Inzicht 36:Vertrouwen in de digitale toekomst

editie 36

E e n i n i t i a t i e f v a n E Y i n s a m e n w e r k i n g m e t T I J D CO N N E C T e n E C H O CO N N E C T | 1 8 n o v e m b e r 2 0 1 6

Vertrouwen in de digitale toekomst Door trends als big data, artificiĂŤle intelligentie en het internet of things verschuift het zwaartepunt van de digitale revolutie snel van de digitale consument naar de digitale onderneming. In een uitgebreide SWOT-analyse schetsen we de opportuniteiten en bedreigingen die dat voor uw bedrijf meebrengt. Voorts belichten we een nieuw innovatiemodel in de maakindustrie, nemen we een kijkje onder de motorkap van de zeer originele starter Urban Crops, en focussen we op het belang van revenue assurance en dataprivacy. Is uw onderneming klaar voor de digitale toekomst?

Wilt u dit dossier ook online raadplegen? www.tijd.be/inzicht Christian Jourquin, Bert Baeck en Thierry Mortier ÂŠ Studio Dann

Digitale revolutie in de industrie

Doorlichting van uw financiĂŤle huishouding

Digitaal kan ook veilig

Robotisering bij Urban Crops

Innovatiestrategie

BIJLAGE i.s.m. EY

IMPACT VAN DE DIGITALE REVOLUTIE OP DE INDUSTRIE

VOORAF Digitale kansen en bedreigingen ‘Willen we de Europese industrie niet verliezen aan Azië, dan moeten we de digitale transformatie gebruiken om een concurrentiële voorsprong uit te bouwen’, zegt Christian Rudi Braes Jourquin in deze bijCEO en voorzitter lage. Daarmee vat de EY België en Nederland voormalige CEO van Solvay de kansen en uitdagingen van de digitale revolutie mooi samen. Big data, artificiële intelligente en het internet of things bieden ongekende mogelijkheden. Wie digitale technologie maximaal inzet, kan een portefeuille uitbouwen van producten en diensten met een hogere toegevoegde waarde. En zo de conversie maken van maak-industrie naar diensten-industrie. Ook de mogelijkheden voor procesinnovatie zijn talloos. De productieomgeving van morgen is er een waar intelligente automatisatie en analyse van datastromen in ongekende efficiëntiewinst en kostenbesparing resulteren. Uiteraard brengt de digitale revolutie een aantal bedreigingen mee. Zo zijn snelheid van uitvoering en flexibiliteit in deze turbulente tijden meer dan ooit van belang. Anticipeer daarop, of de concurrentie steekt u voorbij. Ook cybersecurity is een uitdaging van formaat. Als u daar stiefmoederlijk mee omspringt, kunnen de gevolgen zeer kwalijk zijn. Ten slotte vraagt innovatie om verandering, en verandering brengt altijd ondernemingsrisico mee. Dat risico optimaal beheren, is een hele uitdaging. Alleen bedrijven die digitale creativiteit in hun DNA verankeren, overleven de digitale revolutie. Wilt u bij de winnaars van morgen horen? Dan is dat vandaag uw hoogste prioriteit.

Digitaal innoveren buiten de bedrijfsmuren Door trends als het internet of things, artificiële intelligentie en big data staat nu ook de industrie voor een digitale revolutie. Hoe ziet de productieomgeving van morgen eruit? Wat is nodig opdat start-ups en gevestigde waarden elkaar vinden in een voldragen innovatiemodel dat tastbare meerwaarde en differentiatie creëert? We vroegen het aan Christian Jourquin, voormalige CEO van Solvay, Bert Baeck, oprichter en CEO van Trendminer en Thierry Mortier, vennoot en IT Advisory Leader bij EY.

Wilt u dit dossier ook online raadplegen? www.tijd.be/inzicht

Een initiatief van EY i.s.m CONNECT

Thierry Mortier, vennoot EY Adivosry Andy Deprez, vennoot EY Advisory Steve Vandersteen, director EY Advisory Yannick Grécourt, vennoot Financial Services Sylvie Borremans, manager EY Advisory Bart Dumon, vennoot EY Financial Services Frank De Jonghe, vennoot EY Financial Services Filip Bogaert, vennoot EY Financial Services Bernard Ghigny, vennoot EY Financial Services

De digitale revolutie komt op kruissnelheid. Wat is de impact op de industrie? Christian Jourquin: ‘Twintig jaar geleden had je in onze industrie heel duidelijke trends. De toekomst van de activiteiten was makkelijk te voorspellen. Ik noem dat het model van de ploeg: alles gaat rechtlijnig. Dat is vandaag volledig veranderd. Er is een clusterbom aan nieuwe technologie ontploft. Een aantal bedrijven met een disruptief, door digitalisering gedreven zakenmodel, zoals Uber of Airbnb, zijn erg zichtbaar. Maar wat wordt de impact van die technologie voor de auto-industrie, voor de reisindustrie? Niemand weet nog hoe zijn zakenmodel er over tien jaar zal uitzien.’ Bert Baeck: ‘Als start-up hebben we gezien hoe de besparingsgolf van de laatste jaren de focus verlegt van de industrie naar efficiëntie. Het komt erop aan om met minder mensen sneller te ageren en betere beslissingen te nemen. Dat vraagt om innovatie buiten het bestaand kader. Dan kom je heel snel bij de digitale revolutie als speerpunt.’

Verantwoordelijke uitgever: Stefan Olivier, vennoot EY Bedrijfsrevisoren Coördinatie EY: Anne-Sophie Jaspers, Jan-Peter Eerdekens www.ey.com/be/inzicht Volg ons op: Tel.: 02 774 91 11

twitter.com/EY_Belgium facebook.com/eybelgium

Alle huishoudens zullen aangesloten zijn op een intelligent netwerk van energie- en contractstromen. De consument zal voor elke situatie de interessantste leverancier kiezen, zal zelf ook producent zijn van elektriciteit of vergoed worden voor het stockeren van overtollige elektriciteit in de batterij van zijn elektrische wagen. Stop daar een laag artificiële intelligentie onder, en de toepassingen worden eindeloos. De eerste toepassingen zoals de slimme energieapplicaties, waarmee je op afstand huishoudelijke toestellen in of uit kunt schakelen bestaan nu al in de markt.’

Jourquin: ‘Jonge, supergespecialiseerde bedrijven als Trendminer moeten de link maken tussen de nieuwe ideeën en de gevestigde industrie. Voor de industrie is het de grote uitdaging om ruimte te creëren voor samenwerking met dergelijke ondernemingen.’

Toekomst Hoe ziet een industriële onderneming er over tien jaar uit? Thierry Mortier: ‘Het internet of things, big data, robotics, blockchain, virtual reality en artificiële intelligentie zijn enkele grote sturende trends. Die zullen de industriële onderneming transformeren tot een omgeving waar intelligente, geconnecteerde apparaten een enorme datastroom genereren. Die wordt door machines geïnterpreteerd en waar nodig voorgelegd aan de mens. De voordelen zijn dan bijvoorbeeld pompen die langer foutloos kunnen draaien en minder onderhoud nodig hebben. Die revolutie is in de maakindustrie minder sexy, misschien minder zichtbaar. Maar de impact is enorm.’

Een realisatie van Mediafin Publishing Coördinatie: Tim De Geyter, Veronique Soetaert Redactie: Mediafin Lay-out: Sieber Bulteel Fotograaf: Frank Toussaint, Studio Dann, Jan Locus Info? publishing@mediafin.be

Christian Jourquin, Bert Baeck en Thierry Mortier

Baeck: ‘Een productieomgeving wordt als een vliegtuig. Het vliegen gebeurt automatisch, maar een klein aantal mensen houdt de boel in de gaten, anticipeert op wat mis kan gaan en grijpt in waar nodig. Machines zullen zich toespitsen op de herkenning van patronen, snelle en ingewikkelde berekeningen en de analyse en presentatie van data. Mensen zullen zich richten op creativiteit, intuïtie en beslissingen nemen. Het wordt management by exception van een resem geconnecteerde robots en apparaten.’ Mortier: ‘Kijk naar wat er gebeurt in de nutsbedrijven. Door de opkomst van hernieuwbare energie, sterk gewijzigde regulering en groter consumenten bewustzijn zijn ze gedwongen om zich opnieuw uit te vinden. De smartgrid met slimme, geconnecteerde meters en huishoudelijke toestellen is daar de toekomst.

Niemand weet nog hoe zijn zakenmodel er over tien jaar zal uitzien. Christian Jourquin, voormalige CEO van Solvay

Jourquin: ‘Ook in de chemische industrie verandert het zakenmodel. In plaats van palletten te verkopen met generische chemische producten, richten de grote bedrijven zich op het leveren van chemische eindoplossingen voor specifieke toepassingen met hoge toegevoegde waarde, met een aantal diensten erbovenop. Differentiatie is het sleutelwoord. Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan de gespecialiseerde producten die Solvay specifiek voor de luchtvaart of de auto-industrie ontwikkelt.’

Transformatie Welk transformatieproces is er nodig om die industriële onderneming van morgen mogelijk te maken? Mortier: ‘De grote doorbraken waarvan je echt de impact ziet in de businesscase, moeten er in de maakindustrie nog aankomen, zeker bij de middelgrote ondernemingen. Aan nieuwe technologie is er geen gebrek. Voor het waarmaken van de digitale revolutie in de industrie heb je ook een ecosysteem aan start-ups nodig, waarin die technologie kan rijpen.

Innovatiestrategie

Baeck: ‘Als start-up moet je industriële bedrijven in een dergelijke samenwerking ook écht toegevoegde waarde kunnen leveren. Mooie ideeën volstaan niet, al te veel starters laten zich daar nog aan vangen. Maar als je echt helpt om de kosten naar beneden te brengen of de efficiëntie op te drijven, is het vandaag mogelijk om bij Total of Solvay binnen te stappen. Vroeger zouden die alleen praten met grote merken als Oracle of met IBM, nu is er veel meer luisterbereidheid.’

ann

de mist in. Het vroeg een te grote verandering voor de werkvloer, die niet in het traject was meegenomen.’

tu dio D

Jourquin: ‘De beslissingsnemers in grote bedrijven zijn goed in het beheersen van risico, maar soms minder in het bedenken van innovatieve oplossingen. Het is niet alleen gebonden aan de grootte van het bedrijf, maar ook aan de leeftijd van de managers of ondernemers. Er moet naar de jongere generatie geluisterd worden, die midden in de digitale revolutie opgegroeid is. Bij Solvay bezocht ik heel vaak fabrieken. Ik leerde het meest van de gesprekken met jonge ingenieurs op de werkvloer. Je moet over het muurtje kijken. Want grote bedrijven kunnen niet meer overleven met innovatie die louter binnen de muren plaatsvindt. Wie samenwerkt met kleine, innoverende partners, besteedt voor een stuk ook het risico uit. Maar er is nog een gebrek aan durf. Te vaak blijft het bij wat proeven, de voelsprieten uitsteken en een beetje koudwatervrees.’

• • • • • •

Baeck: ‘Projecten met veel toegevoegde waarde voor een onderneming, brengen niet noodzakelijk toegevoegde waarde aan de mensen op de werkvloer. Verandering is een groot risico voor de mensen op de werkvloer. Je moet daar al in de ontwikkelingsfase rekening mee houden, anders faalt je innovatie.’

Samenwerking tussen industriële spelers en start-ups is het innovatiemodel van de toekomst. Thierry Mortier, vennoot bij EY

Mortier: ‘Bij fundamentele transformaties zie je grote bedrijven vaker hybride satellietteams opzetten met een combinatie van eigen mensen en start-ups. Voor de digitale bank werd zo gewerkt. Als de oplossingen volwassen zijn, kunnen ze verzelfstandigd worden of weer in de bestaande omgeving worden gebracht.’ ‘Dat proces van incubatie tot integratie op de werkvloer moet wel zeer nauw begeleid worden, anders loopt het mis. Ik heb dat zien gebeuren in een nutsbedrijf, met een project rond het draadloos herladen van smartphones. Een prima project, maar toen de dienst daadwerkelijk uitgerold moest worden, ging het

• •

Wat zijn de uitdagingen van een samenwerking tussen een industriële onderneming en een starter? Baeck: ‘Om als start-up mee te innoveren met je klant, moet je voldoende wendbaar zijn. We weten vaak niet op voorhand waar we uitkomen, het is leren met vallen en opstaan. Als je daar flexibel op reageert, komt er vaak een initieel onverwachte oplossing uit de bus. Als je drie of vier projecten start, wordt er misschien maar één een groot succes. Maar je zult van de drie andere projecten zeer veel leren. Grote ondernemingen moeten die manier van werken leren te aanvaarden.’ Mortier: ‘Het samenwerkingsmodel tussen industriële partners en digitale start-ups staat nog in de kinderschoenen. Maar het is wel het model van de toekomst. Dat is ook de reden waarom we hier met een digitale start-up, een industrieel en een consultant rond de tafel zitten.’‘De steun van de PMV is een mooi voorbeeld van hoe de overheid een gat in de markt opvult. Let wel, ze doet er ook een goede zaak mee, want ze zal haar investering verschillende keren terugverdienen.’ ‘En EY heeft zijn plaats in dat traject. Door onze zeer specifieke industriekennis kunnen we behulpzaam zijn in het samenbrengen van de juiste spelers met de juiste mentaliteit. Digitale start-ups kunnen we toegang bieden tot onze contacten op c-level in talloze bedrijven. Die grote bedrijven brengen we in contact met de starters die het minst risicovol zijn, en we helpen hen bij de keuze tussen werken op projectbasis, via een joint venture, deelname in het kapitaal of een overname. We

TRENDMINER GAAT VOOR LANGE TERMIJN Werknemers: 35 Klanten: 30 procent van de 50 grootste chemiebedrijven, onder meer Total, Solvay, BASF en Umicore Kantoren: Hasselt (hoofdkantoor), Rotterdam, Keulen, Houston Omzet: Niet openbaar. Contractwaarde van de orders is dit jaar verdrievoudigd. Eigen vermogen: dit jaar werd 6 miljoen euro opgehaald Investeerders: Fortino Capital, LRM, PMV, KU Leuven, Innovation Fund Moederbedrijf: TrendMiner N.V CEO en medestichter: Bert Baeck

Innovatiestrategie

BIJLAGE i.s.m. EY

TrendMiner startte in 2008 als spin-off van de KU Leuven. De starter baseerde zich op onderzoek naar het inzichtelijk maken van door machines gegenereerde data. De competenties van CEO Bert Baeck en zijn team bevinden zich op het kruispunt van big data, machine learning en de procesindustrie. Na een aantal succesvolle, maar te arbeidsintensieve implementaties van hun eerste product, veranderde Baeck het geweer van schouder. De diensten moesten sneller en eenvoudiger geïmplementeerd kunnen worden. Na verdere ontwikkeling en een nieuwe kapitaalinjectie van 6 miljoen euro door het puikje van Belgiës venturekapitalisten, werd de eerste volwassen versie van Trendminer uitgerold. Het werd een product met drie luiken. Eerst en vooral wordt een zoekmachine losgelaten op de datastroom die gegenereerd wordt

door de sensoren van alle in een industriële omgeving geconnecteerde machines. Voor de klant leidt dat tot kostenbesparingen door onder meer het voospellen van machine falingen of productieproblemen. Het tweede luik zorgt voor het opslaan in digitale vorm van de menselijke kennis die in de omgeving aanwezig is, zodat die als intelligentie aan het systeem toegevoegd kan worden. Ten slotte is er het monitoringluik, waarmee de klant in real time alle parameters en patronen kan visualiseren en dat waarschuwt bij dreigende problemen. Het succes van Trendminer liet niet op zich wachten. De oplossing draait intussen al in minstens één vestiging bij 30 procent van ’s werelds 50 belangrijkste chemiebedrijven. Reden genoeg voor Baeck om een mooi bod van een Amerikaanse overnemer vriendelijk af te wimpelen. Want TrendMiner gaat volop voor de lange termijn. Dat is nodig als je de ambitie hebt om de Google van de procesindustrie te worden.

kunnen het digitale innovatietraject op zich ondersteunen, maar ook de bredere transformatie die veel van die projecten meebrengen.’ ‘Bij EY passen we die innovatiestrategie trouwens ook zelf toe. We hebben een intern innovatieprogramma, waarbij we het ondernemerschap van onze eigen medewerkers stimuleren. We laten hierbij EY medewerkers een eigen start-up ontwikkelen, sturen onze juniors naar ‘digital disruption’ programma’s in London en werken actief aan trainingsprogramma’s om digital en innovatie in het DNA van onze consultants te krijgen.

EXECUTIVE SUMMARY

Baeck: ‘De diensten die starters aanbieden zijn vaak erg vernieuwend. Daar bestaat per definitie nog geen budget voor. Je moet in de onderneming iemand vinden die zijn nek voor je uitsteekt. Er is nog te veel faalangst in de industriële omgeving. Heel het concept van ‘failing forward’ – het idee van vooruitgang te boeken door wat je uit je fouten leert – is cruciaal bij disruptief innoveren. Hoe sneller je faalt, bijstuurt en opnieuw probeert, hoe sneller je succesvol wordt.’ Jourquin: ‘Vaak is er inderdaad faalangst. Grote bedrijven hebben ervaring met succesvolle interne transformatieprojecten nodig voor ze bereid zijn de stap te zetten naar externe partijen. De starter moet projecten kunnen voorleggen die elders al succes kenden, wil hij het vertrouwen van een grote onderneming winnen. De relatie is ook belangrijk: ik wil niet met Trendminer in zee, maar wel met mijnheer Baeck. Als ik het gevoel krijg dat hij een beetje deel uitmaakt van mijn bedrijf, zijn we op de goede weg.’ ‘En ook de overheid heeft een rol te spelen. China is zeer competitief in de maakindustrie, vooral op het vlak van kostenbesparingen. Als we volop de kaart van differentiatie en innovatie trekken, hebben we hier nog een kans om competitief te blijven. Maar dan moet Europa dringend werk maken van een sterk industriebeleid.’

Heel het concept van “failing forward” – het idee van vooruitgang boeken door wat je uit je fouten leert – is cruciaal bij disruptief innoveren. Bert Baeck, CEO en cofounder van Trendminer

•

Het internet of things, big data en artificiële intelligentie zullen de maakindustrie transformeren.

•

De productieomgeving van morgen bestaat uit geconnecteerde robots en machines, aangestuurd door artificiële intelligentie. De mens komt slechts tussenbeide als er wat fout loopt.

•

Samenwerking tussen industriële spelers en een ecosysteem van startups wordt het innovatiemodel van de toekomst.

•

De grote doorbraken moeten er in de maakindustrie nog aankomen. De industrie moet haar gebrek aan durf overwinnen.

•

Hoe sneller je faalt, bijstuurt en opnieuw probeert, hoe sneller je succesvol wordt. Dat is het model van ‘failing forward’.

•

Mooie ideeën volstaan niet voor startups. Ze moeten reële toegevoegde waarde leveren.

•

Projecten die veel toegevoegde waarde brengen aan de onderneming, brengen niet noodzakelijk toegevoegde waarde aan de mensen op de werkvloer. Houd daar rekening mee in de designfase.

•

Consultants kunnen de juiste spelers samenbrengen, het innovatietraject en de bredere transformatie ondersteunen.

Deze samenvatting bewaren?

• Scan met Shazam of een QR reader. • Deel en bewaar deze inhoud. © Studio Dann

Financieel management

DOORLICHTING VAN UW FINANCIËLE HUISHOUDING

Dicht de lekken © Shutterstock

€ 400 miljoen Door onzichtbare Revenue Leakage verliezen onze 500 grootste bedrijven samen makkelijk 400 miljoen euro per jaar.

Revenue Leakage bestaat meestal uit een groot aantal op zich verwaarloosbare sommen. Die misgelopen inkomsten vallen individueel niet op, maar knabbelen samen een behoorlijk deel van de inkomsten. Hoe dicht u de lekken? ‘Revenue Leakage is meestal de optelsom van kleine fouten die door de mazen van de vele controles, geautomatiseerde ERP-systemen en audits glippen’, zegt Steve Vandersteen, director Revenue Leakage bij EY. De meest voor de hand liggende oorzaak is een menselijke fout, zoals een dubbele boeking van een inkomende factuur. Vaak zit er ook een kink in de bedrijfsprocessen, wanneer bijvoorbeeld een leverancierskorting niet in het facturatieprogramma geïntegreerd wordt. ‘Al die kleine lekken maken al snel 1 tot 5 procent van de operationele kasstroom uit’, zegt Vandersteen. ‘Sommige ondernemingen nemen dat risico er gewoon bij, maar het kan ook anders.’

Transparantie cruciaal Om alle lekken te vinden en te dichten, moeten bedrijf en processen volledig doorgelicht worden. Niet alleen de financiële afdeling, maar ook bijvoorbeeld de sales en de logistiek. De bron van het lek kan overal zitten. Misschien een simpele inputfout in de facturatiesoftware. Of onopgemerkte, speciale prijsafspraken die bleven zitten in de mailbox van een inkoper. Of het niet naleven van contractafspraken met een klant of leverancier. Volledige transparantie is een must. ‘Ervaring leert dat haast elk bedrijf met lekken kampt’, zegt Vandersteen. ‘Het loont absoluut de moeite om uw financiële huishouding grondig te laten doorlichten. Alleen zo bent u als ondernemer zeker dat u geen cent misloopt.’

Jacht op omzetlekken

Steve Vandersteen director Revenue Leakage T. 02 774 64 34 steve.vandersteen@be.ey.com Sylvie Borremans operational manager Revenue Leakage T. 02 774 62 35 sylvie.borremans@be.ey.com

Om de omzetlekken op te sporen, te dichten, te recupereren en voorgoed te vermijden, werkt het team van Vandersteen in vier fases. ‘Eerst sporen we omzetlekken op door historische gegevens over facturen en commerciële relaties te vergelijken met wat in de boekhouding staat’, zegt operationeel manager Sylvie Borremans. ‘Vervolgens identificeren we hoe het misgelopen is en brengen we de mankementen van het proces in kaart. We introduceren structurele oplossingen en vernieuwen processen om de verliezen voorgoed te vermijden.’ Dat kan gaan om een nieuw informaticasysteem dat alle departementen toegang geeft tot cruciale facturatiegegevens, of software die waarschuwt bij een mogelijke dubbele boeking. Medewerkers worden getraind om zelf de nodige controles uit te voeren. ‘We gaan uiteraard ook op jacht naar het weggelekte geld’, vertelt Borremans. ‘In driekwart van de gevallen wordt het gemiste bedrag vlot terugbetaald. Grote lekken vragen wat meer onderhandelingen. Dan kunnen we bijvoorbeeld een commerciële schikking uitwerken.’ Het Revenue Leakage proces wordt afgerond met een uitgebreid rapport, waarmee het management de meerwaarde van Revenue Leakage nauwkeurig kan meten.

Drie manieren van samenwerken 1

Out-sourced: voor de scan van één bedrijfsonderdeel. U betaalt alleen een percentage op de gevonden inkomsten.

Co-sourced: wilt u meer dan een onderdeel controleren, dan werken uw medewerkers samen met onze experts. Er wordt projectkosten aangerekend en een deel van de gevonden inkomsten.

In-sourced: onze experts werken ter plaatse onder uw aansturing. U betaalt een dagprijs, aangevuld met een vindersloon.

Cybersecurity

BIJLAGE i.s.m. EY

OPPORTUNITEITEN EN BEDREIGINGEN

Digitale bedreigingen

Digitaal kan ook veilig

Aan de race naar digitalisering zit ook een schaduwzijde. Veel risico’s worden onderschat. Bedrijven realiseren zich vaak te laat dat de digitale wereld ook voor criminelen mogelijkheden opent. Bovendien komen er steeds meer complexe, niet-voorziene neveneffecten van de connectiviteit tussen mensen, organisaties en ‘dingen’ aan het licht. De uitdaging is dubbel. Externe partijen met slechte bedoelingen hebben het op uw digitale bezittingen gemunt. En intern wordt beveiliging nog altijd te stiefmoederlijk behandeld.

miljard

toegevoegde waarde wereldwijd

Digitale opportuniteiten

toestellen zijn anno 2020 met internet verbonden

Binnen tien jaar zijn er geen koffiezetapparaten, lampen of machines meer die niet op internet aangesloten zijn en via talloze sensoren in real-time informatie aanleveren. Nu de kosten van sensoren, connecties en andere technologie drastisch dalen, zijn de mogelijkheden en vernieuwende toepassingen van het Internet der Dingen virtueel eindeloos.

De belangrijkste bedreigingen in 2015 waren phishing en malware. In 2014 werden fraude en diefstal van financiële informatie en intellectuele eigendom nog als gevaarlijker omschreven. Een merkwaardige verschuiving in perspectief, die niet meteen de realiteit weerspiegelt.

van alle toestellen die weldra geconnecteerd zijn, is dat vandaag nog niet

50% extra budget nodig

Phising

2.000 miljard

dollar marktpotentieel: artificiële intelligentie wordt volwassen

Big Data Het exponentieel toenemende dataverkeer opent de deur voor talloze ongekende toepassings-mogelijkheden. Bedrijven die de karrenvrachten verzamelde data omzetten in bruikbare informatie en kennis, zijn de winnaars van morgen.

Andere digitale trends De nieuwe digitale trends zijn talloos. Bedrijven die de winnende trends uitkiezen en nieuwe technologie slim inzetten, verwerven een groot concurrentieel voordeel. De beste bedrijven inspireren hun medewerkers om hun digitale kennis en kunde optimaal voor de onderneming in te zetten. Bring your own device: in 2017 doet de helft van de werkgevers een beroep op de mobiele toestellen van hun werknemers (Gartner) Sinds 2014 worden er meer gegevens in de cloud verwerkt dan in traditionele datacenters (Cisco) Er zijn intussen 2,3 miljard actieve sociale-mediagebruikers (We are Social) Artificiële intelligentie wordt volwassen. De CEO van IBM ziet een marktpotentieel van 2.000 miljard dollar.

vindt dat data-analyse moet behoren tot het hart van alle beslissingen

Bedreigingen phishing (19%) malware (16%) zero-day attacks (10%)

actieve social-media gebruikers

81 procent van de bedrijven meent dat data-analyse moet behoren tot het hart van alle beslissingen (EY) Het internetverkeer overschrijdt dit jaar voor het eerst 1 zettabyte (Cisco) 90 procent van alle data werd de afgelopen twee jaar gegenereerd (IBM)

EY’s Global Information Survey 2015 brengt de perceptie van de grootste bedreigingen en kwetsbaarheden rond cybersecurity in kaart. In 2015 werden onoplettende medewerkers en gedateerde informatieveiligheidscontroles of -architectuur gezien als de belangrijkste kwetsbaarheden. Die bezorgdheid lag een stuk minder hoog dan in 2014. Dat kan er op wijzen dat organisaties menen dat ze hun kwetsbaarheden beter afdekken.

miljard

The Internet of Things (IoT)

99 procent van alle toestellen die weldra geconnecteerd zijn, is dat vandaag nog niet (Cisco) In 2020 zullen er 26 miljard toestellen met het internet verbonden zijn (Gartner) Er wordt wereldwijd gerekend op 1.900 miljard dollar toegevoegde waarde (Gartner)

Extern

Kwetsbaarheden onoplettende medewerkers (18%) gedateerde informatieveiligheidscontroles of -architectuur (34%) niet-geautoriseerde toegang tot gegevens (10%)

Onvoldoende beveiligd

De digitale wereld wemelt van opportuniteiten voor innovatie. Nieuwe technologie en zakenmodellen bieden de kans om nieuwe markten en producten te creëren, een beter inzicht in uw klant te krijgen en nieuwe manieren om met die klant in contact te treden. De volgende trends bepalen mee de toekomst van uw business.

1.900

De digitale wereld is een feit. Connecties tussen bedrijven, medewerkers en klanten nemen exponentieel toe. Dat veroorzaakt een resem interessante opportuniteiten, maar ook een hele reeks nieuwe bedreigingen. Hoe gaat u daar het best mee om?

Malware

Intern Veiliger en meer duurzaam zakendoen in de digitale wereld? Dan moet u alles wat uw organisatie doet onder de cyberrisico-lens houden. En dat gebeurt nog onvoldoende, blijkt uit het EY-onderzoek. Er worden te weinig maatregelen genomen om succesvol om te gaan met de complexe digitale context. Zo denkt slechts één derde van de bedrijven in staat te zijn een geavanceerde cyberattack op te merken. Knelpunten Slechts 12 procent van de ondervraagden voelt zich voldoende beveiligd 69 procent zegt daar meer dan 50 procent extra budget voor nodig te hebben 49 procent heeft nog altijd geen Security Operations Center (SOC)

Naar een actieve verdediging Voor ondernemingen is cybersecurity inherent een defensieve aangelegenheid. Maar blijf niet bij de pakken zitten. Door nu te handelen is het mogelijk de balans weer recht te trekken en een duurzame, veilige omgeving te creëren voor uw gegevens. Drie stappen voor een active defence: 1. Prioriteren. Maak een lijst van uw meest kritieke digitale assets, medewerkers en zakendomeinen en weeg ze naar prioriteit. Verplaats u in de huid van cybercriminelen om te begrijpen wat aanvallers van uw organisatie willen. Zo kunt u een gerichte verdediging opbouwen. 2. Verstevigen. Identificeer de meest kwetsbare systemen rond de potentieel belangrijkste doelwitten. Richt uw inspanningen op de versteviging van de zwakste punten. 3. Analyseren. Breng het landschap aan mogelijke bedreigingen in kaart. Dat stelt u in staat om de meest waarschijnlijke malafide actoren en de gevaarlijkste methoden te identificeren. Dat giet u dan in scenario’s waarmee u uw staat van paraatheid objectief kunt beoordelen. Al deze informatie moet gestroomlijnd worden en dient als input om uw SOC aan te sturen. Door uw SOC-team te verstevigen, kunt u op een intelligente manier uw voelsprieten uitsteken en op zoek gaan naar potentiële aanvallers. Alleen zo kunt u potentiële gevaren tijdig neutraliseren.

Robotisering

Andy Deprez, Maarten Vandecruys en Piet Vanthemsche

NAAR EEN EFFICIËNTER PRODUCTIEPROCES

Groenten telen onder ledverlichting In de verticale boerderijen van Urban Crops kunnen sla, radijzen en kruiden altijd en overal geteeld worden. Dankzij de robotisering, klimaatcomputers en ledverlichting groeien de gewassen in een afgesloten omgeving, zonder beïnvloeding van externe factoren zoals regen en wind. ‘Door onze teeltkennis, machines en software te integreren, bekleden we een unieke positie. We zijn vooral systeembouwers, geen groenteboeren.’ De proefinstallatie van Urban Crops in Beveren-Leie werkt op volle toeren. Onder meer basilicum, eikenbladsla, bieslook en radijzen worden in verschillende lagen boven elkaar geteeld, onder een rood-blauwe gloed van ledlampen. In deze afgesloten omgeving worden externe invloeden die voor volatiliteit zorgen, zoals regen en wind, zo goed als volledig geminimaliseerd. ‘Wat wij doen is klassieke plantenteelt. Maar we gebruiken automatisering en ledverlichting om de productie maximaal te optimaliseren’, zegt Maarten Vandecruys, oprichter Urban Crops. ‘Heel wat start-ups zijn bezig met het realtime-monitoren van regen en zonneschijn, maar ze blijven afhankelijk van deze externe factoren’, voegt Andy Deprez van EY er aan toe. ‘Ze hanteren nog altijd een actie-reactiemodel. Met dit systeem heb je

Het is niet de ambitie van Urban Crops om groenten of kruiden te verkopen. Wij verkopen systemen. Piet Vanthemsche, lid van de Raad van Advies bij Urban Crops

alles zelf onder controle.’ Welke rol speelt EY? ‘We helpen om de risico’s rond digitalisering en robotics in kaart te brengen en af te dekken. Bij start-ups kunnen deze risico’s zelfs het einde betekenen van een onderneming’, vertelt Andy Deprez. Urban Crops heeft niet de ambitie om groenten of kruiden te verkopen, maar wel systemen, waarbij automatisatie, water, klimatisatie en ledverlichting samenwerken. ‘Urban farming is niet nieuw, maar het unieke van Urban Crops is de integratie van alle kennis’, zegt Piet Vanthemsche, lid van de Raad van Advies bij Urban Crops en oud-voorzitter van de Boerenbond. ‘We combineren teeltkennis met de jarenlange traditie van machinebouw en software. We zijn geen groenteboeren, maar systeembouwers.’

Robotisering

Verticale boerderij Met dit systeem biedt Urban Crops een antwoord op de demografische ontwikkelingen. ‘Het idee is gerijpt toen wij in 2012 een rapport van de Verenigde Naties lazen’, vertelt Maarten Vandecruys. ‘In 2050 zullen er 9 miljard mensen op de aardbol wonen, van wie 70 procent in stedelijke gebieden. Nu al is 80 procent van de landbouwgrond in gebruik. Er moet dus een oplossing komen om alle monden te voeden.’ Daarom bedacht Maarten samen met Frederic Bulcaen een businessmodel dat nauw aansluit bij het farm-to-forkprincipe, waarbij de consumptie dicht bij de productie staat. In eerste instantie onderzocht Vandecruys eerst de haalbaarheid van gewassen op daken te telen. Hij onderzocht het businessmodel aan de Vlerick School, maar er was te weinig schaalbaarheid: de daken moesten niet alleen groot en sterk zijn, maar stedenbouw moest het ook toelaten. ‘Toen ik op een conferentie een spreker hoorde over het gebruik van ledverlichting bij plantengroei, zag ik onmiddellijk de voordelen. De ledlampen worden dicht tegen de planten gebracht en je kunt in verschillende lagen werken.’

Industriële toepassingen

De kennis voor het telen van bepaalde gewassen hebben we in ons systeem gegoten. Met één druk op de knop kunnen we per gewas de klimaatparameters aanpassen.”

Urban Crops ziet zichzelf niet als concurrent voor de klassieke landbouwers. ‘We denken niet als boeren, maar als industriëlen.’ Vandecruys ziet het systeem vooral toegepast in gebieden waar de noden het hoogst zijn. ‘Dan denk ik aan gebieden waar de teelt moeilijk verloopt en er veel import nodig is. Of aan grootsteden waar de distributie niet optimaal is en lokale productiesystemen een grotere meerwaarde bieden. Daarnaast zien we ook toegevoegde waarde in tijdelijke gebieden, zoals vluchtelingenkampen of legerbases waar kwalitatief voedsel nodig is. In de voedselindustrie zien we ook een toekomst in medicinale gewassen.’ Ondanks de industriële toepassingen, ontwikkelde Urban Crops ook een kleinschaliger standaard bijproduct: de groei of kweekcontainers. ‘We zien dat bepaalde doelgroepen behoefte hebben aan een zelfvoorzienend consumptiemodel. Het zijn hyperlokale concepten waar de kwaliteit en de smaak van de gewassen het verschil maken. We leverden al een container aan een restaurant in Berlijn. Aan de Medialaan bevoorraadt een van onze containers de VTM-keukens, waar dagelijks 500 mensen eten.’

Meer integratie Maarten Vandecruys, oprichter Urban Crops

De voordelen van de verticale boerderijen zijn legio. ‘De meeste gewassen hebben een hogere voedingswaarde en er is minder grond nodig, zeker wanneer in de hoogte gewerkt wordt, Daarnaast hebben we ook 95 procent minder water

nodig om de gewassen te laten groeien. Je gebruikt alles veel preciezer, op het moment dat je het nodig hebt’, legt Maarten Vandecruys uit. Ook de distributieketen wordt beperkt en de CO2-uitstoot gereduceerd. ‘Grote delen van de landbouw en de voedselketen zijn al geoptimaliseerd, maar het logistieke proces en de trading zijn nog weinig gedigitaliseerd en onderling verbonden’, zegt Andy Deprez van EY. ‘Maar als je zoals Urban Crops de productie veel dichter bij de afzetmarkt brengt, dan is dat een meerwaarde voor de logistieke keten. Je krijgt versere producten, want er is minder verlies door transport en distributie. Het goede aan dit ecosysteem is ook het zelflerende aspect. Het wordt telkens verder geoptimaliseerd.’ In plaats van gratis zonlicht gebruikt het systeem ledverlichting, wat heel energie-intensief is. ‘Klopt, maar in de toekomst zien we daar alleen maar efficiëntieverbeteringen’, legt Maarten Vandecruys uit. ‘De ledtechnologie gaat met rasse schreden vooruit. Daarnaast willen we onze systemen ook steeds meer integreren met groene energievormen. Bovendien creëren onze systemen veel warmte, die we voor andere doeleinden kunnen gebruiken.’ De robotisering zorgde al voor een ver doorgedreven efficiënt productieproces. Maar er is meer. ‘Door met ledlicht te spelen kunnen we allerlei componenten van de gewassen sturen. Onze spinazie bijvoorbeeld is nu al 30 procent rijker aan ijzer. In de toekomst kun je dus ook gezonder voedsel of gewassen met speciale vereisten maken.’

Controle over de oogst ra nk Tou ssain t

Intussen ontwikkelde Urban Crops al meer dan 160 plantrecepten. ‘De kennis voor het telen van bepaalde gewassen – die normaal in het hoofd van de landbouwer zit - hebben we in ons systeem gegoten’, zegt Maarten. ‘Met één druk op de knop kunnen we per gewas de klimaatparameters aanpassen, zoals de hoeveelheden, de groeitijd en de opbrengst.’

Robotisering

BIJLAGE i.s.m. EY

ra nk Tou ssain t

EY helpt om de risico’s rond digitalisering en robotics in kaart te brengen en af te dekken. Andy Deprez , vennoot bij EY Advisory

Aan de Medialaan bevoorraadt een container van Urban Crops de VTM-keuken waar dagelijks 500 mensen eten. Laurens Sijssens, chefkok bij Belgocatering, kweekt er vooral basilicum, kruiden, sla en spinazie. ‘Het grootste voordeel? Je hebt volledige controle over de oogst en je gaat bewuster om met de gewassen.’ Belgocatering en Urban Crops sloegen enkele maanden geleden de handen in elkaar voor een proefproject aan de Medialaan. Laurens Sijssens, chefkok bij Belgocatering, gebruikt met veel enthousiasme het indoor containerysteem op basis van ledtechnologie in de VTM-keuken. Hij kweekt er vooral basilicum, dille en tijm, maar oogstte ook al sla, spinazie en zelfs jonge radijzen. ‘Het systeem is heel gemakkelijk om te gebruiken en te onderhouden,’ legt hij uit. ‘Urban Crops bezorgt ons de ontkiemde plantjes, die we in de container plaatsen. Met een druk op de knop regelt het systeem alles: het licht, de voedingsstoffen en het klimaat. De groei van het gewas wordt op de voet gevolgd en na een aantal dagen zijn de gewassen en kruiden klaar voor de oogst.’

Volautomatische plantenteelt Urban Crops ontstond in 2014 en wil een antwoord bieden op demografische ontwikkelingen. De bevolking stijgt exponentieel, terwijl landbouwgrond steeds schaarser wordt. Daarom kwam Urban Crops met verticale boerderijen, waarbij gewassen en kruiden in een gesloten omgeving geteeld worden, in diverse lagen en met ledverlichting. De oprichters van Urban Crops beschouwen zichzelf niet als concurrent van boeren, want ze zien vooral industriële toepassingen. Het bedrijf richt zich naar gebieden waar het moeilijk is om gewassen te telen, naar grootsteden waar

Onbesproeide groenten

de distributie niet optimaal is of naar tijdelijke gebieden zoals vluchtelingenkampen of legerbases. De verticale boerderijen bieden heel wat voordelen. In de eerste plaats brengen de systemen smaakvolle gewassen voort, die bovendien weinig water nodig hebben, geen pesticiden gebruiken, weerbestendig zijn en transportkosten overbodig maken. Alles gebeurt volautomatisch, een druk op de knop volstaat. Momenteel liggen de investerings- en energiekosten wel nog hoog. Maar door de legio andere voordelen, zorgt Urban Crops dat door hun technologie vandaag al een meerwaarde gevaloriseerd kan worden voor welbepaalde gewassen en voor verschillende markten.

Laurens Sijssens ziet alleen maar voordelen. ‘Een groot pluspunt is de volledige controle over de groenten en de kruiden. Je weet dat ze niet besproeid zijn. Daarnaast kun je ook beslissen hoe groot je de kruiden wil en wanneer je wilt oogsten. In de keuken gebruik ik bijvoorbeeld liever de kleine basilicumblaadjes om de gerechten af te werken. De grotere basilicumbladeren zijn eerder voor de pasta’s bedoeld.’ Een ander voordeel vindt hij het ecologische karakter van het containersysteem. ‘Het water dat verdampt wordt gefilterd en naar het bassin teruggestuurd. Zo heb je veel minder met verlies te maken.’

Bewuster omgaan De chefkok bepaalt nu zelf wat hij kweekt en heeft alles binnen handbereik. ‘Nu ben je veel minder afhankelijk van de markt. Toen ik vroeger bij de groentenboer bestelde, verwerkte ik de overschotten in de maaltijden of moest ik ze helaas weggooien. Nu heb je er meer controle over. Ik merk dat ik ook veel bewuster omga met de groenten en de kruiden die ik in de keuken gebruik, je draagt er meer zorg voor.’

Piet Vanthemsche, lid van de Raad van Advies bij Urban Crops

Databeheer

BIJLAGE i.s.m. EY

VIER BEGRIPPEN UITGELEGD Cybersecurity Klant heeft de sleutel

Banken moeten dringend werk maken van big data Concurrentie zal niet meer worden bepaald door de mate waarin u slaagt klanten en hun informatie bij u te houden. Maar wel door het vermogen om die gegevens te interpreteren en zo beter aan de behoeften van de consument te voldoen.

Met Big Data is een nieuw tijdperk ingeluid: een volledig nieuwe wereld aan mogelijkheden, groei … én valkuilen. Want de spelregels veranderen. En banken kunnen alleen overleven als ze zich aanpassen aan de nieuwe situatie die ontstaat rond de transactiegegevens van klanten. Niemand mag de trein van big data missen. Maar het is bijzonder moeilijk om er wegwijs in te worden. Neem bijvoorbeeld de transactiegegevens: alle informatie die verband houdt met aan- en verkopen van klanten - een waar eldorado. Bedrijven zoals Google, Apple en Amazon lanceerden ook hun eigen betaalsystemen. En gelijk hadden ze. Zij azen daarmee op de enorme hoeveelheid data waarover financiële instellingen beschikken… maar die ze bijna niet gebruiken. De reuzen van de digitale wereld beschikken over zeer krachtige algoritmes. Daardoor kunnen ze de gegevensstromen werkelijk valoriseren. Ze leiden er modellen uit af die een uiterst precies voorspellend vermogen hebben. En dat biedt heel wat potentiële opbrengsten.

De Europese Unie tracht de concurrentie in de sector te vergroten. Zij verplicht banken daarom om bepaalde gegevens met derden te delen. Dat is ook de doelstelling van PSD2, de richtlijn voor betalingsdiensten. Dat zet de deur open voor nieuwe marktspelers, die toegang krijgen tot databases van klanten die tot voor kort onbereikbaar waren. En dat kan dan leiden tot meer desintermediatie (het rechtstreeks beroep doen op de kapitaalmarkt om aan de financiële behoeften te voldoen, nvdr.). We staan aan het begin van een nieuw tijdperk. Concurrentie zal niet meer worden bepaald door de mate waarin u slaagt om klanten en hun informatie voor u te houden, zodat een concurrent hen niet kan benaderen. Maar wel door het vermogen om die gegevens te interpreteren en zo beter aan de behoeften van de consument te voldoen.

Hoe kunnen de banken dit gevecht aangaan? De PSD2-richtlijn biedt hen ook nieuwe mogelijkheden, zoals een beter overzicht dankzij het bundelen van klantenrekeningen. Verder moeten banken gebruikmaken van de voorsprong die ze nu al hebben. Die zit vooral in het vertrouwen dat klanten hen schenken voor het beheer van hun financiële gegevens. Daar zal de strijd zich werkelijk afspelen. Volgens een studie van de bankenfederatie Febelfin zijn de traditionele financiële instellingen daarvoor zelfs met stip het best geplaatst. Die positie is misschien net te danken aan het feit dat die gegevens vandaag door de financiële spelers onderbenut zijn. Het is dus aan de banken om die gegevensstromen beter te gebruiken zonder hun bevoorrechte band met de klant uit het oog te verliezen. Zij moeten hun klanten overtuigen van hun aanpak en hen doen inzien dat ze er ook zelf belang bij hebben. Want het zijn de klanten die de sleutel in handen hebben. Het zijn nog altijd hun transactiegegevens. Zij alleen beslissen of ze die willen delen en met welk doel.

Voorspellende algoritmes Banken moeten ook snel handelen. Anders dreigen ze in snelheid te worden gepakt. Daarom moeten ze op drie fronten tegelijk slag leveren: marketing, verzamelen en verwerken van gegevens, en ‘data modelling’ (zie kader). Daarbij moeten ze altijd de veiligheid van de gegevens voor ogen houden en het wettelijk kader respecteren. Banken beseffen dat ze op marketingvlak achterstand hebben opgelopen. Daarom zijn ze beginnen te investeren in programma’s voor gegevensverwerking. Maar er moeten nieuwe gegevensstromen verzameld en verwerkt worden. En dat op realtimebasis, om voldoende soepel en snel te kunnen handelen. Dé vraag is: zijn de financiële instellingen daar wel voldoende op voorbereid? Want net de kracht van de algoritmes zal op langere termijn het verschil maken. Het zijn de algoritmes die betekenis geven aan data en die afstemmen op de behoeften van de klant. Zij gaan niet zozeer ontcijferen, dan wel voorspellen. En daar stopt het niet: de banken zullen de gegevens moeten delen. Gevolg? De kans op lekken neemt toe en er moet meer beveiliging komen. Dat is een onvermijdelijke voorwaarde als ze het vertrouwen van hun klanten niet willen verliezen. Want die horen met de regelmaat van een klok praten over lekken, diefstal van gegevens en andere ‘leaks’… Gelijktijdig met het openstellen van data heeft de Europese regulator trouwens een reglement uitgewerkt (zie kader). Dat moet de consument beter beschermen door zware straffen op te leggen aan wie bepaalde privacyregels naast zich neerlegt.

Bescherming van data en systemen tegen invallen en ongeoorloofde wijzigingen, en dat in alle fases: opslag, verwerking, overdracht. Cybersecurity heeft ook tot doel de toegang van gemachtigde personen te blijven garanderen.

PSD2 Europese richtlijn van 2015 die de richtlijn van 2007 aanvult. Zij preciseert de regels voor betalings-diensten in de EU en creëert een eengemaakte betaalmarkt. Doel? Grensoverschrijdende betalingen vergemakkelijken en beveiligen en de competitiviteit op die markt versterken.

Data modelling Weergave van een complex softwaresysteem aan de hand van een makkelijk te vatten grafiek, waarbij gebruik wordt gemaakt van tekst en eenvoudige pictogrammen. Ze beeldt uit op welke wijze de gegevensstroom moet gebeuren.

GDPR General Data Protection Regulation of ‘algemeen reglement voor databeveiliging’. Deze communautaire tekst dateert van april 2016 en treedt bij de lidstaten in werking in 2018. Hij bevat het nieuw wettelijk kader voor de bescherming van de gegevens van individuen.

Alle competenties onder één dak Databeheer betekent een moeilijke zoektocht naar het evenwicht tussen de soms onrealistische verwachtingen van klantendiensten, de technische beperkingen van de systemen, het onder controle houden van het technologisch risico, en respect voor de wetgeving. Bij EY zijn al die zeer gespecialiseerde competenties onder één dak ondergebracht. Daardoor kan het een volledige geïntegreerde totaaloplossing aanbieden.

Yannick Grécourt venoot strategy, customer & operations yannick.grécourt@be.ey.com Frank De Jonghe vennoot Risk & Modelling frank.de.jonghe@be.ey.com Bart Dumon vennoot IT & Data bart.dumon@be.ey.com Bernard Ghigny vennoot IT & cyber security bernard.ghigny@be.ey.com Filip Bogaert vennoot legal & compliance filip.bogaert@be.ey.com