New Times - 147

h free press εφημερίδα του επιχειρείν

new times

147 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Treasures of Greek Tourism 2018

Η Ελλάδα ως το 2021 μπορεί να προσελκύσει 35 εκατ. επισκέπτες, αντλώντας έσοδα της τάξεως των 20 δισ. ευρώ 1 newtimes

Γιώργος Καραβατάκης διευθύνων σύμβουλος της Diplomat Travel

Ο 28χρoνος diplomatης του ελληνικού τουρισμού

Η Ελλάδα ως το 2021 μπορεί να προσελκύσει 35 εκατ. επισκέπτες, προσελκύοντας έσοδα της τάξης των 20 δισ. ευρώ

Edito

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΠΥΡΟ ΚΤΕΝΑ

Σε 16 δισ. ευρώ υπολογίζονται τα έσοδα που αποκόμισε εφέτος (2018) η τουριστική βιομηχανία μαζί με την κρουαζιέρα, αιμοδοτώντας στην κυριολεξία την ελληνική οικονομία. Τα 32 εκατ. επισκεπτών που επισκέφθηκαν εφέτος τη χώρα μας την κατέταξαν σε έναν από τους πλέον ελκυστικούς και ασφαλείς τουριστικούς προορισμούς του πλανήτη. Οι επιδόσεις αυτές δεν θα μπορούσαν να μην επηρεάσουν τις ξενοδοχειακές και τουριστικές επιχειρήσεις της χώρας, που είδαν τα αποτελέσματά τους να βελτιώνονται αισθητά. Με στόχο την αξιολόγηση της πορείας των επιχειρήσεων αυτών, θέσαμε και φέτος στο μικροσκόπιο της έρευνάς μας τις 836 μεγαλύτερες επιχειρήσεις (εκ των οποίων 610 ξενοδοχειακές και 226 τουριστικές επιχειρήσεις και γραφεία). Η έρευνα αυτή έγινε με αφορμή την ετήσια εκδήλωση «Οι Θησαυροί του Ελληνικού Τουρισμού», ένα forum που επιχειρεί να προαγάγει την αριστεία μεταξύ των εμπλεκόμενων τουριστικών και ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας. Στη συγκεκριμένη εκδήλωση απονέμονται τα βραβεία Treasures of Greek Tourism στις πλέον υγιείς τουριστικές επιχειρήσεις της χώρας και δίνεται στη δημοσιότητα ο φερώνυμος πολύτιμος αγγλόφωνος οδηγός, ο οποίος διανέμεται στις διεθνείς τουριστικές εκθέσεις του Βερολίνου, της Μόσχας και του Λονδίνου. Σε τι συμπεράσματα λοιπόν κατέληξε η έρευνα της New Times; Πρώτον, τα συνολικά κέρδη των 610 σημαντικότερων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας αυξήθηκαν κατά 49,1% το 2016. Αντιστοίχως το 2017 (με βάση τούς ως τις 26/11/2018 δημοσιευμένους ισολογισμούς) 206 ξενοδοχειακές επιχειρήσεις αύξησαν τα κέρδη τους κατά 51,6%. Δεύτερον, το 2016, από τις 610 ξενοδοχειακές επιχειρήσεις του δείγματος, οι 399 εμφάνισαν κέρδη ενώ 211 παρουσίασαν ζημιές. Οι 399 κερδοφόρες εταιρείες του δείγματος αύξησαν τον τζίρο τους κατά 5,5% φθάνοντας το 1,55 δισ. ευρώ. Επίσης αύξησαν τα κέρδη τους κατά 51,1% για να προσεγγίσουν τα 252 εκατ. ευρώ. Αύξησαν κατά 2% τα συνολικά ίδια κεφάλαιά τους (σε 3,2 δισ. ευρώ) και οι συνολικές υποχρεώσεις τους διαμορφώθηκαν στα 2,4 δισ. ευρώ. Συνολικά οι κερδοφόρες επιχειρήσεις του δείγματος συγκροτούν έναν εξαιρετικά υγιή πυρήνα στην τουριστική βιομηχανία. Αντιθέτως, οι 209 ζημιογόνες επιχειρήσεις του δείγματος διατήρησαν σχεδόν σταθερό τον τζίρο τους ενώ αύξησαν τις συνολικές ζημιές τους κατά 33%. Οι ίδιες επιχειρήσεις μείωσαν τα συνολικά ίδια κεφάλαιά τους κατά 6,7%, στα 1,22 δισ. ευρώ, και αύξησαν τις υποχρεώσεις τους κατά 2,1%, στα 2,7 δισ. ευρώ. Πρακτικά λοιπόν ανοίγει η ψαλίδα ανάμεσα στις κερδοφόρες και στις ζημιογόνες επιχειρήσεις του κλάδου επι-

τείνοντας την ανάγκη λήψης ριζικών αποφάσεων για τις δεύτερες. Τρίτον, το 2016 οι 610 μεγαλύτερες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις της χώρας διαχειρίστηκαν συνολικό τζίρο 2,2 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 3,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Τέταρτον, τα συνολικά ίδια κεφάλαια διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των 4,7 δισ. ευρώ ενώ οι συνολικές υποχρεώσεις των 610 εταιρειών του δείγματος αυξήθηκαν κατά 6,2% για να φθάσουν τα 5,2 δισ. ευρώ. Πέμπτον, αντιστοίχως ο συνολικός κύκλος εργασιών των 227 μεγαλύτερων τουριστικών γραφείων και επιχειρήσεων της χώρας (εκτός των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων) αυξήθηκε από 1,107 δισ. ευρώ το 2015 σε 1,175 δισ. ευρώ το 2016 εμφανίζοντας αύξηση 6,1%. Στην πραγματικότητα η αύξηση του τζίρου των γραφείων, η οποία παρατηρήθηκε και το 2017 και το 2018, ήταν συνέπεια του ενισχυμένου τουριστικού ρεύματος προς τη χώρα μας, το οποίο, όπως δείχνουν οι εξελίξεις, θα συνεχιστεί και κατά την επόμενη τουριστική περίοδο. Η αύξηση του τζίρου είχε ως συνέπεια να αυξηθούν τα καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων του δείγματος. Συγκεκριμένα, τα συνολικά καθαρά κέρδη των εταιρειών αυξήθηκαν από 27,4 εκατ. ευρώ το 2015 σε 32,9 εκατ. ευρώ το 2016. Έκτον, από το σύνολο των 227 εταιρειών του κλάδου, οι 161 επιχειρήσεις εμφάνισαν κέρδη ενώ 66 παρουσίασαν ζημιές. Οι 161 κερδοφόρες επιχειρήσεις του δείγματος αύξησαν κατά 8,6% τις συνολικές πωλήσεις τους, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 852 εκατ. ευρώ, και τα συνολικά κέρδη τους κατά 26,5%, τα οποία προσέγγισαν τα 560 εκατ. ευρώ. Η έρευνα της New Times τεκμηριώνει, με δυο λόγια, το συμπέρασμα ότι ο τουρισμός, όσο και αν επηρεάζεται έντονα από τις διεθνείς συνθήκες, αποτελεί μία ισχυρή ατμομηχανή για την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας, των επιχειρήσεων και των εργαζομένων σε αυτήν και έξω από αυτήν. Την ίδια στιγμή αποτελεί έναν ισχυρό μοχλό περιφερειακής ανάπτυξης. Σύμφωνα δε με τις εκτιμήσεις του ΙΝΣΕΤΕ, η Ελλάδα ως το 2021 μπορεί να προσελκύσει 35 εκατ. επισκέπτες, προσελκύοντας έσοδα της τάξης των 20 δισ. ευρώ από 13,2 δισ. ευρώ το 2016. Γι’ αυτόν τον λόγο η πολιτεία οφείλει να δείξει στον συγκεκριμένο τομέα ιδιαίτερη φροντίδα απομακρύνοντας από το δρόμο του μέτρα και κανόνες που καταρακώνουν την ανταγωνιστικότητά του.

Καλές γιορτές!!!

ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ New Times Publishing - Καδμείας 17, 118 55, Αθήνα, Website: www.newtimes.gr www.traveltimes.gr, E-mail: info@newtimes.gr, Τηλ.: 210 3428.667, 210 3421.861, Fax: 210 3421.955 ΕΚΔΟΤΗΣ Σπύρος Α. Κτενάς, ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Διονύσης Βασιλόπουλος, ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Θεόδωρος Τσακάλογλου, μαρκeting manager Oθων Βασιλόπουλος, ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Ειρήνη Πολίτου ΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ OΜΑΔΑ Νατάσσα Σπαγαδώρου, Γιώργος Σακκάς, Νεκταρία Καρακώστα, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Νίκος Προκάκης, ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Αντονέλα Τόνι, ΔΗΜΙOΥΡΓΙΚO, ΣΕΛΙΔOΠOΙΗΣΗ & ΕΚΤΥΠΩΣΗ GRAFIMA ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ Α.Ε. Απαγορεύεται η ολική ή μερική ανατύπωση, δημοσίευση ή αναπαραγωγή χωρίς ειδική άδεια της εκδότριας εταιρείας. Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν απαραίτητα τις απόψεις του περιοδικού. Χειρόγραφα, φωτογραφίες ή άλλο υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση, δεν επιστρέφεται.

3 newtimes

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΝΕΑ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΙΟΒΕ

Αυξάνεται το κόστος των προγραμμάτων υγείας για τις ασφαλιστικές εταιρείες Το μέσο κόστος ζημιάς ενισχύεται από το 2014 σημειώνοντας άνοδο της τάξης του 20% ως και το 2017, ενώ αύξηση παρουσιάζει το καθαρό κόστος κάλυψης, κατά 31,8%, το διάστημα 2011-2017 Συνοπτικά αποτελέσματα για το συνολικό χαρτοφυλάκιο Δείκτης

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Συνολικά μεγέθη Έκθεση κινδύνου

711.387

653.985 591.021

535.895 487.367 443.740 404.273

Πλήθος ζημιών

101.094

96.410

94.030

89.507

79.889

74.506

66.632

Συνολικά ποσά αποζημιώσεων (€ εκατ.) 295

266

260

250

247

241

221

Διαρθρωτικοί δείκτες συνολικού χαρτοφυλακίου Μέσο κόστος ζημιάς (€) Μέση συχνότητα εμφάνισης ζημιάς Μέσο καθαρό κόστος κάλυψης (€)

2.920

2.764

2.764

2.797

3.089

3.229

3.318

14,2%

14,7%

15,9%

16,7%

16,4%

16,8%

16,5%

415

407

440

467

506

542

547

Δείκτες κόστους υγείας, ετήσια μεταβολή (%)

0,2%

9,8%

8,3%

10,4%

8,4%

1,9%

Ε∆Υ’ (χωρίς την επίδραση της ηλικίας)

-3,7% -

5,4%

3,8%

5,9%

3,8%

-2,2%

∆είκτης Υγείας ΕΛΣΤΑΤ

-0.6%

-1.7%

-2.8%

1.5%

-0.7%

1.7%

Ενιαίος ∆είκτης Υγείας (Ε∆Υ)

Δείκτες κόστους υγείας, σωρευτική μεταβολή από το 2011 (100=2011)

100,0

100,2

110,0

119,1

131,4

142,4

145,2

Ε∆Υ’ (χωρίς την επίδραση της ηλικίας) 100,0

96,3

101,5

105,4

111,6

115,9

113,3

∆είκτης Υγείας ΕΛΣΤΑΤ

100,0

99,4

97,7

94,9

96,3

95,6

97,3

Γενικός ∆είκτης Τιμών Καταναλωτή

100,0

104,7

108,2

109,8

108,8

107,4

105,5

Ε∆Υ

Πηγή: Ανάλυση ΙΟΒΕ

4 newtimes

Στιγμιότυπο από την παρουσίαση του ΙΟΒΕ με τους κκ. ( από αριστερά) Αλ. Σαρρηγεωργίου, πρόεδρο της ΕΑΕΕ, Νίκο Βέττα, γενικό διευθυντή του ΙΟΒΕ και Svetoslav Danchev, μέλος της ομάδας έρευνας του ΙΟΒΕ

Ό

λο και περισσότερο αυξάνεται το κόστος των μακροχρόνιων προγραμμάτων ασφάλισης υγείας για τις ασφαλιστικές εταιρείες, αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο Ενιαίος Δείκτης Υγείας (ΕΔΥ) του ΙΟΒΕ την επταετία 2011-2017 διέγραψε έντονα ανοδική πορεία που φθάνει το 45,2%, ενώ το ίδιο χρονικό διάστημα το καθαρό κόστος κάλυψης αυξήθηκε κατά 31,8%. Τα σημαντικά αυτά στοιχεία προκύπτουν από νέα μελέτη του ΙΟΒΕ και τονίστηκαν ιδιαίτερα κατά την παρουσίαση στις αρχές Νοεμβρίου του ετήσιου Ενιαίου Δείκτη

Υγείας από το ΙΟΒΕ. Το ΙΟΒΕ, σημειωτέον, διαπιστώνοντας ότι ο Δείκτης Τιμών Υγείας της ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι κατάλληλος για να αντιπροσωπεύει την εξέλιξη των δαπανών της ιδιωτικής ασφάλισης υγείας προχώρησε στη δημιουργία δεικτών κόστους υγείας για τα οικεία προγράμματα εγγυημένης ανανεωσιμότητας (guaranteed renewable), με βάση αναλυτικά στοιχεία για την έκθεση στον κίνδυνο νοσηλείας και τις πληρωθείσες νοσοκομειακές αποζημιώσεις πραγματικών εξόδων (εξαιρουμένων δηλαδή των επιδομάτων) της ασφαλιστικής αγο-

INSURANCE ράς στην Ελλάδα. Για την κατασκευή μάλιστα των δεικτών αυτών αξιοποιήθηκαν στοιχεία για 605.000 περιστατικά νοσηλείας και 4,4 εκατ. καλύψεις από 14 ασφαλιστικές εταιρείες για την περίοδο 20112017. Ενδεικτικό της διαπίστωσης αυτής είναι το γεγονός ότι, ενώ ο Ενιαίος Δείκτης Υγείας (ΕΔΥ) την επταετία 2011-2017 διέγραψε έντονα ανοδική πορεία που φθάνει το 45,2%, ο Δείκτης Τιμών Υγείας της ΕΛΣΤΑΤ καταγράφει σωρευτική μείωση κατά 2,8% την ίδια περίοδο. «Συνεπώς, σχολιάζεται από το ΙΟΒΕ, επιβεβαιώνεται και με πραγματικά στοιχεία το γεγονός ότι ο Δείκτης Τιμών Υγείας της ΕΛΣΤΑΤ δεν προσφέρει την κατάλληλη ένδειξη για την πραγματική εξέλιξη του κόστους κάλυψης των νοσοκομειακών προγραμμάτων εγγυημένης ανανεωσιμότητας που προσφέρονται στην ασφαλιστική αγορά στην Ελλάδα».

Δηλώσεις Κατά την παρουσίαση των δεικτών αυτών ο κ. Νίκος Βέττας, γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ και καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, σημείωσε ότι «πρόκειται για κάτι πρωτοποριακό ακόμη και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, που ενισχύει τη διαφάνεια του κλάδου υγείας». Από την πλευρά του ο κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, τόνισε: «Οι δείκτες αυτοί θα προσφέρουν χρήσιμη πληροφόρηση για την ετήσια πορεία του κόστους των αποζημιώσεων της συγκεκριμένης κατηγορίας προγραμμάτων. Ο τρόπος που θα χρησιμοποιηθεί το εργαλείο αυτό από κάθε ασφαλιστική επιχείρηση θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, όπως η σύνθεση του χαρτοφυλακίου της, τα χαρακτηριστικά του κάθε προγράμματός της, τα αποτελέσματα αυτού κτλ. Σε κάθε περίπτωση όμως, το εργαλείο αυτό θα ενισχύσει τη διαφάνεια στην ασφαλιστική αγορά υγείας, έναν τομέα ιδιαίτερα ευαίσθητο που βρίσκεται ψηλά στις ασφαλιστικές επιλογές των πολιτών».

Η ανάλυση Η ανάλυση των στοιχείων αναδεικνύει ότι η συχνότητα εμφάνισης ζημιάς στο σύνολο του χαρτοφυλακίου κινήθηκε ανοδικά την περίοδο 2011-2014, ενώ έκτοτε παραμένει σταθερή. Από την άλλη, το μέσο κόστος ζημιάς ενισχύεται από το 2014, σημειώνοντας άνοδο της τάξης του 20% τη συγκεκριμένη περίοδο (2014-2017). Αύξηση παρουσιάζει και το καθαρό κόστος κάλυψης, κατά 31,8% το διάστημα 2011-2017. Ειδικότερα η μελέτη καταλήγει στα ακόλουθα αποτελέσματα: Έκθεση κινδύνου: Η έκθεση κινδύνου υποχώρησε το 2017 σε 404.000 καλύψεις, από 444.000 το 2016 και 711.000 το 2011.

Με αυτόν τον τρόπο, η σωρευτική μείωση σε σχέση με το 2011 υπολογίζεται σε 43,2%. Όσον αφορά την ηλικία, η έκθεση στον κίνδυνο είναι αυξημένη στο εύρος ηλικιών μεταξύ των 30 και των 50 ετών, με την υψηλότερη τιμή να καταγράφεται στην περιοχή των 43-48 ετών. Διαχρονικά η μείωση της έκθεσης κινδύνου αφορά σε μεγαλύτερο βαθμό τις ηλικίες κάτω των 60 ετών, ενώ σε ορισμένες ηλικίες άνω των 67 ετών παρατηρείται σταθερότητα διαχρονικά ή ακόμη και αύξηση της έκθεσης στον κίνδυνο. Πλήθος ζημιών: Το πλήθος ζημιών επίσης ακολουθεί έντονα πτωτική τάση. Το 2017 σημειώθηκαν 66.600 περιστατικά, από 74.500 το 2016 και 101.000 το 2011. Η σωρευτική πτώση στο πλήθος ζημιών είναι μικρότερη σε σύγκριση με την έκθεση κινδύνου (34,1% μεταξύ 2011 και 2017), υποδηλώνοντας αύξηση της συχνότητας ζημιών. Αυξημένο πλήθος ζημιών καταγράφεται στις ηλικίες άνω των 30 και ως 70 ετών, με τις υψηλότερες τιμές να εμφανίζονται στην περιοχή των 45 ετών. Η διαχρονική μείωση του πλήθους των ζημιών φαίνεται να προέρχεται κυρίως από τις ηλικίες 20-55, ενώ στις υπόλοιπες ηλικίες η τάση δεν είναι τόσο έντονη και μονοσήμαντη. Συνολικά ποσά αποζημιώσεων: Τα συνολικά ποσά αποζημιώσεων είναι και αυτά αυξημένα στις ηλικίες άνω των 30 ετών. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ωστόσο το γεγονός ότι διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα και στις μεγαλύτερες ηλικίες, παρά την αρκετά μικρότερη έκθεση στον κίνδυνο σε αυτές τις ηλικίες. Διαχρονικά η μείωση που εντοπίζεται στα συνολικά ποσά αποζημιώσεων είναι πιο ήπια σε σύγκριση με τη μείωση της έκθεσης στον κίνδυνο και τη μείωση του πλήθους ζημιών. Σωρευτικά η εξασθένηση αγγίζει το 25,1% μεταξύ 2011 και 2017. Η μεγαλύτερη ετήσια πτώση καταγράφεται το 2012 (-9,7%) και το 2017(-8,1%) Συχνότητα εμφάνισης ζημιάς: Η συχνότητα εμφάνισης ζημιάς φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί μετά την άνοδό της από 14,2% το 2011 σε 16,7% το 2014. Το 2017 παρουσιάζει μια ήπια υποχώρηση σε 16,5%, από 16,8% το 2016. Μέσο κόστος ζημιάς: Το μέσο κόστος ζημιάς ανεβαίνει διαχρονικά από το 2015 και έπειτα. Έτσι το 2017 ανήλθε στις 3.300 ευρώ, από 3.200 το 2016, σημειώνοντας άνοδο της τάξης του 2,8%. Σε σχέση με την περίοδο 2012-2014, το μέσο κόστος ζημιάς έχει αυξηθεί κατά 20%. Το μέσο κόστος ζημιάς είναι υψηλότερο στις μεγαλύτερες ηλικίες. Καθαρό κόστος κάλυψης: Το καθαρό κόστος κάλυψης αυξάνεται διαχρονικά, από 415 ευρώ το 2011 σε 547 ευρώ το 2017 (+31,8%). Ωστόσο η αύξηση αυτή φαίνεται να περιορίζεται το 2017 κατά 0,9% σε σχέση με το 2016, όταν ήταν 7,1%.

Συνολικά ποσά αποζημιώσεων (€ εκατ.)

295

300

266

Ανά έτος

260

250

250

247

241

2015

2016

221

200

150

100

50

0

2011

2012

2013

2014

2017

7

2011 2017

6 5

Ανά ηλικία

4 3 2 1

Ηλικία

0 0

5

10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80

Μέσο κόστος ζημιάς ανά έτος (€ χιλ.)

2,92

2011 2012

2,76

2013

2,76

2014

2,80 3,09

2015 2016

3,23

2017

3,32

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

Πηγή: ΕΑΕΕ, Επεξεργασία: ΙΟΒΕ

newtimes 5

Τι δείχνουν μελέτες του ΙΝΣΕΤΕ για το προφίλ των τουριστών και τις 22 μεγαλύτερες αγορές μας

Για μία ακόμη χρονιά ο τουρισμός αποδείχθηκε «στυλοβάτης τής πολλαπλά τραυματισμένης ελληνικής οικονομίας», όπως χαρακτηριστικά είχε πει πρόσφατα ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ κ. Γιάννης Ρέτσος

Ανώτερης εισοδηματικής τάξης και μορφωτικού επιπέδου η πλειονότητα των τουριστών που επιλέγουν την Ελλάδα Σημαντικές διψήφιες αυξήσεις καταγράφονται σε αφίξεις, διανυκτερεύσεις και έσοδα, αλλά οι δείκτες «μέση κατά κεφαλή δαπάνη» και «μέση διάρκεια παραμονής» σημειώνουν πτώση

O

αριθμός των τουριστών που πραγματοποίησαν τουλάχιστον μία διανυκτέρευση στην Ελλάδα το 2017 αυξήθηκε κατά 9,8% σε σχέση με το 2016, με τους περισσότερους ξένους επισκέπτες μας να προέρχονται από

6 newtimes

χώρες της Ευρώπης, με πρώτη τη Γερμανία. Και ενώ σημαντικές διψήφιες αυξήσεις καταγράφονται στα βασικά μεγέθη (αφίξεις, διανυκτερεύσεις, έσοδα) του ελληνικού τουρισμού, αντίθετα οι επίσης βασικοί δείκτες Μέση κατά Κεφαλή Δαπάνη (ΜΚΔ) και Μέση Διάρκεια Παραμονής σημειώνουν πτώση. Οι γενικές αυτές

διαπιστώσεις προκύπτουν από δύο νέες μελέτες του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), οι οποίες έχουν ως αντικείμενο: – H μία την ακτινογραφία των 22 μεγαλύτερων αγορών εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα – Η άλλη την καταγραφή του προφίλ

των τουριστών που πραγματοποίησαν τις διακοπές τους στην Ελλάδα τα έτη 2016 και 2017. Και οι δύο μελέτες υλοποιήθηκαν από το ΙΝΣΕΤΕ στο πλαίσιο της Πράξης «Ενίσχυση της θεσμικής και επιχειρησιακής ικανότητας του ΣΕΤΕ», η οποία εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση ΕΣΠΑ 2014-2020» και συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.

Προφίλ εισερχόμενου τουρισμού για διακοπές στην Ελλάδα, 2017

9% 1% 8%

50%

18%

Το προφίλ των τουριστών Η μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ με αντικείμενο το

22%

50%

H ακτινογραφία των 22 μεγαλύτερων αγορών εισερχόμενου τουρισμού Στην εν λόγω μελέτη παρατίθενται τα στοιχεία του εισερχόμενου τουρισμού για 22 χώρες καθώς και για όλες τις χώρες συνολικά, τις χώρες της ζώνης του ευρώ, τις χώρες της Ε.Ε. εκτός της ζώνης του ευρώ και τις λοιπές χώρες. Ειδικότερα, η καταγραφή γίνεται για τις μεγαλύτερες αγορές του εισερχόμενου τουρισμού που είναι Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, ΗΠΑ, Ιταλία, Ολλανδία, Ρωσία, Αυστραλία, Ρουμανία, Βέλγιο, Ελβετία, Κύπρος, Τουρκία, Βουλγαρία, Σουηδία, Αυστρία, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Καναδάς, Δανία, Τσεχία, Ισπανία, βάσει εισπράξεων, που αντιπροσωπεύουν το 85% του συνόλου των εισπράξεων του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα για το 2017. Αναλυτικά λοιπόν την περίοδο 20052017 οι βασικοί δείκτες στο σύνολο της Ελλάδας κατέγραψαν: • Αφίξεις: Αύξηση κατά 89% (27,2 εκατ. το 2017) • Διανυκτερεύσεις: Αύξηση κατά 36,8% (209,8 εκατ. το 2017) • Έσοδα: Αύξηση κατά 32,4% (14,2 δισ. ευρώ το 2017) • Μέση κατά Κεφαλή Δαπάνη: Μείωση κατά 30% (522,3 ευρώ το 2017) • Μέση Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση: Μείωση κατά 3,2% (67,7 ευρώ το 2017) • Μέση Διάρκεια Παραμονής: Μείωση κατά 27,6% (7,7 ημέρες το 2017) Η πορεία των μεγεθών διαφοροποιείται σε δύο περιόδους: 2005-2012 και 2012-2017. Ο εισερχόμενος τουρισμός από την έναρξη της Έρευνας Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδας ως το 2012 παρουσιάζει σταθερή εικόνα με μικρές διακυμάνσεις από έτος σε έτος (αφίξεις +7,8%, διανυκτερεύσεις -8,2%, έσοδα -6,6%). Από το 2012 και έπειτα όμως η αύξηση του εισερχόμενου τουρισμού είναι ραγδαία φθάνοντας το 2017 στα υψηλότερα επίπεδα για όλα τα βασικά μεγέθη (αφίξεις, διανυκτερεύσεις και έσοδα) από την έναρξη της Έρευνας Συνόρων.

Ηλικιακή Διάρθρωση

Φύλο Επισκεπτών

21% 25-34

15-24 ‘Ανδρες

Τη μερίδα του λέοντος κατέλαβαν πέρυσι οι Ευρωπαίοι τουρίστες με 20,5 εκατ. αφίξεις, έναντι των μη Ευρωπαίων που έφθασαν τα 2,6 εκατ.

35-44 65-74

Γυναίκες

Οικογενειακό Εισόδημα

14%

21% 45-54

55-67

75+

Επίπεδο Εκπαίδευσης

3%

7% 31%

59%

24% Ανώτερο

62%

Μέσο-Ανώτερο

Μέσο-Κατώτερο

Ανώτερο

Κατώτερο

Μέσο

Κατώτερο

Τύπος Καταλύματος

11%

6% 1% 85%

16%

44%

66% Ξενοδοχεία

Κατοικίες

Καταλύματα χαμηλού κόστους

Καταλύματα χωρίς πληρωμή

Λοιπά

Πηγή: IPK INTERNATIONAL- Επεξεργασία INSETE Intelligence

προφίλ των τουριστών που έκαναν τις διακοπές τους στην Ελλάδα τα έτη 2016 και 2017 βασίζεται σε στοιχεία της ΙPK Ιnternational, εταιρείας με εξειδίκευση στην έρευνα της ταξιδιωτικής συμπεριφοράς των τουριστών. Στη μελέτη, σημειωτέον, δεν περιλαμβάνονται στοιχεία από τις αγορές της Κύπρου, της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ. Όπως προκύπτει από τη μελέτη, όσον

αφορά την προέλευση των τουριστών τη μερίδα του λέοντος κατέλαβαν πέρυσι οι Ευρωπαίοι τουρίστες με 20,5 εκατ. αφίξεις, έναντι των μη Ευρωπαίων που έφθασαν τα 2,6 εκατ. Όλες οι αγορές κατέγραψαν το 2017 αύξηση της τουριστικής ροής, με εξαίρεση την αγορά της Ρωσίας η οποία εμφάνισε οριακή μείωση (0,5%). Τις υψηλότερες ποσοστιαίες αυξήσεις είχαν οι αγορές της Ολλανδίας (24,1%), της Γερμανίας (17,8%) και των newtimes 7

ΗΠΑ (12%). Σε σχέση με τα μερίδια ταξιδιών ανά αγορά, η Γερμανία ανέβηκε στην πρώτη θέση, εκτοπίζοντας το Ηνωμένο Βασίλειο στη δεύτερη θέση. Ακολουθούν στην τρίτη και στην τέταρτη θέση η Γαλλία και η Ιταλία αντίστοιχα. Οι έξι κύριες αγορές (Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, ΗΠΑ, Ολλανδία) αντιπροσώπευαν για το 2017 το 46,9% του συνόλου των επισκεπτών στη χώρα.

Σκοπός ταξιδιού και τύπος διακοπών

Τις υψηλότερες ποσοστιαίες αυξήσεις παρουσίασαν οι αγορές της Ολλανδίας (+24,1%), της Γερμανίας (+17,8%) και των ΗΠΑ (+12%)

Ο κυριότερος λόγος επιλογής της Ελλάδας ως προορισμού, από την πλειονότητα των τουριστών, ήταν η πραγματοποίηση των διακοπών τους (88,8% και για τα δύο έτη), η επίσκεψη σε φίλους και συγγενείς (3,8% το 2016 και 4,4% το 2017), ο συνεδριακός τουρισμός (3,1% το 2016 και 3% το 2017) και τα παραδοσιακά επαγγελματικά ταξίδια (2,4% το 2016 και 2,5% το 2017) να ακολουθούν σε μεγάλη απόσταση. Οι τουρίστες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα για διακοπές και για τα δύο έτη, στην πλειονότητά τους επέλεξαν την Ελλάδα για τον ήλιο και τη θάλασσα (70,4% το 2016 και 68,4% το 2017) και ακολούθως για περιηγητικό τουρισμό (11,3% το 2016 και 12,8% το 2017), city break (7,2% το 2016 και 8% τo 2017) και κρουαζιέρα (4,2% το 2016 και 4% το 2017). Τα υπόλοιπα τουριστικά προϊόντα εμφάνισαν χαμηλά μερίδια που δεν ξεπερνούν στο σύνολό τους και για τα δύο έτη το 2%.

Φύλο επισκεπτών και ηλικιακή διάρθρωση Με βάση το φύλο, το 2016 οι γυναίκες κατέλαβαν ποσοστό 51,6% στο μερίδιο των τουριστών, ενώ για το 2017 οι άνδρες ήταν οριακά περισσότεροι με ποσοστό 50,5%. Η πλειονότητα των τουριστών προέρχεται κυρίως από τις ηλικίες 25 ως 54 ετών (64,8% το 2016 και 64,6% το 2017). Σε όλες τις ηλικιακές ομάδες σημείωθηκε αύξηση στον αριθμό των επισκεπτών μεταξύ 2016 και 2017. Οι υψηλότερες αυξήσεις κατεγράφησαν στις ηλικίες 25 ως 34 ετών (+775.000) και ακολούθως στις ηλικίες 65 ως 74 ετών (+270.000), 15 ως 24 ετών (+239.000) και 35 ως 44 ετών (+207.000).

Οικογενειακό εισόδημα και επίπεδο εκπαίδευσης Oι περισσότεροι τουρίστες που επέλεξαν την Ελλάδα για τις διακοπές του, προέρχονταν από την ανώτερη εισοδηματική τάξη (57,8% το 2016 και 58,9% το 2017) και ακολούθως από τη μέση - ανώτερη (24,7% το 2016 και 23,7% το 2017). Οι τουρίστες με οικογενειακό

8 newtimes

Σκοπός Ταξιδιού

1% 6%

4%

Προφίλ εισερχόμενου τουρισμού για διακοπές στην Ελλάδα, 2017

89% Διακοπές Επίσκεψη σε συγγενείς/φίλους Επαγ/τικά Λοιπά

Τύπος Διακοπών

5% 2% 4% 8%

68%

13%

‘Ηλιος & Θάλασσα Περιηγητικός City Break Kρουαζιέρα Διακοπές στην Εξοχή Λοιπά

Πηγή: IPK INTERNATIONAL- Επεξεργασία INSETE Intelligence

εισόδημα μέσο-κατώτερο και κατώτερο οικογενειακό εισόδημα, αντιπροσώπευαν το 13,2% και 4,2% το 2016 και το 13,9% και 3,5% το 2017 αντίστοιχα. Σε απόλυτους αριθμούς, οι τουρίστες που προέρχονταν από την ανώτερη εισοδηματική τάξη αυξήθηκαν κατά 1,19 εκατ., από τη μέση-ανώτερη κατά 210.000 και από τη μέση-κατώτερη κατά 344.000. Παρόμοια εικόνα προκύπτει και με το επίπεδο εκπαίδευσης των τουριστών, καθώς η πλειονότητα είχε ανώτερο μορφωτικό επίπεδο. Ειδικότερα το 2017 οι τουρίστες με ανώτερο μορφωτικό επίπεδο εκπαίδευσης αυξήθηκαν κατά 1,14 εκατ. σε σχέση με το 2016, με μέσο κατά 487.000 και με κατώτερο κατά 186.000.

Μέσο ενημέρωσης και χαρακτηριστικά κράτησης Όσον αφορά το μέσο ενημέρωσης, η πλειονότητα των τουριστών που επισκέφθηκαν την Ελλάδα είχε ενημερωθεί από το Internet (84,6% το 2016 και 85,3% το 2017) και ακολούθως από ταξιδιωτικό πρακτορείο (43,9% το 2016 και 44% το

2017), φίλους και συγγενείς (17,9% το 2016 και 19,6% το 2017) και κατάλογο tour operator (10,8% τo 2016 και 9,3% το 2017). Σε σχέση με το Internet, η πλειονότητα των τουριστών ενημερώθηκε από ιστοσελίδες καταλύματος (47,8% το 2016 και 49,7% το 2017), προορισμού (42,1% το 2016 και 44,1% το 2017), tour operator (39,3% το 2016 και 38,7% το 2017), μεταφορικών μέσων (30,7% το 2016 και 31,5% το 2017), αξιολόγησης (29,6% το 2016 και 30,4% το 2017) και κρατήσεων (26,7% το 2016 και 28,9% το 2017). Οι περισσότεροι τουρίστες είχαν προχωρήσει σε προκράτηση των διακοπών τους (93% το 2016 και 93,2% το 2017). Οι κυριότεροι τρόποι κράτησης ήταν μέσω Ιnternet (73,8% τo 2016 και 79,6% το 2017) και ακολούθως σε ταξιδιωτικό πρακτορείο (38,3% το 2016 και 40,4% το 2017), σε ξενοδοχείο ή άλλο κατάλυμα (10,7% το 2016 και 12,3% το 2017) και σε γραφείο μεταφορικού μέσου (8,9% το 2016 και 10,4% το 2017). Η πλειονότητα των τουριστών είχε κάνει κράτηση μέσω προσωπικού υπολογιστή (96,3% το 2016 και 95,3% το 2017).

Interview Θα υπερβούν τα 5,5 εκατ. οι ξένοι επισκέπτες της Αττικής εφέτος, τονίζει η κυρία Ελένη Δημοπούλου, εντεταλμένη περιφερειακή σύμβουλος για τον Τουρισμό της Περιφέρειας Αττικής

Η Αττική πολυδιάστατος τουριστικός προορισμός

Η κυρία Ελένη Δημοπούλου με τον κ. Σπύρο Κτενά

Roadshows σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις και στη Νέα Υόρκη, συναντήσεις με key players της τουριστικής αγοράς σε όλον τον κόσμο και ένα «φρέσκο» site περιλαμβάνονται στις κινήσεις για την τουριστική προβολή της Αττικής Συνέντευξη στον Σπύρο Κτενά

Στην πραγματικότητα όμως το site αφορά τη δραστηριότητα όλης της Περιφέρειας. Έτσι δεν είναι; Όχι, μιλάμε μόνο για τουριστικό site. Εμείς αυτό που θέλουμε και επιδιώκουμε είναι να επικοινωνήσουμε με τον ξένο επισκέπτη. Για παράδειγμα, δεν προβάλλουμε την εκάστοτε περιφερειακή σύμβουλο, προβάλλουμε τη δουλειά, το προϊόν και το προϊόν είναι ο τουρισμός. Από άποψης τομέων, κατευθύνσεων, πώς διαμορφώνεται το περιεχόμενό του; Το έχουμε χωρίσει με βάση τέσσερις θεματικούς άξονες, οι οποίοι είναι: πολιτισμός, γαστρονομία και οίνος, τα νησιά, τι κάνεις και τι βλέπεις. Έπειτα υπάρχουν θεματικές διαδρομές για όλη την Αττική, όπως είναι οι οινικές διαδρομές, αρχαιολογικές διαδρομές, πολιτιστικές διαδρομές κ.ά. Συνοπτικά όλο αυτό είναι χωρισμένο σε δύο μεγάλους άξονες, που είναι what to do και what to see, δηλαδή δραστηριότητες και επίσκεψη στα αξιοθέατα. Πήρατε κάποιες ιδέες και από ό,τι συμβαίνει στο εξωτερικό; Είδαμε όλα τα τουριστικά sites που υπάρχουν σε όλον τον κόσμο, μέχρι και αυτά της Νεας Ζηλανδίας. Κατά την άποψή μου τα καλύτερα ήταν αυτά τη Νέας Υόρκης και της Αυστρίας. Ειδικά της Αυστρίας ήταν αυτό που μας καθοδήγησε. Στη συνέχεια αναθέσαμε αυτό το έργο, του φρεσκαρίσματος δηλαδή του site μας, σε μια εταιρεία αντί του ποσού των 10-12.000 ευρώ. Έτσι συγκεντρώσαμε ό,τι παλαιό περιεχόμενο υπήρχε, όπως για παράδειγμα όλα τα βίντεό μας, και το αναδιαρθρώσαμε. Εννοείται ότι δεν πετάξαμε αυτό το υλικό. Επιπλέον προσθέσαμε καινούργιο υλικό και ενεργοποιήσαμε και τα κουμπιά των social media, τα οποία δεν ήταν ενεργοποιημένα.

Όλο και περισσότερους ξένους επισκέπτες δέχεται η Αττική, οι οποίοι δεν κάνουν απλώς «πέρασμα» από την πόλη αλλά μένουν για περισσότερες μέρες σε σχέση με το παρελθόν. Μάλιστα σχεδόν στην πλειονότητά τους οι επισκέπτες αυτοί επιλέγουν μόνοι τους τον προορισμό Αττική. Βέβαια η ανοδική αυτή πορεία της Αττικής ως τουριστικού προορισμού οφείλεται σημαντικά και στις πολύ ενδιαφέρουσες κινήσεις προβολής της που γίνονται και την ευθύνη των οποίων έχει η κυρία Ελένη Δημοπούλου, εντεταλμένη περιφερειακή σύμβουλος για τον Τουρισμό της Περιφέρειας Αττικής. Συναντήσαμε την κυρία Δημοπούλου στο περίπτερο της Περιφέρειας Αττικής στη Philoxenia της Θεσσαλονίκης, η οποία και παρουσίασε τις επιτυχημένες αυτές κινήσεις τουριστικής προβολής της Αττικής, οι οποίες βεβαίως έχουν αποφέρει ήδη καρπούς. Και μόνο το γεγονός ότι από την τρίτη θέση στην οποία βρίσκεται από πλευράς εσόδων και αριθμού επισκεπτών πλησιάζει τη δεύτερη θέση καταδεικνύει ότι η Αττική είναι ένας ανταγωνιστικός τουριστικός προορισμός.

Οπότε υπάρχει μια ομάδα τώρα που το «τρέχει». Έτσι δεν είναι; Υπάρχει βέβαια μια ομάδα που μαζί με τον ανάδοχο και με πολύ κόπο το «τρέχει». Λέω με πολύ κόπο γιατί, όπως γνωρίζετε, απαιτείται καθημερινή και συνεχής ενασχόληση, ώστε να είσαι σε θέση να προσελκύεις τον ενδιαφερόμενο σε καθημερινή βάση.

Κυρία Δημοπούλου, ποιες είναι οι τελευταίες πρωτοβουλίες που έχετε αναπτύξει σχετικά με την τουριστική προβολή της Αττικής; Είχαμε ήδη προγραμματίσει μια επαναδιαμόρφωση των ψηφιακών μέσων που διαθέταμε. Έτσι η πρώτη κίνηση ήταν να αναδιαμορφώσουμε την ιστοσελίδα μας. Είχαμε ένα site το οποίο ήταν παλαιό, του 2011, οπότε έπρεπε να το εκσυγχρονίσου-

Αλήθεια, πώς το μετράτε αυτό, δηλαδή την επιρροή που έχει το site στο κοινό και κυρίως στο εξωτερικό; Αυτό το κοιτάζει η υπηρεσία πληροφορικής που έχουμε, η οποία μετρά τα likes, μετρά τα views. Θα υπάρξει όμως και ένα άλλο πρόγραμμα, το οποίο τώρα είναι έτοιμο να βγει, ούτως ώστε να δούμε ποια είναι η διείσδυση του μέσου στα social media. Επίσης είναι στον αέρα αυτή τη στγμή

10 newtimes

με και να το εναρμονίσουμε με τη σημερινή πραγματικότητα, αλλάζοντας όχι μόνο το γραφιστικό αλλά ταυτόχρονα ανακαινίζοντας τη λειτουργία και το περιεχόμενό του. Έτσι λοιπόν σήμερα έχουμε ένα site πολύ φρέσκο, όπου ανεβαίνουν συνεχώς καινούργια θέματα, είναι πολύ πιο up dated και φιλικό στον χρήστη. Επίσης μπορούν να το παρακολουθήσουν και άνθρωποι με προβλήματα όρασης. Όσον αφορά τις

γλώσσες στις οποίες διατίθεται το περιεχόμενό του, αυτές είναι ελληνικά και αγγλικά. Σύντομα όμως θα διατίθεται και σε τέσσερις - πέντε επιπλέον γλώσσες. Η δραστηριότητα αυτή είναι υπό την εποπτεία σας; Ναι, στη δική μου εποπτεία καθώς ως δραστηριότητα εντάσσεται στο τμήμα της τουριστικής προβολής.

Ναι, πάει πάρα πολύ καλά η Αττική και αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των επισκεπτών της, αλλά και η χρονική διάρκεια που παραμένουν στην Αττική.

ένας διαγωνισμός για digital marketing. Τι ύψους είναι αυτό το έργο και τι ακριβώς αφoρά; To ύψος του είναι περίπου 60.000 και αφορά έξι αγορές, μεταξύ των οποίων και η Google, για έξι μήνες. Θα προβάλλουμε δηλαδή την Αττική σε έξι αγορές για έξι μήνες. Ακούγονται μάλλον λίγα αυτά τα χρήματα για αυτή τη δραστηριότητα, γιατί έχουμε ακούσει υψηλότερα ποσά από άλλες Περιφέρειες. Είναι λίγα γιατί το έχω ψάξει πολύ, γι’ αυτό, και έχω βρει αυτή την καλή τιμή. Όμως δεν θα σταματήσει εδώ αυτή δραστηριότητα, η οποία υφίσταται μέχρι να βγει η προκήρυξη για το μεγάλο μπάτζετ, που είναι 400.000 ευρώ και αφορά κυρίως digital. Απλώς δεν θα μπορούσαμε να είμαστε απόντες από αυτή την αγορά ώσπου να ολοκληρωθεί το μεγάλο έργο, γι’ αυτό και προχωρήσαμε σε αυτό των 60.00 ευρώ. Μια άλλη δραστηριότητά μας στην οποία έχουμε δώσει έμφαση είναι τα fam trips, φέρνοντας πολύ κόσμο. Κυρίως από ποιες χώρες; Από Κεντρική Ευρώπη και ΗΠΑ, γιατί για την Αττική πρώτη είναι η αγορά των ΗΠΑ. Μάλιστα για το Πάσχα ετοιμάζουμε ένα fun trip μόνο για Αμερικανούς. Εν τω μεταξύ υπάρχει προσδοκία για μεγάλη αύξηση επισκεπτών από αυτή την αγορά. Έχετε και εσείς την ίδια εικόνα; Ναι, όντως. Αναμένεται πολύ μεγάλη αύξηση. Και προς τον σκοπό αυτόν άλλωστε υλοποιούμε κινήσεις όπως το fun trip μόνο για Αμερικανούς. Αμέσως δε μετά από αυτή τη διοργάνωση ετοιμάζουμε για τον Μάιο ένα roadshow στη Νεα Υόρκη. Εκτός βεβαια από την εν λόγω αγορά μάς εν-

διαφέρουν και άλλες αγορές. Έτσι τώρα τον Δεκέμβριο πραγματοποιούνται δύο roadshows, το ένα στη Χάγη της Ολλανδίας και το άλλο στην Μπριζ του Βελγίου. Οι εκδηλώσεις αυτές διοργανώνονται μαζί με τον Οργανισμό Τουρισμού Κάτω Χωρών, με την πολύτιμη βοήθεια θα ήθελα να πω της κυρίας Ελένης Σκαρβέλη, που είναι εξαιρετική συνεργάτις, και την επίσης πολύτιμη συνεργασία του πρέσβη μας στην Ολλανδία, κ. Δημήτρη Χρονόπουλου. Πώς επελέγησαν αυτοί οι προορισμοί, Ολλανδία και Βέλγιο; Έχουμε πάει στη Γερμανία, στην Αγγλία, στη Γαλλία, στη Σουηδία και γενικά στις βόρειες χώρες. Έχουμε ανοίξει πάρα πολλές αγορές. Δεν έχουμε όμως πάει ποτέ στις Κάτω Χώρες και θα θέλαμε να προσεγγίσουμε και αυτές τις αγορές, που είναι πολύ δυναμικές. Γι’ αυτόν το λόγο επελέγησαν Ολλανδία και Βέλγιο. Είναι όντως σημαντικές οι κινήσεις προβολής της Αττικής που κάνετε. Υπάρχει και κάποια άλλη κίνηση στην οποία θα θέλατε να αναφερθείτε; Ναι, θα ήθελα να αναφερθώ και στις 450 συναντήσεις που έχουμε κάνει με key players της τουριστικής αγοράς σε όλον τον κόσμο. Οι συναντήσεις αυτές γίνονται με σύγχρονο επαγγελματικό τρόπο. Οι συνεργάτες μου στο γραφείο με τα tablets ανα χείρας πραγματοποιούν παρουσιάσεις του τετάρτου σε μεγάλα τουριστικά γραφεία και tour operators, τους οποίους ενημερώνουν για το τι μπορεί να κάνει και να δει κάποιος επισκεπτόμενος την Αττική, πέραν της επισκεψής του στην Ακρόπολη ή στο Μοναστηράκι.

Μια δραστηριότητά μας στην οποία έχουμε δώσει έμφαση είναι τα fam trips

Υπάρχουν κάποια νούμερα που αποτυπώνουν την αύξηση αυτή; Από το 2014, οπότε και είχαμε 3,4 ημέρες μέση διάρκεια παραμονής στην Αττική, έχουμε φθάσει τις 5,7 ημέρες. Αυτός ήταν και ο πρώτος μας στόχος, δηλαδή η αύξηση της μέσης διάρκειας παραμονής. Αυτόν τον στόχο τον πετύχαμε. Όσον αφορά τον αριθμό των επισκεπτών, πέρυσι ήταν 5.100.000 σε όλη την Αττική και εφέτος θα ξεπεράσουμε τα 5,5 εκατ. επισκέπτες. Είμαστε δηλαδή στην τρίτη θέση – μετά την Κρήτη και το Νότιο Αιγαίο – σε έσοδα και διανυκτερεύεις και πλησιάζουμε σημαντικά το Νότιο Αιγαίο. Δηλαδή είμαστε πολύ κοντά, σχεδόν σε απόσταση αναπνοής, σε έσοδα. Λάβετε δε υπόψη σας ότι σε αυτές τις περιοχές οι επισκέπτες μένουν 7 και 10 ημέρες. Εμείς εδώ με λιγότερες ημέρες παραμονής έχουμε πλησιάσει σε έσοδα το Νότιο Αιγαίο, γιατί εμείς έχουμε ανεξάρτητους και μεμονωμένους επισκέπτες, κλείνουν δηλαδή σχεδόν κατά 80% μόνοι τους και έρχονται στην Αττική για τον πολιτισμό, για τη γαστρονομία και για business. Μια ανερχόμενη επίσης κατηγορία ταξιδιού είναι business and pleasure. Όσον αφορά τώρα τους προορισμούς εντός της Αττικής είναι φυσικά η Αθήνα αλλά μεγάλη άνοδος παρατηρείται στα νησιά, Ύδρα, Σπέτσες, Αίγινα, Πόρος, Αγκιστράκι, Κύθηρα, Αντικύθηρα… Τα δύο τελευταία φυσικά δεν είναι Σαρωνικός, αλλά εμείς τα προβάλλουμε εξίσου αφού ανήκουν στην Αττική. Σας ευχαριστούμε πολύ για αυτή τη συνομιλία μας. Εγώ σας ευχαριστώ.

Υδρα

Και όλες αυτές οι κινήσεις υποθέτουμε ότι οδηγούν και σε αύξηση του αριθμού των τουριστών στην Αττική. Έτσι δεν είναι; newtimes 11

Αυξάνονται σταθερά οι ξένοι επισκέπτες των Ιονίων Νήσων, τονίζει ο κ. Σπύρος Γαλιατσάτος, αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού και Νησιωτικής Πολιτικής

Like στα Ιόνια Νησιά Σποτς σε μεγάλα ξένα τηλεοπτικά κανάλια, όπως το CNN, προβάλλουν τις ομορφιές των νησιών του Ιονίου

Σημαντική τουριστική ανάπτυξη παρουσιάζουν τα Ιόνια Νησιά, τα οποία προσελκύουν όλο και περισσότερους επισκέπτες από έτος σε έτος. Όπως επισημαίνει μιλώντας στους New Times ο κ. Σπύρος Γαλιατσάτος, αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού και Νησιωτικής Πολιτικής, «μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου είχαν έρθει αεροπορικώς στα Ιόνια νησιά 2.812.080 επισκέπτες, έναντι 2.488.096 το αντίστοιχο περυσινό χρονικό διάστημα, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 13%». Με βάση αυτά τα στοιχεία τα Ιόνια Νησιά κατατάσσονται στην πέμπτη θέση από πλευράς αριθμού επισκεπτών.

Στην πρώτη θεση κατατάσσεται η Κρήτη, στη δεύτερη το Νότιο Αιγαίο, στην τρίτη η Αττική, στην τέταρτη τα Δωδεκάνησα και στην πέμπτη θέση τα Ιόνια Νησιά, «τα οποία πλησιάζουν τα Δωδεκάνησα, που είχαν 3.313.058 επισκέπτες», τονίζει ο κ. Γαλιατσάτος. Επισημαίνει δε ότι μπορεί τα Ιόνια νησιά να βρίσκονται στην πέμπτη θέση, παρουσιάζουν όμως υψηλό ρυθμό ανάπτυξης. «Τα τελευταία τέσσερα χρόνια – σημειώνει – παρουσιάζουμε διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης». Η ανάπτυξη αυτή κάθε άλλο παρά τυχαία είναι. Οφείλεται βεβαίως στη φυσική ομορ-

Ο κ. Σπύρος Γαλιατσάτος ( αριστερά) με την κυρία Δήμητρα Μαρινοπούλου, δημοσιογράφος και τον κ. Σπύρο Κτενά

‘Aσσος, Κεφαλονιά

2.812.080 επισκέπτες είχαν φθάσει αεροπορικώς στα Ιόνια νησιά ως τις 30 Σεπτεμβρίου, έναντι

2.488.096

το αντίστοιχο περυσινό χρονικό διάστημα

12 newtimes

φιά, στην ιστορία και στον πολιτισμό που έχουν τα νησιά του Ιονίου, πλην όμως αυτά δεν θα γίνονταν ευρέως γνωστά στους ξένους επισκέπτες τους αν δεν είχαν προηγηθεί κάποιες σωστές και πολύ έξυπνες κινήσεις προβολής τους. Κινήσεις που εν πολλοίς «πηγάζουν» από τη δραστηριότητα του ίδιου του αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Σπύρου Γαλιατσάτου και της ομάδας του. Αναφερόμενος σε κάποιες από τις κινήσεις αυτές ο κ. Γαλιατσάτος στέκεται στο γεγονός ότι πρόσφατα ασχολήθηκε με τα Ιόνια Νησιά ένα από τα κανάλια του Μπερλουσκόνι, «το καλύτερο» όπως λέει χαρακτηριστικά, εξηγώντας ότι «το κανάλι αυτό το βλέπουν μέχρι και στην Ιαπωνία». Επίσης ανάλογη εκπομπή είχε γίνει και στο κανάλι Rai 1, το πρώτο τηλεοπτικό κανάλι του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού της Ιταλίας με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση. Πρόσφατα επίσης στη Λευκάδα βρέθηκε το κρατικό κανάλι της Γερμανίας, το ARD, καθώς και Γερμανοί ηθοποιοί «που ήρθαν για να εκπαιδευθούν στη μαρίνα της Λευκαδας και να πάρουν δίπλωμα ιστιοπλόου», μας ενημερώνει ο κ. Γαλιατσάτος. Πέραν των προβολών σε εκπομπές μεγάλων ξένων τηλεοπτικών σταθμών, διοργανώνονται και fam trips με ξένους δημοσιογράφους, «οι οποίοι είναι πάρα πολλοί και έρχονται στα νησιά μας», σημειώνει ο κ. Γαλιατσάτος. Όσον αφορά τις κινήσεις που «τρέχουν» αυτή την εποχή σχετικά πάντα με την προβολή των Ιόνιων Νησιών, ο κ. Γαλιατσάτος μας πληροφορεί ότι τώρα «τρέχει» ένα πρόγραμμα με 670 σποτς του ενός λεπτού

Ξεκινά άμεσα μια digital καμπάνια με την Google, η οποία θα απευθύνεται στις κυριότερες χώρεςαγορές για τα Ιόνια Νησιά

που απευθύνονται σε 70 εκατ. τηλεθεατές. Επίσης ως το τέλος του έτους παρουσιάζεται στο CNN σποτ 15 δευτερολέπτων. Εξάλλου σημαντικότατη κίνηση που ξεκινά άμεσα είναι μια digital καμπάνια με την Google που θα απευθύνεται πιο σημαντικές χώρεςαγορές για τα Ιόνια Νησιά. Στην επισήμανσή μας ότι οι κινήσεις αυτές είναι μεν πολύ σημαντικές για την προβολή της χώρας μας γενικότερα αλλά δεν αρκούν για να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, αν δεν γίνουν παράλληλα κινήσεις ενίσχυσης και βελτίωσης των υποδομών, ο κ. Γαλιατσάτος συμφωνεί απόλυτα μαζί μας. Επισημαίνει ωστόσο ότι η βελτίωση των υποδομών είναι ευθύνη κυρίως της πολιτείας και ότι οι προσπάθειες που καταβάλλονται από τοπικούς φορείς είναι πολλές φορές «σταγόνα στον ωκεανό».

Πόρτο Κατσίκι, Λευκάδα

Baθύ, Ιθάκη

Κέρκυρα

newtimes 13

Interview

Τα σχέδια των AKS Hotels παρουσιάζει ο διευθυντής των Ξενοδοχείων AKS στο Πόρτο Χέλι κ. Δημήτρης Κάκαρης

Συνεχείς οι επενδύσεις στα AKS Hotels Νέες προκλήσεις δημιουργεί για τον τουρισμό στη χώρα μας το άνοιγμα γειτονικών αγορών Οι επενδύσεις αποτελούν μια μόνιμη και σταθερή επιλογή ανάπτυξης για τα ξενοδοχεία ΑKS, σύμφωνα με όσα επισημαίνει μιλώντας στους New Times ο διευθυντής των ξενοδοχείων κ. Δημήτρης Κάκαρης. Έτσι, πριν από δύο χρόνια ανακαινίστηκε το AKS Hinitsa Bay και εφέτος σχεδιάζεται η αναβάθμιση του AKS Porto Heli. Έμφαση δίνει η διοίκηση των ξενοδοχείων και στο συνεδριακό κέντρο, το οποίο, σύμφωνα με τον κ. Κάκαρη, είναι το σημαντικότερο συνεδριακό κέντρο στην Ανατολική Πελοπόννησο. Όσον αφορά την πορεία του τουρισμού γενικότερα, ο διευθυντής των AKS Hotels εκτιμά ότι πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη το άνοιγμα των τουριστικών αγορών σε γειτονικές χώρες, όπως η Τουρκία και η Τυνησία.

Κύριε Κάκαρη, ποια ξενοδοχεία βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα τής AKS; Είναι το AKS Porto Heli και το AKS Hinitsa Bay. To δεύτερο βρίσκεται σε απόσταση περίπου 2,5 χλμ. από τον κόλπο στο Πόρτο Χέλι. Ο όμιλος έχει επίσης το ξενοδοχείο – Minoa Palace στην Κρήτη –, που απέχει πέντε λεπτά από το αεροδρόμιο πάνω στη χρυσή αμμουδιά του Καρτερού. Το συγκεκριμένο ξενοδοχείο ανακαινίστηκε πέρυσι και λειτουργεί κάτω από μια σχέση franchising που έχουμε συνάψει με τον γερμανό tour operator Lti. Είχαμε ένα ακόμη ξενοδοχείο, το Annabelle, το οποίο πουλήσαμε πριν από δύο χρόνια. Η συνολική δυναμικότητα των ξενοδοχείων σας ποια είναι;

14 newtimes

Τα δύο ξενοδοχεία στο Πόρτο Χέλι, τα οποία είναι family resorts, είναι δυναμικότητας 420 δωματίων και το Minoa στην Κρήτη είναι 120 δωματίων. Υπάρχει βεβαίως και το συνεδριακό κομμάτι της δραστηριότητάς μας, το οποίο είναι σημαντικό για εμάς διότι έχουμε το συνεδριακό κέντρο δίπλα από το Porto Heli. Πώς εμφανίζεται η πορεία του συνεδριακού κέντρου; Στο συνεδριακό κέντρο φιλοξενούμε πολλά συνέδρια – κατά βάση ιατρικά θα έλεγα – έχοντας δημιουργήσει ένα niche market. Σε αυτό βοηθάει το γεγονός ότι το συνεδριακό κέντρο έχει εξαιρετικές υποδομές και αυτό εξυπηρετεί και τους συνέδρους και τους διοργανωτές. Τα συνέδρια που φιλοξενούνται είναι κατά βάση ιατρικά

με χορηγούς φαρμακευτικές εταιρείες. Το συνεδριακό κέντρο μας αξιοποιείται επίσης από φαρμακευτικές εταιρείες που πραγματοποιούν, εκτός από συνέδρια, σεμινάρια, ημερίδες ή εμπορικούς κύκλους, καθώς και ταξίδια κινήτρων. Συνήθως τα συνέδρια διεξάγονται από την Πέμπτη ως την Κυριακή. Στην ουσία όλες οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες έχουν περάσει από το συνεδριακό μας κέντρο. Ο λόγος που αυτό αποτελεί ένα πολύ επιτυχημένο προϊόν είναι το γεγονός ότι σχεδιάστηκε με γνώμονα τις πραγματικές απαιτήσεις της λειτουργίας (operation) των συνεδρίων. Τότε ο κ. Στέφανος Στεφάνου (πρώην γενικός διευθυντής του Ομίλου) είχε φέρει πολύ μεγάλα γραφεία PCO’s που μας είχαν δώσει τις προδιαγραφές και τις κατευθύνσεις για το πώς θα μπορούσε να λειτουρ-

γεί σωστά το συνεδριακό μας κέντρο και το αποτέλεσμα ήταν πάρα πολύ ικανοποιητικό, με την έννοια ότι εξυπηρετεί άψογα τον σύνεδρο αλλά και πάσης φύσεως εκδήλωση.

στο Minoa πέρυσι και έγινε πάρα πολύ ωραίο και σύγχρονο και θα μπορούσα να πω ότι είναι ένα μικρό στολίδι. Το ξενοδοχείο εξυπηρετεί ενήλικες μόνο.

Ποια είναι η δυναμικότητα του συνεδριακού; Στη μεγάλη αίθουσα χωράνε μέχρι 800 άτομα σε θεατρική διάταξη και παράλληλα έχει άλλες 11 αίθουσες, όπου γίνονται break outs για workshops. Εγώ θα έλεγα ότι στην Ανατολική Πελοπόννησο είναι το σημαντικότερο συνεδριακό κέντρο.

Σε αυτό το ξενοδοχείο τι κεφάλαια επενδύθηκαν; Συνολική επένδυση € 3 εκατ. Γενικότερα πάντως κάθε χρόνο κάπου επενδύουμε. Πέρυσι επενδύσαμε στο Hinitsa, όπου φτιάξαμε, εκτός αυτών που προανέφερα, και ένα πάρα πολύ ωραίο beach bar στην παραλία με ένα deck κοντά στα 300-400 τ.μ., όπου μπορεί να διοργανωθεί και εκδήλωση. Έγινε, ας πούμε, ένα hotspot. Το Porto Heli έχει μείνει λίγο πίσω και εκεί εφέτος σκεφτόμαστε να επενδύσουμε. Πάμε σιγά σιγά διότι και οι εποχές δεν βοηθούν.

Στα χρόνια της κρίσης ποιες επενδύσεις έγιναν στον όμιλο; Η βασικότερη επένδυση είναι αυτή που πραγματοποιήσαμε στο Hinitsa το 2016. Τι κεφάλαια απορρόφησε; Περίπου 2,5 εκατ. ευρώ. Τι ακριβώς αλλάξατε; Έγινε εκσυγχρονισμός. Όλη η εξωτερική όψη του ξενοδοχείου αναδιαμορφώθηκε. Έγινε αλλαγή στα παράθυρα, μπήκαν θερμομονωτικά αλουμίνια, έγινε αναδιαμόρφωση στα μπαλκόνια, μπήκαν καινούργια κάγκελα, γυάλινες επιφάνειες παντού. Επίσης ανανεώθηκαν οι διάδρομοι, αντικαταστάθηκαν οι πόρτες των δωματίων και τοποθετήθηκαν καινούργιας τεχνολογίας κλειδαριές. Έγινε ένα σοβαρό lifting μέσα στα δωμάτια και σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους, δηλαδή στην ουσία έγινε μια ελαφρά ανακατασκευή ολόκληρου του ξενοδοχείου. Και όσον αφορά τις άλλες δύο μονάδες; Πραγματοποιήσαμε ριζική ανακαίνιση και

Πάντως αυτή η περιοχή έχει μια προστιθέμενη αξία. Εννοώ και λόγω της τοποθεσίας, αλλά και λόγω γνωστών ονομάτων που έχουν σπίτια στην περιοχή. Ακριβώς. Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει και συζητείται και ακούγεται πολύ η περιοχή και βέβαια γίνονται και επενδύσεις και αυτό είναι θετικό για την ευρύτερη περιοχή. Για παράδειγμα, το Nikki Beach, που είναι κοντά σε εμάς, έχει προσδώσει μια επιπλέον αξία, όπως επίσης και η άμεση πρόσβαση στο νησί των Σπετσών. Τώρα δημιουργείται και η μαρίνα στο Πόρτο Χέλι, η οποία ελπίζουμε ότι θα τελειώσει εφέτος και η οποία αποτελεί μια πολύ σοβαρή επένδυση. Αυτό το έργο θα προσθέσει και επισκέπτες που μπορεί να έρχονται από τη θάλασσα και να μένουν κάποιες μέρες. Έτσι δεν είναι;

Ναι. Ήδη ο κόλπος είναι ένα φυσικό καταφύγιο. Απλά, επειδή το λιμάνι ήταν πάρα πολύ μικρό, δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει όλα αυτά τα σκάφη που έρχονται το καλοκαίρι και φθάνουν μέχρι και τα 300, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια «αναρχία» στον κόλπο. Τώρα με τη δημιουργία της μαρίνας θα μπει μια τάξη και τα σκάφη θα λαμβάνουν τις υπηρεσίες που πρέπει. Αυτό το έργο πότε υπολογίζεται να έχει ολοκληρωθεί; Σύμφωνα με αυτά που μας έχουν πει, θα πρέπει εφέτος να τελειώσει. Ήδη έχει κατασκευαστεί ο βασικός πυλώνας, οι προβλήτες δηλαδή έχουν τοποθετηθεί. Τώρα φτιάχνονται οι περιμετρικοί χώροι, που θα είναι βοηθητικοί, και το βασικό είναι να προχωρήσει το αποχετευτικό κομμάτι που απαιτείται για τη μαρίνα. Ας ελπίσουμε ότι το έργο θα τελειώσει στην ώρα του, αν και θα έπρεπε από πέρυσι να είναι έτοιμο. Πρόκειται για έργο της Περιφέρειας Πελοποννήσου; Πρόκειται για έργο το οποίο έχει ενταχθεί στον αναπτυξιακό νόμο με πρωτοβουλία του δήμου και το οποίο έχει αναλάβει ως ανάδοχος ιδιωτική εταιρεία. Έχει κερδίσει δηλαδή τον διαγωνισμό και το τρέχει. Η σύμβαση υπεγράφη μεταξύ του Δήμου Ερμιονίδας και της Ανώνυμης Εταιρείας «Μαρίνα Ερμιόνη Α.Ε.» Πάντως τα δικά σας ξενοδοχεία δεν απευθύνονται τόσο σε μαζικό τουρισμό όσο σε πιο μόνιμους πελάτες. Έτσι δεν είναι;

Ακριβώς. Θα έλεγα ότι όσοι διαμένουν στα ξενοδοχεία μας είναι περισσότερο παραθεριστές και λιγότερο τουρίστες. Ειδικά στο Hinitsa η πελατεία είναι κατά 70%-80% Έλληνες που έρχονται να περάσουν τις διακοπές τους στην εξοχή. Παρ’ όλα αυτά είμαστε τουριστική μονάδα. Γενικότερα πώς εκτιμάτε ότι κύλησε αυτή η χρονιά για τον τουρισμό και τι προβλέπετε για το μέλλον; Θεωρώ ότι το γενικό αποτέλεσμα είναι θετικό ωστόσο δεν πήγε τόσο καλά όσο αναμενόταν. Στην υψηλή περίοδο παρουσιάστηκε το φαινόμενο να υπάρχουν διαθέσιμα δωμάτια στην Κρήτη αλλά και στη όδο, πράγμα το οποίο δεν είχε ξανασημειωθεί. Σε αυτό συνετέλεσε το άνοιγμα της Τουρκίας και των γειτονικών αγορών. Τώρα όσον αφορά το 2019, εκτιμώ ότι θα κυλήσουν τα πράγματα όπως και φέτος αλλά πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας και να συνυπολογίσουμε και τις γειτονικές αγορές. Να υποθέσουμε ότι εννοείτε περισσότερο την Τουρκία; Η τουριστική αγορά της Τουρκίας ανοίγει για τα καλά. Όταν λέω όμως γειτονικές αγορές αναφέρομαι επίσης στην Αίγυπτο, στην Τυνησία και γενικά στις χώρες της Βόρειας Αφρικής, δηλαδή αγορές που είχαν λίγο βγει από τον τουριστικό χάρτη και τώρα ξαναμπαίνουν. Και νομίζω ότι και για την Ελλάδα είναι μια πρόκληση η επαναδραστηριοποίησή τους, με την έννοια του ότι θα πρέπει να ανασυγκροτηθούμε και να σκεφθούμε πώς θα τις ανταγωνιστούμε καλύτερα ώστε να αποκομίσουμε, ει δυνατόν, μεγαλύτερο όφελος. newtimes 15

Interview 1.500 ξενοδοχειακές αλυσίδες περιλαμβάνονται στο πελατολόγιο της ΗΙΤ Α.Ε., όπως δηλώνει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης κ. Ιωάννης Μυτιληναίος

Στο «νευρικό» σύστημα των ξενοδοχείων βρίσκεται η HIT Προσφέρει τις πλέον σύγχρονες ολοκληρωμένες λύσεις μηχανογράφησης στους τομείς της φιλοξενίας και της μαζικής εστίασης

Το ψηφιακό σύστημα ενός ξενοδοχείου και όχι μόνο θα μπορούσε κάλλιστα να χαρακτηρισθεί ως το νευρικό του σύστημα, καθώς είναι αυτό που ρυθμίζει και ελέγχει τη λειτουργία όλων των οργάνων – συστημάτων του και γενικότερα ελέγχει την εύρυθμη λειτουργία όλης της μονάδας. Σημαντική παρουσία ακριβώς στο νευρικό - ψηφιακό σύστημα του ξενοδοχείου έχει η εταιρεία HIT Α.Ε. Τον τρόπο με τον οποίο επιτυγχάνεται αυτό παρουσιάζει ο κ. Γιάννης Μυτιληναίος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης

16 newtimes

Κύριε Μυτιληναίε, ποια είναι η δραστηριότητα που έχετε στις ξενοδοχειακές μονάδες; Τι ακριβώς κάνετε; Αυτό που κάνουμε είναι μοντελοποίηση. Και θα σας εξηγήσω τι ακριβώς είναι αυτό που κάνουμε. Κάποτε το ξενοδοχείο ήταν ένας χώρος τουρισμού παραδοσιακός, που ανήκε σε μια οικογενειακή επιχείρηση τα μέλη της οποίας κοιτούσαν πώς θα φτιάξουν δωμάτια και με ποιο τρόπο θα τα ενοικιάσουν. Αυτός ο τρόπος πλέον έχει αλλάξει και έχει γίνει πραγματική βιομηχανία. Επίσης κάποτε οι κρατήσεις γίνονταν με το τηλέφωνο στο χέρι, τώρα είναι μέσω Internet και όχι μόνο. Άρα το προϊόν ξενοδοχείο και γενικότερα το τουριστικό προϊόν έχει αναβαθμιστεί και επομένως πρέπει να γίνεται επιστημονική προσέγγιση στα δεδομένα. Και όταν λέμε δεδομένα εννοούμε από το πόσο, πώς και πού πουλάει μέχρι τι θα γίνει τον επόμενο χρόνο ή πώς θα αντιμετωπίσει μια εξωγενή έκτακτη συγκυρία. Για παράδειγμα, με την έλευση των προσφύγων υπήρξαν ξαφνικά ακυρώσεις ή με την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία μέσα σε 24 ώρες γέμισαν όλα τα ξενοδοχεία. Είναι απαραίτητη συνεπώς μια

επιστημονική προσέγγιση στα δεδομένα. Εδώ λοιπόν ερχόμαστε εμείς και με κάποια μαθηματικά μοντέλα μαθηματικοποιούμε και ψηφιοποιούμε τα δεδομένα. Έτσι ένα γεγονός από τυχαίο μπορεί να γίνει μαθηματικά οριζόμενο και αυτό το ονομάζουμε μοντελοποίηση. Πώς επιτυγχάνεται αυτό στην πράξη; Προτού σας πω πώς γίνεται αυτό στην πράξη, θα σας πάω μερικά χρόνια πίσω, οπότε και άρχισε να γίνεται συζήτηση και στη χώρα μας για το revenue management (σ.σ. διοίκηση της απόδοσης), που σαν διαδικασία ξεκίνησε στις ΗΠΑ αρχικά από αεροπορικές εταιρείες και στη συνέχεια και από ξενοδοχειακές. Στη δική μας αγορά λοιπόν υπήρξαν κάποια πακέτα, με βάση τα οποία έπαιρναν τα δεδομένα στην Αμερική, τα δούλευαν με κάποιο τρόπο και σου επέστρεφαν τις προτεινόμενες τιμές. Επί της ουσίας όλο αυτό βασιζόταν σε μια ιστορικότητα, διότι συνέλεγαν στοιχεία 2-3 ετών και σου έλεγαν τι πούλησες πέρυσι, τι πληρότητες είχες, τι τιμές, έκαναν και μερικά τηλέφωνα και σου επέστρεφαν τα αποτελέσματα. Σή-

Το protel είναι ένα από τα γνωστότερα property management systems στον κόσμο με περισσότερες από 16.000 εγκαταστάσεις σε πάνω από 80 χώρες. Στην Ελλάδα είναι πάνω από 400 οι εγκαταστάσεις. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα

μερα που αυτά τα πράγματα έχουν αλλάξει και υπάρχει πια η επιστήμη που μελετάει αυτά τα projects, παίρνεις όλη την ιστορικότητα σε πραγματικό χρόνο. Τι σημαίνει ιστορικότητα; Tι συμβαίνει σήμερα, αυτή τη χρονική στιγμή και τι συνέβη πέρυσι και πρόπερσι. Άρα υπάρχει ένας ρυθμός της εξέλιξης των κρατήσεων, που αφορά το ξενοδοχείο, της διαδικασίας εισπράξεως των εσόδων, της άφιξης και της αναχώρησης των πελατών. Ο ρυθμός είναι η πρώτη παράγωγος στα μαθηματικά, είναι αυτό που συμβαίνει σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Οπότε έχουμε μαθηματικοποιήσει αυτό το μοντέλο και ξέρουμε πώς πηγαίνει η δουλειά για ένα συγκεκριμένο αριθμό δωματίων σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αυτό είναι το μοντέλο, είναι η ταυτότητα λειτουργίας της ξενοδοχειακής μονάδας. Με βάση αυτό το μοντέλο, μπορούμε να κάνουμε πρόβλεψη για το τι θα συμβεί του χρόνου. Δηλαδή από τον ρυθμό που έρχονται οι κρατήσεις στο ξενοδοχείο και από το τι συμβαίνει με τις τιμές και τον ανταγωνισμό μπορώ να σου προβλέψω πώς θα κινηθείς και του χρόνου. Είναι κάτι σαν exit poll, ξέρεις πού πας. Όλη αυτή τη λειτουργία τη στηρίζετε με δικά σας ή και με άλλα προϊόντα; Μόνο με δικά μας προϊόντα. Πώς ονομάζονται αυτά; Internal auditing. Δεν πρόκειται για revenue management, γιατί πρέπει να έχω έλεγχο εσωτερικό, να ξέρω τι κάνω και να ξέρω και τι προτείνω. Αυτό φτάνει μέχρι και τον έλεγχο του συγκεκριμένου, ας πούμε,

προφίλ της συγκεκριμένης εταιρείας και δεν αφορά τον οποιοδήποτε. Πρόκειται δηλαδή για tailor made, για κάθε ξενοδοχείο χωριστά; Ένα ΑΦΜ είναι μια εταιρεία, μια εταιρεία έχει μια πολιτική. Η πολιτική αυτή αφορά το resort, το city, το μικρό, το μεγάλο ξενοδοχείο. Γνωρίζετε επομένως τις ανάγκες του κάθε ξενοδοχείου με το οποίο συνεργάζεστε. Αυτό πάμε να αποτυπώσουμε. Nα δούμε τις ανάγκες του, τις κρατήσεις, τον «κουβά» των εσόδων του, πάμε μετά στα τμήματα του F&B (food & beverages) και των εστιατορίων. Αφού λοιπόν συγκεντρώσουμε όλα τα στοιχεία, κάνουμε τον έλεγχο και τη διασταύρωση, η οποία γίνεται με βάση τα έσοδα που έχουν εισπραχθεί. Με βάση αυτά τα στοιχεία, γίνεται και η πρόβλεψη για το ύψος των χρημάτων που θα εισπραχθούν στο μέλλον. Εννοείται ότι λαμβάνουμε υπόψη και τα τρέχοντα έξοδα για να φτάσουμε στο αποτέλεσμα και αυτός είναι ένας μηχανισμός που λέγεται internal auditing. Μπαίνετε και στο λογιστικό κομμάτι; Βέβαια. Δηλαδή πιάνετε από τις τάσεις τις διεθνείς μέχρι και την αποτύπωση των λογιστικών; Ναι, γιατί στο λογιστήριο έχουμε το αποτέλεσμα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι κάτι σαν exit poll και εξαρτάται και από τα γήπεδα και τα πάγια και τα δάνεια και ό,τι αφορά το λειτουργικό αποτέλεσμα.

Στην έκθεση «Ξενία» πήγατε με κάποιο καινούργιο προϊόν; Με όλα αυτά. Κατ’ αρχήν μιλάμε για το ίδιο το protel, το οποίο βγάζει καινούργια modules, αλλά αυτή είναι μια λογική εξέλιξη. Το protel είναι ένα από τα γνωστότερα property management systems στον κόσμο με περισσότερες από 16.000 εγκαταστάσεις σε πάνω από 80 χώρες. Στην Ελλάδα είναι πάνω από 400 οι εγκαταστάσεις. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα. Το 2018 πώς πήγε για την HIT; Άριστα. Τα νούμερα δείχνουν τεράστια αύξηση ενώ υπήρξε καθίζηση σε όλον τον κόσμο. Για τι τζίρο μιλάτε; Ο τζίρος μας θα φθάσει τα 3 εκατ. ευρώ από 2,6 εκατ. ευρώ το 2017. Και όσον αφορά την κερδοφορία; Είναι πολύ καλή. Όσον αφορά τη διείσδυση στο πελατολόγιό σας, τι γίνεται; Κοιτάξτε, έχουμε «πιάσει» τεράστιο νούμερο. Πέρυσι δημιουργήσαμε προγράμματα για 40-50 καινούργια ξενοδοχεία, αλλά στο πελατολόγιό μας περιλαμβάνονται 1.500 ξενοδοχεία και μιλάμε για καλές αλυσίδες. Ισχύει ότι είστε ο υπ’ αριθμόν ένα στην αγορά; Ναι, πλέον ανταγωνιζόμαστε με το opera, αλλά το opera είναι αμερικανικό προϊόν, έχει άλλη πολιτική και ακριβά συμβόλαια.

newtimes 17

Η εταιρεία βραβεύθηκε ως World’ Leading Destination Management Company

Επέτειος και Όσκαρ για τη Mideast 35 χρόνια ιστορίας μετρά η εταιρεία, η οποία έχει εκτεταμένο πελατολόγιο σε Ελλάδα και εξωτερικό θέτοντας πάνω από όλα τη φροντίδα για τον πελάτη

Η καλή δουλειά μιας ομάδας όπως και το ενδιαφέρον για τον πελάτη δεν μετριούνται με βραβεία. Η επιτυχία μετριέται μέσα από όσα μαθαίνουμε, μέσα από κάθε στόχο που πετυχαίνει μια ομάδα.

Α

νώτατη τιμητική διάκριση έλαβε στα εφετινά βραβεία World Travel Awards™, τα Oscars της παγκόσμιας ταξιδιωτικής βιομηχανίας, η Mideast, καθώς βραβεύθηκε ως World’s Leading Destination Management Company (DMC). Διάκριση η οποία έρχεται να προστεθεί στις πέντε συνεχόμενες διακρίσεις που έχει λάβει η εταιρεία ως Greece’s Leading DMC 2014, 2015, 2016, 2017 και ως Europe’s Leading DMC για το 2018. Αυτή τη φορά η εταιρεία κατάφερε να κατακτήσει έναν ακόμη μεγαλύτερο στόχο, τη διάκρισή της στα World’s Leading DMC, σφραγίζοντας με τον καλύτερο τρόπο τα 35 χρόνια ιστορίας της. Στην ετήσια υπέρλαμπρη τελετή των World Travel Awards™, που εφέτος πραγματοποιήθηκε στη Λισαβόνα την 1η Δεκεμβρίου, η Mideast παρέλαβε το βραβείο «τρόπαιο», όπως αποκαλείται στο χώρο του τουρισμού, αφού κατάφερε να ξεχωρίσει μέσα από τη μακρά ιστορία εξειδίκευσής της

18 newtimes

στον εισερχόμενο τουρισμό της Ελλάδας. Τα World Travel Awards™ είναι ένας θεσμός παγκοσμίως αναγνωρίσιμος και αναγνωρισμένος ως η απόλυτη πιστοποίηση αριστείας στον κλάδο. Στην τελετή απονομής των βραβείων συμμετέχει μόνο η αφρόκρεμα της τουριστικής βιομηχανίας και δημοσιογράφοι από όλον τον κόσμο που μεταδίδουν την εκδήλωση λεπτό προς λεπτό με αποκλειστικές συνεντεύξεις και αφιερώματα σε δέκα γλώσσες. Όπως δήλωσε η κυρία Κατερίνα Μούσμπε, (φωτογραφία) γενική διευθύντρια του Ομίλου Mideast, «η διάκρισή μας ως World’s Leading DMC αποτελεί κορυφαία αναγνώριση για το έργο μας και προσωπικά θέλω να εκφράσω τη βαθιά ευγνωμοσύνη μου προς όλους όσοι μας ψήφισαν. Όταν η φήμη για την ποιοτική εξυπηρέτηση ξεπερνά τα όρια της χώρας και η εταιρεία κατατάσσεται ως κορυφαία παγκοσμίως, ανάμεσα σε γίγαντες της τουριστικής βιομηχανίας, η αίσθηση ικανοποίησης αλλά και ευθύ-

νης ενδυναμώνεται. Είναι δε ιδιαίτερα συγκινητικό το γεγονός ότι η βράβευση αυτή συμπίπτει με τα 35 χρόνια δραστηριοποίησής μας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η καλή δουλειά μιας ομάδας όμως, όπως και το ενδιαφέρον για τον πελάτη, δεν μετριούνται με βραβεία. Η επιτυχία μετριέται μέσα από όσα μαθαίνουμε, μέσα από κάθε στόχο που πετυχαίνει μια ομάδα. Και η νέα μας βράβευση συμβολίζει ακριβώς αυτό, την ενότητα της ομάδας μας προς έναν κοινό στόχο: την απόλυτη φροντίδα προς τον πελάτη. Σας ευχαριστούμε όλους από καρδιάς».

Πάνω από 3,5 εκατ. ευρώ ο τζίρος της Diplomat Travel το 2018, τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης κ. Γιώργος Καραβατάκης

Με το βλέμμα στις μεγάλες αγορές του κόσμου Το diplomattravel.gr έχει 2.000 πελάτες την ημέρα, ξεχωριστά από τους πελάτες που έχει το ask2go.com Χαρακτηριστική περίπτωση νέου ανθρώπου με όρεξη για δουλειά και δημιουργία αποτελεί αυτή του κ. Γιώργου Καραβατάκη, μόλις 28 χρόνων, ο οποίος παρά την κρίση και εν μέσω αυτής τόλμησε επιχειρηματικά, κάνοντας όμως προσεκτικές κινήσεις, με αποτέλεσμα να έχει αυτή τη στιγμή ένα από τα πιο επιτυχημένα τουριστικά γραφεία και δύο τουριστικές ιστοσελίδες. Πρόκειται για το τουριστικό γραφείο Diplomat Travel, που δραστηριοποιείται και στο Λονδίνο, και τις ιστοσελίδες ask2go.com και diplomattravel.gr. Για τις κινήσεις του αυτές καθώς και για τα επόμενα βήματά του μιλά στους New Times ο κ. Γιώργος Καραβατάκης, διευθύνων σύμβουλος της Diplomat Travel. Παράλληλα μιλά για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η επιχειρηματικότητα στη χώρα μας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η Ελλάδα δυστυχώς, όσο και αν προσπαθούν να δείξουν προς τα έξω το αντίθετο, δεν βοηθάει τις επιχειρήσεις».

Συνέντευξη στον Σπύρο Κτενά Κύριε Καραβατάκη, πότε ξεκίνησε η λειτουργία του γραφείου και πώς φτάσατε στη δημιουργία του; Το γραφείο υπάρχει στην αγορά από το 1987. Εγώ είμαι από τη Μυτιλήνη, είμαι 28 χρόνων και έχω τελειώσει οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. Η προϋπηρεσία μου στον τουριστικό τομέα προέρχεται από την απασχόλησή μου για δύο χρόνια σε μια πολυεθνική εταιρεία στη Νέα Υόρκη. Όταν αυτή η εταιρεία έπαψε να λειτουργεί, επέστρεψα στην Ελλάδα και δημιούργησα μια εταιρεία start up, η οποία βραβεύθηκε ως η καλύτερη πλατφόρμα για το 2016. Αν έχεις το μικρόβιο του τουρισμού, δεν μπορείς να το αποβάλεις από μέσα σου. Με αυτό το αντικείμενο ήθελα πάντα να ασχοληθώ. Έτσι ασχολήθηκα με το

20 newtimes

γραφείο αυτό, το οποίο ήταν ένα μικρό γραφείο της γειτονιάς που λέμε, έβγαζε ακτοπλοϊκά εισιτήρια και κάποιες φορές και αεροπορικά. Όταν έμαθα ότι πωλείται εκδήλωσα αμέσως το ενδιαφέρον μου. Διαπίστωσα ότι παρόλο που ήταν ένα γραφείο μικρό με κάποιες οικονομικές δυσκολίες είχε προοπτικές ανάπτυξης. Έτσι το αγόρασα μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Μετά την αγορά το μετακινήσαμε στο σημείο που βρίσκεται τώρα και ξεκίνησα σιγά σιγά να το διαφημίζω online. Δημιούργησα δύο sites, το ask2go.com και το diplomattravel.gr και άρχισα να πουλάω παντού. Έτσι, ενώ όταν αγόρασα το γραφείο, περίπου στα τέλη του 2015, είχε 700 άτομα πελατολόγιο, αυτή τη στιγμή έχει μια βάση

120.000 πελατών, οι οποίοι είναι δικοί μας πελάτες, λαμβάνουν τις ενημερώσεις μας και είναι οι trusted πελάτες που λέμε, οι επανερχόμενοι κλπ. Πουλάμε πλέον σε όλη την Ελλάδα και έχουμε γραφείο και στο Λονδίνο. Επίσης από το 2016 μέχρι σήμερα ο τζίρος έχει τετραπλασιαστεί. Το 2018 τι τζίρο θα κάνετε; Υπολογίζουμε ότι θα ξεπεράσουμε τα 3,5 εκατ. Για γραφείο με 5 άτομα προσωπικό είναι πάρα πολύ καλά. Σε σχέση με το 2017 ο τζίρος αυτός είναι αυξημένος; Ναι, είναι αυξημένος κατά 15% και θα κλείσουμε τη χρονιά με ακόμη μεγαλύτερη αύξη-

ση, καθώς έχουμε μπροστά μας τα Χριστούγεννα, μια περίοδο με πολύ μεγάλη κίνηση. Θα εμφανίσετε κέρδη; Βάσει των μηνιαίων ενδείξεων, ναι, ο δείκτης κερδών μας θα είναι θετικός. Το Λονδίνο πώς επελέγη και πόσα άτομα απασχολείτε εκεί; Το Λονδίνο επελέγη γιατί είναι το μεγαλύτερο hub (κεντρικό σημείο) στην Ευρώπη όσον αφορά τον τουρισμό. Στο Λονδίνο απασχολούμε τρία άτομα, ωστόσο προσπαθούμε να μεγαλώσουμε το γραφείο μας εκεί. Με το brexit τι γίνεται; Υπάρχει αντίκτυπος στη δουλειά σας;

Κοιτάξτε, με τους λογιστές μου και τους δικηγόρους μου που μιλάω μου λένε ότι δεν έχω πρόβλημα, ευτυχώς. Θεωρώ ότι μακροπρόθεσμα το brexit πιο πολύ καλό θα κάνει στις επιχειρήσεις παρά κακό. Υπάρχει άλλη εταιρεία εκεί; Υπάρχει, αλλά αποτελεί διαφορετική οντότητα. Έχουμε βλέψεις να επεκταθούμε και σε άλλες χώρες, αλλά αυτό το σχέδιο θα το δούμε σιγά σιγά. Ποιες είναι οι υπηρεσίες που παρέχετε; Κατ’ αρχάς θα ήθελα να σας πω ότι αυτή τη στιγμή είμαστε στην google το έκτο ταξιδιωτικό γραφείο κατά σειρά για το οποίο υπάρχει αναζήτηση. Το diplomattravel έχει την ημέρα 2.000 πελάτες, ξεχωριστά από τους πελάτες που έχει το ask2go. Από υπηρεσίες παρέχουμε ακτοπλοϊκά, αεροπορικά εισιτήρια, ξενοδοχεία, πακέτα διακοπών και VIP services. Το καλοκαίρι ασχοληθήκαμε και με yacht και με private jet. Είναι πολύ καλός κλάδος αυτός. Ναι, είναι, αλλά για να ασχοληθείς σε αυτόν το κλάδο απαιτούνται μεγάλες διασυνδέσεις. Ποιο ποσοστό του πελατολογίου σας είναι ο εισερχόμενος τουρισμός; Είναι το 60%, είναι μεγάλο κομμάτι. Ωστόσο το καλοκαίρι πολύ μεγάλο είναι και το ποσοστό των εσωτερικών πελατών που αγοράζουν ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Σας φοβίζει η φορολόγηση που υπάρχει στη χώρα μας; Πάρα πολύ. Εδώ έχουμε διπλή φορολόγηση, που είναι αντισυνταγματική. Δηλαδή εγώ πληρώνω 24% φορολογία και πριν από δύο μήνες προστέθηκε και 2% φόρος σε διαφημίσεις online, άρα διπλή φορολογία, γεγονός το οποίο δεν επιτρέπει το σύνταγμά μας. Και δεν αναφέρομαι και στις έκτακτες εισφορές. Η Ελλάδα δυστυχώς, όσο και αν προσπαθούν να δείξουν προς τα έξω το αντίθετο, δεν βοηθάει τις επιχειρήσεις. Και τώρα που λένε για τα αναδρομικά στους συνταξιούχους, ξέρω ότι εμείς θα τα πληρώσουμε. Δηλαδή θα μας έρθει σίγουρα κάποια έκτακτη εισφορά να πληρώσουμε. Σίγουρα κάτι θα γίνει ώστε οι επιχειρήσεις να πληρώσουν και αυτά. Δεν μας βοηθάνε καθόλου και αυτό αποδεικνύεται με πολλούς τρόπους. Όπως, για παράδειγμα, με τον ΦΠΑ. Αν ένας μήνας βγει πιστωτικός στον ΦΠΑ, δεν θα πάρω ποτέ λεφτά πίσω. Θα μου πούνε μόλις βγει χρεωστικός ο ΦΠΑ θα τα συμψηφίσουμε. Αν όμως ένα μήνα παρουσιάσω 1.000 ευρώ χρέος στον ΦΠΑ πρέπει κατευθείαν να τα πληρώσω γιατί αλλιώς έχω τόκους. Δηλαδή λειτουργούμε σε ένα περιβάλλον που δεν ευνοεί καθόλου την επιχειρηματικότητα. Υπάρχει προοπτική αυτή η δραστηριό-

τητά σας ή ένα τμήμα της να λειτουργήσει σε ένα περιβάλλον που θα είναι εκτός φορολογικού καθεστώτος Ελλάδος, να μεταφερθεί δηλαδή σε κάποια άλλη χώρα; Όχι, δεν υπάρχει τέτοια προοπτική και πρόθεση από πλευράς μας γιατί, πέραν του ότι μπλέκεις σε άλλες καταστάσεις, δεν μας ενδιαφέρει γιατί κανένας πελάτης δεν θα μας εμπιστευθεί αν το κάνουμε αυτό. Δηλαδή δεν μπορείς να πας να φτιάξεις μια εταιρεία στη Μάλτα ή στον Παναμά ή στη Βουλγαρία και να πεις πουλάω εισιτήρια από εκεί. Κανένας πελάτης δεν θα σε εμπιστευθεί. Θα πει: αυτός πάει να μου πάρει τα λεφτά. Ενώ Λονδίνο είναι αλλιώς. Σαφώς είναι αλλιώς. Το Λονδίνο είναι το κεντρικότερο σημείο της Ευρώπης όσον αφορά τον τουρισμό. Από το Heathrow περνάνε σχεδόν όλες οι πτήσεις με ανταπόκριση. Γι’ αυτό είναι πολύ καλό για μια ταξιδιωτική εταιρεία να έχει γραφεία εκεί. Ποια θα μπορούσε να είναι η κατεύθυνση με βάση την επιλογή «χτίζω κάτι καλύτερο ξεπερνώντας την καθημερινότητα»; Επέκταση σε άλλες χώρες και πόλεις τύπου Λονδίνου, όπως Νέα Υόρκη, Βερολίνο και ανεβαίνει πολύ και η Ασία και αναφέρομαι κυρίως στην Κίνα. Οι Κινέζοι όμως θέλουν να ξέρεις την τοπική γλώσσα γιατί είναι πολύ εθνικιστές. Θέλουν να έχεις γραφεία εκεί. Για να ανοίξεις όμως γραφείο στην Κίνα είναι πάρα πολύ δύσκολο και πρέπει να έχεις κάποιον Κινέζο εκεί που θα έχει το 51% και εσύ θα έχεις το 49%. Είναι πολύ δύσκολο. Εκτός αν έχεις κάποιον εδώ και στα κανονίσει όλα αυτά, όπως κάνουν τώρα με το real estate.

Τα σχέδιά σας ποια είναι; Τα σχέδιά μου αυτή τη στιγμή είναι μέσα στο 2019 να ανοίξω γραφείο στην Κωνσταντινούπολη. Η Τουρκία είναι μια μεγάλη αγορά. Το μόνο μειονέκτημα στην Τουρκία είναι ότι είναι χειρότερη στα γραφειοκρατικά από την Ελλάδα. Ταξιδεύουν και πολλοί Έλληνες εκεί. Ναι, ακριβώς. Μόνο που έχω ένα πρόβλημα με μια μεγάλη αεροπορική εταιρεία της χώρας τους. Όταν δημιουργήθηκε το θέμα με τους δύο στρατιωτικούς μας αντιμετώπισα πολλά παράπονα από πελάτες μου για ένα πακέτο που πουλούσα για Κωνσταντινούπολη και έτσι το απέσυρα. Έβγαλα μάλιστα μια ανακοίνωση και έλεγα ότι το πακέτο θα μείνει offline ώσπου να λυθεί το πρόβλημα με τη γειτονική χώρα για να μην έχουμε θέματα. Το είδε αυτό η προαναφερθείσα αεροπορική και μου έκοψε την πρόσβαση στα εισιτήρια και δεν θέλει καν να με δει τώρα. Οι τουρκικές αεροπορικές εταιρείες είναι πολύ αυστηρές ειδικά σε τέτοια ζητήματα.

Λειτουργούμε σε ένα περιβάλλον που δεν ευνοεί καθόλου την επιχειρηματικότητα

Θα θέλατε να επισημάνετε κάτι άλλο; Ναι θα ήθελα να πω ότι κάνουμε πολλές δράσεις διαφημιστικές. Για παράδειγμα, είμαστε μεγάλοι χορηγοί στην ταινία Bachelor 3 που θα βγει στους κινηματογράφους. Είναι η μεγαλύτερη ελληνική παραγωγή, «σπάει» τα ταμεία κάθε χρονιά. Είμαστε επίσης υποστηρικτές του make-a-wish και του κέντρου Κυψέλη για παιδιά με ειδικές ανάγκες και συχνά πυκνά κάνουμε διάφορες ενέργειες που αφορούν ευαίσθητες ομάδες. Σας ευχαριστούμε πολύ. Εγώ σας ευχαριστώ. newtimes 21

Έκτο συνεχόμενο τρίμηνο με θετικό πρόσημο σε πείσμα των καταστροφολόγων Του Γιώργου Χριστοφορίδη (*)

new times society

Α

ν κάποιος κάνει τον κόπο να μπει στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, θα διαπιστώσει ότι η ανεργία έχει φτάσει στο 18,9% (από 27,7% που ήταν επί Ν.Δ.), το λιανεμπόριο έχει αύξηση 3,2% (ετησιοποιημένο αποτέλεσμα Αυγούστου), η οικοδομική δραστηριότητα αντίστοιχα έχει αύξηση 18,8%, οι εξαγωγές εμφανίζουν αύξηση 25% και φυσικά όλα αυτά κατά τη διάρκεια του έκτου συνεχόμενου τριμήνου με θετικό πρόσημο, δηλαδή με ανάπτυξη, στην οικονομία. Μάλιστα, αν κανείς ψάξει λίγο παραπάνω, θα διαπιστώσει ότι το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών αυξήθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2018 (σύμφωνα με τα τελευταία ανακοινωμένα στοιχεία) κατά 3,3% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, όπως άλλωστε είχε συμβεί (αυξήθηκε) και το πρώτο τρίμηνο του έτους, όπως είχε συμβεί και το τέταρτο τρίμηνο του 2017, αλλά και το αμέσως προηγούμενο (τρίτο τρίμηνο του 2017). Δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημα αυξάνεται σταθερά, όπως άλλωστε βελτιωμένη εμφανίζεται και η εικόνα τόσο των αποταμιεύσεων (που υπολογίζεται ως ποσοστό) όσο και των καταθέσεων, σε απόλυτους αριθμούς. Αποτέλεσμα, ή απόδειξη, αν προτιμάτε, αυτής της συνολικής βελτίωσης αποτελεί και η ανοδική πορεία του άλλου θεμελιώδους μεγέθους, της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών, το οποίο επίσης καταγράφει αύξηση. Και φυσικά όλα αυτά μετρήθηκαν προτού εφαρμοστούν όλες οι θετικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης υπέρ της κοινωνίας, που ψηφίζονται στη Βουλή και θα εκτοξεύσουν τους δείκτες που αφορούν τη διαβίωση των πολιτών. Με απλά λόγια, χρειάζεται τεράστια φαντασία, πολύωρη εργασία, ευφάνταστη σεναριολογία και ιδιαίτερα μεγάλο θράσος για να πει κάποιος σήμερα ότι στην Ελλάδα τα πράγματα πάνε χειρότερα. Και σίγουρα πρέπει να ψάξει εκτός της χώρας για να βρει στοιχεία προκειμένου να στηρίξει αυτή του την καταστροφολογική «εμμονή». Ε, λοιπόν, αυτό ακριβώς κάνει και η Ν.Δ. όλο το τελευταίο διάστημα, που έχει αναγάγει σε κομματική σημαία της τη λίστα ενός δείκτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, που λέγεται «doing business» και που εμφανίζει εφέτος την Ελλάδα 5 θέσεις χαμηλότερα από πέρυσι. Τι μετρά αυτός ο δείκτης; Το πόσο εύκολο ή ελκυστικό είναι στις χώρες ενδιαφέροντος να δημιουργηθούν νέες επιχειρήσεις. Και το συμπέρασμα που έβγαλε η Ν.Δ. από αυτή την εξέλιξη ποιο είναι; Ότι δεν θα έρθουν νέες επενδύσεις με αυτή την κυβέρνηση και ότι τα πράγματα στη χώρα πάνε ολοένα και χειρότερα. Αυτά τα «σοφά πορίσματα» μάλιστα δεν τα έβγαλαν τίποτα περιφερειακά στελέχη του κόμματος, που ενδεχομένως δεν ξέρουν. Τόλμησαν και τα είπαν τα κορυφαία στελέχη της Ν.Δ., προεξάρχοντος του ίδιου του προέδρου της, Κυριάκου Μητσοτάκη, που έσπευσε να δει και πάλι μια καταστροφή!

Αδιαφορώντας για την πραγματικότητα και εμμένοντας σε ένα γράφημα βολικό. Μα, αν όντως ο πρόεδρος της Ν.Δ. έχει βαλθεί να αντιπαρατεθεί στην πραγματικότητα με γραφήματα – μέθοδος αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, αλλά τέλος πάντων… –, τότε καλό είναι κάποιος να του ζητήσει μια απάντηση και για το αντίστοιχο γράφημα του Economist, τον Οκτώβριο του 2014, που έβγαζε την Ελλάδα τελευταία στην κατάταξη των ελκυστικών χωρών προς επενδύσεις! Για αυτό, άραγε, τι θα απαντήσει; Τότε τι απάντησε; Το είχε σχολιάσει καθόλου; Εγώ πάντως δεν μπόρεσα να βρω κάποια σχετική δήλωσή του. Και τι θα μπορούσε να πει βέβαια, όταν η Ελλάδα ήταν τελευταία; Όταν πιο κάτω δεν είχε; Όπως επίσης θα έχει τρομερό ενδιαφέρον και το σχόλιό του για το γεγονός ότι το 2017 η Ελλάδα έκανε ρεκόρ δεκαετίας στις ξένες άμεσες επενδύσεις. Κάτι που δεν προκύπτει από κάποιο γράφημα που βασίζεται σε αξιολογικές κρίσεις νεοφιλελεύθερων μυαλών, αλλά σε απόλυτα νούμερα, μετρώντας τα δισεκατομμύρια που μπήκαν στη χώρα.

• Ξέρετε πόσα δισεκατομμύρια ήρθαν ως ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα το 2017; 3.597. Και αυτό το νούμερο αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια.

• Ξέρετε πόσα ήρθαν το 2014, την καλύτερη γαλάζια χρονιά, επί Σαμαρά; 2.022. Περίπου τα μισά του Τσίπρα, σε μια χρονιά που έσπασε ρεκόρ, χωρίς να είναι η καλύτερή του. Δεν ξέρω αν υπάρχει καλύτερος ορισμός του πολιτικού θράσους από τον ανωτέρω. Εδώ όμως δεν έχουμε μόνον αυτό. Έχουμε τη γνωστή εμμονή σε οτιδήποτε παραπλανητικό, μισό, αποσπασματικό και παραποιημένο, προκειμένου να υποστηριχθεί εμμονικά η επιλογή της καταστροφολογίας, που συνεχίζει να αποτελεί την κεντρική κομματική γραμμή της Ν.Δ. Για την ακρίβεια, επανήλθε ως κεντρική κομματική γραμμή, μετά από μια περίοδο που ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανιζόταν να φλερτάρει με τον ρεαλισμό, προκειμένου να πλησιάσει ξανά τον λεγόμενο μεσαίο χώρο. Όταν όμως αντιλήφθηκε ότι η κυβέρνηση φέρνει στη Βουλή όλα τα θετικά και φιλολαϊκά μέτρα που εξασφάλισε και μάλιστα με ονομαστικές ψηφοφορίες –, τότε ο πρόεδρος της Ν.Δ. επανήλθε στα κομματικά στεγανά του παρελθόντος, αναζητώντας την καταστροφή όπου μπορεί. Άλλωστε δεν φαίνεται να έχει και πολλές αμυντικές εναλλακτικές. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. ξέρει ότι το επόμενο διάστημα θα κληθεί να αντιμετωπίσει δύσκολες κοινοβουλευτικές διαδικασίες, από τις οποίες σε άλλες κινδυνεύει να εκτεθεί πολιτικά και σε άλλες να εκτεθεί προσωπικά, με την κάλυψη που ετοιμάζεται να παράσχει (ή μήπως όχι;) στα γαλάζια στελέχη που τέθηκαν στο στόχαστρο των Αρχών. Με τακτική διαχείρισης ήττας δεν μοιάζει όλο αυτό;

(*) Ο κ. Γιώργος Χριστοφορίδης είναι δημοσιογράφος, πρώην ειδικός σύμβουλος του υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης.

22 newtimes

Salus Index | Awards

2018

ΕΝΑΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΘΕΣΜΟΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΚΑΘΙΕΡΩΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗ NEW TIMES PUBLISHING

24 newtimes

Η φαρμακοβιομηχανία μπορεί να γίνει μοχλός επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας

Ι

σχυρό μήνυμα αισιοδοξίας για τις δυνατότητες της φαρμακοβιομηχανίας να γίνει μοχλός επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας, αλλά και προβληματισμό για τη συνεχιζόμενη πολιτική της αυξανόμενης κρατικής φορολογίας (μέσω rebate και clawback) εξέπεμψαν οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων που έλαβαν τον λόγο στην εκδήλωση επιχειρηματικής

αριστείας Salus Index Awards 2018, την οποία διοργάνωσε για μία ακόμη χρονιά η New Times Publishing την 1η Νοεμβρίου στο ξενοδοχείο «King George». Στην εκδήλωση βραβεύθηκαν οι επιχειρήσεις του τομέα Υγεία -Φάρμακο - Ομορφιά οι οποίες εμφάνισαν τις υψηλότερες επιδόσεις στους τομείς της κερδοφορίας και των προσλήψεων για το διάστημα 2016-

2017, τα σημαντικότερα ερευνητικά προγράμματα και σχέδια καινοτομίας, καθώς επίσης τα σημαντικότερα επενδυτικά σχέδια το 2015-2016. Οι βραβεύσεις προέκυψαν μετά από πανελλαδική έρευνα που η New Times πραγματοποιεί κάθε χρόνο και η οποία στηρίζεται στα στοιχεία άνω των 300 επιχειρήσεων. Ολόκληρη η έρευνα δημοσιεύεται στον πολύτιμο επιχειρηματικό οδη-

AWARDS 2018

Σπύρος Κτενάς, επικεφαλής της New

Times Publishing

AWARDS 2018

Ο τομέας υγεία, φάρμακο, ομορφιά μπορεί να αναδειχθεί σε μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας

γό που έδωσε στη δημοσιότητα η New Times Publishing. Έντονος ήταν ο προβληματισμός που αναπτύχθηκε από τους οικοδεσπότες των Salus Index Awards 2018, αλλά και από τους εκπροσώπους της φαρμακευτικής αγοράς και βραβευόμενους, όσον αφορά τις συνθήκες που διαμορφώνει στον κλάδο η πολιτική φαρμάκου που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις μία ημέρα πριν έλαβε χώρα η συνέντευξη Τύπου της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), κατά την οποία παρουσιάστηκαν αναλυτικά τα προβλήματα και οι προτάσεις της εγχώριας παραγωγής φαρμάκου και επηρέασε σαφώς τη συζήτηση. Τον συντονισμό του forum έκαναν οι δημοσιογράφοι κυρία Νατάσσα Ν. Σπαγαδώρου και κ. Γιώργος Σακκάς

Για να αποτελέσει ο κλάδος μοχλό ανάπτυξης η πολιτεία οφείλει να λάβει δραστικά μέτρα με σημαντικότερο την αύξηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης

Α

ξιότιμες κυρίες, αξιότιμοι κύριοι, σας ευχαριστώ θερμά και σας καλωσορίζω εκ μέρους της New Times Publishing στη σημερινή μας εκδήλωση. Μια εκδήλωση η οποία σχετίζεται με την επιχειρηματική αριστεία στο χώρο. Αυτό που διαφοροποιεί τη συγκεκριμένη εκδήλωση είναι το γεγονός ότι στηρίζεται σε μια μεγάλη έρευνα η οποία πραγματοποιείται κάθε χρόνο από τη New Times Publishing, βάση της οποίας αποτελούν τα στοιχεία που συγκεντρώνουμε για 350 εταιρείες του τομέα. Θα έχετε την ευκαιρία φεύγοντας να πάρετε και τον πολύτιμο, κατά τη γνώμη μου, οδηγό που έχουμε δημιουργήσει και ο οποίος αποτυπώνει την πορεία των επιχειρήσεων αυτών αλλά και των επί μέρους τομέων επιχειρηματικής δραστηριότητας. Το κεντρικό συμπέρασμα από αυτή την αξιολόγηση είναι ότι στην πλειονότητά τους οι επιχειρήσεις του κλάδου εμφα-

νίζουν βελτιωμένα λειτουργικά αποτελέσματα. Εκεί που παρατηρείται μια δυσκολία είναι στο γεγονός ότι οι επιχειρήσεις αυτές καλούνται να επιστρέφουν κάθε χρόνο στο κράτος ολοένα και μεγαλύτερα ποσά με τη γνωστή μορφή των clawback και rebate. Πρακτικά το κεντρικό συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι ο τομέας υγεία, φάρμακο, ομορφιά μπορεί να αναδειχθεί σε μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας. Αν συνεχιστεί όμως η παρούσα πολιτική μπορεί να υπάρξει ένας κύκλος προβληματικών επιχειρήσεων στον κλάδο. Αντιθέτως, για να αποτελέσει ο κλάδος μοχλό ανάπτυξης η πολιτεία οφείλει να λάβει δραστικά μέτρα με σημαντικότερο την αύξηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης. Θα ήθελα, με την ευκαιρία, να σας ευχαριστήσω ξανά που μας κάνατε την τιμή να παρευρεθείτε σήμερα εδώ. Ο λόγος είναι δικός σας. Σας ευχαριστώ και πάλι θερμά.

newtimes 25

Νατάσσα Ν. Σπαγαδώρου,

δημοσιογράφος

Τιμή στις επιχειρήσεις που έχουν βάλει πλάτη όλα αυτά τα χρόνια

Κ

αλησπέρα και από εμένα. Σας ευχαριστώ θερμά που είστε για ακόμη μία χρονιά μαζί μας στηρίζοντας τον θεσμό πλέον επιχειρηματικής αριστείας Salus Index 2018. Ένα θεσμό μέσα από τον οποίο τιμούμε τις υγιείς επιχειρήσεις, αυτές που αντιστάθηκαν, που αντιστέκονται, που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται δυνατά, ενεργά, με σθένος, με παρρησία, με γενναιότητα στις αντίξοες συνθήκες. Τιμούμε λοιπόν όλους εσάς. Θα επιθυμούσα πραγματικά εφέτος να ξεκινήσω από ευχάριστα νέα, αλλά η ειδησεογραφία που «τρέχει» και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα δεν συνηγορούν σε κάτι τέτοιο. Και όμως, τυπικά τουλάχιστον, αφήσαμε πίσω από τις 21 Αυγούστου το μνημονιακό πρόγραμμα. Δεν μεταφερόμαστε όμως στην ανάπτυξη, στην ευμάρεια, σε ένα

δικαιότερο φορολογικό καθεστώς, σε ένα εργασιακό περιβάλλον με έκρηξη νέων θέσεων εργασίας, σε ένα περιβάλλον με αποδοτικές υπηρεσίες υγείας, ούτε εφαρμόζουμε μια στρατηγική για τη φαρμακοβιομηχανία. Αντί όλων αυτών, αντιθέτως δυσχεραίνεται περαιτέρω η θέση της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, όπως δείχνει και η εφετινή έκθεση της παγκόσμιας τράπεζας «Doing Business 2019». Με βάση την έκθεση αυτή, σε σύγκριση με πέρυσι η Ελλάδα υποχώρησε κατά πέντε θέσεις και πλέον βρίσκεται στην 72η θέση ως προς τη συνολική αξιολόγησή της μεταξύ 190 χωρών. Αυτό δεν είναι καλό νέο, όπως δεν είναι καλές και οι επισημάνσεις από τη χθεσινή εκρηκτική συνέντευξη Τύπου της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, κατά τη διάρκεια της οποία ειπώθηκαν οδυ-

νηρά πράγματα για τον κλάδο. Όπως ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία κινδυνεύει και μαζί με αυτή διακυβεύονται οι πολύτιμες θέσεις εργασίας, ότι τα οριζόντια μέτρα για το φάρμακο συνεχίζονται με αβέβαια αποτελέσματα και ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι μάλλον παγωμένες. Δημιουργούνται προβληματικές επιχειρήσεις νέας γενιάς, είπε ο πρόεδρος της ΠΕΦ κ. Θ. Τρύφων. Επίσης υπάρχει κίνδυνος το 2019 να σταματήσει το καθεστώς αποζημίωσης από την κοινωνική ασφάλιση για περισσότερα από 600 φάρμακα αν δεν δοθεί άμεσα λύση στο ζήτημα της ανεπαρκούς φαρμακευτικής δαπάνης, όπως σημείωσε και ο κ. Κτενάς. Και υπάρχει βέβαια και το θέμα των τεράστιων υποχρεωτικών επιστροφών των φαρμακευτικών επιχειρήσεων προς το Δημόσιο, οι οποίες μαζί με τη φορολογία

φθάνουν το 70% του τζίρου. Ένα δυσθεώρητο ποσό το οποίο βγαίνει από τις τσέπες των ανθρώπων που έχουν επενδύσει, συνήθως οικογενειακών επιχειρήσεων, των ανθρώπων που τελικά έχουν βάλει πλάτη όλα αυτά τα χρόνια. Τα καλά νέα, είτε με μνημόνιο είτε χωρίς είτε με τη δαμόκλειο σπάθη είτε χωρίς αυτήν, είστε εσείς, οι επιχειρήσεις, οι υγιείς δυνάμεις αυτού του τόπου που αποτελείτε παράδειγμα προς μίμηση γιατί τα έχετε καταφέρει κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες. Τα έχετε καταφέρει χωρίς ουσιαστική στήριξη, εμφανή στήριξη τουλάχιστον από τον δημόσιο τομέα, το κράτος. Σε όλους εσάς λοιπόν αφιερώνουμε σήμερα την εκδήλωση, σε όλους εσάς που φωτίζετε το γκρίζο επιχειρηματικό τοπίο. Θα δώσω τη σκυτάλη στον φίλο και εξαίρετο συνάδελφο Γιώργο Σακκά.

Tιμήσατε και τιμάτε τους εργαζομένους οι οποίοι είναι υψηλής κατάρτισης

Κ

Γιώργος Σακκάς, δημοσιογράφος

Το κοινωνικό αποτύπωμα της φαρμακοβιομηχανίας είναι τεράστιο 26 newtimes

αλησπέρα και από εμένα. Από την πλευρά μου εκείνο που θα ήθελα να αναφέρω και που έχω προσέξει αυτό το διάστημα είναι ότι το κοινωνικό αποτύπωμα της φαρμακοβιομηχανίας είναι πραγματικά μετρήσιμο και ακούει στο όνομα, αν δεν κάνω λάθος, clawback. Είτε το θέλετε είτε όχι, προχωράτε σε μία ΕΚΕ και συνεισφέρετε πραγματικά στην ελληνική κοινωνία. Από εκεί και πέρα έχω διαπιστώσει, μελετώντας κάποια στοιχεία προερχόμενα κυρίως από το ΙΟΒΕ, ότι διατηρείτε μια αξιοπρέπεια όσον αφορά και την απασχόληση. Ακόμη και όταν χρειάστηκε να κάνετε κάποιες απολύσεις - γιατί δεν μπορούμε να κρυφτούμε ότι δεν έγιναν αποχωρήσεις εργαζομένων -, αυτό έγινε με αξιοπρέπεια, κάτι το οποίο δεν το έχουμε δει σε κανέναν άλλον κλάδο. Και εγώ και η Νατάσσα είμαστε από κλάδους

που το έχουμε βιώσει πολύ δραματικά όλο αυτό. Από εκεί και πέρα διατηρείτε και το μισθολογικό κόστος σε αξιοπρεπή επίπεδα. Διάβασα κάποια στοιχεία από μελέτη του ΙΟΒΕ όπου αναγραφόταν ότι το μισθολογικό κόστος κατά τη δραματική εξαετία 2010 με 2016 μειώθηκε στον κλάδο κατά 6% όταν στη μεταποίηση συνολικά ήταν γύρω στο 37% και στην ελληνική οικονομία γύρω στο 30%. Αυτό σημαίνει πολλά γιατί τιμήσατε και τιμάτε τους εργαζομένους οι οποίοι είναι υψηλής κατάρτισης, οι οποίοι παραμένουν και όσοι αναγκάστηκαν λόγω συνθηκών να εγκαταλείψουν τουλάχιστον δεν έφυγαν με αυτόν τον πόνο που έχουν φύγει από άλλους κλάδους. Αυτό λοιπόν ήθελα να επισημάνω, ότι το κοινωνικό αποτύπωμα της φαρμακοβιομηχανίας είναι τεράστιο.

AWARDS 2018

Ολύμπιος Παπαδημητρίου, πρόεδρος του ΣΦΕΕ

Κ

αλησπέρα σε όλους σας. Ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση να είμαι σήμερα εδώ σε μια συνάντηση που νομίζω έχει γίνει θεσμός πλέον και ομολογώ ότι τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα όχι μόνο για αυτά που ακούσαμε από τον κ. Υφαντόπουλο αλλά γενικότερα γιατί βιώνουμε ένα πραγματικά ζοφερό επιχειρηματικό περιβάλλον. Ένα περιβάλλον στο οποίο όμως έρχονται κάποιες επιχειρήσεις να διακριθούν και να ξεχωρίσουν και αυτό οφείλουμε πραγματικά να τους το αναγνωρίσουμε. Παρ’ όλα αυτά δεν μπορεί κανείς να μη σταθεί στο γεγονός ότι για τη φαρμακοβιομηχανία η έξοδος από τα μνημόνια δεν έχει πρακτικό αντίκρισμα, καθώς στην πραγματικότητα δεν έχει συμβεί κάτι που να καταδεικνύει κάτι τέτοιο. Την εφετινή χρονιά, από ό,τι δείχνουν οι αριθμοί, ο κλάδος θα συνεισφέρει περίπου 1,5 δισ. ευρώ σε υποχρεωτικές επιστροφές, είτε clawback είτε rebates, όταν η δημόσια δαπάνη στην εξωνοσοκομειακή αγορά και στη νοσοκομειακή είναι σταθερά «καρφωμένη» στα 2,5 δισ. Οι αναλογίες αυτές δεν είναι λογικές. Πραγματικά σκεφτόμουν ότι εδώ και χρόνια τα προϊόντα καπνού και τα οινοπνευματώδη καταβάλλουν μια πραγματικά υψηλότατη φορολογία, γιατί προφανώς βλάπτουν την υγεία, είναι αποδεδειγμένο αυτό, την οποία πληρώνουμε όλοι εμείς όσοι τα καταναλώνουμε. Για το φάρμακο όμως, το οποίο έρχεται να ενισχύσει την υγεία, να τη διορθώσει, αντί ο δημόσιος τομέας να καταβάλει το τίμημα για να φροντίσει την καλή υγεία των πολιτών, αφού διαχρονικά καταβάλλουν εισφορές γι’ αυτό, έρχεται και μεταφέρει το φορτίο αυτό στις πλάτες της βιομηχανίας. Γιατί πρέπει τελικά αυτοί που παράγουν και διαθέτουν το φάρμακο να είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για το κόστος του. Έτσι έχει καταντήσει το πράγμα. Είναι σοκαριστική η σκέψη ένας κλάδος, ο οποίος υποστηρίζει αυτή τη στιγμή 26.000 θέσεις εργασίας, υποστηρίζει περίπου το 3,5% του ΑΕΠ, είναι ο δεύτερος αν δεν κάνω λάθος σε εξαγωγές κλάδος στη χώρα, να αντιμετωπίζεται με αυτόν τον τρόπο από την πολιτεία. Έχουμε επανειλημμένα καταθέσει προτάσεις και ζητήσει κατ’ αρχήν τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης σε πλαίσιο τέτοιο που να καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών. Ταυτόχρονα έχουμε ζητήσει σειρά δομικών μέτρων τα οποία έπρεπε να έχουν ήδη εφαρμοστεί ώστε να ελεγχθούν τυχόν κακοδιαχείριση, σπατάλες και τυχόν πλασματική ζήτηση. Τα πράγματα βαδίζουν με εξαιρετική βραδύτητα, όμως ο χρόνος έχει τελειώσει. Αυτή τη στιγμή πρέπει να

Κάθε ευρώ που αφαιρείται από τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις είναι εις βάρος του συνόλου AWARDS 2018

γίνει κατανοητό πως κάθε ευρώ παραπάνω που αφαιρείται από τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις είναι χρήματα τα οποία αφαιρούνται από την πραγματική οικονομία και εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο παράγουν μεγαλύτερα ελλείμματα από αυτά που καλούνται να καλύψουν, παράγουν ουσιαστικά έλλειμμα θέσεων εργασίας, απώλεια εσόδων από το κράτος και την κοινωνική ασφάλιση, παράγουν έλλειμμα επενδύσεων στο χώρο του φαρμάκου, παράγουν έλλειμμα νέων επιστημόνων, οι οποίοι φεύγουν από τη χώρα και αναζητούν την τύχη τους αλλού, αφού πρώτα όμως σπουδάσουν εδώ. Παράγουν έλλειμμα εισροής νέων τεχνολογιών σε έναν πολύ ευαίσθητο για την κοινωνική προστασία τομέα. Παράγουν έλλειμμα εισαγωγής νέων φαρμάκων και νέων θεραπευτικών αγωγών εις βάρος της υγείας του πολίτη. Έχουμε φθάσει σε ένα σημείο κατά το οποίο όσο πιο σημαντικό είναι ένα φάρμακο για για τη διατήρηση στη ζωή

τόσο περισσότερο να πρέπει να τιμωρηθεί όποιος το διαθέτει. Αν λοιπόν μπορούμε να δώσουμε ένα μήνυμα στην πολιτεία είναι το εξής: αυτός ο κλάδος έχει σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες, δεν μπορεί να συνεχίσει να καταβάλλει το τίμημα της κοινωνικής πολιτικής που το κράτος αδυνατεί να κάνει και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό γιατί πραγματικά δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Εύχομαι να συνεχίσουν να διακρίνονται επιχειρήσεις στο χώρο της υγείας και στο χώρο του φαρμάκου αλλά αυτό που εύχομαι πάνω από όλα είναι να μη λείψουν επιχειρήσεις από το χώρο υγείας και φαρμάκου, να μη λιγοστέψουν οι θέσεις των ανθρώπων που δουλεύουν στο χώρο της υγείας και του φαρμάκου, να μη φεύγουν Έλληνες επιστήμονες στο εξωτερικό γιατί δεν βρίσκουν τι να κάνουν εδώ και βέβαια, πάνω από όλα, να μην υπάρχουν ασθενείς που θα στερηθούν θεραπείες οι οποίες θα τους κρατούν στη ζωή. Καλή επιτυχία στη σημερινή σας βράβευση.

Αν μπορούμε να δώσουμε ένα μήνυμα στην πολιτεία είναι το εξής: αυτός ο κλάδος έχει σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες, δεν μπορεί να συνεχίσει να καταβάλλει το τίμημα της κοινωνικής πολιτικής που το κράτος αδυνατεί να κάνει

newtimes 27

Τα αποτελέσματα έρευνας παρουσίασε ο κ. Γιάννης Υφαντόπουλος, καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Λόγω της κρίσης χάσαμε 3,5 χρόνια υγιούς επιβίωσης

Προβλέπεται μέσα στην 20ετία ο ελληνικός πληθυσμός να μειωθεί κατά 12,8%, ενώ περαιτέρω μείωση σε ποσοστό 24% προβλέπεται την επόμενη 20ετία

Τ

ον δημογραφικό μαρασμό που έχει υποστεί η χώρα μας από τα μνημόνια καταδεικνύει μελέτη που διεξήγαγε τα τελευταία δύο χρόνια το Πανεπιστήμιο Αθηνών σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ένωση Φαρμάκου, τα πορίσματα της οποίας παρουσίασε στην εκδήλωση ο κ. Γιάννης Υφαντόπουλος, καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρέπει να σημειωθεί ότι η μελέτη αυτή θα δημοσιοποιηθεί στος τέλος του έτους. Πριν από την παρουσίαση των πορισμάτων της ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας αυτής μελέτης ο κ. Υφαντόπουλος απηύθυνε χαιρετισμό στους παρευρισκομένους χα-

28 newtimes

ρακτηρίζοντας σημαντική την εκδήλωση της New Times Publishing γιατί, όπως είπε, βραβεύεται η αριστεία, η καινοτομία, η νέα γνώση. Παράλληλα τόνισε ότι «σε αυτή τη χώρα ίσως αξίζει να θυμηθούμε όλοι ότι το ευρωπαϊκό κοινωνικό και οικονομικό μοντέλο δεν είναι τίποτε άλλο από το towards and knowledge base society προς μια κοινωνία της γνώσης, της καινοτομίας, της έρευνας».

Η έρευνα

Όταν ήρθαν τα μνημόνια υπήρχε η αντίληψη από την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι αυτά θα βοηθούσαν στο νοικοκύρεμα της χώρας, ανέφερε στην αρχή της παρουσίασης ο κ. Υφαντόπουλος, τονίζοντας ότι «τότε δεν

είχαμε τη δύναμη και τη γνώση να αντισταθούμε και να τους πούμε πως δεν είναι δυνατόν να αποδεχθούμε τις προτάσεις σας, εμείς έχουμε καλύτερες προτάσεις ή έχουμε μια εναλλακτική πρόταση». Έτσι, δυστυχώς – ανέφερε ο καθηγητής – τα μνημόνια, όπως υιοθετήθηκαν από τη χώρα μας, έφεραν δημογραφικό μαρασμό, μείωσαν το προσδόκιμο επιβίωσης, αφαίρεσαν 3,5 χρόνια ζωής από τον ελληνικό πληθυσμό και οδήγησαν σε καταβαράθρωση της αποτελεσματικότητας στο κομμάτι της υγείας σε ό,τι αφορά τα νοσοκομεία.

Τρεις βασικές παράμετροι Οι οικονομολόγοι κοιτάζουμε τρεις βασικές παραμέτρους:

– Η πρώτη παράμετρος είναι η διάρκεια της κρίσης και στην Ελλάδα είχαμε τη μεγαλύτερη διάρκεια από όλα τα κράτη του κόσμου σε όλες τις εποχές. Οι κρίσεις κρατάνε 1,5 ή 2 χρόνια, στην πατρίδα μας διήρκεσε 9-10 χρόνια.

– Η δεύτερη παράμετρος που υπολογίζουμε είναι the depth of the crisis, πόσο χάνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια μας, δηλαδή πόσο μειώνεται το ΑΕΠ σε μια χρονιά και φθάνει στο 12% σε μια χρονιά, και – Η τρίτη παράμετρος και ίσως πιο σημαντική είναι το resilience of the government, πόσο καλός τιμονιέρης είναι ο κυβερνήτης της χώρας για να οδηγήσει το σκάφος μακριά από τα βράχια. Σε όλα όμως τα νούμερα φαίνεται ότι δεν τα έχουμε πάει και

AWARDS 2018

τόσο καλά, επεσήμανε ο κ. Υφαντόπουλος.

Τι δείχνουν τα δημογραφικά στοιχεία Παρουσιάζοντας τον δημογραφικό χάρτη της χώρας από το 1960 ως σήμερα, με βαση πάντα τα στοιχεία της μελέτης, ο κ. Υφαντόπουλος χαρακτήρισε ωραία τα χρόνια της δεκαετίας του 1960, καθώς τότε, όπως είπε, υπήρχε μεγάλο ποσοστό νεανικού πληθυσμού που τροφοδοτούσε τις συντάξεις για να είναι η αναλογία 4:1 και έτσι το σύστημα ήταν βιώσιμο. Επίσης εκείνα τα χρόνια δεν έκαναν οι άνθρωποι τόσο μεγάλη χρήση, όπως σήμερα, του υγειονομικού συστήματος, άρα και αυτό ήταν βιώσιμο και το πιο σημαντικό είναι ότι το ασφαλιστικό βρισκόταν σε μεγάλη ευμάρεια. «Σήμερα – σχολίασε κ. Υφαντόπουλος – δεν υπάρχει πια ο νεανικός πληθυσμός να τροφοδοτήσει το συνταξιοδοτικό σύστημα τη χώρας, το οποίο δεν είναι δυνατόν αυτή τη στιγμή να επιβιώσει για τους προφανείς λόγους. Αντίστοιχα, το σύστημα υγείας και το ασφαλιστικό βρίσκονται σε πολύ μεγάλη ζήτηση και, σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, φέραμε και 1,5 εκατ. πρόσφυγες και ανασφάλιστους να μπουν και να μπλοκάρουν το σύστημα, το οποίο είναι εντελώς αναποτελεσματικό».

Χάσαμε 3,5 χρόνια υγιούς επιβίωσης Στα χρόνια 1960-1971 κερδίσαμε, όπως δείχνουν τα στοιχεία της έρευνας, 2,1 χρόνια στην επιβίωσή μας και κερδίσαμε άλλον 1,5 χρόνο την επόμενη δεκαετία 1971-1980, άρα τη συγκεκριμένη 20ετία είχαμε 3,6 επιπλέον χρόνια ζωής. Την επόμενη 20ετία 1981 με 2000 κερδίσαμε γύρω στα 2,5 χρόνια ζωής, κάτι πολύ σημαντικό επίσης. Και ερχόμαστε στην παρούσα περίοδο 2011-2015, όπου ο πληθυσμός και το προσδόκιμο ζωής αρχίζει να μειώνεται. Το συγκλονιστικό αποτέλεσμα, τόνισε ο κ. καθηγητής, είναι ότι όταν μετρήσαμε τα υγιή χρόνια – γιατί σημασία έχει όχι πόσα χρόνια ζεις αλλά πόσα χρόνια δεν έχεις ανάγκη το σύστημα υγείας – διαπιστώσαμε ότι η υγιής επιβίωση στη χώρα μας φαίνεται καθαρά ότι μειώθηκε κατά 3,5 χρόνια. Χάσαμε μέσα στην κρίση 3,5 χρόνια υγιούς επιβίωσης. Άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα η Κύπρος, πέτυχε 10 χρόνια κέρδος σε υγιή επιβίωση. Μάλιστα, όπως επεσήμανε ο κ. Υφαντόπουλος, εξετάζοντας το γενικό σύστημα υγείας της Κύπρου, διαπιστώθηκε ότι είναι εντυπωσιακή η αποτελεσματικότητα και η συνέπειά του.

το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, μέσα δηλαδή στην οικονομική κρίση, έχουμε 36.000 θανάτους παραπάνω από τις γεννήσεις. Και ενώ για την αντικατάσταση των γενεών χρειαζόμαστε 2,5 παιδιά ανά γυναίκα, εδώ και χρόνια στην Ελλάδα είμαστε πολύ κάτω, στο 1,3. Δυσοίωνα όμως είναι τα πράγματα και για το μέλλον, καθώς προβλέπεται ότι μέσα στην 20ετία ο ελληνικός πληθυσμός θα μειωθεί κατά 12,8%. Συγκεκριμένα προβλέπεται το 2050 να έχουμε 24% μείωση του πληθυσμού, οπότε και θα φθάσει στα 8,3 εκατ. Τα στοιχεία αυτά αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα, δεδομένου ότι «οι δημογραφικές προβλέψεις είναι οι πιο ακριβείς χωρίς μεγάλες διαφορές», όπως ανέφερε ο κ. Υφαντόπουλος.

Αποδυνάμωση του συστήματος υγείας «Όταν ήρθαν οι κύριοι από τα μνημόνια – υπογράμμισε ο κ. καθηγητής – έκρυψαν και δεν ανέφεραν το εξής, που προέκυψε από τις αναλύσεις μας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών: όταν μειώνεις τη δημόσια δαπάνη κατά 46,3% δεν μπορείς να είσαι στο ίδιο επίπεδο υγείας, αναπόφευκτα πέρα από την καταστροφή στην ποιότητα που θα κάνεις θα μειωθεί και το προσδόκιμο επιβίωσης. Αντί να κινείσαι προς τα πάνω, κινείσαι προς τα πίσω, μειώνεις και αποδυναμώνεις το σύστημά σου και το αποτέλεσμα της μείωσης κατά 45% των δημοσίων δαπανών έφερε τη μείωση κατά 3,5 χρόνια στο προσδόκιμο ζωής». Αναφερόμενος τέλος στο χώρο του φαρμάκου και βασιζόμενος σε δύο πολύ εν-

στοιχεια ερευνας

Στο τέλος της επόμενης εικοσαετίας (2035) ο πληθυσμός θα μειωθεί στα

9,5

εκατ. έναντι 10,9 εκατ. το 2015, ενώ μέχρι το 2050 προβλέπεται μια περαιτέρω μείωση

8,3

στα εκατ., ήτοι μείωση κατά 23,9 % σε σχέση με το 2015

36.000

θάνατοι σχεδόν περισσότεροι από τις γεννήσεις το 2017

διαφέρουσες, όπως τις χαρακτήρισε, δημοσιεύσεις, ο κ. Υφαντόπουλος τόνισε ότι η φαρμακευτική δαπάνη έφθασε το 2009 στο maximum και στη συνέχεια με τις ποAWARDS 2018 λιτικές και τις σταθεροποιήσεις το 2017, αν δεν υπήρχαν τα μέτρα, θα είχε φθάσει στα 8,5 δισ. περίπου. «Τα μέτρα – τόνισε – έφεραν μια σημαντική μείωση, δεν οδήγησαν όμως στην αποτελεσματικότητα του συστήματος και στη βιωσιμότητα του κλάδου». Εξετάζοντας την πορεία της φαρμακευτικής δαπάνης πριν και μετά την κρίση, ο κ. Υφαντόπουλος ανέφερε ότι κατά τα έτη 1988-2009 η πορεία του κλάδου ήταν αναπτυξιακή. «Βλέπουμε – ανέφερε – ότι το κράτος ξόδευε περισσότερο και υπήρχε μια θετική σχέση ανάμεσα στην κατά κεφαλή φαρμακευτική δαπάνη και στο ΑΕΠ». Και ερχόμαστε στην περίοδο 2010-2017, οπότε και υιοθετήθηκαν τα νέα μέτρα, και παρατηρείται ότι η ανάπτυξη έχει αντικατασταθεί από την πλήρη ισορρόπηση και ίσως υπανάπτυξη του κλάδου. Κλείνοντας την παρουσίασή του ο κ. Γιάννης Υφαντόπουλος αναφέρθηκε στον Ben Bernanke, που ήταν ο διοικητής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας και ο οποίος πρόσφατα είπε: «…επιτρέψτε μου να κλείσω την ομιλία μου απολογούμενος εκ μέρους της FED. Θα ήθελα να πω ως οικονομολόγος ότι… πράγματι δεν κάναμε σωστά τη δουλειά μας». Από τις κυβερνήσεις και από την Ε.Ε. αυτό που ζητάμε – ανέφερε ο κ. Υφαντόπουλος – είναι να έρθουν να μας πουν ότι πράγματι έκαναν λάθος, να μας πουν: «Δεν κάναμε σωστά τη δουλειά μας και λυπούμαστε πολύ».

Προβλέπεται περαιτέρω μείωση του πληθυσμού Ένα επίσης λυπηρό και ανησυχητικό είναι newtimes 29

Γιάννης Ματσούκας, καθηγητής Χημείας

στο Πανεπιστήμιο Πατρών

Πρέπει στη ζωή μας να τολμάμε

Δ

ύο λόγια μόνο. Συγχαρητήρια για την εκδήλωση. Για την ανάδειξη της αριστείας της επιχειρηματικής. Χαίρομαι που βλέπω πολλούς αποφοίτους που έχουν βγει από το Πανεπιστήμιο Πατρών, από τα χέρια μας, τον κ. Παπαταξιάρχη και άλλους πολλούς. Είναι μεγάλη χαρά και ικανοποίηση για εμένα. Μιας και αναφερθήκατε στους νομπελίστες και στον James Watson, θέλω να πω ένα περιστατικό. Όταν αποφασίσαμε με δική μου πρωτοβουλία να τον καλέσουμε το 2010 στο συνέδριο της Ιατρικής Χημείας, που κάνουμε κάθε χρόνο, σκεφτόμουν πολύ σοβαρά αν ήταν δυνατόν αυτός ο άνθρωπος, αυτός ο κορυφαίος ερευνητής, να αποδεχθεί την πρόσκληση. Έτσι επί ένα μήνα έγραφα την επιστολή για να τον πείσω να έρθει και τελικά αποδέχθηκε ευχαρίστως την πρόσκληση. Μου είπε μάλιστα στο γράμμα του πως ήταν πολύ μεγάλη ευτυχία για εκείνον το γεγονός ότι το 1966 είχε γνωρίσει και τη Μελίνα Μερκούρη. Και πραγματικά ήρθε, τον φέραμε και για δεύτερη φορά και δεν φανταζόμουν ότι θα γινό-

μασταν και φίλοι με τον James Watson. Και κάτι τελευταίο: πρέπει στη ζωή μας να τολμάμε και εγώ ως ερευνητής χημικός της βασικής έρευνας σκέφτομαι και πάντα αυτό λέω: Πρέπει η έρευνά μας η βασική να γίνεται εφαρμοσμένη, δηλαδή να περνάμε την κοιλάδα του θανάτου και να ρισκάρουμε να την περάσουμε. Συγχαρητήρια για την εκδήλωση και για την αριστεία.

Βασίλης Πενταφράγκας, εντεταλμένος

σύμβουλος της ΠΕΦ

Το ρυθμιστικό πλαίσιο προκαλεί τεράστια στρέβλωση του ανταγωνισμού

Κ

αλό μήνα σε όλους. Κύριε Κτενά, ευχαριστούμε για τη φιλοξενία. Κυρίες και κύριοι, δεν θα ήθελα να επαναλάβω όσα ο παραγωγικός κλάδος της φαρμακευτικής βιομηχανίας στην Ελλάδα χθες δημοσιοποίησε, ούτε να φορτίσω περισσότερο αρνητικά το κλίμα. Ό,τι ήταν να ειπωθεί και να επισημανθεί σχετικά με τη σοβαρότητα της κατάστασης ήδη επισημάνθηκε. Αυτό που εγώ θα ήθελα να πω είναι ότι οι παραγωγικές μονάδες αναπνέουμε και επιβιώνουμε με τα λειτουργικά έσοδα κάθε μήνα όχι από χρηματοοικονομικές μοχλεύσεις και αυτό που αποζητούμε είναι η υγιής επιχειρηματικότητα σε ένα πλαίσιο ελεγχόμενου ανταγωνισμού,

30 newtimes

υγιούς ανταγωνισμού. Δυστυχώς το ρυθμιστικό πλαίσιο προκαλεί τεράστια στρέβλωση του ανταγωνισμού, κάθε έκφανση των ρυθμιστικών κανόνων που διέπουν τον κλάδο είναι μια σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι της αντοχής. Όραμά μας είναι να επιχειρούμε, να μεγαλώνουμε τις επιχειρήσεις και αυτό να γίνεται παράλληλα και ταυτόχρονα με την προσφορά στην ευημερία των πολιτών και στην ανάπτυξη του κράτους. Αν το στοίχημα είναι η ανάπτυξη, είμαστε εδώ για να προσφέρουμε πρώτοι σε αυτό, όπως έχουμε κάνει τόσα χρόνια, διαχειριζόμενοι τη δύσκολη συγκυρία της στιγμής αλλά με ένα πλαίσιο που θα επιτρέπει τη μελλοντική ανάπτυξη. Δυστυχώς όμως

αυτό δεν το βλέπουμε. Δεν είναι παράλογες οι φωνές που ζητούν να εκλογικευθεί η πολιτική του φαρμάκου και επιτέλους να υπάρξει εθνική πολιτική φαρμάκου. Έχουμε βγει από τα μνημόνια θεωρητικά, αλλά μπορούμε να προσδιορίσουμε μια λελογισμένη πολιτική και μια λελογισμένη ενίσχυση των προϋπολογισμών της φαρμακευτικής δαπάνης που θα επιτρέψουν σε δύο - τρία χρόνια να δούμε ξεκάθαρα πιο αναπτυξιακές πολιτικές. Αν επιμείνουμε όμως να κρατάμε καθηλωμένους τους προϋπολογισμούς σε αυτά τα επίπεδα και να τους επιβαρύνουμε με δυσανάλογα clawback, τα οποία είναι σαφές πλέον σε όλους ότι προκαλούν αδράνεια σε όλο το σύστημα και πα-

ράλληλα ωθούν όλους να μεγιστοποιούν τις πωλήσεις τους, ξαφνικά θα χάσουμε τη γη κάτω από τα πόδια μας. Δεν θα πάμε σιγά σιγά στον μαρασμό, θα γίνει ξαφνικά και θα είναι πολύ επώδυνο. Από τη μεριά τη δική μας αυτό που θέλουμε να ζητήσουμε είναι επιτέλους να ενισχυθεί ο προϋπολογισμός, να γίνει εξορθολογισμός της χρήσης, να ελεγχθεί ο όγκος κατανάλωσης και να επιμεριστούν τα βάρη όπως προκαλούνται. Δεν είναι δυνατόν η πολιτεία να ζητάει επιστροφές 36% - 40% από παλαιά φάρμακα. Αν συνεχίσει αυτή την πολιτική αυτά τα φάρμακα θα λείψουν και αυτό είναι κακό για όλους. Σας ευχαριστώ και εύχομαι η επόμενη εκδήλωση να είναι πιο αισιόδοξη.

AWARDS 2018

Σωτήρης Μπερσίμης, πρώην πρόεδρος

του ΕΟΠΥΥ

AWARDS 2018

Είναι σημαντικό να αναγνωρίζονται οι προσπάθειες

Ε

υχαριστώ για την πρόσκληση και για τα εξαιρετικά λόγια. Να πω ότι από τη μεριά μου έκανα, και τουλάχιστον και σήμερα προσπαθώ να κάνω, το καλύτερο δυνατό και να σας συγχαρώ για την οργάνωση και να πω ότι είναι σημαντικό να αναγνωρίζονται οι προσπάθειες, κάθε κίνηση που έχει ένα θετικό αποτύπωμα, έτσι και τα σημερινά βραβεία. Ευχαριστώ πολύ.

Μάκης Παπαταξιάρχης, πρόεδρος της φαρμακευτικής επιτροπής

του AmCham, πρόεδρος του Pharma Innovation Forum και διευθύνων σύμβουλος της Janssen Ελλάδος

Μια πρόθεση μπορεί να αλλάξει όλη την κατάσταση

Κ

αλησπέρα σας και ευχαριστώ πάρα πολύ για την τιμή. Όπως επίσης ευχαριστώ όλους εσάς για το γεγονός ότι θα μοιραστώ κάποιες σκέψεις μαζί σας στο πλαίσιο ενός χαιρετισμού. Οπότε μπροστά σας είναι το τρίτο Π από το λόμπι του φαρμάκου, μετά τον κ. Παπαδημητρίου και τον κ. Πενταφράγκα. Εν πρώτοις προσυπογράφω απολύτως ό,τι άκουσα από τους προλαλήσαντες, οπότε εγώ βαρύνομαι με την ευθύνη να μην επαναλάβω λέξεις οι οποίες ακούστηκαν προηγουμένως και τις οποίες φαντάζομαι δεν θα θέλατε να ξανακούσετε είτε γιατί σας είναι γνωστές είτε γιατί γίνονται επίπονες. Λέξεις όμως που παραπέμπουν σε μια πραγματικότητα. Και μιας ο λόγος για την πραγματικότητα, εκείνο που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας είναι ότι όλα παραπέμπουν 32 χρόνια πίσω. Όταν το 1986 ακούστηκε για πρώτη φορά η φράση

Ο κ. Μάκης Παπαταξιάρχης (αριστερά) κατά την παραλαβή της βράβευσης από τον πρώην καθηγητή του κ. Γιάννη Ματσούκα

- και ήταν πρωτοσέλιδο σε κορυφαία εφημερίδα της εποχής - «όταν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί μαζί μας, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα». Κάποιοι γνωρίζουν ποιος είχε πει αυτή τη φράση. Αυτό ακριβώς βιώνει επιχειρηματικά και επιχειρησιακά ο φαρμακευτικός κλάδος. Επιτρέψτε μου στο πλαίσιο της διεθνούς βιομηχανίας και καινοτομίας που εκπροσωπώ και αναφέρομαι στις πολυεθνικές, οι οποίες αποτελούν την απόλυτη κολυμβήθρα του Σιλωάμ για έναν ολόκληρο λαό τα τελευταία χρόνια, να σας πω ότι πορευόμαστε έχοντας τις ακόλουθες τρεις τοποθετήσεις με βάση το ανθρώπινο σώμα: η επιστήμη είναι στο κεφάλι μας, στο μυαλό μας, ο ασθενής παραμένει στην καρδιά μας, αλλά η επιχειρηματικότητα παραμένει στα χέρια μας. Eκείνο που θέλω επίσης να σας πω είναι ότι πρέπει να φύγουμε από αυτό που βιώνουμε μέχρι σήμερα, αυτή δηλαδή την επιχειρηματική απαξίωση, και να πάμε σε φαινόμενα σαν αυτά που ζούμε σήμερα, επιχειρηματικού ακτι-

βισμού. Αυτό που κάνουμε σήμερα είναι κατ’ ουσίαν ένας κλεφτοπόλεμος διάσωσης πραγμάτων προς όφελος της επιχειρηματικότητας και του Έλληνα ασθενούς, ο οποίος περιγράφηκε με απόλυτο τρόπο από τους προλαλήσαντες. Επίσης οφείλουμε να μάθουμε στους ιθύνοντες να επαναπροσδιορίζουν τους όρους. Όσοι χρησιμοποιούν τον όρο μεταρρύθμιση πρέπει να πάψουν να τον μπερδεύουν με τον όρο διαχείριση και αυτό που ορίζεται ως εξορθολογισμός πρέπει να ξέρουν ότι είναι σύνθετη λέξη η οποία «πατά» επάνω στη λογική. Και τούτο διότι αυτό που βιώνουμε είναι καταστάσεις οι οποίες μάλλον έχουν άλλες προθέσεις, όπως για παράδειγμα ο παραλογισμός που είναι άλλη πρόθεση και οδηγεί σε άλλα αποτελέσματα. Ξέρετε, η διαφορά του γοητεύω από το απογοητεύω είναι απλά μια πρόθεση. Εν κατακλείδι πρέπει να πάρουμε σοβαρά υπόψη μας αυτά τα δημογραφικά που ακούσαμε από τον καθηγητή μας. Σε μια χώρα που πεθαίνουν περισσότεροι από όσοι γεννιούνται οφείλουμε να επαναπροσδιορίσουμε τους όρους και να τους διακρίνουμε, όπως τον όρο αξία από τον όρο κόστος ή τον όρο οικονομικές ενέσεις από τον όρο επενδύσεις. Σε αυτή τη χώρα κάποιοι από εμάς, θεσμικά μιλώντας, θα επιμείνουμε και θα συνεχίσουμε και θα είμαστε και του χρόνου εδώ για έναν πάρα πολύ απλό λόγο: συνεχίζουμε γιατί μπορούμε και μπορούμε γιατί απλά πρέπει, το χρειάζεται ο Έλληνας ασθενής, το χρειάζεστε εσείς. Χρειάζεται μια αισιοδοξία που να πατάει κάπου, σε ένα χαμόγελο, σε μια πραγματικότητα. Εμπιστευτείτε μας. Αυτό που προτείνουμε, αυτό που κάνουμε, αυτό που λέμε είναι αυτό που θα μας οδηγήσει έξω από τα αδιέξοδά μας. newtimes 31

Γεωργία Βέρδη, διευθύντρια Διασφάλισης Ποιότητας της ΒΙΑΝΕΞ

Επιχειρούμε και πετυχαίνουμε, αλλά η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη

Ε

υχαριστούμε τη συντονιστική επιτροπή για τη σημερινή μας διάκριση διότι είναι πάρα πολύ σημαντική για εμάς και τούτο διότι αναγνωρίζεται η προσπάθεια την οποία κάνουμε όλοι εμείς στη ΒΙΑΝΕΞ για να διατηρήσουμε την εταιρεία στην κορυφή της ελληνικής παραγωγής του φαρμάκου. Όπως όλοι είπαν και εγώ με τη σειρά μου πρέπει να τονίσω ότι πραγματικά η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη και γίνεται όλο και πιο δύσκολη για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις διότι το περιβάλλον είναι τέτοιο ώστε οι φαρμακευτικές εταιρείες ανα-

γκάζονται να πληρώνουν μεγάλα ποσά σε clawback και rebate. Παρ’ όλα αυτά πρέπει να πούμε ότι διανύουμε 100 χρόνια δράσης και επιτυχίας, ότι διατηρούμε τα τέσσερα υπερσύγχρονα εργοστάσια που έχουμε και συνεχώς τα εξοπλίζουμε και ότι όλο το προσωπικό της εταιρείας προσπαθούμε για τη μεγάλη επιτυχία που έχουμε. Είμαστε 1.100 άτομα, και μάλιστα τα τελευταία δύο χρόνια προσλάβαμε γύρω στα 100 άτομα. Συνεχίζουμε να εξάγουμε τα προϊόντα μας σε 35 χώρες και τα τελευταία δύο χρόνια επενδύσαμε περίπου 10 εκατ. ευρώ σε καινούργιες

Βασίλης Οικονόμου, βουλευτής Ν.Δ.,

τομεάρχης Υγείας

τεχνολογίες ειδικά για το φάρμακο και την παραγωγή και είμαστε έτοιμοι για τις νέες ευρωπαϊκές απαιτήσεις που έχουν θεσπιστεί για όλους τους παραγωγούς για το project του serialization. Με όλα αυτά ελπίζουμε ότι του χρόνου, που θα είμαστε πάλι όλοι μαζί σε αυτή την αίθουσα, η κατάσταση θα είναι καλύτερη για όλους μας.

Συνεχίζουμε να εξάγουμε τα προϊόντα μας σε 35 χώρες και τα τελευταία δύο χρόνια επενδύσαμε περίπου 10 εκατ. ευρώ σε καινούργιες τεχνολογίες

Μια αλυσίδα κρατάει πίσω τον δρομέα που θέλει να κάνει ρεκόρ

Σ

το χώρο της υγείας τα ζητήματα είναι πολλά, ποικίλα και πολύπλοκα και νομίζω ότι οι ωραίες προσπάθειες που γίνονται από την επιχειρηματικότητα στο χώρο αυτόν και όταν αυτές αναγνωρίζονται και ανταμείβονται δείχνουν το δρόμο που πρέπει να χαράξει η χώρα και γενικά οι δημιουργικές δυνάμεις της πατρίδας ώστε να αποδεσμευθούν και αξιοποιηθούν. Αυτή τη στιγμή φοβάμαι ότι είμαστε σε μια περίοδο που δεν έχουμε τα αποτελέσματα που θέλουμε, δεν έχουμε αυτή την απελευθέρωση των δυνάμεων, είναι μια κακή περίοδος έτσι όπως τη βλέπουμε εμείς. Δεν δίνονται κίνητρα και δυνατότητες. Υπάρχει μια αλυσίδα η οποία κρατάει πίσω τον δρομέα που θέλει να κάνει ρεκόρ και νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε πολλά ρεκόρ. Έχουμε τις δυνατότητες, έχουμε τα μυαλά, έχουμε τους ανθρώπους. Δεν βοηθάει όμως η γενικότερη κατάσταση της χώρας. Αυτά πιστεύω ότι θα αλλάξουν λίαν συντόμως. Πάνω από όλα πρέπει κάποιος να δώσει μια εντολή, ο κυρίαρχος λαός όπως λένε. Αλλά από εκεί και μετά πρέπει όλοι με τον λόγο τους, το παράδειγμά τους, να συνεισφέρουν και νομίζω αυτά τα βραβεία δίνουν αυτό το παράδειγμα. Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση.

32 newtimes

AWARDS 2018

Δημήτρης Αναγνωστάκης,

γενικός διευθυντής της Boehringer Ingelheim

Και νέα επένδυση, αλλά σε ασφυκτικές συνθήκες

Κ

αλησπέρα σας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την οργανωτική επιτροπή γιατί μας κάνει και εφέτος την τιμή να μας απονείμει το βραβείο Salus Index 2018. Είμαι πάντα στην ευχάριστη θέση να εκπροσωπώ μια εταιρεία η οποία μεσούσης της κρίσης συνέχισε να επενδύει στην Ελλάδα, επεκτείνοντας την παραγωγική μονάδα που έχουμε στο Κορωπί και έχοντας επενδύσει τα τελευταία 10 χρόνια πάνω από 80 εκατ. ευρώ. Εκπροσωπώ μια εταιρεία η οποία έχει διπλασιάσει τις θέ-

σεις εργασίας και επίσης έχει εκτοξεύσει τις εξαγωγές στα 177 εκατ. ευρώ. Ουσιαστικά εξάγουμε σε πάνω από 67 χώρες παγκόσμια. Μάλιστα είμαστε στη θέση να ετοιμαζόμαστε ώστε να εξάγουμε και στις ΗΠΑ εξασφαλίζοντας τα απαραίτητα για το FDA. Σήμερα είμαι υπερήφανος να ανακοινώσω μια νέα επένδυση. Εξασφαλίσαμε μια περαιτέρω έγκριση για νέα επέκταση του εργοστασίου, η οποία θα ξεκινήσει μέσα στο 2019 και επομένως ανοίγονται νέες προοπτικές για την επένδυση αυτή και το μέλλον της εταιρείας. Θα ήταν όμως ελλιπές να παρουσιάσω μονάχα αυτή τη θετική εικόνα, που φαίνεται λιγάκι σαν dream σε μια χώρα που ρωτάει «γιατί εσείς επενδύετε;», γιατί αυτό γίνεται και ίσως να μην έχει σχέση με την πραγματικότητα. Κάνουμε φιλότιμες προσπάθειες ώστε πραγματικά να προσελκύσουμε τις επενδύσεις αυτές που είναι ζωτικές για την εθνική οικονομία. Αν δούμε όμως όλη την εικόνα υπάρχει και μια σκοτεινή πλευρά και, όπως όλοι αντιλαμβάνεστε και ξέρετε, μιλάμε για τα clawback. Αυτή τη στιγμή τα clawback ουσιαστικά μας πνίγουν δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας που

οπωσδήποτε για την επιχείρηση θέτουν ζητήματα επιβίωσης και παραμονής των επενδύσεων αυτών. Έχουμε φτάσει σε σημείο που σχεδόν το 30% - 40% του συνολικού τζίρου να επιστρέφεται με τη μορφή clawback ή rebate. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφερθώ σε κάποια πρόσφατα νέα που λάβαμε από το υπουργείο σχετικά με νομοσχέδιο, το οποίο μιλάει για ένα νέο τρόπο υπολογισμού του clawback με αναλογία 70% μερίδιο αγοράς και 30% με βάση την ανάπτυξη νέου, από 90% - 10% που είναι αντίστοιχα σήμερα. Και εδώ θα ήθελα να σας πω ότι αυτή η επένδυση στην οποία αναφέρθηκα προηγουμένως, μια επένδυση που ουσιαστικά έφερε 80 εκατ. ευρώ στη χώρα και δημιούργησε θέσεις εργασίας, έγινε κυρίως για να υποστηρίξει την παραγωγή ενός νέου αντιδιαβητικού φαρμάκου. Αυτό το φάρμακο με τα νέα δεδομένα του 70%-30% αν συνεχίσει να αναπτύσσεται θα τιμωρείται με clawback. Έτσι δίδεται το μήνυμα ότι στη χώρα

που παράγει αυτό το φάρμακο για άλλες 67 χώρες το φάρμακο αυτό δεν μπορεί να αναπτυχθεί. Σαφώς θα θα διασφαλίσουμε την εταιρεία και τις επενδύσεις, αλλά το AWARDS 2018 μήνυμα που θα δοθεί είναι αυτό, αν ισχύσουν τα νέα δεδομένα. Θεωρώ όμως ότι αυτό είναι ένα λάθος μήνυμα, αν θέλουμε να προσελκύσουμε περαιτέρω επενδύσεις. Καλώ λοιπόν την πολιτεία να λάβει τα απαραίτητα μέτρα και να μεριμνήσει ώστε να δώσει τα σωστά μηνύματα στις σωστές κατευθύνσεις.

Ο κ. Δημήτρης Αναγνωστάκης (αριστερά) με τον καθηγητή κ. Γιάννη Υφαντόπουλο

Μιχάλης Γκίνης, διευθυντής Χρηματοοικονομικής Διαχείρισης & Ανάπτυξης του ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ

Η ενότητα είναι η δύναμή μας

Κ

αλησπέρα και από εμένα. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλους τους διοργανωτές για την τιμητική αυτή διάκριση και ακολούθως να αφιερώσουμε αυτό το βραβείο σε όλους τους συντελεστές του Ομίλου ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ που διαχρονικά τον οδήγησαν στην κορυφή των φαρμακαποθηκών της χώρας. Οι συντελεστές της επιτυχίας αυτής είναι τα 1.300 μέλη φαρμακεία, οι 300 εργαζόμενοι και η διοίκηση του ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ. Επιπλέον θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα θερμά τα πιστά μέλη φαρμακεία που με αλληλεγγύη και αφοσίωση εν μέσω κρίσης και ύφεσης στήριξαν και στηρίζουν τον Συνεταιρισμό επιτυγχάνοντας αμοιβαία εξαιρετικά οικονομικά και ποιοτικά αποτελέσματα. Τέλος, η ενότητα είναι η δύναμή μας και θα συνεχίσουμε σταθερά σε αυτή την κατεύθυνση και τα επόμενα χρόνια. Ευχαριστούμε πολύ για την αναγνώριση.

newtimes 33

Γιάννης Σηφάκης, διευθυντής Bancassurance, Marketing, Διαφήμισης

και Λοιπών Συνεργασιών της Εθνικής Ασφαλιστικής

Κύριο μέλημά μας είναι οι ασφαλισμένοι να αισθάνονται σιγουριά

Κ

αλησπέρα και από εμένα. Συγχαρητήρια για ακόμη μία φορά για την πολύ πετυχημένη εκδήλωσή σας. Ακούσαμε πολύ σημαντικά στοιχεία όσον αφορά το φάρμακο και πολύ πιο σημαντικά στοιχεία όσον αφορά την εξέλιξη της οικονομίας που ο κ. καθηγητής μας έδωσε πριν. Ακούσαμε πολύ σημαντικά στοιχεία και για το πόσο γερνάει ο πληθυσμός και πόσος κόσμος δυστυχώς θα χρειαστεί να νοσηλευθεί. Παρ’ ότι δεν είμαστε άμεσα συνδεδεμένοι με το φάρμακο, είμαστε άμεσα συνδεδεμένοι με την υγεία και αυτό γιατί, όπως γνωρίζετε, τα τελευταία 128 χρόνια η Εθνική Ασφαλιστική πρωτοστατεί στην ασφαλιστική αγορά με ένα κύριο μέλημα και στόχο: όπως πολύ παραστατικά και με έμφαση είπατε ότι έχετε στο κέντρο της καρδιάς σας τον ασθενή, εμείς θα έλεγα έχουμε στο κέντρο της καρδιάς μας τον ασφαλισμένο που ελπίζουμε να μην ασθενήσει. Το σίγουρο είναι ότι όσοι ασφαλίζονται στην Εθνική Ασφαλιστική πρέπει να αισθάνονται σίγουροι, ανεξαρτήτως των οικονομικών συγκυριών που βιώνει η χώρα. Να είναι σίγουροι ότι είναι ασφαλισμέ-

νοι και είναι σωστά ασφαλισμένοι και εξασφαλισμένοι. Τη θέση αυτή κρατάμε και στηρίζουμε όλοι στην Εθνική Ασφαλιστική αυτά τα 128 χρόνια, όσο δύσκολες και αν είναι οι οικονομικές συγκυρίες της χώρας και οι οικονομικές συνθήκες τις οποίες βιώνουμε. Να σας πω χαρακτηριστικά ότι παρ’ όλα τα δύσκολα οικονομικά μεγέθη που δυστυχώς αφορούν τη χώρα μας και τη θέση στην οποία βρισκόμαστε παγκόσμια, η Εθνική Ασφαλιστική για άλλη μια φορά κατάφερε τη χρονιά που διανύουμε να ενισχύσει τη θέση της. Η συνολική μας παραγωγή το πρώτο εξάμηνο του 2018 έφθασε τα 317,5 εκατ. ευρώ. Αυξήσαμε δηλαδή τη θέση μας σε σχέση με την αγορά στο 3,6%. Αυτό που είναι σημαντικό και ίσως βοηθήσει την όλη εξέλιξη που συζητήσατε εσείς σήμερα και συζητάμε όλοι στην οικονομία, όσον αφορά την υγεία, είναι το γεγονός ότι υπάρχει μια στροφή του πληθυσμού προς την ιδιωτική ασφάλιση. Βέβαια, βλέπουμε ότι ο κόσμος ζητάει προϊόντα τα οποία είναι σαφώς φθηνότερα χωρίς μεγάλες δεσμεύσεις χρονικές. Παλαιότερα

Ο κ. Γιάννης Σηφάκης (δεξιά) με τον κ. Γρηγόρη Σαραφιανό, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Ιδιωτικών Κλινικών (ΠΕΙΚ)

μιλούσαμε στο δικό μας χώρο για ισόβια προγράμματα, τώρα ο κόσμος δεν κοιτάει ισόβια, κοιτάει οικονομικά προγράμματα που προσφέρουν σίγουρα ποιοτικές υπηρεσίες ασφάλισης αλλά και με κόστος στο πλαίσιο αυτών που μπορούν να καλύψουν. Το πολύ σημαντικό είναι ότι ο κόσμος κοιτάει πια για υπηρεσίες και προγράμματα ασφάλισης που να είναι συνάρτηση καλών υπηρεσιών, καλού κόστους και εύρωστων εταιρειών. Κανείς λοιπόν δεν κοιτάζει μόνο για καλά ασφαλιστικά προϊόντα, αλλά ενδιαφέρεται και για το αν οι εταιρείες που τα προσφέρουν είναι οικονομικά εύρωστες. Αυτό που εμείς προσπαθούμε να κάνουμε όλα αυτά τα χρόνια είναι να προσφέρουμε προϊόντα υγείας, νοσοκομειακής κάλυψης και πρωτοβάθμιας υγείας όσο το δυνατόν ποιοτικότερα, με πολύ καλές καλύψεις και σαφώς με καλά τιμολόγια. Σε όλους λοιπόν τους χώρους τους οποίους, όπως είπατε και εσείς, καλύπτουμε και στους γενικούς και στους κλάδους ζωής, κύριο μέλημά μας είναι οι ασφαλισμένοι να αισθάνονται σιγουριά και την ασφάλεια ότι η εταιρεία θα τους στηρίξει σε κάθε στιγμή και φάση της ζωής τους, είτε μιλάμε για την υγεία είτε μιλάμε για τη σύνταξη, είτε πρόκειται για επιχείρηση είτε για οικογένεια. Σας ευχαριστώ πολύ.

Γιώργος Συκιανάκης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Menarini Hellas

Η πολιτεία πρέπει να βελτιώσει τους κανόνες

Ε

υχαριστώ για τη βράβευση. Την αφιερώνω σε αυτούς που τόλμησαν και εισηγήθηκαν στη Menarini Hellas νέα αναπτυξιακά προγράμματα μέσα σε ένα δύσκολο περιβάλλον και σε αυτούς που κλήθηκαν να τα υλοποιήσουν και τα υλοποιούν με επιτυχία. Και να πω κάτι που εσείς αναπτύξατε περισσότερο και αφορά την πολιτεία. Ευκαιρίες υπάρχουν, αναπτυξιακά προγράμματα πρέπει να αναπτύξουμε όλοι και η πολιτεία πρέπει να βελτιώσει τους κανόνες και να ρίξει περισσότερο την προσοχή της σε αυτόν τον ευαίσθητο τομέα της αγοράς βοηθώντας περισσότερο την ανάπτυξη Ευχαριστώ και συγχαρητήρια σε όλους σήμερα που βραβεύονται για τις επιτυχίες στον κλάδο τους.

34 newtimes

Ευκαιρίες υπάρχουν, αναπτυξιακά προγράμματα πρέπει να αναπτύξουμε όλοι

AWARDS 2018

Ιωάννης Βλόντζος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Merck

AWARDS 2018

Σχεδιάζουμε ήδη τα επόμενα 350 χρόνια

προϊστάμενος του Εποπτικού Συμβουλίου του Ομίλου ΠΕΙΦΑΣΥΝ

Η διάκρισή μας αποτέλεσμα μιας συλλογικής προσπάθειας

Κ

αλησπέρα σας και από εμένα. Κατ’ αρχάς να ευχαριστήσω εκ μέρους του Ομίλου της Merck για την τιμή που μας κάνετε και τη χαρά που μας δίνει αυτή η βράβευση. Όντως είναι σπάνιο για μια εταιρεία να έχει επιβιώσει για 350 χρόνια και να σχεδιάζει για τα επόμενα 350 χρόνια διεθνώς. Στην Ελλάδα δεν έχουμε φθάσει ακόμη τα 350. Είμαστε στα 48 χρόνια από το 1971 που δραστηριοποιείται ο όμιλος στην Ελλάδα με πολλαπλές δραστηριότητες και στον κλάδο του φαρμάκου, και στον κλάδο των χημικών, και στον κλάδο των βιοεπιστημών, και στον κλάδο των performance material. Ο Όμιλος της Merck σκέφτεται με γενεές, γι’ αυτό ακριβώς μπορεί σήμερα να στέκεται εδώ ύστερα από 350 χρόνια. Ο στόχος

Παναγιώτης Καραμπινίδης,

της εταιρείας, των μετόχων και των ιδιοκτητών της είναι να παραδώσουμε στην επόμενη γενιά μια πιο υγιή εταιρεία. Οπότε με στόχευση την υψηλή ποιότητα των προϊόντων και έχοντας τον ασθενή στην καρδιά μας θα σχεδιάσουμε τα επόμενα 350 χρόνια. Είμαστε στην Ελλάδα πάνω από 80 άτομα, θέλω να τους ευχαριστήσω όλους διότι καθημερινά δίνουν μάχες με όλες τις αντίξοες συνθήκες που βιώνει η επιχειρηματικότητα τα τελευταία χρόνια. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ, καλή συνέχεια.

Στην Ελλάδα ο όμιλος λειτουργεί από το 1971 με πολλαπλές δρασστηριότητες

Ο κ. Παναγιώτης Καραμπινίδης (αριστερά) με τον κ. Γιώργο Παπάζογλου, ιδρυτή της φαρμακοβιομηχανίας ΝΟΡΜΑ και γ.γ. της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανιών (ΠΕΦ)

Μάρ. Ιεροδιακόνου, Head of Administration, HR & Purchasing

της Genesis Pharma

Συγχαρητήρια & ευχαριστίες

Ε

υχαριστούμε πολύ για την τιμή που μας έγινε. Συγχαρητήρια σε όλες τις εταιρείες που βραβεύονται και σε όσες προσπαθούν για το καλύτερο και συγχαρητήρια στη New Times, στη διοίκηση και στο προσωπικό της, για το έργο που επιτελούν. Ευχαριστούμε πολύ.

Ε

υχαριστούμε πάρα πολύ για τη σημερινή βράβευση που γίνεται στον ΠΕΙΦΑΣΥΝ. Η διάκριση είναι αποτέλεσμα μιας συλλογικής προσπάθειας πολλών εκατοντάδων ανθρώπων: 1. Των φαρμακοποιών μελών και πελατών του Πειραϊκού Φαρμακευτικού Συνεταιρισμού, που στηρίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον συνεταιρισμό μας.

2. Των στελεχών και των εργαζομένων που δίνουν κάθε μέρα τον καλύτερο εαυτό τους.

3. Της διοίκησης του ΠΕΙΦΑΣΥΝ, γιατί συντονίζει, οργανώνει και υλοποιεί το όραμα που σχηματοποιήθηκε 40 χρόνια πριν από 30 φαρμακοποιούς ιδρυτικά μέλη. Δεν εφησυχάζουμε, συνεχίζουμε την ανάπτυξη και την εξέλιξή μας και υποσχόμαστε ότι αν και ο ανταγωνισμός στην κορυφή είναι σκληρός πιστεύουμε ότι και του χρόνου θα είμαστε και πάλι εδώ. Σας ευχαριστώ όλους σας.

newtimes 35

Λευτέρης Πέτσας, Group Finance and Controlling Manager της Uni-Pharma

Παρών στη νέα οικονομική εποχή με νέες επενδύσεις ο Όμιλος Τσέτη

Κ

αλησπέρα και από εμένα. Αρχικά να ευχαριστήσω την επιτροπή και τον κ. Κτενά για το βραβείο αυτό. Ο Όμιλος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη, με τις φαρμακοβιομηχανίες UniPharma και Intermed και την εμπορική εταιρεία Pharmabelle, με επικεφαλής τις κυρίες Ιουλία και Ειρήνη Τσέτη και 500 και πλέον εργαζομένους, αφήνει πίσω της την πολυετή ύφεση δηλώνοντας «παρών» στη νέα οικονομική εποχή. Μια εποχή που απαιτεί από όλους μας να εργαστούμε σοβαρά και υπεύθυνα. Η διάκριση σήμερα αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για εμάς και τον όμιλό μας καθώς και για το προσωπικό που εργάζεται άοκνα κάνοντας πραγματικότητα το όραμα του ιδρυτή της, Κλέωνα Τσέτη, ήδη από το 1963. Η διοίκηση του ΟΦΕΤ υλοποίησε τη μεγαλύτερη επένδυση μεσούσης της ύφεσης όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, μια επένδυση που άγγιξε τα 70 εκατ. ευρώ την ώρα που το προσω-

Ο κ. Λευτέρης Πέτσας με την κυρία Όλγα Οικονόμου, νέα πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Σπανίων Παθήσεων

πικό αυξήθηκε την τελευταία τριετία κατά 150 άτομα. Επίσης είναι σε εξέλιξη το επενδυτικό πλάνο 2017-2020, συνολικού προϋπολογισμού 18 εκατ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει τη ριζική ανακαίνιση του αρχικού εργοστασίου του ομίλου επί της Ε.Ο. Αθηνών-Λαμίας στην Κάτω Κηφισιά, όπως επίσης και ένα υπερσύγχρονο logistics center 4.000 τ.μ. Ο όμιλος ήδη στο εννεάμηνο έχει καταγράψει διψήφια νούμερα ανάπτυξης, τόσο σε πωλήσεις όσο και σε EBITDA. Εκτιμούμε ότι θα πετύχουμε τους στόχους μας για το 2018, το οποίο φυσικά θα φέρει και ένα αισιόδοξο 2019. Όλα τα παραπάνω επιτυγχάνονται συνδυάζοντας την παράδοση με την τεχνολογία και τις νέες επιστημονικές εξελίξεις. Ο Όμιλος Τσέτη έχει αγκαλιάσει εδώ και χρόνια την καινοτομία, η οποία μαζί με την έρευνα και ανάπτυξη και την ηθική στο επιχειρείν αλλά και την αξία στον άνθρωπο αποτελούν τον βασικό κορμό στη φιλοσοφία και στην κουλτούρα μας. Σας ευχαριστώ πολύ.

πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Affidea Ελλάδος

Πάνω από όλα ο άνθρωπος Η διοίκηση του ΟΦΕΤ υλοποίησε τη μεγαλύτερη επένδυση μεσούσης της ύφεσης, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, μια επένδυση που άγγιξε τα 70 εκατ. ευρώ

Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, σύμβουλος διοίκησης της ΕΛΠΕΝ

Έμφαση στα πολύ δυνατά γενόσημα φάρμακα 36 newtimes

Θεόδωρος Καρούτζος,

Δ

εν είναι ώρα για χαρές, για επάρσεις, δεν είναι ώρα να μιλήσουμε για τα 54 μας χρόνια και τους 1.000 και πλέον ανθρώπους του ομίλου μας. Είναι ώρα να βάλουμε το κεφάλι μας κάτω και με αξιοπρέπεια να συνεχίσουμε την πορεία μας. Δίνω τη μεγάλη έμφαση σε αυτό που μας κρατάει εδώ που βρισκόμαστε, στη συνεχή έρευνα για θεραπείες αυξητικής καινοτομίας. Με λίγα λόγια, πολύ δυνατά γενόσημα φάρμακα και σκευάσματα που προσφέρουν στη χώρα μας. Να είστε καλά, όλα καλά, η προστιθέμενη αξία θα μας σώσει.

Η

αξία του βραβείου πηγάζει κυρίως από αυτόν που το δίνει. Υπό αυτή τη θεώρηση εξαιρετικά τιμητικό για την Affidea ότι βρίσκεται εδώ, κύριε Κτενά. Η Affidea με 13 χρόνια παρουσίας έχει μόνο ένα όραμα, να προσφέρει στον άνθρωπο ποιοτικές υπηρεσίες υγείας με σημείο αναφοράς την εξωστρέφεια, την καινοτομία αλλά πάνω από όλα τον ίδιο τον άνθρωπο. Ίσως πολλοί να μη γνωρίζετε από πού προέρχεται το brand Affidea και θεωρώ υποχρέωσή μου να σας το πω, τρεις λέξεις: - Affinity: Το να είσαι κοντά στον γιατρό, στον άνθρωπο σε αυτόν που σε έχει ανάγκη - Fidelity: Αξιοπιστία σε αυτό που κάνεις - Idea: Καινοτομία, αυτό κάναμε λοιπόν, καινοτομήσαμε, τα καταφέραμε και συνεχίζουμε. Σας ευχαριστώ θερμά για αυτό.

AWARDS 2018

Πέλη Γιαχνή, εμπορική διευθύντρια της ANABIOSIS

Ο Έλληνας ασθενής δεν θα χρειασθεί το ξεμάτιασμα

Θ

α θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον όμιλο New Times Publishing και την οργανωτική επιτροπή, την κυρία Σπαγαδώρου, τον κ. Κτενά και τον φίλο κ. Σακκά για τη σημερινή εκδήλωση και την τιμή που μας κάνετε. Προσωπικά θα ήθελα να ευχαριστήσω τη διοίκηση της εταιρείας Αναβίωσης, τον κ. Μανωλά και τον κ. Τσεκουρά που μου έκαναν την τιμή να παραλάβω εφέτος εγώ το βραβείο για την εταιρεία μας. Θα ήθελα να αφιερώσω το βραβείο αυτό σε όλους τους εργαζομένους της Αναβίωσης, στους συναδέλφους μας που με το κοινό όραμα και τη σκληρή δουλειά έχουμε επιτύχει να οδηγούμε την εταιρεία σε συνεχείς ανοδικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Θα ήθελα να τελειώσω λέγοντας ότι δραστηριοποιούμεθα όλοι σε ένα δύσκολο περιβάλλον, ασφυκτικό, χωρίς να έχουμε την κατανόηση των κυβερνώντων. Παρ’ όλα αυτά όλες οι εταιρείες εδώ με χαρά ακούω ότι προσπαθούμε με πείσμα και

δύναμη να κρατηθούμε και να αναπτυχθούμε και βλέπω ότι ο Έλληνας ασθενής θα συνεχίσει να έχει τις φαρμακευτικές θεραπείες που χρειάζεται ώστε να αυξήσει το προσδόκιμο, κύριε Υφαντόπουλε, και να μην εξελιχθούμε στο ξεμάτιασμα. Ευχαριστούμε πολύ.

Δραστηριοποιούμεθα όλοι σε ένα δύσκολο περιβάλλον, ασφυκτικό, χωρίς να έχουμε την κατανόηση των κυβερνώντων

AWARDS 2018

Η κυρία Πέλη Γιαχνή (αριστερά) με την κυρία Μαρία Λεοντάρη, υπεύθυνη Επικοινωνίας του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ)

Ξένια Καπόρη, διευθύντρια Εξωτερικών

Υποθέσεων της Roche Hellas

Θεμελιώδης λίθος η καινοτομία

Κ Τα τελευταία χρόνια, παρά τις αντίξοες οικονομικές συνθήκες, έχουμε επενδύσει 25 εκατ. ευρώ σε 85 κλινικές μελέτες

αλησπέρα σας. Κατ’ αρχάς να σας ευχαριστήσω για αυτή την πολύ σημαντική βράβευση. Η εταιρεία Roche επικεντρώνεται πάντα στην εξεύρεση καινοτόμων λύσεων για ασθένειες, όπου υπάρχουν ανεκπλήρωτες ανάγκες και είναι απειλητικές για τη ζωή των ανθρώπων. Με αυτόν τον τρόπο βοηθάει τους ασθενείς όχι μόνο να ζουν περισσότερο αλλά να ζουν και καλύτερα. Η καινοτομία αποτελεί θεμελιώδη λίθο της εταιρείας μας, γεγονός το οποίο φαίνεται και από τα 10,4 δισ. ελβετικά φράγκα που επένδυσε στην έρευνα και ανάπτυξη μόνο τη χρονιά που πέρασε. Αυτή την κουλτούρα την εφαρμόζουμε πιστά και στην Ελλάδα, όπου συμπληρώνοντας εφέτος τα 40 χρόνια κάνουμε ό,τι μπορούμε για να εξασφαλίσουμε την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Συγκεκριμένα τα τελευταία χρόνια, παρά τις αντίξοες οικονομικές συνθήκες, έχουμε επενδύσει 25 εκατ. ευρώ σε 85 κλινικές μελέτες και πιο συγκεκριμένα εφέτος οι επενδύσεις σε κλινικές μελέτες θα φθάσουν τα 4,2 εκατ. ευρώ. Στη Roche Hellas καθοδηγούμαστε από τον σκοπό μας during now what our patient needs next και κάθε μέρα παραμένει ο ασθενής στο επίκεντρο όλων αυτών που κάνουμε και γι’ αυτό δουλεύουμε καθημερινά. Σας ευχαριστούμε πολύ. newtimes 37

Στάβη Σπανού, υπεύθυνη Επικοινωνίας και ΜΜΕ της DEMO

Αυξήσαμε το δυναμικό της εταιρείας την τελευταία τριετία κατά περίπου 300 άτομα, ενώ ο τζίρος μας πλησιάζει τα 137 εκατ.

Θεόδωρος Κωλέτης,

πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Libytec

Δέκα χρόνια δρασης

Μένουμε... & παράγουμε Ελλάδα

Κ

αλησπέρα σας. Εκ μέρους της διοίκησης της DEΜO και όλων των εργαζομένων, ευχαριστούμε θερμά για αυτή την τιμή. Ευχαριστούμε και εσένα Σπύρο και ευχαριστούμε τους πολύ καλούς φίλους που κάνουν την παρουσίαση. Όπως γνωρίζετε, το εργοστάσιο της Demo στο Κρυονέρι είναι ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως στην παραγωγή ενεσίμων. Αυξήσαμε το δυναμικό της εταιρείας την τελευταία τριετία κατά περίπου 300 άτομα, ο τζίρος μας πλησιάζει τα 137 εκατ. ενώ

έχουμε και ένα αρκετά πλούσιο πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης το οποίο κοιτάει την κοινωνία, τους εργαζομένους και το περιβάλλον. Όλα αυτά σε μια δύσκολη εποχή. Χθες στη συνέντευξη τύπου της ΠΕΦ ειπώθηκαν πάρα πολλά. Αυτό το οποίο τονίζουμε είναι ότι μένουμε στην Ελλάδα, παράγουμε στην Ελλάδα, επενδύουμε στην Ελλάδα και αυτό γιατί μας στηρίζουν πάρα πολύ οι εξαγωγές. Έχουμε μια παρουσία με επώνυμα προϊόντα Demo σε 85 χώρες, είμαστε επισήμως προμηθευτής της UNICEF, του ΟΗΕ, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και νομίζω ότι με την ποιότητα, την εργατικότητα αλλά και με την εξαγωγική δύναμη θα παραμείνουμε και για άλλα 54 χρόνια, όσα μετράμε μέχρι σήμερα. Ευχαριστούμε.

Ε

υχαριστώ πάρα πολύ. Είναι ιδιαίτερη τιμή για εμάς η σημερινή βράβευση της εταιρείας μας, γιατί συμπίπτει με τα 10 χρόνια από την ίδρυσή της. Παρά τις αντίξοες συνθήκες που βιώνουμε όλοι, καταφέραμε να εισάγουμε καινοτόμα προϊόντα για ασθενείς στις κατηγορίες δερματολογίας, μυοσκελετικού και μεταβολικού. Συνεχίζουμε… Συγχαρητήρια και στους υπόλοιπους βραβευθέντες και σε εσάς. Ευχαριστώ πάρα πολύ.

Ο κ. Θεόδωρος Κωλέτης (δεξιά) κατά την παραλαβή της διάκρισης από τον κ. Ολύμπιο Παπαδημητρίου, πρόεδρο του ΣΦΕΕ

38 newtimes

AWARDS 2018

Έρση Κλημεντίδου,

Η κυρία Έρση Κλημεντίδου με τον κ. Θεόδωρο Γιαρμενίτη, πρόεδρο του Πανελλήνιου Συνδέσμου Βιομηχάνων & Αντιπροσώπων Καλλυντικών και Αρωμάτων

διευθύντρια R & D της Power Health

Θεμελιώδης αξία η ποιότητα

Θ

α θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τη διοργάνωση και τον κ. Κτενά για το βραβείο που παίρνουμε απόψε. Και μάλιστα είναι εντυπωσιακό γιατί το παίρνουμε για τέταρτη τουλάχιστον συνεχή χρονιά. Είναι γεγονός ότι έχουν περάσει 34 ολόκληρα χρόνια από τότε που η Power Health, μια ελληνική εταιρεία, ξεκίνησε την πορεία της στο φαρμακείο υποστηρίζοντας με πάθος ότι τα φυσικά συμπληρώματα διατροφής αποτελούν πολύτιμο σύμμαχο της υγείας μας. Το τόλμημα αυτό με τα χρόνια εξελίχθηκε στη δημιουργία ενός κλάδου που έχει αλλάξει για πάντα το μοντέλο του ελληνικού φαρμακείου, αλλά και την καθημερινότητα της ελληνικής οικογένειας. Η Λιλή Περγαντά, πρόεδρος και διευ-

θύνουσα σύμβουλος της πρώτης αυτής ελληνικής εταιρείας με εναλλακτικά προϊόντα για την υγεί, χαιρετίζει τη σημερινή βραδιά με χαρ, γιατί ο σπόρος που φύτεψε με τόλμη και πείσμα ανθίζει και καρποφορεί οδηγώντας τα συμπληρώματα διατροφής σε τέτοια μεγέθη, ώστε σήμερα να αποτελούν μεγάλο κλάδο της φαρμακευτικής αγοράς και της υγείας. Ως χημικός η ίδια συνδέει τη δύναμη της φύσης με την επιστήμη, την καινοτομία με την παράδοση και την τεχνολογία με την εξέλιξη. Από τα πρώτα κιόλας χρόνια επενδύει στη γνώση και δημιουργεί το πρώτο στον κλάδο επιστημονικό τμήμα στην Ελλάδα, το οποίο αναπόφευκτα μεγαλώνει και εξελίσσεται στο τμήμα έρευνας και ανάπτυξης προσφέροντας στην

Η καινοτομία αποτελεί ένα βασικό πυλώνα ο οποίος στηρίζει το οικοδόμημα της Power Health, που έχει χτιστεί με εντιμότητα, σκληρή εργασία και όραμα

Power Health το προβάδισμα και το πλεονέκτημα να δημιουργεί καινοτόμες συνθέσεις, μοναδικές καιAWκατοχυρωμέARDS 2018 νες σε παγκόσμιο επίπεδο. Η καινοτομία αποτελεί ένα βασικό πυλώνα ο οποίος στηρίζει το οικοδόμημα της Power Health, που έχει χτιστεί με εντιμότητα, σκληρή εργασία και όραμα. Η ποιότητα ως θεμελιώδης αξία κυριαρχεί σε όλα τα επίπεδα, από την επιλογή των πρώτων υλών ως και την τελική παραγωγή. Προϊόντα που ακολουθούν την ευρωπαϊκή και την ελληνική, φυσικά, νομοθεσία παράγονται σύμφωνα με τα αυστηρότερα κριτήρια ποιότητας και διασφαλίζουν τα μέγιστα ζητούμενα, αποτελεσματικότητα και ασφάλεια. Το όραμα όμως να πρεσβεύει τη δύναμη της ελληνικής φύσης μέσα από τα προϊόντα της την οδηγεί να επενδύει στην εξωστρέφεια. Με συμμετοχή σε εκθέσεις παγκοσμίου κύρους στέφεται με επιτυχία και το φαρμακείο της φύσης κερδίζει την εμπιστοσύνη και των ξένων αγορών. Πολυβραβευμένη σε διεθνές και ελληνικό επίπεδ, η Power health δεν αναλώνεται σε εντυπωσιασμούς. Επικεντρώνεται στο όραμά της να αποτελεί σύμμαχο της ελληνικής καθημερινότητας, να επενδύει στη δύναμη των ανθρώπων της και να εξακολουθεί να είναι άξιος εκπρόσωπος της ελληνικής επιχειρηματικότητας έχοντας ως οδηγό τις αξίες της. Αυτό είναι και το ανθρώπινο πλεονέκτημά της. Η Power Ηealth εξελίσσεται συνεχώς με επίκεντρο το φαρμακείο της φύσης επενδύοντας στους τρεις βασικούς πυλώνες που αποτελούν την ίδια τη στρατηγική της ανάπτυξής της: ποιότητα, καινοτομία και εξωστρέφεια. Σας ευχαριστούμε.

Γιώργος Παπαδόπουλος, Head Surgical Business Unit της ALCON

Δύσκολο το περιβάλλον για το επιχειρείν Ο κ. Γιώργος Παπαδόπουλος (δεξιά) κατά την παραλαβή της διάκρισης από τον κ. Σπύρο Κτενά

Κ

αλησπέρα σε όλους. Είναι μεγάλη τιμή για την Alcon η συγκεκριμένη βράβευση και θα ήθελα να ευχαριστήσω την οργανωτική επιτροπή για αυτήν. Από τη δική μου πλευρά να πω συγχαρητήρια σε όλους σας, γιατί η προσπάθεια του επιχειρείν σε αυτό το περιβάλλον είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η Alcon έκλεισε πέρυσι τα 70 χρόνια παγκόσμιας παρουσίας και στην Ελλάδα έχει μια συνεχή παρουσία 20 ετών επιβεβαιώνοντας σταθερά την ηγετική της θέση στον χώρο της οφθαλμολογίας. Συγχαρητήρια και πάλι σε όλους, κυρίως για την προσπάθεια και για τα αποτελέσματα. Ευχαριστώ. newtimes 39

Θεόδωρος Σκυλακάκης, διευθύνων σύμβουλος της Προφάρμ

Θα είμαστε παρόντες και τα επόμενα 25 χρόνια

Κ

αλησπέρα σε όλους. Ευχαριστώ κύριε Κτενά, κυρία Σπαγαδώρου και κύριε Σακκά. Είμαι γνωστός για δύο πράγματα στους παρευρισκομένους, αφενός για τα παναθηναϊκά μου αισθήματα και αφετέρου για την τραχεία, ενίοτε βάναυση, εκφορά του λόγου. Θα τα βιώσετε και τα δύο σήμερα. Κατ’ αρχάς να σας πω κάτι που θυμήθηκα σήμερα ερχόμενος εδώ και είναι ευτυχής συγκυρία που ο Γιώργος (σ.σ.: Γιώργος Παπάζογλου από την Papharm) μου έδωσε το βραβείο. Μία ημέρα προτού ξεκινήσω είχα περάσει όλη την ημέρα με τον αείμνηστο Παύλο Γιαννακόπουλο, ο οποίος λόγω οικογενειακών σχέσεων είχε αναλάβει να με πατρονάρει, να με συμβουλέψει. Φεύγοντας μου είχε

πει: Να θυμάσαι, μικρέ, επιχειρηματίας είναι το κορόιδο που δουλεύει 80 ώρες την εβδομάδα για να μη δουλεύει 40 για κάποιον άλλον. Ο Παύλος είχε απόλυτο δίκιο σε όλα όσα είπε για την αγορά. Νομίζω τα ακολουθήσαμε αρκετά καλά με τον συνέταιρό μου, τον κ. Καλλιβρούση. Δεν θα σας πω για τα μεγέθη και τους αριθμούς, θα σας πω για τα τέσσερα πράγματα για τα οποία είμαστε πολύ περήφανοι. Κατ’ αρχάς είμαστε περήφανοι για τους 106 εργαζομένους που έχουμε σήμερα, για όλους έναν προς έναν και θα σας πω ότι μπήκαμε στα μνημόνια με 40 εργαζομένους. Είμαστε πάρα πολύ υπερήφανοι για τον τρόπο με τον οποίο χτίσαμε τα σημερινά μεγέθη του ομίλου και έχουμε

καταφέρει η φαρμακαποθήκη Προφάρμ να στέκεται πάντα δίπλα στο φαρμακείο. Είμαστε πάρα πολύ περήφανοι για τη save Greece from cancer, που είναι μια παράπλευρη δραστηριότητα στην οποία συμμετέχουν 5 από τους 6 μετόχους της Προφάρμ. Πρόκειται για μια ΜΚΟ με μια ιδιομορφία: δεν παίρνει λεφτά από δημόσιους φορείς. Τέλος, είμαστε υπερήφανοι γιατί, όπως ακριβώς σας είχε πει πέρυσι ο κ. Καλλιβρούσης, μπορούμε, έχουμε το θράσος και το θάρρος. Άλλωστε είμαστε μικροί. Άκουσα κάτι 350 χρόνια, 116 χρόνια… Εμείς έχουμε 25 χρόνια και υποσχόμεθα ότι τα επόμενα 25 χρόνια θα είμαστε παρόντες. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

Είμαστε περήφανοι για τους 106 εργαζομένους που έχουμε σήμερα, για όλους έναν προς έναν

Χριστίνα Βεϊοπούλου, διευθύντρια Επικοινωνίας της SANOFI

Καινοτομία σημαίνει ποιότητα ζωής

Ε

κ μέρους όλων των εργαζομένων στη Sanofi ευχαριστούμε για την τιμητική διάκριση. Για εμάς καινοτομία σημαίνει ποιότητα ζωής, αυτονομία και ελευθερία έτσι ώστε οι ασθενείς να απολαμβάνουν τη ζωή τους. ια περισσότε-

40 newtimes

ρα από 40 χρόνια βρισκόμαστε στην Ελλάδα, εργαζόμαστε με θάρρος, έχουμε πολύ κουράγιο και σεβασμό προσφέροντας αξιόπιστες θεραπευτικές λύσεις και βιώσιμες καινοτομίες που βελτιώνουν την υγεία της κοινωνίας. Ευχαριστούμε πολύ και πάλι.

AWARDS 2018

Νάνσυ Χριστοπούλου, υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων του Ομίλου ΙΑΣΩ AWARDS 2018

Κοντά στις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες

Έχουμε πραγματοποιήσει περισσότερες από 3.000 δωρεάν εξετάσεις και ιατρικές επισκέψεις, 50 δωρεάν τοκετούς και πάνω από 50 δωρεάν χειρουργεία

Κ

αλησπέρα σας. Ευχαριστούμε για τη βράβευση τον κ. Κτενά, την κυρία Σπαγαδώρου, τον κ. Σακκά και την οργανωτική επιτροπή. Συγχαρητήρια σε όλους. Ο Όμιλος ΙΑΣΩ αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους και μεγαλύτερους ομίλους υγείας στην Ελλάδα και στηρίζει σταθερά ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες και σημαντικές δράσεις σε περισσότερους από 20 μη κυβερνητικούς οργανισμούς και συλλόγους παρέχοντας ιατρικές υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας. Τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε καταφέρει να πραγματοποιήσουμε περισσότερες από 3.000 δωρεάν εξετάσεις και ιατρικές επισκέψεις, 50 δωρεάν τοκετούς, πάνω από 50 δωρεάν

χειρουργεία, 55 προσφορές με αφορμή τις παγκόσμιες ημέρες υγείας και περισσότερες από 65 ενημερωτικές ομιλίες γιατρών. Ο Όμιλος ΙΑΣΩ βρίσκεται δίπλα σας, δίπλα σε κάθε ασθενή, με ευγένεια και φιλικότητα, με ενδιαφέρον και προσοχή, με επαγγελματισμό, με αφοσίωση και φιλικότητα, με αξιοπρέπεια και σεβασμό στις ξεχωριστές σας ανάγκες για να φροντίσει ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε, την υγεία μας. Σας ευχαριστώ.

Αντώνης Ευμορφιάδης, διευθύνων

σύμβουλος της Medochemie Ελλάς

Οι φαρμακευτικές εταιρείες πρέπει και να επιβιώσουν

Ε

Η εταιρεία έχει κερδίσει πάρα πολλές θέσεις από το 2011 που έκανε μια αναδιοργάνωση

υχαριστούμε ως εταιρεία τον κ. Κτενά και την οργανωτική επιτροπή, την κυρία Σπαγαδώρου και τον κ. Σακκά. Όλοι ξέρουν τι συμβαίνει στη φαρμακευτική αγορά, για τα υπερβολικά βάρη που σηκώνουμε, για το clawback, το rebate και για ένα σωρό άλλα θέματα. Το τοπίο είναι απίθανα χάλια. Ελπίζουμε και προσπαθούμε από το 2019 και μετά να καλυτερέψει η κατάσταση αλλά έχω την αίσθηση ότι γενικά οι ιθύνοντες _ αυτό συμβαίνει και γενικότερα _ έχουν την εντύπωση ότι μια φαρμακευτική εταιρεία πρέπει να πάει στον παράδεισο να δίνει δωρεάν τα προϊόντα της, να μη βγάζει κέρδη και να είναι όλα μια χαρά. Δηλαδή δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι πρέπει να επιβιώσουμε κιόλας, ότι χρειάζεται να βγάζουμε και λίγα κέρδη για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε. Σε αυτό το περιβάλλον οι άνθρωποι της εταιρείας μας κατάφεραν αυτά τα αποτελέσματα. Η εταιρεία έχει κερδίσει πάρα πολλές θέσεις από το 2011 που έκανε μια αναδιοργάνωση και αυτή τη στιγμή κατέχει την έβδομη - όγδοη θέση στις εταιρείες γενοσήμων και συνταγογραφούμενων προϊόντων. Θέλω ολόθερμα να αφιερώσω το βραβείο αυτό σε όλους τους ανθρώπους της εταιρείας για την προσπάθεια που έχουν κάνει. newtimes 41

Ευάγγελος Κολοκοτρώνης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Adelco

Συνεχίζουμε να επενδύουμε

Σ

ας ευχαριστώ πολύ για την τιμή που μας κάνετε να βραβεύσετε την εταιρεία μας. Προσπαθούμε για το καλύτερο πάντα. Μέσα στην κρίση συνεχίζουμε να επενδύουμε για να μειώνουμε το κόστος των προϊόντων μας και για να αυξάνουμε τις πωλήσεις των εξαγωγών μας. Και πάλι σας ευχαριστώ πολύ.

Νατάσα Χατζηπρίμου, Int. Comms &

Corporate Responsibility της Novartis

Έμφαση στην έρευνα και ανάπτυξη

Σ

ας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την τιμητική διάκριση. Η Novartis, έχοντας θέσει στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων της τον ασθενή και εμπνεόμενη από τις ανάγκες του, επικεντρώνεται στην έρευνα, στην ανάπτυξη και στη διάθεση καινοτόμων φαρμάκων υψηλής ποιότητας. Η υπεύθυνη παρουσία μας αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα με απώτερο στόχο να βοηθάμε τους Έλληνες ασθενείς να ζουν περισσότερο και καλύτερα. Σας ευχαριστούμε πολύ.

42 newtimes

ΕΤΑΙΡΙΚΗΚΟΙΝΩΝΙΚΗΕΥΘΥΝΗ

Η ομάδα της ΒΙΑΝΕΞ/ ΒΙΑΝ στον 36ο Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας Δυναμικό «παρών» έδωσαν οι εταιρείες του Ομίλου Γιαννακόπουλου ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε και ΒΙΑΝ Α.Ε. στον 36ο Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας, την Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2018. Η ομάδα της ΒΙΑΝΕΞ/ΒΙΑΝ, αποτελούμενη από 93 άτομα, συμμετείχε σε όλες τις διαδρομές της διοργάνωσης. Συγκεκριμένα, 10 δρομείς έτρεξαν στον κλασικό μαραθώνιο των 42 χλμ., 18 δρομείς στα 10 χλμ. και 65 άτομα στις δύο διαδρομές των 5 χλμ. Στο πλαίσιο. της συμμετοχής της ΒΙΑΝΕΞ στον 36ο Αυθεντικό Μαραθώνιο, ο Όμιλος προχώρησε σε δωρεά φαρμάκων στο Άσυλο Ανιάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά η ΒΙΑΝΕΞ/ΒΙΑΝ εκπροσωπήθηκε από μία τόσο πολυπληθή εταιρική ομάδα στον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας και η παρουσία της στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία.

Ενημέρωση για την πρόληψη του διαβήτη από Merck και Πετσιάβας Α.Ε.

Η δράση έχει στόχο να ενημερώσει σχετικά με τα συμπτώματα του προδιαβήτη και του διαβήτη τύπου 2 και να ενθαρρύνει όσους διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης να επισκεφθούν έναν επαγγελματία υγείας 44 newtimes

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη στις 14 Νοεμβρίου, οι εταιρείες Merck και Πετσιάβας Α.Ε. συμμετέχουν στην παγκόσμια δράση για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με τον διαβήτη, με τίτλο See it. Slow it.

Stop it, μέσα από την ιστοσελίδα (microsite) www.diabetesday.gr. Η δράση έχει στόχο να ενημερώσει σχετικά με τα συμπτώματα του προδιαβήτη και του διαβήτη τύπου 2 και να ενθαρρύνει όσους διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης να επισκεφθούν έναν επαγγελματία υγείας. Η κοινή δράση, η οποία προσφέρει συμβουλές για έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής που μπορεί να αφορά ολόκληρη την οικογένεια και χρησιμοποιεί εικαστικά που περιλαμβάνουν σήματα οδικής κυκλοφορίας για να μεταδώσει τα βασικά της μηνύματα, κινείται σε τρεις άξονες: • Ενημέρωση: να συμβάλει στην αναγνώριση των κινδύνων και των συμπτωμάτων του διαβήτη τύπου 2 • Πρόληψη: να ενημερώσει όλη την οικογένεια σχετικά με την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2 • Δράση: να συμβάλει στην άμεση κινητοποίηση για να επιβραδυνθεί μια δυνητική πορεία προς την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. Με περισσότερα από 60 χρόνια κλινικής εμπειρίας στον διαβήτη, η Merck διατηρεί τη

συνεργασία της με την Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) για την υλοποίηση ενημερωτικών και επικοινωνιακών δραστηριοτήτων, δίνοντας έμφαση στη σημασία της πρόληψης του διαβήτη τύπου 2. Ο διαβήτης αποτελεί σήμερα την έκτη κύρια αιτία θανάτου, ενώ 425 εκατ. άτομα παγκοσμίως ή το 8,8% του ενήλικου πληθυσμού 20-79 ετών εκτιμάται ότι πάσχουν από διαβήτη. Από αυτά τα 425 εκατ. ανθρώπων, το 90% περίπου πάσχει από διαβήτη τύπου 2, μια πάθηση κατά την οποία το σώμα παράγει ινσουλίνη αλλά δεν μπορεί να τη χρησιμοποιήσει σωστά. Ο διαβήτης τύπου 2 συναντάται συχνότερα στους πιο ηλικιωμένους ενήλικους, αλλά πλέον ολοένα και πιο συχνά διαγιγνώσκεται σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικους, εξαιτίας των αυξανόμενων ποσοστών παχυσαρκίας, της έλλειψης φυσικής άσκησης και της κακής διατροφής. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του IDF, 193 εκατομμύρια ενήλικοι πάσχουν από μη διαγνωσμένο διαβήτη και άλλα 318 εκατομμύρια ενήλικοι εκτιμάται ότι έχουν μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη (κριτήριο για τον προδιαβήτη), που ήδη συνδέεται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο και ενέχει υψηλό κίνδυνο εξέλιξης σε εμφανή διαβήτη.

Η εταιρεία εξάγει τα προϊόντα της σε περισσότερες από 35 χώρες

Σε μια νέα τροχιά δυναμικής ανάπτυξης εισέρχεται η επιχείρηση Ελληνικά Κελλάρια Οίνων Όλα τα οινικά προϊόντα της αποτελούν υπερήφανους πρεσβευτές της ελληνικής γης, του Έλληνα αμπελουργού και της σύγχρονης ελληνικής οινοποιίας

Η

Ελληνικά Κελλάρια Οίνων Α.Ε. είναι η μεγαλύτερη επιχείρηση παραγωγής κρασιού στην Ελλάδα, με ισχυρή εξαγωγική παρουσία σε περισσότερες από 34 χώρες της υφηλίου. Με αυτόν τον τρόπο συμβάλλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην εδραίωση του ελληνικού ποιοτικού κρασιού διεθνώς.

Η δυναμική της εταιρείας στηρίζεται στο χτίσιμο στρατηγικών συνεργασιών με διακεκριμένα ονόματα-εταιρείες του οινικού κλάδου αλλά και των ποτών

Η δεκαετία που διανύουμε βρίσκει την Ελληνικά Κελλάρια Οίνων να αποτελεί μια εταιρεία του κόσμου. Το 45% του ετήσιου τζίρου καλύπτεται από εξαγωγές διεθνώς σε περισσότερες 35 συνολικά χώρες, ενώ διαθέτει λίστα πελατολογίου που περιέχει περισσότερες από 8.000 επιχειρήσεις και εκατομμύρια πιστούς καταναλωτές σε κάθε άκρη της Γης. Η εταιρεία παράγει επώνυμα ελληνικά κρασιά, όλων των τύπων, σε διάφορες συσκευασίες. Παρασκευάζονται στα οινοποιεία της σε όλη την Ελλάδα και συσκευάζονται στα εμφιαλωτήρια της Ελληνικά Κελλάρια Οίνων στο Μαρκόπουλο Αττικής, όπου βρίσκεται και η έδρα της. Όλα τα οινικά προϊόντα της αποτελούν υπερήφανους πρεσβευτές της ελληνικής γης, του Έλληνα αμπελουργού και της σύγχρονης ελληνικής οινοποιίας, καθώς καλύπτουν άξια τις γευστικές απαιτήσεις των πολιτών του κόσμου. Δεν είναι λίγες άλλωστε οι σειρές κρασιών της εταιρείας, όπως τα Αλλοτινό, Ποικιλιακά ΛουλούδιαFlowers, Μελισσόμαντρα-Καλλιγάς, Apelia και η «value for money» σειρά Κύκνος, που έχουν κερδίσει τη σταθερή προτίμηση του καταναλωτικού κοινού. Η Ελληνικά Κελλάρια Οίνων Α.Ε., μπαίνοντας σε μια νέα τροχιά δυναμικής ανάπτυξης, εγκαινιάζει συνεχώς νέες συνεργασίες, διευρύνοντας την γκάμα της και καλύπτοντας τις απαιτήσεις του σύγχρονου Έλληνα και ξένου καταναλωτή για αυθεντικά παρα-

δοσιακά προϊόντα οίνου και ποτών. Έτσι η Ελληνικά Κελλάρια Οίνων έχει προχωρήσει σε εταιρική και εμπορική συμφωνία με τον οινολόγο και οινοποιό κ. Άγγελο Ρούβαλη, διαθέτοντας μεγάλο μερίδιο του Οινοποιείου, που αφορά τη διακίνηση των προϊόντων του στην ελληνική και διεθνή αγορά. Ο κ. Ρούβαλης, τέως πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), έχει το οινοποιείο του στους λόφους που βρίσκονται πάνω από το Αίγιο και δραστηριοποιείται αξιοποιώντας περίτεχνα τους μοναδικούς στον κόσμο αμπελώνες των πλαγιών της Αιγιαλείας. Τα κρασιά του, περιορισμένης ποσοτικά παραγωγής, αναγνωρισμένα ως πολύ υψηλής ποιότητας, έχουν κερδίσει την προτίμηση των απαιτητικών φίλων του κρασιού. Μερικά από αυτά είναι το φημισμένο «Ασπρολίθι», η δυναμική σειρά κρασιών «Μικρός Βοριάς», οι οίνοι μακρόχρονης παλαίωσης «IANOS» και η σειρά «Μίτος της Αριάδνης». Από τις αρχές του 2010 η Ελληνικά Κελλάρια Οίνων Α.Ε. συνεργάζεται και με τον παραγωγό Ανέστη Μπαμπατζιμόπουλο, τον οποίο πολλοί χαρακτηρίζουν ως «άρχοντα της απόσταξης». Με τη συμφωνία αυτή η εταιρεία διεύρυνε ακόμη περισσότερο την γκάμα της,

με τα παραδοσιακά αποστάγματα ΜΠΑΜΠΑΤΖΙΜ (ούζα, τσίπουρα, αποστάγματα στεμφύλων σταφυλής) αλλά και με τα βιολογικά, ποιοτικά κρασιά από το Κτήμα του. Τον Μάρτιο του 2016 η Ελληνικά Κελλάρια Οίνων Α.Ε. εγκαινίασε τη νέα της συνεργασία με τον ΕΟΣ ΣΑΜΟΥ. Η στρατηγική αυτή συμμαχία αποτελεί κομβικό σημείο για την περαιτέρω εμπορική ανάδειξη του πολυβραβευμένου Σαμιώτικου κρασιού και της ενίσχυσης της εμπορίας και εξαγωγής του στην εγχώρια και διεθνή αγορά. Η εταιρεία όμως δεν στάθηκε μόνο σε στρατηγικές επιλογές στην Ελλάδα. Στράφηκε και στο εξωτερικό, αναγνωρίζοντας τη δύναμη της παγκοσμιοποίησης. Γι’ αυτό αποφάσισε τη στρατηγική συμφωνία και εμπορική συνεργασία εισαγωγής με την υπ’ αριθμόν ένα γαλλική εταιρεία παραγωγής και διακίνησης κρασιών, την GRAND CHAIS DE FRANCE. Η υψηλή δυναμική της Ελληνικά Κελλάρια Οίνων στηρίζεται στο χτίσιμο στρατηγικών συνεργασιών με διακεκριμένα ονόματαεταιρείες του οινικού κλάδου αλλά και των ποτών, καταδεικνύοντας έτσι την «εξωστρεφή» φιλοσοφία και τον διαχρονικό στόχο της για την ανάδειξη ποιοτικών προϊόντων. newtimes 45

Kastelorizo Kifisia 2. Platanon str. | Nea Kifisia | 210 80 75 408

Kasterorizo Varkiza Poseidonos Ave | Limanakia | 210 96 55 022

Orizontes I. Aristippou str | Lycabettus Hill | 210 72 10 701

ΑΘΗΝΑ

ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ

Ελληνο-Ρωσικό Επιμελητήριο, 25ης Μαρτίου 71, Νέο Ψυχικό Ελληνο-Γαλλικό Επιμελητήριο, Σίνα 31, Αθήνα ΕλληνοΤουρκικό & ΕλληνοΒουλγαρικό Επιμελητήριο, Κώστα Βάρναλη 27, Νέα Ερυθραία ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ - ΦΟΡΕΙΣ

Low Χαριλάου Τρικούπη 146, Νέα Ερυθραία Ράμπα, Δημ. Βασιλείου 14, Νέο Ψυχικό Αθηναϊκό, Μαντζάρου 1 & Εθνικής Αντιστάσεως, Ν. Ψυχικό Prappas Sweet Λ. Ποσειδώνος 58, Παλαιό Φάληρο Breeze café, Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο CAFE D’AKI, Τρίτωνος 43, Παλαιό Φάληρο Mare Marina, Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο Το Άλσος, Αγίου Βασιλείου 63, Περιστέρι Mikel, Παναγή Τσαλδάρη 5, Περιστέρι Mind The Cup, Αιμιλίου Βεάκη 29, Περιστέρι 45ST Αιμ.Βεάκη 45, Περιστέρι CAFÉ CAFÉ Αιμ. Βεάκη 60, Περιστέρι DIMAR Αιμ. Βεάκη 23, Περιστέρι KIKA Αιμ. Βεάκη 35, Περιστέρι Sempre, Αιμιλίου Βεάκη 51, Περιστέρι Κιμωλία Art Café Υπερείδου 5, Αθήνα Sablo, Καποδιστρίου & Θράκης 2, Φιλοθέη Παλαιά Αγορά, Κεχαγιά 26, Φιλοθέη ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟ Ηρ. Πολυτεχνείου 82, Χαϊδάρι Telescope Λόφος Προφήτη Ηλεία, Χαιδάρι Σπόρος, Κατσουλιέρη 4, Χαλάνδρι Spiti Bar, Ανδρέα Παπανδρέου 9, Χαλάνδρι Miranda Café, Πλ. Εθ. Αντιστάσεως, Ηλιούπολη

Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων, Λεωφ. Κηφισίας 3, Ν. Ψυχικό Συνδέσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, Πλ. Μοριχόβου 1, Θεσσαλονίκη Συνδέσμος Βιομηχανιών Αττικής και Πειραιώς, Κασσιμάτη 1, Πειραιάς Σύνδεσμος Ελληνικών Χημικών Βιομηχανιών, Βασιλέως Ηρακλείου 8, Αθήνα Σύνδεσμος Επιχειρήσεων & Βιομηχανιών, Ξενοφώντος 5, Αθήνα ΣΕΒΙΤΕΛ Ξενοφώντος 15α, Αθήνα 105 57 Αθήνα Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, Λεωφ. Αμαλίας 34, Αθήνα Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, 7ο όροφος Σταδίου 24, Αθήνα HAPCO, Σόλωνος 47, Αθήνα Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων, 6ο όροφος Σταδίου 24, Αθήνα Υπουργείο Τουρισμού, Αμαλίας 12, Αθήνα Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού, Τσόχα 7, Αθήνα Σύνδεσμος Επιχ. Επιβατηγού Ναυτιλίας, Λυσσικράτους 1-7 & Ευριπίδου, Καλλιθέα ΠΕΙΡΑΙΑΣ-ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΠΕΙ.ΦΑ.ΣΥΝ., Αγ. Ι. Ρέντης 98, Αγ. Ι. Ρέντης

Οmikron Drosou & Aeqlis str | Nea Erythraia | 210 62 02 475

Ramino 38. A. Metaxa Ave. | Glyfada | 210 89 44 430

Raki Meze 334, El Venizelou Ave | Kallithea | 210 94 29 027

Mezze Glyfada A. Metaxa Ave & Foivis str. | Glyfada | 210 89 80 480

K Grill Kallithea 330, Venizelou Ave. | Kallithea | 210 94 31 765

K Grill Voula 78, V. Pavlou Ave. | Voula | 210 89 94 040

ΛΑΡΙΣΑ

Gossip, Κούμα 5 (Ρούζβελτ) My Tapas Coffee Bar Aσκληπίου 26 Δικαστικό Παπακυριαζή 19α Portego Παπακυριαζή 38 Kaveh Kanes Ασκληπιού 38 (Καποδιστρίου) Bollocks Κενταύρων 29 (Κύπρου) Kubric Πρωτοπαπαδάκη 12 ΠΑΤΡΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΠΕΙΡΑΙΑΣ

Yacht Cafe, Ακτή Μουτσοπούλου 1, Πειραιάς Piree, Κάστορος 78, Πειραιάς Πισίνα Μαρίνα Ζέας, Πειραιάς Gazi College Γρηγορίου Λαμπράκη 117, Πειραιάς Haagen Dazs Ακτή Μουτσοπούλου 5, Πειραιάς REDDO Πλατεία Αλεξάνδρας 1, Πειραιάς Bowling Center Προφήτης Ηλίας, Πειραιάς Stretto Πλατεία Αλεξάνδρας 5, Πειραιάς STREET Ηρώων Πολυτεχνείου 59, Πειραιάς GALLA Ακτή Δηλαβέρη 9-11, Πειραιάς Όστρια, Ακτή Θεμιστοκλέους 4, Πειραιάς DÉJÀ VU Αγίου Ελευθερίου 24, Πειραιάς BAR CODE Καραϊσκου 139-143, Πειραιάς Ιστιοπλοικός Όμιλος Ακτή Μικρολίμανου, Πειραιάς FREDDO, Πλατεία Αλεξάνδρας 1, Πειραιάς Selfie, Ακτή Δηλαβέρη 9-11, Πειραιάς

46 newtimes

Amicale Παύλου Μελά 22 Estrella Παύλου Μελά 48, Θεσσαλονίκη Local Παλαιών Πατρών Γερμανού 17, Θεσσαλονίκη Oval Φιλικής Εταιρίας 1 Mon Frere Καρόλου Ντηλ 6 Stretto Καρόλου Ντηλ 18 Pantheon Προξένου Κορομηλά 8 Flipside Προξένου Κορομηλά 11 Δωμάτιο με Θέα Πλ. Αριστοτέλους 10, Ολύμπιον - 5ος Όρ., Plaisir Αριστοτέλους 9 & Μητροπόλεως Balkan Πρόξενου Κορομηλά 3 DE FACTO Παύλου Μελά 19 Κούκος Βογατσικού 10 Urban Ζεύξιδος 7 Sugar Angel Λασσάνη 1 & Προξένου Κορομηλά Pulp Σβώλου Αλεξάνδρου 8 Hemingway Σβώλου Αλεξάνδρου 19 Rialto Σβώλου Αλεξάνδρου 1 & Πατριάρχου Ιωακείμ Palermo Αριστοτέλους 8 Αχίλλειον Λεωφόρος Νίκης 37

Talks Υψηλών Αλωνιών 24 Queen Υψηλών Αλωνιών 20 Distinto Ποσειδώνος 25, Ρίο PAS MAL Ηρώων Πολυτεχνείου 54 Majestic Ρήγα Φεραίου 93 Μπουλουλής Μαιζώνος & Αράτου, Πλατεία Όλγας Παύλος και Ξερό Ψωμί Αμερικής 62 ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Kopi Luwak Ιατροπούλου 11 Place Nationale Αντωνοπούλου 13 Στολίδι Ένα Αριστοδήμου 97 Retro Ιατροπούλου 16 The Blue Note Αριστομένους 34-36 Ambassador Δαγρέ 2Α & Ιατροπούλου Bistroteca Πλ. Βασ. Γεωργίου 18