Partners in vastgoed mei 2020

PARTNERS IN VASTGOED

BIJLAGE VAN 14 MEI 2020

Nieuwe buurtdynamieken Dankzij herbestemming van historisch patrimonium

ZOOM IN 'Reconversie stimuleert duurzame bouwpraktijken'

TRENDS Vastgoed na de Coronacrisis?

Een initiatief van Tijd Connect. Buiten de verantwoordelijkheid van de redactie van De Tijd.

ZOOM IN

‘DE BESTE BESCHERMING IS HERBESTEMMING’ Verouderde of leegstaande gebouwen verdwenen vroeger vaak onder de sloophamer om plaats te ruimen voor nieuwbouw. Binnen de hedendaagse visie op gebiedsontwikkeling krijgen postindustriële en andere historische sites steeds vaker een nieuwe functie. ‘Reconversie springt respectvol om met erfgoed én stimuleert duurzame bouwpraktijken.’

‘Reconversie projecten helpen het tekort aan woningen, kantoren en handelsruimtes op te lossen’ FILIP WATTEEUW, Schepen van Mobiliteit, Publieke Ruimte en Stedenbouw bij Stad Gent

zoals het passiefgebouw van Leefmilieu Brussel. En in Wallonië: met de ambitieuze transformatie van de staalsite van Forges de Clabecq tot woon-, winkel- en kantorenzone. LEOPOLDSKAZERNE Ook de reconversie van de Leopoldskazerne in Gent, jarenlang de uitvalsbasis van Belgische militairen, is het resultaat van een intensieve samenwerking. Provincie Oost-Vlaanderen, ontwikkelaars Ciril en Matexi, aannemer Democo, drie architectenbureaus en een gespecialiseerde erfgoedarchitect vormen de site momenteel om

tot een multifunctioneel, duurzaam stadsdeel; met ruimte voor woningen, kantoren, een hotel, collectief groen en een nieuw plein als verbinding met de Gentse binnenstad. ‘Het moeilijkste aan dergelijke stedelijke ontwikkelingsprojecten is om alle betrokken partijen op één lijn te krijgen’, vindt Michel De Vos, die als Hoofdarchitect bij Provinciebestuur Oost-Vlaanderen het ontwerp en het uitvoeringsproces mee opvolgt. VERGUNNINGSTRAJECT ‘Het vergunningstraject was een grote evenwichtsoefening tussen verschillende stakeholders.

Vanuit de optiek dat oude karaktervolle gebouwen mee de identiteit van een stad of regio bepalen, worden ze vandaag steeds frequenter opgewaardeerd en dragen ze bij tot levendige nieuwe buurten. Deze projecten zijn vaak complexe Publiek-Private Samenwerkingen (PPS), met versnipperde eigendommen en strategische interacties tussen verschillende openbare besturen, architectenbureaus, bouwpromotoren en investeerders. Dat geldt in Brussel: met bijvoorbeeld de voormalige spoorwegsite van Thurn & Taxis, waar oud monumentaal erfgoed geflankeerd wordt door moderne architectuur

PARTNERS IN VASTGOED / 14 MEI 2020

obiliteit, erfgoed, groen en de ambities van M onder meer de woningen kantorenontwikkelaars en de hoteleigenaar in balans krijgen, was veruit het meest complexe.’ Filip Watteeuw, Schepen van Mobiliteit, Publieke Ruimte en Stedenbouw bij Stad Gent, herinnert zich inderdaad een aantal pittige discussies. ‘Het stadsbestuur heeft uitvoerige gesprekken gevoerd met de provincie rond de nieuwe voorkant van de site aan de zijde van de ring. Dit is voor de stad een belangrijke buurt, die zich tussen de universiteit, musea en het Citadelpark bevindt. Uiteraard is het nodig dat wij onze standpunten bij dit project kenbaar maken.’ BALANS TUSSEN OUD EN NIEUW Bij de ontwerpwedstrijd werden alle vooropgestelde criteria gevolgd. Toch had architect Michel De Vos het persoonlijk spannender gevonden, mocht het reconversieontwerp van de Leopoldskazerne wat meer moderne elementen bevatten. ‘Men bekijkt erfgoed vandaag soms wat te conservatief. Nochtans biedt reconversie kansen om hedendaagse toetsen te integreren. Bij de Leopoldskazerne werd uiteindelijk een compromis gevonden.’

Provincie en stadsbestuur zijn het er volmondig over eens dat het zinvol is om te blijven investeren in oude, leegstaande gebouwen en sites. Michel De Vos: ‘Erfgoed blijft het best bewaard wanneer het op een hedendaagse manier gebruikt wordt. Het heeft geen zin om het te laten verkommeren, zoals bijvoorbeeld het Caermersklooster dat al jarenlang leegstaat en wacht op een erfgoedpremie. Dergelijke historische gebouwen bepalen mee de omgeving.’ NIEUWE BUURTDYNAMIEK Historische gebouwen geven vorm aan steden en maken die aantrekkelijk, beaamt Filip Watteeuw. ‘Daarom moet historisch patrimonium beschermd worden. En de beste bescherming is herbestemming. Zo creëer je een nieuwe buurtdynamiek.’ Daarnaast biedt het grote aanbod aan leegstaande gebouwen ook een antwoord op de toenemende vraag naar residentieel en commercieel vastgoed. Filip Watteeuw: ‘Reconversieprojecten verminderen de leegstand en helpen het tekort aan woningen, kantoren en handelsruimtes op te lossen. In hun aanpak springen ze respectvol om met erfgoed én stimuleren ze duurzame bouwpraktijken.’

‘Erfgoed blijft het best bewaard wanneer het op een hedendaagse manier gebruikt wordt’ MICHEL DE VOS, Hoofdarchitect bij Provinciebestuur Oost-Vlaanderen

DUURZAME BOUWTECHNIEKEN Ook openbare besturen plukken daar de vruchten van. Soms kunnen ze op reconversiesites terecht met hun eigen diensten. Zo neemt eind 2022 bijvoorbeeld het Provinciebestuur van Oost-Vlaanderen zijn intrek op de Leopoldskazerne-site. Net als de andere gebouwen op de site gebruikt het Provinciehuis duurzame bouwtechnieken. Zonnepanelen, warmtepompen en geothermie voorzien het in 70 procent van zijn energiebehoeftes. Een mooi voorbeeld van hoe oud en nieuw naadloos met elkaar verbonden kunnen worden.

ADVERTENTIE

CREATING SMART SPACES COLOFON Een initiatief van Tijd Connect. Realisatie: Content Republic - Tel. +32(0)2 423 47 14 Advertenties: Trustmedia, Kathleen Hoquet - Tel. +32 (0)2 422 05 67 E-mail: kathleen.hoquet@trustmedia.be Verantwoordelijke uitgever: Frederik Delaplace, Havenlaan 86c, bus 309, 1000 Brussel Tijd Connect biedt bedrijven, organisaties en overheden toegang tot het netwerk van De Tijd. Om hun visie, ideeën en oplossingen te delen met de De Tijd-community. Buiten de verantwoordelijkheid van de redactie van De Tijd.

KORTRIJK GENT WWW.TIDES.BE Regionaal Erfgoeddepot, Kortrijk HQ Bilfinger ROB, Port of Antwerp

PARTNERS IN VASTGOED / 14 MEI 2020

TRENDS

4 VASTGOEDTRENDS NA DE CORONACRISIS Stefaan Leliaert, voorzitter van het Beroepsinstituut voor Vastgoedmakelaars (BIV) werpt zijn professionele licht op de opvallendste vastgoedtrends van vandaag en morgen. ‘Corona heeft de nood aan generatie overschrijdende campussen aangetoond.’ Nu veel bedrijven en organisaties door de coronacrisis soms tegen wil en dank geproefd hebben van thuiswerken, is er volgens Stefaan Leliaert geen weg meer terug. ‘Steeds meer ondernemingen realiseren zich dat deze manier van werken de productiviteit niet in het gedrang brengt. Ik voorspel een zeker behoud van thuiswerken op de langere termijn, waardoor veel bedrijven het binnenkort ook met minder kantooroppervlakte kunnen stellen. Kantoorgebouwen worden dus allicht kleiner.’ Of ze krijgen een flexibelere indeling. Wie bijvoorbeeld 50 werknemers in dienst heeft, zal door het toegenomen telewerk nog maar ruimte nodig hebben voor 40 permanente werkplekken. ONDERWEG WERKEN De opkomst van plaats- en tijdsonafhankelijk werken betekent niet noodzakelijk dat mensen ook altijd meer van thuis uit zullen opereren. ‘Ik verwacht een verdere opmars van Third Places: tussenstops tussen woonplek, het vaste kantoor en plaatsbezoeken. Tijdelijke haltes waar mensen gedurende enkele uren kunnen werken, om nadien hun activiteiten of afspraken op andere locaties voort te zetten. Dat kan na de ochtendspits zijn, tussen twee klantenbezoeken in of wat de professionele en privéagenda toelaat. Third Places gaan veel verder dan koffiebars met wifi. Ook kantoren die hun leegstaande flexwerkplekken voor enkele uren verhuren of unieke locaties zoals musea en sportclubs komen in aanmerking.’

GEMIXTE GENERATIES Wat de coronacrisis nog op een soms pijnlijke manier duidelijk gemaakt heeft, is dat ouderen niet gebaat zijn met een geïsoleerd leven in een woonzorgcentrum, meent Stefaan Leliaert. ‘Er is nood aan nieuwe generatie overschrijdende campussen. Sites die serviceflats, gezinswoningen, kinderopvang, winkels, ontmoetingsplekken zoals een restaurant én een rusthuis combineren op één locatie. Internationale studies tonen aan dat het welbevinden van alle leeftijdscategorieën toeneemt als verschillende generaties meer met elkaar omgaan.’ MEER OPPERVLAKTE Tot slot ziet Stefaan Leliaert weinig toekomst in microappartementen of kleine studio’s. ‘Uiteraard blijft er voor dergelijke woonvormen een zeker doelpubliek. Maar wie tijdens de lockdown wekenlang alleen of met een gezin samengewoond heeft op een compacte oppervlakte, heeft daar de nadelen van ondervonden. De vraag naar huizen met tuinen zal hierdoor extra stijgen. Ook grotere flats en ruime lofts worden mogelijks opnieuw meer gegeerd op de immobiliënmarkt.’

©R

‘Ik voorspel de verdere opmars van Third Places, tussenstops waar mensen gedurende enkele uren kunnen werken’ STEFAAN LELIAERT, voorzitter Beroepsinstituut voor Vastgoedmakelaars (BIV)

EXPERT

Onder de verantwoordelijkheid van

‘Ons land heeft nood aan duurzaam gebouwde en slimme businessparken’ ‘Wij bieden Belgische ondernemingen de kans om te groeien binnen slimme, groene en multifunctionele werkomgevingen’, zegt Michel Meers, CEO van projectontwikkelaar BVI.BE. ‘In businessparken met een doordachte mix van gebouwen en diensten kunnen bedrijven elkaar inspireren.’

OMGEVING BRUSSEL Ligging is ‘key’ voor BVI.BE: de projectontwikkelaar zoekt steeds naar economisch en logistiek aantrekkelijke locaties. Net als het Business Park Gate 7 in Kontich en de grote site in Mont-Saint-Guibert, is ook Waver vlot bereikbaar. ‘Ons gloednieuwe Parc de l’Europe biedt meer dan 25.000 vierkante meter oppervlakte voor kmo’s in bijna-energieneutrale (BEN) gebouwen’, vertelt Michel Meers. ‘Zo spelen we in op de noden van ondernemers en investeerders in de regio. Bovendien zal de komst van de site meer dan 500 nieuwe jobs creëren.’

KOPEN, LEASEN EN HUREN BVI.BE biedt bedrijven de mogelijkheid om er units te kopen, leasen of huren. Een specialist bekijkt bij elke oplossing de bedrijfsspecifieke fiscale voordelen. Daarmee speelt de projectontwikkelaar in op de individuele noden van de geïnteresseerde bedrijven. ‘We begeleiden klanten van begin tot eind’, vult Michel Meers aan. ‘We realiseren zelfs units volledig op maat, zoals een speciale toonzaal, een researchlaboratorium of een industriële opslagplaats.’ STRUCTURELE SAMENWERKINGEN ‘Deze multifunctionele, moderne en slimme werkomgevingen stimuleren de samenwerking tussen bedrijven’, zegt Michel Meers. ‘Op een van onze parken zetelen bijvoorbeeld drie verschillende schrijnwerkersbedrijven. Eerst vreesden ze onderlinge concurrentie, maar nu werken ze samen en versterken ze elkaar: ze organiseren hun houttransport samen en delen zelfs een vorkheftruck. Zo drukken ze hun logistieke- en werkingskosten. Daarnaast werken ze samen aan projecten: de ene doet buitenschrijnwerk, de andere de afwerking en de derde bouwt kasten.’

In het Business Park Gate 7 in Kontich zijn zowel kmo-units, labo’s als showrooms voorzien.

‘Ons land heeft nood aan duurzaam gebouwde en doordacht gerealiseerde businessparken’, vindt Michel Meers, oprichter en CEO van BVI.BE. ‘Onze bedrijvenparken vormen hechte ecosystemen waar bedrijven samen werken en elkaar inspireren. Wij mixen binnen eenzelfde bedrijvenpark kantoorruimtes met showrooms, co-working mogelijkheden en labo’s. Start-ups, grotere bedrijven, universiteiten, intercommunales en incubators: veel bedrijven zijn complementair, ze worden soms klant van elkaar of ze leren van elkaar.’

‘Veel bedrijven zijn complementair, ze worden soms klant van elkaar of ze leren van elkaar ’ MICHEL MEERS, oprichter en CEO van BVI.BE

ERVAREN PARKMANAGERS Ook aan het werknemerswelzijn wordt gedacht, met rustige zones, sportinfrastructuur en groene ontmoetingsplekken. ‘We werken alleen samen met ervaren parkmanagers die de terreinen goed onderhouden’, besluit Michel Meers. ‘Zo garanderen we dat de bedrijven en hun medewerkers in de best mogelijke omstandigheden kunnen werken en groeien.’

% 50

o erk

% 25

AALST Residentie Ter Mere

MOESKROEN Residentie La Coquinie

21 appartementen

66 appartementen

c rko

RONSE Residentie Obelisk 37 appartementen

o erk

c rko

WETTEREN Residentie Hof Ter Linden fase 2

VERKOOP & VERHUUR NIEUWBOUWPROJECTEN Residentieel - Commercieel - Investeringen

www.ablimmo.be 0476 49 90 80 BUILD-TO-SUIT RETAILPROJECT

6759.indd 1

14/04/20 16:44

EXPERT

Onder de verantwoordelijkheid van

VASTGOED EXPERTS

EPC-keuring weldra verplicht voor gemeenschappelijke delen Vanaf 1 januari 2022 is een energieprestatiecertificaat ook noodzakelijk voor de gemeenschappelijke delen van alle gebouwen met twee of meer wooneenheden. ‘Eigenaars of verenigingen van mede-eigenaars riskeren een geldboete als er geen EPC aanwezig is.’

NU AL AANVRAGEN Eigenaars en verenigingen van mede-eigenaars hebben een periode van twee jaar om zich in regel te stellen. ‘Om onaangename verrassingen te voorkomen, raden wij aan de keuring niet uit te stellen. Het EPC van de gemeenschappelijke delen kan nu al opgemaakt worden: het aantal aanvragen voor deze specifieke keuring stijgt opvallend.’ De 17 energiedeskundigen van Vastgoedexperts bedienen zowel Vlaanderen, Wallonië als Brussel.

‘Onze specialisten genoten daarvoor een intensieve interne opleiding onder begeleiding van Syntra’, vult Arnoud Leën aan. ‘Ze meten alles zelf ter plaatse op. Daarna dubbelcheckt een kwaliteitscontroleur opdat alle afgeleverde EPC’s volledig voldoen aan de door de overheid oplegde normen en aan onze eigen hoge kwaliteitseisen. Onze keurders geven ook altijd tips en advies rond eventuele energiezuinige renovaties zodat eigenaars hun EPC-score kunnen verbeteren.’ VOORKOM FOUTEN De kwaliteit van de EPC-keuring bij de gemeenschappelijke delen van een appartementsgebouw is belangrijker dan ooit. Die eerste keuring geldt immers als hoofddocument. Het dient als moederbord voor toekomstige controles. Arnoud Leën: ‘Bij een woning kan een eigenaar gemakkelijk een tweede keuring aanvragen, als hij niet akkoord is met het resultaat van de eerste keuring. Bij de gemeenschappelijke delen van een appartementsgebouw kan dit niet zomaar. Elke energiedeskundige die nadien een EPC opstelt, moet vertrekken vanaf die eerste keuring. Elke fout kan dus tot potentiële problemen leiden.’

'Onze keurders geven ook tips en advies rond energiezuinige renovaties.’

Een EPC bij verkoop of verhuur van woningen en appartementen is al meer dan tien jaar verplicht. Maar vanaf 2022 moet er ook voor de gemeenschappelijke delen van een flatgebouw een EPC worden voorzien. Die delen omvatten onder meer het dak, de buitenmuren en de vloer. Maar ook de ramen en deuren van gemeenschappelijke ruimtes zoals de inkomhal, gangen en collectieve verwarming- en waterinstallaties. Ook de systemen voor zonne-energie vallen hieronder, verduidelijkt Arnoud Leën, zaakvoerder van Vastgoedexperts, specialist in (EPC-)keuringen en one-stop-shop aanbieder voor makelaars en immokantoren.

‘Om onaangename verrassingen te voorkomen, raden wij aan de keuring niet uit te stellen’ ARNOUD LEËN, zaakvoerder van Vastgoedexperts

Meer info of een EPC-keuring nodig? Contacteer Vastgoedexperts voor een vrijblijvende offerte op maat.

NIEUW

Reeds

verhuurd

Uw kantoor met een 360° view over Gent Met d’Office verrijst binnenkort een nieuw landmark voor ondernemers in Gent. Een nagelnieuwe kantooromgeving die plaats biedt aan bedrijven, event organizers en bij uitbreiding iedereen die op zoek is naar een unieke, inspirerende locatie om zijn of haar ideeën uit te werken. Met vijf verdiepingen kantoorruimte, tal van vergaderzalen, een multifunctionele lounge, een geïntegreerde lunchruimte en een skybox voor meetings op – letterlijk en figuurlijk – hoog niveau is d’Office beter dan welk gebouw ook uitgerust voor het nieuwe werken.

www.doffice.gent

Interesse? Vraag dan de brochure aan via info@doffice.gent of 09 212 01 82

maquina.be

30%