Verzetsvrouw Lenie Dicke nog lang niet vergeten

Eindelijk is het dan zover: er is een straat vernoemd naar verzetsvrouw Lenie Dicke (1922-2000). Hoewel... een echte straat is het niet.

Lenie heeft ‘slechts’ een pad gekregen: het paadje op begraafplaats Essenhof dat langs haar graf loopt. Volgens sommigen is dat een te karig eerbetoon aan de vrouw die een spil was in het Dordtse verzet in de Tweede Wereldoorlog. Wethouder Chris Benschop onthulde op 8 maart, Internationale Vrouwendag, het naambordje van het Lenie Dickepad op de Essenhof. Vanwege Lenies rol in het Dordtse verzet wordt het zeer terecht gevonden dat er een straat naar haar is vernoemd. Ze was een van de belangrijkste contactpersonen tussen de ondergrondse en de onderduikers. Daardoor wist ze alles over zowel de onderduikers als over de activiteiten van de verzetsmensen.

Toen de bezetters haar begin januari 1945 arresteerden, hoopten zij dus cruciale informatie uit Lenie los te krijgen. Daarom werd ze zwaar ondervraagd en vermoedelijk gemarteld. Lenies verzetsvrienden beseften dat er levens in gevaar kwamen als ze zou doorslaan. Daarom werd een spectaculaire bevrijdingsactie op poten gezet waarbij Lenie tijdens een ijskoude januarinacht uit de gevangenis werd bevrijd. Een Duitse militair kwam daarbij om het leven. Als represaille staken de Duitsers haar ouderlijk huis in de Prinsenstraat in brand. De woning, een monumentaal 17e­eeuws pand, brandde tot de grond toe af en is na de oorlog nooit meer herbouwd. Tot op de dag van vandaag is het een zielloze plek met alleen een paar parkeerplaatsen.

Verwarrend

Alleen een ‘paadje’ op een begraafplaats lijkt dan ook een te bescheiden eerbetoon voor een verzetsvrouw die met gevaar voor eigen leven slachtoffers van het naziregime heeft geholpen. Dat zij geen volwaardige straat kreeg, blijkt echter een even simpele als praktische reden te hebben. Er is namelijk al een andere plek naar een Dicke vernoemd: het Otto Dickeplein. Otto (overleden in 1984) was Lenies broer en een beroemd tekenaar. Volgens de straatnamencommissie zou het verwarrend zijn om een straat én een plein de naam Dicke te geven. Een ‘echte’ straat zit er dus niet in voor Lenie. Toch lijkt het erop dat haar naam niet in vergetelheid zal raken. De afgelopen jaren kwam haar levensverhaal met regelmaat onder de aandacht. Zo is Lenie in 2020 verkozen tot de Dochters van Dordrecht en is zij uitgebreid beschreven in het gelijknamige boek. En tijdens een ceremonie werd vorig jaar haar 100­jarige sterfdag herdacht op De Essenhof.

Plaquette

Eerder deze maand was er opnieuw een initiatief met betrekking tot Lenie Dicke. De initiatiefgroep Zonen en Dochters van Dordrecht stelde in een open brief voor om een herinneringsplaquette te plaatsen in de Prinsenstraat. Op de plek waar het huis van de familie Dicke heeft gestaan, zou die plaquette voorbijgangers moeten informeren over Lenies rol in de oorlog, en waarom de Duitse bezetters dat huis in 1945 in brand hebben gestoken. De initiatiefgroep stelt voor om dan tevens op die plaquette te vermelden dat ook de familie Alblas in de Prinsenstraat woonde. Verzetsman Aart Alblas was Engelandvaarder en heeft, in tegenstelling tot Lenie, de oorlog niet overleefd. Aart is opgepakt en in concentratiekamp Mauthausen gefusilleerd. De families Dicke en Alblas waren bevriend en waren allebei actief in het verzet. Alle reden om aandacht te vragen voor de Prinsenstraat als verzetsstraat, vindt de initiatiefgroep.

Saskia Lensink

Saskia Lensink is schrijver van levensverhalen en bedrijfsverhalen, en publiceerde onder meer het boek Dochters van Dordrecht. Op haar website houdt zij een blog bij waarin zij op zoek gaat naar verhalen over vergeten vrouwen. Het is te lezen op: www. saskialensink.nl/blog.