Houston Magazine 623

Page 1

PUB Agreement N0 40009120

R

ISSUE 623

HOUSTON OCT.19.2018

The Vietnamese Newspaper www.THOIBAO.COM

KHI NHÀ BÁO BỊ SÁT HẠI

XEM TRANG 30


HOUSTON

TM

2

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

3


HOUSTON

TM

4

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

5


HOUSTON

TM

6

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON ACCOUNTING - KEÁ TOAÙN

THỜI BÁO HOUSTON

Westlake Pharmacy HN Tax & Financial

The Vietnamese Newspaper

55

PRIVATE ANNOUNCEMENT - TANG SÖÏ, HYÛ SÖÏ

73 35

Amida Life-Slim Body Acai Berry

ATTORNEY AT LAW - LUAÄT SÖ

11205 Bellaire Blvd. # B4 Houston, TX 77072 (trong Kim Nguyen dv)

Thư từ: suzynguyen@thoibao.com Bài vở: contributions@thoibao.com Sửa chữa quảng cáo: quangcao@thoibao.com Advertisingthoibao@gmail.com Điều hành quảng cáo: (281) 568- 0632 Tel: 1-866-898-6925 Fax: 1-866-898-0186 Các ý kiến để giúp cải tiến: publisher@thoibao.com

C/P- “Ñaøo Vaên Nhì”

David C. Vuong Vuõ & Phaïm PLLC Attorney at Law

AUTO BODY - GLASS - REPAIR Anfa Collision, Corp. 17 Caàn Mua Xe Cuõ 135 BEAUTY SALON - TMV, UOÁN TOÙC Sonic Skin Care

11

Bùi Bích Hà, Chu Nguyễn, Đoàn Dự, Hà Huyền Chi, Hải Phong, Hoàng Yên Lưu, Huy Phương, Lý Anh, Nguyễn Ngọc Ngạn, B.S. Nguyễn Ý Đức, B.S. Đặng Phú Ân, Nguyễn Tuấn Hoàng, Trùng Dương, Nguyễn Thượng Chánh, Nhị Khê, Nguyễn Mạnh Trinh, Ngythanh, Phan, Phan Hạnh, Soạn giả Nguyễn Phương, Song Thao, Tống Minh Long Quân, Trà Lũ, Văn Quang, Tưởng Năng Tiến

dShopping Thö Môøi Gioã Coá TT Ngoâ Ñình Dieäm

ABS Dental Hi-Tech Dental Care Laâm Quang Thaéng DENTURIST - PHOØNG RAÊNG GIAÛ Jimmy Dinh-UT Dental Lab Tech.

117

Alpha Realtors-Jane Nguyeãn

23

Thể lệ gởi bài cho Thời Báo Bài vở gửi cho Thời Báo xin viết bằng các word processor sử dụng các font chữ Việt Nam của VNI hay Unicode và gửi về tòa soạn qua email address: contributions@thoibao.com. Tòa soạn không hoàn trả lại bản thảo hoặc hình ảnh dưới bất cứ dạng nào và không chịu trách nhiệm về mọi sự mất mát hay thất lạc. Xin quí vị tự lưu lại một bản sao trước khi gửi. Tòa soạn giành quyền sửa chữa, hiệu đính nếu thấy cần thiết cho phù hợp với Thời Báo. Bài vở muốn có nhuận bút xin ghi rõ nơi đầu bài và cho biết địa chỉ và số điện thoại liên lạc. Thời Báo không đăng những bài vở không có tên tác giả, không có địa chỉ và số điện thoại liên lạc. - Thoi Bao is the registered trade mark of Thoi Bao Inc. - Thoi Bao is not responsible for the advertising content. It is up to the consumers to check and validate the claims in the advertisements. No part of this publication can be reproduced without written consent of the publisher. ®

®

21 55 31 51 23 1 21 79 17 75 21 29 9 136

JEWELLERY - TIEÄM VAØNG World Time Services

17

PHARMACY - NHAØ THUOÁC TAÂY Biocare Pharmacy Darcy Pharmacy DB Pharmacy J&I Pharmacy

37 59 41 21

1

Jimmy Nguyeãn-Realtor

1 6 79

Luke Ñinh

53

Quang Mai - First Realty Associates

43

Thanh Tran Vicki Lam - Star Realty

81 136

RESTAURANT-CAFE A-Lyù Oriental Food Restaurant Cajun Kitchen

Car Title Loans 1 EZ Cash Funding 11 I Approve Lending 9 Jennifer Nguyen 136 Kim Ngan Nguyen 81

INSURANCE - BAÛO HIEÅM Allstate Insurance - Cecile Nguyen Andrew Insurance Agency Diane Tran Insurance Do All Ins.&More-Brenda Leâ DP Insurance Agency & Tax Harry Dao Insurance Agency John Milton Nguyeãn Kim Anh Nguyen Leon Vuõ Tieán Laäp - Allstate LN Insurance Agency Nguyeãn Thanh Lieät Phan Pham Insurance Tammy Pham Thaùi Phaïm Insurance

1

Gina Huyønh John Woo-Passion Realty

59 133

Ñöùc Höông Gioø Chaû

45

Ñöùc Phöông Thaïch Cheø

27

Phaùt Kyù Restaurant

33

Phôû Gaø Ñoàng Nai Phôû Ñieän

2 49

Quaùn Dì Tö - Côm Bình Daân

55

Quaùn Nhö Thaûo

71

Rieâu Cua

61

HERBALIST - ÑOÂNG Y Hình ảnh do AFP cung cấp

99

Thôøi Baùo Radio-Thoâng Baùo

Lan Nguyen-Brays Village

136

57 117 77 39 3 57 43

4 133 134

FINANCIAL - TAØI CHAÙNH

Acucare Accupucture Clinic Amida Life-Man Of Iron Confidence-Fe Mon 9-Livercon II Phaïm Hoaøng Trung-Döôïc Thaûo Supplement Depot-Meal Beauty Tieäm thuoác baéc Nhaân Hoøa Vaïn Hoøa Ñöôøng

6

Thôøi Baùo New Media

David Huy Nguyen

61 13 35

Bellaire Medical 35 Espiritus - Trò Ñau Nhöùc 136 Nguyeãn Coâng Thöù 19 Nguyeãn Xuaân Cöôøng 47 Phan Hoàng Ñöùc 59 Tang James - Cosmetic Surgery 25 Westlake Medical-Vuõ Toâ 85

94

REAL ESTATE - ÑÒA OÁC

DENTIST - NHA SÓ

DOCTORS - BAÙC SÓ

Biên tập viên & Cộng tác viên:

Baûo Hieåm Söùc Khoûe Hieäp Nhaát

75

Thaïch Cheø Hieån Khaùnh

61

Töôøng Kyù Fast Food

29

SERVICES - DÒCH VUÏ All Seasons Mechanics Kingsley Home Care Lam Son Carpet Cleaning Ñoaøn Voõ - Thôï Moäc

136 67 1 53

Phong Construction

17

Texair

31

Thanh A/C & Heating Tom Nguyeãn Tran’s A/C TT Dòch Vuï Pacific

136 1 136 61

SUPERMARKET - SIEÂU THÒ Ca Mau Food Market

69

Chôï Thaéng Höng

135

Chôï Thanh Bình

25

Dong Mai Market

15

Höng Ñoâng Supermarket I

63

Höng Ñoâng Supermarket II

63

Hongkong City Mall

5

My Hoa Food Market

65

Tieán Höng chôï Ñoàng Khaùnh cuõ

25

SUPPLIER - ÑAÏI LYÙ CUNG CAÁP NTT Nail Supply & Spa

53

Payless Flooring

23

Phöông My

23

VIDEO STORE - TIEÄM BAÊNG

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

7


TIN HOUSTON

HOUSTON

TM

Có trường hợp nhiễm vi trùng lao tại Học Khu Pearland

Khu Học Chính Pearland, thành phố ngoại ô ở phía nam Houston, đã vừa xác nhận một người hiện diện trong Học Khu có nhiễm vi trùng ho lao. Tuy nhiên, bản thông cáo

báo chí của Học Khu lại không cho biết đó là học sinh hay nhân viên hoặc chỉ là một người ghé thăm nhà trường. Văn phòng Học Khu được thông báo tin này bởi Bộ Y Tế tiểu bang Texas và đang làm việc với Ty Y Tế tỉnh hạt Brazoria County để điều tra về trường hợp này. Những người nào có tiếp xúc với người đã bị nhiễm vi khuẩn ho lao sẽ được văn phòng Ty Y Tế liên lạc để cho biết thêm tin tức cần thiết để đề phòng. Vi trùng ho lao được xem là dễ lây truyền sang người khác khi tiếp xúc gần nhau, do đó những người bị nhiễm ho lao luôn được cách ly để ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm đến nhiều người khác và lan rộng trong cộng đồng. Những ai quan tâm và muốn biết thêm chi tiết xin hãy liên lạc với nhân viên Karen Clary hoặc Cathy Sbrusch thuộc Ty Y Tế Brazoria County ở số 979-864-1484 hoặc Bộ Y Tế Texas địa phương ở số 713-767-3000. 

Cướp xe tuần cảnh Một người đàn ông đã bị câu lưu sau khi ông ta toan tính đánh cướp một chiếc xe “van” của đài truyền hình KPRC-TV và sau đó còn cướp luôn chiếc xe tuần tiễu của cảnh sát chạy đến can thiệp. Sự việc xảy ra vào khoảng 4 giờ 40 phút sáng tại một ngã tư các đường Texas và Chartres ở bìa đông của khu trung tâm thành phố khi hai phóng viên đang ngồi chờ đèn đỏ trong chiếc xe của đài truyền hình. Đột nhiên có một chiếc xe khác chạy đến và quẹt ngang vào xe của họ. Tài xế bước ra khỏi xe và leo lên chiếc xe “van” để đánh cướp. Vào lúc ấy có hai nhân viên cảnh sát bên trong một chiếc xe tuần tiễu chạy ngang nên ngừng lại để giúp giải quyết vấn đề vì nghĩ rằng đó là một tai nạn lưu thông. Tuy nhiên, họ bỗng thấy nghi can đang tấn công hai nhân viên bên

8

trong chiếc xe “van”. Khi cảnh sát bắt đầu can thiệp, nghi can này bèn quay sang tấn công cảnh sát. Trong lúc vật lộn, anh ta lại leo lên được chiếc xe tuần cảnh và bỏ chạy, lôi kéo theo một viên cảnh sát bị mắc kẹt trên một đoạn đường ngắn. Nghi can chạy thêm hai khúc đường ngắn rồi đậu lại để thả một thiếu niên 16 tuổi đang còn bị giữ ở phía sau của xe tuần cảnh. Cảnh sát sau đó cũng đã bắt giữ lại được thiếu niên này. Chiếc xe tuần cảnh cũng được tìm lại khoảng 1 giờ đồng hồ sau đó khi bị bỏ rơi tại một nơi gần góc đường Old Spanish Trail và Produce Row. Hai nhân viên trên chiếc xe của đài truyền hình và một cảnh sát viên bị thương nhẹ đã được đưa đến bệnh viện để được điều trị. Nghi can đánh cướp xe sau đó đã bị câu lưu vào lúc 11 giờ sáng thứ Hai đầu tuần này. Anh ta được

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Alex Allen Jenkins

nhận diện là Alex Allen Jenkins, 29 tuổi, và bị cáo buộc nhiều tội danh hình sự như đánh cướp, sử dụng xe trái phép và hành hung nhân viên công lực. 


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

9


TIN HOUSTON

HOUSTON

TM

TT Trump sẽ đến Houston vận động cho nghị sĩ Ted Cruz Trong chiến dịch vận động tranh cử cho nhiều vị dân cử thuộc phe Cộng Hoà, TT Trump sẽ đến chủ trì một buổi tập họp quần chúng rộng lớn tại Hội trường NRG tại Houston vào tối thứ Hai tuần sau để hỗ trợ cho đương kim nghị sĩ Ted Cruz. Hồi tháng 8 vừa qua, TT Trump nói rằng ông sẽ mở “một cuộc tập họp rộng lớn” để vận động cho ông Cruz tại “một sân vận động lớn nhất tại Texas mà chúng ta có thể tìm được. Trên trang website, Hội trường NRG (Arena) cho biết nơi đây chỉ chứa được khoảng 10 ngàn người. Đây là lần thứ 6 ông Trump đã đến

vận động tại tiểu bang Texas và cũng là cuộc tập họp lần thứ nhì tại thành phố Houston kể từ khi ông bắt đầu cuộc vận động tranh cử hồi tháng 6 năm 2015. Cuộc tập họp này được nhiều người dự trù vì nó có mục đích hỗ trợ cho ông Ted Cruz trong cuộc tranh đua với ông Beto O’Rourke của phe Dân Chủ vào chức vụ nghị sĩ liên bang cho Texas, được xem như là khá gay cấn khít khao hiện nay. Tuy hai ông Trump và Cruz trước đó không hề thân thiện với nhau, thậm chí còn có những lời lẽ công kích và hạ nhục lẫn nhau rất nặng nề trong kỳ bầu cử năm 2016, nhưng

Nghị sĩ Ted Cruz

giờ đây TT Trump muốn vận động cho ông Cruz để mong giữ thế đa số cho phe Cộng Hoà tại Quốc Hội, mà nhiều chuyên gia cho rằng phe Dân Chủ có nhiều khả năng để giành lại quyền đa số tại nơi đây. Cuộc tập họp tại Houston lần này sẽ diễn ra vào lúc 6 giờ rưỡi tối thứ Hai. Những ai muốn tham dự phải ghi danh trước trên trang website của chiến dịch vận động Trump. 

Hội đồng Quản Trị Khu Học Chính Houston xin lỗi về vụ bỏ phiếu lựa chọn tân quản đốc Các uỷ viên trong Hội đồng Quản trị Khu Học Chính Houston (HISD), khu học chính lớn và đông học sinh nhất tại Texas, đã vừa chính thức lên tiếng xin lỗi đến tất cả mọi học sinh, phụ huynh và thầy cô giáo trong Học Khu về những hành vi và cách cư xử của họ trong vòng 10 tháng qua, đặc biệt là những xáo trộn gây ra từ phiên họp hỗn loạn vào tuần trước khi một nhóm các uỷ viên đã bất ngờ tuyên bố việc thay thế vị quản đốc tạm thời khiến các uỷ viên khác và cử toạ đều chưng hửng. Lần này, các uỷ viên nói rằng lời xin lỗi chính thức này, đi kèm với lời hứa là họ sẽ cùng hợp tác làm việc chung, sẽ là bước đầu để dẹp tan những cuộc đấu đá trong nội bộ để mong tạo lại niềm tin cho quần chúng, cũng như để chứng minh cho Tổng Nha Giáo Dục Texas là hội đồng quản trị này có khả năng tự điều hành một cách đứng đắn.

10

Các uỷ viên hội đồng quản trị cũng đã quyết định phục hồi lại chức vụ quản đốc tạm thời cho bà Grenita Lathan sau khi đã đột ngột cách chức bà và bỏ phiếu chọn lựa ông cựu quản đốc Abelardo Saavedra trở về đảm nhiệm chức vụ này. Bà Lathan trước đó là Giám học cho toàn Học Khu, được bổ nhiệm vào chức vụ Quản đốc tạm thời để thay thế cho ông David Carranza đã quyết định từ chức chỉ sau 2 năm làm Quản đốc Học Khu Houston để đi sang làm việc tại một Học Khu khác ở New York. Trong lúc cuộc tìm kiếm để bổ nhiệm một vị tân quản đốc thực thụ còn đang diễn ra và chưa có dấu hiệu ngã ngũ, đột nhiên trong cuộc họp tuần trước, 5 uỷ viên là Davila, Lira, Vilaseca, Santos và Sung (4 người gốc Latino) nói rằng họ đã gặp gỡ và bàn thảo với ông cựu quản đốc Saavedra và yêu cầu ông trở về làm việc với Học Khu với chức vụ cũ.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Quyết định của 5 uỷ viên bổ nhiệm ông Saavedra đã gặp sự chống đối của 4 uỷ viên còn lại (trong đó có 3 người là Mỹ đen) đều là những người đã luôn ủng hộ bà Lathan, và cáo buộc rằng 5 uỷ viên kia đã không hề tôn trọng họ và làm việc có tính kỳ thị sắc tộc. Cử toạ trong phòng họp cũng rất ngỡ ngàng, và nhiều người đã lớn tiếng la ó phản đối. Quyết định này sau đó cũng gặp sự chống đối của Thị trưởng Sylvester Turner và nhiều vị lãnh đạo trong cộng đồng người da đen trong thành phố. Họ cho rằng nó chứng tỏ một sự làm việc thiếu nguyên tắc và đứng đắn trong Hội đồng Quản trị. Ngay cả ông Saavedra sau đó cũng rút lui và từ chối việc bổ nhiệm này, và nói rằng Khu Học Chính Houston không hề có vấn đề khiếm khuyết, mà chính là những uỷ viên trong Hội Đồng Quản trị mới là có vấn đề cần phải giải quyết cho ổn thoả. 


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

11


HOA KỲ

HOUSTON

TM

Bạch Ốc yêu cầu viên chức Trung Quốc xin lỗi dưới cờ Mỹ Chánh Văn phòng Tòa Bạch Ốc John Kelly đã không chấp nhận lời xin lỗi từ phía Trung Quốc sau khi một nhân viên an ninh nước này xô xát với người mang va-li hạt nhân của Tổng thống Donald Trump khi ông tới Bắc Kinh năm ngoái. Báo Wall Street Journal ngày 12/10 đã hé lộ một số thông tin liên quan tới vụ xô xát. Sự việc xảy ra vào ngày 9/11/2017 khi Tổng thống Trump và phái đoàn tháp tùng ông tới Đại Lễ đường Nhân dân Trung Quốc. Giới chức an ninh Trung Quốc được cho là đã chặn ngườ i phụ tá quân sự mang va-li chứa mã hạt nhân của Tổng thống Trump. Về nguyên tắc, va-li này nặng khoảng 20kg và là vật bất ly thân với nhà lãnh đạo Mỹ. Một phụ tá quân sự luôn mang va-li hạt nhân theo tổng thống Mỹ dù ông ở bất kỳ nơi đâu, cho phép ông phát động một cuộc chiến tranh hạt nhân trong trường hợp khẩn cấp. Khi sự việc xảy ra, Chánh Văn phòng Tòa Bạch Ốc John Kelly, một trong những viên chức cấp cao nhất trong phái đoàn Trump, đã ngay lập tức can thiệp. Ông ra lệnh phái đoàn Mỹ: “Chúng ta cứ tiến vào trong”. Tuy nhiên, khi ông Kelly và các thành viên trong phái đoàn Mỹ bước vào đại lễ đường, một nhân viên an ninh Trung Quốc đã túm lấy ông Kelly nhưng bị ông Kelly gạt tay ra. Sau đó, một Mật vụ Mỹ đã túm lấy nhân viên an ninh Trung Quốc và quật người này xuống đất.

Chánh Văn phòng Tòa Bạch Ốc John Kelly

Sự việc diễn ra chớp nhoáng và không có bất kỳ người Trung Quốc nào được chạm vào va-li hạt nhân của Tổng thống Trump. Người đứng đầu nhóm an ninh Trung Quốc sau đó cũng đã lên tiếng xin lỗi, gọi đây là sự hiểu lầm. Tuy nhiên ông Kelly đã không chấp nhận lời xin lỗi phía Trung Quốc. Ông tuyên bố sẽ chỉ chấp nhận nếu một viên chức cao cấp Trung Quốc tới Washington, đứng dưới quốc kỳ Mỹ và nói lời xin lỗi. 

Bão Michael tàn phá vùng Panhandle của Florida Tính đến ngày thứ bảy 13 tháng 10, thì số nạn nhân chết vì trận bão Michael ở Hoa Kỳ đã lên đến 19 người, trong khi những cuộc tìm kiếm những người mất tích vẫn còn diễn ra. Vùng bị bão tàn phá mạnh nhất là vùng Mexico Beach ở tiểu bang Florida. Ở Mexico Beach, khu dân cư nhỏ ven biển vịnh Mexico hầu như bị cơn bão Michael xóa sổ khỏi bản đồ nước Mỹ. “Khu vực Mexico Beach đã bị tàn phá”, Thống đốc bang Rick Scott nói về thị trấn nơi cơn bão đã đổ bộ với

12

những cơn gió mạnh tới 250 km/h và là một trong những cơn bão gây thiệt hại nặng nề nhất đối với Hoa Kỳ trong nhiều thập kỷ. Thiệt hại tài sản ở Mexico Beach là rất lớn, nhiều ngôi nhà và cửa hàng đã bị san phẳng tới móng bê tông của chúng. Giám đốc phòng y tế của thị trấn, Patricia Cantwell, nói với VOA: “Tôi đã sống qua cơn bão Andrew ở miền nam Florida năm 1992, nên biết rằng sẽ mất một thời gian. Mọi chuyện trông có vẻ thật quá sức khi mới bắt đầu xây dựng lại, nhưng, bạn biết

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

đấy, cứ làm dần từng ngày một. Sẽ mất nhiều năm để dựng lại và đưa mọi thứ hoạt động trở lại”. Brock Long, người đứng đầu Cơ quan Quản trị Tình trạng Khẩn cấp Liên bang, cho biết số người chết ở Mexico Beach có thể còn tăng lên, khi nhân viên cứu nạn tiếp tục tìm kiếm trong đống đổ nát do cơn bão để lại. Có thể mất thêm 10 ngày nữa mới ước tính đầy đủ được về thiệt hại. Cư dân sống trong khu vực Panhanlde phần đông là những người nghèo, với số lương trung bình chỉ có $38,000 một năm. 


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

13


HOA KỲ

HOUSTON

TM

Mật vụ Hoa Kỳ phá âm mưu ám sát Tổng thống Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump được các mật vụ bảo vệ khi bước lên chuyên cơ

Mật vụ Mỹ, lực lượng chịu trách nhiệm đối với an toàn cá nhân của tổng thống Trump, đã phá được âm mưu nhằm vào ông Trump trong chuyến thăm Manila, Philippines, vào năm ngoái. Thông tin trên được tiết lộ trong bộ phim tài liệu được National Geographic công bố hôm 14/10. Cuốn phim cung cấp các thông tin cho thấy nhiều ngày trước khi diễn ra hội nghị thượng đỉnh ASEAN vào tháng 11 năm ngoái, Manila đã nâng báo động an ninh lên mức “nguy cấp”. Vào thời điểm đó, tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự

xưng (IS) nỗ lực kích động và giật dây những tay súng “tấn công Tổng thống Donald Trump trong lúc ông thăm Philippines. Khi Tổng thống Trump, Mật vụ đặt biệt danh là “Mogul”, chuẩn bị đến Manila, Mật vụ đã sử dụng nhu liệu đặc biệt rà soát mạng xã hội và tìm thấy một manh mối trên Twitter. “Sẽ có mặt tại Manila cùng lúc với Trump […] Tôi sẽ làm một cú cho các anh em”, theo đoạn tweet, đi kèm với tấm ảnh của Lee Harvey Oswald, kẻ tình nghi ám sát chết Tổng thống Mỹ John F. Kennedy. Bên cạnh đó, lực lượng bảo vệ an ninh cho tổng thống cũng tìm được một tài khoản trên Instagram, chụp hình bìa quyển sách “How to Kill: The Definitive History of the Assassin”. Dựa trên các thông tin này, Mật vụ lần theo dấu vết đến máy tính của một người ở Luneta Park, cách khách sạn ông Trump chuẩn bị lưu trú tại Manila chưa đầy 2 km. Theo National Geographic, vị trí của kẻ tình nghi được xác định 20 phút trước khi Không lực Một đáp xuống sân bay thủ đô Philippines. Với sự hỗ trợ của cảnh sát Manila, Mật vụ Hoa Kỳ nhanh chóng bắt được nghi phạm. 

Ứng cử viên DC Texas huy động số tiền kỷ lục trong cuộc đua vào Thượng viện Cuộc vận động tranh cử của Dân biểu Đảng Dân chủ Beto O’Rourke nhằm lật đổ Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Ted Cruz đã đạt được lợi thế tài chính to lớn trong tam cá nguyệt thứ ba khi ông nói ông đã huy động được 38,1 triệu đôla từ các khoản quyên góp, một kỉỷ lục của cuộc đua vào Thượng viện. Con số này cao gấp ba lần số tiền mà ông Cruz huy động được, cho thấy những nỗ lực quyết liệt của phe Dân chủ nhằm giành lấy hai ghế Thượng viện mà đảng này cần phải có để chiếm lại quyền kiểm soát Thượng viện.

14

Tuy nhiên, các cuộc khảo sát ý kiến nhìn chung cho thấy ông O’Rourke đang thua sút ông Cruz tại Texas. Một cuộc thăm dò của New York Times/ Siena College công bố hôm thứ Sáu tuần qua cho thấy ông Cruz dẫn trước ông O’Rourke 8 điểm phần trăm. Kỷ lục gây quỹ hàng quý cho một ứng cử viên Thượng viện trước đây thuộc về cựu Dân biểu Hoa Kỳ Rick Lazio, ứng cử viên Cộng hòa thất cử trước ứng cử viên Dân chủ Hillary Clinton trong cuộc đua vào Thượng viện đại diện bang New York vào năm 2000. Ông đã huy

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

động được 22 triệu đôla trong quý ba năm đó. Điều chỉnh theo lạm phát, con số này có giá trị 31 triệu đôla vào năm 2018, theo tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận Center for Responsive Politics. Trong chiến dịch tranh cử, ông Cruz mô tả ông O’Rourke là quá cấp tiến đối với Texas vì ông này ủng hộ một con đường để những người nhập cư bất hợp pháp có được quốc tịch Mỹ, phản đối xây bức tường dọc theo biên giới với Mexico, và ủng hộ một số biện pháp kiểm soát súng. 


TM

HOUSTON

Harvard bị kiện “phân biệt đối xử khi tuyển chọn sinh viên Hoa Kỳ gốc Á” Một vụ kiện chống lại việc lấy chủng tộc như là một yếu tố để xem xét trong quá trình tuyển chọn sinh viên của đại học Harvard được đưa ra tòa phân xử tại Boston vào ngày 15/10. Tại tòa, Đại học Harvard sẽ phải đối mặt với cáo buộc rằng họ phân biệt đối xử với các học sinh người Mỹ gốc Á. Vụ kiện, được chính quyền của ông Trump hậu thuẫn, rốt cuộc có thể được đưa tới Tối cao Pháp viện. Nếu điều đó diễn ra, phe bảo thủ mới giành được thế đa số chắc chắc gồm 5 thẩm phán - sẽ có cơ hội ngăn chặn việc sử dụng chính sách nâng đỡ người bị phân biệt đối xử để giúp các học sinh thuộc sắc dân thiểu số được vào đại học. Bà Nicole Gon Ochi, một luật sư

thuộc tổ chức Người Mỹ gốc Á Thúc đẩy Công lý - Los Angeles, nói: “Vụ kiện này hết sức quan trọng vì nó thực sự nói về sự đa dạng chủng tộc ở các trường đại học trên toàn nước Mỹ”. Bà là người trợ giúp cho Harvard trong vụ kiện này. Tổ chức Sinh viên Ủng hộ Tuyển sinh Công bằng (SFFA) đã kiện Harvard năm 2014, với lập luận rằng trường này thực hiện việc “cân bằng chủng tộc” một cách bất hợp pháp, đặt ra giới hạn một cách phi tự nhiên về số lượng sinh viên người Mỹ gốc Á. Bộ Tư pháp đã tiến hành điều tra, nói rằng trường Harvard đã không xem xét nghiêm túc cách phương pháp khác, trung lập về mặt chủng tộc, liên quan đến việc tuyển sinh. Những người bảo thủ tranh luận

rằng chính sách nâng đỡ người bị phân biệt đối xử, vốn có mục đích làm cân bằng lại các hình thái phân biệt chủng tộc trong lịch sử, có thể gây hại cho người da trắng và người Mỹ gốc Á trong khi làm lợi cho các thí sinh da đen và gốc Mỹ La tinh. SFFA nói họ phân tích dữ liệu tuyển sinh của Harvard và thấy các thí sinh Mỹ gốc Á ít có khả năng được tuyển hơn các thí sinh da trắng, gốc Mỹ La tinh hoặc da đen. Harvard phủ nhận là họ phân biệt đối xử với người Mỹ gốc Á. Họ nói tỷ lệ được chọn của người gốc Á đã tăng đáng kể, kể từ năm 2010. Người Mỹ gốc Á, tương đương khoảng 6% tổng dân số Hoa Kỳ, hiện chiếm 23% số sinh viên năm thứ nhất của trường Harvard. u

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

15


HOA KỲ

HOUSTON

TM

TT Trump: chia tách gia đình giúp ngăn di dân bất hợp pháp Tổng thống Donald Trump nói hôm 13/10 rằng việc chia tách các gia đình di dân ở biên giới có thể ngăn chặn việc nhập cư bất hợp pháp và ông đang xem xét một số giải pháp để thắt chặt an ninh biên giới. Hồi tháng 6, ông Trump đã từ bỏ chính sách tách trẻ em di dân khỏi cha mẹ tại biên giới Hoa Kỳ-Mexico. Nhưng một số giới chức chính quyền đã nói rằng chính sách này là cần thiết để giữ gìn biên giới và ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp. Khi chính sách được thực thi, đã có khoảng 2.600 trẻ em bị tách khỏi cha mẹ. Ông Trump dường như ủng hộ lập luận đó hôm 13/10. “Nếu họ cảm thấy sẽ bị ly tán, họ sẽ không đến”, ông nói về những di dân khi phát biểu với các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc. Không đưa ra bằng chứng song ông Trump cũng khẳng định là các di dân đã “bắt các con đi theo, và trong nhiều trường hợp, người ta sử dụng con cái để đến nước Mỹ”.

Tổng thống Donald Trump

Tuy nhiên, ông chưa đưa ra cam kết sẽ tiếp tục việc ly tán các gia đình. “Chúng tôi đang xem xét rất nhiều thứ khác nhau liên quan đến nhập cư bất hợp pháp”, ông nói, một lần nữa kêu gọi Quốc hội thông qua luật di trú. “Chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì chúng tôi có thể làm để làm cho việc đó [nhập cư bất hợp pháp] phải giảm xuống”. 

THẾ GIỚI

Saudi Arabia dọa trả đũa vụ nhà báo mất tích

Jamal Khashoggi

16

Hơn một chục ngày từ khi nhà báo Saudi Arabia, Jamal Khashoggi, mất tích, hôm 14/10 nước này dọa trả đũa nếu bị quốc tế trừng phạt. Chương trình cải tổ kinh tế do thái tử Mohammed Ben Salman khởi động hiện đang bị đe dọa. Sau khi tổng thống Hoa Kỳ dọa trừng phạt Saudi Arabia, chỉ số tài chính tại Ryiad ngày 14/10 mất 7 %, gây thiệt hại 50 tỷ đô la. Đây là mức độ sụt giảm mạnh nhất từ ba năm qua. Từ sau vụ nhà báo đối lập Khashoggi mất tích tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, hôm 02/10/2018, Nhiều doanh nhân Mỹ hủy chương trình đến dự diễn đàn kinh tế Ryiad mở ra từ ngày 23 đến 25/10/2018.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Diễn đàn này được coi là “chiếc tủ kính” trong chiến lược phát triển Saudi Arabia do thái tử Mohammed Ben Salman khởi xướng. Trong số những vị khách mời tẩy chay diễn đàn kinh tế Saudi Arabia lần này, có lãnh đạo ngân hàng Mỹ JP Morgan, chủ tịch hãng xe Ford hay tổng giám đốc Uber … Saudi Arabia luôn bác bỏ mọi các buộc có liên quan đến vụ nhà báo đối lập Jamal Khashoggi mất tích sau khi ông bước vào tòa lãnh sự Saudi Arabia tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Nhiều giới chức Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định ông Khashoggi đã bị sát hại trong khuôn viên tòa lãnh sự Saudi Arabia ở Istanbul. 


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

17


THẾ GIỚI

HOUSTON

TM

Mỹ có thể rút quân khỏi Afghanistan Mỹ đang đàm phán với Taliban để kết thúc cuộc chiến dài nhất lịch sử tại Afghanistan. Aljazeera dẫn lời một lãnh đạo Taliban giấu tên cho biết: “Sáu đại diện của Mỹ đã đến Doha để họp với các lãnh đạo Taliban và đồng ý thảo luận tất cả các vấn đề, bao gồm cả việc rút quân”. Ông này nói thêm hai bên mới trao đổi chung, chi tiết sẽ được đưa ra trong tương lai. Trong cuộc gặp diễn ra hôm 12/10, hai bên thảo luận về việc chấm dứt cuộc chiến kéo dài 17 năm. Afghanistan là cuộc chiến chống khủng bố dài nhất lịch sử Hoa Kỳ, nơi Taliban vẫn trỗi dậy bất chấp các nỗ lực của Mỹ. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống vào năm 2016, ông Trump liên tục nói rằng cuộc chiến này đã

tiêu tốn quá nhiều sinh mạng và tiền bạc của Mỹ. Tuy nhiên, các cố vấn an ninh đã thuyết phục Tổng thống Mỹ tăng cường sự hiện diện tại

Afghanistan và yểm trợ vũ trang cho quân đội nước này, nhằm ngăn chặn nguy cơ Taliban lật đổ chính phủ do Mỹ ủng hộ. 

IEA cảnh báo giá dầu tăng cao

Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) tỏ ra lo ngại về việc giá nhiên liệu

18

tăng mạnh trong thời gian gần đây. CNBC ngày 13/10 dẫn báo cáo

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

hằng tháng mới nhất của IEA cho thấy dầu mỏ, khí đốt và than đá đang được giao dịch ở mức giá cao nhất trong nhiều năm. Cụ thể, giá dầu đã tăng hơn 25% trong năm nay với giá dầu thô Brent hiện là 85 USD/thùng và một số nhà đầu tư lo ngại khả năng chạm mức 3 con số trước cuối năm. Tình trạng giá nhiên liệu leo thang đã buộc IEA đưa ra cảnh báo về ảnh hưởng tiêu cực đối với tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Trước đó, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cũng bày tỏ lo ngại nhu cầu dầu mỏ sẽ sụt giảm trong những tháng tới và hạ thấp mức dự báo tăng trưởng toàn cầu trong năm 2018 và 2019 xuống 0,2 điểm %, còn 3,7%. 


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

19


THẾ GIỚI

HOUSTON

TM

Tương lai của Macedonia nằm trong tay quốc hội

Thủ tướng Macedonia Zoran Zaev

Quốc hội Macedonia hôm 15/10 quyết định về tương lai của đất nước này khi bỏ phiếu phê chuẩn hay không thỏa thuận với Hy Lạp đổi tên Macedonia thành “Cộng Hòa Bắc Macedonia”. Vào tháng 6 vừa qua, thủ tướng Macedonia Zoran Zaev đã ký thỏa

thuận đổi tên này với thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras. Từ khi Macedonia giành độc lập năm 1991, Hy Lạp đã phản đối tên gọi này, cho rằng danh xưng đó chỉ có thể được dùng để gọi tỉnh phía bắc của Hy Lạp chung quanh vùng Thessalonique. Vì vậy, Athens đã gây

cản trở cho việc quốc gia nhỏ bé mới độc lập này gia nhập NATO và ngăn chặn việc thảo luận cho nước này hội nhập Liên Hiệp Châu Âu. Việc đổi tên cũng đã đưa ra trưng cầu dân ý có tính tham khảo, vào ngày 30/09 vừa qua, đạt hơn 90% phiếu thuận. Tuy nhiên tỷ lệ tham gia bỏ phiếu quá thấp chỉ 37% cử tri, rất xa với tỷ lệ 50% cần thiết để kết quả được hợp thức hóa, cũng như không mang lại tính chính đáng mà thủ tướng Zoran Zaev mong muốn. Mặt khác liên minh cầm quyền của ông hiện không hội đủ đa số 2/3 cần thiết để sửa đổi Hiến Pháp, và cần phải thuyết phục hơn một chục nghị sĩ đối lập. Nếu Quốc Hội Macedonia không phê chuẩn thỏa thuận đã ký với Hy Lạp, thì Macedonia sẽ bị lâm vào thế cô lập, hy vọng hội nhập với phương Tây, cụ thể là gia nhập NATO, và Liên Hiệp Châu Âu khó thể trở thành hiện thực. 

Trấn áp người Duy Ngô Nhĩ, Trung cộng giấu đầu hở đuôi Trong nhiều tháng qua, Trung Quốc luôn phủ nhận mạnh mẽ sự tồn tại của các trại bí mật giam giữ người Hồi Giáo ở Tân Cương, mặc dù nhiều tổ chức phi chính phủ và phương tiện truyền thông nước ngoài đã thu thập được nhiều chứng cớ. Tuy nhiên, trong tuần qua, đảng Cộng Sản Trung Quốc đột nhiên thay đổi thái độ. Bắc Kinh tìm cách thanh minh việc giam giữ khoảng 1 triệu người, chủ yếu thuộc sắc tộc Duy Ngô Nhĩ và đề xuất sửa đổi bổ sung luật “chống chủ

20

nghĩa cực đoan”. Các văn bản sửa đổi này nhằm hợp pháp hóa việc sử dụng “các trung tâm đào tạo chuyên nghiệp để giáo dục và cải đổi những người bị ảnh hưởng bởi hệ tư tưởng cực đoan và để tạo cho họ cơ hội có việc làm”. Theo nhiều tường thuật và các cuộc điều tra, hiện có khoảng 10% dân số thuộc các sắc tộc thiểu số theo đạo Hồi trong vùng Tân Cương bị cầm giữ trong các trung tâm giam giữ trái phép. Các vệ tinh đã ghi được hình ảnh về các trung tâm này. Lấy cớ

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

là đấu tranh chống khủng bố, chính quyền Trung Quốc tùy tiện bắt giữ công dân ở mọi lứa tuổi và bắt ép họ học “tư tưởng Tập Cận Bình”. Lần đầu tiên Liên Hiệp Quốc yêu cầu Bắc Kinh đóng cửa các trại giam nói trên là vào tháng 08/2018. Hôm thứ Sáu tuần trước, các nghị sĩ Hoa Kỳ cũng ra một báo cáo dài về sự trấn áp chưa từng có nhắm vào sắc tộc Hồi Giáo thiểu số ở Trung Quốc. Theo họ, sự trấn áp này có thể trở thành “tội ác chống nhân loại”. 


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

21


THẾ GIỚI

HOUSTON

TM

TIN VẮN Nhật tính chuyện lập văn phòng liên lạc tại Bình Nhưỡng. Kyodo ngày 14/10 trích dẫn một nguồn thạo tin giải thích mục đích của văn phòng này là để giải quyết hồ sơ người Nhật bị Bắc Hàn bắt cóc. Dự án lập văn phòng đại diện dựa trên thỏa thuận song phương, được ký năm 2014 tại Stockholm. Theo Nhật Bản, nhiều người của họ đã bị các điệp viên Bắc Hàn bắt cóc trong những năm 1970 và 1980. Năm trong số những người này đã hồi hương năm 2002. Nhại quốc ca Trung Quốc, một blogger bị kết án tù. Dương Khải Lị (Yang Kaili), 21 tuổi, một ngôi sao trên mạng internet tại Trung Quốc vừa bị xử phạt 5 ngày tù. Trong một đoạn băng được phát tán trên mạng

hôm 07/10/2018, cô đã hát và thể hiện điệu bộ như một nhạc trưởng, điệp khúc đầu tiên trong bản quốc ca Trung Quốc. Xúc phạm đến bản quốc ca tại Trung Quốc bị xử phạt tối đa 3 năm tù. Mã Lai thả 11 người Duy Ngô Nhĩ. Họ được thả vì không làm gì sai. Đây chính là lời giải thích của phía Mã Lai hôm 15/10. Trước đó, Trung Quốc đã đòi Mã Lai cho dẫn độ nhóm 11 người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi và phản đối việc Malaysia trả tự do và để cho họ đi sang Thổ Nhĩ Kỳ. Ngoại trưởng Úc: Liên minh với Hoa Kỳ có tầm quan trọng sống còn. Tại Viện Quan Hệ Quốc Tế Úc, hôm 15/10, ngoại trưởng Marise Payne nhấn mạnh là Úc cần bảo vệ

các lợi ích của mình trong một thời kỳ đầy bất trắc và các thách thức tại Ấn Độ-Thái Bình Dương làm cho liên minh Mỹ-Úc trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Tuần trước, Nhân Dân Nhật Báo của Trung Quốc đã cáo buộc Úc và Nhật Bản “về hùa” với Hoa Kỳ nhằm chống lại Trung Quốc. Pháp: Mưa lũ ở miền nam, 13 người chết. Theo các số liệu sơ bộ, những cơn mưa như thác đổ trong đêm Chủ nhật rạng sáng thứ Hai 15/10 tại Aude, miền nam nước Pháp đã làm thiệt mạng 13 người. Cơ quan Khí Tượng Thủy văn Pháp dự báo mức nước sông tại Aude đã đạt đỉnh lũ của năm 1891 và sẽ còn tiếp tục dâng cao. 

TIN VIỆT NAM

Quanh vụ “bảo vệ cán bộ trên không gian mạng” Theo báo Dân Trí trong nước hôm 16/10, Thành ủy TPHCM giao các cơ quan liên quan “xây dựng kế hoạch bảo vệ chính trị nội bộ trên không gian mạng, nhất là bảo vệ cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt của thành phố”. Tuy vậy, các báo ở Việt Nam không cho biết chi tiết về kế hoạch nêu trên. Có suy đoán rằng kế hoạch bảo vệ cán bộ sẽ được tiến hành chủ yếu trên mạng xã hội, nơi nhiều blogger thường xuyên bày tỏ ý kiến về phát ngôn của giới lãnh đạo. Hôm 16/10, trả lời BBC, nhà bất đồng chính kiến Phạm Lê Vương Các nói: “Đây rõ ràng là một chính sách nhằm gia tăng việc kiểm soát quyền tự do ngôn luận trên không gian mạng.” “Hoạt động này nhắm đến việc ngăn chặn và trừng phạt đối với những ai

22

bày tỏ quan điểm phê phán hay chỉ trích lãnh đạo trên không gian mạng.” “Có thể họ đưa ra quyết định này là vì báo chí chính thống đang ngày càng gây mất niềm tin đối với quần chúng khi thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền cho lãnh đạo.” “Luật nhân quyền quốc tế đã khuyến nghị các quốc gia cần phải dỡ bỏ các rào cản pháp lý, tạo ra một môi trường an toàn để người dân có thể bày tỏ quan điểm của mình về các chính sách quốc gia hay phê bình lãnh đạo trên không gian mạng.” “Chính sách này của chính quyền TPHCM cho thấy họ đang đi ngược lại với các tiêu chuẩn của luật nhân quyền quốc tế.” “Có thể hiểu nó là một chính sách để thi hành luật an ninh mạng trong phạm vi TPHCM, cho thấy chính

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

quyền ở đây là nơi đi đầu của cả nước đang tích cực thi hành triệt để luật An ninh mạng dù luật này chưa có hiệu lực.” Trước đó, hồi tháng 1/2018, Thủ tướng CSVN Nguyễn Xuân Phúc và các lãnh đạo cao nhất của Bộ Quốc phòng công bố Quyết định thành lập Bộ Tư lệnh Tác chiến không gian mạng. Như tên gọi, lực lượng mới này của quân đội sẽ tập trung hoạt động trên mạng internet để “bảo vệ Tổ quốc”. Bộ Tư lệnh Tác chiến không gian mạng sẽ “phối hợp chặt chẽ” với Bộ Công an và Bộ Thông tin và Truyền thông. Hồi tháng 12/2017, Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa - phó chủ nhiệm Tổng cục chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam - tiết lộ “lực lượng 47” có hơn 10.000 người. 


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

23


TIN VIỆT NAM

HOUSTON

TM

Chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đặt VN vào thế đối đầu hơn với Trung cộng? Theo nhận định của các chuyên gia quốc tế, việc Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis đến thăm Việt Nam hôm 16/10, trong nỗ lực siết chặt quan hệ hơn nữa giữa Mỹ và Việt Nam nhằm đối phó với những hành động quân sự gây hấn của Trung Quốc trong khu vực. Trong bài phân tích viết trên trang Scribd hôm 15/10, Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc nhận định: “Bộ trưởng Mattis sẽ tìm kiếm một mối liên minh tạm thời với các quốc gia trong khu vực, bao gồm Việt Nam, để đối lại với Trung Quốc. Việt Nam sẽ phải đối mặt với một môi trường đối đầu hơn giữa Trung Quốc và Mỹ cả trong khu vực và quốc tế”. Chuyến thăm diễn ra giữa lúc có những căng thẳng trong quan hệ Mỹ và Trung Quốc trên cả hai lĩnh vực là thương mại và quốc phòng. Mới đây nhất, vào hồi đầu tháng này, Trung Quốc đã điều tàu chiến ra gần tàu Decatur của Hải quân Mỹ khi tàu chiến Mỹ đi qua đá Gaven ở quần đảo Trường Sa trong chương trình Tự do Hàng hải mà Mỹ đã tiến hành ở Biển Đông trong vài năm qua. Những căng thẳng trong quan hệ hai nước Mỹ Trung đã khiến chuyến thăm Bắc Kinh của Bộ trưởng Mattis dự kiến sẽ diễn ra trong lần công du châu Á này bị hủy bỏ. Trung Quốc mới đây cũng từ chối đề nghị của Mỹ cho tàu chiến ghé thăm cảng Hong Kong. Trong khi quan hệ Mỹ Trung xấu đi, quan hệ quốc phòng giữa Mỹ và Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong năm qua. Điển hình là

24

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis

chuyến thăm lần đầu tiên kể từ sau chiến tranh Việt Nam của hàng không mẫu hạm Mỹ tới Đà Nẵng hồi tháng 3 vừa qua. Chuyến thăm lần này của Bộ trưởng James Mattis tới Việt Nam là chuyến thăm thứ 2 trong năm nay. Chuyến thăm đầu diễn ra vào hồi tháng 1. Giáo sư Carl Thayer viết rằng các chuyến thăm của Bộ trưởng James Mattis tới Việt Nam là theo Chiến lược về An ninh Quốc gia và Quốc phòng của Mỹ. Trong các chiến lược này, Mỹ đã bao gồm Việt Nam vào mạng lưới hợp tác quốc phòng để đối phó với những thách thức hiện có về an ninh trong khu vực, trong đó có những hành động gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông. “Việt Nam sẽ phải chịu sức ép hơn nữa trong việc tăng cường hợp tác quốc phòng với Mỹ, bao gồm cả việc chấp nhận cho phép tàu chiến Mỹ tới thăm các cảng thường xuyên hơn”, Giáo sư Carl Thayer viết.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Tuy nhiên, một trong những vấn đề nhạy cảm nhất được trông đợi bàn thảo lần này là đạo luật Chống những kẻ thù của Mỹ thông qua chế tài (CAATSA). Theo đạo luật này, Mỹ sẽ trừng phạt những nước nào mua vũ khí của Nga, trong khi Nga là nước cung cấp vũ khí hàng đầu cho Việt Nam. Theo Giáo sư Carl Thayer, Việt Nam đã lặng lẽ bỏ hơn 15 hoạt động tương tác quốc phòng với phía Mỹ trong năm 2019. Theo ông, rất có thể quyết định này có liên quan đến việc Mỹ vận động Việt Nam mua vũ khí của Mỹ thay vì của Nga. Trong khi tăng cường hợp tác quốc phòng với Mỹ, Việt Nam cũng có những lo ngại về người láng giềng Trung Quốc ở ngay sát cạnh. Đó là chưa kể thực tế là cả Việt Nam và Trung Quốc đều duy trì chế độ đảng Cộng sản là đảng lãnh đạo duy nhất. 


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

25


TIN VIỆT NAM

HOUSTON

TM

Thêm một phụ nữ chết ở đồn công an

Ảnh chụp màn hình status đăng trên trang Facebook của nhà báo Hoàng Khương Courtesy FB Hoàng Khương

Một phụ nữ đã tử vong tại trụ sở công an thị xã Ninh Hoà tỉnh Khánh Hoà vào tối ngày 13/10 vừa qua khi công an đang lấy lời khai. Báo Người Lao Động trong nước và facebook người thân của người phụ nữ này đưa tin hôm 14/10. Cựu phóng viên báo Tuổi Trẻ, Hoàng Khương viết trên trang Facebook cá nhân của mình rằng em dâu họ của ông là bà Huỳnh Thị

Nhung, 45 tuổi, ngụ tại Dục Mỹ, Ninh Sim, Ninh Hoà, Khánh Hoà, đã bị đưa về đồn công an thị xã lấy lời khai vào chiều 13/10 về việc kinh doanh nhà trọ bị cho là “có dấu hiệu vi phạm pháp luật”. Đến 8 giờ sáng ngày 14/10, gia đình nhận được điện thoại từ Chủ tịch xã Ninh Sim cho biết chị Nhung đã chết tại cơ quan điều tra. Công an cho gia đình biết chị Nhung đã dùng kéo để sẵn trên bàn tự đâm nhiều nhát vào cổ và ngực của mình vào lúc 22 giờ đêm ngày 13/10. Báo Người Lao Động trích lời của một lãnh đạo Uỷ ban Nhân dân thị xã Ninh Hoà giấu tên xác nhận việc chị Nhung (báo không nói tên cụ thể, chỉ viết là HTN) đã tử vong khi công an mời về trụ sở làm việc vì có liên quan đến vấn đề “kinh doanh dịch vụ nhạy cảm”. Nguyên văn của vị lãnh đạo này được trích như sau: “Công an thị xã đã báo cáo sự việc vào tối 13/10. Sau khi phá án thì có mời bà chủ nhà về đồn công an thị xã Ninh Hoà để làm việc thì người này lấy kéo đâm vào cổ. Họ đưa ra bệnh viện nhưng máu ra nhiều quá nên tử vong.”. Theo phóng viên Hoàng Khương, ông Chinh, chồng chị Nhung cho

biết khi có mặt làm thủ tục kết thúc khám nghiệm tử thi, một vài vị công an “khuyên” nên ký vào biên bản và sớm đưa xác về lo hậu sự, họ sẽ tha tội cho… Báo Người Lao Động trích lời vị lãnh đạo UBND thị xã Ninh Hoà cho biết chính quyền thị xã đã yêu cầu UBND xã Ninh Sim “vận động gia đình bình tĩnh, có hướng xử lý phù hợp”. Những trường hợp công dân chết trong đồn công an tại Việt Nam khá phổ biến những năm gần đây và gây phẫn nộ trong dư luận. Nhiều trường hợp được công an xác định là do tự sát nhưng không thể nào tin nổi chuyện một người tự sát vì cáo buộc không có gì ghê gớm đến nỗi phải tự tìm tới cái chết. Không có những thống kê chính xác gần đây về số người đã chết trong đồn công an ở Việt Nam. Một thống kê được Bộ Công An đưa ra trước đây cho biết từ năm 2011 đến 2014 đã có 226 người chết một cách bất minh ở nơi giam giữ. Truyền thông trong nước cho biết từ năm 2011 đến 2015, toà án ở Việt Nam đã xét xử sơ thẩm 10 vụ án dùng nhục hình. 

Thái Lan điều tra thép Việt Nam Thái Lan đang tiến hành điều tra chống phá giá nhằm vào sản phẩm thép ống nhập từ Việt Nam và sẽ áp thuế cao nếu kết luận gây thiệt hại cho các nhà sản xuất nước này. Cục trưởng Cục Ngoại thương Thái Lam, ông Adul Chotinisakotn, cho biết cuộc điều tra sẽ kéo dài trong vòng một năm và có kết luận

26

vào năm 2019. “Nếu quá trình điều tra phức tạp cần thêm thời gian thì cũng sẽ không quá 6 tháng”, ông Adul nói. Trước đó, một số doanh nghiệp thép Thái Lan khởi kiện với lý do thép ống Việt Nam bán ở nước này có giá 21.900 baht một tấn, thấp hơn giá thị trường là 22.700 baht. 

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

Kiểm toán Nhà nước VN: bội chi ngân sách hàng ngàn tỷ Hai thành phố “đầu tàu kinh tế” của Việt Nam là Hà Nội và TPHCM có nguy cơ hụt ngân sách nhà nước hai năm liên tiếp vì năm 2017 đạt 80,5% và năm 2018 đạt 88,8% dự toán giao. Đó là thông tin được truyền thông trong nước loan đi hôm 15/10, dựa trên số liệu báo cáo đánh giá thực hiện dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2018, dự toán ngân sách nhà nước năm 2019 và phân bổ ngân sách nhà nước năm 2019 của Kiểm toán Nhà nước VN gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu Quốc hội. Tổng Kiểm toán Nhà nước, ông Hồ Đức Phước, cho biết có 22/57 địa phương cũng không đạt dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn.

Số liệu của Kiểm toán nhà nước được báo trong nước trích dẫn cho biết thu ngân sách nhà nước năm nay đạt trên 1,35 triệu tỷ đồng, chi ngân sách hơn 1,56 triệu tỷ đồng. Như vậy bội chi ngân sách là 204 ngàn tỷ đồng, bằng 3,67% GDP. Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại phiên họp Ủy ban thường vụ Quốc hội hôm 15/10 cũng công bố GDP đầu người Việt Nam đạt khoảng 2540 USD, tăng 155 USD so với 2017 và 325 USD so với 2016. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu 3200 – 3500 USD vào năm 2020 thì vẫn còn khoảng cách lớn. Trái ngược với nhận định trên của Kiểm toán nhà nước, Bí thư Thành ủy TPHCM, Nguyễn Thiện Nhân, lại

cho biết tốc độ tăng trưởng của thành phố trong 9 tháng đầu năm khá khả quan. Hôm 15/10, ông Nhân cho biết thu ngân sách bình quân mỗi ngày của thành phố này là hơn 1000 tỷ đồng, và hứa hẹn sẽ hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 8,3% cả năm. u

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

27


TIN VIỆT NAM

HOUSTON

TM

Nhà báo tự do Đỗ Công Đương lãnh thêm 5 năm tù

Nhà báo tự do Đỗ Công Đương

Theo hãng tin AP, hôm 12/10, một tòa án ở tỉnh Bắc Ninh đã tuyên phạt nhà báo tự do Đỗ Công Đương thêm 5 năm tù vì đăng các bài viết và video trên Facebook.

Luật sư Hà Huy Sơn được AP trích lời nói nhà hoạt động Đỗ Công Đương, người sử dụng Facebook tố cáo các quan chức về tội tham nhũng và không bảo vệ quyền lợi đất đai của người dân, bị buộc tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, tổ chức, và cá nhân.” Trước đó vào hôm 17/9, Luật sư Hà Huy Sơn cho VOA biết ông Đỗ Công Đương, một người làm truyền thông độc lập, bị một tòa án ở tỉnh Bắc Ninh tuyên phạt 4 năm tù vì “gây rối trật tự công cộng,” do đã ghi hình một cuộc cưỡng chế đất ở thị xã Từ Sơn. Giới hoạt động chia sẻ thông tin trên mạng xã hội cho thấy, trong vòng ít nhất từ tháng 1/2017 đến khi bị bắt

vào tháng 1/2018, ông Đương đã sử dụng Facebook và một số trang mạng khác để nói về những sai phạm trong lĩnh vực đất đai, nhất là ở thị xã Từ Sơn. Trong khi đó, những trang web của những người thân chính quyền lại cho rằng các bài viết hoặc các đoạn video của ông truyền đi nội dung “không đúng sự thật”, “đi ngược lại đường lối, chủ trương, chính sách” của đảng và nhà nước, hoặc “kích động quần chúng.” Tổ chức Phóng viên không biên giới (RSF) và Ủy ban bảo vệ Ký giả (CPJ) lên tiếng yêu cầu chính quyền Việt Nam trả tự do và hủy bỏ mọi cáo buộc đối với nhà báo độc lập Đỗ Công Đương. 

GÓC ĐỜI SỐNG

Hoa Kỳ cấm sử dụng thêm 7 phụ gia thực phẩm vì nguy cơ gây ung thư Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) vừa mới công bố danh sách phụ gia thực phẩm không được phép tiếp tục sử dụng vì nguy cơ gây ung thư. Theo CNN, danh sách gồm 7 loại phụ gia thực phẩm giúp tạo nên hương vị nhân tạo: hợp chất benzophenone, ethyl acrylate, methyl eugenol, myrcene, pulegone, pyridine và styrene. FDA cho biết chỉ riêng phụ gia styrene đã không còn được các công ty sử dụng trong một khoảng thời gian khá lâu. Những công ty nào đang sử dụng 6 phụ gia thực phẩm còn lại nói trên sẽ có 24 tháng để tìm chất thay thế

28

trong sản xuất thực phẩm. Vào năm 1964, FDA nghĩ rằng những phụ gia này an toàn và đã cho phép sử dụng trong sản xuất kẹo, kem, thức uống và các thực phẩm khác. Gần đây, ngành y tế Hoa Kỳ và các cơ quan liên quan đã kiểm tra lại mức độ an toàn của các phụ gia trên và phát giác chúng gây ung thư cho hai loại động vật được dùng để làm thí nghiệm. FDA cho rằng những phụ gia trên được sử dụng trong thực phẩm với một lượng nhỏ trên thị trường Mỹ vì vậy nguy cơ phơi nhiễm chúng rất thấp. 

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

Tại sao khi đói người ta thường giận dữ? Theo MedicalDaily, ăn uống và tâm trạng có mối liên quan đến nhau. "Tâm trạng kém và ăn uống kém có thể trở thành một vòng luẩn quẩn.

Nếu một người không ăn uống đúng cách, tâm trạng của họ xấu đi và ngược lại tâm trạng suy sụp có thể khiến họ chán ăn", nhà nghiên cứu

Thomas Horman nói. Mối liên hệ giữa ăn uống kém và thay đổi tâm trạng còn giúp xác định mức độ trầm cảm liên quan đến béo phì, tiểu đường và biếng ăn. Giáo sư Francesco Leri, khoa Tâm lý học tại Đại học Guelph (Canada) cho biết, sự thay đổi nồng độ glucose, còn gọi là giảm đường huyết do bỏ bữa ăn ảnh hưởng lâu dài đến tâm trạng. "Hạ đường huyết là sự căng thẳng sinh lý và tâm lý mạnh mẽ". Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh, dinh dưỡng là một trong những yếu tố dẫn đến bệnh trầm cảm. Do đó nên đưa thói quen ăn uống tốt vào điều trị bệnh. Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Psychopharmacology. u

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

29


CÂU CHUYỆN THỜI SỰ

HOUSTON

TM

KHI NHÀ BÁO BỊ SÁT HẠI MAI LOAN

S

ự mất tích của nhà báo Jamal Khashoggi gốc Saudi Arabia hiện đang là đề tài thời sự căng thẳng trên chính trường thế giới và làm điên đầu giới chức lãnh đạo của hai nước Hoa Kỳ và Vương quốc Ả Rập giầu có này. Gọi là căng thẳng vì không phải nhà báo này chỉ bị mất tích sau khi bước vào toà lãnh sự Saudi Arabia ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hồi đầu tháng 10 nhưng sau đó không thấy trở ra, mà vì giới tình báo của Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng họ đã có những bằng chứng thu hình và thu âm để kết luận rằng ông ta đã bị giết chết bên trong toà lãnh sự, và thi thể được chặt nhỏ ra để đem đi phi tang. (Vì toà lãnh sự được xem là có đặc quyền ngoại giao khiến cảnh sát nước Thổ không thể tự tiện xông vào, nhưng nó cũng không ngăn cản việc giới chức tình báo của Thổ có thể theo rõi những gì xảy ra quanh đó.) Lý do là vị người vị hôn thê của ông, cô Hatice Cengiz, nói rằng cô đưa ông đến đó để làm một ít thủ tục giấy tờ sửa soạn cho việc làm giấy hôn thú với cô, nhưng không hề thấy ông trở ra sau đó. Điều đáng nói là vì ông Jamal Khashoggi, tuy là một người gốc Saudi Arabia và từng có quan hệ thân thiết với giới chức cao cấp tại Vương quốc này, nhưng gần đây đã trở thành một nhà báo đối kháng với chính quyền ở thủ đô Riyadh kể từ khi quốc vương Salman lên cầm quyền, nhất là sau khi con trai của ông là Mohammed bin Salman (với biệt danh MBS) làm một cuộc đảo chính trong nội bộ vào năm 2017 để lên nắm quyền Thái tử và được xem là người có thực quyền nhất hiện nay.

30

Jamal Khashoggi

Đáng nói là vì chế độ vương quốc Saudi Arabia nổi tiếng là độc tài và tàn ác không khoan nhượng với bất cứ ai lên tiếng chống đối, cho dù đó là những hoàng thân quốc thích hoặc những nhà tỷ phú giầu có bậc nhất. Vào năm 2017, một nhà báo khác là Fayez bin Damakh, cũng bị biến mất và từ đó đến nay, không ai còn biết tung tích ở đâu. N h ư n g l ầ n n à y, ô n g J a m a l Khashoggi là một nhà báo cộng tác với tờ nhật báo hàng đầu ở thủ đô là tờ Washington Post, thường viết các bài bình luận có nội dung chỉ trích mạnh mẽ các chính sách độc tài của vương quốc này, dưới bàn tay lãnh đạo cứng rắn của Thái tử MBS. Cũng giống như nhiều thành phần ưu tú và ngoại lệ của vương quốc này, ông Khashoggi cũng được đưa sang ăn học tại Hoa Kỳ. Ông có người chú ruột là Adnan Khashoggi, một tỷ phú nổi danh vì là tay môi giới chuyên mua bán vũ khí, và là người đã giúp cho Saudi Arabia mua vũ khí tối tân của Hoa Kỳ hồi thập niên 1960. Ông nội của Jamal là Mohammad Khashoggi, bác sĩ riêng của Vua

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Abdul Aziz Al Saud, người sáng lập ra vương quốc này với nhiều bà vợ và hàng chục người con trai đã thay nhau lên kế vị từ đó đến nay, với vị vua hiện nay là Salman được xem như là người con trai cuối cùng trước khi truyền sang đến đời thứ hai là các cháu nội kế tiếp. Vì thế nên dòng họ Khashoggi thường được xem như là những người rất thân cận với hoàng gia, và Jamal Khashoggi cũng từng được gửi đi tham dự các cuộc họp ngoại giao như là đại diện của chính quyền Saudi Arabia. Tốt nghiệp tại trường Đại học Indiana State vào năm 1982, ông ta nhanh chóng lao vào lãnh vực báo chí. Sau đó leo dần lên các chức vụ cao trong ngành này để trở thành chủ bút của tạp chí Al Madina vào năm 1992, rồi sau đó là phụ tá chủ bút của tờ Arab News, tờ nhật báo tiếng Anh hàng đầu tại Saudi Arabia. Đến năm 2015, một vị hoàng thân nổi tiếng và giầu có khác là Talal Alwaleed bin Talal lập ra một đài truyền hình mới có tên là Al-Arab News và trao cho ông Jamal làm chủ biên. Tuy nhiên, cũng chính từ lúc này mà những khó khăn bắt đầu đến cho ông ta. Ngay trong ngày đầu phát hình, đài truyền hình này đã phải bị đóng cửa, vì có tin đồn rằng chính quyền hoàng gia không đồng ý với việc đài này cho phép một chính trị gia của hoàng gia Bahrain đối lập với Saudi Arabia được lên tiếng. Ông Jamal bị cấm không được trả lời trên bất cứ diễn đàn truyền thông nào ở trong nước, và cũng không tìm được nơi nào khác để tiếp tục hành nghề. Ngay cả ông hoàng Talal Alwaleed cũng bị nhốt cùng với hàng chục ông


TM

HOUSTON

hoàng và tổng trưởng cao cấp và nhiều tỷ phú khác trong một khách sạn sang trọng nhất tại thủ đô Riyadh vào năm 2017 trong một chiến dịch thanh trừng nội bộ do Thái tử MBS chủ động với lý do là bài trừ tham nhũng. Lý do là vì ông hoàng trẻ đầy tham vọng MBS này coi những ông hoàng trẻ tuổi và tài ba khác như là những đối thủ đáng ngại có thể ngăn cản bước đường danh vọng và quyền lực của mình. Vì thế nên ông Jamal Khashoggi tự lựa chọn cuộc sống lưu vong để trở lại Hoa Kỳ và hợp tác với tờ nhật báo Washington Post, bắt đầu viết các bài bình luận ủng hộ cho những chính sách cải tổ tại vương quốc này. Ông chỉ trích chính sách của Saudi Arabia dấn thân trong cuộc nội chiến tại lân bang Yemen, chê bai việc gây hấn với Qatar chẳng đem lại lợi ích gì, đồng thời cũng cáo buộc chính quyền hoàng gia đã lạm dụng tài sản của vương quốc và ra lệnh bắt giam

những người khác chỉ vì những hậu ý chính trị. Tại Hoa Kỳ, ông Jamal Khashoggi sinh sống tại tiểu bang Virginia và có quy chế thường trú nhân (có thẻ xanh), trở thành một ngòi bút có uy tín nhưng lại là một cái gai khó chịu cho chính quyền Saudi Arabia. Nhưng vận mệnh đưa đẩy khiến ông Jamal Khashoggi quyết định bước vào toà lãnh sự Saudi Arabia tại Istanbul vào ngày 2 tháng 10 vừa qua để hoàn tất một vài thủ tục và giấy tờ để có thể kết hôn với cô bạn gái là Hatice Cengiz, người Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng rồi sau đó, cô này không hề thấy vị hôn phu của mình trở ra ngoài. Sau đó không lâu, những viên chức của Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu lén bắn tin ra ngoài để nói rằng có lẽ ông Khashoggi đã bị giết chết bởi các tay sát thủ được chính quyền Saudi Arabia đưa đến để thi hành công tác bịt miệng này. Phía Saudi Arabia dĩ

nhiên là cực lực phản đối lời cáo buộc này, nói rằng ông Khashoggi đã tự mình bước ra khỏi toà lãnh sự, nhưng lại không cung cấp được một bằng chứng nào để xác nhận điều này. Những đồng nghiệp của ông Khashoggi tại tờ Washington Post đã điều tra để biết rằng chính Thái tử MBS là người đã ra lệnh mở chiến dịch dụ ông Khashoggi rời khỏi nước Mỹ để có thể bắt giữ ông ta tại một nước thứ ba là Thổ Nhĩ Kỳ, dựa theo những tin tức thu được từ giới tình báo của Hoa Kỳ. Hành động này cũng gần tương tự như việc nhà cầm quyền Việt Cộng đã ra lệnh đưa một nhóm công an trong nước sang nước Đức để bắt cóc Trịnh Xuân Thanh. Theo nhà báo Shane Harris, điều này cho thấy là có lẽ kế hoạch ban đầu về việc bắt giữ ông Khashoggi ở bên trong toà lãnh sự đã diễn ra không suôn sẻ hoặc gặp chống cự mãnh liệt và một vài tên côn đồ có lẽ quá nóng giận nên đã lỡ xuống tay hạ

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

31


CÂU CHUYỆN THỜI SỰ

sát. Từ đó mới dẫn đến việc phải tìm cách giấu nhẹm nội vụ cũng như tìm cách phi tang. Bản tin này đã như một quả bom nổ lớn gây chấn động lớn trên chính trường nước Mỹ, vốn là nơi mà chính quyền Saudi Arabia trong thời gian gần đây đang tìm cách ve vãn chính phủ Hoa Kỳ. Chỉ trong vòng có vài ngày mà cái tin về sự mất tích (và bị đồn đoán là đã bị giết chết) của ông Khashoggi đã khiến cho nhiều giới tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn chú ý đến nội tình của Saudi Arabia còn hơn cả vụ gây tai tiếng là chuyện xen lấn vào cuộc nội chiến ở Yemen kéo dài nhiều năm trước đó. Liền sau đó, các nhà báo của tờ Washington Post cũng loan báo việc các viên chức cao cấp của Thổ Nhĩ Kỳ đã nói với các viên chức đồng cấp của Hoa Kỳ rằng họ đã có những bằng chứng thu thanh cũng như thu hình để có thể xác nhận lời kết luận của họ rằng có lẽ ông Khashoggi đã bị giết chết bên trong toà lãnh sự Saudi Arabia. Nghị sĩ Lindsey Graham thuộc phe Cộng Hoà đã không ngần ngại đưa ra lời cảnh cáo rằng “sẽ có một cái giá ghê gớm cần phải trả” cho hành động này nếu như những lời cáo giác về việc ra tay tàn bạo từ phía Saudi Arabia được xác nhận. Ông Graham nói rằng “Nếu như ông ta (Khashoggi) bị giết chết bên trong toà lãnh sự ở Istanbul thì điều này coi như đã vượt qua những lằn ranh được xem là bình thường trong cộng đồng quốc tế.” Nhiều chuyên gia đã than phiền chuyện Toà Bạch Ốc lần này dường như chẳng hề tỏ ra quan tâm trước một hành động ám sát như vậy. Một bình luận gia của tờ Washington Post là ông Robert Kagan phê bình rằng “Điều đó biểu tượng cho sự kiện Hoa Kỳ giờ đây đã rời bước để không còn trở thành là một thế lực ngăn cản những kẻ tội ác trên thế giới này.” Ông nói rằng Saudi

32

HOUSTON

TM

Arabia là một quốc gia nhỏ bé không có khả năng tự vệ nếu như không có sự trợ giúp của Hoa Kỳ, và do đó không một lãnh tụ nào của vương quốc này dám có một hành động táo tợn như vậy nếu như họ không tự tin rằng phía Washington sẽ không làm gì hết trong vụ này, cho dù Hoa Kỳ từ trước tới nay là lãnh tụ của khối giữ trật tự thế giới tự do. Nhà báo Ishaan Tharoor nhận định rằng TT Trump không hề có những cử chỉ hay lời nói nào để cho thấy là những bằng chứng về hành động táo tợn và ngang ngược của Saudi Arabia có thể khiến ông sẽ phải thay đổi lại những quan hệ với vương quốc này. Trong nhiều cuộc phỏng vấn hay những lần phát biểu kể từ sau khi nhà báo Khashoggi bị mất tích, ông Trump luôn nhấn mạnh đến tầm mức quan trọng trong việc bảo vệ quyết định bán vũ khí cho Saudi Arabia với trị giá 100 tỷ Mỹ-kim. Trong một cuộc phỏng vấn trên đài truyền hình Fox News, TT Trump đã phát biểu: “Tôi nghĩ điều đó (huỷ bỏ việc bán vũ khí cho Saudi Arabia) sẽ gây thiệt hại cho chúng ta. Chúng ta có công ăn việc làm. Chúng ta đang có nhiều công ăn việc làm hiện nay ở trong nước. . . Một phần của điều này là vì chúng ta đang có những hệ thống phòng thủ tối tân và mọi người khác đều mong muốn có nó. Và nói thẳng ra là tôi nghĩ rằng điều đó quả tình là một viên thuốc đắng rất khó nuốt cho quốc gia của chúng ta.” Qua ngày hôm sau, ông Trump cũng lên tiếng tìm cách bỏ qua vụ này và so sánh nó như là một vụ rắc rối xảy ra bên trong nội bộ nước Thổ Nhĩ Kỳ và liên quan đến một công dân của Saudi Arabia, và do đó chẳng có gì liên can đến quyền lợi của Hoa Kỳ. Nhưng thật ra, ông Khashoggi là thường trú nhân, tức là quy chế hợp pháp được chính quyền Hoa Kỳ bảo vệ không khác gì các công dân có quốc tịch theo luật pháp Mỹ, ngoài trừ quyền được đi bỏ phiếu. Và người

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ khám lãnh sự quán Saudi Arabia suốt đêm

bị sát hại lại là một nhà báo đang hành nghề cho một tờ báo hàng đầu tại Hoa Kỳ. Nói đúng ra, thái độ của TT Trump trong vụ này cũng không phải là điều ngạc nhiên. Saudi Arabia là quốc gia đầu tiên mà ông Trump đã chọn làm nơi đầu tiên để mở chuyến công du trong cương vị tổng thống. Từ đó trở đi ông đã luôn miệng ngợi khen việc chính quyền Saudi Arabia đã không ngần ngại chi tiền rất rộng rãi để mua súng ống và tàu bay của Hoa Kỳ, cũng như đã gắn kết chặt chẽ trong liên minh với Hoa Kỳ để chống lại Ba Tư (Iran). Ông Trump cũng quyết định sắp xếp lại bàn cờ tại Trung Đông bằng cách kết hợp với Saudi Arabia và Tiểu Vương Quốc Ả Rập, vốn là hai quốc gia chống đối mạnh mẽ các cuộc nổi dậy tranh đấu cho tự do dân chủ tại vùng Trung Đông vào năm 2011. Nhà báo Khashoggi, khởi thuỷ là một người thân cận bên trong hoàng gia ở Saudi Arabia nhưng sau đó đã lựa chọn con đường lưu vong để có thể nói lên tiếng nói tự do và trung thực của mình, là một người chống đối mạnh mẽ những chính sách bảo thủ cứng rắn, không khoan nhượng với những tiếng nói đối lập ở trong nước, và được xem là đã giết chết những hy vọng có thể đem lại bầu không khí dân chủ tại các nước Ả Rập. Trong một bài bình luận hồi tháng 8 vừa qua, ông Khashoggi đã viết: “Cuộc đảo chính tại Ai Cập đã dẫn đến một sự thiệt thòi vì mất đi cơ hội quý giá cho quốc gia này và cả cộng


TM

HOUSTON

đồng Ả Rập. Nếu như tiến trình dân chủ được cơ hội tiếp tục, những chính sách điều hành của nhóm Muslim Brotherhood có thể được trưởng thành hơn và trở thành rộng mở hơn, và cuộc chuyển nhượng quyền lực một cách ôn hoà có thể được hiện thực và trở thành một tiền lệ để cho nhiều nước khác bắt chước theo.” Saudi Arabia không những là một đồng minh chính trị của TT Trump, mà cũng còn là một khách hàng thân thuộc của ông. Trong một bài viết khác trên tờ Washington Post, hai nhà báo David Fahrenthold và Jonathan O’Connell đã đưa ra một số những sự kiện để mọi người thấy rõ: “Những giao dịch làm ăn của ông Trump với chính quyền Saudi, và những tay trọc phú ở vương quốc này, đã bắt đầu từ lâu, ít ra là từ thập niên 1990. Vào lúc ấy, việc làm ăn của ông Trump đang gặp khó khăn với những vụ khai phá sản, đã có một ông hoàng Saudi Arabia đã bỏ tiền ra để mua lại một

chiếc du thuyền hạng sang và một khách sạn của ông Trump. Ngoài ra chính quyền Saudi Arabia cũng chi ra 4 triệu rưởi Mỹ-kim để mua lại một căn chúng cư gần toà nhà Liên Hiệp Quốc.” Ngay cả sau khi ông Trump lên làm tổng thống, những giao dịch giữa đôi bên vẫn tiếp tục diễn ra tốt đẹp. Các nhà vận động hành lang cho Saudi Arabia đã chi ra 270,000 Mỹ kim để thuê phòng tại khách sạn Trump ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Cũng trong năm này, các khách sạn của ông Trump tại hai thành phố New York và Chicago cũng thấy số lượng khách hàng người Saudi Arabia gia tăng lên. Trước những áp lực tăng dần từ phía nhiều nghị sĩ phe Cộng Hoà và các nhà lãnh đạo ở Âu Châu trước diễn biến chính quyền Saudi Arabia đã bị cáo buộc tội ra tay giết chết nhà báo Jamal Khashoggi, mới đây TT Trump đã cử Ngoại Trưởng Mike Pompeo đến vương quốc này để hỏi

cho ra lẽ. Tuy nhiên, liền sau đó cũng lại chính TT Trump lại lên tiếng cho rằng có lẽ những thành phần côn đồ” (rogue killers) là thủ phạm giết chết nhà báo này. Nếu đã có những lời lẽ gần như là bào chữa trước khi điều tra để tìm hiểu rõ hư thực như vậy từ phía TT Trump, có lẽ những lãnh tụ tại vương quốc Saudi Arabia cũng không còn khó khăn hay ngần ngại gì khi đối mặt với Ngoại trưởng Pompeo, vì họ chỉ cần lặp lại lời nhận định của người sếp lớn của ông tại Toà Bạch Ốc. Nhưng riêng với kẻ viết bài, dù chỉ là một nhà báo quèn, chuyện ông Jamal Khashogg bị sát hại bởi một chế độ độc tài vẫn là một chuyện cần phải gióng lên để mọi người cùng biết đến và cảm thông cho số phận của những người làm trong ngành truyền thông. MAI LOAN

Houston, Texas, ngày 15/10/2018

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

33


LÁ THƯ ÚC CHÂU

HOUSTON

TM

GIÀ DỊCH ! ĐOÀN XUÂN THU

T

rên cõi đời ô trọc nầy, cứ mỗi phút giây trôi qua là có biết bao nhiêu đứa bé chào đời và cũng có biết bao nhiêu người phải đi chầu ông bà ông vải. Chuyện đó ai cũng biết vì đời mà có sanh ắt có diệt. Dẫu biết vậy, nhưng khi đề cập đến cái chết, ai cũng đều sợ hãi và cách phản ứng lại na ná như nhau. Anh bạn nhậu đã kể tui nghe một câu chuyện như thế này nè: Cách đây 10 năm, tui đổ mồi hôi hột khi nghe bác sĩ gia đình phán rằng:“Tôi có một tin xấu và một tin cực kỳ xấu cho ông!” “Sao cái gì cũng xấu hết vậy? Thôi để tui không bị ‘sốc’ bất tử, bác sĩ báo cho tui tin xấu trước đi!” “À! Phòng xét nghiệm vừa gởi kết quả thông báo rằng ông còn 24 tiếng đồng hồ để sống! Nên muốn làm cái gì thì làm lẹ lẹ lên đi!” “Chà cái tin nầy là xấu quá xá rồi làm gì có cái tin nào xấu hơn nữa chớ?!” “Có! Đó là tôi cố gắng gọi điện thông báo cho ông hay vào ngày hôm qua mà ông không chịu bắt máy!” “Ủa! Thiệt chơi! Đã mười năm sao anh vẫn còn sống nhăn răng, ăn nhậu tưng bừng vậy? “À! chẳng qua phòng xét nghiệm nó lộn tên tui với người khác đấy thôi.” Bài học rút ra là đã là con người ai cũng có phần số hết. Mà mình tới số là do ông Trời, quyền uy tối thượng, mới ra được phán quyết cuối cùng, còn phòng xét nghiệm ra kết quả chỉ để tham khảo nghe chơi thôi, rồi bỏ cho nó thân tâm thường an lạc!

34

Dẫu nói cứng như vậy, chớ ai đã từng một lần xém chết là thay đổi quan niệm sống, cách sống ngay lập tức hè. Hồi xưa ít khi đi khám bác sĩ lắm vì gặp ổng mình không có bịnh nầy cũng bịnh kia. Không cao huyết áp, cũng tiểu đường hay mỡ máu. Giờ thì sợ chết nên đi khám hoài hè. Gặp thằng chả cà lơ phất phơ ngoài Footscray, rủ đi nhậu, ‘giả’ nói chờ một chút để đi bác sĩ trước đã. Vô phòng khám thì bác sĩ khuyên chuyện mình không muốn làm không hè! Chẳng hạn như tập thể dục đều đặn, tập hít thở trước và sau khi ngủ dậy, tập vận động tay chân, xoa, bóp các cơ bắp. Tập cho bản thân mình và nhớ đừng quên tập xoa bóp cho cả em yêu! Ghiền thuốc là bỏ thuốc đi đừng hút nữa kẻo bị ung thư phổi; ghiền rượu là đập chai đi đừng uống nữa. Kẻo bị bịnh gout! Đó là về thể chất, còn về tinh thần là hãy vui lên, cười lên, thấy cái gì

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

cũng cười mặc kệ thiên hạ chê mình là vô duyên thấy ớn; vì một nụ cười mười thang thuốc bổ (Hổng tốn tiền). Mình hổng cười uổng lắm nhe. Mấy em mình thì làm ngược lại! Thời gian còn bao nhiêu là em chơi bấy nhiêu! Kẻo trễ! Nên có chuyện vầy: Một em mới xồn xồn bất ngờ lên cơn nhồi máu cơ tim. Xe cứu thương rú còi ầm ĩ chở em ngay vào bệnh viện. Nằm trong phòng mổ, em trải qua lằn ranh của thập tử nhứt sinh. Hồn bay lên tận chín tầng trời. Em đứng sắp hàng trước cửa chờ được ‘check in’. Nam Tào Bắc Đẩu lục sổ bộ ra, rồi phán: “Số chưa tới! Chưa ‘check in’ được. Quay về hạ giới sống thêm 40 năm, 2 tháng và 8 ngày rồi hãy trở lên đây!” Sau khi hồi phục, thay vì trở về nhà, em quyết định chuyển qua khoa phẫu thuật thẩm mỹ để cắt mắt hai mí, gọt cằm chữ V, bơm môi hình trái tim và hút mỡ bụng.


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

35


LÁ THƯ ÚC CHÂU (Đời ngắn ngủi ngu sao mà không tận hưởng? Cứ đi kiếm tiền giữ bo bo chi vậy? Rồi cứ tiết hạnh khả phong làm cái giống gì? Lông nhông như con ma cà bông có phải sướng hông không?! Vì chết là hết; chết là xong. Quần áo vòng vàng tiền bạc để lại, thằng chả đem cung phụng cho con ngựa bà khác xài. Uổng!) Sau cuộc phẫu thuật cuối cùng, em hồi phục, xuất viện về nhà trong lúc sấm chớp, Trời sắp đổ trận mưa to. Sét đánh cái rầm, chớp lóe ngoằn ngoèo trên bầu trời xám xịt. Trúng một lưỡi tầm sét của Thiên Lôi, nàng chết ngắc. Lần nầy nàng được ‘check in’ vào chốn thiên đàng. Tu sửa nhan sắc, về tính ‘nhát’ anh yêu, cho thằng chả lé mắt chơi mà chưa toại chí lại chết oan như thế nầy nên nàng ấm ức, tức cành hông đến sân chầu đánh ba hồi trống rõ to để khiếu kiện với Ngọc Hoàng Thượng Đế. Tại sao Nam Tào Bắc Đẩu nói là con còn tới hơn 40 năm, 2 tháng và 8 ngày nữa mới chết? Ông Trời bèn triêu Thiên Lôi vào quở phạt, tính nhốt chuồng cọp, kỷ luật tội ỷ quyền, cầm lưỡi tầm sét đi ‘quánh’ lung tung. Thiên Lôi khóc hu hu, quỳ xuống dập đầu: “Tâu Bệ Hạ! Tại mặt mày con nữ nầy giờ khác quá; nên thần nhìn hổng có ra!” Riêng phần tui! Tui không biết mình già hồi nào cho đến một hôm nghe em yêu bảo con tui là: “Ờ! Chuyện đó đi hỏi ông già mầy đó!” Trong nhà nầy, hai thằng con trai đã cưới vợ ra riêng rồi; chỉ còn lại mình tui là đàn ông; không lẽ còn có một ông già nào đó mà chỉ mình con vợ tui biết hay sao? Vốn tánh tình đa nghi như Tào Tháo, nên tui hỏi lại cho chắc ăn: “Em nói ông già nào vậy em?” Em yêu lại tưởng là tui đang kiếm chuyện khiêu chiến, nên dắm dẳng trả lời là: “Tui đang nói ông chớ ai!” “Trời đất! Vậy sao? Tui đã già rồi sao mà tui không biết!”

36

HOUSTON

TM

Để đoan chắc mình già thiệt tui bèn chạy lên lầu, chui vô phòng tắm, đóng cửa lại, để xem: “Dung nhan đó bây giờ ra sao? Anh có còn đôi má đào như ngày nào?” Ôi cũng cái bản mặt đó, cái hàm râu đó, cái mái tóc đó. Cái bản mặt mỗi ngày mình rửa, giờ hằn những nếp nhăn như cái quần xếp ly không ủi; cái hàm râu cá chốt mỗi ngày mình tỉa tót giờ sao bạc lắm phong trần; còn cái mái tóc quăn dớn, giờ nhìn kỹ thì hói một chỏm, trống hoác trống huơ ở giữa đỉnh đầu! Té ra nhờ lời em yêu nói bữa nay tui mới nhân diện được chân dung đích thực của mình. Ờ! Mình già thiệt rồi nhe! Sực nhớ ai đó đã tỉ mỉ chia đời người ra làm 4 bước: “Sanh, lão, bệnh, tử!” Nghĩ tới tử, là chết, tui sợ toát mồ hôi hột rồi. Vì chết rồi mình sẽ đi về đâu? Thiên đàng hay địa ngục? Thiên đàng có rượu, bia ôm, gái gú hay không? Địa ngục có phải ăn độn bo bo như thời CS mới vô không? Có nóng chảy mỡ như mùa hè xứ Úc nầy không? Rồi trên dương thế tội lỗi đầy đầu, quỷ sứ có bắt mình ngồi bàn chông, đầu đội chậu máu (ghê quá) hoặc cưa hai nấu dầu mình không? Tui không biết! Nhưng cuộc đời đang vui quá mà bỏ đi sao đành hè? Muốn bia có bia, muốn rượu có rượu. Muốn cãi nhau cho đỡ buồn thì đã có em yêu sẵn sàng ứng chiến.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Thế nên dẫu biết rằng bài văn nào cũng tới phần kết luận, câu văn nào cũng phải tới dấu ‘on-bon phi-nan’; đời người trước sau gì cũng phải chết; tuy nhiên mình trì hoãn gặp mặt thần chết được ngày nào hay ngày nấy. Vậy là tui lên ‘net’, để tìm hiểu về tuổi già thì được những bực thức ‘giả’ chỉ ‘thiệt’ như vầy: Hơn 50 tuổi là mắt, mũi, tai, chân, tim gan tùy phế thận đã bắt đầu đi xuống cuối dốc của đời người. Vậy là theo lời khuyên, tui đi khám bác sĩ nhãn khoa trước. Mắt mình có còn tinh hay không để lỡ bữa nào đi nhậu về khuya, em yêu núp sau cánh cửa với cái chảo chiên cơm ế kinh nắm chặt trong tay, đang rình… mình ló mặt vô là em động thủ thì mình phải thấy đường cho rõ để mà né chớ! “Thưa bác sĩ tui luôn luôn thấy ruồi bay trong mắt.” Bác sĩ nhãn khoa bèn đo thị lực rồi kêu tui mua cặp mắt kiếng hiêu Seiko, Made in Japan, mất hết 7 trăm đô, “Về mang thử một tuần sau rồi trở lại tái khám nhe!” Tuần sau tui tới “Sao ông bạn? Cặp mắt kiếng có giúp được gì không?” “Có chớ! Giờ thì tui thấy ruồi bay trong mắt rõ hơn trước rất là nhiều!” Rồi hôm mùa Đông rồi nè, mùa cảm cúm, tui đã đi chích ngừa rồi đó chớ, dầu nhỏ lớn giờ cái vụ chích mông, chích đít nầy tui sợ lắm. Vậy mà một hôm tui bị lạnh run hết trơn hè. Bác sĩ cho Panadol, thuốc


TM

HOUSTON

cảm cúm hổng ăn thua gì. Bèn đè tui xuống chích vào mông một phát đau thấy tới mấy ông trời cũng không ăn thua gì. Trở lại khám lần thứ ba, bác sĩ nói: “Ông về nhà nhảy vô bồn tắm nước nóng. Tắm xong, đừng mặc quần áo gì cứ trần truồng như nhộng ra trước sân sau đứng đón gió đông!” “Cha làm như vậy thì tui sẽ bị bệnh sưng phổi mất.” “Ông đừng có lo! Bệnh sưng phổi là tôi chữa được!” Anh bạn già của tui thì không thèm đi khám lung tung gì hết. Ối trước sau gì cũng bịnh mà. Sao khỏi? Giờ chưa thì cứ chơi đi; rồi Trời kêu ai nấy dạ. Nên ảnh mới về Việt Nam cưới một mái tóc người vợ trẻ. So với vợ của nhạc sĩ Đức Huy, vợ tui trẻ hơn tui nửa thế kỷ. Vợ ông nhạc sĩ nầy trẻ hơn có 44 năm hè. He he! Cưới vợ trẻ, tui chỉ sợ nhứt cái bệnh lú lẫn mà thôi! Tui phản bác bịnh quên cũng hay đó anh. Mượn tiền bạn mà vì bịnh

lú lẫn mình không nhớ trả là một cái hay. Đi nhậu với bạn, tới tua mình trả, mình lại quên cũng là một cái quá xá hay. Nhưng ảnh nói: Quên mấy cái đó đáng nên quên lắm; nhưng quên cái nầy nhứt định là không. Giá nào cũng phải nhớ! Bởi có lần đi dạo công viên F o o t s c r a y, d ọ c t h e o b ờ s ô n g Maribyrnong nè, ảnh thấy một ông cụ người Việt mình, đã 84 tuổi, ngồi trên băng đá khóc thút thít mãi không thôi. Người đồng hương, thấy chuyện mũi lòng làm sao cầm lòng cho nó đậu nên tui dừng lại tìm hiểu nguyên do hầu tìm cách ủi an. Cụ ông thổn thức cho biết là: “Vợ tui 24 tuổi mới từ Việt Nam được tui lãnh qua đây!” “Vậy thì có gì sai trật đâu hè? Cụ tu mấy kiếp mới được một em thơm như múi mít! Quá đã!” “Đã thì quá đã thiệt! Sáng em ‘hun’ tui cái chụt rồi mới đi làm. Trưa về, em rủ tui ‘bùm’ một phát. Chiều về,

ăn tối xong, em lại rủ tui ‘bùm’ thêm một phát nữa.. Ngày nào cũng y như ngày nấy!” “Trời ơi! Đã vậy! Mà sao Cụ lại khóc?” “Tui quên mất nhà tui ở đâu rồi! Hu hu!” Từ câu chuyện đó, bài học rút ra là, dẫu mình có già cúp bình thiếc, già hết biết chăng đi nữa còn ‘bùm’ được là cứ ‘bùm’… Lẹ lẹ lên đi kẻo trễ! Đúng là thằng cha ‘già dịch’ như lời em yêu thường mắng yêu tui! ĐOÀN XUÂN THU

Melbourne

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

37


VIẾT TỪ SÀI GÒN

N

HOUSTON

TM

Tội nghèo

gười ta hay than thở: Nghèo là cái tội. Tội gì bằng tội nghèo… Anh Thắng ở Hà Nội đi làm đồng bị rắn cắn, thày lang trong vùng đắp thuốc Nam không khỏi. May quá chở vào bệnh viện kịp thời. Trường hợp khác rất phổ biến ở các bệnh viện, mặc dù nếu không được điều trị tiếp sẽ rất nguy hiểm, nhưng vợ vẫn nhất định xin về dù biết chồng có thể chết ngay dọc đường. Lý do nhà quá nghèo, không đủ tiền mua chén cháo, nói gì đến việc đóng cả trăm triệu viện phí. Ở Tây Ninh, nhà nghèo tới mức vợ chịu không nổi bỏ đi, người chồng phóng hỏa đốt nhà, chết cháy cùng với ba đứa con nhỏ thoát kiếp trần gian quá nặng nề. Nghèo túng tới bước đường cùng dẫn tới vô số bi kịch. Ngày xưa trong Tắt Đèn của Ngô Tất Tố, chị Dậu nghèo phải mang lũ chó ra chợ bán nhưng nay có những cách kiếm tiền mới lạ hơn. Nhiều phụ nữ ở biên giới phía Bắc trốn nhà bỏ sang TQ vì theo lời hứa hẹn đi làm việc “có thu nhập cao” hoặc viễn cảnh tươi sáng “lấy chồng Trung Quốc chỉ có đẻ con, không phải đi làm”… Ở Nghệ An, biết con dâu đang cần tiền, bà mẹ chồng dụ sang TQ làm cửa hàng tạp hóa lương cao, để bán con dâu làm vợ người đàn ông bản địa lấy tám chục triệu đồng. Hơn một năm làm vợ xứ người, chị con dâu được giải cứu về quê, đã đứng ra tố cáo bà mẹ chồng ác nhân thất đức. Cách đây vài năm ở tỉnh Cà Mau, một phụ nữ túng quẫn, bệnh hoạn, đã chọn cái chết bằng cách tự vẫn cho gia đình chồng con nhẹ gánh. Thế nhưng, điều chính dẫn tới sự quyên sinh không hẳn nằm ở thuốc men

38

bệnh hoạn, ở bữa cơm rau cháo hàng ngày mà ở chỗ chị không còn cách nào xoay xở để đóng tiền đóng học phí, tránh các con nguy cơ phải nghỉ học. Đâu có ai dám cho vay trước cảnh nghèo mạt rệp nhìn thấy trước mắt không thể trả nổi. Chị nghĩ quẩn may ra tiền phúng điếu đám tang của chị sẽ có thể giải quyết chuyện quan trọng ấy, đồng thời lay động nhân viên xã xét cho gia đình chị vào hộ nghèo để có thể vay quỹ “xóa đói gỉảm nghèo”. Đúng là nhà nước có chính sách cho sinh viên, học sinh nghèo hoặc cận nghèo được vay tiền đi học. Khổ nỗi gia đình chị lại không có cái giấy chứng nhận ấy để có thể vay tiền, đóng học phí cho con đi học. Nhiều lần khẩn thiết trình bày hoàn cảnh nhưng chị chỉ nhận được trả lời là đợi cứu xét. Hèn chi nhiều người mắc vào nợ “xã hội đen”. Gặp cơn túng ngặt khi không biết vay mượn ai, không thể tìm đến ngân hàng vì điều kiện khó khăn và cán bộ nhũng nhiễu, người ta đều tìm tới “tín dụng đen” mà các tờ bướm được phát và dán đầy dẫy cột

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

SGCN

đèn ngoài đường. Ngoài tiền lời cắt cổ thì để tạo niềm tin, người vay phải làm giấy thế chấp nhà cửa ruộng đất. Thành thử chỉ nhận món tiền nhỏ, mười triệu lúc đầu chẳng hạn, lãi mẹ đẻ lãi con thành hàng trăm triệu và nhà cửa đất đai mất trắng vì những tờ giấy thế chấp dại dột ngây ngô ấy và tiền lãi khủng khiếp nảy nở đến chóng mặt. Chị phụ nữ trên không có tài sản thế chấp nên chẳng ai thèm cho chị vay, chỉ trông cậy vào nếu được xếp vào hộ nghèo hay “cận nghèo” tức gần gần nghèo, chị sẽ được hưởng một số ưu đãi, trong đó có ưu đãi vay tiền cho ba đứa con ngoan ngoãn chăm chỉ của chị tiếp tục con đường học hành. Hy vọng mỏng manh đó bị tước đoạt. Trong giai đoạn 2016 – 2020 thì “được” gọi là hộ nghèo khi ở nông thôn có lợi tức bình quân đầu người từ bảy trăm ngàn đồng trở xuống, đối với thành thị thì từ một triệu trở xuống. Khi được nằm trong danh sách hộ nghèo của xã thì được hưởng nhiều quyền lợi như miễn giảm học phí,


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

39


VIẾT TỪ SÀI GÒN phát miễn phí thẻ bảo hiểm y tế, vay vốn ngân hàng với lãi suất ưu đãi, giúp đỡ xây nhà, cây giống, con giống trong nông nghiệp, lễ tết hay dịp đoàn từ thiện đi qua được phát quà, gạo, mì… Người nghèo không muốn mua bảo hiểm y tế. Mỗi thẻ BHYT giá hơn sáu trăm ngàn đồng. Ai nấy đợi có bệnh mới mua. Vì thế quỹ BHYT vỡ. Sau này, nhà nước buộc cả gia đình phải có BHYT chứ không đợi một người đau mới vội đi mua. Nhưng mua cho cả nhà thì cộng lại thành năm nào cũng phải đóng món tiền lớn, Nhà nào đông người đành bó tay. Rồi bỗng nhiên gặp tai nạn hay bệnh tật đổ xuống bất ngờ, không có BHYT, khi đó bán nhà cửa ruộng vườn, vắt chân lên cổ vay gần vay xa để chữa bệnh vẫn không xuể. Đã nghèo còn gặp cái eo. Do được hưởng một số ưu đãi như vậy nên nhiều người cảm thấy hài lòng trong cuộc sống tối thiểu, muốn yên ổn ở mãi cảnh nghèo chẳng màng thoát ra làm chi cho nhọc thân. “Nghèo”, “cận nghèo” hay không nghèo đều có tiêu chí rõ ràng. Nếu lợi tức mỗi tháng 800 000 được tính là nghèo thì 810 000 thành “cận nghèo”. Thế là xảy ra kiện tụng dai dẳng. Chỉ vì hơn mười ngàn đồng phù du đó mà hết nghèo, mà thành “cận nghèo” thì thật buồn lắm chứ chẳng chơi! Thành ra sau một thời gian, đã hết nghèo rồi, nhưng tiếc các quyền lợi hiển nhiên, nhiều gia đình phải tìm cách giấu giếm xe máy, TV… để cố gắng chứng minh ta vẫn nghèo, nghèo “bền vững” không suy suyển. Hoặc là thấy hàng xóm “giàu” lên mà vẫn nhất định kiên trì hộ nghèo trong khi mình bị đẩy lên “cận nghèo”, đâm ra nhà này ghen tức nhà kia, đi tố cáo loạn xạ. Do những ưu đãi của tiêu chuẩn hộ nghèo: vay vốn, an sinh… quá hấp dẫn, nên một số lãnh đạo xã, huyện cũng tích cực chia nhau các suất hộ nghèo. Năm nay nhà tôi là hộ nghèo,

40

HOUSTON

TM

đến năm sau tới lượt nhà anh. Thậm chí ở một số xã Nam Định có chủ tịch xã cho con cái đi làm con nuôi để đưa vào danh sách hộ nghèo nhằm hưởng quyền lợi. Đã có chủ tịch xã từng đi tù vì chuyện này. Ở Hậu Giang, gia đình ông phó trưởng công an xã có cuộc sống ổn định nhưng vẫn được xét là hộ cận nghèo, ông trưởng ấp có nhà cửa xây kiên cố, ruộng đất nhà vườn đầy đủ cũng được xếp vào hộ nghèo. Nghèo ở đây có lợi rõ ràng. Nhưng đôi khi lợi ích của hộ nghèo lại dẫn tới những chuyện tréo ngoe. Bởi vì địa phương có nhiều hộ nghèo sẽ mất thành tích thi đua. Ngân sách nhà nước rót tiền xuống kìn kìn xây cầu, xây chợ, xây hệ thống dẫn thủy nhập điền, mở bao nhà máy… mà tại sao dân lại nghèo? Số lượng hộ nghèo phải chốt lại, bớt đi chứ không thể phát triển lên. Thế là hộ nghèo theo kiểu luân phiên. Năm nay gia đình bà A nghèo thì sang năm nhường cho gia đình bà B… Ăn đều, chia đủ chứ chẳng nên một nhà được hưởng nghèo hoài. Khó nói ai thực sự nghèo bởi vì nghèo vẫn chơi sang. Quảng Nam xây nhà khách giá 165 tỷ đồng. Tỉnh miền núi Sơn La, nằm trong top ba tỉnh nghèo là Thanh Hóa, Nghệ An, Sơn La; có 5 huyện

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

nghèo trên tổng số 11 huyện, mùa mưa lũ, đèo sạt lở; 1.521 căn nhà bị ảnh hưởng, đường sá tê liệt, giao thông ách tắc… Thế mà cách đây ba năm, tỉnh dự định xây tượng đài với số tiền 1.400 tỷ đồng. Dịp Tết vừa qua, tỉnh vừa nhận gần bảy trăm tấn gạo cứu đói, thế nhưng lại đề nghị xin một trăm tỷ để năm tới tổ chức lễ kỷ niệm 990 năm danh xưng Thanh Hóa. Toàn tiền tiêu xài trăm tỉ, ngàn tỷ nghe mà choáng váng… Tỉnh vốn nhiều năm được mùa nhưng năm nay lại rộ lên chuyện “đói gay gắt, đói trên diện rộng”. 93.810 gia đình đói quy ra 243.000 người đói. Hỏi kỹ té ra khai khống. Huyện Quan Sơn có 100 gia đình thiếu đói lại bị thổi lên thành 1708 gia đình. Đại khái có năm phát 870 kg gạo cho 18 gia đình đói thực sự nhưng số gạo này lại được chia đều cho 500 gia đình trong thôn. Ngay cả những nơi được tính là vựa lúa của tình, các huyện cũng đua nhau xin hàng mấy trăm tấn gạo cứu đói. Nói chung của công tội gì không bấu xén. Giàu cũng biến thành nghèo trong chớp mắt nếu không được hướng dẫn cách… tiêu tiền. Khi xây đập Cửa Đạt (Thanh Hóa), một số người dân được bồi thường đất đai, nhà cửa, hoa màu vài trăm triệu đồng,


TM

HOUSTON

thậm chí lên đến bạc tỷ. Nghe tin, đám đầu nậu số đề lần mò tới. Thế là chỉ trong thời gian ngắn, tiền bốc hơi cho đề đóm, xe cộ, xây cất nhà lầu, ăn nhậu…người dân mau chóng đi đào củ mài, bốc đá thuê, mua gạo nợ… Lên cao nguyên thấy dân đói vàng mắt vẫn nằm dài khểnh chân hút thuốc lào, uống nước trà đợi đám dân vùng xuôi lên chặt nứa, tiền bán nứa một nửa trả công chặt, một nửa mua gạo mua rượu uống tiếp. Cứ tà tà mà sống đợi lãnh gạo cứu trợ chứ chẳng ai chết đâu mà sợ. Còn tỉnh Bình Định (thuộc top mười hai tỉnh nghèo) giữa năm 2017 khánh thành tượng đài hết 118 tỷ đồng. Đồng thời với tin cuối năm 2016 người dân Bình Định chịu 5 đợt lũ đặc biệt lớn thiệt hại 1.230 tỷ đồng và đầu năm 2017 bị mưa lũ bất thường thiệt hại khoảng 55 tỷ đồng… Những tỉnh phát triển thuận lợi như Vĩnh Phúc, Khánh Hòa, Kiên

Giang lại có hộ nghèo còn nhiều hơn cả miền núi khó khăn mới lạ. Hoặc giảm nghèo sau thời gian ngắn lại tái nghèo nhiều hơn thì không hiểu tại sao? Mặc dù trên nguyên tắc, người nghèo được vay vốn làm ăn nhưng trong thực tế, mặc dù quỹ vẫn dồi dào tồn hàng trăm tỷ, nhưng để vay thì không dễ chút nào. Dân chúng không biết đến những quỹ đặc biệt này, hoặc biết nhưng thủ tục rườm rà kéo dài gây nản lòng. Ngược lại, các nhân viên địa phương cũng chẳng mặn mà trong việc thông báo cho người dân biết đến quỹ. Phần nữa cho vay rồi, họ ngán ngại chuyện đi đòi tiền lắm, tự nhiên rước bận vào thân. Vì vậy khi cần, không thể trông cậy vào đâu, người dân đành đi vay nóng, tiền lời đến 20% hoặc hơn, ai lỡ mắc vào chịu chết. Gần đây rầm rộ chuyện vay nợ đen lộng hành từ tỉnh

xuống quê, từ đồng bằng lên miền núi, tới mức nhà nước đang phải tìm cách xiết lại. Ngó qua ngó lại nhìn quanh, kiểu này chắc đành chịu tội nghèo mãn kiếp vậy. Khó thoát quá! SGCN

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

41


TRÒ CHUYỆN VỚI @

HOUSTON

TM

Khúc An - Trò Chuyện Với @ @ (a còng) là ký hiệu một địa chỉ, một nơi đến; có thể đến nhiều người, cũng có thể chỉ đến được một mình bạn, người đọc những dòng này.

Eo Sèo Đám Cưới Người Ta

N

ếu được chọn món quà mà bạn thích nhất cho đám cưới của bạn (giả dụ bạn sắp lập gia đình), cho đám cưới người bạn thân (nếu bạn đã lập gia đình lâu lắm rồi, hoặc sẽ không bao giờ lập gia đình) thì bạn sẽ chọn thứ gì? Bạn có nghĩ đám cưới là cơ hội mà bạn có thể vẽ vời đủ kiểu làm ăn mà không ai có thể cho là bạn làm ăn phi pháp không? Để tôi kể bạn nghe về một đám cưới mà tôi đã tham dự năm xưa. Hai vợ chồng nhà ấy thế này... Vừa xong đám cưới chưa được một tuần, đôi vợ chồng trẻ - chưa vội lên đường đi hưởng tuần trăng mật ở Hawaii hay một đảo quốc nào đó ở Trung Mỹ hoặc Nam Thái Bình Dương, mà bận tâm vào những chuyện khác; những chuyện mà những cặp vợ chồng mới cưới nếu có làm thì cũng chờ sau khi nguội bớt cái nồng nàn nôn nóng thường thấy ở những người mới chính thức trở thành chồng vợ trước mặt bàn dân thiên hạ: Họ mua ngay – và trả tiền mặt - một chiếc xe loại đắt tiền. Mua xe xong, hai vợ chồng trẻ chở nhau đi xem nhà. Chẳng bao lâu sau đó, họ dọn vào căn nhà hai ngàn “square feet”, ba phòng ngủ, hai phòng tắm, hai nhà để xe, với khoảnh vườn rộng sau nhà. Mọi người ngơ ngác trước sự thay đổi nhanh chóng của đôi vợ chồng mới cưới. Mới hôm trước, họ còn là những sinh viên mới ra trường,

42

công ăn việc làm phần lớn còn lẩn quẩn quanh những công việc thiện nguyện – không lương - trong thành phố. Rồi đám khách mời trong tiệc cưới ấy chợt nhớ lại trong bữa tiệc mà họ được mời, khách tham dự đông hệt như buổi hội chợ Tết Âm Lịch của người Việt trong thành phố. Đó là bữa tiệc cưới (không chừng) đông khách mời nhất trong thành phố từ trước đến giờ. Đông tới mức họ không thể làm tiệc cưới tại thành phố nơi họ cư trú bởi vì không có nhà hàng hay hội trường nào đủ khả năng chứa số người khổng lồ như thế. Tiệc cưới phải tổ chức trong một hội trường rộng thênh thang ở một thành phố lớn cách nơi họ cư trú hàng trăm

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

cây số. Khách mời hầu như đủ mọi sắc tộc chen chúc nhau dài theo hành lang, vào hội trường. Đủ loại khách. Từ quen thân tới những người chỉ một hai lần gặp mặt nhau trong cộng đồng. Gần như cả thành phố cùng đến dự tiệc cưới. Đông người tham dự bởi cả chú rể lẫn cô dâu đều là người làm việc trong cộng đồng, tạm được xem là những người “có máu mặt”. Những người tham dự tiệc cưới sau khi nhìn rõ sự việc đã chuyển từ xì xầm to nhỏ với nhau sang oang oang đầu làng cuối xóm rằng hai vợ chồng nhà ấy khéo làm ăn. Bởi mỗi phần ăn của buổi tiệc cưới có một không hai ấy chỉ có miếng thịt


TM

HOUSTON

nguội, một ít sà lách và chai nước ngọt. Ai muốn uống rượu thì phải tự mua ở quầy. Nhờ vậy mà vừa xong tiệc cưới, hai vợ chồng nhà ấy đi mua chiếc xe “xịn” và “down” ngay một căn nhà bề thế. Những lời đàm tiếu nói hoài rồi cũng trở thành nhàm chán. Có chê trách, ngay cả nguyền rủa đi chăng nữa thì chuyện (can đảm) mà hai vợ chồng nhà ấy làm cũng là điều đáng cho nhiều người trầm trồ bái phục. Và đôi vợ chồng mới cưới trở thành nổi tiếng nhờ cú đầu tư thành công vượt bực. Nhiều người rất muốn như thế nhưng không dám làm như thế. Như vậy không đáng nể hay sao? Ấy là nói về những người thuộc nhóm “tay trắng làm nên”; nhìn từ góc cạnh kinh doanh thì phải công nhận họ là những người đáng phục. Đáng phục vì họ có thể “bất chấp miệng đời”; thiên hạ nói hoài rồi cũng phải chán, và hiếm khi có người dám nói thẳng vào mặt họ. Mà đối

những người làm kinh doanh (loại ấy) thì – cũng như những người làm chính trị - nói thẳng trước mặt còn chưa thấy đâu, nhằm nhò gì chuyện nói lén sau lưng. Ấy là những người thuộc thành phần “tay trắng làm nên.” Trong nhóm kinh doanh tiệc cưới còn một thành phần thừa hưởng những món quà khổng lồ từ cha mẹ giàu có. Nếu bạn theo dõi tin tức trong nước (Việt cộng), thế nào cũng có lúc bạn giật mình khi đọc những bản tin về những đám cưới “khủng” - ví dụ như một đám cưới ở khu công nghiệp ở Từ Sơn, Bắc Ninh - trong đó, “không gian tiệc cưới được bày trí long lanh, rực rỡ như cung điện” với sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ lớn qua nhiều màn biểu diễn thu hút. “Bắt đầu từ tháng 11, họ tổ chức lễ đính hôn, sau đó là lễ hằng thuận và đám cưới. Riêng đám cưới và lễ hằng thuận đã kéo dài 12 ngày. Trong những ngày diễn ra đám cưới,

gia đình hai đại gia mời khoảng 30 nghệ sĩ nổi tiếng biểu diễn với lượng khách không đếm xuể. Dàn xe rước dâu gồm nhiều xe Rolls-Royce và pháo hoa bắn rợp trời.” Một tờ báo trong nước đăng như thế. Có những đám cưới mà “thu nhập” của đôi vợ chồng trẻ cũng ở mức ngoại hạng nhưng lại đến từ quà cáp của cha mẹ hai bên. Chẳng hạn như đôi vợ chồng mới cưới nọ ở Bạc Liêu được bố mẹ chú rể cho quà cưới lên tới 45 tỉ đồng tiền Việt Nam. Tiệc cưới với 150 bàn và một ngàn năm trăm khách mời. Bố mẹ chú rể chi ra sáu trăm triệu đồng (cũng tiền Việt Nam) để dựng rạp trên phần đất rộng ba ngàn mét vuông với hai mươi người thợ làm việc liên tục một tháng trời. Rạp cưới trang hoàng bằng hoa tươi, hoa vải nhập từ nước ngoài với một ngân khoản hàng trăm triệu đồng tiền Việt Nam. Thêm vào đó tiền chi cho việc mời ca sĩ trong nước và hải

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

43


TRÒ CHUYỆN VỚI @ ngoại về hát cho đám cưới cũng lên đến hơn $250 triệu đồng tiền Việt Nam. Bố mẹ chú rể còn tặng con trai và con dâu món quà cưới là căn nhà “cao cấp” ở Úc trị giá 700,000 đô la Mỹ và 30 tỉ đồng Việt Nam trong sổ tiết kiệm. Những chi tiết (chóng mặt) này tôi cũng “vơ” được từ báo chí trong nước. Người dân trong nước liên tục chứng kiến những đám cưới “khủng”. Những đám cưới với cô dâu chú rể đeo vàng nặng trĩu. Điển hình là một đám cưới ở Nam Định vào tháng Chín vừa rồi, vòng vàng, kim cương đeo trên người đôi vợ chồng mới cưới “lên đến cả tỉ đồng”. Rồi đám cưới (hồi tháng Tư) ở thị trấn Tây Sơn, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh với dàn mô tô “khủng” (lại khủng) với hàng chục chiếc mô tô phân khối lớn với nhiều “xế hộp” sang trọng mà dẫn đầu là chiếc Porsche Panamera S trị giá hàng tỉ đồng. Rồi lại đám cưới “toàn vàng” khác ở Đồng Nai, với của hồi môn là những cuốn “sổ đỏ” (ở nước Việt Cộng, sổ đỏ là cuốn sổ xác định quyền làm chủ nhà, chủ đất; nói chung là bất động sản). Cũng trong nước. Một đám cưới ở Cà Mau, cô dâu, chú rể được người thân trao tặng đồ trang sức, vàng bạc kín cả hai tay và nặng trĩu thân người. Cảnh ấy video ghi lại đầy đủ. Báo trong nước ghi nhận “Cô dâu Cà Mau được tặng 115 cây vàng trong đám cưới gây sốt.” Ở cái xứ sở có tên Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Cộng bây giờ có những đám cưới mà sự chuẩn bị cũng như lễ nghi và quà cáp vượt xa lễ đăng quang của những vị hoàng đế thời trước. Bạn thân mến, đọc những bản tin “gây sốt” trên không biết bạn có lên cơn sốt như rất nhiều người trong nước cũng như ngoài nước hay không, nhưng tôi tin chắc bản tin sau đây – cũng về một đám cưới - chắc chắn nếu không đủ sức “gây sốt” thì

44

HOUSTON

TM

nhất định cũng sẽ làm lòng bạn mềm xuống. Trước hết, nếu bạn đã một lần là người tị nạn thì bạn hiểu được nỗi khát khao của những con người hít thở không khí bất an, ngụp lặn trong thiếu thốn và co ro dưới sự đe dọa bên trong những vòng rào kẽm gai của trại tị nạn. Tôi cũng đã một lần làm kẻ mong chờ những bàn tay cứu vớt, nên tôi hiểu thế nào là nỗi khao khát được thấy một bàn tay nhân ái mở ra cho mình một cánh cửa hướng về tương lai. Mùa hè vừa qua, một đôi uyên ương ở Toronto sau khi quyết định dành trọn phần đời còn lại cho nhau, đã cử hành lễ cưới và – thay vì gom quà cưới, đếm tiền mừng như thiên hạ vẫn thường làm - họ đề nghị khách mời cùng họ góp một bàn tay để đón nhận đến Canada một gia đình tị nạn người Sudan đã sống vất vưởng trong trại tị nạn ở Jordan gần 5 năm trời. Món quà cưới đầy tình nghĩa ấy là số tiền $26,000 mà họ quyên góp được trong đám cưới. Đôi vợ chồng đáng mến này hợp cùng với một nhóm sáu người trong đó có mẹ cô dâu và những đồng nghiệp và bạn bè của họ nhập thành nhóm tám người – theo yêu cầu của chính phủ Canada - để đủ điều kiện bảo lãnh một gia đình tị nạn. Quà cưới, thay vì nhận vào, đôi vợ chồng mới cưới Natasha Carew và Sean Ritchie lại cho đi, và món quà cho đi ấy – như loài cây trường sinh - sẽ mãi mãi sinh sôi, sẽ lan truyền từ đời này sang đời khác, sẽ không bao giờ mai một. Cô Natasha và anh Sean không chỉ cứu vớt anh Mohammed Abd Elnour cùng vợ Assgad Ali và hai cô con gái Rafaa (9 tuổi) và Ruba (5 tuổi) khỏi cuộc sống bất định trong trại tị nạn ở Jordan, mà còn cứu vớt cả những thế hệ con cháu những người tị nạn ấy nữa.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Gia đình người Sudan này nằm trong nhóm những người tị nạn đã qua thanh lọc và đã được xếp vào nhóm sẵn sàng đi định cư khi có người đứng ra bảo lãnh. Đây là chương trình BVOR (Blended Visa Office Referred) khởi sự năm 2012, nhằm chia sẻ chi phí định cư người tị nạn giữa tư nhân (người) bảo lãnh và chính phủ liên bang. Trong khi những tư nhân muốn đứng ra bảo lãnh một người tị nạn sẽ phải chi phí $13,500 để trang trải những phí tổn như mua sắm đồ dùng trong nhà, điện thoại, áo quần, cũng như những chi phí khác; thì một nhóm tham dự chương trình hỗn hợp (blended program) chỉ cần $9,900 bởi vì chính phủ liên bang sẽ trợ cấp sáu tháng chi phí cho người mới đến. Bạn thân mến. Không hân hạnh được là khách mời đến dự đám cưới của những con cháu đại gia ở xứ sở Việt Cộng kể trên nhưng tôi cũng vẫn (lớn tiếng) chúc những cô dâu chú rể nặng trĩu vòng vàng kia được trăm năm hạnh phúc. Riêng đôi tân hôn có tấm lòng nhân ái ở Xứ Tuyết này thì tôi không dám gửi họ lời chúc hạnh phúc bởi tôi tin những điều tôi chúc họ, nếu có thành sự thật cũng sẽ quá nhỏ nhoi so với niềm hạnh phúc vây quanh họ, lúc họ đón nhận gia đình tị nạn người Sudan ở phi trường quốc tế Pearson. Ghi chú: Bạn có thể đọc thêm về đôi uyên ương có tấm lòng nhân ái ấy ở đây: http://www. msn.com/en-ca/news/canada/ toronto-couple%E2%80%99swedding-vows-included-gift-ofnew-life-to-refugee-family/arBBNcBm0?ocid=mailsignout KHÚC AN


TM

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

HOUSTON

Xe bay sắp cất cánh C ô n g t y Te r r a f u g i a thuộc Trung Quốc bắt đầu nhận đặt hàng mẫu xe bay Transition từ tháng này và giao hàng vào năm tới với giá dự trù 400.000 Mỹ kim/chiếc. Vớ i bộ cánh gập nặng khoảng 590kg và càng hạ cánh cố định, Transition là phương tiện 2 chỗ hoạt động bằng điện và xăng, có thể chuyển đổi giữa chế độ lái như xe hơi và bay trong vòng chưa đầy một phút. Theo Terrafugia, xe bay có khả năng bay quãng đường dài đến 640km ở tốc độ tối đa 160 km/giờ và độ cao tối đa 3.048m. Trước khi chính thức được tung ra thị trường,

Xe bay Transition

Transition đã được cải tiến về động cơ, ghế ngồi, khoang hành lý, đai an toàn và túi khí. Theo báo Daily Mail (Anh), chiếc xe bay này cũng được trang bị camera giám sát phía sau và hệ thống dù mới.

Hồi năm 2016, dòng xe bay Transition được Cục Hàng không Liên bang Mỹ cấp chứng nhận là máy bay thể thao hạng nhẹ. Dù phương tiện này đáp ứng các tiêu chuẩn của Cơ quan Quản lý An toàn

Giao thông và Đường cao tốc Mỹ nhưng khách hàng vẫn cần có thêm bằng phi công bên cạnh bằng lái xe hơi. Hãng Terrafugia cho rằng Transition sẽ là phương tiện hữu ích đối với những phi công cần hạ cánh ở sân bay nhỏ và lái thẳng về nhà. Bên cạnh Transition, Terrafugia cũng đang phát triển TF-X, mẫu xe bay 4 chỗ được điều khiển bằng hệ thống điện toán để hành khách có thể chọn điểm đến trước khi cất cánh. Công ty cho biết: “Mẫu TF-X không cần sân bay để cất và hạ cánh, đồng thời có thể chạy trên mọi loại đường bộ và đường cao tốc”. 

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

45


THƯ CỦA TIẾN

HOUSTON

TM

Chính danh & Tiếm danh TƯỞNG NĂNG TIẾN

Than ôi, kể cả ý nguyện của Nhân dân cũng do «đảng định.» Hoàng Xuân Phú Chỉ trong một thời gian rất ngắn, chưa tới hai tuần lễ, hai đồng chí lãnh đạo tối cao của quốc gia (Chủ Tịch Nước Trần Đại Quang và Thủ Tướng Đỗ Mười) đã lần lượt từ trần. Đây là sự mất mát rất lớn lao, vô cùng đáng buồn, và đáng tiếc. Đáng buồn và đáng tiếc hơn nữa là thái độ vui sướng và hớn hở (không đú ng lú c) củ a toà n dân, trong lú c quốc tang. Sự hả hê (và hể hả) lan toả khắp nước sau cái chết của nhị vị lương đống quốc gia là điều hoàn toàn sai trái, đi ngược với chủ trương và đường lối của Đảng và Nhà Nước, cần phải chấn chỉnh ngay. Tuy thế, lự c lượ ng dư luậ n viên, tiế c thay, đã không có mộ t “độ ng thá i” nà o

46

(đáng kể) trong việc định hướng dư luận cả. Trên Mặt Trận Truyền Thông chỉ thấy đôi/ba bài báo mang tính chất “chữa cháy” thôi: -Vĩnh Biệt Cậu Học Trò Nghèo Bắt Đom Đóm Làm Đèn Học -Những Bữa Cơm Muối Vừng Của Nguyên Tổng Bí Thư Đ.M Cả hai, tiế c thay, đề u chỉ mang lại tác dụng ngược (backfire) thôi. Chuyệ n “bắ t đom đó m” và “cơm muối vừng” cứ như là đổ thêm dầu và o lử a, khiế n xá c củ a Trầ n Đạ i Quang và Đỗ Mười cháy thành than luôn – dù nhị vị đều đã được chuẩn bị chu đáo (vài mẫu) đất đai cho việc mai táng, chứ không phải là hoả táng. Đúng là “ghẹo cho chúng chửi!” Thiệt là vụng dại hết biết luôn. Điểm lại, trong thời gian qua (có lẽ) việc làm duy nhất đáng được biểu dương

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

của Binh Đoàn 47 là đã vạch ra được sự “lươn lẹo, thủ đoạn, đánh lận” và “gian trá” của Tạp Chí Luật Khoa – trên báo Công An Nhân Dân – số phát hành hôm 30 tháng 7 năm 2018: “Có thể nói, Luật An ninh mạng đã được ‘thai nghén’ hàng chục năm mới ra được một dự luật để trình Quốc hội và được nhiều cơ quan thẩm định trước khi đại biểu thảo luận. Bản thân dự luật đã được công khai trên báo chí, phương tiện truyền thông cả năm và tạo điều kiện cho giới chuyên gia, người dân quan tâm đóng góp ý kiến xây dựng, phản biện... Nay, ‘Luật Khoa tạp chí’ bấu víu vào sự phản đối của 2 tổ chức nước ngoài luôn có lập trường thù địch, chống Nhà nước Việt Nam và tiếm danh ‘hơn 50 triệu người dùng Việt Nam’ hòng gây áp lực là đủ để thấy sự lươn lẹo cũng như thủ đoạn đánh lận, gian trá.” Vài tuần sau, vào ngày 24 tháng 9 năm 2018, Quyền Bộ Trưởng Bộ TTTT Nguyễn Mạnh Hùng “tố ” tiếp: “Nhiều người tham gia mạng xã hội không chính danh. Do đó, về mặt quản lý nhà nước, đã hoàn thiện khung pháp lý, cũng như làm việc với các công ty cung ứng dịch vụ để làm sao những người tham gia mạng xã hội phải chính danh.” Những dòng chữ kết án đanh thép (thượng dẫn) về việc Tạp Chí Luật Khoa đã “tiế m danh củ a hơn 50 triệu người Việt Nam” để phản đối Dự Luật An Ninh Mạng, và lời than phiền của ông Nguyễn Mạnh Hùng – không dưng – khiến tôi chợt nhớ đến mẫu thân.


TM

HOUSTON

Mẹ tôi ra đời vào đầu thập niên hai mươi, ở thế kỷ trước. Ở thời điểm này, phụ nữ Việt Nam được cắp sách đến trường e không nhiều lắm. Nhờ may mắn sao đó nên bà cũng biết đọc và biết viết nhưng tôi chưa thấy mẹ mình cầm bút hay cầm sách lần nào, ngoài những cuốn kinh đã long gáy (viết bằng tiêng Phạn) mà bà vẫn tụng nhiệm hằng đêm – dù hoàn toàn không hiểu nghĩa, và chắc cũng chả cần hiểu làm chi. Bà không viết, không đọc, và cũng không bao giờ nói năng hay bình luận về bất cứ chuyện chi ngoài xã hội. Chỉ có một lần, duy nhất, tôi vẫn nhớ hoài, khi loa đài vừa oang oang bắt đầu chương trình phát thanh buổi sáng: “Đây là tiếng nói của nhân dân tỉnh Lâm Đồng ...” thì (bỗng dưng) bà nổi nóng: “Chúng nó đặt điều, bịa hết chuyện này tới chuyện nọ, ra rả từ sáng tới tối, từ năm này sang năm khác, chứ tao có dám mở miệng nói cái gì bao giờ đâu...”

Mẹ tôi qua đời đã lâu nhưng “tiếng nói của nhân dân” thì vẫn tiếp tục “ra rả” chưa bao giờ ngừng cả. Chỉ có điều khác là, ngày nay, con cháu của bà không còn mấy đứa chịu “giữ mồm/giữ miệng” như trước nữa. Họ “dám nói” và lên tiếng đều đều. Xin hãy nghe qua năm ba tiếng nói thân thuộc và gần gụi nhất, trong những ngày qua – theo thứ tự alphabetique: - Trần Trung Đạo: “Theo thống kê của Economist

Intelligence Unit năm 2017, Việt Nam, Bắc Hàn, Trung Cộng là ba chế độ có chỉ số chính danh thể hiện qua bầu cử là 0.00, tức đảng CSVN hoàn toàn không có chính danh để lãnh đạo Việt Nam. Việt Nam đứng tận cùng bảng số, thấp hơn cả Lào 0.83 và Cuba 1.33. (The Democracy Index compiled by the UK-based company the Economist Intelligence Unit). ... Ngoài những kẻ tận cùng ngu dốt vì bị tẩy não hay bán rẻ lương tri để làm bồi bút cho đảng, không một người dân có kiến thức chính trị tối thiểu nào có thể đồng ý rằng giới cầm quyền CS hiện nay có đủ chính danh để lãnh đạo Việt Nam.” - Đỗ Ngà: “Nguyễn Phú Trọng đi thăm Cuba mang tặng 5000 tấn gạo trong lúc bà con bị lũ lụt, miền núi dân thiếu gạo ăn chẳng thấy nhà nước cứu trợ. Thế nhưng báo chí bảo rằng 5000 tấn gạo đó là nhân dân Việt Nam tặng nhân

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

47


THƯ CỦA TIẾN dân Cuba. Sức lao động của nhân dân bị ĐCS đem đi vứt, nhưng vẫn nhét chữ vào mồm nhân dân rằng, chính nhân dân mang tặng nó cho Cuba. Xét rộng hơn, trong lĩnh vực chính trị, thì việc ĐCS dẫn dắt nhân dân đi theo thứ XHCN ảo tưởng là sự cưỡng ép. Kết quả, Việt Nam lụn bại toàn diện: giáo dục lụn bại, đạo đức xã hội lụn bại, kinh tế lụn bại vv.. Thế nhưng Đảng thì vẫn oang oang rằng “đó là con đường mà nhân dân đã chọn lựa”. Thói kiêu ngạo CS tưởng đó chỉ là một thói quen của họ, nhưng không phải. Đó là cả một chiến lược. Bước 1, tước bỏ quyền tự do nhân dân. Bước 2, cắt lưỡi nhân dân. Và bước cuối cùng là nhét chữ vào mồm nhân dân để thực hiện dã tâm.” Hoàng Xuân Phú: “Mấy chục năm nay, luôn khẳng định rằng tiến lên chủ nghĩa xã hội là nguyện vọng của nhân dân, và việc duy trì Điều 4 trong Hiến pháp

HOUSTON

TM

cũng là sự lựa chọn của nhân dân. Nhưng căn cứ vào đâu mà nói liều như vậy? Đã bao giờ tổ chức trưng cầu dân ý để toàn thể nhân dân bày tỏ nguyện vọng và nêu ra lựa chọn của mình đâu?” - Nguyễn Hưng Quốc: “Vì cai trị bằng gian dối và bạo lực, đảng CSVN chưa bao giờ cần hoặc có chính danh để cai trị đất nước... Ở Việt Nam, không những không có bầu cử tự do, người ta cũng không hề tổ chức bất cứ một cuộc trưng cầu dân ý, hay thậm chí, bất cứ một cuộc điều tra dư luận nào cả. Trong hoàn cảnh như thế, nói đến sự ủng hộ của nhân dân chỉ là một sự dối trá.” - Pham Xen: “Một chính phủ chính danh phải do nhân dân bầu lên qua một cuộc bầu cử trung thực với sự lựa chọn, được nhân dân trao quyền thông qua hiến pháp và pháp luật. Một chính phủ không do dân bầu lên là chính phủ mạo danh, tiếm danh.

Một chính phủ không thượng tôn pháp luật là chính phủ giả danh, bất xứng.” Chuyện chính danh hay tiếm danh ở đất nước tôi, có lẽ, chỉ cần nói thêm một chữ cũng thừa. Biết thế nhưng vì nhân ngày giỗ mẹ, tôi xin phép góp thêm đôi lời để cho mẫu thân được đỡ tủi lòng – nơi chín suối. TƯỞNG NĂNG TIẾN

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

Mẩu đá mặt trăng có giá nửa triệu đô

Một khối đá mặt trăng có trọng lượng 5,5kg được đặt tên “The Moon Puzzle” từng rơi từ không gian vũ trụ xuống sa mạc Sahara, sắp được đem ra rao bán đấu giá với mức kỳ vọng

48

lên tới 500.000 Mỹ kim. Các chuyên gia cho hay đây là một trong những thiên thạch lớn nhất từng được đem rao bán đấu giá công khai. Trước đây, những khối thiên

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

thạch từ mặt trăng được đem ra đấu giá thường chỉ nặng vài trăm gram. Khối đá “The Moon Puzzle” gồm 6 mẩu, mẩu lớn nhất nặng 2kg, có kích thước 17x12cm. Các chuyên gia về vũ trụ đoán rằng khối thiên thạch này đã bị bật ra khỏi bề mặt mặt trăng từ một quá khứ xa xôi, có thể do một khối thiên thạch khác va vào mặt trăng, bắt đầu cuộc du hành vũ trụ tới trái đất. Vượt qua rất nhiều trở ngại, nó vẫn tồn tại sau một cuộc du hành dài hơi và đã “hạ cánh” xuống sa mạc Sahara. Người ta đã tìm thấy khối đá hồi năm 2017. Ngay cả các viện bảo tàng hàng đầu thế giới đa số cũng không có được một khối đá mặt trăng kích thước lớn tới như thế này. 


TM

TẠP GHI HUY PHƯƠNG

HOUSTON

Một thoáng Little Saigon HUY PHƯƠNG

Đám Cưới Đầu Xuân- Hội chợ Tết Sinh viên (Hình Văn Lan -NV)

Người ở miền Đông hỏi tôi, nếu về thăm Little Saigon, tôi sẽ cho anh ăn gì, đưa đi đâu?

Tôi xin trả lời, sẽ đưa anh chị đi thưởng thức các món ăn, thức uống Việt Nam. Ngoại trừ thịt chó, tiết canh và rượu rắn, ở đây cái gì cũng có, từ Phở, Chả Giò, Bì Cuốn, Bún Riêu, Bún Ốc, Bún Chả, Cá Nướng... và các món uống đặc biệt xứ này như nước mía, chanh dây và đủ loại chè. Hy vọng sau một tuần về đây, anh chị sẽ hy vọng lên được vài ba cân, cho bõ những ngày cơ cực, nhờ loại văn hoá mà trong nước thường gọi là “văn hoá ẩm thực.” Nếu muốn đi thăm viếng một vài nơi, tôi sẽ đưa anh chị đi thăm Chùa Tây Lai (Tsi-Lai) trong khung cảnh hùng vĩ của Rowland Height, nơi mà ai cũng trầm trồ khen ngợi lối kiến

trúc, trang trí của Tây Lai, nhưng tôi cũng nói rõ đây là một ngôi Chùa của người Tàu Đài Loan ở Mỹ. Nơi thăm viếng sau đó là “Nhà Thờ Kiếng” (The Crystal Cathedral)” đây là một kiến trúc đặc biệt sử dụng vật liệu bằng kiếng để xây cất nhà thờ. Trước kia, nhà thờ thuộc giáo phái Canh Tân (Reformed Church in America) Tin Lành nhưng hiện nay là nhà thờ Chính Tòa Giáo Phận Orange của giáo hội Công Giáo La Mã. Lẽ cố nhiên ngôi nhà thờ vĩ đại này cũng không phải là dấu vết văn hoá của người Việt. Nếu là nơi đặc biệt có hơi hám Việt Nam thì phải đi thăm những ngôi Chùa Việt ở đây! Nếu như có

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

49


TẠP GHI HUY PHƯƠNG ai hỏi tôi sao người Việt Nam không thích chung sức để xây một ngôi Chùa lớn cỡ Tsi-Lai hay cỡ như Nhà Thờ Kiếng, mà trong vùng này có quá nhiều Chùa, lớn bằng ¼ Tây Lai cũng có, mà nhỏ bằng một ngôi nhà hai phòng ngủ, một phòng tắm cũng có? Tôi cho anh em biết rằng, nhờ chia rẽ theo truyền thuyết Ông Cha, nửa lên núi, nửa xuống biển mà dân tộc Việt Nam mới tồn tại đến ngày hôm nay. Vả lại “không có gì quý hơn độc lập tự do,” không ai dưới quyền điều khiển của ai, mỗi người một cõi, “rừng nào cọp đó” phải sướng hơn không? Ở Little Saigon này có vài trăm tiệm ăn, con số này còn tăng nhanh vì người trong nước đang bỏ tiền ra đầu tư để tìm nơi “hạ cánh,” nhưng ở đây chỉ có ba nhà sách, trong đó có hai nhà sách không còn bán sách, một nơi chuyên bán trà Nhật, một nơi chuyên bán vé ca nhạc, CD, DVD cả trong lẫn ngoài nước. Nhưng băng nhạc ngày nay cũng hết thời, vì người ta sang băng trên máy computer ở nhà hay xem và nghe trên internet. Ở San Jose, Sacramento hay ở Sydney- Úc, cộng đồng người Việt đã có những trụ sở cộng đồng để phục vụ sinh hoạt cho dân Việt địa phương nhưng ở đây thì không! Không có một trụ sở Cộng Đồng có thể làm nơi trình diễn, triển lãm, không có một câu lạc bộ cho người già, cựu chiến binh hay thiếu nhi, để làm nơi lui tới, sinh hoạt, đọc sách. Không phải vì thiếu tiền, vì người Việt ở hải ngoại dư sức có bạc tỷ, chuyện chẳng làm được. Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới, lượng tiền người Việt gửi về nước trong năm 2017 ước đạt 13,81 tỷ đô la, cao nhất từ trước tới nay và tăng 1,9 tỷ, khoảng 16% so với năm 2016. Cũng không nên than phiền điều này, vì hải ngoại không có chính phủ, không có ngân khoản, không có tập hợp, đoàn kết, mạnh ai nấy sống. Ở đây cái gì cũng chia hai, chia

50

HOUSTON

TM

ba, từ cộng đồng, đến hội đoàn, hội ái hữu. Đây là phương thức phòng thủ hữu hiệu nhất. Nếu tập trung lực lượng lại, đối phương chỉ cần tấn công vào đầu não, là lực lượng tiêu tan. Chi bằng hư hư, thực thực, địch quân không biết đâu là diện, đâu là điểm. Đánh mặt này còn mặt kia! Tinh thần ấy hoàn toàn phù hợp với nguyên lý của “độc cô cửu kiếm:” lấy vô chiêu thắng hữu chiêu. Và trước khi đánh nhau với cái ác đã làm cho chúng ta bỏ nước ra đi, thì trước hết phải đánh nhau tận tình, mà đánh nhau bằng cách cho tất cả đều là địch, nên ngày nay địch với ta vẫn ở trong thế cái răng lược trong các sinh hoạt thường nhật. Rồi nhìn đâu cũng thấy “đặc công,” “nằm vùng,” “tay sai!” Trong khi đó, nơi này, ngọn cờ đỏ, bị áp đảo, tẩy chay, không còn chỗ dung thân. Nếu tôi muốn giới thiệu văn hoá Việt Nam với một vài người bạn ngoại quốc, nói về cái ăn thì dễ, có thể giới thiệu với họ tô phở, chả giò, bì cuốn, kể cả chai nước mắm, nhưng nói rằng một cuốn băng nhạc hiện nay đang bán trên thị trường là văn hoá Việt Nam thì tôi chưa đồng ý. Thực sự các băng nhạc của người Việt ở Mỹ, trước hết chỉ có tính cách giải trí nhất thời, sau đó có thể mang theo những thông điệp chính trị như Asia, vì dầu sao chúng ta cũng là người ngày đêm trăn trở với thân phận của mình là người tị nạn Cộng Sản bỏ nước đến đây. Còn như “bảo tồn văn hoá,” người địa phương tìm thấy gì của Việt Nam trong những cuốn nhạc này ngoài những chiếc áo dài “cách tân”sặc sỡ, diêm dúa, nặng sắc thái Trung Quốc và những vũ điệu với những động tác gợi tình làm cho chúng ta phải đỏ mặt. Chúng ta sẽ không bao giờ tìm lại được những vở kịch của Vũ Đức Duy ở Saigon sau cuộc di cư năm 1954, hay của Lưu Quang Vũ dưới thời Cộng Sản. Một loại đã chết theo thời

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

gian và một loại kịch đánh vào chế độ thì tác giả phải chết. Xã hội hỗn mang ngày nay ở hải ngoại có nhiều nghịch cảnh và chua chát hơn thời di cư nhưng không có ai viết nỗi và nếu có một Vũ Đức Duy hay Lưu Quang Vũ sống lại thì rạp hát cũng không có người xem. Bây giờ người ta sống hời hợt nông cạn hơn, cười vô lối hơn là biết khóc, nên cũng là thời hoàng kim của những anh hề biết “chọc” vào những chỗ thấp kém của con người. Làm cho khán giả cười mà phải chấm nước mắt đâu phải là điều dễ. Người ta chê người Little lái xe lấn lướt, không biết nhường nhịn. Người Little Saigon không hiếu khách mấy, chẳng qua cũng vì người ở chợ không quý khách bằng người ở thâm sơn cùng cốc. Người ta chê Little Saigon “Thạch Sanh thì ít, Lý Thông thì nhiều” qua những vụ bội tín, lường gạt giữa đồng hương với đồng hương! Và ngôn ngữ Little Saigon bây giờ cũng thay đổi vì cư dân mới hiện diện càng ngày càng đông! Một ông già ra phố Bolsa, vào tiệm phở có thể được một cô bé dưới ba mươi hỏi: “Mình ăn gì?” hay ở một tiệm khác sẽ có một cô bán hàng thân mật nói: “Cái náy mình tính 32 đồng thôi!” Chữ nghĩa bắt đầu loạn xạ và khó hiểu! Nếu báo chí, truyền thông dễ dãi không kỷ cương, thì một ngày kia tiếng Việt trong sáng của chúng ta sẽ biến mất. Nhà cửa Little Saigon đắt và khó kiếm. Bán hai căn nhà ở Houston về Quận Cam chưa mua nỗi một căn. Đất không lành nhưng sao chim vẫn đậu? Người Mỹ có thể rời bỏ Cali để di cư sang xứ khác, nhưng người Việt cao niên vẫn tìm về đây! Không tuyết, không lụt, không bão, không lốc xoáy, không quá nóng mà cũng chẳng rét run. Có khí hậu nào bằng khí hậu ở đây! Mỗi ngày có mươi tờ báo, đài truyền hình phát 24 giờ bằng tiếng Việt cho khuây nỗi nhớ nhà, mấy cụ mới được con cái bảo lãnh từ


TM

HOUSTON

quê nhà hay tiểu bang khác về, không còn đòi trở lại nơi chốn cũ. Để giữ lại văn hoá Việt Nam, cái chuyện bình thường như hội chợ, diễn hành, hội họp đồng hương, ái hữu hằng năm, là để giữ lại ngọn cờ, bản quốc ca, miếng ăn Việt Nam. chiếc áo dài, cái khăn đóng. Chúng ta mang ơn những tổ chức giữ gìn bản sắc văn hoá Việt Nam như chuyện các Thầy Cô bỏ một hai ngày việc nhà,

bận rộn trong các lớp học Việt Ngữ. Nếu không có những lớp Việt Ngữ, Đoàn văn Nghệ Lạc Hồng, Hùng Sử Ca Việt, Văn Học Nghệ Thuật Việt Mỹ VALA, Hội Bảo Tồn Lịch Sử Văn Hóa Người Mỹ Gốc Việt, Đoàn Nghệ Thuật Sân Khấu Văn Lang, Hội Chợ Sinh Viên, Diễn Hành Tết... mấy ai còn nhớ mình là người Việt Nam lưu lạc đến đây. Đây là những tổ chức và con người

hết lòng với tương lai và đất nước, bỏ công sức và đồng tiền trong số lương khiêm nhượng của mình với tâm huyết giữ gìn văn hoá Việt Nam. Không có tài trợ từ dòng chính, cũng không có sự quyên góp trong cộng đồng. Những đại gia, tỷ phú gốc Việt còn lo chuyện thi hoa hậu, thương mãi hay “chơi lấy tiếng,” không hề có ai đỡ đần cho những tổ chức này một tay. Tuy vậy, nhờ ơn trên, chúng ta vẫn có một chỗ yên ổn ở vùng đất Little Saigon này. Buổi sáng, nghe tiếng nói quen thân của cô xướng ngôn viên trên đài Việt Nam, có ngôi chợ, có tô phở, ly cà phê sữa đá (đặc biệt Việt Nam), bạn bè ngày xưa lưu lạc đến đây và vài ba tháng không dùng đến một câu tiếng Anh. Đôi khi cứ tưởng rằng mình có một đất nước Việt Nam khác trên trái đất này, cách xa nơi chôn nhau cắt rốn hàng vạn dặm! Huy Phương (10/18)

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

51


LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

HOUSTON

TM

Tương lai hồng

của bọn Vện, Vàng, Cún, Mực...

T

rên đường Spadina, Toronto, mới đây có một quán bánh bao khai trương có cái tên khá lạ Gou bu li. Gou bu li hay Cẩu bất lý với chữ Hán 狗不理 nghĩa là “Chó chẳng thèm.” Cái tên kỳ lạ của một loại bánh quen thuộc bánh bao, khiến người ta ban đầu cau mày và tò mò. “Chó chẳng thèm” sao lại dùng cho người? Sao mà trình bày quá hấp dẫn, nho nhỏ xinh xinh như nụ hoa, thơm phưng phức như môi trinh nữ, tới mức người khó tính, khó ăn cách mấy cũng thèm nhỏ rãi. Thế mà tại sao Chó chẳng thèm? Tìm hiểu mới biết đầy là loại bánh có gốc khá xưa từ giữa thế kỷ 19 và ngày nay, thế kỷ 21 nhở hiện tượng toàn cầu hóa nên ở những đô thị lớn trên thế giới có nhiều người Hoa sinh sống là có bánh bao Cẩu bất lý. Từ đó câu chuyện về nguồn gốc Gou bu li được người ta kể như một giai thoại. Bánh bao Cẩu Bất Lý ra đời từ năm 1858, tức là cách đây hơn 150 năm. Ngày đó có một chàng trai tên cúng cơm là “Cẩu Tử” đến Thiên Tân học nấu ăn và được nhà họ Lưu truyền dạy nghề làm bánh bao. Với bản tính nhanh nhẹn, ham học hỏi nên bánh bao của Cẩu Tử ngày một hoàn

52

CHU NGUYỄN

thiện và không lâu sau bắt đầu được nhiều người biết đến. Lúc này, Cẩu Tử mở một quán bánh bao nhỏ lấy tên là Đức Tụ. Bánh bao Đức tụ nổi tiếng và được nhiều người yêu thích là nhờ hương vị ngon đặc biệt. Bánh bao Cẩu Bất Lý sử dụng nguyên liệu thịt heo trộn với loại nước sốt đặc biệt được hầm từ xương sườn trong nhiều giờ liền. Ngoài ra, người thợ còn cho thêm dầu mè, xì dầu tự làm, gừng, hành lá và một số gia vị gia truyền khác làm nên phần nhân ngon tuyệt hảo. Cái tên “Cẩu Bất Lý” (Gou Bu Li) từ đâu mà ra mà trở thành là một đặc sản của thành phố Thiên Tân? Tuy nhiên, tiếng lành đồn xa, tiệm bánh bao của Cẩu Tử ngày càng đông khách đến nỗi người đến ăn bánh bao quá đông khiến cho Cẩu Tử làm luôn chân luôn tay bận đến mức khách hỏi chuyện cũng không thèm trả lời. Do đó, mọi người thường trêu anh là “Cẩu Tử mải bán bánh bao, chẳng thèm quan tâm đến khách hàng” rồi lâu dần quen miệng người ta gọi tắt thành Cẩu Bất Lý (chó cũng không thèm) và quên hẳn cái tên Đức Tụ từ đầu của quán. Truyện Hiệp khách hành

Bánh bao Chó không thèm (Cẩu bất lý) ở Spadina, Canada

của Kim dung, có nhân vật vì ra đời trong hoàn cảnh trớ trêu nên bị ghét bỏ và có cái tên Cẩu tạp chủng. Cẩu tạp chủng hay “Chó lộn giống” sau này lại trở thành một đại hiệp anh tuấn, tài ba, được đời kính mến. Thì ra chó vốn là một loài vật quen thuộc của dân Trung hoa ngày xưa, gọi con là “thằng chó” là việc bình thường. Nhưng phần đông có thành kiến, coi chó là con vật bị đánh giá thấp nhất trong loài súc vật, kể cả về bản chất, vả nếu có ai

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

cư xử thấp hèn thì bị chửi là đồ Cẩu Trệ . Tập tục ở nhiều nước Á đông, tuy người dân quen ăn thịt chó nhưng cũng yêu thích chó. Từ Hy thái hậu chắc cũng từng nếm món dồi chó như dân ta xưa kia ca tụng: Sống ở dương gian ăn miếng dồi chó Chết xuống âm phủ biết có hay không? Nên khi nếm “Cẩu bất lý”, Thái Hậu, người phụ nữ Trung quốc đáo để đời nhà Thanh, thốt lời khen ngợi: “Cao lương mỹ


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

53


LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI vị chim trời cá biển đều không ngon bằng loại bánh bao này, đây mới đúng là món ăn trường thọ”. ĐÃ TỚI KỲ VÀNG SON CỦA LOÀI MIÊU CẨU? Loài Vện, Vàng, Cún, Mực...bị coi thường ở Á đông và bị tàn sát thê thảm ở nhều nước đông dân thiếu thực phẩm ở châu Á. Nhưng mới đây luồng gió văn minh Âu Tây thổi vào quét bớt mùi lá mơ và củ riềng và người ta tự nhiên thấy bánh bao Cẩu bất lý tiết ra hương vị mới. Nguồn tin từ Internet cho biết đã có ít nhất gần 10 vùng lãnh thổ ra lệnh cấm giết và bán thịt chó. Ngày 12/9, Hạ viện Mỹ thông qua đạo Luật Cấm kinh doanh thịt chó mèo, ai vi phạm có thể bị phạt tối đa một năm tù. Theo Dogtime (DogTime Media), tại Mỹ có 7 tiểu bang cấm tuyệt đối với thịt chó là California, Georgia, Hawaii, Michigan, New J e r s e y, N e w Yo r k v à Virginia. Tuy nhiên, các lò giết mổ trên toàn nước Mỹ đều bị cấm tiếp nhận chó, còn các cửa hàng bị cấm rao bán. Lệnh cấm này không áp dụng với cá nhân, tức một người vẫn có thể giết mổ, ăn hoặc bán miễn là việc mua bán không thực hiện qua cửa hàng. Cũng Hạ viện Mỹ, trong một nghị quyết khác, họ kêu gọi các quốc gia châu Á gồm Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam, Thái Lan, Philippines, Indonesia, Campuchia, Lào, Ấn Độ chấm dứt việc buôn bán thịt chó - mèo.

54

HOUSTON

TM

p h ạ t 2 .0 0 0 đ ôla H ồng Kông do săn bắt chó vô chủ để giết thịt. Tháng 12/2006, bốn người đã bị tuyên phạt mức án như trên vì đã giết mổ hai con chó. Đài Loan-Sau Singapore và Hong Kong, Đài Loan đã trở thành vùng lãnh thổ thứ ba tại châu Á ban hành lệnh cấm tiêu thụ với thịt chó mèo. Tháng 4/2017, Viện lập Chợ bán thịt chó ở Ngọc Lâm (Quảng Tây) pháp Đài Loan phê duyệt Nghị quyết thông qua chó mèo 2018, trong đó Luật bảo vệ động vật sửa ngày 12/9 cũng kêu gọi quy định hành vi giết mổ, đổi, theo đó người vi phạm các quan chức nhánh hành vận chuyển, mua bán chó sẽ bị bêu tên công khai và pháp Mỹ “đưa vấn đề buôn mèo sẽ bị phạt tối đa 5.000 phải chịu mức phạt tiền lên bán thịt chó, mèo vào USD và có thể phải ngồi tù tới 250.000 đài tệ. chương trình nghị sự” khi tối đa một năm. Bên cạnh đó, người nào gặp gỡ giới chức các nước Canada-Liên bang này cố ý làm hại hoặc tra tấn cho phép ăn loài động vật không có quy định cấm động vật có thể bị phạt tù này. trực tiếp việc bán và phục lên tới hai năm và bị phạt Trong các tiểu bang cấm vụ thịt chó. Tuy nhiên, một hai triệu đài tệ. thịt chó, mức độ cấm cũng cửa hàng muốn phục vụ bất Ngoài ra, việc dắt động khác nhau. Ví dụ, New cứ một loại thịt nào theo vật đi dạo trong khi đang York cấm “không được luật đều phải lấy hàng từ lái xe cũng bị coi là phạm giết mổ chó hoặc mèo nhà xưởng sản xuất thịt đạt tiêu pháp. để làm thực phẩm hoặc lấy chuẩn của cơ quan thanh Nam Hàn-Dù không có thịt cho người ăn”. Tiểu tra thực phẩm. Trong khi lệnh cấm cụ thể, nhưng khi bang California cấm cả hiện tại không có xưởng Thế vận hội Pyeongchang việc sở hữu thịt chó, như sản xuất thịt nào ở Canada 2018 tới gần, nhà chức vậy người dân trong bang được cấp phép giết chó lấy trách Nam Hàn viện dẫn không thể vin vào lý do họ thịt. quy định về vệ sinh và bảo không trực tiếp mổ mà chỉ Nếu giết mổ chó một vệ động vật khỏi phương lấy thịt từ nơi khác để bao cách vô cớ, hành vi đó thức giết mổ tàn bạo để biện cho hành vi ăn thịt có thể bị coi là ngược đãi siết chặt và đóng cửa nhiều chó. động vật và xâm phạm vào trang trại và cửa hàng bán Ti ể u b a n g Vi r g i n i a hình luật. Người bị kết án thịt chó. nghiêm cấm hành vi vô cớ có thể đối diện mức phạt tù Tòa án thành phố giết hại những loài động lên tới 5 năm. Bucheon, thành phố vệ tinh vật không có liên hệ tới Hong Kong-Chính quyền của thủ đô Seoul đã phạt 3 hoạt động nông nghiệp. Hong Kong đã ban hành triệu won một chủ trại chó Theo đó, chó thường không Sắc lệnh chó mèo vào thập có hành vi giết hại động vật phải là động vật được chăn niên 50: Nghiêm cấm việc mà không có lý do chính nuôi trong trang trại nên giết mổ chó mèo để lấy thịt đáng. việc giết chó lấy thịt bị coi và được đảm bảo thực hiện Áo quốc-Hành vi giết thịt là thừa thãi và bị nghiêm bằng cả hình thức phạt tiền chó mèo làm thực phẩm cấm. lẫn phạt tù. hoặc vì các mục đích khác Ngày 12/9 vừa qua, Hạ Tháng 2/1998, một công đều bị nghiêm cấm, theo viện Mỹ vừa thông qua đạo dân đã phải chịu mức án khoản 2 điều 6 Luật Bảo Luật Cấm kinh doanh thịt một tháng tù và phải nộp vệ động vật.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

55


LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

HOUSTON

TM

Đồ tể Quảng Tây trong đại hội Sát Cẩu Ngọc Lâm

Người vi phạm sẽ bị phạt hành chính với mức phạt tối đa 7.500 Euro, nếu tái phạm sẽ bị phạt tối đa 15.000 Euro. Thụy Sĩ-Người nông dân được phép giết thịt chó để phục vụ nhu cầu tiêu thụ cá nhân. Nhưng hành vi giết mổ chó mèo vì mục đích thương mại bị cấm, theo điều 2 của sắc lệnh Bộ Nội vụ Liên bang ban hành ngày 23/11/2005, quy định về nguồn gốc thực phẩm làm từ động vật. Người vi phạm sẽ bị phạt mức tiền tối đa lên tới 20.000 Swiss Franc và có nguy cơ bị phạt tù tùy vào mức độ nghiêm trọng. Úc-Không có lệnh cấm cụ thể với hành vi ăn thịt chó mèo ở các bang nhưng hành vi này gần như không tồn tại trong xã hội Úc. Ở đây, thú nuôi nhận được sự bảo vệ chặt chẽ từ pháp luật và các tổ chức phi lợi nhuận. Tuy vậy, hành vi rao bán thịt chó mèo bị nghiêm cấm trên cả nước và mỗi bang đều có luật chống ngược đãi động vật rất nghiêm khắc. Người vi phạm sẽ phải chịu mức phạt tiền lên tới 1.250 AUD.

56

Đừng tưởng tương lai của loại Vện, Vàng, Cún, Mực... đã hồng ở một vài nơi, có luật bảo vệ súc vật, nhưng ở nhiều vùng chúng vẫn hồng, mà hồng quá mức...vì biến thanh chó thui!. Đó là chính quê hương của Lỗ Trí Thâm (nhà sư trong Thủy Hử đã mang lén thịt chó về chùa để nhậu và ép đồng môn chia sẻ), chó vẫn tiếp tục bị tàn sát một cách man rợ. Hiện giờ dân chúng ở Ngọc Lâm, Quảng Tây vẫn tiếp tục mở đại hội thịt chó trong năm 2018. Báo Thượng Hải mới cho biết, không có chuyện lễ hội thịt chó Ngọc Lâm bị cấm như tin đồn được lan truyền trong thời gian qua, từ các nhà hoạt động đến từ Mỹ. Đại hội ăn thịt chó mèo khét tiếng này vẫn đang diễn ra rầm rộ, công khai theo đúng lệ tục hàng năm (là cứ đến dịp Hạ chí, liên hoan thịt chó lớn nhất Trung Quốc này chính thức khai trương). Ngày 21/6, tại khu chợ lớn nhất ở Ngọc Lâm Dongkou, nhiều gian hàng thịt chó đã bắt đầu mở cửa

đón khách. Hàng nghìn chó mèo được quy tụ về Ngọc Lâm đang chờ giết thịt. Trong khi đó, hồi đầu tháng 5 vừa qua, các tổ chức bảo vệ động vật tại địa phương và đến từ Mỹ cho hay rằng, năm nay, lễ hội thịt chó Ngọc Lâm sẽ ngừng hoạt động, vì giới chức trách Trung Quốc đã ban lệnh cấm không cho tổ chức. Tuy nhiên, những người mua bán, giết thịt chó mèo ở Ngọc Lâm khẳng định, họ không hề nhận được thông báo từ chính quyền thành phố, và tin đồn đóng cửa liên hoan thịt chó thời gian qua chỉ là thông tin được phóng đại. Trước sự việc Ngọc Lâm vẫn thực hiện giết mổ chó hàng loạt, công chúng cho rằng lễ hội này đang cố tình diễn ra bất chấp sự phản đối, lên án của cộng đồng trong và ngoài nước, thậm chí bỏ lơ cả lệnh cấm được ban hành. Vì trước đó, đã rất nhiều lần giới chức trách Trung Quốc cáo buộc đại hội thịt chó ở Ngọc Lâm vẫn tiến hành dù chính quyền địa phương có cho phép hay không.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Trước sự chỉ trích gay gắt từ cộng đồng, những người mua bán thịt chó ở Ngọc Lâm năm nay tuyên bố rằng, họ tiến hành giết mổ chó mèo một cách nhân đạo, hoàn toàn khác biệt so với mọi năm. Nếu như trước đây, hàng nghìn chó mèo (có thể là do chủ nuôi bán tới đây hoặc là do những kẻ trộm cung cấp) trước khi bị cho vào lò mổ đều bị nhồi nhét trong những lồng sắt chật chội và bị bỏ đói, không được uống nước, thì giờ đây không như vậy. Khi đưa những con vật này vào lò mổ, những tay giết thịt cũng không tiến hành một cách tàn nhẫn, dã man như trong các mùa lễ hội trước, để công chúng, các nhà xã hội học, các nhà bảo vệ động vật... phải cảm thấy ghê sợ, lên án. Những nhà hàng thịt chó năm nay tuyên bố, sẽ triển khai giết mổ sạch sẽ và nhân đạo nhất có thể, sẽ không còn nữa những cảnh thịt chó rợn tóc gáy ở Ngọc Lâm. Những người tham gia lễ hội còn cho biết, họ tổ chức lễ hội này vì để gìn giữ truyền thống văn hóa của họ. Và đối với họ thì việc ăn thịt chó chẳng khác gì việc ăn thịt gà hay cá cả. Tuy nhiên, giới chức lại tuyên bố rằng, lễ hội này khiến nhiều người bị ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng tới sức khỏe con người, làm ô nhiễm môi trường sống và gia tăng tệ nạn trộm cắp. Tình trạng sát cẩu ở Việt Nam ngày nay ra sao? Các nhà lập pháp Mỹ trích số liệu của các tổ chức


TM

HOUSTON

thúc đẩy quyền của động vật như Humane Society International nói rằng “ước tính khoảng 200 nghìn con chó đã bị đưa lậu từ Thái Lan sang Việt Nam mỗi năm”, và món thịt mèo mà “người địa phương gọi là thịt ‘tiểu hổ’ vẫn xuất hiện nhiều trong các nhà hàng đặc sản”. Quan chức thành phố Hà Nội mới đây đã đề xuất “cấm bán thịt chó ở các quận nội thành vào năm 2021” chỉ vì sợ bệnh dại và làm giảm đặc trưng của nơi từng được gọi là “Ngàn năm văn vật”. Bà Thẩm Hồng Phượng, Giám đốc Quốc gia ở Việt Nam của Humane Society International, nói với VOA Việt Ngữ rằng đó là bước đi “sáng suốt”.

Giám đốc của tổ chức có trụ sở ở Mỹ này khuyên rằng Hà Nội “cần nâng cao nhận thức cho người dân; đề cập đến vấn đề vận chuyển, giết mổ chó còn là nguyên nhân reo rắc bệnh dại; việc kiểm soát và vận chuyển chó còn chưa thực hiện triệt để dẫn đến các hệ luỵ như nạn trộm chó”. Theo quan sát của phóng viên một tờ báo online, các chợ thịt chó thường gặp ở ngã 3 Ông Tạ (Q.Tân Bình), chợ Vòm (Q.Gò Vấp) với lưa thưa vài sạp thịt chó. Còn trên đường TMT 13 (P.Trung Mỹ Tây) có khoảng 5 đến 6 sạp bày bán thịt chó. Chó đã giết, thui sạch bày bán cả ngày, ngay tại mặt tiền đường giống như các điểm bán thịt heo hoặc

Cô gái Hà Nội và quầy thịt chó, sản phẩm Nhật Tân chính hiệu

dê bò. Buổi sáng, khách đến đây mua thịt khá đông. Theo một chủ sạp, loại chó bán thịt thường là chó cỏ (chó ta), giá từ 110.000 tới 150.000 một kilo. Chó cỏ rẻ hơn chó kiểng nên được ưu tiên chọn làm thịt. Mỗi ngày trung bình mỗi sạp bàn ra hàng chục con. Khi có lệnh cầm bán thịt

chó mèo vì sợ bệnh dại và phạm mỹ quan, thì có sạp lấy lấy mơ và củ riềng để ngụy trang. Vì đâu nên nỗi Việt Nam bị xếp vào loại tiêu thụ thịt chó nhiều thứ hai thế giới chỉ sau Tàu mà thôi?

CHU NGUYỄN

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

57


CHUYỆN BÊN NHÀ

HOUSTON

TM

Những câu chuyện vặt tức cười ĐOÀN DỰ ghi chép

T

HƯA QUÝ BẠN, trước đây Đoàn Dự tôi đã từng trình bầy hầu quý bạn câu chuyện về hai vợ chồng trẻ rất đẹp đôi ở Cần Thơ. Họ yêu nhau thắm thiết, người chồng làm trưởng phòng hành chánh trong một công ty lớn ở Cần Thơ, đẹp trai, tính tình vui vẻ, hoà nhã với mọi người. Còn người vợ thì do mới lấy nhau nên ở nhà lo việc nội trợ, chăm sóc cho chồng, chưa đi xin việc làm ở đâu cả. Lấy được chồng tốt, người vợ yêu quý chồng còn hơn chính bản thân mình. Tuy nhiên, có lẽ vì quá yêu chồng nên cô mắc tật đa nghi, lúc nào cũng sợ chồng có bồ hoặc mê người khác không còn yêu mình. Cô kiểm soát chồng rất chặt chẽ vì nghĩ có thế mới giữ được chồng. Thậm chí, có những lần chồng đang ngồi họp trong công ty cô cũng gọi điện thoại đến kiểm tra xem chồng có họp thật không hay… đi chơi với con nào! Một buổi trưa, ăn cơm xong chồng nằm ngủ tạm trên chiếc ghế sa-lông trong phòng khách vì lát có công việc phải vào công ty sớm. Vợ ngồi giặt ở phía sân gần đấy. Bỗng, lục túi quần của chồng, cô thấy một mảnh giấy nhỏ, nét chữ đúng là nét chữ của chồng: “Chiều nay có hẹn với H lúc 2 giờ 30”. “H” là con nào? Tại sao chồng mình lại viết tắt chứ không dám viết rõ tên nó? Tại anh ta sợ mình biết đấy mà! Cô tức giận bỏ đồ giặt đấy, đi vào trong nhà, định tát cho chồng một cái để tra ra cho

58

rõ ngọn nguồn. Nhưng thấy chồng nằm ngủ ngon lành, cái mặt giả dối trông mới đáng ghét làm sao! Cô chợt nhớ trong bếp có bình xăng 3 lít chồng mua để phòng lúc có chuyện cần thì dùng, và trên mặt gạc-mănggiê có chiếc hộp quẹt ga. Vốn đang tức giận, cô vào lấy đem ra, mở nắp bình xăng xối lên mặt chồng từ đầu xuống chân rồi bật hộp quẹt… Chồng đang ngủ, đột nhiên thấy nước lạnh xối lên mặt mình, mùi xăng sực nức, chẳng hiểu gì cả vội vàng rột dậy nhưng hơi xăng rất mạnh đã bắt lửa của chiếc hộp quẹt bùng lên, đầu tóc, mặt mũi và thân hình Long cháy như bó đuốc. Cả chiếc ghế phô-tơi cũng cháy. Bình xăng 3 lít đâu phải là ít. Long ôm mặt lăn lộn, kêu gào nhưng quần áo và thân hình tiếp tục cháy dữ dội. Hường cuống quýt không biết làm cách nào dập lửa, chỉ vừa khóc vừa chạy ra ngoài la gọi hàng xóm cứu giúp. Đến khi hàng xóm chạy tới

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

thì lửa vẫn cháy khủng khiếp, hai mắt chàng nhắm nghiền dường như đã mù, cả thân toàn lửa. Mọi người phải lấy mền vội vàng đem nhúng nước rồi trùm lên mình Long và đè thật chặt, tiếp tục xối nước lên chiếc mền ướt đang bốc hơi nóng hổi đó rồi lửa mới tắt. Họ phụ với Hường chở Long tới Bệnh viện Đa Khoa Cần Thơ cứu cấp. Cần Thơ không có khoa bỏng. Ngay lập tức bệnh viện sơ cứu rồi cho xe đưa Long lên Viện Bỏng của Bệnh viện Chợ Rẫy trên Sài Gòn. Hường bị công an quận Ninh Kiều điều tra. Té ra “H” là cậu sinh viên tên Huỳnh, tốt nghiệp trường Đại học Kinh Tế thuộc Viện Đại Học Cần Thơ, đã xin được việc làm trong công ty của Long chồng Hường và Long hẹn 2 giờ 30 đến gặp anh để anh đưa vào gặp ông giám đốc. Phải 6 tháng sau Long mới tạm bình phục được xuất viện về nhà nhưng đầu trọc lóc chằng chịt đầy


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

59


CHUYỆN BÊN NHÀ sẹo, hai mắt bị cháy đã mù và thân hình khẳng khiu, đi đứng phải có người dắt trông rất tội nghiệp. Hôm toà sơ thẩm TP Cần Thơ xét xử, Hường bị tuyên án 3 năm tù và phải bồi thường cho bị hại 200 triệu đồng tiền thuốc men cũng như các thiệt hại về tinh thần, vật chất. Cuối cùng, Long được ông chủ toạ phiên toà cho phép đứng lên nói lời sau chót. Anh khóc và nói rằng dù thế nào anh vẫn yêu thương vợ và không đòi bồi thường, Hường chưa đi làm, lấy tiền đâu mà bồi thường. Anh cũng nói anh không kháng cáo nên toà không cần phải xử phúc thẩm. Còn nếu toà xử phúc thẩm theo đề nghị của Giám sát viện, xin quý toà cấp trên thương tình giảm nhẹ hình phạt cũng giống như toà sơ thẩm vừa xử để Hường sớm được trở về với gia đình. Vị chủ toạ nói rằng ông rất cảm động về tình yêu đối với vợ của Long; trên nguyên tắc, ông không được quyền can thiệp nhưng nếu toà án cấp cao trên Sài Gòn xét xử phúc thẩm, ông sẽ có văn bản về đề nghị của Long gửi lên Giám Sát Viện Sài Gòn. Lúc phiên toà chấm dứt, cảnh sát tư pháp dẫn Hường ra xe chở tù trở về trại giam. Bà mẹ chồng và một số người thân trong gia đình Long đã dắt Long ra chờ đợi sẵn ngay trên lối đi. Bà chỉ vào mặt Hường, chửi xối xả: “Con khốn nạn độc ác kia! Mày làm con tao thân tàn ma dại như vầy mày bằng lòng chưa? Mày bị tù vài năm rồi về lấy chồng khác, còn con tao đui mù què quặt suốt đời, bộ mày sẽ chịu sống với nó hay sao?”. Bà còn chửi nữa và các chị em bà con với Long cũng chửi. Long can ngăn: “Thôi má à, đàng nào chuyện cũng xảy ra rồi, má đừng nói nữa…”. Hường cúi mặt, đưa hai tay bị còng lên gạt nước mắt, định quỳ xuống xin lỗi nhưng mấy người cảnh sát tư

60

HOUSTON

TM

pháp kéo nàng đứng dậy, đẩy nàng lên chiếc xe bít bùng, khoá cửa ở phía bên trong và chiếc xe bắt đầu chạy… Thưa quý bạn độc giả, không hiểu ở nước ngoài thế nào còn ở trong nước, chuyện đánh ghen, tạt axít... xảy ra như cơm bữa mặc dầu nhà nước CSVN đã ra lệnh hễ tạt axít là sẽ bị xét xử như tội giết người. Còn chuyện kiểm soát chồng, giữ chồng chặt chẽ đến mức chồng…thở không nổi, bị gò bó giống như thằng tù thì phụ nữ trong nước cũng chẳng kém ai. Sau đây xin mời quý bạn coi hai bài viết vui vui. Bài thứ nhất là của một độc giả nữ… chưa lập gia đình. Bài thứ hai là của đạo diễn Lê Hoàng, một vị đạo diễn điện ảnh kiêm nhà văn rất nổi tiếng. Cuối cùng là câu chuyện về một người chồng có tính đa nghi, không tin tưởng vợ mặc dầu vợ là một phụ nữ rất mẫu mực. Xin mời quý bạn xem xét… I.Tại sao đàn bà con gái lại cứ phải lo giữ chồng?

Dạo này nghe chuyện ngoại tình hơi nhiều, tui đâm ra hoang mang theo kiểu “khủng hoảng tâm lý tiền hôn nhân”. Còn “hậu hôn nhân” như thế nào thì phải đợi đến lúc lừa được thằng nào ký vào giấy đăng ký kết hôn rồi mới biết. Nhưng tại sao mấy đứa bạn tui, đứa nào cũng nói về chuyện làm thế nào để giữ chồng? Tui hỏi lại, tại sao lại cứ phải tìm mọi cách giữ thằng chồng mà không phải là nó tìm cách giữ vợ? Tui nghĩ, hôn nhân là chuyện của hai đứa và cần tinh thần trách nhiệm của cả hai. Nếu chỉ một mình mình có trách nhiệm, cố sức giữ gìn thì cuộc hôn nhân đó chả lâu bền được. Hễ đứa làm chồng mà không có trách nhiệm, có tư tưởng lem nhem, “khoanh vùng” với con bé hàng xóm

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

hay cái con làm cùng cơ quan thì giữ thế nào được. Tuy nhiên, trước khi lấy chồng, làm sao biết thằng nào có trách nhiệm và không lem nhem mà lấy? Tui thấy cái này cần có con mắt tinh đời theo kiểu kính hiển vi điện tử khuếch đại 100 ngàn lần, hoặc có số đỏ còn hơn Xuân Tóc Đỏ trong truyện “Số Đỏ” của Vũ Trọng Phụng mới tóm được thằng chồng đàng hoàng. Vậy nên, những cô con gái có số con rệp, chẳng bao giờ biết đến hai tiếng may mắn như tui thì chuẩn bị tâm lý đi là vừa. Nói thật, từ trước đến nay, ngoại tình đã là chuyện ngang tầm “thiên kinh vạn quyển”, nghĩa là phải như thế mới sang, mới VIP, mới thể hiện được đẳng cấp của một dân chơi. Tại vì những thằng đi o gái trong khi vợ bận chăm con ở nhà đều là những thằng có tiền, có địa vị. Mà không riêng gì liền ông con giai, bây giờ mấy bà mấy chị cũng thích chơi cái trò này lắm đấy. Chắc hẳn những chuyện trái với luân thường đạo lý, những chuyện lén lút “ăn vụng” đem lại hứng thú cho mấy bà mấy chị đã sống quá lâu để thấy đời hết sức nhạt nhẽo, dù có khi mấy “chị” cũng chỉ mới ngoài đôi mươi nhưng đã chán đời. Tui chưa kết hôn. Song chẳng lẽ hôn nhân lại nhạt nhẽo đên thế hay sao? Chẳng lẽ cứ ông ăn chả, bà ăn nem, lén lút ngoại tình mới là thú vị? Chẳng lẽ con cái thiếu sự quan tâm, thiếu lòng yêu thương của bố mẹ mới là niềm vui? - Nếu thật sự như thế thì mọi người kết hôn làm gì? Cứ sống độc thân, cho đến khi thật sự trưởng thành, thật sự chín chắn và có trách nhiệm trong hôn nhân, trong gia đình thì hãy lấy nhau có phải hơn không? Hoặc giả, đã lỡ to bụng. Hoặc giả, bố mẹ thúc giục quá chừng. Hay


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

61


CHUYỆN BÊN NHÀ thấy bạn bè đã “sang sông” hết còn mình cứ trơ thổ địa nên bèn vội vàng nhắm mắt nhắm mũi lên xe bông cho kịp “phong trào”? Hay các bạn gái thấy mốt lấy chồng sớm là tốt nên mình bèn bắt chước? Không nên, lấy chồng sớm còn đang tuổi vị thành niên tức chưa đủ 18 tuổi chả tốt một tí nào cả. Ở nhà quê người ta mới làm như vậy còn ở tỉnh thành thì phải lo học hành rồi có công ăn việc làm đã chứ! Người càng sống dựa vào chồng thì càng lo sợ chồng ngoại tình, và khi chồng ngoại tình thật thì càng ghen tuông, đau khổ hơn những người có công ăn việc làm, mặc dầu cả hai đều đau khổ. Có thể tui quá khắt khe hay quá cực đoan không chịu tiếp thu. Nhưng tui coi trọng giá trị gia đình cũng như việc dạy dỗ con cái. Thế nên, tui thấy bản thân khó chấp nhận được chuyện chồng ngoại tình. Tui luôn nói rằng thà tui ly hôn còn hơn phải nhìn thấy bản mặt cái thằng ấy nữa cho đỡ điên tiết. Bạn bè bảo bây giờ chưa lấy chồng thì nói mạnh miệng thế thôi, sau này còn nghĩ đến con cái nữa. Người lớn thì cười cười, cho là tui trẻ con nên không thèm chấp. Sự thực tui không thấy mình trẻ con một tí nào cả. Chẳng biết những đứa khác thế nào chứ tui, từ hồi còn bé, nghe chuyện lùm xùm cãi vã bên nhà hàng xóm tui đã nói với bố mẹ: “Nếu má phát hiện ra ba ngoại tình hoặc hai người không muốn sống với nhau nữa thì cứ ly hôn, không phải lo cho tụi con đâu, con sẽ chăm sóc hai em”. Má tui la: “Cha tổ cái con nầy, lại còn mong như vậy nữa!”. Có thể lúc còn nhỏ chẳng hiểu biết mấy, nhưng nói thiệt, tui thấy phụ nữ sinh ra đã toàn phải chịu bất công rồi. Đến khi lấy chồng thì lại phải sanh con, đau đớn, mệt nhọc. Vậy

62

HOUSTON

TM

Hình minh hoạ

mà chăm sóc con cũng lại người vợ phải lo nhiều hơn. Chồng đã chẳng biết giúp đỡ lại còn đi ngoại tình thì cần nó làm gì. Đá phắt nó đi cho đỡ bực mình. Thiếu một thằng đàn ông xã hội vẫn thế. Thiếu một thằng chồng trời cũng chả sập xuống đâu, ngày mai lại lại sáng thôi. Tuy nhiên, tui đồng ý rằng phụ nữ cũng nên biết đôi chút về cái gọi là “giữ chồng”. Bởi vì trên đời, người đàn ông nào mà chả bị thu hút bởi cái mới, dù “cái mới” đó chưa chắc đã “ngon” bằng “cái cũ” trong nhà mình. Nhưng tại nó “mới” nên nó hấp dẫn đấy thôi. Do đó, giữ chồng để khi chồng sắp sửa sa ngã, nó biết nghĩ đến vợ con cũng là chuyện quan trọng. Nói thiệt ra, mình là phụ nữ mà còn có phút xao lòng trước những thằng khác đẹp trai, hào hoa phong nhã, nhiều tiền nhiều của, miệng nó ngọt như mía lùi, huống chi chồng mình trước những đứa con gái cũng “ngon” như vậy. Thế nên, để bảo đảm hạnh phúc gia đình, theo tôi nghĩ, chúng ta nên “giữ chồng” bằng cách làm sao cho mình “ngon” hơn mấy con trời đánh thánh vật kia. Muốn được như vậy, khi chúng ta đã lấy chồng, đã có con cái hay 40, 50 tuổi thì vẫn phải chăm sóc bản thân mình, để mình vẫn luôn xinh đẹp, cuốn hút. Đó là cách giữ

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

chồng rất có hiệu quả. Hoặc giả nếu có ly hôn thì có thể “mùa xuân thứ hai” sẽ đến nhanh hơn Hay nếu như chúng ta muốn sống độc thân thì ngắm mình trong gương, thấy mình xinh đẹp vẫn thích hơn xấu xí, ăn mặc bê bối. Ngoài ra, chúng ta nên đặt chồng vào vị trí cao cao một tí, dưới mình nhưng trên công việc, và đối xử với gia đình nhà chồng như với chính gia đình mình. Và sau khi bạn làm hết tất cả những điều ấy, mà chồng bạn vẫn ngoại tình thì đừng one, two làm gì cả, cứ ly hôn luôn đi. Khóc một trận thật đã, rồi lại sống những ngày mới, yên tâm và thanh thản hơn việc đối mặt với người kề vai ấp gối mà lừa dối bạn. Đừng nghĩ đến việc mình là phái nữ nên phải nhường nhịn, phải chịu đựng đủ thứ trên đời. Đừng thèm nghe các bà, các mẹ hay bàn dân thiên hạ nói con gái phải thế này thế khác. Vứt cái tư tưởng ấy đi cho nhẹ nợ. Họ có phải là bạn đâu, họ có bị chồng phản bội đâu mà biết nó đau thế nào? Thế nên, đời bạn bạn tự quyết định, chính bạn mới là quan trọng. Bạn sống hạnh phúc hay bất hạnh chẳng đứa quái nào thay bạn mà nhận chịu cả. Bạn như thế, tui tin chắc chồng bạn cũng phải nghĩ cách giữ bạn thôi.


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

63


CHUYỆN BÊN NHÀ Thế nên, giữ chồng nhưng chính là làm cho chồng có cơ hội giữ vợ đấy bạn ạ. II. Việc gì phải giữ chồng?

“Con gái xinh đẹp như hoa hậu quả không nhiều, nhưng con gái dịu dàng, dễ thương, mềm mại, nhẹ nhõm, trong sáng, thì đất nước Vệt Nam này cứ bước ra đường là gặp. Vớ được một cô như thế ý làm vợ, nhất là khi ta chỉ là một gã đàn ông đủ thứ trung bình, thật là may mắn lắm thay!”. Hôm trước Lê Hoàng có việc ra ngân hàng với mục đích rút tiền đưa vợ đi ăn tiệm. Trong khi ngồi chờ làm thủ tục, chợt nghe mấy bà mấy cô ở hàng ghế đằng sau trò chuyện râm ran cực kỳ sôi nổi. Những âm thanh léo nhéo xuyên vào tai Lê Hoàng với chủ đề: “Làm thế nào để giữ được chồng?’’, nghe mà điên cả tiết. Đàn bà Việt Nam, con gái Việt Nam, phụ nữ Việt Nam sẽ đời đời, sẽ cả trăm năm, sẽ cả ngàn năm không bao giờ, không khi nào ngóc đầu lên nổi nếu trong đầu óc vẫn còn vấn vương, vẫn còn trăn trở các ý nghĩ phải “giữ chồng”. Xin lỗi, chồng là cái quái gì mà quý thế? Không có chồng, mình không sống được à? Nó không giữ mình thì thôi, mình giữ nó làm cái gì? Trên thế giới này, kể ra cũng có một số đàn ông kiệt xuất hoặc cực kỳ thông minh, hoặc cực kỳ tài năng, hoặc vô cùng giàu có, con gái vớ được, tìm cách giữ chặt lấy thì cũng phải đạo và cũng nghe được. Song phần lớn số đàn ông còn lại, đặc biệt là ở Việt Nam, có gì đâu mà quý? Vẻ ngoài thì tầm thường, học thức thì lơ mơ, đạo đức thì lem nhem, kiếm tiền thì èo uột, quần áo thì xộc xệch, bụng thì to, má thì mỡ, vậy mà các mẹ phải lo lắng tìm cách giữ là sao?

64

HOUSTON

TM

Cứ thử thả nó ra xem có bao nhiêu đứa con gái vồ lấy nó nào? Cứ thử ném nó ra đường xem có ai thèm nhặt không nào? Tôi không hề cổ võ rằng phụ nữ nên coi thường đàn ông, nhưng ngay từ báo chí, từ dư luận, trên các diền đàn và trong thâm tâm, các cô gái Việt Nam luôn luôn bị nhồi nhét các phương thức dạy dỗ những hành vi giữ chồng vô cùng ngớ ngẩn. Ngớ ngẩn vì nó hoàn toàn đi ngược với xu hướng của toàn cầu. Ở rất nhiều quốc gia hiện nay và ngay tại châu Á này thôi, xin nhắc lại là lấy được vợ, sau đó giữ được vợ, khó vô cùng. Đã, đang và sẽ có hàng trăm triệu đàn ông phải trơ mỏ để sống độc thân, có muốn kết hôn với “Thị Nở” cũng không có cơ hội. Thế mà con gái Việt Nam vẫn nhăm nhăm, vẫn bị nhồi nhét cái kiến thức “giữ chồng”. Điều ấy giải thích tại sao nước ta giữ một kỷ lục đau buồn là nước xuất khẩu cô dâu nhiều nhất châu Á , và luôn luôn lọt vào tốp hàng đầu thế giới. Con gái Việt Nam bị lừa đảo là lấy được chồng và giữ được chồng là hạnh phúc vô biên. Tại sao thế? Tại vì chị em chúng ta đã quen với ý định lấy chồng để nó nuôi, vì vậy phải giữ nó, chỉ có thế thôi. Nghe ra có vẻ rất hợp lý. Nhưng đàn bà Nhật Bản nhiều khi lấy chồng cũng không đi làm, ở nhà trông con, cũng để cho “nó’’ nuôi đấy, nhưng đâu phải vì vậy mà đàn ông dám lơ mơ có bồ nhí. Đàn ông Nhật rất khó lấy vợ và luôn luôn sống trong lo lắng sợ bị vợ bỏ chứ đâu có ngược lại như bên Việt Nam. Đàn ông con trai Việt Nam sợ nhất loại con gái gì bạn có biết không? Đó là loại con gái cóc cần tiền. Bởi vì đa số đàn ông Việt Nam chỉ trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua tiền để bộc lộ tình cảm. Nào là quà cáp, nào là du lịch, nào là nhà, nào là xe - những thứ hấp dẫn

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

phụ nữ đó đều do tiền tạo ra. Trước một cô gái không cần tiền, nhiều anh chả biết xoay sở ra sao. Đẹp trai thì không đẹp trai, ăn nói duyên dáng thì không mở được mồm, tài năng thì chả có gì, còn tiền bạc có khi chôm chỉa của ông bô bà bô, đứng trước gái không cần tiền chỉ cần trí tuệ là xanh mặt ngay, cho nên việc quái gì phải lo giữ nó. Đáng lẽ làm cho nó phải lo giữ ta chứ, hỡi mấy bà mấy cô ngốc ngồi chuyện trò ở ngân hàng kia! Nếu hôm nay tất cả con gái Việt Nam đều chú ý chăm sóc bản thân, lo học hành, lo xem phim, đọc sách, hễ chồng tệ bạc là ly hôn, chia con cho nó nuôi, hoặc nếu mình nuôi thì bắt nó phải nộp tiền cấp dưỡng cho con hàng tháng, thử xem bên nào sợ, bên nào chết trước? Có một bộ phim đang làm mưa làm gió trên thế giới với tựa đề: “Con nhà siêu giàu châu Á”, cuối phim anh chàng con trai tỷ phú phải quỳ trước cô giáo vì cô chẳng thèm quan tâm đến tiền của anh ta. Cả thế giới đang coi đấy, mấy bà mấy cô có coi không? Sự lệ thuộc của con gái Việt Nam vào đàn ông đã trở nên kỳ quái khiến cả nhân loại ngạc nhiên cười bò ra, cũng chỉ vì tư tưởng “giữ chồng’’ được vun đắp, được gìn giữ và truyền tụng bởi nhũng cuộc trò chuyện thì thầm, bởi những lời nói mỹ miều trên báo chí và những dạy bảo bịp bợm có vẻ trí thức mà ra. Xin nhắc lại câu cuối cùng: “Nó không giữ mình thì thôi, mình việc gì phải giữ nó!”. Lê Hoàng III. Vật lạ trong ngăn kéo khiến chồng đòi ly dị

Tính cách quá đa nghi, không tin tưởng vợ đã đẩy cuộc hôn nhân của Nam rơi vào bi kịch. Nam năm nay 30 tuổi, hiện đang


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

65


CHUYỆN BÊN NHÀ làm quản lý ở một công ty lớn. Nam quen Hương vợ anh bây giờ qua lời giới thiệu của bạn bè. Hương hiện đang làm kế toán ở một chuỗi cửa hàng đồ chơi trẻ em. Thấy Hương xinh đẹp, dịu dàng lại dễ gần, Nam cảm mến cô ngay từ lần đầu gặp mặt. Trong thời gian yêu nhau, biết Hương có nhiều người để ý, theo đuổi, Nam dã nhiều lần giận dỗi, ghen tuông, thậm chí thượng cẳng chân, hạ cẳng tay với bạn gái của mình. Vì yêu Nam, Hương đã cắn răng tha thứ cho tất cả những lần Nam nóng giận và cư xử thiếu suy nghĩ. Sau hai năm hẹn hò, Nam và Hương nên duyên vợ chồng. Cuộc sống của họ sau khi cưới vô cùng ngọt ngào, hạnh phúc. Hương vì biết tính chồng nên sau khi cưới cô không dám trang điểm đậm hay ăn mặc hở hang, lòe loẹt. Hương cũng cắt đứt hết liên lạc với những người bạn khác giới và hiếm khi ra ngoài đi chơi cùng bạn bè. Mỗi lần Hương muốn đi chơi, cô đều hỏi ý kiến của chồng trước và luôn về nhà đúng giờ. Hàng ngày, Hương đều về nhà sớm, dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị cơm nước và đợi chồng

HOUSTON

TM

về cùng ăn khiến Nam rất hài lòng. Vừa rồi, công ty Nam có kế hoạch mở thêm chi nhánh nên anh phải vào Sài Gòn công tác gần 1 tháng. Để người vợ xinh đẹp, nết na ở nhà, lòng Nam lúc nào cũng như lửa đốt. Anh nhắn tin cho vợ hầu như hàng ngày và luôn bắt cô gửi bằng email ảnh chụp khi có dịp. Nhớ vợ, thương vợ ở nhà cô đơn, Nam đã cố gắng hoàn thành công việc và trở về nhà sớm hơn dự kiến 1 ngày. Hôm đó, Nam trở về nhà vào lúc nửa đêm. Gọi cửa một lúc thấy lâu vợ mới xuất hiện, Nam đã hơi bực, lại càng nghi ngờ khi thấy Hương xuất hiện trong bộ đồ ngủ 2 dây mỏng tanh. Vào nhà một lúc, đi khắp các phòng, không thấy ai khác trong nhà, cũng không thấy có gì khả nghi, Nam mới yên tâm thay đồ, lên giường, ôm vợ. Lâu không được gặp vợ, Nam ôm hôn vợ ngấu nghiến, định bụng sẽ bắt đầu một cuộc “yêu” nồng nàn, thắm thiết. Nào ngờ, khi lửa tình đang bốc, Nam mở chiếc ngăn kéo đầu giường định lấy hộp bao cao su thì tá hỏa tam tinh khi thấy trong ngăn kéo, hai hộp chỉ còn một hộp. Đang cuồng nhiệt, Nam bỗng

chưng hửng vì nhớ như in rằng tháng trước anh đã để 2 hộp bao cao su trong ngăn kéo và cả hai hộp anh mua đều cùng một thứ nhưng không phải nhãn hiệu này. Nghi ngờ vợ ngoại tình đã dẫn trai về nhà làm chuyện bậy bạ, Nam tra khảo vợ, đánh vợ bầm dập suốt đêm hôm đó. Mặc vợ thanh minh, khóc lóc, Nam nhất quyết làm đơn xin ly hôn. Anh không thể tha thứ cho người vợ hư đốn như vậy. Quá đau đớn và tủi hổ, ngay sáng sớm hôm sau Hương thu dọn về nhà cha mẹ ruột. Còn Nam, trong lúc chờ tòa gọi tới giải quyết, Nam vẫn sống trong căn nhà trống trải, thiếu vắng tiếng nói tiếng cười thân yêu. Dọn dẹp lại căn phòng, anh bất ngờ thấy một hộp bao cao su mới tinh cùng nhãn hiệu với hộp trong ngăn kéo, rơi ở gầm giường. Hóa ra, hộp bao cao su này rơi xuống đây lúc nào mà anh không hay. Có lẽ do đã mua hai hộp bao cao su khá lâu nên chắc Nam nhớ sai nhãn hiệu và đánh lầm vợ. Mấy ngày nay, Nam gọi điện thoại, nhắn tin, đến nhà vợ xin lỗi nhưng Hương vẫn không chịu tha thứ và nhất quyết ly hôn. Hương tuy hiền song cô nghĩ rằng sống bên cạnh một người chồng có máu ghen tuông kém cỏi, bệnh hoạn như Nam, lúc này hối hận nhưng lúc khác lại vẫn như cũ, không thể thay đổi được và cô có thể gặp nguy hiểm lúc Nam nóng giận cũng chưa biết chừng, báo chí đăng đầy ra đấy. Tính quá đa nghi, không tin tưởng vợ đã đẩy Nam vào bi kịch. Đoàn Dự ghi chép

Hình minh hoạ

66

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

HOUSTON

Chủ nhân Nobel Hòa bình 2018 tặng nửa triệu đô cho nạn nhân tình dục Nadia Murad - người chia sẻ giải Nobel Hò a bì nh 2018 vớ i bá c sĩ Denis Mukwege - sẽ dành toàn bộ 500.000 Mỹ kim tiền thưởng để giúp đỡ nạn nhân của tội phạm tình dục và các tộc người thiểu số ở Iraq. Nadia Murad cho biết: “Tôi cam kết dành tặng 100% tiền thưởng cho tổ chức Sáng kiến Nadi”. Đó là tổ chứ c mang tên cô được thành lập để giúp đỡ phụ nữ và các tộc người thiểu số ở Iraq. Giải Nobel Hòa bình năm nay đã được trao cho bác sĩ phụ khoa người Congo Denis Mukwege và Nadia Murad. Nadia, 25 tuổi, bị các chiến binh tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng bắt làm nô lệ tình dục khi 19 tuổi. Cô được trao giải Nobel Hòa

bình nhờ những nỗ lực nhằm chấm dứt việc sử dụng bạo lực tình dục làm vũ khí chiến tranh và xung đột vũ trang. Mỗi người đoạt giải Nobel Hòa bình năm nay nhận được số tiền thưởng 500.000 Mỹ kim. Cô nói thêm: “Tôi nghĩ về mẹ tôi, người đã bị IS giết hại, những đứa trẻ cùng tôi lớn lên và những gì chúng tôi cần làm để tôn vinh họ. Sự ngược đãi các tộc người thiểu số phải chấm dứt”. Nadia Murad bị IS bắt cóc tại Iraq vào tháng 8/2014 cùng các chị em của mình. Cô mất mẹ và 6 người anh khi nhóm phiến quân giết toàn bộ đàn ông trong làng và những phụ nữ lớn tuổi. Murad là người đoạt giải Nobel

Hòa bình trẻ thứ hai sau Malala Yousafzai, người Pakistan đoạt giải năm 2014 nhờ các hoạt động vì quyền của phụ nữ và trẻ em khi mới 17 tuổi. Cô cũng từng giành giải Sakharov và Vaclav Havel, hai giải thưởng danh giá về nhân quyền của EU và Hội đồng châu Âu vào năm 2016. 

Nadia Murad

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

67


GÓC CỦA PHAN

HOUSTON

TM

NGƯỜI MÌNH… PHAN

S

áng thứ bảy nên không phải đi làm, tôi chỉ ngồi đọc báo cuối tuần như thường lệ. Bỗng người bạn trẻ mới vô làm chung hãng với tôi được chừng tháng nay, anh ta gọi sớm nên tôi chỉ nghĩ được là anh rủ rê tôi đi uống cà phê. Ai dè, lại chuyện người mình! Nhớ tuần trước, anh có hỏi tôi lúc giờ nghỉ ngoài bãi đậu xe, (vì anh mới qua Mỹ định cư được vài năm, nên anh tin tôi là người đã định cư lâu, hiểu biết!) Anh nói, “Em hỏi anh chuyện này! Xe của bà xã em là xe mới, chưa trả hết tiền góp cho nhà băng nữa. Nhưng tối hôm qua, cô bạn làm chung với bà xã em vội về nên de xe hơi ẩu, lấy hết lái sớm quá nên quẹt vào xe bà xã em. Nhưng cô ấy là người lái xe không có bằng lái, không có bảo hiểm… vì mới qua!” Tôi hỏi, “…nên chồng cô ấy nói qua điện thoại, đề nghị và rất mong vợ chồng em thông cảm, đừng báo cảnh sát. Họ sẽ chịu hết tiền sửa xe cho vợ em phải không?” “Sao anh biết hay vậy?” “Chắc chắn là có nhiều người làm chung trong tiệm nail mà vợ em làm đã thấy, biết chuyện này. Nhưng ai chịu làm chứng cho biên bản của cảnh sát lại là chuyện khác, vì người mình ngại dính vô luật pháp, đi hầu toà, chẳng được gì lại mất buổi làm, là chưa nói đến chuyện làm chứng cho vợ em thì mếch lòng bên kia, cũng là người Việt lại đang làm ăn chung với nhau…” “Vậy em phải làm sao?” “Theo anh, ngay bây giờ em gọi cho hãng bảo hiểm của em, báo cho

68

họ biết, mở hồ sơ về tai nạn xe cộ ngay. Và chiều nay tan hãng, em chịu khó chạy đến tiệm vợ em làm. Em gọi cảnh sát tới lập biên bản. Dù sự việc đã qua ngày, việc tìm nhân chứng khó khăn như anh đã nói. Bởi cảnh sát hỏi ai thì người nấy sẽ không biết tiếng Anh, không thấy tai nạn… Người mình ở Mỹ là vậy! Cuối cùng người chủ tiệm phải lên tiếng để cảnh sát không cản trở việc làm ăn của tiệm. Hiểu chưa?” “Làm vậy có kỳ quá không anh? Quen biết không mà…” “Nhưng đó là những việc phải làm để có được cái biên bản của cảnh sát là cần thiết. Vì cuối tuần em mới có thời giờ đưa xe đi giám định sửa chữa. Theo anh, những hư hại như em kể thì sửa chữa không dưới hai ngàn đô la. Người chồng của cô bạn làm chung với bà xã em sẽ trở mặt!” “…” Anh bạn trẻ chưa có kinh nghiệm

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

với người mình trên nước Mỹ nên không làm theo hướng dẫn của tôi. Riêng tôi thấy lòng buồn như phải làm một việc ngoài ý muốn nhưng không có cách khác vì người mình có uy tín, biết phải trái thì không có may mắn gặp; còn người mình khẩu phật tâm xà thì hằng hà. Nên sáng nay anh vừa hối hận, vừa tức giận, cho tôi biết, “Chiều qua, em liên lạc với chồng của cô lái xe không bằng lái, không bảo hiểm để cho anh ấy biết tiền giám định sửa xe là ba ngàn năm trăm đô la. Anh ta trả lời là số tiền quá nhiều, để chính anh ta sẽ đi tìm chỗ sửa rẻ hơn cho cái xe của vợ em. Anh nghĩ sao?” Cả nửa đời sống ở Mỹ của tôi hiện về. Tôi hiểu đó là cách hoãn binh, để anh ta báo cảnh sát và bảo hiểm trước bạn tôi. Nên sáng nay bảo hiểm của bạn tôi đã gọi cho bạn tôi để hỏi thăm có phải xe của vợ anh đã quẹt vào xe của người ta trước cửa tiệm


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

69


GÓC CỦA PHAN nail không? Người ta báo cảnh sát mà sao anh không cho bảo hiểm của mình hay gì hết vậy? Chuyện không phải không có cách giải quyết mà kết quả là người ngay vẫn thắng ở xứ sở luật pháp nghiêm minh, nhân viên điều tra không ăn hối lộ. Chỉ không hiểu nổi người mình là biết việc làm của mình là sai trái, (đụng xe người ta mà lại đi báo cảnh sát là người ta đụng mình)! Ai cũng biết rõ là không qua mặt được pháp luật ở Mỹ, và đôi mắt chuyên nghề giám định của cảnh sát, những hãng bảo hiểm, lại không ăn hối lộ. Họ chỉ nhìn hai cái xe bị tai nạn là biết ai lỗi ai phải. Nhưng sao người mình vẫn cố giả điên, giả khờ cho đến khi bị vạch mặt mới cam chịu, ri rí nói câu xin lỗi, chẳng kể gì đến tự trọng tối thiểu. Tôi không muốn kể chuyện mình cho những người mới qua định cư nghe, vì giúp người mới qua định cư có nhiều cách hay hơn là làm cho họ sợ, dẫn tới đối xử thẳng thừng với đồng hương khi hữu sự dính tới luật pháp. Nhưng tôi đã có lỗi với anh bạn đồng nghiệp mới mẻ là hướng dẫn anh cách giải quyết mà lại không cho anh ví dụ cụ thể nào đủ thuyết phục để anh làm theo hướng dẫn của mình. Có lẽ đây là câu chuyện chung, hoàn cảnh chung của những người ít nhiều đã trải qua sự đau lòng của việc trở mặt với chính những người cùng nói tiếng Việt với nhau. Cái cảm giác rất khó chịu khi bị đồng hương trở mặt vì thẳng tay theo luật pháp Mỹ thì thấy lòng áy náy với đồng hương như một kẻ đã hết tình đồng bào, quên bài học vỡ lòng: một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ. Cái lấn cấn trong xử sự với đồng hương trở nên gánh nặng còn hơn cơm áo gạo tiền trên nước Mỹ. Thẳng tay với nhau thì đau lòng, mà nương tay thì bị trở mặt… Chuyện từ hồi tôi mới qua Mỹ được vài năm. Nhất định nhớ bài học

70

HOUSTON

TM

về người mình để giữ thân, nhưng có làm được đâu! Hôm đó tan hãng, mấy anh em Việt nam còn đứng hút thuốc, tán dóc ngoài bãi đậu xe vì trời quá nóng nên ai cũng đề máy xe, mở máy lạnh để đó một lát cho xe bớt nóng rồi mới lái về nhà. Có hai vợ chồng người Việt nọ mới qua nên còn đi làm chung với nhau bằng cái xe cũ nát. Thấy họ đề máy xe không nổ nên ai cũng đến giúp! Gặp anh chồng như người kẻ chợ, dân đầu đường. Anh đuổi hết mọi người tránh ra cho anh sửa xe vì anh là thợ máy lừng danh Phan Thiết, hỏi tên anh ở bến xe đò Phan Thiết - Sài gòn thì ai cũng biết! Những người đã sống ở Mỹ, theo thời gian hội nhập thường dị ứng với ai tự cao tự đại, thích nói quá. Thật ra vợ anh đã nói với vài người trong hãng, anh làm lơ xe đò Phan Thiết Sài gòn cho người ta, chị bán gánh hàng rong ở bến xe Phan Thiết trước khi đi Mỹ. Nhưng anh luôn nói anh là tài xế, là thợ máy lừng danh Phan Thiết. Cuối cùng là vợ không (chưa) biết lái xe nhưng ngồi vào ghế tài xế để đề máy cho chồng đang sửa máy xe. Đầu xe chỉ cách vách tường vừa đủ cho anh đứng sửa xe, mà xe hồi xưa lại số tay nên cô vợ (chắc vô tình đụng chạm vào cần số). Nên khi cô đề máy xe theo lệnh chồng, cái xe chồm tới như con khủng long nổi giận; làm gãy, bể cả hai đầu gối của người chồng. Đến mãi về sau, những người chứng kiến đều hối hận là đã không giúp đỡ đồng hương khi cần thiết, nhất là người mới qua. Còn chuyện hay nói quá sự thật của anh sẽ tự hết theo thời gian hội nhập vào xã hội Mỹ. Sự vô tình nhất thời của những người chứng kiến đã để lại lòng hối hận dài lâu theo tiếng đôi nạng gỗ mỗi ngày anh phải chống để đi làm sau đó. Và đúng là theo thời gian sống ở Mỹ, cả hai vợ chồng đều đã thay đổi nhiều.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Riêng bài học đáng nhớ với người mình về vợ chồng ấy lại nhức nhối tâm can những người ở lại, những người bỏ hãng ấy đi làm hãng khác theo đồng lương không phải chứng kiến sự trở mặt của họ, nhưng dù chỉ nghe anh chị em kể lại thôi cũng thấy thẹn lòng cho người mình. Nguyên là sau tại nạn không đầy một phút, có người lính cũ qua Mỹ từ 1975 nên kinh nghiệm đầy mình. Anh vội trở vô hãng báo tin cho ông sếp hay, và xin ông giúp đỡ. Thực ra là cả đám Việt nam chỉ có anh là đủ tiếng Anh lúc đó để thuyết phục ông quản lý giúp đỡ cho một cặp vợ chồng người Việt mới qua trong tai nạn ngoài ý muốn... Tôi nhớ mãi ông sếp Mỹ đen tốt bụng đó! Ông ra xem hiện trường và đuổi hết mọi người ra về liền tức khắc để không ai biết cách giải quyết của ông! Về sau mới biết chỉ mình anh lính cũ được ở lại để làm thông dịch. Ông sếp Mỹ đen làm việc với viên cảnh sát (may mắn hôm ấy) cũng là người Mỹ đen nên tai nạn được lập biên bản là xảy ra trong hãng chứ không phải ngoài bãi đậu xe. Thế là xe cứu thương đến, làm việc theo biên bản của cảnh sát đã đến trước. Hãng chi trả hết tiền viện phí, cho nghỉ ăn lương 100% tới khi người


TM

HOUSTON

chồng đi làm lại được. Hãng lại cho một khoản tiền bồi thường tai nạn lớn đến đủ mua nhà riêng để ở, mua xe mới để đi làm, không phải ở mướn phòng trong chung cư, lái xe cũ nữa… Nhưng mười năm sau tai nạn mà ai cũng cho là trong rủi có may, chính vợ chồng họ đã hiến câu chuyện gian lận với hãng của ông sếp Mỹ đen là tai nạn ngoài hãng mà lại cho lập biên bản trong hãng để hãng phải trả tiền bệnh viện, tiền bồi thường tai nạn lao động… Họ hiến câu chuyện cho người muốn hất cẳng ông sếp đen tốt bụng ra khỏi hãng. Cái ghế manager director dĩ nhiên không thuộc về vợ chồng họ, nhưng phò sếp mới thì vợ chồng họ trở thành cánh tay đắc lực của sếp mới. Nghe anh chị em còn làm hãng cũ cho biết, “bây giờ vợ chồng nó hét ra lửa trong hãng. Người mới qua, mới vô làm hãng đều khiếp vía với vợ chồng họ…” Bài học lạnh xương sống với lòng

dạ người mình đền ơn đáp nghĩa người bản xứ. Ông sếp Mỹ đen đã già, có về hưu sớm vài năm cũng không chết đói. Nhưng ông nghĩ gì về người di dân Việt nam trong quãng đời còn lại? Những bài học cảnh giác với người mình ở Mỹ, ở hải ngoại, cứ như khúc xương khó nuốt, nhưng bỏ thì thương mà vương thì tội. Nên đến một đêm mưa bão ở thành phố Plano, không có tuyết rơi, nhưng trời trút nước đá li ti như nước đá bào làm trắng đục cả bầu trời đêm như bình sữa khổng lồ, không thấy đường lái xe. Tôi lái rị mọ chừng mười dặm/ giờ trên đường Custer Rd. Thấy thấp thoáng mấy ngọn đèn vàng trên xa lộ George Bush Turnpike trước mặt đã mừng thầm là lên đường trả tiền thì có rải muối. Không bị trơn trượt bánh xe tới hú vía nhiều phen như dưới đường Custer… Bỗng có cái xe Toyota 4Runner màu xanh lá cây đậm, là mốt của

người Việt đầu thập niên 1990 ở Dallas. Xe qua mặt tôi cái vèo vừa lúc chui vô dạ cầu George Bush Turnpike để quẹo trái, lên xa lộ. Ai dè dưới dạ cầu thì mặt đường đóng đá, cái xe lại chạy nhanh, quẹo gắt trước đầu xe tôi để lên xa lộ trước… Cái xe bị lật tới bốn, năm vòng như ném củ khoai tây vào bãi cỏ hoang! Tôi đậu xe lại lề đường, chong mắt nhìn hoài cũng không thấy ai chui ra khỏi cái xe bị lật. Suy nghĩ đến chín mươi phần trăm xe ấy, màu ấy, lái xe kiểu ấy trong thời tiết xấu thì chắc là một trự Việt nam mới mua xe mới. Thôi thì khó ưa cũng phải ngậm bò hòn làm ngọt với khúc xương khó nuốt là tình tự dân tộc bên ngoài lãnh thổ. Tôi bấm điện thoại gọi cảnh sát. Cảnh sát bảo tôi vui lòng đợi ở hiện trường. Xe cảnh sát đầu tiên quay đèn, hụ còi tới, rồi vài xe cảnh sát nữa, xe cứu hoả, xe cứu thương… Bốn, năm người cảnh sát đến chiếc xe bị lật cùng với nhân viên cứu hoả

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

71


GÓC CỦA PHAN để cứu người. Một viên cảnh sát ở lại phỏng vấn tôi, ghi biên bản. Thì có sao tôi tường thuật lại y như chứng kiến. Viên cảnh sát ghi xong biên bản với tôi, lấy cả số bằng lái, ghi số xe tôi. Xin số điện thoại để liên lạc khi cần. Viên cảnh sát cũng rất cẩn thận rọi đèn pin xem xét xe tôi tứ phía để xác định là không có cọ quẹt gì nhau giữa xe tôi và cái xe bị lật. Ông cho tôi đi, cảm ơn tôi đã gọi, chúc tôi ngủ ngon… Ba hôm sau, tôi còn suy nghĩ về tinh thần trách nhiệm và cách làm việc của cảnh sát Mỹ và đội cứu hoả trong đêm mưa bão thì bảo hiểm của tôi gọi cho hay, có người báo tôi đụng bỏ chạy ở ngã tư đường Custer & George Bush Turnpikr trong đêm mưa bão… Tôi nói với bảo hiểm, “Xin hãy liên lạc với cảnh sát thành phố Plano. Vì tôi đã gọi cảnh sát báo tin một tai nạn trên đường mà tôi chỉ thấy chứ không va chạm gì.” Một thời gian sau, tôi nhận thơ của bảo hiểm gởi về nhà cho hay, người báo tôi đụng bỏ chạy là người Việt vì họ Nguyễn. Cái xe bị nạn đúng là Toyota 4Runner đời 94, màu xanh lá cây đậm. Nhưng cảnh sát Plano đã trả lời bảo hiểm là tôi không có lỗi gì hết. Chỉ là người qua đường, thấy tai nạn thì gọi báo cảnh sát… Anh, ông hay bà Nguyễn nào đó đã trả ơn người đồng hương tôi thật khó quên. Thời ấy mà lái cái xe ấy thì đồng hương của tôi không chủ cũng đồng sáng lập ra cái công ty gì đó mới đủ thu nhập để mua xe đắt tiền, sao bán rẻ lương tâm dữ vậy trời? Rồi năm 2000. Ông anh vợ tôi mới qua định cư ở Mỹ. Cũng gọi tôi thình lình để biết phải làm sao khi có con bé mới mười bảy tuổi, không bằng lái, không bảo hiểm, vì mẹ bận tay làm bếp nên sai nó lái ẩu ra chợ mua đồng hành. Con bé không thắng xe trước bảng STOP vào chợ. Cha nó bỏ làm để chạy ra hiện trường tai nạn ngay. Hết lời van nài

72

HOUSTON

TM

ông anh tôi thương cháu! Vì gọi cảnh sát là nó mất hết tương lai, mất cả học bổng đi đại học mà nó vừa xin được… Rồi cũng y chang, rập khuôn xin trả hết tiền sửa chữa xe cho anh tôi. Y chang hơn nữa là hai hôm sau, anh tôi cũng được bảo hiểm của mình gọi cho hay, người ta báo anh tôi đụng bỏ chạy… Bài học cho người mới định cư khá chua cay. Nên chả trách anh về sau không có bạn bè người Việt. Sống khép kín với anh chị em ruột trong gia đình chứ chẳng giao tiếp với đồng hương… Người mình. Từ ngữ nghe thân thương như ruột thịt với nhau. Cũng không ai phủ nhận được cộng đồng người Việt trên nước Mỹ, ở hải ngoại là cộng đồng non trẻ nhưng phát triển mạnh, thành công hơn nhiều cộng đồng thiểu số khác. Người mình. Như bàn tay có ngắn ngón dài, không phải ai cũng táng tận lương tâm, mắt trắng như ngân nhũ. Nhưng song hành với thành công của người Việt hải ngoại vẫn còn nhiều mảng tối về đạo đức căn bản. Sự hội nhập không nên chỉ tính những thành công mà nhìn từ nhiều phía, lật mặt trái của nhung lụa mới thấy tì vết.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Những trang báo Việt ngữ bây giờ, ngày càng nhiều tin xấu về cộng đồng người Việt ở Mỹ và hải ngoại hơn tin lành. Một trang báo mà tôi chụp hình lại từ cái laptop tôi thường đọc báo vì màn hình hiển thị được sáu mẩu tin thì năm mẩu tin là tin xấu… “Lái xe ẩu gây chết người, người gốc Việt đối diện bản án 8 năm tù”; “San Jose: Một phụ nữ gốc Việt bị chổng bạo hành đến chết”; “Chủ nhà hàng gốc Việt nổi tiếng dính 38 cáo buộc gian lận thuế”; “Bi kịch gia đình gốc Việt: Mẹ bị con trai bắn trọng thương đã qua đời”; “Hà Mai Việt: Việt Nam và Hoa Kỳ trong chiến tranh lạnh”; “Ba mẹ con gốc Việt chết trong vụ cháy nhà ở Vallejo: Giết người tự sát”… Có thể nào chúng ta bớt thành công, chậm phát triển lại một chút để củng cố, chỉnh đốn lại đạo đức, lòng tự trọng của người Việt để người bản xứ có cơ hội được xem trọng người Việt như những thành công và sự phát triển cộng đồng của người Việt hải ngoại? PHAN


TM

VIẾT TỪ DALLAS

HOUSTON

Tiêu diệt muỗi HUY LÂM

T

ính ra mỗi năm căn bệnh sốt rét giết chết khoảng hơn một triệu người trên thế giới, đa số là trẻ em, mà mầm mống lây bệnh chính là từ con muỗi. Đối với loài người, con muỗi không mang lại một tí ti lợi ích nào, mà ngược lại chỉ toàn là hại - nhẹ thì khi bị muỗi đốt nó làm ta cảm thấy ngứa ngáy khó chịu, còn nặng thì có thể gây chết người như nói ở trên. Vậy thì tại sao người ta không tìm cách diệt quách hết giống muỗi đi cho xong? Thực ra, với những kỹ thuật sẵn có hiện nay, con người có thể diệt tuyệt giống muỗi không khó. Nhưng một câu hỏi luôn có trong đầu mọi người - cho dù đó là một người đang sống

Muỗi Anopheles

ở một làng hẻo lánh ở Phi châu chưa từng học qua một môn sinh vật học nào, hay đó là một nhà sinh thái học hoặc một đại sứ của Liên Hiệp Quốc - đó là: Sau khi muỗi bị diệt hết rồi thì hậu quả sẽ là gì? Nế u con ngườ i họ c đượ c gì từ những bài học trong quá khứ thì một điều luôn luôn hiện lên rất rõ đó là

khi con người tìm cách thay đổi môi trường sống, hay nói cách khác, thay đổi thiên nhiên thì nhiều khi mang lại những hậu quả xấu mà không ai lường trước được. Hiện nay trên thế giới đã có một số nhóm nghiên cứu về muỗi, trong đó có Target Malaria, một hội nghiên cứu bất vụ lợi được sự hỗ trợ của nhà tỉ phú Bill Gates, đang nghiên cứu về việc biến đổi hệ di truyền của muỗi để tìm cách ngăn chặn việc sinh sản của những loại muỗi lây truyền các mầm mống bệnh. Kỹ thuật này còn mới và nhiều tham vọng, do đó cũng gây nên nhiều tranh cãi. Thậm chí mặc dù kỹ thuật biến đổi di truyền muỗi này có lẽ còn phải chờ ít nhất đến năm 2029 mới thực sự sẵn sàng, nhưng nhóm

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

73


VIẾT TỪ DALLAS nghiên cứu Target Malaria đã nhận được rất nhiều những thắc mắc liên quan đến hậu quả sinh thái của nó một khi được đem ra thực hành thì với một câu trả lời đơn giản rằng mọi người hãy cứ an tâm vì mọi chuyện sẽ ổn thoả thôi có lẽ chưa đủ để trấn an công chúng. Cuối năm nay, một nhóm khoa học gia Target Malaria từ hai trường đại học Ghana và Oxford sẽ cùng tham gia vào một cuộc nghiên cứu kéo dài bốn năm về hệ sinh thái của giống muỗi Anopheles tại Ghana. Mục đích của cuộc nghiên cứu là họ hy vọng hiểu hơn về các loài cá, dơi, hoa và côn trùng sẽ phản ứng ra sao nếu như số lượng của giống muỗi này suy giảm - hay thậm chí bị tiêu diệt hoàn toàn. Nhóm nghiên cứu sẽ theo dõi muỗi từ khi còn là ấu trùng đến khi thành muỗi và chết. Trước hết, nhóm nghiên cứu sẽ lập một ổ nhân tạo cho muỗi đẻ trứng (có thể là một hồ nước nhỏ) để mô phỏng tựa như một khu ao tù nước đọng thiên nhiên để cho ấu trùng sinh sôi. Các nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu xem giống vật nào trong thiên nhiên được hưởng lợi một khi giống muỗi Anopheles không còn nữa: có thể là những giống côn trùng vô thưởng vô phạt, hay là những những động vật khác cũng có mang theo những mầm bệnh chết người? Trên thế giới hiện có hơn 3,000 giống muỗi, trong đó có khoảng 70 giống có khả năng lây truyền bệnh sốt rét. (Nhiều giống khác lây truyền

74

HOUSTON

TM

những căn bệnh như sốt vàng da, sốt Chikungunya, Zika, v.v…) Trong đó, muỗi Anopheles được cho là giống chủ yếu lây truyền bệnh sốt rét. Nhưng ngoài muỗi Anopheles thì một vài giống muỗi khác cũng có khả năng lây truyền sốt rét. Vậy, nếu người ta muốn diệt hẳn loại muỗi Anopheles cũng có nghĩa là đem đổi một giống muỗi mang mầm bệnh sốt rét sang cho giống khác, thế thì phương cách này cũng đâu có mang lại một tiến bộ nào và người ta vẫn có thể nhiễm bệnh khi bị một loại muỗi khác có mầm bệnh sốt rét chích. Theo ông Joseph M. Conlon, nhà côn trùng học và là cố vấn kỹ thuật cho một tổ chức bất vụ lợi là Hiệp hội Kiểm soát Muỗi Hoa Kỳ, cho biết riêng ở Mỹ có khoảng 174 giống muỗi. Trong đó tiểu bang Texas là nhiều nhất, với khoảng 85 giống, và tiểu bang West Virginia có ít nhất, với khoảng 24 giống. Chỉ riêng ở thành phố New York không thôi cũng có tới hơn 50 giống. Phần lớn những giống muỗi ở Mỹ không lây truyền bệnh. Tuy nhiên, việc muỗi có khả năng lây truyền hay không là còn tuỳ thuộc một phần ở cấu trúc sinh lý học của chúng. Hầu hết các loại vi trùng (và vi sinh vật khác) bị tiêu hoá ngay trong ruột của con muỗi cùng với máu. Tuy nhiên một số vi trùng khác có khả năng biến hoá để thâm nhập vào trong cơ thể của muỗi và di chuyển đến các tuyến nước bọt, từ đó chúng được

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

tiêm vào cơ thể con người cùng với nước bọt khi ta bị muỗi chích. Những căn bệnh do muỗi lây truyền, ngoài những bệnh sốt còn có một số bệnh mà trong mấy năm qua đã từng làm cho người Mỹ một phen hốt hoảng như West Nile - làm cho người mắc bệnh có triệu chứng giống như cúm và, trong một số ít trường hợp, gây hư hại hệ thần kinh hoặc chết, và Zika làm não ở trẻ sơ sinh bị teo lại. Việc sinh sôi của các giống muỗi cũng rất khác nhau. Có loại thích đẻ trứng ở chậu hoa, chai lọ, bánh xe cũ, hay bất cứ đâu có vũng nước đọng nhỏ. Ngược lại, có loại thì thích đẻ trứng ở suối và những ao hồ lớn. Loại khác thì chọn đẻ trứng ở nơi có nhiều nắng và ở ruộng lúa. Hoặc có loại thì thích đẻ trứng ở những chỗ nước dơ như cống rãnh. Trong khi có loại như muỗi Aedes Aegypti gây bệnh sốt vàng da rất thích đẻ trứng ở những nơi nước sạch. Trứng của nó bám chặt vào thành của thùng, chậu, lọ chứa nước và cả những khi nước bị bốc hơi khô hết trứng vẫn có thể sống sót. Nhưng tựu trung, để trứng nở thành ấu trùng và sau đó lột xác thành muỗi thì phải cần có nước. Thế nên các giới chức về y tế khuyên ta nên để ý sân trước sân sau nhà đừng để có những vũng nước tù đọng tạo điều kiện cho muỗi sinh sôi nẩy nở. Một điều thú vị khác về muỗi là phần đông các giống muỗi khi chích thì làm người bị chích cảm thấy ngứa ngáy và biết ngay là bị muỗi chích. Tuy nhiên, có giống muỗi vằn chích rất êm ái mà lại hay chọn chích ở phía dưới chân, và thường thì sau khi hút no đầy một bụng máu rồi mà người bị chích vẫn không hay biết. Điều này làm cho giống muỗi vằn trở nên rất nguy hiểm vì chúng có khả năng lây truyền bệnh sốt xuất huyết. Một điều ta cũng cần biết thêm là chỉ có muỗi cái là chích và truyền bệnh, là vì muỗi cái cần có máu để nuôi trứng trong cơ thể chúng nên muỗi cái phải đi hút máu từ người


TM

HOUSTON

và các loài động vật khác, và khi hút máu chúng vô tình truyền bệnh sang cơ thể của người. Cuộc nghiên cứu của Target Malaria cũng sẽ theo dõi những loài động vật ăn muỗi. Như loài dơi chẳng hạn, được biết là giống ăn muỗi. Các nhà nghiên cứu sẽ phân tích DNA trong phân dơi và sử dụng một kỹ thuật gọi là mã số DNA (DNA barcoding) để có thể nhận diện được từng loại muỗi có trong phân của dơi. Kết quả tìm được sẽ giúp các nhà nghiên cứu xác định có bao nhiêu phần trăm muỗi Anopheles trong thực đơn của dơi. Kỹ thuật mã số DNA còn được dùng để theo dõi muỗi Anopheles làm công việc thụ phấn. Ta biết muỗi cũng là giống hút mật, và khi hút mật như vậy, muỗi nhặt phấn từ hoa, sau đó bay từ hoa này sang hoa khác để thụ phấn cho hoa. Các nhà nghiên cứu sẽ bắt những con muỗi đó, lấy phấn trên mình của muỗi, và dùng kỹ thuật mã số DNA để

xác định những giống cây nào muỗi Anopheles thường hay thụ phấn. Những gì các nhà nghiên cứu đã hiểu biết về muỗi cho thấy là việc diệt hẳn muỗi Anapheles sẽ không gây ảnh hưởng bao nhiêu đến hệ sinh thái. Dường như muỗi Anopheles chỉ chiếm một tỉ lệ rất nhỏ trong phần dinh dưỡng của những loài động vật ăn muỗi, và chỉ một tỉ lệ cũng rất nhỏ trong việc thụ phấn cho những giống thực vật cần đến muỗi để thụ phấn. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng hy vọng là qua cuộc nghiên cứu sẽ giúp người ta hiểu rõ hơn và chấp nhận các hoạt động cũng như mục đích và kết quả nghiên cứu của nhóm nghiên cứu Target Malaria. Nhóm nghiên cứu Target Malaria cũng rất thận trọng cho biết mục tiêu của họ không phải là tiêu diệt hẳn tất cả các giống muỗi hay thậm chí tất cả những giống muỗi có khả năng truyền bệnh sốt rét. Mục tiêu của họ là tiêu diệt hẳn bệnh sốt rét - và rất có

thể chỉ đơn giản là làm giảm số muỗi Anopheles xuống một con số đủ nhỏ để phá vỡ cái chu kỳ lây truyền bệnh của chúng. Để tiêu diệt hoàn toàn tất cả các giống muỗi khỏi mặt đất sẽ đòi hỏi phải thực hiện nhiều cuộc nghiên cứu hơn nữa, và cũng có thể là điều không thực tế. Muỗi nói chung có lẽ là loài vật duy nhất chẳng được ai ưa, thậm chí ngay cả những nhà nghiên cứu biết rõ từng đặc tính, chức năng của muỗi cũng khó lòng có lý do chính đáng để lên tiếng bênh vực và bảo vệ cho chúng. Thế nên đã có một số nhà khoa học nói rằng họ ủng hộ ý tưởng diệt hẳn muỗi để ngăn chặn căn bệnh sốt rét. Làm cho tuyệt chủng giống muỗi có lẽ là việc nên làm vì từ bao ngàn năm qua con người đã phải chịu khổ chịu cực, và không biết là bao nhiêu sinh linh con người đã là nạn nhân của con vật nhỏ bé nhưng rất quái ác này. HUY LÂM

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

75


NGƯỜI VIẾT RONG

HOUSTON

TM

“Phải nói tiếng Anh!” NGUYỄN THƠ SINH

Đ

ề tài học tiếng Anh (vốn xưa như trái đất) thỉnh thoảng lại xuất hiện. Lần này nó liên quan đến một thím đã có tuổi. Thím là người Mỹ chính hiệu con nai vàng. Thím rất yêu nước. Yêu đến nỗi thím muốn bất cứ ai sống ở Mỹ phải nói được tiếng Anh (ngôn ngữ chính thức của người Mỹ). Và lần này tinh thần ái quốc quá đà đã hại thím rơi vào cảnh: Vô phúc đáo tụng đình! Một dạo bà con mình nói đến Anh ngữ sẽ hiểu ngay sự liên quan giữa tiếng Anh với những phạm trù khác trong đời sống. Hiển nhiên người thạo tiếng Anh luôn dễ dàng xoay sở hơn người ít tiếng Anh. Còn nhớ những chương trình ESL (English as Second Language) khá hoành tráng từng giúp dân tỵ nạn chân ướt chân ráo đến Mỹ tự điền đơn, tự đọc các hóa đơn, biu bọng. Rồi sau đó với mớ vốn English lõm bõm đó, họ ghi danh các lớp học buổi tối tại trường ĐH cộng đồng. Rồi cứng cáp dần, vốn English giúp họ tìm được những công việc thích hợp hơn, lương bổng khá hơn… Mấy cuốn từ điển nhàu nát của Lê Bá Công năm nào (nhiều quý vị còn nhớ). Những tựa sách English For Today cũ mèm. Sau này có thêm giáo trình Streamlines, những cuốn từ điển song ngữ, đơn ngữ (Tiếng Anh - Tiếng Anh) giá rẻ hơn bởi ít người mua vì đọc chúng khó như đọc kinh phạn. Sau biến cố 30-04-1975, sách tiếng Anh mới không được in thêm, chỉ có sách cũ in trước đó rải rác sót lại. Theo qui luật “cung ít hơn cầu”sách Anh ngữ bỗng quý hiếm, đắt như vàng (nghĩa đen lẫn nghĩa bóng).

76

Linda Dwire (trái) và Kamira Trent (phải)

Vận nước nổi trôi. Sau này trong tay nải những công dân Việt Nam rời nước đi định cư tại mấy nước nói Tiếng Anh như Mỹ, Canada, Úc… đều có vài cuốn tiếng Anh như từ điển, sách văn phạm, sách cẩm nang, những mẫu câu đàm thoại giao tiếp song ngữ… Gần đây nhiều người may mắn có tên trong danh sách phỏng vấn xin visa định cư tại mấy nước này sẽ ráo riết học tiếng Anh để “qua bển” không thua kém gì người khác! Theo hành trình dân tỵ nạn năm nào, nhiều bà con mình được học tiếng Anh tại các trại chuyển tiếp của Indonesia, Thái Lan, Hong Kong hay Philippines trước khi đến Mỹ, Canada hay Úc. Từ những đợt huấn luyện này nhiều người lận lưng không ít vốn liếng tiếng Anh. Nhưng ít sử dụng thường xuyên nên rơi vào cảnh học trước quên sau. Của đáng tội, học ngoại ngữ cần đến năng khiếu, thành ra cùng bắt đầu từ một khởi điểm chung song có người vượt trội do cần cù và sáng dạ, họ có đủ tiếng Anh để thông dịch hoặc

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

giúp điền đơn cho nhiều bà con đồng hương tiếng Anh còn yếu… Đến Mỹ, định cư được vài năm, một số rục rịch học tiếng Anh thi quốc tịch. Với người có vốn tiếng Anh khá, đây là chuyện nhỏ. Nhưng với bà con khả năng Anh ngữ lưng lửng (chân không đến đất, cật không đến trời) sao mà ngại. Đùn đẩy hoài. Đâu phải chỉ 100 câu hỏi lịch sử Hoa Kỳ mà còn nhiều câu hỏi về lý lịch khác nữa. Tiếng Anh thông dụng tại sở mỏ còn lõm bõm được, tiếng Anh do nhân viên Sở di trú trực tiếp hỏi ngó bộ khó nuốt hơn! Đó là chuyện hồi xưa. Còn bây giờ, nhiều di dân gốc Việt định cư tại Mỹ gần đây biết tiếng Anh khá sõi. Có đâu không ra, từ thời Việt Nam mở cửa những năm đầu thập niên 1990 đến nay đã hơn 20 năm (một phần ba đời người chứ đâu ít), dân trí thời đại Internet nhất định sẽ khá hơn nhiều, người có điều kiện, có miếng ăn miếng để sẽ tranh thủ học tiếng Anh ở nhà; qua Mỹ hôm trước hôm sau nói tiếng Anh như gió…


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

77


NGƯỜI VIẾT RONG Trở lại phần giới thiệu, một thím Mỹ tại Colorado vướng vào vòng lao lý chỉ vì gai mắt chứng kiến hai phụ nữ gốc Hispanic nói tiếng Spanish trong chợ supermarket. Theo lý luận của thím, đã có gan đến Mỹ sống ít nhất nên có chút thiện chí học và nói Tiếng Anh cho thạo. Có lẽ do lời thím nói có phần hơi khó nghe, một công dân có trách nhiệm khác tên Kamira Trent đã vội can thiệp. Thậm chí cô này còn quay phim cuộc xô xát khẩu ngữ giữa thím Mỹ nọ với hai chị gốc Hispanic kia. Theo lời chị Kamira Trent: [Bênh vực lẽ phải] là chuyện nên làm. Cha mẹ tôi dạy con như vậy. Thấy chuyện trái đạo lý phải lên tiếng chứ không nên khoanh tay đứng ngó! (Nguyên văn): It was the right thing to do. It’s the way I was raised. When you see something like that happen, you don’t just stay there and let it happen. Thậm chí chị còn báo cảnh sát về vụ sỉ nhục này. Kết quả thím người Mỹ (tên đầy đủ Linda Dwire) bị xộ khám. Sau đó thím được trả tự do nhưng phải hầu tòa vì hai tội danh liên quan đến quấy rối - harassment. Cắc cớ thay, vụ sỉ nhục này xảy ra tại một thị trấn có cái tên khá ấn tượng: Rifle (Súng trường). Như bạn biết, dân ủng hộ quyền sở hữu súng trường thường là người bảo thủ, thân Đảng Cộng hòa. Họ có xu hướng bảo vệ những giá trị thuần Mỹ, bênh vực ý thức hệ Da trắng thượng tôn. Nên cái tên Rifle chỉ là chuyện tình cờ song nó khiến người ta suy nghĩ: Mỹ gốc ở đây rất nhạy cảm với vấn đề di dân? Hai phụ nữ gốc Hispanic là Fabiola Velasquez và Isabel Marin. Họ tỏ ra khá sốc. Tại Mỹ, xứ sở của Tự do Dân chủ gì mà kỳ khôi vậy? Hơn nữa hiến pháp Mỹ đâu có chỗ nào cấm nói tiếng Spanish, tiếng Việt, tiếng Hoa hay bất cứ một ngoại ngữ nào đó… Mỹ là Hợp chủng Quốc. Hà tất tại sao thím Linda Dwire phải

78

HOUSTON

TM

tỏ vẻ khó chịu khi thấy hai khách hàng đi chợ nói tiếng Spanish. Có thể hai phụ nữ Hispanic này nói chuyện lớn tiếng. Thành ra thay vì nhắc nhở họ đừng làm kinh động không gian yên tĩnh của ngôi chợ, thím Linda Dwire nói chệch sang chuyện “phải nói tiếng Anh”. Mà có thể thím cố tình lăng mạ hai phụ nữ nọ khiến họ khó xử vì thím nghĩ họ có trách nhiệm phải nói tiếng Anh nếu muốn sống trên đất Mỹ. Lẽ ra vụ này không rùm beng nếu Kamira Trent đừng chen vô. Chị nói với thím Linda Dwire: Tôi sẽ báo cảnh sát. Thím phải để hai phụ nữ này được yên. Tốt nhất thím nên rời khỏi chỗ này. Thím Linda nghe thế vội mắng lại: Thế hệ các cô đang phá hủy đất nước này! Chị Kamira trả đũa ngay lập tức: Tôi chẳng hề phá hủy nước Mỹ bao giờ. Tôi tôn trọng người khác. Còn thím, thím không được sách nhiễu người khác. Thím Linda chỉ thẳng mặt chị Kamira: Đất nước này sẽ mất. Cô đã biết rõ như thế, đất nước này sẽ bị mất! Chị Kamira tỏ ra chẳng vừa: Thím không được sách nhiễu những phụ nữ gốc Hispanic! Chị Kamira cho Tạp chí BuzzFeed News biết thêm thím Linda Dwire trước đó đã lớn tiếng: Đến nước Mỹ của tôi, quý vị không thể tiếp tục nói tiếng Spanish. Quý vị cần nói tiếng Anh nếu quý vị muốn sống tại đây. Chị cho biết thêm thím Linda tỏ ra rất hậm hực với hai phụ nữ Hispanic. Chị cố gắng can thiệp nhưng thím Linda không chịu buông tha họ. Còn thím Linda Dwire, theo Tạp chí BuzzFeed News, thím không hề kỳ thị chủng tộc (racist), càng không hề sách nhiễu ai. Lời thím: Ở đây hoàn toàn không dính dáng gì đến chủng tộc. Chỉ là lòng ái quốc. Bất cứ ai đến đất nước này xin hãy biểu hiện tinh thần ái quốc, tối thiểu là thiện chí học tập tiếng Anh. (Nguyên văn): It has nothing to do with race. It’s a patriotic thing. When people

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

come to my country, they need to love it enough to speak English. Hình như chưa hả giận, thím nói thêm: Di dân muốn bưng nguyên xi cố quốc của họ đến đây. Tôi không bực bội chuyện họ đến Mỹ sống nhưng họ phải thực tâm muốn trở thành người Mỹ và không cố ý lạm dụng hệ thống phúc lợi xã hội. Một khi quá nhiều người sống ở Mỹ không chịu học tiếng Anh, đó là mầm mống chia rẽ đất nước này! (Nguyên văn): [Immigrants] rather have their country here. I don’t mind them coming [to the U.S.] as long as they want to be an American and not go on our welfare system. When there are so many people that they don’t learn English, that’s what divides our country. Theo bạn, thái độ của chị Kamira Trent và thím Linda Dwire, ai đúng, ai sai? Câu hỏi này đơn giản chỉ cần ít phút suy nghĩ là xong, hay nó cần đến nhiều buổi thảo luận tranh cãi vì bên nào cũng có lý do? Vâng. Mỹ là Hợp chủng quốc, song vì là Hợp chủng quốc nên khó tránh những suy nghĩ đối nghịch giữa các sắc dân, trong đó nhiều sắc dân tự cho phép mình “thượng tôn” hơn những sắc dân khác. Còn bạn. Vâng. Những công dân Mỹ gốc Việt sống trên đất Mỹ, liệu “You Must Speak English” có nên là yêu cầu bắt buộc! Hay chỉ nên là chìa khóa mở những cánh cửa tương lai tốt đẹp hơn, kiểu muốn tiến thân nên chịu khó trau dồi. Có câu: Ngựa không khát, dắt ngựa qua sông nó sẽ không uống. Tiếng Anh ai cũng biết đó là một công cụ hữu ích giúp đời sống tại Mỹ bén rễ ổn định tốt hơn, nhưng nếu cảm thấy không cần thiết, liệu người ta có nên bị ép học nó? Hay đây là một cái cớ, một công cụ tiện nghi để người Mỹ chính hiệu sử dụng chèn ép những di dân nói tiếng Anh không được lưu loát? NGUYỄN THƠ SINH


TM

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

HOUSTON

Thủ lĩnh tối cao IS ra lệnh hành quyết 320 thuộc hạ Thủ lĩnh tối cao của phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng Abu Bakr al-Baghdadi vừa ra lệnh hành quyết 320 tay súng tại Syria và Iraq, kể cả các chỉ huy cao cấp của nhóm, vì đã phản bội hoặc có hành động bất cẩn gây thiệt hại nặng cho nhóm. Một số chỉ huy cao cấp của phiến quân như Abu al-Baraa al-Ansari, Sief al-Din al-Iraq, Abu Otham alTal Afari, Abu Iman al-Mowahed và Marawan Hadid al-Suri cũng được cho là nằm trong danh sách bị trừng phạt. Lệnh hành quyết được đưa ra chỉ một tuần sau khi lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran phát động cuộc tấn công nhằm vào mục tiêu của nhóm này tại thành phố biên giới

Albukamal. Sau nhiều thông tin đồn đoán về số phận của mình, al-Baghdadi hồi cuối tháng 8 tung video kêu gọi các phần tử trung thành sử dụng bom, dao hoặc xe để thực hiện các cuộc tấn công khủng bố. Y kêu gọi công dân Saudi Arabia, Bahrain và Jordan lật đổ chính quyền, đe dọa Nga và Mỹ rằng các chiến binh “đã chuẩn bị những nỗi kinh hoàng” cho họ. IS từ năm ngoái đã bị quét sạch tại nhiều khu vực ở Syria và Iraq và phải rút đến cố thủ ở các sa mạc hẻo lánh. Al-Baghdadi được cho là đang lẩn trốn tại vùng sa mạc ở biên giới Syria - Iraq.  Abu Bakr al-Baghdadi

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

79


BẠN GÁI NHỎ TO

HOUSTON

TM

Người thắng cuộc HỎI: Tôi đã qua một cuộc hôn nhân đổ vỡ, có ba con thì hai cháu đã trưởng thành, cháu bé nhất cũng đã 16. Tôi ở vậy nuôi con 12 năm. Hơn một năm nay, ở tuổi 47, tôi có cơ hội gặp gỡ một phụ nữ góa chồng có hai con nhỏ, một đứa 8 tuổi, đứa kia lên 4. Chúng tôi rất hợp tính nết nhau, tôi thật lòng yêu quý cô và chúng tôi cùng muốn tiến tới hôn nhân. Biết rằng đã thương mẹ thì phải thương cả những đứa trẻ, chỉ khổ nỗi là tôi đã qua thời kỳ nuôi con mọn, bây giờ nghĩ tới chuyện lại bắt đầu phải chăm nom, săn sóc, dạy dỗ, đón đưa nhà trẻ mấy đứa bé, tôi rất ngại, nhất là cảnh bố dượng với con vợ cũng nhiều cái lấn cấn lắm, không khéo lại vạ lây đến cuộc sống chung của hai vợ chồng. Hiện cô ấy có việc làm tại gia nên giờ giấc tương đối không bó buộc quá. Hơn nữa, hai đứa bé cũng đi về thường xuyên giữa hai nơi vì từ khi còn bé và mất bố, ông bà nội và các cháu gần gũi nhau đã thành thói quen của họ, tôi không nghĩ mọi sự sẽ thay đổi cách nào khác. Tất nhiên là tôi chưa có kinh nghiệm gì cả nhưng bạn bè tôi nhiều người từng trải qua hoàn cảnh này, những chia sẻ của họ không mấy tích

80

cực khiến tôi rất lo sợ. Anh ruột tôi và một người bạn thân thiết của tôi thì cứ bàn ra. Các anh ấy nói hay hơn cả, nếu tôi không muốn vợ chồng rồi lại phải lôi nhau ra tòa lần nữa thì tôi nên chọn đối tượng nào không có con mọn, cũng không có liên quan mật thiết với quá khứ nhiều, trường hợp này là với bên chồng cũ của cô ấy. Theo bà, tôi có nên lấy kinh nghiệm của người khác mà xử việc của mình không? Mong bà giúp tôi lời khuyên hoặc cho tôi vài ba gợi ý làm sao để hôn nhân của chúng tôi, một khi đã thực hiện thì sẽ được êm xuôi, thuận chèo mát mái? Có người cố vấn cho tôi là tôi đã nuôi con một mình, đơn chiếc, vừa làm cha vừa làm mẹ, chịu cảnh vất vả, cô quạnh hàng chục năm rồi, bây giờ tội vạ gì mà mua phiền lụy vào thân? Phước đâu chưa thấy, thấy khổ tới chết à? Kiếm cô nào mình thương và thương mình nhưng chấp nhận nhà ai nấy ở, con ai nấy lo, chừng nào hai bên không còn gì ràng buộc nữa mà vẫn còn ý muốn cận kề bên nhau cho tới cuối đời thì move in cũng đâu có muộn? Tôi cảm ơn bà đã đọc thư này và góp ý cho tôi. Mong hồi âm của bà và kính chúc bà sức khỏe.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Tony TRẢ LỜI: Tất cả mọi khó khăn và trở ngại có thể đến từ cuộc hôn nhân ông đang mong muốn tiến tới đểu đã được nhìn thấy, kể ra, chi tiết, đầy đủ hơn cả dự đoán của một người ngoại cuộc như tôi, vấn đề còn lại chỉ là ông tự lượng sức mình xem có gồng gánh hết được không? Biết rằng thời buổi này, ở chặng đường này, tìm được nửa kia tâm đầu ý hợp với mình thật không dễ nên chắc ông cũng biết luôn cái giá phải trả sẽ không thể rẻ, ông cần ước lượng sức mình. Nhiều người chép miệng tin vào tình yêu, là cái vốn vô song như suối sông không cạn. Khổ nỗi, tình yêu và lòng người như nắng mưa bất chợt, riêng ông có đủ tự tin mình sẽ mãi mãi không đổi thay không? Ngoài ra, như trong mọi ước mơ của những đôi lứa khác, ông còn người bạn tình cùng đi với ông trong cuộc hành trình tìm kiếm hạnh phúc này, ông nên chia sẻ mọi suy nghĩ với người ấy thay vì toan tính một mình. Hãy hỏi xem người ấy bước tới sẽ làm gì? Có cần ràng buộc hôn nhân không và nếu có thì lúc nào?.. vv..Về những đứa con còn bé của cô, ông không phải quá lo vì khác với ông gà trống nuôi con gieo neo, vất vả hàng chục năm, vừa làm cha, vừa làm mẹ, nay cô là người đầu tiên trách nhiệm về con cái mình, chưa kể bên nội các cháu cũng cùng chăm lo chúng nó như họ đã từng bao lâu rồi. Miễn sao ông đừng kèn cựa mà vui lòng chấp nhận chia sẻ với chúng ít nhiều thời gian của mẹ chúng là ổn thỏa. Sau cùng, cái gì giản dị thì ít hư. Tổ tiên đã dạy: “Càng khôn ngoan lắm, càng oan trái nhiều.” Cứ sống đơn sơ và chân thật, không có chỗ cho rắc rối thì rắc rối sẽ không có cửa vào. Cảm ơn ông đã gửi thư. Kính chúc an vui và vạn điều toại nguyện.


TM

HOUSTON

HỎI: Tôi vừa khám phá ra chồng tôi lăng nhăng với một bà ở không xa chỗ tôi ở. Tôi biết tên bà ta mà không biết mặt vì chỉ được nghe người quen mách lại. Chồng tôi không chối nhưng nói rằng chuyện đã qua rồi. Tôi thì không thể nào bỏ qua chuyện này trừ phi chồng tôi chịu sắp xếp một cuộc gặp mặt tay ba để mọi sự minh bạch và dứt khoát. Tôi muốn biết người tình vĩ đại của chồng tôi ba đầu sáu tay thế nào mà hớp được hồn ông ấy ra khỏi ngưỡng cửa gia đình như thế? Tuy vậy, chồng tôi nhất định bảo vệ người đàn bà kia và không chịu làm theo lời yêu cầu của tôi. Có phải ông ấy thật sự chưa dứt khoát không? Tôi phải làm sao? Nhuệ T. TRẢ LỜI: Chồng bà không dàn xếp cuộc gặp mặt tay ba có nhiều lý do: a- Ông ấy đã dứt khoát rồi, không

có lý do gì yêu cầu bà kia làm một việc mà chính bà ấy cũng không có lý do gì phải làm. b- Có thể ông ấy cần bảo vệ cả ba người trong cuộc, không riêng bà kia (là người thật ra không còn cần ông ấy bảo vệ nữa và ông ấy càng không có tư cách gì yêu cầu bà ấy bất cứ việc gì như nói trên) c- Ông chồng bà cần tự bảo vệ tư cách đàn ông của ông ấy. d- Ông chồng bà cũng cần bảo vệ tư cách của bà để không xảy ra cuộc đôi co tay ba, khi đó, dù bà hành xử cách nào thì cũng là tự hạ thể mình (đối thủ vốn đã né tránh bà vì sợ hoặc đã bỏ chạy để thoát thân mà nay lại được bà cho phép diện kiến trên bàn hội nghị?) Theo thiển ý tôi, bà sẽ ân hận nếu cứ nhất quyết theo đuổi cái việc chẳng có ý nghĩa gì cả mà chỉ khiến bà thêm đau đớn một cách vô ích ấy. Nếu bà không thể tự bảo mình hãy thôi “ấm ức” và vẫn muốn thỏa trí tò

mò, bà có thể khéo léo tìm cách nhờ cái “người quen” đã đưa tin cho bà giúp, để một mình “thấy” bà kia thì hơn. Làm việc này, bà cần tự chủ, chớ để “người quen” lằng nhằng thêm những chuyện đầu cua tai nheo làm bà thêm vướng bận nhé! Sau cùng, người tình kia chắc không vĩ đại như bà nghĩ. Nếu không, bước chân lưu lạc của chồng bà đâu có sớm quay về thềm nhà xưa để đầu thú? Chưa kể có một câu ngạn ngữ nói rằng “Người ta lớn bởi vì mình nhỏ xuống.” Bà sẽ thực sự vĩ đại nếu bà đủ tự tin để vượt qua mọi lấn cấn ám ảnh, “bỏ qua” cho ông, rút kinh nghiệm ở mặt tích cực để tạo điều kiện thuận lợi cho hôn nhân được tiếp tục một cách tốt đẹp, gia đình bền vững. Được như thế, bà sẽ là người thắng cuộc. Chúc bà vui vẻ. BÙI BÍCH HÀ

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

81


CÂU CHUYỆN THẦY LANG

HOUSTON

TM

Phô mai-Kem-Bơ-Margarin BÁC SĨ NGUYỄN Ý ĐỨC

PHÔ MAI

Theo huyền thoại thì phô mai (cheese) được một nhà kinh doanh tình cờ khám phá ra cách nay nhiều ngàn năm. Trong một chuyến đi buôn xa, ông mang theo nhiều lương thực, trong đó có sữa đựng trong một cái bao tử lạc đà khô. Một hôm, lấy sữa ra uống thì thấy sữa đã đông đặc dưới ảnh hưởng của hơi nóng mặt trời và vài hóa chất còn dính lại ở bao tử lạc đà. Nếm thử “cục sữa” ông ta thấy ngon và béo. Thế là ông ta tìm hiểu thêm rồi sản xuất món sữa đông rắn này và làm giầu. Từ đó phô mai được nhiều quốc gia trên thế giới sản xuất và trở thành món ăn rất phổ thông trong bữa ăn chính, để tráng miệng, ăn khai vị cũng như ăn vặt trong ngày. Cách làm

Phô mai có thể làm từ bất cứ loại sữa động vật nào như cừu, dê, trâu, lạc đà, lừa... nhưng thông thường nhất vẫn là từ sữa bò. Nguyên tắc làm cũng giản dị. Vi khuẩn Lactobacilli hoặc Streptococci được cho thêm vào sữa để chuyển hóa lactose và tạo ra acid lactic. Acid này làm chất đạm casein của sữa đóng bánh. Một diếu tố lấy từ bao tử bò non được thêm vào rồi để lắng đọng khoảng 24 giờ. Thời gian lắng đọng càng lâu thì phô mai càng chắc hơn. Sau đó cục casein được vắt bớt nước đi rồi đun nóng cho bay hơi, làm phô mai cứng hơn nữa. Thế là ta đã có miếng phô mai tươi. Loại phô mai này chưa ngấu, dễ hư nên cần được để trong tủ lạnh và chỉ

82

dùng trong dăm ngày. Phô mai được ăn chung với sà lách, bánh mì hoặc để nấu. Muốn có phó mát ngấu, phải lấy bớt chất lỏng ra bằng muối rồi chế thêm vi khuẩn Penicillum camembert (phô mai Camembert, Brie) hoặc vi khuẩn Penicillium roquefort (phô mai Roquefort, Blue cheese). Chế biến phô mai là một phương thức giúp chúng ta chuyển một thực phẩm dễ hư là sữa, sang một thực phẩm ít bị hư hơn và đồng thời cũng là cách để dành sữa dưới dạng có thể giữ được lâu. Các loại phô mai

Phô mai được phân loại theo nhiều cách. Phô mai tươi như cream, cottage cheese và phô mai ngấu như Chedda, Swiss, Camembert, Gorganzola. Thông thường nhất là phân loại tùy theo sự cứng mềm hoặc độ ẩm của phô mai: Phô mai mềm như Cottage, Ricotta, cream; Trung bình như Morazella, Blue, Camembert, Pizza, Edam, Swiss, Chedda, Provolone; Cứng như Dry Ricotta, Mysost, Romano, Parmesan. Dinh dưỡng

Phô mai giữ nguyên được các chất

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

dinh dưỡng từ sữa đã sản xuất ra chúng: chất đạm với các amino acid cần thiết, ít chất béo và cholesterol hơi cao. Hầu hết phô mai có nhiều sinh tố A. Calci có nhiều trong phô mai rắn, ít trong phô mai mềm. Trung bình 30gr phô mai cung cấp 100 calorie, 180mg calci, 8gr chất béo, 9gr chất đạm. Chất béo làm phô mai có hương vị hấp dẫn đặc biệt nhưng cũng gây ra vài không tốt cho sức khỏe. Ngày nay có phô mai ít chất béo hoặc phô mai làm từ sữa đậu nành. Ăn phô mai

Phô mai thường được dùng như món ăn chơi hoặc trộn lẫn với thực phẩm khác như đậu, rau, mì sợi, bánh mì, chứ không dùng làm món ăn chính, mặc dù có nhiều chất dinh dưỡng. Vài điểm cần lưu ý

a-Một vài loại phô mai như Cheddar, Swiss, Rocquefort có thể bảo vệ răng khỏi bị sâu. Phô mai kích thích nước miếng tiết ra để trung hòa acid do vi sinh vật trong miệng tác dụng trên thức ăn kẹt trong răng. Acid này ăn mòn men răng, khiến răng mau hư. b-Bác sĩ thường khuyên người bị cao huyết áp, cao cholesterol, nặng quá ký không nên ăn phô mai vì có nhiều chất béo và muối sodium. c-Ai bị dị ứng với Penicillin không nên ăn blue cheese vì phô mai này được làm với tác dụng của nấm penicillin. d-Phô mai có nhiều tyramine, một hóa chất làm động mạch co thắt và có thể gây ra cơn cao máu bất thình


TM

HOUSTON

lình, nhất là ở bệnh nhân dùng thuốc trị trầm cảm dạng ức chế monoamine oxidase inhibitors (MAO inhibitor). Tyramine có nhiều trong các loại phô mai Camembert, Cheddar, Roquefort, Blue; rất ít trong Cottage, cream cheese. e-Khi mua, lựa phô mai bầy trong ngăn tủ lạnh, coi kỹ ngày bán và ngày tiêu thụ; không mua loại bị mốc meo, ngoại trừ khi meo là thành phần cấu tạo của phô mai như blue cheese. g-Về nhà nên cất phô mai vào tủ lạnh, gói kín để khỏi khô. Cất gói cẩn thận, phô mai rắn có thể để dành sáu tháng, còn phô mai mềm nên dùng trong vòng một tuần.

lạnh. Giữ như vậy có thể dùng dần được một tuần. Khi hộp kem đã mở, thì phải đậy cho kín để tránh bốc hơi, kem sẽ bị khô. BƠ

Bơ được làm bằng cách đánh nhuyễn chất béo của sữa đã khử trùng. Theo tiêu chuẩn chung, bơ phải có ít nhất 80% chất béo của sữa. Chất béo của bơ có 62% là béo bão hòa, 35% đơn bất bão hòa và 4% đa bất bão hòa.

KEM

Kem (Ice cream) vẫn là món tráng miệng được ưa thích của nhiều người. Có nhiều loại kem khác nhau, nhưng thông dụng nhất là vanilla, chocolate, dâu, xoài riêng. Kem sữa bột ngô (custard), nước trái cây (sherbet) và sữa để đông lạnh cũng là những món tráng miệng hấp dẫn.

Theo tiêu chuẩn, kem phải có ít nhất 10% chất béo và 20% chất đạm của sữa. Chất béo tạo ra một hương vị ngầy ngậy và vẻ mịn mặt của kem. Càng nhiều chất béo, kem càng ngon. Chất đạm là phần chính trong cấu trúc của kem. Kem có nhiều calci, một ít riboflavin và sinh tố A. Một nửa cup kem vanilla có 180 calorie, 12gr chất béo, 2gr chất dạm, 76mg calci. Kem cần được giữ kín trong bình giấy hoặc bình nhựa ở nhiệt độ đông

Một muỗng ăn canh bơ có 11gr chất béo, 7gr chất béo bão hòa, 31gr cholesterol và 1100 IU sinh tố A. Bơ có thể có muối hoặc không có. Khi không có muối thì phải ghi rõ là bơ không muối mà nhiều người quen gọi là bơ ngọt. Bơ được phân chia ra làm loại A và AA. Loại AA thì thơm, dịu ngọt, mịn mặt và dễ phết mỏng hơn loại A. Nên giữ bơ trong giấy bao kín để tránh không khí và lẫn mùi thực phẩm khác trong tủ lạnh. Mặc dù để trong tủ lạnh, chất béo trong bơ cũng tác dụng với oxy làm bơ có mùi dầu khét. Ánh sáng và hơi nóng cũng làm bơ mau khét. Gói kín cất trong tủ đá, bơ để dành được cả bốn, năm tháng. Bơ cũng được dùng để rán thực phẩm nhưng đun lửa quá nóng bơ sẽ bốc khói và thành mầu vàng cháy. Bơ không dùng để chiên ngập (deep fried) như dầu mỡ được. MARGARIN

Vì bơ có nhiều chất béo bão hòa, có nguy cơ gây ra nhiều bệnh tim

mạch, ung thư nên nhiều người đã chuyển sang dùng margarin. Hầu hết margarin được chế biến từ dầu thực vật. Margarin được một nhà hóa học Pháp là Hippolyte Mege-Mouries chế tạo ra vào năm 1870 khi hoàng đế Nã Phá Luân III ( 1808 –đăt1873) treo giải thưởng cho ai có thể làm ra một loại bơ khác với bơ từ sữa bò. Margarin được làm bằng cách trộn đánh chất béo lỏng với sữa không chất béo đã khử trùng, rồi thêm một vài gia vị thơm.Thường thường khoảng 15,000 IU sinh tố A được cho thêm vào margarine. Năm 1993, các nhà nghiên cứu tại Đại Học Harvard đã nêu ra một nghi vấn về sự an toàn của margarin và cho là một vài loại có thể gây ra bệnh tim nhiều hơn là bơ thật.

Thông tin này làm cho người tiêu thụ cảm thấy bối rối, không biết nên dùng bơ hay margarin. Có điều chắc chắn là bơ cho nhiều hương vị hơn là margarin. Nhưng margarin có nhiều chất béo bất bão hòa hơn bơ do đó lành hơn, nhất là loại margarin mềm. Nếu margarin lại được làm từ dầu cây canola, hướng dương (sunflower), dầu ngô thì lại càng tốt hơn nữa. Cả bơ và margarin đều cho một số calorie bằng nhau. Khi margarin lỏng được chuyển sang rắn thì lại có nhiều chất béo bão hòa Trans Fatty acid. Đây là chất mà nhiều người cho là có thể làm tăng cholesterol trong máu. BÁC SĨ NGUYỄN Ý ĐỨC

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

83


TRUYỆN DÀI

 Tiếp theo kỳ trước

Bà Parada nói thẳng với nữ phóng viên trẻ: “Đừng có nghĩ rằng tôi đuổi cô nhé. Cô đi lấy cái gì ăn ở quanh đây một lát có được không? Tôi có chuyện muốn nói riêng với cháu trai tôi”. “Được ạ”. Paremai bình thản trả lời rồi quay sang phía Patiya lúc này đang nhìn cô. “Sẽ không lâu đâu. Rồi anh sẽ đến chỗ em”. Anh cúi đầu thơm nhẹ lên gò má cô. Bà lớn Nongkhran cứng họng với hành động đó trong khi Paremai đỏ bừng mặt. Còn bà Parada tròn mắt, không nghĩ rằng Patiya tại dám thể hiện cử chỉ yêu thương lộ liễu đến như vậy. Bà Parada đợi cô đi khuất rồi ngượng ngùng nói: “Cháu không nên sử dụng văn hóa phương Tây ở đây, đặc biệt là trong ngôi nhà này. Nó không

84

HOUSTON

TM

phù hợp. Khách khứa, đặc biệt là người lớn, họ sẽ nghĩ sao?”. “Cháu không quan tâm. Cháu không sống ở đây”. “Nhưng tao quan tâm chừng nào mày vẫn mang họ Warakorn”. Bà lớn Nongkhran chen vào. Patiya quay lại nhìn bà: “Cháu xin lỗi nếu làm bà chất vọng. Nhưng đây là con người cháu”. “Bao giờ mày mới nhận ra rằng tất cả những điều mà mày làm đều là sai lầm lớn hả?”. “Bà không phải lo đâu ạ. Dù sao cháu cũng không hy vọng mình được lên thiên đường đâu. Cô Pa muốn nói gì với cháu ạ? Đừng mất thời gian dạy dỗ cháu làm gì”. Bà Parada quay sang nói với cháu trai: “Cháu nghĩ thế nào mà lại đưa cô phóng viên đó vào nhà chúng ta?”. “Cô phóng viên đó có tên đấy. Làm ơn hãy gọi tên cô ấy”. Giọng Patiya bình thản. Bà Parada cố gắng kiềm chế vì biết rõ anh quá giỏi trong việc khiêu khích. Bà kìm nén cảm xúc, hỏi lại: “Cô nhắc lại, cháu nghĩ sao mà lại đưa Paremai đến dự tiệc hôm nay?”. “Pare là người yêu của cháu. Cháu đưa Pare đến cùng thì có gì sai?”. “Cháu quên cô gái này đã gây ra những gì cho cháu, cho dòng họ chúng ta rồi sao?”. “Pare chỉ làm theo trách nhiệm thôi. Em gái cô ấy mất, không cho cô ấy làm gì thì có phải là quá đáng không ạ? Cháu cho rằng

đó là chuyện bình thường khi cô ấy cố gắng làm đủ mọi cách để điều tra cho ra thủ phạm”. “Mày nói như đã quên mất rằng ả ta đã cho mày nhận được những gì rồi ấy”. Bà lớn Nongkhran giật giọng chế giễu. “Cháu hiểu cô ấy cũng chỉ là bất đắc dĩ mà thôi”. “Nếu mày không từ bỏ ả ta, đừng có hy vọng tao sẽ trao quyền thừa kế của bố mày cho mày. Tao sẽ đổi ý sửa đổi lại bản di chúc”. Bà Parada sửng sốt, rồi tỏ ra vui mừng, đúng lúc Patiya liếc mắt nhìn thấy. Anh nhíu mày thấy kỳ lạ, nhưng chưa đầy một giây sau, anh đã thay đổi cho nét mặt trở về bình thường. “Tùy bà thôi ạ. Bản thân cháu cũng chưa từng nghĩ sẽ quay trở về để sinh sống ở Thái Lan đâu”. Patiya trả lời. “Có nghĩa là mày sẽ không từ bỏ việc quan hệ với ả đó đúng không?” Bà lớn Nongkhran hỏi với giọng gắt gỏng. “Vâng ạ”. “Vậy tao cũng không tiếp ả đó với tư cách là cháu dâu đâu”. Patiya bật cười: “Thôi mà bà. Ai đi qua nghe được lại hiểu lầm rằng bà là người suy nghĩ độc đoán đấy trong khi bình thường bà là người rộng lượng và có tình có lý”. Bà lớn Nongkhran cứng họng, không biết có phải đứa cháu trai ngỗ ngược đang chế nhạo mình hay không. “Nếu bà nội không có gì nữa thì cháu xin phép”.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

“Khoan đã! Tóm lại là mày sẽ không đuổi ả đó ra ngoài đúng không?” Bà lớn Nongkhran hỏi với giọng tức tối. “Không ạ. Và cháy cũng xin bà tôn trọng khách của cháu. Cháu mời cô ấy tới. Nếu đuổi cô ấy về, cháu sẽ trở thành người quá bất lịch sự. Cháu xin phép ạ. Cháu để cô ấy một mình đã quá lâu rồi”. Patiay bình thản đi tìm người giúp việc để đưa quà tặng rồi vội vàng chạy đi tìm Paremai. Anh cúi xuống thơm nhẹ lên má cô trước khi đưa cô ra sàn khiêu vũ để tham gia cùng các đôi khác. Chủ nhân của của tòa dinh thự nhìn hình ảnh đó với đôi mắt như sắp bùng cháy thành ngọn lửa. “Nó si mê con bé đó đến ngu muội đầu óc rồi”. “Đúng vậy ạ. Bọn chúng quen biết nhau từ bao giờ nhỉ”. “Thi thoảng thời gian nó bay về đây. Người ta nói rằng con bé đó đến trực thằng Pat ở khách sạn từ sáng đến tối để dụ dỗ cho nó không kiện tội danh xúc phạm danh dự của người khác. Hơn nữa, thằng Pat còn đến xin mẹ hủy việc kiện nó nữa”. “Nó si mê cô phóng viên này thật rồi. Ừm cái cô này cũng đáng sợ thật đấy nhỉ. Nhưng chắc cũng chẳng được lâu đâu vì chúng quá khác biệt nhau. Mà con đó không thấy xấu hổ hay sao khi qua lại với cái thằng đóng phim khiêu dâm”. Bà lớn Nongkhran quắc mắt nhìn: “Muốn nói


TM

HOUSTON

năng cái gì thì phải cẩn thận một chút chứ. Dù sao đó cũng là cháu mình, là người mang họ Warakorn, không phải người ngoài đâu”. Bà Parada há hốc m i ệ n g . Tr ư ớ c đ â y b à lớn Nongkhran chỉ toàn mắng con cháu khi nói tới Patiya, cho dù là nói theo hướng tốt hay xấu. Nhưng bây giờ hễ ai nói xấu đứa cháu trai này, bà đều bực tức mắng lại. “Anh xin lỗi vì để em chờ quá lâu”. Patiya đưa Paremai xoay người theo bản nhạc. “Không sao ạ”. Cô nhìn thẳng vào anh. “Nhìn anh làm gì vậy?”. “Em đã hiểu được rằng cảm giác của người không được mọi người đón tiếp ra sao rồi”. Câu nói tỏ rõ sự đau đớn nhưng khuôn mặt lại tươi như không có chuyện gì xảy ra. Patiya tỏ vẻ đáng tiếc: “Anh xin lỗi, Pare. Đừng để bụng những nói của họ hàng anh. Chúng chỉ khiến em thêm bực bội thôi”. “Em không sao đâu. Em muốn nói rằng em rất phục anh. Anh quả là người có tinh thần vững vàng và không dễ bị lay động. Hơn nữa anh còn đón nhận nó một cách hết sức bình tĩnh, lạnh lùng”. Patiya bật cười: “Chính em mới là người đáng khen chứ. Em chứng kiến việc anh với họ hàng khẩu chiến với nhau thản nhiên cứ như không liên quan gì đến em ấy”. Paremai cười: “Anh cứ thử là em thì sẽ nặn được khuôn mặt giống như vậy

thôi”. Anh nhìn cô với ánh mắt dịu dàng trong khi cô vẫn đang cười giòn tan, trái ngược hoàn toàn với không khí căng thẳng. “Anh vui vì thấy em có tâm trạng vui vẻ”. “Em không càng thẳng đâu. Đừng có lo”. Paremai trả lời với giọng nhẹ nhàng. “Em đáng yêu lắm, Pare ạ”. Patiya đưa đầu mũi cao chạm vào vầng trán tròn trước khi đổi chủ đề: “Thế còn về manh mối của thủ phạm, có gì tiến triển không?”. “Puwanarot đang nói chuyện với con trai lớn của bộ trưởng Bộ Lao động, Pakhinai đang tán tỉnh một cô gái con nhà giàu. Nhưng em vẫn chưa trông thấy Pasakorn và Puwinai”. Paremai nói. “Em quan sát giỏi thật đấy”. Patiya nhìn theo ánh mắt của Paremai: “Anh sẽ đưa em đi làm quen với bọn họ, sẽ vờ hỏi họ giờ. Em hãy chú ý quan sát cho kỹ nhé”. “Em nghĩ sẽ tìm cách nhảy với bọn họ”. Patiya cau mặt: “Có rất nhiều cách để tiếp cận bọn họ mà không phải khiêu vũ đâu, Pare”. “Anh chưa từng nghe câu muốn bắt cọp con thì phải vào hang cọp à?”. “Nhưng trong trường hợp này thì không được”. Paremai sửng sốt, thấy vết nhăn hiện rõ trên trán anh. Cô cố trêu đùa nhằm phá vỡ không khí đang bắt đầu căng thẳng: “Anh lo cho em hay đang ghen đấy?”.

“Cả hai”. “Anh dẫn em đi làm quen với bọn họ đi”. “Hứa với anh là em sẽ không làm gì ngoài kế hoạch chúng ta đã đặt ra nhé!”. “Em hứa”. Patiya gật đầu hài lòng, đưa tay cho cô khoác rồi đi về phía Puwanarot. Con trai của bộ trưởng Bộ Lao động trò chuyện với Paremai và Patiya một cách thân thiết. “Rất hân hạnh được làm quen với anh Patiya. Tôi nghe danh anh đã lâu, bây giờ mới được gặp mặt”. Rồi anh quay sang nói với Paremai: “Rất vui khi lại được gặp cô một lần nữa, cô Paremai”. “Tôi cũng vậy. Nhưng việc anh được nghe về anh

Patiya là chuyện tốt hay xấu đấy ạ?”. Paremai gợi chuyện, thi thoảng lại lén nhìn sang Puwanarot. Cậu em họ của Patiya năm nay ba mươi tuổi, khuôn mặt cũng đẹp trai nhưng thấp và gầy hơn Patiya một chút. “Tôi được nghe tin về anh Patiya khi anh trở thành kẻ bị tình nghi trong vụ án hiếp dâm giết em gái của cô Paremai. Bây giờ vụ án tới đâu rồi? Gần đây không thấy có tin tức gì trên tivi và mặt báo cả”. “Có lẽ anh nên hỏi Puwanarot thì sẽ rõ”. “Hỏi cô Paremai là rõ nhất rồi. Vụ án tới đâu rồi ạ?”. Puwanarot hỏi Paremaỉ. “Cảnh sát vẫn chưa có được manh mối gì cả”.

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

85


TRUYỆN DÀI

Puwanarot gật đầu trong khi Patiya nhanh chóng thay đổi chủ đề: “Mấy giờ rồi Puwanarot?”. Anh nhìn đồng hồ của người kia trong khi tỏ vẻ như đang hỏi thăm hai người em họ khác: “Đến giờ này rồi mà sao vẫn chưa thấy Pasakorn và Puwinai tới dự tiệc nhỉ?”. Puwanarot vén tay áo lên nhìn đồng hồ: “Mới có hơn tám giờ. Chắc sẽ đến ngay đấy”. “Kia thôi. Vừa nhắc đã đến rồi”. Con trai bộ trưởng nhìn Pasakorn và Puwinai bước qua cửa vào trong. Cả hai đều ăn mặc hết sức bình thường với áo phông và quần slacks. Nhưng một người mặc áo phông dài tay, một người mặc áo cộc tay. Paremai ngẩng mặt lên khỏi cổ tay của Puwanarot, nhìn theo. Cô quay sang nhìn vào mắt Patiya trong khi anh nói: “Đi làm quen với các em họ của anh đi. Tôi xin phép đưa Paremai đi làm quen với Pasakorn và Puwinai”. Puwanarot và con trai bộ trưởng nhìn theo sau với ánh mắt khác nhau. Một người ngạc nhiên xen lẫn ghen tức, còn một người lại tỏ ra khen ngợi. “Nếu bà biết Patiya dẫn con bé đó đi làm quen với họ hàng hết người nọ tới người kia, chắc chắn bà sẽ không thích”. Puwanarot vô tình nói lén ý kiến với giọng điệu căm tức. “Tại sao vậy?”. Con trai bộ trưởng quay sang tỏ vẻ chú ý, ánh mắt vẫn còn tia ngưỡng mộ vẻ đẹp kiêu sa của Paremai.

86

HOUSTON

TM

“Thì con bé ấy chỉ chầu chực phá hoại thanh danh của dòng họ tôi mà thôi”. Paremai không kịp né tránh trong khi Pakhinai không biết từ đâu xuất hiện, va mạnh vào người cô. Cũng may Patiya kịp kéo tay cô lại trước khi cô bị mất đà ngã xuống đất. “Đi mà không thèm nhìn trước ngó sau gì cả. Có mắt hay không?”. Cả giọng nói và hình động đều cho thấy Pakhinai cố tình kiếm chuyện. Người bị mắng nhíu mày, quay sang nháy mắt với chàng trai bên cạnh, rồi giả vờ khiêu khích: “Cái kẻ say bét nhè này là ai vậy? Đừng có nói là họ hàng của anh đấy nhé. Xem kìa, chưa gì mà đã say bí tỉ rồi”. “Mày nói ai say bét nhè?”. Pakhinai gân cổ cãi lại: “Có mày mới là đồ say bét nhè không còn tỉnh táo, đi say mê cái thằng Tây dâm đãng”. “Nói ai?” Patiya hỏi trống không. “Còn ai vào đây nữa? Ở đây chỉ có một thằng diễn viên phim khiêu dâm thôi. Là mày chứ còn ai nữa hả cái thằng Tây xấu xa, làm giàu bởi tinh dịch”. Pakhinai vừa nói vừa bước tới gí mạnh ngón tay vào ngực của người đối thoại. “Cho dù là diễn viên phim khiêu dâm nhưng tao làm việc đúng pháp luật dựa trên sức lực của bản thân, không giống mày lớn thế này vẫn ngửa tay xin tiền mẹ, đồ ăn bám”. Patiya chua ngoa đáp lại. “Cái thằng rác rưởi”. Pakhinai bừng bừng giận

dữ, kéo mạnh cổ áo Patiya. Paremai lên tiếng: “Anh đang bất lịch sự với anh Pat dấy. Nếu không vì tình họ hàng thì anh cũng phải nể mặt chủ nhân của bữa tiệc sinh nhật ngày hôm nay chứ . Bà l ớ n Nongkhran chắc chắn sẽ không hài lòng nếu biết rằng bà bị đưa lên trang nhất của báo bởi có đứa cháu trai cư xử như một thằng đầu trộm đuôi cướp, đầu óc ngu si, tứ chi phát triển đâu”. Rồi Paremai rít lên: “Vì vậy nếu không muốn đấm vào mặt bà lớn Nongkhran và khiến bản thân mình xấu hổ thì hãy bỏ anh Pat ra!”. Pakhinai buông cái tay đang túm cổ áo của Patiya ra, quắc mắt nhìn người đang mắng mỏ mình với ánh mắt khinh bỉ, đôi lông mày rậm rạp nhướn cao thách thức: “Mày dám dọa dẫm tao hả con phóng viên quèn kia? Mày biết về tao hơi ít đấy. Mày nghĩ rằng một đứa phóng viên miệng còn hơi sữa như mày mà làm tao sợ ư?”. Patiya bước tới túm cổ áo của Pakhinai: “Đừng có thô lỗ với phụ nữ như thế, Pakhinai. Nếu mày muốn vỡ mồm thì đến gây sự với tao đây này”. “Mày là đồ thấp hèn, đồ diễn viên khiêu dâm. Mày nghĩ rằng mày đặc biệt đến nỗi tao không dám đấm mày à? Hừ! Mày cũng chỉ là con của một người mẫu hạng bét mà thôi”. “Đừng anh Pat. Hắn muốn khiêu khích anh đấy. Đừng mắc bẫy của hắn!”. Paremai vội kéo tay anh. Sự um xùm nổ ra, mọi

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

người xúm lại. “Cái gì thế này? Làm cứ như mấy tên đầu gấu ấy”. Pitchaporn, chị gái của Pakhinai bước vào can ngăn. Tiếng của Pitchaporn vẫn vang lên: “Đúng là anh ở chỗ nào là gây ra bê bối ở đấy đấy anh Pat ạ. Anh không giảm lời châm chọc xuống một chút hay sao?”. Pimlapat nói chen vào: “Đúng vậy. Đúng là ở chỗ nào cũng toàn gây ra những chuyện xấu xa cả. Mà đang tự nhiên tại sao lại đi đấm anh Pakhinai vậy?” Pitchaporn và Pimlapat cũng như các cô em họ khác của Patiya, trước mặt anh thì họ tỏ vẻ khinh ghét nhưng sau lưng lại lén tải các clip phim khiêu dâm anh đóng về để xem. Lâu dần, cảm giác khinh ghét đã chuyển sang tò mò muốn biết, muốn thử xem anh có đúng là tuyệt vời và giỏi chuyện giường chiếu như trong clip hay không? Pawit và Primprau bước tới. Pawit lên tiếng can ngăn: “Đủ rồi đấy. Cãi nhau cứ như mấy bà hàng tôm hàng cá ngoài chợ vậy. Không thấy xấu hổ với khách khứa à?”. “Thì thằng Pat nó chửi em trước. Nó kiếm chuyện đánh em”. “Nói cho tử tế nhé Pakhinai. Mày giả vờ đâm vào Paremai trước rồi lại dùng lời lẽ láo lếu để khinh miệt phụ nữ”.

 Xem tiếp kỳ sau


TM

LÁ THƯ ĐI TRƯỚC

HOUSTON

Lá Thư Đi Trước 316 - (Trên 4 kỳ) Nam, 30 tuổi, tốt nghiệp đại học, sự nghiệp vững chắc, tài chính khá, độc thân, vui tánh, thích đơn giãn. Tìm bạn tuổi từ 21-35, không phân biệt nam nữ, giàu nghèo (cùng trình độ càng tốt), cần đạo đức, hiền lành, thích nội trợ nấu ăn.Nếu hợp sẽ làm bạn lâu dài. 317 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, ngoài 50, cao 5-3, nặng 120lbs, Công giáo, cần tìm bạn đồng hành (nam / nữ OK). Lịch sự, vui vẻ, chia sẻ hạnh phúc tuổi già. Có kinh nghiệm nhà hàng, thích nấu ăn, yêu mái ấm gia đình, thích làm từ thiện. Ai mến xin được làm bạn. Thư đầu xin gởi về Thời Báo Houston 318 - (Trên 4 kỳ)- Nam, 50 tuổi, ly dị, cô đơn, có việc làm ổn định, không tứ đổ tường. Cần tìm bạn gái ở Houston, biết yêu mái ấm gia đình Việt Nam, tuổi từ 40-45, độc thân hoặc đã ly dị. Hợp sẽ tiến xa. Thư đầu xin nhờ Thời Báo chuyển hộ. 319 - (Trên 4 kỳ)- Nữ, 31 tuổi, đang ở Việt Nam, chưa lập gia đình, có học, có việc làm, trên trung bình mọi phương diện, đạo Phật. Muốn làm quen với bạn nam độc thân thành thật, từ 40 tuổi trở xuống, không tứ đỗ tường, cùng tôn giáo. Xin đừng đùa giỡn. Thư đầu xin nhờ Thời Báo chuyển hộ. 321 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, sinh năm 1962, đang làm việc tại Bình Dương, Việt Nam. Sở thích: nấu ăn, đọc sách, du lịch, xem phim … Tính tình hòa nhã, yêu mái ấm gia đình, quan tâm chăm sóc người thân. Hiện đang sống

độc thân, không con cái. Mong nhận được thư của các anh, tuổi từ 56-60, không tứ đổ tường, chân thành, cùng sở thích, cùng cảnh ngộ. 322 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 61 tuổi, sống ở Houston - TX, người miền Nam, vần còn đi làm. Muốn tìm nam, góa vợ, tuổi từ 62-72, có học thức, không tứ đổ tường, ngoại hình dễ nhìn, chân thật, yêu mái ấm gia đình, sống ở Houston, để làm bạn, nếu hợp sẽ cùng nhau nương tựa đến hết đời. Rất mong thư. 323 - (Trên 4 kỳ) - Đàn ông, tuổi đã về hưu, độc thân, đang sống một mình. Muốn làm quen phái nữ, tuổi từ 60-66. Góp gạo thổi cơm chung. Thư đầu xin nhờ Thời Báo chuyển hộ. 324 - (Trên 4 kỳ) – Nữ, 48 tuổi, tìm bạn gần xa, không phân biệt tuổi tác. Nếu hợp sẽ tiến xa. Thư đầu xin nhờ Thời Báo chuyển hộ. 325 - (Trên 4 kỳ) - Cần tìm những người bạn tốt đã về hưu. Thư đầu nhờ tòa soạn Thời Báo chuyển dùm. 326- (Trên 4 kỳ) - Nữ, 55 tuổi, người miền nam, đạo công giáo, chồng chết đã lâu, muốn làm quen, kết bạn với người đồng đạo, thường siêng đi lễ, để giúp đỡ lẫn nhau lúc tuổi già. Điều kiện: phải vợ chết đã lâu, lớn tuổi hơn, là người thành thật, không vướng bận con cái, không cờ bạc rượu chè, không lăng nhăng, không lừa dối. Nếu hạp sẽ tiến tới. 327- (Trên 4 kỳ) - Nữ, sống tại Houston - TX, 62 tuổi, người miền Nam, độc thân đã lâu, sức khỏe tốt,

công việc ổn định, có nhà riêng. Rất mong được làm quen với phái nam, tuổi từ 62-67, có kiến thức, nhân hậu, đế an ủi nhau suốt quảng đời còn lại. Điều kiện: phải là người miền Nam và trong độ tuổi mà tôi muốn tìm (nếu không xin đừng làm mất thời gian của nhau). 328 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, diện mạo trên trung bình, việc làm ổn định, thích nấu ăn, văn nghệ và du lịch. Tìm bạn Nam từ 57-67, nếu là người Công Giáo hoặc người miền Nam thì thật là vui. Xin đừng đùa giỡn. Thành thật cám ơn. 329 - (Trên 8 kỳ) - Nữ, 59 tuổi, trình độ đại học, việc làm tốt, trên trung bình về mọi phương diện. Thích du lịch và văn nghệ. Không tứ đổ tường. Tìm bạn nam cùng sở thích, ở Houston càng tốt. Xin gửi thư đầu về Thời Báo Houston. 330 - (Trên 8 kỳ) - Thanh Lam, 19 tuổi, quê ở Long Xuyên, đang học đại học năm 2, vui vẻ, dễ nhìn. Muốn kết bạn trai thật lòng, nếu thấy hạp sẽ tiến xa hơn. 331 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, ngoài 50, công dung ngôn hạnh, cuộc sống ổn định. Muốn tìm bạn nam làm nghề đánh cá or đi tôm, ngoại hình dễ nhìn, tuổi từ 52-57, cần thành thật, vui tính và không bị ràng buộc. Xin thư về Thời Báo Houston. 332 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, nấu ăn ngon, sạch sẽ, đẹp hay xấu tùy theo người đối diện. Ly di, sống độc thân đã lâu, kinh tế vững, có nhà riêng, tự do, không vướng bận. Muốn làm quen với các anh từ 50 trở lên. Phải có công ăn việc làm, không tứ đổ tường, chung thủy, thành thật. Nếu hợp sẽ đi hết tương lai còn lại. Cho xin hình và phone để liên lạc. Dù thư đến muộn vẫn hồi âm tất cả. 333 - (Trên 4 kỳ) - Nam, 64 tuổi, việc làm ổn định, thành thật, không hút thuốc, không rượu chè cờ bạc. Tìm nữ dưới 58 tuổi, sống ở Houston, để làm bạn và chăm sóc nhau tuổi già. Không phân biệt tôn giáo. Cần người thành thật. Thư đầu nhờ Thời

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

87


LÁ THƯ ĐI TRƯỚC

Báo chuyển hộ. Xin cho số phone. Cảm ơn! 334 - (Trên 8 kỳ) - Nam, 56 tuổi, người Công giáo, có nhà cửa, công ăn việc làm, không vướng bận con cái. Muốn tìm người 50-56 tuổi, cùng cảnh ngộ. “Áo anh sứt chỉ đường tà, vợ anh chết sớm mẹ già chưa khâu”. Ai thương thì nhờ khâu giùm, ấm êm chăn gối lạnh lùng có đôi.” 335 - (Trên 12 kỳ) - Đàn ông về hưu (công nhân), hiện tại độc thân, muốn tìm phụ nữ người miền nam, cùng hoàn cảnh nghèo, chân thật. Quyết tâm cùng tôi đi tiếp con đường còn lại. Điều kiện: tuổi trên 60, so đo, tính toán xin miễn gửi thư. 336 - (Trên 4 kỳ) - Nam 68 tuổi, mới về hưu, sức khỏe tốt, sống tại Houston, TX. Không vướng bận. Có nhà riêng, ở một mình, cuộc sống rất ổn định. Độc thân đã lâu nên muốn có người vợ hiền, nhân hậu, vui tính cùng kết hợp sống chung. Tuổi từ 60 trở lên, thành thật. 337 - (Trên 4 kỳ) - Đàn ông độc thân, người niềm nam, đạo Phật, đã về hưu. Mong tìm bạn gái để tâm sự. Thư đầu xin nhờ Thời Báo chuyển hộ 338 - (Trên 4 kỳ) - Nữ 55 tuổi, ở Houston, TX. Cuộc sống ổn định, thích giãn dị, trầm tĩnh, rất hiền lành, người Bắc, đạo Công giáo. Cao 5 feet, trông rất trẻ hơn tuổi, dáng người thon nhỏ. Ở góa đã lâu, nay muốn kết bạn nam, nếu có duyên sẽ lâu bền. 339 - (Trên 4 kỳ) - Nam mới về hưu, ly dị, không vướng bận con cái. Hiện sống rất cô đơn ở Houston. Sức khỏe tốt, không tứ đổ tường. Mong tìm bạn gái tuổi từ 50-62, hiền, chân thật để chia sẻ, giúp đở nhau trong quảng đường còn lại. Xin vui lòng cho số phone. Thank you 340 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, tên Thanh Sang, gần 24 tuổi, trông cũng dễ nhìn, đạo Công giáo, học xong 4 năm đại học, có việc làm. Muốn tìm 1 bạn trai đồng đạo, hơn tuổi mình, chăm chỉ làm ăn, nhìn về tương lai. Xin 1 tấm ảnh và sẽ tặng lại để coi xem có

88

HOUSTON

TM

dể nhìn thật không. 341 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 55 tuổi, cư ngụ ở Houston TX, độc thân. Tìm bạn nam, không phân biệt tuổi tác. Nếu hợp sẽ tiến xa. 342 - (Trên 4 kỳ) - Nam, 66 tuổi, sĩ quan chế độ cũ VNCH, sống chân thành, đạo đức, con cái trưởng thành, không vướng bận. Tìm bạn tri âm nữ, dưới 55 tuổi, hiền, thật lòng nương tựa nhau cuối đời. Tìm con làm dưỡng tử, đỡ đầu, 1 trai, 1 gái, tính hiền lành, chân thành. 343 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 58 tuổi, ở Houston. Góa phụ, không con nên rất cô đơn. Mong mỏi tìm 1 người bạn hoặc anh trên tinh thần, tuổi từ 60 trở lên, thành thật, cùng ở Houston. Thư đầu gửi về Thời Báo Houston xin chuyển hộ. 344 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, ngoài 50, muốn tìm bạn nam hoặc nữ tuổi từ 50-60 để tâm sự cũng như đi nghe nhạc sóng cuối tuần cho đời bớt cô đơn. (Nữ fren only). Cần thành thật, độc thân và dễ tính. Xin thư về Thời Báo nhờ chuyển. 345 - (Kỳ 5/8) - Nữ, ngoại hình dễ nhìn, còn đi làm, thích nghe nhạc xưa

NHẮN CHUNG:

và du lịch. Mong tìm bạn nam cùng sở thích, tuổi từ 58 trở lên. Mong thư bạn. 346 - (Kỳ 3/8) - Nam, 58 tuổi, ở Mỹ đã lâu, không vướng bận, không rượu, không cờ bạc. Muốn tìm bạn nữ từ 48-55 tuổi sống ở Housotn hay vùng phụ cận. Cùng nhau đi uống café cuối tuần, chia sẻ buồn vui. Nếu hợp sẽ tiến xa. Ai mến xin thư về (kèm theo số phone và hình). Xin chân thành cảm ơn!”. THƯ ĐÃ CHUYỂN: T. Le., Pearland, TX - Một Người, Cheektowaga, NY - H. Ng., Houston, TX - Ph. D., Houston, TX (2 thư) D. Tr., Cheektowaga, NY - H. B., Houston, TX - H. B., Houston, TX - T. PH., Houston, TX - D. T. D., Houston, TX - J., Houston, TX - D., Houston, TX - K. Ng., Cheektowaga, NY - D., Houston, TX NY - T. Ng., Kansas City, MO- H. Ng., Cheektowaga, NY - H. Ng., Cheektowaga, NY - H. Ng., Cheektowaga, NY - Ch. Ng., Houston, TX - M. D., Houston, TX - L. Tr., Houston, TX - Dore, Houston, TX (6 thư) - Một Người, Cheektowaga, NY (2 thư) - D. Qu., Houston, TX- T.

- Lời Tìm Bạn xin viết trong vòng 60 chữ trở lại, kèm tên, địa chỉ đầy đủ để giúp việc chuyển thư được nhanh chóng. - Thư Nhờ Chuyển xin bỏ vào phong bì nhỏ hơn và dán kín, KHÔNG CẦN dán tem, tòa soạn không chịu trách nhiệm về nội dung thư nhờ chuyển. Bỏ Thư Nhờ Chuyển và lệ phí vào phong bì lớn hơn, và xin nhớ ghi rõ ở mặt sau bì thư (lớn hoặc nhỏ) là muốn chuyển đến số nào. - Thư xin đề rõ: Thời Báo Houston / “Lá thư đi trước” 11205 Bellaire Blvd., #B4, Houston, TX 77072 LỆ PHÍ THAM GIA: - Đăng Lời Tìm Bạn: 10 USD (tối thiểu 4 kỳ báo, Thời Báo Houston được lược bớt nội dung). - Nhờ chuyển thư: 5 USD cho mỗi thư. Xin trả bằng Chi phiếu, chỉ cần ghi trả cho “Thoi Bao”.

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

KIẾN THỨC PHỔ THÔNG

HOUSTON

Làm thế nào tránh mỏi mệt vì

“jet lag” ?

N

hiều người thường nghĩ rằng mình có khả năng kiểm soát cơ thể của chính mình trong những sinh hoạt thường lệ như ngủ nghê, ăn uống, làm việc hay học hành theo như lịch trình đã được sắp xếp do thói quen hàng ngày. Tuy nhiên, sự thật gần như trái ngược vì một hiện tượng được gọi là đồng hồ sinh học (circadian clock) sẵn có trong cơ thể của mỗi người, quy định chúng ta phải hoạt động theo một thứ tự thời gian quen thuộc không thay đổi. (Chẳng hạn như đến sáng sớm thì phải thức dậy, đến trưa thì phải ăn trưa và đến tối thì cảm thấy dễ buồn ngủ.) Mỗi khi chúng ta không tuân thủ theo cái đồng hồ sinh học này, tức là ăn uống, ngủ nghê và làm việc vào những giờ giấc khác biệt, nó sẽ dẫn đến một hiện tượng xáo trộn, thường gọi là “jet lag”, với những dấu hiệu không thể che đậy. Chúng ta sẽ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu trong hệ tiêu hoá như khó tiêu và táo bón, dễ nhức đầu, không dễ chú tâm, khó buồn ngủ hoặc không thể nằm ngủ lâu được. Những triệu chứng thông thường của “jet lag”, qua việc du lịch qua nhiều nơi với những múi giờ khác biệt khá lớn, có thể làm hỏng những dự tính đầy lạc quan cho

TUẤN MINH

những cuộc đi chơi nghỉ xả hơi hoặc là những chuyên đi công tác xa. Trừ khi chúng ta biết cách đối phó với những thử thách đó để có thể thích nghi kịp thời. Nhà báo Kate Silver, trong một bài viết đăng trên tờ nhật báo Washington Post hồi cuối tháng 8 vừa qua, đã kể lại kinh nghiệm cá nhân của ông John Caldwell, một chuyên gia tâm lý đã dành phần lớn thì giờ để nghiên cứu về ảnh hưởng của việc thiếu ngủ hoặc khó ngủ thường dễ xảy ra cho những ai phải đi máy bay xuyên qua nhiều múi giờ cách biệt, và từ đó rút ra những phương cách để thích nghi và có thể áp dụng được. Phần lớn cuộc nghiên cứu của ông được nhắm vào những người di chuyển bằng máy bay trong quân đội, và đã giúp cho ông soạn thành một cuốn sách hướng dẫn cho những phi công tránh được cơn buồn ngủ và mỏi mệt. Ông Caldwell giải thích rằng trong khi cơ thể chúng ta có khả năng tự thích ứng với sự thay đổi nhỏ (như cách biệt một giờ đồng hồ cho một ngày), nhưng hiện tượng mỏi mệt vì “jet lag” sẽ bắt đầu xuất hiện khi chúng ta vượt qua khoảng cách trên 3 múi giờ, chẳng hạn như khi chúng ta bay từ miền Đông sang miền Tây lục địa Bắc Mỹ, hoặc ngược lại. Bởi vì sự cách biệt vì múi giờ khá cao như vậy sẽ làm xáo trộn sự vận hành của đồng hồ sinh học trong người chúng ta. Sự khám phá này có thể được xem như là một hiện tượng mới, được giải thích rõ ràng. Giờ đây, nhiều người đã có thể di chuyển từ New York đến Paris chỉ trong vòng có 9 đến 10 tiếng. Trong khi đó, cách nay khoảng gần 100 năm, muốn đi từ Hoa Kỳ sang Âu Châu, những chiếc du thuyền phải mất khoảng 6 ngày mới băng xuyên qua Đại Tây Dương. Do đó, cơ thể con người chưa đạt được đến mức có thể thay đổi nhịp sống và sinh hoạt để có thể mau chóng thích nghi ở những nơi có múi giờ quá cách biệt. Sau đây là một số những phương cách hay kinh nghiệm chúng ta có thể rút tỉa để tự thích nghi hầu tránh được những ảnh hưởng tiêu cực của “jet lag”, giúp cho những chuyến đi chơi xa của mình trở nên thoải mái hơn. HÃY THAY ĐỔI GIỜ GIẤC ĐI NGỦ PHÙ HỢP VỚI NƠI SẼ ĐẾN

Như đã nói ở trên, cơ thể con người chỉ có thể tự thích

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

89


KIẾN THỨC PHỔ THÔNG

nghi nếu như có sự thay đổi nhỏ là 1 múi giờ cho mỗi ngày. Tức là nếu chúng ta đi từ miền Đông sang miền Tây nước Mỹ, chúng ta phải cần đến 3 ngày sau đó thì mới có thể lấy lại được sự quân bình trong đời sống hàng ngày. Nếu đi từ Bắc Mỹ sang Âu Châu (từ 6 đến 9 giờ cách biệt) hoặc sang Á Châu (từ 11 đến 14 múi giờ xê dịch), cơ thể chúng ta coi như phải cần hơn cả tuần lễ sau đó mới có thể sinh hoạt bình thường trở lại. Do vậy, chúng ta có thể tự mình thay đổi lịch trình sinh hoạt, có nghĩa là đi ngủ sớm hay trễ hơn trước đó vài giờ đồng hồ, tuỳ theo nơi mà chúng ta sẽ đến. Đó là trường hợp của bà Ranit Mishori, giáo sư về y khoa gia đình tại trường Đại học Georgetown, một người thường xuyên đi đến những nước từ Âu Châu sang đến Phi Châu và vùng Trung Đông vì lý do công vụ cũng như nhu cầu riêng tư. Vì lẽ đó nên bà bác sĩ này thường có thói quen vặn đồng hồ để đi ngủ sớm hơn từ 2 đến 5 giờ đồng hồ vài ngày trước chuyến bay của mình để nó phù hợp với cùng giờ giấc tại nơi mà bà sẽ đến. Nếu bà bay về phía đông, bà sẽ lo đi ngủ sớm trước đó vài ngày và thức dậy sớm hơn thường lệ. Đến khi bay trở về Mỹ, bà cũng sẽ làm giống như vậy, nhưng theo thứ tự đảo ngược. Trong trường hợp của ông Caldwell, nếu như đó là một chuyến đi xa nhưng chỉ kéo dài có 2, 3 ngày, ông không cần thay đổi giờ giấc đi ngủ này; thay vào đó ông sẽ tìm cách làm việc hoặc hội thảo vào những giờ giấc thích hợp mà ông nghĩ rằng mình vẫn thường thức và tỉnh táo nhất như tại quê nhà. THAY ĐỔI GIỜ GIẤC ĐỐI MẶT VỚI ÁNH SÁNG BAN NGÀY

Những sinh hoạt dựa theo đồng hồ sinh học thường bị ảnh hưởng bởi ánh sáng ban ngày. Khi đi du lịch đến những nơi xa có múi giờ cách biệt quá lớn, những sinh hoạt thường ngày đó dễ bị xáo trộn. Để giúp cân bằng

90

HOUSTON

TM

lại, chúng ta có thể gia tăng hay giảm bớt thời gian đối mặt với ánh sáng mặt trời. Khi chúng ta bay về phía đông, đồng hồ sinh học sẽ bị thụt lùi. Do đó, vào những lúc tối, hãy tránh bớt những nơi có ánh sáng quá mạnh hay chói sáng sẽ giúp đẩy đồng hồ sinh học của chúng ta tiến tới. Tương tự như vậy, sau khi thức dậy, nếu chúng ta chịu khó ra ngoài những nơi có ánh sáng thật sáng cũng sẽ đẩy mạnh đồng hồ sinh học để thích ứng với sinh hoạt trong ngày tại địa điểm mới. Nhưng khi bay về phía tây, đồng hồ sinh học sẽ đi trước cái múi giờ của nơi sẽ tới. Do đó, vào ban đêm chúng ta cần phải tiếp xúc ở những nơi có ánh sáng thật sáng cũng như tập vận động thể dục để giúp cơ thể có thể tỉnh táo và sau đó được ngủ một giấc dài lâu như bình thường. Trên trang mạng Internet, chúng ta có thể vào một loại máy tính như Jetlagrooster.com, để có thể được trợ giúp. Nó sẽ đưa ra một kế hoạch ngắn gọn để tránh ảnh hưởng của “jet lag”, bằng cách cung cấp cho chúng ta biết rõ những khung thời gian lý tưởng nhất để đi ngủ hoặc để gặp ánh sáng mạnh hay nhẹ. DÙNG THUỐC MELATONIN

Một số các bác sĩ cũng thường dùng đến một loại thuốc là melatonin để giải quyết những triệu chứng của hiện tượng “jet lag”. Đây là một loại kích thích tố được cơ thể sản xuất ra một các tự nhiên để giúp con người dễ ngủ vào ban đêm. Đó là lời khuyên của bác sĩ Kern Singh, một bác sĩ chuyên khoa giải phẫu tại Chicago khi nói rằng một lượng nhỏ thuốc melatonin uống vào cũng có thể giúp tiến trình sản xuất melatonin trong cơ thể được điều hoà lại để có thể hoạt động như bình thường tại nơi có múi giờ mới. Chẳng hạn như khi đi sang Âu Châu, lúc lên máy bay từ Chicago vào 3 giờ chiều, tương đương với

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

9 giờ tối ở London, bác sĩ Singh sẽ uống ngay một viên melatonin để giúp cho cơ thể của ông sẽ dễ rơi vào giấc ngủ thích hợp nhất của nơi sắp đến là thủ đô nước Anh. TRÁNH UỐNG RƯỢU VÀ NÊN UỐNG NƯỚC

Khi lên máy bay đi những chuyến xa xuyên đại dương, các hãng máy bay thường đãi khách hàng những ly bia, rượu như là một biểu tượng của sự phục vụ sang trọng để làm hài lòng, khiến nhiều người sẵn sàng hưởng thụ. Tuy nhiên, đứng về mặt sức khoẻ, đặc biệt là trong vấn đề đối phó với ảnh hưởng tiêu cực của “jet lag”, điều này rất tai hại. Đó cũng là lời khuyên của ông Quay Snyder, chủ tịch một hội đồng cố vấn về Y khoa Hàng không tại Colorado chuyên hướng dẫn các phi công làm cách nào để luôn ở trong tư thế tỉnh táo và khoẻ mạnh nhất khi ngồi trên máy bay. Ông nói rằng một ly bia, rượu có hiệu quả giúp con người cảm thấy thư thả và dễ ngủ, nhưng đồng thời nó cũng làm giảm cái khả năng nhắm mắt nhanh lẹ để ngủ, do đó sẽ khiến cho khả năng phục hồi về tinh thần bị giảm bớt. Vì thế nên thay vì uống rượu, tốt nhất là nên uống nước, và uống thật nhiều nước để giúp cho cơ thể không bị thiếu nước trong lúc đang du lịch bằng máy bay.

NHỜ CÁC BÁC SĨ GIÚP ĐỠ

Sau cùng, chúng ta có thể nhờ đến bác sĩ gia đình để giúp đỡ trong cách đối phó với ảnh hưởng tiêu cực của “jet lag”. Ông Bruce Stephen Rashbaum, chủ nhân và cũng là giám đốc y tế cho một viện chăm sóc về du lịch và y khoa tại vùng thủ đô Hoa Thịnh Đốn, nói rằng ông

vẫn thường xuyên cố vấn nhiều thân chủ về đề tài này. Ông nói rằng thuốc “prednisone”, một loại thuốc steroid cần phải có toa bác sĩ, là một loại dược phẩm hữu hiệu nhất để đối phó với hiện tượng “jet lag”. Ông khuyên các thân chủ của mình là hãy uống 1 viên thuốc ngay khi máy bay đến nơi, thường là vào buổi sáng, rồi sau đó thì uống tiếp vào lúc chiều và qua ngày hôm sau. Lý do là vì theo ông Rashbaum, cơ thể chúng ta có một tuyến thượng thận (adrenal gland) có khả năng tiết ra một hợp chất giống như prednisone mỗi ngày vào lúc 5 giờ sáng và 5 giờ chiều. Vì thế nên việc dùng thêm một viên thuốc prednisone cũng có công dụng tương tự như kích thích việc làm của tuyến thượng thận này, và qua đó sẽ giúp cho cơ thể con người sớm được quân bình trở lại. Dĩ nhiên, không ai có những cơ thể hoàn toàn với người khác, và cơ thể mỗi người có thể đối phó với tình trạng “jet lag” hoàn toàn khác nhau. Nói chung, hiện tượng “jet lag” gây khổ sở cho nhiều người nhất là trong tuần lễ đầu tiên khi họ đặt chân đến một nơi có múi giờ cách biệt rất lớn so với nơi khởi hành. Nhưng rồi vài ngày sau đó thì cơ thể sẽ bắt đầu tự điều chỉnh để thích hợp với sinh hoạt tại địa điểm mới. Phải chăng đó cũng là một trong những lý do khiến chúng ta nên chịu khó nghĩ đến giải pháp là hãy lấy những chuyến đi chơi nghỉ giải lao dài ngày hơn, và có thể được hưởng thụ nhiều hơn nữa! TUẤN MINH

Houston, Texas ngày 7/10/2018

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

91


CHUYỆN MỖI TUẦN

HOUSTON

TM

C Day ở Canada ĐỖ QUÂN

T

hứ Năm 17 thá ng 10 năm 2018, một thứ thuốc cấm từng đượ c xế p ngang hàng với ma túy, sẽ không cò n là bấ t hợ p phá p ở Canada nữa. Đạo luật The Cannabis Act, được Quốc hội Canada thông qua và ban hà nh, sẽ chí nh thứ c có hiệu lực từ ngày đó. Từ ít tháng nay, người ta đã ồn ào bàn tán. Vui có, lo ngại có. Có ngườ i e rằ ng đú ng vào ngày đó, khói xám sẽ bốc lên mù trời đất ở khắp nơi khi nhữ ng ngườ i hô hào hợp pháp hóa cần sa, và cả nhữ ng ngườ i ham vui muố n thử chơi coi

cảm giác nó ra làm sao vì nay hết bị cấm rồi sẽ “ăn mừ ng” bằ ng và i hơi cầ n sa, hoặ c và i cá i cookies tẩm cần sa. Có người e ngại không dám lái xe ra đường vì sợ bị người lái xe phê cần sa lạ ng quạ ng sẽ tông và o mì nh. Ngườ i ta cũ ng có thể e ngạ i cả cá c bá c tà i xế xe công cộ ng - taxi và bus, sau khi nghỉ ngơi “làm một điếu” rồi trở lại với nhiệm vụ, sẽ đưa mình đến tai nạn, hoặc tối thiểu, sai bến, trật đường... Có người e ngại con em mình từ nay sẽ “vô tư” phì phè o điế u cầ n sa cuố n, không bị cấm cản Có vẻ như cả chí nh

Thủ tướng Trudeau công bố Đạo luật Cần sa có hiệu lực từ ngày 17 tháng 10, 2018 sau khi dự luật C45 được thông qua

phủ Canada cũng chia sẻ những ưu tư đó. Trong tuần lễ này, Bưu chính Canada chuyển đến tất cả các địa chỉ ở trong nướ c mộ t thông bá o in trên giấ y cứ ng lá ng khổ 8.5 X 5.5. Thông báo, bằng hai thứ

Một lá cờ Canada mang hình lá cần sa trong cuộc biểu tình đòi hợp- pháp hóa cần sa năm 2012 ở Đồi Quốc hội Canada. Photo: REUTERS/Patrick Doyle

92

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

tiếng, là bản tin cập nhật củ a chí nh phủ liên bang về nhữ ng gì ngườ i dân cầ n biế t về đạ o luậ t The Cannabis Act - Đạ o luậ t Cần sa. Bản thông báo mở đầu vớ i lờ i giả i thí ch: Đạ o luậ t Cầ n sa đượ c thiế t kế để bả o vệ sứ c khỏ e và sự an toà n củ a ngườ i dân Canada, để giữ cần sa khỏi tay thiếu niên và để giữ cho lợi nhuận khỏi lọt và o tay cá c tộ i phạ m và các tổ chức tội ác. Sau lờ i giả i thí ch là 8 điểm in trên tờ thông báo, theo chính phủ liên bang là những gì bạn cần biết về đạ o luậ t nà y - và cầ n sa. NHỮNG GÌ BẠN CẦN BIẾT, THEO LIÊN BANG 1. Tù y theo từ ng tỉ nh bang, phả i là ngườ i đủ


TM

HOUSTON

tuổi theo pháp luật - từ 18 tuổi, hoặc 19 tuổi trở lên mới được mua, sở hữu hay sử dụng cần sa. 2. Luật có các hình phạt nặng đối với việc bán cần sa cho người chưa đủ tuổi hợp pháp 3. Cần sa hợp pháp có dán nhãn thuế mang màu tùy theo tỉnh bang trên nhãn sản phẩm 4. Như đối với rượu và thuốc lá, cần sa có các nguy hại, nhất lá cho người trẻ. Cần tìm hiểu các ảnh hưởng của cần sa đến sức khỏe và sử dụng cần sa một cách có trách nhiệm 5. Không được lái xe hay làm việc khi đang bị ảnh hưởng của cần sa. Cần sa có thể làm ảnh hưởng đến khả năng điều khiển xe cộ và trang bị. Lái xe khi đang bị ảnh hưởng của cần sa là hình tội nặng . 6. Người sử dụng cần cất giữ cần sa sao để trẻ em, thiếu niên và thú cưng không với tới được. 7. Đem cần sa qua biên giới Canada - cả ra lẫn vào, là bất hợp pháp. Điều này áp dụng với tất cả các quốc gia, cả các nước nơi cần sa có thể là hợp pháp lẫn nơi không. 8. Theo luật Cần sa, cần sa cho mục đích y tế sẽ tiếp tục được cung cấp cho những người được các nhân viên y tế cho phép. Đọc các hướng dẫn đó, chắc hẳn bạn thấy chúng quá sơ sài. Chẳng phải chỉ mình bạn, mọi người, mọi giới

đều thấy thế cả. Thêm vào đó, đạo luật “gây tranh cãi “ này khi còn là dự luật, vẫn còn gây tranh cãi sau khi trở thành luật. Việc thực thi luật lại rất khác biệt ở từng tỉnh bang, từng thành phố, có thể còn sẽ từng các giới chức chính quyền và nhân viên công lực nữa. B ả n đ ồ C a n a d a v ề những hoạt động liên quan tới cần sa sẽ giống như một tấm chăn chắp vá bằng những mảnh vải vụn nhiều màu: chỗ nào được phép cái gì, chỗ nào cấm hoạt động gì, v.v... Thế nên, còn quá nhiều thứ, và chi tiết cần biết hơn về cần sa khi ngày Cannabis Day đến. AI ĐƯỢC MUA CẦN SA... Tuổi được mua, sở hữu, trồng, và sử dụng cần sa, như thông báo của Liên bang đã nói, là 18 hay 19 tuổi, tùy tỉnh bang. Liên bang quy định tuổi tối thiểu là 18, nhưng mở ngỏ cửa để các tỉnh bang quyết định có nâng thêm hay không. Cho đến nay, ngoài Alberta đã đồng ý với tuổi hợp pháp là 18, các tỉnh bang khác đều chọn mức tuổi 19. Chính quyền vừa thắng c ử c ủ a Q u e bec, đ ản g Coalition Avenir Quebec (CAQ / Liên minh vì Ngày mai của Quebec), khi tranh cử đã hứa sẽ tăng tuổi ở đây lên đến 21. CAQ nói theo nhiều

Hoàn tất bảng hiệu của cửa hàng cần sa Delta 9 Cannabis Store ở Winnipeg, Manitoba

Cửa hàng bán dụng cụ liên quan đến cần sa của Marc Emery, nhân vật “tranh đấu cho quyền sử dụng cần sa”, ở Vancouver. Photo: merryjane.com

nghiên cứu, cần sa ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ của người trẻ dưới 25 tuổi. Dự định của CAQ đã bị Liên bang chỉ trích, cho rằng nâng tuổi lên sẽ chỉ tạo cơ hội cho cần sa lậu và các băng đảng tội ác, vì đám trẻ chưa đủ 21 tuổi cần chơi sẽ tìm đến các nơi cung cấp ngoài các cửa hàng của chính phủ. Người sử dụng cũng được phép tự trồng lấy cần sa ở nhà để “tự cung tự cấp”. Quy định của Liên bang là 4 cây mỗi nhà, không phải 4 cây mỗi người trong nhà. Tuy nhiên, Manitoba và

Quebec đã không cho phép trồng cần sa ở tư gia và British Columbia thì buộc người trồng không được đặt gần cửa sổ hay hàng rào! Thế nhưng “tư gia” còn có nghĩa là nhà thuê hay nhà do mình làm chủ. Không ít chủ cho thuê nhà đã nhất quyết không cho phép người thuê trồng cần sa trong phạm vi bất động sản của mình. Ontario và Quebec cho phép mỗi cá nhân có thể sở hữu tối đa 30 gram (khoảng một ounce) cần sa khô ở nơi công cộng bất cứ lúc nào, và 150 gram ở nơi trong nhà, nhưng

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

93


HOUSTON

TM

94

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

chỉ 150 gram dù nhà có bao nhiêu người. Quá số lượng đó là bất hợp pháp. ...MUA Ở ĐÂU? Có hai loại cần sa mà người dân được quyền sử dụng, đó là cần sa giải trí (recreational marijuana) và cần sa y tế (medicinal marijuana). Cả hai đều phải được mua ở các cửa hàng có giấy phép bán, nhưng do các công ty tư nhân sản xuất và cung cấp. Mỗi tỉnh bang có quy định khác nhau về các cửa hàng này. Ontario đã từng quy định chỉ có cửa hàng nhà nước, như các tiệm rượu của LCBO (Liquor Control Board of Ontario) nhưng chính phủ của ông Doug Ford đang xem xét tư nhân hóa, cấp giấy phép cho các cửa hàng tư nhân. Tỉnh New Brunswick và Quebec đã sẵn sàng mở cửa các cửa hiệu nhà nước, chừng 20 cửa hiệu ở mỗi tỉnh. Trong khi đó, Alberta, tỉnh bang “sẵn sàng nhất” cho thương vụ cần sa, đã thêm cần sa vào trách nhiệm của Công ty Xổ số và Cờ bạc (nay là Công ty Xổ số, Cờ bạc và Cần sa Alberta / ALGCC). Sẽ có ít nhất 240 cửa hiệu tư nhân mở cửa sau ngày 17 tháng 10, tất cả đều phải mua cần sa từ đại lý phân phối chính thức là Công ty ALGCC. Tuy nhiên, các cửa hiệu này sẽ phải che chắn kín đáo như các tiệm cho thuê và chiếu phim người lớn, quầy kệ cũng

không được phép trưng bày ngoài những hũ, lọ, gói có dán nhãn theo đúng quy định và quy cách của Liên bang. Các tiệm cần sa ở Alberta cũng không được phép mở gần các tiệm rượu, trong khi đó, ở Nova Scotia, các tiệm rượu sẽ có quầy bán cần sa - giống như kế hoạch của chính phủ trước ở Ontario. Người tiêu thụ cũng có thể mua cần sa trên mạng. Vào mạng mua cần sa ở Alberta, người mua sẽ phải qua kiểm tra căn cước (I.D. verification) trong khi ở một số mạng do các tỉnh bang khác, chỉ cần xác nhận bằng cách bấm vào ô trên 19 tuổi, sau đó, việc kiểm tra xác nhận tuổi được thực hiện khi giao hàng. ...VÀ ĐƯỢC SỬ DỤNG Ở ĐÂU? Mua được cần sa rồi, sử dụng ở chỗ nào? Phần lớn các quy định

của cách tỉnh bang và thành phố về nơi được hút cần sa giống như quy định hút thuốc lá, tức là bị cấm ở những nơi công cộng. Ở Quebec, cần sa được coi như thuốc lá, được phép hút ngoài đường, nhưng ở Ontario thì cần sa được coi giống như rượu bia, nghĩa là không được hút nơi công cộng. Điều đó có nghĩa là một người dân thủ đô Canada có thể bước qua bên kia “đường biên giới” tỉnh bang trên cây cầu liên tỉnh bắc ngang sông Ottawa để phi vài hơi trên địa phận Gatineau của Quebec, và phải vứt tàn thuốc khi trở lại Ottawa của Ontario. Calgary cấm hút cần sa ngoài trời nhưng vì nhiều building chung cư và condo cấm hút, thành phố đang đề xướng việc lập 4 “công viên đặc biệt” trong thành phố, nơi dân muốn phê có thể ra để phi. Tuy nhiên, luật lệ của

Tôi có bị phê không nếu hít phải khói cần sa trên đường?

Với thuốc lá, người “bị” hút thụ động, hít phải khói sẽ bị ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp. Vậy nếu vướng vào một đám đông hút cần sa, bạn có thể bị “phê” hay không? Cách đây không lâu, thể tháo gia Ross Rebagliati, môn showboarding khi bị kiểm tra doping dương tính đã phân trần rằng đêm hôm trước mình bị kẹt trong một cái party có quá nhiều người hút cần sa. Chuyện này không thể có. National Institute on Drug Abuse - cơ quan nghiên cứu về lạm dụng ma túy của Hoa Kỳ, nói rằng khói cần sa thở ra chứa một lượng THC thấp đến mức phải bị nhốt trong phòng kín với 16 người hút cùng một lúc trong nhiều giờ thì mới có thể “phê” được.

tất cả các tỉnh bang và thành phố đều cấm tuyệt đối việc hút cần sa ở những nơi gần trẻ nhỏ, trường học để tránh cho trẻ em và thiếu niên bị “phơi nhiễm.” Như thuốc lá, cần sa bị cấm ở công sở, văn phòng, hãng xưởng, chỉ được hút cần sa ở tư gia. Tuy nhiên, mặc dù không bị các cấp chính phủ cấm, nhưng không ít chủ nhà cho thuê không thích tài sản của mình bị hư hỏng hay xuống giá, không hấp dẫn... nên đã được phép đặt ra các quy định cho người thuê trong các hợp đồng thuê nhà (tức là cấm). CẦN SA VÀ LÁI XE Có lẽ một trong những rắc rối nhất, cả cho người sử dụng, người không sử dụng lẫn các nhân viên công lực là vấn đề cần sa và lái xe. Người không chơi cần sa sợ bị chết oan vì những tay lái xe đang phê cần sa. N g ư ờ i c h ơ i c ầ n s a không biết mình phê đến cỡ nào mới bị phạt Và nhân viên công lực còn đang loay hoay chưa lành nghề lắm với việc kiểm tra say cần sa. Bài học ở tiểu bang Colorado, nơi đã cho phép dùng cần sa giải trí cho thấy sau khi hợp pháp hóa cần sa, con số các trường hợp lái xe khi thiếu tỉnh táo và tai nạn giao thông làm chết người liên quan đến cần sa đã tăng vọt.

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

95


CHUYỆN MỖI TUẦN

HOUSTON

TM

Cần sa và thiếu niên Một nghiên cứu của trường Đại học Montreal, được công bố trên tạp chí American Journal of Psychiatry, năm 2016 cho thấy cần sa tác động nặng nề hơn rượu đến kỹ năng tư duy, trí nhớ và hành vi của thiếu niên. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi và kiểm tra 3.800 người trẻ trong bốn năm, bắt đầu từ khoảng 13 tuổi. Các thanh thiếu niên, từ 31 trường học ở Canada, cung cấp cho các nhà nghiên cứu bản ghi nhận chi tiết về thói quen dùng cần sa và uống rượu của họ mỗi năm một lần. Uống rượu và dùng thuốc, như cần sa, ở độ tuổi trẻ đã được xác nhận là có gây ra vấn đề cho các khả năng về nhận thức như học hành, chú ý và ra quyết định cũng như cho thành tích học tập ở trường. Giáo sư Patricia J Conrod thuộc khoa tâm thần học ở Montreal, người đứng đầu cuộc nghiên cứu, cho biết bà đã nghĩ là rượu sẽ có tác động nhiều hơn đến não của thanh thiếu niên. Nhưng, nghiên cứu đã cho thấy sự gia tăng sai số trong các xét nghiệm nhận thức ở thanh thiếu niên sử dụng cần sa - trong khi họ đang dùng thuốc và sau khi họ ngừng thuốc. Các kỹ năng não của họ cũng đã được kiểm tra hàng năm ở trường bằ ng cách sử dụng các bài kiểm tra nhận thức trên máy tính. Cuộc nghiên cứu này tìm thấy những vấn đề này tăng lên khi việc sử dụng cần sa tăng lên, và các tác động này kéo dài, không giống như rượu.

Tuy nhiên, không í t người tin rằng hút cần sa chẳ ng ả nh hưở ng gì đế n khả năng lá i xe cả ! Mộ t cuộ c thăm dò củ a công ty bả o hiể m State Farm Insurance thực hiện năm 2016 ghi nhận có đến 44 phần trăm người Canada đượ c hỏ i trả lờ i rằ ng họ không nghĩ rằng cannabis ả nh hưở ng đế n cá c kỹ năng điều khiển xe. Một số đông những người chơi cần sa còn tuyên bố rằng họ lá i giỏ i hơn sau khi hút! Đạo luật Cannabis Act đặt ra thêm 3 hình tội mới

96

liên quan đến lái xe bị suy giảm năng lực (impaired) vì loại thuốc này hoặc bị suy giảm năng lực do ảnh hưởng kết hợp của cần sa và rượu. Các tội này căn cứ vào nồng độ THC, được đo bằng nanogram trên mili-lít (ng/ml): 1. Lá i xe có nồng độ THC ở mức thấp là 2 ng/ ml đến dưới 5 ng/ml sẽ bị phạt 1.000 đô la. 2. Có nồng độ THC cao hơn vượt quá 5 ng/ml, hì nh phạ t sẽ là 1.000 đô la đến 120 ngày tù. 3. Vi phạm do tác động

Quầy hàng bên trong một cửa hiệu cần sa. Photo: CBC

Một xưởng trại cần sa. Hình Yahoo Finance

của cần sa kết hợp vớ i rượu; 50 mg rượu mỗi 100 ml máu cộng với nồng độ THC là 2,5 ng/ml hoặc cao hơn, phạt từ 1.000 đô la đến 120 ngày tù. Tái phạm nhiều lần có thể lãnh án tù đến 10 năm. Tuy nhiên, cá c tỉ nh bang có thể quy đị nh những hình phạt và mức độ phạt riêng cho các vi phạm liên quan đến lái xe và cần sa. Quebec sẽ treo bằ ng lá i 90 ngà y nhữ ng bác tài có bất cứ một nồng độ cầ n sa thấ p cao nà o trong máu. Với luật mới, cảnh sát từ nay sẽ không cò n bị buộ c phả i có “sự nghi ngờ hợp lý” để chặn người lái xe mà họ tình nghi là đang say xỉn - thuốc hoặc rượu. Họ có quyề n chặ n xe để buộ c ngườ i lá i xe thực hiện một “road test”

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

- kiểm tra này giống như kiểm tra khi tình nghi say rượ u hiệ n đang đượ c á p dụng. Cá c lự c lượ ng cả nh sá t trên toà n quố c đang được ráo riết huấn luyện và trang bị. Một số đang đượ c huấ n luyệ n để trở thà nh cá c “drug recognition expert”, chuyên viên nhậ n diệ n ma tú y, gọ i tắ t là DRE, có khả năng xá c nhậ n nhữ ng cá o buộ c lá i xe trong lúc say thuốc. Tuy nhiên, trang bị cho họ sẽ không thể có đủ ngay. Hiệ n nay chỉ có mộ t hiệ u má y đo nồ ng độ ma tú y trong nướ c bọt duy nhất được chính phủ Canada chấ p nhậ n cho sử dụng. Đó là chiếc Draeger DrugTest 5000. Nhưng cá c sở cả nh sá t Va n c o u v e r, C a l g a r y,


TM

HOUSTON

Hút xong bao lâu thì yên tâm lái xe? Dành cho các bạn muốn thử chơi. Câu trả lời là chẳng ai biết là bao lâu cả. Một chuyên viên cho rằng tùy thuộc vào lượng THC trong điếu cần sa mà bạn hút. Nên chờ ít nhất 2 giờ đồng hồ, tốt hơn, chờ đến 4 giờ, rồi hãy cầm tay lái. Và tốt nhất, cũng như rượu, nếu đã chơi thì đừng đụng đến vô-lăng xe.

To r o n t o , M o n t r e a l , Halifax - từ tây sang đông đều cho hay họ... chưa mua, để chờ những loại/hiệu máy khác được chấp thuận, có lẽ vì giá máy quá đắt, một cái có giá đúng bằng số hiệu của nó: 5 ngàn đô. CẦN SA TRÊN BIÊN GIỚI Như nhắc nhở trong điểm số 7 của tờ thông báo mà chính phủ Liên bang gửi đến tận mỗi nhà, việc mang cần sa qua biên giới, bất kể bao nhiêu, và bất kể ở quốc gia đến cần sa có hợp pháp hay không, đều bị cấm. Chuyện đáng ngán hơn nữa là ở Hoa Kỳ, mặc dầu có một số tiểu bang và thành phố đã hợp pháp hóa cần sa giải trí, với chính quyền Liên bang Hoa Kỳ, cần sa vẫn là mặt hàng cấm. Nhiều chuyên viên pháp luật đã dặn dò những công dân Canada qua biên giới Mỹ phải hết sức cẩn thận với câu hỏi “có cần sa hay không?”, “có từng hút hay sử dụng cần sa hay không?”, “có làm việc hay liên quan đến sản xuất, buôn bán cần

sa hay không?” Câu trả lời “có” có thể khiến bạn bị từ chối không cho vào Mỹ, không những lần này mà cả những lần sau nữa. CÓ MỘT THÀNH PHẦN XÃ HỘI ĐÃ SẴN SÀNG M ấ y n g à y n a y, c á c phương tiện truyền thông ồn ào những tin tức về ngày đạo luật Cannabis Act có hiệu lực. Những thông tin được trình bày đã cho thấy, từ Liên bang đến các thành phố, mọi lãnh vực, mọi người, đều có vẻ như chưa được chuẩn bị đầy đủ. Nhưng trong xã hội Canada có một thành phần đã sẵn sàng, và sẵn sàng từ ngày Lực lượng đặc nhiệm về hợp pháp hóa và

Cảnh sát sử dụng máy đo cần sa trong nước bọt Draeger DrugTest 5000 trên đường phố

quản lý cần sa (Task Force on Marijuana Legalization and Regulation / TFMLR) được Thủ tướng Canada thành lập năm 2015. Có thể còn cả trước ngày đó nữa. Đó là các công ty sản xuất cần sa, và những nhân vật đón được chiều gió (hay bắt được thông tin sớm) đã đầu tư vào các công ty, kỹ nghệ hái ra tiền này. Trên thị trường chứng khoán, giá cổ phiếu của các công ty như Canopy Growth, Aurora Cannabis, Hypothecary Corp, Delta 9 Cannabis, Tilray... tăng vọt như pháo thăng thiên. Công ty kế toán Deloitte tiên đoán sau khi cần sa được hợp pháp hóa trên

khắp Canada, người Canada dự kiến sẽ tăng mức tiêu thụ thuốc lên thêm 35% và chi tiêu 7 tỷ đô la để mua cần sa, cả hợp pháp lẫn và bất hợp pháp, vào năm 2019. Và khu vực đầu tư sản xuất- kinh doanh liên quan đến “cỏ” sẽ còn phát triển và mở rộng thêm nhiều nữa. Coca Cola và Pepsi Cola đang xem xét việc sản xuất các thứ nước uống (giải khát?) có cần sa. Công ty bia Molson Canada cũng đang tính đến việc tung ra thị trường nước cần sa không cồn.

ĐỖ QUÂN (tổng hợp)

THC Cần sa chứa hơn 480 hợp chất hoạt tính, 80 trong số đó chỉ được tìm thấy trong cần sa. 80 hợp chất này được gọi là cannabinoids. Các hợp chất này tương tác này với các thụ thể (receptors) trong cơ thể chúng ta để tạo ra các hiệu ứng trong hệ thần kinh và não.

THC, viết tắt của delta9-tetrahydrocannibinol là loại cannabinoid phổ biến nhất trong cần sa. THC khi được đi vào cơ thể phản ứng với cả 2 loại cảm thụ thể của cơ thể: Cannabinoid Receptor 1 (CB1) có trong não bộ và Cannabinoid Receptor 2 (CB2) có trong hệ thống

miễn dịch. Khi được THC kích hoạt, CB1 sẽ tiết ra chất dopamine - tạo ra cả m g i á c h ư n g p h ấ n và vui vẻ (phê!). THC khi tương tác với thụ thể CB2 sẽ có tác dụng giảm đau, giảm các triệu chứng đau và viêm.

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

97


THỂ THAO

HOUSTON

TM

Liên đoàn túc cầu

Bắc Mỹ?

L

ời gợi ý từ chủ tịch liên đoàn Liga MX, Enrique Bonilla, đã gây sự chú ý và bàn luận trong giới hâm mộ túc cầu về sự kết hợp thành một liên đoàn túc cầu Bắc Mỹ, hay nói cách khác, một siêu liên đoàn túc cầu trong tương lai. Liên minh “United 2026” gồm ba nước Mexico, Hoa Kỳ và Canada đã đánh bại Morocco trong một cuộc bỏ phiếu của Nghị hội FIFA vào tháng 6 vừa qua để được quyền tổ chức giải World Cup 2026, cũng là giải World Cup đầu tiên với 48 quốc gia tham gia thi đấu. Mặc dù phần lớn các sân vận động để tổ chức các trận đấu là ở Mỹ, nhưng các đội tuyển của Mexico mới là chủ nhân thực sự của lục địa Bắc Mỹ, thắng tất cả 10 cúp vô địch của giải CONCACAF tổ chức cho toàn vùng Bắc, Trung Mỹ và Caribbean.

Hôm 10/10, chủ tịch Enrique Bonilla, trong một cuộc họp báo, cho biết di sản chính của World Cup 2026 có thể là một liên đoàn bóng đá Bắc Mỹ, được kết hợp lại bởi ba liên đoàn Liga MX (Mexico), Major League Soccer (MLS – Mỹ và Canada) và Canadian Premier League (CPL – Canada) vừa mới được thành lập. Hiện chưa có điều gì gọi là chắc chắn và thậm chí có thể đây chỉ là ý kiến của một giới chức bóng đá, nhưng trọng tâm của Boniila là để cạnh tranh với túc cầu Âu châu cũng như những liên đoàn túc cầu khác trên thế giới. Liga MX hiện là liên đoàn bóng đá được coi nhiều nhất ở thị trường Mỹ và thu hút trung bình số lượng người coi tại sân là hơn 26,500. Tuy nhiên, tiền thu vào từ bản quyền truyền hình

Chủ tịch liên đoàn Liga MX, Enrique Bonilla

98

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

HUY VŨ

và quảng cáo của cả khu vực Bắc Mỹ thì lại quá ít ỏi so với những liên đoàn túc cầu hàng đầu ở Âu châu. Chủ tịch Bonilla tin rằng điều này có thể thay đổi được với một một liên đoàn thượng thặng được kết hợp lại. MLS và Liga MX trên thực tế đã có sự hợp tác chung và tham gia thi đấu trong giải Campeones Cup hồi đầu năm, với đội Tigres, vô địch Liga MX, đụng đội Toronto FC, vô địch MLS. Hiện người ta đang thảo luận để rất có thể trong một tương lai gần sẽ tổ chức trận thi đấu giữa các cầu thủ hay nhất (All-Star) của Liga MX và MLS. Một điều hiển nhiên là có sự ngưỡng mộ chung giữa hai liên đoàn này và có rất nhiều điều mà cả hai bên có thể học hỏi lẫn nhau. Do đó, một sự kết hợp lại cũng là điều hợp lý. Mặc dù đây mới chỉ là sự gợi ý và không ai dám nói chắc. Tuy nhiên, đã có một số ghi nhận nói rằng những cuộc thảo luận đang dẫn về hướng đi đó. Các câu lạc bộ Âu châu cũng thường có nững cuộc thảo luận về một siêu liên đoàn bóng đá Âu châu, do đó đây không hẳn là một ý tưởng mang tính cách phô trương ở phía bên này Đại Tây Dương. Trên thực tế, sự kết hợp các liên đoàn bóng đá Bắc Mỹ thoạt nghe có vẻ có lý hơn so với những gì mà bóng đá Âu châu đã thảo luận cho đến lúc này. Nếu quả thật có một liên đoàn bóng đá của lục địa Bắc Mỹ được


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

99


THỂ THAO

HOUSTON

TM

thành lập thì sự việc này có thể cho phép liên đoàn MLS tận dụng được lợi thế của sự nổi tiếng sẵn có của liên đoàn Liga MX, trong khi mang lại cho Liga MX sự ổn định hơn về mặt tài chánh. Hiện nay, liên đoàn Liga MX đang gặp nhiều khó khăn về vấn đề tài chánh. Thế nên, đã có người nêu ý kiến cho rằng sự gợi ý của Chủ tịch Enrique Bonilla trong việc kết hợp một siêu liên đoàn túc cầu nằm không ngoài mục đích là tìm cách cứu Liga MX ra khỏi tình trạng thiếu tiền. Mexico là một quốc gia rất mê túc cầu. Hãy thử nhớ lại cú làm bàn của tiền đạo Hirving Lozano lọt lưới đội tuyển Đức trong kỳ World Cup vừa qua đã làm rung chuyển mặt đất tại thủ đô Mexico City, tạo một bầu không khí hăng hái cho tất cả những ai theo dõi trận đấu ngày hôm ấy. Tuy nhiên, có điều đội tuyển Mexico vẫn chưa từng lọt được vào tới vòng tứ kết World Cup kể từ năm 1986. Và có thể chính điều này giải thích lý do vì sao số người mua vé coi các trận đấu của Liga MX luôn luôn giảm trong mùa bóng ngay sau World Cup. Tuy nhiên, theo Enrique Bonilla, chủ tịch của liên đoàn, thì các trận đấu vẫn thu hút được trung bình khoảng gần 30,000 khán giả mỗi trận. Bộ môn túc cầu ngày càng có sự cạnh tranh ráo riết, và để có thể cạnh

100 |No 623 - Oct 19 2018 |

tranh trong thế kỷ 21 này, các liên đoàn bắt buộc phải phát triển thành những liên đoàn lớn hơn, mạnh hơn, và đạt được hiệu quả hơn. Do đó, những liên đoàn như Liga MX và MLS cũng không là ngoại lệ. Mặc dù các chương trình bóng đá trên truyền hình đến nay có thể nói đã đạt mức tối đa, Bonilla cảm thấy vẫn còn nhiều cơ hội cho liên đoàn Liga MX phát triển, và thị trường đầu tiên là Mỹ, vì vậy Bonilla đã không ngần ngại gợi ý về sự kết hợp thành một siêu liên đoàn. Và giải World Cup 2026, được ba quốc gia Mexico, Hoa Kỳ và Canada đồng tổ chức, Bonilla nghĩ rằng, sẽ được dùng làm bàn đẩy để tiến tới mục đích.

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Cũng theo Chủ tịch Enrique Bonilla, các trận đấu của Liga MX hiện được rất nhiều người theo dõi trên truyền hình, đứng hàng thứ ba chỉ sau bóng bầu dục NFL và bóng rổ NBA, và có nhiều người coi hơn các trận đấu của Premier League hay La Liga của Âu châu, và luôn cả MLS của Mỹ và Canada. Tuy nhiên, Bonilla vẫn không chịu ngừng ở đấy. Các trận đấu túc cầu trên truyền hình trong thời gian gần đây đã được đưa thêm vào lời bình phẩm và phân tích, giúp cho người xem hiểu biết thêm về các chiến thuật của các đội, tuy nhiên bóng đá, trong lãnh vực này, vẫn đi sau những bộ môn thể thao khác của Bắc Mỹ. Thế nên, vào tháng Một đầu năm, Bonilla đã lên kế hoạch để biến túc cầu cho giống với những bộ môn thể thao khác của người Mỹ, bằng cách cho thêm vào những dòng ghi dữ liệu trực tiếp trên màn ảnh có liên quan đến trận đấu cũng như các cầu thủ tham gia trong trận đấu, là điều chưa từng có trước đó trong môn túc cầu. Và đó là những lời hứa hẹn của túc cầu Bắc Mỹ trong tương lai. Một khi một siêu liên đoàn túc cầu Bắc Mỹ được thành lập thì chắc hẳn các trận đấu sẽ còn hào hứng hơn nữa và thu hút đông thêm người hâm mộ. HUY VŨ


TM

M

THẾ GIỚI ĐÀN ÔNG

HOUSTON

Mãn dục nam có thể ngăn ngừa?

ãn dục nam hay hội chứng suy giảm testosteron do tuổi tác là một hội chứng lâm sàng và sinh hóa kết hợp với tuổi cao. Testosteron giảm sút liên quan đến quá trình lão hóa của tuổi già, ngược lại tuổi càng cao, mọi bộ phận trong cơ thể bị suy thoái, trong đó có thượng thận và tinh hoàn khiến nội tiết tố nam giới bị giảm sút theo. Lượng testosteron giảm dưới mức bình thường (bình thường 9 38nmol/l) sẽ có hàng loạt các triệu chứng xảy ra kèm theo. Đó là những triệu chứng của thời kỳ mãn dục nam. Các triệu chứng về tình dục: Có thể cảm nhận các triệu chứng về tình dục ở độ tuổi này. Bạn đang có một đời sống tình dục hăng hái, một ngày nào đó tự nhiên ham muốn tình dục giảm đi, tần suất ân ái giảm hay hững hờ với chuyện chăn gối. Điều đó không hoàn toàn do tuổi tác mà là do giảm nội tiết tố nam gây ra. Ở người già, tế bào Leydig ở tinh hoàn giảm nên dù LH của tuyến yên có tăng lên để kích thích tinh hoàn sản sinh testosteron thì cũng không đủ lượng tế bào Leydig đáp ứng với những kích thích đó. Lượng testosteron có tác động kích thích ham muốn tình dục và giúp cho quá trình cương dương vật được tốt. Khi bước vào giai đoạn mãn dục nam, biểu hiện rối loạn cương dương thường là “trên bảo dưới không nghe” hoặc cuộc “mây mưa” không như ý như xuất tinh sớm, không “lên đỉnh” hoặc thậm chí “chưa ra chợ đã hết tiền”. Phẩm chất và số lượng

tinh trùng giảm: Đối với quý ông sau tuổi 40, chất lượng tinh trùng không còn tốt như thời mười tám đôi mươi. Điển hình là sức bơi của các con “loăng quăng” kém đi, hình thái bình thường của tinh trùng giảm khiến khả năng thụ thai giảm đi rất nhiều. Tinh trùng không còn cô đặc và có số lượng đảm bảo mà loãng hơn, ít hơn. Nếu sau tuổi 40 mà bạn thấy tự nhiên hay mệt mỏi, hay cáu gắt, bực bội vô cớ, sức làm việc giảm sút, thiếu nhiệt huyết, rụng tóc, da sạm,… cùng với những trục trặc trong chuyện phòng the như hững hờ hay có cố thì cuộc “giao ban” đó cũng không đến đầu, đến cuối. Lúc đó, chúng ta có thể nghĩ tới tuổi mãn dục nam đã đến. Testosteron giảm thấp cũng gây ra hàng loạt các rối loạn chuyển hóa trên các tế bào cơ trơn của mạch máu, các biểu hiện thường thấy trên tim mạch như tim

đập nhanh, hay hồi hộp, huyết áp thất thường,... Lượng testosteron giảm thấp có thể gây cơn ngưng thở về đêm, cơn tỉnh giấc chớp nhoáng cần điều chỉnh sự thông khí gấp rút gây ra chứng ngáy to, khi ngáy lượng cung cấp oxy lên não giảm nên buổi sáng dậy dễ thấy mệt mỏi. Lượng testosteron giảm tác động làm tăng nội tiết tố Leptine (một chất giúp sản sinh các tế bào mỡ), khiến mỡ được hình thành nhiều hơn và tích tụ lại gây hội chứng béo phì, đặc biệt là béo bụng. Ngược lại với sự tăng trưởng các tế bào mỡ khi testosteron giảm, các khối lượng không có mỡ như khối lượng các cơ quan, cơ bắp trên khung xương, dịch ngoài tế bào sẽ giảm sút gây nên tình trạng cơ bắp teo tóp, trương lực cơ giảm sút nên lười vận động, dễ mệt mỏi, xương dễ gẫy. Sự vận động, tập luyện cơ bắp sẽ làm cho lượng testosteron trong cơ thể tăng lên. Vì

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

101


THẾ GIỚI ĐÀN ÔNG thế những ông chăm tập luyện thể dục thể thao thì thường được người chung chăn gối khen hơn trong chuyện phòng the. Nhưng nếu sự tập luyện đó căng thẳng triền miên (như các vận động viên thi đấu) lại hay gặp các tình trạng về rối loạn cương dương do nội tiết tố testosteron giảm thấp dưới ngưỡng bình thường. ĐIỀU TRỊ THẾ NÀO?

Tuy nhiên, không phải nam giới nào có testosteron giảm cũng là bước vào tuổi mãn dục, hay nam giới cao tuổi nào cũng có testosteron giảm. Có những nam giới nhiều tuổi nhưng chuyện phòng the lúc nào cũng sung mãn, chúng ta từng biết có những ông bố ở độ tuổi ngoài 80. Việc phát giác ra mãn dục nam sớm giúp thầy thuốc cũng như nam giới có những định hướng điều chỉnh phù hợp. Các nghiên cứu cho thấy, có tới gần một nửa số bệnh nhân không hề có các triệu chứng biểu hiện sự suy giảm về sức khỏe tình dục, đây vốn vẫn được coi là các triệu chứng sớm của bệnh, trong khi nồng độ testosteron vẫn giảm. Thường thì chỉ khi có các biểu hiện của sự suy giảm ham muốn tình dục, xuất tinh sớm, rối loạn cương… họ mới thật sự sợ hãi, tìm phương cách để điều trị. Tuy nhiên, đa số bệnh nhân nam vì mặc cảm nên họ giấu diếm sự thật, không nói rõ với thầy thuốc về những triệu chứng suy nhược sinh dục của mình,

HOUSTON

TM

chỉ khai những triệu chứng bệnh lý chung chung. Chính vì vậy, họ thường phải đến khám với nhiều bác sĩ chuyên khoa tim mạch (vì tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim…), chuyên khoa nội tiết (vì đường huyết tăng, béo phì…), chuyên khoa tâm thần kinh (vì những biểu hiện của mất ngủ, căng thẳng, trầm uất…). Kết quả là họ phải uống một vốc thuốc mà nguyên nhân gây ra những triệu chứng đó vẫn chưa được giải quyết. Về tình dục: nên duy trì đời sống tình dục đầy đủ, tùy khả năng của từng người, sao cho phù hợp, thoải mái, đảm bảo sức khỏe, không gắng sức quá nhiều. Chia sẻ với bạn tình, có sự cảm thông với nhau không được chê trách vì chỉ cần bị chi phối bởi ngoại cảnh hoặc những cử chỉ, lời nói thì sự cương dương cũng bị ảnh hưởng và khó để sinh hoạt tình dục được. Ngoài ra, cần dùng chất bôi trơn để giúp cho việc sinh hoạt tình dục dễ dàng, thuận lợi hơn. Vi ệ c b ổ s u n g c á c testosteron cho cơ thể kịp thời sẽ giúp các triệu chứng có thể phục hồi, lúc đầu cho kết quả tốt như sức sống trở lại, cuộc sống vui vẻ, yêu đời hơn, chuyện “chăn gối” cũng được cải thiện. Không bổ sung testosteron tổng hợp trong thời gian dài vì khi tinh hoàn được cung cấp một lượng testosteron ngoại lai vào nhiều sẽ làm cho tinh hoàn “lười” làm việc, lâu dần sẽ ức chế,

102 |No 623 - Oct 19 2018 |

tinh hoàn sẽ không tự sản suất testosteron nữa. Bổ sung testosteron kéo dài sẽ có một số phản ứng phụ như tăng nguy cơ của ung thư tiền liệt tuyến, ung thư vú,… Khi gặp các vấn đề về rối loạn hoạt động tình dục người cao tuổi nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa nam học để được tư vấn cũng như dùng các thuốc hỗ trợ. Bổ sung testosteron không chỉ giúp cho việc tình dục của người cao tuổi tốt hơn mà nó còn là một mắt xích trong điều chỉnh các bệnh rối loạn chuyển hóa trong cơ thể. CÓ PHÒNG NGỪA MÃN DỤC ĐƯỢC KHÔNG?

Mãn dục là một quá trình lão hóa tự nhiên nên không thể phòng tránh được. Con người chỉ có thể làm chậm

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

lại tiến trình đó hoặc can thiệp để tình trạng suy giảm khả năng sinh dục không quá nặng nề. Những biện pháp áp dụng có rất nhiều song nói chung, ngay từ trẻ, nam giới cần thực hiện đời sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, ăn uống điều độ, tránh các chất kích thích và độc hại, không nên xem phim ảnh khiêu dâm... Điều này không chỉ phòng mãn dục sớm mà còn giúp quý ông lấy lại một phần sinh lực như thời trai trẻ khi đến tuổi mãn dục tự nhiên. Bên cạnh đó, liệu pháp tâm lý là điều không thể thiếu. Họ cần được cảm thông, chia sẻ của người chung chăn gối. BS. NGUYỄN THỊ HƯƠNG


TM

VUI CHỤP HÌNH

HOUSTON

CHỌN MỘT MÁY ẢNH CHO BẠN

K Andy Nguyễn Andy Nguyễn là một người cầm máy có hạng, làm việc toàn phần trong ng ành nhiếp ảnh nghệ thuật thế giới, có trong tay nhiều giải thưởng quốc tế. Anh là nhiếp ảnh gia gốc Việt đầu tiên vinh dự đoạt giải Wildlife Photographer of the Year của BBC. Nhiều tác phẩm của Andy Nguyễn được trưng bày trong các viện bảo tàng quốc gia tại Mỹ, Anh Quốc; và cho tới nay anh đã đoạt được 29 Huy Chương Vàng trên toàn cầu. Anh hiện làm việc và cư ngụ tại vùng GTA, ON, Canada.

ANDY NGUYỄN

hi hãng Eastman Kodak cho ra máy ảnh Brownie vào năm 1900, nó chỉ là một hộp cạc-tông với một ống kính và một cuồn phim. Dù căn bản như vậy, đó là một bước cải cách trong nhiếp ảnh. Vào thời đó, chuyện mua máy ảnh rất đơn giản. Tiến tới hơn một thế kỷ sau, máy ảnh hiện đại quá đa dạng và quá tân tiến đến nỗi mua một máy ảnh cũng giống như đi mua một chiếc xe hơi. Giống như xe hơi, trên thị trường có “cả khối” sự lựa chọn, nhưng chọn một máy ảnh đúng cho bạn là một thử thách khác, đặc biệt nếu bạn mua trên mạng (Amazon?) hoặc từ một cửa tiệm lớn không có nhân viên nào giúp bạn (Costco?). Dù cho bạn muốn tìm mua một máy “bỏ túi” sơ đẳng cho mấy đứa con trong nhà hoặc một

máy DSLR “chiến” với đủ thứ chuông kèn cho chính bạn, chắc chắn sẽ không có chỉ một mẫu máy cho tất cả nhu cầu. Giá biểu có thể bắt đầu từ thấp cỡ $100 và trèo lên cao đến cỡ vài ngàn đô. Ngay cả ở một điểm giá nhất định, bạn sẽ tìm thấy nhiều loại máy với nhiều mẫu máy khác nhau từ vài hãng sản xuất, và chuyện phân biệt giữa máy này và máy khác không phải là chuyện dễ. Tốt nhất, nên tự nghiên

cứu chút ít để tìm hiểu chính xác bạn muốn tìm máy gì. Nếu chuyện này có vẻ khó khăn cho bạn, xin đừng lo: Cẩm nang hướng dẫn mua máy ảnh số của chúng tôi sẽ giúp dẫn dắt bạn đi đúng hướng. Để trình bày cho những người mua máy ảnh lần đầu và những ai muốn nâng cấp lên một mẫu máy tối tân hơn, chúng tôi sẽ phân tích bài hướng dẫn này thành những câu hỏi thường xuyên được hỏi nhất.

Những loại máy ảnh khác nhau là gì? Bạn nên mua loại máy ảnh nào? Nói chung, có ba loại máy ảnh số: máy ảnh bỏ túi (point-and-shoot), mirrorless, và DSLR. (Có những kiểu máy ảnh đặc biệt khác, nhưng cho mục đích của bài hướng dẫn này, chúng ta sẽ tập trung vào ba loại chính.)

Point-and-shoot Những mẫu máy này (P&S) có thể nhỏ gọn, rẻ tiền, dễ dùng, và vừa bỏ túi, hoặc hơi “gồ ghề” hơn với ống kính zoom bự hơn, sensor tốt hơn, và những nút điều khiển bằng tay. Trong khi một vài mẫu máy P&S sơ cấp có giá bán trong tầm $100-$200,

những máy này sẽ không cho bạn phẩm chất hình ảnh tốt hơn điện thoại di động hiện đại. Để có phẩm chất tốt hơn, hàng máy advanced compact (máy gọn cao

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

103


VUI CHỤP HÌNH cấp) có thể là lựa chọn của bạn. Tìm những máy ảnh nào được trang bị với bộ phận sensor lớn 1-inch, bắt đầu ở giá $500 nhưng cũng có thể lên đến $1,500. Những sensor lớn hơn này cho ánh sáng vào máy nhiều hơn những P&S rẻ tiền và cho ra những tấm hình có phẩm chất cao hơn. Nhưng đồng thời với những lợi điểm của một sensor lớn hơn, nó cũng làm cho mọi bộ phận của máy ảnh, từ thân máy cho đến ống kính, cũng lớn hơn. Mirrorless Loại máy ảnh này cung cấp phẩm chất ảnh siêu đẳng hơn, nhiều khả năng sáng tạo hơn, và chụp nhanh hơn loại máy pointand-shoot, mà không mang tầm vóc lớn như DSLR. Máy ảnh mirrorless có khuynh hướng mắc tiền hơn máy ảnh bỏ túi, nhưng những mẫu máy sơ cấp đôi khi rẻ hơn những máy bỏ túi thượng hạng cỡ $1,000 trở lên. Trước đây, khi nói về hạng máy ảnh có khả năng thay ống kính, nó có nghĩa chỉ một loại: DSLR. Ngày nay, máy ảnh mirrorless không những làm được chuyện đó mà còn có vẻ phổ thông hơn nữa. Giá tiền cho những mẫu máy mirrorless bắt

HOUSTON

TM

đầu ở khoảng $500 và có thể lên đến vài ngàn đô (Hasselblad giới thiệu máy ảnh mirrorless medium format đầu tiên của họ với giá hơn $10,000). DSLR DSLR cũng một tầm giá tiền như loại máy mirrorless, mặc dù những mẫu máy chuyên nghiệp nhất sẽ đẩy giá lên cao hơn $5,000 (chưa kể tiền mua ống kính), vượt xa bất cứ máy ảnh mirrorless nào dành cho người tiêu thụ trung bình. Nếu tầm vóc lớn của loại máy ảnh này không gây khó khăn cho bạn, một máy ảnh DSLR căn bản $500 sẽ hơn một máy ảnh bỏ túi $500 rất nhiều, ít nhất ở phẩm chất ảnh và độ bền lâu. Phần nhiều các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp vẫn thích DSLR hơn, dù cho máy ảnh mirrorless đã có những bước tiến đáng kể trong những năm gần đây, nhất là những người đã đầu tư nhiều vào ống kính. Điều này đưa đến một vài đặc điểm quan trọng. Trước tiên, bộ phận lấy nét tự động (autofocus) thường thường nhanh hơn và tốt hơn gấp bội ở chỗ theo dõi những chủ thể di động. Cho thể loại nhiếp ảnh hoạt động và thể thao, máy DSLR vẫn chưa có đối thủ - mặc dù máy ảnh mirrorless đang tiến tới gần. Thứ nhì, đối với nhiều nhiếp ảnh gia, không có gì thay thế một ống nhìn quang học. Các ống nhìn quang học (optical viewfinders) cung cấp

104 |No 623 - Oct 19 2018 |

Nhiếp ảnh gia Andy Nguyễn đang hành nghề với chiếc máy DSLR to tướng. Hình: DH

hình ảnh rõ trong bất cứ tình trạng ánh sáng nào, và không bị “khựng” như những ống nhìn điện tử trong máy ảnh mirrorless. Một lần nữa, đặc điểm này tiện lợi cho việc chụp hình những vật di chuyển nhanh. Thứ ba, loại máy DSLR, phần lớn nhờ có ống nhìn quang học, xài pin bền lâu hơn máy ảnh mirrorless gấp mấy lần. Ngay cả những máy ảnh mirrorless chuyên nghiệp bị giới hạn bởi chỉ khoảng 400 lần bấm cho mỗi cục pin. Trong khi một máy ảnh DSLR hạng trung trở lên có thể dễ dàng chụp hơn 1,000 tấm cho mỗi cục pin. Khuyết điểm lớn nhất của DSLR là tầm vóc gồ ghề của nó. So sánh với máy ảnh mirrorless, DSLR lớn hơn và nặng hơn (mặc dù, tùy theo ống kính đang dùng, máy ảnh mirrorless cũng có thể nặng nề.)

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Tôi nên trả bao nhiêu tiền cho đủ? Theo lý thuyết, bạn không nhất thiết phải bỏ ra một cục tiền mới tìm được một máy ảnh đúng cho bạn, nhưng theo một câu tục ngữ thì, tiền nào của nấy. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cả là cân nhắc những thứ bạn cần: Nhiều mẫu máy cao giá được trang bị với cả đống đặc điểm mà có lẽ bạn sẽ không bao giờ dùng. Với những điện thoại smartphones chụp hình khá tốt ngày nay, chúng tôi khó đề nghị mua một máy ảnh bỏ túi sơ cấp, ngoại trừ bạn cần nó cho một ý định rõ rệt. Để có phẩm chất ảnh tốt hơn, bạn nên tính xài ít nhất $500, nhưng bạn có thể mua máy rẻ hơn nếu bạn chỉ muốn một chút tính chất đa năng hơn điện thoại của bạn. Máy ảnh mắc tiền hơn sẽ không làm bạn trở thành người chụp giỏi hơn. AN


TM

TỬ VI TUẦN

HOUSTON

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Theo lịch thư của Tống Thiều Quang thì trong tuần này các ngày âm lịch sau đây được kể là các ngày tốt nên làm các việc quan trọng: 13, 18. Còn các ngày âm lịch sau đây là ngày bất lợi cho mưu sự nên thận trọng: 14, 19. Tuổi Tý: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Tý diễn ra như sau: Sự nghiệp có áp lực, tài chính sáng sủa. Đối với nam giới: Tài chính ổn định, có tin vui về bổng lộc như được tăng lương hoặc được tài trợ. Việc làm có áp lực nhưng hy vọng có cải thiện dần. Cần thư giãn vì mất ngủ và thường mỏi mệt. Sinh hoạt hay di chuyển phải thận trọng, giữ an khang như ưu tiên đầu. Đối với nữ giới: Có thể lạc quan trong giao tế nhờ có người giúp đỡ hoặc có người quan tâm và giúp ý kiến xúc tiến mục tiêu. Tài chính tạm tươi sáng, có thể mua sắm vừa phải và đầu tư chừng mực. Nên cố giữ giao tình cũ hơn là vội vàng đổi mới. Phòng té ngã hay hoặc đau nhức xương cốt, răng lợi... Đối với giới cao niên: Phòng khí hậu thay đổi đột ngột khiến nhức đầu hay nhức khớp. Có cơ hội thư giãn và lạc quan, đoàn tụ và phấn khởi. Tuổi Sửu: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Sửu diễn ra như sau: Tài chính và sự nghiệp chuyển biến khả quan dù chưa như ý. Đối với nam giới: Phòng rủi ro trong nhà và khi di chuyển. Tài chính ổn định dần, có thể đầu tư hay mua sắm chừng mực. Việc làm giảm áp lực nhưng chưa có cơ hội đổi cũ thay mới và kết quả chưa như dự trù. Cần giải tỏa ngay mâu thuẫn trong giao tế. Được người quan tâm và thông cảm. Đối với nữ giới: Việc làm tạm ổn định vì có quý nhân giúp đỡ hay cơ may hỗ trợ nên đạt mục tiêu vừa phải. Phòng hỏa hoạn hay rủi ro trong nhà trong mọi sinh hoạt. Tình cảm có mâu thuẫn cần thận trọng cư xử đối với người thân và đồng nghiệp hay đồng học. Cần nhớ “dĩ hòa vi quý” vì áp lực bên ngoài còn mạnh. Nên thư giãn và điều hòa cảm xúc. Nên lạc quan và tin tưởng vào tương lai cho dù hiện tại có chút trở lực... Đối với giới cao niên: Chưa thể đổi dự định mà kiên tâm theo kế hoạch cũ. Đề phòng rủi ro khi di chuyển hoặc đau nhức như nhức khớp, nhức răng.

Tuổi Dần: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Dần diễn ra như sau: Sự nghiệp gặp cơ may hay có quý nhân tương trợ. Nhưng không nên đầu tư quá nhiều vì mệnh cung có hao tinh. Đối với nam giới: Sự nghiệp chuyển hướng lạc quan nhờ cơ may nhưng nên tiến hành từ từ chớ vội bỏ cũ thay mới. Tài chính chưa vượng kể cả nguồn phụ, chưa thể đầu tư hay hùn hạp các dự án lớn. Có cơ hội đi xa như du lịch, du ngoạn nhưng phòng tranh cãi và rủi ro khi di chuyển và lúc vui chơi. Đối với nữ giới: Được thông cảm và hỗ trợ trong việc làm nên nắm cơ hội để cải thiện tiến trình. Tiền bạc tạm ổn định nhưng phòng khoản chi ngoài dự liệu cuối tuần và hao thoát khi mua lầm món đồ hay đầu tư thua thiệt. Coi chừng khẩu thiệt thị phi và nhức răng khiến nguồn vui không toàn vẹn. Đối với giới cao niên: Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Tinh thần sáng tạo lên cao. Gia đình đoàn tụ, ấm êm. Tài chính có khoản chi tiêu ngoài kế hoạch nhưng hy vọng có người quan tâm và tài trợ. Tuổi Mão: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Mão diễn ra như sau: Tài chính thuận lợi, sự nghiệp bình thường nhưng lao tâm, lao lực hơn tuần trước. Đối với nam giới: Có dấu hiệu chuyển biến thuận lợi trong việc làm nhưng gặp một tuần bận rộn và vất vả. Trong tuần có cơ hội gặp gỡ hội họp bàn việc xã hội hoặc vui chơi. Gia đình hy vọng thêm người hay cơ hội sum họp. Di chuyển nên thận trọng khi ra ngoài. Tài chính ổn định, có tin vui như được thăng thưởng hay tăng lương hay có ngoại tài. Đối với nữ giới: Coi chừng sức khỏe, cảm cúm hay đau nhức và phòng rủi ro trong khi di chuyển. Được người quan tâm. Có tin vui về một thương lượng tài chính nhưng cuối tuần khó tránh hao thoát. Sự nghiệp chuyển biến khả quan như được giao công việc mới hay đổi việc mới. Nhận được tặng vật, lời chúc tụng hay hỷ tín. Đối với giới cao niên: Có cơ hội du lịch hay du ngoạn hoặc tiệc tùng. Tiếp tục lạc quan dù áp lực tinh thần tăng, áp lực vật chất chưa giảm.

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

105


TỬ VI TUẦN

HOUSTON

TM

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Thìn: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Thìn diễn ra như sau: sự nghiệp có biến động và thử thách. Tài chính hao thoát nhiều

hơn dự liệu. Đối với nam giới: Tiền bạc thì nguồn chính ổn định nhưng nguồn phụ chưa hồng, không nên mua sắm khoản lớn và nên tiết kiệm cuối tuần. Phòng rủi ro khi di chuyển nhất là lúc ra ngoài. Có tin vui về thân thích hay bè bạn. Sự nghiệp có biến chuyển, cần bình tĩnh trước những đổi thay, vì đâu sẽ vào đó, dù phải thêm cố gắng. Đối với nữ giới: Nhận tin buồn từ xa. Tiền bạc có khoản chi bất ngờ nên quản lý chặt chẽ và cần tiết kiệm. Chưa thể có quyết định quan trọng về giao tế trong tuần. Áp lực công việc gia tăng nhưng hy vọng có quý nhân giúp đỡ. Phòng đau răng hay nhức khớp lúc thu sang... Đối với giới cao niên: Có tin vui về một thương lượng tài chính. Có cơ hội tiệc tùng và họp mặt cộng đồng hay với thân thích. Tuổi Tỵ: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Tỵ diễn ra như sau: Sức khỏe kém sung mãn nhưng việc làm bình thường. Tài chính kém ổn định vì nhiều khoản chi tiêu. Đối với nam giới: Tài chính có dấu hiệu hao thoát vì mệnh cung có hao tinh chứ không phải do sai lầm chủ quan. Tuy nhiên, cũng cần giảm đam mê đỏ đen và mua sắm. Việc làm bình thường, óc sáng tạo phát huy, dù cố gắng nhiều nhưng hiệu quả chưa tăng. Có thể có tin buồn về một người thân hay một đổ vỡ bất ngờ trong liên hệ tình cảm. Nên chú ý phòng bệnh về bài tiết hay tiêu hóa và sớm trị liệu. Đối với nữ giới: Tài chính có dấu hiệu chi ngoài dự liệu về công việc hiếu-hỷ hay từ thiện. Di chuyển nên thận trọng và cần đề phòng rắc rối hô hấp như ho hay suyễn. Công việc có thay đổi cần kiên nhẫn vượt thử thách dù trước mắt chưa bớt áp lực và hiệu quả chưa cao. Tránh vạ miệng tạo mâu thuẫn gây suy thoái trong giao tế. Đối với giới cao niên: Có thể đi xa như du lịch hay du ngoạn hoặc được thăm hỏi và quan tâm. Tinh thần thoải mái vì nhiều cơ hội tiếp xúc với cộng đồng và bè bạn.

106 |No 623 - Oct 19 2018 |

Tuổi Ngọ: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Ngọ diễn ra như sau: Sức khỏe khả quan và tài chính giảm áp lực nhưng công việc bề bộn khiến bận rộn và thêm lao tâm, lao lực. Đối với nam giới: Cuối tuần nhận tin buồn từ xa. Sự nghiệp chưa ổn định, Việc làm có thử thách vì phải đổi việc hay lo đổi việc có nhiều áp lực và cạnh tranh hơn. Có cơ hội gặp bạn bè và thân hữu chung vui và góp sức làm việc hữu ích. Tài chính tạm sáng sủa, kể cả nguồn phụ nhưng cần có kế hoạch tiết kiệm vì tương lai có khó khăn. Đối với nữ giới: Tiền bạc có dấu hiệu hao thoát dù đã giảm áp lực nên tiết kiệm, chưa thể đầu tư lớn và mua sắm thoải mái. Nên giữ cái cũ, thử thách sẽ qua, chưa nên vội vàng đổi cũ thay mới. Đề phòng rủi ro khi làm việc hay khi di chuyển. Được người quan tâm nhưng tình cảm khó tránh sóng gió. Đối với giới cao niên: Phòng mâu thuẫn với thân thích do hiểu lầm. Cần điều hòa lối sống, kể cả ăn uống hay vui chơi. Di chuyển cần thận trọng và phòng cảm cúm.

Tuổi Mùi: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Mùi diễn ra như sau: Sự nghiệp kém ổn định nhưng sức khỏe tăng tiến. Chưa hết hao thoát về tài chính. Đối với nam giới: Sự nghiệp có hướng mới nhờ quý nhân phù trợ nhưng gặp thử thách cần gắng thích nghi. Một tuần thân tâm kém an vui vì nhiều mối ưu tư, dù sức khỏe đã ổn định. Trong tuần, trong cuộc vui hay hội họp nên giữ gìn ngôn ngữ và cảm xúc tránh gây xích mích. Đối với nữ giới: Sự nghiệp có hướng mới, có đổi thay nhưng theo chiều thuận lợi nhưng kết quả chưa có ngay. Có dấu hiệu hao thoát về tài chính vì phải chi cho sửa chữa và bảo trì máy móc hay do thất thu, công nợ khó đòi. Cần quản lý chặt chẽ tài chính vì chi vẫn nhiều hơn thu. Sinh hoạt hay di chuyển nên thận trọng. Phòng chuyện hiểu lầm hoặc gây tranh cãi. Đối với giới cao niên: Phòng ho suyễn. Có cơ hội điều hòa ăn ngủ để sức khỏe thêm cải thiện. Coi chừng thị phi khẩu thiệt với thân nhân hay bạn bè.

THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Thân: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Thân diễn ra như sau: về tài chính ổn định dần nhưng sức khỏe gây áp lực, nên sớm thư giãn và nghỉ ngơi dù công việc có trở ngại. Đối với nam giới: Tiền bạc giảm hao thoát vì ngoại tài tăng, chi tiêu có mức độ nên tiết kiệm được. Có cuộc vui, sum họp ngoài dự liệu nhất trong dịp cuối tuần. Thành quả công việc xã hội tạo phần thưởng tinh thần, nhưng công việc hàng ngày có áp lực nên phải cố gắng nhiều hơn. Có cơ hội thay đổi kế hoạch hay việc làm theo hướng thuận lợi hơn nhưng tiến trình không thể mau chóng như mong đợi. Phòng ho cảm do dị ứng. Đối với nữ giới: Chưa thể mua món đồ như dự tính. Tiếp tục thực hiện kế hoạch tiết kiệm và điều hòa chi tiêu. Phải tốn tiền sửa nhà hay sửa xe hay cung cấp cho thân thích hoặc mua sắm nhu yếu phẩm nhưng nguồn thu cố định. Cần nghỉ ngơi và điều độ. Công việc có áp lực cần bình tĩnh giải quyết đừng để xúc động gây trở ngại cho giao tế . Được thông cảm và giúp đỡ. Đối với giới cao niên: Đừng bận tâm vì những chuyện ngoài khả năng giải quyết trong gia đình. Coi chừng chứng mất ngủ. Một tuần có danh nhưng không có lợi như ý... Tuổi Dậu: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất vận trình của người tuổi Dậu diễn ra như sau: Sự nghiệp bình thường nhưng tài chính có nhiều áp lực như gây bất hòa với thân thích hoặc người cộng tác. Đối với nam giới: Có nhiều khoản chi tiêu bất ngờ do bảo trì, sửa chữa máy móc, nhà cửa hay mua sắm hoặc đầu tư sai mục mà vắng bóng quý nhân nâng đỡ. Tình cảm không vui vì thiếu người thông cảm và nhận nhiều lời chỉ trích. Công việc bề bộn, voi chừng áp lực gây tổn hại cho sức khỏe và an toàn... Đối với nữ giới: Đề phòng rủi ro cho trẻ nhỏ hay người già trong nhà. Sinh hoạt nên thận trọng. Sự nghiệp chưa có cơ hội thăng tiến vì thiếu nhiều nhân tố tích cực hỗ trợ như tiền bạc, người tương trợ và cơ may. Tiền bạc chưa ổn định, cần có kế hoạch tiết kiệm và khoan góp vốn làm ăn. Nhận tin vui từ xa. Đối với giới cao niên: Di chuyển nên thận trọng. Được săn sóc và thăm hỏi.

Tuổi Tuất: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Tuất diễn ra như sau: Bận rộn giao tế. Tài chính và sự nghiệp có chuyển biến tốt nhưng coi chừng những dấu hiệu bất thường trên cơ thể cần sớm theo dõi. Đối với nam giới: Nhiều cơ hội vui vẻ với bạn bè, thân thích và người cộng tác. Sự nghiệp tiến triển nhưng chậm do áp lực bên ngoài. Nên thư giãn và điều độ trong cuộc sống, tránh căng thẳng vì tham công tiếc việc. Tài chính chưa vượng nhưng đã ổn định dần. Được người quan tâm đến an khang và khuyến khích giữ gìn. Đối với nữ giới: Tình cảm vui vẻ, gia đình đoàn tụ, bạn bè hội họp hay chung vui. Có cơ hội chọn lựa hướng đi thích hợp nhưng tài chính chưa như ý và thiếu sự thúc đẩy. Cần thận trọng giữ sức khỏe nhất là về đường tiêu hóa và có triệu chứng bất thường trên cơ thể nên sớm theo dõi. Đối với giới cao niên: Chú trọng bảo vệ sức khỏe và an toàn trong tháng thời tiết bất thường. Nên tìm cơ hội nghỉ ngơi, có thể du lịch hay du ngoạn hay thăm viếng thân thích. Tuổi Hợi: Tuần thứ ba tháng 9 năm Mậu Tuất, vận trình của người tuổi Hợi diễn ra như sau: Gặp nhiều việc lạc quan hơn tuần trước về sự nghiệp và tài chính nhưng khó giải tỏa nỗi ưu tư về hoàn cảnh hiện tại nhất là về sức khỏe... Đối với nam giới: Tránh dây dưa với pháp luật và tranh cãi với thân thích. Việc làm có triển vọng nhưng chậm và đòi hỏi lao tâm, lao lực nhiều. Có đề nghị cộng tác về tài chính chưa nên nhận vì tiền bạc khó ổn định như dự trù. Nên tìm cơ hội nghỉ ngơi vì có dấu hiệu mệt mỏi. Phải kiên nhẫn và biết chờ đợi hơn là nôn nóng và dễ sai lầm Đối với nữ giới: Tinh thần sáng tạo lên cao nên việc làm có kết quả nhưng lao tâm lao lực nhiều hơn. Đề phòng rắc rối về sức khỏe, kể cả đau nhức, răng lợi… Coi chừng khẩu thiệt thị phi, phòng rủi ro khi làm việc hay ra ngoài nhất là lúc du lịch hay du ngoạn. Tránh tranh cãi vì sẽ giảm vui và sự đoàn kết cần thiết. Đối với giới cao niên: Nhận được tin vui đoàn tụ hay về một công trình sáng tạo. Có quý nhân tài trợ hay nhận tặng vật nhưng có mối lo cho thân thích. Nên thư giãn và sống điều độ.

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

107


THẾ GIỚI QUANH TA

HOUSTON

TM

Bí ẩn vụ án “Người đàn bà hóa tro”

K

hi cảnh sát tìm thấy Mary Reeser vào năm 1951, toàn thân bà hầu hết đã cháy thành tro. Điều khó hiểu là mọi đồ đạc trong căn nhà vẫn gần như hoàn toàn nguyên vẹn. Suốt 70 năm qua vụ án Mary Reeser còn được gọi là vụ án “Người đàn bà hóa tro” đến nay vẫn là bí ẩn chưa tìm ra lời giải với cảnh sát Hoa Kỳ. Ngày 2/7/1951, Pansy Carpenter - chủ nhà của bà Reeser ghé qua căn nhà của bà ở 1200 Cherry Street (TP St Petersburg, bang Florida, Mỹ) để đưa một bức điện tín. Carpenter gọi cửa nhưng không ai trả lời. Đặt tay lên tay nắm cửa và thấy nóng ran bất thường, Carpenter quyết định gọi cảnh sát. Cảnh sát lập tức đến và phát giác bà Mary Reeser (67 tuổi) chết cháy một cách bí ẩn. Theo các báo cáo, cơ thể bà đã bị nung chảy bởi một ngọn lửa màu trắng – màu sắc hiển thị nhiệt độ từ 1.300-1.500°C – tương đương với nhiệt độ trong lò hỏa táng. Thi thể bà gần như đã hoàn toàn hóa tro, chỉ còn sót lại bàn chân trái với chiếc giày còn nguyên nhưng không hề có dấu hiệu của việc đốt than. Một phần cột sống và một mảnh sọ (được mô tả là đã bị teo nhỏ) cũng được tìm thấy tại hiện trường. Căn nhà vẫn còn ấm khi cảnh sát đến nhưng phần lớn đồ đạc vẫn nguyên vẹn. Các đồ gia dụng bằng nhựa gần chiếc ghế Reeser đang

108 |No 623 - Oct 19 2018 |

ngồi đều mềm nhũn, biến dạng. Tấm thảm có một vết cháy. Ghế, đèn và một chiếc đồng hồ điện chỉ 4h20 sáng với phích cắm đã bị thiêu rụi. Ngoài ra, phần còn lại của căn phòng dường như không bị ảnh hưởng bởi ngọn lửa bí ẩn thiêu đốt bà Mary Reeser. Để hỏa táng một thi thể xong xuôi phải mất tới khoảng 3-4 giờ với nhiệt độ 1.650°C nên trường hợp của Mary Reeser khiến các nhà chức trách thực sự bối rối. Điều gì có thể thiêu cháy bà Reeser dữ dội đến thế mà không ảnh hưởng đến đồ vật xung quanh? Theo điều tra, ngày 1/7/1951, một ngày trước khi sự việc xảy ra, con trai bà có ghé qua thăm mẹ và một người hàng xóm cũng sang chơi. Lúc đó, Mary Reeser mặc một bộ đồ ngủ bằng tơ nhân tạo, khoác áo choàng bên ngoài và đi dép trong phòng ngủ. Khi con trai và người hàng xóm ra về, mọi thứ trong căn nhà vẫn bình thường. Sự bí ẩn của vụ án khiến người ta nghi ngờ Reeser là nạn nhân của hiện tượng đốt cháy tự phát (SHC), tức là con người tự bốc cháy do phản ứng hóa học trong cơ thể họ mà không hề có tác động hay nguồn nhiệt từ bên ngoài. Dù từng có nhiều trường hợp chứng minh hiện tượng này có thật từ năm 1663 nhưng nhiều nhà khoa học vẫn không bị thuyết phục. Cass Burgess - cảnh sát điều tra vụ án Reeser khi ấy nói với phóng viên: “Vụ cháy này thật kỳ dị”.

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Burgess và nhóm điều tra đã gửi các thùng vật liệu còn sót lại trong nhà đến phòng thí nghiệm FBI ở Washington, D.C để phân tích hóa học. Một số vật liệu được gửi đi bao gồm một mảnh thảm trải sàn, mẩu vụn gạch tường và các phần ghế mà Reeser ngồi khi chết cháy. Không chỉ làm đau đầu các nhà điều tra, vụ án Mary Reeser cũng lôi cuốn dư luận không kém vì độ ly kỳ của nó. Điều tra viên Ed Silk cho biết ít nhất 15 thám tử nghiệp dư đã gọi điện cho ông để nêu giả thiết của họ. Nhóm điều tra sau đó tuyên bố vụ án Mary Reeser là “cái chết vô tình do hỏa hoạn mà không rõ nguồn gây cháy”. Burgess giải thích điều đó không có nghĩa là họ kết thúc cuộc điều tra, họ chỉ đang đưa ra


TM

HOUSTON

một thông báo để người nhà có thể tiến hành chôn cất nạn nhân. Dù FBI xác định cái chết của Reeser không phải là kết quả của hiện tượng người tự bốc cháy, nhưng họ cũng không thể khẳng định nguyên nhân thực sự. FBI tin rằng Mary Reeser có thể đã châm thuốc lá và ngủ thiếp đi khiến lửa bén vào người và chất béo trong cơ thể bà trở thành nguồn cung cấp nhiên liệu cho ngọn lửa. Bà bốc cháy và “cơ thể bà hoàn toàn bị hủy diệt do chính các mô mỡ “nuôi dưỡng” ngọn lửa”. Điều này về sau được gọi là “Hiệu ứng sợi bấc”, xảy ra khi đám cháy nhỏ bắt nguồn từ quần áo của nạn nhân (lần cuối có người nhìn thấy bà Reeser là khi bà đang hút thuốc), sau đó ngọn lửa này tiếp tục đốt cháy chất béo trong cơ thể họ, quần áo nạn nhân lúc này đóng vai trò như sợi bấc của một ngọn nến. Đúng là mô mỡ của con người rất dễ cháy, đặc biệt là ở những người béo phì. Bà Reeser là một phụ nữ khá đẫy đà, nặng 77kg. Cách giải thích này cũng phù hợp với dữ kiện toàn thân bà Reeser bị nung chảy và bà không có khả năng tìm cách trốn thoát hay kêu cứu. Lý giải của FBI có sự logic nhất định nhưng vẫn không thể trả lời hết các câu hỏi. Chẳng hạn, vì sao chồng báo bên cạnh chiếc ghế của bà Reeser vẫn còn nguyên không một vết cháy xém? Tiến sĩ Wilton M. Krogman một giáo sư về nhân học hình thể tại Đại học Pennsylvania (Mỹ) kiêm nhà nghiên cứu hỏa hoạn giàu kinh nghiệm - không đồng ý với kết luận của FBI. Krogman khẳng định, trong tất cả những vụ chết cháy mà ông từng điều tra, ông “không thể hình dung được một người bị hỏa táng hoàn toàn như vậy mà cả căn nhà lại không

Cảnh sát điều tra hiện trường vụ cháy bí ẩn

Bàn chân trái của Mary Reeser vẫn còn nguyên vẹn dù gần như toàn bộ cơ thể đã hóa tro

hề hấn gì”. Các cách giải thích lần lượt được đưa ra, sét đánh, chất nổ đều là phương án được người ta tính đến. Tuy nhiên, không hề có sét tại St. Petersburg vào đêm đó, mẫu xét nghiệm các vật chứng từ hiện trường cũng không cho thấy dấu hiệu của xăng hay chất gây cháy nào. Sau một cuộc điều tra

chẳng đi đến đâu, cảnh sát cuối cùng kết luận nguyên nhân là “một điếu thuốc bị bỏ quên”. Vậy là đã gần 70 năm kể từ khi Mary Reeser qua đời, nhưng cái chết của bà đến nay vẫn là bí ẩn thách thức các nhà điều tra và cả dư luận. (THEO KHOA HỌC TV)

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

109


KHOA HỌC VÀ ĐỜI SỐNG

HOUSTON

TM

Protein giúp người mất thính lực nghe lại bình thường

B

ạn có biết, tai của chúng ta sử dụng một loại protein tên là TMC1 để chuyển đổi các sóng âm thanh nhận được từ tác động ngoài thành sóng điện, truyền thông tin về não bộ. Bộ máy làm việc của tai chúng ta còn chính xác và tinh vi hơn đồng hồ Swiss. Chức năng của tai là nghe và giữ thăng bằng cho cơ thể. Chúng chuyển đổi những tác động cơ học nhỏ nhất đến hệ thống tai trong thành sóng điện giúp cho não bộ có thể dịch và hiểu. Hệ thống này chi tiết và phức tạp đến mức các nhà khoa học vẫn chưa xác định được chính xác cách thức hoạt động của nó. Các hệ thống giác quan đều được nghiên cứu rất kỹ trong hàng thập kỷ qua. Nhưng bởi cấu trúc sâu và nhỏ của hệ thống tai trong mà rất khó để lấy mẫu nguyên vẹn các tế bào thụ thể của tai (trong khi đó tai có đến 16.000 loại tế bào thụ thể). Cho đến ngày 22/08 vừa rồi, một báo cáo trong cuốn tạp chí Neuron đã tiết lộ những bí ẩn trong chiếc hang tí hon này. Tác giả của bản báo cáo khoa học - một nhóm nghiên cứu tới từ Đại học Harvard - đã tiến hành nghiên cứu

110

TMC1, loại protein được phát hiện từ năm 2002, chịu hoàn toàn trách nhiệm về chức năng nghe và giữ thăng bằng cho cơ thể của động vật có xương sống. Đồng tác giả Jeffrey Holt, giáo sư thần kinh học của trường Y Harvard tại Bệnh viện Nhi Boston cho biết: “Chúng tôi tin rằng nghiên cứu của chúng tôi đã chứng minh được ý nghĩa quan trọng của protein TMC1 trong việc chuyển biến các thông tin từ tai đến não bộ để thực hiện nghe và giữ thăng bằng cho cơ thể”. Họ giải thích như sau: Khi sóng âm thanh xâm nhập vào ốc tai, chúng làm

rung chuyển các chùm stereocilia trên các tế bào có lông. Các chùm này sẽ khuếch đại các tín hiệu sóng âm và dẫn truyền chúng vào các tế bào lông phần tai trong. Các tế bào lông này biến đổi tín hiệu cơ học của sóng âm thành sóng điện mà não bộ có thể đọc được. Protein TMC1 chịu trách nhiệm hình thành lỗ chân lông cung cấp kênh kích hoạt âm thanh trong tế bào lông ở phần tai trong này. Kênh này cho phép tín hiệu cơ học chuyển thành tín hiệu điện. Nhóm nghiên cứu còn chia sẻ họ mong muốn kết quả của họ trong tương lai

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

sẽ được áp dụng để điều trị thành công cho người khiếm thính hay những người có bệnh lý liên quan đến thính giác. Holt cho biết: “Để thiết kế các phương pháp điều trị tối ưu cho việc mất thính lực, chúng ta cần phải biết các phân tử và cấu trúc của chúng, nơi phát sinh các trục trặc gây bệnh. Và nghiên cứu của chúng tôi đã tạo một bước gần hơn đến mục tiêu đó”. 


TM

N

HOUSTON

Vòng tay cảnh báo tia cực tím

hằm bảo vệ con người trước tác hại của tia cực tím (hay tia UV) trong ánh nắng mặt trời, các nhà khoa học tại Đại học RMIT (Úc) đã tạo ra một loại vòng tay cảnh báo an toàn trước tia UV. Chiếc vòng tay được thiết kế đơn giản, gồm một cảm biến bằng giấy vẽ những hình mặt cười và mặt nhăn nhó. Điểm đặc biệt là những hình vẽ trên đó sử dụng loại mực có độ nhạy cảm với tia cực tím do các nhà nghiên cứu tự điều chế. Đây được coi là một giải pháp đơn giản và tiện lợi, không yêu cầu công nghệ cao giúp người dùng biết khi nào cần tránh ánh nắng mặt trời. Nhóm nghiên cứu cũng đã tạo ra nhiều phiên bản vòng tay dành cho các tông da khác nhau, bởi tông da là một yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng tới khả năng chống chịu tia cực tím của mỗi người. Những người có làn da sẫm màu hơn có khả năng chịu tia cực tím tốt hơn, thời gian hình thành thương tổn cũng lâu hơn, nhưng tần suất phơi nắng cần thiết để hấp thụ vitamin D là nhiều hơn. Thêm vào đó, cảm biến trên vòng tay có khả năng phản ứng với những tia UV

có độ bức xạ khác nhau: UVA được gắn với nguy cơ lão hóa da và hình thành nếp nhăn, còn tia UVB lại là tác nhân chính gây ra cháy nắng và dẫn tới ung thư da. T h e o G i á o s ư Vi p u l Bansal, tác giả nghiên cứu đến từ đại học RMIT, con người thường sợ phơi nắng quá lâu do lo ngại các nguy cơ mắc các bệnh về da và mắt như đục nhân mắt, ung thư hay lão hóa da; nhưng nếu không tiếp xúc đủ với ánh nắng mặt trời, chúng ta cũng sẽ đối mặt với nguy cơ thiếu vitamin D. Dù các bản tin thời tiết thường có chỉ số UV đi kèm thể hiện độ bức xạ của tia cực tím trong thời điểm báo cáo, nhưng chúng lại không cho biết giới hạn an toàn để tiếp xúc với nắng là bao nhiêu. Giới

hạn an toàn này không chỉ được đánh giá trên con số mà còn phụ thuộc vào sự phân hóa sắc tố da của mỗi người. Mực vẽ trên vòng tay là hỗn hợp bao gồm phosphomolybdic acid, hay PMA và axit lactic. Khi tiếp xúc cùng lúc với tia cực tím và axit lactic, PMA không màu sẽ chuyển sang màu xanh. Hỗn hợp mực được vẽ trên loại giấy trong suốt dùng cho máy chiếu hình ảnh trực tiếp (overhead projector). Loại giấy này cho phép các nhà nghiên cứu điều chỉnh mật độ tia UV tiếp xúcvới da bằng cách tạo các lớp có độ dày khác nhau, nhờ đó các hình vẽ mặt sẽ đổi màu lần lượt theo các cấp độ phơi nắng tương ứng từ 25%, 50%, 75% và 100%. Nghiên cứu còn phát giác

mực PMA khi gặp tia UVB sẽ cho ra màu xanh đậm hơn khi gặp UVA trong cùng một khoảng thời gian. Điều này cho thấy người dùng tiếp xúc với tỉ lệ UVB trong ánh nắng mặt trời càng cao thì cảm biến sẽ càng nhanh đạt mức cảnh báo bức xạ 100%. Nhờ điều chỉnh các lớp giấy cảm biến, các nhà khoa học đã tạo ra nhiều phiên bản vòng tay dành cho 6 tông da khác nhau. Sau bước đầu thiết kế với đèn chiếu tia cực tím trong phòng thí nghiệm, những chiếc vòng tay đang được thử nghiệm ở môi trường bên ngoài. Nhóm nghiên cứu hi vọng những chiếc vòng tay sẽ sớm có mặt trên thị trường trong năm tới với giá chỉ 1 đôla Úc. u

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

111


HOUSTON

TM

Luật sư Jenny Đỗ:

T

Chiến thắng ung thư cho tôi một sứ mệnh

ên thật là Đặng Thị Phương Thanh, luật sư Jenny Đỗ qua Mỹ theo diện con lai năm 1984, ở tuổi 18, và nhanh chóng trở thành một phụ nữ thành đạt. Luật sư là việc làm. Còn về sở thích, Jenny Đỗ là một họa sĩ, một người mê làm việc thiện nguyện, và ghiền đấu tranh cho những người kém may mắn. Lý do khiến bà luôn quan tâm giúp người khác là vì hoàn cảnh sống thiếu thời rất nghiệt ngã, trong một xã hội mà những người con lai bị ruồng bỏ. Trước khi trở thành luật sư năm 1997, việc làm đầu tiên của Jenny Đỗ là giúp đồng bào tỵ nạn cho Bộ Xã Hội Quận Hạt Santa Clara, rồi cho Sở Cảnh Sát thành phố San Jose. Những sinh hoạt từ thiện quanh vùng khiến bà được mệnh danh là ‘con cưng’ của cộng đồng người Việt ở Bắc California. Trong suốt hơn 20 năm hành nghề luật, Jenny Đỗ tiếp tục là thiện nguyện viên tích cực trong nhiều lãnh vực liên quan đến quyền lợi của những người thấp cổ bé miệng khắp nơi. Được Jenny Đỗ giúp đỡ có thể là một người Việt tỵ nạn cần dich vụ pháp lý miễn phí, một nạn nhân nạn buôn người bị đưa qua Đài Loan, một người mua nhà trả góp đang gặp khó khăn với nhà băng đang có nguy cơ nhà bị tịch thu, hay một gia đình, hoặc các em học sinh nghèo ở Việt Nam, qua “Friends of Hue,” tổ chức vô vụ lợi do bà quản lý. Nhưng Jenny Đỗ không chỉ được

112

LS Jenny Đỗ diễn hành trong Áo Dài Festival, 2018

những người cần sự giúp đỡ biết đến. Bà thường xuyên xuất hiện trên báo chí, đài phát thanh, truyền hình tiếng Việt, và được đồng hương quý mến vì quan điểm ôn hòa, và nhất là luôn luôn đứng về phía quyền lợi của người thiếu may mắn. Năm 2007, ở tuổi 41, giữa lúc cuộc đời tưởng không thể đẹp hơn, Luật sư Jenny được bác sĩ cho biết bà bị ung thư vú giai đoạn thứ hai. Lo lắng một thời gian, nhưng với bản chất năng động và đầy nghị lực, Jenny Đỗ lúc ấy, (có lẽ cũng như bao bệnh nhân khác), “hoàn toàn trao sinh mệnh cho bác sĩ,” và một mặt làm những gì họ đề nghị: giải phẫu, hoá trị, rồi xạ trị, mặt khác tiếp tục theo đuổi nghề luật, vẽ tranh, leo núi, cũng như biết bao những công việc thiện nguyện và xã hội khác. Sau những đợt hóa và xạ trị, ung thư có dấu hiệu lui, Luật sư Jenny Đỗ được bác sĩ cho uống thuốc Tamoxifen

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

trong năm năm, và tiếp tục cuộc sống của mình như trước giờ vẫn sống. Năm 2015, Luật sư Jenny Đỗ được bác sĩ cho biết ung thư của bà đã đến giai đoạn 4, và khuyên nên chuẩn bị hậu sự, vì chỉ còn sống được từ 30 đến 90 ngày. Kể lại giây phút nhận cái tin sét đánh này, bà Jenny Đỗ nói với BBC Tiếng Việt: “Lúc đó đang đứng trước cửa một tiệm ăn, phôn của Jenny rớt xuống chân sau khi nói chuyện với bác sĩ. Jenny cúi xuống nhặt điện thoại mà không sao đứng lên được. Khi trở vào bàn ăn trong tiệm, nước mắt Jenny đã chan hòa trên mặt và người nhà Jenny ít nhiều đã đoán ra tin dữ vừa nhận được qua cú điện thoại.” “Và ý nghĩ đầu tiên của Jenny khi được báo tin là ‘chuyện này không thể nào là sự thật’ và điều kế tiếp là ‘Ai sẽ lo cho mẹ lúc tuổi già và các con của Hội Friends of Huế sẽ không


TM

HOUSTON

có ai nuôi.” Bà nói tiếp. Không chấp nhận cái chết phần vì chưa sẵn sàng từ giã cõi đời, và phần vì còn có quá nhiều việc phải lo, Luật sư Jenny Đỗ cho biết bà dồn hết tâm huyết vào việc tìm hiểu căn bệnh ung thư quái ác này nói chung, và đặc tính ung thư của mình để tìm ra cách chữa trị. “Kết quả là kể từ năm 2016, tình trạng của Jenny đã được tuyên bố là Không có Bằng chứng Bị bệnh (NED - No Evidence of Disease). Thỉnh thoảng Jenny cố gắng ngừng sử dụng loại thuốc đang uống (Ibrance) để kiểm tra lại mọi thứ. Niềm tin của Jenny là phải học cách tự điều chỉnh sự phát triển ung thư của mình mà không cần sử dụng những loại thuốc này. Sử dụng kéo dài bất kỳ loại nào cuối cùng sẽ giết mình. Do đó, Jenny đã dành rất nhiều thời gian nghiên cứu các loại thuốc thay thế.” Bà khoe. Được hỏi về dự tính tương lai, Luật sư Jenny Đỗ không do dự: “Jenny muốn cống hiến phần đời còn lại của mình để giúp đỡ những bệnh nhân ung thư khác. Jenny đã làm việc với ít nhất hơn 50 bệnh nhân ung thư cho đến nay. Đó là một quá trình đơn độc và nhiều khi cũng nhiều đau buồn. Bệnh nhân đến với Jenny từ mọi tầng lớp xã hội và từ khắp nơi trên thế giới. Chúng tôi hỗ trợ nhau để phấn đấu với bệnh, và kéo dài cuộc sống. Jenny có thể giúp đỡ mọi người về mặt tinh thần nhưng cuộc chiến phải đến từ bên trong. Jenny không có một công thức nhiệm mầu vì mỗi người chúng ta rất khác nhau. Những gì Jenny có thể truyền đạt là sức mạnh của tâm trí và sức mạnh của đức tin. Jenny có thể chia sẻ kinh nghiệm của riêng bản thân mình trong việc điều hướng hệ thống chăm sóc sức khỏe và quy trình điều trị của chính bệnh nhân.” Và trả lời, một cách tỉ mỉ, những câu hỏi về kinh nghiệm đối phó với ung thư trong cuộc phỏng vấn với BBC dưới đây là một cách để luật sư Jenny Đỗ làm tròn sứ mệnh giúp

bệnh nhân ung thư của mình. BBC: Kinh nghiệm chiến đấu ung thư của bà rất hy hữu. Bà bị ung thư vú giai đoạn hai năm 2006, và sau một thời gian chữa trị, tưởng là bệnh đã lui, nhưng đến năm 2015 lại bị bác sĩ cho biết là ung thư đã đến giai đoạn bốn, y học bó tay, chỉ còn sống được từ một đến ba tháng nữa, vậy bài học quan trọng nhất bà rút tỉa được là gì? LS Jenny Đỗ: Vâng, vạch ra những sai lầm của Jenny là điều hết sức hệ trọng, để giúp cho những người khác không lặp lại những sai lầm đó. Khi bạn bị ung thư, là cơ thể của bạn cảnh báo bạn rằng lối sống bạn có trước đây, lối sống đã tạo ra ung thư đó, cần phải thay đổi. Jenny đã không làm như thế. Jenny hoàn thành tin tưởng vào bác sĩ và tiếp tục cuộc sống cũ. Năm 2007, sau khi chữa hóa trị trong thời gian rất ngắn, rồi quay qua xạ trị, ung thư tạm lui, Jenny được cho uống thuốc Tamozifen trong vòng 5 năm. Trong vòng 5 năm đó, Jenny sinh hoạt bình thường và tiếp tục sống cũ. Đó là một sai lầm rất lớn. Năm 2015, khi được thông báo rằng chỉ có 30-90 ngày để sống, Jenny hỏi bác sĩ là có thể làm gì cho tôi. Họ lại nói có thể cho Jenny cùng hoá trị mà Jenny đã từ chối vào năm

2007, và dù vậy may ra cũng chỉ kéo dài đời sống được sáu tháng. Jenny quyết định khước từ cách chữa của họ, tự nghiên cứu ung thư của mình và làm khác đi. Jenny tin là nếu cứ tiếp tục cách sống cũ, có lẽ Jenny hôm nay không có dịp trả lời phỏng vấn này. BBC: Có phải bà đang khuyên là bệnh nhân ung thư không nên hoàn toàn nghe theo bác sĩ trong việc trị bệnh không? Tại sao? LS Jenny Đỗ: Dĩ nhiên là bệnh nhân nên nghe bác sĩ, nhưng cũng cần phải có sự chủ động riêng. Nhờ đọc nhiều các thông tin khắp nơi và tham khảo với nhiều người, Jenny đã quyết tâm không sợ ung thư, mà phải làm cho ung thư nó sợ mình. Và vì đã trải qua bao cuộc thưa kiện trong quá khứ liên quan đến hệ thống y tế của Mỹ, Jenny đã không đặt hết trách nhiệm chữa trị vào các bác sĩ. Jenny hiểu rõ là trách nhiệm phải ở chính mình, và tuyệt đối không để những phức tạp trong hệ thống y tế của Mỹ làm Jenny phải căng thẳng hoang mang. Khi biết mình bị ung thư, bất cứ ai trong chúng ta cũng sẽ bàng hoàng, xuống tinh thần, và có thể bị mất tự chủ. Từ đó chúng ta nhượng quyền làm chủ cơ thể mình cho các bác sĩ, các chuyên gia, và rồi bị lệ thuộc vào các phương pháp trị liệu phức tạp mà

Cô bé Jenny Đỗ và thân mẫu (cùng đứng bên phải)

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

113


HOUSTON

TM

cơ thể chúng ta không quen thuộc. Các phương pháp đó không phải là không có hiệu quả, nhưng các hiệu quả đó thường chỉ tạm thời, và có nhiều di hại về sau. Mình nên cân nhắc và tính toán kỹ và lập ra chiến lược trước khi đi vào việc chữa trị căn bệnh này. Kinh nghiệm của Jenny cho thấy rằng mình chỉ nên dùng các biện pháp khoa học này để tạm thời ngưng sự lan tràn của ung thư, rồi sau đó tìm những phương pháp lành mạnh khác để duy trì cơ thể không bị tấn công bởi ung thư tái lại. BBC: Luật sư có thể giải thích rõ hơn về việc không hoàn toàn nghe bác sĩ không? Đây là một lãnh vực hết sức chuyên môn. Làm sao người bệnh biết phải nghe bác sĩ về phương diện gì, và không nghe bác sĩ về phương diện gì? LS Jenny Đỗ: Câu hỏi này cần một giải thích dài dòng mới có thể trả lời thấu đáo: Năm 2007, Jenny đã trải qua hoá trị và xạ trị. Trong lúc đang nhận hoá trị, Jenny đọc quá trình nghiên cứu của hoá trị ung thư và được biết về một kết qủa nghiên cứu từ Anh Quốc cho biết là những trường hợp ung thư vú như Jenny có dương tính estrogen thì không hợp với các độc tố thường dùng trong hoá trị đó. Jenny đem thông tin này nói với bác sĩ chuyên khoa ung thư tại Kaiser. Ông ta hỏi lại Jenny: “Vậy cô có muốn tôi ngưng hoá trị cho cô không?” Jenny hỏi lại ông nghĩ sao về nghiên cứu này của bên Anh, thì ông bác sĩ nói không thể cho ý kiến được và cho Jenny quyền quyết định. Jenny lúc đó quá sức bàng hoàng vì nghĩ là người bác sĩ nên giúp Jenny quyết định cái gì tốt nhất cho mình. Cuối cùng ông bác sĩ nói thêm “những khám phá này còn quá mới, muốn gì phải thông qua từ trên rồi đưa xuống chúng tôi mới áp dụng được. Vì vậy, tôi không thể quyết định được.” Thế là Jenny ngưng hoá trị sau sáu tuần lễ bị thê thảm với

114

nó. Đến năm 2015, khi ung thư đã đến giai đoạn bốn, đã lan ra xương, một người bác sĩ ung thư khác nói là Jenny cần hoá trị. Jenny hỏi lại là công thức của các chất độc này gồm có những gì thì được biết là tương tự như của năm 2007! Đó là lúc Jenny đòi chuyển qua bác sĩ mới và xin ý kiến thứ hai từ viện UCSF. Một bước quan trọng trong quá trình chữa trị của Jenny là câu hỏi dương tính của estrogen là bao nhiêu phần trăm khi Jenny đến gặp bác sĩ tại UCSF. Bác sĩ ở UCSF cần biết rõ tỷ lệ này, và may cho Jenny là người bác sĩ bạn Mai Phương đã giúp Jenny tìm hiểu nó trước khi gặp bác sĩ tại UCSF. Khi biết là dương tính của estrogen Jenny là 100% thì bà nói ngay: “cô không chấp nhận chữa hoá trị là đúng rồi. Hormone therapy là đường đi đúng.” Cũng may cho Jenny là bác sĩ mới tại Kaiser lại quen với bác sĩ ở UCSF và từ đó họ đan kết để đưa Jenny chữa theo hormone therapy. Một phương cách đơn giản hơn và không quá hại sức. Từ đó Jenny sử dụng thuốc Ibrance mỗi tháng để cách ly estrogen không liên kết được với tế bào ung thư. Tuy nhiên, điều không ai hiểu được là tại sao ba năm rồi mà nó vẫn còn hiệu nghiệm. Dựa trên sự tiên đoán của nhà bào chế thì thuốc này mất hiệu nghiệm khoảng sau 5 tháng hoặc tối đa là 9 tháng sau khi dùng. Bác sĩ của Jenny cũng không hiểu và bà hay hỏi Jenny “Cô có chữa gì khác bên ngoài không?” Câu trả lời của Jenny là sở dĩ được như vậy là nhờ những phương pháp lành mạnh khác để duy trì cơ thể mà lúc nãy Jenny đã nói đến. Dĩ nhiên những chi tiết Jenny vừa kể liên quan đến bệnh ung thư của Jenny và cơ thể của Jenny. Nhưng bài học chung là: Bác sĩ không biết rõ cơ thể của mình bằng mình, cũng không hẳn biết hết về mọi nghiên cứu mới nhất, hay có biết cũng không có quyền quyết định mọi cách chữa tốt nhất cho mình vì giới hạn của bảo hiểm y tế hay thủ

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Jenny Đỗ nhậm chức San Jose Art Commisioner, khoảng 2005, trước khi bị ung thư

tục của nhà thương, vì thế bệnh nhân cần chủ động nghiên cứu thêm và đi xin ý kiến thứ hai. Không hoàn toàn nghe theo bác sĩ là vậy. BBC: Vâng, trong trường hợp của luật sư, dù bác sĩ đã bó tay, nhưng bà đã đẩy lui được ung thư, và đạt được tình trạng NED - No Evidence of Disease. Vậy thì bước ngoặt trong chương trình chữa bệnh của bà theo những phương pháplành mạnh cụ thể này là gì? LS Jenny Đỗ: Về mặt tìm những phương pháp lành mạnh khác để duy trì cơ thể, nhờ Jenny đọc nhiều kinh nghiệm của những người khác đi trước, và khi Jenny hiểu được là thức ăn thức uống đóng cùng với phương cách sống đóng một vai trò rất lớn đến sự tồn tại của mình, Jenny đã quyết tâm thay đổi. Cụ thể và khái quát là: dùng thức ăn và thức uống để trị bịnh, và áp dụng khoa học nhịn ăn. Qua các thông tin tìm được trên mạng, Jenny đã đi đến quyết định không ăn đường và thịt đỏ. Rồi sau hai năm, đi đến quyết định ăn chay trường. Không cần biết ung thư loại nào, một điều mà khoa học đã khẳng định là ung thư muốn phát triển phải cần nhiên liệu. Mỗi loại ung thư lại cần nhiên liệu khác nhau, nhưng nhiên liệu căn bản mà hầu như mọi tế bào ung thư đều cần để lan tràn nảy nở chính là đường và chất đạm. Hết chuyện đường lại đến chuyện chất


TM

HOUSTON

đạm hoặc đúng hơn là amino acids từ chất đạm (amino acids from proteins). Khi biết được là đa số tế bào ung thư rất cần amino acids (khoảng 20%40%) để sinh sôi nảy nở, Jenny đã cẩn thận hơn khi ăn thịt và hải sản trong hai năm đầu. Bỏ thịt đỏ và giảm đi số lượng dùng các loại thịt khác. Và gần đây Jenny đã bỏ luôn thịt và hải sản. Giờ đây đi vào chợ, hầu như Jenny mê mải ở bên hàng rau, trái cây và các loại đậu. Khu vực giữa và bên hàng thịt cá đã không còn là nơi Jenny quan tâm tới. BBC: Có vẻ trong những phương pháp lành mạnh bà vừa nêu, nhịn ăn là phương pháp khó nhất. Cảm giác của cơ thể bà khi nhịn ăn như thế nào? Có mâu thuẫn gì giữa việc nhịn ăn với việc cần phải bồi dưỡng cơ thể để có sức khỏe chống lại bệnh ung thư không? LS Jenny Đỗ: Jenny khẳng định là không mâu thuẫn. Khi nhịn ăn 16 tiếng từ 8 g tối hôm nay đến 12 g trưa hôm sau, Jenny thấy người mình nhẹ hơn. Ăn chỉ vừa để sống nhưng không quá nhiều để phục vụ ung thư. Jenny vẫn cân mỗi ngày và vẫn giữ cho cơ thể không bị xuống cân. Khi mình nhịn ăn cơ thể có dịp làm sạch những ứ đọng. Thêm vào đó các tế bào ung thư sẽ run rẩy vì thiếu đường và dinh dưỡng. Chúng mở toang cửa ra để mình đưa chất độc vào trong chúng, đồng thời bồi bổ cho các tế bào tốt. Đây là phương cách ăn uống đúng mực mà Jenny đã viết trong bài “Đường Khuynh Diệp Trong Ta!” mà các bệnh nhân ung thư nên tham khảo. “Nếu nhịn như vậy thì làm sao có đủ sức để mà đối phó với ung thư?” Mọi người thường hỏi Jenny. Thưa rằng, dựa trên những nghiên cứu của các chuyên gia, cơ thể ta không cần phải ăn ba bữa. Ăn kiểu này là do con người tạo ra thói quen. Càng ăn thường xuyên ta lại càng bắt cơ thể phải làm việc nhiều và không tập

Jenny Đỗ khi được tuyên dương lần thứ 2 là Trailblazer Award Recipient - California Woman of The Year 2016 (Khu 15). Bên trái là Thượng Nghị Sĩ California Jim Beall

trung chữa trị những hư hại trong người. Thêm vào đó, tâm ta cũng không tịnh. Khi ngưng bộ tiêu hoá trong 16 tiếng, tâm hồn ta thảnh thản hơn và cơ thể nhẹ đi. Đó là lý do tại sao các đấng tu hành ngày xưa phải tuyệt thực để đạt được giác ngộ. Chúa, Phật và các cha, các tăng đều trải qua con đường này. Sau khi nhịn ăn 16 tiếng đồng hồ, ta sẽ rất trân trọng bữa ăn và cân nhắc về thức ăn. Từ ngày đi con đường 16-8, Jenny đã rất quý các bữa ăn và không muốn trộn thức ăn “xấu” vào để làm bẩn cơ thể của mình. Ta như tờ giấy trắng, không nên để lem các vết nhơ mà phải nắn nót từng chữ lên trang giấy cho thật đẹp. BBC: Việc giúp đỡ bệnh nhân ung thư của bà cụ thể giúp như thế nào? Theo bà thì bệnh nhân ung thư và gia đình họ cần giúp đỡ về phương diện gì nhất? LS Jenny Đỗ: Vì mỗi bệnh nhân có tình trạng khác nhau nên Jenny phải nói chuyện rất lâu với từng người mới hiểu được họ cần hướng dẫn gì. Không có một công thức đơn thuần nào mà Jenny có thể chia sẻ dễ dàng. Song song với việc trả lời phỏng vấn

này, Jenny có viết một bài viết nói về những kinh nghiệm chữa bệnh mà bản thân mình đã trải qua. Qua quá trình giúp bệnh nhân trong 2 năm vừa rồi, Jenny thấy điều quan trọng nhất cho các người bệnh là về tinh thần, và phương hướng đối phó chủ động. Đó là điều Jenny có thể giúp mọi người một cách hữu hiệu nhất. Jenny tiếp tục dùng xã hội mạng social media để nâng đỡ tinh thần mọi người và cố giúp mọi người tranh đấu kéo dài thêm cuộc sống để chờ đợi sự phổ thông của immunotherapy, tức phương pháp miễn dịch trị liệu, là một cách điều trị cho phép cải thiện ổn định hệ thống miễn dịch của chính bệnh nhân để chữa các bệnh như bệnh ung thư. Bệnh nhân cần thêm chi tiết có thể liên lạc với Jenny qua trang Facebook “Đường Khuynh Diệp” hoặc qua email: jennydolaw@gmail.com. TINA HÀ GIANG/BBC

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

115


GIA CHÁNH

HOUSTON

TM

Bánh Mì Phết Thịt Heo Chiên Bánh mì phết thịt heo chiên chắn chắn sẽ đáp ứng cho bạn một bữa sáng ngon lành và hấp dẫn. Bánh chiên giòn rụm, thơm phức, chấm, điểm thêm chút lát ớt cay cay nữa thì tuyệt. Nguyên liệu: 300 thịt heo xay 1 muỗng canh tỏi bằm 1 muỗng canh dầu hào 1/2 muỗng cà phê muối 1 muỗng cà phê tiêu 1 muỗng cà phê đường 1 muỗng cà phê bột bắp 1 quả trứng gà 4 lát bánh mì sandwich 300 mil dầu ăn 1 trái ớt

116

Cách làm: Cho vào tô lớn gồm: 300g thịt heo xay, 1 muỗng canh tỏi, 1 muỗng canh dầu hào, 1 muỗng cà phê tiêu, 1 muỗng cà phê đường, 1/2 muỗng cà phê muối, 1 quả trứng và 1 muỗng cà phê bột bắp, trộn đều lên. Đun nóng nhiều dầu ăn trong chảo. Cắt từng lát

bánh mì sandwich thành 4 phần nhỏ bằng nhau sau đó phết thịt heo lên một mặt của miếng bánh mì. Cho từng lát bánh mì vào chiên. Lưu ý khi chiên cho mặt thịt heo xuống dưới trước. Tiếp theo, lật mặt bánh lại và chiên đến khi vàng đều, vớt ra để ráo dầu. Chỉ cần nếm thử 1 miếng bánh mì phết thịt chiên này

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

thì bạn sẽ biết được như thế nào là giòn béo kết hợp. Bánh mì phết thịt heo chiên sẽ cho bạn một bữa ăn sáng nhanh gọn, có thể chấm thêm với chút tương đen ăn phở hoặc tương ớt, ngon khó cưỡng 


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

117


GIA CHÁNH

HOUSTON

TM

Gỏi Bò Tái Me Gỏi bò tái me với nước cốt me chua ngọt mặn hòa quyện với thịt bò và hành tây giòn giòn kích thích vị giác nhưng vẫn giữ được vóc dáng mảnh mai quyến rũ của bạn. Nguyên liệu: 450 gram thịt bò mềm 45 gram me chín 1 củ hành tây 1 muỗng canh ngò gai xắt nhuyễn 1 ít rau thơm (hún cây, rau râm) 2 chén nước 1/2 muỗng cà phê muối 2 muỗng cà phê đường Bánh phồng tôm chiên sẵn Phấn nước trộn: 1/4 chén đường 1/4 chén nước mắm

118

1/2 muỗng cà phê tỏi bắm 3 trái ớt Cách làm: Hành tây lột vỏ, xắt sợi. Ngò gai, rau thơm rửa sạch, xắt nhuyễn. Thịt bò rửa sạch, xắt lát. Trong một cái chén nhỏ, bạn trộn đều đường, nước mắm, tỏi bằm, ớt bằm và khuấy đều cho tan đường. Đun sôi một ít nước trong nồi, khi nước sôi già, bạn múc từng ít nước sôi ra dầm với me chín để ra nước cốt, dầm nhiều lần là được, bỏ hết hạt me đi. Cho

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

nước cốt me vào nồi, đun sôi, tắt bếp và thả thịt bò vào trụng vừa tái là được (chú ý không để quá lâu thịt bò chín quá không ngon) Khi ăn, bạn cho thịt bò tái me ra đĩa. Rải hành tây và rau thơm, ngò gai xung quanh để trang trí, chan đều nước trộn vào và trộn đều lên, kèm thêm bánh phồng tôm là bạn sẽ có một món gỏi thơm ngon xuất sắc. 


TM

Q

PHỤ NỮ

HOUSTON

Cách đơn giản để làm săn chắc vùng da cổ

uá trình lão hóa khiến da vùng cổ mất đi trở nên chảy xệ, nhăn nheo. Như người ta hay nói, dấu vết của tuổi tác khó che giấu nhất là vùng cổ và trán. Nếu không thể theo đuổi những phương pháp trị liệu đắt tiền, có thể thử những cách đơn giản sau đây để da vùng cổ được săn chắc hơn.

Massage nóng

Massage nóng là phương pháp giúp khắc phục tình trạng chảy xệ, nhăn nheo và khô da vùng cổ hiệu quả. Cách này giúp làm đầy và cấp ẩm cho da, giúp da trở nên mềm mại hơn. Massage nóng còn kích hoạt hình thành collagen, điều này làm tăng khả năng tái tạo và sửa chữa của tế bào. Kết quả, da vùng cổ sẽ trở nên săn chắc hơn.

Tập thể dục cho vùng cổ

Các bài tập kéo căng mang lại sự thay đổi đáng kể cho da vùng cổ. Các bài tập này liên quan đến việc kéo và thư giãn các mô và cơ bắp ở dưới mặt, kích hoạt các cơ bắp và tế bào quanh cổ. Kết quả là sự hình thành collagen được kích hoạt khắp vùng cổ. Da cổ sẽ săn chắn hơn, giảm thiểu các dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn và tình trạng chảy xệ.

Kiểm soát trọng lượng cơ thể Kiểm soát trọng lượng cơ thể là cách phòng ngừa tình trạng chảy xệ da vùng cổ. Đó là khi tăng cân, da bị kéo giãn, sau khi giảm cân thì làn da sẽ lỏng lẻo hơn. Vì vậy, kiểm soát trọng lượng cơ thể là biện pháp chống lại tình trạng da chảy xệ do tăng cân và giảm cân.

Mặt nạ dưa leo

Dưa leo có tác dụng cấp nước và dưỡng ẩm sâu, giúp điều chỉnh sâu các tế bào da cổ bị mòn và chảy xệ. Điều này làm hồi sinh các tế bào da cổ bị thu nhỏ và khiến chúng

trở nên đầy đặn hơn. Kết quả, làn da sẽ săn chắc hơn. Cách làm mặt nạ dưa leo: + Nghiền dưa leo trong một cái chén. + Thêm sữa và dầu hạnh nhân. + Trộn kỹ để hỗn hợp thành dạng bột mịn. Đắp hỗn hợp lên cổ và để khô trong 30 phút. Làm sạch bằng bông thấm nước hoa hồng. Dưỡng ẩm bằng kem dưỡng da hoặc lotion. Đắp mặt nạ này mỗi ngày để có kết quả tốt nhất.

Mặt nạ đất sét

Đất sét là loạt mặt nạ chống lão hóa tuyệt vời cho da mặt. Thêm một số thành phần vào đất sét sẽ biến nó thành mặt nạ làm săn chắc da vùng cổ hiệu quả. Cách thực hiện: + Trộn 2 muỗng súp bột đất sét với tươi và nước hoa hồng. + Thêm lòng trắng trứng và nước cốt chanh và và đánh đều. + Thêm chuối nghiền vào và trộn đều. + Làm lạnh hỗn hợp trong 30 phút. + Thoa hỗn hợp lên cổ và để khô trong 1 giờ. + Khi hỗn hợp khô, thoa chút nước hoa hồng lên và massage trong 15 phút. + Rửa sạch bằng nước ấm. + Thoa kem dưỡng ẩm ngay sau đó. Đắp mặt nạ này mỗi ngày để có kết quả tốt nhất. Loại mặt nạ này có tác dụng kỳ diệu với da vùng cổ, dưỡng ẩm và điều chỉnh da đáng kể, giúp da mềm mại hơn từ bên trong. Đất sét, lòng trắng trứng và nước cốt chanh kích thích sự hình thành collagen và cản trở sự tích lũy các gốc tự do. Điều này làm tăng tính đàn hồi của các cơ và tế bào ở cổ. Vì vậy, da sẽ trở nên săn chắn hơn, mềm mại, tươi trẻ và rạng rỡ hơn.

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

119


PHỤ NỮ

HOUSTON

TM

Dùng dầu hạnh nhân

Ngoài phương pháp massage nóng, massage bằng dầu hạnh nhân cũng có thể cải thiện độ săn chắc của làn da. Dầu hạnh nhân giàu vitamin E với đặc tình chống oxy hóa, vì vậy nó giúp điều trị lão hóa sớm và cung cấp độ đàn hồi cho các mô và tế bào cổ bị chảy xệ. Vitamin E cũng làm tăng tuần hoàn máu quanh vùng cổ, giúp kích thích hình thành collagen và ngăn chặn sự phá hủy collagen. Kết quả là da cổ trở nên săn chắc hơn khi được massage dầu hạnh nhân thường xuyên.

hãy uống nhiều nước khoáng để da cổ được trẻ trung và rạng rỡ.

Mặt nạ vỏ chuối

Các loại kem dưỡng chống nhăn có chứa hàm lượng cao các chất tái tạo và làm săn da, đồng thời cung cấp các vitamin và khoáng chất. Khi thẩm thấu vào da, các chất này làm tế bào da săn chắc hơn.

Vỏ chuối có tác dụng chống lão hóa tuyệt vời với da vùng cổ, giúp thúc đẩy các chất chống oxy hóa và lutein, có tác dụng làm các tế bào đàn hồi và mạnh mẽ hơn. Cách thực hiện: + Lột vỏ chuối và tách lấy phần màu trắng ở mặt trong. + Trộn thêm yogurt không đường và nước cốt chanh để tạo thành dạng bột nhão. + Thêm glycerine và baby oil vào và trộn đều. + Thoa hỗn hợp lên cổ và để khô trong 1 giờ. + Khi hỗn hợp khô, hãy thoa nước lên cổ và massage nhẹ nhàng. + Rửa lại bằng nước sau 15 phút. + Lặp lại hàng ngày để có kết quả tốt nhất.

Uống nước khoáng

Chế độ ăn uống cân bằng

Dùng các loại kem dưỡng làm săn chắc da

Uống đủ nước là phương thuốc hiệu quả cho hầu hết mọi vấn đề về da. Tuy nhiên, uống nước khoáng sẽ làm tăng các lợi ích cho da về lâu dài. Nước khoáng có thể khôi phục lại sự cân bằng hóa học của cơ thể. Đôi khi sự mất cân bằng nội tiết tố và hóa học dẫn đến tình trạng lão hóa sớm, khiến da cổ bị nhăn nheo và chảy xệ. Vì vậy,

Chế độ ăn uống cân bằng sẽ tác động đến mọi vấn đề về da, bao gồm tình trạng chảy xệ da vùng cổ. Hãy thêm trái cây tươi, rau lá xanh và salad vào chế độ ăn hàng ngày của bạn. Đây là một cách chậm nhưng chắc đối với da vùng cổ. 

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

Taylor Swift đại thắng tại American Music Awards

Taylor Swift

Tạ i lễ trao giả i American Music Awards 2018 (AMAs) diễn ra ở Los Angeles Mỹ tuầ n qua, Taylor Swift được vinh danh ở bố n hạng mục “Nghệ sĩ của năm”, “Tour diễn của năm”, “Album Pop/Rock được yêu thích” và “Nữ nghệ sĩ Pop/ Rock được yêu thích”. Chiến thắng này giúp nữ ca sĩ nâng tổng số giải AMAs trong sự nghiệp lên 22. Taylor Swift hiện là một trong hai

120 |No 623 - Oct 19 2018 |

nghệ sĩ giành nhiều giải AMAs nhất, ngang bằng thành tích của huyền thoại Whitney Houston. Năm qua, Taylor Swift gây chú ý khi tái xuất với album Reputation. Phát hành tháng 11/2017, album bán được hơn 1000 bản tại Mỹ trong tuần đầu ra mắt. Reputation xếp thứ hai trong danh sách các album bán chạy nhất toàn cầu trong năm 2017, với 4,5 triệu bản. Chuyến lưu diễn quảng cáo album - Reputation Stadium Tour - thu về 54 triệu Mỹ kim. 53 buổ i trình diễn ở Mỹ, Anh, Canada, Nhật Bản... đều hết vé. Cardi B dẫn đầu với 8 đề cử. Cô chiến thắng ở ba hạng mục “Nghệ sĩ mới của năm”, “Nghệ sĩ Rap/Hip Hop được yêu thích” và “Ca khúc Soul/R&B được yêu thích” với single Finesse, hợp tác cùng Bruno Mars.

THOI BAO INC. | www.thoibao.com

Cardi B sinh năm 1992. Tháng 9/2017, cô nổi lên sau khi qua mặt Taylor Swift để vươn lên ngôi đầu bảng xếp hạng Billboard với ca khúc Bodak Yellow. Theo Google Trends, cô là một trong 10 nghệ sĩ được tìm kiếm nhiều nhất thế giới trong năm 2017. Năm nay, cô tiếp tục thành công với Finesse, Dinero (song ca với Beyonce, DJ Khaled)... Nhóm nhạc Hàn Quốc - BTS giành giải “Nghệ sĩ được yêu thích trên mạng xã hội”. Nam ca sĩ Drake có tám đề cử. Tuy nhiên, anh trắng tay, không được giải ở hạng mục nào. Không giống như giải Grammy được trao trên cơ sở phiếu bầu của các thành viên Viện hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Thu âm Quốc gia, giải AMA được quyết định bởi các cuộc thăm dò khán giả. 


TM

HOUSTON

RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

7115 Lacy Hill Dr. Houston, TX 77036

Quảng cáo 281.568.0632 Rao Vặt No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

121


RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

122

| No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

HOUSTON

Scarlett Johansson lãnh 15 triệu đô cho phim mới Ngôi sao Scarlett Johansson nhận mức lương ngang hàng với những nam tài tử thủ các vai siêu anh hùng ăn khách ngoài phòng vé như Captain America hay Thần Sấm Thor. Theo tạp chí điện ảnh Hollywood Reporter củ a Mỹ, nữ diễn viên 33 tuổi sẽ nhận được mức thù lao 15 triệu Mỹ kim khi đóng cuốn phim điện ảnh dành riêng cho nhân vật Black Widow (Góa phụ đen), vốn là một “nữ nhân” rất được yêu thích trong thế giới các siêu anh hùng Marvel. Đây là mức thù lao ngang bằng với những tài tử như Chris Evans trong “Captain America: Civil War” (2016) hay Chris Hemworth trong “Thor: Ragnarok” (2017). Phía Marvel luôn từ chối đưa ra những con số chính xác về mức thù lao mà các diễn viên vào vai siêu anh hùng Marvel

Scarlett Johansson

nhận được. Trong khi ở Hollywood, sự bất bình đẳng trong việc trả thù lao cho nữ diễn viên vốn từ lâu đã được biết tới và vẫn đang tiếp tục là chủ đề gây tranh cãi, thì việc Johansson nhận được mức lương ngang bằng với các nam tà i tử khác trong dòng phim siêu anh hùng Marvel thực sự là một thông tin đáng chú ý. Marvel vốn khá gắt gao khi chi trả thù lao cho diễn viên hợp tác với họ lần đầu. Chẳng hạn Robert

Downey Jr. thoạt tiên chỉ nhận được 500.000 Mỹ kim khi lần đầu vào vai Người Sắt hồi năm 2008 trong “Iron Man”. Nhưng qua thời gian, khi vai diễn chứng tỏ được sự ăn khách, mức thù lao sẽ được nâng lên nhanh chóng và về sau, mức thù lao của Robert Downey Jr. khi vào vai Người Sắt đã lên tới... 50 triệu Mỹ kim, cũng phải hiểu rằng vai Người Sắt thuộc vào hàng ăn khách và kiếm ra tiền nhiều nhất trong thế giới điện ảnh

siêu anh hùng Marvel. Johansson lần đầu vào vai “Góa phụ đen” hồi năm 2010 trong tập phim “Iron Man 2”. Khi ấy, cô cũng chỉ nhận được một mức thù lao khiêm tốn và vẫn kiên nhẫn nhận thù lao khiêm nhườ ng trong tập phim Avengers đầu tiên ra rạp hồi năm 2012. Nhưng đế n hôm nay, vị thế của Johansson trong loạt phim siêu anh hùng Marvel đã khác. Trong giới nữ minh tinh quốc tế, Johansson là một đàn chị có tầm vóc, cô vừa là nữ diễn viên đã có vị thế trong dòng phim nghệ thuật, vừa là gương mặt ăn khách ngoài phòng vé, tên tuổi luôn có sức hấp dẫn với truyền thông và công chúng. Vì vậy, việc cô nhận được mức thù lao như thế nào rất thu hút sự chú ý. 

Tấm poster phim xưa được đấu giá kỷ lục Một bức poster chính gốc quý hiếm của cuố n phim kinh dị The Mummy (Xác ướp) công chiếu năm 1932 đang được bán đấu giá trên mạng với giá khởi điểm là 950.000 Mỹ kim. Reuters dẫn thông báo của nhà đấu giá Sotheby’s cho biết tấm poster in thạch bản có thể được mua với giá từ 1 - 1,5 triệu Mỹ kim, phá kỷ lục của bức quảng cáo cho cuốn phim kinh dị Dracula sản xuất năm 1931 (525.800 Mỹ kim).

Tấm poster được Giám đốc mỹ thuật quảng cáo Karoly Grosz của nhà sản xuất Universal Studios thiết kế, khắc họa nam tài tử chính Boris Karloff trong hình dạng xác ướp cùng với người mà nhân vật này theo đuổi do nữ diễn viên Zita Johann đóng. Đây là một trong 3 bản còn sót lại và từng được bán với giá kỷ lục 453.500 Mỹ kim hồi năm 1997. 

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

123


SINH HOẠT CỘNG ĐỒNG

HOUSTON

TM

Lễ tưởng niệm Đức Thượng Đẳng Đại Thần Nguyễn Trung Trực

H

ôm Chủ nhật 7/10, Hội đồng hương Kiên Giang đã tổ chức long trọng lễ Húy nhật Đức Thượng Đẳng Đại Thần Nguyễn Trung Trực lần thứ 150 tại nhà hàng Kim Sơn vùng Southwest Houston, với sự hiện diện của đồng hương Kiên Giang, thân hào nhân sĩ và thân hữu. Buổi đại lễ được tổ chức theo nghi lễ cổ truyền có chiêng trống và đặc biệt là lễ nghinh rước di ảnh của Ngài rất trang nghiêm với đội quân khiêng kiệu mặc đồng phục quần áo lính ngày xưa. Ngài Nguyễn Trung Trực sinh năm Đinh Dậu 1837, mất năm Mậu Thìn 1868. Ông xuất thân trong một gia đình chài lưới ở hạ lưu sông Vàm Cỏ phủ Tân An, tỉnh Gia Định. Năm 1861, hưởng ứng lịch Cần Vương chống Pháp, ông chiêu mộ một số nông dân nổi dậy đánh phá các đồn Pháp ở các vùng phủ Tân An, lập được nhiều chiến công lẫy lừng nên được triều đình Huế phong chức Quản cơ. Ông bị giặc Pháp bắt, đem hành hình tại chợ Rạch Giá ngày 27/10/1868, khi mới 31 tuổi. Vua Tự Đức sắc phong ông làm Thượng Đẳng Linh Thần đền thờ tại làng Vĩnh Thanh Vân, Rạch Giá nơi ông đã hy sinh. 

124

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

BẠCH CÚC


TM

HOUSTON

Lễ Húy nhật Đức Thánh Trần Hưng Đạo BẠCH CÚC

H

àng năm vào tháng 10 dương lịch, hội Ái hữu Hải Quân Houston cử hành long trọng Lễ Húy nhật Đức Thánh Trần Hưng Đạo. Hôm Chủ nhật 7/10, lễ Húy nhật lần thứ 718 đã được tổ chức rất long trọng để tưởng nhớ Quốc Công Tiết Chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn tại nhà Việt trong khu tượng đài chiến sĩ Việt Mỹ đường Bellaire vào. Ông Phạm Thanh Tân- Hội trưởng Hội Ái Hữu Hải Quâncùng các hội viên tổ chức, với sự hiện diện các cựu sĩ quan Hải Quân, gia đình,thân hào nhân sĩ và thân hữu. Hưng Đạo Vương Trần quốc Tuấn (1228 – 1300) là một danh nhân văn hóa, một nhà quân sự kiệt xuất một vị anh hùng dân tộc. Ngài được dân tộc VN tôn vinh như một vị thánh là một thiên tài quân sự lỗi lạc. Với công lao to lớn với đất nước, ông được triều đình phong “Thái Sư Thượng Phu Thượng Quốc công Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương”. u

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

125


RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

7115 Lacy Hill Dr. Houston, TX 77036

126

| No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

7115 Lacy Hill Dr. Houston, TX 77036

Quảng cáo 281.568.0632 Rao Vặt No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

127


RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

7115 Lacy Hill Dr. Houston, TX 77036

128

| No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI

TM

HOUSTON

C01 : Nhà Bán Townhouse bán hoặc cho thuê Townhouse sạch, đẹp, 3 phòng ngủ, 1 gác lững, cần bán hoặc cho thuê. Gần Hwy8 & chợ Việt Hoa, gần nhà thờ Ngôi Lời. Xin gọi bà Bảy: 713-541-4197 or 713-304-6539

C03 : Phòng Share/Thuê Cho share phòng

Nhà rộng, thoáng mát, sạch sẽ. Đối diện trường trung - tiểu học, chùa Việt Nam. Khu an ninh, parking rộng, phòng rộng, đầy đủ tiện nghi, có sẵn giường, bàn ghế. Bao điện nước, internet, giặc sấy. Sinh hoạt như gia đình. Giá thuê $350/ tháng; phòng riêng biệt ngay cửa garage $500/ tháng. Xin gọi Kim Liên: 832-605-6113

Cho Share Phòng

Nhà sạch đẹp, khu yên tĩnh, rất an ninh, vùng HW6 & Westheimer, cách chợ Walmart 5 phút lái xe, cách chợ HongKong 4 khoảng 15 phút. Có nhiều phòng cho thuê: 1 phòng lớn giá $600/ tháng; 2 phòng nhỏ giá $400/tháng/phòng. Bao điện nước, internet. Nấu ăn thoải mái. Xin gọi chị Tiến: 346-221-1444 or 832-744-0633

Cho Share Phòng

Nhà khu HW6 & Bellaire, có phòng cho share, đầy đủ tiện nghi, bao điện nước, giặt sấy, internet. Xin gọi: 832-744-1211

C05 : Apt. Cho Thuê Cho Thuê Apartment

Apartment góc đường Beechnut & Wilcrest. Có 2 phòng ngủ, có máy giặt sấy, garage 2 chổ đậu xe và có máy che. Bao nước nóng lạnh. Tiền rent $600/tháng + deposit. Xin gọi hoặc text: 832-798-3903 (Đức) or 713-261-4711 (Hải)

Vì không người trông coi nên cần sang lại. Xin gọi: 713-966-0050

C11 : Cần Bán Bán Tiệm Nails

Vỉ lý do con nhỏ, cần sang lại tiệm nail. Cách chợ HongKong 4 khoảng 15 phút, khu Mix. Tiệm rộng 1,200 sqf. Tiệm có 7 thợ, 2 phòng facial, 5 ghế, 7 bàn. Tiệm đang đông khách, Rent rẻ. Thật lòng muốn mua xin gọi chị Khanh: 832-353-0988

Cần Bán

C09 : Sang Tiệm

Lò đậu hủ & fast food khu chợ Cà Mau, vì thiếu người trông coi cần bán gấp. Giá cả thương lượng. Để biết thêm chi tiết xin liên lạc: 281-656-8130

Cần sang tiệm giặt Washateria

D01 : Sơn - Sửa Nhà

Công việc nhàn hạ, không cực như nhà hàng, không nguy hiểm như tiệm tạp hóa. Tiệm gần Bellsway 8 và Beechnut. Tiệm rộng gần 4000 SQF, máy giặt sấy lớn nhỏ 87 cái, giá sang $350,000- Có thể thương lượng. Xin gọi: 832-781-7463

Sang Tiệm

Tiệm fast food vùng Kirby & 610, nằm trong khu building lớn: 2616 S Loop West, Ste. 101, Houston, TX 77054, khu Mix, khách văn phòng. Rent $1,288/tháng, bao điện nước. Tiệm đang hoạt động tốt, thích hợp cho gia đình kinh doanh.

Dũng Remodeling

Sửa nhà hay làm mới lại hoàn toàn. Sơn, sửa nhà, lót gạch và gỗ, các loại cabinet và counter top, bồn tắm, toilet, điện, nước, patio, thiêm phòng, hàng rào, siding. Xin gọi Dũng: 832-713-0063

D06 : Điện - Nước Thợ Điện

Chuyên sữa chữa và làm mới. Bảo đãm, uy tín, kinh nghiệm và giá cả phải chăng. A Chau (Electrician): 281-730-4560 Free estimate

D08 : Điện Lạnh Sưởi - Bếp Brand Air Service

State License & Insurance TAC L B6 1 8 3 5C. We service in all brand name: Air Conditioning, Heating, Refrigeration (Commercial), Ventilation - Duct System - Home Water heater. Việc làm tận tâm, giá nhẹ nhàng. Định giá miễn phí khi thay máy mới. Xin liên lạc: Cường: 832-517-6122 We a p p r e c i a t e y o u r business

Long A/C & Appliance

Commercial & Residential Chuyên sửa máy lạnh, máy heat (sưởi), tủ lạnh, máy giặt sấy, lò nấu ăn, bình nước nóng. Có license & bảo hiểm: TACLA44251C. Mọi sửa chữa có bảo đảm. Có kinh nghiệm làm ở Sears. Liên lạc: 713-505-7534

G01 : Cần Người Cần Người

Nhà hàng Phát Ký vùng Southwest, cần gấp nam phụ bếp, nhanh nhẹn, dưới 50 tuổi. Xin liên lạc: 281-902-6347

Cần Người

Phở Việt Mai trong khu chợ Cà Mau, cần gấp phụ bếp nam. Xin liên lạc: 281-416-3151 or 757-746-9833”

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

129


RAO VAËT CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI Cần Tuyển Thư Ký

Cathy Hom Care, cơ quan chăm sóc tại gia, cần tuyển thư ký làm việc full time. Phải biết dùng máy vi tính, biết fillings, biết Anh và Việt ngữ. Cty có vacation, sick leave, 401k, bảo hiểm. Cty cũng cần nhều nhân viên chăm sóc quý cao niên. Gọi: 713-779-8998 or send resume cathyhomecare@ sbcglobal.net

Cần Người

Chợ Mỹ vùng North West, cách chợ Hưng Đông 249 & nhà thờ La Vang khoảng 10 phút lái xe. Cần 1 nữ cashier và 1 nam làm hàng thịt. Fulltimes or parttimes. Lương thỏa thuận. Xin liên lạc: 713-550-3873 or 832-640-7195

Cần Thợ May

Cần 1 nữ biết sửa quần áo, làm tại tiệm khu Sugar Land. Full time or part time. Lương trả theo kinh nghiệm. Xin gọi: 832-477-0282

Cần Người

Nhà hàng vùng Northwest 249 cần gấp người chạy bàn và phụ bếp. Full time or part time. Xin gọi sau 3pm: 832-688-5922

Cần Người

Nhà hàng khu Pearland, cần người chạy bàn và người phụ bếp, không cần kinh nghiệm. Xin liên lạc: 713-498-2249 or 832-348-6251

130

Cần Người

Cần người nam giúp chăm sóc tại gia cụ ông. Xin liên lạc: 281-818-3885 (Thuận Tuệ) or 713-259-1068 (Huệ Dung)

G11 : Cần Thợ Nails / Tóc Cần thợ Nails

Tiệm vùng 45 North & Little York, cách chợ Hưng Đông khoảng 10 phút. Cần gấp thợ nails có kinh nghiệm chuyên làm khu Mix, bao lương $800/tuần; Thợ chân tay nước bao lương tùy theo khả năng. Cần làm ngày Chủ Nhật. Xin gọi: 832-202-3332

Cần thợ Nails

New 8/3. Cần gấp thợ full time or part time, lớn tuổi không sao. Bao luơng hay ăn chia. Bao lương thợ bột $700-800/ tuần. Thợ chân tay nước $500-600/tuần. Tiệm ở Humble - Atascocita, khu trắng. Tiệm vui vẻ. Xin gọi Kristina: 727-504-2049 (c) or 281-812-1010 (w)

Cần thợ Nails

Cần thợ Nails

Cần thợ bột làm ở tiểu bang Washington, $4,000 / tháng (hơn chia 6-4). Có chỗ ăn ở thoải mái, rộng rãi, đầy đủ tiện nghi: karaoke, phòng tập gym, internet, tivi đài Việt & Mỹ… Công việc làm lâu dài. Liên lạc chị Linh: 509-240-7705

Cần thợ Nails

Tiệm nail ở Airline & Little York, cần 1 thợ bột biết làm chân tay nước và waxing. Có bao lương, tips cash out. Xin liên lạc Tâm: 713-835-8881 (c) or 281-591-6515(w)

Cần Thợ Nails

Cần thợ nữ, full-time, biết làm bột & chân tay nước, bao lương, cần làm ngày Chủ Nhật, tiệm ở Northwest 290, d9uo7ng2, trong khu shopping Ross, đối diện chợ Kroger. Liên lạc: 713-680-8512 or 832-512-4364

Cần thợ Nails gấp

Cần gấp thợ có kinh nghiệm làm full time, biết làm bột và cần thợ chân tay nước, biết làm shellac

Cần gấp thợ biết làm bột. Tiệm đông khách, tip cao. Tiệm vùng Northwest 290 & 34, trong khu Academy, cách Galleria mall 7 phút, cách chợ Hưng Đông 249 khoảng 10 phút. Bao lương thợ kinh nghiệm $1,600 / 2 tuần, không trừ supply. Xin gọi: 713-459-2664.

| No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com

waxing. Work Sunday. Salon located in Humble – Kingwood. 30 min from HK 3. Tip cao. Khu Mỹ trắng. Bao lương thợ bột tùy theo khả năng. Xin gọi: 832.786.0539

Cần thợ Nails

Ti ệ m ở 1 9 6 0 , g ầ n Willowbrook Mall, cần gấp thợ nam / nữ làm everything, thợ bột và tay chân nước. Có bao lương. Liên lạc: 832-538-6687 or 832-465-3099

I06 : Dạy Lái Xe Dạy Lái Xe - John Lai

Chuyên nhận dạy lái xe cho người 18-60 tuổi, lý thuyết bằng tiếng Việt. Bảo đảm 90% đậu, giá rẻ tận tâm, vui vẻ, uy tín, đúng giờ, dạy dễ hiểu, xe có 2 thắng. We offer Driving Education Programs for 18-60 years old, Vietnamese Drivers Permit Test. Guarantee 90% pass, cheap price, loyalty, easy understand always on me. John Lai (Driving Instructor): 832-875-7007

7115 Lacy Hill Dr. Houston, TX 77036


TM

NHỮNG BỨC ẢNH BIẾT NÓI

HOUSTON

Sau cơn bão dữ

C

ơn bão Michael với sức gió mạnh lên đến 250 km/h đã đổ bộ vào đất liền hôm 10-10, lúc đó bão đang ở cấp 4 trên thang gồm 5 cấp, và cũng là cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào đất liền trong năm nay. Cho đến hôm 16/10, có ít nhất 19 người đã thiệt mạng trên 4 bang mà cơn bão này gây ảnh hưởng. Hàng chục người khác hiện vẫn đang mất tích tại khu vực Florida Panhandle. Các nhân viên cứu nạn cho biết số người chết

còn có thể tăng lên và chó nghiệp vụ đặc biệt cũng như các thiết bị nặng đang được sử dụng để tìm kiếm tại những ngôi nhà bị sập ở Mexico Beach, Panama City. Thị trưởng Mexico Beach Al Cathey cho biết rằng 46 người đã rời khỏi thị trấn gồm hơn 1.000 dân này hiện đang chưa có tung tích gì đến thời điểm này. Những người sống sót cũng đang phải vật lộn với cúp điện và thiếu thức ăn, nước sạch và sống giữa khung cảnh cây cối bật rễ và cả những đống đổ nát. Hiện nay, hệ thống điện và

Michael

Vật vạ tạm trú ở một trường trung học

Mexico Beach nhìn từ trên cao vào hôm thứ Sáu tuần qua. Ảnh: Gerald Herbert / AP

Một chiếc thuyền nằm giữa đống đổ nát sau cơn bão ở Mexico Beach. Ảnh: Gerald Herbert / Associated Press

Ashley Le, giữa, và mẹ-bà Diane Le đợi hơn 3 tiếng mà chưa mua được xăng ở Calloway Walmart (Panama City) hôm 15/10. Ảnh: Gregg Pachkowski, USA TODAY Network

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

131


NHỮNG BỨC ẢNH BIẾT NÓI

HOUSTON

TM

Các thành viên của một đội tìm kiếm và cứu nạn South Florida tìm kiếm trong đống đổ nát tìm những người sống sót ở Mexico Beach, hôm 14 tháng 10. Ảnh: AP/David Goldman

Bên ngoài ngôi nhà thờ St. Andrew United Methodist Church ở Panama City, hôm 14/10. AP Photo/Gerald Herbert Candace Phillips trở về ngôi nhà bị hư hại của cô ở Mexico Beach, ngày 14/10. Ảnh: Gregg Pachkowski, USA TODAY Network

Nhiều gia đình ở các vùng ngoại ô của Panhandle vẫn không có điện, và có thể là vài tuần nữa điện mới được phục hồi. Ảnh: Carlo Allegri / Reuters

Chồng người phụ nữ này bị thương, đang trong bệnh viện, bà thì chẳng biết phải về đâu

thông tin liên lạc tại khu vực này đang dần được khôi phục nhưng có thể phải mất đến vài tuần nữa thì mới hoàn toàn được khôi phục tại khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất của cơn bão này. Hơn 1.700 nhân viên tìm kiếm cứu nạn đã được huy động, Văn phòng Thống đốc bang Florida Rick Scott cho biết. Tại Panama City, cũng là một trong những khu vực

chịu ảnh hưởng nặng nề bởi cơn bão, các đội cứu nạn đang chuyển sang “chế độ khôi phục” sau khi từ bỏ những hy vọng cuối cùng tìm thấy thêm người nào sống sót. Tổng thống Donald Trump và đệ nhất phu nhân Melania ngày 15/10 đã có chuyến thăm đầu tiên đến khu vực bị tàn phá nặng nề bởi cơn bão Michael ở vùng Florida Panhandle. 

132

|No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

133


HOUSTON

TM

134 |No 623 - Oct 19 2018 |

THOI BAO INC. | www.thoibao.com


TM

HOUSTON

No 623 - Oct 19 2018 | THOI BAO INC. | www.thoibao.com|

135


www.thoibao.com

-

Printed in Canada - Giá bán ngoài Houston: $3


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.