De Tijd - WEALTH

VERMOGEN

Sommigen zien een bankexpert.

Wij zien een partner voor uw vermogen. Iemand die u persoonlijk kent en ondersteund wordt door de expertise van één van de grootste uw beleggingen te optimaliseren in lijn met uw doelstellingen en persoonlijke situatie. Deutsche Bank. De bank voor uw beleggingen.

deutschebank.be/advies

Deutsche Bank AG, Taunusanlage 12, 60325 Frankfurt am Main, Duitsland, HR Frankfurt am Main HRB nr. 30000. Deutsche Bank AG Bijkantoor Brussel, Marnixlaan 13-15, 1000 Brussel, België, RPR Brussel, BTW BE 0418.371.094, IBAN BE03 6102 0085 7284, IHK D-H0AV-L0HOD-14. V.U.: Olivier Delfosse

Antwerpen

Marie-Sophie Verbist Private Banker

MEER DAN GELD GEVEN

154 km wandelen langs de West Highland Way in Schotland. Het was de uitdaging die collega Jan en zijn vriendin Sara onlangs voor zichzelf hadden uitgekiend. Niet zomaar. Hun doel: geld inzamelen voor Gents onderzoek naar parkinson, wereldwijd de snelst groeiende neurodegeneratieve ziekte, die ook hun familie trof. Enkele dagen later werden op de redactievloer de oproepen opgehangen om colle ga’s te sponsoren die zich straks in het zweet lopen en fietsen ten voordele van de strijd tegen kanker, een ziekte die zoveel levens hart verscheurend doorkruist. Elke dag, ook pijnlijk rondom ons.

Wetenschappers proberen da gelijks te achterhalen hoe parkin son, kanker en andere ziektes ontstaan en, belangrijk, hoe ze kun nen worden behandeld en bestre den. Daarvoor is geld nodig, veel geld. Van overheden en universi teiten, maar ook van gulle schen kers. Klein en groot. Van iedereen die het kan en wil missen. Ook in deze woelige economische tijden.

Daarover gaat dit nummer van Wealth. Over wie doneert.

meer de investeerder Urbain Vandeurzen onderzoek kan doen waarvan hij en zijn collega’s ‘vroeger alleen konden dromen’.

Zoals de kankeronderzoekster Damya La oui, die met fundraising door ex-kankerpatiënte Yamina Krossa zwoegt op een vaccin dat herval na kanker moet voorkomen. ‘Het is echt het moment om te doneren. We verliezen te veel mensen aan kanker.’

Zoals chirurg Réginald Moreels die, wanneer u dit leest, weer eens ‘op zending’ is in Noord-Kivu in Congo. Waar niemand anders wil of kan gaan. Net dat is op z’n 72ste nog altijd zijn motivatie.

Dankbaar zijn ook de musici van Brussels Philharmonic. Ze bespe len 18 strijkinstrumenten, samen 2 miljoen euro waard, die eigen dom zijn van privéverzamelaars. Zo kunnen u en ik die prachtige klank ook horen.

Katrien Verstraete, coördinatrice Wealth

Niet zomaar, zoals het ondernemersechtpaar Dominiek Du moulin en Griet Meganck bena drukt: ‘Je mag filantropie niet louter zien als geld geven. Een klein beetje delen van wat je hebt, is verrijkend voor iedereen’, zegt het koppel, dat pas na aandringen toehapte voor een gesprek. ‘Omdat we hopen dat we zo anderen kunnen inspireren wat vrijgeviger te zijn.’

Ook Jan Van Geet twijfelde. De topman van de vastgoedgroep VGP besliste drie jaar geleden elk jaar 2 procent van zijn jaarwinst in een stichting te stoppen die investeert in projecten rond biodiversi teit, cultureel erfgoed en sociale rechtvaardigheid in binnen- en buitenland. ‘Eigenlijk zouden we liever op de achtergrond ons ding doen. De stichting mag geen verdekte lobbying voor ons bedrijf zijn. Als je de verhalen hoort van mensen die bij ons een steun aanvraag doen, zijn dat de helden.’

Dit nummer van Wealth gaat ook over wie cou rage en hoop haalt uit een gift.

Zoals de alzheimerwereldautoriteit Bart De Stroo per, die dankzij mecenaatscampagnes van onder

Jonge beloftevolle wijnmakers en sommeliers realiseren dankzij beurzen en aanmoedigingen hun ambitie: wijn maken en anderen laten genieten van een goed glas.

We gingen ook op stap met Tho mas MacDonell die 29.000 hectare Schotse Highlands mag ‘rewilden’ in opdracht van Anders Povlsen, de rijkste Deen, modemiljonair én de grootste privégrondeigenaar van het Verenigd Koninkrijk. Met één missie: de oorspronkelijke natuur en biodiversiteit herstellen.

Alle verhalen in deze Wealth illustreren dat schen ken écht het verschil kan maken. Misschien doen ze u wel nadenken over een gift. U vindt (misschien zelfs in uw buurt) vast wel een project dat aansluit bij uw interesses en vermogen en u kan overtuigen. ‘Het gaat immers niet alleen om het geven van geld, maar ook om het geven van vertrouwen’, zegt onder nemer Vandeurzen.

INHOUD

4

Griet Meganck en Dominiek Dumoulin: ‘Veel mensen zijn op den tsjool. Dan kan je niet wegkijken’

12

Réginald Moreels: ‘We gaan waar niemand anders wil of kan gaan’

14

Filantropie op maat van uw vermogen

16

‘Onze stichting mag geen verdekte lobbying voor VGP zijn’

22

Stop een topinstrument niet achter glas

30

Urbain Vandeurzen en Bart De Strooper: ‘Dankzij gulle giften kunnen we onderzoek doen waarvan we vroeger alleen konden dromen’

36

Charles Lachaux, beste jonge wijnmaker ter wereld: ‘Mijn wijn is niet voor speculanten’

40

Kankeronderzoekster Damya Laoui en fondsen werver Yamina Krossa: ‘We zoeken ook een Coucke als mecenas’

44

Rijkste Deen geeft Schotten Highlands terug

‘Wealth’ is een uitgave van Mediafin. Bijlage bij De Tijd van 17 november 2022. Coördinatie: Katrien Verstraete, eindredactie: Carl Pansaerts, vormgeving: Ilse Janssens, fotoredactie: Tim Ricour, coverbeeld: Peter Cairns/Northshots, hoofdredacteur: Peter De Groote, algemeen hoofdredacteur: Isabel Albers, v.u.: Peter Quaghebeur, Havenlaan 86c, bus 309, 1000 Brussel.

Deze Wealth gaat over wie doneert, en over wie hoop en courage uit een gift haalt.

‘VEEL MENSEN ZIJN OP DEN TSJOOL. DAN KAN JE NIET WEGKIJKEN’

Ze runnen in de luwte een bedrijf in honden- en ka envoeding van 800 miljoen euro omzet. Filantropie is voor Dominiek Dumoulin en Griet Meganck van United Petfood bijna een tweede carrière. ‘Deze zomer zaten 27 Oekraïners te barbecueën in onze tuin. Het is plezant om hen even aan iets anders te doen denken.’

SOFIE VANLOMMEL FOTO’S: JONAS LAMPENS

Terwijl Dominiek Dumoulin (51) en zijn vrouw Griet Meganck (52) een tikkeltje onwennig voor de fotograaf poseren - ‘zie je hoe goed ons dat afgaat’ - kijken drie hon den nieuwsgierig toe: twee stevige blonde golden retrievers, Jara en Elvis, en een dol le zwarte labradorpup genaamd Jack, vier maanden oud. Een brok energie, blaast Meganck. ‘We hebben onze handen vol.’

‘Jara, de oudste hond, is al 13 jaar en we moeten er ons op voorbereiden dat ze er niet meer zal zijn’, zegt Dumoulin. ‘Zie hoe ze sjokt, en ze speelt niet graag meer.’ Vandaar de jongste aanwinst. ‘Honden zijn echte gezel schapsdieren. Ik zeg altijd tegen mensen die een hond nemen: als je kan, pak er twee.’

De discrete mede-eigenaars van United Petfood, op geklommen tot Europees marktleider in de voeding voor honden en ka en, schuwen de spotlights. Verzoeken om interviews wijzen ze doorgaans vriendelijk af. Ook een

TEKST:

eerste vraag om te vertellen over hun vele filantropische projecten, stoo e op een njet. Daar kwamen ze later op terug, enigszins aarzelend weliswaar. ‘De reden waarom we dit gesprek voeren is omdat we hopen dat we anderen kunnen inspireren wat vrijgeviger te zijn.’

Ze halen er foto’s bij van de groep Oekraïense vluch telingen om wie ze zich bekommeren, voornamelijk vrouwen en kinderen en een enkele man, allemaal ge zeten aan een lange tafel in de zon. ‘Deze zomer zaten 27 Oekraïners te barbecueën in onze tuin. Het is plezant om hen even aan iets anders te doen denken.’

Dominiek Dumoulin: ‘Mijn grootmoeder is in de Eerste Wereldoorlog naar Frankrijk gevlucht. In zo’n om standigheden moet je gewoon helpen. We hadden kort na de invasie door Rusland snel contact met een klant van United Petfood, die op dertig kilometer van Charkov aan de Russische grens woont. We hebben onmiddellijk ons netwerk aangesproken: wie heeft een studio, een appartement, een huis? Een bevriende projectontwik kelaar heeft twee kijkwoningen ter beschikking gesteld, een kennis die een woning net te huur zou ze en heeft die vrij gehouden. Zo hebben we 27 mensen kunnen opvangen. Ook het OCMW van Kortrijk heeft ons enorm geholpen.’

Griet Meganck: ‘Ik stond via WhatsApp voortdurend in contact met Paulina, iemand die ik nog nooit had ontmoet. Ze stuurde berichtjes: ‘Er is een familie op komst.’ De eerste keer dat ik naar het station Brus sel-Zuid reed, had ik mijn koffer speciaal leeggemaakt

om ruimte te hebben voor alle valiezen. Er stond een jong koppeltje met een rugzak, een laptop en een plastic zakje met eten. Niets hadden ze bij! Van een bevriende ondernemer, de eigenaar van Brooklyn, mochten ze dadelijk nieuwe kleren gaan kiezen.’

Dumoulin: ‘De tweede groep kwam in een Skoda: zes Oekraïners, een hond en een kat. Ze zijn van Charkov naar Kortrijk gereden, le erlijk onder de bommen. Mannen en grootvaders bleven achter.’

Meganck: ‘Mensen helpen gaat over empathie: het konden wij zijn. Als het jou overkomt, wil je toch ook dat iemand je opvangt en weer op weg zet? Die mensen hadden een heel mooi leven, hoor. In de zomer met de zeilboot het water op, in het weekend weg met de mountainbike. En nu slepen en stapelen ze dozen in fabrie ken en winkels hier in de omgeving. Hun huizen zijn verwoest. Ondanks alle stress en onzekerheid zijn ze enorm courageus. Ze zijn heel snel aan het werk gegaan, of ze leren intensief Nederlands.’

Dumoulin en Meganck zijn ook spon sor van het project van dokter Réginald Moreels in Oost-Congo (lees pagina 1213) en doneren aan See and Smile, een

Dominiek Dumoulin is ondernemer en stichter van United Petfood. Opgericht in 1994 is Petfood uitgegroeid tot de Europese marktleider in honden- en ka envoeding met 1.700 mede werkers en 20 vestigin gen in acht landen. Griet Meganck is zelfstandige. Ze hebben samen zeven kinderen en wonen in Kortrijk.

Ze steunen de projecten van dokter Réginald Moreels en zijn zakenpartners van de sociale onderneming Close The Gap in Kenia. Ze steunen See and Smile uit Kortrijk, het Fonds Marleen Temmerman, het werk van zuster Jeanne Devos in India, van Jennie Vanlerberghe rond vrouwenrechten in Afghanistan en Warriors against Cancer uit Kortrijk.

Ze zijn actief bij de Lions van Buda en Leie. Ze zijn peter en meter van deelnemers aan het Lions Lisafonds, dat jongeren helpt die hogere studies willen volgen maar dat niet op eigen kracht of met eigen middelen kunnen.

Dominiek Dumoulin en Griet Meganck

De reden waarom we dit gesprek voeren is omdat we hopen dat we anderen kunnen inspireren wat vrijgeviger te zijn.

Dominiek Dumoulin, oprichter United Petfood en filantroop

Expert aan het woord

Publireportage

Steeds meer ondernemers vinden hun weg naar een private bank. Dat is een verstandige keuze. Vandaag is de private banker een sleutel guur voor het succes van ondernemers, ongeacht de levensfase. Hij is een echte expert en bruggenbouwer die als een ‘compagnon de route’ mee het traject van de ondernemer zal ondersteunen. Deze succesformule werkt en werpt zijn vruchten af. Gesprek met Niko Hostyn, Head of Estate Planning Vlaanderen.

Wat kan Degroof Petercam betekenen voor een ondernemer?

“Een private banker functioneert als vertrouwenspersoon, klankbord of ‘compagnon de route’ voor ondernemers”, vertelt Niko Hostyn. “Hij onderzoekt samen met de ondernemer alle aspecten van het privé- en zakelijk vermogen tijdens het hele levenstraject, ook voor de familie. Al in een vroeg levensstadium bouwt hij zo een brug tussen het privévermogen en de vennootschap. Hij stelt uw vermogen scherp in elke situatie en haalt meer waarde uit uw kapitaal. Noem dat gerust een ‘compagnon de route’ of ‘trusted advisor’ die u op elk moment van uw leven als ondernemer verder helpt.”

Is de ondernemer al niet voldoende omringd door allerlei adviseurs?

“Een ondernemer is inderdaad vaak omringd door verschillende adviseurs. Accountants of advocaten zijn in hun domein technisch sterk, maar hun oplossingen zijn

in de bancaire praktijk niet altijd gemakkelijk te implementeren. Bovendien zal een bankier technisch goed geschreven adviezen in een begrijpelijke en pragmatische taal toelichten.”

Hoe maken jullie het verschil?

“Onderschat niet de technische expertise die in de bank aanwezig is. Onze bekwame fiscalisten en civielrechtelijke juristen kunnen een vermogensplanning op maat van de cliënt uitwerken, vaak in samenwerking met de adviseur(s) van de cliënt. Ook daar is de private banker een brug tussen de cliënt en de diverse betrokken specialisten. Bankiers zijn verder ook bedreven in de fiscale behandeling van financiële oplossingen, zoals ‘private equity’, de e ffectentaks of een beleggingsportefeuille binnen een vennootschap. Ook fusies en overnames, de aandelen- en obligatiemarkt, financiële analyses, DBI-fondsen, stockoptieplannen en uw pensioen kunnen aan bod komen.”

U had het over de rol als vertrouwenspersoon?

“Laat het ons eerder ‘vertrouwenspersoon via expertise’ noemen. U moet uiteraard over veel technische expertise beschikken. Bovendien is ook maturiteit als mens cruciaal. U moet menselijke vragen durven stellen zoals bij de overdracht van een onderneming. Wie van mijn kinderen kan echt de onderneming leiden? Kunnen mijn kinderen met elkaar samenwerken? Dat zijn vragen die de private banker als ‘sparringpartner’ aan de familie stelt. Dat vraagt veel mensenkennis.”

U zoekt een ‘compagon de route’? Maak dan vrijblijvend een afspraak met een private banker bij Degroof Petercam. Hij of zij bekijkt graag met u wat de mogelijkheden zijn voor uw vermogen en onderneming. Via de QR-code is een afspraak zo geregeld. Tot binnenkort!

Niko Hostyn

Head of Estate Planning Vlaanderen bij Degroof Petercam

Een private banker als ‘compagnon de route’: de slimme succesformule voor ondernemers.

organisatie die missies organiseert naar verschillende Afrikaanse landen om ogen, tanden en kinderen met een hazenlip te opereren. In Kenia zijn ze de zakelijke partners van de sociaal ondernemer Olivier Vanden Eyn de, die met Close The Gap in de havenstad Mombassa een recyclage- en recuperatiecentrum voor hardware en een opleidingscentrum en ondernemingsincubator runt. Nog in Mombassa ondersteunen ze gynaecologe Marleen Temmerman en haar werk rond seksuele gezondheid.

Dat zijn erg uiteenlopende activiteiten. Hoe maakt u die selectie?

Dumoulin: ‘We steunen vooral projecten waar niet te veel geld naar overhead en administratie gaat. En waar de mensen echt het verschil maken. Zij zijn de motor, wij geven alleen een beetje brandstof. Je beslist op basis van gevoel. Als het niet goed voelt, gaan we het niet doen. Wij zullen ons soms vergissen. Maar onverschillig zijn is veel erger. Het is hartverwarmend om te zien dat wat gegeven wordt, op een goede manier wordt gebruikt en dat het rechtstreeks wordt ingezet voor de mensen die het nodig hebben. Dat het niet zomaar in een grote pot verdwijnt.’

Meganck: ‘We gaan ook regelmatig ter plaatse en soms nemen we onze kinderen mee. Wij hebben het hier allemaal super goed. Onze kinderen moeten ook leren denken aan anderen. Het is pas als je meegaat met zo’n missie dat je ziet hoe groot de impact kan zijn van relatief kleine zaken. Zoals de brillen die we helpen inzamelen voor See and Smile of de medicatie die wordt aangekocht voor zo’n missie. De artsen opereren er zware cataract. Ze doen le erlijk blinden zien: bijna zoals in de Bijbel. (lacht) Niet dat we zo gelovig zijn. Onze geneeskundige kennis is minimaal, en toch kan je helpen. Ik deed de administratie, Dominiek hield de le ertjes vast om de eerste oogtest te doen.’

Dumoulin: ‘Marnix Claeys, de voorzi er en drijvende kracht, is onze oogarts. See and Smile gaat elk jaar met enkele tand- en oogartsen gratis ergens in Afrika een paar weken opereren, van acht uur ’s morgens tot acht uur ’s avonds. Als je ’s morgens toekomt, staan er twee tot driehonderd mensen te wachten. De omstandigheden zijn voor de dokters die meegaan even wennen. Er was iemand mee die doorreisde naar Noorwegen. Toen ze haar valies opende, kropen de kakkerlakken eruit, meegekomen uit Burundi. Hier is er ook armoede, zeker, maar daar is die algemeen verspreid en zeer erg. Het is heel eenvoudig: die mensen hebben niets.’

Hoe persoonlijk bent u betrokken bij de projecten? Meganck: ‘Je mag het niet louter zien als geld geven. Ons netwerk inze en is soms nog belangrijker. Als Réginald apparatuur nodig heeft, gaan we op zoek naar mensen die een mooie korting kunnen geven, of op een andere manier kunnen helpen. Vaak gaat het erom de juiste mensen te kunnen aanreiken. Vrienden van ons runnen het kledingmerk Filou & Friends. Zij hebben in de zomer pakketjes uitgedeeld aan de Oekraïense families met kinderen. Deze winter gaan ze dat nog eens doen. Met kleding uit de vorige collecties, maar dat doet er niet toe.’

We zijn een paar jaar geleden getrouwd. We hebben geen cadeaus gevraagd, maar een gift voor See and Smile. Het heeft veel opgebracht.

Dominiek Dumoulin, oprichter United Petfood en filantroop

Haal alles uit het leven

Dit is het moment om te beleggen met ING Private Banking. Ontdek ons breed aanbod aan beleggingsoplossingen. Onze experts helpen u bij het optimaliseren van uw kapitaal, zodat u zich volop kunt concentreren op wat er écht telt.

Contacteer ons via ing.be/privatebanking

Aanbod voor beleggingen, investeringen en/of verzekeringen onder voorbehoud van aanvaarding door ING België (of in dit geval door de betrokken verzekeringsmaatschappij) en mits wederzijds akkoord. De voorwaarden en bepalingen (reglementen, tarieven, document met essentiële beleggersinformatie en alle bijkomende informatie) zijn verkrijgbaar in uw ING-kantoor of op www.ing.be. ING België nv • Bank/Kredietgever • Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel • RPR Brussel • Btw: BE 0403.200.393 • BIC: BBRUBEBB • IBAN: BE45 3109 1560 2789. – www.ing.be – Neem contact op met ons via ing.be/ privatebanking - Verzekeringsmakelaar ingeschreven bij de FSMA onder het nummer 0403.200.393. Verantwoordelijke uitgever: Sali Salieski • Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel. 11/2022.

Dumoulin: ‘Eigenlijk doen we zelf heel weinig. We steunen financi eel en moreel. We zoeken mee naar bijkomende middelen. We denken mee na over het ontwikkelen van businessideeën.’

Meganck: ‘Kijk naar het chirurgisch centrum van dokter Moreels. Ook daar denken we mee na over hoe het centrum inkomsten kan genereren, of een vorm van commerciële uitbating mogelijk is.’

Dumoulin: ‘Zodat het project op termijn zelfbedruipend kan wor den. We geven liever aan organisaties die leren vissen in plaats van vis te geven. Dat is een belangrijke reden om te investeren in een bedrijf als Close The Gap (dat lokaal ondernemerschap ondersteunt, red.) in Kenia. Als je handel met elkaar drijft, zit je als gelijken aan de tafel. Als je geld geeft, heb je een totaal andere relatie. Zo kan het blijven duren, want je kan niet blijven schenken. Het zijn de bedrijven die vooruitgang en welvaart voor iedereen creëren. Het is volgens mij de enige manier om ook in gebieden waar het vandaag nog heel moeilijk is, collectief vooruit te gaan.’

Waar haalt u zelf voldoening uit?

Dumoulin: ‘We vinden het enorm verrijkend met de drijvende krachten aan tafel te kunnen zi en en van hen te leren, of om hen met elkaar in contact te brengen, zodat daaruit weer nieuwe ideeën ontstaan.

Er komen ook ongelofelijke ontmoetingen uit voort. We hebben Desmond Tutu ontmoet, de voormalige Zuid-Afrikaanse aartsbisschop, een onvergetelijke er varing.’

Veel van de door u gesteunde projecten bevinden zich in Afrika. Is daar een reden voor?

Meganck: ‘We hebben er veel gereisd, we zijn er altijd erg gelukkig. De mensen, de geuren, het is een bijzonder continent. Maar we engageren ons ook hier.’

Dumoulin: ‘De noden zijn overal enorm. We zijn al een paar keer als vrijwilliger gaan slapen bij de daklo zenopvang van Kortrijk via de Lions Club, waarvan we allebei lid zijn.’

Meganck: ‘Een keer zelfs op Valentijn.’ (lacht)

Dumoulin: ‘Van 1 november tot begin maart is er elke avond een vrijwilliger aanwezig om te helpen. Je komt daar wel wat tegen. Een dronken man die op het punt stond in de Leie te springen, een jongen van 15 die zich in de vrieskou kwam aanmelden en wiens ouders hem niet wilden komen halen. Je belandt er sneller dan je denkt.’

Meganck: ‘Ik heb er een heel voorname man ontmoet, met twee chique valiezen, een voormalige tandarts die na een scheiding in de problemen was geraakt.’

Dumoulin: ‘Of mensen die door een drugsverslaving alles kwijt zijn. Veel mensen zijn toch ‘op den tsjool’. Ik vind het verkeerd om dan weg te kijken.’

‘Ik word ook kwaad als ik lees dat in Somalië kinde ren, die gevangen zi en in een burgeroorlog, van de hon ger sterven. En dat we er niet in slagen voedsel tot daar te krijgen, desnoods met konvooien, georganiseerd door Europa of de VS. Als meer dan 2.000 miljard dollar per jaar aan wapens wordt gespendeerd en als Saoedi-Ara bië de Aziatische winterspelen organiseert, dan moet het toch mogelijk zijn te garanderen dat iedereen kan eten?’

Hoe beslist u hoeveel u geeft?

Dumoulin: ‘Iedereen moet dat voor zichzelf uitmaken. Er staat in België 300 miljard op spaarboekjes, geld dat niets opbrengt. Mensen maken grote reizen en doen ski vakanties en citytrips. Zeker blijven doen. Maar een klein beetje delen van wat je hebt, is verrijkend voor iedereen. Stel dat iedereen die de marge heeft 1 of 2 procent van zijn inkomen aan de kant zou ze en. Je zou opkijken hoeveel geld er zou vrijkomen.’

‘We denken niet in procenten. We kijken naar de noden die er zijn en hoe we daaraan tegemoet kunnen komen. We zijn een paar jaar geleden getrouwd. We hebben geen cadeaus gevraagd, maar een gift voor See and Smile.’

Wat was de opbrengst?

Dumoulin: ‘Veel.’

Meganck (lacht): ‘Ja, het was mooi.’

We gaan regelmatig naar Afrika. Soms nemen we onze kinderen mee. Zij moeten ook leren denken aan anderen.

Griet Meganck, zelfstandige en filantroop

INTERNATIONALE PRIVATE EQUITY

is een onontbeerlijke bouwsteen van een gediversifieerde beleggingsportefeuille

www.integra.fund

Private equity, of investeren in niet-beursgenoteerde bedrijven, wordt steeds populairder. Integra maakt nu als grootste Belgische speler internationale private equity vlotter toegankelijk. ’We bouwen een gediversifieerde portefeuille op van fondsen en co-investeringen actief in Noord-Amerika, Europa, Azië en Oceanië.’

Niet alle succesvolle bedrijven trekken naar de beurs, want de laatste maanden maakten het nog eens duidelijk: de markten zijn volatiel en reageren vaak emotioneel.

‘Daardoor gaan steeds meer mature, winstgevende bedrijven weg van de beurs of komen ze er nooit op’, zegt Ralf De Clercq, medeoprichter van private-equityfonds Integra. ‘Denk bijvoorbeeld aan Resilux of Sioen. Wie blijft er over? Tech start-ups die het geld nodig hebben. Niets mis mee, maar voor beleggers die willen dat hun portefeuille de volledige economie weerspiegelt, is dat niet genoeg.’

Een toenemend aantal van die topbedrijven zijn in handen van internationale private equity fondsen, enkel toegankelijk voor professionele investeerders. Voor de individuele belegger, ook die met

veel geld, blijft toegang en zeker selectie een complexe oefening. Niet alleen bedragen de minimuminvesteringen vaak ettelijke miljoenen zodat het kapitaalintensief is om aan diversificatie te doen, het is ook een pak moeilijker om aan goede informatie over deze fondsen te raken en zo de noodzakelijke selectie te doen.

Selectie, selectie, selectie

Daarom startte Ralf De Clercq samen met Johan Heirbrandt en Bernard Hendrikx in 2018 met Integra. Ze hadden uitgebreid ervaring opgedaan met private equity in de banksector en wilden de mogelijkheden voor welstellende Belgische klanten vergroten, met een eigen fonds. ‘Private equity stopt niet bij toegang tot een paar fondsen maar vergt doorgedreven selectie. Wat bij vastgoed locatie is, is bij private

equity selectie. Om die selectie te doen is dan wel toegang tot zeer veel fondsen noodzakelijk. We gebruiken het gedurende 15 jaar opgebouwde netwerk en de analyse van honderden private equityfondsen wereldwijd. Daaruit maakt Integra een strikte selectie om een ‘bestof-the-world’ portefeuille van fondsen en co-investeringen te bouwen.’

Voor Integra is het belangrijk dat de fondsen die ze selecteren een visie hebben op de onderliggende bedrijven. ‘Ze moeten operationeel een toegevoegde waarde hebben, bijvoorbeeld internationalisatie of digitalisering stimuleren, en zo reële waarde creëren.’

Dergelijke selectie vergt ook een groot team. Het 8-koppige team van Integra – het grootste in België qua fund investment en co-investeringen – reist veel om de

fondsen en onderliggende bedrijven waarin ze investeren, te bezoeken. ‘Volgende week ga ik naar de VS om een reeks fondsen in hun habitat te bezoeken en er een grondige due diligence te doen’ zegt hij. ‘Die manier van werken vinden we belangrijk. Wij hebben geen verkopers in dienst, enkel investeringsprofessionals.’

Integra-investeerders profiteren van een diversificatie die ze zonder het fonds maar moeilijk kunnen realiseren én daardoor tot de doorgaans wat hogere rendementen van private equity. ‘Doorgaans brengt een gespreide private equity portefeuille rond de 15 procent netto per jaar op’, zegt Ralf De Clercq. De Integra aanpak werpt vruchten af. Het rendement van het eerste Integra-fonds ligt sterk boven het hierboven aangegeven marktgemiddelde. Momenteel haalt Integra een tweede fonds op.

OVER INTEGRA

- Opgericht in 2018

- Partners: Ralf De Clercq, Johan Heirbrandt en Bernard Hendrikx - Beheert meer dan 330 miljoen euro van 260 investeerders - Gespreid over twee fondsen, waarvan het Integra Global Fund momenteel in fundraising is - Meer dan 200 bedrijven uit Noord-Amerika en Azië in portefeuille

‘Voor beleggers die willen dat hun portefeuille de volledige economie weerspiegelt, is de beurs niet genoeg’

RALF DE CLERCQ MEDEOPRICHTER VAN PRIVATE-EQUITYFONDS INTEGRA

“Dit is reclame. Geïnteresseerde

www.integra.fund

voor deze publicatie.

biedt bedrijven, organisaties en overheden toegang tot het netwerk van De Tijd. Om hun visie, ideeën en oplossingen te delen met de De Tijd-community. Integra is zelf verantwoordelijk

investeerders in Integra Global Fu nd staan op het punt een product te kopen dat niet eenvoudig en misschien moeilijk te begrijpen is. Dit artikel heeft betrekking op een niet-openbare aanbieding van deelbewijzen in een alternatieve instelling voor collectieve belegging in België overeenkomstig de toepasselijke vrijstellingen betreffende de openbare aanbiedingen zoals voorzien in de wetgeving met betrekking tot de publicatie van een prospectus en de AICB Wet. Een investering in dergelijk produ ct houdt een hoog risico in en is enkel geschikt voor professionele en gesofi sticeerde beleggers die de verschille nde risico’s begrijpen en aanvaarden. Dergelijke investering kan en kel gebeuren op basis van de defi nitieve fondsdocumentatie die als volgt kan worden verkregen: via mail naar GP@integra.fund. In het ver leden behaalde resultaten waarnaar hierin wordt verwezen zijn geen in dicatoren voor toekomstige resultaten.”

‘WE GAAN WAAR NIEMAND ANDERS WIL OF KAN GAAN’

In een van de meest verscheurde regio’s van de wereld bouwt de onvermoeibare chirurg Réginald Moreels een medische post en opleidingscentrum in Beni, Oost-Congo. ‘Hier is niemand, behalve een nu eloze, dure VN-missie.’

Hij was actief als chirurg in de gevaarlijkste gebieden, van Somalië tot Syrië.

Sinds 2014 werkt hij in Noord-Kivu, Congo, vanuit de stad Beni. ‘Een veilige stad’, zegt Moreels, maar ze ligt in het epicentrum van een van de meest gewelddadige regio’s van de wereld. De bodem bulkt van scha en als goud, diamant, coltan en kobalt. De akkers en wouden zijn het terrein van een kluwen aan milities, vaak ge steund door buurlanden die uit zijn op de bodemschat ten. De Verenigde Naties tellen 50 milities, zegt Moreels, van de met kindsoldaten en verkrachting geassocieerde Congolese Tutsirebellen M23 tot de recent met Al Qaeda geaffilieerde ADF. ‘We zien nu ook onthoofding in de regio.’

Het wordt een ‘stil’ conflict genoemd, maar er vie len de afgelopen decennia miljoenen doden. Honderd duizenden zijn op de vlucht of verblijven in kampen. Dagelijks vallen slachtoffers, na botsingen tussen le ger en rebellen en onder burgers. ‘De mensen worden afgemaakt op de velden.’ Internationale organisaties bestempelen de regio als een ‘red zone’. Er wordt amper hulp geboden, er lopen geen noemenswaardige vredes onderhandelingen. ‘Het klassieke internationale gebab bel’, zegt Moreels, die voor oplossingen ging pleiten bij paus Franciscus en koning Filip. Zo’n anderhalf miljoen mensen moeten het doen zonder noemenswaardige gezondheidszorg. Huisartsen voeren keizersnedes en spoedoperaties uit. ‘Er is hier niemand, alleen een nut teloze, dure VN-missie. Il faut aller où les autres ne vont pas: dat is mijn motivatie.’

We bellen hem enkele dagen voor hij opnieuw voor een maand afreist naar Congo. Het zal de 25ste keer zijn dat Réginald Moreels (72) naar het bui tenland trekt om medische hulp te verschaffen in gebieden die van god en gebod verstoken zijn. ‘Op zending’, noemt hij het zelf. Het heeft ook iets van een missie. Hij vliegt naar Oeganda in het gezelschap van twee verpleeg kundigen en een anesthesist in opleiding die als vrijwil ligers een maand medische zorg verstrekken.

Zeven uur lang zullen ze heel Oeganda doorrijden, de grens over bij Kasindi en dan nog anderhalf uur door het machtige, gigantische Congolese Virungawoud, waar ook de berggorilla’s leven. Radio Tamtam zal dan zijn werk al gedaan hebben. De komst van de dokter zal dan al aangekondigd zijn op de lokale zenders en in de zondagse preken van de priesters. ‘Le blanc est arrivé, le docteur, le vieux est là. Ik ben de enige blanke dokter die in de streek komt, al jarenlang. Ze kennen mij.’

Moreels was staatssecretaris en senator. Maar bovenal was en is hij arts. Hij rich e Artsen zonder Grenzen op in ons land en was jarenlang voorzi er van de organisatie.

Rijen dik zullen de inwoners staan aanschuiven als hij aan zijn shift begint in het lokale ziekenhuis, met twee operatiekamers en twintig bedden. Tumoren, be vallingen, fistels, complicaties, liesbreuken, gezwellen door een gebrek aan jodium in de voeding. ‘We zullen overspoeld worden. Als ze kunnen, stellen mensen zorg uit en wachten ze op onze komst.’

Hij rich e UNICHIR op (Sur gical Project Beni) met de steun van Architecten zonder Grenzen, Ondernemers voor Onderne mers, Ingenieurs zonder Gren zen en het ziekenhuis Sint-Jan in Brugge. Naast zendingen met medisch materiaal en met medi sche professionals die vrijwillig en tijdelijk afreizen om ingrepen uit te voeren wordt gebouwd aan een permanent centrum voor medische zorg en opleiding voor gezondheidswerkers. ‘Waarbij we streng selecteren en de hoogste kwaliteit eisen. Dan wordt het een project dóór Congolezen. Dat is duurzaam.’

Réginald Moreels, chirurg in Oost-Congo

Hij heeft 1 miljoen euro nodig om te starten en 1,5 miljoen aan werkingsbudget. Het nieuwe centrum opent volgende zomer, maar geld blijft een kopzorg. Al

TEKST: SOFIE VAN LOMMEL FOTO’S: JONAS LAMPENS

We zullen overspoeld worden. Als ze kunnen, stellen mensen zorg uit en wachten ze op onze komst.

kan hij rekenen op belangrijke steun van Dominiek Du moulin, de oprichter van United Petfood, en zijn vrouw Griet Meganck. ‘De grootst denkbare steunpilaar’, noemt hij de ondernemer. ‘Logistiek, financieel en menselijk.’

Moreels werkt ook aan een zakelijk model voor het gezondheidscentrum. ‘Ik ben tegen gratis gezondheids zorg, tenzij na een aardbeving of zo. Er is hier geen ziek teverzekering, dus willen we zelf een stuk mutualiseren: betalen volgens de koopkracht. Arme Congolezen be talen weinig, de rijke - en er zijn Congolese miljonairs - betalen veel meer in ruil voor bijvoorbeeld een kamer apart. Als we kunnen tonen dat het werkt, zullen anderen denken: verdorie, dat is interessant. Daar wil ik ook in investeren.’

FILANTROPIE

OP MAAT VAN UW VERMOGEN

Hebt u plannen om in de voetsporen van andere filantropen te treden? Bekijk dan goed alle mogelijkheden en kies de formule die het best bij uw project en uw vermogen past.

1GEWONE SCHENKING EN NALATENSCHAP

De eenvoudigste manier is een schenking te doen of een nalatenschap voor dat goe de doel te bestemmen.

In het geval van een schenking door iemand die in het Vlaams Gewest woont, betaalt het goede doel geen belastingen op de geschonken sommen. Voor de schenker zijn de bedragen tot op zekere hoogte fiscaal aftrekbaar.

Patagonia-oprichter Yvon Chouinard deed onlangs de wenkbrauwen fronsen toen hij zijn Amerikaanse outdoorkledijketen bijna volledig in een filantropische stichting onderbracht. De opbrengsten ervan gaan integraal naar natuurbehoud. Het is mogelijk de extreemste vorm van liefdadigheid tot nu. Maar er zijn nog topondernemers en grootverdieners die ver gaan in hun filantropische doelstellingen.

Dit soort voorbeelden werkt volgens Isabelle Verhulst, hoofd wealth analysis & planning bij Belfius, aanstekelijk. ‘Dat zulke voorbeelden aandacht krijgen in de media maakt dat de filantropische gedachte steeds meer gaat leven. Maar bij ondernemers zit filantropie vaak ook ingebakken in hun overtuiging dat ze met het vermogen dat ze verwierven iets voor de samenleving moeten terugdoen.’

Ook persoonlijke ervaringen ze en mensen er regelmatig toe aan een filan tropisch project te ondersteunen. ‘De schenkingen aan de KU Leuven/UZ Leu ven vloeien vaak voort uit persoonlijke ervaringen, bijvoorbeeld een familielid of vriend die aan een bepaalde ziekte stierf’, zegt Nadine Loenders, het hoofd van de juridische dienst fondsenwerving van KU Leuven.

‘De schenkers willen iets doen voor on derzoek naar de ziekte waaraan hun dier bare overleden is of ze willen een fonds oprichten ter nagedachtenis van een be paalde persoon. Of het gaat om schenkers die vroeger een beurs ontvangen hebben of die zelf hun studies hebben moeten financieren en nu willen schenken aan een fonds voor beurzen.’

Vanaf een bedrag van 40 euro per jaar hebt u recht op een belastingver mindering van 45 procent van het ge schonken bedrag. Particulieren kunnen die belastingvermindering krijgen voor een bedrag tot 10 procent van het ne oinkomen, met een maximaal aftrekbaar bedrag van 392.200 euro voor het inkom stenjaar 2022. Voor vennootschappen is het totale bedrag beperkt tot 5 procent van de ne owinst, met een maximaal aftrekbaar bedrag van 500.000 euro.

Ook als het goede doel erft van iemand die in Vlaanderen woont, is geen erfbelas ting verschuldigd. Dat was met het duo legaat anders. Met een duolegaat werd de zware erfbelasting voor broers en zussen of nog verdere familie getemperd door een deel van de erfenis naar een goed doel te laten gaan. Het goede doel betaalde in die constructie de volledige erfbelasting.

Sinds 1 juli 2021 levert een duolegaat in Vlaanderen geen belastingvoordeel meer op. In ruil moeten goede doelen niet lan ger schenk- of erfbelasting betalen. Voor de volledigheid: in Brussel en Wallonië bestaat het duolegaat nog altijd.

Volgens Verhulst kloppen mensen die een filantropisch project willen steunen of er een willen starten vaak met een vrij vaag idee of droom bij haar team aan. ‘Het is onze taak mee te bepalen hoe die droom vorm kan krijgen. Eigenlijk komt het erop neer dat we de droom beginnen te rationaliseren en op zoek gaan naar een structuur die passend is voor het ver mogen en het beoogde doel.’

Wie een goed doel wil ondersteunen, kan verschillende paden bewandelen. Een overzicht van de manieren om aan filantropie te doen.

De afschaffing van het duolegaat heeft gevolgen, merkt de dienst fondsenwer ving van de KU Leuven/UZ Leuven. ‘Bij mensen die een duolegaat in hun tes tament opnamen speelde het fiscaal element mee’, zegt Nadine Loenders, het hoofd van de juridische dienst fondsen werving.

‘Helaas blijkt dat velen die hun testa ment wegens de gewijzigde wetgeving bij de notaris laten aanpassen de KU Leu ven/UZ Leuven nu schrappen. Er is een impact te verwachten voor de toekomst. We ervaren nu al een zekere daling van het aantal nalatenschappen ten voordele van de KU Leuven/UZ Leuven.’

TEKST: DIRK SELLESLAGH

De oprichting van een stichting moet voldoen aan enkele formaliteiten.

Rinse Elsermans, advocatenkantoor Cazimir

2EEN FONDS

Naast gewone schenkingen of legaten aan een instelling of een vzw is het mogelijk een fonds op naam op te ze en binnen bijvoorbeeld de Koning Boudewijnstich ting. ‘Dat fonds heeft geen rechtspersoon lijkheid, maar de schenker kan er wel zijn naam aan verbinden en kan bepalen hoe het geld wordt besteed’, zegt Verhulst.

Het voordeel van die constructie is dat je in zekere zin een sleutel-op-de-deur formule krijgt. De Koning Boudewijn stichting heeft een stevig trackrecord met bijbehorende kennis van zaken op het gebied van filantropie.

4EEN STICHTING

Af en toe willen mensen hun filantropische activiteiten en het beleid zelf kun nen sturen. Bij een schenking aan een vzw kan dat in zekere mate, maar het bestuur van die vzw stippelt uiteindelijk zelf het beleid uit.

Wie meer inspraak wil, kan een eigen stichting in het leven roepen. ‘We stel len vast dat de mensen die een stichting willen oprichten een eigen project willen beginnen’, zegt Pascale Van Durme, de se cretaris-generaal van de Belgische Federa tie van Filantropische Stichtingen (stich tingen.be). ‘Ze willen met hun middelen, hoe groot of klein ze ook zijn, aan de slag op een structurele basis. Ze zijn gedreven door een specifieke doelstelling waar ze een kader voor willen en waarmee ze een duidelijk beeld aan hun omgeving willen geven over wat ze wensen te realiseren.’

vergoeding van de successierechten van 0,17 procent op het vermogen van de pri vate stichting betalen’, zegt Elsermans. ‘Sommigen vinden het geweldig de op richting en het beheer van een stichting helemaal zelf in handen te hebben, ande ren zien er dan weer tegenop.’

Een handigheid voor die laatsten is dat de oprichting van een stichting ook via testament kan. ‘U richt via testament een private stichting op en legateert uw ver mogen aan die stichting’, zegt Elsermans. ‘Op die manier gebeurt alle administratie na uw overlijden. En toch weet u dat bij uw overlijden een private stichting wordt opgericht volgens de modaliteiten die u zelf voor ogen hebt.’

3EEN LEERSTOEL

Nog een alternatief is het sponsoren van een leerstoel aan een universitaire instel ling. Daar hangt een duidelijk prijskaartje aan. Bij de KU Leuven gaat het om een be drag van 65.000 euro per jaar gedurende een termijn van drie jaar.

‘Dit is een aanzienlijk bedrag waarvoor niet elke particulier voldoende geld heeft. Daarom worden de meeste leerstoelen geschonken door bedrijven en eerder sporadisch door particulieren’, zegt Loen ders (KU Leuven). ‘Aan een leerstoel wordt ook een zekere zichtbaarheid gekoppeld. De leerstoel laat toe zich als mecenas te profileren en op een positieve manier bij te dragen tot maatschappelijk relevant wetenschappelijk onderzoek.’

Er zijn twee soorten filantropische stichtingen: de stichting van openbaar nut en de private stichting. De rechtsper soonlijkheid van een stichting van open baar nut moet aan enkele voorwaarden voldoen, wordt door de overheid geve rifieerd en via een Koninklijk Besluit bekrachtigd. Ook private stichtingen kunnen middelen inze en voor een filan tropisch doel, wat in de doelstelling van de stichting moet worden geformuleerd.

Er zijn ook private stichtingen met een privaat belang. Die dienen om het fami liaal patrimonium te beschermen, in de omkadering van een kwetsbare persoon te voorzien of om het voortbestaan van een (familiaal) bedrijf te bestendigen. In dat geval gaat het niet over filantropische activiteiten.

‘De oprichting van een stichting moet voldoen aan enkele formaliteiten’, zegt Rinse Elsermans van het advocatenkan toor Cazimir. ‘Dat gebeurt altijd via een notariële akte. De correcte opmaak van de statuten is van groot belang. In de sta tuten staat het doel van de stichting, dat richtinggevend zal zijn bij de besteding van het geld.’

Elsermans wijst er nog op dat er fiscaal gesproken een verschil is tussen schen ken of legateren aan een vzw of zelf een stichting oprichten. ‘Bij een vzw moeten geen belastingen worden betaald op de geschonken of gelegateerde sommen.’

‘Via een eigen private stichting zijn er drie mogelijkheden: u kunt via een notariële akte schenken. Dan wordt een vlak tarief van 5,5 procent aangerekend. U kunt legateren via een testament. Dan bedraagt het vlak tarief 8,5 procent. En u kunt - alleen als de private stichting al is opgericht bij leven - bepaalde activa over dragen via een bankgift of een onrecht streekse schenking. In dat geval moet u geen schenkbelasting betalen. Maar dan moet u wel nog minstens drie jaar blij ven leven, anders zal de schenking alsnog worden belast met de erfbelasting.’ ■

Isabelle Verhulst, hoofd wealth analysis & planning bij Belfius

Ook na de oprichting van de private stichting zijn er enkele aandachtspun ten ‘U moet een aangifte doen in de rechtspersonenbelasting en een taks ter

Door de grote aandacht in de pers gaat de filantropische gedachte almaar meer leven.

MEER INFO?

SCAN DEZE QR-CODES

‘ONZE STICHTING MAG GEEN VERDEKTE LOBBYING VOOR VGP ZIJN’

In Tadzjikistan steunt de VGP Foundation natuurprojecten om de habitat van jaks (onder) en sneeuwluipaarden (rechts) te beschermen.

Van sneeuwluipaarden in Kirgizië tot Bourgondische dansen in Antwerpen. Via haar eigen stichting investeerde de logistiekvastgoedgroep VGP de voorbije jaren in de meest uiteenlopende goede doelen. Nu de conjunctuur keert, is het zaak die filantropische motor draaiend te houden.

TEKST: PIETER SUY FOTO’S: NABU

Krijgt de oudste muziekhitlijst van de Lage Landen een nieuw leven dankzij de vast goedgroep VGP? De ‘Basses Danses’, een zeldzaam luxueus manuscript dat de muziek en de choreografie verzamelt van 58 dansen die vijfhonderd jaar geleden po pulair waren aan het Bourgondische hof van Margaretha van Oostenrijk in Mechelen, kende tot nu een verborgen bestaan in de kluizen van de Koninklijke Bibliotheek in Brussel.

Maar met de steun van de VGP Foundation, de stich ting die een deel van VGP’s inkomsten in filantropie investeert, hopen onderzoekers het met goud en zilver beschreven document bij een groot publiek bekend te maken. De muziek van die Bourgondische Spotify-play list avant la le re haalt zelfs de Vlaamse podia. Eerder deze herfst werden de statige ‘Basses Danses’, waar de Bourgondiërs zo verzot op waren, nog eens uitgevoerd in Antwerpen.

Volgens Jan Van Geet, de CEO van VGP, illustreert het Bourgondische project perfect waar zijn stichting voor staat. ‘Met weinig middelen kan je al heel veel impact hebben. In dit geval wilden we iets van de Vlaamse cultuur promoten dat bijna verloren was gegaan. Maar naast cultureel erfgoed ze en we ons met de Foundation ook volop in voor sociale rechtvaardigheid en de promotie van de biodiversiteit.’

Oekraïense turfbodems

Drie jaar nadat de stichting van start is gegaan, is ze in zowat alle uit hoeken van de wereld te vinden. Vorig jaar trokken medewerkers van de VGP Foundation nog door de besneeuwde bergen van Kirgizië om er sneeuwluipaarden te beschermen en de lokale bevolking te leren hoe ze hun vee kunnen beschermen zonder dat ze dat met uitsterven bedreigde dier hoeven te doden.

De stichting van de vastgoedgroep is zelfs in Oekraïne terug te vin den, waar ze meewerkt aan een initiatief om turfbodems, die enorm veel CO₂ kunnen opvangen, te herstellen. ‘Ondanks de oorlog ligt dat project niet stil’, zegt Van Geet.

De projecten die VGP’s stichting ondersteunt lijken lichtjaren verw ij derd van de dagelijkse business van de vastgoedgroep die dezer dagen door bijzonder zwaar weer gaat op de beurs. Maar toen VGP de voorbije jaren bezig was aan een razendsnelle expansie op de vastgoedmarkt raakte Van Geet er almaar meer van overtuigd dat je moreel verplicht bent de impact van een succesvol bedrijf te compenseren.

Al geeft de topman toe dat ook de redenering ‘wat we zelf doen, doen we beter’ meespeelde. ‘VGP bouwt veel magazijnen. Daardoor hebben

we veel impact op lokale gemeenschap pen’, zegt de CEO ‘Vaak onderhandel ik zelf met de gemeentes waarin we actief zijn. Daarbij krijg ik dikwijls de vraag hoe we het drukkere verkeer of de geluids overlast die onze projecten veroorzaken willen compenseren. Vaak vragen lokale lobby’s ons deel te nemen aan projecten die maar een beperkte impact hebben of waarbij eigenbelang primeert. Het oor spronkelijke idee voor de stichting was dat we veel meer konden bereiken door dat geld zelf uit te geven.’

Sinds de start investeerde VGP al zo’n 19 miljoen euro in 29 projecten. ‘Om die initiatieven te selecteren heb ik gepro beerd me te omringen met mensen die specialist zijn in het veld. In onze raad van bestuur zit bijvoorbeeld Olaf Tschimpke, die jarenlang de voorzi er was van NABU, het op een na grootste fonds voor natuur behoud ter wereld.’

Ook Anne De Paepe, de vroegere rector van de UGent, en modeontwerpster Ann Demeulemeester zi en in het bestuur. ‘We hebben van bij het begin enkele za

We moeten onze inspanningen duurzaam maken om te vermijden dat wat we hebben gedaan verloren gaat zodra de conjunctuur tegenzit.

Jan Van Geet, CEO VGP

In Kirgizië gaan ruiters op zoek naar stropers van sneeuwluipaarden.

U moet niet meer naar Luxemburg voor Luxemburgse expertise in vermogensbeheer.

Dat Luxemburg een stevige reputatie heeft in vermogensbeheer, hoeven wij u niet meer te vertellen. Al meer dan 100 jaar begeleidt Banque de Luxembourg families om hun patrimonium te behouden, te laten renderen en door te geven aan de volgende generaties. Sinds 2010 zijn wij ook goed ingeburgerd in België, met kantoren in Sint-Martens-L atem en Brussel. Zo geniet u van alle Luxemburgse kennis en ervaring, zonder u te moeten verplaatsen. Want onze lokale adviseurs zijn nooit ver weg.

Neem voor meer info contact op met Banque de Luxembourg Vlaanderen op 09 244 00 48 of banquedeluxembourg.be/mijn-vermogen

Uw vermogen vermag meer.

SINT MARTENS LATEM BRUSSEL OVERAL WAAR U ONS WIL ONTVANGEN

ken afgesproken waar we ons strikt aan houden. De stichting mag niet dienen om VGP te promoten. Ze mag geen verdekte lobbying zijn zoals ik zo vaak om mee heen zie.’

Een leuk neveneffect is dat de stichting de werknemers van VGP aanmoedigt vrijwilligerswerk te doen. ‘Onze Portu gese ploeg organiseert vrijwilligersdagen waarop ze schoolgebouwen voor gehan dicapte kinderen herschildert’, zegt Van Geet. ‘En in Tsjechië planten we bomen in bossen die werden aangetast door de le erze erkever. Ook ik ga dan mee bo men planten.’

My Buddy

Al is dat niet iets waarmee de überdiscre te VGP-topman wil uitpakken. ‘Ik wil dit niet gebruiken om op de voorpagina van de krant te staan. Eigenlijk heb ik liever dat we stilletjes vanuit de achtergrond ons ding doen. Misschien dat dat later verandert, maar nu ligt de focus nog op mijn bedrijf. Als je de verhalen hoort van de mensen die bij onze stichting een dos sier indienen… Zij zijn de helden. Neem bijvoorbeeld een project in Slovakije dat My Buddy heet. In Slovakije worden veel kinderen bij hun ouders weggenomen wegens alcohol- of drugsproblemen. Die kinderen belanden in een staatsinstel ling waar ze amper als individu worden behandeld. My Buddy leidt vrijwilligers op die een ‘buddy’, een soort pleegouder, willen zijn voor die kinderen, die zo een grotere slaagkans in het leven krijgen.’

Van Geets bedrijf VGP heeft het alles behalve makkelijk op de beurs. Het aan

deel van de vastgoedgroep, tot voor kort de lieveling van veel beleggers, dook sinds Nieuwjaar 70 procent lager nu de piekende rente en een uitgestelde nieuwe joint venture met de Duitse verzekeraar Allianz het bedrijf pijn doen. Bedreigt dat de werking van de VGP Foundation? Elk jaar stort VGP 2 procent van zijn jaarwinst aan de stichting.

De stichting mag niet dienen om VGP te promoten. Ze mag geen verdekte lobbying zijn, zoals ik zo vaak om me heen zie.

Jan Van Geet, CEO VGP

‘Als je geen winst maakt, kan dat natuurlijk niet’, zegt Van Geet. ‘Het grote probleem van alle ngo’s is dat ze zeer conjunctuurgevoelig zijn en dat ze zijn opgestart in tijden waarin ze makkelijk veel geld kregen. Als het minder gaat, zie je dat die geldstroom vaak opdroogt. Dat probeer ik met mijn stichting te vermijden. Niet al leen door rechtstreeks te blijven investeren in vrijwilli gersprojecten, maar ook door te garanderen dat enkele initiatieven zelf inkomsten genereren. De optredens die via onze culturele erfgoedpoot worden georganiseerd leveren inkomsten op die integraal naar de stichting terugvloeien.’

Van Geet geeft nog een voorbeeld. ‘We hebben in Rumst het Hof Tibur gekocht, een historisch gebouw dat we gaan ombouwen om er evenementen te orga niseren. Maar we zullen daar ook kantoren verhuren en de opbrengsten ervan ter beschikking stellen aan de stichting. Als je echt impact wil hebben, moeten we onze inspanningen duurzaam maken en vermijden dat wat je hebt gedaan verloren gaat zodra de conjunctuur tegenzit.’ ■

VGP Foundation?

> De vastgoedgroep VGP heeft sinds 2019 een ei gen filantropische stich ting. De VGP Foundati on ondersteunt projec ten rond biodiversiteit, cultureel erfgoed en so ciale rechtvaardigheid.

> Ieder jaar stort VGP 2 procent van zijn jaar winst aan de stichting. Sinds haar oprichting stopte de Foundation al 19 miljoen euro in 29 projecten.

> Daar zi en initiatieven bij rond natuurbehoud in Kirgizië en Tadzjiki stan, maar ook lokale projecten zoals de Capelderij in Buggen hout, een begeleidings centrum voor jongeren met gedrags- en emotio nele problemen.

> De projecten worden geselecteerd door een raad van bestuur waarin behalve VGP-topman Jan Van Geet onder meer ook Anne De Pae pe, de vroegere rector van de UGent, en de mo deontwerpster Ann De meulemeester zi en.

Het manuscript ‘Basses Danses’, met 25 zwarte perkamenten bladen met tekst en muziek, geldt als een van de hoogtepunten van de BourgondischHabsburgse cultuur. Met steun van de VGP Foundation wordt het uitgebreid onderzocht.

‘STOP EEN TOPINSTRUMENT NIET ACHTER GLAS’

Voor een professionele musicus is een topinstrument onontbeerlijk. Om het forse prijskaartje van violen, altviolen en cello’s te verzachten rich e Brussels Philharmonic een stichting op. Drie strijkers vertellen over het instrument dat ze van investeerders in bruikleen krijgen en waarvan iedereen de klankpracht kan horen.

TEKST: PIETERJAN NEIRYNCK / FOTO’S: KATRIJN VAN GIEL

EMMANUEL TONDUS

‘Verzamelaars die hun muziekinstrumenten achter glas leggen en nooit bespelen, dat begrijp ik niet’, zegt Emma nuel Tondus (41). Al jaren speelt hij op een cello die in 1865 vervaardigd werd door Ludovico Rastelli, een van de weinige professionele instrumentenmakers in Genua. ‘Hoe ouder het instrument, hoe hoger de waarde. Tegenwoordig kan die oplopen tot de prijs van een kleine studio. Een cello die voor 165.000 euro van eigenaar wisselt? Het is niet ongewoon.’

Net zoals bijna 20 andere collega’s van het orkest Brussels Philharmonic bespeelt Tondus een instrument dat eigen dom is van een kransje privé-investeerders. Ze werken samen in de Stichting Brussels Philharmonic, die met de hulp van de private bank Puilaetco Dewaay en het advocatenkantoor Delboo Deknudt in 2013 het levenslicht zag. De stichting bezit 18 instrumenten - van violen en cello’s tot contrabas sen - met een totale waarde van meer dan 2 miljoen euro.

‘Ik heb de eigenares van mijn cello twee jaar geleden ontmoet. Ze is een fervente muziekliefhebster, net als haar dochter, die ook cello speelt in haar vrije tijd’, zegt Tondus. Al is dat geen vereiste, want ook klassieke financiers stapten in het project. De Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV), zeg maar de financiële arm van de Vlaamse overheid, is een van de investeerders. In ruil voor hun engagement worden de eigenaars nauw betrokken bij de werking van het orkest.

Behalve de Rastelli uit de stichting bezit Tondus nog een eigen cello, waarvoor hij 45.000 euro betaalde. ‘Ik besef dat zoiets niet voor iedereen haalbaar is. In het orkest spelen muzikanten van 19 verschillende nationaliteiten en som migen komen uit minder rijke landen. Daarom vind ik de stichting zo’n meerwaarde. Ze geeft talentvolle muzikanten de kans met kwaliteitsvolle instrumenten aan de slag te gaan’, zegt Tondus, die intussen 14 jaar bij Brussels Philhar monic actief is. ‘We hebben goede muzikanten, een fijne vibe, en dankzij de stichting ook uitstekende instrumenten.’

Ik heb de eigenares van mijn cello twee jaar geleden ontmoet. Ze is een fervente muziekliefhebster, net als haar dochter.

Emmanuel Tondus, bespeelt een cello van 1865

CRISTINA CONSTANTINESCU

‘Zowel met een Toyota als met een Ferrari raak je op je eind bestemming, maar de ervaring is helemaal anders.’ Met die vergelijking schetst Cristina Constantinescu het belang van de instrumentenstichting. ‘Op minder goede instrumenten is het veel moeilijker mooie klanken te verkrijgen, of een klank te produceren die heel ver draagt. Dat is allemaal belangrijk, want met Brussels Philharmonic willen we bij de wereldtop behoren. Gastdirigenten zeggen vaak: ‘Wow, wat een kwaliteit bij de strijkers.’ Een groot compliment, toch?’ Constantinescu, een Roemeense die al 22 jaar in België woont en vloeiend Nederlands spreekt, speelt al zes jaar op een viool van de Antwerpse familie van vioolbouwers Hofmans. ‘Ze dateert uit 1650. Ik draag er enorm veel zorg voor. Mijn huis moet dag en nacht verwarmd worden voor de viool. Ze heeft een bepaalde temperatuur nodig om in perfecte staat te blijven. Eigenlijk is het opzienbarend dat dit stuk hout, om het wat oneerbiedig te zeggen, al zo lang meegaat.’

Geregeld is Constantinescu tot vijf uur per dag in de weer met haar ‘oude dame’, zegt ze. ‘Behalve de repetities in Brussel is het belangrijk dat je dagelijks op je instrument speelt. Het is zoals topsport: jij en je instrument moeten in topvorm blijven. Ik moet mijn techniek zo veel mogelijk constant houden, zodat ik een bepaalde controle heb over het instrument. Ook het stemmen van de viool neemt veel tijd in beslag, want het is belangrijk dat je pakweg de la altijd op een bepaalde frequentie speelt.’

Voor de violiste mag de stichting uitbreiden en een grotere bekendheid genieten. ‘Als je als investeerder geld stopt in een muziekinstrument, kan je een verschil maken. Niet alleen voor de musicus, maar ook voor de kunst en de cultuur in het algemeen. Ik vind het belangrijk dat het brede publiek deze instrumenten kan zien en horen in het openbaar.’

Mijn huis moet dag en nacht verwarmd worden voor de viool. Ze heeft een bepaalde temperatuur nodig om in perfecte staat te blijven.

Cristina Constantinescu, bespeelt een viool van 1650

Zij aan zij met de ondernemer

Tijdens elke fase van uw ondernemersparcours staan onze teams u bij.

Vermogensplanning en het begeleiden van ondernemingen is onze kerntaak. Dit maakt het mogelijk een volledig beeld te vormen van het beroeps- en privévermogen om zowel de ondernemer, de familie als de vennootschap te adviseren.

Stephan Uelpenich, bespeelt een altviool van circa 1900

STEPHAN UELPENICH

‘Ik noem het een geluidshuwelijk: het instrument brengt een bepaald klankenpalet, ik heb een bepaalde manier van spelen. Je moet elkaar vinden’, zegt Stephan Uelpenich (60), een Duitser die na zijn studies muziekwetenschappen in Bonn via verschillende orkesten in ons land belandde. ‘In het begin vond ik het moeilijk hier te wonen, maar ik wou absoluut de taal spreken. Daarom had ik een boekje ‘Nederlands voor beginners’ gekocht. Toen ik aankwam in het orkest, heb ik het weggelegd. De collega’s hebben mij Nederlands geleerd, zelfs de dialecten.’ (lacht)

Bij Brussels Philharmonic speelt Uelpenich op een Italiaanse altviool, waarvan hij de precieze waarde liever niet prijsgeeft. ‘Goede, nieuwe instrumenten kan je vanaf 30.000 euro kopen. Maar mijn altviool werd rond 1900 gebouwd en is een van de weinige die nog in uitstekende staat is. Het is een zeer waardevol instrument’, zegt hij. ‘Oudere instrumenten hebben een eigen karakter, de klank verandert niet meer.’

Toch was het niet meteen een match met ‘zijn’ altviool. ‘In het begin was het een moeilijke vriendschap. Ik moest erg wennen aan de klank, die compleet anders was dan de klank van mijn eigen altviool. Uiteindelijk wen je daaraan. Dagenlang heb ik lange noten gespeeld, in verschillende dynamieken. Dat is een goede zaak voor de investeerder. Hoe meer je speelt, hoe beter de kwaliteit van het instrument en hoe hoger de waarde ervan. Het ergste wat je een instrument kan aandoen, is het achter glas stoppen.’

Stichting Brussels Philharmonic

> Bij Brussels Philhar monic zijn 82 muzi kanten actief. Het symfonieorkest ont stond in 1935, in de schoot van het Nati onaal Instituut voor de Radio-omroep, de toenmalige naam van de openbare omroep.

> De stichting werd in 2013 opgericht op initiatief van Gunt her Broucke. Hij is de intendant van Brussels Philharmo nic. Het is een sa menwerking met de private bank Puilae tco Dewaay en het advocatenkantoor Delboo Deknudt.

> Via de instrumen tenstichting werd 2,7 miljoen euro op gehaald, bijna volle dig van particulie ren. De stichting be zit achttien instru menten: negen vio len, drie altviolen, vier cello’s en twee contrabassen.

Met 60 jaar is Uelpenich een van de meest ervaren musici in het Brusselse orkest. ‘Als ik het instrument over enkele jaren moet afgeven, zal ik zeker triest zijn. Maar dat hoort erbij. Als musicus ga je voor een bepaalde tijd mee met het instrument, dat wellicht doorgegeven wordt aan een opvolger. Ik ben een passant in de lange geschiedenis van de altviool.’

■

Ik ben een passant in de lange geschiedenis van deze altviool.

Alzheimer expert Bart De Strooper (rechts) met zijn mecenas Urbain Van deurzen.

‘DANKZIJ DE GULLE GIFTEN KUNNEN WE ONDERZOEK DOEN WAARVAN WE VROEGER ALLEEN KONDEN DROMEN’

Meer dan 40 miljoen euro heeft ondernemer Urbain Vandeurzen, met steun van een zestigtal ondernemersfamilies, onder wie Mark Zuckerberg, al bijeengebracht voor onderzoek naar de ziekte van Alzheimer. Maar met een vingerknip lukt dat niet. ‘Ook topondernemers willen resultaten zien.’ De onderzoekers moeten hen overtuigen, zegt alzheimerwereldautoriteit Bart De Strooper. ‘Ook bij de Bill & Melinda Gates Foundation moeten we als echte verkopers ons onderzoek verdedigen.’

Als het aantal bouwkranen iets zegt over de groei en de bloei van een weten schapscampus, dan moet het wel heel goed gaan met het immer uitdijende UZ Leuven. Onze tocht naar ‘gebouw ON5’ op Gasthuisberg, waar we met investeer der-filantroop Urbain Vandeurzen en toponderzoeker Bart De Strooper gaan praten over hun ervaringen met filantropie en fondsenwerving, is een hindernissenparcours tussen werven en omgewoelde wegen. Internationale studies beamen die groei en bloei. In de ranking van het nieuwsagentschap Reuters prijkt de KU Leuven al vier jaar als de meest innovatieve uni versiteit van Europa.

Daar zit de biomedische campus op Gasthuisberg voor veel tussen. ‘De slimste vierkante kilometer van Europa’, noemde rector Luc Sels de hoogtechnologische stad in de stad die Gasthuisberg met de jaren is gewor den, uiteraard niet zonder enige competitiedrang en chauvinisme. ‘Ik kom net van de raad van bestuur van de KU Leuven. De uitbreidingsplannen voor het UZ in

de komende tien jaar zijn indrukwekkend’, zegt Van deurzen wanneer we hem de hand schudden. De captain of industry, ingenieur en alumnus van de universiteit, was in 1980 de medeoprichter van LMS, een techspin-off gespecialiseerd in testsystemen en simulatiesoftware voor de auto- en luchtvaartindustrie. LMS werd in 2012 voor 700 miljoen euro verkocht aan Siemens.

Geen haar op zijn hoofd dacht eraan de opbrengst van die megadeal te potverteren met de voeten in het zand op een zonovergoten eiland. Vandeurzen inves teerde zijn centen in een pak andere bedrijven. Dat deed hij via zijn family office VMF Invest, dat op zijn beurt de grootste investeerder is in het door hem opgerichte investeringsfonds Smile Invest. Hij investeerde ook in Droia, het biotechfonds van voormalig bouwonderne mer Luc Verelst, en in Fund+, opgericht door Thrombo genics-grondlegger Désiré Collen.

Op vraag van de KU Leuven werd Vandeurzen in 2013 de voorzi er van Opening the future, een mecenaats campagne voor de ondersteuning van onderzoek naar neurodegeneratieve ziektes, waarvan hij de grootste geldschieter is. Het is dus geen toeval dat we Vandeurzen treffen met naast hem Bart De Strooper, een wereldauto riteit in de ziekte van Alzheimer. Hij leidt in Leuven het

TEKST: TOM MICHIELSEN

FOTO’S: KATRIJN VAN GIEL

laboratorium voor onderzoek naar neurodegeneratieve ziektes, een onderdeel van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB). Sinds enkele jaren runt hij ook het Dementia Research Institute in Londen.

Fundamenteel onderzoek

In een eerste campagne van Opening the future, tussen 2013 en 2018, werd 10 miljoen euro ingezameld voor twin tig projecten in fundamenteel onderzoek naar neurodegeneratieve aandoeningen. Topwetenschappers zoals De Strooper en de parkinsononderzoeker Patrik Verstre ken kregen daardoor de kans om fundamenteel onder zoek te doen dat anders nooit een kans zou krijgen. ‘Ik sprong een gat in de lucht toen ik hoorde dat we eindelijk zicht kregen op de middelen en de aandacht waarop kankeronderzoek al decennia lang kan rekenen’, zegt De Strooper. ‘Het was ook de eerste keer dat ik zelf in een bewustwordingscampagne kon stappen rond alzheimer en dat we daarbij ook goed omkaderd werden. Fantastisch was dat.’

De eerste campagne breidde nog uit. Na enkele ja ren werd Opening the future ook een internationaal platform met de naam Mission Lucidity, dat de Stich ting van Facebook-miljardair Mark Zuckerberg en zijn vrouw Chan warm kon maken. Daarbij kwam 10 miljoen euro extra in de pot voor projectfinanciering. ‘Vandaag kunnen we zeggen dat de eerste campagne door onder meer dat internationaal hefboomeffect een impact van 50 miljoen euro heeft gehad’, zegt Vandeurzen trots. ‘Om grote internationale ondernemers, maar ook de 60 Belgische ondernemers en vermogende families die tot op vandaag hebben gedoneerd, te overtuigen is het belangrijk dat je geen puur rationeel verhaal vertelt. Dat heb ik geleerd van de Angelsaksische aanpak. Je kan wel zeggen hoe belangrijk innovatie is, maar het is veel sterker als je mensen kan raken door uit te leggen dat alzheimer ook hen, hun familie of hun vrienden kan overkomen.’

Zoals het ook Vandeurzen en De Strooper is overko men. ‘Ik heb bij mijn moeder - ze is tien jaar geleden overleden - gemerkt hoe zwaar het aftakelingsproces is’, zegt Vandeurzen. ‘Je verliest niet alleen je geheugen,

In de strijd tegen alzheimer lopen we een marathon, waar we eigenlijk niet weten of we aan kilometer 10, 20 of 30 zi en.

Urbain Vandeurzen, ondernemer-investeerder

Alzheimer is een dubbele moordenaar. Eerst doodt hij een persoon mentaal en op het einde ook fysiek, omdat allerlei vitale organen niet meer naar behoren worden aangestuurd vanuit de hersenen.

Bart De Strooper, alzheimeronderzoeker KU Leuven

maar ook je persoonlijkheid en bewust zijn, precies dat wat ons tot mens maakt.’

‘Alzheimer is een dubbele moorde naar’, zegt De Strooper, wiens moeder al een hele tijd ten prooi is gevallen aan de ziekte. ‘Eerst doodt hij een persoon mentaal en op het einde ook fysiek, om dat allerlei vitale organen niet meer naar behoren worden aangestuurd vanuit de hersenen.’

Neurodegeneratieve ziekten worden door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) beschouwd als de grootste medi sche uitdaging van de komende decennia, groter dan kanker en cardiovasculaire aandoeningen samen. Wereldwijd waren er vorig jaar 55 miljoen dementerenden (de symptomatische veruitwendiging van de ziektes van Alzheimer en Parkinson). Tegen 2050 zullen dat er 140 miljoen zijn. Voor Vlaanderen en Brussel samen gaat het vandaag om 140.000 patiënten, groei end naar 250.000 over 30 jaar. Vandaag kost de verzorging van zwaar demente renden in Vlaanderen ongeveer 4 miljard euro per jaar. Die kosten zullen elk jaar stijgen.

‘De uitdaging is het lange, pijnlijke aftakelingsproces bij dementie zodanig te vertragen dat we het uitstellen tot na de dood’, stelt De Strooper. ‘Het punt is dat de ziekte van Alzheimer al tien tot vijftien jaar in je hersenen zit zonder dat je symptomen van dementie hebt. Wil je een goede kans op behandeling hebben, dan heb je een vroege diagnose nodig. Dat is ook belangrijk om geneesmiddelen te ontwikkelen en te testen.’

Dat is waarop veel van de vroege pro jecten van Opening the future mikten. ‘Het grote voordeel van geld van filantro pie is dat we het mogen aanwenden voor

HOE ZET URBAIN VANDEURZEN ZIJN GELD AAN HET WERK?

Hoeveel van de 700 miljoen euro Urbain Vandeurzen persoonlijk cashte bij de verkoop van het techbedrijf LMS aan Siemens is een goed bewaard geheim. Feit is dat hij een groot deel daarvan aan het werk ze e in de medisch-wetenschappelij ke strijd tegen allerlei aandoeningen. Het door hem opgerichte investe ringsfonds Smile Invest, waarin ook een 40-tal andere ondernemersfami lies participeren, is met 350 miljoen euro aan kapitaal een van de grootste

in de Benelux en heeft belangen in een 15-tal groeibedrijven, waaronder zes in de gezondheidszorg, zoals Rovers Medical Devices (instrumen ten voor celafname) en Hospidex, een distributeur van medisch materiaal.

Daarnaast investeerde hij met zijn investeringsvehikel VMF Invest, waarbij ook zijn twee kinderen betrokken zijn, rechtstreeks in een tiental techbedrijven. In lifesciences investeert de familie via de fondsen Droia van de voormalige

bouwondernemer Luc Verelst, Fund+, ooit opgericht door de biotechpio nier Désiré Collen, BioQube Ventures en Newton Biocapital. Alles samen investeert Vandeurzen direct en indirect in een 75-tal bedrijven. Het grootste daarvan is miDiagnostics, dat diagnostische tests op een chip ontwikkelt.

Vandeurzen is ook bij de grootste donateurs van Opening the future, het mecenaatsproject van de KU Leu ven dat hij zelf mee op gang trok.

hoogrisico-onderzoek’, zegt De Strooper. ‘We kunnen plots paden bewandelen waar vroegere wetenschappers alleen maar konden van dromen. En het is precies dat onderzoek dat echt tot doorbraken leidt.’

Muizen

De Strooper en zijn collega’s breken zich al jaren het hoofd over waarom sommige mensen met alzheimer, vastgesteld door de typische amyloïde plaques (eiwit fragmenten) in de hersenen, niet beginnen te demen teren en anderen wel. ‘Dat hebben we kunnen onder zoeken in een studie met muizen, waardoor we enorm veel geleerd hebben over het mechanisme erachter. We hebben nu een model om therapieën te testen. We zijn er intussen zelfs in geslaagd het afsterven van de her sencellen bij de muizen te stoppen door een bepaalde stof toe te dienen. Een bedrijf in de VS doet daarmee klinische testen.’

Wanneer de muizenhersenen worden vervan gen door een neuraal netwerk op een computerchip klinkt het plots erg sciencefictionachtig. ‘Maar het is realiteit: omdat onderzoekers bij patiënten niet zo maar hersencellen kunnen verwijderen, destilleren ze uit huidcellen de stamcellen die ze herprogramme ren om te ontwikkelen naar hersencellen. Die worden vervolgens op een chip gezet tot een neuraal netwerk, waarop je kan testen welke specifieke vorm van alzheimer of parkinson die persoon heeft.’

Brain on a chip is een van de speerpuntprojecten van Mission Lucidity, dat ook het Chan Zuckerberg Initiative kon charmeren om 1 miljoen euro op tafel te leggen. Uniek daarbij is dat de fundamenteel onderzoekers van de KU Leuven en van het VIB de brug sloegen naar de cli

Het is belangrijk dat je geen puur rationeel verhaal vertelt. Dat heb ik geleerd van de Angelsaksische aanpak. Je kan wel zeggen hoe belangrijk innovatie is, maar het is veel sterker als je mensen kan raken door uit te leggen dat alzheimer ook hen, hun familie of hun vrienden kan overkomen.

Urbain Vandeurzen, ondernemer-investeerder

nici van het UZ Leuven en de ingenieurs van Imec, het Leuvense onderzoekscen trum voor digitale en nanotechnologie. ‘Nergens anders ter wereld doet men ons dat na, net omdat wij Imec hebben.’

Het brain-on-a-chipproject kon vori ge week ook de aandacht wegkapen van Microsoft-oprichter Bill Gates. De filan troop-miljardair maakte bij zijn passage in Brussel een omweg langs Imec.

Intussen bereikt ook de tweede cam pagne van Opening the future stilaan haar doelstellingen. Opnieuw werd ongeveer 10 miljoen euro aan giften in gezameld, waar de universiteit nog eens 10 miljoen boven op legde. Daarmee wordt een superlabo gefinancierd, waarmee volgens De Strooper ‘op een revolutionair andere manier zal worden gekeken naar biologische problemen en ziekten. Dat kan doordat we niet alleen enkele cellen, maar honderdduizenden tegelijk en hun onderling functioneren in kaart kunnen brengen. Als we dat beter begrijpen, kunnen we binnenkort moge lijk het biologische mechanisme achter alzheimer doorgronden.’

De technologie, spatial multiomics ge naamd, werd opnieuw ontwikkeld in een multidisciplinair team van fundamenteel en klinisch onderzoekers en ingenieurs. ‘Er is ook een prominente rol weggelegd voor bio-informatici die de miljarden ge

gevens die uit het labo rollen analyseren en interpreteren met deep learning en artificiële intelligentie. Daarvoor zal je toekomstige technologieën als de rekenkracht van kwantumcomputing nodig hebben. Ik geloof er heilig in dat de grote doorbraken van morgen zullen gebeuren op het kruispunt van biomedische en digi tale technologie. En we slaan twee vliegen in één klap: de technologie kan ook het kankeronderzoek in een stroomversnelling brengen.’

Vandeurzen waarschuwt evenwel. ‘Het gaat om diep gaand fundamenteel onderzoek waarvan de buitenwereld niet in een-twee-drie grote resultaten zal zien. In de strijd tegen alzheimer lopen we een marathon, waarbij we niet weten of we aan kilometer 10, 20 of 30 zi en. Vast staat wel dat we nog niet aan kilometer 40 zi en.’

Resultaatgericht

Is dat geen moeilijke boodschap voor de geldschieters? ‘Omdat het allemaal topondernemers zijn, zijn ze inder daad heel resultaatgericht’, zegt Vandeurzen. ‘We moe ten hen overtuigen niet alleen geld, maar ook vertrou wen aan de toponderzoekers te schenken. Omgekeerd is het aan de wetenschappers om op bijeenkomsten met schenkers duidelijk te maken dat de hersenen het meest complexe orgaan zijn en waarom het zo lang duurt. Maar het betekent evenmin dat een gift vrijblijvend is. Niet alleen in het onderzoek, maar ook in de verdere financiering. Ze verwachten dat een soort vliegwieleffect ontstaat, dat geld ander geld aantrekt.’

Ik kan moeilijk gaan aankloppen bij een collega-ondernemer en zeggen: ‘Jij hebt toch iets meer geld dan ik, zou jij ook niet schenken?’ Zo werkt het niet.

Urbain Vandeurzen, ondernemer-investeerder

ik hen ken, dat ze ook schenken. Vaak schenken ze ook al aan andere initiatie ven. Ik kan moeilijk gaan aankloppen bij een collega-ondernemer en zeggen: ‘Jij hebt toch iets meer geld dan ik, zou jij ook niet schenken?’ Zo werkt het niet. Ik kan alleen maar het voorbeeld geven en hen vragen ook eens een schenking te overwegen.’

‘Het ultieme doel is dat in hun familie charters verankerd wordt dat door de tij den heen een stuk van het familiefortuin gaat naar mecenaat. Een aantal families zijn al voor de derde keer schenker. Zo cre eer je een familiale traditie van schenken, ook bij de kinderen van de pater familias.’

Zuckerberg en Gates

‘Als schenkers twijfelen, is dat omdat vermogende mensen vaak van veel kanten aan de mouw worden getrokken. Som migen doneren al voor bijvoorbeeld edu catieve projecten voor kinderen en voor kankeronderzoek of zijn met kunstme cenaat bezig. De helft gaat er wel op in.’

Maar de andere helft dus niet. Helpt het dan niet dat Vandeurzen zowat heel ondernemend Vlaanderen in zijn adres boekje heeft staan? ‘Het is niet omdat

Ook internationaal raakt de bal maar aan het rollen als je ergens een voet tussen de deur hebt. ‘Bij het Chan Zuckerberg Initiative maken we binnen kort kans op een vervolgfinanciering als we daarnaast extra cofinanciering kun nen leggen. Bij de Bill & Melinda Gates Foundation zi en we nog maar aan het begin, omdat alzheimer daar nog maar net op de radar staat. Je moet soms ook het geluk hebben dat hun concrete steun programma’s aansluiten bij ons onder zoek. Zodra je geselecteerd bent, wordt de overtuigingskracht van onze onder zoekers belangrijk. Ze moeten dan ook als volwaardige verkopers gaan pitchen bij een wetenschappelijk team van de Foundation.’

OPENING THE FUTURE BEGINT VOLGEND JAAR DERDE WERVINGSCAMPAGNE

In 2013 rich e de KU Leuven Opening the future op, een me cenaatsinitiatief gericht op grote giften. De voorbije tien jaar heeft Opening the future al een 60-tal vermogende ondernemersfamilies kunnen overtuigen. Gemiddeld stor en zij 300.000 euro per schenking. Tel daarbij de cofinanciering van bijvoorbeeld de KU Leuven en Opening the future bracht in twee campagnes al meer 40 miljoen euro bij elkaar. Ook internationale stich tingen, zoals het Chan Zuckerberg Initiative, werden overtuigd.

Met het geld van de eerste campagne werd gefocust op fundamen teel onderzoek naar neurodegeneratieve ziek tes, zoals de ziektes van Alzheimer en Parkinson, ALS, autisme... Met Mis sion Lucidity, een multi disciplinaire samenwer king van de KU Leuven, UZ Leuven, VIB en Imec, werd internationaal geld ingezameld.

Met de tweede campagne werd het hoogtechnologische Core Lab gefinancierd. De geavanceerde techno logie waarbij duizenden cellen van een zieke patiënt en de onderlinge relaties daartussen in

kaart worden gebracht, kan zowel onderzoek naar neurodegeneratieve aandoeningen als naar kanker een boost geven.

Volgend jaar start Opening the future een derde campagne met een nieuwefinan cierings-ronde. ‘Als het aan mij ligt, gaan we verder op de ingeslagen weg van onderzoek naar degeneratieve ziektes en kanker, waarbij ik graag de cirkel zou rond maken naar de patiënt’, zegt voorzi er Urbain Vandeurzen. ‘Maar daarover moet de raad van bestuur van de KU Leuven beslissen.’

Hoe zit het met de motivatie van De Strooper en Vandeurzen zelf? Waar de wetenschapper De Strooper jaren geleden verleid werd om te kunnen pionieren in het onontgonnen terrein van alzheimer - ‘de ziekte kreeg in de jaren 80 hooguit één pagina in mijn cursus’ - lag dat voor de ingenieur-ondernemer Vandeurzen anders. ‘Grote giften kenden we in Euro pa nog niet. Het leek me boeiend om te kijken of dat ook in België kon aanslaan. Bij mijn beslissing speelde LMS, de eerste grote spin-off van de universiteit, ook een rol. Mijn hele carrière had ik tot dan kun nen bouwen op het intellectuele kapitaal van de alma mater. Iets teruggeven aan mijn universiteit, waarvan ik ook toen al bestuurder van was, vond ik belangrijk.’ ■

TE KOOP: LUXE APPARTEMENTEN & PENTHOUSES

In Louise Marie, nieuw landmark aan de Antwerpse skyline

Architectuur by POLO architects High-end afwerking, o.a. Bulthaup keuken State-of-the-art domotica Warmtepomp & zonnepanelen Royale leefruimtes & fenomenale zichten Faciliteiten: conciërge, ftness, dienstenapp

© BÉNÉDICTE MANIÈRE

Charles Lachaux: ‘Zelfs president Emmanuel Macron heeft me felicitaties gestuurd.’

CHARLES LACHAUX, DE ‘BESTE JONGE WIJNMAKER TER WERELD’, WIL DE WIJNCONSUMENT BESCHERMEN TEGEN EXPLODERENDE PRIJZEN

‘MIJN WIJN IS NIET VOOR SPECULANTEN, WEL VOOR DE LIEFHEBBER’

Zijn naam ging al als een lopend vuurtje rond in de wijnwereld, maar sinds Charles Lachaux op de uitreiking van de Oscars voor de wijn als ‘Best Rising Star’ werd uitgeroepen, gaat het pas echt hard met de bekendheid en de prijzen van de flessen van de jonge Fransman. ‘Maar mijn wijn mag geen trofee voor speculanten zijn. Wijn moet in het glas komen’, benadrukt de zesde generatie uit een Bourgondische wijnfamilie.

STÉPHANE GODFROID

‘I

k moet toegeven dat ik dacht dat het een grap was toen ik de e-mail kreeg met het nieuws dat ik tot beste jonge wijnmaker ter wereld was uitgeroepen. Ik kende de organisatie en het event niet. En toen ik de sponsors zagRolls-Royce, Gucci, Virgin Galactic… - dacht ik ‘dit is echt niet normaal.’ Ik heb de e-mail geklasseerd en niet gereageerd’, blikt Charles Lachaux ge amuseerd terug op een mijlpaal in zijn wijnmakersleven. Het is te begrijpen dat Lachaux argwaan had. Het was vorig jaar de eerste keer dat de Golden Vines Awards wer den uitgereikt door Liquid Icons, een stichting opgericht door wijlen Gérard Basset, ooit de beste sommelier ter wereld. Die wil met de opbrengst van fundraising en prestigieuze wijnveilingen de wijneducatie wereldwijd stuwen (zie inzet). ‘Tot een copain me aanporde om die e-mail toch au sérieux te nemen.’ Het was dus geen grap. ‘Vous pouvez être fier: toutes mes félicitations’, stuurde de Franse president Emmanuel Macron prompt in een Instagram-post aan Lachaux.

TEKST:

ben 33

Wat ook geen grap is, is dat de wijnen van de jonge god Charles Lachaux wereldwijd gekoesterd, gezocht en peperduur betaald worden. Een klein voorbeeld: voor zijn Les Champs d’Argent 2019, gemaakt met de aligotédruif, moet je gemiddeld 1.654 euro (cijfers btw i nclusief op basis van WineSearcher) neertellen. Dat is bijna 33 maal meer dan de oorspronkelijke aankoopprijs van zowat 50 euro. Maar Lachaux blijft er bescheiden bij. ‘Ik weet waar ik vandaan kom. En ook waar ik naartoe wil.’

Zoals veel jongeren wist Lachaux als tiener niet wat hij wilde worden. De opvolging van het familiedomein verzekeren stond niet in de sterren geschreven. Maar toch. ‘Toen ik 16 was, heb ik tijdens de zomermaanden drie maanden lang meegeholpen. En voilà, dat was voor mij een coup de foudre. Ik ben me meteen gaan inschrijven voor de wijnopleiding van het Lycée Viticole in Beaune.’

Sinds 2012 runt Lachaux het familiedomein Arnoux-Lachaux, sa men met zijn moeder Florence en vijf voltijdse werkkrachten. ‘Ik ben verantwoordelijk voor alle technische kanten van de wijn. Maar ie dereen doet alles. Dat is onze grote troef. Het is een levenskunst, goed samenwerken in een kleine équipe.’ Lachaux’ jongste broer Max zal straks het team in Vosne-Romanée versterken. Hij studeert nu nog wijnbouw in Zwitserland en loopt binnenkort stage bij wijnmaker Luca Roagna in Piëmonte.

Sinds een paar jaar heeft Charles Lachaux ook zijn eigen wijnproject. Dat project heeft zijn start niet gemist. Op de Londense gala-avond van de Golden Vines Awards vorig jaar stond Lachaux, strak in zwart-wit, te

glunderen in de spotlights. Maar hij kent maar al te goed de harde, weinig glamoureuze kant van het wijnmaken. ‘De stiel van ‘vigneron’ is hot en doet dromen. Velen be ginnen eraan, maar weinigen breken door. Ik zie veel zakenlui zich plots bekeren tot wijnmaker. Ze kopen een domein, investeren veel geld, maar missen background. Ik ben nu 33 en zit bijna 17 jaar in het vak. De helft van mijn leven, zeg maar. Ik kan het dus zeggen: het is hard labeur.’

Droom

Nog voor de mondiale bekroning en de internationale rollercoaster was de kwaliteit van de bourgognewijnen van Lachaux al een aantal wijnliefhebbers en wijnpro fessionals opgevallen. ‘Gelukkig maar’, lacht Lachaux. ‘Die erkenning is een enorme boost voor de reputatie van onze wijnen’, geeft hij toe. ‘Weet je, ik droomde vroeger weleens dat gasten in een restaurant bewon derend naar de tafel naast hen zouden kijken en zeggen ‘Aha, kijk, die drinken een Lachaux’, zoals vaak gebeurt met fles sen van Roumier, RomanéeConti… En ja, die droom is nu aan het uitkomen’, zegt hij met een mengeling van trots en verlegenheid.

‘Maar’, zegt hij snel met twinkelogen, ‘waar ik zelf nog inten ser van geniet is dat wijnliefheb bers ons schrijven over de emo ties die hen overvielen toen ze onze wijn dronken. Dat geeft me de ultieme voldoening. Ik heb zelf ook veel bijzondere wijnen kunnen proeven. Ik ken dat gevoel.’

Magie

‘Mijn ouders hebben me snel carte blanche gegeven om mijn eigen weg in te slaan. Vandaag is dat wonderwel aan het lukken. Ik verfoei wijnmaken zoals dat op school werd aangeleerd. De focus op oenologie, de enzymen… dat breekt de magie. De echte magie is als ik tijdens de oogstperiode in de wijnkelders rondloop en de geuren van de alcoholische gisting opsnuif. En de start van het hele proces in de wijngaard. Ik werk biologisch en biodynamisch. Ik laat de druiven groeien op een zo natuur lijk mogelijke manier. Ik laat kruiden groeien tussen de wingerds, ik bewerk de grond bijna niet meer… Traditionele landbouw heeft nogal de neiging onnatuurlijke dingen te doen. Ik laat de natuur haar gang gaan.’ Met het risico dat hij dan minder druiven heeft? ‘Dat is zo’, zegt Lachaux. ‘En toch probeer ik zo weinig mogelijk tussen te komen. Ik noem het zelf geen landbouw, wel tuinbouw. We plukken her en der een struikje onkruid weg, meer niet.’

Klopt het dat Lachaux veel vroeger plukt dan de wijnmakers in de buurt? ‘Inderdaad. Waarom? Ik laat zowat vijf maal meer bladeren aan de wijnstok hangen,

Charles Lachaux: ‘Ik

en zit bijna 17 jaar in het vak. Dat is de helft van mijn leven. Het is hard labeur.’

© JENS VAN VLEM

Waar ik echt van geniet, is dat wijnliefhebbers ons schrijven over de emoties die hen overvielen toen ze onze wijn dronken. Dat geeft me de ultieme voldoening. Ik heb zelf ook veel bijzondere wijnen kunnen proeven. Ik ken dat gevoel.

Charles Lachaux, wijnmaker

waardoor ik maar een kwart opbrengst van de druiven heb. De fotosynthese maakt dat die druiven sneller tot volle fenolische rijpheid komen, maar met minder alco holpotentieel. Dat komt die unieke elegantie ten goede. Je kan je als wijnmaker zo aanpassen aan het wijzigende klimaat.’

Superfun

Die mooie elegantie, samen met het internationale pres tige van de Lachaux-wijnen, lokt steeds meer kopers. De schaarste deed de prijzen op wijnverkoopsites ontplof fen. ‘Over welke wijn het ook moge gaan, wijn is niet om te speculeren’, zucht Lachaux. ‘Het interesseert me echt niet om mijn wijnen aan een of andere verzamelaar te verkopen die al een collectie van 20.000 flessen in zijn kelder heeft en mijn wijnen er absoluut bij wil. Dat dient tot niets. Ik koop zelf behoorlijk wat wijn en ik drink die ook. Dat moet ook met mijn flessen gebeuren. Mijn wijnen moeten niet opgestapeld worden als een trofee, ze moeten gedronken worden. Het is toch leuk als je een van mijn flessen voor 100 euro kocht en merkt dat die vandaag meer dan het tienvoud waard zou zijn? Gewoon het besef ‘ik drink hier een fles van dik duizend euro’, dat is toch fun?’

Lachaux wijst op de risico’s van wijninvesteringen. ‘Wie zegt dat die dure fles die je koopt niet gekurkt zal zijn? Wie beweert dat die wijn het nog dertig jaar uit houdt? Wijn is een vergankelijk product.’

Blockchain

‘Omdat de prijzen de voorbije maanden zo door het dak gingen, wil ik de markt en de echte wijnliefhebber be schermen’, zegt Lachaux. Hij besliste recent zijn wijnen niet meer via het reguliere winkelcircuit aan te bieden, wel via twee andere kanalen. Het ene gaat via zijn invoer ders. ‘Ik heb hen gevraagd een rigoureuze selectie te ma ken van serieuze wijnrestaurants en wijnbars waar mijn wijnen kunnen worden gedronken.’ In België vertrouwt hij die taak toe aan wijnimporteur De Windmolen. ‘Met hen heb ik een bijzondere band. Ze hebben frisse ideeën en bij hen komt de wijn vóór de business. Ze zijn copains en hebben al twee oogsten meegeplukt. Met hen heb ik al onvergetelijke momenten beleefd waarvan ik nog kippenvel krijg.’

Het tweede verkoopkanaal is het onlineplatform Crurated. Zijn wijnen die langs deze weg worden ver kocht krijgen een NFT: een non-fungible token. Dat is een eigendomscertificaat dat op een blockchain is ge registreerd en de authenticiteit en de oorsprong van de fles garandeert aan de koper. ‘Het is een totaal nieuwe aanpak om wijnen direct aan de consument te verkopen’, zegt Lachaux. Nogmaals een illustratie van de eigen weg die de Franse wijnmaker wil bewandelen.

GÉRARD BASSET FOUNDATION

De Golden Vines Awards werden voor het eerst georganiseerd in 2021 door Liquid Icons, enkele jaren eerder opgericht door Gérard Basset en zijn goede wijnvriend Lewis Chester. Basset overleed in 2019 aan kanker en was toen de enige die de titels van Master of Wine, Master Sommelier, Wine MBA, World’s Best Sommelier en Wine Management bij het OIV (Organisation Internationale de la Vigne et du Vin) kon combineren.

De organisatoren willen enerzijds enkele ‘star performers’ van de ‘fijne wijn’-wereld belonen en anderzijds fondsen inzamelen voor de Gérard Basset Foundation. Die stichting financiert wijneducatieprogramma’s met speciale aandacht voor diversiteit en inclusie. Vorig jaar zamelde ze 1,2 miljoen euro in. Het geld gaat onder meer naar wijnstages en oplei dingen van zes jonge sommeliers en wijnmakers uit Oekraïne en Armenië. Ze krijgen elk 20.000 euro.

De stichting haalt haar geld uit giften die vooral uit wijnveilingen komen, waarvan de flessen geschonken worden door de meest prestigieuze domeinen wereldwijd. Een greep uit de schenkers: Krug, Cheval Blanc, Angelus, Yquem, Clos de Tart, Romanée-Conti, Luca Roagna, Frescobaldi, Antinori, Pingus, Barca Velha, Egon Müller, Opus One, Domai ne de la Côte, Screaming Eagle, Penfolds…

De shortlists voor de vijf Golden Vines Awards 2021 werden samengesteld door 442 vooraanstaan de wijnprofessionals uit 55 landen. De basis van de verkiezing vormen gedetailleerde enquêtes voor het Gérard Basset Global Fine Wine Report.

De shortlist 2021 voor de Golden Vines World’s Best Rising Star Award:

> Charles Lachaux (Bourgogne) - winnaar

Eva Fricke (Duitsland)

Chris en Andrea Mullineux (Zuid-Afrika)

Filipa Pato en William Wouters (Portugal)

David en Nadia Sadie (Zuid-Afrika)

DE WIJNEN VAN CHARLES LACHAUX WORDEN BIJ ONS INGEVOERD DOOR DE WINDMOLEN, SLUIS 2E2, EKE.

‘WIJ ZOEKEN OOK EEN COUCKE ALS MECENAS’

Ze wordt gelauwerd als wetenschapstalent en innovator, maar toch moet kankeronderzoekster Damya Laoui telkens weer op zoek naar financiering voor haar veelbelovende kankervaccin. Als fondsenwerver springt Yamina Krossa al vier jaar voor haar in de bres. ‘We hebben nog 1,2 miljoen euro nodig. Soms droom ik van een wilde weldoener.’

Damya Laoui (zi end) en Yamina Krossa (in het rood) vechten samen tegen kan ker. Krossa zoekt het geld voor onderzoekster Laoui.

Ze zouden familie kunnen zijn, als je ze naast elkaar ziet zi en, en zo voelt het ook, zeg gen sociaal onderneemster Yamina Krossa en kankeronderzoekster Damya Laoui. Vijf jaar geleden kruisten hun paden dankzij een artikel in De Tijd. Sindsdien ze en ze samen hun schouders onder een vaccin dat een herval na kanker moet voorkomen. Laoui in de labo’s van de VUB, Krossa als fondsenwerver.

Het vaccin gebruikt immuuncellen uit de tumor zelf om de kanker lam te leggen. De resultaten bij muizen doen dromen, maar er wacht nog een lange weg voor de eerste mensen geholpen zijn, met telkens weer een zoektocht naar financiering. ‘Alles is welkom’, zegt Laoui. ‘Hoe meer geld we hebben, hoe groter de slaagkans van de klinische studie.’

Hoe hebben jullie elkaar ontmoet? Yamina Krossa: ‘Ik heb op mijn 38ste borstkanker gekregen. Omdat mijn borstreconstructie niet werd terugbetaald, heb ik toen een benefiet georganiseerd. Dat mondde uit in de vzw Benetiet, waarmee we geld inzamelden om vrouwen in dezelfde situatie financieel te ondersteunen. Maar door ons gelobby heeft toenmalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) de terugbetalingsmodaliteiten veranderd, waar door Benetiet kon worden opgedoekt.’

‘We hadden nog 40.000 euro in kas en gingen op zoek naar een goed kankeronderzoek om dat aan te doneren. En ja, er zijn geen toevalligheden. Dat weekend las ik in De Tijd dat het Massachuse s Institute of Technology (MIT) Damya gelauwerd had als topinnovator. Ik heb haar prompt een mail gestuurd: ‘Kan je daar iets mee doen?’’

Damya Laoui: ‘Ik dacht: iemand van mijn collega’s haalt hier een goeie mop uit.’

Krossa: ‘Maar het was echt. In al mijn naïviteit dacht ik dat Damya met 40.000 euro een jaar kon werken. Toen bleek dat haar onderzoek ongeveer 3.000 euro per week kost.’

Laoui: ‘Nu is dat zelfs al een pak meer. De producten die we gebruiken, kosten al 10.000 euro per week. En dan heb je nog geen toestellen gekocht en geen mensen betaald.’

Mensen begrijpen niet altijd wat we doen in fundamenteel onderzoek en zien daar het nut niet van in. Maar juist dankzij dat soort onderzoek kunnen we in het ziekenhuis iets verwezenlijken.

Damya Laoui, kankeronderzoekster VUB

Telkens ik ergens kom, merk ik hoe aanwezig kanker in de maatschappij is. Kanker spaart niemand, ook de rijke mensen niet.

Yamina Krossa, fondsenwerver voor kankeronderzoek

TEKST: FLOOR EELBODE FOTO’S: KATRIJN VAN GIEL

Krossa: ‘Ik was zo teleurgesteld. Ik vroeg aan Damya wat er zou gebeuren als ze dat geld niet bij elkaar kreeg. ‘Dan stopt het’, zei ze. Maar haar onderzoek is zo veelbelovend en belangrijk. Toen is het plan ontstaan om me met de fondsenwerving bezig te houden en van die 40.000 euro 400.000 euro te maken.’

Dan stopt het? Zit een gelauwerde innovator dan niet gebeiteld?

Laoui: ‘Veel mensen beseffen niet dat we veel tijd spenderen aan geld zoeken. Ik ben een kwart tot de helft van mijn tijd bezig met beurzen aanvragen bij het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek, de Stichting tegen Kanker, Kom op tegen kanker, buitenlandse instellingen. Dat is frustrerend. Je doet onderzoek, je geeft les, je begeleidt mensen en dan moet je ’s avonds en in de weekends nog aanvra gen voor onderzoeksbeurzen schrijven. Je hebt bovendien maar 10 tot 20 procent kans dat je zo’n beurs krijgt. Toen Yamina voorstelde om fondsen te zoeken, was dat een opluchting. Ik kreeg even wat adem ruimte.’

Krijgt u wel vaker giften?

Laoui: ‘Soms schenken mensen hun er fenis aan kankeronderzoek. Dan krijgen we daar af en toe een deeltje van. Maar dat geld gaat vooral naar artsen. Mensen begrijpen niet altijd wat we doen in fun damenteel onderzoek en zien daar het nut niet van in. Maar juist dankzij dat soort onderzoek kunnen we in het ziekenhuis ook iets verwezenlijken.’

Kan de farmaceutische industrie niet inspringen?

Laoui: ‘Vaak zijn farmaceutische bedrij ven wel geïnteresseerd, maar is het voor hen geen prioriteit. We werken met een persoonlijke therapie, waarbij we cellen gebruiken van de patiënt zelf. Voor de far ma is dat niet winstgevend. Daarnaast duurt het nog lang voor de resultaten bekend zijn. Farmaceutische bedrijven investeren liever in iets waarmee ze bin nen twee jaar al winst kunnen boeken.’

Waar staat uw onderzoek nu?

Laoui: ‘In muizen werkt het vaccin su pergoed voor borst- en longkanker. We hebben nu geld binnengehaald om de komende vier jaar alles administratief

Ik ben als onderzoekster een kwart tot de helft van mijn tijd bezig met beurzen aanvragen.

Damya Laoui, kankeronderzoekster VUB

kunnen detecteren, maken de soldaten die kapot. De dendritische cellen creëren ook een geheugenrespons. Als de kanker binnen vijf of tien jaar terugkomt, staat een leger aan geheugensoldaten klaar om onmiddellijk aan te vallen.’

Is dat sluitend?

Laoui: ‘Bij muizen wel. Het kan wel nog dat je een vol ledig ander type tumor krijgt. Maar dat is weinig waar schijnlijk. Veel tumoren hebben dezelfde genen die tot kanker leiden.’

Hoe verloopt de fondsenwerving voor uw onderzoek?

Krossa: ‘We zi en aan 380.000 euro, dus ik ben su percontent. Ik heb iedereen in en buiten mijn netwerk gevraagd te helpen. Mensen hebben wafeltjes verkocht, gelopen, gefietst, concerten georganiseerd, noem maar op. En we hebben veel betaalde lezingen gegeven.’

‘Eind vorig jaar dacht ik even dat het niet zou lukken. Er was corona en ik raakte wat ontmoedigd omdat mijn netwerk overbevraagd was. Maar toen werden we uit genodigd voor de podcast van comedian Alex Agnew. Dat heeft nieuwe deuren geopend. Plots stroomden de uitnodigingen en de giften binnen.’

‘Agnew heeft toen ook beloofd dat hij van elk ticket van zijn tournee 1 euro aan ons gaat schenken. In 2018 heeft hij 150.000 tickets verkocht, maar dat was voor corona. Het is dus afwachten, maar we zullen wellicht boven 400.000 euro eindigen. Agnew is een held.’

Wat gaat u met de 400.000 euro doen?

in orde te brengen om een klinische stu die te beginnen. Het plan is te beginnen met een studie van longkanker, omdat we daar het makkelijkst patiënten voor kunnen rekruteren. Maar zo’n studie duurt lang. Of het vaccin veilig is, weten we relatief snel, maar op de effectiviteit moeten we jaren wachten. Wellicht vijf tot tien jaar.’

Hoe werkt het vaccin?

Laoui: ‘In een tumor zi en niet alleen kankercellen, maar ook cellen van het af weersysteem, zoals de dendritische cellen waarop wij werken. Als iemand kanker heeft en de tumor verwijderd wordt, dan isoleren wij daaruit de goede dendriti sche cellen. Vervolgens injecteren we die weer in het lichaam.’

‘Die cellen migreren dan naar alle lymfeknopen in het lichaam en wekken er soldaten (T-cellen) op die de kanker cellen kunnen vernietigen. Als daar uit zaaiingen zi en die de artsen nog niet

Laoui: ‘We hebben onder meer een toestel nodig om dendritische cellen in het ziekenhuis te zuiveren. Dat kost zo’n 300.000 euro. De rest van het geld zal naar werkingsmiddelen gaan.’

Die 400.000 euro volstaat dus niet om de klinische studie op te starten?

Laoui: ‘Nee, we scha en dat we daarvoor nog zo’n 1,2 miljoen euro nodig hebben. Telkens we de berekening maken, komen we hoger uit. Door corona zijn veel zaken die we in het labo gebruiken fors in prijs gestegen. Hand schoenen zijn drie keer duurder dan voordien. Door de indexatie moeten we ook onze mensen meer betalen, maar de beurzen stijgen niet mee. Dat is een probleem.’

Kan de politiek of de bedrijfswereld geen hulp bieden?

Laoui: ‘Van de politiek kan je alleen bereiken dat ze meer in onderzoek investeert. Ik zie niet in waarom ik een politicus zou vragen meer geld aan mij te geven en niet aan mijn collega’s die ook heel goed onderzoek doen. Meer geld voor de wetenschap tout court zou goed zijn.’ Krossa: ‘We proberen wel kapitaalkrachtige onder nemers te vinden. Telkens ik ergens kom, merk ik hoe aanwezig kanker is in de maatschappij. Kanker spaart

Mijn grote droom is dat er een dag komt dat iemand na een kankerdiagnose een vaccin krijgt waardoor hij zeker is dat hij niet hervalt. Ik weet wat de angst voor herval is.

Yamina Krossa, fondsenwerver voor kankeronderzoek

Bio Damya Laoui

Prof. dr. Damya Laoui studeerde als bio-ingenieur af aan de Vrije Universiteit Brussel en deed haar postdoc aan de EPFL in Lausanne, Zwitserland. Ze werkt aan de VUB en aan het Vlaams Instituut voor Biotechnologie aan een vaccin tegen kanker. In 2017 riep het Massachuse s Institute of Technology haar uit tot een van de Innovators under 35 in Europa. Een jaar later werd ze door New Scientist bekroond als Wetenschapstalent 2018. In 2020 won ze de Collen-Francquiprijs.

Bio Yamina Krossa

Yamina Krossa is general manager ad interim en partnership manager bij Boost for Talents, een initiatief van de Koning Boudewijnstichting dat zich richt op getalenteerde en gemoti veerde jongeren uit sociaal-economisch kwetsbare milieus om ze naar een hoger diploma te leiden. Krossa herstelde van borstkanker en rich e in 2015 de vzw Benetiet op die geld inzamelde om vrouwen te helpen hun borstreconstructies te betalen. Door haar lobbywerk verander de toenmalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) de terugbetalingsmodaliteiten voor borstreconstructies. Sinds 2018 zamelt Krossa met het VUB Yamina Krossa Fonds geld in voor het onderzoek van Laoui. Het plan is minstens 400.000 euro in te zamelen. Maar eigenlijk is veel meer nodig.

niemand, ook de rijke mensen niet. We hebben onder meer Marc Coucke en zijn vrouw aangeschreven. Maar intussen in vesteert Coucke in de prachtige werking van de vzw Stop Darmkanker van Luc Co lemont. Ook heel belangrijk, maar we wil len ook een Marc Coucke. Of een mevrouw Coucke.’ (lacht)

Laoui: ‘Ik heb al twee keer meegemaakt dat CEO’s tegen me zeiden: ‘400.000 euro, dat is toch niets? Dat kan ik u zo geven.’ Ik heb hun kaartje gekregen en hen gemaild, maar ik heb er niets meer van gehoord.’

Krossa: ‘Terwijl het nu echt wel het moment is om te doneren. We verliezen te veel mensen aan kanker. Ik weet dat het nog even wachten is voor we aan een klinische studie beginnen, maar als we nu niet genoeg geld verzamelen en het onderzoek stopt, gebeurt er zeker niets.’

De tijd die u aan lezingen spendeert, kunt u niet in het labo doorbrengen. Creëert dat een spanningsveld?

Laoui: ‘Yamina vraagt me alleen mee naar de belangrijkste, waar een grote som geld aan verbonden is. Tegelijk geven die lezingen me energie. Je krijgt soms heel naïeve vragen uit het publiek, die heel re levant kunnen zijn. Ik doe het ongeveer twee keer per maand en ik probeer het daarbij te houden.’

De 400.000 euro is bijna binnen. Wat dan?

Krossa: ‘Dan geven we een feestje. Mijn grote droom is dat er een dag komt dat iemand na een kankerdiagnose een vac cin krijgt waardoor hij zeker is dat hij niet hervalt. Ik weet wat de angst voor herval is. Ik had een heel agressieve tumor. De dokters hebben toen gezegd dat het einde verhaal is als die terugkomt. Dat grijpt me af en toe nog naar de keel. Voor mij komt dit vaccin te laat, want je hebt de oorspronkelijke tumor nodig. Het zou fantastisch zijn als we mensen die angst kunnen besparen.’

Laoui: ‘Tot dan is het superbelangrijk jezelf te controleren. Als je er vroeg bij bent bij borstkanker, heb je veel kans om erdoor te geraken. Maar als je te laat bent, en soms kan het heel snel te laat zijn, maak je bijna geen kans meer.’

RIJKSTE DEEN GEEFT SCHOTTEN HUN HIGHLANDS TERUG

De grootste private grondbezi er in het Verenigd Koninkrijk is een Deen: de modemiljardair Anders Povlsen. Hij gebruikt zijn fortuin om de Schotse natuur te herstellen en er de biodiversiteit te doen opleven. Op verkenning in de Highlands. ‘Je moet een bos zijn ding laten doen.’

Het grind kraakt onder de dikke banden van zijn donkerblauwe pick-up als Thomas MacDonell de ver snellingspook in achteruit schakelt en vastberaden het gaspedaal intrapt. De auto stuift in volle vaart achteruit door het naaldbos. Met één hand op het stuur leidt MacDonell de auto vlotjes langs het pad, terug in de richting van waar we kwamen. ‘Ik moet tegen Clint zeggen dat hij niet alles omkapt’, mompelt hij. Als hij even later weer in de auto stapt, klinkt hij voldaan. ‘Dat we net zijn teruggekeerd, maakt het verschil tussen leven en dood voor de boomkruiper die hier leeft. Het is maar één vogel, maar ik ben de enige die hij heeft.’

Vijf minuten eerder stond MacDonell te praten met zijn werknemer Clint, die met een grote machine in de weer was om draaidennen te rooien. ‘Ik heb hem gevraagd sommige bomen te laten staan, maar wel de top te verwijderen. Zo dood je de boom, waardoor hij gaat verro en.

Cairngorms National Park in Glenfeshie, Schotland. Hier moeten weer meer bomen komen.

TEKST: MARIE VAN OOST FOTO’S: PETER CAIRNS/NORTHSHOTS

De Highlands zijn geen natuurlijke omgeving meer. Op sommige plaatsen zie je mijlenver geen enkele boom meer, alleen maar paarse struikhei.

Anders Povlsen, Deense miljardair en natuurbeschermer

Dat trekt bepaalde insecten aan, waar de boomkruiper op afkomt. Die boort een klein gaatje in zo’n ro e boom en bouwt daar een nest in. Hij heeft die habitat nodig, maar zijn potentieel om een nest te bouwen is gelimi teerd bij gebrek aan oude, dode bomen.’

Het vat de kern samen van wat MacDonell hier in de Schotse Highlands met zijn team doet: rewilding. We zijn in Glenfeshie, een van de 13 Schotse ‘estates’ in het bezit van de Deense modemiljardair Anders Povl sen. Povlsen is de eigenaar van Bestseller, het moederbedrijf boven ketens als Only, Vero Moda en Jack & Jones, en hoofdaandeelhouder van de webwinkels Asos en Zalando. Met zo’n 89.000 hectare is hij de grootste privégrondbezi er in het Verenigd Koninkrijk en hij heeft er zijn missie van gemaakt de natuur er in ere te herstellen.

Rewilding is de overkoepelende term voor het streven naar het herstel van de biodiversiteit door de natuur ‘wilder’ te maken, een poging om een domein of regio zo veel mogelijk terug naar zijn oorspronkelijke, na tuurlijke staat terug te brengen.

Hoewel hij in de modewereld onontkoombaar is, houdt Povlsen zich in het gewone leven het liefst op de achtergrond. Praten met de media doet hij amper: alleen voor interviews over de ambities van Wildland maakt hij een zeldzame uitzondering. ‘De Highlands zijn geen natuurlijke omgeving meer’, zei hij in 2020 aan de Britse krant The Times. ‘Op sommige plaatsen zie je mijlenver

geen enkele boom meer, alleen maar paarse struikhei. Dan graven we in het veen en ontdek je dat er vroeger een bos stond. Die oorspronkelijke staat willen we terugbrengen.’

Schapen en herten ‘Natuurlijke processen zoals verro ing hebben we nodig, maar zijn bijna in heel Schotland weggevaagd door menselijke beslissingen, door de economie’, zegt MacDonell. ‘Eerst werden bomen gekapt voor hout voor de productie van schepen. Nadien domineerden schapen - voor de wolnijverheid - en herten - voor de jacht - de Highlands. Daardoor werd het land jarenlang overbegraasd, wat nefast is voor de biodiversiteit. Zo is het landschap geworden wat het nu is. We hebben nog 6 procent van de originele bossen over.’

Een ander probleem is de uitdroging van drasland. MacDonell wijst naar een heuvel die bedekt wordt door een gouden dekentje van veen mos. ‘In het verleden zogen boeren het water uit de grond om er schapen op te kweken, maar ook de klimaatverandering en de opwarming van de aarde speelt een rol bij de uitdroging van drasland. Uitgedroogd drasland legt vaak turf bloot en dat stoot CO₂ uit.’

In een poging de natuurlijke processen te herstellen rich e Po vlsen (net 50 geworden) samen met zijn vrouw Anne (44) in 2006, toen hij het Glenfeshie-landgoed kocht, Wildland op. MacDonell is er als ‘conservation director’ verantwoordelijk voor de bescherming en het herstel van de natuur. Bomen kappen om dat te bereiken lijkt contradictorisch. Maar het moet, zegt MacDonell. Als de Schot een punt wil maken, stopt hij de auto langs de kant van de weg en laat hij het raampje zakken. ‘Dit is geen natuurlijk bos’, zegt hij, wijzend naar een lap grond waar talloze, schijnbaar identieke naaldbomen dicht op

De bedreigde boomkruiper leeft in de Schotse bossen van Anders Povlsen.

Anders Povlsen (50)

> Rijkste man van Denemarken, met een geschat vermogen van 11,5 miljard euro.

> Eigenaar van Bestseller, het modebedrijf dat zijn ouders oprich en in 1975. Het is het moederbedrijf boven ketens als Only, Vero Moda en Jack & Jones.

> Hoofdaandeelhouder van de Britse webwinkel Asos (belang van 27%) en grootste individuele aandeelhouder van het Duit se equivalent Zalando (10%).

> Grootste privégrondbezi er van het Verenigd Koninkrijk. In de Schotse Highlands alleen al bezit hij 29.000 hectare land.

> Oprichter en eigenaar van Wildland, het bedrijf dat zich inzet voor natuurherstel en -behoud in Schotland.

> Bezit ook grond in de Karpaten in Roemenië, waar hij een re servaat bouwt voor de bescherming van wolven, beren en lynxen.

> Getrouwd met Anne Povlsen, met wie hij zeven kinderen had. In 2019 kwamen drie van hun kinderen om bij een bomaan slag op een hotel in Sri Lanka.

elkaar gepakt staan. Het is donker tussen de stammen.

‘Je ziet dat dit is aangeplant, maar veel te krap, waar door er te weinig licht doorkomt. Op de grond groeien normaal jeneverbesstruikjes, voor sommige vogels een essentiële voedselbron. Door het aantal bomen te redu ceren laten we meer licht door en creëren we kansen voor andere soorten om te groeien. Bovendien zijn de meeste bomen die hier in de jaren 70 zijn geplant Noord-Ame rikaanse dennen. Het zijn de foute bomen op de foute plek. Je kan het landschap niet herstellen zonder die weg te halen.’

Een andere controversiële ingreep was de herten populatie onder controle krijgen. Lees: de ‘overtollige’ dieren afmaken. ‘We hebben het aantal herten terug gebracht van 45 per vierkante kilometer naar 1 per vierkante kilometer’, zegt MacDonell. ‘Dat is een stevige reductie, waar veel mensen van schrokken. Maar dat is het natuurlijke niveau. Omdat jagen op wild in Schot land populair en economisch succesvol was, waren er veel meer herten dan het land aankon en krompen de wouden jaren na elkaar.’

Perzisch tapijt

De eerste resultaten van die ingrepen worden stilaan zichtbaar. MacDonell manoeuvreert geduldig langs de vele pu en en bulten in de weg. Links van ons ontvouwt zich een landschap als een Perzisch tapijt: goudgeel, roodbruin en donkergroen overlappen elkaar eindeloos

in een uitgestrekt dal. Rechts, bergop, is het uitzicht minder groots, onschuldig bijna: jonge dennen en berkjes steken wat onbeholpen uit de grond, sommige slechts een meter groot.

‘Allemaal natuurlijk gegroeid de voorbije jaren’, zegt MacDonell. ‘We komen hier niets planten, we laten gewoon de bomen toe die hier willen en kunnen groeien. Dat is belangrijk want verschillende boomsoorten trekken verschillende soorten planten en dieren aan, doordat ze voedsel en beschu ing creëren. Dat is rewilding. Hiervoor was dit een steriele plek, zonder dieren die in deze habitat horen. Nu zien we boommarters, wilde ka en en visarenden opnieuw opduiken. Het is belangrijk het land in staat te stellen zijn ecologische potentieel te bereiken.’

MacDonell klinkt tevreden, zelfs opgelucht. Het was een sprong in het diepe, zegt hij. ‘Nadat we zoveel herten hadden gedood, duurde het drie jaar voor we resultaat zagen, voor we de eerste plantjes zagen kiemen. Dat was een moeilijke periode.’

MacDonell, opgeleid als mechanisch ingenieur, belandde bijna per toeval op zijn huidige functie. Twintig jaar lang runde hij zijn eigen garage. Zijn vrouw werkte als chef-kok in een van de landhuizen op Glenfeshie toen Povlsen het gebied kocht. ‘De verantwoordelijkheid voor het afmaken van de herten was een probleem. Keer op keer stapten de managers op of werden ze ontslagen. Ik was altijd al geïnteresseerd in natuur, dus besloot ik het te doen. Het was controversieel, maar ik geloofde in het idee van rewilding.’

Niet lang na hun eerste ontmoeting in 2005 overtuigde MacDonell Povlsen van een alomva end rewildingplan. ‘70 procent van het land dat we in Schotland bezi en, valt onder de natuurbeschermingswe en van het Natura 2000-project, een Europees netwerk van bescherm de natuurgebieden. Het dwong grondbezi ers anders te kijken naar

We hebben natuurlijke processen als verro ing nodig. Maar die zijn in bijna heel Schotland weggevaagd door menselijke beslissingen, door de economie.

hun land.’ Volgens MacDonell zag Povlsen, die zijn hart verloor aan de Highlands sinds hij er als kind op vakantie ging, initieel vooral kansen voor zijn gronden in de jacht. ‘Maar hij is mij gevolgd in de visie op rewilding.’

Modemagnaat

MacDonell omschrijft de miljardair als ‘heel gewoon’. ‘Als je hier een pub zou binnengaan, zou je hem niet van de andere Scho en kunnen onderscheiden. Hij is enorm toegewijd aan dit land.’ Toch kan je er niet omheen: het wringt dat een modemagnaat - fast fashion is een van de grootste vervuilers van de planeet - zich uitspreekt over het klimaat. ‘Er zit zeker waarheid in die vraag’, zei Povlsen tegenover The Times. ‘Maar ik kan niet de ambitie hebben om de natuur te herstellen zonder de middelen om dat te financieren. Ik zit nu eenmaal in de modewereld en vind niet dat ik de luxe heb om op een ochtend wakker te worden en alles te verkopen, en zo het bedrijf - en de sector - te dumpen.’ De pandemie is wel een keerpunt geweest, zegt de zakenman. ‘Ik denk dat we eindelijk werkwijzen zullen vinden die iets slimmer, iets efficiënter, sneller en duurzamer zijn. Zal het betekenen dat we schoner en beter gaan werken? Dat hopen we allemaal.’

De Povlsens zijn de enige geldschieters van Wildland. Ze sponso ren de volledige operationele werking, goed voor 25 miljoen pond (29 miljoen euro) per jaar. ‘Om ecologische duurzaamheid te bekomen, moet je eerst financiële duurzaamheid hebben’, zegt ook MacDonell. ‘Hoe betaal je voor het uitzicht? Dat is altijd de moeilijkheid geweest met de grond in Schotland, zeker als die geen landbouwgrond is, als hij niets ‘maakt’ en dus niets oplevert.’

Wildland, dat 80 mensen tewerkstelt, draait jaarlijks 3 miljoen pond verlies. ‘Daarin zit voor mij de filantropie’, zegt MacDonell.

‘Anders en Anne hebben waanzinnig mooie do meinen gekocht, waarmee moeilijk geld te verdie nen valt, laat staan winst. Je kan er geen huizen op bouwen, met landbouw maak je de grond kapot… Zonder hun schenkingen zouden we dit onmogelijk kunnen doen.’ Maar de weg vooruit is volgens MacDonell een business bouwen waarbij ‘het land zichzelf kan onderhouden’. Dat wil het bedrijf doen via het ver huren van enkele co ages en lodges op zijn domeinen.

Minikasteel

MacDonell neemt ons mee naar het indrukwekkend ste verblijf: Glenfeshie Lodge, een minikasteel waar 14 mensen kunnen logeren. Het pand is ingericht in Ralph Lauren-stijl - ‘zoals Amerikanen zich een tradi tioneel Schots huis inbeelden’ - en moet gasten een to taalbeleving bieden. Elke kamer is getooid met meerdere geweien, jachtgeweren en natuurschilderijen. Overal ligt dik tapijt, de bedden zijn bezaaid met fluwelen kussens met gouden kwastjes, en het servies in de traditionele keuken is donkergroen geruit. ‘We gaan voor een luxeervaring’, zegt MacDonell. ‘In lijn met de fenomenale omgeving proberen we zo authentiek mogelijk te zijn: als de gasten toekomen, brandt het haardvuur en komt de lucht van versgebakken scones uit de oven.’

De prijs voor één week: 37.000 pond. Door te focus sen op een rijker publiek wil Wildland er in tien jaar in slagen alle kosten voor het natuurbehoud te financieren met de inkomsten van de toerismetak. Momenteel heeft

Thomas MacDonell, directeur natuurbeheer Wildland

Glenfeshie in Schot land. Bomen laten ro en is belang rijk voor de biodiversiteit.

De Beursrally: 0% risico, 100% fun.

Op een plezante manier leren beleggen zonder enig risico? Het kan met de Beursrally, de onovertroffen beleggerswedstrijd van De Tijd. U investeert 50.000 virtuele euro’s en maakt kans op 10.000 echte. Meespelen kan alleen, of in een onderlinge competitie met vrienden, collega’s of medestudenten.

Met de steun van Schrijf u in op beursrally.be of scan de QR-code.

Thomas MacDonell, directeur natuurbeheer Wildland

Glenfeshie Lodge (links), een luxueus minikasteel waar 14 mensen kunnen logeren. Kennels Co age (onder) is te boeken voor zes personen. © GLENFESHIE

het bedrijf een 13-tal verblijfplaatsen: naast Glenfeshie Lodge zijn er ook luxueuze kamers in een B&B-achtige formule of co ages die in hun geheel verhuurd worden.

Intussen wordt flink geïnvesteerd in de uitbreiding in de meer noordelijk gelegen gebieden. ‘We hebben al zo’n 50 miljoen pond geïnvesteerd in nieuwe accommodatie die de komende twee jaar zal openen.’ Het meest prestigieuze project is de renovatie van het Aldourie Castle, aan de oever van het wereldberoemde meer van Loch Ness, dat Povlsen in 2014 kocht voor 15 miljoen pond. ‘We gaan voor het hogere marktsegment’, zegt MacDonell. ‘Ik denk aan 10.000 pond per nacht. Het lijkt veel geld, maar er is een groep mensen die bereid is zoveel te betalen als je er een zorgvuldig ontwikkelde ervaring aan koppelt. En vooral: mooie natuur, nog vele jaren.’

In de werkkamer in Glenfeshie Lodge staan op het zware gelakte bureaumeubel fotokaders met lachende kindergezichten. Het zijn Povl sens kinderen, die hij in 2019 bij een tragische aanslag verloor. Povlsen en zijn vrouw waren in april van dat jaar met hun vier kinderen in Sri Lanka, deels voor vakantie, deels om mogelijke andere natuurprojecten te bezoeken. Ze verbleven in het Shangri-La-hotel in Colombo, de com merciële hoofdstad van Sri Lanka. Op paaszondag 21 april ont ploften op verschillende plaatsen in de stad bommen, waarbij 270 mensen om het leven kwamen. Onder hen ook drie van de vier kinderen van de familie Povlsen, die op dat moment aan het ontbijt zat: Alfred (5), Agnes (12), en Alma (15). Alleen Astrid, de jongste dochter, overleefde het.

Na het drama ontving Povlsen naar eigen zeggen een enorme hoe veelheid steunbrieven en medeleven van lokale Highlanders. Het gaf hem een extra boost om door te ze en met Wildland. ‘Dit land raakt me. Het motiveert me’, zei hij in het interview met The Times. ‘Hier in Schotland voelt het alsof we pionierswerk doen.’ ■

Een groep mensen is bereid 10.000 pond per nacht aan logement te betalen als je er een bijzondere ervaring aan koppelt en vooral: mooie natuur.

Zorg dat de fiscus geen te grote hap uit uw erfenis neemt. Kom naar Finance Avenue en stel uw vermogen veilig.

U wil later uw geliefden zo veel mogelijk nalaten? Kom naar Finance Avenue. U k rijgt er de strafste tips om uw vermogens- en successieplanning aan te pakken, maar ook advies over beleggen en investeren in vastgoed. Bovendien kunt u er deelnemen aan verrijkende workshops én uw geldvraag stellen aan de experts van De Tijd en De Belegger.

Finance Avenue – 3 december – Tour & Taxis Brussel

Schrijf u gratis in op fi nanceavenue.be of scan de QR-code

Of het nu om uw gezin, uw vermogen of uw onderneming gaat – u draagt er de groot ste zorg voor. Daarbij kunt u rekenen op de steun van Bank Nagelmackers. Met meer dan 275 jaar ervaring in het beheer, opbouw en bescherming van familievermogens staan we voor u klaar, in iedere fase van het leven. Gemoedsrust bij iedere bekommernis staat daarbij centraal, zowel vandaag als morgen! Wat is voor u belangrijk? Bespreek het met onze experten. Samen stellen we een strategie op die u naadloos naar uw bestemming brengt. Ontdek wat we voor u en de volgende generaties kun nen betekenen. www.nagelmackers.be

Bescherm wat voor u belangrijk is.

van generatie op generatie.