Νew times Τεύχος 104

2nDesign

ΜΥΤΙΛΗΝΗ, Οδοιπορικό στη γη του Ελύτη Κωστής Χατζηδάκης Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διδάχθηκε τίποτε από την περιπέτεια του «λεφτά υπάρχουν» Κωνσταντίνος Φρουζής Η ελληνική κυβέρνηση ξοδεύει λιγότερα και από όσα ακόμη η τρόικα της επιτρέπει για την υγεία!

104/ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ.2014

FREE PRESS Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΥ ΣΕ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΚΑΘΕ ΜΗΝΑ

ΑΜ ΦΙΠ ΟΛΗ

Η αρχαία κληρονομιά «οξυγόνο» στην Ελλάδα τού σήμερα

2 new times

Edito ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΠΥΡΟ ΚΤΕΝΑ

Tο τουρκικό «Barbaros» θα ενώσει Σαμαρά και Τσίπρα; Η είδηση είναι αποκαλυπτική: τα αποθέματα πετρελαίου μεταξύ της Κύπρου και του Ισραήλ ξεπερνούν τα 3,5 τρισ. βαρέλια! Την εκτίμηση αυτή, στην οποία έχει καταλήξει η εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης Noble Energy, αποκάλυψε στην κυπριακή τηλεοπτική εκπομπή «Μέρα μεσημέρι» ο πρώην διευθυντής Ενέργειας και σύμβουλος του Έλληνα Πρωθυπουργού για θέματα ενέργειας, κ. Σόλων Κασίνης. Με σκοπό λοιπόν να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα στη συγκεκριμένη περιοχή και χωρίς να υπολογίζει τίποτε, στις 6.30 το πρωί της 20ής Οκτωβρίου η Τουρκία προέβη σε ωμή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, επιχειρώντας να παγιώσει την παρουσία της στην κυπριακή ΑΟΖ. Έτσι έκανε πράξη τις απειλές της, χρησιμοποιώντας το «Barbaros» και δύο πλοία υποστήριξης, για να «δεσμεύσει» οικόπεδα εντός της περιοχής της ΑΟΖ. Τις εργασίες του «Barbaros» παρακολουθεί από κοντινή απόσταση η φρεγάτα του πολεμικού ναυτικού της Τουρκίας Gelibolu… Έτσι τη στιγμή που η ανθρωπότητα έχει τα μάτια της στραμμένα προς την Τουρκία, για το αν θα εμπλακεί ή όχι στον πόλεμο εναντίον των τζιχαντιστών, ο Νταβούτογλου με τον Ερντογάν είναι αποφασισμένοι να δημιουργήσουν τετελεσμένα στην κυπριακή ΑΟΖ. Το δυσάρεστο αυτό γεγονός, το οποίο αποτελεί τον καθρέφτη της επεκτατικής στρατηγικής της Τουρκίας στην περιοχή, στάθηκε η αφορμή να βρεθούν για πρώτη φορά στο ίδιο στρατόπεδο ο Έλληνας πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Αλέξης Τσίπρας. Με δηλώσεις τους, τόσο ο πρώτος όσο και ο δεύτερος, κινήθηκαν στην ίδια λογική δίνοντας μια πρώτη ένδειξη εθνικής συνεννόησης. Στην πραγματικότητα οι κοινές δηλώσεις ήταν απλώς ένα δειλό βήμα. Σε μια στιγμή που το πολιτικό προσωπικό της χώρας θα έπρεπε να είναι «μπετόν αρμέ», προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις στα εθνικά θέματα – οι Τούρκοι εισβάλλουν με το έτσι θέλω στην κυπριακή ΑΟΖ, οι Αλβανοί εθνικιστές σηκώνουν τη σημαία της Μεγάλης Αλβανίας «παίρνοντας Ήπειρο και Κέρκυρα», το δημόσιο χρέος πνίγει τη χώρα –, «τα παιδία παίζει» ακόμη… Ας δούμε όμως τι διακυβεύεται στην περιοχή της

Κύπρου. Οι τελευταίες κινήσεις της Άγκυρας δείχνουν ότι το μέλημα του Ερντογάν είναι να εμπλακεί με κάθε τρόπο και η Τουρκία στη διαχείριση των υδρογονανθράκων, του φυσικού αερίου και αργότερα του πετρελαίου. Ανεξαρτήτως λύσης του Κυπριακού, η Άγκυρα συμπεριφέρεται με το σκεπτικό ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν νομιμοποιείται να διευθετεί τα σύνορά της με τρίτες χώρες και να δίνει κομμάτια για έρευνα σε μεγάλες εταιρείες. Βλέπετε ο κ. Ερντογάν πολύ θα ήθελε να αποσπάσει κομμάτι από την τεράστια «πίτα» των 3,5 τρισεκατομμυρίων βαρελιών που είναι τα αποθέματα πετρελαίου μεταξύ της Κύπρου και του Ισραήλ. Στην ίδια περιοχή υπάρχουν επίσης 4 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Και αυτά δεν είναι εικασίες αλλά εκτιμήσεις της Noble, μιας εταιρείας εισηγμένης στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Άρα δεν είναι απλοί ισχυρισμοί αλλά η πραγματικότητα, η οποία μπορεί να τεκμηριωθεί από συγκεκριμένες έρευνες. Τη στιγμή λοιπόν που οι Τούρκοι γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους την Κύπρο και την Ελλάδα, τη στιγμή που εκμεταλλεύονται την εξαιρετικά δεινή θέση της χώρας μας λόγω των οικονομικών της προβλημάτων, δεν θα έπρεπε οι ταγοί αυτής της χώρας να βρουν μια κοινή γλώσσα; Δεν θα έπρεπε να δημιουργήσουν ένα συμπαγές εθνικό μέτωπο ώστε να προχωρήσουν με εντατικό ρυθμό οι διεργασίες στην Ελλάδα για την ανακήρυξη αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ), στο πλαίσιο και της διαδικασίας αξιοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της χώρας; Δεν θα έπρεπε να βρουν μια κοινή θέση για την αντιμετώπιση του χρέους και από κοινού να «κοιτάξουν κατάματα» τους άκαμπτους πιστωτές της χώρας μας; Ας καταστεί λοιπόν το συγκεκριμένο περιστατικό του «Barbaros» η απαρχή για τη σφυρηλάτηση της εθνικής ενότητας. Άλλωστε αυτό ακριβώς δεν επιθυμούν οι «άσπονδοι φίλοι» αυτού του έθνους; Την πολυδιάσπαση των δυνάμεων και την πολυφωνία, η οποία τίποτε δεν προσφέρει στη χώρα, αυτή την περίοδο τουλάχιστον, που οι διεκδικήσεις από τους γείτονες παίρνουν «σάρκα και οστά». Και αν για τη δημιουργία εθνικού μετώπου χρειαστεί να αλλάξουν κάποια πολιτικά πρόσωπα, ας μη σταθεί αυτό εμπόδιο ώστε να επιτευχθεί ο κρίσιμος για τη χώρα στόχος.

www.newtimes.gr

ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ Active Business Publishing ΕΠΕ - Καδμείας 17, 118 55, Αθήνα, Website: www.newtimes.gr www.traveltimes.gr, E-mail: info@newtimes.gr, Τηλ.: 210 3428.666, 210 3421.861, Fax: 210 3421.955 ΕΚΔΟΤΗΣ Σπύρος Α. Κτενάς, ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Κωνσταντίνος Παναγόπουλος, ΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ OΜΑΔΑ Βασίλης Μπόνιος, Παντελής Αρσένης, Γιώργος Σακκάς, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Διονύσης Βασιλόπουλος ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Αντονέλα Τόνι, ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Ιωάννα Στεργίου, ΔΗΜΙOΥΡΓΙΚO & ΣΕΛΙΔOΠOΙΗΣΗ Active Business Publishing ΕΠΕ, ΕΚΤΥΠΩΣΗ IRIS ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ Α.Ε.Β.Ε. Απαγορεύεται η ολική ή μερική ανατύπωση, δημοσίευση ή αναπαραγωγή χωρίς ειδική άδεια της εκδότριας εταιρείας. Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν απαραίτητα τις απόψεις του περιοδικού. Χειρόγραφα, φωτογραφίες ή άλλο υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση, δεν επιστρέφεται.

new times 3

Αμφίπολη

Η αρχαία κληρονομιά «οξυγόνο» στην Ελλάδα τού σήμερα

Αμφίπολη, Αντικύθηρα, Γλυπτά Παρθενώνα στρέφουν τους προβολείς της παγκόσμιας δημοσιότητας στη χώρα μας

4 newtimes

Αμφίπολη

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

Το ψηφιδωτό που απεικονίζει την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα.

Πάνω από 3 εκατομμύρια αναρτήσεις έγιναν στον παγκόσμιο ιστότοπο από τη στιγμή που η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως της Αμφίπολης τα νέα σημαντικά ευρήματα του ταφικού μνημείου – τα αγάλματα των Σφιγγών, τις Καρυάτιδες, το ασύλληπτης ομορφιάς ψηφιδωτό που απεικονίζει την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα. Την ίδια περίοδο εκατοντάδες χιλιάδες αναρτήσεις γίνονταν – σε Ελλάδα και εξωτερικό – για την υποβρύχια έρευνα στα Αντικύθηρα, με την παγκόσμια πρεμιέρα του διαστημικού

Ο Λέων της Αμφίπολης. Το ταφικό μνημείο του Λέοντος συνδέεται άρρηκτα με το ταφικό σήμα του τύμβου που στην πραγματικότητα είναι το θεμέλιό του και θεωρείται ότι ήταν τοποθετημένο στο μέσον και στο υψηλότερο σημείο του βάσει και της γεωμετρίας που δίνει ο ταφικός περίβολος.

σκαφάνδρου Exosuit. Εκεί όμως που η διαδικτυακή πληροφόρηση πήρε φωτιά, αποκτώντας μάλιστα μια λάμψη Χόλυγουντ, ήταν η επίσκεψη της κυρίας Αλαμουντίν-Κλούνεϊ στην Αθήνα. Μετά την πρόσκληση της ελληνικής κυβέρνησης, με σκοπό τη συνδρομή της για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκονται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο, η διάσημη νομικός ήρθε στη χώρα μας συνοδευόμενη από δύο διαπρεπείς Βρετανούς νομικούς. Ήταν η πρώτη ίσως φορά που η αρχαία κληρονομιά των Ελλήνων συγκέντρωνε τόσο μεγάλο ενδιαφέρον από τα πιο διαφορετικά σημεία του πλανήτη, στρέφοντας και πάλι – με θετικό τρόπο αυτή τη φορά – τα φώτα της παγκόσμιας δημοσιότητας. Βεβαίως ακόμη και αυτή τη στιγμή δεν έλειψαν οι παραφωνίες, όπως αυτή της Daily Mail που για μία ακόμη φορά έβγαλε το βρετανικό μένος για την πιθανότητα επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στη γενέτειρά τους. Παρ’ όλα αυτά, η αρχαία κληρονομιά της Ελλάδας συγκέντρωσε τον θαυμασμό της διεθνούς κοινότητας, προσφέροντας στους ίδιους τους Έλληνες μία ανάσα από την άθλια οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα που ζουν την τελευταία πενταετία.

Την τελευταία εξαετία η Ελλάδα δεν υπολείπεται προβολής έναντι των άλλων κρατών. Ακριβέστερα, είναι σε καθημερινή βάση «θέμα» είτε σε τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων είτε σε εφημερίδα διεθνούς κύρους. Το δυστύχημα είναι ότι αυτή η προβολή είναι αρνητική. Θα χρεοκοπήσει η Ελλάδα; Θα παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη; Θα πάρει η Ελλάδα την επόμενη δόση; Θα προσαρμοστούν οι Έλληνες πολιτικοί στις επιταγές της τρόικας; Όλα τα παραπάνω ερωτήματα δημιουργούσαν ένα ιδιαιτέρως αρνητικό προφίλ της χώρας στον κόσμο. Το όνομα της Ελλάδας στο εξωτερικό ήταν συνυφασμένο με μια χώρα που είναι σε ένα διαρκή αγώνα επιβίωσης. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα πριν από δέκα χρόνια είχε στραμμένα όλα τα φώτα της δημοσιότητας πάνω της, καθώς είχε πραγματοποιήσει μία από τις καλύτερες ολυμπιάδες, δεν συμβαίνει τίποτα τέτοιο τώρα... Η χώρα προφανώς δεν θα μπορούσε σήμερα να πραγματοποιήσει ένα εγχείρημα αντίστοιχο των Ολυμπιακών

Αγώνων καθώς δεν έχει την απαιτούμενη οικονομική επιφάνεια. Αυτός ο τόπος όμως έχει μακρά Ιστορία! Αυτή είναι που σήμερα ίσως αλλάξει την εικόνα αυτής της χώρας. Συγκεκριμένα τα ευρήματα στην αρχαία Αμφίπολη, η έρευνα στο ναυάγιο όπου βρέθηκε ο μηχανισμός των Αντικυθήρων αλλά και η παρουσία της Λιβανέζας δικηγόρου, συζύγου του χολιγουντιανού ηθοποιού Τζορτζ Κλούνεϊ, κυρίας Αμάλ Αλαμουντίν Κλούνεϊ στην Αθήνα, με σκοπό να συνδράμει στην προσπάθεια επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα, έχουν κινήσει το ενδιαφέρον των απανταχού αρχαιολόγων αλλά και της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στα ευρήματα της Αμφίπολης αλλά και στις εξελίξεις που μπορεί να έχουμε με τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Οπότε τα μέσα ενημέρωσης από όλο τον πλανήτη, για να καλύψουν το ενδιαφέρον, έχουν ξανά στη θεματολογία τους την Ελλάδα όχι για τη δημοσιονομική πολιτική της και τις συναντήσεις των υπουργών Οικονομικών με την τρόικα αλλά για

τις εξελίξεις στην ατελείωτη πολιτιστική κληρονομιά αυτού του τόπου. Ας δούμε όμως ένα ένα τα τρία θέματα τα οποία δίνουν οξυγόνο σε μια εξουθενωμένη ελληνική κοινωνία.

Ο Δημήτρης Λαζαρίδης

Η σκαπάνη στην αρχαία Αμφίπολη αποκαλύπτει μεγαλειώδες ταφικό μνημείο Οι αρχαιολογικές έρευνες στην Αμφίπολη δεν ξεκίνησαν το 2012 αλλά πριν από 58 χρόνια. Συγκεκριμένα οι ανασκαφές ξεκίνησαν 26 Απριλίου του 1956 από τον τότε προϊστάμενο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας της Καβάλας Δημήτρη Λαζαρίδη, όταν ενημερώθηκε από δύο ντόπιους για ένα ιδιόμορφο άνοιγμα στο βάθος του οποίου υπήρχαν σκαλοπάτια. Ξεκινώντας τις ανασκαφές ο Λαζαρίδης επιβεβαι-

newtimes 5

Αμφίπολη

Η μία έκπληξη διαδέχεται την άλλη στο λόφο Καστά

Αμφίπολη,1979: Ο Δ. Λαζαρίδης με ομάδα αρχαιολόγων που δούλευαν μαζί του. Η δεύτερη από αριστερά είναι η κυρία Περιστέρη.

6 newtimes

ώνει τις προσδοκίες του ανακαλύπτοντας ένα ελληνιστικό νεκροταφείο. Να σημειώσουμε ότι οι ανασκαφές είχαν πάρα πολλές δυσκολίες καθώς πραγματοποιούνταν χωρίς κανέναν φύλακα ή άλλο υπάλληλο-αρχαιολόγο, αρχιτέκτονα, συντηρητή. Οι ανασκαφικές έρευνες οδήγησαν το 1960 την ομάδα του στον μέχρι τότε μεγαλύτερο τάφο της Αμφίπολης. Μετά τέσσερα χρόνια γίνεται η πρώτη τομή στο λόφο Καστά και εντοπίζεται η περίμετρος της ταφικής περιβόλου, η οποία είναι 41 μέτρα. Μία βροχή μετά τρεις μέρες γέμισε με χώμα τον περίβολο, για να αποκαλυφθεί ξανά ένα χρόνο αργότερα… Ο ερχομός της δικτατορίας όμως και οι δημοκρατικές απόψεις του κ. Λαζαρίδη έρχονται σε αντίθεση, με αποτέλεσμα να σταματήσουν οι ανασκαφές ως το 1971. Η χρηματοδότηση της Αρχαιολογικής Εταιρείας αλλά και η υλική και ηθική βοήθεια του γνωστού πολεοδόμου Δοξιάδη είναι το έναυσμα για την επανεκκίνηση των εργασιών στον λόφο Καστά. Ο Λαζαρίδης μαζί με τους πολεοδόμους υποθέτουν ότι η περίμετρος της περιβόλου είναι 487 μέτρα, πιστεύοντας πλέον ότι πρόκειται για μεγάλο ταφικό μνημείο. Οι ανασκαφές γίνονταν στην κορυφή του λόφου πηγαίνοντας σε δεκατρία - δεκατέσσερα μέτρα βάθος και αποκάλυψαν

αρχαϊκούς ασύλητους κιβωτιόσχημους τάφους της εποχής του σιδήρου, μέσα στους οποίους ήταν θαμμένες γυναίκες, παιδιά και άνδρες με οπλισμό. Στον λόφο του Καστά ο Λαζαρίδης κάνει νέες τομές και κατεβαίνει τμηματικά στον λόφο, αποκαλύπτοντας σταδιακά ένα μεγάλο τετράπλευρο οικοδόμημα, διαστάσεων 10Χ10 μ., με 5 μ. ύψος. Ο αρχαιολόγος απεφάνθη ότι αυτό ήταν το ταφικό σχήμα του τύμβου, το οποίο στην αρχαιότητα βρισκόταν μέσα στο χώμα. Οι ανασκαφές του αρχαιολόγου δεν περιοριστήκαν μόνο στον λόφο Καστά αλλά και στην υπόλοιπη πόλη. Ειδικότερα αρχίζει η έρευνα για την οχύρωση της πόλης και το 1972 αποκαλύπτει μέρος από τα τείχη, μήκους περίπου 7,5 χλμ., τις «Θράκες Πύλες» που αναφέρει και ο Θουκυδίδης. Το 1982 άρχισαν οι ανασκαφές στο πρώτο μεγάλο δημόσιο κτίριο της Αρχαίας Αμφίπολης, που οι επιγραφές ταυτίζονταν με το Γυμνάσιο. Λίγα χρόνια πριν από τον θάνατο του Λαζαρίδη έρχεται η γνωριμία του με την κυρία Κατερίνα Περιστέρη, σημερινή προϊσταμένη στην ΚΗ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στις Σέρρες και επικεφαλής των ανασκαφών στον λόφο Καστά. Μετά τον θάνατο του Λαζαρίδη το 1984, η κόρη του συνεχίζει τις έρευνες στο Γυμνάσιο αλλά δεν ασχολείται με τον λόφο Καστά. Οι έρευνες στον λόφο συνεχίστηκαν από την αρχαιολόγο Χάιδω Κουκούλη, η οποία βρήκε και άλλους τάφους της ίδιας εποχής. Το 2009 η κυρία Περιστέρη αναλαμβάνοντας τη θέση της αρχίζει τη δουλειά στην περιοχή της ανασκαφής. Το 2012 η αρχαιολόγος φέρνει στο φως τον μεγαλειώδη περίβολο του τύμβου, μήκους 497 μέτρων, δικαιώνοντας όλες τις αρχαιολογικές προβλέψεις του Λαζαρίδη. Έτσι φθάνουμε στις μέρες μας. Μετά τη χρηματοδότηση των 100.000 ευρώ από το υπουργείο πολιτισμού την άνοιξη ξεκινούν οι ανασκαφές στην Αρχαία Αμφίπολη και στον λόφο Καστά από την ομάδα της Περιστέρη ώστε να αποκαλυφθεί το εναπομείναν τμήμα του περιβόλου, αφού από τα 497 μέτρα του έχουν ερευνηθεί τα 405. Έτσι θα έρθει στο φώς η είσοδος του τύμβου. Οι υποθέσεις περί μεγάλου ταφικού μνημείου αρχίζουν να επαληθεύονται. Αστυνομικές δυνάμεις αρχίζουν να περιφρουρούν τον χώρο. Τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης αρχίζουν να κινητοποιούνται εισάγοντας την Αμφίπολη στην ειδησεογραφία τους και κάνοντας λόγο για ανακάλυψη αντίστοιχη των τάφων του Φιλίππου. Το θέμα παίρνει μεγάλη δημοσιότητα και η κοινή γνώμη αρχίζει να μπαίνει σε μια ατέρμονα σεναριολογία για τον «ένοικο» του τύμβου. Ακούγονται ονόματα όπως του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η επικεφαλής των ερευνών στις ελάχιστες δηλώσεις της είναι απολύτως τυπική και περιορίζεται στην καθημερινή ενημέρωση προς την κυρία Μενδώνη, γενική γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού, για τις εξελίξεις της ανασκαφής. Η ανασκαφή έχει αποκαλύψει ως τώρα τρεις θαλάμους του ταφικού μνημείου και συνεχίζεται με στόχο να φθάσουν στον τέταρτο θάλαμο. Η είσοδος του τύμβου βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Ο εξωτερικός χώρος έχει βοτσαλωτό δάπεδο με άσπρα βότσαλα, οριοθετημένα σε ορθογώνια, και τετράγωνα σχήματα από μαύρα βότσαλα. Το δάπεδο πλαισιώνεται στο κατώτερο επίπεδο των πλευρικών τοίχων με μπλε ταινία (σοβατεπί). Η πρόσβαση

στον τάφο γίνεται από θύρα, ανοίγματος 1,67 μέτρων, πάνω από την οποία, στο υπέρθυρο, βρίσκονται οι δύο σφίγγες που βρέθηκαν ακέφαλες. Οι σφίγγες έχουν (χωρίς το κεφάλι τους) ύψος 1,45 μ. και οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι είχαν συνολικό ύψος 2 μ. περίπου. Ακριβώς πίσω από τη θύρα υπήρχε ο πρώτος διαφραγματικός τοίχος, σκοπός του οποίου ήταν να εμποδίσει την πρόσβαση. Ο δεύτερος θάλαμος βρίσκεται πίσω από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο και την είσοδό του κοσμούν οι στήλες με τις Καρυάτιδες. Ο δεύτερος θάλαμος είναι υπερυψωμένος σε σχέση με τον πρώτο κατά 7 εκ., διαφορά που καλύπτεται με ένα σκαλοπάτι μικρού ύψους, κάτω από τις Καρυάτιδες, χρωματισμένο με μπλε χρώμα στο κάθετο μέρος του. Ο δεύτερος θάλαμος είχε βρεθεί σχεδόν γεμάτος με χώματα, όπως και ο πρώτος. Εκτίμηση των αρχαιολόγων είναι ότι τα χώματα είχαν αφεθεί από τους κατασκευαστές του τάφου για να εμποδιστεί η σύλησή του. Οι τοίχοι του δευτέρου θαλάμου έχουν μαρμάρινη επικάλυψη. Η οροφή είναι θολωτή και βρέθηκε σε καλή κατάσταση. Το ύψος του είναι περίπου 6 μέτρα, έχει 4,5 μέτρα πλάτος και 3 μέτρα μήκος. Στο πάτωμα του δεύτερου θαλάμου βρέθηκε ψηφιδωτό με παράσταση άρματος με δύο λευκά άλογα το οποίο οδηγεί ο Πλούτωνας έχοντας δίπλα του την Περσεφόνη (η αρπαγή της Περσεφόνης). Δίπλα στα άλογα τρέχει ο ψυχοπομπός Ερμής, κρατώντας το κηρύκειο, με φτερωτά σανδάλια, φορώντας πέτασο και μανδύα. Στο βάθος του δευτέρου θαλάμου υπήρχε ο τρίτος διαφραγματικός τοίχος. Η τρίτη είσοδος είναι απλή με μαρμάρινο υπέρθυρο ιωνικού ρυθμού. Στο κάτω μέρος της υπάρχει μαρμάρινο κατώφλι το οποίο έχει διακόσμηση ιωνικού κυματίου. Ο τρίτος θάλαμος είχε βρεθεί με λιγότερη επιχωμάτωση από τους άλλους δύο. Οι τοίχοι έχουν μαρμάρινη επικάλυψη, όπως και στους άλλους δύο θαλάμους. Η θολωτή οροφή βρέθηκε με αρκετές ρωγμές αλλά και με καταπόνηση στους τοίχους. Αντίθετα με τους άλλους θαλάμους που έχουν ορθογώνια διατομή, ο τρίτος θάλαμος είναι τετράγωνος, με διαστάσεις 4,5 μ.Χ4,5 μ. Στο βάθος του τρίτου θαλάμου υπάρχει μαρμάρινο θύρωμα με άνοιγμα 1,50 μ., που οδηγεί στον τέταρτο θάλαμο. Σημειώνεται ότι το τέταρτο θύρωμα δεν βρίσκεται στο κέντρο του τοίχου, σε θέση συμμετρίας, και έχει διαφορετικό ύψος (αρκετά χαμηλότερα) από τα προηγούμενα θυρώματα. Το θύρωμα έχει στροφείο στο αριστερό μέρος και μαρμάρινη θύρα, με σκαλισμένη απομίμηση μεταλλικών καρφιών. Η μαρμάρινη θύρα βρέθηκε σπασμένη και τμήματα της ανακτήθηκαν από την επίχωση. Μπροστά στο θύρωμα βρέθηκαν μεταλλικά (χάλκινα και σιδερένια) καρφιά. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τύμβος είναι μοναδικός σε διαστάσεις και σε επιμέλεια, χωρίς αντίστοιχό του στη Μακεδονία και στα Βαλκάνια, φθάνοντας τα 23 μέτρα ύψος, τα 158,40 διάμετρο και περίβολο ύψους 3 μέτρων, αποτελούμενο από μαρμάρινες βάσεις, ορθοστάτες, ανωδομή και επιστέψεις. Ολόκληρη η κατασκευή έχει γίνει από λευκό καλοδουλεμένο μάρμαρο Θάσου και συγκρατείται στη θέση της από αντίθημα, δηλαδή αφανή τοίχο από πωρόλιθο, έτσι ώστε το συνολικό πάχος της κατασκευής να ανέρχεται σε 130 εκατοστά. Αυτές είναι μέχρι αυτή την στιγμή οι ανακαλύψεις οι οποίες έχουν γίνει στον λόφο Καστά.

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων.

Αμφίπολη

Η ρομποτική στολή Εxosuit. Στην αριστερή φωτογρφία, από αριστερά τα στελέχη του ομίλου ΟΤΕ Γιώργος Ονόπας, διευθυντής Δικτύου Πρόσβασης Σταθερής και Κινητής, και η Πόλλυ Κατσούλη, υποδιευθύντρια Εξωτερικής Επικοινωνίας, ο Μπρένταν Φόλεϊ, επικεφαλής του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole της Μασαχουσέτης, η προϊσταμένη της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων, Αγγελική Σίμωσι, και ο Θεοτόκης Θεοδούλου, επικεφαλής αρχαιολόγος της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων.

Όλη η αρχαιολογική κοινότητα και η κοινή γνώμη είναι με κομμένη την ανάσα για το τι κρύβει ο τέταρτος θάλαμος. Η ανασκαφή, όπως είναι λογικό, δεν έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον μόνο ελληνικών και διεθνών μέσων ενημέρωσης αλλά και της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας. Για την ακρίβεια, ο Πρωθυπουργός επισκέφθηκε τον λόφο Καστά και ενημερώθηκε από την κυρία Περιστέρη και την κυρία Μενδώνη για τις εξελίξεις των έργων. Με δέος αντιμετωπίζουν τα ως τώρα ευρήματα στην αρχαία Αμφίπολη τα διεθνή ΜΜΕ. Το όνομα της Ελλάδας μονοπωλεί και πάλι τη θεματολογία τους αλλά με ένα διαφορετικό τρόπο από αυτόν που μέχρι πρότινος το πρόβαλλαν. Σας παραθέτουμε ορισμένες δημοσιεύσεις μεγάλων πρακτορείων: Το BBC σημειώνει πως αποκαλύφθηκε στην Αμφίπολη ένα μεγάλων διαστάσεων ψηφιδωτό, στον μεγαλύτερο τάφο που βρέθηκε ποτέ στην Ελλάδα. Επισημαίνει πως αυτές οι ανακαλύψεις έχουν ανεβάσει το ηθικό, την υπερηφάνεια και τον πατριωτισμό των Ελλήνων. Ο Guardian γράφει πως το μωσαϊκό που ανακαλύφθηκε είναι χαρακτηριστικό βασιλικού, μακεδονικού τάφου. Οι αρχαιολόγοι βρέθηκαν μπροστά σε ένα μεγάλο και περίπλοκο ψηφιδωτό που χρονολογείται από το 300 π.Χ. Το αυστραλιανό ABC αναφέρεται σε ένα «μωσαϊκό γιγαντιαίων διαστάσεων», το οποίο όμως

κρύβει ακόμη το μυστικό για τον ένοικο του τάφου.

USA Today – Δημοσιεύει αφιέρωμα με τίτλο «Τι κρύβεται στον τάφο;». Το Discovery φιλοξενεί την άποψη της αρχαιολόγου Ντόροθι Κινγκ, η οποία έγραψε στο ιστολόγιό της ότι «Η φιγούρα είναι ξεκάθαρα ο Ερμής και είναι εμφανές από τα διακριτικά του, μια τυπική εικονογράφηση, συνήθης στους μακεδονικούς τάφους». «Θεός Ερμής! Μωσαϊκό αποκαλύφθηκε στον τάφο της Αμφίπολης», είναι ο τίτλος του NBC. Χαρακτηριστικό είναι επίσης και το δημοσίευμα-υπόκλιση των New York Times. Ο αρθρογράφος Αλαν Κοζίν σημειώνει αναφερόμενος στις δύο Καρυάτιδες: «Θεωρείται ότι προστάτευαν τους θησαυρούς του τάφου, που χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ.». Υπογραμμίζει δε πως «οι αρχαιολόγοι τον χαρακτηρίζουν ως τον σημαντικότερο αρχαίο τάφο που ανακαλύφθηκε στην Ελλάδα». Όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό, η Αμφίπολη και τα ευρήματά της έχουν περίοπτη θέση στην ειδησεογραφία. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τα δημοσιεύματα που αφορούσαν τη χώρα μας προ δύο μηνών είχαν τελείως διαφορετικό ύφος. Συγκεκριμένα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης ασκούσαν κριτική για τη δημοσιονομική πολιτική του παρελθόντος και παρουσίαζαν με μελανά χρώματα το μέλλον της χώρας.

Το ναυάγιο των Αντικυθήρων και οι κλεμμένοι θησαυροί του Από τις 15 Σεπτεμβρίου ως τις 8 Οκτωβρίου διήρκεσαν οι νέες έρευνες στο ναυάγιο των Αντικυθήρων. Συγκεκριμένα η ενάλια έρευνα που πραγματοποιήθηκε υπό τη διεύθυνση της Εφορείας Ενάλιων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με προϊσταμένη τη Δρα Αγγελική Γ. Σίμωσι, και υποστήριξαν ως χορηγοί τηλεπικοινωνιών ο ΟΤΕ και η COSMOTE, έφερε στο φως ένα χάλκινο δόρυ, ένα χάλκινο δακτύλιο και ένα μολύβδινο στύπο άγκυρας του σκάφους. Επίσης στη διάρκεια της έρευνας πραγματοποιήθηκε η ακριβής τοπογραφική αποτύπωση της θέσης του ναυαγίου και δημιουργήθηκε τρισδιάστατο μοντέλο της βυθομετρικής και φωτογραφικής απεικόνισης. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε η ρομποτική στολή Εxosuit, βάρους 240 κιλών, για πρώτη φορά σε τέτοιου είδους επιχείρηση, προκειμένου να γίνει εξερεύνηση σε μεγάλο βάθος. Δυστυχώς όμως, εξαιτίας των καιρικών φαινομένων που επικρατούσαν στην περιοχή, έκανε μόνο μία ημέρα δοκιμαστικές καταδύσεις. Η στολή διαθέτει μηχανικούς βραχίονες – σαν χέρια – που επιτρέπουν στον δύτη όχι μόνο να

Η ανέλκυση του χάλκινου δόρατος

Βρετανική… χολή για τα Γλυπτά του Παρθενώνα «Ο κύριος και κυρία Κλούνεϊ ας συνεχίσουν να ποζάρουν για το Hello! και να σταματήσουν να κλωτσούν τη Βρετανία με τα Ελγίνεια» σχολίασε ο κ. Ρόμπερτ Χάρντμαν της Daily Mail, αναφερόμενος στην επίσκεψη της συζύγου του Τζορτζ Κλούνεϊ, κυρίας Αμάλ Αλαμουντίν, στην Αθήνα και στη συνάντησή της με στελέχη της κυβέρνησης, σχετικά με την υπόθεση της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα. «Βλέποντας το μιντιακό τσίρκο που στήθηκε έξω από το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» στο κέντρο της Αθήνας, θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι κάποιος παγκόσμιος ηγέτης βρίσκεται στην πόλη ή ότι οι ντόπιοι επαναστάτες ετοιμάζονται για μια νέα επίθεση στο ελληνικό Κοινοβού-

λιο» σχολίασε ο δημοσιογράφος. «Αλλά δεν έχει πορείες στην Αθήνα αυτή την εβδομάδα. Και οι παγκόσμιοι ηγέτες δε συχνάζουν στην Ελλάδα τώρα που είναι η οικονομική αποτυχία της Ευρώπης. Φωτογράφοι και κάμερες περιμένουν μια ομάδα Λονδρέζων νομικών και βασικά μία, την πιο νέα του δικηγορικού γραφείου. Φρέσκια από το γάμο της στη Βενετία, η κυρία Τζορτζ Κλούνεϊ προσελήφθη από την ελληνική κυβέρνηση για να κάνει αυτό που κάνουν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις όταν τα βρίσκουν σκούρα: να διεκδικήσει πίσω τα Ελγίνεια Γλυπτά». Κατά την άποψη του κυρίου Χάρντμαν, «στόχος της ελληνικής κυβέρνησης με αυτή την εκστρατεία, την οποία η πολιτική ηγεσία γνωρίζει ότι θα στηρίξει η ελίτ των Βρε-

τανών φιλελευθέρων, καθώς την θεωρούν πολύ «επίκαιρη και τρέντι», είναι να φέρουν ψήφους στους ίδιους, οι οποίοι φροντίζουν να αναγάγουν τη διεκδίκηση σε θέμα υψίστης εθνικής περηφάνιας». «Μέχρι τη δεκαετία του ’80 κανένας στην Ελλάδα δεν έδινε σημασία στο πού βρίσκονται τα 2.500 ετών αετώματα, τα οποία έσωσε από το χάος της Οθωμανικής Κατοχής ο Λόρδος Έλγιν τον 19ο αιώνα» […] «Κάποιοι στη Βρετανία θεωρούν τα Γλυπτά σύμβολο του επαίσχυντου ιμπεριαλιστικού παρελθόντος. Αριστεροί και καλλιτέχνες, από τον Νιλ Κίνοκ ως τον στον Στίβεν Φράι, έχουν πρωτοστατήσει στον αγώνα επιστροφής των Γλυπτών». newtimes 7

Αμφίπολη

ύρη Μελίνα Μερκο

κινείται στον πυθμένα αντέχοντας τη μεγάλη πίεση αλλά και να ανασηκώνει αντικείμενα από τον βυθό. Διαθέτει επίσης συστήματα οξυγόνου που παρέχουν αυτονομία ως και 50 ώρες. Σύμφωνα με την κυρία Αγγελική Σίμωσι, το ναυάγιο στα Αντικυθήρων αφορά ένα πλοίο που μετέφερε θησαυρούς από διάφορες χρονικές περιόδους ­– «τα ευρήματα δεν είναι όλα της ίδιας εποχής, ανάγονται σε πολλούς αιώνες». Ο ισχυρισμός βέβαια ότι το ναυάγιο των Αντικυθήρων είναι ένα από τα πλοία που μετέφεραν έργα τέχνης από την Ελλάδα στη Ρώμη, ώστε να διακοσμήσουν οι πλούσιο Ρωμαίοι τα σπίτια τους, δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί από τις ως τώρα έρευνες.

Η χρονική σύμπτωση των ευρημάτων της Αμφίπολης και της ενάλιας έρευνας στα Αντικύθηρα οδήγησε την κοινή γνώμη σε μια αντιστοίχηση των δύο ερευνών. Η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων έσπευσε να κάνει τον απαιτούμενο διαχωρισμό σημειώνοντας: «Η Αμφίπολη και το ναυάγιο των Αντικυθήρων δεν μπορούν να συγκριθούν από επιστημονικής άποψης. Η Αμφίπολη αφορά έναν αρχαιολογικό χώρο στο έδαφος, το ναυάγιο είναι υποθαλάσσιο. Ωστόσο θεωρώ ότι θα έχουν τον ίδιο αντίκτυπο, καθώς τα ευρήματα πιστεύω ότι θα είναι εξίσου σημαντικά». Επίσης οι ισχυρισμοί πολλών για δεύτερο ναυάγιο γειτονικά του πρώτου δεν ελέγχονται ως αληθείς, αν και

Η κατάρα της Αθηνάς Η κατάρα της Αθηνάς (The Curse of Minerva), μία από τις νεανικές ποιητικές δημιουργίες του φιλέλληνα ποιητή λόρδου Μπάυρον, παραμένει λησμονημένη και σχεδόν άγνωστη. Το ποίημα αυτό γράφηκε τον Μάρτιο του 1811 στην Αθήνα, κατά τη διάρκεια του πρώτου ταξιδιού τού 23χρονου ποιητή στην Ελλάδα. Ένα αττικό δειλινό λοιπόν ο Μπάυρον, όπως θα έκανε και κάθε ξένος περιηγητής στον τόπο μας, ανέβηκε προσκυνητής στον ιερό βράχο για να θαυμάσει το αρχαίο κάλλος, αλλά έφριξε από αγανάκτηση και περιέπεσε σε θλίψη, όταν αντίκρισε καταστρεμμένο και λεηλατημένο το ναό της Αθηνάς και την Καρυάτιδα να λείπει από τη θέση της. Ήταν νωπή ακόμα η ιεροσυλία που είχε διαπράξει ο Σκωτσέζος λόρδος ‘Ελγιν. Παρακάτω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το ποίημα:

8 newtimes

«Και, τεμπέλικα, τ’ αρχαία σαν χαζοί θα σχολιάζουν, ενώ οι γεροντοκόρες από πόθο θα στενάζουν και θα κατατρώγουν όλες ψηλαφώντας με τα μάτια των υπέροχων γιγάντων τα μαρμάρινα κομμάτια, και θλιμμένες θα φωνάζουν, όταν δουν τους ανδριάντες: “Ω, οι Έλληνες οι αρχαίοι ήτανε στ’ αλήθεια άντρες!” Και συγκρίνοντάς τους τώρα με εκείνους τους γενναίους, θα ζηλέψουν τη Λαΐδα για τους φίλους Αθηναίους. Πότε σύγχρονη γυναίκα θα ’χει τέτοιον εραστή; Ο κορυφαίος Άχ, αλίμονο, ο σερ Χάρρυ δεν του μοιάζει του Ηρακλή… φιλέλληνας Λόρδος Και στο τέλος, μες στο τόσο το ανώνυμο το πλήθος, Βύρων θα βρεθεί κάποιος διαβάτης που θα έχει λίγο ήθος• λυπημένος, βλέποντάς τα, άφωνος θ’ αγανακτήσει, θα θαυμάσει τα κλεμμένα, μα τον κλέφτη θα μισήσει. Ώ, καταραμένη να ’ναι η ζωή του και ο τάφος και οργή να συνοδεύει το ιερόσυλό του πάθος. Τ’ όνομά του η Ιστορία δίπλα σ’ εκεινού θα γράψει του τρελού, που της Εφέσου το ναό ’χε κατακάψει. Κι η κατάρα μου πιο πέρα απ’ τον τάφο να τον πάει και το μίσος αιωνίως και τους δυο να κυνηγάει. Ο Ηρόστρατος και ο Έλγιν, και οι δυο ατιμασμένοι,» Ο Λόρδος Έλγιν μα ο δεύτερος πιο μαύρος απ’ τον πρώτο θ’ απομένει

το υπουργείο Πολιτισμού μέσω δελτίο Τύπου αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο ενός ακόμη υποθαλάσσιου «θησαυρού». Αν και τα δύο γεγονότα δεν μπορούν να συγκριθούν, τα διεθνή μέσα ενημέρωσης αντιμετώπισαν και το ναυάγιο των Αντικυθήρων με μεγάλο ενθουσιασμό. Παραθέτουμε δύο δημοσιεύματα από τα δύο μεγαλύτερα ειδησεογραφικά πρακτορεία του κόσμου: BBC: Οι νέοι θησαυροί στο ναυάγιο των Αντικυθήρων Οι New York Times κάνουν εκτενή αναφορά στις νέες έρευνες που ξεκινούν αυτόν το μήνα στη θαλάσσια περιοχή των Αντικυθήρων, όπου βρέθηκε και ο περίφημος μηχανισμός, δίνοντας έμφαση στα «εξελιγμένα τεχνικά μέσα» που θα χρησιμοποιηθούν και κυρίως στη στολή των δυτών που θα παρατείνει τη διάρκεια παραμονής τους στον πυθμένα της θάλασσας. Το ναυάγιο των Αντικυθήρων ανακαλύφθηκε τυχαία το 1900 από σφουγγαράδες της Σύμης έξω από τα Αντικύθηρα, όταν περίμεναν να περάσει μια άγρια καταιγίδα. Αποτέλεσμα να… σκοντάψουν στο βυθισμένο πλοίο, το φορτίο του οποίου θα άφηνε στη συνέχεια άφωνο τον κόσμο. Ο φημισμένος εξερευνητής του βυθού Ζακ Ιβ Κουστό επισκέφθηκε την περιοχή το 1976 για να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ και επέστρεψε στην επιφάνεια με αναρίθμητους θησαυρούς, μεταξύ των οποίων και ο περίφημος μηχανισμός των Αντικυθήρων. Από τότε η περιοχή παρέμενε αδρανής για πολλά χρόνια. Το 2012, ύστερα από επίπονες προσπάθειες, εντοπίστηκε ξανά το ναυάγιο. «Ξεκινήσαμε μια εκστρατεία περιμετρικά του νησιού σε βάθος 40 μέτρων, αλλά δεν βρήκαμε τίποτα», είχε δηλώσει η προϊσταμένη της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων κυρία Αγγελική Σίμωσι. Η συμβολή του Μπρένταν Φόλεϊ, ωκεανογράφου και ερευνητή στο Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, ήταν καθοριστική. «Κατεβήκαμε σε βάθος 55 μέτρων και πέσαμε σε ένα πλάτωμα που δεν το είχαμε εντοπίσει. Και τότε άλλαξε όλη η πορεία. Ήταν μεγάλη τύχη, γιατί ξαναβρήκαμε το ναυάγιο».

Αμφίπολη

Η κυρία Αμάλ Αλαμουντίν Κλούνεϊ κατά την διάρκεια της επίσκεψής της στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Αμάλ ΑλαμουντίνΚλούνεϊ, ένας απρόσμενος σύμμαχος της χώρας «Αν με ρωτήσετε αν θα ζω όταν τα Γλυπτά του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά και αν ακόμη δεν ζω πια, θα ξαναγεννηθώ». Η παραπάνω φράση αποτελεί ένα απόσπασμα από τις δηλώσεις της Ελληνίδας τότε υπουργού Πολιτισμού στη διεθνή διάσκεψη υπουργών Πολιτισμού της UNESCO, τον Ιούλιο του 1982 στο Μεξικό. Η υπουργός ήταν η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη. Η Μελίνα! Η πρώτη πολιτικός η οποία έθεσε ως στόχο ζωής να επιστραφούν τα Γλυπτά τα οποία ο Λόρδος Έλγιν αφαίρεσε από τον Παρθενώνα και σήμερα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Η Μελίνα όμως πολιτικός ήταν μόνο στα πρακτικά της Βουλής, γιατί στην πραγματικότητα ήταν ένας άνθρωπος των τεχνών, με βαθιά αγάπη για την πατρίδα της και την ιστορία της. Αυτή την οδήγησε στη μάχη για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα ή του «καμαριού μας», όπως τα αποκαλούσε η ίδια. Ιδού ένα δεύτερο απόσπασμα από τις δηλώσεις της στο Μεξικό το 1982: «Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Γλυπτά του Παρθενών για μας. Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας». Όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό, η Μελίνα στα λόγια της διοχέτευε τα συναισθήματά της, την τρυφερότητά της αλλά και τον ρομαντισμό της. Βέβαια δεν έμεινε μόνο εκεί αλλά προχώρησε και σε έργα ή τουλάχιστον προσπάθησε να προχωρήσει και σε έργα, τα οποία θα επέτρεπαν και πρακτικά την επιστροφή και την επανένωση των Γλυπτών. Ακριβέστερα, το 1989 κήρυξε διαγωνισμό για την κατασκευή ενός νέου Μουσείου της Ακρόπολης, δίνοντας παράλληλα έμφαση στις εργασίες αναστήλωσης της Ακρόπολης αλλά και στη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Επίσης δική της ιδέα ήταν και η

ενοποίηση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, για τη δημιουργία ενός αρχαιολογικού πάρκου. Είπαμε όμως, η Μελίνα δεν ήταν πολιτικός και σε καμία περίπτωση δεν ήταν τεχνοκράτης. Ήταν μία πάρα πολύ ταλαντούχα ηθοποιός, εξαιρετικά πολιτισμένη, ευπατρίδης αλλά και ρομαντική. Το τελευταίο χαρακτηριστικό δεν αγγίζει όλους τους ανθρώπους. Για την ακρίβεια, αυτοί που έπρεπε να εγκρίνουν την επιστροφή, αν και αρκετά μορφωμένοι, σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν να χαρακτηριστούν ρομαντικοί. Ίσως το αντίδοτο στον ρομαντισμό της Μελίνας είναι η χρήση ορισμένων σκληρών τεχνοκρατών. Εδώ είναι η στιγμή όπου το δικηγορικό γραφείο του Doughty Chambers, το οποίο ειδικεύεται σε θέματα Διεθνούς Δικαίου, μπορεί να βοηθήσει σε αυτή τη μάχη που ξεκίνησε η Μελίνα. Είναι το γραφείο στο οποίο εργάζεται και η κυρία Αμάλ Αλαμουντίν-Κλούνεϊ, η οποία πριν από λίγες ημέρες επισκέφθηκε τη χώρα μας συνοδευόμενη από τους συναδέλφους της Norman Palmer και Geoffrey Robertson. Ίσως οι προσπάθειες που κάνει η χώρα μέσω της διαμεσολάβησης της UNESCO σε συνδυασμό με τις νομικές συμβουλές του λονδρέζικου γραφείου φέρουν πιο κοντά την επιστροφή των Γλυπτών. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού κ. Τασούλα μετά τη συνάντησή του με την τριμελή αντιπροσωπεία: «Δεν αποφασίσαμε να πάμε σε δίκη. Αποφασίσαμε να εξαντλήσουμε τη διαδικασία στην UNESCO, με τη διαμεσολάβηση την οποία αποδέχθηκε ο διεθνής οργανισμός ως προς το ελληνικό αίτημα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα, έχοντας στο πλευρό μας, εκτός από Έλληνες, και ξένους νομικούς για συμβουλές, όπως οι τρεις διακεκριμένοι δικηγόροι». Η πορεία που έχει διαλέξει η πολιτεία να κινηθεί ταιριάζει περισσότερο στη νοοτροπία των Βρετανών. Να σημειώσουμε ότι δεν λησμονούμε τη λάμψη την οποία φέρει η κυρία Αλαμουντίν μετά τον γάμο της με τον Κλούνεϊ, αλλά το παρελθόν μάς έχει διδάξει ότι οι Βρετανοί δεν θαμπώνονται από τέτοιους είδους ρομαντισμούς. Η Μελίνα, η πρώτη οραματίστρια, η οποία δεν

ήταν ετερόφωτη αλλά τη λάμψη την έβγαζε από μέσα της, κάνοντας χρήση (και) του ρομαντισμού δεν μπόρεσε να τα καταφέρει. Σε αυτό το σημείο τίθεται και το κομβικό ερώτημα: Η τακτική της διαμεσολάβησης και των τεχνοκρατών που ακολουθεί η ελληνική πολιτεία, έχοντας ως σύμμαχο ένα λονδρέζικο δικηγορικό γραφείο και μία γυναίκα η οποία πλέον ανήκει και στον χώρο της showbiz, θα κατορθώσει να πετύχει το ανεκπλήρωτο όνειρο της Μελίνας; Η απάντηση είναι δύσκολη. Παρατηρώντας την ιστορία πιστεύουμε ότι η τεχνοκρατική αντιμετώπιση ταιριάζει περισσότερο στη νοοτροπία των Βρετανών αξιωματούχων. Κλείνοντας θα θέλαμε να απαντήσουμε στα βρετανικά δημοσιεύματα για την επίσκεψη της κυρίας Αλαμουντίν. Θα προτείναμε στους συντάκτες τους να δουν τη δημοσκόπηση της Guardian για την επιστροφή των Γλυπτών, σύμφωνα με την οποία το 80% των ερωτηθέντων ψήφισε υπέρ.

Αντί επιλόγου Η Ελλάδα σε επίπεδο επικοινωνίας λίγο πολύ και από τα τρία θέματα βγήκε κερδισμένη. Το δυσάρεστο είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση τα εκμεταλλεύθηκε ως μανδύα ώστε να κρύψει την εξαθλιωμένη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ελληνική κοινωνία. Συγκεκριμένα, μετά την ανακάλυψη ευρημάτων στην Αρχαία Αμφίπολη πέρασε σε δεύτερη μοίρα η δημοσιονομική πολιτική της χώρας, η οποία στραγγαλίζει καθημερινά όλο και περισσότερο τους πολίτες. Η ελληνική κυβέρνηση, αδυνατώντας να δείξει τα στοιχεία ανάκαμψης στην οποία υποστηρίζει ότι έχει περάσει η οικονομία της χώρας, έκανε χρήση των σπουδαίων αρχαιολογικών ευρημάτων προσπαθώντας να κερδίσει χρόνο. Τέλος, όσον αφορά τα Γλυπτά του Παρθενώνα, επαληθεύεται για άλλη μία φορά ότι οι σημερινοί Έλληνες πολιτικοί δεν έχουν το βασικό χαρακτηριστικό από το οποίο όφειλαν να διακατέχονται. Είναι αυτό που έρρεε άφθονο στις φλέβες της Μελίνας: πραγματική και άδολη αγάπη για την πατρίδα τους!

newtimes 9

Interview

Δήλωση-βόμβα του προέδρου του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος κ. Κωνσταντίνου Φρουζή, ο οποίος καταγγέλλει τους κυβερνώντες ότι είναι «βασιλικότεροι του βασιλέως», δηλαδή της τρόικας

Η ελληνική κυβέρνηση ξοδεύει λιγότερα χρήματα και από όσα ακόμη η τρόικα της επιτρέπει για την υγεία του ελληνικού λαού! ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ TIMETV

10 newtimes

Τουλάχιστον τετρακόσια εκατομμύρια ευρώ μπορούν να προστεθούν άμεσα στα οφέλη της ελληνικής οικονομίας από πρόσθετες κλινικές μελέτες νέων φαρμάκων και εξαγωγές ελληνικών φαρμάκων. Μοναδική συνθήκη για τις πρόσθετες αυτές εισρροές είναι να σταλεί ένα μήνυμα από την ελληνική κυβέρνηση ότι σέβεται τους νόμους της χώρας, ότι επιθυμεί πραγματικά να δημιουργήσει ένα φυσιολογικό πειβάλλον για τις επιχειρήσεις και ότι σέβεται τη δημόσια υγεία. Οι σοβαρότατες αυτές δηλώσεις έγιναν στη διάρκεια αποκαλυπτικής συνέντευξης που παραχώρησε στο timetv

ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος κ. Κωνσταντίνος Φρουζής. Εκπροσωπώντας τα συμφέροντα του πανίσχυρου γκρουπ των πολυεθνικών επιχειρήσεων φαρμάκου στη χώρα, ο κ. Φρουζής επισημαίνει ότι η χώρα θα χάσει πολύτιμες επενδύσεις ξένων οίκων, οι οποίοι προτιμούν ήδη χώρες όπως η Τουρκία, η Σλοβενία και η Σλοβακία, αν συνεχίσει να δημιουργεί ένα αρνητικό κλίμα στην άσκηση της επιχειρηματικότητας. Ας τον παρακολουθήσουμε:

Interview

Κύριε Φρουζή, προσφάτως είπατε ότι η υγεία και ο επιχειρηματικός κόσμος που δραστηριοποιείται σε αυτόν τον τομέα είναι υπό κατάρρευση. Τι είναι αυτό που σας κάνει περισσότερο ανήσυχο; Κοιτάξτε, δεν νομίζω να υπάρχει κανείς που να αμφισβητεί ότι η υγεία στην Ελλάδα και η περίθαλψη των πολιτών αντιμετωπίζουν πολύ μεγάλα προβλήματα. Αρκεί να έχει κάποιον ασθενή στην οικογένειά του ώστε να καταλάβει ότι ή δεν μπορεί να πληρώσει τα ποσοστά συμμετοχής και συνασφάλισης ή ψάχνει να βρει και δεν βρίσκει φάρμακα στα νοσοκομεία ή ψάχνει γιατρό και δεν μπορεί να κλείσει ραντεβού μαζί του ή είναι χρόνια πάσχων και, επειδή δεν έχει τα αναγκαία χρήματα, αναβάλλει τελικώς τη θεραπεία ή την κάνει πιο αραιή. Σε κάθε περίπτωση, συναντά κανείς σοβαρά προβλήματα στον τομέα της υγείας. Δείτε επίσης τι συμβαίνει στο μεγάλο «κλαμπ των ανασφάλιστων» που, από ό,τι φαίνεται, μετρά πάνω από δύο εκατομμύρια άτομα σε ολόκληρη τη χώρα και τα οποία δεν έχουν καμία πρόσβαση και κάλυψη στην περίθαλψη. Όλα αυτά δεν συνθέτουν ένα φυσιολογικό περιβάλλον, ακόμη και για μια χώρα που είναι σε κρίση. Άλλωστε δεν πρέπει να συμβιβαστούμε με το γεγονός ότι επειδή είμαστε σε κρίση μπορούμε να ανεχόμαστε τέτοια τραγικά κοινωνικά προβλήματα. Ακόμη και έγκυρα γερμανικά περιοδικά, που θεωρητικά είναι στην αντίπερα όχθη, γράφουν ότι η υγεία στην Ελλάδα είναι σε κατάρρευση, οι ασθενείς όχι μόνο ταλαιπωρούνται αλλά εξαθλιώνονται και οι επαγγελματίες υγείας δεν μπορούν να τους εξυπηρετήσουν. Και δεν μιλάμε για την επιχειρηματικότητα αλλά για την υγεία, την κοινωνική συνοχή, την πρόνοια... Υποστηρίξατε ωστόσο ότι τα χρήματα που το ελληνικό Δημόσιο ξοδεύει για φάρμακα – η δημόσια δηλαδή φαρμακευτική δαπάνη – είναι λιγότερα και από αυτά που η τρόικα θεωρεί αναγκαία. Τι εννοείτε; Αν δείτε τα νούμερα φαίνεται ξεκάθαρα: η δημόσια δαπάνη για την υγεία είναι στο 4,5% του ΑΕΠ της χώρας, ενός ΑΕΠ που είναι πολύ χαμηλό, ενώ η τρόικα έχει βάλει «ταβάνι» το 6%, λέγοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν έπρεπε να υπερβεί αυτό το ποσοστό. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει 1,5% του ΑΕΠ που η κυβέρνηση – «βασιλικότερη του βασιλέως» – δεν αξιοποιεί. Και, ξέρετε, το 1,5% του ΑΕΠ δεν είναι λίγα χρήματα, είναι πάνω από 2,5 δισ. ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να καλύψουν πολύ σημαντικές ανάγκες των Ελλήνων ασθενών και πολιτών, να τους ανακουφίσουν και να τους δώσουν πρόσβαση σε σημαντικές θεραπείες. Δεν αναφέρομαι μόνο στο φάρμακο αλλά γενικότερα στην υγεία. Η υποχρηματοδότηση αυτή συμπιέζει τον δημόσιο προϋπολογισμό φαρμάκου, τη φαρμακευτική περίθαλψη, στα 2 δισ. ευρώ, τα οποία αναμφίβολα δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες του Έλληνα ασθενούς. Εσείς κάνατε ωστόσο μια σοβαρή καταγγελία λέγοντας ότι οι κυβερνητικές αποφάσεις στον τομέα της υγείας δεν συνάδoυν ούτε καν με τους νόμους του ελληνικού κράτους, σημειώνοντας συγκεκριμένες παραβιάσεις της νομοθεσίας. Τι ακριβώς συμβαίνει;

Κοιτάξτε, έχουμε διαπιστώσει δύο - τρεις περιπτώσεις. Η πρώτη είναι ότι τρεις υπουργοί – πριν και μέχρι και σήμερα – συνεχίζουν να κάνουν λάθη στις τιμές των φαρμάκων, γεγονός που είναι ενάντια στην κείμενη νομοθεσία. Οι τιμές των φαρμάκων είναι ο μέσος όρος των τριών χαμηλότερων τιμών στην Ευρώπη των 28. Υπάρχουν λοιπόν πάρα πολλά φάρμακα που είναι πολύ χαμηλότερα και από αυτόν τον μέσο όρο. Αυτό το έχουμε επισημάνει στους υπουργούς – όχι μόνο στον τελευταίο. Έχουμε πει δηλαδή ότι είναι λογικό κάποιος, όταν τιμολογεί εκατοντάδες φάρμακα, να κάνει λάθος. Αυτό που δεν είναι λογικό είναι να μην τα διορθώνει και να παραμένουν οι τιμές στο ίδιο επίπεδο. Γιατί αυτό, πέραν του ηθικού προβλήματος και της διαφάνειας – δεν μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι σε μια χώρα υπάρχει διαφάνεια όταν οι τιμές επιμόνως παραμένουν λανθασμένες και διαχρονικά –, σημαίνει επίσης ότι από πίσω μπορεί να υπάρχουν άλλα συμφέροντα και αυτό εμείς το καταπολεμούμε. Υπάρχουν και οικονομικές επιβαρύνσεις και σε εταιρείες και διαστρεβλώσεις στον ανταγωνισμό και στρεβλώσεις ακόμη και στα ποσοστά συμμετοχής των ασθενών, διότι αυτό το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στη λάθος τιμή, δημιουργεί επίσης πρόσθετα προβλήματα στην εμπορική δραστηριότητα αλλά και στρεβλώσεις στο θέμα των ποσοστών συμμετοχής των ασθενών. Κύριε Φρουζή, η δήλωση όμως που δημιούργησε έντονο προβληματισμό είναι αυτό που είπατε ότι για το επόμενο 16μηνο οι πολυεθνικές επιχειρήσεις φαρμάκου θα παγώσουν τα όποια επενδυτικά τους σχέδια στην Ελλάδα. Σε μια περίοδο που καταγράφεται πλεόνασμα στα δημόσια οικονομικά θα περίμενε κανείς μια δήλωση προς την αντίθετη κατεύθυνση. Κατ’ αρχήν εγώ θα συμβούλευα και εμάς και την πολιτεία, σε μια περίοδο που η χώρα προσπαθεί να βελτιώσει τα μακροοικονομικά της μεγέθη – διότι το πλεόνασμα δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από ένα μακροοικονομικό μέγεθος – και που πηγαίνουμε σχετικά καλύτερα, να μην καταλήξουμε υπερόπτες και να πούμε ότι λύσαμε τα προβλήματα της χώρας. Η χώρα είναι σε κρίση, εμείς ως επιχειρήσεις το ζούμε καθημερινά: στον δικό μας μικρόκοσμο βλέπουμε ότι στην αγορά δεν υπάρχει ρευστότητα, οι ασθενείς και οι ανασφάλιστοι είναι πάρα πολλοί, η ανεργία είναι τεράστια, οι εταιρείες ακόμη απολύουν… Εξάλλου γι’ αυτό γίνεται η μάχη στο μέτωπο των ομαδικών απολύσεων, αλλιώς θα γινόταν μάχη για ομαδικές προσλήψεις. Άρα είμαστε σε μια κρίση και θα είμαστε για πολ-

λά χρόνια αν δεν βάλουμε γρήγορα μυαλό. Λέμε λοιπόν τώρα εμείς ότι η εποχή του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι ένα θετικό στίγμα. Παρ’ όλα αυτά, αυτό δεν πρέπει να μας εφησυχάσει και να μας οδηγήσει στην απόφαση να πατήσουμε πάνω στην υγιή επιχειρηματικότητα ώστε να κάνουμε ακόμη μεγαλύτερο το πρωτογενές πλεόνασμα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι το μέλλον της χώρας περνά μέσα από ωφέλιμες συνεργασίες και από τις δύο πλευρές – επιχειρήσεις και κράτος – ώστε ο επενδυτής, είτε είναι Έλληνας είτε είναι ξένος, υπό όρους και από τις δύο πλευρές να έρθει και να επιχειρήσει στην Ελλάδα. Πόσο λογικό όμως είναι να λες ότι εγώ συμβουλεύω τη μητρική μου εταιρεία να σταματήσει τα επενδυτικά της σχέδια στην Ελλάδα; Δεν θα έπρεπε οι εταιρείες να βάλουν πλάτη σε μια τόσο δύσκολη περίοδο; Κύριε Κτενά, θα το θέσω πολύ απλά για να το καταλάβει ο καθένας. Σήμερα οι παραγγελίες φαρμάκων από την ελληνική πολιτεία – έχοντας τη χαμηλότερη τιμή στην Ευρώπη με εκατοντάδες λάθη προς τα κάτω στις τιμές – είναι 2,6 δισ. ευρώ για το 2014. Αυτές είναι οι παραγγελίες της πολιτείας, η εξωνοσοκομειακή δημόσια δαπάνη – χωρίς ποσοστά συμμετοχής κτλ. –, η καθαρή δημόσια δαπάνη φαρμάκων βάσει των πολιτών και των ασθενών. Αυτά μας παραγγέλνει ο ΕΟΠΥΥ. Εμείς δεν μπορούμε να μην παραδώσουμε αυτά τα φάρμακα διότι θα κληθούμε να πληρώσουμε πρόστιμα. Έρχεται λοιπόν η πολιτεία, μας παραγγέλνει φάρμακα αξίας 2,6 δισ. ευρώ και μας λέει στο τέλος: Θα σας πληρώσω 2 δισ. ευρώ! Πρέπει εμείς να επιστρέψουμε 600 εκατ. ευρώ στα 2 δισ. Με το έτσι θέλω. Με δυο λόγια, το 30% του προϋπολογισμού το επιστρέφουμε και επίσης τα όποια χρήματα πάρουμε θα τα εισπράξουμε μετά από ένα χρόνο. Και όλα αυτά ενώ υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα… Γιατί δηλαδή, ενώ υπάρχει πλεόνασμα, να συνεχίσουμε την πολιτική των ανεξόφλητων, ληξιπρόθεσμων αγορών φαρμάκων; Το ερώτημα λοιπόν που γεννιέται είναι γιατί πολιτεία, ενώ υπολογίζεις τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη σε 2,6 δισ. ευρώ, δεν καταθέτεις προϋπολογισμό 2,6 δισ. ευρώ; Λέτε ότι θεωρείται δικαιολογημένο ένα ποσοστό απόκλισης 3%-4% αλλά όχι ένα ποσοστό 30%. Ακριβώς. Δηλαδή εγώ δεν ζητάω να προσθέσει στα 2 δισ. ευρώ επιπλέον 100 ή 200 εκατ. ευρώ. Ζητάω να μου παραγγέλνει τις ανάγκες της. Αν αυτές είναι 2,6 δισ. ευρώ να μου παραγγέλνει 2,6 δισ. ευρώ!

H Ελλάδα ζητεί 7-13 δισ. ευρώ ιδιωτικές ξένες επενδύσεις. Αν δεν έλθουν ποτέ δεν θα ξέρει τι ακριβώς έχει χάσει. Απλώς θα μαθαίνει ότι γίνονται εργοστάσια στην Τουρκία, στη Σλοβενία, στη Σλοβακία και αυτή θα ζει στον δικό της όμορφο κόσμο. Θα χάνουμε τις ευκαιρίες, δεν θα έχουμε απασχόληση, τα παιδιά μας θα φεύγουν έξω και θα νομίζουμε ότι έχουμε κάνει τη δουλειά μας, ενώ δεν θα την έχουμε κάνει.

Πρακτικά ζητάτε να φύγουν clawback και rebate; Εμείς ζητάμε οι παραγγελίες να ταυτιστούν με τον προϋπολογισμό συν πλην 2%-3%. Δεν μπορεί κανείς να είναι μάγος. Σε ό,τι αφορά τη δημόσια δαπάνη; Δύο πράγματα. Μπορεί να αυξηθεί το ποσοστό της δημόσιας δαπάνης και παράλληλα να γίνονται συνεχείς έλεγχοι – σε όγκους και τεμάχια – για περιστολή δαπάνης και αποφυγή φαινομένων υπερκατανάλωσης. Θέλω να πω δηλαδή ότι δεν είναι

newtimes 11

Interview

των λανθασμένων τιμών που σας ανέφερα προηγουμένως και οι οποίες ισχύουν εκτός νόμου.

Τα 50-60 εκατ. ευρώ που ξοδεύονται για κλινικές μελέτες θα μπορούσαν να γίνουν 200-300, με όλα τα θετικά επακόλουθα συμπεριλαμβανομένης και της αύξησης της απασχόλησης. Εδώ κλωτσάμε μια τεράστια ευκαιρία, διότι μια εταιρεία προκειμένου να αποφασίσει να επενδύσει 10 εκατ. ευρώ σε κλινικές μελέτες στην Ελλάδα, πρέπει να έχει πεισθεί ότι αυτή η χώρα διαθέτει ένα φυσιολογικό περιβάλλον και ότι δεν είναι μια χώρα που κάνει ό,τι θέλει.

αναγκαίο να ακολουθήσουμε τον μονόδρομο της αύξησης της δημόσιας δαπάνης. Μπορεί παράλληλα να γίνουν και περιστολές και οι δύο προσπάθειες να συναντηθούν στη μέση. Λέμε ότι εσύ παραγγέλνεις 2,6 δισ. ευρώ, έχεις προϋπολογισμό 2 δισ. ευρώ. Έλα να συναντηθούμε στη μέση, στα 2,3 δισ. Αυτό επιτυγχάνεται με συγκεκριμένους υπολογισμούς, απλώς το λέω για την ευκολία. Βγαίνει με πράξεις γιατί χρειάζονται 2,3 δισ. ευρώ ως κατώτατο όριο ενώ σήμερα έχουν προϋπολογισθεί 2 δισ. ευρώ. Και αυτό είναι και για το 2014-2015, και βάλε στα 2,3 και τους ασφαλισμένους και τους ανασφάλιστους, γιατί δεν μπορούμε να έχουμε «άσπρους» και «μαύρους» στη χώρα. Βλέπουμε ότι η χώρα διανύει περίοδο παρατεταμένης εκλογολογίας. Στην περίπτωση που αυτή συνεχιστεί, ποιες επιπτώσεις θεωρείτε ότι θα καταγραφούν στο επίπεδο της υγείας και των επιχειρήσεων; Δυστυχώς, κάθε χρόνο η υγεία θα πηγαίνει όλο και χειρότερα. Αν θέλουμε – εδώ έχουμε όλοι την οικογένειά μας, πολιτικοί, επιχειρηματίες, πολίτες – να αφήνουμε μια Ελλάδα να εξαθλιώνεται ας το κάνουμε. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι. Αν προκειμένου να εκλεγούμε εξαθλιώσουμε αυτό τον τόπο, τότε θα κριθούμε μετά από κάποια χρόνια. Το δεύτερο είναι ό,τι σχετίζεται με την επιχειρηματική ζωή. Επειδή οι επιχειρήσεις, δυστυχώς ή ευτυχώς, έχουν τετράγωνη λογική – να είστε βέβαιοι ότι δεν μπορούμε ως χώρα να κοροϊδέψουμε κανέναν –, ένας λίγο έξυπνος επενδυτής όταν καταλάβει ότι το οικονομικό περιβάλλον δεν είναι βιώσιμο δεν θα έρθει. Και να ξέρετε ότι όταν χάνει κανείς επενδυτικές ευκαιρίες δεν τις καταλαβαίνει γιατί δεν τις είχε ποτέ. Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ότι ζητάει να έρθουν 7-13 δις. ευρώ ιδιωτικές ξένες επενδύσεις αλλά όταν δεν θα έλθουν ποτέ δεν θα ξέρει τι ακριβώς θα έχει χάσει. Απλώς θα μαθαίνει ότι γίνονται εργοστάσια στην Τουρκία, στη Σλοβενία, στη Σλοβακία και αυτή θα ζει στον δικό της όμορφο κόσμο. Θα χάνουμε τις ευκαιρίες, δεν θα έχουμε απασχόληση, τα παιδιά μας θα φεύγουν έξω και θα νομίζουμε ότι έχουμε κάνει τη δουλειά μας ενώ δεν θα την έχουμε κάνει. Επειδή ωστόσο αυτό που λέγεται υγεία και επιχειρήσεις πέραν των αριθμών είναι και άνθρωποι, θα ήθελα να σταθούμε στο μεγάλο κεφάλαιο που λέγεται ανθρώπινο δυναμικό. Ποιες

12 newtimes

απώλειες έχουν καταγραφεί στο στελεχικό δυναμικό των επιχειρήσεων του τομέα της υγείας; Κοιτάξτε, η φαρμακοβιομηχανία – και όχι μόνο – είναι μια κατ’ εξοχήν βιομηχανία που ζει, παράγει και δημιουργεί με βάση την καινοτομία. Είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται η χώρα αν θέλει να δημιουργήσει ένα ακαθάριστο εγχώριο προϊόν που να περιέχει προστιθέμενη αξία και όχι απλώς κατανάλωση. Όταν λοιπόν οι 9 στις 10 επιχειρήσεις που ξεκινούν τη δραστηριότητά τους στην Ελλάδα είναι fast food, φούρνοι και κομμωτήρια, μην έχουμε καμία ψευδαίσθηση ότι αυτό που ετοιμάζουμε για τα παιδιά μας είναι αυτά να γίνουν ή delivery boys ή σερβιτόροι. Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε αυτή την Ελλάδα, ας το κάνουμε γιατί στη φαρμακοβιομηχανία και σε όλον τον κόσμο της υγείας τα standards που έχουμε θέσει είναι πολύ υψηλά και σοβαρά. Πράγματι υπάρχουν επιχειρήσεις – είναι και μέλη του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων – που έχουν κάνει σημαντικές επενδύσεις. Να σας πω, υπάρχουν σήμερα γύρω στα 50 εκατομμύρια κλινικές μελέτες έναντι 80 στο παρελθόν. Μιλάμε για κλινικές μελέτες. Ενώ ακούγεται θεωρητικό είναι πολύ πρακτικό, γιατί είναι φάρμακα πρώτης γενιάς που παρέχονται δωρεάν στους ασθενείς, σώζουν ζωές δηλαδή. Ξέρετε, μιλάμε για καρκίνους κτλ. Δεύτερον, στις μελέτες αυτές εμπλέκονται επιστήμονες υψηλής στάθμης, άρα έχουμε απασχόληση υψηλού επαγγελματικού επιπέδου, ενώ παράλληλα από πίσω είναι ξένα ιδιωτικά κεφάλαια τα οποία δεν είναι απαραίτητο να είσαι πολύ προηγμένη χώρα για να έρθουν τα λεγόμενα 50/85. Δηλαδή όταν τα φέρνουμε στην Ελλάδα εμείς, δεν πάνε απαραίτητα στην Αμερική, πάνε στην Ουγγαρία, στην Πολωνία, στη Ρουμανία… Άρα το target group των επενδύσεων αυτών δεν είναι απαραίτητα να είναι υψηλής στάθμης χώρα, άρα είναι ευκαιρία για την Ελλάδα. Αυτά λοιπόν τα 50-60 εκατ. ευρώ λογικά μπορούν να γίνουν 200 και 300, με όλα τα θετικά επακόλουθα, συμπεριλαμβανομένης και της αύξησης της απασχόλησης. Εδώ κλωτσάμε μια τεράστια ευκαιρία, διότι μια εταιρεία προκειμένου να αποφασίσει να επενδύσει 10 εκατ. ευρώ σε κλινικές μελέτες στην Ελλάδα, πρέπει να έχει πεισθεί ότι αυτή η χώρα διαθέτει ένα φυσιολογικό περιβάλλον και ότι δεν είναι μια χώρα που κάνει ό,τι θέλει, όπως στο θέμα

Σύμφωνα με τη μελέτη της McKenzie, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία μπορεί να αποτελέσει έναν από τους στρατηγικούς τομείς ανάπτυξης της οικονομίας στη μετά την κρίση εποχή. Πράγματι. Δείτε το κομμάτι των εξαγωγών. Οι εξαγωγές των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών είναι περίπου 300 εκατ. ευρώ. Οι υγιείς εξαγωγές οι οποίες πραγματικά γίνονται και μπορεί να γίνουν είναι 400-600 εκατ. Δηλαδή σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα μπορούμε να έχουμε πρόεσθετες εισροές κεφαλαίων 200 εκατ. ευρώ από κλινικές μελέτες και 200 εκατ. ευρώ από εξαγωγές φαρμάκων. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι μιλάμε για πολύ σημαντικά και «υγιή» ποσά. Δεν είναι μόνο τα απόλυτα νούμερα που είναι σημαντικά, πίσω τους είναι και πολλά ακόμη θετικά πράγματα όπως η αύξηση της απασχόλησης. Έχετε απέναντι σας τον Πρωθυπουργό και τον υπουργό Υγείας. Κωδικοποιώντας τις θέσεις σας για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στον τομέα της υγείας, τι θα τους προτείνατε; Κοιτάξτε, ο τομέας υγείας απαρτίζεται από την πρωτοβάθμια και κυρίως τη δευτεροβάθμια περίθαλψη. Και οι δύο σήμερα πάσχουν, δεν σημαίνει ότι τα κάναμε όλα ως πολιτεία στραβά, μην παρεξηγηθώ, έχουν γίνει σημαντικά βήματα. Αν πάει κανείς 6-7 χρόνια πίσω και κάνει τις αναγκαίες συγκρίσεις, θα δει ότι οι δαπάνες υγείας έχουν μαζευτεί και ο προϋπολογισμός έχει εξορθολογιστεί, πράγμα πολύ θετικό. Παρ’ όλα αυτά σήμερα στα νοσοκομεία επικρατεί μια χαοτική κατάσταση. Τα 130 νοσοκομεία της χώρας πρέπει να λειτουργήσουν πιο παραγωγικά, με καλύτερο αποτέλεσμα, ποιοτικούς δείκτες υγείας προς όφελος των πολιτών. Απαιτείται να έχουν ένα εφαρμόσιμο business plan για τα νοσοκομεία ενώ χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή στις προμήθειες των νοσοκομείων, οι οποίες δεν είναι καθόλου υπό έλεγχο. Γίνονται απευθείας αναθέσεις που δυστυχώς στους καιρούς μας είναι πολυτέλεια. Θα μπορούσαν να εξηγηθούν 10 χρόνια πριν άλλα όχι τώρα. Η πρωτοβάθμια περίθαλψη υγείας δεν φαίνεται να είναι υγιής, παρ’ όλο που γίνονται κάποιες προσπάθειες, γιατί η εισροή ανθρώπων στη δευτεροβάθμια είναι ανεξέλεγκτη. Για να κρίνει κανείς την πρωτοβάθμια περίθαλψη και να βλέπει πόσο σωστά λειτουργεί, πρέπει να βλέπει μείωση στη δευτεροβάθμια. Αυτό σημαίνει υγιής πρωτοβάθμια περίθαλψη υγείας. Σήμερα βλέπουμε αύξηση και ανεξέλεγκτη τη δευτεροβάθμια, γεγονός που σημαίνει ότι η πρωτοβάθμια νοσεί. Αυτοί είναι οι δύο άξονες που χρειάζονται πολύ μεγάλη προσοχή και απαιτείται αν θέλετε ένα διετές ή τριετές πλάνο, που δυστυχώς σήμερα δεν το έχουμε ως πολιτεία. Για τον τομέα της υγείας ίσως θα έλεγε κανείς ότι η τριετία είναι και μικρό χρονικό διάστημα. Ακριβώς. Αλλά θέλω να λέω μικρό, μην πω για 10 χρόνια. Τα 2-3 χρόνια, αν δουλέψει κανείς σωστά με ομάδες εργασίας και όχι ένας άνθρωπος μόνος του σε ένα γραφείο, μπορούν να γίνουν πολλά βήματα. Εμείς το έχουμε ήδη εφαρμόσει στον μικρόκοσμο των επιχειρήσεών μας. Κύριε Φρουζή, σας ευχαριστώ θερμά. Και εγώ σας ευχαριστώ, να είστε καλά.

newtimes 13

destination

«Πλατανόφυλλο καταμεσής του πελάγους»!

Τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη στο μελέτημά του «Ο ζωγράφος Θεόφιλος» ηχούν παράξενα στο εφιαλτικό τοπίο των ημερών μας. Και όμως φωτίζουν τα πράγματα από μία άλλη οπτική γωνία, πέρα από τις αλλαγές που γίνονται στην επιφάνεια. Και εμείς μόνο «τυχεροί θαλασσοπόροι» νιώθουμε κάθε φορά που πέφτει πάνω μας το φως της Μυτιλήνης, του νησιού της Σαπφούς, του λυρικού ποιητή Αλκαίου, του πεζογράφου Στρά-

14 newtimes

τη Μυριβήλη, του Στρατή Ελευθεριάδη, του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου, του Ηλία Βενέζη, του ζωγράφου Γιώργου Βακιρτζή και του δάσκαλου-ποιητή Μιχάλη Χατζηπροκοπίου. Δεν ξέρω γιατί αλλά το νησί αυτό πάντα με γοήτευε. Αν και Επτανήσιος, κάθε φορά που βρισκόμουν σε αυτό ένιωθα να αναπνέω έναν άλλο αέρα. Ένιωθα να βρίσκομαι σε έναν κόσμο όπου ο πολιτισμός, η ιστορία, ο πλούτος αλλοτινών

εποχών ανακαταεύοταν με την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα των αρχοντικών του και την αυθεντική λαϊκότητα και ευγένεια των ανθρώπων του, τις μοναδικές γεύσεις των φαγητών του και την ανάσα της Ιωνίας... Ίσως «έφταιξε» και το πρώτο μυθιστόρημα του Νίκου Θέμελη «Η αναζήτηση» που έτυχε να διαβάσω λίγες ημέρες πριν από το τελευταίο μου ταξίδι στη Μυτιλήνη. Σε αυτό ο συγγραφέας περιγράφει

τη ζωή του Νικολή-εφέντη – κάπου στα τέλη του 19ου, αρχές 20ού αιώνα – φωτίζοντας το μικρασιατικό Ελληνισμό με επίκεντρο τη Μυτιλήνη, τη Σμύρνη και την Πόλη. Έτσι, από τις σελίδες του βιβλίου βρέθηκα ξαφνικά να γεύομαι τα μοναδικά γλυκά κουταλιού του «Πανελληνίου», του ιδιαίτερου καφενείου της προκυμαίας με πρόσοψη σε δύο παράληλους δρόμους νιώθοντας την ιστορία να σεργιανίζει σε κάθε γωνιά του και να

destination

Οδοιπορικό στη γη του Ελύτη, της Σαπφούς, του Στράτη Μυριβήλη, του Στρατή Ελευθεριάδη και του Θεόφιλου Του ΣΠΥΡΟΥ ΚΤΕΝΑ

«Πουθενά σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου, ο Ήλιος και η Σελήνη δεν συμβασιλεύουν τόσο αρμονικά, δεν μοιράζονται τόσο ακριβοδίκαια την ισχύ τους, όσο επάνω σε αυτό το κομμάτι γης που κάποτε, ποιος ξέρει σε τι καιρούς απίθανους, ποιος θεός, για να κάνει το κέφι του, έκοψε και φύσηξε μακριά, ίδιο πλατανόφυλλο καταμεσής του πελάγους. Μιλώ για το νησί, που αργότερα, όταν κατοικήθηκε, ονομάστηκε Λέσβος και που η θέση του, όπως τη βλέπουμε σημαδεμένη στους γεωγραφικούς χάρτες, δεν μοιάζει να

ανταποκρίνεται και πολύ στην πραγματικότητα. Μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά μια δυο ώρες αφού το πλοίο της γραμμής εγκαταλείψει τη Χίο είναι σαν να εγκαταλείπει ολόκληρο τον γνωστό κόσμο. Μπαίνει σε θάλασσες που άξαφνα μοιάζουν ανεξερεύνητες και ο απροειδοποίητος ταξιδιώτης, που ταλαντεύεται με το ρυθμό της πρωινής φουσκοθαλασσιάς, κρατημένος από τα κάγκελα της γέφυρας, ατενίζει τον ορίζοντα με το ίδιο αίσθημα που θα είχε σε καιρούς αλλοτινούς ένας τυχερός θαλασσοπόρος».

Στη φωτογραφία το Κάστρο της Μυτιλήνης. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΑΚΜΑΚΗΣ

διαχέεται στην ατμόφαιρά του… Το μεγάλο λιμάνι με την προκυμαία σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή με την «ντόλτσε βίτα» αύρα που εκπέμπει. Η πόλη της Μυτιλήνης έχει διατηρήσει λαμπρά δείγματα του παρελθόντος της. Την ίδια όμως στιγμή είναι μια οργανωμένη και ζωντανή πόλη, με έντονη νυχτερινή ζωή που καλύπτει όλες τις απαιτήσεις και τις ανάγκες των επισκεπτών της. Η αλήθεια είναι ότι το πιο ζωηρό κομμάτι των

φιλοξενουμένων είναι οι περίπου δύο χιλιάδες Τούρκοι που επισκέπτονται καθημερινά το νησί, έχοντας στα μάτια και στη συμπεριφορά τους τη «δίψα» για την καθημερινή ζωή των γειτόνων τους. Κλασικό σημείο συνάντησης των ντόπιων είναι η περιοχή γύρω από την πλατεία Σαπφούς αλλά και το υπόλοιπο μισό πέταλο του νέου νότιου λιμανιού με τα μπαράκια και τις καφετέριες, που κλέβουν την παράσταση από πολύ νωρίς

το πρωί. Αυθεντικές γεύσεις, ωστόσο και ζεστό περιβάλλον συναντά κανείς και στο καφενείο του Κουτσομύτη στον «Συνοικισμό». Η αγάπη του κόσμου για το καλό και ποιοτικό φαγητό συναντιέται εδώ με το κέφι, το μεράκι και τις γεύσεις της Νίτσας που κάνουν τον κόσμο να παραμιλάει με τη διαφορετικότητα και την ποιότητα των μεζέδων της. Εδώ μπορεί να γευτεί κανείς μεγάλη ποικιλία από ελληνικά φαγητά, που σερβίρονται

σε μικρά πιατάκια με τη συνοδεία του ούζου. Πρόκειται για ένα υπέροχο ζεστό κουτούκι με παραδοσιακή διακόσμηση και φιλικό περιβάλλον, με μια όμορφη και ατμοσφαιρική αυλή. «Πάνω» από την πόλη στέκουν πάντα εμβληματικά το μεγαλόπρεπο κάστρο, ο ναός του Αγίου Θεράποντα με τον εντυπωσιακό τρούλο του και στην άκρη του λιμανιού το Άγαλμα της Ελευθερίας. newtimes 15

destination

02

01

01 Αγιάσος ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΕΛΛΗΣ

02 Μόλυβος ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΕΛΛΗΣ

03 Γεφύρι Παρακοίλων ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΑΚΜΑΚΗΣ

16 newtimes

Τα «πυργέλια» Αν υπάρχει όμως κάτι που αντιπροσωπεύει την ιστορία πλούτου που βίωσε κάποτε το νησί, αυτό δεν είναι άλλο από τα «πυργέλια», τα μοναδικά αρχοντικά που αποτελούν χαρακτηριστικό δείγμα του αρχιτεκτονικού πλουραλισμού των κτισμάτων. Σήμα κατατεθέν της οικιστικής του ταυτότητας είναι τα εξαίσια αυτά κτίσματα, που αποτελούν και την απόδειξη της οικονομικής ευρωστίας που έζησε στο παρελθόν το νησί. Τα περισσότερα από αυτά χτίστηκαν στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα από καραβοκύρηδες και πλούσιους αστούς εμπόρους, οι οποίοι, εκμεταλλευόμενοι την καίρια εμπορική θέση του νησιού μεταξύ Ανατολής και Δύσης, συσσώρευσαν πλούτο από τις οικονομικές τους δραστηριότητες. Τα «πυργέλια» συνδυάζουν στοιχεία της κλασικής ελληνικής και της δυτικοευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής. Αποτελούνται από σοφίτες, μαρμάρινες διακοσμήσεις, σαχνισιά και τζαμωτά, εκπληκτικούς κήπους, μαρμάρινες σκάλες, ζωγραφιστά ταβάνια, τοιχογραφίες και λιθόστρωτα. Σε ένα από τα μοναδικά αυτά αρχοντικά – στην αρχή της παραλιακής λεωφόρου που συνδέει την πόλη της Μυτιλήνης με το αεροδρόμιο –, που έχει ανακαινίσει μία από τις πλουσιότερες και πιο παραδοσιακές οικογένειες του νησιού, πήραμε μια γεύση όχι μόνο του ζωντανού παρελθόντος αλλά και των εδεσμάτων της κυρα-Χρυσούλας. Είχε βάλει όλη την τέχνη της για να ετοιμάσει κολο-

κυθοανθούς γεμιστούς με ρύζι, ντολμαδάκια με πρόβειο γιαούρτι από το Μανταμάδο, αμπελοφάσουλα σοταρισμένα με βούτυρο, φαγκρί, λακέρδα, μπακαλιάρο και χειροποίητες τούρτες… Είναι αλήθεια ότι ανάλογα εντυπωσιακά αρχοντικά βλέπει κανείς τόσο μέσα στην πόλη, στην περιοχή Σουράδα, Κιόσκι, Βαρειά, όσο και σε χωριά του νησιού, στον Μόλυβο, στο Πλωμάρι, στον Πολιχνίτο, στα χωριά της Γέρας, στην Αγία Παρασκευή και αλλού. Μάλιστα κάποια από αυτά τα αρχοντικά έχουν αναπαλαιωθεί και διαμορφωθεί σε θαυμάσια τουριστικά καταλύματα, όπως για παράδειγμα ο Πύργος της Μυτιλήνης και το Αρχοντικό της Μυτιλήνης. Ξεχωριστή περίπτωση αρχοντικών της λεσβιακής αρχιτεκτονικής παράδοσης είναι οι πύργοι που χτίζονταν σε αγροτικές περιοχές κοντά στην πόλη της Μυτιλήνης και αποτελούσαν τη δεύτερη κατοικία πλούσιων αστών. Συχνό οικιστικό μοτίβο του νησιού είναι επίσης τα λαϊκότερα – αστικά ωστόσο – πετρόκτιστα σπίτια με κεραμοσκεπή και σαχνισί, η φυσιογνωμία των οποίων ταυτίζεται με αυτά της απέναντι μικρασιατικής ακτής.

Με προορισμό τη Μουριά του Μυριβήλη… Αφήνοντας πίσω μας την πόλη, πιάνουμε τον παραλιακό δρόμο από την ανατολική πλευρά του

νησιού. Πάνω από την κωμόπολη της Θερμής στο ύψωμα «Καρυές» περνάμε από το μοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ με τη μοναδική στο νησί διώροφη εκκλησία και την εκπληκτική αίγλη του σε όλον το χριστιανικό κόσμο. Εδώ φυλάσσονται τα λείψανα των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, που μαρτύρησαν στα χέρια των Τούρκων και τα οστά τους βρέθηκαν ύστερα από οράματα πιστών. Αφού περάσουμε τη Λουτρόπολη Θερμής, ο δρόμος μάς οδηγεί διαδοχικά στα Μυστεγνά, στη Σκάλα Μυστεγνών, στις Νέες Κυδωνίες και στη Σκάλα Νέων Κυδωνιών. Λίγο μετά τις Νέες Κυδωνίες συναντάμε την Πεδή, μια μικρή όμορφη παραλία με πεντακάθαρα νερά. Ο δρόμος συνεχίζει παράλληλα προς την παραλία ενώ μικρός δρόμος προς τα ανατολικά οδηγεί διαδοχικά στην παραλία του Ασπροποτάμου, στον διατηρητέο οικισμό των Τσουκαλάδων, του Αγίου Στεφάνου, ενώ ακριβώς απέναντι υπάρχουν τα μικρά ψαρονήσια Τοκμάκια. Στη συνέχεια και σε απόσταση 6,5 χλμ. προσεγγίζουμε τον επόμενο προορισμό μας, την κωμόπολη του Μανταμάδου με έντονα τα στοιχεία της παράδοσης και του θρησκευτικού αισθήματος. Λίγο έξω από τον Μανταμάδο, βρίσκεται χτισμένο το μοναστήρι του αρχαγγέλου Μιχαήλ ενώ σε μια απόσταση περίπου 7 χλμ. προς τα δυτικά υπάρχει η παραλία Τσακμάκια. Από τον Μανταμάδο ο δρόμος συνεχίζει βόρεια προς το ορεινό χωριό Κάπη, όπου ένας δευτερεύων μικρός δρόμος οδηγεί στη γραφική παραλία «Λιμάνι» ενώ προς τα δυτικά στα γραφικά ορεινά χωριά Πελόπη και Υψηλομέτωπο. Συνεχίζοντας

destination

03 στην κύρια οδική αρτηρία, οδηγούμαστε στο χωριό Κλειώ. Ο δρόμος από την Κλειώ μάς οδηγεί στη γραφική παραλία «Τσόνια» ενώ προχωρώντας προς τα βορειοδυτικά καταλήγουμε στο γραφικό χωριό Συκαμιά. Σε μια απόσταση 2,5 χλμ. κατεβαίνουμε στη γραφική Σκάλα Συκαμιάς, με την εκκλησία της Παναγιάς της Γοργόνας χτισμένη σε βράχο. Εδώ στη Σκάλα Συκαμιάς, κάτω από τη θρυλική Μουριά ο πασίγνωστος συγγραφέας Στράτης Μυριβήλης αποτύπωνε στο χαρτί τα δρώμενα αλλά και τις ιστορίες που του διηγόταν ο πατέρας του Πατσού, ο Φόρτης. Κάτω από το θεόρατο δέντρο, ηλικίας άνω των 130 χρόνων, αξίζει να πιει κανείς το καφεδάκι του για να ξαναφέρει στο μυαλό του τα λόγια του Μυριβήλη: «…όλοι οι νοικοκυραίοι εδώ έπαιρναν τον καφέ τους. Τότε προτιμούσαν τον Φόρτη, γιατί η κιμωλία που τραβούσε τα βερεσέδια πίσω από την πόρτα ποτές δεν είχε διχάλα στην άκρη, ούτε ο καφές του δεχόταν ένα κουκούτσι κριθάρι. Και το ρακί του, πάντα διπλά και τριπλά αποσταγμένο τσίπουρο. Εξάλλου όλοι αγαπούσαν να ακούνε τις γουστόζικες ιστορίες του, που όσο και να πάλιωναν, πάντα είχαν τη νοστιμάδα τους και ποτές δεν έλεγαν να τελειώσουν…».

Στον γοητευτικό Μόλυβο Ο γοητευτικός Μόλυβος είναι ο επόμενος σταθμός μας. Η εικόνα της πόλης που ξεκινάει από το

επιβλητικό κάστρο για να «χυθεί» στην κυριολεξία στη θάλασσα, σου κόβει την ανάσα αφού η απαράμιλλη φυσική ομορφιά παντρεύεται με αυτή των γραφικών σπιτιών του. Τα σπίτια του οικισμού με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, κατασκευασμένα από πέτρα και ξύλο και βαμμένα με έντονα χρώματα, σε συνδυασμό με το επιβλητικό βυζαντινό κάστρο που δεσπόζει στην κορυφή του λόφου, δημιουργούν ένα γραφικό περιβάλλον. Οι πλακόστρωτοι δρόμοι, τα μονοπάτια που οδηγούν στις παλιές γειτονιές, οι εκκλησίες και οι καταπληκτικές ακρογιαλιές ολοκληρώνουν μια ασύλληπτη εικόνα. Το στοιχείο ωστόσο που κυριαρχεί στην τοποθεσία είναι το κάστρο του Μολύβου. Αυτό βρίσκεται στη θέση της αρχαίας Μήθυμνας και αποτελεί το δεύτερο σε μέγεθος και σημασία κάστρο του νησιού. Οικοδομήθηκε κατά τη διάρκεια της βυζαντινής εποχής στα απομεινάρια αρχαίων εκτεταμένων τειχών με σκοπό την αντιμετώπιση επιδρομών Φράγκων και Τούρκων. Χτισμένο με κόκκινο και καφέ τραχείτη, το κάστρο του Μολύβου κατείχε στρατηγικής σημασίας θέση, αφού επέτρεπε τον έλεγχο του βόρειου περάσματος προς τον Αδραμυττηνό κόλπο. Η πρόσβαση στο κάστρο γίνεται μέσω τριών διαδοχικών πυλών. Η εξωτερική ανοίγεται στο νοτιότερο άκρο του εξωτερικού περιβόλου και χρονολογείται από την οθωμανική περίοδο. Σε μικρή απόσταση η δεύτερη είσοδος οδηγεί σε έναν υπαίθριο χώρο, ο οποίος προστατεύεται από τα τείχη. Η τρίτη κατά σειρά πύλη,

που αποτελεί την κύρια είσοδο του κάστρου και χρονολογείται από τον 14ο αι., συναντάται ανεβαίνοντας το καλντερίμι. Ενδιαφέρουσα είναι η ξύλινη με μεταλλική επένδυση θύρα που κλείνει την είσοδο (οθωμανικής περιόδου). Στο εσωτερικό του κάστρου τα σωζόμενα κτίρια χρονολογούνται από την οθωμανική περίοδο. Ένα από αυτά είχε πιθανότατα χρήση πυριτιδαποθήκης. Στο κάστρο έχουν γίνει εργασίες στερέωσης και συντήρησης. Σήμερα θεωρείται ένα από τα καλύτερα διατηρημένα κάστρα της ανατολικής Μεσογείου, αποτελεί το σημαντικότερο επισκέψιμο μνημείο και παραχωρείται στο Δήμο Μήθυμνας για διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων. Από το κάστρο, που βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο του οικισμού, κατηφορίσαμε ως το λιμάνι που είναι χτισμένο πάνω στον αρχαίο λιμένα «Σκάλα». Ήταν ένα από τα τρία μεγάλα διαμετακομιστικά λιμάνια του νησιού καθ’ όλη τη διάρκεια των αιώνων ως και τη μικρασιατική καταστροφή. Παλιές αποθήκες και μικρά βιομηχανικά κτίρια της ακμής της πόλης κατά τον 18ο και 19ο αιώνα στεγάζουν σήμερα εστιατόρια, τουριστικές υπηρεσίες αλλά και χώρους πολιτισμού μεταξύ των οποίων και η Στέγη Γραμμάτων «Στ. Τρύφων». Η θέα του Μολύβου είναι μαγευτική κάθε ώρα, τα λόγια περισσεύουν όμως όταν έχει πανσέληνο. Οι χρωματιστές βάρκες, οι τράτες που ξεφορτώνουν τα ψάρια, τα απλωμένα δίχτυα σε πάνε σε άλλες εποχές…

newtimes 17

destination

05

04

07

04 Αρχοντικό στη Μυτιλήνη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΕΛΛΗΣ

05 Τα παλιά βιομηχανικά κτίρια της Μυτιλήνης που ξαναζωντανεύουν από νέους πετυχημένους επιχειρηματίες 06 Σίγρι ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΤΕΡΟΣ ΤΣΑΚΜΑΚΗΣ

18 newtimes

114 σκαλιά ως την Παναγιά Γλυκοφιλούσα Από τον Μόλυβο κατευθυνόμαστε στη μαγευτική όσο και κοσμοπολίτικη Πέτρα, όπου δεσπόζει η εκκλησία της Παναγιάς της Γλυκοφιλούσας. Σκαρφαλωμένη πάνω σε βράχο, πρέπει ο επισκέπτης να ανεβεί 114 σκαλοπάτια – έχουν λαξευτεί στη βορεινή του πλευρά – για να προσκυνήσει. Η περίοπτη εκκλησία είναι τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα. Στο εσωτερικό της σώζονται σπάνιες βυζαντινές εικόνες και ένας εξαιρετικής αισθητικής ξυλόγλυπτος επισκοπικός θρόνος. Στην ίδια θέση πιθανολογείται ότι υπήρχε μικρότερος ναός από τον 15ο αιώνα. Στη θέση του χτίστηκε τον 17ο αιώνα μεγαλύτερη εκκλησία με κελιά. Η ανακαίνιση του ναού στη μορφή που παρουσιάζεται σήμερα έγινε με σουλτανικό φιρμάνι το 1840 από τον καταγόμενο από την Ανεμώτια πρωτομάστορα Στρατή Καρέκο. Αποτελεί σημαντικό προσκύνημα του νησιού και τόπο έλξης επισκεπτών κατά την ακολουθία της Μεγάλης Παρασκευής και της περιφοράς του Επιταφίου. Σε μικρή απόσταση από την εκκλησία της Παναγίας βρίσκεται και ο ναός του Αγίου Νικολάου, ένα όμορφο μικρό μνημείο κοντά στον τεράστιο πλάτανο του χωριού. Πρόκειται για

μονόκλιτη βασιλική του 17ου αιώνα, στις τοιχογραφίες της οποίας ξεχωρίζει η σπάνια και ίσως μοναδική σε ναό απεικόνιση της στιγμής του αυτοαπαγχονισμού του Ιούδα.

Απολιθωμένο δάσος Tο Σίγρι είναι γνωστό για το απολιθωμένο δάσος αλλά και για το μοναδικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του νησιού. Tο απολιθωμένο δάσος αποτελεί ένα από τα ωραιότερα μνημεία γεωλογικής κληρονομιάς σε παγκόσμια κλίμακα. Απλώνεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Λέσβου, σε μια περιοχή που καλύπτεται σχεδόν αποκλειστικά από πετρώματα ηφαιστειακής προέλευσης. H προστατευόμενη περιοχή του έχει έκταση 150 στρέμματα.

H δημιουργία του οφείλεται στην έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα που εκδηλώθηκε στην ευρύτερη περιοχή του βορειοανατολικού Αιγαίου πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια. Οι ηφαιστειακές εκρήξεις εκείνης της περιόδου προκάλεσαν την έξοδο τεράστιων ποσοτήτων λάβας και στάχτης από το εσωτερικό της γης, με αποτέλεσμα η περιοχή της κεντρικής Λέσβου γύρω από τα ηφαιστειακά κέντρα να σκεπαστεί με πυρακτωμένη λάβα, ενώ οι πιο απομακρυσμένες περιοχές με παχύ στρώμα στάχτης.

Άφθονοι απολιθωμένοι κορμοί – σε πολύ καλή κατάσταση – εντοπίζονται υποθαλάσσια, σε βάθος μέχρι και 30 μέτρων. H μεγαλύτερη συγκέντρωσή τους καταγράφεται δυτικά της μικρής νησίδας Nησιώπης, απέναντι από το Σίγρι. Στο βυθό έχουν βρεθεί κορμοί με διάμετρο μέχρι και δυόμισι μέτρα. Τα συγκεκριμένα ευρήματα επιβεβαιώνουν την ερευνητική υπόθεση της «συνέχειας» του απολιθωμένου δάσους στη συγκεκριμένη υποθαλάσσια περιοχή. Τα τελευταία χρόνια, από τις συστηματικές ανασκαφές που πραγματοποιούνται εδώ, εκτός από τους απολιθωμένους κορμούς, έρχονται στο φως οι ρίζες, οι καρποί, τα κλαδιά και τα φύλλα των δέντρων.

Η Αγιάσος, ο «Κακούργος» και τα κάστανα… Όταν είχα πρωτοεπισκεφθεί την Αγιάσο, ο «Κακούργος» ζούσε. Ο Γιάννης Σουσαμλής ή «Κακούργος» έπαιζε το μαγικό σαντούρι του – άλλοτε μόνος του άλλοτε με συνοδεία κιθάρας –, ξυπνώντας μοναδικές μνήμες από ακούσματα της Εγγύς Ανατολής. Το 1996 με λύπη έμαθα ότι

destination 06

08

ο «Κακούργος» δεν υπήρχε πια. Τα ταξίμια του όμως και οι παραδοσιακοί σκοποί που ο ίδιος έπαιζε με το σαντούρι έχουν για πάντα αιχμαλωτιστεί στις κασέτες – και σήμερα σε ψηφιακή μορφή – που ο ίδιος πουλούσε για να ζήσει... Μαζί με τους ήχους από το σαντούρι του «Κακούργου» έχει επιβιώσει και η παράδοση στην εκπληκτική Αγιάσο, που είναι χτισμένη στο εσωτερικό του νησιού στις πλαγιές του Όλυμπου και η οποία αποτελεί έναν γνήσιο οικισμό στη Λέσβο, που διατηρεί αναλλοίωτα τα στοιχεία της παραδοσιακής της αρχιτεκτονικής. Βρεθήκαμε ξανά στο ορεινό αυτό χωριό για να επισκεφθούμε αρχικά την Παναγία της Αγιάσου, όπου υπάρχει και η γνωστή εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας. Περιηγηθήκαμε στον περίφημο Καστανιώνα του Ολύμπου, βιώνοντας μια ξεχωριστή εμπειρία και θαυμάζοντας την επιβλητικότητα της φύσης. Στη βλάστηση της περιοχής υπάρχουν επίσης εκτεταμένα δάση τραχείας πεύκης (pinus brutia) στα δυτικά του οικισμού. Είναι ο μοναδικός που αποτελεί σημαντική δασική έκταση πάνω στο νησί. Αρκετά δημοφιλής είναι επίσης η «Γιορτή κάστανου», η οποία έχει καταφέρει να γίνει γνωστή σε όλο το νησί – και όχι μόνο – αποκτώντας φανατικούς οπαδούς, που περιμένουν την ημέρα εκείνη ως αφορμή για μια χειμερινή ορεινή απόδραση, μια βόλτα στα στενά της Αγιάσου αλλά και μια περιήγηση στα μονοπάτια του Καστανιώνα.

Αν είσαι λάτρης της λαογραφικής τέχνης, η Αγιάσος αποτελεί το μεγαλύτερο κέντρο χειροτεχνικής παράδοσης του νησιού με μεγάλη ποικιλία υφαντών, ξυλόγλυπτων και κεραμικών. Και αν στο τέλος της περιήγησης νιώσεις κατάκοπος, στο «Καφενείο των Θεόφιλων» ή στο «Καφενείο του Γιαννάκη» μπορείς να απολαύσεις έναν καφέ στη χόβολη ή – ακόμη καλύτερα – ένα καϊνάρι για να βυθιστείς σε μια εξωτική, έντονη γεύση από κανέλα, μπαχάρι, τζίντζερ, galangal, τσάι του βουνού, φασκόμηλο, γαρίφαλο και φλούδες πορτοκαλιού…

Στα βιομηχανικά κτίρια του Περάματος...

Απομεινάρια της έντονης οικονομικής δραστηριότητας της Λέσβου τον 19ο αι. θαυμάσαμε στον τελευταίο σταθμό του εκπλητικού οδοιπορικού μας στη Μυτιλήνη, που δεν ήταν άλλος από το Πέραμα. Πήρε το όνομά του από την τοποθεσία του, που βρίσκεται στο πέρασμα από τη Δυτική στην Ανατολική όχθη του στομίου του κόλπου της Γέρας. Από εδώ ξεκινούσαν τα καΐκια για την απέναντι ακτή, την Κουντουριδιά. Το Πέραμα θεωρείται επίνειο των χωριών της Γέρας. Παλαιότερα αποτελούσε το βιοτεχνικό κέντρο της περιοχής, γεγονός που μαρ-

09

τυρούν τα επιβλητικά πετρόκτιστα κτίρια με τις καμινάδες τους. Το λιμάνι έσφυζε από ζωή και κίνηση. Εκεί βρισκόταν το συγκρότημα των Βυρσοδεψείων Σουρλάγκα, που ήταν το μεγαλύτερο των Βαλκανίων και αποτελούσε ένα ελληνικό επίτευγμα επιχειρηματικής τόλμης της εποχής του. Έκλεισε τη δεκαετία του 1980 λόγω της μόλυνσης που προκαλούσε στον κόλπο. Σήμερα στη γύρω περιοχή υπάρχουν πολλά γραφικά εξοχικά των κατοίκων των χωριών της Γέρας, οι «κατούνες» όπως είναι γνωστά. Ανάλογα βιομηχανικά κτίρια είτε αυτοτελή μσυγκροτήματα από πέτρα ή τούβλο υπάρχουν διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια του νησιού, όπως ελαιοτριβεία, αλευροποιεία, σαπωνοποιεία και βυρσοδεψεία. Πέραμα, Παναγιούδα, Παλαιόκηπος, Αγιάσος… Σήμερα κάποια από αυτά έχουν αξιοποιηθεί. Το Ελαιοτριβείο Βρανά στη Γέρα και το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας στην Αγία Παρασκευή λειτουργούν ως μουσεία, τα ελαιοτριβεία στον Μανταμάδο και στο Πλωμάρι ως πολυχώροι εκδηλώσεων, ενώ στη Σκάλα Λουτρών το παλιό ελαιοτριβείο έχει διαμορφωθεί σε ξενοδοχείο («Ζαΐρα»). Μια άλλη μορφή βιομηχανικού κτιρίου πιο «ελαφριάς» μορφής είναι φυσικά οι υδρόμυλοι, ένας μεγάλος αριθμός των οποίων σώζεται σε όλο το νησί. Οι περισσότεροι είναι του 18ου και 19ου αιώνα και χρησιμοποιούνταν ως επί το πλείστον στην αλευροβιομηχανία.

07 Μόλυβος ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΑΚΜΑΚΗΣ 08 Μυτιλήνη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΕΛΛΗΣ

09 Η Παναγιά η Γοργόνα στη Σκάλα Συκαμιάς

newtimes 19

Interview

Δημήτριος Δέμος πρώην πρόεδρος της ΠΕΦ και αντιπρόεδρος της φαρμακοβιομηχανίας DEMO

Η Ελλάδα ξοδεύει τετραπλάσια ποσά από ό,τι η Γερμανία και η Γαλλία για ακριβά εισαγόμενα φάρμακα ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ TIMETV

Το 40% των χρημάτων που ξοδεύει το ελληνικό Δημόσιο αφορά ακριβά εισαγόμενα φάρμακα. Το ποσοστό αυτό δεν ισχύει σε καμία ευρωπαϊκή χώρα, ακόμη και στις ισχυρότερες εξ αυτών. Πολύ περισσότερο δεν πρέπει να ισχύει για τη χώρα μας με τα τεράστια δημοσιονομικά προβλήματα. Οι διαπιστώσεις αυτές ανήκουν στον κ. Δημήτριο Δέμο, πρώην πρόεδρο της ΠΕΦ και αντιπρόεδρο της φαρμακοβιομηχανίας DEMO, ο οποίος μιλώντας στο timetv αποκαλύπτει ότι (αναλογικά) τα φάρμακα που παραγγέλνει το ελληνικό κράτος από τον Σεπτέμβριο και μετά δεν πληρώνονται και ότι στην πραγματικότητα τα χρήματα είναι χορηγία των φαρμακοβιομηχανιών προς το ελληνικό Δημόσιο! Και αυτό διότι ενώ το κράτος παραγγέλνει 2,6 δισ. ευρώ φάρμακα, στην πράξη πληρώνει μόνο 2 δισ. ευρώ. Ας τον ακούσουμε:

20 newtimes

Interview

Κύριε Δέμο, η κυβέρνηση παραγγέλνει στις φαρμακευτικές επιχειρήσεις φάρμακα αξίας 2,6 δισ. ευρώ για να πληρώσει 2 δισ. ευρώ, ζητώντας από τις ίδιες να επιστρέψουν 600 εκατ. ευρώ στο κράτος. Ποιες επιπτώσεις έχει στη δημόσια υγεία και στις επιχειρήσεις αυτή η πρακτική; Να σας το πω απλά: από τα νούμερα που αναφέρετε και τα οποία είναι σωστά, προκύπτει πολύ απλά ότι από τον Σεπτέμβριο και μετά οτιδήποτε φάρμακα παραδίδουμε στον ΕΟΠΠΥ και στα δημόσια νοσοκομεία είναι ουσιαστικά χαρισμένα! Μιλάμε δηλαδή για μια χορηγία της φαρμακοβιομηχανίας – εγχώριας και μη – προς το κράτος. Βέβαια στην πραγματικότητα ξεκινάει από πιο νωρίς. Εμείς από τις αρχές του έτους είχαμε πει ότι ο στόχος των 2 δισ. ευρώ είναι ανέφικτος. Μάλιστα σε συνέντευξη Τύπου που κάναμε όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς είχαμε αναφέρει ότι ο στόχος των 2 δισ. ευρώ δεν μπορεί να επιτευχθεί. Δυστυχώς κάποιοι άνθρωποι χωρίς να βλέπουν τις νέες τεχνολογίες, χωρίς να βλέπουν τα νέα φάρμακα, τη γήρανση του πληθυσμού, τραβάνε κάποιες γραμμές και λένε: «θα πρέπει να μπορείτε να είστε καλυμμένοι με αυτά τα 2 δισ. ευρώ». Η πραγματικότητα είναι ότι ποτέ δεν μπορούσε να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος, βέβαια δεν πιστεύαμε ότι θα φτάναμε σε τόσο μεγάλη υπέρβαση. Στην ουσία είναι μια υπέρβαση πάνω από 30% από τον αρχικό στόχο. Το 30% δεν το ξέρουμε ακόμη, αφού δεν έχει κλείσει η χρονιά, αλλά ουσιαστικά αν το αναγάγουμε σε 6μηνιαία βάση μιλάμε για ένα αρκετά υψηλό ποσοστό. Από εκεί και πέρα η πραγματικότητα είναι ότι πήγαμε να πάρουμε μέτρα στην αρχή της χρονιάς, τα οποία δεν θα ήθελα να κρίνω ως προς την ορθότητά τους ή μη, αλλά η αλήθεια είναι ότι σταμάτησαν λόγω του Συμβουλίου Επικρατείας. Μέτρα όπως είναι και το πλαφόν της συνταγογράφησης, για το οποίο έγινε αρκετή συζήτηση, και διάφορα άλλα στην εφοδιαστική αλυσίδα μέτρα, τα οποία στην ουσία δεν εφαρμόστηκαν ποτέ, με αποτέλεσμα στο τέλος της περιόδου αυτής να έχουμε πολύ μεγάλες υπέρβασεις. Αποτέλεσμα όλων αυτών δεν είναι τόσο η υπέρβαση όσο και μια συζήτηση που πρέπει να γίνει αν τα 2 δισ. είναι

ένας εφικτός στόχος ή όχι, γεγονός το οποίο εμείς ως φαρμακοβιομηχανία το είχαμε τονίσει από τις αρχές του έτους. Ελάχιστη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη θεωρείτε τα 2,3 δισ. ευρώ; Και πάλι τα 2,3 είναι ζήτημα αν επαρκούν – εσείς ο ίδιος μιλήσατε για φάρμακα αξίας 2,6 δισ. ευρώ που παραγγέλνει το κράτος –, σίγουρα όμως ο στόχος των 2,3 δισ. ευρώ μπορεί να επιτευχθεί μέσω διαρθρωτικών αλλαγών, που ακόμη δεν έχουν γίνει και που οπωσδήποτε πρέπει να υλοποιηθούν. Αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση παραγγέλνει φάρμακα 2,6 δισ. ευρώ. Αυτό κατ’ αρχήν δείχνει τα πραγματικά επίπεδα της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης. Το θέμα λοιπόν είναι... Συγγνώμη που διακόπτω, η διατύπωση «επειδή τα παραγγέλνει, αυτό θα έπρεπε να είναι και το ύψος των δημοσίων δαπανών» είναι κατά τη γνώμη μου λανθασμένη. Δείτε τι κάνουν στο εξωτερικό: κάνουν έναν προϋπολογισμό, βάζουν ένα budget το οποίο θεωρούν εύλογο ώστε να μπορέσουν να καλύψουν τις φαρμακευτικές ανάγκες του πληθυσμού τους και στη συνέχεια παίρνουν διάφορα μέτρα τα οποία θεωρούν δίκαια ώστε να έχουν μια σωστή φαρμακευτική δαπάνη και περίθαλψη του πληθυσμού. Ουσιαστικά είναι μέτρα τα οποία έχουν πάρει. Έτσι λοιπόν δεν θα έλεγα ότι επειδή παρήγγειλαν 2,6 θα έπρεπε η δαπάνη να είναι 2,6. Θα μπορούσαν να είχαν παραγγείλει 3,6 δισ. ευρώ... Τα 2,6 δισ. ευρώ είναι ωστόσο ένα ενδεικτικό ποσό του επιπέδου των αναγκών της δημόσιας υγείας. Σίγουρα δεν είναι 2 δισ. ευρώ. Ας ξεκινήσουμε με αυτή τη λογική. Κύριε Δέμο, είστε εκπρόσωπος μιας υγιούς παραγωγικής επιχείρησης. Δώστε μας σας παρακαλώ μια εικόνα για το τι πληρώνει το ελληνικό Δημόσιο για τα λεγόμενα πρωτότυπα, που κατά τεκμήριο είναι ακριβά φάρμακα, και τι για τα ελληνικά φάρμακα ή τα γενόσημα. Με τι ταχύτητα κινείται η δαπάνη στα πρώτα και με τι στα δεύτερα;

Κοιτάξτε, είναι γεγονός ότι η έρευνα προχωρεί. Συνεχώς βρίσκονται καινούργιες θεραπείες οι οποίες μπορούν να προφέρουν ένα πολύ πιο θεαματικό αποτέλεσμα από ό,τι οι υπάρχουσες θεραπείες. Και αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μπορούμε να το αμφισβητήσουμε ούτε θα πρέπει να κλείνουμε τα μάτια μας στο γεγονός ότι ο κόσμος πρέπει να έχει πρόσβαση σε όλα τα φάρμακα, και στα καινοτόμα. Αυτή είναι η μία πλευρά του θέματος. Η άλλη πλευρά είναι ότι η πρόσβαση στα νέα καινοτόμα φάρμακα πρέπει να είναι ελεγχόμενη ώστε αυτά να δίνονται σε εκείνους που τα έχουν πραγματικά ανάγκη. Το πρόβλημα δεν είναι αν πρέπει να έχουμε καινοτόμα φάρμακα στην Ελλάδα ή όχι, όπως θεωρούσαμε πριν από κάποιο διάστημα που είχαν δύο χρόνια να εκδώσουν δελτίο τιμών για τα νέα φάρμακα. Αυτό δεν ήταν σωστό για τον ελληνικό πληθυσμό. Από εκεί και πέρα όμως, όταν ένα φάρμακο παίρνει τιμή, δεν πρέπει γίνεται ανεξέλεγκτη η χρήση του. Μπορείτε να κάνετε μια σύγκριση μεταξύ της χώρας μας και του μέσου ευρωπαϊκού όρου, σε σχέση πάντα με τη χρήση ακριβών φαρμάκων; Κοιτάξτε, εμείς ως Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας έχουμε κάνει κάποιες μελέτες. Είδαμε λοιπόν ότι ανά 100 κατοίκους – σε προηγμένες φαρμακευτικές χώρες όπως είναι η Αγγλία, η Γερμανία και η Γαλλία – η Ελλάδα έχει τετραπλάσια κατανάλωση σε πολλά φάρμακα από ό,τι οι άλλες χώρες.

O κόσμος πρέπει να έχει πρόσβαση σε όλα τα φάρμακα, και στα καινοτόμα.

Κύριε Δέμο, αυτό είναι ιδιαίτερα σοβαρό. Αν μια χώρα προηγμένη, όπως η Γερμανία, έχει ορθολογικότερο σύστημα για να μην ξεφεύγει η δαπάνη στα ακριβά φάρμακα, αυτό είναι πολύ πιο κρίσιμο να το εφαρμόζει μια χώρα όπως η Ελλάδα με σοβαρά δημοσιονομικά θέματα. Μα νομίζω ότι ως ΠΕΦ πάντοτε αυτό λέγαμε. Δηλαδή η λύση στο πρόβλημα της φαρμακευτικής δαπάνης δεν είναι τόσο οι τιμές – αυτό ως εργαλείο το έχουμε εξαντλήσει εδώ και αρκετό καιρό – όσο ο έλεγχος της κατανάλωσης των φαρμάκων. Να σας δώσω ένα παράδειγμα: σήμερα συζητάμε ότι θα φτάσουμε τα 2,6 δισ., όταν τα φάρμακα υψηλού κόστους καταλαμβάνουν το 40% της

newtimes 21

Interview

Το ελληνικό φάρμακο διαθέτει πολύ μεγάλη ανταγωνιστικότητα στο εξωτερικό, δυστυχώς όμως στην ίδια του τη χώρα αντιμετωπίζεται ως η αιτία του κακού.

22 newtimes

δαπάνης αυτής. Είναι δηλαδή ένα νούμερο τεράστιο ως ποσοστό της συνολικής «πίτας». Αυτό δεν υπάρχει πουθενά σε ολόκληρη την Ευρώπη.

να ξέρουμε πού πάει το πλαίσιο της πολιτικής, όπως καταλαβαίνετε, κανένας επενδυτής δεν πρόκειται να επενδύσει.

Είναι δηλαδή τα φάρμακα τα οποία εισάγονται στην Ελλάδα; Ακριβώς, και αυτά είναι υψηλού κόστους.

Στην πραγματικότητα όμως, κύριε Δέμο, πολύ πρόσφατα στον χώρο της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας υλοποιήθηκαν νέες επενδύσεις. Αναφέρομαι στο νέο εργοστάσιο της UniPharma αλλά και σε άλλες σημαντικές επενδύσεις που έγιναν πράξη. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία την περίοδο της κρίσης έδειξε ότι εξακολουθεί να επενδύει. Έτσι είναι. Ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας έχει πολύ σημαντική εξωστρέφεια, και πραγματικά υπάρχουν άνθρωποι που επενδύουν στη χώρα και προσπαθούν. Το παράδειγμα της κυρίας Ιουλίας Τσέτη της Uni-Pharma είναι ένα φωτεινό παράδειγμα. Τα τελευταία χρόνια δεν νομίζω να έχετε ακούσει εγκαίνια άλλου εργοστασίου σε άλλο κλάδο. Από εκεί και πέρα όμως, ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη.

Κύριε Δέμο, η χώρα καλώς ή κακώς έχει εισέλθει ξανά σε μια περίοδο έντονης εκλογολογίας. Αυτό πρακτικά δεν προσφέρει τη δυνατότητα να ληφθούν και κυρίως να εφαρμοστούν ριζικές αποφάσεις και μεταρρυθμίσεις. Πόσο μπορεί να αντέξει η εγχώρια φαρμακοβιομηχανία και ο κλάδος σε μια παρατεταμένη περίοδο κατά την οποία δεν θα λαμβάνονται αποφάσεις; Θεωρώ ότι αυτό που επισημαίνετε δεν έχει να κάνει με την περίοδο αυτή. Πιστεύω ότι είναι ένα γενικότερο φαινόμενο το οποίο παρατηρούμε στην Ελλάδα, να αλλάζουν οι υπουργοί σε διάστημα ενός – ενάμισι έτους. Σε ένα αντικείμενο όπως είναι το φάρμακο – γενικότερα η υγεία, που είναι από τα βασικά αγαθά – θα έπρεπε ο εκάστοτε υπουργός ή η ηγεσία του υπουργείου και των εποπτευόμενων οργανισμών να έχουν μια πολυετή θητεία. Δεν είναι δυνατόν σε ένα τέτοιο ιδιαίτερα απαιατητικό «αντικείμενο» να αλλάζουν τα πρόσωπα τα οποία λαμβάνουν μέρος στην πολιτική κάθε ένα – ενάμιση χρόνο. Δεν είναι μόνον η εκλογολογία ή οι τρεις τελευταίοι μήνες. Εμείς το επισημαίνουμε τουλάχιστον πέντε χρόνια. Αυτό που λέμε είναι ότι συνεχίζοντας να χρησιμοποιείται το μέτρο της τιμολογιακής πολιτικής ως μοναδικό μέσο πολιτικής, ουσιαστικά έχει εκμηδενίσει τις επενδύσεις του φαρμάκου στην Ελλάδα. Και δυστυχώς, ενώ βλέπουμε μελέτες που δείχνουν ότι η φαρμακοβιομηχανία ελέγχει το 10% της μεταποίησης, ότι ο τομέας απασχολεί πάνω από 50.000 άτομα και είναι ένας από τους πυλώνες για την περαιτέρω ανάπτυξη της χώρας και την έξοδο από την κρίση, οι επενδύσεις έχουν σχεδόν μηδενιστεί. Και αυτό τα λέει όλα. Ξέρετε ότι μια επένδυση στο φάρμακο είναι πολυετής, δηλαδή αν ξεκινήσουμε σήμερα να επενδύουμε σε κάτι, τα αποτελέσματα θα τα δούμε μετά από πέντε χρόνια. Όταν λοιπόν έχουμε περάσει μια παρατεταμένη ύφεση, και όχι μόνο στις τιμές, χωρίς

Ποιο είναι το κύρος του ελληνικού φαρμάκου στο εξωτερικό; Εσείς ως επιχείρηση έχετε ανοίξει δεκάδες ξένες αγορές. Και δεν είστε η μοναδική ελληνική εταιρεία. Πώς λοιπόν σας αντιμετωπίζουν οι συνεργάτες σας στο εξωτερικό; Είμαστε παγκοσμίως γνωστοί. Το ελληνικό φάρμακο όσο το αντιμετωπίζουν ως «πέτρα του σκανδάλου» και ως «ρίζα του κακού» για όλα τα δεινά που συνέβησαν στην ελληνική κοινωνία… Ευτυχώς για εμάς, βρισκόμαστε στο εξωτερικό σε μια περίοπτη θέση, όλες οι υπόλοιπες χώρες μας βλέπουν ως λύση στο πρόβλημα της φαρμακευτικής δαπάνης που αντιμετωπίζουν. Φανταστείτε αυτή τη στιγμή κάνουμε εξαγωγές σε πάνω από 90 χώρες. Το ελληνικό φάρμακο διαθέτει πολύ μεγάλη ανταγωνιστικότητα στο εξωτερικό, δυστυχώς όμως στην ίδια του τη χώρα αντιμετωπίζεται ως η αιτία του κακού. Η αλήθεια είναι ότι αντιμετωπίζει πρόσθετα εμπόδια σε σχέση με το εισαγόμενο. Αναφέρομαι στο θέμα της έγκρισης των ελληνικών φαρμάκων... Είναι γεγονός. Αν δείτε όλα τα σημεία ανάπτυξης του προϊόντος – από την έγκρισή του ως την εξαγωγή του – παντού υπάρχουν προβλήματα. Ουσι-

αστικά σε οδηγούν να κάνεις την παραγωγή στο εξωτερικό. Μέσα σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον, πώς εμφανίζεται η πορεία της επιχείρησης DEMO κατά το τρέχον έτος; Τι προβλέπεται στους σχεδιασμούς σας; Κοιτάξτε, πάντα στους σχεδιασμούς μας η εξωστρέφεια ήταν ακρογωνιαίος λίθος και γι’ αυτό είναι κάτι που μας χαρακτηρίζει. Φανταστείτε ότι εδώ και πάρα πολλά χρόνια το 80% της παραγωγής μας εξάγεται στο εξωτερικό, και μάλιστα σε χώρες όπως η Κίνα, όπου εξάγουμε από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, η Νέα Ζηλανδία, η Αυστραλία. Στην Ευρώπη; Εξάγουμε σχεδόν σε όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Ρωτώ για τις ευρωπαϊκές διότι αυτές πληρούν υψηλών προδιαγραφών ποιοτικά κριτήρια. Ακριβώς. Στις αγορές αυτές διεισδύουμε ακόμη πιο δυναμικά. Από την 1η Ιανουαρίου 2015 ξεκινάει το δικό μας υποκατάστημα στη Γερμανία, μέσω του οποίου ευελπιστούμε να κατακτήσουμε σημαντικά μερίδια αγοράς. Στην Αγγλία έχουμε μερίδιο αγοράς της τάξεως του 35% στα προϊόντα τα οποία πουλάμε, στη Γαλλία 20%, στην Ισπανία έχουμε μπει και εκεί δυναμικά και προχωρούμε με δικά μας γραφεία. Αυτός είναι και ο γενικότερος σχεδιασμός, όπως επίσης και νέες δραστηριότητες παρεμφερείς με το φάρμακο, οι οποίες θα έρθουν και θα ενδυναμώσουν και την γκάμα μας σε καλύτερο επίπεδο. Κύριε Δέμο, είναι ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι βρίσκετε αναπτυξιακές διεξόδους μέσα σε αυτό το εφιαλτικό τοπίο. Νομίζω ότι ο κλάδος του φαρμάκου και αυτό που λέμε οι ισχυροί παίκτες του κλάδου, είχαν εξαρχής εξωστρέφεια και αυτό νομίζω δεν μπορεί να εμποδίσει την πορεία τους. Πιστεύω ότι θα συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο, όχι μόνο η DEMO αλλά και οι υπόλοιπες επιχειρήσεις, και ελπίζω να βρούμε τη στήριξη έτσι ώστε οι άνθρωποι που επένδυσαν στη χώρα αυτή να μην απογοητευτούν και στο τέλος «ρίξουν μαύρη πέτρα» πίσω τους. Σας ευχαριστώ θερμά. Να είστε καλά. Σας ευχαριστώ και εγώ.

NEW R ADISSON ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΗ ΟΜΙΛΟ CARLSON REZIDOR HOTEL GROUP ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ PARK, ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΩΣ, ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΤΗΚΕ ΣΕ RADISSON BLU PARK HOTEL. Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ “YES I CAN” ΤΟ FREE WI-FI ΚΑΙ Η ΟΛΙΚΗ “ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ” ΤΟΥ ΣΕ ΥΦΟΣ URBAN NATURE ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΟΥ. ΤΟ ROOFTOP RESTAURANT-BAR ST’ASTRA EAST ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΠΟΛΥΑΣΙΑΤΙΚΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ SUSHI ΜΕ ΘΕΑ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ! ΕΝΑ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΕ ΘΕΑ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ.

RADISSON BLU PARK HOTEL Alexandras Avenue 10, 10682 Athens, Greece, MHTE 0206K015A0027200 T: +30 210 8894500 info.athens@radissonblu.com radissonblu.com/hotel-athens

152048 ATHZH Ad NB UK (250x315).indd 1

RADISSON BLU PARK HOTEL, ATHENS

NE W B LU

03/12/13 14.45 newtimes 23

Interview

Kωστής Χατζηδάκης Ο πρώην υπουργός Ανάπτυξης υποστηρίζει ότι μια διαπραγμάτευση με την τρόικα για το ποσοστό του πρωτογενούς πλεονάσματος θα μπορούσε να εξασφαλίσει τα χρήματα του ΕΝΦΙΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διδάχθηκε τίποτε από

την περιπέτεια του «λεφτά υπάρχουν» ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ TIMETV

Μια διαπραγμάτευση με την τρόικα, η οποία θα κατέληγε στην απόφαση να μειωθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος από 4,5% σε 3%, θα μπορούσε να εξοινομήσει ένα ποσό της τάξεως των 3 δισ. ευρώ, όσα δηλαδή είναι τα κρατικά έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ. Τη διαπίστωση αυτή κάνει μιλώντας στο TIMETV ο πρώην υπουργός Ανάπτυξης

24 newtimes

κ. Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος επιχειρεί μια ολομέτωπη επίθεση εναντίον του οικονομικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, επισημαίνοντας ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης επιδίδεται σε μια πολιτική ακατάσχετων υποσχέσεων και παροχών. Ας τον παρακολουθήσουμε:

Interview OPEN 24HOURS

newtimes 25

Interview

Τώρα είμαστε στη φάση που βγαίνουμε από το βαρύ χειμώνα της κρίσης και μπορούμε να ξαναγίνουμε μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα.

26 newtimes

Κύριε Χατζηδάκη, χαρακτηρίσατε επικίνδυνη το ενδεχόμενο άμεσης εκλογικής αναμέτρησης. Την ίδια στιγμή η αντιπολίτευση θεωρεί επικίνδυνη για την πορεία του τόπου την παρουσία της κυβέρνησης, αφού κάνει λόγο για ενδοτικότητα έναντι των πιστωτών μας. Τελικώς, πού βρίσκεται η αλήθεια; Ξέρετε, τα μεγάλα λόγια είναι εύκολα για κάποιον που είναι έξω από τον χορό. Όσο λάθος είναι το «σφάξε μου πασά μου να αγιάσω» απέναντι στην τρόικα, άλλο τόσο επικίνδυνες για τον τόπο είναι οι σαπουνόφουσκες. Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα. Η κυβέρνηση ακολουθεί το δρόμο της κοινής λογικής και της εθνικής ευθύνης. Παλεύοντας από την πρώτη μέρα που ανέλαβε να υπηρετήσει το εθνικό συμφέρον, κάνοντας δύσκολες διαπραγματεύσεις αλλά και έχοντας και συγκεκριμένα επιτεύγματα. Όταν ξεκίνησε αυτή η πορεία, δεν ήταν καθόλου εγγυημένη η κυβερνητική σταθερότητα, δεν ήταν καθόλου εγγυημένη η προοπτική του τραπεζικού συστήματος, δεν ήταν καθόλου εγγυημένη η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Αυτά ήταν δύο χρόνια πριν… Δεν πρέπει να έχουμε τόσο κοντή μνήμη. Τώρα είμαστε στη φάση που βγαίνουμε από το βαρύ χειμώνα της κρίσης και μπορούμε να ξαναγίνουμε μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα. Είναι κρίμα τώρα που έχουμε το πέμπτο χαμηλότερο έλλειμμα στην ευρωζώνη, έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα, η χώρα ξαναβγήκε στις αγορές, κερδίζει ένα σημαντικό κομμάτι από τη χαμένη ανταγωνιστικότητα, τώρα να διακόψουμε την πορεία με αχρείαστες και ανώφελες εκλογικές περιπέτειες λόγω της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας. Αυτό λέμε. Να συνεννοηθούμε ως Έλληνες για να προχωρήσουμε μπροστά. Ταυτόχρονα να μπορέσει η χώρα να εμπεδώσει την πρόοδό της, να κεφαλοποιήσει την πρόοδο που έχει κάνει στη δημοσιονομική προσαρμογή και στις διαρθρωτικές αλλαγές ξεπερνώντας το πρόβλημα εμπιστοσύνης που μπορεί να δημιουργήσει η προεδρική εκλογή και όποιες βουλευτικές εκλογές ενδεχομένως ακολουθήσουν και από εκεί και πέρα και εμείς και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουμε τη δυνατότητα να ξεδιπλώσουμε την ατζέντα μας: εμείς τα απο-

τελέσματα τις πολιτικής μας και εκείνος τις υποσχέσεις του... Υπάρχει ωστόσο, κύριε Χατζηδάκη, μια διαφορά 3,7 ποσοστιαίων μονάδων, σύμφωνα πάντα με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, ανάμεσα στην κυβέρνηση και στον ΣΥΡΙΖΑ. Πώς θα την καλύψετε; Είμαστε στο μέσον της πορείας του κυβερνητικού έργου, δεν είμαστε στη φάση που φαίνονται όλα τα αποτελέσματα. Θα ξεκινήσουν όμως τους επόμενους μήνες και καθώς θα προχωρεί το 2015, διότι ήμασταν υποχρεωμένοι τα επόμενα χρόνια να ακολουθήσουμε μια δύσκολη πολιτική. Το ότι ακολουθήσαμε μια δύσκολη πολιτική αντανακλάται και στις δημοσκοπήσεις, θεωρώ όμως ότι αν συνεχίσουμε με αποφασιστικότητα στο δρόμο της υπευθυνότητας θα φανούν και τα αποτελέσματα, αλλά θα γίνει σαφέστατη και η διάκριση. Από τη μια υπάρχει το κόμμα εκείνο – αναφέρομαι στη ΝΔ που είναι ο βασικός κορμός της κυβέρνησης – που προχωρεί με τη σημαία της υπευθυνότητας και από την άλλη πλευρά το κόμμα που δεν διδάχθηκε από το «λεφτά υπάρχουν» το 2009 και προχωρεί σε μια πολιτική που είναι «λεφτά υπάρχουν και στο τετράγωνο και στον κύβο». Με συγχωρείτε, οι δυσάρεστες όμως αποφάσεις δεν έχουν τελειώσει. Μεταξύ αυτών η υπόθεση των ομαδικών απολύσεων, ο ΕΝΦΙΑ, οι πλειστηριασμοί. Όλα αυτά δεν θα αυξήσουν την κοινωνική δυσαρέσκεια και άρα τη διαφορά μεταξύ των δύο πολιτικών αντιπάλων; Κοιτάξτε, υπάρχουν πολλά θέματα που μπορεί να τίθενται από την τρόικα – δεν παρίσταμαι σε συζητήσεις πλέον και δεν ξέρω – και τα οποία ενδεχομένως θα δημιουργούσαν αντιδράσεις και γι’ αυτό η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι υπάρχουν και συγκεκριμένα περιθώρια από την πλευρά τους. Υπάρχουν όμως και κάποια πράγματα τα οποία θα μπορούσαμε μόνοι μας να τα επιδιώξουμε: για παράδειγμα, οι εισφορές προς τρίτους, έχουν καταργηθεί κάποιες, μπορούν να καταργηθούν και κάποιες άλλες τέτοιες εισφορές. Είναι φόροι υπέρ τρίτων που πάνε σε διάφορες συντεχνίες εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Αυτό έχει προγραμματι-

στεί να προχωρήσει και εκφράζω προσωπική θέση. Επίσης σε ό,τι αφορά τον συνδικαλιστικό νόμο, γιατί να μην προσαρμοστούμε προς αυτά που γίνονται και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες ως προς την προκήρυξη των απεργιών; Αυτό γιατί είναι κακό; Να προχωρήσω περαιτέρω. Υπάρχουν διάφορα άλλα πράγματα τα οποία πρέπει να τα κάνουμε – είτε μας τα ζητήσει η τρόικα είτε δεν μας ζητήσει. Μεταξύ αυτών η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων. Εδώ πρέπει να εφαρμοστεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο αξιολόγησης και – γιατί όχι; – σύνδεσης των αποτελεσμάτων αξιολόγησης και με τον μισθό. Γιατί να μην ανταμείβουμε τους καλούς; Επίσης επιτάχυνση της δικαιοσύνης, με αυτά που πάνε να γίνουν τώρα με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με το Πτωχευτικό Δίκαιο, έτσι ώστε να στείλουμε ένα θετικό μήνυμα στους επενδυτές. Τέτοια πράγματα ασφαλώς πρέπει να τα επιδιώκουμε και δεν νομίζω ότι η τρόικα θα έχει κάποια αντίρρηση, αλλά και να είχε ξαναλέω ότι είναι πράγματα που έπρεπε να τα κάνουμε μόνοι μας. Ο συνάδελφος σας, καθηγητής κ. Προκόπης Παυλόπουλος, σε πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα New Times αναφέρθηκε στον ΕΝΦΙΑ λέγοντας ότι χτυπά τον πυρήνα αυτού που λέγεται ιδιοκτησία, που, αν θέλετε, αποτελεί κεντρική φιλοσοφία του κόμματός σας. Εσείς τι λέτε; Η κατεύθυνσή μας είναι – και θα έπρεπε να είναι, αν θέλετε, ως κόμμα της Κεντροδεξιάς – όσο το δυνατόν χαμηλότεροι φόροι, για να μπορέσει να υπάρξει ανάπτυξη και στον ιδιωτικό τομέα. Αυτή την ώρα όμως έχουμε κάποιες υποχρεώσεις. Ξέρω το πολιτικό πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με τον ΕΝΦΙΑ και γι’ αυτό υπήρξαν και διορθώσεις και ήμουν μεταξύ εκείνων που είπαν ότι πρέπει να προχωρήσουμε στις διορθώσεις όταν αυτές έγιναν αντιληπτές. Έχουμε όμως συγκεκριμένα έξοδα, λόγω του ότι ο δημόσιος τομέας έχει μείνει σε ένα επίπεδο, τα οποία πρέπει να καλυφθούν. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα έχουμε τις εξής εναλλακτικές λύσεις: πρώτον, μέσω της ανάπτυξης που είναι προ των πυλών για να έχουμε μεγαλύτερη πίτα, μεγαλύτερο οικονομικό κύκλο και άρα περισσότερα έσοδα, δεύτερον

Interview

μέσω του περιορισμού του δημόσιου τομέα – είναι κάτι το οποίο πρέπει να το συζητήσουμε σοβαρά. Έχει περιοριστεί, αλλά εγώ θεωρώ ότι υπάρχουν περαιτέρω περιθώρια και με τις ιδιωτικοποιήσεις και γενικότερα. Και ο τρίτος δρόμος είναι μέσω των διαπραγματεύσεων με την τρόικα να μην έχουμε τόσο υψηλούς στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα και γι’ αυτό έχει σημασία η συζήτηση για τη διευθέτηση του χρέους. Αν, ας πούμε, δεν είναι 4,5% ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα και είναι 3% ετησίως, αμέσως εξοικονομείς 3 δισ. ευρώ. Μα 3 δισ. ευρώ είναι όλος ο ΕΝΦΙΑ... Δεχθήκατε πρόσφατα μια πολύ ισχυρή επίθεση από μέρος του Τύπου σχετικά με το έργο σας ως υπουργού Ανάπτυξης. Μία μάλιστα εφημερίδα υποστήριξε ότι το όνομά σας συνδέεται με την πορεία της χώρας προς τα πίσω. Τι απαντάτε; Στην ιστοσελίδα μου έχω όχι μία ούτε δύο αλλά σαράντα πρωτοβουλίες των τελευταίων δύο ετών που αποδεικνύουν ότι τέθηκαν τα θεμέλια για να προχωρήσουμε μπροστά. Αλλά για να μη σας κουράζω με σαράντα παραδείγματα, θα σας πω χαρακτηριστικά ότι, όταν ξεκίνησα το έργο μου, οι αυτοκινητόδρομοι ήταν ένα λιπόθυμο έργο. Υπήρχαν 43 τράπεζες που εμπλέκονταν στη χρηματοδότησή τους, τα έργα είχαν σταματήσει και όταν τελικώς καταλήξαμε σε συμφωνία με τον κ. Χρυσοχοΐδη, είχαν μπει τα θεμέλια, είχαν φθάσει με εμάς στο 90% της διαδρομής… Οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι σημείωναν ότι δεν πίστευαν πως θα πετύχει η προσπάθεια διότι προηγούμενες απόπειρες, που έγιναν πριν από εμένα, δεν είχαν καταλήξει σε αποτέλεσμα. Στο ΕΣΠΑ ήμασταν στη 18η θέση στην Ευρώπη. Αναφέρεστε στην απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων; Ακριβώς, φτάσαμε τον Μάιο του 2014 να είμαστε στην τρίτη θέση και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης – είναι το μεγαλύτερο ταμείο της Ευρώπης – ήμασταν στην πρώτη θέση. Στις διαρθρωτικές αλλαγές, ο ΟΟΣΑ μας κατατάσσει στην πρώτη θέση και το 2013 και το 2014… Πώς νομίζετε ότι μας κατέταξε στην πρώτη θέση; Μήπως πιστεύετε ότι είχαμε μέ-

σον στον ΟΟΣΑ; Μας κατέταξε πρώτους γιατί πολλά υπουργεία δούλεψαν αλλά το υπουργείο Ανάπτυξης είχε καθοριστικό ρόλο με τη διευκόλυνση της ίδρυσης επιχειρήσεων νομικά, με την απλούστευση του πλαισίου διοικητικά, τώρα πρέπει να βγει δευτερογενής νομοθεσία αφού δουλέψαμε με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα και όλους τους ενδιαφερόμενους ένα νομοσχέδιο που χαιρέτισε η αγορά. Και να σας πω κάτι, επειδή το υπουργείο λέγεται Ανάπτυξης και γι’ αυτό ίσως γίνεται αυτή η συζήτηση, αν λεγόταν Βιομηχανίας και Εμπορίου πιθανότατα θα πήγαινε αλλού η κριτική. Και έτσι να το μετρήσουμε όμως ήμασταν -7% από πλευράς ανάπτυξης το 2012, κλείσαμε -3,8% – ο προϋπολογισμός μιλούσε για -4,2% – το 2013 και εφέτος γυρίζουμε σε θετικούς ρυθμούς. Θα συμφωνήσετε όμως μαζί μου, κύριε Χατζηδάκη, ότι την περίοδο αυτή είχαμε μαζική σφαγή του κόσμου των επιχειρήσεων. Πολλές επιχειρήσεις – μικρές και μεγάλες – έκλεισαν ενώ κάποιες άλλες μετέφεραν την έδρα τους στο εξωτερικό. Θα συμφωνήσω ότι βρισκόμασταν σε ένα πλοίο το οποίο ήταν σε πολύ μεγάλη φουρτούνα. Η ευθύνη του πληρώματος ήταν να κατορθώσει να προσεγγίσει το λιμάνι. Και αυτό κάναμε. Βεβαίως κατά τη διάρκεια του ταξιδιού υπήρξαν αναταράξεις, υπήρξαν προβλήματα για όλους αυτούς που ήταν μέσα στο πλοίο. Το ξέραμε, δεν είναι δυνατόν να είσαι σε φουρτούνα και κανένα πλοίο να μην κουνιέται. Πιστεύετε ότι αυτή η διαδικασία έχει ανακοπεί; Θεωρώ ότι πλέον είμαστε στη φάση που έχουμε μεγάλη πρόοδο από πλευράς δημοσιονομικής προσαρμογής, μεγάλη πρόοδο από πλευράς κάλυψης της χαμένης ανταγωνιστικότητας… Αυτό το οποίο είναι το πιο βασικό, είναι η πλήρης ανάκτηση της εμπιστοσύνης για να κινηθούν και οι τράπεζες, να κινηθούν οι καταθέσεις κτλ… Τι εμποδίζει αυτή την πορεία; Η αβεβαιότητα γύρω από την προεδρική εκλογή και τα σενάρια στη συνέχεια για τις εθνικές εκλογές. Όσοι γνωρίζουν από αγορά, ξέρουν ότι αυτό που λέω είναι αλήθεια – είτε θέλουν να το παραδεχθούν είτε όχι.

Το «σχέδιο Τσίπρα» θεωρείτε ότι πατάει στα πόδια του; Είναι τεκμηριωμένο; Μιλάει, για παράδειγμα, για περικοπή κατά 80% όλων των δανείων και αποπληρωμή σε 100 δόσεις του υπόλοιπου ποσού. Τι λέτε; Αν είχαμε τη δυνατότητα να παρακολουθούμε ιρλανδική ή πορτογαλική τηλεόραση και μεταφράζαμε τις εκπομπές τους, θα έβλεπε κάθε Έλληνας πολίτης τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα σε αυτές τις χώρες και σε εμάς. Διαφορά γιατί οι κυβερνήσεις και εκεί έχουν να εφαρμόσουν ένα πολύ δύσκολο πρόγραμμα το οποίο συναντά αντιδράσεις, μόνο που οι αντιδράσεις δεν είναι τύπου ΣΥΡΙΖΑ. Η αντιπολίτευση εκεί δεν αντιδρά με αυτόν τον τρόπο, και αυτό δυστυχώς είναι ένα πρόβλημα για την Ελλάδα. Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ καταφεύγει σε αυτή την επιλογή των ακατάσχετων υποσχέσεων είναι αρνητικό και για τον ίδιο, γιατί αν τυχόν γίνει κυβέρνηση ταυτόχρονα παγιδεύεται, όπως έγινε με τον Γιώργο Παπανδρέου. Αλλά είναι αρνητικό και για τη χώρα, γιατί δεν στέλνει το μήνυμα που στέλνει η Ιρλανδία ή η Πορτογαλία στις αγορές, ότι υπάρχει και μια κυβέρνηση και αντιπολίτευση που μπορεί να διαφωνούν αλλά διαφωνούν σε κάποιο πλαίσιο. Η χώρα μας είναι ευρωπαϊκή και πρέπει να παραμείνει ευρωπαϊκή, δεν είναι χώρα της Λατινικής Αμερικής. Νομίζετε ότι αυτό τίθεται υπό αμφισβήτηση; Θεωρώ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ καταφεύγει σε αχρείαστες και επικίνδυνες υποσχέσεις. Θεωρώ ότι επειδή ήταν ένα κόμμα του 3%-4%, με αριστερές καταβολές, επηρεάζεται από αυτό το πράγμα και δεν μπορεί να δει πώς λειτουργεί η αγορά και η Ευρώπη, τι απαιτείται ώστε να προχωρήσει η χώρα. Δεν λέω ότι δεν υπάρχει περιθώριο κριτικής στην κυβέρνηση. Μακριά από εμένα αυτό. Λέω όμως ότι τα κόμματα εξουσίας πρέπει να κάνουν ρεαλιστικές προτάσεις. Η χώρα μας δεν έχει την πολυτέλεια να ξαναβιώσει ένα ακόμη 2009-2010, να πάνε στράφι οι θυσίες των Ελλήνων πολιτών και να βρεθούμε πάλι στο σημείο μηδέν.

Αυτό το οποίο είναι το πιο βασικό, είναι η πλήρης ανάκτηση της εμπιστοσύνης για να κινηθούν και οι τράπεζες, να κινηθούν οι καταθέσεις κτλ…

Κύριε Χατζηδάκη, σας ευχαριστώ θερμά. Και εγώ σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία.

newtimes 27

destination

Ταξίδι στην Ανατολία…

Tης ΓΕΩΡΓΙΑΣ - ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ ΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ

Θέλω να κλείσετε τα μάτια σας και να φανταστείτε την εξής εικόνα: έχετε μαζέψει οικονομίες με χίλιους δυο κόπους και αποφασίζετε να κάνετε ένα τριήμερο ταξίδι που ως προορισμό έχει μια άλλη εποχή, με πολλά «κρυφά» αξιοθέατα, πηγές ποταμών και μακριά από τουριστικά hotspots! Η καταλληλότερη επιλογή, αν σκέφτεστε κάτι τέτοιο, είναι η Τουρκία. Όχι όμως εκείνη που επιλέγουν οι περισσότεροι ταξιδιώτες για τις διακοπές τους, οι οποίοι αρκούνται στο να επισκεφθούν τις ακτές της Μεσογείου και τα παλάτια της Κωνσταντινούπολης. Σας πηγαίνω στην Ανατολική Τουρκία, όπου βρίσκονται οι πηγές των μεγάλων ποταμών της Μέσης Ανατολής, του Τίγρη και του Ευφράτη, και η μεγάλη οροσειρά του Αραράτ, με απίστευτη θέα στο Ιράν και στην Αρμενία. Εκεί είναι η… «άλλη Τουρκία»! Ερείπια εξαφανισμένων πολιτισμών, μια τεράστια εσωτερική θάλασσα και ένα βουνό σάς ταξιδεύουν στη «Βιβλική εποχή» που είμαι σίγουρη ότι θα σας συναρπάσει!

28 newtimes

Η πόλη της Βαν Η πόλη Βαν έχει ένα μικρό όνομα, μια μακριά ιστορία και πολλά όμορφα ενδιαφέροντα πράγματα για να δείτε, ειδικά αν σας αρέσει η ιστορία και η φυσική ομορφιά! Βρίσκεται στην Ανατολική Τουρκία, μεταξύ της λίμνης Βαν και των ιρανικών συνόρων. Όντας η έκτη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, έχει πλούσια πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά, μνημεία, φυσική ομορφιά και μοναδικές γεύσεις που σε καλούν-προσκαλούν σε ένα μαγικό γαστρονομικό ταξίδι, κατά το οποίο ακόμη και ο πιο απαιτητικός «λυγίζει»! Ο πρώτος οικισμός της πόλης πηγαίνει πίσω στο 4.000 π.Χ., από τους Ουράρτους, στη συνέχεια η πόλη κατακτήθηκε από τους Πέρσες και διάφορα άλλα τουρκικά φύλα, για να καταλήξει τον 16ο αιώνα στους Οθωμανούς. Η πόλη διαθέτει διά-

σπαρτα πολλά ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία που ανήκουν σε αυτές τις περιόδους. Η πόλη Βαν είναι ένας σημαντικός σταθμός που συνιστάται αν θέλει να γνωρίσει κανείς την Ανατολική Τουρκία. Είναι ένας μακρύς δρόμος από τη Δυτική Τουρκία με το αυτοκίνητο ή το λεωφορείο, ένα ακόμη πιο μακρύ ταξίδι με το τρένο. Αν πάλι σας αρέσει να νιώθετε ελεύθεροι και να «πετάτε» στα σύννεφα, τότε υπάρχουν καθημερινές πτήσεις από το αχανές αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης και από το αεροδρόμιο της Άγκυρας.

νά που την περιτριγυρίζουν. Αν και η λίμνη Βαν βρίσκεται σε υψόμετρο 1.640 μέτρων με δριμείς χειμώνες, δεν παγώνει ποτέ εξαιτίας της πολύ μεγάλης περιεκτικότητας σε αλάτι, με μοναδική εξαίρεση το βόρειο ρηχό τμήμα της. Η λίμνη Βαν έχει μήκος 119 χλμ. και επιφάνεια 3.755 τ.μ. Το μόνο είδος ψαριού που μπορεί να ζει στα νερά της λίμνης είναι το Chalcabumus tarichi, το Μαργαριτάρι κέφαλος. Αλιεύεται κατά τη διάρκεια των πλημμυρών της άνοιξης. Τον Μάιο και τον Ιούνιο μεταναστεύει σε λιγότερο αλκαλικό νερό, για την περίοδο της ωοτοκίας του.

Λίμνη Βαν

Akdamar Island και η Εκκλησία Τιμίου Σταυρού

Η λίμνη Βαν είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Τουρκίας και βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της χώρας, στην επαρχία Βαν. Εκεί καταλήγουν πολυάριθμα μικρά ρέματα που κατεβαίνουν από τα βου-

Η ερειπωμένη εκκλησία του Τιμίου Σταυρού Αρμενίων, στο νησί Akdamar στη λίμνη Βαν,

destination

ο οποιοσδήποτε μπορεί να αντιληφθεί την ομορφιά και τη γαλήνη που εκπέμπει ο χώρος. Το όνομα που δόθηκε στο νησί Aght’amar εξηγείται από έναν τοπικό θρύλο. Ένας ευγενής αγάπησε ένα πολύ όμορφο κορίτσι που ονομαζόταν Tamar. Επισκεπτόταν το νησί κάθε βράδυ για να μπορέσει να τη δει. Έτσι μια θυελλώδη νύχτα, καθώς διέσχιζε τη λίμνη, η βάρκα ανατράπηκε. Αγωνιζόμενος τα κύματα, προτού πνιγεί πρόφερε «Αχ, Tamar»! Η Tamar, περιμένοντας τον αγαπημένο της και μη έχοντας νέα του, όταν άκουσε την είδηση του θανάτου του θρήνησε βαθιά και εκείνη δεν άντεξε και πέθανε λίγο καιρό μετά. Από τότε το νησί πήρε το όνομα Akdamar…

Οι γάτες Van Πρόκειται για μια πανέμορφη και ιδιαίτερη γάτα, με λευκή γούνα και περίεργα μάτια: ένα πράσινο και ένα γαλάζιο. Γνωστή στην πόλη της επαρχίας Βαν εδώ και αιώνες, στην κουρδική γλώσσα ονομάζεται pisîka Wanê. Είναι αρκετά εξοικειωμένη με τον άνθρωπο, αφού τρελαίνεται να σκαρφαλώνει επάνω του και να τον περιεργάζεται παιχνιδιάρικα με το δικό της μοναδικό τρόπο. Είναι μια μεγαλόσωμη φυλή γάτας, καθώς τα αρσενικά μπορούν να φθάσουν τα 7-8 κιλά και τα θηλυκά τα 6-7 κιλά. Το σώμα της είναι λίγο πιο μακρύ, με τα πίσω πόδια λίγο πιο μεγάλα από τα μπροστινά, με ανεπτυγμένους μυς, βαρύ σκελετό και δύο ειδών τρίχες στο γούνινο λευκό μανδύα, που την προφυλάσσει από το νερό που τόσο λατρεύει, αφού ενεργεί σχεδόν σαν αδιάβροχο. Προς το τέλος της δεκαετίας του ’90 η γάτα αυτή έγινε σύμβολο του Δήμου της πόλης Βαν. Στην είσοδο της πόλης βρίσκεται ένα άγαλμα μιας γάτας με ένα μικρό γατάκι. Αξίζει να σημειωθεί πως προστατεύονται ως είδος από το τουρκικό κράτος, γιατί ο αριθμός του πληθυσμού τους έχει μειωθεί σημαντικά. Η εξαγωγή της από τη χώρα απαγορεύεται αυστηρά και τυχόν διακίνηση διώκεται ποινικά.

Hoşap Kale (Castle) αποτελεί από τα μεγαλειώδη δείγματα της αρμένικης θρησκευτικής αρχιτεκτονικής. Είναι το μοναδικό εναπομείναν κτίριο του ανακτόρου των Aght’amar από τον αρχιτέκτονα επίσκοπο Manuel μεταξύ 915-921 μ.Χ. Κατασκευασμένο κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αρμένιου Gagik Ardzouni της δυναστείας Βασπουρακάν, όλο το συγκρότημα των κτιρίων αρχικά περιελάμβανε δρόμους, κήπους και βεράντες γύρω από το παλάτι και την εκκλησία. Εξωτερικά οι τοίχοι της εκκλησίας είναι εξαιρετικά όμορφοι, διακοσμημένοι με λιθανάγλυφα. Τα ανάγλυφα απεικονίζουν βιβλικές σκηνές με τον Αδάμ, την Εύα, τον Αβραάμ, τον Δαβίδ και τον Γολιάθ, τα θαύματα του Ιησού καθώς και γήινα θέματα, όπως σκηνές κυνηγιού και μορφές ανθρώπων και ζώων. Οι εσωτερικοί τοίχοι της εκκλησίας είναι διακοσμημένοι με τοιχογραφίες που δείχνουν θρησκευτικά θέματα. Αν και η φθορά είναι φανερή,

60 χλμ. από την πόλη Βαν βρίσκεται το κάστρο Hoşap. Στο παρελθόν είχε σημαντικό ρόλο ως τοπικό διοικητικό κέντρο της επαρχίας Βαν. Σήμερα στο δρόμο για Van-Hakkarι, είναι ένα μικρό χωριό, με απλούς και ευγενικούς ανθρώπους, γνωστό για το ιστορικό αυτό κάστρο αλλά και για τη «Γέφυρα του Διαβόλου» όπως την αποκαλούν! Το κουρδικό όνομα του χωριού Hoşap λόγω του ποταμού και η τούρκικη ονομασία του Güzelsu, μεταφράζεται ως το χωριό «Όμορφο νερό». Το κάστρο είναι χτισμένο σε μια βραχώδη προεξοχή, στη βόρεια όχθη του ποταμού Hoşap. Χτίστηκε κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα (1643) από τον Mahmudi Suleyman, το όνομα του οποίου αναφέρεται σε μια επιγραφή στην εσωτερική πύλη. Στο εσωτερικό του κάστρου τα παλιά λουτρά, τα χαμάμ, τα σχολεία, τα τζαμιά και τα διαμερίσματα, που έφεραν στο φως οι ανασκαφές, φανερώνουν τα ίχνη από τη δόξα του παρελθόντος. Το κάστρο είναι επισκέψιμο μετά τις εργασίες συντήρησης και ανακαίνισης που έγιναν, λόγω της φθοράς του από το χρόνο και τις καιρικές συνθήκες. Θα έλεγε κανείς ότι η δομή του κάστρου μοιάζει

με απρόσιτη αετοφωλιά, που όμως δεν έχει χάσει καθόλου από τη μαγεία και τη δύναμή της στο πέρασμα των αιώνων!

Η αυλή από το παλάτι του Ishak Pasha

Ishak Pasha Sarayi (Palace) Αν και είναι ένα ημιερειπωμένο ανάκτορο, ενσαρκώνει μέχρι και σήμερα «Χίλιες και μια νύχτες» ρομαντισμού. Ο λόγος για το Παλάτι του Ισαάκ Πασά (Ishak Pasha Palace), που βρίσκεται στην περιοχή Doğubeyazıt, της επαρχίας Ağrı της Ανατολικής Τουρκίας. Είναι ένα παλάτι της οθωμανικής περιόδου, του οποίου η κατασκευή ξεκίνησε το 1685 από τον Colak Abdi Πασά, μπέη της επαρχίας Βαγιαζίτ. Το συνέχισε ο γιος του Ishak και η κατασκευή του ανακτόρου ολοκληρώθηκε από τον εγγονό του, Μεχμέτ Πασά. Σύμφωνα με την επιγραφή που υπάρχει στην είσοδο της πόρτας, το χαρέμι ολοκληρώθηκε το 1784 από τον Ishak Pasha. Είναι ένα θαυμάσιο μείγμα αρχιτεκτονικής, αφού η δομή του είναι επηρεασμένη από το στυλ των Σελτζούκων, των Οθωμανών, των Αρμενίων και των Περσών. Το ανακτορικό συγκρότημα αποτελείται από πολλές αίθουσες και κτίρια. Αυτά περιλαμβάνουν μια εξωτερική αυλή, τα διαμερίσματα, το χαρέμι, ένα χαμάμ, μια αρκετά μεγάλη κουζίνα, αίθουσες συνεδριάσεων, έναν τάφο και ένα τζαμί, το οποίο έχει διατηρήσει μεγάλο μέρος της αρχικής του διακόσμησης, έχοντας τοιχογραφίες στην οροφή.

Hoşap Kale (Το κάστρο)

newtimes 29

destination

Πανδαισία γεύσεων, αρωμάτων και χρωμάτων περιμένουν τον επισκέπτη της Ανατολικής Τουρκίας

30 newtimes

Γαστρονομικό ταξίδι στην τουρκική κουζίνα Αν υπάρχει ένα πράγμα που θέλω για να ξεκινήσει καλά η μέρα μου είναι ένα πλούσιο πρωινό και στη συνέχεια ένα πολύ καλό μεσημεριανό με άρωμα Ανατολής! Άλλωστε σε ποιον δεν αρέσει το καλό φαγητό; «Δεν ξέρω τι σκέφτεστε για το φαγητό, αλλά το πρόγευμα έχει κάποιο σημείο επαφής με την ευχαρίστηση, την ευτυχία», είπε ο γνωστός Τούρκος ποιητής Τζεμάλ Σουρέια στο μόλις δύο στίχων ποίημά του. Είναι το αγαπημένο, απαραίτητο γεύμα, το οποίο χορταίνει και γεμίζει την ψυχή. Ιδιαίτερα όταν γύρω από τον σοφρά (το παραδοσιακό χαμηλό τραπέζι) κάθονται πολλοί και αγαπημένοι άνθρωποι, τότε η ευχαρίστηση είναι ατελείωτη! Αν νομίζετε πως μερικές μπουκιές από το κουλούρι ή το σταφιδόψωμο, προτού φτάσετε στη δουλειά ή στο σχολείο, είναι αρκετά, έχετε άδικο! Η τουρκική λέξη kahve-altι (καχφέ-αλτί) σημαίνει τη λήψη προγεύματος πριν από τον πρωινό καφέ. Στην Τουρκία έχει λάβει σημασία ξεχωριστού γεγονότος. Τα γνωστότερα εστιατόρια προγεύματος είναι τα «Εστιατόρια Βαν», όπου μπορεί κανείς να απολαύσει το πρόγευμά του. Στα ξενοδοχεία υπάρχει τεράστιος μπουφές με ό,τι τραβάει η όρεξη του κάθε επισκέπτη. Τραπέζια με διάφορα είδη ψωμιού, απλό, πολύσπορο, μπαγκέτες, mini ψωμάκια, άλλα γεμισμένα με τυρί, άλλα με ελιές, ψωμί σε μορφή πίτας είναι μερικά από τα είδη ψωμιού που θα συναντήσετε. Ακολουθούν τραπέζια με διάφορα τυριά: λευκό, κίτρινο, αλλά και το παραδοσιακό τυρί με χορταρικά της πόλης Βαν. Αξίζει να αναφέρουμε ότι για την παραγωγή αυτού του τυριού χρησιμοποιείται πρόβειο γάλα και 20 είδη χορταρικών. Τα χόρτα αυτά είναι γνωστά στην περιοχή ως αγριόχορτα και μερικά από αυτά είναι γνωστά με τα παρακάτω ονόματα: γαμήλιο λουλούδι, σίρικ, χέλιζ, μέντο κ.ά. Αυτός ο τύπος τυριού, μέσω των φυτών που περιέχει, βοηθάει στην πέψη της τροφής και καθαρίζει το αίμα από τους μικροοργανισμούς. Συνεχίζοντας θα βρείτε αλλαντικά, όπως σαλάμι, γαλοπούλα, πιατέλες με ελιές πράσινες και μαύ-

ρες, μικρές ή μεγάλες, αγγούρι, ντομάτα, μαρούλι, καρότο. Σε ένα άλλο σημείο σάς περιμένουν δίσκοι με mini ρολάκια με γέμιση τυριού ή μελιτζάνας, η τουρκική ομελέτα menemen. Αυτή περιέχει κρεμμύδι, ντομάτα, πράσινη πιπεριά, πιπέρι μαύρο και κόκκινο, αλάτι και ρίγανη και είναι τηγανισμένη είτε σε ελαιόλαδο είτε σε ηλιέλαιο. Περιμετρικά υπάρχουν μικρά μπολάκια με διάφορα ντιπ καθώς και το τζατζίκι του Βαν, τα κύρια χαρακτηριστικά του οποίου είναι το στραγγισμένο γιαούρτι ή τυρί καϊμάκι, στο οποίο προστίθεται μαϊντανός και άνηθος ψιλοκομμένος. Τώρα για εσάς που δείχνετε προτίμηση στα γλυκά πιάτα, μη στεναχωριέστε, δεν σας ξεχάσαμε! Σας περιμένει ποικιλία από κρουασάν βουτύρου, mini τσουρεκάκια σκέτα ή με γέμιση σοκολάτας, κέικ βύσσινου, τα οποία μπορείτε να συνοδεύσετε με μέλι, κρέμα σοκολάτας, βανίλιας, φράουλας, είτε μαρμελάδες όπως βερίκοκο και βύσσινο. Βεβαίως από ένα πρωινό στην Τουρκία δε μπορεί να λείπει το παραδοσιακό kaymak. Πρόκειται για μια πηχτή κρέμα από γάλα αγελάδας, η οποία σερβίρεται πάντα με μέλι ή και την κερήθρα karakovan «μαύρο καλαθάκι». Το μέλι karakovan το παράγουν μέλισσες του Καυκάσου από 1.200 είδη διαφορετικών ανθέων και σε βάθος τουλάχιστον 30 εκατοστών, σε κουφάλες κορμών μουριάς. Σε εκείνο το βάθος το μέλι παραμένει επί έξι μήνες χωρίς φως. Το κυριότερο χαρακτηριστικό είναι ότι παράγεται μόνο από τις μέλισσες, χωρίς καμία απολύτως ανθρώπινη παρέμβαση. Αν σας άνοιξε η όρεξη με το πρωινό, φανταστείτε τη συνέχεια με τα κυρίως πιάτα και τα γλυκά! Γιατί τα είδαμε, τα γευτήκαμε και ξετρελαθήκαμε! Πρώτα όμως θα ήθελα να πω λίγα πράγματα για την κουζίνα της γειτονικής χώρας. Η τουρκική κουζίνα έχει μεγάλη ποικιλία και είναι αρκετά νόστιμη. Συνδυάζει την ανατολική ποικιλία με την ευρωπαϊκή φινέτσα. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι πολλά φαγητά της δικής μας ελληνικής κουζίνας έχουν προέλθει από την τουρκική. Είναι πλούσια, σαν ένα οπλοστάσιο με αξέχαστες γεύσεις της Μεσογείου. Εκλεπτυσμένα προϊόντα, με εμπειρία αιώνων, σε συνδυασμό με την απλότητα των συνταγών, αποτελούν εγγύηση για νόστιμο φαγητό! Έτσι λοιπόν, έχοντας αυτά στο μυαλό μου, ανυπομονούσα για το πρώτο γεύμα μου στην Τουρκία! Μπαίνοντας στο εστιατόριο του ξενοδοχείου, με την υπόλοιπη ομάδα, οι σερβιτόροι μας περίμεναν για να ξεκινήσουμε αυτή τη φορά το «γαστρονομικό ταξίδι» μας! Το πρώτο μας πιάτο ήταν ένα μικρό μπολάκι με καυτή σούπα. Ό,τι πρέπει για να ξεκινήσεις το γεύμα σου! Η απλότητα του πιάτου σε συνδυασμό με τη βελούδινη υφή έδινε ένα τέλειο αποτέλεσμα και το μόνο που χρειαζόταν ήταν να το δοκιμάσεις. Το όνομα της σούπας Sebzeli Ezme Kirmizi Mercimek Çorbasi (βελουτέ σούπα από κόκκινες φακές και λαχανικά – κρεμμύδι, καρότο και φύλλα μέντας). Η γεύση του ονειρεμένη! Στη συνέχεια ακολούθησαν τα İçli Köfte (κεφτεδάκια με γέμιση από κιμά και επικάλυψη από πλιγούρι) – δύο στο κάθε μερίδα ήταν αρκετά για μπορέσει να ακολουθήσει το επόμενο πιάτο… Και επειδή δεν γίνεται να πας στην Τουρκία και να μη δοκιμάσεις το πραγματικό kebab, το επόμενο

πιάτο ήταν Kebab και mini αρνίσια μπριζολάκια, συνοδευμένα από κουσκούς με ψιλοκομμένες πιπεριές και μελιτζάνες και προαιρετικά ένα βαζάκι μικρό με κρεμμύδι και μπόλικο καυτερό πιπέρι. Οι Τούρκοι το θεωρούν ως την εθνική τους εκδοχή για πίτσα. «Ανατολίτικο» πιάτο, που σερβίρεται σε όλη τη Μέση Ανατολή και στον Καύκασο, Lahmacun (λεχματζούν), ελαφρά τραγανή ζύμη ωοειδούς σχήματος, πάνω στην οποία έχει περαστεί πικάντικη σάλτσα, συμπληρωμένη με κιμά. Σερβίρεται με λαχανικά και με μια φέτα λεμονιού. Άλλο ένα γευστικότατο πιάτο είναι το Şiş Kebab, από μικρά κομμάτια αρνιού, περασμένα σε σούβλα, μαγειρεμένα στη φωτιά. Το όνομά του προέρχεται από την τουρκική λέξη «şiş» σούβλα και «kebab» αρνίσιο κρέας. Είναι μαριναρισμένο σε χυμό λεμονιού, ελαιόλαδο, μπαχαρικά, κρεμμύδια, φύλλα δάφνης και πράσινες πιπεριές. Συχνά σερβίρεται με κουσκούς και ψητά λαχανικά. Τέλος, άλλη μια μοναδική σούπα, με πρωτόγνωρη γεύση για εμένα, αφού ποτέ στο παρελθόν δεν είχα δοκιμάσει κάτι ανάλογο, είναι η Yoğurtlu Ispanaklı Çorbası (σούπα από σπανάκι, διάφορα μυρωδικά και γιαούρτι). Σας τη συνιστώ ανεπιφύλακτα!

Γλυκίσματα με άρωμα Ανατολής! Μετά από ένα καλό φαγητό δεν μπορεί να λείπει ένα καλό γλυκό! Τώρα, μεταξύ μας, για να γίνω πιο συγκεκριμένη, στην Τουρκία δεν γίνεται να είναι ένα απλό κομμάτι γλυκού! Τι εννοώ; Μετά από κάθε φαγητό προσφέρονται μικρές λαχταριστές μπουκίτσες από τα παραδοσιακά γλυκά τους, για τα οποία είναι διάσημοι σε όλον τον κόσμο – απολύτως δικαιολογημένα θα έλεγα! Ας ξεκινήσουμε με τον γνωστό σε όλους μας baklava! Πρόκειται για ένα γλύκισμα που συναντάται σε πολλές κουζίνες της Μέσης Ανατολής και των πρώην οθωμανικών κτήσεων. Συνήθως σερβίρεται μετά το γεύμα και συνοδεύεται με τούρκικο καφέ. Η πόλη Gaziantep φημίζεται για τον μπακλαβά της και θεωρείται η πόλη στην οποία γεννήθηκε το γλύκισμα. Το 2008 η Τουρκία κατοχύρωσε τον μπακλαβά ως προϊόν ΠΟΠ (προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης) μέσω του τουρκικού γραφείου ευρεσιτεχνιών. Κάνει «θραύση» σε όλη την Τουρκία, ωστόσο ο πραγματικά κλασικός μπακλαβάς είναι εκείνος με το φιστίκι. Ένα ακόμη υπέροχο γλυκό, που είναι γνωστό και στη χώρα μας, είναι το kazandibi. Σε όσους αρέσει η crème brulee, το kazandibi είναι το ιδανικό γλυκό. Το όνομά του αποτελείται από τις λέξεις kazan και dibi, που σημαίνουν καμένος πάτος τηγανιού. Φτιάχνεται από βουβαλίσιο γάλα, βούτυρο, αλεύρι ρυζιού και ο πάτος του τηγανιού αρωματίζεται είτε με βανίλια είτε με μαχλέπι ή και με ροδόνερο. Βέβαια δεν θα μπορούσα να παραλείψω τα λουκούμια ή αλλιώς lokum, τα οποία σερβίρονται είτε με τον καφέ είτε με το τσάι. Πρόκειται για ένα

destination

παραδοσιακό γλύκισμα της τουρκικής κουζίνας, αφού παρασκευάζεται από τον 15ο αιώνα. Το αρχικό όνομά του ήταν rahat hulkum. Τα λουκούμια σερβίρονται σε μικρά κυβάκια και συχνά περιέχουν φιστίκι, ενώ διατίθενται σε διάφορες γεύσεις, με πιο συνηθισμένες το τριαντάφυλλο (κόκκινο λουκούμι) και το περγαμόντο (πράσινο λουκούμι).

Η καθημερινή «απόλαυση»… καφές και τσάι Η παραγωγή του καφέ είναι τέχνη! Κάθε στάδιο, από την αγορά του ως και το ψήσιμο, από την άλεση ως και το πακετάρισμά του, απαιτεί γνώσεις, ικανότητες, εμπειρία και έναν καλό μάστορα! Αν και προέρχεται από την Ανατολική Αφρική, καθιερώθηκε στην Τουρκία και είναι σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητας και της κουλτούρας των Τούρκων. Είναι ρόφημα φιλίας… Όποτε και αν σερβιριστεί, σε οποιοδήποτε μέρος στην Τουρκία – σε κάποιο κατάστημα, στην ουρά κάποιας τράπεζας –, γίνεται διάλειμμα ώστε να απολαύσετε αυτό το μαγικό ρόφημα! Μια γνωστή τουρκική παροιμία λέει: «Bir fincan kahvenin kirk yil hatiri vardir!», σε ελεύθερη μετάφραση: «Η ανάμνηση ενός φλιτζανιού καλού τούρκικου καφέ διαρκεί 40 χρόνια!» Ο τρόπος με τον οποίο σερβίρεται ο καφές παίζει μεγάλο ρόλο για τις ανθρώπινες σχέσεις. Από αυτόν φαίνεται πόσο ο νοικοκύρης εκτιμάει τους καλεσμένους του. Μπορεί αρκετοί Τούρκοι να προτιμούν τον καφέ, αλλά αναμφισβήτητα το τσάι αποτελεί το εθνικό τους αφέψημα! Πρόκειται για μια αγαπημένη συνήθεια κατά τη διάρκεια του χειμώνα αλλά και του καλοκαιριού. Το τουρκικό τσάι – cay, προφέρεται ως chai – είναι το γνωστό δυνατό μαύρο τσάι, το οποίο παράγεται στην ανατολική ακτή της Μαύρης Θάλασσας. Το προσφέρουν σε μικρό ποτήρι σε σχήμα τουλίπας και πρέπει να το κρατήσεις από το χείλος αν δεν θες να κάψεις τα δάχτυλά σου, μιας και σερβίρεται καυτό. Το μικρό ποτήρι έχει την εξήγησή του: η γεύση του είναι τόσο γεμάτη και δυνατή ώστε περισσότερη ποσότητα θα δημιουργούσε δυσφορία. Σερβίρεται με κυβάκια ζάχαρης και συνοδεύεται από λουκούμι!

Έκθεση τουρισμού στην Ανατολική Τουρκία Σημείο συνάντησης αποτέλεσε το Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο της πόλης Βαν, όπου πραγματοποιήθηκε η 5η Έκθεση Τουρισμού, με σκοπό να προαχθούν οι πολιτιστικές, ιστορικές και τουριστικές αξίες της Ανατολικής Τουρκίας. Εκθέτες, επισκέπτες, 15 δημοσιογράφοι από 8 ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλά-

01 Εκπρόσωποι του τουρισμού από επαρχίες και δήμους της Τουρκίας και επενδυτές

01

02 Περίπτερο έκθεσης, με χειροποίητα ζωγραφισμένα πιάτα 03 Περίπτερο έκθεσης, με χειροποίητα γλυκα (χαλβά και σοκολατάκια) 04 Ομάδα παραδοσιακών τραγουδιστών της επαρχίας Βαν

02

03

04 δας, τουριστικά γραφεία, εκπρόσωποι των επαρχιών και των δήμων, κυβερνητικές οργανώσεις, τραπεζίτες, επενδυτές ήταν όλοι εκεί! Στην επαρχία Βαν και στις γύρω επαρχίες συνυπάρχουν αρμονικά ο πολιτιστικός τουρισμός, η Ιστορία και η φύση. Στόχος η λίμνη Βαν και οι υπόλοιπες όμορφες επαρχίες να γίνουν πόλος έλξης! Και τις τέσσερις εποχές του χρόνου μπορεί κανείς να απολαύσει διάφορες δραστηριότητες, εκδρομές και ξεναγήσεις, οι οποίες θα εντυπωσιάσουν τον επισκέπτη. Αξίζει να αναφέρουμε ότι την προσοχή όλων στην έκθεση συγκέντρωσαν νέες συνεργασίες που βρίσκονται ήδη εν εξελίξει και η ανάπτυξη των σχέσεων για λογαριασμό της τουριστικής βιομηχανίας.

Ο κ. Erkut Temiz, σύμβουλος της Ένωσης Γυναικών Επιχειρηματιών (TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Danışmanı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği), μας ξενάγησε στα περίπτερα της έκθεσης, όπου βρισκόταν όλος ο πολιτισμός της Ανατολικής Τουρκίας. Περίπτερα με παραδοσιακά φαγητά, γλυκά, χειροποίητα έπιπλα, τουριστικά ήδη της κάθε περιοχής, χειροποίητα ασημένια σερβίτσια για τσάι, κοσμήματα, χειροποίητα κομπολόγια, 3d πίνακες όπου απεικονίζονταν τουριστικά μνημεία, αλλά και πανέμορφα τοπία ήταν λίγα από τα οποία μπορούσες όχι μόνο να δεις, αλλά και να αγοράσεις. Ήταν ομολογουμένως μια αξέχαστη πολιτισμική εμπειρία!

Θερμές ευχαριστίες στο Γραφείο Πολιτισμού και Τουρισμού της τουρκικής πρεσβείας στην Αθήνα και στην υπεύθυνη κυρία Asli Aksungur, για την πρόσκληση και τη φιλοξενία! newtimes 31

Interview

Σωτήριος Λέλος διευθύνων σύμβουλος της Vitafarm

O επιχειρηματίας που χτίζει τη νέα επώνυμη αλυσίδα ανεξάρτητων φαρμακείων ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ TIMETV

Μια νέα επώνυμη αλυσίδα ανεξάρτητων φαρμακείων επιχειρεί να δημιουργήσει ο κ. Σωτήριος Λέλος, διευθύνων σύμβουλος της Vitafarm, ο οποίος μιλώντας στο timetv μάς αποκάλυψε επιχειρηματικό σχέδιό του, το οποίο έχει ως στόχο τη χρηματοοικονομική και εμπορική θωράκιση των φαρμακοποιών. Το σχέδιο ωστόσο του κ. Λέλου έχει έναν ακόμη στόχο: να προλάβει την είσοδο ξένων οίκων που θα επιχειρήσουν να ελέγξουν το πολύτιμο δίκτυο των φαρμακείων στη χώρα. Ας τον παρακολουθήσουμε:

32 newtimes

Interview

Κύριε Λέλο, στο ευμετάβλητο τοπίο της αγοράς φαρμακευτικών προϊόντων ρίξατε μια ιδέα, που έχει σχέση με ένα νέο δίκτυο φαρμακείων. Τι ακριβώς σκέφτεστε; Κοιτάξτε, μετά τη δραματική μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, δεν υπάρχει περιθώριο να συντηρηθούν 10.000 φαρμακεία και 160 φαρμακαποθήκες στην Ελλάδα. Είναι περισσότερο από σίγουρο ότι πάρα πολλά φαρμακεία και πάρα πολλές φαρμακαποθήκες θα κλείσουν. Είναι εξωφρενικός ο αριθμός των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων. Για να κάνω μια σύγκριση: στην Ολλανδία με 14 εκατ. πολίτες υπάρχουν μόνο 4 φαρμακαποθήκες, όταν εμείς με 10 εκατ. διαθέτουμε 160 φαρμακαποθήκες. Η Ολλανδία πάλι με 14 εκατ. πληθυσμό έχει 1.000 φαρμακεία και εμείς έχουμε 10.500 φαρμακεία. Ποια είναι η βασική αιτία που οδηγεί στη συρρίκνωση του κλάδου; Μειώθηκε δραματικά ο τζίρος και το ποσοστό κέρδους τόσο των φαρμακαποθηκών όσο και των φαρμακείων. Αυτό τελικώς το εισέπραξαν μόνον οι φαρμακοποιοί. Δηλαδή όταν μειώθηκε το δικό μας ποσοστό κέρδους, εμείς κόψαμε τις εκπτώσεις προς τα φαρμακεία. Οπότε ο φαρμακοποιός έχασε και από το δικό του ποσοστό και από τις εκπτώσεις που έπαιρνε από εμάς. Παρ’ όλα αυτά δεν βλέπουμε να κλείνουν φαρμακεία. Αντιθέτως παρατηρούμε μια αξιόλογη αντοχή. Γιατί συμβαίνει αυτό; Με την ερώτησή σας αυτή αποκαλύπτετε μια μεγάλη αλήθεια. Όλοι απορούν γιατί δεν κλείνουν. Η απάντηση είναι προφανής και μπορώ να πω αυτονόητη. Ο φαρμακοποιός σήμερα, μη έχοντας άλλη διέξοδο, διατηρεί το φαρμακείο του, δουλεύει 15 ώρες την ημέρα, παίρνει συνταγές και γράφει στο σπίτι και στο τέλος βγάζει 200-400 ευρώ και το βράδυ κάνει το σταυρό του που βγάζει και αυτά τα χρήματα γιατί λέει «δόξα τω Θεώ, δεν χρωστάω». Στην ουσία όμως κλέβει τον εαυτό του, δουλεύει τόσες ώρες για να βγάλει 300-400 ευρώ. Αυτό το πράγμα βέβαια δεν μπορεί να συνεχιστεί, γιατί αυτά τα χρήματα θα μειωθούν ακόμη περισ-

σότερο, οπότε κάποια στιγμή αναγκαστικά θα κλείσουν. Οι πρώτοι που επλήγησαν ήταν τα μεγάλα φαρμακεία, τα οποία είχαν κάνει ανοίγματα και δεν μπόρεσαν να αντέξουν. Οι τράπεζες τράβηξαν το χαλί, οι φαρμακαποθήκες αμυνόμενες, όταν έβλεπαν ότι υπάρχει κίνδυνος, ξανατράβηξαν το χαλί και έτσι τα μεγάλα φαρμακεία βρέθηκαν σε δυσμενή θέση. Τι είναι λοιπόν αυτό το νέο δίκτυο φαρμακείων που σχεδιάζετε; Προτού σας αναπτύξω το σχέδιό μας, επιτρέψτε μου να δούμε το νέο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των φαρμακείων. Αυτό μέχρι στιγμής δεν έχει αλλάξει πολλά πράγματα. Ενώ παλιά είχαμε ένα φαρμακείο - ένας φαρμακοποιός, τώρα έχουμε έναν φαρμακοποιό - περισσότερα φαρμακεία. Παρά το ότι αυτός ο νόμος ισχύει περίπου ένα χρόνο, δεν έχουμε δει κανέναν φαρμακοποιό να αγοράζει πολλά φαρμακεία, όπως φοβήθηκαν ορισμένοι συνδικαλιστές και έκαναν ασκήσεις επί χάρτου ότι θα μπουν κάποιοι και θα πάρουν κάποια φαρμακεία. Η αλήθεια είναι ότι δεν συμφέρει, γιατί τα φαρμακεία δουλεύουν οριακά, κανένας δεν μπορεί να δει σήμερα το φαρμακείο ως επένδυση, δηλαδή να πει κάποιος θα αγοράσω φαρμακεία. Είναι λάθος επένδυση. Το φαρμακείο κατά την άποψή μας πρέπει να μείνει στα χέρια του κάθε φαρμακοποιού και να αναπτύξουμε συνεργασίες. Τι αποφασίσαμε λοιπόν να κάνουμε εμείς; Ο δικός μας όμιλος – οι 9 φαρμακαποθήκες από την Κομοτηνή ως την Τρίπολη – αποφάσισε να κάνει μια αλυσίδα ανεξάρτητων φαρμακείων, με σκοπό να δώσει διαπραγματευτική ισχύ στον φαρμακοποιό. Σήμερα πόσοι είναι οι πελάτες σας – φαρμακοποιοί; Σήμερα έχουμε 1.200 πελάτες, που εξυπηρετούμε καθημερινά και άλλους 500-600 που εξυπηρετούμε κάθε εβδομάδα ή κάθε μήνα. Δηλαδή μπαίνουμε σε περίπου 1.700 – 2.000 φαρμακεία τον μήνα. Σίγουρα η πρώτη μαγιά που θα μας επιτρέψει να αντλήσουμε συνεργάτες θα είναι από τους υπάρχοντες πελάτες, αλλά

σίγουρα δεν θα αποκλείσουμε και φαρμακεία τα οποία δεν είναι πελάτες μας αλλά παρακολουθούν την πορεία μας. Ξέρετε, λειτουργούμε στην αγορά, με συνέπεια και συνέχεια, από το 1981. Έτσι λοιπόν στην ομάδα που σκεφτόμαστε να απευθυνθούμε είναι και φαρμακεία που σήμερα δεν είναι πελάτες μας αλλά μας συμπαθούν. Άρα λοιπόν οι συνεργάτες σας θα παραμείνουν ανεξάρτητοι επιχειρηματίες; Ανεξάρτητα φαρμακεία κάτω από μια ομπρέλα. Δηλαδή εμείς αυτό που θα κάνουμε, και αισιοδοξούμε να στεφθεί με επιτυχία, είναι να δώσουμε κατ’ αρχήν διαπραγματευτική ισχύ στα φαρμακεία και να κάνουμε κοινές αγορές, που είναι το προφανές. Άλλο να διαπραγματεύεται ο κάθε φαρμακοποιός μόνος του και άλλο να διαπραγματεύονται 200-1.000 φαρμακεία μαζί. Οι οικονομίες κλίμακας μπορεί να μειώσουν αισθητά το κόστος αγορών; Πιστέψτε με, οι οικονομίες κλίμακας θα είναι τρομερές, δηλαδή μπορώ να σας πω ότι σήμερα τα φαρμακεία σε ορισμένα είδη παίρνουν από 0% ως 5% έκπτωση. Εγώ αισιοδοξώ ότι μπορώ να πετύχουμε εκπτώσεις ως και 50%. Μιλάμε για τεράστια νούμερα, μιλάμε για πιστώσεις που σήμερα οι περισσότεροι προμηθευτές μας έχουν σχεδόν μετρητοίς. Είναι κοινό μυστικό ότι ο κλάδος του φαρμάκου έχει την πιο ασφυκτική πιστωτική πολιτική. Το αυτονόητο λοιπόν και το πρωταρχικό μας βήμα είναι κοινές αγορές. Το επόμενο βήμα που θα κάνουμε είναι η οργάνωση του χώρου των φαρμακείων. Πολλές φορές και εσείς θα έχετε δει παρατημένα φαρμακεία, όπου τα φάρμακα και τα προϊόντα είναι τοποθετημένα με τυχαία σειρά. Όλα αυτά θέλουμε να τα οργανώσουμε. Να κάνουμε το λεγόμενο merchandizing. Άνθρωποι δικοί μας θα πηγαίνουν και θα τοποθετούν τα προϊόντα εκεί που πρέπει ώστε να κάνουμε και πωλήσεις κατά την είσοδο του πελάτη. Ξέρετε, όταν ένας πελάτης μπαίνει για φάρμακα σε ένα φαρμακείο, πρέπει να μπορεί εύκολα να ανιχνεύει και άλλα προϊόντα που πιθανόν να χρειάζεται. Αυτό λοιπόν θα βρεθεί στο επίκεντρο

Το φαρμακείο κατά την άποψή μας πρέπει να μείνει στα χέρια του κάθε φαρμακοποιού και να αναπτύξουμε συνεργασίες.

newtimes 33

Interview

των δικών μας προσπαθειών. Τέλος το άλλο που θέλουμε να πετύχουμε είναι να πάρουμε ένα μέρος από το άγχος του φαρμακοποιού. Ο φαρμακοποιός ως μικροεπαγγελματίας έχει τεράστιο άγχος.

Ο βασικός στόχος μας είναι να σώσουμε τις επιχειρήσεις των συνεργατών μας, των φαρμακοποιών.

Στην πραγματικότητα ο φαρμακοποιός είναι ένας επιστήμονας που κλήθηκε να λειτουργήσει και ως επιχειρηματίας. Έτσι δεν είναι; Ακριβώς. Και όχι μόνο αυτό. Σε ένα περιβάλλον που αλλάζει κάθε λίγο και λιγάκι – οι διαρκείς αλλαγές στη νομοθεσία τροποποιούν συνεχώς τα δεδομένα –, ο φαρμακοποιός είναι παράλληλα επιφορτισμένος με μια σειρά εργασίες όπως η επάρκεια των φαρμάκων, το γράψιμο των συνταγών κ.ά. Την ίδια στιγμή, για λόγους κόστους – αφού δεν κερδίζει αρκετά χρήματα –, αναγκάζεται να παίρνει το λογιστή της γειτονιάς για να του κλείσει τα βιβλία, με αποτέλεσμα πολλές φορές να γίνονται λάθη, να μην έχει νομική κάλυψη, γιατί είναι κόστη που δεν μπορεί να αντέξει μια τέτοια επιχείρηση. Σχεδιάζουμε λοιπόν να του πάρουμε ένα κομμάτι από αυτό το άγχος και να του παρέχουμε νομική και λογιστική υποστήριξη. Και το τρίτο και πιο σημαντικό είναι να τον εκπαιδεύουμε. Θέλουμε δηλαδή για κάθε αλλαγή που γίνεται να οργανώνουμε σεμινάρια όπου θα εκπαιδεύονται αυτός και οι βοηθοί του. Επίσης πιστεύουμε ότι είναι πολύ σημαντικό να του βγάζουμε οικονομικά στοιχεία κάθε μήνα, να παίρνει αναλυτικά οικονομικά στοιχεία ώστε να ξέρει τι κέρδισε από την επιχείρησή του, γιατί πολλές φορές οι φαρμακοποιοί όχι δεν κερδίζουν αλλά μπαίνουν και μέσα και δεν το γνωρίζουν και όταν το μάθουν είναι αργά. Αυτή η «ομπρέλα» για την οποία μιλάτε θα πάρει τη μορφή ανώνυμης εταιρείας; Ακριβώς, θα γίνει μια ανώνυμη εταιρεία η οποία θα ιδρυθεί από εμένα και μέλη της οικογενείας μου. Θα δοθεί η δυνατότητα σε όσους φαρμακοποιούς θέλουν να συμμετάσχουν μετοχικά στην πρώτη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που θα κάνουμε, με αξία μετοχής την ονομαστική, έτσι ώστε, όταν αύριο η εταιρεία αναπτυχθεί και ανέβει η μετοχή της, να κερδίσουν και από την αύξηση.

34 newtimes

Θα μπείτε και στη λογική της δημιουργίας δικών σας προϊόντων; Σαφέστατα. Για εμάς η πορεία του super market είναι μεγάλο σχολείο, γιατί πιστεύω ότι είναι μπροστά 10-15 χρόνια σε σχέση με τον χώρο του φαρμάκου. Σίγουρα θα αναπτύξουμε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που θα πωλούνται τόσο στην αλυσίδα των δικών μας φαρμακείων όσο και στα υπόλοιπα φαρμακεία που επιθυμούν να αγοράσουν από εμάς. Καταλαβαίνω ότι με την κίνησή σας αυτή προετοιμάζεστε για την επόμενη μέρα σε μια αγορά που οι παίκτες θα είναι πολύ περισσότεροι. Εγώ πιστεύω ότι αν πετύχουμε εμείς και βοηθήσουν και οι φαρμακοποιοί συνεργάτες μας να πετύχουμε, θα φράξουμε τον δρόμο στους ξένους. Είστε η πρώτη ιδιωτική φαρμακαποθήκη στην Ελλάδα. Έτσι δεν είναι; Ακριβώς. Και η πλέον κερδοφόρα θα συμπλήρωνα και πιστεύω ίσως μπροστά και από τους συνεταιρισμούς. Η κίνηση αυτή δεν θα σας φέρει σε κάποια αντίθεση με τους προμηθευτές σας; Η δημιουργία επώνυμου φαρμάκου δεν θα δημιουργήσει σχέσεις αντιπαλότητας με τους προμηθευτές σας; Όχι βέβαια. Κατ’ αρχήν τα φάρμακα που περιέχουν πατέντα δεν μπορείς να τα αντιγράψεις και, δεύτερον, εμείς θα πάρουμε το κομμάτι που μας αντιστοιχεί, δεν θα βγάλουμε έξω τους προμηθευτές μας τους παλιούς, θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε μαζί τους. Ο βασικός στόχος μας είναι να σώσουμε τις επιχειρήσεις των συνεργατών μας, των φαρμακοποιών. Αυτός είναι ο στρατηγικός μας στόχος. Κύριε Λέλο, πώς βλέπετε την επόμενη μέρα στην αγορά φαρμάκου; Πιστεύω ότι το φάρμακο θα περάσει δύσκολα χρόνια, γιατί το μεγαλύτερο μέρος το πληρώνει η κεντρική κυβέρνηση. Όπως καταλαβαίνετε, ο υπέρογκος δανεισμός του Δημοσίου και οι απαιτήσεις της τρόικας δεν αφήνουν πολλά περιθώρια.

Μια απεμπλοκή από το ασφυκτικό καθεστώς της τρόικας δεν θα έδινε κάποια αυξημένα περιθώρια κινήσεων από την πλευρά τη πολιτείας; Δύσκολο πολύ. Είναι πολύ δύσκολο, κατά τη γνώμη μου να αυξηθεί η δημόσια δαπάνη για τη υγεία, και αν αυξηθεί θα αυξηθεί τόσο λίγο που θα είναι ανεπαίσθητη, γιατί και τα νέα καινοτόμα φάρμακα που βγαίνουν είναι πανάκριβα. Πιστεύω λοιπόν ότι τα επόμενα χρόνια – περισσότερα από πέντε – δεν θα αλλάξει κάτι στο φάρμακο. Και πρέπει όσοι εμπλεκόμαστε στον χώρο του φαρμάκου να προσπαθήσουμε να σώσουμε τις επιχειρήσεις μας. Πιστεύετε ότι οι φαρμακοποιοί είναι ο αδύναμος κρίκος; Οι φαρμακοποιοί φαίνεται ότι είναι ο αδύναμος κρίκος, στην ουσία όμως είναι ο δυνατός. Έχουν τη δύναμη του δικτύου; Ακριβώς, ο φαρμακοποιός είναι ο άνθρωπος εκείνος που διαθέτει το προϊόν στον καταναλωτή. Και έχει την προσωπική σχέση... Σωστά, την άσπρη ποδιά. Διεθνώς ο φαρμακοποιός είναι ένα από τα αγαπημένα πρόσωπα στο κοινό. Το πιο αγαπητό πρόσωπο διεθνώς ως επαγγελματίας είναι ο φαρμακοποιός, να ξέρετε, όχι μόνο στην Ελλάδα. Γιατί εκτός από το προϊόν ο φαρμακοποιός παρέχει και υπηρεσία. Σε σχέση με τον γιατρό βλέπετε να έχει αυξηθεί ο ρόλος του φαρμακοποιού; Έχει αυξηθεί. Τα τελευταία δύο χρόνια ο φαρμακοποιός μπορεί να αλλάξει ένα φάρμακο πλέον, παλιά δεν μπορούσε. Και επιπλέον αυτή η κρίση έκανε ένα καλό, έβαλε τον φαρμακοποιό να σκεφθεί, γιατί όταν είναι «παχιές οι αγελάδες» δεν σκέφτεσαι όσο πρέπει, ενώ τώρα σκέφτεσαι. Κύριε Λέλο, σας ευχαριστώ γι’ αυτή τη συνομιλία. Σας ευχαριστώ και εγώ και αισιοδοξώ να έχουμε ανταπόκριση από τους πελάτες μας τους φαρμακοποιούς και τους συνεργάτες και να πετύχουμε να σώσουμε τις δικές μας επιχειρήσεις και των πελατών μας. Σας ευχαριστώ.

destination

Messinia διχτυωτά πανιά απλώνονται γύρω από το κάθε δέντρο για να μαζευτούν οι ελιές που πέφτουν στο έδαφος. Μακριά ραβδιά χρησιμοποιούνται για να ραβδιστούν τα κλαδιά και να πέσουν οι «πεισματάρες» ελιές. Τα κλαδιά που είναι βαρυφορτωμένα με ελιές κόβονται και οι καρποί απομακρύνονται χτυπώντας τα κλαδιά μαλακά με ένα μικρότερο ραβδί. Όλες οι ελιές συγκεντρώνονται έπειτα στο κέντρο του κάθε πανιού σε μικρούς σωρούς, από τους οποίους απομακρύνονται τα φύλλα και τα μικρά κλαράκια με τη βοήθεια μιας τσουγκράνας. Στη συνέχεια οι ελιές μπαίνουν σε πλαστικούς κουβάδες ή σακιά, φορτώνονται σε ένα τρακτέρ και οδηγούνται στο ελαιοτριβείο.

H Πανευρωπαϊκή Γιορτή Πουλιών έχει εδώ την τιμητική της

Η εφετινή επέτειος της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου είχε τη σημασία της… Η εφετινή, 187η, επέτειος της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου είχε μια ξεχωριστή σημασία: με το τουρκικό «Μπαρμπαρός» να μαρκάρει περιοχές νότια της Κύπρου διεκδικώντας κομμάτι από τα πετρέλαια της Μεγαλονήσου, τα όσα ακούστηκαν στις εκδηλώσεις της Πύλου είχαν τη σημασία τους. Για την ιστορία, αξίζει να πούμε ότι το 1827 ο συμμαχικός στόλος της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Ρωσίας, με επικεφαλής τους ναυάρχους Κόδρινγκτον, Δεριγνύ και Χέυδεν πολέμησε ενάντια στον τουρκοαιγυπτιακό στόλο, προκαλώντας αποφασιστικό πλήγμα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η νίκη του συμμαχικού στόλου έφερε ουσιαστική τροπή στην εξέλιξη του Αγώνα του 1821. Ήταν η τελευταία ναυμαχία στην ιστορία που διεξήχθη αποκλειστικά με ιστιοφόρα πλοία.

«Ημέρα τιμής για όσους χάθηκαν για τα ιδανικά» χαρακτήρισε την επέτειο ο μητροπολίτης Μεσσηνίας κ.κ. Χρυσόστομος προσθέτοντας ότι η πατρίδα μας βρίσκεται σε πορεία ανάπτυξης και «όλοι οφείλουμε να αγωνιστούμε με ομόνοια, αφού οι φωνές δεν βοηθούν». Ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, κ. Γιάννης Λαμπρόπουλος, μίλησε για τη συμμαχία των τριών δυνάμεων που δικαίωσαν τους αγώνες ενός έθνους που ήθελε ελευθερία και ανεξαρτησία και τους ευχαρίστησε για τη μεγάλη βοήθεια, καθώς άνοιξαν το δρόμο για να δημιουργηθεί το ελεύθερο και ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. «Σήμερα που η χώρα αντιμετωπίζει προβλήματα, πάλι με τη στήριξη των φίλων και συμμάχων πορευόμαστε, ξεπερνάμε τις δυσκολίες, αγωνιζόμαστε. Να είστε όλοι σίγουροι ότι θα έρθουν καλύτερες μέρες, αρκεί να διατηρήσουμε την ενότητά μας, την πολιτική σταθερότητα. Πισωγυρίσματα και εκλογές σε χρόνους ανεπίκαιρους δεν χρειάζονται. Πρέπει να πάμε μπροστά, έχουμε χρέος, γι’ αυτό και έχουν ιστορική ευθύνη όλες οι πολιτικές ηγεσίες. Είμαστε βέβαιοι ότι η πορεία θα είναι αυτή που όλοι επιθυμούμε» σχολίασε. Με τη σειρά της η ευρωβουλευτής κυρία Μαρία Σπυράκη χαρακτήρισε ιδιαίτερη τιμή την παρουσία της χθες στην Πύλο και μίλησε για μια μάχη «που ξεκίνησε την ελευθερία του έθνους. Η Ναυμαχία αυτή δείχνει ότι η αλληλεγγύη σε κοινές αξίες οδηγεί στη νίκη. Σήμερα ζητάμε όσο ποτέ άλλοτε την αλληλεγγύη των εταίρων μας, με σεβασμό στους κανόνες και στις θυσίες του ελληνικού λαού. Περιμένουμε με τη σειρά τους να τηρήσουν αυτά που υποσχέθηκαν και να προχωρήσουμε όσο το δυνατόν

γρηγορότερα στη ρύθμιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Αυτή θα είναι η μεγάλη ανάσα που περιμένουν οι Έλληνες έπειτα από 5 χρόνια ύφεσης και αιματηρών θυσιών. Μπαίνει μια καινούργια αρχή για την οικονομία και τον τόπο, μια αρχή που θα επιβεβαιώνει ότι, όταν η αλληλεγγύη βασίζεται σε κοινές αξίες, οδηγεί σε νικηφόρα αποτελέσματα, έστω και αν περνά μέσα από δραματικές στιγμές».

Στην Costa Navarino αρχίζει το μάζεμα της ελιάς! Μια ξεχωριστή εμπειρία θα έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν οι επισκέπτες του τουριστικού συγκροτήματος Costa Navarino στη Μεσσηνία: είναι η συγκομιδή ελιάς, που ζωντανεύει κάθε χρόνο την ευλογημένη γη του Νέστορα, από τα μέσα Οκτώβρη ως το τέλος Δεκέμβρη. Οι τυχεροί που θα αποφασίσουν να πάρουν μέρος στη συγκομιδή της ελιάς θα κουραστούν βεβαίως – εφόσον το πάρουν σοβαρά –, θα τους δοθεί όμως η δυνατότητα να γνωρίσουν μια πανάρχαια παράδοση με τρόπο που κανένα βιβλίο δεν θα μπορούσε να τους προσφέρει. Πέρα από την πολύτιμη εμπειρία που θα αποκτήσουν, θα συμμετάσχουν σε μια διαδικασία η οποία είναι άκρως διασκεδαστική. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που οι υπεύθυνοι της Costa Navarino έχουν εντάξει αυτή τη διαδικασία στο πρόγραμμα των επισκεπτών τους – εφόσον βεβαίως οι τελευταίοι το επιθυμούν. Οι άνθρωποι της πόλης θα έχουν τη δυνατότητα να βιώσουν την παραδοσιακή μέθοδο συγκομιδής της ελιάς, σύμφωνα με την οποία

Πρόκειται για ένα ετήσιο γεγονός που λαμβάνει χώρα, ταυτόχρονα, σε πάνω από 30 ευρωπαϊκές χώρες, 1 με 2 Οκτωβρίου και συντονίζεται από την παγκόσμια ομοσπονδία για την προστασία των πτηνών και των βιοτόπων τους, την Birdlife International. Η Πανευρωπαϊκή Γιορτή των Πουλιών λαμβάνει χώρα σε μέρη σε όλη την Ελλάδα και οργανώνεται και συντονίζεται από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία με τη συνεργασία των δήμων, των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, των τοπικών φορέων και των κατά τόπους οργανώσεων. Οι δραστηριότητες έλαβαν χώρα στο Κέντρο Ενημέρωσης (Παλιό Αντλιοστάσιο), στη Λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας και στην Καλαμάτα, 1 με 2 Οκτωβρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Οκτώβριος είναι ο μήνας μετανάστευσης των πουλιών. Πολλά αποδημητικά πουλιά κάνουν την τελευταία τους στάση στη λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας προτού ξεκινήσουν τη μετανάστευσή τους. Ανάμεσά τους το μεγάλο φλαμίγκο (Phoenicopterus ruber), ο ψαραετός (Pandion haliaetus), το σαΐνι (Accipiter brevipes), η κοινή γερακίνα (Buteo buteo), o αργυροτσικνιάς (Egretta Alba) και ο σταχτοτσικνιάς (Ardea Cinerea) είναι κάποια από τα είδη πουλιών που σταματούν στη λιμνοθάλασσα τον Οκτώβριο.

Ο Άγιος Δημήτριος, η γιορτή του κρασιού και τα… κάστανα Ανάμεσα στις γιορτές που ξεχωρίζουν στη Μεσσηνία είναι η γιορτή του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, που γιορτάζεται στις 3 Οκτωβρίου με πανηγύρι στους Γαργαλιάνους, και η γιορτή του Αγίου Δημητρίου με πολλές πανηγυρικές εκδηλώσεις στις 26 Οκτωβρίου στη Φαλάνθη και στο Ακριτοχώρι Κορώνης. Το ενδιαφέρον στην περίπτωση αυτή είναι ότι η γιορτή του Αγίου Δημητρίου συμπίπτει με την ημέρα της δοκιμής του νέου κρασιού. Το τελευταίο πενθήμερο του Οκτωβρίου γιορτάζεται εξάλλου το… κάστανο. Στον Αμπελιώνα του ποταμού Νέδα. Τα ποικίλα χρώματα του φθινοπωρινού τοπίου προσελκύουν πολλούς επισκέπτες για να γευτούν τις παραδοσιακές συνταγές. Είναι μία από τις πολύ ωραίες γιορτές της Μεσσηνίας, μεταξύ των οποίων είναι και το επταήμερο πανηγύρι στη Χώρα Τριφυλίας (10-18 Οκτωβρίου).

newtimes 35

Interview

Aντώνης Ευμορφιάδης διευθύνων σύμβουλος της φαρμακευτικής εταιρείας Medochemie Ελλάς

Η φαρμακευτική εταιρεία που κερδίζει

το στοίχημα στην αγορά των γενοσήμων ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ TIMETV

Να πληρώσει η κάθε εταιρεία ανάλογα με το πόσο τα φάρμακά της επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό της δημόσιας υγείας. Την πρόταση αυτή καταθέτει στο τραπέζι του δημόσιου διαλόγου ο κ. Αντώνης Ευμορφιάδης, διευθύνων σύμβουλος της φαρμακευτικής εταιρείας Medochemie Ελλάς και μέλος του Δ.Σ. της ΠΕΦ, σύμφωνα με τον οποίο, η υπέρβαση του

36 newtimes

προϋπολογισμού υγείας (clawback) πρέπει να επιμερίζεται ανάλογα με τη συμμέτοχη των φαρμάκων (πρωτότυπα/γενόσημα) στην υπέρβαση!! Στην αποκαλυπτική συνέντευξη του κ. Ευμορφιάδη προς το timetv αποκαλύπτεται το μυστικό της επιτυχίας της Medochemie Ελλάς, η οποία μέσα στο εφιαλτικό τοπίο της αγοράς ακολουθεί ανοδική πορεία. Ας τον παρακολουθήσουμε:

Interview

newtimes 37

Interview

Πολλοί ασθενείς αντί για δύο χάπια την ημέρα να παίρνουν ένα – ρίχνουν οι ίδιοι τη δοσολογία –, άλλοι αφήνουν να περάσουν κάποιες μέρες από τη στιγμή που θα τους τελειώσει το κουτί με τα φάρμακα για να ξαναπάνε στο γιατρό τους.

38 newtimes

Κύριε Ευμορφιάδη, τα θέματα υγείας οξύνονται ολοένα και περισσότερο. Τα προβλήματα στην αγορά, με τις ελλείψεις φαρμάκων, τις αντικαταστάσεις ή τη μείωση της δοσολογίας, από την πλευρά των ασθενών, φαίνεται ότι δημιουργούν μια δραματική εικόνα. Θα ήθελα προτού μπούμε στον κόσμο των επιχειρήσεων και αυτό που εσείς αντιπροσωπεύετε, να μας δώσετε μια εικόνα της δημόσιας υγείας και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το κοινωνικό σύνολο. Κοιτάξτε, η φαρμακευτική δαπάνη από 5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2010, έχει πέσει εφέτος – αλλά και το 2015 – στα 2 δισ. ευρώ. Αν λάβετε υπόψη ότι προστέθηκαν οι ανασφάλιστοι, των οποίων οι φαρμακευτικές δαπάνες προσδιορίζονται περίπου στα 300 εκατ. ευρώ, και συνυπολογίσετε και τα εμβόλια και τους ορούς αίματος που είναι άλλα 100 εκατ. ευρώ, τότε μιλάμε για μια πραγματική δαπάνη 1,6 δισ. ευρώ. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι από το ένα άκρο – με τις υπερβολικές δαπάνες – περάσαμε στο άλλο άκρο. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι έχουμε «πιάσει πάτο» και ότι δεν πάει άλλο. Σε κοινωνικό επίπεδο, αυτή η τεράστια μείωση των διαθέσιμων κονδυλίων πώς μεταφράζεται; Να σας πω: H οικονομική κατάσταση έχει πλήξει το βαλάντιο των ασθενών. Και αυτό διότι η τιμή, που έχει μπει και απαιτείται από τον ΕΟΠΠΥ, έχει σίγουρα μια διαφορά σε σχέση με αυτό που ίσχυε στο παρελθόν. Άρα εκεί έχουν υπάρξει κάποια εμπόδια τα οποία, συνεπικουρούσης της οικονομικής δυσπραγίας, δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στον ασθενή κατά την αγορά των φαρμάκων του. Αυτό βέβαια οξύνεται από το γεγονός ότι, ενώ η κυβέρνηση είχε εξαγγείλει κάποια μέτρα που είχαν ως στόχο τα γενόσημα να αντικαταστήσουν σε ένα μεγάλο βαθμό τα πρωτότυπα, που ως γνωστόν έχουν για διάφορους λόγους μεγαλύτερο κόστος, αυτό δεν πέτυχε αφού τα γενόσημα έχουν καταπολεμηθεί. Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό να κάνω μια παρένθεση: στο εξωτερικό τα γενόσημα αποκαλούνται «ουσιωδώς όμοια» με τα πρωτότυπα. Αντιθέτως στη χώρα μας λέγονται «γενόσημα», μια λέξη που έχει καταντήσει να θεωρείται αμαρτία ενώ στην πραγματικότητα μιλάμε για το ίδιο φάρμακο. Αν λοιπόν ένας

ασθενής έπαιρνε γενόσημο, σίγουρα θα είχε πολύ χαμηλότερη δαπάνη από αυτή που έχει τώρα, αφού προτιμά το πρωτότυπο. Αυτό συμβαίνει διότι έτσι έχει μάθει, διότι φοβάται να κάνει μια διαφορετική επιλογή, διότι ενδεχομένως ακούει φήμες. Έτσι λοιπόν προτιμά το πρωτότυπο, πληρώνοντας παραπάνω συμμετοχή. Με ρωτάτε λοιπόν ποιο είναι το αποτέλεσμα. Όλα τα παραπάνω έχουν ως συνέπεια πολλοί ασθενείς αντί για δύο χάπια την ημέρα να παίρνουν ένα – ρίχνουν οι ίδιοι τη δοσολογία –, άλλοι αφήνουν να περάσουν κάποιες μέρες από τη στιγμή που θα τους τελειώσει το κουτί με τα φάρμακα για να ξαναπάνε στο γιατρό τους. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε νόσους που δεν έχουν συμπτώματα, όπως η υπέρταση, τα λιπίδια, τα τριγλυκερίδια. Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει σοβαρό θέμα με τη δημόσια υγεία. Για να έλθουμε στο χώρο των επιχειρήσεων… Θα μπορούσατε να μας δώσετε μια εικόνα των επιπτώσεων στη λειτουργία των εταιρειών από την αύξηση των clawback και rebates; Άλλωστε ο τρόπος λειτουργίας των επιχειρήσεων έχει άμεση επίπτωση στο κοινωνικό σύνολο. Σαφώς, διότι μια εταιρεία απασχολεί ανθρώπους, οι οποίοι ανήκουν στο κοινωνικό σύνολο και πρέπει να επιβιώσουν, ενώ την ίδια στιγμή η ίδια η εταιρεία είναι ένας κρίσιμος κρίκος στην αλυσίδα της υγείας. Άρα η πορεία και ο δείκτης υγείας μιας εταιρείας συνδέεται άμεσα με το κοινωνικό σύνολο. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι επιχειρήσεις – ιδιαίτερα οι εταιρείες γενοσήμων – έχουν υποστεί μια μείωση τιμών μεταξύ 55% και 60%. Παράλληλα οι επιστροφές των εταιρειών (rebates) προς το κράτος έχουν αυξηθεί από 9% στο 11% και πάνω. Γίνεται λόγος για το σύνολο των φαρμάκων που διαθέτουμε στα ασφαλιστικά ταμεία και για τα οποία πληρωνόμαστε από τον ΕΟΠΥΥ. Από τη συνολική αυτή δαπάνη εμείς επιστρέφουμε το 11%, ποσό εξαιρετικά μεγάλο για μια εταιρεία η οποία επιβαρύνεται με όλους τους υπόλοιπους φορολογικούς και ασφαλιστικούς συντελεστές. Τρίτον, υπάρχει και η λεγόμενη «αυτόματη επιστροφή» – το περίφημο clawback –, ένα ακόμη ποσό το οποίο καθορίζεται από την κυβέρνηση και το οποίο αφορά τις υπερβάσεις που κατα-

γράφονται στη φαρμακευτική δαπάνη. Για να καταλάβετε για τι ποσά μιλάμε, το πρώτο εξάμηνο του 2014 μας παρουσίασαν μια υπέρβαση 127 εκατ. ευρώ. Αυτά τα χρήματα πρέπει να επιστραφούν από τις όλες επιχειρήσεις – τόσο των γενοσήμων όσο και των πρωτοτύπων –, με βάση το μερίδιο αγοράς που κατέχει η κάθε εταιρεία. Πρόκειται λοιπόν για μια υπέρογκη δαπάνη, που δημιουργεί ασύλληπτη ασφυξία στις επιχειρήσεις. Τι απώλειες καταγράφουν οι επιχειρήσεις σε επίπεδο του ανθρώπινου δυναμικού; Η ανεργία στον χώρο μας είναι πάρα πολύ μεγάλη και, ξέρετε, το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο αν συνυπολογίσει κανείς το γεγονός ότι το ανθρώπινο δυναμικό στον τομέα της υγείας είναι υψηλής στάθμης και επιστημονικής κατάρτισης. Το μεγάλο ερώτημα είναι πόσο μπορεί να συνεχιστεί μια τέτοια κατάσταση στο μέλλον. Παρά το γεγονός ότι η δική μας εταιρεία ακολουθεί ανοδική τροχιά, αντιμετωπίζουμε έντονο πρόβλημα λόγω των πολύ μεγάλων εξόδων που σας ανέφερα. Με δυο λόγια είμαστε μπροστά στο πρόβλημα της χαμηλής κερδοφορίας. Για να επιζήσει μια εταιρεία χρειάζεται κέρδη. Αν θέλουμε να διαφυλάξουμε τους ανθρώπους μας, αν θέλουμε να διατηρήσουμε σε ικανοποιητικά επίπεδα τους μισθούς, δηλαδή να μη μειώσουμε μισθούς και να μη διώξουμε ανθρώπους, πρέπει να έχουμε χρήματα για να το πετύχουμε. Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα αυτή τη στιγμή. Αλήθεια, πώς εμφανίζεται η πορεία της επιχείρησής σας. Η Medochemie, μέσα στο εφιαλτικό αυτό τοπίο, δείχνει να βρίσκει διεξόδους ανάπτυξης... Κοιτάξτε, ας ξεκινήσουμε από το τελευταίο. Η εταιρεία το 2011 έκανε μια σημαντική αναδιοργάνωση. Στην πραγματικότητα έκανε επανεκκίνηση. Εγώ ο ίδιος ανέλαβα τα ηνία της επιχείρησης τέλος του 2010 - αρχές του 2011. Το βασικό στοιχείο που οδήγησε στην ανάκαμψη των επιδόσεών μας ήταν το γεγονός ότι η εταιρεία αναδιοργανώθηκε, και δεν εννοώ μόνο στη δομή της και στη δημιουργία διαδικασιών και λειτουργιών. Σε αυτό που δώσαμε ιδιαίτερη προσοχή ήταν το ανθρώπινο δυναμικό και οι αξίες που αυτό πρέπει να υπηρετεί.

Interview

Τι αποτελέσματα είχαμε; Να σας δώσω μια εικόνα: ενώ το 2012 η αγορά των γενοσήμων είχε πέσει κατά 5,6% η Medochemie είχε αύξηση 27,2%. Έτσι, ενώ η Μedochemie ήταν στην 34η θέση στα συνταγογραφούμενα από τον ΕΟΠΠΥ γενόσημα, ανέβηκε στην 27η θέση. Αντιστοίχως το 2013, ενώ η αγορά έπεφτε κατά 3,6%, η εταιρεία μας ανέβαινε κατά 26,2%, γεγονός που «έσπρωξε προς τα πάνω» την εταιρεία, ανεβάζοντάς την στη 17η θέση. Το 2014, σύμφωνα με τα στοιχεία Ιουλίου του IMS, ενώ η αγορά ανέβαινε κατά μέσον όρο με ρυθμό 0,6%, η εταιρεία μας αύξανε τις επιδόσεις της κατά 34%, καταλαμβάνοντας τη 13η θέση. Το ευχάριστο για εμάς είναι ότι, ειδικά τον Ιούλιο, η αύξησή μας ήταν 43%, ενώ η εταιρεία αναρριχήθηκε στην 11η θέση από την 34η το 2012. Πώς επιτύχατε αυτά τα αποτελέσματα; Κοιτάξτε, θα έλεγα ότι η «καρδιά» της ανάπτυξής μας είναι η συλλογική δουλειά και το κλίμα συνεργασίας που υπάρχει στην εταιρεία. Δηλαδή, πέρα από την καλύτερη οργάνωση και τις διαδικασίες που ακολουθήσαμε, επικεντρωθήκαμε σε δύο πράγματα. Το πρώτο ήταν να ακούμε τους ανθρώπους μας – εννοώ τους ανθρώπους που εργάζονται στην εταιρεία –, να λαμβάνουμε σοβαρά τις προτάσεις τους, να μην κολλάμε σε δικές μας αποφάσεις. Ξέρετε, «εγώ είμαι ο διευθυντής και εγώ μόνο ξέρω»… Δεύτερον, αφουγκραζόμαστε πάρα πολύ καλά την αγορά έτσι ώστε να δείχνουμε την απαραίτητη ευελιξία στο να επικεντρωθούμε στα σημεία εκείνα που θα μας έδιναν αποτελεσματικότητα. Στο προϊοντικό χαρτοφυλάκιό σας είχατε αλλαγές; Τα προϊόντα της Μedochemie είναι πρώτης κατηγορίας. Η εταιρεία έχει το βασικό εργοστάσιό της στην Κύπρο, αλλά έχει και εργοστάσια στην Ολλανδία και στο Βιετνάμ. Εκεί που δώσαμε έμφαση είναι να προβάλουμε τα προϊόντα μας τα οποία είναι υψηλών προδιαγραφών και ποιότητας. Κυρίως σε ποιους τομείς απευθύνονται; Απευθύνονται κυρίως στο κεντρικό νευρικό σύστημα και στην παθολογία-καρδιολογία. Κύριε Ευμορφιάδη, ποια είναι η στόχευσή

σας για τα επόμενα χρόνια; Πιστεύετε ότι έχετε τις βάσεις για να συνεχίσετε την ίδια αναπτυξιακή πορεία; Πιστεύουμε ναι. Και αυτός είναι ο στόχος και ο σκοπός μας. Αυτή τη στιγμή η εταιρεία έχει νέα προϊόντα, διαθέτει ένα πλούσιο χαρτοφυλάκιο, το οποίο τα επόμενα χρόνια πρόκειται να «εκταμιεύσει» στην αγορά. Ο σκοπός μας είναι να ενισχύσουμε την αποτελεσματικότητά μας, να βελτιώσουμε την καινοτομία μας, ώστε σε μια αγορά η οποία υποφέρει να μπορέσουμε να διευρύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο το μερίδιό μας. Πόσο αισιόδοξος είστε όμως για την πορεία των γενοσήμων; Θα μπορέσουν αυτά να διευρύνουν το μερίδιο αγοράς τους; Το ερωτώ αυτό διότι υπάρχουν φωνές – μεταξύ αυτών και του προέδρου της ΠΕΦ κ. Τρύφων – που λένε ότι, αν η κυβέρνηση ακολουθήσει την ίδια πολιτική, σε δύο χρόνια δεν θα υπάρχει ελληνικό φάρμακο. Έχει δίκαιο. Αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα από την κυβέρνηση θα υπάρξει πρόβλημα. Συμφωνώ με τον κ. Τρύφων. Ποιο μέτρο θεωρείτε αναγκαίο ώστε η ελληνική αγορά να ακολουθήσει την πορεία της ευρωπαϊκής αγοράς φαρμάκων, όπου το μερίδιο των γενοσήμων είναι πολύ μεγαλύτερο; Κοιτάξτε, αυτά που έχουν γίνει μέχρι στιγμής είναι μέτρα πανικού, είναι αποσπασματικές αποφάσεις που έχουν κάποια αριθμητικά αποτελέσματα, κυρίως στο θέμα της τιμής, όπου αποκλειστικά έχει εστιάσει η κυβέρνηση. Αποτέλεσμα αυτών των αποφάσεων είναι να έχουν πληγεί σοβαρά τα γενόσημα, που είναι μεγάλη ελπίδα αποφόρτισης των ασφαλιστικών ταμείων. Αντιθέτως τα επώνυμα ακριβά προϊόντα – ειδικά τα πανάκριβα προϊόντα του νόμου 38/16 – έχουν υποστεί πολύ μικρές μειώσεις σε σχέση με αυτά τα σκευάσματα. Επιτρέψτε μου μια παρένθεση για να σας πω ότι, έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί τα μέτρα που έχει επιβάλει ο ΕΟΠΥΥ, μιλάμε για μέτρα που ενώ εξαγγέλλονται μετά από έναν-δύο μήνες διαφοροποιούνται ανάλογα με τις αντιδράσεις. Έχουμε το Συμβούλιο Επικρατείας το οποίο ακυρώνει κάποιες αποφάσεις, επο-

μένως τα όποια διαρθρωτικά μέτρα έχουν ληφθεί δεν έχουν αποδώσει. Άρα λοιπόν για να αυξηθεί το μερίδιο των γενοσήμων πρέπει να εφαρμοστούν θεραπευτικά πρωτόκολλα – όχι θεωρητικά, γιατί μέχρι στιγμής αυτό ισχύει –, να εφαρμοστεί μια πολιτική η οποία να ωθεί πραγματικά τον γιατρό και τον ασθενή προς μια φθηνότερη και εξίσου ποιοτική θεραπεία. Έτσι όπως είναι τα πράγματα – έχει δίκιο ο κ. Τρύφων – δεν μπορεί να προχωρήσει το ελληνικό φάρμακο. Με ρωτήσατε αν είμαι αισιόδοξος. Είμαι σε ό,τι έχει να κάνει με τις δυνατότητες των ανθρώπων και της εταιρείας μου, αλλά σε ό,τι έχει να κάνει με το περιβάλλον έχω πολλά ερωτηματικά. Έχετε απέναντί σας τον κ. Βορίδη... Τι θα του προτείνατε ώστε η εγχώρια παραγωγή και το ελληνικό φάρμακο να μπορέσουν να αναπτυχθούν; Το πρώτο πράγμα που θα του πρότεινα θα ήταν να δώσει μια ιδιαίτερη προσοχή σε ό,τι έχει σχέση με τον χώρο των γενοσήμων και το ελληνικό φάρμακο. Πώς; Δεν πρέπει το γενόσημο να μπαίνει στην ίδια κατηγορία με τα πρωτότυπα σκευάσματα, σε ό,τι έχει να κάνει με την αυτόματη επιστροφή το clawback, μάλλον. Δηλαδή λέμε ότι υπάρχει ένας στόχος φαρμακευτικής δαπάνης 2 δισ. ευρώ, αυτό που θα του έλεγα λοιπόν είναι να βάλει στόχους ανά κατηγορία και να πει, για παράδειγμα: «Τα γενόσημα πόσο μας στοίχισαν πέρυσι; Πεντακόσια εκατ. ευρώ. Πόσο θέλουμε να τα κάνουμε; Τετρακόσια εκατ. ευρώ. Τα πρωτότυπα πόσο μας στοίχισαν πέρυσι;»… Καταλαβαίνετε τι θέλω να πω. Να πληρώσει αυτός ο οποίος επιβαρύνει περισσότερο τον προϋπολογισμό.

Τον Ιούλιο, η αύξησή μας ήταν 43%, ενώ η εταιρεία αναρριχήθηκε στην 11η θέση από την 34η το 2012

Δεν ισχύει αυτό σήμερα. Ακριβώς. Επομένως το πρώτο είναι αυτό. Το δεύτερο είναι να ληφθούν κάποια διαρθρωτικά μέτρα, κάποιες ρυθμίσεις που έχουν να κάνουν με τη συνταγογράφηση του επώνυμου γενοσήμου, να ισχύσει το πλαφόν συνταγογράφησης και τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, τα οποία βέβαια να τηρηθούν! Κύριε Ευμορφιάδη, σας ευχαριστώ θερμά. Και εγώ ευχαριστώ, κύριε Κτενά.

newtimes 39

Υγεία & Ομορφιά

Tησ γεωργιαΣ ευαγγελιαΣ γεροπουλου

Πλεονεκτήματα υγραεριοκίνησης

Echinacea Extra Power Health Ελληνική Bio Spirulina Protonex Health Foods Η Spirulina είναι ένα αρχέγονο πολυκυτταρικό μικροφύκι που εμφανίστηκε στη γη πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Σύμφωνα με επίσημη δημοσίευση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αναγνωρίζεται η δυνατότητα χρήσης της για υποβοήθηση σε πολλές ασθένειες ή προβληματικές καταστάσεις υγείας. Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι: Η πρωτεΐνη στη σπιρουλίνα ωφελεί στην ανάπτυξη και την αναζωογόνηση των κυττάρων. Πάνω από το μισό του ξηρού της βάρους αποτελείται από πρωτεΐνη, καθιστώντας το ένα εξαιρετικό συμπλήρωμα διατροφής. Περιέχει πάνω από το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό των βιταμινών A, B, D και K. Βοηθά στη μείωση των επιπέδων της κακής χοληστερόλης συμβάλλοντας στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νόσων, των εγκεφαλικών επεισοδίων ή της σκλήρυνσης των αρτηριών. Βοηθά στην αύξηση της μυϊκής μάζας, μειώνει το αίσθημα της πείνας βοηθώντας στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Είναι η πλουσιότερη τροφή σε βήτα καροτίνη, καθώς περιέχει δέκα μείγματα καροτενοειδών. Οι φυσικές καροτίνες που βρίσκονται στα λαχανικά και στις άλγεις, φάνηκε να έχουν την πιο αντικαρκινική και αντιοξειδωτική δύναμη. Βοηθά στην τόνωση της χλωρίδας του πεπτικού συστήματος διευκολύνοντας τη διαδικασία της πέψης και την κανονική λειτουργία του εντέρου. Λόγω της πολύ υψηλής περιεκτικότητας σε οργανικό, άμεσα αφομοιώσιμο σίδηρο η spirulina βοηθά άμεσα στη διόρθωση αναιμιών, χαμηλού αιματοκρίτη και εμμηνορροϊκού συνδρόμου. Μελέτες ερευνούν τη θετική επίδραση της spirulina στην πρόληψη του καρκίνου (λευχαιμίες) και στην προστασία ατόμων που έχουν προσβληθεί από τον ιό του AIDS. Το 1967 ανακηρύχθηκε ως «εξαιρετική πηγή διατροφής του μέλλοντος» από τη Διεθνή Ένωση Μικροβιολόγων. Η NASA επέλεξε τη spirulina ως την κύρια πηγή διατροφής των αστροναυτών.

40 new times

Το ονόμαζαν «ρίζα φιδιού» και το θεωρούσαν ικανό να τους προστατεύει από όλα τα κακά. Οι λευκοί άποικοι της Δυτικής Αμερικής έμαθαν από τους ντόπιους τις φαρμακευτικές ιδιότητες αυτού του φυτού, σύμφωνα με καταγραφές από το 1700. Αργότερα οι Ευρωπαίοι βοτανολόγοι το ονόμασαν Εχινάτσια, από την αρχαία ελληνική λέξη «εχινός» λόγω του σφαιρικού και αγκαθωτού σχήματος ανάμεσα στα άνθη, που θυμίζει θαλάσσιο αχινό. Η Εχινάκια (Echinacea) είναι ένα πολυετές βότανο που αναπτύσσεται στους λειμώνες της Δυτικής Αμερικής και καλλιεργείται στην Ευρώπη. Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων, την επούλωση πληγών, την υγεία του δέρματος, τη διέγερση της ανοσοποιητικής απόκρισης και ως αντισηπτικό, ενώ ταυτόχρονα διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία. Έγινε γνωστή τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και σε όλον τον κόσμο λόγω των ευεργετικών ιδιοτήτων της. Είναι το πιο γνωστό παραδοσιακό φυτό που χρησιμοποιείται για την τόνωση των αμυντικών δυνάμεων του σώματος, ενώ ο ψευδάργυρος βοηθάει στην άμεση αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος, γι’ αυτό και πολλοί παίρνουν προληπτικά Echinacea ακόμη και τους καλοκαιρινούς μήνες. Η βιταμίνη C, που συμπληρώνει τη σύνθεση, προστατεύει και τονώνει την άμυνα του οργανισμού. Ο μοναδικός συνδυασμός αποτελεί μια τριπλή προστασία για το χειμώνα. Οι οπαδοί της Echinacea αυξάνονται συνεχώς, επειδή πρόκειται για ένα φυσικό προϊόν που ενισχύει την άμυνα του οργανισμού χωρίς να προκαλεί παρενέργειες.

Energy Now Power Health Όταν η κούραση και η αδυναμία δεν οφείλονται σε κάποιο πρόβλημα υγείας… τότε ο συνήθης ύποπτος είναι η μειωμένη ενεργητικότητα και η κακή διατροφή. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, που περιλαμβάνει πολλές ώρες εργασίας και κακές διατροφικές συνήθειες, δημιουργεί συχνά το αίσθημα κούρασης. Αν λοιπόν νιώθεις τις δυνάμεις σου να έχουν κάνει φτερά και την ψυχολογία σου να βρίσκεται κάτω από το μηδέν… χρειάζεσαι το Energy Now! Ένας εκρηκτικός συνδυασμός ενέργειας, χάρη στο Guarana και το Yerba Mate που περιέχει, κινητοποιεί τον οργανισμό, με φυσικό και αποτελεσματικό τρόπο, χωρίς να προκαλεί παρενέργειες. Σε συνδυασμό με τις βιταμίνες Β6, Β12 και το πολύτιμο Q10, το Energy Now θα γίνει η… Ατομική σου Ενέργεια!

Η χρήση υγραεριοκίνησης στα αυτοκίνητα παρουσιάζει μια σειρά από πλεονεκτήματα που πλέον οδηγούν όλο και περισσότερους κατόχους αυτοκινήτων στην Ελλάδα να εγκαθιστούν ένα τέτοιο σύστημα στο αυτοκίνητό τους. Πέραν αυτών των πλεονεκτημάτων, το σύστημα υγραεριοκίνησης που εγκαθιστά η PrimaAutoGas προέρχεται από έναν εκ των κορυφαίων ιταλικών κατασκευαστικών οίκων, γεγονός που επιπλέον εξασφαλίζει αυξημένη αξιοπιστία, ανώτερη ποιότητα εξαρτημάτων (με 2 χρόνια εργοστασιακή εγγύηση) και υψηλό επίπεδο ασφάλειας.

ΕΓΓΥΗΣΗ – ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ Η εγγύηση των συστημάτων υγραεριοκίνησης, τα οποία παρέχονται από τη Chevellas, ανέρχεται στα 3 έτη για τα καινούργια οχήματα Chevrolet (αφορά παράδοση στον πελάτη με εγκατεστημένο σύστημα υγραεριοκίνησης) και δεν επηρεάζεται η εργοστασιακή εγγύησή τους. Σε ό,τι αφορά τα μοντέλα Chevrolet, τα οποία βρίσκονται υπό καθεστώς εγγύησης και στα οποία τοποθετούνται ορθά – από εγκεκριμένο εγκαταστάτη – συστήματα υγραεριοκίνησης τα οποία παρέχονται από τη Chevellas, η εγγύηση ανέρχεται σε 2 έτη. Για μοντέλα άλλων μαρκών παρέχεται εγγύηση 2 ετών σε όλα τα εξαρτήματα του συστήματος υγραεριοκίνησης. Μετά την τοποθέτηση ενός συστήματος υγραερίου Tartarini μία φορά τον χρόνο ή κάθε 15.000 km πραγματοποιείται service και συντήρηση όλης της εγκατάστασης με στόχο τη σωστή λειτουργία του κινητήρα. Τοποθετείται πριν από την αγορά καινούργιου αυτοκινήτου αλλά και στους ήδη υπάρχοντες κατόχους αυτοκινήτων Chevrolet με σχετική έκπτωση. Το σύστημα δεν επηρεάζει την εγγύηση του οχήματος αλλά και το ίδιο το σύστημα έχει εγγύηση καλής λειτουργίας δύο ετών. Για παράδειγμα, η αυτονομία ενός Chevrolet Spark μπορεί να φτάσει τα 1.000 χλμ. με κόστος 48 ευρώ! Η τοποθέτηση lpg μπορεί να φτάσει στις 12 άτοκες δόσεις ή στην περίπτωση τοποθέτησής του κατά την αγορά του αυτοκινήτου το extra κόστος μπορεί να ενσωματωθεί στην τιμή του αυτοκινήτου. Εν ολίγοις, η PrimaAutoGas τοποθετεί συστήματα υγραεριοκίνησης σε όλα τα μοντέλα της αγοράς. Τέλος, όλοι οι κάτοχοι οποιουδήποτε αυτοκινήτου μπορούν να έρθουν στην PrimaAutoGas και να τοποθετήσουν σύστημα υγραεριοκίνησης με δύο χρόνια εγγύηση του συστήματος.

Prima Auto Gas Chevellas A.E. Συστήματα Αεριοκίνησης Τηλ. 210-5716666, Ωράριο Λειτουργίας: 08:00 - 16:00 Δ/νση: Οικονομίδου - Λεβιδιου 47, 12132 Περιστέρι Website: www.primaautogas.gr

Interview

Η φθινοπωρινή προσφορά περιλαμβάνει:

Πρόγευμα σε μπουφέ Δείπνο σε πλούσιο μπουφέ ● Δωρεάν χρήση της εσωτερικής θερμαινόμενης πισίνας και του γυμναστηρίου ● Για τους διαμένοντες σε Junior Σουίτα, δωρεάν χρήση χαμάμ, σάουνας και Jacuzzi ● ●

Φθινοπωρινές αποδράσεις πολυτέλειας και ευεξίας στο Alkyon Resort Hotel & Spa! ΤΙΜΕΣ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ Τιμή δωματίου/ Διανυκτέρευση* MONOΚΛINO

75

STANDARD ΔΙΚΛΙΝΟ

95

SUPERIOR ΔΙΚΛΙΝΟ

115

EXECUTIVE ΔΙΚΛΙΝΟ

130

JUNIOR ΣΟΥΙΤΑ (2 ΑΤΟΜΩΝ)

170

ΜΕΖΟΝΕΤΑ (4 AΤΟΜΩΝ)

160

*Οι τιμές είναι ανά δωμάτιο, ανά διανυκτέρευση και συμπεριλαμβάνουν όλους τους νόμιμους φόρους.

AlkyonResortHotel&Spa!

Σε απόσταση αναπνοής από την Αθήνα, το Alkyon Resort Hotel & Spa είναι ιδανικό για μικρές φθινοπωρινές αποδράσεις από την καθημερινότητα! Συνδυάστε την πολυτελή διαμονή σας στο Alkyon Resort Hotel & Spa με την εξερεύνηση της γύρω περιοχής. Ανακαλύψτε την Αρχαία Κόρινθο, περιηγηθείτε στα μονοπάτια του κάστρου στoν Ακροκόρινθο, επισκεφθείτε το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας και ακολουθείστε το δρόμο του κρασιού από το Βραχάτι μέχρι τα γειτονικά οινοποιεία της Νεμέας. Χαρίστε στον εαυτό σας πολυτελή διαμονή και ολική περιποίηση ευεξίας στο υπερσύγχρονο βραβευμένο Spa Center.

Λίγα λόγια για το Alkyon Resort Hotel & Spa 5★:

Το ξενοδοχειακό συγκρότημα, βρίσκεται στο Βραχάτι Κορινθίας. Χτισμένο σε μια έκταση 23.000 τ.μ. μέσα σε κατάφυτους κήπους, αποτελεί μια όαση γαλήνης και πολυτέλειας για τους

TIPS - FOR KIDS Παιδική χαρά, Ποδήλατα, Πινγκ- πόνγκ, Ποδοσφαιράκι, Μπιλιάρδο, Internet Games

TIPS - ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠO ALKYON RESORT HOTEL & SPA Αρχαία Κόρινθος 10,3 χλμ. Ακροκόρινθος 14,0 χλμ. Νεμέα 27,3 χλμ. Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας 46,9 χλμ. Ορεινή Κορινθία 50,0 χλμ.

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ:

• Παιδί έως 12 ετών μαζί με τους γονείς του σε

standard, superior, executive δίκλινο δωμάτιο και Junior Suite: ΔΩΡΕΑΝ • 2o παιδί έως 4 ετών μαζί με τους γονείς του σε superior δωμάτιο: ΔΩΡΕΑΝ • 2o παιδί από 4 – 12 ετών σε πρόσθετη κλίνη σε superior δωμάτιο μαζί με τους γονείς: €25/ διανυκτέρευση • Παρκοκρέββατο σε όλους τους τύπους δωματίων, χωρίς χρέωση

επισκέπτες του, προσφέροντας ολοκληρωμένες υπηρεσίες πολυτελούς διαμονής, υγείας και ευεξίας, εστίασης, οργάνωσης εκδηλώσεων και συνεδρίων. Το βραβευμένο πολυτελές κέντρο υγείας και ευεξίας ‘Spa Center’ του ξενοδοχείου προσφέρει μια ολοκληρωμένη πρόταση σε όσους επιθυμούν υψηλές υπηρεσίες χαλάρωσης, ομορφιάς, αντιγήρανσης, αναζωογόνησης και ευεξίας. Οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του περιλαμβάνουν: Εσωτερική θερμαινόμενη πισίνα, θερμαινόμενο Jacuzzi 6 θέσεων, Turkish bath, Hamam, 2 Saunas, Spa jet, Γυμναστήριο, Κομμωτήριο, Τμήμα αντιγήρανσης, 5 ατομικές καμπίνες θεραπειών, Spa Suite, Αρωματικό λουτρό υδρομασάζ & Spa Boutique. Το Alkyon Resort Hotel & Spa 5★ διαθέτει μοναδικούς χώρους συνεδρίων, παρουσιάσεων, εταιρικών συναντήσεων, σεμιναρίων, πολιτιστικών εκδηλώσεων και δεξιώσεων. Οι κομψές αίθουσες μπορούν να φιλοξενήσουν από μια μικρή συνάντηση των 10 ατόμων μέχρι μια εκδήλωση 1100 ατόμων. Οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις, οι άριστες υπηρεσίες υποστήριξης και το έμπειρο προσωπικό διασφαλίζουν με φροντίδα την επιτυχία κάθε εκδήλωσης. Η προνομιακή του θέση του ξενοδοχείου, σε απόσταση μόλις μιας ώρας από την Αθήνα και 80 μέτρων από την πεντακάθαρη παραλία, το καθιστά πρώτο στην προτίμηση των επισκεπτών για τις μικρές ή τις μεγάλες αποδράσεις τους όλες τις εποχές του χρόνου.

Alkyon Resort Hotel & Spa 5★ Βραχάτι Κορινθίας τηλ. 27410 52010, 210 6425393 S: www.alkyonhotel.gr Ε: resa@alkyonhotel.gr

new times 41

Φυσικό Αέριο

Οι κολοσσοί της ενέργειας επενδύουν στο φυσικό αέριο στην Ελλάδα Με γοργούς ρυθμούς προχωρούν οι εξελίξεις για την ανάπτυξη διευρυμένου δικτύου εισαγωγής φυσικού αερίου με τους κολοσσούς από τον διεθνή χώρο της ενέργειας να εκφράζουν με σαφήνεια το ενδιαφέρον τους για το φυσικό αέριο στην Ελλάδα. Ο αναβαθμισμένος γεωπολιτικός ρόλος της χώρας μας επιβεβαιώνεται και από την ανταπόκριση μεγάλων ονομάτων από τον χώρο της ενέργειας στον διεθνή διαγωνισμό για την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην Δυτική Ελλάδα και την Νότια Κρήτη καθώς και για την παράλληλη υλοποίηση νέων υποδομών για την εισαγωγή φυσικού αερίου.

ΔΕΠΑ & διεθνείς επενδυτές: κοινή στρατηγική για το φυσικό αέριο Πρωταγωνιστικό ρόλο στο άνοιγμα του διαλόγου και της έμπρακτης συνεργασίας με τη διεθνή αγορά στην χώρα μας παίζει τις τελευταίες δεκαετίες η ΔΕΠΑ, η οποία συνεργάζεται με τους βασικούς διεθνείς παίχτες της ενεργειακής αγοράς και

42 new times

συμβάλει στην καθιέρωση της Ελλάδας ως διαμετακομιστικού κόμβου στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται άλλωστε και οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, οι οποίες στοχεύουν στην δημιουργία κατάλληλου επενδυτικού κλίματος και στην επίτευξη διεθνών συμφωνιών. Η πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού, Α. Σαμαρά, στο Αζερμπαϊτζάν σφραγίστηκε από τις αναφορές που έγιναν στον

πρωταγωνιστικό ρόλο που αναλαμβάνει η Ελλάδα στον τομέα έδρα τον υπουργό κ. Μανιάτη και την ελληνική αντιπροσωπεία της ενέργειας σε όλη την Ευρώπη ενώ ακόμη πιο πρόσφατη κατά τον τερματισμό των εορταστικών εκδηλώσεων για την ήταν και η επιβεβαίωση της εταιρείας Edison για το επενδυτικό 130η επέτειο της ίδρυσής της. Ήταν μία εξαιρετική ευκαιρία ενδιαφέρον της τελευταίας για την ανάπτυξη των υποδομών να επιβεβαιώσουμε την παρουσία μας ως πρώτου ξένου φυσικού αερίου αλλά και την επενδυτή στον ελληνικό ενεργειακό αξιοποίηση των υδρογονανθράκων τομέα και να διαπιστώσουμε την Ο Όμιλος της ΔΕΠΑ, με μεγάλες στην Δυτική Ελλάδα. Σε συνάντηση πρόοδο που σημειώθηκε σε πολλά επενδύσεις και σημαντικές στρατηγικές που είχε πρόσφατα η διοίκηση του σημαντικά θέματα. Εκτός από ομίλου με τον κ. Γιάννη Μανιάτη την παγιωμένη παρουσία στην διεθνείς συμφωνίες και κοινοπραξίες με στο περιθώριο επίσκεψης που αγορά ηλεκτρισμού, όπου η Edison την Shell, ENI, Edison, έχει καταφέρει να πραγματοποίησε ο υπουργός στο προσβλέπει σε περαιτέρω ευκαιρίες εξασφαλίσει την απρόσκοπτη τροφοδοσία Μιλάνο, έγινε εκτενής αναφορά στην ανάπτυξης, επιβεβαιώσαμε στον συνεργασία του ομίλου με την ΔΕΠΑ κ. Υπουργό τη δέσμευσή μας για της χώρας με φυσικό αέριο. και στην υλοποίηση νέων υποδομών. την έρευνα υδρογονανθράκων, αναγγέλλοντας τη συμμετοχή της Συγκεκριμένα, ο Δ/νων Σύμβουλος της εταιρείας, Bruno Edison στο νέο bid round ερευνών και για την υλοποίηση Lescoeur απευθυνόμενος στον κ. Μανιάτη ανέφερε ότι: των αγωγών φυσικού αερίου IGI και IGB που αναπτύσσουμε «Αποτελεί τιμή για την Edison να φιλοξενεί στην ιστορική της από κοινού με την ΔΕΠΑ. Οι υποδομές αυτές θα προσφέρουν ➤ ➤ ➤

new times

43

Φυσικό Αέριο

Διεθνείς συνεργασίες - σταθμοί για το φυσικό αέριο στην Ελλάδα Ο αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB), η σύμΑγωγός Φυσικού Αερίου (ΥΑΦΑ) Ελλάδος – βαση προμήθειας με το Αζερμπαϊτζάν και οι μαΙταλίας ΠΟΣΕΙΔΩΝ Α.Ε.» κροχρόνιες συμβάσεις με τις εταιρείες Gazprom ➤ 2009: υπογράφεται Μνηµόνιο Συνεργασίας και Sonatrach, ο αγωγός IGI, αποτελούν κάποιες µεταξύ της Bulgarian Energy Holding EAD από τις στρατηγικές συμφωνίες που έχει συνά(BEH EAD), της ΔΕΠΑ Α.Ε. και της Edison S.p.A. ψει η ΔΕΠΑ για την ανάπτυξη της ενεργειακής για την υλοποίηση του κλάδου του Αγωγού αγοράς στην χώρα μας. Πρόκειται για μία ποIGI προς τη Βουλγαρία µε το όνοµα: Διασυνρεία που έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια δετήριος Αγωγός Ελλάδας– Βουλγαρίας (IGB) με αρκετούς σημαντικούς σταθμούς όπως: ➤ 2014: υπογράφεται συμφωνία με την ➤2 007: υπογράφεται Μνηµόνιο Συνεργασίας GAZPROM EXPORT που περιλαμβάνει αφεµεταξύ Ελλάδας και Αζερµπαϊτζάν νός τη μείωση της τιμής προμήθειας του ➤2 007: ξεκινά η λειτουργία του διασυνδεφυσικού αερίου και αφετέρου σειρά άλλων τήριου Αγωγού Φυσικού Αερίου Ελλάδαςσυμβατικών διατάξεων που είναι ιδιαίτερα Τουρκίας και η παραλαβή αερίου µέσω του σημαντικές και συμφέρουσες. Η σύμβαση αγωγού για προμήθεια ρώσικου φυσικού αερίου επε➤2 008: ιδρύεται η Εταιρεία «Υποθαλάσσιος κτάθηκε έως το 2026.

44 new times

➤➤➤

στην Ιταλία, την Ελλάδα και τα Βαλκάνια σημαντική πρόσβαση στα νέα μεγάλα αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου. Πιστεύουμε ότι είναι μία στρατηγική ευκαιρία για όλες τις εμπλεκόμενες χώρες και βεβαίως μία ευκαιρία για να καταστεί ποιο γρήγορο και ποιο ανταγωνιστικό το άνοιγμα του Νοτίου Διαδρόμου». Από την πλευρά του, ο υπουργός ΠΕΚΑ υπογράμμισε στη Διοίκηση της Edison την απόλυτη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης για την ταχεία υλοποίηση του IGB και του IGI και πρόσθεσε ότι: «Παράλληλα με την προώθηση της ανάπτυξης του αγωγού EAST-MED, ο IGB αποτελεί βασική στρατηγική επιλογή για τα Βαλκάνια, ενώ ο IGI Ποσειδών θα διασφαλίσει τη εξαγωγή στην Ιταλία των νέων ποσοτήτων φυσικού αερίου από την Ελλάδα και τη Μεσόγειο, στα πλαίσια της ελεύθερης και πλήρως ανταγωνιστικής ανάπτυξης των νέων οδεύσεων φυσικού αερίου». Μέσα από μια συνεχή αναπτυξιακή πορεία επί σειρά ετών η ΔΕΠΑ αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις που απορρέουν κυρίως από τη διαδικασία απελευθέρωσης των ενεργειακών αγορών και τις ριζικές αλλαγές που αυτή συνεπάγεται κατά μήκος της αλυσίδας αξίας του κλάδου του φυσικού αερίου, αλλά και από τις ποικιλόμορφες γεωπολιτικές, ρυθμιστικές, τεχνολογικές και οικονομικές αβεβαιότητες και κινδύνους που ενυπάρχουν στο επιχειρησιακό της περιβάλλον. Αναφερόμενος στη συμβολή της αγοράς του φυσικού αερίου στην εθνική οικονομία και στον πρωταγωνιστικό ρόλο της χώρας μας στα «ενεργειακά» δρώμενα στην ΝΑ Ευρώπη, ο Πρόεδρος της ΔΕΠΑ τόνισε ότι:

Γεώργιος Σπανούδης, Πρόεδρος ΔΕΠΑ: « Θα διαδραματίσουμε ηγετικό ρόλο στην απελευθέρωση της αγοράς της ενέργειας»

«Ο Όμιλος της ΔΕΠΑ, με μεγάλες επενδύσεις και σημαντικές στρατηγικές διεθνείς συμφωνίες και κοινοπραξίες με την Shell, ENI, Edison, έχει καταφέρει να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη τροφοδοσία της χώρας με φυσικό αέριο. Η ΔΕΠΑ, συνεχίζει να συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας, την προστασία τα ου περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των τοπικών κοινωνιών αναπτύσσοντας το δίκτυό της και εξασφαλίζοντας επάρκεια και ασφάλεια εφοδιασμού στη χώρα. Μέσα από διεθνείς συνεργασίες και πρωτοβουλίες (όπως η υπογραφή σύμβασης προμήθειας με το Αζερμπαϊτζάν, η προώθηση του ελληνο-βουλγαρικού αγωγού IGB, και η διασύνδεση με την Ιταλία), η ΔΕΠΑ συμβάλει στην αναβάθμιση της χώρας στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Ο Όμιλος θα διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και θα συμβάλει με τις δυνάμεις του, στο ομαλότερο και γρηγορότερο άνοιγμα της αγοράς φυσικού αερίου, που είναι και πρώτη προτεραιότητα στην ατζέντα της ελληνικής πολιτικής.»

new times

45

New Times spots all over Greece Flocafe Λαζαράκη 26, Γλυφάδα

Δωδωνή Φαναρίου 1, Νέα Φιλαδέλφεια

ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ Μικρολίμανο, Πειραιάς

Joy Café Γεωργίου Παπανδρέου 53

DAVINCI Αγίου Ιωάννου 23, Αγία Παρασκευή

Paul Πλ. Εσπερίδων & Κύπρου 70. Γλυφάδα

FLOCAFE Προύσης 2, Νέα Φιλαδέλφεια

Πισίνα Μαρίνα Ζέας, Πειραιάς

Largo Café Πλατεία Καλλεργών 3

ΡΟΛΟΪ Αμύντα 6, Αθήνα

Soleto Λαοδίκης 33-35, Γλυφάδα

ΝΕΟΣ ΚΡΙΝΟΣ Λ. Δεκελείας 118, Νέα Φιλαδέλφεια

Gazi Collge Γρηγορίου Λαμπράκη 117, Πειραιάς

Abreuvoir Ξενοκράτους 51, Αθήνα

Δελφίνια Διαδόχου Παύλου 5, Γλυφάδα

BARSOL Πλ. Ελ. Βενιζέλου 4, Νέα Φιλαδέλφεια

Haagen Dazs Ακτή Μουτσοπούλου 5, Πειραιάς

Φρόντζου Πολιτεία Λόφος Αγ.Τριάδος

BARTESSERA Κολοκοτρώνη 25, Αθήνα

Απολλώνιο Άλσους 1 & Λαζαράκη, Γλυφάδα

GOLDEN HΟLLΕ Λ. Δεκελείας 61,Νέα Φιλαδέλφεια

FREDDO Πλατεία Αλεξάνδρας 1, Πειραιάς

Accademia Del Panino Λ.Δωδώνης 13

ΒΟΟΖΕ Κολοκοτρώνη 57, Αθήνα

Ya Café Λ. Κανελοπούλου 4, Γουδί

ΤΙΛΛΑΣ ΠΛ. Ελ. Βενιζέλου 10, Νέα Ιωνία

Stretto Πλατεία Αλεξάνδρας 5, Πειραιάς

Bruno Coffee Stores 28ης Οκτωβ. & Μουλαϊμίδου

CIRCUS Ναυαρίνου 11, Αθήνα

BOURBON Καλλιδρομίου 68, Εξάρχεια

FARO CAPO Δημ. Βασιλείου 10, Νέο Ψυχικό

Bowling Center Προφήτης Ηλίας, Πειραιάς

Au Bar Λ. Δωδώνης 10

ΚΟΚΚΟΙ ΚΑΦΕ Διδότου & Ασκληπιού 39, Αθήνα

Philleas Fogg Λ. Παπάγου 106, Ζωγράφου

Gaspar Δημ. Βασιλείου & Λυκούργου, Νέο Ψυχικό

PURE BLISS Ρόμβης 24Α, Αθήνα

Mestizo Λ. Παπάγου 104, Ζωγράφου

Διόσκουροι Δημ. Βασιλείου 16 Νέο Ψυχικό

Amicale Παύλου Μελά 22

Piccadilly Χαριλάου Τρικούπη 39

ΤΙΚΙ Athens 15 Μακρυγιάννη, Αθήνα

Dolce Γρ. Αυξεντίου 58-60, Ζωγράφου

Ράμπα Δημ. Βασιλείου 14 Νέο Ψυχικό

Balkan Πρόξενου Κορομηλά 3

Hoxton Πλατεία Πάργης 3

Aleria Μεγάλου Αλεξάνδρου 57, Αθήνα

Garage Ηρωων Πολυτεχνείου 3, Ηλιούπολη

My Place Λ. Κηφισίας 56 & Δελφών, Μαρούσι

BROCANTE Σβώλου Αλεξάνδρου 15

FABRICA DE VINO Εμμ. Μπενάκη 3, Αθήνα

Αψέντι Ηρακελιδών 19, Θησείο

Caprice Υμηττού 101, Παγκράτι

DE FACTO Παύλου Μελά 19

Pasaji Στοά Σπυρομήλιου, Αθήνα

Avanti Café Λ. Εθν. Αντιστ. & Φιλολάου, Καισαριανή

Σπονδή Πύρρωνος 5, Παγκράτι

Estrella Παύλου Μελά 48

Sabor Περικλέους 17, Αθήνα

Αερόστατο Κτησίου & Πτολεμαίων 4, Παγκράτι

Flipside Προξένου Κορομηλά 11

Κιμωλία Art Café Υπερείδου 5, Αθήνα

Απολλώνιο Αγίου Αλεξάνδρου 8, Παλαιό Φάληρο

Hemingway Σβώλου Αλεξάνδρου 19

Κολοκοτρώνη 9 Κολοκοτρώνη 9, Αθήνα

L’ARTE Αγίου Αλεξάνδου 45, Παλαιό Φάληρο

Local Παλαιών Πατρών Γερμανού 17

Σοκολάτα 56 Ερμού 56, Αθήνα

Mare Marina Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο

Mon Frere Καρόλου Ντηλ 6

HETEROCLITO Φωκίωνος 2& Πετράκη 30, Αθήνα

Breeze café Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο

Oval Φιλικής Εταιρίας 1

OINOSCENT Βουλής 45, Αθήνα

Prappas Sweet Λ. Ποσειδώνος 58, Παλαιό Φάληρο

Mikel, Λεωφόρο Αθηνών 84, Αθήνα

Piu Verde Στρ.Αλ.Παπαγου & Πεντέλης, Παπάγου

BY THE GLASS Γεωργίου Σουρή & Φιλελλήνων, Αθήνα

Bonco Μεγάλου Αλεξάνδρου 73, Περιστέρι

Mikel Σόλωνος 64, Αθήνα

IGODO Μεγάλου Αλεξάνδρου 71, Περιστέρι

Dacapo Τσακάλωφ 1, Αθήνα

45ST Αιμ.Βεάκη 45, Περιστέρι

Shakespeare Καρύτση 7, Αθήνα

KIKA Αιμ. Βεάκη 35, Περιστέρι

Big Apple Σκουφά 69,Αθήνα

GOLD Επίκουοου 2, Περιστέρι

Mikel Λ. Μεσογείων 167 & Κατεχάκη, Αθήνα

BEBER Αιμ. Βεάκη 35, Περιστέρι

Pantheon Προξένου Κορομηλά 8

Select Φωκίωνος Νέγρη 26, Αθήνα

CAFÉ CAFÉ Αιμ. Βεάκη 60, Περιστέρι

Plaisir Αριστοτέλους 9 & Μητροπόλεως

DIMAR Αιμ. Βεάκη 23, Περιστέρι

Pulp Σβώλου Αλεξάνδρου 8

ATELIER Αγίας Παρασκευής 79, Περιστέρι

Rialto Σβώλου Αλεξάνδρου 1 & Πατριάρχου Ιωακείμ

Jimmy’s Coffee Shop Βαλαωρίτου 7, Αθήνα

ENZZO DE CUBA Αγίας Παρασκευής 72, Περιστέρι

Stretto Καρόλου Ντηλ 18

WINE POINT Αφ. Διάκου & Πορινού 2, Αθήνα

CHOCOLAT Παρασκευοπούλου 44, Περιστέρι

Urban Ζεύξιδος 7

ΑΘΗΝΑ

Emporio Armani Café Μηλιώνη 5, Αθήνα Mikel Λ. Αθηνών 84 & Μητροδώρου, Αθήνα

Escobar Lounge Πατριάρχου Μάξιμου 1, Κηφισιά

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Χυτήριο Ιερά Οδός 44, Αιγάλεω

Zucca Λεωφόρος Νίκης 35

Siempre Μαρίνου Γερουλάνου 60, Αργυρούπολη

Aχίλλειον Λεωφόρος Νίκης 37

Vive Mare Λεωφόρος Καραμανλή 18, Βούλα

Δωμάτιο με Θέα Πλατεία Αριστοτέλους 10, Ολύμπιον

Εν πλώ Λεωφόρος Ποσειδώνος 4, Βουλιαγμένη

Μικρό Διατηρητέο Ικτήνου 14

Moorings Μαρίνα Βουλιαγμένης, Βουλιαγμένη ALERIA Μεγάλου Αλεξάνδρου 57, Γκάζι Gazi Collge Περσεφόνης 53, Γκάζι

Marche Χαριλάου Τρικούπη

ΛΑΡΙΣΑ BELLINI Λεβίδου 11, Κηφισιά

Αποθήκη Πρωτοπαππαδάκη 10

ΜΕΝΤΑ Αγ. Θεοδώρων 10, Κηφισιά

DETOX Ασκληπιού 23 & Παπακυριαζή

La Gabinoteca Δηλιγιάννη 56, Κηφισιά

Δικαστικό Παπακυριαζή 19α

Kioskys Κεφαλάρι, Κηφισιά

Intro Coffee Bar Κώστα Βάρναλη 30, Περιστέρι

Portego Παπακυριαζή 38

Άλσος Κηφισιάς , Κηφισιά

RAILS Βασιλέως Αλεξάνδου 2, Περιστέρι

Arco Φαρσάλων 31

Zonar´s Βουκουρεστίου & Πανεπιστημίου, Κολωνάκι

Terra Petra Θέατρο Πέτρας, Πετρούπολη

My café Ασκληπιού 26

Rosebud Ομήρου 60, Κολωνάκι

Apolis Λόφος Αγίου Δημητρίου, Πετρούπολη

Kubric Πρωτοπαπαδάκη 12

Εν Δελφοίς Δελφών 5, Κολωνάκι

Μπρίκι Δορυλαίου 6, Πλατεία Μαβίλη

Showroom Μιλιώνη 12, Κολωνάκι

Athina Bar Δ. Σούτσου 3, Πλατεία Μαβίλη

Talks Υψηλών Αλωνιών 24

Soho Βουτάδων 54 Β, Γκάζι

Cake Ηροδότου 15, Κολωνάκι,

Flower Δορυλαίου 2, Πλατεία Μαβίλη

Queen Υψηλών Αλωνιών 20

My Plate Πεσρφόνης 43, Γκάζι

Nice&easy Ομήρου 60 & Σκουφά, Κολωνάκι

Telescope Λόφος Προφήτη Ηλεία, Χαιδάρι

Banana Moon Γερμανού 18

Crema Περσεφόνης 63, Γκάζι

Βιβλιοθήκη Πλατεία Κολωνάκιου, Κολωνάκι

ΓΙΟΡΤΗ Τέρμα Ιεράς Οδού, Χαϊδάρι

PAS MAL Ηρώων Πολυτεχνείου 54

Cartone Περσεφόνης 41, Γκάζι

Φίλιον Σκουφά 34 Κολωνάκι

CUTTY SARK Στρ. Καραϊσκάκη 55, Χαϊδάρι

Majestic Ρήγα Φεραίου 93

Aliarman Σοφρωνίου 2, Γκάζι

Flocafe Μιλιώνη 11, Κολωνάκι

ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟ Ηρ. Πολυτεχνείου 82, Χαϊδάρι

Café Αρούσα Μαιζώνος 131

Café Del Sol Βουτάδων 44 Γκάζι

PASSEPARTOUT Σκουφά 47-49, Κολωνάκι

Home Στρ. Καραϊσκάκη 59, Χαϊδάρι

Ποίκιλη Στοά Ρήγα Φεραίου 129

Funky Gourmet Ηρακελιδών 19, Γκάζι

Sports Café Λ. Συγγρού 178, Καλλιθέα

EL RAY ALOBAR Θουκυδίδου 7, Χαλάνδρι

ΝΙΧΟΝ Αγησιλάου 61Β, Γκάζι

Manzo Λεωφόρος Συγγρού 138, Αθήνα

ΜΑΙΜΟΥ Θουκυδίδου 7Α, Χαλάνδρι

Kopi Luwak Ιατροπούλου 11

WHY SLEEP? Βουτάδων 52, Γκάζι

Tailor Made Πλ. Αγίας Ειρήνης 2, Μοναστηράκι

MIKEL Λ. Πεντέλης 5, Χαλάνδρι

Place Nationale Αντωνοπούλου 13

ΓΚΑΖΟΧΩΡΙ Δεκελέων 6, Γκάζι

Harvest Αιόλου και Ευρυπίδου Μοναστηράκι

CHEAPART, Στρατάρχη Παπάγου 13, Χαλάνδρι

Στολίδι Ένα Αριστοδήμου 97

MILLENIUM GOLD Βουτάδων 60, Γκάζι

Zaf Πλ. Αγίας Ειρήνης 8, Μοναστηράκι

FLOCAFE Λ. Πεντέλης 4, Χαλάνδρι

Retro Ιατροπούλου 16

MACAU Βουτάδων 48, Γκάζι

ΜΑΓΚΑΖΕ Αιόλου 33, Πλατεία Αγίας Ειρήνης

MADEL FOOD Κύπρου 70, Γλυφάδα

6 DOGS Αβραμιώτου 6-8,Μοναστηράκι,

Yacht Cafe, Ακτή Μουτσοπούλου 1, Πειραιάς

Biscotto Cafe Χάνδακος 36Γ

SOLETO Λαοδίκης 33 – 35, Γλυφάδα

A for Athens Μιαούλη 2-4, Μοναστηράκι

BAR CODE Καραϊσκου 139-143, Πειραιάς

Indigo Cafe 25ης Αυγούστου 76

BALUX HOUSE Ποσεοδώνος 58, Γλυφάδα

Flocafe Λ. Συγγρού 143, Νέα Σμύρνη

EVEREST, Αγιού Ελευθερίου 24 Πειραιάς

Best Cafe Bistro Περδικάρι 5

LIVING Ζησιμοπούλου 10, Γλυφάδα

BOULEVARD Λ. Δεκελείας 75,Νέα Φιλαδέλφεια

GALLA Ακτή Δηλαβέρη 9-11, Πειραιάς

Crop Αρετουσας 4

ΠΑΓΩΤΟΜΑΝΙΑ Κωνσταντινουπόλεως 5, Γλυφάδα

CAFE ROYAL Λ. Δεκελείας 59, Νέα Φιλαδέλφεια

STREET Ηρώων Πολυτεχνείου 59, Πειραιάς

K1 Cafe Bar Πλατεία Καλλεργών 1-9

46 new times

ΙΩΑΝΝΙΝΑ

ΠΑΤΡΑ

ΚΑΛΑΜΑΤΑ

ΠΕΙΡΑΙΑΣ

ΗΡΑΚΛΕΙΟ

wwww.timetv.gr

travel times 47

48 new times