Montreal 681

R

PUB Agreement N0 40009120

Giá $1

APRIL.13.2019 - ISSUE 681

The Vietnamese Newspaper

MONTREAL

Ảnh online

PHI HÀNH GIA CANADA ĐI BỘ TRONG KHÔNG GIAN

Xem trang 14

TM

2

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

MONTREAL - OTTAWA

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

3

TM

4

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

MONTREAL - OTTAWA

TM

CANADA

MONTREAL - OTTAWA

Bệnh salmonella bộc phát tại 6 tỉnh bang ác giới chức y tế đang điều tra sự bùng phát bệnh ‘salmonella’ (bệnh đường ruột gây tiêu chảy, ói mửa... ) tại 6 tỉnh bang, 63 người nhiễm bệnh, trong đó có 18 người phải vào bệnh viện.

Cơ quan Y tế công cộng Canada hôm 5/4 cho biết có những trường hợp đã được xác nhận tại phòng thí nghiệm ở British Columbia, Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Ontario và Québec.

Cơ quan này nói nguồn nhiễm vi khuẩn chưa được xác định. Một thông báo của chính phủ cho biết: “Cơ quan Kiểm soát Thực phẩm Canada đang mở cuộc điều tra về an toàn thực phẩm. Nếu sản phẩm nhiễm độc nào được nhận dạng, sẽ có những bước cần thiết để bảo vệ công chúng, kể cả thu hồi sản phẩm nếu cần. Hiện nay không có cảnh báo thu hồi thực phẩm nào liên quan đến vụ bột phát bệnh”.

Cơ quan nói vụ bùng phát bệnh dường như đang tiếp diễn vì những trường hợp bệnh vẫn tiếp tục được báo cáo.

Cơ quan nó bất cứ ai cũng có thể nhiễm bệnh salmonella nhưng trẻ em, người cao tuổi và những người có hệ miễn nhiễm kém thì nhiều nguy cơ bị nhiễm bệnh trầm trọng.

C

Salmonella là một loại vi khuẩn gây bệnh đường ruột. Các triệu chứng nhiễm bệnh có thể bao gồm sốt, ớn lạnh, tiêu chảy, đau bụng, sốt, ói mửa, đôi khi có máu trong phân...

Báo cáo cho đến ngày 5/4, trong tỉnh bang British Columbia có 23 người nhiễm bệnh, tại Alberta, Manitoba và Ontario mỗi tỉnh bang có 10 người nhiễm bệnh. Có 8 trường hợp ở Saskatchewan và 2 trường hợp ở Québec.

Bệnh thường phát sinh do ăn thực phẩm nhiễm trùng nấu không kỹ, nhưng cũng có thể lan truyền từ người này sang người khác nếu không rửa tay sạch sau khi sử dụng phòng vệ sinh.

Cơ quan y tế Winnipeg (Manitoba) nói có

MUÏC LUÏC ACCOUNTING - KẾ TOÁN

Michael Le CPA Inc. Nguyễn Xuân Quý Simossica Huỳnh Chí Học ASTROLOGER - BÓI TOÁN Kashi Chuyên Gia Trị Liệu Tinh Thần Seetharam Guruji ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ Lương Văn Tuấn AUTO SALES - BÁN XE Chino Doan-Subaru Lexus Gabriel - St. Laurent BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Coiffure Thể DENTIST - NHA SĨ Clinique Podiatrique Lê Đức Tuệ Lê Thị Diệu Trang Nguyễn Thành Đệ Nguyễn Thành Đệ Tina Mai

73 13 31 25 73 29 1 1 73 33 1 15 13 1 31

QUAÛNG CAÙO TT Nha Khoa-Jenny Du DENTURIST - PHÒNG RĂNG GIẢ Diễm Nguyễn Denturologiste DOCTORS - BÁC SĨ Can.Ins.of Cosmetic Surgery Nguyễn Thị Đào ELECTRONICS-COMPUTER HD Telecom UNO IP TV HERBALIST - ĐÔNG Y Amida Life - Man Of Iron Amida Life-Bài Viết Acai Berry Amida Life-Slim Body Green Coffee dShop-SureMeal Tiệm Thuốc Bắc Hong Ning INSURANCE - BẢO HIỂM Bùi Đắc Dũng Đinh Văn Minh Huỳnh Tấn Hiếu NOTARY - CHƯỞNG KHẾ DW Notaires

1 37 9 35 23 21 2 43 2 2 29 25 1 29 15

hai người thiệt mạng sau khi thử dương tính với vi khuẩn salmonella tại một trung tâm chăm sóc cá nhân trong thành phố, nhưng các giới chức y tế nói không thể xác định liệu vi khuẩn có đóng góp vào hai cái chết này hay không. Các biện pháp vệ sinh phòng ngừa đặc biệt đã được áp dụng tại trung tâm trong khi xúc tiến cuộc điều tra.

Chuyên gia an toàn thực phẩm, kiêm giáo sư Đại học Manitoba, ông Rick Holley nói rằng tỷ lệ vào bệnh viện do nhiễm salmonella tại Canada vào khoảng 20 trên 100.000 người.

Chính phủ liên bang ước tính khoảng 87.500 trường hợp mỗi năm.

Hầu hết người nhiễm bệnh phục hồi sau khoảng 3 ngày, nhưng có người bị bệnh lâu hơn, thậm chí có thể thiệt mạng.

Cơ quan Kiểm soát Thực phẩm Canada trong năm nay đã 3 lần thu hồi sản phẩm gà đông lạnh vì sợ nhiễm salmonella. Ông Holley cho biết, nếu nấu kỹ thức ăn và giữ vệ sinh tốt, có thể tránh được salmonella.

Loại vi khuẩn này thích sống và phát triển ở nhiệt độ cơ thể con người.

L.T (theo CBC)

OPTICAL - MẮT KIẾNG T.T. Mắt Kiếng Le Lunetier PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Pharmacie Kim Phuong Vu PRIVATE ANNOUNCEMENT - TANG SỰ, HỶ SỰ C/T - “Phan Thị Kim Huệ” C/T- “Lưu Đế Huê” PUBLIC ANNOUNCEMENT - THÔNG BÁO CĐ Cáo Lỗi Hội Phụ nữ VN-Tiệc Gây Quỹ 2019 Lời Nguyện Phật Lời Nguyện Phật REAL ESTATE - ĐỊA ỐC Đồng Xuân Việt Nguyễn Công Sinh Nguyễn Duy Tuyền Nguyễn Duy Tuyền Phương Nguyễn Re/Max Ottawa-John Phan Thu Vũ - Ottawa RESTAURANT-CAFE Phở Dzũng Quán Hương Xưa Restaurant Mỹ Tiên Restaurant Phở Hin

27 37 67 69 72 41 73 72 33 7 16 17 13 4 4 73 11 11 21

Restaurant Phương Thảo Restaurant Thái Sơn SERVICES - DỊCH VỤ 8 Lê - Làm Sàn Alarm TPK Long Sửa Nhà Tổng Quát Lớp Nhạc Clefnotes Mondi Aluminium Rudsak Collection Sửa Nhà Cửa - Thắng Vase Caravan SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP dShop-LeSean Golden Moose dShopping-LeSean All Products dShopping-Mủ Trôm Vĩnh Hảo Kamerycah-Fucoidan Liana Nail Supply Nails R Us Beauty Supply Nurture Growth Bio-Phân Bón Vi Sinh Worldcom Beauty ZY Windows TRAVEL - DU LỊCH Transtour Voyage Magnifique Tour VIDEO STORE - TIỆM BĂNG Saigon Video

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

37 35 11 1 73 73 63 79 31 1 4 80 73 3 23 1 80 25 25 19 61 11

5

CANADA

TM

Du lịch ngoài tỉnh bang cũng nên mua bảo hiểm Một cặp vợ chồng già ở tỉnh bang Nova Scotia vừa mới đi du lịch ở Alberta hồi cuối năm ngoái. Trong chuyến du lịch thăm thân nhân này, ông Robert Carroll đã cảm thấy khó thở. Người nhà kêu điện thoại cấp cứu và vì ông này ở thành phố Grande Prairie, không có bệnh viện tốt nên trực thăng cấp cứu đã chở ông đến bệnh viện thành phố Edmonton.

Mới đây, sau khi trở lại nhà ở tỉnh bang Nova Scotia, cụ ông Carroll đã kinh hoàng khi nhận được bill đòi tiền

chi phí trực thăng cấp cứu là 25 ngàn dollars của Alberta Health Services.

Gia đình ông Carroll khiếu nại thì họ giảm tiền xuống còn 14 ngàn dollars.

Một phát ngôn viên của chính phủ Nova Scotia nói rằng dịch vụ máy bay tản thương không được bảo hiểm hoặc trợ cấp với cư dân ra khỏi tỉnh bang. Cư dân đi du lịch bên ngoài Nova Scotia hoặc bên ngoài Canada được khuyến khích mua bảo hiểm y tế du lịch.

Theo hiệp hội bảo hiểm

nhân thọ và y tế Canadian Life and Health Insurance Association thì bảo hiểm y tế của các tỉnh bang không giống nhau: mỗi tỉnh bang lại có những giới hạn cho cư dân trong chuyện bảo hiểm y tế, khi người này phải vào bệnh viện ở ngoài tỉnh bang.

Như đối với tỉnh bang Nova Scotia, thì cơ quan y tế của tỉnh bang này sẽ không trả tiền chi phí trực thăng cấp cứu cho cư dân đi ra khỏi tỉnh bang.

Ngay cả tỉnh bang Ontario cũng vậy, chính quyền tỉnh bang Ontario cũng không trả chi phí trực thăng cấp cứu cho cư dân tỉnh bang khác bị bệnh phải sử dụng phương tiện này.

Vào năm 2015, một sản phụ ở tỉnh bang Alberta đã phải trả tiền chi phí trực thăng cấp cứu 30 ngàn dollars khi bà này sinh con ở miền bắc tỉnh bang Ontario.

N.T.H (theo CTV News)

Taxi kéo về biểu tình tại Montréal chống dự luật 17

Các tài xế taxi Québec, tức giận về kế hoạch của chính phủ nhằm xóa bỏ kỹ nghệ taxi, tuần qua đã biểu tình chống Dự luật 17. Bốn nhóm Taxi khác nhau đến từ 4 hướng của vùng Đại Đô thị Montréal cùng với các taxi từ các vùng khác ở Québec đã tập trung chạy về khu trung tâm thành phố Montréal.

T ừ P l a c e D e s a u l n i e r s Longueuil ở phía nam, Laval C o s m o d o m e ở p h í a b ắ c , Fairview Pointe-Claire ở phía tây và Galeries d’Anjou ở phía đông, các tài xế lái xe chầm chậm và bấm còi inh ỏi chạy đến trước văn phòng của Bộ trưởng Giao Thông trên đường René-Levesque.

Những người biểu tình nói họ muốn gởi một thông điệp đến ông Bộ trưởng Giao Thông François Bonnardel rằng họ không lùi bước. Một tài xế nói: “Chúng tôi chiến đấu cho việc làm của chúng tôi”.

Các tài xế taxi cho rằng Dự luật 17 sẽ làm phá sản kỹ nghệ

6

đang vật lộn dưới sức nặng của các dịch vụ chia sẻ xe đầy cạnh tranh như Uber. Họ nói họ lo âu nhất về những gì đang xảy ra cho giấy phép hành nghề của họ. Theo luật hiện hành, tất cả các tài xế taxi phải có một giấy phép trị giá hàng trăm ngàn đô-la. Nhưng luật mới sẽ hủy bỏ những giấy phép này, khiến chúng trở thành vô giá trị.

Một tài xế sắp về hưu cho biết, trước khi chính phủ CAQ đưa ra dự luật, anh dự định cho thuê lại giấy phép này để có tiền sống hưu.

Nhưng nếu dự luật được thông qua, dự định đó không thể thực hiện được.

Dự luật cũng bao gồm 500 triệu đô-la để bồi thường cho những người có giấy phép mất giá trị, nhưng các tài xế nói số tiền này không đủ vì tất cả các giấy phép có giá trị tổng cộng 1,3 tỉ đô-la trước khi Uber có mặt.

Theo một tài xế ước tính, anh đã trả 130.000 đô-la cho giấy

Ngân hàng Canada nào tốt nhất khi đi du lịch ra nước ngoài?

Mùa du lịch ở Canada đã bắt đầu và dân Canada đã phải chi tiêu nhiều về những dịch vụ như tiền mua vé máy bay, bảo hiểm y tế và chi phí lấy tiền từ những máy ATM khi du lịch.

Tổ chức Ratehub đã so sánh những chi phí mà 5 ngân hàng lớn ở Canada đã tính trên khách hàng, như chi phí đổi tiền Canada qua tiền Mỹ…

Tổ chức Ratehub so sánh những chi phí mà 5 ngân hàng này tính lên khi khách hàng lấy ra 100 USD hay 100 euros.

Trong 5 ngân hàng này thì ngân hàng Nova Scotia tính lệ phí thấp nhất so với 4 ngân hàng kia: tiết kiệm được từ $3 cho đến $5 mỗi lần hoán đổi.

Lý do mà chi phí ngân

phép của anh và dự luật chỉ bồi thường 70.000 đô-la.

George Boussios, chủ tịch Champlain Taxi và là phát ngôn nhân của các nhà khai thác taxi Montréal, nói rằng không còn thời gian trước khi các nhà lập pháp bỏ phiếu, vì thế họ phải hành động ngay bây giờ. Ông nói trên CBC rằng hàng ngàn gia đình sẽ bị ảnh hưởng nếu những đề nghị của chính phủ CAQ trở thành luật.

Một cuộc gặp dự trù diễn ra ngày 4/4 giữa kỹ nghệ taxi và Bộ đã bị hủy bỏ. Ông Boussios nói chủ đề của cuộc gặp là thảo luận về cách số tiền sẽ được bồi thường như thế nào. Nhưng ông cho biết họ không muốn tiền, họ muốn thảo luận về việc làm thế nào để kỹ nghệ taxi có thể sống chung với các công ty chia sẻ hành khách.

Bộ trưởng Bonnardel nói dự luật sẽ không được rút lại nhưng chính phủ có thể để ngỏ việc sửa đổi.

Thế Lai (theo CBC)

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

MONTREAL - OTTAWA

hàng Nova Scotia rẻ nhất là vì ngân hàng này là thành viên của hiệp hội the Global ATM alliance: hiệp hội này cho các thành viên rút tiền khỏi máy ATM của các thành viên mà không tính lệ phí.

Ngân hàng CIBC đứng hàng thứ nhì vì khách hàng có thể dùng thẻ CIBC Visa Debit để lấy tiền trong hệ thống ATM in the Plus Network.

Ti ế p t h e o l à B a n k o f Montreal vì có những thỏa thuận tương tự với loại thẻ mastercard.

Royal Bank đứng hàng thứ tư.

Ngân hàng TD là ngân hàng có lệ phí cao nhất trong số 5 đại ngân hàng ở Canada.

T.H (theo ca.finance.yahoo. com)

Canada mất 7.200 việc làm trong tháng 3 Canada mất 7.200 việc làm trong tháng 3, nhưng tỷ lệ thất nghiêp vẫn giữ ở mức 5,8 phần trăm.

T h e o t ư ờ n g t r ì n h của Cơ quan Thống kê Canada hồi cuối tuần vừa qua, trong khi có 5 tỉnh bang có thêm việc làm thì ngược lại ở những nơi khác bị mất việc làm, đặc biệt là ở Québec và Ontario.

Những tỉnh bang mất việc làm gồm: Québec (mất 12.900 việc làm), Ontario (mất 8.800), Alberta (mất 1.800), Newfoundland & Labrador (mất 800).

Ngược lại những tỉnh bang sau có thêm việc làm: British Columbia (tăng 7.900 việc làm), Saskatchewan (tăng 3.900), New Brunswick (tăng 3.100), Prince Edward Island (tăng 2.000), Manitoba (tăng

200). Thị trường việc làm tại Nova Scotia không thay đổi.

Tỷ lệ thất nghiệp đứng yên mặc dù có tình trạng mất việc, bởi vì có ít người đi tìm việc làm.

Trước đó, tháng Một và tháng Hai là hai tháng khởi đầu tốt nhất trên thị trường việc làm trong gần 40 năm qua, với 66.800 việc làm mới trong tháng Giêng và 55.900 việc làm trong tháng Hai. Theo Bloomberg, các nhà kinh tế cho rằng từ những đỉnh cao của hai tháng này nền kinh tế sẽ sụt giảm từ từ nhưng vẫn giữ trung bình khoảng 2.300 việc làm trong tháng kế tiếp. Do đó những mất mát thực tế trên thị trường việc làm trong tháng Ba vừa qua là một điều ngạc nhiên.

N.T.H (Theo CP24)

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

7

MONTREAL

TM

Trung tâm MUHC: không có ca bệnh sởi mới

Không có thêm trường hợp bệnh sởi nào được xác nhận sau khi một nhân viên tại Trung tâm Y tế Đại học McGill (MUHC) bị nhiễm sởi khiến trung tâm phải báo động đề phòng hồi cuối tuần qua.

Hôm 5/4 giới chức MUHC xác nhận một nhân viên tại bệnh viện Glen site đã bị nhiễm bệnh sởi. Người này làm việc tại bệnh viện từ 23/3 đến 27/3, trong suốt thời gian ủ bệnh.

MUHC vào chiều Chủ nhật 7/4 ra thông báo đến các bệnh nhân và nhân viên, nói rằng họ có thể bị phơi nhiễm bệnh sởi nếu đến thăm vài điểm tại Glen site trong thời gian đó.

Tuy nhiên hôm thứ Hai 8/4, bác sĩ MarieAstrid Lefebvre , chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của MUHC nói rằng cho đến nay không có chứng cớ nào cho thấy bệnh lây nhiễm cho người khác. Bà cho biết: “Chúng tôi chắc chắn rằng cho tới giờ không có thêm trường hợp thứ nhì nào, vì đa số đã miễn

MONTREAL - OTTAWA

Cựu thị trưởng Denis Coderre đấu võ từ thiện

nhiễm với bệnh sởi. Chúng tôi vẫn tiếp tục theo dõi tình hình”.

Ba tuần trước, nhân viên này đã đi du lịch vùng Carribean. MUHC tin rằng anh bị nhiễm bệnh từ đó. Bà Lefebvre cho biết, nhân viên này không dùng phương tiện chuyên chở công cộng hay đi đến khu công cộng nào trong thời gian ủ bệnh, vì thế không lo ngại lan truyền virus ở nơi công cộng.

Virus bệnh sởi truyền qua không khí hay tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh. Triệu chứng của bệnh sởi gồm sốt cao, ho, chảy nước mũi, mắt đỏ và những đốm trắng nhỏ trong miệng. Khoảng 2-4 ngày sau các triệu chứng này, ban sẽ nổi trước tiên trên mặt sau đó đến thân và tứ chi trong 3-7 ngày. Bệnh sởi có thể dẫn đến biến chứng trầm trọng như viêm phổi hay viêm não.

Nhân dịp này, bà Lefebvre thúc giục người dân nên chích ngừa và gọi tình hình này là “một lời cảnh tỉnh tốt cho mọi người”. Bà nói: “Khi chúng ta có những người phản đối chích ngừa trong cộng đồng, nó luôn làm chúng ta lo âu có thể lan truyền bệnh truyền nhiễm thêm nữa”.

Trung tâm cho biết, bạn có thể miễn nhiễm với virus bệnh sởi nếu sinh trước năm 1970, đã được chích ngừa, hoặc đã mắc bệnh trước 1996.

LT (theo CBC)

Cựu thị trưởng Denis Coderre đã nỗ lực tập luyện trong năm qua, đang giảm cân và gọn gàng hơn.

Sau khi mất 50kg, hiện ông đang chuẩn bị tham gia một trận đấu quyền Anh từ thiện gây quỹ giúp nhóm trẻ ‘Les Princes de la Rue’. Ông Coderre từng nặng hơn 136kg khi ngồi ghế thị trưởng Montréal và ở cuối nhiệm kỳ ông phải đối phó với chứng viêm tuyến tiền liệt.

Kể từ khi rời chức vụ, ông đã tập luyện quyền Anh và thay đổi chế độ kiêng cử giúp ông giảm cân đáng kể.

Nhưng các phóng viên thường thắc mắc liệu ông Coderre, từng là một tổng trưởng liên bang, có xem xét trở lại chính trường hay không. Ông vẫn né tránh không cho câu trả lời rõ ràng về vấn đề này. Ông Coderre nói: “Dĩ n h i ê n k h i b ạ n p h ụ c v ụ trong 35 năm bạn yêu nó”.

Tuy nhiên ông nói thêm, đó không phải là một ưu

tiên đối với ông hiện giờ. Ông cho biết: “Tôi đang có rất nhiều thử thách lớn.

Không chỉ là quyền Anh, mà còn là đại sứ của Quỹ Bệnh viện Đa khoa Do Thái, đó là về làm việc cho Stingray, đó là về làm việc quốc tế vì tôi là thành viên của Hội đồng Quản trị Eurostar”.

Trận so găng từ thiện được gọi là ‘12 Rounds of Hope’ sẽ diễn ra vào ngày 30/5 tại MTelus (trước đây được gọi là Metropolis).

Coderre sẽ là một trong số 12 người nổi tiếng và chính trị gia Montréal - bao gồm Arianne Moffatt, Pénélope McQuade và cựu quận trưởng Anie Samson - những người sẽ tham gia hoặc đấu một vòng với Ali Nestor, người đã có hơn 20 trận đấu chuyên nghiệp trước khi mở phòng tập quyền Anh ở St -Michel.

Ali Nestor là sáng lập viên Hội Les Princes de la Rue chuyên giúp đỡ những thiếu niên gặp khó khăn.

T.T (theo CTV)

STM muốn thanh tra métro có thêm quyền hạn Giới thẩm quyền cơ quan c h u y ê n c h ở c ô n g c ộ n g Montréal (STM) muốn các thanh tra của họ có thêm quyền hạn như cảnh sát khi tuần tiễu trong hệ thống métro và các đường xe buýt.

Hội đồng giám đốc STM tuần qua đã bỏ phiếu thông qua một nghị quyết bắt đầu thủ tục biến các thanh tra của STM thành cảnh sát đặc biệt với tất cả quyền hành của cảnh sát.

Họ cũng có quyền biên phạt xe đậu trái phép trên làn đường dành cho xe buýt và gọi kéo các xe này.

Việc biến họ thành những cảnh sát đặc biệt, được huấn luyện bổ túc, sẽ cho phép các thanh tra tiếp cận các dữ kiện dành cho nhân viên cảnh sát và khiến họ chịu trách nhiệm với cơ quan giám sát của cảnh sát Québec, Văn phòng điều tra độc lập (BEI).

Hiện nay, các thanh tra này mặc áo chống đạn, mang dùi cui và mặc đồng phục như

8

cảnh sát. Họ có quyền hỏi thẻ nhận dạng và biên phạt vi phạm như đi xe không có vé.

Họ cũng có quyền giữ những người vi phạm luật cho đến khi cảnh sát đến.

Phát ngôn nhân STM, Amélie Régis cho biết trong một email gởi CBC: “Nếu một khách hàng từ chối hợp tác, thanh tra có quyền giữ họ và sau đó giao vấn đề lại cho

cảnh sát càng sớm càng tốt”.

Hội đồng giám đốc STM không thúc đẩy các thanh tra được vũ trang và nói sẽ mở cuộc tham khảo ý kiến công chúng trước khi áp dụng.

H ộ i đ ồ n g c h o b i ế t k ế hoạch này đã được làm việc trong nhiều tháng. Philippe Schnobb, chủ tịch hội đồng nhấn mạnh hội đồng không muốn vũ trang các thanh tra.

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Thanh tra sẽ có thể can thiệp khi khách hàng phàn nàn về những hành khách ngang ngược đang quấy rối người khác.

Các thanh tra cũng có thể bắt giữ các thanh thiếu niên bỏ trốn, trong khi bây giờ họ chỉ có thể thông báo cho cảnh sát khi họ phát giác ra một người được báo cáo mất tích.

Ô n g g i ả i t h í c h t h ê m : “Chẳng hạn các thanh tra có thể giữ một em nào đó trong trạm métro, chờ giới thẩm quyền mang em đó đến cho cha mẹ”.

Mô hình cảnh sát đặc biệt này đã được áp dụng tại Ottawa, Toronto, Edmonton và Calgary.

Marvin Rotrand, cựu chủ tịch STM nói các thanh tra có mặt ở đó để cung cấp dịch vụ hành khách và xác minh vé; gia tăng quyền hạn của họ không phải điều các nhà hoạt động cộng đồng muốn khi họ nhấn mạnh về sự có thêm giám sát độc lập của các thanh tra.

Việc huấn luyện thêm sẽ gây tốn kém thêm và lương bổng của họ có thể phải cao hơn.

Những thay đổi nói trên trước tiên phải được sự chấp thuận của cơ quan Cảnh sát Montréal và cũng cần sự chấp thuận của Bộ trưởng An ninh công cộng tỉnh bang.

Thế Lai (theo CBC)

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

9

MONTREAL

TM

Lo ngại về kế hoạch xây sân baseball Montréal

Nhóm cộng đồng ActionGardien ở Point Saint Charles cho biết kế hoạch xây dựng một sân vận động trong khu vực sẽ không đáp ứng nhu cầu của cư dân hiện sống trong vùng và họ muốn có tiếng nói về những gì xảy ra trong khu vực.

Nhóm này nói rằng kế hoạch được đề xướng cho đến nay đã coi khu Peel Basin như không liên quan gì đến các khu khác.

Nhóm cộng đồng này đã

hoạch định vài phiên họp phổ biến thông tin về lịch sử địa phương và các kế hoạch phát triển, bao gồm những cuộc thăm viếng vào các ngày 8/4, 27/4, 5/5 và 25/5.

Một tổ hợp do Stephen Bronfman cầm đầu đang thảo luận với một cơ quan liên bang để mua khu đất ở Peel Basin do một công ty chính phủ làm chủ. Tổ hợp muốn xây một vận động trường bóng chầy (baseball) và Thị trưởng Valérie Plante ủng hộ

ý kiến đó, nhấn mạnh rằng một trạm xe điện sẽ được xây cách đó không xa.

Action-Gardien nói rằng nên sử dụng khu đất đó để xây các nhà xã hội, cơ sở cộng đồng, và nhờ đó tạo ra việc làm quanh năm thay vì việc làm bán thời gian theo mùa.

Theo một tường trình của tổ chức này hồi tháng 4/2018, so với dân số các vùng khác của Montréal, cư dân Point Saint-Charles được coi là trẻ hơn và ít có việc làm hơn. u

MONTREAL - OTTAWA

Thị trưởng Plante: métro Montréal không thể hoạt động suốt đêm T h ị t r ư ở n g M o n t r é a l Valérie Plante và Cơ quan chuyên chở công cộng Montréal STM nói rằng đề nghị của phe đối lập nhằm cho métro chạy suốt ngày đêm vào các cuối tuần trong mùa hè là không thể thực hiện được.

Ensemble Montréal trước đó đề nghị cho hệ thống métro chạy suốt đêm trong 13 cuối tuần, bắt đầu từ lúc có giải đua xe hơi Grand Prix cho đến Lễ Lao động.

Phe đối lập cho rằng để métro hoạt động suốt ngày đêm trong dịp cuối tuần sẽ giúp những người ra đường vào ban đêm, giúp các du khách và các công nhân làm về đêm.

Q u ậ n t r ư ở n g S a i n t Laurent, Alan DeSousa thuộc Ensemble Montréal cho biết: “Ở Luân Đôn, cơ quan chuyên chở công cộng mở 5 tuyến đường xe điện

ngầm vào ban đêm cuối tuần từ tháng 8/2016 và trong thời gian 2018-2018 đã có 16,5 triệu hành khách sử dụng”.

STM nói rằng không giống các hệ thống xe điện ngầm trên thế giới, mạng lưới ở Montréal không bao gồm hệ thống đường ray kép cho phép vừa hoạt động vừa bảo trì.

Hiện tại, hầu hết các tuyến mở cửa đến 12:40 sáng vào ngày thường và đến 1:00am hay 1:30am các ngày thứ Bảy.

T h ị t r ư ở n g Va l é r i e Plante nói phe đối lập đã đưa ra ý kiến trước khi xem xét liệu có thể thực hiện được hay không.

Bà nói: “Họ không nói sẽ tốn kém bao nhiêu và chúng ta lấy tiền ở đâu”. Bà cho biết vấn đề sẽ được thảo luận trong phiên họp hội đồng thành phố ngày 15/4.

T.L (theo CBC)

Hàng ngàn người biểu tình phản đối dự luật 21

Hàng ngàn người đã biểu tình tuần hành ở khu trung tâm thành phố Montréal vào chiều Chủ nhật 7/4 để phản đối Dự luật 21 của chính phủ CAQ, theo đó cấm một số thành phần công chức mang (đội, mặc...) các biểu tượng tôn giáo.

Những người biểu tình tập hợp gần trạm métro BerriUQAM trước khi kéo đi trên đường René Lévesque. Đây là cuộc biểu tình mới nhất trong một loạt các cuộc biều tình diễn ra từ khi Dự

10

luật 21 được đệ trình hồi cuối tháng 3.

Nhiều nhóm chính trị và cộng đồng đã lên tiếng chống đối Dự luật, nói rằng nó sẽ làm giảm sự tự do trong tỉnh bang.

Chính phủ không công bố danh sách các loại biểu tượng tôn giáo liệt kê trong dự luật, nhưng sẽ bao gồm mũ của người Do Thái (kippah), mũ xếp của người Ấn Độ (turban), khăn quấn đầu của phụ nữ Hồi giáo (headscarf, hijab), mạng che mặt của phụ nữ Hồi giáo (niqab).

El-Amari, người sống sót sau vụ xả súng ở tháng đường Hồi giáo Quebec City, nói anh sợ rằng những tranh luận về vấn đề thế tục trong tỉnh bang sẽ chỉ châm dầu thêm cho ý tưởng chống Hồi giáo.

El-Amari phát biểu: “Chúng ta cần tranh đấu cho quyền của phụ nữ. Chúng ta đang sống trong một nước tự do, dân chủ và mọi người phải có quyền mang (đội, mặc... ) thứ gì họ muốn”.

Phần gây tranh cãi nhất của Dự luật 21, nếu thành luật, sẽ cấm các công chức đang thi hành công vụ không được mang (đội, mặc...) các biểu tượng tôn giáo. Những người sẽ bị ảnh hưởng gồm các nhân viên mang vũ khí như cảnh sát, cảnh sát tòa án, vệ sĩ, nhân viên bảo vệ trại giam, công tố viên chính phủ, thẩm phán và luật sư chính phủ, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng và giáo viên.

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Một tuần sau khi đệ trình Dự luật 21, chính phủ CAQ đang đối mặt với những chống đối từ nhiều phía.

Hôm 5/4, các đại diện các trường, thành thị, tỉnh bang và liên bang đã tổ chức cuộc họp báo tại Montréal để bày tỏ sự phản đối.

Anthony Housefather, dân biểu Tự Do đại diện MountRoyal nói: “Dự luật đối xử phân biệt với một số người mà chúng tôi đại diện và tìm cách đối xử với những người mang thập giá, đội

mũ Do Thái, hay khăn quấn đầu như những công dân hạng hai”.

Cùng có mặt trong cuộc họp báo là Nghị viên Tự Do David Birnbaum, Quận trưởng Mitchell Brownstein của Côte Saint-Luc, Marvin Rotrand đại diện Snowdon và Angela Mancini, chủ tịch Hội đồng các trường tiếng Anh tại Montréal (EMSB).

Nhóm dự định tổ chức cuộc biểu tình chống đối dự luật 21 vào ngày 14/4.

Thế Lai (theo CBC)

TM

TIN OTTAWA

MONTREAL - OTTAWA

Dân Ottawa có thể đành phải nhận một đường hầm LRT rò rỉ

Người dân đóng thuế Ottawa có thể sẽ phải sống với một đường hầm LRT rò rỉ, cùng với mối đe dọa nước đọng ở các ga và cấu trúc hạ tầng hư hỏng, mà thành phố Ottawa chẳng làm được gì nhiều về chuyện này.

Một báo cáo kiểm tra có ghi hồ sơ hồi năm ngoái cho rằng có nhiều chỗ ở đường hầm Confederation Line nơi mà vật liệu “chặn nước” không được lắp đặt thỏa đáng.

Trong một báo cáo được khởi sự hôm 18-4-2018, một thanh tra của Rideau Transit Group – tổ hợp xây cất hệ thống xe điện nhẹ LRT – viết rằng rất nhiều vấn đề liên quan tới việc lắp đặt các vật liệu cản nước có thể làm giảm bớt hiệu năng của hệ thống. Những vấn đề này bao gồm những chỗ đứt đoạn và độ bão hòa quá sớm của các vật liệu hút nước.

Bản báo cáo nói rằng những khiếm khuyết về

Khởi tố một người đàn ông tội buôn người và cướp

chống thấm nước này đã không được điều chỉnh trước khi đổ bê tông. Các địa điểm được liệt kê trong báo cáo là “các nhà ga và đường hầm.”

Bản báo cáo được bao gồm trong những hồ sơ mới phổ biến từ năm 2018 của Giai Đoạn 1 của dự án xe điện nhẹ LRT trị giá 2.1 tỷ đồng.

Theo lịch trình thì ủy ban tài chánh và phát triển kinh tế của hội đồng đô thành sẽ nhận được một cập nhật hóa về việc xây cất Giai Đoạn 1 LRT vào ngày 2-4 này.

Ngoài ra, vẫn chưa có ngày tháng chắc chắn khi nào hệ thống Confederation Line sẽ hoàn tất sau khi đã trễ hơn một năm và trễ hẹn 3 lần. Tuy nhiên, tổng giám đốc transit thành phố John Manconi nói rằng nếu RTG tiếp tục tiến hành theo nhịp độ này thì LRT có thể hoàn tất trễ nhất là vào Quốc Khánh Canada.

N. Châu (tổng hợp Ottawa Sun và CBC News)

Cảnh sát Ottawa đã bắt giữ một người đàn ông liên quan tới một hoạt động buôn người và một số vụ cướp mới đây.

Trong một bản tin được phổ biến hôm 2-4 cảnh sát nói họ đã khởi sự một cuộc điều tra hồi Tháng 2 sau khi phỏng vấn một thiếu nữ vị thành niên cho rằng mình là nạn nhân của tệ nạn buôn người và nói rằng có thể còn có nhiều nạn nhân khác.

Kết quả cuộc điều tra là cảnh sát đã truy ra được một người đàn ông mà cảnh sát cũng đang lùng bắt liên quan tới một loạt vụ cướp dọc theo Rideau Street trong những tháng gần đây. Hôm 29-3, cảnh sát đã bắt giữ một người đàn ông và ba người vị thành niên đi cùng với người này.

Makenson Bastien, 27 tuổi người Ottawa, bị cáo buộc tội tấn công tính dục, rờ mó dâm đãng, tống tiền, sách nhiễu hình sự, thốt lời đe dọa và nhiều tội khác nữa.

Một thiếu nữ 15 tuổi cũng bị cáo buộc tội buôn người, trộm dưới $5.000, tấn công gây tổn thương thân thể và cướp. Một thiếu niên 15 tuổi đối mặt với các tội cướp và trộm dưới $5.000, và một thiếu nữ 16 tuổi bị buộc tội tấn công gây tổn thương thân thể. Vì cả ba nghi phạm đều là vị thành niên nên tên tuổi không được phổ biến.

Ai có tin tức gì liên quan tới Bastien và ba đồng-bị cáo xin gọi cho cảnh sát ở số 613-236-1222, ext. 5005.

Tin ẩn danh có thể chuyển cho Crime Stoppers bằng các gọi toll-free ở số 1-800222-8477 (TIPS).

N. Châu (theo Ottawa Citizen)

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

11

TIN OTTAWA

TM

OPH xác nhận một trường hợp nhiễm sởi ở Ottawa

Y Tế Công Cộng Ottawa (OPH) đã xác nhận một trường hợp nhiễm bệnh sởi trong thành phố.

Cơ quan này đã phổ biến một bản tin hồi chiều tối 3-4 và cảnh báo mọi người rằng họ có thể đã bị nhiễm virus sởi nếu có mặt ở những địa điểm sau đây: Tại tầng trệt, trong hành lang hoặc thang máy tại tòa nhà số 40 Hines Rd., một quần thể văn phòng ở Kanata, vào ngày 26-3 từ 10 giờ sáng tới 6 giờ chiều, hoặc vào ngày 27-3 từ 10 giờ sáng tới 3:30 chiều.

Người bị nhiễm sởi cũng có mặt tại Real Canadian Superstore ở số 760 Eagleson Rd. ngày 28-3 và tại Ottawa West Travel Clinic cùng địa chỉ trên, trong khoảng từ 5:30 chiều tới 9 giờ tối.

Cuối cùng là tại khu cấp cứu của Bệnh viện Queensway Carleton từ 1 giờ tới 5:45 chiều ngày 30-3, hoặc tại khu ngoài da của bệnh viện từ 9 giờ sáng tới trưa 2-4.

Sởi là một bệnh rất hay lây.

OPH khuyến cáo những ai đã có mặt tại bất cứ địa điểm nào kể trên hãy coi lại hồ sơ chích ngừa của mình.

Ottawa duy trì địa điểm chích ma túy dù bị cắt tài trợ Đô trưởng Jim Watson và chủ tịch hội đồng y tế Keith Egly nói rằng trước cuộc khủng hoảng dùng ma túy quá liều chết người tỉnh bang phải mở rộng thay vì giảm thiểu các dịch vụ mà Y Tế Công Cộng Ottawa cung ứng.

Ba ngày sau khi tỉnh bang loan báo cắt tài trợ cho địa điểm chích ma túy có giám sát ở số 179 Clarence St. thuộc khu vực ByWard Market, hai ông Watson và Egli yêu cầu chính quyền Ford xét lại quyết định của mình, đồng thời bầy tỏ “sự lo ngại lớn lao” về việc có thể phải đóng cửa địa điểm đã xử trí 132 trường hợp dùng ma túy quá liều kể từ khi mở cửa cách đây một năm rưỡi.

Trong một thư viết cho Bộ Trưởng Y Tế Christine Elliott, thành phố nói rằng nhu cầu đối với các dịch vụ tổng hợp này tiếp tục gia

12

tăng khi cơ nguy tử vong do dùng fentanyl quá liều vẫn tiếp tục tăng cao mỗi ngày.

Trong một cuộc phỏng vấn, ông Egli nói thành phố trù tính tiếp tục mở cửa địa điểm Clarence St. bằng cách này hay cách khác. Ông nói dịch vụ này vẫn tồn tại bảy ngày một tuần và thành phố cố kéo dài càng lâu càng tốt.

Ngoài việc yêu cầu tỉnh bang xét lại quyết định, thành phố cũng sẽ nói chuyện với chính quyền liên bang. Trong khi chờ đợi, thành phố sẽ tự bỏ ra mỗi tháng $92.000 để duy trì hoạt động của địa điểm này.

N.Châu (theo Ottawa Citizen)

Bất cứ ai đã có mặt tại một trong các địa điểm này vào ngày giờ nêu trên hãy gọi OPH ở số 613-580-6477 nếu sanh vào năm 1970 hay sau năm đó, có hệ miễn nhiễm bị suy yếu, đang có thai, làm việc trong ngành chăm sóc y tế hay chăm sóc trẻ em, có mang theo con dưới một tuổi khi tới một trong các địa điểm trên.

Những triệu chứng lúc đầu của bệnh sởi gồm: sốt, ho, hoặc những nốt trắng nhỏ trong miệng. Sau từ 3 tới 7 ngày, người sẽ nổi ban đỏ, thoạt tiên ở mặt, sau lan ra khắp người.

Ai tin rằng mình đã bị nhiễm sởi hãy tự cô lập và ở nhà. Hãy gọi điện thoại trước khi tới gặp bác sĩ hay một cơ sở y tế nào.

N.Châu (theo CBC News)

MONTREAL - OTTAWA

Số giáo viên xin nghỉ bệnh tăng vọt Số giáo viên và các nhà giáo dục khác ở học khu tiếng Anh công lập Ottawa gọi xin nghỉ bệnh tiếp tục leo cao, nhưng người ta không rõ tại sao và làm thế nào để chặn lại chiều hướng này.

Theo một báo cáo của ban nhân viên thì con số những ngày nghỉ bệnh của ban nhân viên Hội đồng Học khu Ottawa-Carleton đã gia tăng 33% trong 5 năm vừa qua. Theo báo cáo thì số ngày nhân viên xin nghỉ bệnh trung bình trong niên khóa 2013-14 là 8.61 ngày, trong niên khóa 2017-18 con số này tăng lên 12 ngày.

Các nhà giáo dục các ấu nhi tại những lớp mẫu giáo đã tăng cao nhất. Số ngày nghỉ bệnh của họ đã tăng từ trung bình 8.45 ngày lên tới 15.65 ngày trong cùng thời gian này, một gia tăng 85%.

Chiều hướng làm người ta lo ngại thêm cho cả ban nhân viên có vẻ ngày càng

thiếu sức khỏe lẫn việc học của các em học sinh bị xáo trộn bởi quá nhiều thầy cô dậy thế được học khu thuê để trám chỗ.

Bản báo cáo gợi ý rằng các thầy cô và các nhà giáo dục khác phải đảm nhiệm công việc ngày càng phức tạp và phải đối phó với nhiều đòi hỏi, trong khi đó con số học sinh hung hãn tiếp tục gia tăng và việc kỷ luật những học sinh này lại thiếu tính nhất quán.

Học khu Ottawa đã theo dõi chiều hướng này và hứa sẽ đưa ra những sách lược để cải thiện.

N. Châu (theo Ottawa Citizen)

Ottawa được tài trợ 7 triệu để cung cấp chỗ ở cho người tỵ nạn

Hôm 5-4 Bộ Di Trú, Tỵ Nạn và Công Dân Canada loan báo Ottawa sẽ nhận được 7 triệu đồng từ chính quyền liên bang để giúp làm nhẹ bớt gánh nặng tài chánh trong việc cung ứng chỗ ở tạm thời cho những người xin tỵ nạn.

Trong một bản tin phổ biến, Bộ Trưởng An Ninh Biên Giới Bill Blair nói rằng khoản tài trợ cho Ottawa cũng như cho Toronto mới đây nhằm giúp cung ứng chỗ ở tạm thời cho những người nghèo cũng như những người xin tỵ nạn.

Mùa hè năm ngoái Đô Trưởng Jim Watson đã gửi một thư cho chính quyền liên bang yêu cầu trợ giúp thêm để giúp cung cấp nhà ở cho người tỵ nạn. Lúc đó, ông nói thành phố đã thâm thủng 5.7 triệu đồng gia cư

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Ông Bill Blair

xã hội mà ông tin là liên quan tới những người xin tỵ nạn và phàn nàn rằng chính quyền liên bang đã dành 11 triệu đồng bồi thường cho Toronto. Được biết hiện đang có hơn 650 đơn xin cung cấp chỗ ở tại Ottawa, gồm 466 gia đình, 21 cặp vợ chồng và 169 người độc thân, khi con số những người tỵ nạn xin cung cấp chỗ ở tạm thời ở Ottawa gia tăng.

Ông Watson hôm 5-4 đã hoan nghênh việc tài trợ mới này, nói rằng nó sẽ giúp chi trả cho những phí tổn ngắn hạn cũng như những giải quyết dài hạn. Ông nói thêm nhờ nó thành phố có thể phát triển thêm gia cư vừa túi tiền để giảm bớt sự lệ thuộc vào các khách sạn và motels làm nơi trú ngụ tạm thời.

N.Châu (tổng hợp từ Ottawa Citizen và CBC News)

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

13

THẾ GIỚI

TM

Phi luật tân trả giá cho chiến lược “hảo hảo” với Trung cộng

Đảo Thị Tứ, còn gọi là đảo Pag Asa

Ba năm duy trì chính sách hữu hảo, quan hệ nồng ấm với Bắc Kinh trên cương vị tổng thống Philippines (nhậm chức ngày 30/06/2016), dường như ông Rodrigo Duterte đang nuốt trái đắng trước những thách thức lặp đi lặp lại của Trung Quốc đối với chủ quyền của Philippines.

Ngày 04/04/2019, chính quyền Manila buộc phải lên tiếng phản đối, thậm chí tổng thống Duterte đe dọa “tử chiến”, sau khi bộ Ngoại Giao nước này thông báo chỉ trong ba tháng đầu năm, có đến 275 tàu Trung Quốc lượn lờ quanh đảo Thị Tứ (Việt Nam đòi hỏi chủ quyền, nhưng Philippines đang kiểm soát và gọi là Pag Asa). “Đây là sự kiện chẳng tốt đẹp gì cho các nước trong vùng, như Philippines”, hiện đang có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông,

theo đánh giá của giáo sư kinh tế Panos Mourdoukoutas, trường đại học LIU Post ở New York và đại học Colombia, trong bài viết “Philippines đang bắt đầu trả giá cho chính sách quay ngoắt về Biển Đông của Duterte” trên trang Forbes (06/04).

Ngoài ra, sự căng thẳng trong khu vực sẽ tác động đến hoạt động kinh tế của vùng trong tương lai vì các nhà đầu tư nước ngoài sẽ dè chừng trước những rủi ro địa-chính trị.

Tác giả Val Abelgas lên án chính quyền Manila đã nhiều lần nói dối về việc phản đối những hành động khiêu khích và vi phạm chủ quyền mà Trung Quốc vẫn thường xuyên làm. Một ví dụ được ông đơn cử là phát biểu của cựu ngoại trưởng Alan Peter Cayetano, theo đó bộ Ngoại Giao Philippines đã trao “hàng chục, khoảng 50, thậm chí là hàng trăm công hàm phản đối” đến Trung Quốc, nhưng lại chưa từng công bố bản nào trong số đó.

Sau vụ 275 tàu Trung Quốc bủa vây đảo Thị Tứ, ngoại trưởng hiện nay, Toedorro Locsin, cũng khẳng định đã gửi “hàng loạt bản ghi chú ngoại giao” đến chính phủ Trung Quốc. Như người tiền nhiệm, ông lại “nuốt” lời sau khi hứa chắc như đinh đóng cột sẽ công bố một bản sao. 

MONTREAL - OTTAWA

Nga đặt hạm đội Hắc hải trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu

Các tàu chiến và tên lửa bờ biển thuộc Hạm đội Hắc hải Nga đã được đặt trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu khi NATO tiến hành tập trận tại vùng biển này.

“Các nhóm tàu trinh sát, tàu tấn công hải quân, các hệ thống hỏa tiễn bờ biển Bastion và Bal cùng máy bay hải quân đã được đặt trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu tại các khu vực được chỉ định trên Hắc hải”, thông báo của Trung tâm Kiểm soát Quốc phòng thuộc Bộ Quốc phòng Nga hôm 8/4 nêu rõ.

Theo thông báo, hành động trên của Hạm đội Hắc hải Nga nhằm đối phó với cuộc diễn tập của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Trung tâm Kiểm soát Quốc phòng Nga cho biết Hạm đội Hắc hải đã tiến hành một loạt biện

pháp để giám sát các tàu NATO và có biện pháp xử lý kịp thời trong tình huống khẩn cấp.

Cuộc tập trận Lá chắn Biển-2019 (Sea Shield-2019) của NATO đang diễn ra ở khu vực phía tây nam Hắc hải với sự tham gia của các tàu và máy bay Mỹ, Bulgary, Hy Lạp, Canada, Hà Lan, Romania và Thổ Nhĩ Kỳ cùng các đại diện của lực lượng vũ trang Georgia và Ukraine.

Hồi tháng 11/2018, lực lượng an ninh Nga đã nổ súng bắt 3 tàu chiến cùng các thủy thủ Ukraine tại eo biển Kerch nối biển Azov và Hắc hải với cáo buộc xâm phạm lãnh hải. Vụ việc làm dấy lên căng thẳng giữa Nga với Ukraine và các nước NATO. 

Chuyến đi bộ trong không gian của phi hành gia Hoa Kỳ, Canada Theo 680news, vào ngày thứ Hai 8 tháng 4, phi hành gia David Saint Jacques của Canada đã cùng một phi hành gia Hoa Kỳ, bà Anne McClain, đi bộ trong không gian trong khoảng thời gian 7 tiếng đồng hồ.

Phi hành gia Saint Jacques là phi hành gia Canada thứ tư đã đi bộ trong không gian, và đây là lần đầu tiên trong vòng 12 năm qua có một phi hành gia Canada đi bộ trong không gian.

Hai phi hành gia đã đi ra ngoài phi thuyền để sửa chữa lại hệ thống điện và viễn thông cho phi thuyền.

Những phi hành gia Canada khác từng đi bộ trong không gian là phi hành gia Chris Hadfield vào năm 2001, phi hành gia Steve MacLean vào năm 2006 và phi hành gia Dave Williams vào năm 2007.

Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết chuyến đi bộ ngoài không

Nhà du hành David Saint-Jacques thực hiện chuyến đi bộ ngoài không gian hôm 8/4. (Nguồn: NASA)

Phi hành gia David Saint Jacques

14

gian lần này của hai phi hành gia Anne McClain và David Saint-Jacques là chuyến đi bộ ngoài không gian thứ ba của họ trong năm nay.

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Trong hai lần trước, họ đã lắp đặt thành công một đường dẫn năng lượng dự phòng cho cánh tay robot do Canada chế tạo có tên gọi

Canadarm2. Họ cũng lắp đặt dây cáp để mở rộng vùng phủ sóng không trên ISS và tăng cường khả năng kết nối với mạng máy tính. 

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

15

TM

16

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

MONTREAL - OTTAWA

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

17

VIỆT NAM

TM

MONTREAL - OTTAWA

“TPHCM lạc hậu trên 20 năm so với Bangkok về chống ngập”

Việt Nam tiếp nhận hơn 7,7 tỷ đôla kiều hối từ Mỹ

Ngày 2/4, truyền thông trong nước dẫn lời ông Nguyễn Hoàng Anh Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Chống ngập TPHCM, cho biết trong năm 2019, thành phố này sẽ tiếp tục đầu tư 4.900 tỷ đồng cho các công trình chống ngập. Ông Dũng cũng cho biết, tính đến 2020, tổng vốn đầu tư mà TP đã và sẽ dành cho chống ngập lên đến 93.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 4 tỷ đô la Mỹ Đầu tư nhiều như thế, nhưng hiệu quả thực tế ra sao?

Trao đổi với đài RFA, Tiến

Dữ liệu của Trung tâm Nghiên cứu Pew có trụ sở tại Washington DC cho thấy trong năm 2017 có tổng cộng 13,781,000,000 đôla kiều hối chảy vào Việt Nam, phần lớn là từ Hoa Kỳ với 7,735 tỷ đôla, từ Úc hơn 1,1 tỷ đôla.

Trong khi đó lượng kiều hối từ trong nước ra nước ngoài trong năm 2017 là 104 triệu đôla, cũng theo Pew Research Center.

Với hơn 7,7 tỷ đô kiều hối từ Mỹ, Việt Nam đã trở thành một trong 5 nước hàng đầu trên thế giới tiếp nhận nhiều kiều hối nhất từ Hoa Kỳ, chỉ sau Mexico, Trung Quốc, Ấn Độ, và Philippines.

Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế (IFAD) thuộc LHQ cũng đưa con số tương tự, và cho biết trong năm 2017, Việt Nam nhận được số tiền chuyển khoản trị giá 13,781 tỷ đôla

sĩ Hồ Long Phi – nguyên Giám đốc Trung tâm quản lý nước - Biến đổi khí hậu thuộc ĐH Quốc gia TPHCM nhận định rằng công tác chống ngập ở TP hiện đi sau Bangkok, Thái Lan khoảng hai đến ba chục năm.

“Quốc gia nào cũng vậy. Đầu tiên phải đi vào xây dựng các công trình truyền thống, không ngoại lệ. Bangkok họ hoàn thiện cách đây 20 năm rồi, 1995 -2000 là họ gần như xong hết. Tokyo chẳng hạn, họ đã xong cách đây 50, 70 năm rồi và bây giờ họ đang ở các bước bổ sung. Còn mình

(TPHCM) thì hiện nay chưa xong bước căn bản.”

Theo tính toán của Tiến sĩ Hồ Long Phi, để hoàn thiện hệ thống chống ngập cho diện tích của TPHCM hiện vào khoảng 750km2, thì cần gấp đôi con số dự trù 4 tỷ của TP, tức khoảng 8 tỷ đô la Mỹ.

Cái trở ngại lớn nhất là trở ngại về tài chính.

Tiến sĩ Phi cũng nói thêm rằng, trở ngại thứ hai liên quan đến thể chế.

“Có nghĩa là cách chúng ta quản lý đầu tư xây dựng hiện nay bị cắt vụn ra chứ không thống nhất thành một cái mảng thành ra nó dẫn đến cái chuyện là bên này đá bên kia. Ví dụ bên qui hoạch đô thị thì ít quan tâm đến chuyện chống ngập phải làm thế nào, họ chỉ biết làm những công trình theo ý của họ, làm sao lợi nhuận cao nhất thôi, rồi sau đó hậu quả sẽ có người khác lo.” 

từ nước ngoài, đứng ở vị trí thứ 5 trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Trong khi đó thống kê của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết lượng kiều hối vào Việt Nam năm 2017 đạt mức cao kỷ lục 13,81 tỷ đôla, tăng 16% so với năm 2016, và chiếm 6,4% GDP của Việt Nam. Truyền thông Việt Nam trích thống kê của WB cho biết Việt Nam là nước nhận kiều hối lớn thứ 9 trên thế giới trong năm 2018, đạt 15.9 tỷ đôla, tăng khoảng 10%, tuy WB chưa công bố con số thực tế.

Kiều hối vào Việt Nam tăng liên tục kể từ năm 2010, đạt 13,2 tỷ đôla trong năm 2015 với khoảng 72% lượng kiều hối đi qua các ngân hàng thương mại.

Trong đó tới 30-40% kiều hối tập trung vào đầu tư bất động sản. 

Một sinh viên VN ở chui 10 năm bị Singapore phạt tù

Nhiều nữ công nhân may bị lạm dụng tính dục

Dang Nguyen Sinh Nhat từng là sinh viên của Học viện Nghệ thuật Nanyang (Nafa) nhưng do không có khả năng trả học phí nên Cục Xuất nhập cảnh Singapore (ICA) đã hủy visa du học (student pass) của anh.

Visa du học của nam sinh viên này hết hạn vào tháng 7/2008 nhưng Dang không rời khỏi Singapore mà ở lại phi pháp trong hơn 10 năm.

Dang Nguyen Sinh Nhat, giờ đây đã 38 tuổi, tự đến ICA đầu thú vào ngày 23/2 năm nay.

Tại phiên tòa hôm 2/4, Dang bị tuyên án 5 năm tù và 4 roi đánh đòn.

Nam sinh viên Việt Nam được cấp visa du học ngày 22/5/2006 nhưng visa này bị ICA hủy sau đó hai năm theo yêu cầu của Nafa.

ICA sau đó cấp cho Dang một thẻ tạm trú (visit pass) trong cùng ngày theo yêu cầu của trường nơi nam sinh viên này theo học để anh có thể gây quỹ trả học phí. Thẻ tạm trú này được gia hạn thêm vài lần cho tới khi hết hạn vào ngày 1/7 cùng năm đó.

Sinh viên này đã không xin gia hạn thêm thời gian để ở lại hay cũng như không rời khỏi Singapore.

Một nghiên cứu mới công bố của tổ chức Fair Wear Foundation và Care International cho biết nhiều nữ công nhân ngành may của Việt Nam thường xuyên phải đối mặt với tình trạng bị lạm dụng và bạo lực, thậm chí bị hãm hiếp.

Nghiên cứu được thực hiện dựa trên phỏng vấn của 763 phụ nữ ở các nhà máy tại 3 tỉnh của Việt Nam. Trong đó có đến hơn 43% phụ nữ được hỏi cho biết họ thường phải đối mặt với tình trạng bạo lực và lạm dụng.

Những hình thức lạm dụng cụ thể được nghiên cứu đưa ra bao gồm: sàm sỡ, tát, hãm hiếp, doạ cắt hợp đồng. Bà Jane Pillinger, tác giả của nghiên cứu được The Guardian trích lời, cho biết kết quả này đã cho thấy điều kiện làm việc mà những nữ công nhân ngành may của Việt Nam đang phải đối mặt tại các nhà máy nơi có khoảng 20.000 công nhân làm việc.

Bà Annabel Meurs, phụ trách khu vực Việt Nam của Fair Wear Foundation cho biết đây là nghiên cứu đầu tiên tìm hiểu về tình trạng bạo lực và lạm dụng tình dục ở các nhà máy may ở Việt Nam, bao gồm

18

Nói tại phiên tòa qua một người phiên dịch, Dang cho biết anh trốn visa ở lại Singapore để có thể kiếm tiền gửi về cho gia đình ở Việt Nam. Anh cũng nói rằng anh bị nhiễm HIV. “Trong thời gian ở lại Singapore, tôi đã làm việc để kiếm tiền phụ giúp gia đình tôi,” Dang được The New Paper trích lời nói. “Tôi hy vọng sẽ sớm được thả để trở về Việt Nam để gia đình có thể giúp tôi.”

Tổng thời gian mà Dang ở lại Singapore phi pháp là 10 năm, 7 tháng và 22 ngày. Án phạt cao nhất cho tội trốn ở lại Singapore hơn 90 ngày là 6 tháng tù giam cùng với việc bị đánh ít nhất 3 roi. 

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

cả việc làm thêm giờ quá mức, lương thấp, thời gian làm việc kéo dài và khoán sản phẩm quá mức do các nhãn hàng lớn áp đặt.

The Guardian trích lời bà Pillinger cho biết, tên của các nhà máy, nhãn hàng mà các nhà máy này nhận may gia công được giữ bí mật để khuyến khích các nữ công nhân mạnh dạn tham gia nghiên cứu, nhưng có khả năng lớn các nhà máy này có liên quan đến các nhãn hàng lớn của Mỹ và EU. Hiện có khoảng 2 triệu người làm việc trong khu vực may mặc của Việt Nam, với 80% trong số này là phụ nữ. Nghiên cứu mới cho biết có đến gần 90% số phụ nữ được hỏi cho biết họ phải nghe những lời nói có tính sỉ nhục trong năm qua, bao gồm những nhận xét không hay về cơ thể họ hay người nào đó, các lời nói đùa về tình dục hoặc cả các hành động sách nhiễu. Hơn 49% người được hỏi cho biết họ gặp tình trạng bạo lực, sách nhiễu khi đi làm hoặc từ chỗ làm về.

Khoảng 34% cho biết họ bị các hành động lạm dụng như hôn hít, sờ mó, đánh đập, đấm. 

TM

KINH TẾ TÀI CHÁNH

MONTREAL - OTTAWA

Giá bán phi trường Abbotsford chỉ có 10 dollars vào 22 năm trước NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Khoảng 22 năm trước, phi trường bị lỗ lã quá nhiều và chính quyền liên bang muốn cho đóng cửa phi trường này.

Các thị trưởng thành phố thời bấy giờ là các ông George Ferguson và Dave Kendall đã bằng lòng mua lại phi trường với giá 10 dollars, với điều kiện là phi trường sẽ được tiếp tục hoạt động.

Những nỗ lực cũa chính quyền thị chính thành phố Abbotsford đã giúp thành phố kiếm thêm lợi nhuận Abbotsford, British Columbia: Theo những tin tức loan báo hôm 29 tháng 3, trong năm 2018, số hành khách sử dụng phi trường quốc tế Abbotsford YXX ở tỉnh bang British Columbia lên đến 840 ngàn người, một con số hành khách kỷ lục, và đã thu được 3.8 triệu dollars lợi nhuận. Ông thị trưởng thành phố Henry

Braun cho biết phi trường YXX tiếp tục phát triển cho tương lai, với việc nối dài thêm đường bay mới cho các phi cơ cỡ lớn có thể đáp xuống .

Theo ông thị trưởng Braun, phi trường YXX -được thiết lập từ thời Thế Chiến thứ Hai, là một phi trường nhỏ, chỉ nhằm làm nơi để huấn luyện những phi công.

xuất khoai tây lớn nhất Canada và cũng nổi tiếng trên thế giới về phẩm chất của khoai tây sản xuất.

Tuy nhiên năm nay với mùa đông tệ hại, hiện còn 2,800 hectares trồng khoai tây đã bỏ hoang, vì mưa quá nhiều trong những tháng trong mùa thu năm ngoái, khiến đất ruộng biến thành bùn và người ta không thể khai khẩn được.

Mùa rỡ khoai tây trong năm nay cũng trễ vì mùa xuân quá lạnh.

MẤT MÙA, KHOAI TÂY LÊN GIÁ Charlottetown, Prince Edward Island: Mùa khoai tây trong năm nay ở tỉnh bang Prince Edward Island là một trong những mùa tệ hại nhất trong vòng 10 năm qua.

Số khoai tây thu hoạch không nhiều khiến giá bán đã gia tăng.

Tỉnh bang P.E.I. là thị trường sản

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

19

KINH TẾ TÀI CHÁNH CÔNG TY HÀNG KHÔNG KIỆM ƯỚC WOW PHÁ SẢN Toronto: Hàng ngàn hành khách đã bị kẹt ở các phi trường trong hôm thứ năm ngày 28 tháng 3, khi công ty hàng không kiệm ước WOW ở xứ Băng Đảo bất ngờ tuyên bố phá sản. Đây là công ty hàng không kiệm ước thứ nhì trên thế giới phá sản trong vòng vài tháng qua.

Công ty hàng không WOW với giá vé rẻ kỷ lục $99 một chuyến đi từ Toronto qua các nước Âu Châu, dường như đã không có thể cạnh tranh với các đại công ty hàng không khác.

Nhiều hành khách đã phải buộc mua vé với các hãng hàng không khác, với giá vé từ $1,300 lên đến $2,700.

Với giá vé rẻ, và các chuyến bay qua Âu Châu, thường phải ngừng ở phi trường xứ Băng Đảo, đã giúp cho nền kinh tế xứ này: số thương vụ của hãng hàng không WOW đã là 43 phần trăm của số tổng sản lượng quốc gia của xứ Iceland trong năm 2017.

CANADA MẤT THÊM 1,500 CÔNG ĂN VIỆC LÀM TRONG KỸ NGHỆ XE HƠI Windsor, Ontario: Theo những tin tức loan báo hôm 29 tháng 3, công ty sản xuất xe hơi Fiat Chrysler cho biết là sẽ cắt giảm nguyên một ca làm việc trong cơ xưởng tại thành phố Windsor, tỉnh bang Ontario.

Nguyên một ca sản xuất xe dây chuyền là 1,500 người và sẽ gây những hậu quả tệ hại cho nền kinh tế trong thành phố Windsor.

Theo phát ngôn viên của công ty Fiat Chrysler, việc cắt giảm này là do số xe minivan sản xuất từ cơ xưởng Windsor bán được sút giảm trên toàn thế giới.

Khuynh hướng của những người tiêu thụ hiện nay là mua những loại xe SUV hay xe vận tải pickup.

Việc cắt giảm 1,500 nhân viên sẽ xảy ra vào tháng 9 năm nay. Hiện nay cơ xưởng làm xe hơi của công ty Fiat Chrysler ở thành phố Windsor có trên 6 ngàn nhân viên làm việc.

Cách đây vài tháng công ty GM

TM

Thời của chính quyền đảng Tự Do, những người trẻ dưới 25 tuổi được mua 4,400 loại thuốc cần toa miễn phí. Tuy nhiên chính quyền đảng Bảo Thủ Cấp Tiến của thủ hiến Ford chỉ chấp nhận cho những người này mua thuốc miễn phí, nếu họ không có bảo hiểm sức khỏe tư nhân, qua trung gian của bố mẹ.

Chương trình trợ cấp cho những trẻ em bị bệnh tự kỷ

cũng loan báo sẽ đóng cửa cơ xưởng làm xe hơi ở thành phố Oshawa, khiến cho hơn 3 ngàn nhân viên mất việc.

Hàng loạt các công ty làm xe hơi Mỹ đã đóng cửa các chi nhánh làm xe hơi ở Canada và chuyển về Mỹ trong những tháng qua.

GIÁ CẦN TÂY TĂNG VÌ CHIỀU HƯỚNG ĂN UỐNG LÀNH MẠNH Toronto: Mưa nhiều trong những tháng qua ở tiểu bang California, nơi có trồng cần tây (celery) nhiều nhất ở Mỹ, đã khiến số lượng cần tây thu hoạch được sút giảm.

Trong khi nhu cầu sử dụng cần tây lại gia tăng, nhất là những khuynh hướng ăn uống lành mạnh đã khiến giá gia tăng 250 phần trăm trong vòng 1 năm.

Các tiệm bán nước sinh tố ở thành phố Vancouver đã gặp trở ngại khi không có đủ cần tây cung cấp cho khách hàng.

Theo ông Zach Berman, chủ

tiệm The Juice Truck ở thành phố Vancouver, giá bán cần tây trước đây là 20 dollars một hộp, nay lên đến 150 dollars một hộp.

Theo Healthline, cần tây có nhiều sinh tố, các chất khoáng và chất sợi.

Cũng theo Healthline, cần tây làm giảm lượng cholesterol, hạ áp huyết, ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiểu, làm giảm phong thấp, gia tăng hệ thống miễn nhiễm, ngăn ngừa ung

Chính quyền của thủ hiến Doug Ford hủy bỏ việc phải thử khói xe, cứ mỗi 2 năm một lần, cho những chiếc xe hơi và những chiếc xe vận tải nhỏ, cũ hơn 7 năm. Đây cũng là tin vui cho những người có xe cũ, không phải tốn cỡ $40 cho việc thử khói xe, và tiền chi phí phải sửa chữa nếu khi thử khói, các thợ máy tìm ra những hư hại của chiếc xe.

NHỮNG THAY ĐỔI Ở TỈNH BANG ONTARIO BẮT ĐẦU TỪ NGÀY 1 THÁNG 4 Toronto: Chính quyền của thủ hiến Doug Ford ở tỉnh bang Ontario đã đưa ra những thay đổi bắt đầu từ ngày 1 tháng 4 năm nay 2019.

Bảo hiểm sức khỏe OHIP

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Chính quyền tỉnh bang dự trù giới hạn số tiền tài trợ các dịch vụ trợ giúp cho 23 ngàn đứa trẻ bị bệnh autism ở tỉnh bang: Tài trợ tối đa $20,000 một năm cho những đứa dưới 6 tuổi, tài trợ tối đa $5,000 một năm cho những đứa trẻ từ 6 tuổi lên đến 18 tuổi.

Việc cắt giảm tài trợ dịch vụ cho những trẻ bị bệnh tự kỷ đã gây phẫn nộ cho bậc phụ huynh và có hàng loạt những cuộc biểu tình phản đối diễn ra trong những ngày qua.

Chấm dứt chương trình thử khói xe

thư, giảm triệu chứng suyễn, giảm nhức đầu migraines, bảo vệ tim mạch, giảm độc tố trong người, ngăn ngừa bị bệnh mắt cườm... và nhất là làm giảm cân.

20

MONTREAL - OTTAWA

SỐ LƯỢNG NHÀ BÁN ĐƯỢC Ở VANCOUVER XUỐNG ĐẾN MỨC THẤP NHẤT TRONG VÒNG 30 NĂM QUA Vancouver: Theo bản công bố của hội đồng những nhà địa ốc vùng đại thủ phủ Vancouver phổ biến hôm 2 tháng 4, thì nền kỹ nghệ địa ốc ở vùng đại thủ phủ này ngày một sa sút.

Trong tháng 3 vừa qua, tổng số nhà bán được trong vùng đại thủ phủ Vancouver chỉ có 1,727 căn.

Trong khi giá nhà trung bình ở vùng đại thủ phủ đã sút giảm 7.7

TM

MONTREAL - OTTAWA

phần trăm trong vòng 1 năm, và giá nhà đã giảm liên tiếp trong vòng 10 tháng qua.

Theo nhận định của hội đồng những nhà địa ốc, tuy nền kinh tế ở tỉnh bang British Columbia vẫn tiến triển, số công ăn việc làm gia tăng, nhưng chính sách của chính quyền tỉnh bang đã làm giảm sự phát triển của nền kỹ nghệ địa ốc trong tỉnh bang.

Số lượng nhà bán được trong tháng 3 ở vùng đại thủ phủ Vancouver đã ở mức thấp nhất của 1 tháng trong vòng 30 năm qua.

TRONG NĂM QUA, MỘT NGÀY CÓ 40 CƯ DÂN TỈNH BANG ALBERTA BỊ PHÁ SẢN Edmonton, Alberta: Như chúng ta cũng biết là vì giá dầu thô xuống thấp trong những năm trước, nền kinh tế tỉnh bang Alberta với chủ yếu là nền kỹ nghệ dầu khí, đã suy thoái: số công ăn việc làm giảm, giá nhà cửa cũng giảm theo.

Trong hôm thứ ba ngày 2 tháng 4, theo bản công bố của cơ quan liên bang đặc trách về việc phá sản, the Superintendent of Bankruptcy, càng ngày lại càng có thêm cư dân ở tỉnh

bang Alberta phải khai phá sản, vì không có khả năng trả nợ: nợ nhà, nợ xe, nợ thẻ tín dụng.

Theo bản công bố này thì trong vòng 1 năm, tính đến cuối tháng 1 năm nay, có 14,696 cư dân ở tỉnh bang Alberta đã khai phá sản: trên 40 người đã khai phá sản một ngày.

Theo bà Donna Carson, chuyên gia giúp việc khai phá sản của công ty MNP ở thành phố Calgary, những người khai phá sản là những người bị mất công ăn việc làm hay cơ sở thương mại của họ bị thất bại.

Bà Carson cũng lên tiếng báo động là số người xin khai phá sản sẽ còn gia tăng, khi có rất đông những người có công ăn việc làm, nhưng lại mượn nợ quá nhiều: nhiều hơn so với tỷ lệ số lương mà họ có.

Theo sở thống kê Canada, tỷ lệ nợ so với lợi tức của những cư dân ở thành phố Calgary lên tới 189 phần trăm, một con số kỷ lục về số nợ nần quá nhiều GIÁ XĂNG GIA TĂNG LÊN ĐẾN MỨC KỶ LỤC Ở VANCOUVER Vancouver: Trong hôm thứ hai ngày 1 tháng 4, giá xăng ở thành phố Vancouver đã lên đến $1.60 một lít. Ông Dan McTeague, phân tích gia của mạng GasBuddy.com, tiên đoán là giá xăng ở thành phố

Vancouver còn tiếp tục gia tăng cao hơn nữa trong những ngày sắp tới, sẽ lên đến một kỷ lục mới trước ngày lễ Phục Sinh.

Nguyên do của việc xăng tăng giá là vì thuế carbon ở tỉnh bang British Columbia.

Theo ông Werner Antweiler, giáo sư phân khoa thương mại của trường đại học UBC, xăng tăng giá sẽ khiến nhiều người tìm cách sử dụng những phương tiện di chuyển không dùng xăng trong tương lai.

Cũng theo giáo sư Antweiler thì người ta cũng tìm mua những loại xe tiết kiệm xăng hay xe chạy bằng điện.

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

21

THỜI SỰ TRONG TUẦN

TM

MONTREAL - OTTAWA

Ô nhiễm môi trường!

M

ột trận cuồng phong lớn đã tàn phá xứ Mozambique, Zimbabwe và Malawi ở Phi Châu vào ngày 13 tháng 3 vừa qua. Trận cuồng phong diễn ra và theo sau là những trận lụt đã gây những cảnh tang thương cho cư dân trong các xứ này.

Tai nạn đã khiến hơn 1 ngàn người chết, hàng trăm ngàn người mất nhà cửa và nguy cơ của một trận dịch tả đang diễn ra vì tình trạng vệ sinh tồi tệ.

Theo những ước tính của chính quyền Mozambique thì trên 700 ngàn mẫu tây (hectares) ruộng bị ngập nước, khiến hàng trăm ngàn những nông gia xứ này không có gì để thu hoạch.

Hàng triệu người đang sống nhờ vào sự trợ giúp của các cơ quan từ thiện thế giới.

Theo những ước tính của cơ quan cứu trợ Liên Hiệp Quốc, chỉ riêng xứ Mozambique không thôi cũng đã có 1.85 triệu người là nạn nhân của những trận bão tố lụt lội vừa xảy ra.

Nguyên một thành phố Beira đã bị bão tố lụt lội hủy hoại trên 90 phần trăm nhà cửa, ruộng vườn.

Trận bão này cũng là một trong những hậu quả của những thay đổi thời tiết của sự ô nhiễm môi trường.

Những thay đổi môi trường không những gây những hậu quả xấu cho những thế hệ tương lai, mà còn ngay cả những cư dân đang sống ở nhiều nơi trên thế giới, nhất là những người nghèo.

Theo Liên Hiệp Quốc, trong vòng 2 thập kỷ qua, có 4.2 tỷ người trên thế giới đã phải chịu đựng những trận bão tố cuồng phong, lụt lội mà nhất là

22

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

những cư dân ở các quốc gia nghèo đói.

Những quốc gia làm ô nhiễm môi trường nhiều nhất là những quốc gia kỹ nghệ giàu có, và những cư dân ở các quốc gia nghèo là những người chịu thiệt thòi nhiều nhất.

Chuyển qua chuyện thời sự ở Canada thì khi ánh đèn đã tắt, khi những đoàn xe cộ trên các xa lộ đã bớt dần, thì thành phố Vancouver vẫn không ngừng hoạt động với những người làm việc về đêm.

Theo thống kê, có ít nhất trên 60 ngàn người làm việc về ban đêm trong thành phố Vancouver.

Phóng viên đài truyền hình CBC mới đây có làm một chuyến “thăm dân cho biết sự tình” về cuộc sống về đêm ở thành phố Vancouver.

Những người làm việc về đêm như bà Winefreda Junata, hành nghề lau chùi quét dọn khách sạn Pan Pacific từ năm 1992. Bà Junata làm việc ban đêm còn ban ngày thì chăm sóc lo đưa con đi học.

Như bà Sarah Maver là y tá làm ca đêm ở bệnh viện Burnaby. Bà Maver than phiền là vào mùa hè, bà đã không ngủ ban ngày được vì thời tiết nóng nực, nhưng cũng đành chịu vì phải ngủ ban ngày để có thể thức ban đêm. Ông John Catroppa làm việc ban ngày nhưng lại thích đi tập thể dục ở phòng gym vào lúc 3 giờ sáng mỗi ngày.

Thời khóa biểu của ông Catroppa như sau: đi làm vào lúc 6.30 sáng cho đến 2 .30 chiều thì xong. Ông đi ngủ vào lúc 8 giờ tối và thức dậy vào lúc 2.30 sáng, rồi đi đến gym tập thể dục trước khi đi làm. Ông Sam McCullough là tài xế lái

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Làm việc về đêm

xe chở xăng dầu và làm việc từ 5 giờ chiều cho đến 5 giờ sáng hôm sau. Ông Ryan Tang, chủ nhân của tiệm phở Extreme gần tòa thị chính thành phố Vancouver, đã phải làm việc qua đêm vì tiệm phở của ông mở cửa 24 tiếng đồng hồ một ngày.

Theo ông Tang thì phải thức đêm là một thử thách cho tinh thần và cảm xúc của ông. Ông Tang cho biết trong năm ngoái ông làm việc ban đêm và chẳng thấy ánh mặt trời và điều này cũng gây nhiều suy thoái tinh thần.

Tuy có những khó khăn nhưng vẫn có những người phải làm việc ban đêm, để giữ thành phố Vancouver không ngừng hoạt động.

Chuyển qua chuyện thời sự về cần sa, thì 1 tháng 4 năm nay là ngày khai trương của một số trong số 25 tiệm cần sa được phép mở cửa bán lẻ cho công chúng tại tỉnh bang Ontario.

Trong sáng hôm thứ tư, hàng trăm người đã xếp hàng trước cửa tiệm bán cần sa Nova Cannabis trên đường Queen Street West.

Có nhiều người vì muốn mua được cần sa đúng ngày, cho nên đã chăng lều ngủ qua đêm hôm thứ ba trước các cửa tiệm sẽ bán cần sa.

Chỉ có 9 trong số 25 tiệm được quyền mở khai trương đúng ngày thứ hai 1 tháng 4.

Tuy cần sa được hợp thức hóa, nhưng cần sa chợ đen vẫn phát triển mạnh vì giá cần sa bán lẻ vẫn cao hơn giá cần sa chợ đen đến 50 phần trăm.

Các băng đảng vẫn tiếp tục trồng cần sa bất hợp pháp vì đây vẫn là nguồn lợi nhuận cao cho những băng

đảng này ở Canada.

Theo ông Michael Armstrong, giáo sư kinh tế của trường đại học Brock, các tiệm cần sa mới mở ở tỉnh bang Ontario có thể có số thương vụ khoảng 1.25 triệu dollars một tháng và ông cũng không ngạc nhiên khi số thương vụ của nhiều tiệm bán cần sa này sẽ lên đến 2 triệu dollars một tháng.

Theo bà Olivia Brown, một chuyên viên về cần sa ở thành phố Hamilton, trung bình số thương vụ bán cần sa ở một cửa tiệm ở tỉnh bang Ontario lên đến 80 ngàn dollars một ngày.

Ngành kỹ nghệ cần sa đã tạo những thay đổi trong nền kỹ nghệ trồng trọt ở tiểu bang California. Hai ngành kỹ nghệ trồng trọt lớn nhất của tiểu bang California hiện nay là ngành kỹ nghệ trồng cần sa và kỹ nghệ trồng nho.

Theo những ước tính thì số thương vụ của ngành kỹ nghệ trồng nho ở tiểu bang California lên đến 35 tỷ Mỹ kim hàng năm, trong khi ngành kỹ nghệ trồng cần sa là ngành kỹ nghệ phôi thai với số thương vụ chỉ có 5 tỷ Mỹ kim.

Tuy nhiên chiều hướng hiện nay của các nông gia ở miền bắc tiểu bang California là bỏ việc trồng nho và thay vào bằng cách trồng cần sa thu lợi nhiều hơn.

Hiện nay tại quận Mendocino, có khoảng 10 ngàn nông gia trồng cần sa và chỉ còn có 548 nông gia trồng nho.

Tiểu bang California đã hợp thức hóa việc sử dụng cần sa trong năm ngoái 2018, và số nông gia trồng cần sa đã gia tăng: trồng cần sa trong vòng 8 tháng, các nông gia bán ra với giá $250 một cân Anh, trong khi nếu trồng nho thì phải trồng trong 1 năm

TM

MONTREAL - OTTAWA

rưỡi và chỉ thâu về $2 một cân nho.

Theo ông John Bergman, một chuyên gia địa ốc ở tiểu bang California thì một mẫu tây đất trồng nho ở quận Sonoma chỉ thâu hoạch được 460 ngàn Mỹ kim một năm, trong khi nếu trồng cần sa thì một mẫu tây đất (hectare) thu về 2.75 triệu Mỹ kim một năm.

Người ta lo ngại là với cái đà trồng cần sa ào ạt như thế, trong tương lai số lượng cần sa sẽ dư thừa và giá cần sa có thể sút giảm trong tương lai?

Một trong những nghề mới có liên quan đến ngành kỹ nghệ cần sa là nghề… hút cần sa! Theo những tin tức loan báo hôm 1 tháng 4, một thanh niên ở thành phố Toronto được trả lương 50 dollars một giờ, để làm

công việc mà anh ta ưa thích là hút cần sa và định giá trị của những loại cần sa này.

Các công ty trồng cần sa ở vùng thủ phủ Toronto đã thiết lập một ủy ban định phẩm chất cần sa cho những loại cần sa mà các công ty này trồng. Ủy ban này có tên là the “Cannabis Curation Committee” gồm 8 thành viên.

Các công ty trồng cần sa cũng công bố việc mướn 8 thành viên này trong năm ngoái.

Trên 25 ngàn người đã nạp đơn xin làm trong ủy ban này.

Anh Kyle Merkley là một trong 8 người may mắn được tuyển chọn.

Công việc này là công việc bán thời gian của anh Merkley, còn việc chính

Trồng cần sa ở California

của anh là thâu và sản xuất nhạc.

Theo anh Merkley thì việc hút cần sa lại được trả tiền là một chuyện rất là thích thú, vì chuyện hút cần sa thì anh ta đã có quá nhiều kinh nghiệm trong bao nhiêu năm qua.

Trở lại chuyện thời sự ở Canada, theo những tin tức vừa được sở cảnh sát thành phố Kitchener, tỉnh bang Ontario phổ biến hôm 1 tháng 4, thì trong tuần qua, đã có ít nhất là hai vụ cướp diễn ra trong thành phố, qua các vụ bán cell phone qua mạng internet.

Sở cảnh sát cũng khuyến cáo cư dân trong thành phố nên cẩn thận qua các dịch mua bán trên mạng.

Vụ cướp mới nhất diễn ra vào tối ngày thứ sáu 29 tháng 3.

Nạn nhân quảng cáo bán cell phone trên mạng và đồng ý gặp người mua ở khu vực đường Block Line Road và Strasburg Road trong thành phố Kitchener.

Khi các nạn nhân mang cell phone đến chỗ hẹn, thì người mua đã rút súng uy hiếp và cướp cell phone.

Một vụ cướp cell phone tương tự cũng đã diễn ra trong vài ngày trước đó, nhưng cảnh sát không xác định được có phải cùng là một kẻ cướp hay không.

Sở cảnh sát thành phố khuyến cáo những người bán hàng qua mạng, nên

gặp kẻ mua ở những nơi có đèn sáng và có máy hình an ninh. Sở cảnh sát cũng đề nghị người bán nên hẹn gặp người muốn mua ở sân đậu xe hay phòng đợi của các đồn cảnh sát trong thành phố.

Cuối cùng là chuyện thời sự về địa ốc. Hôm 3 tháng 4, ông Garry Bhaura, chủ tịch của hội đồng những nhà địa ốc thành phố Toronto (TREB) đã lên tiếng yêu cầu chính quyền liên bang phải nới lỏng những khắt khe cho những người muốn mượn nợ nhà.

Cũng theo ông Bhaura, vì những khắt khe này, số người có thể mượn nợ mua nhà giảm và khiến số nhà bán được trong vùng thủ phủ cũng sút giảm.

Trong tháng 3 vừa qua, có 7,187 căn nhà bán được, suýt soát như số nhà bán được trong tháng 3 năm ngoái.

Giá nhà trung bình trong tháng 3 ở mức $788,335, gia tăng 0.5 phần trăm so với giá nhà trung bình của một năm trước.

Theo ông Jason Mercer, phân tích gia tài chánh của hội đồng các nhà địa ốc ở thành phố Toronto, nền kỹ nghệ địa ốc ở thành phố Toronto đã không tiến triển, cho dù giá đề bán đã hạ và số nhà được đăng bảng bán cũng giảm.

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

23

TM

N

Ó đen Lý Tống giã từ đồng đội

gày 05/4/1975, chiến đấu cơ A-37 của Lý Tống trúng hỏa tiễn tầm nhiệt SA-7 của Cộng sản , anh nhảy dù và bị bắt tại một địa điểm thuộc tỉnh Ninh Thuận (Phan Rang).

Ngày 05/4/2019, đúng 44 năm sau, cũng vào tháng Tư đen, Lý Tống cất cánh bay phi vụ cuối cùng tại bệnh viện Sharp Memorial Hospital, San Diego.

Hội trưởng Hội Không quân VNCH San Diego, ông Cù Thái Hòa, cho biết Ó đen Lý Tống, nhập viện từ ngày 7/3, đến ngày 19/3, anh rơi vào tình trạng hôn mê Hôm 22/3, gia đình cựu thiếu tá Cảnh sát Lê Xuân Nhuận, anh ông Lý Tống, đã tới bệnh viện Sharp Memorial, ký giấy chấp nhận rút y cụ trợ sinh để Lý Tống ra đi, nhưng còn chờ giờ tốt.

11 g i ờ s á n g n g à y 2 2 / 3 g i ờ California, bỗng dưng Lý Tống tỉnh lại, mở mắt, nước mắt trào ra, nên bác sĩ và gia đình đã quyết định tiếp tục điều trị.

Cuối cùng, tử thần cũng đã đuổi kịp người anh hùng bạt mạng, đã nhiều lần thoát chết trong cuộc chiến trước năm 1975 và qua những chuyến bay đột nhập vào Việt Nam, Cuba.

Lý Tống, ở tuổi 73, đã vĩnh viễn rời xa đồng đội vào lúc 9 giờ 16 phút tối giờ California ngày 5/4.

Lý Tống tên thật là Lê Văn Tống, sinh năm 1946 tại Thừa Thiên-Huế, gia nhập binh chủng Không quân Quân lực Việt Nam Cộng Hòa vào năm 1965, cựu sinh viên sĩ quan Không quân khóa 65A, từng lái phi cơ quan sát L-19 và là cựu phi công chiến đấu cơ A37, biên đội Ó đen. Đầu tháng Tư năm 1975, chiếc phản lực cơ A-37 do Lý Tống điều

khiển bị Bắc quân bắn rơi, và ông bị tù trong 5 năm.

Ngày 12/07/1980, Lý Tống bắt đầu thực hiện dự tính vượt ngục, Anthony Paul, phóng viên Tạp chí Reader’s Digest số phát hành tháng 06/1984, cho biết.

Người tù Lý Tống sử dụng 1 cây đinh, cạy lỏng thanh sắt ở cửa sổ cầu tiêu của trại tù A30, chui ra, bò qua sân nhà tù, dùng kéo cắt đứt 2 hàng rào kẽm gai, rồi đi bộ suốt đêm đến thành phố Tuy Hoà.

Về Sài Gòn, Lý Tống lẻn vào phi trường Tân Sơn Nhất nhưng các máy bay đều không sử dụng được nên anh phải tìm cách vượt biên bằng đường bộ.

Ngày 10/02/1983, sau 31 tháng, vượt qua 3.500 cây số vừa đường bộ vừa đường biển, xuyên biên giới 5 quốc gia và 5 lần vượt ngục, Lý Tống đã tìm thấy bến bờ tự do. Định cư tại Louisiana, Lý Tống đi học lại, đậu Cao học chính trị. Trong khi đang trình luận án tiến sĩ Bang giao Quốc tế, Khối Cộng sản Đông Âu và Liên Xô sụp đổ, Lý Tống dừng việc học, chọn con đường về nước chiến đấu. Ông nổi tiếng với ba phi vụ gây tiếng vang thế giới.

Vì là một nhân vật quan trọng đối với cộng đồng người Việt Nam ở hải ngoại và là một người có tư tưởng chống Cộng mạnh mẽ, tin ông Lý Tống qua đời đã được nhiều tờ báo nước ngoài lớn như New York Times, Los Angeles Times và Mercury News (ở San Jose) loan tin.

Ký giả Anh Đỗ của báo Los Angeles Times kể về tiểu sử của ông và những việc làm khiến ông nổi tiếng. Một trong những việc này có vụ cướp máy bay Airbus A310 của hãng hàng không Vietnam Airlines vào năm 1992. Lúc

Lý Tống ra trước tòa án Thái Lan ngày 7 tháng 9 năm 2006

24

MONTREAL - OTTAWA

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

đó, chiếc máy bay này từ Bangkok, Thái Lan, đang trên đường đến Sài Gòn. Sau đó, ông kêu phi công trưởng bay thấp để ông rải truyền đơn kêu gọi người dân Việt Nam “dựng lên một đất nước tự do, độc lập và thịnh vượng.”

Sau khi thả truyền đơn, ông nhảy dù xuống một đám ruộng và bị bắt chỉ hai tiếng sau đó. Ông bị phạt 20 năm tù, nhưng được trả tự do vào năm 1998 vì quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam trở lại bình thường.

Báo New York Times cũng kể lại các sự việc này và còn trích một số đoạn phỏng vấn ông cách đây nhiều năm. Hồi năm 2006, Lý Tống nói với New York Times: “Tôi có trách nhiệm giải phóng đất nước mình. Tôi không thể nào vui được vì đất nước này đang chịu khổ, đang chịu nhiều cực hình.”

Luật Sư Trịnh Hội, một người hâm mộ ông Lý Tống, từng nói với tờ báo này: “Các việc làm của ông đậm chất người Việt Nam, vì họ chịu cố gắng, thất bại và chết cho lý tưởng của mình.

Người Việt Nam chúng tôi coi thất bại là một điều đẹp và không hề ghét nó.”

Còn theo báo Mercury News, ông Lý Tống không chỉ là một người hoạt động chống Cộng mạnh mẽ, mà còn là một người đấu tranh cho cộng đồng người Việt Nam ở San Jose. Ông từng tuyệt thực và biểu tình trước tòa thị chính San Jose hồi năm 2008 để đề nghị thành phố đặt tên cho một đoạn đường Story thành “Little Saigon” của Bắc California và thành công. Sau khi thương thảo với thành phố xong, ông nói giới truyền thông “Dân chủ đã được phục hồi ở San Jose.”

Sau cái chết của ông, Nghị Viên Lân Diệp của San Jose cho biết: “Ông từng có nhiều chuyến phiêu lưu và sống sót được những thứ mà người thường không chịu nổi. Ông là một

nhân vật đại diện cho sự phẫn nộ của cộng đồng người Việt tị nạn dành cho chính quyền Cộng sản Việt Nam.” Năm 2008, nhóm phóng viên Thời Báo gặp gỡ Lý Tống, trong buổi tiệc kỷ niệm 19 năm thành lập đài phát thanh Tiếng nói Việt Nam hải ngoại ở Washington D.C. Với giọng nói nhỏ nhẹ, đẹp trai, hiền lành, và qua các thành tích chống Cộng ly kỳ như trong truyện trinh thám, chúng tôi không ngạc nhiên khi được biết anh từng làm rung động nhiều trái tim phụ nữ.

Theo tờ Los Angeles Times, anh được đặt biệt danh là “James Bond Việt Nam.” Lý Tống sẽ được đưa về an táng tại Little Saigon, Nam California vào ngày 20/4 sắp tới. Hội Không quân Việt Nam Cộng Hòa San Diega sẽ đảm trách các nghi thức chung sự.

Xin kính cẩn nghiêng mình vĩnh biệt người phi công anh dũng, kiêu hùng, bất khuất của binh chủng không quân. Vô cùng thương tiếc một chiến sĩ chống Cộng đã giữ trọn tâm niệm của người lính Việt Nam Cộng Hòa: “Tổ Quốc, Danh Dự và Trách Nhiệm”.

VPY (tổng hợp)

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

25

LĂNG KÍNH CUỘC ĐỜI

TM

Từ Phương Le, Michelle Le tới Sophie Le Tan...

S

ang Âu Mỹ, sống và học hành ở nơi có nền văn minh rực rỡ nhờ thành tựu tiến bộ về kỹ thuật và bảo vệ nhân quyền, là giấc mơ của biết bao người trẻ ở những nước đang phát triển trên thế giới. Ước mơ trên, nồng nàn, ấp ủ lâu dài, xây dựng hạnh phúc ở xứ người càng sâu đậm hơn nữa ở giới nữ sinh viên. Tuy nhiên, khi dấn thân tìm chỗ đứng dưới bóng mặt trời họ đã phải vượt bao khó khăn từ học hành tới thích ứng với môi trường mới, về ngôn ngữ, văn hóa tới phong tục tập quán, ở một khung cảnh có vẻ ngoài đầy phù hoa hấp dẫn nhưng mặt dưới, đầy chông gai và cạm bẫy! Không tỉnh táo, hoặc vì một sai lầm nào đó, nhiều trường hợp những cô gái trẻ, hạnh phúc đang ở tầm tay với, bỗng nhiên mất tích và bị sát hại một cách thảm thương ở Pháp, ở Mỹ...

Trong vòng mươi năm kể lại đây, nạn nhân chưa đầy 30 tuổi, có những cái tên gợi sự thân quen với cộng đồng Việt như Phương Lê, Michelle Le và Sophie Le Tan... Trong đó có những vụ tới nay chưa tìm ra dấu vết nạn nhân hay thủ phạm. Hung thủ vẫn ở ngoài vòng pháp luật và chỉ có thân nhân nạn nhân là mỏi mắt trông chờ người thân trở về hoặc công lý thực thi.

Năm 2010 cái chết của Phuong Le làm nhiều người xúc động. Phương Lê xuất thân từ một gia đình di dân đi tìm tự do, tới Mỹ vào lúc chưa đầy mười tuổi. Cô gái trưởng thành ở Fairfield, California được gia đình nâng niu như ngọc báu trong tay, ôm trọn giấc mộng Hoa kỳ (American dream) và dần dần đạt được ước mơ vào tuổi 25

sau khi tốt nghiệp trường điều dưỡng (Nursing School). Bỗng nhiên một hôm Phuong Le mất tích một cách bí ẩn vào 25-04-2010 ở khu vực có tiệm sách Barnes and Noble. Giấy tờ tùy thân và cell phone còn để lại trên xe. Phuong Le, có thể bị bắt cóc hay bị dụ dỗ lên xe của ai đó ở trong khu vực tương đối yên tĩnh của Suisun City, Calif.

Mười hai ngày sau có người tìm thấy một thi thể nữ đã bị hủy hoại nhiều phần ở vùng hoang vắng ngoài thành phố. Thế là tuyệt vọng, vì Phuong Le đã bị sát hại. Cảnh sát mở cuộc điều tra nhưng tới nay chưa vén màn bí mật dù có một nhân vật được cảnh sát chú ý. Đó là Thuc Nguyen, một ông chủ cũ của Phương Le (công ty Postal Express ở Suisun City,) vì giữa ông ta và nạn nhân từng có mối liên hệ tình cảm và cú phone cuối cùng mà Phuong Le gọi là cho ông ta. Nhưng cảnh sát không tìm ra chứng cớ nào chứng tỏ ông ta là nghi can nên vụ án đành nguội dần.

Phuong Le chết vì nguyên nhân nào, vì ai và chết cách nào hiện giờ chưa có câu trả lời của công lý.

Nhưng có một vụ án, một nữ sinh viên Việt bị sát hại vì tình. Phải chăng do ghen tuông khiến một người phụ nữ bản xứ nhúng tay vào máu bạn thân? Vụ án này xảy ra vào tháng 09, 2011 cũng tại California. Nạn nhân là Michelle Le. Michelle Le là cô gái năng động, học giỏi, có mẹ theo nghề y nên cô ghi danh vào học ngành điều dưỡng tại Samuel Merritt University tại Oakland.

Phuong Le, mất tích tại Fairfield, Calif.

26

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

MONTREAL - OTTAWA

CHU NGUYỄN

Đi tìm dấu vết Michelle Le ở Hayward, Calif.

CÁI CHẾT ĐAU ĐỚN CỦA MICHELLE LE Phát ngôn viên Elizabeth Valente của Samuel Merritt tại Oakland cho biết, Michelle Le là một nữ sinh “tràn đầy sức sống”, luôn khao khát học hỏi và có niềm tận tụy với công việc điều dưỡng. Tại trường, cô là nữ sinh được nhiều người biết đến.

Michelle Le bị mất tích vào ngày 27-5, trong giờ nghỉ giữa buổi trực tại một bệnh viện ở Hayward. Le trong giờ giải lao, đã không quay lại bệnh viện.

Le được nhìn thấy lần cuối cùng tối 27-5 khi tiến vào một khu đậu xe của Bệnh viện Kaiser Permanente ở Hayward. Các nhân viên điều tra cho rằng Le có mang theo điện thoại di động khi mất tích song không thể liên lạc được với số của cô.

Le mất tích sau giờ giải lao trong ca trực. Chiếc xe Honda SUV của cô sau đó được tìm thấy cách đó vài dãy nhà và bị khóa.

Le đi đâu? Cô đang có tương lai trong tay và chương trình ttước mắt?

Bạn bè Le cho biết thêm cô đã lên kế hoạch đến Reno với họ và rất háo hức với chuyến đi. Ba của Le đã bay từ Việt Nam sang Mỹ để gặp cảnh sát. Gia đình cô cũng đã treo thưởng 20.000 USD cho ai cung cấp thông tin giúp tìm ra cô.

Sau một thời gian điều tra, cuối cùng nghi can Giselle Estaban đã bị xác định là hung thủ ra tay sát hại Michelle Le. Nguồn tin cho biết thêm, ngày 18-9, cảnh sát và các tình nguyện viên tìm kiếm đã phát giác những phần thi thể vùi nông trong bụi rậm ở thung lũng Sunol, vịnh San Francisco. Nhưng các phần thi thể lúc này đang trong giai đoạn phân hủy nên nhà điều tra chưa thể xác định giới tính tử thi. Sau đó, thông báo của Sở Cảnh sát thành phố Hayward hôm nay 20-9 đưa tin cảnh sát đã được xác định chính là di thể là của nữ sinh viên ngành điều dưỡng

TM

MONTREAL - OTTAWA

gốc Việt có tên là Michelle Le bị mất tích cách đó gần bốn tháng..

Nguồn tin AP cho biết, nghi phạm chính là bạn gái cũ của Le. Giselle Esteban, 27 tuổi đã tấn công Le tại bãi đậu xe của một bệnh viện. Esteban quen biết Le từ thời còn học trung học ở San Diego. Thoạt đầu Esteban chỉ thừa nhận căm ghét Le đã qua lại với chồng mình nhưng khăng khăng không liên quan đến vụ mất tích của Le. Từ nhiều bằng chứng - đoạn phim từ camera an ninh cho thấy Esteban đã ở hiện trường trước khi Le mất tích, tín hiệu từ điện thoại di động cho thấy Le và Esteban đã ở cùng địa điểm.

Tại căn apartment của Estaban, cảnh sát đã thu giữ điện thoại di động và máy tính của cô này.

Nhưng đâu là nguyên nhân nghi ngờ Giselle Esteban giết người?

Vụ ám sát nhân có động cơ vì tình.

Giselle Esteban và Michelle Le là đôi bạn còn học trung học và tình thân càng sâu sắc khi họ lập nghiệp ở San Franscisco vào 2002. Tuy nhiên từ khi Esteban sa vào lưới tình với chàng trai Scott Marasigan thì Esteban chỉ biết đến tình yêu và cuộc sống vợ chồng.

Nhưng tình yêu của cô nàng tan vỡ vào năm 2008 khi Marasigan giũ áo bỏ đi sau ba năm hương lửa đương nồng dù đôi lứa đã có với nhau một đứa con. Esteban cho rằng kẻ phá hoại hạnh phúc của mình chính là Michelle Le nên đổ oán thủ vào cô bạn cũ.

Esteban, 27, đã tìm hiểu giờ trực của Michelle Le và lẻn vào khu vực nhà thương và rình Michelle Le khi Le ra ngoài, vào khu để xe và dùng dao đâm chết bạn và mang xác ra khu vực núi đồi hoang vắng và vùi nông một nấm.

Thi thể nạn nhân được phát giác, trên xe nạn nhân có DNA của Esteban và giày của nghi can có vết máu của nạn nhân nên 7 tháng 11, 2011, Esteban bị bắt và ra tòa lãnh án 25 tù.

VỤ MẤT TÍCH CỦA SOPHIE LE TAN Nguồn tin của L’Express ngày 30 tháng 3, 2019 cho biết hàng trăm người dân Pháp tham gia tìm nữ sinh gốc Việt mất tích cách đây 6 tháng Những chỉ dấu đang ngày càng khép lại quanh nghi can sát hại nữ sinh viên gốc Việt tên Sophie Lê Tân, theo học đại học tại TP Strasbourg, Pháp. Cô gái 20 tuổi đã mất tích cách đây 6 tháng. Nghi can trong vụ này là Jean-Marc Reiser, 58 tuổi.

Ra tòa ngày 28-3, Jean-Marc Reiser, nghi can chính trong vụ án đầy bí ẩn của nữ sinh viên Sophie Le Tan, đã đối mặt với một chứng cứ mới mà người ta tin rằng sẽ vạch mặt được hắn: dấu vết ADN của Sophie được tìm thấy trên tay cầm của chiếc cưa trong kho nhà gã đàn ông này.

Trong cuộc thẩm vấn kéo dài đến 8 giờ đồng hồ, thẩm phán Eliette Roux đã trưng ra những chứng cứ mạnh mẽ của bên pháp y: từ những vết máu tìm thấy trước đó trên chiếc cưa, các chuyên gia đã xác định được vết ADN của Sophie.

Một nguồn tin thông thạo về cuộc thẩm vấn này kể với Hãng tin AFP rằng Jean-Marc Reiser đã tỏ ra bối rối. Thế nhưng một trong các luật sư của Reiser là Pierre Giuriato cho biết không thể xác nhận hay bình luận về thông tin trên liên quan thân chủ của mình. Tuy nhiên, vị luật sư này có thừa nhận thân chủ mình đã bị truy hỏi về chiếc cưa trong nhà kho.

Nhưng luật sư cũng khẳng định vết máu hay vết ADN trên cưa không có nghĩa thân chủ của mình là hung thủ, cũng như chuyện không có gì chắc chắn thân chủ mình liên quan đến sự mất tích bí ẩn của Sophie Lê Tân vào tháng 9-2018 khi cô nói với gia đình là đi xem nhà cho thuê ở Schitigheim, ngoại ô TP Strasbourg, miền đông bắc của nước Pháp.

Schitigheim là nơi nghi can Reiser cư ngụ và đăng báo cho thuê nhà trên mạng. Cảnh sát đã tìm thấy một cái rìu đẫm máu trong kho chứa đồ nhà Reiser và nơi ống thoát nước trong

Hung thủ Giselle Esteban và nạn nhân Michelle Le

phòng tắm có vết máu của nạn nhân, nhưng gã vẫn chối tội giết người.

Reiser có nhiều tiền án và đã vào tù nhiều lần, sau phiên tòa năm 2001 về những vụ hiếp dâm y đã thực hiện trong những năm 1995-1996 và tội trộm cắp và chứa đồ trộm cắp. Trong năm 2001, Reiser được tuyên vô tội trong một phiên tòa xử hắn liên quan vụ mất tích vào năm 1987 của một cô gái 23 tuổi mà thi thể không được tìm thấy.

Sophie Lê Tân đi xem nhà để thuê vào sáng 7-9-2018. Sophie dự tính quay về nhà vào buổi trưa để cùng gia đình làm tiệc sinh nhật thứ 20 cho cô.

Nhưng cô gái đã không quay về được như dự tính.

Nhiều chứng cứ hướng đến khả năng Reiser là hung thủ như các vết máu có dấu hiệu bị lau chùi. Reiser đã bị tạm giam vài ngày sau khi có thông tin Sophie bị mất tích nhờ các cuộc điện thoại nặc danh gọi đến chính quyền.

Reiser bị các cáo buộc bắt cóc, giam cầm và giết người. Tuy nhiên luật sư vẫn biện hộ bằng câu chuyện như sau: Sophie đúng là có lên xem nhà của Reiser nhưng khi đó cô gái bị chảy máu ở bàn tay và đã được Reiser săn sóc giúp. Vì thế mới có vết máu của cô gái ở nhà của hắn ta.

Vấn đề là thi thể của Sophie hiện đang ở đâu? Cho đến hôm nay, nhiều

người dân địa phương vẫn không ngừng tham gia tìm kiếm, bên cạnh cuộc điều tra của cảnh sát.

Một trang Facebook được thành lập kêu gọi tham gia và hàng trăm người đã tự nguyện tham dự các cuộc tìm kiếm trong các khu vực quanh nơi cô gái được nhìn thấy lần cuối. Họ đã chia nhau lục lọi từng mét đất trên diện tích 112km2 trong khu rừng, theo dấu vết trong iPhone nơi có thể Reiser và Sophie đã đi qua,. Họ đã tìm thấy một mảnh vải, một sợi dây giày, một vài sợi tóc khả nghi.

Chuyện tình nguyện giúp tìm kiếm của họ đã trở thành đề tài của truyền thông địa phương. Người tình nguyện đã tổ chức bán bánh ngọt, lấy tiền mua dụng cụ hỗ trợ tìm kiếm, kể cả thiết bị bay không người lái, hay thuê thợ lặn tìm dấu tích Sophie dưới các ao hồ.

Họ đi từng nhà trong khu vực, điều tra, tìm kiếm nhân chứng.

Những người tham dự cuộc thiện nguyện khẳng định sẽ tiếp tục cho tới khi tìm được Sophie. Một người đàn ông trả lời truyền thông: “Tôi không quen biết cô gái ấy, nhưng Sophie cũng như con gái tôi, không thể không làm điều gì đó”. Ông Tri Lê Tân, cha của Sophie, nói rằng ông rất cảm động trước tinh thần hỗ tương của người dân địa phương.

CHU NGUYỄN

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

27

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG

TM

MONTREAL - OTTAWA

Tính mạng hai nghi phạm giết Kim Jong-nam ra sao sau khi được trả tự do?

H

ơn hai năm trước, tại sân bay Kuala Lumpur, Mã Lai Á, xảy ra một vụ ám sát chấn động thế giới. Hai phụ nữ là Đoàn Thị Hương từ Việt Nam và Siti Aisyah từ Nam Dương bị buộc tội ám sát một người Bắc Hàn tên gọi là Kim Chol (biệt danh của Kim Jongnam, anh trai lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un) bằng cách bôi lên mặt ông chất độc thần kinh VX. Hai nghi phạm không nhận tội giết người và khẳng định họ tưởng đã tham gia một trò đùa vô hại trong một chương trình truyền hình, nhưng đã bị đặc vụ Bắc Hàn lường gạt.

Hôm 11/03/2019, Tòa án Mã Lai Á hủy bỏ cáo trạng đối với nghi phạm người Nam Dương, cô Siti Aisyah lập tức được trả tự do. Gần một tháng sau, ngày 01/04, tòa án Mã Lai Á quyết định hủy cáo trạng giết người và giảm án cho Đoàn Thị Hương. Tại buổi xét xử, cô chấp nhận đề nghị được giảm án từ tội danh giết người sang tội cố ý gây thương tích cho người khác bằng vũ khí nguy hiểm, tòa tuyên án 3 năm 4 tháng tù.

Với các tình tiết giảm nhẹ, Hương có thể được trả tự do vào đầu tháng 05/2019.

Tuy nhiên, các học giả am hiểu nhiều về Bắc Hàn, Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah tuy được trả lại tự do, nhưng thực sự không được tự do, bởi vì sẽ có nguy cơ bị gián điệp Bắc Hàn giết chết.

DIỄN BIẾN VỤ ÁM SÁT KIM JONG-NAM Ngày 13/02/2017, một người đàn ông Bắc Hàn đến phàn nàn với các nhân viên sân bay ở Kuala Lumpur, ai đó đã tóm lấy ông từ phía sau và bôi chất lỏng lên mặt ông. Ông này được đưa đến phòng khám sân bay và tử vong trên đường đến bệnh viện.

28

LÝ ANH

rút cáo buộc giết người đối với Aisyah mà không nêu lý do. Cô lập tức được phóng thích.

Các giới chức Nam Dương cho biết, Aisyah được phóng thích là kết quả vận động hành lang cấp cao liên tục của Jakarta. Bộ Ngoại giao Nam Dương nói rằng trường hợp của Siti được nêu trong “các cuộc họp song phương giữa Nam Dương và Mã Lai Á ở cấp Tổng thống, phó Tổng thống, các cuộc họp thường kỳ của Ngoại trưởng Kim Jong-nam, anh cùng cha khác mẹ của Kim Jong-un và các Bộ trưởng khác của hai nước”.

Một yếu tố đóng vai trò Nạn nhân có tên trên tòa hỏi các nghi phạm có hiểu mấu chốt là lá thư của ông giấy thông hành là Kim hay không, Đoàn Thị Hương Chol. Cảnh sát Mã Lai Á xác trả lời: “Tôi hiểu nhưng tôi Yasonna Laoly, Bộ trưởng định hai phụ nữ bôi chất lỏng không có tội”. Cả hai khai Luật và Nhân quyền Nam lên mặt Kim Chol là Đoàn mình bị dụ dỗ tham gia vào Dương gửi cho ông Tommy Thị Hương, người Việt Nam, một trò chơi trên truyền hình. Thomas, Bộ trưởng Tư pháp và Siti Aishah, người Nam Phía Mã Lai Á cũng kết Mã Lai Á. Lá thư nhấn mạnh Dương. Cả hai lần lượt bị bắt tội 4 người đàn ông Bắc Hàn các luận điểm rằng Aisyah vào ngày 15 và 16/02/2017. liên quan đến vụ giết người, bị dụ dỗ nên không thực sự Khám nghiệm tử thi cho nhưng các nghi phạm này đã có ý định giết người và cô thấy Kim Chol thiệt mạng rời khỏi Kuala Lumpur ngay không thu được lợi ích hay lợi nhuận từ hành động này. vì tiếp xúc với chất độc thần sau khi xảy ra vụ sát hại.

Sau khi Siti được phóng kinh VX, hóa chất gây chết Một ngày sau, Ri Jongngười bị cấm theo hiệp ước chol được thả và bị trục xuất thích, luật sư của Đoàn Thị quốc tế được Liên Hợp Quốc khỏi Mã Lai Á vì thiếu bằng Hương yêu cầu hoãn phiên xếp vào loại vũ khí giết người chứng kết tội ông ta. Cuối tòa và đề nghị công tố viên hàng loạt. tháng 03/2017, căng thẳng rút lại cáo buộc tội giết người Ngày 18/02/2017, cảnh sát K u a l a L u m p u r v à B ì n h đối với cô.

Lúc này chính phủ Việt Mã Lai Á bắt Ri Jong-chol, Nhưỡng giảm bớt sau khi Mã Nam mới vào cuộc. Ngày một nhà nghiên cứu hóa học Lai Á bàn giao thi thể Kim là công dân Bắc Hàn, nghi Chol cho Bắc Hàn. Hai nước 12/03, Phó thủ tướng, Ngoại ngờ ông liên quan đến vụ án bỏ lệnh cấm nhập cảnh công trưởng Việt Nam là Phạm Bình Minh mới gọi điện giết Kim Chol. dân mỗi bên.

Bắc Hàn nói, Mã Lai Á Ngày 02/10/2017, tòa cho Ngoại trưởng Mã Lai kết luận chất độc VX được thượng thẩm Mã Lai Á bắt Á Saifuddin Abdullah, đề sử dụng trong vụ giết người đầu xử Aisyah và Hương. Cả nghị bảo đảm xét xử công này là vô lý. Họ cáo buộc hai đều không nhận tội và bằng, trả tự do cho Đoàn Thị Đại Hàn và Hoa Kỳ đang luật sư biện hộ nói rằng họ Hương. Chiều cùng ngày, Bộ thực hiện chiến dịch bôi nhọ chỉ là những con tốt trong vụ trưởng Tư pháp Lê Thành chống lại nước này. Bắc Hàn sát hại được dàn dựng bởi 4 Long gửi thư cho Bộ trưởng Tư pháp Mã Lai Á Tommy yêu cầu Mã Lai Á trả lại thi nghi phạm Bắc Hàn. thể Kim Chol nhưng bị từ Ngày 18/8/2018, thẩm Thomas, đề nghị nước này chối. Căng thẳng leo thang phán yêu cầu hai cô tham gia xem xét trả tự do Đoàn Thị khi hai bên trục xuất đại sứ bào chữa sau khi cho rằng có Hương trên cơ sở đối xử và ra lệnh cấm nhập cảnh đủ bằng chứng để suy luận công bằng và phù hợp với công dân mỗi nước. họ đã tham gia vào “âm mưu quan hệ hữu nghị giữa hai Ngày 01/03/2017, Đoàn được lên kế hoạch rõ ràng” nước. Lá thư có đoạn viết: “Đoàn Thị Hương và Siti Thị Hương và Siti Aishah ra với 4 nghi phạm đã bỏ trốn. tòa bị buộc tội giết người, có Trong phiên tòa ngày Aisyah đều bị lợi dụng, lôi nguy cơ đối mặt án tử hình. 11/03/2019 nghe biện hộ của kéo vào vụ việc mà không Sau khi đọc cáo trạng, quan hai nghi phạm, công tố viên biết hành động của mình có

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

thể dẫn đến hậu quả chết người”.

Trong phiên tòa ngày 14/03, công tố viên Mã Lai Á thông báo quyết định của Bộ trưởng Tư pháp nước này là tiếp tục vụ án và không phóng thích Hương. Tuy nhiên, thẩm phán nói rằng Hương không đủ điều kiện thể chất và tinh thần để tiếp tục phiên tòa nên thủ tục tố tụng bị hoãn đến ngày 01/04. Trong phiên tòa ngày 01/04, tòa tuyên bố giảm án và trả lại tự do cho Đoàn Thị Hương vào đầu tháng 05/2019. ĐOÀN THỊ HƯƠNG VÀ VÀ SITI AISYAH CÓ ĐƯỢC TỰ DO KHÔNG? Trong bài báo Will North Korea try to assassinate Doan Thi Huong and Siti Aisyah, the Vietnamese and Indonesian linked to Kim Jong-nam’s murder? (Liệu Bắc Hàn có ám sát Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah, 2 người Việt Nam và Nam Dương liên quan đến vụ án giết chết Kim Jong-nam) của nữ ký giả Amy Chew, đăng trên South China Morning Post số ra ngày 02/04, nói tới khả năng Bắc Hàn tìm cách ám sát Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah, đồng thời dẫn lời các học giả nói rằng hai nghi can này “sẽ không bao giờ thực sự tự do sau khi được phóng thích khỏi nhà tù Mã Lai Á”.

Cô Hương và Siti là nhân chứng và người thực hiện vụ ám sát ông Kim Jong Nam. Ông Sung-Yoon Lee, giáo sư nghiên cứu về Bắc Hàn tại Đại học Tufts ở Mỹ, nói rằng, nếu một trong số họ sau này tiết lộ những gì họ biết về kế hoạch ám sát thì mạng sống của họ sẽ bị đe dọa. Ông Lee nói: “Điều Bình Nhưỡng lo ngại đó là sau vài năm, một trong hai người hoặc cả hai người phụ nữ có thể thay đổi ý định vì bị ép thuộc hoặc

TM

MONTREAL - OTTAWA

vì đề xuất tài chính từ một nhà xuất bản mà kể lại câu chuyện thật sự, làm phim, lên truyền hình và nói về sự trao đổi của họ với ‘các người chủ’ Bắc Hàn”.

Tờ báo cũng dẫn lời ông Benny Mamoto, cựu tổng thanh tra cảnh sát Nam Dương , nói rằng hai người phụ nữ có thể gặp nguy hiểm vì các điệp viên Bắc Hàn có thể tìm cách “triệt tiêu các mối đe đọa, trong đó có các

nhân chứng” …

BẮC HÀN ÁM SÁT VÀ BẮT CÓC Ở NƯỚC NGOÀI Sau khi Kim Jong-nam bị ám sát, truyền thông Nam Hàn đưa tin điệp viên của Bắc Hàn chịu trách nhiệm vụ này. Nhưng không có bằng chứng nào đưa ra. Tuy nhiên, Bắc Hàn từng cử điệp viên ra nước ngoài thực hiện các vụ ám sát và bắt cóc. Dưới đây

Siti Aisyah được trả lại tự do

là một số vụ:

1) Đột nhập Dinh Tổng thống Nam Hàn năm 1968

Một nhóm tinh nhuệ 31 người Bắc Hàn là lính biệt kích được lựa chọn cẩn thận để tới miền Nam với nhiệm vụ thâm nhập vào dinh tổng thống Nam Hàn ám sát Tổng thống Park Chung-hee.

2) Đánh bom ở Miến Điện năm 1983

Một quả bom được cài tại Tượng đài Chiến sĩ ở Rangoon, khi đó là thủ đô của Miến Điện, đã phát nổ chỉ vài phút trước khi Tổng thống Đại Hàn Chun Doohwan đến đặt vòng hoa tưởng niệm vào ngày 09/10. Mười bảy giới chức Đại Hàn, bao gồm bốn bộ trưởng, đã bị giết hại. Bốn công dân Miến Điện cũng chết. Xe của ông Chun tới trễ do kẹt xe nên đã thoát chết.

Ba điệp viên Bắc Hàn bỏ chạy khỏi hiện trường, nhưng sau đó một người thiệt mạng, hai người bị bắt. Nếu điều này thực sự xảy ra tại Mã Lai Á không có gì mới lạ.

3) Bắt cóc ở nước ngoài

Bắc Hàn thừa nhận bắt

cóc công dân Nhật Bản trong những năm 1970 và 1980 để đào tạo gián điệp về phong tục và tiếng Nhật. Một số bị các điệp viên Bắc Hàn bắt cóc từ các khu vực ven biển ở Nhật Bản và một số người khác bị bắt ở nước ngoài.

Người trẻ nhất là nữ sinh 13 tuổi bị bắt cóc trên đường từ trường về nhà vào năm 1977.

Người Nam Hàn cũng từng bị bắt cóc. Vụ lớn nhất là một đạo diễn phim và vợ là nữ diễn viên, bị bắt cóc ở Hương Cảng đưa đến Bắc Hàn giúp Bình Nhưỡng xây dựng ngành điện ảnh.

4) Giết người ở Vladivostok năm 1996

Người ta tìm thấy ông lãnh sự Nam Hàn bị đánh chết ở Vladivostok hồi tháng 10/1996. Truyền thông Nam Hàn cho rằng ông đã bị điệp viên Bắc Hàn giết để trả thù cho cái chết của 22 lính Bắc Hàn đi tàu ngầm bị mắc cạn trên một bãi biển Nam Hàn trước đó một tháng.

5) Nhắm vào những người đào tẩu

Đã có các âm mưu sát hại những người Bắc Hàn đào

tẩu. Năm 2017, khi Phó đại sứ của Bắc Hàn tại Anh đào tẩu, Nam Hàn cảnh báo về khả năng có ám sát trả thù và bắt cóc. Trước đó, Hwang Jang-yop, một chính trị gia cấp cao, đào thoát sang Nam Hàn vào năm 1997. Mười ba năm sau, hai giới chức quân sự của Bắc Hàn giả làm người đào ngũ bị bỏ tù ở Nam Hàn vì có âm mưu giết ông Hwang nhưng không thành…

6) Phá hoại máy bay

Năm 1987, Bắc Hàn cử nữ điệp viên Kim Hyon-hui cùng 1 người khác đặt bom trên một máy bay chở khách của hãng hàng không Korean Air. Ngày 29/11/1987, máy bay nổ tung trên không trung giết chết trên 100 hành khách, ngay trước thềm Thế vận hội Mùa hè 1988 tổ chức ở Hán Thành …

Trên đây là những dẫn chứng nói rõ tại sao Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah tuy đã được tự do, nhưng thực sự không được tự do, vì có nguy cơ bị gián điệp Bắc Hàn thủ tiêu!

LÝ ANH

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

29

TẠP GHI HUY PHƯƠNG

TM

MONTREAL - OTTAWA

“Not made in China” HUY PHƯƠNG

“Hiện nay, mọi thứ hàng hóa được sản xuất tại Trung Quốc đều được đánh giá kém phẩm chất, nếu có một sản phẩm nào đó được ghi là “không làm tại Trung Quốc,” đương nhiên sẽ được người tiêu dùng chú ý đến.”

Người đại diện của một công ty nước đóng chai, có trụ sở tại Durban, Nam Phi đã nói như vậy! Công ty này mấy năm về trước đã cho sản xuất một loại nước uống với nhãn hiệu “Still Water. It’s not made in China” (Vẫn là nước. Không làm tại Trung Quốc.) Phải chăng nó xuất xứ từ đâu cũng được miễn là không phải từ cái đất chuyên môn sản xuất các loại thực phẩm nhiễm độc!

Nhưng mãi đến nay, loại nước uống này mới bị Trung Quốc phản đối dữ dội, cho rằng đây là một sự kỳ thị chủng tộc: “Người Trung Quốc đang làm việc chăm chỉ để cải thiện đất nước và cuộc sống của họ, họ không có thời gian cho bạn. Người phân biệt chủng tộc lúc nào cũng có!” Người Tàu hứa sẽ tẩy chay loại nước uống này.

Hàng hóa Trung Quốc đã có thành tích khiến cả thế giới kinh hoàng.

Tòa án Trung Quốc ngày 22-12008 đã kết án tử hình ba bị cáo bị buộc tội liên quan vụ sữa nhiễm độc

30

melamine, trong khi cựu chủ tịch tập đoàn Tam Lộc (Sanlu) bị kết án tù chung thân và 19 bị cáo khác liên quan cũng bị tuyên án tù từ 5 năm đến chung thân trong phiên xét xử.

Hãng sữa này đã bán 900 tấn sữa giả, đầu độc 8 trẻ sơ sinh thiệt mạng và 300.000 trẻ bị bệnh. Vụ sữa nhiễm độc này không chỉ hủy hoại danh tiếng của ngành sản xuất sữa của Trung Quốc mà còn gần như tất cả những sản phẩm “Made in China” đều khiến người ta lo ngại, tránh xa.

Reuters đưa tin, dân Tàu, lo ngại an toàn thực phẩm trong nước và tin tưởng vào các sản phẩm sản xuất từ châu Âu, khách du lịch Trung Quốc ồ ạt tới các siêu thị ở Đan Mạch để mua sữa bột dành cho trẻ sơ sinh, các nhân viên siêu thị đã chứng kiến việc mỗi khách du lịch Trung Quốc một lần mua tới hơn 40 hộp sữa và gần như “vét sạch” sữa trên kệ. Trong khi đó nguồn lợi của du học sinh là buôn hàng xách tay mang sữa từ Châu Âu về nước.

Theo một báo cáo của Liên Hợp Quốc công bố hồi năm 2013, trong giai đoạn 2008 đến 2010 có gần 70% hàng hóa giả mạo bị thu giữ trên toàn thế giới có nguồn gốc từ Trung Quốc. Ở Mỹ, tỷ lệ đó là 87%. Trong đó giá trị hàng giả nhập cảng từ Đông Á, đa phần là từ Trung Quốc, vào Mỹ và Âu Châu mỗi năm ước tính đã lên đến 25 tỉ dollars.

Trên đất Mỹ, chúng ta đã nghe chuyện một cái ghế nôi kẹp cổ một đứa bé đến chết, một cái điện thoại phát nổ làm nát bàn tay một người dùng hay ngôi nhà bốc cháy vì một mạch điện từ một cái quạt máy. Tất cả vật dụng này đều xuất phát từ Trung Quốc và chúng ta chỉ đơn giản nghĩ đây là lối làm ăn dối trá, tắc trách của những công ty vô đạo đức từ bên Tàu, và chỉ vì giá rẻ, mà chúng ta mang

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

mối họa về nhà.

Sản phẩm bị làm giả nhiều và gây hậu quả nghiêm trọng ở Trung Quốc là Âu dược. Thống kê cho thấy một lượng lớn được bán ở Trung Quốc là thuốc giả. Bộ Y Tế Trung Quốc thực hiện cho thấy có đến hơn 80% số liệu được sử dụng trong 1.622 thử nghiệm đối với các loại thuốc tây mới ở nước này đã bị làm giả. Một số liệu thống kê được công bố năm 2013 ở nước này cho thấy ở Trung Quốc mỗi năm có đến 300.000 người chết do thuốc giả. Ít người biết đến chuyện những viên thuốc bệnh chúng ta dùng hàng ngày, từ viên Tylenol, Aspirin đến viên Vitamin chứa đầy chất arsenic!

Và thuốc giả Trung Quốc tràn ngập thế giới, Imanitib, một thứ thuốc trị bệnh ung thư, làm chết người ở Palestine, chỉ có nước, pha với một ít đường, phẩm màu và một tí aspirin.

Theo cuốn “Dead By China” của Giáo sư Peter W. Navarro, một người nghiên cứu về Trung Quốc, cũng là cố vấn của Tổng Thống Donald Trump hiện nay, thế giới này sẽ chết vì chất độc của Trung Quốc: melamine, heparin, arsen, chì… trong trà, nước táo, sữa, thuỷ sản, đậu xanh và trong tất cả mọi thứ. Hàng hoá rác rưởi của Trung Quốc tuồn đi khắp thế giới.

Thành tích kinh hãi của Trung Quốc về an toàn sản xuất là: “nhập cảng từ Trung Quốc, tiết kiệm tiền nhưng mất mạng sống!”

Chính các đời Tổng Thống từ Clinton, Bush II đến Obama đã mở cửa dành mọi sự dễ dàng cho hàng hóa Trung quốc tràn vào Mỹ. Hiện hệ thống Walmart ở Mỹ có hơn 5.000 cửa hàng trên toàn quốc, tạo ra hơn 1 triệu việc làm cho dân Mỹ, nhưng họ không nói đến việc hàng hoá Trung Quốc nhập vào Mỹ cho Walmart tổng cộng ít nhất là 49,1 tỷ đô la chỉ tính riêng năm 2013, điều này cũng có

nghĩa là Walmart đã làm mất 400,000 việc làm của dân Mỹ trong thời gian đó.

Có lẽ mọi sự đều đã quá chậm.

Chỉ nói trong phạm vi một gia đình người Việt ở Mỹ. Với ông, từ cái búa đóng đinh, cái cào cỏ ngoài vườn đến cái máy computer, điện thoại, sợi dây charge đều “made in China.”

Với bà, từ mỹ phẩm đến con dao, cái thớt, chai xì dầu, củ tỏi, con tôm, mớ ốc...đều là hàng Tàu. Nhiều lúc không phải vì ham rẻ, mà tìm mỏi mắt không ra cái thứ hàng nào “Not made in China.” Ở Việt Nam hiện nay thực phẩm Trung Quốc đang giết dần mòn dân tộc, biến đất nước thành “cường quốc” ung thư. Thực phẩm, rau cỏ, trái cây tẩm đầy hóa chất, phụ gia thực phẩm, từ hương liệu, nước cốt cà phê, chất tạo bọt, tạo dẻo, tạo mùi trong chế biến xà phòng, phẩm màu, chất tẩy rửa, chất làm tươi thịt ôi, chất nấu cơm gạo nở gấp đôi, chất làm trái cây mau chín, chất giữ rau xanh lâu này... đến cả trăm loại hóa chất, chủ yếu là hóa chất phụ gia thực phẩm, công nghiệp. Một loại mặt hàng gọi là hương liệu cho đủ thứ mùi vị, dùng trong việc chế biến thực phẩm. Không cần lấy xương thịt của bò cho phở, không cần xương heo cho bún, không cần cua cho tô bún riêu... tất cả đều là hóa chất hay hương liệu, tất cả đều là món độc dược mà người Việt đang cắn, nhai, húp, nuốt hàng ngày.

Phải chi, từ nay không có thứ sản phẩm nào làm từ Trung Quốc “not made in China” nữa, phải chi mà trái đất này không có một nước mang tên China, thì thiên hạ an toàn, hòa bình biết mấy, và dân tộc Việt Nam cũng đâu có khốn cùng như ngày hôm nay!

HUY PHƯƠNG

TM

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

MONTREAL - OTTAWA

Gia đình Jackson làm phim tài liệu đáp trả Leaving Neverland Cuố n phim gồm phần phỏng vấn những người thân cận với Michael Jackson, phản bác cáo buộc ca sĩ này có hành động ấu dâm.

Theo VanityFair , phim có nhan đề N e ve rland Firsthand, được sản xuất bởi phóng viên Liam McEwan.

Trong 30 phút, Liam phỏng vấn người thân và đồng nghiệp của Michael Jackson.

Khách mời gồm Taj Jackson và Brandi Jackson (cháu của cố ca sĩ) và Brad Sundberg, giám đốc kỹ thuật âm nhạc cho Michael Jackson trong 18 năm.

Brad Sundberg chia sẻ trong phim: “Tôi chưa từng thấy đứa trẻ nào chịu đau đớn hay bị lạm dụng bên cạnh Michael”. Ông chỉ ra điểm bất hợp lý trong Leaving Neverland là lời tố cáo Michael từng quấy rối trẻ em tại phòng thu. Brad khẳng định chỉ có những người làm việc mới được vào phòng thu. Michael

Jackson cũng hiếm khi có khách khi đang làm việc.

Trong khi đó, cháu gái Brandi gọi Wade Robson, người buộc tội Michael, là “kẻ cơ hội”. Cô nói từng hẹn hò với Wade trong 7 năm và cho rằng anh này muốn trục lợi kinh tế từ chú mình.

Taj Jackson, nhân vật còn lại trong phim, cho rằng ê-kíp sản xuất Leaving Neverland đã xuyên tạc sự thật. Anh chỉ ra việc Wade bị xâm hại trong khoảng thời gian từ năm 1989 đến 1996 là không hợp lý. Theo Taj, Wade hẹn hò Brandi từ 1991 đến năm 1998, do Michael Jackson giới thiệu.

Về nội dung phim, luật sư của Wade Robson nói trên Billboard rằng Brandi và thân chủ của mình không hẹn hò trong lúc vụ quấy rối diễn ra và mối quan hệ giữa hai người không liên quan đến sự việc.

V.L (theo Hollywood Reporter)

Céline Dion phủ nhận tin đồn hẹn hò Gần đây nữ ca sĩ Cé line Dion thường xuyên xuất hiện bên nam vũ công Pepe Munoz khiến nhiều người tin rằng danh ca 51 tuổi và vũ công trẻ đang hẹn hò.

Trả lời phỏng vấn đài Extra ngày 4/4 vừa qua, Céline Dion đã lần đầu chia sẻ về những tin đồn tình cảm này và cho biết cô không hề có mối quan hệ lãng mạn với Pepe Munoz.

Hồi tháng 1, Celine đã khẳng định mối quan hệ giữa cô và Pepe không có gì hơn mức bạn bè, cô nói: “Vâng, đã có một người đàn ông khác tới trong cuộc đời tôi, nhưng không phải là người mà các bạn nói tới, chúng tôi gắn kết với tư cách là bạn bè nhưng chúng ta đừng trộn lẫn mọi thứ.”

Danh ca nói thêm: “Pepe là người đồng tính và lúc đầu tôi nghĩ một số người không biết điều đó. Pepe là bạn thân của tôi, chúng tôi nhảy cùng nhau và thậm chí chỉ nắm tay tôi. Đó là điều mà tôi đã không làm trong một thời gian dài.

Một cái ôm từ một chàng trai và mọi người thực sự nghĩ rằng có một chuyện tình lãng mạn đang diễn ra...”

Chồng của Celine Dion René Angélil qua đời đã 3 năm và nữ danh ca nổi tiếng tiết lộ, Pepe là người đã giúp cô vượt qua những giai đoạn khó khăn trong cuộc sống.

Danh ca người Québec nói: “Pepe đã làm rất nhiều cho tôi, giúp tôi hồi phục sức khỏe tinh thần, tâm hồn và thúc đẩy sức mạnh nội tâm của tôi”.

Cé line và chồng René Angélil kết hôn vào năm 1994.

René qua đời ở tuổi 73 vào năm 2016 vì một cơn đau tim sau thời gian dài chiến đấu với bệnh ung thư vòm họng. Ở tuổ i 51, Cé line Dion vẫn say sưa theo đuổi các công việc của mình. Mới đây, Céline vừa được chọn là gương mặt quảng cáo của mỹ phẩm L’Oreal, đây là hợp đồng quảng cáo mỹ phẩm đầu tiên của cô. Ngoài ra, Cé line vừ a loan bá o sẽ thự c hiệ n chuyế n lưu diễ n

Céline Dion

quan trọng vòng quanh thế giới mang tên Courage, bắt đầu vào tháng 9 và kéo dài tới tháng 4 năm 2020.

Theo chương trình dự trù, Céline sẽ trình diễn tại một số thành phố của Canada gồm Quebec City (18 và 20/9 tại Videotron Centre), Montréal (26 và 27/9 tại Centre Bell), Ottawa (16/10 tại Canadian Tire Centre), Toronto (ngày 9/12 tại Scotiabank Arena), Vancouver (17/4/2020 tại Rogers Arena), Edmonton (21/4/2020 tạ i Rogers Place), Saskatoon (25/4/2020 tại SaskTel Centre) và Winnipeg (27/4/2020 tại Bell MTS Place).

M.T (theo Hello)

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

31

PHIẾM

T

TM

CHẤM SONG THAO

ôi vừa đọc được kết quả của một cuộc nghiên cứu về nước chấm có xuất xứ từ cá của trang mạng Our Daily Brine. Họ cộng tác với chuyên viên ẩm thực Jaime Vasquez của Three Thousand Acre Kitchen để thực hiện cuộc nghiên cứu mang mùi nước mắm này. Để đạt được độ chính xác nhất, họ không nhận mẫu từ các nhà sản xuất mà ra chợ Á đông mua các loại nước mắm có trên thị trường.

Nước mắm được chiết mỗi chai ra 50 mililitre nước mắm, đựng trong một chiếc ly thủy tinh, đánh số, để người nếm không biết họ đang nếm thứ nước mắm nào. Thang điểm cho là từ 1 đến 5. Số 1 là ẹ nhất, số 5 là xịn nhất. Để cái lưỡi của người nếm không bị lẫn lộn, sau mỗi lần nếm, họ phải dùng bánh, nước hoặc cà phê để xóa đi mùi vị của lần nếm trước. Thứ nước chấm nào được từ 3 sao trở lên sẽ được nếm lại, dùng với cơm nóng hoặc mì hay trứng luộc chín. Ba thứ được điểm cao nhất sẽ được nếm lại để phân ngôi thứ. Kết quả ngôi thứ như sau: Red Boat 40oN, Red Boat 50oN, New Town 60oN, Tiparos, Shrimp and Crab (nước mắm Tôm Cua), Việt Hương, Flying Horse, MegaChef 30oN, Hương Vị Việt, Golden Boy, Three Crab (Ba Con Cua) và Squid (Nước Mắm Mực). Trong số 12 loại nước mắm này, các bà nội trợ chắc nhận ra vài loại thường dùng hàng ngày. Độ đạm là yếu tố quan trọng nhất trong nước mắm. Phần lớn các loại nước mắm được nếm chỉ có từ 1 gram đến 2 gram đạm trong một muỗng súp. Riêng nước mắm Red Boat được 4 gram đạm.

Lời phê của các nhà…nếm cho nước mắm thủ khoa Red Boat phần lớn là những lời khen. Yêu thích!; Giản dị, không hỗn độn; Có hương vị của trà oolong!; Cá nhưng không có mùi cá!; Tôi đang ở trên bãi biển!; Muối đi trước, nhưng cá theo sát ngay! Đó là những gì tôi ghi nhận được tuy không muốn quảng cáo cho loại nước mắm giá đắt hơn các loại khác nhiều lần. Có lẽ chúng ta cũng nên nhắc chi tiết một chút về công lao của một chuyên viên trẻ đã bỏ tất cả các cơ hội tốt hơn để chỉ chú tâm vào nước mắm. Đó là ông Cường Phạm, một kỹ sư phần mềm của Apple, Oracle và Verizon.

Năm 2005, sau khi đã có kinh nghiệm 30 năm làm việc tại các hãng điện tử hàng đầu trên thế giới,

Kem nước mắm tại cửa hàng trên đường Đặng Thị Nhu, Sài Gòn. Hình: Di Vỹ

32

MONTREAL - OTTAWA

Các loại nước mắm được Our Daily Brine nghiên cứu

ông Cường bỏ ý định lập một công ty chuyên về phần mềm riêng khi về hưu, mang vốn liếng về Phú Quốc làm nước mắm thứ thiệt. Ông khởi sự từ đầu bằng cách học hỏi chu trình làm nước mắm ngay tại chỗ, mua một hãng làm nước mắm nhỏ, sản xuất với phương châm giống phương châm của Apple: chất lượng là chính! Năm 2011, nước mắm Red Boat của ông Cường xuất hiện trên thị trường nước mắm hải ngoại với dòng chữ nổi bật “Made in Phu Quoc Island” (Làm tại đảo Phú Quốc). Sở dĩ có thêm chữ “island” (đảo) vì trước đó, nước mắm mang tên “Phú Quốc” do Thái Lan sản xuất đã đánh lận con đen. Ông Cường Phạm vượt biển tới Mỹ vào năm 1979 và định cư tại miền Bắc California. Ngày trước, gia đình ông đã có một xưởng nước mắm nên ông cũng đã dính mùi mắm từ nhỏ. Nhưng đó không phải là lý do để ông buông bỏ lãnh vực điện toán để về vui thú với nước mắm. Lý do chính là mẹ ông. Ăn nước mắm chính thống ở Việt Nam quen, bà không hài lòng với loại nước mắm của Thái Lan mà bà bắt buộc phải dùng hàng ngày.

Vì thương các bà mẹ Việt Nam lạc vị nước mắm ở nước người, ông mới sa chân vào nước mắm.

Nước mắm Phú Quốc chân truyền phải được làm bằng cá cơm. Cá vừa được kéo lưới từ biển lên liền được chượp ngay với muối tinh để giữ cho cá tươi ngon. Như vậy nước mắm làm ra mới không bị nặng mùi. Sau khi loại bỏ cá tạp, chỉ giữ lại cá cơm, cá được đổ vào những thùng gỗ lớn để ướp từ 9 đến 12 tháng. Cá sẽ biến thành những giọt nước mắm trong veo màu hổ phách trông rất bắt mắt. Dân làm nước mắm Phú Quốc có một chiêu gia truyền làm nước mắm của họ khác với các loại nước mắm khác. Đó là phương pháp ủ gài nén yếm. Thường ở các nơi khác, người ta khuấy đảo cá muối thường xuyên cho mau chín thì ở Phú

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Quốc cá và muối được giữ yên cho ngấm vào nhau một cách tự nhiên. Chu trình này đòi hỏi thời gian lâu gấp hai hoặc ba lần các nơi khác nhưng rất đáng giá. Nước mắm sản xuất ra có màu cánh gián rất đẹp và hương vị đậm đà độc đáo hơn. Nghề nước mắm tại Phú Quốc đã có trên 200 năm tuổi, cung cấp cho thị trường nước mắm tại Việt Nam loại nước mắm xịn nhất nước.

Cá làm nước mắm tốt nhất là cá cơm. Nhưng cá cơm lại có tới cả trăm loại khác nhau, tùy theo từng vùng. Ở Việt Nam có các loại: cơm than, cơm đỏ, sọc tiêu, sọc chì, sọc phấn…Mỗi loại cho một vị nước mắm khác nhau. Ba loại: cơm than, cơm đỏ, sọc tiêu thường cho các loại nước mắm ngon hơn.

Nhưng chuyện hơn thua không chỉ giản dị theo từng loại cá cơm như vậy. Bởi vì, cùng một loại , nên năng xuất tạo ra chất đạm cũng khác nhau.

Thời tiết, nắng gió của mỗi vùng cũng cho ra những hương vị nước mắm khác nhau. Tại Việt Nam, ông trời biệt đãi các vùng Phan Thiết và Nha Trang. Nhưng ngon lành nhất là Phú Quốc. Ngoài thời tiết thích hợp, cá cơm ở Phú Quốc còn to béo hơn các nơi khác khiến khi làm nước mắm ra đạm nhiều hơn.

Với thị trường cạnh tranh dữ dội hiện nay, người ta không chắc nước mắm Phú Quốc có còn giữ được truyền thống lâu đời như xưa không. Nhưng dù là thứ nước mắm thị trường như vậy, dân hải ngoại chúng ta cũng không được ăn loại nước mắm này. Nước mắm chúng ta dùng chỉ là cái-gọi-lànước-mắm, thực chất là nước mắm đã được pha vào nhiều hóa chất và tạp chất, được gọi là nước mắm công nghiệp. Đây là thứ…ngụy nước mắm.

Nhà sản xuất chỉ cần mua nước mắm có độ đạm thấp, pha loãng ra, thêm vào các chất phụ gia hóa học, đóng chai, dán nhãn hiệu là xong. Chẳng vất vả như làm nước mắm thứ thiệt.

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

33

PHIẾM

Ông Ehresmann Ralf, người sáng tạo ra món kem vị nước mắm. Hình: Di Vỹ

Cứ ngồi pha pha chế chế là ra đủ kiểu. Muốn có màu nước mắm y như thiệt người ta pha vào các chất caramel, carmine và màu nhân tạo. Muốn có mùi vị thì chỉ cần pha hương cốm, hương nhài, hương nếp. Mùi vị cà cuống người ta còn chế ra được, mùi vị nước mắm thì dễ ẹt! Muốn có độ sánh, thêm vào các chất tạo đặc sệt như CMC, xathan gum. Muốn có độ mặn, thêm vô benzoate, sorbate.

Muốn có độ mặn dịu, thêm chất đường hóa học như aspartame, acesulfam K. Muốn có độ đạm, thêm đạm từ lúa mì hoặc, bá đạo hơn, thêm nước phụ phẩm bột ngọt. Muốn kiểu nào, cách nào, nước mắm công nghiệp làm được hết. Được cái là các hóa chất này được phép dùng trong việc chế biến thực phẩm nên không có hại chi nhiều cho người dùng. Chỉ tội cho cái miệng không được ngon!

Ngày nay, sau gần nửa thế kỷ tỵ nạn, các bà nội trợ hải ngoại thênh thang chọn lựa nước mắm tại các siêu thị. Ngay tại các siêu thị “tây” cũng có bán nước mắm. Chúng ta thường thấy nhiều nhất là nước mắm sản xuất tại Thái Lan. Thái Lan, quê hương của dân hải tặc hãm hiếp, giết chóc và cướp của dân vượt biên, đã có thời bị chúng ta tẩy chay.

Nhưng nay hình như chuyện này đã rơi vào quá khứ. Chúng ta nghĩ là nước mắm Thái Lan cũng xêm xêm như nước mắm Việt Nam nhưng sạch sẽ, an toàn hơn. Không hẳn vậy. Nói về nước mắm chân truyền làm bằng cá hẳn hoi, nước mắm Thái Lan cũng khác nước mắm Việt Nam, vì khẩu vị của họ khác với khẩu vị của chúng ta. Nước mắm Việt Nam thường có độ đạm khoảng từ 30 đến 40 độ; nước mắm Thái Lan chỉ có khoảng 20 độ.

Nhưng thứ nước mắm loại thiệt này hiếm có trên thị trường, phần lớn là nước mắm công nghiệp.

Năm 2013, Cục Khoa Học Y Tế Thái Lan đã khảo sát phẩm chất nước mắm của Thái. Cuộc khảo sát được thực hiện trên 471 mẫu nước mắm của 118 nhà sản xuất. Kết quả có tới 45,4% mẫu không đạt tiêu chuẩn. Đa số có độ đạm thấp hơn so với số ghi trên nhãn, hàm lượng bột ngọt cao và có 4,5% chứa chất bảo quản benzoate trên mức cho phép.

Có một điều chúng ta bé cái nhầm, tưởng chỉ có Việt Nam chúng ta mới là dân…nước mắm. Dân Á châu thường đều sản xuất nước mắm tuốt. Đại Hàn có miolchi aek chok nhưng họ chỉ dùng để làm kim chi chứ không nấu nướng hoặc dùng làm nước chấm như chúng ta. Nước mắm ở Thái Lan có tên là nam pla, ở Căm Bốt là tuk trey, ở Phi Luật Tân là patis. Dân Việt ta, trong những ngày đầu di tản tháng 4 năm 1975, thường than phiền không kiếm ra nước mắm chắc họ không biết các lọai nước mắm có những cái tên lạ hoắc này. Nếu biết, chắc cũng có thể tìm được trên thị trường. Khoảng năm 1973, khi đi tu nghiệp một thời gian dài tại Manila, tôi cùng các bạn Việt Nam vẫn xài patis. Cũng tạm gọi là có mùi nước mắm nơi đất lạ.

34

TM

Nếu nghĩ là chỉ có dân Đông Nam Á chúng ta mới có nước mắm cũng là bé cái lầm. Nước mắm phát xuất từ Âu châu! Không phải mới đây mà từ thời Đế quốc La Mã lận. Cái thứ hỗn hợp làm bằng ruột cá và muối này được gọi là garum. Sau cơn nổi giận của núi lửa tiêu diệt kinh thành Pompei, người ta tìm thấy trong đống đổ vỡ những hũ đựng garum. Đó là thứ thức ăn của giới quý tộc. Khi đế quốc La Mã sụp đổ thì garum cũng biến mất. Ngày nay, trong các khu làng xã xa xôi ở miền nam nước Ý, người ta còn thấy món colatura di alici, chính là một di tích của nước mắm. Tại sao garum lại có số phận hẩm hiu như vậy, có lẽ vì nó là một món đặc sản của giới quý tộc, chỉ giới quý tộc mới được dùng, không phổ biến trong dân gian, nên khi các thể chế quý tộc sụp đổ, garum cũng biến mất theo.

Người Pháp ở vùng Bretagne cũng biết làm và sử dụng garum từ hai ngàn năm trước. Họ ướp cá biển với muối để chiết ra một thứ nước cốt dùng như một thứ thực phẩm. Viện bảo tàng mỹ thuật Rennes còn lưu giữ những sử liệu về cách thức chế tạo garum của người Bretagne ngày xưa. Khi khai quật những phế tích trong vùng này, các nhà khảo cổ cũng tìm thấy những công cụ bằng gốm dùng để sản xuất và bảo quản garum. Tại sao garum của

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

MONTREAL - OTTAWA

vùng Bretagne cũng bị thất truyền là “một câu hỏi lớn chưa có lời giải đáp”.

Người Thụy Điển cũng có một thứ “nước mắm” gọi là surstromming, được làm bằng cá trích (herring). Cá trích được ướp bằng muối trong một thùng gỗ lớn. Sau hai ngày, khi cá bắt đầu mềm, người ta vứt bỏ phần đầu và ruột cá, cho thêm muối vào và ướp tiếp. Thùng ướp được để ngoài trời từ 8 đến 12 tuần vào mùa hè. Nắng và sức nóng sẽ làm cá ngấu và trở thành một loại mắm có mùi rất hôi. Dân Thụy Điển coi thứ mắm này như cao lương mỹ vị!

Vậy là mắm tá lả, đâu cứ chỉ có ở Việt Nam. Nhưng nước mắm Việt Nam được làm kỹ lưỡng và giầu độ đạm vào bậc nhất. Chúng ta ủ chượp cá lâu hơn nên độ đạm nhiều hơn. Vì được ủ khá lâu như vậy nên vi khuẩn phân giải chất béo và protein tạo được mùi hương đặc thù của nước mắm Việt Nam. Vị nước mắm cũng đằm lại tạo thành cái mà chúng ta gọi là hậu vị của nước mắm. Nước mắm Thái Lan không được như vậy vì họ thường dùng enzyme để cho lên men mau hơn, rút ngắn được thời gian ủ, nên thành phẩm có mùi ngai ngái.

Dân Việt ta thường dùng nhiều muối hơn khi ủ cá. Tỷ lệ là 3 cá 1 muối. Tỷ lệ muối cao khiến phải

Một góc xưởng làm nước mắm tại Phú Quốc

TM

MONTREAL - OTTAWA

Ông “vua nước mắm” Didier Corlou tại nhà hàng của ông ở Hà Nội - Hình: Nguyễn Khánh

ủ cá lâu hơn tạo ra thứ nước mắm đậm đà hơn.

Nước mắm truyền thống của ta vì vậy thường mặn hơn. Các nước khác họ dùng ít muối hơn nên lên men nhanh hơn, ra nước mắm lẹ hơn, nhưng tạo ra hương vị kém hơn.

Chúng ta có nước mắm oách như vậy, lại thêm dùng nước mắm thường xuyên hơn, nên có tự nhận mình là dân gốc nước mắm cũng phải thôi. Có lẽ chỉ có dân ta mới dùng nước mắm làm nước chấm.

Mâm cơm của chúng ta không bao giờ thiếu chén nước mắm ở giữa mâm. Ăn thứ gì cũng chấm.

Nhiều người ăn mặn, lê thức ăn trên chén nước mắm cho đẫm rồi mới ăn. Chúng ta cũng dùng nước mắm nhiều hơn dân các nước khác khi nấu nướng. Điều này làm thức ăn Việt Nam có hương vị…lạ. Lạ tới làm mê mẩn các đầu bếp ngoại quốc.

Một trong những người mê nước mắm là ông

Didier Corlou, bếp trưởng của khách sạn Sofitel Metropole Hà Nội trong 14 năm, được gán cho biệt danh là “ông Tây nước mắm”! Ông cũng là thành viên của Hàn Lâm Viện Ẩm Thực Pháp (Academie Culinaire de France). Ông nhận xét: “Các món ăn Việt Nam có những vị khác nhau tùy theo từng miền. Ví dụ, ở miền Bắc, mọi người thường ăn nhiều rau, củ, quả. Ở miền Trung, thức ăn nóng và cay. Do khí hậu nhiệt đới, ẩm thực miền Nam có vị ngọt và chua. Nhưng tất cả ba miền đều được kết nối bằng nước mắm…Với tôi, nước mắm vừa là niềm đam mê, vừa là duyên phận. Giống như muốn yêu phụ nữ Việt Nam, yêu đất nước Việt Nam thì điều đầu tiên là phải biết yêu nước mắm”.

Từ lý thuyết đến thực hành, với ông Didier Cortou, không xa. Ông đã lấy một bà vợ Việt Nam. Vậy là ông bê nguyên một hũ nước mắm!

Nấu các món ăn Việt với nước mắm là chuyện bắt buộc nhưng nghịch nước mắm như ông tây Ehresmann Ralf thì quả là quá quắt. Ông người Đức này đã chế ra món kem nước mắm! Cha mẹ ơi, một dân chuộng tất cả các thứ mắm như tôi mà cũng chưa bao giờ nghĩ tới việc bỏ nước mắm vào kem. Vậy mà ông tây này đã làm. Và thành công.

Khi muốn mở một quán kem ở Sài Gòn, ông Ralf đã tự hỏi là mùi vị gì khiến dân Việt Nam thích nhất. Và ông tìm ra là nước mắm. Vậy là ông chơi liền. Khởi đầu ông chỉ làm một số lượng nhỏ để thăm dò. Thấy khách hàng khoái, ông tăng dần số lượng. Dĩ nhiên nguyên liệu chính làm kem vẫn là sữa và đường, nhưng ông dùng một chai nước mắm nửa lít rót vào 12 ký kem rồi trộn đều. Đợi chừng nửa tiếng cho nước mắm ngấm vào rồi mới cho vào tủ lạnh làm thành kem. Khách hàng nhận

xét: khi vừa cho kem vào miệng, không thấy mùi nước mắm. Nhưng khi kem trôi qua cuống họng, mùi nước mắm trỗi dậy ngay khiến có vị mằn mặn và rất riêng của nước mắm.

Chuyện kem nước mắm này chắc tôi phải dụ nhà văn Tiểu Thu. Gia đình nhà văn này có tiệm kem rất nổi tiếng ở Montreal, mang cái tên rất Việt: Kem Cô Ba. Khách hàng là các bạn trẻ người tứ xứ. Tiệm chỉ mở cửa vào mùa hè. Muốn ăn một ly kem phải xếp hàng tới mỏi chân. Tôi đã từng ăn kem lá dứa, kem sầu riêng của tiệm, thấy đã Việt Nam lắm rồi. Chắc phải xúi bà bạn làm thêm thứ kem nước mắm nữa. Cho tây nó biết thế nào là… quốc hồn quốc túy thứ thiệt của dân ta. Cầu xin thần nước mắm phù hộ độ trì cho món mặn được vinh danh như một món ngọt!

SONG THAO

04/2019

Ông Cường Phạm

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

35

TM

MONTREAL - OTTAWA

Mùa Xuân Phục Sinh TRÀ LŨ

C

anada đã hết tuyết và đang bước vào mùa xuân. Mỗi sớm mai thức dậy, ai cũng thấy mùa xuân đang lấp lánh phiá chân trời. Dân làng tôi đã bắt đầu bàn chuyện làm vườn, trồng húng trồng ngò, nhưng mới bàn mới trao đổi và góp ý thôi, tháng sau mới trồng thực sự. Đất của Canada tốt qúa sức, trồng cái gì cũng thành công. Chị Ba Biên Hòa đang đi tìm hạt cây dấp cá, Cụ Chánh đang tìm hạt cây thì là.

Chỉ mới nghe dân làng bàn chuyện trồng các loại rau thơm mà tôi đã thấy mâm cơm trong mùa xuân mùa hè này sẽ ngon hết sức vậy đó. Đó là các chuyện liên hệ tới cái vườn dịp đầu xuân của làng An Lạc chúng tôi. Ngày họp làng đầu tháng Cụ Chánh tiên chỉ đã nhắc dân làng về ngày lễ Phục Sinh giữa tháng và ngày Quốc hận 30/4 cuối tháng. Mấy cô Huế trong làng xin ông ODP tóm tắt chuyện thời sự. Ông kể ngay: Chuyện cộng đồng VN thì khắp nơi đang bàn chuyện lễ chào cờ và xây đài kỷ niệm thuyền nhân. Riêng tại Montréal thuộc bang Québec thì có tin rất đáng chú ý: Đó là tin tờ nguyệt san ‘Người Việt Montreal’, sẽ đóng cửa kể từ tháng Tư này. Đây là một tờ báo uy tín của cộng động, không chỉ tại địa phương mà còn khắp nước Canada và cả ở hải ngoại.

Ban chủ biên, BS Trần Mộng Lâm, BS Nguyễn Lương Tuyền, nói rằng chúng ta đang bước vào giai đoạn mới nên cần tiếng nói mới. Không biết bao giờ thì ‘Tiếng Nói Mới’ mới xuất hiện đây.

Còn tình hình quốc gia thì có tin tỉnh bang B.C. ở miền tây đang dự tính hủy bỏ việc đổi giờ hàng năm, sẽ không còn vặn lên 1 giờ vào đầu xuân rồi lại vặn xuống 1 giờ vào đầu mùa đông. Ngoài ra, toàn quốc ai cũng an cư lạc nghiệp. À, còn tin này ai cũng cảm thấy mà không ai công khai nói ra: các quan chức Trung Cộng và Việt Cộng đang âm thầm chuyển tiền tham nhũng sang cất giấu ở đây rất đông, hoặc ở ngân hàng hoặc tậu mãi nhà cửa. Tôi có người bạn thân mới đi VN về. Anh cho biết nền giáo dục VN hiện nay xuống dốc nên nhiều bậc cha mẹ có tiền đều lo cho con cái xuất ngoại du học. Nơi đến là Canada và Hoa Kỳ. Hiện tượng này có tên là ‘lên thuyền’. Không phải lên thuyền

36

tỵ nạn cộng sản như năm xưa, mà lên thuyền trốn sự giáo dục đầy sai lạc và dối trá. Chị Ba Biên Hoà gật đầu đồng ý về tin này. Chị bảo, số sinh viên VN du học hiện nay rất đông, cứ nhìn các em làm việc chạy bàn ở các nhà hàng thì đủ rõ. Em nào cũng đi làm để có thêm tiền mua sách vở.

Còn tin thời sự quốc tế thì sao? Vẫn những tin cũ, vẫn cụ Trump bên Hoa Kỳ với việc xây tường biên giới phiá nam, vẫn tin cụ can thiệp vào nội bộ xứ Venezuella, vẫn tin tranh đua kinh tế với Trung Cộng. Còn bên Anh thì vấn đề ly khai liên bang Âu Châu Brexit vẫn còn rối rắm, bên Pháp thì vấn đề dân áo vàng biểu tình vẫn còn sôi nổi. Bên Á Châu thì việc Trung Cộng bành trướng chiếm biển đông, chiếm biển VN ngày càng hung hăng.

Trung Cộng đang ra sức đấu tranh

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

với Mỹ. Ai cũng mong Cụ Trump theo được gương Cụ Reagan ngày xưa. Bạn đọc còn nhớ năm xưa Nga Xô cố gồng mình cạnh tranh với Mỹ, Cụ Reagan đã làm cho Nga Xô đứt gân bụng rồi xẹp luôn. Cầu mong cụ Trump theo được con đường Cụ Reagan.

Mọi khi họp làng thì thường Cụ B.95 yêu cầu anh John kể chuyện, bữa nay anh John đã đi bước đầu, anh phỏng vấn cụ trước: Thưa bác, bác từ Hà Nội sang thẳng Canada, bác có thấy nhiều sự khác biệt không? Cụ B.95 trả lời ngay: Thấy nhiều lắm chứ, cái gì cũng khác, từ nhà cửa, ăn uống đến ăn mặc. Ngoài Bắc quê tôi thì manh quần tấm áo là quý hiếm lắm, ở đây thì ôi thôi, không quý hiếm mà ê hề. Quê tôi đàn bà con gái có áo nâu quần đen đã là sang trọng

lắm rồi, còn ở đây thì chao ơi áo dài muôn sắc dài quét đất.

Nghe đến áo dài thì bụng ông ODP như nổi sóng. Ông giơ tay xin tiếp lời Cụ B.95. Rằng cụ đã nói rất đúng.

Cái kiểu thời trang bây giờ làm tôi rất ngứa mắt. Cái áo dài nó đẹp trang nhã như vậy, nó thơ mộng ở chỗ hai vạt áo nối vào nhau ở hai bên sườn, trên cạp quần một chút, tạo ra một kẽ hở hình tam giác. Nó lộ ra một chút da trắng hồng. Ôi kẽ hở tam giác này nó đẹp và sexy làm sao. Bây giờ áo dài thời trang là rộng và dài quét đất, chả còn lộ ra cái tam giác trắng nõn bên sườn, chả còn lộ ra cái quần dài bên dưới. Các cụ cứ xem các phim ca nhạc mà coi, áo dài có diêm dúa nhưng mất hết vẻ thơ mộng. Theo tôi, tôi chỉ thấy có 3 nữ lưu này còn giữ được tấm áo dài thơ mộng ngày xưa, đó là cô tài tử Kiều Chinh, cô ca sĩ Khánh Ly và Hoàng Oanh.

Dân làng ai nghe những lời bình luận này đều gật gù đồng ý. Ông ODP được hứng xin nói tiếp sang cái khăn đội trên đầu. Theo ông, gốc cái khăn là để cuốn mái tóc dài. Xưa các cụ ta cuốn mái tóc bằng khăn lụa hay khăn nhung và chỉ cuốn độ 2 vòng là cùng vì có ai tóc dài phải cuốn đến 3 hay 4 vòng đâu. Biểu tượng đẹp của việc vấn khăn này là Hoàng hậu Nam Phương vợ vua Bảo Đại. Các bạn cứ tìm hình Bà Nam Phương ngày xưa mà coi, bà vấn khăn trên đầu rất đẹp, rất thanh nhã, rất quý phái. Còn bây giờ thì sao? Chao ơi, đa số các bà các cô không vấn khăn mà đội

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

37

TM

những vành khăn giả tạo, to như cái rế. Khăn gì mà cuốn bao nhiêu là vòng, trông không còn ra khăn vấn.

Nó to và cao như cái rế nhà bếp. Thị trường trang sức bán những cái rế này, màu mè xanh đỏ khắp nơi. Nhiều đoàn thể phụ nữ bây giờ có trào lưu đội rế. Các bạn cứ xem các cuộc diễn hành và rước xách mà coi. Các bà các cô mặc áo dài quét đất và ai cũg đội rế to đùng trên đầu. Việc này đã lan vào cả nhà thờ, nhà chùa.

Cụ Chánh thấy ông ODP bỉ báng vành khăn đã hơi dài nên cụ ngăn lại không muốn ông nói tiếp nữa. Cụ bảo đấy là nếp sống tự do, tự do phục sức, tự do trang điểm.

Anh John đã giúp ông ODP chuyển đề tài. Anh hỏi: Nhân ngày tháng Tư Đen, xin bác kể cho làng những chuyện bi thảm của cuộc chiến mà bác đã từng chứng kiến. Câu hỏi này đã chạm vào lòng ông ODP. Ông bảo những chuyện bi thảm thì nhiều vô cùng, tôi gốc nhà binh mà, nhưng có một chuyện mà tôi nhớ mãi mỗi khi nói đến chuyện Tết Mậu Thân 1968.

Năm đó, cả miền Nam đã ngây thơ tin rằng VC sẽ tuân lệnh hưu chiến trong 3 ngày tết. Ngay cả Tổng thống Thiệu cũng tin như vậy nên ông đã về quê vợ ăn tết. Nào ngờ VC gian trá và ác độc. Chúng đã bí mật xua quân nổ súng. Tại Saigon, nơi bị VC tràn ngập đầu tiên là ngã tư Bảy Hiền gần sân bay Tân Sơn Nhất và Bộ Tổng tham mưu quân đội. Thấy bóng VC là bà con bồng bế nhau chạy. Có một gia đình kia chạy giặc, thấy vừa im tiếng súng liền chạy về nhà. Bà vợ vừa mở cửa bước vào nhà liền thét lên một tiếng lớn gọi chồng rồi ngất xỉu: Anh ơi có thằng VC chết trong nhà. Anh chồng chạy vội vào thì thấy xác một tên bộ đội nằm ngay giữa nhà, mặt nó úp xuống đất. Ông vội lật nó lên. Và lạ lùng thay, mắt nó, mũi nó, miệng nó máu chảy ra ròng ròng. Ông cho là điềm gở bèn móc túi nó tìm giấy tờ. Ông tìm được một cuốn sổ nhỏ ở ngực áo. Ngay trang đầu là tên tuổi nó, số quân rồi địa chỉ ngoài Bắc, rồi ngay phía dưới nó viết hàng chữ: Nhà bố mẹ ở Saigon và nó ghi địa chỉ nhà ông. Ông gào lên: Bà nó ơi, thằng Hoàng con mình đây nè, con ơi con, con từ Bắc vào Nam, sao con không báo trước? Ối làng nước ơi!

Thì ra năm 1954, bố mẹ của ông tiếc nhà cửa ruộng vườn nên đã không di cư, ông đành bỏ lại thằng con tên Hoàng lên 10 tuổi để nó ở lại thay ông phụng dưỡng bố mẹ, còn ông và vợ đã theo tàu há mồm vô Nam. Rồi con ông phải nhập ngũ, rồi xuôi Nam vào “giải phóng” Saigon...

Cụ B.95 nghe đến đây thì nói: Chuyện bi thảm quá. Cậu con vượt Trường Sơn đã vào tới Saigon, đã tìm

38

Consuelo Velazquez

...vành khăn giả tạo

ra nhà bố mẹ mà số kiếp không đưọc gặp mặt, nằm chết ngay giữa nhà bố mẹ. Riêng tôi, tuy ban đầu có số bi thảm vì chồng chết ở chiến khu, hụt di cư vào Nam năm 1954, nhưng may thay cho tôi, năm 1954, thấy chồng chưa về mà ngày hết hạn di cư đã tới gần, tôi đã liều gửi thằng con đi theo chú nó vào Nam. Phải xa đứa con độc nhất, tôi đã sống đơn độc bao nhiêu năm nghèo đói trong chế độ máu lửa ở Miền Bắc. Sau năm 1975 tôi vào Saigon tìm con. Lại không được gặp con vì nó đã vượt biên tỵ nạn. Sau khi dò la tin tức tôi được biết cháu đã đến được Canada. Và cháu nó đã bảo lãnh tôi. Năm 1995 tôi đã lên đường, đi một mạch từ Hà Nội sang thẳng Canada. Tôi là người Bắc, đi Canada năm 1995, các bác đã đặt tên B.95 cho tôi là thế. Mẹ con gặp nhau sau bao nhiêu năm xa cách, thật là một phép lạ. Ngoài ra, tôi lại còn được làm quen với các bác đây, kết tình anh em với các bác. Xin đội ơn Chúa đã ban cho tôi phước lộc quá lớn, xin tạ ơn các bác đã cho bà lão già này những ngày cuối đời hạnh phúc.

Thấy bà cụ có vẻ vui khi so sánh Miền Bắc với Canada ngày nay, Chị Ba Biên Hòa lên tiếng hỏi: bác đã kể cho chúng cháu nghe nhiều chuyện ngoài Bắc, nhưng có một chuyện chưa hề nghe Bác kể đó là chuyện ca hát ngoài đó. Chắc Bác thuộc nhiều bài hát cổ xưa, xin bác hát cho chúng cháu nghe vài bài. Nghe đến lời xin này thì bà cụ B.95 lắc đầu ngay: Lão là người nhà quê dốt nát, ngày xưa chỉ biết ru con à ơi, còn ngoài đường thì chỉ nghe thấy hô xung phong, hô bắn giết, chỉ thấy máu lửa. Xin tha cho lão việc này.

Chị Ba nói với cả làng: Sở dĩ tôi xin Cụ B.95 hát là vì tôi thấy cụ thích hát lắm. Những lần tôi cho cụ xem băng Thuý Nga và Asia, cụ sướng hết sức. Cụ cứ tấm tắc khen sao mà

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

lời hát êm ái ngọt ngào, đầy tình yêu thân ái làm vậy. Cụ còn hát theo nữa đấy. Tuần qua tôi cho cụ coi băng của André Rieu, cuốn Festa Mexicana 2014, trong đó có bài Besame Mucho, cái cô ca sĩ gì đó hát hay vô cùng, cô hát như đang sống thực bài đó, cô vừa hát vừa khóc, cô đã làm nhiều người khóc theo, khán giả đã đồng loạt đứng lên, vừa vỗ tay, vừa hát vừa khóc. Nghe xong, cụ còn bắt tôi cho nghe lại mấy lần nữa.

Các cụ biết bài Basame Mucho này chứ, bài của nhạc sĩ Consuelo Velazquez người Mexico: ...Besame besame mucho, Como si fueraesta noche la ultima vez... ...Hãy hôn em thật nhiều, khúc ca năm xưa dành tặng anh. Hãy hôn em thật nhiều như một câu chuyện tình yêu không phôi pha...

Chi Ba kể xong, hứng quá, bèn cất tiếng hát. Không ngờ làng tôi ai cũng biết bài ca nổi tiếng này. Làng tôi đã hát bài này rất say mê y như lần trước làng tôi đã hát bài Que sera sera. Lần trước dân làng đã hát theo cô Doris Day, lần này, hôm nay dân làng đã hát theo cô Ba Biên Hòa. Bài ca hay quá sức, được ngẫu hứng và hát đi hát lại, mãi mới thôi.

Rồi Cụ B.95 quay vào anh John là thần tượng của cụ, Cụ xin Anh kể chuyện cười. Cụ bảo bữa nào không được anh cho cười thì bữa đó tối về ngủ không ngon. Cái anh John này là một bồ chữ, giống y như ông ODP vậy. Anh nói ngay: Cháu có nhiều chuyện lắm, biết kể chuyện gì bây giờ. Thôi, bữa nay cháu kể chuyện cái tên trong tiếng Việt nha.

Rằng phái nữ thường có những tên rất đẹp rất thơ, nhưng các anh nào sắp lấy vợ thì nên cẩn thận nha.

Chẳng hạn cô tên là Anh, như Hoàng Anh, Kim Anh, Xuân Anh... Ai cưới được cô tên Anh thì khi gọi tên vợ xin chớ có gọi tắt, đừng bao giờ gọi Anh ơi, mà phải gọi Hoàng Anh ơi nha, kẻo người ngoài nghe bạn gọi vợ Anh ơi Anh ơi thì sẽ cho ta là kỳ cục, phải gọi vợ là em ơi chứ sao lại anh ơi. Riêng phái nam thì các cô nhớ tên Thương nha. Lấy nhau rồi vợ đừng gọi chồng Anh Thương ơi, thiên hạ bên ngoài sẽ thắc mắc: vợ chồng âu yếm nhau thì để lúc riêng tư, chứ trước mặt mọi người mà gọi

MONTREAL - OTTAWA

anh thương ơi thì nghe kỳ cục quá.

Cả làng cười ầm về cái nhận xét này. Anh John còn kể chuyện mấy năm trước có một bà bạn của Chị Ba, tên là Mỹ Dung, bà này mở nhà hàng và định đặt tên là ‘Mỹ Dung Restaurant’. Đối với người VN thì cái tên này đẹp quá rồi còn gì. Thế nhưng khi chuyện này tới tai anh John thì anh can ngay. Rằng chữ Dung trong tiếng VN thì nghĩa quá đẹp quá thơm, nhưng trong tiếng Anh, chữ Dung thì có nghĩa là phân thú vật, không thơm chút nào. Người da trắng sẽ hiểu là ‘nhà hàng bán phân thú vật của tôi’.

Và anh John kể tiếp, những ai có tên là Lý Văn Cư, Cứ, Cử, Cự xin chú ý nha. Rằng khi viết tên theo lối Canada thì phải đảo ngược và bỏ dấu sắc huyền đi, và tên riêng phải đi trước tên họ, những mỹ danh này biến thành ‘Cu Ly’ hết. Tôi đang là Lý Văn Cử sao lại gọi tôi là cu ly!

Một nhà có 4 anh em tên Cư Cứ Cử Cự, nếu có điện thoại gọi đến xin nói chuyện với Cu Ly thì quả thực không ai biết rõ là ai. Chính vì thế mà đa số phe ta đã chọn thêm tên Peter, Paul, John... đứng ở đầu, lúc dó thì không còn lẫn nữa.

Anh John xin hết chuyện vì hôm nay anh nói đã nhiều. Anh xin Cụ Chánh cho biết làm cách nào mà cụ sống vẫn vui tươi và khoẻ mạnh. Cụ trả lời ngay: Lão chẳng có bí kíp gì cả, ngoài việc sống theo thiên nhiên.

Ngày nào lão cũng đi bộ ít là nửa giờ. Đây là phương pháp phòng ngừa ung thư tốt nhất. Thứ hai là vui cười luôn luôn. Tiếng cười có thể đẩy nhanh nhịp tim và cung cấp ốc-xi cho não.

Theo các nhà nghiên cứu Tây Ban Nha thì con người càng cười nhiều thì càng khoẻ mạnh. Lão thấy sách báo ca tụng tiếng cười rất nhiều, bài nào cũng nói tiếng cười là thuốc trường sinh. Lão không mong trường sinh mà lão chỉ mong sống ngày nào cũng đầy tiếng cười. Tiếng cười bao giờ cũng làm mình vui và người khác vui. Bước thứ ba là ngày nào lão cũng ngồi thiền, đây là lúc lão cầu nguyện sốt sắng nhất, vừa nghe được tiếng mình thở vừa như nghe có tiếng Chúa bên tai: con hãy mến Chúa và yêu tha nhân như chính mình.

Kính chúc các cụ một mùa xuân Phục Sinh hạnh phúc, có tâm tình tốt đẹp như cụ Chánh tiên chỉ làng chúng tôi. Amen.

TRÀ LŨ

TM

GÓC CỦA PHAN

MONTREAL - OTTAWA

Thanh tịnh…

K

hi ta vì lý do nào đó, có mặt trong sân chùa vào một buổi sáng sớm hay chiều tà vào những ngày thường, không lễ lộc gì cả. Nhìn cảnh nhà chùa thường yên tĩnh, không khí trong lành… ta thấy nơi đây thanh tịnh quá, nơi đây đúng là không gian để tu hành. Nhưng rời chùa sau buổi sáng sớm hay chiều muộn vào những ngày không lễ lộc ấy, có mấy ai rũ bỏ thế gian để đi tu. Vậy thế gian có sức cám dỗ hơn sự thanh tịnh nơi tu hành, hay lòng người mê đắm đặc trưng của thế gian là khổ đau hơn sự thanh tịnh nơi chùa chiền? Đâu đó trong kinh sách có nói, “mầm mống của khổ đau là tham sân si…” Nhưng những điều ấy lại là căn bản của thế gian này! Ngay cái từ “thế gian” đã nói lên hết đặc trưng của cuộc đời, chứ không thì kinh sách và ngoài đời đã gọi là “thế ngay”! Thế mà không gian thì không phải thế, nhân mà không gian không phải nhân gian; người môi giới nào cũng muốn đôi bên có thể mua bán được với nhau để họ được hưởng tiền hoa hồng nên gọi họ là người trung gian, nghĩa là vừa trung lại vừa gian, trung thành với một vụ mua bán sao cho suôn sẻ để hưởng hoa hồng nên nói tốt hơn sự thật có, nói không hết sự thật không với cả hai bên mua và bán để suông sẻ một vụ môi giới, để hưởng lợi hai đầu…

PHAN

Những chuyện chứng minh điều ấy rất dễ vì diễn ra thường ngày, như người bạn làm chung luôn nói, “Tôi may mắn được làm chung với chị, chuyện gì chị cũng đỡ đần cho tôi nhiều. Hôm nào lãnh tiền thưởng, cho phép tôi khao chị một bữa nha!”

Nhưng cũng người đó, nói với người khác về chị, “Bà ấy khó chịu như con mèo mù…” Có vậy mới là thế gian.

Người bạn khác giới thiệu cho tôi người muốn mua cái xe cũ của tôi. Anh ta không nói hết với người mua những lý do tôi muốn bán cái xe cũ vì nó lâu ngày đã nhiễm tính chủ xe - khi vui nó chạy khi buồn nín thinh. Anh ta chỉ nói với người mua: tôi là người rất kỹ, lại am hiểu về xe cộ, chịu khó bỏ công sức và tốn tiền bảo trì xe… nên cái xe cũ của tôi tuy cũ, nhưng chạy ngon lành lắm! Anh ta cũng không nói cho tôi biết người mua là một tay “nổ” văng mạng, toàn nói chuyện trăm ngàn, khi hứng miệng thì nói chuyện bạc triệu… Nói vậy sẽ bị tôi không ưa một tay trăm phú tới triệu phú mà phải đi mua cái xe cũ để có chân chạy quanh, đi kiếm việc làm, đi chợ... Tôi sẽ ghét thằng ba xạo nên không bớt giá bán xe. Nên anh ta nói với tôi về người mua có hoàn cảnh khó khăn, cần giúp đỡ… Sau đó trở lại nói với người mua, thằng cha ấy thương người lắm! Tôi chỉ kể khổ về anh

chút xíu là hắn xuống giá tới không ngờ… Cuối cùng là lượm bên mua trăm bạc tiền cò, bên bán có được nể mặt thì cũng ói ra cho tên trung gian thùng bia! Có phải hắn vừa trung là làm cho chuyện mua bán được suôn sẻ, nhưng gian thấy mồ là chỉ nói những gì cho trơn tru một vụ mua bán để hưởng lợi. Hắn là trung gian, người của nhân gian, sống trong thế gian… Nhìn lại chữ “gian” rất nhiều trong đời sống con người nên đời người gian nan, đến vũ trụ vô tận, ngoài sức hiểu biết của con người nên “bị” gọi là không gian!

Tôi trở về nhà sau buổi chiều muộn mà lý do đến chùa sau một ngày đi làm không gì khác hơn là khổ tâm.

Chỉ khi bình tâm, thư giãn được phần nào sau một ngày làm việc trong hãng mà tâm thần không ổn. Nơi góc vườn sau nhà, những rau trồng không chủ yếu để ăn, để bớt tiền chợ vì nước tưới nhiều hơn tiền mua chúng ngoài chợ. Nhưng trồng để vơi nỗi nhớ nhà, nhớ quê… tự tạo mảng lá xanh sau nhà để còn thấy “quê hương ta đó qua màu lá xanh…”

Những chiều ngồi nhìn chim về tổ, con sóc hoang bằng lòng với thành quả hôm nay, rúc vô hốc cây dại ngoài rừng sau nhà… Sao ta chỉ cam tâm đi ngủ để lại sức cho ngày mai đi cày. Suy đi nghĩ lại những toan tính chưa thành, nửa tham vọng

muốn tiếp nhưng nửa tự khinh lại phân vân… Hỏi lòng có vui không?

Lòng buông ra tiếng thở dài tự đáy lòng làm cho bụng đói hay no không còn là chuyện lớn như khi tuổi thanh niên; việc làm, nhà ở, xe đi, sức khoẻ, bệnh tật, tiền có bao nhiêu trong trương mục, không còn là nỗi lo toan bậc nhất như những năm tuổi đời ở lứa trung niên. Vậy sao lòng cứ thấy cuộc sống không như ý? Từng ngày qua đi với muộn phiền nhiều hơn theo tuổi tác?

Tựu trung con người, ai cũng mưu cầu hạnh phúc theo quan niệm riêng.

Người thích vẽ luôn ước ao vẽ được bức tranh để đời, người thích chụp hình cũng thế; người thích ăn ngon mơ được ăn những món ăn ngoài khả năng chi trả của mình; người thích cờ bạc, người thích giàu có, người thích mỹ nhân… Nhưng con người, nhất là những người cả đời làm việc, đến một lúc nào đó chỉ muốn bản thân được an nhàn để sống những ngày còn lại. Ai cũng từng đã đi tìm kiếm công việc nhàn nhã mà lương cao, ở trong căn nhà lớn đương nhiên thoải mái hơn ở trong căn nhà nhỏ, lái cái xe đắt tiền ngoài việc tiện nghi và thoải mái hơn cái xe rẻ tiền còn việc nếu nhỡ xảy ra tai nạn thì cái xe đắt tiền cũng bớt nguy hiểm đến tánh mạng hơn cái xe rẻ tiền; nếu mình giàu có thì ai cũng muốn quen biết

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

39

GÓC CỦA PHAN hơn mình nghèo khó… Nhưng tới lúc người ta đủ trải nghiệm thế gian thì đi tìm kiếm sự thanh tịnh khi đã đủ ngao ngán hư danh, phù phiếm…

Nhưng thanh tịnh vẫn bặt tăm với nhiều người vì người ta khi còn nhỏ, chơi trốn tìm thì chỉ tìm các bạn nhỏ trốn quanh nhà. Lớn lên, đi tìm hạnh phúc theo quan niệm riêng thì ai cũng dang chung đôi cánh hết cỡ để đạt mục tiêu càng sớm càng tốt.

Nhưng khi cánh mỏi, mắt mờ mới đi tìm thanh tịnh để yên thân sau trải nghiệm đời dài, nhưng thanh tịnh vẫn mơ hồ…

Vậy thanh tịnh nơi đâu? Cũng không phải cảnh chùa sáng sớm hay chiều buông. Đó chỉ là một nốt lặng trong bản trường ca đời dài. Có thể trong giây phút chiêm ngưỡng sự thanh tịnh nơi tôn nghiêm, người ta thấy ăn năn với quá khứ, mong cầu một tương lai tốt đẹp hơn nên buông bỏ bớt ý đồ. Nhưng nhà chùa gọi tha nhân là khách vãng lai, người dừng chân vãng chùa giây lát cho tâm bình khí hoà, thoáng thấy sự thanh tịnh như đao phủ trên đường đến pháp trường vẫn thấy hoa dại nở. Rồi thì việc hạ đao vẫn diễn ra. Máu phun như vòi rồng đâu có gì lạ với đao phủ; đời ngoài kia vẫn kẻ khóc người cười chờ thí chủ vãng chùa ra… hoa vẫn nở để tàn như tiên đề của khổ đau

TM

là hạnh phúc trong cõi u minh. Chỉ có sự thanh tịnh là bất tử, không ở đâu xa như tham vọng, tham vọng càng lớn càng hão huyền, viễm vông, làm cho người ta bất an khi nghĩ tới tham vọng, ám ảnh tới không tin thanh tịnh là có thật. Nhưng thanh tịnh ở ngay trong lòng mỗi người, chỉ cần bớt tham lam, ganh đua và đố kỵ thì bản thân mới được thanh an, nhẹ nhõm cõi lòng mà sống chan hoà.

Khi hiểu ra tu chùa đã khó thì tu chợ khó hơn, vì trong phạm vi, không gian nhà chùa đã chắt lọc thành phần hướng tâm, không phức tạp như ngoài chợ đời muôn người muôn vẻ, lòng người khó đo hơn dò sông dò biển chứ ai đo lòng người. Nên chỉ còn tu tâm là cảnh giới tự hành tuy khó nhưng có lòng vì không ai tự dối mình được. Khi miệng nói lời khen nhưng trong lòng chê bai người khác, thiên hạ có thể vui với lời khen giả dối, nhưng lòng ta không dối được lòng đố kỵ trong tâm tư mình. Vậy cố gắng đừng nói lời không thật lòng với ai là đã khắc chế được khẩu nghiệp.

Không chọn cái bánh lớn trên bàn ăn chung với suy nghĩ việc ta có mặt ở bàn ăn chung này đã là phần phước hơn bao người không có mặt, phần bánh thuộc về ta (theo duyên phận) dù nhỏ hay lớn thì người ta ăn để sống chứ không ai sống để ăn. Ăn

phần bánh nhỏ với tâm thức vui vẻ, hài lòng; bánh sẽ ngon hơn, hương thơm có dư vị hơn là đã hiểu được đạo lý: miếng ăn quá khẩn thì tàn…

Từ hôm ghé chùa bởi thúc giục tự đâu trong nội ngã. Có lẽ chuyện mong cầu không đến, điều ngoài ý muốn cứ vây quanh; mà thời gian còn lại không nhiều để chờ đợi nên bất an.

Tìm nơi thanh tịnh cũng không giải khuây được gì ngoài việc có thời gian hiểu rõ hơn về sự thanh tịnh, chẳng ở đâu xa mà trong lòng lấy ra đối nhân xử thế bằng tấm lòng, quên đi kiến thức, những trải nghiệm; bởi đó chỉ là ảo giác của cái tôi trong mỗi con người. Tự tin là thầy trụ trì chùa sẽ tay bắt mặt mừng khi thấy ta xuất hiện

MONTREAL - OTTAWA

trong khuôn viên chùa, nhưng chỉ có duyên gặp chứ không có phước phần khi thầy ném cho cái nhìn nghi hoặc về một kẻ lạ mặt vãng chùa không vào ngày lễ lộc nào cả! Chánh điện và cái thùng phước sương, nhà chùa không đặt nơi hồ cá như vũng lầy của chúng ta. Dòng đời mãi tồn tại những cách thế sau sự việc không đáng nói, cũng không cần bận tâm đến những cách thế trước sự việc vì thời khắc hiện tại là quan trọng nhất. Hãy làm việc gì lòng thấy không thẹn với lòng là thanh tịnh khi đối diện với chính mình. Bởi đối ngoại dễ như ăn cơm thì đối nôi khó như tự giác đứng dậy đi rửa chén sau những bữa ăn trong thế gian này.

PHAN

Sau ly dị, vợ cũ ông chủ Amazon giàu thứ 3 thế giới Được chia cổ phần Amazon với tỷ lệ 25%, sau khi ly dị, bà MacKenzie Bezos, vợ cũ của tỉ phú Jeff Bezos, trở thành người phụ nữ giàu thứ 3 thế giới.

Ngày 4/4, bà MacKenzie Bezos viết trên Twitter rằng việc ly dị với ông chủ Amazon, người giàu nhất thế giới, đã chính thức kết thúc.

Bà MacKenzie viết: “Tôi rất vui khi cho Jeff toàn bộ lợi ích của mình ở tờ báo Washington Post, công ty hàng không vũ trụ Blue Orgin và 75% cổ phần của hai chúng tôi tại Amazon. Cùng với đó là quyền biểu quyết với số cổ phần của tôi để giúp anh ấy tiếp tục cống hiến tại những công ty tuyệt vời này”.

Như vậy, sau khi giải quyết xong việc ly dị, bà MacKenzie sẽ giữ 4% cổ phần đang lưu hành của Amazon, tương đương với

40

khoảng 35 tỉ Mỹ kim tính theo giá trị vốn hóa hiện tại của công ty.

Bà MacKenzie sẽ trở thành phụ nữ giàu thứ 3 trên thế giới, chỉ xếp sau bà trùm Francoise Bettencourt Meyers của L’Oreal với khối tài sản 53 tỉ Mỹ kim và Alice Walton, con gái duy nhất của nhà sáng lập chuỗi siêu thị Walmart với 45 tỉ Mỹ kim.

Xét chung trên toàn thế giới, bà MacKenzie có thể đứng ở vị trí thứ 26.

Cùng thời điểm bà MacKenzie đăng tweet, tỉ phú Jeff Bezos cũng chia sẻ trên Twitter: “Tôi biết ơn vì sự giúp đỡ của bà ấy và sự tử tế của MacKenzie trong việc ly dị. Tôi rất mong chờ mối quan hệ mới của chúng tôi như những người bạn và cha mẹ của các con. Bà ấy là một đồng minh, người mẹ phi thường”.

Bà MacKenzie Bezos

Jeff Bezos sẽ tiếp tục vững vàng trên ngôi vị người giàu nhất thế giới với khối tài sản hơn 110 tỉ Mỹ kim. Người xếp thứ hai là Bill Gates hiện có khối tài sản trên dưới 100 tỉ Mỹ kim.

Cuộc ly hôn của người giàu nhất thế giới đã chính thức hoàn tất sau gần 3 tháng với nhiều đồn đoán.

Dù không chia tài sản theo tỷ lệ 50:50 như một số dự

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

đoán, đây vẫn là vụ ly dị đắt đỏ nhất trong lịch sử với khối tài sản 35 tỉ Mỹ kim cổ phiếu bà MacKenzie nhận được.

Trong hai vụ ly dị đứng hạng tiếp theo, các bà vợ chỉ nhận về 1,3 và 1 tỉ Mỹ kim.

Vợ chồng tỉ phú Jeff Bezos tuyên bố đường ai nấy đi vào tháng 1 sau 25 năm chung sống. Bà MacKenzie chính là kế toán viên đầu tiên của Amazon. Nghề nghiệp chính

hiện tại của bà là nhà văn.

Cuộc ly hôn này đặc biệt thu hút dư luận sau khi một số tin nhắn thân mật giữa tỉ phú Jeff Bezos và người dẫn chương trình truyền hình Lauren Sanchez bị rò rỉ.

Vào tháng 2, tỉ phú Bezos cáo buộc chủ sở hữu tờ National Enquirer đã cố tống tiền ông bằng lời đe dọa sẽ công bố những “bức hình thân mật” trừ khi vị CEO của Amazon thừa nhận trước công chúng rằng những tin lá cải nhắm đến ông không mang mục đích chính trị.

M ớ i đ â y, c h u y ê n g i a an ninh Gavin de Becker đang làm việc cho ông chủ Amazon tuyên bố chính phủ Saudi Arabia đã ‘hack’ điện thoại của Jeff Bezos và có được những thông tin cá nhân của ông. Phía Saudi Arabia phủ nhận điều này.  T.T (Theo Sputnik)

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

41

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

TM

Các phi hành gia Apollo hội ngộ 50 năm sau sứ mệnh Mặt Trăng

Tám phi hành gia hội ngộ

Tám phi hành gia còn sống của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) đã gặp mặt tại thành phố New York, Mỹ, nhân dịp kỷ niệm 50 năm lần đầu tiên con người đặt chân lên Mặt Trăng.

Chương trình Apollo của NASA đã thực hiện 17 nhiệm vụ với kỳ tích lần đầu tiên đưa con người lên Mặt Trăng vào năm 1969. Kể từ sứ mệnh Apollo 17 của NASA vào tháng 12/1972, con người chưa đặt chân trở lại trên hành tinh này.

Theo Business Insider, nhóm 8 phi hành gia

N A S A b a o g ồ m Wa l t e r Cickyham (Apollo 7), Rusty Schweickart (Apollo 9), Buzz Aldrin và Michael Collins (Apollo 11), Fred Haise (Apollo 13), Al Worden (Apollo 15), Charlie Duke (Apollo 16), và Harrison Schmitt (Apollo 17) vừa có buổi hội ngộ ở New York.

Cựu phi hành gia Aldrin nói với Business Insider: “Lễ kỷ niệm 50 năm kể từ khi tàu vũ trụ hạ cánh trên Mặt Trăng là thời điểm thích hợp để nói rằng Mỹ có thể dẫn đầu thế giới... trong việc đưa một tàu vũ trụ khác lên hành tinh này”.

Các phi hành gia tại lễ kỷ niệm cũng kể lại tình huống ông Aldrin và phi hành gia Neil Armstrong suýt không thể rời Mặt Trăng quay lại tàu vũ trụ.

Tàu thăm dò mặt trăng có tên Eagle của Apollo 11 đã đưa các phi hành gia lên bề mặt Mặt Trăng. Tuy nhiên, khi đến nơi, ông Aldrin phát giác Eagle bị hỏng bộ ngắt mạch. May mắn là các phi hành gia đã tìm được cách giải quyết để trở về phi thuyền Apollo.

Hiện Mỹ đang nỗ lực đưa con người trở lại Mặt Trăng.

Hôm 26/3, Phó tổng thống Mike Pence đã công bố kế hoạch đưa phi hành gia lên hành tinh này vào năm 2014.

Viên chức NASA cũng cho biết sứ mệnh Mặt Trăng được tái khởi động là bước tiến tới mục tiêu đưa các phi hành gia lên Hỏa tinh vào năm 2033.  M.T (Theo CNN)

Tỉ phú Nigeria rút 10 triệu đô tiền mặt để ngắm Tỉ phú Nigeria, Aliko Dangote, muốn hiểu giá trị thực tế của số tiền mặt, thay vì chỉ là những con số trên giấy tờ. Ông Aliko Dangote tuần qua qua phát biểu tại một diễn đàn thương mại ở Bờ biển Ngà: “Khi bạn còn trẻ, một triệu Mỹ kim đầu tiên kiếm được sẽ rất quan trọng, nhưng sau đó các con số không còn ý nghĩa nữa.

Tôi từng rút ra 10 triệu Mỹ kim tiền mặt và mang về nhà. Tôi ngắm nhìn chúng, tự nhủ rằng ‘mình đã thực sự có tiền’ và gửi lại ngân hàng vào hôm sau”.

Tỉ phú Dangote cho biết ông hành động như vậy để hiểu rõ giá trị số tiền mình đang có, thay vì chỉ coi chúng như các con số trên giấy tờ.

Aliko Dangote năm nay 61 tuổi, có khối tài sản trị giá 10,6 tỉ Mỹ kim, là người giàu nhất châu Phi và từng xếp hạng 23 trong danh sách 100 tỉ phú giàu nhất thế giới. Ông bắt đầu kinh doanh từ năm 1977 và liên tục phát triển, tập đoàn Dangote hiện tham gia nhiều lĩnh vực như thực phẩm, sản xuất xi măng và vận tải.  M.T (Theo VOA)

Tỉ phú Nigeria, Aliko Dangote

42

MONTREAL - OTTAWA

Anh bắt đầu xóa chữ ‘Liên minh châu Âu’ trên sổ thông hành Một số sổ thông hành cấp cho công dân Anh từ ngày 30/3 không còn dòng chữ “Liên minh châu Âu” dù Anh chưa rời khỏi khối này.

Bộ Nội vụ Anh xác nhận một số sổ thông hà nh cấp từ ngày 30/3 không còn dòng chữ “Liên minh châu Âu” (EU) theo một quyết định được ban hành từ năm 2017. Tuy nhiên, cơ quan này cho hay một số giấy tờ thông hành cấp mới sẽ vẫn có tên của EU để tiết kiệm ngân sách.

Ngày 29/3 ban đầu được ấn định là thời điểm Anh rời khỏi EU, hay còn gọi là Brexit. Tuy nhiên, tiến trình này đang bị trì hoãn s a u k h i q u ố c h ộ i Anh liên tục bác bỏ thỏa thuận Brexit do Thủ tướng Theresa May đưa ra. EU đã gia hạn cho Anh phải phê chuẩn thỏa thuận trước ngày 12/4.

Bộ Nội vụ nói không có sự khác biệt giữa hai sổ thông hà nh này và nhấn mạnh: “Chúng tôi tiếp tục cấp sổ thông hành với dòng chữ ‘Liên minh châu Âu’ trong một thời gian ngắn sau thời điểm trên.

Trong khi đó, một số công dân Anh rấ t ngạ c nhiên khi nhận sổ thông hà nh mới vì trên thực tế Anh chưa rời khỏi EU. Anh tổ chức trưng cầu dân ý hồi tháng 6/2016 với kết quả 52% cử tri ủng hộ rời khỏi EU. Liên minh châu Âu hồi tháng 11/2018 chấp nhận Thỏa thuận Rút lui và Tuyên bố Chính trị về quan hệ EU - Anh trong tương lai của London. Mâu thuẫn giữa Thủ tướng May và quốc hội Anh đang làm gia tăng khả năng Anh rời EU mà không có bất cứ thỏa thuận nào được thông qua.  M.T (Theo VOA)

Thủ tướng New Zealand trả hóa đơn siêu thị cho bà mẹ quên ví

Bà Jacinda Ardern

Một người phụ nữ New Zealand dẫn hai con nhỏ đi siêu thị và khi đang đứng xếp hàng chờ đến lượt thanh toán, người này nhận ra đã bỏ quên ví ở nhà. Tình cờ, Thủ tướng Jacinda Ardern đứng phía sau, trông thấy sự bối rối của người mẹ và trả tiền thay.

Người mẹ viết trên Facebook kể bà phải mang hai con đi mua sắm và đã định bỏ lại tất cả số hàng hóa vì không mang ví. Bà viết: “Khi bạn nghĩ rằng cô Jacinda Ardern không thể dễ thương hơn được nữa, không thể khiêm nhường và chân thành hơn được nữa thì cô ấy tiến đến và

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

trả tiền cho đống thực phẩm mà bạn vừa mua trong siêu thị”.

Trả lời báo chí, Thủ tướng New Zealand xác nhận mình chính là “nữ hiệp sĩ” trong siêu thị. Khi được hỏi về lý do, Jacinda Ardern giải thích một cách đơn giản: “Bởi vì cô ấy là một bà mẹ”.

Trong đoạn viết đã xóa trên Facebook, người mẹ này cho biết cô nói với hai đứa con rằng Thủ tướng của New Zealand vừa mua đồ ăn cho chúng nhưng bọn trẻ dường như không quan tâm. “Tất cả những gì chúng quan tâm là mẹ chúng đã lơ đãng đến mức độ quên ví ở nhà”.

Jacinda Ardern nổi lên trong cuộc bầu cử New Zealand năm 2017. Ardern được coi là biểu tượng cho sự tiến bộ của phụ nữ trong vai trò lãnh đạo khi mang thai, sinh con và nghỉ thai sản 6 tuần khi còn đương

chức. Trước đó, chỉ có cựu thủ tướng Pakistan Benazir Bhutto là nhà lãnh đạo duy nhất từng sinh con khi tại nhiệm. Năm 2018, Ardern bế theo con nhỏ vào phòng họp của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, một việc chưa từng có tiền lệ, bất chấp những chỉ trích về sự thiếu chuyên nghiệp. Ardern là thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử New Zealand.

Giới truyền thông dùng cụm từ “Jacinda-mania” để mô tả sự mến mộ của dân New Zealand dành cho nữ lãnh đạo New Zealand. Jacinda Ardern được xem là một thế hệ lãnh đạo mới, lãnh đạo bằng sự yêu thương và đồng cảm. Bà là nhà lãnh đạo có thu nhập cao thứ 5 trong số các nhà lãnh đạo những nước có nền kinh tế phát triển OECD với số tiền 427.072 Mỹ kim.  M.T (Theo CNN)

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

43

TRÒ CHUYỆN VỚI @

TM

MONTREAL - OTTAWA

Khúc An - Trò Chuyện Với @ @ (a còng) là ký hiệu một địa chỉ, một nơi đến; có thể đến nhiều người, cũng có thể chỉ đến được một mình bạn, người đọc những dòng này.

Khao Khát Một Quê Nhà KHÚC AN

G

ia đình ấy có bốn anh chị em nhưng không có một mái nhà ấm cúng. Bốn đứa trẻ ấy sống lưu lạc ở bốn nhà láng giềng. Họ ở chung với con của chủ nhà nhưng cả bốn người đều bị coi như đầy tớ, như những kẻ ăn nhờ ở đậu, họ không được đối xử bình đẳng với những đứa con của chủ nhà. Họ không được ăn uống, đi lại tự do như những thành viên khác trong gia đình, họ không được chuyện trò, đọc sách vở tài liệu bằng ngôn ngữ của cha ông họ, họ bị buộc phải đổi họ đổi tên, họ không được ngồi chung bàn ăn với mọi người trong nhà, và nhất là họ không được phép liên lạc với nhau. Khi kẻ cướp đến đốt nhà hàng xóm nơi anh, chị hay em họ cư ngụ, họ không được phép bước qua

44

rào nhà hàng xóm để tiếp cứu hay giúp anh, chị, em mình một tay.

Bạn thân mến. Không là người trong cuộc nhưng chắc hẳn bạn cũng hình dung ra được nỗi uất ức của những đứa trẻ lưu lạc ấy lớn lao như thế nào. Và những đứa trẻ ấy không chỉ sống trong những tác phẩm văn chương hay những sản phẩm điện ảnh. Họ là những nhân vật có thật trong thế giới này. Họ là những người Kurds, một sắc tôc sống lây lất trên khu vực viền quanh đường biên giới năm quốc gia Turkey, Syria, Iraq, Iran và Armenia.

Canada chúng ta rộng thênh thang nhưng dân số chỉ có 31 triệu người, trong khi đó với một dân số khoảng 35 triệu, người Kurds vẫn không

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

có được một quốc gia của riêng họ.

Những con người không tổ quốc ấy tạo thành sắc tộc đông hàng thứ tư ở Trung Đông, họ cùng chung chủng tộc, văn hóa, gần gũi nhau về ngôn ngữ và nhất là cùng chịu sự áp bức cùng cực và sự kỳ thị trầm trọng nằm trong chính sách của những quốc gia vừa kể.

Khi Thế Chiến I kết thúc với sự sụp đổ của đế quốc Ottoman, qua một thỏa ước, Đồng Minh Tây Phương thỏa thuận cho thành lập quốc gia Kurdistan, người Kurds vui mừng nhưng niềm hoan lạc tàn lụi dần khi qua một thỏa ước khác, các nước có thế lực đã chia sẻ đất đai, đã vẽ lại bản đồ khu vực, và người ta không nhắc gì đến Kurdistan nữa. Liên tục

80 năm sau đó, những nỗ lực của người Kurds để thành lập quốc gia Kurdistan độc lập đều bị đàn áp tàn bạo. Và người Kurds tiếp tục kiếp sống của những kẻ vô tổ quốc; những người “stateless” đúng nghĩa. Ở Turkey, dù chiếm khoảng 20 phần trăm dân số, và cư trú lâu đời trên đất Thổ, người Kurds vẫn không được có quốc tịch, bị chỉ định cư trú, phải đổi tên và từ bỏ trang phục cổ truyền Kurdish, ngôn ngữ bị cấm đoán, và ngay cả sự hiện diện của người Kurds cũng bị phủ nhận, thay vì là “đồng bào thiểu số Kurds” (hay là “đồng bào người dân tộc” như từ ngữ ở Việt Nam bây giờ thường dùng) thì họ bị gọi là Dân Thổ Miền Núi. (Mountain Turks).

TM

MONTREAL - OTTAWA

Ở Syria, dù sắc tộc Kurds chiếm từ 7 đến 10% dân số, họ vẫn bị tước đoạt quốc tịch, đất đai lâu đời của tổ tiên bị trưng dụng để phân phối cho người Ả Rập trong chiến dịch “Ả Rập hóa” những vùng có người Kurds cư ngụ. Ở Iraq, sắc tộc Kurds chiếm từ 15 tới 20% dân số. Trong cuộc chiến tranh Iran-Iraq những năm 80 của thế kỷ trước, người Kurds không đứng hẳn về phía Iraq, kết quả là Sadam Hussein đã trả thù qua những cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học gây thiệt hại nặng nề về nhân mạng cho người Kurds ở Halabja.

Người Việt chúng ta luôn thấy đất nước mình bất hạnh vì nằm giữa khu vực tranh dành ảnh hưởng của những nước lớn và đầy tham vọng (nước Tàu là một ví dụ), tuy nhiên nếu nhìn qua các đất nước khác như Israel nằm giữa khối Ả Rập và không xa những quốc gia (ví dụ như Iran) mà mục tiêu quan trọng của họ là xóa bỏ Israel khỏi bản đồ thế giới; hoặc khu vực mà người Kurds sinh sống từ cả ngàn năm trước lọt ngay vào vùng bất ổn đầy xung khắc giữa các quốc gia lân bang nhiều tham vọng như Turkey, Iran, Iraq và nhất là Nga và bây giờ là ISIS – thì chúng ta sẽ nhận ra niềm bất hạnh không phải chỉ riêng người Việt phải gánh chịu và chúng ta không phải là sắc dân duy nhất phải mang “thân phận Do Thái” như các nhà văn nhà thơ của chúng ta hay than thở.

Giữa năm 2013, bọn ISIS, trong mưu toan tìm một lãnh thổ riêng cho mình, đã nhắm mũi dùi tấn công vào những khu vực dân Kurds cư ngụ ở vùng biên giới phía bắc Syria. Cuộc đụng độ giữa ISIS và lực lượng người Kurds ở Syria bắt đầu. Trong khi ấy, Turkey khi tấn công ISIS cũng tấn công luôn lực lượng Kurds và gọi đây là cuộc chiến phối hợp chống khủng bố (synchronized war on terror) dù các kháng chiến quân Kurds luôn chiến đấu chống ISIS một cách mãnh liệt.

Năm 2014, ISIS tấn công Kobane, một địa danh ngay trên đất Turkey, người Kurds chống trả, quân Turkey chẳng những không can thiệp mà còn ngăn cản lực lượng Kurds ở các khu vực khác vượt biên giới để hổ trợ những người Kurds cùng sắc tộc.

Người Kurds ở Syria có khoảng 3 triệu nhưng có tới 85 ngàn gia nhập Lực Lượng Dân Chủ Đa Sắc Tộc một hình thức quân kháng chiến, trong đó có tới 24 ngàn nữ chiến binh Kurds.

Các nữ kháng chiến quân đã từng tham gia các trận đánh đẫm máu ở Aleppo, Kobane, Al-Shaddadi. Các bài tường thuật trên truyền thông

quốc tế cho biết trong giai đoạn phôi thai nữ chiến binh Kurds trang bị AK của Nga mua chợ đen và gắn các bửng thép lên xe “pick-up” chế biến thành “xe thiết giáp”. Cũng may là về sau, họ được Biệt Kích Mỹ viện trợ vũ khí, thuốc men, lương thực...

Chúng ta không lạ gì chuyện bọn ISIS giết người tập thể, dùng trẻ con làm lính đánh thuê, bắt phụ nữ làm nô lệ tình dục, hoặc gả cho đám khủng bố ISIS... Trước kẻ thù hung hãn ấy, Nữ Kháng Chiến Quân Kurds sẵn sàng chiến đấu đến chết, họ không để ISIS bắt, tra tấn, hãm hiếp và chặt đầu. Qua truyền thông phương Tây, chúng ta thấy Nữ Kháng Chiến Quân Kurds không mang khăn trùm đầu kín mít như phụ nữ các quốc gia Hồi Giáo khác. Những người lãnh đạo Kurds theo đuổi mục tiêu giải phóng phụ nữ. Đó cũng là điều khiến người Kurds có thể cởi mở và sống dung hòa với mọi sắc tộc và tôn giáo khác.

Các nhà viết sử ghi nhận rằng sắc tộc Kurds đã hiện diện ở Trung Đông từ 10 ngàn năm trước và điểm lý thú là các nhà ngôn ngữ học cũng nhận ra rằng ngôn ngữ Kurds rất giống ngôn ngữ mà Chúa Jesus sử dụng năm xưa.

Tháng Chín năm 2014 trong trận đánh khốc liệt ở Kobane, khi bị bao vây bởi ISIS và đã cầm cự đến khi chỉ còn một viên đạn, một nữ chiến binh Kurds đã nói câu chào vĩnh biệt vào máy vô tuyến và tự sát bằng viên đạn cuối cùng. Cô gái ấy mới 19 tuổi. Tên cô là Ceylan Ozalp.

Bạn thân mến, không biết bạn cảm thấy thế nào, riêng tôi khi đọc bản tin ấy của đài BBC, tôi đã thực sự xúc động và vô cùng cảm phục người nữ chiến binh dũng cảm ấy. Và bỗng dưng tôi nhớ một cô gái Việt năm xưa. Chắc bạn chưa quên cô Nguyễn Thị Giang chứ nhỉ? Người nữ đảng viên Việt Nam Quốc Dân Đảng; người đã tự sát bằng súng lục sau khi cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp thất bại và người anh hùng Nguyễn Thái Học cùng mười ba đồng chí thản nhiên bước lên đoạn đầu đài ở Yên Bái năm xưa.

Trở lại chuyện người Kurds, khi một nữ chiến sĩ khác trong đoàn nữ binh huyền thoại tử trận, báo chí phương Tây đã gọi cô là Angelina Jolie của Kurdistan vì người chiến binh ấy có nhan sắc của một diễn viên điện ảnh. Người nữ chiến binh ấy tên là Viyan Antar.

Chắc bạn đã từng có dịp nghe một cô gái Việt khoe bằng cái giọng trầm bổng, du dương của một người say cần sa rằng cô ấy vừa được ai đó khen là giống hoa hậu này hoa hậu kia, giống siêu mẫu này, siêu mẫu nọ; giống siêu sao nọ, giống diva

kia... với những cái tên đại khái như Hồ Ngọc Hà, Ngọc Trinh, Angela Phương Trinh, Hà Anh, vân vân. Chỉ cần giống một nhân vật nào đó trong cái thế giới nhỏ nhoi của showbiz Việt, người ta cũng đã thấy mình lâng lâng bay cao như cánh diều và nhẹ nhàng đáp xuống những đám mây huyền ảo. Nói gì tới chuyện được giới truyền thông thế giới ví von là mình giống Angelina Jolie.

Thế nhưng những đồng đội của Viyan Antar không thấy đó là điều đáng hãnh diện.

“Quý vị hãy nhìn hình ảnh của họ, tất cả họ đều là những thiên thần, tất cả đều xinh đẹp, quý vị không thể lựa ra một người chỉ vì cô ấy trông giống một nữ tài tử Hollywood, Angelina Jolie hay Julia Roberts. Họ không có điểm nào giống các tài tử ấy hết. Họ thà chết hơn là sống dưới sự kềm kẹp của một trong những phe nhóm đàn áp phụ nữ tàn bạo nhất trên thế giới.”

Bạn thân mến. Câu phát biểu bạn vừa đọc là của Agrin Senna, chỉ huy trưởng của lực lượng nữ kháng chiến quân sau khi truyền thông phương tây so sánh Viyan Antar với Angelina Jolie. Viyan Antar là một nữ trưởng toán và cũng là xạ thủ súng máy, người đã tử thương vì một vụ tấn công bằng xe hơi chở chất nổ ở một mặt trận phía bắc Syria.

Tôi đồng ý với lời phát biểu của vị chỉ huy trưởng ấy. Với những nữ chiến sĩ cầm súng chống lại cái bọn có thể được xem là dã man nhất trong lịch sử nhân loại, cái bọn dùng đàn bà làm nô lệ tình dục, cái bọn tin rằng giết thật nhiều những người không cùng chí hướng, không cùng tôn giáo với mình thì mình sẽ được lên “thiên đàng” nơi mấy mươi trinh nữ đang chờ... Với những nữ chiến binh thà chết chứ không chịu cúi đầu kêu rêu hay van nài thế giới thương xót... thì đánh giá một nữ chiến binh – còn rất trẻ - vừa nằm xuống trong cuộc chiến ấy mà không để tâm đến những gian khổ cô đã trải qua, cũng như sự dũng cảm cô đã biểu lộ mà chỉ dựa trên nhan sắc bên ngoài là cả một sự xúc phạm. Xúc phạm bởi những đánh giá bên ngoài ấy làm giảm giá trị của những phụ nữ trong cuộc tranh đấu trên hai mặt trận: xác nhận quyền có một mảnh đất gọi là quê nhà và đòi quyền bình đẳng trong xã hội, tuyệt đối không chấp nhận quan niệm nhìn phụ nữ như những đối tuợng tình dục.

Vị chỉ huy trưởng ấy nói thêm: “Chúng tôi muốn dành cho phụ nữ chỗ đứng đích thực xứng đáng với họ trong xã hội để họ có quyền tự định đoạt số phận của họ. Viyan chết cho những lý tưởng ấy. Không một bộ phận nào trong giới truyền thông đề

cập tới những lý tưởng mà cô đem cả mạng sống của mình ra để thực thi, cũng chẳng ai nhắc tới những thành quả Viyan đã giúp đem lại cho phụ nữ ở Rojava trong bốn năm qua.”

Với sự dũng cảm của chính họ và với sự yểm trợ về mặt quân sự của Hoa Kỳ, Pháp và Anh Quốc, cuối cùng quân Kurds cũng dứt điểm được ổ kháng cự cuối cùng của ISIS ở Baghouz bên dòng sông Euphrates.

Tôi tự hỏi những người Kurds dũng cảm rồi sẽ có được một mảnh đất làm quê nhà cho riêng họ như người Do Thái mấy mươi năm về trước hay không?

Chưa đoán được câu trả lời thì có ngay một tin không vui: Ngày 19 tháng 12, 2018, để giữ lời hứa khi ra tranh cử, Tổng Thống Donald Trump bất thần ra lệnh rút 2000 lính Biệt Kích và cố vấn Mỹ ra khỏi Syria trong 30 ngày. Kháng Chiến Quân Kurds trong đó có các nữ kháng chiến quân can trường rồi đây lại đơn độc đương đầu với đủ mọi bất trắc từ phía Iraq (quá nhiều phe phái), Syria (nhà độc tài Bashar al-Assad), Iran (mấy Ông Đạo cực đoan), Thổ Nhĩ Kỳ (nhà độc tài Erdogan) và nhất là từ nước Nga (của gã Putin hiểm độc).

Những dân tộc nhỏ bé (nhưng không hèn mọn) trong mắt nhìn của những nước lớn luôn là những con cờ thí dù những con cờ thí ấy đã đổ mồ hôi và máu của họ cho nền an ninh của những nước lớn, như người Kurds đổ máu cho an ninh của Hoa Kỳ và Tây Âu, như những người lính Việt Nam Cộng Hòa đổ máu cho sự đứng vững của Miền Nam Việt Nam, tiền đồn của Thế Giới Tự Do thuở nào.

Chiến đấu cho niềm khao khát có được một quê hương, người Kurds sẵn sàng hy sinh tất cả, kể cả mạng sống họ. Người Việt chúng ta ngày nay không phải làm chuyện đó, tiền nhân đã đánh đổi mạng sống để gầy dựng cho con cháu một cơ đồ nhưng rõ ràng chúng ta không tha thiết mấy với mảnh giang sơn hình chữ “S” ấy. Thêm vào đó bọn buôn dân bán nước đang ngồi trên đầu trên cổ 90 triệu người Việt trong nước, đang đem triều cống cho nước láng giềng phương bắc từng phần mảnh giang sơn tổ tiên truyền lại. Vài chục năm sau, vài trăm năm sau, nếu còn những người nói tiếng Việt, còn những người lưu giữ phong tục Việt, biết đâu những con người ấy lại phải chiến đấu như những người Kurds bây giờ để có một chỗ “cắm dùi” cho những con người mang trong mình dòng máu Việt Nam. KHÚC AN

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

45

HỘP THƠ TÌM BẠN

TM

MONTREAL - OTTAWA

Email, để tiện liên lạc. Sẽ trả lời dù thư đến muộn, rất mong nhận được phương. Tìm bạn tri kỷ người Nam thư của người có thành ý. Cám ơn. tuổi 60-68 có kiến thức, cùng một sở thích, thật tâm yêu muốn có mái ấm Thư xin Thời Báo chuyển. gia đình, chân thật. Xin thư về cho số 2415 - (Trên 4 kỳ) - Mình là nữ, 33 phone, để tiện liên lạc đã Retire thích tuổi, độc thân, người miền Nam. Hiện hợp hơn. Cám ơn và đạo Phật.

Hộp Thư Tìm Bạn 2405 - (Trên 8 kỳ) - Nam, đã nghỉ hưu, một mình, không tứ đổ tường.

Thích sống đơn giản, thoải mái. Ghét giả dối. Tôn trọng nhau, tiền và vật chất không tạo hạnh phúc đích thực.

Nặng trĩu tâm sự, lãng mạn, yêu nghệ thuật. Tìm bạn đồng cảm, hầu chia sẻ cô đơn cuối đời. Khởi duyên là bạn.

Xin vui lòng cho số phone hay email.

Hồi âm dù thư đến muộn.

2406 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có một cháu trai 25 tuổi, người Canada, Tàu Việt, độc thân, vui tính, dễ nhìn, không cờ bạc, không hút sách (chỉ uống tí bia, hút thuốc giao thiệp) cao 1M 75, nặng 70 Kg). Thiếu niên vì hoàn cảnh không học hết đại học.

Hiện nay ước mong có bạn gái dễ nhìn, cao 1M 60up. Biết nói tí tiếng Anh / Quảng Đông (HK). Bản thân đang học nói tiếng Việt để dễ tìm hiểu. Nếu thích hợp sẽ tiến tới hôn nhân. Hoàn cảnh gia đình Ok, tìm được bạn đời sẽ có 2 dự án. #1. Mở tiệm uốn tóc. #2. Đầu tư ở VN mở nhà nghỉ.

2407 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 34 tuổi, sống ở Toronto. Ngoại hình ưu nhìn, vui vẻ, hiền lành, giản dị, chân thật, nghiêm túc, chăm chỉ, siêng năng, thích du lịch, nấu ăn, nhiếp ảnh.

Mong tìm bạn trai từ 36-45 tuổi. Hiền lành, chân thật, công việc ổn định, nghiêm túc, biết chia sẻ trong cuộc sống, chung thủy. Không hút thuốc lá. Ai có nhã ý xin để lại số phone or email mình sẽ hồi âm tất cả. Xin chân thành cám ơn.

2410 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, sinh năm 1957, người Nam, da trắng, cao 1M 56, dáng thon thả, nhan sắc trên trung bình, thích du lịch, đọc sách, chăm sóc nhà cửa trong và ngoài, biết thông cảm và quan tâm, hoàn toàn không vướng bận, cuộc sống ổn định, sống kiếp lưu vong 38 năm. Nay muốn tìm một người từ 64 trở lên, không quan trọng ngoại hình hay giàu nghèo chỉ cần hiền, vui, thành thật, có lòng quan tâm và chia sẻ, 1 chút bia, 1 chút thuốc lá không sao nhưng đừng cờ bạc, yêu thích mái ấm gia đình. Thư

46

về xin cho số phone. Cám ơn nhiều lắm.

2411 - (Trên 4 kỳ) - Nam 60 tuổi, cao 1M 70 nặng 67Kg, người miền Nam đang sống và làm việc gần Toronto.Trên trung bình về mọi mặt.

Nay con cái đã lập gia đình và ở riêng.

Hiện sống cuộc sống độc thân rất lâu không cờ bạc rượu chè sống cuộc sống giản dị. Trong căn nhà rộng thênh thang và lạnh lẽo không tiếng nói.

Mong mỏi tìm một người cùng cảnh ngộ yêu mái ấm gia đình để cùng nhau quan tâm chia sẻ đến cuối cuộc đời.

Thì căn nhà sẽ trở nên ấm cúng và hạnh phúc. Ai mến xin thư về xin cho số phone để tiện liên lạc. Sẽ hồi âm tất cả dù thư đến muộn. Thành thật cám ơn.

2412 - (Trên 4 kỳ) - Nam, tuổi ngoài 50, cao 1M78, nặng 70Kg, tốt nghiệp đại học, hiện đang sống và làm việc ở Toronto, có business ở Canada.

Vì quá bận rộn trong công việc nên không có thời gian để tìm bạn. Nay mượn Thời Báo nhắn tin mong muốn tìm một người bạn nữ open mind. Nếu hợp sẽ tiến xa hơn trong việc làm ăn và tình cảm lâu dài. Thích travel, exercise. Nếu các bạn thích làm quen, xin cho email or số phone có hình càng tốt.

2413 - (Trên 4 kỳ) - Nam, 46 tuổi, cao 1M 71, độc thân, không cờ bạc qua Canada đã lâu, vì lo đi làm nên không có bạn gái. Mình muốn lập gia đình nếu bạn gái nào có ý kết hôn xin cho số phone, địa chỉ và hình nếu tiện và du học sinh Ok. Xin đừng đùa giỡn.

Cám ơn.

2414 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 58 tuổi, người miền Nam, sống và làm việc ở Toronto. Bình thường mọi phương diện, vui vẻ, không vướng bận, cao ráo dễ nhìn, tính hiền lành rộng lượng, vị tha thật thà, sống giản dị yêu mái ấm gia đình. Mong tìm bạn Nam, 5865 đàng hoàng chân thật, ở Toronto, không tứ đổ tường, không vướng bận, để tâm sự lúc vui buồn, nếu hợp sẽ tiến xa hơn. Xin cho số phone hoặc

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

đang là du học sinh tại Hamilton, Canada. Ngoại hình dễ nhìn, tính tình vui vẻ, yêu cái đẹp, thích nấu ăn, tôn trọng giá trị gia đình. Mong muốn được kết bạn và lập gia đình với nam từ 33 đến 50 tuổi, độc thân vui vẻ, tôn trọng hạnh phúc gia đình. Xin cho email và điện thoại để tiện liên lạc tìm hiểu. Xin cám ơn.

2422 - (Trên 4 kỳ) - Tôi tên Thành, Nam, sinh năm 1950 đã retire sống một mình tại Toronto, muốn làm quen với bạn gái, trong khi cô đơn hiu quạnh một mình, cho nên nhờ Thời Báo đăng trên mục thư tìm bạn. Nếu bạn gái nào có nhã ý thích tôi. Xin gởi thư về Thời Báo chuyển dùm. Rất mong nhận được thư bạn. Cám ơn nhớ 2416 - (Trên 4 kỳ) - Nữ sinh năm cho số phone để liên lạc.

1977, chưa từng kết hôn, chưa có 2423 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 55 tuổi, con, hiện đang sống ở Việt Nam. Công việc văn phòng dịch thuật tiếng hoàn cảnh gia đình dang dở. Việc làm Anh. Cao 1m56 nặng 48 kg, ngoại chuyên môn ổn định. Mong được làm hình khá. Thân thiện, chăm chỉ, hòa quen và kết bạn với bạn Nam từ 50 đồng. Muốn tìm bạn nam để tìm hiểu tuổi trở lên. Xin cho số phone để tiện đi đến kết hôn. Mọi liên hệ xin gởi về liên lạc. Xin thơ về tòa soạn Thời Báo.

Thành thật cám ơn.

Thời Báo. Xin cảm ơn.

2417 - (Trên 4 kỳ) - Nam, 31 tuổi, cao 1M 80, ngoại hình ưu nhìn, chưa từng kết hôn. Sống và làm việc tại Toronto đã nhiều năm nhưng tình duyên trắc trở nên đến giờ vẫn độc thân. Tính tình vui vẻ hòa nhã, không tứ đổ tường, là người trọng tình bạn, hay giúp người và yêu thích vun đắp cho mái ấm gia đình. Tốt nghiệp ĐH tại Toronto và có việc làm ổn định.

Muốn tìm bạn gái tuổi từ 25 trở lên, trước là để chia sẻ buồn vui của cuộc sống thường nhật, sau nếu hợp sẽ tìm hiểu và tính chuyện tương lai. Thư đầu xin để lại email và số điện thoại để tiện liên lạc. Sẽ hồi âm mọi thư.

2418 - (Trên 16 kỳ) - Nam, 33 tuổi, độc thân, trình độ đại học việc làm ổn định, không cờ bạc biết chút đỉnh rượu, thuốc lá. Tìm bạn gái độc thân không vướng bận tuổi từ 28-33 biết chút tiếng Anh. Nếu có nhã ý xin cho số phone hoặc email để tiện liên lạc.

2420 - (Trên 8 kỳ) - Tôi có cháu gái, 19 tuổi, trình độ lớp 11, cao 1M 55 vui vẻ, da trắng, dáng thon, quê Rạch Giá Linh Huỳnh. Muốn kết bạn Nam tuổi 22-35 ở Canada. Nếu có duyên xin cho nhau cơ hội tìm hiểu xa hơn. Ai có nhã ý xin thơ về Thời Báo nhờ chuyển giúp, tôi sẽ làm cầu nối cho hai người tiện liên lạc.

2424 - (Trên 2 kỳ) - Gentleman 58 tuổi, còn độc thân, còn trẻ, con người của tôi thích thật thà, tình cảm, tôn trọng tiền bạc và vật chất, rất lãng mạn, yêu nghệ thuật, thể thao, âm nhạc, thích tâm sự...

2425 - (Trên 8 kỳ) - Nam ngoài 50, sống tại Toronto, vui vẻ, hiểu biết, rộng lượng, tôn chỉ đạo làm người, tôn trọng và lắng nghe. Muốn tìm một bạn gái đi hết quãng đời còn lại khi đau ốm, bịnh hoạn lo cho nhau cho hết quãng đời còn lại. Nghề nghiệp ổn định. Xin thư về Thời Báo chuyển, sẽ trả lời dù là thư đến muộn. Xin cám ơn.

2426 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 39 tuổi, hiền lành, ngoại hình dễ nhìn, đàng hoàng, công việc ổn định, đã một lần đổ vỡ, mong tìm được người đàng hoàng hiền lành, không vướng bận mong hợp sẽ tiến xa hơn, mong tìm được chân tình thật sự. Xin đừng đùa giỡn, xin cám ơn.

2427 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, 59 tuổi độc thân, không vướng bận, tính tình hiền lành dễ hòa đồng. Cao ráo dễ nhìn, nấu ăn không tệ, biết cảm thông. Đang sống làm việc ở Toronto. Tìm bạn tri kỷ người Nam, tuổi 59-69, đàng hoàng, chân thật, không tứ đổ tường, không vướng bận. Thật tâm yêu, muốn có mái ấm gia đình, chân thật, xin cho 2421 - (Trên 4 kỳ) - Nữ, Góa, người Email và số điện thoại để tiện liên lạc Sài gòn, ngoài 60, hiện ở Canada tìm hiểu. Sẽ trả lời dù thư đến muộn. không vướng bận, độc lập, cuộc sống Xin cám ơn. ung dung, tự toại. Sở thích nấu ăn, 2428 - (Kỳ -8/8) - Gởi bạn hiền thân nghe nhạc, du lịch chăm sóc nhà cửa, mến.

Tôi có cháu gái 26 tuổi, ở thành biết mình là ai, nhiều thông cảm đối phố Rạch Giá, thị xã Kiên Lương,

TM

MONTREAL - OTTAWA

huyện Hà Tiên VN. Cháu làm nghề tóc, tánh tình hiền, vui vẻ, muốn kết bạn Nam và tìm hiểu tuổi từ 35-45.

Nếu có duyên thì xin cho nhau được cơ hội đến gần bên nhau nơi xứ lạ, tình quê. Ai có nhã ý thư nhờ tòa soạn Thời Báo chuyển giúp. Xin đừng đùa giỡn.

2429 - (Trên 4 kỳ) - Lê Thị Tươi 48 tuổi, gia đình đạo Thiên Chúa, nề nếp.

Gia đình sống ở Canada còn lại chị ruột muốn làm quen với các anh sống tại Canada. Sở thích: Nấu ăn và du lịch. Rất mong làm bạn với các anh sống tại Canada nếu hợp sẻ tiến xa.

Gia đình đã sống ở Canada chỉ còn lại một mình chị Lê Thị Tươi sống ở VN. Rất mong được làm bạn với các anh cùng sở thích, hợp sẽ tiến xa. Mến chào thư về Thời Báo nhờ chuyển.

2430 - (Trên 4 kỳ) - Nữ 38 tuổi, chưa từng lập gia đình, ngoan hiền lành. Công việc ổn định. Mong tìm bạn trai 38-46 tuổi, chưa từng lập gia đình, người đàng hoàng, hiền lành.

Nếu có nhã ý, xin cho số phone, email để tiện liên lạc. Xin đừng đùa giỡn.

Cám ơn 2431 - (Trên 4 kỳ) - Nam, độc thân không vướng bận, tuổi ngoài 50 có việc làm, trung bình về mọi mặt, yêu thích du lịch, thiên nhiên, tìm bạn gái người miền nam có cùng sở thích để làm bạn du lịch nếu hợp sẽ làm bạn tri kỷ. Nếu mến xin thư về tòa soạn.

Cám ơn.

2432 - (Kỳ -5/8) - Nữ, ngoài 40 tuổi, người Hà Nội. Hiện đang sống ở Canada ngoại hình dễ nhìn cao 1M 63 nặng 54 Kg, Tính giản dị chân thành, siêng năng thích thể thao du lịch. Sở trường kinh doanh. Mong tìm bạn nam tuổi từ 46-60, tư cách đạo đức tốt, không cờ bạc, nghiện ngập. Nếu hợp sẽ tiến tới, tình cảm lâu dài và mong muốn mở business ở Canada.

Thư về Thời Báo xin cho số phone có hình càng tốt.

2433 - (Kỳ -5/8) - Tôi có cháu gái ngoài 40 tuổi, đang sống ở Sài gòn, VN. Trông cháu trắng trẻo, nhỏ nhắn, có nhan sắc, tính tình hiền lành, năng động. Có công việc ổn định (cháu đang bán hàng tại sân bay Tân Sơn Nhất, Sài gòn) Anh nào muốn lập gia đình, tôi sẽ cho số phone để hai người liên lạc.

2434 - (Kỳ -4/8) - Tôi có một cháu gái, 18 tuổi, cao hơn 1M 60. Đang sống ở Sài gòn, VN, cháu trông xinh xắn, hiền lành. Sắp tốt nghiệp lớp 12.

Anh nào muốn làm quen xin số phone tôi sẽ làm cầu nối.

2435 - (Kỳ -4/4) - Trai độc thân, 40 tuổi, chưa từng lập gia đình, đạo Công Giáo. Muốn kết bạn với các bạn gái ở Canada. Nếu hợp sẽ tiến xa. Xin cho mình số phone để tiện liên lạc. Mong thư các bạn. Cám ơn.

2437 - (Kỳ -3/8) - Tôi có em gái 26, tuổi, quê ở Rạch Giá Kiên Giang có 2 con ly dị, đã từng du lịch Canada, sắp tới em sẽ qua Canada du lịch 6 tháng.

Em muốn tìm hiểu kết bạn nam nếu hợp sẽ tiến xa hơn. Bạn Nam nào có lòng vị tha và có nhã ý muốn tìm hiểu. Xin vui lòng nhờ tòa soạn Thời Báo làm cầu nối chuyển giúp. Rất vui được đón nhận sự chân thành của bạn.

Xin đừng đùa giỡn. Cám ơn.

2438 - (Kỳ -3/4) - Nam, thanh niên 34 tuổi, tốt nghiệp Đại học, việc làm ổn định, tính tình vui vẻ, hòa đồng, muốn tìm bạn gái tuổi từ 28 trở xuống, sinh sống ở Canada hoặc du học sinh, nếu bạn nào có nhã ý, xin cho số phone hay là Email để tiện liên lạc.

2439 - (Kỳ -2/4) - Thanh niên, 60 tuổi, người miền Nam, hiền lành tử tế, vui khỏe, không tứ đổ tường, hiện đang ở Toronto, ly dị đã lâu con đã lớn. Bấy lâu nay chưa gặp được mối duyên lành nhưng vẫn có niềm tin sẽ gặp được em chân thật, hiền lành, hiểu biết, để cùng hưởng hạnh phúc cho đến cuộc sống này. Anh cũng bình thường trên mọi phương diện, cao 1M 71, 73 kg, thích đời sống gia đình, thiên nhiên và ..”tôi cũng yêu em”. Đông qua Xuân đến Hè lại sang.

Thu đến thương yêu ngập nắng vàng.

Em ở nơi đâu, sầu lẻ bóng? Chờ em, anh vẫn tình chứa chan.

2440 - (Kỳ -1/4) - Nam, 51 tuổi, việt gốc Hoa, tính tình hiền lành, chân thật, siêng năng, việc làm ổn định. Mong tìm bạn gái, tánh tình hiền lành, biết lo cuộc sống gia đình, để cùng nhau chia sẽ, những khi buồn vui, trong cuộc sống hàng ngày, nếu bạn nào mến, xin vui lòng gởi thư qua mục tìm bạn này và xin cho số phone để mình liên lạc và tìm hiểu nhau nhiều hơn. Thành thật cám ơn.

2441 - (Kỳ -1/8) - Tôi có cháu gái 20 tuổi, trình độ lớp 11 cao 1M 55.

Vui vẻ da trắng dáng thon, ở nhà làm nội trợ. Quê Rạch Giá Linh Huỳnh, muốn kết bạn nam tuổi từ 25-45 ở Canada, nếu có duyên xin cho nhau cơ hội tìm hiểu xa hơn. Ai có nhã ý xin gửi thư về Thời Báo nhờ chuyển giúp, tôi sẽ làm cầu nối cho hai người liên lạc ...

THƯ ĐÃ CHUYỂN: H. Ph., Etobicoke, ON (2 thư) Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Mississauga, ON (2 thư) L. Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Ms. V., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - K. B., Woodstock, ON - L. Ng., North York, ON (2 thư) - Th. D., Montreal, QC (2 thư) - H. Q. Tr., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - HTD, North York, ON - Nh. Ng., - M. L., Kitchener, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - T. Đ., Montreal, QC - N.T.N, Toronto, ON - D.H, North York, ON, - L. B., Montreal, QC (5 thư) - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON (3 thư) - Th. Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - D. Tr., Ottawa, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Nh. P., North York, ON - V.D., Toronto, ON - T.T., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - X.Đ., Windsor, ON T.L., York, ON - P.Đ., Toronto, ON - C.L., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON (3 thư), - Một Người, Toronto, ON - H.T.Đ., Toronto, ON T.Ng., Toronto, ON - H.Ph., Windsor, ON - M.Ng., Toronto, ON - T.L., Hamilton, ON, - X.Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - H.Q., Woodbridge, ON - Một Người, Ottawa, ON (3 thư) - Q. Ph., Saigon, VN (5 thư) - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Ha Ph., Kitchener, ON (3 thư) - Tr. P., Mississauga, ON (2 thư) - C. Bui., Calgary, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - T. Vo, North York, ON - H. K., Ottawa, ON T. T., Toronto, ON - L. E., Vancouver, BC - Một Người, Toronto, ON - A. L., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - Ha. Ph., Kitchener, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Le., Toronto, ON (2 thư) Một Người, Toronto, ON (2 thư)

- D. Ly., Mississauga, ON - T. Q., Concord, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - M. L., Vancouver, BC (3 thư) - S. Le., Vaughan, ON (2 thư) - Ph. Le., Toronto, ON (5 thư) - Một Người, Toronto, ON (3 thư) - V. T., Ottawa, ON (2 thư) - Le., Toronto, ON - H. Ph., Maple, ON - Một Người, Toronto, ON - V. H., Mississauga, ON - Ha. Ph., Kitchener, ON - Một Người, Toronto, ON- Một Người, Toronto, ON (3 thư) - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - X., Toronto, ONMột Người, Brampton, ON - Một Người, Brampton, ON - Một Người, Brampton, ON - Một Người, Toronto, ON (2 thư) - Một Người, , ON - Một Người, , ON - X. Th., Toronto, ON - L. Ly., Mississauga, ON (3 thư) Th. Le., Belleville, ON (2 thư) - Một Người, , ON - Một Người, , ON M. H., Calgary, AB - T., Hamilton, ON - D. Ng., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - H. Hoa, Calgary, AB M. H., Calgary, AB - T. Ng., Toronto, ON - T. Tr., Brantford, ON - M. Ng., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - D. H., Mississauga, ON - H., Toronto, ON - Một Người, Ottawa, ON - T. Ng., Toronto, ON - S. Le., Vaughan, ON - S. Le., Vaughan, ON - Le, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - ABC, Toronto, ON - T.M., Kitchener, ON - Th., Toronto, ON - X., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - T. Bui., Toronto, ON - D. H., North York, ON - K. Ng., Toronto, ON (3 thư) - S. H., Toronto, ON - H., Toronto, ON - Một Người, Toronto, ON - Th. Le., Belleville, ON (2 thư) - Một Người, Toronto, ON V. H., Mississauga, ON - Một Người, Toronto, ON - Đ. T., Toronto, ON (2 thư) - T. Ng., Mississauga, ON - T. Ng., Toronto, ON - T. P., Toronto, ON - Q. L., Toronto, ON

* NHẮN CHUNG: - Xin nhắc lại, thư nhờ chuyển xin bỏ vào phong bì nhỏ hơn, dán tem sẵn và dán kín, vì Tòa soạn không chịu trách nhiệm về nội dung thư nhờ chuyển. Bỏ thư nhờ chuyển và lệ phí ($5) vào phong bì lớn hơn, và xin nhớ ghi rõ ở mặt sau bì thư (lớn hoặc nhỏ) là muốn chuyển đến số nào (Thí dụ: Xin chuyển thư này đến mã số 1829 hay 2088 …..)

- Thư gởi xin đề rõ:

MỤC TÌM BẠN

1114 College St.

Toronto, ON. M6H - 1B6 * LỆ PHÍ THAM GIA: - Đăng Lời Tìm bạn: 10đ (tối thiểu 4 kỳ báo) – Nhờ chuyển thư: 5đ cho mỗi một thư.

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

47

TỬ VI TUẦN

TM

MONTREAL - OTTAWA

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu

Theo lịch thư của Tống Thiều Quang thì trong tuần khởi từ 09/03 âm lịch (13/04 dương lịch), các ngày âm lịch sau đây được kể là các ngày tốt nên làm các việc quan trọng: 11, 14. Còn các ngày âm lịch sau đây bất lợi cho mưu sự nên thận trọng: 10, 15.

Tuổi Tý

Tuổi Mão

Tuổi Sửu

Tuổi Thìn

Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Tý hy vọng giảm áp lực trên đường sự nghiệp và tài chính. Cuối tuần có ngoại tài. Đối với nam giới: Cuối tuần có ngoại tài hoặc được hứa hẹn tài trợ cho một dự án. Tuy nhiên còn có dấu hiệu hao tài nên thận trọng trong chi tiêu. Đề phòng việc làm có áp lực đổi mới, mới bảo đảm kết quả mong muốn. Nhiều cuộc vui họp mặt bè bạn hay trong cộng đồng hay nhận được lời tham quan, du lịch . Nhưng cần chừng mực trong thực hiện. Đối với nữ giới: Sức khỏe khả quan hơn, tinh thần lạc quan thêm. Nhưng chưa tìm được sự hòa hài trong gia đình và với đối tượng, nên “một câu nhịn là chín câu lành.” Có tin vui ở xa. Tuy nhiên tiền bạc kém ổn định vì chi nhiều khoản cho mua sắm hoặc giải trí đầu xuân. Việc làm không tiến nhưng tiềm năng đổi mới tạo nhiều hy vọng Đối với các vị cao niên: Nhiều cơ hội du ngoạn, hội họp và chung vui.

Tài chính đủ dùng, hoàn cảnh sung túc, trong tuần có cơ may nhận tặng vật.

Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Sửu vẫn cảm thấy chưa hanh thông hơn về tài chính nhưng đường sự nghiệp có nhiều thay đổi tạo hy vọng cải thiện bước đầu. Đối với nam giới: Việc làm có dấu hiệu thay đổi nhưng chưa khả quan, chưa thoát bế tắc, cần kiên trì và giữ niềm tin. Có tin vui về thương lượng tài chính dù kết quả chưa có ngay và vẫn cần phòng hao thoát vì mất mát hay mua sắm quá mức.

Nên giảm hội họp, tiệc tùng vừa để tiết kiệm vừa tránh gây mâu thuẫn. Đối với nữ giới: Tình cảm có chút dao động nên hòa giải và nhẫn nhịn.

Di chuyển nên thận trọng. Có tin buồn từ xa. Chưa thu hoạch như mong đợi nên vẫn cần “thắt lưng buộc bụng’. Tài chính chưa bớt hao thoát nhưng khoản thu gia tăng nhờ một sự hợp tác cũ. Coi chừng đau nhức như nhức răng hay nhức khớp. Áp lực công việc tăng vì phải làm việc nhiều hơn và tốn thì giờ hơn thu hoạch lại khiêm tốn. Đối với các vị cao niên: Chừng mực trong ẩm thực và ngôn ngữ để hưởng một tuần tài chính tạm ổn định bảo đảm thân tâm khang an.

Tuổi Dần

Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Dần về tài chính dần dần ổn định, còn sự nghiệp có hưng phấn nhờ những dự trù mới được người giúp đỡ. Đối với nam giới: Ngôn ngữ và cảm xúc nên chừng mực tránh gây hiểu lầm. Tài chính bước đầu ổn định vì cần chi cho nhiều khoản ngoài dự trù nhưng nguồn thu tăng đáng kể.

Tuy nhiên, chỉ có thể đầu tư hay mua sắm chừng mực vì nhu cầu tiết kiệm cho dự án mới hoặc cho đề nghị hợp tác tài chính. Việc làm bình thường, dù có những tin thay đổi nhưng chưa gây ảnh hưởng trực tiếp tới công ăn việc làm mà còn tạo niềm tin cải thiện. Đối với nữ giới: Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Sinh hoạt trong ngoài nên thận trọng vì dễ gây rủi ro cho bản thân và hao tốn. Trong tuần tiền bạc chi thu cân bằng nhưng vẫn nên giảm chi những khoản chưa cần.

Dự án mới chưa hy vọng thành công ngay nhưng không nên bỏ cuộc dù bước đầu có trở ngại, vì tiềm năng thành công cao về lâu, về dài. Cần có thời gian và cần kiên nhẫn. Đối với các vị cao niên: Phòng cảm cúm. Thận trọng khi di chuyển và nên tiết độ ẩm thực dù nhiều cơ hội tiệc tùng, khách khứa.

48

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Mão chưa có nhiều dấu hiệu phấn khởi về cả sự nghiệp lẫn tiền bạc. Nên cẩn thận giữ gìn an khang nhất là lúc ra ngoài. Đối với nam giới: Việc làm chưa bớt áp lực và thành tựu kém khả quan. Có quà tặng hay tiền thưởng hoặc chút ngoại tài. Tuy nhiên vẫn cần phải thận trọng trong chi tiêu vì có dấu hiệu thất thoát do mất mát hay bị lừa gạt. Có cơ hội gặp gỡ hay tiệc tùng vui vẻ vào cuối tuần nhưng ẩm thực cần chừng mực. Có người hiều lầm và gièm pha, nên sống khép kín và nhẫn nhịn. Đối với nữ giới: Chưa có tin vui về tài chính như được tăng lương hay được tài trợ hoặc đòi được nợ. Dự án chưa thực hiện được ngay trong tuần vì thiếu quý nhân giúp đỡ hay cơ may. Cẩn thận trong giao tế đề tránh phiền muộn vì bị hiểu lầm và ghen ghét. Đối với các vị cao niên: Cần điều độ trong vui chơi để sức khỏe tốt hơn. Thận trọng trong ngôn ngữ và khi di chuyển cũng như trong sinh hoạt thường nhật.

Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Thìn chưa có nhiều hy vọng về sự nghiệp thăng tiến và tài chính thoải mái. Đối với nam giới: Tài chính chưa như ý vì phải chi cho việc sửa chữa, bảo trì hoặc tặng, biếu hay thuốc men... Việc làm chưa có hướng mới thích hợp với óc sáng tạo nên kém hứng thú , vất vả hơn trước. Nhận được tin vui về một nguồn ngoại tài hay về giấy tờ. Được người quan tâm nhưng coi chừng rắc rối khiến thân tâm phiền muộn. Đối với nữ giới: Phòng khẩu thiệt thị phi hay bất cẩn té ngã hoặc gây tổn hại máy móc, xe cộ... Một tuần có nhiều mối lo nghĩ về tiền bạc trong khi nguồn tài trợ hay ngoại tài chưa vững. Sự nghiệp chưa thăng tiến, chưa giải quyết xong bế tắc. Tuy nhiên, áp lực chỉ là tạm thời nên kiên nhẫn vững tâm thích ứng. Kém hòa hài trong gia đình, kể cả chưa có sự đoàn tụ và cảm thông. Đối với các vị cao niên: Phòng cảm cúm. Được săn sóc và chăm nom, tạo nguồn vui gia đình hạnh phúc.

Tuổi Tỵ Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Tỵ về sự nghiệp và tài chính đã giảm nhiều xáo trộn. Sức khỏe lạc quan hơn và tình cảm có hướng mới gây tin tưởng hơn.. Đối với nam giới: Có tin vui về sức khỏe như bệnh cũ giảm bớt và chứng mới được khống chế. Khoan mua sắm món lớn trong tuần vì tài chính chỉ tạm cân bằng mà nhu cầu đầu tư tăng cao. Chưa thể bắt tay vào dự án mới vì nhu cầu trả nợ cũ đầu năm không nhẹ. Tránh cho vay cho mượn mà nên thủ giữ dành cho cơ may đầu tư không xa. Sinh hoạt hay di chuyển nên thận trọng. Được người quan tâm và khuyến khích. Đối với nữ giới: Một cơ hội hợp tác có lợi đang chờ. Hy vọng sẽ có quý nhân giúp đỡ giải quyết bế tắc trên đường sự nghiệp. Cuối tuần bận rộn khách khứa hay tham dự cuộc vui hoặc tiệc tùng. Chưa nên mua sắm món quan trọng trong tuần này. Tình cảm đẹp, tinh thần phấn khởi nhờ có tin vui về sức khỏe và được người thân thông cảm cho dù vất vả và bận rộn hơn. Đối với các vị cao niên: Một tuần có nhiều cơ hội di chuyển hay du lịch, thăm viếng. Có ngoại tài hay tin vui đoàn tụ.

TM

MONTREAL - OTTAWA

Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Ngọ

Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Ngọ hy vọng giảm áp lực về sự nghiệp và về tình cảm. Chú ý giải tỏa tâm tư để bảo vệ sức khỏe. Đối với nam giới: Có đề nghị hợp tác làm ăn nhưng cần đắn đo trước khi chấp nhận. Có tin buồn trong nhà hay trong họ hàng nhưng nhìn chung tình cảm trong ngoài dần dần bớt xáo trộn nhờ được cảm thông. Chưa nên có quyết định quan trọng trong tuần vì thiếu yếu tố cần thiết là huy động tài lực. Sự nghiệp có áp lực nhưng có quý nhân phù trợ và óc sáng tạo tăng cao nên lướt qua. Cần chừng mực trong sinh hoạt nhất là lúc ra ngoài. Đối với nữ giới: Cần giảm chi dù tài chính ổn định hơn nhờ ngoại tài.

Tình trạng tranh cãi hay mâu thuẫn với người xung quanh giảm dần, tạo được sự đoàn kết và hợp tác trong công việc. Nhờ thế, khó khăn trên đường sự nghiệp nhưng có cơ may cuối tuần khai thông. Di chuyển nhiều, bận rộn tăng. Đối với các vị cao niên: Được người thân săn sóc và lo toan nên lạc quan và năng động. Có cơ hội đi xa, như du lịch hay du ngoạn.

Tuổi Mùi

Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Mùi bình thường về sinh hoạt, nhưng và tài chính và sức khỏe có vấn đề. Đối với nam giới: Sức khỏe có rắc rối do ho suyễn hay tiêu hóa bất thường. Một tuần vất vả vì việc làm đổi mới, áp lực cạnh tranh nên khó tạo thành quả và gây mệt mỏi, bi quan. Chưa nên mua sắm hay đầu tư các khoản quan trọng vì tài chính gặp nhiều áp lực do nguồn thu giảm. Tình cảm kém tươi, mối quan hệ trong ngoài đều kém êm thắm. Đối với nữ giới: Đau răng hay nhức khớp hoặc viêm họng. Không nên đi xa trong tuần, nhất là về nơi viêm nhiệt hay quá đông đúc mà cần thư giãn nghỉ ngơi để dưỡng sức. Chưa có người giúp đỡ giải quyết khó khăn trong công việc và tiền bạc. Nhưng thử thách sẽ qua mau, phải lấy “tĩnh” chế “động”. Đừng quên kiên trì và nhẫn nại sẽ thấy “mưa tạnh trời sáng!” Đối với các vị cao niên: Nên tìm cơ hội nghỉ ngơi và điều độ trong nếp sống vì tiêu hóa thất thường. Bận rộn chỉnh trang và có nguồn vui với vườn tược và thân thích.

Tuổi Thân

Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Thân có thể gặp một số thuận lợi về tài chính. Sự nghiệp giữ được mức ổn định như cũ. Nhưng có sóng gió về tình cảm và sức khỏe. Đối với nam giới: Sự nghiệp tuy có áp lực nhưng hiện giờ không có thay đổi quan trọng. Tài chính chưa vượng vì chi vẫn nhiều, quá mức dự trù nhưng nguồn thu bảo đảm. Phải tạm thời gián đoạn một dự án vì có khó khăn bất ngờ về giao dịch và biến động ngoại cảnh. Tình cảm có chút hiểu lầm với người thân nên sớm gỡ rối để bảo đảm sức khỏe đang xuất hiện một số triệu chứng gây áp lực, Đối với nữ giới: Coi chừng bộ tiêu hóa không tốt nên ăn không tiêu, hoặc hay đau nhức, ho suyễn gia tăng khi mùa hoa nở. Nhiều cơ hội hội họp và giao tế trong tuần nhưng đề phòng khẩu thiệt thị phi và nên chừng mực ẩm thực. Phòng chuyện bị hiểu lầm và khi ra ngoài nên thận trọng phòng rủi ro. Có quý nhân phù trợ về tài chính như trợ cấp, cho vay mượn hoặc mời hợp tác. Đối với các vị cao niên: Đề phòng khi di chuyển nhất là lúc ra ngoài. Được người thân quan tâm nhiều hơn. Bản thân cũng cần “phòng bệnh hơn chữa bệnh.”

Tuổi Dậu Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Dậu khó hy vọng gặp nhiều cơ may, giúp gỡ rối bận tâm về sự nghiệp và tài chính. Cần bình tĩnh và lạc quan chờ thời. Đối với nam giới: Chưa có cơ may trên đường sự nghiệp và chưa hết áp lực trong mưu tính lâu dài. Tiền bạc chưa chuyển tốt vì cả hai nguồn chính phụ đều hạn chế nên chưa thể chi tiêu rộng rãi chỉ trừ có nhu cầu cấp bách. Tình cảm êm xuôi được người chung quanh thông cảm và mối liên hệ với thân thích, người cộng tác được cải thiện, điều cần thiết khi thời cơ thuận tiện trở lại. Đối với nữ giới: Nên tự chế cảm xúc dù gặp việc không hài lòng.

Tài chính kém ổn định. Tránh làm việc mạo hiểm và vay mượn trong tuần này vì mệnh cung có Song hao và Kiếp sát. Có áp lực nơi làm việc nhưng bản thân có khả năng thích ứng và được sự khuyến khích và thông cảm từ đối tượng hay một người tri kỷ. Đối với các vị cao niên: Hưởng nhiều cuộc vui trong cộng đồng.

Coi chừng đau nhức hay ho suyễn. Bận rộn thăm viếng hay có cơ hội đi xa như du lịch hay du ngoạn.

Tuổi Tuất

Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Tuất giậm chân tại chỗ về sự nghiệp và khó khăn về tài chính chưa giải quyết xong. Đối với nam giới: Có rắc rối trong vấn đề nhân sự. Nhìn chung mọi việc diễn tiến ngập ngừng khiến bận tâm. Khoan thực hiện kế hoạch mới trong tuần. Nhiều khoản chi bất ngờ do nhu cầu đầu năm và nguồn thu giảm sút vì ít việc hay do cạnh tranh. Nhận tin buồn từ xa. Di chuyển hay lúc vui chơi hoặc làm việc phải thận trọng tránh rủi ro. Đối với nữ giới: Có cơ hội di chuyển như du lịch hay du ngoạn hay bận bịu vì thăm viếng hay khách khứa. Có sự giúp đỡ và chia sẻ gánh nặng từ thân thích hay người hợp tác. Cần hạn chế chi tiêu và đầu tư các khoản nhiều nguy cơ, kể cả giảm bớt khoản chi chưa cần. Khoan có quyết định quan trọng về một kế hoạch quan trọng trong tuần vì vội vàng dấn thân sẽ gây thiệt hại lâu dài. Tuần này nên “thủ” hơn “công.” Đối với các vị cao niên: Một kế hoạch quan trọng đang thực hiện gặp bế tắc nhưng sẽ có cơ may hoặc quý nhân giúp đỡ. Di chuyển nên thận trọng.

Tuổi Hợi Trên vận trình tuần thứ hai tháng Ba âm lịch năm Kỷ Hợi người tuổi Hợi về cả hai mặt sự nghiệp, tài chính dù xuất hiện áp lực nhưng nhìn chung mặt chính còn khá ổn định. Đối với nam giới: Tài chính nguồn chính bình thường tuy nguồn phụ chưa hồng nhưng giữ được mức tạm thời ổn định. Có tin vui trên đường sự nghiệp như gặp cơ may thăng tiến việc làm hay vượt được thử thách đổi mới dù phải thêm lao tâm, lao lực. Nên điều độ trong các cuộc vui và tránh tranh cãi hoặc nóng vội kiếm tiền mà làm việc nhiều rủi ro và mạo hiểm. Đối với nữ giới: Sự nghiệp có biểu hiệu thăng tiến dù chưa như ý nhưng đã bớt áp lực. Nhận tin vui từ xa, từ thân thích hay bè bạn, có tiềm năng khuyến khích và chia sẻ khó khăn. Tiền bạc tạm ổn định và có đề nghị hợp tác nên suy nghĩ vì mở ra hướng mới kinh tài. Phòng tiêu hóa rắc rối và chứng đau nhức có thể gây khó chịu. Đối với các vị cao niên: Hoàn cảnh sinh hoạt tạm đầy đủ, nên “quẳng gánh lo đi mà vui sống.” Đề phòng rủi ro khi di chuyển, kể cả đối với thời tiết thay đổi bất thường.

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

49

SỐNG KHỎE

TM

MONTREAL - OTTAWA

Tuổi già, mất ngủ và bệnh Alzheimer HOÀNG CHIÊU ẤN

L

à một bác sĩ tâm lý học thần kinh (neuropsychologist), Margaret O’Connor tập trung nghiên cứu về mối liên hệ giữa sức khỏe trí não và giấc ngủ.

Qua kinh nghiệm bản thân, khi già thêm theo tuổi tác, bác sĩ O’Connor nhận ra rằng một giấc ngủ say có sức mạnh phục hồi (restorative power) rất tốt cho hoạt động nhận thức, cho trí nhớ và cho sinh hoạt hàng ngày.

Bác sĩ O’Connor cho biết giấc ngủ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của chúng ta, bao gồm hormone và hệ miễn dịch. Các quá trình sinh học thần kinh (neurobiological processes) xảy ra trong giấc ngủ tác động sâu sắc đến sức khỏe của não; kết quả là chúng ảnh hưởng đến tâm trạng, mức năng lượng và sự sung mãn nhận thức (cognitive fitness).

(Về thể chất, “fitness” mô tả sự cân đối về thể trạng, một thân hình săn chắc khỏe mạnh nhờ vào sự tập luyện thể dục và áp dụng đúng phép dinh dưỡng. Về tâm thần, “fitness” là sự suy nghĩ tinh tường sáng suốt lành mạnh, là sự sung mãn trí óc).

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng những thay đổi về cấu trúc và sinh học xảy ra trong não khi chúng ta ngủ ảnh hưởng đến khả năng thu thập kiến thức mới, cũng như tăng sức mạnh của những ký ức hình thành trong ngày. Giấc ngủ thúc đẩy sự củng cố kinh nghiệm và ý tưởng; nó đóng một vai trò quan trọng trong bộ nhớ và đã được chứng minh là giúp tăng cường sự chú ý, giải quyết vấn đề và sáng tạo.

Các giai đoạn ngủ cụ thể có liên quan đến các hình thức học tập khác nhau. Trong suốt mỗi đêm, giấc ngủ mở ra theo năm chu kỳ khác nhau xen

50

kẽ. Chúng bao gồm sự chuyển động nhanh của mắt (rapid eye movement = REM) và giai đoạn không REM. REM là giai đoạn khi giấc mơ xảy ra.

Giai đoạn này của giấc ngủ có liên quan đến sự chuyển động tích cực của mắt và sự nằm đơ ra của cơ thể (body paralysis); điều này làm cho một người đang ngủ được yên giấc khỏi bị mộng mị.

Trong thời gian REM, các cấu trúc hệ viền (limbic structures) liên quan đến trí nhớ và điều tiết cảm xúc (emotional regulation) gia tăng hoạt động, trong khi các hệ thống thùy trán liên quan đến suy nghĩ phân tích (analytic thinking) ít hoạt động hơn.

Khi ngủ trong giai đoạn REM (mắt chuyển động nhanh), có thể chúng ta vẫn còn nhớ trong óc những mảnh rời rạc của các sự kiện trải qua trong ngày, và chúng được kết hợp theo những cách mới lạ và thường kỳ quái trong giấc mộng. REM đóng vai trò then chốt trong bộ nhớ và các chức năng nhận thức khác. Các giai đoạn ngủ khác cũng được liên kết với bộ nhớ. Chẳng hạn, giấc ngủ sóng chậm giai đoạn 2 (slow wave) thúc đẩy việc học kỹ năng vận động cần thiết cho các hoạt động, ví dụ như đánh đàn.

Sự thay đổi nhịp sinh học và sự rối loạn giấc ngủ là khá phổ biến, thường hay xảy ra. Khi chúng ta già đi, chúng ta có xu hướng cảm thấy buồn ngủ sớm hơn vào buổi tối. Điều này có thể dẫn đến việc thức dậy vào sáng sớm khi giờ ngủ của chúng ta thay đổi.

Người già có giấc ngủ với giai đoạn “REM” và giai đoạn “sóng chậm” ngắn hơn. Giấc ngủ sóng chậm có thể cản trở sự củng cố trí nhớ ở người lớn tuổi.

Mahatma Gandhi nói: “Each night,

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

when I go to sleep, I die. And the next morning, when I wake up, I am reborn.” (Tôi chết mỗi đêm khi tôi ngủ. Và sáng hôm sau thức dậy, tôi tái sinh).

Ngoài những thay đổi trong chu kỳ giấc ngủ, người già ngày càng dễ bị rối loạn giấc ngủ khiến cho giấc ngủ không ngon và não bị thiếu dưỡng khí, ví dụ như sự nghẹt thở khi ngủ (apnea), một tình trạng y tế đặc trưng do ngáy to, hơi thở bị tạm dừng trong khi ngủ, và mệt mỏi vào ban ngày.

Nghiên cứu đã cho thấy rằng chứng nghẹt thở khi ngủ làm tăng tinh bột gan (amyloid), một loại protein liên quan đến bệnh Alzheimer. Giấc ngủ kém phẩm chất làm tăng sự lắng đọng của amyloid trong gan, và chính vì vậy, đến lượt nó làm cho giấc ngủ trở nên không ngon. Trên thực tế, những người mắc bệnh Alzheimer có xu hướng gặp vấn đề về giấc ngủ, bao gồm mất ngủ vào ban đêm và ngủ quá nhiều vào ban ngày.

Nhà văn Ernest Hemingway từng nói: “I love sleep. My life has the tendency to fall apart when I’m awake, you know?” (Bạn biết không; tôi rất thích ngủ, vì khi tôi thức, dường như đời tôi có xu hướng muốn vỡ tan). Ở tuổi già, muốn khỏe thì chúng ta phải ưu tiên cho giấc ngủ. Chúng ta biết rằng một giấc ngủ ngon vào ban đêm rất tốt cho não bộ của chúng ta, đặc biệt là khi chúng ta đã già. Nhưng làm thế nào để chúng ta làm điều này?

Bác sĩ O’Connor khuyên là đầu tiên, mỗi ngày chúng ta nên ghi chú vào một cuốn sổ để theo dõi lịch trình giấc ngủ của mình trong ít nhất hai tuần. Điều này sẽ cung cấp thông tin khách quan liên quan đến sự đồng nhất của

thói quen ngủ cũng như sự liên quan giữa giấc ngủ và mức độ tỉnh táo của chúng ta trong ngày.

Một chuyên gia về giấc ngủ là bác sĩ Suzanne Bertisch có đề nghị một lộ trình cải thiện “vệ sinh giấc ngủ” (sleep hygiene) bằng các mẹo căn bản như sau đây: - Vấn đề đồng nhất hay nhất quán.

Cố gắng huấn luyện cơ thể bạn ngủ ngon bằng cách tạo thói quen đi ngủ và thức dậy đúng cùng một giờ mỗi ngày (ngay cả những ngày cuối tuần).

- Hãy chú ý đến môi trường không gian của phòng ngủ. Giường phải thoải mái. Căn phòng nên đủ tối và yên tĩnh. Nếu cần thì nên mang mặt nạ mắt để chặn ánh sáng hoặc mang bộ phận bịt tai chặn tiếng ồn. Nhiệt độ phòng ngủ nên mát mẻ. Một căn phòng mát mẻ với chăn ấm là tối ưu cho giấc ngủ tốt.

- Giường ngủ là nơi để ngủ. Tránh xem tivi, nói điện thoại, chat, text lời nhắn, đọc sách trên giường.

- Tránh (hoặc giới hạn) những giấc ngủ ngắn. Bạn cần phải hơi mệt mỏi khi đi ngủ mới có thể ngủ say, ngủ ngon giấc, ngủ ngoan như trẻ thơ. Nếu cần một giấc ngủ ngắn vào ban ngày, bạn nên chợp mắt tối đa khoảng một tiếng và không nên trễ hơn sau ba giờ chiều.

- Tránh dùng các chất kích thích (cà phê, cola, sô-cô-la và thuốc lá) từ bốn đến sáu giờ trước khi đi ngủ.

- Hạn chế uống rượu trong bốn đến sáu giờ trước khi đi ngủ. Rượu làm gián đoạn giấc ngủ REM và sóng chậm, rất quan trọng đối với trí nhớ.

- Tránh các thiết bị điện tử có màn hình LED ít nhất một giờ trước khi đi ngủ. Ánh sáng xanh phát ra từ những màn hình LED này cản trở nhịp điệu

TM

MONTREAL - OTTAWA

của giấc ngủ tự nhiên và có thể khiến não bạn nghĩ rằng đó là ban ngày.

- Áp dụng một nghi thức thư giãn nào đó. Một số người thích tắm nước nóng từ một đến hai giờ trước khi ngủ.

Những người khác thì có thể tập hít thở, yoga hoặc ngồi thiền thực hành chánh niệm để chuẩn bị cho giấc ngủ.

- Nếu bạn thức giấc nửa đêm, tỉnh như sáo sậu thì đừng nằm ỳ đó hoặc lăn qua lộn lại phí thì giờ. Hãy thức dậy và làm điều gì đó có thể làm tăng cơn buồn ngủ (như đọc sách) trong khoảng 20 phút, sau đó trở lại giường và cố gắng ngủ tiếp.

Nếu bị chứng mất ngủ (insomnia) hành hạ thì phải làm gì? Việc điều trị chứng mất ngủ phụ thuộc vào nguyên nhân gốc của nó. Đối với chứng mất ngủ mãn tính, một bác sĩ y học về giấc ngủ có thể đề nghị bất kỳ sự kết hợp nào của các phương pháp điều trị sau: - Vệ sinh giấc ngủ. Trong nhiều trường hợp mất ngủ mãn tính, bằng cách thực hành vệ sinh tốt và thay đổi thói quen ngủ, bạn có thể cải thiện giấc ngủ. Vệ sinh giấc ngủ là một tập hợp các thói quen và nghi thức trước khi đi ngủ mà bạn có thể làm mỗi tối để cải thiện cách bạn ngủ.

- Liệu pháp hành vi nhận thức (Cognitive Behavioral Therapy) đối với chứng mất ngủ. Liệu pháp hành vi nhận thức đối với chứng mất ngủ (CBT-I) giải quyết những suy nghĩ và hành vi đã làm bạn ngủ không thẳng giấc. Nó cũng giúp bạn học các chiến lược mới để ngủ ngon hơn. CBT-I có thể bao gồm các kỹ thuật để giảm

căng thẳng, thư giãn và điều hòa lịch trình giấc ngủ.

- Thuốc. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị chứng mất ngủ cho bạn.

Thuốc ngủ được phê duyệt đặc biệt để điều trị chứng mất ngủ được gọi là thuốc ngủ mê như bị thôi miên (hypnotics), cũng là những loại thuốc an thần để giảm lo âu, bồn chồn, căng thẳng. Một số loại thuốc điều trị các vấn đề khác cũng có thể giúp bạn ngủ.

Bác sĩ có thể quyết định loại thuốc nào là tốt nhất cho bạn. Bạn chỉ nên dùng thuốc khi được bác sĩ giám sát vì các loại thuốc hypnotics đều dễ gây phản ứng phụ và dễ lờn thuốc.

Trong trường hợp mất ngủ do một tình trạng y tế gây ra, bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến một chuyên gia điều trị.

Quá trình mất ngủ có thể thay đổi khi tình trạng y tế của bạn được cải thiện.

Bác sĩ chuyên khoa về giấc ngủ cũng có thể muốn thay đổi bất kỳ loại thuốc nào mà bạn hiện đang dùng nếu họ nghi ngờ các loại thuốc này có liên quan đến chứng mất ngủ của bạn.

Mất ngủ quả là một nỗi khổ. Người già đâu còn nhu cầu gì nhiều hơn là ngủ, niềm vui cuối cùng. Nhu cầu ăn đã giảm, dù muốn ăn nhiều cũng chẳng thể được vì cơ thể không đòi hỏi. Phần thể chất của con người không thể trẻ lại theo luật tự nhiên của tạo hóa, chỉ còn phần tâm trí. Tâm trí có thể trẻ, giữ được một tâm hồn trẻ trung hay không là do sự suy nghĩ của người. Thám tử Hercule Poirot, nhân vật chính trong bộ truyện trinh thám của nhà văn nữ Agatha Christie,

thường ví von ám chỉ giấc ngủ khi nói câu “Hãy để cho những tế bào xám nhỏ bé nghỉ ngơi” (rest the little grey cells) sau những ngày suy nghĩ điều tra án mạng mệt óc. Thật tuyệt vời khi một đêm ngủ ngon lành có thể làm trẻ hóa tâm trí.

Giấc ngủ say có thể thúc đẩy não bằng cách bảo vệ chống lại bệnh Alzheimer. Nghiên cứu cho thấy mối liên quan giữa giấc ngủ kém và nguy cơ tích tụ mảng bám protein betaamyloid trong não, một trong những dấu hiệu đặc trưng của bệnh mất trí nhớ nguy hiểm này.

Các nghiên cứu quan sát đã phát hiện ra rằng những người trên 65 tuổi có mảng amyloid trong não đã làm giảm giấc ngủ sóng chậm, được cho là đóng vai trò quan trọng trong chức năng của trí nhớ, mặc dù những người này chưa có dấu hiệu của bệnh Alzheimer, như mất trí nhớ và suy giảm nhận thức. Bác sĩ Brad Dickerson, phó giáo sư thần kinh học tại Đại học Y Harvard, cho biết giấc ngủ ngon có đóng góp một vai trò đáng kể trong việc xác định ai là người có thể mắc bệnh Alzheimer.

Bệnh Alzheimer thường bắt đầu bằng protein amyloid. Chúng tích lũy trong não hàng ngày và được cho là một chất thải từ năng lượng đã dùng khi các tế bào não truyền thông “nói chuyện” (communicate) với nhau.

Trong giấc ngủ sóng chậm, não của chúng ta “quét dọn” để loại bỏ các protein amyloid dư thừa. Đó là giai đoạn ngủ sâu khi các mảnh ký ức được củng cố cho vững chắc vào bộ nhớ của chúng ta. Một số nghiên cứu cho thấy rằng khi giấc ngủ bị gián đoạn trong giai đoạn sóng chậm, các protein amyloid sẽ tích tụ và hình thành các mảng bám trên mô não.

Các nhà khoa học tin rằng đây là giai đoạn đầu tiên của sự phát triển của Alzheimer, và nó có thể xảy ra nhiều năm trước khi các triệu chứng xuất hiện.

Cái nào đến trước? Mối quan hệ giữa giấc ngủ kém và mảng bám amyloid cũng giống như một kịch bản cổ điển “gà và trứng”: ngủ kém gây ra mảng bám amyloid, hay sự tích tụ mảng bám gây ra giấc ngủ kém? Chưa ai xác định được điều này. Có thể đó là một cái vòng lẩn quẩn.

Một nghiên cứu năm 2015 trên tạp chí Nature Neuroscience đã khám phá câu hỏi này bằng cách dùng hình ảnh não của 26 người già từ 65 đến 81tuổi và đã được chẩn đoán là họ không mắc chứng mất trí nhớ (dementia) và không bị bất kỳ vấn đề nào về mất ngủ. Đầu tiên, nhóm 26 người này được làm “PET scan” (Positron Emission Tomography scan) để đo mức amyloid trong não. Sau đó, họ

được yêu cầu ghi nhớ 120 cặp từ ngữ và kiểm tra xem họ còn nhớ được bao nhiêu từ ngữ đó.

(Chú thích: Chụp PET là xét nghiệm hình ảnh y học hạt nhân. Khi chụp PET, một dạng đường phóng xạ (radioactive sugar) được dùng để tạo ra hình ảnh màu ba chiều (3D) để xem các tế bào của cơ thể đang hoạt động như thế nào. PET sử dụng một chất phóng xạ gọi là dược phẩm phóng xạ, radiopharmaceutical, được tạo thành từ một đồng vị phóng xạ, radioactive isotope, gắn vào một chất liệu dùng trong cơ thể, thường là đường glucose).

Tiếp đến, nhóm người đó ngủ trong tám giờ, trong khi ấy sóng não của họ được đo để xem giấc ngủ bị gián đoạn ra sao, đặc biệt là để tìm hiểu xem họ có thức dậy trong giai đoạn sóng chậm hay không. Sáng hôm sau, trong lúc họ cố gắng nhớ lại những từ ngữ đã ghi nhớ, não của họ được “scan”. Kết quả, những người có mức amyloid cao nhất trong não là những người ngủ kém nhất và trí nhớ tệ nhất.

Phải chăng tất cả điều này có nghĩa là cải thiện giấc ngủ hoặc thực hành thói quen tốt khi ngủ sẽ giúp chúng ta tránh khỏi hay chống lại bệnh Alzheimer? Có thể lắm. Giấc ngủ ngon là một phần quan trọng trong nỗ lực ngăn chận bệnh Alzheimer.

Một nghiên cứu khác đã tìm thấy bằng chứng mạnh mẽ rằng tập thể dục theo nhịp điệu (aerobic exercise) cũng có thể giúp chúng ta giảm rủi ro mắc bệnh. Tập thể dục cũng giúp cho giấc ngủ tốt hơn, vì vậy chúng có thể phối hợp với nhau. Giảm cân cũng là một yếu tố, vì những người thừa cân có xu hướng gặp nhiều vấn đề về giấc ngủ hơn.

Tốt nhất là người già chúng ta nên quan tâm đến những vấn đề về giấc ngủ, như mất ngủ, ngưng thở khi ngủ hoặc thức dậy thường xuyên để đi tiểu. Hãy khai báo với bác sĩ gia đình mọi khúc mắc trở ngại về chuyện ngủ nghê. Chúng ta hãy nhớ lời của thám tử Hercule Poirot, hãy làm mọi cách để có được một giấc ngủ ngon hầu bảo vệ các tế bào nhỏ màu xám quý báu của chúng ta. Hãy cố gắng để mỗi đêm ta có một giấc ngủ yên bình và mộng đẹp, tuy không ngoan và nồng say như giấc ngủ bé thơ nhưng cũng đừng trở trăn thao thức cả đêm dài.

HOÀNG CHIÊU ẤN

(Theo Aging and sleep: Making changes for brain health-Margaret O’Connor, Can getting quality sleep help prevent Alzheimer’s disease?- Matthew Solan)

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

51

THẾ GIỚI ĐÓ ĐÂY

TM

Tổng thống lâm thời Venezuela bị tước quyền miễn trừ

Ông Juan Guaido

Hội đồng Hiến pháp quốc gia Venezuela vừa ra sắc lệnh tước quyền miễn trừ truy tố đối với Chủ tịch Quốc hội và cũng là lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido.

Theo báo RT, quyết định được đưa ra chỉ một ngày sau khi Tòa Công lý tối cao Venezuela (TSJ) yêu cầu các nhà lập pháp thuộc Hội đồng Hiến pháp quốc gia (ANC) có hành động ngăn chặn “tổng thống lâm thời” tự phong Guaido. Ông Guaido bị cáo buộc kích động bạo lực và dính líu đến

các hoạt động tài chính bất hợp pháp.

Giới phân tích nhậ n xé t, việc ANC, cơ quan quyền lực trung thành với Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro ban hành sắc lệnh mới là động thái cần thiết để Tòa án tối cao có thể tiến hành truy tố ông Guaido. Lý do vì, lâu nay, với tư cách đại biểu quốc hội, chính trị gia 35 tuổi này khó bị xét xử hơn nhiều so với dân thường.

Trong khi đó, nói với báo chí hôm 2/4, ông Guaido cho rằng ANC không được phép

Robot nhận ra Thủ tướng Nga sau hơn 3 năm không gặp Tại lối vào công viên công nghệ kỹ thuật số Morion tại Perm hôm 2/4, robot nói khi chào đón Thủ tướng Nga Dmitry Anatolyevich Medvedev: “Xin chào Dmitry Anatolyevich. Lần gần đây nhất chúng ta gặp nhau là 3 năm 10 tháng 6 ngày 7 giờ 15 phút 40 giây trước”.

Giám đốc điều hành công ty Promobot, Andreassey Yuzhakov, sau đó nói rõ rằng robot này từng gặp Thủ tướng Nga tại lễ khai trương công viên công nghệ. Robot nhận ra ông nhờ hệ thống nhận diện khuôn mặt.

Robot cho biết nó đã trở nên thông minh hơn và có thể đóng vai trò như

52

tư vấn viên, quản trị viên, hướng dẫn viên và cả cảnh sát. Yuzhakov cho biết một robot đang được cảnh sát sử dụng ở Kazakhstan. Ông Medvedev cười và nói đùa rằng: “Hy vọng nó không có súng”.

Yuzhakov giải thích robot chỉ được sử dụng để lưu trữ cơ sở dữ liệu tội phạm và thực hiện các nhiệm vụ nhận dạng khuôn mặt. Ông Medvedev sau đó xem hai robot chơi trống và đàn organ. Chúng học chơi nhạc nhờ phần mềm được lập trình bởi các sinh viên của Đại học Perm Polytechnic.

Một con khác còn nhảy múa theo giai điệu dân gian.

Promobot là nhà sản xuất robot lớn nhất ở Nga và Đông Âu. Kể từ năm 2013, công ty đã bán 450 robot cho 33 quốc gia, bao gồm Mỹ, Úc và Chile. Một con có giá khoảng 1,2 triệu rúp (18.300 Mỹ kim).  A.L (Theo TTO)

tước quyền miễn trừ của ông.

Chủ tịch Quốc hội coi việc thành lập cơ quan này là trái với luật pháp Venezuela.

Theo Reuters, giữa lúc khủng hoảng chính trị tăng, hàng ngàn người dân Venezuela ngày 2/4 đã tìm mọi cách phá tường rào biên giới để sang Colombia tìm kiếm lương thực, thuốc men và việc làm.

Từ tháng 2/2019, Tổng thống Maduro đã cho dựng các thùng container và xe vận tải chặn các cây cầu ở vùng biên giới giữa Venezuela và Colombia nhằm ngăn viện trợ của Mỹ từ bên kia biên giới tràn vào nước này.

Christian Kruger, lãnh đạo cơ quan di trú Colombia tuyên bố, ông Maduro phải chịu trách nhiệm trước bất kỳ rủi ro nào xảy đến với người di cư Venezuela khi những cây cầu nối liên biên giới đang trong tình trạng xuống cấp trầm trọng.  A.L (Theo TTO)

MONTREAL - OTTAWA

Bệnh viện Mỹ bị kiện vì cáo buộc quay lén 1.800 nữ bệnh nhân 81 phụ nữ ở tiể u bang California tuần trước nộp đơn kiện bệnh viện Sharp Grossmont ở thành phố La Mesa với cáo buộc đặt camera trong ba phòng giải phẫu để ghi hình lén 1.800 nữ bệnh nhân từ tháng 7/2012 đến tháng 6/2013.

Theo đơn kiện, các camera tự động đã ghi hình “các nữ bệnh nhân bất tỉnh, không mặc quần áo đang nằm trên bàn mổ và sinh con, giải phẫu cắt bỏ tử cung, sẩy thai và triệt sản”. Bệnh viện còn bị cáo buộc lưu trữ video trên các máy tính nhiều người có thể sử dụng. Những người nộp đơn kiện chỉ trích bệnh viện không kiểm soát những ai có thể vào xem video, vào thời điểm nào và vì mục đích gì.

Những video này đều không có âm thanh nhưng một số khuôn mặt có thể nhìn thấy rõ. Luật sư Allison Goddard, người đại diện cho các nguyên đơn, nói: “Đó hoàn toàn là cú sốc cho các bệnh nhân và thật đáng ghê

tởm”. Theo Goddard, bệnh viện có thể đang lưu trữ hàng ngàn video.

Trong một thông báo, bệnh viện Sharp Grossmont nói họ sử dụng các camera này nhằm điều tra nghi vấn nhân viên lấy trộm thuốc gây mê. Thông báo cho biết: “Camera chỉ nhằm quay lại những người lấy thuốc từ xe đẩy, nhưng những người khác, bao gồm bệnh nhân và nhân viên y tế trong phòng phẫu thuật, đôi khi cũng bị thu hình”.

Bệnh viện cũng nói các bệnh nhân đã đồng ý việc đặt máy quay khi làm thủ tục nhập viện vì các vấn đề liên quan đến an toàn của họ.  T.L (Theo BBC)

Bệnh viện Sharp Grossmont

Nhà tù Anh gây tranh cãi vì tù nhân được phép khóa trái cửa phòng

Nhà tù HMP Berwyn tại Anh. Ảnh: BBC

Tù nhân ở HMP Berwyn được phép khóa trái cửa phòng và sử dụng laptop kết nối với mạng nội bộ.

Nhà tù HMP Berwyn được mở hồi tháng 2/2017 ở xứ Wales, nằm cách London hơn 270km về phía tây bắc, có sức chứa 2.106 tù nhân. Nó tuân theo các chỉ dẫn của dự án nghiên cứu năm 2017 “Thiết kế nhà tù lành mạnh” được tài trợ bởi Viện Kiến trúc sư Hoàng gia Anh kết hợp với Bộ Tư pháp Anh. Các tù nhân có thể khóa trái buồng giam để được riêng tư. Lính gác vẫn có thể mở khóa này nhưng họ được yêu cầu gõ cửa buồng giam trước khi vào. Tù nhân được cung cấp laptop có thể truy cập vào mạng nội bộ và có thể dùng nó để đặt đồ ăn. Tại đây, những người bị giam giữ không bị gọi là “tù nhân” mà chỉ gọi là “những người đàn ông”, buồng giam được gọi là “phòng”.

Những chính sách này là một phần của cuộc cải tổ nhằm cải thiện điều kiện nhà tù ở Anh. Chính phủ coi Berwyn là hình mẫu hiện

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

đại để tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi nhà tù có thực sự cải tạo nhân phẩm cho phạm nhân hay không. Nguyên tắc của biện pháp này là các cán bộ và nhân viên nhà tù là “những người giúp đỡ cải tạo nhân phẩm tù nhân”.

Tuy nhiên, chính sách này gặp phải nhiều phản đối. Mark Fairhurst, chủ tịch Công đoàn các Nhân viên nhà tù nói: “Thí nghiệm xã hội này hoàn toàn là một thảm họa. Berwyn có tỷ lệ tù nhân tấn công nhân viên nhà tù cao nhất - họ không kiểm soát được tù nhân vì quá mềm mỏng; họ nghe theo các nhà tâm lý học chỉ biết lý thuyết suông”.

Fairhurst kịch liệt phản đối quy định nhân viên nhà tù phải gõ cửa buồng giam ở Berwyn.

Khoảng 100 nhân viên nhà tù đã biểu tình bên ngoài Berwyn vào tháng 9 năm ngoái để phản đối tình trạng bạo lực chưa từng thấy ở đây. Truyền thông địa phương đưa tin các nhân viên bị đẩy xuống cầu thang và nhổ nước bọt.

Trong khi đó, các học giả từ Đại học Bath và Leicester hồi tháng một công bố dự án nghiên cứu kéo dài ba năm về việc các nhà tù có thể cải tạo tội phạm hay không và Berwyn là ví dụ được đưa ra phân tích. Yvonne Jewkes, giáo sư tội phạm học tại Đại học Bath, nói: “Một số thay đổi tại Berwyn tương đối đơn giản, nhưng chúng có thể có tác dụng quan trọng vì chúng khiến tù nhân cảm thấy rằng họ được đối xử tôn trọng và tử tế”.  M.T (theo BBC)

TM

VĂN HỌC NGHỆ THUẬT

MONTREAL - OTTAWA

Đệ nhất phu nhân Barbara Bush từng muốn tự tử vì ghen

T

rong sá ch tiể u sử mớ i xuấ t bản hôm 2/4, bà Barbara Bush - phu nhân cự u tổ ng thố ng George H.W.Bush - nhớ lại một giai đoạn trong đời bà rơi vào trầm cảm trầm trọng đến nỗi bà có ý định kết liễu đời mình.

Tác giả Susan Page - người đứng sau cuốn sách tiểu sử The Matriarch: Barbara Bush and the Making of an

American Dynasty (Bà chúa gia đình: Barbara Bush và sự hình thành một triều đại Mỹ) - giải thích một kết hợp những yếu tố tiêu cực trong đời sống của cựu đệ nhất phu nhân trong giữa thập niên 1970 đã đẩy bà vào vòng xoáy trầm cảm và những ý nghĩ tự tử.

Khi George H.W.Bush được chỉ định làm lãnh đạo CIA năm 1975, Barbara đã “rơi vào bóng tối”, và một trong những nguyên nhân khiến bà tuyệt vọng là Jennifer Fitzgerald, một trong những phụ tá của chồng bà, người được cho là đã có dan díu với ông Bush trong hơn một chục năm.

Bà Bush, 92 tuổi khi qua đời hồi thá ng 4 năm ngoá i, đã cho Susan Page tiếp cận các tập nhật ký mà bà bắt đầu viết từ năm 23 tuổi.

Page viết trong cuốn sách: “Barbara Bush rơi vào cuộc khủng hoảng cá nhân tồi tệ nhất mà cô phải đối mặt kể từ khi con gái Robin qua đời hơn hai chục năm trước đó. Quá đau đớn và cô đơn, bà đã nghĩ đến chuyện tự tử”. Tác giả cho biết thêm rằng bà Bush đôi khi phải tấp xe vào bên đường để ngăn mình không bị

thúc đẩy tông vào gốc cây hoặc cố tình đâm vào xe chạy ngược chiều.

Trước khi chết, bà Bush nói với tác giả rằng bà “không đủ can đảm” để làm điều đó, đó là lý do tại sao bà tấp xe vào lề để không đâm vào xe khác.

Trong khi bà che giấu việc mình bị trầm cảm với hầu hết bạn bè và các thành viên trong gia đình, chính ông Bush khuyên bà nên tìm đến các nhà chuyên môn để giúp đỡ. Trong nhiều lần nói chuyện với tác giả Page trước khi qua đời vào tháng 4 năm 2018, bà cho rằng trạng thái trầm cảm của bà là “một kết hợp các yếu tố độc hại” như đang ở thời kỳ tiền mãn kinh, mất cân đối về nội tiết tố, con cái đi học nội trú hoặc đi làm việc, để bà lại một mình trong ngôi nhà trống trải.

Hơn nữ a, nhiề u ngườ i gầ n gũ i trong gia đì nh ngờ rằ ng tì nh cả nh trầm cảm đến muốn tự tử cũng là do điều mà người ta cho là dan díu với Fitzgerald, người trẻ hơn bà 7 tuổi.

Cô ấy nhỏ nhắn và tóc vàng, “không có sắc đẹp nổi bật”, theo trong cuốn sách, nhưng George chỉ “giản dị bị quyến rũ bởi nàng ta”. Cuộc tình lãng

mạn được cho là bắt đầu từ năm 1973 (khi ông Bush là Chủ tịch Uỷ ban quốc gia của đảng Cộng hòa) và kéo dài hơn một chục năm.

Khi ông Bush chạy đua vào ghế tổng thống năm 1988, Jennifer vẫn làm phụ tá và điều hành văn phòng ông tại Thượng viện.

Lúc thắng cử năm 1988, ông Bush đồng ý chấm dứt vai trò phụ tá của Jennifer nhưng bổ nhiệm bà làm Phó giám đốc Nghi lễ tại Bộ Ngoại giao Mỹ. Tờ Washington Post cho biết Jennifer đã đảm nhận nhiều vị trí khác nhau trong chính quyền của Tổng thống Bush.

Khi chuyện tình của Bush bị báo chí đưa tin, bà Barbara viết trong nhật ký rằng bà nhận thấy “Jennifer thực sự làm tổn thương George”. Bà viết: “Đôi mắt ông ấy sáng lên khi bạn nhắc đến tên cô ấy. Cô ta là người ông ấy muốn, ông ấy nói liên tục về cô ta”.

Tuy nhiên, ông Bush luôn phủ nhận mối quan hệ với Jennifer cho tới khi ông qua đời hồi tháng 11/2018.

L.T (theo Inquisitr.com)

Truyện Kiều một lần nữa được xuất bản bằng tiếng Anh

K

iệt tác của Nguyễn Du một lần nữa lại được dịch ra tiếng Anh và được nhà xuất bản danh tiếng Penguin phát hành trong tháng 4 này.

200 năm qua, kể từ khi Nguyễn Du sáng tác Truyện Kiều, tác phẩm chưa bao giờ ngừng hiện diện trong đời sống văn học nghệ thuật. Không chỉ là nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm nghệ thuật, đi vào đời sống, sinh hoạt dân gian, kiệt tác này được chuyển thể sang nhiều ngôn ngữ khác.

Một phiên bản tiếng Anh có tên The Song of Kiều: A New Lament, sắp được ra mắt qua phần chuyển ngữ của Timothy Allen.

Timothy Allen là một nhà thơ, dịch giả đã giành giải thưởng The Times Stephen Spender hạng mục Thơ dịch năm 2006 khi chuyển ngữ 60 câu thơ đầu tiên trong Truyện Kiều. Sau khi nhận học bổng Hawthornden, Timothy có điều kiện thực hiện bản dịch mới của toàn bộ tác phẩm.

The Song of Kiều được xuất bản với “ấn hiệu” Penguin Classics, phát hành vào ngày 25/4 tới.

Sách dày 240 trang, với hai hình thức bìa mềm và Ebook.

Trên trang web, nhà xuất bản Penguin giới thiệu: “Kể từ khi bùng nổ trong đời sống văn hóa Việt Nam cách đây hai thế kỷ, The Song of Kiều là một trong những huyền thoại được yêu thích nhất tại quốc gia này. Tác phẩm kể lại số phận bi thảm của ca nữ xinh đẹp, người đồng ý với một cuộc hôn nhân sắp đặt để cứu gia đình thoát khỏi nợ nần, nhưng đã bị lừa vào làm việc trong lầu

xanh. Cuộc đời bi thảm của cô trải qua bao thăng trầm của những người phụ nữ ghen tuông, chiến tranh, nghèo khổ, thậm chí có lúc là một nữ tu...”

Phần giới thiệu về sách trên trang web viết: “Tác giả Nguyễn Du đã nêu lên một câu chuyện tình yêu truyền thống, và chuyển tải những biến động của chính trị, xã hội thế kỷ 18 ở Việt Nam”.

Một buổi ra mắt sách sẽ diễn ra tại Đại học SOAS London, được tổ chức bởi Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á của trường. Các diễn giả tham gia chương trình gồm dịch giả Timothy Allen, giám đóc sáng tạo của Penguin Henry Elliot, Tiến sĩ Dana Healy - giảng viên và là học giả nghiên cứu về Việt Nam. Đây không phải lần đầu tiên Truyện Kiều có bản dịch tiếng Anh. Theo Thư mục Truyện Kiều ở nước ngoài của GS Nguyễn Văn Hoàn thì tác phẩm đã được dịch ra 16 thứ tiếng trên thế giới, trong 16 thứ tiếng này, có đến 48 bản dịch khác nhau (tính đến năm 2015). Truyện Kiều đã có bản tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Đức, tiếng Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hy Lạp, Mông Cổ, Ả rập…

Có thể kể một số bản Truyện Kiều tiếng Anh trước đó như: Kim Vân Kiều (bản tiếng Anh do Lê Xuân Thủy dịch, xuất bản tại Sài Gòn năm 1963), The tale of Kieu (Huỳnh Sanh Thông dịch, in lần đầu tiên ở Mỹ năm 1973, được tái bả n nhiề u lầ n), Kiều (bản dịch của Michael Councell, London).

T.L (theo Penguin Random House) 13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

53

VUI CHỤP HÌNH

TM

MONTREAL - OTTAWA

Andy Nguyễn là một người cầm máy có hạng, làm việc toàn phần trong ngành nhiếp ảnh nghệ thuật thế giới, có trong tay nhiều giải thưởng quốc tế. Anh là nhiếp ảnh gia gốc Việt đầu tiên vinh dự đoạt giải Wildlife Photographer of the Year của BBC. Nhiều tác phẩm của Andy Nguyễn được trưng bày trong các viện bảo tàng quốc gia tại Mỹ, Anh Quốc; và cho tới nay anh đã đoạt được 29 Huy Chương Vàng trên toàn cầu.

Anh hiện làm việc và cư ngụ tại vùng GTA, ON, Canada.

Kỳ 25 Andy Nguyễn

Chụp hình trong trời tuyết

Mùa Xuân Canada đã chính thức bắt đầu gần nửa tháng nay, nhưng mấy hôm trước trời bỗng dưng “nổi hứng” tuyết rơi xối xả từ sáng sớm.

Như bất cứ tay đam mê nghệ thuật nhiếp ảnh nào, tôi liền lật đật túm lấy cơ hội; chỉ cần mang theo một máy ảnh (đã sạc pin), một ống kính chân dung, và một người mẫu sẵn sàng, đến một công viên thành phố.

NHỮNG BÍ QUYẾT CHỤP HÌNH TRONG TRỜI TUYẾT Dù chúng ta đã chuẩn bị sẵn những thứ cần thiết, và đem theo máy hình, ống kính, và người mẫu, chúng ta vẫn cần một số kiến thức: những bí quyết để chụp hình trong trời tuyết.

Kiến thức này có thể giúp sắp đặt cho buổi chụp tốt hơn, và sẽ giúp bạn có kết quả tốt hơn. Thí dụ: khi thấy trời có tuyết, bạn biết rằng nhiệt độ đang lạnh ít nhất ở điểm Bầu trời mùa Đông thường thường đầy mây xám tẻ nhạt, chúng ta cần tìm đóng băng hoặc lạnh hơn, nên những góc cạnh có màu sắc để làm cho hình có sức sống hơn. chuẩn bị quần áo cho thích Photographer: Andy Nguyễn; Model: Ái Linh hợp với thời tiết. Nếu trời có gió, bạn sẽ cảm thấy lạnh hơn nữa, nên đem theo một lớp áo, hoặc nón hoặc khăn choàng, v.v…

Thêm một điểm nho nhỏ nữa. Nếu thấy trời có nắng, nên đem theo kiếng mát. Nắng rọi lên cảnh tuyết sẽ làm chói mắt rất khó chịu.

SĂN MÀU Thường thì khi tuyết vừa mới rơi trên mặt đất (hoặc trên những cành cây), nó có thể nhìn mềm xốp và đẹp. Đây là khung cảnh lý tưởng để chụp hình chân dung, nhất là khi ánh sáng bao quanh đang đẹp. Những lúc khác, bầu trời thường xuyên xám xịt, làm cho khung cảnh rất tẻ nhạt. Vì bạn muốn hình nổi bật, nên tận dụng bất cứ cơ hội nào để tìm màu sắc để cho vào bố cục hình.

Khi tôi đặt chân đến khu công viên, tôi nhanh chóng đảo mắt tìm những góc cạnh có màu sắc để chụp người mẫu. Vì vậy, sự quen thuộc của người chụp với địa điểm chụp rất quan trọng.

Một trận tuyết bất ngờ vào cuối mùa Đông Canada đã trở thành một cơ hội để có hình đẹp. Hãy gắng học hỏi những bí quyết để có thể tận dụng khi cơ hội đến.

Photographer: Andy Nguyễn; Model: Ái Linh; Tiêu cự: 600mm

CHUẨN BỊ SẴN NHỮNG GÌ Ngoài việc sạc pin cho máy ảnh – như tôi đã dặn trong bài Vui Chụp Hình (kỳ 10) – bạn cần “thủ sẵn” một vài thứ trong tường hợp phải đi chụp hình “bất tử”.

Vì trời mùa Đông vẫn còn lảng vảng đâu đó, tôi vẫn còn giữ đôi găng tay chụp hình (loại mở ngón), và đôi giày mùa lạnh trong cốp xe.

Nếu tránh được tình trạng nắng gắt, chúng ta có thể lấy được hình đẹp với ánh sáng đều, không chói mắt.

Nên nhớ rằng trong trường hợp này (và nhiều trường hợp khác), bố cục rất quan trọng. Photographer: Andy Nguyễn; Model: Ái Linh

54

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

TRÁNH NẮNG GẮT Tùy theo giờ nào trong ngày, nắng gắt có thể làm tăng gấp bội những thử thách bạn gặp phải trong buổi chụp. Khi bạn kể cả tuyết vào khung cảnh chụp hình, nắng gắt có thể in những bóng đen xấu trên mặt tuyết trắng. Nếu bạn có quyền lựa chọn, tôi đề nghị bạn nên “ngó lên trời” và chọn một giờ nào thuận tiện nhất để có ánh sáng dịu. Những lúc tốt nhất để chụp hình ngoài trời thường là sáng sớm hoặc buổi chiều.

TM

MONTREAL - OTTAWA

CHỮA BỊNH “TUYẾT XÁM” Trường hợp “tuyết xám” trong hình là một chuyện xảy ra thường xuyên trong thế giới máy ảnh kỹ thuật số. Hệ thống đo sáng trong những máy ảnh digital muốn chỉnh mọi thứ thành độ sáng trung bình (nếu bạn chụp mode Auto - tự động), nhưng thật ra bạn muốn tuyết trong hình hiện ra màu trắng đẹp. Dùng nút exposure compensation (đền bù sáng) trong máy ảnh để tăng khoảng một rưỡi đến hai f-stops.

Hình được chụp với ống kính 300mm f/2.8 ở khẩu độ f/2.8. Người mẫu, nhánh cây, và những hạt tuyết đang rớt, đều nằm trên cùng một mặt phẳng (đối với ống kính). Mọi thứ đằng sau đều bị “xóa phông” hết.

Photographer: Andy Nguyễn; Model: Ái Linh

Người chụp đã cố ý ghi lại cảnh tuyết trong hậu cảnh và trên cành cây, cùng với chủ thể chính. Mode chụp Manual được áp dụng để hoàn toàn điều khiển độ sáng của khung cảnh và bảo đảm màu tuyết trắng xóa chứ không phải xám như để máy tự động đo sáng. Photographer: Andy Nguyễn; Model: Ái Linh

CHỌN ĐÚNG TIÊU CỰ Một ống kính dài (tiêu cự lớn) sẽ thu ngắn không gian (trong hình), và tạo hình ảnh tuyết đang rơi như có nhiều “lớp” trong chiều sâu. Những hoa tuyết ở những khoảng cách khác nhau sẽ thấy như có nhiều cỡ khác nhau, do đó sẽ làm cho người mẫu nổi bật hơn. (xem hình #1) Ngoài ra, cũng có thể dùng ống kính “siêu tele” cực dài để phóng đại những chi tiết cần thiết. Hình dưới đây đã được chụp với ống kính prime Nikon 600mm f/4 khổng lồ để lấy chi tiết trên mặt người mẫu và kết cấu của thân cây còn đóng tuyết.

Photographer: Andy Nguyễn; Model: Ái Linh; Camera: Nikon D850; Ống kính: Nikon AF-S Nikkor 600mm f/4E FL ED VR; Tiêu cự: 600mm; Ánh sáng: hoàn toàn tự nhiên, không dùng bất cứ đèn nhân tạo nào

CHỌN ĐÚNG KHẨU ĐỘ Dùng một khẩu độ nhỏ (số “f” lớn) sẽ cho bạn lấy rất nhiều chiều sâu trường ảnh và làm mọi thứ trong khung cảnh tương đối rõ nét, ngay cả một “rừng” tuyết đang rơi.

Nếu dùng một khẩu độ lớn (số “f” nhỏ) – nhất là khi phối hợp với một ống kính dài – bạn sẽ có thể tách rời chủ thể / người mẫu với không gian xung quanh, chỉ làm rõ nét những gì bạn muốn rõ nét mà thôi.

CHỌN ĐÚNG TỐC ĐỘ CỬA CHẬP Nếu thật sự muốn thấy rõ những hoa tuyết đang rơi hiện lên trên hình, bạn cần làm chúng đứng lại – với một tốc độ tương đối nhanh. 1/250 giây là một điểm tốt để bắt đầu.

Tuyết đang rơi thật ra di chuyển nhanh hơn bạn nghĩ và bạn cần dùng một tốc độ cửa chập thích hợp nếu bạn muốn chụp những hoa tuyết đó như những đốm trắng đẹp mắt. Nếu tốc độ quá lâu, tuyết sẽ bị mờ thành từng vệt dài.

Những hoa tuyết lớn hơn sẽ rơi chậm hơn những cái nhỏ, nhưng nói chung bạn cần một tốc độ cửa chập khoảng từ một phần 250 giây cho tới một phần 500 giây nếu muốn bắt đứng những hoa tuyết đó trong không trung. Tốc độ càng chậm thì tuyết càng thấy giống mưa.

Những đốm lớn mờ là những hạt tuyết rơi gần ống kính nhất. Photographer: Andy Nguyễn; Model: Bạch Tuyết

Tới đây, bạn đã đọc hết bài viết. Bạn có thể giữ lại tờ báo và để dành cho mùa đông năm sau. Hay là bạn có thể làm theo những gì tôi làm: luôn luôn thủ sẵn, rủi gì tuyết còn rơi lần nữa!

AN (andyfotopro@ yahoo.com)

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

55

PHỤ NỮ

TM

MONTREAL - OTTAWA

Chế độ ăn kiêng lành mạnh, đẹp da!

M

ột trong những vấn đề mà nhiều phụ nữ quan tâm khi ăn kiêng giảm cân là da dễ nhăn nheo. Cùng với tuổi tác, một vấn đề khác nữa xuất hiện là nếp nhăn. Theo chế độ ăn kiêng nâng cơ của Nicholas Perricone, bạn còn có thể thấy kết quả cải thiện sức khỏe của làn da chỉ sau 3 ngày.

CÁC GỐC TỰ DO VÀ LÃO HÓA DA

Nicholas Perricone là tác giả của chế độ ăn kiêng Facelift, bác sĩ chuyên khoa da l và chuyên gia dinh dưỡng. Ông tin rằng lý do lão hóa sớm là các gốc tự do có trong cơ thể, với số lượng phù hợp giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng, nhưng sự gia tăng số lượng các gốc tự do trong cơ thể có thể dẫn đến một hệ thống miễn dịch yếu và tạo ra nếp nhăn.

MỘT GỐC TỰ DO LÀ MỘT PHÂN TỬ BỊ PHÁ HỦY MẤT MỘT TRONG 2 ELECTRON Thông thường, nguyên nhân của việc phân tử bị phá hủy là do ăn nhiều đường, thiếu ngủ, tiếp xúc với tia UV quá mức, hút thuốc và uống rượu. Yếu tố giúp phục hồi các gốc tự do là protein và chất chống oxy hóa chất lượng cao sẽ phục hồi electron bị mất cho các phân tử bị phá hủy.

CHẾ ĐỘ ĂN KIÊNG FACELIT Các thực phẩm chính của chế độ ăn uống này: Cá hồi (tốt nhất là cá tự nhiên): Cá hồi rất giàu protein giúp phục hồi các tế bào cơ thể và các axit béo omega-3 nuôi dưỡng da, làm cho da sáng và tươi tắn hơn. Bên cạnh đó, cá hồi có chứa chất chống oxy hóa và DMAE giúp cơ bắp săn chắc, bao gồm cả cơ mặt và ngăn ngừa sự hình thành nếp nhăn.

Rau màu xanh đậm: Chúng cũng chứa chất chống oxy hóa trung hòa các gốc tự do và ngăn ngừa lão hóa.

Tráng miệng với raspberry, dâu tây, dưa, táo, lê: Chúng chứa nhiều chất chống oxy hóa và carbohydrate có chỉ số đường huyết cao, nhưng

56

chúng không làm cho mức đường trong máu quá cao.

Thứ tự nên ăn thức ăn: Đầu tiên là protein, sau đó là chất xơ và cuối cùng là carbs. ĂN KIÊNG TRONG 3 NGÀY Có 2 biến thể của chế độ ăn kiêng nổi tiếng này - kéo dài 3 ngày và kéo dài 28 ngày. Tiến sĩ Perricone tuyên bố rằng nếu ăn cá hồi ít nhất 2 lần một ngày trong chế độ ăn kiêng dài 3 ngày, bạn sẽ trông đẹp hơn rất nhiều. Bên cạnh đó, chế độ ăn kiêng ngắn hạn này sẽ giúp bạn chuẩn bị cho cơ thể và tâm trí cho thời gian ăn kiêng kéo dài hơn và hiểu mức độ phù hợp với nhu cầu.

Thực đơn ăn kiêng 3 ngày: Bữa sáng: 2 quả trứng chiên hay luộc và (hoặc) 110-160 gram cá hồi; 1/2 chén oatmeal, 1/2 chén trái cây và một miếng dưa; 1-2 ly nước.

Bữa trưa: 100-150 gram cá hồi hoặc cá ngừ; salad làm từ rau xanh đậm với dầu ô liu và nước chanh; 1 trái kiwi hoặc một lát chanh và 1/2 chén quả mọng; 1-2 ly nước.

Bữa tối: 100-150 gram cá hồi; salad làm từ rau xanh đậm với dầu ô liu và nước chanh; 1/2 chén rau luộc (bông cải xanh, rau spinach, măng tây); một miếng dưa và 1/2 chén trái cây; 1-2 ly nước.

Trước khi ngủ: 1 quả táo; 50 gram gà tây; 150 gram yogurt; một nắm walnut, hoặc hạnh nhân.

ĂN KIÊNG TRONG 28 NGÀY Chế độ ăn kiêng 3 ngày có thể là khởi đầu của chế độ ăn kiêng kéo dài hơn gần một tháng.

Nguyên tắc của chế độ ăn kiêng dài 28 ngày đối với mỗi ngày như nhau: 3 bữa một ngày với 2 bữa ăn nhẹ, nhưng số lượng thức ăn nhiều hơn: Cá biển và hải sản, gà tây và ức gà; Các loại rau, trừ khoai tây, cà rốt, củ cải đường, đậu Hà Lan và bắp; Ngò;

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Quả mọng và trái cây, ngoại trừ chuối, cam, nho, dưa hấu, xoài, đu đủ (những thứ này có thể gây tăng đường huyết nhanh); Các loại nut; Đậu, ô liu và dầu ô liu; Phó phẩm từ sữa không béo; Cháo oatmeal; Nước, trà xanh và nước khoáng Các loại thực phẩm không được dùng: rượu, cà phê, soda, nước ép trái cây, thực phẩm đông lạnh, thức ăn nhanh, bánh mì, kẹo và nước sốt.

Bên cạnh chế độ ăn kiêng, còn cần uống đủ nước và tập thể dục.

Hoạt động thể chất, bao gồm đi bộ hoặc chạy và các bài tập tim mạch và kéo giãn nên được thực hiện ít nhất 4 lần một tuần, trong 30-45 phút mỗi ngày.

ƯU ĐIỂM VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA CHẾ ĐỘ ĂN NICHOLAS PERRICONE Chế độ ăn kiêng này có rất nhiều người ưa chuộng, trong đó có nhiều người nổi tiếng Hollywood. Ưu điểm: Đây là một chế độ ăn kiêng lành mạnh. Giảm cân từ từ. Khi giảm cân nhanh, làn da dễ bị nhăn nheo, chảy xệ.

Chế độ ăn kiêng bao gồm các thực phẩm giàu axit omega-3 và chất chống oxy hóa rất tốt cho da và tim.

Tạo cảm giác đầy đủ, bình tĩnh và có thể suy nghĩ rõ ràng.

Tuy nhiêu cũng có những người chỉ trích chế độ ăn uống của bác sĩ Perricone.

Họ cho rằng có các nhược điểm: Khá tốn kém. Cá hồi tự nhiên đắt và hiếm, cá hồi nuôi thì có thể chứa kháng sinh và các hóa chất khác. Đói giữa những lúc bạn phải ăn.

Không phải ai cũng thích ăn cá.

HÀ DI/PNO

TM

GIA CHÁNH

MONTREAL - OTTAWA

Mực Sốt Cay Mực sốt cay với thịt, mực ống cắt khoanh tròn, luộc sơ qua nước sôi. Sau đó, quyện đều cùng sốt tôm khô, hành, tỏi, gừng bằm, cùng gia vị tương ớt, sốt cà chua, giấm, ... Món ăn có vị cay chua hấp dẫn, kích thích thêm ngon miệng.

Nguyên liệu:

200 gram mực tươi (cho mực ống ngọt thịt hơn) 40 gram tôm khô 20 gram hành tây 2 củ hành tím 2 muỗng canh gừng bằm 1 muỗng cà phê tỏi bằm 2 trái ớt tươi 1 muỗng canh rượu vang 1 muỗng canh sốt cà chua 1 muỗng cà phê tương ớt 1 muỗng cà phê đường trắng 1 muỗng cà phê giấm 1/2 muỗng cà phê muối 1 muỗng canh dầu ăn

Cách làm: Trong chén nhỏ, trộn đều rượu vang, sốt cà chua, tỏi bằm, đường, giấm trắng, muối.

Tôm khô ngâm nước cho nở. Ớt đỏ bằm nhỏ, hành tây thái nhỏ, gừng tỏi bằm nhỏ. Sau đó cho vào máy xay nhỏ.

Mực làm sạch, cắt thành các khoanh tròn. Đun sôi một nồi nước, sau đó cho mực vào luộc trong 2 phút sau đó vớt ra để ráo, để sang một bên.

2

1 Cho dầu ăn vào chảo, đun nóng rồi cho hỗn hợp tôm khô xay vào đảo trong 2 phút. Sau đó đổ hỗn hợp gia vị vào khuấy đều. Khi hỗn hợp sốt sôi, cho mực vào, đảo đều cho mực chín rồi tắt bếp.

3

Cho mực sốt cay ra đĩa, rắc thêm ít hành lá cắt nhỏ lên rồi dùng với cơm nóng. Món ăn cay cay, chua chua sẽ kích thích vị giác giúp cả nhà bạn ăn ngon miệng.

4

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

57

THỂ THAO

TM

Toronto thoibao.com

MONTREAL - OTTAWA

Chuẩn bị danh sách cầu thủ đội tuyển nữ Hoa Kỳ HUY VŨ

G

iải World Cup Nữ 2019 ngày càng cận kề và do đó giới hâm mộ cũng nôn nóng chờ đợi để được xem danh sách 23 cầu thủ nào sẽ đại diện cho tuyển nữ Hoa Kỳ đi Phá p và o thá ng 6 tớ i đây. Và thờ i gian cũ ng ngà y cà ng gấ p rú t hơn, đặ c biệ t là vớ i nhữ ng cầ u thủ nà o còn đang chờ đợi cơ hội để tạo một ấn tượng cuối cùng với huấn luyện viên trước khi danh sách chính thức được hoàn tất. Đội Hoa Kỳ đụng Úc và Bỉ trong hai trận giao hữu cuối cùng vào tuần lễ thứ hai của Tháng 4 trước khi chơi một loạt ba trận tiễn chân (send-off) để đưa cầu thủ lên đường sang Pháp.

Huấn luyện viên chắc có lẽ đã hoàn tất xong danh sách trước khi ba trận tiễn chân diễn ra, điều này cũng có nghĩ a là trong mấ y tuầ n lễ tớ i là khoảng thời gian một số cầu thủ đang ở ngoài rìa mấp mé sẽ bị loại khỏi danh sách.

Hay nói cách khác, danh sách có thể đã lập xong rồi. Những cầu thủ nào là chủ lực và những cầu thủ phụ nào là quan trọng nhất có lẽ đã được chọn, tất cả đã được tôi luyện trong hơn ba năm qua. Tuy nhiên, giả i World Cup thườ ng không đi đú ng như dự tính. Chấn thương có thể xảy ra, cầu thủ phạm lỗi và bị phạt treo giò cũng có thể xảy ra, khi ấy danh sách sẽ có một vài chỗ trống cần phải lấp vào, và đó là lý do vì sao một số chỗ trống cuối cùng trong danh sách đôi khi trở nên quan trọng và có thể giữ một vai trò không nhỏ trong việc chinh phục chiếc cúp vô địch.

Cho dù kết quả của cuộc tuyển lựa sẽ là thế nào thì đội tuyển nữ Hoa Kỳ

58

Alyssa Naeher và Ashlyn Harris

lần này được cho là sự kết hợp của nhiều tài năng nhất từ trước tới nay, tuy nhiên việc tu chỉnh cho hoàn hảo hơn vẫn cần phải làm đối với huấn luyệ n viên Jill Ellis trong khi cò n đang trong tiến trình tuyển chọn 23 cầu thủ lý tưởng nhất để bảo vệ chiếc cúp vô địch mà Hoa Kỳ đã thắng bốn năm trước tại Canada.

Sau đây là một số vị trí mà có lẽ huấn luyện viên Ellis vẫn chưa có quyết định cho danh sách chung cuộc trước khi gửi đi Pháp.

THỦ MÔN THỨ BA Alyssa Naeher và Ashlyn Harris hiện vẫn là hai chọn lựa đầu, với vị trí thủ môn thứ ba có lẽ vào tay Adrianna Franch hoặc Jane Campbell. Franch được bầu chọn là thủ môn của năm củ a liên đoà n bó ng đá nữ NWSL trong hai năm vừa qua, tuy nhiên cô đã làm một lỗi lầm rất lớn trong trận ra sân thử tài đầu tiên sau nhiều năm chờ đợi tại giải SheBelieves Cup. Cô làm một lỗi lầm nhỏ ở trong vùng cấm địa và đã cho Anh Quốc cơ hội

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

đá phạt gián tiếp để san bằng tỷ số, và lỗi lầm như thế không thể xảy ra ở một giải lớn và quan trọng như World Cup. Thủ môn đứng thứ ba thường thì không có cơ hội ra sân, nhưng không ai biết trước được, và huấn luyện viên Ellis thì không thể lấy một lựa chọn không đáng tin cậy.

HÀNG PHÒNG THỦ Sự trở lại trại huấn luyện của Ali Drieger sau hai năm vắng bóng mở hé cánh cửa ra một chút cho hậu vệ cánh phải 34 tuổi này. Cô vào thế chỗ cho Kelly O’Hara bị thương, tuy nhiên sự xuất hiện của cô là dấu chỉ cho thấy huấn luyện viên Ellis vẫn chưa có quyết định rõ ràng ai sẽ giữ vị trí hậu vệ phụ.

Sự hiện diện của Krieger sẽ là tiếng chuông cảnh tỉnh cho Casey Short và Emily Sonnet, hai hậu vệ cũng đang cố gắng để được gia nhập vào hàng phòng thủ có thể nói là đã khá đầy đủ bao gồm O’Hara, Becky Sauerbrunn, Abby Dahlkemper, Crystal Dunn và Tierna Davidson. Với lối chơi linh

Ali Drieger

hoạt và khả năng chơi ở vị trí hậu vệ trung tâm của Julie Ertz, huấn luyện viên Ellis sẽ có nhiều chọn lựa hơn và có thể dùng một hai cầu thủ để tăng cường ở những vị trí khác.

TIỀN VỆ TRUNG TÂM Allie Long đã từng ra vào trại huấn luyện nhiều lần trong suốt năm qua, và cho đến lúc tưởng rằng cô sẽ không còn cơ hội lọt vào danh sách nữa thì tiền vệ 31 tuổi này lại được gọi trở lại chơi trong hai trận giao hữu.

TM

Toronto thoibao.com

MONTREAL - OTTAWA

Ali Drieger

những khuôn mặt mới và cũ như Ertz, Lindsey Horan và Roe Lavelle, cùng với Samantha Mewis, McCall Zerboni và Andi Sullivan đứng phụ phía sau, nhưng rất khó để có thể đánh giá dựa trên tiêu chuẩn về kinh nghiệm cũng như khía cạnh tinh thần đồng đội mà Long mang đến cho đội bóng. Đây là cơ hội để Long chứng tỏ rằng cô xứng đáng để có được một ghế trên chiếc máy bay đi Pháp trong Tháng 6 tới đây.

VỊ TRÍ TIỀN ĐẠO CUỐI CÙNG Vị trí này dường như đã có người trám vào rồi. Với Alex Morgan, Megan Rapinoe và Tobin Heath là ba mũi nhọn tiền đạo chính, trong khi Christen Press, Mallory Pugh và nữ anh hùng Carli Lloyd của World Cup 2015 là những lựa chọn đã quá rõ cho các vị trí đứng phụ phía sau của dàn tiền đạo có quá nhiều tài năng cho những mũi nhọn tấn công của đội tuyển nữ Hoa Kỳ. Nhưng nếu như được chọn thêm một chân tiền đạo

thứ bảy, Jessica McDonald có nhiều nhiều cơ hội để chiếm lấy vị trí đó hơn là đồng đội Lynn Williams của câu lạc bộ NC Courage. Cô hiện đang có mặt ở trại huấn luyện với cơ hội có thể được chọn. McDonald được gọi tới trại huấn luyện trong thời gian giải SheBelieves Cup đang diễn ra và cô chỉ cần chứng tỏ cho huấn luyện viên Ellis thấy rằng tốt hơn hết là nên đưa cô đến Pháp thay vì lấy thêm một chân tiền vệ hay hậu vệ.

Alex Morgan

Megan Rapinoe

Tobin Heath

HUY VŨ

Morgan Brian

Với trường hợp của Morgan Brian, một chân tiền vệ nổi bật trong cuộc chạy đua năm 2015 tranh giành vị trị của hàng tiền vệ trung tâm, nhưng nay vẫn đang đứng ở vòng ngoài và dường như đã bỏ lỡ mất cơ hội để gia nhập đội tuyển, cánh cửa vì thế lại mở ra cho Long chiếm lấy một vị trí có thể còn để trống.

Hàng tiền vệ trung tâm lý tưởng của đội tuyển nữ Hoa Kỳ bao gồm

Joker tái xuất màn bạc

Joaquin Phoenix trong vai Joker

Mặc dù là gã hề xiếc điên loạn gieo rắc nỗi sợ hãi ở khắp mọi nơi, nhưng mỗi lần Joker xuất hiện đều để lại dấu ấn khó quên trong lòng khán giả. Đấy có lẽ là lý do thôi thúc hãng Warner Bros bắt tay vào thực hiện cuốn phim riêng về kẻ thù “không đội trời chung” với siêu anh hùng Batman. Tại sự kiện ComicCon diễn ra tại Las Vegas, Mỹ, những khách mời may mắn có mặt ở đây đã dành những tràng pháo tay cùng nhiều lời khen tích cực khi trailer mới của Joker được tung ra. Dù chỉ kéo dài hơn 2 phút, đoạn phim đã hé lộ con đường dấn thân vào tội ác của Joker với cái tên Arthur Fleck trước khi trở thành “Hoàng tử tội ác” thành Gotham.

Trên nền nhạc bài hát Smile do Jimmy

Durante thể hiện, đoạn quảng cáo đưa khán giả đến với thành phố Gotham những năm 1981. Tại đây, Arthur Fleck (Joaquin Phoenix) lớn lên trong sự cô độc với lời dạy của mẹ là luôn phải nở nụ cười và đặt nụ cười đó lên khuôn mặt của mình. Gia cảnh nghèo khó buộc hắn phải vào vai một chú hề mua vui trên đường phố. Dù luôn tươi cười do phải hóa thân thành chú hề, nhưng Arthur lại chất chứa vô vàn nỗi đau bên trong do hắn thường xuyên bị khinh miệt, bị chà đạp dã man bởi những kẻ giàu có, đạo đức giả ngoài xã hội. Đó cũng là lúc Arthur trở nên điên loạn, bởi hắn nhận ra: “Tôi từng nghĩ rằng, cuộc đời tôi là một bi kịch. Nhưng giờ tôi nhận ra nó là một vở hài kịch”. Hắn chính thức dấn thân vào con đường trở thành tội phạm, gieo rắc nỗi sợ hãi tại chính thành phố mà hắn cho rằng đang bị mục rỗng, suy đồi. Đặc biệt, nhiều khán giả tinh ý đã nhận ra sự xuất hiện của cậu bé Bruce Wayne hồi nhỏ - tức Batman trong tương lai. Trước đó, nhiều tin đồn cho rằng Arthur Fleck có mối quan hệ đặc biệt với cha của Bruce là bác sĩ Thomas Wayne, hay thậm chí có thể là “đứa con rơi” của dòng họ Wayne.

Dù không nằm trong Vũ trụ điện ảnh DC, nhưng tác phẩm về nhân vật phản diện kinh điển trong giới truyện tranh chắc chắn sẽ là một trong những phim được mong chờ nhất trong năm 2019. u

Nhà thiết kế Marc Jacobs cưới người tình đồng giới Marc Jacobs và Char Defrancesco tổ chức tiệc cưới thân mật vào ngày 6/4 tại nhà hàng The Grill ở New York sau hai năm yêu nhau. Char Defrancesco sinh ra ở Thuỵ Sĩ, là người mẫu nội y, diễn viên của show truyền hình Sense8 và kinh doanh nến thơm tại Los Angeles, Mỹ. Marc Jacobs 55 tuổi, cho biết cả hai đồng điệu về thời trang, âm nhạc. Trước khi đến với

Marc Jacobs và Char Defrancesco

Defrancesco, Jacobs từng đính hôn cùng Jason Preston và Lorenzo Martone. Đôi ‘uyên ương’ đeo nhẫn kim cương và cài huy hiệu hình chú chim cánh cụt món quà đặc biệt của Fabio Zambernardi, giám đốc thiết kế của hãng thời trang Prada và Miu Miu. Marc Jacobs viết trên Instagram: “Mỗi chú chim cánh cụt chỉ có một bạn đời cho tới khi chết. Đây thật sự là một ẩn dụ tuyệt vời về lòng chung thủy. Rất biết ơn bạn và yêu bạn thật nhiều, Fabio”.

Tiệc cưới có số khách mời hạn chế, trong đó có mẹ con siêu mẫu Kate Moss, chị em Gigi và Bella Hadid, biên tập viên thời trang Katie Grand, ca sĩ Rita Ora... Cách đây đúng một năm, Marc Jacobs đã quỳ gối cầu hôn người tình sau màn nhảy flash mob vui nhộn tại một nhà hàng thức ăn nhanh Mexico ở New York.

T.M (theo Hello)

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

59

TRUYỆN DÀI

TM

Thân phận dư thừa Nhật Tiến dịch theo

THE UNWANTED của Kiên Nguyễn

Cùng với sản nghiệp, hai bàn tay là niềm kiêu hãnh lớn nhất của bà trong cuộc đời. Trước khi gặp ba tôi, bà đã từng làm bàn tay mẫu cho một công ty kim hoàn. Trái ngược với thân hình khiêu gợi của bà, tay bà thuôn dài và thanh nhã. Mỗi ngón là một tháp bút mềm mại không nhìn thấy khớp, làn da không có nếp nhăn, móng tay thuôn dài, sơn thuốc kỹ lưỡng và bóng loáng. Bà để ra hàng giờ ngồi giũa những đường viền, tỉa những chỗ da thừa và thay đổi mầu thuốc sơn. Chỉ đến khi nào mẹ tôi hoàn toàn hài lòng với bàn tay, sau đó bà mới trang điểm tới mặt và dành vài tiếng đồng hồ cho việc này. Bà nói vì khuôn mặt bà không được toàn bích nên sự thành công của bà phải dựa trên bàn tay. Để làm nổi bật nét đặc biệt này của mình, mẹ tôi luôn luôn phô diễn hai bàn tay. Chúng cử động uyển chuyển trước mặt bà trong mỗi cuôc trò chuyện, chống lên má khi chụp hình hay nâng cằm lên mỗi khi bà muốn sử dụng uy quyền thiên phú của mình.

Chương 2 Nha Trang 25 tháng 3 năm 1975 Một loạt tiếng nổ kinh hoàng lôi tuột tôi ra khỏi giấc ngủ say. Tôi nhảy khỏi giường, lơ mơ chẳng biết chuyện gì quanh mình. Bầu trời qua cửa sổ lung linh những ánh sao yếu ớt. Tôi tự hỏi phải chăng những tiếng nổ mà tôi vừa nghe đó chỉ là do chính tôi tưởng tượng ra thôi. Một loạt tiếng súng lại vang lên, tôi tỉnh hẳn vì kinh hãi. Vừa mò mẫm tìm dép trong bóng tối, tôi vừa lên tiếng gọi mẹ.

Một bóng người chạy bổ vào phòng, tay cầm ngọn nến. Hoá ra là Loan, chị vú của tôi, mới mười tám tuổi, là người trẻ nhất trong đám người làm của nhà tôi. Tóc chị rối bời, mặt lộ vẻ còn ngái ngủ. Trong ánh sáng lờ mờ của căn buồng, nom chị ngơ ngác và run rẩy. Tôi chạy tới rúc vào ngực chị, hít thở mùi thơm êm dịu và quen thuộc từ chị toả ra. Chúng tôi chụm vào nhau giữa căn buồng.

Từ hơn một tháng nay, tiếng súng và tiếng bom tràn ngập Nha Trang.

Hằng ngày đài phát thanh loan tin

60

mỗi lúc một đáng lo ngại hơn cho đến khi sự tê liệt đã loang ra khắp nơi như một bệnh dịch. Mọi người gắng theo dõi báo cáo mới nhất với vẻ im lặng và cay đắng nhẫn nhục.

Những tin đồn thổi lan rộng khắp Nha Trang, ăn sâu vào phố xá như một chứng bệnh ung thư. Từ lúc không còn cai ngục nữa, cửa nhà tù mở bung, bọn tội phạm ùa ra như làn nước bẩn, tàn nhẫn cướp phá trong thành phố. Không ai dám mạo hiểm ra ngoài. Phố xá vắng tanh, thỉnh thoảng mới có một chiếc xe phóng đi vội vã. Những căn nhà khoá cửa kín mít biểu lộ sự sợ hãi của gia chủ. Đài truyền hình chiếu cảnh những thành phố gần vùng chiến sự, ở đó, giữa ban đêm, những người dân yếu bóng vía phóng ra khỏi cửa, không mang theo được những gì ngoài những đứa trẻ còn thơ dại. Những người tỵ nạn trắng tay, chân dẫm đất bị cuốn đi từ thành phố này sang thành phố khác, trốn chạy khỏi nỗi khiếp sợ vô hình, đầu rỗng tuếch chẳng còn biết chạy đi đâu và trốn cái gì. Kiếm cái ăn đã trở thành mối lo thường trực kể từ khi chợ búa không còn họp đều đặn nữa.

Thành phố như một con cá đang hấp hối trên vỉa hè, ngáp thở một cách tuyệt vọng.

Như phần lớn người dân Nha Trang, chúng tôi đóng chốt trong nhà chờ đợi sự kinh hoàng của chiến tranh bộc lộ hết cơn thịnh nộ của nó.

Cho đến nay thì chỉ có một vài sự đụng độ làm xuyên thủng lá chắn bảo vệ ngôi nhà của họ Nguyễn. Tôi nhớ lại sự kiện đầu tiên và kinh khủng nhất đã làm mẹ tôi mất đi ý niệm về sự an toàn: Ngân hàng của bà bị sụp đổ. Từ năm 1968, mẹ tôi đã là một đồng chủ tịch một ngân hàng nhỏ ở Nha Trang. Một nửa tài sản đứng tên mẹ tôi, còn nửa kia thuộc về một cặp vợ chồng người Tàu giàu có. Vào một buổi tối, mẹ tôi nhận được một cú điện thoại báo tin rằng người hùn vốn với bà hiện ở Thái Lan và họ đang trên đường tếch sang Nữu Ước ôm theo toàn bộ tiền bạc. Ngày hôm sau bà đến văn phòng để chứng kiến một sự tan hoang và đầy rác rưởi. Ở bên ngoài, hàng trăm khách hàng

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

giận dữ đang gọi tên bà và đang tìm cách phá cửa đòi vô. Chỉ sau vài giây đứng trước đám đông, mẹ tôi đã phải thoát khỏi ngân hàng qua một cửa ngách. Tuy thân thể không hề hấn gì nhưng cái ý chí vốn cương cường của bà đã như sụp đổ. Từ trên ban công phòng ngủ tôi nhìn thấy mẹ tôi trở về. Một bên giày đã tuột đâu mất, vẻ thất thần hiện rõ trên gương mặt của bà. Dượng Lâm, ông bồ chung sống với bà, trẻ hơn bà tới mười tuổi, đang cùng với bạn bè tắm nắng cạnh hồ bơi. Nhưng cặp mắt như mất hồn của bà không mảy may để ý họ. Họ nhìn bà chòng chọc cho đến khi bà biến mất vào nhà. Chỉ khi đôi chân bà chạm tới nền đá lạnh trong phòng khách, bà mới đổ vật xuống trong tiếng gào nức nở. Một nỗi tuyệt vọng tràn ngập như nhận sâu tôi xuống một hố thẳm. Từ trên ban công tầng hai, tôi bắt đầu khóc với bà cho đến khi có những tiếng nổ dữ dội vang lên làm lấn át tiếng thổn thức của tôi, những tiếng nổ giận dữ của bom đạn.

Bây giờ đây, cũng lại những tiếng ầm ầm rung chuyển như thế đã hất tôi ra khỏi giường và đẩy tôi vào vòng tay của chị Loan. Chị bế tôi chạy xuống cầu thang vào phòng khách tìm mẹ tôi lúc này đang bận tiếp một số khách chọn lọc. Để tìm hiểu thêm tình hình, Bà đã mời vài viên chức chính phủ còn bị kẹt lại Nha Trang tới nhà. Bà ngồi trên chiếc ghế, khiêm nhượng trong chiếc áo dài, phủ bên ngoài chiếc quần đen. Đang mang thai được chừng bốn tháng, bụng của bà như muốn trồi lên dưới bộ quần áo lụa.

Lúc này bà đang nói dở câu chuyện với ông Đặng, trưởng ban thông dịch của lãnh sự quán Hoa Kỳ. Ông bà Đặng là một trong những người hợp tác quan trọng nhất của mẹ tôi. Trái tim bà không dành bất cứ một mối liên hệ nào thắm thiết hơn là một tình bạn giao tế. Bà thừa nhận điều đó với tôi trong nhiều trường hợp rằng cái nhược điểm đó vốn là bẩm sinh của bà, ngoại trừ đôi khi chính bà lại xác nhận rằng cá tính đó không phải là nhược điểm, mà lại là một cách ứng xử thành công trong cuộc đời. Nói một cách đơn giản mẹ tôi không bao giờ tin vào bất cứ ai ngoài chính bản thân mình. Quan hệ giữa mẹ tôi và vợ chồng ông Đặng tuyệt nhiên chỉ là chuyện làm ăn. Do chức vụ đang giữ, ông Đặng có thể cung cấp cho mẹ tôi những tin tức tối mật và mới nhất về đất nước, về thị trường với những nhân vật liên đới chủ chốt, bao gồm cả những nhân vật hiện đang dự buổi tiệc này. Do vậy mẹ tôi có được những tin tức từ tận gốc, đáng giá nhất. Đổi lại ông Đặng được coi là thân thiết để được vào nhìn thấy tận

MONTREAL - OTTAWA

bên trong buồng ngủ của bà, ở đó ông được công nhận là cánh đàn ông tại các bàn mạt chược đã bàn ra tán vào rất đúng khi nói rằng bộ quần áo ngủ của bà thật vừa khít một cách tuyệt hảo với cơ thể hấp dẫn của bà!

Còn về bà Đặng thì luôn luôn là người khách tiêu biểu nhất, lôi cuốn nhất trong các buổi tiếp khách của mẹ tôi. Vào lúc đó, với ly sâm banh còn vơi một nửa, cầm lỏng lẻo ngang ngực áo khoét rộng, bà Đặng đứng cách chồng vài bước, ngả vào dượng Lâm và một khách khác để dựa dẫm.

Mỗi lần dượng Lâm và ông bạn thì thào vào tai bà chuyện gì đó lại làm bà cười rú lên, nghe rổn rảng như tiếng thuỷ tinh vỡ. Ngồi gần đó, mẹ tôi và ông chồng bà Đặng đang bị cuốn vào câu chuyện sôi nổi, dường như chẳng còn đếm xỉa đến quang cảnh ầm ĩ đang diễn ra chung quanh.

“Mẹ ơi...!” - tôi gọi chõ vào từ ngoài cửa. Mẹ tôi xin lỗi và đứng dậy đi về phía chúng tôi. Trong vòng tay ẵm của chị Loan, qua thân mình chị rung động, tôi cảm nhận được cơn bối rối của chị khi mẹ tôi đến gần. Không kịp để Loan nói gì, bà đã sấn tới và giằng lấy tôi. Với cái nhìn lạnh lùng, bà gầm gừ vào tai người tớ gái, cố để không ai nghe thấy: “Xéo ngay...” Rồi mẹ tôi xoay một vòng, bế tôi trên tay bà trở lại với mọi người cứ như không có chuyện gì xảy ra.

Hướng về ông Đặng bà nói: - Xin lỗi cháu nó sợ. Ông Đặng vừa nói vừa thở dài: - Hừ... tình cảnh này thì... ai cũng thế, huống chi nó... Bà biết đấy, bà nên đi khỏi đây trước khi quá muộn...

- Sao vậy? Thế còn người Mỹ? Họ không còn giúp chúng ta à? Ông Đặng nhìn mẹ tôi với cái nhìn chỉ dành cho kẻ mất trí hoặc đần độn hết chỗ nói: - Người Mỹ! Bà nói chuyện gì thế? Họ đã bỏ chúng ta từ lâu rồi. Ta chẳng còn nhận được sự trợ giúp nào của họ từ năm 1972 kìa. Mình đã phải tự lo lấy và... sụp đổ quá nhanh...

“Nhưng...” mẹ tôi lắp bắp, lấy tay bịt tai tôi lại cứ như là để cả hai chúng tôi thôi không còn cảm nhận được cái ngặt nghèo của tình thế.

- Theo ý kiến tôi, nhất định là bà phải đưa gia đình ra khỏi đây ngay lập tức. Cộng quân đã chiếm được cả thành phố Qui Nhơn và cả Tuy Hoà rồi. Chỉ vài cây số ngắn ngủi xuyên rừng nữa thôi là họ sẽ tới được đây.

- Trời ơi tôi phải làm gì bây giờ.

- Như tôi đã nói rồi, thưa bà, tất cả những gì chúng ta có thể làm được lúc này là cuốn gói chạy ngay đi...

Sáng sớm mai gia đình tôi cũng rời khỏi nơi đây, tôi khuyên bà cũng nên làm như thế.

- Tôi biết đi đâu bây giờ?

TM

MONTREAL - OTTAWA

- Thì... trước hết hãy vào Sài Gòn. Ít ra là từ đó bà cũng có thể ra khỏi Việt Nam qua ngả sân bay. Mặt khác, nếu tình hình chính trị dược cải thiện hơn, bà vẫn có thể quay về Nha Trang kia mà...

- Tôi chẳng còn có gì ở đây mà tính chuyện quay trở lại, tôi đã mất cái ngân hàng và tất cả tiền bạc rồi. Ông Đặng nhún vai biểu lộ tình trạng bất lực của mình: - Thế thì lại càng có lý do rời bỏ cái xứ sở tuyệt vọng này. Xin đừng quên giữ liên lạc với tụi tôi ở Sài Gòn. Đây là địa chỉ mà tụi tôi sẽ tới. Ông viết nguệch ngoạc lên phía sau tấm danh thiếp và trao vào tay mẹ tôi. Đêm đó... ngay khi buổi tiếp tân còn lại vài người khách, mẹ tôi bảo dượng Lâm đi thuê một chiếc xe van loại nhỏ. Cái xe rông rãi này có vẻ như là phương tiện duy nhất để mẹ tôi có thể bốc đi được sáu người trong nhà bao gồm luôn cả ông bồ của bà.

Lúc dượng Lâm trở lại với chiếc xe, chúng tôi chạy vào nhà để gom một số vật dụng cần thiết. Khi chúng tôi theo gót những người khách cuối cùng trên lối đi ra đường, không một mạng nào trong ngôi nhà này biết được dự tính táo bạo của chúng tôi.

Phần lớn những kẻ hầu người hạ đều đã đi ngủ ngay từ lúc buổi tiếp tân bắt đầu.

Bỗng nhiên, không biết từ đâu đó, chị Loan chạy xộc tới đầu xe và khóc lóc van xin mẹ tôi cho đi theo. Suốt tám năm nay, chị đã mang lại cho gia đình tôi thêm biết bao đầm ấm. Chị đã ân cần đối với tất cả mọi người kể cả với mẹ tôi vốn là người hay khinh miệt những tầng lớp thấp kém. Từ lâu rồi, tôi vẫn coi chị là một thành viên trong gia đình. Trên xe, trong chỗ của mình, mẹ tôi lặng lẽ nhìn cảnh tượng khó chịu đó. Tuy nhiên, tiếng kêu khóc của chị đã làm ông bà ngoại mủi lòng, và ông tôi đã lên tiếng phụ hoạ thêm cho chị. Trước sự can thiệp nhẹ nhàng nhưng cương quyết của ông tôi, mẹ tôi đành phải chấp nhận cho chị lên xe khị đã yên chỗ, chị ôm ghì lấy tôi và em tôi. Chị hôn chúng tôi mà nước mắt đầm đìa trên má rồi chị cúi xuống áp khuôn mặt vào bàn tay của mẹ tôi. Đôi môi của chị mới chỉ chạm vào làn da thì bà đã rụt phắt ngay lại như vừa rớ phải lửa. Mặt bà tối sầm lại đôi mắt toé lửa nhìn chị đầy vẻ căm ghét. Rồi trong một lúc bất ngờ, mọi người giật bắn mình khi thấy mẹ tôi giáng một cái tát vào bên má trái của chị. Cái tát nảy lửa làm đầu của chị bật ngửa về phía sau, đập vào thành sắt của chiếc xe gây ra một tiếng động khô khan vang vọng. Có vẻ như chị vẫn còn muốn giữ cho cái đầu cúi xuống đến tận sàn. Trong

cơn kinh hoàng lặng lẽ, em tôi sợ hãi bắt đầu khóc thút thít nhưng chẳng ai với tới nó để dỗ dành. Còn tôi vì quá dao động nên chẳng thể thốt lên được một lời.

Chương 3 Sài gòn - tháng tư năm 1975 Ở Sài gòn chúng tôi thuê một căn nhà hai tầng tại một khu phố tây chỉ cách dinh Độc Lập, nơi tất cả các tổng thống của Việt Nam cư ngụ, có vài con đường. Mới tới còn bỡ ngỡ, tôi và Jimmy cứ chạy lên chạy xuống cầu thang, dòm vào các phòng và ngó ra ngoài đường phố bận rộn qua những khe hổng của các cửa sổ đã bị bịt kín. Hai anh em tôi chẳng đứa nào hiểu tại sao chúng tôi lại đến nơi này. Vì người lớn trong nhà còn đang lo bấn lên, nên tụi tôi tha hồ mà lang thang tìm tòi khắp các xó xỉnh.

Sài Gòn đã quá lộn xộn rồi. Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đã bất ngờ từ chức vào ngày 23 tháng tư năm 1975. Vơ vét mọi thứ đồ tế nhuyễn, của riêng tây, ông ta chuồn khỏi nước. Để trấn an quần chúng, quốc hội đã chỉ định ông Trần Văn Hương làm tân tổng thống. Đến lượt ông Hương nêu một kỷ lục mới về nhiệm kỳ tổng thống ngắn nhất trong lịch sử Việt Nam: bốn ngày! Vào trưa ngày 27 tháng năm, theo sự ủy nhiệm của

quốc hội, lại một tân tổng thống, ông Dương Văn Minh, đã xuất hiện bên ngoài đại sảnh của dinh độc lập để vẫy chào đám động Ông Minh đã hâm nóng lại niềm tin của dân chúng bằng một lô những lời hứa hẹn hấp dẫn. Tuy nhiên, cũng giống như cái chính phủ bấp bênh, những kế hoạch, hoang tưởng của ông cuối cùng cũng tan thành mây khói.

Nghe người lớn trò chuyện, tôi hiểu mẹ tôi đưa chúng tôi vào Sài Gòn là để rồi sẽ bay ra nước ngoài một khi chính phủ thất bại. Ngay trong vài tuần lễ đầu, mẹ tôi đã đi móc nối và đã lấy được đủ giấy thông hành và vé máy bay, có thể ra đi bất cứ lúc nào chúng tôi muốn. Tuy nhiên, cứ mỗi lần nói tới chuyện rời Việt Nam, ông bà ngoại tôi lại chối đây đẩy. Thêm nữa cũng giống như ông tổng thống mới, Sài gòn vẫn không chịu chấp nhận thực trạng sụp đổ đang diễn ra khắp mọi nơi. Chừng nào vẫn còn các buổi liên hoan, các buổi tiệc tùng thì chừng đó vẫn còn hy vọng. Mỗi ngày chúng tôi lại nói lời giã biệt với vài người trong đám bạn bè của mẹ tôi khi họ bỏ ra đi. Với chúng tôi, tương lai cũng không đến nỗi tệ hại lắm, bởi vì luôn luôn có những chuyến bay ¬¬ Xem tiếp kỳ sau

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

61

VĂN HỌC THẾ GIỚI

TM

MONTREAL - OTTAWA

Lời người dịch: Sherwood Anderson (1876-1941) người Mỹ, là tiểu thuyết gia và tác giả viết truyện ngắn. Từ một doanh thương rất thành đạt, sau một cơn chấn động thần kinh, ông bỏ hẳn thương mại, xoay qua với văn chương, và khởi nghiệp bằng tập truyện ngắn Winesburg, Ohio. Ông là tác giả tiểu thuyết nổi tiếng Dark Laughter. Những Viên Thuốc Giấy dịch từ truyện ngắn Paper Pills, trong tuyển tập Short Shorts: An Anthology of the Shortest Stories (Bantam Book xuất bản năm 1983.)

Những Viên Thuốc Giấy - Truyện ngắn - Sherwood Anderson - Bản tiếng Việt – Hoàng Chính

Ô

ng ta là một lão già có chòm râu bạc, với chiếc mũi và hai bàn tay khổng lồ. Từ trước khi chúng tôi quen biết ông ta, ông ta đã từng là thầy thuốc và thường rong ruổi trên chiếc xe do con ngựa mệt rã rời kéo từ nhà này tới nhà khác trên những con đường thị trấn Winesburg. Sau này ông ta cưới một cô gái nhà giầu.

Lúc cha cô mất, ông cụ để lại cho con gái một nông trại mầu mỡ rộng thênh thang. Cô gái ấy có dáng người cao ráo với nước da ngăm đen và tính tình trầm lặng. Đó là một cô gái đẹp trong mắt nhìn của rất nhiều người.

Và mọi người ở Winesburg thắc mắc vì sao cô lại lấy ông thầy thuốc.

Họ làm đám cưới chưa được một năm thì cô vợ qua đời.

Những cục xương đốt ngón tay ông thầy thuốc to lớn một cách khác thường. Khi hai bàn tay nắm lại, trông chúng giống một chùm quả bóng gỗ không sơn phết, to như những hạt cây ốc chó bắt cứng vào nhau bằng những thanh thép. Ông ta hút một chiếc tẩu đục từ lõi thân cây, và sau khi vợ chết ông ngồi suốt ngày trong cái văn phòng trống trải gần cửa sổ phủ đầy màng nhện. Ông ta không bao giờ mở cửa sổ. Đúng ra thì một ngày nóng nực tháng Tám kia ông cũng thử mở cửa sổ nhưng khám phá ra cánh cửa bị kẹt và sau đó quên luôn cánh cửa ấy.

Dân thị trấn Winesburg đã dần lãng quên ông thầy thuốc, nhưng ở ông già ấy tàng ẩn điều gì đó vô cùng tinh tế.

Giam mình trong căn phòng hôi mốc phía trên cửa tiệm của công ty sản phẩm đồ khô, ông ta làm việc không ngừng: ông loay hoay xây dựng

62

những thứ mà chính ông ta phá đổ.

Những kim tự tháp nho nhỏ ông nhọc công gầy dựng và làm xong lại thẳng tay xô đổ. Có thể ông tìm ra chân lý trong việc gây dựng những kim tự tháp khác. Với tạng người cao lớn, ông thầy thuốc ấy đã từng mặc một bộ quần áo suốt mười năm trời. Cánh tay sờn rách, đầy những lỗ thủng nhỏ ở đầu gối và khuỷu tay.

Trong văn phòng, ông mặc một cái áo khoác ngoài che bụi với những chiếc túi lớn, trong ấy ông tọng đầy giấy vụn. Sau vài tuần lễ, những mảnh giấy vụn trở thành những viên bi nho nhỏ tròn và cứng, và khi những túi áo túi quần đã đầy ứ, ông quăng những viên bi giấy ấy bừa bãi trên nền nhà.

Suốt mười năm trời, ông chỉ có một người bạn, một ông già chủ nhân một trại ương cây. Đôi khi, trong lúc vui miệng, ông thầy thuốc moi một nắm những viên giấy vo tròn trong túi ra ném vào ông bạn già. “Quỷ tha ma bắt ông đi, cha già sặc mùi tình cảm,” ông nói và cười rung cả người.

Chuyện ông thầy thuốc già tán tỉnh cô gái cao nhòng nước da ngăm đen sau này trở thành vợ ông và để lại tài sản cho ông là một câu chuyện gợi không biết bao nhiêu là tò mò. Nó cũng ngon lành như những cây táo nhỏ uốn éo mọc trong những vườn cây ở Winesburg.

Thu sang, người ta dạo bước trong vườn cây, trên mặt đất dòn cứng vì đóng băng. Đám thợ hái đi những trái táo trên cây. Táo được chở tới thành phố nơi người ta ăn chúng trong những căn phòng chung cư chật ních sách vở, tạp chí, đồ đạc và người.

Trên cây chỉ còn một ít trái sừng sẹo mà không ai thèm hái. Chúng

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

trông giống những cục xương đốt ngón tay của ông thầy thuốc. Người ta thử nhấm nháp và khám phá ra hương vị đặc biệt của những trái táo tật nguyền. Trong phần ruột táo là nơi gom góp vị ngọt của chúng. Thế là người ta chạy từ cây này qua cây kia trên mặt đất dòn vì băng giá, nhét đầy túi những trái táo còi cọc. Rất ít người biết được vị ngọt của những trái táo sừng sẹo ấy.

Cô gái và ông thầy thuốc bắt đầu dan díu với nhau vào một buổi chiều mùa hạ, lúc ấy ông đã có thói quen nhét đầy túi những mẩu giấy vụn mà sau đó sẽ bị vo thành viên giấy cứng ném đi. Thói quen tiêm nhiễm khi ông ngồi trong chiếc xe ngựa rong ruổi trên những con đường thôn dã.

Trên đống giấy vụn ấy ghi chép đầy ý tưởng, khởi điểm những ý tưởng và kết thúc những ý tưởng. Từng ý tưởng một. Đầu óc ông thầy thuốc đã tạo nên chúng. Từ đám ý nghĩ ấy phát sinh ra chân lý. Chân lý càng lúc càng bành trướng, trở nên vĩ đại trong óc ông. Chân lý ấy làm lu mờ thế giới. Nó trở thành nỗi kinh hoàng nhưng rồi cũng phai nhạt đi và những ý tưởng nhỏ khác lại bắt đầu chớm nở.

Cô gái cao nhòng, nước da ngăm đen gặp ông thầy thuốc vì cô đã quá tuổi lập gia đình và bắt đầu cuống lên. Cô rơi vào tình trạng ấy cũng vì một chuỗi những hoàn cảnh khiến thiên hạ tò mò.

Cái chết của bố mẹ cùng những mẫu đất mầu mỡ cô thừa hưởng đã thúc đẩy hàng loạt những kẻ cầu hôn đến quỳ dưới chân cô. Suốt hai năm trời hầu như tối nào cô cũng phải tiếp

bọn đàn ông đến ngỏ lời ong bướm.

Trừ hai người ra, đám đàn ông còn lại giống hệt nhau. Bọn họ nói với cô về nỗi đam mê, trong giọng nói và trong mắt nhìn của họ, có cái chất sôi nổi gượng ép. Hai người có nét khác lạ kia cũng không giống nhau.

Người này là một thanh niên có thân hình thon gọn, hai bàn tay trắng trẻo, con trai một chủ tiệm kim hoàn ở Winesburg. Anh ta nói không ngừng về sự trinh trắng. Mỗi khi có dịp nói chuyện với cô là anh ta đề cập đến trinh tiết. Người kia, một cậu trai tóc đen với hai vành tai to, thì không nói gì hết nhưng lúc nào cũng tìm cách dụ cô vào những chỗ tối tăm để hôn cô.

Có lần cô gái cao nhòng da ngăm đen ấy nghĩ mình sẽ lấy con trai chủ tiệm kim hoàn. Cô ngồi hàng giờ, im lặng nghe anh ta nói, và bỗng dưng thấy sợ hãi điều gì đó. Bên dưới những câu nói ba hoa về trinh tiết, ẩn giấu cái dục vọng lớn hơn ở tất cả những người đàn ông khác.

Nhiều khi trong lúc nói, anh ta làm như đang vầy vò cô trong tay mình.

Cô tưởng tượng anh ta chậm rãi xoay thân thể cô và săm soi nhìn vào nó.

Ban đêm trong chiêm bao cô thấy anh ta cắn ngập vào thân thể cô và hàm răng anh ta nhỏ ròng ròng những máu. Cô gặp giấc chiêm bao ấy tới ba lần, thành ra cô nhận lời cầu hôn của cái người không nói câu nào nhưng trong phút giây mê muội đã cắn vào vai cô, để lại vết răng bao nhiêu ngày sau đó.

Sau khi cô gái cao nhòng nước da ngăm đen ấy quen biết ông thầy thuốc, cô thấy mình không bao giờ

TM

MONTREAL - OTTAWA

muốn rời xa ông nữa. Tới văn phòng của ông một buổi sáng, cô không cần nói lời nào, ông cũng hiểu ngay là chuyện gì đã xảy đến cho cô.

Trong phòng mạch của ông thầy thuốc có một người đàn bà, vợ ông chủ nhà sách ở Winesburg. Giống như các thầy thuốc vùng quê thời xưa, ông thầy thuốc kiêm luôn việc nhổ răng, và người đàn bà ngồi kia đang ấp cái khăn tay vào miệng mà rên rỉ. Chồng bà ta cũng ở đó.

Lúc cái răng bị nhổ ra cả hai cùng hét lên khi máu chảy loang chiếc áo trắng của người đàn bà. Cô gái cao nhòng nước da ngăm đen ấy không để ý đến họ. Khi người đàn bà và người đàn ông đã đi khỏi, ông thầy thuốc mỉm cười nói với cô, ông bảo, “Anh sẽ lái xe đưa em về miền quê với anh.”

Trân trọng giới thiệu 2 tác phẩm mới của Hoàng Chính Truyện dài và tập truyện ngắn:

Trong vài tuần lễ hầu như ngày nào cô gái cao nhòng và ông thầy thuốc cũng gặp nhau. Hoàn cảnh gặp gỡ của hai người chẳng có gì là thơ mộng nhưng như người khám phá ra cái ngọt ngào của những trái táo sừng sẹo, cô không thể để tâm đến những trái táo tròn trịa, nhẵn nhụi người ta thường ăn trong những căn phòng chung cư thành phố nữa. Vào mùa thu, sau một thời gian quen biết, hai người làm đám cưới và mùa xuân sau, cô qua đời.

Suốt mùa đông, ông thầy thuốc đọc cho cô những ý tưởng lặt vặt mà ông đã nguệch ngoạc ghi lại trong những mảnh giấy vụn. Đọc xong ông cười, nhét vào túi để rồi sẽ vo chúng lại thành những viên thuốc giấy tròn và cứng.

BẢN TIẾNG VIỆT – HOÀNG CHÍNH

Liên lạc: hoangchinh2005@gmail.com Facebook: @hoangchinhbooks Amazon.com

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

63

VIẾT TỪ SÀI GÒN

TM

Chuyện dài nước mắm

V

iệt Nam cũng như các nước đang phát triển, đang tìm mọi cách gia nhập vào thị trường quốc tế.

Học hành, làm việc, ăn uống, giải trí… VN đều lấy tiêu chuẩn quốc tế mà bắt chước, cố gắng thay đồi để mong bắt kịp thế giới.

Thế nhưng hiện đại quá đà mãi, bỗng nhiên có lúc dân Việt nhận thấy chạy theo người ta chưa đi tới đâu mà tinh hoa của mình thì đánh mất. Thế là buộc phải nhìn lại, nhớ về truyền thống xa xưa và tìm cách duy trì.

Nói nôm na là… trở về nguồn. Nước mắm là một trong những thứ đang cố gắng giữ gìn như vậy.

Nước mắm, là nước… mắm chứ không phải loại mắm sệt đặc như mắm cáy, mắm tôm, mắm nêm, mắm ruốc… Nước mắm vừa để dùng trực tiếp chấm thức ăn hoặc nêm nếm thêm khi nấu nướng cho đậm vị.

Bao nhiêu năm nay, hầu như gia chánh VN từ Bắc chí Nam đều dùng nước mắm không thể thiếu. Thế nhưng dạo này bỗng dưng lại xảy ra cuộc khẩu chiến nảy lửa giữa nước mắm “truyền thống” và nước mắm “hiện đại” hay “công nghiệp”.

Từ xưa tới nay hễ nói tới nước mắm, người ta liên tưởng ngay tới cách chế biến thủ công. Cứ ba phần cá, thường là cá cơm, trộn với một phần muối được coi là công thức hoàn hảo. Những nguyên liệu này được nén, gài chặt trong những thùng gỗ tốt chịu mặn, không bị ăn mòn và không gây ảnh hưởng đến mùi vị và màu sắc của nước mắm. Thùng được niềng bằng các bó tre, xoắn thành bắp to. Nhìn những thùng nước mắm gỗ to giằng đai, cao từ sàn đến nóc nhà, người ta dễ liên tưởng đến những thùng rượu của châu Âu cất trong hầm rượu lâu năm.

Cũng giống như rượu, những thùng gỗ này mới mang lại hương vị thơm ngon cho nước mắm. Sau một thời gian ủ chượp tức là tình trạng cá ướp muối đang rục ra, khoảng từ 7 tháng đến 1 năm hoặc hơn, hỗn hợp này sẽ rỉ ra nước đầu tiên gọi là nước nhứt hay nước nhỉ rồi nước 2, 3… Nước nhứt sóng sánh dĩ nhiên thượng hạng.

Vì đặc biệt như vậy nên mặc dù là nước thứ 5, 6, 7, 8... hay thứ n, thì hãng sản xuất vẫn luôn cộp nhãn “nước mắm nhĩ” như thường. Nước mắm nhĩ có từ 10 đến 30 độ đạm. Đây cũng chính là tiêu chí đánh giá phẩm chất, tới nỗi được xếp vào loại

64

quà cáp đặc biệt mang biếu xén nhau trong các dịp đặc biệt.

Xưa kia nước mắm chứa trong thùng, lu, tĩn… Tĩn là hũ sành, đậy bằng nắp đất nung khằn kín, có quai tết bằng dây cói hay lá buông để dễ xách toòng teng. Hồi đó, xe đi trên đường quốc lộ qua tỉnh Phan Thiết, từ xa ai nấy đã ngửi thấy mùi nước mắm và nhìn thấy các tĩn nước mắm trét xi măng vôi trắng toát, xếp chồng cao như những chiếc tháp nho nhỏ trải dài suốt bên vệ đường. Tĩn chỉ dùng một lần, sau khi mở nắp, chiết ra chai rồi vất luôn vì mùi nặng quá, giữ lại cũng chẳng làm việc gì khác được. Một tĩn chỉ đựng chừng ba lít nước mắm. Nếu cần chứa nhiều hơn, người ta dùng thùng thiếc. Những thùng này sau đó có thể đựng gạo trong nhà, hoặc đóng thêm đòn gỗ ngang để móc quai vào đó gánh nước từ giếng hay phông ten về.

Nước mắm nhất cho tới thứ 2,3,4... ngon cách mấy vẫn cứ lẩn quẩn tiêu thụ trong nước, không cách nào giới thiệu rộng rãi ra ngoài để phát triển, bởi vì giống như trái sầu riêng, ngửi thấy mùi là dân Tây vắt chân bỏ chạy.

Tại vậy nên nước mắm mới bị Cao Bá Quát lôi ra để so sánh với thi đàn của Tuy Lý Vương và Tùng Thiện Vương: Ngán thay cái mũi vô duyên.

Câu thơ thi xã con thuyền Nghệ An. Ngay cả những Việt kiều sống lâu ở hải ngoại cũng dần bỏ thói quen dùng nước mắm trong bữa ăn hàng ngày mà thay thế bằng muối, đường hay bột nêm, bột canh, mặc dù người tiêu dùng vẫn nghi ngờ những loại bột này chứa nhiều bột ngọt.

Dù sao qua thời gian dài, xã hội thay đổi và nước mắm buộc cũng phải chuyển mình theo. Rõ ràng nước mắm cổ truyền nặng mùi quá nên món quốc hồn quốc túy này không thể mang ra giới thiệu, góp mặt với ẩm thực thế giới. Cần phải noi gương Thái lan từ lâu đã sản xuất ra loại nước mắm không mùi không vị nên dễ dàng vươn xa tiếp cận với khách Tây phương. Cứ nhìn trên các kệ ở siêu thị ngoại quốc chễm chệ xếp hàng nước mắm Thái Lan mà thấy... ghen tỵ.

VN cũng dần dần xuất hiện những chai nước mắm như vậy gọi là “nước mắm công nghiệp” loãng hơn loại truyền thống, có màu vàng nâu nhạt, dưới 10 độ đạm.

Cách chế tạo nước mắm công nghiệp hoàn toàn khác với truyền

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

thống: Nước mắm gốc, thường là “nước giảo” tức nước thứ 3, thứ 4 đương nhiên cho chất lượng rất thấp, pha loãng theo tỉ lệ 1:5 đến 1:7 tức 1 mắm pha với 5, 7 phần nước hoặc hơn tùy nhà sản xuất. Sau đó, thêm vào các chất tạo đạm, tạo ngọt, điều vị, bảo quản, hương liệu, màu sắc... thường nhẹ mùi, mặn ít, để lâu không xuống màu, lắng cặn... Do nguyên liệu rẻ nên giá thành rất thấp, chỉ bằng 1/10 nước mắm truyền thống.

Loại này có tốc độ sản xuất nhanh hơn kiểu cũ vì chỉ cần pha trộn các nguyên liệu theo đúng tỷ lệ, nhà xưởng trang bị máy móc dây chuyền cho ra hàng loạt chai, đóng hộp với chất lượng đồng đều y nhau, đóng nhãn ghi rõ thành phần, hạn sử dụng... theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế rồi được cấp phép lưu hành trên thị trường.

Nước mắm công nghiệp chê truyền thống không hợp vệ sinh. Té ra từ xa xưa đến giờ, dân Việt toàn ăn nước mắm là một thứ gia vị rất “bẩn” chăng? Nước mắm công nghiệp dẫn chứng mình được chứa trong thùng

MONTREAL - OTTAWA

SGCN

inox, chiết ra chai lớn chai nhỏ theo dây chuyền tân tiến không cần ủ lâu mất thời giờ và ra thành phẩm được coi là vệ sinh hơn kiểu cũ chứa trong tĩn, trong thùng… đong tay dễ gây nấm mốc. Đó là không kể nước mắm truyền thống có độ đạm cao, dùng lâu có hại cho sức khỏe con người.

Nước mắm vốn là một thứ gia vị quan trọng trong bữa ăn người Việt.

Nhà nghèo không thịt cá, chỉ cần cơm với nước mắm đã có thể trôi qua bữa, cung cấp một ít đạm cho cơ thể. Nếu độc hại và mất vệ sinh thì nó đã không tồn tại đến giờ.

Ngược lại, người sành ăn chê nước mắm công nghiệp không phải là… nước nắm mà chỉ là một loại “nước chấm” ra đời sinh sau đẻ muộn từ nguồn gốc nước mắm. Nước mắm kiểu “cũ” có vị mặn của muối biển, thơm nức mùi cá tự nhiên. Còn nước mắm kiểu “mới” chỉ mằn mặn, ngòn ngọt không mùi không vị, chính xác gọi đó là “nước chấm” thì đúng hơn, giống như mọi nước chấm khác: nước tương, magi… Sở dĩ gọi nước mắm công nghiệp chẳng qua vì chưa

TM

MONTREAL - OTTAWA

tìm được một tên thích hợp mà thôi, đành ké tên nước mắm gắn vào.

Cũng vì không “chính danh” nên người dân cứ lẫn lộn hai loại hoàn toàn khác nhau từ nguyên liệu cho đến quy trình tách chiết này, dẫn tới “nước mắm truyền thống” và “nước mắm công nghiệp” cãi nhau triền miên. Dân truyền thống còn yêu cầu xóa bỏ tên “nước mắm công nghiệp”, khỏi làm “ô danh’ món nước mắm thuần túy VN! Thật ra hiện nay cũng có một số công ty dung hòa, vẫn áp dụng phương pháp cá và muối ủ chượp nhưng kết hợp với nhà xưởng hiện đại. Sản phẩm ra cuối cùng vẫn là nước mắm nhưng đáp ứng được các yêu cầu vệ sinh và đồng nhất hơn..

Bên cạnh nước mắm truyền thống thuần chất và nước mắm công nghiệp còn một loại nước mắm khác không biết gọi tên là gì. Loại này bán ngoài chợ, chứa trong can, trong bình, ai muốn mua bao nhiêu lít thì chiết ra chai, ra bình. Có vẻ đó là ít nước mắm xấu với thành phần chính là nước lã pha chế thêm chất tạo ngọt, tạo mặn… Chính xác là nước muối pha thêm hương liệu, màu sắc… Thứ này bán cho các quán ăn mỗi ngày hàng trăm khách thì buôn bán mới có lời, chứ ngay cả không thể dùng nổi nước mắm công nghiệp, nói gì

đến nước mắm chính thống. Chính loại nước mắm giả hoặc giả danh công nghiệp sản xuất lậu với toàn hóa chất độc hại gây hại đến sức khỏe của người tiêu dùng đã làm mất uy tín cho nước mắm công nghiệp.

Nước mắm truyền thống do mùi vị đặc trưng nên khó làm giả. Rượu ngoại, nước yến… còn làm giả dễ dàng huống hồ nước mắm công nghiệp. Hiện nay thị trường tràn lan một loại nước mắm công nghiệp pha chế hóa chất độc hại và được giới thiệu là nước mắm giàu đạm. Nó được sản xuất chính là nước mắm pha tạp với các chất làm tăng độ đạm, chất bảo quản để giữ màu và chất làm tăng vị ngọt cho sản phẩm. Nếu dùng lâu dài sẽ gây ảnh hưởng đến dạ dày của người dùng. Nhãn in quảng cáo nước mắm nhĩ, nước mắm hảo hạng nhưng như mọi hàng hóa thông thường trôi nổi trên thị trường, đố ai kiểm tra được bao nhiêu phần trăm sự thật trên cái nhãn ấy.

Nước mắm công nghiệp tung hoành với phẩm chất mù mờ như thế trong bao nhiêu năm nay khiến bây giờ nhà nước buộc đưa ra tiêu chuẩn quốc gia về “quy phạm thực hành sản xuất nước mắm”: chất điều vị, chất chống thối... nhằm kiểm soát chặt chẽ các chất hóa học trong nước mắm.

Thế nhưng những quy định về hàm

lượng histamine, độ tươi của cá hay dư lượng kháng sinh… để tiêu chuẩn hóa nước mắm công nghiệp, lại gộp chung vào áp dụng cho cả nước mắm truyền thống Điều này khiến nước mắm truyền thống ngậm ngùi đau khổ vì chẳng khác nào bị đẩy vào đường cùng, khi lâu nay phải vật lộn sống còn trước tình cảnh nguồn cá cơm sụt giảm đầy chi phí gia tăng, đồng thời không cạnh tranh nổi với sức quảng cáo ồ ạt, phát triển mãnh liệt của nước mắm công nghiệp. Chỉ trong vòng hai mươi năm, nước mắm công nghiệp đã thống lĩnh tới 80% thị trường nước mắm.

Thế nhưng tiêu diệt nước mắm công nghiệp thì nước mắm truyền thống cũng chết theo bởi vì 9/10 nước mắm cốt sản xuất ra, đã được bán lại cho nước mắm công nghiệp pha loãng ra Thay vì lo đặt ra những quy chuẩn phẩm chất đánh đồng để gà nhà đánh nhau thì tốt hơn hết, nhà nước nên tập trung giúp nước mắm truyền thống giữ vững vị trí đặc sản của mình. Nếu không e một ngày, nước mắm trở thành một thứ gia vị nằm trong danh sách cần… bảo tồn thì nguy!

SGCN

Cổ Thiên Lạc hết lòng giúp người nghèo và nghệ sĩ kỳ cựu Tiếp nối những hoạt động từ thiện lâu nay nhưng quy mô và tầm vóc lớn hơn, Cổ Thiên Lạc thành lập tổ chức từ thiện giúp đỡ nghệ sĩ kỳ cựu và những người nghèo.

Với tư cách là Chủ tịch Hiệp hội Nghệ sĩ biểu diễn Hong Kong, Cổ Thiên Lạc nỗ lực thúc đẩy việc thành lập tổ chức từ thiện có tên Hội từ thiện của nghệ sĩ biểu diễn (PAGC).

Trả lời truyền thông, anh cho biết ngay khi nhận được giấy phép thành lập quỹ từ thiện trong năm nay, Hội đã chính thức vận hành quỹ từ thiện được chính phủ công nhận. PAGC sử dụng một phần để giúp đỡ những người khó khăn trong xã hội như cách các nghệ sĩ trả lại ơn nghĩa cho khán giả, cho xã hội.

Các nghệ sĩ Hong Kong thường có truyền thống tổ chức lễ mừng xuân mỗi năm, Cổ Thiên Lạc cảm thấy sự kiện từ thiện sẽ có ý nghĩa hơn nhiều so với những hoạt động lễ hội thông thường. Anh bày tỏ mong muốn những sự kiện gây quỹ sẽ được tổ chức đều đặn và nhận sự ủng hộ của mọi người.

Cổ Thiên Lạc là diễn viên vừa có sự nghiệp thành công vừa tận tụy công việc từ thiện, các hoạt động xã hội

Cổ Thiên Lạc cho biết: “Là một thành viên của ngành công nghiệp giải trí, chúng ta nên làm mọi điều tốt nhất có thể để yểm trợ lại cho xã hội”. Nam tài tử từ chối tiết lộ cụ thể số tiền từ thiện đã được tích lũy nhưng nói rằng đó là con số đáng kể.

PAGC sẽ bắt đầu với số tiền hiện có và tiếp tục quyên góp trong các sự kiện gây quỹ sau này.

PAGC cũng sẽ làm việc cùng với các tổ chức từ thiện khác. Đây là một trong những nhiệm vụ mà Cổ Thiên Lạc muốn thực hiện sau khi trở thành Chủ tịch Hiệp hội Nghệ sĩ biểu diễn Hong Kong. Anh cũng dự định dùng một phần tiền quỹ giúp đỡ nghệ sĩ kỳ cựu trong tương lai.

Muốn thúc đẩy sự phát triển các tài năng diễn xuất mới, Cổ Thiên Lạc

đang chuẩn bị ra mắt một ứng dụng điện thoại chính thức cho Hiệp hội nghệ sĩ biểu diễn Hong Kong. Anh cho biết các diễn viên trẻ có thể tự giới thiệu mình thông qua ứng dụng.

Công ty điện ảnh có thể tìm kiếm diễn viên phù hợp với vai diễn mình cần qua đây.

Không nói nhiều về công việc từ thiện của mình nhưng thành tích từ thiện của Cổ Thiên Lạc vẫn được báo giới thu thập và thông tin cho khán giả. Sau trận động đất Tứ Xuyên năm 2008 đến nay, Cổ Thiên Lạc với quỹ từ thiện riêng của mình đã xây khoảng 100 trường tiểu học, và nhiều giếng nước cho dân vùng xa, quyên tặng 30 triệu nhân dân tệ... Anh vẫn liên tục làm từ thiện một cách thầm lặng và cũng không ít lần thanh toán viện phí cho những diễn viên kỳ cựu, lão thành. Việc Cổ Thiên Lạc lập một quỹ từ thiện lớn hơn với chức danh Chủ tịch Hiệp hội Nghệ sĩ biểu diễn Hong Kong nhận được sự tán thưởng của công luận.

V.L (theo PNO)

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

65

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

TM

ABBA lần đầu cho ra mắt sản phẩm âm nhạc mới sau 37 năm Thành viên Bjorn Ulvaeus của nhóm ABBA vừa cho biết nhóm sẽ cho ra mắt hai sản phẩm âm nhạc mới vào mùa thu này. Đây là lần đầu tiên sau 37 năm nhóm nhạc huyền thoại ABBA cho ra mắt ca khúc mới.

ABBA hiện đang chuẩn bị cho việc ra mắt sản phẩm âm nhạc mới sau hơn một năm nhóm tuyên bố tái hợp.

Là một nhóm nhạc pop huyền thoại đến từ Thụy Điển, ABBA có bốn thành viên gồm Agnetha Fältskog, Björn Ulvaeus, Benny Andersson và Anni-Frid Lyngstad.

Lần cuối cùng nhóm cho ra mắt một sản phẩm âm nhạc là hồi năm 1981. Giờ đây, sau nhiều tháng hé lộ về sản phẩm mới, thành viên Björn Ulvaeus đã chính thức chia sẻ với người ham mộ rằng họ có thể chuẩn bị đón nhận ca khúc mới của ABBA ra mắt vào khoảng tháng 9-10 năm nay.

Trên tờ Ekstra Bladet (Đan Mạch), Björn Ulvaeus nói: “Chúng tôi cần nhiều thời gian để thực hiện MV với hình ảnh đại diện cho chúng tôi là các ‘avatar’ ”.

ABBA bắt đầu trở nên nổi tiếng sau khi giành chiến thắng tại cuộc thi hát Eurovision Song Contest hồi năm 1974 cùng với ca khúc “Waterloo”. Hồi thập niên 1970 họ có nhiều ca khúc nổi tiếng. ABBA tan rã hồi năm 1982.

Nhóm nhạc huyền thoại ABBA

Nhóm đã không cho ra mắt thêm album mới nào từ sau “The Visitors” hồi năm 1981. Chuyến lưu diễn cuối cùng của nhóm là “ABBA: The Tour” kéo dài trong hai năm 1979-1980.

Hồi tháng 4 năm ngoái, ABBA tuyên bố rằng họ đang thu âm hai ca khúc mới - “I Still Have Faith In You” và “Don’t Shut Me Down”. Ông Bjorn Ulvaeus cho biết: “Tôi rất tự hào về cả hai ca khúc mới của chúng tôi. Một ca khúc giống như một bài hát pop hồi thập niên 1970, còn ca khúc kia có thể phù hợp với bất cứ thời đại nào”.

Các thành viên ABBA từng cho biết cảm nhận trước kế hoạch tái xuất: “Chúng tôi đều cảm thấy rằng sau hơn 35 năm, cũng khá vui khi chúng tôi lại cùng gia nhập với nhau và cùng tiến vào phòng thu. Trải nghiệm giống như thể thời gian ngừng trôi và chúng tôi chỉ đơn giản là vừa có một kỳ nghỉ dài”.

V.L (theo CNN)

Vợ chồng Hoàng tử Anh Harry phá kỷ lục trên Instagram Tổ chức Guinness Thế giới viết trên Twitter: “Xin chúc mừng Hoàng tử Harry và Meghan Markle, tài khoản Instagram mới của hai vợ chồ ng đã đạt một triệu người theo dõi sau không đến 6 tiế ng đồng hồ”.

Tài khoản được lập vào ngày 3/4 đã phá kỷ lục về đạt một triệu người theo dõi nhanh nhất thế giới. Trước đó, người nắm giữ kỷ lục là ngôi sao K-pop Kang Daniel, thu được một triệu người theo dõi sau 11 giờ

Hoàng tử Harry và Meghan Markle

66

36 phút hồi tháng một.

Bài đăng đầu tiên của tài khoản sussexroyal là bức ảnh chụp biểu tượng chữ lồng tên hai người, kèm dòng trạng thái: “Chúng tôi mong muốn chia sẻ công việc của mình, những điề u chú ng tôi ủng hộ, những thông báo quan trọng và cơ hội thắp sáng cho những vấn đề quan trọng”. Nó nhận được hơn một triệu lượt yêu thích từ những người hâm mộ.

Theo nguồ n tin hoà ng gia, Harry và Meghan sẽ dùng Instagram cho những khoảnh khắc cá nhân và cả công việc.

Vợ chồng Hoàng tử Harry đang sống tại Frogmore Cottage, một ngôi nhà ở vùng ngoại ô cách London 32km về phía tây, để chuẩ n bị đón đứa con đầu lòng trong vài tuần nữa.

C.T (theo Guinness world records)

MONTREAL - OTTAWA

Bond Girl của James Bond 3 qua đời Ngày 1/4, tài khoản chính thức của thương hiệu James Bond trên Twitter thông báo nàng Bond Girl trong phần phim Goldfinger - Tania Mallet đã qua đời. Nữ diễn viên kiêm người mẫu người Anh ra đi ở tuổi 77 trong sự tiếc thương của người hâm mộ loạt phim nổi tiếng về chàng điệp viên 007.

Tania Mallet sinh năm 1941 trong gia đình có bố người Anh và mẹ người Nga. Bà được nhiều người coi là mỹ nhân đẹp nhất trong số các nữ diễn viên Anh từng tham gia loạt phim 007.

Bà khởi nghiệp người mẫu năm 16 tuổi và nhanh chóng trở thành một trong những tên tuổi sáng giá nhất ngành công nghiệp thời trang vào thập niên 1950 - 1960.

Trong suốt cuộc đời, Tania Mallet chỉ góp mặt vào tác phẩm điện ảnh duy nhất là Goldfinger được trình chiếu vào năm 1964.

Nói về việc này, Bond Girl người Anh từ ng cho biết bà thích làm người mẫu hơn đóng phim. Trả lời trang MI6 (trang chuyên về loạt phim James Bond) vào năm 2003, Mallet giải thích: “Đóng phim là trải nghiệm thú vị. Nhưng tôi luôn cảm thấy thoải mái hơn khi được làm việc trong một studio nhỏ với nhiếp ảnh gia cùng phụ tá”.

Vai Tilly Masterson giúp Tania Mallet nổi bật trong là ng điệ n ả nh. Sau đó, Mallet nhận được nhiều lời mời đóng phim nhưng bà đều từ chối.

M.L (theo TTO)

Tania Mallet thời trẻ

Đạo diễn Woody Allen bị Amazon Studios công kích trước tòa Hãng phim Mỹ Amazon Studios khẳng định những bê bối tình dục của đạo diễn người Mỹ là lý do hợp đồng giữa hai bên bị hủy bỏ.

Theo New York Times, trong phiên tòa tại Manhattan ngày 3/4, hãng phim đệ trình một bản kiến nghị phản bác các cáo buộc vi phạm hợp đồng từ đạo diễn nổi tiếng.

Hãng phim nói việc chấm dứt hợp đồng với Woody Allen là thỏa đáng. Họ cho rằng vị đạo diễn vụng về trong việc quản lý hình ảnh trước công chúng và gây ảnh hưởng xấu tới danh tiếng của công ty. Amazon nhấn mạnh dừng hợp đồng không phải vì những tin đồn quá khứ mà vì những tuyên bố gần đây của đạo diễn.

Amazon nhắc lại việc ông Allen từng bênh vực Harvey Weinstein, người đã khiến Hollywood chao đảo vì những tai tiếng tình dục. Ngoài ra, ông cũng từng chế nhạo phong trào chống quấy rối tình dục #MeToo tại Mỹ với những lời tuyên bố gây tranh cãi.

Hãng phim cho biết: “Phản ứng từ ngành điện ảnh với Allen là rất rõ ràng. Rất nhiều diễn viên công khai từ chối làm việc với ông ta. Phim Wonder Wheel năm 2017 chúng tôi thuê ông ấy sản xuất chỉ đạt doanh thu thảm hại 1,4 triệu Mỹ kim tại Mỹ. Amazon đã bỏ ra 25 triệu Mỹ kim để sản xuất nó”.

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Đạo diễn Woody Allen

Kể từ năm 1993, đạo diễn Woody Allen luôn sống với điều tiếng lạm dụng tình dục con gái nuôi Dylan Farrow. Tháng 1/2018, ông bị chính Dylan buộc tội trên sóng truyền hình. Đạo diễn viết một bức thư dài đến tờ New York Times biện minh cho mình. Allen cho rằng hành động của Dylan là vu khống với mục đích trả thù cho mẹ cô, người tình cũ của ông.

Vụ kiện giữa đạo diễn Woody Allen và Amazon Studio diễn ra từ tháng 2 năm nay. Đạo diễn kiện hãng phim đơn phương chấm dứt hợp đồng và đòi bồi thường ít nhất 68 triệu Mỹ kim. Ông dự định rời Hollywood và chuyển đến làm phim tại Tây Ban Nha trong mùa hè năm nay.

M.T (theo Hollywood Reporter)

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

67

TRONG LÀNG GIẢI TRÍ

TM

MONTREAL - OTTAWA

Album nhạc phim A Star is Born bán hơn một triệu bản

Nicolas Cage hủy hôn sau khi cưới… 4 ngày

Ngày 27/3, Nielsen Music thống kê album ‘A Satr is Born’ bán được 1.002.611 bản riêng tại Mỹ trong vòng sáu tháng. Từ khi ra mắt vào đầu tháng 10/2018, album có bốn tuần đạt vị trí số 1 trên Billboard 200 - thành tích tốt của một album nhạc phim, chỉ xếp sau kỷ lục 13 tuần của Frozen.

Một phần khán giả yêu thích sự góp mặt của Bradley Cooper trong album. Với vai trò nam chính của phim, anh tập luyện để biểu diễn như một ca sĩ Rock and Roll. Ca khúc của Bradley Cooper và Lady Gaga – Shallow – giành hàng loạt giải “Ca khúc nhạc phim hay nhất”. Màn trình diễn song ca tình tứ của Lady Gaga và Bradley Cooper tại đêm trao giải Oscar đã thu hút hàng triệu người xem.

Doanh thu bán truyền thống của album và lượt nghe trên các trang nghe nhạc tăng vọt sau đêm trao giải điện ảnh Mỹ 24/2. Album bán được 128.000 bản trong một tuần, tăng 150% so với tuần trước đó. Ca khúc Shallow cùng lúc nhảy 20 bậc vươn lên vị trí đầu bảng Billboard Hot 100. Các ca khúc khác trong album như I’ll Never Love Again, Always Remember Us This Way, Is That Alright?... cũng không “hạ nhiệt” sau nhiều tuần đứng vững tại các bảng xếp hạng âm nhạc.

Lady Gaga trở thành nữ ca sĩ có nhiều album No.1 Billboard 200 nhất trong thập kỷ qua. Cô có năm album đứng đầu bảng,

Nicolas Cage, 55 tuổi và nghệ sĩ trang điể m Erika Koike đã là m thủ tụ c kế t hôn 23/3 và nhận được giấy hôn thú ngay ngày hôm đó.

Luậ t sư củ a Cage cho biết: “Trước khi làm thủ tục kết hôn, cả Cage và Koike đều uống rượu đến say mèm. Do đó, khi Koike nói rằng họ nên kết hôn, Cage lập tức gật đầu đồng ý mà không ý thức được hậu quả của hành động đó”.

Ngày 28/3, tại tòa, Nicolas Cage khẳng định nếu không được chấp nhận hủy hôn, anh tiếp tục xin ly dị theo cách thông thường.

Hai người bắt đầu hẹn hò từ tháng 4 năm ngoái.

Theo Legalzoom - công ty công nghệ pháp lý trực tuyến của Mỹ, có hai kiểu kết thúc hôn nhân hợp pháp: hủy hôn (annulment) tức hình thức xóa bỏ hoàn toàn, coi như cuộc hôn nhân chưa bao giờ có giá trị pháp lý, và ly hôn (divorce) là chấm

vượt qua Taylor Swift. Cô cũng là nữ nghệ sĩ đầu tiên thắng giải Oscar, Grammy, BAFTA và Quả Cầu Vàng trong cùng một năm – tất cả đều nhờ A Star is Born.

A Star is Born là cuốn phim điện ảnh đầu tiên Bradley làm đạo diễn kiêm diễn viên chính và ca sĩ Lady Gaga đảm nhận vai nữ chính. Nội dung kể về câu chuyện của Ally – một cô gái bồi bàn đam mê âm nhạc và tình yêu của cô với ca sĩ nhạc Rock n Roll Jackson Maine. Các ca khúc nhạc phim hoàn thành tốt nhiệm vụ truyền tải ý nghĩa về sự hòa hợp tình yêu và âm nhạc, đồng thời dẫn dắt người xem cùng chuyện tình đầy thăng hoa của hai nhân vật.

N.M (Theo PNO)

dứt một cuộc hôn nhân có giá trị giữa hai người, cả hai quay về tình trạng độc thân và có thể tái hôn.

Nicolas Cage từng thành công với vai diễn trong nhiều phim như Leaving Las Vegas , The R ock, Face/Off, Natinal Treasure, Ghost Rider, Spider-Man: Into the Spider-Verse...

Nicolas đã trải qua ba cuộc hôn nhân trước đó.

Anh kết hôn với Patricia Arrquette từ năm 1995 đến năm 2001. Sau đó anh bắt đầu hẹn hò với Lisa Marie Presley. Theo People , họ bí mật tổ chức đám cưới tại Hawaii tháng 8/2002 và ly hôn sau đó ba tháng.

Năm 2004, Nicolas kết hôn với Alice Kim - một nữ bồi bàn tại một nhà hàng anh thường đến. Nam tài tử ly hôn vợ sau 12 năm chung sống. Họ có một con chung là Kal–El Coppola (14 tuổi).

B.M (Theo People)

Spice Girls hy vọng lại tái hợp Từng là ban nhạc pop nổi tiếng nhất của nước Anh với 5 nữ thành viên, nhóm Spice Girls dự định sẽ tái hợp một lần nữa vào tháng 5/2019 bất chấp những tai tiế ng đang bủa vây họ.

Mới đây, xuất hiện trong chương trình Life Stories của MC người Anh Piers Morgan tại London, Anh, nữ ca sĩ Mel B đã khiến mọi người ngạc nhiên khi kể về mối tình một đêm giữa mình với Geri Halliwell (thành viên Ginger Spice trong ban nhạc). Mel B không chỉ khẳng định về mối tình một đêm của mình với Geri Halliwell mà cò n tiết lộ: “Cô ấy có bộ ngực rất đẹp. Có lẽ sau buổi phỏng vấn này cô ấy sẽ rất ghét tôi vì Geri đang hạnh phúc bên chồng và con. Nhưng chuyện tình một đêm này là sự thật!”.

Tờ Daily Mail cho biết sau cuộc phỏng vấn, nữ ca sĩ Mel B muốn gọi điện giải thích mọi chuyện với Geri, nhưng vợ của ông chủ đội

68

Nhóm Spice Girls

đua F1, Christian Horner đã từ chối mọi cuộc gọi. Sau buổi phỏng vấn này, nhiều khán giả cho rằng sự việc do Mel B gây nên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tour diễn tái hợp của bốn thành viên Spice Girls vào cuối tháng 5.

Tuy nhiên, theo một nguồn tin tiết lộ trên tờ Daily Mail

thì Geri rất tức giận vì vụ này, nhưng cô ấy vẫn sẽ tiếp tục tham gia chuyến lưu diễn với nhóm nhạc.

Bên cạnh việc khẳng định chuyện tình một đêm với Geri Halliwell thì Mel B còn gọi vợ của cầ u thủ David Beckham - Victoria Beckham là “kẻ khốn” vì nhà thiết kế

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

này từ chối tham gia tour diễn cùng nhóm.

N h à t h i ế t k ế Vi c t o r i a Beckham chính là một trong những lý do khiến việc tái hợp nhóm nhạc Spice Girls gặp nhiều khó khăn. Bà mẹ 4 con này gặt hái rất nhiều thành công kể từ sau khi kết thúc sự nghiệp ca hát.

Victoria Beckham trở thành nhà thiết kế thời trang danh tiếng và kiếm được nhiều tiền từ việc kinh doanh. Chính vì vậy nên Victoria Beckham không tha thiết gì với việc sẽ tái hợp cùng nhóm nhạc Spice Girls.

Ban nhạc Spice Girls được thà nh lậ p năm 1994 gồ m 5 nữ thà nh viên: Melanie Brown (Scary Spice), Melanie Chisholm (Sporty Spice), Emma Bunton (Baby Spice), Geri Halliwell (Ginger Spice), and Victoria Beckham (Posh Spice).

Lần tái hợp đầy đủ nhất của Spice Girls là dịp lễ khai mạc Thế vận hội Olympic London năm 2012. Lần thứ hai là dị p kỷ niệm 20 năm ca khú c Wannabe vào năm 2016 nhưng không có mặt của cô nàng gia vị Posh Spice - Victoria Beckham.

Ban nhạc Spice Girls từng bán hết 85 triệu album và là nhóm nhạc nữ thành công nhất của nước Anh. 

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

69

Petites Annonces TM

MONTREAL - OTTAWA

Món quà hữu ích dành trọn yêu thương!

LeSean Elegant Cream Kem trị nám

PHONE: 514-271-3676 | WEBSITE: DSHOPPING.CA

DSHOPPING Timeless Age Serum Kem chống nhăn

A01 : Ăn Uống Nhận đặt bò cuốn lá lốt, đông đá hoặc nướng sẵn.

Cô Chín: (514) 892-2317

C04 : Bsmt. Cho Thuê Cho Thuê 4 1/2 demi sousol ngay metro Fabre, sáng sủa, sạch sẽ, có chỗ để máy giặt sấy, phòng tắm mới, rộng, 3 phòng riêng, dọn vào đầu tháng 04 Ll: (514) 743-0125

C09 : Sang Tiệm Ottawa - Cần Sang Tiệm Nails Tiệm nails trong shopping mall lớn, cần sang tiệm, chủ muốn về hưu, giá cả phải chăng (613) 915-8078

Ottawa

Cần sang tiệm nails 6 ghé, 4 bàn, hoạt động 7 năm, good income Liên lạc: (343) 996-8266

Cần Bán Gấp Tiệm Nail

Đang đông kháchTrong Shopping Mall lớn ở Ottawa, có 7 thợ, giá cao, khách sang, lịch sự, nếu có thịnh ý.

Xin gọi: (416) 725-7498

Cần Sang Tiệm Nails

Hoạt động trên 14 năm, khách ổn định, tiền rent thấp.

Liên lạc sau 6PM: (514) 638-1349

Cần sang tiệm Regal Nails

trong Walmart. Cách Montréal 40’, khách ổn định, lý do về hưu.

Xin liên lạcThanh sau 6:00pm: (514) 653-6824

Tiệm nail ở Place Lasalle cần bán 3 ghế 4 bàn. Rent rẻ. cần thợ (514) 595-5858 (438) 989-5252

Cần bán tiệm nail trong mall ở Trois Rivière.

Tiệm rất đông khách.

(819) 384-5498

Cần sang restaurant

Les Petite Baguettes, giá phải chăng. Cần serveur(se).

Chi tiết liên lạc: (438) 402-0138

Tiệm nail trong Plaza ở Ottawa cần bán Giá 50.K Thương lượng (613) 424-7898

Cần sang tiệm sushi

Trong shopping center.

Tiệm đông khách. Lý do về hưu.

Rent 1500$ (418) 914-4430 Ngày (418) 806-6317 Tối

70

C10 : Sang Business Tiệm nail ở Ottawa

Cần sang tiệm nails, good location, income ổn định, lease dài, rent rẻ Xin liên lạc: (613) 218-5499

C11 : Cần Bán Bán Spa Pédicure

4 spa Lc,Z430, 2 spa J&A, Cleo RMX, mỗi cái $800-$1000, 1 reception counter 200$ Xin gọi: (514) 814-5679

Việt TV box

HộpTV coi hơn 100 đài VN & hải ngoại 1.000chanel Canada & USA Gọi Huy: (416) 880-8396

D01 : Sơn - Sửa Nhà Đại hạ giá, tổng thanh lý

đủ loại , đủ màu, đủ kích cỡ gạch men vuông của Ý chất lượng số 1. Đại hạ giá 75% Xin gọi: (514) 662-6293

Làm mới phòng tắm,bếp

Thay sàn, cửa. Sửa điện,nước. Đóngmộc. Hoàn hảo sous-sol.

Bình: (514) 294-6348

Tom Nguyễn ở Ottawa

Sơn sửa nhà từ A-Z. Chất lượng, uy tín.

Giá cả phải chăng.Estimate free (613) 882-2872

G01 : Cần Người Tiệm phở

Cần chạy bàn, phụ bếp (Nam) có kinh nghiệm.Full or part-time Liên lạc sau 3pm: (514) 272-6099

Nhà Hàng Nhật - Laval

Nhà Hàng Nhật Vùng Laval: Cần người cuốn sushi có kinh nghiệm Liên lạc: (438) 391-6961

Nhà hàng vùng Montreal cần serveur có kinh nghiệm.

Biết tiếng Pháp.

Full hoặc part-time (514) 862-7181

Cần thợ cuốn sushi

& phụ bếp full-time.

Xin liên lạc; (514) 743-0703

Resto cần phụ bếp làm full/part-time .

Liên lạc anh Lực: (514) 774-0893

Kanata Noodle House

Cần 4 đầu bếp có kinh nghiệm, 8 phụ bếp, 6 phục vụ bàn.

Xin gọi Hà: (613) 286-6604 or Thanh: (613) 986-8817

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

LeSean Lovemi Eyebrows Serum mọc lông mày

Lovmi Eyelash Serum mọc lông mi

MADE IN CANADA

Cần người

dọn dẹp nhà & ủi đồ only 1 ngày Chủ Nhật hoặc thứ Hai, hoặc thứ Sáu ở West Island Liên lạc: (514) 755-6789

Cần Thợ

Tiệm phở

Cần thợ chân tay nước có kinh nghiệm.

Làm gần Métro Atwater.

L/L: (514) 931-9943 (514) 559-3540

Mondi Aluminum

Cần thợ nữ biết làm bột và chân tay nước.

Tel: (514) 352-0922

Tiệm phở cần phụ bếp part time, không cần kinh nghiệm.

Liên lạc: (438) 985-1634 Cần thợ kinh nghiệm có thể lắp ráp,gắn & làm général cho balcon, cầu thang bằng aluminium,acier.

Trực tiếp đến gặp: 8910 Pascal Gagnon-St Léonard Hoặc gọi ENZA :(514) 327-2200 email: info@mondialuminum.com

Cần người phụ sửa nhà part-time

Liên Lạc Toàn: (514) 513-9898

Nhà hàng

Cần tuyển Serveur biết tiếng Pháp, phụ bếp & người cuốn Maki.

Xin gọi: (514) 924-3709 (514) 262-3882

Nhà hàng vùng Répentigny

Cần tuyển chạy bàn có kinh nghiệm, rành tiếng Pháp, lương cao, tip hậu.

Xin gọi: (514) 743-8158

Nhà Hàng Vùng Longueuil

Cần tìm serveur/serveuse.

Liên lạc Hữu Thọ: (514) 295-4425

Tiệm Nails Vùng Dorval

Cần thợ nail nữ biết làm bột có kinh nghiệm, bao $120/ngày trên ăn chia.

Xin liên lạc: (514) 452-9398

Cần Người

Tìm 2 người cuốn sushi việc làm ở Laval. Nếu không kinh nghiệm sẽ chỉ dẫn thêm.

Xin gọi: (514) 224-7798

Tiệm tóc ở Downtown Ottawa Cần thợ làm tóc hoặc phụ việc biết chân tay nước càng tốt.

(613) 301-6417

Nhà hàng vùng West Island Cần thợ cuốn sushi,phụ bếp có kinh nghiệm.

Người giao hàng, nữ caissiare.

(438) 978-3024

G11 : Cần Thợ Nails / Tóc Cần Thợ Nails

Cần gấp thợ nails, tiệm trong mall.

Tips cao, lương cao.

(450) 449-4356 (514) 553-1987

Ongles Professional

Centre Rockland cần thợ nail chân tay nước có kinh nghiệm.

Xin gọi: (514) 303-6600 (514) 586-6655

Cần thợ nails nữ gấp, gấp, gấp

Cần thợ nails

biết bột hoặc chân tay nước.

Tiệm trước mặt métro.

(514) 347-7348 (514) 768-8668

Tiệm Nails Tại Rockland - Ottawa

Cần thợ bột, tay chân nước, lương thỏa thuận, đưa đón tại orleans, típ hậu Cindy: (613) 252-6271

Tiệm nail:

Cần gấp thợ móng bột và chân tay nước, bao lương hơn ăn chia, khu West Island.

(514) 217-0069 (514) 220-2804

Cần thợ nails nữ

giỏi làm việc West Island.

Cần full hoặc part-time cho mùa hè L/L: (438) 288-3998 (514) 377-7690

Cần thợ nail nữ

biết làm tay chân nước, bột, biết hết càng tốt, phải biết tiếng Anh hoặc Pháp, nếu có lòng xin gọi: (514) 653-4853

Cần gấp thợ bột & tay chân nước

bao lương hay ăn chia.

(Thợ bột kinh nghiệm 150$/ngày (514) 528-9293 (514) 571-2975

Cần thợ nail gấp ,gấp giỏi bột và shellac.

Liên lạc: (514) 261-0083

Tiệm nail cần thợ

Cần thợ làm chân tay nước, bột có kinh nghiệm. Làm việc lâu dài Xin gọi: (514) 473-3458 450-623-5555

Ottawa - Kanata

Cần gấp thợ nail nữ có kinh nghiệm móng bột, chân tay nước, waxing, thợ bột bao $120/ng. hơn chia 55%, việc làm lâu dài.

Danny: (613) 793-5678

Ottawa - Baseline Rd / Fisher Ave Cần thợ nails, chân tay nước, bao lương hoặc ăn chia Xin liên lạc: (613) 224-4777 (613) 296-3787 gặp Kính hoặc Đạt

RAO VAËMONTREAL T - CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI - RAO VAËT - CAÙ NHAÂN - THÖÔNG MAÏI - OTTAWA TM

Cần thợ nail nữ

chân tay nước, khu West Island, full hay part-time,khu sang, tip hậu.

Xin gọi: (514) 813-6399

Tiệm nail 64 Beechwood Ave, Rockliffe Park Cần gấp thợ nail biết làm móng bột, chân tay nước, shellac, deeping power, khu sang lương cao, tip hậu.

Xin gọi: (613) 614-1267

Cần thợ nail nữ

Có kinh nghiệm bột và chân tay nước, full/part-time, khu Chomedey Laval Liên lạc: (450) 687-5304 (514) 549-8975

Tiệm nail ở Laval

Cần thợ bột hoặc chân tay nước kinh nghiệm Tel (450) 681-0199, (514) 691-6849

Cần thợ nail làm

chân tay nước và móng bột, tiệm ở trong Wal-Mart Orleans Tel: (613) 797-0955 (613) 590-1424

Tiệm nail cần thợ bột & chân tay nước.

Liên lạc:(514) 324-1889

Cần tìm thợ nail

biết làm tất cả .Full/part-time.

5’ đi bộ metro Tel: (514) 564-7979

Tye Nails - Fort McMurray Alberta Cần thợ nail biết everything, lương bao $5000/tháng, trên ăn chia theo kinh nghiệm, bao chỗ ở, có xe đưa đón.

Xin goi: (587) 276-3888 (519) 697-0986

Tiệm ở metro Jean Talon

cần thợ nail có kinh nghiệm làm bột, tay chân nước, wax.

Lyly: (514) 553-8969 (514) 270-9898

Tiệm Nail Cần Thợ Nữ làm tay chân nước giỏi . Đưa đón métro Côte vertu.

Bao lương 120$/ngày.

Liên lạc: (514) 777-5069

Ottawa / Orleans - Cần Thợ Nails Nam /nữ.Biết làm móng bột, chân tay nước, waxing.

Bao lương trên ăn chi (613) 606-5489 (613) 841-4724

Tiệm nail cần thợ

nail nữ có kinh nghiệm.

Lương cao, việc làm lâu dài Liên lạc (514) 806-7272

Tìm thợ nail

biết làm bột và chân tay nước.

Full-time.

Bao lương hoặc ăn chia 6/4 (514) 277-9939 (438) 501-9939

Tiệm nailtrên 15 năm ngang métro Snowdon Rộng thoáng, cần sang gấp Giá 89.000$.

Cơ hội tốt đầu tư.

(514) 677-9081

Cần thợ nail nữ

chân tay nước 110$-130$, thợ bột 130$-160$ + bao đồ nghề,tip cao (514) 814-1585

Tiệm nail bên Laval

Tiệm nail cần thợ nữ

Cần tuyển thợ bột full-time.

Lương bao trên ăn chia.

Tiệm đông khách Liên lạc: (514) 651-1985

Tiệm nail tìm thợ biết bột & chân tay nước

Cần thợ có kinh nghiệm.

Bao lương trên ăn chia.

(514) 623-8656 (450) 653-1574

có kinh nghiệm bột/ chân tay nước Biết waxing càng tốt (438) 877-0300 (514) 804-5366

Xin gọi: (514) 963-3518

Diva nails

Nhận thợ bột, tay chân nước.

Có kinh nghiệm ,full/part-time.

Biết tiếng Anh/Pháp (514) 282-9449

Tiêm trong mall

Cần thợ nail kinh nghiệm hay không kinh nghiệm. Bao lương 120$ -140$ hơn ăn chia : (514) 746-3114 (514) 746-0908

Cần thợ nữ

biết làm hết ,kinh nghiệm +bao lương+bonus. Full/part-time.

Chổ làm thoải mái, (514) 909-0281

Cần thợ chuyên chân tay nước Biết làm shellac, bao lương.

Gần métro Villa Maria Không kinh nghiệm sẽ chỉ dẫn thêm (514) 481-4426

Cần thợ nail

Cần tìm thợ nail có kinh nghiệm làm chân tay nước, cần biết lái xe (cách Montreal 40 phút) Xin gọi: (514) 966-7547

Cần thợ nail ,chân tay nước có kinh nghiệm 6255.Henri Bourrassa Ouest.

Ville St Laurent - H4R-1C7 Kim .(514) 816-6885

Tiệm nail khu Outremont Cần thợ chân tay nước biết shellac giỏi, có kinh nghiệm càng tốt. típ cao Liên lạc Tuyết Vân: (514) 502-5617 (514) 315-8299

Nail NUBAR trong mall St Bruno

Cần thợ full hoặc part-time. liên lạc: (438) 401-8249 (450) 441-2999

Cần thợ nail

làm chân tay nước .Chổ làm vui vẻ.

Nhà 5 1/2 cho thuê khu St Léonard (514) 995-9889

490 Chabanel West

cần thợ bột biết chân tay nước càng tốt, bao lương hay ăn chia 6/4.

Xin gọi: (514) 553-6838

Cần thợ nail nữ biết làm bột chân tay nước. fulltime hoặc part-time

Tiệm nail trong mall vùng River Sud

Cần thợ nail kinh nghiệm bột, CT nước.

Tiệm trong shopping mall lớn.

Lương & tip cao L/L;(438) 823-8899 (438) 873-8899

Tiệm nail mall Anjou Montréal

Cần nhiều thợ nail bột & chân tay nước kinh nghiệm. Bao lương cao hơn ăn chia. Bảo đảm income cao.

Chổ làm vui vẻ .Full/part-time.

Công việc lâu dài L/L Hiển (514)295-6989

Tiệm nail ở Répentigny

trong mall River Nord.

Cách Montéeal 15’.

Nếu cần có người đưa rước.Cần thợ bột & tay chân nước kinh nghiệm. Bao lương cao.

Chổ làm thoải mái, vui vẻ .

Xin gọi Hiển: (514) 295-6989

I06 : Dạy Lái Xe Trường dạy lái xe Bảo

- Công nhận bởi A.Q.T.R và S.A.A.Q - Lý thuyết, thực hành. Nhiều năm kinh nghiệm, uy tín. 406 Jean Talon Est Mtl, Q.C, H2R 1T5 (Góc St.Denis) Métro Jean Talon.

Xin gọi Bảo: (514) 262-1152

I08 : Dạy Học Cần thợ bột, chân tay nước

waxing.Tiệm đông khách, ăn chia, típ cao, Khu Rive sud.

(514) 690-1237

Nhận dạy kèm mùa Hè Toán và Pháp văn từ lớp 1 đến lớp 10.

Xin gọi: (438) 407-8415

Dạy kèm toán, lý, hóa, Anh văn

lớp 1-9.Nhận thông dịch tiếng Anh (514) 659-6146 sau 6H PM

M03 : Các Dịch Vụ Khác Du học, định cư dễ dàng

easy income (250$/ngày).

Phải biết tiếng Pháp.

Liên lạc Hương: (514) 883-8679

Cần thợ bột ,tay chân nước

khu Laval khách sang, lương tip cao.

Chổ làm thân tiện. Đưa rước tại Montmorency.

(514) 581-0979

Tiệm Nail Ottawa Cần tuyển thợ nails, lương chia 6/4.

Xin liên lạc: (613) 695-1223

Thành Phố Kingston

Cần thợ Nails biết làm everything, bao lương $1,000/tuần.

Xin gọi Kim: (613) 530-7273

West Island

Cần thợ bột và chân tay nước, biết chút tiếng Anh, Pháp.

Liên lạc: (514) 467-4235

Cần thợ bột & tay chân nước có kinh nghiệm.Việc làm lâu dài.

Bao lương 120$/ngày hoặc ăn chia (514) 963-9291

Cần thợ nail nữ

Biết làm bột & chân tay nước.

Tiệm gần métro Du Collège 2 phút đi bộ (438) 995-9220

Tiệm nail ở Laval

(514) 995-3447

Cần gấp thợ bột, wax.

Bao lương hơn ăn chia 6/4.

(514) 813-3790

Tiệm gần métro (514) 824-8828

Chân tay nước.

Nhận dạy học miễn phí.

(514) 549-9769

Cần gấp thợ nail giỏi móng bột & Bao lương hơn ăn chia Liên lạc: (514) 887-2479

(514) 489-9424

Cần thợ bột gấp.

Bao lương cao, tip hậu

Tiệm nail cần thợ nữ

Tiệm nail Walmart Laval

Tiệm nail cần thợ có kinh nghiệm.

Tiệm gần métro

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

71

TRUYỆN DÀI

 Tiếp theo kỳ trước

Liễu Địch nghe nhịp tim đập của thầy Chương chậm lại. Cô từ từ chìm vào không khí yên ả, đẹp đẽ này. Trong không khí đó, cô cảm thấy một thứ tình cảm tốt đẹp nhất, chân thành nhất, thuần khiết nhất vây quanh cô.

Xe buýt từ phía xa chạy tới, nhưng Liễu Địch không hề hay. Thầy Chương có phản ứng trước: “Liễu Địch, xe đến rồi.” Nói xong, thầy liền buông hai tay. Liễu Địch giật mình, phảng phất bị kéo trở lại hiện thực. Cô đột nhiên cảm nhận một cách rõ ràng sự ly biệt.

Xe chầm chậm tiến lại gần, cuối cùng dừng lại bên tấm biển báo. Liễu Địch đỡ cánh tay thầy Chương, bàn tay cô run rẩy, trái tim cô đau đớn, đau đến mức cô muốn khóc mà không khóc nổi.

Thầy Chương vẫn bĩnh tĩnh như thường lệ, gương mặt thầy bộc lộ tia mãn nguyện và an ủi. Thầy chậm rãi bước lên xe, bình thản đi xuống chỗ ngồi.

“Ding dong”, cánh cửa sắt vô tình đóng chặt.

Xe buýt bắt đầu chạy. Liễu Địch đứng bất động bên tấm biển sắt, cô không rõ cô đang nghĩ gì. Sau đó, khi xe buýt vừa chuyển bánh, thầy Chương đột nhiên thò đầu ra khỏi cửa sổ và vẫy tay với Liễu Địch.

Liễu Địch hoàn toàn sững sờ khi bắt gặp nụ cười rạng rỡ trên gương mặt thầy. Thầy Chương nở nụ cười, lần đầu tiên nở nụ cười tươi. Nụ cười đó trong sáng như bầu trời mùa thu không một gợn mây, rạng rỡ như ánh nắng mùa xuân...

Liễu Địch dõi theo chiếc xe buýt mỗi lúc một xa, cho đến khi gương mặt và nụ cười xán lạn của thầy Chương biến mất trong sắc chiều tà.

Chương 14 Bước qua cánh cửa ngôi trường đại học Bắc Kinh, Liễu Địch mới hay cô tiến vào một thế giới hoàn toàn mới mẻ.

Cô không biết khuôn viên đại học lại rộng lớn như vậy, hồ Vị Danh sương khói mờ mịt, quanh bờ cây cối xanh ngát, các khu giảng đường trung tây kết hợp, khu nhà ở tao nhã đẹp đẽ như vậy.

Liễu Địch không nơi đây có đông nhân tài như

72

TM

vậy. Một ông già trông rất bình thường đi thong thả trong sân trường có thể là một nhân vật được kính trọng của giới học thuật. Bạn cùng phòng ký túc xá có thể là “trạng nguyên” của một tỉnh nào đó. Nơi này tụ tập anh tài của cả nước, nơi này có nền giáo dục tốt nhất. Ở đây, không ai dám tự xưng là “thiên tài”, cũng chẳng có người nào dễ dàng chịu thua. Ai nấy đều cố gắng học tập, âm thầm đọ sức.

Liễu Địch không biết bầu không khí học thuật ở đây lại tự do và nồng đậm như vậy. Ở nơi này, các loại tư tưởng, các loại quan điểm, các loại bè phái, các loại phương pháp đều có đất dụng võ. Bạn có thể tự do phát biểu quan điểm của bạn, tự do lựa chọn phương pháp học tập thích hợp, tự do phát huy tài năng của mình. Sinh viên có thể không lên lớp, nhưng rất hiếm người lười biếng, ai nấy đều nỗ lực, đầu óc không ngừng tư duy. Trong trường hầu như ngày nào cũng dán thông báo về các buổi báo cáo học thuật và tọa đàm. Đến buổi tối, thư viện đèn đóm sáng trưng, cả tòa nhà thư viện như con thuyền lớn lướt qua ngọn sóng trên mặt biển tối đen để tiến về phía trước...

Liễu Địch kinh ngạc, cảm thán và hưng phấn vô cùng. Cuối cùng cô cũng có thể hiểu câu nói của thầy Chương, đây là thánh đường của tinh thần và tri thức nhân loại. Cô như một đứa trẻ lang thang, đột nhiên lạc vào thánh đường kỳ diệu này, khiến cô nhất thời rối mắt và luống cuống. Tuy không thể lập tức lĩnh hội tinh túy của Bắc Đại, nhưng Liễu Địch hoàn toàn say mê. Bắc Đại là nguyện vọng lớn nhất của cô, ngôi nhà của cô.

Liễu Địch sốt sắng lao vào vòng tay của Bắc Đại, ra sức hấp thu tri thức. Cô nhanh chóng tìm thấy cảm giác mà thầy Chương từng nhắc tới: như cá gặp nước.

Trong niềm hưng phấn và say mê tột độ, Liễu Địch không vội đi tìm giáo sư Tô Văn. Nhưng ngày thứ ba sau khi nhập học, giáo sư Tô Văn đã tự tìm đến cô. Thế là Liễu Địch đi theo giáo sư về nhà ông, “Trúc Ngâm Cư” nằm trong khu Kính Xuân Viên của Bắc Đại.

Kính Xuân Viên nằm bên cạnh Lãng Nhuận Viên, hai khu vực này có diện tích mặt nước khá lớn, ở đây xuất hiện nhiều cây cầu bằng đá nối liền nhau, tạo thành vẻ đẹp hoang sơ. Trong Kính Xuân Viên đều là những ngôi nhà thấp, nằm xen lẫn lùm cây xanh, giống như phong cảnh thị trấn nhỏ thơ mộng ở Giang Nam. Bên trong Kính Xuân Viên còn có ao sen. Nhìn những đóa sen màu hồng nổi bật trên phiến lá xanh, Liễu Địch bất chợt nhớ đến tản văn “Ánh trăng bên hồ sen” của Chu Tự Thanh. Không biết ánh trăng ở ao sen này có đẹp như bài văn đó. Nhà của giáo sư Tô Văn tọa lạc ở một rừng trúc nhỏ đằng sau ao sen.

Vừa đi vào rừng trúc, Liễu Địch liền cảm thấy ánh sáng tối dần. Trên lối đi trải đầy những hòn đá vụn. Dưới tán trúc dày đặc, đến hòn đá cũng được nhuộm một màu xanh trong suốt. Gió thổi qua lá trúc, phát tiếng kêu xào xạc. Nơi tận cùng thấp thoáng mấy ngôi nhà ngói màu xám và tường màu trắng. Bức tường trắng có một cánh cửa gỗ nhỏ, màu đỏ thẫm. Bên trên cánh cửa viết ba chữ ngay ngắn: “Trúc Ngâm Cư”. Hai bên dán câu đối: “Nhàn xứ huề thư hoa hạ tọa, hưng lai đắc câu trúc gian ngâm”(Đại ý: Nhàn rỗi cầm sách ngồi dưới hoa, hứng thú đến được câu Trúc gian ngâm), người viết là “Hải Thiên kính đề”. Liễu

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

MONTREAL - OTTAWA

Địch bất giác thầm cảm thán: “ Câu đối hay quá!

Chữ đẹp quá! Tên người rất tuyệt!”. Đi vào cổng, Liễu Địch phát hiện bên trong là cái sân tương đối lớn. Trong sân có một đình nhỏ, mái vàng cột đỏ. Trên cây cột cũng treo một câu đối giấy đen chữ vàng: “Số can tu trúc thất gian ốc, nhất tịch thanh phong vạn hách vân”(Đại ý: Trong khu rừng trúc có bảy gian nhà, trên trời gió mát vạn rãnh mây). Liễu Địch lại cảm thán: “Rất có khí phách!”. Cô nhìn kỹ, người viết câu đối vẫn là “Hải Thiên kính đề”.

Trong sân nhỏ đúng là có bảy gian nhà mái bằng, phía đông và tây có hai gian nối liền nhau, ba gian phòng chính còn lại là phòng khách, phòng uống trà và thư phòng. Bảy gian nhà được nối với nhau bằng hành lang dài. Trước mỗi cửa phòng đều trồng hai cây hải đường tứ phủ rất lớn.

Một điều khiến Liễu Địch ngạc nhiên là ngoài nhà bếp, sáu gian phòng còn lại đều được đặt những cái tên tao nhã và treo câu đối tương ứng.

Phòng chính giữa gọi là “Nhã Tập Đường”, phòng uống trà bên cạnh có tên “Trà Tiên Cốc Vũ”, thư phòng gọi là “Kim Thạch Ốc”. Phòng ngủ của vợ chồng giáo sư Tô Văn là “Thê Thê Lư”...

Liễu Địch vừa xem, vừa đọc, vừa thưởng thức, cô không khỏi thán phục tài năng của chủ nhân ở nơi đây. Cô chú ý, người viết các câu đối đều là “Hải Thiên”. Hải Thiên là ai? Liễu Địch thầm nghĩ, người có tên Hải Thiên nhất định là người tài hoa và có học vấn. Nhưng người đó có mối quan hệ như thế nào với giáo sư Tô?

Sau đó, giáo sư Tô đưa Liễu Địch tới gian phòng ở phía Tây. Phòng ngủ ở đó có tên “Sảng Ấp Trai”, phòng bên cạnh có tên khiến Liễu Địch giật mình “Hải Thiên Thư Ốc”(Phòng sách của Hải Thiên).

Liễu Địch không nhịn nổi, quay người hỏi giáo sư Tô Văn: “Giáo sư, Hải Thiên là ai vậy ạ?

Nhất định có quan hệ thân thiết với giáo sư đúng không?”

“Tất nhiên!” Bác gái Tô ở bên cạnh nở nụ cười hiền từ: “Đó là con trai của hai bác.”

“Hả? Hóa ra con trai của giáo sư.” Liễu Địch bỗng hiểu ra vấn đề. Chả trách Hải Thiên tài hoa xuất chúng như vậy. Chỉ qua những câu đối và chữ viết, Liễu Địch có thể đoán đó là người am hiểm văn học cổ điển, có tâm hồn cao quý, thì ra được di truyền từ giáo sư Tô Văn. Liễu Địch đột nhiên nảy sinh lòng ngưỡng mộ với Hải Thiên, cô rất muốn gặp chàng trai “Hải Thiên” đó.

“Anh ấy đang ở đâu ? Có ở Bắc Kinh không?”

Liễu Địch hỏi thăm dò.

“Không, con trai bác không ở Bắc Kinh, nó làm việc ở tỉnh khác.” Giáo sư Tô Văn trầm ngâm: “Hai gian phòng này vốn là của Hải Thiên. Bây giờ nó không ở đây, hai gian phòng để trống mấy năm rồi.” Ngữ khí của ông có vẻ buồn bã, ánh mắt ông dừng lại ở tấm biển đề “Hải Thiên Thư Ốc”, chắc là ông đang nhớ người con trai ở phương xa.

Sau đó, giáo sư Tô đột nhiên quay sang Liễu Địch, ông cất giọng nhiệt tình và chân thành: “Liễu Địch, con hãy dọn đến đây sống đi. Dù sao hai gian phòng này cũng bỏ trống, chi bằng con đến ở với hai bác. Hai bác sẽ chăm sóc con.”

Liễu Địch ngẩn người, cô không ngờ giáo sư Tô lại đưa ra đề nghị này. Cô mới chỉ gặp giáo sư Tô hai lần, làm sao có thể nhận sự quan tâm yêu thương của ông?

Liễu Địch vội vàng từ chối: “Không cần đâu ạ,

TM

MONTREAL - OTTAWA

không cần làm phiền hai bác đâu...”

“Phiền gì chứ?” Bác gái Tô tiếp lời. Bà có khí chất cao quý nhưng rất hiền từ và nhiệt tình. Nụ cười của bà rạng rỡ đến tận khóe mắt: “Liễu Địch, bác và con tuy lần đầu tiên gặp mặt, nhưng bác không coi con là người ngoài. Lần trước, bác Tô của con về đến nhà liền kể ngay với bác, ông ấy vừa nhìn thấy con đã thích con ngay. Âu cũng là duyên phận. Con thử nghĩ xem, cả nước có bao nhiêu người thi vào Bắc Đại, vậy mà mỗi bài thi của con xảy ra vấn đề, người đi điều tra lại chính là bác Tô của con, lúc điều tra còn

tình cờ gặp...” Bác gái Tô im lặng một hai giây rồi nói tiếp: “Trùng hợp như vậy, chúng tỏ con và chúng ta rất có duyên đúng không? Ngôi nhà này lớn như vậy, Hải Thiên không biết bao giờ mới quay về. Mấy năm nay chỉ có hai ông bà già này trông nom bảy gian nhà, lạnh lẽo và cô độc biết bao...” Thanh âm của bác gái Tô bỗng trở nên thê lương và nặng nề: “Hai bác rất hy vọng có ai đó sống cùng hai bác, để hai bác cảm thấy không khí gia đình thật sự.” ¬¬ Xem tiếp kỳ sau

Thời Báo có bán tại các chợ Việt Nam ở Montreal và River Sud . Giá $1

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

73

HỌ ĐÃ LÀM GIÀU NHƯ THẾ

TM

MONTREAL - OTTAWA

Chỉ bán salad cũng làm giàu!

S

weetgreen là thương hiệu của một chuỗi nhà hàng “chuyên trị” món salad ở Hoa Kỳ. Các quán ăn Sweetgreen thuộc loại thân thiện với môi sinh; trang trí nội thất và thiết kế theo phong cách trẻ trung, rất được thế hệ trẻ ưa chuộng. Lý do chính là vì 3 người sáng lập ra Sweetgreen vào tháng 8 năm 2007 là 3 người bạn sinh viên Nicolas Jammet, Nathaniel Ru và Jonathan Neman. Ba tháng sau khi tốt nghiệp Trường Kinh Doanh thuộc Đại học Georgetown, Washington DC, họ hùn vốn mở công ty làm ăn và rồi làm giàu đúng như câu “Phi thương bất phú”. Ý tưởng mở quán ăn của 3 người bạn trẻ học môn “business” nảy ra khi còn là sinh viên “nghèo”, họ không thể tìm thấy những bữa ăn lành mạnh và giá cả phải chăng để mua trong thủ đô Washington DC, và họ đã quyết định giải quyết vấn đề bằng cách mở nhà hàng của riêng họ. Chỉ hơn 10 năm sau, hiện nay hệ thống cơ sở kinh doanh Sweetgreen của họ ước tính trị giá hơn 1 tỷ đô la.

Nhìn lại quãng thời gian còn là sinh viên kinh doanh tại Đại học Georgetown, Washington DC, Nicolas Jammet, Jonathan Neman, Nathaniel Ru đều đồng ý lúc đó ở đó “không có nơi nào để ăn”; thực phẩm ăn ngon miệng nhất, dễ kiếm dễ mua nhất và phổ biến nhất nói chung lại là ít lành mạnh nhất. Họ bèn bàn nhau “Tại sao chúng ta không đưa ra một sự lựa chọn khác chứ? Chúng tôi muốn một nơi có đồ ăn tốt cho sức khỏe, ngon, vừa túi tiền mà phải tiện lợi, phù hợp với phong cách sống

74

HOÀNG CHIÊU ẤN

và giá trị của mình nhưng chúng tôi không thể tìm một nơi như vậy ở gần trường”.

Mặc dù trong bọn chẳng đứa nào có kinh nghiệm nấu nướng chứ đừng nói chi kinh nghiệm điều hành nhà hàng và chưa tốt nghiệp, vào tháng 10 năm 2006, ba đứa bạn đồng 22 tuổi bắt đầu kế hoạch kinh doanh trong ký túc xá đại học. Ý tưởng của họ là sẽ mở một quán bán thức ăn nhanh và chỉ bán món rau trộn mà thôi, tươi lạnh hay nướng nóng, chẳng hạn như các loại rau củ nướng lò. Và thay vì mua sản phẩm từ các siêu thị hoặc các nhà buôn sỉ (wholesalers), họ sẽ mua trực tiếp từ nông dân địa phương để đảm bảo mọi thứ đều tươi nhất.

Vào mùa hè năm 2007, sau khi tốt nghiệp, ba người bạn đã huy động được 375.000 đô la tài trợ khởi nghiệp từ các nhà đầu tư như Joe Bastianich và Seth Goldman, Trung tâm Phát triển Kinh tế Latino ở Washington DC. Cha mẹ của họ cũng góp vốn cho ba cậu con khởi nghiệp.

Nicolas Jammet, người lãnh chức vụ “concept officer”, giống như một “kế hoạch gia”, kể lại: “Tôi nhớ ngày đó chúng tôi chỉ việc tới mở cửa quán. Chúng tôi đã thuê đại một vài sinh viên phụ việc chứ chúng tôi không có huấn luyện đào tạo họ gì cả, chỉ hướng dẫn sơ sơ, vì chính chúng tôi cũng chưa rành nghề. Ngày đầu tiên khá chậm, ít khách, nhưng chúng tôi cũng cảm thấy bận rộn vì thật ra chúng tôi vẫn còn đang thử nghiệm tập sự làm quen với hệ thống công việc mới nên chậm chạp mất thì giờ.

Mỗi ngày sau đó chúng tôi mỗi trở

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

nên đông khách hơn và bận rộn hơn.”

Jonathan Neman, với chức vụ “chief executive” giám đốc điều hành, kể rằng lúc đầu họ không có kế hoạch mở nhiều chi nhánh: “Chúng tôi đâu có ngờ công việc mở quán bán rau trộn lại trở thành nghề nghiệp như vầy. Chúng tôi chỉ muốn thử thời vận mở một địa điểm thôi và xem đó như là một cách giải quyết vấn đề tạm thời vì nơi đây đang cần có các bữa ăn với thực phẩm tốt cho sức khỏe.

Chúng tôi nghĩ rằng sau đó chúng tôi sẽ làm một cái gì khác.”

Nhưng khi chi nhánh đầu tiên ngày càng đắt khách hơn, có khi khách phải xếp hàng dài tận ngoài đường, ba người bạn nhận ra họ đã tạo ra được một doanh nghiệp có khả năng mở rộng. Vì vậy, họ quyết định tập trung tất cả sự chú ý của họ vào Sweetgreen, và mở thêm chi nhánh. Điều này đòi hỏi sự đầu tư mặc dù ban đầu vấn đề này không được nghĩ đến.

Jonathan Neman kể là trong

nhiều năm, thật khó huy động vốn, khó thuyết phục mọi người đầu tư vào Sweetgreen: “Chúng tôi chỉ là những sinh viên mới ra trường, chưa có quá trình hoạt động kinh doanh, chưa có hồ sơ sổ sách để theo dõi.

Ngay cả bản lý lịch chuyên môn cũng không có. Hơn nữa, khi nói đến doanh nghiệp mở quán ăn, hầu hết mọi người đều nghĩ là thất bại trong năm đầu tiên. Chúng tôi đã gặp hơn 100 nhà đầu tư tiềm năng và có 40 người đồng ý góp vốn, nhưng chỉ dưới 10 ngàn đô; tuy ít nhưng cũng đáng khích lệ vì điều đó chứng tỏ họ tin tưởng ở kế hoạch kinh doanh của chúng tôi”.

Chủ trương cung cấp cho thực khách món ăn rau trộn lành mạnh cho sức khỏe của Sweetgreen cuối cùng đã quyến rũ các doanh nhân cao cấp bao gồm ông chủ của công ty Whole Foods là Walter Robb, nhà đầu tư tỷ phú Steve Case, và đầu bếp người Pháp Daniel Boulud. Sweetgreen nhận được 200 triệu USD vốn đầu tư

Từ trái qua phải: Ba sáng lập viên của Sweetgreen: Nathaniel Ru, Jonathan Neman và Nicolas Jammet

TM

MONTREAL - OTTAWA

Quán ăn Sweetgreen đầu tiên với diện tích chỉ có 55 m2, trên đường M Street ở Washington, D.C.

Thức ăn căn bản mà Sweetgreen phục vụ cho thực khách gồm hơn 30 món rau củ quả tươi thay đổi quanh năm tùy, mùa nào thức nấy, được mua thẳng từ các nhà nông trong vùng. Thực khách có thể chọn trong số 8 món salad đặc trưng của Sweetgreen, 3 món rau trộn theo mùa, hoặc tùy chọn và tự làm (make your own salad).

từ Fidelity Investments, nâng tổng số vốn đã huy động được lên 365 triệu USD. Năm 2013, Sweetgreen nhận khoản đầu tư 22 triệu đô la từ Revolution Development, một quỹ đầu tư mạo hiểm được thành lập bởi Steve Case.

Năm 2014, Sweetgreen nhận được 18,5 triệu đô la đầu tư từ Revolution Growth.

Năm 2015, Sweetgreen huy động thêm 35 triệu đô la đầu tư dưới sự dẫn đầu của T. Rowe Price cộng với sự đóng góp từ nhà đầu tư hiện tại Revolution Growth.

Công ty đã huy động được hơn 95 triệu đô la cho đến nay.

Nhóm doanh nhân trẻ hoạch định hướng đi chuyên biệt rõ ràng cho nhà hàng của mình: bán thức ăn nhanh, phẩm chất lành mạnh bổ dưỡng có lợi cho sức khỏe, giá cả vừa phải. Để đạt được mục đích này, Sweetgreen nhập nguyên liệu trực tiếp từ các nông trại trong tiểu bang, chi nhánh Sweetgreen ở địa phương nào sẽ mua nguyên liệu từ các nông trại càng gần càng tốt để bảo đảm độ tươi mỗi ngày. Tính ra Sweetgreen mua rau quả từ hơn 3 trăm nông trại trong nước.

Bên cạnh định hướng thực phẩm sạch, Sweetgreen còn cố gắng mang lại trải nghiệm mới khác lạ hơn so với các quán ăn nhanh truyền thống.

Tại Sweetgreen, bữa ăn của khách hàng được phụ trách hoàn toàn bởi một nhân viên thay vì mỗi người một công đoạn như ở các nhà hàng ăn nhanh truyền thống.

Sau khi mở thêm các chi nhánh khác ở Washington DC, Sweetgreen hiện có 90 chi nhánh trên khắp Hoa Kỳ và đang lên kế hoạch mở thêm 20 địa điểm khác trong năm nay, 2019.

Mặc dù Sweetgreen không tiết lộ con số doanh thu hàng năm, nhưng theo Aaron Allen, một nhà tư vấn nhà

hàng người Mỹ, cho biết hiện tại ước tính khoảng 120 triệu đô la. Allen nói rằng Sweetgreen đáp ứng đúng với những gì khách hàng thuộc thiên niên kỷ mới hiện đang muốn là có nhiều quán ăn bán các loại thực phẩm lành mạnh hơn. (Chữ “millennials” trong tiếng Anh dùng để chỉ những người thuộc thế hệ sinh ra trong những năm từ 1981 đến 1996).

Nicolas Jammet nói rằng khi công ty tiếp tục mở rộng, bộ ba chủ nhân cam kết chỉ mua sản phẩm từ nông dân Mỹ, mặc dù điều này có nghĩa là sẽ có một số tháng và năm nhất định khi một số loại trái cây và rau quả không có sẵn. “Chúng tôi đành phải tùy thuộc vào ơn mưa móc của thiên nhiên mà thôi.” Một trong những món rau trộn phổ biến được thực khách của nhất của Sweetgreen ưa chuộng nhất là rau trộn quả đào (peach salad).

Một năm, đào trồng ở Mỹ bị thất mùa vì thời tiết xấu. Thay vì Sweetgreen có thể mua quả đào nhập cảng từ nước ngoài như Nam Phi hay Chí Lợi, nhưng để giữ đúng lập trường cam kết chỉ dùng sản phẩm

của nông trại địa phương ở nội xứ, họ quyết định không mua đào nhập cảng.

Họ dùng quả việt quất (blueberries) và quả mâm xôi (raspberries) của Mỹ để làm rau trộn và vẫn đắt hàng.

Sweetgreen đã chuyển trụ sở trung ương từ Washington DC đến Culver City, California gần khu vực Los Angeles vào năm 2016. Sau 11 năm kể từ ngày mở quán đầu tiên, tính đến hiện tại, Sweetgreen có 90 cửa hàng đang hoạt động trên khắp Hoa Kỳ, tập trung tại các tiểu bang California, Illinois, Massachusetts, New York, Maryland, Pennsylvania, Virginia và Thủ đô Washington, District of Columbia. Công ty có hơn 4.000 nhân viên làm việc.

Tất cả các quán ăn Sweetgreen ngày nay đều áp dụng công nghệ hiện đại tân kỳ nhằm cải thiện chuỗi cung ứng và nâng cao trải nghiệm của khách hàng. Sweetgreen có hơn 170.000 người theo dõi trên Instagram. Ứng dụng Sweetgreen (Sweetgreen’s app) được một triệu người trên khắp Hoa Kỳ đang sử dụng.

Khách có thể đặt mua thức ăn qua ứng dụng của điện thoại tinh khôn hoặc nền tảng trực tuyến. Sweetgreen cũng đã thử nghiệm việc giao hàng tận nơi. Giá trung bình mỗi tô rau trộn của Sweetgreen là khoảng từ 9 đến 14 đô la, tuy hơi đắt nhưng bảo đảm phẩm chất an toàn thực phẩm “made in USA”.

Công ty Sweetgreen cũng tiên phong sử dụng công nghệ chuỗi khối (blockchain technology) cho chuỗi

cung ứng của mình; điều đó có nghĩa là họ có các hệ thống theo dõi từng loại trái cây và rau quả từ nông trại đến người tiêu dùng.

Với nguồn lợi nhuận dồi dào, Sweetgreen có kế hoạch sẽ phát triển khái niệm Tiền Đồn (Outpost concept), theo đó, việc giao hàng tận nơi cho các tòa nhà văn phòng sẽ miễn phí. Nó cũng có kế hoạch mở rộng sang các thị trường mới, thu hút nhiều người dùng hơn vào ứng dụng của mình.

“Kế hoạch gia” của Sweetgreen là Nicolas Jammet nói: ““Với cơ sở hạ tầng công nghệ, chúng tôi có thể thu thập hàng núi dữ liệu. Dữ liệu đó có giá trị cho các mục đích tiếp thị, phát triển thực đơn và mở rộng công ty.

Chúng tôi tin tưởng lớn vào việc tận dụng dữ liệu để tạo ra trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng. Chúng tôi muốn đưa ra nhiều quyết định dựa trên nền tảng của dữ liệu; nó luôn luôn là nghệ thuật và khoa học. Dữ liệu chúng tôi thu thập cho biết thực đơn của chúng tôi phát triển như thế nào. Trong một năm rưỡi qua, chúng tôi đã thử nghiệm chuỗi khối thực phẩm lớn hơn này. Đây đã trở thành một công cụ rất mạnh mẽ về an toàn thực phẩm, cho khả năng truy xuất nguồn gốc.”

Một phần lớn lý do thành công của thương hiệu Sweetgreen là họ biết nhấn mạnh và đề cao thức ăn bổ dưỡng. Từ lúc khởi đầu, họ đã dự kiến một hình ảnh về sức khỏe, sự sống lành mạnh, hoạt động nông nghiệp và lao động bền vững. Sweetgreen đã lôi cuốn được khách hàng trung thành thuộc tầng lớp người trẻ có học và có thu nhập khả dụng, những người có thể đã ý thức rất nhiều về nguồn gốc thực phẩm mà họ tiêu thụ.

Trị giá công ty doanh nghiệp Sweetgreen được định giá hơn một tỷ Mỹ-kim.

Hoàng Chiêu Ấn (Theo The Boss/BBC, Eater.com)

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

75

GÓC ĐỜI SỐNG

TM

MONTREAL - OTTAWA

Người bị nhồi máu cơ tim ngày càng trẻ

T

heo một nghiên cứu gần đây, so với hai thập kỷ trước, độ tuổi bệnh nhân nhồi máu cơ tim giảm từ 64 xuống 60 tuổi.

Ngoài ra, các yếu tố như béo phì, tiểu đường, cao huyết áp, hút thuốc cũng xuất hiện nhiều hơn, làm tăng cao nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở người trẻ.

Theo Fox News, các nhà nghiên cứu thuộc Bệnh viện Cleveland (Mỹ) đã xem xét hồ sơ y tế của 3.900 thiện nguyện viên mắc bệnh tim mạch từ năm 1995 đến 2014.

Kết quả, độ tuổi trung bình của bệnh nhân nhồi máu cơ tim giảm từ 64 tuổi xuống 60 tuổi. Đặc biệt, trong số này, tỷ lệ béo phì tăng từ 31% lên 40%, tiểu đường tăng từ 24% lên 31%, cao huyết áp tăng từ 55% đến 77% và hút thuốc tăng từ 28% lên 46%.

Các yếu tố ảnh hưởng đến cơn đau tim hầu như đều liên

quan đến lối sống và có thể phòng tránh bằng những cách như tập thể dục, bỏ thuốc lá, ăn uống lành mạnh. “Đừng chờ đợi cho đến khi được chẩn đoán bệnh tim mạch mới tự chăm sóc bản thân”, tiến sĩ Samir Kapadia, bác sĩ tim mạch tại Bệnh viện Cleveland, tác giả công trình trên khuyến cáo. “Bạn phải nỗ lực để phòng tránh bệnh tim mạch ngay từ đầu”.

Cùng quan điểm này, bác sĩ Rajiv Jauhar, trưởng khoa Tim mạch Bệnh viện North Shore tại New York cho biết dù y học đã đạt những bước tiến vượt bậc, dự phòng vẫn là vấn đề mấu chốt. Theo ông, các yếu tố như huyết áp cao, thuốc lá và tiểu đường cần được xử lý mạnh tay hơn. Các bác sĩ cần cố gắng giải thích cho bệnh nhân về những rủi ro một cách chi tiết, rõ ràng.

Nhồi máu cơ tim có thể đe doạ tính mạng do tắc nghẽn

đột ngột mạch máu nuôi tim.

Khi cơ tim hoàn toàn không được cung cấp máu thì cơ vùng cơ tim ấy sẽ hoại tử gây triệu chứng đau ngực dữ dội. Tùy theo bao nhiêu cơ tim bị hủy, bệnh có thể nhẹ hoặc nặng.

Biểu hiện thường gặp là đau ngực trái dữ dội, kéo dài

hơn 15-30 phút. Đau có khi kèm vả mồ hôi và khó thở, mệt nhiều, không dám vận động nặng vì gia tăng cơn đau. Đau có thể lan ra cánh tay cẳng tay trái đến ngón út và áp út bàn tay trái, hoặc có thể lan sau lưng hoặc hàm dưới trái.

Một số người bị nhồi máu

cơ tim có thể chỉ biểu hiện bằng khó thở nhẹ hay mệt khi vận động mà không đau ngực. Do đó có thể nhồi máu cơ tim sẽ bị bỏ sót. Cho nên trong cuộc sống hàng ngày chúng ta vẫn có thể gặp những trường hợp chỉ than mệt trước đó.

V.Phan (Theo TVO)

Đậu nành và các bệnh ung thư

T

heo CNN hôm 29 tháng 3, kết quả của một cuộc khảo cứu y khoa mới nhất của trường đại học Tuft ở tiểu bang Massachusetts cho thấy là đậu nành giúp làm giảm ung thư vú.

Cuộc nghiên cứu đã được bác sĩ Fang Fand Zhang, chuyên gia về ung thư và là giáo sư của trường đại học Tuft thực hiện, dựa trên những dữ kiện của 6,235 phụ nữ Hoa Kỳ và Canada trong thời gian từ năm 1995 cho đến năm 2015.

Bác sĩ Zhang cùng các

76

đồng nghiệp phân tích dữ kiện, về số tử vong và các dữ kiện khác như thể dục, cân nặng, thói quen như hút thuốc.. và thấy rằng những người phụ nữ ăn các loại thức ăn có đậu nành như đậu hũ, sữa đậu nành.. hàng tuần thỉ có tỷ lệ tử vong ít hơn những người không ăn.

Theo nhận định của bác sĩ Omer Kucuk, bác sĩ chuyên khoa ung thư của trường đại học Emory thì kết quả cuộc khảo cứu mới nhất cho thấy là đậu nành giúp những phụ nữ giảm nguy cơ bị ung thư vú.

Bác sĩ Kucuk cũng cho là Hoa Kỳ là quốc gia sản xuất 40 phần trăm đậu nành trên thế giới, nhưng lại có tỷ lệ cao những người phụ nữ nhất là những người phụ nữ da đen bị ung thư vú, cho thấy là họ đã không được chỉ dẫn về những lợi ích của đậu nành.

Bác sĩ Kucuk cũng nói là đậu nành cũng làm giảm

những ảnh hưởng phụ trên những người bị ung thư qua các trị liệu quang tuyến hay hóa học.

Theo những khuyến cáo thì những phụ nữ nên ăn từ một cho đến hai khẩu phần đậu nành một ngày: một khẩu phần có thể là một cup sữa đậu nành ( 240 ml), một nửa cup (170 grams) đậu nành hay 110 grams đậu hủ, tức là một ngày nên uống nửa lít sữa đậu nành hay dùng các thực phẩm tương đương.

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

Đậu nành còn giúp làm giảm nguy cơ bị nhiều bệnh ung thư khác, kể cả bệnh ung thư nhiếp hộ tuyến (prostate cancer) trên đàn ông.

Những cuộc khảo cứu cũng xác nhận là đậu nành không làm giảm lượng testoterone trong người đàn ông, như nhiều thông tin trước đây. Đậu nành làm giảm cholesterol, và làm giảm những “hot flashes” của những người phụ nữ trong thời kỳ tắt kinh.

Vào năm 2010, một nhóm những nhà khảo cứu của hai trường đại học Minnesota và Loma Linda o83 tiểu bang California đã xem xét lại những dữ kiện của 47 cuộc khảo cứu về kích thích tố testoterone và đậu nành, đã đi đến kết luận là đậu nành không làm giảm kích thích tố testoterone trên người đàn ông.

M.T (Theo TTO)

TM

V

MONTREAL - OTTAWA

Những cách làm tan vết bầm

ết bầm tím xuất hiện khi mạch máu bị tổn thương. Bất kỳ loại chấn thương như va chạm vào cánh cửa, bàn ghế, đồ đạc... cũng có thể làm các mao mạch ở gần bề mặt của da phá vỡ và rò rỉ các tế bào máu đỏ, gây ra một vết bầm đỏ, tím hoặc màu đen trên da.

Những vết bầm tím này ở lại trên da một thời gian dài. Nếu muốn xóa chúng đi nhanh chóng thì có thể tham khảo một số cách tự nhiên, dễ làm sau đây của Davidwolfe.

Giấm và nước ấm Giấm làm tăng lưu lượng máu gần bề mặt của da giúp da lành nhanh chóng. Chỉ cần pha giấm với nước ấm rồi thoa lên vết bầm tím sẽ giúp tiêu tan máu tụ dưới da và làm giảm sự xuất hiện của các vết bầm tím.

Ngò Ngò giảm viêm và giảm đau. Chỉ cần vò nát một nắm ngò

rồi áp lên vết bầm tím, sau đó dùng băng bọc lại, các vết bầm tím sẽ nhanh chóng biến mất. Ớt và dầu dừa Trộn một phần bột ớt với 5 phần dầu dừa, để hỗn hợp nguội rồi bôi lên chỗ bị thương. Hỗn hợp này giúp tăng tốc độ làm tan các vết bầm tím dưới da.

Túi trà Cả trà xanh và trà đen rất giàu tannin giúp thu nhỏ mô sưng và mạch máu. Bạn chỉ cần nhúng một túi trà vào nước nóng, sau đó áp nó vào vết bầm tím.

Trứng luộc Quấn một quả trứng luộc đã được bóc vỏ và vẫn còn nóng với một miếng vải mỏng lên vết bầm tím, cọ xát nó trên các vết bầm tím cho đến khi trứng nguội đi.

phá vỡ cục máu đông và giảm sưng.

Có thể tan vết bầm nhanh hơn nếu uống thêm hỗn hợp dứa, đu đủ và gừng. Có thể thêm ớt vào thức uống để hiệu quả hơn.

Bắp cải Bắp cải chứa nhiều vitamin C và K thúc đẩy chữa lành vết thương. Chỉ cần tách các đường vân ở vài lá bắp cải và ngâm chúng trong nước nóng, sau đó áp các dải bắp cải vào vết bầm tím.

ngâm mình trong bồn nước nóng để tăng cường lưu thông máu, làm tan máu sau khi vết bầm đã hình thành.

Nhiệt cũng làm buông lỏng các cơ bắp đang căng và giảm đau.

Quấn băng Bọc vùng bị bầm tím trong một miếng băng thun để ép các mô, ngăn mạch máu bị rò chảy. Quấn băng cũng giảm mức độ nghiêm trọng của vết bầm tím, bớt đau sưng.

Chườm đá Chườm ngay sau khi bị thương để giảm lượng máu quanh khu vực. Làm mát mạch máu có thể giảm lượng máu thấm vào các mô xung quanh, ngăn ngừa vết bầm và giảm sưng.

Không nên chườm đá lên vết thương hở hoặc đặt trực tiếp, có thể gây bỏng lạnh, kích ứng. Bỏ viên đá nhỏ vào khăn rồi xoa nhẹ nhàng lên vết thương.

M.T (THEO SK&ĐS)

Dứa Dứa và đu đủ đều chứa hàm lượng cao bromelain, một loại enzyme giúp

Hành Hành tây là loại thuốc giảm đau tự nhiên. Đắp trực tiếp một củ hành tươi đã được cắt lát trộn với muối vào vết bầm. Cách làm đơn giản này giúp xóa bỏ các vết thâm tím nhanh chóng.

Nhiệt Sử dụng miếng đệm nóng, chai nước nóng lăn trên vết bầm hoặc

Tắm khuya hại gì?

Theo lương y Bùi Hồng Minh, xét về nguyên lý âm - dương, đêm thuộc về âm, ngày thuộc về dương. Cơ thể con người phụ thuộc và chịu ảnh hưởng vào thời tiết.

Vào buổi tối (âm), nhiệt độ, không khí giảm xuống nên tắm đêm sẽ không có lợi, thậm chí gây tổn hại cho sức khỏe. Điều đó gây ra nhiều chứng bệnh khác nhau nhẹ là đau đầu, mỏi cổ vai gáy, đau tay chân, tay chân cử động khó. Trường hợp nặng có thể gặp những chứng bệnh nguy hiểm gây tai biến, đột quỵ và tử vong.

Người trẻ tuổi tắm đêm sẽ khiến mạch máu bị co lại, nhất là khi tắm nước lạnh khiến việc lưu thông máu khó khăn, từ đó dễ gây ra đau đầu, đau vai gáy, lâu dần sẽ thành bệnh đau đầu kinh niên.

Người cao tuổi có đặc điểm sinh lý như mạch máu bị co lại, lòng mạch máu bị xơ vữa (vôi hóa), máu cô

đặc và quánh cao hơn người trẻ nên thường gặp chứng huyết áp cao. Nếu tắm vào các thời điểm đêm muộn, họ rất dễ bị đột quỵ với khả năng cao hơn rất nhiều so với người trẻ.

Do đó, lương y Bùi Hồng Minh khuyến cáo những người bị huyết áp cao, rối loạn tiền đình tuyệt đối không tắm đêm để tránh đột quỵ.

Chuyên gia lưu ý việc tắm bằng nước nóng cũng làm cho tĩnh mạch giãn ra, đồng thời giảm huyết áp.

Do đó, những người huyết áp thấp, huyết áp không ổn định có thể bị giảm huyết áp đột ngột, rất nguy hiểm tới tính mạng.

Ngoài ra, phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt không nên tắm muộn, tránh tắm và gội đầu cùng một lúc vì dễ gây ra tình trạng đau đầu và đau bụng kinh. Vào thời điểm này, khí huyết bị mất, việc tắm và gội đầu cùng một lúc làm cơ thể bị lạnh, khí huyết ngưng khiến cho huyết ra hòn

cục, gây ra tình trạng đau bụng.

Theo ông Bùi Hồng Minh, “Trẻ em, phụ nữ có thai, người say rượu bia, đi làm mệt mỏi ra mồ hôi nhiều tuyệt đối không tắm muộn sau 10 giờ tối”.

Thời gian tắm tốt nhất cho sức

khỏe là vào buổi sáng. “Từ cổ xưa các cụ đã có câu nhắc mở con cháu tắm sáng là vàng, tắm trưa là bạc, tắm tối là chì”, lương y Bùi Hồng Minh nói.

Lê Lan (Theo TNO)

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

77

TM

MONTREAL - OTTAWA

Canada: Vùng đất mang đến cơ hội phát triển kỹ năng chuyên môn

N

guyễn Xuân Cần, giám đốc điều hành công ty Nurture Growth Bio Fertilizer Inc, chuyên sản xuất phân vi sinh hữu cơ, thuộc lãnh vực sinh hóa nhưng xuất thân từ một ngành chuyên môn khác: điện năng.

Quê quán Đà Nẵng, cựu sinh viên Đại học Bách khoa Sài Gòn thập niên 70. Bỏ dỡ học trình kỹ sư, Nguyễn Xuân Cần, vượt biên năm 1979, định cư tại thành phố Brantford, phía Tây nam tỉnh bang Ontario, năm 1980.

Tốt nghiệp Khoa Điện, đại học McMaster, Hamilton, năm 1985, Nguyễn Xuân Cần được công ty Macro Engineering tuyển dụng với vai trò là kỹ sư điện, phụ trách thiết kế cơ khí và điện.

Macro Engineering là một công ty chuyên chế tạo các thiết bị cơ khí, máy móc cho các công ty sản xuất các vật dụng bằng nhựa. Sau hơn 3 năm làm việc cho công ty này, Nguyễn Xuân Cần được đề cử giữ chức vu “Engineer Manager” có trách nhiệm điều hành các kỹ sư trong Macro Engineering.

“Rất khó để đạt được vị trí này, vì thâm niên phuc vụ công ty không dài và hầu hết các kỹ thuật viên đồng nghiệp đều là người bản xứ”, Nguyễn Xuân Cần, hồi tưởng.

Năm 2001, sau 15 năm cộng tác với Macro Engineering, ngao ngán với việc “sang vác ô đi, tối vác về”, không chấp nhận an phận, Nguyễn Xuân Cần, tự tạo cơ hội, thành lập công ty Kentech Automation.Co. Đa năng trong lãnh vực sản xuất Tất nhiên, từ bỏ thu nhập cố định hàng tháng, bước vào một hướng đi khác với nhiều rủi ro, nhưng với niềm đam mê kỹ thuật, Nguyễn Xuân Cần chấp nhận mạo hiểm, bỏ qua những khuyến cáo của gia đình.

Khó khăn ban đầu của một công ty tân lập là tìm khách hàng. Kentech Automation.Co vượt qua trở ngại đó, đạt được thương ước viết nhu liệu và sản xuất máy xử lý nước thải cho City Toronto và các thành phố trực thuộc khu vực Peel: Mississauga, Oakville, Malton.

Kentech Automation.Co còn sản xuất các cơ phận tự động hóa cho các công ty sản xuất phụ tùng xe, các thiết bị sản xuất hàng nhựa. Để thâm nhập thị trường thế giới, Nguyễn Xuân Cần khai sinh công ty

78

Nguyễn Xuân Cần tại nông trường trồng mía

Kentech Technology chuyên thiết trí hệ thống sản xuất năng lượng Xanh, tạo điện năng từ năng lường mặt trời, gió và thiết kế các máy phát điện cho các công ty khai thác dầu hỏa., các giàn khoan dầu. Hệ thống phát điện này bảo đảm giàn khoan không bị cắt điện đột ngột. Trong trường hợp trở ngại kỹ thuật, máy phát điện dự bị sẽ tự động được kích hoạt, cung cấp điện năng thay thế máy chính.

Năm 2006, Trung Quốc còn chậm tiến, chưa phát triển như ngày nay.

Nhiều vùng xa thành phố còn sử dụng gió tạo điện lực, nên không đủ điện năng cho cư dân. Kentech Technology, cung cấp máy phát điện dùng nguyên liệu là khí gas trong lòng đất để sản xuất điện và thiết trí hệ thống tải điện cho nhiều địa phương ở Trung Quốc.

Hơn mười năm trước đây, năm 2007, 2008, ngành tái chế phế liệu phát triển mạnh. Nhận thức rằng tái chế rác thải có tác động kinh tế và sẽ mở ra một hướng đi mới cho công ty, Nguyễn Xuân Cần chuyển sang lãnh vực tái chế rác, biến nhựa, vỏ xe, bao bì plastic thành xăng, dầu diesel, và chuyển rác thành điện năng.

Năm 2012, nhóm phóng viên TV Thời Báo, đã đến quan sát hệ thống máy xử lý nhựa, vỏ xe ở trụ sở công ty Kentech Automation.Co và lạc quan về bước đột phá của công ty này trong lãnh vực sản xuất năng lượng.

Tuy nhiên, giá dầu giảm, và đầu tư vào ngành sản xuất điện năng lại đòi hỏi khả năng tài chánh cao, nhưng vòng quay thu hồi vốn lại mất nhiều

| No 681 | THỜI BÁO MONTREAL | 13/04/2019

thời gian, Kentech Automation.Co phải bỏ dỡ và tạm ngưng công trình này.

TỪ ĐIỆN, CƠ KHÍ CHUYỂN SANG SINH HÓA “Trong những năm làm việc với Macro Engineering, học “lóm” hóa học nên có hiểu biết ít nhiều về lãnh vực này”, Nguyễn Xuân Cần cho biết.

Tuy nhiên, để có kiến thức vững chắc về sinh hóa, Nguyễn Xuân Cần ghi danh học cao học Sinh hóa ở đại học Virginia, Hoa Kỳ, và hoàn tất học trình với văn bằng Cao học.

Trong suốt 10 năm liên tục, Nguyễn Xuân Cần, tập trung nghiên cứu rác hữu cơ. Với Nguyễn Xuân Cần, rác là nguồn tài nguyên vô tận mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Từ trước đến nay, rác hữu cơ thừng được ủ thành phân, trộn với đất, và đưa ra thị trường dưới dạng bao bì.

Phương thức phân phối phân bón này tốn kém chi phí chuyên chở, nhưng người tiêu thụ lại cần phải sử dụng số lượng lớn.

Năm 2016, Nurture Growth Bio Fertilizer Inc được hình thành và là một công ty đa quốc gia có trụ sở chính đặt tại 1660 Enterprise Rd, Mississauga, chuyên cung cấp phân bón sinh học hữu cơ dạng nước, sử dụng rác hữu cơ là chất xúc tác nuôi vi sinh vật, sau khi hòa tan với nước, các vi sinh vật sẽ hoạt động tạo nên công dụng xua đuổi sâu bọ, cải tạo đất và tăng năng xuất. Hiện nay, Nurture Growth Bio Fertilizer Inc có nhiều chi nhánh trên toàn cầu.

Khởi đầu, Nurture Growth Bio Fertilizer Inc chỉ cung cấp sản phẩm

cho các nông trại có quy mô lớn, hoặc sân golf, nhưng từ năm 2018, công ty thiết lập hệ thống sản xuất bán lẻ cho tư nhân, nông gia, thích hợp với thị trường Á đông và tư gia ở Canada. “Để tạo được niềm tin nơi khách hàng, sản phẩm phân vi sinh hữu cơ của Nurture Growth Bio Fertilizer Inc, được mang đến các trường Cao đẳng, đại học chuyên khoa Canh nông khảo nghiệm và sau đó đưa đến các cơ quan kiểm nghiệm sản phẩm của chính phủ Canada chứng thực.

Khó khăn nhất làm sao thuyết phục các nông trang lớn ở Canada thay đổi thói quen, bằng lòng thử nghiệm sản phẩm mới. Với nông gia Việt Nam, Nam Mỹ, Ấn độ và các nước Á châu tương đối dễ hơn vì họ chỉ sở hữu vài mẫu ruộng, vườn cây ăn trái, trồng trọt bốn mùa nên sẵn sàng dùng phân bón mới”, Nguyễn Xuân Cần nói.

“Với loại phân bón vi sinh hữu cơ, Nurture Growth Bio Fertilizer Inc thường được chính phủ mời tham dự thuyết trình tại các hội nghi, triển lãm về canh nông được tổ chức ở nhiều quốc gia trên thế giới”, Nguyễn Xuân Cần, cho biết .

Không chỉ dừng lại với các sản phẩm đã có, Nguyễn Xuân Cần, hiện đang chuẩn bị sản xuất thuốc trừ sâu, thuốc trừ nấm bệnh, thuốc diệt có vi sinh, không có hóa chất gây nguy hiểm cho người sử dụng và môi trường đồng thời sẽ mở rộng hệ thống phân phối phân vi sinh hữu cơ cho các cơ sở trồng cần sa hợp pháp.

VPY

TM

MONTREAL - OTTAWA

13/04/2019 | THỜI BÁO MONTREAL | No 681 |

79