THURSDAY
ISSUE 2617
THỨ 5
R
FEB/28/2019
PUB Agreement N0 40009120
THE VIETNAMESE NEWSPAPER - www.THOIBAO.COM
Mùa khai thuế: NHỮNG THAY ĐỔI ĐÁNG LƯU Ý Xem trang 44
Toronto thoibao.com
2
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
3
Toronto thoibao.com
4
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
5
Toronto thoibao.com
6
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
7
Toronto thoibao.com
8
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
CANADA Toronto thoibao.com
MUÏC LUÏC ACCOUNTING - KẾ TOÁN A.T Services-Trần A.Tuyết 1 A+Vaughan Tax&Acc. 39 CNS Khai Thuế 26 Dang & Associates,CA 62 Diệu Hiền Võ CGA 43 Đồng Hương Services 17 Thy Nguyễn-BTN Tax 59 Vinh Hoa Ngô-CGA 73 ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ Benjamin Law 105 Criminal Lawyer Davoudi 117 Cường (Steven) Nguyễn 65 D.V. Pledge 67 Dương Thành Lợi 35 Huong Law Office 60 Moses & Associates 53 Mostyn & Mostyn 91 Nguyen Law Chambers 32 Nguyễn Lý Tưởng 25 Phan Tấn Thiện 23 Thiện Đàm-Thảo Nguyễn 93 AUTO BODY - GLASS - REPAIR 369 Auto Service 81 3D Collision 121 A & W Auto Glass 34 ABM Auto Collision 37 Active Green+Ross Auto 69 D & D Vietnam Auto 55 First Class Tire 10 Ideal Auto Safety 29 Keele Auto Body Inc. 73 Lâm Auto Services 53 Mavis Auto & Lube 72 North York Tire Auto 83 AUTO SALES - BÁN XE Dynasty Auto-Andy Ho 77 Ken Shaw Lexus Toyota 5 Northwest Lexus 47 Ready Honda 3 The Loan Arranger 129 BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Andy Ho 31 Le’s Hair 26 Thanh - Xâm 19 DENTIST - NHA SĨ Don Nguyễn 55 Dương Ngọc Nghi 49 Đào Huỳnh Hoa 15 Đào Thị Thái Vân 13 Hà Ngọc Huệ Chi 29 Hoàng Bảo-Châu Sophia 39 Huỳnh Thế Hùng 1 Kim Nguyễn 22 Lê Thị Diệu Hiền 20 Lê Xuân Đào 71 Luyện Hải Đăng 81 Lý Gia Hưng 71 Ng.Thùy Dung&Quản Đ.Minh 23 Nguyễn Hoàng Thủy Tiên 1 Nguyễn Kim Hoàn 37 Nguyễn Phan Lân 12 Nguyễn Quốc Bình 51 Nguyễn Thanh Nhàn 24 Nguyễn Thị Hằng 55 Nguyễn Thị Thủy 1 Nguyễn Thị Tuyết 67 Nguyễn Trần Nghi Uyên 55 Nguyễn Văn Ngưu 35 Phạm Tiến Lộc 1 Sharon Nguyễn 107 Trần Hiếu Liêm 11 Trương Văn Bé 1 Từ Chấn Phong 1 Văn Xuân Hội 45 Võ Châu Bảo 1 DENTURIST - PHÒNG RĂNG GIẢ Mai Nguyễn 95 Promed Denture 93 Trần Thái Lực 1 DOCTORS - BÁC SĨ Collin Hồng 42 Dooyoung Kim 97 Đinh C.Hồng-Chiropractor 115 Nguyễn Bích Phượng 51 Nguyễn Trâm Anh 29 Nguyễn Văn Trường 21 Trịnh B.Hằng-Bùi T.Thuận 45 Võ Bạch Tuyết 17 Võ Hồng Khanh 71 ELECTRONICS-COMPUTER
QUAÛNG CAÙO -
Chatr Mobile 51 EMPLOYMENT - TUYỂN NGƯỜI Biview-Tuyển Người 109 Campbell-Tuyển Nhân Viên 119 Connect Staffing Serv. 69 Job Connection Inc. 87 Sam Luong-Desjardins 174 Tuyển Driver & Worker 148 Work Centre Group 79 FINANCIAL - TÀI CHÁNH All Debt Solutions 99 Billy Triệu-Công Triệu 78 Cindy Trần 70 Goldhar & Associates 109 Hương Vũ 41 Nancy Truong 16 Robert Huynh 81 Tommy Ly 77 Vina Financial Group 119 Vincent Su-BDO Frist Call 85 FLORIST - TIỆM HOA California Florist 41 Hùng Flowers 39 Truspeers Garden Florist97 FUNERAL - NHÀ QUÀN Mai Táng Quốc Tế-SCI 19 Tang Nghi Quán Tích Bửu Sơn 111 FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ Elena Bedding 83 Tủ thờ & Mattress 39 HERBALIST - ĐÔNG Y Amida Life Acai Berry 145 Bài Viết Amida Life Man Of Iron 88 Chao Wang-YanLi Cao 36 dShopping-SureMeal 132 Kamerycah-Fucoidan Product 176 Kamerycah-Fucoidan-Thư (3) 101 LeSean-Bài Viết Golden Moose Oil 145 INSURANCE - BẢO HIỂM Hạ Nguyễn 21 Jennifer Phương Nguyễn57 Judy Thu Trần 75 Lâm Chí Vân 27 Lê Phạm Duy 67 Maria Phương Nguyễn 13 Nguyễn Đình Nghĩa 37 Nguyễn Mỹ Linh 23 Peter Tiến Nguyễn 41 Thiện Tâm Nguyễn 93 Tôn Mỹ Lan 15 Trần Diệu Trinh 95 Vy To 95 JEWELLERY - TIỆM VÀNG Maxxy Jewellery 4 LEGAL - PHÁP LÝ Cathy Nguyễn 29 Chu Văn Viên 26 Global Migration&Trans. 43 Jenny Thúy Nguyễn 85 Le Immigration 75 Nam Phương Imm.&Legal 27 MONEY EXCH - CHTIỀN NGOẠI THƯƠNG Int’l General Express 33 OPTICAL - MẮT KIẾNG ABC Optical 83 I Optical 79 Saigon Opt. (Eyelike) 2 TN Optical 65 OPTOMETRIST - ĐO MẮT Bùi Thanh Phong 79 Lê Nguyễn Đức 15 Lý Gia Khương 83 Nguyễn Trang-Đinh Khanh 75 Vũ Thuỳ Oanh 65 PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Dundas Pharmacy 45 J.C. Pharmacy 39 Lily Pharmacy-Vaughan 57 Nam Pharmacy 21 Nha Trang Drug Mart 62 Pacific Phar.-Toronto 43 Pharmacia Drugs 57 R.O.O.T.S Four Winds 26 Saigon Pharmacy 11 University Hlth Ctr Phar. 41 PHYSIOTHERAPIST - TRỊ LIỆU V. LÝ CN Rehab-Nancy Tống 19
PRINTING - NHÀ IN Webnews Printing 176 PRIVATE ANNOUNCEMENT TANG SỰ, HỶ SỰ C/P- “Tô Thanh Tùng” 137 P/U-“Huỳnh Thị Liên” 139 PUBLIC ANNOUNCEMENT THÔNG BÁO CĐ dShopping-All Products 89 dShopping-LeSean Products 125 dShopping-Mủ Trôm Vĩnh Hảo 128 ĐNH Thời Báo 2019 170 FPhone-Thời Báo Radio 111 Good Morning, Viet Mom 5 Hội Cựu QLVNCH-Lễ Chào Cờ 133 Phiếu Đặt Mua Báo Dài Hạn 119 Quỹ CĐTB-Thông Báo 134 Tech Solutions 127 Thoi Bao App 145 Thời Báo New Media 168 UNO IP TV Box 142 VIETV Canada 176 REAL ESTATE - ĐỊA ỐC Bryan Hiệp Nguyễn 97 David Thành Hướng 13 Hok Ung 10 Kelly Nguyễn 123 Lee D. (Thành) Tô 11 Peter Tú Lâm 11 Sang Tiệm Bánh mì Mai Lan 148 Sơn Nguyễn-Huy Nguyễn 47 Trần Diệu Trang 95 Trương (Troy) Võ 97 Vincent Trịnh 131 RESTAURANT-CAFE I Love Phở 103 Perfect Chinese Restaurant 6 Phở Mì 99-Vaughan 53 Phở Brothers 117 Phở Cơm 99 69 Phở Con Bò 49 Phở Hương Trang 73 Phở Mì Asia 17 Phở Tonkin 117 Phở Xe Lửa 61 St.Clair Phở Gà-B.Cuốn 27 SERVICES - DỊCH VỤ Canada Home Solution 6 Dạy Học & Music 129 Dạy Học & Music 176 Van Group - Du Học 40 Viet Home Inspection 97 SIGNS - BẢNG HIỆU A Signs & Printing 59 B Q Signs 41 Bảng Hiệu Nam Signs 77 SUPERMARKET - SIÊU THỊ Ample Supermarket 147 Bến Thành 58 Nation Fresh FoodsToronto 169 Nations Fresh Foods 143 Oceans Fresh Food 7 Pacific Market 173 Siêu Thị Kiến Hưng 175 SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP Áo Dài Việt 105 Appolo Garden Supp 87 Cantech Distribution 45 Central Nail&Beauty Sup. 79 Classique Nails&Beauty 8 Crystal Design & Decor 28 Dầu Gió Xanh Hiệu Con Ó 172 Nails R Us Supply 1 New Star Nail Supply 16 Nina Nail Supplies 17 Nurture Growth Bio Fertilizer 115 Supply For You 59 TRAVEL - DU LỊCH Advance Travel & Tours 59 Asian Tropical Tours 63 Century Travel 85 Global Travel 31 K & K Travel Agency 107 On Time Travel & Tours 107 Royal Tours 87 Tian Bao Travel 92 Tian Tian Travel 51
Canada có thể trì hoãn phê chuẩn NAFTA mới cho đến khi Mỹ bỏ thuế kim loại
ổng trưởng Giao Thông liên bang Marc Garneau tuần qua nói rằng chính phủ liên bang không loại trừ việc trì hoãn phê chuẩn Hiệp ước thương mại tự do Bắc Mỹ mới cho đến sau khi Mỹ dỡ bỏ thuế biểu gây tranh cãi về thép và nhôm. Ông Garneau, chủ tịch ủy ban nội các về liên hệ giữa Canada và Mỹ, nói rằng trì hoãn phê chuẩn Hiệp ước Canada-Mỹ-Mexico (CUSMA) sẽ tạo ra những thách thức, nhưng đó là điều mà chính phủ đang cứu xét. Chính phủ đã đệ trình văn bản của Hiệp ước hồi giữa tháng 12, như vậy không thể đưa ra luật thực thi trước tháng 3. Ông nói trên CBC Radio: “Chúng tôi sẽ xem xét thực thi sau ngày 18/3, nhưng những gì tôi nói với các bạn là chúng ta sẽ có vài suy nghĩ kỹ lưỡng về việc liệu chúng ta có muốn tiến hành… như quý vị biết vấn đề thép và nhôm chưa được giải quyết”. Trong khi đó, Đại sứ Canada tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn nói ông nghĩ rằng thuế của Mỹ đánh lên thép và nhôm của Canada sẽ được dỡ bỏ trong vài tuần tới, nhưng không cho biết điều gì đưa đến sự lạc quan đó. Ông David MacNaughton chỉ nói với các phóng viên ở Hoa Thịnh Đốn rằng có nhiều ủng hộ trong giới công nhân và chính trị gia tại Mỹ nhằm giết chết loại thuế trừng phạt đó. Hồi tháng 5/2018, Mỹ loan báo áp đặt thuế
T
25 phần trăm đối với thép và 10 phần trăm trên nhôm nhập cảng. Canada trả đũa bằng cách đánh thuế một số mặt hàng Mỹ. Chính phủ đối mặt những chỉ trích về việc ký Hiệp ước Bắc Mỹ với Mỹ và Mexico mà không có bảo đảm nào từ Hoa Thịnh Đốn rằng Mỹ sẽ dỡ bỏ thuế. Ông MacNaughton bày tỏ lạc quan và cho biết ông đã gặp đại diện thương mại của Mỹ Robert Lighthizer và các thành viên quốc hội trong mấy tuần qua. Trước đó, chính phủ Trudeau đã lặng lẽ bắt đầu thủ tục phê chuẩn Hiệp ước CUSMA. Andrew Leslie, thư ký quốc hội của Tổng trưởng Ngoại Giao Chrystia Freeland đã đệ trình toàn văn bản của Hiệp ước hôm 14/12. Thủ tướng Justin Trudeau vào ngày 30/11 năm ngoái đã ký phiên bản hợp pháp sau cùng của Hiệp ước CUSMA tại Buenos Aires, Argentine với Tổng thống Trump và Tổng thống Mexico lúc đó là ông Enrique Pena Nieto Đối với một thỏa hiệp thương mại như thế này, chính phủ cần phải đệ trình văn bản tại Hạ Viện trước khi xúc tiến phê chuẩn. Tại Canada, nội các liên bang phê chuẩn các thỏa hiệp thương mại, nhưng Hạ viện có cơ hội thảo luận dự luật thực thi và phải thông qua trước khi việc phê chuẩn có thể hoàn tất. Cả ba quốc gia sẽ cần đồng ý về một ngày để thỏa hiệp có hiệu lực. u
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
9
CANADA Toronto thoibao.com
Montréal xài lố ngân khoản dọn tuyết Năm thứ hai liên tiếp, Thành phố Montréal chi vượt ngân khoản dành cho công tác dọn tuyết trong mùa này. Trong cuộc họp báo hồi tuần qua, chủ tịch Ban chấp hành thành phố, Benoit Dorais cho biết kể từ 1/1/2019 đến nay thành phố này đã thu dọn 12 triệu thước khối tuyết – số lượng tương đương trong toàn mùa đông. Mùa trước, tính đến giữa tháng ba, thành phố đã chi lố 20 triệu đô-la so với ngân khoản dọn tuyết 160 triệu đô-la. Vào thời điểm đó, thành phố đã dọn 16 triệu thước khối tuyết.
10
Thủ lãnh tụ đối lập, ông Lionel Perez chỉ trích chính quyền bà Valérie Plante không hoạch định đủ ngân sách dọn tuyết. Ông nói: “Điều đó cho thấy chính quyền hoàn toàn phủ nhận thực tế”. Ngoài ra ông Perez cũng nói chính quyền đã không làm đủ trong việc dọn sạch băng trên vỉa hè. Ông nói: “Những người cao niên đã trở thành tù nhân trong nhà suốt hai tuần. Chúng ta đối diện với một cuộc khủng hoảng thực sự và chính quyền phải có hành động cần thiết để sửa đổi”. Thị trưởng Valérie Plante cho biết: “Montréal có
10.000km đường và vỉa hè. Đó là sự thật và mùa đông năm nay thật vô cùng khó khăn với thời tiết thay đổi giữa mưa và tuyết. Chúng tôi đang đối phó với tình hình khó khăn và mọi người đang đang nỗ lực làm việc hết sức mình”. Cũng trong tuần qua một người đàn ông đã bị biên phạt 48 đô-la do đi bộ trên con đường vắng thay vì đi trên vỉa hè đóng đầy băng do sợ trượt té. Lateef Martin đã lãnh giấy phạt sau khi anh đến thăm một người bạn. Cô bạn này vừa cho thấy vết bầm tím do bị trượt té trên băng sáng hôm đó. Martin nói: “Tôi không muốn bị như thế cho nên tôi đi trên đường”. Martin cho biết anh dự định chống lại giấy phạt. Một cư dân trên đường Mayor cho biết trên Twitter rằng ông đã bị té 3 lần trong vòng một tuần và bây giờ ông phải đi bộ trên đường thay vì trên vỉa hè. u
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Núi tuyết Ottawa tiếp tục cao lên mãi
Sừng sững cao hơn 50 mét và bao phủ một khu vực rộng bằng nhiều sân banh, cơ sở chứa tuyết trên Clyde Avenue là vị trí chứa tuyết lớn nhất Ottawa, một tòa tháp mùa đông cao ngất còn tồn tại rất lâu sau khi tuyết đã tan hết vào mùa hè tại những nơi khác trong thành phố. Bryden Denyes, quản lý khu vực đường sá khu trung tâm, nói rằng tuyết này chủ yếu tới từ khu vực trung tâm thành phố và một chút ít ở phía nam cơ sở này. Tuyết được thổi lên xe tải rồi được đem tới đổ ở đây. Để
chất tuyết lên thật cao, thành phố phải mướn các máy thổi tuyết vận tốc cao phun tuyết lên ngọn đống tuyết. Ông Denyes nói đây là môt công việc nguy hiểm vì một khi có nhiệt độ cao thì luôn luôn có cơ nguy tuyết trượt xuống, nghĩa là có nguy cơ tuyết lở. Tùy theo lượng tuyết được gom tại đây, đống tuyết có thể kéo dài tới mùa hè, có khi tới cuối Tháng 8. Một khi tuyết đã tan hết, là toàn bộ khu vực được làm sạch trước khi tuyết lại bắt đầu rơi. u
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
11
CANADA Toronto thoibao.com
Quebec hủy bỏ 18 ngàn đơn xin di dân Trong tháng hai năm nay, chính quyền tỉnh bang Quebec đã hủy bỏ18,139 đơn xin di dân của di dân ngoại quốc có nghề chuyên môn, qua chương trình thâu nhận di dân cũ của chính quyền tỉnh bang tiền nhiệm. Tân chính quyền tỉnh bang Quebec CAQ đã đưa ra những đường lối khác trong việc thâu nhận di dân vào Canada. Tuy nhiên hiệp hội những luật sư chuyên về di dân ở tỉnh bang Quebec đã tìm cách ngăn việc hủy bỏ việc thâu nhận những di dân có nghề chuyên môn này, bằng cách xin phán quyết của tòa thượng thẩm tỉnh
bang. Theo lời đệ trình của hiệp hội những luật sư di trú thì chính quyền tỉnh bang Quebec phải tôn trọng những luật lệ cũ và phải tiếp tục cứu xét đơn xin di dân của 18 ngàn người đã nộp đơn, trước khi những luật lệ mới được công bố. Theo ông Simon Barrette, bộ trưởng di dân tỉnh bang Quebec thì đường hướng mới của chính quyền tỉnh bang trong việc thâu nhận thêm di dân là những di dân có những nghề mà tỉnh bang Quebec đang cần, nhấn mạnh vào việc phải biết nói tiếng Pháp và tôn trọng những
giá trị của tỉnh bang này. Đơn xin tòa thượng thẩm của hiệp hội những luật sư di trú, đã dùng tên một di dân đang nộp đơn xin di dân qua Canada là cô Seeun Park, một y tá người Nam Hàn. Nhiều tổ chức thương mại ở tỉnh bang Quebec cũng lo ngại là việc hủy bỏ không cứu xét đơn xin của trên 18 ngàn di dân, sẽ gây khó khăn thêm cho việc tìm đủ nhân viên cho các cơ sở này: tỷ lệ thất nghiệp ở tỉnh bang Quebec hiện nay ở mức 6.1 phần trăm, mức thất nghiệp thấp nhất của tỉnh bang này từ trước đến nay.
B.C. sẽ dẫn đầu Canada về tăng tưởng kinh tế Bộ trưởng tài chính B.C., Carole James, đã khẳng định điều này khi khái quát ngân sách tỉnh bang năm 2019 tại Victoria hôm thứ Ba 19-2. Theo kế hoạch ngân sách nói trên, tài khóa hiện tại của tỉnh bang được dự báo sẽ thặng dư $374 triệu, trong khi tài khóa 2019/2020 được dự báo sẽ thặng dư $274 triệu. Chính
12
quyền B.C. cũng sẽ có hơn $1.5 tỷ dự phòng được phân bổ trong các trường hợp khẩn cấp, và $1 tỷ trợ cấp cho hoạt động phòng chống cháy rừng. Với những dự báo như thế, bà James tin rằng B.C. đang có sự tăng trưởng kinh tế rất mạnh và sẽ lại tiếp tục dẫn đầu quốc gia trong 2 năm tới. Ngân sách 2019 nói trên có
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
vài điểm đáng chú ý, bao gồm các khoản trợ cấp dành cho những gia đình có thu nhập thấp, gia tăng hỗ trợ thu nhập, và cho phép sinh viên được vay tiền miễn lãi suất. Tất cả theo lời bộ trưởng James đều với mục đích làm cho B.C. trở thành nơi mà người Canada có thể sinh sống được. u
Thủ lãnh đảng Tân Dân Chủ liên bang thắng trong cuộc bầu cử phụ Theo kết quả các cuộc bầu cử phụ, byelection, diễn ra trong hôm thứ Hai ngày 25 tháng 2, thủ lãnh đảng NDP liên bang, ông Jagmeet Singh, đã thắng trong cuộc bầu cử dân biểu liên bang phụ ở vùng Burnaby South, tỉnh bang British Columbia. Ông Singh nguyên là cư dân ở thành phố Brampton, tỉnh bang Ontario, sau khi đắc cử chức thủ lãnh đảng NDP liên bang, ông đã chuyển về thành phố Burnaby, nơi có đông người Canada gốc Sikh. Theo kết quả cuộc kiểm phiếu thì ông Singh thắng với 38 phần trăm số phiếu bầu, ứng cử viên của đảng
Tự Do chiếm 26 phần trăm số phiếu và ứng viên của đảng Bảo Thủ chiếm 22 phần trăm số phiếu. Số cử tri đi bầu ở vùng Burnaby South thưa thớt, chỉ có 30 phần trăm số cử tri đã đi bỏ phiếu. Tuy đảng NDP thắng ở vùng Burnaby South, nhưng lại thua phiếu đảng Tự Do ở vùng Outremont tỉnh bang Quebec. Tưởng cũng nên nói thêm là trong cuộc bầu cử dân biểu liên bang năm 2015, đảng NDP đã thắng lớn ở tỉnh bang Quebec: chiếm tổng số 44 ghế trên toàn quốc trong số đó có 16 ghế ở tỉnh bang Quebec.u
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
13
CANADA & THẾ GIỚI Toronto thoibao.com
Người đàn ông Montreal giết vợ mắc bệnh Alzheimer chỉ lãnh tội ngộ sát Hôm 23 tháng 2, trong phiên xử người đàn ông cư dân Montreal giết người vợ bệnh tật của mình năm 2017, bồi thẩm đoàn gồm tám người đàn ông và bốn phụ nữ đã cân phân giữa hai lựa chọn: ông Michel Cadotte phạm tội giết người cấp độ hai hoặc tội ngộ sát. Sau 3 ngày thảo luận, bồi thẩm đoàn đã chọn điều nhẹ nhàng hơn cho Michel Cadotte: tội ngộ sát. Hai năm trước, bà Jocelyne Lizotte, 60 tuổi, được tìm thấy đã chết trên giường tại một nhà chăm sóc dài hạn ở phía đông Montreal. Ông Cadotte, 57 tuổi, thừa nhận chẹn cổ bà Lizotte, khi đó đang ở giai đoạn cuối của bệnh Alzheimer. Tòa cho biết bà ta đã hoàn toàn mất tự chủ về thể chất và nhận thức. Tòa đã được nghe rằng từ năm 2014 Cadotte đã tìm hiểu về việc trợ tử dùm vợ mình và ông ta được cho biết bà Lizotte không đủ điều kiện vì bệnh không dẫn tới chết ngay và bà ta không đủ tỉnh táo để đồng ý - tiêu chí
chính để được trợ tử theo luật của Quebec. Phía công tố cho rằng Cadotte hiểu hậu quả của hành động của mình. Công tố viên Langlois lập luận rằng bị cáo có ý định giết vợ. Chẹn cổ cho nghẹt thở một ai đó không xảy ra trong vài giây - và lưu ý Cadotte thậm chí còn vuốt mắt cho vợ sau khi bà ta chết. Các luật sư của Cadotte thì biện hộ rằng vào cái ngày giết vợ, ông ta bị trầm cảm và đã trải qua nhiều năm đau khổ. Trong cái tuần lễ định mệnh đó, Cadotte được làm chứng rằng ông ta gặp chuyện gia đình và cắt đứt liên lạc với mấy đứa con ông ta có với một người phụ nữ khác. Ông ta đã uống rượu rất nhiều vào đêm hôm trước và uống một lượng thuốc kê theo toa cao hơn bình thường. Luật sư bào chữa Elfriede Duclervil nhấn mạnh rằng Cadotte dành toàn bộ thời gian để chăm sóc vợ suốt 19 năm, khiến ông ta không chỉ bị ảnh hưởng nghiêm trọng về tài chính mà
còn cả sức khỏe tâm thần. Ông ta không được hỗ trợ nhiều và khi thấy tình trạng của vợ trở nên tồi tệ hơn thì nghĩ rằng bà đang bị nhân viên tại khu chăm sóc dài hạn đối xử tệ. Ông ta mất kiểm soát. Bào chữa cho mình, Cadotte nói rằng ông ta đã giết bà Lizotte vì không thể đứng nhìn vợ mình tiếp tục đau khổ. Tuy thân chủ của mình không được tha bổng nhưng luật sư bào chữa Nicolas Welt cho biết ông và đồng nghiệp, luật sư Elfriede Duclervil, hài lòng với bản án. “Nhưng tôi có thể nói không ai trong số chúng tôi, cũng như gia đình bà Lizotte hài lòng với những gì đã xảy ra. Đó là một câu chuyện buồn. Đó là khoảnh khắc yếu đuối của con người đã gây ra hậu quả tàn khốc cho cả bà Lizotte và ông Cadotte”- luật sư Welt nói. Công tố viên Geneviève Langlois cho biết còn quá sớm để nói liệu sẽ có kháng cáo hay không. u
Hoa Kỳ cảnh báo: không hợp tác với các nước dùng hệ thống Huawei Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo hôm 21/2 cảnh báo: Hoa Kỳ không thể hợp tác hoặc chia sẻ thông tin với các quốc gia sử dụng các hệ thống của Huawei, công ty công nghệ Trung Quốc vì lý do an ninh. Trong một cuộc phỏng vấn với Fox Business Network, ông Pompeo nói các nước châu Âu và các nơi khác cần hiểu những rủi ro khi triển khai thiết bị viễn thông của Huawei, và một khi biết được, họ sẽ không sử dụng các hệ thống của Huawei. Ngoại Trưởng Pompeo cảnh báo “Nếu một quốc gia sử dụng và đưa vào các hệ thống đó những thông tin
14
quan trọng, chúng tôi sẽ không thể chia sẻ thông tin với họ, chúng tôi không thể làm việc với họ.” Ông Pompeo nói Hoa Kỳ sẽ không để các thông tin của mình bị rơi vào tình trạng nguy hiểm. Được hỏi về một số nước châu Âu phản kháng lời kêu gọi của Hoa Kỳ hãy cấm Huawei, ông Pomepo nói Hoa Kỳ đã nói chuyện với các quốc gia khác để đảm bảo rằng họ “hiểu được những nguy cơ khi đưa công nghệ của Huawei vào hệ thống IT của họ”. Ông nói các nước đó “sẽ đưa ra quyết định đúng đắn khi họ thấu hiểu những nguy cơ đó”. u
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Phụ huynh ở B.C. phải trình báo lịch chích ngừa của con em Dr. Bonnie Henry, giám đốc sở y tế B.C., hôm thứ Sáu 22-2 xác nhận Sở đang xem xét sẽ bắt buộc các phụ huynh trong tỉnh phải ghi nhận và báo lại lịch chích ngừa của con em mình, sớm nhất có thể bắt đầu việc này sẽ là từ niên học tới. Việc bắt buộc nhập hồ sơ chích ngừa vào một hệ thống ghi nhận trung tâm (central registry) theo lời bà Henry chỉ là một “công cụ khác, có lợi cho tất cả mọi người” để cho các viên chức y tế công cộng đánh giá quy mô của việc chích ngừa nhằm có thể ứng phó hiệu quả hơn trước các ca bộc phát dịch bệnh. Việc phụ huynh phải báo lại lịch như thế là quan trọng vì nó sẽ gia tăng khả năng của các cơ quan y tế trong việc hiểu được những trường học nào đang có nguy cơ bộc phát bệnh, và sẽ nhắm vào những trường đó để bảo đảm chúng được bảo vệ, đồng thời cũng sẽ giúp gia tăng tỷ lệ chích ngừa. Trong trường hợp hồ sơ chích ngừa của một đứa trẻ không cập nhật một khi việc ghi nhận đã bắt đầu, gia đình sẽ được khuyên nên theo dõi lịch chích đó với bác sĩ gia đình, hay với đơn vị y tế địa phương để con em mình sẽ được chích những mũi ngừa bệnh bắt buộc. B.C. hiện tại có 14% trẻ em vẫn chưa được chích ngừa sởi. u
Bạo lực bùng phát tại biên giới Venezuela - Colombia Sputnik ngày 24/2 dẫn lời Tổng thư ký Tổ chức Các nước châu Mỹ (OAS) Luis Almagro cho hay ít nhất 335 người bị thương trong các vụ đụng độ dữ dội tại khu vực biên giới giữa Venezuela với Colombia và Brazil. Xung đột bùng phát khi phe đối lập quyết đưa hàng viện trợ của Mỹ vào lãnh thổ Venezuela, bất chấp sự ngăn chặn của quân đội. Đài Telesur loan tin những đối tượng quá khích của phe đối lập đã đốt 2 xe chở hàng viện trợ nhằm đổ lỗi cho lực lượng an ninh Venezuela và gây thêm bất ổn. Những đối tượng này còn ném bom xăng tự chế về phía lực lượng an ninh để tìm cách mở đường. Trong khi đó, Cơ quan Di trú Colombia cho biết 2 chiếc xe này bị phóng hỏa khi đang tìm cách vượt qua hàng rào an ninh của phía Venezuela. Phát biểu tại cuộc họp báo bên cạnh Tổng thống Colombia Ivan Duque, ông Guaido cho hay sẽ tham dự cuộc họp của nhóm Lima vào ngày 25/2 tại thủ đô Bogota của Colombia, theo Reuters. Nhóm Lima, gồm 12 quốc gia châu Mỹ Latin, được thành lập vào năm 2017 nhằm tiến hành
cái gọi là “thúc đẩy nền dân chủ” tại Venezuela. Dự kiến, Phó tổng thống Mỹ Mike Pence cũng tham dự và ông Guaido cho biết các bên sẽ quyết định những biện pháp tiếp theo nhằm gây áp lực đối với Tổng thống Maduro. Còn Tổng thống Maduro kiên quyết tiếp tục đóng cửa toàn bộ biên giới với Brazil và Colombia. Nhà lãnh đạo khẳng định không chấp nhận viện trợ vì cho rằng đây là “hành động giả mạo nhằm tạo bàn đạp để nước ngoài can thiệp quân sự”. Trước sự ủng hộ của Colombia dành cho phe đối lập, ông Maduro ngày 24/2 tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với nước láng giềng và ra thời hạn 24 giờ để các nhân viên ngoại giao rời khỏi Venezuela. Phát biểu trước hàng chục nghìn người ủng hộ tại Caracas, Tổng thống Maduro lên án người đồng cấp Colombia Ivan Duque về việc ủng hộ “những hành động khiêu khích do các nhóm đối lập cực đoan phát động”. Ngay sau đó, Colombia cũng tuyên bố rút toàn bộ nhân viên ngoại giao tại Caracas về nước, theo Reuters. u
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
15
THẾ GIỚI
Toronto thoibao.com
Năm 2018, hơn 10.000 thường dân Afghanistan thiệt mạng Số nạn nhân do xung đột tại Afghanistan tiếp tục gia tăng trong năm 2018, theo một báo cáo của Liên Hiệp Quốc được công bố hôm 24/02/2019. Trong số các nạn nhân, có một phần ba là trẻ em. 927 trẻ em bị giết hại tại Afghanistan trong năm 2018. Một phần ba số nạn nhân
16
thường dân là trẻ em. Đây là điều chưa từng thấy kể từ khi Liên Hiệp Quốc thống kê số lượng nạn nhân dân sự trong cuộc xung đột Afghanistan. Trẻ em và phụ nữ là những nạn nhân đầu tiên của các chiến dịch không kích do không quân Afghanistan và Hoa Kỳ tiến hành. Họ cũng chiếm 2/3 số người chết và
bị thương do các cuộc tấn công của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo (ISIS) và lực lượng Taliban. Theo báo cáo thứ 10 của Liên Hiệp Quốc, thì quân chính phủ chịu trách nhiệm về cái chết của 414 em nhỏ, và 324 em khác là do các lực lượng chống chính quyền. Số lượng nạn nhân gia tăng nói trên là một chỉ báo cho thấy mức độ dữ dội của chiến sự và đặc biệt là các cuộc tấn công nhắm vào các trung tâm đô thị, như Kabul. Đây là điều mà bản báo cáo nhấn mạnh. 20% nạn nhân thường dân là do các cuộc khủng bố tự sát, phần lớn do Daech tiến hành, tăng gấp đôi so với năm trước đó. Dân thường Afghanistan phải trả giá nặng nề trong cuộc xung đột này, với 32.000 người chết, hơn 60.000 người bị thương trong vòng 10 năm qua.
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Cam Bốt bị đưa vào danh sách nước rửa tiền
Financial Action Task Force (FATF), một tổ chức chống rửa tiền bất chính trên thế giới, đã đưa Cam Bốt vào danh sách cần theo dõi, kể từ ngày 23/02/2019. Theo AFP, quyết định này sẽ được thông báo từ Paris. Một khi bị đưa vào « danh sách xám », Cam Bốt của thủ tướng Hun Sen sẽ mất sức hấp dẫn đối với giới tài chính thế giới cũng như nguồn đầu tư vào quốc gia Đông Nam Á này. Cá nhân và xí nghiệp làm ăn tại Cam Bốt sẽ gặp khó khăn hơn khi sử dụng hệ thống tài chính quốc tế.
Tin xấu này rơi vào lúc Cam Bốt có nguy cơ bị mất quy chế đối tác ưu tiên của Liên Hiệp Châu Âu vì tình trạng đàn áp nhân quyền. Được Reuters đặt câu hỏi, phát ngôn viên của bộ Kinh Tế Cam Bốt từ chối trả lời và yêu cầu phóng viên tìm hiểu với Ngân Hàng Nhà Nước. Cơ quan này chưa trả lời các câu hỏi của Reuters. Tr o n g b ả n b á o c á o , Financial Action Task Force xem Cam Bốt là một quốc gia bị tham nhũng đục khoét, hệ thống tư pháp bị tham ô đến tận thượng tầng.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
17
THẾ GIỚI & VIỆT NAM Toronto thoibao.com
Anh lại lùi ngày cho bỏ phiếu về Brexit
Vào hôm 24/02/2019, thủ tướng Anh bà Theresa May đã lại lên tiếng cam kết rằng một cuộc bỏ phiếu về Brexit, tức là việc rút Anh Quốc ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu sẽ được tổ chức tại Hạ Viện vào ngày 12/03. Như vậy, thủ tướng một lần nữa lại trì hoãn cuộc bỏ phiếu quan trọng đó. Theo ghi nhận của hãng Reuters, sau khi thỏa thuận giữa của chính quyền của bà May với Liên Hiệp Châu Âu về Brexit bị Nghị Viện Anh Quốc bác bỏ với số phiếu áp đảo, trên nguyên tắc, vào tuần tới, thủ tướng Anh sẽ phải tổ chức một cuộc bỏ phiếu mới. Phát biểu từ Ai Cập, nơi bà đang dự cuộc họp với các lãnh đạo Ả Rập, bà May đã thông báo rằng cuộc bỏ
phiếu sẽ không diễn ra trước ngày 12/03, tức là 17 ngày trước thời điểm ấn định Anh ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu. Tuy nhiên, theo nhật báo Telegraph, ngày bỏ phiếu đó thậm chí cũng có nguy cơ bị hoãn lại một lần nữa, và Luân Đôn được cho là đang đề nghị lùi ngày chia tay Bruxelles thêm hai tháng trong trường hợp thỏa thuận Brexit không thể được Nghị Viện Anh thông qua trước ngày 12 tháng 3. Còn báo The Guardian hôm qua cũng tiết lộ rằng các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Châu Âu đang nghiên cứu khả năng hoãn Brexit lại cho đến năm 2021 nếu bà May thuyết phục được Nghị Viện Anh Quốc thông qua thỏa thuận Brexit.
TIN VẮN
Biệt kích Bangladesh bắn chết một người bị tình nghi là không tặc. Một chiếc máy bay của hãng hàng không Biman Bangladesh từ Dacca đi Dubai hôm 24/02 đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống phi trường Chittagong (miền nam) sau khi một nhân viên phi hành bị nghi can 25 tuổi bắt giữ làm con tin. Biệt kích sau đó đã tràn vào máy bay, nghi can bị bắn trọng thương và sau đó đã chết vì thương tích quá nặng. 134 hành khách và 14 nhân viên phi hành đoàn đều vô sự.
Hàng ngàn người Rumani biểu tình chống cải tổ Tư Pháp. Họ đã xuống đường hôm 24/02 tại Bucarest để “bảo vệ ngành Tư Pháp” bị họ cho là đang bị các cải tổ đe dọa. Trước trụ sở chính quyền, người biểu tình hô to: “Công lý, chứ không phải là tham nhũng”; “Hãy bãi bỏ các sắc lệnh”. Nguyên nhân biểu tình xuất phát từ việc chính quyền thông qua một sắc lệnh khẩn cấp vào hôm thứ 19/02, thay đổi việc đề cử thẩm phán Moldova : Đảng Xã Hội thân Nga về đầu trong cuộc bầu cử Quốc Hội. Theo kết quả công bố ngày 25/02, đảng Xã Hội của tổng thống thân Nga
đã về đầu với 31,4% phiếu bầu, trong lúc liên minh thân Châu Âu, ACUM, giành được 26% và đảng Dân Chủ của nhà tỷ phú Vlad Plahotniuc được 24% phiếu. Tuy nhiên, theo giới quan sát do không có đa số tuyệt đối rõ ràng, Moldova sẽ bước vào một thời kỳ bất ổn định chính trị. Lực Lượng Dân Chủ Syria (FDS) trao 280 phần tử thánh chiến cho Iraq. Theo nguồn tin quân đội Iraq ngày 24/02/2019, còn có 20 quân thánh chiến nước ngoài, trong đó có 14 công dân Pháp, cũng đã được giao lại cho Irak. Theo thông cáo của quân đội Irak, thì lực lượng FDS đã bắt giữ được một số lượng lớn quân thánh chiến đủ quốc tịch và trong đó hơn 500 quân là người Irak. Liên hiệp các tiểu vương quốc Ả Rập sẽ có phi hành gia đầu tiên. Phi hành gia đầu tiên của vương quốc vùng Vịnh này sẽ bay lên không gian ngày 25/09 để làm việc tại Trạm Không gian Quốc tế. Hai phi hành gia đã được tuyển lựa từ hơn 4000 ứng viên. Tháng 5 tới, một trong hai phi công này sẽ được chọn để bay trên phi thuyền Soyouz của Nga đến trạm không gian quốc tế.
Giới hoạt động bị canh giữ khi Hà Nội tổ chức thượng đỉnh Mỹ - Triều Như đã thành lệ, mỗi khi có sự kiện gì liên quan đến quốc tế diễn ra ở Việt Nam, tư gia của một số nhà hoạt động … lại bị theo dõi, canh chặn, thậm chí chủ nhân bị yêu cầu không được ra khỏi nhà. Thượng đỉnh Hoa Kỳ Bắc Hàn ở Hà Nội lần này không là ngoại lệ. Vợ luật sư Nguyễn Văn Miếng cho biết sáng 25/2, công an khu vực tới nhà hỏi “tối qua chồng chị có ngủ ở nhà không?” Anh Ngô Duy Quyền, chồng của nữ luật sư Lê Thị Công Nhân, hiện đang ở Hà Nội cho biết từ sáng 25/2 họ đã án ngữ tận tầng 3, đi chợ thì họ kè kè đi theo, cách chỉ khoảng 3m. Ông Tô Oanh, hiện ở Bắc Giang, người từng sang Hoa Kỳ dự buổi điều trần về tình hình tự do báo chí ở Việt Nam năm 2014 cũng cho
18
biết “Ngoài 2 camera trước cửa, tôi được sĩ quan an ninh vào nhà tuyên bố không được đi đâu từ chiều nay cho hết hội nghị Thượng đỉnh nào đó ! Chắc tôi có tên trong danh sách tổ chức khủng bố chăng?” Nguyễn Đức Giang thì cho biết gia đình anh vừa gọi điện báo tin an ninh quận Hoàn Kiếm đã đến nhà thăm dò xem anh có đang ở Hà Nội không. Theo thông tin từ Saigon thì nhà thơ Phan Đắc Lữ và nhà văn Phạm Đình Trọng cũng bị canh. Hà Nội được chọn là nơi tổ chức cuộc gặp mang tính lịch sử giữa Tổng Thống Mỹ và Chủ tịch Bắc Hàn - một xứ cộng sản khép kín – và được chính Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho là sự kiện lớn của ngoại giao Việt
Nam năm 2019. Một người dân ở Hà Nam nhận định lý do nhà cầm quyền chốt chặn nhà những người hoạt động xã hội dân sự hoặc những người bất đồng chính kiến: “Họ không muốn những người này ra đường, bởi những người này thường có những biểu ngữ kêu gọi tổng thống Mỹ quan tâm đến nhân quyền Việt
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Nam, và cái quan trọng là kể tội đảng cộng sản này.” Nhà báo Nguyễn Tường Thụy cho biết lần trước Tổng thống Obama sang thì anh cũng bị chặn, lần này thì như thế. Việc ngăn chặn các nhà bất đồng chính kiến trước các sự kiện lớn được người dân mỉa mai gọi là “truyền thống”. Theo luật sư Nguyễn Văn
Đài thì xét về mặt ngoại giao của quốc gia và quyền tự do của người dân thì đó là một điều đáng buồn, một điều rất xấu đối với giới chức, chính quyền. Bác sĩ Phạm Hồng Sơn thì kết luận đây là những hành xử bất hợp pháp, những hành xử chà đạp nhân quyền, chà đạp những quyền tự do của công dân.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
19
VIỆ T NAM Toronto thoibao.com
Hai cựu Bộ trưởng Thông Tin Truyền Thông bị bắt Các báo trong nước hôm 23/2 đồng loạt loan tin về việc Bộ Công an Việt Nam khởi tố, bắt tạm giam để điều tra đối với 2 ông đều là cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn. Theo Cổng thông tin điện tử Bộ Công an, các cựu lãnh đạo này bị cáo buộc tội danh “Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” quy định tại Khoản 3 Điều 220 Bộ luật hình sự năm 2015. Cơ quan Cảnh sát điều
tra Bộ Công an cũng được cho biết là đang tập trung lực lượng đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý nghiêm đối với các bị can và những người có liên quan trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Tổng Công ty viễn thông Mobifone và các đơn vị có liên quan. Trước đó, ông Nguyễn Bắc Son lần lượt bị cách chức ủy viên Trung ương đảng Cộng sản khóa XI và bí thư Ban cán sự đảng Bộ Thông tin truyền thông nhiệm kỳ 2011 -
Ông Nguyễn Bắc Son (trái) và ông Trương Minh Tuấn
20
2016, xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông nhiệm kỳ 2011 - 2016. Bộ Chính trị đảng cộng sản Việt Nam cũng quyết định thi hành kỷ luật ông Trương Minh Tuấn bằng hình thức cảnh cáo và cho thôi giữ chức bí thư Ban Cán sự đảng Bộ Thông tin Truyền thông nhiệm kỳ 2016 - 2021. Thương vụ Mobifone mua 95% cổ phần Công ty Nghe Nhìn Toàn Cầu An ViênAVG xảy ra khi ông Son đang là bộ trưởng, ông Tuấn là thứ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông. Theo đó, những vi phạm, làm trái quy định, thiếu trách nhiệm của Mobifone đã gây nguy cơ thiệt hại nghiêm trọng vốn nhà nước tại Mobifone khoảng hơn 7.000 tỉ đồng, làm sụt giảm lớn hiệu quả kinh doanh ngay từ năm 2016 và các năm tiếp theo.
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Giáo dục hay trại tù? Báo Tuổi Trẻ vừa có bài “Kiểm tra vụ thầy giáo đánh học sinh vẹo cột sống vì không thuộc bài” cho biết chuyện xảy ra ngày 19/1/2019 tại trường THCS Long Hòa, xã Long Hòa, huyện Phú Tân, An Giang. Lê Trường Thọ, GV chủ nhiệm lớp 7A3 bắt nam sinh P.T.M.T chịu phạt 100 roi, đến lúc T không chịu nổi thì nhiều học sinh xin chịu đòn thay: “Tổng số con bị thầy đánh khoảng 30 cây. Nếu tính của con và các bạn bị đánh tiếp thì khoảng 72 cây”. Đến tận ngày 20/2/2019, “em bị đau nên đã nói với gia đình sự việc rồi ba mẹ đưa em lên khám ở Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TP HCM. Sau khi chụp X-Quang, các bác sĩ nói em bị vẹo cột sống”. Ngày 24/2, ông Lê Văn Còn, trưởng Phòng GD&ĐT huyện xác nhận, đã yêu cầu thầy Thọ làm tường trình, kiểm điểm vụ việc. Tuy nhiên, “ông cũng nhờ lực lượng công
an yêu cầu phía gia đình gỡ thông tin trên mạng xã hội”. Báo Giáo Dục Việt Nam thì có bài: Tuyển giáo viên nên như tuyển sinh quân đội…khó thành hiện thực cho thấy trước ý tưởng… tuyển GV như tuyển quân của Quốc hội Việt Nam vừa đưa ra, ngay cả trí thức “lề đảng” cũng phải cảnh báo đó là ý tưởng không khả thi. Một trong các lý do chính: “Bộ Quốc phòng đang tự chủ về nhân sự từ khâu sơ tuyển, đào tạo và phân công công tác. Ngành giáo dục thì lại hoàn toàn ngược lại. Thí sinh thích học đâu thì thi đó, khi ra trường thì các Phòng, Sở Nội vụ phối hợp với ngành giáo dục tuyển dụng
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
21
VIỆ T NAM Toronto thoibao.com
Người đóng giả Kim Jong Un bị Hà Nội trục xuất Sáng ngày 25/2, ông Howard X, người đóng giả lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un ở Hà Nội sẽ phải rời đi và bay đến Singapore trước khi ông Kim Jong Un thật tới Việt Nam để dự hội nghị thượng đỉnh. Ông Howard X cho biết như thế trong cuộc phỏng vấn với Đài Á Châu Tự Do vào rạng sáng 24/2, sau một ngày mệt nhoài trên phố và bị an ninh giám sát khắp nơi: “Họ muốn tôi rời khỏi đây, cùng ngày với chuyến thăm đến Hà Nội của ông Kim Jong Un. Tôi không có lựa chọn nào hết. Thật ra tôi có thể chạy trốn nhưng tôi không bao giờ làm chuyện ngu ngốc đó. Tôi sẽ rời đi vào ngày Chủ nhật và báo chí sẽ biết điều đó và làm cho Việt Nam trông thật ngu ngốc”. Ông Howard X, một diễn viên hài người Úc đang sinh sống ở Hong Kong đến Hà Nội trước hội nghị Thượng
22
đỉnh Trump/Kim diễn ra vào cuối tháng 2 cùng với một người đóng giả Tổng thống Trump. Cả hai đi đứng, nói chuyện và hành động giống y như những nhà lãnh đạo thật khi đi dạo đường phố Hà Nội vào ngày 22/1. Trên khắp các mặt báo nhà nước Việt Nam bên cạnh những thông tin về việc chuyển trang thiết bị phục vụ cho Tổng thống Trump hay công tác chuẩn bị cho hội nghị, thì thông tin về hai người đóng giả lãnh đạo Bắc Hàn và Mỹ cũng chiếm một vị trí không nhỏ. Ngay sau khi kết thúc việc đi dạo bờ hồ và chụp ảnh ở những địa điểm nổi tiếng như khách sạn nơi tổng thống sẽ ở…, đài truyền hình VTC1 mời họ tới trụ sở ở quận Hai Bà Trưng để phỏng vấn. Tuy nhiên, đoạn phỏng vấn thú vị với hai người đóng giả sẽ không được phát vì sau đó khoảng 15 viên công an và cán
bộ cục xuất nhập cảnh xuất hiện. “Chúng tôi bị đưa vào các nơi khác nhau của căn phòng và bị thẩm vấn riêng biệt. Họ đòi hỏi trình Hộ chiếu với thị thực của chúng tôi, làm sao chúng tôi có chúng và kế hoạch của chúng tôi trong suốt thời gian ở đây.Rồi họ nói đây là khoảng thời gian nhạy cảm của thành phố đúng Thượng đỉnh Trump/Kim và việc đóng giả của chúng tôi là nguyên nhân của “sự rối loạn” và đề nghị chúng tôi không đóng giả ở nơi công cộng trong suốt thời gian chúng tôi ở đây”. Sau cuộc thẩm vấn bởi những viên công an trong vòng 2 tiếng rưỡi, cả 2 người được trả tự do và được chở về khách sạn với chiếc xe van của cảnh sát không có phù hiệu. Diễn viên hài có thâm niên đóng giả lãnh tụ Bắc Hàn từ năm 2012 nói thêm là, mặc dù ông này không vi phạm
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
bất kỳ điều gì và việc bị trục xuất chỉ vì đóng giả một nhân vật chính trị nổi tiếng thì điều này thật lố bịch. “Tôi lớn lên ở Hong Kong và Úc, tôi được hưởng quyền tự do biểu đạt, sự bảo mật riêng tư và sự tự do để đưa ra tuyên bố chính trị. Ngay cả tôi chỉ trích chính quyền thì cũng không có sự trừng phạt nào vì tôi có
quyền tự do biểu đạt”. Sau những trải nghiệm không tốt ở Việt Nam khi chỉ xuất hiện vài giờ với vai trò người đóng giả lãnh tụ Bắc Hàn và hơn nữa bị trục xuất sau 1,2 ngày tới, ông Howard X cho hay mình không có ý định quay lại nơi này, nhưng ông thực sự yêu thích ẩm thực của đất nước này.
Ông Howard X đóng giả Kim Jong Un
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
23
VIỆ T NAM Toronto thoibao.com
Nông dân lao đao vì không tìm được người mua khoai lang Mặc dù đã tới thời vụ thu hoạch, nhưng hơn 1.000 ha khoai lang của nông dân huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai vẫn không tìm được đầu ra. Ba mẫu khoai lang Nhật của gia đình anh Trần Văn Tuyến ở thôn Kim Môn, xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai đã qua thời vụ thu hoạch 10 ngày nhưng chủ vườn không tìm được thương lái thu mua. Vì quá vụ, khoai bắt đầu mọc mầm và hà thối, anh Tuyến đành lòng tháo vốn bán cho những người buôn bán nhỏ lẻ ở các chợ với mức giá bọt bèo là 5.000 đồng/1kg khoai to, 1.500 đồng/1kg khoai loại nhỏ. Với lượng mua nhỏ giọt chừng 2 - 3 tấn mỗi đợt, anh Tuyến chỉ bán được một phần, mà buộc phải tự cày hoại 2/3 diện tích khoai còn lại để kịp trồng lúa. Thôn Kim Môn, xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện có hơn 100 nhà trồng khoai lang
24
Nhật, nhưng tới nay, mới chỉ có 5 người tìm được thương lái thu mua. Bà Trịnh Thị Thuỷ, ở thôn Kim Môn cho biết vì không bán được, không có tiền thuê người dỡ, cho cũng không ai lấy, nên gia đình bà đành lòng cày băm nát 2 ha khoai tại ruộng để thay phân xanh trồng lúa. Thế nhưng, bà Thuỷ cho biết, vụ sau gia đình bà vẫn tiếp tục trồng khoai lang vì không có lựa chọn nào tốt hơn. “Chưa biết được như thế nào, nếu bà con trồng khoai thì mình vẫn phải trồng. Năm nay đã lỗ rồi thì sang năm lại phải theo tiếp, đâm lao phải theo lao. Hi vọng năm sau, giá cả sẽ ổn định để bà con được nhờ” - bà Thuỷ nói. Vụ này, toàn huyện Phú Thiện có gần 700 ha khoai lang, chủ yếu ở 2 xã Chư A Thai và xã Ia Sol. Trung bình với mỗi ha có chi phí đầu tư 50 - 60 triệu đồng. Đối với người thuê đất, chi phí này có thể lên tới 80 - 90 triệu đồng/1 ha. Vì
không tìm được đầu ra cho khoai lang mà vụ này, người dân Phú Thiện thua lỗ nặng nề. Ông Phùng Trung Toàn, Chủ tịch xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện cho biết, người dân địa phương bắt đầu trồng khoai lang từ 2011 tới nay nhưng việc tiêu thụ phụ thuộc hoàn toàn vào các thương lái. Tình trạng được mùa, nhưng không có đầu ra thỉnh thoảng vẫn xảy ra. “Người dân trong xã trồng khoai lang tự phát thôi, tự liên hệ với tư thương thu mua. Đa số rớt giá và ít người thu mua. Khoai lang là cây tăng vụ, 3 tháng lại cải tạo đất. Nếu được giá thì hiệu quả kinh tế rất cao, khoảng gấp 4 lần so với trồng lúa. Tuy nhiên khó nhất là đầu ra không ổn định, phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái. Nếu có doanh nghiệp chế biến các sản phẩm từ khoai lang thì sẽ tạo điều kiện cho bà con địa phương khắp mọi miền, không riêng gì người dân xã Chư A Thai” - ông Phùng Trung Toàn cho biết.
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Phẫu thuật đục thủy tinh thể xong bị... mù vĩnh viễn!? Một số bệnh nhân sau khi được mổ đục thủy tinh thể bằng phương pháp phaco tại Bệnh viện Mắt Thái Nguyên thì mắt của họ đã bị viêm, nhiễm trùng nặng có thể dẫn đến hỏng hoàn toàn. Theo báo Pháp luật của Việt Nam, từ năm 2018 trở lại đây không hiểu vì trình độ chuyên môn hay lý do gì, một số bác sĩ của bệnh viện này đã mổ nhiều ca đục thủy tinh thể không thành công dẫn đến tình trạng mắt của bệnh nhân bị viêm, nhiễm trùng, buộc bệnh nhân phải chuyển tuyến trên để mổ lại với tia hy vọng rất nhỏ nhoi. Điều đáng buồn là nhiều người đã bị mù vĩnh viễn, vì thị lực không thể hồi phục. Trong đó điển hình là trường hợp của ông Lê Văn Ngọc (trú tại xóm Tân Tiến, xã Dân Tiến, huyện Võ Nhai, Thái Nguyên). Bà Hoàng Thị Chinh (65 tuổi, trú tại xã Tân Đức, huyện Phú Bình, Thái
Nguyên) cho biết: Có đoàn bác sĩ của bệnh viện Mắt Thái Nguyên đến trạm y tế xã khám, tôi được thông báo đến khám và bác sĩ khám bảo tôi mắt của bà bị đục thủy tinh cần phải mổ. Sáng ngày 13/1/2019, sau khi mổ xong tôi đã về phòng điều trị nằm nghỉ, đến 22h cùng ngày tôi thấy mắt tôi đau nhức, vì vậy tôi đã bảo con dâu gọi bác sĩ vào khám lại cho tôi, nhưng không một bác sĩ nào đến khám cả. Đến sáng hôm sau, mắt tôi đau dữ dội không thể chịu được nữa, thì lúc đấy Bác sĩ mới đến khám cho tôi. Sau khi kiểm tra, bác sĩ đã chuyển tôi lên bệnh viện tuyến trên (bệnh viện mắt Trung ương) ở Hà Nội để điều trị. Tại đây, các bác sĩ đã chẩn đoán mắt tôi bị “Viêm mủ nội nhãn” và mắt của tôi phải phẫu thuật lần nữa, gia đình tôi phải chi phí nhiều chục triệu đồng sau hai lần mổ...
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
25
ĐỌC BLOG GIÙM BẠN Toronto thoibao.com
Báo Thái Lan:
Từ Surachai Saedan đến Trương Duy Nhất: Khi cuộc sống bị biến mất vào trong lòng đất “Bất kể ai giết bọn họ chắc vẫn hy vọng rằng, những tảng đá trong bụng họ sẽ lôi xác và những bí mật liên quan sẽ chìm xuống lòng sông. Nhưng không có gì thay đổi, những người từng kiên định đấu tranh chống độc tài và luôn khẳng định họ sẽ lên tiếng bất kể họ còn sống hay đã chết”. SỰ MẤT TÍCH Ở MIỀN ĐẤT PHÍA BÊN PHẢI SÔNG MEKONG Claudio Sopranzetti, chuyên gia người Ý, tác giả của cuốn sách “Owners of the Maps” nói về cách thức vận động chính trị cho thành phần tầng lớp dưới của đất nước Thái Lan. Ông đã dẫn lời phần mở đầu trong bài viết “Đã đến lúc chúng
26
tôi lắng nghe hoàn cảnh của những người bất đồng chính kiến Thái Lan ở nước ngoài”, được đăng trên trang website Aljazeera ngày 31/1/2019 sau 2 ngày người ta thấy xác 2 người trôi trên sông Mê Kong chảy qua tỉnh Nakor Phanom trong các ngày 27 và 29/12/2018. Theo báo Khaosod, 2 xác chết nói trên ở trạng thái tay bị còng khóa số 8, cổ bị thắt bằng dây rừng; bụng họ bị mổ và nhét những tảng đá nặng. Xác của họ được gói trong những lớp bao tải và vứt xuống sông Mê kông, trước khi xác của bọn họ bị nổi lên sát bờ sông làng Samran, xã Adcha Samath, thị xã Nakorn Phanom, tỉnh Nakorn Pha Nom.
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Sau đó nhiều cơ quan truyền thông nói rằng, những xác chết đó có thể là xác của hai người có tên là ông Surachai Saedan (hay Danwathna Nuson) là một nhà hoạt động chính trị chống độc tài, và đang bị truy nã với tội danh của điều 112 Bộ Luật Hình sự. Hiện ông này đang xin tỵ nạn chính trị ở một nước láng giềng, sau cuộc đảo chính quân sự ngày 22/5/2014, cùng với 2 người cận vệ của ông là Sahai Phuchana (đồng chí Chiến Thắng) và Sahai Kasalong (đồng chí Kasalong). Cả ba người này bỗng dưng mất tích từ ngày 12/12/2018 và không để lại dấu tích gì. Sau hơn một tháng, kể từ khi người
ta phát giác được 2 xác nổi trên sông Mê kông như vừa kể. Cho đến ngày 22/1/2019, kết quả xét nghiệm DNA con trai và mẹ của Sahai Phuchana và và Sahai Kasalong đều trùng khớp, để có thể khẳng định 2 xác chết đó là của Sahai Phuchana và và Sahai Kasalong là những cận vệ của ông Surachai Sedan. Cho dù cho đến nay, người ta vẫn chưa tìm thấy xác của ông Surachai Sedan, nhưng bà Prani Danwathna Nuson là vợ ông Sedan vẫn nửa tin, nửa ngờ và hết hy vọng về số mệnh của chồng bà theo như bài trả lời phỏng vấn của bà đối với hãng tin the101.world. “Bây giờ tôi van xin quý vị hãy
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
27
ĐỌC BLOG GIÙM BẠN Toronto thoibao.com
trả lại xác của chồng tôi, để chúng tôi làm lễ tang theo đúng lễ nghi tôn giáo, rồi sau đó hy vọng cũng sẽ có đầy đủ giây tờ chứng tử để còn tiến hành nhiều công việc liên quan khác. Liên quan đến tài sản thừa kế cho những người trong gia đình và các con. Các con tôi cũng vô cùng vất vả, đứng ngồi không yên. Mọi người đều vất vả nếu như chuyện phân chia tài sản cho con cháu không làm được, sẽ ảnh hưởng đến chuyện học hành
28
của họ”. Một câu hỏi được đặt ra là, tại sao bà ta lại không nghi ngờ việc không tìm thấy xác của chồng và vì sao bà ấy hết hy vọng thay vì còn hy vọng chồng bà ấy vẫn còn sống? Trong báo cáo nghiên cứu của Bản lên án về sự mơ hồ của tổ chức và những người ủng hộ của mình khẳng định: Nạn nhân bị bắt cóc rồi mất tích bởi bạo lực ở nước ngoài và khi trông chờ áp lực xã hội, thì việc giải thích sự
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
mơ hồ việc đưa tin về hành động xuất phát từ động lực của kẻ thủ ác. Với mục đích nhất định nào đó, nhằm làm cho người nhà nạn nhân hiểu sai lệch, với mục đích nhằm đánh lạc hướng. Cách suy nghĩ như thế được dùng trong cách hiểu về việc cố tình làm cho người khác mất tích, theo như định nghĩa của Công ước quốc tế của Liên hiệp quốc về vệc ngăn chặn và chống lại việc người bị mất tích, bị bắt cóc. Và có thể thấy rằng, đối với
các nạn nhân là phương tiện mà nhà cầm quyền cố gắng để tạo ra sự mơ hồ về việc bắt cóc và mất tích thành công của họ. Để không thể tìm ra một kết luận rõ ràng rằng người mất vẫn còn sống hay đã chết; đã bị sát hại hay đã trốn thoát?. Và ai phải là người chịu trách nhiệm? … Trong bài báo ‘Đã đến lúc chúng ta lắng nghe hoàn cảnh của những người bất đồng chính kiến Thái Lan ở nước ngoài’, Claudio So Pranetti đã cho rằng, số liệu thống kê của những người bị truy tố theo Điều 112 và số vụ trong năm 2018 đã giảm đáng kể so với số liệu thống kê trong các năm 2016-2017, những người chỉ trích chính phủ Thái Lan đã bị truy tố về tội vi phạm Nghị định về sử dụng máy tính và mạng internet tăng lên. Còn đối với những người tị nạn chính trị Thái Lan ở các nước láng giềng cũng không nhận được sự quan tâm của cộng đồng quốc tế, khi họ buộc Thái Lan nhanh chóng thay đổi trở thành nền chính trị dân chủ. Nhưng khi ba nhà hoạt động (kể trên) biến mất khỏi Viêng Chăn đã gây nên sự nghi ngờ rằng, liệu có việc tổ chức các nhóm bắt cóc này có được thành lập ở nước ngoài hay không. Và đặt tác giả đã đặt câu hỏi, câu hỏi “Còn phải gặp thêm bao nhiêu thi thể? Cho
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
29
ĐỌC BLOG GIÙM BẠN Toronto thoibao.com
Ông Surachai Saedan (giữa) và 2 người cận vệ của ông là Sahai Phuchana và Sahai Kasalong cùng bị mất tích
đến khi nào cộng đồng thế giới và các tổ chức quốc tế sẽ chú ý đến số phận của những người tị nạn chính trị này. “ Ngày 7 tháng 2 năm 2018, ông Somyot Prueksakasemsuk, lãnh đạo nhóm ngày 24 tháng 6 Dân chủ và ông Pranee Danwathna Nuson, đã cùng những người ủng hộ họ, đã tới gặp và gửi bản yêu sách cho Thủ tướng Prayut Chan-ocha, kiến nghị về trường hợp mất tích bí ẩn của ông Surachai, cùng với hai người bạn thân khác, dựa trên cơ sở xét nghiệm DNA đã xác nhận rằng các thi thể là của các nạn nhân. Trong thư yêu cầu cần điều tra sự thật về vụ giết ông Surachai và các đồng chí của ông, và phải đưa vào vòng tố tụng. Cần chấm dứt các hành động bạo lực khủng bố cho đến khi chết. Bao gồm cả việc phải bảo vệ nhân chứng là ông Ekkachai Hongkangwan, và những nhà hoạt động chính trị khác. Đồng thời phải điều tra để đưa kẻ tội phạm đưa ra xét xử và trừng phạt. Yêu cầu chấm dứt Ủy ban duy trì trật tự vì đó là một trở ngại và trái với các nguyên tắc dân chủ. Trả tự do cho những người Thái lan đang tỵ nạn ở nước ngoài người tị nạn trở về Thái Lan an toàn. Đồng thời tổ chức tổng tuyểnn cử tự do và công bằng. Cuối tháng 1/2019 tờ báo Prachatai đã có bài viết “Tại sao chúng ta không thể đến đất nước thứ ba ...!”, theo đó tiết lộ chi tiết về người tị nạn chính trị Thái Lan sau cuộc đảo chính năm 2014. Bài viết này tiết lộ chi tiết về việc trốn khỏi đất nước của những người chống độc tài khi đến tị nạn ở một nước thứ 3 và trường hợp mất tích của ông Ithiphon Sukpen, một người tị nạn chính trị tại Campuchia sau đó trở về Lào, nhưng “ai biết được sự trở lại của ông này khi trở lại và đã không quay lại vĩnh viễn. Bởi vì sau một thời gian đã có tin Ithiphon Sukpen bị bắt cóc mang đi. Và anh ta biến mất khỏi cuộc đấu tranh chống độc tài mà không quay trở lại”.
30
Đây không phải là trường hợp đầu tiên, vì ngay sau đó là sự biến mất của ông Wutthiphong Kodchathamakhun - tức Koty, một lãnh tụ ưa thích dùng bạo lực của tổ chức Áo đỏ đang bị truy nã bởi điều 112 và tội khủng bố cũng đang trốn chạy tại một nước láng giềng. Rồi sau đó là sự biến mất của ông Surachai Saedan và 2 đồng chí của ông. TRƯƠNG DUY NHẤT VÀ SỰ BIẾN MẤT Ở ĐẤT NƯỚC BÊN TRÁI SÔNG MÊ KÔNG Trở lại ngày 06/2/2019, website The Guardian cho biết ông Trương Duy Nhất, một blogger người Việt Nam của Radio Free Asia (RFA) đã mất tích giữa lúc vào Thái Lan để xin đăng ký tỵ nạn tại Cao Ủy Liên Hợp Quốc về người tỵ nạn - UNHCR (Un High Commissioner for Refugees) tại Bangkok, ngày 26/1/2019. Ngay sau hôm đó, người ta không biết số phận ông Trương Duy Nhất hiện nay ra sao. Trước đó, năm 2014, ông Nhất đã từng bị tuyên án 02 năm tù giam vì tội xâm hại các quyền tự do dân chủ và lợi ích của tổ chức nhà nước, vì chỉ trích các lãnh đạo đảng Cộng sản Việt Nam trên Blog “Một Góc nhìn khác” Ông Trương Duy Nhất, bị bắt năm 2014 và bị giam giữ điều tra và thụ án trong các năm 2014 - 2016, với tội danh tuyên truyền chống Nhà nước. Sau khi được trả tự do, ông Nhất
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
là một nhà báo tự do. Cho đến tháng 12/2018, khi có tin mình sắp có khả năng bị bắt lại, do việc để ý thấy rằng có nhiều những khuôn mặt lạ mà có thể là an ninh xung quanh nhà riêng. Ông Trương Duy Nhất đã quyết định trốn khỏi Việt Nam, nhưng ông ta không biết rằng, ông sẽ gặp Cá Sấu sau khi thoát khỏi tay Hổ báo. Đầu tháng 1/2019, ông Nhất nhập cảnh Thái lan và ngày 25/1/2019 ông ta đã đến xin tỵ nạn chính trị tại cơ quan UNHCR tại Bangkok. Tại đây, ông Nhất đã gửi cho gia đình 2 tấm hình khi ngồi trước cửa cơ quan UNHCR, nhưng sau đó, kể từ ngày 26/1/2019 không có ai có thể liên lạc với ông Trương Duy Nhất. Tin tức từ các phương tiện truyền thông cho biết, vào ngày 26/1/2019, ông Nhất đã bị đã bị bắt trong một chuyến đi mua sắm tại Trung tâm mua bán Future Rangsit. Theo một số nguồn tin cho rằng ông ta bị bắt khi đang mua kem. Nhà nước Việt Nam từng có nhiều tai tiếng về việc hạn chế tự do. Và Nhà nước bằng mọi cách loại trừ những người đã bị chính phủ đánh dấu. Chuyện mất tích như thế không phải là mới, như vào năm 2005, ông Thích Trí Lực, một tu sĩ Việt Nam chống lại chính phủ, đã bị bắt cóc và trở về Việt Nam khi tị nạn ở Campuchia. Hay như trường hợp mặc dù được chứng nhận là người tị nạn từ UNHCR năm 2008, ông Lê Trí Tuệ, một nhà hoạt động chống lại chính phủ Việt Nam, đã biến mất khỏi Phnom Penh, Campuchia. Cũng như việc dù đã được Liên Hợp Quốc bảo vệ như một người tị nạn vào năm 2016, ông Trịnh Xuân Thanh, cựu giám đốc điều hành của Tổng công ty dầu khí - Petro Vietnam cũng “biến mất” từ Berlin Đức, nơi ông đang là một người tị nạn Sau khi bị chính quyền Việt Nam kết án tù chung thân về các cáo buộc tham nhũng Chính quyền Đức tin rằng vụ bắt cóc là một nhiệm vụ bí mật được thực hiện bởi chính quyền Việt Nam.
Ông Trương Duy Nhất
Ban thư ký Tổ chức Ân xá Quốc tế tại London, Vương quốc Anh ngày 7/2/2019 đã ra tuyên bố kêu gọi chính quyền Thái Lan điều tra vụ bắt cóc này. “Sự biến mất của ông Trương Duy Nhất là một điều khủng khiếp. Ông ấy từng là một tù nhân của tự do tư tưởng và trở thành mục tiêu của nhà cầm quyền Việt Nam. Chúng tôi từ nhiều nguồn cho biết, ông Nhất đã đến Bangkok để xin tị nạn chính trị, nhưng kể từ sau ngày 26/1/2019 trở đi đã không có ai có thể gặp lại ông. “Từ nhiều báo cáo tin tức đáng tin cậy, Chính quyền Thái Lan phải điều tra vụ bắt cóc người Việt Nam từ cộng đồng người tỵ nạn. Theo báo cáo tin tức và từ việc thu thập bằng chứng của các đồng nghiệp của ông Trương Duy Nhất tại Đài Á Châu Tự Do, người ta thấy rằng Việt Nam đã từng sử dụng việc bắt cóc những người xin tị nạn ở Thái Lan và các nước khác. Ông Trương Duy Nhất có nguy cơ sẽ bị tra tấn và đối xử tàn nhẫn. Nếu tin tức về vụ bắt cóc này là sự thật. “Chính quyền Việt Nam chưa đưa ra tuyên bố về sự mất tích của ông Trương Duy Nhất, do vậy giới chức Việt Nam phải có trách nhiệm làm rõ thông tin về số phận của ông ta. Và đảm bảo rằng ông Trương Duy Nhất sẽ an toàn và có quyền tự do đi lại. “ Tổ chức Phóng viên không có Biên giới kêu gọi chính quyền Thái Lan cần điều tra và làm rõ sự việc. và thấy rằng vụ việc nói trên là một dấu hiệu xấu cho các blogger Việt Nam đang sinh sống ở Thái Lan, và kể cả những người Việt Nam đang tỵ nạn tại Thái Lan. Ông Daniel Bastard, một chuyên gia về khu vực châu Á của tổ chức Phóng viên không biên giới nói rằng, nếu phía nhà chức trách Thái Lan để vấn đề này trôi qua mà không làm gì cả Thái Lan, thì coi như sẽ cho phép các điệp viên Việt Nam đàn áp những người bất đồng chính kiến với chính phủ. Đây là điều trái với luật pháp quốc tế và vi phạm chủ quyền của Thái Lan. Đây là số phận của những người có suy nghĩ khác tại hai quốc gia Thái Lan và Việt Nam, họ đã bị biến mất trong lúc người thân của họ không biết số phận. Những người đó được sinh ra hay gắn liền với Thái Lan, vì Surachai Saad Dean là công dân Thái Lan, còn ông Trương Duy Nhất đã bị biến mất khỏi Thái Lan. T á c g i ả : We e r a p o n g Soonthornchatchaw Kami dịch từ bản tiếng Thái https://waymagazine.org/forceddisappearance-again/ Ngày 20 tháng 2 năm 2019
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
31
KINH TẾ TÀI CHÁNH
Toronto thoibao.com
Công ty cần sa bành trướng qua lãnh vực thực phẩm NGUYỄN TUẤN HOÀNG
Trong năm ngoái, có những tin cho là công ty Aurora đã thảo luận với đại công ty Coca Cola ở Hoa Kỳ, trong việc tổ hợp sản xuất những loại bia có cần sa.
Edmonton: Sau khi cần sa được hợp thức hóa, các công ty cần sa ở Canada đã liên tục bành trướng, xây cất thêm các cơ sở trồng cần sa, phát triển qua Hoa Kỳ và các quốc gia khác trên thế giới. Hôm 18 tháng 2, công ty trồng cần sa Aurora đã cho khánh thành thêm một cơ sở mới ở thành phố Edmonton.
32
Đây là cơ sở trồng cần sa thứ nhì của công ty Aurora ở thành phố Edmonton. Cơ sở mới được thành lập rộng 300 ngàn bộ vuông, mà theo phát ngôn viên của công ty Aurora, thì cơ sở mới này sẽ là nơi phát triển các sản phẩm mới của cần sa, từ những loại bánh có chứa cần sa cho đến những loại nước uống, bia rượu có cần sa.
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
GIÁ NHÀ TRUNG BÌNH TOÀN CANADA SÚT GIẢM, GIÁ NHÀ Ở TORONTO VẪN CAO Toronto: Một căn nhà hình hộp, cũ kỹ cần sửa chữa ở thành phố Toronto vừa được bán với giá mà các chuyên gia địa ốc cũng lắc đầu cho là giá bán quá cao. Theo những tin tức loan báo hôm 15 tháng 2, thì một căn nhà cũ kỹ, hình hộp, phòng ốc thì chật hẹp và chỗ đậu xe là đường hẻm sau nhà, đã được bán với giá 1.6 triệu Mỹ kim, không giảm nhiều so với giá đăng bảng bán. Căn nhà có 4 phòng ngủ, ba phòng tắm mà những căn phòng này đều chật hẹp. Những phòng tắm
thì chiều dài gấp nhiều lần chiều ngang, trông như là một hành lang được sửa chữa lại. Căn nhà cần sửa chữa trước khi có thể ở được, và bán với giá cắt cổ cho thấy nhu cầu nhà ở vùng thủ phủ Toronto vẫn còn rất cao. MỘT MẠNH THƯỜNG QUÂN TẶNG TRƯỜNG MCGILL 200 TRIỆU DOLLARS Montreal: Theo những tin tức loan báo hôm 15 tháng 2, một nhà mạnh thường quân đã tặng cho trường đại học McGill số tiền lớn nhất từ trước đến nay cho một trường đại học ở Canada. Tổ chức từ thiện McCall McBain dưới danh nghĩa của hai ông bà John and Marcy McCall McBain đã tặng cho trường McGill 200 triệu dollars. Ông John McCall McBain là người sáng lập ra đại công ty quảng cáo Trader Classifield Media.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
33
KINH TẾ TÀI CHÁNH
Toronto thoibao.com
Hai vợ chồng, John và Marcy McCall MacBain - nhà tài trợ gói học bổng 200 triệu đô cho ĐH McGill
Theo bà viện trưởng trường đại học McGill, bà Suzanne Fortier, thì một phần số tiền được trao tặng, sẽ được trường đại học này dùng trao giải học bổng cho sinh viên hàng năm. ALBERTA MƯỚN THÊM TOA TẦU ĐỂ CHỞ DẦU QUA HOA KỲ VÀ BÁN TRÊN THỊ TRƯỜNG THẾ GIỚI Edmonton: Trong hôm thứ ba 19 tháng 2, chính quyền tỉnh bang Alberta đã ký hợp đồng mới với hai công ty xe lửa chở hàng CN và CP, để chở thêm dầu đến các thị trường ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới. Chính quyền tỉnh bang Alberta mướn thêm 4,400 toa chở dầu, để có
34
thể chuyên chở thêm 20 ngàn thùng dầu thô một ngày bắt đầu từ tháng 7 năm nay. Số dầu mà chính quyền tỉnh bang Alberta dự trù sẽ dùng xe lửa chở được hàng ngày sẽ lên đến 120 ngàn thùng dầu thô vào năm 2020. Hiện tại dầu chở bằng xe lửa là cách duy nhất mà chính quyền tỉnh bang Alberta có thể bán dầu đến những thị trường khác nhau. Hệ thống ống dẫn dầu bành trướng Trans Mountain Pipeline vẫn chưa được chính quyền liên bang chuẩn y và nếu có được phép, thì còn mất thời gian 3 năm để thiết lập. Hiện nay, các công ty sản xuất dầu ở tỉnh bang Alberta đã phải bán dầu với giá rẻ mạt cho các công ty Hoa Kỳ, vì không có phương tiện chuyên chở số dầu này đến những thị trường khác. NHẦM LẪN TAI HẠI: CHO $802 TIỀN TIP KHI CHỈ ĂN UỐNG CÓ $10 Fredericton, New Brunswick: Theo những tin tức loan báo hôm thứ ba ngày 19 tháng 2, chủ nhân của một nhà hàng ở thành phố Frederiction, tỉnh bang New Brunswick đang tìm kiếm một khách hàng, có thể là đãng trí, đã cho tiền tip qua thẻ tín dụng, đến 800 dollars, trong khi hóa đơn tính tiền chỉ có 10 dollars.
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Cô bồi bàn Joselyn Seeles của nhà hàng Coffee Mill đã nói là cô ta chưa từng thấy tiền tip cao như thế so với số tiền mà khách hàng phải trả! Cô Seeles tự hào về việc phục vụ khách hàng, và từng được cho tip cao nhiều lần, nhưng lần này thì cô nghĩ đây là một sự lầm lẫn của khách hàng Số tiền cho tip này là con số 802, và theo cô Seeles thì có thể ông khách hàng đãng trí thay vì cho tip, đã đánh lộn mật mã số 802 vào hóa đơn. Chủ nhân của nhà hàng Coffee Mill, đã liên lạc với công ty điều hành thẻ tín dụng, nói là việc cho 802 dollars tiền tip là một nhầm lẫn, và yêu cầu họ sửa lại tính thêm 15% của số tiền 10 dollars mà thôi. Như thế ông khách đãng trí, nếu
Cô bồi bàn Joselyn Seeles
không theo dõi tin tức, thì cũng sẽ chẳng bao giờ biết là ông ta lầm, cho tiền tip đến 8 ngàn phần trăm! THỊ TRƯỜNG ĐỊA ỐC MONTREAL ĐỨNG HÀNG THỨ NHÌ Ở CANADA Montreal: Giá nhà ở thành phố Vancouver, với sự hỗ trợ của những di dân giầu có, nhất là những di dân Trung quốc, đã lên đến mức cao nhất so với giá nhà ở các thành phố khác ở Canada. Tuy nhiên nếu nói về sự lớn lao, thì thị trường địa ốc ở thành phố Montreal đang trên đường qua mặt thị trường địa ốc ở thành phố Vancouver, để trở thành thị trường địa ốc lớn hàng thứ nhì ở Canada, sau thành phố Toronto. Theo bản công bố của hiệp hội những nhà địa ốc Canada, thì trị giá của thị trường địa ốc ở thành phố Vancouver trong tháng 1 vừa qua ở mức 1.7 tỷ dollars, trong khi trị giá của thị trường địa ốc ở thành phố Montreal cũng ở mức 1.63 tỷ, chênh lệch không bao nhiêu. Trong khi giá nhà ở thành phố Vancouver dường như đã lên đến đỉnh, giá nhà ở Montreal vẫn còn được xem là rẻ so với giá nhà ở Toronto và Vancouver. Vì thế các chuyên gia địa ốc tiên đoán là thị trường địa ốc Montreal sẽ
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
35
KINH TẾ TÀI CHÁNH
Toronto thoibao.com
lên hàng thứ nhì trong bảng sắp hạng chỉ sau thị trường địa ốc Toronto. Cũng theo những nguồn tin thân cận, thì những nhà đầu tư ngoại quốc đến mua nhà ở thành phố Montreal đã gia tăng. Giá trung bình một căn nhà ở thành phố Montreal trong tháng 1 năm nay là $349,300, tăng 6.3 phần trăm trong vòng 1 năm, trong khi giá nhà trung bình ở thành phố Vancouver là 1.02 triệu dollars, sút giảm 4.5 phần trăm. CHÍNH QUYỀN LIÊN BANG TRỢ GIÚP CHO VIỆC PHÁT TRIỂN LOẠI XE KHÔNG NGƯỜI LÁI Ottawa: Theo những tin tức loan báo trong hôm thứ hai ngày 18 tháng 2, chính quyền liên bang Canada đã tài trợ cho công ty điện toán Black Berry một số tiền là 40 triệu dollars,trong việc chế tạo những loại xe không người lái. Thủ tướng Trudeau đã công bố việc tài trợ này khi ông đến cơ xưởng của công ty Black Berry ở Kanata, ngoại ô của thành phố Ottawa. Phát ngôn viên của công ty Black Berry cũng tiết lộ là sản phẩm QNX software của công ty này đã được dùng trên hàng chục triệu chiếc xe lái tự động, những chức năng về giải trí và giúp rảnh tay cho người lái. Công ty Black Berry đang bành
36
trướng cơ xưởng ở Kanata, bỏ thêm 300 triệu dollars trong việc phát triển loại xe không người lái, sẽ mướn thêm 800 nhân viên làm việc ở cơ xưởng này trong những năm sắp tới. CUỘC VẠN LÝ TRƯỜNG CHINH CỦA ĐOÀN XE BIỂU TÌNH TỪ MIỀN TÂY VỀ OTTAWA Ottawa: Một đoàn xe vận tải chở hàng khởi hành từ những thành phố ở miền tây Canada, đã đến thủ đô Ottawa vào sáng hôm thứ ba ngày 18 tháng 2. Đoàn xe vận tải khởi hành từ 5 ngày trước từ thành phố Red Deer, tỉnh bang Alberta, cách xa 3,467 cây số, đã đến tòa nhà quốc hội. Trên đường đi, đoàn xe có thêm xe tháp tùn, ở những thành phố dọc theo con đường đi. Khoảng trên 200 xe vận tải đã biểu dương lực lượng trước tiền đình của tòa nhà quốc hội ở thành phố Ottawa trong sáng hôm thứ ba. Những người biểu tình đã thúc giục chính quyền liên bang chuẩn y việc thiết lập đường ống dẫn dầu khí từ tỉnh bang Alberta đến các tỉnh bang khác, vì dầu khí là nguồn tài chánh quan trọng nhất cho nền kinh tế của các tỉnh bang miền tây và tỉnh bang Alberta.
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
2,100 TIỆM BÁN GIẦY PAYLESS ĐÓNG CỬA New York: Theo những tin tức thông báo hôm 15 tháng 2, công ty bán giày Payless sẽ cho đóng cửa 2,100 cửa tiệm bán giầy trên toàn Hoa Kỳ và Puerto Rico trong những ngày sắp tới đây. Phát ngôn viên của công ty Payless cũng cho biết là việc bán lại những đôi giầy còn tồn trữ bắt đầu từ ngày chúa nhật 17 tháng 2 và những cửa tiệm sẽ đóng cửa từ tháng 3 cho đến tháng 5. Người phát ngôn viên của công ty Payless cũng cho biết là công ty này sẽ đóng cửa hệ thống bán giầy trên mạng. Công ty Payless thành lập vào năm 1956 ở thành phố Tokepa, Kansas, công ty này trước đây có trên 3,600
cửa tiệm ở 40 quốc gia và với trên 18 ngàn nhân viên. Việc đóng cửa công ty Payless chỉ diễn ra ở Hoa Kỳ và Puerto Rico mà thôi. Tháng 11 năm 2017, công ty Payless đã khai xin chống bị xiết nợ, chapter 11 bankruptcy. Trong thời gian qua, công ty này cho đóng 400 cửa tiệm và cắt giảm nhân viên cũng như chi phí, nhưng dường như những biện pháp vừa kể, không giúp duy trì sự sống còn của công ty này. Công ty Payless cùng chung số phận với những công ty khác như Toy& Us, Sears.. đã không cạnh tranh nổi với các công ty như Amazon trong thời cao kỹ. NGUYỄN TUẤN HOÀNG
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
37
THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com
Hoa Kỳ sẽ không cho cô dâu ISIS Hoda Muthana trở lại Mỹ
M
ột phụ nữ Mỹ, đến Syria, lấy những chiến binh Hồi giáo ISIS, có con và nay muốn quay lại Hoa Kỳ, và nhận những hình phạt nếu có. Bốn năm trước khi cô Hoda Muthana mới có 19 tuổi, đang học năm đầu đại học, đã bỏ Hoa Kỳ, sang Syria làm dâu cho các chiến binh ISIS. Khi sang Syria, cô lên tiếng trên mạng Internet tuyên truyền cho nhóm khủng bố và kêu gọi các tổ chức khủng bố tấn công vào Mỹ. Bốn năm sau, ba người chồng là chiến binh ISIS đã tử trận và cô ta hiện đang có 1 đứa con 18 tháng. Liên quân đồng minh hiện đang truy kích nhóm tàn quân ISIS cuối cùng khoảng 300 người ẩn trú trong một ngôi làng ở Syria và gần biên giới với Iraq. Hàng ngàn chiến binh Hồi giáo khác đã bị bắt giữ và những cô dâu Hồi giáo cùng những đứa con đang sống vất vưởng trong trại tỵ nạn. Hiện nay có khoảng 1,500 phụ nữ ngoại quốc và con cái của họ sống trong các trại tỵ nạn ở Syria. Theo luật sư Shibby, đại diện cho cô Muthana thì việc cô ta qua Syria là một lỗi lầm, và cô muốn xin trở lại Mỹ, nhận chịu hình phạt nếu có, và sẽ lên tiếng chống lại nhóm khủng bố ISIS và tìm cách giải độc cho những người Mỹ, nhất là những người Hồi Giáo. Tuy nhiên việc cô xin đoái công chuộc tội xem ra quá trễ, khi cái nhóm khủng bố cuồng tín này đã đến thời kỳ bị tiêu diệt? Trong bản công bố hôm thứ tư ngày 20 tháng 2, ngoại trưởng Hoa Kỳ, ông Mike Pompeo cho biết là cô
NGUYỄN TUẤN HOÀNG
Hoda Muthana không phải là công dân Mỹ, không có giấy thông hành và sẽ không được quay lại Mỹ. Một ngày trước đó, chính quyền nước Anh đã cho biết họ đã tước quốc tịch của cô Shamima Begum, 19 tuổi, đã bỏ nước Anh qua Syria từ năm 2015, cũng là cô dâu của những chiến binh Hồi giáo cuồng tín, và vừa hạ sinh một đứa con trong trại tỵ nạn ở Syria. Canada cũng có đến 4 phụ nữ qua Syria làm dâu cho quân khủng bố, và hiện cũng đang sống trong trại tỵ nạn và cũng muốn quay về lại Canada. Người ta chưa biết là chính quyền Canada có cho phép những con dâu của đội quân ISIS trở về? Cũng trong chuyện thời sự Hoa Kỳ thì những năm trước đây, rất nhiều người Mỹ đã ngóng chờ tiền hồi thuế: ba phần tư những người Mỹ có đi làm, được lấy tiền về khi khai thuế cuối năm, và số tiền này trung bình là 2,800 Mỹ kim. Tiền hồi thuế cũng là một nguồn lợi tức chính hàng năm của những người có lợi tức thấp. Tuy nhiên dưới những thay đổi mới của thuế lợi tức trong năm nay, Trump’s tax law, rất nhiều người Mỹ đã kinh ngạc đến sững sờ khi phải đóng thêm thuế! Lấy trường hợp hai ông bà Andy Kraft và Amy Elias ở thành phố Portland, tiểu bang Oregon: những năm trước hai ông bà thường lấy về hàng năm vài trăm Mỹ kim tiền hồi thuế, và năm nay thì phải đóng thêm 10,160 Mỹ kim! Thật ra với thuế mới, số thuế lợi tức đã giảm trung bình là $1,260 cho một người. Tuy nhiên luật thuế mới cũng
Hoda Muthana
38
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
không cho chủ nhân các công ty giữ lại tiền lương của nhân viên nhiều như trước, cho nên đến cuối năm, số tiền mà các công ty giữ lại không đủ trả thuế. Luật thuế mới cũng có nhiều thay đổi: cắt giảm bớt những miễn trừ cá nhân, gia tăng tín dụng cho trẻ con, giới hạn những cắt giảm thông dụng khác, và đã khiến rất nhiều người phải đóng thêm tiền khi khai thuế vào cuối năm. Trong hôm thứ hai ngày 18 tháng 2, ngày Tổng Thống ở Hoa Kỳ, hàng loạt những cuộc biểu tình phản đối việc tổng thống Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp, để có thể sử dụng ngân sách của bộ quốc phòng để dùng vào việc xây bức tường biên giới. Tại quảng trường Lafayette, đối diện với tòa Bạch Ốc, hàng trăm người đã tụ tập biểu tình phản đối ông Trump. Theo bà Elizabeth Beavers, một trong những người biểu tình thì chuyện ông Trump gọi là chuyện khẩn cấp là chuyện mà ông ta đã dự định từ 3 tuần trước, và ngay sau khi
tuyên bố tình trạng khẩn cấp là ông tổng thống này đã đi đánh gôn. Cũng theo bà Beavers thì chuyện khẩn cấp thật sự có ở Hoa Kỳ là chuyện có ông Trump trong tòa Bạch Ốc. Theo những thống kê thì trong ngày Tổng Thống, có khoảng 50 ngàn người xuống đường biểu tình chống ông Trump ở 275 thành phố lớn nhỏ ở Hoa Kỳ, gồm cả những cuộc biểu tình ở các thành phố Los Angeles, New York, Chicago, Houston... Cũng trong hôm thứ Hai, 16 tiểu bang Hoa Kỳ đã đệ đơn kiện ông Trump cho là ông này đã sử dụng quyền lực bất hợp pháp, lấy tiền mà quốc hội đã dành cho các dịch vụ khác, để xây bức tường biên giới. Trở lại chuyện thời sự thế giới thì để chào đón cuộc họp thượng đỉnh giữa tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Bắc Hàn, Kim Jong Un diễn ra vào cuối tháng hai năm nay, chủ nhân một tiệm cắt tóc ở Hà Nội đã cắt tóc miễn phí cho khách hàng, với điều kiện người này phải chọn một trong hai kiểu tóc: kiểu Kim Jong Un hay kiểu Donald Trump.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
39
THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com
Ông Tuấn Dương, chủ nhân của tiệm cắt tóc Tuấn Dương Hair Salon đã nói với các phóng viên báo chí: “Tôi được biết chương trình thượng đỉnh lần 2 giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Kim Jong Un là đi đến một quyết định hòa bình, tôi là người Việt Nam sống giữa thủ đô Hà Nội và yêu chuộng hòa bình, nên tôi nghĩ ra ý tưởng đóng góp một chút phần sức của mình vào để quảng bá hình ảnh yêu
40
mến hòa bình của người Hà Nội đối với toàn thể dân tộc Việt Nam và quốc tế”. Chương trình cắt tóc miễn phí kiểu Trump và Kim bắt đầu từ ngày 18 tháng 2 và kéo dài đến ngày 28 tháng 2, cũng là ngày kết thúc cuộc thượng đỉnh Trump-Kim. Theo lời ông chủ Lê Tuấn Dương, khách hàng đến tiệm cắt tóc miễn phí đa số chọn kiểu đầu “Kim Jong Un” hơn là kiểu đầu “Donald Trump”, vì
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
kiểu tóc của Tổng thống Mỹ đòi hỏi phải có tóc hơi dài và phải nhuộm màu. Cũng trong chuyện thời sự Việt Nam, theo những loan báo của bộ công thương Việt Nam phổ biến hôm thứ tư ngày 20 tháng 2, thì có những hàng hóa nước ngoài, giả mạo xuất xứ “made in Viet Nam” để được hưởng ưu đãi thuế khóa khi xuất cảng ra nước ngoài, nhất là khi xuất cảng qua Hoa Kỳ. Tuy phát ngôn viên bộ công thương
không xác định danh tánh của nước ngoài đó là nước nào nhưng người ta biết ngay đó là hàng hóa mang từ Trung quốc sang. Bộ công thương cũng cho là nếu hàng hóa gắn mác Việt Nam lại có phẩm chất tồi, thì sẽ mang tiếng cho Việt Nam đối với thương trường quốc tế. Theo ông Diệp Thành Kiệt, phó chủ tịch hiệp hội Da Giày Túi Xách Việt Nam, thì rất nhiều hàng hóa được chuyển từ Trung quốc sang Việt Nam, và được hoàn thành ở giai đoạn cuối cùng và gắn mác Made in Vietnam. Chuyển qua chuyện thời sự Canada, thì những năm trước, mèo nhà cũng như mèo hoang nhiều vô số kể ở nhiều thành phố ở Canada. Cách đây vài năm, một trung tâm tạm trú cho súc vật ở thành phố Mississauga, tỉnh bang Ontario đã có quá nhiều mèo, và đề nghị cho
Hàng Trung Quốc gắn mác Made in Vietnam
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
41
THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com
những con mèo miễn phí, cộng thêm tiền khám sức khỏe cho những con mèo này. Bây giờ thì tình trạng có quá nhiều mèo ở nhiều thành phố ở Canada đã không còn nữa. Tại trung tâm tạm trú cho súc vật ở vùng Niagra, người ta không còn mèo để cho, khi các chuồng nuôi những con mèo đã trống rỗng. Trung tâm tạm trú cho súc vật ở thành phố St Catharines cũng chẳng còn một con mèo nào cho những người muốn xin. Tại trung tâm tạm trú súc vật Hamilton-Burlington có khoảng 30 con mèo, trong khi bình thường tại trung tâm này có trên 100 con.
42
Theo các giới chức thẩm quyền thì việc thiếu mèo bốn chân là vì phần lớn chủ nhân của những con mèo hiện hữu, hoặc cho thiến những con mèo đực, hay cho cắt bộ phận sinh sản của những con mèo cái, khiến chúng chẳng có thể sinh con đẻ cái nhiều như những năm trước. Cũng trong chuyện thời sự ở Canada thì một tai nạn thảm thương đã diễn ra cho một gia đình người tỵ nạn Syria và đã khiến 7 đứa con của gia đình này đã chết thảm. Đám cháy diễn ra trong sáng sớm hôm thứ ba ngày 19 tháng 2 tại khu vực Spryfield ngoại ô của thành phố Halifax. Bẩy đứa trẻ trong gia đình
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
ông Barho ở trên đường Quartz Drive đã chết cháy. Gia đình ông Barho là một gia đình người Syria, được cộng đồng trong thành phố Halifax bảo trợ và đã đến thành phố này vào tháng 9 năm 2017. Trước đó gia đình ông Barho sống ở thành phố Emsdale, trước khi di chuyển đến thành phố Halifax vào mùa hè năm ngoái 2018. Hai vợ chồng ông bà Barho bị thương tích nặng nề, nhưng thoát chết. Bà Daniel Burt, một người hàng xóm cho biết là bà nghe có tiếng nổ lớn diễn ra vào lúc nửa đêm, và có tiếng người đàn bà la khóc. Bà Burt vội vàng đánh thức mấy đứa con và chạy ra ngoài kêu 911. Cũng theo bà Burt thì đám cháy xảy ra rất nhanh chóng, chỉ trong vòng vài giây đồng hồ là lửa đã bao trùm cả căn nhà. Cuối cùng là chuyện thời sự về tuổi tác thì theo những tin tức loan báo hôm thứ ba ngày 19 tháng 2, một cụ bà 99 tuổi, vẫn tiếp tục chơi môn thảy đá trên sân băng (curling) ở thành phố Moose Jaw, tỉnh bang Saskatchewan. Theo tin của đài CBC thì cụ Muriel “Mickey” Gower đã thảy đá trên sân băng từ khi bà còn là một thiếu nữ, trên 85 năm qua, và vẫn còn tiếp tục chơi. Theo lời cụ Gower thì cụ đã dành phần lớn thời gian của cuộc đời trên
Cụ Muriel “Mickey” Gower
sân băng. Cụ Gower đã sống nhiều năm ở thành phố Moose Jaw và thích cái không khí của một thành phố nhỏ, khi mọi người đều biết nhau. Cụ cũng nói là cụ sẽ không di chuyển đi nơi khác, trừ phi phải di chuyển ra... nghĩa địa! Cụ Gower vẫn có thể sống một mình, chưa phải vào nhà dưỡng lão. Cụ vẫn có thể lái xe, nhưng trong mấy ngày qua, trời lạnh quá khiến chiếc xe bị hư bình điện. Thế mới thấy những gì các nhà khảo cứu nói là đúng: thể dục giúp người ta làm chậm tuổi già! NGUYỄN TUẤN HOÀNG
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
43
Toronto thoibao.com
Những THAY ĐỔI đáng CHÚ Ý của mùa thuế năm nay
M
ùa thuế lại về, và mùa thuế năm nay có những thay đổi nhất là cho những người làm chủ những cơ sở thương mại, sử dụng những dịch vụ sử dụng thú vật và những sinh viên đại học và cao đẳng. Một trong những thay đổi là mức thuế liên bang của những tiểu thương đã giảm từ mức 10.5 phần trăm xuống còn 10 phần trăm. Ngoài ra còn có thêm tín dụng dành cho những chi tiêu liên quan đến những thú vật được huấn luyện cho dịch vụ như chó dẫn người mù, giúp những người bị bệnh, v.v… Tín dụng chi tiêu cho việc dùng thú vật giúp người bao gồm tiền mua con vật đó, thực phẩm và tiền y tế cũng như tiền mướn người huấn luyện. Tiền chi phí di chuyển vẫn được khai trừ thuế, nhưng không còn được dùng để làm giảm chi phí tiền mượn mua nhà khác (home relocation loans). Tại hai tỉnh bang Ontario và Saskatchewan, sinh viên bậc đại học và cao đẳng không còn được giảm thuế tỉnh bang, về số tiền học phí mà người này đã đóng. Chính quyền liên bang cũng cho cắt giảm thuế tiền chi phí thương mại (capital cost allowances) một cách nhanh chóng hơn, thay vì phải kéo dài trong nhiều năm như trước, cho những chi phí sau ngày 21 tháng 11 năm 2018.
44
Thí dụ như những người cho thê nhà theo kiểu Airbnb, có thể khai xin trừ thuế tiền mua bàn ghế, giường chiếu cho căn chúng cư hay căn nhà. Những nhà thương mại không có quyền tự do làm giảm tiền lợi tức của mình, bằng cách khai trả lương cho thân nhân: những thân nhân muốn được trả lương, phải chứng tỏ là họ có làm việc thật tình trong vòng 5 năm qua. NHỮNG THAY ĐỔI TRONG NĂM TỚI: Trong năm tới chính quyền liên bang sẽ cho đánh thuế carbon tại các tỉnh bang Manitoba, New Brunswick, Ontario và Saskatchewan, và những gia đình trong các tỉnh bang vừa kể, sẽ được khai trừ thuế carbon hay thuế môi
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
trường: một người được khai thuế môi trường cho một gia đình. Trong năm 2019, the Working Income Tax Benefit cho những người có lợi tức thấp sẽ được thay thế bằng một phụ cấp khác có tên là the Canada Workers Benefit. Thuế thương mại liên bang cho giới tiểu thương sẽ cắt giảm từ mức 10 phần trăm xuống còn 9 phần trăm. Những tiểu thương mà có lợi tức của những loại đầu tư khác như tiền lời cổ phiếu, những cách đầu tư không tích cực (passive income) sẽ không được hưởng mức thuế thương mại hoàn toàn ở mức 9 phần trăm, và nếu số lợi tức thụ động cao hơn 150 ngàn dollars một năm thì sẽ hoàn toàn mất những lợi điểm của mức thuế dành cho giới tiểu thương.
KHI NÀO NÊN KHAI THUẾ LỢI TỨC CHO NĂM 2018? Những người mà phải đóng thêm thuế lợi tức, thì phải khai và gửi đi trước ngày 30 tháng 4 năm nay. Những người tự làm chủ (self employed) có thể gửi bản khai thuế trước ngày 17 tháng 6, nhưng nếu những người này sẽ phải thêm thuế lợi tức, chứ không nhận được hồi thuế, thì họ phải nộp tờ khai trước ngày 30 tháng 4. Những người muốn bỏ tiền vào quỹ hưu cá nhân RRSP cho việc khai thuế trong năm 2018, thì phải bỏ thuế vào trước ngày 1 tháng 3. Ngoài ra người ta cũng có quyền bỏ vào trương mục tiết kiệm miễn thuế TFSA $5,500 cho năm 2019. u
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
45
Toronto thoibao.com
Con gái Trương Duy Nhất
nói về trường hợp bị mất tích của thân phụ
M
ột tháng đã trôi qua từ lúc blogger Trương Duy Nhất bị “mất tích” sau khi tới Thái Lan, cho đến nay vẫn chưa biết được ông hiện đang ở nơi đâu. Cô Trương Thục Đoan, con gái ông Nhất, trong chương trình hội thoại với VIETV/Thời Báo, hôm 21/2, cho biết: “Tháng 12 năm 2018, an ninh về nhà bà nội ở quê để hỏi về lần cuối ba con về thăm bà nội là khi nào. Ngày 16//01, đầu năm nay, an ninh bắt đầu trực trước nhà con ở Đà Nẵng 24/7, mỗi ngày tầm 4 người canh gác ngày đêm. Họ ngủ tại nhà hàng xóm đối diện nhà con. Buổi sáng họ ngồi ở quán cà-phê trước mặt nhà con. Mẹ con đi chợ hay đi đâu họ cũng đi theo. Họ cưa các cây án ngữ camera an ninh của tổ dân phố và chỉa camera trực diện vào cổng nhà con”.
Tương tự như trường hợp các nhà tranh đấu ân chủ khác, nhà báo độc lập Trương Duy Nhất bị cấm xuất cảnh nên buộc phải trốn thoát khỏi Việt Nam bằng đường bộ. Ngày 26/12, ông Nhất đã thông báo cho ông Phạm Ngọc Cương ở Toronto biết ông đang trong tình trạng nguy hiểm. Ngay sau khi rời Đà Nẵng, trên đường vào Sài Gòn, ông Nhất liên lạc với Phạm Ngọc Cương và cho biết ông định tạm lánh ở Sài Gòn một thời gian rồi quay trở về Đà Nẵng. “Tôi có nói với Trương Duy Nhất rằng luật an ninh mạng sắp có hiệu lực. Theo cách hành xử của nhà cầm quyền Việt Nam, có khả năng vài người sẽ bị xử lý để răn đe cộng đồng mạng. Nếu bị bắt vào tù như trước đây, sẽ mất đi vài năm vô nghĩa. Phải ở ngoài, tranh đấu mới có hiệu quả”, Phạm Ngọc Cương cho biết.
Khách sạn nơi Trương Duy Nhất tạm trú trong 3 ngày
Thương xá, nơi Trương Duy Nhất bị “mất tích”
46
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Cô Trương Thục Đoan tại phòng thu hình Viet TV
Như các nhà bất đồng chính kiến khác, Trương Duy Nhất không hề có ý định xin tỵ nạn, cương quyết ở lại Việt Nam để tranh đấu cho công bằng, dân chủ, Phạm Ngọc Cương cho biết. Khi rời Đà Nẵng, Trương Duy Nhất không cho thân nhân biết, kể cả vợ ông là bà Cao Thị Xuân Phượng, giáo sư đại học Sư phạm, đại học Đà Nẵng và con gái duy nhất là cô Trương Thục Đoan. Tuy nhiên khi đến Sài Gòn, nhà báo Trương Duy Nhất biết công an truy lùng ông tại các khách sạn ở Sài Gòn, buộc ông phải ra đi khỏi nước. Khi đến Bangkok, Phạm Ngọc Cương vẫn thường xuyên liên lạc với Trương Duy Nhất. “Ngày 17/01, ba xác nhận với con rằng ba đã rời Việt Nam đến Cambodia được một thời gian. Ngày 19/01, ba đến Bangkok và nhờ bạn của ba mướn phòng ở khách sạn lúc 4 giờ chiều giờ Bangkok. Ba không cho con biết vì sợ ảnh hưởng đến việc học của con”, Trương Thục Đoan kể. “Ngày 25/01, ba đến ghi danh xin tỵ nạn ở Cao ủy Tỵ nạn Liên hiệp quốc ở Bangkok và gọi điện thoại cho con lúc 9 giờ tối cùng ngày, giờ Bangkok. Ngày 26/01, ba rời khỏi khách sạn lúc 3 giờ chiều và lần cuối ba lên mạng trên Facebook/ Whatsapp/Viber là 5:39 phút chiều giờ Bangkok”, cô Trương Thục Đoan hồi tưởng. “Các nguồn tin con được biết cho đến bây giờ: ba mất tích tại quán Holly›s Coffee trên tầng 3 của trung tâm thương mại Future Park sau khi nhận được điện thoại báo khách sạn ba ở không còn an toàn, ba phải di
chuyển gấp sang chỗ khác. Ba con lại tin vào điều đó nên ba ra trung tâm thương mại Future Park ở ngoại ô Bangkok để đổi “sim” và đợi bạn đến để chở về chỗ ở mới. Vài ngày trước khi ba bị mất tích, ba nhận được 3 cú điện thoại từ 3 số lạ trong đó 1 cuộc điện thoại ba không trả lời, 1 cuộc gọi của một người phụ nữ Việt Nam điện dò hỏi, 1 cú điện thoại của người nói tiếng Thái Lan (083 738 6586; 06 1840 2246; 083 269 6521). Bạn của ba con cho biết thêm là còn có một người tên Huân có điện thoại dò hỏi bạn ba con ở Thái Lan để xin số điện thoại của ba con vì có bà nào đó tên Sương là người dân tỵ nạn vụ Cồn Dầu, Đà Nẵng muốn mời ba qua nhà ăn Tết, nhưng sau đó bạn ba có gọi lại để xác nhận thì bà Sương đó khẳng định không hề biết ba là ai và không có nhu cầu xin số điện thoại của ba”, cô Trương Thục Đoan cho biết thêm. NỖ LỰC TRANH ĐẤU CHO SỰ AN TOÀN CỦA NGƯỜI CHA THÂN YÊU “Con lo sợ cho sự an toàn của gia đình nội, ngoại và mẹ con ở Việt Nam. Ba con là nhà báo bất đồng chính kiến, rủi ro, hiểm nguy không chỉ đến cho ba con mà còn ảnh hưởng đến nhiều người khác. Điều con muốn trước tiên là được xác nhận ba con hiện đang ở đâu, tại sao ba mất tích một thời gian dài như vậy”, cô Trương Thục Đoan nói. “Mẹ con lúc này vẫn thường liên lạc với con. Mẹ nói với con rằng ‘con ơi con là tất cả của ba mẹ nên con phải làm thế nào để có sự an toàn’. Con cũng nói với mẹ rằng con là con duy nhất của ba con nên con sẽ tìm hết mọi cách để tìm ba con”.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
47
Toronto thoibao.com
Quán Holly’s Coffee trên tầng 3 của thương xá Future Park, nơi Trương Duy Nhất bị bắt cóc
Blogger Trương Duy Nhất điền đơn ghi danh tỵ nạn trước trụ sở UNHCR Thái Lan
“Mẹ con có nhờ luật sư Trần Vũ Hải đã biện hộ cho ba con trước đây vào năm 2013, khi ba con bị đưa ra tòa (vì vi phạm điều 258, lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạn đến lợi ích nhà nước- PV) là đại diện pháp luật cho gia đình.” “Con biết ba con là một nhà bất đồng chính kiến, thấy điều gì bất công, trái ngang trong xã hội thì phải lên tiếng. Đó là nghĩa vụ của một nhà báo, một người trí thức và con tin tưởng những điều ba con làm là đúng. Mẹ con và con đều biết rằng hiểm nguy lúc nào cũng rình rập ba nhưng con lúc nào cũng ủng hộ việc ba con đã và đang làm”, cô Trương Thục Đoan nhấn mạnh. Hồi tưởng lại thời gian 2013-2015, cô Trương Thục Đoan, nói: “Trong 2 năm ba con bị tù, con rất nhớ ba con. Mỗi 2 tháng 1 lần đi thăm ba con trong trại giam ở Nghệ An. Lúc đó, nhìn thấy ba xanh xao, mặc áo tù, con buồn lắm nhưng ba nói không được khóc vì khóc không giải quyết được gì nên con rất kiềm chế”. “Con biết ba con rất khảng khái, không chịu bất cứ áp lực nào nên con rất lo cho tính mạng của ba con”. “ Vì chỉ là một sinh viên, khả năng có giới hạn, nên con cố gắng kêu gọi các tổ chức nhân quyền, truyền thông, chính phủ các nước tiến bộ lên tiếng cho ba con, ủng hộ một phóng viên tranh đấu cho nhân quyền”.
48
Kết thúc buổi hội thoại, cô Trương Thục Đoan, nói: “Con mong là mọi người giúp con, ủng hộ con trên bước đường đi tìm công lý cho ba con, và ai đang bắt giữ ba con nên có câu trả lời tại sao bắt giữ ba con, và như thế nào họ có được ba con trong tay của họ”. Ngày 06/02, cô Trương Thục Đoan gửi thư cho Cao ủy Tỵ nạn Liên hiệp quốc (UNHCR) để xin xác minh về trường hợp xin tỵ nạn của ông Trương Duy Nhất và yêu cầu cung cấp tin tức về ba của cô. Một ngày sau đó, UNHCR trả lời rằng thông tin về người tỵ nạn theo nguyên tắc không được tiết lộ, tuy nhiên thông cảm cho hoàn cảnh và nỗi lo lắng về sự an nguy của cha cô, UNHCR Thái Lan xác nhận nhà báo Trương Duy Nhất có đến xin lấy hẹn ghi danh tỵ nạn. Việc làm hồ sơ tỵ nạn với UNHCR qua nhiều giai đoạn. Đầu tiên là xin lấy hẹn ghi danh. Người xin tỵ nạn điền một mẫu đơn ngắn, ghi rõ tên tuổi, quốc tịch, và để lại số điện thoại. Sau đó, UNHCR mới gọi lại để hẹn ngày họ quay trở lại làm đơn ghi danh, rồi từ đó mới lập hồ sơ. Trong trường hợp của blogger Trương Duy Nhất khi họ gọi lại thì không liên lạc được nữa. Thái Lan là nước không tham gia Hội nghị Quốc tế về người Tỵ nạn, không cấp quy chế tỵ nạn cho những người đến nước này ẩn náu như nhiều quốc gia khác. Người muốn tỵ nạn phải ghi danh với Cao Uỷ Tỵ nạn Liên Hiệp Quốc, và phải chờ khoảng 3 tháng để được phỏng vấn, sau đó chờ 3 đến 6 tháng nữa mới có quyết định. Tại Thái Lan, dù đã được UNHCR cấp quy chế tỵ nạn họ vẫn bị xem là những kẻ cư ngụ bất hợp pháp, không nhận được sự giúp đỡ nào từ UNHCR, phải tìm cách mưu sinh phải vừa tránh bị cảnh sát càn quét. Bà Cao Thị Xuân Phượng, vợ ông Nhất, trong lá đơn gửi Thủ tướng
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Nguyễn Xuân Phúc, Bộ Ngoại giao, Bộ quốc Phòng, Bộ Công an và Công an thành phố Đà Nẵng để yêu cầu giúp đỡ tìm kiếm, xem ông Nhất ở đâu nhưng không được trả lời. Lá thư đề ngày 10/02 gửi đi từ Đà Nẵng, có đoạn viết: “Chồng tôi rời khỏi Đà Nẵng hơn tháng nay, tôi không rõ lý do. Có thông tin cho rằng, ngày 25/1/2019, chồng tôi đã đến Cao Ủy Liên Hợp Quốc Về Người Tỵ Nạn (UNHCR) văn phòng Bangkok, Thái Lan, nộp đơn xin tỵ nạn. Thế nhưng, từ ngày 26/01, 2019 đến nay, gia đình, bạn bè, người thân của chồng tôi đều không liên lạc được với chồng tôi. Chính quyền Thái Lan xác nhận không liên quan đến việc mất tích của chồng tôi. Trong khi đó, có tin cho là chồng tôi đã bị Tổng Cục 2 bắt và dẫn độ chui về Việt Nam. Hiện, gia đình tôi không biết thực hư thế nào và rất lo lắng về sự an toàn, sức khoẻ và tính mạng của chồng tôi”. Blogger Người Buôn gió, Bùi Thanh Hiếu, tức “Hiếu gió” cũng đưa tin Tổng cục 2 Bộ Quốc phòng đã bắt giữ Trương Duy Nhất dựa theo một văn thư “tối mật” của Tổng cục 2 bị rò rỉ trước đây, do trung tướng Phạm Ngọc Hùng, Tổng cục trưởng Tổng cục 2 ấn ký, kết tội nhà báo Trương Duy Nhất là thành phần chống đối chính trị. Tổ chức phóng viên không biên giới, cũng đã công bố thông cáo về trường hợp Trương Duy Nhất mất tích. Ngày 15/02, ba dân biểu liên bang Hoa Kỳ: Alan Lowenthal, đồng chủ tịch Ủy Ban Quốc Hội Về Việt Nam (Congressional Caucus on Vietnam), Zoe Lofgren, Harley Rouda đồng ký tên vào một lá thư gửi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo để bày tỏ quan ngại và yêu cầu Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ tìm hiểu và điều tra việc nhà báo, blogger Trương Duy Nhất bị mất tích. Trước áp lực của nhiều tổ chức quốc tế, chính phủ Thái Lan đã chính thức thông báo sẽ mở cuộc điều tra về trường hợp “mất tích” của ông
Trương Duy Nhất nhưng cho đến nay vẫn chưa công bố kết quả, có dấu hiệu bị “chìm xuồng”?. NHẬN ĐỊNH - Nguồn tin từ trong nước cho biết, ngày 28/01, hai ngày sau blogger Trương Duy Nhất bị mất tích Thái Lan, an ninh đã rút hết khỏi nơi gia đình ông Nhất cư trú ở Đà Nẵng. - Nơi ông Nhất bị “bắt cóc” là quán cà-phê Holly’s Coffee tầng 3 của thương xá Future Park, nơi có đông người. Nếu an ninh Cộng sản Việt Nam bắt ông Nhất, ông sẽ chống cự, gây náo động. Nhiều nguồn tin cho biết, có cảnh sát địa phương Thái Lan nhúng tay vào vụ này, nên Thái Lan xếp hồ sơ. Với ba số điện thoại gọi ông Nhất nêu trên, trong đó có một người nói tiếng Thái, nhà chức trách Thái Lan dễ dàng truy tìm người gọi và từ đó lần ra thủ phạm chủ mưu vụ bắt cóc. Tuy nhiên, đến nay, chính phủ Thái Lan vẫn giữ im lặng, không đưa ra thêm chi tiết. Qua các dữ kiện nói trên, bạn đọc chắc có thể đã nhận định được ai đã bắt cóc Trương Duy Nhất. Trương Duy Nhất không phải là nghi can tham nhũng, hèn nhát, khóc lóc xin tha tội đào tẩu như Trịnh Xuân Thanh. Trương Duy Nhất từng trả thẻ nhà báo để trở thành nhà báo độc lập tự do bày tỏ quan điểm, dám chấp nhận ở lại trong nước để tranh đấu nên ông không dễ khuất phục, và ông sẽ không thỏa hiệp với cường quyền nên có nguy cơ bị nguy hiểm đến tính mạng. Cho đến nay, trang mạng “Một góc nhìn khác và facebook của Trương Duy Nhất vẫn còn tồn tại vẫn giữ tên miền, chứng tỏ mật mã để mở trang này vẫn còn trong tay Trương Duy Nhất. PV Thời Báo hiện đang kiểm chứng nguồn tin độc lập “giấu tên”, xác nhận có lưu giữ hình ảnh lúc blogger Trương Duy Nhất bị bắt tại Holly’s Coffee và sẽ công bố nếu thấy không gây nguy hiểm cho Trương Duy Nhất và người cung cấp tin. u
Blogger Trương Duy Nhất (bìa phải), Điếu cày Nguyễn Văn Hải (giữa), Phạm Ngọc Cương, tháng 6 năm 2016
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
49
BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com
Trung Quốc và Thụy Điển ngày càng căng thẳng LÝ ANH
THỤY ĐIỂN TRIỆU HỒI ĐẠI SỨ Thứ Tư 14/02/2019, Bộ Ngoại giao Thụy Điển triệu hồi bà Anna Lindstedt, Đại sứ đương nhiệm tại Bắc Kinh, do liên quan đến một cuộc họp giữa cô Angela Gui, con gái ông Gui Minhai (Quế Minh Hải), công dân Thụy Điển hiện đang bị Trung Quốc giam giữ, cùng 2 doanh nhân người Hoa, tự nhận mình có quan hệ với một số quan chức cao cấp Trung Quốc có thể cứu cha cô khỏi nhà tù ở Trung Quốc, với một số điều kiện kỳ quặc… Cô Angela Gui, con gái ông Gui Minhai, hiện đang là một nghiên cứu sinh tại Đại học Cambridge, là người đã tìm mọi cách cứu cha mình ra khỏi nhà tù, sau khi đi họp về, ngày 13/02, đã viết một bài trên mạng xã hội Medium thuật lại những “suy nghĩ vô cùng kỳ lạ” khi bà Anna Lindstedt liên lạc với cô vào giữa tháng 01/2019 mời đến Stockholm bàn về “cách cứu cha cô ra khỏi nhà tù”. Cô Angela Gui cho biết, hôm về Stockholm, cô đến phòng họp gặp 2 doanh nhân người Hoa với nhiều rượu, nhiều người có mặt và nhiều câu hỏi kỳ lạ. Tuy nhiên, cô thấy bà Đại sứ Lindstedt cũng đã có mặt và ủng hộ những gì đang diễn ra, thì nghĩ rằng, có thể đây là chủ trương của Bộ Ngoại giao Thụy Điển. Cô Gui thuật lại, một trong những doanh nhân ở đó đã gây áp lực buộc cô phải chấp nhận thỏa thuận, nếu cô ngừng công khai phơi bày việc cha cô bị giam giữ, cha cô sẽ sớm được ra tòa, có thể bị kết án “vài năm tù”, thế là kết thúc bản án. Doanh nhân khác nói: “Nếu cô tiếp tục nói chuyện với giới truyền thông, sẽ ảnh hưởng đến bà Đại sứ Anna Lindstedt. Cô không muốn
50
bà ấy gặp bất kỳ tổn thất nào phải không?”. Cô Gui còn nói thêm, họ bảo tôi cần phải im lặng. Tôi không nên nói với bất cứ ai về điều này, hoặc nói bất cứ điều gì công khai về cuộc họp này. Tuy nhiên, tôi sẽ không im lặng để đổi lấy một lời hứa bâng quơ “cha tôi có thể được phóng thích”. Những lời đe dọa, trấn áp, mua chuộc hoặc tâng bốc sẽ không thay đổi suy nghĩ của tôi. Bài viết của cô Gui ghi rõ, bà Đại sứ Lindstedt ủng hộ thỏa thuận này. Bà nói với cô rằng, Trung Quốc đang “áp dụng một đường lối ngoại giao mới”, nếu cô tiếp tục phơi bày công khai mọi thứ, Trung Quốc có thể “trừng phạt Thụy Điển”. Trong thời gian này, họ có thể thu xếp cho cô Gui vào làm việc ở tòa đại sứ Trung Quốc ở Stockholm. Nghe bà Lindstedt nói vậy, cô cảm thấy càng bất ổn … vội vàng trở về Anh Quốc và liên lạc với Bộ Ngoại giao Thụy Điển. Cô được thông báo rằng, phía Thụy Điển không biết gì về cuộc họp trên, thậm chí họ cũng không hề biết bà Lindstedt đã về Stockholm vào tháng trước. Trong một thông báo mới nhất, Bộ Ngoại giao Thuỵ Điển cho biết, một cuộc điều tra nội bộ đã được thực hiện sau khi có thông tin bà Lindstedt tham gia vào vụ này với nghi vấn hạn chế quyền tự do ngôn luận của công dân. Trong một email gửi cho hãng thông tấn Reuters, Rasmus Eljanskog, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Thụy Điển ghi rõ: “Trước khi xảy ra chuyện này, Bộ Ngoại giao Thụy Điển và Ngoại trưởng đều không được thông báo. Do hậu quả của việc làm sai lầm trong cách thực hiện cuộc họp nói trên,
Đại sứ Thụy Điển tại Trung Quốc Anna Lindstedt
chúng tôi đang điều tra nội bộ. Bộ Ngoại giao Thuỵ Điển đã triệu hồi Đại sứ Anna Lindstedt về nước, đồng thời bổ nhiệm một người khác thay thế bà Lindstedt”. Bộ Ngoại giao Trung Quốc từ chối bình luận sự việc này. Phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh nói bà không biết gì về tình hình mới nhất của ông Gui. Trên trang web chính thức, tòa đại sứ Trung Quốc tại Stockholm cho biết họ không cho phép bất cứ ai liên hệ với con gái ông Gui. Bà Hoa Xuân Oánh nói với truyền thông: “Phía Trung Quốc xử lý tội ông Gui Minhan theo đúng luật pháp và thủ tục pháp lý”(?). GUI MINHAI LÀ AI? Ông Gui Minhai, 54 tuổi, thập niên 80 du học tại Stockholm, học xong ở lại làm việc và trở thành công dân Thụy Điển. Hiện nay, ông là một trong những ông chủ nhà xuất bản và tiệm sách Causeway Bay Books ở Hương Cảng, chuyên phát hành và bán những cuốn sách có khuynh hướng chính trị
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Angela Gui, nghiên cứu sinh tại đại học Cambridge, con gái ông Gui Minhai
nhạy cảm, đa số là sách viết về cuộc sống riêng tư của quan chức cao cấp ở Trung Nam Hải, nơi ở và làm việc của các lãnh tụ Đảng Cộng Sản Trung Quốc. Năm 2015, trong một chuyến đi du lịch ở Thái Lan, ông bị mất tích. Sau đó không lâu, ông xuất hiện trên Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV)
thú nhận tội lái xe gây ra tai nạn giao thông năm 2003 ở Ninh Ba, tỉnh Triết Giang, Trung Quốc. Sau 2 năm ngồi “bóc lịch”, ông được trả lại tự do vào năm 2017. Ngày 20/01/2018, ông Gui Minhai và 2 nhà ngoại giao Thụy Điển ngồi tàu hỏa tới Bắc Kinh, bị khoảng 10 nhân viên cảnh sát Trung Quốc bao vây. Ông Gui bị bắt giữ, các
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
51
BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com
Gui Minhai, công dân Thụy Điển đang bị Trung Quốc giam giữ
nhà ngoại giao Thụy Điển được trả tự do với vài lời xin lỗi xã giao. Ngay sau vụ bắt giữ ông Gui, chính phủ Hoa Kỳ cùng chính phủ các nước Châu Âu đều lên tiếng kêu gọi Trung Quốc thả Gui Minhai. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ yêu cầu Trung Quốc công khai nơi giam giữ ông Gui Minhai, cho phép ông rời khỏi Trung Quốc. Trong một tuyên bố, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Heather Nauert nói: “Chúng tôi kêu gọi các nhà chức trách Trung Quốc giải thích lý do và cơ sở pháp lý cho việc giam giữ ông Gui Minhai, công khai nơi giam giữ ông, cho phép ông ta tự do đi lại và tự do rời khỏi Trung Quốc. Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với các nước và các tổ chức trong khu vực thúc đẩy mạnh mẽ hơn sự tôn trọng nhân quyền ở Trung Quốc”. Theo Fox News, ông Gui là một trong năm ông chủ nhà xuất bản và tiệm bán sách ở Hương Cảng bị Trung Quốc giam giữ trong thời gian gần đây. Vụ này cho thấy, nhà cầm quyền Trung Cộng quyết tâm dùng hành động cứng rắn bóp nghẹt các nhà bất đồng chính kiến và báo chí tự do ở Trung Quốc, bất chấp những lời chỉ trích của cộng đồng quốc tế. Bà Federica Mogherini, Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh
52
Châu Âu (EU) nói rằng: “EU hoàn toàn ủng hộ tuyên bố công khai và nỗ lực của chính phủ Thụy Điển đòi Trung Quốc trả lại tự do cho ông Gui Minhai”. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, họ không có thông tin về nơi giam giữ của ông Gui, chỉ nói một cách mơ hồ: “Có thể ông vi phạm luật lệ Trung Quốc mới bị giam giữ…”. TRUYỀN HÌNH TRÀO PHÚNG CHẾ NHẠO TRUNG QUỐC Theo bài viết của Yvette Tan, ký giả BBC ( R e p o r t i n g f o r B B C ’s Singapore bureau and Channel NewsAsia), ngày 21/09/2018, một chương trình truyền hình trào phúng với tên gọi Svenska Nvheter, phát sóng trên đài truyền hình quốc gia Thụy Điển SVT, với nội dung mỉa mai, châm chọc khách du lịch Trung Quốc về những điều “nên và không nên làm”, đặc biệt là không nên “phóng uế bừa bãi” nơi công cộng, nhất là di tích lịch sử… Chương trình này thậm chí còn châm biếm vụ cảnh sát Thụy Điển lôi du khách Trung Quốc ra khỏi một khách sạn xảy ra gần đây. Tòa đại sứ Trung Quốc tại Thụy Điển lên tiếng chỉ trích chương trình và yêu cầu STV cùng người dẫn chương trình Jesper Ronndahl phải xin lỗi, đồng thời đe dọa sẽ có hành
động phản kháng mạnh mẽ. Chương trình chiếu lại video có hình ảnh ba du khách Trung Quốc bị khiêng ra khỏi khách sạn và kèm theo một đoạn hài kịch được lồng tiếng Quan Thoại về những điều khách du lịch Trung Quốc “Nên và không nên làm”. Trong đoạn hài kịch, người dẫn chương trình nói khách du lịch không nên “vừa ăn uống vừa ỉa đái” bên ngoài những nơi tham quan lịch sử. Nếu bạn thấy một người đi dạo trên phố với chú chó của họ, điều này không có nghĩa họ mang theo bữa trưa của họ đâu”. đoạn hài kịch nhắn nhủ. Video cũng cho rằng người Trung Quốc phân biệt chủng tộc, nhưng Thụy Điển thì chào đón người da
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
màu, người Ả Rập, người Do Thái, thậm chí cả người đồng tính luyến ái. Người dẫn chương trình nói: “Thụy Điển tin vào các nguyên tắc của giá trị nhân quyền. Mặc dù những nguyên tắc này không áp dụng ở Trung Quốc”. Kết thúc video là câu nói của người dẫn chương trình: Thụy Điển sẵn lòng chào đón du khách Trung Quốc, nhưng họ sẽ bị “trừng trị” nếu cư xử không phù hợp. Video này lan truyền rộng rãi trên Youku, một trang video trực truyến như Youtube ở Trung Quốc. Rất nhiều người Trung Quốc đã phản ứng giận dữ trên Sina Weibo. Những dòng hashtag Swedish TV Show Insults Chinese People (TV Thụy Điển lăng mạ người Trung Quốc) có tới hơn 34 triệu theo dõi. Một độc giả Trung Quốc viết: “Điều này không thể tha thứ. Tôi thừa nhận du khách Trung Quốc có những việc làm xấu hổ, nhưng không nên sỉ nhục toàn bộ Trung Quốc như vậy. Họ nên xin lỗi…”. Một người khác viết: “Họ cố tình phụ đề đoạn hài kịch bằng tiếng Trung Quốc... rõ ràng là họ muốn chúng ta biết họ đang sỉ nhục chúng ta”. Một người nữa bình luận và được nhiều người đồng tình: “Cách phản đối Thụy Điển hay nhất là tẩy chay họ. Không đi du lịch, không mua hàng IKEA, H&M và Volvo …”. Chính phủ Trung Quốc cũng tức giận không kém. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao
Cảnh Sảng nói: “Chương trình này sỉ nhục và tấn công ác ý vào chính phủ và người dân Trung Quốc. Chúng tôi cực lực phản đối …”. Đây là dấu hiệu cho thấy rõ hơn quan hệ Trung Quốc và Thụy Điển đã có nhiều vấn đề từ trước, tiềm tàng bấy lâu nay. Đức Đạt Lai Lạt Ma nhà lãnh đạo tinh thần Tây Tạng mà Bắc Kinh coi là mối đe dọa ly khai - đã đến Thụy Điển. Tuy nhiên, truyền thông nhà nước Trung Quốc cho rằng căng thẳng hiện tại không liên quan đến Đức Đạt Lai Lạt Ma. Nhiều người đặt câu hỏi, vậy thì vụ bắt giữ Gui Minhai nên giải thích như thế nào? Trong khi đó, truyền thông nhà nước Trung Quốc lại vô lý cáo buộc Thụy Điển đã tìm cách bí mật đưa ông Gui ra khỏi Trung Quốc. Ông Viking Bohman, nhà phân tích tại Viện Quan hệ Quốc tế Thụy Điển (Analyst, Swedish Institute of International Affairs UI) nhận xét: Lời giải thích hợp lý nhất cho mối quan hệ Trung Quốc - Thụy Điển ngày càng căng thẳng là Trung Quốc giam giữ ông Gui Minhai … Ông Viking Bohman nói: “Tôi nghĩ Gui Minhai còn bị giam cầm ở Trung Quốc, quan hệ hai bên còn căng thẳng hơn nữa. Nếu Thụy Điển càng kêu gọi trả tự do cho Gui Minhai, Trung Quốc lại không nhún nhường thì mối quan hệ rất có thể trở nên tồi tệ hơn bây giờ …”. LÝ ANH
Bích chương nhạo báng du khách Trung Quốc trên đài truyền hình SVT
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
53
CÂU CHUYỆN NƯỚC MỸ Toronto thoibao.com
Những hiểu lầm về bức tường biên giới MAI LOAN
T
rong những đề tài thời sự tranh luận khá sôi nổi hiện nay, vấn đề bức tường biên giới và những hệ luỵ liên hệ như chính sách của chính quyền TT Trump đối với di dân, đặc biệt là di dân lậu, có lẽ là đề tài chiếm sự chú ý khá lớn và hiển nhiên cũng kéo theo những phản ứng mạnh mẽ hoặc gay gắt giữa hai lập trường bênh vực, ủng hộ hoặc chỉ trích và chống đối. Đặc biệt là trong bối cảnh chính trường và xã hội nước Mỹ bị phân hoá trầm trọng trong những năm gần đây giữa hai chính đảng đại diện cho hai khuynh hướng bảo thủ (Cộng Hoà) và cấp tiến (Dân Chủ), khiến người dân phe này lại thích xem phe kia như là những kẻ đối nghịch cần phải lên án và loại trừ, chứ không đơn giản chỉ là những người không cùng ý kiến hoặc đồng quan điểm chính trị. Do đó, họ thường có thái độ là coi những thông tin từ phía bên kia là không đáng tin cậy, và chỉ thích phát tán hoặc luân lưu những nguồn tin từ phía những người được coi là cùng quan điểm với mình. Chính vì vậy mà có nhiều ngòi bút hoặc nhiều bài viết bình luận về hồ sơ này đã đưa ra rất nhiều những câu hỏi và thắc mắc nghe qua rất có lý vì họ không hiểu tại sao một việc làm rất chính đáng như đòi phải có ngân sách để xây bức tường biên giới để bảo vệ an ninh quốc gia do TT Trump chủ xướng lại có thể bị đa số người dân Mỹ cũng như các vị dân biểu và nghị sĩ đều chống đối hoặc không ủng hộ. Những nhận định này bắt nguồn từ việc thiếu hiểu biết về nền tảng của vấn đề nên từ đó mới dẫn đến những suy luận lan rộng theo cảm tính đầy chủ quan. Muốn hiểu rõ, người ta cần phải bình tâm nhìn vào những sự thật đã và đang diễn ra tại chỗ, và kiểm chứng với những thông tin và dữ liệu chính thức của các cơ quan công quyền trước khi đi đến việc phán xét và kết luận. Trong một bài viết tóm lược đơn giản mới đây trên nhật báo USA TODAY, nhà báo Jim Sergent đã giúp người đọc hiểu rõ phần nào về đề tài này. (Để tìm hiểu rõ vấn đề, các ký giả và phóng viên của toàn bộ hệ thống báo USA TODAY trên toàn nước Mỹ đã bay hoặc lái xe suốt chặng đường dài 1,933 dặm, tương đương 3,111 cây số, của biên giới phân chia hai nước Hoa Kỳ và Mễ
54
Tây Cơ. Và những điều thu thập được đúc kết cho bài viết này.) SỐ TIỀN 5.7 TỶ MỸ KIM CHỈ ĐỦ DÙNG CHO BỨC TƯỜNG DÀI 215 DẶM! Việc tranh cãi giữa TT Trump và Quốc hội Hoa Kỳ, đặc biệt là phe Dân Chủ tại Hạ Viện, dẫn đến việc phải đóng cửa ¼ các cơ quan chính phủ liên bang trong 5 tuần lễ hồi tháng trước, liên quan đến đòi hỏi của ông Trump cần phải có 5.7 tỷ Mỹ-kim cho hồ sơ an ninh biên giới. Và TT Trump nói rõ rằng trọng tâm của ngân sách này là để được dùng vào việc xây dựng “bức tường”. Tuy nhiên, khi đi vào thực tế, các viên chức có thẩm quyền và phụ trách hồ sơ này là Bộ Nội An Hoa Kỳ đã cho biết một cách chi tiết và cụ thể hơn nhiều về việc họ sẽ sử dụng ngân khoản đó ra sao: đó là họ sẽ dùng nó đề thay thế khoảng 115 dặm hàng rào biên giới đã có, và sau đó là xây cất thêm những hàng rào mới có tổng cộng chiều dài khoảng 100 dặm. Dĩ nhiên, những chi tiết cụ thể và chính xác này không bao giờ được nhắc đến vì nó khó lòng gây được sự kích thích của những người ủng hộ khi họ chợt vỡ lẽ ra rằng cái số tiền to lớn như thế hoá ra chỉ là để xây cất cho bức tường có khoảng 215 dặm trong một chiều dài biên giới lên đến gần 2,000 dặm giữa hai nước Mỹ và Mễ Tây Cơ! Nhưng đó là sự thật không thể chối cãi nếu như người ta muốn đi vào chi tiết cụ thể của hồ sơ đang tranh cãi. Cái biên giới dài gần 2,000 dặm giữa hai nước gồm một số vùng đất thuộc nhà nước hoặc của các tư nhân sở hữu, cộng vào những vùng đất hoang sơ, cằn cỗi và khắc nghiệt cũng như là những con đường được tráng nhựa như các làn xe trên xa lộ. Trên chiều dài biên giới đó, đã có khoảng 1/3 của nó đã có sẵn những hàng rào hay bức tường đã được xây cất từ cả trăm năm qua, xuyên qua nhiều đời tổng thống, chứ không phải là một vùng đất bỏ hoang trống trải để mặc ai muốn vào thì đến, và phải đợi đến khi TT Trump lên nhậm chức thì mới chú ý và quan tâm đến để lo việc xây cất như nhiều người thường lầm tưởng! Thật vậy, những bức tường hay hàng rào ngăn chia biên giới giữa hai nước đã có sẵn từ lâu với chiều dài
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
tổng cộng lên đến 654 dặm. Những phần còn lại là những dãy núi chập chùng và những con sông lớn (Rio Grande) và những vùng đất rộng lớn được sở hữu bởi tư nhân, và do đó sẽ buộc chính phủ Mỹ phải bỏ ra một số tiền rất lớn để có thể mua lại giả sử như trong trường hợp TT Trump được Quốc Hội chuẩn thuận. Và kể cả trong trường hợp lạc quan đó, việc này cũng không thể diễn ra nhanh chóng hoặc dễ dàng, vì nhiều phần là sẽ nphải trải qua nhiều cuộc tranh cãi và thưa kiện tại toà án, thường mất nhiều thời gian, khi mà truyền thống công lý tại Hoa Kỳ luôn cho phép giới chủ nhân các vùng đất này được quyền dễ dàng thưa kiện chính quyền Mỹ phải bồi thường số tiền nào đó thoả đáng với họ. Cũng nên biết thêm là những vùng đất hiện nay chưa có bức tường hay hàng rào ngăn cách thực ra cũng không phải là những vùng đất mở rộng để mọi người có thể tự do qua lại, bởi vì lúc nào nó cũng được canh phòng bởi lực lượng hơn 19,400 cảnh sát viên thuộc Tổng Nha Kiểm Soát Biên Phòng (Border Patrol) của Hoa Kỳ, với đầy đủ các phương tiện tối tân như sensor theo rõi một cách nhạy bén, máy bay không người lái và các kỹ thuật cao khác để có thể chặn bắt hữu hiệu bất cứ ai muốn vượt biên giới để xâm nhập vào. Và đó là những biện pháp kỹ thuật cao được các chuyên gia của chính quyền cho là rất hữu hiệu, có điều là họ muốn chính phủ cần phải tăng thêm ngân sách để thuê mướn thêm nhiều cảnh sát biên phòng hơn nữa, cùng với sự gia tăng tương tự của các hệ thống máy móc.
Trong tổng số 654 dặm đã có hàng rào hoặc bức tường ngăn chia ở biên giới, có khoảng 300 dặm của hàng rào này là để ngăn chặn không cho xe cộ có thể vượt qua được. Dĩ nhiên, những kẻ đi bộ có thể tìm cách dễ dàng lọt qua những hàng rào kiểu này. Còn 354 dặm của hàng rào còn lại là được thiết lập với mục đích chính nhằm ngăn chặn những người đi bộ có thể vượt qua được. Đó là những bức tường hay hàng rào thật cao thường được thấy xây cất chung quanh những vùng đô thị hoặc tại một số những vùng chiến lược nào đó. Trở về với kế hoạch hiện nay của chính quyền Trump, ngân sách khoảng 5.7 tỷ Mỹ-kim là nhằm để sửa chữa, tân trang lại khoảng 115 dặm hàng rào đã có sẵn và xây cất thêm khoảng 100 dặm hàng rào mới nhằm chặn đứng làn sóng di dân muốn vượt sang. Ngay cả như kế hoạch này được thực hiện, cũng còn có đến khoảng 2/3 chiều dài của biên giới gần 2,000 dặm cũng vẫn còn trong tình trạng không có hàng rào. Như đã giải thích ở trên, nhiều nơi ở những vùng không có hàng rào này không phải là dễ dàng để tính đến chuyện vượt sang biên giới. Nếu chỉ nhìn chiều dài 100 dặm của một hệ thống hàng rào mới được thiết lập, nó sẽ rất ngắn, chiếm một phần nhỏ của biên giới tiểu bang Arizona và nước Mễ Tây Cơ. Nếu được xây cất, nhiều phần là những hàng rào này sẽ được thiết lập từng đoạn ngắn tại những địa điểm chiến lược dọc theo biên giới, tương tự như một số hàng rào đã có sẵn hiện nay.
Những bức tường dài tổng cộng 100 dặm theo dự trù xây cất của Bộ Nội An Hoa Kỳ
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
55
CÂU CHUYỆN NƯỚC MỸ Toronto thoibao.com
Số vụ chặn bắt di dân lậu ở biên giới đã tụt xuống chỉ còn ¼ trong năm 2018 so với năm 2000
MỨC ĐỘ HỮU HIỆU CỦA HỆ THỐNG HÀNG RÀO ĐÃ CÓ HIỆN NAY Đúng như lời nhận định của các viên chức thẩm quyền về kiểm soát biên phòng thuộc Bộ Nội An Hoa Kỳ, và điều này cũng đã được xác nhận bởi ông cựu đại tướng John Kelly, vị tổng trưởng đầu tiên của bộ này dưới thời TT Trump và sau đó được đôn lên làm bộ trưởng phủ tổng thống trước khi từ chức vào cuối năm ngoái, một hệ thống hàng rào được thiết kế đúng mức ở những địa điểm chiến lược quan trọng, cùng với hệ thống máy móc tinh vi để theo rõi là biện pháp hữu hiệu nhất để buộc những kẻ tổ chức đưa người xâm nhập biên giới và những di dân không có giấy tờ hợp lệ phải đi tìm những nơi khác để mong vượt qua biên giới và bước chân vào nước Mỹ. Hoặc ít nhất là hệ thống hàng rào hữu hiệu và tinh khôn này, chứ không cần là một bức tường dài đến gần 2,000 dặm, cũng đủ sức làm chậm lại đà tiến bước của những thành phần di dân vượt qua biên giới để cho lực lượng Kiểm Soát Biên Phòng có thể ứng phó kịp thời và chặn bắt họ ngay từ lúc ban đầu. Cái hệ thống hàng rào tinh khôn đó, được trang bị với những máy móc như máy thu hình và các loại sensor cảm nhận được những di động trên mặt đất, những dàn đèn chiếu sáng khắp nơi, cộng với các máy bay không người lái (drone) hoặc các trực thăng di chuyển nhanh và một lô những dàn kỹ thuật cao rất tối tân hiện nay đã giúp ích rất lớn trong nhiệm vụ giảm bớt số lượng những người vượt biên lậu, đặc biệt là tại những vùng gần các nơi đô thị có đông dân cư sinh hoạt. Một bằng chứng điển hình để hiểu rõ điều này là mặc dù con số các cảnh sát viên Kiểm Soát Biên Phòng tại Hoa Kỳ đã tăng lên hơn gấp đôi, từ 9,212 người vào năm 2000 đã lên
56
thành 19,437 nhân viên vào năm 2018, nhưng con số các vụ chặn bắt số người di dân lậu của cơ quan này đã giảm xuống chỉ còn có ¼ trong cùng thời điểm. Vào thời điểm năm 2000, cơ quan Kiểm Soát Biên Phòng thực hiện được tổng cộng 1,643,679 vụ chặn bắt di dân lậu, nhưng đến năm 2001, nó đã tụt xuống còn có khoảng 1,300,000 vụ. Và đến năm 2018, con số các vụ chặn bắt này đã tụt giảm xuống chỉ còn có 396,579 vụ. Đây không phải chỉ là một vụ tụt giảm, mà còn là một sự tụt giảm rất đáng kể, chứng tỏ là không hề có một sự gia tăng đột biến về số người di dân lậu để có thể coi đó là một mối nguy cho an ninh quốc gia của Hoa Kỳ như lời TT Trump thích hô hoán. Tại sao lại có sự tụt giảm đáng kể như vậy, và là một sự tụt giảm kéo dài từ gần hai thập niên qua? Đây cũng là một chi tiết mà nhiều người không để ý đến nên không hiểu rõ sự việc, vì nó liên quan đến vấn đề kinh tế. Nhưng điều trái khoáy là vấn đề kinh tế này có phần trái ngược với suy nghĩ thông thường của nhiều người, khi mà con số di dân muốn nhập lậu vào Hoa Kỳ từ các nước ở phía nam đã tụt xuống vì không thấy thị trường kiếm sống ở Mỹ còn hấp dẫn như lúc trước. Thật vậy, một phần lớn của sự tụt giảm số người muốn nhập lậu vào nước Mỹ là do vụ suy thoái kinh tế, khiến cho nhiều ngành nghề phải sa thải nhiều công nhân, tỉ lệ thất nghiệp tăng cao và khiến cho những thành phần di dân lậu này khó kiếm việc làm hơn trước đây. Hơn nữa, hiệp ước NAFTA nhằm trao đổi mậu dịch tự do giữa 3 nước Gia Nã Đại, Hoa Kỳ và Mễ Tây Cơ trong nhiều năm qua cũng đem lại một lợi ích đáng kể cho nhiều thành phần dân chúng tại Mễ, khi mà nhiều công ty của Mỹ đã di chuyển nhiều hãng xưởng sang
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Mễ để lợi dụng giá nhân công rẻ hơn so với Hoa Kỳ. Nhưng đồng thời nó cũng giúp cho một số lớn nhân công tại Mễ cũng tìm được việc làm với đồng lương tương đối đủ sống ngay tại quê hương của họ mà không cần phải mạo hiểm làm chuyến phiêu lưu vượt biên. Tuy nhiên, cùng lúc đó một hiện tượng mới đã xảy ra. Đó là con số các di dân đi cùng cả gia đình, hoặc là những thiếu niên đi một mình để nhập cảnh vào Hoa Kỳ đã gia tăng nhiều hơn các năm trước. Nhưng họ không phải là những thành phần tìm cách trốn chui trốn nhủi để tránh né các cảnh sát viên của lực lượng Kiểm Soát Biên Phòng. Thay vào đó, họ lại đi thẳng đến các đồn kiểm soát nhập cư chính thức của Hoa Kỳ và tự khai báo với hy vọng là có thể được xin hưởng quy chế tị nạn. Con số các vụ chặn bắt này đã gia tăng đến 42% cho các gia đình và tăng đến 21% cho trường hợp những thiếu niên đi một mình trong tài khoá 2017-2018. ĐA SỐ DI DÂN LẬU LÀ THÀNH PHẦN NÀO? Một chi tiết quan trọng mà nhiều người cũng không chịu để ý để tìm hiểu là đa số “di dân lậu” hiện nay có thực sự là những người gốc Mễ hoặc các nước ở Nam Mỹ đã tìm cách trốn qua biên giới lỏng lẻo ở miền Nam để từ đó di chuyển sang nhiều tiểu bang trong nước Mỹ hay không? Thật ra phần lớn của khối người gọi là “di dân lậu” (undocumented immigrants) hoặc là di dân không hợp lệ đều là những di dân thuộc nhiều quốc gia khác nhau đã nhập cảnh vào Hoa Kỳ qua các ngả chính thức như phi trường, bến cảng hoặc các trạm kiểm soát biên phòng với chiếu khán (visa) được các toà đại sứ Hoa Kỳ chính thức cấp phát trước đó thuộc đủ loại như du lịch, tu nghiệp ngắn hạn hay thăm viếng gia đình, du
học v.v. Nhưng đến khi chiếu khán này hết hạn, những người này quyết định ở lại Mỹ thay vì trở về nguyên quán vì nhiều lý do khác nhau mà họ cho là có lợi hơn. Một chi tiết quan trọng để giải thích hiện tượng này là hệ thống sinh hoạt và cảnh sát tại Hoa Kỳ không chú ý đến việc kiểm tra tình trạng di dân hợp lệ hay không của người dân trong nước Mỹ. Nói một cách đơn giản cho dễ hiểu, việc lọt được vào nước Mỹ là điều rất khó khăn. Nhưng một khi đã lọt được vào nước Mỹ một cách hợp pháp và có thể xin được một vài giấy tờ hợp lệ như bằng lái xe, thẻ an sinh xã hội v.v., cho dù là chỉ ngắn hạn trong thời gian của chiếu khán, người dân sau đó coi như sẽ dễ dàng và sinh sống thoải mái suốt cuộc đời còn lại nếu như họ không làm điều gì phạm pháp để phải lôi thôi với các cơ quan hữu trách. Họ vẫn có thể đi làm, đóng thuế như tất cả những di dân hợp pháp khác, tuy rằng sẽ không được hưởng bất cứ trợ cấp dân sinh nào vì tình trạng di trú bất hợp lệ của họ sẽ bị phát giác ngay trong hồ sơ khi nộp đơn xin. Ngay cả khi bị cảnh sát chặn xét để kiểm tra giấy tờ, họ cũng không bị thẩm vấn xem có phải là di dân hợp pháp hay không, chỉ trừ khi thỉnh thoảng có lực lượng cảnh sát của Tổng Nha Di Trú Hoa Kỳ đến khám xét tại những điểm tình nghi là hay thuê mướn số đông nhân công thuộc giới di dân lậu. Một cơ quan nghiên cứu có tên là Center for Migration Studies có khuynh hướng chống di dân cũng phải công nhận sự thật này xuyên qua một bản báo cáo trong năm 2017 để kết luận rằng “việc vượt qua biên giới ở phía nam không phải là cách ưa thích của đa số di dân lậu”. Bản báo cáo này nói rằng 2/3 những di dân lậu là những người đã nhập cảnh chính thức vào Hoa Kỳ và sau đó chỉ cần ngồi lì ở lại Hoa Kỳ sau khi chiếu khán nhập cảnh của họ hết hạn. Theo bản báo cáo này, thống kê ghi nhận được trong năm 2014 cho biết trong tổng số gần 11 triệu người được xem là di dân lậu, có đến 42% (khoảng 4 triệu rưởi người) thuộc dạng những di dân hợp pháp nhưng sau đó đã ở lì tại nước Mỹ sau khi chiếu khán nhập cảnh đã hết hạn. Vì thế nếu như người dân và các chính trị gia muốn thực sự giải quyết vấn nạn di dân lậu, họ cần phải dồn sự chú ý đến mặt này, thay vì tìm cách khuấy động hồ sơ này theo cảm tính, chủ quan và những hậu ý chính trị khác nhằm kích động sự lo sợ của một số lớn người dân trong nước vốn đã sẵn có tinh thần kỳ thị sắc tộc đối với những phần tử kém may mắn hơn mình.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
57
CÂU CHUYỆN NƯỚC MỸ Toronto thoibao.com
42% di dân lậu là những người nhập cảnh hợp pháp nhưng đã ở lì tại nước Mỹ sau khi chiếu khán hết hạn
Trong hồ sơ tranh cãi về vấn nạn di dân lậu hiện nay, điều đáng tiếc là nhiều viên chức cao cấp trong chính quyền cũng không ngần ngại đưa ra những lời phát biểu sai lầm đầy ác ý. Đó là trường hợp của bà Sarah Huckabee Sanders, phát ngôn viên Toà Bạch Ốc, một người sẵn sàng bênh vực rất tích cực những lời phát biểu hoặc chính sách của TT Trump cho dù những điều đó có được chứng minh rõ ràng là không đúng sự thực. Hồi đầu tháng trước, trong một cuộc phỏng vấn trên đài truyền hình Fox News, bà phát ngôn viên Sanders đã nhấn mạnh rằng “gần đến 4,000 người đã được nhận diện hoặc bị tình nghi là thành phần khủng bố đã xâm nhập vào nước Mỹ một cách bất hợp pháp, và chúng tôi biết rằng cái điểm
58
xâm nhập dễ bị lọt vào nhất là ở biên giới phía nam.” Cái cách nói rất khôn khéo kiểu “rào trước đón sau” như vậy chứng tỏ là bà Sanders biết tỏng rằng điều mình nói ra không đúng sự thật. Phải chăng vì thế mà ông Chris Wallace, một xướng ngôn viên trụ cột của đài Fox News, tuy nổi tiếng là hệ thống truyền hình bênh vực ông Trump mạnh mẽ nhất, cũng không ngần ngại làm một cuộc kiểm chứng “fact-check” để biết hư thực ra sao khi đặt ra câu hỏi: “Bà có biết là con số 4,000 kẻ khủng bố đó khi xâm nhập vào nước Mỹ đã bị bắt giữ ở đâu hay không?” Để rồi, ông nhà báo Wallace tự trả lời ngay: “Đó là họ bị bắt giữ ở các phi trường.” Và ông giải thích thêm cho rõ: “Bộ Ngoại Giao Hoa
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Kỳ đã cho biết là không hề có một tay khủng bố nào đã lọt vào nước Mỹ qua đường biên giới ở phía nam.” Nhưng bà Sanders vẫn tiếp tục giữ vững quan điểm của mình, vẫn tiếp tục nói dối, phải chăng vì chính sách chống di dân của TT Trump cần phải được duy trì trên những mẩu tin ngắn nhằm gây sự khích động và lo sợ cho những khối di dân Mỹ trắng đầy tinh thần kỳ thị sắc tộc đối với thành phần di dân hơn là tranh luận một cách thẳng thắn và dựa trên những thông tin đứng đắn và nghiêm túc. Và phải qua đến ngày hôm sau khi sự việc này được nhiều người chú ý đến nhiều hơn, khi mà chính các xướng ngôn viên và phóng viên của đài Fox News còn không ngần ngại vạch ra những lời dối trá của phát ngôn viên Toà Bạch Ốc, thì một phụ
tá cao cấp khác của TT Trump là bà Kellyanne Conway đã phải lên tiếng xác nhận rằng lời nói của bà phát ngôn viên Sanders là không đúng sự thật. Nhưng tuyệt nhiên bà Sanders không hề đưa ra lời xin lỗi về sự hớ hênh khi nói dối quá trơ trẽn đến như vậy. Mà bà Conway cũng chẳng phải là người luôn nói sự thật, và là người nổi tiếng với câu phát ngôn “alternative facts” để biện minh về những điều nói không đúng sự thật của TT Trump. “Facts” là từ ngữ để nói về những sự kiện đã diễn ra, tức là có sao nói vậy, không cần phải thêm bớt hay bóp méo. Còn “alternative” là một tĩnh từ để diễn tả một điều, một lựa chọn, một giải pháp nào đó khác biệt với cái đã có trước. Đã là sự kiện, sự thật rồi mà lại còn có sự lựa chọn về một cái sự thật khác nữa, thì đố ai có thể hiểu nổi ý nghĩa của những viên chức phụ tá cao cấp như vậy trong chính quyền Trump hiện nay. Cái kiểu “chơi chữ” rất hiệu quả và đáng ngại như vậy của các chính trị gia, đâu phải ai cũng có thể dễ nhìn thấy được! MAI LOAN
Houston, Texas, ngày 25 tháng 2/2019
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
59
VIẾT TỪ DALLAS
Xe tự động lái gần đến
Toronto thoibao.com
C
hỉ độ chưa đầy một thập niên trước thôi, không ai, kể cả những chuyên gia về giao thông, có thể nghĩ rằng loại dịch vụ đưa đón khách như của Uber đã làm thay đổi thói quen di chuyển của chúng ta một cách đáng kể đến như thế. Thông thường xưa nay, tất cả mọi sinh hoạt trong xã hội nếu có thay đổi thì thay đổ i từ từ , chậm chạp. Tuy nhiên, trong vài năm qua, riêng với dịch vụ chuyên chở khách có thể nói đã làm một cuộc cách mạng. Trước đây, nếu muốn đi taxi, người ta phải gọi điện thoại trước rồi sau đó bước ra đường đứng chờ một lúc xe mới tới, nhiều khi còn phải ngoắc tay ra dấu; nhưng nay, khách hàng chỉ cần mở điện thoại cầm tay ra, bấm vào ứng dụng đã cài đặt sẵn, và chỉ ít phút là có xe rà tới đón đi, rất nhanh và tiện lợi. Và mặc dù Uber vẫn thường xuyên bị biểu tình, chống đối và thậm chí cấm hoạt động ở nhiều nơi trên thế giới, công ty này đang trở thành một động lực có ảnh hưởng rất lớn trong những sinh hoạt xã hội - và hiện được định trị giá khoảng $70 tỷ - chỉ
60
trong vòng tám năm kể từ khi bắt đầu hoạt động. Nếu kể luôn những công ty cạnh tranh với Uber như Lyft và Via, kỹ nghệ chuyên chở khách hàng kiểu mới này cho tới nay đã phục vụ khách hàng hơn 10 tỷ chuyến xe. Tuy nhiên, sự thành công của loại dịch vụ chuyên chở khách mới mẻ này sẽ không thấm tháp vào đâu nếu đem so với một loại kỹ thuật mới đang thành hình và nay mai được đưa vào hoạt động: loại xe tự động lái. Ngành kỹ nghệ mới này đang trên đường để trở thành một ngành kinh doanh nhiều ngàn tỷ - lớn hơn cả hai công ty Amazon và Walmart gộp lại. Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, sự chuyển đổi của ngành công nghệ xe (từ loại xe truyền thống qua xe tự động lái) sẽ mang đến mỗi năm $3.1 ngàn tỷ trong các lợi ích xã hội nhờ giảm thiểu con số các tai nạn, bớt khí thải từ xe và các chi phí như bảo trì, đổ xăng và mua bảo hiểm. Một nghiên cứu năm 2017 của công ty Intel tiên đoán, đến năm 2050, thị trường xe tự động lái toàn cầu sẽ tạo thêm mỗi năm $7 ngàn tỷ cho kinh
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
tế thế giới - cả trực tiếp (sử dụng cho công nghệ) lẫn gián tiếp (tiết kiệm được tiền nhờ cắt ngắn các chuyến di chuyển và bớt cần tới những dịch vụ khẩn cấp tốn kém). Tất cả mọi thứ quanh chúng ta sẽ bị thay đổi khi loại xe tự động lái này xuất hiện: đường chúng ta lái xe, các nhà kho chứa hàng và thậm chí luôn cả sự định nghĩa một chiếc xe tương lai là như thế nào. Sẽ không còn loại xe truyền thống với bốn bánh nữa: những chiếc xe hơi tương lai sẽ không giống chút nào với những loại xe chúng ta thấy đang làm tắc nghẽn trên những con đường tại nhiều thành phố mà chúng ta đang được chứng kiến. Hiện những kiểu mẫu đang được thử nghiệm nhìn không khác mấy với những loại xe bình thường đang chạy trên đường. Nhưng có lẽ không bao lâu nữa, một khi các loại xe tự động lái thử nghiệm thành công, đến lúc đó xe sẽ không cần tay lái nữa, không còn tài xế để điều khiển xe nữa thì các kiểu xe có thể được thiết kế trong tương lai sẽ là vô tận.
HUY LÂM
Nhữ ng chiế c xe tương lai có thể nhỏ xíu và hình dạng giống quả trứng hay một chiếc hộp với cửa kính bọc chung quanh, và không chỉ chạy trên đường mà còn có thể bay là đà trên mặt đất nữa. Chúng sẽ là những phụ tá đắc lực và với những thiết kế uyển chuyển sao cho phù hợp với người sử dụng: từ một phòng làm việc di động nho nhỏ có thể biến thành chiếc bàn thay tã cho con nhỏ, từ một phòng tập thể dục biến thành một phòng ngủ tạm thời. Sau nà y, vớ i sự tiế n bộ không ngừ ng củ a kỹ thuậ t tự độ ng lá i sẽ đưa kỹ thuật này vượt ra ngoài lãnh vực xe để tiến vào lãnh vực của loại máy bay drone sử dụng cho dịch vụ giao đồ tới tận cửa cho khách hàng. Hiện hai công ty Amazon và Walmart đã nộ p đơn lấ y bằ ng sá ng chế cho loại máy bay giao hàng này, và ta có thể gọi đây là những cái nhà kho trên không, có thể bay ở độ cao từ 500 đến 1,000 bộ, và có thể cắt giảm chi phí hoạt động cho những công ty bán lẻ trên - và điều này cũng có nghĩa là họ không phải lệ thuộc nhiều đến
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
61
VIẾT TỪ DALLAS
Toronto thoibao.com
những công ty chuyên chở như FedEx và UPS. Trong khi cái ngày mà những chiếc xe tự động lái đang từ từ đến gần thì nhiều thành phố, nhất là những thành phố lớn, đang hối hả đưa ra những kế hoạch để làm sao thích nghi được với hoàn cảnh mới. Và điều này có lý do chính đáng: loại xe tự động lái hứa hẹn sẽ làm thay đổi hạ tầng cơ sở tại các đô thị như chúng ta thấy hiện nay. Từ đường sá cho tới các kiến trúc khác đều phải được thiết kế lại, hay ít ra những kế hoạch xây cất trong tương lai phải thay đổi cho phù hợp với loại xe mới này. Các luật lệ giao thông trong thành phố cũng phải thay đổi để thích nghi với những loại xe tương lai. Hãy cứ tưởng tượng cuộc sống sẽ thay đổi ra sao khi trên các đường phố đầy những chiếc xe có thể tự chúng biết suy nghĩ và tự điều khiển. Thành phố sẽ cần ít chỗ đậu xe và bớt chật chội hơn. Là vì những chiếc xe tự động lái có thể chở người ta tới nơi cần đến, thả họ xuống và sau đó đi tìm chỗ đậu ở một nơi khác - hoặc đi rước những khách hàng mới. Điều này có nghĩa là ít cần chỗ đậu xe hơn và như vậy có thể giúp cho những khu vực trung tâm thành phố có thêm không gian trống hơn. Theo kết quả một cuộc nghiên cứu, nhiều thành phố
62
ở Mỹ phải sử dụng tới 30% diện tích đất chỉ để xây đường cho xe chạy và chỗ đậu xe. Một số người còn thấy sự xuất hiện của xe tự động lái sẽ là động cơ để thúc đẩy thành phố với những thiết kế đô thị tương lai dành ưu tiên cho người đi bộ - chẳng hạn như mở rộng làn đường dành riêng cho người đi bộ, tạo thêm không gian xanh và xây thêm công viên hoặc biến cải những tầng lầu trước đây dùng để cho xe đậu thành nhà ở hay cửa hàng bán lẻ. Một thay đổi khác nữa có thể là trong những thiết kế mới cho các toà nhà xây trong tương lai. Theo nhận định của tổ chức tư vấn Transpo Group, khoảng một nửa diện tích của những toà nhà xây mới hiện nay ở những đô thị lớn là dùng làm chỗ đậu xe. Nếu những loại xe tự động lái cần ít chỗ đậu xe hơn, thì những chỗ trống này trong tương lai có thể đổi thành những không gian cho nhà ở hay cửa hàng - và điều này có thể giúp hạ thấp giá thuê cho người mướn nhà ở cũng như cho cơ sở kinh doanh. Những người đề xướng và ủng hộ loại xe tự động lái còn tin rằng khi ấy nhiều người có thể sử dụng chung xe với nhau, số lượng xe trong thành phố sẽ ít đi và như vậy sẽ cắt giảm được nạn kẹt xe trên đường. Kết quả một nghiên cứu của viện Earth
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Institute thuộc Đại học Columbia cho biết nếu mật độ dân số của một thành phố không quá 750 người cho mỗi dặm vuông - là mật độ trung bình của hầu hết các thành phố ở Mỹ - thì như vậy có thể chỉ cần một số lượng xe tự động lái tương đượng với khoảng 15% của tổng số lượng xe thông thường như hiện nay. Tuy nhiên vẫn có một số chuyên gia về giao thông hiện nay vẫn chưa chắc chắn là xe tự động lái sẽ giảm bớt nạn kẹt xe. Một trong lý do họ đưa ra là dựa theo một phúc trình công bố vào năm ngoái, dịch vụ chuyên chở khách của Uber và Lyft tại New York đã làm cho nạn kẹt xe trầm trọng hơn, mặc dù số chuyến taxi di chuyển đã giảm đi, là vì có nhiều người đã bỏ không sử dụng dịch vụ di chuyển công cộng nữa và chuyển qua Uber hoặc Lyft, làm tăng số lượng các chuyến xe di chuyển trong thành phố hơn. Nhưng có lẽ câu hỏi lớn nhất hiện nay vẫn chưa có câu trả lời cho loại xe tự động lái - và điều này cũng có thể là lý do chính làm trì hoãn việc đưa loại xe tự động lái này vào hoạt động - là độ an toàn của nó. Nỗi quan tâm về độ an toàn của xe tự động lái một lần nữa lại dấy lên sau khi một chiếc xe đang được thử nghiệm của công ty Uber đã vướng vào một vụ tai nạn gây chết người vào đầu năm ngoái tại
Tempe, Arizona. Thành phố Columbus thuộc tiểu bang Ohio vào năm 2016 đã được Bộ Giao thông Hoa Kỳ chọn là thành phố thử nghiệm cho kỹ thuật giao thông tân tiến và mới mẻ này. Thành phố đã lên kế hoạch đưa một chiếc xe buýt tự động lái loại nhỏ chạy quanh một khu trung tâm mua sắm. Nhưng rồi thành phố quyết định cho xem xét lại đoạn đường chạy thử sau khi nhận thấy là kỹ thuật hiện nay vẫn còn một số hạn chế. Vấn đề là ở chỗ những chiếc xe mà thành phố đang tính đưa vào thử nghiệm lại không thể chạy đủ nhanh để bắt kịp với lưu lượng xe trên đường. Chạy chậm thì thường dễ gây ra tai nạn, nhất là khi cần phải quẹo trái nữa. Thế nên chương trình thử nghiệm này hiện đang được giám định lại để xem đâu là nơi thích hợp nhất để thử nghiệm loại xe buýt tự động lái như nói ở trên. Nhưng cho dù tương lai của loại xe tự động lái là như thế nào đi nữa thì một ngày nào đó loại xe với kỹ thuật mới này cũng sẽ được đưa vào hoạt động. Và cái ngày đó có thể sẽ đến sớm hơn so với những gì chúng ta tưởng. Thế nên, điều tốt nhất là nên chuẩn bị tinh thần và tập làm quen dần với loại xe tương lai này. HUY LÂM
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
63
CHUYỆN MỖI TUẦN
Toronto thoibao.com
Hình từ một website mà theo chính phủ Mỹ được dùng để mời gọi phụ nữ TQ sang Hoa Kỳ đẻ con
Đất lành, chim đến đẻ Phần 1: Thả neo ở nước Mỹ
ĐỖ QUÂN
A
natoliy Kuzmin giơ hai cái passport, một màu xanh và một màu đỏ của cô con gái của anh ta lên để chụp một tấm ảnh rồi đưa lên Instagram. Bên dưới tấm ảnh, anh viết: “Woohoo! Con gái tôi có song tịch!” Tấm ảnh được chụp trên một bãi biển ở Florida. Nhìn vào cái tên của anh, người ta biết ngay rằng anh là người Nga. Cái passport màu xanh là sổ thông hành Hoa kỳ, và cái màu đỏ là thông hành Nga. Có được quốc tịch Mỹ cho đứa con gái đầu lòng là mục tiêu của vợ chồng Kuzmin. Để làm được việc này, họ dùng đến các birth – tourism services - dịch vụ du lịch đẻ con ở Florida. Họ là một trong số hàng trăm người Nga, theo ước tính, đổ vào Hoa Kỳ hàng năm vì thời tiết ấm áp, hệ thống chăm sóc y tế tuyệt vời và quan trọng hơn là quốc tịch Mỹ. Ở Moscow, chuyện có một đứa con đẻ ở Miami là một biểu hiện đẳng cấp, và mạng xã hội đầy những người phụ nữ Nga khoe hình các “americansy” của họ. Những bức ảnh gửi lên Instagram thường được nhấn mạnh bằng hashtag tiếng Nga, “sinh ở Miami”. Trong hình, các bà mẹ nằm phơi nắng trên phao ở các hồ bơi, hay các bà bầu tập yoga trên bãi biển, hoặc ảnh của con họ quấn trong tã màu cờ Mỹ: đỏ, trắng và xanh.
64
Hình tựa bài báo trên mạng The Daily Beast Photo Illustration by Sarah Rogers/The Daily Beast
Chủ nhân mộ t cơ sở du lị ch có tên Miami-mama, ông Konstantin Lubnevskiy nói rằng trên mỗi chuyến bay từ Moscow tới Miami, có ít nhất một phụ nữ mang thai. Một số chuyế n có hơn 5 ngườ i. Logo củ a Miami-mama là hình của một bà mẹ tương lai trước lá cờ lớn của Mỹ. Lubnevskiy nói “Những gì họ làm là hoàn toàn hợp pháp.” Các nhà báo Cynthia McFadden, Sarah Fitzpatrick, Tracy Connor và Anna Schecter của thông tấn truyền hình NBC đồng ý với bài báo của nữ ký giả Katie Zavadski trên báo mạng The Daily Beast. Họ bỏ ra hẳn 4 tháng trời để làm một phóng sự truyền hình công phu
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
về đề tài này. Phóng sự được đặt tên “Made in Russia, born in America: birth tourism booming in Florida.” (Làm tại Nga, ra đời tại Mỹ: du lịch đẻ con phát triển mạnh ở Florida.) Cô Nikolina Kuznetsova, 29 tuổi, nói “Chuyện đó thực sự phổ biến. Trên chuyến bay tới đây, không chỉ có mình tôi. Có đến bốn hoặc năm phụ nữ nữa bay đến đây.” Ekaterina là một trong hàng chục “birth tourist” - khách du lịch để đẻ con người Nga mà các nhà báo của NBC News đã hỏi chuyện và được nghe về những chuyến đi khứ hồi từ Nga sang Mỹ nhiều tháng, có chi phí hàng chục ngàn đô la. Du lịch đẻ con là một ngành kỹ
nghệ bùng nổ nhờ tầng lớp trung lưu và thượng lưu đang phát triển ở Nga và Trung Quốc. Theo định nghĩa, khách du lịch đẻ con ((không giống như di dân bất hợp pháp), sẽ đem đứa con sơ sinh của họ, cùng với passport Hoa Kỳ, trở về nước của họ và chờ đợi một thời gian để họ có thể đến Hoa Kỳ một cách hợp pháp. Những gia đình này không định làm việc tại Hoa Kỳ hoặc đóng thuế cho Hoa Kỳ trong thời gian con họ lớn lên. Thay vào đó, quyền công dân Hoa Kỳ là thêm một tấm chăn an toàn mà những người giàu có tự mua cho mình sau kỳ vacation nhiều tháng trên các bãi biển Miami. Nó cũng giúp đứa con của họ được giúp đỡ tài chính tại các trường ở Hoa Kỳ và dễ dàng hơn để tìm việc làm ở Mỹ. Sau khi đứa trẻ được 21 tuổi, nó cũng có thể nộp đơn xin đoàn tụ gia đình, để đưa cha mẹ và anh chị em không phải là công dân của mình sang Mỹ. TẠI SAO HỌ ĐẾN? “Thông hành Mỹ là một lợi điểm lớn cho em bé. Tại sao không?” Olesia Reshetova, 31 tuổi, nói với NBC News. Cô Kuznetsova nói thêm “Và các bác sĩ, trình độ học vấn”. Và thời tiết cũng không tệ, cô Oleysa Suhareva nói, “Đó là một nơi rất thoải mái để ở trong mùa đông”.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
65
CHUYỆN MỖI TUẦN
Toronto thoibao.com
Các bà bầu Nga trên bãi biển ở Miami. Ảnh cắt từ video của NBC
Báo mạng The Daily Beast dẫn lời một bà mẹ người Nga của một công dân Hoa Kỳ mới ra đời nói rằng bà điều hành một nhóm online giúp đỡ cho phụ nữ thực hiện kế hoạch sang Mỹ sinh con mà không cần mua dịch vụ của các công ty birth tour. Muzyka cho hay vào bất kỳ thời điểm nào, ở Miami đều có 50 thành viên trong nhóm của cô. Cô ước tính rằng trong năm 2014 mỗi tháng có từ 40 đến 60 phụ nữ từ các quốc gia thuộc Liên Xô cũ đến Miami để đập bầu. Muzyka nói, “Thân chủ của chúng tôi tự trả tiền cho thuốc của họ và các dịch vụ khác, và họ tiêu rất nhiều tiền trong thời gian ở Miami.” Theo cô, mỗi thân chủ trung bình chi 40.000 đến 50.000 đô la trong ba tháng ở Hoa Kỳ. Du lị ch sang Hoa kỳ để đẻ con không phải là một việc làm bất hợp phá p. Việ c họ là m hoà n toà n hợ p pháp, miễn là họ đừng có gì gian dối trong hồ sơ nhập cảnh và bảo hiểm. Trẻ con ra đời trên đất Mỹ được hưở ng quố c tị ch Hoa kỳ cũ ng là chuyện thật, chẳng những thật mà còn được Hiến pháp Hoa Kỳ bảo vệ. Tu chính án thứ 14 nói bất cứ ai ra đời trên đất Mỹ đều tự động trở thành một công dân. Đứa trẻ có quyền – suốt đời, được sống, làm việc, thụ hưởng các phúc lợi ở Hoa kỳ. Đến khi đủ 21 tuổi, người đó có thể bảo lãnh cha mẹ sang Mỹ sinh sống. Vấn đề quyền công dân đương nhiên khi ra đời ở Mỹ (birthright citizenship hay jus soli) đã thu hút sự chú ý toàn cầu vào tháng 10 năm 2018 sau phát biểu của Tổng thống Donald Trump trong một cuộc phỏng vấn và một cú tweet. Tổng thống Mỹ nói rằng ông sẽ xoá bỏ quyền đương nhiên là công dân Mỹ nếu sinh ra trên đất Mỹ của người ngoại quốc và dân nhập cư bất hợp pháp. Ông nói “Chúng ta là đất nước duy nhất trên thế giới nơi mà người ta đến, để một đứa trẻ và đứa trẻ đó sẽ căn bản là một công dân Hiệp chúng quốc trong 85 năm, với tất cả mọi phúc lợi. Chuyện đó lố bịch. Chuyện đó phải chấm dứt.”
66
Ông dự định làm việc này – xoá bỏ Tu chính án 14, bằng… một lệnh hành pháp. Ông Trump sau đó viết trên Twitter: “Cái gọi là Birthright Citizenship, mà làm thiệt hại cho đất nước chúng ta hàng tỷ đô la và rất không công bằng cho công dân của chúng ta, sẽ được chấm dứt bằng cách này hay cách khác.” Chuyện TT Trump chống “birthright citizenship” không phải mới đây. Thời tranh cử, ông đã từng thể hiện quan điểm đó, nhưng chỉ nói đến những đứa trẻ con của những di dân bất hợp pháp. Lần này, ông thêm những cha mẹ không có quốc tịch Mỹ. Nhưng có một điều ngẫu nhiên (?) là theo nhiều bài báo và phóng sự truyền hình, nơi mà các khách du lịch để sinh con người Nga chọn lựa ở Miami là các cơ sở của ông Trump. The Daily Beast và NBC cho hay, các condo building mang tên Trump là nơi được các bệnh nhân sản khoa từ xa đến ưa chuộng nhất, mặc dù các căn condo được các chủ cho thuê lại và không rõ quản lý tòa nhà có biết hay không. NBC cũng xác định không có dấu hiệu nào cho thấy ông Trump hay Tổ chức Trump đang thu lợi trực tiếp từ du lịch đẻ con. Trump Organization và Bạch Ốc đã không trả lời khi NBC yêu cầu bình luận. Roman Bokeria, giám đốc của Hiệp hội Địa ốc Florida nói với NBC News rằng các tòa nhà mang
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
thương hiệu Trump ở khu vực Sunny Isles Beach phía bắc Miami được khách du lịch đẻ con người Nga và di dân từ Nga ưa chuộng đặc biệt. Ông nói, “Bãi biển Sunny Isles có một biệt danh – Little Russia - bởi vì những người đến Hoa Kỳ từ các quốc gia nói tiếng Nga muốn có một môi trường quen thuộc… Hết sức thoải mái cho họ, chỉ cần băng qua đường là có chợ Nga, bác sĩ Nga, luật sư người Nga.” Không phả i chỉ có ngườ i Nga, những bà bầu người Hoa – từ Hoa lục, cũng hàng năm lũ lượt kéo nhau sang Mỹ. Hầu hết người Hoa chọn California để nằm ổ. Thoải mái hơn cho họ, như người Nga với Miami, ở Nam Cali họ thấy như ở nhà, bước ra cửa là thấy người Hoa.
*** Khi Ma Fahong đến sân bay quốc tế Los Angeles, nhân viên thuế quan ở đây chỉ hỏi cô hai câu. - Tại sao bà đến Hoa Kỳ? - Tôi ở đây để sinh con. - Bà mang bao nhiêu tiền mặt? – - Tôi chỉ có 1.000 đô la tiền mặt, nhưng tôi có một thẻ debit với nhiều tiền hơn trong ngân hàng. Thế là thông hà nh củ a Ma đượ c đóng dấu cái cộp. “Chào mừng bà đến Los Angeles.” Ma là một trong số phụ nữ Trung Quốc đang đổ xô đến Hoa Kỳ - đặc biệt là California - để con của họ sẽ trở thành công dân Mỹ. Tuy không có dữ liệu đáng tin cậy về số ca sinh đẻ của người Trung Quốc tại Hoa Kỳ, nhưng ước tính của các ấn phẩm trong kỹ nghệ này phỏng định rằng trong năm 2014 có tất cả 60.000 ca, tăng gấp sáu lần so với năm 2012. Cô Ma kể trên và chồng cô, anh Zhu Yuesheng ra đời gần buổi bình minh của cuộc cải cách kinh tế Trung Quốc vào cuối những năm 1970, Ma và Zhu đã bỏ ruộng đồng của cha mẹ để lên tỉnh học đại học. Nương theo đà phát triển của nền kinh tế, cặp vợ chồng này sang Quảng đông, tỉnh
TU CHÍNH ÁN THỨ 14 Tu chính án này được thông qua vào năm 1868 để trao quyền công dân cho những người nô lệ, những người đã bị từ chối quyền công dân trong quyết định của Tòa án tối cao được gọi là “Quyết định Dred Scott” trước cuộc nội chiến. Đến năm 1898, Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ , trong vụ kiện liên quan đến Wong Kim Ark, một đứa trẻ sinh ra ở Hoa Kỳ có cha mẹ là người Hoa, đã mở rộng “quyền công dân của người sinh ra trên đất này” cho bất kỳ ai sinh ra trên đất Mỹ.
có kỹ nghệ sản xuất phát triển mạnh nhất Trung quốc để làm việc, rồi sau đó họ lập một nhà máy riêng, chuyên sản xuất túi xách máy tính. Khi họ có đứa con đầu lòng cách đây một chục năm, chuyện sang Mỹ để sinh con một cách hợp pháp còn là một thứ chỉ dành cho những người Trung Quốc giàu có. Nhưng trong 10 năm qua, visa vào Hoa Kỳ đã trở nên dễ dàng hơn đối với công dân Trung Quốc và GDP bình quân đầu người của đất nước đó đã tăng hơn gấp đôi. Cùng trong khoảng thời gian đó, ở Trung Quốc nhiều vụ bê bối về sức khỏe đã gây ra nỗi sợ hãi cho các bà mẹ tương lai. Những lo ngại về an toàn thực phẩm – như sữa bột cho trẻ sơ sinh bị nhiễm độc - xuất hiện đầy rẫy trên mặt báo và công chúng đã thức tỉnh trước sự nguy hiểm của khói bụi độc hại bao phủ nhiều thành phố Trung Quốc. Một nghiên cứu gần đây đã liên kết mức độ ô nhiễm không khí cao với trọng lượng trẻ sơ sinh thấp hơn khiến trẻ có nguy cơ mắc bệnh trong tháng đầu tiên và sau đó, suốt đời. Nhưng quan trọng nhất với nhiều cha mẹ người Trung Quốc là những cơ hội giáo dục ở Hoa Kỳ. Ngán ngẩm với hệ thống thi cử nặng nề ở Trung quốc, họ đua nhau gửi con sang Mỹ vào các chương trình từ mẫu giáo đến tiến sĩ. Có được một thông hành Mỹ, nhiều cơ hội học hành này sẽ rẻ hơn và dễ tiếp cận hơn.
Trang web của công ty Miami-mama
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
67
CHUYỆN MỖI TUẦN
Toronto thoibao.com
Một bà mẹ Nga khoe hình trước và sau khi sinh con ở Florida. Ảnh cắt từ video của NBC
Sinh con ở California không phải là rẻ đối với cha mẹ Trung Quốc: một gói dịch vụ tại các “khách sạn hộ sinh” thường bắt đầu ở mức 20.000 đô la và tăng lên cao hơn. Ma và Zhu đã chọn thuê một căn phòng của một người bạn ở Long Beach, nhưng họ vẫn ước tính rằng họ đã chi tổng cộng khoảng 30.000 đô la. Nhưng ngay cả những chi phí thấy là nhiều đó vẫn đáng hơn nhiều. Nếu Ma và Zhu sinh đứa con thứ hai ở Trung Quốc, họ có thể đã phải chịu khoản tiền phạt tương đương 40.000 đô la vì vi phạm chính sách một con. Trong khi nhiều người, như Ma, nhập cảnh và sinh con ở Hoa Kỳ một cách hợp pháp, những người khác mua các “gói dịch vụ” của các “birth tourism agency” – công ty du lịch sinh con. Các công ty du lịch đó cạnh tranh nhau khốc liệt. Khác với các bà bầu Nga ở Florida, những người thích xài sang cho sướng, các bà bầu Tàu đến cali thường muốn “rẻ được một chút”. Để có lãi, nhiều lãi, các tổ chức này đôi khi sử dụng những phương cách bất hợp pháp trong việc sắp xếp nơi ăn chốn ở và bệnh viện cho các nhóm phụ nữ Trung Quốc. Các doanh nghiệp này đã tập trung ở California, một điểm đến du lịch hàng đầu, nơi các bà mẹ từ Trung quốc đến sẽ có cảm tưởng “như ở nhà” vì cộng đồng lớn của người Mỹ gốc Hoa ở đây. Năm 2015, nhiều khu apartment ở Nam California được sử dụng làm “khá ch sạ n hộ sinh” cho cá c phụ nữ Hoa sang sinh đẻ đã bị các nhân viên của An ninh Nội địa (Homeland Security) ruồng bố. Ở nơi đó, các bà bầu khai rằng họ đã trả từ 40 ngàn đến 80 ngàn đô la để sang Mỹ cho con ra đời. Các phụ nữ này không bị bắt; họ
68
được đối xử như những nhân chứng quan trọng để giúp nhà chức trách trong cuộc điều tra nhằm vào những kẻ cầm đầu các đường dây và tổ chức di trú đã bỏ túi hàng trăm ngàn đô la – không phải đóng thuế, để giúp công dân Trung Quốc có được visa và sau đó săn sóc họ cho đến khi họ được đưa vào bệnh viện Mỹ sinh con - với giá được giảm. Nhưng sau đó nhiều người đã bỏ trốn về nước. Claude Arnold, nhân viên đặc biệt phụ trách bộ phận Điều tra An ninh Nội địa tại Los Angeles cho biết: “Việc đến đây để sinh con không phải là bất hợp pháp, nhưng nếu nói dối về lý do đến là gian lận visa”. Các cuộc điều tra liên bang ở Los Angeles cho thấy nhiều khách sạn dành cho bà bầu đã gian lận không đóng thuế cho khoản thu nhập hàng triệu đô la, và các nhân viên của
những công ty du lịch sinh đẻ đã hướng dẫn các bà mẹ tương lai cách che giấu ý định thực sự của họ với các viên chức chiếu khán và di trú. Cá c viên chứ c Liên bang đã đột kích 20 địa điểm ở các hạt Los Angeles, Orange và San Bernardino, nhắm vào ba chương trình du lịch đẻ con đang cạnh tranh với nhau. Hôm 31 tháng 1, 2019, ba người đã bị bắt với cáo buộc điều hành các công ty “du lịch sinh con” phục vụ các thân chủ người Hoa ở Nam Cali. Đây là lần đầu tiên các cáo buộc hình sự được trình lên tòa án liên bang Hoa Kỳ về hoạt động này. Tất cả đều bị buộc tội “âm mưu tiến hành lừa đảo di trú, rửa tiền quốc tế và trộm cắp danh tính”, theo tuyên bố của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ). Các cáo buộc bắt nguồn từ cuộc đột kích năm 2015 đã nói ở trên.
DOJ cáo buộc rằng các hoạt động du lịch sinh con đã quảng cáo sẽ giúp khách hàng được tiếp cận với “quốc tịch hấp dẫn nhất”; “không khí tốt hơn và ít ô nhiễm hơn,” “ưu tiên nhận các việc làm trong chính phủ Mỹ”, nguồn tài nguyên giáo dục ưu việt, bao gồm “giáo dục miễn phí từ trung học cơ sở trường trung học”; “tình hình chính trị ổn định hơn và tiềm năng ‘nhận được các phúc lợi cao niên khi sống ở nước ngoài.’” Bản cáo trạng cho rằng các công ty đã dặn các thân chủ khi vào đất Mỹ cần mặc “quần áo rộng để giấu việc mang thai”. Công tố viên Liên bang Nick Hanna nói rằng cách hoạt động phi pháp của các công ty trong vụ này là “tìm cách để đánh bại những luật lệ về di trú của chúng tôi – các luật này hoan nghênh du khách nước ngoài miễn là họ trung thực về ý định của họ khi vào nước Mỹ”. “Những tuyên bố của những kẻ điều hành những ‘nhà đẻ’ (birthing house) này thể hiện sự khinh mạn nước Mỹ, trong khi họ dụ dỗ khách hàng bằng quyền lực và uy tín của quyền công dân Hoa Kỳ cho con cái họ. Một số khách hàng giàu có của các doanh nghiệp này cũng tỏ ra ngạo mạn coi thường Hoa Kỳ khi không thèm đếm xỉa tới lệnh của tòa chỉ thị cho họ ở lại trong nước để hỗ trợ điều tra và bằng cách không trả các hóa đơn bệnh viện chưa thanh toán của họ.” Tổng cộng, bản cáo trạng chưa được tiết lộ của DOJ đã buộc tội 19 người. Dongyuan Li, 41 tuổi, một trong ba người bị bắt, bị DOJ cáo buộc đã nhận được 3 triệu đô la chuyển khoản quốc tế từ Trung Quốc chỉ trong hai năm, phục vụ
Nhân viên Homeland Security bố ráp một khu chung cư cao cấp ở Irvine, Calif, nơi một doanh nghiệp du lịch sinh con đã thu mỗi phụ nữ mang thai 50.000 đô la chi phí ăn ở và vận chuyển. Photo: Jae C. Hong / AP
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
69
CHUYỆN MỖI TUẦN
Toronto thoibao.com
hơn 500 khách hàng du lịch sinh con từ Trung Quốc. Hai bị cáo khác bị bắt là Michael Wei Yueh Liu, 53 tuổi và Jing Dong, 42 tuổi, bị buộc tội điều hành một công ty có tên USA Happy Baby Inc., nơi khách hàng “VIP” phải trả tới 100.000 đô la. Bản cáo trạng cũng cáo buộc rằng Liu và Dong đã sử dụng 14 tài khoản ngân hàng khác nhau để nhận hơn 3,4 triệu đô la chuyển khoản quốc tế từ Trung Quốc trong năm 2013 và 2014. Các công tố viên liên bang cũng không tiết lộ cáo trạng của 16 người được cho là đã bỏ trốn và hiện được coi là những kẻ đang tại đào. Tất cả đều liên quan đến các công ty du lịch sinh con ở Nam California bị cáo buộc phục vụ cho các khách hàng Trung Quốc giàu có. Theo DOJ, trong số 16 bị cáo được cho là đã bỏ trốn, có một người đã nói với các viên chức liên bang rằng khoản đầu tư kinh doanh du lịch khai sinh của anh ta là “bạc lẻ”, bởi vì anh ta có hơn 10 triệu đô la trong ngân hàng ở Trung Quốc. CÓ CHẶN ĐƯỢC KHÔNG? Sau những cuộc bố ráp ở California năm 2015, dòng khách hàng từ Trung Quốc đã chậm lại.
70
Hình ảnh của một website quảng cáo du lịch đẻ con ở Mỹ với phụ nữ TQ
Nói chung, Hoa Kỳ không cấm khách du lịch mang thai vào nước miễn là họ có thể chứng minh rằng họ có đủ bảo hiểm hoặc tiền trả cho các chi phí y tế. Nhưng nhiều rào cản đã được củng cố. Rào cản đầu tiên là cuộc phỏng vấn tại một lãnh sự quán Mỹ ở nước sở tại trước khi được cấp visa vào Hoa Kỳ. Nói dối trong cuộc phỏng vấn đó là căn cứ để từ chối nhập cảnh và bị coi là gian lận. Rồi sau khi được cấp visa, bà ta vẫn phải làm thủ tục thông qua Quan thuế và Di trú khi đến. Nhưng...
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
“Mặc dù không có quy định cụ thể nào cấm công dân nước ngoài mang thai vào Hoa Kỳ”, theo trang web của Cơ quan Thuế quan và Biên phòng Hoa Kỳ, “nhập cảnh được cho phép hoặc từ chối theo quyết định của Viên chức Quan thuế và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ (CBP).” Bà Anna O. Law, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Brooklyn (BC), tác giả của quyển “The Immigration Battle in American Courts” (Trận chiến di trú ở Tòa án Mỹ), gợi ý rằng có một cách có thể ngăn cản du lịch sinh nở. Đó là dọa những du khách
này cho họ ngán ngại những nhiêu khê, rắc rối liên quan đến việc sinh con trên đất Mỹ: Cho họ biết rằng với tư cách là một công dân, em bé “tuân thủ các luật lệ của Hoa Kỳ, nghĩa là (thí dụ) sau đó sẽ phải đóng thuế, phải đóng tiền an sinh xã hội, và một ngày nào đó đứa trẻ sẽ phải ghi danh với Selective Service (dịch vụ tuyển quân) và sẽ nằm trong thành phần được gọi nhập ngũ trong trường hợp lệnh động viên được tái lập. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khách du lịch đẻ con nhìn thấy một tương lai trong đó con của họ đủ điều kiện được nuôi dưỡng trong hệ thống giáo dục Hoa Kỳ, hưởng thụ nền văn hóa phương Tây và …nhận các trợ cấp phúc lợi của chính phủ. (Xem tiế p phầ n II trong Chuyện Mỗi Tuần kỳ tới) ĐỖ QUÂN (tổng hợp)
Muoán coøn baùo tieáng Vieät ñeå ñoïc, caàn uûng hoä baùo chí Vieät ngöõ ÑOÏC VAØ COÅ ÑOÄNG THÔØI BAÙO
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
71
TẠP GHI HUY PHƯƠNG Toronto thoibao.com
“Tin Chó Chết” HUY PHƯƠNG
T
heo danh từ báo chí “tin chó chết” là loại tin vô giá trị, quá nhỏ, không nên có trong một trang báo. “Tin chó chết” cũng thường được gọi là tin “xe cán chó...” là loại tin không ai cần biết, không làm ai quan tâm và nó cũng không ảnh hưởng đến ai. Các cơ quan báo chí truyền thông thường quảng cáo là mình có tin tức được cập nhật mới và nhanh nhất trong ngày về quốc tế, quốc nội trong các địa hạt pháp luật, xã hội, đời sống, chính trị, kinh doanh, kinh tế, công nghệ thông tin, game, giới trẻ, văn hóa, giáo dục, thể thao... Loại tin lớn như Tổng Thống John F. Kennedy bị ám sát hay quân đội đảo chánh ở Thái Lan, nhưng cũng có những loại tin vặt vãnh như sở cứu hỏa vừa cứu một con chó rơi xuống giếng sâu, hay một em bé vừa nuốt phải một cây đinh nhỏ phải đưa vào bệnh viện. Tin lớn vì có liên quan đến vận mạng của một quốc gia, tin nhỏ
72
nhưng người ta quan tâm vì thương yêu súc vật hay học hỏi kinh nghiệm trong việc chăm sóc con cái. Về những khuôn mặt công cộng như nhân vật chính trị, tài tử sân khấu và điện ảnh, ca sĩ, thể tháo gia thì được các ký giả theo dõi, có khi rình mò, xâm nhậm vào nơi riêng tư để nghe lén, quay phim chụp hình để có những bản tin hấp dẫn cho những người hâm mộ họ. Nguồn tin một cô ca sĩ có bồ mới hay một tài tử có cái răng sâu cũng có thể trở thành một bài báo nhiều người tranh nhau đọc. Trong cái thế giới các “fans” có thể cúi xuống đế hôn mặt ghế mà thần tượng họ vừa nhấc đít bỏ đi, hay vật vã chen nhau ở phi trường ôm nhau khóc để đón một ca sĩ thời thượng Yesung hay nhóm Super Junior, thì loại tin xẩy ra chung quang “sao” rất được nhóm độc giả đặc biệt này quan tâm theo dõi! Những tờ báo đăng loại tin này được xếp hạng là “báo lá cải!”
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
(feuille de chou.) Nên hiểu lá cải ở đây là những tờ báo giật gân câu khách, có nghiệp vụ thấp kém, đưa tin không có nguồn đáng tin cậy, bất chấp các giá trị đạo đức nhằm mục tiêu gây sự chú ý của
một số đông người, số phát hành rất lớn và lẽ cố nhiên là những tờ báo giàu. Những tờ lá cải nổi tiếng ở Anh Quốc có thể kể đến Daily Mail, Daily Express, rất giật gân, không thiếu cảnh hở hang trên trang báo.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
73
TẠP GHI HUY PHƯƠNG Toronto thoibao.com
Độc giả của những tờ báo loại này không ít, Bild, tờ báo lá cải ở Đức có số lượng phát hành hơn 4 triệu bản mỗi ngày. Có người cho rằng ở Việt Nam không hề có báo lá cải vì tất cả các cơ quan báo chí đều do nhà nước quản lý, dưới sự chỉ đạo của đảng, nhằm thông tin và tuyên truyền chứ không phải nhằm mục đích kiếm lợi nhuận, nhưng ở Việt Nam có một số tờ báo lá cải chạy theo những thị hiếu thấp kém của quần chúng, đăng những tin tức rẻ tiền. Gộp lại chúng ta có thể kết luận, trên báo lá cải, thường có loại tin chó chết! Sau khi chiếm miền Nam, Bộ Công An CS đã phát hành những tờ báo Công An Nhân Dân ở Saigon, Hà Nội và ở nhiều địa phương. Đây là tờ báo bán chạy nhất, không những được bày trên sạp báo, mà còn được đưa vào tận các hóc hẻm của khu phố, ở bến xe, được dân lao động tranh đọc, lẽ cố nhiên là số bán bỏ xa những tờ báo chính thống của đảng như tờ Nhân Dân. Báo Công An Nhân Dân nhắm vào thị hiếu của đa số quần chúng, chuyên đăng những tin giật gân như giết ngươi, trộm cắp, hiếp dâm, lường gạt tình- tiền, ly dị, đánh ghen... là những nguồn tin trong địa hạt do công an phụ trách, điều tra, va chạm hằng ngày mà không cần phải có một hệ thống phóng viên đi lượm tin. Đây là một tờ báo lá cải đúng nghĩa nhất hiện có ở Việt Nam. Có những bản tin mà bạn đọc thấy vô duyên, không cần thiết cho đời sống của mình và vì mình cũng không có nhu cầu quan tâm, thì đó chính là loại “tin chó chết!” Ngày nay, loại tin này đầy dẫy trên báo chí Việt Nam. Câu chuyện Việt Nam tham gia trận bóng Á Châu là chuyện “lớn” theo thị hiếu của dân Việt Nam, nhưng nguồn tin “Bố Mẹ đón Quang Hải về nhà bằng nồi.. lẩu bò” thì quả là quá đáng! Bản tin “Khả Ngân nấu món bánh mì xíu mại đã khách ngày Tết” cũng thuộc loại tin tương tự. -“Ốc Thanh Vân xúc động khi Mai Phương lái xe đến chúc Tết.” - “Hoàng Yến Chibi vào bếp nấu canh rau củ.” - “Em chồng Tăng Thanh Hà học gói bánh Tét.” Chuyện Tăng Thanh Hà gói bánh Tét đã là câu chuyện nhảm, em chồng TTH học gói bánh thì có gì quan trọng? Những câu chuyện về các “sao” khoe của, báo lá cải nước ngoài có lẽ cần theo gót Việt Nam: -“ Phan Thị Mơ được bạn trai tặng nhẫn 5,5 tỷ đồng.” - “Hồng Dung đi giày Gucci nghìn đô la.”
74
- “Dung Mạnh, Tiến Minh mặc sơ mi của Than Browne.” - “Á Hậu Huyền Mi khoe em trai cao 1m74.” Đúng là xã hội này hết chuyện khoe! Một chuyện cần nói thêm là hiện nay ở Việt Nam, trong khi hàng chục nghìn thiếu nữ vì nghèo đói, phải chịu ép thân lấy chồng Đài Loan, Trung Quốc là chuyện khá phổ biến, nhưng bị quên lãng, có khi không được khai thác trên báo chí, thì chuyện con gái Việt lấy chồng ngoại quốc “tại chỗ” được xem như là “mốt” thời thượng, được báo chí tô son, vẽ phấn. Đây rõ ràng là niềm mơ ước của các thiếu nữ, cho nên cuộc hôn nhân nào giữa một trai “Tây” và gái Việt cũng được đưa vào loại tình sử của thiên niên kỷ, khiến ai cũng trầm trồ ngưỡng mộ. Ngày xưa, chuyện “con gái lấy Tây” bị dư luận dè bĩu chừng nào thì ngày chúng lại được tôn vinh, ca ngợi từng ấy. Chúng ta thử đọc qua vài bản tin trên báo Việt Nam hôm nay: - “Á Hậu Ảnh 2006 Hoàng Oanh yêu bạn trai Tây,”- “được bạn trai ôm vào lòng đầy tình cảm!” - “Tình yêu của thầy giáo Đức thay đổi cuộc cô giúp việc Saigon.” - “Anh kỹ sư Canada sụt 20kg vì yêu cô giáo Việt.” - “Chàng trai Na Uy phải lòng người mẹ đơn thân qua tiếng ru ầu ơ.” “Dân nào chính phủ nấy!” thì chúng ta cũng có thể nói, “độc giả nào thì báo nấy!” Nếu không thì còn ai đọc báo công an, ai hân hạnh biết được tin cô em chồng người mẫu nào đó học cách gói bánh Tét, em trai á hậu này cao một thước bảy, á hậu nọ được bồ Tây ôm vào lòng? Phải nói đây là những bản tin rẻ tiền, được xếp
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
loại “chó chết!” Trước hết báo chí trong chế độ này rõ ràng không tôn trọng và coi thường kiến thức của độc giả, hay cũng có một loại độc giả thấp kép luôn tin theo những gì báo chí đăng tải. Bản tin thời thơ ấu của bí thư Nguyễn Phú Trọng nhà nghèo, hiếu học, phải bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng thay đèn, học thành tài, làm đến chức Tổng Bí Thư, được đăng trùng lặp trên nhiều tờ báo lớn là một ví dụ. Những bản tin được dàn dựng, nửa đêm Giao thừa, Tổng Bí Thư xuất hành đi chúc Tết công nhân hốt rác,
trao phong bì cho một nhân vật, mà nhân vật này, mới hôm qua đã đóng vai nạn nhân bị mất tiền, được công an trao lại. Điều này chứng tỏ, giới truyền thông hôm nay rất vụng về, thiếu kiến thức và không có khả năng nghề nghiệp, chỉ có một mục đích là dùng nghề nghiệp để tâng bốc cấp trên, tìm đường thăng tiến. Người ta thường nói “chó chết, hết chuyện.” Ở đây hoặc là chó chưa chết, hoặc là chó chết rồi mà chuyện vẫn còn! HUY PHƯƠNG
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
75
THƯ CỦA TIẾN
Toronto thoibao.com
Bó ng hồ ng cử u vạ n TƯỞNG NĂNG TIẾN
Chị Dậu à, chị chẳng khổ lắm đâu! So với các chị thời nay, em nói thật! Trần Hoàng Trúc Ông Trương Minh Tuấn cắp nón rờ i khỏ i Bộ Thông Tin & Truyề n Thông, với nét mặt (hơi) buồn, giữa tiếng vỗ tay hoan hô vang dội của rất nhiều người. Nhân vật kế nhiệm, Bộ Trưởng Nguyễn Mạnh Hùng – tiếc thay – cũng không được chào đón nồng nhiệt gì cho lắm. Lúc ông mới nhậm chức, và vừa mở miệng (“tin xấu chỉ được chiếm 10% mặt báo hàng ngày”) là đã bị la ó um xùm. G.S Tương Lai: “Liệu làm con đà điểu rúc đầu vào cát thì có khiến cho những thảm trạng u tối đang trùm lấp cuộc sống được không nhỉ? FB Nguyễn Thịnh: “Không phải tin tốt hay tin xấu mà từ góc nhìn, cách đưa tin, tức là văn hóa người viết, người duyệt bài và cả người thẩm (đọc) bài. Bộ nhất định không thể làm thay hay yêu cầu. Báo chí không thể chỉ có một tổng biên tập.” Tôi e rằng quan niệm của nhị vị thức giả thượng có phần hơi khe khắt. Nguyễn Mạnh Hùng đưa ra con số định mức (“chỉ 10/% tin xấu”) quá thấp vì đương sự mới nhận việc nên chưa biết rằng bộ thông tin còn có vai trò, và khả năng, định hướng nữa cơ. Nhiều tin xấu sẽ đỡ xấu xí đi (chút đỉnh) sau khi được xào xáo ngôn từ, kiểu như: Cướp đất = giải phóng mặt bằng Biểu tình = tụ tập đông người
76
Thuốc giả = thuốc không có khả năng trị bệnh Tát = gạt tay trúng má hay nhỡ tay vung vào mặt Đá = giơ chân quá cao Ngập = tụ nước Lụt = thế nước đang lên Chuyến bay bị hủy hay bị chậm = bay chưa đúng giờ Ngoài những tiểu xảo lặt vặt (vừa kể ) độ i ngũ củ a nhữ ng ngườ i cầ m bút ở VN hiện nay còn có “thủ thuật” biến đổi cuộc sống lam lũ, cơ cực, bầ n hà n củ a đá m dân đen thà nh những mảnh đời ... tươi sáng: Cả nhà bán trà đá, kiếm nghìn “đô” mỗi tháng Săn chuột bán cho quán nhậu kiếm bạc triệu mỗi ngày Mưu sinh trong mùa mưa lũ, “bội thu” bạc triệu mỗi ngày Ngư dân Hà Tĩnh thu bạc triệu mỗi ngày từ lộc biển Ngồi… vặt lông cũng thu bạc triệu Gánh hàng rong đắt đỏ vẫn đắt khách Sen tàn, đua nhau hái cuống bán thu bạc triệu Người tàn tật bán vé số kiếm trăm triệu/tháng Nắng nóng rau má tăng giá, nông dân thu bạc triệu Lao động chân tay ở Hà Nội như phá dỡ nhà cũ, dọn vườn, sửa ống nước... không chỉ sống tốt mà còn kiếm bạc triệu mỗi đêm Trời! Kiếm tiền ở Việt Nam sao mà dễ ợt, vậy cà? Rảnh, xem qua cuộc
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
“sống tốt” và cách “kiếm bạc triệu mỗi đêm” của “Lực Lượng Cửu Vạn Nữ Nổi Tiếng Hà Thành” (qua ngòi bút “nhà báo” Anh Tuấn) coi sao: Cùng với chợ Long Biên, Đồng Xuân là một trong những nơi có nhiều chị em hành nghề khuân vác hàng thuê nhất ở thủ đô. Mỗi ngày một phụ nữ phải vác hàng tấn trên vai kiếm sống. Khu vực bãi xe chợ Đồng Xuân (mặt phố Hàng Khoai, quận Hoàn Kiếm) luôn tấp nập xe chuyển hàng đến và đi từ 3h30 sáng tới 16h chiều hàng ngày, bất kể mưa nắng. Chợ là trung tâm đầu mối các mặt hàng vải vóc, thời trang, phụ kiện may mặc lớn nhất phía Bắc. Khu vực
này đặc biệt nóng khi vào đợt hàng mới trước dịp chuyển mùa nhằm phục vụ nhu cầu rất lớn tới từ các tỉnh. Đặc biệt, chợ Đồng Xuân xuất hiện nhiều nữ cửu vạn đã hơn chục năm nay. Họ khỏe và làm việc hăng say không kém các đấng mày râu. Các nữ khuân vác chia thành nhiều nhóm nhỏ, mỗi nhóm từ hai đến năm người hỗ trợ giúp đỡ nhau làm việc. Đôi vai của họ khỏe như lực sĩ, có thể vác hàng chục kg. Trong bao tải cồng kềnh kia chủ yếu là vải vóc, sợi bông nên khá êm. “Làm nhiều năm nên quen, đôi chân tôi cũng linh hoạt, khéo léo hơn để di chuyển len lỏi giữa chợ đông”, chị Thanh, quê Thái Bình nói. Có những bao tải nặng cả tạ, vai chưa đủ khỏe, các chị phải dùng tay chống ở hông cho đủ lực. Nhiều người đàn ông nhìn thấy cũng phải nể phục. Hầu hết các chị em ở đây đến từ các tỉnh Nam Định, Yên Bái, Phú Thọ, Hưng Yên... Có người thâm niên đã hơn 10 năm. Chỉ nghỉ về quê vào dịp mùa vụ, cấy hái chăm lo đồng ruộng, xong xuôi lại vội vã lên Hà Nội mưu sinh. Mỗi một lần vác nặng từ xe đến điểm tập kết hàng như thế này các chị được trả công từ 10.000 - 20.000 đồng. Chuyển từ xe vào chợ, từ ki ốt ra xe đi tỉnh và nhặt nhạnh các chuyến nhỏ cho khách lẻ. Các chị chia sẻ, may mắn là hầu như chẳng bao giờ đau ốm, cùng lắm chỉ sụt sùi, cảm nhẹ một ngày là khỏi. “Chỉ cần đau yếu hoặc nghỉ làm mấy
Dân công hỏa tuyến. Ảnh: Tạp Chí Tài Chánh
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
77
THƯ CỦA TIẾN
Toronto thoibao.com
ngày, khi quay lại công việc sẽ vô cùng khó nhọc, đau nhức người và quan trọng là mất đi một khoản thu nhập”, một chị nói. Chị em luôn có một cuốn sổ nhỏ ghi chép các chuyến hàng cho từng ki ốt khác nhau để cuối ngày thanh toán. Ngày nào nhiều việc, có người kiếm được 500.000 đồng đến 700.000 đồng, ngày ít chỉ được hơn 100.000 đồng. “Văn phòng” làm việc cũng như chỗ nghỉ ngơi khi rảnh rang của họ chính là hành lang cầu thang lên xuống tại cổng chợ. Mỗi chị em trừ tiền thuê trọ, sinh hoạt hay ăn uống hàng ngày, tằn tiện cũng để ra được từ 5 đến 7 triệu đồng tiết kiệm mỗi tháng, người nào ít thì chỉ được 3 đến 4 triệu đồng.
Chị Phạm Thị Thập làm phu vác ở chợ Đồng Xuân đã được gần 10 năm. Người phu nữ đến từ Hưng Yên có gia đình và hai con nhỏ ở quê nhà, tuy nhiên phải đôi ba tháng chị mới về một lần. Những lúc nhàn rỗi chờ việc chị lại mang kim chỉ ra thêu thùa tranh và khăn dành tặng cho chồng con ở nhà. Thiệ t là lã ng mạ n hế t biế t luôn. Thảo nào mà gần đây trong ngôn từ của báo chí nước nhà mới có thêm cụm từ rất thơ mộng là bóng hồng cửu vạn. Ngó mấy cái “bóng hồng” nà y đang gồ ng ghá nh, khiêng vá c “những bao tải nặng cả tạ” trên hè phố Hà Nội hay Sài Gòn khiến tôi thố t nhớ đế n hì nh ả nh củ a những bông hoa nở giữ a chiế n trườ ng,
Muoán coøn baùo tieáng Vieät ñeå ñoïc, caàn uûng hoä baùo chí Vieät ngöõ
ÑOÏC VAØ COÅ ÑO ÑOÄNG THÔØI BAÙO
78
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
lan trong rừng cháy trở thành những bóng hồng cửu vạn giữa Thủ Đô Của Lương Tâm Nhân Loại và Hòn Ngọc Viễn Đông! Vớ i truyề n thố ng đị nh hướ ng bằ ng hoa ngôn xả o ngữ củ a bộ TT&TT của xứ ta thì Tân Bộ Trưở ng Nguyễn Mạnh Hùng chả phải lo xa đến chuyện định mức bao nhiêu phần trăm tin tốt hay tin xấu. Ở đất nước CHXNCNVN (Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc) thì có tin tức và hì nh ả nh nà o mà xấ u đượ c mà lo, cha nội! Ảnh: FB Pham Vanthanh
nhữ ng bông hoa trên tuyến lửa (và nhữ ng đoá hoa lan trong rừ ng chá y) trên Đườ ng Trườ ng Sơn – hồ i giữ a thế kỷ trướ c – khi cuộ c chiến chưa tàn. Thay nhữ ng danh xưng hoa hoè hoa sói (vừa kể ) thì họ có tên gọi trần trụi, và chính xác, là Lực Lượng Nữ Dân Công Hoả Tuyến (*). Chính lực lượng này đã đảm nhiệm phần lớn việc chuyển tải lương thực, quân cụ, vũ khí để giải phóng miền Nam. Hơn bốn mươi năm sau, sau khi vùng đất này được hoàn toàn giải phóng (và đấ t nướ c sạ ch bó ng quân thù ) thì đám con cháu của những bông hoa trên tuyến lửa, hay những đoá hoa
TƯỞNG NĂNG TIẾN
(*) Có thể xem thêm thiên tiểu luận Death and Suffering at First Hand: Youth Shock Brigades during the Vietnam War (1950–1975) [Trực Diện Với Cái Chết Và Nỗi Đau: Vấn Đề Thanh Niên Xung Phong Trong Chiến Tranh Việt Nam (1950-1975)] của François Guillemot – do Phương Hoà chuyể n ngữ – đã đăng thà nh nhiều kỳ trên diễn đàn talawas, vào năm 2010 B À I V IẾT ĐƯỢ C T Á C G IẢ DÀ NH RIÊNG CHO THỜ I BÁ O C A N A D A, MỌI H Ì N H T HỨC S A O C H É P P H Ả I Đ ƯỢ C S Ự ĐỒNG Ý CỦA THỜI BÁO
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
79
TỬ VI TUẦN Toronto thoibao.com
Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu
Theo lịch thư của Tống Thiều Quang thì trong tuần này các ngày âm lịch sau đây được kể là các ngày tốt nên làm các việc quan trọng: 27(tháng 01), 02 (tháng 2). Còn các ngày âm lịch sau đây bất lợi cho mưu sự nên thận trọng: 28 (tháng 01), 03 (tháng 2).
Tuổi Tý
Tuổi Mão
Tuổi Sửu
Tuổi Thìn
Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Tý về sự nghiệp và tài chính vào cuối tuần có khả năng khó ổn định. Có chút rắc rối về an khang nên phòng bị. Đối với nam giới: Sự nghiệp chưa ổn định như ý và chưa có hy vọng cơ may tới tay. Được người quan tâm nhưng khó tránh sóng gió trong giao tế, coi chừng gây hiểu lầm và ghen ghét. Chưa có tin vui về một cuộc thương lượng tài chính như được tài trợ, có ngoại bổng hay thanh toán được nợ nần. Đối với nữ giới: Tiền bạc chưa ổn định vì khoản chi ngoài Tết chưa giảm, lo trang trải nợ nần, thu hoạch lại giảm. Có thay đổi nơi cư ngụ hay di chuyển nhiều gây thêm hao tốn. Coi chừng mâu thuẫn với người thân. Áp lực còn kéo dài nên thận trọng thực hiện kế hoạch quan trọng. Đối với các vị cao niên: Đề phòng cảm cúm lúc giao mùa. Có thể đi xa hay bận rộn thăm viếng. Tuy tài chính có dấu hiệu khó cân bằng nhưng hy vọng được tài trợ. Hay nhận quà cáp.
Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Sửu coi chừng tình cảm sóng gió. Vào cuối tuần tài chính giảm hao thoát và công việc bớt áp lực. Đối với nam giới: Việc làm có thăng tiến ở mức vừa phải, phải tốn công sức hoàn thành. Tiền bạc tạm ổn định nhưng chưa có kế hoạch hữu hiệu thanh toán nợ nần cần thiết. Một tuần có nhiều tranh cãi và rắc rối với người thân hay bè bạn về tiền bạc. Có tin vui trong một mưu sự nhờ gặp quý nhân hứa hỗ trợ. Đối với nữ giới: Đề phòng khẩu thiệt thị phi. Có sự mâu thuẫn cần giải tỏa với đối tượng hay bạn bè. Sự nghiệp hy vọng bước đầu có quý nhân phù trợ và cơ may đón chờ. Tài chính chưa hồng nên khoan mua sắm quá mức mà lo thủ giữ để chờ cơ hội tốt đầu tư. Đối với các vị cao niên: Được tin vui về gia quyến. Đề phòng chứng đau nhức và ăn kém ngon miệng. Thận trọng trong mọi sinh hoạt nhất là lúc di chuyển bên ngoài.
Tuổi Dần
Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Dần gặp nhiều biến động, việc làm và tài chính có nhiều biến chuyển gây áp lực lên thân tâm.. Đối với nam giới: Có thể phải thay đổi dự tính hay việc làm vì áp lực từ bên ngoài gây ảnh hưởng. Tiền bạc hao thoát vì chi tiêu cho một dự án khó khăn. Chưa có cơ hội tốt cộng tác về tiền bạc dù có đề nghị. Cần thận trọng “Chọn mặt gửi vàng” và khi ra ngoài hoặc du lịch nên chừng mực. Đối với nữ giới: Phòng đau nhức như nhức răng hay khớp.Di chuyển nhiều, có thể du lịch nhưng phải coi việc gìn giữ an khang là ưu tiên đầu. Tiền tài chưa tụ mà có dấu hiệu hao tán, nên cần hạn chế đầu tư, giải trí quá mức và chi tiêu lớn. Tuy nhiên, cần sửa chữa và bảo trì nhà cửa hay xe cộ. Đối với các vị cao niên: Tiền bạc trong tuần bị hạn chế. Đề phòng tranh cãi với người thân. Chưa nhận được tin vui mong đợi.
80
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Mão vào cuối tuần tài chính xuất hiện áp lực. Sự nghiệp lại chuyển biến kém khả quan. Đối với nam giới: Tài chính kể cả hai nguồn chính và phụ đều kém ổn định vì lo trang trải chi phí cho những tuần Tết nhất. Sự nghiệp tiến triển chưa khả quan như dự tính vì chưa có cơ may hay yếu tố hỗ trợ đắc lực. Được người quan tâm và khuyến khích. Cần chừng mực đối xử. Đối với nữ giới: Tình cảm xáo trộn, ngập ngừng tiến lui. Có người thông cảm và sẵn sàng giúp đỡ trong mọi dự tính nhưng nên thận trọng quyết định để tránh phiền phức có thể xảy ra. Cần quản trị tài chính chặt chẽ, nên thủ giữ, thanh toán nợ nần và khoan mua sắm quá tay hay đầu tư vội vã… Khoan sửa chữa, thay đổi kế hoạch ở quay mô lớn. Đối với các vị cao niên: Tiền bạc không như ý nhưng hy vọng có quà biếu, cơ hội tiệc tùng, chung vui và đoàn tụ thân thích.
Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Thìn vào cuối tuần cảm thấy thư thái hơn về việc làm và tài chính, tình cảm lạc quan hơn. Đối với nam giới: Việc làm hay buôn bán giảm áp lực và có cơ may cải thiện tiến trình. Tiền bạc vượng hơn, có thể được tăng lương hay được thưởng hoặc được tài trợ hay có ngoại tài. Có tin vui từ xa hay do sự thành công của người thân hoặc gặp bạn cũ hay tìm được vật thất lạc… Đối với nữ giới: Sự nghiệp tuy gặp áp lực khiến thêm lao tâm, lao lực nhưng thành quả tốt. Có tin vui trong gia đình hay trong giao tế như có người quan tâm và thông cảm. Tuy nhiên, cần đề phòng gièm pha, tranh cãi, cạnh tranh hay mâu thuẫn. Phòng ho suyễn và di chuyển nên chừng mực. Đối với các vị cao niên: Ra ngoài phải thận trọng phòng giữ an khang. Khi giao mùa và trong ẩm thực cần chừng mực. Tinh thần thêm phấn khởi trong mùa hoa nở.
Tuổi Tỵ Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Tỵ chưa cảm thấy như ý về mưu sự và tài chính. Thận trọng bảo vệ sức khỏe. Đối với nam giới: Việc làm hay đổi việc mới chưa thuận lợi hơn. Có nhiều cơ hội mở rộng giao tế, hay hội họp nhưng cũng khó tránh có áp lực tranh cãi, cần khoan hòa giải quyết. Tinh thần sáng tạo cao, việc làm có kết quả nhưng áp lực đoản kỳ chưa hết, cần bình tâm và cần mẫn… Đối với nữ giới: Tiền bạc chưa ổn định vì phải hao tốn cho bảo trì và sửa chữa nhà cửa, xe cộ và chi phí nợ nần. Chưa có quý nhân phù trợ trong việc làm hay cơ may để cải thiện công việc. Nhưng áp lực chỉ là tạm thời, cần bình tâm chờ đợi. Có người quan tâm và thông cảm, sẽ có tin vui về bản thân khi mưu sự hoặc từ con cái hay đối tượng. Phòng đau nhức. Đối với các vị cao niên: Một tuần thoải mái vì tìm được nguồn vui đoàn tụ với thân thích dù hoàn cảnh vật chất chưa như ý. Cần biết tri túc để tri nhàn và hưởng lạc thú.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
81
TỬ VI TUẦN
Toronto thoibao.com
Văn phòng Tử Vi Tuyết Lưu Tuổi Ngọ
Tuổi Dậu
Tuổi Mùi
Tuổi Tuất
Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Ngọ cảm thấy sự nghiệp diễn tiến thuận lợi, còn tài chính nguồn chính có phần ổn định khả quan. Đối với nam giới: Sự nghiệp bình thường vì việc làm tuy vất vả nhưng có thu hoạch. Tài chính có nhiều áp lực vì nguồn thu không tăng mà khoản chi khó giảm. Nhiều cơ hội cải thiện giao tế nhân sự qua hội họp, chung vui nhưng áp lực kinh tế bên ngoài gây khó khăn. Chú ý tránh đầu tư khoản lớn trong tuần. Đối với nữ giới: Phòng rủi ro trong sinh hoạt, lúc ra ngoài cho bản thân và thân thích. Chưa có quý nhân phù trợ trong việc làm hay việc học nên phải thêm lao tâm, lao lực. Không nên bỏ dở dự án cũ vì cơ may thực hiện sẽ tới trong tương lai. Cần hạn chế chi tiêu vì tài chính sẽ cần thiết cho đầu tư trong tương lai gần. Đối với các vị cao niên: Tài chính không như ý nhưng thân tâm thoải mái và năng động, lạc quan đón mùa xuân mới.
Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Mùi cảm thấy về sự nghiệp có nhiều diễn biến lạc quan. Coi chừng sức khỏe hay rủi ro trong sinh hoạt. Đối với nam giới: Có tin vui trong gia đình hay về giấy tờ hay thi cử, phỏng vấn nhưng khó tránh chút ưu tư và băn khoăn trong giao tế. Sự nghiệp hanh thông dần nhờ yếu tố mới thích hợp với khả năng và hy vọng có cơ may đón chờ. Di chuyển hay lúc làm việc cũng như trong ẩm thực cần giữ chừng mực. Đối với nữ giới: Khi ra ngoài nên thận trọng và ở trong nhà phòng hỏa hoạn và rủi ro. Có niềm vui tinh thần nhưng áp lực tiền bạc không nhẹ. Tình cảm trong nhà có chút sóng gió cần hòa giải. Coi chừng sức khỏe như đau nhức hay rắc rối về bài tiết. Đừng quên “phòng bệnh hơn chữa bệnh.” Đối với các vị cao niên: Sức khỏe có rắc rối về tiêu hóa. Có cơ hội tiệc tùng, hội họp cộng đồng, thăm viếng... nên tinh thần cảm thấy thư thái.
Tuổi Thân
Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Thân vào cuối tuần mưu sự thuận lợi. Áp lực việc làm và gia đình giảm nhưng tài chính chưa sáng như ý. Đối với nam giới: Tài chính khả quan dần, nhờ có kế hoạch cắt giảm chi tiêu và có ngoại tài. Tinh thần thoải mái nhờ việc làm khả quan. Nên chú ý giữ gìn sức khỏe vì có dấu hiệu thân tâm mệt mỏi sau nhiều bận rộn cuối năm cũ và đầu năm mới. Đối với nữ giới: Có tin vui về bè bạn hay thân thích hoặc từ một công việc đang theo đuổi hoặc được người quan tâm khuyến khích. Có quý nhân bước đầu phù trợ về việc làm nhưng không thành công trong hùn hạp tài chính. Đề phòng tranh cãi hay rủi ro khi di chuyển, gây tổn hại cho an khang bản thân. Đối với các vị cao niên: Có thể phải hao tốn cho việc sửa nhà, máy móc hay làm vườn chuẩn bị trồng tỉa. Tình cảm vui nhờ trong ấm, ngoài êm.
82
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Dậu cảm thấy nhiều rắc rối trong sự nghiệp và tài chính thì mức trồi sụt chưa giảm. Đối với nam giới: Có xáo trộn cần giải tỏa với người thân hay bè bạn để chuyên tâm vào thực hiện mục tiêu trong năm. Lý do: phần lớn vì thiếu sự cộng tác hữu hiệu của thân thích và đồng sự. Tài chính chưa có hướng tiến mới lạc quan, cung Mệnh còn Hao tinh rình rập. Tình cảm có nhiều rắc rối cần tự chế và chừng mực chọn lựa. Đối với nữ giới: Cần có kế hoạch tiết kiệm hơn nữa ngay ba tháng đầu năm. Chưa thể đầu tư hay mua sắm khoản lớn hay giải trí quá mức. Tình cảm có nhiều dao động cần bình tĩnh đối phó. Chưa có quý nhân hay cơ may phù trợ về việc làm hay việc học nên phải lấy cố gắng bản thân làm chính. Có thể thay đổi nơi cư ngụ hay trường sở hay bận rộn thăm viếng hoặc hội họp… Đối với các vị cao niên: Tài chính chưa vượng như ý nhưng không tạo áp lực vì tinh thần phấn chấn. Có hứng thú trong việc sáng tạo và góp sức cho cộng đồng.
Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Tuất cảm thấy sự nghiệp cuối tuần không lạc quan bằng đầu tuần, tài chính có hao thoát gây một chút khó khăn cho dự tính. Đối với nam giới: Tài chính chưa ổn do nguyên nhân khách quan từ kinh tế bên ngoài nên chưa ở tình trạng như ý. Công việc có khó khăn trước mắt, chỉ nên cải thiện giao tế và chờ đợi hoàn cảnh thích hợp hơn phù trợ thực hiện dự án. Coi chừng có dây dưa tới tranh cãi hay tranh tụng. Đối với nữ giới: Chưa có tin vui về một dự án đang thực hiện, vẫn cần kiên tâm giải quyết khó khăn từng bước một… Hy vọng hướng mới sẽ có quý nhân phù trợ. Được người quan tâm và bước đầu hỗ trợ gỡ rối một bế tắc về tài chính. Đề phòng khẩu thiệt thị phi và mâu thuẫn trong giao tế trong, ngoài. Đối với các vị cao niên: Coi chừng chứng mất ngủ và áp huyết tăng. Tài chính chưa ổn định nhưng hoàn cảnh sinh hoạt dễ chịu, có thể thảnh thơi chuẩn bị cho mùa hoa nở.
Tuổi Hợi Tuần chuyển tiếp từ tháng giêng sang tháng hai âm lịch năm Kỷ Hợi, người tuổi Hợi cảm nhận trí sáng tạo lên cao nên việc làm tăng kết quả nhưng tài chính chưa đắc ý. Có mối lo toan cho người thân. Đối với nam giới: Tài chính ổn định dần, hạch toán đã có kết quả bước đầu giúp thêm tin tưởng. Việc làm êm xuôi và có nhiều hứng thú sáng tạo dù kết quà vật chất chưa xứng tâm, vừa ý. Tình cảm có chút sóng gió, có mối lo cho thân thích, lại chưa hòa giải bên ngoài, nên cải thiện tương quan giao tế để đón cơ hội mới. Đối với nữ giới: Có tin vui về một thương lượng tài chính hay giấy tờ đang cần giải quyết. Công việc bình thường nhờ tinh thần hưng phấn hơn. Đừng quên hòa hài giữa giải trí và làm việc, quá thiên một mặt sẽ bỏ lở cơ hội xây dựng sự nghiệp. Tình cảm có vướng mắc, nên tự chế đừng quyết định vội vàng trong lúc xúc động. Vẫn cần hạn chế chi tiêu, khoan đầu tư các khoản lớn hay dấn thân vào đỏ đen. Đối với các vị cao niên: Có tin vui về sức khỏe bản thân nhưng lại có mối lo toan cho thân thích. Được tài trợ và nhiều cơ hội hội họp.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
83
PHIẾM
Toronto thoibao.com
C
SONG THAO
hiến tranh Việt Nam đã để lại ba tấm ảnh nổi tiếng. Cả ba nhiếp ảnh gia đều được giải thưởng và được khắp thế giới biết tới tên tuổi. Mỗi tấm ảnh có một định mệnh khác nhau. Định mệnh bi thảm nhất là tấm hình nhiếp ảnh gia Eddie Adams chụp tướng Nguyễn Ngọc Loan hành quyết tên Việt cộng Nguyễn văn Lém, tự Bảy Lốp, trong biến cố Tết Mậu Thân tại Sài Gòn. Ben Wright, Giám Đốc Truyền Thông tại Trung Tâm Tư liệu về Lịch sử Hoa Kỳ Dolph Briscoe, nói: “Có một cái gì đó trong bản chất của một bức ảnh tĩnh tác động sâu sắc đến người xem và đọng lại với họ”. Hal Buell, biên tập viên ảnh của AP, nơi Eddie làm việc khi bức ảnh được chụp, nói: “Eddie được dẫn lời rằng nhiếp ảnh là một vũ khí mạnh mẽ. Tính chất của nhiếp ảnh là mang tính chất chọn lọc. Nó thu hẹp một khoảnh khắc, tách khoảnh khắc đó ra khỏi những khoảnh khắc trước và sau mà có thể dẫn tới ý nghĩa thay đổi.” Bức ảnh chỉ ghi lại một khoảnh khắc rất nhanh. Những gì xảy ra trước đó là việc Bảy Lốp đã giết vợ và sáu con của một đồng đội của tướng Loan. Khi đó Eddie Adams đã nghĩ tướng Loan là một “kẻ giết người lạnh lùng vô nhân tính”, nhưng sau khi đi cùng tướng Loan trên khắp bốn vùng chiến thuật, ông đã thay đổi cách nhìn: “Ông ấy là một sản phẩm của Việt Nam hiện đại, là sản phẩm thời của ông ấy”. Bức hình càng được thế giới ngưỡng mộ càng làm cho Eddie Adams khổ sở. Tấm ảnh đã mang về cho phóng viên nhiếp ảnh Eddie Adams giải Pulitzer vào năm 1969. Trong diễn văn nhận giải, ông nói: “Tôi kiếm được tiền từ việc trưng ra cảnh một người giết chết một người khác. Hai cuộc đời đã bị hủy hoại, và tôi được trả tiền cho nó. Tôi được gọi là anh hùng”. Sau khi Sài Gòn thất thủ, Mỹ đã không chấp nhận cho tướng Loan di tản vào Mỹ, nhưng chính Eddie đã vận động để ông được nhận. Khi tướng Loan qua đời vì bệnh ung thư vào năm 1998, Eddie Adams đã gửi hoa tới phúng điếu với hàng chữ: “Tôi xin lỗi. Lệ ứa trong mắt tôi”. Và ông viết đâu đó: “Có hai người đã chết trong bức ảnh đó. Ông tướng giết một Việt Cộng, còn tôi giết ông ta bằng máy hình của mình”. Khi Eddie Adams qua đời vào năm 2004, ông muốn mọi người đừng nhớ tới ông bằng tấm hình này mà nhớ tới những bức hình ông chụp đoàn người Việt Nam di tản tới Hoa Kỳ để mong tìm một cuộc sống mới. Bức ảnh thứ hai hầu như ai cũng biết. Đó là bức “Em Bé Napalm” của phóng viên chiến trường Nick Út, cũng làm việc với hãng tin AP, và cũng đoạt giải Pulitzer, vào năm 1972. Hình này cũng được chọn làm “Ảnh Báo Chí Thế Giới” năm 1972 và được xếp thứ 41 trong 100 bức ảnh có tầm ảnh hưởng nhất thế kỷ 20 do Đại Học Columbia bình chọn. Chắc chúng ta đều thuộc nằm lòng bức hình này. Và đây có lẽ là bức hình gây tranh cãi nhất. Hình được chụp tại Trảng Bàng, Tây Ninh vào
84
ẢNH Bức hình Tướng Loan bắn Bảy Lốp của nhiếp ảnh gia Eddie Adams
Bức ảnh “Em bé Napalm” của Nick Ut chụp ngày 8/6/1972
ngày 8 tháng 6 năm 1972. Ngay ngày hôm sau, ảnh được đưa lên trang nhất của tờ New York Times. Đầu tiên, người ta nói bom do máy bay của Không Lực Mỹ thả. Điều này không đúng. Bom do máy bay Việt Nam thả vào vùng Việt cộng ẩn nấp trà trộn vào với dân nhưng đã oanh tạc lầm. Người ta gán cho máy bay Mỹ vì ý muốn thổi thêm lửa vào phong trào phản chiến lúc đó đang lên cao tại Mỹ. Thứ hai, hình bị phía Việt Cộng lợi dụng tuyên truyền. Sau khi bị thương, Cô bé Napalm Kim Phúc được đưa vào Sài Gòn để cứu chữa. Sau 14 tháng điều trị, trải qua 17 cuộc giải phẫu, cô bé được về nhà tại Trảng Bàng. Vết thương vẫn nhiều phen hành hạ Kim Phúc. Năm 1982, mười năm sau khi tấm ảnh được chụp, một nhiếp ảnh gia người Đức đến Việt Nam và muốn tìm “cô bé trong hình”. Cộng sản Việt Nam nhận thấy đây là
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
một dịp tuyên truyền rất tốt nên kiếm ra Kim Phúc lúc đó đang là sinh viên năm thứ nhất Đại Học Y Khoa ở Sài Gòn. Kể từ đó, cuộc đời cô không còn được yên ổn nữa. Cô bị buộc đóng các bộ phim tuyên truyền, trả lời phỏng vấn báo chí ngoại quốc theo chỉ thị. Quá mệt mỏi với vai trò con rối, cô than: “Tôi muốn chạy trốn khỏi tấm hình đó. Tôi bị phỏng vì bom napalm, và tôi trở thành nạn nhân chiến tranh. Nhưng khi tôi lớn lên, tôi lại trở thành nạn nhân của một thứ khác”. Cô chỉ tìm được an bình khi theo đạo Cơ Đốc: “Sự căm giận bên trong tôi chồng chất cao như núi. Tôi căm ghét cuộc sống. Tôi thù hận mọi người bình thường bởi vì tôi không bình thường. Nhiều lần tôi thực sự muốn chết. Tôi dành cả ngày trong thư viện tìm đọc nhiều sách tôn giáo để tìm kiếm mục đích của cuộc sống. Một trong những cuốn sách tôi đọc là Kinh Thánh.
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
85
PHIẾM
Toronto thoibao.com
Hình cưới của Kim Phúc và Bùi Huy Toàn ở Cuba năm 1992
Phóng viên Nick Út về thăm bé Kim Phúc tại Trảng Bàng, Tây Ninh năm 1973. Hình: AP
Kim Phúc cùng con trai và chồng (phía sau). Hình: Daily Mail
Phan Thị Kim Phúc và phóng viên Nick Ut diện kiến Nữ hoàng Anh Elizabeth II tại London năm 2000. Hình: Daily Mail
Giáng sinh năm 1982, tôi tiếp nhận Chúa Giêsu Cơ Đốc làm Đấng Cứu Chuộc tôi. Đó là sự biến chuyển diệu kỳ trong đời tôi. Chúa giúp tôi học biết tha thứ - bài học khó khăn nhất trong tất cả các bài học. Vẫn còn những vết sẹo trên thân thể tôi, nhưng tấm lòng tôi đã được thanh tẩy”. Năm 1986,
86
Kim Phúc qua Cuba học y khoa. Tại đây cô gặp anh Bùi Huy Toàn cũng là một sinh viên du học. Hai người kết hôn năm 1992 và đi hưởng trăng mật tại Moscow. Trên đường về lại Cuba, khi máy bay ghé đổ xăng tại Gander, tỉnh bang Newfoundland, Canada, hai người bỏ trốn và xin tỵ nạn. Họ định
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019
cư tại Ajax, tỉnh bang Ontario và nhập quốc tịch Canada năm 1997. Quốc tế biết tới Kim Phúc từ ngày cô xin tỵ nạn tại Canada. Cùng năm 1997, cô được mời làm Đại Sứ Thiện Chí của UNESCO. Cô thành lập Kim Phuc Foundation International có nhiều hoạt động cứu trợ và nhân đạo trên khắp thế giới. Cô cũng được mời đi diễn thuyết ở nhiều nơi, gặp nhiều nhà lãnh đạo thế giới kể cả Nữ Hoàng Anh Elizabeth II, nhận bằng Tiến sĩ Danh Dự của các Đại Học York và Queen ở tỉnh bang Ontario, Đại học Lethbridge ở tỉnh bang Alberta, Canada. Phóng viên nhiếp ảnh Nick Út đã nói: “Đối với tôi, và rõ ràng là đối với nhiều người khác nữa, tấm ảnh không thể nào thực hơn. Tấm ảnh cũng xác thực như chính cuộc chiến Việt Nam vậy. Sự khủng khiếp của chiến tranh Việt Nam được tôi ghi lại không cần phải chỉnh sửa. Cô gái bé nhỏ thảm thương ấy vẫn còn sống đến ngày hôm nay và vẫn là lời chứng hùng hồn cho tính xác thực của tấm ảnh. Kim Phúc và tôi sẽ không bao giờ quên khoảnh khắc ấy của ba mươi năm về trước. Nó đã thay đổi cuộc sống của cả hai chúng tôi.” Ông nói không sai nhưng sự thay đổi cuộc sống của Kim Phúc và của chính ông không giống nhau. Kim Phúc muốn quên tấm hình và hướng cuộc sống tới một giai đoạn mới đầy nhân ái. Trong khi đó, Nick Út ăn theo tấm hình hơi kỹ. Mới đây, ngày 6/5/2017, ông đã tặng cho Bảo Tàng Phụ Nữ Việt Nam bức ảnh này. Bức hình, đúng như ông nói, nói lên sự thương tâm của cuộc chiến Việt Nam. Nhưng nó chỉ nói tới một phía. Phía kia, với những hình ảnh của cuộc thảm sát Mậu Thân, của các em nhỏ trong vụ pháo kích vào một trường tiểu học ở Cai Lậy và nhiều “chiến công” đốn mạt khác của phía bên kia không được ông nhắc tới. Một nửa của sự thật không phải là sự thật. Bức hình thứ ba, ít phổ biến hơn, nhưng cũng góp phần lớn trong việc mang lại cho tác giả Chick Harrity giải “Thành Tựu Một Đời” của White House News Photographer’s Association (Hiệp Hội Phóng Viên Ảnh Tòa Bạch Ốc) trao tặng vào năm 2005. Bức hình mang tên “Baby in the Box”, chụp trên đường phố Sài Gòn vào năm 1973. Phải
Toronto thoibao.com
28/02/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2617
87
Toronto thoibao.com
88
Issue 2617 | thoibao.com | THỜI BÁO | 28/02/2019