Toronto 2643 P1

THURSDAY

ISSUE 2643

THỨ 5

R

MAY 30 2019 PUB Agreement N0 40009120

THE VIETNAMESE NEWSPAPER - www.THOIBAO.COM

NHÀ VĂN - MC NGUYỄN NGỌC NGẠN: “TÔI ĐANG CHỜ TÁI NGỘ Xem trang 46 >> KHÁN GIẢ ĐNH THỜI BÁO”

Toronto thoibao.com

2

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

3

Toronto thoibao.com

4

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

5

Toronto thoibao.com

6

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

7

Toronto thoibao.com

8

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

CANADA Toronto thoibao.com

MUÏC LUÏC ACCOUNTING - KẾ TOÁN A.T Services-Trần A.Tuyết 1 A+Vaughan Tax&Acc. 39 Agnes Huyền Đỗ,CPA,CA 103 CNS Khai Thuế 26 Diệu Hiền Võ CGA 43 Đỗ Kỳ Anh, C.A. 13 Đồng Hương Services 17 Thy Nguyễn-BTN Tax 59 Vinh Hoa Ngô-CGA 73 ASTROLOGER - BÓI TOÁN Huỳnh Hồng 51 Maruthi Astrologer-T. Ramji 133 ATTORNEY AT LAW - LUẬT SƯ Akai Seto & Friend 83 Benjamin Law 103 Cường (Steven) Nguyễn 65 D.V. Pledge 67 Dương Thành Lợi 35 Huong Law Office 60 Lang-Mckee-Sobirov Law Firm 117 Moses & Associates 53 Nguyễn Lý Tưởng 25 Phan Tấn Thiện 23 Thiện Đàm-Thảo Nguyễn 93 AUTO BODY - GLASS - REPAIR 369 Auto Service 81 3D Collision 107 A & W Auto Glass 34 ABM Auto Collision 37 Active Green+Ross Auto 69 D & D Vietnam Auto 55 First Class Tire 10 Ideal Auto Safety 29 Keele Auto Body Inc. 73 Lâm Auto Services 53 Mavis Auto & Lube 72 North York Tire Auto 81 AUTO SALES - BÁN XE Dynasty Auto-Andy Ho 77 Ken Shaw Lexus Toyota 5 MIssissauga Toyota 83 Northwest Lexus 47 Ready Honda 3 BEAUTY SALON - TMV, UỐN TÓC Andy Ho 31 Le’s Hair 26 Polly’s Nails 119 Thanh - Xâm 19 DENTIST - NHA SĨ Bùi Thị Thúy Vy 127 Don Nguyễn 55 Dương Ngọc Nghi 49 Đào Huỳnh Hoa 15 Hà Ngọc Huệ Chi 29 Hoàng Bảo-Châu Sophia 39 Huỳnh Thế Hùng 1 Kim Nguyễn 22 Lê Thị Diệu Hiền 20 Lê Xuân Đào 71 Luyện Hải Đăng 79 Lý Gia Hưng 71 Ng.Thùy Dung&Quản Đ.Minh 23 Nguyễn Hoàng Thủy Tiên 1 Nguyễn Kim Hoàn 37 Nguyễn Phan Lân 12 Nguyễn Quốc Bình 51 Nguyễn Thanh Nhàn 24 Nguyễn Thị Hằng 55 Nguyễn Thị Thủy 1 Nguyễn Trần Nghi Uyên 55 Nguyễn Văn Ngưu 35 Phạm Tiến Lộc 1 Trần Hiếu Liêm 11 Trương Văn Bé 1 Từ Chấn Phong 1 Văn Xuân Hội 45 Võ Châu Bảo 1 DENTURIST - PHÒNG RĂNG GIẢ Promed Denture 93 Trần Thái Lực 1 DOCTORS - BÁC SĨ Dooyoung Kim 97 Nguyễn Bích Phượng 51 Nguyễn Trâm Anh 29 Nguyễn Văn Trường 21 Trịnh B.Hằng-Bùi T.Thuận 45 Võ Bạch Tuyết 17 Võ Hồng Khanh 71 EMPLOYMENT - TUYỂN NGƯỜI

QUAÛNG CAÙO -

Biview-Tuyển Người 109 Connect Staffing Serv. 69 Fybon Nonwovens-Tuyển Người 121 FINANCIAL - TÀI CHÁNH All Debt Solutions 99 Billy Triệu-Công Triệu 78 Cindy Trần 70 Goldhar & Associates 109 Hương Vũ 41 Nancy Truong 16 Robert Huynh 81 Thịnh (Tony) Vũ 15 Tommy Ly 77 Vincent Su-BDO Frist Call 85 FLORIST - TIỆM HOA California Florist 41 Hùng Flowers 39 FUNERAL - NHÀ QUÀN Mai Táng Quốc Tế-SCI 19 Tang Nghi Quán Tích Bửu Sơn 111 FURNITURE - BÁN BÀN GHẾ Tủ thờ & Mattress 39 HERBALIST - ĐÔNG Y Amida Life Man Of Iron 142 Amida Life-Slim Body Green Coffee 142 Bài Viết Amida Life Acai Berry 86 Chao Wang-YanLi Cao 38 dShopping-SureMeal 67 Kamerycah-Fucoidan Product 176 Kamerycah-Fucoidan-Thư (1) 101 INSURANCE - BẢO HIỂM Hạ Nguyễn 21 Jennifer Phương Nguyễn 57 Judy Thu Trần 75 Lâm Chí Vân 27 Lê Phạm Duy 67 Maria Phương Nguyễn 13 Nguyễn Đình Nghĩa 37 Nguyễn Mỹ Linh 23 Peter Tiến Nguyễn 41 Thiện Tâm Nguyễn 93 Tôn Mỹ Lan 15 Trần Diệu Trang 105 Trần Diệu Trinh 95 JEWELLERY - TIỆM VÀNG Maxxy Jewellery 4 LEGAL - PHÁP LÝ Attinson & Associates 40 Cathy Nguyễn 29 Chu Văn Viên 26 Global Migration&Trans. 43 Jenny Thúy Nguyễn 85 Le Immigration 75 Nam Phương Imm.&Legal 27 MONEY EXCH - CHTIỀN NGOẠI THƯƠNG Int’l General Express 33 OPTICAL - MẮT KIẾNG ABC Optical 83 I Optical 79 Saigon Opt. (Eyelike) 2 TN Optical 65 OPTOMETRIST - ĐO MẮT Bùi Thanh Phong 79 Lý Gia Khương 83 Nguyễn Trang-Đinh Khanh 75 Vũ Thuỳ Oanh 65 PHARMACY - NHÀ THUỐC TÂY Dundas Pharmacy 45 J.C. Pharmacy 39 Lily Pharmacy-Vaughan 57 Nam Pharmacy 21 Pacific Phar.-Toronto 43 Pharmacia Drugs 57 R.O.O.T.S Four Winds 26 Saigon Pharmacy 11 University Hlth Ctr Phar.

41 PHYSIOTHERAPIST - TRỊ LIỆU V. LÝ CN Rehab-Nancy Tống 19 PRINTING - NHÀ IN Webnews Printing 176 PRIVATE ANNOUNCEMENT TANG SỰ, HỶ SỰ C/M- “NS Bùi Thị Thúy Vy” 126 C/P- “Trần Hoàng Hải” 139 PUBLIC ANNOUNCEMENT -

THÔNG BÁO CĐ C/T Thuyết Pháp 133 Chùa Linh Sơn-Lễ Hội Quán Âm 143 dShopping-All Products 91 dShopping-LeSean Products 129 dShopping-Mủ Trôm Vĩnh Hảo 114 ĐNH TB 2019-Giải Thưởng 169 ĐNH Thời Báo 2019 170 FPhone-Thời Báo Radio 116 GXCTTĐ-Ngày Thánh Mẫu 123 Lời Cảm Ơn (1)-Nhà Thuốc Đức Hội 119 Lời Cảm Ơn (2)-Nhà Thuốc Đức Hội 95 Phiếu Đặt Mua Báo Dài Hạn 137 Tech Solutions 145 Thời Báo New Media 130 Thời Báo Radio 111 UNO IP TV Box 68 Vietnamese Mid-Autumn Festival 168 VIETV Canada 176 REAL ESTATE - ĐỊA ỐC Brian Quang Lâm 89 Bryan Hiệp Nguyễn 95 Century 21 Atria 125 David Thành Hướng 13 Hok Ung 10 Lee D. (Thành) Tô 11 Peter Tú Lâm 11 Sam Mcdadi-Tracy Nguyễn 87 Sơn Nguyễn-Huy Nguyễn 47 Trương (Troy) Võ 97 RESTAURANT-CAFE I Love Phở 95 Perfect Chinese Restaurant 5 Phở Mì 99-Vaughan 53 Phở Brothers 97 Phở Cơm 99 69 Phở Con Bò 49 Phở Hương Trang 73 Phở Mì Asia 17 Phở Vexpress 115 Phở Xe Lửa 61 St.Clair Phở Gà-B.Cuốn 27 SERVICES - DỊCH VỤ Dạy Học & Music 176 Mai Tutor 74 Sunlight Window Film 111 Viet Home Inspection 97 SIGNS - BẢNG HIỆU A Signs & Printing 59 B Q Signs 41 Bảng Hiệu Nam Signs 77 SUPERMARKET - SIÊU THỊ Ample Supermarket 141 Bến Thành 56 Nation Fresh FoodsToronto 131 Nations Fresh Foods 6 Pacific Market 173 Siêu Thị Kiến Hưng 175 SUPPLIER - ĐẠI LÝ CUNG CẤP Cantech Distribution 45 Central Nail&Beauty Sup. 79 Classique Nails&Beauty 8 Dầu Gió Xanh Hiệu Con Ó 172 Flex Nails & Beauty 174 Nails R Us Supply 1 Nails R Us Supply 113 New Star Nail Supply 16 Nina Nail Supplies 17 Nurture Growth Bio Fertilizer 115 Supply For You 59 TRAVEL - DU LỊCH Advance Travel & Tours 59 Asian Tropical Tours 63 Century Travel 85 Global Travel 31 K & K Travel Agency 103 NGH tours 7 On Time Travel & Tours 105 Royal Tours 87 Tian Tian Travel 51

Hành khách sẽ được bồi thường nếu chuyến bay bị trễ, hủy, mất hành lý...

B

ộ Giao thông Canada đưa ra quy định buộc các hãng hàng không phải bồi thường cho hành khách nếu hoãn chuyến quá lâu hoặc làm mất hành lý của khách.

Tổng trưởng Giao Thông Marc Garneau cuối tuần qua cho biết: “Các quy định tôi loan báo hôm nay phác họa các tiêu chuẩn giải quyết và bồi thường mà một hãng hàng không sẽ cần cung cấp trong khi trễ, hủy chuyến, bán vé quá số ghế và các trường hợp khác”.

Tại phi trường quốc tế Pearson, Toronto, ông Garneau công bố phiên bản cập nhật “Các điều lệ bảo vệ hành khách đường hàng không” đã được tiết lộ lần đầu tiên hồi tháng 12.

Một số điều luật sẽ có hiệu lực từ giữa tháng 7 và một số sẽ có hiệu lực vào giữa tháng 12 tới.

Từ ngày 15/7, các hãng hàng không sẽ phải trả đến 2.400 đô-la cho bất cứ ai bị từ chối lên máy bay trong những trường hợp nằm trong tầm kiểm soát của hãng máy bay, như bán vé quá số ghế (overbooking), và đến 2.100 đô-la cho hành lý thất lạc hay hư hỏng.

Các quy định mới trong luật về quyền của hành khách cũng sẽ đòi hỏi các hãng hàng không cung cấp cho hành khách phòng vệ sinh, cabin thông gió, thức ăn và nước uống, nếu họ bị hoãn trong khi ngồi trên đường băng. Năm 2017 tại phi trường Ottawa hai chiếc phi cơ nằm trên đường băng 6 và 5 tiếng đồng hồ trong hơi nóng mùa hè ngột ngạt.

Luật mới sẽ yêu cầu các hãng hàng không cập nhật thông tin, và cho hành khách ra khỏi máy bay nếu hoãn đến 3 tiếng đồng hồ.

Hãng hàng không cũng sẽ phải theo luật mới cho phép mang nhạc cụ lên phi cơ hoặc là trong hành lý ký gởi hay hành lý mang theo lên máy bay.

Nhưng hành khách sẽ phải đợi đến ngày 15/12 đối với các điều luật đòi hỏi hãng hàng không xếp cho cha mẹ ngồi bên cạnh hay gần con mà không có phụ thu, cũng như

bồi thường cho các trường hợp trễ hay hủy chuyến.

Cụ thể, đối với hãng hàng không lớn, tiền bồi thường là $400 (nếu trễ tại điểm đến từ 3-6 giờ), $700 (6-9 giờ) và $1.000 (hơn 9 tiếng). Đối với hãng nhỏ, tiền bồi thường tương ứng là $125, $250 và $500.

Trong trường hợp trễ vì ‘overbooking’, hãng hàng không sẽ phải bồi thường tối thiểu $900 (nếu trễ dưới 6 tiếng), tối thiểu $1.800 (trễ 6-9 tiếng) và tối thiểu $2.400 (trễ hơn 9 tiếng).

Hành khách có đến 1 năm để nộp hồ sơ khiếu nại.

Nếu hành lý bị mất, hành khách phải khai trong vòng 21 ngày. Nếu hành lý bị hư hỏng, khiếu nại phải được gởi trong vòng 7 ngày.

Hành khách có thể được bồi thường bằng tiền mặt chỉ sau khi nộp đơn khiếu nại. Các hãng hàng không cũng có thể thanh toán bằng phiếu hay giảm giá, nhưng giá trị sẽ phải cao hơn trả tiền mặt và không bao giờ hết hạn.

Hành khách sẽ quyết định cách nào họ muốn.

Các hãng không chấp hành quy định sẽ bị phạt số tiền lên đến 25.000 đô-la mỗi trường hợp.

Scott Streiner, chủ tịch Cơ quan Giao thông Vận tải Canada nói: “Hàng ngàn người Canada đã tham gia những buổi tham khảo ý kiến giúp thiết lập những điều luật mới này.

Chúng tôi tri ân những người góp ý và tin rằng các điều luật này sẽ giúp bảo đảm hành khách được đối xử công bằng nếu chuyến du hành của họ không được suôn sẻ”.

Tổng trưởng Giao thông Marc Garneau cho biết mục tiêu của chính quyền là bảo đảm khách hàng được hưởng quyền lợi và được đối xử một cách công bằng, xứng đáng với số tiền họ bỏ ra trong khi các hãng hàng không vẫn giữ sức cạnh tranh mạnh mẽ.

Theo số liệu của chính phủ Canada, mỗi năm có trung bình 5,5 triệu chuyến bay cất và hạ cánh tại 91 sân bay ở nước này.

L.T (Tổng hợp CBC, CTV, GlobalNews)

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

9

CANADA Toronto thoibao.com

Ngoại trưởng Freeland bắt đầu tiến trình phê chuẩn thỏa hiệp thương mại Bắc Mỹ Ngoại trưởng Canada, bà Chrystia Freeland hôm thứ Hai 27/5 đã trình một kiến nghị lên Hạ Viện ấn định giai đoạn giới thiệu trước lập pháp để phê chuẩn thỏa hiệp NAFTA mới. Đây là bước cần thiết trong tiến trình phê chuẩn vì nó giải quyết một số biện pháp tài chánh và thuế cần được tính đến đối với thỏa thuận thương mại đã được duyệt xét lại giữa Canada, Mỹ và Mexico.

Bà Freeland nói bên ngoài quốc hội: “Việc trình kiến nghị này được thực hiện sau khi chính phủ bảo đảm sự

10

dỡ bỏ hoàn toàn thuế nhôm và thép do Mỹ áp đặt, điều rất tốt cho người Canada và người Mỹ. Quan trọng là chúng ta không chấp nhận bất cứ hạn ngạch nào đối với việc xuất cảng nhôm và thép của Canada”.

Ngày 30/11 năm ngoái, Canada, Mỹ và Mexico đã ký bản NAFTA duyệt xét lại sau một thời gian thảo luận căng thẳng, nhưng việc tiến tới phê chuẩn tại Canada đã bị trễ nãi do Mỹ đánh thuế vào thép và nhôm của Canada.

Bà Freeland nói thêm: “Bây giờ thuế đã được dỡ bỏ, chính phủ chúng tôi dự định

tiến hành việc phê chuẩn thỏa hiệp NAFTA mới. Trong chừng mực có thể, chúng tôi dự định tiến hành song song với Mỹ”.

Dường như chính phủ Tự Do đang theo đuổi phê chuẩn trước cuộc bầu cử liên bang vào tháng 10.

Canada đã đệ trình văn bản thỏa hiệp NAFTA mới tại Hạ Viện ngày 12/12.

Bà Freeland nói rằng mặc dù thời gian không còn nhiều, bà tin rằng tất cả các dân biểu trong Hạ viện hiểu tầm quan trọng của việc phê chuẩn thỏa hiệp.

Nhưng bà thừa nhận thời gian biểu phê chuẩn vẫn nằm ngoài tầm tay của bà.

Bà nói: “Tất nhiên, việc bắt đầu có hiệu lực của thỏa hiệp này không chỉ phụ thuộc vào Canada. Thỏa hiệp mới chỉ có thể có hiệu lực sau khi có sự phê chuẩn tại mỗi nước trong ba nước ký NAFTA”.

Thế Lai (Theo CBC)

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Giá vé trận tranh cúp NBA lên đến trên 30 ngàn Mỹ kim

Trận tranh tài đầu tiên của vòng chung kết cúp vô địch NBA sẽ diễn ra vào ngày thứ Năm 30 tháng 5, tại cầu trường Scotia Bank ở thành phố Toronto, giữa đội cầu Toronto Raptors và đội cầu Golden State Warriors.

Phòng vé của cầu trường đã bắt đầu bán vé trên mạng cho trận tranh tài thứ nhất giữa hai đội vào lúc 6 giờ chiều ngày thứ hai 27 tháng 5.

Theo CBC News, có trên 2 ngàn người chờ mua vé trên mạng và vé đã bán hết trong vòng 30 phút.

Giá vé chính thức của trận tranh chung kết của hiệp hội NBA từ giá vé hạng bét là $100

lên đến vé hạng nhất, ngồi ngay cạnh sân chơi là $1,200.

Tuy nhiên phần lớn những khán giả muốn dự khán những trận tranh tài sôi động này đều phải mua vé bán lại.

Cũng theo đài CBC thì giá vé bán lại đã từ mức vé hạng bét là $883.19 lên đến vé trên 10 ngàn Mỹ kim. Vé đắt nhất là vé ngồi ở ngay bên cạnh sân chơi: courtside East, Row A, hai vé được bán với giá $60,487.

Những người ái mộ môn thể thao này và đội cầu Raptors, mà muốn được dự khán trong những trận cầu như thế, thì có người sẽ phải bán nhà, mới có đủ tiền mua vé tham dự!

N.T.H (Theo CBC)

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

11

CANADA Toronto thoibao.com

Bán nhiều xe hơi điện nhờ chương trình tài trợ của chính phủ Các đại lý bán xe hơi trong vùng Montréal nói số xe hơi điện bán ra có tăng kể từ khi chính phủ liên bang và tỉnh bang đưa ra các chương trình khuyến khích sử dụng p h ư ơ n g t i ê n d i c h u y ể n “xanh”.

Một số đại lý bán xe hơi thậm chí đang phải chật vật đáp ứng nhu cầu đặt hàng.

Một chuyên viên bán xe tại Saint-Laurent cho biết: “Chúng tôi tiếp rất nhiều

khách hàng và họ muốn được hưởng các chương trình của chính phủ”.

Theo Thống kê Canada, số xe hơi điện bán ra trên toàn Canada tăng 8,3 phần trăm trong năm qua. Nhiều trường hợp trong số này là nhờ các chương trình của tỉnh bang và liên bang dành cho người mua.

Các xe hơi chạy điện có giá dưới 45.000 đô-la được liên bang tài trợ 5.000 đô-

la. Chính phủ Québec giảm 8.000 đô-la cho người mua xe điện dưới 75.000 đô-la.

Tỉnh bang tuần qua loan báo cũng sẽ tài trợ 50 phần trăm chi phí lắp trạm nạp điện 240 volt, lên đến tối đa 5.000 đô-la mỗi trạm, nằm trong kế hoạch của chính phủ nhằm có 100.000 xe hơi hơi điện chạy trên đường phố Québec vào năm 2020.

Mới đây, một cuộc triển lãm xe điện đã tổ chức, với hơn 70 nhà triển lãm và hơn 23.000 người tham gia. Sự kiện này đã cho mọi người một cơ hội để xem và lái thử các loại xe điện.

Với sự thúc đẩy từ nhiều cấp chính phủ và các ngành kỹ nghệ để chống biến đổi khí hậu, ngay cả các hãng chế tạo xe hơi cũng đang thay đổi mẫu mã để tung ra nhiều lựa chọn cho xe hơi điện trong giao thông.

LCC (Theo CTV)

12

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Hai cựu tổng trưởng của đảng Tự Do sẽ tranh cử độc lập

Trong hai cuộc họp báo diễn ra ở hai thành phố Vancouver và Toronto, hai cựu tổng trưởng của chính quyền liên bang đảng Tự Do, đã cho biết là hai bà sẽ ra tranh chức dân biểu với tư cách độc lập.

Bà Jody Wilson Raybould cựu tổng trưởng tư pháp và bà Jane Philpot, cựu tổng trưởng ngân khố sẽ ra tranh cử với tư cách độc lập: bà Raybould ở thành phố Vancouver và bà Philpot ở vùng MarkhamStoufville trong vùng đại thủ phủ Toronto.

Cả hai bà tổng trưởng này

đã từ chức vì không đồng ý với Thủ tướng Justin Trudeau về vụ công ty SNC-Lavalin.

Cả hai sau đó đã bị loại ra khỏi nội các đảng Tự Do. Trước đó bà Elizabeth May, thủ lãnh đảng Xanh ở quốc hội đã mời gọi cả hai bà cựu tổng trưởng gia nhập đảng Xanh, với tương lai là một trong hai bà cựu tổng trưởng này sẽ lên thay bà May, nhưng cả hai bà này đều từ chối.

Cuộc bầu cử lại dân biểu liên bang sẽ diễn ra vào tháng 10 năm nay.

N.T.H (Theo 680news)

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

13

GTA thoibao.com Toronto

Ontario sẽ cho bán bia ở các tiệm tạp hóa Theo những tin tức loan báo hôm thứ hai ngày 27 tháng 5, chính quyền tỉnh bang Ontario sẽ đệ trình dự luật chấm dứt hợp đồng cho The Beer Store bán bia rượu độc quyền ở tỉnh bang này.

Dự luật được đệ trình là khởi đầu cho dự tính mà chính quyền tỉnh bang Ontario sẽ cho bán bia ở các tiệm tạp hóa.

Theo lời ông Vic Fedeli, bộ trưởng tài chánh tỉnh bang thì việc cho một công ty độc quyền bán bia rượu đã không có lợi cho người tiêu thụ cũng như cho những công ty thương mại.

Trước đó, chính quyền tỉnh

bang cũng cho công bố hàng loạt những nới lỏng trong việc bán bia rượu ở tỉnh bang: cho các nhà hàng bán bia rượu từ lúc 9 giờ sáng

Các nhà điều tra cho biết sau đó người đàn ông này lái xe vào đường xe golf chạy, buộc người chơi golf phải bỏ chạy toán loạn. Ông ta cuối cùng cũng chạy khỏi sân golf nhưng bị kẹt xe trong giờ cao điểm, ở gần đó và bị một cảnh sát viên chặn lại, bắt giữ.

Khi anh ta cung cấp một mẫu thở thì nồng độ cồn gấp đôi giới hạn cho phép.

Không có ai ở sân golf bị chấn thương nhưng thiệt hại

thì chưa rõ. Cảnh sát vẫn đang tiếp tục điều tra và số lượng chính xác số xe đậu trong bãi đậu xe bị hư hại chưa có.

Cảnh sát cho biết trong một bản tin phát hành hôm thứ Ba rằng một người đàn ông cư dân Pickering, 26 tuổi, bị cáo buộc nhiều tội liên quan tới điều khiển xe cộ, đã được trả tự do và sẽ phải xuất hiện trong phiên tòa đầu tiên dự trù vào ngày 17 tháng Sáu. 

Bắt được kẻ gây tai nạn cho trẻ con rồi bỏ chạy

Em Radiul Chowdhury

Cảnh sát đã bắt được người đàn ông bị cáo buộc liên can tới vụ hit-and-run khiến một cậu bé bị thương nặng ở đầu.

Darren Robert Dawson, 31 tuổi, bị cáo buộc tội chạy trốn khỏi hiện trường sau khi tai nạn, đã bị bắt hôm thứ Hai, một ngày sau

14

Hôm thứ Ba 28 tháng 5, cảnh sát cho biết đã cáo buộc hình tội tám người và thu giữ hàng ngàn món hàng giả được bán tại Pacific Mall ở Markham, Ont. Cảnh sát vùng York cho biết họ bắt đầu điều tra các khiếu nại về quần áo và túi xách hàng hiệu giả được bán tại Pacific Mall.

Họ nói rằng cuộc điều tra bắt đầu vào tháng 4 năm ngoái và vào cuối tháng 6, hơn 30 cảnh sát viên đã đột kích khám xét 7 tiệm bên

trong thương xá này và nhà của một chủ tiệm.

Cảnh sát cho biết các nhà điều tra đã gặp đại diện của nhiều công ty, trong đó có Adidas, Louis Vuitton, Dior và Givenchy. Các công ty này cho biết phần lớn hàng hóa mang thương hiệu của họ bán ở đó là hàng giả.

Cảnh sát York cho biết Bộ Nội ninh Nội địa, Cơ quan Dịch vụ biên giới Canada và Sở Cảnh sát New York đã giúp đỡ điều tra. 

mỗi ngày, bảy ngày một tuần, có thể uống rượu ở các công viên và uống rượu ở các party gần các cuộc tranh tài thể thao. 

Lái xe vào sân golf, một người bị bắt Hôm thứ Ba, cảnh sát vùng Halton cho biết những người chơi golf tại một sân golf ở Milton đã một phen hoảng hốt và phải đột ngột dừng cuộc chơi vào chiều thứ Hai, khi một tài xế say xỉn lái xe vào sân gây náo loạn.

Theo cảnh sát, một người đàn ông lái chiếc xe được cho là có liên quan đến vụ đụng xe ở Acton trước đó đã tiếp tục cho xe lao vào những chiếc xe đang đậu tại sân golf Greystone.

Tám người bị bắt trong vụ điều tra hàng giả ở Pacific Mall

khi em Radiul Chowdhury, bốn tuổi, bị đụng bị thương nặng gần khu Victoria Park Avenue và Adair Road, khi đang đi dạo cùng gia đình.

Cảnh sát cho biết bắt được anh ta nhờ tin mách báo của công chúng sau khi công bố hình ảnh camera ghi lại được.

Em bé nạn nhân đã được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Sick Kids, cho tới chiều thứ Ba vẫn đang trong tình trạng nguy kịch.

Cha em, ông Ruhul Chowdhury, hôm thứ Hai cho biết con trai ông vẫn chưa tỉnh lại nhưng gia đình ông hy vọng rằng em sẽ qua khỏi. Các bác sĩ lo lắng vì não em bị tổn thương nghiêm trọng.

Darren Robert Dawson, được cho tại ngoại vào chiều thứ Ba, theo dự trù, sẽ lại ra tòa vào ngày 15 tháng 7 tới. 

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

TTC thay đổi lịch trình ngưng hoạt động subway vì trận đấu của Raptors TTC đã thay đổi lịch trình ngưng hoạt động subway sớm ở một số trạm subway trên Line 1 để sửa chữa đường rầy, vì trận chung kết đầu tiên của vòng chung kết cúp vô địch NBA sẽ diễn ra vào ngày thứ Năm 30 tháng 5, tại cầu trường Scotia Bank, giữa đội cầu Toronto Raptors và đội cầu Golden State Warriors.

Theo lịch trình TTC đã công bố thì từ thứ Hai đến thứ Năm tuần này, hoạt động trên Line 1 giữa YongeBloor và Eglinton kết thúc lúc 11 giờ tối, nhưng TTC hủy bỏ lịch đóng subway sớm vào ngày thứ Năm này, để người hâm mộ đội Raptors có thể đi tới lui ăn mừng trận đấu đầu tiên của chung kết NBA. 

TIN ĐỌC NHANH *Một phụ nữ ở Kingston đã bị cáo buộc hình tội vì hất nước trong ống tẩu lên người bạn gái cũ của mình.

Theo cảnh sát, sự vụ xảy ra vào sáng sớm thứ Ba, trong lúc nghi phạm cãi nhau với người yêu cũ.

Cuộc cãi vã càng lúc càng dữ dội và nghi phạm đã đấm vào mặt bạn gái cũ, rồi nhổ nước bọt vào mặt nạn nhân và ngâm cô trong nước từ một bong bóng.

Cảnh sát cho biết nghi phạm, 22 tuổi, sau đó đã

gọi cảnh sát và báo chuyện mình gây ra. Cô ta đã bị đưa đến đồn cảnh sát và bị buộc tội hành hung. *Một người đàn ông đã được đưa đến bệnh viện sau vụ nổ súng ở vào tối thứ Hai ở Dorado Court, ở khu Keele Street và S h e p p a r d Av e n u e c ủ a North York. Cảnh sát cho biết nạn nhân bị thương nhưng tính mạng không đe dọa. Các nhà điều tra chưa công bố bất kỳ thông tin về các nghi phạm. 

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

15

THẾ GIỚI Toronto thoibao.com

Tân Nhật hoàng đón tiếp TT Trump trong cuộc gặp lịch sử Tân Nhật hoàng Naruhito và Hoàng hậu Masako hôm 27/5 đã tiếp đón Tổng thống Trump và phu nhân Melania tại Cung điện Hoàng gia ở thủ đô Tokyo. Tổng thống Trump đã trở thành lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gặp Nhật hoàng Naruhito kể từ khi

16

Nhật hoàng đăng quang hồi đầu tháng này.

Lễ đón diễn ra theo nghi thức trang trọng tại Cung điện Hoàng gia và được phát sóng trực tiếp trên đài truyền hình quốc gia Nhật Bản.

Trước đó, trong bữa tiệc với Thủ tướng Nhật Bản

Abe Shinzo vào tối 26/5, Tổng thống Trump cho biết sự kiện gặp tân Nhật hoàng và Hoàng hậu hôm nay là “sự kiện chính và rất quan trọng trong lịch sử Nhật Bản”.

Chuyến thăm của Tổng thống Mỹ tới Nhật Bản đánh dấu mối liên kết chặt chẽ giữa hai nước đồng minh truyền thống. Chương trình nghị sự trong chuyến thăm của ông Trump tập trung vào một số vấn đề quan trọng như quan hệ thương mại, quốc phòng, chương trình hạt nhân Bắc Hàn và sự trỗi dậy của Trung Quốc.

Thủ tướng Abe cũng cho thấy sự tiếp đón nồng hậu dành cho Tổng thống Trump, một trong những người bạn thân nhất của ông trên chính trường quốc tế. Thủ tướng Abe từng mô tả chuyến thăm của Tổng thống Trump tới Nhật Bản là sự kiện mang ý nghĩa “lịch sử”. 

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

TIN VẮN Nga hạ thủy tàu phá băng hạt nhân lớn nhất thế giới.

Con tàu dài 170 m với chiều cao tương đương tòa nhà 5 tầng xuyên phá được lớp băng dày đến 3 m, được thiết kế để mở đường cho tàu bè đi qua những lớp băng dày ở Bắc Cực, đồng thời rút ngắn tuyến đường thủy Á - Âu.

Nga được xem là quốc gia sở hữu nhiều vùng lãnh thổ và có hoạt động tích cực nhất ở Bắc Cực, vượt xa nhiều nước khác như Canada, Mỹ và Na Uy.

Giới chức an ninh Mỹ và Đài Loan gặp mặt bất chấp căng thẳng với Trung Quốc. Hôm 27/05, bộ Ngoại Giao Đài Loan, lãnh đạo an

ninh quốc gia Lý Đại Duy đã có cuộc gặp mặt với cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton vào đầu tháng 5. Đây là cuộc họp đầu tiên giữa các giới chức an ninh cấp cao hai bên trong 4 thập niên vừa qua.

Peru và Ecuador : Động đất mạnh, một người chết.

Cơn địa chấn mạnh 8 độ Richter xảy ra ngày 26/05 vùng rừng Amazone, làm một người chết và 26 người khác bị thương. Tại thủ đô Lima của Peru, tình hình náo loạn, người dân hoảng sợ đổ ra đường giữa đêm khuya dưới trời mưa gió.

Iraq: Bốn thánh chiến người Pháp bị kết án tử hình. Trong vòng hai ngày 26-27/05, tòa án Iraq đã tuyên hai bản án nghiêm khắc nhắm vào 4 công dân Pháp tham gia thánh chiến.

Từ đây đến đầu tháng 6/2019 sẽ có 4 người Pháp bị đưa ra xét xử, nâng tổng số công dân Pháp bị kết án tại Iraq lên 12 người. 

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

17

THẾ GIỚI Toronto thoibao.com

Vịnh Ba Tư “dậy sóng” Iran đã quyết định không theo đuổi chính sách “kiên nhẫn chiến lược” như nước này đã từng thực hiện trước đây sau hàng loạt hành động cứng rắn của Mỹ tại vịnh Ba Tư.

Tại vịnh Ba Tư, sự hiện diện của tàu sân bay Hải quân Mỹ USS Abraham Lincoln ở ngoài khơi bờ biển Iran đã phát đi một tín hiệu cứng rắn. Tại Levant, chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng bắt đầu xem xét một kế hoạch hòa bình đang được chờ đợi dành cho Israel và Palestine.

Theo CNN, trong cùng một thời điểm, Mỹ dường như vừa “khua chiêng múa trống” kích động chiến tranh vừa chìa “cành ô liu” kêu gọi hòa bình ở hai khu vực cách nhau vài trăm dặm.

Theo nhận định của các chuyên viên kỳ cựu, những sự kiện xảy ra gần đây tại vịnh Ba Tư đã đẩy khu vực này lún sâu vào nguy hiểm.

Sự leo thang căng thẳng giữa

Iran và Mỹ, cũng như các đồng minh của Washington, có thể dễ dàng vượt tầm kiểm soát. Tuy vậy, Tổng thống Trump vẫn đẩy mạnh nỗ lực đưa Iran vào bàn đàm phán.

Khi Tổng thống Trump lần đầu tiên tuyên bố rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Iran vào năm 2018, ông đã chỉ trích đây là một “thỏa thuận tồi” và đưa ra hàng loạt lệnh trừng phạt.

Các nhà ngoại giao Iran đã cố gắng lôi kéo sự ủng hộ của châu Âu để giữ cho thỏa thuận hạt nhân không bị tan vỡ. Trong khi đó, Iran cũng bằng mọi cách tuân thủ thỏa thuận. Tuy vậy vào ngày 8/5, đúng một năm sau khi ông

Thủ tướng trẻ tuổi của Áo mất chức AFP ngày 27/5 đưa tin Thủ tướng Áo Sebastian Kurz đã không vượt qua được cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại quốc hội, buộc nhà lãnh đạo 33 tuổi phải từ chức.

Chuyện này xảy ra theo sau các cáo buộc tham nhũng liên quan tới cựu Phó thủ tướng Heinz-Christian Strache, từng là chủ tịch đảng cực hữu Tự do (FPOe).

Phó thủ tướng Strache buộc phải từ chức hôm 18/5 sau khi truyền thông Đức đăng tải một đoạn video cho thấy ông thảo luận việc sẽ trao các hợp đồng dự án nhà nước cho một phụ nữ tự xưng là cháu gái tỉ phú Nga Igor Makarov, để đối lấy hỗ trợ trong chiến dịch tranh cử.

18

Thủ tướng Kurz sau đó yêu cầu Bộ trưởng Nội vụ Kickl từ chức nhằm tránh xung đột lợi ích trong cuộc điều tra đối với đảng FPOe. Ngay sau khi Bộ trưởng Herbert Kickl bị cách chức, toàn bộ bộ trưởng của đảng FPOe trong chính phủ Áo cũng đã tuyên bố từ chức, dẫn đến sự sụp đổ của liên minh cầm quyền giữa đảng Nhân dân (OVP) và FPOe. Ông Kickl cáo buộc Thủ tướng Kurz thâu tóm quyền lực về phía đảng OVP. Nhậm chức hồi tháng 12/2017 khi mới 31 tuổi, ông Kurz trở thành thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử nước Áo và cũng là lãnh đạo trẻ nhất thế giới. 

Trump rút khỏi thỏa thuận, mọi chuyện đã thay đổi.

Vào tháng 4 năm nay, ông Trump tăng cường gây sức ép lên Iran khi xóa bỏ quyền miễn trừ nhập cảng dầu từ Iran.

Thay vì chấp nhận các động thái của Mỹ, Iran lần này đã phản kháng. Tehran thông báo dừng một phần cam kết trong thỏa thuận hạt nhân, đồng thời tuyên bố sẽ tăng cường làm giàu uranium - một bước đi quan trọng để chế tạo vũ khí hạt nhân.

Hiện chưa rõ viễn cảnh kết thúc cho tình hình căng thẳng hiện nay. Iran đã khước từ đề xuất đàm phán của Tổng thống Trump. 

Thủ tướng Anh từ chức, ai sẽ lên thay?

Thủ tướng Theresa May

Thủ tướng Theresa May tuyên bố sẽ từ chức vào ngày 7/6 sau khi không thể đưa đất nước đạt thỏa thuận Brexit với Liên minh châu Âu (EU), một câu hỏi đang nóng lên là ai sẽ thay bà ngồi vào chiếc ghế thủ tướng Anh? Theo các nhà phân tích, sau khi bà Theresa May từ chức, Đảng bảo thủ Anh cầm quyền sẽ chính thức bầu một tân chủ tịch đảng thay bà May và bất cứ người nào chiến thắng trong cuộc bầu cử này sẽ trở thành thủ tướng Anh. Cuộc chiến giành vị trí lãnh đạo Đảng bảo thủ về cơ bản chỉ xoay quanh một vấn đề duy nhất là Brexit.

Có lẽ một phần vì lý do

này mà Boris Johnson, người đóng vai trò trung tâm trong chiến dịch Brexit năm 2016 và đã từ chức ngoại trưởng Anh năm ngoái để phản đối cách xử lý Brexit của chính phủ, đang nổi lên như một chính khách có khả năng ngồi vào chiếc ghế thủ tướng sau khi bà May ra đi.

Tuy nhiên, khả năng ông Johnson trở thành thủ tướng Anh cũng chưa chắc chắn, vì quan điểm cứng rắn của ông về Brexit có thể khiến những người ôn hòa và những người chủ trương ở lại EU trong nội bộ Đảng bảo thủ đoàn kết lại ủng hộ một ứng cử viên “ôn hòa hơn”. 

Cánh hữu trỗi dậy trong bầu cử Nghị viện châu Âu Cuộc bầu cử nghị viện châu Âu vừa chính thức khép lại là lượng cử tri đi bỏ phiếu cao nhất trong 25 năm qua và sự trỗi dậy của phe cánh hữu.

Theo BBC,lượng cử tri đi bỏ phiếu tại các nước Liên minh châu Âu (EU) trong 3 ngày đạt khoảng 51%, con số cao nhất tính từ cuộc bỏ phiếu năm 1994.

Nhiều vấn đề nóng như nhập cư, Anh rời khỏi EU (Brexit), kinh tế và biến đổi khí hậu được cho là yếu tố giúp cuộc bầu cử năm nay được theo dõi sát sao.

Trên toàn châu Âu, khối ủng hộ châu Âu EPP (đảng Nhân dân châu Âu) và liên minh S&D (Xã hội và Dân chủ) được cho là vẫn giữ lượng nghị sĩ nhiều nhất nhưng tỷ lệ bị giảm đáng kể trong năm nay. Theo ước tính, EPP giảm từ 221 ghế xuống còn 191 trong khi S&D giảm từ 177 xuống còn 147.

Trong khi đó, đảng Xanh và một số đảng cực hữu có một màn trỗi dậy mạnh mẽ. Các đảng Xanh được dự đoán giành được tổng cộng 69 ghế, thành tích tốt nhất từ trước đến nay. Đóng góp vào kết quả này là việc đảng Xanh ở Đức chiếm vị trí thứ hai của SPD sau liên minh cầm quyền CDU/CSU với 22% phiếu bầu so với 15% của đối thủ.

Khối cực hữu Các nước châu Âu và Tự do

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

(ENF) được dự đoán giành 57 ghế, tăng 30 ghế so với lần trước. Đóng góp lớn cho kết quả này là việc đảng Liên minh phương Bắc của Phó thủ tướng Matteo Salvini giành chiến thắng vang dội ở Ý.

Tại Pháp, đảng Đại hội Dân tộc cực hữu của bà Marine Le Pen cũng giành 24% phiếu bầu, đánh bại liên minh Phục hưng trung tả, trung hữu của Tổng thống Emmanuel Macron với 22%.

Tại Anh, đảng Brexit của chính trị gia Nigel Farage dẫn đầu với số ghế ước tính là 28 trong khi đảng Bảo thủ của Thủ tướng Theresa May chỉ có 3 ghế. 

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

19

VIỆT NAM Toronto thoibao.com

Mẹ tù nhân lương tâm Hoàng Đức Bình kêu cứu

Tù nhân lương tâm Hoàng Đức Bình

Bà Phạm Thị Vạn, mẹ tù nhân lương tâm Hoàng Đức Bình, hôm 24/5 đã gửi một thư ngỏ đến các tổ chức nhân quyền và chính phủ các nước để kêu cứu cho ông Hoàng Bình cùng một số tù chính trị khác đang gặp nguy hiểm tại trại giam An Điềm, tỉnh Quảng Nam. Bức thư được công bố chính thức trên mạng hôm 26/5.

Theo bức thư, ông Hoàng Đức Bình, người đang phải thụ án tù 14 năm với cáo buộc chống người thi hành công vụ và lợi dụng các quyền tự do dân chủ, đang gặp nguy hiểm về tính mạng.

“Mạng sống của Hoàng Đức Bình, Nguyễn Bắc Truyển và các tù nhân lương tam khác tại nhà tù Quảng Nam đang bị đe doạ”, bức thư có đoạn viết.

20

Trước đó vào ngày 23/5, Hoàng Đức Bình đã thông báo cho mẹ và em trai trong lần thăm gặp ở trại giam An Điềm rằng ông cùng ông Nguyễn Bắc Truyển và một số tù nhân khác đang tuyệt thực từ ngày 12/5 để phản đối việc trại giam tra tấn tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Hoá và đưa tù nhân này đi biệt giam chỗ khác mà không thông báo cho các tù nhân khác ở cùng được biết.

Trong bức thư của mình, bà Phạm Thị Vạn cũng cho biết gia đình bà đang gặp nhiều khó khăn, o ép từ phía chính quyền.

“Suốt bao lâu nay, gia đình tôi liên tục bị nhà cầm quyền cộng sản o ép, đe doạ. Các con tôi, tức các em trai của Hoàng Đức Bình luôn luôn bị cộng sản tìm mọi cớ đánh đập, ngăn chặn mọi công ăn việc làm để nuôi sống gia đình. Các con tôi đều bị cấm xuất cảnh, dù là xuất cảnh sang Lào để làm thuê kiếm sống.”

Tù nhân lương tâm Hoàng Đức Bình là người tham gia các hoạt động về môi trường, phản đối công ty Formosa xả thải gây ô nhiễm môi trường biển miền Trung Việt Nam hồi năm 2016. Ông Hoàng Bình bị đưa ra xử sơ thẩm hôm 6/2/2018 và bị tuyên án 14 năm tù. Phiên phúc thẩm hôm 24/4/2018 tuyên y án. 

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Trung Quốc xả lũ gây ngập lụt thành phố Móng Cái Truyền thông trong nước loan tin này hôm 27/5: mưa lũ lớn kéo dài cộng nước sông dâng do Trung Quốc xả lũ đã khiến thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh bị ngập lụt từ ngày 25/5 vừa qua và khiến một người mất tích, hàng chục đò chở hàng bị đắm. Ông Hoàng Ngọc Anh, Chánh văn phòng UBND thành phố Móng Cái cho biết: “Hiện nay không mưa nữa nhưng phía đầu nguồn bên Trung Quốc xả lũ nên nước vẫn dâng cao”. Ông Hoàng Ngọc Anh cho biết chính quyền địa phương đang huy động tất cả các lực lượng, quân sự, công an, đô thị… xuống các địa bàn để khắc phục hậu quả. Móng Cái cũng đang chuẩn bị di tản người dân đến nơi an toàn.

Tờ Tuổi Trẻ trích lời một lãnh đạo thành phố Móng Cái cho biết “Bình thường khi Trung Quốc xả

lũ họ sẽ thông báo trước cho mình, tuy nhiên có thể do đợt này mưa lớn nên họ xả lũ bất chợt, không kịp thông báo để mình cảnh báo người dân”.

Việt Nam có hai dòng sông lớn là Mekong ở phía nam và sông Hồng ở miền bắc là những dòng sông chảy qua nhiều quốc gia trong đó Việt Nam là nước cuối nguồn.

Việc xây đập thuỷ điện tại các nước thượng nguồn, mà chủ yếu là ở Trung Quốc có ảnh hưởng trực tiếp đến những nước ở hạ nguồn.

H i ệ n Tr u n g q u ố c c ó khoảng gần 20 công trình thuỷ điện lớn ở thượng nguồn sông Hồng. Đó là chưa kể các công trình thuỷ điện lớn nhỏ khác. Việc Trung Quốc xả lũ ở các đập thuỷ điện này vì vậy có ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam và được coi là nguy cơ gây ngập lụt ở các tỉnh phía Bắc. 

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

21

VIỆT NAM Toronto thoibao.com

Facebook tăng 500% việc hạn chế nội dung ở VN

Trong nửa cuối năm 2018, Facebook tăng hơn 500% số lượng các nội dung mà hãng hạn chế quyền truy cập ở Việt Nam. Sự gia tăng xảy ra cùng lúc Việt Nam thắt chặt các hạn chế internet, mà đỉnh điểm là luật an ninh mạng có hiệu lực vào tháng 1 năm nay, luật này đòi hỏi các công ty phải thiết lập văn phòng ở Việt Nam và lưu trữ dữ liệu trong nước. Đầu tháng này, Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết gần 10% trong số 128 tù nhân bị giam cầm ở Việt Nam vì bày tỏ quan điểm bất đồng là những người bị bỏ tù vì đăng những lời lẽ chống nhà

22

nước trên các nền tảng truyền thông xã hội như Facebook.

Facebook được sử dụng rộng rãi ở Việt Nam và đóng vai trò là nền tảng chính cho cả các hoạt động thương mại điện tử lẫn bày tỏ bất đồng chính kiến. Vào tháng 1, Việt Nam đã cáo buộc Facebook vi phạm luật pháp nước này khi hãng cho phép người sử dụng đăng các lời lẽ chống chính quyền.

Từ tháng 7 đến tháng 12 năm ngoái, Báo cáo Minh bạch của Facebook cho biết họ đã hạn chế quyền truy cập đối với 1.553 bài đăng và 3 chủ tài khoản tại Việt Nam, so với chỉ có 265 hạn chế như vậy trong một vài tháng đầu năm 2018.

Việc hạn chế của Facebook có nghĩa là một nội dung được đăng lên Facebook nhưng không thể xem được ở một số quốc gia vì nó được coi là vi phạm luật pháp nước sở tại.

Báo cáo Minh bạch của Facebook cho biết họ đã thực hiện các hạn chế dựa trên các báo cáo từ các bộ thông tin và công an của Việt Nam. Theo một báo cáo được đăng trên trang web của chính phủ Việt Nam vào ngày 7/5, cho đến nay, Facebook đã xóa hơn 200 bài đăng có chứa nội dung chống nhà nước tại Việt Nam theo yêu cầu gỡ xuống của chính phủ. 

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Vì sao chứng chỉ ngoại ngữ ở Việt Nam chỉ như tờ giấy lộn?

Tr o n g b à i V ì s a o chứng chỉ ngoại ngữ ở Việt Nam chỉ là một tờ giấy đúng nghĩa?, báo Giáo Dục VN giải thích: Trung tâm Kiểm định Chất lượng giáo dục được thành lập từ quyết định do Hiệp hội các trường cao đẳng, đại học VN, ban hành ngày 16/10/2015 và quyết định do Bộ GD&ĐT ban hành ngày 14/10/2015, chỉ tổ chức kiểm định giáo dục chung, không chuyên về ngoại ngữ.

Hơn nữa, hầu hết các

trung tâm ngoại ngữ ở VN chưa có sự liên kết với các tổ chức kiểm định (quốc tế) độc lập.

Cho nên, chứng chỉ ngoại ngữ 3 cấp A, B, C ở VN thật sự chỉ có thể áp dụng… trong nước, còn ra nước ngoài thì hoàn toàn vô giá trị. Một số sinh viên lấy được chứng chỉ C cho biết, bài thi rất không hợp lý, độ khó cũng chỉ đủ để khảo nghiệm cán bộ nhà nước, không thể áp dụng cho các sinh viên định hướng con đường tự mình du học. 

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

23

VIỆT NAM Toronto thoibao.com

Nhà dân đang ở 20 năm bỗng dưng bị san phẳng Theo báo Dân trí trong nước, trong lúc gia đình ông Thạch Quang (SN 1966, ngụ quận 8) đi vắng, một nhóm người ngang nhiên ập vào đập phá, san phẳng căn nhà rộng 130m2 cùng nhiều tài sản. Ông Thạch Quang (SN 1966, ngụ quận 8) kể gia đình ông vừa bị một nhóm người của Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Lê Thành hủy hoại tài sản và xâm phạm chỗ ở nghiêm trọng tại khu đất có địa chỉ kế 172/183/79 An Dương Vương, phường 16, quận 8, TP.HCM. Khoảng 14 giờ ngày 14/5 trong lúc cả gia đình đi vắng, Cty Lê Thành đã cho khoảng 30 người đến tự ý phá hàng tào, phá khóa cửa xông vào nhà đập phá tài sản. Đồ đạc của gia đình ông Quang bị ném hết ra ngoài và toàn bộ nhà cửa, vườn tược gia đình ông đều bị san phẳng.

“Khoảng 15 giờ tôi đi làm về thì toàn bộ căn nhà tôi đã bị phá nát, san phẳng. Căn nhà này gia đình tôi đã ở từ năm 2001 và mới sửa lại hết hơn 30 triệu đồng. Sau khi bị đập phá, giờ 4 người trong gia đình tôi phải đi tá túc nhờ nhà người thân. Ngoài căn nhà, phần diện tích vườn của chúng tôi chăn nuôi nhiều gia cầm và khoảng 100 cây ăn trái đang cho thu hoạch đều bị chặt phá”.

Theo hồ sơ ông Quang cung cấp, diện tích đất gia đình ông đang ở là hợp pháp và không tranh chấp với ai từ năm 2001 đến nay.

24

Ngay sau khi xảy ra sự việc, gia đình ông Quang đã gọi điện báo cho UBND, công an phường 16 (quận 8). Tuy vây, khi đến hiện trường, cán bộ UBND phường lại yêu cầu ông Quang phải làm đơn trình báo rồi sau đó giải quyết sau.

Theo tìm hiểu của Dân trí, gần đây hai người chủ bán đất cho ông Quang là ông Hưng, bà Nga có bán cho ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Cty Lê Thành 4 mảnh đất với tổng diện tích là 2.863m2, gồm: 1.504m2 (tại thửa 267, tờ bản đồ số 4), 160m2 (tại thửa 43, tờ bản đồ 36), 459m2 (tại thửa số 457, tờ bản đồ số 36) và 740m2 (thửa 33, tờ bản đồ số 36). Đối với phần diện tích còn lại là 476m2, trước đây thuộc hành lang bảo vệ kênh rạch thì các bên đang chưa bàn được giá chuyển nhượng.

Về việc bị “tố”có hành vi huỷ hoại tài sản, ông Nghĩa giải thích: “Ngày 14/5, trên khu đất tôi đã mua, tôi để rất nhiều đồ có giá trị để chuẩn bị xây dựng công trình gần đó. Do vậy, tôi cho nhân viên rào khu đất đó lại. Ở đó có một cái chòi nhưng do không sử dụng nên tôi cho anh em phá bỏ, gỡ đường dây điện cho an toàn. Đây là đất của tôi và tôi có quyền sử dụng nó vào mục đích của tôi chứ không hủy hoại tài sản của ai cả”.

Thế mới thấy ở Việt Nam người ta có thể trắng tay bất cứ lúc nào, và chẳng có chính quyền nào thực sự bảo vệ người cô thế. 

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Long An: hàng chục ngàn héc-ta mía bán không ai mua Cây mía được trồng nhiều ở các huyện Bến Lức, Thủ Thừa…của tỉnh Long An nhưng hiện nay, người nông dân lao đao vì bán không ai mua, hoặc mua với giá bèo bọt.

Tới các vùng trồng mía như xã Lương Hòa, Bình Đức (huyện Bến Lức)…, dễ dàng bắt gặp những cánh đồng mía già cỗi, cỏ mọc um tùm hay bị đốt bỏ. Nếu như trước đây, toàn tỉnh Long An có hơn 12.000 ha trồng mía thì niên vụ 2018 2019 chỉ còn lại khoảng 3.800 ha. Trong số đó, nhiều diện tích mía của nông dân từ niên vụ 2017 - 2018 đến nay vẫn còn nằm trên đồng vì bán không ai mua, hoặc mua với giá không đủ trả tiền nhân công thu hoạch.

Nhiều người buộc phải đốt bỏ cây mía để chuyển sang trồng cây khác với hy vọng có thu nhập khá

hơn. Theo nhiều nông dân tại đây, nếu mía bán được thì cũng chỉ ở mức khoảng 300.000 đồng/ tấn, sau khi trừ các loại chi phí, người trồng mía chỉ thu lại khoảng 50.000 - 70.000 đồng/tấn, tương đương mỗi ha chỉ thu được 5 - 7 triệu đồng (chỉ hơn 200 đô). Ông Nguyễn Huệ, xã Lương Hòa, huyện Bến Lức, kể: có người cho mà người ta còn không lấy, mía hiện nay còn lê thê trên ruộng Sở dĩ người nông dân ở Long An phải rơi vào tình cảnh trên là do trước đây, toàn bộ sản lượng mía trên địa bàn là phục vụ cho nhà máy đường Nivl. Tuy nhiên, những năm gần đây, công ty này làm ăn thua lỗ, và mới đây đã dừng hoạt động nên khiến người trồng mía ở Long An rơi vào cảnh lao đao. 

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

25

Toronto thoibao.com

26

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

27

THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com

Bảo hiểm y tế đại chúng giữa Canada và Pháp NGUYỄN TUẤN HOÀNG

M

ột bản tường trình của tổ chức y tế thế giới (WHO) đã liệt kê chương trình bảo hiểm y tế đại chúng của Pháp là chương trình bảo hiểm y tế tốt nhất thế giới.

Chính quyền Pháp là người trực tiếp đứng ra điều hành bảo hiểm y tế có tên là “social security”.

Một quỹ bảo hiểm công được thiết lập, và phần lớn các bác sĩ Pháp sẽ được trả lương từ qũy này.

Chính quyền Pháp ấn định mức tiền bảo hiểm mà cư dân phải đóng tùy theo lợi tức của những người này.

Tuy bảo hiểm y tế đại chúng cho mọi người, nhưng chi phí về bảo hiểm y tế của nước Pháp chỉ bằng một nửa những chi phí của Hoa kỳ trong những chi tiêu về y tế.

So sánh giữa bảo hiểm y tế của Canada và Pháp thì Pháp là nơi mà số người chết vì việc chăm sóc sức khỏe thấp nhất thế giới.

Còn bảo hiểm sức khỏe ở Canada thì điều căn bản của hệ thống bảo hiểm y tế đại chúng của Canada là mọi công dân đều có quyền hưởng tất cả những dịch vụ y tế cần thiết, nhưng những dịch vụ nha khoa và thuốc men sẽ thay đổi tùy theo từng tỉnh bang.

Tại Pháp, cư dân được bảo hiểm không những về y tế mà còn cả nha khoa, và có rất nhiều bác sĩ chuyên môn nên không phải chờ đợi lâu như trường hợp ở Canada.

Với những tiện nghi chăm sóc sức khỏe, chương trình bảo hiểm y tế đại chúng ở Pháp đã giúp đưa tuổi thọ của những người Pháp lên ở hàng đầu thế giới.

Tuy nhiên với số di dân ngày một gia tăng, cộng thêm những di dân lậu

28

lẻn vào, chương trình bảo hiểm y tế của Pháp có thể không còn tốt đẹp như trước: tốn kém hơn và người ta có thể sẽ phải chờ đợi để gặp các bác sĩ chuyên môn.

Tóm lại nếu so sánh giữa hai chương trình bảo hiểm y tế của hai nước Pháp và Canada thì phẩm chất của hai nền bảo hiểm y tế này cũng không chênh lệch nhau bao xa.

Cũng trong chuyện thời sự về sức khỏe, chúng ta hãy tìm hiểu xem những khác biệt của bảo hiểm sức khỏe ở Canada và ở Hoa Kỳ hay Obamacare.

Không có một hệ thống bảo hiểm y tế nào trên thế giới được xem là 100 phần trăm hoàn hảo, nhưng so với hệ thống bảo hiểm y tế Obamacare của Hoa Kỳ, hệ thống bảo hiểm y tế của Canada giản dị, phải chăng, đầy đủ và phổ quát.

- Tất cả những cư dân ở Canada đều có bảo hiểm y tế, trong khi qua

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

chương trình Obamacare, có đến 31 triệu người Mỹ vẫn không có bảo hiểm y tế.

- Tại Canada hệ thống bảo hiểm y tế bất vụ lợi, trong khi tại Hoa Kỳ, các công ty bảo hiểm y tế là những người điều hành hệ thống bảo hiểm có lợi cho các công ty này.

- Bảo hiểm y tế đại chúng ở Canada cho tất cả mọi cư dân, không phân biệt là người này có công ăn việc làm hay không, trong khi bảo hiểm Obamacare tùy thuộc vào việc làm: nếu bạn mất việc thì có nguy cơ mất luôn bảo hiểm y tế.

- Những người Canadians có quyền chọn bác sĩ, hay bệnh viện mà họ muốn đến, trong khi ở Hoa Kỳ, thì mỗi vùng và tùy theo công ty bảo hiểm, chỉ có một số bác sĩ đã được tuyển chọn. Nếu người ta muốn đi

những bác sĩ ngoài danh sách được liệt kê, thì họ sẽ phải trả tiền túi.

- Dưới chương trình bảo hiểm Obamacare thì trừ những người không có lợi tức, phải sống bằng welfare, những người khác phải mua bảo hiểm y tế và phải trả tiền hàng tháng: If you can’t pay, you die!

- Với chương trình bảo hiểm Obamacare, hàng loạt những hóa đơn, những giấy tờ phức tạp phải kê khai mỗi khi vào bệnh viện, khiến ngay cả những người có bảo hiểm y tế tốt, cũng nơm nớp lo sợ không biết công ty bảo hiểm có chịu trả chi phí đó không?

- Tại Canada, chính quyền liên bang bỏ ra số tiền tương đương với 10 phần trăm số sản lượng quốc gia GDP, trong khi tại Hoa Kỳ chi phí y tế đã tốn hết 18 phần trăm tổng sản

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

29

THỜI SỰ TRONG TUẦN Toronto thoibao.com

lượng GDP mà vẫn có 31 triệu người không có bảo hiểm y tế.

- Hàng năm có hàng chục ngàn người Mỹ phải khai phá sản vì không có đủ tiền trả cho các chi phí y tế.

Chuyển qua chuyện thời sự thế giới, theo bài nhận định của đài CBC phổ biến hôm 21 tháng 5, hệ thống cao kỹ trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence) đang được Trung quốc dùng như là một vũ khí, để đàn áp những người thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở miền bắc nước Tàu, đã là một tiếng chuông cảnh tỉnh cho toàn thế giới, về hiểm họa khi Trung quốc trở thành một cường quốc hàng đầu thế giới.

Với hệ thống cao kỹ AI (trí tuệ nhân tạo), Trung quốc đã sử dụng áp dụng xác nhận khuôn mặt để theo dõi những người Duy Ngô Nhĩ (Uighurs) ở miền bắc Trung quốc, mà phần lớn những người thiểu số này theo đạo Hồi.

Tại Tân Cương, những máy hình an ninh có kỹ thuật cao kỹ để nhận diện đã được gắn ở các đường phố, các trường học cũng như các đền thờ Hồi giáo.

Những hệ thống này giúp cho cơ quan an ninh Trung quốc có ngay những dữ kiện cá nhân về những người đi qua những máy hình an ninh.

30

Điều này cho thấy chính quyền Trung quốc đã vi phạm nhân quyền, xâm phạm vào đời tư của những cư dân nhất là những cư dân thuộc những nhóm người thiểu số ở Trung quốc.

Người ta cũng lo sợ là trong tương lai, qua công ty viễn thông Huawei và với hệ thống điện thoại viễn liên mới 5G, Trung quốc có thể khai thác và thu thập những tin tức cá nhân của hàng triệu người trên thế giới, qua hệ thống AI: những người sử dụng máy điện thoại tinh khôn của công ty Huawei?

Trở lại chuyện thời sự ở Canada, khi mùa hè sắp về thì cũng là của những đám cháy rừng có thể gây nguy hiểm cho cư dân.

Theo những tin tức loan báo hôm 21 tháng 5, một thị trấn ở miền bắc tỉnh bang Alberta và một bộ lạc thổ dân First Nations gần đó đã được di tản vì nạn cháy rừng.

Hàng ngàn người ở thị trấn High Level và ở bộ lạc Bushe River đã di tản về phía nam theo xa lộ 58.

Khoảng 69 ngàn mẫu tây (hectares) đất rừng ở khu vực The Chuckegg Creek đã bị thần lửa thiêu hủy trong những ngày qua.

Những trung tâm tạm cư đã được thiết lập ở các thị trấn High Prairie

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

và Slave Lake. Các giới chức thẩm quyền cũng đã phụ giúp việc di chuyển cho những cư dân không có phương tiện đến các trung tâm tạm cư này.

Mùa xuân đến cũng là mùa cháy rừng ở các tỉnh bang miền tây nhất là ở tỉnh bang Alberta và British Columbia.

Còn nhớ vào năm 2016, một đám cháy rừng lớn diễn ra và thiêu hủy thành phố Fort McMurray và khiến 88 ngàn cư dân phải di tản.

Nói đến chuyện tài chánh, theo bản khảo cứu của tổ chức the GoBankingRates công bố hôm 20 tháng 5, có một nơi mà những cư dân Mỹ có lợi tức 100 ngàn Mỹ kim một năm nhưng vẫn không đủ sống. Đó chính là thành phố San Francisco, nơi có cuộc sống đắt đỏ nhất Hoa Kỳ, có giá nhà và giá mướn nhà cao nhất Hoa Kỳ.

Theo bản khảo cứu thì với số lương 100 ngàn Mỹ kim một năm vẫn không đủ cho một gia đình chi tiêu về tiền mướn nhà, tiền mua thực phẩm, chi phí xe cộ, chi phí bảo hiểm sức khỏe cũng như các chi phí khác.

Tiền mướn nhà trung bình một căn chúng cư ở thành phố San Francisco là 4,300 Mỹ kim một tháng.

Năm thành phố ở Hoa Kỳ nơi mà với số lương 100 ngàn Mỹ kim, chỉ vừa đủ chi tiêu: Sau San Francisco, nơi mà với số lương 100 ngàn Mỹ kim, thì còn thiếu $2,734 sau khi chi tiêu hết tất cả những chi phí căn bản, các thành phố có mức đắt đỏ kế tiếp là thành phố San Jose, thành phố Oakland, thành phố Los Angeles và thành phố San Diego.

Trở lại chuyện kinh tế thì có những dấu hiệu cho thấy là nền kinh tế của Việt Nam đang trên đà tiến triển.

Với những thuận lợi sau khi Việt Nam ký kết thỏa ước mậu dịch liên Thái Bình Dương (CPTPP), và với cuộc chiến tranh mậu dịch đang diễn ra giữa Hoa Kỳ và Trung quốc, đã giúp các công ty Việt Nam, nhất là những công ty chuyên về may mặc, có cơ hội phát triển và xuất cảng hàng hóa sang các quốc gia trong khối CPTPP cũng như qua Hoa Kỳ và Canada.

Trong cuộc hội thảo về thương mại vừa diễn ra ở thành phố Montreal và theo lời ông Lê Tiến Trường, tổng giám đốc tổ hợp may mặc Vinatex thì tổng số thương vụ về hàng may mặc trong 11 quốc gia hội viên khối CPTPP là 83 tỷ Mỹ kim hàng năm, và Việt Nam chỉ xuất cảng một số hàng hóa may mặc trị giá có 5.3 tỷ Mỹ kim hay 6.3 phần trăm tổng số.

Cũng theo ông Trường thì các công ty sản xuất hàng may mặc của Việt Nam còn có rất nhiều cơ hội gia tăng số hàng xuất khẩu đến các nước trong nhóm.

Riêng ở Canada thì các công ty Việt Nam chỉ xuất cảng số hàng may mặc sang Canada ở mức 5 phần trăm của tổng số thương vụ lên đến 14 tỷ Mỹ kim hàng năm.

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

31

KINH TẾ TÀI CHÁNH

Toronto thoibao.com

Kỹ nghệ làm nails của người Mỹ và Canada gốc Việt NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Có 20 người tỵ nạn được học nghề nails đầu tiên

Ông Robert F Smith trả nợ đại học cho 400 sinh viên

New York (Theo đài PBS): Theo những ước lượng của các nhà chuyên môn thì nền kỹ nghệ làm móng tay chân ở Hoa Kỳ hiện nay vào khoảng 8 tỷ Mỹ kim hàng năm.

Ngành kỹ nghệ này phần lớn là những người Việt Nam chiếm giữ.

Ngành kỹ nghệ làm móng của người Việt bắt đầu từ tháng tư năm 1975, sau khi miền Nam Việt Nam mất vào tay cộng sản, và hàng trăm ngàn người Việt đã bỏ nước ra đi tìm tự do.

Vào thời điểm đó, bà Tippi Hedren, một tài tử điện ảnh và cũng là một người làm việc thiện, đã đưa người thợ làm móng riêng cho bà vào trại tỵ nạn Pendleton để dạy nghề cho những người tỵ nạn.

Có 20 người tỵ nạn được học nghề nails đầu tiên và chủ tâm của những người thợ nails Việt đầu tiên này là tìm một nghề nuôi gia đình trong những ngày đầu tỵ nạn.

Ai ngờ nghề làm nails đã trở thành một kỹ nghệ chính, giúp bao nhiêu người giàu có, trong cộng đồng người Việt không những ở Hoa Kỳ mà còn ở trên toàn thế giới.

Nhưng nghề nào cũng có cái nguy hiểm của nó: những người thợ làm nails luôn phải đối phó với những nguy cơ bị nhiễm độc, khó thở hay bị ung thư.

Nghề làm nails không những bành trướng ở những người thuộc thế hệ người Việt tỵ nạn đầu tiên, mà còn lan đến những thế hệ trẻ sau này: phần lớn những sinh viên Việt Nam đi du học ở Canada đều học nghề làm nails trước khi họ qua Canada.

Họ có thể hành nghề làm nails partime trong thời gian du học.

những người da đen.

Lời phát biểu bất ngờ này khiến các sinh viên và gia đình của họ bàng hoàng, trước khi có tiếng vỗ tay hoan nghênh lớn nhất trong cả buổi lễ. Đại học Morehouse nói rằng đây là món quà tặng lớn nhất từ trước đến nay cho trường. Ông Smith, người được trao bằng tiến sĩ danh dự của Moorhouse trong buổi lễ, trước đó cũng loan báo sẽ tặng trường số tiền 1.5 triệu Mỹ kim. Để trả hết nợ tiền học cho các sinh viên ra trường năm 2019 sẽ khiến ông chi ra chừng 40 triệu Mỹ kim

MỘT TỶ PHÚ TUYÊN BỐ TRẢ HẾT NỢ ĐẠI HỌC CHO 400 SINH VIÊN VỪA TỐT NGHIỆP Atlanta Georgia: Được mời là khách danh dự trong buổi lễ ra trường của khoảng 400 sinh viên của trường cao đẳng Morehouse ở thành phố Atlanta, tiểu bang Georgia, ông Robert F Smith, một nhà tỷ phú người da đen và là chủ nhân của công ty cao kỹ Vista Equity Partners, cho biết là ông ta sẽ trả hết nợ đại học cho khoảng 400 sinh viên vừa tốt nghiệp trong năm nay của trường cao đẳng Morehouse.

400 sinh viên tốt nghiệp của trường cao đẳng Morehouse đều là nam sinh viên và hầu hết là

32

CUỘC CHIẾN MẬU DỊCH MỸ-TRUNG KHIẾN CÁC CÔNG TY TRUNG QUỐC MỞ CHI NHÁNH Ở VIỆT NAM Saigon (BBC): Các công ty hoạt động tại Trung Quốc đang phải đối mặt với việc hàng xuất cảng sang Hoa Kỳ phải chịu thuế ngày càng cao khi cuộc chiến thương mại giữa hai nước leo thang.

Vì vậy, có động lực để các nhà sản xuất ở Trung Quốc chuyển sang các nước không phải chịu các mức thuế này.

Và một trong những quốc gia hưởng lợi là Việt Nam. Điều đầu tiên cần lưu ý là các công ty nước ngoài, bao gồm cả các công ty từ Trung Quốc, từ lâu đã tận dụng lợi thế lao động giá rẻ và môi trường kinh doanh hấp dẫn tại Việt Nam, trước khi Mỹ áp dụng vòng trừng phạt đầu tiên vào tháng Chín năm ngoái.

“Việt Nam đã và đang được lợi bởi tiền công đang tăng ở Trung Quốc,” bà Mary Lovely tại Viện kinh tế quốc tế Peterson, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Hoa Kỳ nói.

Nhưng cũng có những dấu hiệu cho thấy đầu tư đã tăng tốc kể từ khi Mỹ áp dụng lệnh trừng phạt đối với Trung Quốc vào năm ngoái.

Trong bốn tháng đầu năm 2019, đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam đã đạt khoảng 65% tổng số của cả năm 2018.

CÔNG TY FORD CẮT GIẢM 7 NGÀN NHÂN VIÊN Detroit: theo những tin tức loan báo hôm 20 tháng 5, công ty làm xe hơi Ford loan báo sẽ cắt giảm 7 ngàn nhân viên “cổ trắng” hay 10 phần trăm tổng số nhân viên của công ty Ford này trên

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

toàn thế giới.

Việc cắt giảm sẽ bắt đầu từ tháng 8 sắp đến.

Theo phát ngôn viên của công ty Ford thì việc cắt giảm sẽ giúp cho công ty này tiết kiệm được 600 triệu Mỹ kim một năm.

Phần lớn những nhân viên bị cắt giảm làm việc tại khu vực thành phố Dearborn, tiểu bang Michigan, gần thành phố Detroit.

Các công ty làm xe hơi đã thi nhau cắt giảm nhân viên: trong tháng 11 năm ngoái 2018, công ty GM cũng đã loan báo cắt giảm 14 ngàn nhân viên.

CÁC CÔNG TY MỸ NGƯNG BÁN PHỤ TÙNG CHO HUAWEI New York: Theo tin của hãng thông tấn Bloomberg, hàng loạt công ty Mỹ ngừng bán hàng cho Huawei theo lệnh cấm của tổng thống Trump.

Trong hôm 20 tháng 5, các công ty Intel, Qualcomm, Xilinx và Broadcom đã cho biết sẽ không cung cấp những phụ tùng cho công ty Huawei. Đồng thời công ty Google cũng loan báo sẽ ngừng cung cấp một số dụng cụ và dịch vụ cho công ty Huawei.

Tại Việt Nam, các cửa hàng bán điện thoại Huawei cũng sút giảm, không có người mua, vì nhiều người sợ rằng họ sẽ không dùng được các dịch vụ của Google và những áp dụng điện tử khác trong tương lai?

Trước đó bộ thương mại Hoa Kỳ cũng công bố danh sách 68 các bộ phận điện tử mà các công ty Hoa Kỳ muốn bán cho công ty Huawei sẽ cần phải có giấy phép của chính quyền liên bang.

Lện cấm vận không cho các công ty Mỹ giao dịch với công ty Huawei có thể làm trì trệ việc thiết lập hệ thống viễn thông 5G của công ty này trong tương lai BỆNH DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI CÓ THỂ KHIẾN GIÁ THỊT HEO Ở CANADA GIA TĂNG Ottawa: Hiện nay có nạn dịch tả heo Châu Phi đang diễn ra ở các quốc gia Á Châu gồm cả Việt Nam, đã khiến số lượng heo xuất cảng ở các quốc gia này sút giảm. Đồng thời cuộc chiến tranh thương mại giữa Trung quốc và Hoa Kỳ ngày một căng thẳng, đã khiến số thịt heo Mỹ nhập cảng vào Trung quốc sút giảm.

Một số các trại nuôi heo ở Canada, nhân cơ hội này đang thương thảo, xuất cảng thêm thịt heo qua Trung quốc cũng như các quốc gia đang có nạn dịch tả Heo. Đồng thời nhiều nhà máy sản xuất thịt ở Hoa Kỳ thay vì xuất cảng sang Trung quốc đã chuyển qua Canada và từ đây qua những chi nhánh ở Canada, sẽ xuất cảng thịt về Trung quốc.

Nhiều chuyên gia thực phẩm cũng lo ngại là trong những ngày sắp tới, giá thịt heo bán ở ngoài

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

33

KINH TẾ TÀI CHÁNH

Toronto thoibao.com

các siêu thị ở Canada có thể tăng giá, vì nhu cầu cần cho việc xuất cảng.

THÀNH PHỐ NEW YORK DỰ TÍNH CẤM KHÔNG CHO NGƯỜI BĂNG QUA ĐƯỜNG VỪA ĐI VỪA TEXTING New York: Theo những tin tức loan báo hôm thứ ba ngày 21 tháng 5, chính quyền thành phố New York dự trù sẽ ra luật cấm không cho những người bộ hành, đi băng qua đường xe chạy, mà vừa đi vừa texting.

Việc vừa đi vừa texting đã gây nhiều tai nạn, nhất là cho những người trẻ không những ở Hoa Kỳ mà còn ở Canada.

Cũng theo dự luật này thì những người bị bắt gặp vừa đi vừa texting, có thể sẽ bị phạt từ 25 Mỹ kim lên đến 50 Mỹ kim.

Tổ chức có tên là Goldhunt.ca cho biết là họ chôn giấu các kho tàng ở ba thành phố Edmonton, Vancouver và Calgary. Kho tàng này chứa những thỏi vàng và bạc mà trị giá lên đến 100 ngàn dollars.

Người ta có thể ghi tên tham dự và phải giải được những câu hỏi về những “X marks” trên đường đi tìm kho tàng. Ông Chris Cromwell, một trong 5 người đứng ra tổ chức cuộc thi săn vàng bạc, cho biết là cuộc đi tìm kho báu này là một dự án đặc biệt cho những người tổ chức: họ sẽ chôn giấu kho tàng và những người khác phải lặn lội đi tìm kho báu. Ông Cromwell cũng cho biết là khi còn nhỏ, ông cũng đã từng theo bố đi tìm những kho tàng ghi trên những sách báo, và ông vẫn còn những hăng say hồi hộp của những ngày đi tìm vàng hồi còn nhỏ. Ông Cromwell nói là việc tổ chức cuộc đi tìm báu vật là việc mà ông muốn giấc mộng của thời còn nhỏ trở thành hiện thực.

Tổ chức Goldhunt.ca cũng kiếm lại một số tiền

ĐI LÙNG NHỮNG KHO BÁU TRỊ GIÁ CẢ TRĂM NGÀN DOLLARS Calgary, Alberta: Theo những tin tức loan báo hôm 18 tháng 5, một nhóm những nhà thương mại đã tổ chức một cuộc thi đi lùng kho báu, để tạo thêm những kinh nghiệm.

34

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

bằng cách bán ra những bản đồ chỉ những vùng có giấu báu vật và những tập ghi chú về tips để đến những nơi này.

Cũng theo ông Cromwell thì những bản đồ, những tập ghi chú mách nước đã bán chạy như tôm tươi trong những ngày qua.

HOA KỲ HỦY BỎ THUẾ NHÔM VÀ THÉP ĐÁNH LÊN HÀNG NHẬP CẢNG TỪ CANADA VÀ MỄ TÂY CƠ Ottawa: Theo những tin tức loan báo hôm 17 tháng 5, Hoa Kỳ đã đồng ý hủy bỏ thuế đánh trên nhôm và thép nhập cảng từ Canada và Mễ Tây Cơ. Ông David MacNaughton, đại sứ Canada ở Hoa Kỳ, cho biết là ông rất vui vì thuế nhập cảng đánh trên nhôm và thép đã được chính quyền Mỹ hủy bỏ. Ông đại sứ cũng hy vọng là thỏa ước tự do mậu dịch mới với Hoa Kỳ và Mễ Tây Cơ, sẽ được quốc hội Mỹ thông qua trước mùa hè năm nay.

Tổng thống Trump đã hủy bỏ thỏa ước tự do mậu dịch Bắc Mỹ, NAFTA, và thay thế bằng một thỏa ước mới, theo đúng như lời ông ta hứa hẹn khi ra tranh cử năm 2016.

Tuy nhiên các giới chức của chính quyền Canada, kể cả bà tổng trưởng ngoại giao Chrystia Feeland đã cho biết là họ sẽ không ký vào một thỏa ước mới, nếu thỏa ước đó không có lợi cho cả Hoa Kỳ và Canada.

Thủ tướng Justin Trudeau đã gọi việc Hoa Kỳ hủy bỏ thuế nhôm và thép là một điều tốt cho những người làm việc trong hai ngành nhôm và thép trên toàn Canada.

NGUYỄN TUẤN HOÀNG

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

35

CÂU CHUYỆN NƯỚC MỸ Toronto thoibao.com

NHỮNG HỒ SƠ TÀI CHÍNH CỦA TỔNG THỐNG TRUMP MAI LOAN

TT Trump và phu nhân đã lên đường rời khỏi thủ đô Hoa Thịnh Đốn để thực hiện chuyến công du tại nước Nhật với những vinh dự rất đặc biệt mà quốc gia chủ nhà và Thủ tướng Shinzo Abe đã dành riêng cho ông, trong đó có cuộc hội kiến với vị Nhật hoàng vừa mới đăng quang hồi đầu tháng 5.

Chuyến công du này có lẽ là một liều thuốc làm giảm bớt những căng thẳng và bực dọc mà ông đã vừa trải qua trong những ngày trước đó khi những diễn biến thời sự trên chính trường Hoa Kỳ đều báo trước những ngày tháng bất lợi sắp tới liên quan đến việc TT Trump muốn chống lại những đòi hỏi của các dân biểu phe Dân Chủ đã tống những trát đòi (subpoenas) của Quốc Hội để yêu cầu được xem các hồ sơ tài chính của ông và gia đình cũng như của tổ hợp Trump Organization.

Trong một bài viết mới nhất trên diễn đàn The Hill, nhà báo Jacqueline Thomsen nhận định rằng TT Trump đã vừa bị đánh tơi tả (battered) tại toà án liên bang trong tuần qua, với hai đơn kiện của ông đều bị thất bại trong ý định ngăn cản các nỗ lực của phe Dân Chủ tại Hạ Viện nhằm điều tra về cá nhân cũng như chính quyền Trump. Cả hai phán quyết tại toà án liên bang cho thấy là trước sau gì TT Trump cũng sẽ thảm bại trong những trận chiến này: Cả hai vị thẩm phán trong hai vụ thưa kiện này đều đã đưa ra những phán quyết rất nhanh chóng và rõ ràng, cho thấy những luận cứ trong các đơn kiện của TT Trump đều rất yếu ớt nên không đủ sức để thuyết phục các quan toà cần phải đắn đo cân nhắc trước khi ra phán quyết.

Mục đích của TT Trump khi nộp đơn thưa kiện tại toà án liên bang là nhằm toan tính trì hoãn việc Quốc Hội có thể được xem những hồ sơ tài chính liên hệ đến cá nhân và chính quyền Trump vì các luật sư của ông muốn câu giờ càng lâu càng tốt khi muốn lợi dụng thủ tục toà án bao giờ cũng chậm chạp, và nếu cần thì có thể kéo dài lên toà thượng thẩm và sau cùng là Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ.

Nhưng hai phán quyết tại hai toà liên bang vừa qua rất thuận lợi cho phe Dân Chủ có thể là cái đà đẩy mạnh các vị dân biểu vào thế thượng phong để tiếp tục xúc tiến việc điều tra về TT Trump, và đồng thời cũng giúp cho các lãnh tụ ở Hạ Viện không bị áp lực phải tiến hành thủ tục luận tội để bãi nhiệm (impeachment) để rơi vào cái bẫy do TT Trump tung ra. Lý do là vì tuy có nhiều vị dân biểu đòi hỏi tiến hành thủ tục luận tội này vì những hành động sai phạm và khinh thường Quốc Hội của chính quyền Trump, nhưng một khi thủ tục này được tiến hành, nó cũng sẽ không đi đến kết quả tốt đẹp nào vì chắc chắn là sẽ không có 2/3 các nghị sĩ ở Thượng Viện sẽ bỏ phiếu để bãi nhiệm TT Trump.

Hơn nữa, thủ tục luận tội này chắc chắn sẽ khiến cho tình trạng phân hoá hiện nay càng trầm trọng hơn khi mà cử tri của mỗi bên có đa số đều theo khuynh hướng chỉ tin tưởng vào những thông tin nào có lợi cho phe mình. Đáng ngại hơn nữa, nó

36

TT Trump và Thủ tướng Shinzo Abe

có thể sẽ được TT Trump lợi dụng như là một cơ hội để quay ngược lại và tố cáo rằng phe Dân Chủ chẳng lo gì đến chuyện thảo luận và thông qua các dự luật điều hành chính quyền mà chỉ cố tình bám lấy chuyện bới móc đời tư để nhằm đánh phá ông.

Trong mắt nhìn của đa số cử tri phe Cộng Hoà, lập luận này được rất nhiều người đồng tình chấp nhận, nhất là khi nó được hỗ trợ bởi những phụ tá cao cấp như ông Tổng trưởng Tư Pháp William Barr đã không ngần ngại diễn dịch bản báo cáo của Công Tố Viên Robert Mueller theo cái nhìn chủ quan của ông là không hề có hành động cản trở công lý nào, dù rằng ông Mueller đã liệt kê ra hơn một chục trường hợp TT Trump luôn tìm cách sa thải hoặc ngăn cản để cho ông Mueller không thể tiếp tục điều tra.

Tóm lược các vụ kiện

Theo Hiến pháp Hoa Kỳ quy định việc “kiểm tra và cân bằng” (checks and balances) lẫn nhau giữa 3 ngành của chính quyền là hành pháp (Bạch Cung), lập pháp (Quốc Hội) và tư pháp (Tối Cao Pháp Viện), các vị dân biểu và nghị sĩ ở Quốc Hội có toàn quyền để mở các cuộc điều tra trên bất cứ hồ sơ nào và buộc các viên chức hành pháp phải ra điều trần. Nếu bị từ chối, Quốc Hội có quyền tống đạt các trát đòi (subpoenas) mọi viên chức và cá nhân đều phải ra điều trần, bằng không sẽ mang tội khinh mạn (contempt) và có thể bị phạt tù.

Trong suốt thời gian TT Obama cầm quyền, phe Cộng Hoà khi nắm quyền đa số ở Hạ Viện đã liên tục mở những cuộc điều tra, điển hình là vụ bạo loạn ở Libya nhằm chỉ trích và tấn công bà Ngoại trưởng Hillary Clinton. Ngoài ra, phe Cộng Hoà cũng thường xuyên nộp đơn lên các toà án liên bang để nhờ xét xử và ngăn cản những sắc lệnh của hành pháp Obama nếu như thấy nó bất lợi cho phe mình.

Và lần này tình thế đã lật ngược khi phe Dân Chủ lên nắm quyền và đã mở nhiều cuộc điều tra.

Khi Uỷ ban Điều tra và Cải tổ ở Hạ Viện gửi trát đòi văn phòng kế toán lâu đời của TT Trump là tổ hợp Mazars USA phải cung cấp những hồ sơ kế toán của các cá nhân và gia đình cũng như văn phòng Trump Organization trong nhiều năm qua để xem xét có những vấn đề khuất tất nào hay không,

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

TT Trump đã liền nộp đơn lên toà án để yêu cầu tổ hợp Mazars không tuân hành theo và giấu kín những hồ sơ tài chính này.

Nhưng chỉ sau một ngày tranh luận giữa đôi bên tại phiên toà, thẩm phán Amit Mehta đã bất ngờ đưa ra một phán quyết mạnh mẽ và rõ ràng để bác bỏ hoàn toàn đơn kiện từ phía TT Trump. Phán quyết nhanh lẹ này khiến cho các chuyên gia pháp lý đều cho rằng nó không những đánh đổ một trong những lập luận biện hộ về pháp lý của TT Trump mà nó còn xác định lại thẩm quyền của Quốc Hội để có thể điều tra vị tổng thống.

Với phán quyết dài 41 trang đọc tại toà, khi nhắc lại những cuộc điều tra trước đây của Quốc Hội nhắm vào hai cựu tổng thống Bill Clinton và Richard Nixon, thẩm phán Mehta đã phủ nhận luận cứ của các luật sư của TT Trump cho rằng trát đòi của Hạ Viện muốn xem hồ sơ tài chính từ văn phòng kế toán riêng của TT Trump trong 8 năm qua chẳng khác chi là một hành động nhằm quậy phá về mặt chính trị. Điều này giải thích vì sao mà các chuyên gia đều cho rằng đây là một chiến thắng lớn cho phe Dân Chủ. Dân biểu Elijah Cummings, là người đã tống trát đòi trong cương vị Chủ tịch Uỷ ban Điều Tra, cho rằng lập luận của Hạ Viện quả là “chắc ăn như bắp”: “Tôi nghĩ rằng các quan toà sẽ nhìn vào vụ kiện này để đi đến kết luận rằng ‘Ồ, khoan đã, quả tình là Quốc Hội có nhiệm vụ của nó, và nhiệm vụ đó rất rõ ràng.’”

Chưa hết, hai ngày sau phán quyết của thẩm phán Amit Mehta ở Toà Sơ Thẩm liên bang tại Washington DC, tại một toà sơ thẩm liên bang khác tại New York, thẩm phán Edgardo Ramos cũng bác bỏ đơn kiện của TT Trump muốn ngăn cản các trát đòi khác tại Hạ Viện để buộc hai ngân hàng Deutsche Bank và Capital One phải cho xem các hồ sơ giao dịch của cá nhân và công ty của TT Trump trong suốt nhiều năm qua.

Trong vụ này có hai Uỷ ban ở Hạ Viện là Tài Chính và Tình Báo trong tháng Tư vừa qua đã yêu cầu hai đại ngân hàng này phải cung cấp rất nhiều hồ sơ giao dịch của các thành viên trong

Thẩm phán Amit Mehta

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

37

CÂU CHUYỆN NƯỚC MỸ Toronto thoibao.com

gia đình của ông Trump cũng như của tổ chức Trump Organization được thực hiện trong nhiều năm qua, với lý do là họ cần xem xét để duyệt lại những chính sách về trao đổi trong ngân hàng cũng như để điều tra về những giao dịch tài chính giữa ông Trump và các nước khác, như trường hợp của Nga, để xem có những mâu thuẫn quyền lợi nào hay không.

Các luật sư riêng của TT Trump nộp đơn thưa kiện để chống lại các trát đòi của Quốc Hội vì cho rằng việc này vi phạm vào điều luật bảo vệ sự riêng tư của TT Trump và các con của ông, cũng như là không có mục đích nào liên hệ đến chức năng lập pháp.

Tuy nhiên thẩm phán Ramos, trong một phán quyết dài 25 trang, nói rằng các uỷ ban tại Hạ Viện có đầy đủ những mục đích về lập pháp một cách hợp pháp khi họ muốn xem các hồ sơ tài chính.

Ngân hàng Deutsche Bank được xem như là gần gũi nhất với những vụ làm ăn buôn bán của công ty Trump và những người con của TT Trump so với các ngân hàng khác trong vòng hai thập niên qua. Ngân hàng này đã cung cấp các khoản cho vay hoặc góp phần vào các vụ vay nợ cho ông Trump tổng cộng lên đến 2 tỷ rưởi Mỹ-kim trong vòng 17 năm qua. Vào tuần trước, một bài báo trên tờ New York Times đã tiết lộ chuyện nhiều viên chức của Deutsche Bank trong bộ phận chuyên điều tra các vụ giao dịch có tính cách “rửa tiền” đã nhận thấy có nhiều khoản giao dịch đầy nghi ngờ xuất phát từ những công ty được kiểm soát bởi ông Trump và người con rể của ông là Jared Kushner.

Thế nhưng các viên chức cao cấp của Deutsche Bank đã bác bỏ các lời khuyên của các nhân viên

38

cấp dưới là cần phải báo cáo những khoản giao dịch đầy nghi vấn này lên cơ quan kiểm tra của chính quyền liên bang. Dĩ nhiên TT Trump và Deutsche Bank đã lên tiếng phủ nhận những cáo buộc được đưa ra trong bài viết của tờ New York Times, và chụp mũ rằng đó là “Fake News”.

Nhưng điều này cũng không ngăn cản sự tò mò của nhiều người muốn biết rõ thêm là ngân hàng Deutsche Bank đã biết hoặc nắm rõ những bằng chứng gì về các giao dịch của TT Trump và công ty của ông trong thời gian qua.

Nhưng TT Trump không thể nào bỏ cuộc một cách dễ dàng và nhanh chóng và các luật sư biện hộ cho ông đã liền nộp đơn kháng án lên toà thượng thẩm, và nhiều phần là sẽ tiếp tục lên đến Tối Cao Pháp Viện để đi đến phán quyết chung cuộc.

Trong một chừng mực nào đó, điều này có thể được xem như là một vụ án ly kỳ và gay cấn thu hút sự chú ý của mọi người vì quả tình nó đã trở thành một cơn khủng hoảng về hiến pháp khi các vị thẩm phán sẽ đưa ra một quyết định quan trọng có thể làm thay đổi hoặc lung lay một thể chế với truyền thống tam quyền phân lập lâu đời.

Trong đoản kỳ, nhiều chính trị gia phe bảo thủ và đa số những người ủng hộ cuồng nhiệt cho TT Trump tin rằng có thể TT Trump sẽ đạt được một thành quả ngoạn mục chưa từng thấy như ông đã làm từ hơn hai năm qua, vượt ngoài dự đoán của mọi người: đó là Tối Cao Pháp Viện, với 5 vị thẩm phán hiện nay theo phe bảo thủ, trong đó có hai vị vừa do ông Trump mới bổ nhiệm là Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh, sẽ bỏ phiếu ủng hộ ông do bởi tình trạng phân hoá trầm trọng hiện nay trên chính trường khi mỗi phe đều muốn giành quyền và bảo

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

vệ nó đến cùng.

Nhưng nhiều chuyên gia lại cho rằng điều này cũng khó xảy ra vì một mặt các vị thẩm phán Tối Cao Pháp Viện, dù đã được bổ nhiệm bởi các tổng thống cùng đảng với mình, nhưng không nhất thiết phải luôn bỏ phiếu cùng chiều hướng với vị tổng thống và đảng của mình vì họ giờ đây đã ngồi mãn đời ở chức vụ này và không còn lo sợ phải ra tái tranh cử nữa. Trong trường hợp đó, nhiều vị thẩm phán TCPV bắt đầu chú ý đến di sản của mình để lại xuyên qua những quyết định bỏ phiếu có thể đi ngược lại với khuynh hướng ban đầu của đảng mình, nhưng có thể đánh bóng cho hình ảnh và uy tín của mình trong lâu dài.

Hồ sơ khai thuế được giấu kín

Theo nhà báo Chris Cillizza, chủ biên của diễn đàn CNN, TT Trump được xem là người không có lập trường kiên định và nhất quán trên nhiều hồ sơ vì ông sẵn sàng thay đổi các quan điểm và quyết định tuỳ theo tình hình và liệu xem điều đó có lợi cho ông hay không, theo đúng cung cách ông gọi là “the art of the deal” (nghệ thuật điều đình). Tuy nhiên, có một điều mà mọi người đều thấy rõ là

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

39

CÂU CHUYỆN NƯỚC MỸ Toronto thoibao.com

TT Trump nhất quyết không thay đổi: đó là ông muốn bảo mật những hồ sơ khai thuế của ông từ trước tới nay, có lẽ bởi vì ông suy tính rằng việc che giấu này tuy có đem lại những tai tiếng hay bất lợi nhưng chắc sẽ không tai hại bằng những điều có thể xảy ra một khi người ta biết được những sự thật từ những bản khai thuế đó. Vì thế nên ông sẽ không thay đổi quan điểm này một cách dễ dàng và tự nguyện. Ông Trump là ứng cử viên tổng thống duy nhất đã phá bỏ tiền lệ từ nhiều thập niên qua trong mùa bầu cử năm 2016 khi ông không chịu công bố cho mọi người xem các hồ sơ khai thuế của mình. Tất cả các ứng viên trước đó đều sẵn sàng cung cấp cho báo giới xem như là một bằng chứng để trấn an cho mọi cử tri có thể tin tưởng vào sự trong sáng về hồ sơ tài chính trước khi bỏ phiếu lựa chọn. Ông Trump đã biện minh rằng ông không muốn công bố vì các hồ sơ của ông đang được kiểm toán, mặc dù Tổng Nha Thuế Vụ (IRS) cho rằng những hồ sơ khai thuế có đang bị kiểm toán cũng không buộc người khai giữ kín các hồ sơ này.

Thời gian hơn hai năm trôi qua, những vụ kiểm toán đã chấm dứt từ lâu nhưng TT Trump vẫn nhất quyết không chịu công bố các hồ sơ khai thuế của mình. Ông lập luận rằng đa

40

số cử tri không thèm quan tâm đến vụ này.

Tuy nhiên, vị thế cương quyết chối từ công bố hồ sơ thuế vụ của TT Trump giờ đây có thể không còn đứng vững lâu dài được nữa. Mới đây, một bài báo trên tờ Washington Post cho biết một bản văn được soạn trong nội bộ của Tổng Nha Thuế Vụ IRS dài 10 trang có ghi rõ rằng chính quyền hiện nay thật ra không thể tự tiện quyết định trong việc này sau khi đã có trát đòi của dân biểu Richard Neal là Chủ tịch Uỷ ban Thuế Khoá của Hạ Viện yêu cầu cơ quan IRS phải cung cấp.

Bản văn này nói rõ rằng việc chính quyền Trump phải cung cấp cho Quốc Hội xem các hồ sơ khai thuế của TT Trump là một “điều bắt buộc, đòi hỏi Tổng trưởng Tài chính phải công bố những bản khai thuế và cung cấp những thông tin theo đòi hỏi của các vị chủ tịch các uỷ ban thuế khoá và tài chính của Quốc Hội”. Bản văn này cũng ghi thêm rằng điều lệ của cơ quan IRS “không cho phép vị Tổng trưởng Tài chính có toàn quyền quyết định cung cấp hay không những thông tin một khi mà những điều lệ và thủ tục được hoàn tất”.

Những chi tiết này coi như đã bác bỏ tất cả các lập luận của ông Steven Mnuchin, Tổng trưởng Tài chính, khi

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

từ chối yêu cầu của Uỷ Ban Tài chính muốn được xem xét các hồ sơ khai thuế của TT Trump vì cho rằng yêu cầu này của các vị dân biểu không đủ yếu tố và mục đích chính đáng về lập pháp.

Bản văn này đã được soạn thảo trong nội bộ cơ quan IRS hồi mùa thu năm ngoái, coi như đánh tan luận điệu biện minh của ông Mnuchin. Nó ghi rõ rằng ông tổng trưởng Mnuchin không có chút thẩm quyền nào để tự ý quyết định về yêu cầu này đứng dưới mặt luật pháp; nếu như dân biểu Neal là Chủ tịch Uỷ ban Thuế khoá của Hạ Viện, hoặc một vị nghị sĩ đồng cấp tại Thượng Viện yêu cầu, ông Mnuchin bắt buộc phải thi hành.

Hiện nay, người đứng đầu Uỷ ban Thuế khoá tại Thượng Viện là ông Chuck Grassley, theo phe Cộng Hoà, nên không hề có ý định muốn đòi hỏi xem hồ sơ thuế của TT Trump.

Trong trận chiến pháp lý lần này, rõ ràng là chính quyền Trump không thể đưa ra lập luận là mọi người trong ngành hành pháp đều có cùng nhận định. Bởi vì một bản văn có những lời lẽ rõ ràng đối nghịch với những lập luận trước đó của ông Tổng trưởng Tài chính đã được soạn thảo từ chính một cơ quan của chính quyền liên bang có nhiệm vụ giải quyết tất cả những hồ sơ khai thuế của mọi công

dân Hoa Kỳ. Và dĩ nhiên, đó không phải là một bản văn được soạn thảo bởi các vị dân biểu phe Dân Chủ mà là từ chính cơ quan IRS dưới quyền của ông Steven Mnuchin và TT Trump!

Dĩ nhiên, tất cả những diễn biến trên không có nghĩa là các vị dân biểu phe Dân Chủ sẽ dễ dàng chiến thắng và TT Trump và các phụ tá của ông sẽ ngoan ngoãn hoặc vui lòng nộp các hồ sơ khai thuế này. Vụ này có thể sẽ được giải quyết một lần nữa bởi một vị thẩm phán liên bang, để từ đó có thể được tiếp tục kháng án lên đến Tối Cao Pháp Viện và không ai dám đoan chắc kết quả chung cuộc sẽ ra sao. Dẫu sao đi nữa, cũng khó ai tin rằng sự hiện hữu của một bản văn được soạn thảo bởi cơ quan IRS như trên có thể khiến cho lập luận của chính quyền Trump sẽ dễ dàng thắng cuộc trong vụ tranh kiện này, nếu không muốn nói là sẽ càng khó thắng kiện hơn nhiều. Điều này có nghĩa là có thể, đúng vậy, có thể, người dân sẽ được dịp coi hồ sơ khai thuế của TT Trump có những điều gì quái lạ khiến ông phải vất vả che giấu từ nhiều năm qua.

MAI LOAN HOUSTON, TEXAS, NGÀY 27/5/2019

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

41

QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY Toronto thoibao.com

Bạn cùng. . . những câu chuyện dai dẳng SAN HÀ

M

Dân treo bảng bán nhà dọn đi nơi khác sống vì ô nhiễm mùi hôi

ột trong những câu chuyện dai dẳng không dứt của VN hiện nay ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân chính là sự ô nhiễm môi trường. Giờ VN nhìn chỗ nào cũng ô nhiễm nặng nề và dường như không thể... giải quyết.

Thử nhìn câu chuyện gần đây nhất.

HÀNG CHỤC TẤN CÁ CHẾT TRẮNG SÔNG Chưa hết choáng váng sau ô nhiễm mùi hôi từ công ty AB Mauri Việt Nam, trong vòng bán kính 3 km, người dân các xã La Ngà, Phú Ngọc (huyện Định Quán) lại đối mặt với thảm cảnh sau cơn mưa lớn, hàng trăm tấn cá nuôi lồng bè trên sông La Ngà (Đồng Nai) 'phơi bụng", nổi trên mặt nước chết trắng sông vì nguồn nước ô nhiễm.

Từ buổi sáng, một gia đình nuôi cá bè trên sông La khi cho cá ăn phát giác nhiều con nổi đầu, lờ đờ lên mặt nước. Họ cho chạy máy oxy để cứu nhưng chỉ vài giờ sau, cá chết hàng loạt. Nhiều lồng bè xung quanh cũng trong tình trạng tương tự... Đến chiều, đã có hàng trăm tấn cá bị chết, trong đó đa số là cá lăng, cá leo, cá chép và điêu hồng. Các loại cá này đang chuẩn bị xuất bán.

Nhiều thuyền chở cá chết từ các bè vào bờ để bán cho thương lái với giá rẻ hòng gỡ lại vốn, giá khoảng 20.000 đồng một kg.

42

"Thường nước chảy mạnh cá mới chết nhưng chỉ vài tấn. Lần này sau mưa lớn buổi tối, nước đục ngầu nên cá mới chết nhiều như vậy", chị Vân, một gia đình có cá chết cho biết.

Trước đó, vào tháng 5/2018, gần 2.000 tấn cá bè tại khu vực này cũng bị chết trắng, nổi trên sông. Sau đó xác định nguyên nhân là mưa lớn khiến lượng oxy trong nước giảm mạnh. Được biết, làng bè nuôi cá trên sông La Ngà dài khoảng 1km, khu vực này có khoảng 150 gia đình với hơn 500 lồng nuôi cá. Quanh khu vực này cũng có một số nhà máy sản xuất được phép xả thải ra sông La Ngà.

Trong đó có công ty TNHH AB Mauri Việt Nam đóng tại xã La Ngà, huyện Định Quán, Đồng Nai nhiều năm liền gây mùi hôi, phát tán ra khu vực dân cư khiến người dân vô cùng khổ sở, nhiều người phải bán nhà chuyển đi nơi khác sống.

Công ty này chuyên sản xuất men vi sinh, nằm sát lòng hồ Trị An, có hai nhà máy cách nhau khoảng 1km, một nơi dùng để sản xuất, một nơi để giải quyết men hóa chất trước khi thải ra lòng hồ.

Công ty này bắt đầu hoạt động từ năm 2000, cũng từ đây hàng nghìn người dân ăn không ngon, ngủ không yên.

Suốt nhiều năm, từ bên trong công ty phát ra mùi hôi thối rất khó chịu, ban đầu chỉ có mùi thoang thoảng, sau đó bắt đầu đậm đặc hơn, khi hít

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

phải này thì thấy khó thở, đau đầu, choáng váng.

Công ty này chở chất thải đến khu giải quyết bằng đường ống chôn dưới lòng đất, khu vực này rộng khoảng 2.000m2, bên ngoài luôn kín cổng cao tường và xung quanh nồng nặc mùi chua của men khiến người dân trong khu vực bán kính 1km sống như bị... tra tấn. Ông Bùi Văn Tý, sống cách công ty khoảng 500 mét, kể cứ mỗi lần có cơn gió là mùi hôi xộc thẳng vào nhà, có những thời điểm cả nhà ăn cơm hay đi ngủ cũng phải bịt khẩu trang. Đến năm 2011, do quá tức tối trước việc công ty xả mùi hôi nên hàng trăm người dân đã tập trung trước cổng nhà máy để phản đối. Sự việc căng thẳng đến mức tỉnh Đồng Nai phải buộc công ty tạm ngưng sản xuất trong ba tháng để khắc phục. Đến đầu năm 2012, công ty AB Mauri được phép hoạt động trở lại.

Mùi hôi kéo dài nhiều năm, trong đó nặng mùi nhất là từ giữa năm 2018 tới nay. Đỉnh điểm của sự việc này diễn ra vào ngày 17/4 khi mùi hôi nồng nặc bốc ra từ bên trong nhà máy sản xuất men vi sinh công ty khiến người dân khó thở, đau đầu, choáng váng.

Khu vực ấp 4, xã La Ngà, trước đây hàng trăm gia đình sinh sống trong không khí trong lành. Tuy nhiên từ năm 2000, công ty TNHH AB Mauri về mở nhà máy sản xuất trong khu dân cư khiến mọi sinh hoạt của họ bị đảo lộn.

Bà Lê Thị Tình (ngụ ấp 4, xã La

Ngà) than, từ khi nhà máy hoạt động, người dân luôn phải chịu đựng cảnh hôi thối, hàng ngày mùi hôi nồng nặc bốc ra từ nhà máy sản xuất nằm ven hồ Trị An. Mùi hôi này gây khó thở, tức ngực, choáng váng, trong khi khu vực này có nhiều trẻ em và người già.

Gần 20 năm nay dân chúng phải sống chung với hôi thối, có rất nhiều người bị bệnh liên quan đến hô hấp như xoang, viêm phổi, thậm chí ấp này có rất nhiều người đã chết vì ung thư.

Bà Nguyễn Thị Thuận (ngụ TP.Biên Hòa) cho biết, trước đây gia đình bà sống cạnh nhà máy nhưng càng ngày cảm thấy khó chịu do mùi hôi, sợ con cái bị bệnh tật nên bà phải treo biển bán nhà, dự tính chuyển đi nơi khác nhưng không ai dám mua.

Nhà máy gây ô nhiễm chẳng những gây khổ sở, bệnh tật cho người dân mà còn phá hoại ngành thủy sản. Ngư dân vay mượn nuôi cá bè. Nay chết hàng loạt nợ ngân hàng vẫn phải trả.

Còn bắt công ty đề bù thiệt hại thì chỉ nghĩ đến giấy tờ thưa kiện lằng nhằng tính từ năm này sang năm khác mà muốn buông xuôi...

Một vụ ô nhiễm khác rất kinh khủng. Lần này không phải từ các công ty xả nước thải như trường hợp công ty trên mà do chính người dân gây ra. Hết đổ tại ai!

Gần đây VN xảy ra vụ lợn nhiễm dịch tả châu Phi hoành hành. Đã có trên 36 tỉnh thành xuất hiện dịch với hơn 1,5 triệu con heo bị tiêu hủy. Đáng lẽ phải dùng hóa chất để tiêu hủy, vệ sinh tiêu độc, khử trùng

Khu vực bể chứa nước thải gây ô nhiễm

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

43

QUÊ HƯƠNG NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY Toronto thoibao.com

Xác heo chết bỏ trong bao tải nổi trên kênh

chuồng trại của lợn mắc bệnh dịch thì người dân có cách giải quyết nhanh gọn lẹ khiến ai nấy phải hoảng hốt nhưng chẳng ngạc nhiên chút nào vì đây không phải lần đầu.

Người dân xã Thạch Lạc, Thạch Hà, Hà Tĩnh phát giác khoảng 50 con heo chết nổi trên kênh N9, trọng lượng 20-40 kg/con, đang trương sình.

Toàn bộ số heo chết được ai đó thản nhiên thả trôi xuống kênh Kẻ Gỗ N9 đoạn qua xã Thạch Lạc và xã Thạch Trị vào đúng dịp tưới vụ hè thu khiến nguồn nước hoàn toàn bị nhiễm khuẩn. Đáng nói là số xác heo nói trên đã từ đầu kênh trôi về cuối kênh.

Kết quả xét nghiệm sau đó cho thấy tất cả số heo chết thả trôi này đều mắc bệnh dịch tả châu Phi. Việc này khiến nguồn nước trên địa phương

đã nhiễm khuẩn và có khoảng gần 50.000 con heo ở huyện được đặt vào mức báo động khẩn cấp. Đang yên lành, thế là cả huyện bị rơi vào tình trạng nơm nớp bệnh dịch phát tác lúc nào không biết. Tỉnh cho điều máy xúc tới đào hố, chôn lấp xác heo ngay trong đêm, tích cực phun thuốc, rải vôi bột... may ra giảm được lây nhiễm và mong bà con sẽ bớt được khó khăn. Tức là mong người dân vẫn ăn thịt lợn bình thường chứ vì sợ bệnh mà ngoảnh mặt với thịt lợn thì ngành chăn nuôi của địa phương tiêu tùng mất!

Thêm một câu chuyện nho nhỏ nữa về vấn đề ô nhiễm. Đó là chuyện về con thiên nga ở các xứ ôn đới được cả thế giới yêu thích vì vẻ đẹp đẽ cao quý của nó. Thế nhưng khi nhập vào VN thì số phận của thiên nga trở nên bi đát.

Thoạt tiên chúng được thả ở Hồ Gươm giữa Hà nội cho mọi người thưởng thức. Tuy nhiên vì hồ Gươm là di tích lịch sử, nơi trả gươm thiêng chứ không phải “ao làng” để ai muốn thả gì vào đó tùy ý, còn tính nuôi cá Koi nữa chăng? Vì thế chỉ một ngày, đàn thiên nga bị đuổi sang hồ Thiền Quang.

Thiên nga sẽ sống như thế nào ở VN. Đã có câu trả lời ngay.

“CÁI CHẾT CỦA CON THIÊN NGA” Trước đó, mạng xã hội đã chia sẻ hình ảnh ảnh con thiên nga trắng

Tam Bạc, Hải Phòng. Chỉ sau ít giờ đăng tải, bức ảnh nhận được hơn 7.000 lượt bày tỏ cảm xúc và gần 1.500 bình luận. Nhiều người xem hình ảnh không khỏi xót xa và bày tỏ gay gắt về tình trạng xả rác thải ra sông.

Con thiên nga ốm yếu tội nghiệp đó hai ngày sau được đưa về Hà Nội chăm sóc, điều trị. Nguyên nhân là do nó ăn uống bậy bạ dẫn đến đầy bụng, ốm mệt…

Nói cho đúng không phải con thiên nga tham ăn vô độ mà tại thời tiết nóng nực, thứ nữa con sông ngập rác. Dân chúng vẫn có thói quen coi sông hồ là chỗ đổ rác vô tội vạ vì rác sẽ trôi đi, sẽ chìm xuống và dần dần mủn đi mất dấu tích. Rác nổi thành từng giề, từng đám trôi lềnh bềnh cho dù hai bên bờ đều có đặt sẵn thùng rác. Ngoài ra, coi là thú vui giải trí, nhiều người ném đủ thứ thức ăn cho thiên nga. Nào bắp rang, bánh mì... ai đang ăn thứ gì tiện tay ném xuống bất kể thi6en nga đã có cám thủy sinh là thức ăn thích hợp riêng của chúng. Có góp ý thì lại xảy ra cãi nhau. Thiên nga bơi lội ngoài hồ là thứ... công cộng rồi. Ai muốn chơi với nó sao tùy ý chứ sao bắt buộc được. Thành thử không lạ khi mấy chục con thiên nga chẳng những ăn tạp, ăn luôn miệng mà còn lộ ra bộ lông lấm lem dơ bẩn. Tới nỗi mọi người bảo nhau chỉ nên đi ngắm thiên nga vào buổi tối để khỏi thấy bộ lông vấy bẩn của chúng. Đó là vài câu chuyện về ô nhiễm ở VN vậy.

SAN HÀ

Hình consông thiên nga gục trên đống rác ở ven sông Tam Bạc muốt nằm gục giữa bãi rácảnh trên

44

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

45

Toronto thoibao.com

Nhà văn-MC Nguyễn Ngọc Ngạn: “Tôi đang chờ tái ngộ khán giả ĐNH Thời Báo” P.H.Oanh (thực hiện)

Đ

iều đầu tiên có thể thấy Nguyễn Ngọc Ngạn rất hài lòng và tự tin với dàn ca sĩ mà ông đánh giá là “rất đồng đều”.

“Chú thấy dàn ca sĩ năm nay nói chung đều hay cả và có thể “cover” được hết các dòng nhạc để có một chương trình phong phú, phù hợp với nhiều lớp khán giả, và hay nữa. Đối với chú, đi làm show 27 năm qua, thì thành phần ca sĩ như vậy là đều đó, không bị lệch nhiều ca sĩ dòng nhạc quê hương quá, hay nhiều ca sĩ nhạc thính phòng quá. Thí dụ như khán giả trẻ chắc chắn sẽ thích Dương Triệu Vũ, Như Ý. Những người thích nhạc quê hương, nhạc bolero thì vào hàng top không hơn được nữa có Hương Lan và Mai Thiên Vân. Những người thích nhạc trữ tình, nhạc thính phòng có Ngọc Anh, Hoàng Anh Khang. Người thích ca sĩ làm sân khấu vui tươi thì sẽ hài lòng với Don Hồ. Thành thử chú mới nói đối với chú, đây là một show lý tưởng.

Hương Lan thì lâu lắm không sang đây, năm nay chú muốn đưa về lại Toronto. Mai Thiên Vân năm ngoái

Dương Triệu Vũ

46

Vào lúc tất bật chạy nước rút chuẩn bị cho Đại nhạc hội gây Quỹ Cộng đồng Thời Báo sẽ diễn ra vào ngày thứ Bảy tuần này, Nhà văn-MC Nguyễn Ngọc Ngạn đã bị PV Thời Báo “khai thác” nhiều điều về chương trình, để trả lời cho câu hỏi: Chương trình nhạc hội năm nay có gì hay, có gì lạ? vắng bóng vì mới sinh con mấy tháng, năm nay trở lại. Don Hồ thì lúc nào cũng sống động. Có thể nói Don Hồ là ca sĩ bền bỉ nhất của làng ca nhạc hải ngoại. Don Hồ vào Trung tâm Thúy Nga còn trước chú một năm mà. Don Hồ tới giờ này vẫn có quá nhiều show. Lối trình diễn của Don Hồ thì ai cũng biết rồi. Don Hồ sáng tạo lắm, biết cách khuấy động sân khấu, mang lại không khí vui vẻ. *Các gương mặt trẻ như Hoàng Anh Khang, Như Ý ra sao mà có thể được mời đứng trên sân khấu có uy tín như Đại nhạc hội Thời Báo, thưa chú?

- Như Ý hát hay lắm. Cô này rất là lạ. Ngay khi chưa vào Paris By Night

Hoàng Anh Khang

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

đã có rất nhiều show, đến khi vào rồi càng nổi bật. Khi đó Tóc Tiên về Việt Nam, Như Ý được cho hát với vũ đoàn như Tóc Tiên trước đây. Nhưng theo chú thì Như Ý hát rất hay, giọng trầm và gây xúc động.

Chất giọng cô ấy rất tuyệt, chứ không phải là kiểu ca hát nhảy múa đâu.

Hoàng Anh Khang là em Ngọc Anh. Hôm Tết chú đi show, nghe Hoàng Anh Khang hát bài Xuân này con không về khác hẳn các ca sĩ khác.

Hoàng Anh Khang tốt nghiệp Nhạc viện bên Việt Nam, giỏi piano, giỏi nhiều thứ, lại hát hay. Hoàng Anh Khang hát có cái kỹ thuật lạ lắm. Chú vừa nghe thấy đã đề nghị Hoàng Anh Khang đi mấy show rồi đấy. Năm

Hương Lan

vừa rồi Hoàng Anh Khang là quán quân giải VStar. Hai chị em Ngọc Anh, Hoàng Anh Khang song ca rất hay.

Còn Dương Triệu Vũ trên sân khấu trẻ trung và sống động, có sức hấp dẫn. Đây là lần đầu tiên Dương Triệu Vũ qua Toronto hát.

Với các khuôn mặt mới toanh với người Toronto như Dương Triệu Vũ, Như Ý, Hoàng Anh Khang chú tin rằng khán giả mà nghe hát trực tiếp sẽ thấy rất là hay. *Sau mỗi lần Đại nhạc hội gây Quỹ Cộng đồng Thời Báo thành công, những người tổ chức thường hay tự hỏi: Trong số khán giả đến rạp có bao nhiêu người vì một chương trình hay và ý nghĩa mỗi năm chỉ có một lần, bao nhiêu người vì muốn gặp MC hàng đầu mà người Toronto yêu mến Nguyễn Ngọc Ngạn…

- Thì chú chỉ mong là được như vậy… Nhưng đúng là ở Canada thì mỗi năm chỉ một lần chú xuất hiện trên sân khấu Đại nhạc hội Thời Báo… Có rất nhiều show mời nhưng chú đều cám ơn và xin từ chối để chỉ

Mai Thiên Văn

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

47

Toronto thoibao.com

Don Hồ

Ngọc Ánh

C

Như Ý

làm show cho Thời Báo. Phần trình diễn của Đại nhạc hội Thời Báo thì năm nào chú cũng hài lòng cả. Nghệ sĩ, những người làm show như chú có niềm mơ ước là trình diễn ở sân khấu performing art, vì trong hí viện người ta thiết trí cho âm thanh hay hơn nhiều lắm, không khí trang trọng.

Hạnh phúc nhất là được trình diễn ở performing art. Ai thích sôi động thì tới các buổi tiệc dạ vũ. Còn ai muốn thực sự thưởng thức âm nhạc thì đừng nên bỏ lỡ đêm nhạc hội Thời Báo. *Như vậy không dưng mà MC Nguyễn Ngọc Ngạn trở thành “độc quyền, nhãn hiệu cầu chứng” cho nhạc hội gây Quỹ Cộng đồng Thời Báo?

- Ai bảo chú là cố vấn cố vấn của Quỹ Cộng đồng Thời Báo ngay từ những buổi đầu nó thành lập (cười).

Dĩ nhiên chú phải dành ưu tiên rồi.

Chú đi nhiều, thấy bên Mỹ có những

Đại nhạc hội Thời Báo năm nay được tổ chức tại Hí viện Living Arts Center – Hammeron Hall, 4141 Living Arts Drive, Mississauga ON L5B 4B8 vào ngày Thứ Bảy 01 tháng 06 năm 2019 từ 7:00pm đến 11:30pm, với sự góp mặt của MC Nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn và các ca sĩ: Hương Lan, Don Hồ, Ngọc Anh, Dương Triệu Vũ, Mai Thiên Vân, Như Ý và Hoàng Anh Khang cùng ban nhạc The Liberty.

Tạp chí văn học Ngôn Ngữ

húng tôi vừa nhận được số ra mắt của tạp chí văn học Ngôn Ngữ, phát hành vào tháng 5 năm 2019. Điều có thể thấy ngay: đây là tờ báo văn học nghệ thuật in trên giấy duy nhất tại hải ngoại sau khi một loạt các báo văn học trước đây như Văn, Văn, Văn Học, Hợp Lưu, Thế Kỷ 21 phải ngưng hoạt động. Đặc biệt là tờ báo văn học này không xuất phát từ Mỹ, như từ trước tới nay, mà từ Canada, do các cây viết quen thuộc của Canada gồm Luân Hoán, Nguyễn Vy Khanh, Hồ Đình Nghiêm và Song Thao chủ trương.

Số ra mắt dày 350 trang, ngồn ngộn bài viết của các cây bút quen thuộc tại hải ngoại cũng như quốc nội. Chỉ có thể kể ra đây một số tác

giả: Cung Tích Biền, Trần Mộng Tú, Đỗ Kh, Thiếu Khanh, Phan Ni Tấn, Ngô Nguyên Dũng, Bắc Phong, Quan Dương, Hoàng Lộc, Nguyễn Hữu Hồng Minh, Trần Hữu Thục, Nguyễn Hàn Chung, Hoàng Nga, Đức Phổ, Phan Trang Hy, Hạ Đình Thao, Hồ Chí Bửu và nhiều tác giả khác.

Chúng tôi cũng được biết Ngôn Ngữ số 2, phát hành vào đầu tháng 7/2019 sẽ là số đặc biệt tưởng niệm nhà thơ Tô Thùy Yên và nhà văn Hoàng Ngọc Biên vừa ra đi trong tháng 5.

Sẽ không quá lời khi nói rằng tạp chí văn học Ngôn Ngữ đáng để tìm đọc và lưu giữ. Thời Báo xin trân trọng giới thiệu cùng quý độc giả.

TB Độc giả tại Canada muốn có Ngôn Ngữ, xin liên lạc với: Tạ Trung Sơn 7805 Claire Fauteux # 1 Montreal, H1K 5B6 Điện thoại: (514) 354-5338 Điện thư: tatrungson@hotmail.com Giá mỗi số: 25 Gia Kim (đã bao gồm cước phí trong Canada) Giá một năm: 138 Gia Kim

48

chương trình gây quỹ thu hoạch lớn lao lắm. Bên đó người ta dốc tiền kinh lắm. Có chương trình gây quỹ chú dẫn chương trình, một buổi họ thu được cả triệu bạc. Bên Canada mình chỉ có Quỹ Cộng đồng Thời Báo là quy mô và đầy ý nghĩa. Cho nên chú muốn dốc sức cho chương trình Đại nhạc hội Thời Báo năm nào cũng phải hay. Bên mình không bằng bên Mỹ rồi, nhưng mỗi năm cố gắng đều đặn có một đêm nhạc hội gây Quỹ Cộng đồng Thời Báo là tốt lắm rồi.

Mà này, khi kết bài báo thì nhớ cho chú gửi lời nhắn tới độc giả-khán giả Thời Báo: “Mỗi năm chỉ có một lần Nguyễn Ngọc Ngạn làm show ở Toronto này thôi. Nguyễn Ngọc Ngạn đang mong tái ngộ quý vị ở đêm đại nhạc hội đầy ý nghĩa tới”.

P.H.Oanh (thực hiện)

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

49

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com

Đường lên trời

cũng có lúc bị

KẸT ĐỖ QUÂN

C

á i chế t củ a hai nhà leo nú i người Ái nhĩ lan và Anh quốc cuối tuần trước đã nâng con số người chết trên đỉnh núi cao nhất thế giới trong năm nay lên đến 10 người.

Nhà leo núi người Anh, ông Robin Fisher, 44 tuổi, lên tới đỉnh vào khoảng 8 giờ 30 sáng ngày thứ Bảy 25 tháng 5. Fisher đã ngã gục trong khi quay về, ngay khi mới chỉ xuống được 150 mét dốc khi còn ở độ cao 28.215 feet.

Trước đó, ở sườn bắc của ngọn núi, phía bên Tây Tạng, một người Ái nhĩ lan đã chết sáng thứ Sáu.

Người đàn ông 56 tuổ i nà y đã quyết định trở về mà không cần lên tới đỉnh nhưng rồi cũng đã chết trong căn lều của mình tại đèo Bắc Col ở độ cao 7.000 mét (22.965 feet).

Các ngườ i dẫ n đườ ng Sherpa ở phía bên sườ n núi thuộ c Nepal đã phàn nàn rằng tình trạng kẹt đưởng ở đoạn cuối của chuyến leo, được gọi là “vùng tử thần”, đã trở thành vấn đề nghiêm trọng nhất đối với những người leo núi trong mùa xuân này.

Tshering Jangbu Sherpa, người dẫn đường đã leo lên đỉnh Everest hôm 22 tháng 5, nói “Tôi đã leo Everest nhiều lần, nhưng chuyện kẹt đường mùa xuân năm nay là tệ nhất. Những người leo núi đi lên đỉnh mà không có chai oxy dự phòng đã khổ nhất. Họ khổ vì kẹt đường chứ không phải vì gió và lạnh.”

Hàng người dài dặc trên đường lên đỉnh của ngọn Everest băng giá. Ảnh chụp ngày 22 tháng 5, 2019. Photo Project Possible Handout

Điều trớ trêu là ông Robin Fisher đã biết, biết rất rõ, và đã nói về mối nguy hiểm chết người đó. Chú thích cho một bức ảnh mà ông post trên Instagram và o ngà y 13 thá ng 5, Fisher viết: “Tôi hy vọng sẽ tránh được đám đông vào ngày lên đỉnh vì có vẻ như là một số đội đang giành lên đỉnh vào ngày 21.

“Với một con đường duy nhất để lên đỉnh, sự chậm trễ do quá đông có thể gây chết người vì vậy tôi hy vọng quyết định của mình vào ngày 25 sẽ có nghĩa là ít người hơn. Tất nhiên

Những đám đông này đã dẫn đến một tình trạng “kẹt đường” chết người

50

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

trừ phi mọi người khác đều chơi cùng một cái trò đợi này (như tôi).” ĐƯỜNG LÊN TRỜI CŨNG BỊ KẸT Số người chết trong mùa leo núi 2019 trên ngọn núi 29.000 feet hiện đang ở mức tồi tệ nhất trong nhiều thập niên gầ n đây, không tí nh các thảm họa tự nhiên lớn như tuyết lở và động đất.

Các nhà tổ chức thám hiểm cho biết số lượng người muốn lên đỉnh thế giớ i từ phía Nepal đã tăng lên trong những năm gần đây sau khi Trung cộng hạn chế số người leo núi từ phía Tây Tạng. Chỉ có hai trong số những cái chết được báo cáo là xảy ra ở phía Tây Tạng.

Bộ Du lịch của Nepal đã cấp 381 giấy phép lên Everest, một con số kỷ lục, trong mùa này. Mỗi giấy phép – cho một người, có giá khoảng 11.000 Mỹ kim. Năm 2018, “chỉ có ” 346 giấy phép đã được cấp.

Khi số lượng người leo núi tăng lên trong năm nay, các công ty thám hiểm và các giới chức chính phủ đã chia họ thành các nhóm để họ có thể leo lên đỉnh Everest trong khoảng thời gian ngắn ngủi còn lại của mùa monsoon (gió mùa).

Theo con số ở Trại Căn cứ Everest (Base Camp Everest), số người leo núi đã được sắ p xế p để lên đỉnh

Everest vào ba ngày trong tháng 5 khi thời tiết thuận lợi nhất là: 122 ngườ i trong ngà y 21 tháng 5; 297 người ngày 22 tháng 5 và 172 người ngày 23 tháng 5.

Tuy nhiên, vì có nhiều tay leo núi đã đến trước những ngày này đã bị kẹt lại và thế là những con số sắp xếp đã không còn đúng khi cộng thêm những người này vào.

Ang Tshering Sherpa, cựu chủ tịch Hiệp hội leo núi Nepal, cho biết ngoài sự biến động của thời tiết, lỗi còn ở phía chính phủ Nepal vì đã trì hoãn một tuần trong việc cho phép một chuyến trực thăng bay lên để sửa đường dây leo ở đỉnh cao nhất.

Ang Tsering nói rằng “những trục trặc này có thể tránh được nếu sợi dây được sửa đúng giờ” Hậu quả là trong mùa leo núi năm nay, bốn nhà leo núi từ Ấn Độ, một người từ Hoa Kỳ, một người Áo và một người Nepal đã chết trên đỉnh Everest. Một tay leo núi người Ái nhĩ lan khác bị mất tích và được cho là đã chết sau khi ông trượt chân và rơi xuống khi gần tới đỉnh núi.

Một điều rất trớ trêu là có khi thời tiết tốt lại gây ra tai hại!

Những hàng tựa trên báo chí quốc tế cuố i tuầ n rồ i na ná như nhau “Những hàng người dầy đặc trên đỉnh giá băng Everest – một phần do thời

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

51

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com Waugh không thành công trọn vẹn, thay vì phải phát âm đúng như tên ông xếp là Eve-rest, ngày nay, thiên hạ phát âm là E-verest.

Một mùa leo núi có cảnh kẹt đường trước đây

tiết tốt!”

Kalpana Das, 52 tuổi, lên tới đỉnh nhưng đã chết vào chiều thứ năm trong khi đi xuống, vì một số lượng lớn các nhà leo núi đang xếp hàng gần đỉnh núi. Một người Ấn Độ khác, Nihal Bagwan, 27 tuổi, cũng đã chết trên đường từ đỉnh trở xuống. Keshav Paudel, thuộc Peak Promotion, một công ty tổ chức các tour du lịch trên đỉnh Everest, nói với thông tấn AFP: “Anh (Bagwan) bị kẹt đường suốt 12 tiếng đồng hồ và kiệt lực. Các dẫn đường Sherpa đã đưa Bagwan xuống Trại 4, nhưng anh đã trút hơi thở cuối cùng ở đó.”

Mộ t chuyên viên leo nú i giả i thí ch rằ ng kẹ t đườ ng có nghĩa là mọi người sẽ phải dừng lại ở những độ cao đang giết cơ thể con người, và, những người bị đau ốm cần phải được đưa xuống núi, sẽ có thể phải chờ đợi lâu hơn để được điều trị.

Một dẫn đường Nepal 33 tuổi đã chết tại Trại Căn cứ (Base Camp) hôm thứ Sáu sau khi anh được cứu khỏi Trại Ba vì bị ốm.

Hôm thứ Tư, người Mỹ Donald Lynn Cash, 55 tuổi, ngã gục tại đỉnh núi khi ông đang chụp ảnh.

Pasang Tenje Sherpa, của công ty Pioneer Adventure, cho biết Cash đã gục xuống trên đỉnh và chết gần Hillary Step khi nhữ ng ngườ i dẫ n đường đang đưa ông ta trở xuống.

Cùng ngày, Anjali Kulkarni, cũng 55 tuổi, một người Ấn Độ, đã chết lúc đang trở xuống sau khi lên đỉnh.

Arun Treks, người tổ chức cuộc thám hiểm củ a Kulkarni, cho biết dòng người đông đúc tại đỉnh Everest đã trì hoãn việc trở xuống và gây ra thảm kịch.

Thupden Sherpa nói bà Kulkarni đã phải chờ một thời gian dài để lên tới đỉnh và cũng lại phải chờ quá lâu để xuống đến nỗi: “Bà ấy đã không thể đi nổi nữa và chết khi các người dẫn đường Sherpa đưa xuống.”

52

Con số những người chết trong khi chinh phục đỉnh cao nhất thế giới năm nay như thế đã vượt qua con số của năm 1996, năm được coi là kỷ lục.

CHOMOLUNGMA, ĐỈNH NÚI CỦA THÁNH MẪU Everest là cái “tên Tây” của chóp đỉnh ngọn núi cao nhất Địa cầu nằm trong khu vực Mahalangur của dãy Hy Mã Lạp Sơn.

Ngọ n nú i nằ m giữ a biên giớ i Nepal và Tây tạ ng. Do Tây tạ ng (Tibet) nay đã bị Trung cộng thôn tính, sách vở hiện phải ghi là giữa Nepal và Trung quố c. Ở Nepal, ngọn núi có tên Sagarmatha (tiếng Phạn: सगरमस्तका sagaramastakā, “trán trời”). Trong tiếng Tây Tạng, nó được gọi Chomolangma (ཇོ ་ མོ ་ ཀླུ ང ས་མ་ jo mo klungs ma, nghĩa là “Thánh mẫu của vũ trụ”). Phiên âm từ tiế ng Tây tạ ng sang tiế ng Hoa, nó trở thà nh Châu Mục Lãng Mã Phong (珠穆朗瑪峰) hoặc Thánh Mẫu Phong (聖母峰), “đỉnh núi của Thánh mẫu”. (Wikipedia) Chiề u cao đượ c công nhậ n hiệ n nay của Đỉnh Everst là 29,029 feet (8,848 mét) so với mực nước biển.

Nếu xem lại chiều cao 29,002 của Peak XV, tên của đỉnh núi khi chưa được đặt tên Tây, của lần đầu tiên nó được đo năm 1856, ngọn núi đã “cao thêm” 27 feet.

Người ta kể rằng chiều cao củ a Peak XV lú c đó , đượ c đo bở i Radhanath Sikdar, một nhà toán học Ấn Độ, cũng là một trắc địa sư của Bengal, đúng chẵn chòi 29,000 feet.

Nhưng vì con số này quá tròn trịa, sợ thiên hạ đá m tiế u rằ ng đo đạ c thiếu chính xác nên được công bố là 29.002.

Viên quan trắc địa Đế quốc Anh, đô hộ Ấ n độ thờ i đó , ông Andrew Waugh đã lấy tên người tiền nhiệm của ông - Everest để đặt cho Peak XV. Buồ n thay, mà n o bế xế p củ a

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

NGHĨA ĐỊA LỘ THIÊN Cứ đế n mù a xuân, thông tin về những thành công và những bi kịch trên Núi Everest lại xuất hiện đầy trên các phương tiện thông tin. Năm ngoái đã có 9 người chết, năm 2015, 13 hướng đạo viên Sherpa tử nạn vì tuyết lở.

Ngọn Everest nay đã được mệnh danh là bãi tha ma lộ thiên lớn nhất thế giới.

Hơn 250 thi thể hiện vẫn còn nằm lại trên đỉnh Everest trong tổng số khoảng 300 cái chết. Trong khi hầu hết các trường hợp tử vong trên đỉnh Everest xảy ra do tuyết lở, té ngã và tiếp xúc với khí hậu khắc nghiệt, thì khu vực được gọi là “Vùng chết” (Death Zone) có số lượng xác người nhiều đến mức ghê rợn và là nơi có nhiều vấn đề độc đáo.

“Khu vực tử thần” thường được biết đến là vùng ở cao độ trên 26,000 feet. Khi lên đến độ cao này, cơ thể con người bắt đầu chết dần. Thế là từ điểm này, người leo núi phải chạy đua với thời gian để cố lên đến đỉnh và trở lại trước khi cơ thể của mình không hoạt động nữa. Vì ở độ cao nà y tỷ lệ oxy trong không khí chỉ bằng một phần ba so với mực nước biển, những người leo núi có thể thấy mình uể oải, mất phương hướng và mệt mỏi. Áp suấ t làm cho trọng lượng như nặng hơn gấp mười lần và gây ra sự mệt mỏi vô cùng cho các bộ phận cơ thể. Do những tác động nặng nề này, những người leo núi thường chỉ có một khoảng thời gian 48 giờ bên trong Vùng tử thần và lúc nào cũng cần phải dùng đến bình dưỡng khí mọi lúc.

Nếu ai đó chết trên ngọn Everest, gần như không thể thu hồi được thi thể của họ, đặc biệt là ở Vùng chết.

Do điều kiện thời tiết không chịu nổi,

thiếu oxy trầm trọng, áp suất làm tăng sức nặng của cái xác, và thực tế là nhiều thi thể trên đỉnh Everest bị đóng băng cứng vào mặt núi, hầu hết các xác chết đều bị bỏ lại ngay nơi rơi xuống.

Cũng từng có những nỗ lực để đem cho bằng được thi thể của một người thân về, nhưng những chuyến thu hồi đó, cần từ 6 đến 8 người Sherpa, rất tốn kém và hết sức nguy hiểm.

Thế nên với hầu hết những người đã bỏ xác lại trên đường lên đỉnh cao nhất thế giới, nơi này đã trở thành, nơi an nghỉ vĩnh cửu: EVER REST. Năm nay, tuyết trên đỉnh Everest tan chảy làm lộ ra khá nhiều thi thể bị chôn vùi dưới lớp băng trong nhiều năm. Expedition Operators Association of Nepal (Hiệp hội các tổ chức thám hiểm của Nepal) bắt đầu nghĩ đến cách thu hồi – dọn dẹp thì đúng hơn, các thi thể này. Tuy nhiên, chi phí không thấp, để lấy một thi thể từ độ cao có thể tốn đến 80,000 đô la.

Trong khi đó, một số nhà leo núi đã bắt đầu coi người quá cố là những “địa danh” hoặc cột mốc.

Nếu theo con đường Bắc Col để lên đến đỉnh núi Everest, nhữ ng tay leo núi chắc chắn sẽ không thể trá nh đượ c phả i đi ngang cộ t mố c nổi tiếng nhất, “Green Boots”. Mới nghe, người ta tưởng đó là tên gọi theo hì nh thù và mà u sắ c củ a mộ t khối đá nhô ra, nhưng đó đúng là một đôi boot màu xanh mà một người leo núi xấu số đã mang dưới chân khi ông ta chết cứng.

Chưa ai chắc chắn được danh tính Green Boots, nhưng nhiều người cho rằng đây là Tsewang Paljor, một nhà leo núi Ấn Độ. Paljor là một người trong mộ t đoàn thám hiểm Ấn Độ lên đỉnh Everest đã chỉ có một duy nhất một người trở về. Người sống sót Harbhajan Singh kể lại rằng cuộc thám hiểm đầy những sai lầm và ông đã thúc giục ba người kia bỏ cuộc khi thời tiết trở nên quá tệ hại và dữ dội.

Singh cho rằng các bạn của mình

”Green Boots”, cột mốc trên sườn đông bắc Núi Everest Ảnh chụp năm 1996. Maxwelljo40 Wikimedia

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

53

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com

Nhà leo núi người Úc Edmund Hillary và Tenzing Norgay, người Sherpa dẫn đường, chia sẻ một tách trà trên rặng Hy mã lạp sơn sau khi chinh phục Núi Everest

Sherpa: những người dẫn đường Nói đến chinh phục đỉnh Everest, phải nói đến người Sherpa.

Mỗi mùa, chính phủ Nepal kiếm được khoảng 3,25 triệu đô la lệ phí – mỗi người leo núi muốn lên đỉnh Everest phải mua giấy phép, giá 11.000 Mỹ kim mỗi người.

Nền kinh tế Nepal phần lớn được xây dựng trên các chuyến thám hiểm Everest. Tuy nhiên, chỉ một phần rất ít khoản tiền này đến với những người Sherpa trong khi có thể nói không có những chuyến thám hiểm Everst nếu không có người Sherpa dẫn đường hay phục vụ.

Các Sherpa là một nhóm sắc tộc ở Nepal có số lượng khoảng 150.000. Họ nổi tiếng với kỹ năng leo trèo và sức mạnh và sức chiu đựng siêu đẳng ở độ cao lớn. Người Sherpa nổi tiếng nhất là ông Tenzing Norgay, người vào năm 1953 đã cùng với nhà thám hiểm Úc Edmund Hillary trở thành hai người đầu tiên lên đến đỉnh Everest.

Sherpas đóng vai trò là người dẫn đường và khuân vác, họ cũng làm mọi thứ từ việc mang vác đến dựng trại. Họ bảo đảm các tuyến leo, sửa chữa các đường dây, chuyển vật liệu và hướng dẫn khách thám hiểm lên đỉnh Everest và các đỉnh núi khác của dãy Himalaya.

Những người Sherpa dẫn đầu hoặc hỗ trợ các chuyến thám hiểm Everest kiếm được khoảng 5.000 đô la trong mùa leo núi hai tháng của Nepal trong khi thu nhập hộ gia đình bình quân đầu người ở Nepal là 430 đô la / năm.

Nhưng để kiếm được số tiền đó, Sherpa đã phải đi về nhiều lần, khiến họ gặp nhiều rủi ro. (Ngược lại, các hướng dẫn viên phương Tây có thể kiếm được tới 50.000 đô la một mùa.)

đã bị chứng “sốt đỉnh cao” – summit fever, một từ được dùng chỉ các tay leo núi bỏ qua tất cả mọi thứ, từ an toàn cho đến kỷ luật, vì họ đã quá gần đỉnh núi và bị ước vọng đạt đến đỉnh cao thúc đẩy đến mức mù quáng. Ông Singh cho rằng các bạn của ông đã đạt đến đỉnh, để rồi đã gặp trận bão tuyết khủng khiếp năm 1996 trên đường trở xuống. Khi gió và tuyết khiế n họ không cò n nhì n thấy gì nữa, Paljor và hai đồng đội đã mất tích.

Nơi cái xác được cho là của Paljor nằm gắn chặt vào băng của núi đá sau đó được biết đến với cái tên “Green Boots”, một mốc điểm vĩnh viễn trên lối lên theo đèo Bắc Col. Trong hai thập niên, những người leo núi đã sử dụng Green Boots như một điểm đánh dấu đường để đánh giá họ đã

54

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

đi được bao xa để đi trên đường đua lên đỉnh. Đến năm 2014, Green Boots rơi xuống một vị trí thấp hơn bên sườn núi, nơi nhiều thi thể khác cũng đã rơi khỏi tuyến đường chính.

George Mallory là một trong số số ba nhà thám hiểm Anh quốc đầu tiên thử tìm cách chiến thắng đỉnh Everest để rồi đã trở thành thi thể lâu đời nhất được biết đến trên ngọn núi này.

Trong lần cố gắng sau cùng năm 1924, Mallory đã cùng Sandy Irvine, một đồng đội, nhất định phải lên đỉnh cho bằng được. Lối mà họ đã theo cũ ng là đườ ng đè o North Col bên phí a Tây tạ ng (con đườ ng sau đó Green Boots đã bỏ xác). Họ đã không trở lại và cũng không ai chắc được là họ đã lên được đến đỉnh hay chưa.

Năm 1999, một cuộc thám hiểm điều tra đã được tổ chức ra để cố tìm cho ra họ và làm sáng tỏ những giờ cuối cùng của một trong những nhà thám hiểm nổi tiếng nhất thế giới.

Nhóm thám hiểm đã tìm thấy cái xác đông cứng của Mallory trên một mặt thấp ở phía bắc của ngọn núi. Do các thương tích vì dây thừng giật mạnh trên thân mình của Mallory, người ta cho rằng ông vẫn bị nối chặt với Irvine khi một trong hai người rơi khỏi núi và kéo người kia cùng rơi.

NGUY HIỂM TRÊN NHỮNG ĐỘ CAO Ngọ n Everest cao 29.029 feet (8,848 mét) so với mặt nước biển.

Theo Dr. Andrew Luks, giáo sư tại Khoa Phổi, Chăm sóc Quan trọng và Thuốc ngủ tại trường Y của Đại học Washington, thì ngay ở độ cao thấp hơn nhiều, chỉ chừ ng 8.200 feet (2.500 m), những người leo núi có thể bắt đầu thấy bị chứng Acute mountain sickness (AMS / bệnh trên núi cấp tính) Ông Luks viết trong một nghiên

cứu năm 2015 trên Tạp chí Sinh lý học ứng dụng rằng AMS không làm chết người, nhưng các triệu chứng của nó có thể khiến người leo núi cảm thấy khó chịu. AMS ảnh hưởng đến 77% du khách leo lên độ cao từ 6.000 đến 19.300 feet (1.850 đến 5.895 m). Những người leo núi bị AMS thường thấy đau đầu và cũng có thể bị buồn nôn, nôn, lờ đờ và chóng mặt.

Giáo sư Luks cho hay “[AMS] là dạng bệnh núi cấp tính nhẹ nhất”. Nó có thể tránh được nếu người ta leo từ từ lên núi (sau khi đạt tới 9.800 feet / 3.000 m), đừng cố gắng quá mức, và uống thuốc chống say độ cao acetazolamide (tên thương mại Diamox) hoặc dexamethasone steroid chống viêm.

Người bị AMS cần ngừng lên cao ngay lập tức và nếu các triệu chứng không cải thiện trong vòng một hoặc hai ngày, hãy xuống núi.

Các bệnh cấp tính nghiêm trọng hơn ở trên núi gồm có sưng não ở độ cao (high-altitude cerebral edema gọi tắt là HACE), sưng phù phổi độ cao (HAPE) khi chất lỏng tích tụ trong phổi. Những chứng bệnh này rất hiếm nhưng có thể làm chết người HACE ảnh hưởng đến ít hơn 1% số người leo lên trên 9.800 feet. Nhiều người phát chứng HACE thường bị AMS trước đó.

Trong khi đó, HAPE ảnh hưởng đến 8% số người leo núi ở độ cao trong khoảng 8.200 đến 18.000 feet (2.500 đến 5500 m). Nếu nước tích tụ trong phổi, nó có thể khiến người leo núi di chuyển chậm hơn và bị ho, đôi khi có đờm màu hồng, nổi bọt.

Thêm vào đó, bị tê cóng, thân nhiệt hạ thấp và kiệt sức cũng là những mối nguy ảnh hưởng đến sức khỏe của người leo núi.

Rồi đến nguy hiểm của việc sắp

Tìm thấy thi hài George Mallory năm 1999. Photo: Dave Hahn/ Getty Images

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

55

CHUYỆN MỖI TUẦN

Toronto thoibao.com

hàng để lên và xuống núi, như những gì vừa diễn ra ở đỉnh Everest trong mùa chinh phục năm nay.

Giáo sư Luks giải thích rằng khi xếp hàng chờ đợi, những người leo núi không ăn, uống hay ngủ. Họ cũng đang sử dụng hết nguồn cung cấp oxy quý báu và phơi mình trong điều kiện băng giá. Ông cũng cho rằng chứng “summit fever” – cơn sốt lên đỉnh cao, cố gắng để đạt đến đỉnh núi bất chấp mọi thứ, cũng có thể có phần trách nhiệm.

“Những người này thườ ng, mặc dù không phải luôn luôn, đã đầu tư một khoản tiền và thời gian đáng kể vào nỗ lực này. Và vào một ngày khi điều kiện thời tiết tốt, sẽ rất khó để thuyết phục người ta quay đầu lại chỉ vì trướ c mặ t có một hàng dài.”

“BỞI VÌ NÓ Ở ĐÓ!”

Hà ng năm, hà ng ngà n ngườ i từ khắ p nơi trên thế giớ i già nh nhau những giấy phép leo núi của Nepal và Trung cộng.

Cùng một lúc, trên thế giới còn có hàng trăm người mơ màng hay chuẩn bị về cuộc chinh phục đỉnh núi cao nhất thế giới.

Một chuyến leo núi Everest, ngoài tiề n giấ y phé p hơn chụ c ngà n Mỹ kim, còn phài cộng thêm hàng chục

56

Xe chở thi hài Ankaji Sherpa trong tang lễ ở Katmandu, Nepal. Ankaji Sherpa chết trong trận tuyết lở cùng 12 người Sherpa khác. Navesh Chitrakar/Reuters/Landov

ngàn nữa cho các chi phí khác.

Ngoài tiền ra, họ còn cần phải có sức.

Cá i giá để trả cho việ c lên đỉnh Everest bắt đầu từ khi người muốn leo bắt đầu cuộc tập luyện dài từ 12 đến 18 tháng trước khi và o cuộ c.

Người ta không thể leo lên đỉnh của thế giới mà không có thể lực và tinh thần. Mức độ chịu đựng – độ bền, của họ phải ở mức cao nhất.

Joisher là mộ t kỹ sư nhu liệ u ngưở i Ấ n ở Mumbai. Anh đã mộ t lần cố lên đỉnh Everest năm 2014, nhưng phải trở về khi chuyến thám

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

hiể m củ a anh bị hủ y sau tai nạ n tuyế t lở là m chế t 16 ngườ i hướ ng đạo Sherpa.

Cho lầ n thử thứ hai năm 2016, Joisher kể rằng chi phí tập luyện có thể có giá khoảng 8.000 đô la. Anh chọn huấn luyện ở Mumbai, rẻ hơn một chút, chỉ mất 7.000.

Các chuyến tiề n - thám hiểm Everest ở Ấn Độ - như các đỉnh núi cao hơn 6.500 mét cho đến khoảng 7.300 mét - rất tốn kém. Một chuyến thám hiểm có thể có giá từ 800 đến hơn 2000 đô la.

Trong năm năm qua, Joisher đã mất

khoả ng 50 ngà n Mỹ kim và o việ c huấn luyện. “Tôi đã dành phần lớn thu nhập của mình từ 13 năm qua cho giấc mơ leo lên đỉnh Everest.”

Sau đó là khoả n đầ u tư và o cá c trang bị cá nhân. Mặc dù có thể đi thuê, nhưng mua trang bị riêng vừa vặn, phù hợp với mình là tốt nhất.

Xong phần trang bị, tiếp theo là chi phí của chính cuộc leo.

Những người muốn lên đỉnh Everest phải trả từ 25.000 đến 75.000, thậm chí đến 100.000 Mỹ kim mỗi người, tùy thuộc vào các yếu tố như các tiện nghi, lượng oxy đóng chai, hướng đạo sherpa và nhiều thứ khác.

Vậy tại sao Everest tiếp tục hấp dẫn như vậy, bất chấp chi phí, đông đảo và hiểm nguy?

Câu trả lời của mỗi tay leo núi có thể khác nhau, nhưng đối với những nhà thám hiểm bị cuốn hút vào đỉnh Everest, đỉnh núi là một giấc mơ của cả đời người, thôi thúc họ chuẩn bị.

Hoặc chỉ giản dị như câu trả lời của George Mallory, mộ t trong nhữ ng người leo núi nổi tiếng nhất trong thế kỷ 20. Khi được hỏi tại sao lại muốn chinh phục đỉnh Everest, nhà thám hiểm người Anh này đã nói: “Bởi vì nó ở đó!” ĐỖ QUÂN

(sưu tầm và tổng hợp)

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

57

THƯ CỦA TIẾN

Toronto thoibao.com

Bao cát Nguyễn Hữu Linh TƯỞNG NĂNG TIẾN

Hoá ra thời thực dân Pháp ranh giới thù địch giữa nhà nước thuộc địa với người dân không chia thành chiến tuyến quyết liệt như hiện nay giữa Đảng Cộng sản với người dân.

Tống Văn Công – Hồi Ký Đến Già Mới Mới Tỉnh

M

ã i đế n năm 17 tuổ i tôi mớ i đượ c giá o sư Đà o Phú Thọ giới thiệu đôi lời về Sigmund Freud. Nghe xong, tôi quyế t đị nh ngay là sẽ theo ngành Phân Tâm và trở thành nhà phân tâm học đầu tiên của đất nước mình… cho nó bảnh!

Tôi “định” thế nhưng Trời “định” khá c. Ổ ng quyế t đị nh cho tôi và o quân trường để học làm lính, thay vì tiếp tục ngồi ở giảng đường để nghe mấy chuyện (“trời ơi”) giữa lúc quê hương đang tơi bời lửa đạn. Đi lính xong, tôi đi cải tạo. Rời trại tù không lâu thì tôi lại bước vô mấy cái trại tị nạn ở Á Châu… Sau vài ngàn đêm, nằm trên những cái giường đôi (trong những cái trại thổ tả này) tôi mới “ngộ” ra được điều giản dị này: làm một thằng dân Việt mà không bỏ mạng vì chiến tranh hay không tù mọt gông là phước đức lắm rồi, còn bầy đặt học đòi những chuyện xa xôi và xa xỉ (cỡ như Phân Tâm Học) làm chi, cho má nó khi. Thế là tôi quyết định chia tay vĩnh viễn Bạch Thu Hà, và Sigmund Freud.

Vậy mà (không dè) thằng chả lại tái xuất vào khúc cuối đời. Và khúc cuối đời là lúc này đây. Mấy tháng nay bỗng có chút chuyện lùm xùm về nạn ấu dâm ở Việt Nam. Quần chúng vốn mau quên nên trí nhớ của đám đông thường rất ngắn. Riêng việc ông Nguyễn Hữu Linh ôm ấp một bé gái trong thang máy là một trường hợp cá biệt và ngoại lệ.

Sự việc xẩy ra từ tối ngày 1 tháng 4 năm 2019 nhưng đến nay dư luận vẫ n cứ cò n nó ng như hơ. Tấ t cả những diễn biến liên quan đều được

58

những cơ quan truyền thông, trong cũng như ngoài nước, ghi nhận đầy đủ và chi tiết.

Vào ngày 26 tháng 4, phu nhân của ông NHL đã gửi một “bức tâm thư” bầy tỏ nỗi khổ tâm, với nhiều lời lẽ thống thiết: Tôi mong rằng mọi chuyện sẽ kết thúc tại đây. Các bạn không nên có những hành vi gây tổn thương cho bản thân tôi và các con tôi. Sự chịu đựng của chúng tôi đã vượt quá giới hạn của bản thân mình.

Bức thư, viết trong cơn hoảng loạn, của bà Trần Thị Thanh Tâm – tiếc thay – đã không mang lạ i kế t quả mong muốn (“mọi chuyện sẽ kết thúc tại đây”) mà còn có tác dụng ngược như… thêm dầu vào lửa. Đế n ngà y 23 thá ng 5, bá o Dân Trí loan tin: “Viện KSND quận 4, TPHCM đã hoàn tất cáo trạng truy tố bị can Nguyễn Hữu Linh (sinh năm 1958, cựu Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân TP Đà Nẵng) về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi.

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Bị can Nguyễn Hữu Linh bị truy tố theo khoản 1 Điều 146 Bộ luật Hình sự năm 2015 có khung hình phạt từ 6 tháng đến 3 năm tù… Cũng theo cáo trạng, ông Linh được áp dụng các tình tiết giảm nhẹ là: phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải nên đề nghị HĐXX xem xét trong quá trình lượng hình.”

Bản cáo trạng thượng dẫn, rõ ràng, đã không được dư luận đồng tình: FB Lê Xuân Thọ : “Ông Linh ấu dâm không đáng được áp dụng tình tiết giảm nhẹ!”

FB: Đỗ Ngà: “Tình tiết giảm nhẹ là một chiêu bài nhằm phá bỏ sự công bằng khi kẻ phạm tội không còn đường chối cãi.”

FB Đỗ Trung Quân: “Kẻ thi hành luật pháp mà cố tình phạm pháp: phạt gấp đôi! Kẻ quan lại có thẻ đỏ ăn trên ngồi trốc dân mà xâm hại dân: phạt gấp 10!”

Báo Lao Động: “Áp dụng tình tiết giảm nhẹ cho ông Nguyễn Hữu Linh là vô lý.”

Báo Tuổi Trẻ: “Vụ Nguyễn Hữu Linh đáng lẽ phải tăng nặng chứ không giảm nhẹ.”

Báo Tiền Phong: “Cử tri TPHCM đề nghị chặt tay tội phạm xâm hại trẻ em.”

Theo cẩm nang hiện dụng củ a Khoa Tâm Thầ n Họ c DSM - 5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder, Fifth Edition) thì thì tỷ lệ nam giới mắc bệnh ấu dâm từ 3% đến 5 % : “The highest possible prevalence for pedophilic disorder in the male population is approximately 3%–5% (Seto 2008b; Seto 2009).”

Con số này (xem ra) có vẻ tương ứng với hiện trạng ở VN – theo tin vừa loan của BBC: “Trong khi dư luận Việ t Nam vẫn sôi sục về vụ án dâm ô trong thang máy hồi đầu tháng, thì chỉ trong 3 tuần qua, đã có thêm ít nhất 7 vụ ấu dâm gây chấn động khác.” Điểm “khác” là 7 trường hợp kia tuy cũ ng “gây chấ n độ ng” nhưng không khiến công luận “sôi sục” như vụ Nguyễn Hữu Linh.

Tại sao?

Lý do, tất nhiên, không ít: - Thá i độ quanh co củ a Nguyễn Hữu Linh cũng như dấu hiệu bao che cho đương sự củ a giớ i cầ m quyề n khiến dư luận bất bình.

- Người dân không tin vào sự công minh của hệ thống pháp lý hiện nay ở VN. - Nguyễn Hữu Linh nguyên là Phó Viện Trưởng Viện Kiểm Sát Nhân Dân thành phố Đà Nẵng, và là kẻ đã có nhiều hành vi khuất tất trong thời

Ảnh: báo Thanh Niên & Lao Động

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

59

THƯ CỦA TIẾN

Toronto thoibao.com

gian tại chức. Còn một nguyên do quan trọng nhưng “tiềm ẩn” khác nữa nhưng không ai muốn đề cập đến, trừ nhà thơ Đỗ Trung Quân: Nguyễn Hữu Linh là một “kẻ quan lại có thẻ đỏ ăn trên ngồi trốc,” một đảng viên của Đảng Cộng Sản Việt Nam – cái Đảng đã độc quyền lãnh đạo đất nước từ hơn 2/3 thế kỷ qua.

Trong suốt thời gian này, Đảng đã gây ra không biết bao nhiêu là tai hoạ và oan khiên cho liên tiếp cho mấy thế hệ người. Đảng đẩy cả nước vào những cuộc chiến tranh liên tiếp, kéo toàn dân lê lết qua hết thời kỳ khó khăn này đến khó khăn kia, gây oán thù với toàn thể nhân loại, và hiện trạng thê thảm là tổ quốc đang như một chiếc xe tuột dốc không phanh.

Hệ quả, theo nhận xét của nhà văn Đào Hiếu: “Trừ một số tư sản mại bản, tư sản đỏ, thì đại đa số nhân dân Việt Nam đều căm ghét chế độ hiện nay.”

Tuy “căm ghét” nhưng phần lớn đều giữ thái độ nín lặng vì Đảng rất chuyên quyề n và vô cù ng á c độ c, không từ một thủ đoạn nào nhỏ nhen hay bẩn thỉu nào đối với người dân – nhất là những người bất đồng chính kiến. Đụng vào Đảng, cho dù chỉ là đụng nhẹ (theo kiểu nhận xét, phê bình, hay góp ý) thôi, cũng đều có thể bị ám hại hay tù tội như thường.

Do thế, phẫn uất của mọi người phải

60

dồn nén vào vô thức – theo như cách nói của Sigmund Freud.

Khoa Phân Tâm Học của ông có đề cập đến một khái niệm gọi là “chuyển dịch” và được diễn giải như sau: “Displacement (German: Verschiebung, “shift, move”) is an unconscious defence mechanism whereby the mind substitutes either a new aim or a new object for goals felt in their original form to be dangerous or unacceptable.

Sự dịch chuyển (displacement) là một cơ chế phòng thủ vô thức, theo đó các mục tiêu được cảm nhận ở dạng ban đầu là nguy hiểm, hoặc không thể chấp nhận, sẽ được tâm trí (mind) thay thế hoặc bằng một mục tiêu mới, hoặc bằng một đối tượng mới.” (Transalated by Bù i Xuân Bách). Nguyễn Hữu Linh chính là cái “đối tượng” thay thế (không may) này nên đã lãnh đủ mọi nỗi thù ghét, oán hận, phẫn uất thay cho Đảng.

Kiểu phân tích của Sigmund Freud không chắc gì đã đúng nhưng nhận xét sau của của nhà báo Tống Văn Công thì chắc chắn là hoàn toàn không trật: “Hoá ra thời thực dân Pháp ranh giới thù địch giữa nhà nước thuộc địa với người dân không chia thành chiến tuyến quyết liệt như hiện nay giữa Đảng Cộng sản với người dân.”

TƯỞNG NĂNG TIẾN

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

LỜI HAY Ý ĐẸP Có người không dám bước vì sợ gãy chân, nhưng sợ gãy chân mà không dám bước đi thì có khác nào chân đã gãy.

Turgot Thà từ chối bảy lượt chứ không được sai hứa một lần.

Ngạn ngữ TQ Dùng người như dùng cây, chớ vì một vài chỗ mục mà bỏ cây to.

Kinh Dịch Dũng khí đã đi đến chỗ liều lĩnh thì gần với sự điên rồ hơn là can đảm.

Ceruantes Dối trá sẽ giết chết tình yêu, song chính thẳng thắn sẽ giết chết nó trước.

E. Hemingway Người ta thường hay sợ đau khổ nhưng tình yêu là mầm móng gây đau khổ mà ai cũng thích bước vào.

Pascal Chỉ có một loại tình yêu nhưng có hàng ngàn bản sao khác nhau của tình yêu.

La Rochefoucauld Muốn biết thế nào là tình yêu thì phải biết sống cho kẻ khác. Sống cho kẻ khác tức là yêu.

Godwin

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

61

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com

Vì sao Nam

Dương dời thủ đô?

LÝ ANH

T

heo dự báo của các nhà khoa học, Jakarta, thủ đô Indonesia, mỗi năm lún thêm 25cm, là thành phố chìm xuống biển lẹ nhất thế giới. Khoảng 10 năm nữa, toàn bộ Jakarta, sẽ chìm xuống đáy biển. Nguyên nhân không chỉ ở biến đổi khí hậu, còn do tác động khủng khiếp do con người gây ra.

Ngày 01/05/2019, sau khi đắc cử nhiệm kỳ 2, Tổng thống Widodo tuyên bố, sau 10 năm nữa, thủ đô Jakarta sẽ được di chuyển đến một nơi khác.

THÀNH PHỐ CHÌM XUỐNG BIỂN LẸ NHẤT Jakarta là nạn nhân lớn nhất thế giới của biến đổi khí hậu và lỗi thuộc về con người. Tuy nhiên, thành phố này cũng là nạn nhân của những chính sách bản thân họ theo đuổi.

Thành phố này sụt lún vì người dân và các ngành công nghiệp rút cạn nước ngầm, dẫn tới hiện tượng sụt đất. Tuy nhà nước đã cấm hút nước ngầm, nhưng vẫn diễn ra. Người Jakarta thường đào giếng bất hợp pháp để khai thác các bể chứa nước ngầm phía dưới thành phố. Khoảng 40% Jakarta hiện nằm dưới mực nước biển.

Giống một chai nước rỗng bằng nhựa, rút hết nước bên trong nó dễ

bị bẹp. Thành phố này đang sụt tới 10 inches, tương đương 25,4 cm mỗi năm, đe dọa biến một nửa thành phố nằm thấp hơn mực nước biển. Chỉ cần một cơn bão, cả đô thị có thể bị nhấn chìm. Năm 2007, chỉ một cơn gió mùa đã khiến phân nửa Jakarta chìm dưới gần 4m nước, gây thiệt hại nửa tỷ Mỹ kim.

Tình cảnh bi đát của Jakarta có thể khiến các đô thị ven biển trên toàn thế giới phải lo sợ. Hầu như tất cả các thành phố ven biển đều được xây dựng trên một lớp trầm tích lỏng lẻo và bị sụt lún. Dù có hút nước ngầm hay không, hiện tượng sụt lún vẫn diễn ra. Điều này đã được nhà nghiên cứu địa chất Manoochehr Shirzaei của Đại học Arizona khẳng định.

Jakarta cũng là thành phố nằm trên một vùng đất đầm lầy, có tới 13 con sông chảy xung quanh. Bởi vậy không ngạc nhiên khi lũ lụt thường xuyên xảy ra. Theo các nhà khoa học, tình trạng đó ngày càng trở nên tồi tệ. Tuy nhiên, không chỉ dừng ở đó, thành phố này đang dần biến mất vào lòng đất theo đúng nghĩa đen.

Tiến sĩ Heri Andreas, làm việc tại Viện Công nghệ Bandung (Bandung institute of Technology - ITB), từng nghiên cứu tình trạng sụt lún ở Jakarta 20 năm, cho hay: “Thành phố này nhấn chìm xuống biển

không phải chuyện đùa giỡn. Theo dự đoán, đến năm 2050, khoảng 95% khu vực Bắc Jakarta sẽ bị chìm dưới mặt nước”.

Trong 10 năm qua, khu vực Bắc Jakarta đã sụt lún 2,5 m. Trong năm 2018, tiếp tục chìm xuống 25 cm, tức ở mức độ gấp đôi so với mức trung bình của các thành phố lớn trên toàn cầu. Jakarta đang sụt lún khoảng 1 - 1,5 cm mỗi năm và gần một nửa thành phố này giờ nằm thấp hơn mực nước biển…

KHAI THÁC NƯỚC NGẦM QUÁ ĐỘ Do biến đổi khí hậu, các thành phố ven biển trên toàn thế giới đều bị ảnh hưởng bởi mực nước biển tăng.

Mực nước biển tăng xảy ra do dãn nở nhiệt, diện tích nước mở rộng do nhiệt độ tăng và tan chảy băng ở hai cực trái đất. Nhưng tốc độ chìm của Jakarta lại khiến các nhà khoa học choáng váng.

Không chỉ khu vực phía Bắc, phần còn lại của Jakarta cũng đang chìm dần với tốc độ chậm hơn. Phía tây Jakarta, nền đất đang sụt lún với tốc độ 15 cm mỗi năm, phía đông 10 cm mỗi năm, trung tâm Jakarta 2 cm mỗi năm, phía nam là 1 cm.

Tốc độ sụt lún đáng báo động của Jakarta một phần do việc khai thác quá độ nước ngầm để sử dụng làm

Jakarta - thành phố chìm xuống đáy biển lẹ nhất

62

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

nước uống, tắm giặt và nhiều mục đích khác. Khi nước ngầm bơm lên, đất đai ở phía trên như nằm trên một trái bóng bị xịt hơi, dẫn đến tình trạng sụt lún. Tình trạng này càng trở nên tồi tệ hơn do các quy định của chính phủ, trong đó cho phép các chủ sở hữu căn hộ, các nhà điều hành siêu thị lớn… tự đào nước giếng sử dụng.

Nhiều người dân nói rằng, họ không còn lựa chọn nào khác bởi chính phủ không thể đáp ứng được nhu cầu sử dụng nước của người dân.

Các nhà khoa học cũng xác nhận, cơ quan quản lý nguồn nước chỉ đáp ứng được 40% nhu cầu sử dụng nước của toàn bộ Jakarta. Ông Hendri, chủ một khu nhà trọ ở trung tâm Jakarta, cho hay, ông đã tự đào nước ngầm để cung cấp cho khách trọ suốt 10 năm. Ông chỉ là một trong số nhiều người trong khu phố làm như vậy. Theo ông Hendri, sử dụng nước ngầm tự cung tốt hơn dựa vào chính phủ. Một khu nhà trọ thường cần rất nhiều nước.

BIỆN PHÁP CỨU VÃN Tháng 05/2019, giới chức thành phố Jakarta phát hiện và thừa nhận dân chúng đã khai thác nhiều nguồn nước bất hợp pháp. Khi kiểm tra 80 tòa nhà ở khu trung tâm Jalan Thamrin, một tuyến đường quy tụ nhiều tòa nhà chọc trời, trung tâm mua sắm và khách sạn, đã phát hiện 56 tòa nhà tự khai thác nước ngầm và 33 tòa nhà khác khai thác nước một cách trái phép. Ông Anies Baswedan, Thị trưởng Jakarta, nói: Mọi người cần phải có giấy phép khai thác nước để cơ quan quản lý có thể đo đạc được lượng nước ngầm rút lên. Những người không có giấy phép sẽ bị thu hồi giấy chứng nhận công trình, cũng như các loại giấy chứng nhận kinh doanh.

Thành phố cũng hy vọng, bức tường Great Garuda chắn nước biển dài 32 km đang được xây dựng dọc Vịnh Jakarta cùng 17 đảo nhân tạo với tổng giá trị 40 tỷ Mỹ kim, sẽ giúp ngăn chặn tình trạng chìm dần của thành phố.

Dự án này được hỗ trợ bởi chính phủ Hòa Lan và Đại Hàn với một đầm phá nhân tạo, trong đầm mực nước thấp hơn, cho phép nước sông trong thành phố thoát vào đó, có thể đối phó với lũ lụt khi mưa đến.

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

63

BÊN KIA THÁI BÌNH DƯƠNG Toronto thoibao.com

Tuy nhiên, năm 2018, 3 tổ chức phi lợi nhuận của Hòa Lan công bố một báo cáo, tỏ ý nghi ngờ hiệu quả của tường biển và đảo nhân tạo trong vấn đề giải quyết sụt lún ở Jakarta. Ông Jan Jaap Brinkman, nhà thủy văn học công tác ở Viện nghiên cứu nước Deltares, Hòa Lan, đánh giá: Đây chỉ là biện pháp tạm thời. Nó chỉ giúp Jakarta ngăn sụt lún trong vòng 30 năm. Ông Brinkman nói: “Chỉ có một giải pháp duy nhất và ai cũng biết đó là gì?”. Đó chính là ngừng mọi hoạt động khai thác nước ngầm và sử dụng các nguồn nước khác, như nước mưa hoặc nước máy từ các hồ chứa nhân tạo. Theo ông, Jakarta cần phải thực hiện điều này vào năm 2050 để tránh tình trạng sụt lún thêm.

Thị trưởng Jakarta Anies Baswedan đưa ra một giải pháp tham vọng hơn. Ông nói, người dân nên khai thác nước ngầm sử dụng công nghệ lỗ thấm bằng cách đào một hố rộng 10 cm, sâu 100 m để nước hấp thụ trở lại lòng đất. Tuy nhiên, giới phê bình cho rằng biện pháp này chỉ giải quyết được mực nước ngầm ở bề mặt, trong khi người dân Jakarta thường đào sâu hàng trăm mét để lấy nước.

Thứ nhất là xây dựng một khu vực đặc biệt ở thủ đô hiện thời, trong có các cơ quan chính phủ.

Thứ 2, chuyển các văn phòng tới một nơi nằm bên ngoài Jakarta.

Phương án thứ ba, từng được Tổng thống Joko Widodo quan tâm là, xây dựng một thủ đô hoàn toàn mới, nằm trên một hòn đảo khác.

Theo Đài phát thanh Sky News, thủ đô mới sẽ ở khu vực bên ngoài đảo Java. Tổng thống đã cho thực hiện một cuộc khảo sát do Bộ Kế hoạch Phát triển quốc gia (The National Development Planning Ministry BAPPENAS) đảm trách, để nghiên cứu chọn một địa điểm mới có thể ở tỉnh Trung Kalimantan trên đảo Borneo để làm thủ đô. Nơi có nhiều tiềm năng nhất là Palangkaraya, một thành phố thuộc tỉnh Kalimantan, trước đó cựu Tổng thống Sukarno từng mong muốn thay thế cho Jakarta làm thủ đô Indonesia. Ông Brodjonegoro, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Phát triển Quốc gia, nói: “Quá trình chuyển thủ đô có thể kéo dài 10 năm”.

Sau cuộc họp, ông nói với truyền thông, các nước khác có thể làm được, Indonesia cũng có thể.

DỜI THỦ ĐÔ Ý kiến dời thủ đô Jakarta từng đưa ra vài lần kể từ khi Indonesia giành được độc lập từ tay Hòa Lan vào năm 1945. Tuy nhiên, cho đến nay vẵn chưa thực hiện.

Năm 2016, một cuộc khảo sát cho thấy thành phố rộng lớn này có tình trạng tắc nghẽn giao thông tồi tệ nhất thế giới. Các bộ trưởng chính phủ cần phải được đoàn xe cảnh sát hộ tống mới có thể tới dự các cuộc họp đúng giờ.

Bộ trưởng kế hoạch nói rằng, tình trạng giao thông đình trệ tại Jakarta khiến nền kinh tế tổn thất 6,8 tỷ Mỹ kim.

Trong mộ t cuộ c họp kín, các bộ trưởng từng thảo luận ba phương án, sau đó báo cáo lên Tổng thống:

NHỮNG THÀNH PHỐ CÓ NGUY CƠ CHÌM XUỐNG BIỂN Như một hệ quả tất yếu, trái đất ngày càng phải đối mặt với những nguy cơ đe dọa trực tiếp mạng sống của hàng triệu người, trong đó sự dâng cao của mực nước biển là kẻ thù nguy hiểm nhất.

Dưới đây là những thành phố có nguy cơ chìm xuống biển: 1. Mumbai, Ấn Độ

Nằm ở bờ biển phía Tây Ấn Độ, Mumbai - thành phố đông dân đứng đầu tiên trong danh sách nguy cơ biến mất khi mực nước biển dâng cao.

2. Thượng Hải, Trung Quốc

Với đặc trưng địa lý của mình, Thượng Hải được đặt tên là “thành phố trên nước”. Nơi đây vốn nằm

Nạo vét dọc sông Karang, phía bắc Jakarta

Ô nhiễm ở Jakarta

thấp trong vùng đồng bằng sông Dương Tử, có sông Hoàng Phố chảy qua. Trong bối cảnh mực nước biển dâng cao với cơ sở hạ tầng ngầm xuống cấp, những trận triều cường lên cao, mưa lớn, bão lụt luôn luôn đe dọa sự tồn vong của khoảng 26,23 triệu (điều tra dân số năm 2019) người sống ở Thượng Hải.

3. Miami, Hoa Kỳ

Nằm ở phía Nam Florida, thành phố này cao hơn mực nước thủy triều 1,8m, trong khi theo dự đoán của giới khoa học, tới năm 2100, mực nước biển sẽ tăng thêm 1,5m. Theo ước tính, nếu viễn cảnh ấy diễn ra, hơn 2 triệu người tại Miami sẽ bị đe dọa trực tiếp tới sinh mạng.

4. Alexandria, Ai Cập

Từng là trung tâm thương mại, chính trị, văn hóa thời cổ đại, đặt theo tên của Alexandre Đại đế, nhưng hiện tại, Alexandria đang phải đối mặt với nỗi ám ảnh biến đổi khí hậu hiển hiện ngay trước mắt.

5. Tokyo, Nhật Bản

Người dân Jakarta sống trong cảnh ngập lụt

64

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Nằm bên vịnh Tokyo, giữa vùng đồng bằng trũng của ba con sông lớn, đó chính là thủ đô Tokyo của Nhật Bản. Kết quả nghiên cứu từ 117 trạm khí tượng xung quanh thành phố, vận động địa chất dưới lòng Tokyo ngày càng phức tạp, cùng với lượng mưa

ngày một nhiều và nặng, có thể dẫn tới lũ lụt lớn. Nếu điều ấy xảy ra, khoảng 1,1 triệu dân số Tokyo sẽ biến mất vĩnh viễn dưới đáy biển.

6. Bangkok, Thái Lan

Bangkok được xây dựng trên nền đất đầm lầy, bởi vậy, trước tình hình nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, không thể nói trước điều gì về tương lai của “Venice phương Đông”.

7. Bangladesh

Thủ đô Bangladesh, Dhaka, chỉ cao hơn mực nước biển khoảng 13m. Bên cạnh đó, nó còn nằm giữa 4 con sông thường xuyên gây ra lũ lụt. Các nhà khoa học lo ngại, khi nhiệt độ trung bình tăng cao, mực nước biển tăng lên, lũ lụt nhiều hơn, song song với lượng băng tan từ trên núi, khoảng 850.000 cư dân Dhaka sẽ trực tiếp hứng chịu hậu quả từ biến đổi khí hậu.

8. Lagos, thành phố lớn nhất Nigeria

Lagos cũng là thành phố có nguy cơ chìm xuống đáy biển với hơn 21 triệu người (theo điều tra dân số năm 2012) sinh sống trong những khu vực thiếu kiến trúc hạ tầng, hệ thống thoát nước không đầy đủ, Lagos phải đối mặt với những cơn triều cường, ngập úng vài lần mỗi ngày …

LÝ ANH

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

65

GÓC CỦA PHAN

Toronto thoibao.com

Lõi Phật…

P

PHAN

hật đản năm ngoái (2018) tôi thua mấy người bạn làm chung một con cá nướng da giòn với hai phần bò lá lốp ở nhà hàng Đồng quê vì có cô bạn hỏi tôi: Phật lịch của năm ngoái là năm thứ bao nhiêu? Tôi trả lời là năm thứ 2563. Và thua các bạn khi nhận lời cá độ.

Việc thua bạn bè một bữa ăn không quan trọng bằng lòng tự tin mai một.

Khi bạn bè hoài nghi trí nhớ của ta thì ta chứng minh sao cho thuyết phục để họ tin, nhưng khi hoài nghi trí nhớ của chính mình là bắt đầu vô đường lẩm cẩm; xa lộ tuổi trẻ đã thuộc về người khác khi ta cứ tự chất vấn âm thầm để khẳng định một điều gì đó, nhưng lại không tin tưởng kết quả cuối cùng…

Phật đản năm nay thì chắc chắn Phật lịch là năm 2563, vì năm ngoái tôi bị các bạn tôi tố cáo vu khống cho Đức Phật già thêm một tuổi. Vậy năm nay Ngài đúng tuổi là 2563, và tôi thêm một tuổi thì hiểu biết thêm được gì, hay lẩm cẩm đã thành thói quen?

Sáng ngày Phật đản. Tôi thức dậy ở nhà bạn, có bạn bè từ Sài gòn sang chơi nữa. Gian phòng ăn của nhà bạn tôi không lớn nên tiếng nói cười của bạn bè sum họp có phần rôm rả.

Người từ trong nước ra nên có bạn nhắc qua, “hôm nay là ngày sinh nhật bác Hồ - 19 tháng 05”.

Thoáng một chút im lặng của bạn

66

bè trong nước và bạn bè hải ngoại đều cười buồn… nên chuyện ấy chỉ thoáng qua như một người bạn lỡ lời thì bạn bè bỏ qua. Riêng tôi nhớ người bạn nhỏ trong hãng, là cô gái trẻ mới ngoài hai mươi, theo gia đình sang định cư ở Mỹ chưa được đầy năm. Tôi thấy vui khi mỗi sáng gặp mặt cô đều lễ phép chào chú, hôm nay chú khoẻ không? Tôi hoài nghi về những trang báo viết về giới trẻ trong nước vì trước mắt tôi là một người trẻ mới từ trong nước ra, hành xử của cô cho thấy là người có giáo dục gia đình, trình độ bao nhiêu không biết, kiến thức tới đâu cũng có thể bổ túc, học thêm ở nước ngoài.

Người bạn trẻ không những được điểm trong mắt tôi, mà cả những người lính cũ của miền nam cũng ưng bụng nên mới chọc ghẹo cháu gái, “thôi ừ đi, về làm con dâu nhà chú là có ba chồng chống lưng cho con trong hãng, hồi hãng đuổi việc hai cha con một lúc thì chú cũng đỡ buồn mà con cũng đỡ tủi thân. Chuyện má chồng khỏi lo, vợ chú thương con gái trong nước chịu cực lắm nghen con. Còn con trai của chú thì… đẹp trai thua chú chút thôi! Nhưng nó ăn học chứ không ta bà, đi lính… như chú hồi trẻ.”

Cô gái sớm hoà đồng vào mọi sinh hoạt nơi hải ngoại, với người đồng hương. Tôi chỉ lùng bùng lỗ tai

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

với cháu gái hôm cuối tháng trước.

Gặp nhau trên lối đi dài thượt của hãng, cháu gái chào tôi với nụ cười trẻ măng, nhưng câu hỏi làm chú nó choáng váng!

“Chú. Cuối tháng này lễ lớn. Chú có đưa gia đình chú đi chơi xa ở đâu không?”

“Lễ gì con…?”

“Thì lễ 30 tháng 04… mà chú!” “…”

Hôm nay đúng ngày Đức Phật Đản Sinh, nhằm ngày 19 tháng 05 tây lịch.

Tôi đang trong hoàn cảnh tôi, nghĩ đến cháu gái chắc là đang trầm trồ với ngôi chùa “hoành tráng” dưới Houston. Vì người bạn nhỏ cho chú biết, “Lễ Phật Đản năm nay con được về Houston để đi chùa với dì Hai của con. Con nghe mấy chị họ của con nói: Chùa dưới Houston hoành tráng hơn chùa trên Dallas mình nhiều!”

Bỗng dưng tôi lẩm cẩm nhìn lên bàn thờ Phật ở nhà bạn trong ngày Đản sinh của ngài mà nghĩ đến cốt lõi của đạo Phật, giáo lý Phật Đà trong 49 năm hoằng pháp của ngài là giúp chúng sinh giải thoát bằng nội lực, nhưng đạo Phật đã thành tín ngưỡng từ khi ngài nhập niết bàn.

Nghĩ về đạo Phật rất tùy duyên và ngộ. Trong trường hợp cô gái trẻ vững tin ngôi chùa nào càng “hoành tráng” càng linh thiêng! Biết đâu từ suy nghĩ ấy sẽ khiến cả đời cô gái

trẻ không hoang phí tiêu xài, có thể đến đâu thì cúng dường cho chùa đến đó. Và Phật tử tự nguyện sẽ rất mãn nguyện trong lòng nên sống lương thiện hơn, thương người hơn… Hiểu đạo Phật chân sơ như thế không thể nói là đúng. Nhưng đúng là đúng theo ai? Đúng theo những kinh sách được ghi chép, hay đúng theo người diễn giải đạo Phật. Nói là cô gái hiểu đạo sai trật thì sai trật chỗ nào khi niềm tin vững mạnh, sống chân thành người như thế sẽ không làm gì ác, hại người…

Và tôi hiểu đạo Phật sâu xa hơn cô gái trẻ, hay chỉ là đọc nhiều kinh sách hơn nên tự cho là mình hiểu biết hơn? Nếu trước đây ai nói sai kinh sách tôi đã đọc thì tôi sẽ cãi tới hết hiểu biết của mình để bảo vệ chánh đạo. Lòng tôi rất thành tâm với chánh đạo khi đầu óc còn minh mẫm, trí nhớ còn tốt; nhưng nay lẩm cẩm phần nhiều, lãng đãng trí nhớ. Tôi muốn kiểm chứng lại những trang kinh sách mình đã đọc thì không còn đủ sức và thời gian…

Tôi còn nhớ trong kinh sách đạo Phật thường nói đến “cái tôi - bản ngã” trong mỗi con người. Khi có sở hữu thì gọi là “cái của tôi”. Khi cái tôi bộc phát thì tính tình ích kỷ, tính toán tư lợi. Khi xã hội con người đều như thế thì xảy ra tranh chấp để mỗi người bảo vệ lấy cái tôi riêng của mình. Cái

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

67

GÓC CỦA PHAN

Toronto thoibao.com

tôi và cái của tôi ám ảnh mỗi người, là thứ không thể thiếu và không thể mất vì không còn hai thứ ấy thì một người còn sống cũng bị xã hội coi như người ấy đã chết.

Nhưng sách Phật chỉ ra cho chúng sanh giác ngộ về cái tôi và cái của tôi, thuộc về tôi, chỉ là sự bám víu, chấp thủ lục căn cho đau khổ phát sinh…

Mọi đứa trẻ mới sinh ra chỉ cần sữa, bú no bụng là ngủ. Ai ẵm bồng gì cũng được. Nhưng từ khi quen hơi mẹ thì chỉ mẹ bồng mới nín, mới ngủ.

Người khác ẵm bồng sẽ khóc. Cái tôi của đứa bé đã sở hữu một mùi hơi - gọi là Mẹ tôi. Nên đứa bé bắt đầu khổ sở trong vòng tay người khác khi thiếu hơi mẹ thì không ngủ được.

Càng lớn nó càng sở hữu nhiều thứ hơn nên càng khổ sở hơn. Ý thức tới đâu khổ tới đó. Khi bé gọi những đồng loại khác là anh em tôi, bé sẽ khổ sở với việc bảo vệ anh em mình.

Bé hãnh diện tuyên bố, “đó là trường tôi”, bé sẽ khổ sở để bảo vệ danh dự cho ngôi trường; bé nói tới quê tôi bé có thể mất mạng vì chiến đấu với ngoại bang để bảo vệ tổ quốc…

Con người bám víu vào cái tôi đến lệ thuộc mà không biết! Đó là nguyên nhân của phiền não. Người cai trị và người bị trị đều phiền não vì cái tôi và cái của tôi trong hai người.

Nếu cùng biết cái tôi là ảo tưởng, cái

68

của tôi là giả tưởng; con người đã thấu hiểu được giáo lý Phật giáo chỉ ra sự u minh là niềm tin vô căn cứ.

Tôi phải là tổng thống muôn năm.

Ngày mai muốn nằm hơn làm tổng thống cũng không được, thiên hạ cũng lôi đầu ra trừng trị tội bá đạo, bá quyền. Tin yêu trọn đời là vợ tôi, nhưng ngày mai chưa chắc; tin chắc là nhà tôi, nhưng ngày mai nằm ngoài bãi tha ma… Quyền chức chỉ là ảo mộng; vợ chồng chỉ là duyên nợ, hết nợ hết duyên, đường ai nấy đi. Nhà chỉ là chỗ ở; hết thở, người ta cho ra đồng, không có nhà tôi.

Cái tôi và cái thuộc về tôi chỉ là ảo giác. Nhân duyên tạo tác, vạn sự có

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

khởi có tận. Thiên thời địa lợi nhân hoà cũng chỉ là nhất thời. Con người gặp gỡ bởi nhân duyên để đền ơn, trả oán. Ơn oán cũng tới lúc hết. Ai biết được kiếp trước mình là người da đỏ, sao kiếp này da vàng; kiếp trước bị câm, sao kiếp này biết nói? Vậy đâu là cái tôi, đâu là cái của tôi? Đức Phật sinh ra trong cung son nhưng ngài thấy được những nỗi khổ tiềm ẩn trong phận người. Cối lõi của đạo Phật về nhân sinh là sinh lão bệnh tử không chừa ai. Nhưng tại sao chúng sinh lại phải khổ? Vì vô minh che lấp, níu bám cái tôi với cái của tôi. Đức Phật dạy rằng cái nhà không thật sự là cái của tôi mà chỉ là của ta

trên danh nghĩa, trong khái niệm. Nó là một hiện tượng mà chúng ta gọi cái nhà trong thế gian thôi. Ngôi nhà thật sự của chúng ta là trạng thái an tĩnh trong tâm thức. Vô minh nên sống khổ. Những điều chúng sinh mong muốn chỉ tồn tại nhất thời, khát khao là phù du vì có đó rồi rồi mất đó như bóng, như hương.

Nhân ngày Phật Đản ôn lại trí nhớ mù sương. Tinh thần của Phật giáo trong cõi đời ô trọc này là tự thân mỗi người thanh tẩy thân tâm, quán đời giả tạm, buông bỏ sân si… trong ngôi nhà vĩnh hằng là thân tâm an lạc.

Vậy là hiểu đạo hay thông cảm Phật. Tôi muốn viết về Phật pháp với tất cả kiến thức và sự thấu hiểu.

Rồi ngộ ra tình cờ với kẻ thơ ngây cho là chùa càng hoành tráng càng linh thiêng. Kẻ khờ có lý lẽ riêng, nhưng sống thiện. Vậy kiến thức, danh xưng như khúc cây khô bên bìa rừng. Có nhiều thứ không còn cần thiết nữa, nhưng vứt đi lại tiếc cái tôi vì nó thuộc về tôi, nó là cái của tôi; u minh truyền đời nên đạo giải thoát của Đức Phật bất tử, trong khi đích thực của giài thoát, tận cùng của cảnh giới thoát khổ thì người ta chỉ khái niệm rồi chấp nhận, hay quên đi…

PHAN

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

69

TẠP GHI HUY PHƯƠNG Toronto thoibao.com

Lãnh tụ không phải là thánh nhân!

HUY PHƯƠNG

“Tên cha tên mẹ tên chồng, Con có thể quên.

Nhưng tên người, Vầng thái dương chiếu sáng đời đời Con phải nhớ mãi không thôi...”

(Thơ bọn súc vật ca tụng lãnh tụ trong “Trại Súc Vật”- George Orwell.)

Volodymyr Oleksandrovych Zelensky là một chính trị gia, nhà biên kịch, diễn viên, diễn viên hài, và đạo diễn người Ukraine, đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 6 của Ukraine kể từ ngày 20 tháng 5 năm 2019 sau khi đắc cử vẻ vang trước Tổng thống đương nhiệm. Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 3 năm 2019 với Der Spiegel, Zelensky tuyên bố ông đi vào chính trị để khôi phục niềm tin vào các chính trị gia và ông muốn “đưa những người chuyên nghiệp, đàng hoàng lên nắm quyền.”

70

Ông đã đóng ít nhất 6 cuốn phim và đạo diễn ba chương trình truyền hình, trong đó có show “Servant of the People” (Người Đày Tớ Của Nhân Dân) về sau cũng là tên một đảng chính trị do ông lãnh đạo. Nghe mấy tiếng “Người Đày Tớ Của Nhân Dân” chúng ta lại liên tưởng đến khẩu hiệu mỵ dân của đảng Cộng Sản VN, nhưng sự thật là trái ngược.

Bài diễn văn nhậm chức của Tổng thống Volodymyr Zelensky được xem như là một bài diễn văn cảm động, tiếng nói từ con tim của vị lãnh đạo trẻ tuổi của đất nước Ukraine. Một đoạn trong bài diễn văn này, khiến người ta nghĩ đến chuyện suy tôn lãnh tụ trong các quốc gia Cộng Sản và độc tài trên thế giới, khi ông nói: “...Tôi mong muốn rằng, các bạn không treo chân dung tôi trong văn phòng làm việc của các bạn. Bởi tổng thống không phải là thần tượng, cũng không phải là thánh nhân. Tổng thống không phải

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

là bức chân dung. Hãy treo ảnh các con bạn vào chỗ đó và trước khi quyết định một việc gì thì hãy nhìn vào mắt chúng.”

Chúng ta cũng nên nhớ lại, Ukraine là một đất nước, với phong trào the “Fall of Lenin” chỉ trong tháng 11,1990, 70 tượng đài Lenin và nhiều tượng của cựu lãnh đạo Xô Viết đã bị giật đổ ở các thành phố khác nhau. Ở Hoa Kỳ, trong các công sở thuộc tiểu bang hay liên bang người ta treo ảnh các cấp chỉ huy từ cấp quận đến cấp tiểu bang ở một chỗ trang trọng, nhưng tại bàn làm việc cá nhân, người Mỹ luôn chưng hình gia đình, nhất là con cái họ, có lẽ như ý nghĩ của tân Tổng Thống Ukraine là “trước khi quyết định một việc gì thì hãy nhìn vào mắt chúng.” Và lẽ cố nhiên, ở những quốc gia dân chủ và tự do, không ai treo hình lãnh tụ như Tổng Thống, Chủ Tịch hay lãnh tụ đảng trong nhà, thậm chí như cái đất nước khốn khổ Việt Nam, hình lãnh

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

71

TẠP GHI HUY PHƯƠNG

Toronto thoibao.com tụ được đặt trên bàn thờ của mỗi gia đình, thay cho hình ảnh của Ông Bà, Tổ Tiên, và bây giờ lại được đưa vào các nơi thờ phụng trang trọng của tôn giáo, trước mắt là tại các nhà chùa, ngang hàng với những vị Phật.

Trại súc vật của George Orwell là hình ảnh của những quốc gia Cộng Sản, trong đó lãnh tụ Heo Napoleon luôn đi kèm với những từ như “Lãnh tụ của chúng ta,” “ Đồng chí Napoleon,” “Cha của các loài vật”, “Nỗi khiếp sợ của giống người”, “Người bảo vệ của loài cừu,” “Bạn của loài vịt”...

Và vì lãnh tụ là heo cho nên heo được coi là những con vật tinh khôn, ưu tú, trí tuệ nhất. Xã hội này hứa hẹn có “thiên đàng XHCN,” là nơi mọi thú vật sau khi chết đều về “vương quốc thần thoại”, nơi một tuần có bảy ngày Chủ nhật, cỏ ba lá xanh quanh năm và bánh kẹo thì ngay trong tầm tay! Ý niệm “tất cả các loài động vật đều bình đẳng

72

như nhau” được thay thế bằng khẩu hiệu“tất cả các loài động vật đều bình đẳng như nhau, nhưng một số thì bình đẳng hơn những con khác.” Bình đẳng hơn những con vật khác, đó chính là lãnh tụ và đảng viên.

Tại đây “thế lực thù địch” cũng luôn là cái bóng ma lởn vởn để nhân dân phải luôn luôn “đề cao cảnh giác”, “chuẩn bị chiến đấu” và để thanh trừng những kẻ bất đồng chính kiến như trong các xã hội Cộng Sản.

Chúng ta hãy nghe một bài thơ “Ngợi Ca Lãnh Tụ” Heo Napoleon của bầy súc vật trong trại, tưởng chừng như nghe hơi thở thối tha của Tố Hữu ca tụng Stalin hay viết cho “Bác”: “Đồng chí Napoleon!

Người là cha của những đứa trẻ mồ côi, Là suối nguồn hạnh phúc muôn đời, Là vầng thái dương chiếu sáng bầu trời.

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Ánh mắt người ấm mãi lòng tôi. Đồng chí Napoleon!

Người cho tôi bữa ăn lúc đói lòng.

Người cho tôi nệm rơm ấm mùa đông.”

Người ngồi canh, Cho bầy con giấc ngủ yên lành.

Con ơi! Hạnh phúc muôn đời, Là nhờ Đồng chí Napoleon.

Tên cha tên mẹ tên chồng, Con có thể quên.

Nhưng tên người, Vầng thái dương chiếu sáng đời đời Con phải nhớ mãi không thôi: Napoleon, Napoleon, người ơi!” (*) (Bản dịch của Phạm Minh Ngọc) Trên mảnh đất này, sau năm 1975, trong thời gian lúc bị cầm tù ở Việt Bắc, trong lúc đi đốn tre, kiếm củi, tôi đã có dịp đi qua những thôn làng với những căn nhà tranh, vách đất tuềnh toàng, nhưng nhà nào cũng có một cái bàn thờ trang hoàng đỏ chói với các tấm bảng ghi công liệt sĩ, và hình “bác Hồ” dựng sau bát nhang, tuyệt đối không có một hình ảnh nào của các người thân trong gia đình đã quá vãng. Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, cơm áo thì thiếu nhưng hình ảnh lãnh tụ thì dư thừa.

Thưởng cho những bà mẹ đã nướng con trong những trận đánh biển người, những đứa học trò giỏi hay những gia đình neo đơn, thiếu ăn, chính quyền luôn có sẵn hình “bác Hồ” để ban phát. Dễ chừng như cái hình ảnh vàng ố, râu ria này có thể bỏ vào nồi nấu được, để có thứ húp vào ruột cho đỡ đói. Ở Việt Nam thời Cộng Sản, hình lãnh tụ được trưng bày mọi nơi. Bình Dương hãnh diện: “Hiện

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

73

TẠP GHI HUY PHƯƠNG Toronto thoibao.com

nay ở xã số gia đình treo ảnh Bác trong nhà đã đạt gần như 100%.

Nhiều gia đình khá giả còn làm cả một gian riêng để treo và thờ ảnh Bác. Ngoài những bức ảnh rất đẹp về Bác Hồ, người dân còn đặt thợ điêu khắc làm cả những bức tượng nho nhỏ về Bác để trong gian thờ, như một sự kính trọng vô bờ bến trước những công lao to lớn của Người với đất nước, với quê hương. Có thể nói, ở Trừ Văn Thố, bất cứ nơi nào có cư dân sinh sống, ở nơi đó đều có sự hiện diện của Bác Hồ. Đây không

chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là nét đẹp tinh thần, giúp mọi người ở đây sống hòa thuận, đồng lòng hơn trong những công việc chung”.

Chính tại các quốc gia lạc hậu, đói rách lại là nơi lãnh tụ được tôn sùng, tượng đài được mọc lên như nấm, điều này thật sự chẳng mang lại no ấm, hạnh phúc cho ai. Tại Bắc Hàn, có khoảng 34,000 tượng đài Kim Nhật Thành, tính đổ đồng cứ 750 người dân “được hưởng” một tượng đài họ Kim, và cứ mỗi 3.5km2 lại có một tượng đài. Tại Trung Cộng, theo

BBC, ghi nhận khoảng 2,000 tượng đài. Nhân dịp kỷ niệm 120 năm sinh nhật của Mao, Trung Cộng cho đúc một tượng Mao ngồi gác chân trên ghế bằng vàng và cẩm thạch, cao chỉ 80 cm, nặng 50 kilograms nhưng có giá thành lên đến 16 triệu Mỹ kim.

Tại Lào, tượng lãnh tụ CS Kaysone Phomvihane cũng được đặt trên nhiều công viên, cơ quan nhà nước. Năm 2004, Bắc Hàn “viện trợ” cho Lào 200 tượng Kaysone Phomvihane bằng đồng để đặt tại các cơ quan đảng và chính phủ Lào.

Tại Cuba, trong thời gian Fidel Castro còn sống, tượng đài của tên độc tài này, cũng như Che Guevara cũng đã được dựng ở nhiều nơi trên quốc gia này.

Tại Việt Nam, hiện có 134 tượng đài Hồ Chí Minh, trong đó gồm 103 tượng đặt tại các trụ sở cơ quan, 31 tượng được dựng tại các quảng trường.

Theo kế hoạch từ nay đến 2030 sẽ xây thêm 58 tượng họ Hồ, nâng tổng số lên 192 tượng, trong đó có tượng đài ở đất nghèo đói Sơn La, dự trù với kinh phí 1,400 tỷ đồng Việt Nam, vì không có tượng đài là thiệt thòi cho chúng nó! Chúng ta cũng nên biết, theo thời giá hiện nay 1,400 tỷ đồng, tính ra hơn 60 triệu đô la. Sơn La chính là địa phương nổi tiếng, vì có người đã chụp được bức hình chiếc xe gắn máy chở một thi hài nằm sau xe, được bó trong chiếc chiếu ngắn, lòi hai chân ra ngoài!

Chân lý ấy không bao giờ thay đổi: “Lãnh tụ vĩ đại chừng nào thì khổ nạn của nhân dân càng thê thảm chừng ấy!”

HUY PHƯƠNG

(*) Chúng ta phải nghĩ rằng Tố Hữu đã “đánh cắp” trọn ý bài thơ này!

74

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

75

NGƯỜI VIẾT RONG

Toronto thoibao.com

THOÁT ÁCH SỚM NGUYỄN THƠ SINH

C

Thủ tướng Theresa May từ chức

uối cùng Thủ tướng Theresa May của Anh đã từ chức. Trò chơi “cái vòng danh lợi cong cong” đã chấm dứt đối với bà.

Nói nôm na: Bà đã thoát ách sớm khỏi cái vòng cong cong ấy. Tuy có buồn, có hụt hẫng, nhưng lấy điển tích Tái Ông Mất Ngựa làm dẫn chứng, sự ra đi của bà chưa hẳn hoàn toàn là chuyện xấu mà có khi đó là chuyện may cho bà không biết chừng.

Vâng. Bả quyền lực, bất luận xét ở góc độ nào đều có những tác động lớn đến người đã trót gian díu với nó. Với Cựu thủ tướng Theresa May cũng thế. Ra đi nào nỡ cam lòng.

Bởi bà đã cố gắng hết sức để được phục vụ! Brexit là tâm huyết của bà.

Ba lần bị Quốc hội Anh từ chối chứ đâu ít. Bà lăn như mõ, vật nài, xin xỏ, viện hết cớ nọ đến cớ kia, nào là referendum 2016 là lòng dân, nào là trách nhiệm của bà phải thực hiện sự ủy thác của dân chúng Anh. Nhưng rồi mọi chuyện không đơn giản như bà nghĩ bởi mối quan hệ giữa Anh và Khối EU rất đặc biệt. Nên Anh muốn li dị với Khối EU, mọi chuyện ắt phải sòng phẳng, tình cạn thì nghĩa kiệt, chẳng bên nào có trách nhiệm phải tôn trọng đối phương bởi sớm muộn gì cũng đường ai nấy đi.

Rùm beng một dạo Brexit là cái nôi của biết bao tin nóng hổi. Với những công dân Anh muốn Britain chia tay Khối EU đây là dịp Anh khôi phục lại hình ảnh vàng son một thuở.

Tuy không hẳn là chiêu bài Make Britain Great Again như phiên bản MAGA của Tổng thống Trump tại Mỹ, song ai cũng biết rõ tên cúng cơm của Brexit (rõ mồn một) chính là “chủ nghĩa quốc gia”.

76

Rồi chẳng đi đến đâu cả. Hóa ra Brexit có khác nào bứt dây động rừng. Ban đầu cứ tưởng nó đơn giản.

Nhưng khi động vào mới thấy nó đẻ ra muôn vàn giống tội. Mà cũng phải thế thôi, Khối EU đâu dễ qua mặt. Họ tập trung nhiều chính khách lão luyện già đời. Nên một Theresa May và cái referendum 2016 của dân Anh làm sao đủ công lực đối đầu với Khối EU. Thế mới có chuyện dù cố gắng bao nhiêu bà vẫn không tranh thủ được tình cảm của khối EU. Đã thế dân Anh đâu phải ai cũng thích Brexit. Khổ lắm. Lợi ích cá nhân thường là động cơ quan trọng ảnh hưởng đến những hành vi phản ứng, nó là thứ giấy quỳ tím thử thách lòng người giữa những “được và mất”. Thế là sau vài tháng dân Anh nô nức đi bầu, Brexit dần dần có những dấu hiệu bất ổn. Mặt khác nó là một hàn-thử-biểu phản ánh rõ phân rẽ sâu sắc giữa các tầng lớp Anh. Tương tự như ở Mỹ, phe thân Trump và phe tẩy chay Trump là hai thái cực đối chọi dễ dàng nhận ra. Thành ra người ủng hộ Brexit với tâm nguyện không muốn thấy Anh “tan biến” trong Khối EU sẽ ủng hộ bà, còn người nghĩ đến bản thân, đến công ăn việc làm, hay muốn sở hữu visa Châu Âu miễn phí họ không muốn Brexit chút nào.

Theo lịch, ngày 7 tháng 06 năm 2019 Theresa May chính thức từ nhiệm. Có tin cho rằng bà nấn ná ở lại vì muốn được tiếp đón Tổng thống Trump. Quả nhiên hai người họ (chẳng cần nói toạc ra mới hiểu) có nhiều tư tưởng khái niệm tương đồng.

Tổng thống Trump tỏ ra buồn hộ cho thủ tướng Theresa May. Hay ông buồn vì sách lược của ông và sách

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

lược của bà có phần giống nhau? Cả hai cùng sử dụng một phương thuốc chung với các “căn bệnh kinh tế xã hội” có triệu chứng na ná. Nên một người phải bỏ nghề vì mình không phải thày lang “mát tay”, người còn lại nhất định sẽ chột dạ lo lắng người khác nhìn mình với ánh mắt hàm ý: Bao giờ thì tới lượt ông giải nghệ đây! Điểm lại, sách lược của Tổng thống Trump và Cựu thủ tướng Anh Theresa May có nhiều nét giống nhau trong đó chủ nghĩa quốc gia là cột sống dễ nhận ra. Có điều tại Anh vị trí của Theresa May khác hẳn vị trí Tổng thống Trump tại Mỹ. Vẫn biết kinh tế Anh mạnh, nhưng vị trí của Anh không thể so sánh với Mỹ được. Hơn nữa hệ thống chính trị hai bên cũng khác; phân rẽ xã hội giữa các tầng lớp dân chúng cũng khác, bởi tại Anh dù sao yếu tố thuần chủng vẫn cao hơn, còn tại Mỹ Tổng thống Trump muốn quậy bùn, đục nước béo cò xem ra chẳng mấy khó khăn gì.

Hơn nữa cách làm việc của Cựu thủ tướng Theresa May khác hẳn Tổng thống Trump. Bà không sử dụng những chiêu lật lọng, sấp mặt. Bà không đổ thừa hoặc đơm điều, càng không vu khống chụp mũ hoặc có những hành vi hàng tôm hàng cá.

Bà kêu gọi trách nhiệm chung nhiều hơn là làm càn, ủi bừa; vốn khác hẳn ông bạn già họ Trump, sai nhẹ thì phớt lờ, sai nặng thì đổ thừa tại bị, sai nặng hơn nữa thì la làng và đánh tháo. Theresa May có mỗi thế mạnh duy nhất là lòng dân Anh qua kết quả bầu cử referendum 2016 (khít khao: 52% ủng hộ Brexit và 48% chống đối Brexit). Song Quốc hội Anh mới thực

sự có nhiều ảnh hưởng. Tại sao? Bởi referendum 2016 chỉ là điểm xuất phát, nhưng để đi đến đích an toàn Brexit cần đến những kế hoạch cụ thể, nên Quốc hội Anh không ủng hộ bà thì lòng dân vẫn chỉ là lòng dân, không ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả Brexit như ta đã thấy.

Với mùa phiếu 2016 bạn đọc có cơ hội hiểu thêm về bộ máy hành chánh và luật bầu cử của Mỹ. Trên nguyên tắc quyền bầu cử rất thiêng liêng đối với công dân Mỹ, song đâu phải mọi lá phiếu đều phản ánh tiếng nói của cử tri (đa số thắng thiểu số). Cụ thể, Tổng thống Trump đã thắng cử nhờ phiếu cử tri đoàn nên 65,853,514 phiếu bầu cho Hillary Clinton phải thua 62,984,828 phiếu bầu cho Donald Trump (gần 3 triệu chứ đâu ít). Brexit referendum 2016 là phiếu phổ thông, nhưng tại Quốc hội Anh, Cựu thủ tướng Theresa May đã phải cay đắng nhận ra bà không có đủ số phiếu hậu thuẫn cần thiết giúp Brexit hạ cánh an toàn. Đảng Bảo thủ Anh (do thủ tướng Theresa May cầm cương) hiện đang khiến nhiều fans ủng hộ cảm thấy bế tắc. Tuy không cần bầu cử để chọn thủ tướng song chưa bao giờ tại Anh tình trạng chia rẽ ý thức hệ chính trị dâng cao như hiện nay. Cuộc đối chọi nảy lửa giữa thủ tướng Theresa May và Quốc hội Anh là một bằng chứng dễ nhận ra. Người được coi có nhiều cơ hội thay thế Theresa May là Boris Johnson, hiện đang là con cưng của Đảng Bảo thủ Anh. Cuối cùng thì… có người làm chính trị và coi đó như một cuộc chơi. Vui thì tiếp tục, không vui thì bỏ cuộc. Theo nhiều chính khách

Tổng thống Trump

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

77

NGƯỜI VIẾT RONG

Toronto thoibao.com

Theresa May là người không dễ dàng bỏ cuộc. Bà kiên định. Tận lực. Chỉ khi nào hết nước bà mới ngừng tát.

Nhưng bà rơi vào cảnh trên đe dưới búa. Khối EU thì lạnh máu. Quốc hội Anh thì khó tiên liệu, mạnh ai nấy thủ. Cuối cùng bà đành nghẹn ngào chia tay ghế thủ tướng, đọc bài diễn văn từ chức ngắn gọn ướp đẫm những giọt nước mắt không mấy “cam tâm” của bà.

Trong khi đó trên lý thuyết Brexit vẫn trong tình trạng “đánh rắn giữa khúc” bởi tiến trình đàm phán (deal or no deal) vẫn trong giai đoạn giằng co. Tất nhiên Khối EU không nỡ “ly dị” Anh, còn Anh lại không muốn ly dị Khối EU với quá nhiều thiệt thòi.

Vì thế tương lai Brexit phụ thuộc vào (a) tài cán của tân thủ tướng Anh và (b) lực cản của Quốc hội Châu Âu (European Parliament) bầu lại khóa mới vào ngày 26 tháng 05 và nhóm họp lần đầu vào ngày 02 tháng 07.

Nếu như đàm phán thành công, khả năng Brexit có thể xảy ra, vấn đề còn lại dân Anh sẽ phải hứng chịu bao nhiêu thiệt thòi.

Hoặc khả năng một referendum mới sẽ xảy ra? Không ai dám nói chắc. Nếu có, lỗi do ai khiến referendum 2016 rơi vào tình trạng trầy truột, èo uột xanh xao? Hay kết quả referendum 2016 chỉ là phản ứng

78

“bỏ phiếu cho đã nư” của dân Anh bị giật dây bởi tư tưởng chủ nghĩa quốc gia? Để rồi khi hiểu rõ tính nghiêm trọng của vấn đề, “giá phải trả” cho Brexit không rẻ, chứ biết trước rất có thể họ không nghĩ đến chuyện “bỏ phiếu cho đã nư”.

Về chuyện này, Tổng thống Trump đã nghĩ gì? Thủ tướng Theresa May từ chức liệu có ảnh hưởng nhiều đến cảm xúc của ông? Hay ông cóc thèm quan tâm đến. Anh là Anh. Mỹ là Mỹ. Tuy vậy những phát biểu mang tính “kẻ cả” của ông đối với Châu Âu nhất định bị ảnh hưởng. Bởi Brexit thành công, Anh và Mỹ sẽ bắt tay

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

hợp tác, sẽ có một mặt trận chung (tạo thành thế chân vạc đối đầu với Khối EU), thành ra khi Theresa May từ chức, xét về mặt tinh thần, Tổng thống Trump khó tránh những xốn xang, hụt hẫng. Được biết Boris Johnson cổ xúy Brexit, thậm chí có lần ông cao hứng tuyên bố 31 tháng 10 năm nay Anh sẽ chia tay Khối EU, bất kể Anh và Khối EU có deal hay không có deal.

Trong khi đó Jean-Claude Juncker, Chủ tịch ủy ban Liên minh Châu Âu (E.U. Commission President) nay mai cũng ra đi. Ai là người thay thế ông? Và người này có mềm mỏng

uyển chuyển hơn không? Liệu người đó có nhẹ tay với Anh trong quyết định Brexit?

Già néo đứt dây, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron muốn Anh phải làm rõ các điều khoản và phải làm thật nhanh. Phát ngôn viên của Tây Ban Nha, Isabel Celaa cho biết khả năng no deal với Anh là cầm chắc.

Còn Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte cho biết sẽ không đàm phán đàm phiếc gì ngoài những thỏa thuận đã có trước đây với Anh. Và rồi Theresa May đã từ giã cuộc chơi. Bà mệt mỏi. Miễn cưỡng. Hay đó là dịp may để bà thoát ách sớm khỏi cái vòng danh lợi cong cong vốn rất hại óc. Sáu mươi hai tuổi đời, rong ruổi sự nghiệp chính trị, bả quyền lực vẫn biết có một hấp lực khủng khiếp, nhưng bà sẽ quên (hoặc sẽ quen). Ít nhất ngày hai buổi bà sẽ có bình an, thong thả. Như Cựu ngoại trưởng Hillary Clinton năm 2016, tuy thất cử (số phiếu cử tri đoàn) không thể dọn vào Bạch Cung lần II, nhưng biết đâu lại tốt hơn đắc cử sau đó phải đương đầu với bao nhiêu gian nan vất vả, hại óc, hại tim.

Thế mới biết được ngựa chưa hẳn chuyện tốt và mất ngựa chưa hẳn là điều xui xẻo, phải không, thưa quý vị.

NGUYỄN THƠ SINH

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

79

PHIẾMthoibao.com Toronto

CẤY SONG THAO

C

âu chuyện tức cười này xảy ra ở Dar-es-Salaam, Tanzania. Đầu tháng 5 vừa qua, tòa án địa phương đã phải thụ lý một vụ án khá lạ. Vụ này liên quan tới anh Darius Makambako, 50 tuổi, và cô vợ tên Precious, 45 tuổi. Cuộc hôn nhân của họ không có chi trục trặc ngoài chuyện đã qua sáu năm chồng vợ mà bụng cô vợ cứ trơ trơ không chịu phồng lên. Tại Tanzania chuyện không có con là chuyện gia đình nội ngoại nhìn vào với đôi mắt khe khắt. Hai vợ chồng hết sức bối rối, đi khám để tìm nguyên nhân. Kết quả, anh Darius bị vô sinh không thể có con được.

Sau khi bàn với vợ, anh chồng muốn vợ cấy thai với tinh trùng của người khác. Anh muốn vợ nhận tinh trùng trực tiếp cho đỡ tốn tiền. Bà Precious chấp nhận. Anh nhờ anh bạn Evans Mastano, 52 tuổi, vừa là hàng xóm, vừa là đồng nghiệp trong ngành cảnh sát, thi hành sứ mạng với cái giá 2 triệu shillings tiền Tanzania. Tính ra khoảng chưa tới 1200 đô Canada.

Anh này bảo đảm tốt giống vì đã có hai cô con gái xinh xắn đẹp đẽ. Theo hợp đồng, anh Evans sẽ qua ngủ với vợ của anh Darius mỗi tuần ba lần trong vòng 10 tháng trong năm 2016.

Hợp đồng được thi hành một cách mỹ mãn. Thậm chí anh Darius còn

Vợ chồng anh Darius Makambako và chị Precious

hào phóng để cho anh bạn nằm với vợ cả ngày. Chị vợ Precious vốn là một y tá cũng đã xin nghỉ phép ba tháng, từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2016, để toàn tâm toàn trí thoải mái trong việc thụ thai. Vậy mà qua hết thời gian của hợp đồng, anh Evans đã qua làm thợ cấy tổng cộng 77 lần, mà tình hình không suy chuyển. Tức khí, anh Darius yêu cầu anh Evans phải đi khám nam khoa xem có chi trục trặc không. Tháng 1 năm 2017, anh Evans đi khám. Kết quả: anh Evans

Anh Kyle Gordy, người đã có 18 con nhờ hiến tinh trùng

80

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

cũng vô sinh!

Chuyện lạ. Rõ ràng anh này có hai cô con gái mà sao lại vô sinh. Anh Darius thưa kiện ngay lập tức. Tới lúc này cô Angela, vợ của anh “thợ cấy” Evans, mới khai là hai cô con gái thực ra không phải là con anh Evans. Cô mếu máo với phóng viên báo Dar-es-Salaam Today News: “Tôi bị bắt buộc phải ăn nằm với người anh họ của chồng tên Edward để có hai đứa con sau hai năm cưới mà không có con!”. Anh Darius thưa anh bạn Evans ra trước tòa đòi bồi thường. Anh Evans khai trước tòa là anh đã thi hành hợp đồng một cách nghiêm túc và trong hợp đồng không có khoản bảo đảm là bà Precious phải cấn thai! Chưa biết tòa sẽ xử ra sao.

Ngày nay hình như chuyện mà mấy ông bạn tôi vẫn diễn tả một cách xuôi rót “chỉ cần đi ngang qua giường là vợ có thai” đã có những đổi thay.

Nhiều người hì hục cầy bừa mà vẫn trắng tay về đường con cái. Thường thì chúng ta tìm tới khoa học để kiếm mụn con bằng cách thụ tinh nhân tạo.

Chuyện dùng ống nghiệm ngày nay là chuyện thường ngày ở huyện. Nhưng không phải cứ khoa học dính tay vào là mọi chuyện xuôi rót. Theo Viện Thụ Tinh NhânTạo và Phôi Học Anh thì thụ tinh nhân tạo chỉ có khoảng từ 5% đến 15% tỷ lệ thành công, tùy theo tuổi tác của người phụ nữ. Để

cải thiện, con người lo liệu với nhau bằng cách…cổ truyền. Bắc vòi cấy tinh trùng trực tiếp!

Chuyện thân mật đến tận cùng thân mật mà vội vã nhào vô như tập trận ắt phải có nhiều cấn cái. Đây là một cảnh cấn cái do phóng viên Helen Croyden của tờ The Mirror bên Anh khai thác được. “Trong một nhà hàng tại London bên Anh, Sarah và Carl đang ăn tối dưới ánh nến. Khung cảnh lãng mạn này khiến nhiều người nghĩ họ là một đôi tình nhân đang hẹn hò. Sự thực không phải như vậy.

Sarah chỉ mới quen Carl,người kém cô tới 7 tuổi, qua vài lần trao đổi trên trang mạng co-parents.net, một trang dành cho những người đàn ông sẵn sàng hiến tinh trùng. Bữa tối kết thúc, cả hai đến nhận phòng ở một khách sạn gần đó. Tại đây, họ thực hiện công việc quan trọng nhất đã giao kết với nhau: quan hệ tình dục để làm cho Sarah có thai. Sau khi “xong việc”, Carl lập tức tắm rửa và rời đi ngay trong đêm. Sarah cũng trở về căn nhà của cô từ khi trời vừa hửng sáng. Tối hôm sau, mọi chuyện lặp lại một lần nữa: ăn tối và quan hệ tình dục trong khách sạn. Sau lần thứ hai này, cả hai chính thức cắt đứt mọi quan hệ. Sau vài tháng làm quen trên mạng và hai đêm mặn nồng với nhau, họ lại trở thành những con người xa lạ”.

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

81

PHIẾM

Toronto thoibao.com

Anh Kyle Gordy, người đã có 18 con nhờ hiến tinh trùng

Sarah thích cuộc sống độc thân nhưng lại muốn có một đứa con để hủ hỉ sớm tối. Sau hai lần thử thụ thai nhân tạo không xong, cô mới phiêu lưu vào chuyện cấn cái với anh chàng tên Carl. Cô không dễ dãi và ẩu tả. Phải mất hai năm cô mới tìm được và chấp thuận anh chàng này.

Nhưng tới ngày hẹn, cô bối rối. “Khi kể về hai đêm “làm vợ” đắng cay đó, Sarah bật khóc. Đêm đầu tiên, cả hai cùng lúng túng, e thẹn. Khi mọi chuyện kết thúc, Carl vội vã rời đi còn Sarah nằm lại với cảm giác mà cô gọi là “thấy mình như một ả gái điếm”. Sang đêm thứ hai, mọi chuyện coi bộ dễ dàng hơn. Nhưng giữa hai người vẫn gần như không có đối thoại. Cô thậm chí còn không buồn hỏi họ của anh là gì, dù biết rằng, cái tên “Carl” cũng chỉ là tên giả. Để tạo hứng và phá vỡ không khí im lặng đến nặng nề, họ đã mở một bộ phim sex trước khi làm “chuyện ấy””.

Cô phóng viên Helen Croyden là một người tận tụy với nghề nghiệp.

Cô vào trang web để tự mình tìm hiểu phía bên kia sau khi đã được Sarah thổ lộ nỗi lòng của phe đi xin. Tại sao các ông lại xông pha vào công việc thích thú nhưng có thể để lại rất nhiều hệ lụy này? Chỉ đúng 24 giờ sau khi ứng đơn xin tinh trùng, cô đã nhận được 12 đề nghị “cho”. Tất cả đều muốn cho trực tiếp! Ông nào cũng khoe mình ngon lành. Có ông còn gửi hình một bé trai kháu khỉnh và nhận đó là con ông để làm…hàng mẫu. Cô phóng viên ranh mãnh này dò hỏi tại sao các ông thích đâm vào chuyện phiền toái này. Ông thì nói muốn để lại một đứa con trên cõi đời này, điều mà vợ ông không làm được vì bà điều trị bằng hóa chất để chữa bệnh ung thư. Có ông giản dị hơn: cô muốn giúp, tôi sẵn sàng giúp, vậy thôi. Ngay cả một anh chàng đồng tính cũng muốn “giúp đỡ người khác” vì đã chứng kiến một cô bạn gái đau khổ cùng cực khi không có mụn con mà cô tha thiết muốn có.

Hai người hoàn toàn xa lạ ráp vào nhau đánh rụp một cái rồi lại biền

82

biệt có biết bao nhiêu vấn đề cần phải đặt ra. Quan trọng nhất là không biết đời sống tình dục của người kia ra sao. Trường hợp của cô Sarah nói trên, tất cả những gì cô biết về người chung giường trong hai đêm tên Carl chỉ là: thạc sỹ, 35 tuổi, khỏe mạnh.

Anh chàng Carl nói như vậy chẳng biết có đúng không. Đâu có dây mơ rễ má chi mà kiểm chứng được. Ngay cả cái tên Carl cũng chẳng biết có phải là tên thật không. Trường hợp cô phóng viên Helen Croyden cũng chẳng hơn chi. Khi đóng vai một người đi xin con, cô đòi hỏi người kia cung cấp giấy chứng không mắc bệnh AIDS, cô chỉ nhận được bản photocopy chẳng mấy tin cậy.

Dòng giống, thân thế của người cha của đứa con mang trong bụng, nếu thụ thai, cũng không bảo đảm.

Có thể có một căn bệnh di truyền nào đó hay một bệnh bí mật nào đó khiến đứa trẻ sẽ phải mang trong suốt cuộc đời. Hoặc có thể khiến sảy thai, sinh non hoặc khuyết tật. Đó là trường hợp của cô Sarah. Sau hai lần chung chạ, cô cấn thai. Nhưng tới tuần thứ 12 thì hư thai.

Mối nguy hiểm về pháp lý cũng có thể rình rập. Người cho tinh trùng có thể đòi con, gây ra nhiều rắc rối về pháp lý sau này. Chỉ cần một lần thử ADN là mọi bí mật bị phơi bày.

Hậu quả khôn lường. Lại còn chuyện sau này có thể đứa con sẽ gặp trường hợp hôn nhân cận huyết vì không biết người cha sinh học là ai. Điều này rất có thể xảy ra vì những “nhà hảo tâm” vốn có con tim rộng mở, làm việc thiện vung vít, con rơi đầy rẫy, cơ hội chúng gặp nhau rất có thể xảy ra.

Một trong những người miệt mài làm việc thiện là anh Kyle Gordy, dân Los Angeles. Anh khởi đầu “sự nghiệp” vào năm 2014 ở tuổi 22.

Tới năm 27 tuổi anh đã có 18 đứa

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

con. Trong 18 đứa con này ít nhất có 25% được thụ tinh trực tiếp. Theo báo Daily Mail thì Gordy đã trở thành nổi tiếng được nhiều bà nhiều cô chiếu cố. Anh cho rằng mình nổi tiếng vì anh đẹp và xuất thân từ một gia đình có học thức. Ông của anh là một nhà khoa học, cha là luật sư, mẹ là lập trình viên máy điện toán, anh và chị của anh cũng đều là luật sư, và chính anh cũng đã tốt nghiệp đại học. Nhân thân tốt như vậy anh lại không bao giờ nhận tiền khi hiến tinh trùng. Vậy nên khách hàng của anh tới nườm nượp. Anh tự hào: “Tôi là người rất, rất nổi tiếng. Mỗi tháng có khoảng một trăm người tìm tới tôi.

Tôi không thể thỏa mãn tất cả. Tôi chỉ giúp được mỗi tháng từ 2 đến 3 người”. Anh không quản đường xa, có thể di chuyển từ tiểu bang này đến tiểu bang khác. Thậm chí có thể ra ngoại quốc để ban phát con cái cho những người tới với anh. Điều anh kỵ nhất là cho tinh trùng qua ngân hàng tinh trùng vì như vậy không thể theo dõi được số con cái. Anh còn lập nhóm trên Facebook để anh chị em chúng biết nhau. Ít có người lo xa như anh Dyle Gorky. Thường các chàng trai hiến

tinh trùng bằng cách trực tiếp chỉ là những người tìm vui miễn phí chốc lát. Họ muốn được hưởng thứ mà người trong nước gọi là “rau sạch”.

Vừa sạch vừa lạ. Rời nhau ra là hết.

Không chút vương vấn. Chẳng nghĩ ngợi chi. Anh Aaron Long không như vậy. Câu chuyện của anh được đài BBC bên Anh phổ biến trên trang mạng của đài.

Người nhận tinh trùng của anh là chị Jessica Share, một người đồng tính đã từng kết hôn với một phụ nữ khác. Cặp hôn nhân đồng tính này muốn có con cho vui cửa vui nhà. Họ cùng nhau nghiên cứu hồ sơ của những người sẵn sàng hiến.

Họ chọn anh Aaron Long, dân tiểu bang Ohio, Mỹ. Năm 2005, chị Jessica sanh một bé gái. Ít lâu sau, họ quyết định muốn có một đứa con nữa. Anh Aaron Long lại được vời tới. Phát biểu trong chương trình truyền hình Good Morning America, chị cho biết chị bị hấp dẫn bởi tính nghệ sĩ của anh Long. Anh là một nhà văn, một nhạc sĩ nhưng lại cũng thích lái xe taxi!

Ba năm sau khi bé gái Alice ra đời, Jessica ly dị với người vợ đồng tính.

Năm 2016, được 11 tuổi, bé Alice

Chị Jessica Share, anh Aaron Long và cô bé Alice - Hình: BBC

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

83

PHIẾM

Toronto thoibao.com

Một quảng cáo bán tinh trùng tại Việt Nam

mới thắc mắc về người cha giấu mặt.

Bé vào trang mạng “DNA 23 and Me” để tìm cha. Bé đã thành công.

Dưới sự thúc giục của bé, Sarah liên lạc và đề nghị anh Aaron Long chụp một tấm hình với mẹ con chị.

Và họ đã gặp nhau. Anh Long nói trong chương trình “Good Morning America”: “Khi chúng tôi gặp nhau, tôi không biết tại sao sức hấp dẫn của đôi bên mạnh mẽ tới mức cả hai chúng tôi đều không thể làm ngơ được”. Năm 2017, anh Aaron Long mời hai mẹ con về ở chung với anh tại Seattle. Họ chính thức trở thành một gia đình hạnh phúc!

Cái kết cục rất có hậu của một câu chuyện thiệt làm tôi nhớ tới một truyện ngắn của ông bạn Trang Châu.

Tôi lục tìm trong tủ sách tập truyện mà anh tặng tôi từ lúc mới xuất bản vào năm 2000. Tập truyện “Dì Thu” trong đó có truyện ngắn “Thuê Tình”.

Trung là một bác sĩ trẻ, đẹp trai, có phòng mạch tại Montreal (chẳng lẽ lại là bạn tôi?). Một bữa kia có một cô trình dược viên tên Cecile Tremblay tới xin gặp. Anh tiếp ngay tuy phòng mạch đang đông khách chờ. Anh chào bằng tiếng Pháp nhưng cô cho biết ngay cô là người Việt. Đúng ra là cha Pháp mẹ Việt.

Cô vào đề ngay: “Tôi phải xin lỗi ông trước. Hôm nay tôi đến gặp ông không phải để biếu thuốc mẫu”. Cô chỉ muốn Trung giúp cô một việc mà không ai khác có thể giúp cô được.

Cô cho Trung coi tấm hình một người đàn ông khiến anh sửng sốt: giống

84

hệt anh! Cô cho biết đó là chồng cô.

Cô hẹn anh đi ăn để nói câu chuyện dài dòng này. Trung nhận lời nhưng tự nhắc phải tỉnh táo và cẩn trọng.

“Trung tự dặn lòng phải thật dè dặt với người đàn bà này. Ba mươi ba tuổi mà vẫn còn độc thân tất nhiên Trung là cái đích của một số phái nữ hoặc của gia đình họ. Trung tận tụy với nghề nghiệp nhưng gần như thờ ơ với đàn bà. Chàng chưa cảm thấy xao xuyến trước nhan sắc của một ai cả. Do đó ý nghĩ lập gia đình chưa hề có trong đầu Trung. Thể thao và du lịch là hai đam mê lớn của Trung ngoài nghề nghiệp”.

Sự cẩn tắc của Trung là đúng vì, khi ngồi trong tiệm ăn, Cecile Tremblay cho biết tên thật của cô là Trần Thị Cẩm Tú. Tấm thiệp cô dùng để đưa cho Trung là của một người bạn. Cẩm Tú vào đề ngay: “Thưa ông, vấn đề của tôi như thế này. Tôi lập gia đình với Giang đã bảy năm. Chồng tôi là thương gia, có cơ sở xuất nhập cảng lớn ở Tân Gia Ba. Chúng tôi không có con. Nguyên nhân hiếm muộn, theo lời các bác sĩ ở Pháp, là do phía chồng tôi. Nhưng anh ấy không chịu tin. Anh đi hết cô này đến cô khác với hy vọng có lúc anh chứng tỏ được anh vẫn có khả năng truyền giống.

Tôi sợ nếu có một người đàn bà nào báo tin rằng cô mang thai với Giang, anh sẽ tin và anh có thể bỏ tôi để cưới cô kia làm vợ. Tôi mất chồng và sự nghiệp của chồng tôi sẽ về tay người đàn bà khác. Tại sao người đàn bà thông báo cho chồng tôi mình có bầu

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

lại không phải là tôi? Như thế tôi sẽ giữ được tất cả. Tôi tìm kiếm một người đàn ông đủ điều kiện giúp tôi thực hiện ước mơ đó. Đủ điều kiện có nghĩa là diện mạo phải thật giống chồng tôi vì như thế đứa con có nhiều hy vọng giống Giang. Tiếp đến phải là một người đàn ông có kiến thức.

Tôi gặp ông và vui mừng thấy đã tìm đúng người. Xin ông đừng nghĩ đó là một việc làm sai quấy mà xin ông hãy nghĩ ông đang làm một việc thiện, nếu không phải cho đời thì ít nhất cũng cho tôi”.

Việc thiện mà Cẩm Tú đề nghị là xin tinh trùng của Trung. Trực tiếp! Họ sẽ sống với nhau như vợ chồng trong hai tuần Cẩm Tú lưu lại Montreal. Trung đồng ý. Tới đêm thứ chín, Cẩm Tú kêu rượu lên phòng.

Họ uống trước khi mây mưa. Trung nhận thấy “đêm hôm đó, lần đầu tiên nàng tỏ ra đam mê không kém Trung”. Đêm hôm sau, đi làm về, Trung tới khách sạn để chỉ thấy anh

không vào được phòng số 257 như mọi bữa. Khách sạn cho biết Cẩm Tú đã trả phòng và nhờ đưa lại cho anh một bức thư xin lỗi vì phải về Pháp ngay. Và cô kèm theo trong thư một ngân phiếu 20 ngàn đô. Trung hụt hẫng và tức giận. Như bị khinh thường. Anh không cash số tiền của chi phiếu. Bốn tháng sau, anh nhận được thư của Cẩm Tú hẹn gặp. Cô xin lỗi vì đã lừa dối Trung. Chồng cô không phải là một thương gia nhưng là một bác sĩ sản khoa đã bị nhóm chống phá thai bắn chết. Chuyện trớ trêu là chính anh bị vô sinh. Không biết có phải vì vậy mà anh hăng hái phá thai. Như một cách trả thù đời.

Nay cô đã có thai với Trung được bốn tháng. Số tiền 20 ngàn chỉ là một cách thử tình cảm của Trung. Nếu Trung nhận thì coi như xong. Mọi sự chấm dứt. “Đêm thứ chín, chắc ông còn nhớ, đêm tôi gọi mang rượu lên là đêm tôi trọn vẹn sống với ông như một người tình…Tôi quyết định gửi ông một số tiền lớn. Nếu ông lấy ngay số tiền đó, tôi coi như ông bằng lòng được trả công, tôi sẽ không bao giờ gặp lại ông. Nay sau bốn tháng ông vẫn không lấy tiền. Tôi nghĩ có khi ông cần tình cảm của tôi chứ không cần tiền của tôi. Do đó tôi quyết định gặp lại ông”. Bài toán thử của Cẩm Tú đã có kết quả đúng như nàng suy tính. Dưới mắt Trung, Cẩm Tú như một con người khác. Anh thú nhận: “Bây giờ sợi chỉ rối đã được gỡ. Nếu cô không từ chối, tôi xin được chia xẻ ước mơ của cô”.

Cũng một cái happy ending nhưng chuyện ngoài đời của anh Aaron Long và chị Jessica Share coi bộ ít rắc rối hơn chuyện của hai anh chị Trung và Cẩm Tú trong “Thuê Tình” của nhà văn Trang Châu. Khéo nói!

Thì bao giờ mấy ông văn sĩ chẳng vẽ chuyện! Vẽ chi thì vẽ, anh bạn Trang Châu vẫn chậm chân, dân gian đã vẽ từ khuya rồi. Kim chích vô thịt thì đau / Thịt chích vô thịt nhớ nhau suốt đời!

SONG THAO

05/2019

Muoán coøn baùo tieáng Vieät ñeå ñoïc, caàn uûng hoä baùo chí Vieät ngöõ

ÑOÏC VAØ COÅ ÑO ÑOÄNG THÔØI BAÙO

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

85

Toronto thoibao.com

86

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019

Toronto thoibao.com

30/05/2019 | THỜI BÁO | thoibao.com | Issue 2643

87

Toronto thoibao.com

An Cư Lạc Nghiệp

88

Issue 2643 | thoibao.com | THỜI BÁO | 30/05/2019