Inzicht nr 31: Innoveren om te overleven

31 E E N I N I T I AT I E F VA N E Y I N SA M E N W E R K I N G M E T T I J D CO N N EC T E N EC H O CO N N EC T | 1 9 J U N I 2 01 5

Zes megatrends bepalen hoe we de komende decennia zakendoen

Hoe kunt u daarvan profiteren?

Software en opleiding voor open innovatie Interview met Hein De Keyzer, CEO CogniStreamer.

10 Innovatietrechter van idee tot lancering

Wat is de visie van de overheid op subsidies?

Interview met Veerle Lories (IWT), Katrien Mondt (Innoviris) en Daniel Collet (DGO6) over innovatiesteun.

Innoveren om te overleven

raadplege

icht

e/inz www.tijd.b

Thomas Sileghem, EY Advisory Lead BelgiĂŤ en Nederland ÂŠ Wim Kempenaers

De manier waarop we zakendoen verandert met een nooit geziene snelheid. We illustreren dat in deze bijlage met zes megatrends. Die maken duidelijk dat business as usual niet meer volstaat. Voluit de kaart van innovatie trekken, is de enige optie. Dat kan door de combinatie van vier succesfactoren: een creatieve bedrijfscultuur, aansluiting op de bedrijfsstrategie, innovatie als end-to-endprocess en, last but not least, voldoende aandacht voor funding. In een interview met CEO Hein De Keyzer focussen we op CogniStreamer, een softwareplatform dat collaboratieve innovatie van idee tot lancering ondersteunt. Vervolgens passeren thema's als open innovatie en het funnelmodel de revue. Van Bekaert steekt u iets op van de manier waarop de hoogtechnologische staaldraadproducent innovatie aanpakt. Ten slotte leest u in een uitgebreid interview met de kopstukken van de Gewestelijke Innovatieagentschappen over de visie van de overheid op steun aan innovatie, en de rol van risicokapitaal in een succesvol innovatietraject. Inspiratie r e genoeg om v o n e g Vra ook uw ? rp e rw e dit ond kompas ossier op innoWilt u dit d vatie te e n li ook on richten. n?

TRENDS

Vooraf

ZES MEGATRENDS STUWEN EEN VERREGAANDE OMWENTELING

Veranker innovatie in uw onderneming We leven in een revolutionair tijdperk waarin transformatieve globale krachten de toekomst vormgeven door hun enorme impact op bedrijven, economieën, industrieën, landen en mensen. Technologische en digitale innovaties herschrijven de fundamentele wetten van de manier waarop bedrijven zakendoen en mensen hun leven inrichten. In deze wereld is de steeds groter wordende versnelling van verandering één van de zeldzame constanten. Disruptieve zakenmodellen als die van Uber of Airbnb zien het licht en veranderen hele sectoren in een mum van tijd. Business as usual is geen optie. Stilstaan is, meer dan ooit, achteruit gaan. Ook stapsgewijze, door technologie gedreven innovatie volstaat niet langer. De enige oplossing is volop inzetten op de ontwikkeling van nieuwe zakenmodellen, open, collaboratieve innovatie koesteren en de klant écht centraal zetten, door hem zoveel mogelijk bij Ook stapsgewijze, het innovatiete bedoor technologie proces trekken.

Innoveren meer dan ooit absolute noodzaak De economische crisis remt groei en kortwiekt marges. Besparingen brengen geen soelaas. Maar innovatie biedt ongekende mogelijkheden, die onze manier van zakendoen de komende decennia grondig veranderen. We analyseren zes megatrends aan de basis van deze revolutie.

Zes megatrends bepalen niet alleen hoe u morgen zakendoet, maar ook hoe de wereld er dan zal uitzien.

ONDERNEMEN

GEZONDHEID

82% van de winnaars van

Vandaag bestaan er al meer dan 20.000 gezondheidsgerelateerde mobiele applicaties.

Onderneming van het Jaar® verklaart dat innovatie de manier is om groei te creëren.

gedreven innovatie volstaat niet langer.

Brian Junling Li, vicepresident van de Chinese internetgigant Alibaba Group zegt het mooi: 'Innovatie komt niet van georganiseerde plannen. Het komt van onze bereidheid om te gaan met de onzekerheid van de toekomst.’ In deze bijlage reiken we u tools aan en inzichten die u helpen om die bereidheid te verankeren in uw onderneming. Doe er uw voordeel mee.

2015 2020

1 Rudi Braes, CEO en voorzitter EY België en Nederland

Colofon Een initiatief van EY Wouter Desmet - vennoot EY Subsidia Marc Guns - vennoot EY Transaction Advisory Services Franky De pril - vennoot EY Tax Consultants Thomas Sileghem - EY Advisory Lead België en Nederland Alexander Mol - manager EY Advisory Verantwoordelijke uitgever: Marc Cosaert, vennoot EY Transaction Advisory Services Coördinatie EY: Anne-Sophie Jaspers

BIJLAGE i.s.m. EY

www.ey.com/be/inzicht Volg EY op twitter: twitter.com/EY_Belgium Tel.: 02 774 91 11 Een realisatie van Mediafin Publishing Coördinatie: Tim De Geyter, Veronique Soetaert Redactie: Mediafin Lay-out: David Steenhuyse Fotograaf: Thomas De Boever, Emy Elleboog, Wim Kempenaers, Shutterstock Info? publishing@mediafin.be CONNECT

Ondernemerschap boomt

Ondernemingen die de mogelijkheden van digitale ontwikkelingen grijpen zijn de winnaars van morgen. Wie dat niet kan, dreigt alles te verliezen. Dé succesfactor is open, collaboratieve innovatie. Daar is een culturele omslag voor nodig, waarbij high-impact entrepreneurship en creativiteit centraal staan, factoren die wereldwijd steeds meer impact hebben op groei en welvaart.

Gezondheid opnieuw uitgevonden

Mobiele technologie, demografie en kostendruk zijn de convergerende krachten achter een grondige transformatie in de gezondheidszorg. Een explosie in Big Data en mobiele gezondheidstechnologie maakt het mogelijk in real-time informatie over onze gezondheid te verzamelen en te verwerken. De focus ligt op gezond gedrag, preventie en real-time zorg. Tal van nieuwe, flexibele spelers profileren zich vandaag in die lucratieve markt.

De toekomst is digitaal

De convergentie van sociale media, mobiel, cloud en Big Data verandert wereldwijd onze manier van zakendoen. Trends als het Internet of Things, Big Data, 3D-printing en drones bieden ongekende mogelijkheden om nieuwe markten te betreden, innovatieve producten en zakenmodellen te ontwikkelen. Maar deze revolutie brengt ook uitdagingen mee: nieuwe concurrentie, veranderende klantenverwachtingen en ongekende eisen qua transparantie, privacy en cyberveiligheid.

TRENDS

BIJLAGE i.s.m. EY

Globalisering maakt opkomende markten dynamischer

Snelgroeiende economieĂŤn in het Oosten en Zuiden worden voortgestuwd door de groeiende vraag van ontluikende middenklassen. Ze worden bediend door start-ups die via crowdsourcing en freelance platforms innovatieve goedkope producten en diensten aanbieden op maat van onvervulde behoeften. Bedrijven met internationale ambities dienen daar rekening mee te houden door procesinnovatie, het flexibel invullen van hun strategie en het aanboren van alternatieve kapitaalbronnen.

De wereld verstedelijkt in ijltempo

De snelle verstedelijking in opkomende en volwassen markten wordt met argusogen opgevolgd door multinationals die azen op nieuwe afzetmarkten. Maar om die nieuwe urbanisatie te ondersteunen, moet dringend werk gemaakt worden van inkomensherverdeling en van investeringen in infrastructuur, voedselvoorziening en gezondheidszorg.

Innoverend omgaan met onze planeet

Groeiende vraag en een verschuivend aanbod stimuleren innovatie in de energie- en grondstoffensector. Resultaat? Zowel de traditionele als nieuwe hulpbronnen worden beter aangeboord. Desondanks zullen ecologische, geopolitieke en economische veranderingen storingen blijven veroorzaken in de toeleveringsketen. Bedrijven die daar innovatief mee omgaan, kunnen zich onderscheiden van de concurrentie.

VERSTEDELIJKING In 2030 zullen de 750 grootste steden er

220 miljoen middenklassenconsumenten bij krijgen.

GLOBALISERING Het aandeel in het algemene BBP van snelgroeiende markten stijgt van 38% in2014 tot 63% in 2030.

2020

2030

2035

DIGITAAL

ENERGIE

Het Internet of Things zal in 2020 meer dan 50 miljard apparaten en sensoren verbinden.

De energievraag zal tegen 2035 met 33% toenemen. Er is nood aan 420 miljard investeringen in energie-efficiĂŤntie.

Conclusie

Thomas Sileghem EY Advisory Lead BelgiĂŤ en Nederland +32 (0)2 774 95 36 thomas.sileghem@be.ey.com

Deze zes megatrends bepalen de manier waarop we de komende decennia zakendoen. Wilt u daarvan profiteren? Dan focust u zich beter vandaag al op innovatie. Een holistische blik op innovatie is hierbij een absolute troef. Hoe? Maak van innovatie een prioriteit in uw bedrijfsstrategie, zakenmodel en processen. Veranker creativiteit, openheid, ondernemerschap en innovatief denken in de bedrijfscultuur. En beschouw innovatie als een proces dat flexibel en open is. Betrek ook externe experts, kennisinstellingen, venture kapitalisten en andere bedrijven. Voorzie tijd, ruimte en vooral geld om te experimenteren. Verken tot slot externe financieringspistes zoals crowdfunding, durfkapitaal en overheidsmaatregelen.

OPEN INNOVATIE

BIJLAGE i.s.m. EY

TOOLS EN STRATEGIEËN VOOR COLLABORATIEVE INNOVATIE

Strategie, cultuur en proces als ruggengraat Open, collaboratieve innovatie is efficiënter, maar ook complexer dan traditionele gesloten innovatie. Voldoende aandacht voor het aligneren met de bedrijfsstrategie, het creëren van een innovatiecultuur, het gebruik van de juiste tools en het afbakenen van samenwerkingsverbanden is dan ook broodnodig.

pen innovatie staat of valt met de aansluiting op de bedrijfsstrategie. De bedrijfsstrategie moet ook zo opgesteld zijn, dat ze zich eenvoudig laat vertalen in een innovatiestrategie. Zes elementen moet u daartoe duidelijk definiëren: ambitie, contributie, focus, partnering, aanpak en beoordelingscriteria van en voor innovatie. Ambitie bepaalt het belang van innovatieve activiteiten in de bedrijfsstrategie. Het definieert de gewenste types van innovatie, zoals het percentage radicale innovaties ten opzichte van incrementele innovaties. Onder contributie verstaan we de bijdrage die innovatieactiviteiten moeten leveren aan de groei en versterking van de concurrentiepositie van het bedrijf. Dat kan bijvoorbeeld door de verbetering van het omzetcijfer of de marge of door de uitbouw van een nieuwe bedrijfsactiviteit of een nieuw product in een nieuwe of bestaande markt. Door het definiëren van de focus maakt u duidelijk welke delen van het zakenmodel beïnvloed zullen worden door de innovatieactiviteiten. Denk aan doelgroepen, distributiekanalen, aangeboden producten of diensten. Een duidelijke focus helpt om de verhouding tussen producten proces-innovatie vast te leggen en geeft aan welke technologie verkend moet worden. Het resultaat? Een innovatieportfolio

Intrapreneurship is dé sleutel tot een innovatieve bedrijfscultuur.

met budget en timing die op één lijn ligt met de bedrijfsdoeleinden. Partnering geeft het belang van samenwerkingsverbanden aan, die in open innovatietrajecten schering en inslag zijn. De visie rond de verschillende soorten samenwerking moet nauwkeurig bepaald worden. Gaat het om outsourcing, om joint innovation of om een ander samenwerkingsverband? Op basis van welke criteria worden partners geselecteerd? De aanpak zet de krijtlijnen van het innovatieproces uit. Dat bepaalt onder meer welke tools en welke werknemers er bij betrokken worden, maar ook welke vormen van financiering u kunt gebruiken en hoe u moet omgaan met intellectuele eigendom. Beoordelingscriteria ten slotte moet u voor elke stap van het innovatieproces opstellen. Het is belangrijk dat die altijd relevant en goed doordacht zijn. Want zij vormen de basis waarop innovaties worden be-

oordeeld en geselecteerd. Door stap voor stap deze elementen te definiëren, zal een onderneming erin slagen innovatie af te stemmen op de werkelijke ambities van de organisatie. Door dit proces wordt het bedrijf ook gedwongen om na te denken hoe open zijn innovatieprocessen moeten zijn.

Intrapreneurship Ondernemingszin, innovatief denken en creativiteit tillen het innovatievermogen van uw bedrijf naar een hoger niveau. Intrapreneurship is met andere woorden dé sleutel tot een innovatieve bedrijfscultuur. Om intrapreneurship te koesteren, maakt u van innovatie het best een prioriteit die vervat wordt in de jaarlijkse doelstellingen voor alle medewerkers. Uiteraard moet het volledige management de ondernemingszin van uw medewerkers aanmoedigen. Best practice is om uw medewerkers de nodige ruimte te geven – bijvoorbeeld 10 à 15 procent van hun tijd – om hun ondernemerszin te ontplooien en hun ideeën te ontwikkelen. Daarbij is het erg belangrijk die vrijheid voldoende te structureren, zodat creativiteit en ondernemingszin in lijn met uw strategie worden gestuurd. Om de blik van uw mensen te verruimen, kunt u creativiteitstrainingen en blue-sky brainstorms organiseren. Uw medewerkers staan het dichtst bij de markt en kennen uw producten en diensten het best. Zij zijn uw voornaamste bron aan nieuwe ideeën. Verzeker u van hun loyali-

BIJLAGE i.s.m. EY

OPEN INNOVATIE

teit, stimuleer vertrouwen en betrokkenheid en beloon vooral creativiteit. Want uw medewerkers voelen zich het meest betrokken en presteren het best, als ze beloond worden om mee te denken over de toekomst van hun bedrijf.

Samenwerking Samenwerken met interne en externe partijen staat centraal als we over open, collaboratieve innovatie spreken. Dat vraagt om ondersteunende beleidslijnen en procedures ter omkadering en verduidelijking van ieders rol en verantwoordelijkheid in het innovatieproces. Dit brengt transparantie en structuur, zodat deelnemers hun energie kunnen focussen op de kern van de zaak. Samenwerkingen met externe partners legt u vast in een duidelijke overeenkomst met vermelding van de samenwerkingsdoelen, planning, de kennisdeling, de intellectuele eigendom en eventueel mogelijke exit-strategieën.

Tools In vergelijking met gesloten innovatie is collaboratieve innovatie veel onvoorspelbaarder, dynamischer en complexer. Dit vraagt om een andere aanpak, waarbij een aantal tools onmisbaar zijn. Zo meet u met een formele scorecard de performantie van het innovatieproces. Recent onderzoek rond KPI's voor open innovatie identificeerde vijf belangrijke metrics. Op kop staat de hoeveelheid tijd die het

Open innovatie staat of valt met de aansluiting op de bedrijfsstrategie.

hoger management besteedt aan het opvolgen van innovatieactiviteiten. Als tweede KPI in de rij komt het percentage van uw omzetcijfer dat volgt uit nieuwe, door recente innovaties geworven klanten. Een derde interessante maatstaf is het aantal geselecteerde ideeën als percentage van het aantal aangereikte ideeën. Ook het meten van doorlooptijd en kostprijs om een innovatie te commercialiseren, zijn van cruciaal belang. Een laatste KPI meet hoeveel tijd uw medewerkers besteden aan innovatie. Een andere onmisbare tool is een collaboratief innovatieplatform, dat fungeert als katalysator voor het open innovatieproces. Dergelijke software kan een iteratieve workflow creëren voor het selecteren, beoordelen en verwerken van ideeën. Transparantie en een duidelijk feedbacksysteem zorgen voor verhoogde betrokkenheid en verdere ontwikkeling van ideeën. Gebruikers van het platform bouwen voort op elkaars ideeën en kunnen ze verrijken, wat leidt tot kwalitatief sterkere ideeën. De 'wisdom of the crowd' wordt hier maximaal benut. Zo'n tool draagt bij tot een

meer doelgericht en transparanter beheer van kennis van binnen en buiten de organisatie in een gestructureerde ideeënbank. Het is tevens een enorme stimulans voor intrapreneurship. Een collaboratief innovatieplatform biedt ook de mogelijkheid om de samenwerking in en met brede groepen interne en externe deelnemers te stroomlijnen, onafhankelijk van hun locatie, expertise en achtergrond. Maak ook gebruik van de waardevolle rapportering over het innovatieproces die door zo'n platform gegenereerd wordt, bijvoorbeeld ter voorbereiding van patentof subsidieaanvragen. Collaboratieve innovatieplatformen zijn met andere woorden meer dan tools voor het generen van ideeën: ze vormen de ruggengraat van een efficiënt beheer van het integrale innovatieproces, en stimuleren een cultuur van open innovatie.

Alexander Mol manager EY Advisory +32 3 270 4580 alexander.mol@be.ey.com

OPLEIDING EN SOFTWARE

BIJLAGE i.s.m. EY

ÂŠ Wim Kempenaers

COGNISTREAMER, FACILITATOR VAN INNOVATIETRAJECTEN

Open innovatie is beheersbaar proces

Bedrijven raken steeds meer overtuigd van de noodzaak om innovatie gestructureerd aan te pakken. CogniStreamer faciliteert collaboratieve innovatietrajecten met softwaremodules, opleiding en trajectbegeleiding. CEO Hein De Keyzer laat, samen met Thomas Sileghem van EY, zijn licht schijnen op open innovatie als beheersbaar proces.

Links: Hein De Keyzer Rechts: Thomas Sileghem

BIJLAGE i.s.m. EY

OPLEIDING EN SOFTWARE

van ideeën en mogelijkheden tot samenwerking, die de innovatiemanagers of de moderatoren van het platform ondersteunen en begeleiden, en eventueel naar een volgende procesfase gidsen. Door mensen en ideeën zo nauw te connecteren, krijg je een rijke voedingsbodem waarop innovatie kan gedijen.’

Wat is het idee achter open of collaboratieve innovatie? Hein De Keyzer: ‘Bedrijven beschikken over een enorme voorraad aan kennis, en van die voorraad wordt meestal maar een fractie gebruikt. Innovatie kan spontaan ontstaan, maar dat vraagt tijd. Innovatie gaat over het verbinden van kennis, en die kennis zit in het hoofd van mensen. Je moet er dus voor zorgen dat ideeën elkaar op een gestructureerde manier kunnen kruisen. Je intensifieert het innovatieproces enorm als je er focus aan geeft en het opentrekt, zowel binnen als buiten de bedrijfsgrenzen.’ Hoe helpen jullie bedrijven om hun innovatieprocessen open te trekken en te focussen? De Keyzer: ‘We analyseerden innovatieprocessen, zowel incrementele als disruptieve, zowel technologypush- als marketpull-innovatie, en bestudeerden welke menselijke interacties daarbij komen kijken. Er zijn zo’n 150 geïdentificeerde stappen in het innovatieproces, maar grofweg komt het er telkens weer op neer de juiste mensen en de juiste ideeën met elkaar te verbinden. Op basis van dat inzicht hebben we onze softwareplatforms en onze diensten ontwikkeld. Daarbij gaat het niet alleen om het capteren van ideeën, maar ook en vooral over het selecteren en valoriseren ervan, het stimuleren en ontwikkelen van clusters ideeën en het begeleiden van concepten door het traject tot aan de implementatie.’ Welke technologie gebruiken jullie daarbij? De Keyzer: ‘Onze softwaremodules maken volop gebruik van de talloze mogelijkheden van internet, Big Data en sociale media om samenwerking te verdiepen en te verbreden. Daar komt nog een laag semantische technologie bij, zeg maar een soort artificiële intelligentie die verbanden ontdekt in op het eerste gezicht niet-gerelateerde gegevens. We reiken gemotiveerde mensen die een visie delen, de geschikte tools aan om samen te werken aan innovatie door de uitwisseling van ideeën, informatie en taken.’ Hoe verloopt dat in de praktijk? De Keyzer: ‘Stel dat twee medewerkers in China en Brazilië onafhankelijk van elkaar aan een nieuwe shampooverpakking werken. De semantische technologie achter CogniStreamer labelt hun bijdragen in de kennisdatabanken van de onderneming automatisch met relevante kernwoorden. Daarin wordt dan proactief op zoek gegaan naar significante verbanden. Wordt zo'n verband gevonden? Dan worden de betrokkenen uitgenodigd elkaars input te beoordelen, te kijken of ze relevante informatie voor elkaar hebben, of misschien een andere expert kennen die wellicht die informatie heeft. Maar er wordt ook top-down gewerkt: zo kunnen innovatiemanagers een uitdaging publiceren. Relevante experts in alle geledingen van de onderneming worden automatisch uitgenodigd om op de uitdaging te reageren. Op die manier ontstaan clusters

‘Als je efficiënt wilt innoveren, heb je de juiste tools nodig om dat op een gestructureerde manier te doen.’ Hein De Keyzer, CEO van CogniStreamer

Hoe verloopt het concreet als een bedrijf met CogniStreamer van start gaat? De Keyzer: ‘Het meest typische project is de integratie van duurzame innovatie in een bedrijf. Dat verloopt in drie fases. In een tweedaagse opleiding leggen we de mechanismen achter innovatieprocessen uit, zodat het innovatieteam de processen begrijpt achter de soorten innovatie en iedereen dezelfde taal spreekt. Vervolgens worden de eerste uitdagingen gedefinieerd, die in het verlengde van de bedrijfsstrategie liggen. In een tweede fase gaan we de software aanpassen aan de huisstijl en integreren met de ITsystemen. Ten derde begeleiden we het innovatieteam vanuit onze praktijkervaring bij het sturen en opvolgen van die eerste uitdagingen. Na die proeffase, die ongeveer zes maanden duurt, kan de klant het platform zelf sturen, en kan het proces opengetrokken worden naar het hele bedrijf.’ Wie over open innovatie spreekt, spreekt ook over innoveren over de bedrijfsgrenzen heen. Hoe faciliteren jullie dat? De Keyzer: ‘Bij co-creatietrajecten helpen we klanten bij de samenstelling van een community van experts die mee kunnen werken aan innovatie. We hebben intussen zelf een netwerk opgebouwd van designafdelingen in 25 universiteiten, die actief meewerken aan de door ons begeleide innovatietrajecten. Met Procter & Gamble, voorlopers in crowdsourcing, werken we zo al drie jaar intensief samen rond design. Uit die samenwerking zijn al een zevental innovaties ontstaan, waaronder een aantal die rijp zijn voor de markt. Als je echt radicaal wilt innoveren, kun je dat niet in een hoekje doen. Maar als je over de bedrijfsmuren gaat samenwerken, worden veiligheid en intellectueel eigendoms-

recht heikele thema’s. Ons platform heeft sterke veiligheidsmechanismen die flexibel ingesteld kunnen worden. Een andere manier om over de bedrijfsgrenzen heen te gaan is het koppelen met externe kennisbronnen. Zo bieden we een module aan die in een vroege fase in patentdatabases checkt of gelijkaardige innovaties al gepatenteerd zijn, zodat u geen nodeloze kosten maakt. Een andere tool zorgt ervoor dat patentaanvragen op het juiste moment ingediend worden.’ Hoe zien jullie de toekomst voor CogniStreamer? De Keyzer: ‘CogniStreamer begon als een opdracht van R&D-afdeling van Bekaert om hun innovatieproces met een tool te ondersteunen. We bestaan als zelfstandig bedrijf sinds 2011. Ik heb collaboratieve innovatie razendsnel volwassen zien worden. We zijn begonnen met een kantoor in Kortrijk, maar intussen hebben we kantoren in Parijs, de VS en India, en een resem grote internationale klanten in portefeuille. Bedrijven als Bekaert, Case New Holland, ING, B-Post, KBC, AlcatelLucent, L’Oréal, BNP Paribas Fortis, Eastman, ABInbev, Heineken,… en de Indiase groep L&T werken allemaal met het CogniStreamer-platform. Dit boekjaar zullen we onze omzet meer dan verdubbelen tot ongeveer anderhalf miljoen euro. Over drie jaar willen we bij de grote spelers in onze branche horen en die halen een omzet van om en bij de 10 miljoen euro. Dat lijkt ambitieus, maar we hebben goede papieren. Researchbedrijven Forrester en Gartner plaatsen ons intussen bij de top drie van innovatiesoftware. Ons platform is de katalysator van iets veel groters: het volledige innovatietraject begeleiden en managen. Nu de markt open innovatie ontdekt, hebben we een sterke partner nodig om onze groei te ondersteunen. Daarom trekken we samen met EY naar de markt om voor de klanten de beste innovatieoplossing te ontwerpen en te implementeren. We delen een visie over hoe dat moet gebeuren. Wij leveren het platform, zij de consultants. We zijn klaar voor de toekomst.’

BEDRIJFSSTRATEGIE

BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG

T RA NSFORM EE R U W ZA KE NMODE LLE N

Behendig omgaan met open innovatie oor de snel evoluerende internationale context verandert de manier waarop bedrijven zakendoen razendsnel. Innovatie centraal zetten in uw bedrijfsstrategie wordt een kwestie van overleven. Dat lukt alleen als uw organisatie, door één visie verbonden, voluit de kaart trekt van creativiteit en openheid. We zitten midden in een revolutie van ontwikkelingen rond technologie en data die de markten en de klantenverwachtingen fundamenteel verandert. Nieuwe disruptieve zakenmodellen als Uber of Airbnb zien het licht en transformeren hele sectoren in erg korte tijd. Het resultaat? Een niet aflatende druk op bedrijven om innovatie centraal te plaatsen in alles wat ze doen. Om in zo’n onstabiele omgeving succes te oogsten, moet u een flexibel innovatiemodel ontwikkelen dat helpt om uw zakenmodellen opnieuw uit te vinden. Alleen bedrijven die innovatie in het hart van hun ervaringen, processen en zakenmodellen inschrijven, zullen de race winnen. Speed to market en de transformatie van de klantenbeleving zijn daarbij van cruciaal belang.

Dat concept is vandaag geradicaliseerd en uitgebreid. Daarbij wordt vooral de klant betrokken bij het innovatieproces. Bij veel succesvolle innovatietrajecten ligt het accent niet op technolgie, maar op klantgestuurde of downstream innovatie. De klant staat daarbij eindelijk écht centraal: die wordt zoveel mogelijk bij het proces betrokken, vanaf het ontstaan van het idee over de selectie van de voorstellen tot feedback op prototypes en implementatie. Maar echte collaboratieve innovatie gaat verder dan openheid naar louter klanten en leveranciers. Ook externe experts, kennisinstellingen, venture kapitalisten en andere bedrijven kunnen dankbaar betrokken worden in het innovatieproces. Dergelijke openheid geeft innovatie zuurstof: ideeën kunnen vrij circuleren en getoetst worden, en feedback kan al in een vroeg stadium vergaard worden bij verschillende partners. Voorwaarde is natuurlijk dat er bedachtzaam wordt omgesprongen met intellectuele eigendom, maar daar bestaan tools voor.

Ter discussie

Succesvolle innovatie staat of valt met de verankering van creativiteit en openheid in het DNA van uw onderneming. Daarvoor hebt u een overkoepelende visie nodig, die de hele organisatie drijft. Bij EY is die visie 'Building a beter working world'. Alles wat we doen heeft daar een link mee. Dat stimuleert al onze medewerkers om gefocust te blijven en voortdurend te vernieuwen.

Als u innovatie niet inschrijft in de bedrijfsstrategie, dan neemt vaak één afdeling het heft in handen, bij productiebedrijven is dat klassiek de R&D-afdeling. Vele bedrijven beheersen die klassieke, door technologie gedreven innovatievorm goed, en het funnelmodel bewijst daar zijn diensten. Maar het resultaat is meestal alleen maar incrementele innovatie. Vandaag volstaat dat niet meer. Om te overleven, moet u uw strategieën en zakenmodellen vaker en meer fundamenteel ter discussie stellen en vernieuwen. Daartoe moet u niet alleen alle bedrijfsgeledingen bij innovatie betrekken, het proces moet ook naar buiten toe opengetrokken worden.

DNA

‘Alleen bedrijven die innovatie in het hart van hun ervaringen, processen en zakenmodellen plaatsen, zullen de race winnen.’

Openheid centraal Open innovatie is het resultaat van een evolutie om meer bedrijfsoverschrijdend te werken. In de autosector werken veel spelers bijvoorbeeld al enkele decennia nauw samen met hun leveranciers. Op die manier werden externe ideeën binnengebracht in het R&D-proces.

Markus Heinen, EY EMEIA Strategy services leader © RV

INNOVATIETRAJECT

BIJLAGE i.s.m. EY

AA NDAC HT VOOR F INANC IE RI NG I S CRUC IAA L

De innovatietrechter van idee Zonder innovatie heeft uw bedrijf geen toekomst. U gaat er dan ook maar beter professioneel en efficiënt mee om. Dat kan door uw innovatieproces als een trechtermodel te beheren. Cruciaal in dat proces? Besteed in elke fase voldoende aandacht aan financiering.

INNOVATIEFUNNEL

Basisonderzoek

Aan het begin van de trechter ligt de bredere wereld, waarin zich nieuwe technologie, mogelijkheden en trends ontwikkelen. Researchbedrijven en trendwatchers houden de vinger aan de pols van de nieuwe ontwikkelingen in kennisinstellingen, bij concurrenten, in de markt en bij de klanten. Die bevindingen worden gebundeld in rapporten, openbaar gemaakt in conferenties of white papers en belanden zo binnen de bedrijfsmuren. Daar vormen ze de initiële prikkel voor innovatie.

Idee-generatie

Selectie en waardering

Zodra de ideeënmotor op gang gekomen is, moet het kaf van het koren gescheiden worden. Dat is een delicaat evenwicht: te veel en te wilde ideeën verzwaren het proces nodeloos, te weinig en te

Idee-generatie

3 4 5

Gevoed door deze eerste stap, borrelen de ideeën in bedrijven op. Uw innovatie valt of staat met de reactie van uw medewerkers op nieuwe ideeën. Bedrijfscultuur is daar een belangrijk aspect. De ideeën mogen niet in de hoofden van mensen blijven zitten, maar moeten hun weg vinden naar de trechter. Want om een paar goede innovaties succesvol in de markt te zetten, hebt u een voldoende grote instroom nodig. De creativiteit van uw medewerkers moet u koesteren en ondersteunen.

Basisonderzoek

Te veel innovatietrajecten lopen stuk door problemen met de financiering ervan.

Selectie en waardering

Prototyping

Implementatie

conservatieve ideeën zorgen voor bloedarmoede in de funnel. Vroeger gebeurde de selectie door slechts een aantal innovatiespecialisten, maar die tijd ligt achter ons. Ideeën selecteren en waarderen gebeurt het best collectief, iteratief en open: betrek zoveel mogelijk kennis bij deze fase van het proces. Laat uw medewerkers en externe partners ideeën selecteren, waarderen en vooral: telkens opnieuw aanpassen en verbeteren. Om u bij die fase te helpen, bestaan er interessante tools. CogniStreamer, partner van EY, levert een uitstekend platform (zie artikel p. 6-7).

INNOVATIETRAJECT

BIJLAGE i.s.m. EY

tot lancering Ook subsidie en fundinginstrumenten hebben in deze fase hun toegevoegde waarde. Als u in een vroeg stadium naar de gespecialiseerde kapitaalmarkt trekt, krijgt u meteen feedback van experts over de waarde van uw ideeën. Ook crowdfunding is een interessant instrument. Bouw een reality check in: is de buitenwereld geïnteresseerd in uw ideeën? Dat behoedt u voor grote flaters. Uiteraard is ook intellectueel eigendom (IP) in deze fase belangrijk. Is er voldoende ‘Freedom to Operate’ voor een bepaald idee? Kan het beschermd worden? Octrooien kunnen zowel een offensieve, defensieve of fiscale meerwaarde bieden, die best vanaf de selectiefase in rekening gebracht wordt.

Prototyping

In deze fase van de funnel gaat het over planning, ontwikkeling en testen van de meest veelbelovende en volwassen ideeën. Kies voor een realistische iteratieve planning met zoveel mogelijk tussentijdse, toetsbare mijlpalen. Heel veel starters blijven te lang in hun hoekje werken. Werk eerst aan een zo eenvoudig mogelijke versie van het product, een zogenoemd minimum viable product, en win daarmee zo snel mogelijk informatie in bij externe experts, potentiële klanten en geldschieters. Trek daar lessen uit en ga opnieuw naar de ontwerptafel, voeg feature per feature toe en toets telkens opnieuw aan de realiteit. Houd bij de planning en de fasering rekening met de financieringsinstrumenten. Er zijn diverse instrumenten die de verschillende fases van de ontwikkeling financieren, bijvoorbeeld voor de proto-

Wouter Desmet vennoot EY Subsidia +32 (0)9 242 51 06 wouter.desmet@be.ey.com

typing van een minimum viable product. EY helpt bedrijven in deze fase bij taken als de zoektocht naar subsidies, externe partners en experts, zodat het bedrijf zich op de kern van het proces kan blijven richten.

Implementatie

Het innovatieproces stopt niet met een succesvol prototype: de innovatie moet nog geïmplementeerd worden. Door de opstart van productie en verkoop is dit de meest kapitaalintensieve fase. Dit wordt ook wel de ‘vallei des doods’ genoemd: het risiconiveau in deze fase is voor de overheid te laag om te subsidiëren, terwijl klassieke investeerders traditioneel pas met geld over de brug komen in de groeifase. Heel veel start-ups sterven in deze fase. Gelukkig worden investeerders en overheden zich bewust van die fundingkloof. De overheid lanceerde intussen enkele initiatieven en ook grotere businessangels en investeringsfondsen laten zich niet onbetuigd. Het is levensnoodzakelijk om op de ‘vallei des doods’ te anticiperen. Zoek tijdig naar geschikte instrumenten, en stem uw planning en targets daar al in een vroege fase op af.

Cocreatie bij Bekaert Matthew Taylor, Bekaerts nieuwe CEO, focust bij innovatie op snelheid en zet de klant centraal. Innovatie is bij de wereldmarktleider in staaldraadproducten een gestructureerd proces dat het volledige traject van ideeëngeneratie tot marktintroductie bestrijkt. Het wordt gemanaged als een trechtermodel en ondersteund door het platform van CogniStreamer. Strategische innovaties worden apart gekoesterd. De businessplatformen van Bekaert werken aan voortdurende producten procesverbeteringsprogramma's, ondersteund door het funnel- of stage-gatemodel dat innovatie beheert als gestroomlijnd end-to-end proces van ideeëngeneratie tot lancering. Die innovatieve inspanningen worden met de bedrijfsstrategie gealigneerd door een team dat instaat voor het volledige innovatieproces. Het proces wordt ondersteund door het CogniStreamer platform, dat de ideeën van de 6.000 leden van de internationale Bekaert-community verzamelt en interactief evalueert op haalbaarheid en kansen. Geselecteerde ideeën worden goedgekeurd, gesteund, verbeterd en klaargestoomd voor ontwikkeling en implementatie. Bekaert gaat ook extern op zoek naar samenwerking en kruisbestuiving. Het bedrijf streeft naar open, collaboratieve innovatie en cocreatie met klanten en leveranciers, maar ook met onderzoeksinstellingen en universiteiten, waarmee het wereldwijd strategische R&D partnerships afsluit.

Strategische innovatie Het strategische innovatieproces daarentegen wordt door het innovatieteam gekoesterd in een aparte omgeving, op afstand van het dagelijkse operationele gebeuren. Omdat er gewerkt wordt aan radicale innovaties, moet er omgegaan worden met grote onzekerheden op technisch, marktgebied en op gebied van middelen en organisatorische fit. Die onzekerheden worden eerst zoveel mogelijk gereduceerd in opeenvolgende fases, waarbij experimenteren en aftoetsen aan de verwachtingen van mogelijke klanten elkaar aflossen. Zodra er meer zekerheid is over de combinatie product-markt, wordt de ontwikkeling voortgezet in een stage-gate model.

Incrementele innovatie gebeurt via een stage-gatemodel, strategische innovatie wordt apart gekoesterd. Ook via Corporate Venturing, een aparte entiteit bij Bekaert, wordt al sinds meer dan 10 jaar in strategische innovatie geïnvesteerd. Daarbij worden minderheidsparticipaties genomen in start-ups met veelbelovende technologie die complementair kan zijn voor Bekaert. Vaak gebeurt dat rechtstreeks, soms ook via durfkapitaalfondsen die zich vooral richten op schone technologie en nieuwe materialen.

SUBSIDIES

BIJLAGE i.s.m. EY

STEUN AAN INNOVATIE

De visie van de overheid Innovatie vraagt veel risico en veel kapitaal, vaak meer dan bedrijven individueel kunnen dragen. Dus moet de overheid innovatie daadkrachtig steunen. In België zijn de gewesten daarvoor bevoegd.

e peilden naar de visie van Veerle Lories, Katrien Mondt en Daniel Collet. Zij staan aan het hoofd van respectievelijk het Vlaamse IWT, het Brusselse Innoviris en het Waalse DGO6, de overheidsinstellingen die werken rond innovatie.

Wat is jullie visie op de actuele trends rond innovatie? Lories: ‘Er beweegt enorm veel. Open innovatie is een grote trend. Ook samenwerking op lokaal niveau en clustervorming zijn belangrijk, maar vooral internationale samenwerking zit in de lift. Globalisering is een feit, ook in Vlaanderen.’ Mondt: ‘Ik zie twee sterke trends: de snelle opkomst van collaboratieve innovatie, en een accentverschuiving van technologisch-gedreven innovatie naar innovatie op het vlak van zakenmodellen. Creativiteit is veel ruimer geworden. Minder positief is dat de kloof tussen de academische wereld en de bredere maatschappij nog altijd niet gedicht is.’ Collet: ‘Versnelling is inderdaad een belangrijke tendens. Technologieën kruisen en voeden elkaar, met een toenemende complexiteit tot gevolg, maar ook meer innovatiekansen. Ik zie ook de verschuiving naar collaboratieve innovatie en meer focus op de markt. Innovatie verloopt niet langer lineair van onderzoek tot productlancering, maar komt voort uit een open, creatief en regionaal ecosysteem.’

Wie is wie? (van links naar rechts) Veerle Lories, administrateur-generaal van het IWT, het Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie Katrien Mondt, director general van Innoviris, het Brussels Instituut voor onderzoek en innovatie Daniel Collet, inspecteur général van DG06, Département de la Compétitivité et de l’Innovation

EUROPESE STEUN AAN INNOVATIE

De weg door het subsidiebos Innovatie krijgt meer en meer een internationale dimensie. Daar spelen de Europese steunprogramma’s op in. In het kader van Horizon 2020, het nieuwe onderzoeksprogramma van de EU voor 2014-2020, werd een nieuwe generatie financiële instrumenten gelanceerd. Bedoeling? Innovatieve bedrijven helpen om gemakkelijker toegang tot financiering te krijgen en om hen tot Europese samenwerking te stimuleren. Met een reeks nieuwe instrumenten zoals het SME Instrument en de Fast Track to Innovation komt er in totaal bijna 80 miljard euro aan financiële steun vrij voor R&D. Dat lijkt een grote som, maar er zijn veel gegadigden en alleen de betere projecten met een internationale aanpak worden gesteund. De weg vinden in de complexe waaier specifieke steuninstrumenten is geen eenvoudige klus. Naast Horizon 2020 bestaan er namelijk ook nog een waaier van interessante alternatieven zoals het Eurostars programma, de Eureka Clusters, Connecting Europe Facility, … U klopt dan ook het best aan bij een specialist die het overzicht heeft.

Goed om te weten is dat innovatiesteun door de EU veelal top-down via calls for proposals georganiseerd wordt. Daar moet uw project niet ongeveer, maar voor de volle honderd procent in passen. Bovendien is het meestal noodzakelijk om deel uit te maken van een consortium met meerdere gereputeerde Europese partners uit verschillende landen. Voor individuele bedrijven is het vaak zwaar werk om zelf partners te zoeken. EY heeft in quasi ieder land lokale subsidiespecialisten en ook een overkoepelende Europese cel die bedrijven helpt om zo’n consortium samen te stellen en de leden te begeleiden en te coördineren. U gaat ook het best aan de slag nog voor de call for proposals gepubliceerd wordt. Anders komt u waarschijnlijk hopeloos te laat. Wouter Desmet, vennoot EY Subsidia, laat u door de bomen het bos weer zien. +32 (0)9 242 51 06 wouter.desmet@be.ey.com

SUBSIDIES

BIJLAGE i.s.m. EY

‘Innovatie moet niet alleen aan de vrije markt overgelaten worden.’ Katrien Mondt, director general Innovitis

Wat is het belang van innovatie voor de economie in het algemeen, en voor individuele bedrijven in het bijzonder? Mondt: ‘Bedrijven moeten innoveren om te overleven, dat behoeft geen argumentatie meer. Niet alle bedrijven hebben daar individueel de middelen voor. Bovendien hebben bedrijven in dezelfde sector nog vaak koudwatervrees om samen te werken. Vandaar het belang van intersectorale samenwerkingen rond specifieke innovatietrajecten. Daarbij ben ik een grote voorstander van de uitdagingsgerichte aanpak.’ Lories: ‘Innovatie is levensbelangrijk om voldoende competitief te blijven en nieuwe markten te kunnen aanboren. Het gaat steeds sneller, de wereld is veel meer open dan ooit tevoren. Innovatie moet echte toegevoegde waarde bieden, anders word je op lange termijn voorbijgestoken. Een groot deel van het bedrijfsleven staat sterk qua innovatie. Maar voor veel kleinere bedrijven is het minder vanzelfsprekend om tijdig in te zien dat ze aan vernieuwing toe zijn.’ Collet: ‘Om antwoord te bieden op maatschappelijke vraagstukken en om ons economische weefsel te dynamiseren, is innovatie broodnodig. Steun aan kmo’s is daar een speerpunt. Het dyna-

misme van de kmo’s is bepalend om nieuwe industriële segmenten te creëren en te verankeren in onze economie.’

‘De grote uitdaging is de algemene efficiëntie van de steunprogramma’s.’ Daniel Collet, inspecteur général DGO6

Hoe wordt het innovatieproces het best gesteund? Collet: ‘Je hebt een beleidsmix nodig. Niet alleen subsidies, maar ook infrastructuur, het algemene ondernemingsklimaat en beschikbaarheid van risicokapitaal zijn cruciaal. We hebben een rijk arsenaal aan hefbomen in Wallonië, van het Marshall plan 4.0 tot de Small Business Act en Creative Wallonia. Belangrijk is ook de aandacht voor het afdekken van het hele innovatietraject. Steun voor de transformatie van veelbelovende prototypes tot commerciële successen is daar een belangrijke werf. Verder is het noodzakelijk om de kritieke massa te zoeken door te focussen op niches die naar voor geschoven

worden in ons clusteringbeleid.’ Mondt: ‘Innovatie moet niet aan de vrije markt overgelaten worden. Het is voor individuele ondernemingen vaak niet kostenefficiënt om aan toegepast onderzoek te doen. Vaak leeft er ook een grote risicoaversie. Een collectieve aanpak die dat risico helpt te dragen komt de maatschappij ten goede.’ Lories: ‘De overheid heeft belangrijke bedragen over om innovatie te steunen. We moeten ons richten op het wegwerken van een aantal hindernissen op het innovatiepad. Daarbij kijken we telkens naar de return van die investeringen voor Vlaanderen op gebied van tewerkstelling, toekomstige investeringen en duurzaamheid.’ Hoe groot is uw innovatiebudget en hoe wordt het verdeeld?

Mondt: ‘Ons Brussels budget bedraagt 43 miljoen euro per jaar. Dat geld gaat ongeveer voor de helft naar kennisinstellingen, de andere helft gaat naar bedrijven. De toewijzing gebeurt voor de bedrijven bottom-up, we antwoorden met andere woorden op steunaanvragen. Voor de academische wereld gaan we top-down te werk: we selecteren zelf welke innovaties we steunen.’ Collet: ‘Onze openbare fondsen voor onderzoek en ontwikkeling voor 2015 bedragen 330 miljoen euro. Maar dat is slechts een deel van het volledige plaatje: er is de steun aan de competentiepolen, het Marshall plan 4.0, er is Creative Wallonia en de Europese steun met onder meer Horizon 2020 en EFRO. De grote uitdaging daarbij is de algemene efficiëntie van de verschillende programma’s.’ Lories: ‘In 2015 gaat het bij IWT om 305 miljoen euro. Daarvan gaat meer dan de helft rechtstreeks naar bedrijven. Dat gebeurt steeds vraaggericht, met een zeer open systeem. De rest investeren we gerichter: een deel vloeit via intermediaire organisaties naar bedrijven, een ander deel gaat naar universiteiten en onderzoekscentra.’

Wat kan er beter of anders in de samenwerking overheid-bedrijf? Lories: ‘De belangrijkste vragen vanuit het bedrijfsleven zijn vereenvoudiging en versnelling. Snelheid is zeker voor kmo’s van groot belang. Dat is nog een uitdaging. Nu we zullen fuseren met het Agentschap Ondernemen hebben we een hefboom om het steunaanbod te verhelderen. Dat is nodig, bedrijven zien soms door de bomen het bos niet meer.

SUBSIDIES

‘Heel de maatschappij moet de vruchten van de investeringen in innovatie kunnen plukken.’ Veerle Lories, administrateurgeneraal IWT

BIJLAGE i.s.m. EY

Van bedrijven verwachten we begrip voor het feit dat we op zoek zijn naar economische en maatschappelijke meerwaarde. We zijn geen belangeloze kapitaalverschaffers.’ Mondt: ‘De overheid moet werken aan administratieve vereenvoudiging en aan tijdige betalingen. Uiteraard moet er controle zijn over de manier waarop met het geld van de belastingbetaler omgesprongen wordt, maar er is nood aan een grotere flexibiliteit. Van bedrijven verwacht ik meer investering in risico. We zijn er om dat risico te helpen dragen, maar dan moeten de ondernemingen wel het lef hebben om de kaart te trekken van doorbraakinnovatie. Helpen bij de commercialisering van een product is niet de taak van de overheid.’ Collet: ‘De overheid kan een kader schetsen en budgetten toekennen, maar dat moet worden ontwikkeld in permanente dialoog met alle spelers. Daar moet blijvend werk van gemaakt worden. Ondernemingen moeten zich ook engageren voor de regionale ontwikkeling en de juiste houding aannemen. De opeenvolgende Marshallplannen zijn gebaseerd op een echt partnerschap waarin

ieder zijn deel van het risico draagt.’ Wat zijn de toekomstige uitdagingen rond innovatiesteun? Mondt: ‘Hoe kunnen we zeker zijn dat onze subsidies een meerwaarde voor de maatschappij opleveren? Als bedrijven die wij steunden delokaliseren, zijn we onze investering kwijt. Een tweede bekommernis: zijn we wel voldoende aangepast aan de razendsnel evoluerende zaken- en financieringsmodellen?’ Lories: ‘We zien elk jaar 200 nieuwe bedrijven, maar het potentieel is nog veel groter. Daar moeten we de handen uit de mouwen steken. De andere grote uitdaging is om heel de maatschappij de vruchten van de steunmaatregelen te laten plukken.’ Collet: ‘Voor ons ligt de grootste uitdaging in de vereenvoudiging van het aanbod en de procedures, en op de complementariteit van de steunmechanismen. Ook de Europese dimensie is een bekommernis. Als de EU haar concurrentiepositie wil behouden, moeten er zeilen worden bijgezet.’

Nieuwe douanereglementering in de Unie In mei 2016 vindt de Union Customs Code haar volledige uitwerking. Invoerbelastingen worden vanaf dan geheven op de laatste transactie voor het moment dat de goederen ons grondgebied binnenkomen. Voor veel bedrijven betekent dit een verhoging van de invoerbelastingen. Een aantal sectoren zal hier zwaarder door getroffen worden zoals de automobielsector, textiel, kleding en schoeisel, chemie en de invoerders van fruit. Innovatieve bedrijven beschouwen de wereld als hun economisch speelveld, maar globalisering heeft ook haar prijs. Elke keer als een landsgrens wordt overschreden, moet een fiscale aangifte worden ingediend en worden invoerbelastingen verschuldigd, douanerechten, BTW en soms ook accijnzen of antidumpingrechten. Nog te veel bedrijven laten dit declaratieproces over aan logistieke partners of agenten, zonder erop toe te zien dat de informatie correct wordt overgemaakt aan de overheden, veelal net in die landen

waar men er minder vertrouwd mee is. Het staat ook vast dat heel veel landen sterk afhankelijk zijn van de invoerbelastingen, soms tot meer dan 50% van hun budgettering. Overheden reageren met accreditatieprogramma’s voor ondernemingen, zoals het Authorised Economic Operator (AEO) programma, gekoppeld aan operationele voordelen. Het AEO statuut is ook een belangrijke bouwsteen voor de Union Customs Code, die vanaf mei 2016 in werking treedt. De Europese Commissie heeft aangegeven de finale implementatieteksten in de komende weken te publiceren. Dit zal een kleine revolutie betekenen voor veel bedrijven. Invoerbelastingen worden dan geheven op de laatste transactie voor het moment van invoer. Voor veel bedrijven betekent dit een verhoging van de invoerbelastingen. Het AEO statuut wordt tevens de verplichte basis voor allerhande vereenvoudigingen, vooral vereist voor een maximale flexibiliteit bij in- en uit-

voer. De uiteindelijke doelstelling is om alle douanedeclaraties in de EU op één locatie te consolideren. Zo’n centrale clearing wordt wellicht pas in 2020 operationeel. Omdat de regels rond handelsmerken worden uitgehold, zal men vlugger tot de conclusie komen dat ook royalty’s en licenties belastbaar zijn bij invoer van de onderliggende goederen. Belgische innovatieve ondernemingen die hun R&D in België houden, hebben één voordeel: de Europese Commissie blijft van oordeel dat deze niet belast moeten worden wanneer de elders geproduceerde, maar hier ontwikkelde goederen weer de EU worden binnengebracht.

Meer informatie over wat u te wachten staat? Contacteer: Franky Depril vennoot EY Tax Consultants expertise: douanerechten +32 (0)2 774 94 84 , franky.de.pril@be.ey.com

DURFKAPITAAL

BIJLAGE i.s.m. EY

G E E N I NNOVAT I E ZONDE R F INA NCIE R I NG

Risicofinanciering is een topsport Het rendement op innovatie is vrij onzeker. Dus heb je een aangepaste manier nodig om innovatie te financieren: durfkapitaal. Nu ondernemen weer hip is, volgen de professionele financieringsinitiatieven. n België bestaan er weinig zuivere durfkapitaalfondsen. Toch wil niemand de start-uptrein missen. De bereidheid om te luisteren naar het verhaal van jonge ondernemers groeit. Crowdfundinginitiatieven zien ook bij ons het licht, businessangels leveren hun bijdrage en succesvolle ondernemers steken hun nek uit. Voor grotere bedragen vinden Belgische hightechbedrijven en start-ups inmiddels hun weg naar buitenlandse, overwegend Angelsaksische, durfkapitaalfondsen. Maar voldoende geld vinden voor een start-up blijft topsport. Investeringen in starters zijn vaak te risicovol om te financieren met een commercieel bankproduct. Zelfs durfkapitalisten laten vroege starters vaak links liggen. De overheid heeft een verantwoordelijkheid om daar met oplossingen voor de dag te komen. Want start-ups en jonge ventures juist begeleiden en financieren is van cruciaal belang. EY ondersteunt via EYnovation starters en groeiers, onder meer door kapitaalverschaffers aan te trekken en het traject te begeleiden.

Zichtbaarheid Het gros van de innovatie gebeurt niet in start-ups, maar in kmo’s en grote ondernemingen. Ook daar moet innovatie concurreren om gefinancierd te worden. Klassieke uitbreidingsprojecten of investeringen die tot kostenreductie leiden, krijgen vaak makkelijker geld toegestopt. Innovatie moet zich daarom meer zichtbaar maken en tot uitdrukking komen in de financiële rapportering. Een discussie met uw geldschieters stopt niet bij de vermelding van uw nettoschuld per EBITDA ratio. U houdt uw aandeelhouders en bankiers maar beter op de hoogte van de volgende punten: • percentage van de omzet gerealiseerd door recent gelanceerde producten en diensten; • bestaande producten die onlangs nieuwe toepassingen kregen; • nieuwe producten in de pijplijn;

Enthousiasme volstaat niet om durfkapitaal te vinden. Financiële skills en de juiste begeleiding zijn minstens even belangrijk.

• percentage van uw personeelskosten besteed aan onderzoek en ontwikkeling; • bedrag van de onderzoeks- en ontwikkelingsinvesteringen die recentelijk geactiveerd werden; • ontvangen subsidies. Hoe beter uw financiers deze gegevens kennen en begrijpen, hoe meer ze geneigd zijn een innovatietraject te financieren.

Innovatie als groeimotor Logischerwijze focussen investeerders en banken zich sterk op groei. Innovatie is een belangrijke groeimotor voor een onderneming. Een door EY ontwikkelde tool, de GrowthNavigator, detecteert het potentieel aan groei en geeft ook aan hoe die te realiseren. Een duidelijk en op innovatie gebaseerd groeiplan is de basis voor het verkrijgen van durfkapitaal en bancaire financiering. Een gerichte overnamestrategie is vaak onderdeel van het groeiplan.

Maar door innovatie ingegeven acquisities creëren een aanzienlijke financieringsbehoefte. Een professionele begeleiding van de transactie en een diepgaand boekenonderzoek zijn onmisbaar om de financiers over de brug te krijgen. Hetzelfde geldt voor de populaire samenwerkingsverbanden rond innovatie tussen grote bedrijven, start-ups en kmo’s. Ook hier zijn een boekenonderzoek en een duidelijke afbakening van de intellectueleeigendomsrechten van groot belang. Voor innovatie is geld nodig, en geld vinden is makkelijker voor een innoverend bedrijf. Toch zal enthousiasme niet volstaan als wapen. Financiële vaardigheden en de juiste begeleiding zijn minstens even belangrijk. Marc Guns vennoot EY Transaction Advisory Services +32 (0)2 774 94 19 marc.guns@be.ey.com

Wanted: builders of a better working world ey.com/be/careers