigitte Macron tỏ ra vượng phu, giúp chồng thăng tiến trên đường sự nghiệp và gần nhất là từ chức bộ trưởng lên làm tổng thống trong cuộc bầu cử tổng thống Pháp vào năm 2017 và bản thân trở thành đệ nhất phu nhân. Cuộc tình giữa Trogneux và Macron được nhiều người tán thưởng nhưng không phải cặp “đôi đũa lệch” nào cũng kết thúc thuận buồm xuôi gió và được đồng tình từ người biết chuyện. Gần đây các tờ Daily Mail và The People nhắc lại một thiên tình sử cũ. Cũng là một cuộc tình giữa cô giáo và học trò hơn nhau gần hai con giáp. Chuyện xảy ra ở bên Mỹ. Các nhân vật chính chịu nhiều áp lực và chỉ trích khi bắt đầu cuộc tình. Khó ai quên cặp Mary Kay Fualaau (sinh 1962), và chú học trỏ 13tuổi Vili Fualaau (sinh 1983).

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Mary Kay Schmitz tuy không xinh xắn, nhưng có thân thể rực lửa và rất mực đa tình. Năm 1985, khi còn đang theo học ở Trường đại học Sư phạm Arizona, sau một lần uống say và mất kiểm soát, nữ sinh Mary Schmitz đã mang thai với người bạn cùng trường Steve Letourneau. Sau đó, tuy giữa hai người không có tình yêu, Mary vẫn buộc phải kết hôn. Dần dần, hai người có với nhau thêm 3 đứa con nữa. Mọi chuyện bắt đầu vào năm 1996, khi Mary (lúc này là Mary Letourneau) tới dạy học tại trường Highline ở thành phố Seattle, Mỹ. Trong số những học sinh của mình, cậu học trò 12 tuổi Vili Fualaau (sinh 1983) gây ấn tượng với cô nhiều hơn cả. “Vili thật dễ mến, có tâm hồn nghệ sĩ. Tuy còn ít tuổi, nhưng thực ra đó là một chàng trai với phong độ chín muồi”, Mary cho biết. Rồi Mary và Vili chợt phát giác ra rằng họ có cùng sở thích giống nhau về văn học, nghệ thuật và cả hội họa nữa. Tan trường, họ thường mạn đàm với nhau nhiều tiếng đồng hồ liền. Bất ngờ là nam sinh lớp 6 này cũng đã đem lòng yêu nữ giáo viên xinh đẹp 34 tuổi, có chồng và 4 con. Với Fualaau, Letourneau “đẹp như diễn viên ngay trong lần đầu tiên nhìn thấy”. Mùa hè năm 1996, cô giáo mời cậu học sinh về

HOUSTON

chơi nhà mình một tháng. Lần đầu tiên kể từ sau khi lấy chồng, Mary mới “khám phá ra “niềm hạnh phúc thực thụ”. Đến tháng 9/1996 thì Mary có thai với Fualaau và bị người chồng S. Letourneau phát giác ra sau khi tình cờ xem được những dòng nhật ký cùng các bức thư tình của Mary. Steve nổi khùng lên, dọa nạt và đánh đập vợ trong nhiều ngày. Cảnh sát sau đó đã vào cuộc khi nhận được thông tin. Chuyện tình cô - trò này gây chấn động toàn nước Mỹ. Đứng trước vành móng ngựa là một bị cáo đáng bị lên án nhất về hành vi tội phạm tình dục của mình và đây được coi là “vụ băng hoại đạo đức nổi cộm trong lịch sử nền giáo dục Hoa Kỳ”. Về sau, Mary sinh đứa con đầu tiên với Fualaau trong thời gian tại ngoại đợi kết luận của tòa án vào tháng 5/1997. Trong

năm 1997, Mary nhận án 6 tháng tù giam vì tội hiếp dâm trẻ em và bị cấm không được liên hệ với người tình thiếu niên Vili Fualaau. Tưởng rằng mọi chuyện đã được giải quyết, cô giáo 34 tuổi cũng thấy được sai lầm của mình nhưng rồi tháng 2/1998, khi mãn hạn tù được 2 tuần, cặp này lại bị phát giác ân ái trong xe và đó cũng là lúc Mary mang trong mình đứa con thứ hai với người tình nhỏ tuổi. Cô tiếp tục bị bắt và bị tuyên phạt 7 năm tù cho lần vi phạm tiếp theo này. Tám tháng sau, cô con gái thứ hai với Fualaau đã được sinh ra trong thời gian thi hành án. Về phía Fualaau, khi Mary tiếp tục vào tù, cậu học sinh đã trải qua một quãng thời gian bị trầm cảm và khó khăn để trở thành người cha đơn thân ở tuổi thiếu niên. “Tôi đã không nhận được sự giúp đỡ nào từ gia đình hay

Mary Kay Letourneau và chú bé Fualaau

bất cứ ai, bạn bè tôi cũng không thể giúp tôi vì chúng tôi đều chỉ mới 14 tuổi và chẳng biết phải làm cha như thế nào”, Fualaau nhớ lại. Quãng thời gian khó khăn sau đó cũng qua, Mary Letourneau ra tù vào năm 2004, khi đó Fualaau 21 tuổi. Một năm sau đó, họ chính thức kết hôn. Cuộc sống sau hôn nhân của cặp vợ chồng bị lên án nhất nước Mỹ này không mấy suôn sẻ. Cũng vì mang nhiều tai tiếng, Mary không thể quay lại làm giáo viên như trước vì giấy phép

giảng dạy đã bị thu hồi. Fualaau cũng rất khó khăn khi đi xin việc làm và gánh nặng càng lớn khi họ phải nuôi hai đứa con nhỏ. Hiện tại, Mary chỉ làm những việc phụ tá vụn vặt trong văn phòng. Trong khi đó, Fualaau trở thành nhân viên chăm sóc khách hàng của một công ty chuyên cải thiện nhà ở. Anh còn một nghề tay trái là DJ tại các quán bar. Cho tới tận bây giờ, Vili Fualaau cho biết anh không hề thấy xấu hổ vì đã yêu cô giáo của mình. Còn người phụ nữ 53 tuổi thì luôn mong muốn tên của bà được xóa khỏi danh sách tội phạm tình dục để làm lại cuộc đời. Mối tình xem ra có hậu như thế mà gần đây có tin Fualaau đã nộp đơn ly dị bà vợ già. Nhưng cuối năm 2018, lại có tin từ People rằng họ đã hòa giải. Mong rằng cuộc tình có kết thúc đẹp đẽ hơn sau những giai đoạn phiêu lưu khởi đầu và thăng trầm trong mấy chục năm kết tóc xe tơ. CHU NGUYỄN

Mary Kay Letourneau và Vili Fualaau sau khi lập gia đình

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

THỂ THAO

HOUSTON

Vòng tranh vô địch bóng rổ

NBA 2019

òng loại của mùa bóng rổ NBA 2018-19 đã kết thú c từ hôm 10/4 vớ i chiếc vé cuối cùng của vò ng tranh vô đị ch thuộ c về độ i Detroit Pistons sau khi đội này đánh bại đội New York Knicks. Vòng 1 của vòng tranh vô địch cũng đã bắt đầu từ ngày 13/4. Sau đây là danh sách 16 đội của vòng tranh vô địch năm nay được chia đều thành 8 đội cho mỗi nhóm và xếp theo thứ tự hạt giống: Nhóm Eastern Conference 1) Milwaukee Bucks 2) Toronto Raptors 3) Philadelphia 76ers 4) Boston Celtics 5) Indiana Pacers 6) Brooklyn Nets 7) Orlando Magic và 8) Detroit Pistons Nhóm Western Conference 1) Golden State Warriors 2) Denver Nuggets 3) Portland Trail Blazers 4) Houston Rockets 5) Utah Jazz 6) Oklahoma City Thunder 7) San Antonio Spurs và 8) Los Angeles Clippers Một vài điểm cần ghi nhận ở vòng tranh vô địch bóng rổ NBA năm nay.

Trước hết là đội Cleveland Cavaliers không lọt vào, và điều này cũng có nghĩa đây là lần đầu tiên trong bốn năm qua chắc chắn sẽ không có cuộc đụng độ giữa hai đội Golden State Warriors và Cleveland Cavaliersở vòng chung kết. Đây cũng là lần đầu tiên kể từ năm 2004 vòng tranh vô địch bóng rổ không có sự tham gia của LeBron James. Đội Golden State Warriors một lần nữa là hạt giống số một của bên nhóm Western Conference, sẽ cố gắng lấy thêm chiếc cúp vô địch thứ ba trong ba năm liên tiếp và cúp thứ tư trong năm năm. Đội Houston Rockets, mặc dù là hạt giống số 4 nhưng được nhiều người cho là đội có nhiều khả năng gây khó khăn cho Warriors vì ở vòng bán kết năm ngoái đã buộc đương kim vô địch phải chơi đến trận thứ bảy mới phân thắng bại và năm nay họ lại có cơ hội để xem có thể truất được ngôi vị của Warriors hay không. Bên nhóm Eastern Conference, đội Milwaukee Bucks chiếm giữ hạt giống số 1 và có tỉ số các trận thắng thua cao nhất ở vòng loại nhờ có sự

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HUY VŨ

giúp sức của tiền đạo chính (power forward) Giannis Antetokounmpo với nhiều triển vọng được bầu là cầu thủ xuất sắc nhất trong năm (MVP). Đứng ngay phía sau đội Milwaukee là hạt giống số 2 Toronto Raptors đang có nhiều hy vọng đây sẽ là năm đội Raptors vượt qua được vòng bán kết và tiếp tục đi xa hơn nữa ở vòng tranh vô địch với một đội hình bao gồm nhiều cầu thủ đầy kinh nghiệm. Sau đây là một số đội đáng được chú ý nhất ở vòng tranh vô địch, và do đó cũng là những đội có nhiều triển vọng sẽ lấy được cúp vô địch. 1. Golden State Warriors Mặc dù ở vòng loại có một số trận đội Warriors chơi khá nhạt nhẽo, nhưng nói chung thì họ vẫn chơi với một khí thế như năm ngoái cùng với một đội hình nguyên vẹn không thiếu một ai, và do đó có thể nói đây là đội bóng có khả năng đè bẹp bất cứ đối thủ nào. Nay mùa bóng đã bước qua vòng tranh vô địch, nghĩa là trận nào cũng được xem là quan trọng và không một đội nào chơi hay hơn Warriors ở giai đoạn này. Không cầu thủ nào có thể kềm chân được

HOUSTON

Kevin Durant. Và không một dàn công nào có thể chơi nổi bật khi gặp phải sức cản của Draymond Green. Klay Thompson sẽ có được hai hoặc ba trận chơi thật xuất sắc. Và nếu mắt cá chân của Stephen Curry lành lặn trở lại, như đã thấy trong mấy trận cuối ở vòng loại, nhiều người tin rằng Warriors sẽ lấy thêm chiếc cúp vô địch nữa. 2. Houston Rockets Đây là đội có khả năng gây khó khăn nhiều nhất cho Warriors, và không hẳn vì hậu vệ James Harden. Sẽ có những trận anh có cơ hội gây sóng gió cho Warriors, nhưng cũng có những trận vòng tranh vô địch anh đã từng bị thử thách. Kể từ tuần lễ All-Star (tuần lễ nghỉ để các ngôi sao bóng rổ chơi biểu diễn), đội Houston được xếp hạng 2 ở cả dàn công lẫn dàn thủ. Nếu dàn phòng thủ chơi thật vững, họ sẽ tìm được câu trả lời để vươn lên ngôi vị vô địch lần này. 3. Torronto Raptors Trong hai tháng đầu của vòng loại, đây là đội có một dàn các cầu thủ chính và phụ thật hùng hậu. Tiền đạo Kawhi Leonard chơi rất đều và dàn cầu thủ phụ thật xuất sắc. Mặc dù ở những trận cuối của vòng loại đội Raptors chơi không thật xuất sắc như đầu mùa, nhưng có lối chơi từ thủ chuyển sang công rất hiệu quả. Họ thắng Warriors hai trận ở vòng loại, do đó đội Raptors có lý do để tin tưởng rằng họ đã sẵn sàng để đoạt vương miện năm nay. Nếu hậu vệ Kyle Lowry sáng lên trở lại, Raptors sẽ có rất nhiều cơ hội. 4. Milwaukee Bucks Vì anh chơi rất hay ở cả công lẫn thủ, tiền đạo Giannis Antetokounmpo được nhiều người cho là xứng đáng để được nhận giải thưởng cầu thủ xuất sắc nhất năm nay. Khris Middleton là một ngôi sao đồng đội khác bên cạnh Giannis, nhưng rồi người ta còn thấy Eric Bledsoe cũng rất đáng sợ. Cầu thủ của đội Bucks không những chơi hay mà còn rất

trẻ. Họ đè bẹp rất nhiều đội ở vòng loại. Tuy nhiên, lần cuối cùng đội Bucks lọt qua được vòng đầu của vòng tranh vô địch, lúc đó Giannis mới 6 tuổi. Một lần nữa, giới hâm mộ vẫn còn nhiều nghi ngờ ở một đội bóng chưa từng gặt hái được thành công ở vòng tranh vô địch. Đây sẽ là năm đội Bucks có thể đi sâu hơn để đặt nền móng cho một tương lai hứa hẹn nhiều sáng lạn của họ. 5. Utah Jazz Đây là đội không có cầu thủ nào nổi bật, nhưng bước qua năm 2019 lại gặt hái được nhiều thành công. Đội Jazz đứng thứ ba về tỉ số các trận thắng thua trong liên đoàn NBA nếu tính từ đầu năm. Donovan Mitchell, Joe Ingles và Ricky Rubio được giới hâm một yêu thích và kính nể, nhưng Rudy Gobert mới là chìa khoá chính. Tuy nhiên, họ đụng Houston Rockets ngay vòng đầu và đây là một thử thách lớn. Nếu vượt qua được vòng đầu, đội Jazz có cơ hội đi rất sâu ở vòng tranh vô địch năm nay. 6. Boston Celtics Không một đội nào của NBA lại phải trải qua quá nhiều những sự trồi sụt và khúc quanh đầy khó khăn như

đội Celtics. Đây phải chăng là năm Kyrie Irving nhấn lút ga và chơi hết mình ở vòng tranh vô địch? Hoặc là những cầu thủ trẻ của họ lấy lại được tinh thần cao độ mà họ đã có ở vòng tranh vô địch năm ngoái? Đội Celtics có mặt ở vòng tranh vô địch là do ở tài năng, nhưng cũng là đội được cho là khó đoán nhất trong số những đội có triển vọng lấy cúp vô địch. Nếu Gordon Hayward có thể toả sáng, đội Celtics sẽ đi thật sâu ở vòng tranh vô địch năm nay và huấn luyện viên Brad Stevens lại một lần nữa được ca ngợi như một thiên tài như đã từng được ca ngợi như thế một năm trước đây. *** Vòng tranh vô địch bóng rổ NBA 2019 bắt đầu chơi từ ngày 13/4 kéo dài cho đến cuối Tháng 5 và sẽ bước vào vòng chung kết bắt đầu từ ngày 30/5. Mỗi vòng sẽ được chơi một loạt bảy trận, đội nào thắng trước bốn trận đội ấy sẽ thắng và đi tiếp cho đến vòng chung kết. HUY VŨ

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TẠP GHI VĂN NGHỆ

HOUSTON

Những ngày cuối cùng của

Sài Gòn thất thủ

hiến tranh Việt Nam đã chấm dứt 40 năm mà tới nay vẫn còn nhiều trong âm vang dư luận Việt và Mỹ. Có những bí ẩn, của những sắp xếp chính trị giữa các thế lực cường quốc trên thế giới nên dù bây giờ đã đến thời hạn giải mật các hồ sơ tối mật của Bộ Quốc Phòng và Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ nên những câu hỏi thắc mắc để kiếm tìm sự thật lịch sử vẫn chưa dược giải đáp bao nhiêu. Ðã có nhiều phát biểu của các nhân vật chính trị quân sự coi như có thẩm quyền và hiểu biết cả hai phía Việt và Mỹ, cả hai chiến tuyến Việt quốc gia và Việt Cộng sản. Ðã có rất nhiều tài liệu sách vở của nhửng nhân chứng lịch sử nhưng khi cùng nói về những sự kiện thì lại mâu thuẫn nhau đến mức rõ ràng ai cũng nhận được. Riêng cá nhân tôi, khi xem những phim ảnh hoặc đọc những tài liệu sách vở đã có những thắc mắc hiển nhiên. Người xưa nói “tận tín thư bất như vô thư” nghĩa là nếu tin tưởng tuyệt đối vào sách vở thì nhiều khi không đọc lại có lợi hơn. Tôi đọc bài viết “Last Men Out” của đai sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam thời kỳ ấy Grahom Martin (bản dịch Nguyễn Huy Ðiền ) về những ngày cuối cùng của Hoa Kỳ tại Việt Nam: “Nếu có một nhân vật biết được ngọn ngành mọi việc, mọi trò của những người ở đấy (Sài Gòn, Việt Nam) thì chính là tôi. Nhưng vào chính giờ phút cuối có những người khác nữa làm làm gì khác thì tôi đành chịu, tôi không thể biết đích xác cho nổi.

Một ông đã gây rối cho tôi như thế nào chính là một người bạn tốt mà đến nay tôi vẫn thích, đó là Erich Von Marbod. Ông này đến Việt Nam từ bộ Quốc Phòng mà ông là phụ tá bộ trưởng. Ông ta cho không quân Việt Nam bay đi vài chiếc F-5 của họ sang Thái Lan. Việc này trái lệnh tôi. Một mặt, chẳng quan hệ gì. Nhưng ở mặt khác lại vô cùng hệ trọng. Bởi vì tôi đã yêu cầu ngoại trưởng Kissinger một thời hạn, tôi nói là 2 tuần. Chúng tôi cố mang đi tất cả các nhà thầu công tác quốc phòng mà chúng tôi không thể rõ hết là những người ấy cư ngụ ở những địa chỉ nào. Mà chúng ta thì không thể bỏ họ mà ra đi. Ðó là lúc đòi hỏi sự chậm rãi thận trọng. Cho nên việc ErichVon Marbod thuyết phục tướng Trần Văn Minh cho mấy cái phi cơ bay sang Thái Lan là một lỗi lầm rất lớn. Nó làm người Thái e ngại. Rồi những người đưa phi cơ sang bên ấy lại bị dấu diếm, họ không được báo

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

NGUYỄN MẠNH TRINH

trước rằng sau đó họ sẽ không được phép trở về với gia đình. Ðể làm họ dịu xuống người ta phải phục thuốc họ. Và chính những người này đã gây rối khi đến Guam. Lỗi của tôi, đáng lẽ tôi phải tống cổ Von Marbod từ hai ngày trước. Ðang 1lẽ tôi cũng phải tống cổ cả Polgar đi, hắn không biết trời đất gì. Hắn không xứng đáng điều khiển cơ quan tình báo ở đấy. Hắn muốn chơi trội cùng với gã Malcolm Browne bên tờ Times và các ông bạn Hung Gia Lợi của hắn bên Ủy Hội Quốc Tế Kiểm Soát Ðình Chiến, rồi cả William Colby lẫn Kissinger đều nói lại với tôi việc ấy và tôi đã nói với Polgar rằng nếu anh cứ tiếp tục làm những việc như thế tôi sẽ cắt hai hòn dái nhét vào mỗi lỗ tai của anh mỗi bên một hòn (?). Jim Kean đã nghe tôi nói với hắn như thế trong cầu thang máy. Tôi đã không có gì để ân hận nhiều ngoài việc ân hận đã không tống cổ cả Polgar lẫn Von Marbod từ sớm.

HOUSTON

Họ đi hay ở cũng chẳng có gì khác biệt. Chỉ có hậu quả khác biệt trầm trọng mà sau đó tôi đã khám phá ra khi đọc tấm điện văn của các tướng Bắc Việt; họ nghĩ việc đưa mấy chiếc phi cơ sang Thái Lan là chúng ta đã nuốt lời hứa với họ. Chúng ta đã nói chúng ta sẽ không mang các chiến cụ đi. Chúng ta chỉ muốn họ để chúng ta yên ổn ra đi trong trật tự. Vì họ nghĩ chúng ta nuốt lời, hôm sau họ pháo kích vào phi trường giết mất vài lính Thủy Quân Lục Chiến của chúng ta. Vì vậy đến lúc tôi phải hạ lệnh trực thăng vận. Ðây là lúc mọi sự bắt đầu bung ra…” Ðại sứ Martin đã nói về cái lệnh cho phi cơ F-5 di tản sang Thái Lan của trung tướng tư lệnh KQVNCH và cho rằng vì cái lệnh này mà quân Cộng Sản pháo kích phi trường Tân Sơn Nhất. Ðó có phải là sự thực? Và cũng như việc những phi công VNCH mang máy bay đến căn cứ KQ Utapao ở Thái Lan bị giấu diếm tin tức nên đã gây rối đến nỗi các giới chức Mỹ phải “phục thuốc” để giải quyết. Một nhân chứng là đại úy Trần Văn Phúc, người đã bay hai phi vụ cuối cùng chiều ngày 28 tháng tư và sáng sớm ngày 29 tháng tư trên không phận Sài Gòn và anh cũng là người phi công VNCH rời khỏi phi trường Utapao xác nhận là chuyện mà đại sứ Martin nói hoàn toàn không phải là sự thực. Ông kể lại: “Khoảng 4 hay 5 giờ chiều

ngày 29 tháng tư năm 1975 tại Utapao, Thái Lan sau khi được biết có một phi vụ C-141 sẽ bay sang Tân Sơn Nhất chúng tôi gặp vị Đại tá Mỹ chỉ huy phó căn cứ KQ Utapao. Chính tôi lập danh sách gồm 22 người tôi còn nhớ vài người như Thiếu tá Võ Thành Tâm phi công C-47 nhà ở cư xá Thanh Ða, Thượng sĩ Lợi phi đạo A1… Chúng tôi mòn mỏi chờ đợi và đến 4 giờ sáng ngày 30 tháng tư, vị CHP Căn cứ trả lời phi vụ C-141 bị hủy bỏ. Chúng tôi xin ông cho chúng tôi ở lại đất Thái để gần Việt Nam hơn, ông tận tình giải thích ông muốn giúp nhưng chính phủ Thái không muốn dính líu gì tới cuộc di tản của người Việt Nam Ông giải thích thêm đó là lý do các phi cơ VN vừa đáp xuống chúng tôi cho xóa lá cờ VN ngay. Ông khuyên chúng tôi nên đi Guam còn chuyện ở lại đất Thái thì không thể được. Hết cách chúng tôi giải tán. Tôi chờ cho mọi người đi gần hết tôi mới đi Guam ngày 4 tháng 5 năm 1975. Khi tới Guam nghe tin đồn: “Những người không chịu đi bị Mỹ đánh lừa rồi chích thuốc ngủ chở lên máy bay bằng băng ca…” Trung tướng Trần Văn Minh trong bài viết cuối đời “Sự Thật Ðời Tôi” đã phản bác lại sự kiện mà đại sứ Martin đã viết trong “Last Men Out”. Cựu tư lệnh Không Lực VNCH viết: “Gần trưa ngày 29 tháng tư, tôi nhận được một điện thoại gọi từ cơ

quan DAO nói rằng sẽ có một cuộc họp giữa Mỹ và các cấp chỉ huy của VNAF. Tôi qua cơ quan DAO với nhiều người nữa. Chúng tôi được đưa vào một gian phòng. Rồi người ta để chúng tôi ngồi đó một lúc lâu. Chúng tôi nghĩ Ðại sứ Martin hay tướng Homer Smith (tùy viên quân sự) hoặc ai đó sẽ thuyết trình một kế hoạch đẩy lui Cộng Quân. Nhưng chẳng có ai thuyết trình cả… Không có ai thuyết trình cho đến xế trưa. Sau khi chúng toi đi vào khu vực DAO thì một người lính gác đã tước vũ khí của chúng tôi. Ðiều này chưa bao giờ xảy ra trước đó. Rồi cuối cùng cũng có một người mặc đồ sĩ quan bước vào phòng và nói rằng: “Ðã kết thúc rồi, thưa tướng Minh. Một trực thăng đang đợi ngoài kia sẽ đưa ông đi”. Chúng tôi bước ra chiếc trực thăng. Nó đưa chúng tôi ra chiếc Blue Ridge ngoài biển Ðông. Một đại tá Không Quân Mỹ đang ngồi trên tàu với tôi. Ông ta ngồi kế bên tôi. Ông khóc suốt chuyến bay.Ông không nói được. Nhưng ông ấy đã viết lên một mảnh giấy rồi đưa cho tôi. Tôi đọc: “Thưa tướng quân, tôi rất tiếc”. Tôi vẫn còn giữ mảnh giấy đó cho tới ngày hôm nay. Tôi sẽ giữ mảnh giấy ấy suốt đời. Tôi sẽ luôn nhó tới chuyến bay buồn thảm ra chiến hạm Blue Ridge…” Như vậy khi đọc xong hai văn bản, chúng ta sẽ tin ai? Ông Ðại Sứ Hoa Kỳ Martin hay Trung Tướng

Tư Lệnh KQ/VNCH Trần Văn Minh? Có ai ra lệnh cho phi cơ F-5 cất cánh sang phi trường Utapao ở Thái Lan không? Ðây có phải là một bí ẩn vào giờ cuối cùng của Sài Gòn thất thủ? Có một phim tài liệu khá chân thực về những ngày cuối cùng của cuộc chiến khi Sài Gòn sắp thất thủ vào tay quân Cộng Sản. Ngày 28 tháng 4 năm 2015, một cuốn phim mới về chiến tranh Việt Nam được trình chiếu. Phim Last Day in Việt Nam với đạo diễn Rory Kennedy, con gái của cố Thượng nghị sĩ Robert Kennedy, người đã chủ trương phải chấm dứt chiến tranh Việt Nam và cũng là cháu của tổng thống John F. Kennedy người đã chủ trương can thiệp bằng quân sự vào Việt Nam. Ðây là một phim tài liệu ghi chép lại những hoạt cảnh cuối cùng khi Hoa Kỳ rút khỏi cuộc chiến. Những trang sử bi thảm được giở lại với những nhân chứng kể lại những câu chuyện của ngày mà Mỹ rút khỏi Việt Nam khi quân Cộng Sản Bắc Việt đang tiến vào Sài Gòn. Cuốn phim mang theo một thông điệp khá nhân bản tuy vẫn chưa nói hết được sự thực lịch sử. Chiến tranh Việt Nam chấm dứt như một kịch bản hoàn hảo của các thế lực ngoại cường quyết định. Như phim Việt Nam Viêt Nam của John Ford, người Mỹ đã vào đất nước này và tham dự cuộc chiến ra sao thì bây giờ với Last Day

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TẠP GHI VĂN NGHỆ in Việt Nam thì người Mỹ đã thất hứa với đồng minh và chấm dứt cuộc chiến.Năm 1975, tổng thống Gerald Ford Cộng Hòa ở một thế hành pháp bị quốc hội dân chủ lấn áp nên bị bó tay và những quyết định cắt bớt quân viện trong khi phe Cộng sản lại gia tăng viện trợ khiến chính quyền Việt Nam Cộng Hòa sụp đổ. Trong những cuộc phỏng vấn, các nhân chứng đã kể về những điều mà họ chứng kiến cùng những nhận xét. Như cựu đại úy Mỹ Herrington hồi nhớ lại những ngày trước đây 40 năm tả lại những cảnh hỗn loạn tại phi trường và chính ông đã giúp được nhiều người Việt Nam di tản. Dù tổng thống Nixon đã hứa với tổng thống VNCH Nguyễn Văn Thiệu là sẽ can thiệp oanh tạc Bắc Việt khi Cộng sản vi phạm hiệp định Paris nhưng năm 1974 thì vì vụ Watergate nên bị từ chức và tổng thống Gerald Ford lên thay ở trong thế yếu so với quốc hội Dân chủ nên bị bó tay. Sau khi cộng quân tấn công Ban Mê Thuột, Pleiku di tản và Ðà Nẵng cũng di tản theo. Ðại úy Harrington tố cáo sự tàn ác của quân Cộng sản và đối chiếu là phần phỏng vấn của Ðại tá Hải quân VNCH Ðỗ Kiểm nói về tình hình chiến cuộc ở Ðà Nẵng. Vì sự thay đổi quyết định của Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu lúc tử thủ lúc di tản nên tình hình suy đồi một cách nhanh chóng. Tổng thống Ford cho biết khoảng 150 đến 170 ngàn quân lính Cộng sản Bắc Việt đang tiến quân chiếm miền Nam Việt Nam và hiện ở Ðà Nẵng có gần nửa triệu người tị nạn đổ về phía Nam hướng Sài Gòn. Tổng thống Ford đề nghị quốc hội chấp thuận ngân khoản 722 triệu Mỹ kim khẩn cấp để cứu miền Nam nhưng bị bác bỏ. Nhiều dân biểu cho rằng nước Mỹ đã chi tiêu hàng tỉ đô la cho chiến tranh VN mà vẫn không có kết quả thì với 722 triệu thì có kết quả gì. Chính ngoại trưởng Kissinger cũng tuyên bố 722 triệu không giải quyết được tình thế nên chỉ còn cách

HOUSTON

tổ chức di tản để có thể rút ra khỏi Việt Nam. Ngày 29 tháng 4 năm 1975, ở Sài Gòn đầy những tin đồn về cuộc di tản. Chỉ còn có khoảng hơn 5 ngàn người Mỹ và họ có một số thân nhân người Việt là ưu tiên cho cuộc di tản. Lãnh sự Mỹ tại Cần Thơ của quân khu 4 cũng nói về kế hoạch di tản. Ở tòa đại sứ Mỹ ở Sài gòn, quang cảnh thật là bi thảm nhưng cũng may là không có chuyện gì đáng tiếc. Theo như kế hoạch trực thăng vận, từ hạm đội ngoài biển Ðông, các trực thăng bay vào và bốc người đi. Từ các địa điểm tập trung rồi vào Tòa Ðại sứ nên khuôn viên nơi đây tràn ngập những người chờ được di tản. Phim quay cảnh ngoài hạm đội Mỹ, cảnh các trực thăng đáp xuống khu trục hạm USS Kirk, cảnh tàu trực thăng bị đẩy xuống biển để lấy chỗ trống cho tàu khác đáp, cảnh lính Mỹ khám và tước vũ khí của người lính Việt. Tổng cộng có 17 trực thăng của KQ/VNCH đáp xuống chiến hạm này. Phi công đại úy Nguyễn Văn Ba lái chiếc trực thăng Chinook CH47 trong đó chở vợ con và những người quá giang không còn đủ nhiên liệu để bay xa hơn xin đáp xuống USS Kirk. Phi cơ quá lớn không thể đáp được nên ông đã “hover” trên sàn tàu để mọi người nhảy xuống được các thủy

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

thủ đỡ rồi ông cho chiếc trực thăng lật ngửa trên mặt biển rồi cùng một lúc phóng xuống mặt nước lặn xuống bơi ra xa và thoát hiểm. Ðây là một cảnh sinh động trong phim. Phim cũng quay lại cảnh hỗn loạn tại khuôn viên tòa đại sứ Mỹ. Chính ông đại úy Mỹ phụ trách an ninh tòa đại sứ Herrington đã tuyên bố với mọi người là tất cả sẽ được di tản hết không ai bị bỏ lại. Ở ngoài biển, những con tàu dân sự lớn cũng chở đầy những người tị nạn. Có những cố gắng để cứu giúp thêm trong việc vớt những người tị nạn từ những ghe nhỏ. Ở Sài Gòn, phim quay cảnh chiếc trực thăng cuối cùng rời khỏi tòa đại sứ. Cảnh hôi của, cảnh hỗn loạn trên đường phố. Lúc đó, quân Cộng sản tiến vào thủ đô Sài Gòn, tổng thống VNCH Dương Văn Minh bị buộc phải tuyên bố đầu hàng. Phim quay lại những cảnh tượng bi thảm của người lính VNCH thua trận. Ðại tá Ðỗ Kiểm nói về lễ hạ cờ trên hạm đội khi các tàu chiến vào hải phận Phi Luật Tân. Chính phủ nước này sợ xích mích với Cộng Sản Việt Nam nên bắt hạ cờ VNCH và treo cờ Mỹ mới cho cập bến. Cảnh cuối cùng của phim là cảnh 11 người lính TQLC Mỹ chờ trực thăng tới đón vào lúc gần 8 giờ sáng ngày 30 tháng tư năm 1975. Họ giã

HOUSTON

từ Việt nam và để lại 420 người Việt bị bỏ rơi trong khuôn viên tòa đại sứ. Thượng sĩ Juan Valdez là người sau cùng lên trực thăng. Ông đếm lại nhiều lần để chắc chắn rằng không bỏ sót lại một người lính nào trong toán của ông. Phim tài liệu nên phần phỏng vấn các nhân vật lịch sử là chính yếu. Các nhân vật này nói về những diễn tiến lịch sử qua vài phút nên khó mà đầy đủ chi tiết và khán giả khi xem cũng hơi bị khó khăn khi theo dõi. Cũng như cuốn phim còn thiếu những diễn tiến khác như các tướng lãnh VNCH tự sát, hoặc những cảnh chiến đấu giờ thứ 25 của quân lực VNCH, để cân bằng với những cảnh hỗn loạn được chiếu. Những nhân chứng được phỏng vấn là ngoại trưởng Kissinger, phân tích gia CIA Frank Snepp, cố vấn Richard Amtage, cựu đại úy Hugh Doyle, cựu hạm trưởng Paul Jacob của khu trục hạm USS Kirk, cựu đại úy Stuart Herrington, người phụ trách an ninh tòa đại sứ Mỹ, một số quân nhân Mỹ canh gác tòa đại sứ: thượng sĩ Juan Valdez, binh nhi Mike. Ðại tá Ðỗ Kiểm, trung úy Phạm Hữu Ðàm, sinh viên Phó Ðức Bình là nhân chứng phía VNCH. Phạm Hữu Ðàm bị bỏ lại, đi tù và 13 năm sau mới tới Mỹ. Phó Ðức Bình

bị bắt giam một năm sau năm 1979 vượt biên và tới Mỹ. Phần kết của phim là bài hát buồn bã và giọng nói u sầu của đại úy Herrington: “Because we did’nt acted together. There were thousands and thousands of America who served in Việt Nam, who is setting at home hearts broken at watching this whole thing comes to none” Những ngày cuối tháng tư năm 1975 là những vết đen của lịch sử Hoa Kỳ. Nó là nguyên nhân hay hệ quả để chấm dứt một cuộc chiến? Nhưng trong bài viết “Last Men Out” của Ðại Sứ Hoa Kỳ Grham Martin viết ra sao về nhân vật Ðại úy Herrington? Ông đại sứ viết: “Chúng tôi có một gã tên Stuart Herrington làm dưới quyền đại tá Madison. Gã này đang giúp việc xếp người vào trực thăng trong sân tòa đại sứ. Gã có biết cái hì hơn la xếp người? Nhưng khổ nỗi gã là thứ mồm loa mép giải, đángb lẽ biết thì thưa thốt không biết thì dựa cột mà nghe. Ðằng này ai hỏi gì gã cũng trả lời láo lếu. Vì thế khi các phi công bay vào họ muốn hỏi tôi còn phải chở bao nhiêu người nữa, gã Herrington mau mồm nói: “hai ngàn hoặc hai ngàn rưỡi nữa”. Ông đề đốc Noel Gayler ở ngoài hạm đội dãy nảy như gái ngồi phải cọc. Chở nhiều quá lỡ xảy ra

tai nạn ai gánh đây? Là người phụ trách công tác ông ấy áp lực khủng khiếp mà thúc chúng tôi: “Di tản người Mỹ! Di tản người Mỹ! Di tản người Mỹ xong là bỏ đi quách đi, bỏ những người Việt ở lại”.Chuyện này không được. Ðây là chuyện mà tôi từ chối. Brent Scowcroft đã hứa với tôi rằng sẽ có 50 chuyến trực thăng cho người Việt và Ðại Hàn mà chúng tôi cam kết. Chúng tôi đã đếm kỹ lưỡng số người khi kéo họ qua bức tường lọt vào tòa Ðại sứ.. Nhiều người là những nhân vật trọng yếu, có người là bộ trưởng trong chính phủ… Tuy nhiên chúng tôi không có ý định mang họ vào rồi bỏ họ mà đi! Khốn thay, lời nói của gã Herrington với viên phi công được chuyển tới ông đề đốc rồi chuyển tới tư lệnh Thái Bình Dương lời nói ấy chuyển vòng đến bộ trưởng quốc phòng Schlesinger rằng: “Hễ cứ hỏi lúc nào Martin cũng bảo còn hai ngàn người nữa, bất kể đã chở được bao nhiêu Cứ cái đà này đến phút chót vẫn là hai ngàn người”. Trong công tác bê bết máu lửa này dựa trên lời hứa Scowcroft, chúng tôi đã phải thực sự tính toán cẩn thận: cứ mỗi chuyến chín mươi người. Ông ấy là cố vấn an ninh của tổng thống, không tin ở ông thì tin vào trời đất quỷ thần nào? Thế rồi đột ngột họ gửi thêm điện văn bảo:’Chấm dứt. Chuyến trực thăng kế tiếp xin ông đi đi cho!” Tất cả chỉ vì gã Herrington này, sau đó anh ta lại viết sách và trở nên một đại anh hùng!” Ðại sứ Martin đã kết luận về công việc làm của mình trong biến cố ấy: “Trong lúc trực thăng bay. Chúng tôi đã rũ bỏ xong. Chúng tôi đã mang hết người Mỹ ra đi, đó là trách nhiệm chủ yếu của chúng tôi. Chúng tôi cũng mang được một số lớn người Việt trong khả năng của chúng tôi. Ðáng lẽ chúng tôi nên mang đi nhiều hơn nữa với hơn 400 người cuối cùng trong tòa đại sứ ra đi. Nhưng rất tiếc vì sự lôi thôi đã xảy ra trong lúc rối loạn như thế thôi. Tôi đã nhận lãnh nhiều trách cứ

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

TẠP GHI VĂN NGHỆ về vụ Việt Nam. Chính vì thế mà rất lâu sau, dợi cho tất cả mọi thứ lắng xuống, tôi mới ra Quốc Hội để mọi người đứng lên nhận lãnh trách nhiệm và nhận lỗi của mình và họ đã làm như thế. Dẫu sao tôi cũng có nhiều điều thích thú. Tôi không bao giờ lo rằng mình có thể bị giải nhiệm. Nên tôi tính nếu bị sa thải, thì sẽ ngồi với cái máy chữ và viết… Áp lực của nhóm chủ hòa đã áp đặt trên hệ thống giáo dục mà sự mù quáng của chủ trương: “đừng-làm- một –cái- gìcó –thể-gây- tranh-luận-

HOUSTON

hoặc- bị- tấn- công”. Ðã có khuynh hướng chế ngự hệ thống giáo dục của chúng ta, do đó các nhà xuất bản sách giáo khoa hoặc giả lơ chuyện Việt Nam hoạc chỉ mô tả sơ sài nhạt nhẽo chẳng giúp ai có thể hiểu sự thực thế nào. Ðiều này đáng tức cười bởi vì về phương diện khác nó lại là một điều tốt. Thỉnh thoảng nói chuyện với sinh viên, tôi đã nhận ra đa số chẳng những không hiểu biết gì mà còn rất ngây thơ về chuyện Việt Nam. Nhưng chính vì thế họ lại có thể tìm hiểu sự kiện với một quan điểm hoàn toàn khách quan. Chínhvì thế họ trở

thành nhóm người duy nhất tại nước Mỹ có thể nhìn mọi sự với quan điểm khách quan ấy. Vì vậy, khi thấy được những sự kiện được phô bày đầy đủ rõ rật trước mắt, họ bực tức vì họ đã bị bưng bít do đó đã bị từ chối trong việc tìm hiểu và đã chỉ đọc được một phần của vấn đề. Hiện nhiên sau này các sử gia sẽ đào sâu mở rộng hơn. Có lẽ họ sẽ đối xử rất tử tế với tôi, có lẽ còn hơn cả sự xứng đáng của tôi. Dẫu vậy, chúng ta hãy còn biết bao nhiêu chuyện trời đất mà những chuyện ấy vẫn chưa từng được kể hết ra…”

Ðại sứ Grham Martin có một người con là trung úy Glenn Dill Mann là một phi công trực thăng bay gunship đã bị bắn rơi trong trận đánh Thạch Trụ gần căn cứ Chu Lai tháng 11 năm 1965 và được chôn cất tại nghĩa trang Arlington National Cemetery. Chúng ta có thể hiểu thế nào khi ông đã viết về một biến cố không những trọng đại với ông ở thời điểm đó mà còn ảnh hưởng đến mấy chục năm sau này cho cả thế giới và nước Hoa Kỳ như bài viết này của ông? NGUYỄN MẠNH TRINH

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Hỏa hoạn thiêu hủy 2 triệu chai rượu vang ở Bordeaux Vụ hỏa hoạn tại các nhà kho ở ngoại ô thành phố Bordeaux đã phá hủy khoảng 2 triệu chai rượu vang, gây thiệt hại lên tới 10 triệu Mỹ kim. Vụ cháy xảy ra hôm 16/4 tại nhà kho của công ty Sovex Grands Châteaux ở vùng ngoại ô Gironde, thành phố Bordeaux, miền tây nước Pháp. 2 triệu chai rượu vang phần lớn được bảo quản trong các thùng, khay gỗ, và các vật liệu dễ cháy. Ngay khi vụ cháy xảy ra, khoảng 60 nhân viên cứu hỏa đã có mặt tại hiện trường. Khoảng 80 người, chủ yếu là

công nhân của công ty Sovex, đang làm việc tại nhà kho khi vụ cháy xảy ra, đã được di tản kịp thời, nhờ đó không có thương vong về người. Lực lượng cứu hỏa mất 15 giờ để kiểm soát tình hình vụ cháy. Nhà chức trách Pháp đã mở cuộc điều tra nguyên nhân vụ hỏa hoạn. Vụ cháy nhà kho rượu vang tại Bordeaux xảy ra chỉ 1 ngày sau vụ cháy nhà thờ Notre Dame tại thủ đô Paris. M.T (theo Independent)

Hiện trường bên ngoài nhà kho bị cháy ở thành phố Bordeaux. Ảnh: Carbon Blanc.

100 |No 650 - Apr 26 2019 |

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

THẾ GIỚI QUANH TA

HOUSTON

Cháy Nhà thờ Đức Bà Paris:

cả thế giới bàng hoàng

ột vụ hỏa hoạn lớn đã xảy ra tại Nhà thờ Đức bà Notre-Dame Paris nổi tiếng ở thủ đô Paris, Pháp vào ngày 15/4 khiến di sản gần 1.000 năm tuổi này bị thiệt hại nặng nề. Vụ hỏa hoạn nghiêm trọng, kéo dài hơn 5 tiếng đồng hồ đã làm chấn động nước Pháp và thế giới.

Cả thế giới dõi theo

Người dân Pháp dĩ nhiên là những người đau xót nhất khi chứng kiến Nhà thờ Đức bà của họ chìm trong biển lửa. Đối với người dân thủ đô nước Pháp, nhà thờ Đức Bà là một phần hồn của Paris nên tất cả đều bàng hoàng và đau xót khi chứng kiến trận hỏa hoạn. Ông Cédric Bordes, cư dân quận 20 của Paris, kể

lại: “Bên vệ đường, rất nhiều người có mặt, ai nấy đều hướng về nhà thờ Đức Bà Paris, khi ấy vẫn đang hừng hực lửa, khói bốc đen ngòm cả một khoảng trời. Chúng tôi đều hoảng hốt. Nhìn thấy ngôi thánh đường mà mình vẫn đi ngang hằng ngày oằn mình trong lửa khiến tâm hồn tôi trở nên trống rỗng. Mất mát quá lớn… Công trình mà tổ tiên chúng tôi đã xây dựng cách

đây hơn 850 năm, trải qua nhiều đời hoàng đế, vượt qua cả hai cuộc thế chiến lại bị lửa làm rụi từ từ ngay trước mắt mà mình chỉ có thể đứng nhìn...”. "Trái tim tôi tan nát. Đó là biểu tượng của Paris, biểu tượng của Thiên chúa giáo. Với tôi, cả thế giới như sụp đổ", Elizabeth Caille, 58 tuổi, một người dân sống gần nhà thờ, chia sẻ. “Nó sẽ không bao giờ như

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

101

THẾ GIỚI QUANH TA trước nữa", Samantha Silva, 30 tuổi, nghẹn ngào. Trên mạng Twitter, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói: "Nhà thờ Đức Bà Paris đang bốc cháy. Chúng tôi xin chia sẻ với tất cả các tín đồ Công giáo, với toàn thể người dân Pháp. Tôi rất đau lòng khi chứng kiến một phần của chúng ta bốc cháy". Tổng thống Macron đã trực tiếp có mặt tại hiện trường để thị sát khi đang xảy ra hỏa hoạn. Phát biểu trên truyền hình quốc gia tối cùng ngày, ông Macron nói: "Tôi muốn nói với các bạn rằng, chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng lại nhà thờ. Đây là một phần của lịch sử nước Pháp. Và chúng ta sẽ xây dựng lại trong những năm tới. Bắt đầu từ ngày mai, chương trình ủng hộ quốc gia sẽ bắt đầu và sẽ mở rộng ra quốc tế". Tổng thống Macron khẳng định, với sự nỗ lực không ngừng, lực lượng cứu hỏa đã ngăn được "thảm kịch tồi tệ nhất" trong vụ hỏa hoạn tại Nhà thờ Đức Bà khi hai tòa tháp còn lại của nhà thờ không bị đổ sập. "Thảm kịch tồi tệ nhất đã tránh được. Nhưng cuộc chiến này vẫn chưa hoàn tất. Vài giờ tới tình hình vẫn rất khó khăn", ông Macron nói. Trong một bình luận trên Twitter, Tổng thống Donald Trump đã gửi lời chia buồn với mất mát của người dân Pháp. Thủ tướng Đức Angela Merkel đề nghị giúp đỡ người dân Pháp, và gọi Nhà thờ Đức Bà là một "biểu tượng của văn hoá Pháp và châu Âu".

HOUSTON

Bên trong Nhà thờ Đức Bà hôm 16/4

Trên Twitter, Thủ tướng Anh Theresa May viết: "Tâm trí của tôi ở bên cạnh nhân dân Pháp đêm nay, và với lực lượng khẩn cấp đang chiến đấu với ngọn lửa hung tàn tại Nhà thờ Đức Bà".

Không liên quan đến khủng bố

Theo hãng tin RT, đám cháy bùng lên vào khoảng 6 giờ 50 tối ngày 15/4. Lửa bắt đầu bốc lên ở khu vực mái phía sau của Nhà Thờ trước khi bắt đầu lan mạnh. Khói lửa ngùn ngụt nơi công trình kiến trúc lịch sử tôn giáo nổi tiếng toàn cầu này. Gần 500 lính cứu hỏa cùng với sự hỗ trợ của trực thăng và máy bay không người lái đã nỗ lực dập tắt đám cháy trong nhiều giờ. Phải mất 5 tiếng sau, đám cháy tại nhà thờ Đức Bà Paris đã bị khống chế gần như hoàn toàn và cấu trúc chính của nhà thờ đã được cứu.

102 |No 650 - Apr 26 2019 |

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thở phào nhẹ nhõm, tuyên bố rằng “điều tội tệ nhất đã không xảy ra” và “toàn thể nước Pháp sẽ cùng xây dựng lại nhà thờ Đức Bà Paris”. Nhiều nguồn tin cho rằng, đám cháy có thể đã bùng lên trong lúc tu sửa bên trong nhà thờ. Nhà thờ đang trong quá trình tu bổ, với một số phần dưới giàn giáo và tượng đồng đã được gỡ bỏ vào tuần trước. Tờ The Guardian ngày 17/4 dẫn thông tin từ giới chức Pháp cho hay nhà thờ Đức Bà Paris chỉ cách bờ vực bị thiêu rụi khoảng 1530 phút nếu lực lượng cứu hỏa không kịp thời xả thân ngăn chặn. Sự liều mạng của họ đã ngăn một thảm họa lớn hơn cho công trình mang tính biểu trưng, văn hóa, lịch sử, tôn giáo và kiến trúc của nước Pháp. Những người lính cứu hỏa đã ở bên trong nhà thờ

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

để tạo một bức tường nước ngăn ngọn lửa hung tàn lan ra 2 tháp chuông ở phía tây. AFP dẫn lời Thứ trưởng Nunez giải thích lực lượng cứu hỏa đã không dùng máy bay chở nước để dập lửa vì việc này có thể khiến kết cấu nhà thờ, vốn bị yếu do vụ cháy, có thể đổ sập. Guardian dẫn lời các công tố viên nói rằng, dựa trên kết quả điều tra sơ bộ họ có thể khẳng định vụ hỏa hoạn không liên quan đến âm mưu khủng bố hay phá hoại nào. Tuy vậy, cảnh sát Pháp sẽ tiếp tục cuộc điều tra toàn diện vụ hỏa hoạn để làm sáng tỏ nguyên nhân.

Số phận những “báu vật” trong Nhà thờ Đức Bà Paris sau hỏa hoạn

Hầu hết các tác phẩm nghệ thuật quý giá nhất bên trong Nhà thờ Đức Bà Paris đã được lực lượng cứu hỏa bảo toàn và di chuyển đến nơi an toàn sau vụ hỏa hoạn.

HOUSTON

Theo hãng tin CNN, Bộ trưởng Văn hóa Pháp Franck Riester hôm 16/4 cho biết với báo chí rằng, hầu hết các di sản quý bên trong Nhà thờ Đức Bà Paris đã được đưa đến nơi an toàn, không bị hư hại bởi vụ hỏa hoạn tối qua. Cụ thể, hai trong số cổ vật được coi là báu vật quý giá nhất của Nhà thờ Đức Bà gồm Vương miện gai và Áo choàng của Thánh Louis đều đã được di chuyển an toàn đến Tòa thị chính Paris. Trong khi đó, các cổ vật khác được đưa đến bảo tàng nghệ thuật Louve ở Paris. “Các tác phẩm nghệ thuật lớn thoạt nhìn có vẻ không bị ảnh hưởng bởi hỏa hoạn, nhưng sẽ có hư hại nhất định do khói. Chúng tôi sẽ di chuyển những cổ vật này an toàn tới bảo tàng Louvre. Tại đây, các bức tranh sẽ được hút ẩm và bảo tồn”, Bộ trưởng Riester nói. Một thông tin lạc quan khác cũng được Bộ trưởng Riester công bố cho báo chí đó là các cửa sổ màu ở phía bắc và phía nam nhà thờ “dường như không bị ảnh hưởng nhiều” bởi vụ hỏa hoạn. Ngoài ra, quả chuông chính của nhà thờ có tên Emanuelle hiện vẫn an toàn ở tòa tháp phía nam. Theo Guaridan, cây đàn organ trong nhà thờ cũng được bảo toàn. Trước đó, nguồn tin của AP cho hay, các bức tượng cổ gồm 12 bức tượng các tông đồ và 4 bức tượng các nhà truyền giáo nằm trên mái nhà thờ suốt hơn 1 thế kỷ qua đã được dỡ xuống để phục vụ công tác trùng tu

trước khi vụ hỏa hoạn xảy ra. Hiện giới chức Pháp tiếp tục dời các vật có giá trị bên trong Nhà thờ Đức Bà Paris đề phòng nguy cơ một vụ hỏa hoạn khác có thể bùng lên bất cứ lúc nào. Các chuyên gia cũng bắt đầu tiến hành công tác đánh giá mức độ bền vững của các kết cấu bên trong nhà thờ sau tác động của vụ cháy. Tham gia “giải cứu” các cổ vật có những người lính cứu hỏa, cảnh sát và các tu sĩ. Họ đã bất chấp nguy hiểm tới tính mạng, chuyển các cổ vật mang ý nghĩa quan trọng về tôn giáo và lịch sử ra khỏi khu vực đám cháy. Nhà thờ Đức Bà Paris là nơi lưu giữ nhiều cổ vật và tác phẩm nghệ thuật quý hiếm có niên đại lâu đời. Do vậy, việc bảo vệ các món đồ này là ưu tiên hàng đầu của chính quyền Paris trong trường hợp xảy ra tình huống khẩn cấp như hỏa hoạn. Ngoài Mão gai được đội trên đầu Chúa Jesus, Nhà thờ Đức Bà Paris còn lưu giữ những cổ vật thiêng liêng như một mảnh thánh giá nơi Chúa Jesus bị đóng đinh hay cây Đinh thánh được dùng khi Chúa Jesus bị hành hình. Nhà thờ Đức Bà Paris cũng nổi tiếng với 10 quả chuông đặc biệt, trong đó 9 quả chuông được đặt tên lần lượt là Marie, Gabriel, Anne-Genevieve, Denis, Marcel, Etienne, BenoitJoseph, Maurice và JeanMarie. Quả chuông lớn nhất có tên Emmanuel nặng hơn 13 tấn và thường rung lên

Tìm thấy bức tượng gà trống bằng đồng mang ý nghĩa biểu tượng của Nhà thờ Đức Bà Paris. Ảnh: AFP.

trong các sự kiện quan trọng tại Pháp. Cây đàn Organ khổng lồ nguyên bản, một trong những nhạc cụ nổi tiếng nhất thế giới, có từ thời Trung cổ cũng là một tài sản vô giá bên trong Nhà thờ Đức Bà Paris. Qua nhiều năm, các nghệ nhân chế tạo đàn organ đã cải tiến cây đàn này và bổ sung thêm một số bộ phận, tuy nhiên các ống đàn vẫn được bảo tồn qua hàng trăm năm trước vụ cháy vào tối qua. Nhiều bức điêu khắc, tượng và tranh quý cũng được đặt tại Nhà thờ Đức Bà Paris. Những tác phẩm nghệ thuật độc đáo này đã tạo nên dấu ấn riêng của nhà thờ, mang ý nghĩa quan trọng về tôn giáo và lịch sử. Cửa sổ hoa hồng là một trong những điểm nhấn ấn tượng nhất được bảo vệ chặt chẽ bên trong Nhà thờ Đức Bà Paris. Ra đời từ thế kỷ 13, cửa được làm bằng kính với nhiều màu sắc, tạo thành những bức tranh tuyệt đẹp thu hút du khách tới thăm nhà thờ. Hai tháp chuông trong khuôn viên Nhà thờ Đức Bà Paris từng là hai kiến trúc

cao nhất tại Paris cho tới khi Tháp Eiffel hoàn thiện vào cuối thế kỷ 19. Tháp chuông Bắc và Nam lần lượt được hoàn tất vào năm 1240 và 1250.

Lý do khiến Nhà thờ Đức Bà Paris khó có thể phục dựng như nguyên bản

Vụ hỏa hoạn đã khiến tháp chuông giữa của nhà thờ cùng với phần mái vòm bị thiêu rụi và đổ sập chỉ khoảng 1 giờ đồng hồ kể từ khi ngọn lửa bùng lên. Theo lời Bộ trưởng Nội vụ Pháp Laurent Nunez, các kỹ sư và chuyên gia đã xác định được “một số hư hại” trong kết cấu của nhà thờ sau vụ cháy. “Nhìn chung kết cấu nhà thờ vẫn tốt nhưng các chuyên gia cũng xác định được một số hư hại đặc biệt ở phần mái vòm, trần và một phần hành lang phía bắc”, Bộ trưởng Nunez cho biết. Theo AFP, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành tập đoàn Kering, tập đoàn sở hữu các thương hiệu xa xỉ như Gucci, ves Saint Laurent, Balenciaga và Alexander McQueen, ông FrançoisHenri Pinault tuyên bố dành

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

103

THẾ GIỚI QUANH TA 100 triệu Euro đóng góp vào nỗ lực tu sửa nhà thờ sau vụ hỏa hoạn. Trong khi đó, giới quan sát cho rằng, trùng tu nhà thờ sau vụ hỏa hoạn có thể mất ít nhất 10 năm. Các chuyên gia cho biết Nhà thờ Đức Bà Paris sẽ không thể được phục dựng chính xác như nguyên bản trước khi xảy ra vụ cháy vì Pháp không còn đủ những cây gỗ to để làm lại phần kiến trúc bị ngọn lửa thiêu rụi. Vụ hỏa hoạn đã khiến phần tháp nhọn và mái vòm của nhà thờ bị thiêu rụi và đổ sập. Theo ông Bertrand de Feydeau, phó chủ tịch Quỹ Di sản Pháp, phần mái vòm của Nhà thờ Đức Bà Paris sẽ không thể được phục dựng chính xác như nguyên bản trước khi xảy ra vụ hỏa hoạn. Ông Feydeau nhận định quá trình phục dựng nhà thờ sau hỏa hoạn sẽ phải sử dụng tới những công nghệ mới để làm lại phần mái bị phá hủy. “Hiện tại, trên lãnh thổ Pháp, chúng ta không còn những cây gỗ với kích cỡ tương đương những cây từng được chặt vào thế kỷ 12 và 13 (để làm mái vòm nhà thờ)”, ông Feydeau cho biết. Ông Feydeau đã nói với đài France Info rằng phần mái gỗ của Nhà thờ Đức Bà Paris vừa bị thiêu rụi trong vụ hỏa hoạn được làm từ những dầm gỗ có tuổi đời hơn 800 năm. Đây là những cây gỗ được trồng trong các khu rừng nguyên sinh. Theo Dailymail, trong các khu rừng tại Pháp vào thời kỳ Nhà thờ Đức Bà Paris được xây dựng có những cây gỗ được trồng từ thế kỷ thứ

HOUSTON

7 và thứ 8. Điều này đồng nghĩa với việc một số dầm gỗ bị thiêu rụi trong đám cháy tại nhà thờ gần đây có thể có tuổi đời lên tới 1.300 năm. Ước tính toàn bộ phần dầm của Nhà thờ Đức Bà Paris, công trình kiến trúc 850 tuổi ở trung tâm Paris, được làm từ 1.300 cây gỗ. Nhà thờ Đức Bà Paris nổi tiếng với thiết kế dầm gỗ và chạm khắc gỗ mang đặc trưng của kiến trúc Gothic. Những công trình được xây dựng theo phong cách Gothic như Nhà thờ Đức Bà Paris có đặc trưng là mái vòm cao. Theo đó, để xây dựng nhà thờ, các kiến trúc sư cần đến những cây gỗ cao, vững chắc và cứng rắn được lấy từ các khu rừng tại Pháp. Những cây gỗ này được chặt vào khoảng năm 1160. Chia sẻ với CNN, linh mục Patrick Chauvet của Nhà thờ Đức Bà Paris cho biết cấu trúc mái vòm thời trung cổ, phần lớn được làm từ gỗ sồi, “đã bị phá hủy” sau vụ cháy. Khuôn viên bên trong nhà thờ này có chiều dài và rộng khoảng 128m và 40m với mái vòm cao khoảng 42m. David Elstone, giám đốc điều hành Hiệp hội Khai thác gỗ có trụ sở tại tỉnh Bristish Columbia, Canada cho biết tỉnh này không có loại gỗ sồi phù hợp đúng như nguyên bản của Nhà thờ Đức Bà Paris trước đây. Tuy nhiên, nếu các kiến trúc sư yêu cầu loại gỗ mềm để phục dựng nhà thờ, Canada có thể sẵn sàng giúp Pháp. “Chúng tôi có loại cây có thể phù hợp với nhu cầu của các kiến trúc sư đang tìm

104 |No 650 - Apr 26 2019 |

cách phục dựng Nhà thờ Đức Bà Paris. Chúng tôi có những cây gỗ cao, khỏe mà bạn không thể tìm thấy ở những khu vực khác”, ông Elstone cho biết, đồng thời nói rằng những cây gỗ lâu đời nhất không phải lúc nào cũng là những cây gỗ to nhất. Theo một nghiên cứu được công bố vào tháng 5/2018, hiện chỉ còn 4% diện tích đất rừng còn lại tại châu Âu là rừng nguyên sinh chưa chịu tác động bởi hoạt động của con người, trong đó không còn khu rừng nguyên sinh nào có diện tích lớn hơn 500km2 ở ngoài lãnh thổ Nga hoặc Bắc Âu. Tiến sĩ Francesco Maria Sabatini, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Đa dạng sinh học Đức, cho biết mặc dù rừng bao phủ gần

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

1/3 lục địa Pháp, nhưng chỉ 0,01% diện tích này là chưa bị con người khai thác, trong đó có những cây gỗ tuổi đời từ 200-400 năm. Nhà thờ Đức Bà Paris được xây dựng từ thế kỷ thứ 12. Đây là địa điểm nổi tiếng thu hút khách du lịch, đón khoảng 13 triệu du khách mỗi năm. Nhà thờ đã tồn tại qua 2 cuộc chiến tranh và trở thành cảm hứng cho nhiều tác phẩm văn chương, nghệ thuật. T.K (TỔNG HỢP)

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

105

TỬ VI TUẦN

HOUSTON

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Theo lịch thư của Tống Thiều Quang thì trong tuần khởi từ 23/03 âm lịch (27/04 dương lịch), các ngày âm lịch sau đây được kể là các ngày tốt nên làm các việc quan trọng: 26, 29. Còn các ngày âm lịch sau đây bất lợi cho mưu sự nên thận trọng: 27, 30.

Tuổi Tý: Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Tý cảm nhận công việc bình thường, tài chính ổn định hơn. Phòng cuối tuần có dấu hiệu hao thoát. Đối với nam giới: Tình cảm khởi sắc, có người quan tâm và đề nghị cộng tác một công việc sinh lời. Dù có chuyển hướng về sự nghiệp nhưng không nên làm việc quá mức, cần thư giãn và chăm lo sức khỏe. Có cơ hội du lịch và thăm viếng nhưng đối với an khang cần giữ gìn cẩn thận. Nhận tin vui từ thân thích. Đối với nữ giới: Sự nghiệp có áp lực vào cuối tuần nhưng tài chính đã ổn hơn kể cả nguồn phụ. Tình cảm tươi sáng nhất là trong gia đình hay với đối tượng. Tránh cho vay hay đầu tư lớn trong tuần, đặc biệt là tạm ngừng thử thời vận. Đối với giới cao niên: Có niềm vui đoàn tụ với thân thích và góp mặt với cộng đồng nhưng nên chừng mực trong cảm xúc và ngôn ngữ để tránh gây bất hòa. Tuổi Sửu: Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Sửu hy vọng giảm áp lực về sự nghiệp và tài chính có dấu hiệu ổn định dần dần. Đối với nam giới: Công việc cuối tuần có dấu hiệu thăng tiến, nên kiên tâm và chờ cơ hội tốt trong tầm tay. Có triệu chứng mệt mỏi nên giữ gìn sức khỏe nhất là khi đi xa.Tiền bạc tuy có nguồn phụ nhưng không tiết kiệm được vì nhiều khoản chi tiêu cho thân thích hoặc thuốc men. Nên hạn chế việc đỏ đen và tiêu pha vung tay quá trán. Đối với nữ giới: Đừng đầu tư các khoản bấp bênh và trông cậy vào may rủi. Tuy có hao tài nhưng có tin mừng về một khoản nợ cũ hay lời lãi bất ngờ. Ra ngoài nên thận trọng và phòng rủi ro khi làm việc. Sự nghiệp có áp lực nhưng kết quả vào cuối tuần khả quan. Được người quan tâm và hy vọng nhận tặng vật. Đối với giới cao niên: Nên điều độ trong việc ăn uống và giải trí. Phòng cảm cúm. Có cơ hội cải thiện sinh hoạt thích hợp với mùa nắng ấm.

106 |No 650 - Apr 26 2019 |

Tuổi Dần: Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Dần có nhiều chuyển biến gây chút áp lực về công việc và tài chính thì nguồn phụ thu bị hạn chế. Đối với nam giới: Tình cảm tuy tươi nhưng sức khỏe có rắc rối vì đau nhức chân tay hay răng lợi. Tiền bạc thu nhập chính ổn định nhưng có dấu hiệu nhu cầu chi tăng nên cần một kế hoạch tiết kiệm trong chi phí giao tế. Phòng dây dưa tới tranh cãi hay tranh tụng. Đối với nữ giới: Tránh gây mâu thuẫn do thị phi khẩu thiệt. Cuối tuần khoan thực hiện kế hoạch tài chính vì chưa hy vọng có lời lãi mà có thể dây dưa tới tranh cãi hay pháp lý. Được tin vui về bè bạn và có một tuần bận rộn thăm viếng, tiếp tân hay hội họp. Đối với giới cao niên: Thân tâm an vui nhưng có khoản chi tiêu bất ngờ nên tài chính không vững. Phòng ho suyễn hay đau nhức. Tuổi Mão: Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Mão khởi đầu bằng kém thuận lợi trong công việc nhưng cuối tuần tạm thời giảm áp lực về tài chính. Đối với nam giới: Đề phòng khi di chuyển và lúc làm việc. Khoan vay mượn thêm vì tài chính dù có dấu hiệu tạm ổn định nhưng chưa hết thất thoát vào cuối tuần. Một tuần bận rộn vì hoạt động cộng đồng hay tín ngưỡng, nhưng có cuộc gặp gỡ lý thú hay có người quan tâm hỗ trợ. Đối với nữ giới: Hai nguồn tài chính, chính và phụ đều bấp bênh nên lấy tiết kiệm làm chính. Phòng đau nhức hoặc có tin gây lo âu về sức khỏe. Tuy nhiên, có tin vui trong gia đình hay nơi làm việc hoặc nhận được quà biếu hoặc thư từ thăm hỏi. Sự nghiệp chưa có người giúp đỡ nên vất vả hơn trước nhưng thử thách chỉ là tạm thời. Đối với giới cao niên: Tài chính không như ý. Có nguồn vui về thuế má hay giấy tờ hay thân thích thành công.

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Thìn: Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Thìn có áp lực về sự nghiệp, còn tài chính vào cuối tuần ổn định hơn đầu tuần. Nhận tin vui về sức khỏe. Đối với nam giới: Chưa thể cộng tác nếu có đề nghị và chưa thể nhận lời bảo đảm vay mượn. Dịch mã động nên có thể di chuyển nhiều. Nhưng cần thận trọng khi di chuyển, lúc ẩm thực hay lúc tham dự giải trí hoặc bơi lội. Cũng cần chừng mực trong hành động, phòng dây dưa tới cãi lẫy hay luật pháp. Có cơ hội chung vui và làm việc cộng đồng hay đoàn thể. Đối với nữ giới: Có cơ may giúp đỡ nhưng đầu tuần việc làm có thử thách, làm nhiều mà kết quả ít. Cuối tuần có tiến triển khả quan. Thu nhập bình thường nhưng phải chi nhiều khoản ngoài dự liệu cuối tuần cho lễ nghi, giải trí, tiệc tùng… Nên thận trọng trong việc thuốc men và ăn uống. Đối với giới cao niên: Phòng đau nhức hay ho cảm. Có cơ hội thư giãn tinh thần và tài lộc bất ngờ đủ vui xuân. Có tin phấn khởi về giấy tờ.

Tuổi Tỵ: Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Tỵ có chỗ bế tắc về tài chính và sự nghiệp có khả năng thay đổi. Đối với nam giới: Nên khoan dung và mở rộng giao tế, vì có cơ may hợp tác có lợi. Đề phòng phải làm răng hay làm tiểu phẫu. Việc làm có khả năng thay đổi lạc quan. Tiền bạc chi nhiều nhưng nguồn thu ổn định dần. Tuy nhiên, nên khoan mua sắm hay đầu tư các khoản lớn và chưa cần thiết. Đối với nữ giới: Được người quan tâm và khuyến khích hoặc chia sẻ gánh nặng công việc, giúp thân tâm thành thơi dù việc làm tăng áp lực. Nhờ thế, có cơ may phát triển và đạt thành quả cao. Nguồn tiền chính tạm đủ nhưng nguồn phụ thu chưa như ý nên cần có nhu cầu tiết kiệm. Đối với giới cao niên: Cần điều độ trong ẩm thực, khi ra ngoài và phòng cảm mạo và đau nhức khi tiết trời thay đổi.

Tuổi Ngọ: Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Ngọ cảm thấy bất ổn định về tài chính và sự nghiệp. Đầu tuần tình cảm có áp lực. Đối với nam giới: Tài chính hao thoát cuối tuần. Di chuyển nên thận trọng. Nên cải thiện mối giao thiệp với thân thích và bè bạn vì mâu thuẫn nảy sinh gây áp lực cho công việc ngay cuối tuần nhất là trong các cuộc họp hay tiệc tùng. Cần bảo vệ sức khỏe, tránh quá lo nghĩ về công việc khiến thân tâm bất an. Đối với nữ giới: Nên chừng mực trong giao tế kể cả nhường nhịn, khiêm tốn để đoàn kết trong ngoài cho mục tiêu giải quyết bế tắc sự nghiệp. Tài chính cuối tuần kém ổn định vì không có nguồn phụ mà khoản chi gia tăng đột biến. Hiện tình khoan vay mượn và mua sắm quá đà. Tình cảm có sóng gió và chưa nhận tin mong đợi từ thân thích. Đối với giới cao niên: Nên lạc quan và năng động. Vui với điều kiện hiện có, với thân thích xung quanh để tăng sức khoẻ thân tâm. Tuổi Mùi:

Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Mùi hy vọng biến chuyển bình thường về sự nghiệp và tài chính có nhiều dấu hiệu thăng tiến vào cuối tuần. Đối với nam giới: Sự nghiệp chưa khả quan, làm nhiều hưởng ít nhưng nguồn thu tăng dần vào cuối tuần. Đầu tuần tài chính còn hao thoát và có mối lo cho người thân và thanh toán nợ nần. Nên sinh hoạt điều độ đừng để quá vui làm làm giảm sức khỏe và tốn tiền trong một tháng bất lợi. Di chuyển nên thận trọng. Đối với nữ giới: Cần tiết kiệm tiền bạc vì chưa điều chỉnh được nhu cầu chi tiêu. Lý do: phải chi cho bảo trì, sửa chữa hoặc thuốc men…tăng quá dự liệu. Nên hạn chế các thú giải trí để tiết kiệm nguồn tài chính dành thúc đẩy sự nghiệp vì cơ hội tốt không xa tầm tay. Phòng đau nhức kể cả đau răng lợi hay đau mắt. Đối với giới cao niên: Nên thư giãn và giảm bớt lo âu để thân tâm an vui và lạc quan trong mùa nắng ấm. Có cơ hội hoạt động cộng đồng và thực hiện những gì mình thích.

Đối với các vị cao niên: Có cơ hội đi xa như du lịch, du ngoạn hay thay đổi một kế hoạch đã theo đuổi theo chiều hướng thuận lợi hơn. Có dịp thư giãn và hòa vào hoạt động cộng đồng.

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

107

TỬ VI TUẦN

HOUSTON

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Thân:

Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Thân cảm thấy chuyển sang tạm ổn định về tài chính, nhưng vào cuối tuần sự nghiệp có áp lực đổi thay phải thích ứng. Đối với nam giới: Gia đạo yên vui nhưng thân tâm chưa thanh thản vì áp lực sức khỏe. Tránh rủi ro xảy ra cho trẻ em như phỏng hoặc té ngã và an toàn cho chính bản thân. Tài chính tạm ổn nhưng khoan mua sắm các khoản lớn và đầu tư các khoản bấp bênh hay ham thú đỏ đen. Vào cuối tuần việc làm có áp lực thay đổi nên cần thêm lao tâm, lao lực. Đối với nữ giới: Đề phòng rủi ro khi di chuyển, lúc ra ngoài thăm viếng hay nghỉ mát hay vui chơi. Đầu tuần tạm yên, vào cuối tuần công việc có biến chuyển, nhiều thử thách cần thích ứng bằng cách phát huy sáng kiến và kiên nhẫn làm việc. Tài chính chi nhiều hơn thu nhưng có hoành tải dầu tuần nên ít gây áp lực. Nhận tin buồn từ xa. Đối với giới cao niên: Có quà biếu hay được tài trợ. Gia đình đoàn tụ, nhiều cuộc vui cuối tuần. Phòng ho suyễn và té ngã.

Tuổi Tuất:

Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Tuất cảm thấy vào cuối tuần chuyển sang giảm áp lực về sự nghiệp nhưng vẫn chưa cân bằng chi thu vì khoản đầu tư cũ gây áp lực. Đối với nam giới: Được người chú ý nhưng cũng gây nhiều áp lực, khiến thân tâm khó thoải mái. Nên tránh sự phô trương và có cuộc sống kín đáo có lợi cho sinh hoạt và mưu sự. Chưa nên mua sắm khoản lớn trong tuần này vì chưa có dấu hiệu khoản đầu tư mới có tiềm năng mang lại lợi ích. Có chút rắc rối về xương cốt nên tìm biện pháp cải thiện hoặc trị liệu. Đối với nữ giới: Tình cảm nhiều sắc thái nhưng nhiều rắc rối gây muộn phiền và bận rộn cho bản thân. Tiền bạc trong tình trạng bội thu nhưng bội chi nên cán cân chi thu chỉ cân bằng. Sự nghiệp tiến theo chiều hướng cải thiện dù còn có áp lực. Được người thông cảm và khuyến khích. Đối với giới cao niên: Thận trọng ẩm thực và sinh hoạt mọi mặt nên chừng mực để bảo vệ sức khỏe. Có tin vui về giấy tờ và một nguồn tài trợ.

Tuổi Hợi:

Tuổi Dậu:

Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Dậu cảm thấy chuyển sang một tuần nhiều hoạt động và di chuyển theo chiều hướng cải thiện. Tài chính chi thu đã cân bằng hơn trước. Đối với nam giới: Gia đạo có tin vui nhưng bên ngoài khó tránh xích mích.Coi chừng có tranh cãi hay mâu thuẫn trong giao tế. Được sự hỗ trợ của quý nhân nên từng bước chuyển dần thoát bế tắc trong mưu sự. Di chuyển nhiều nhưng coi chừng thất thoát tiền bạc vì hư hỏng máy móc hay nhà cửa. Chưa thể thực hiện kế hoạch quan trọng trong tuần. Đối với nữ giới: Sinh hoạt và di chuyển nên thận trọng. Phòng gặp rủi ro nhỏ phải giải phẫu hoặc khâu vết thương hay đi làm răng. Bận rộn nhiều và có dịp đi xa hay du lịch, thăm viếng, tiệc tùng. Chừng mực trong giao tế và coi chừng có kẻ ganh ghét và gièm pha nếu quá phô trương. Đối với giới cao niên: Nhiều cuộc hội họp vui vẻ. Sinh hoạt cần hết sức thận trọng. Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Tài chính chưa như ý nhưng thân tâm thanh thản.

108 |No 650 - Apr 26 2019 |

Tuần cuối tháng 3 âm lịch năm Kỷ Hợi, trên vận trình người tuổi Hợi cảm nhận về sự nghiệp có biến chuyển mới gây áp lực, còn tài chính chưa ổn định nhưng có nguồn vui bất ngờ từ sức khỏe bản thân hay từ thân thích. Đối với nam giới: Có nguồn vui do người thân đem lại hay do thành tựu của bản thân hoặc sức khỏe bản thân. Việc làm bớt áp lực nhưng tài chính hao thoát vì chi tiêu các khoản cần thiết cho sửa chữa, mua sắm hoặc thuốc men… vào dịp cuối tuần. Sinh hoạt nên thận trọng khi ra ngoài và hạn chế chất kích thích đồng thời chừng mực trong cảm xúc. Đối với nữ giới: Tài chính nguồn chính ổn định nhưng chưa có nguồn phụ và vẫn ở tình trạng chi nhiều hơn thu vào cuối tuần. Phòng ngừa bệnh và rủi ro bằng cách ăn uống điều độ và đi đứng chừng mực nhất là khi ra ngoài, lúc tắm biển… Nhận tin vui trong tuần từ một người bạn quan tâm. Đối với giới cao niên: Gia đình sum họp, thân nhân thành công hay được mời tham dự tiệc tùng, hội họp. Tuy nhiên, cần hạn chế việc làm vất vả hay vui chơi quá độ.

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Lá Thư Đi Trước TM

HOUSTON

317 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, ngoài 50, cao 5-3, nặng 120lbs, Công giáo, cần tìm bạn đồng hành (nam / nữ OK). Lịch sự, vui vẻ, chia sẻ hạnh phúc tuổi già. Có kinh nghiệm nhà hàng, thích nấu ăn, yêu mái ấm gia đình, thích làm từ thiện. Ai mến xin được làm bạn. Thư đầu xin gởi về Thời Báo Houston 318 - (Trên 4 kỳ)- Nam, 50 tuổi, ly dị, cô đơn, có việc làm ổn định, không tứ đổ tường. Cần tìm bạn gái ở Houston, biết yêu mái ấm gia đình Việt Nam, tuổi từ 40-45, độc thân hoặc đã ly dị. Hợp sẽ tiến xa. Thư đầu xin nhờ Thời Báo chuyển hộ. 319 - (Trên 4 kỳ)- Nữ, 31 tuổi, đang ở Việt Nam, chưa lập gia đình, có học, có việc làm, trên trung bình mọi phương diện, đạo Phật. Muốn làm quen với bạn nam độc thân thành thật, từ 40 tuổi trở xuống, không tứ đỗ tường, cùng tôn giáo. Xin đừng đùa giỡn. Thư đầu xin nhờ Thời Báo chuyển hộ. 321 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, sinh năm 1962, đang làm việc tại Bình Dương, Việt Nam. Sở thích: nấu ăn, đọc sách, du lịch, xem phim … Tính tình hòa nhã, yêu mái ấm gia đình, quan tâm chăm sóc người thân. Hiện đang sống độc thân, không con cái. Mong nhận được thư của các anh, tuổi từ 56-60, không tứ đổ tường, chân thành, cùng sở thích, cùng cảnh ngộ. 322 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 61 tuổi, sống ở Houston - TX, người miền Nam, vần còn đi làm. Muốn tìm nam, góa vợ, tuổi từ 62-72, có học thức, không tứ đổ tường, ngoại hình dễ nhìn, chân thật, yêu mái ấm gia đình, sống ở Houston, để làm bạn, nếu hợp sẽ cùng nhau nương tựa đến hết đời. Rất mong thư. 323 - (Trên 4 kỳ) - Đàn ông, tuổi đã về hưu, độc thân, đang sống một mình. Muốn làm quen phái nữ, tuổi từ 60-66. Góp gạo thổi cơm chung. Thư đầu xin nhờ Thời Báo chuyển hộ.

324 - (Trên 4 kỳ) – Nữ, 48 tuổi, tìm bạn gần xa, không phân biệt tuổi tác. Nếu hợp sẽ tiến xa. Thư đầu xin nhờ Thời Báo chuyển hộ. 325 - (Trên 4 kỳ) - Cần tìm những người bạn tốt đã về hưu. Thư đầu nhờ tòa soạn Thời Báo chuyển dùm. 326- (Trên 4 kỳ) - Nữ, 55 tuổi, người miền nam, đạo công giáo, chồng chết đã lâu, muốn làm quen, kết bạn với người đồng đạo, thường siêng đi lễ, để giúp đỡ lẫn nhau lúc tuổi già. Điều kiện: phải vợ chết đã lâu, lớn tuổi hơn, là người thành thật, không vướng bận con cái, không cờ bạc rượu chè, không lăng nhăng, không lừa dối. Nếu hạp sẽ tiến tới. 327- (Trên 4 kỳ) - Nữ, sống tại Houston - TX, 62 tuổi, người miền Nam, độc thân đã lâu, sức khỏe tốt, công việc ổn định, có nhà riêng. Rất mong được làm quen với phái nam, tuổi từ 62-67, có kiến thức, nhân hậu, đế an ủi nhau suốt quảng đời còn lại. Điều kiện: phải là người miền Nam và trong độ tuổi mà tôi muốn tìm (nếu không xin đừng làm mất thời gian của nhau). 328 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, diện mạo trên trung bình, việc làm ổn định, thích nấu ăn, văn nghệ và du lịch. Tìm bạn Nam từ 57-67, nếu là người Công Giáo hoặc người miền Nam thì thật là vui. Xin đừng đùa giỡn. Thành thật cám ơn. 329 - (Trên 8 kỳ) - Nữ, 59 tuổi, trình độ đại học, việc làm tốt, trên trung bình về mọi phương diện. Thích du lịch và văn nghệ. Không tứ đổ tường. Tìm bạn nam cùng sở thích, ở Houston càng tốt. Xin gửi thư đầu về Thời Báo Houston. 330 - (Trên 8 kỳ) - Thanh Lam, 19 tuổi, quê ở Long Xuyên, đang học đại học năm 2, vui vẻ, dễ nhìn. Muốn kết bạn trai thật lòng, nếu thấy hạp sẽ tiến xa hơn. 331 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, ngoài 50,

LÁ THƯ ĐI TRƯỚC công dung ngôn hạnh, cuộc sống ổn định. Muốn tìm bạn nam làm nghề đánh cá or đi tôm, ngoại hình dễ nhìn, tuổi từ 52-57, cần thành thật, vui tính và không bị ràng buộc. Xin thư về Thời Báo Houston. 332 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, nấu ăn ngon, sạch sẽ, đẹp hay xấu tùy theo người đối diện. Ly di, sống độc thân đã lâu, kinh tế vững, có nhà riêng, tự do, không vướng bận. Muốn làm quen với các anh từ 50 trở lên. Phải có công ăn việc làm, không tứ đổ tường, chung thủy, thành thật. Nếu hợp sẽ đi hết tương lai còn lại. Cho xin hình và phone để liên lạc. Dù thư đến muộn vẫn hồi âm tất cả. 333 - (Trên 4 kỳ) - Nam, 64 tuổi, việc làm ổn định, thành thật, không hút thuốc, không rượu chè cờ bạc. Tìm nữ dưới 58 tuổi, sống ở Houston, để làm bạn và chăm sóc nhau tuổi già. Không phân biệt tôn giáo. Cần người thành thật. Thư đầu nhờ Thời Báo chuyển hộ. Xin cho số phone. Cảm ơn! 334 - (Trên 8 kỳ) - Nam, 56 tuổi, người Công giáo, có nhà cửa, công ăn việc làm, không vướng bận con cái. Muốn tìm người 50-56 tuổi, cùng cảnh ngộ. “Áo anh sứt chỉ đường tà, vợ anh chết sớm mẹ già chưa khâu”. Ai thương thì nhờ khâu giùm, ấm êm chăn gối lạnh lùng có đôi.” 335 - (Trên 12 kỳ) - Đàn ông về hưu (công nhân), hiện tại độc thân, muốn tìm phụ nữ người miền nam, cùng hoàn cảnh nghèo, chân thật. Quyết tâm cùng tôi đi tiếp con đường còn lại. Điều kiện: tuổi trên 60, so đo, tính toán xin miễn gửi thư. 336 - (Trên 4 kỳ) - Nam 68 tuổi, mới về hưu, sức khỏe tốt, sống tại Houston, TX. Không vướng bận. Có nhà riêng, ở một mình, cuộc sống rất ổn định. Độc thân đã lâu nên muốn có người vợ hiền, nhân hậu, vui tính cùng kết hợp sống chung. Tuổi từ 60 trở lên, thành thật. 337 - (Trên 4 kỳ) - Đàn ông độc thân, người niềm nam, đạo Phật, đã về hưu. Mong tìm bạn gái để tâm sự. Thư đầu xin nhờ Thời Báo chuyển hộ 338 - (Trên 4 kỳ) - Nữ 55 tuổi, ở

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

109

LÁ THƯ ĐI TRƯỚC Houston, TX. Cuộc sống ổn định, thích giãn dị, trầm tĩnh, rất hiền lành, người Bắc, đạo Công giáo. Cao 5 feet, trông rất trẻ hơn tuổi, dáng người thon nhỏ. Ở góa đã lâu, nay muốn kết bạn nam, nếu có duyên sẽ lâu bền. 339 - (Trên 4 kỳ) - Nam mới về hưu, ly dị, không vướng bận con cái. Hiện sống rất cô đơn ở Houston. Sức khỏe tốt, không tứ đổ tường. Mong tìm bạn gái tuổi từ 50-62, hiền, chân thật để chia sẻ, giúp đở nhau trong quảng đường còn lại. Xin vui lòng cho số phone. Thank you 340 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, tên Thanh Sang, gần 24 tuổi, trông cũng dễ nhìn, đạo Công giáo, học xong 4 năm đại học, có việc làm. Muốn tìm 1 bạn trai đồng đạo, hơn tuổi mình, chăm chỉ làm ăn, nhìn về tương lai. Xin 1 tấm ảnh và sẽ tặng lại để coi xem có dể nhìn thật không. 341 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 55 tuổi, cư ngụ ở Houston TX, độc thân. Tìm bạn nam, không phân biệt tuổi tác. Nếu hợp sẽ tiến xa. 342 - (Trên 4 kỳ) - Nam, 66 tuổi, sĩ quan chế độ cũ VNCH, sống chân thành, đạo đức, con cái trưởng thành, không vướng bận. Tìm bạn tri âm nữ, dưới 55 tuổi, hiền, thật lòng nương tựa nhau cuối đời. Tìm con làm dưỡng tử, đỡ đầu, 1 trai, 1 gái, tính hiền lành, chân thành. 343 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 58 tuổi, ở Houston. Góa phụ, không con nên rất cô đơn. Mong mỏi tìm 1 người bạn hoặc anh trên tinh thần, tuổi từ 60 trở lên, thành thật, cùng ở Houston. Thư đầu gửi về Thời Báo Houston xin chuyển hộ. 344 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, ngoài 50, muốn tìm bạn nam hoặc nữ tuổi từ 5060 để tâm sự cũng như đi nghe nhạc sóng cuối tuần cho đời bớt cô đơn. (Nữ fren only). Cần thành thật, độc thân và dễ tính. Xin thư về Thời Báo nhờ chuyển. 345 - (Trên 8 kỳ) - Nữ, ngoại hình dễ nhìn, còn đi làm, thích nghe nhạc xưa và du lịch. Mong tìm bạn nam cùng sở thích, tuổi từ 58 trở lên. Mong thư bạn. 346 - (Trên 8 kỳ) - Nam, 58 tuổi, ở

110

HOUSTON

Mỹ đã lâu, không vướng bận, không rượu, không cờ bạc. Muốn tìm bạn nữ từ 48-55 tuổi sống ở Housotn hay vùng phụ cận. Cùng nhau đi uống café cuối tuần, chia sẻ buồn vui. Nếu hợp sẽ tiến xa. Ai mến xin thư về (kèm theo số phone và hình). Xin chân thành cảm ơn!”. 347 - (Trên 8 kỳ) - Nữ, 32 tuổi, tốt nghiệp đại học, tính tình hiền lành. Đang sống ở Đà Lạt, là nhân viên văn phòng, 1 lần li dị. Xin được làm quen bạn trai có kiến thức, đạo đức, đạo Phật giáo, người ở Houston càng tốt. Hợp sẽ tiến xa hơn. Xin đừng đùa giỡn 348 - (Trên 4 kỳ) Nữ, 62 tuổi, sống ở Katy, Texas, Phật giáo, người Bắc, đại học, đẹp và hiền, có trách nhiệm, có nhà riêng, kinh tế ổn định. Cần tìm bạn thực sự, không tứ đỗ tường, nếu hợp sẽ cùng chăm sóc nhau khi tuổi già. 349 - (Trên 8 kỳ) - Nữ, sinh năm 1987, đang sống ở Việt Nam, chưa lập gia đình, có việc làm ổn định, người miền nam, đạo Phật. Muốn làm quen bạn nam, tính tình chân thật, nếu đang ở Houston càng tốt. Thư đầu xin gửi về địa chỉ Thời Báo. 350 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 62 tuổi, sống ở Houston - Texas đã lâu. Đạo Phật,

NHẮN CHUNG:

người miền nam, hiền, thành thật, vui tánh, trọng đạo đức, cuộc sống đơn giản, thoải mái, thích đi du lịch, trồng trọt, yêu mái ấm gia đình. Mong tìm bạn trai từ 60-68 tuổi, cùng đạo, cùng lối sống, lịch sự, khỏe mạnh. Hầu giúp đỡ, an ủi nhau và enjoy phần đời còn lại. 351 - (Kỳ 3/4) - Nữ lưu thường tình, 55 tuổi, sống ở Houston - TX, hiền lành, chân thật, đạo đức, yêu cuộc sống gia đình, trân trọng tình nghĩa. Ước mong tìm gặp các anh tuổi từ 60-70, sức khỏe tốt, có lối sống lành mạnh cho một gia đình hạnh phúc (Không cờ bạc, hút sách, nhậu nhẹt ...). Sẽ trả lời dù thư đến trễ. Xin hình và số phone trước. 352 - (Kỳ 3/8) - Nữ, 30 tuổi, trung bình về mọi phương diện, đạo Tin Lành, chuyên viên trang điểm cô dâu, sống và làm việc tại Long An, đã 1 lần dang dỡ. Muốn tìm bạn để chia sẽ những lúc vui buồn, không phân biệt tuổi tác, nếu hợp sẽ tiến xa hơn. Thư đầu gửi về văn phòng Thời Báo, xin kèm theo số phone để tiện liên lạc. THƯ ĐÃ CHUYỂN: T. Le., Pearland, TX - Một Người, Cheektowaga, NY - H. Ng., Houston,

- Lời Tìm Bạn xin viết trong vòng 60 chữ trở lại, kèm tên, địa chỉ đầy đủ để giúp việc chuyển thư được nhanh chóng. - Thư Nhờ Chuyển xin bỏ vào phong bì nhỏ hơn và dán kín, KHÔNG CẦN dán tem, tòa soạn không chịu trách nhiệm về nội dung thư nhờ chuyển. Bỏ Thư Nhờ Chuyển và lệ phí vào phong bì lớn hơn, và xin nhớ ghi rõ ở mặt sau bì thư (lớn hoặc nhỏ) là muốn chuyển đến số nào. - Thư xin đề rõ: Thời Báo Houston / “Lá thư đi trước” 11205 Bellaire Blvd., #B4, Houston, TX 77072 LỆ PHÍ THAM GIA: - Đăng Lời Tìm Bạn: 10 USD (tối thiểu 4 kỳ báo, Thời Báo Houston được lược bớt nội dung). - Nhờ chuyển thư: 5 USD cho mỗi thư. Xin trả bằng Chi phiếu, chỉ cần ghi trả cho “Thoi Bao”.

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

TRUYỆN DÀI

HOUSTON

Thân phận dư thừa

Nhật Tiến dịch theo

THE UNWANTED của Kiên Nguyễn

 Tiếp theo kỳ trước Rồi bà chỉ tay qua chỉ Loan: - Cô này thì khác, uống thuốc của tôi thì chẳng có vấn đề gì hết. Nom cô ấy như thể chưa có bầu. Còn cô thì... tôi chẳng biết nữa. Đứng dựa ở cửa, ông tôi góp lời: - Con gái tôi có bầu bốn tháng rồi đó. - Tôi biết mà. Cho nên tôi phải nói với cô, thuốc này không hiệu nghiệm với cô đâu. Rồi bà ta lại lắc đầu: - Không chừng nó lại sinh rắc rối nữa cơ đấy... Mẹ tôi ngắt ngay lời: - Bất kể là bà thấy như thế nào, tôi chẳng có gì để lựa chọn nữa, biết chưa! Tôi không thể đèo bồng thêm một đứa con nữa. Thôi cứ đưa cái thuốc chó đẻ đó cho tôi. Bà già nhún vai: - Tùy cô thôi! mỗi người một hộp, trong có một viên thuốc mầu đen. Tối nay ăn cơm như thường lệ, đến khi đi ngủ thì đem ra uống. Chỉ sáng mai là cái bào thai bị trục ra. Chảy máu và đau đấy, nhưng đó là chuyên bình thường đừng có lo. Cần hỏi gì thêm nữa không? Mẹ tôi hỏi:

- Chỉ có một viên thôi à? Bà có chắc là tôi chỉ cần uống có một viên thôi không? Tôi có thể uống hơn thế nữa không? - Cô ấy à? Ờ, tôi cũng nghĩ như vậy. Nhưng còn cái cô bé này thì một viên cũng quá đủ. - Vậy đưa thêm cho tôi hai hộp nữa đi. - Úi già, như thế thì nhiều quá. - Mặc kệ, cứ đưa đây cho tôi. Bà tám thở dài: - Được. Cô muốn bao nhiêu cũng được nhưng phải trả thêm tiền. - Có ngay. Nhưng bà phải nói cho tôi biết phản ứng thuốc như thế nào. Có nguy hiểm gì hơn không khi tôi uống thêm hai viên nữa? Bà già gật đầu: - Dĩ nhiên là có chứ. - Vậy lạy trời, cái nguy hiểm ấy nó ra làm sao hả bà già chằn? - Cô nghĩ sao? Thêm thuốc là thêm của độc, tức là chảy máu thêm, co quắp thêm chứ còn gì. Nhưng tại cô muốn như thế thì tôi làm theo ý cô. Cho nên hãy suy nghĩ kỹ trước khi uống. Tôi đâu có cản được quyết định của cô mà tôi cũng không bảo đảm rằng nó sẽ hiệu nghiệm. Suốt cuộc đời làm nghề này của tôi, chưa bao giờ tôi giao thuốc cho người có

bầu quá ba tháng, không một ai hết, vì người ta chịu nghe tôi chứ đâu có như cô. Vậy thì đừng có hỏi là có chuyện gì xẩy ra đến cho cô nữa. Mà nếu có chuyện gì thì chẳng phải lỗi của tôi, tôi đã nói trước với cô có cả nhà nghe thấy mà. Bây giờ cô cứ khăng khăng đòi uống thì có bề gì hãy ráng chịu. Rõ chưa? Bà ngoại tôi lên tiếng: - Khuôn... Mẹ tôi đáp ngay: - Không việc gì đâu, má. Con biết việc con làm mà. Ông tôi lên tiếng, mặt ông tràn ngập nét thất vọng: - Thật à? Thật là con biết con đang làm gì à? Bà già lại tiếp: - Tất cả bẩy mươi đồng cho bốn hộp, tôi bớt cho cô mười đồng để cô lấy hên. Cầu thần thánh phù hộ. Rồi bà đứng dậy, quơ lấy cái túi ôm vào ngực. Me tôi trao tiền và nói cám ơn. Không một ai lên tiếng khi bà ta đi ra. Bốn hộp gỗ vẫn nằm trên sàn nhà với cái bao bên ngoài ghi bốn chữ bằng kim nhũ nguệch. ngoạc: Ô-KIM, phía dưới còn một hàng chữ nhỏ xíu: “Chỉ xài cho đàn bà”. Mẹ tôi nói bằng một giọng quả quyết: - Loan cầm lấy một hộp đi. Còn mấy hộp kia để lại cho tao. Chị Loan trả lời: - Thưa bà, vâng. Mẹ tôi hỏi: - Có muốn suy nghĩ lại thêm không? Nên nhớ là mày có toàn quyền giữ đứa bé nếu muốn, chứ chẳng cần phải làm theo tao. Tao thì có lý do riêng để làm. - Em biết. Nhưng cũng như bà, em cũng có lý do riêng của mình. Em sẽ uống. - Vậy thì tốt. Coi như chúng ta đồng hội đồng thuyền. Vậy cất hộp thuốc đi rồi sửa soạn làm cơm. Mẹ tôi thở dài trong khi chị Loan cầm cái hộp lên rồi biến đi sau cánh cửa. Ông bà ngoại cũng lặng lẽ rút

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

111

TRUYỆN DÀI TRUYỆN DÀI

về cái góc mọi khi vẫn ngồi. Khi mọi người đã rời chỗ, tôi mới lên tiếng: - Mẹ ơi. Mẹ tôi hơi giật mình trước khi nhìn thấy tôi. Rồi mắt bà nhướng lên chờ đợi câu tôi hỏi. Tôi tiếp: - Chuyện gì thế hả mẹ. Mấy cái hộp gì thế? - Chả dính dáng gì tới con hết. Ngồi trên chiếc nệm, ông tôi chen vào: - Sao lại thế. Con không thể giải thích cho nó biết chuyện con làm hay sao? Đừng có như vậy. Con phải nói cho nó nghe về chuyện này. Lựa lời mà nói chứ đừng có gạt nó ra như thế. Nó đâu có ngu. - Ba! Ba đừng nên xía vào chuyện của con. Bà trả lời ông tôi một cách giận dữ rồi quay sang tôi: - Không có chuyện gì đâu con à. Mọi sự đều bình an. Mấy cái hộp này là để cho người lớn. Uống thuốc xong, mẹ sẽ khoẻ hơn và nhẹ nhõm hơn, chẳng sao đâu hiểu chưa. Tôi hỏi: - Thế còn em bé. Nó có làm đau em bé không? Mẹ tôi ngồi quì xuống sàn đất lạnh tưởng chừng như bà bị một luồng điện mạnh chạy qua làm cho bủn rủn khắp cả người. Rồi bà gượng dậy, quơ lấy hai vai tôi, nhấc bổng lên và gí vào sát bức tường sau lưng tôi. Bà cúi sát xuống mặt tôi, mắt ngang tầm mắt tôi và nghiến răng nói: - Thằng ranh con, mày biết gì về những viên thuốc. Nghe đây, nghe cho kỹ. Chẳng có đứa em bé nào trong bụng mẹ hết. Ai cũng nghĩ là mẹ có bầu nhưng rút cục là nhầm hết. Những viên thuốc này uống vào là cốt để lấy sức khoẻ mà nuôi cái lũ hay chõ mõm ăn hại là tụi bay đó. Nếu mà mày hở ra cho một ai biết thì tao giết. Rõ chưa? Và cầu Phật phù hộ, chớ có mở mồm hỏi han gì nữa nghe chưa! Bưng cái miệng lại. Tao không ưa cái thói như thế đâu.

112

HOUSTON

Chẳng cất nên lời, tôi gật lấy gật để và cảm thấy bờ vai bị bà xiết cứng được lơi ra. Suốt đêm hôm ấy, dấu vết do móng tay của bà để lại vẫn còn hằn lên những vệt đỏ bầm. Chương 7 Bóng đêm chụp xuống chúng tôi như một kẻ trộm tinh vi. Nhà bị cúp điện. Cả thành phố chìm trong bóng tối. Từ tầng trên bước xuống, chị Loan mang theo một cây nến trên tay. Bóng của chị chập chờn trên nếp tường khi chị đi ngang qua tầng hầm. Bữa ăn tối, chị làm một dĩa thịt gà hấp với măng và rau cải xào. Bà tôi không ra bàn ăn mà chỉ nằm bất động trên nệm, mình đắp một tấm mền mỏng. Ông tôi thì ăn uống một cách khó khăn, trệu trạo như chẳng ngon lành gì. Mọi người còn lại ăn uống thật nhanh trong im lặng. Lúc tráng miệng, chị Loan bưng ra một dĩa chè chuối nhưng lại thiếu món nước cốt dừa để cho thắm vị. Mặc dầu vậy, em tôi và tôi vẫn thấy ngon miệng như thường. Sau bữa cơm tối, mẹ tôi chui vào phòng tắm đóng cửa lại còn chị Loan thì lui về nhà bếp ở tầng trên. Khi mẹ tôi trở ra, trông bà xanh rớt và có vẻ lo âu hơn thường lệ. Bà ngồi xệp xuống tấm nệm, tư lự cắn móng tay trong lúc chúng tôi cũng lo lắng lại gần bà. Nom thấy chúng tôi, Bà mỉm cười và giơ tay quơ lấy ngang lưng của em tôi, kéo nó vào lòng. Bà vuốt ve những sợi tóc mới nhuộm của nó, mắt nhắm lại mơ màng. Bà ngoại tôi xà tới, đối diện với cả ba người, hỏi một cách bâng quơ: - Con uống bao nhiêu rồi? Mẹ tôi đáp: - Hết trọi trơn! Bà tôi rên lên: - Ôi trời! Để làm cho mẹ tôi chú ý đến nó, thằng em tôi giơ tay đặt lên má của mẹ rồi nói: - Mẹ à. - Gì thế con?

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

- Bao giờ thì chúng con ra ngoài kia chơi được? - Sắp, sắp rồi con. - Còn mẹ, mẹ thấy thế nào. - Mẹ không sao hết, còn con? - Con cũng vậy. Cám ơn mẹ. Sao hôm nay cu cậu lễ phép thế. Jimmy tiếp giọng đầy hy vọng. - Con ngủ với mẹ đêm nay được không? Con chả muốn nằm một mình đâu. - Nếu con muốn thì cũng được. Nhưng sao vậy? Giường của con cũng gần xịt giường của mẹ mà. - Con chả biết nữa. Nhưng mỗi lần tỉnh ngủ thì con sợ. Cho con ngủ bên cạnh mẹ, được không mẹ? Mẹ tôi trả lời giọng buồn tẻ, mắt nhắm lại, nom bà như người đang buồn ngủ: - Sao cũng được. Rồi nó hỏi tôi: - Còn anh Kiên có muốn ngủ chung với mẹ và em không? Nó nhìn thẳng vào tôi và chờ mẹ chấp thuận: - Có được không mẹ? Mẹ tôi trả lời hững hờ: - Nếu nó thích. - Chắc là thích rồi phải không anh Kiên? Tôi gật đầu. Thật ra tôi cũng hãi hùng khi phải ngủ một mình, lúc tỉnh giấc trong đêm chỉ nghĩ đến chuyện không đâu. Jimmy và tôi chiếm mỗi người một chỗ bên cạnh mẹ tôi trên tấm nệm. Tôi choàng tay qua bụng mẹ và thấy bà ngủ thiếp đi. Rồi tôi lơ mơ nhìn bóng đêm trôi chậm chạp qua khung cửa sổ. Dưới sàn gần chỗ tôi nằm, ngọn đèn cầy vẫn còn cháy. Ánh sáng của nó chập chờn trong không khí tạo nên những hình ảnh quái dị trên bức tường giống như những quỷ thần dưới địa ngục có trong cuốn sách tô mầu mà trước đây các bà phước hay

 Xem tiếp kỳ sau

GÓC ĐỜI SỐNG

HOUSTON

Tại sao

lớn tuổi

ăn kém ngon?

ị giác con người thay đổi theo thời gian và đó cũng là lý do giải thích tại sao người già lại có cảm giác ăn kém ngon hơn vì đơn giản họ không thể cảm nhận được vị ngon của thức ăn. Theo Quartz, hương vị là một thứ khá phức tạp. Hương vị được cảm nhận từ 5 giác quan cộng lại và nó cho phép chúng ta có thể cảm nhận, đánh giá đồ ăn hoặc đồ uống dễ dàng. Việc nhìn bằng mắt ban đầu sẽ cho chúng ta biết có nên ăn thứ đó hay không. Sau đó khi đưa thức ăn vào trong miệng, mùi hương kết hợp sẽ cho phép chúng ta nhận biết được hương vị. Trong khi đó, sự pha trộn của các thành phần, kết cấu hay nhiệt độ của thức ăn cũng có thể tác động đến cách chúng ta cảm nhận về hương vị. Nếu như mất đi bất kỳ giác quan nào, đặc biệt khứu giác và vị giác, sẽ khó có thể cảm nhận được hương vị của thức ăn, như khi bị

nghẹt mũi vì cảm cúm hay tê lưỡi vì uống phải nước quá nóng. Một hiện tượng tương tự cũng có thể xảy ra khi già đi. Cảm nhận vị giác bắt đầu thay đổi ở tuổi 60 khi độ nhạy cảm của khứu giác bắt đầu giảm dần. Thậm chí nó mọi thứ còn trở nên trầm trọng hơn từ tuổi 70. Như đã nói ở trên, khi khứu giác không còn hoạt động trơn tru nữa, sẽ khó có thể cảm nhận được các hương vị món ăn khác nhau. Khi khứu giác không thể cảm nhận hương thơm của món ăn, vị giác cũng sẽ khó giúp cảm nhận được 100% vị ngon. Sự suy giảm độ nhạy của khứu giác do một số yếu tố, bao gồm việc giảm số lượng thụ thể khứu giác giúp nhận ra các phân tử mùi khác nhau ở phía sau khoang mũi. Ngoài ra tốc độ tái tạo của các tế bào thụ thể này cũng giảm dần theo thời gian. Một lý do khác dẫn tới

sự suy giảm vị giác, đó là sự lão hóa do sự thay đổi cấu trúc trong nụ vị giác. Những cấu trúc gồ ghề trong khoang miệng này là nơi lưu trữ vị giác trong miệng, trên lưỡi và vòm miệng. Những gai dạng hình nấm này chứa một lượng lớn các nụ vị giác. Tuy nhiên số lượng của chúng thường suy giảm và thay đổi hình dạng khi cơ thể dần lão hóa. Thông thường các gai này càng mở rộng, chúng ta sẽ càng dễ cảm nhận được hương vị của món ăn. Nhưng do quá trình lão hóa dẫn tới các nụ vị giác này dần khép lại và giảm khả năng cảm nhận hương vị. Nhai kém cũng là một yếu tố góp phần dẫn tới giảm khả năng cảm nhận hương vị. Ngoài ra, lão hóa cũng có thể làm giảm sự tiết nước bọt và tác động không nhỏ tới quá trình đưa các hợp chất có trong thực phẩm tới các thụ thể vị giác trong lưỡi. Ít nước bọt hơn còn khiến các hợp chất khó hòa

tan, dẫn tới việc cảm nhận hương vị kém đi đáng kể. Mặc dù vậy không phải tất cả mọi người đều bị mất vị giác theo cùng một cách. Sự thay đổi còn phụ thuộc vào tùy người và giới tính của họ. Không phải ai về già cũng bị mất suy giảm các chức năng cảm nhận hương vị quan trọng. Suy giảm khả năng cảm nhận hương vị là điều khó có thể tránh khỏi nhưng chúng ta có thể thực hiện nhiều cách khác nhau để hạn chế điều đó xảy ra sớm. Theo một nghiên cứu của các nhà khoa học, việc giữ chế độ ăn uống lành mạnh, lối sống năng động, đảm bảo tiêu thụ vừa đủ các loại thực phẩm có các vị chua, cay, mặn ngọt, đắng hay vị ngon (umami). Đây là những biện pháp hiệu quả để làm chậm quá trình thay đổi của các gai vị giác. V.L (Theo Quartz)

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

113

PHỤ NỮ

HOUSTON

Bài tập giúp giảm mỡ bụng thần tốc Việc tập luyện thường xuyên các bài tập ngắn tập trung vào các khu vực khác nhau của cơ bụng sẽ giúp việc giảm mỡ bụng hết sức hiệu quả.

1. Đạp xe đạp (gập bụng chéo – cross crunch)

Bao gồm các động tác gập bụng trong bài tập cơ trọng tâm bởi vì nó tập trung vào cơ bụng và cơ chéo. Tư thế ban đầu: Nằm trên sàn, lưng áp sát sàn và cong đầu gối. Tập trung vào cơ bụng và nâng vai lên khỏi sàn. Thực hiện:Nâng vai trái đồng thời nâng đầu gối phải, vẫn co đầu gối. Với khuỷu tay trái chạm đầu gối phải, và sau đó trở lại vị trí bắt đầu. Tiếp tục với khuỷu tay phải chạm đầu gối trái. Lặp lại 30 lần. Lưu ý: Nếu bị đau lưng hoặc có bất kỳ vấn đề nào với cơ trọng tâm, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện bài tập này.

3. Nâng chân dọc (Vertical leg crunch)

2. Gập bụng nghiêng (side crunch)

Bài tập gập bụng nghiêng tập trung vào các cơ bụng chéo và đốt cháy mỡ vùng bụng này. Vị trí ban đầu: Nằm hơi nghiêng về bên phải và đặt hai chân lên nhau. Đầu gối phải hơi cong, và tay trái đặt ở phía sau đầu. Thực hiện: Di chuyển khuỷu tay trái cố gắng chạm vào cơ bụng chéo. Giữ trong một giây, và sau đó từ từ trở lại vị trí ban đầu. Hít vào trong khi hạ thấp người và thở ra trong khi nâng người lên. Lặp lại 15 lần. Mẹo: để tăng hiệu quả của bài tập, hãy cố gắng tập trung vào thực hiện đúng động tác với tốc độ chậm.

114

Bài tập này tập trung vào phần bụng trên và làm khỏe cơ lưng dưới, đồng thời giúp cải thiện tư thế nhờ tăng cường cơ bắp dọc theo cột sống. Tư thế ban đầu: Hai tay đặt sau gáy. Hai chân đặt thẳng đứng vuông góc với sàn nhà. Thực hiện: Co cơ bụng, từ từ nâng vai và phần thân trên khỏi sàn, thở ra. Giữ chân thẳng. Tiếp tục kéo phần thân trên, tập trung vào cơ trọng tâm để không ảnh hưởng đến cổ. Giữ vị trí này trong vòng 5-10 giây. Sau đó, từ từ hít vào và hạ thấp phần thân trên trở về vị trí ban đầu. Lặp lại 15 lần.

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

4. Gập bụng dài tay (Long arm crunch)

6. Plank nghiêng (side plank)

Bài tập này tập trung vào các cơ trọng tâm: cơ bụng chậu, cơ ngang bụng, cơ lưng dưới, các nhóm cơ bụng chéo và cơ bụng trên. Tư thế ban đầu: Nằm ngửa, đặt hai tay lên trên đầu, hai lòng bàn tay xếp chồng lên nhau. Co gối, bàn chân đặt trên sàn. Thực hiện: Co cơ bụng, di chuyển cánh tay thẳng lên trên đầu và từ từ nâng đầu và cánh tay kết hợp gập người dậy không quá cao. Sau đó, từ từ hạ thấp phần thân trên trở về vị trí cũ. Lặp lại 30 lần.

Bài tập này giúp săn chắc cơ liên sườn cũng như cơ vai. Vị trí ban đầu: Nằm nghiêng, hai chân duỗi thẳng. Đặt khuỷu tay trên sàn ngay dưới vai. Thực hiện: Co cơ bụng và nâng người lên sao cho cơ thể từ đầu đến chân là một đường thẳng. Nhúng hông xuống phía sàn, sau đó nâng hông lên cao hơn. Lặp lại ít nhất 4 lần cho mỗi bên.

5. Plank xoay hông (Plank hip dips)

7. Động tác Bird-dog

Bài tập này giúp săn chắc cơ bụng, cơ chéo, cơ lưng dưới. Vị trí ban đầu: Đặt hai cánh tay vuông góc với sàn và căn chỉnh khuỷu tay ngay dưới vai. Cánh tay đặt song song với cơ thể ở khoảng cách ngang vai. Thực hiện: Lần lượt đẩy hông sang bên phải, rồi quay trở lại tư thế ban đầu. Sau đó đẩy hông sang bên trái và quay lại. Lặp lại 10 lần.

Bài tập này giúp săn chắc cơ lưng và cải thiện thăng bằng. Vị trí ban đầu: chống tay lên sàn, gập đầu gối sao cho cẳng chân với đùi (đùi với thân trên) tạo thành một góc vuông. Giữ thẳng cổ và đầu. Thực hiện: Nâng chân trái lên song song với mặt sàn và đưa tay phải ra phía trước, lòng bàn tay hướng xuống. Giữ vị trí này trong 1 giây. Từ từ quay trở lại vị trí ban đầu và lặp lại với cánh tay và chân đối diện. Lặp lại 30 lần. Lặp lại ít nhất 4 lần cho mỗi bên.

8. Hạ nhiệt với tư thế rắn hổ mang

Bài tập này sẽ giúp bạn thư giãn và bình tĩnh sau khi tập các bài tập. Nằm sấp, hai chân mở bằng hông, mu bàn chân úp xuống, chống hai tay sao cho khoảng cách bằng vai. Uốn cong lưng, nâng ngực và hướng đầu ra phía sau, giữ cổ dài và từ từ thở ra. Sau khi đã nâng tối da và kéo căng bụng, giữ tư thế này trong vòng 15-30 giây, hít thở đều, rồi từ từ hạ thân người xuống sàn, thở ra. Đừng quên rằng không thể có được thân hình cân đối chỉ bằng cách tập luyện liên tục mà một chế độ ăn vừa phải và uống nước đầy đủ đóng vai trò quan trọng.

H.D (THEO BRIGHTSIDE)

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

115

BẠN GÁI NHỎ TO

HOUSTON

nghĩ sao, nói gì về các hình xâm trên thân thể con gái họ? Dưới mắt tôi, cô con gái mà tôi dứt ruột sinh ra, nuôi dạy đến lớn khôn và tin là đã hiểu hết tính nết của con mình, bây giờ thấy ra cô xa lạ như một ai khác tôi chưa từng biết, càng lạ hơn khi nó có thể làm cả những điều biết mẹ sẽ vì thế mà lo âu và không vui! Cảm ơn bà đã kiên nhẫn đọc thư và chia sẻ. Vân Thu

Đường bay riêng HỎI: Tôi tự nghĩ mình là một bà mẹ luôn hết lòng và tận tụy trong việc giáo dục con cái, đặc biệt nhất khi tôi chỉ sinh hai con gái ra đời cách nhau 4 năm và phần lớn thời gian trong nhà chỉ có một mình tôi với chúng. Nhà tôi làm một công việc khiến anh thường xuyên phải đi xa, chỉ liên lạc về vào buổi tối, hello các con, hỏi thăm chúng đôi ba điều xảy ra hằng ngày. Ngoài các dịp thời giờ ngắn ngủi này, một năm nhà tôi chỉ ở trong gia đình lâu nhất là một tháng nhân những dịp lễ lớn mà anh lấy phép thêm. Mỗi lần sum họp như thế rồi anh lại phải đi, tôi lại phải làm một loạt “cải tạo” tư tưởng và thói quen của hai đứa bé được bố nuông chiều quá độ khi nhà tôi có cơ hội sống ở nhà. Dẫu sao, tôi tạ ơn Trời đã giúp tôi nuôi dạy tạm

116

gọi là thành công hai cô con gái khôn lớn nên người, hữu dụng cho gia đình và xã hội. Các cháu đều tốt nghiệp đại học, có chồng, có con, sống hòa thuận và hạnh phúc, bản thân có ý thức trách nhiệm, tự trọng và biết tôn trọng người khác. Mới đây, con gái lớn của tôi loan báo cô đang trải qua “một cái gì đó” trong nội tâm và cô làm mọi người trong gia đình kinh hoảng khi cô trật vai áo ra cho tất cả thấy trên vai cô hình xâm nick name thời thơ ấu của mình trên một cái nền khá lớn màu sắc sặc sỡ. Tôi rất lo ngại sự biểu lộ bất ngờ này ở một nơi khá gợi cảm của người phụ nữ sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến vai trò cô đang đảm đương tại một đại công ty tài chánh thường xuyên có sự giao tiếp rộng rãi với những khách hàng đầu tư bề thế

trong xã hội hoặc đến từ nước ngoài. Không những vậy, việc xâm mình này còn ảnh hưởng lên hai đứa con gái nhỏ của cô và thúc đẩy chúng bắt chước mẹ thì thật đáng buồn. Cho tới nay, dù chính tôi ít khi bắt buộc các con gái làm theo những gì tôi đòi hỏi và nghĩ là những thứ ấy có đủ tiêu chuẩn tôi cho là mẫu mực song tôi cũng chưa một lần nào thấy thoáng qua mình ý nghĩ các con tôi sẽ có lúc chọn thời trang xâm mình hay xỏ lỗ mũi, lỗ tai để đeo cả xâu những chiếc khoen kim loại lớn nhỏ. Hiện nay, tuy tôi không vui nhưng cũng nén lòng, không đưa ra lời bình phẩm nào song tôi tin là cháu biết cả mẹ và bố, không ai cảm thấy hào hứng với hình xâm trên vai cháu cả! Liệu tôi có đi quá nhiệm vụ của một bà mẹ thời nay không? Những bà mẹ khác

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

TRẢ LỜI: Thế giới ngày nay thay đổi với một tốc độ chóng mặt, càng chóng mặt hơn với khả năng gia tốc kinh hoàng của mọi hình thái phát triển Internet. Tôi hoàn toàn thông cảm sự xúc động mãnh liệt của bà trước đổi thay ở ái nữ. Một phụ nữ thuộc khuynh hướng bảo thủ, thanh lịch, cẩn trọng trong ngôn ngữ và diễn tả tâm tư như bà, cực tin vào các giá trị mỹ học mà bản thân bà thể hiện và trong cả đường lối giáo dục các con, bà hẳn khó chấp nhận cái gọi là vẻ đẹp mới ở thời đại có thể nói ai cũng... xâm mình này. Tuy nhiên, như tôi đã nói ở trên, thế giới thay đổi, con người thay đổi vì thay đổi là quán tính của những xã hội cập nhật trên dòng thời gian, hướng về những cái mới. Chậm chạp như tôi, thay đổi nhanh giúp tôi thích nghi với xã hội là thay đổi cách nhìn con người và sự việc xung quanh. Hơn ba thập niên trước, khi tôi tới Mỹ, đa số phạm nhân tình nghi bị cảnh sát còng tay có

HOUSTON

hình xâm trên mình. Giới giang hồ lang bang chi địa tự đóng dấu họ bằng những hình xâm. Giờ đây, người trẻ thuộc mọi giới đi xâm mình như một hình thức tự do bộc lộ cá tính, quan điểm mới về thẩm mỹ, đánh dấu một kỷ niệm đáng ghi nhớ, một lựa chọn đối đầu với thử thách hay đau khổ để vượt qua, một “cái gì đó” tiềm ẩn trong tâm tư như ái nữ đã chia sẻ... Mỗi người có những gửi gấm riêng, thậm chí là một cách vui đùa với thân thể mình nhưng tóm tắt, là cách thế khám phá, tìm tòi câu trả lời cho câu hỏi “Tại sao không?” về một điều trước đây từng bị coi là cấm kỵ. Bà nên yên tâm đã làm xong trách nhiện của một bà mẹ ở chặng đường

các cô con gái cần bà nhất, Bây giờ, họ như mũi tên đã đặt lên dây cung, sẽ theo đường bay riêng của nó, nhiều phần trăm sẽ tới đích nhắm, bà nên tin tưởng vào các trao truyền căn bản mà các cô đã nhận được từ mẹ và chúc phúc cho các cô. Mong là bà sẽ có thì giờ

chiêm nghiệm thêm để chuyện trò với ái nữ hầu tìm hiểu ý nghĩa trong việc cô làm; để nhìn mọi việc trong cơ duyên hình thành chúng thay vì ôm giữ mãi bóng của một cái cây đã bị bật gốc theo chu kỳ sinh diệt tự nhiên trong vũ trụ. Để được an tâm và vui với

hiện tại mỗi ngày mà xu hướng tất nhiên là đổi mới để tốt hơn hôm qua. Kính chúc bà thân tâm an lạc và cảm ơn bà đã gởi thư.

BÙI BÍCH HÀ

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

117

SINH HOẠT CỘNG ĐỒNG

HOUSTON

Đại gia đình Trưng Vương Houston Texas họp mặt Buổi họp mặt hàng năm của các cựu nữ sinh Trưng Vương và thân hữu được tổ chức vào ngày 14/4/. Mục đích của buổi họp là tạo cơ hội cho bạn bè gặp gỡ hàn huyên tâm sự sau một năm cực nhọc trong cuộc sống, báo cáo thành tích đạt được trong năm qua và lên kế hoạch cho năm tới. Theo thông lệ trước khi khai mạc là cung nghinh hai bà, trình diễn trận đánh do các cựu nữ sinh Trưng Vương và con em của thế hệ sau trình diễn với đầy đủ y phục áo mão, tùy tùng và binh khí rất oai nghi. Chương trình văn nghệ cây nhà lá vườn do các cựu nữ sinh đảm trách, buổi họp mặt kết thúc trong bùi ngùi của bạn bè lúc chia tay và hẹn gặp lại vào năm sau. BẠCH CÚC

118

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

HOUSTON

Huỳnh Thu Sinh lần thứ ba đạt giải Kim Tượng Phim Vô song càn quét 7 giải thưởng Kim Tượng lần thứ 38 của Hong Kong. Trong khi đó Huỳnh Thu Sinh đã qua mặt Châu Nhuận Phát, Quách Phú Thành… chiếm ngôi Ảnh đế. Phim do Châu Nhuận Phát và Quách Phú Thành đóng chính, đã dẫn đầu 17 hạng mục đề cử, cuối cùng giành chiến thắng tuyệt đối với 7 giải Kim Tượng, trong đó có: Phim truyện hay nhất, Đạo diễn xuất sắc, Biên kịch xuất sắc… Vô song kể về tổ chức tội phạm do người có biệt danh “họa sĩ” cầm đầu, nắm được kỹ thuật in tiền giả nên đã thực hiện nhiều giao dịch lừa đảo khắp toàn cầu để trục lợi, khiến cảnh sát phải gấp rút can thiệp. Phim mang đến cho khán giả cái nhìn toàn cảnh về quá trình chế tạo tiền giả, bao gồm các giai đoạn từ khâu thiết kế, chế tạo, in ấn, kỹ thuật, giao dịch… là một trong số ít những cuốn phim ăn khách của điện ảnh Hong

Kong trong năm 2018. Nhắc đến sự thành công của phim Vô song, không thể phủ nhận tài năng diễn xuất của Châu Nhuận Phát và Quách Phú Thành. Đây cũng là hai ứng cử viên sáng giá trong cuộc chạy đua ở hạng mục Nam diễn viên xuất sắc, nhưng cuối cùng Châu Nhuận Phát và Quách Phú Thành đã “thất thủ” trước Huỳnh Thu Sinh. Huỳnh Thu Sinh đã hai lần đăng quang Ảnh đế Kim Tượng (1994 và 1999) và đây là lần thứ ba anh đoạ t giải thưởng Kim Tượng với vai diễn người đàn ông ngồi xe lăn trong phim Luân lạc nhân. Huỳnh Thu Sinh đóng phim Luân lạc nhân không nhận thù lao, bởi anh cảm nhận được nỗi khổ của người ngồi xe lăn từ mẹ anh, trước khi bà qua đời đã có thời gian 7-8 năm phải sống trên xe lăn. Ảnh hậu Kim Tượng năm nay đã

thuộc về Tằng Mỹ Huệ Tư, nữ diễn viên sinh năm 1988, đến từ làng giải trí Trung Quốc đại lục. Cô đã qua mặt các ứng cử viên “nặng ký” như Thái Trác Nghiên, Dư Hương Nghi, Trương Tịnh Sơ… giành giải Nữ diễn viên xuất sắc với bộ phim Tam phu. Phim Vô Song cũ ng mang lạ i cho Đạo diễn Trang Văn Cường hai giải Đạo diễn xuất sắc và Biên kịch xuất sắc. M.L (theo Sina)

Huỳnh Thu Sinh

Jason Momoa cạo râu kêu gọi bảo vệ môi trường Jason Momoa từ bỏ bộ râu nuôi 7 năm để thu hút chú ý từ công chúng, nhằm truyền thông điệp tẩy chay đồ nhựa. Trên trang Instagram cá nhân, Jason viết: “Đã đến lúc chúng ta cần thay đổi. Cùng nhau cải tạo Trái đất tốt đẹp hơn cho con cháu chúng ta. Hãy dùng đồ nhôm thay vì nhựa và dọn sạch môi trường biển”. Thông điệp được đăng cùng video anh cạo râu giữa sa mạc. Diễn viên vừa cạo vừa nói chào tạm biệt những vai diễn gắn liền với tên tuổi mình. Tài tử nói: “Aquaman đang làm hết sức để bảo vệ đại dương”. Video nhận được 2,5 triệu lượt xem trên Instagram và hơn 3 triệu lượt xem trên Youtube. Nhiều người hâm mộ tán dương hành động của Jason. Joonas Suotamo, tài tử nổi tiếng với vai Chewbacca trong loạt phim Star Wars, bình luận dưới video của đồng nghiệp: “Hãy lấy cảm hứng từ Jason và chung tay bảo vệ môi trường. Đó là nghĩa vụ của chúng ta”. Tuy nhiên, nhiều người tranh luận với nam tài tử rằng việc dùng đồ nhôm trong ăn uống có thể ảnh hưởng tới sức khỏe. Bên cạnh đó, họ chỉ ra việc tái chế nhôm có thể thải các loại khí độc hại ra môi trường. Jason Momoa sinh năm 1979 tại Hawaii, Mỹ. Anh được

biết đến với những vai diễn như tộc trưởng Khal Drogo trong “Game of Thrones” hay siêu anh hùng Aquaman của vũ trụ điện ảnh DC. Tài tử còn nổi tiếng với bộ râu được nuôi từ năm 2012. Trước khi theo đuổi nghề diễn, anh từng theo học chuyên ngành Sinh học Đại dương và nghiên cứu các loài động vật hoang dã. M.T (theo TTO)

Jason Momoa trong video

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

119

RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

120

| No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

121

RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

122

| No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

HOUSTON

Ariana Grande được trả 8 triệu đô cho hai đêm diễn Nữ ca sĩ nhận mức thù lao kếch xù khi trình diễn tại lễ hội âm nhạc Coachella ở Indio, California, Mỹ. Theo Variety, Ariana Grande biểu diễn hai đêm 15/4 và 21/4 tại lễ hội âm nhạc Coachella ở Indio, California với thù lao cao ngất 8 triệu Mỹ kim. Cô đồng ý tham dự chương trình vào phút chót sau khi ca sĩ Kanye West hủy hợp đồng vì không thiết kế được sân khấu phù hợp màn trình diễn. Mỗi đêm diễn của Coachella thu hút khoảng 100.000 người xem. Đây được coi là một trong những lễ hội âm nhạc có doanh thu cao nhất tại Mỹ. Mỗi năm, lễ hội sẽ chọn vài nghệ sĩ biểu diễn chính, được quảng cáo rầm rộ và nhận mức thù lao ngày càng cao hơn. Những nghệ sĩ chính biểu diễn trong Coachella 2017 – Lady Gaga, ban nhạc rock Radiohead và Kendrick Lamar – nhận thù lao từ 3 đến 4 triệu Mỹ kim mỗi người. Tại Coachella 2018, Beyoncé cũng nhận mức thù lao tương tự. Cùng trình diễn trong đêm 15/4 còn có ban nhạc nổi tiếng một thời của Mỹ - ‘N Sync. Sau những màn biểu diễn riêng, nữ ca sĩ hòa giọng ‘N Sync trong bản ‘Tearing Up My Heart’. Khán giả hò reo thích thú khi được trở lại thời kỳ hoàng kim của Pop Ballad những năm 90. Ariana cũng kết hợp với Nicki Minaj trình diễn sôi động ca khúc Bang

Bang, được khán giả reo hò tán thưởng. Lễ hội âm nhạc và nghệ thuật Coachella là sự kiện thường niên ở Indio, California, Mỹ từ năm 1993. Lễ hội năm nay diễn ra hai đợt: đợt một từ ngày 12 đến 14/4, đợt hai từ ngày 19 đến 21/4. Các ca sĩ chính gồm Childish Gambino, Tame Impala, Ariana Grande, nhóm nữ Đại Hàn Black Pink. Năm ngoái, Coachella có sự góp mặt của Beyoncé, The Weeknd, Eminem. V.N (theo The New Yorker)

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

123

THƠ

HOUSTON

Nước mắt nhược tiểu Nước mắt nào khóc bạn đã ra đi, Nước mắt nào khóc cho người còn lại? Nợ nước tình nhà, bạn ra đi đền bằng xương máu, Thân phơi chiến trường hay gục ngã trại rừng sâu, Đem thân xác bón đất quê thêm màu mỡ. Người còn lại nuốt uất hận nghẹn ngào, Hận mất quê hương, Hận kiếp tha phương. Nước mắt rơi, nước mắt nào cho vơi? Ôi, kiếp con người sao mang thân nhược tiểu, Không dại không khờ sao không làm chủ được tương lai? Việt Nam ta, bốn ngàn năm lịch sử chặng đường dài, Hùng vĩ Trường Sơn—Biển Đông sóng dậy, Đất thiêng núi thánh, nơi ra đời bao anh thư hào kiệt, Là Hưng Đạo, Ngô Quyền, là Bà Triệu, Bà Trưng, Là Tướng Nam, Tướng Vỹ, là Tướng Hai, Tướng Phú, Tướng Hưng, Là Tá Thông, Tá Cẩn, Là Tá, Úy, Hạ sĩ quan, Binh sĩ, Là anh hùng vô danh—đếm, đếm hoài không xuể. Ôi kiếp con người vì mang thân nhược tiểu, Thà kết liễu đời mình hơn thấy mất quê hương. Ai xui chi cho nước mất nhà tan? Ai xui chi giờ đất khách lưu vong? Nước mắt này khóc bạn đã ra đi, Nước mắt nào khóc cho người còn lại? Ngày tháng mỏi mòn, thân già còm cõi, Chôn niềm đau giấu kín-gượng tiếng cười, Tấm thân nhược tiểu-uất hận đời đời. Trần Hữu Thuần Grand Rapids, Michigan, 30/4/2019

124 |No 650 - Apr 26 2019 |

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

125

RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

126

| No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

127

RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI C03 : Phòng Share/Thuê Phòng cho share Nhà mới, gần Hong Kong 3, dư phòng cho share. Bao điện, nước, giặt, sấy, internet. Liên lạc cô Vân: 832-868-0622. Cho Share Phòng Nhà gần chùa Tịnh Luật, dư phòng cho share, có internet. Cho nấu ăn, Có máy giặt, sấy, Liên Lạc Hương: 713-319-7464 Cho share phòng Nhà mới, gần Beltway 8, Freeway 59, khu mới, yên tĩnh, sạch sẽ, an ninh. Gần chợ Việt Hoa, Hongkong 4. Phòng $300, $320. Bao điện nước, internet, máy giặt sấy. Xin liên lạc: 832-790-8584

C09 : Sang Tiệm Sang tiệm Về hưu bán tiệm Liquor vùng Northwest địa điểm tốt, parking rộng, khách đông. Liên lạc cô Vĩnh 832-489-8611 (cell) or Jessica 713-817-1883; Bán building có tiệm giặt và 26,000sqt có auto shop gần downtown. Xin gọi: 281-797-4253 Sang Tiệm Tiệm Phở khang trang vùng I10 West, San Antonio, TX - hoạt động .. năm, đông khách, ổn

128

định, không người trông coi cần sang lại. Tiệm rộng sqf. Xin gọi: 281-300-0392

C11 : Cần Bán Phú Quốc - Việt Nam Cần bán đất ở Phú Quốc, vị trí đẹp với sổ Hồng. Muốn biết thêm chi tiết, xin gọi Thu Nhi: 011-848-0903-699809 Bán Tiệm Nails Tiệm vùng Spring, trong khu shopping lớn, cạnh Spouts Farmers Market. Tiệm có 16 ghế, 8 bàn, 2 phòng facial, lượng khách ổn định. Vì không người trông coi cần sang gấp với giá rẻ. Ai tới trước mua trước, xin gọi ngay: 281-736-7319 Bán Tiệm Nail Tiệm mới, có 6 ghế, 4 bàn, income ổn định, khách Mỹ trắng 80%, tip cao. Tiệm gần chợ Walmart, H.E.B, về hướng 59 N Victoria, cách Houston 2 tiếng rưởi lái xe. Tiền rent rẻ. Thật lòng muốn mua xin liên lạc: 832-803-9562 or 361-275-3000

D06 : Điện - Nước Thợ Điện - Châu Đặng Chuyên sữa chữa và làm mới. Bảo đãm, uy tín, kinh nghiệm và giá cả phải chăng. A Chau (Electrician): 281-730-4560 Free estimate

D09 : Diệt Gián Chuột Chuyên Môn Diệt Gián Chuyên môn diệt gián cho tư gia, cơ sở thương mại và nhà hàng, rất hiệu nghiệm, được bảo đảm 1 năm cho tư gia. Việc làm kỹ lưỡng, uy tín, trên 30 năm kinh nghiệm. Giá cả hợp lý Xin gọi Sơn Nguyễn: (home): 346-400-9805 & 832-762-6641

G01 : Cần Người Cần Người Cần tìm 1 phụ nữ đến nhà ở chung với người lớn tuổi cho vui. Điều kiện dễ dàng. Nhà gần Nhà Thờ, Chùa, Free Way, chợ. Xin gọi bà Bảy: 713-541-4197 Cần Người Cần gấp người phụ bếp cho nhà hàng đường Bellaire. Xin liên lạc: 713-540-3686 (Text or let message nếu không nghe máy) Cần Người Tiệm Fiji Coffee trong HongKong 4 (đối diện cửa vào chợ) cần nữ phụ bán nước, làm 3 ngày cuối tuần. Xin gọi Phượng: 281-617-9702 (nếu không bắt phone xin text message hoặc có thể ra gặp trực tiếp).

| No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Cần người Nhà hàng trên đường Bellaire cần người hợp tác. Xin liên lạc: 713-540-3686 Cần Người Nhà ở San Antonio, cần người giữ trẻ và phụ việc nhà. Lương $1,500/ tháng. Cần ờ qua đêm. Muốn biết thêm chi tiếc xin gọi: 210-685-2481 or 210-723-4531 Cần người Nhà hàng gần phi trường Bush, cần 2 người phụ bếp, trả lương hậu; Cần 2 người làm vườn vùng Pearland. Xin liên lạc: 281-703-1965 New New New! Cần Người Nhà hàng khu Pearland, cần người chạy bàn và người phụ bếp. Xin liên lạc: 713-498-2249 or 832-348-6251 Cần Người Nhà vùng Southwest, cần người giúp chăm sóc tại gia 1 bà cụ (còn đi đứng được) và giúp công việc nhà cho cụ. Xin liên lạc bà Sang: 281-498-4214 Cần Người Cần ngưới đến nhà giữ bé hơn 3 tháng tuổi. Làm tuần 4 ngày, từ thứ Ba thứ Sáu. Lương $1,400/ tháng. Xin lỉên lạc cô Anh: 561-891-6348

RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

HOUSTON

G11 : Cần Thợ Nails / Tóc Cần thợ Nails Mùa thuế đến, rất cần thợ bột, biết làm tay chân nước, biết wax càng tốt. Bao lương $800 trở lên, tip cash out. Tiệm ở Airline & Little York. Xin liên lạc Tâm: 281-591-6515 (w) or 713-858-8881 (c). Cần Thợ Nail Tiệm khu Kingwood, gần Deerbrook Mall, cần thợ bột và tay chân nước gel. Bao lương. Khách Mỹ trắng, tip cao. Xin gọi: 832-353-5434 or 832-282-2244

Cần thợ Nails New New New - Tiệm vùng North 45 / Airline, đông khách, khu Mễ, cần gấp nhiều thợ nails kinh nghiệm và thợ chân tay nước. Bao lương theo khả năng, hơn ăn chia. Cần làm Chủ Nhật. Xin liên lạc: 832-359-1090. Cần thợ Nails New New New. Cần thợ tay chân nước (nếu biết đắp bột càng tốt). Fulltime / Part-time. Bao lương hoặc commission. Tiệm ở Houston. Khách dễ chịu. Làm việc thoải mái. Nghỉ ngày Chủ Nhật. Xin gọi: 281-871-8366

H01 : Tìm Người Thân Tìm Người Thân Cháu Phạm Văn Dũng người Hải Phòng, vợ tên Hằng, con gái tên Thảo, trước ở Tucson - Texas, nay ở đâu xin liên lạc 2 cô Phạm Thị Hường, Phạm Thị Yến tại Canada: 647-916-2138. Email: nguyenvh0810@ gmail.com

I06 : Dạy Lái Xe Dạy Lái Xe - John Lai Chuyên nhận dạy lái xe cho người 18-60 tuổi, lý thuyết bằng tiếng Việt. Bảo đảm 90% đậu, giá

rẻ tận tâm, vui vẻ, uy tín, đúng giờ, dạy dễ hiểu, xe có 2 thắng. We offer Driving Education Programs for 18-60 years old, Vietnamese Drivers Permit Test. Guarantee 90% pass, cheap price, loyalty, easy understand always on me. John Lai (Driving Instructor): 832-326-5628

Quảng cáo Rao Vặt trên Thời Báo. Xin gọi: 281.568.0632

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Người đàn ông 74 tuổi chinh phục hơn 51.000 quán bia

Ông Bruce Masters, 74 tuổi đã ghé qua tổng cộng 51.965 quán bia trên khắp nước Anh. Ông Bruce bắt đầu uống bia kể từ khi mới 15 tuổi. Ông cho biết đã uống khoảng 42.000 vại bia và đã chi 120.000 bảng (khoảng 156.000 Mỹ kim) cho sở thích của mình. Ông Bruce, cựu kế toán công ty hỏa xa Anh, ở Flitwick, Bedfordshire (Anh) đã quyết định về hưu sớm vào năm 1996 để thúc đẩy đam mê của mình bằng cách ghé thăm các quán bia ở hai thị trấn hoặc thành phố mỗi tuần. Ông chia sẻ: “Trung bình mỗi năm tôi ghé qua khoảng 1.000 quán bia, mỗi tuần 20 quán. Tôi thường chi khoảng 40 bảng (tương đương 52 Mỹ kim) mỗi tuần cho bia. Một khi bạn

đã đạt được mục tiêu thì bạn sẽ không muốn bị tụt lại phía sau, nên tôi muốn tăng số lượng mình đạt được”. Tiêu chuẩn để ông đánh giá về một quán bia là chất lượng bia, thái độ phục vụ và nhà vệ sinh. Ông chia sẻ thêm “bạn sẽ dành rất nhiều thời gian ở đó nếu bạn uống”. Danh sách đáng kinh ngạc của Bruce cho thấy, ông đã ghé thăm hơn 39.000 quán bia hiện vẫn đang mở cửa phục vụ. Bruce Masters tin rằng, uống bia và việc đến những quán bia sẽ khiến ông cảm thấy trẻ trung hơn. Thậm chí ông chia sẻ mọi người còn lầm tưởng ông mới 60 tuổi. Bruce cũng lưu lại các chuyến đi của mình trên một bảng tính mà “Kỷ lục Guinness thế giới” đã chấp nhận làm bằng chứng. Ông đã từ chối việc những cô con

Ông Bruce Masters

gái của mình cầu xin ông giảm mức độ uống bia lại. Ông chia sẻ: “Tôi đang lên kế hoạch để trở thành người sống trăm tuổi. Tôi không thể tưởng tượng ra sẽ có bao nhiêu quán bia tiếp theo được tôi ghé qua sau này. Tôi hy vọng điều này sẽ không bao giờ dừng lại”. B.T (THEO THE SUN)

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

129

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

HOUSTON

Tác giả “Lupin đệ Tam” qua đời

Ông Kazuhiko Kato

Báo chí Nhật Bản đồng loạt đưa tin Kazuhiko Kato qua đời ở tuổi 81 vì căn bệnh viêm phổi từ hôm 11/4. Theo truyền thống của Nhật, giới truyền thông chỉ đưa tin người nổi tiếng qua đời sau sự kiện vài ngày nhằm tôn trọng quyền riêng tư của gia đình. Vớ i nghệ danh Monkey Punch, Kato chính là người đã sáng tạo nên loạt truyện tranh và hoạt hình nổi tiếng

Lupin the Third (Lupin đệ Tam hay Lupin III) cách đây 52 năm. Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực manga cho rằng ông chỉ có một sự kiện nổi tiế ng duy nhất trong sự nghiệp. Nhưng nhân vật siêu trộm Lupin là quá đủ để biến Monkey Punch thành cái tên huyền thoại trong làng truyện tranh Nhật Bản. Sau khi ra đời vào năm 1967, loạt truyệ n tranh manga Lupin the Third kéo dài khoảng hai năm. Tuy nhiên, đến năm 1977, nhân vật được cho là cháu nội của Arsè ne Lupin có màn tái xuất đầy ngoạn mục. Thành công trong lĩnh vực truyện tranh, Lupin III bắt đầu tấn công lên màn ảnh nhỏ. Hai cây đại thụ trong ngành hoạt hình Nhật Bản là Hayao Miyazaki và cố đạo diễn Isao Takahata của

130 |No 650 - Apr 26 2019 |

Ghibli Studios từng tham gia sản xuất một vài tập phim chuyển thể của Lupin the Third trong buổi đầu sự nghiệp. Sau đó, Miyazaki tiếp tục thực hiện bộ phim hoạt hình dài The Castle of Cagliostro (1979) về Lupin đệ Tam. Những lời khen ngợi từ báo chí dành cho The Castle of Cagliostro chính là bàn đạp hoàn hảo để nhà làm phim tài ba viết chương tiếp theo của sự nghiệp huy hoàng của mình cùng Ghibli Studio. Sau này, Hayao Miyazaki vẫn tiếp tục đóng vai trò sản xuất cho các phim hoạt hình điện ảnh và truyền hình của Lupin the Third trong thập niên 1980 và đầu thập niên 1990. Chính trong quãng thời gian này, Lupin III của Monkey Punch dần trở thành biểu tượng văn hóa của xứ sở hoa anh đào.

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Thương hiệu hoạt hình Lupin the Third vẫn liên tục được làm mới trên sóng truyền hình trong các năm 2012, 2015 và 2018. Ngoài ra, một tác phẩm điện ảnh live-action (người đóng) dựa trên nguyên tác cũng đã ra đời vào năm 2014. Sau nà y Monkey Punch đã sử dụ ng má y điệ n toá n để sả n xuấ t tá c phẩ m củ a ông và là một trong những người sáng lập Digital Manga Association (Hội Manga kỹ thuật số) tại Nhật Bản. Ông đã nghiên cứu các tác phẩm manga chuyển thể đa phương tiện tại trường đại học Công nghệ Tokyo từ năm 2003, và là giáo sư dạy manga tại Đại học Otemae ở Nishinomiya, tỉnh Hyogo, từ năm 2005. L.T (tổng hợp)

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

131

HOUSTON

132

|No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

133

HOUSTON

134 |No 650 - Apr 26 2019 |

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HOUSTON

No 650 - Apr 26 2019 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

135

www.thoibao.com

Printed in Canada - Giá bán ngoài Houston: $3