New Times - Τεύχος 117

117/ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ.2016

FREE PRESS Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΥ ΣΕ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΚΑΘΕ ΜΗΝΑ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΔΡΕΑΔΗΣ

«Το Μαξίμου να στείλει άμεσα το μήνυμα ότι στηρίζει την επιχειρηματικότητα!»

13

Έλληνες πλοιοκτήτες στα 100 μεγαλύτερα ονόματα της παγκόσμιας ναυτιλίας

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΠΥΡΟ ΚΤΕΝΑ

www.newtimes.gr

Το έχουμε συνειδητοποιήσει; Από το 2007, όταν ξεκίνησε η διεθνής και η ελληνική κρίση, ως το 2016, δηλαδή σε ένα χρονικό διάστημα περίπου 9 ετών, είχαμε στη χώρα μας 11 εκλογικές αναμετρήσεις! Συγκεκριμένα, έγιναν επτά βουλευτικές αναμετρήσεις, δύο εκλογές στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, οι ευρωεκλογές και το δημοψήφισμα. Το τιμόνι της χώρας ανέλαβαν πέντε πρωθυπουργοί και επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης ανέλαβαν 8 πρόσωπα τα οποία άφησαν πίσω τους περισσότερα προβλήματα από αυτά που είχαν παραλάβει. Όλα πιστοποιούν ότι η κρίση που ταλανίζει τη χώρα καταβροχθίζει με ασύλληπτη βουλιμία την κοινωνία, τους πολίτες, την οικονομία αλλά και τις κυβερνήσεις, τους πρωθυπουργούς και τους υπουργούς. Τα σενάρια αυτά επιστρέφουν ξανά στη δημοσιότητα με ένα ερώτημα: «Θα παραιτηθεί ο κ. Τσίπρας;». Αν με ρωτάτε ποια είναι η απάντηση που δίνω στο ερώτημα αυτό, θα σας έλεγα: όχι, ο σημερινός Πρωθυπουργός δεν έχει κανέναν λόγο να παραιτηθεί ο ίδιος, τουλάχιστον στο αμέσως προσεχές διάστημα. Γιατί; Διότι, πρώτον, έστω και αν βλέπει το κύρος του να βάλλεται με τους ρυθμούς που επιβάλλει η κρίση και η οξύτητα των προβλημάτων, δεν αντιμετωπίζει καμία άκρως εκβιαστική ημερομηνία. Δεύτερον, έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη των κυρίαρχων πολιτικών και οικονομικών κύκλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιαίτερα των Γερμανών. Τρίτον, ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης δεν βιάζεται να θέσει θέμα εκλογών διότι πρέπει αφενός να λύσει τα οργανωτικά ζητήματα του δικού του κόμματος – η ανάληψη της εξουσίας είναι πολύ φρέσκια και οι κινήσεις για την ισχυροποίηση του ηγετικού ρόλου του μέσα στο ίδιο του το κόμμα θα τον απασχολήσουν για εύλογο χρονικό διάστημα. Δεν έχει όμως κανένα λόγο να βιαστεί να ζητήσει την εξουσία κάνοντας αυτό που έκανε ο κ. Τσίπρας, για τον απλούστατο λόγο ότι θα αφήσει στον κ. Τσίπρα τη «δύσκολη δουλειά», ο οποίος θα «εισπράξει» βεβαίως και το αντίστοιχο πολιτικό κόστος. Σε όλα αυτά φυσικά έρχεται να προστεθεί και ένας τέταρτος αστάθμητος παράγων: η αντίδραση της κοινωνίας, η οποία δεν γνωρίζει κανείς πώς θα εκδηλωθεί… Ενώ όμως όλα αυτά συμβαίνουν στην πολιτική σκηνή, που δείχνει να βιώνει τη

δική της εικονική πραγματικότητα, στην πραγματική ζωή συνεχίζει να εκτυλίσσεται το πραγματικό δράμα: μπορεί η S&P να αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας μας κατά δύο κατηγορίες και η ύφεση το 2016 να δείχνει ότι θα σταθεροποιηθεί σε λίγο χαμηλότερα επίπεδα από ό,τι αρχικά προβλεπόταν, τα πραγματικά δεδομένα όμως δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Γιατί; Διότι, πρώτον, η υπερφορολόγηση θα συνεχιστεί με ακόμη πιο άγριο τρόπο σε βάρος όλων των κοινωνικών στρωμάτων. Δεύτερον, ενώ συμβαίνει αυτό, το αποτέλεσμα είναι μικρότερο. Απόδειξη; Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, το 12μηνο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2015 δημιουργήθηκε νέα γενιά ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την Εφορία, ύψους 13,48 δισ. ευρώ (έναντι 13,76 δισ. το 2014). Τρίτον, οι όροι λειτουργίας των επιχειρήσεων γίνονται κάθε μέρα δυσμενέστεροι – αυξήσεις ΦΠΑ, ειδικών φόρων κατανάλωσης, αυξήσεις προκαταβολών, αυξήσεις εισφορών και βάλε. Τέταρτον, η εκπληκτική ταχύτητα με την οποία αλλάζει το φορολογικό και το ασφαλιστικό καθεστώς αποθαρρύνει ακόμη και τους πιο γενναίους που επιθυμούν να επενδύσουν στη χώρα. Και όσοι εξ αυτών λαμβάνουν μια τέτοια απόφαση, το κάνουν με όρους εξαιρετικά χαμηλού τιμήματος για την ελληνική οικονομία. Σοβαρές επενδύσεις, που θα τοποθετούσαν τη χώρα στους διεθνείς χάρτες της ενέργειας, των μεταφορών εμπορευμάτων και των logistics, είναι στον αέρα. Ενδεικτικά μπορεί να αναφέρει κανείς την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την επένδυση στο Θριάσιο Πεδίο, η υλοποίηση των οποίων – μαζί με τη δεύτερη σιδηροδρομική γραμμή προς τα σύνορα – θα έδινε έναν εξαιρετικά ενεργό ρόλο στη χώρα στο δίκτυο Άπω Ανατολή – Πειραιάς – Θεσσαλονίκη – Κεντρική Ευρώπη. Αντίστοιχες επενδύσεις είναι αυτές του Ελληνικού, της αδειοδότησης των υδατοδρομίων, των... Για να γίνουν όμως όλα αυτά, χρειάζεται όραμα, οργάνωση, άκαμπτη αποφασιστικότητα και πολλή εργασία. Δεν μπορεί να εξαντλεί κανείς τις προσπάθειές του σε ενέργειες όπως το σύμφωνο συμβίωσης και η αποτέφρωση των νεκρών. Απαιτείται μακρόπνοη στρατηγική, που θα στηρίζει τις εγχώριες παραγωγικές δυνάμεις και θα υλοποιήσει έναν φιλόδοξο αναπτυξιακό σχεδιασμό μέσω ενός επενδυτικού σοκ.

Edito

H Eλλάδα χρειάζεται επενδυτικό σοκ!

35 ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ

ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ Active Business Publishing ΕΠΕ - Καδμείας 17, 118 55, Αθήνα, Website: www.newtimes.gr www.traveltimes.gr, E-mail: info@newtimes.gr, Τηλ.: 210 3428.667, 210 3421.861, Fax: 210 3421.955 ΕΚΔΟΤΗΣ Σπύρος Α. Κτενάς, ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Κωνσταντίνος Παναγόπουλος, ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Active Business Publishing Θεόδωρος Τσακάλογλου, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ NEW TIMES Φραγκούλης Φουστέρης, ΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ OΜΑΔΑ Βασίλης Μπόνιος, Παντελής Αρσένης, Γιώργος Σακκάς, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Διονύσης Βασιλόπουλος, ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Αντονέλα Τόνι, ΔΗΜΙOΥΡΓΙΚO & ΣΕΛΙΔOΠOΙΗΣΗ Active Business Publishing ΕΠΕ, ΕΚΤΥΠΩΣΗ IRIS ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ Α.Ε.Β.Ε. Απαγορεύεται η ολική ή μερική ανατύπωση, δημοσίευση ή αναπαραγωγή χωρίς ειδική άδεια της εκδότριας εταιρείας. Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν απαραίτητα τις απόψεις του περιοδικού. Χειρόγραφα, φωτογραφίες ή άλλο υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση, δεν επιστρέφεται.

Interview

Ανδρέας Ανδρεάδης O πρόεδρος του ΣΕΤΕ αποκαλύπτει πτυχές από τη δυναμική ανάπτυξη του τουρισμού, ο οποίος ετησίως αιμοδοτεί την ελληνική οικονομία με 14,2 δισ. ευρώ

α σ ε μ ά ι ε ίλ ε τ σ α ν υ ο «Το Μαξίμ ι ε ίζ ρ η τ σ ι τ ό α μ υ ν ή μ το !» α τ η τ ό ικ τ α μ η ιρ ε ιχ π την ε Συνέντευξη στον Σπύρο Κτενά

Να μην μπει κανένας νέος φόρος ώσπου να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα. Την έκκληση αυτή απευθύνει σε δανειστές και κυβέρνηση ο κ. Ανδρέας Ανδρεάδης, πρόεδρος του ΣΕΤΕ, μέσω της αποκαλυπτικής συνέντευξής του στους New Times, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός οφείλουν να στείλουν άμεσα ένα ηχηρό μήνυμα στήριξης της επιχειρηματικότητας στη χώρα ώστε οι υποψήφιοι επενδυτές να νιώσουν ότι κυβέρνηση και αντιπολίτευση είναι αποφασισμένες να δημιουργήσουν ένα σταθερό φιλοεπιχειρηματικό κλίμα. Παράλληλα να λύσει ζωτικά προβλήματα, όπως το ειδικό χωροταξικό του τουρισμού και ο νέος επενδυτικός νόμος. Ο κ. Ανδρεάδης αποκαλύπτει ενδιαφέρουσες πτυχές πρόσφατης συνομιλίας του με τον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα και ταυτόχρονα μιλά για την τεράστια προσφορά της τουριστικής βιομηχανίας στη χειμάζουσα ελληνική οικονομία και την ανάγκη να υπάρξει ένα σταθερό περιβάλλον ανάπτυξης χωρίς διαρκείς εκπλήξεις από την πλευρά της πολιτείας. Ας παρακολουθήσουμε όμως την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνομιλία μας με τον κ. Ανδρεάδη, ο οποίος θεωρεί ότι μια σταθεροποίηση του πλαισίου λειτουργίας των επιχειρήσεων θα είχε ως αποτέλεσμα την υλοποίηση τεράστιων επενδυτικών σχεδίων στον τουρισμό.

4 newtimes

Interview

Κύριε Ανδρεάδη, οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή σάς προκαλούν ανησυχία; Κοιτάξτε, η κατάσταση είναι εξαιρετικά ευαίσθητη και ανά πάσα στιγμή μπορεί να ανατραπεί και να συμβεί το απρόοπτο και στη χώρα μας. Αυτή τη στιγμή όλος ο κόσμος περιμένει το «νέο happening». Είναι πολύ ταραγμένες οι εποχές που ζούμε και σε μια τόσο ταραγμένη περίοδο, που υπάρχει τόσο μεγάλη έξαρση, ποτέ δεν ξέρεις τι αποτέλεσμα μπορεί να προκύψει. Πρέπει κανείς να είναι πάρα πολύ προσεκτικός στις εκτιμήσεις του, διότι έχουμε πολλούς μήνες μπροστά μας... Επομένως, ό,τι και αν πει κανείς, μπορεί την άλλη μέρα να έχουν όλα αλλάξει. Μπορείτε να δώσετε μια εικόνα για το πώς κύλησε το 2015 στον ελληνικό τουρισμό; Το παρελθόν έτος είχαμε κάνει μια αρχική εκτίμηση για ένα εκατομμύριο επιπλέον αφίξεις, δηλαδή συνολικά για 25 εκατομμύρια αφίξεις ξένων επισκεπτών στη χώρα μας – και έσοδα περίπου 14 δισ. ευρώ. Η εκτίμηση αυτή είχε γίνει τον Φεβρουάριο του 2015. Από ό,τι φαίνεται, οι αφίξεις το 2015 διαμορφώνονται τελικώς στο επίπεδο των 26 εκατομμυρίων, ένα εκατομμύριο πάνω από τις προβλέψεις μας. Λάβετε δε υπόψιν ότι τον Φεβρουάριο, που κάναμε αυτή την πρόβλεψη, δεν φανταζόμασταν ότι θα είχαμε capital controls. Έτσι, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε, από πλευράς αφίξεων πήγαμε καλύτερα από ό,τι περιμέναμε. Όσον αφορά τα έσοδα, αυτά διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των 14,2 δισ. ευρώ. Είστε ικανοποιημένος από την εξέλιξη της

κατά κεφαλήν τουριστικής δαπάνης των ξένων επισκεπτών στη χώρα μας; Είναι ένα καίριο ερώτημα. Βάσει των στοιχείων της Τραπέζης της Ελλάδος, και παρά τον ισχυρισμό για πτώση της ποιότητας των εσόδων του ελληνικού τουρισμού, το μέσο έσοδο έχει αυξηθεί από 72 ευρώ ανά διανυκτέρευση το 2014 σε 75 ευρώ το 2015. Πρακτικά λοιπόν τι συνέβη; Η μη αύξηση των συνολικών τουριστικών εσόδων της χώρας με ρυθμό αντίστοιχο του ρυθμού αύξησης των αφίξεων εξηγείται από το γεγονός ότι μειώθηκε η διάρκεια παραμονής των ξένων επισκεπτών στη χώρα μας. Γιατί συνέβη αυτό; Διότι αυξάνεται ο οδικός τουρισμός καθώς επίσης και ο τουρισμός της Αθήνας, που κατά τεκμήριο αφορούν ταξίδια μικρότερης διάρκειας. Παρ’ όλα αυτά, η μέση κατανάλωση ανά επισκέπτη αυξήθηκε, άρα δεν μιλάμε για μείωση της ποιότητας αλλά για αλλαγή του μοντέλου λόγω: α) αύξησης της Αθήνας, των οδικών επισκεπτών, της Τουρκίας και των Βαλκανίων και β) του share economy, που έχουν μικρότερη διάρκεια παραμονής από ό,τι οι κλασικοί επισκέπτες σε ένα πεντάστερο ξενοδοχείο ή σε ένα resort. Επίσης η πτώση του αριθμού των Ρώσων τουριστών κατά 60%, οι οποίοι έχουν μεγάλη διάρκεια διαμονής – μεταξύ 10 και 12 ημερών κατ’ άτομο –, συνέβαλε στη μείωση του μέσου αριθμού των διανυκτερεύσεων. Παρ’ όλα αυτά δεν έπεσε η ποιότητα, διότι ο δείκτης που πρέπει να εστιάζουμε όταν κρίνουμε τις επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού είναι η κατανάλωση ανά διανυκτέρευση και όχι η συνολική κατά κεφαλήν κατανάλωση. Αυτό πρέπει να το τονίζουμε πάντα, διότι υπάρχει ένας μύθος περί

πτώσης της ποιότητας. Όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν βέβαια ότι δεν πρέπει να βελτιωθεί και άλλο η ποιότητα. Αν μιλήσουμε για τις εθνικότητες των ξένων επισκεπτών μας, ποιες διαφοροποιήσεις είχαμε το 2015; Έχουμε σημαντική αύξηση επισκεπτών από τη βρετανική αγορά καθώς επίσης και την αγορά των ΗΠΑ. Πρόκειται για δύο σημαντικές δεξαμενές του ελληνικού τουρισμού. Έχουμε επίσης αρκετά μεγάλη αύξηση από τη Γερμανία και τη Γαλλία, ενώ ταυτόχρονα έχουμε μια πολύ μεγάλη πτώση από τη Ρωσία. Αξίζει να τονίσουμε επίσης ότι το 2015 είχαμε πολύ μεγάλες αυξήσεις από νέες αγορές, όπως η Πολωνική – πρόκειται για μια δυναμική αγορά, η οποία βλέπει εξαιρετικά ελκυστική την Ελλάδα – καθώς επίσης και η τουρκική αγορά, η οποία μεγαλώνει και αυτή με διψήφια ποσοστά. Παράλληλα έχουμε μεγάλη αύξηση από την κινεζική αγορά, η οποία μπορεί ακόμη να έχει μικρούς αριθμούς τουριστών προς την Ελλάδα αλλά μας προσφέρει μια διαρκώς αυξανόμενη πελατεία. Έχουμε δηλαδή καλύτερη κατανομή των εθνικοτήτων των επισκεπτών της χώρας μας σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Δεν έχουμε 2-3 εθνικότητες, όπως παλιά, και αυτό είναι ένα από τα ποιοτικά στοιχεία που βελτιώνουν το μέσο έσοδο. Τα προηγούμενα χρόνια, για παράδειγμα, η Αγγλία και η Γερμανία έκαναν το 50% των αφίξεων των ξένων τουριστών στην Ελλάδα. Είχαμε από 2,5 εκατομμύρια τουρίστες από την καθεμία αγορά, σε ένα σύνολο 15 εκατομμυρί-

Οι αφίξεις ξένων επισκεπτών το 2015 διαμορφώνονται στο επίπεδο των 26 εκατομμυρίων, ένα εκατομμύριο πάνω από τις αρχικές προβλέψεις του ΣΕΤΕ.

newtimes 5

Interview

Τα επόμενα 7 χρόνια ο ελληνικός τουρισμός απαιτεί συνολικές επενδύσεις 25 δισ. ευρώ, ώστε τα τουριστικά έσοδα των 14,2 δισ. ευρώ να γίνουν 19 δισ.

ων αλλοδαπών επισκεπτών. Τώρα σε ένα σύνολο 25 εκατομμυρίων ξένων τουριστών οι δύο αυτές αγορές έχουν επίσης 5 εκατομμύρια. Και αυτό διότι έχουν «μεγαλώσει» άλλες εθνικότητες. Όπως σας ανέφερα, έχει μεγαλώσει η αγορά της Πολωνίας. Παλαιότερα είχαμε 50.000 Πολωνούς, τώρα κοντεύουμε το 1 εκατομμύριο. Είχαμε 100.000 Τούρκους, τώρα επισκέπτονται τη χώρα μας περίπου 1 εκατομμύριο τουρίστες από τη γειτονική μας χώρα. Όλα αυτά διευρύνουν την πελατεία μας προσφέροντας μεγαλύτερη ασφάλεια στον ελληνικό τουρισμό. Αυτό συνδυάζεται απόλυτα με τις πτήσεις, διότι όσο μεγαλώνει η ποιότητα και η διασπορά των πτήσεων τόσο δημιουργείται μεγαλύτερη ασφάλεια και διασπορά του ρίσκου. Η εκτίμησή μας κατ’ αρχήν για το 2014, αν ακολουθήσουμε τη μέθοδο του ΙΟΒΕ – χρησιμοποιεί πολαπλασιαστή 2,16 –, είναι ότι προσέφερε κάτι παραπάνω από 20% του ΑΕΠ (Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος). Αν, από την άλλη, ακολουθήσουμε τη μέθοδο του ΚΕΠΕ, που χρησιμοποιεί πολλαπλασιαστή 2,65, τότε πλησιάζουμε το 25% του ΑΕΠ. Τώρα, όσον αφορά το 2015, αν υπολογίσει κανείς ότι το ΑΕΠ έμεινε περίπου σταθερό και ο τουρισμός, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, ανέβηκε σε έσοδα κατά 6,6%, συμπεραίνει κανείς ότι η συμμετοχή του τουρισμού στο ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά μιάμιση μονάδα, φθάνοντας το 21,5% κατά το ΙΟΒΕ και άνω του 25% κατά το ΚΕΠΕ. Άρα ο τουρισμός έχει κατοχυρώσει, και με μεγάλη διαφορά από τον επόμενο κλάδο, την πρωτοκαθεδρία του στην ελληνική οικονομία... Αυτό πιστοποιούν τα επίσημα στοιχεία. Η δυναμική του ελληνικού τουρισμού στην οικονομία έχει αναγνωριστεί εμπράκτως από την πολιτεία; Σίγουρα έχει αναγνωριστεί από την ελληνική κοινωνία, πράγμα το οποίο δεν ίσχυε πριν από πέντε ή δέκα χρόνια. Προ κρίσης, η ελληνική κοινωνία δεν είχε κατανοήσει την καθοριστική σημασία του τουρισμού στην ανάπτυξη της οικονομίας. Σήμερα όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει: θυμίζω ένα γκάλοπ που δημοσιεύθηκε στο «Βήμα», σύμφωνα με το οποίο, μετά από σχετική ερώτηση προς τους πολίτες, ο κλάδος με τη μεγαλύτερη συμβολή στην ανάπτυξη της χώρας, με το 74%, – πρώτος με απόσταση – αναδείχθηκε ο τουρισμός. Άρα στην κοινωνία είναι σίγουρα αποτυπωμένη η μεγάλη σημασία του τουρισμού. Τώρα στην πολιτική υπάρχουν διαφορές. Πιστεύω όμως ότι δεν υπάρχει αμφιβολία σχετικά με τη συμβολή του τουρισμού. Οι αριθμοί άλλωστε είναι αμείλικτοι: σχεδόν το ένα τέταρτο του

6 newtimes

ΑΕΠ αφορά την τουριστική δραστητριότητα. Κανείς δεν μπορεί να το αγνοήσει. Το 2014, βάσει των οικονομικών αποτελεσμάτων, οι επιχειρήσεις πέρασαν, για πρώτη φορά στα χρόνια της κρίσης, σε λειτουργική κερδοφορία. Αυτό ωστόσο δεν ίσχυσε για τον τομέα του τουρισμού, όπου είδαμε τις επιχειρήσεις να εμφανίζουν ζημιές και υψηλές υποχρεώσεις. Γιατί η γενική άνθηση των μεγεθών του τουρισμού δεν βοηθά τις τουριστικές επιχειρήσεις να ανακάμψουν; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η μέση ελληνική επιχείρηση, λόγω: α) της υπερφορολόγησης, β) του πολύ κακού επιχειρηματικού κλίματος και γ) του μικρού μεγέθους της, δεν είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική. Χρειάζεται πολύ δρόμο ακόμη για να γίνει ανταγωνιστική. Το δε κράτος κάνει ό,τι μπορεί για να της μειώσει την ανταγωνιστικότητα. Όταν ανεβάζεις τον ΦΠΑ 6 μονάδες, πώς να είσαι ανταγωνιστικός έναντι των επιχειρήσεων των άλλων μεσογειακών χωρών; Αναφέρω συχνά σε διεθνή φόρουμ στα οποία συμμετέχω, αλλά και σε μέλη της κυβέρνησης ένα συγκεκριμένο παράδειγμα που «φωτογραφίζει» το πρόβλημα. Πρόκειται για μια ενδεικτική επένδυση 10 εκατ. ευρώ, που αφορά την αγορά γης αλλά και τη δημιουργία ενός ξενοδοχείου 100 δωματίων, το οποίο κατά τη λειτουργία του θα πραγματοποιεί ετήσιο κύκλο εργασιών 3 εκατ. ευρώ. Η επιχείρηση αυτή, υπό τις πιο καλές προϋποθέσεις, θα έχει λειτουργικό EBITDA (κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων) 1 εκατομμύριο ευρώ. Αν λοιπόν υπολογίσουμε ότι έρχεται το κράτος και βάζει 6% περισσότερο ΦΠΑ (που το έκανε), αυτό «μεταφράζεται» αυτόματα σε καταβολή επιπλέον 180.000 ευρώ. Επίσης, αν συνυπολογίσουμε ότι ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας από τα 10 εκατ. ευρώ επένδυση δανείστηκε τα 5 εκατ. ευρώ, βάζοντας άλλα 5 εκατ. ευρώ ίδια κεφάλαια, σημαίνει ότι τα χρήματα που δανείστηκε τα πήρε με ένα επιτόκιο τουλάχιστον 3-4 μονάδες υψηλότερο από το αντίστοιχο επιτόκιο που αναλογεί για μια ίδια επένδυση στην Ισπανία. Άρα στα 5 εκατ. ευρώ πρέπει ο Έλληνας επενδυτής να υπολογίσει επιπλέον 200.000 ευρώ παραπάνω λόγω επιτοκίου. Σύνολο, δηλαδή, 380.000 ευρώ. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Στη δεκαετία απόσβεσης της επένδυσης η πρόσθετη αυτή δαπάνη ισοδυναμεί με σχεδόν 4 εκατ. ευρώ. Άρα ο Έλληνας ξενοδόχος σε σύγκριση με τον Ισπανό ξεκινά με μείον 4 εκατ. ευρώ! Με δυο λόγια, είναι σε δυσμενέστερη κατάσταση σε σχέση με τον Ισπανό ξενοδόχο σχεδόν στο μισό της επένδυσης. Αν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς το κόστος ασφαλιστικών εισφορών, που είναι 50% πάνω από τον Ισπανό, και τις πολύ χειρότερες δημόσιες υποδομές και υπηρεσίες,

τότε καταλαβαίνετε ότι το επίπεδο ανταγωνιστικότητας της ελληνικής επιχείρησης είναι εξαιρετικά χαμηλό. Το αποτέλεσμα ξέρετε ποιο είναι; Έχουμε μια χώρα και ένα τουριστικό προϊόν που έχει απίστευτη δυναμική, όμως οι εταιρείες, στη μεγάλη τους πλειονότητα, φυτοζωούν. Αυτό δεν είναι καλή συνταγή και, όπως καταλαβαίνετε, πρέπει να βελτιωθεί άμεσα. Επειδή ο ελληνικός τουρισμός πηγαίνει καλά, δεν σημαίνει ότι η χώρα μπορεί να προχωρήσει χωρίς βιώσιμες επιχειρήσεις. Και ξέρετε γιατί; Διότι μη βιώσιμοι ισολογισμοί σημαίνει μη υλοποίηση επενδύσεων και μη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Ποιες επενδύσεις πρέπει να γίνουν στον ελληνικό τουρισμό; Πρέπει να γίνονται επενδύσεις των 2-3 δισ. ευρώ το χρόνο. Αυτή τη στιγμή πραγματοποιείται το περίπου 10%-15% αυτών των επενδύσεων. Με δηλώσεις τους εκπρόσωποι του ΣΕΒ ανέφεραν ότι, για να μπορέσει η χώρα να βγει από την κρίση, απαιτούνται επενδύσεις της τάξεως των 100 δισ. ευρώ. Αυτό το έχετε «μεταφράσει» στο επίπεδο της τουριστικής οικονομίας; Ο ελληνικός τουρισμός χρειάζεται συνολικές επενδύσεις της τάξεως των 25 δισ. ευρώ – μαζί με τις δημόσιες επενδύσεις – έτσι ώστε τα 14,2 δισ. ευρώ τυριστικά έσοδα να γίνουν 19 δισ. ευρώ. Για να προσθέσουμε δηλαδή 5 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ της χώρας, μόνον από τον τουρισμό. Από τα 25 δισ. ευρώ, περίπου τα 3 δισ. αφορούν δημόσιες επενδύσεις. Πρακτικά λοιπόν για τα επόμενα 7 χρόνια πρέπει να επενδύονται από τον ιδιωτικό τομέα του τουρισμού περίπου 3 δισ. ευρώ τον χρόνο. Ορισμένοι παρομοιάζουν το ξένο επενδυτικό ενδιαφέρον ως ένα ελατήριο το οποίο έχει συμπιεστεί έντονα και που με μια αλλαγή του οικονομικού περιβάλλοντος μπορεί να εκτιναχθεί προς όφελος της χώρας μας. Κατά τη γνώμη σας τι πρέπει να αλλάξει; Πράγματι υπάρχει ενδιαφέρον. Μόλις όμως εστιάσει κανείς στα πραγματικά δεδομένα της χώρας, το ενδιαφέρον αυτό εξανεμίζεται. Γιατί; Πέραν της υπερφορολόγης, δεν υπάρχει σταθερό καθεστώς. Για μένα το πρώτο που θα έπρεπε να κάνουν δανειστές και κυβέρνηση θα ήταν να αποφασίσουν να μην μπει κανένας νέος φόρος ώσπου να κλείσει το πρόγραμμα. Δεν μιλάμε να μειωθούν απλά, αλλά να μην μπει κανένας νέος φόρος. Στη συνέχεια να δηλώσουν ότι, όταν βελτιωθούν τα πράγματα, θα αρχίσουν να μειώνονται οι φόροι. Επιπλέον, κάτι πολύ σημαντικό: ακυρώθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας το ειδικό χωροταξικό του τουρισμού για τυπικούς λόγους, διότι

Interview

δεν πέρασε από έγκριση του Εθνικού Συμβουλίου Χωροταξίας. Πείτε μου, σας παρακαλώ, πόσο δύσκολο είναι να συγκληθεί αυτό το Συμβούλιο Χωροταξίας. Είναι δυνατόν να υπάρξει ανάπτυξη χωρίς ειδικό χωροταξικό; Είναι φυσιολογικό να συζητούμε ακόμη για τον επενδυτικό νόμο, όταν αυτός είχε ανακοινωθεί από πέρυσι τον Μάιο στη γενική συνέλευση του ΣΕΤΕ; Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι μιλάμε για βασικές ελλείψεις. Και βέβαια έχουμε και τη «μεγάλη εικόνα»: πρέπει να κλείσει η συμφωνία με τους δανειστές μας. Επομένως με μια λέξη: για να εκτιναχθεί το ελατήριο που προαναφέρατε πρέπει να υπάρξει σταθερότητα. Και η σταθερότητα δεν επιτυγχάνεται αλλάζοντας τον συντελεστή του ΦΠΑ οκτώ φορές. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα. Είστε αισιόδοξος με την τροπή που λαμβάνει το πολιτικό παιχνίδι; Κοιτάξτε, στη συνομιλία που είχαμε στο Μαξίμου με τον Πρωθυπουργό διαπίστωσα ότι έχουν συνειδητοποιήσει αρκετές αναγκαιότητες. Ο ίδιος ήταν ιδιαίτερα θετικός για τη σημασία τόνωσης της επιχειρηματικότητας. Βλέπουμε μια αισθητή διαφοροποίηση σε σχέση με το παρελθόν. Και εμείς από την πλευρά μας τονίσαμε ότι είμαστε διατεθειμένοι να βάλουμε πλάτη. Όταν σου λέει ο Πρωθυπουργός θέλω να κλείσω τη «μεγάλη εικόνα», δεν μπορείς να πεις δεν το κάνω για μια ποσοστιαία μονάδα στις ασφαλιστικές εισφορές. Αυτό είναι αυτονόητο, όποιο κόμμα και αν είναι στην κυβέρνηση, όποιος Πρωθυπουργός και αν βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας. Εννοείται ότι θα βάλουμε πλάτη, αλλά να υπάρξει και μια δέσμευση ότι δεν θα μπουν νέοι φόροι. Να υπάρξει μια θετική στάση υπέρ της επιχειρηματικότητας από την πλευρά του Μαξίμου. Όπως ανέφερα και στον Πρωθυπουργό: «Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μιλήσετε και να πράξετε εσείς, ένας αριστερός Πρωθυπουργός, υπέρ της επιχειρηματικότητας. Κάτι τέτοιο θα επηρεάσει ιδιαίτερα θετικά το κλίμα. Και αυτό θα παίξει τεράστιο ρόλο στην απόφαση των υποψηφίων επενδυτών». Άρα το ζητούμενο είναι η σταθερότητα και το φιλοεπιχειρηματικό κλίμα. Αυτό για μένα είναι το κλειδί μαζί με τη «μεγάλη εικόνα». Ποια είναι η στόχευσή σας ως προέδρου του ΣΕΤΕ για το 2016; Το διεθνές περιβάλλον εφέτος χαρακτηρίζεται από εξαιρετική αστάθεια. Υπάρχει η αστάθεια της Κίνας, η αστάθεια του ISIS και της τρομοκρατίας, η αστάθεια στη γειτονιά μας, που είναι ακόμη πιο έντονη, η αστάθεια των αγορών. Γενικά η λέξη που χαρακτηρίζει τη χρονιά είναι η «αστάθεια». Είναι λοιπόν ακόμη πιο σημαντικό για την Ελλάδα και για τον ελληνικό τουρισμό να υπάρξει εσωτερική σταθερότητα. Αν τα προηγούμενα

χρόνια, που το ευρύτερο περιβάλλον ήταν πιο ήπιο, η έννοια της σταθερότητας είχε πρωταρχική σημασία, τώρα είναι διπλά σημαντικότερη. Άρα η λέξη-κλειδί είναι η «σταθερότητα». Πρέπει κυβέρνηση και αντιπολίτευση – σε αυτό επιμένουν συλλογικά οι κοινωνικοί εταίροι – να δημιουργήσουν ευστάθεια στην ελληνική κοινωνία. Η ελληνική κοινωνία πρέπει να νιώσει ότι κινείται σε μία κατεύθυνση, σε μία πορεία προς την έξοδο από την κρίση, μία πορεία προς ένα σταθερό περιβάλλον. Πρέπει πάση θυσία η κυβέρνηση να κλείσει τα μέτωπα και να οδηγηθούμε σε σταθερά νερά. Να πάμε στη λύση για το χρέος, να οδηγηθούμε σε μια κανονικότητα, έτσι ώστε τα εξωτερικά κύματα να μας επηρεάζουν λιγότερο. Άρα ο πρώτος στόχος του ΣΕΤΕ είναι να βοηθήσει όσο μπορεί και να παροτρύνει όσο μπορεί προς αυτή την κατεύθυνση. Παρ’ όλα αυτά η χώρα εξακολουθεί να αποτελεί μια νησίδα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Πράγματι, σε ένα ασταθές περιβάλλον η χώρα μας έχει ορισμένα θετικά χαρακτηριστικά: είναι στην ευρωζώνη, έχει μια ομοιογένεια στον πληθυσμό της, η εικόνα προς τα έξω είναι θετική. Υπάρχει βέβαια το μεγάλο προσφυγικό ζήτημα. Πρέπει σε αυτό το σημείο να σας πω ότι η συμπεριφορά των κατοίκων των ελληνικών νησιών έχει βοηθήσει και την Ελλάδα και τον ελληνικό τουρισμό. Η εικόνα αυτή των νησιωτών που βοηθούν τους πρόσφυγες έδωσε ένα ισχυρό μήνυμα φιλοξενίας από μέρους του ελληνικού λαού. Και αυτό είναι υπέρ μας και όχι εναντίον μας, σε αντίθεση με άλλες χώρες που δεν έδειξαν το αλληλέγγυο πρόσωπό τους. Και, ξέρετε, όλο αυτό βοηθάει και τον τουρισμό. Επομένως η χώρα πρέπει να το αξιοποιήσει αυτό και μέσα από τη σταθερότητα, όπως την περιέγραψα νωρίτερα, και την ασφάλεια που θα συνεχίσουμε να μεταδίδουμε, να εκμεταλλευθούμε τα προβλήματα που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή για να αυξήσουμε το μερίδιό μας. Διαδικασία που δεν θα είναι καθόλου εύκολη. Δεν πρέπει με τίποτε να επιχαίρουμε με ό,τι γίνεται στην Τουρκία, διότι μπορεί εύκολα να μεταφερθεί και εδώ. Επομένως πρέπει να είμαστε σοβαροί, μετρημένοι, ψύχραιμοι και να βλέπουμε την ποιότητα και το value for money της χώρας. Να προβάλλουμε διαρκώς το ότι είμαστε μια σοβαρή και ασφαλής χώρα και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μη δημιουργούμε αστάθεια. Θεωρώ ότι μέσα σε αυτό το ταραγμένο περιβάλλον η Ελλάδα θα κερδίσει. Η εικόνα που μας παρουσιάζετε εσείς για την Ελλάδα δείχνει μια διαφορετική κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να κινηθεί η χώρα.

Η χώρα πρέπει πράγματι να κινηθεί σε μια διαφορετική κατεύθυνση και ο ΣΕΤΕ βοηθά σε αυτό. Χαίρομαι δε που και ο ΣΕΒ δείχνει να ταυτίζεται με τη δική μας λογική. Η Ελλάδα – το είπε και ο πρόεδρος του ΣΕΒ, ο κ.Φέσσας, στην πρόσφατη συνάντηση στου Μαξίμου – πρέπει να αναδειχθεί σε μια χώρα που θα έρχονται οι ξένοι αλλά και οι Έλληνες του εξωτερικού για να την απολαύσουν, να έχουν εδώ μια μόνιμη κατοικία, να απολαμβάνουν φοροαπαλαγγές που απολαμβάνει κανείς στην Κύπρο, στη Μάλτα, στη Σιγκαπούρη, στο Ντουμπάι – συμπεριφορά απολύτως συμβατή με τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης –, να μη φορολογούνται δηλαδή τα διεθνή εισοδήματά τους αλλά μόνον αυτά που δημιουργούνται στην Ελλάδα, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην Κύπρο ή στην Αγγλία. Στο πλαίσιο αυτό η χώρα μας πρέπει να δημιουργήσει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο λειτουργίας του τουρισμού και του real estate, γεγονός το οποίο με τη σειρά του θα ενισχύσει την παραγωγή αγροτικών προϊόντων, τη μεταποίηση και τις υπηρεσίες. Θα υποστηρίξει τις τοπικές κοινωνίες, την απασχόληση, την καινοτομία και τη νεανική επιχειρηματικότητα. Αυτή πρέπει να είναι η εικόνα της Ελλάδας. Την εικόνα αυτή πρέπει να βγει να υποστηρίξει και το πολιτικό σύστημα. Η χώρα μας είναι μια χώρα υπηρεσιών: θέλει κάποιος να έλθει εδώ να ζήσει για μια εβδομάδα, για ένα μήνα, για ένα χρόνο; Επιθυμούν κάποιοι εύποροι άνθρωποι, κάποιοι συνταξιούχοι, να απολαύσουν αυτό το εκπληκτικό κλίμα, την Ιστορία, τη φιλοξενία της χώρας μας; Θέλει κάποιος να εγκατασταθεί μόνιμα και να φέρει τα χρήματά του εδώ; Έρχεται κάποιος από την Αθήνα και θέλει να αποκτήσει ένα σπίτι στην Κρήτη; Όλα αυτά πρέπει να τα καλύψουμε. Και πάνω σε αυτές τις ανάγκες πρέπει να κουμπώσουμε την παραγωγή της χώρας, την αγροτική της οικονομία, τη βιομηχανία, τις υπηρεσίες, τις τηλεπικοινωνίες μας και τις μεταφορές μας. Πρέπει να εστιάσουμε στους δείκτες που είμαστε ανταγωνιστικοί. Δείτε, για παράδειγμα, τον χάρτη ανταγωνιστικότητας 2015-2016: η Ελλάδα στις αγορές είναι στην 130ή θέση, στην καινοτομία στην 77η θέση, ενώ στον τουρισμό είναι στη 15η θέση. Πού πρέπει λοιπόν να εστιάσει κανείς; Να δώσει προτεραιότητα εκεί που είναι 15ος ώστε να γίνει 13ος ή εκεί που είναι 130ός ώστε να γίνει 128ος;

Δύο νέες μεγάλες δεξαμενές τουριστών – η πολωνική και η τουρκική – στέλνουν στην Ελλάδα περίπου 1 εκατομμύριο επισκέπτες η καθεμία τον χρόνο.

Κύριε Ανδρεάδη, σας ευχαριστώ θερμά. Και εγώ σας ευχαριστώ.

newtimes 7

salus.gr

Η ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε. στους «Πρωταγωνιστές της ελληνικής οικονομίας» Η μεγάλη ελληνική φαρμακοβιομηχανία ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε. βραβεύθηκε, την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 2015, από την Direction Business Network, στο πλαίσιο της ημερίδας «Οι πρωταγωνιστές της ελληνικής οικονομίας – Η επιχειρηματικότητα μοναδικός πυλώνας ανάπτυξης». Η εκδήλωση ανέδειξε τις υγιείς επιχειρήσεις, οι οποίες συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αθροιστική κερδοφορία τα τελευταία πέντε χρόνια της οικονομικής ύφεσης (2010-2014), με βάση τα στοιχεία που έχουν εξαχθεί από το ερευνητικό τμήμα της Direction Business Reports. Η ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε. κατέλαβε την 20ή θέση μεταξύ των 50 πρώτων επιχειρήσεων από όλους τους κλάδους. Ο αντιπρόεδρος και αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε., κ. Δημήτρης Γιαννακόπουλος, στην ομιλία που εκφώνησε μεταξύ άλλων τόνισε: «Το γεγονός ότι η ΒΙΑΝΕΞ συγκαταλέγεται σήμερα στις πρώτες πενήντα επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη κερδοφορία τα τελευταία χρόνια, οφεί-

8 new times

λεται σε συστηματικό σχεδιασμό και επίπονη δουλειά. Η ΒΙΑΝΕΞ δεν είναι απλά μία φαρμακευτική εταιρεία. Είναι φαρμακευτική πλατφόρμα καθώς η δραστηριότητά της εκτείνεται από την παραγωγή και εμπορία πρωτότυπων και επώνυμων ποιοτικών γενοσήμων

φαρμάκων μέχρι την αντιπροσώπευση πρωτότυπων προϊόντων μεγάλων οίκων του εξωτερικού, διαθέτει ευρύ δίκτυο διανομής και έχει σημαντική παρουσία στο χώρο των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Αυτή ακριβώς η δραστηριοποίησή μας

σε πολλούς τομείς μάς επιτρέπει να είμαστε πάντα παρόντες – και ό,τι και να κάνουν οι κυβερνώντες θα είμαστε παρόντες, και αυτό είναι δέσμευση». Το βραβείο παρέλαβε η διευθύντρια του Τμήματος Εμβολίων της ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε., κυρία Μαρία Φολερού.

new times 9

13

Έλληνες πλοιοκτήτες στα 100 μεγαλύτερα ονόματα της παγκόσμιας ναυτιλίας Τι γράφει η Lloyd’s List για τα πρόσωπα που συγκροτούν την πολυπληθέστερη εθνική ομάδα μεταξύ των εκατό ισχυρότερων προσώπων της ναυτιλίας του πλανήτη και η οποία δεν είναι άλλη από την ελληνική!

10 newl times

Του ΣΠΥΡΟΥ ΚΤΕΝΑ Δεκατρείς Έλληνες πλοιοκτήτες συγκαταλέγονται μεταξύ των 100 ισχυρότερων προσωπικοτήτων της παγκόσμιας ναυτιλίας. Η διεθνής κατάταξη των Lloyd’s, η οποία και εφέτος αναδεικνύει τα σημαντικότερα ονόματα της διεθνούς εφοπλιστικής οικογένειας, τοποθετεί σε περίοπτη θέση τους Έλληνες εφοπλιστές. Η ελληνική ναυτιλία, σε αντίθεση με την εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό, ενισχύει την θέση των Ελλήνων στο παγκόσμιο επιχειρηματικό γίγνεσθαι, αφού αυτοί αποτελούν την πολυπληθέστερη εθνικότητα πλοιοκτητών ανά τον πλανήτη στη λίστα των Lloyd’s. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες που συμπεριλαμβάνονται στη φετινή λίστα (2015) των Lloyd’s είναι οι παρακάτω: Γιάννης Αγγελικούσης της ASG (5η θέση μεταξύ των 100, όπως και πέρυσι), Αγγελική Φράγκου της Navios (16η θέση από 15η πέρυσι), Γιώργος Οικονόμου της Cardiff Marine / TMS Group / Dry Ships (17η θέση από 21η πέρυσι), Γιώργος Προκοπίου της Dynacom / Dynagas (18η θέση από 25η πέρυσι), Peter Λιβανός της Gaslog (21η θέση), Πέτρος Παππάς της Star Bulk (31η θέση από 11η πέρυσι), Νικόλας Τσάκος της TEN και της Διεθνούς Ένωσης Ανεξάρτητων Πλοιοκτητών Δεξαμενοπλοίων Intertanko (45η θέση από 54η πέρυσι), Πίτερ Γεωργιόπουλος της Gener8 Maritime (47η θέση από την 83η πέρυσι), Θεόδωρος Βενιάμης, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (48η θέση), Κωστής Κωνσταντακόπουλος της Costamare (52η θέση από 50ή πέρυσι), Ευάγγελος Μαρινάκης της Capital Maritime (65η θέση από την 81η πέρυσι), Σίμος Παλιός της Diana Shipping (88η θέση από την 81η

πέρυσι) και Δημήτρης Μελισσανίδης της Aegean Marine Petroleum (98η θέση από 97η πέρυσι). Ας σημειωθεί ότι η περυσινή κατάταξη (2014) των Lloyd’s συμπεριελάμβανε 14 ονόματα Ελλήνων πλοιοκτητών και ήταν η παρακάτω: Γιάννης Αγγελικούσης της ASG, Πέτρος Παππάς της Star Bulk, Αγγελική Φράγκου της Navios, Γιώργος Οικονόμου της Dry Ships, Peter Λιβανός, Γιώργος Προκοπίου της Dynagas, Θεόδωρος Βενιάμης της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, Κωστής Κωνσταντακόπουλος της Costamare, Νικόλας Τσάκος της TEN και της Διεθνούς Ένωσης Ανεξάρτητων Πλοιοκτητών Δεξαμενοπλοίων Intertanko, Ευάγγελος Μαρινάκης της Capital, Σίμος Παλιός της Diana Shipping, Πίτερ Γεωργιόπουλος της Gener8 Maritime, Τζον Πλατσιδάκης και Δημήτρης Μελισσανίδης της Aegean Marine Petroleum. Οι παραπάνω εφοπλιστές φιγουράρουν ανάμεσα σε προσωπικότητες όπως ο Nils Andersen, o Soren Skou και ο Kim Fejfer της Maersk, o Sαουδάραβας Ali Al Naimi, o Κινέζος Xu Lirong της Cosco, ο Νορβηγός John Fredriksen, η ιταλική οικογένεια Aponte της Mediterranean Shipping Company. Oι επιχειρήσεις αυτές ελέγχουν την παγκόσμια ροή πετρελαίου και εμπορευμάτων. Στη φετινή λίστα φιγουράρει επίσης και το όνομα του προέδρου των ΗΠΑ κ. Μπάρακ Ομπάμα για τη συμβολή του στην υλοποίηση του Canadian Pipeline Project. Η επιτυχία των 13 Ελλήνων πλοιοκτητών είναι μοναδική. Την ίδια ώρα μια ευρύτερη ομάδα επιχειρηματιών – οι 40 μεγαλύτεροι Έλληνες εφοπλιστές – υπολογίζεται ότι ελέγχουν σχεδόν το 10% της διαθέσιμης χωρητικότητας του διεθνούς εμπορικού στόλου. Ας δούμε όμως πώς παρουσιάζει η Lloyd’s List τα πορτρέτα των 13 Ελλήνων πλοιοκτητών.

GREEK SHIPOWNERS

1

Με σημαντική παρουσία στα πλοία μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου, στα δεξαμενόπλοια και στα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου(LNG), ο όμιλος Αγγελικούση θεωρείται ηγέτης τόσο σε μέγεθος όσο και σε επιχειρησιακή ικανότητα σε κάθε τομέα

Ιωάννης Αγγελικούσης επικεφαλής του ASG

Παρ’ ότι η ελληνική ναυτιλία έχει υποστεί πολύ σημαντικές αλλαγές κατά την τελευταία δεκαετία, η εικόνα του Έλληνα πλοιοκτήτη ο οποίος βρίσκεται στην κορυφή της κατάταξης έχει ελάχιστα διαφοροποιηθεί. Μοναδική εξαίρεση είναι η δραστηριοποίησή του στην αγορά μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου. Ακόμη όμως και αυτή η αλλαγή ξεκίνησε ήδη από το 2004, έτσι σήμερα το τμήμα διαχείρισης του υγροποιημένου φυσικού αερίου έχει αφομοιωθεί πλήρως στο συνολικό πορτφόλιο των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων του κ. Αγγελικούση. Λίγοι θα αμφισβητούσαν το γεγονός ότι η Angelicoussis Shipping Group (ASG) αντανακλά τις αρχές της επιχειρηματικής προσωπικότητας του κ. Ιωάννη Αγγελικούση. Ακόμη και μια γρήγορη ματιά στη δραστηριότητά του μπορεί να ρίξει φως στις βασικές αρχές που καθορίζουν την προσέγγισή του για τη ναυτιλία. Ο όμιλος επιχειρήσεων Αγγελικούση έχει εξασφαλίσει σημαντική παρουσία σε κάθε τομέα στον οποίο δραστηριοποιείται – του χύδην ξηρού φορτίου, στα δεξαμενόπλοια καθώς επίσης και στα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Το γεγονός αυτό του δίνει το δικαίωμα να έχει ισχυρές αξιώσεις στο να θεωρηθεί ηγέτης τόσο σε μέγεθος όσο και σε επιχειρησιακή ικανότητα σε κάθε τομέα. Ο όμιλος διαθέτει αυτή τη στιγμή σχεδόν 100 πλοία στη θάλασσα ενώ έχει κάνει άλλες 30 παραγγελίες πλοίων. Όταν ο κ. Αγγελικούσης κλήθηκε να αντιμετωπίσει εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις – σε κάθε τομέα επιχειρηματικής δραστηριότητας – ο ίδιος αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματικός. Τα ρίσκα και οι εκθέσεις σε κάθε είδους κινδύνους στους διάφορους τομείς του ομίλου αντιμετωπίστηκαν όταν αυτό ήταν απαραίτητο.

Στο παρελθόν, για παράδειγμα, υπήρξαν περιπτώσεις που ο όμιλος έπρεπε γρήγορα να μετατρέψει τις παραγγελίες VLCCs σε πλοία LNG και πλοία μεταφοράς μεταλλευμάτων. Τον τελευταίο όμως καιρό ο κ. Αγγελικούσης στρέφεται κυρίως στα δεξαμενόπλοια, όπου ο όμιλος έχει προβεί σε παραγγελίες νέων πλοίων, η αξία των οποίων υπολογίζεται σε 1 δισ. δολάρια. Στα ναυπηγεία Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering η ASG έχει παραγγείλει οκτώ VLCCs και έξι suezmaxes έχουν παραγγελθεί στην DSME και στη θυγατρική της Daewoo Mangalia-Heavy Industries στη Ρουμανία. Παράλληλα με τις συμβάσεις για τη ναυπήγηση νέων πλοίων, ο όμιλος Αγγελικούση έχει «ρίξει» πάνω από 160 εκατ. δολάρια για την απόκτηση δύο σύγχρονων μεταχειρισμένων πλοίων VLCCs από την Daewoo. Με πολλά από τα VLCCs πλοία του ομίλου να έχουν υπερβεί τα 15 χρόνια – ίσως και περισσότερο –, είναι πιθανή μια επένδυση που θα επιτρέψει την ανανέωση του στόλου, σε μια εποχή με αρκετά ελκυστικές τιμές και ιδιαίτερα θετικές προοπτικές για τα δεξαμενόπλοια. Η Maran Tankers, ο τομέας δεξαμενοπλοίων του ομίλου, αντικατοπτρίζει τη διάθεση του κ. Αγγελικούση για τα μεγαλύτερα πλοία. Στον όμιλο λειτουργούν σήμερα 27 VLCCs και 6 suezmaxes σε ένα συνολικό στόλο 36 πλοίων του συγκεκριμένου τομέα. Η Maran εμφανίζει μια εξαιρετικά θετική πορεία. Ακόμη και μερικά από τα παλαιότερα VLCCs έχουν κερδίσει περίπου 100.000 δολάρια την ημέρα για σποτ φορτία, ενώ ένα ζευγάρι πλοίων, χτισμένο τη δεκαετία του 1990, έχει ναυλωθεί για 12-18 μήνες αντί 40.000 δολαρίων. Επτά (7) από τα VLCCs έχουν μακροπρόθεσμες ναυλώσεις με την Chevron Texaco. Το ύψος των δαπανών για τα νέα δεξαμενόπλοια μπορεί να θεωρηθεί εν μέρει και ως ανα-

διάρθρωση του κεφαλαίου μετά την ανάπτυξη της κοινοπραξίας που ο κ. Αγγελικούσης ίδρυσε από κοινού με την επιχείρηση του Κατάρ Nakilat και η οποία δραστηριοιποιείται στον τομέα μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Η Maran Nakilat ξεκίνησε το 2005 με τέσσερα (4) πλοία μεταφοράς LNG. Τα νέα πλοία που εντάχθηκαν στη συνέχεια στο δυναμικό της κοινοπραξίας δημιούργησαν ένα κοινό στόλο 13 LNG. Ο κ. Αγγελικούσης κατέχει ποσοστό 60% ενώ η Nakilat έχει στην κατοχή της το υπόλοιπο 40%. Συμπεριλαμβανομένων των πλοίων που είναι στη συνιδιοκτησία με τη Nakilat, η Maran Gas Maritime διαθέτει ένα στόλο 16 πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στη θάλασσα ενώ έχει παραγγείλει επιπλέον 14 πλοία μεταφοράς LNG. Η συμμαχία με τη Nakilat, η διοίκηση της οποίας υποστηρίζει ότι διαθέτει το μεγαλύτερο στόλο LNG στον κόσμο, αποτελεί σίγουρα μια πηγή πρόσθετης δύναμης για τη Maran Gas και τον κ. Αγγελικούση.

H στασιμότητα της αγοράς ξηρού φορτίου έχει οδηγήσει στην απομείωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος του Ομίλου Αγγελικούση, ο οποίος και έχει εστιάσει τις επενδύσεις του στον τομέα των δεξαμενοπλοίων και των πλοίων μεταφοράς LNG. Το τελευταίο διάστημα η κάθετη πτώση των τιμών για μεγάλα φορτηγά πλοία παρουσίασε μια μεγάλη επενδυτική ευκαιρία και

τον Απρίλιο του 2015 ο όμιλος εξαγόρασε τρία capesizes νεότευκτα πλοία, τα οποία ήταν υπό κατασκευή στην Daewoo-Mangalia από τα χέρια της Scorpio Bulkers, ύστερα από μια μεγάλη έκπτωση στην τιμή με την οποία είχαν αρχικώς παραγγελθεί. Ο όμιλος διαθέτει επίσης έναν στόλο με περισσότερα από 40 φορτηγά πλοία, συμπεριλαμβανομένων 36 capesizes και μεταφοράς μεταλλευμάτων. Ο στόλος αυτός ελέγχεται από τον βραχίονα διαχείρισης ξηρού φορτίου που υποστηρίζεται από την Anangel Maritime Services. Η Ananagel ήταν κάποτε εισηγμένη στα Χρηματιστήρια της Νέας Υόρκης και του Λουξεμβούργου, όμως αποφασίστηκε να ξαναγίνει ιδιωτική εταιρεία πριν από περίπου μια δεκαετία. Από τότε δεν έχει υπάρξει κάποια ένδειξη ότι ο κ. Αγγελικούσης είναι πρόθυμος να ξαναζήσει τις εμπειρίες του στις χρηματαγορές. Ιδιαίτερη στιγμή για το μέλλον του ομίλου αποτέλεσε η είσοδος της κυρίας Μαρίας Αγγελικούση, κόρης του ιδιοκτήτη, ιατρού το επάγγελμα, η οποία άφησε τον Ιπποκράτη για να υπηρετήσει από το 2009 τον Όμιλο επιχειρήσεων ASGL. Η κυρία Αγγελικούση αποτελεί ασφαλώς την προσωποποίηση των ελπίδων της ομάδας Αγγελικούση για το μέλλον. Με τομέα ευθύνης την Anangel, την Maran Tankers και την Maran Gas, η κυρία Μαρία Αγγελικούση συμμετέχει σε όλες τις μεγάλες αποφάσεις για τις επενδύσεις, καθώς επίσης και τη ναύλωση πλοίων. Η οικογένεια Αγγελικούση φαίνεται σταθερή όσο ποτέ, γεγονός το οποίο – εκτός των άλλων – καταδεικνύεται και από την εξέχουσα θέση του ομίλου (αλλά και του κ. Αγγελικούση) στη λίστα των κορυφαίων ομίλων της παγκόσμιας ναυτιλίας από το 2010 ως και σήμερα.

new times 11

GREEK SHIPOWNERS

2

H κίνηση της κυρίας Φράγκου στη δυναμική επέκταση στον τομέα των δεξαμενοπλοίων κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών και, πιο πρόσφατα, η στοχευμένη δραστηριοποίηση της Navios Partners στον τομέα των εμπορευματοκιβωτίων ισορρόπησαν τις απώλειες που προκλήθηκαν από την πτώση της αγοράς ξηρού φορτίου

Αγγελική Φράγκου

3

Ενώ βρίσκει πιο συναρπαστική την τέχνη σε σχέση με τη ναυτιλιακή δραστηριότητα, ο Έλληνας επιχειρηματίας εξακολουθεί να εμφανίζει μια πραγματική εργασιακή ηθική

Γεώργιος Οικονόμου

επικεφαλής ομίλου Cardiff Marine /TMS/Dryships

επικεφαλής του Ομίλου Navios Το 2016 προβλέπεται μια ακόμη συναρπαστική και προκλητική χρονιά για την υπερδραστήρια επιχειρηματία

Από τη στιγμή που συγκέντρωσε την προσοχή της παγκόσμιας ναυτιλίας με την αρχική – πριν από μια δεκαετία – σύλληψη της ιδέας της Navios, κάθε χρόνος που περνά αποδεικνύεται ιδιαίτερα θετικός για την κυρία Αγγελική Φράγκου. Σίγουρα το 2015 δεν αποτέλεσε εξαίρεση ενώ το 2016 εξελίσσεται σε μια νέα συναρπαστική και προκλητική χρονιά για την υπερδραστήρια επιχειρηματία, η οποία έχει ήδη ξεπεράσει τα επιτεύγματα των περισσότερων προγόνων της από τη χιώτικη οικογένεια ναυτικών. Το προηγούμενο έτος o Όμιλος Navios, η αξία του οποίου αποτιμάται σε 5,5 δισ. δολάρια, συνέχισε να μετατοπίζει την ισορροπία του από την παραδοσιακή επικέντρωση στη μεταφορά χύδην ξηρού φορτίου στα υπόλοιπα τρία τέταρτα της δραστηριότητάς του που είναι τα δεξαμενόπλοια, τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και τα logistics. Η πρώτη από τις τέσσερις εισηγμένες εταιρείες του ομίλου, η Navios Holdings, υλοποίησε ένα επενδυτικό σχέδιο τον Νοέμβριο του 2015 εξασφαλίζοντας τις συμμετοχές του με 20% στη Navios Partners και του 46% στη Navios Acquisition, η οποία με τη σειρά της κατέχει το 61% της Navios Partners Midstream. Η εταιρεία διαθέτει επίσης το 64% της θυγατρικής της νοτιοαμερικάνικης Navios Logistics. Μη συμπεριλαμβανομένου του στόλου των δεξαμενοπλοίων και των φορτηγίδων της Navios Logistics, στο συνολικό στόλο του ομίλου συμπεριλαμβάνονται 140 πλοία. Μία από τις πρόσφατες επιτυχίες της Navios είναι η συμφωνία απόκτησης στόλου που βρισκόταν στα χέρια της HSH Nordbank. Η τελευταία είχε ένα σύγχρονο στόλο από επτά φορτηγά πλοία και επτά πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, τον οποίο η Navios απέκτησε σε χαμηλές τιμές και με πολύ ευνοϊκούς όρους. Ταυτοχρόνως η Navios Logistics επενδύει 150 εκατ. δολάρια για την ανάπτυξη ενός νέου τερματικού σταθμού σιδηρομεταλλεύματος που θα «τρέξει» την 20ετή σύμβαση λιμενικών υπηρεσιών «take-or-pay» με την εταιρεία-κολοσσό Vale της Βραζιλίας. Η συγκεκριμένη συμφωνία εκτιμάται ότι θα αποφέρει ετήσια κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) της τάξεως

12 newl times

των 35 εκατ. δολαρίων. Στο στόλο της εταιρείας Navios Acquisition περιλαμβάνονται 39 δεξαμενόπλοια οκτώ VLCCs ενώ στο στόλο της Navios Midstream μέχρι στιγμής περιλαμβάνονται έξι VLCCs. Η συνεργασία αύξησε τις μεταφορές κατά 2,4% το τρίτο τρίμηνο του 2015, με προσδοκίες για αύξηση κατά 10% ως τα μέσα του 2016. Η σοφία της κυρίας Φράγκου την έχει οδηγήσει στο να επεκταθεί – κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών – στον τομέα των δεξαμενοπλοίων και ποσφάτως στην αλλαγή της εστίασης της Navios Partners στον τομέα των εμπορευματοκιβωτίων ως απάντηση στην υποτονική αγορά της μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου. Η γενικότερη κρίση στις ναυλαγορές το τελευταίο έτος οδήγησε στην πρώτη αστοχία της Navios ύστερα από μια πετυχημένη δεκαετή ανοδική πορεία, υπό την ηγεσία της κυρία Φράγκου. Στις αρχές Νοεμβρίου του 2015 η Navios Partners μείωσε τις πληρωμές της προς τους μετόχους της κατά 50% ενώ τρεις εβδομάδες αργότερα η Navios Holdings ανακοίνωσε την αναστολή καταβολής του μερίσματός της – πρόκειται για μία από τις πλέον σταθερές εταιρείες στην καταβολή μερισμάτων μεταξύ των εταιρειών μεταφοράς ξηρών φορτίων χύδην. Και οι δύο ήταν «δύσκολες» αποφάσεις, δήλωσε η κυρία Φράγκου. Ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίστηκε τις παραπάνω καταστάσεις κατέδειξαν ότι η κυρία Φράγκου, ενώ δικαίως θεωρείται μια δημιουργική επιχειρηματίας με την ικανότητα να αξιοποιεί ευκαιρίες που ανοίγονται μπροστά της και να επιτυγχάνει περίπλοκες και δύσκολες συμφωνίες, παραμένει ωστόσο συντηρητική στη διαχείριση των κινδύνων. «Στο σημερινό περιβάλλον νομίζω ότι κάποιος πρέπει να είναι πολύ συντηρητικός και προσεκτικός», είπε πρόσφατα αναφερόμενη στις αποφάσεις περικοπών στη Navios Partners. Η ίδια κατέληξε: «Η μη ανάληψη δράσης, όταν έχει κανείς την ευκαιρία, είναι λάθος». Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η κυρία Φράγκου εμφανίζεται αδιαλείπτως στη λίστα με τα 100 ισχυρότερα ονόματα της lloyd’s List κατά τα

4

Ο πλοιοκτήτης έχει αρχίσει από το 2015 να υλοποιεί συμφωνίες σε όλους τους μείζονες τομείς της ναυτιλίας, από τα δεξαμενόπλοια ως τα πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου χύδην και υγροποιημένου φυσικού αερίου

Γεώργιος Προκοπίου Dynacom / Dynagas

Ένας από τους μεγαλύτερες ανεξάρτητους ιδιοκτήτες δεξαμενοπλοίων στον κόσμο, ο κ. Γιώργος Προκοπίου υπέμεινε τη μακρά περίοδο ύφεσης στον τομέα των δεξαμενόπλοιων, γεγονός που επιτρέπει σήμερα στην εταιρεία του Dynacom Tankers να δρέπει τους καρπούς αυτής της επιμονής στη δραστηριοποίηση στον συγκεκριμένο τομέα. Ύστερα από μια ασυνήθιστα ήρεμη περίοδο, ο ιδιοκτήτης διήνυσε μια πολυάσχολη περίοδο κατά τους τελευταίους μήνες του 2015, με συμφωνίες σε όλους τους μείζονες τομείς της ναυτιλίας που δραστηριοποιείται ο όμιλος: δεξαμενόπλοια, ξηρό φορτίο χύδην και μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου. Στο «μέτωπο» των δεξαμενοπλοίων η Dynacom έχει παραγγείλει τουλάχιστον πέντε νέα πλοία στα ναυ-

Το διάστημα αυτό ο κ. Γιώργος Οικονόμου παραδέχεται ότι νιώθει περισσότερο λάτρης της τέχνης παρά των πλοίων, παρ’ ότι που ο ίδιος έχει συγκεντρώσει μια μεγάλη συλλογή και από τα δύο. «Η τέχνη είναι το πιο συναρπαστικό πράγμα», λέει στη Llloyd’s List προσθέτοντας: «Είναι διασκεδαστικό, είναι όμορφο. Ταξιδεύεις, γνωρίζεις εξαιρετικούς ανθρώπους, βλέπεις όμορφη τέχνη». Επιχειρώντας μια σύγκριση με τα πράγματα στη ναυτιλία, οδηγείται κανείς στο συμπέρασμα ότι στη ναυτιλία υπήρξε ένα πραγματικό γρονθοκόπημα τα τελευταία χρόνια, γεγονός που δεν σημαίνει βεβαίως ότι έκανε τον κ. Οικονόμου να μην είναι πλήρως δεσμευμένος στις

πηγεία New Times Shipbuilding, με στόχο την παραλαβή τους το 2017 και το 2018. Είναι επίσης γεγονός ότι απέκτησε από μεταπώληση ένα νεότευκτο πλοίο από κινέζικο ναυπηγείο. Ο κ. Προκοπίου είναι γνωστό ότι έχει έλθει σε συνομιλίες με σκοπό την απόκτηση άλλων 5-6 suezmaxes με τον ίδιο κατασκευαστή, γεγονός όμως το οποίο δεν είχε οριστικοποιηθεί ως τα τέλη του 2015. Η παραπάνω επέκταση έρχεται να προστεθεί στον ήδη υπάρχοντα στόλο της Dynacom που διατηρεί σε ενεργό υπηρεσία 50 δεξαμενόπλοια, εκ των οποίων μόνο τέσσερα είναι από τη δεκαετία του 1990. Η συντριπτική πλειονότητα των πλοίων της Dynacom είναι σύγχρονα. Η εταιρεία Sea Traders, που δραστηριοποιείται στον τομέα του χύδην ξηρού φορτίου, αποτέλεσε πάντα την ήρεμη δύναμη της οικογένειας Προκοπίου, μια παρουσία που όμως αριθμεί 38 φορτηγά πλοία στο στόλο της. Τα οκτώ (8) τελευταία από αυτά αποκτήθηκαν σε δημοπρασία στην Κίνα, μετά την κατάρρευση ιδιωτικής πλοιοκτήτριας εταιρείας – της Lanhai Shipping – και την πώλησή τους από την τράπεζα China Construction Bank. Ο Έλληνας ιδιοκτήτης κατέβαλε ποσό της τάξεως των 68 εκατ. δολαρίων για τα πλοία, τα οποία για ένα χρόνο θα χρειαστεί

ναυτιλιακές του δραστηριότητες. Αν και η εικόνα που κυριαρχούσε για τον ίδιο ήταν αυτή του δημιουργικού deal-maker, με έμφαση στις χρηματαγορές, τα τελευταία χρόνια ο κ. Οικονόμου είναι σκληρά εργαζόμενος και δραστηριοποιούμενος περισσότερο στο προσκήνιο. «Ο καθένας θέλει να ασχολείται με το διασκεδαστικό κομμάτι της δουλειάς, που έχει να κάνει με την αξιοποίηση των ευκαιριών», λέει ο κ. Οικονόμου προσθέτοντας: «Όταν όμως εξασφαλίσετε μια καλή συμφωνία, είστε δεσμευμένος. Και αυτό διότι πρέπει να εργαστείτε». Ο συνολικός απολογισμός στον τομέα της ναυτιλίας για την αυτοκρατορία του κ. Οικονόμου, ύστερα από ένα θυελλώδες 2015, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Η στρατηγική την οποία ακολούθησε ο όμιλος ήταν αφενός η ενίσχυση του ιδιωτικού κομματιού σε βάρος των δημόσιων εταιρειών - δραστηριοτήτων και αφετέρου η δραστηριοποίησή του σε τομείς όσο το δυνατόν πιο μακριά από τη μεταφορά ξηρού φορτίου. Ο όμιλος αναζήτησε άλλους τύπους πλοίων ως εποενδυτικούς στόχους. Οι προσπάθειες του κ. Οικονόμου στο τέλος του 2014 να σώσει την εισηγμένη στο Nasdaq επιχείρηση DryShips περιελάμβανε συγκέντρωση κεφαλαίων της τάξης των 350 εκατ. δολαρίων, από τα οποία ο ίδιος συνεισέφερε 80 εκατ. δολάρια. Στη συνέχεια καταρτίστηκε ένα σχέδιο το οποίο προέβλεπε την απόσχιση του τομέα των δεξαμενοπλοίων και τη δημιουργία μιας εταιρείας για μια νέα δημόσια εγγραφή. Όταν όμως ξεθύμανε αυτή η ιδέα, ο ίδιος αγόρασε τα 10 δεξαμενόπλοια αντί 536 εκατ. δολαρίων. Ακολού-

να τεθούν σε διαδικασία επισκευών και συντηρήσεων. Η παραπάνω συμφωνία επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον του κ. Προκοπίου στη ναυτιλία και ταυτόχρονα την ετοιμότητά του να εντοπίζει ευκαιρίες: χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των κινήσεών του στον τομέα του υγροποιημένου φυσικού αερίου, όπου τόσο η Dynagas Holdings όσο και η εισηγμένη στον Nasdaq θυγατρική Dynagas LNG Partners έχουν γίνει από τους πιο ενδιαφέροντες παίκτες του τομέα. Η εταιρεία Dynagas έχει ήδη κατακτήσει μια ηγετική θέση στη διακίνηση υγροποιημένου φυσικού αερίου στον Αρκτικό Ωκεανό κατορθώνοντας το 2015 να αντικαταστήσει τη Sovcomflot. Δημιουργώντας πέντε πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου Arc-7, εξυπηρετεί το ρωσικό έργο στη χερσόνησο Yamal. Ο όμιλος έχει επίσης δεσμεύσει τέσσερα ακόμη πλοία για μια 15ετή περίοδο προκειμένου να εξυπηρετήσει το συγκεκριμένο έργο από το 2019, γεγονός που την αναδεικνύει στον μεγαλύτερο ναυτιλιακό εταίρο της Yamal. Αυτό έχει επίσης οδηγήσει στην επέκταση του κατασκευαστικού προγράμματος της Dynagas Partners, η οποία από πέντε πλοία μεταφοράς LNG που κατέχει σήμερα θα πάει σε άλλα 10 πλοία.

από ένα δάνειο 50 εκατ. δολαρίων. Το συγκεκριμένο σχέδιο υπολογίζεται σε πάνω από 1 δισ. δολάρια και τελεί υπό την εποπτεία της υπεράκτιας εταιρείας γεωτρήσεων Ocean Rig. Εν τω μεταξύ ο ιδιωτικός στόλος του γκρουπ της Cardiff Marine/TMS έχει αυξηθεί σημαντικά. Τον Οκτώβριο του 2015 περιελάμβανε 35 φορτηγά πλοία, 32 δεξαμενόπλοια, πέντε πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου και μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων καθώς και 26 νεότευκτα πλοία τα οποία βρίσκονται καθ’ οδόν. Στο στόλο των νεότευκτων περιλαμβάνονται πλοία μεταφοράς υγροποιημένου αερίου, τέσσερα VLGCs, τα οποία έχουν παραγγελθεί στα ναυπηγεία Hyundai Heavy Industries (HHI) από τον γιο κ. Χρήστο Οικονόμου και τα οποία είναι μακροχρόνια ναυλωμένα στις Shell και Gunvor. Ο ιδιοκτήτης βλέπει στην κίνηση αυτή την απόφαση της νεότερης γενιάς για εξασφάλιση προβλέψιμων ταμειακών ροών και την απομάκρυνση από την ταραχώδη σποτ αγορά του χύδην φορτίου.

θησε επίσης η απόκτηση 17 φορτηγών πλοίων από την DryShips, συμπεριλαμβανομένων όλων των capesizes αντί 377 εκατ. δολαρίων. Προσφάτως η DryShips κινήθηκε σε μια νέα κατεύθυνση με την απόκτηση ενός στόλου από μακροχρόνια ναυλωμένα πλοία απορρύπανσης πετρελαίου και σκάφη με υπεράκτιες πλατφόρμες (offshore vessels), που εν μέρει χρηματοδοτείται από τον κ. Οικονόμου

Τελικώς ο 62χρονος επιχειρηματίας κρατά στα χέρια του το τιμόνι της Ocean Rig ενώ επιχειρεί να κάνει επανεκκίνηση της DryShips. Και όλα αυτά σε μια προσπάθεια να προσθέσει στη συλλογή τόσο σημαντικά έργα τέχνης όσο και νέα πλοία σε ένα ήδη μεγάλο στόλο από δεξαμενόπλοια και φορτηγά πλοία. Το βέβαιον είναι πάντως ότι με τον κ. Οικονόμου μπορεί κανείς να περιμένει το αναπάντεχο. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι ο κ. Οικονόμου εμφανίζεται συνεχώς στη λίστα Llloyd’s τα έτη 2010, 2011, 2012, 2013 και 2014.

Η Dynagas κατέχει το 49% των πέντε Arc-7 νεότευκτων πλοίων, στο πλαίσιο συμφωνίας με την China LNG Shipping και Sinotrans Shipping, που θα είναι και οι συνιδιοκτήτες. Ο Έλληνας ιδιοκτήτης θα κρατήσει επίσης τον επιχειρησιακό έλεγχο ενώ η κοινή επιχείρηση μπορεί να ανοίξει νέες πόρτες με μεγάλο ενδιαφέρον για το προσεχές μέλλον. Μια άλλη εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξέλιξη είναι αυτή που έχει προκύψει από τη συνεργασία της Dynagas με τις Golar LNG και GasLog στην αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου. Το αντικείμενο δραστηριότητας είναι η spot αγορά LNG. Ο κ. Προκοπίου φαίνεται επίσης να έχει λάβει μέριμνα για τη διαδοχή και την επόμενη ημέρα στον όμιλο, μέσω της δραστηριοποίησης των 3 από τις 4 κόρες του που ήδη εργάζονται στην επιχείρηση. Η μεγαλύτερη κόρη του, η Ελισάβετ, ήταν αξιωματικός για αρκετά χρόνια. Η κυρία Ιωάννα Προκοπίου φροντίζει τη Sea Traders, ενώ έχει επίσης τη δική της εταιρεία, από κοινού με τον σύζυγό της κ. Ιωάννη Καΐρη. Η αδελφή τους Μαρίνα φαίνεται να έχει μεγαλύτερη συμμετοχή στον τομέα των δεξαμενοπλοίων, είναι δε παντρεμένη με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Dynagas Partners τον κ. Tony Lauritzen.

new times 13

GREEK SHIPOWNERS

5

Παρά την έξοδό του από τη Euronav, οι φιλοδοξίες του Έλληνα πλοιοκτήτη στον τομέα του υγροποιημένου φυσικού αερίου τον διατηρούν σταθερό στη φετινή κατάταξη της Lloyd’s List

Peter G. Λιβανός

6

Gaslog

Ο πλοιοκτήτης κ. Πέτρος Παππάς έπεσε σημαντικά στη Lloyd’s List με τα 100 σημαντικότερα πρόσωπα της παγκόσμιας ναυτιλίας, εξαιτίας του γεγονότος ότι το 2015 ήταν το χειρότερο των τελευταίων 40 ετών για την αγορά του ξηρού φορτίου

Πέτρος Παππάς Star Bulk

Ο κ. Πήτερ Γ. Λιβανός παραμένει σταθερός στη φετινή κατάταξη, παρά την αποδυνάμωση της επιρροής του στη Euronav. Τον περασμένο Νοέμβριο ο εφοπλιστής εξέπληξε αρκετούς ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων και πολλών έμπιστων από την ίδια την Euronav, όταν ανακοίνωσε την απόφασή του να πουλήσει 9 εκατ. μετοχές – περίπου το 5,7% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας με έδρα το Βέλγιο. Η κίνηση αυτή τον οδήγησε στο να διαθέτει κάτι παραπάνω από (μόλις) 6% του μετοχικού κεφαλαίου, συμπεριλαμβανομένων και των μετοχών που είχε πουλήσει στην Goldman Sachs – ως μία κίνηση χρηματοδότησής του. Έτσι λίγο αργότερα παραιτήθηκε την προεδρία της εταιρείας, για να αντικατασταθεί από τον τραπεζίτη Carl Steen. Πρακτικά λοιπόν αυτή τη στιγμή δεν εκπροσωπείται στο διοικητικό συμβούλιο της Euronav, ο ίδιος όμως πιστεύει ότι ο τομέας των δεξαμενοπλοίων, που χρονολογείται από την εποχή της ίδρυσης της εταιρείας Ceres Hellenic Shipping Enterprises – η μεγάλη αυτή επιχείρηση δεξαμενοπλοίων ιδρύθηκε από τον πατέρα του –, έχει πραγματικά μεγάλο ενδιαφέρον. Έχει όμως ενδιαφέρον να δούμε αν ο ίδιος είναι ικανοποιημένος με το μειωμένο ποσοστό του στη Euronav αλλά και την έκθεσή του στην αγορά δεξαμενοπλοίων. Γνωστός για τα μεγάλα επενδυτικά του σχέδια στην αγορά, ο κ. Λιβανός είναι μάλλον απίθανο να θελήσει, τουλάχιστον σε αυτό το στάδιο, να κάνει μια κίνηση με λίγα πλοία στον τομέα των δεξαμενοπλοίων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Lloyd’s List, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του κ. Λιβανού είναι σήμερα η αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου ενώ το κίνητρο που τον οδήγησε στη μείωση της συμμετοχής του στην Euronav είναι να δημιουργήσει κάτι σημαντικό στον τομέα του LNG. Ιδρυτής, πρόεδρος και βασικός μέτοχος της εταιρείας GasLog, που έχει την έδρα της στο Μονακό, έχει ήδη αναδειχθεί σε ηγετική φυσιογνωμία του κλάδου. Η GasLog έχει καταστήσει σαφές ότι είναι αποφασισμένη να αυξήσει το στόλο της με τουλάχιστον 40 πλοία μεταφοράς LNG από το 2017 ενώ παραμένει σταθερή σχετικά με τις προοπτικές του εμπορίου υγροποιημέ-

14 newl times

νου φυσικού αερίου. Μεταξύ GasLog και της spin-off MLP GasLog Partners, ο στόλος στα τέλη του 2015 αποτελούνταν από 19 πλοία ενώ άλλα (8) οκτώ νέα πλοία αναμένεται να παραδοθούν με έτος έναρξης το 2019. Επτά από τα οκτώ σκάφη έχουν ήδη ναυλωθεί για χρονικό διάστημα που κυμαίνεται μεταξύ επτά και δέκα ετών. Προσφάτως η εταιρεία υπέγραψε δανειακή σύμβαση 1,3 δισ. δολαρίων με 14 τράπεζες, που υποστηρίζεται από την Kexim (Export Import Bank of Korea) και την K-Sure για τη χρηματοδότηση του προγράμματος κατασκευής. Παρά την ισχυρή επέκταση και την απόδοση της GasLog, η τιμή της μετοχής της έχει μειωθεί δραματικά μαζί με τα υπόλοιπα αποθεματικά. Ο κ. Λιβανός θεωρείται βέβαιον ότι θα δει την όλη κατάσταση ως μια ευκαιρία επένδυσης, δεδομένης μάλιστα της στρατηγικής και των φιλοδοξιών του, είναι πολύ πιθανόν οι επόμενοι 12 μήνες να είναι μια ενεργή περίοδος. Ο συγκεριμένος πλοιοκτήτης δραστηριοποιείται επίσης στον τομέα του ξηρού χύδην φορτίου μέσω της εταιρείας Dry Log Bulk Carriers και της Dry Bulk Handy Holdings, οι οποίες διαθέτουν περίπου 30 φορτηγά πλοία. Ενώ ο όμιλος παλαιότερα ήλεγχε την εταιρεία C Transport Maritime (CTM), που δραστηριοποιούνταν στον τομέα των δεξαμενόπλοιων ξηρού χύδην φορτίου, αυτή πέρασε το 2013 στην οικογένεια Radziwill.

7

Ως πρόεδρος της Intertanko, ο διευθύνων σύμβουλος της ΤΕΝ δίνει το παράδειγμα ενθαρρύνοντας τους πλοιοκτήτες να προτιμήσουν τις εξαγορές αποφεύγοντας κερδοσκοπικές νέες ναυπηγήσεις

Νικόλας Τσάκος

Τσάκος Energy Navigation

Η εταιρεία Tsakos Energy Navigation και οι μέτοχοί της ήταν μεταξύ των ωφελημένων από την ανάκαμψη της αγοράς δεξαμενοπλοίων, αλλά ο διευθύνων σύμβουλος της ΤΕΝ, κ. Νικόλας Τσάκος, κατόρθωσε ως πρόεδρος της Intertanko να ενισχύσει την επιρροή του στη ναυτιλία. Η εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης εταιρεία ΤΕΝ αποτελεί πάντα ένα ενδιαφέρον αμάλγαμα της Wall Street, που συνδυάζει τις εξαιρετικές παραδόσεις της ναυτιλίας με την αναπτυξιακή διέξοδο τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο υπήρξε πιστή στις συχνές εκκλήσεις του αρχηγού της για πειθαρχία στον κλάδο. Ο κ. Τσάκος παρότρυνε τους πλοιοκτήτες να αποφύγουν τις κερδοσκοπικές νέες ναυπηγήσεις και οι όποιες παραγγελίες να είναι προσανατολισμένες στην απασχόληση της εταιρείας, με

εξαγορές πλοίων που αποτελούν έναν άλλο τρόπο εξασφάλισης ολοκαίνουργιας χωρητικότητας χωρίς να αυξάνουν τη συνολική δυναμικότητα του στόλου τους. Στην ίδια λογική, η TEN απέκτησε δύο πολύ μεγάλα νέα πλοία μεταφοράς αργού από το fund York Capital Management, με παράδοση το 2016. Προσφάτως η εταιρεία αγόρασε επίσης δύο σύγχρονα suezmaxes. Οι εξαγορές ήταν κρίκος μιας αλυσίδας αγορών εννέα πλοίων aframaxes, τα οποία βρίσκονται υπό κατασκευή για μακροχρόνια ναύλωση στη Statoil, και δύο (longrange-one product) δεξαμενoπλοίων, τα οποία θα εξυπηρετήσουν μεταφορικές ανάγκες μιας εταιρείας πετρελαιοειδών. Ως πρόεδρος της Intertanko, της οποίας τα μέλη εκπροσωπούν δεξαμενόπλοια συνολικής χωρητικότητας περίπου 270

O κ. Πέτρος Παππάς εδώ και καιρό αποσπά μία από υψηλότερες βαθμολογίες μεταξύ των σημαντικότερων συντελεστών της ελληνικής ναυτιλίας. Το 2014 o ίδιος ήταν στις πρώτες θέσεις (11η) μεταξύ των εκατό ισχυρότερων προσώπων της παγκόσμιας ναυτιλίας της Lloyd’s List εξαιτίας ενός κύκλου συγχωνεύσεων που μετέτρεψαν τη Star Bulk Carriers στην εταιρεία με τον μεγαλύτερο στόλο μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου μεταξύ όλων των εταιρειών της Wall Street. Από τότε συμμετείχε σε ορισμένες από τις πιο δημοφιλείς ιστορίες του κλάδου. Η εταιρεία Star Bulk είναι μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων

dwt, ο κ. Τσάκος ήταν ισχυρός υποστηρικτής της πρόσφατης επιχειρηματικής κίνησης και καλωσόρισε τους πλοιοκτήτες μεταφοράς αερίου ως ισότιμα ​​μέλη της Ένωσης. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μέσα από την Ένωση, θα δοθεί περισσότερο ενδιαφέρον σε θέματα εμπορικού χαρακτήρα καθώς επίσης και στο ρυθμιστικό πλαίσιο της ναυτιλίας, τομέα στον οποίο παραδοσιακά η Intertanko έχει εδραιώσει την παρουσία της μέσω των δραστηριοτήτων της. Στη διάρκεια της θητείας του ως προέδρου της Intertranko, ο κ. Τσάκος έχει εστιάσει στη βελτίωση μιας βάσης δεδομένων που αφορά την παρακολούθηση των επιδόσεων των πληρωμών των ναυλωτών. Η ικανότητα της Intertanko να προτείνει άμεσα νέες ρήτρες που αφορούν τα ναυλοσύμφωνα βοήθησε στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων περιστατικών, όπως αυτό που

ιδιοκτητών και διαχειριστών φορτηγών πλοίων capsize, η οποία συμμετέχει στην Capesize Chartering Ltd (εταιρεία συντονισμού των δραστηριοτήτων μεγάλων παικτών του dry balk). Ιδιαίτερα ένα από τα δεξαμενόπλοια του ομίλου του, το Res Cogitans, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας υπόθεσης που εξετάζεται στο Λονδίνο και στην οποία επιχειρείται να ξεκαθαριστούν νομικά πλευρές της υπόθεσης κατάρρευσης της OW Bunker. Η εταιρεία Star Bulk, με επικεφαλής τον κ. Παππά, υποστηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από το fund Oaktree Capital Management. Με την κεφαλαιακή της υποστήριξη και μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών η Star Bulk κατόρθωσε να αυξήσει το στόλο της στα 103 φορτηγά πλοία. Η τρομακτική όμως πτώση της αγοράς χύδην ξηρού φορτίου οδήγησε στη δραματική μείωση του στόλου. Ο κ. Παππάς πιστεύει ότι όταν τελικά κατακαθίσει η σκόνη, η παρούσα ύφεση στην αγορά ξηρού χύδην φορτίου θα μείνει ως η χειρότερη των τελευταίων 40 ετών. «Αντιμετωπίζουμε μια νέα κατάσταση» λέει στη Lloyd’s List ο κ. Παππάς εξηγώντας ότι «οι εξελίξεις δεν εξαρτώνται από τη ζήτηση. Ό,τι κάνουμε πρέπει να το κάνουμε μόνοι μας, από την πλευρά της προσφοράς. Δεν βοηθά ένας πλοιοκτήτης να πουλήσει ένα πλοίο σε έναν άλλο πλοιοκτήτη αντί 200.000 δολαρίων, αποκομίζοντας κέρδος ίσο με να το πουλούσε για παλιοσίδερα. Κάτι τέτοιο θα ήταν σαν να παρακάμπτεις το πρόβλημα». Ενώ στο σύνολό της η βιομηχανία πρέπει να προσαρμοστεί, ο κ. Παππάς δείχνει να είναι

εξοικειωμένος σε μια ζοφερή κατάσταση. «Πρόκειται για ένα νέο παιχνίδι, όμως για «τα παλιά σκυλιά» οι κανόνες του παιχνιδιού είναι γνωστοί. Το παιχνίδι αυτό το έχω δει τέσσερις φορές στην καριέρα μου, οπότε νομίζω ότι έχω παίξει αυτό το παιχνίδι πριν και ελπίζω ότι θα το παίξω και πάλι καλά», λέει ο κ. Παππάς. «Θα πρέπει να είναι κανείς ευέλικτος και ανοι-

χτόμυαλος και την ίδια στιγμή να είναι έτοιμος να φάει σίδερα. Επίσης να μειώσει τις δαπάνες αλλά και να καταλήξει σε ιδέες για το τι άλλο μπορεί να κάνει ώστε να διευρύνει τους ορίζοντές του». Ο κ. Παππάς έχει και άλλες εναλλακτικές λύσεις, πέραν της Star Bulk. Έχει επίσης συνεργαστεί με την Oaktree για την Oceanbulk Containerships, η οποία έχει δημιουργήσει μια σειρά από οκτώ πλοία 10.000 teu εμπορευματοκιβωτίων. Αυτά είναι μισθωμένα για πέντε χρόνια στη Maersk Line και στην CMA CGM. Επιπλέον δύο boxships των 11.000 teu έχουν προγραμματιστεί για το 2016 και άλλα τρία από 10.920 teu για το 2017. Στην αγορά των δεξαμενοπλοίων η PST (Product Shipping & Trading) Tankers διαχειρίζεται ένα στόλο από 17 δεξαμενόπλοια μεταφοράς προϊόντων συνιδιοκτησίας με την Oaktree. Έχουν επίσης παραγγελθεί δύο πολύ μεγάλα πλοία μεταφοράς αργού πετρελαίου από τη Madison Crude Carriers, που κατά πλειοψηφία ανήκει στη Monarch Alternative Capital. Η εισαγωγή των Oceanbulk Containers και PST Tankers στις διεθνείς χρηματαγορές είναι στην ημερήσια διάταξη για τις αρχές του 2016, το πιο πιθανό είναι η εισαγωγή των containerships να προχωρήσει σε κάποιο σημείο, ανάλογα και με την εικόνα της αγοράς. «Θα υπάρξει κάτι νέο το επόμενο έτος στα σίγουρα», λέει ο κ. Παππάς γελώντας. «Σε 365 ημέρες κάτι νέο πρόκειται να συμβεί. Θα ήθελα απλώς να μην πρόκειται για κάτι πολύ κακό». Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι ο κ. Παππάς ήταν στη Llloyd’s List τόσο το 2013 όσο και το 2014.

καταγράφηκε στη Νιγηρία και τις απαγορεύσεις που ίσχυσαν στη χώρα αυτή για τα δεξαμενόπλοια. «Έχουμε έναν αφοσιωμένο ιδιοκτήτη εταιρείας δεξαμενοπλοίων ο οποίος είναι πρόεδρος της Ένωσης και σε αυτό υπάρχει σίγουρα μια αξία» λέει ο Bill Box, διευθυντής Εξωτερικών Σχέσεων, Επικοινωνίας και Μάρκετινγκ της Intertanko. Το παρελθόν έτος επιβεβαιώθηκε η φυσική ικανότητα επικοινωνίας του πλοιοκτήτη, διαμορφωμένη για περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα εκπροσώπησης των ναυτιλιακών εταιρειών στις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Προσωπικά βραβεία, όπως το Annual Maritime Corporate Social Responsibility Leadership Award για το 2015 της Capital Link και το βραβείο της Lloyd’s List Greek Shipping Newsmaker για το 2015 έχουν επιτρέψει στον κ. Τσάκο να έχει όχι μόνο έναν λόγο που γίνεται σεβαστός στην αγορά των δεξαμενόπλοιων αλλά και μια πιο δυνατή θέση στη γενικότερη ναυτιλιακή βιομηχανία. Σύμφωνα με τον κ. Τσάκο, η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει αποδείξει εδώ και καιρό την κοινωνική της υπευθυνότητα και την περιβαλλοντική της ευαισθησία, όμως την ίδια στιγμή οφείλει να αποδειχθεί πιο αποδοτική, ώστε να μπορεί να είναι και πιο γενναιόδωρη. Ο κ. Τσάκος εμφανίστηκε στη Llloyd’s List με τα 100 ισχυρότερα πρόσωπα της ναυτιλίας το 2012, το 2013 και το 2014.

new times 15

GREEK SHIPOWNERS

8

Ο κ. Γεωργιόπουλος δεν μπορεί να ελέγξει τη ναυτιλιακή αγορά, σίγουρα όμως έχει μάθει πώς να χαράσσει τη στρατηγική του ώστε να αντέχει μακροπρόθεσμα

Πήτερ Γεωργιόπουλος Gener8 Maritime

Το 2015 ήταν έτος επιστροφής του Πήτερ Γεωργιόπουλου σε όλα τα μέτωπα: στην αγορά μεταφοράς υγρού αλλά και ξηρού φορτίου στη ναυτιλία. Στο μέτωπο του υγρού φορτίου, επτά (7) VLCCs νεότευκτα πλοία εξαγοράστηκαν από τη Scorpio Tankers. Ο κ. Γεωργιόπουλος υποδιπλασίασε τα μεγέθη του μέσω της συμφωνίας συγχώνευσης της General Maritime με τη Navig8 Crude Tankers, ηοποία πραγματοποιήθηκε στις αρχές του έτους. Η συγχώνευση βρήκε τον κ. Γεωργιόπουλο στο τιμόνι ενός νεοσύστατου οργανισμού, που εύστοχα ονομάστηκε Gener8 Maritime και ο οποίος «τρέχει» ένα τεράστιο πρόγραμμα ναυπήγησης 21 σύγχρονων οικολογικών πλοίων VLCCs, συνολικού επενδυτικού προγράμματος 2,1 δισ. δολαρίων. Παρά τη νευρικότητα των κεφαλαιαγορών, κατάφερε να εισαγάγει την Gener8 Maritime στις διεθνείς χρηματαγορές, πετυχαίνοντας μια υψηλή επίδοση της τάξεως των 210 εκατ. δολαρίων που ήταν η αρχική δημόσια εγγραφή τον Ιούνιο του 2015. Κατά μια περίεργη σύμπτωση, αυτή ήταν και η τελευταία δημόσια εγγραφή ναυτιλιακής εταιρείας στη Νέα Υόρκη κατά τη διάρκεια του έτους. Στο μέτωπο της μεταφοράς ξηρού φορτίου, η Genco Shipping Trading συγχωνεύθηκε με την Baltic Trading τον Ιούλιο του 2015. Η συγχώνευση αυτή έδωσε τη δυνατότητα να αποτραπεί η κρίση ρευστότητας που ήταν σε εξέλιξη. Η επιχείρηση Genco εξασφάλισε προσφάτως ένα δάνειο 98 εκατ. δολαρίων ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει ό,τι πρόκειται να συμβεί το 2016 στην εξαιρετικά δύσκολη αγορά των πλοίων μεταφοράς ξηρού φορτίου. Οι παραπάνω κινήσεις θα αποδειχθούν άραγε λυτρωτικές για τον επιχειρηματία που φαίνεται να έχει επανέλθει μετά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε λόγω της χρεοκοπίας των εταιρειών του; Το στοίχημά του για τα πλοία VLCCs φαίνεται να αποδίδει, αφού σε πολλές περιπτώσεις οι ναυλώσεις ξεπερνούν το φράγμα των 100.000 δολαρίων την ημέρα σήματος. Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η Gener8 έχει παραλάβει μόνο τρία από τα δεκαοκτώ (18) νε-

16 newl times

9

Σκληρός και ρεαλιστής διαπραγματευτής, απολαμβάνει την τρίτη θητεία του στο πηδάλιο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών

Θεόδωρος Βενιάμης Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, (Golden Union Shipping)

10

Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας έχει δημιουργήσει μια σταθερή τροχιά ανάπτυξης, περιφρονώντας γενικά τη δημοσιότητα και αφήνοντας τους άλλους να μιλούν

Κωστής Κωνσταντακόπουλος Costamare

ότευκτα VLCCs. Πολλοί αναλυτές αναφέρουν ότι παρόμοιες κινήσεις μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα ναύλα καθώς η προσφορά μπορεί να υπερισχύσει της ζήτησης. Ο κ. Γεωργιόπουλος δεν μπορεί να ελέγξει τη ναυτιλιακή αγορά, σίγουρα όμως έχει μάθει πώς να χαράσσει τη στρατηγική του ώστε να αντέχει μακροπρόθεσμα. Για να αποδείξει αυτή τη θέση, ο ίδιος αναφέρει τη ρήση του Γουίνστον Τσόρτσιλ κατά τη διάρκεια μιας από τις σπάνιες δημόσιες εμφανίσεις του: «Η επιτυχία δεν είναι οριστική, η αποτυχία δεν είναι μοιραία, αυτό που μετράει είναι το κουράγιο να συνεχίζεις». Ο κ. Γεωργιόπουλος έχει συμπεριληφθεί στη Lloyd’s List στην κατάταξη των ετών 2010, 2011, 2012, 2013 και 2014, πάντα για τα 100 σημαντικότερα πρόσωπα της παγκόσμιας ναυτιλίας.

Τα τελευταία δύο χρόνια η Costamare, η οποία διαθέτει πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, έχει κερδίσει ένα άνευ προηγουμένου «νταμπλ» στα παγκόσμια βραβεία των Lloyd’s List’s. Η εταιρεία κέρδισε το 2014 το βραβείο Company of the Year (Εταιρεία της Χρονιάς) και το 2015 απέσπασε το βραβείο Ship Operator of the Year (Διαχειρίστρια πλοίων της Χρονιάς). Και στις δύο περιπτώσεις εκδόθηκε ένα απλό δελτίο Τύπου. Ο θρίαμβος αυτός δεν άλλαξε τη συμπεριφορά της διοίκησης της εταιρείας. Άλλωστε η Costamare αντανακλά το χαρακτήρα του διευθύνοντος συμβούλου κ. Κωστή Κωνσταντακόπουλου, ο οποίος έχει δημιουργήσει μια σταθερή τροχιά ανάπτυξης, περιφρορώντας γενικά τη δημοσιότητα και αφήνοντας τους άλλους να μιλούν. Μετά την επέκταση της εταιρείας υπάρχει μια μικρή ένδειξη ανακοπής αυτής της επέκτασης, η οποία όμως είναι εθελούσια. Το συγκεκριμένο γεγονός αποτελεί ένα ακόμη

Ανεξαρτήτως του ποια θα είναι η πορεία της ελληνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας, ως πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών ο κ. Θεόδωρος Βενιάμης βρίσκεται στην καρδιά του θέματος. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο κ. Βενιάμης εξασφάλισε την τρίτη συνεχόμενη τριετή θητεία ως επικεφαλής της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών τον Φεβρουάριο του 2015, καθιστώντας τη θητεία του τη μακροβιότερη μετά την κυριαρχία του Στρατή Ανδρεάδη στον κλάδο, η οποία έληξε τη δεκαετία του 1970. Υποστηρικτές του Χιώτη εφοπλιστή τον βλέπουν ως έναν σκληρό αλλά ρεαλιστή διαπραγματευτή, ο οποίος μπορεί να αγωνιστεί για τα συμφέροντα της ελληνικής ναυτιλίας, φροντίζοντας να το πράττει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Αυτό έχει γίνει μια δύσκολη υπόθεση, καθώς η συνεχιζόμενη ελληνική οικονομική κρίση έχει μετατρέψει τη ναυτιλία σε έναν δελεαστικό στόχο για τις κρατικές δομές ως μια πήγη εισροών με τη μορφή της αυξημένης φορολόγησης. Από το προηγούμενο έτος ο κ. Βενιάμης έχει να αντιμετωπίσει τις αρχικές προσπάθειες της αριστερής κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να προωθήσει την περαιτέρω φορολόγη-

δείγμα των δυνατοτήτων του ομίλου, το να είναι δηλαδή επιλεκτική στις αποφάσεις που αφορούν τις επενδύσεις. Το 2015 η Costamare επεκτάθηκε στην αγορά των εμπορευματοκιβωτίων μέσω ενός joint venture με το αμερικανικό (ΗΠΑ) hedge fund York Capital Management, για άλλα δύο χρόνια, ένα ασυνήθιστο σημάδι ικανοποίησης εταιρικών σχέσεων μεταξύ των παραδοσιακών εφοπλιστών και ιδιωτών. Η σχέση μεταξύ Costamare και York Capital Management είναι ευέλικτη και υπάρχει στενότερη ισοτιμία μεταξύ των εταίρων όσον αφορά τη συνεργασία τους στον επενδυτικό τομέα σε σχέση με αυτό που συμβαίνει με τις περισσότερες ναυτιλιακές επιχειρήσεις, στις οποίες εμπλέκονται άμεσα οι private equity partners. Οι δύο πλευρές έχουν ήδη υλοποιήσει συμφωνίες πάνω από 1 δισ. δολάρια, συμπεριλαμβανομένων των 12 υπό παραγγελία νεότευκτων πλοίων της Costamare. Αυτές περιλαμβάνουν πέντε πλοία δυναμικότητας 14.400 teu για ναύλωση στην Evergreen και πέντε πλοία 11.000 teu. Όλα αυτά αναμένεται να παραληφθούν το 2016. Επιπλέον πρόσφατα ο κ. Κωνστα-

ση της ναυτιλίας. Η περίπτωσή του είναι ένα μείγμα «καρότου και μαστίγιου». Η ναυτιλία θέλει να σηκωθεί και να στηρίξει τη χώρα την ώρα της ανάγκης, λέει ο κ Βενιάμης. Πράγματι τα τελευταία δύο χρόνια η εθελοντική και η υποχρεωτική αύξηση της φορολόγησης της χωρητικότητας των πλοίων έχει οδηγήσει σε οκταπλασιασμό των κρατικών φορολογικών εσόδων από τη ναυτιλία. Την ίδια στιγμή το μήνυμα που έχει σταλεί τόσο προς τον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα είναι ότι πολλοί Έλληνες πλοιοκτήτες, οι οποίοι λαμβάνουν υπόψη τους τη μακροπρόθεσμη και κυκλική απόδοση των επενδύσεών τους στον τομέα της ναυτιλίας, ενδέχεται να πάρουν τις εταιρείες διαχείρισής τους και να τις μεταφέρουν αλλού (εκτός Ελλάδος) αν η ανταγωνιστικότητά τους ή οι κεφαλαιακοί τους πόροι εξασθενήσουν σοβαρά. Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται ότι σε κάποιο βαθμό είναι διατεθειμένη να συνεχίσει την ειδική μεταχείριση προς τη ναυτιλία. Την ίδια όμως στιγμή υπάρχουν και πιο ισχυρές δυνάμεις μεταξύ των επίσημων πιστωτών της Ελλάδος, που έχουν πειστεί ότι η ναυτιλία πρέπει να πιεστεί ώστε να βοηθήσει να πληρωθούν τα χρέη του έθνους.

Ο κ. Βενιάμης ισορροπεί μεταξύ των ιδιαίτερα απαιτητικών καθηκόντων του προέδρου της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και των προκλήσεων που υπάρχουν από την καθημερινή ενασχόλησή του με την Golden Union Shipping, της οποίας ηγείται. Η εταιρεία είναι μεταξύ των πέντε μεγάλων capesize που δημιούργησαν τη συμμαχία Capesize Chartering Alliance το 2015 και από κοινού με άλλους ιδιοκτήτες επιχειρούν να διεξαγάγουν μια από τις δυσκολότερες μάχες που ο τομέας του ξηρού φορτίου βίωσε τις τελευταίες δεκαετίες. Η συγκεκριμμένη συμμαχία είναι μια βάση δεδομένων και ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με την αγορά του ξηρού φορτίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο στόλος του κ. Βενιάμη διαθέτει σήμερα 38 φορτηγά πλοία σε λειτουργία, ενώ έχουν παραγγελθεί επιπλέον 10 πλοία. Τα γεγονότα του επόμενου έτους (2016) – χωρίς καμία αμφιβολία – ενδέχεται να αποδειχθούν καθοριστικής σημασίας για τον κ. Βενιάμη. Ο κ. Βενιάμης συμπεριελήφθη στη Lloyd’s List με τα 100 σημαντικότερα πρόσωπα της παγκόσμιας ναυτιλίας τα έτη 2010, 2011, 2012, 2013 και 2014.

ντακόπουλος είχε μία ακόμη επιτυχία: την παραγγελία δύο νέων πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων 3.800 teu στα ναυπηγεία Yangzijiang, τα οποία θα ναυλωθούν για επτά χρόνια στη γερμανική Hamburg Süd. Η Costamare είναι μια τακτική φιναλίστ σε μεγάλους διεθνείς διαγωνισμούς, οι οποίοι καθορίζουν τους ιδιοκτήτες και τους διαχειριστές των μεγάλων νέων containerships τα οποία παραγγέλνονται από εταιρείες κολοσσούς. Η εταιρεία έχει ήδη ένα μεγάλο στόλο από 60 boxships σε λειτουργία, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι τρέχουσες παραγγελίες, και έχει συσταθεί για να επωφεληθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, είτε από υψηλά ναύλα ή ελκυστικές ευκαιρίες ανάπτυξης, όταν η αγορά κινείται σε χαμηλά επίπεδα. Δεδομένου ότι η αγορά boxship επιδεινώθηκε το 2015, το επόμενο έτος θα μπορούσε να είναι μια ιδιαίτερα ενεργή χρονιά για τον κ. Κωνσταντακόπουλο. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Morgan Stanley, η Costamare χαρακτηρίστηκε ως «η πιο ελκυστική μακροπρόθεσμη ιστορία της καταβολής μερίσματος στον τομέα της ναυτιλίας».

new times 17

GREEK SHIPOWNERS

11

Ο πλοιοκτήτης έχει ενισχύσει το κύρος του εφοπλιστικού ομίλου κατά τη διάρκεια του έτους, αναγκάζοντας άλλους να κάνουν βήματα προς τα πίσω

Ευάγγελος Μαρινάκης Capital Maritime

Ο κ. Ευάγγελος Μαρινάκης απασχολεί συχνά τα πρωτοσέλιδα για λόγους που δεν έχουν σχέση με τη θάλασσα, καθώς ασκεί ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων πέραν των ναυτιλιακών, όπως η ενασχόλησή του με τον Ολυμπιακό και η συμμετοχή του στο Δημοτικό Συμβούλιο του Πειραιά. Το 2015 είδε το κύρος του εφοπλιστικού του ομίλου να ενισχύεται, κατά τη διάρκεια ενός έτους που ανάγκασε πολλoύς άλλους εφοπλιστές να κάνουν βήματα προς τα πίσω. Ενώ λοιπόν ένας αριθμός επιχειρήσεων στο χώρο της ναυτιλίας παρέπαιαν, η Capital Product Partners, η Master Limited Partnership (MLP) που χρηματοδοτείται από την Capital Maritime & Trading Group του κ. Μαρινάκη, επέκτεινε το στόλο της και τις επενδύσεις της για το μέλλον, καθώς πλέον είναι σε θέση να ανακοινώσει ότι έχει πετύχει μια αύξηση του μερίσματος κατά 2%-3% ετησίως για το άμεσα προβλέψιμο μέλλον. Η στρατηγική της αφορά την επέκταση και την ανανέωση του στόλου της στον παραδοσιακό τομέα των δεξαμενόπλοιων μεταφοράς πετρελαϊκών προϊόντων, ενώ παράλληλα προωθεί τη διαφοροποίησή της σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που ξεκίνησε το 2013.

O συνεταιρισμός με τη Monarch Alternative Capital αποτελεί μία από τις σχετικά λίγες κερδοφόρες συνεργασίες ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων στη ναυτιλία. Πέντε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Post-Panamax που εντάσσονται στη συνεργασία της Capital Maritime και της Monarch και τα οποία στη συνέχεια αποτέλεσαν αντικείμενο πολυετούς ναύλωσης από τη Maersk και την Cosco, πωλήθηκαν με δύο ξεχωριστές συμφωνίες στη Ship Finance International και στην MC-Seamax, ένα fund που συνδέεται με τη Mitsubishi. Η τιμή των περίπου 96 εκατ. δολαρίων για το κάθε πλοίο αντιπροσώπευε μια επενδυτική απόφαση τόσο για την Capital όσο και για το equity fund. Το ενδιαφέρον του πλοιοκτήτη για την αύξηση του τονάζ στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων υπογραμμίστηκε με την απόκτηση δύο ημιτελών νεότευκτων πλοίων, με χωρητικότητα περίπου 2.000 teu και 1.700 teu αντίστοιχα. Η Capital Maritime λέγεται ότι έχει ρεκόρ κερδοφορίας στον τομέα των δεξαμενόπλοιων. Πρόσφατα, για παράδειγμα, το 13 ετών Suezmax Altergo ΙΙ ήταν «κλειδωμένο» σε τιμές που κι-

18 newl times

νούνται στο υψηλό μέρος της αγοράς για πέντε χρόνια σε ένα πρότζεκτ στη Νορβηγία. Ο κ. Μαρινάκης ενδιαφέρεται να αποκτήσει περισσότερα δεξαμενόπλοια. Δύο μεσαίου βεληνεκούς δεξαμενόπλοια μεταφοράς προϊόντων καθώς και η option να αποκτήσει άλλα δύο στο μέλλον έχουν προστεθεί στις προηγούμενες παραγγελίες της Capital Maritime για 10 MR (Medium Range Tankers). Επίσης έχει αποκτήσει δύο μικρότερα 14.000 dwt πετρελαιοφόρα που έχουν παραγγελθεί στην Κίνα. Στον τομέα των πλοίων μεταφοράς αργού πετρελαίου, τέσσερα ice-class aframaxes, με option για άλλα τέσσερα, έχουν παραγγελθεί στο νοτιοκορεάτικο ναυπηγείο Daehan Shipbuilding. Δύο από τις τέσσερις νέες ναυπηγήσεις της επιχείρησης έχουν ήδη ναυλωθεί για πενταετείς περιόδους σε μια πετρελαϊκή εταιρεία με έδρα τις ΗΠΑ. Επίσης δύο πολύ μεγάλα νέα πλοία μεταφοράς αργού αναμένεται να παραδοθούν, γεγονός που αυξάνει το συνολικό αριθμό του στόλου της Capital στα 6 πλοία. Συνολικά ο όμιλος της εισηγμένης στον Nasdaq εταιρείας Capital Product ελέγχει περίπου 70 πλοία ενώ η επόμενη κίνησή του μπορεί να αφορά το ξηρό φορτίο, καθώς ο κ. Μαρινάκης βλέπει μια ευκαιρία στην αγορά του χύδην φορτίου, όπου υπήρξε πτώση για τους ισχυρότερους παίκτες που δραστηριοποιούνται κυρίως σε αυτόν τον κλάδο. Ο κ. Μαρινάκης εμφανίστηκε στη Lloyd’s List με τα 100 ισχυρότερα ονόματα της παγκόσμιας ναυτιλίας κατά τα έτη 2010, 2011, 2012, 2013 και 2014.

12

13

Η αισιοδοξία ταιριάζει στον διευθύνοντα σύμβουλο της Diana

Σίμος Π. Παληός Diana Shipping

Παρά τη μείωση των τιμών του πετρελαίου, τα κέρδη της εταιρείας αυξήθηκαν και ήταν σε θέση να εκμεταλλευθεί την εξαφάνιση της OW Bunker

Δημήτρης Μελισσανίδης

Aegean Marine Petroleum Η Aegean Marine Petroleum Network (AMPNI), ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος προμηθευτής ναυτιλιακών καυσίμων καθώς επίσης και εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, είναι εταιρεία του ομίλου του Δημήτρη Μελισσανίδη και βρίσκεται σε ανοδική πορεία. Παρά τη μείωση των τιμών του πετρελαίου, τα κέρδη έχουν αυξηθεί καθώς η εταιρεία εκμεταλλεύθηκε την εξαφάνιση της OW Bunker από την αγορά, με την αναβάθμιση και επέκταση της εμβέλειας των δραστηριοτήτων της σε χώρες και πόλεις όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Κόλπος του Μεξικού καθώς και στη δυτική ακτή των ΗΠΑ), το Αμβούργο και η Αγία Πετρούπολη. Η διάλυση της OW, ενός από τους μεγαλύτερους εμπόρους/μεσάζοντες ναυτιλιακών καυσίμων, θα ωφελήσει τους προμηθευτές και η AMPNI είναι ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος φυσικός προμηθευτής στον κόσμο, χωρίς να υπολογίζουμε μεγάλες εταιρείες πετρελαίου και τις κρατικές εταιρείες ενέργειας. Διαθέ-

H ανώτατη διοίκηση της Diana Shipping έχει αποδείξει μια ιδιαίτερη ικανότητα στο να προβλέπει και να κινείται στο ταραχώδες περιβάλλον της αγοράς του ξηρού χύδην φορτίου. Το γεγονός αφορά και πολλές περιόδους κατά τις οποίες άλλοι εφοπλιστές ήταν πιο αισιόδοξοι σχετικά με τις προοπτικές για ταχεία ανάκαμψη. Ο διευθύνων σύμβουλος κ. Σίμος Παληός και το επιτελείο του έχουν κερδίσει την προσοχή των αναλυτών με την ικανότητά τους να

τει τον μεγαλύτερο στόλο 63 ειδικών δεξαμενόπλοιων ανεφοδιασμού και εξυπηρετεί 27 αγορές και 60 λιμάνια παράδοσης. Πρόσφατα έχει επανασχεδιάσει τα προϊόντα τα οποία προσφέρει, για να δώσει έμφαση σε προϊόντα υψηλότερης απόδοσης, όπως τα καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο και αναμεμειγμένα τελικά προϊόντα. Όλα αυτά ως μια απάντηση στους αυστηρότερους κανονισμούς σχετικά με τους ρύπους των πλοίων σε αρκετές εμπορικές περιοχές. Έχει επίσης επεκταθεί στην εμπορία και στις πωλήσεις καυσίμων, που αποτελεί και μια πιθανή χαμηλού κόστους νέα πηγή εσόδων για την εταιρεία. Ένα βασικό βασικό πλεονέκτημα της Aegean αποτελεί το Fujairah Oil Terminal στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις έχουν τη δυνατότητα αποθήκευσης 465.000 κυβικών μέτρων. Το έργο ολοκληρώθηκε το 2015. Ο ιδρυτής κ. Δ. Μελισσανίδης, ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της εταιρείας, δραστηριοποιείται επίσης στους τομείς της ενέργειας και της ναυτιλίας. Η εταιρεία δεξαμενοπλοίων Aegean Shipping Management αναπτύσσεται ταχύτατα με επικεφαλής τον γιο του κ. Δ. Μελισσανίδη, Γιώργο. Ο όμιλος επεκτείνεται και στον περιβαλλοντικό τομέα, μέσω του Hellenic Environmental Centre (HEC), το οποίο παρέχει υπηρεσίες συλλογής και επεξεργασίας υπολειμμάτων ναυτιλιακών καυσίμων από πλοία και υπεράκτιες πλατφόρμες. Το 2015 η HEC εξαγόρασε το κομμάτι του ομίλου Eckelmann της Γερμανίας,

προβλέπουν σωστά τις αυξομειώσεις της αγοράς. Η απόλυτη έκφραση της αισιοδοξίας του κ. Παληού σχετικά με την κερδοφορία της εταιρείας του φαίνεται στην επιμονή του ότι η αγορά του χύδην ξηρού φορτίου εξακολουθεί να υπόκειται στους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης και ότι ο κανόνας της κυκλικότητας θα φέρει τελικά την ανάκαμψη. Απομακρύνει έτσι την αντίληψη ότι ο παρών κύκλος είναι διαφορετικός και ότι υπήρξαν διαρθρωτικές αλλαγές στη ναυτιλία. «Όπως είπαμε όλοι μαζί, δεν ξέρουμε πότε θα συμβεί, αλλά να είστε βέβαιοι ότι μια μέρα θα δούμε το φως στην άκρη του τούνελ», σχολίασε εύθυμα, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της Diana του τρίτου τριμήνου του 2015. Η Diana έχει έναν ισολογισμό που, σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη, μοιάζει με «φρούριο» αφού διαθέτει περίπου 240 εκατ. δολάρια σε μετρητά και ισοδύναμα. Στόχος ήταν κάθε τρίμηνο να επενδύονται σταθερά περίπου 15-20 εκατ. δολάρια από τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας ώστε να συνεχιστεί η επέκταση του στόλου της. Τον Νοέμβριο του 2015 η εταιρεία απέκτησε ένα σύγχρονο capesize έναντι 28,5 εκατ. δολαρίων, αυξάνοντας τον υφιστάμενο στόλο

το οποίο ασχολείται με τη περιβαλλοντική προστασία. Η εξαγορά συμπεριλαμβάνει τη σημαντική μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων στο κέντρο του λιμανιού του Αμβούργου, τις χερσαίες εγκαταστάσεις υποδοχής, τις πλωτές μονάδες συλλογής υγρών αποβλήτων, δεξαμενές, υπηρεσίες βιομηχανικού καθαρισμού. Η HEC επίσης πρόσφα-

τα άνοιξε νέο υπερσύγχρονο κέντρο συλλογής αποβλήτων στον Πειραιά. Η ελεγχόμενη από τον κ. Δ. Μελισσανίδη Oil One απέκτησε τον πρώην τερματικό σταθμό της BP το 2012 και τώρα έχει ανακατασκευαστεί με κόστος 60 εκατ. ευρώ (66 εκατ. δολάρια) ως κέντρο υποδοχής και επεξεργασίας. Ο κ. Μελισσανίδης σχεδιάζει να επεκταθεί

στα 43 φορτηγά πλοία, με τρία ακόμη πλοία να έχουν παραγγελθεί. Η δυνατότητα να βρίσκει αξιόπιστες πηγές χρηματοδότησης για την απόκτηση πλοίων και η συμπλήρωση των ιδίων ταμειακών διαθέσιμων από τα χαμηλά ναύλα αποτελούν πολύ σημαντική συνθήκη για έναν πλοιοκτήτη. Εντός του 2015 η Diana έκλεισε νέα δάνεια από την ABN Amro, την BNP Paribas, την Danish Ship Fianance, την ING και τη Nordea, καθώς επίσης η πώληση εταιρικών ομολόγων απέφερε στην εταιρεία 63 εκατ. δολάρια. Η εταιρεία και η διοίκησή της κατέχουν επίσης σημαντικό μερίδιο στην εταιρεία Diana Containerships, η οποία στο τέλος του 2015 διέθετε στόλο έξι post-panamax και οκτώ panamax μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Με τον κ. Παληό στο τιμόνι, η Diana Containerships κατάφερε να χρηματοδοτηθεί με ένα πρόσφατο δάνειο αξίας 148 εκατ. δολαρίων από τη Royal Bank of Scotland, η οποία χορηγεί ναυτιλιακά δάνεια μόνο σε λίγους εκλεκτούς και αξιόπιστους πελάτες. Ο κ. Παληός εμφανίστηκε στη Lloyd’s List με τα 100 ισχυρότερα ονόματα της παγκόσμιας ναυτιλίας κατά τα έτη 2012, 2013 και 2014.

και σε άλλες περιοχές με τη χρήση του τερματικού σταθμού ως πρότυπο για περαιτέρω εγκαταστάσεις συλλογής και επεξεργασίας. Ο κ. Δ. Μελισσανίδης συμπεριελήφθηκε στη λίστα Lloyd’s με τα 100 ισχυρότερα πρόσωπα της παγκόσμιας ναυτιλίας τα έτη 2012, 2013 και 2014.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι στον ευρύτερο όμιλο εντάσσεται και η εταιρεία εμπορίας πετρελαιοειδών Aegean Oil με σημαντική παρουσία στο δίκτυο πρατηρίων. Η συγκεκριμένη εταιρεία συμπεριλαμβάνεται στις ισχυρότερες επιχειρήσεις της χώρας ανεξαρτήτως κλάδου επιχειρηματικής δραστηριότητας.

new times 19

Interview

Καλλίνικος Καλλίνικος O εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ομίλου επιχειρήσεων Goldair αποκαλύπτει όλο το παρασκήνιο για τη σπουδαία επένδυση που συνδέει σιδηροδρομικά τον Πειραιά με 16 σταθμούς της Κεντρικής Ευρώπης και των Βαλκανίων

Έτσι πείσαμε τη δεύτερη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εταιρεία σιδηροδρόμων

να επενδύσει στην Ελλάδα! Συνέντευξη στον ΣΠΥΡΟ ΚΤΕΝΑ

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι η ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ θα μετατρέψει τον Πειραιά σε πρωταγωνιστή στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Και αυτό διότι στην πραγματικότητα η συμφωνία αυτή «κλειδώνει» τελεσίδικα το λιμάνι του Πειραιά ως τη «νότια πύλη της Ευρώπης», μέσω της οποίας υπολογίζεται ότι θα διακινούνται ετησίως περίπου 1.200 τρένα προς τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Αν όμως η συγκεκριμένη επένδυση έχει τη σημασία της, ιδιαίτερα σημαντική είναι μία ακόμη επένδυση η οποία, αν και δεν έχει συγκεντρώσει ιδιαίτερα τα φώτα της δημοσιότητας, αλλάζει τον χάρτη των μεταφορών στη χώρα μας. Είναι η απόφαση των Αυστριακών να εμπιστευθούν τον αξιόπιστο Έλληνα συνεργάτη τους και να εντάξουν την Ελλάδα στους στρατηγικούς τους σχεδιασμούς. Το πόσο σημαντική για την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας είναι η απόφαση του αυστριακού κράτους – διότι περί αυτού πρόκειται – αποκαλύπτεται στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνομιλία που είχαμε με τον κ. Καλλίνικο Καλλίνικο, εκτελεστικό αντιπρόεδρο του ομίλου επιχειρήσεων Goldair, που συμμετέχει στην κοινή εταιρεία Rail Cargo Logistics Goldair. Ας τον παρακολουθήσουμε: 20 newtimes

Κύριε Καλλίνικε, τι προβλέπει η συμφωνία σας με τους Αυστριακούς και ποιες είναι οι προσδοκίες που έχετε από αυτήν; Κατ’ αρχήν να πούμε ότι είναι μια προσπάθεια η οποία ξεκίνησε το 2010, έτος που συνδέθηκε με μία από τις χειρότερες περιόδους της ελληνικής οικονομίας. Επιτρέψτε μου να σας πω ότι οι Αυστριακοί δραστηριοποιούνταν με την εταιρεία Express-Interfracht Hellas και είχαν πραγματοποιήσει κάποιες επενδύσεις από το 2006, οι οποίες δεν είχαν αποδώσει. Έτσι είχαν πάρει την απόφαση να φύγουν από την Ελλάδα. Η χώρα μας έδειχνε ότι δεν είχε καμία προοπτική και οι ίδιοι θεωρούσαν ότι δεν υπήρχε προσδοκία να αποσβεσθεί η επένδυσή τους. Έτσι είχαν λάβει την απόφαση να φύγουν από τη χώρα. Ξεκινήσαμε λοιπόν το 2010 και μετά από πολλές διοικητικές αλλαγές των Αυστριακών αρχίσαμε να μιλάμε πιο ουσιαστικά μαζί τους το 2013. Η δική μας προσπάθεια αρχικά εστιαζόταν να τους πείσουμε να μην αποχωρήσουν από την Ελλάδα και να επενδύσουν ξανά στην ίδια δράση στη χώρα μας. Μετά από έντονες προσπάθειες καταφέραμε το 2014 να τους πείσουμε ότι η Ελλάδα έχει προοπτική και μέλλον και ότι η επένδυση της κινεζικής Cosco ουσιαστικά ξεκινά τώρα. Κάναμε ό,τι περνούσε από το χέρι μας να τους πείσουμε να μείνουν οπωσδήποτε στην Ελλάδα και να ενιχύσουν ακόμη περισσότερο την παρουσία τους. Τελικώς το καταφέραμε. Έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε μια καινούργια εταιρεία, τη Rail Cargo Logistics Goldair, η οποία θα απορροφούσε τη δραστηριότητα της Express Interfracht – μια μικρή φθίνουσα δραστηριότητα. Η νέα εταιρεία θα επανεκκινούσε τις επενδύσεις στην κατεύθυνση ανάπτυξης των μεταφορών με τρένο από την Ελλάδα προς την Κεντρική Ευρώπη και από την ΚΕυρώπη προς τη χώρα μας. Με πολύ γρήγορες διαδικασίες και με τη συναίνεση του αυστριακού κράτους – η Rail Cargo είναι κρατική εταιρεία – δημιουργήσαμε μια ανώ-

Interview

νυμη εταιρεία η οποία ξεκίνησε τις δραστηριότητές της την 1η Ιανουαρίου του 2015. Μετοχικά πώς ελέγχεται η Rail Cargo Logistics Goldair; Το 51% κατέχει η Goldair και το 49% οι Αυστριακοί. Διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας είναι ο κ. Ιάκωβος Κισέογλου. Η δημιουργία νέας επιχείρησης αποτελεί σίγουρα μια επιτυχία. Ξέρετε ποια ήταν η επιτυχία; Πρώτον, ότι αντιστρέψαμε το κλίμα με τους Αυστριακούς. Δεύτερον, ότι τους πείσαμε πως η Ελλάδα όχι μόνο δεν καταρρέει, δεν πτωχεύει, δεν φεύγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν, δεν, δεν,... αλλά και ότι στην πραγματικότητα παραμένει δυνατή και κυρίως με σπουδαίες προοπτικές. Τους πείσαμε επίσης να ξεκινήσουμε συνεργασία με τη Cosco, μια πολύ καλή κίνηση αν συνυπολογίσει κανείς ότι τα περισσότερα φορτία, που αυτή τη στιγμή διακινούνται από τον Πειραιά ως την Τσεχία ή την Ουγγαρία, είναι φορτία τα οποία μεταφέρονται από τη Rail Cargo Logistics Goldair. Ποια είναι τα περιουσιακά στοιχεία αυτής της εταιρείας; Προσέξτε, για να ασκηθεί αυτή η δραστηριότητα απαιτείται η συνεργασία με τις τοπικές σιδηροδρομικές εταιρείες. Στην Ελλάδα είναι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, στα Σκόπια είναι η κρατική εταιρεία Σκοπίων, στη Σερβία, στην Ουγγαρία, στην Τσεχία αντίστοιχες εταιρείες που έχουν αδειοδότηση άσκησης σιδηροδρομικής δραστηριότητας στις χώρες τους. Στην πράξη υπογράφονται ξεχωριστά συμβόλαια μαζί τους για να κάνουν έλξη στα βαγόνια ή στις πλατφόρμες με τα κοντέινερ ως τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Τα βαγόνια ανήκουν στην εταιρεία σας; Αυτή τη στιγμή τα βαγόνια τα νοικιάζουμε από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για την Ελλάδα, ανα-

λαμβάνοντας βεβαίως την υποχρέωση να ξαναγυρίσουν στη χώρα. Τα βαγόνια που έρχονται για άλλες δουλειές, από την Αυστρία – μεταφέροντας ζάχαρη, ηλεκτρικές συσκευές κτλ. –, είναι νοικιασμένα από τους Αυστριακούς Σιδηρόδρομους και έρχονται στην Ελλάδα με την υποχρέωση να τα ξαναστείλουμε πίσω. Θα ήθελα να σας πω ότι στην προσπάθειά μας αυτή σημαντικό ρόλο έπαιξε το καλό όνομα της εταιρείας μας – οι Αυστριακοί κατάλαβαν ότι έχουν έναν αξιόπιστο συνεργάτη στην Ελλάδα, τόσο σε οικονομικό όσο και επαγγελματικό επίπεδο. Γνωρίζουμε τη δουλειά των μεταφορών στην Ελλάδα, έχουμε καλές επαφές και σίγουρα είμαστε η μεγαλύτερη εταιρεία logistics και διαχείρισης εμπορευμάτων – είτε με φορτηγά, είτε με αεροπλάνα, είτε με καράβια – της χώρας. Αυτό τι αποτέλεσμα είχε; Άλλαξε τελείως το κλίμα. Οι Αυστριακοί έδωσαν μεγάλη σημασία στη συγκεκριμένη επένδυση, κάτι που υιοθετήθηκε και από την ίδια την αυστριακή κυβέρνηση. Η τελευταία ενημέρωσε την πρεσβεία της στην Αθήνα ότι η συγκεκριμένη επένδυση είναι η μεγαλύτερη επένδυση του αυστριακού κράτους στην Ελλάδα. Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το παρακάτω γεγονός: όταν ρωτήθηκαν οι μεμονωμένες χώρες σχετικά με το τρίτο μνημόνιο και ποιες θεωρούν σημαντικές επενδύσεις στην Ελλάδα – με σκοπό να υποστηριχθούν από τη χώρα μας –, η Αυστρία υπέδειξε αυτή την επένδυση! Τι ακριβώς προβλέπεται στον επενδυτικό σας σχεδιασμό; Η επένδυση ξεκίνησε με ένα πολύ σύγχρονο ιδιόκτητο hub στη Θεσσαλονίκη, το οποίο περιλαμβάνει 40.000 τ.μ. ανοιχτού χώρου και αποθηκών, όπου εισέρχεται και το τρένο για να ξεφορτώσει εμπορεύματα. Το κέντρο αυτό δημιουργήθηκε το 2007 και ανήκε στην Express Interfracht ενώ σήμερα έχει περάσει στη διαχείριση της νέας εταιρείας. Η προοπτική που ανοίγεται είναι η εξής: οι Αυστρι-

ακοί έχουν άδεια σιδηροδρομικής εταιρείας σε 16 χώρες – μεταξύ αυτών Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Αυστρία, Τσεχία, Σλοβενία και Κροατία. Τους πείσαμε λοιπόν ότι αξίζει τον κόπο να επενδύσουμε για την απόκτηση άδειας σιδηροδρομικής εταιρείας και στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα οι μοναδικές εταιρείες που έχουν ανάλογη άδεια είναι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ και η Αττικό Μετρό. Άλλωστε το πλαίσιο είναι απελευθερωμένο. Βεβαίως, υπάρχει η Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και οποιοσδήποτε ιδιώτης επιθυμεί να θέσει σε λειτουργία δική του λοκομοτίβα και βαγόνια ή αμαξοστοιχία μπορεί να το πράξει. Για να μπορέσεις να το κάνεις αυτό απαιτούνται τρεις προϋποθέσεις: η πρώτη είναι η αδειοδότηση, η δεύτερη είναι η πιστοποίηση του τροχαίου υλικού που θα χρησιμοποιηθεί στην Ελλάδα – υπάρχουν τα πιστοποιητικά ασφαλείας, Α’ και Β’ τύπου, που αφορούν τους μηχανοδηγούς οι οποίοι θα οδηγούν τις λοκομοτίβες στις μηχανάμαξες, και παράλληλα τα ίδια τα μηχανήματα και τα βαγόνια. Η τρίτη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη σύμβασης με το δίκτυο, το οποίο είναι ιδοκτησίας του ΟΣΕ, για τη χρήση του ανάλογα με το χιλιόμετρο, που επιτρέπει την κίνηση του τροχαίου υλικού. Έχετε πάρει την άδεια; Βεβαίως, έχουμε εξασφαλίσει την άδεια, ολοκληρώνοντας έτσι το πρώτο στάδιο των απαραίτητων διαδικασιών με τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων. Καταθέσαμε έναν πλήρη φάκελο και τώρα είμαστε στη διαδικασία πιστοποίησης του τροχαίου υλικού, της πρόσληψης των μηχανοδηγών και των στελεχών της επιχείρησης, ώστε να φέρουμε τις δικές μας λοκομοτίβες και τα βαγόνια και να εκτελούμε τις δικές μας μεταφορικές εργασίες.

Η Ελλάδα ημέρα με την ημέρα ενισχύει τη θέση της ως πύλης της Ευρώπης και οι νέες επενδύσεις της Cosco σε συνδυασμό με την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού εδραιώνουν αυτόν το ρόλο

Ποιο είναι το ύψος της επένδυσης που θα πραγματοποιήσετε; newtimes 21

Interview

Στην πρώτη φάση της υπολογίζουμε ότι θα απαιτηθούν κεφάλαια ύψους 12 εκατ. ευρώ. Η υλοποίηση αυτή πρέπει να γίνει σε διάστημα μιας τριετίας – μάξιμουμ – και αφορά την προμήθεια δύο ηλεκτρικών και δύο πετρελαιοκίνητων λοκομοτίβων, αφού το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο δεν είναι ηλεκτροκίνητο παντού. Μετά πρέπει να προμηθευτούμε λοκομοτίβες, που θα παίρνουν τα φορτία από την κεντρική γραμμή για να οδηγήσουν στις αποθήκες ή στο hub όπου και θα ξεφορτώνονται. Για παράδειγμα, η γραμμή από το Ικόνιο ως το Θριάσιο δεν είναι ηλεκτρική, είναι πετρελαιοκίνητη. Οπότε με την υλοποίηση του σχεδίου αυτού θα είμαστε πλήρως ανεξάρτητοι, έχοντας βεβαίως την ευθύνη συντήρησης του δικού μας υλικού.

Σε μια πενταετία θα φεύγουν 1.200 τρένα με κοντέινερ προς τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης έναντι 400 σήμερα

Από την άλλη πλευρά, οι πελάτες σας ποιοι θα είναι; O βασικός πελάτης μας είναι η Cosco. Αυτή τη στιγμή εξυπηρετούμε το 25% της κίνησης. Δηλαδή αν η ΤΡΑΙΝΟΣΕ κάνει 100 μεταφορές, τις 25 τις κάνουμε εμείς. Ο στόχος μας λοιπόν είναι να κινήσουμε το δικό μας φορτίο. Εμείς τι κάνουμε; Παίρνουμε τη δουλειά για όλες τις χώρες. Στην Ελλάδα το κομμάτι αυτό το αγοράζαμε από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, τώρα δεν θα το αγοράζουμε από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, θα το εκτελούμε μόνοι μας. Πάντως το σχέδιο έχει ξεκινήσει καλά, οι διαδικασίες προχωρούν γρήγορα, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων ενήργησε πολύ γρήγορα. Βεβαίως σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι ο φάκελος που καταθέσαμε ήταν πλήρης και άψογος. Προφανώς θέλουν σοβαρούς παίκτες, υπάρχει τεράστια τεχνογνωσία από τους Αυστριακούς σε αυτόν τον τομέα. Άλλωστε η Rail Cargo είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σιδηροδρομική επιχείρηση στην Ευρώπη. Λάβετε υπόψη σας ότι η ΟΒΒ, μητρική εταιρεία της Rail Cargo, προεδρεύει της Επιτροπής Σιδηροδρόμων Ευρώπης, αφού στην κυκλική ανάθεση της προεδρίας είναι το χρονικό διάστημα που προεδρεύει η Αυστρία. Στην πραγματικότητα δεν κλείσατε απλώς μια συμφωνία με κάποια επιχείρηση. Στην πράξη γίνατε μέλος ενός πανίσχυρου ευρωπαϊκού δικτύου.

22 newtimes

Ακριβώς, πολύ σωστά, ο συνεργάτης μας έχει βάσεις σε 16 σημεία. Το πιο σημαντικό πράγμα είναι αυτό: το δίκτυο. Το να φτάσει κανείς ως τα σύνορα είναι σχετικά εύκολη υπόθεση. Το μεγάλο πρόβλημα είναι τι γίνεται από εκεί και πέρα. Η επιλογή σας αυτή ισχυροποιεί την πρωτοκαθεδρία σας στον κλάδο, αφού από τον ιδιωτικό τομέα δραστηριοποιηθήκατε πρώτοι. Ποια είναι όμως η «μεγάλη εικόνα» στον τομέα των μεταφορών; Τι κρίνεται αυτό το διάστημα; Κοιτάξτε, αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση για το οδικό δίκτυο της ηπείρου: η κίνηση των αυτοκινήτων και των φορτηγών επιβαρύνει ιδιαίτερα τόσο το περιβάλλον όσο και την αντοχή των ευρωπαϊκών οδικών αξόνων. Γι’ αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να στρέψει μεγάλο μέρος της μεταφοράς επιβατών και φορτίων προς το σιδηροδρομικό δίκτυο. Ο στόχος που η ίδια έχει θέσει είναι η επέκταση των πανευρωπαϊκών υποδομών ώστε να διπλασιαστεί η χωρητικότητα του δικτύου των σιδηροδρομικών μεταφορών. Αυτό θα αποφορτίσει τους δρόμους αλλά και το περιβάλλον, διότι άλλο είναι να πηγαίνουν τα φορτηγά με ντίζελ και άλλο με τρένο που χρησιμοποιεί ηλεκτρική ενέργεια. Στην κατεύθυνση αυτή, η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα υποστηριχθεί με επιδοτήσεις ώστε να προωθήσει την αναβάθμιση των υποδομών της και την αύξηση της χωρητικότητας του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου. Παρατηρώντας αυτές τις εξελίξεις, σε συνδυασμό με τη μεγάλη επένδυση της κινεζικής Cosco στο λιμάνι του Πειραιά και την ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ, θεωρείτε ότι ενισχύεται η θέση της χώρας στον διεθνή χάρτη των μεταφορών; Δεν χωρεί αμφιβολία ότι όλα αυτά πείθουν πως η Ελλάδα ημέρα με την ημέρα ενισχύει τη θέση της ως «της νότιας πύλης της Ευρώπης». Δεν είναι τυχαίο ότι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες κυρίως χρησιμοποιούν αυτή τη διαδρομή. Είναι, θα έλεγε κανείς, μία φυσική διαδρομή. Δεν πάμε να δημιουργήσουμε κάτι που απλώς είναι μια ιδέα μας, όπως

αυτή που είχαμε παλιά το «να κάνουμε το αεροδρόμιο της Αθήνας hub». Ε, δεν γίνεται το αεροδρόμιο της Αθήνας hub. Χρειάζεσαι έναν πολύ δυνατό εθνικό αερομεταφορέα, χρειάζεται να πείσεις ότι αυτό το σημείο βολεύει... Ε, δεν βολεύει. Βολεύει η Ελλάδα να πας αεροπορικά στην Ασία ή στην Αμερική; Πιο πολύ δεν βολεύει η Φραγκφούρτη ή το Παρίσι; Στο κομμάτι όμως του εδάφους τα πράγματα ενισχύουν πολύ τη χώρα μας, αφού η διαδρομή Πειραιάς – χώρες Κεντρικής Ευρώπης είναι μία εβδομάδα συντομότερη από αυτήν που καλούνται να καλύψουν τα πλοία αν πάνε από τα Στενά του Γιβραλτάρ και από εκεί στα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης. Και τον χάρτη να κοιτάξεις, βλέπεις αυτή τη «νότια πύλη»: είναι η Ελλάδα, ο Πειραιάς και η Θεσσαλονίκη. Και πρέπει αυτό να το εκμεταλλευθούμε οπωσδήποτε. Κοιτάξτε όμως που ακόμη και σε υπουργικό επίπεδο ακούγονται φωνές εναντίον της ιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ. Η εκτίμησή μου είναι ότι η θέση της κυβέρνησης είναι η προώθηση των επενδύσεων. Σε συναντήσεις με εκπροσώπους του υπουργείου Ανάπτυξης, το οποίο είναι υπεύθυνο και για τα θέματα logistics, διαπιστώθηκε πως έχουν γίνει κατανοητά τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας και η χρήση του σιδηροδρομικού δικτύου και επιθυμούν να βοηθήσουν στην υλοποίηση των κρατικών και ιδιωτικών επενδύσεων. Όπως επίσης και από επαφές που έχουν γίνει στο υπουργείο Μεταφορών, φαίνεται να έχει γίνει κατανοητό ότι ο τομέας αυτός έχει πολύ μεγάλες προοπτικές για την Ελλάδα και μπορεί να αναδειχθεί σε έναν πανίσχυρο μοχλό ανάπτυξης και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Γιατί αυτό είναι το πιο σημαντικό. Μην περιμένουμε να λυθούν τα προβλήματά μας μόνο με την ψήφιση ή μη του ασφαλιστικού. Πρέπει να δημιουργήσουμε νέες δουλειές στη χώρα, έτσι ώστε να αυξήσουμε τα έσοδά της και το εθνικό προϊόν. Πόσος τζίρος γίνεται σήμερα στο λιμάνι του Πειραιά από τη διακίνηση κοντέινερ και ποιες είναι οι προσδοκίες για το μέλλον; Οι εκτιμήσεις μας για το άμεσο μέλλον, δηλαδή σε μια πενταετία, είναι ότι θα διακινούνται περίπου 1.000 - 1.200 τρένα ετησίως από το λιμάνι του Πειραιά προς την Κεντρική Ευρώπη. Σήμερα διακινούνται περίπου 400 τρένα το χρόνο. Και δεν είναι πάντα 400. Δείτε τι έγινε με το πρόσφατο κλείσιμο των συνόρων και των σιδηροδρομικών γραμμών στην Ειδομένη. Ξέρετε, όταν χάνεις ένα τρένο την ημέρα, δεν χάνεις μόνο αυτό. Αλλάζεις και τη ροή διακίνησης των εμπορευμάτων, αφού οι πελάτες σου δοκιμάζουν δρομολόγια μέσω άλλων χωρών, προκαλώντας έτσι ζημιά στη χώρα μας. Σε πόσο τζίρο «μεταφράζεται» η διακίνηση των 1.200 τρένων με κοντέινερ;

Interview

Η μεταφορά αυτών των κοντέινερ αναλογεί σε έναν τζίρο της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ. Η ουσία όμως είναι ότι παράλληλα με την οικονομική δραστηριότητα αυξάνεται σημαντικά και η απασχόληση των εργαζομένων. Επιτρέψτε μου όμως στο σημείο αυτό να φωτίσω μία ακόμη σημαντική πλευρά, την οποία ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει. Τα εμπορεύματα που περνούν από τη χώρα μας με προορισμό την Τσεχία και την Ουγγαρία ξέρετε τι είναι; Είναι εμπορεύματα τα οποία δεν έχουν σχηματοποιηθεί σε τελικό προϊόν. Στα σημεία που καταλήγουν τα εμπορεύματα αυτά – Τσεχία και Ουγγαρία – έχουν δημιουργηθεί μεγάλα hub όπου γίνεται η συναρμολόγησή τους. Φαντάσου ένα computer, το οποίο έχει διάφορα ανταλλακτικά. Αυτά συναρμολογούνται, τυποποιούνται και καταλήγουν ως τελικό προϊόν εκεί που πρέπει. Και το πιο ενδιαφέρον είναι ότι κάποια από αυτά επιστρέφουν στον Πειραιά για να μοιραστούν σε διάφορους μεσογειακούς προορισμούς. Αυτό κάλλιστα θα μπορούσε να γίνει στην Ελλάδα. Να δημιουργήσουμε δηλαδή – είτε σε Αθήνα είτε στη Θεσσαλονίκη – μεγάλα hub όπου θα γίνεται η συναρμολόγηση και στη συνέχεια θα διανέμονται σε όλη την Ευρώπη. Δηλαδή οι Τσέχοι ή οι Ούγγροι είναι πιο έξυπνοι από εμάς; Όχι. Η διαφορά με εμάς είναι ότι αυτοί είναι πιο γρήγοροι. Η ιδέα αυτή σχετίζεται σε ένα βαθμό και με την εξέλιξη της επένδυσης στο Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο. Πράγματι, και αυτό είναι κάτι που πρέπει επιτέλους να ολοκληρωθεί. Κοιτάξτε, με αυτό το έργο ασχολούμαι από το 2003 και σήμερα έχουμε 2016. Δυστυχώς το διάστημα αυτό δεν έχουμε κάποιο πρακτικό αποτέλεσμα. Θα έχουμε πάλι νέο διαγωνισμό, τον 11ο κατά σειρά διαγωνισμό που θα παρακολουθήσω. Εύχομαι να τελεσφορήσει. Πάντως όλα δείχνουν ότι υπάρχει μια ωρίμανση στις απαιτήσεις του κράτους, που πλέον δεν θεωρεί, όπως στο παρελθόν, ότι έχει «το χρυσό αβγό», έχοντας μειώσει τις προσδοκίες του. Αυτό, όπως καταλαβαίνετε, αναζωογονεί το ενδιαφέρον κάποιων επενδυτών. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, ως το τέλος Μαρτίου πρέπει να υποβληθούν τα σχόλια ενώ στα τέλη Απριλίου θα κατατεθούν οι δεσμευτικές προσφορές. Εύχομαι να προχωρήσουν γρήγορα οι σχετικές διαδικασίες. Συναρμολογώντας τα υπόλοιπα κομμάτια του συνολικού παζλ, πρέπει να αναφέρουμε ότι εκτός από την εμπορική δραστηριότητα μεγάλες προοπτικές υπάρχουν και στο τμήμα της επιβατικής κίνησης. Έτσι, όταν ολοκληρωθεί η διπλή γραμμή Αθήνας - Θεσσαλονίκης, θα μπορεί κάποιος να καλύψει αυτή την απόστραση σε 3,5 ώρες! Γιατί λοιπόν κάποιος να πάρει το αεροπλάνο ή το αυτοκίνητό του; Αν αυτό το συνδέσεις με το έργο του μετρό της Θεσσαλονίκης – δηλαδή εκεί που τελειώνει ο τερματικός σταθμός του τρένου να αρχίζει το μετρό –, τότε τα πράγματα θα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Πα-

ράλληλα η ολοκλήρωση της Ολυμπίας Οδού θα «μικρύνει» την απόσταση Αθήνα - Πάτρα. Φανταστείτε λοιπόν ότι Πάτρα - Θεσσαλονίκη θα καλύπτεται με μία κίνηση. Και όλα αυτά μπορεί κανείς να τα επεκτείνει και προς Σκόπια και προς Βελιγράδι. Γιατί δηλαδή να μπορούν να το κάνουν οι ευρωπαϊκές πόλεις, που συνδέονται μεταξύ τους όλες με τρένα και αρκετά γρήγορα, και να μην μπορούμε να το κάνουμε κι εμείς; Κύριε Καλλίνικε, πώς κύλησαν τα πράγματα το 2015 συνολικά για τον όμιλο επιχειρήσεων της Goldair; Η χρονιά που πέρασε ήταν συγκλονιστική. Αυτό που ζήσαμε με τα capital controls – τώρα τα έχουμε ξεχάσει – ήταν ό,τι χειρότερο μπορεί να περάσει μια επιχείρηση στην ιστορία της. Εγώ δεν το είχα ξαναζήσει ούτε και σε εμάς υπήρχε μια παρόμοια εμπειρία. Τα capital controls ήταν σοκ, γιατί δεν ξέραμε τι να κάνουμε. Δεν ξέραμε αν θα πάρουμε χρήματα, αν θα μπορέσουμε να πληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας, αν θα μπορέσουμε να πληρώσουμε τους εργαζομένους, τον ΦΠΑ, τις εργοδοτικές εισφορές. Δεν ξέραμε πόσα χρήματα είχαμε στη διάθεσή μας, πόσο καιρό θα μπορέσουμε να αντέξoυμε με κλειστές τράπεζες. Ήταν σίγουρα μια πρωτογνωρη εμπειρία. Σκεφθείτε τώρα να δειτε τι συνέβη με τις επιχειρήσεις που δεν ήταν στο δικό μας επίπεδο. Εμείς είμαστε πραγματικά πολύ οργανωμένοι. Οι άλλες; Οι μικρές επιχειρήσεις; Θέλει ο άλλος να φέρει ένα εμπόρευμα από το εξωτερικό, να το βάλει στο μαγαζί του, να το πουλήσει και από τα λεφτά που θα πάρει να πληρωθεί ο ίδιος, ο υπάλληλός του και να καλύψει τις υποχρεώσεις του. Έτσι κανείς δεν μπορούσε να εισαγάγει και εμείς, που είμαστε κρίκος σε αυτή την αλυσίδα, δεν κάναμε και εμείς τη δουλειά μας. Παρ’ όλα αυτά, όλες οι επιχειρήσεις του ομίλου βελτίωσαν τα αποτελέσματά τους. Ακούγεται οξύμωρο αλλά έγινε μια συσπείρωση της πελατείας κάτω από εταιρείες που ένιωθαν μεγαλύτερη ασφάλεια. Εμείς διατηρήσαμε τις πιστώσεις μας προς τους πελάτες μας, βοηθώντας τους έτσι να εκτελεστούν οι μεταφορές και να παραλάβουν τα εμπορεύματά τους. Αυτό τι αποτέλεσμα είχε; Το

τελευταίο τρίμηνο του χρόνου, που είχε αλλάξει και το κλίμα και σίγουρα είχε μείνει και η αγορά από εμπορεύματα, να μας εμπιστευθούν ακόμη περισσότεροι πελάτες. Έτσι ως το τέλος του έτους καλύψαμε τις απώλειές μας. Συνολικά ως όμιλος είχαμε κατά μέσον όρο αύξηση 10% στον κύκλο εργασιών των περισσοτέρων εταιρειών του ομίλου. Ένα τελευταίο ερώτημα: η ανάληψη της διαχείρισης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων από την κοινοπραξία Fraport – Κοπελούζου, πώς θα επηρεάσει τη δραστηριότητά σας; Η κατάσταση στα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας δυστυχώς είναι απελπιστική. Η λειτουργική κατάσταση που έχουν περιέλθει τα περιφερειακά αεροδρόμια δημιουργεί πρόσθετα λειτουργικά κόστη στις εταιρείες handling και παράλληλα η εμπειρία του επιβάτη είναι σε πολύ κακό επίπεδο. Από την ταλαιπωρία που βιώνει για να δώσει τη βαλίτσα του, τη χρήση των χώρων υγιεινής και γενικά την κακή εικόνα που αποκομίζει κατά την παραμονή του στο αεροδρόμιο. Όπως γνωρίζετε, το αεροδρόμιο είναι η πρώτη και η τελευταία εικόνα, που έχει ο επισκέπτης για τη χώρα μας. Θεωρώ ότι η ανάθεση στην κοινοπραξία Fraport – Κοπελούζου της διαχείρισης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας είναι για μας μια θετική εξέλιξη. Προφανώς θα υπάρξουν κάποιες έξτρα χρεώσεις όταν γίνουν οι υποδομές των αεροδρομίων, αλλά θεωρώ ότι η αύξηση της κίνησης θα ισοφαρίσει τις όποιες απώλειες. Και αυτό διότι ένα από τα βασικά προβλήματα ορισμένων μικρών αεροδρομίων είναι ότι χρειάζονται αύξηση των θέσεων για πάρκινγκ αεροπλάνων, να μπορούν δηλαδή να εξυπηρετούνται περισσότερες αεροπορικές εταιρείες την ίδια χρονική στιγμή. Ξέρετε, όταν μια αεροπορική εταιρεία θέλει να προγραμματίσει πτήσεις σε κάποιο αεροδρόμιο αλλά η χωρητικότητα εκείνη την ώρα δεν το επιτρέπει, τότε απλά αλλάζει το δρομολόγιό της επιλέγοντας άλλους προορισμούς. Ο χαμένος προφανώς σε αυτή την περίπτωση είναι η χώρα μας.

Η επένδυση ξεκίνησε με ένα πολύ σύγχρονο ιδιόκτητο hub στη Θεσσαλονίκη, το οποίο αποτελείται από 40.000 τετραγωνικά ανοιχτού χώρου και αποθηκών

Κύριε Καλλίνικε, σας ευχαριστώ! Και εγώ σας ευχαριστώ πολύ. newtimes 23

Ανάπτυξη,

πολυπόθητη, πολυσυζητημένη και αγνοούμενη... Επιμέλεια: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Το βράδυ της 25ης Ιανουαρίου 2015 οι Έλληνες πολίτες εξέλεξαν πρώτο κόμμα τον ΣΥΡΙΖΑ. Την επομένη ο κ. Τσίπρας και ο κ. Καμμένος – οριοθετώντας έκαστος τις κόκκινες γραμμές της συμμαχίας – έρχονται σε συμφωνία και προχωρούν σε συγκυβέρνηση. Δύο ημέρες αργότερα ορκίζεται το Υπουργικό Συμβούλιο. Σήμερα – μετά έναν χρόνο, ένα δημοψήφισμα, ένα νέο μνημόνιο, μια νέα εκλογική αναμέτρηση, τον ίδιο νικητή, την ίδια συμμαχία (με αρκετές διαγραφές και παραιτήσεις στελεχών) – το νέο Υπουργικό Συμβούλιο, υπό τον ίδια πολιτική σκέπη αλλά με νέα πρόσωπα, συνεχίζει το κυβερνητικό έργο και το νέος έτος. Ύστερα από επτά χρόνια βαθιάς ύφεσης της οικονομίας οι πολίτες της χώρας ευελπιστούν το συντομότερο δυνατό να αρχίσει η οικονομία να μπαίνει στην τροχιά της πολυπόθητης, πολυσυζητημένης αλλά και λίγο - πολύ «αγνοούμενης» ανάπτυξης. Αυτή θα φέρει νέες θέσεις εργασίας και εισφορές σε δημόσια και ασφαλιστικά ταμεία. Το ερώτημα είναι πολύ απλό: Πώς θα επιτευχθεί αυτό; Οι New Times έθεσαν το παραπάνω ερώτημα σε τέσσερις πρώην υπουργούς και εν ενεργεία βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου. Ας δούμε τις δήλωσαν τέσσερις άνθρωποι που διατηρούσαν υπουργικά χαρτοφυλάκια υψίστης σημασίας και άμεσα εξαρτώμενα από την «πολυπόθητη».

Η Ελλάδα να κινηθεί στον άξονα εθνική ασφάλεια – πολιτική σταθερότητα – ανάπτυξη Του ΜΑΚΗ ΒΟΡΙΔΗ

βουλευτή Αττικής της Νέας Δημοκρατίας

Μακάρι! Αλλά… Του ΚΩΣΤΗ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ

βουλευτή Β’ Αθηνών και αντιπροέδρου της Νέας Δημοκρατίας 24 newtimes

Το 2016 είναι έτος καμπής. Η κυβέρνηση, εγκλωβισμένη στις ιδεοληψίες της, συνεχίζει να ζημιώνει περαιτέρω και ανεπανόρθωτα τη χώρα σε κάθε τομέα της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Ήδη το τίμημα ενός έτους διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι βαρύ και εμφανές σε κάθε πολίτη. Το νέο έτος ξεκίνησε με την εκλογή νέου αρχηγού στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης με σαφή εντολή προς αυτόν για ανανέωση και ουσιαστική αντιπολίτευση. Τα δεδομένα στο πολιτικό σκηνικό διαρκώς μεταβάλλονται και τα προβλήματα στην κοινωνία και στη χώρα καθημερινώς διογκώνονται. Οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων όχι μόνο έχουν πλήξει την αγορά αλλά επιπλέον λειτουργούν περιοριστικά και στις επιχειρηματικές επιλογές. Σε συνδυασμό με τη φοροεπιδρομή και τη διόγκωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα και την ανυπαρξία μεταρρυθμίσεων στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών για τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και της ανταγωνιστικότητας, επιφέρουν στρεβλώσεις στην οικονομία και στην επιχειρηματικότητα. Η κατ’ ευφημισμό μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος θα οδηγήσει σε καταστροφή εκατοντάδων χιλιάδων ελευθέρων επαγγελματιών με δυσμενείς επιπτώσεις στην απασχόληση και στη βιωσιμότητα κλάδων της οικονομίας. Ταυτόχρονα το κυνήγι κάθε ιδιώτη που επενδύει στη χώρα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός» στη Χαλκιδική, εκπέμπει το σήμα ότι η Ελλάδα δεν είναι φιλική χώρα για επενδύσεις. Επενδύσεις που τόσο χρειάζεται η χώρα για να ανακάμψει και να αναπτυχθεί. Επιπλέον η άλωση του κρατικού μηχανισμού, προκειμένου να βολευτούν συγγενείς και φίλοι, η καταστροφή κάθε αξιόλογης προσπάθειας του παρελθόντος, η ισοπέδωση στην παιδεία και στον πολιτισμό, η διάλυση των υπηρεσιών υγείας και του κοινωνικού κράτους, η προσπάθειες χειραγώγησης της Δικαιοσύνης, οι επιπολαιότητες στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής, η ανικανότητα διαχείρισης του μεταναστευτικού ζητήματος, σε συνδυασμό με την παγκόσμια αβεβαιότητα στην οικονομία και την ανασφάλεια που επικρατεί συνθέτουν ένα ρευστό και επικίνδυνο περιβάλλον για τη χώρα, το οποίο η σημερινή κυβέρνηση έχει την ικανότητα μόνο να το επιδεινώσει. Είναι λοιπόν βέβαιον ότι μπροστά μας έχουμε προκλήσεις και απειλές, για τις οποίες αν δεν προετοιμαστούμε σωστά, οι συνέπειες θα είναι γεωμετρικά σοβαρότερες από ό,τι έχουμε βιώσει ως σήμερα. Η Ελλάδα πρέπει να εκμεταλλευθεί τις διεθνείς συγκυρίες και να κινηθεί στον άξονα εθνική ασφάλεια – πολιτική σταθερότητα – ανάπτυξη. Αυτό δεν μπορεί και δεν θέλει να το κάνει η σημερινή κυβέρνηση. Όσο πιο γρήγορα απαλλαγούμε από αυτήν τόσο καλύτερα θα είναι για τη χώρα.

Οι οδυνηρές επιπτώσεις του ενός χρόνου διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΑΝΕΛ μπορούν να συνοψισθούν σε ένα απλό στοιχείο: Η χώρα, ενώ είχε καταφέρει μετά από πολλές θυσίες να επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2014, ξαναβυθίστηκε στην ύφεση το 2015, στην οποία προβλέπεται να παραμείνει και εφέτος. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζεται ευθέως στο ποσοστό ανεργίας, το οποίο η τρόικα εκτιμούσε πως θα έπεφτε στο 19,5% στο τέλος του 2016. Πλέον η πρόβλεψη είναι για 25,8%. Η διαφορά αυτή, αξίζει να

διευκρινιστεί, μεταφράζεται σε 200.000 χαμένες θέσεις εργασίας! Μπορεί να φαντάζει περίεργο, αλλά αυτά τα τόσο αρνητικά στοιχεία δεν είναι καν το πιο ανησυχητικό της υπόθεσης. Θα υπήρχε ίσως, ακόμη και τώρα, μια δυνητική πηγή αισιοδοξίας αν η κυβέρνηση έμοιαζε να έχει αποκτήσει συναίσθηση του βάρους των ευθυνών της και παρουσίαζε κάποιο σχέδιο για έξοδο από την κρίση, πέραν της πρόχειρης εφαρμογής των μνημονιακών δεσμεύσεων. Το γεγονός ότι δεν διαθέτει τίποτα από τα παραπάνω είναι το πιο ανησυχητικό της

«Από τη φαντασίωση στην πραγματικότητα, ένα μνημόνιο δρόμος»

Η Ελλάδα χρειάζεται επειγόντως ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας

Του ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΙΑΤΗ,

Του ΟΔΥΣΣΕΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ

βουλευτή Αργολίδας της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ)

Τις τελευταίες εβδομάδες το πανελλήνιο παρακολουθεί άφωνο μια αξιοθρήνητη κυβέρνηση να προσπαθεί εναγωνίως να πείσει ότι κυβερνάει, νομοθετεί, επικοινωνεί με την κοινωνία και παράλληλα είναι συνεπής με πολιτικές θέσεις, υποσχέσεις και επιλογές με τις οποίες έχει ταυτιστεί. Δυστυχώς δεν αντιλαμβάνεται ότι αυτό όχι απλά είναι αδύνατον, αλλά είναι και γραφικό. Και ακριβώς εδώ βρίσκεται το μεγάλο πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, της κυβέρνησης και κατ’ επέκταση της ίδιας της χώρας και την κοινωνίας. Η κυβέρνηση προσποιείται την προοδευτική εφαρμόζοντας πολιτική σκληρής λιτότητας με βάση ένα σκληρότατο μνημόνιο που η ίδια επέλεξε να επιβάλει σε μια χώρα που δεν το χρειαζόταν. Προσποιείται ότι διαπραγματεύεται με τους διεθνείς εταίρους και δανειστές της χώρας, ενώ στην πραγματικότητα αποδέχεται τα πάντα στο παρά πέντε. Προσποιείται ότι μεταρρυθμίζει το ασφαλιστικό σύστημα, ενώ η αλήθεια είναι ότι απλά πετσοκόβει για άλλη μια φορά τις συντάξεις και αυξάνει τις εισφορές. Υποκρίνεται ότι θέλει να φέρει επενδύσεις στη χώρα, ενώ παράλληλα κάνει ό,τι είναι στο χέρι της να διώξει κάθε ξένο επενδυτή που συμβάλλει στην ανάπτυξη και προσφέρει θέσεις εργασίας. Φαντασιώνεται ότι είναι αριστερή, ενώ συνεργάζεται με μια ομοφοβική, ξενοφοβική, συνομωσιολογική και μιλιταριστική ακροδεξιά και εφαρμόζει μια άκρως νεοφιλελεύθερη και συντηρητική πολιτική σε όλους τους τομείς. Προσπαθεί να πείσει ότι έχει ηθικό πλεονέκτημα, ενώ η αλήθεια είναι πως χωρίς ντροπή διορίζει κομματικούς φίλους και συγγενείς στο ταλαιπωρημένο κράτος. Αυτός ο εσωτερικός διχασμός μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίωσης είναι η πηγή όλων των δεινών που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα. Εκεί βρίσκεται η αιτία που η οικονομία βρίσκεται ξανά σε ύφεση, που η ανεργία και πάλι αυξάνεται, που οι επενδύσεις φεύγουν από τη χώρα, που γίνεται αδύνατη η άσκηση οποιασδήποτε κοινωνικής πολιτικής, που το κράτος δεν μεταρρυθμίζεται, που η φτώχεια αυξάνεται. Τα πάντα ξεκινούν και καταλήγουν σε αυτό το ψυχολογικό και ιδεολογικό αδιέξοδο και γι’ αυτό κάθε σωστή πρόταση, κάθε προοδευτική λύση, κάθε θετική αλλαγή πέφτει σε τοίχο και δεν προχωράει. Εδώ που βρισκόμαστε, ο μόνος τρόπος να βγούμε από το αδιέξοδο και να οδηγηθούμε σε πραγματικά προοδευτικές λύσεις είναι να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία το συντομότερο δυνατόν και να ενισχυθεί η Δημοκρατική Συμπαράταξη και η Κεντροαριστερά. Αυτό όμως είναι κάτι που θα αποφασίσει η κοινωνία όταν θα είναι έτοιμη. Ελπίζω μόνο να μην είναι πολύ αργά μέχρι τότε.

υπόθεσης! Η κυβέρνηση εμφανίζεται, μάλιστα, να αγνοεί τη θεμελιώδη προϋπόθεση για επιστροφή στην ανάπτυξη: τη στροφή στις επενδύσεις και στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Μετά τις τόσες περιπέτειες που έχει περάσει η χώρα τα τελευταία χρόνια, είναι αδιανόητο να μην αντιλαμβάνεται κανείς ότι είναι απαραίτητη η μετάβαση από το μοντέλο της αναδιανομής φτώχειας σε αυτό της παραγωγής πλούτου. Από εκεί και πέρα, οι επί μέρους ενέργειες που απαιτούνται για προσέλκυση επενδύσεων και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας είναι σε γενικές γραμμές γνωστές, καθώς έχουν συζητηθεί

πολλάκις. Αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, τη θέσπιση ενός σταθερού φορολογικού συστήματος και την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων. Κρίνοντας από το μέχρι τώρα έργο της κυβέρνησης, υπάρχουν πολλοί βάσιμοι λόγοι να φοβάται κανείς πως το 2016 θα καταλήξει, όπως και το 2015, μια χαμένη χρονιά. Για να αποφευχθεί αυτό απαιτείται μια ριζική στροφή στη σοβαρότητα, μακριά από ιδεοληψίες που κρατάνε τη χώρα όμηρο αντιαναπτυξιακών πολιτικών, με τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Μπορούν να μας εκπλήξουν, για πρώτη φορά, ευχάριστα; Μακάρι! Αλλά…

βουλευτή Αρκαδίας και επικεφαλής του Τομέα Ανάπτυξης της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (ΠΑΣΟΚΔΗΜΑΡ)

Τον τελευταίο χρόνο η χώρα βρίσκεται στη δίνη μιας πολιτικής και κοινωνικής αστάθειας, η οποία τροφοδοτείται από τα ψέματα του κ. Τσίπρα και των υπουργών του, την απάτη της δήθεν «διαπραγμάτευσης», τα επικίνδυνα πολιτικά τεχνάσματα με επανειλημμένες εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά και τις σπασμωδικές ή αλλοπρόσαλλες κινήσεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Όλα αυτά ανέτρεψαν την πορεία ανάκαμψης που είχε χαραχθεί στο τέλος του 2014 και έφεραν ξανά την ύφεση, το κλείσιμο επιχειρήσεων, την αύξηση της ανεργίας. Οι ιδεοληπτικές εμμονές σοβιετικού τύπου, η κυβερνητική επιλογή για την επιβολή των capital controls, η αντιμετώπιση κάθε μορφής επιχειρηματικότητας ως ένοχης, η απαξίωση του επαγγελματία, οι συνειδητές καθυστερήσεις και παρακωλύσεις επενδύσεων οδήγησαν την οικονομία σε νέο γύρο κρίσης και τους πολίτες σε αδιέξοδο. Η κατάσταση χειροτέρεψε με τη μείωση των έργων του ΕΣΠΑ 2007-2013 κατά 3 δισ. λόγω της μη καταβολής της εθνικής συμμετοχής, με την απώλεια πόρων από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΕΣΠΑ ύψους 1,5 δισ., καθώς και με τη μεταφορά 4 δισ. ευρώ έργων στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020, ελαττώνοντας τη δυναμική του νέου ΕΣΠΑ. Αντί να επιστρατεύσει κάθε διαθέσιμη δύναμη για την αναστροφή αυτής της πορείας, η κυβέρνηση Τσίπρα - Καμμένου παρακολουθεί με απάθεια τη δημόσια περιουσία να ρημάζει, απαξιώνοντάς την ακόμη περισσότερο όπως στην περίπτωση του Ελληνικού ή διώχνει μεγάλες επενδύσεις από τη χώρα, όπως στην περίπτωση των μεταλλείων της Χαλκιδικής. Λύσεις υπάρχουν. Εδώ και μήνες έχω καταθέσει στη Βουλή συγκεκριμένες προτάσεις, τις οποίες ο υπουργός Ανάπτυξης δεσμεύθηκε να εξετάσει: για την αξιοποίηση των πρώτων 500 εκατ. ευρώ που θα λάβει η χώρα μας από τη Συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν άμεσα «ζωντανά» έργα σε όλη την Ελλάδα που κινδυνεύουν να σταματήσουν, για τη δημιουργία ενός Ταμείου (fund) για τη νεανική επιχειρηματικότητα, στο οποίο επρόκειτο να ενσωματωθούν τα κονδύλια από το ΕΣΠΑ 2007-2013, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, αλλά και από ιδιώτες επενδυτές, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν επιχειρηματικά σχέδια νέων μικρομεσαίων επαγγελματιών, για την άμεση αντιμετώπιση προβλημάτων στην έγκριση και εκταμίευση κονδυλίων του ΕΣΠΑ 2007-2013 μέχρι και λίγες ημέρες πριν από το κλείσιμό του. Ο κ. Σταθάκης είχε υποσχεθεί να μελετήσει τις προτάσεις και να αναλάβει πρωτοβουλίες, όμως τίποτε δεν έχει προχωρήσει. Η χώρα έχει κατεπειγόντως ανάγκη από σχέδιο και πολιτική βούληση για ανάπτυξη. Χρειαζόμαστε ένα «new deal» με τον επιχειρηματικό κόσμο, μια ατζέντα για την Ελλάδα του 2030, η οποία θα ενισχύει και θα υποστηρίζει όσους παράγουν πλούτο για τη χώρα μας, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, στηρίζοντας ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος, δίνοντας λύση και στο ασφαλιστικό.

newtimes 25

Interview

Βασίλης Μαστοράκης O Marketing director της Καπνοβιομηχανίας Καρέλια μιλά για την επιχείρηση που εξάγει το 86% των προϊόντων της σε 65 χώρες στον κόσμο

Την τελευταία εξαετία επιβράβευσε με 14 εκατ. ευρώ τους εργαζομένους της! ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ TIMETV

Η είδηση είναι εκπληκτική. Εν μέσω κρίσης η Καπνοβιομηχανία Καρέλια επιβράβευσε για μία ακόμη χρονιά στους εργαζομένους της με τρία εκατ. ευρώ! Συνολικά τα τελευταία 6 χρόνια μοίρασε στους εργαζομένους της extra bonus συνολικής αξίας 14 εκατ. ευρώ. Σε μια περίοδο κατά την οποία στην ελληνική επιχειρηματική σκηνή έχουν κλονιστεί συνθέμελα σχεδόν τα πάντα, η συγκεκριμένη καπνοβιομηχανία απέδειξε ότι διαθέτει εκτός από οικονομική αποτελεσματικότητα και ένα μοναδικό κοινωνικό πρόσωπο. Η τελευταία αυτή απόφαση της οικογένειας Καρέλια καθώς επίσης όλο το παρασκήνιο της εκπληκτικά ανοδικής πορείας της ελληνικής καπνοβιομηχανίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αποκαλύπτονται στην ενδιαφέρουσα συνομιλία μας με τον κ. Βασίλη Μαστοράκη, Marketing director της επιχείρησης. Ας την παρακολουθήσουμε.

26 newtimes

Interview

Κύριε Μαστοράκη, είστε πολύ τυχερός. Υπό ποία έννοια; Διότι εργάζεστε σε μια επιχείρηση η οποία, εν μέσω κρίσης, εμφανίζει μια τόσο δυναμική πορεία – φαντάζομαι ότι και εσείς έχετε το δικό σας «μερίδιο ευθύνης» γι’ αυτήν την επιτυχία. Και το λέω αυτό διότι καθημερινά βλέπουμε να κλείνουν πολλές ελληνικές επιχειρήσεις ενώ άλλες αντιμετωπίζουν τρομερά προβλήματα επιβίωσης. Είναι λοιπόν μεγάλη τύχη να εργάζεστε σε έναν τόσο δυναμικό όμιλο που αποδεικνύει ταυτόχρονα ότι σέβεται τον εργαζόμενο. Ναι, έτσι είναι. Αν και εγώ δεν θα το χαρακτήριζα απλά τύχη, γιατί την τύχη μπορεί να την έχεις μία ή δύο φορές. Η συγκεκριμένη εταιρεία αποδεικνύει συνεχώς τα τελευταία χρόνια – και όχι μόνο τα χρόνια της κρίσης – ότι με λεπτομερή σχεδιασμό και συγκεκριμένη πολιτική καταφέρνει να επιτυγχάνει αποτελέσματα, ξεπερνώντας κάθε χρόνο τον εαυτό της. Υπό αυτή την έννοια, δεν θα το χαρακτήριζα τύχη. Το ότι εργάζομαι σε αυτή την εταιρεία τα τελευταία είκοσι και κάτι χρόνια προσωπικά το θεωρώ τιμή διότι μπορώ και εγώ να συμβάλλω από την πλευρά μου στην επιτυχημένη πορεία της εταιρείας. Αλήθεια, μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα για την η πορεία της επιχείρησης το 2015; Το 2015 ήταν μια χρονιά που ξεκίνησε – και αυτή – με πολύ μεγάλο προβληματισμό για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της ελληνικής πραγματικότητας. Δεν σας κρύβω ότι δεν υπήρχε η κατάλληλη υποδομή για να αντιμετωπιστούν οι ανωμαλίες που παρουσιάστηκαν την περίοδο του καλοκαιριού, η τα-

χύτητα όμως με την οποία αντιδράσαμε μας επέτρεψε να αντεπεξέλθουμε και να βγούμε αλώβητοι από τη συγκεκριμένη συγκυρία. Από την πλευρά μας μόνο διαδικαστικά φύγαμε λίγο από τους κανονικούς μας ρυθμούς, όμως αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα αποκαλύφθηκε για μία ακόμη φορά η δυνάμη της εταιρείας μας στην αντιμετώπιση έντονων προβλημάτων και απρόβλεπτων καταστάσεων.

μεριδίο αγοράς της, προσεγγίζοντας το 13,5%, ενώ στην αγορά του καπνού κατέκτησε τη δεύτερη θέση με μερίδιο αγοράς 18%. Η επιχείρηση τόσο στον τομέα των τσιγάρων όσο και των καπνικών προϊόντων εμφάνισε τη μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με το 2014.

Σε απόλυτους αριθμούς, πώς εκφράστηκε αυτό; Κοιτάξτε, ο Όμιλος Καρέλια, συμπεριλαμβανομένων και των θυγατρικών μας στο εξωτερικό, έκλεισε το 2015 με έναν ετήσιο κύκλο εργασιών της τάξεως των 830 εκατ. ευρώ. Στον τζίρο αυτόν συμπεριλαμβάνονται ασφαλώς και οι φόροι που καταλάβονται στο ελληνικό Δημόσιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πωλήσεις του ομίλου εμφανίζονται αυξημένες κατά 14% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Αντίστοιχα ανοδική ήταν η πορεία που ακολούθησε η κερδοφορία, η οποία αυξήθηκε περίπου κατά 16%, φθάνοντας τα 86 εκατ. ευρώ.

Πρακτικά η συνολική εγχώρια αγορά τσιγάρων κινήθηκε καθοδικά. Έτσι δεν είναι; Αναφέρομαι στη νόμιμη αγορά, διότι υπάρχει και η παράνομη, η οποία δείχνει να ανθεί στην περίοδο της κρίσης. Εγώ θα σταθώ στα στοιχεία τα οποία καταγράφονται από επίσημους φορείς. Σύμφωνα λοιπόν με αυτά, η ελληνική αγορά – η νόμιμη και φορολογούμενη όπως εμείς την ονομάζουμε – κινήθηκε σε καθοδική πορεία. Η εγχώρια αγορά τσιγάρων μειώθηκε περίπου κατά 5% ενώ αντιστοίχως η αγορά του καπνού εμφάνισε ανοδική τάση με ποσοστό περίπου 2,5%. Σε αυτό το γενικότερα αρνητικό κλίμα, η Καπνοβιομηχανία Καρέλια κατάφερε να έχει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης τόσο σε όγκους όσο και σε μερίδια.

Έχετε, αν δεν κάνω λάθος, τρεις θυγατρικές στο εξωτερικό; Πολύ σωστά! Έχουμε μία στο Ηνωμένο Βασίλειο, μία στη Βουλγαρία και μία στην Τουρκία, στην Κωνσταντινούπολη.

Η μείωση της αγοράς τσιγάρων που φορολογούνται σημαίνει ότι ο Έλληνας καπνίζει λιγότερο ή περισσότερο; Δεν γνωρίζω αν καπνίζει περισσότερο, αλλά σίγουρα δεν καπνίζει λιγότερο.

Ποια ήταν η πορεία της επιχείρησης στην εγχώρια αγορά; Με κάθε δόση σεμνότητας, θα ήθελα να σας πω ότι το 2015 η εταιρεία Καρέλια ήταν η μόνη επιχείρηση η οποία στην εγχώρια αγορά τσιγάρων κινήθηκε ανοδικά. Και αυτό το πέτυχε όχι μόνο στις ποσοτήτες που διέθεσε αλλά και στο

Άρα έχουμε αύξηση του παρεμπορίου τσιγάρων και της μη νόμιμης δραστηριότητας; Ακριβώς. Είναι ένα γεγονός το οποίο καταγράφεται τα τελευταία χρόνια, και μάλιστα αυξάνεται με υψηλούς ρυθμούς. Οι μετρήσεις πιστοποιούν ότι το λαθραίο τσιγάρο καλύπτει το 30% της συνολικής αγοράς. Με δυο λόγια,

Ένα στα τρία τσιγάρα που καπνίζεται είναι παράνομο – είτε παράνομα εισαχθέν είτε απομίμηση νομίμου προϊόντος, αλλά κυκλοφορεί παρανόμως

newtimes 27

Interview

συνεισέφερε 406 εκατ. ευρώ, ήτοι αύξηση 12%. Αντιθέτως, από τη συνολική αγορά το κράτος έχασε συνολικά φορολογικά έσοδα της τάξης των 20 εκατ. ευρώ. Το 2016 έχουμε κάποια νέα δεδομένα που αφορούν την προσαρμογή των συσκευασιών τσιγάρων με τις νέες προδιαγραφές που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Πώς προετοιμάζεστε γι’ αυτές τις αλλαγές; Το τρέχον έτος θεωρώ ότι θα είναι μια πολύ κομβική χρονιά για τον κλάδο των καπνικών προϊόντων, υπό την έννοια ότι είμαστε υποχρεωμένοι ως μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης – από κοινού με τις άλλες χώρες-μέλη – να ακολουθήσουμε την ευρωπαϊκή οδηγία που αφορά την εμφάνιση των συσκευασιών – είτε αυτά είναι πακέτα είτε φάκελοι καπνού. Εφαρμόζοντας τη νέα αυτή οδηγία στην πράξη μειώνεται δραστικά η σηματοποίηση της συσκευασίας και αυξάνεται σημαντικά η λεγόμενη προειδοποίηση για τους κινδύνους του καπνίσματος. Όλα αυτά ξεφεύγουν από τα κείμενα που βλέπαμε μέχρι σήμερα και αντικαθίστανται από κείμενα και εικόνες όχι και τόσο ελκυστικά.

ένα στα τρία τσιγάρα που καπνίζονται είναι παράνομο. Είναι είτε παράνομα εισαχθέν είτε απομίμηση νομίμου προϊόντος και σε κάθε περίπτωση κυκλοφορεί παρανόμως. Αυτή η ποσότητα, όπως καταλαβαίνετε, αφορά τόσο τα τσιγάρα όσο και τον καπνό που κυκλοφορεί χύμα σε σακούλες και συνδέεται με απώλειες τεράστιων εσόδων από μέρους του κράτους.

O τζίρος του Ομίλου Καρέλια το 2015 αυξήθηκε κατά 14% για να ανέλθει στα 830 εκατ. ευρώ. Αντιστοίχως τα κέρδη αυξήθηκαν κατά 16% για να φθάσουν τα 86 εκατ. ευρώ

28 newtimes

Έχετε εικόνα των απωλειών των δημοσίων εσόδων; Ναι, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, τα έσοδα του κράτους είναι περίπου 1% κάτω σε σχέση με περυσι. Σε απόλυτα νούμερα αυτό το 1% μεταφράζεται σε 20 εκατ. ευρώ! Το φαινόμενο αυτό θα μπορούσε να καταπολεμήθει, όμως για το συγκεκριμένο πρόβλημα δεν είναι οι εταιρείες αρμόδιες... Προφανώς. Αυτά είναι θέματα των διωκτικών αρχών. Το κράτος θα μπορούσε να έχει περισσότερα έσοδα από την αγορά τσιγάρων και καπνικών προϊόντων αν αυτά διετίθεντο στην αγορά σε χαμηλότερες τιμές. Για να μπορέσουν όμως οι εταιρείες να το πράξουν αυτό, πρέπει να μειωθεί η φορολογία, η οποία σήμερα κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Πρακτικά η μείωση της φορολογίας θα στερούσε το έδαφος για άσκηση παράνομης δραστηριότητας. Η πάταξη του λαθρεμπορίου και παρεμπορίου δεν αντιμετωπίζεται και φυσικά αυτό είναι ένα γεγονός που δεν μας ικανοποιεί, δεν μας ευχαριστεί. Απλώς το καταθέτουμε για άλλη μία φορά μαζί με τους εκπροσώπους των άλλων εταιρειών υπογραμμίζοντας ότι αυτό αποτελεί μάστιγα και, αν δεν ασχοληθούν κάποιοι άνθρωποι σοβαρά με αυτήν, θα υπάρξουν πρόσθετες συνέπειες για το κοινωνικό σύνολο. Λάβετε υπόψη σας ότι τα παράνομα τσιγάρα δεν ελέγχονται ποιοτικά και άρα μπορούν να έχουν θέματα που άπτονται με την υγεία του κόσμου…

Πιστεύετε ότι μια πιθανή μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης θα μπορούσε να χτυπήσει το φαινόμενο λαθρεμπορίας και να αυξήσει τα δημόσια έσοδα; Αναμφισβήτητα, διότι βλέπουμε ότι σε κάθε κατηγορία προϊόντων στην οποία αυξάνεται η φορολογία αυτόματα δημιουργείται για κάποιους ανθρώπους μια «επιχειρηματική ευκαιρία» να εκμεταλλευθούν αυτή την αύξηση προς όφελός τους και εις βάρος του κράτους. Αντιθέτως, όταν κλείνεις την ψαλίδα στη φορολογία, δεν δίνεις στον άλλο σημαντικό κίνητρο για να εισαγάγει και να διαθέσει παράνομα προϊόντα. Πρακτικά του στερείς να έχει δουλειά και αντικείμενο παράνομης δράσης. Είναι πάντως οξύμωρο το Δημόσιο να επιμένει σε μια πολιτική αυξημένων φόρων, έστω και αν αυτή τού αποφέρει λιγότερα έσοδα. Δεν νομίζετε; Σαφέστατα. Ποια ήταν η συμβολή της Καπνοβιομηχανίας Καρέλια στο επίπεδο των δημοσίων εσόδων; Στο σύνολο των εσόδων του κράτους από την αγορά τσιγάρων και καπνικών προϊόντων, τι αναλογεί στον Καρέλια; Η συνεισφορά της εταιρείας Καρέλια το 2014 – αναφέρομαι μόνο στον ειδικό φόρο κατανάλωσης και στον ΦΠΑ και όχι σε φόρους εισοδήματος – ήταν 11% ενώ το 2015 αυξήθηκε σε 14%. Με δυο λόγια, επειδή οι πωλήσεις των προϊόντων μας ήταν εντόνως ανοδικές, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να συνεισφέρουμε στον κρατικό κορβανά πολύ περισσότερα χρήματα και να έχουμε μεγαλύτερη συμετοχή από ό,τι είχαμε πέρυσι. Με αυτόν τον τρόπο βοηθούμε την οικονομία. Σε απόλυτα μεγέθη συνεισφέραμε επιπλέον 43 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, το 2014 η εταιρεία Καρέλιας έδωσε – μόνον σε ΦΠΑ και ΕΦΚ – 363 εκατ. ευρώ και το 2015

Με δυο λόγια, εσείς προσπαθείτε να δημιουργήσετε ένα ποιοτικό προϊόν και οι νέες συσκευασίες θα προσπαθούν, με πολύ πιο έντονο τρόπο σε σχέση με το παρελθόν, να το κάνουν αποτρεπτικό προς τον καταναλωτή. Ακριβώς. Κοιτάξτε, όταν απευθύνεσαι σε ενήλικα άτομα και τους δίνεις το δικαίωμα της επιλογής, η επιλογή είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Ένας από αυτούς τους παράγοντες είναι και η ποιότητα που αποπνέει ένα προϊόν, όπως επίσης και η εικόνα του. Όταν όλα αυτά τα αναιρείς, δημιουργείται θέμα. Βεβαίως, σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει στην αγορά, το πρώτο χρονικό διάστημα της εφαρμογής των μέτρων ο καταναλωτής σοκάρεται, επηρεάζεται και μειώνει το κάπνισμα. Στη συνέχεια όμως αλλάζει συμπεριφορά, συνηθίζει τις απαγορευτικές προτροπές και σε ορισμένες περιπτώσεις τις αντιμετωπίζει και με σκωπτική διάθεση. Παρ’ όλα αυτά όμως, όταν ένα τέτοιο μέτρο τίθεται σε ισχύ και σου θέτει το δίλημμα «ή συμμορφώνεσαι και συνεχίζεις να λειτουργείς ή δεν συμμορφώνεσαι και σταματάς τη λειτουργία σου», δεν έχεις άλλο δρόμο από την εναρμόνιση των προδιαγραφών συσκευασίας με τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν δεν κάνω λάθος, η απόφασή σας αυτή επιβάλλει να πραγματοποιήσετε επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Έτσι δεν είναι; Πράγματι, με πολύ μετριοπαθείς υπολογισμούς πρέπει να υλοποιήσουμε επενδύσεις της τάξεως των 30 εκατ. ευρώ, οι οποίες δυστυχώς δεν είναι επενδύσεις για να παράξεις ένα καλύτερο προϊόν αλλά για να βγάλεις ένα, αν μη τι άλλο, οπτικά χειρότερο προϊόν. Μιλάμε πάντοτε για τη συσκευασία και όχι για το προϊόν αυτό καθεαυτό. Πέραν αυτών των επενδύσεων, ποια είναι η γενικότερη στόχευσή σας για το 2016;

Interview

Η στόχευσή μας είναι αφενός στην ισχυροποίησή μας και στη δημιουργία καινοτομικών και διαφοροποιημένων προϊοντων, με γνώμονα πάντα την ποιότητα και την έντιμη σχέση τόσο με τον καταναλωτή όσο και με τους ενδιαμέσους. Ξέρετε, είναι πολύ σημαντικός παράγοντας οι άνθρωποι του δικτύου, που διακινούν τα προϊόντα μας ως το τελευταίο σημείο πώλησης τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Στόχος μας είναι εκεί που είμαστε να εδραιωθούμε ακόμη περισσότερο και να αυξήσουμε τα μερίδια αγοράς μας. Να κάνουμε τα προϊόντα μας όσο γίνεται περισσότερο γνωστά στο κοινό προσφέροντας στους καταναλωτές μια αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση έναντι άλλων. Ο Έλληνας στάθηκε περισσότερο κοντά σας το 2015; Ποια προϊόντα σας εμπιστεύθηκε περισσότερο; Πράγματι, ο Έλληνας, παρά το γεγονός ότι είμαστε σε μια περίοδο κρίσης η οποία δεν ξέρουμε πού και πότε θα τελειώσει, δείχνει να εμπιστεύεται την εταιρεία μας και τα προϊόντα της. Τα προϊόντα που εμπιστεύθηκε περισσότερο είναι αυτά των οικογενειών George Karellias and Sons, Καρέλια Slims – ειδικά μέσα στο 2015 αναδείχθηκαν και συνεχίζουν να είναι το πρώτο slim τσιγάρο σε πωλήσεις –, τα ΟΜΕ και Karelia Blue. Κοινό παρονομαστή αυτών αποτελεί το γεγονός ότι είναι προϊόντα μέσης και ανώτερης τιμής. Δεν είναι παράξενο αυτό; Ότι μέσα στην κρίση οι καταναλωτές επέλεξαν ακριβότερα προϊόντα; Είναι παραξενο αλλά παράλληλα είναι και απόλυτα λογικό. Κάποιος που επιλέγει να καπνίζει, προτιμά να είναι πιστός σε συγκεκριμένα προϊόντα που του προσφέρουν σταθερή ποιότητα, την οποία ξέρει και εμπιστεύεται. Σημαντικός παράγοντας είναι επίσης η διαθεσιμότητα, η οποία όσο περνάει ο καιρός μεγαλώνει. Έτσι το προϊόν είναι διαθέσιμο σχεδόν παντού. Για ποιο λόγο λοιπόν να επιλέξει κανείς άλλες λύσεις που δεν τις εμπιστεύεται με μοναδικό κριτήριο την τιμή; Όλα αυτά οδήγησαν στην αύξηση του μεριδίου μας τόσο στα τσιγάρα όσο και στον καπνό. Δεν είναι τυχαίο να είσαι ο νούμερο δύο καπνός για στριφτό τσιγάρο στην αγορά. Στους τομείς αυτούς κινηθήκαμε με πάρα πολύ υψηλούς ρυθμούς, ευρύτατη αποδοχή και με λανσάρισμα νέων προϊόντων. Ξέρετε τι βλέπουμε; Τα προϊόντα που προέρχονται από το μαγαζί που λέγεται Καπνοβιομηχανία Καρέλια, όπου και αν εμφανιστούν, τυγχάνουν ευρύτατης αποδοχής και εμπιστοσύνης. Βέβαια σε αυτή την προσπάθειά μας έχουμε αρωγούς όχι μόνο τους καταναλωτές, οι οποίοι μας τιμούν με τις επιλογές τους, αλλά και το δίκτυο: τους ανθρώπους που μεταφέρουν το προϊόν μας στο τελικό σημείο πώλησης. Που είναι και οι κρίσιμοι συνεργάτες σας; Όλοι γνωρίζουν πως ο συγκεκριμένος κλάδος έχει πληγεί. Οι συνεργάτες μας λοιπόν διαπιστώνουν ότι, προωθώντας και διαθέτοντας τα προϊόντα της εταιρείας Καρέλια, έχουν κέρδος και δεν ρισκάρουν τα χρηματά τους. Γι’ αυτό και δεν διανοούνται να μην έχουν τη συντριπτική

πλειονότητα της γκάμας των προϊόντων μας στο ράφι τους. Και αυτό διότι δεν θέλουν να χάσουν έναν καταναλωτή που θα τους ζητήσει ένα προϊόν της εταιρείας μας και δεν θα το έχουν. Δεδομένου λοιπόν ότι όλοι μας και κυρίως οι συνεργάτες μας έχουν ένα περιορισμένο πορτοφόλι, ένα συγκεκριμένο budget για την αγορά καπνικών προϊόντων, είναι λογικό να επιλέγουν προϊόντα της εταιρείας μας, με αποτέλεσμα και η διανομή των προϊόντων μας να είναι πολύ καλύτερη και το δικό τους κοινό να μένει ικανοποιημένο. Όλα αυτά μας έχουν οδηγήσει στα καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα και στην άνοδο που προανέφερα. Τι αντιπροσωπεύει η δραστηριότητα της εταιρείας στο εξωτερικό και ποια είναι η στόχευσή σας στον τομέα των εξαγωγών; Η εταιρεία μας συνειδητά είδε την εξωστρέφεια ως τη μοναδική ευκαιρία να αναπτυχθεί και να ευημερήσει. Αυτό συνέβη όχι σήμερα αλλά τουλάχιστον εδώ και 25 χρόνια πίσω. Αυτό δεν έγινε από τη μια μέρα στην άλλη. Σας θυμίζω ότι το 1995, όταν εντάχθηκα στην εταιρεία, ένα 5% της παραγωγής διοχετευόταν σε 2-3 χώρες του εξωτερικού και το υπόλοιπο 95% στην ελληνική αγορά. Είκοσι χρόνια μετά, οι εξαγωγές είναι πολλαπλάσιες και αντιπροσωπεύουν το 86% της παραγωγής μας. Στην ελληνική αγορά διοχετεύεται μόνο το 14% των προϊόντων μας. Αυτό βέβαια, όπως είπα, δεν έγινε από τη μια μέρα στην άλλη και δεν έγινε χωρίς κόπο, προσπάθεια και επενδύσεις. Για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στη ζήτηση χρειάστηκε να εξοπλιστούμε με πολύ μεγάλη επιμονή. Όταν χτυπάς μια πόρτα στο εξωτερικό δεν είναι και το πιο απλό πράγμα. Οφείλεις από τη μια να εναρμονιστείς με ένα συγκεκριμένο καθεστώς λειτουργίας ενώ την ίδια στιγμή καλείσαι να πετύχεις το στόχο σου, που είναι να αποσπάσεις ένα μερίδιο αγοράς από παίκτες που ήδη δραστηριοποιούνται εκεί. Αυτή την πόρτα λοιπόν

την ανοίξαμε σε 65 χώρες μέχρι σήμερα. Και όλα αυτά τα κάναμε με συνέπεια αλλά και με επενδύσεις διότι για εμάς επένδυση δεν είναι μόνο το τι θα εκταμιεύσει η εταιρεία για αγορά σύγχρονων μηχανημάτων, εφαρμογή νέων μεθόδων παραγωγής, είναι και η υποστήριξη του δικτύου και η επικοινωνία με τον καταναλωτή. Υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης στον τομέα της εξωστρέφειας; Βεβαίως και υπάρχουν. Τα προϊόντα μας δεν βρίσκονται σε όλον τον κόσμο. Είμαστε αυτή τη στιγμή σε πάνω από 65 χώρες, όπου εξυπηρετούμε περίπου 80 διαφορετικούς πελάτες διανομής. Οι πωλήσεις μας στις ευρωπαϊκές χώρες είναι περίπου το 50% των πωλήσεών μας. Σε αυτές συμπεριλαμβάνω την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Γαλλία, την Αυστρία, την Τσεχία, τη Σλοβακία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Κάτω Χώρες. Όλες αυτές οι χώρες αποτελούν σχεδόν το 50% του όγκου των πωλήσεών μας, ενώ σε αξία ίσως είναι κάτι παραπάνω. Κύριε Μαστοράκη, σας ευχαριστώ πολύ. Και εγώ σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη φιλοξενία. Θα είναι χαρά μου τουλάχιστον μετά από ένα χρόνο να είμαστε πάλι μαζί, να σας πούμε τα νέα της εταιρείας μας, έχοντας βέβαια περάσει τον κάβο της Οδηγίας που πρέπει να κλείσει θετικά. Το μόνο που θέλω να πω είναι ότι πρέπει να είστε σίγουρος, και εσείς και οι αναγνώστες σας και όσοι καταναλωτές μάς εμπιστεύονται, ότι η εταιρεία κάτω από τη διοίκηση της οικογένειας Καρέλια είναι παρούσα. Θα εξακολουθήσει να είναι εδώ προκειμένου να παράγει και να ακολουθεί το όραμά της να είναι η εταιρεία που θα κάνει την Ελλάδα, τη Μεσσηνία και την Καλαμάτα περήφανη, γιατί διαθέτει ένα πραγματικό διαμάντι.

Η συνεισφορά της Καπνοβιομηχανίας Καρέλια στα δημόσια έσοδα – μόνο σε ΦΠΑ και ειδικό φόρο κατανάλωσης – αυξήθηκε από 363 εκατ. ευρώ το 2014 σε 406 εκατ. ευρώ το 2015

newtimes 29

Interview

Γιώργος Ρούσσος O διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας εμπορίας πετρελαιοειδών Revoil αποκαλύπτει στους New Times τις πραγματικές διαστάσεις του λαθρεμπορίου και τις φρούδες προσδοκίες για είσπραξη δημοσίων εσόδων από την πάταξή του

Revoil: παρούσα στις κερδοφόρες προ κρίσης εποχές, αναπτυσσόμενη και στις σκληρές περιόδους της κρίσης

Του Σπύρου Κτενά

Το 2015 η Revoil περνά στη «φωτεινή πλευρά του φεγγαριού» εμφανίζοντας, μετά από τρία χρόνια ζημιών, κέρδη. Η κοπιαστική πορεία των μετόχων και των στελεχών της εταιρείας τα χρόνια της ύφεσης, οι απώλειες και οι θυσίες που υπέστησαν, το σχέδιο που υλοποίησαν και το οποίο τους οδήγησε έξω από το τούνελ αποκαλύπτονται σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνομιλία με τον κ. Γιώργο Ρούσσο, διευθύνοντα σύμβουλο της επιχείρησης. Ας τον παρακολουθήσουμε στην αποκαλυπτική αυτή συνομιλία, όπου μεταξύ άλλων φωτίζει κρυφές πλευρές από τη λειτουργία της αγοράς του «μαύρου χρυσού».

30 newtimes

Interview

Κύριε Ρούσσο, πώς εμφανίζεται η πορεία της αγοράς καυσίμων το 2015; Η αγορά καυσίμων το 2015 κινήθηκε σε θετικό έδαφος. Για το 11μηνο (Ιανουάριος - Νοέμβριος) του 2015 που έχουμε οριστικά στοιχεία η συνολική κατανάλωση αυξήθηκε κατά 6,8%. Πιο αναλυτικά, οι πωλήσεις στο πετρέλαιο θέρμανσης κατέγραψαν άνοδο 50%, στο πετρέλαιο κίνησης 2,2% ενώ στις βενζίνες υστέρησαν κατά 2%. Θετική επομένως η συμβολή του πετρελαίου θέρμανσης; Εξαιρετικά θετική θα έλεγα. Στο σύνολο του έτους και κυρίως το πρώτο τρίμηνο η ανταπόκριση του κοινού στις ιδιαίτερα χαμηλές τιμές ήταν εντυπωσιακή. Είναι χαρακτηριστικό ότι το διάστημα Ιανουαρίου - Μαρτίου 2015 η κατανάλωση του πετρελαίου θέρμανσης έτρεχε με 95,5%. Και στο κλείσιμο της χρονιάς οι πωλήσεις πετρελαίου θέρμανσης κινήθηκαν έντονα ανοδικά, με τον Δεκέμβριο να είναι ένας πολύ καλός μήνας. Ποια είναι η συνολική εικόνα της εγχώριας αγοράς καυσίμων σε επίπεδο επιχειρηματικό; Σε επιχειρηματικό επίπεδο, μετά από ταλαιπωρία ετών, ο κλάδος στηρίχθηκε στις χαμηλές τιμές και ενίσχυσε τις πωλήσεις του. Παράλληλα αύξησε τα έσοδά του, βελτιώνοντας όλες τις γραμμές του ισολογισμού. Από την άλλη πλευρά, η μείωση των τιμών δημιούργησε πρόβλημα μόνο στα αποθέματα. Η επίπτωση της χαμηλής αποτίμησης των αποθεμάτων σε κάθε εταιρεία ποικίλλει ανάλογα με την πολιτική που ακολουθεί. Στην ουσία μιλάμε για την ικανότητα της κάθε εταιρείας να διαχειρισθεί τις χαμηλές τιμές αποθεμάτων και μέσω των εμπορικών συμφωνιών με τους προμηθευτές της, τα δύο διυλιστήρια. Οι απώλειες από τα αποθέματα είναι μεγαλύτερες από τα κέρδη που έχετε από την αύξηση της κατανάλωσης; Σε μια περίοδο που το διαθέσιμο εισόδημα συνεχώς συρρικνώνεται και οι καταναλωτές περικόπτουν κάθε μορφής δαπάνη, οι χαμηλές τιμές των καυσίμων είναι σίγουρα ευεργετικές για τη λειτουργία της αγοράς. Επομένως η ζημιά από τα αποθέματα είναι σημαντικά μικρότερη από τα οφέλη που προκύπτουν από την αύξηση της κατανάλωσης. Είναι σίγουρο ότι, αν το πετρέλαιο θέρμανσης δεν είχε 0,70 ευρώ το λίτρο που έχει σήμερα και ήταν στο 1,1 ευρώ, δεν θα μιλάγαμε για μια αύξηση 50% στην κατανάλωσή του.

ρεία στοχεύει σε νέα σημεία πώλησης για να αυξήσει καταναλώσεις και επομένως έσοδα. Σε ό,τι αφορά τη Revoil, μετά από τρεις ζημιογόνες χρήσεις, το 2015, όπως δείχνουν και τα ως σήμερα δημοσιευμένα αποτελέσματά μας, είναι μια χρονιά επιστροφής στην κερδοφορία. Ποια είναι η δομή της επιχείρησης; Αυτή τη στιγμή η εταιρεία διαθέτει ένα δίκτυο 535 πρατηρίων. Με στοιχεία Νοεμβρίου του 2015 κατέχουμε το 10% της συνολικής αγοράς. Τη χρονιά που πέρασε αυξήσαμε τον αριθμό των πρατηρίων μας κατά 10 ενώ προχωρήσαμε σε ποιοτική αναβάθμιση του δικτύου μας, με την απομάκρυνση πρατηρίων που υστερούσαν και προσελκύοντας πρατήρια υψηλότερων καταναλώσεων που μας οδήγησαν σε αύξηση της μέσης κατανάλωσης ανά πρατήριο σε σχέση με το 2014. Η κρίση εξυγίανε το σύστημα εμπορίας; Σίγουρα έχει συμβεί αυτό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μείωση των ημερών πίστωσης από τα διυλιστήρια. Οδήγησε σε εξυγίανση στην άσκηση εμπορικής δραστηριότητας και σε εξορθολογισμό, που βοήθησε και τις ίδιες τις εταιρείες να μειώσουν τα ανοίγματά τους. Η τραπεζική αργία από την άλλη ώθησε, έστω και καταναγκαστικά, όλη την αλυσίδα εμπορίας, από τα διυλιστήρια

μέχρι τα πρατήρια, να μειώσει τα υπόλοιπά της. Η προσαρμογή δεν ήταν εύκολη αλλά ανέδειξε τις υγιείς εταιρείες εμπορίας που λειτουργούν με ισχυρά θεμέλια. Παράλληλα η κρίση δημιούργησε την ανάγκη σε θεσμικό επίπεδο να προχωρήσουν προς επίλυση χρόνια προβλήματα του κλάδου, όπως είναι η νοθεία και η λαθρεμπορία καυσίμων. Το αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο σταδιακά οδηγεί στην εξυγίανση της αγοράς πετρελαιοειδών περιορίζοντας στρεβλώσεις και παραβατικότητα, επιτρέποντας σε εταιρείες όπως η Revoil, που λειτουργούν αυστηρά εντός των κανόνων του υγιούς ανταγωνισμού, να αναπτύξουν πωλήσεις που δεν μπορούσαν να έχουν στο παρελθόν. Έχετε εικόνα για το πόσα πρατήρια μπορεί να έκλεισαν την περίοδο της κρίσης; Κάθε εταιρεία ακολουθεί διαφορετική προσέγγιση στο θέμα του δικτύου. Γενικά μιλώντας, πιστεύω ότι δεν συμφέρει καμία εταιρεία να κλείσει ένα πρατήριο του δικτύου της διότι θα απολέσει τα χρήματα που έχει επενδύσει. Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία προτεραιότητα της κάθε εταιρείας είναι να στηρίξει τον συνεργάτη της πρατηριούχο. Να παραμείνει το σημείο πώλησης ενεργό και σταδιακά και σε βάθος χρόνου να μπορέσει να διευθετήσει ο πρατηριούχος την οφειλή του. Και

Αυτή τη στιγμή η εταιρεία διαθέτει ένα δίκτυο 535 πρατηρίων. Με στοιχεία Νοεμβρίου του 2015 κατέχουμε το 10% της συνολικής αγοράς.

Αν κάνατε μια γενική εκτίμηση για το πώς κινείται η αγορά σε επίπεδο εταιρειών πού θα καταλήγατε; Υπάρχει έδαφος για εξαγορές εταιρειών για κλείσιμο κάποιων άλλων; Το ερωτώ διότι έχουν σωρευθεί ζημιές ετών για κάποιες εταιρείες Σίγουρα δεν είναι όλες οι εταιρείες στο ίδιο επίπεδο. Υπάρχουν εταιρείες που πάνε καλύτερα από άλλες και κάποιες που πραγματικά βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Αναφέρομαι σε εταιρείες που είναι εκτεθειμένες σε υπέρογκα δάνεια. Αυτές δύσκολα θα μπορούσαν να είναι αντικείμενο εξαγορών ή συγχωνεύσεων και ειδικά σε αυτή τη φάση της αγοράς. Και σίγουρα ο κίνδυνος για το κλείσιμό τους είναι υπαρκτός. Αυτό που θα μπορούσε να προχωρήσει από τους οικονομικά πιο εύρωστους είναι η εξαγορά δικτύου. Και εδώ ο ανταγωνισμός είναι εξαιρετικά σκληρός καθώς κάθε υγιής εταιnewtimes 31

Interview

των αγορών και πωλήσεων στην αλυσίδα των πετρελαιοειδών μέσω του συστήματος εισροών - εκροών και μηδενική ανοχή στους παραβάτες από τις αρμόδιες αρχές. Επιτρέψτε μου να κλείσουμε αυτή τη συνομιλία με κάποια ερωτήματα που αφορούν την εταιρεία σας. Πόσοι εργαζόμενοι απασχολούνται σήμερα στη Revoil και ποια ήταν η εξέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού της εταιρείας την περίοδο της κρίσης; Αυτή τη στιγμή στη Revoil απασχολούνται 105 εργαζόμενοι. Το 2013 η Revoil απασχολούσε 92 εργαζομένους. Η περίοδος της κρίσης δεν οδήγησε σε συρρίκνωση το προσωπικό της εταιρείας αλλά αντίθετα το διάστημα αυτό, και κυρίως από το καλοκαίρι του 2015 και μετά, δημιουργήθηκαν νέες θέσεις εργασίας.

είναι προτιμητέα αυτή η λύση παρά να κλείσει ο πρατηριούχος και να εμπλακεί κανείς σε δικαστικούς αγώνες διεκδίκησης των οφειλομένων. Στο πλαίσιο αυτό πιστεύω ότι κινήθηκαν όλες οι εταιρείες. Αν δεν το είχαν κάνει, από τις 5.500 πρατήρια πριν από την τραπεζική αργία θα έπρεπε να είχαν κλείσει τα 1.000 πρατήρια. Ε, δεν έχουν κλείσει. Οι απώλειες από την τραπεζική αργία είναι πολύ μικρές. Καμία εταιρεία δεν συμφέρει να κλείσει κάποιον πρατηριούχο της.

Σύμφωνα με μελέτες του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών το ύψος του λαθρεμπορίου εκτιμάται στα 150 με 170 εκατ. ευρώ.

32 newtimes

Είστε σε μια εποχή συμμαζέματος δαπανών και νοικοκυρέματος. Στο πλαίσιο αυτό υπάρχει περιθώριο υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων; Εσείς έχετε προχωρήσει σε επενδύσεις στο δίκτυο, στους αποθηκευτικούς χώρους, στο προϊοντικό χαρτοφυλάκιο; Για να μπορέσεις από ζημιές να περάσεις σε κερδοφορία δεν γίνεται να μείνεις στη συντήρηση δυνάμεων. Ο μόνος τρόπος για να το πετύχεις είναι να αυξήσεις την πελατεία σου, να αυξήσεις τις καταναλώσεις. Εμείς αυτό κάναμε και καταφέραμε να περάσουμε από ζημιές το 2014 σε κερδοφορία το 2015. Στο πλαίσιο αυτό επενδύσαμε στο δίκτυο, σε νέα πρατήρια. Παρά το γεγονός ότι απωλέσαμε πρατήρια λόγω της αξιολόγησης και εν τέλει της μη εγκατάστασης του συστήματος εισροών - εκροών, καταφέραμε να τα αναπληρώσουμε με μεγαλύτερα και ποιοτικότερα. Με την κίνηση αυτή κατορθώσαμε να επιτύχουμε μεγαλύτερες καταναλώσεις, γεγονός που συνέβαλε στην αύξηση των εσόδων μας. Παράλληλα ενισχύσαμε το εμπορικό μας χαρτοφυλάκιο με νέα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Διαθέσαμε στην αγορά το νέο πετρέλαιο κίνησης diesel xtra4 revolution, που προσφέρει maximum απόδοση του κινητήρα, πλήρη αντιμυκητιακή προστασία και σημαντική οικονομία καυσίμου. Το προϊόν κυκλοφόρησε στην αγορά το καλοκαίρι του 2015 – πάνω στην τραπεζική αργία – και ήδη αυτή τη στιγμή 70 πρατήρια το εμπορεύονται. Στόχος μας είναι τα πρατήρια αυτά να γίνουν 200. Προχωρήσαμε επίσης στον εξορθολογισμό του δικτύου, προσπαθήσαμε σε όλα τα επίπεδα να κάνουμε πιο αποδοτικές τις εργασίες μας. Για

παράδειγμα, βελτιστοποιήσαμε τις διαδρομές των βυτιοφόρων μας εντάσσοντας νέα πρατήρια ώστε να τις καταστήσουμε πιο αποδοτικές. Επίσης ολοκληρώσαμε την εγκατάσταση του συστήματος εισροών - εκροών σε όλες τις εγκαταστάσεις μας – αποθηκευτικούς χώρους σε Καβάλα, Χίο και Ασπρόπυργο. Αυτό έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί ως τον Ιούνιο του 2016, εμείς το είχαμε ολοκληρώσει τον Σεπτέμβριο του 2015. Αυτό μας απορρόφησε κεφάλαια της τάξεως του ενός εκατομμυρίου ευρώ. Στην πάταξη του λαθρεμπορίου έχουν επενδυθεί σημαντικές προσδοκίες από την παρούσα κυβέρνηση για άντληση δημοσίων εσόδων. Πόσο ρεαλιστικές είναι αυτές οι προσδοκίες; Μήπως είναι υπερβολικά τα ποσά που ακούγονται; Προτού απαντήσω στην ερώτησή σας θα ήθελα να τοποθετηθώ λέγοντας ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην πάταξη του φαινομένου της λαθρεμπορίας και της νοθείας. Το γεγονός επιβεβαιώνεται και από εγκυρότατες έρευνες και στατιστικά στοιχεία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που δημοσιεύει ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης το φαινόμενο των πειραγμένων αντλιών που έκανε την εμφάνισή του, με τους συνεχείς ελέγχους και την τοποθέτηση του συστήματος εισροών – εκροών, αντιμετωπίζεται με αποτελεσματικό τρόπο. Απαντώντας στο ερώτημά σας, σύμφωνα με μελέτες του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών, το ύψος του λαθρεμπορίου εκτιμάται στα 150 με 170 εκατ. ευρώ. Το ποσό είναι τεράστιο. Σίγουρα όμως δεν είναι στα υπερβολικά νούμερα που κατά καιρούς παρουσιάζονται από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία υπολογίζοντας πιθανά έσοδα στους προϋπολογισμούς του κράτους που δεν μπορούν να εισπραχθούν. Πρέπει να καταπολεμηθεί το λαθρεμπόριο, διότι και το τελευταίο λίτρο λαθραίου καυσίμου δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό στις υγιείς εταιρείες του κλάδου, όπως η Revoil. Η πάταξή του απαιτεί αυστηρούς καθημερινούς ελέγχους, πλήρη αξιοποίηση και διασταύρωση

Ποια είναι η στόχευση της διοίκησης της Revoil για το 2016; Στόχος μας είναι να διατηρήσουμε το μερίδιο αγοράς μας καθώς το δίκτυό μας είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Να διατηρήσουμε και να ενισχύσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της εταιρείας μας και αναφέρομαι στους σύγχρονους αποθηκευτικούς χώρους, στο μοντέρνο εμπορικό μας σήμα, στο οργανωμένο εμπορικό μας δίκτυο, στα καθαρά βυτιοφόρα μας. Επίσης στη συνεργασία μας με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ώστε μέσα από τους ποιοτικούς και ποσοτικούς ελέγχους να εξασφαλίζουμε την εύρυθμη λειτουργία του δικτύου μας και την παροχή υψηλού επιπέδου εξυπηρέτησης στους πελάτες μας. Η συγκεκριμένη συνεργασία έχει αναβαθμίσει τη σχέση μας με τους πρατηριούχους καθώς και εκείνοι κινητοποιούνται ώστε να γίνουν πιο σύγχρονοι, πιο συνεπείς στην τήρηση των προδιαγραφών και των κανόνων λειτουργίας. Αλήθεια έχετε επενδύσει τρομακτικά κεφάλαια σε αυτή την επιχείρηση. Αξίζουν όλα αυτά τα κεφάλαια που έχετε επενδύσει σε αυτή τη δραστηριότητα ή το έχετε μετανιώσει; Θα σας απαντήσω κάνοντας μια αναδρομή. Το 1995, όταν αναλάβαμε, η Revoil ήταν μια μικρή εταιρεία με μια υποτυπώδη εγκατάσταση στη Χίο. Σήμερα είναι ένας σύγχρονος οργανισμός που ελέγχει το 10% της αγοράς, με τρεις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις σε Χίο, Καβάλα και Ασπρόπυργο, με ένα δυναμικό δίκτυο πρατηρίων και ένα εξειδικευμένο και άριστα καταρτισμένο προσωπικό. Όχι μόνο δεν το έχουμε μετανιώσει αλλά αισθανόμαστε υπερήφανοι για αυτά που έχουμε επιτύχει και εξαιρετικά υπεύθυνοι απέναντι στους πελάτες μας, στους μετόχους μας, στο προσωπικό μας. Από το 1995 ως το 2010 ζήσαμε καλές εποχές με υψηλή κερδοφορία. Υπήρξε χρονιά που η κερδοφορία μας ξεπερνούσε τα 4 εκατ. ευρώ. Αυτό μας επέτρεψε να κάνουμε πολύ μεγάλες επενδύσεις, αυξήθηκε λοιπόν η αξία της εταιρείας. Η περίοδος της κρίσης που ακολούθησε μας δοκιμάζει αλλά αντέχουμε και προχωράμε μπροστά. Και στα καλά και στα άσχημα είμαστε παρόντες. Η επόμενη ημέρα ξεκινάει με μια καλοκουρδισμένη εταιρεία, από τις μεγαλύτερες του κλάδου. Αυτό είναι μεγάλο κεφάλαιο και αυτό δεν το εγκαταλείπουμε Αντίθετα το υποστηρίζουμε και επενδύουμε σε ένα καλύτερο μέλλον.

destination

NEW R ADISSON ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΗ ΟΜΙΛΟ CARLSON REZIDOR HOTEL GROUP ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ PARK, ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΩΣ, ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΤΗΚΕ ΣΕ RADISSON BLU PARK HOTEL. Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ “YES I CAN” ΤΟ FREE WI-FI ΚΑΙ Η ΟΛΙΚΗ “ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ” ΤΟΥ ΣΕ ΥΦΟΣ URBAN NATURE ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΟΥ. ΤΟ ROOFTOP RESTAURANT-BAR ST’ASTRA EAST ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΠΟΛΥΑΣΙΑΤΙΚΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ SUSHI ΜΕ ΘΕΑ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ! ΕΝΑ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΕ ΘΕΑ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ.

RADISSON BLU PARK HOTEL Alexandras Avenue 10, 10682 Athens, Greece, MHTE 0206K015A0027200 T: +30 210 8894500 info.athens@radissonblu.com radissonblu.com/hotel-athens newtimes 33

RADISSON BLU PARK HOTEL, ATHENS

NE W B LU

Το μέλλον του ελληνικού ελαιολάδου Του Β. Ν. ΚΑΜΒΥΣΗ

BussinessNews

Τ

34 newl times

ο αν ένας κλάδος βρίσκεται σε κρίση καταφαίνεται από το κατά πόσον μπορεί να είναι υγιής, ανταγωνιστικός, κερδοφόρος και γενικότερα αν παρουσιάζει ενδιαφέρον από επενδυτικής πλευράς. Η άσχημη συνεπώς κατάσταση, η οποία διαπιστώνεται καθημερινά αλλά και συνεχώς επισημαίνεται προφορικά και γραπτά από τους διάφορους «επαΐοντες», ειδικούς περί τα ελαϊκά μας δρώμενα, είναι πιστεύω, αν μη τι άλλο, αποτέλεσμα απαρχαιωμένων δράσεων, άστοχων και ευκαιριακών αποφάσεων είτε μέτρων που ελήφθησαν (και συνεχίζουν να λαμβάνονται) και εν πάση περιπτώσει ενεργειών που βρίσκονται και κινούνται συνήθως εκτός της ελαϊκής ελληνικής πραγματικότητας. Οι γνώμες που κυριάρχησαν, οι απόψεις που διατυπώθηκαν και περισσότερο οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν ή συνεχίζουν να εφαρμόζονται είναι αυτές που οδήγησαν κυρίως τους ελαιοπαραγωγούς αλλά και το ελληνικό «υγρό χρυσάφι», το κατ’ εξοχήν εθνικό μας προϊόν, στην παρούσα απαξίωση. Δεν θα σταθούμε στην απαρίθμηση και ανάπτυξη όλων των αιτίων που οδήγησαν τον τομέα σε αυτή την κατάσταση διότι ούτε ο χώρος το επιτρέπει ούτε η απόδοση επί μέρους ευθυνών για την κρίσιμη θέση του είναι δική μας δουλειά. Ας δούμε λοιπόν το πρόβλημα με ψυχραιμία! Η Ελλάδα, τρίτη ακόμη σε όγκο ελαιοπαραγωγός χώρα, παράγει μια σημαντική ποσότητα ελαιολάδου, περίπου 250.000300.000 τόνους, από τους οποίους, ένα μέρος αυτοκαταναλώνεται, ένα άλλο πωλείται τυποποιημένο, ένα τρίτο εξάγεται χύμα, κατευθυνόμενο με βυτία στο εξωτερικό, και το υπόλοιπο, δηλαδή περίπου 100.000 τόνοι, παραμένει «στα αζήτητα». Ξεκινώντας επομένως, ήδη κατά την έναρξη της νέας περιόδου, από το δεδομένο ότι το 1/3 τουλάχιστον της παραγωγής μας «περισσεύει», η ψυχολογία της αγοράς επηρεάζεται αρνητικά, ακόμη και στις πρώτες πράξεις αγοραπωλησίας του πρώιμου αγουρελαίου μας. Αυτές οι ποσοτικά μικρές, αλλά άριστες ποιοτικά παραγωγές συγκεκριμένων περιοχών της Ελλάδας εξάγονται αποκλειστικά σχεδόν χύμα, σε τιμές αγοράς συνήθως 30% ακριβότερες, από Ιταλούς μεγαλεμπόρους, οι οποίοι συρρέουν και εξασφαλίζουν τις ελλειμματικές - ποσοτικά και ποιοτικά – παραγωγές τους, ώστε να ικανοποιήσουν ετησίως σχεδόν υπερδιπλάσιο όγκο από όσο παράγουν, ως ιταλικό τυποποιημένο προϊόν. Στην πραγματικότητα οι ιταλικές εξαγωγικές «υποχρεώσεις» τυποποιημένου είναι κατά πολύ ογκωδέστερες από την ετήσια παραγωγή τους, με αποτέλεσμα την ανάγκη άμεσης και μεγάλης εισαγωγής ποσοτήτων ελαιολάδου όχι μόνο από την Ελλάδα, η οποία ήταν κατά κανόνα ο κύριος τροφοδότης της σε χύμα, αλλά τα τελευταία χρόνια και από την Τυνησία, την Τουρκία και άλλες ελαιοπαραγωγικές χώρες της Μεσογείου. Δημιουργείται λοιπόν άμεσα η ανάγκη – εκ του και ότι ο προσανατολισμός των κυρίων «πελατών χύμα» διαφοροποιείται – να εξετάσουμε από την αρχή τα στοιχεία εκείνα που θα μας επιτρέψουν να επιβιώσουμε στην παγκοσμιοποιημένη πλέον και αδυσώπητη ελαϊκή αγορά. Στόχος πρέπει να είναι η παραγωγή περισσότερου «πρωιμότερου» και λιγότερου ποσοτικά «μέσου» προϊόντος. Δείτε για παράδειγμα την εφετινή τιμή του πρώιμου «Μαυρολίσιου», το οποίο πωλήθηκε στα 4 ευρώ το κιλό! (Τιμή βυτίου χύμα). Ακολουθεί με διαφορά το πρώιμο «Αθηνολιάς», με τιμή τουλάχιστον 0,5 ευρώ υψηλότερα ανά κιλό! (Πάντα τιμή βυτίου χύμα). Συνεπώς οι «ποσοτικές στοχεύσεις» παραγωγών και ελαιοτριβέων την περίοδο αιχμής (μέσα Νοεμβρίου, τέλη Δεκεμβρίου) κάθε άλλο παρά συμφέρουσες είναι. Αντίστοιχη βέβαια θα είναι και η κερδοφορία Ελλήνων τυποποιητών ποιοτικά ανώτερων προϊόντων, με απαραίτητη οπωσδήποτε εδώ όμως την υποβοήθηση μέσω του κύριου μοχλού εμπορευσιμότητας, του επιστημονικού μάρκετινγκ. Αποφάσεις απελπισίας που έχουν προταθεί ως λύσεις για τις αδιάθετες ποσότητες, συνήθως μέτριας ποιότητας προϊόντος, περασμένων ετών, όπως π.χ. ο μηχανισμός της ιδιωτικής αποθεματοποίησης, προσπαθώντας κοντόφθαλμα και

πρόχειρα να συγκρατήσουν από τον κατήφορο την περαιτέρω πτώση της αξίας του προϊόντος, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η απέλπιδα προσπάθεια ανάνηψης ενός σηπόμενου πτώματος. Ουσιαστικά μετέφεραν το πρόβλημα λίγους μήνες πιο πέρα – κλασική ελληνική προσέγγιση – χωρίς να υπολογίζεται ότι, εκτός από την περαιτέρω υποβάθμιση της ποιότητάς του, – με τη χωρίς προδιαγραφές βιαστική αποθήκευσή του στις ιδιωτικές δεξαμενές –, το γεγονός της υπερπροσφοράς (κύριας ζημιογόνου εμπορικής παραμέτρου) θα έβλαπτε το άριστο πρώιμο αγουρέλαιο, ακόμη και κατά την έναρξη της νέας εσοδείας όπου οι τιμές κατά κανόνα ανακάμπτουν. Υπάρχει αλήθεια κάποια απάντηση στο πρόβλημα; Υπάρχει μια πρόταση με λύση, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει τον κλάδο στην επιβίωση και στην αξιοπρεπή έξοδο από μια τέτοια θεμελιώδη, δομική κρίση; Δεν θα ανακαλύψουμε εκ νέου την Αμερική με λύσεις ανεφάρμοστες, αλλά θα προτείναμε πρωτίστως να ακολουθήσουμε την ίδια ποιοτική οδό της βελτιστοποίησης του προϊόντος, όπως συνέβη π.χ. με την ελληνική οινική οικογένεια (και όχι μόνο). Το «βαρελίσιο» – του συμπαθέστατου κατά τα άλλα – καρβουνιάρη, π.χ., που παρήγε εμπειρικά σχεδόν άφθονο κρασί, με τις γνωστές στους παλαιότερους πρωτόγονες συνθήκες οινοποίησης και πωλούνταν χύδην στις γειτονιές, στα μπακάλικα και στα σπίτια, παράγεται σήμερα με όλους τους συγχρόνους διεθνείς κανόνες υγιεινής και ασφάλειας, από επώνυμους φημισμένους οίκους μας (κτήματα) και προσφέρεται με εγγυημένη, σταθερή, περιορισμένη και διηνεκώς υψηλή ποιότητα προϊόντος στον Έλληνα αλλά και στον ξένο καταναλωτή από τις εξειδικευμένες οινοθήκες, – «κάβες» κατά το ελληνικότερο – είτε από ειδικούς συμβούλους (sommelier) στα gourmet εστιατόρια και πάντως σε ειδικά αποκλειστικά οινικά ερμάρια καταστημάτων και πάντοτε στις σωστές συνθήκες αποθήκευσης ή/και προβολής. Για το γάλα, το γιαούρτι και γενικότερα τα γαλακτοκομικά θα μπορούσαμε επίσης να αναφερθούμε αντίστοιχα. Στο ελαιόλαδο, αντιθέτως, ας δούμε τι συμβαίνει. Η εξαίρεση του κανόνα, ο άριστος ελαϊκός φρουτοχυμός, το μοναδικό εξαιρετικό προϊόν που προέρχεται με απλή έκθλιψη από τους καρπούς της ελιάς, διαθέτοντας μοναδικές αντιοξειδωτικές και υγιεινολογικές ιδιότητες αναγνωρισμένες διεθνώς (αμερικανικός FDA), βρίσκεται εκτεθειμένο στις ίδιες ακριβώς προθήκες με τα σπορέλαια, τα εξευγενισμένα λάδια και τα αμφιβόλου ποιότητας ρευστά λιπαρά, που συγκρινόμενα δεν προσομοιάζουν σε τίποτε με την αξία των εξαιρετικών παρθένων ελαιολάδων. Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι ο χυμός των καρπών της ελιάς και ως τέτοιος πρέπει να διαχειρίζεται, συντηρείται, προσφέρεται, πωλείται και καταναλώνεται. Είναι το δίχως άλλο ένας χυμός ψυγείου, που κατά το πορτοκαλάδα, λεμονάδα, βυσσινάδα κλπ. θα έπρεπε να διατηρείται εκεί και να ονομάζεται κάπως αντίστοιχα. «Ελαιάδα» ας πούμε ή Olive Juice διεθνέστερα. Οι πλέον πρόσφατες επιστημονικές μελέτες εξάλλου το καταδεικνύουν εμφανέστατα. Ας δούμε όμως στη συνέχεια τι ισχύει και νομοθετικά. Οι αναλυτικές παράμετροι που χαρακτηρίζουν διεθνώς το ελαιόλαδο (Κανονισμός ΕΚ 2568/91 και νομοθεσία Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας – COI), με μια επαρκή αρχικά καταγραφή, διασφαλίζουν την ποιότητα και την αυθεντικότητα (βοτανική ταυτότητα). Επίσης τις επιτρεπόμενες τεχνικές παραλαβής του ελαιολάδου (παραγωγή με μηχανικά μόνο μέσα), μια σχετικά μεγάλη προσέγγιση στις οξειδωτικές παραμέτρους που το χαρακτηρίζουν (φρεσκάδα) και τέλος για την κατηγορία «εξαιρετικό», την απουσία οποιωνδήποτε οργανοληπτικών ελαττωμάτων. Δεν προβλέπονται όμως από τον νομοθέτη δυστυχώς (άραγε παραδόξως;) όλα όσα αφορούν τις βιοδιαθρεπτικές υγειοπροστατευτικές, φαρμακευτικές και τόσες άλλες ιδιότητες, που θεωρώ ότι θα έπρεπε να τονισθούν, υπογραμμισθούν και διαφημισθούν για αυτό το εξαιρετικό τρόφιμο, του οποίου οι λάτρεις και βαθείς γνώστες των ιδιοτήτων του ζητούν και γνωρίζουν. Έναν τόσο προικισμένο με αντιοξειδωτικό περιεχόμενο φρουτοχυμό, που ακόμη και 6 μήνες εκτός ψυγείου (και μερικές φορές πολύ περισσότερο) διατηρεί σε μεγάλο βαθμό αυτές τις ευεργετικές ιδιότητες αυτούσιες, μεταφέροντάς τες κατά την κατανάλωσή του αντίστοιχα και στον ανθρώπινο οργανισμό. Ιδιότητες οι οποίες έπρεπε πρώτα να αναγνωρισθούν και θεσπισθούν νομοθετικά μέσω νέας προσθήκης στον υπάρχοντα Κανονισμό από τα ευρωπαϊκά ελαιοπαραγωγικά κράτη, κατόπιν δε να απαιτηθεί η προώθηση/θέσπισή τους και από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας

new times 35

BussinessNews 36 newl times

και βεβαίως μόνο για το άριστο τυποποιημένο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που κυκλοφορεί επώνυμα στις αγορές όλων των άλλων χωρών. Η γνωστή προαιρετική διαθρεπτική αναφορά που προτείνεται από την ΕFSA (Εuropean Food Safety Authority), για όσα ελαιόλαδα περιέχουν ποσοστό αντιοξειδωτικών μεγαλύτερο των 250 mgr ανά κιλό, μάλλον έχει δυσχεράνει την κατάσταση στη χώρα μας παρά την έχει βοηθήσει. Και τούτο παρά το γεγονός ότι τελευταίες μελέτες που έχουν γίνει από Έλληνες κυρίως επιστήμονες κύρους στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών αναδεικνύουν την αξία και την υπεροχή του ελληνικού ελαιολάδου έναντι των ελαιολάδων άλλων χωρών. Αντ’ αυτών (και ευτυχώς για την αδιαμφισβήτητη αξία του) ο περιβόητος αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και χωρίς κανένα σχεδόν εμπορικό συμφέρον, μιας που η Αμερική παράγει ελάχιστο ελαιόλαδο, έρχεται να αναγνωρίσει και να επιτρέψει την αναγραφή στην ετικέτα του προϊόντος, την ιδιαιτερότητά του αυτή, δηλαδή ευθέως και νομίμως να διαφημίσει (με διαθρεπτικό ισχυρισμό – claim) αυτά που εμείς τα «οίκαδε εν δήμω» δεν προωθήσαμε. Έτσι το ξεχωριστό αυτό προϊόν με τις ιδιαίτερες οργανοληπτικές, διατροφικές και υγιεινολογικές ιδιότητες, ΔΕΝ αναγνωρίζεται και δεν ξεχωρίζει, τοποθετούμενο συλλήβδην στο ράφι, δίπλα σε μη αντίστοιχα προϊόντα. Λογικά λοιπόν αυτή η κατάσταση (τοποθέτησή του μαζί με τα σπορέλαια) οδηγεί τον καταναλωτή να μη διακρίνει τη διαφορετική ανώτερη αξία του και να το συγκρίνει με τα ανόμοια, αγοράζοντας στο τέλος με μοναδικό κριτήριο τη φθηνή τιμή. Να λοιπόν από πού ξεκινά ο φαύλος κύκλος. Στον ανταγωνισμό διαφορετικών προϊόντων στο ίδιο ράφι. Στο ράφι όλων των άλλων λαδιών, που εμείς δεχθήκαμε και δεχόμαστε να εκτίθεται (κυριολεκτικά) ο ελαϊκός φρουτοχυμός μας. Ο… «ασυνείδητος» τυποποιητής ελαιολάδου στη συνέχεια αντιπαρέρχεται μύρια όσα ώστε, χαμηλώνοντας τον πήχη στην ποιότητα και μερικές φορές στην αυθεντικότητα του προσφερόμενου αγαθού, να μειώσει την τιμή του προϊόντος του ώστε να προτιμηθεί στα σουπερμάρκετ από τον τελικό καταναλωτή. Και ο κύκλος μεγαλώνει. Στο παιχνίδι μπαίνουν οι μεγάλες ελαιοπαραγωγικές χώρες (Ισπανία), όπου οι παραγωγοί με εντατικές και προσφάτως υπερεντατικές καλλιέργειες μειώνουν δραματικά το κόστος καλλιέργειας και συλλογής παράγοντας φθηνό, μέτριο ελαιόλαδο σε «ανταγωνιστικές τιμές», ό,τι ζητά δηλαδή το «ισοπεδωμένο ράφι» στο οποίο αναφερθήκαμε προηγουμένως. Συνεχίζουν

Η Toyota και πάλι στην πρώτη θέση των πωλήσεων - 12% το μερίδιο της εταιρείας στην ελληνική αγορά

Η

Toyota το 2015 βρέθηκε και πάλι στην πρώτη θέση της ελληνικής αγοράς αυτοκινήτου, με συνολικές ταξινομήσεις 9.901 αυτοκινήτων. Αναλυτικότερα, η εταιρεία αναδείχθηκε στην κορυφή των επιβατικών με 8.866 ταξινομήσεις, όγκος που αντιστοιχεί στο 11,7 % της αγοράς, καθώς επίσης και στην πρώτη θέση των επαγγελματικών αυτοκινήτων με 1.035 ταξινομήσεις ή ποσοστό 18,3%. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Toyota Ελλάς κ. Αριστείδης Αραβανής, με βάση τα αποτελέσματα αυτά, τόνισε τα εξής: «Το 2015 ήταν μια χρονιά με αξιόλογη μεγέθυνση της ελληνικής αγοράς αυτοκινήτου κατά 7% σε σχέση με το 2014. Η Toyota Ελλάς και το δίκτυο εξουσιοδοτημένων εμπόρων της πέτυχαν μία ακόμη αδιαμφισβήτητη πρωτιά αυξάνοντας το μερίδιο στο 12,2% και ενισχύοντας την ηγετική θέση της Toyota στην ελληνική αγορά. Επιπρόσθετα, η υβριδική τεχνολογία Toyota συνεχίζει να κατακτά όλο και περισσότερο την εμπιστοσύνη και να καλύπτει τις ανάγκες των Ελλήνων καταναλωτών. Τρανή απόδειξη οι πωλήσεις των υβριδικών μοντέλων μας (Yaris, Auris, Prius), οι οποίες αυξήθηκαν κατά 140% το 2015 έναντι του 2014. Ευχαριστούμε θερμά τους πελάτες μας για την προτίμηση και την εμπιστοσύνη τους στα προϊόντα και στις υπηρεσίες μας και θέλουμε να τους διαβεβαιώσου-

(οι ίδιοι) με εξαγορές κολοσσών και αναγνωρίσιμων παγκοσμίως «brand names» ξένων και κυρίως ιταλικών εταιρειών, που κατέχουν τα σκήπτρα στο παγκόσμιο μερίδιο αγοράς, ώστε να εξαπλωθεί το δυνατόν περισσότερο και παντού η συμφέρουσα γι’ αυτούς μέση κατάσταση. Και ο χορός καλά κρατεί. Σε μια περίοδο «οικονομικής κρίσης» λοιπόν, όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα, η ανώμαλη αγορά και η οικονομική δυσχέρεια του συστήματος αναγκάζουν τον παραδοσιακό παραγωγό ελαιολάδου να πωλεί το προϊόν του κάτω του κόστους, σε επίπεδο που να καθιστά την ελαιοκαλλιέργεια, για όποιον νεότερο ήθελε να επιστρέψει και να ασχοληθεί σοβαρά, μάλλον αποτρεπτική. Αν συνεχίσουμε παρομοίως, ίσως η απαξία της ελαιοκομίας/ελαιοπαραγωγής οδηγήσει σε άγνωστες ατραπούς κυρίως τους υπάρχοντες Έλληνες παραγωγούς, για τους οποίους το πιθανότερο είναι να στραφούν σε άλλες δραστηριότητες. Υπάρχει λοιπόν ελπίδα και τι πρέπει να γίνει για να ανακάμψει ο κλάδος; Δύσκολα μπορούμε να απαντήσουμε στην ερώτηση αυτή. Και τούτο διότι κατά τη γνώμη μας η ελαιοπαραγωγή έχει πλέον διχαστεί. Η πρώτη περίπτωση είναι να ακολουθήσει κανείς μεγάλες παραγωγές, μέσης και χαμηλής ποιότητας, με όσο το δυνατόν φθηνότερες πρακτικές, καταλήγοντας σε ένα οριακά αποδεκτό μέτριο λάδι, που βέβαια καλύπτεται από το πνεύμα του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2568/91 με τα πλατιά όρια, γεγονός που κυρίως ισχύει και συμφέρει την Ισπανία. Για αυτή τη λύση όμως, επιτρέψατέ μου να είμαι πολύ συγκρατημένος. Όχι μόνο λόγω της ήδη πλεονασματικής παραγωγής μας, αλλά και διότι ένα παρόμοιο καλλιεργητικό μοντέλο (εντατικό είτε υπερεντατικό), στο ασύμφορο για τέτοιου είδους φύτευση ανάγλυφο της Ελλάδας – πλην ελαχίστων περιπτώσεων, όπως ο Θεσσαλικός κάμπος π.χ. –, είναι μάλλον αβέβαιο. Άρα εκ των πραγμάτων μάς απομένει ο δεύτερος, δύσκολος και μοναχικός δρόμος της ποιοτικής διαφοροποίησης. Της διαφοροποίησης που μοιραία –και σε αυτήν την περίπτωση – πιστεύω πως πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας, όπως το πράττει εδώ και χιλιετίες. Τη γνωστή ποιοτική ανάδελφη πορεία την οποία, με οραματισμό, προσήλωση αυταπάρνηση, μεράκι και πίστη, πάντοτε στις κρίσιμες στιγμές διαλέγει να βαδίσει. Άραγε θα την επιλέξει; Ο καιρός έφθασε και οι συνθήκες μάς το επιβάλλουν! Ο κ. Καμβύσης είναι χημικός.

με ότι η απόλυτη εξυπηρέτησή τους παραμένει πάντα ο πυρήνας της φιλοσοφίας μας. Η Toyota κατέκτησε το 2015 στην ελληνική αγορά: – 1η θέση σε σύνολο πωλήσεων στην αγορά αυτοκινήτου – 1η θέση σε πωλήσεις επιβατικών αυτοκινήτων (PCs) – 1η θέση σε πωλήσεις ελαφρών επαγγελματικών αυτοκινήτων (LCVs). Η συνολική αγορά του αυτοκινήτου στη χώρα μας το 2015 αυξήθηκε 7% σε σύγκριση με το 2014. Συγκεκριμένα, το 2015 έκλεισε με 81.457 ταξινομήσεις, ενώ το 2014 είχαν ταξινομηθεί 76.106 αυτοκίνητα. Κατά τη διάρκεια της περυσινής χρονιάς τα νέα μοντέλα που παρουσιάστηκαν ήταν τα Αuris και Avensis, ενώ όλα τα μοντέλα της Toyota βρέθηκαν το 2015 στις κορυφαίες θέσεις της κατηγορίας τους. Ειδικότερα, στις κύριες και βασικές κατηγορίες της αγοράς, τα μοντέλα της εταιρείας ήταν ως εξής: – Auris με 1.475 ταξινομήσεις και 13,3%, καθώς και Corolla με 569 και μερίδιο αγοράς 5,1%, κατέκτησαν αθροιστικά την πρώτη Ο κ. Αριστείδης Αραβανής, θέση επάξια στην κατηγορία C πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Toyota Ελλάς – Aygo με 1.556 ταξινομήσεις και 13,8% μερίδιο αγοράς. Αναλυτικά, στη λιανική πώληση το Aygo με μεγάλη διαφορά κατέκτησε την πρώτη θέση και με μερίδιο αγοράς 17,8%, και, τέλος, – Yaris με 5.017 ταξινομήσεις και μερίδιο 18,3%, απέδειξε και την περασμένη χρονιά πως είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης όχι μόνο στην κατηγορία του αλλά και πρώτο μοντέλο σε πωλήσεις ανάμεσα σε όλα τα μοντέλα της ελληνικής αγοράς.

new times 37

travel times

Το πλήρωμα του Celestyal Olympia με τον πατέρα Αντώνιο και τα παιδιά από την «Κιβωτό του Κόσμου» κατά τη διάρκεια της εκδρομής που πραγματοποίησαν με το κρουαζιερόπλοιο της Celestyal Cruises

38 newl times

Ο κ. Κυριάκος Αναστασιάδης, διευθύνων σύμβουλος της Celestyal Cruises

Η Celestyal Cruises συνεχίζει να στηρίζει έμπρακτα την «Κιβωτό του Κόσμου» Η Celestyal Cruises, στο πλαίσιο του προγράμματος της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, συνεχίζει να χαρίζει χαμόγελα στα παιδιά της «Κιβωτού του Κόσμου» Συνεχίζοντας τη μακρόχρονη συνεργασία με τον μη κερδοσκοπικό Οργανισμό Ειδικής Μέριμνας και Προστασίας Μητέρας και Παιδιού, «Κιβωτός του Κόσμου», η Celestyal Cruises προσέφερε τρόφιμα, ρούχα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης, σε συνδυασμό με οικονομική υποστήριξη από τους εργαζομένους της εταιρείας, προς ενίσχυση του σημαντικού έργου της Οργάνωσης. Η προσφορά αυτή είναι μία μόνο από τις δράσεις του διευρυμένου προγράμματος προσφοράς της Celestyal Cruises προς την «Κιβωτό του Κόσμου». Στις δράσεις τις εταιρείας, εκτός από εκπαιδευτικές εκδρομές, συμπεριλαμβάνονται η προσφορά εξοπλισμού, η ενημέρωση για τη δράση της Οργάνωσης και η συλλογή χρημάτων εν πλω, στις κρουαζιέρες της Celestyal Cruises.

Πιο συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 2015 η Celestyal Cruises προσέφερε σε 70 παιδιά από την «Κιβωτό του Κόσμου», μαζί με εθελοντές της Οργάνωσης και τον πατέρα Αντώνιο, τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν εκπαιδευτική εκδρομή που ενθουσίασε τους μικρούς ταξιδιώτες. Η «Κιβωτός του Κόσμου» «ταξίδεψε» με τη βοήθεια της Celestyal Cruises στην Κωνσταντινούπολη, στην Πάτμο, στη Ρόδο και στη Σαντορίνη, όπου τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν μνημεία, αξιοθέατα και αρχαιολογικούς χώρους, ενώ απόλαυσαν τους παραδοσιακούς χώρους και άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες που προσέφερε το πλοίο.

Σχετικά με τη Celestyal Cruises H Celestyal Cruises, με 30 χρόνια εμπειρίας, είναι σήμερα η μοναδική εταιρεία κρουαζιέρας η οποία εδρεύει στην Ελλάδα. Επισκέπτεται τα περισσότερα ελληνικά λιμάνια από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία (συνολικά 30 λιμάνια) προωθώντας την αυθεντική ελληνική εμπειρία και προβάλλοντας τις ομορφιές, τη φιλοξενία, τις γεύσεις και τον πολιτισμό της χώρας μας στους ξένους επισκέπτες. Διαχειρίζεται πέντε κρουαζιερόπλοια εκ των οποίων τα τρία εκκινούν από ελληνικά λιμάνια ενώ τα άλλα δύο είναι ναυλωμένα στον μεγάλο τουριστικό όμιλο TUI. Αποτελώντας έναν ραγδαία αναπτυσσόμενο επιχειρηματικό οργανισμό και με σεβασμό στις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις των φιλοξενουμένων του, η Celestyal Cruises προσφέρει καθημερινά σταθερή ποιότητα υψηλών υπηρεσιών σε εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες. Μέσα στο 2015 απέσπασε το βραβείο «Καλύτερης Στρατηγικής Επικοινωνίας» στα ναυτιλιακά βραβεία Ευκράντη και τρία βραβεία στα Tourism Awards: ένα χρυσό στην κατηγορία «Κρουαζιέρα - Θεματικές Εκδηλώσεις» και δύο αργυρά στις κατηγορίες «Συνεισφορά στην εθνική οικονομία» και «Υποστήριξη τοπικών κοινοτήτων – Νέοι προορισμοί». Παράλληλα, ως επιβεβαίωση των καινοτόμων πρακτικών της, η εταιρεία διακρίθηκε στο θεσμό των HR Community Awards με πέντε Silver Awards. Τέλος, η Celestyal Cruises είναι η μοναδική εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρουαζιέρας (CLIA Europe).

Τα φάρµακα ευρείας χρήσης, γνωστά και ως ΜΗΣΥΦΑ ή OTC, καταξιωµένα σε βάθος χρόνου για την αποτελεσµατικότητα και την ασφάλειά τους και µε πολύ προσιτές τιµές, µας ανακουφίζουν από ήπια συµπτώµατα υγείας. Οι εταιρείες-µέλη του Ε.Φ.Ε.Χ στηρίζουν την ανάπτυξη και ανάδειξη της αυτοθεραπείας σε βασικό πεδίο της Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείας, µέσα από την υπεύθυνη ενηµέρωση, την ενδυνάµωση του ρόλου του Φαρµακοποιού ως σηµαντικού συµβούλου υγείας, και τη συνεχή προσφορά ασφαλών, αποτελεσµατικών και καινοτόµων φαρµάκων.

Ηφαίστου 2 & Αγίου Κωνσταντίνου 151 24 Μαρούσι Τηλ.: 210 6197 560 , Φαξ: 210 6197 141 e-mail: info@efex.gr, www.efex.gr

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΕΥΡΕΙΑΣ ΧΡΗΣΗΣ

new times 39

Interview

Χρήστος Στάικος Πρόεδρος του Οργανισμού Enterprise Greece

«Απαραίτητη η αύξηση των εξαγωγών για την ανάκαμψη της οικονομίας» Συνέντευξη στον ΜΙΧΑΛΗ ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗ

Όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή του χρησιμοποιεί ο νέος υπερ-οργανισμός Enterprise Greece, που προέκυψε από τη συγχώνευση του παλαιού Οργανισμού Προώθησης Εξαγωγών και του φορέα Invest in Greece. Ο πρόεδρος του Enterprise Greece κ. Χρήστος Στάικος, στη συνέντευξη που παραχώρησε στους New Times, περιγράφει ποια είναι τα εργαλεία αυτά (διευκολύνσεις στην αδειοδότηση, στην πρόσβαση σε διεθνή κεφάλαια, στην προώθηση προϊόντων στις ξένες αγορές κτλ.) και διαπιστώνει ότι η διεθνής επιχειρηματική κοινότητα αντιλαμβάνεται τις αλλαγές που συμβαίνουν στη χώρα και αντιδρά θετικά στα μηνύματα που λαμβάνει. Τέλος ο κ. Στάικος θεωρεί απαραίτητη για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας την ανοδική πορεία των εξαγωγών.

Είστε επικεφαλής ενός μεγάλου οργανισμού που προέκυψε από την ένωση του παλαιού Οργανισμού Προώθησης Εξαγωγών και του φορέα Invest in Greece. Από οργανωτικής πλευράς, πώς είναι τα πράγματα σήμερα; Ο Οργανισμός Enterprise Greece είναι ο αρμόδιος εθνικός φορέας, υπό την εποπτεία του υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, για την προσέλκυση επενδύσεων στην Ελλάδα και την προώθηση των εξαγωγών, με

40 newtimes

στόχο να προβάλλει τη χώρα ως ιδανικό επενδυτικό προορισμό και να προωθεί τα ανταγωνιστικά εξαγωγικά προϊόντα και υπηρεσίες της Ελλάδας. Ακολουθεί τις σύγχρονες βέλτιστες διεθνείς πρακτικές με ορίζοντα τον ενιαίο, εξωστρεφή προσανατολισμό της χώρας, έτσι ώστε να αξιοποιηθεί στο έπακρο η δυνατότητα της Ελλάδας να προσελκύσει ξένες άμεσες επενδύσεις και ταυτόχρονα να ενισχυθούν οι εξαγωγικές

προσπάθειες των ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές. Υποστηρίζει τους διεθνείς επενδυτές να αναπτύξουν επιχειρηματική δράση στην Ελλάδα, συμβάλλει στην άρση γραφειοκρατικών εμποδίων και παρέχει σημαντική πληροφόρηση για τη χώρα ως επενδυτικό προορισμό, προβάλλοντας τους τομείς εκείνους στους οποίους διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Παράλληλα αποσκοπεί στην προώθηση των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών

Interview

στις διεθνείς αγορές και στηρίζει τις ελληνικές επιχειρήσεις να προσεγγίσουν νέες αγορές και να εντοπίσουν νέους εταίρους, έτσι ώστε να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Η αναβάθμιση των λειτουργιών και υπηρεσιών συνολικά του Οργανισμού είναι καθημερινή προτεραιότητα, στην κατεύθυνση διαμόρφωσής του ως ουσιαστικού ενιαίου φορέα εξωστρέφειας που θα συνδυάζει την προσέλκυση επενδύσεων με την προώθηση εξαγωγών. Με περισσότερες δράσεις ένταξης νέων τομέων και κλάδων, ανοίγματος νέων ξένων αγορών για τα ελληνικά προϊόντα, πληροφόρησης εξαγωγικών επιχειρήσεων και εκπαίδευσης νέων και εν δυνάμει εξαγωγικών, ιδιαίτερα μικρών και μεσαίων, και γενικότερα μιας πιο ενεργητικής πολιτικής εξωστρέφειας. Παράλληλα, διευρύνεται και ενισχύεται η σχέση με επιχειρήσεις των κλάδων για συνεργασία στην κατεύθυνση της εξωστρέφειας. Ποιοι μπορούν να ωφεληθούν από μια επαφή με τον Οργανισμό Enterprise Greece – πέραν των ξένων επενδυτών. Ποιες υπηρεσίες μπορείτε να προσφέρετε στους Έλληνες επιχειρηματίες που αναζητούν διέξοδο στις ξένες αγορές; Ο Οργανισμός Enterprise Greece αφενός προβάλλει την Ελλάδα ως επενδυτικό προορισμό με στόχο να βάλει τη χώρα μας στο επενδυτικό ραντάρ των διεθνών επενδυτών και αφετέρου προωθεί τα εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες στις αλλοδαπές αγορές συμβάλλοντας στην αύξηση του εξαγωγικού εμπορίου. Και στις δύο αυτές προτεραιότητες, τόσο στην προσέλκυση και υποστήριξη των επενδύσεων όσο και στην προώθηση των εξαγωγών, ο Oργανισμός συνεργάζεται στενά με τις ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες επωφελούνται πολλαπλά από τις δράσεις εξωστρέφειας που διοργανώνονται κάθε χρόνο αλλά και από την τεχνογνωσία που έχουν αποκτήσει τα στελέχη του Oργανισμού. Συγκεκριμένα, δίνοντας έμφαση στους τομείς εκείνους που η χώρα διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως τουρισμός, ενέργεια, τρόφιμα και αγροτική παραγωγή, logistics, τεχνολογία πληροφορικής και επικοινωνιών, περιβαλλοντική διαχείριση και επιστήμες υγείας, ο Oργανισμός συναντά μέσα από ένα ευρύ πρόγραμμα αποστολών διεθνείς επενδυτές προβάλλοντάς τους την επενδυτική πρόταση της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, προωθούνται συγκεκριμένες επενδυτικές δυνατότητες μέσα από το χαρτοφυλάκιο επενδυτικών σχεδίων του Enterprise Greece. Στο χαρτοφυλάκιο υπάρχει μεγάλος αριθμός επενδυτικών σχεδίων ελληνικών επιχειρήσεων, τα οποία αναζητούν συμμετοχική χρηματοδότηση από διεθνείς επενδυτές και αυτά προβάλλονται συστηματικά βοηθώντας τις ελληνικές επιχειρήσεις να έλθουν σε επαφή με διεθνή κεφάλαια. Μεγάλο τμήμα της καθημερινότητάς μας είναι οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις ελληνικών επιχειρήσεων με διεθνείς επενδυτές στα γραφεία μας, ως αποτέλεσμα της προώθησης των επενδυτικών τους έργων μέσα από το χαρτοφυλάκιο. Στον τομέα της υποστήριξης των επενδύσεων, οι επιχειρήσεις μέσω του Διαμεσολαβητή του Επενδυτή, μιας υπηρεσίας που λειτουργεί με πολλά θετικά αποτελέσματα, μπορούν να βοηθηθούν σε όλα τα στάδια της αδειοδοτικής

διαδικασίας που απαιτεί η επένδυσή τους. Για τα έργα που εμπίπτουν στα κριτήρια του νόμου για στρατηγικές επενδύσεις, οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν μέσω του Οργανισμού να υποβάλουν το αίτημά τους και να επιδιώξουν να ενταχθούν στη διαδικασία ταχείας αδειοδότησης. Στον τομέα της προώθησης των εξαγωγών, οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν συμμετέχοντας στα εθνικά περίπτερα που διοργανώνει το Enterprise Greece σε μεγάλο αριθμό διεθνών εκθέσεων στοχεύοντας στην προώθηση των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών σε όλες τις σημαντικές αγορές. Επίσης οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν από στοχευμένες ενέργειες, όπως π.χ. συναντήσεις με διεθνείς αγοραστές. Για όλες αυτές τις περιπτώσεις, καθώς και για άλλες στις οποίες για ευνόητους λόγους δεν μπορώ να αναφερθώ διεξοδικά, ο Οργανισμός μας διαθέτει λύσεις και υπηρεσίες τις οποίες διαμορφώνουμε κατά περίπτωση, για να διευκολύνουμε και να υποστηρίξουμε την αυξανόμενη εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων σήμερα. Πώς βλέπετε να είναι διαμορφωμένο το επιχειρηματικό κλίμα; Ποια είναι η εικόνα που έχουν σήμερα οι ξένοι επιχειρηματίες για την Ελλάδα και τους Έλληνες; Αποτελεί γεγονός πλέον ότι στα χρόνια που ακολούθησαν τη διεθνή οικονομική κρίση ασκήθηκαν ισχυρές πιέσεις στην οικονομία μας ενώ φάνηκαν οι χρόνιες αδυναμίες της, έχοντας τις προφανείς επιπτώσεις στο επιχειρηματικό κλίμα. Η πραγματικότητα όμως σήμερα μας κάνει όλο και πιο αισιόδοξους, αφού πλέον η Ελλάδα έχει σταθεροποιήσει την οικονομία της, υλοποιώντας μια συμφωνία που εξασφαλίζει τη θέση της μέσα στο ευρώ και παράλληλα προχωρεί η μετάβασή της σε ένα νέο αναπτυξιακό και παραγωγικό μοντέλο. Το νέο αυτό μοντέλο θα βασίζεται στη διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης της οικονομίας, στην καλλιέργεια της καινοτομίας μέσα από την αξιοποίηση του υψηλής εξειδίκευσης ανθρώπινου δυναμικού και στην επέκταση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας, μέσα από την οικοδόμηση ενός φιλοεπενδυτικού περιβάλλοντος, που θα βασίζεται σε ένα σταθερό φορολογικό σύστημα, με ευδιάκριτο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων. Αυτή είναι η εικόνα που έχουμε εμείς και μέσα από το έργο μας προβάλλουμε στη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα, η οποία μπορώ να σας πω ότι αντιλαμβάνεται αυτές τις αλλαγές που συμβαίνουν στη χώρα και αντιδρά θετικά στα μηνύματα που λαμβάνει, μέσα από συγκεκριμένες επιλογές. Μπορεί η σημερινή κυβέρνηση Τσίπρα να τα καταφέρει στην ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και με ποιο τρόπο; Η σημερινή κυβέρνηση και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχουν εκφραστεί πολλαπλώς υπέρ της δημιουργίας επενδύσεων στη χώρα μας, ώστε να βοηθήσουν στην ανάπτυξη με όρους κοινωνικής συνοχής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Και υπό αυτό το πρίσμα γίνονται προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα για να βελτιωθεί το επενδυτικό περιβάλλον, με τον Πρωθυ-

πουργό να δηλώνει πρόσφατα σε ένα φόρουμ επιχειρηματικότητας: «Εμπιστευθείτε την Ελλάδα». Από εκεί και πέρα, μπορούμε και πρέπει να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα για να προβάλουμε τη χώρα μας. Η Ελλάδα διαθέτει βασικά συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι άλλων χωρών, όπως η γεωστρατηγική της θέση, γεγονός το οποίο αποδεικνύεται από τις προθέσεις των υποψηφίων επενδυτών να πραγματοποιήσουν τα επενδυτικά σχέδιά τους εδώ. Το ανθρώπινο δυναμικό, όπως και η ασφάλεια και η σταθερότητα που επικρατούν στην περιοχή είναι δύο επίσης σημαντικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας για την προσέλκυση των επενδύσεων. Επενδυτές διεθνούς εμβέλειας παρουσίασαν αυξημένο ενδιαφέρον να επενδύσουν στην Ελλάδα, ιδιαίτερα κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2015, γεγονός που οφείλεται στην πολιτική σταθερότητα, στην ανακεφαλοποίηση των τραπεζών και στην προοπτική αναδιάρθρωσης του χρέους. Απαραίτητη για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας είναι η ανοδική πορεία των εξαγωγών της. Στόχος μας η προβολή της Ελλάδας στην παγκόσμια αγορά, η ενίσχυση της εξωστρέφειας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η προώθηση παραγωγικών δραστηριοτήτων που ανταποκρίνονται στις τοπικές ανάγκες και η αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων των περιφερειών μας. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, το ενδεκάμηνο του 2015 κατεγράφη αύξηση στις συνολικές εξαγωγές κατά 8,04% σε σχέση με το αντίστοιχο του 2014 (εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών). Η κυβέρνηση, όπως πρόσφατα παρουσίασε ο υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, κ. Χαρίτσης, εστιάζει σε ένα νέο αναπτυξιακό σχέδιο, που βασίζεται στη μετεξέλιξη του παραγωγικού υποδείγματος της οικονομίας στην κατεύθυνση δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας και στα νέα, καινοτομικά, παραγωγικά συστήματα και στην ενίσχυση εκείνων των κοινωνικών στρωμάτων που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση.

Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, το ενδεκάμηνο του 2015 κατεγράφη αύξηση στις συνολικές εξαγωγές κατά 8,04% σε σχέση με το αντίστοιχο του 2014 (εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών)

Ποιες «εξορμήσεις» ετοιμάζετε στο εξωτερικό το επόμενο διάστημα και με ποιους στόχους; Το 2016 έχουμε ήδη πραγματοποιήσει την από κοινού – για επενδύσεις και εξαγωγές – αποστολή στο Λας Βέγκας, σε συνεργασία με το Corallia, που είχε ως σκοπό την προώθηση τεχνολογικών επιχειρήσεων, ενώ στο πλαίσιο του Οδικού Χάρτη για την οσυνεργασία Ελλάδας - Γαλλίας προγραμματίζονται εκδηλώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους για την προώθηση επενδύσεων και εξαγωγών με επιχειρηματικές αποστολές και στις δύο χώρες, όπως επίσης αντίστοιχες θα γίνουν και με τη Ρωσία, στο πλαίσιο του έτους Ελλάδας - Ρωσίας. Νέες αγορές στόχοι (π.χ. Κορέα) μπαίνουν στο πλάνο δράσεων και άλλες, που είχαν ατονήσει τα προηγούμενα χρόνια, επανακάμπτουν (π.χ. Ιαπωνία και Κίνα). Κατά τη διάρκεια της χρονιάς θα δώσουμε το παρών σε μια σειρά σημαντικών εκθέσεων με παγκόσμια απήχηση, που θα γίνουν στην Ευρώπη, στην Ασία και στην Αμερική, και θα αφορούν επενδύσεις και εξαγωγές για το σύνολο των κλάδων που σας περιέγραψα νωρίτερα. newtimes 41

DELATOLASGroupofCompanies 42 newl times

Η DELATOLAS σε αριθμούς

9 υποκαταστήματα

55 ιδιόκτητα φορτηγά

Η Ελληνική Δύναμη που αντιστέκεται 160 άτομα προσωπικό και συνεχίζει Δυναμικά Μπροστά!

3.000 αποστολές τουλάχιστον

Στη δύσκολη κοινωνική και οικονομική συγκυρία που βιώνει σήμερα η χώρα και ταλανίζει κάθε επιχείρηση, ο όμιλος Delatolas με το σλόγκαν «δυναμικά μπροστά» αντιστέκεται με συνέπεια και αποφασιστικότητα και με βασικούς πυλώνες το μεγάλο στόλο ιδιόκτητων μεταφορικών μέσων, τις σύγχρονες κτιριακές εγκαταστάσεις, τα πληροφοριακά συστήματα και κυρίως το ανθρώπινο δυναμικό της. Οι εταιρείες του ομίλου DELATOLAS προσφέρουν ολοκληρωμένες Tailor Made υπηρεσίες κατά μήκος της Εφοδιαστικής Αλυσίδας Βιομηχανικών κι Εμπορικών Εταιρειών, διατηρώντας την πελατοκεντρική τους φιλοσοφία αλλά και μια λιτή δομή, που είναι ένα βασικό στοιχείο για να προσφέρουν ανταγωνιστικό κόστος στους πελάτες τους. Για το υψηλό επίπεδο υπηρεσιών, η Delatolas έχει πιστοποιηθεί από τον Οργανισμό Bureau Veritas Certification με Πιστοποιητικό Διασφάλισης Ποιότητας κατά ISO 9001:2000, για τις Υπηρεσίες Μεταφορών, Μετακομίσεων και 3rd Party Logistics, γεγονός που μεταξύ άλλων επιβραβεύει την προσπάθεια της διοίκησης και των ανθρώπων της για να συνεχίζουν με υπευθυνότητα, τοποθετώντας τον πήχη ακόμα ψηλότερα.

Με τη νέα υπηρεσία Delatolas City Lines καθημερινά σε ΑθήναΘεσσαλονίκη-Πάτρα

Οι καθημερινές αναχωρήσεις από τον Ασπρόπυργο, με σκοπό τη σύνδεση των κέντρων διανομής της εταιρείας στον οδικό άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης – Πάτρας, οι οποίες πραγματοποιούνται κάθε βράδυ, εξασφαλίζουν την 24ωρη παράδοση, προσφέροντας με αυτό τον τρόπο ένα ακόμα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους πελάτες της εταιρείας, οι

οποίοι απολαμβάνουν άμεση και καθημερινή επίσκεψη στα τελικά σημεία πώλησης των προϊόντων τους. Η εταιρεία εκτός από τα καθημερινά δρομολόγια προς τα δικά της κέντρα στη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα, όπου παραδίδει εντός 24 ωρών μέσα στην πόλη, διαθέτει και αξιόπιστο δίκτυο στην επαρχία με καθημερινές αναχωρήσεις προς κάθε νομό.

Επένδυση σε μηχανογραφικά συστήματα για την Ηλεκτρονική Παρακολούθηση Αποστολών (IOD-POD)

Η Delatolas λειτουργεί με διαφάνεια και αξιοπιστία χρησιμοποιώντας ειδική εφαρμογή παρακολούθησης αποστολών μέσω web portal, παρέχοντας πληροφορία παράδοσης σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, και η οποία θα λειτουργεί προσεχώς και στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας. Η συγκεκριμένη εφαρμογή παρέχει τη δυνατότητα αποδεικτικού παράδοσης της αποστολής, έχοντας άμεσα διαθέσιμο το υπογεγραμμένο παραστατικό με δυνατότητα ανάκτησης της ψηφιακής του εικόνας σε μορφή PDF.

Οικολογική Ευαισθησία

«Δραστηριοποιούμαστε επιχειρηματικά μέσα σ’ ένα κοινωνικό σύνολο, στο οποίο πρέπει να αποδείξουμε την ευαισθησία μας», δηλώνει χαρακτηριστικά ο κ. Αντώνης Νικολάου, Διευθυντής Πωλήσεων της επιχείρησης, προσθέτοντας πως με απλές κινήσεις χωρίς μεγάλο κόστος για μία επιχείρηση, μπορούν να προκύψουν πολλά κοινωνικά οφέλη! Η Delatolas με επένδυση σε νέες τεχνολογίες, συμμετοχή σε δράσεις και με κοινωνική ευθύνη πασχίζει καθημερινά για τη μείωση του οικολογικού της αποτυπώματος στον πλανήτη. Για ένα βιώσιμο, καθαρό και υγιές περιβάλλον για όλους.

ημερησίως

12.000 τ. μ. αποθηκευτικοί χώροι ΚΑΝΑΛΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

Hyper-Markets, Κεντρικές Αποθήκες S/M Super-Markets Σημεία μικρής λιανικής Σημεία HO.RE.CA. Εμπορικά καταστήματα, οργανισμοί, τράπεζες Φαρμακεία, καταστήματα καλλυντικών, κομμωτήρια Home-Delivery

Golf Variant TGI BlueMotion:

Η νέα πρόταση της Volkswagen ακούει στο όνομα EcoFuel. Ουσιαστικά πρόκειται για μοντέλα με κινητήρες διπλού καυσίμου, βενζίνης και φυσικού αερίου. Το φυσικό αέριο κίνησης CNG (Compressed Natural Gas) αποτελεί μια ρεαλιστική πρόταση αυτοκίνησης που εξασφαλίζει σημαντική μείωση τόσο στις εκπομπές ρύπων διοξειδίου του άνθρακα όσο και στο κόστος κίνησης ανά χιλιόμετρο. Η Volkswagen διαθέτει 20ετή εμπειρία στην κατασκευή αυτοκινήτων με καύσιμο φυσικού αερίου CNG (Compressed Natural Gas). Με την ως τώρα γκάμα της να περιλαμβάνει εκδόσεις φυσικού αερίου για τα επιβατικά μοντέλα up!, Touran, Passat και Passat Variant, η Volkswagen ανοίγει τον δρόμο σε μια προσιτή, ουσιαστική και ρεαλιστική πρόταση αυτοκίνησης με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης για την ελληνική αγορά. Οι New Times οδήγησαν το Golf Variant TGI BlueMotion. Κατά τη δοκιμή παρατηρήσαμε μόνο μία διαφορά του μοντέλου έναντι των βενζινοκίνητων ή πετρελαιοκίνητων εκδόσεων, την ασύγκριτη οικονομία του φυσικού αερίου κίνησης. Συγκεκριμένα η Volkswagen ανακοινώνει μέση κατανάλωση 3,5 κιλών/100 χλμ.

CNG, τα οποία αντιστοιχούν με περίπου 3,3 ευρώ/100 χλμ. (το φυσικό αέριο κοστίζει λιγότερο από 1 ευρώ/kg) ή 5,4 λτ./100 χλμ. βενζίνης και εκπομπές διοξειδίου μόλις από 97 γρ./χλμ. Το Golf Variant TGI BlueMotion τροφοδοτείται με ένα νέο 1.4 κινητήρα, απόδοσης 110 ίππων, ο οποίος εξασφαλίζει πολύ καλές επιδόσεις. Κάτω από το χώρο των αποσκευών είναι τοποθετημένες δύο δεξαμενές για CNG, χωρητικότητας 15 κιλών. Ο κινητήρας λειτουργεί από την εκκίνησή του με φυσικό αέριο. Όταν εξαντλείται το φυσικό αέριο, τότε ο κινητήρας τροφοδοτείται αυτόματα με βενζίνη. Ο ανεφοδιασμός του οχήματος με φυσικό αέριο μπορεί να γίνει σε ένα από τα εννέα πρατήρια που διατηρεί η ΔΕΠΑ στην Ελλάδα.

AutoStop

Δουλειά, οικογένεια, διασκέδαση και ασύγκριτη οικονομία

new times 43

Φυσικό Αέριο

Με φυσικό αέριο θα κινείται το 50% των νέων αστικών λεωφορείων Στο φυσικό αέριο στρέφονται οι διεθνείς και εγχώριες δημόσιες συγκοινωνίες προκειμένου να αντεπεξέλθουν στην παγκόσμια δέσμευση για μείωση των ρύπων και στις επιταγές της παγκόσμιας οικονομίας για αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης.

Σύμφωνα με το διεθνή οργανισμό για τις δημόσιες συγκοινωνίες, UITP, ο οποίος δημοσιεύει μελέτες για καύσιμα σε όλο τον κόσμο, «σχεδόν το 50% των καινούριων αστικών λεωφορείων που θα χρησιμοποιηθούν στις δημόσιες συγκοινωνίες μέσα στα επόμενα χρόνια στις πόλεις, θα κινούνται με φυσικό αέριο». Στην έρευνα που διεξήγαγε ο οργανισμός, συμμετείχαν 70 οργανισμοί δημόσιων συγκοινωνιών από 63 πόλεις σε όλη στην Ευρώπη, οι οποίοι εξυπηρετούν 100 εκατομμύρια επιβάτες. Όπως κατέδειξαν τα αποτελέσματα, υπάρχει στροφή στα εναλλακτικά καύσιμα και ποσοστό μεγαλύτερο από το 28% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι σκοπεύει να προχωρήσει στην αγορά λεωφορείων που κινούνται με CNG (συμπιεσμένο φυσικό αέριο) κα ένα ακόμη

44 new times

13% θα επενδύσει σε οχήματα που κινούνται με βιομεθάνιο. Ακόμη πάνω από 40% δήλωσε ότι θα αγοράσει τα λεγόμενα οχήματα «διπλής προώσεως», τα οποία θα χρησιμοποιούν δύο πηγές ενέργειας, ηλεκτρισμό και συμπιεσμένο φυσικό αέριο. Όπως αναφέρει ο οργανισμος, «χιλιάδες επιχειρήσεις, πόλεις και δήμοι χρησιμοποιούν οχήματα φυσικού αερίου για να μειώσουν τις δαπάνες τους, να αυξήσουν τα κέρδη τους και να επιδείξουν περιβαλλοντική υπευθυνότητα». Και είναι αλήθεια ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου είναι μεγάλα με βασικές χώρες προέλευσης τη Ρωσία, το Ιράν, το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία ενώ συνεχώς ανακαλύπτονται νέα κοιτάσματα, όπως είναι το νέο μεγάλο κοίτασμα που βρέθηκε πρόσφατα στην Αίγυπτο. Με τον

Αποδοτικό σε όρους περιβαλλοντικούς και οικονομικούς, το φυσικό αέριο αποτελεί τη λύση για τις μεγαλουπόλεις

ύ στην Τσεχία

Σταθμός ανεφοδιασ μο

μο Σταθμός ανεφοδιασ

τρόπο αυτό η χρήση του φυσικού αερίου εγγυάται ενεργειακή επάρκεια για πολλά χρόνια (π.χ. στις ΗΠΑ επαρκούν για πάνω από 100 έτη) και συντελεί στην απεξάρτησή μας από άλλα καύσιμα όπως είναι το πετρέλαιο.

Αυξάνεται η χρήση οχημάτων φυσικού αερίου στην Ελλάδα

Η νέα χρονιά ανοίγει με θετικές προοπτικές για την ανάπτυξη αλλά και για το περιβάλλον καθώς το φυσικό αέριο, το

ύ στην Ελλάδα

κατεξοχήν «πράσινο καύσιμο», χρησιμοποιείται από όλο και περισσότερους οδηγούς ΙΧ και επαγγελματικών οχημάτων στην Ελλάδα. Τα ταξί που κινούνται με φυσικό αέριο, τα λεωφορεία του ΟΣΥ, τα απορριμματοφόρα στην Αττική, άλλα δημόσια ΙΧ (όπως αυτό στην «ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ»), ΙΧ και επαγγελματικά οχήματα χαράσσουν τη δική τους «γραμμή» οικονομίας και ανάπτυξης. Και μιλάμε για οικονομία γιατί πρόκειται για ένα καύσιμο που επιτυγχάνει εξοικονόμηση έως και 66% σε σύγκριση με άλλα καύσιμα. Φυσικά με τέτοια επίπεδα εξοικονόμησης οι επιχειρήσεις επενδύουν κεφάλαια που εξοικονομούν σε άλλους σημαντικοούς τομείς ενώ υλοποιούν μια «πράσινη στρατηγική» στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Κατά μέσο όρο με το φυσικό αέριο κίνησης μειώνεται πέντε φορές η ρύπανση του αέρα σε σύγκριση με τη βενζίνη. Στις μεγάλες πόλεις, όπου το 90% της ρύπανσης οφείλεται στην κίνηση οχημάτων, η στροφή στα εναλλακτικά καύσιμα και μάλιστα σε ένα αμιγώς «πράσι-

νο» καύσιμο όπως είναι το φυσικό αέριο μπορεί να συντελέσει αποφασιστικά στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Το δίκτυο ανεφοδιασμού επεκτείνεται

To δίκτυο ανεφοδιασμού επεκτείνεται σε όλη την Ευρώπη με τα πρατήρια CNG να ξεπερνούν τις 4.501. Την ίδια ανάπτυξη ακολουθεί και η Ελλάδα όπου η ΔΕΠΑ έχει ήδη ιδρύσει τα πρατήρια FISIKON σε μεγάλες ελληνικές πόλεις. Ο όμιλος όλα αυτά τα χρόνια επενδύει σε υποδομές για την εξυπηρέτηση επαγγελματιών και ιδιωτών οδηγών σε όλη τη χώρα. Τα πρατήρια στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα επιτρέπουν τον απρόσκοπτο εφοδιασμό των οχημάτων που κινούνται στον οδικό άξονα ΑθήναςΚεντρικής Ελλάδας-Θεσσαλονίκης ενώ σύντομα το φυσικό αέριο κίνησης θα είναι διαθέσιμο και σε νέα σημεία.

new times

45

New Times spots all over Greece ΑΘΗΝΑ Albadoor, Ασημακοπούλου 3, Αγία Παρασκευή Ethno Café, Πελοποννήσου 13, Αγία Παρασκευή DAVINCI Αγίου Ιωάννου 23, Αγία Παρασκευή La Pasteria, Athens Metro Mall, Άγιος Δημήτριος Scoop, Athens Metro Mall, Άγιος Δημήτριος FLOCAFE, Athens Metro Mall, Άγιος Δημήτριος ΡΟΛΟΪ Αμύντα 6, Αθήνα Abreuvoir Ξενοκράτους 51, Αθήνα ΒΟΟΖΕ Κολοκοτρώνη 57, Αθήνα ΚΟΚΚΟΙ ΚΑΦΕ Διδότου & Ασκληπιού 39, Αθήνα PURE BLISS Ρόμβης 24Α, Αθήνα ΤΙΚΙ Athens 15 Μακρυγιάννη, Αθήνα Aleria Μεγάλου Αλεξάνδρου 57, Αθήνα FABRICA DE VINO Εμμ. Μπενάκη 3, Αθήνα Pasaji Στοά Σπυρομήλιου, Αθήνα Sabor Περικλέους 17, Αθήνα Κιμωλία Art Café Υπερείδου 5, Αθήνα Κολοκοτρώνη 9 Κολοκοτρώνη 9, Αθήνα Σοκολάτα 56 Ερμού 56, Αθήνα HETEROCLITO Φωκίωνος 2& Πετράκη 30, Αθήνα OINOSCENT Βουλής 45, Αθήνα

BY THE GLASS Γ. Σουρή & Φιλελλήνων, Αθήνα Mikel Σόλωνος 64, Αθήνα Shakespeare Καρύτση 7, Αθήνα Big Apple Σκουφά 69,Αθήνα Mikel Λ. Μεσογείων 167 & Κατεχάκη, Αθήνα Select Φωκίωνος Νέγρη 26, Αθήνα Emporio Armani Café Μηλιώνη 5, Αθήνα Mikel Λ. Αθηνών 84 & Μητροδώρου, Αθήνα Jimmy’s Coffee Shop Βαλαωρίτου 7, Αθήνα WINE POINT Αφ. Διάκου & Πορινού 2, Αθήνα Jimmy’s Coffee Shop, Βαλαωρίτου 7 Αθήνα City Bar Bisto, Στοά Σπύρου Μηλιού, Αθήνα City Bar, Στοά Σπύρου Μηλιού, Αθήνα Ιανος, Σταδίου 24, Αθήνα Special Cafe, Βουλής 9, Αθήνα Metropolis Sandwich, Βουλής 11, Αθήνα Black Duck, Χρήστου Λαδά 9Α, Αθήνα Black Duck, Παπαρηγοπούλου 5-7, Αθήνα Public, Πλατεία Συντάγματος, Αθήνα Agora view, Athens Heart, Αθήνα easy espresso, Athens Heart, Αθήνα Χυτήριο Ιερά Οδός 44, Αιγάλεω Qahwa, Μάρκου Μπότσαρη 1 Αιγάλεω el Presidente, Πανόρμου 18, Αιγάλεω the Claξons, Μάρκου Μπότσαρη 23, Αιγάλεω Cap Cap, Πανόρμου 26, Αιγάλεω Coffeway, River West, Αιγάλεω IL BARRETTO, River West, Αιγάλεω Wine Gallery, Λεωφόρος Αλίμου 109, Άλιμος Siempre Μαρίνου Γερουλάνου 60, Αργυρούπολη Vive Mare Λεωφόρος Καραμανλή 18, Βούλα Εν πλώ Λεωφόρος Ποσειδώνος 4, Βουλιαγμένη Moorings Μαρίνα Βουλιαγμένης, Βουλιαγμένη Cibo Κονίτσης 29, Πλατεία Αναλήψεως, Βριλήσσια Butcher Café Πλατεία Αναλήψεως 6, Βριλήσσια Homemade Εθν. Αντιστάσεως 33, Βριλήσσια Vollstead Εθνικής Αντιστάσεως 33, Βριλήσσια Gazi Collge Περσεφόνης 53, Γκάζι Soho Βουτάδων 54 Β, Γκάζι My Plate Πεσρφόνης 43, Γκάζι La Crema Περσεφόνης 63, Γκάζι Cartone Περσεφόνης 41, Γκάζι Aliarman Σοφρωνίου 2, Γκάζι

46 new times

Café Del Sol Βουτάδων 44 Γκάζι WHY SLEEP? Βουτάδων 52, Γκάζι ΓΚΑΖΟΧΩΡΙ Δεκελέων 6, Γκάζι MILLENIUM GOLD Βουτάδων 60, Γκάζι MACAU Βουτάδων 48, Γκάζι MADEL FOOD Κύπρου 70, Γλυφάδα SOLETO Λαοδίκης 33 – 35, Γλυφάδα BALUX HOUSE Ποσεοδώνος 58, Γλυφάδα LIVING Ζησιμοπούλου 10, Γλυφάδα ΠΑΓΩΤΟΜΑΝΙΑ Κωνσταντινουπόλεως 5, Γλυφάδα Flocafe Λαζαράκη 26, Γλυφάδα Paul Πλ. Εσπερίδων & Κύπρου 70. Γλυφάδα Soleto Λαοδίκης 33-35, Γλυφάδα Δελφίνια Διαδόχου Παύλου 5, Γλυφάδα Απολλώνιο Άλσους 1 & Λαζαράκη, Γλυφάδα Ya Café Λ. Κανελοπούλου 4, Γουδί Frank Ze Paul, Λεωφόρος Μαραθώνος 1, Δροσιά The Ecali Club Λόφου 15, Εκάλη BOURBON Καλλιδρομίου 68, Εξάρχεια Philleas Fogg Λ. Παπάγου 106, Ζωγράφου Mestizo Λ. Παπάγου 104, Ζωγράφου Dolce Γρ. Αυξεντίου 58-60, Ζωγράφου Garage Ηρωων Πολυτεχνείου 3, Ηλιούπολη Αψέντι Ηρακελιδών 19, Θησείο FLOCAFE, Ανωνύμων 3, Ίλιον Agora music café, Εμπορικό κέντρο Ίλιον Avanti Café Εθν. Αντιστάσεως & Φιλολάου, Καισαριανή

6 DOGS Αβραμιώτου 6-8,Μοναστηράκι, A for Athens Μιαούλη 2-4, Μοναστηράκι Ergon Χαριλάου Τρικούπη 125, Νέα Ερυθραία Low Χαριλάου Τρικούπη 146, Νέα Ερυθραία Coffe at Point Αγ. Λαύρας 2, Νέο Ηράκλειο ΤΙΛΛΑΣ ΠΛ. Ελ. Βενιζέλου 10, Νέα Ιωνία Manzo Cafe Λ. Συγγρού 138, Νέα Σμύρνη BOULEVARD Λ. Δεκελείας 75,Νέα Φιλαδέλφεια Δωδωνή Φαναρίου 1, Νέα Φιλαδέλφεια FLOCAFE Προύσης 2, Νέα Φιλαδέλφεια ΝΕΟΣ ΚΡΙΝΟΣ Λ. Δεκελείας 118, Νέα Φιλαδέλφεια BARSOL Πλ. Ελ. Βενιζέλου 4, Νέα Φιλαδέλφεια GOLDEN HΑLL Λ. Δεκελείας 61,Νέα Φιλαδέλφεια Frank Ze Paul, Δ. Βασιλείου 18, Νέο Ψυχικό Πόρτες, Λεωφόρος Κηφισίας 242, Ψυχικό Αθηναϊκό, Μαντζάρου 1, Νέο Ψυχικό FARO CAPO Δημ. Βασιλείου 10, Νέο Ψυχικό Gaspar Δημ. Βασιλείου & Λυκούργου, Νέο Ψυχικό Διόσκουροι Δημ. Βασιλείου 16 Νέο Ψυχικό

The Madarin, K. Παλαιολόγου 1, Πολιτεία Best friends, Πλατεία Καραμανλή, Πολιτεία Μπρίκι Δορυλαίου 6, Πλατεία Μαβίλη Athina Bar Δ. Σούτσου 3, Πλατεία Μαβίλη Flower Δορυλαίου 2, Πλατεία Μαβίλη Παλαιά Αγορά, Κεχαγιά 26, Φιλοθέη Sablo, Καποδιστρίου & Θράκης 2, Φιλοθέη Filothei Tennis Club Δάφνης & Καλλιγά, Φιλοθέη Telescope Λόφος Προφήτη Ηλεία, Χαιδάρι ΓΙΟΡΤΗ Τέρμα Ιεράς Οδού, Χαϊδάρι CUTTY SARK Στρ. Καραϊσκάκη 55, Χαϊδάρι ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟ Ηρ. Πολυτεχνείου 82, Χαϊδάρι Home Στρ. Καραϊσκάκη 59, Χαϊδάρι EL RAY ALOBAR Θουκυδίδου 7, Χαλάνδρι MIKEL Λ. Πεντέλης 5, Χαλάνδρι Frank Ze Paul, Δουκ. Πλακεντίας 20, Χαλάνδρι Frank Ze Paul, Λ. Κηφισίας 216, Χαλάνδρι Σπόρος, Κατσουλιέρη 4, Χαλάνδρι DION, Β. Γεωργίου 4, Χαλάνδρι Isiδora Εθνικής Αντιστάσεως 69, Χαλάνδρι Floyd Κεραμεικού 4 & Περικλέους, Χολαργός ΠΕΙΡΑΙΑΣ Yacht Cafe, Ακτή Μουτσοπούλου 1, Πειραιάς BAR CODE Καραϊσκου 139-143, Πειραιάς DÉJÀ VU, Αγίου Ελευθερίου 24, Πειραιάς Όστρια, Ακτή Θεμιστοκλέους 4, Πειραιάς GALLA Ακτή Δηλαβέρη 9-11, Πειραιάς STREET Ηρώων Πολυτεχνείου 59, Πειραιάς ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ Μικρολίμανο, Πειραιάς Πισίνα Μαρίνα Ζέας, Πειραιάς Gazi Collge Γρηγορίου Λαμπράκη 117, Πειραιάς Haagen Dazs Ακτή Μουτσοπούλου 5, Πειραιάς FREDDO Πλατεία Αλεξάνδρας 1, Πειραιάς Stretto Πλατεία Αλεξάνδρας 5, Πειραιάς Bowling Center Προφήτης Ηλίας, Πειραιάς ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Amicale Παύλου Μελά 22 Balkan Πρόξενου Κορομηλά 3 BROCANTE Σβώλου Αλεξάνδρου 15 DE FACTO Παύλου Μελά 19 Estrella Παύλου Μελά 48 Flipside Προξένου Κορομηλά 11 Hemingway Σβώλου Αλεξάνδρου 19 Local Παλαιών Πατρών Γερμανού 17 Mon Frere Καρόλου Ντηλ 6 Oval Φιλικής Εταιρίας 1

Ράμπα Δημ. Βασιλείου 14 Νέο Ψυχικό ROI MAT, Υμηττού 15, Παγκράτι Caprice Υμηττού 101, Παγκράτι Αερόστατο Κτησίου & Πτολεμαίων 4, Παγκράτι Απολλώνιο Αγίου Αλεξάνδρου 8, Παλαιό Φάληρο L’ARTE Αγίου Αλεξάνδου 45, Παλαιό Φάληρο ΠBOX, Λεβίδου 11, Κηφισιά Mare Marina Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο Dalliens House Κυριαζή 19, Κηφισιά Breeze café Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο Petite Fleur Αγίων Θεοδώρων 4, Κηφισιά Πρυτανείον Κολοκοτρώνη 37, Κηφισιά Prappas Sweet Λ. Ποσειδώνος 58, Παλαιό Φάληρο Escobar Lounge Πατριάρχου Μάξιμου 1, Κηφισιά Mind The Cup, Αιμιλίου Βεάκη 29, Περιστέρι BELLINI Λεβίδου 11, Κηφισιά Barista Espresso Bar, 25ης Μαρτίου 4, Περιστέρι ΜΕΝΤΑ Αγ. Θεοδώρων 10, Κηφισιά Sempre, Αιμιλίου Βεάκη 51, Περιστέρι La Gabinoteca Δηλιγιάννη 56, Κηφισιά Το Άλσος, Αγίου Βασιλείου 63, Περιστέρι Kioskys Κεφαλάρι, Κηφισιά Mikel, Παναγή Τσαλδάρη 5, Περιστέρι Άλσος Κηφισιάς , Δεληγιάννη 56, Κηφισιά Bonco Μεγάλου Αλεξάνδρου 73, Περιστέρι Zonar´s Πανεπιστημίου, Κολωνάκι IGODO Μεγάλου Αλεξάνδρου 71, Περιστέρι Rosebud Ομήρου 60, Κολωνάκι 45ST Αιμ.Βεάκη 45, Περιστέρι Εν Δελφοίς Δελφών 5, Κολωνάκι KIKA Αιμ. Βεάκη 35, Περιστέρι Cake Ηροδότου 15, Κολωνάκι, GOLD Επίκουοου 2, Περιστέρι Nice&easy Ομήρου 60 & Σκουφά, Κολωνάκι BEBER Αιμ. Βεάκη 35, Περιστέρι Βιβλιοθήκη Πλατεία Κολωνάκιου, Κολωνάκι CAFÉ CAFÉ Αιμ. Βεάκη 60, Περιστέρι Φίλιον Σκουφά 34 Κολωνάκι DIMAR Αιμ. Βεάκη 23, Περιστέρι Flocafe Μιλιώνη 11, Κολωνάκι ATELIER Αγίας Παρασκευής 79, Περιστέρι PASSEPARTOUT Σκουφά 47-49, Κολωνάκι ENZZO DE CUBA Αγίας Παρασκευής 72, Περιστέρι Pantheon Προξένου Κορομηλά 8 Mommy, Δελφών 4 Κολωνάκι CHOCOLAT Παρασκευοπούλου 44, Περιστέρι Plaisir Αριστοτέλους 9 & Μητροπόλεως Capriccio Γρ. Λαμπράκη 10, Λυκόβρυση Pulp Σβώλου Αλεξάνδρου 8 Frank Ze Paul Ερυθρού Σταυρού 9, Μαρούσι Rialto Σβώλου Αλεξάνδρου 1 & Πατριάρχου Ιωακείμ La petite -Plan b, Λ. Κηφισίας 50, Μαρούσι Stretto Καρόλου Ντηλ 18 Atelier Café, Περικλέους 2, Μαρούσι Urban Ζεύξιδος 7 Novus bistro, Λ. Κηφισίας 56 & Δελφών, Μαρούσι Zucca Λεωφόρος Νίκης 35 My Place Λ. Κηφισίας 56 & Δελφών, Μαρούσι Aχίλλειον Λεωφόρος Νίκης 37 Marmellate Φωτίου Γκινοσάτη 19, Μεταμόρφωση Tailor Made Πλ. Αγίας Ειρήνης 2, Μοναστηράκι Intro Coffee Bar Κώστα Βάρναλη 30, Περιστέρι Δωμάτιο με Θέα Πλ. Αριστοτέλους 10, Ολύμπιον Μικρό Διατηρητέο Ικτήνου 14 Harvest Αιόλου και Ευρυπίδου, Μοναστηράκι RAILS Βασιλέως Αλεξάνδου 2, Περιστέρι ΛΑΡΙΣΑ Zaf Πλ. Αγίας Ειρήνης 8, Μοναστηράκι Terra Petra Θέατρο Πέτρας, Πετρούπολη ΜΑΓΚΑΖΕ Αιόλου 33, Μοναστηράκι Apolis Λόφος Αγίου Δημητρίου, Πετρούπολη Αποθήκη Πρωτοπαππαδάκη 10

DETOX Ασκληπιού 23 & Παπακυριαζή

Δικαστικό Παπακυριαζή 19α Portego Παπακυριαζή 38 Arco Φαρσάλων 31 My café Ασκληπιού 26 Kubric Πρωτοπαπαδάκη 12 ΠΑΤΡΑ Talks Υψηλών Αλωνιών 24 Queen Υψηλών Αλωνιών 20 Banana Moon Γερμανού 18 PAS MAL Ηρώων Πολυτεχνείου 54 Majestic Ρήγα Φεραίου 93 Café Αρούσα Μαιζώνος 131 Ποίκιλη Στοά Ρήγα Φεραίου 129 ΚΑΛΑΜΑΤΑ Kopi Luwak Ιατροπούλου 11 Place Nationale Αντωνοπούλου 13 Στολίδι Ένα Αριστοδήμου 97

Retro Ιατροπούλου 16 ΗΡΑΚΛΕΙΟ Biscotto Cafe Χάνδακος 36Γ Indigo Cafe 25ης Αυγούστου 76 Best Cafe Bistro Περδικάρι 5 Crop Αρετουσας 4 K1 Cafe Bar Πλατεία Καλλεργών 1-9 Joy Café Γεωργίου Παπανδρέου 53 Largo Café Πλατεία Καλλεργών 3 ΙΩΑΝΝΙΝΑ Φρόντζου Πολιτεία Λόφος Αγ.Τριάδος Accademia Del Panino Λ.Δωδώνης 13 Bruno Coffee Stores 28ης Οκτωβρίου & Μουλαϊμίδου Au Bar Λ. Δωδώνης 10 Marche Χαριλάου Τρικούπη Piccadilly Χαριλάου Τρικούπη 39 Hoxton Πλατεία Πάργης 3