new times

FREE PRESS Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΥ ΣΕ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΚΑΘΕ ΜΗΝΑ

95/ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ.2014

To επόμενο βήμα για την Costa Navarino – ανάπτυξη πολυτελών κατοικιών

Το φως επέστρεψε στη «γη του Νέστορα»

Πάνος Λειβαδάς,

γενικός γραμματέας του EOT

H Ελλάδα μπορεί να στοχεύσει στα 25 εκατομμύρια ξένους τουρίστες

Ελευθέριος Ταφρόγλου,

πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αλουμινίου

Η Ελλάδα δεν εξάγει μόνον οπωροκηπευτικά αλλά και συστήματα αλουμινίου για ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες

Κωνσταντίνος Γραμμένος, αντιπρύτανης του City University

Ο Έλληνας δάσκαλος των αφεντικών της παγκόσμιας ναυτιλίας

Οικογένεια Πιστιόλα Αυτοί που είδαν στα ελληνικά όσπρια... μια νέα φλέβα χρυσού

Μαρία Δεβερίκου,

ιδιοκτήτρια του Radisson Blu Park Hotel

H Αθήνα λέει ξανά:

2 new times

Edito ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΠΥΡΟ ΚΤΕΝΑ

«Mεγάλες ψυχές και μεγάλα έργα γίνουνται και θα γενηθούν από το αίμα αφτό κι από τα δάκρυα»…

Μας τα θύμισε ο Έλληνας αντιπρύτανης του City University Κώστας Γραμμένος, που τιμά τη χώρα μας στη Βρετανία και στη διεθνή επιχειρηματική και ναυτιλιακή κοινότητα. Είναι τα λόγια του μεγάλου στοχαστή, Νίκου Καζαντζάκη, που γράφτηκαν σε μια κρίσιμη καμπή της ιστορίας της Ελλάδας, ανάλογη με αυτήν που περνά η χώρα μας σήμερα. Γράφτηκαν στις 27 Νοεμβρίου του 1948 – η Ελλάδα αιμορραγούσε στη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου – σε μια επιστολή του Καζαντζάκη από την Αντίμπ της Νότιας Γαλλίας προς τον επίσης Κρητικό, ποιητή Μηνά Δημάκη. Επίκαιρα τα όσα έγραψε στην επιστολή (*) του αυτή ο Καζαντζάκης, από την οποία αντλούμε δύναμη και αισιοδοξία, «αντίδοτο» στα όσα βιώνουμε, ειδικότερα στις μέρες μας που η Ελλάδα ταλανίζεται από την οικονομική κρίση. Διάχυτη η «αγιάτρευτη αγωνία της Ελάδας που θέλουν να την γκρεμίσουν» αλλά και η πεποίθηση πως μέσα από το αίμα και τα δάκρυα θα γεννηθούν μεγάλες ψυχές και μεγάλα έργα. Και πως μέσα από αυτή τη δοκιμασία η Ελλάδα θα βγει γιγαντωμένη. Ας την διαβάσουμε:

ΛΑΒΕΤΕ ΜΕΡΟΣ ΣΤΟΝ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ

s e d Ya

s l e t ho

www.newtimes.gr

«Αγαπητέ φίλε, Η Ελένη αντιγράφει ένα μυθιστόρημα στη γραφομηχανή, Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται… Είναι εντελώς σύγχρονο και νομίζω καλό. Τόρα άρχισα ένα καινούργιο, καθώς και μια νέα τραγωδία, εμπνευσμένη από την τορινή τραγωδία της Ελάδας. Ελπίζω – και φοβούμαι – πως θα μείνω πολήν καιρό εδώ. Εδώ δουλεύω λαμπρά, το κλίμα είναι εξαίσιο, θάλασσα ήλιος, τροπικά δέντρα, καλοί άνθρωποι, μοναξιά. Το σώμα είναι γερό, το μιαλό δουλεύει, κρατώ ολάκαιρη την Ελάδα κάτω από τα βλέφαρά μου – και τίποτα θαρώ δε μου λείπει. Έχω μονάχα την αγιάτρευτη αγωνία της Ελάδας που θέλουν να την γκρεμίσουν. Μα αφτή ’ναι αιώνια, το ξέρω καλά, και θα βγει κι από τη δοκιμασία αφτή γιγαντωμένη. Είμαι βέβαιος πως μεγάλες ψυχές και μεγάλα έργα γίνουνται και θα γενηθούν από το αίμα αφτό κι από τα δάκρυα. Ποτέ δεν είχα τόση πίστη κ’ εμπιστοσύνη στη ράτσα μας όπως τόρα. Είναι αιωνίως ο Χριστός που ξανασταβρόνεται για ν’ αναστηθεί. Πρέπει, αλήθεια, νάμαστε περήφανοι. την σύμπτωση αφτή να γενηθούμε Έληνες. Και συν να νιόθουμε, κάθε στιγμή, σε κάθε μας λόγο, σε κάθε γραμμή και στίχο που γράφουμε, πως έχουμε μεγάλη ευθύνη. Ο στοχασμός αφτός, τα τελευταία τούτα χρόνια, που γνώρισα από κοντά την παγκόσμια intelligentsia και είδα τους αντιπροσώπους της και τους μίλησα και τους έζησα, μου δίνει τη Μεγάλη Βεβαιότητα για την ασύγκρητη αξία της ράτσας μας. Γενηθήκαμε άρχοντες. Φοβερή γη και ευθύνη. Να μου χαιρετάτε, Σας παρακαλώ πολύ, όλους τους φίλους και συντρόφους. Ο «θεός» μαζί Σας, αγαπητέ φίλε, και μαζί με την Ελάδα. Ν. Καζαντζάκης» Δεν είναι τυχαίο ότι τα λόγια αυτά μας τα θύμισε ένας διαπρεπής Έλληνας του εξωτερικού. Ένας πανεπιστημιακός δάσκαλος από τα χέρια του οποίου έχουν περάσει ορισμένοι από τους ισχυρότερους ανθρώπους της παγκόσμιας ναυτιλίας, του εμπορίου και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Ένας άνθρωπος που βραβεύθηκε από τη βασίλισσα της Βρετανίας και ο οποίος συγκατελέχθη από τους Lloyd’s μεταξύ των 100 σημαντικότερων προσωπικοτήτων της διεθνούς ναυτιλίας. Σύμφωνα λοιπόν με τον ίδιο, «Οι Έλληνες είναι ανταγωνιστικοί, εργατικοί, προσαρμόζονται και επιθυμούν διακαώς να διακριθούν. Το πετυχαίνουν δε στο εξωτερικό σε περιβάλλοντα όπου υπάρχει αξιοκρατία. Η Ελλάδα που περιγράφει ο Καζαντζάκης ζει και θριαμβεύει στο εξωτερικό γιατί εκεί υπάρχει αξιοκρατία…». (*) Η επιστολή δημοσιεύθηκε το 1975 από τις Εκδόσεις «Το Ελληνικό Βιβλίο», διατηρώντας την ορθογραφία του Καζαντζάκη, και παραχωρήθηκε από τη Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (Επιθεώρηση Le Regard crétois, τεύχος #37, Φεβρ. 2012).

F/:traveltimesfree www.newtimes.gr

ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ Active Business Publishing ΕΠΕ - Καδμείας 17, 118 55, Αθήνα, Website: www.traveltimes.gr, E-mail: info@timetv.gr, info@newtimes.gr, Τηλ.: 210 3428.666, 210 3421.861, Fax: 210 3421.955, ΕΚΔΟΤΗΣ Σπύρος Α. Κτενάς

Απαγορεύεται η ολική ή μερική ανατύπωση, δημοσίευση ή αναπαραγωγή χωρίς ειδική άδεια της εκδότριας εταιρείας. Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν απαραίτητα τις απόψεις του περιοδικού. Χειρόγραφα, φωτογραφίες ή άλλο υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση, δεν επιστρέφεται.

new times 3

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Καλλίνικος Καλλίνικος Είναι απολύτως εφικτό η Ελλάδα να γίνει κόμβος μεταφοράς εμπορευμάτων προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη Ο κ. Καλλίνικος Καλλίνικος, εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ομίλου Goldair

Απασχολεί 2.600 εργαζομένους! Η συνέπειά της στο επίπεδο του ανθρώπινου δυναμικού είναι αδιαπραγμάτευτη. Ως όμιλος δραστηριοποιείται σε πολλούς τομείς μεταξύ των οποίων και το handling, δηλαδή η επίγεια εξυπηρέτηση αεροσκαφών. Ο λόγος για τον όμιλο Goldair, που διευθύνεται από τον κ. Στέλιο Γκολέμη και οποίος απλώνει επίσης τη δράση του στο cargo, στα logistics, στην εκπροσώπηση 28 ξένων αεροπορικών εταιρειών στη χώρα μας και στο security. Οι άνθρωποι της Goldair θεωρούν ότι το 2014 ο ελληνικός τουρισμός θα κάνει ένα ακόμη αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός και ότι από αυτή τη δραστηριότητα θα ξεκινήσει η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Ας ακούσουμε όμως τον κ. Καλλίνικο Καλλίνικο, εκτελεστικό αντιπρόεδρο του ομίλου, και τα όσα ενδιαφέροντα έχει να πει: Ποιες είναι οι προσδοκίες σας στην τουριστική οικονομία; Δείτε, η αύξηση της τουριστικής κίνησης προς την Ελλάδα – πέραν κάποιων συγκυριών που έχουν σχέση με γείτονες χώρες – είναι αποτέλεσμα αρκετών χρόνων δουλειάς. Επειδή ο όμιλός μας δραστηριοποιείται στα τουριστικά από το 1955, γνωρίζουμε πολύ καλά την πορεία του ελληνικού τουρισμού. Και ως ιδρυτικά μέλη του συνδέσμου τουριστικών επιχειρήσεων, έχουμε δει όλη αυτή την εξέλιξη. Για την ιστορία, αξίζει να πούμε ότι η πρώτη κίνησή σας ήταν η αντιπροσώπευση των πολωνικών αερογραμμών. Ακριβώς, το 1955. Από τον Δημήτρη Γκολέμη; Ακριβώς, που είναι και ο ιδρυτής της εταιρείας μας. Και από εκεί προκύπτει και το όνομα της

4 newtimes

εταιρείας μας το Goldair: Gol Γκολέμης, d Δημήτρης και Air από την αεροπορική δραστηριότητα. Μέσω της ενασχόλησής μας με το τουριστικό προϊόν, έχει γίνει μια πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια, κυρίως από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, να αλλάξει η εικόνα της Ελλάδος. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού, μπορέσαμε και είχαμε τα αποτελέσματα που βλέπουμε σήμερα. Στις χειρότερες χρονιές που περνάει η χώρα μας λόγω της κρίσης, βλέπουμε έναν κλάδο ο οποίος λειτουργεί ανοδικά και καταλυτικά για την ελληνική οικονομία. Δίνει ένα στίγμα αισιοδοξίας... Ακριβώς. Η αύξηση του ελληνικού τουρισμού είναι το σημείο έναρξης της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Νιώθετε ότι η αύξηση αυτή έχει στοιχεία μο-

νιμότητας; Ασφαλώς. Οι κρατήσεις το επιβεβαιώνουν. Εμείς ως εταιρεία δραστηριοποιούμαστε στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στη Βουλγαρία. Στην Ελλάδα βρισκόμαστε σε 26 αεροδρόμια. Βλέπουμε λοιπόν συνεχή αύξηση των αφίξεων, η οποία ξεκινά πολύ νωρίτερα σε σχέση με πέρυσι. Υπάρχει ένα μεγάλο τουριστικό κύμα προς την Ελλάδα από τις αρχές Μαΐου. Δραστηριοποιείστε, εκτός των άλλων και στον τομέα της επίγειας εξυπηρέτησης αεροσκαφών (handling), άρα οι πελάτες σας είναι οι μεγάλες αεροπορικές εταιρείες. Ποια είναι η είκονα που αποκομίζετε από αυτές για τους εν Ελλάδι προορισμούς; Υπάρχουν αεροπορικές εταιρείες που εκτελούν δρομολόγια τα οποία ονομάζουμε schedule, και υπάρχουν αεροπορικές εταιρείες οι οποίες εκτελούν δρομολόγια charter και κυρίως δραστη-

ριοποιούνται την περίοδο των θερινών μηνών. Πίσω από αυτές τις εταιρείες υπάρχουν οι μεγάλοι tour operators, οι οποίοι δρομολογούν τουριστικά πακέτα προς ελληνικούς προορισμούς.

To συμπέρασμά μας είναι ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα πουλάει ως προϊόν. Ιδιαίτερη προτίμηση δείχνουν ξένοι επισκέπτες από ανατολικές χώρες, όπως η Ρωσία, η Πολωνία, η Τσεχία. Οι αεροπορικές εταιρείες, γνωρίζοντας αυτή την αύξηση, ζητούν από την Ελλάδα και τα ελληνικά αεροδρόμια περισσότερα slots, δηλαδή περισσότερες θυρίδες, για να αφιχθούν στη χώρα μας. Από αυτό το στοιχείο εμείς βλέπουμε την αύξηση της ζήτησης. Προσφάτως είχαμε και την απόφαση της Ryan Αir… Η RyanAir δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά πολλά χρόνια. Τώρα αποφάσισε να εκτελέσει δρομολόγια και από το μεγαλύτερο αερο-

Interview

δρόμιο της Ελλάδας, το «Ελευθέριος Βενιζέλος». Εκτιμώ ότι, βλέποντας τη συγχώνευση των δύο μεγάλων εταιρειών, της Aegean με την Ολυμπιακή, θεωρεί ότι υπάρχει κάποιο μερίδιο αγοράς που μπορεί να καλύψει η ίδια... Αυτό εγκυμονεί κάποιους κινδύνους; Το σημαντικό είναι να μη δώσουμε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα περισσότερα σε μια ξένη αεροπορική εταιρεία έναντι των ελληνικών. Γιατί το ελληνικό πρόγραμμα το στηρίζουν περισσότερο οι ελληνικές αεροπορικές εταιρείες. Δεν πρέπει λοιπόν να υπάρξει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Να παίξουν όλοι με τους ίδιους όρους. Η εγχώρια αγορά handling έχει απελευθερωθεί εδώ και δύο χρόνια. Ποια ήταν τα οφέλη από την απελευθέρωση και τη δραστηριοποίηση περισσότερων παικτών; Στον τομέα του handling η εταιρεία μας εργάζεται για την πλήρη απελευθέρωση αυτής της δραστηριότητας από το 1999. Η Goldair ήταν η πρώτη εταιρεία που πήρε άδεια handling – βεβαίως μετά την «Ολυμπιακή». Μετά το «Ελευθέριος Βενιζέλος» επεκταθήκαμε και σε όλα τα περιφερειακά αεροδρόμια. Πόσα τον αριθμό; Είκοσι έξι (26). Η υλοποίηση του πάγιου αιτήματος της απελευθέρωσης του τομέα – οι λόγοι ήταν καθαρά ανταγωνιστικοί – απέδειξε ότι και η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε στις αεροπορικές εταιρείες βελτιώθηκε σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση του μονοπωλίου, αλλά και οι τιμές έπεσαν σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Σε επίπεδο απλού επιβάτη τι οφέλη υπήρξαν; Θεωρώ ότι αυξήθηκε η ποιότητα. Οι υπηρεσίες που παίρνει ο επιβάτης αναβαθμίστηκαν ενώ παράλληλα μειώθηκε ο χρόνος παραμονής του επιβάτη στο αεροδρόμιο. Και αυτό διότι μειώθηκε ο χρόνος παραμονής των αεροσκαφών στο έδαφος. Το γεγονός αυτό επιτρέπει στην αεροπορική εταιρεία να δρομολογήσει τα πτητικά προγράμματα ακόμη καλύτερα ώστε να κερδίσει κάποιο σκέλος στο όλο πρόγραμμα των πτήσεων που έχει. Μέσα από τη δραστηριότητά σας βιώνετε τα προβλήματα των περιφερειακών αεροδρομίων. Αν μπορούσαμε να σταχυολογήσουμε κάποιες σημαντικές παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν σε αυτόν τον τομέα, τι θα λέγατε; Κοιτάξτε, τα περισσότερα περιφερειακά αεροδρόμια έχουν ελλείψεις βασικών υποδομών, που αφορούν την παραμονή του επιβάτη στο αεροδρόμιο. Σε κάποια αεροδρόμια οι χώροι είναι εξαιρετικά μικροί και ο κόσμος – ιδιαίτερα την τουριστική περίοδο – αναγκάζεται να παραμένει εκτός του χώρου του αεροδρομίου και να βρίσκεται εκτεθειμένος στον ήλιο, στην ζέστη, αντιμέτωπος με τριτοκοσμικές συνθήκες. Όλα αυτά δεν συνάδουν με το τουριστικό προϊόν που προσφέρει η χώρα μας, το οποίο είναι πολύ υψηλών προδιαγραφών. Φανταστείτε ότι το πρώτο και το τελευταίο πράγμα που βλέπει ο επιβάτης είναι το αεροδρόμιο. Είναι η πύλη εισόδου και εξόδου της χώρας. Αν αυτό δεν είναι καλό, όσο καλά και αν πε-

ράσει τις διακοπές του η τελευταία εικόνα που θα του μείνει είναι αυτή που θα έχει όταν φύγει από τη χώρα μας. Αν ταλαιπωρηθεί θα πιστεύει ότι ταλαιπωρήθηκε σε όλες τις διακοπές, αν δεν ταλαιπωρηθεί και φύγει καλά θα είναι ευχαριστημένος και θα νιώθει ότι έχει απολαύσει την παραμονή του στη χώρα μας. Η ιδιωτικοποίηση είναι η λύση στο πρόβλημα; Ασφαλώς. Είναι βέβαιον ότι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση, θα μπορέσουν τα αεροδρόμια να προσφέρουν πιο υψηλές υπηρεσίες υποδομών. Αν βελτιώσουμε το επίπεδο των υποδομών τότε το προϊόν που θα προσφέρουμε στον πελάτη θα είναι πάρα πολύ αξιόπιστο. Οποιαδήποτε λύση όμως και αν επιλεγεί δεν πρέπει να οδηγήσει σε αυτό που έγινε στο «Ελευθέριος Βενιζέλος»… Φτιάξαμε ένα αεροδρόμιο που ήταν από τα ακριβότερα της Ευρώπης. Το «Ελευθέριος Βενιζέλος» είναι ένα κακό παράδειγμα σε ό,τι αφορά τις χρεώσεις. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να δούμε τους ανταγωνιστές μας. Και αυτοί είναι η Τουρκία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Κύπρος, η Αίγυπτος και οι υπόλοιπες χώρες. Πρέπει να δούμε τις χρεώσεις τους και να κινηθούμε σε αντίστοιχα επίπεδα. Δεν λέω η εταιρεία που θα αναλάβει κάποιο περιφερειακό αεροδρόμιο να μη βγάλει το κόστος ανάπτυξης των υποδομών, αλλά δεν πρέπει να επαναληφθεί το παράδειγμα του «Ελευθέριος Βενιζέλος». Εκεί επιχείρησαν σε σχετικά πολύ μικρό χρονικό διάστημα – είναι πολύ μικρό χρονικό διάστημα τα 25 χρόνια – να αποσβέσουν μια τεράστια επένδυση. Δώστε μας μια εικόνα για την πορεία του ομίλου το 2013 αλλά και τις προσδοκίες σας για το τρέχον έτος. Ο όμιλός μας έχει τρεις βασικές δραστηριότητες: Η μία είναι η αντιπροσώπευση αεροπορικών εταιρειών, η οποία είναι η πιο παλιά δραστηριότητα του ομίλου. Αντιπροσωπεύουμε 28 ξένες αεροπορικές εταιρείες. Οι άλλες δραστηριότητές μας είναι το handling, τα logistics και οι διεθνείς μεταφορές. Οι δραστηριότητες που είναι εξωστρεφείς, αυτές δηλαδή που απευθύνονται σε πελάτες του εξωτερικού, όπως ο τουρισμός, ακολουθούν αυξητική πορεία. Οτιδήποτε «ακουμπάει» στο εξωτερικό πάει καλά. Αν δείτε τα στοιχεία του handling, θα παρατηρήσετε ότι έχουμε κάθε χρόνο μια αύξηση στον κύκλο εργασιών μας της τάξης του 20%. Αυτό ενισχύει την υγεία του ομίλου... Ακριβώς. Και το ίδιο πιστεύουμε ότι θα γίνει και φέτος. Η πορεία του ελληνικού τουρισμού δείχνει να είναι ίδια με το 2013, εκτός αν συμβεί κάτι τραγικό που θα ανατρέψει όλη την κατάσταση. Αντιθέτως, μια άλλη δραστηριότητα, τα logistics, ακολουθούν την παθογένεια της εγχώριας αγοράς. Και αυτό διότι απευθύνεται σε Έλληνες πελάτες. Οποιαδήποτε προβλήματα έχει η ελληνική αγορά αυτόματα μεταφέρονται και στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτήν. Τι επενδύσεις έχει πραγματοποιήσει συνο-

λικά ο όμιλος στη διάρκεια της κρίσης; Θα σας αναφέρω μόνο ένα στοιχείο. Οι επενδύσεις του handling φθάνουν τα 70 εκατ. ευρώ στα 12 χρόνια ζωής αυτής της εταιρείας. Το μεγαλύτερο κομμάτι επενδύσεων έγινε την τελευταία τριετία και αφορούσε την ανάπτυξή μας στα περιφερειακά αεροδρόμια, τα οποία απελευθερώθηκαν και κυρίως απευθύνονται σε ειδικά μηχανήματα τα οποία αφορούν την εξυπηρέτηση των αεροπλάνων. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας στον τομέα των logistics; Να σας πω, η προσδοκία μας είναι να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε όλα τα προβλήματα που έχουν σχέση με την αναδιοργάνωση του κράτους. Έτσι, όσοι επιθυμούν να κάνουν δράσεις logistics στη χώρα μας θα αισθανθούν μεγαλύτερη ασφάλεια και θα προχωρήσουν στις επενδύσεις τους. Βλέπετε τη δραστηριότητα της Cosco στον Πειραιά; Είναι πάρα πολύ σοβαρή, και με μεγάλη προοπτική. Αν καταφέρουμε να πείσουμε τους ξένους για την ασφαλή και σύγχρονη διέλευση των εμπορευμάτων τους από την Ελλάδα μπορεί να καταστεί η χώρα μας hub για τα logistics της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, και όχι μόνο. Πιστεύετε ότι μπορούν να λυθούν σύντομα τα προβλήματα υποδομών, των σιδηροδρομικών δικτύων, των λιμανιών κτλ; Αναμφίβολα. Αρκούν μικρές παρεμβάσεις σχετικά με τις οποίες, από όσο γνωρίζω, υπάρχει διάθεση και από το Υπουργείο Μεταφορών και από το Υπουργείο Ανάπτυξης να γίνουν. Υπάρχει μια μόνιμη επιτροπή logistics που εισηγείται ένα νέο νομοσχέδιο αυτή τη στιγμή προς τον υπουργό Μεταφορών, το οποίο θα βοηθήσει τον εξορθολογισμό των logistics στην Ελλάδα. Από εκεί και πέρα, με την ολοκλήρωση κάποιων επενδύσεων που πρέπει να γίνουν – για παράδειγμα τα δύο εμπορευματικά κέντρα στο Θριάσιο Πεδίο και στο Στρατόπεδο Γκώνου στη Θεσσαλονίκη, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν δύο μεγάλα οργανωμένα εμπορευματικά κέντρα, καθώς επίσης και η σιδηροδρομική σύνδεση Αθήνας – Θεσσαλονίκης, η διπλή ηλεκτροδοτούμενη σιδηροδρομική γραμμή –, μπορεί η χώρα μας να βαδίσει το δρόμο της ανάπτυξης. Με αυτές τις επενδύσεις μπορούμε να προσελκύσουμε τα διερχόμενα φορτία που προορίζονται για χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία, οι οποίες τώρα τροφοδοτούνται από τα βόρεια με πολύ μεγαλύτερο κόστος. Και, ξέρετε, το όφελος δεν θα αφορά μόνον τη διέλευση των εμπορευμάτων. Τα εμπορεύματα αυτά μπορεί να παραμείνουν και να γίνουν κάποιες μεταποιήσεις. Τα εμπορεύματα που έρχονται από διάφορες χώρες μπορεί να συναρμολογούνται στη χώρα μας και άρα να υπάρξει μια παραγωγική δραστηριότητα και συνεπώς μια προστιθέμενη αξία. Άρα περισσότερες θέσεις εργασίας, ανάπτυξη των logistics ώστε να καταστεί η Ελλάδα hub για εμπορεύματα. Δεν μπορέσαμε να καταστήσουμε τη χώρα hub στα αεροπλάνα, θεωρώ όμως ότι η γεωπολιτική θέση μας προσφέρει τη δυνατότητα να το πετύχουμε στα εμπορεύματα.

Από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση, θα μπορέσουν τα αεροδρόμια να προσφέρουν πιο υψηλές υπηρεσίες υποδομών

Σας ευχαριστώ θερμά γι’ αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα συνομιλία που είχαμε. Σας ευχαριστώ και εγώ, να είστε καλά.

.

newtimes 5

Θέμα To επόμενο βήμα για την Costa Navarino – ανάπτυξη πολυτελών κατοικιών

ε ψ ε ρ τ σ έ π ε Το φως » α ρ ο τ σ έ Ν στη «γη του

Στο αμέσως επόμενο διάστημα θα δοθεί στη δημοσιότητα το μοντέλο ανάπτυξης των πολυτελών κατοικιών στην περιοχή Costa Navarinο της Μεσσηνίας. Είναι στην πραγματικότητα ο επόμενος κρίκος σε ένα μεγάλο κύκλο επενδύσεων που συνεχίζει να υλοποιεί η οικογένεια Κωνσταντακόπουλου και ο οποίος δίνει ένα στίγμα αισιοδοξίας στην ευρύτερη περιοχή. Εν αναμονή της παρουσίασης του νέου μοντέλου ανάπτυξης πολυτελών κατοικιών στην περιοχή από τη διοίκηση του Costa Navarino, οι New Times «φωτογραφίζουν» τις τελευταίες εξελίξεις στο συγκρότημα που αποτελεί τη μεγαλύτερη ελπίδα για την περιοχή αλλά και τον ελληνικό τουρισμό. Μεταξύ των γεγονότων που σηματοδοτούν τις σοβαρές προσδοκίες για το Costa Navarino αλλά και τη γη του Νέστορα είναι τα παρακάτω: 1. Πάνω από 1.000 πτήσεις προς το αεροδρόμιο της Καλαμάτας Οι νέες απευθείας πτήσεις της Aegean Airlines από Μόναχο που ξεκινούν 23 Φεβρουαρίου, καθώς και οι απευθείας πτήσεις από Ντίσελντορφ που ξεκινούν από 3 Μαρτίου, αλλά και τα δρομολόγια από Αγία Πετρούπολη, Μόσχα και Παρίσι από το Μάιο, προς το Διεθνές Αεροδρόμιο της Καλαμάτας, αποτελούν μία μοναδική

6 new times

ευκαιρία για διακοπές και γκολφ στα πρώτα signature γήπεδα 18 οπών στην Ελλάδα. Επίσης, τα δρομολόγια της FlyNiki/Air Berlin από Βιέννη (με συνδέσεις από το Βερολίνο, το Αμβούργο, το Αννόβερο, τη Φρανκφούρτη, τη Νυρεμβέργη, το Μόναχο, τη Ζυρίχη και το Ντίσελντορφ) ξεκινούν το Μάρτιο, ενώ τα δρομολόγια της Austrian myHoliday από Βιέννη ξεκινούν το Μάϊο. Τέλος, τα δρομολόγια της Easyjet από το αεροδρόμιο Gatwick του Λονδίνου ξεκινούν τον Απρίλιο και από Αμβούργο τον Ιούνιο. Με πάνω από 1.000 πτήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, το

αεροδρόμιο της Καλαμάτας πλέον ενώνει την περιοχή με τις σημαντικότερες Ευρωπαϊκές πόλεις.

2. Navarino Residences, ιδιωτικές πολυτελείς κατοικίες με θέα το Ιόνιο Η επόμενη φάση ανάπτυξης της Costa Navarino περιλαμβάνει την ανάπτυξη πολυτελών ιδιωτικών κατοικιών με την ονομασία

Θέμα

“Navarino Residences”. Οι κατοικίες θα βρίσκονται εντός του Navarino Dunes, της πρώτης περιοχής στην Costa Navarino. Όλες οι κατοικίες θα προσφέρουν απαράμιλλη θέα στο Ιόνιο Πέλαγος, ενώ θα εκτείνονται είτε στις πλαγιές δίπλα στο βραβευμένο γήπεδο γκολφ που περιβάλλεται από ελαιώνες, ή κοντά στην παραλία. Επίσης, κατοικίες θα συμπεριλαμβάνονται και στις ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις. Αυτές οι κατοικίες υψηλού επιπέδου θα δημιουργήσουν μια μοναδική εμπειρία διαμονής, η οποία συνδυάζει κορυφαία επίπεδα διαχείρισης και εξυπηρέτησης, με ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών που διατίθενται στα ξενοδοχεία καθώς και στα signature γήπεδα γκολφ. Οι Navarino Residences θα σχεδιαστούν και θα κατασκευαστούν ακολουθώντας την ισχυρή δέσμευση της Costa Navarino στην περιβαλλοντική και κοινωνική ευθύνη, με στόχο το συνδυασμό της αυθεντικής διακριτικής πολυτέλειας και της αειφόρου ανάπτυξης, καθώς και με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και τις τοπικές κοινότητες. Ακολουθώντας τα πρότυπα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού του Navarino Dunes, όπου έχουν εφαρμοστεί οι αρχές της βιοκλιματι-

κής αρχιτεκτονικής, οι κατοικίες θα είναι πλήρως εναρμονισμένες με τα μορφολογικά πρότυπα και την κλίμακα της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, διασφαλίζοντας την ήπια προσαρμογή στο τοπίο και την απρόσκοπτη θέα του ορίζοντα και των κορυφογραμμών. Οι κατοικίες θα ενσωματώσουν τα τοπικά στοιχεία και υλικά της περιοχής, ενσωματώνοντας παράλληλα στο εσωτερικό τους, τις πιο σύγχρονες προδιαγραφές σχεδιασμού και τεχνολογίας, ενώ θα είναι διαθέσιμες σε διαφορετικούς τύπους.

3. Ένας αθλητικός προορισμός γεννιέται Δύο μεγάλα αθλητικά γεγονότα έλαβαν χώρα στην Costa Navarino τον Οκτώβριο του 2013. Το πρώτο “Navarino Challenge”, με τη συμμετοχή του Ελληνοαμερικάνου υπερμαραθωνοδρόμου Dean Karnazes, πραγματοποιήθηκε από τις 18 έως τις 20 Οκτωβρίου, με κύριο στόχο του την ενημέρωση του κόσμου για τη Μεσογειακή διατροφή και την ευαισθητοποίηση σχετικά με την παιδική παχυσαρκία.

Το δεύτερο αθλητικό γεγονός, το “Navarino Bike Festival”, ο μοναδικός διεθνής αγώνας mountain bike που έγινε φέτος στην Ελλάδα, έλαβε χώρα μεταξύ 11-13 Οκτωβρίου. Στο πλαίσιο του Navarino Bike Festival πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 12 Οκτωβρίου το “Open Race” με τη συμμετοχή ερασιτεχνών ποδηλατών, ενώ την Κυριακή 13 Οκτωβρίου το “International Cross Country Race”. Και τα δύο αθλητικά γεγονότα ολοκληρώθηκαν με μεγάλη επιτυχία και πλήθος συμμετοχών τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό.

4. Το Χόλιγουντ στρέφει τους προβολείς του στη Μεσσηνία Η ταινία «Πριν τα Μεσάνυχτα» που γυρίστηκε στη Μεσσηνία και στην Costa Navarino, είναι υποψήφια για Όσκαρ στην κατηγορία «Διασκευασμένο Σενάριο»! Η Μεσσηνία αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το σενάριο των Richard Linklater, Julie Delpy και Ethan Hawke, καθώς γράφτηκε κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους

new times 7

Θέμα

στην περιοχή. Ο Richard Linklater ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «με ιστορία, πολυτέλεια και μοναδική ομορφιά, αυτή η γωνιά της Ελλάδας ήταν η φυσική επιλογή για το ‘Πριν τα Μεσάνυχτα’».

for Tomorrow Awardsπου διοργανώνονται από το World Travel & Tourism Council, με στόχο να αναδείξουν τις βέλτιστες πρακτικές αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης παγκοσμίως.

5. Συνωστισμός... βραβείων

Διπλή διάκριση για το Anazoe Spa στα Spa Traveller Awards Το spa βραβεύθηκε σε δύο κατηγορίες των Spa

Οι τρομακτικές επενδύσεις, η εμμονή στην ποιότητα και την λεπτομέρεια αποτέλεσαν το έδαφος για την προσέλκυση πολλών διεθνών βραβείων από το τουριστικό συγκρότημα του Costa Navarino, τα γήπεδα γκολφ, το spa αλλά και τα μοναδικά προϊόντα της μεσσηνιακής γης. Μεταξύ των βραβείων είναι και τα παρακάτω:

Condé Nast Traveller Readers’ Travel Awards

Η Costa Navarino διακρίθηκε στα διεθνώς αναγνωρισμένα βραβεία του περιοδικού Conde Nast, τα Condé Nast Traveler Readers’ Travel Awards. Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, το The Romanos, a Luxury Collection Resort επιλέχθηκε από τους αναγνώστες του περιοδικού, μεταξύ των Kαλύτερων Ξενοδοχείων στο Εξωτερικό: Ευρώπη, Τουρκία και Ρωσσία (‘Best Overseas Holiday Hotels: Europe, Turkey and Russia’ )

H Costa Navarino φιναλίστ στα Tourism for Tomorrow Awards, τα βραβεία που έχει θεσπίσει το World Travel & Tourism Council

Βρίσκεται ανάμεσα στους τρεις Φιναλίστ της κατηγορίας «Destination», στο διεθνώς αναγνωρισμένο θεσμό Tourism

8 new times

Traveller Awards 2013: «Best Spa Hotel/ Resort: Greece» και “Best European Spa for Incentive Breaks”.

Τo Dunes Course ανάμεσα στα Top 100 γήπεδα γκολφ στην Ευρώπη

Για ακόμα μία χρονιά, το Dunes Course της Costa Navarino συμπεριλήφθηκε στα Top 100 γήπεδα γκολφ σε ολόκληρη την Ευρώπη, από το περιοδικό Golf World Magazine.

Costa Navarino: «Engaging Art» – Διάκριση στα Worldwide Hospitality Awards!

Η Costa Navarino έλαβε την πρώτη θέση στη 14η απονομή των Worldwide Hospitality Awards, στην κατηγορία «Best Innovation: Public Area». με την πλατφόρμα σύγχρονης τέχνης «Costa Navarino: Engaging Art”.

Trip Advisor’s Certificate of Excellence 2013

Το The Westin Resort Costa Navarino και το The Romanos, a Luxury Collection Resort έλαβαν και φέτος το Πιστοποιητικό Διάκρισης του Trip Advisorπου προβάλλει τις καλύτερες επιχειρήσεις βάσει των σχολίων των πελατών τους.

Θέμα Το Βιολογικό Πετιμέζι της Navarino Icons ανάμεσα στα καλύτερα νέα προϊόντα του 2013!

Το Βιολογικό Πετιμέζι της Navarino Icons επιλέχθηκε ανάμεσα στα καλύτερα νέα προϊόντα για το 2013, από το περιοδικό «Τρόφιμα & Ποτά».Το διακεκριμένο προϊόν εντάσσεται στη νέα βιολογική σειρά της Navarino Icons, που έκανε το ντεμπούτο της στην ελληνική και διεθνή αγορά, εντός του 2013.

Βράβευση των κρασιών Navarino Vineyards στα βραβεία AWC Vienna 2013

Σημαντική ήταν η πρόσφατη βράβευση των κρασιών Navarino Vineyards στα βραβεία AWC Vienna 2013. Το Kotyle Chardonnay 2012 και το Kotyle Cabernet Sauvignon 2011 έλαβαν δύο «Silver Awards», ενώ το 1827 Chardonnay 2012 έλαβε το «Seal of Approval» σe αυτόν τον αναγνωρισμένο ευρωπαϊκό διαγωνισμό κρασιών.

6. Τα μεσηνιακά προϊόντα στα Marks & Spencer Από τον Οκτώβριο τα Navarino Icons επέκτειναν την παρουσία τους στο Ηνωμένο Βασίλειο, μέσω του δικτύου 64 καταστημάτων Marks & Spencer. Τα προϊόντα Navarino Icons είναι επίσης διαθέσιμα στο κατάστημα Harrods (Λονδίνο), Julius Meinl am Graben στην Βιέννη, καθώς επίσης και στα γνωστά καταστήματα Dean & DeLuca στις ΗΠΑ και διεθνώς, στο κατάστημα CitySuper στο Χονγκ Κονγκ, στο Wynn Las Vegas and Encore Hotel στο Λας Βέγκας και σε πολλά επιλεγμένα σημεία πώλησης στην Ελλάδα και στον κόσμο.

.

new times 9

Θέμα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Άρχων του Οικουμενικού Πατριαρχείου ο Δημήτρης Μελισσανίδης Με το οφίκιο του Άρχοντα Κουροπαλάτου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας τίμησε στις 9 Ιανουαρίου 2014 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος τον κ. Δημήτριο Μελισσανίδη. Η χειροθεσία του νέου Άρχοντα του Θρόνου πραγματοποιήθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο αμέσως μετά τη θεία λειτουργία των Θεοφανείων και τον Μεγάλο Αγιασμό στον πάνσεπτο πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι. Στην ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης ανέφερε ότι ο νέος Άρχων τιμήθηκε για την ειλικρινή αφοσίωσή του στη Μητέρα Εκκλησία, για την προθυμία του στη διακονία και την προσφορά του στα ευσεβή και ευγενή τέκνα του μαρτυρικού Πόντου καθώς και για τις ευρύτερες κοινωφελείς πρωτοβουλίες του. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά μετά το 1453 που απονέμεται το οφίκιο του Άρχοντος Κουρoπαλάτου, το οποίο ως αξίωμα στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία συνδεόταν με σημαντικές ευθύνες στο Παλάτι και με τη διαχείριση σημαντικών ζητημάτων του δημοσίου βίου. Στη χειροθεσία του νέου Άρχοντος παρέστησαν, μεταξύ άλλων, και οι Μητροπολίτες Δράμας Παύλος και Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβας.

O τίτλος του κουροπαλάτη Ο τίτλος του κουροπαλάτη ήταν ένα από τα υψηλότερα τιμητικά αξιώματα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από τον 6ο ως τον 11ο αιώνα. Προέρχεται από το λατινικό cura palatii (διαχείριση/φροντίδα του παλατίου) και εμφανίζεται για πρώτη φορά τον 5ο αιώνα ως curapalati. Ο συγκεκριμένος τίτλος αφορούσε αξιωματούχο της τάξης των περίβλεπτων (vir spectabilis), υπό τον καστρήνσιο του παλατίου, που ήταν υπεύθυνος για τη διαχείριση του παλατιού. Το 552 όμως ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Α’ έδωσε το αξίωμα αυτό στον ανιψιό και μετέπειτα διάδοχό του, Ιουστίνο. Το αξίωμα μετετράπη από τότε σε τιμητικό τίτλο, τον υψηλότερο μετά από αυτούς του Καίσαρα και του νωβελισσίμου. Όπως και οι προηγούμενοι, ο τίτλος του κουροπαλάτη απενέμετο αρχικά αποκλειστικά στα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας, αλλά αργότερα και σε διάφορους σημαντικούς ξένους ηγεμόνες που συνδέονταν με το Βυζάντιο, όπως οι σύμμαχοι ηγεμόνες της Ιβηρίας, του Καυκάσου, καθώς και διάφοροι Αρμένιοι δυνάστες. Στο «Κλητορολόγιον» του ατρικλίνη Φιλόθεου τα διακριτικά του κουροπαλάτη ήταν ερυθρός χιτώνας, μανδύας και ζωστήρας. Η απονομή του τίτλου γινόταν από τον αυτοκράτορα σε ειδική τελετή αναγόρευσης. Σταδιακά ο τίτλος άρχισε να απονέμεται ευρύτερα και σε πρόσωπα εκτός της αυτοκρατορικής οικογένειας, π.χ. σε στρατηγούς. Ταυτόχρονα οι αρμοδιότητές του σχετικά με τη διοίκηση του παλατιού παραχωρήθηκαν σταδιακά στον πρωτοβεστιάριο. Ο τίτλος επιβίωσε και στην Παλαιολόγεια περίοδο, αλλά κατείχε χαμηλή θέση και απονεμόταν σπάνια.

.

10 new times

new times 11

Θέμα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Κωνσταντίνος Γραμμένος

Ο Έλληνας δάσκαλος των αφεντικών της παγκόσμιας ναυτιλίας

Ο κ. Κωνσταντίνος Γραμμένος, αντιπρύτανης του City University, από τα χέρια του οποίου «πέρασαν» πολλοί ισχυροί

Βρισκόμαστε στα 1957, τότε που ο 13χρονος Κώστας έτρεχε στη σχεδόν άδεια από αυτοκίνητα λεωφόρο Αλεξάνδρας στην Αθήνα. Είναι η εποχή της αθωότητας. Η Μαρία Κάλλας δίνει ρεσιτάλ στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, για να την ακούσει μέσω ραδιοφώνου ολόκληρη η χώρα, μαζί και ο μικρός Κώστας, που επηρεάζεται βαθιά. Η κερκυραϊκή καταγωγή της οικογένειας και η ευγενική σκιά της μητέρας έχουν βάλει τη σφραγίδα τους στην προσωπικότητα του μικρού Κώστα, που μελετάει μουσική και λογοτεχνία… Από την εποχή αυτή έχουν περάσει 57 χρόνια. Ποιος θα μπορούσε τότε να φανταστεί την εξέλιξη; Ο κ. Κωνσταντίνος Θεοφ. Γραμμένος είναι αντιπρύτανης στο City University και Pro Vice- Chancellor του Cass Business School, είναι εκείνος που το 1984 σχεδίασε, δημιούργησε και έκτοτε διευθύνει το International Centre for Shipping, Trade and Finance 12 newtimes

(Διεθνές Κέντρο Ναυτιλίας, Εμπορίου και Χρηματοοικονομικών) στο Λονδίνο, εισάγοντας ως νέο γνωστικό αντικείμενο τα Διεθνή Ναυτιλιακά Χρηματοοικονομικά. Δεν είναι όμως απλά ένας ακαδημαϊκός παράγων. Είναι ένα πρόσωπο που επηρεάζει, μέσω της διδασκαλίας του, της θεωρίας του και των σπουδαστών του, τις εξελίξεις στη διεθνή ναυτιλία. Αυτός είναι και ο λόγος που ο ίδιος βρέθηκε στη λίστα της βρετανικής ναυτιλιακής εφημερίδας Lloyd’s List με τις 100 προσωπικότητες που άσκησαν (στη διάρκεια του 2011) τη μεγαλύτερη επιρροή στην παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία. Η βασίλισσα Ελισάβετ του απένειμε αρχικά τον τίτλο «Officer of the British Empire» και στη συνέχεια τον τίτλο «Commander of the British Empire» για τις «υπηρεσίες του στη διδασκαλία και στην έρευνα». Συνομιλητές του είναι οι άνθρωποι που κατευθύνουν τις τύχες της παγκόσμιας ναυτιλίας, ορισμένοι εκ των οποίων παρακολούθησαν τις διαλέξεις του ως φοιτητές.

Θέμα

Δουλειά, δουλειά, δουλειά Η εκπληκτική αυτή πορεία βασίστηκε ασφαλώς στον χαρακτήρα του κ. Γραμμένου καθώς επίσης και στις συνθήκες μέσα στις οποίες ο ίδιος κλήθηκε να εργαστεί. Πριν από όλα όμως βασίστηκε στην επίπονη δουλειά. Στην επίπονη εργασία βασίστηκε ακριβώς η ανάπτυξη της ίδιας της Σχολής. «Το 1982 ήμασταν απλώς ένα καλό επιχειρηματικό σχολείο όπου φοιτούσαν 300 προπτυχιακοί και 100 μεταπτυχιακοί φοιτητές από 10 χώρες και έχουμε φθάσει τους 1.600 προπτυχιακούς και 1.500 μεταπτυχιακούς φοιτητές από 130 χώρες» έλεγε σε μια από τις λίγες συνεντεύξεις του, που ο κ. Γραμμένος έδωσε στην Ελληνική Τηλεόραση, προσθέτοντας ότι φοιτητές γίνονται όσοι πληρούν τα αυστηρά κριτήρια μιας επιλογής στην οποία συμμετέχουν 25.000 υποψήφιοι! Ο ίδιος καλείται να ανταποκριθεί σε πολλούς ρόλους. Είναι ερευνητής, διδάσκει, διοικεί τη Σχολή ενώ την ίδια στιγμή έχει και μια ευρύτερη προσφορά στην κοινωνία. «Αν σκεφθείτε ότι σε όλα αυτά εργαζόμαστε και πάνω στους στόχους της επόμενης χρονιάς αυτό μας οδηγεί να στεκόμαστε κυριολεκτικά στα νύχια των ποδιών μας για να ανταποκριθούμε σε αυτούς τους στόχους».

Ένας ακόμη από τη νέα ισχυρή γενιά εφοπλιστών που θήτευε δίπλα του στο City University Business School είναι ο Χάρης Βαφειάς, επικεφαλής της ναυτιλιακής εταιρείας Stealthgas, που διαχειρίζεται έναν από τους πιο εξειδικευμένους στόλους με πλοία LPG. Ο Στέλιος Χατζηιωάννου, που αποφοίτησε από το City με μεταπτυχιακό στο Shipping Trade and Finance, ήταν ένας από τους αγαπημένους του φοιτητές. Οι περισσότεροι από αυτούς διατηρούν στενή σχέση μαζί του, τον συμβουλεύονται και επιστέφουν ορισμένες φορές στα... θρανία για κάποια από τις ενδιαφέρουσες διαλέξεις του. Ιδιαίτερα στη σημερινή περίοδο της κρίσης, στην άλλη γραμμή του τηλεφώνου βρίσκονται συχνά αρκετά από τα ισχυρότερα ονόματα του ελληνικού και του παγκόσμιου εφοπλισμού.

Η Ελλάδα θριαμβεύει εκτός… Ελλάδος Ο ίδιος είναι αισιόδοξος για το ξεπέρασμα της κρίσης. Ως ένα βαθμό η αισιοδοξία του πηγάζει από τους ίδιους τους φοιτητές του. Θεωρεί ότι οι πανεπιστημιακές γενιές του ‘80, του ‘90 και του 2000 έδωσαν εξαίρετης ποιότητας μυαλά, που τώρα βρίσκονται σε καίριες θέσεις και θα βρουν τον τρόπο να ξεπεράσουν τις δυσκολίες και να επεκταθούν περαιτέρω. «Έχω μεγάλη εμπιστοσύνη σε αυτά τα παιδιά», δηλώνει. Για την ελληνική ναυτιλία και τη θέση της στο παγκόσμιο σκηνικό είναι και πάλι αισιόδοξος, ποντάροντας στους πολλούς λαμπρούς Έλληνες πλοιοκτήτες και μάνατζερ. Δεν αποκλείει ανακατατάξεις, καθώς η κρίση μπορεί να εκδιώξει ορισμένους πλοιοκτήτες και να ισχυροποιήσει άλλους, αλλά πιστεύει ακράδαντα ότι η ναυτιλία είναι η πιο αξιοκρατική. Συνηθίζει να λέει ότι «η ελληνική ναυτιλία είναι αριστοκρατική» εξηγώντας ότι «είναι ναυτιλία που ελέγχεται από άριστους». Στην πραγματικότητα αυτό είναι και το σημείο κριτικής που ο ίδιος ασκεί στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, η οποία δεν έχει κατορθώσει να γίνει αξιοκρατική.

Δάσκαλος διασήμων μαθητών

Είναι γεγονός ότι με το ακαδημαϊκό του έργο άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα ζητήματα της ναυτιλίας, εγκαινιάζοντας μια νέα σφαιρική προσέγγιση και εισάγοντας, ουσιαστικά, ένα νέο μοντέλο χρηματοδότησης, που ακολουθείται πλέον από τις τράπεζες. Αυθεντία στον διεθνή ναυτιλιακό και χρηματοπιστωτικό χώρο, με καινοτόμο συγγραφικό έργο, «ανέθρεψε» στο shipping investment and finance χιλιάδες φοιτητές από 130 χώρες, που εξελίχθηκαν σε υψηλόβαθμα στελέχη στη ναυτιλία, στις τράπεζες και στη βιομηχανία. Στις τάξεις του δημιουργούνται φιλίες ζωής, γεγονός σημαντικό αν σκεφθεί κανείς ότι οι χθεσινοί φοιτητές είναι τα σημερινά αφεντικά και ανώτερα διευθυντικά στελέχη της ναυτιλίας, του διεθνούς εμπορίου και του χρηματοπιστωτικού τομέα. Από τα χέρια του έχουν περάσει οι περισσότεροι της νεότερης γενιάς των Ελλήνων εφοπλιστών, που εκτός από κληρονόμοι θέλησαν να εμβαθύνουν στα ναυτιλιακά, προκειμένου να διατηρήσουν και να επαυξήσουν την οικογενειακή περιουσία. Μεταξύ αυτών, ο Νίκος Τσάκος του Tsakos Group, της παραδοσιακής εφοπλιστικής οικογένειας, που μετά το Columbia University της Νέας Υόρκης ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο City University, με master στα οικονομικά ναυτιλιακά υπό την εποπτεία του Κ. Γραμμένου.

Ο «πυρήνας» της διδασκαλίας του Ποιος όμως είναι ο πυρήνας της διδασκαλίας του; Πού κρύβεται το μυστικό μιας πετυχημένης επιχειρηματικής πορείας στους παραπάνω τομείς; Ένα από τα σημεία-κλειδιά της διδασκαλίας του είναι τα «5 C of credit». Είναι το Capacity, η διευθυντική ικανότητα δηλαδή του πλοιοκτήτη. Το Capital, το κεφάλαιο δηλαδή που ο ίδιος επενδύει. Το Collateral, οι παράπλευρες δηλαδή εγγυήσεις που ο ίδιος δίνει για την υλοποίηση του εγχειρήματος. Οι Conditions, οι συνθήκες δηλαδή μέσα στις οποίες θα κληθεί να λειτουργήσει το εγχείρημα. Τέλος, ο Character, ο χαρακτήρας δηλαδή του επικεφαλής. Πάνω σε αυτά τα πέντε «κλειδιά» ο ίδιος κατήρτισε μια νέα χρηματοπιστωτική ανάλυση και πολιτική για τη ναυτιλία, εισάγοντας ένα νέο μοντέλο χρηματοδότησης, το οποίο στη συνέχεια υιοθέτησαν οι τράπεζες διεθνώς.

Από την Εθνική Τράπεζα στο Grammenos Centre Διδάσκοντας τους τρεις τεμνόμενους κύκλους – ναυτιλία, εμπόριο, χρηματοδότηση – εγκαινίασε μια νέα σφαιρική προσέγγιση των ναυτιλιακών θεμάτων. Το «International Centre for Shipping, Trade and Finance», που το 2007 μετονομάστηκε σε «Costas Grammenos Centre for Shipping, Trade and Finance», άρχισε με τριμερή στόχευση, να διδάσκει, να ερευνά αλλά και να διευκολύνει το δημόσιο διάλογο μεταξύ πανεπιστημιακών, πολιτικών και επιχειρηματιών. Από τους φοιτητές του, που κατέχουν νευραλγικές θέσεις, το 40% εργάζεται στη ναυτιλία, το 38% στο banking και είναι διεθνείς τραπεζίτες, ενώ οι υπόλοιποι στο εμπόριο και στη βιομηχανία. Μόνο στο banking έχει 600 απόφοιτους τραπεζίτες, που εργάζονται σε City, Όσλο, Αμβούργο, Σιγκαπούρη, Νέα Υόρκη και αλλού. Το βιβλίο του «Βαnk Finance for Ship Purchase» το 1979 έκανε πάταγο, διακρινόμενο ως «the book of the year». Το 2002 ο Κώστας Γραμμένος έγινε επικεφαλής του κορυφαίου ακαδημαϊκού συγγράμματος που περιλαμβάνει τα κείμενα 50 διακεκριμένων καθηγητών από 30 πανεπιστήμια 19 χωρών με τίτλο «The Handbook of Maritime Economics and Business» και χαρακτηρίζεται στη Lloyd’s List ως «the maritime business bible».

Who is Who Ο Κωνσταντίνος Γραμμένος γεννήθηκε το 1944 στην Αθήνα και ξεκίνησε την καριέρα του από την Εθνική Τράπεζα. Είναι αντιπρύτανης του Cass Business School στο City University του Λονδίνου και πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του Διεθνούς Πανεπιστημίου στη Θεσσαλονίκη, μέλος του Δ.Σ του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ωνάση και του American Bureau of Shipping. Έχει διατελέσει πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Ναυτιλιακών Οικονομολόγων. Σπούδασε οικονομικά στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Χρηματοοικονομικά στην Ουαλία. Το 1962 ξεκίνησε να εργάζεται στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Την περίοδο 1973-1974 υπήρξε εμπειρογνώμων στα ναυτιλιακά χρηματοοικονομικά της ίδιας τράπεζας. Από το 1977 ως και το 1982 εργάστηκε ως ανεξάρτητος ερευνητής και σύμβουλος. Από το 1982 δίδασκε ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Σίτι του Λονδίνου, όπου έγινε καθηγητής Ναυτιλίας, Εμπορίου και Χρηματοοικονομικών το 1986, ιδρύοντας και την ομώνυμη σχολή. Το 1984 ίδρυσε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα στον τομέα αυτόν, το 1997 στον τομέα Logistics, Εμπόριο και Χρηματοοικονομικά και το 2002 στον τομέα Ενέργεια, Εμπόριο και Χρηματοοικονομικά. Είναι αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Σίτι και επικεφαλής της προπτυχιακής σχολής του Cass Business School του ιδίου πανεπιστημίου. Είναι επίσης επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας. Το 2006 διορίστηκε πρόεδρος του νεοσύστατου Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας με έδρα τη Θεσσαλονίκη, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για το σχεδιασμό του.

Τιμητικές διακρίσεις Το 1994 η βασίλισσα Ελισάβετ του Ηνωμένου Βασιλείου του απένειμε τον τίτλο του «Officer» της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για την «προσφορά του στη διδασκαλία και στην προώθηση των ελληνοβρετανικών σχέσεων». Το 1998 ανακηρύχθηκε Προσωπικότητα του Θαλάσσιου Εμπορίου και το 1999 τιμήθηκε με τον ανώτατο ακαδημαϊκό τίτλο στη Βρετανία, αυτόν του «δόκτορα των επιστημών». Το 2009 του απονεμήθηκε, και πάλι από τη βασίλισσα Ελισάβετ, ο τίτλος του «Commander» της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για τις «υπηρεσίες του στη διδασκαλία και στην έρευνα». Τον Δεκέμβριο του 2011 συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο της βρετανικής ναυτιλιακής εφημερίδας Lloyds List με τις 100 προσωπικότητες που άσκησαν στη διάρκεια του 2011 τη μεγαλύτερη επιρροή στις εξελίξεις στην παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία κατακτώντας την 65η θέση.

.

newtimes 13

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Νικήτας Ραγκούσης

Νικήτας Ραγκούσης, διευθύνων σύμβουλος ΒΙΟΡΥΛ

Στην Ελλάδα της κρίσης

δημιουργεί παγκόσμιες καινοτομίες Σε επίπεδο τεχνογνωσίας δεν έχει να ζηλέψει τίποτε από τους μεγάλους πολυεθνικούς ανταγωνιστές της. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι έχει εκπλήξει ευχάριστα από την άποψη των προϊόντων που παράγει. Ο λόγος για τη ΒΙΟΡΥΛ, μια εταιρεία η οποία δραστηροποιείται στον χώρο των αρωμάτων βιομηχανικής χρήσης και η οποία είναι πρώτυπο τεχνογνωσίας και δημιουργίας νέων προϊόντων. Η συνομιλία μας με τον κ. Νικήτα Ραγκούση, διευθύνοντα σύμβουλο της επιχείρησης, αποκαλύπτει ένα μοναδικό επιχειρηματικό story. Είναι πάντως πραγματικά αξιόλογο πώς μια ελληνική επιχείρηση με ελληνικό επιστημονικό δυναμικό μπορεί να εκπλήσσει τόσο ευχάριστα με τα προϊόντα της παραγωγής της. Μιλήστε μας για την καινοτομία σας. Κοιτάξτε, η ΒΙΟΡΥΛ είναι αμιγώς ελληνική

14 newtimes

εταιρεία η οποία εδώ και χρόνια αναπτύσσει τεχνολογία και τεχνογνωσία στον τομέα της παραγωγής βιομηχανικών αρωμάτων, δηλαδή αρωμάτων που χρησιμοποιούνται στον αρωματισμό οποιουδήποτε προϊόντος – σαπούνια, απορρυπαντικά, καλλυντικά, τρόφιμα, είδη

κοινής χρήσης. Η τεχνογνωσία αυτή αναπτύχθηκε σταδιακά από τον ιδρυτή της εταιρείας, τον αείμνηστο Στέλιο Σταυρόπουλο, που ήταν χημικός καθηγητής και είχε μεράκι με τα αιθέρια έλαια και τα εκχυλίσματα των φυτών. Σιγά σιγά έφτιαξε ένα μικρό εργαστήριο το οποίο

ασχολήθηκε με την έρευνα και τις εφαρμογές αυτών των αιθερίων ελαίων και των εκχυλισμάτων. Γύρω στο 1950 έφτιαξε μια ανώνυμη εταιρεία, τη ΒΙΟΡΥΛ, και από το 1965 δημιούργησε τμήμα έρευνας και ανάπτυξης που είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα της εταιρείας.

Interview

Κατορθώσατε ωστόσο να αρωματίσετε προϊόντα που είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αρωματιστούν, όπως τα πλαστικά και οι σακούλες. Πράγματι, αυτό είναι αρκετά δύσκολο διότι πρέπει να μεταφέρεις το υγρό άρωμα σε έναν φορέα τέτοιο, που όταν μπαίνει μέσα στο exstrodel του πλαστικού να μην κάνει μπουρμπουλήθρες και να μη σπάει τη συνέχεια του πλαστικού. Αυτό εμείς το κατορθώσαμε και αυτή τη στιγμή μπορούμε να αρωματίσουμε οτιδήποτε. Πρόκειται για δική σας εφαρμογή; Ακριβώς. Με αυτό το πράγμα, για να καταλάβετε, μπορούμε να αρωματίσουμε σακούλες σκουπιδιών με φθηνά αρώματα, σακούλες για ρούχα πολυτελείας με άρωμα λεβάντας, μπορούμε να αρωματίσουμε ό,τι υλικό μπορείτε να διανοηθείτε, παιχνίδια, καρέκλες κτλ. Πολλές φορές οι πελάτες μας μάς ρωτούν κάτι χωρίς να περιμένουν να τους πούμε εμείς. Έχουν δική τους φαντασία και δική τους άποψη για το τι επιθυμούν να αρωματίσουν και εμείς καλούμαστε να βρούμε εφαρμογή στο δικό τους προϊόν. Όπως; Κοιτάξτε, ακούμε ό,τι περίεργο μπορείτε να φαντασθείτε. Βρέθηκε πελάτης που ζητούσε να αρωματίσει τσίχλες με άρωμα Channel No 5, να είναι βρώσιμο και να κρατάει πολύ, ό,τι θέλουν… Υπάρχουν άνθρωποι που ζήτησαν να αρωματίσουμε κάλτσες και το άρωμα να διαρκεί δύο μήνες – ό,τι φανταστεί ο καθένας. Και προσπαθούμε να το πετύχουμε. Σε ποια επίπεδα κυμαίνεται η παραγωγή σας; Στη ΒΙΟΡΥΛ έχουμε τρεις μεγάλες δραστηριότητες. Μόνο στα αρώματα η παραγωγή μας κυμαίνεται γύρω στους 800 τόνους. Μάλιστα, μετά από επένδυση που κάναμε και με την προσθήκη νέας μονάδας, η παραγωγή μας μπορεί άνετα να διπλασιαστεί. Ωστόσο έχουμε και άλλες δραστηριότητες, όπως η παραγωγή χημικών ενώσεων υψηλής αξίας, τα fine chemicals, με ιδιαίτερη έμφαση στις πρώτες ύλες που πάνε για αρώματα. Εδώ μιλάμε για υψηλή τεχνογνωσία και η ΒΙΟΡΥΛ διαθέτει τη μοναδική μονάδα παραγωγής τέτοιων ενώσεων στην Ελλάδα. Υπήρχε και παλαιότερα η ΒΙΟΧΡΩΜ, που ήταν ενώσεις υψηλής αξίας στον τομέα των χρωμάτων, η οποία δυστυχώς έκλεισε. Η ΒΙΟΡΥΛ εξακολουθεί και αντιστέκεται επειδή η τεχνογνωσία της είναι αρκετά υψηλή, κάτι που μας επιτρέπει να εξάγουμε στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες, στην Αμερική και στην Ιαπωνία. Πώς εμφανίζονται τα αποτελέσματά σας; Είμαστε σε ανοδική πορεία. Αν και την περίοδο 2009-2011 είχαμε στασιμότητα χωρίς να περάσουμε σε ζημιές, το 2012 αυξήσαμε τον τζίρο μας κατά 10% διπλασιάζοντας τα κέρδη μας. Το 2013 αυξήσαμε κατά 5% τον τζίρο μας και κατά 50% την κερδοφορία μας. Αυτό οφείλεται κυρίως στην εξαγωγική μας προσπάθεια, γεγονός που βελτιώνει και τη ρευστότητα της εταιρείας. Έτσι μπορούμε να ανταποκριθούμε στις δυσκολίες της χρηματοδότησης της λειτουργίας ενός τέτοιου εργοαστασίου. Αν και ο τρόπος πληρωμής των πρώτων υλών από το εξωτερικό είναι σε μετρητά... Πράγματι, αυτό μας δημιουργεί δυσκολίες.

Από την έναρξη της κρίσης δυστυχώς, λες και οι προμηθευτές του εξωτερικού αυτό περίμεναν, έχουν δυσκολέψει πάρα πολύ τους τρόπους πληρωμής. Όχι μόνο ζητούν προπληρωμή, πρέπει να πάνε τα χρήματα, να μπουν στον λογαριασμό για να φορτώσουν. Αυτό σας δυσκολεύει σε σχέση με τους ανταγωνιστές σας. Ακριβώς, γιατί οι ανταγωνιστές μας αφενός δεν έχουν τέτοιες δυσκολίες στην προμήθεια και αφετέρου αν χρειαστούν χρήματα δανείζονται με πολύ χαμηλότερα επιτόκια. Ποιες είναι οι σημαντικότερες ξένες αγορές που απορροφούν τα προϊόντα σας; Όπως σας είπα, η ΒΙΟΡΥΛ δραστηριοποιείται σε τρεις τομείς: τα βιομηχανικά αρώματα, τις χημικές ενώσεις υψηλής αξίας και τα αγροχημικά. Από αυτές, τα βιομηχανικά αρώματα είναι ο κορμός της εταιρείας και εκεί πραγματοποιείται η κύρια εξαγωγική μας δραστηριότητα. Οι σημαντικότερες είναι η Ρωσία, χώρες της Αφρικής και των Βαλκανίων, η Τουρκία, ευρωπαϊκές χώρες και σε μικρότερο βαθμό Αμερική και Κορέα. Στα fine chemicals οι κύριοι εξαγωγικοί προορισμοί είναι οι Ελβετία, Γερμανία, Αμερική και Ιαπωνία. Και στα αγροχημικά είμαστε βασικά στην Ελλάδα με μια μικρή εξαγωγική δραστηριότητα στην Κορέα και στην Τουρκία. Πώς αντιμετωπίζετε το μεγάλο πρόβλημα του κόστους δανεισμού; Κοιτάξτε, λόγω… προτέρου εντίμου βίου, οι μεγάλοι προμηθευτές του εξωτερικού εξακολουθούν να μας κάνουν πίστωση, μικρότερη από παλαιότερα, αλλά συνεχίζουν. Γερμανοί προμηθευτές σταματήσαν τις πιστώσεις, αφού η Γερμανία δεν ασφαλίζει τις εξαγωγές προς την Ελλάδα. Παρ’ όλα αυτά η ΒΙΟΡΥΛ είναι μία από τις εταιρείες που έχουν πίστωση. Μια ένδειξη εμπιστοσύνης στον Έλληνα συνεργάτη... Ακριβώς, λόγω μακροχρόνιας συνεργασίας και εμπιστοσύνης στο όνομα ΒΙΟΡΥΛ... Η εμπιστοσύνη αυτή κερδήθηκε και από το υψηλό επίπεδο του επιστημονικού προσωπικού σας. Αυτή είναι η δύναμή μας. Στην εταιρεία απασχολούνται 100 άτομα. Πάνω από 40 είναι επιστήμονες θετικών επιστημών – δεν βάζω τους νομικούς –, εκ των οποίων οι 10 έχουν διδακτορικά. Επιπλέον οι περισσότεροι έχουν κάποιο δίπλωμα ειδίκευσης, γεωπόνοι, χημικοί, βιολόγοι, για να δουλέψουν. Θα ήθελα να συζητήσουμε ένα θέμα το οποίο θεωρώ ότι έχει αξία και για τη ΒΙΟΡΥΛ αλλά και για άλλες παρεμφερείς βιομηχανίες. Είναι το θέμα της βιοποικιλότητας και της αξιοποίησης του πλούτου της ελληνικής γης. Κοιτάξτε, υπάρχουν συγκεκριμένες δυσκολίες για την εκμετάλλευση της ελληνικής βιοποικιλότητας. Αυτές οφείλονται στο γεγονός ότι δεν διαθέτουμε μονάδες που να μπορούν να δουλέψουν όλον το χρόνο με μία ποικιλία καλλιεργειών. Το να δημιουργήσεις μια μονάδα που να βγάζει το αιθέριο έλαιο λεβάντας την εποχή που ανθίζει η λεβάντα σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι μπορεί να σταθεί και οικονομικά.

Δεν είναι ανταγωνιστικό... Ακριβώς. Όπως επίσης δεν μπορείς στην Ελλάδα να φτιάξεις εκχύλισμα γιασεμιού διότι αυτή τη στιγμή στην Αίγυπτο, με μηδαμινό μεροκάματο, μαζεύουν το γιασεμί τη νύχτα για να μπορέσει να κρατήσει το άρωμα. Βρείτε ανθρώπους στην Ελλάδα να κάνουν αυτό και με τι μεροκάματο... Εσείς ωστόσο επιμένετε με τους Έλληνες παραγωγούς; Βεβαίως, η ΒΙΟΡΥΛ από την ίδρυσή της ως σήμερα στηρίζει τους Έλληνες παραγωγούς αιθέριων ελαίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τελευταία η ποιότητα των αιθέριων ελαίων που παράγονται στην Ελλάδα είναι εξαιρετική. Βεβαίως δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση η δημιουργία καλής ποιότητος αποστάγματος. Με σωστή καθοδήγηση πράγματι θα μπορέσει να αναπτυχθεί αυτός ο τομέας. Και σιγά σιγά κυρίως οι συνεταιρισμοί και οι μεγάλες μονάδες που μπορούν να δουλέψουν με πολλές καλλιέργειες εδώ θα αναπτυχθούν. Αναφερθήκατε προηγουμένως στον τομέα των αγροχημικών. Θα μπορούσατε να μας δώσετε μια πιο συγκεκριμένη εικόνα γι’ αυτή σας τη δραστηριότητα; Σίγουρα ακούγεται παράξενο πώς μια εταιρεία που ασχολείται με αρώματα δραστηριοποιείται και στα αγροχημικά. Στη ΒΙΟΡΥΛ δημιουργήσαμε ωστόσο πειραματικά μια μονάδα για να μελετήσουμε το άρωμα της φράουλας. Μάλιστα είχαμε επιλέξει γι’ αυτόν το σκοπό σταθερούς φορείς για την καλλιέργειά της. Μελετώντας τα θρεπτικά υλικά γι’ αυτή την καλλιέργεια βρήκαμε ένα ειδικό λίπασμα που είχε γενική εφαρμογή. Έτσι αποφασίσαμε να το εμπορευτούμε. Ξεκίνησε έτσι η παραγωγή ειδικών λιπασμάτων για να προχωρήσουμε σε πιο σύνθετα πράγματα. Εκείνη την εποχή δουλεύαμε με τον «Δημόκριτο» και με το Πανεπιστήμιο Αθηνών για να βρούμε τη φερομόνη του δάκου της ελιάς, που είναι το συστατικό που βγάζει το αρσενικό έντομο για να καλέσει το θηλυκό για γονιμοποίηση. Βρήκαμε αυτή τη φερομόνη συνεργαστήκαμε με το υπουργείο να φτιάξουμε ένα σύστημα για την καταπολέμηση του δάκου της ελιάς και βρεθήκαμε με 2-3 προϊόντα στον τομέα των αγροχημικών. Έτσι δημιουργήθηκε ένα τμήμα αγροχημικών που αυτή τη στιγμή συνεισφέρει σημαντικά στον τζίρο της εταιρείας. Δραστηροποιείται σε διάφορα, και σε εντομοκτόνα, κυρίως σε προϊόντα για τη βιολογική γεωργία και σε ειδικά λιπάσματα. Τα αγροχημικά αποτελούν μια αξιόλογη δραστηριότητα, η οποία αυτή τη στιγμή είναι πολύ γνωστή στον τομέα της στην Ελλάδα. Κύριε Ραγκούση, σας ευχαριστώ θερμά και θέλω με την ευκαιρία να πω ότι η συνομιλία προσέφερε μια ισχυρή ένδειξη ότι στην Ελλάδα της κρίσης η έννοια της καινοτομίας παραμένει ζωντανή. Και εγώ σας ευχαριστώ και προσυγράφω ότι δεν μπορεί κανείς να βασίζεται σε μια δεδομένη τεχνογνωσία. Αργά ή γρήγορα αυτή θα είναι ξεπερασμένη. Αν δεν δημιουργείς κάτι καινούργιο, είναι δύσκολα μετά. Και στο DNA της ΒΙΟΡΥΛ έχουμε τη λέξη καινοτομία δουλεύοντας για πράγματα που θα έχουν εφαρμογή την επόμενη πενταετία.

Aυτό είναι αρκετά δύσκολο διότι πρέπει να μεταφέρεις το υγρό άρωμα σε έναν φορέα τέτοιο, που όταν μπαίνει μέσα στο exstrodel του πλαστικού να μην κάνει μπουρμπουλήθρες και να μη σπάει τη συνέχεια του πλαστικού. Αυτό εμείς το κατορθώσαμε και αυτή τη στιγμή μπορούμε να αρωματίσουμε οτιδήποτε

newtimes 15

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Πάνος Λειβαδάς

H Ελλάδα μπορεί να στοχεύσει στα 25 εκατομμύρια ξένους τουρίστες Ο κ. Πάνος Λειβαδάς, γενικός γραμματέας του EOT, μιλά για το come back του ελληνικού τουρισμού

Χρονιά ρεκόρ για την Ελλάδα και τον ελληνικό τουρισμό ήταν το 2013, αφού τα έσοδα από τον συγκεκριμένο τομέα παρουσίασαν αύξηση 15% σε σχέση με το 2012. Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στα πραγματικά οφέλη που προέκυψαν για την τουριστική οικονομία και για τη χώρα μας τη χρονιά που πέρασε. Ο κ. Πάνος Λειβαδάς, γενικός γραμματέας του ΕΟΤ, θα καταθέσει τα δικά του στοιχεία για τη σεζόν που πέρασε αλλά και τα σχέδια της χώρας για το 2014 όσον αφορά τον τουριστικό τομέα. Κύριε Λειβαδά, είναι πράγματι ακριβή τα στοιχεία που θέλουν το 2013 μια χρονιά ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό; Χρονιά ρεκόρ και σε επίπεδα αφίξεων αλλά και καθαρών εισπράξεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η αύξηση των τουριστικών εσόδων αγγίζει το 15% σε σχέση με το 2012. Επίδοση σημαντική για έναν κλάδο που απασχολεί περίπου 900.000 άτομα αλλά και για το ισοζύγιο της χώρας. Η επιτυχία αυτή του ελληνικού τουρισμού το 2013 ήταν ένα στοιχείο το οποίο βασίστηκε σε ενδογενή στοιχεία ή και σε προβλήματα ανταγωνιστριών χωρών; Θέλω να πω η επιτυχία αυτή μπορεί να επαναληφθεί και τα επόμενα χρόνια; Η επίδοση αυτή οφείλεται καθαρά σε εσωτερικά στοιχεία και κυρίως στην εικόνα πολιτικής και κοινωνικής σταθερότητας που έδειξε η χώρα μας. Τη χρονιά που πέρασε η ελληνική κοινωνία απέδειξε ότι βλέπει τον τουρισμό ως μια εθνική υπόθεση. Αυτό ήταν το πρώτο που κατά τη γνώμη μου έπαιξε σημαντικό ρόλο. Το δεύτερο ήταν ότι όλοι στο εξωτερικό κατανόησαν – μέσα από τις προσπάθειες που κατέβαλε και η ελληνική κυβέρνηση και η υπουργός Τουρισμού μέσα από δεκάδες συνεντεύξεις στα μεγαλύτερα μέσα αλλά και κατ’ ιδίαν συζητήσεις με τους υπεύθυνους αυτών των μέσων – ότι είχε δημιουργηθεί μια λάθος εντύπωση από τις δημοσιογραφικές υπερβολές σχετικά με τις διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας.

16 newtimes

Αντίστοιχα γεγονότα γίνονται σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες... Ακριβώς. Η διαρκής αναπαραγωγή τους όμως προκάλεσε πλήγμα στη φήμη της χώρας. Οι πολίτες ξένων χωρών όταν τα βλέπουν συνεχώς στους δέκτες τους δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτά είναι περιορισμένα – χρονικά και γεωγραφικά – γεγονότα. Ότι γίνονται σε ένα διάστημα δύο ωρών και σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο της Αθήνας και ότι αυτά δεν έχουν καμία σχέση με τη χώρα ως σύνολο, με τα νησιά της, με τα βουνά και τις παραλίες που επισκέπτεται ο τουρίστας. Δημιουργήθηκε λοιπόν ένα πρόβλημα φήμης στη χώρα εξαιτίας αυτών των αρνητικών ρεπορτάζ του παρελθόντος. Η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος ήταν ένα από τα κεκτημένα του 2013. Σημαντικό ρόλο στην κατεύθυνση αυτή έπαιξε η προσπάθειά μας και η συγκρεκριμένη μας στόχευση μέσω του Διαδικτύου, όπου είχαμε μια συγκροτημένη επικοινωνιακή δραστηριότητα. Πρέπει να σας πω ότι η Ελλάδα είναι ένα εδραιωμένο brand name διεθνώς. Μας σέβονται, μας αγαπούν, επιθυμούν να έλθουν στη χώρα μας που έχει μια θετική αναγνωρισιμότητα. Από αυτή την άποψη τη χρονιά που πέρασε επιβεβαιώσαμε για μία ακόμη φορά ότι στις δύσκολες οικονομικά εποχές που περνάμε δεν έχει νόημα να κάνει κανείς μαζικές καμπάνιες αναγνωρισιμότητας. Αυτές δεν προσδίδουν προστιθέμενη αξία. Σε τέτοιες καμπάνιες όμως στηριχτήκαμε τα

προηγούμενα χρόνια. Πράγματι και ορισμένες φορές σωστά το κάναμε. Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες για παράδειγμα έπρεπε να κεφαλαιοποιήσουμε τη φήμη που είχε δημιουργηθεί. Ορισμένες άλλες χρονιές όμως ίσως δεν ήταν τόσο απαραίτητο. Και σίγουρα δεν είναι απαραίτητο σήμερα γιατί πλέον το Διαδίκτυο παίζει κεντρικό ρόλο στον τρόπο που αποφασίζει μια οικογένεια για το πού θα πάει για διακοπές. Ξέρετε, η Ελλάδα δεν ο «ομφαλός της γης». Έχουμε σκληρότατο ανταγωνισμό από πολλές χώρες, οι οποίες προσφέρουν περίπου τα ίδια τουριστικά προϊόντα. Έχουμε ανταγωνισμό από την Ισπανία, την Ιταλία, την Τουρκία, την Κύπρο, την Πορτογαλία. Όλες αυτές οι χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα, κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν στον τομέα του τουρισμού αφού τα τουριστικά έσοδα είναι γι’ αυτές το οξυγόνο τους. Συνεπώς επιβάλλεται να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες του Διαδικτύου αφού σε αυτό οδηγείται η οικογένεια για να κάνει τις επιλογές της. Ποιες κινήσεις κάνετε στον τομέα του Διαδικτύου; Είναι αλήθεια ότι ο ΕΟΤ είναι πολύ τυχερός. Είναι ένας οργανισμός με μεγάλη εμπειρία τουριστικής επικοινωνίας τις τελευταίες δεκαετίες. Έχουμε λοιπόν δώσει έμφαση στον τομέα αυτόν. Αρκεί να σας πως ότι το site μας επισκέπτονται 7.500.000 χρήστες. Αξιοποιούμε επίσης τα κοινωνικά μέσα (social media) που πλαισιώνουν την κεντρική διαδικτυακή πύλη μας, το visit

greece. Κάνουμε παράλληλα στρατηγικές συμμαχίες με πολύ μεγάλους παίκτες σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι μετρήσιμα τα αποτελέσματα αυτής της δραστηριότητας; Βεβαίως, διότι υπάρχουν και σύγχρονα εργαλεία για κάτι τέτοιο. Είναι μετρήσιμα και από το τελικό αποτέλεσμα. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι αποτυπώνουμε στην πράξη αν αυτό που προσφέρουμε είναι αυτό που προσδοκά ο ξένος επισκέπτης. Αυτό κάνει και ο ανταγωνισμός μας. Εκεί δίνονται οι μεγάλες μάχες και εκεί δεν πρέπει να είμαστε απόντες. Αυτό το κάναμε σωστά. Ποιες ήταν οι μεγάλες αγορές που τροφοδότησαν τον ελληνικό τουρισμό; Κατ’ αρχάς η Γερμανία, η Αγγλία και οι παραδοσιακές ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης η Ρωσία και οι ΗΠΑ. Στην Ευρώπη ιδιαίτερο ρόλο είχαν οι σκανδιναβικές χώρες, η Ολλανδία και η Ιταλία. Πρέπει όμως να σημειώσει κανείς ότι οι ξένοι επισκέπτονται τη χώρα μας όχι μόνο για τον ήλιο και τη θάλασσα αλλά και για τον πολιτισμό της και την ιστορική διαδρομή της. Η ρωσική αγορά συνέχισε την ανοδική πορεία της; Παρουσίασε έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς αύξησης. Αντίστοιχες επιδόσεις έχουμε και από άλλες χώρες. Δείτε για παράδειγμα την Κίνα. Με κάποια επιφύλαξη, μιλάμε για αυξήσεις της τάξεως του 50%. Ας σημειωθεί δε ότι η κινε-

Interview

ζική αγορά δεν έχει δώσει τόσο εντυπωσιακά νούμερα σε σχέση με τον πληθυσμό της και σίγουρα υπολείπεται σημαντικά σε σχέση με την Ευρώπη. Όλα όμως δείχνουν ότι η Ελλάδα αποτελεί πλέον προτεραιότητα για τους Κινέζους. Και αυτό σχετίζεται με την ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας μας που εκτιμούν οι Κινέζοι. Από τις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές ποια ήταν τα ακριβή οφέλη που προέκυψαν; Από τη Γερμανία είχαμε αύξηση της τάξης του 14% και από τη Γαλλία περίπου 17%. Το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης προήλθε από τη Ρωσία, όπου είχαμε αύξηση του τουριστικού ρεύματος κατά 47%. Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά τα στοιχεία αυτά, πολύ περισσότερο που αυτό σχετίζεται με την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας... Βεβαίως και με την ευκαιρία επιτρέψτε μου να κάνω ένα σχόλιο: μαζί με την επιτυχία αναδεικνύεται και ένα αίσθημα ευθύνης. Πώς δηλαδή θα διαχειριστούμε ως χώρα αυτή τη μεγάλη ευκαιρία που μας δίνει η επιστροφή του ελληνικού τουρισμού. Πρέπει να την αντιμετωπίσουμε με μεγάλη σοβαρότητα και με μεγάλη σύνεση. Από απλά ως πιο σύνθετα πράγματα. Από το χαμόγελο ως την πολιτική τιμών των τουριστικών υπηρεσιών μας. Έχει πολύ μεγάλη σημασία να καταλάβουμε ότι το συγκριτικό μας πλεονέκτημα είναι οι επαναλαμβανόμενοι επισκέπτες. Αυτοί που είχαν κάποια χρόνια να έλθουν ή αυτοί που ήλθαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα να έλθουν ξανά. Να γίνουν έτσι «πρεσβευτές» της χώρας. Για να το πετύχουμε όμως αυτό πρέπει να τους συμπεριφερθούμε άψογα τόσο στον τομέα της φιλοξενίας όσο και στο επίπεδο των τιμών. Σύμφωνα με επιχειρηματία του κλάδου, αν η Ελλάδα είχε διπλάσιο αριθμό κλινών θα μπορούσε να φιλοξενήσει 25 εκατ. τουρίστες. Νιώθετε ότι υπάρχει περιθώριο αύξησης του ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας, ιδιαίτερα σε ένα τόσο δύσκολο δημοσιονομικό περιβάλλον; Δεν θα σας πω τι νιώθω. Θα σας απαντήσω με δεδομένα. Το επενδυτικό ενδιαφέρον έχει αυξηθεί πολύ και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Θα σας αναφέρω δύο εντυπωσιακά παραδείγματα: ολοκληρώθηκε η διαδιακασία πώλησης του Αστέρα Βουλιαγμένης με εντυπωσιακά υψηλό τίμημα. Δεύτερον: ήλθε πρόσφατα ο πρόεδρος του μεγαλύτερου τουριστικού οργανισμού της Ευρώπης, της TUI, τον οποίο μάλιστα έκανε δεκτό και ο Πρωθυπουργός της χώρας. Στις ανακοινώσεις που έγιναν στη συνέχεια δόθηκε ιδαίτερη έμφαση στις νέες επενδύσεις που θα κάνουν και αυτή τη χρονιά και βεβαίως την επόμενη. Επίσης θα ήθελα να συμπληρώσω ότι η υπουργός ολοκλήρωσε προσφάτως το νομοθετικό πλαίσιο για τον τουρισμό. Στόχος αυτού του νομοθετήματος είναι να απλοποιήσει τις διαδικασίες, ιδιαίτερα στον επενδυτικό τομέα, όχι μόνο στα ξενοδοχεία αλλά και στις μαρίνες κ.α. Να θυμίσω επίσης ότι ολοκληρώνεται η διαδικασία για το νέο χωροταξικό, γεγονός που σημαίνει ότι η χώρα αποκτά νέο νομοθετικό οπλοστάσιο στον τουριστικό τομέα. Ας ελπίσουμε να έχει αίσιο τέλος, διότι η όλη διαδικασία έχει περάσει από «σαράντα κύματα»... Θα συμφωνήσω απόλυτως μαζί σας, αλλά νομίζω ότι ολοκληρώνεται από ημέρα σε ημέρα και η δημοσίευσή του στο ΦΕΚ. Θα ήθελα να προσθέσω και το εξής: Λέμε συχνά ότι μπορούμε να επεκτείνουμε την τουριστική περίοδο. Ουσιαστικά μιλάμε για τον Φεβρουάριο - Μάρτιο και για τον Οκτώβριο – Νοέμβριο, δεν είναι μόνο το επενδυτικό. Τοποθετήθηκα για το επενδυτικό. Είναι και ποια ωρίμανση εμφανίζει η κάθε περιοχή η οποία στηρίχθηκε – επιτρέψτε μου την έκφραση, «βγάζει το ψωμί της» από τον τουρισμό –, προκειμένου να είναι έτοιμη

να υποδεχθεί κόσμο που δεν θα επιλέξει να έρθει τον γνωστό Αύγουστο, Ιούλιο, Ιούνιο κ.ά. Και τον επισκέπτη που θα επιλέξει να ταξιδέψει λίγο έξω από το επίκεντρό τους. Τότε θα πρέπει ο τουρίστας, ο οποίος θα θελήσει να έρθει εκείνη την εποχή... Θα πρέπει να βρει μια ζωντανή περιφέρεια... Ακριβώς, να βρει μια λειτουργούσα αγορά, να βρει την ταβερνούλα, το μπαράκι ώστε να μπορέσει να περάσει το χρόνο του και να χαλαρώσει. Να βρει καταλύματα με θέρμανση. Με άλλα λόγια, χρειάζεται να εκμεταλλευθούμε με υπευθυνότητα τις ευκαιρίες που δημιούργησε το 2013 και τις προσδοκίες του 2014. Να υποθέσει κανείς ότι τα ανύπαρκτα δημοσιονομικά αποθέματα θα μειώσουν και την παρουσία της Ελλάδας στις διεθνείς εκθέσεις τουρισμού; Το λέω διότι στο παρελθόν η χώρα μας έπαρνε μέρος σε πάνω από 100 εκθέσεις. Πράγματι, παλαιότερα συμμετείχαμε σε περίπου 130 εκθέσεις. Το 2014 θα συμμετάσχουμε σε μόλις 15. Δεν είναι δυνατόν να έχεις τη μεγαλύτερη κρίση των τελευταίων εκατό χρόνων και να μην έχεις πάρει κάποιες πάρα πολύ δυσάρεστες αποφάσεις. Δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα. Πόσο έτοιμος όμως είναι ο κρατικός μηχανισμός αλλά και οι περιφέρειες να αξιοποιήσουν τα νέα εργαλεία, όπως το Διαδίκτυο, ώστε να καλύψουν τη διαφορά από την έλλειψη της διαφημιστικής καμπάνιας και της συμμετοχής στις διεθνείς εκθέσεις; Σε ό,τι αφορά τον ΕΟΤ, την κυβέρνηση και το υπουργείο Τουρισμού, θα συνεχίσουμε να δίνουμε αυτή την έμφαση στο Διαδίκτυο διότι είναι «η αιχμή του δόρατος». Οι παγκόσμιοι παίκτες αυτό αξιοποιούν. Εκεί θα επενδύσουμε τα λιγότερα μέσα που διαθέτουμε και θα το κάνουμε με αποφασιστικότητα δώδεκα μήνες το χρόνο. Για πρώτη φορά ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού θα βγει – και βγαίνει ήδη – σε περιόδους που οι επισκέπτες κάνουν την κράτηση ή μελετούν τις διακοπές τους. Γι’ αυτό το κάνουμε τον Γενάρη και τον Φλεβάρη και τον Μάρτη, γι’ αυτό το κάναμε τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Κάποιοι είπαν «με συγχωρείτε, τώρα που τελειώνει η χρονιά;». Μα δεν έχει σημασία αυτό, σημασία έχει ότι υπάρχουν άνθρωποι που τώρα μελετούν τις διακοπές τους για του χρόνου. Υπάρχουν χώρες πρωταγωνίστριες, οι οποίες τώρα τους πιάνουν από νωρίς. Το ίδιο κάνουμε και εμείς. Έχει περάσει αυτή η αντίληψη στο επίπεδο των περιφερειών; Έχουμε κάνει πολλές δράσεις μαζί με τις περιφέρειες, στις οποίες ανταποκρίνονται πολύ θετικά. Στη Filoxenia καλέσαμε όλες τις περιφέρειες, τους εξηγήσαμε μια σειρά από πράγματα στα θέματα επικοινωνίας καθώς και στα θέματα του Διαδικτύου. Καλέσαμε ειδικούς παγκοσμίου βεληνεκούς για να τους μιλήσουν και να τους πουν τα μυστικά του Διαδικτύου. Πρέπει να σας πω ότι έχουν οριστεί εκπρόσωποι από την κάθε περιφέρεια ως ανταποκριτές, ως άμεσοι συνεργάτες του ΕΟΤ, να μπορούν να καταλαβαίνουν μέρα με την ημέρα τις ανάγκες και τα μυστικά και τις τεχνικές και πώς μπορούμε να συνεργαζόμαστε σε αυτή την κατεύθυνση. Έχουν και κονδύλια, διότι είναι και πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν σας ζητούσα να διακινδυνεύσετε μια πρόβλεψη για το 2014 τι θα λέγατε; Θα σας έλεγα ότι από τα πρώτα μηνύματα της διεθνούς αγοράς όλοι κάνουν λόγο για μια εξίσου εξαιρετική χρονιά, μάλλον δε και ακόμη καλύτερη.

.

Κύριε Λειβαδά, σας ευχαριστώ θερμά. Και εγώ σας ευχαριστώ πολύ.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ ΣΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ Του Βασίλη Μπόνιου Στην πιο δύσκολη συγκυρία για τη χώρα η Ελλάδα κατάφερε να έχει ανεπάγγελτους πολιτικούς ηγέτες στο τιμόνι της. Για τους ανθρώπους του επιχειρείν κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο. Μόνο που στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης οι διορισμένοι κομματικοί στρατοί είναι εκείνοι που εκλέγουν τις κυβερνήσεις. Δεν ξέρω αν θα ήταν ιεροσυλία να αναρωτηθούμε ποια ήταν η επαγγελματική ενασχόληση του Αντώνη Σαμαρά στη διάρκεια της «αυτοεξορίας» του ανάμεσα στο Κολωνάκι και στην Κηφισιά. Όπως επίσης πού έχει εργασθεί ο Αλέξης Τσίπρας ώστε το βιογραφικό του να δικαιολογεί την ανάληψη της πρωθυπουργίας (σε περίπτωση που τον επιλέξει ο λαός) σε μια χρεοκοπημένη χώρα. Αλλά για έναν λαό που μεγάλωσε με «πατερούληδες» και θεόσταλτους ηγέτες είναι μοιραίο οι επιλογές του να είναι προϊόν του θυμικού και όχι ώριμης σκέψης. Πιστεύουμε λοιπόν πως έφτασε η ώρα οι άνθρωποι του επιχειρείν να διεκδικήσουν τη χώρα από τους διορισμένους κομματικούς στρατούς, οι οποίοι σε βάθος δεκαετιών πολέμησαν με κάθε μέσο την ιδιωτική πρωτοβουλία: γραφειοκρατία, φακελάκια, εκβιασμοί, αναξιοκρατία, χαμένος χρόνος, αντιπαραγωγικότητα, τελειωμό δεν έχουν τα κουσούρια της δημόσιας διοίκησης. Από το ΙΚΑ, την Εφορία, τις Πολεοδομίες, τους δημόσιους οργανισμούς αναδύεται αυτή η θανατηφόρα μούχλα που σε αρρωσταίνει. Ποιος καθημερινός άνθρωπος έχει επισκεφθεί την Εφορία χωρίς στη συνέχεια να κουβαλάει αυτή την αδιόρατη μούχλα του τριτοκοσμικού κράτους στο σπίτι του; Πρέπει λοιπόν με κάποιο τρόπο, εφόσον δεν μπορούμε να γκρεμίσουμε αυτό το νοσηρό κράτος από τη μια στιγμή στην άλλη, να χτίσουμε δίπλα του ένα δημιουργικό και καινοτόμο το οποίο θα πηγαίνει παράλληλα ώσπου το παλιό να γίνει στάχτη της ιστορίας. Το πρώτο βήμα, σχεδόν ιστορικό – κάτι αντίστοιχο με το πρώτο βήμα στο φεγγάρι –, είναι μια πρωτοβουλία που θα ενώσει μικρούς και μεγαλύτερους επιχειρηματίες από ολόκληρη την Ελλάδα.

Αν λοιπόν: Έχεις διοικήσει ένα περίπτερο. Είσαι ιδιοκτήτης-εργοδότης μιας μικρής ή μεγάλης επιχείρησης κάπου στην Ελλάδα. Έχεις πετύχει, χωρίς τη διαπλοκή σου με το κράτος, να κάνεις κερδοφόρα την επιχείρησή σου, σεβόμενος παράλληλα τους εργαζομένους. Έχεις καταφέρει να κερδίσεις την αγάπη και τον σεβασμό όσων εργάζονται για σένα. Είσαι συνεπής απέναντι στις υποχρεώσεις σου, στους εργαζομένους, στους προμηθευτές, στις τράπεζες, στους πελάτες σου. Αν αγωνιάς να επιβιώσει η επιχείρησή σου, τότε δεν έχεις δικαίωμα να αφήνεις τη μεγαλύτερη επιχείρηση – το κράτος – στα χέρια ανεπάγγελτων και σε πολλές περιπτώσεις τεμπέληδων και απλά καλοπερασάκηδων, οι οποίοι, χωρίς να έχουν καταβάλει τον απαιτούμενο ιδρώτα του προσώπου τους, απολαμβάνουν μια ζωή αναντίστοιχη με την αξία τους, χάρη στο δικό σου μόχθο.

Το 2014 θα είναι η χρονιά που θα καθορίσει το μέλλον της Ελλάδας, της Ευρώπης, το δικό σου. Μην το αφήνεις στα χέρια τους. Έλα μαζί μας σε μια προσπάθεια να εντοπίσουμε τους άριστους ανάμεσά μας – ο καθένας στον τομέα του – και όλοι μαζί να δώσουμε τη μάχη της χαμένης μας αξιοπρέπειας. Κάνε τη δικαιολογημένη οργή σου δημιουργική ορμή και έλα μαζί μας να τους κερδίσουμε στην πιο κρίσιμη σκακιέρα που έχει στηθεί μεταπολεμικά με φόντο την όμορφη πατρίδα μας. Πιστεύουμε ότι η Ελλάδα μπορεί να ελπίζει μόνο στα δημιουργικά μυαλά του επιχειρείν για να καταφέρει να αποφύγει τη μοιραία πρόσκρουση. (Στη συνέχεια θα προστεθούν στη μάχη οι νέοι επιστήμονες, τα φωτεινά μυαλά με τις εξαιρετικές σπουδές, αλλά και οι νέοι άνθρωποι χωρίς ιδιαίτερες σπουδές αλλά με δίψα για ζωή και με τη λάμψη του νικητή στο βλέμμα τους.) Μην ξεχνάς ότι ζεις μονάχα μια φορά και είναι πολύ πιθανό να μετανιώσεις αν την πιο κρίσιμη στιγμή για τη μοίρα του τόπου σου μείνεις απλός παρατηρητής.

kourdisto portocali.com Online Opinion Magazine newtimes 17

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Ελευθέριος Ταφρόγλου Η Ελλάδα δεν εξάγει

μόνον οπωροκηπευτικά

αλλά και συστήματα

αλουμινίου για

ευρωπαϊκές

αυτοκινητοβιομηχανίες H Ελλάδα δεν είναι μια χώρα η οποία παράγει μόνο ποιοτικά αγροτικά προϊόντα. Διαθέτει μια βιομηχανία υψηλής τεχνογνωσίας, η οποία εξάγει άριστης ποιότητας βιομηχανικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται από μεγάλες ευρωπαϊκές βιομηχανίες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ελληνικών επιχειρήσεων μεταποίησης αλουμινίου, τα προϊόντα των οποίων χρησιμοποιούνται στα εργοστάσια της BMW και της Mercedes. Το γεγονός αυτό αποκάλυψε κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας ο κ. Ελευθέριος Ταφρόγλου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αλουμινίου.

18 new times

Ο κ. Ελευθέριος Ταφρόγλου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αλουμινίου Κύριε Ταφρόγλου, ο τομέας του αλουμινίου εμφάνισε μια δραματική πτωτική πορεία από το 2007 ως σήμερα. Ποιες είναι οι πραγματικές απώλειες που παρουσίασε; Πράγματι, το 2007 ήταν η καλύτερη περίοδος στην ιστορία του αλουμινίου στην Ελλάδα. Από τότε μέχρι σήμερα έχουμε μια πτώση της τάξης του 80%!

δομικής δραστηριότητος. Η «επίδοση» αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ύπαρξη των ελληνικών βιομηχανιών διελάσεως αλουμινίου... Από αυτές τις 100.000 τόνους περίπου το 70%-75% κατευθυνόταν στην οικοδομή – πόρτα, παράθυρο και βέβαια ευρύτερη χρήση. Το υπόλοιπο 25% έχει ένα σωρό άλλες χρήσεις που αφορούν τις βιοτεχνίες.

Σε απόλυτους αριθμούς; Το 2007 ήμασταν στις 100.000 τόνους ενώ σήμερα στις 30.000 τόνους, γεγονός το οποίο βεβαίως έχει σχέση με την κατακόρυφη πτώση της οικο-

Ποιες ήταν οι συνέπειες που είχε αυτή η πορεία σε επίπεδο απασχόλησης εργαζομένων; Κοιτάξτε, ο τομέας του αλουμινίου δεν περιορίζεται μόνο στη βιομηχανία. Είναι ένας ολόκληρος

Interview

κλάδος, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται μικρές επιχειρήσεις, βιοτεχνίες, επαγγελματίες, εργαζόμενοι. Ο κλάδος απασχολούσε περίπου 40.000 εργαζομένους ενώ σήμερα είμαστε γύρω στις 30.000. Η έξαρση των φωτοβολταϊκών δεν βοήθησε τον κλάδο; Πράγματι, η έξαρση των φωτοβολταϊκών βοήθησε. Το θέμα των φωτοβολταϊκών συστημάτων για την Ελλάδα ήταν και παραμένει ένα θέμα πάρα πολύ σημαντικό διότι έχουμε ηλιοφάνεια και όλοι καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να την εκμεταλλευθούμε. Όπως όμως ξεκίνησε πριν από αρκετά χρόνια και είχε μια πάρα πολύ ανοδική πορεία, πρέπει να σημειώσω ότι τα τελευταία 3-4 χρόνια της κρίσης αυτή η πορεία αντιστράφηκε. Το θέμα των φωτοβολταϊκών είναι ένας από τους τομείς που κράτησαν τoν κλάδο, διότι είναι σημαντικές οι ποσότητες που διατίθενται στην κατασκευή φωτοβολταϊκών. Παρά τον ανταγωνισμό του σιδήρου, το αλουμίνιο βρήκε δρόμους στην αγορά των φωτοβολταϊκών. Αυτό όμως τελείωσε το πρώτο τρίμηνο το 2013. Το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον»; Ήταν πράγματι η δεύτερη μεγάλη «αναπνοή» που πήραμε και παίρνουμε ως κλάδος. Ανεξάρτητα από τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις του από τη γραφειοκρατία, η οποία συνεχίζεται, ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά των τραπεζών η οποία συν-πλην έχει βελτιωθεί ελαφρώς – συνεχίζει να είναι ένας παράγων που επιβραδύνει την καλύτερη εκτέλεση των έργων. Το πρόγραμμα όμως «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον» μας κράτησε και συνεχίζει να μας κρατάει σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό. Είναι μάλιστα ευχάριστο ότι θα συνεχιστεί και το 2014. Έχουμε λάβει σχετικές διαβεβαιώσεις από τα αρμόδια υπουργεία και τους αρμόδιους φορείς και από την Ευρώπη αλλά και από την ελληνική πολιτεία. Η πτώση της εγχώριας αγοράς τόνωσε την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων αλουμινίου; Πολλές φορές έχω τονίσει ως πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αλουμινίου ότι το αλουμίνιο είναι στρατηγικής σημασίας υλικό για τη χώρα μας. Εμείς είμαστε μια χώρα με καθετοποιημένη παραγωγή, δηλαδή ξεκινάμε από τον ελληνικό βωξίτη και τελειώνουμε φτιάχνοντας παράθυρα, πόρτες, φωτοβολταϊκά. Γι’ αυτό λέω ότι έχουμε μια πλήρως καθετοποιημένη δραστηριότητα. Αυτό είναι το πρώτο μας πλεονέκτημα, το δεύτερο είναι η υψηλή ποιότητα των προϊόντων μας. Το γεγονός αυτό έχει δώσει μια ευκαιρία στις ελληνικές επιχειρήσεις να πραγματοποιήσουν εξαγωγές. Οι επιχειρήσεις μας είναι εφοδιασμένες με κατάλληλα ευρωπαϊκά πιστοποιητικά και βεβαίως δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτε από αντίστοιχες ευρωπαϊκές. Στις καλές εποχές λοιπόν, τότε που άνθιζε η οικοδομική δραστηριότητα, τα προϊόντα των επιχειρήσεων κατευθύνονταν κατά 70% στην ελληνική αγορά και κατά 30% στο εξωτερικό. Τώρα τα πράγματα έχουν ανατραπεί υπέρ των εξαγωγών. Ήταν ένα αναγκαίο... καλό. Τι είδαμε λοιπόν; Οι ελληνικές βιομηχανίες αλουμινίου αντέδρασαν γρήγορα και προσπάθησαν να επιταχύνουν την εξωστρεφή τους δραστηριότητα και το πέτυχαν. Έχουμε λοιπόν φθάσει το ποσοστό εξαγωγών να αντιπροσωπεύει σήμερα το 50% και κάποια τρίμηνα το 55% του τζίρου των εταιρειών. Κάποια στιγμή, αν δεν κάνω λάθος, οι εξαγωγικές επιδόσεις του τομέα αλουμινίου ξεπέρασαν ακόμη και αυτές του τομέα των νωπών οπωροκηπευτικών... Πράγματι, κατά διαστήματα υπήρξαμε ο καλύτερος εξαγωγικός τομέας, μετά τα πετρελαιοειδή βεβαίως. Οι ελληνικές επιχειρήσεις εντείνουν απλώς τις εξαγωγικές τους προσπάθειες ή έχουν να επιδείξουν κάποια συγκεκριμένα αποτελέσματα; Κοιτάξτε, το ελληνικό κούφωμα αλουμινίου ανταγωνίζεται επί ίσοις όροις το γερμανικό κούφωμα, αναφέρομαι σε αυτό διότι πραγματικά είναι πάρα

πολύ ποιοτικό. Αντιστοίχως ανταγωνίζεται και το ιταλικό κούφωμα που έχει τη φινέτσα. Εμείς συνδυάζουμε και τα δύο. Θα μπορούσε λοιπόν κανείς να περιμένει ότι οι εξαγωγικές μας προσπάθειες θα εστιάζονταν σε αυτό. Και όμως, τα κουφώματα αντιπροσωπεύουν το μικρότερο ποσοστό. Αντιθέτως σε άλλα προϊόντα ειδικών απαιτήσεων έχουμε πολύ υψηλότερες εξαγωγικές επιδόσεις. Και αυτό είναι μια απόδειξη ότι η ελληνική βιομηχανία έχει σοβαρά πλεονεκτήματα. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να κάνω μια παρένθεση: στον τομέα της έλασης αλουμινίου έχουμε την ΕΛΒΑΛ, η οποία συγκαταλέγεται μεταξύ των καλύτερων ευρωπαϊκών και παγκόσμιων εταιρειών ελάσεως. Η εταιρεία είναι εξωστρεφής κατά 85%, που σημαίνει ότι τα προϊόντα έλασης της ΕΛΒΑΛ, τα ελληνικά προϊόντα από ελληνικά χέρια και ελληνική πρώτη ύλη, στέκονται επάξια στην Ευρώπη. Αυτό, αν θέλετε, αναγορεύει και τον τομέα έλασης σε έναν καθαρό διαφημιστή της χώρας μας στο εξωτερικό. Εδώ κλείνει η παρένθεση. Για να επανέλθω στα προϊόντα διέλασης και μάλιστα στα προϊόντα ειδικών προδιαγραφών και απαιτήσεων, ειδικών σχημάτων και κραμάτων, σας λέω ότι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν σημαντικές επιτυχίες. Μπορείτε να δώσετε κάποια παραδείγματα; Κοιτάξτε, η ελληνική βιομηχανία εξάγει στη Βόρεια Ευρώπη προϊόντα αυτοκινητοβιομηχανίας. Υπάρχουν ελληνικές επιχειρήσεις που εξάγουν στην BMW ή στη Mercedes καλύπτοντας τις πιο υψηλές προδιαγραφές αυτοκινήτων σε θέματα ασφάλειας και ποιότητας. Καταλαβαίνετε, μιλάμε για προϊόντα που δεν επιδέχονται ούτε το απειροελάχιστο ποσοστό αστοχίας. Άρα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας έχουμε ελληνικές επιχειρήσεις που εξάγουν προϊόντα υψηλών απαιτήσεων και προδιαγραφών. Αυτός είναι ο ένας τομέας. Ο άλλος τομέας είναι τα ειδικά προφίλ. Ένα απλό παράδειγμα για να γίνω αντιληπτός: για να φτιάξει κανείς το σώμα του κινητήρα, του μικρού κινητήρα, της μικρής αντλίας αυτό είναι ένα κομμάτι από προφίλ που βγαίνει από την πρέσα. Περνώντας ένα προφίλ κόβει αυτό το πράγμα ανά 30-40 πόντους και φτιάχνει ένα μοτέρ, αυτά είναι τα προφίλ των ειδικών απαιτήσεων. Το μεγάλο πρόβλημα ωστόσο είναι ότι οι επιτυχίες αυτές έγιναν κάτω από τρομακτικά εμπόδια. Και δεν μιλάω μόνο για το εφιαλτικό τοπίο της κρίσης αλλά και για πρόσθετα εμπόδια, όπως είναι το ασύλληπτο ενεργειακό κόστος των βιομηχανιών... Πράγματι, τον τελευταίο χρόνο γίνεται πολύ μεγάλη συζήτηση σχετικά με το κόστος ενέργειας. Γνωρίζουμε, ο καθένας στο κομμάτι του και ο καθένας στον τομέα του, ότι είμαστε πάρα πολύ ακριβοί. Είτε λέγεται οικιακό τιμολόγιο είτε λέγεται βιομηχανικό τιμολόγιο, εμένα με ενδιαφέρει το βιομηχανικό τιμολόγιο, το οποίο είναι πανάκριβο σε σύγκριση με την Ευρώπη. Είτε μιλάμε για φυσικό αέριο είτε μιλάμε για ηλεκτρικό ρεύμα. Και, ξέρετε, η συζήτηση αυτή δεν είναι μια πολυτέλεια. Το κόστος ενέργειας είναι ένας καθοριστικός παράγων του κόστους παραγωγής προϊόντος. Επίσης εκείνο που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι το αλουμίνιο αυτό καθεαυτό ως υλικό κατά την παραγωγική διαδικασία του έχει ενεργειακές ανάγκες. Είναι λοιπόν ζωτικής σημασίας θέμα να μειωθεί το κόστος ενέργειας και πρέπει να μειωθεί διότι δεν είμαστε πλέον ανταγωνιστικοί. Τον τελευταίο καιρό η Ευρωπαϊκή Ένωση Αλουμινίου με τον γενικό διευθυντή της τον κ. Γκετς, έδωσε μια συνέντευξη όπου αναφέρεται στην απώλεια θέσεων εργασίας. Κλείνουν εργοστάσια αλουμινίου στην Ευρώπη, γεγονός που σημαίνει απώλεια θέσεων εργασίας, και από την άλλη έχουμε ένα κόστος το οποίο κάποια στιγμή θα μας φέρει σε πολύ μεγάλη συρρίκνωση. Αυτό αγγίζει και την πατρίδα μας πολλαπλώς. Αν θέλουμε τη βιομηχανία, πρέπει να μειώσουμε σήμερα το τεράστιο κόστος ενέργειας.

Στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας έχουμε ελληνικές επιχειρήσεις που εξάγουν προϊόντα υψηλών απαιτήσεων και προδιαγραφών

.

Σας ευχαριστώ θερμά. Να είστε καλά.

new times 19

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Γιάννης Μυτιληναίος

Ο κ. Γιάννης Μυτιληναίος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της HIT

Οι Έλληνες ξενοδόχοι να βγουν στον κόσμο των tablets και των smartphones Το στοιχείο είναι αποκαλυπτικό: το 28% των κρατήσεων σε ξενοδοχεία παγκοσμίως το 2013 έγινε μέσω των tablets και των smartphones! Αυτό αποδεικνύει ότι στο Διαδίκτυο και στην κινητή τηλεφωνία συντελείται μια πραγματική επανάσταση. Το μεγάλο όμως ερώτημα είναι πόσο αυτές οι αλλαγές είναι κατανοητές από τον απλό επιχειρηματία, τον μικρό ξενοδόχο, τα στελέχη των επιχειρήσεων. Απάντηση στο ερώτημα αυτό αναζητήσαμε στη συνομιλία μας με τον κ. Γιάννη Μυτιληναίο, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της HIT. Ας τον ακούσουμε: Είναι πράγματι έτσι, κύριε Μυτιληναίε; Η χρήση των tablets αλλάζει ήδη τον χάρτη των κρατήσεων; Είναι έτσι ακριβώς. Με βάση τα διεθνή στοιχεία, το 28% των ηλεκτρονικών κρατήσεων έγινε μέσα από τα tablets και τα smartphones. Η επανάσταση αφορά την αντικατάσταση των υπολογιστών αλλά και την αλλαγή του λογισμικού.

20 new times

Ακριβώς. Να σας θυμίσω τότε που περάσαμε από το DOS στα windows. Πέρασε μια εξαετία ώστε να εγκατασταθούν καινούργιες εφαρμογές και ο κόσμος να συνηθίσει το καινούργιο περιβάλλον. Σήμερα είμαστε στη μετάβαση της τεχνολογίας από τα windows στο Internet. Αυτό έχει πολλαπλές συνέπειες. Στο hardware οι εταιρείες κατασκευής συστημάτων ανακοίνωσαν ότι σιγά σιγά σταματούν την παραγωγή του κλασικού hardware – των servers και υπολογιστών.

Αυτό σημαίνει ότι διευρύνεται το μερίδιο των tablets και των smartphones, που έχουν χαμηλότερο κόστος και περισσότερες δυνατότητες: ένα tablet με λειτουργικό σύστημα android ξεκινάει από 60 ευρώ και με 100-200 ευρώ μπορεί κανείς να προμηθευθεί ένα πολύ καλό μηχάνημα. Στο λογισμικό; Στο software γίνονται αντίστοιχες αλλαγές:

αφού δεν υπάρχουν servers και λειτουργικά που θα εξυπηρετούν αυτά τα συστήματα έχει χτιστεί η καινούργια πλατφόρμα μέσα από τα clouds ώστε να μπορούν να αποθηκεύονται τα στοιχεία των πελατών μας. Το κλασικό τηλεφωνικό κέντρο που ξέραμε μέχρι σήμερα πιστεύουμε ότι θα υποκατασταθεί με μια άλλη τεχνολογία. Θα μπορούμε δηλαδή να συνδεθούμε σε ένα cloud και να έχουμε και από εκεί τις δυνατότητες ενός τηλεφωνικού

Interview

κέντρου. Πολύ σύντομα – ίσως και φέτος – θα ξεκινήσουμε. Εμείς ως εταιρεία ασχολούμαστε μόνο με το ξενοδοχειακό software και τις τεχνολογίες που αφορούν τα ξενοδοχεία και τα επισιτιστικά τμήματα. Ακολουθώντας τις νέες τεχνολογίες, ξαναγράφουμε τις εφαρμογές, οι οποίες θα «τρέχουν» σε cloud και tablets. Ξέρετε, είναι λογικό κάθε φορά που βγαίνει μια καινούργια πλατφόρμα να εξελίσσονται οι τεχνολογίες και να ακολουθούμε. Όμως σήμερα υπάρχει μια τεράστια διαφοροποίηση: παλιά είχαμε ένα ξενοδοχείο με έναν server που το εξυπηρετούσε. Ο πελάτης ερχόταν στο ξενοδοχείο έκανε check in-out και είχε τα facilities και τις δυνατότητες του ξενοδοχείου. Ήταν δηλαδή ένα κλειστό σύστημα… Ακριβώς. Σήμερα όμως αυτά τα δεδομένα είναι σε κάποιον cloud server. Είναι συμβατά με το tablet τόσο του ξενοδοχείου όσο και του χρήστη. Δημιουργείται δηλαδή μια σχέση ανάμεσα στο ξενοδοχείο και στον πελάτη του. Βεβαίως. Από τη στιγμή που ο πελάτης θα κατέβει στο αεροδρόμιο, μπορεί να γίνει μέλος του δικτύου του ξενοδοχείου και να αντλεί περιεχόμενο όχι μόνο για το ξενοδοχείο αλλά και για το τι συμβαίνει στην πόλη, τα αξιοθέατά της και πολλές πληροφορίες περιήγησης. Στην πραγματικότητα όχι με το που θα φθάσει στο αεροδρόμιο αλλά από τη στιγμή που θα επισκεφθεί το site του ξενοδοχείου… Ακριβώς. Δείτε ποια είναι η σύγχρονη διαδρομή. Ο πελάτης διαλέγει έναν προορισμό. Μέσα από τους μηχανισμούς αναζήτησης όπως η google ψάχνει να βρει κάποια δεδομένα που τον ενδιαφέρουν. Θα βρει κάποια websites που είναι τα ξενοδοχεία μας. Θα κάνει μια πρώτη επιλογή με βάση υπηρεσίες και τιμές. Στη συνέχεια θα κάνει την κράτηση. Σε αυτό το σημείο έρχεται το ξενοδοχείο και του λέει «μόλις κάνεις την κράτηση κατέβασε και την εφαρμογή σε smartphone ή σε tablet, είτε έχεις android είτε ios». Αυτή η δωρεάν εφαρμογή έχει και άλλες δυνατότητες. Εδώ αρχίζει η νέα τεχνολογία. Ποιες είναι αυτές οι δυνατότητες; Έχει τη δυνατότητα να κάνει check in 24 ώρες πριν από την αναχώρησή του από το σημείο που είναι στη Γερμανία ή οπουδήποτε αλλού, να δει ανά πάσα στιγμή τον λογαριασμό του, να κάνει check out. Μπορεί να ειδοποιήσει από το κινητό του για να του ετοιμάσουν τον λογαριασμό, να του κανονίσουν τη μεταφορά. Θέλει μέσα στο ξενοδοχείο να δει τις δυνατότητες, να κάνει table reservation, να κλείσει εστιατόριο, να κλείσει γήπεδο τένις, θέλει να δει τον χάρτη της πόλης, να δει πιθανές εκδρομές; Όλα αυτά είναι δυνατά μέσα από την εφαρμογή που λέμε. Ταυτόχρονα, μέσα από ειδικές εφαρμογές που λέγονται mobile device detection, υπάρχει η δυνατότητα να επικοινωνεί το ξενοδοχείο με τον πελάτη του στέλνοντας του coupons – όχι sms που κοστίζουν – ενημερώνοντάς τον για συγκεκριμένες προσφορές. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι στην εφαρμογή έχει απεριόριστο χώρο, όπου εκτός των άλλων μπορεί να συμπεριλάβει και ερωτηματολόγια. Μπορεί δηλαδή ο διευθυντής του ξενοδοχείου να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή και τα παρά-

πονα των πελατών του; Ακριβώς. Έτσι μπορεί να λύσει οποιοδήποτε πρόβλημα πελάτη του τη στιγμή που παρουσιάζεται. Επίσης μπορεί να προσφέρει ασφάλεια ζωής με αστείο κόστος μέσω των Lloyd’s της Αγγλίας. Αναφερθήκατε στα smartphones. Ποια είναι τα βήματα που θα κάνει ο Γερμανός τουρίστας, χρήστης κινητής τηλεφωνίας, που θα έρθει στη χώρα μας; Κοιτάξτε, η δυνατότητα επιλογής ενός από τα 3 υπάρχοντα δίκτυα είναι θέμα του πελάτη, άρα το κίνητρο πρέπει να το δημιουργήσει η εν Ελλάδι εταιρεία κινητής τηλεφωνίας. Το βέβαιον είναι ότι από την πλευρά μας – από την πλευρά της HIT – προσφέρουμε τις κατάλληλες εφαρμογές για κάτι τέτοιο. Πρέπει να δώσουν δηλαδή κάποιες παροχές; Ακριβώς. Έρχεται το ξενοδοχείο και λέει «αν έρθεις στο site το δικό μου και με επισκεφθείς, κάνεις την κράτηση, κατεβάζεις την εφαρμογή και αν κλείσεις το δωμάτιο μέσα από την εφαρμογή εγώ θα σου δώσω κάτι παραπάνω». Το κάτι παραπάνω προϋποθέτει ότι θα επιλέξεις αυτό το συγκεκριμένο δίκτυο το οποίο δίνει αυτή την παροχή. Αυτή είναι η διαδρομή. Άρα λίγο - πολύ λειτουργεί ένας υγιής ανταγωνισμός. Το πρόβλημα είναι πώς θα αγγίξουμε το πελατολόγιο αυτής της εταιρείας, να γεμίσουμε τα ξενοδοχεία. Ποιος οδηγεί το «άρμα» στον ανταγωνισμό Είναι οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, οι εταιρείες όπως η HIT ή τα ξενοδοχεία; Κοιτάξτε, και οι τρεις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας βλέπουν τα ίδια νούμερα που βλέπετε κι εσείς: το ποσοστό των ηλεκτρονικών κρατήσεων μέσα από τα tablets αυξάνεται ραγδαία. Ταυτοχρόνως όλοι βλέπουν ότι πριν από 2-3 χρόνια το ελληνικό resort ξενοδοχείο είχε μια πολύ μικρή γραμμή σύνδεσης με το Διαδίκτυο. Σήμερα ο επισκέπτης έρχεται με ένα tablet και ζητάει μεγάλες ταχύτητες. Αν είχατε απέναντί σας έναν μικρομεσαίο ξενοδόχο τι θα του λέγατε; Επένδυσε στο Internet, είτε λέγεται cloud server είτε λέγεται cloud φωνή, είτε λέγεται χρήση των tablets, είτε λέγεται χρήση των κινητών των πελατών σου μέσα στο ξενοδοχείο! Ξέρετε κάτι, ακούοντάς σας σκέφτομαι ότι στην πράξη ο πελάτης σήμερα είναι πολύ πιο μπροστά σε κάποιες περιπτώσεις από το επίπεδο τεχνογνωσίας του επιχειρηματία. Είναι πολύ πιθανόν… Αν έρχονται πελάτες από την Αμερική, που χρησιμοποιούν αυτά τα εργαλεία επί σειρά ετών, το θεωρούν πλέον δεδομένο. Το επίπεδο των προϊόντων σας ωστόσο κινείται στα διεθνή επίπεδα; Δεν έχουμε να ζηλέψουμε τίποτε. Τα προϊόντα μας είναι στα ίδια επίπεδα με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ίσως και σε καλύτερο, διότι είμαστε μια κατ’ εξοχήν τουριστική χώρα. Οι Αμερικανοί, που είναι δεδομένο ότι έχουν τεράστια τεχνολογική εξέλιξη, χρησιμοποιούν ήδη αυτά που σας λέω, ήδη σε εφαρμογές εντός και εκτός Ελλάδος. Πώς κρίνετε το επίπεδο τεχνογνωσίας των

Ελλήνων επιχειρηματιών; Οι νέοι ξενοδόχοι ακούνε, χρησιμοποιούν, δοκιμάζουν. Είναι διστακτικοί στην αρχή, όμως αντιλαμβάνονται ότι αυτό είναι το μέλλον. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ξενοδόχοι είναι πιο διστακτικοί, όμως είναι θέμα χρόνου να το αντιληφθούν. Στην ερχόμενη HoReCa ποια προϊόντα, από τη δική σας πλευρά, θα είναι η αιχμή του δόρατος; Είναι η εφαρμογή Concier: πρόκειται για ένα tablet στο δωμάτιο ή στη σουίτα, που έχει όλο αυτό το υλικό. Παλιά υπήρχε η τηλεόραση που ενημέρωνε για κάποια πράγματα. Τώρα έχουμε ένα tablet 12 ιντσών που θα έχει όλο το hotel-directory μέσα στο δωμάτιο. Αυτό που αλλάζει είναι η αμφίδρομη σχέση με τον πελάτη, ο οποίος θα μπορεί να παραγγείλει, να κάνει παράπονα, να ζητήσει τις πληροφορίες που ο ίδιος θέλει, να ζητήσει check out. Άλλη εφαρμογή; Θα δείξουμε την εφαρμογή η οποία είναι στο smartphone και λέγεται Hotel. Η εφαρμογή του ξενοδοχείου θα κατεβαίνει στο smartphone και προσφέρει τη δυνατότητα να δει κανείς τον λογαριασμό του, τον καιρό, να κάνει check in από το λεωφορείο ή από το αεροδρόμιο, να ζητήσει check out, να έχει επιπλέον ασφάλεια, ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο, αν χαθεί emergency situation – έχω χαθεί, είμαι κάπου, θα μπορώ να μιλήσω με τη reception. Υπάρχουν επίσης εφαρμογές που εφάπτονται όλων αυτών μέσα στα τμήματα τα επισιτιστικά, δηλαδή η παλιά παραγγελιοληψία σήμερα έχει αλλάξει τη μορφή της σχέσης του σερβιτόρου με τον πελάτη και του δείχνουμε τις συνταγές που μπορεί να είναι και ελληνικές, του δείχνουμε τις φωτογραφίες, του λέμε ότι αυτή η συνταγή παρασκευάζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Από εκεί που είχες έναν ψυχρό κατάλογο, τώρα του έχεις δώσει τη δυνατότητα μέσα από μια τέτοια εφαρμογή να μπορεί να ψάξει, να δει, να παραγγείλει… Πάντως εσείς από την πλευρά σας ως HIT δεν πουλάτε απλώς ένα προϊόν, λειτουργείτε στην πραγματικότητα και υποστηρικτικά προς τον πελάτη. Πράγματι. Με τα νέα δεδομένα αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια νέα εταιρεία – την HIT Exelixis ­, η οποία αναλαμβάνει να δημιουργεί ή να αγοράζει ή να φέρνει με κάποιον τρόπο το περιεχόμενο των εφαρμογών που θα δημιουργήσουν τα ξενοδοχεία. Καταλαβαίνετε ότι άλλο περιεχόμενο θα επιλεγεί για ένα ξενοδοχείο στη Μύκονο, άλλο στην Κρήτη, άλλο στη Χαλκιδική. Άλλες ανάγκες και δυνατότητες υπάρχουν για ένα ξενοδοχείο στην πόλη και άλλες στην επαρχία. Κάποιος λοιπόν πρέπει να υποστηρίζει το περιεχόμενο, να το ανανεώνει, να το φρεσκάρει για να φθάσει στις χιλιάδες πελάτες των ξενοδοχείων μας. Εξελίσσεται και το δικό σας αντικείμενο... Ακριβώς.

Με τη νέα τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να κάνει check in 24 ώρες πριν από την αναχώρησή του από το σημείο που είναι στη Γερμανία ή οπουδήποτε αλλού, να δει ανά πάσα στιγμή τον λογαριασμό του, να κάνει check out

Κύριε Μυτιληναίε, πάντοτε έχετε έναν τρόπο να μας εκπλήσσετε. Πραγματικά όλα αυτά είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Σας ευχαριστώ θερμά. Να είστε καλά, καλή χρονιά.

.

new times 21

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Στέργιος Σούρλης

Κάνει μόδα…

Ο κ. Στέργιος Σούρλης, εμπορικός διευθυντής Διεθνών Αγορών της γαλακτοβιομηχανίας ΤΥΡΑΣ, μιλά για τις μεγάλες αγορές που ανοίγει η επιχείρηση

Την τελευταία τριετία επένδυσε 100 εκατ. ευρώ ενώ αύξησε τις εξαγωγές του από 44 εκατ. ευρώ το 2012 σε 67 εκατ. ευρώ το 2013. Γίνεται λόγος για τον μεγαλύτερο παραγωγό λευκού τυριού στην Ελλάδα που ταυτόχρονα παράγει γάλα, γιαούρτι, τυριά και χυμούς. Διαθέτει ένα αξιοζήλευτο δυναμικό 1.000 εργαζομένων που δεν προλαβαίνουν τις παραγγελίες σε Ελλάδα και εξωτερικό. Ποια είναι όμως η επιχείρηση αυτή που «γράφει» ένα ξεχωριστό στόρι; Απάντηση στο ερώτημα αναζητήσαμε στη συνομιλία μας με τον κ. Στέργιο Σούρλη, εμπορικό διευθυντή Διεθνών Αγορών της εταιρείας. Ας παρακολουθήσουμε τη συνομιλία μαζί του: Κύριε Σούρλη, προτού μπούμε στην ουσία της συζήτησής μας, πείτε μας δυο λόγια για το προφίλ της εταιρείας. Ο όμιλος ΤΥΡΑΣ διαθέτει τρία μεγάλα «οχήματα»: την εταιρεία ΤΥΡΑΣ, τον «Όλυμπο» και τη «Ροδόπη». Μετά από μια επιτυχημένη πορεία στην εγχώρια αγορά, ο όμιλος την τελευταία τριετία κάνει μια μεγάλη εξαγωγική προσπάθεια. Υλοποιώντας ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πλάνο διείσδυσης στις διεθνείς αγορές αρχίζει ήδη να δρέπει καρπούς. Ο όμιλος μετρά μερικές δεκαετίες δραστηριότητας... Πράγματι, πρόκειται για μια οικογενειακή επιχείρηση τρίτης γενιάς, με πάνω από εξήντα χρόνια πορείας στην αγορά των γαλακτομικών και τυροκομικών προϊόντων. Σήμερα διαθέτει πέντε

22 new times

εργοστάσια, που συγκροτούν μια παραγωγική υποδομή η οποία δικαίως χαρακτηρίζεται ως η τεχνολογικά αρτιότερη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Διαθέτει ένα πλούσιο «χαρτοφυλάκιο προϊόντων» στο γάλα, στο γιαούρτι, στα τυριά και στους χυμούς, που μπορεί να καλύψει μεγάλο φάσμα πελατών. Δεν είναι υπερβολή να πω ότι ο όμιλος είναι από τους πλέον αξιόπιστους προμηθευτές του λιανεμπορίου σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο. Πόσο κόσμο απασχολείτε; Κοιτάξτε, ο όμιλος αναπτύσσεται δυναμικά. Σήμερα το προσωπικό ανέρχεται σε πάνω από 1.000 εργαζομένους. Μιλάμε για νέους ανθρώπους, αφού ο μέσος όρος ηλικίας είναι κάτω των 35 ετών. Δίνουμε ενδιαφέρουσες ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους μέσα από τον όμιλο. Αρκεί να

σας πω ότι ο όμιλος διαθέτει τέσσερις εμπορικές εταιρείες στο εξωτερικό, έχουμε δικούς μας ανθρώπους που τοποθετούνται ως πρεσβευτές στις διεθνείς αγορές. Έχουμε εταιρείες σε Ιταλία, Ρουμανία, Βουλγαρία, ΗΠΑ. Όλα αυτά έχουν γίνει τα τελευταία 4-5 χρόνια. Ποιες επενδύσεις έγιναν στον όμιλό σας; Οι επενδύσεις που έχουν γίνει είναι εντυπωσιακές. Ολοκληρώσαμε ένα πενταετές πλάνο επενδύσεων στην παραγωγική μας πλατφόρμα άνω των 160 εκατ. Τα τελευταία 6 χρόνια δηλαδή ο ρυθμός επενδύσεων είναι κοντά στα 25 εκατ. τον χρόνο. Εκτός των άλλων, αυτά μας επέτρεψαν να γίνουμε ο σημαντικότερος παραγωγός λευκού τυριού στην Ελλάδα. Διατηρήσατε τον ρυθμό σας και την περίοδο

της κρίσης; Ναι. Αυτό ολοκληρώθηκε μόλις το 2012, θα συνεχίσουμε να επενδύουμε γιατί πιστεύουμε ότι η τεχνολογία είναι αυτή που προσθέτει πόντους στην ανταγωνιστικότητα και αυτό αναζητούμε. Το ότι πουλάμε ελληνικά προϊόντα στο εξωτερικό αυτό είναι δεδομένο, πουλάμε Ελλάδα, αναδεικνύουμε τις αξίες της ελληνικής διατροφής αλλά ταυτόχρονα πουλάμε και ποϊοτικά προϊόντα. Πώς κινήθηκαν τα οικονομικά σας αποτελέσματα το 2013; Τα νούμερα είναι θετικά, παρά τη βαθιά ύφεση της ελληνικής οικονομίας και τη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος. Από 240 εκατ. που είχαμε κλείσει το 2012, θα ξεπεράσουμε τα 265 εκατ. το 2013, παρουσιάζοντας αύξηση 10%. Το

Interview μείγμα της ανάπτυξης προέρχεται κυρίως από το εξωτερικό, τις διεθνείς αγορές. Η Ελλάδα είναι οριακά θετική, γεγονός που θεωρώ μεγάλο επίτευγμα με δεδομένη τη σημερινή κατάσταση. Στις διεθνείς αγορές η ανάπτυξη είναι ακόμη καλύτερη. Ποιες είναι οι εξαγωγικές επιδόσεις της εταιρείας; Το διάστημα 2012-2013 πάμε με αύξηση 50%. Από 44 εκατ. το 2012, φτάσαμε τα 67 εκατ. ευρώ το 2013. Αυτή είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Αυτό όμως που έχει αξία είναι η ποιοτική διάσταση αυτής της ανάπτυξης, που έχει να κάνει με την προσπάθειά μας να χτίσουμε δίκτυα συνεργασίας, εμπορικές πλατφόρμες στις διεθνείς αγορές, οι οποίες θα μας επιτρέψουν να διεκδικήσουμε μερίδια αγοράς και πωλήσεις οι οποίες ενισχύουν τη χρησιμότητα της ανάπτυξης. Είναι πωλήσεις που έχουν έρθει μετά από ένα αρκετά δουλεμένο επιχειρηματικό σχέδιο που τρέχουμε εδώ και τρία χρόνια με σκοπό να χτίσουμε το επώνυμο ελληνικό προϊόν. Δεν αγοράζουμε πωλήσεις, χτίζουμε μια νέα διατροφική κουλτούρα η οποία είναι αρκετά ελκυστική για τον μέσο Ευρωπαίο και διεθνή καταναλωτή. Προσπαθούμε να επενδύσουμε και να φέρουμε ακόμη πιο κοντά αυτόν τον καταναλωτή στη δική μας κουλτούρα, να γευτεί τα προϊόντα μας, τα προϊόντα από την Ελλάδα. Είναι ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αυτό για τον Ευρωπαίο καταναλωτή; Είναι ένα ισχυρό brand name, πίσω όμως από αυτό κρύβεται η διατροφική κουλτούρα, που για εμάς έχει δύο άξονες: υψηλή διατροφική αξία και γευστική ταυτότητα. Το ελληνικό προϊόν έχει και υψηλή διατροφική αξία σε ό,τι αφορά τα γαλακτοκομικά και το στραγγιστό γιαούρτι, που θεωρείται ένα super food σήμερα, είναι φυσικό προϊόν αλλά και η ελληνική φέτα έχει ένα ιδιαίτερο γευστικό προφίλ, το οποίο πραγματικά αποζημιώνει τον μέσο Ευρωπαίο και του αναδεικνύει την ταυτότητα που αναζητεί. Ποιες είναι οι βασικές αγόρες που έχετε ήδη ανοίξει και δουλεύετε και ποιες είναι αυτές που εμφανίζουν δυναμική; Έχουμε παρουσία σε 34 χώρες. Ωστόσο, με βάση την εμπορική μας προσέγγιση, προσπαθούμε να εστιάσουμε στις βασικές αγορές. Το επιχειρηματικό μοντέλο που έχουμε υιοθετήσει σε αυτές τις αγορές είναι διαφορετικό από τις υπόλοιπες, θα έλεγα ότι οι βασικές αγορές για τα ελληνικά γαλακτοκομικά προϊόντα είναι Γερμανία, Ιταλία, Βρετανία, Σουηδία, και μετά έρχονται οι αγορές που είναι πιο εξωτικές, όπως Ρωσία, Κίνα και Αμερική. Από αυτές ποια εμφανίζει δυναμική ανάπτυξη; Μεγάλη ανάπτυξη – κυρίως στο γιαούρτι – εμφανίζει η Ιταλία, η Βρετανία και η Γερμανία. Να σας δώσω ένα στίγμα: σήμερα το σύνολο των εξαγωγών ελληνικών τυροκομικών προϊόντων είναι περίπου 250 εκατ. ευρώ. Μιλάμε για 35.000 τόνους φέτα και 25.000 τόνους στραγγιστό γιαούρτι. Η Γερμανία αγγίζει τα 80 εκατ., η Βρετανία τα 60 εκατ. και η Ιταλία περίπου τα 40 εκατ. Τις αγορές τις αντιμετωπίζουμε όχι σαν κάτι μακρινό, έχουμε σκύψει, παρακολουθούμε τις τάσεις με δικούς μας ανθρώπους και εταιρείες και προσπαθούμε να τοποθετήσουμε τα δικά μας προϊόντα κάτω από το δικό μας brand. Τι ζητάει ο Ευρωπαίος καταναλωτής; Ο καταναλωτής λίγο - πολύ αναζητεί παντού το ίδιο πράγμα: προσπαθεί να μεγιστοποιήσει την αξία μέσα από τη συναλλαγή που κάνει. Ξέρετε, σε κάθε συναλλαγή ο καταναλωτής προσπαθεί να μεγιστοποιήσει το όφελός του. Σαφώς σε κάθε κατηγορία είναι διαφορετικές οι ανάγκες και οι προσδοκίες. Στο εξωτερικό αυτό που υπόσχεται η εταιρεία μας είναι: αυθεντικότητα, υψηλή διατροφική αξία και ιδιαίτερο γευστικό προφίλ. Αυτό το αναγνωρίζει ο καταναλωτής. Από την άποψη των προϊόντων, ποια εμφανίζουν δυναμική; Σίγουρα η ελληνική φέτα, η οποία διατίθεται σε διαφορετικές μορφές. Η φέτα «τρέχει» με μια αύξηση 7% σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανάπτυξης. Στο στραγγιστό γιαούρτι είναι διψήφια τα ποσοστά ανάπτυξης. Εμείς αυτό που προσπαθούμε είναι να δουλέψουμε σε διάφορα επίπεδα και κυρίως σε αυτό της καινοτομίας. Δώστε μας ένα παράδειγμα. Ένα νέο project καινοτομίας παρουσιάσαμε επίσημα στην Anuga, τη διεθνή έκθεση τροφίμων στη Γερμανία, με πραγματικά ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την επιχειρηματική κοινότητα. Είναι το spread, που έχει δύο βασικά συστατικά: έχουμε παντρέψει τα πιο δημοφιλή και υψηλής θρεπτικής αξίας συστατικά που είναι η φέτα και το στραγγιστό γιαούρτι και έχουμε φτιάξει ένα πάρα πολύ ωραίο spread με το οποίο μπορεί ο μέσος Ευρωπαίος να

απολαύσει την αυθεντικότητα της ελληνικής διατροφής μέσα από έναν άλλο τρόπο. Πώς το υποδέχθηκαν οι ξένες αγορές; Πολύ θετικά. Αρκεί να σας πω ότι μέσα σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, από την ημέρα που το παρουσιάσαμε, κλείστηκαν συμφωνίες σε Αυστρία και Γαλλία. Σε επίπεδο τιμών πώς κινείται; Είναι στα ίδια επίπεδα που είναι και η φέτα, γιατί το κύριο συστατικό του προϊόντος είναι η φέτα. Σκοπός μας είναι να φέρουμε νέες προτάσεις διατροφικές στο τραπέζι του μέσου καταναλωτή. Επίσης δουλεύουμε πολύ στον δικό μας τομέα έρευνας και ανάπτυξης, όπου επενδύουμε σημαντικά ποσά κάθε χρόνο για την ανάπτυξη νέων συσκευασιών που θα προσφέρουν θα έλεγα ιδιαίτερη πρακτικότητα. Επίσης θα ήθελα να τονίσω ότι υπάρχει μια μικρή τάση η οποία έχει καταγραφεί για την επιθυμία του καταναλωτικού κοινού να αγοράζει μικρότερες συσκευασίες. Αυτό ίσως να συνδέεται και με τις δυσκολίες που περνάει η Ευρώπη. Αντιμετωπίζετε χτυπήματα κάτω από τη μέση από ξένους ανταγωνιστές στο επίπεδο της φέτας; Πιστεύω ότι αναφέρεστε σε αγορές εκτός Ευρώπης, γιατί στην Ε.Ε. η αγορά είναι προστατευόμενη, οπότε δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Εκτός Ε.Ε. η αλήθεια είναι ότι οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα δύσκολες, γιατί το brand φέτα μπορεί να το χρησιμοποιήσει οποιοσδήποτε παράγει λευκό τυρί. Άρα από αυτή την άποψη θα έλεγα ότι δεν υπάρχει ασπίδα της προστασίας. Από τη άλλη μεριά θεωρώ όμως – και θέλω να το καταθέσω αυτό, γιατί το έχουμε βιώσει, το έχουμε δει – ότι, ακόμη και σε αυτές τις αγορές, όπου δεν υπάρχει αυτή η προστασία του ΠΟΠ προϊόντος, βλέπουμε πως η original φέτα είναι πολλές φορές ζητούμενο από τους πελάτες. Αρκεί να σας πω ότι οι μεγάλοι διεθνείς λιανέμποροι έχουν εντάξει στο χαρτοφυλάκιό τους την ελληνική φέτα, την originαl φέτα, ή το ελληνικό γιαούρτι ως ένα βασικό κομμάτι του ποϊοτικού χαρτοφυλακίου τους. Αυτό αναδυκνείει τη δύναμη που έχει το αυθεντικό ελληνικό προϊόν.

H εξωστρέφεια πάντως είναι η πηγή της δύναμης της επιχείρησης… Είναι αλήθεια ότι αυτό που λέτε έχει υιοθετηθεί στο τριετές πλάνο που ξεκινήσαμε πριν από τρία χρόνια. Οι δυνατότητες ανάπτυξης από τις ξένες αγορές είναι σημαντικές. Εμείς θα συνεχίσουμε στο δρόμο αυτό. Αρκεί να σας πω ότι σήμερα το 25% του συνολικού κύκλου εργασιών μας προέρχεται από τις διεθνείς αγορές. Στόχος μας είναι αυτό να ισοσκελιστεί, να γίνει 50-50, σε ένα βάθος τριετίας. Πιστεύω ότι μέσα από αυτή τη στρατηγική θα προκύψουν οφέλη και θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε ακόμη καλύτερα την παραγωγική μας βάση και σαφώς να συνεχιστεί το πλάνο των επενδύσεων. Επομένως θεωρώ ότι αυτό το μοντέλο – να βλέπουμε το «μεγάλο χωριό», τον πλανήτη και τις ανάγκες του – είναι η μεγάλη πρόκληση που κάθε κύτταρο της επιχειρηματικής κοινότητας θα επιδιώξει να εκμεταλλευθεί για να προχωρήσει. Ίσως αυτό να ήταν και το θετικό από την κρίση. Είναι αλήθεια ότι τη δεκαετία του 2000 ήταν μια δεκαετία που μας… κοίμισε. Η επιχειρηματική κοινότητα έδειχνε περισσότερο ενδιαφέρον στην εσωτερική αγορά. Σήμερα το σύνολο των υγιών επιχειρηματικών σχημάτων βλέπει τις αγορές του εξωτερικού. Η λέξη-κλειδί για το εξωτερικό είναι αξιοπιστία και την αξιοπιστία τη βιώνει ο διεθνής λιανέμπορος μέσα από τη σχέση, την τήρηση του συμβολαίου, τη σταθερή ποιότητα, το απόλυτα σωστό και ασφαλές προϊόν το οποίο. Όλα αυτά τα «χτίζει» κανείς σιγά σιγά. Αν κατακτήσει κανείς αυτό το επίπεδο, τότε πλέον οι πόρτες είναι ανοικτές. Και επίσης χρειάζεται μεγάλη επένδυση σε αυτό το κομμάτι, κυρίως στο παραγωγικό κομμάτι. Γιατί βλέπουμε ότι πολλές εταιρείες δεν προετοιμάζονται κατάλληλα για το εξωτερικό, βλέπουν μόνο την εξωτερική εμφάνιση και δεν κοιτάνε από πίσω τις ατέλειες, τις αδυναμίες που υπάρχουν στην παραγωγική μηχανή τους. Κύριε Σούρλη, σας ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτή τη συνομιλία και ελπίζουμε να σας έχουμε ξανά κοντά μας σύντομα. Και εγώ σας ευχαριστώ για την πρόσκληση και την ευκαιρία που είχαμε να ανταλλάξουμε τις απόψεις μας πάνω στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η επιχειρηματική κοινότητα. Σας ευχαριστώ. Και εγώ σας ευχαριστώ θερμά.

. new times 23

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Βασίλης Μπαλωμένος

Η κρίση

(και οι κλοπές) δεν έθιξαν ασφάλεια και... θωρακισμένες πόρτες

Ο κ. Βασίλης Μπαλωμένος, ιδιοκτήτης της επιχείρησης Balomenos Doors, επισημαίνει τον κίνδυνο αγοράς θυρών από τα… Σκόπια

Το ασφυκτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο καλούνται να δραστηριοποιηθούν οι επιχειρήσεις, τα αλλεπάλληλα φοροκυνηγητά, η μεγάλη δυσκολία που υπάρχει στον τομέα της εξυπηρέτησης των ασφαλιστικών εισφορών δημιουργούν μεγάλα προβλήματα στις υγιείς εταιρείες. Την ίδια στιγμή όμως μέσα στην οικονομία αναπτύσσονται δραστηριότητες μακριά από τα φώτα της νομιμότητας. Η παραοικονομία και η παρεμπορία ανθούν ενώ ο καταναλωτής πέφτει όχι λίγες φορές θύμα εξαπάτησης. Το πρόβλημα αναδεικνύεται στη συνομιλία μας με τον κ. Βασίλη Μπαλωμένο, ο οποίος αποκαλύπτει όλο το παρασκήνιο στον τομέα των θωρακισμένων θυρών. Ας παρακολουθήσουμε την ενδιαφέρουσα συνομιλία μας: Κύριε Μπαλωμένε, στην αγορά έχουν καταγγελθεί συγκεκριμένα φαινόμενα παρεμπορίας. Ποια είναι η εικόνα που έχετε εσείς; Κοιτάξτε, όλοι οι πελάτες ζητούν μια πόρτα ασφαλείας αξιόπιστη. Όλοι υπόσχονται μια πόρτα αξιόπιστη και λένε στον πελάτη διάφορα. Κάποιοι όμως λένε ψέματα. Χρησιμοποιούν το όνομά μας, λέγοντας ότι οι πόρτες που πουλάνε είναι από τον Μπαλωμένο. Με δυο λόγια αυτό που με ρωτάτε εμείς το έχουμε νιώσει στην πλάτη μας, αφού υπάρχουν κάποιοι που παρανομούν σε βάρος μας. Γι’ αυτό ο καταναλωτής πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα το θέμα της πιστοποίησης των προϊόντων. Πρακτικά πώς μπορεί κάποιος να ελέγξει την ποιότητα του συγκεκριμένου προϊόντος; O μόνος τρόπος είναι να πάει στο κατάστημα της εταιρείας και να επιλέξει την πόρτα που επιθυμεί. Υπάρχουν στο χώρο μας αρκετές εταιρείες που είναι υγιείς και έχουν ποιοτικά προϊόντα. Ο καταναλωτής πρέπει να αναζητεί το επώνυμο προϊόν και να αγοράζει από κατάστημα, όχι από όποιον του πει ότι θα του δώσει την καλύτερη πόρτα. Είναι προτιμότερο να πάει κατευθείαν στην εταιρεία ο πελάτης. Γίνονται εισαγωγές θωρακισμένων θυρών; Υπάρχουν πόρτες που κατασκευάζονται σε γειτονικές χώρες. Ο καταναλωτής πρέπει να ξέρει ότι υπάρχουν προϊόντα που κατασκευάζονται στα Σκόπια, στη Βουλγαρία και στην Τουρκία και

24 newtimes

πωλούνται χωρίς ο πελάτης να ενημερώνεται γι’ αυτό.

χαμηλού κόστους δεν έχουν τον τρόπο να το κάνουν.

Αυτή είναι μια νόμιμη δραστηριότητα; Το ελληνικό Δημόσιο εισπράττει χρήματα από αυτή τη δραστηριότητα; Δυστυχώς, όχι. Το ελληνικό Δημόσιο δεν εισπράττει. Δεν πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα. Εισπράττει μια άλλη χώρα, όχι η Ελλάδα. Τώρα, αν έρχονται αυτά τα προϊόντα υποτιμολογημένα αυτό δεν μπορώ να το ξέρω. Αυτό που σίγουρα συμβαίνει είναι ότι έρχονται προϊόντα από γειτονικές χώρες ή ακόμη και από την Κίνα, τα οποία δεν πληρούν καμία απολύτως προδιαγραφή ασφαλείας.

Τα προϊόντα από τις χώρες χαμηλού κόστους αυξάνουν το μερίδιό τους στη συνολική αγορά; Βεβαίως.

Πώς μπορεί κανείς με απλούς τρόπους να ελέγξει την πιστότητα κάποιου προϊόντος; Για να σας δώσω ορισμένα πρακτικά στοιχεία, θα σας πω τι συνοδεύει τα δικά μας προϊόντα. Τα προϊόντα που πουλάμε έχουν μπροστά συγκεκριμένο αυτοκόλλητο, κλάση ασφαλείας καθώς επίσης και πιστοποίηση ότι έχουν περάσει συγκεκριμένο έλεγχο ασφαλείας. Έχουν επίσης στο επιστόμιο το λογότυπο Ballomenos Doors. Αυτά δεν αντιγράφονται στα προϊόντα – απομιμήσεις; Έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες αλλά είναι πολύ δύσκολο να αντιγραφούν. Το επιστόμιο που χρησιμοποιούμε έχει πολύ μεγάλο κόστος. Έτσι αυτοί που εισάγουν προϊόντα από χώρες

Κυρίως από ποιες χώρες εισάγουμε θωρακισμένες πόρτες; Κυρίως από Ισπανία, Ιταλία, Σκόπια, Βουλγαρία, Τουρκία και Κίνα. Ποιες είναι οι διαστάσεις της εγχώριας αγοράς θωρακισμένων θυρών; H συνολική αγορά είναι περίπου 50.000 πόρτες τον χρόνο. Πιστεύω ότι η αγορά παραμένει στα ίδια επίπεδα με αυτά των προηγούμενων χρόνων. Δώστε μας μια εικόνα για τις δικές σας δραστηριότητες. Κοιτάξτε, το όνομά μας χτίστηκε στην ποιότητα. Εγώ σαν Βασίλης Μπαλωμένος είχα πάντα ποιοτικά προϊόντα, κατασκεύαζα ποιοτικά τόσο στον τομέα της θωράκισης – όσον αφορά το μέταλλο – όσο και στην ξύλινη επένδυση. Οι προμηθευτές μας είχαν πάντοτε να το λένε: ζητούσα πάντα το καλύτερο. Ήμουν «παράξενος». Ήθελα μόνο τα κορυφαία υλικά: κλειδαριές, μεντεσέδες, εξαρτήματα. Όλα τα εξαρτήματα της πόρτας, οι ξύλινες επενδύσεις, η ποιότητα των

καπλαμάδων, τα MDF, τα λούστρα ήταν πάντοτε τα καλύτερα. Στο πλαίσιο της παρατεταμένης κρίσης πώς σκέφτεστε να δραστηριοποιηθείτε ώστε να παραμείνετε στην αγορά και να είστε ενεργός; Η διέξοδος που βλέπουμε είναι να διευρύνουμε το κομμάτι των εξαγωγών μας. Υπάρχουν κάποια προσύμφωνα, κάποια συμβόλαια που έχουμε κάνει και τα οποία επιχειρούμε να υλοποιήσουμε. Ελπίζουμε ότι θα κάνουμε αυτές τις δουλειές έτσι ώστε να τονώσουμε τη δραστηριότητά μας. Κυρίως σε ποιες χώρες έχετε δραστηριοποιηθεί; Ρωσία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν, Γαλλία και Ντουμπάι. Ξέρετε, υπάρχει εμπιστοσύνη στο όνομα Μπαλωμένος. Σε επίπεδο τιμών, οι θωρακισμένες πόρτες σε ποιο φάσμα κινούνται; Μια πολύ οικονομική πόρτα κοστίζει κοντά στα 700 ευρώ. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Αν λοιπόν ο καταναλωτής ακούει για χαμηλότερες τιμές πρέπει να προβληματιστεί διότι απλά δεν θα έχουν τις αναγκαίες προδιαγραφές.

.

Σας ευχαριστώ πολύ. Και εγώ.

newtimes 25

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Θανάσης Γιαλούρης Ο μεγαλύτερος Έλληνας εκθέτης

«κοιτάζει» στα μάτια την κρίση

Σε μια εποχή που οι αρνητικές ειδήσεις περισσεύουν, αξίζει να στρέψουμε τα φώτα της δημοσιότητας σε μια πετυχημένη επιχειρηματική ιστορία. Αυτή ξεδιπλώνεται στον χώρο των εκθέσεων για να δώσει ένα πραγματικά αισιόδοξο μήνυμα. Είναι το στόρι της εταιρείας Forum και της ναυαρχίδας του, που ακούει στο όνομα HORECA. Πρωταγωνιστές σε αυτή την ιστορία ο κ. Νίκος Χουδαλάκης αλλά και ο κ. Θανάσης Γιαλούρης, που δίνουν στον εκθεσιακό τομέα νέες προοπτικές. Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι βεβαίως η μεγάλη συμμετοχή εκθετών αλλά και οι σημαντικές συνεργασίες που αναπτύσσουν με διάφορους φορείς του τομέα της μαζικής εστίασης και του τουρισμού. Ας παρακολουθήσουμε τον κ. Γιαλούρη: Ο κ. Θανάσης Γιαλούρης, αντιπρόεδρος της Forum S.A., μιλάει για τη HORECA που εμφανίζει ρυθμό ανάπτυξης 544% το διάστημα 2006-2014 Έχετε μια πολύπλευρη δραστηριότητα η οποία απλώνεται από τον εκδοτικό χώρο ως τον χώρο των εκθέσεων. Δώστε μας μια εικόνα για τη HORECA που είναι ο απόλυτος κυρίαρχος στον χώρο. Η έκθεση HORECA κατάφερε μέσα σε 8 διοργανώσεις – στις 7 Φεβρουαρίου έχουμε την 9η – να συγκεντρώσει όλες τις εταιρείες που θέλουν να έχουν μέλλον και σωστή παρουσία ώστε να μπορέσουν να καλύψουν ένα χώρο ο οποίος μεσούσης της κρίσης έχει βοηθηθεί. Θα μου πείτε είναι ειρωνικό. Όχι, δεν είναι. Είναι η πραγματικότητα, γιατί ο κλάδος HO.RE.CA, δηλαδή το ξενοδοχείο από το Hotel, το εστιατόριο από το Restaurant και η καφετέρια από το Cafeteria, είναι οι κλάδοι εκείνοι που έχουν συγκεντρώσει τις περισσότερες επενδύσεις το τελευταίο διάστημα. Η HORECA το διάστημα 2006-2014 κατάφερε να αυξήσει τους εκθέτες της κατά 544%. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι τα πάντα γύρω μας κινούνται αρνητικά. Εσείς μέσα στην κρίση είστε σε ανοδική τροχιά. Ακόμη και από το 2013 στο 2014 είχαμε 17% αύξηση σε εκθέτες και 11% σε χώρο. Δυστυχώς δεν υπάρχει μεγαλύτερο εκθεσιακό κέντρο στην Ελλάδα. Θα καλυφθεί και το τελευταίο τετραγωνικό εκατοστό των 45.000 τετραγωνικών μέτρων του Metropolitan Expo. Έχουμε 520 εκθέτες ενώ

26 newtimes

από τις 7 ως τις 10 Φεβρουαρίου αναμένουνε να την επισκεφθούν περίπου 130.000 επαγγελματίες επισκέπτες. Είναι αριθμοί που ξεφεύγουν από τα ελληνικά δεδομένα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνά μας, η HORECA είναι η μεγαλύτερη έκθεση των Βαλκανίων σε όλους τους κλάδους, λόγω εκθετών και έκτασης, και μπορώ να σας πω ότι είμαστε η 4η πλέον στον κόσμο στον αντικείμενό μας. Στον κλάδο έχουμε παραδείγματα εκθέσεων οι οποίες έπαψαν να λειτουργούν, αντιθέτως εσείς μπορέσατε να εμφανίσετε πολύ μεγάλη δυναμική. Αυτό φαντάζομαι ότι από τη μια πλευρά έχει να κάνει με τις στρατηγικές επιλογές σας και προφανώς, σε ένα πολύ μικρότερο βαθμό, με τη συγκυρία. Δώστε μας μια εικόνα: Ποια είναι τα στοιχεία, οι επιλογές που κάνατε ούτως ώστε να ακολουθήσετε αυτή τη δυναμική; Κοιτάξτε, το 2006 ο Νίκος Χουδαλάκης και τα υπόλοιπα στελέχη της Forum ήμασταν μπροστά στο δίλημμα του ποια θα έπρεπε να είναι η επόμενη κίνησή μας μετά την επιτυχημένη πορεία της ΑΡΤΟΖΑ. Διαπιστώσαμε ότι στην Ελλάδα αυτό που διαχρονικά αντέχει και αντιπροσωπεύει πολύ μεγάλο αριθμό του ΑΕΠ είναι ο τουρισμός. Έτσι λοιπόν η απόφαση του κ. Χουδαλάκη και μετέπειτα όλων ήταν να επενδύσουμε σε

αυτόν τον κλάδο. Αυτό που ξέρουμε να κάνουμε καλά είναι επαγγελματικές εκθέσεις. Δεν κάναμε ποτέ κάτι άλλο εκτός από το να συμπληρώνουμε τις εκθέσεις μας με επαγγελματικά περιοδικά. Όταν αποφασίστηκε να γίνει η HORECA, στην αρχή είχαμε να αντιμετωπίσουμε και μεγάλο ανταγωνισμό από άλλες εκθέσεις αλλά και το γεγονός ότι δεν είχε γίνει αρκετά κατανοητό τι αντιπροσωπεύει ο κλάδος της HORECA στην Ελλάδα. Σιγά σιγά, με επιμονή και υπομονή, δείξαμε ότι ένα ολιστικό project όπως είναι η HORECA για επαγγελματίες έχει πολύ μεγάλο νόημα, δεν τους υποχρεώσαμε να πάνε σε μια έκθεση που δεν θα βρίσκανε τα πάντα για να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους. Σε εμάς λοιπόν θα μπορούσε ο ξενοδόχος να βρει ό,τι ήθελε για το δωμάτιό του, το οποίο υπήρχε και σε άλλες εκθέσεις, αλλά και να βρει ό,τι ήθελε για την κουζίνα του, για την καφετέριά του και τον εξωτερικό χώρο του, για τη διακόσμησή του… Το γεγονός αυτό τού εξοικονομεί, όπως ξέρετε πολύ καλά, χρόνο και χρήμα γιατί σε one-stop buying μπορεί να κάνει τη δουλειά του. Αυτό ήταν το μυστικό. Θα μου επιτρέψετε να σας πω το εξής: Υπάρχει μια φιλοσοφία στην εταιρεία που την έχει περάσει στο πετσί μας ο Νίκος Χουδαλάκης, η Forum υπόσχεται 1, προσπαθεί για 1,2 και πραγματοποιεί 1,3.

Δίνει περισσότερα από αυτά που υπόσχεται. Δεν δίνει ποτέ 0,9. Άρα δεν υπόσχεται πράγματα που δεν μπορεί να κάνει και αυτό μας έχει βοηθήσει να φθάσουμε τους 520 εκθέτες. Είπατε τη λέξη ολιστική θέλοντας να περιγράψετε το στοιχείο της προσέγγισης. Νιώθω ωστόσο ότι έχετε εφαρμόσει το κομμάτι ολιστική και στο θέμα των στρατηγικών συνεταίρων σας, δηλαδή έχετε ακουμπήσει με πάρα πολλά πόδια σε επαγγελματικούς φορείς… Έτσι δεν είναι; Κοιτάξτε, οι εκθέσεις οι σύγχρονες δεν είναι τίποτε άλλο παρά η μετεξέλιξη των παλιών πανηγυριών του 17ου και του 18ου αιώνα. Τότε είχαν τα εμπορικά πανηγύρια, όπου μαζεύονταν γύρω από τις μεγάλες πόλεις οι άνθρωποι που πουλούσαν τα εμπορεύματά τους. Έρχονταν οι κάτοικοι από διάφορες περιοχές, αλλά έξω από την εμπορική συμφωνία ήθελαν και το κομμάτι της διασκέδασης. Εκτός του το να πάω να αγοράσω ένα πράγμα ήταν να δω και τους άλλους που κάνουν ίσως και την ίδια δουλειά με εμένα, να δω τι αγοράζουν και εκείνοι ή να διασκεδάσουμε όλοι μαζί. Να αποκτήσουμε δηλαδή μια συνείδηση ότι δεν είναι μόνο το εμπορικό γεγονός ενός ολόκληρου κλάδου αλλά είναι και το κοινωνικό γεγονός ενός εμπορικού κλάδου.

Interview

Εδώ πού απευθυνθήκατε; Εδώ απευθυνθήκαμε σε όλους τους φορείς που είχαν να κάνουν με τον τουρισμό και τη μαζική εστίαση. Με το πέρασμα του χρόνου όλοι μας αγκάλιασαν και μπορούμε να πούμε σήμερα με υπερηφάνεια ότι δεν υπάρχει φορέας τουριστικός ή επίσημος φορέας της μαζικής εστίασης που να μην είναι μέσα στη HORECA. Δώστε μας μια γεύση και από εκδηλώσεις – αν δεν κάνω λάθος και το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο δίνει το «παρών». Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο και ο πρόεδρός του ο κ. Τσακίρης μας τιμά για δεύτερη φορά, διοργανώνοντας και πάλι την ετήσια γενική συνέλευση των μελών του μέσα στο πλαίσιο της έκθεσης. Η HORECA θα πραγματοποιηθεί στις 7 Φεβρουαρίου και αναμένεται να την παρακολουθήσουν πάνω από 1.500-1.600 ξενοδόχοι από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Επιπλέον το Υπουργείο Τουρισμού έχει θέσει τη HORECA υπό την αιγίδα του και η υπουργός την εγκαινίασε πέρυσι και μας έχει υποσχεθεί ότι θα την εγκαινιάσει και εφέτος. Επίσης ο ΣΕΤΕ διοργανώνει την ημερίδα για τη γαστρονομία και τον τουρισμό μέσα στη HORECA όπως και η Ένωση Barmen Ελλάδος κάνει τα πανελλήνια πρωταθλήματά της. Εκτός αυτών ο ΣΚΑΙ Ελλάς πραγματοποιεί τα πανελλήνια πρωταθλήματα καφέ και η Ομοσπονδία Αρχιμαγείρων Ελλάδος κάνει το Φόρουμ Γαστρονομίας και παρουσιάζει την καινούργια της δράση: «Κουζίνα μέσα στη HORECA». Αν θέλετε, το μήνυμα που περνάμε τα τελευταία χρόνια «Έλα HORECA, έλα στην επιτυχία» δεν είναι τυχαίο. Το έχουμε ψάξει αρκετά, γιατί δεν είναι μόνο η δική μας επιτυχία, είναι επιτυχία των εκθετών αλλά και αυτών που θα έρθουν με την αγωνία για το δικό τους μέλλον, για να σώσουν την επιχείρησή τους. Είναι σημαντικό για μια μικρή επιχείρηση… Βλέπουμε πλέον πράγματα πλέον που γίνονται και στην ελληνική οικονομία. Τι θέλω να πω; Νέες εξελίξεις, όπως ραγδαία αύξηση του αριθμού των μικρών παραγωγών. Αυτοί οι άνθρωποι βρίσκουν έδαφος, τους έχετε προσεγγίσει, δημιουργείται δηλαδή νέο αίμα, νέα ζήτηση για μια έκθεση όπως η HORECA. Κοιτάξτε, το γεγονός που περιγράφετε είναι όντως πραγματικότητα. Υπάρχουν όμως κατηγορίες και η HORECA απευθύνεται στους προμηθευτές εκείνους που το κύριο κανάλι διανομής των προϊόντων τους είναι η μαζική εστίαση και το ξενοδοχείο. Οι παραγωγοί αυτοί που αναφέρατε δεν έχουν ως κύριο κανάλι ακόμη αυτόν τον τρόπο. Γι’ αυτούς όμως τους παραγωγούς έχουμε μια άλλη λύση. Έχουμε την άλλη έκθεσή μας, έρχεται στις 15 Μαρτίου και πάλι στο METROPOLITAN EXPO, είναι η έκθεση FoodExpo. Αποτελεί την 1η διοργάνωση για μια σοβαρότατη προσπάθεια να αναγεννηθεί ένας σοβαρός εκθεσιακός και μεγάλος θεσμός για τα τρόφιμα και τα ποτά στην Ελλάδα που, όπως ξέρετε, τα τελευταία χρόνια δεν υφίσταται. Δεν υπάρχει ένας μεγάλος σοβαρός εκθεσιακός θεσμός για τα τρόφιμα και τα ποτά. Παρά το γεγονός ότι βλέπουμε να υπάρχουν αρκετές προσπάθειες, τι είναι αυτό που σας κάνει να πιστεύετε ότι η επιλογή της FORUM θα είναι η επιτυχημένη επιλογή; Κοιτάξτε, η FORUM διαθέτει την εμπειρία και τα εχέγγυα εκείνα που τα έχει αποδείξει, ξέρει

να κάνει εκθέσεις. Και ξέρει να κάνει καλές εκθέσεις. Από την άλλη πλευρά, δεν θέλουμε να πούμε ότι θα κάνουμε μια έκθεση που θα είναι πανάκεια για τα πάντα, εμείς κάνουμε μόνο B2B εκθέσεις. Τα φαινόμενα αυτά που περιγράψατε έχουν χάσει τον αυστηρό επαγγελματικό προσανατολισμό τους και έχουν ανοίξει και στο καταναλωτικό κοινό, όχι ότι αυτό είναι λάθος. Απλά είναι θέμα επιλογής και υπάρχουν σαφέστατα εκθέτες μικροί, οι οποίοι θέλουν να πάνε σε μια έκθεση για να έχουν απέναντί τους τον καταναλωτή, για να πουλήσουν γιατί δεν έχουν κονδύλια, δεν έχουν κεφάλαια κίνησης και αυτά τα λίγα εκατοντάδες ή χιλιάδες ευρώ που θα εισπράξουν από την έκθεση τους βγάζουν τα έξοδα της συμμετοχής τους. Το δικό μας το concept όμως δεν είναι αυτό, εμείς θέλουμε να δώσουμε διέξοδο στους ποιοτικούς παραγωγούς των ελληνικών τροφίμων και ποτών και στις εταιρείες εκείνες που τους ενδιαφέρει η ανάπτυξη μέσα από το χονδρεμπόριο, το οργανωμένο λιανικό εμπόριο και τις εξαγωγές. Είναι μια τελείως διαφορετική στόχευση, δεν έχει να κάνει καθόλου με τον καταναλωτή και νομίζω ότι ήδη αυτό έχει αρχίσει και φαίνεται στην αγορά. Είπατε τη μαγική λέξη: εξαγωγές! Μπορείτε να μας δώσετε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα για το πώς μπορεί να βοηθηθεί ένας μικρός παραγωγός ελαιολάδου στην Κρήτη ή ένας μικροζυθοποιός στο κομμάτι των εξαγωγών; Τι ακριβώς θα του προτείνετε; Κοιτάξτε, στο κομμάτι των εξαγωγών πολλοί έχουν προσπαθήσει, λίγοι τα έχουν καταφέρει, ακόμη περισσότεροι θα ήθελαν να τα καταφέρουν. Τα προβλήματα των εξαγωγών στα ελληνικά τρόφιμα και ποτά είναι πολλά και δεν νομίζω ότι είναι της ώρας να τα αναπτύξουμε. Έχει να κάνει με την πολυδιασπασμένη παραγωγή από μικρές μονάδες, έχει να κάνει με την έλλειψη concept και marketing πάνω στο προϊόν, την έλλειψη μιας συσκευασίας που να έχει μελετήσει τις διεθνείς απαιτήσεις… Δεν θα τα λύσουμε εμείς όλα αυτά, δεν μπορούμε να τα λύσουμε όλα αυτά. Τι μπορούμε να κάνουμε όμως ως διοργανωτές μιας διεθνούς έκθεσης; Μπορούμε να φέρουμε σε επαφή τους εκθέτες μας αλλά και όλους όσοι θα ήθελαν να μάθουν πώς θα μπορούσαν να εξαγάγουν τα προϊόντα τους σε συγκεκριμένες αγορές και με συγκεκριμένους τρόπους ώστε να ανοίξουμε ένα παράθυρο ή μια πόρτα. Το αν αυτή την πόρτα ή το παράθυρο θα ανοίξει διάπλατα είναι στο δικό τους χέρι… Εμείς θα τους φέρουμε από την Αμερική αγοραστές αλυσίδων super market, θα φέρουμε 5-6 αγοραστές οι οποίοι αντιπροσωπεύουν εκατοντάδες super markets στην αμερικανική ήπειρο! Αυτό από μόνο του αποτελεί μια τεράστια πρόκληση για τις B2B συναντήσεις. Επιλέξαμε να κάνουμε στόχο τη Γερμανία, της οποίας τη δυναμική όλοι γνωρίζουμε. Επίσης ξέρουμε ότι γίνονται προσπάθειες και υπάρχει έντονο γαστρονομικό στοιχείο στη Γερμανία, μέσα στο οποίο μπορούμε να περάσουμε την ελληνικότητα σε προϊόντα. Εκεί έχουμε κάνει τη συνεργασία μας με τον TEXABE, τον Γερμανοελληνικό Επιχειρηματικό Σύνδεσμο. Μάλιστα πρόεδρος είναι ο ευρωβουλευτής κ. Χατζημαρκάκης, ο οποίος μας έχει στηρίξει και μας έχει βοηθήσει σε αυτή την προσπάθεια. Θα φέρουν οργανωμένα 15-20 αγοραστές γερμανικών αλυσίδων σουπερμάρκετ και εμείς παράλληλα

θα κάνουμε μια συνεργασία με την Ένωση Γαστρονόμων Ξενοδόχων της Γερμανίας. Έτσι μαζί με τη Λέσχη Αρχιμαγείρων Ελλάδος θα τους περάσουμε ένα σήμα ποιότητας για τη μεσογειακή κουζίνα. Μέσα σε αυτό το σήμα ποιότητας λοιπόν έχει υπογραφεί ένα σύμφωνο συνεργασίας που λέει ότι τα εστιατόρια που θέλουν να πιστοποιηθούν πρέπει να έχουν 35% ελληνικές πρώτες ύλες. Σκεφθείτε πόσο σημαντικός είναι αυτός ο σκοπός! Επίσης μια καινούργια, πρωτοποριακή ιδέα είναι να κάνουμε το Greek Cuisine On Board. Μας ήρθε ως σκέψη μετά το άνοιγμα του καμποτάζ στην κρουαζιέρα και είδαμε ότι πολύ μεγάλα κρουαζιερόπλοια προσεγγίζουν ανεμπόδιστα τα ελληνικά λιμάνια μεταφέροντας 2.000-4.000 τουρίστες το καθένα ­– και εκεί είπαμε να μια χρυσή ευκαιρία. Μιλήσαμε με τον σύνδεσμο των εφοδιαστών αυτών των πλοίων και πρέπει να εξετάσουμε τον τρόπο που θα βάλουμε τα ελληνικά τρόφιμα και ποτά σε αυτά τα κρουαζιερόπλοια για όσο διάστημα είναι στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Αυτό που λέτε είναι πολύ σημαντικό, γιατί ο τομέας της κρουαζιέρας προχωρεί με ταχύτατους ρυθμούς. Αν εν τέλει μπουν τα ελληνικά προϊόντα στα κρουαζιερόπλοια θα αποτελέσουν έναν πολύ καλό πρεσβευτή. Ξέρετε τι γίνεται; Είναι μια προσπάθεια για την οργάνωση της οποίας εμείς νιώσαμε μικροί, γιατί εμπλέκονται τρία υπουργεία: το ναυτιλίας, το αγροτικής οικονομίας και το ανάπτυξης. Εμπλέκονται 15 διαφορετικοί φορείς. Για να μπορέσουν να συντονιστούν κατ’ αρχήν, να μπορέσουν να δουν αν θα το προωθήσουν, αν θα το βοηθήσουν, αν θα το επιδοτήσουν. Δυστυχώς, στην Ελλάδα για όλα αυτά τα πράγματα εμπλέκονται γραφειοκρατικά πάρα πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι μεταξύ τους είναι λίγο δύσκολο να συνεννοηθούν. Εμείς λοιπόν είπαμε να φτιάξουμε την αρχή, δεν θα δώσουμε τη λύση αλλά θα τους βάλουμε σε ένα τραπέζι. Θα καθήσουν κάτω όσοι θέλουν να ασχοληθούν σοβαρά με αυτή την ιστορία. Εμείς θα τους βοηθήσουμε φέρνοντάς τους τους καθ’ ύλην αρμόδιους για την αγορά. Κάθε μεγάλη εταιρεία κρουαζιέρας έχει έναν αγοραστή για την τροφοδοσία. Αυτούς τους ανθρώπους ψάχνουμε και τους έχουμε βρει αυτή τη στιγμή. Με δικά μας έξοδα θα τους καλέσουμε και θα τους φιλοξενήσουμε – και αεροπορικό εισιτήριο και φιλοξενία – για να μετέχουν σε αυτό το πάνελ και να μας μεταφέρουν τις εμπειρίες αλλά και τις απαιτήσεις τους. Διότι για να μπορέσεις να μπες σε ένα παγκόσμιο σύστημα τροφοδοσίας πρέπει να πληροίς κάποιους όρους. Αυτά όλα λοιπόν θα συζητηθούν στην ημερίδα που θα γίνει πάνω στη FoodExpo. Κύριε Γιαλούρη, πώς βλέπετε να εξελίσσονται γενικά οι τάσεις στην αγορά σε αυτό που λέγεται μαζική εστίαση; Ποια είναι τα καινούργια δεδομένα; Είναι τα καφέ, ποια είναι τα καταστήματα, τι αλλάζει στη συμπεριφορά του απλού καταναλωτή και τι πρέπει να λάβουν υπόψη τους οι αρμόδιοι που εν πάση περιπτώσει δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον χώρο; Υπάρχει μια λέξη κλειδί: ποιότητα. Ο καταναλωτής, με μειούμενο το διαθέσιμο ποσό για να διασκεδάσει, έχει γίνει πλέον πολύ επιλεκτικός. Θα απορρίψει καθετί που δεν είναι ποιοτικό και το

οποίο είναι υπερτιμημένο. Πέρασε η εποχή που μπορεί κάποιος να προσφέρει έναν καφέ εσπρέσο στα 4 ευρώ. Δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό. Υπάρχει πάντως μια αντοχή στην τιμή του καφέ. Έχει αρχίσει και αλλάζει υπό την πίεση του καταναλωτή. Ο καταναλωτής έχει μεγάλη δύναμη στα χέρια του. Πάντως στα καφέ γίνεται πανικός… Δηλαδή βλέπει κανείς αίφνης να ανοίγουν παντού καφέ… Μου έρχονται στο μυαλό τα Μικέλ, που ξεφυτρώνουν παντού. Νιώθω ότι είναι το καινούργιο στόρι αυτό. Σκεφθείτε ποια είναι η διέξοδος για διασκέδαση στη νεολαία, η οποία έχει αυτή τη στιγμή 60% ανεργία. Τι θα μπορούσε να κάνει κάποιος νέος με ένα φίλο, μια φίλη; Να κάτσουν μια – δυο ώρες σε ένα καφέ για να ξεφύγουν λίγο από την καθημερινότητα. Και αμέσως μετά, αφού πιουν τον καφέ τους, με τι θα μπορούσαν να χορτάσουν; Με ένα σουβλάκι θα έλεγε κανείς. Να λοιπόν τα new… μαγαζιά γύρω από το σουβλάκι και να η εξήγηση γιατί ανοίγουν με ρυθμούς πολυβόλου. Έτσι λοιπόν έχουμε την καφετέρια, έχουμε το σουβλάκι… Το τρίτο κομμάτι που βλέπω να αναπτύσσεται είναι οι μικρές αγροτουριστικές μονάδες και τα μικρά ξενοδοχεία της επαρχίας. Κάποιοι αξιοποιούν τις όποιες επιδοτήσεις υπάρχουν και τα χρήματα που κάποια στελέχη έχουν πάρει ως αποζημιώσεις, είτε έχουν αποταμιεύσει και είναι στην ανεργία. Έτσι βλέπουν μια διέξοδο στην επιστροφή στην πατρίδα, στην επιστροφή στο πατρικό για να επενδύσουν εκεί… Αυτό δεν είναι κακό, είναι πολύ καλό γιατί υπάρχει μια ανάπτυξη στην περιφέρεια. Πάντως εσείς δεν σταματάτε να σχεδιάζετε καινούργια πράγματα. Από ό,τι ακούω και τον καινούργιο χρόνο ετοιμάζετε και πάλι κάτι καινούργιο. Τον ερχόμενο χρόνο δεν θα υπάρξει κάτι καινούργιο. Νομίζω ότι τρεις εκθέσεις είναι πολλές. Θα καθήσουμε να μεγαλώσουμε… Με συγχωρείτε, η τρίτη έκθεση θα είναι η ΑΡΤΟΖΑ… Δεν είναι κάτι καινούργιο η ΑΡΤΟΖΑ, είναι ιστορική έκθεση. Η πρώτη διοργάνωσή της έγινε το 1989. Θα είναι η 15η, γιατί είναι διετής η ΑΡΤΟΖΑ, γίνεται τις μονές χρονιές. Και η ΑΡΤΟΖΑ είναι άλλος ένας κλάδος που επίσης πηγαίνει πάρα πολύ καλά. Το ξεχάσαμε πριν. Εκτός από το σουβλάκι, τι άλλο ανοίγει; Φούρνοι! Το επόμενο κομμάτι που κινείται στην αγορά είναι τα αρτοποιεία και τα ζαχαροπλαστεία. Η ΑΡΤΟΖΑ λοιπόν καλύπτει αυτό το κομμάτι με τους προμηθευτές και τους επαγγελματίες. Και ελπίζουμε το 2015 να είναι μια πολύ μεγάλη διοργάνωση. Μάλιστα. Κύριε Γιαλούρη, σας ευχαριστώ θερμά. Να είστε καλά, εγώ σας ευχαριστώ. Και σας ευχαριστώ γιατί μας δώσατε την ευκαιρία να αναδείξουμε μια αισιόδοξη πλευρά στην οικονομία. Εγώ σας ευχαριστώ, σας περιμένω στη HORECA. Βεβαίως. Να είστε καλά.

. newtimes 27

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Γιάννης Μανδάλας

Μαστίχα Χίου: από τα χαρέμια των σουλτάνων… στον Λευκό Οίκο

Ο Γιάννης Μανδάλας, διευθύνων σύμβουλος της Mediterra Mastiha Shops, μιλά στο timetv για τη βιομηχανία της μαστίχας που αργά αλλά σταθερά δημιουργείται στη χώρα

Στο νησί της Χίου έχει τη βάση της η παραγωγή της μαστίχας, γύρω από την οποία δημιουργείται ένας τζίρος της τάξης των 30 εκατ. ευρώ Τι αντιπροσωπεύει η μαστίχα στην τοπική οικονομία; Διαχρονικά η μαστίχα ήταν κάτι πολύ σημαντικό στην οικονομία της Χίου. Σήμερα είναι ακόμη πιο σημαντική. Οι τρεις βασικοί πυλώνες για τη Χίο είναι η ναυτιλία – πάντα ήταν στην πρώτη θέση –, μετά οι άδηλοι πόροι από την ομογένεια και μετά η μαστίχα. Οι πόροι που προέρχονται από τη μαστίχα είναι σημαντικότεροι από τον τουρισμό. Η συμμετοχή της μαστίχας πώς εμφανίζεται διαχρονικά στην οικονομία του νησιού; Είναι διαρκώς αυξανόμενη και το πολύ σημαντικό είναι ότι σταδιακά στο νησί και στην υπόλοιπη Ελλάδα αρχίζει να διαμορφώνεται η βιομηχανία της μαστίχας. Για παράδειγμα, στο νησί μας υπάρχουν 7 ποτοποιίες που παράγουν το λικέρ μαστίχας. Ξέρετε ποιο είναι το σημαντικότερο; Τα έσοδα από την εμπορία του λικέρ είναι μεγαλύτερα από το ούζο που οι ίδιες ποτοποιίες παρήγαγαν στο παρελθόν. Είναι σημαντικό διότι μιλάμε για μια παραγωγική δραστηριότητα και όχι για ένα ευπαθές προϊόν, που είναι ο τουρισμός. Ακριβώς. Στο νησί υπάρχουν επίσης 5-6 μονάδες οι οποίες παράγουν γλυκά του κουταλιού. Όλες τους έχουν 1-5 κωδικούς προϊόντων με μαστίχα. Από τα λουκούμια μέχρι «υποβρύχιο με μαστίχα» και παστέλι. Έχουμε επίσης μικροδραστηριότητες, όπως τα εργαστήρια που φτιάχνουν μαρμελάδα ή αρτοποιεία τα οποία και αυτά χρησιμοποιούν μαστίχα. Όλα αυτά συγκροτούν τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία μιας βιομηχανίας μαστίχας. Δεν είναι όμως μόνο τα τρόφιμα και τα ποτά που χρησιμοποιούν τη μαστίχα. Σε αυτά πρέπει να συνυπολογίσουμε και τις κατηγορίες των παραφαρμακευτικών προϊόντων και των καλλυντικών που χρησιμοποιούν τη μαστίχα. Σε αυτά επενδύει και ο συνεταιρισμός αλλά και άλλοι Χιώτες επιχειρηματίες.

28 newtimes

Πόση μαστίχα παράγει το νησί; Στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας η παραγωγή ήταν περίπου 80 τόνοι, σήμερα πλησιάζουμε τους 180 τόνους. Υπάρχει μια οροφή στην παραγωγή; Κοιτάξτε, η δυναμικότητα παραγωγής της Νότιας Χίου – όπου παράγεται η μαστίχα – θα λέγαμε ότι θα μπορούσε να διπλασιαστεί. Δηλαδή με τη διαθέσιμη γη και με πολύ συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις θα μπορούσαμε να διπλασιάσουμε την παραγωγή. Για να φθάσουμε εκεί πρέπει να απορροφούμε όλη την ετήσια παραγωγή – δεν συμβαίνει πάντα αυτό – και βεβαίως να υπάρχουν περαιτέρω κίνητρα για τους παραγωγούς. Το βασικό κίνητρο για έναν παραγωγό να παράξει περισσότερη μαστίχα είναι η τιμή. Πού κυμαίνεται η τιμή για τον παραγωγό; Από τα 55 ευρώ για την πιο «βρόμικη» μαστίχα ως και τα 78 ευρώ για την πολύ «καθαρή» μαστίχα. Οπότε η τιμή είναι συνάρτηση της καθαρότητας της μαστίχας που παραλαμβάνει ο συνεταιρισμός. Αν μιλούσαμε με απόλυτα νούμερα, πόσα χρήματα ανακυκλώνονται γύρω από αυτή τη δραστηριότητα; Κοιτάξτε, σημερινή εκτίμηση δεν έχουμε. Σε μια απόπειρα που είχαμε κάνει πριν από 5 χρόνια – τέλη του 2008, δηλαδή πριν από την κρίση – υπολογίζαμε ότι ο τζίρος γύρω από τη μαστίχα υπερέβαινε τα 25 εκατ. ευρώ, με τιμές χονδρεμπορίου. Αυτό αφορά τις πωλήσεις όλων των προϊόντων μαστίχας στην Ελλάδα από οποιονδήποτε εμπλεκόμενο βιοτέχνη, βιομήχανο, όχι μόνο στη Χίο αλλά παντού. Ας έλθουμε τώρα στα δικά σας. Στα τεκταινόμενα στον συνεταιρισμό και στη θυγατρική του, της οποίας είστε επικεφα-

λής. Τι αντιπροσωπεύει ο συνεταιρισμός και οι συνεργαζόμενοι με αυτόν μαστιχοπαραγωγοί; Είναι από τους ελάχιστους αναγκαστικούς συνεταιρισμούς στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι οι παραγωγοί υποχρεωτικά παραδίδουν όλη τους την παραγωγή στο συνεταιρισμό και αυτός υποχρεωτικά αγοράζει όλη τους την παραγωγή. Μπορεί - δεν μπορεί να απορροφήσει και να διαθέσει το προϊόν αυτό. Είναι αμοιβαία η αναγκαστικότητα. Έχει ιδρυθεί το 1938, έχει ένα λαμπρό παρελθόν και θεωρώ ότι έχει ένα πολύ πιο λαμπρό μέλλον. Είναι ένας μοντέρνος συνεταιρισμός ο οποίος ξεφεύγει από τον μέσο όρο της εικόνας που έχουμε για τους συνεταιρισμούς στην Ελλάδα. Μιλάμε για κερδοφόρο δραστηριότητα; Βεβαίως. Την τελευταία δεκαετία είναι μια κερδοφόρος δραστηριότητα με σημαντικότατες επενδύσεις στον τομέα της παραγωγής μαστίχας αλλά και της τσίχλας. Και στη θυγατρική του, με αξιόλογα στελέχη και προσωπικό και με μια διοίκηση η οποία, όπως έχει αποδείξει την τελευταία δεκαετία, και βλέπει και καταλαβαίνει. Πόσοι είναι οι μαστιχοπαραγωγοί; Κοιτάξτε, τα εγγεγραμμένα μέλη είναι περίπου 4.500. Από αυτούς προϊόν παραδίδουν περίπου 3.000. Το εισόδημα των μαστιχοπαραγωγών πού κινείται; Μεγάλοι μαστιχοπαραγωγοί είναι αυτοί που παράγουν πάνω από 500 κιλά μαστίχας και μικροί παραγωγοί είναι αυτοί που κάνουν 20-30 κιλά. Σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις το ετήσιο εισόδημα ορισμένων μαστιχοπαραγωγών μπορεί να φθάσει τις 30.000 ευρώ. Θα σας έλεγα ότι αυτοί που εξασφαλίζουν πάνω από 15.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν επαγγελματίες μαστιχοπαραγωγοί. Το εισόδημα από τη μαστίχα είναι συμπληρωματικό εισόδημα για τον Χιώτη.

Interview

Η μαστίχα ως εισόδημα για τον Χιώτη είναι κατά τεκμήριο ένα συμπληρωματικό εισόδημα ή το βλέπει πιο επαγγελματικά; Όχι, κατά κανόνα είναι συμπληρωματικό εισόδημα, ένα αξιόλογο συμπληρωματικό εισόδημα. Για πολύ λιγότερους είναι η κύρια δραστηριότητα. Ας έρθουμε λοιπόν στη δική σας δραστηριότητα. Η θυγατρική εταιρεία πότε και από ποιους δημιουργείται και με ποιο σκοπό βέβαια; Γιατί ο συνεταιρισμός είχε ανάγκη να δημιουργήσει μια θυγατρική εταιρεία; Η εταιρεία δημιουργήθηκε το 2002 με βασικό μέτοχο την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου και σχεδιάστηκε ως εργαλείο marketing tool, επικοινωνίας, προβολής και προώθησης της μαστίχας. Δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης του συνεταιρισμού. Ο συνεταιρισμός από το 2001 είχε μπει σε διαδικασία αναδιοργάνωσης και στο πλαίσιο αυτό διατυπώθηκε η ανάγκη για ένα εργαλείο με μορφή ανωνύμου εταιρείας, το οποίο θα είναι πιο γρήγορο από το συνεταιρισμό, πιο ευέλικτο έτσι ώστε να μπορεί να κάνει πρωτίστως καταστήματα Mastiha Shops, τα οποία είχαν περιγραφεί ως ανάγκη. Η επιτυχία που είχαν τα Mastiha Shops στο ξεκινημά τους ήταν αυτή η οποία απευλευθέρωσε δυνάμεις μέσα στο συνεταιρισμό που ακολουθεί ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα επενδύσεων. Ένα πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης όσον αφορά τη μαστίχα το οποίο μαζί με τις δράσεις που είχαν προηγηθεί έφερε τη μαστίχα στα επίπεδα που είναι σήμερα. Από πόσα καταστήματα αποτελείται το δίκτυό σας; Σήμερα είμαστε περίπου στα 12 καταστήματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, προφανώς με την Ελλάδα να είναι το κυρίαρχο κομμάτι έστω και υπό πίεση. Η εταιρεία το 2012 είχε την καλύτερή της χρονιά από την ίδρυσή της, παρά τα προβλήματα που υπάρχουν στην ελληνική οικονομία. Το 2013 θεωρούμε ότι θα είναι άλλη μία τέτοια χρονιά. Πιστεύω ότι θα είναι η καλύτερη χρονιά μας. Όσον αφορά τον συνεταιρισμό, το 2012 οι εξαγωγές του ήταν οι υψηλότερες τα τελευταία 20-30 χρόνια, δηλαδή και για το συνεταιρισμό και για τη θυγατρική. Σε ποια επίπεδα ανήλθαν; Ξεπέρασαν τους 100 τόνους. Ένα ποσόν το οποίο ο συνεταιρισμός πρέπει να έχει να το δει τουλάχιστον 20-25 χρόνια. Εκατό τόνοι, οι οποίοι αν μεταφραστούν σε απόλυτα νούμερα… Είναι περίπου 10 εκατ. ευρώ. Τα αντίστοιχα νούμερα στο κομμάτι της θυγατρικής ποια είναι; Εννοώ δη-

λαδή σε τζίρο και εξαγωγές. Ο τζίρος είναι περίπου στα 8 εκατ. ευρώ και οι εξαγωγές περίπου ένα εκατομμύριο, αφού εμείς κυνηγάμε μόνο προϊόντα. Διαθέτει μεγάλη παρουσία και στο εξωτερικό; Βεβαίως. Η παρουσία του είναι σε πολλές χώρες – από την Ασία ως τις Ηνωμένες Πολιτείες –, κατά κύριο λόγο μαστίχα και σε μικρές ποσότητες τσίχλα. Οι χώρες που απορροφούν το μεγάλο κομμάτι των εξαγωγών ποιες είναι; Το τόξο Τουρκία, Μέση Ανατολή, Μαρόκο. Δηλαδή Μέση Ανατολή. Βόρειος Αφρική, Μικρά Ασία είναι αυτό που αποκαλούμε εμείς εξωτερικές αγορές μαστίχας. Ήταν αυτό που παραδοσιακά απορροφούσε… Ακριβώς, είναι πολύ σημαντικές αγορές που πηγαίνουν πάρα πολύ καλά. Θα μπορούσε η μαστίχα να αποτελέσει ένα προϊόν το οποίο να είναι και σημαία για την Ελλάδα; Το λέω γιατί από τη φύση δεν μπορεί να παραχθεί πουθένα αλλού. Νομίζω ότι λίγο - πολύ συμβαίνει αυτό. Δεν είναι τυχαίο ότι οι προσκλήσεις που έχουμε πάντα από το εξωτερικό, είτε από φορείς ΕΟΤ, ΟΠΕ, Υπουργείο Εξωτερικών, ακόμη και από το πρωθυπουργικό γραφείο, πάρα πολλές φορές οφείλεται σε αυτόν τον λόγο. Επειδή έχουμε να δείξουμε ένα πολύ ιδιαίτερο προϊόν, το οποίο είναι και μοναδικό. Για αυτό και πολλές φορές δεχόμαστε τέτοιου είδους προσκλήσεις και από πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Νιώθετε όμως ότι το επίπεδο ωρίμανσης των εταιρειών και δημιουργίας των προϊόντων είναι τέτοιο που θα μπορούσε να ανοίξει τις μεγάλες αγορές με μια αντίστοιχη επιτυχία όπως το ιταλικό λιμοντσέλο, λέω ένα παράδειγμα, ή είμαστε στο ξεκίνημα; Όχι, είμαστε έτοιμοι. Μας πήγε πίσω, όπως όλους, αυτή η εξαιρετικά δυσμενής περίοδος που διανύουμε στην Ελλάδα. Δηλαδή την τελευταία πενταετία πήγαν πάρα πολύ δύσκολα για όλους, εμείς καταφέραμε να αυξήσουμε τα μεγέθη μας σε αυτή την πεντετία αλλά με πάρα πολλές θυσίες και πάρα πολλές δυσκολίες. Αντιμετωπίσαμε κυρίως χρηματοδοτικές δυσκολίες, όχι κάτι άλλο. Το ερώτημα πάντως είναι ποια προϊόντα θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη σημαία της εξωστρεφούς προσπάθειας, δηλαδή είναι η τσίχλα, το λικέρ. Ποια θεωρείτε ότι είναι αυτά, γιατί είναι πληθώρα; Δεν θα σας τα πω, γιατί αποτελούν μέρος

του στρατηγικού σχεδιασμού της εταιρείας. Σίγουρα όμως το λικέρ μαστίχας μπορεί να γίνει το ελληνικό λιμοντσέλο. Σίγουρα η τσίκλα μαστίχας μπορεί να καταναλωθεί από τους καταναλωτές όλου του πλανήτη και μαζί με τις φαρμακευτικές ή τις παραφαρμακευτικές εφαρμογές της μαστίχας θα μπορούσαμε να δούμε πολύ σημαντικά πράγματα στο μέλλον, το κοντινό και το μακρινό. Προβάλλετε ιδιαίτερα το στοιχείο της συμβολής της μαστίχας στα θέματα υγείας; Ναι. Μα είναι αυτό που κάνει ξεχωριστή τη μαστίχα. Προφανώς η γεύση και το άρωμά της είναι ιδιαίτερα. Οι πολλές διαφορετικές χρήσεις της όμως την κάνουν σημείο μελέτης. Αυτό βέβαια που την κάνει πραγματικά ξεχωριστή είναι μια φυσική ρητίνη, η βρώση της οποίας κάνει καλό στην υγεία με κλινικές μελέτες οι οποίες είναι αδιαμφισβήτητες. Μιλάμε για κλινικές μελέτες που έχουν γίνει σε ανθρώπους τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ιδιαίτερα στο πεπτικό σύστημα... Θα έλεγα ξεκινάμε από τη στοματική υγεινή και φθάνουμε σε όλο το πεπτικό σύστημα. Ετοιμάζετε κάποια νέα προϊόντα; Είμαστε στην τελική ευθεία για αυτά τα προϊόντα που περιγράψατε. Εμείς τα λέμε start products, δηλαδή έχουμε καταλήξει σε έξι προϊόντα τα οποία θα αποτελέσουν αιχμή του δόρατος για το εξωτερικό. Ποια είναι αυτά; Δεν μπορούμε να τα πούμε. Σίγουρα ένα από αυτά, μάλλον ένα είναι ανακοινώσιμο, είναι η κάψουλα της μαστίχας. Η μαστίχα σε κάψουλα, εγκεκριμένη από τον Ελληνικό Οργανισμό Φαρμάκων, ως συμπλήρωμα διατροφής. Όσον αφορά το λικέρ, ποια είναι τα προϊόντα τα οποία έχετε βγάλει; Έχουμε δύο μάρκες, η μία λέγεται Enosis και η άλλη λέγεται Kentos.Το κέντος στην αρχαιότητα σημαίνει το κέντημα της μαστίχας, το κέντημα του δέντρου. Αυτά τα εμπορευόμαστε μόνο στην Ελλάδα. Δεν είναι το λικέρ μαστίχας μέσα σε αυτά τα προϊόντα, αυτά τα έξι, δεν είναι στην κατηγορία παραφαρμακευτικά - φαρμακευτικά. Οπότε το λικέρ μαστίχας σίγουρα κάποια στιγμή στο μέλλον θα μπορούσαμε να το κάνουμε επιτυχία στο εξωτερικό. Είναι μια γεύση η οποία είναι καθ’ όλα αποδεκτή και τα στοιχεία που έχουμε συνηγορούν στο ότι το λικέρ μαστίχας είναι το ελληνικό λιμοντσέλο. Σας ευχαριστώ θερμά γι’ αυτή τη συνομιλία και για το στίγμα αισιοδοξίας που μας δώσατε. Και εγώ. Να είστε καλά.

.

newtimes 29

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Νίκη Γιαβρόγλου

This is…

Sparta H κυρία Νίκη Γιαβρόγλου, γενική διευθύντρια της εταιρείας Ελληνικά Εκλεκτά Έλαια, μιλά για τον τρόπο που ανοίγει τις αγορές της Κίνας και της Βραζιλίας

Το ελληνικό ελαιόλαδο διεισδύει στις αγορές της Κίνας και της Βραζιλίας. Ένας εκ των πρωταγωνιστών αυτής της προσπάθειας, η κυρία Νίκη Γιαβρόγλου, γενική διευθύντρια της εταιρείας Ελληνικά Εκλεκτά Έλαια, μίλησε στο TIMETV αποκαλύπτοντας τα μυστικά της επιτυχημένης αυτής προσπάθειας. Ας παρακολουθήσουμε τα όσα ενδιαφέροντα διημείφθησαν κατά τη συνομιλία μας: Το 2014 είναι μια δύσκολη χρονιά για την αγορά ελαιολάδου; Πράγματι διότι η παραγωγή είναι πολύ μειωμένη. Ορισμένοι μιλούν για 50% μείωση σε σχέση με την περυσινή χρονιά, που ήταν πολύ καλή παραγωγικά. Αυτό δημιουργεί προβλήματα στην ανεύρεση πρώτων υλών για τις εταιρείες ώστε να εξάγουν και αν έχουν μια σταθερή τροφοδοσία των πελατών.

στην εσωτερική αγορά ίσως πέσει η κατανάλωση, πράγμα το οποίο έχει ήδη συμβεί λόγω και της κρίσης. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που μειώθηκε η κατανάλωση ελαιολάδου.

επηρεάζονται πάρα πολύ από τις τιμές. Αν δουν ότι η τιμή του ελαιολάδου ανεβαίνει, αντικαθιστούν το ελαιόλαδο με ένα άλλο προϊόν ή μειώνουν την κατανάλωση του ελαιολάδου.

Από τις ευρωπαϊκές; Ναι. Και η Ισπανία είχε λόγω της καταστροφής. Αλλά διαχρονικά η Ελλάδα είχε μια μείωση πέρυσι, παρ’ όλο που είχε μεγάλη παραγωγή.

Στην πραγματικότητα δημιουργείται πρόβλημα με τους ανταγωνιστές του διεθνώς; Ασφαλώς, διότι δημιουργεί μεγαλύτερη διαφορά στις τιμές σε σχέση με πέρυσι, γεγονός το οποίο καθιστά πιο δύσκολες τις εξαγωγές. Και

Στην κατανάλωση ελαιολάδου και σπορελαίου πώς συμπεριφέρεται ο Έλληνας στα χρόνια της κρίσης; Επιτρέψτε μου να αναφέρω ένα παράδειγμα από την Ισπανία. Η Ισπανοί ως καταναλωτές

Παρά το γεγονός ότι έχουν μεγάλη παραγωγή ελαιολάδου; Ναι, αλλά ως καταναλωτές είναι ευαίσθητοι στις αλλαγές των τιμών. Στην Ελλάδα δεν συμβαίνει, διότι ο Έλληνας θέλει μια μεγάλη ποσότητα ελαιολάδου, το θεωρεί ιδιαίτερα υγιεινό ενώ πολλές φορές το παίρνει από δικό του κτήμα. Παρ’ όλα αυτά η κατανάλωση όσον αφορά το σουπερμάρκετ έχει πέσει κατά ένα μικρό ποσοστό λόγω και της κρίσης.

30 newtimes

Έχει πέσει η κατανάλωση επώνυμου ελαιολάδου; Ακριβώς. Στο χύμα δεν μπορεί κανένας να ξέρει ακριβώς τι έχει γίνει. Παρ’ όλα αυτά η Ελλάδα δεν έχει λύσει το πρόβλημα του χύμα ελαιολάδου με το 17λιτρο δοχείο. Έτσι οι ποσότητες που διακινούνται στο σουπερμάρκετ είναι σχετικά μικρές. Πρέπει να είναι μεγαλύτερες. Οι άλλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, έχουν λύσει αυτό το πρόβλημα. Γιατί είναι πρόβλημα το χύμα; Κοιτάξτε, πολλές φορές είναι νοθευμένο, άλλες φορές είναι εκτός προδιαγραφών και βέβαια δεν βοηθάει την ελληνική επιχειρηματικότητα

Interview

Εξωτερικού Εμπορίου; Γίνεται αυτό. Γίνεται μια προσπάθεια που είναι διαχρονική. Δεν είναι πολλά χρόνια, όμως συμβαίνει αυτό. Βέβαια συνήθως τα προγράμματα για τα οποία μιλάμε είναι ευρωπαϊκά, οπότε δεν μπορείς να μιλήσεις για ελληνικό ελαιόλαδο. Μιλάς για το ευρωπαϊκό ελαιόλαδο.

αφού όλα αυτά τα προϊόντα πωλούνται χωρίς απόδειξη. Χάνονται έτσι δημόσια έσοδα; Ασφαλώς. Εννοείται ότι αν διακινούνταν περισσότερες ποσότητες μέσω σουπερμάρκετ και νόμιμων καναλιών θα υπήρχαν πιο πολλές και πιο εύρωστες επιχειρήσεις και το κράτος θα είχε πρόσθετα έσοδα. Πρακτικά θα είχαν και τη δυνατότητα να ασκήσουν πιο σημαντική εξαγωγική προσπάθεια. Πότε ξεκίνησε η δική σας δραστηριότητα στον κλάδο; Το 2000 όταν η μητρική εταιρεία Μύλοι Σόγιας εξαγόρασαν μια επιχείρηση ελαιολάδου. Η εταιρεία Μύλοι Σόγιας ασχολείται με ζωοτροφές, με ελαιούχους σπόρους και με σπορέλαια. Δηλαδή παράγει σπορέλαια. Το 2000 η εταιρεία αποφάσισε να μπει στην αγορά ελαιολάδου, που θεωρεί το πιο σημαντικό ελληνικό προϊόν και το οποίο έχει σχέση με τη δραστηριότητά μας. Εξαγοράσαμε λοιπόν μια εταιρεία της οποίας το βασικό brand ήταν το «Σπάρτα», το οποίο εξάγεται σε πάρα πολλές χώρες. Ποια είναι η παραγωγική σας δυναμικότητα; Οι εγκαταστάσεις μας είναι στο Καλαμάκι Κορινθίας και η δυναμικότητα είναι για τυποποίηση περίπου 30.000 τόνων ετησίως. Ελαιολάδου και σπορελαίων; Όλα μαζί. Αυτή τη στιγμή όμως αξιοποιούμε περίπου το μισό της δυναμικότητάς μας. Πώς κύλησαν τα πράγματα για την εταιρεία το 2013; Ήταν μια πολύ θετική χρονιά διότι και λόγω της καταστροφής στην Ισπανία ωφελήθηκαν κάποιες εταιρείες ελαιολάδου. Δεν μιλάμε βέβαια για χύμα προϊόν αλλά μόνο για τυποποιημένο. Αυξήσαμε τις εξαγωγές των τυποποιημένων προϊόντων ενώ κάναμε κάποιες νέες συνεργασίες.

Ποιες είναι οι δραστηριότητές σας στην εγχώρια αγορά; Η εταιρεία δραστηριοποιείται από το 1988 στην αγορά των σπορελαίων παράγοντας και δικά της brands και private label προϊόντα για λογαριασμό μεγάλων αλυσίδων. Το ποσοστό της ιδιωτικής ετικέτας αυξάνεται όσο περνούν τα χρόνια. Είναι και η κρίση που επιταχύνει αυτή την πορεία; Ασφαλώς. Σας ανησυχεί ωστόσο το γεγονός ότι το ποσοστό των ιδιωτικής ετικέτας προϊόντων αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς; Μήπως η βιομηχανία γίνεται έρμαιο των λιανεμπορικών αλυσίδων; Η ελληνική βιομηχανία παράγει έτσι και αλλιώς τα private label προϊόντα. Αν δεν το κάνουμε εμείς θα έλθουν από έξω. Δεν μπορείς… Το γεγονός ωστόσο ότι δεν είναι επώνυμο δεν δημιουργεί ένα θέμα; Για το σπορέλαιο δεν θα το έλεγα. Μιλάω για το κόστος, διότι είναι δύσκολο μια αλυσίδα σουπερμάρκετ να φέρει σπορέλαιο από το εξωτερικό. Αν το επιχειρήσει θα έχει πολύ μεγάλο μεταφορικό κόστος. Είναι προτιμότερο γι’ αυτήν να το παίρνει από εδώ. Στο ελαιόλαδο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εκεί θεωρώ ότι υπάρχει ένας κίνδυνος. Σε κάθε περίπτωση πάντως το να καθιερωθεί ένα προϊόν στο ράφι είναι πιο δύσκολο. Άρα το χτίσιμο των δικών σας επώνυμων προϊόντων έρχεται μέσα από την εξαγωγική δραστηριότητα. Σαφώς. Οι ξένες αγορές-στόχοι ποιες ήταν για εσάς; Απευθυνόμαστε κυρίως σε αγορές Τρίτων Χωρών: Βραζιλία, Κίνα, Ιαπωνία, έχουμε πολλές εξαγωγές. Κάνουμε και κάποιες εξαγωγές στην Αγγλία, όμως μικρές ποσότητες.

Είναι κορεσμένες για εσάς; Ναι, είναι πιο δύσκολο να μπεις σε αλυσίδες εκεί, είναι πιο κοστοβόρο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι στόχος. Είναι εντυπωσιακό ότι ανοίξατε αγορές όπως η Κίνα. Η Κίνα θέλει να εισάγει ελληνικό, ισπανικό και ιταλικό ελαιόλαδο. Έτσι κι αλλιώς δεν έχει δικό της. Στην αρχή όταν πρωτομπήκαμε στην αγορά της Κίνας ήταν πάρα πολύ δύσκολα, αφού υπήρχαν πολύ επιτήδειοι που προσπαθούσαν να εξαπατήσουν τις εταιρείες. Αντιμετωπίσατε πολλά εμπόδια; Πρέπει να πάθεις για να μάθεις έτσι ώστε να δουλέψεις στο τέλος σωστά. Εμείς πληρώσαμε κάποια λάθη, όπως φαντάζομαι και πάρα πολλοί άλλοι, αλλά τώρα πλέον είμαστε ώριμοι και ξέρουμε με ποιους συνεργάτες μπορούμε να προχωρήσουμε. Πιστεύω ότι ο στόχος των ελληνικών εταιρειών δεν είναι να εκτοπίσουν τους Ισπανούς αλλά να έχουν ένα καλό μερίδιο αγοράς. Έτσι κι αλλιώς δεν μπορούν να τροφοδοτήσουν όλη τη χώρα. Οι περισσότερες εταιρείες βαδίζουν ωστόσο μόνες τους σε αυτές τις αγορές. Τι είναι αυτό που εμποδίζει τη συνεργασία και τη δημιουργία ενός κοινού λόγου; Να δημιουργηθούν, για παράδειγμα, γωνιές με ελληνικά προϊόντα στα ξένα σουπερμάρκετ; Είναι ακριβώς όπως τα λέτε. Η αγορά είναι διαιρεμένη. Υπάρχουν πολλοί παραγωγοί με μικρές ποσότητες που θέλουν να μπουν σε ράφια μεγάλων αλυσίδων στο εξωτερικό. Στη συνέχεια όμως διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να τα τροφοδοτήσουν με σταθερές τιμές. Έτσι είτε έχουν πρόβλημα αν ανέβει η τιμή είτε δεν έχουν τις αναγκαίες ποσότητες που έχουν συμφωνήσει με τις αλυσίδες. Στην κοινή εμφάνιση στο εξωτερικό δεν πρέπει να παίξουν κάποιο ρόλο οι συλλογικοί φορείς, όπως ο ΣΕΒΙΤΕΛ ή ο Οργανισμός

Γίνεται μια έμμεση προβολή. Έμμεση. Ξέρετε για να γίνει μια κοινή προβολή για το ελληνικό ελαιόλαδο απαιτούνται πολλά κονδύλια. Είναι όμως θέμα και των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων. Σίγουρα. Αν υπήρχε συνένωση δυνάμεων θα μπορούσαν να γίνουν πράγματα. Ίσως με κάποια συγκεκριμένα brands. Να ενωθούν κάποιοι παραγωγοί και να προωθούν όλοι μαζί ένα brand ή δύο. Κάποια προϊόντα, όχι ο καθένας με πολύ μικρές ποσότητες. Εσείς δεν αντιμετωπίζετε το πρόβλημα των μικρών ποσοτήτων; Εμείς διακινούμε μεγάλες ποσότητες ελαιολάδου και σπορελαίων και έχουμε σταθερές συνεργασίες. Σε αυτό μας έχει βοηθήσει η «μαμά εταιρεία». Έτσι μπορούμε να έχουμε σταθερές συνεργασίες και με συμφωνηθείσες ποσότητες. Τηρούμε πάντα τις συμφωνίες μας. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για το προσεχές μέλλον; Νομίζω ότι βαδίζουμε σωστά βήματα, δεδομένης και της κρίσης. Αυτό που επιθυμούμε είναι να αυξήσουμε και άλλο τις εξαγωγές μας. Αυτός είναι ο στόχος μας. Γίνεται μια αρκετά συντονισμένη προσπάθεια στον τομέα αυτόν. Πάντως οι συνεργασίες μας διατηρούνται στον χρόνο και αυτό είναι το θετικό. Το «Sparta» είναι η σημαία σας; Υπάρχουν και άλλα brands ανάλογα και με τη χώρα. Αυτό όμως που προσπαθούμε πάντα να κάνουμε είναι να σεβόμαστε τον πελάτη και επειδή αυτά τα προϊόντα είναι πολύ χαμηλού περιθωρίου κέρδους προσπαθούμε όσο γίνεται με τις τιμές μας να στηρίζουμε τον πελάτη, έστω και αν υπάρχει μια διαφορά μεταξύ ισπανικού και ελληνικού, τουλάχιστον να είμαστε ανταγωνιστικοί ως Έλληνες.

.

Κυρία Γιαβρόγλου, σας ευχαριστώ θερμά. Εγώ σας ευχαριστώ.

newtimes 31

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Μαρία Δεβερίκου

H Αθήνα λέει ξανά:

«Yes I can»

Η κυρία Μαρία Δεβερίκου, ιδιοκτήτρια του Radisson Blu Park Hotel παρουσιάζει τις προσπάθειες της Αθήνας να επιστρέψει στη διεθνή τουριστική σκηνή

H σταδιακή αποκατάσταση της εικόνας της Αθήνας στο εξωτερικό έχει ήδη αρχίσει να αποτυπώνεται στις κρατήσεις των ξενοδοχείων της πρωτεύουσας: 11% αυξήθηκαν οι διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία του λεκανοπεδίου Αττικής το 2013. Θα συνεχιστεί η θετική αυτή πορεία; Αν δεν κάνουμε κάτι που θα χαλάσει το κλίμα… και ταυτόχρονα δημιουργήσουμε ορισμένες άκρως αναγκαίες υποδομές, όπως ένα νέο μεγάλο συνεδριακό κέντρο, τα πράγματα θα εξελιχθούν πολύ θετικά, λέει η κυρία Μαρία Δεβερίκου, ιδιοκτήτρια του Radisson Blu Park Hotel Athens. Για τις προσδοκίες των ανθρώπων του αθηναϊκού τουρισμού αλλά και τις μεγάλες επενδύσεις που έγιναν στη συγκεκριμένη μονάδα, η κυρία Δεβερίκου μίλησε στο timetv. Ας την παρακολουθήσουμε: Είναι αλήθεια ότι μετράμε σημαντικές απώλειες; Περάσαμε από έναν ακήρυχτο πόλεμο. Νομίζω ότι η περίπτωση της Αθήνας θα διδάσκεται στα πανεπιστήμια τουρισμού ως case study. Είμαστε η πόλη στην οποία τα τελευταία τρία χρόνια έχουν κλείσει 80 ξενοδοχεία. Δυστυχώς, μετά τη λαμπρή περίοδο της Ολυμπιάδας είχαμε ραγδαία πτώση. Σε σύγκριση με τις 11 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες η Αθήνα παραμένει στην τελευταία θέση. Πράγματι, σε ό,τι αφορά τις πληρότητες και τη μέση τιμή ανά δωμάτιο η Αθήνα είναι χαμηλά.

32 newtimes

Όλα όσα περάσαμε είχαν αντίκτυπο κυρίως στην πρωτεύουσα της χώρας μας, και δυστυχώς τα νούμερα δεν είναι καθόλου καλά. Το μόνο θετικό είναι ότι το 2013 είχαμε αύξηση στις πληρότητες των αθηναϊκών ξενοδοχείων. Δεν μπορούμε να πούμε ότι πήγαμε καλά, γιατί έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμη, όμως πήγαμε λίγο καλύτερα: είχαμε αύξηση 11% στις πληρότητες, σε σχέση όμως με το 2012 που ήταν μια καταστροφική χρονιά. Αν συνυπολογίσει κανείς ότι η μέση τιμή του δωματίου είχε μια ελαφρά κάμψη 2%, ροκανίστηκαν κάποια από τα κέρδη που προέκυψαν από την αύξηση της πληρότητας.

Πράγματι, η αύξηση της πληρότητας έγινε με «σπάσιμο» των τιμών. Δυστυχώς οι τιμές έπεσαν ελαφρά. Ξέρετε, η πρωτεύουσα έχει δύο σοβαρές ελλείψεις: πρώτον, είναι από τις λίγες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που δεν έχουν ένα μεγάλο συνεδριακό κέντρο. Αυτό θα προσέλκυε υψηλής στάθμης ξένους επισκέπτες; Βεβαίως, και θα επηρέαζε και άλλες δραστηριότητες. Τα μεγάλα συνέδρια δίνουν δουλειά σε πολλούς τομείς: από τα ταξί ως τα περίπτερα. Με την κρίση που περάσαμε ήταν λογικό οι ξένοι να μη μας εμπιστεύονται για να οργανώσουν μεγάλα συνέδρια. Τώρα αυτό το κλίμα αρχίζει να

ανατρέπεται. Ήδη έχουμε ανακτήσει ένα μέρος της εμπιστοσύνης και το 2014 όλα πάνε καλά. Πιστεύω ότι θα πάμε ακόμη καλύτερα σε αυτό το κομμάτι. Πρέπει λοιπόν να δούμε σοβαρά τις διοργανώσεις μεγάλων συνεδρίων στην Αθήνα και τη δημιουργία ενός μεγάλου συνεδριακού εκθεσιακού κέντρου. Μιλήσατε για μια δεύτερη προτεραιότητα. Ναι, πρόκειται για την προσπάθεια μείωσης των τελών του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος», διότι είχαμε πολύ μεγάλο κόστος με αποτέλεσμα να μην έχουμε μεγάλη προσέλευση από τις αεροπορικές εταιρείες. Γεγονός το οποίο φαίνεται τώρα να αλλάζει με αποτέλεσμα να έρχο-

Interview

φανταστικός χώρος με θέα ολόκληρη την Αθήνα, την Ακρόπολη και τον Λυκαβηττό.

νται στην Αθήνα. Αυτό είναι πολύ ελπιδοφόρο. Κυρία Δεβερίκου, πριν από την έναρξη της κρίσης είχατε αποφασίσει να επενδύσετε στη ριζική ανανέωση του ξενοδοχείου σας. Τι ακριβώς κάνατε; Το Park – οι περισσότεροι Αθηναίοι το γνωρίζουν – ιδρύθηκε από τον παππού της οικογένειας και πρωτολειτούργησε τον Μάιο του 1976 ως κλασικό ξενοδοχείο πολυτελείας, με βάση τα κριτήρια του ΕΟΤ. Μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες – θυμάστε το κλίμα αισιοδοξίας που επικρατούσε στην Αθήνα και κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τις μετέπειτα εξελίξεις – αποφασίσαμε να υλοποιήσουμε ένα μεγάλο επενδυτικό πλάνο. Αυτό αφορούσε την ολοκληρωτική ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό του ξενοδοχείου. Αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα νέο προϊόν: από ένα κλασικό πολυτελείας ξενοδοχείο να κάνουμε ένα ξενοδοχείο πολυτελείας με πιο μοντέρνα, πιο design ταυτότητα. Έτσι, συναντηθήκαμε με δύο νέους αρχιτέκτονες – σκηνογράφους, τον Γιάννη Μουρίκη και τον Γιώργο Γαβαλά. Είναι νέα παιδιά με πολύ δημιουργικές ιδέες. Με έμπνευση τη φύση και το πάρκο του Πεδίου του Άρεως που βρίσκεται απέναντί μας. Ο στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον urban nature, η φύση δηλαδή μέσα στην πόλη. Προσπάθησαν λοιπόν και βρήκαν στοιχεία της φύσης, όπως τα φύλλα στην οροφή – που αλλάζουν χρώματα ανάλογα με τις ώρες της ημέρας –, κορμούς δέντρων στο lobby, άλλα στοιχεία μέσα στα δωμάτια, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο περιβάλλον και αισθητική. Ήταν μια μεγάλη απόφαση που λάβαμε πριν από την κρίση. Στην πορεία υλοποίησης του επενδυτικού μας σχεδίου αντιμετωπίσαμε τις συνέπειες της κρίσης, όμως προχωρήσαμε. Ήταν λάθος το timing, όμως η επένδυση έγινε. Πόσα κεφάλαια επενδύσατε; Σχεδόν 8 εκατομμύρια ευρώ. Και αυτό διότι προχωρήσαμε και σε στατικό εκσυγχρονισμό και πολλά άλλα πράγματα.

Το επόμενο βήμα σας ήταν η συνεργασία με τον πολυεθνικό κολοσσό Radisson Blu. Θέλαμε να συνεργαστούμε, με τη μορφή franchise agreement, με έναν ξένο όμιλο. Είχαμε πολλές επαφές και συζητήσεις ώσπου καταλήξαμε στη συνεργασία με τη Radisson Blu. Έτσι δημιουργήθηκε το ξενοδοχείο Radisson Blu Park Hotel Athens, το οποίο από την 1η Ιανουαρίου 2012 εντάχθηκε στη σημαντική αυτή ξένη αλυσίδα. Πώς έγινε αυτή η επιλογή; Θεωρούμε ότι το προφίλ αυτής της εταιρείας ταιριάζει πολύ με το ξενοδοχείο μας, έτσι όπως αυτό εξελίχθηκε μετά τις επενδύσεις μας. Είναι μια αλυσίδα που δίνει πολύ σημασία στο design και στη φιλική αντιμετώπιση και εξυπηρέτηση του πελάτη. Η συγκεκριμένη εταιρεία είχε ένα moto που διαπνέει το προσωπικό της που είναι το YES I CAN. Αυτή είναι και η δική μας φιλοσοφία: σημαίνει εξυπηρέτηση του πελάτη. Έχει ορισμένα πολύ ωραία χαρακτηριστικά που μας άρεσαν. Ανάμεσά τους το free Internet σε όλους τους χώρους, το 100% guest satisfaction guarantee – εγγυόμαστε στον πελάτη ότι θα έχει την εξυπηρέτηση που περιμένει και αν δεν την έχει του επιστρέφουμε τα χρήματα –, το super breakfast και πολλά ακόμη tips που αφορούν την εξυπηρέτηση του πελάτη. Τι αντιπροσωπεύει η Radisson Blu; Η Radisson Blu είναι κάτω από μια μεγάλη ομπρέλα: την Carlton Rezidor Hotel Group, στην οποία ανήκουν επίσης τα Park Inn, τα Park Plaza, τα Country-Inn και τα Hotel Missoni. Η μεγάλη αυτή αλυσίδα έχει περίπου 1.300 ξενοδοχεία με 210.000 δωμάτια. Είναι 10η στον κόσμο και 5η στην Ευρώπη σε δυναμικότητα. Τον διεθνή αυτό όμιλο τον φέραμε στην Αθήνα. Αυτό μας βοηθά στο να έχουμε και εμείς αναγνωρισιμότητα, που ασφαλώς δεν θα είχαμε αν ήμασταν ένα μεμονωμένο ξενοδοχείο. Ποια πρακτικά οφέλη είχατε από αυτή τη συνεργασία;

Είναι νωρίς να έχουμε τη συνολική εικόνα. Αν σκεφθείτε ότι το 2012 ήταν η χρονιά που ενταχθήκαμε σε αυτή την αλυσίδα και η χρονιά αυτή ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος για την Αθήνα, δεν υπήρξε αρκετός χρόνος. Από το 2013 έχουμε αρχίσει και βλέπουμε τα οφέλη. Αυτά εστιάζονται στο εταιρικό κομμάτι. Επειδή η Radisson Blu δίνει έμφαση στα corporate accounts και meetings, αυτό μας βοηθάει πολύ διότι μας ανοίγει τη δυνατότητα να συνεργαστούμε με μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες οι οποίες δεν θα επέλεγαν ένα μεμονωμένο ίσως ξενοδοχείο, μάλλον θα πήγαιναν σε ένα branded ξενοδοχείο και αυτό το βλέπουμε ήδη στην καθημερινότητα του ξενοδοχείου. Έχουμε αρκετά corporate meetings, τα οποία μας έρχονται κατευθείαν από το εξωτερικό. Είπατε τη μαγική λέξη: corporate meetings. Ποιες υπηρεσίες μπορεί να έχει από εσάς μια ελληνική εταιρεία; Κατ’ αρχήν εκτός από την υπηρεσία φιλοξενίας – έχουμε 153 δωμάτια – προσφέρουμε πολλές ακόμη υπηρεσίες. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό μας είναι η έμφαση στη γαστρονομία. Έχουμε δύο θεματικά εστιατόρια: το ιταλικό-μεσογειακό all-day restaurant GALLO NERO, που βρίσκεται στο ισόγειο του ξενοδοχείου και το multi-Asian εστιατόριο St’ Astra East, που βρίσκεται στο rooftop του ξενοδοχείου και λειτουργεί μόνο το βράδυ. Τους καλοκαιρινούς μήνες λειτουργεί το εξωτερικό δίπλα στην πισίνα με barbecue, σαλάτες, κρέας, ψάρι κτλ. Επίσης έχουμε την καφετέρια, το Oak Room Café, το οποίο πάλι λειτουργεί όλη την ημέρα για καφέ, γλυκό, σνακ κτλ. Έχουμε ακόμη τους χώρους εκδηλώσεων τους οποίους μπορεί μια εταιρεία να χρησιμοποιήσει: είναι η αίθουσα «Silver Forest», 350 τ.μ. με ένα σκηνικό ασημένιου δάσους, ενταγμένο στη φιλοσοφία της φύσης. Είναι επίσης η αίθουσα «Ατλαντίς», στο ισόγειο. Ολοκληρώνουμε επίσης την αίθουσα «Garden» στον ημιώροφο, 400 τ.μ., που θα είναι στην ίδια φιλοσοφία. Οι επιχειρήσεις πάντως επιλέγουν συχνά το St’ Astra για τα εταιρικά τους δείπνα 30-50 ατόμων. Είναι ένας

Πόσο οικονομικές είναι αυτές οι υπηρεσίες; Αυτό που χαρακτηρίζει το ξενοδοχείο μας είναι το value for money σε όλα τα επίπεδα και στο θέμα της διαμονής αλλά και ειδικά στα θέματα του εστιατορίου. Αυτό μπορεί να το διαπιστώσει κανείς επισκεπτόμενος το multi-Asian εστιατόριο, που έχει εξαιρετικό sushi σε πολύ λογική τιμή, γύρω στα 30 ευρώ μέσος όρος το κουβέρ/άτομο, που γι’ αυτού του είδους την κουζίνα είναι εξαιρετικό. Περιδιαβάζοντας το ξενοδοχείο, βλέπουμε ότι η τέχνη είναι συστατικό μέρος όλων των χώρων. Αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια μόνιμη σχέση ανάμεσα στο ξενοδοχείο και στη σύγχρονη ελληνική τέχνη. Έτσι, δύο φορές τον χρόνο διοργανώνουμε εκθέσεις σύγχρονων ελλήνων καλλιτεχνών. Αυτή την περίοδο φιλοξενούμε σε όλους τους χώρους του lobby έργα της πολύ καταξιωμένης Ελληνίδας καλλιτέχνιδος Όπυς Ζούνη. Είναι ένας τρόπος να γνωρίσουμε σύγχρονους Έλληνες καλλιτέχνες που πολλές φορές δεν γνωρίζουμε. Ερχόμενος κάποιος από τη Θεσσαλονίκη ή από το εξωτερικό έρχεται σε επαφή με έργα σημαντικών καλλιτεχνών. Υπάρχει εναλλαγή στα έργα αυτά; Ναι, δύο φορές τον χρόνο. Κάθε φθινόπωρο και άνοιξη ανανεώνουμε τα έργα τέχνης με καινούργιους καλλιτέχνες. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για το 2014; Τα μηνύματα είναι πολύ θετικά για όλη την Ελλάδα. Πιστεύω ότι θα είναι και για την Αθήνα. Το βλέπω και από τις κρατήσεις, οι οποίες δείχνουν ότι έχει αποκατασταθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης. Δεν πρέπει βεβαίως να ξεχνάμε ότι είμαστε σε έναν πολύ ευαίσθητο τομέα. Αν συμβεί κάτι στραβό, μπορεί το κλίμα να ανατραπεί. Αλλά πάντα σκεφτόμαστε με αισιοδοξία και αν όλα κυλήσουν ομαλά πιστεύω ότι και για την Αθήνα το 2014 θα είναι πολύ θετικά τα αποτελέσματα των ξενοδοχειακών μονάδων. Τουλάχιστον αυτών που απέμειναν…

.

Κυρία Δεβερίκου, σας ευχαριστώ πολύ. Και εγώ σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

newtimes 33

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Άγης Πιστιόλας Αυτοί που είδαν στα ελληνικά όσπρια...

μια νέα φλέβα χρυσού Οι άνθρωποί της υποστηρίζουν ότι είναι μία «από τις πιο ελληνικές εταιρείες». Μάλιστα λένε ότι δεν διανέμουν απλώς ελληνικά προϊόντα αλλά συμβάλλουν καθοριστικά στην περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας, επαναφέροντας στην ημερήσια διάταξη παλαιότερες παραγωγικές συνήθειες του Έλληνα. Ο λόγος για την Agrino, την εταιρεία που δραστηριοποιείται στο χώρο του ρυζιού και των οσπρίων. Ο κ. Άγης Πιστιόλας, διευθυντής Εξαγωγών και Marketing της εταιρείας, ξεδίπλωσε στο timetv το μοναδικό επιχειρηματικό στόρι της Agrino, που πλέον ακολουθεί νέες διαδρομές και την εξωστρέφεια. Ας τον παρακολουθήσουμε:

Ο κ. Άγης Πιστιόλας, διευθυντής Εξαγωγών και Marketing της Agrino, μιλά στο TIMETV για τις παλιές καλλιέργειες που αναπτύσσονται σε διάφορες περιοχές της χώρας υποκαθιστώντας εισαγωγές

Κύριε Πιστιόλα, τι εννοείτε όταν λέτε ότι η Agrino είναι «από τις πιο ελληνικές εταιρείες»; Αυτό που εννοούμε είναι ότι η Agrino είναι η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα και στον κόσμο – ας μου επιτραπεί να πω – η οποία μοναδικά αναγράφει το όνομα του καλλιεργητή και την περιοχή της καλλιέργειας στα προϊόντα που προσφέρει στον Έλληνα καταναλωτή. Αυτό που λέμε και στους συνεργάτες μας, τους καλλιεργητές, είναι ότι λειτουργούμε ως όχημα ώστε να καταφέρουμε να παρουσιάσουμε το προϊόν, το οποίο παράγουν σε δύσκολες ακριτικές περιοχές στην Ελλάδα, στον Έλληνα καταναλωτή. Εσείς ξεκινήσατε τη δραστηριότητά σας από το Αγρίνιο, εκεί ήταν το πρώτο εργοστάσιο. Στη συνέχεια προχωρήσατε, επεκταθήκατε δημιουργώντας ένα υπερσύγχρονο εργοστάσιο στη Θεσσαλονίκη. Αυτό σας συνέδεσε με την τοπική αγορά της Βόρειας Ελλάδας και τους ντόπιους καλλιεργητές; Κοιτάξτε, η εταιρεία Agrino δημιουργήθηκε στο Αγρίνιο, οπότε καταλαβαίνετε ότι υπάρχει και μια σύνδεση του ονόματος. Παρ’ όλα αυτά το Agrino είναι ένα εύηχο όνομα το οποίο λειτουργεί παγκόσμια. Το 1955 ξεκίνησε εκεί γιατί υπήρχε παραγωγή οσπρίων και ρυζιού στην περιοχή. Άλλωστε το ρύζι στην Ελλάδα καλλιεργεί-

34 newtimes

ται στα δέλτα των ποταμών, και εκεί βρίσκεται ο Αχελώος όπως γνωρίζουμε. Οπότε υπήρχε σημαντική παράδοση των ιδρυτών και των συνεχιζόμενων συνεργατών της εταιρείας γύρω από τον αγροδιατροφικό τομέα. Αφού πέρασαν τα χρόνια όμως είδαμε ότι κυρίως η καλλιέργεια του ρυζιού άρχισε να ανεβαίνει προς τα βόρεια, διότι άλλαξαν οι κλιματολογικές συνθήκες δεδομένου ότι πιο πολύ νερό βρίσκεται στα βόρεια παρά στα νότια της χώρας. Οπότε το μεγαλύτερο ποσοστό της καλλιέργειας βρίσκεται πλέον στη Μακεδονία, στα δέλτα των μεγάλων ποταμών Αξιού, Αλιάκμονα, Λουδία και στις Σέρρες στον Στρυμόνα. Έτσι η εταιρεία επέλεξε να βρίσκεται στην περιοχή της καλλιέργειας και να είναι κοντά στους παραγωγούς για να ελέγχει την πρώτη ύλη. Επέλεξε να κάνει μια σημαντική επένδυση, ένα δεύτερο εργοστάσιο παραγωγής και επεξεργασίας απόλυτα καθετοποιημένο μέσα στην καλλιέργεια ρυζιού, στη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου. Η επενδυση ολοκληρώθηκε το 1998. Ως εκείνη τη στιγμή λειτουργούσατε με συνεργάτες στη Βόρεια Ελλάδα; Είχαμε συνεργάτες οι οποίοι μάζευαν το ρύζι για λογαριασμό μας και μας το έφερναν στο Αγρίνιο. Εμείς όμως θέλαμε να ελέγχουμε τα πράγματα όπως πρέπει να γίνεται σε κάθε εταιρεία

που θέλει να είναι καθετοποιημένη. Οπότε δημιουργήθηκε μια πιο στενή σχέση με τους καλλιεργητές; Ακριβώς, μια ιδιαίτερη σχέση με τους καλλιεργητές, μια αμφίδρομη σχέση κερδίζω - κερδίζεις, με την έννοια ότι και εμείς – με τη βοήθειά μας σε επίπεδο γεωπονικής υποστήριξης, σωστών καλλιεργειών, σωστού σπόρου κτλ. – βοηθήσαμε στο να παραχθεί το κορυφαίο ελληνικό ρύζι από τους δικούς μας καλλιεργητές για διάφορους λόγους. Και παράλληλα και εκείνοι να απολαμβάνουν κάποιες τιμές καλύτερες σε σχέση με τον μέσο όρο της αγοράς. Στην πραγματικότητα όμως η εταιρεία, πέρα από το ρύζι, αρχίζει πια να μπαίνει και στα όσπρια ανακαλύπτοντας και νέες περιοχές της χώρας. Ξεκινήσαμε να «βγαίνουμε» στα όσπρια το 1994. Την περίοδο εκείνη υπήρχε μόνο ένα είδος που καλλιεργείτο σε περίσσια ποσότητα: ήταν ο γίγαντας της Καστοριάς και της περιοχής των Πρεσπών. Είναι αδελφές οι περιοχές αυτές. Εμείς ήμασταν η πρώτη εταιρεία η οποία κατ’ αποκλειστικότητα προμηθεύθηκε και παρουσίασε στον Έλληνα καταναλωτή μόνο γίγαντα Καστοριάς και όχι από άλλες χώρες. Οπότε ξεκίνησε μια παράδοση και από το 1994 αναγράφουμε το

όνομα του παραγωγού και την περιοχή καλλιέργειας πάνω στο προϊόν. Το 2006 η εταιρεία – στη Θεσσαλονίκη πια αποκτά μια εμπειρία από την άμεση συνεργασία με τους παραγωγούς –, αποφασίζει να κάνει μια μεγάλη στροφή: δημιουργεί μια ομάδα που «αλωνίζει» την Ελλάδα ψάχνοντας να βρει περιοχές οι οποίες εν δυνάμει καλλιεργούν και θα μπορούσαν να καλλιεργήσουν όσπρια στην Ελλάδα. Το όσπριο σταμάτησε να καλλιεργείται περίπου στα τέλη της δεκαετίας του 1950-1960 στην Ελλάδα. Δόθηκε μεγαλύτερη σημασία σε εύκολες και μεγάλες καλλιέργειες, όπως το στάρι, το καλαμπόκι, το βαμβάκι, οι οποίες επίσης ήταν επιδοτούμενες και από την ΚΑΠ, με αποτέλεσμα να μειωθεί δραματικά η παραγωγή ελληνικού οσπρίου. Το 2006 εμείς πρώτοι κάναμε αυτή την κίνηση στην Ελλάδα και βρήκαμε θύλακες παραγωγής ελληνικού οσπρίου σε πολύ μικρές παραγωγές, οργανωμένες όμως ως προς τις περιοχές. Όπως στον Φενεό, όπου ξεκινήσαμε την παραγωγή λαθουριού που γίνεται φάβα τελικώς. Ως τότε η φάβα εισαγόταν από την Τουρκία και από άλλες περιοχές, δεν υπήρχε ελληνική φάβα, μόνο στη Σαντορίνη που παράγει μια μικρή ποσότητα. Ξεκινήσαμε λοιπόν εκεί και έκτοτε δεν κάνουμε εισαγωγή φάβας αλλά κάνουμε παραγωγή. Το ίδιο συμβαίνει και με τα φασόλια Φλωρίνης στη λίμνη

Interview

Βεγορίτιδα, το ίδιο συμβαίνει και με τις φακές Φαρσάλων. Οι φακές ήταν εισαγωγή από την περιοχή του Καναδά της Βόρειας Αμερικής. Πλέον μια σημαντική ποσότητα παράγεται στην Ελλάδα και βέβαια ξεκινήσαμε εμείς και ακολούθησαν – και καλώς έκαναν – και άλλες εταιρείες. Τώρα πλέον υπάρχει μια σημαντική παραγωγή οσπρίου στην Ελλάδα. Να σημειώσω και να σχολιάσω ότι όταν δεν εισάγεις αλλά πλέον παράγεις στην Ελλάδα, εγώ το ονομάζω παθητικές εξαγωγές γιατί ουσιαστικά είναι και μια εξαγωγή όταν φρενάρεις την εισαγωγή προϊόντων και υποκαθιστάς την εισαγωγή με ελληνικά προϊόντα. Ξαναθυμόμαστε δηλαδή ξεχασμένες παραγωγές; Κοιτάξτε, δεν θέλω να φανώ υπερβολικός αλλά για μας στην Agrino δεν είναι τα πάντα το κέρδος. Είναι και η έννοια της αριστείας. Αγαπάμε πάρα πολύ τη χώρα μας, αξίζει για πολύ περισσότερα η χώρα, και καλλιεργητικά και από πλευράς εδαφοκλιματολογικών συνθηκών. Η Ελλάδα είναι η τρίτη σημαντικότερη από πλευράς βιοποικιλότητας στον κόσμο, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να παραχθεί από μπανάνα μέχρι στάρι, αυτό δεν συμβαίνει σε άλλες χώρες του εξωτερικού, μόνο που ως λαός το εγκαταλείψαμε. Άρα είναι πάρα πολύ σημαντικό να δώσουμε έμφαση εκεί. Σε ό,τι αφορά τα όσπρια, υπάρχουν φορείς στην Ελλάδα οι οποίοι έχουν βοηθήσει πάρα πολύ στην αναβάθμιση της εικόνας του οσπρίου στη χώρα. Π.χ. λιανεμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν προβάλλει την ελληνικότητα, εταιρείες σαν και εμάς που έχουμε ουσιαστικά ξεκινήσει την αναβίωση της καλλιέργειας των ελληνικών οσπρίων. Επίσης τα ΜΜΕ κάνουν πάρα πολύ σημαντική δουλειά προσπαθώντας να αναβαθμίσουν τη χρήση του οσπρίου, το οποίο λέγεται κρέας των φτωχών. Βέβαια είναι λάθος αυτή η ονομασία, σαφώς είναι κρέας, γιατί υποκαθιστά τη ζωική πρωτεΐνη με φυτική, άλλη η ζωική άλλη η φυτική, αλλά

ουσιαστικά είναι πρωτεΐνη και η μια και η άλλη. Παρ’ όλα αυτά το όσπριο είναι μια πρώτη ύλη η οποία μπορεί με διάφορους τρόπους να αναβαθμιστεί και να γίνει ένας όμορφος… κύκνος. Το μεγάλο θέμα είναι πώς θα γίνει και trendy γιατί μπορεί να είναι καλό για την υγεία, αλλά έρχεται και μια νέα γενιά η οποία πρέπει να το αποδεχθεί. Προσπαθούμε και εμείς όσο μπορούμε να το κάνουμε ως εταιρεία. Γιατί, ξέρετε, η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι σημαντικό να κάνει πράγματα. «Κάνε εσύ κάτι για τον εαυτό σου και μην περιμένεις τους άλλους» που έλεγε κάποιος μεγάλος κάποτε. Και στα ΜΜΕ να αναβαθμιστεί η χρήση του οσπρίου, π.χ. η φακή στη σαλάτα είναι καταπληκτική ή το ρεβίθι το κοκκινιστό με το ρύζι είναι ό,τι καλύτερο γιατί βοηθάει και τη σωστότερη πέψη. Δεν χρειάζεται να τρώμε μόνο ρεβίθι σούπα όταν έχει -10 αλλά είναι σημαντικό να το αναβαθμίζουμε. Όσπριο σαλάτα το καλοκαίρι δεν υπάρχει για μένα ομορφότερο προϊόν, δηλαδή να συνδυάζεις διάφορα όσπρια και να τα τρως κρύα. Αυτό είναι μια προσπάθεια που γίνεται… Εμείς παράλληλα πριν από 4-5 χρόνια κάναμε κάτι επίσης πολύ δυναμικό, βγάλαμε το πρώτο παραμύθι για μικρά παιδιά, δηλαδή 3-6 ετών, που είχε πρωταγωνιστή τον Κάρπο, ένα πουλάκι που πήγαινε στην Καστοριά και έπαιρνε νερό από τη λίμνη και τάιζε ένα μικρό φυτό που μετά έγινε ο γίγαντας. Αυτό συνδέθηκε με σχολική διαδικασία; Σαφώς, διανεμήθηκαν στην αγορά 40.000 τεμάχια, ένα απίστευτο νούμερο για παραμύθι, και έφθασε στα σπίτια του Έλληνα καταναλωτή. Θέλω να πω ότι πρέπει να πάρουμε τέτοιες δημιουργικές πρωτοβουλίες που θα προωθήσουν κυρίως το ελληνικό όσπριο. Τι αντιπροσωπεύει η εξωστρέφεια στη δραστηριότητά σας;

Είναι για εμάς πρώτη προτεραιότητα και αυτή τη στιγμή έχουμε ένα ποσοστό σε επίπεδο τζίρου της τάξεως του 12% και σε επίπεδο όγκου περίπου 20%. Το 12% είναι ένα νούμερο που πρέπει να αυξηθεί. Οι ελληνικές εταιρείες δεν θα μπορέσουν να αυξήσουν δραματικά τον τζίρο τους αν δεν δουν τον εξαγωγικό τους προσανατολισμό. Κάτι πολύ σημαντικό που δεν είναι εύκολα γνωστό στον Έλληνα, αν και είναι ζωτικό στοιχείο, η ελληνική οικονομία είναι μια μικρή οικονομία 10 εκατομμυρίων ανθρώπων, άρα η μεγαλύτερη αγορά είναι η Ευρώπη των 300 εκατ. και ο κόσμος των 7 δισ. Πόσα χρόνια δραστηριοποιείστε έντονα στις εξαγωγές; Με ένταση ασχολούμαστε περίπου 5 χρόνια. Πολύ σημαντικό είναι να έχεις ένα πολύ ισχυρό προϊόν βέβαια για να βγεις στο εξωτερικό. Δεν είναι εύκολο, γι’ αυτόν τον λόγο χρειάζεσαι και υποστήριξη από το τμήμα έρευνας και ανάπτυξης. Πρέπει να έχεις ανθρώπους αφιερωμένους στις εξαγωγές και να είναι προετοιμασμένη η εταιρεία να επενδύσει στις εξαγωγές και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Για να γίνει αυτό πρέπει να δεις τους εξαγωγικούς σου στόχους, τις χώρες στόχους, ως μια δική σου χώρα, δηλαδή να τη φροντίζεις με τον ίδιο τρόπο. Για να γυρίσω στο ποσοστό, το 10% είναι ένα χαμηλό νούμερο, πιστεύω ότι οι εταιρείες πρέπει να έχουν ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό εξαγωγών, σαφώς και το 15% είναι ακόμη καλύτερο αλλά σίγουρα πρέπει να αυξηθεί αυτό το ποσοστό σε επίπεδο εξαγωγών, σαν δείκτης μιλάω.

Αγαπάμε πάρα πολύ τη χώρα μας, αξίζει για πολύ περισσότερα η χώρα, και καλλιεργητικά και από πλευράς εδαφοκλιματολογικών συνθηκών

Οι αγορές στόχοι, που έχουν το μεγάλο κομμάτι της προσοχή σας, ποιες είναι; Είναι μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές δυτικού τύπου, διότι όπως πολύ σωστά λέγεται και ακούγεται η χώρα πρέπει να εξειδικευθεί στο υψηλής ποιότητας αγροδιατροφικό προϊόν, δεν μπορεί η χώρα να αντιμετωπίσει την Ασία,

newtimes 35

Interview

την Αφρική τη Νότια Αμερική από άποψης κόστους. Είναι τεράστιες οι οικονομίες κλίμακας εκεί, άρα πρέπει να εμβαθύνει στην πρώτη ύλη υψηλής ποιότητας και στην έρευνα και ανάπτυξη μετά που έχει πολύ καλούς ανθρώπους για να το κάνουν αυτό, φτάνει να μένουν στην Ελλάδα. Άρα αν υπάρχουν όλα αυτά τα εργαλεία, μια σωστή πρώτη ύλη, πιο υψηλή προφανώς σε επίπεδο κόστους προϊόντος διότι επαναλαμβάνω το κλίμα και το χώμα στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ πλούσιο, η φακή η ψιλή η Φαρσάλων της Agrino είναι πιο νόστιμη από τη φακή Καναδά, έχει περισσότερη ψίχα, είναι θέμα χώματος και κλίματος. Οπότε, επαναλαμβάνω, η δυναμική είναι η Ευρώπη, η Βόρεια Αμερική, η Αυστραλία, η Νότια Αφρική… Αυτές είναι οι κλασικές χώρες στόχοι για εταιρείες τροφίμων και ποτών, εκεί πρέπει να επικεντρώνεται η ελληνική βιομηχανία τροφίμων. Επίσης και στις ανερχόμενες δυνάμεις, οι οποίες έχουν ένα καλό ποσοστό ανθρώπων που μπορούν να αγοράσουν, βλέπε πρώην Σοβιετική Ένωση, Αραβία, επίσης πολύ σημαντική και για εμάς χώρα, φτάνει να είμαστε καλά οργανωμένοι σε αυτές τις χώρες. Είπατε προηγουμένως ότι υπάρχει ένας πάρα πολύ συγκεκριμένος τρόπος που γίνονται οι εξαγωγές. Είναι αλήθεια ότι την περίοδο της κρίσης γίνονται βιαστικές κινήσεις από πολλές εταιρείες. Ποιος είναι ο δεκάλογος που

36 newtimes

πρέπει να έχει μια εταιρεία ώστε να ανοίξει σοβαρά τις ξένες αγορές; Θα σας πω, διότι μου αρέσει λίγο να δημιουργώ, να ανακατεύω τα πράγματα. Ο Έλληνας δυστυχώς – και βάζω και τον εαυτό μου μέσα – ανακάλυψε προσφάτως τις εξαγωγές υπό την πίεση της μείωσης της εγχώριας αγοράς. Δεν πειράζει. Πάλι καλά θα έλεγα, ας ξεκινήσουμε από τώρα με δομικό τρόπο να δούμε τι σημαίνει εξαγωγές. Στις εξαγωγές πρέπει να βλέπεις τις αγορές-στόχους σαν να είναι η δική σου χώρα. Πώς φροντίζεις την παρουσία σου στην Ελλάδα; Έτσι πρέπει να κάνεις και στο εξωτερικό, και μάλιστα πρέπει να είσαι ακόμη πιο δυναμικός στο εξωτερικό γιατί πας να κατακτήσεις. Αυτός που κατακτά πρέπει να είναι πιο δυνατός από αυτόν που βρίσκεται εκεί και θα χάσει μερίδιο, όπως εμείς με την Ιταλία στον Β’ Παγκόσμιο, έτσι λέω χαρακτηριστικά για να καταλάβουμε όλοι. Άρα πρέπει να πας δυναμικά. Τι πρέπει να κάνεις; Πρέπει να δημιουργήσεις ένα προϊόν το οποίο έχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, είναι μερικώς προσαρμοσμένο στις τοπικές διατροφικές συνήθειες, διότι εσύ παρουσιάζεις κάτι δικό σου, δεν μπορεί να είναι κάτι που τοπικά τρώγεται, πρέπει να έχεις ένα διαφορετικό στοιχείο, η σχέση ποιότητας-τιμής να είναι ανταγωνιστική. Δηλαδή να είναι υψηλή αξία που αντιλαμβάνεται ο καταναλωτής ώστε να πληρώσει την τιμή που το προσφέρεις. Επιπλέον πρέπει να βρεις ένα σω-

στό δίκτυο διανομής, ακόμη καλύτερα αν είναι δικό σου! Γι’ αυτόν το λόγο οι Έλληνες πρέπει να ενωθούμε στο εξωτερικό, δεν μπορεί ένας μόνος του, η συνεργατικότητα είναι καίρια. Εγώ το λέω ξεκάθαρα και το συζητάω και με τους συναδέλφους μου, μόνο έτσι θα μπορέσει η χώρα να βγει έξω όταν ενώσει τις δυνάμεις. Πρέπει όμως να συμφωνήσετε ότι δεν υπάρχει φιλοσοφία συνεργατικότητας στον Έλληνα επιχειρηματία. Σαφώς. Εγώ είμαι αισιόδοξος ότι κάποια στιγμή θα δημιουργηθεί και δουλεύω προς αυτή την κατεύθυνση προσωπικά. Το 2014 ποια είναι η στόχευσή σας και ποιες είναι προσδοκίες σας; Το 2014 εμείς έχουμε στόχευση κατ’ αρχήν να διατηρήσουμε τις δυνάμεις μας στην ελληνική αγορά, που είναι πάρα πολύ σημαντικό. Έχουμε ένα μερίδιο της τάξης του 30%, που είναι και το κυρίαρχο μερίδιο στην κατηγορία του ρυζιού. Άρα φιλοδοξούμε να διατηρήσουμε τις δυνάμεις μας, να συνεχίζουμε να προσφέρουμε αξία στον καταναλωτή. Θέλουμε να διευρύνουμε ακόμη περισσότερο την γκάμα των ελληνικών οσπρίων, σύντομα θα έχουμε και άλλα ελληνικά όσπρια υποκαθιστώντας τις εισαγωγές. Είναι πολύ σημαντικό να παράγουμε προϊόντα – ήδη το έχουμε ξεκινήσει – προστιθέμενης αξίας, τα

οποία μπορεί να προτείνονται στον παγκόσμιο καταναλωτή. Το έχουμε καταφέρει ήδη, έχουμε αναπτύξει μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα σειρά η οποία έχει πετύχει ήδη στην Ελλάδα. Λέγεται Agrino Bistro, είναι ημιέτοιμα ρύζια και ρυζότο, τα οποία μπορεί να φτιάξει κανείς μόνο με νερό. Ακόμη και κάποιος που δεν γνωρίζει να μαγειρεύει μπορεί να φτιάξει εύκολα ένα καταπληκτικό ρυζότο σαν αυτά που τρώμε έξω στα εστιατόρια, γι’ αυτόν τον λόγο το ονομάσαμε Bistro, γιατί κάνεις ένα Bistro στο σπίτι σου. Είναι σημαντικό και το λέω γιατί αυτό το προϊόν τυγχάνει της παγκόσμιας αποδοχής. Είναι και ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Ακριβώς, είναι ένας συνδυασμός ποιότητας, αξίας και ουσιαστικά ανταποκρίνεσαι και στις απαιτήσεις του σύγχρονου καταναλωτή. Δημιουργείς μια ανάγκη αλλά ικανοποιείς και μια ανάγκη μαζί, οπότε αυτά τα προϊόντα, όπως και το Agrino Bistro, που υπάρχουν και σε άλλες σημαντικές εταιρείες, είναι ουσιαστικά οι πρωτοπόροι. Αυτοί θα μπουν μπροστά για να μπορέσει η Ελλάδα να έχει μια σημαντική παρουσία στα ξένα super markets, αλλά σηματοποιημένη, δηλαδή με το όνομα Agrino και με τα λοιπά σήματα που υπάρχουν στην ελληνική αγορά. Σας ευχαριστώ θερμά. Και εγώ για την ενδιαφέρουσα αυτή συνομιλία.

.

newtimes 37

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ τιμε tv

Γιάννης Μίχος Ο Έλληνας επιχειρηματίας της πληροφορικής, στον οποίο «υποκλίθηκε» ο Βρετανός πρεσβευτής Δηλαδή προσλαμβάνετε μέσα στην κρίση; Ναι. Και προσλαμβάνουμε, και εμφανίζουμε αυξητικούς ρυθμούς. Έχουμε θετικά πρόσημα τόσο στην αύξηση του τζίρου όσο και στην κερδοφορία. Έχουμε σημαντική μείωση του τραπεζικού δανεισμού και βελτίωση των χρηματοοικονομικών δεικτών της επιχείρησης.

Είναι ένας από τους 50 φιναλίστ για την απονομή των διακρίσεων European Business Awards. Μάλιστα σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στην κατοικία του Βρετανού πρεσβευτή στην Ελλάδα έλαβε από τον τελευταίο τη σχετική διάκριση. Ο λόγος για τον κ. Γιάννη Μίχο, διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Epsilon Net, ο οποίος πραγματικά προτείνει στον χώρο του λογισμικού μια ιδιαίτερα καινοτόμα λύση. Αυτός άλλωστε – η καινοτομία – ήταν και ο λόγος της βράβευσης. Ο κ. Μίχος μίλησε στο timetv. Ας παρακολουθήσουμε τα σημαντικότερα σημεία από τη συνομιλία μας μαζί του:

Ποιο είναι το στοιχείο εκείνο που αποτελεί καινοτομία για την επιχείρησή σας; Αυτό που αποτελεί καινοτομία είναι ότι συγκεντρώνουμε σε ένα προϊόν τις υπηρεσίες τριών διαφορετικών προϊόντων. Έχουμε τρία διαφορετικά business units στην εταιρεία που έχουν το ίδιο target group. Με δυο λόγια, έχουμε τρεις κλάδους δραστηριότητας. Ο ένας είναι ο κλάδος του λογισμικού, είμαστε δηλαδή μια «βιομηχανία» παραγωγής software. Ο δεύτερος είναι ο κλάδος ενημέρωσης. Ενημερώνουμε δηλαδή τις επιχειρήσεις πάνω στις αλλαγές που γίνονται στα οικονομικά, στα φορολογικά, στα εργατικά θέματα. Και οι αλλαγές είναι πολλές στο ευμετάβλητο περιβάλλον που ζούμε τα τελευταία χρόνια. Θα ήθελα όμως να σας πω ότι από τη μεταπολίτευση και μετά η Ελλάδα βρίσκεται σε μια διαρκή πορεία εκσυγχρονισμού, με διαρκείς θεσμικές αλλαγές. Αυτές τις αλλαγές τις παρακολουθούμε στον δεύτερο τομέα της επιχειρηματικής μας δράσης. Ο τρίτος κλάδος είναι αυτός της εκπαίδευσης, που επίσης απευθύνεται σε στελέχη επιχειρήσεων. Ουσιαστικά μιλάμε για κατάρτιση στελεχών. Δίνουμε όλα αυτά που πρέπει να γνωρίζει επιπλέον αφού τελειώσει την πανεπιστημιακή του μόρφωση. Με δυο λόγια, το συγκριτικό σας πλεονέκτημα είναι ο συνδυασμός αυτών των τριών ενεργειών. Δηλαδή σε άλλη περίπτωση κάποιος πελάτης θα έπρεπε να αναζητήσει τρεις διαφορετικές εταιρείες για να καλύψει αυτές τις ανάγκες; Ακριβώς, αυτοί οι τρεις επιχειρηματικοί κλάδοι έχουν το ίδιο κοινό, τους ίδιους πελάτες, το ίδιο target group. Είναι το κοινό των ανθρώπων που εργάζονται στις οικονομικές διευθύνσεις των επιχειρήσεων, στα λογιστήρια, στα λογιστικά γραφεία, είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες σύμβουλοι. Σε όλους αυτούς τους ανθρώπους μέσα από ένα πλαίσιο διαφορετικών προϊόντων και υπηρεσιών προσπαθούμε να κάνουμε τη δουλειά τους, την καθημερινότητά τους πιο αποδοτική, πιο εύκολη, για να μπορούν και αυτοί με τη σειρά τους να αντεπεξέλθουν σε όλον αυτόν τον όγκο της εργασίας που απαιτείται. Πόσους εργαζομένους απασχολείτε; Πάνω από διακόσιους εργαζομένους. Και μάλιστα την τελευταία χρονιά έχουμε αύξηση 20% στο προσωπικό μας.

38 newtimes

Σε μια εποχή που οι επιχειρήσεις κάνουν αγώνα επιβίωσης, μπορεί να έχουν χρόνο και πόρους για υπηρεσίες όπως οι δικές σας; Η σκέψη σας έχει βάση. Πρέπει όμως να ξέρετε ότι η αγορά αυτή τη στιγμή αναζητεί καλύτερη οργάνωση. Η κρίση ζητάει από τις επιχειρήσεις να οργανωθούν καλύτερα, να μειώσουν το κόστος τους για να γίνουν πιο ανταγωνιστικές. Η καλύτερη οργάνωση είναι συνυφασμένη με καλύτερη οργάνωση επιχείρησης και καλύτερα συστήματα πληροφορικής. Από εκεί και πέρα το πώς η κάθε εταιρεία ανταποκρίνεται σε αυτή την τάση και μετατρέπει την κρίση σε επιχειρηματική ευκαιρία, αυτό έχει να κάνει με το πόσο η ίδια η επιχείρηση έχει τη δυνατότητα να παρέχει καλά προϊόντα. Επίσης κάτι ιδιαίτερα σημαντικό σε αυτές τις εποχές είναι ότι οι επιχειρήσεις – είτε είναι μικρές είτε είναι μεσαίες είτε είναι μεγάλες – αναζητούν πολύ περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν την καλύτερη σχέση τιμής - ποιότητας. Η σχέση κόστους - οφέλους είναι βασική αρχή για τις επιχειρήσεις, η οποία αν θέλετε δίνει προβάδισμα σε κάποιες κατηγορίες προϊόντων σε βάρος κάποιων άλλων. Θεωρώ ότι μια γενικότερη αναγκαιότητα που προκύπτει για την καλύτερη οργάνωση εξειδικεύεται από εκεί και πέρα στις επενδύσεις στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι εταιρείες την αγορά. Κάποιες κερδίζουν μερίδιο από αυτά και κάποιες όχι. Εστιάζετε περισσότερο στις ελληνικές επιχειρήσεις; Ακριβώς. Θα σας πω ένα παράδειγμα που προκύπτει και από τα στοιχεία που πρόσφατα δημοσιεύθηκαν από το Κέντρο Στήριξης και Απασχόλησης «Εργάνη». Σύμφωνα με αυτά, ο μεγαλύτερος όγκων των ελληνικών επιχειρήσεων – περίπου το 90% – είναι επιχειρήσεις που απασχολούν από 1 ως 10 άτομα. Αντιλαμβάνεστε δηλαδή ότι αυτό που λέμε ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες θέλουν λύσεις χαμηλού κόστους, ευέλικτες και ταυτόχρονα προσαρμοσμένες στη νομοθεσία. Σε επίπεδο προϊόντων τι ακριβώς προτείνετε; Κοιτάξτε, έχουμε τρεις γραμμές παραγωγής και αντίστοιχα τρεις σειρές προϊόντων. Η μία σειρά είναι τα λεγόμενα ERPs: εμπορολογιστικές εφαρμογές που αφορούν τη λειτουργία και τη διαχειριστική πληροφόρηση, την οικονομική φορολογική οργάνωση της επιχείρησης. Η δεύτερη σειρά προϊόντων είναι τα συστήματα HR Human Resources Managment: εφαρμογές με τις οποίες μια επιχείρηση μπορεί να εξαγάγει τη μισθοδοσία και ταυτόχρονα να παρακολουθήσει το προσωπικό της, δηλαδή ταυτόχρονα να κάνει και την αξιολόγηση του προσωπικού της. Η τρίτη κατηγορία είναι τα συστήματα για λογιστές. Δεν πρόκειται λοιπόν απλά για μια εταιρεία πληροφορικής… Ακριβώς. Έχουμε και κλάδο ενημέρωσης και κλάδο εκπαίδευσης αλλά στην πραγματικότητα δημιουργούμε μια σχέση συνεργασίας με τον πελάτη. Ειδικά ο κλάδος ενημέρωσης, όταν ερχόμαστε και τον ενσωματώνουμε στον κλάδο της πληροφορικής ως τεχνολογία, δίνει ένα στρατηγικό συγκριτικό πλεονέκτημα στον πελάτη που θα κάνει χρήση των δικών μας συστημάτων. Ποιο είναι αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα; Ότι μπορεί ο πελάτης να έχει πρόσβαση στη νομοθεσία μέσα από το σύστημα που κάνει την καταχώρηση μέσα από το ΕRP του, μέσα από το σύστημα που βγάζει μισθοδοσία. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και μοναδικό στην Ελλάδα. Θα σας πω ένα παράδειγμα: Αν είστε ένας πελάτης και κάνετε χρήση του δικού μας προγράμματος μισθοδοσίας, ας υποθέσουμε ότι θέλετε να υπολογίστε το δώρο Χριστουγέννων. Το σύστημα, βάσει των ημερομισθίων και των ημερών εργασίας που έχει ο εργαζόμενος, υπολογίζει το ποσόν και εσείς παράλληλα θέλετε να δείτε τη σχετική νομοθεσία από όπου πηγάζει το δώρο Χριστουγέννων. Και όλα αυτά είναι σε ένα προϊόν; Ακριβώς. Όλα τα παραπάνω προσφέρουν μια πολύ σημαντική τεχνική δυνατότητα και όχι μόνο τεχνική αλλά ουσιαστικά έχει να κάνει τη σύνδεση του software με μια database νομοθεσίας. Αυτό είναι κάτι μοναδικό στην Ελλάδα. Το κάναμε γεγονός και αυτό μας δίνει ένα πλεονέκτημα και μια καινοτομία.

.

newtimes 39

Who is Who

Θέμα

Γιώργος Σπανός

Ο Ατρόμητος...

πρόεδρος

Ο κ. Γιώργος Σπανός, διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΕΚΑ, διευρύνει την παρουσία της εταιρείας του στον χώρο των ναυτιλιακών καυσίμων (bunkering) Αυξημένες κατά 6% εμφανίζονται οι πωλήσεις της εταιρείας εμπορίας πετρελαιοειδών ΕΤΕΚΑ στον χώρο των ναυτιλιακών καυσίμων το 2013. Αυτό ανέφερε στο www.statbank.grανώτερο στέλεχος της επιχείρησης ΕΤΕΚΑ, που διευθύνεται από τον κ. Γιώργο Σπανό. Ο τελευταίος κατόρθωσε να διατηρήσει μια υγιή πορεία της επιχείρησής του μέσα στην κρίση, παρά το γεγονός ότι η αγορά των πετρελαιοειδών κινήθηκε σε ένα εφιαλτικό τοπίο. Η πορεία της ΕΤΕΚΑ στο χώρο του bunkering θεωρείται ιδιαίτερα επιτυχής αν λάβει κανείς υπόψη ότι αυτή είναι μία από τις τρεις σημαντικότερες επιχειρήσεις του κλάδου στον συγκεκριμένο τομέα δράσης. «Το 2013 είχαμε μια σημαντική αύξηση των πωλήσεών μας στον τομέα του bunkering» ανέφερε ο ίδιος παράγοντας της ΕΤΕΚΑ προσθέτοντας: «Την ίδια χρονική περίοδο οι πωλήσεις μας στον τομέα των βενζινών κινήθηκε ανοδικά όταν η συνολική αγορά έπεφτε με ρυθμό της τάξης του 10%». Αγορά-κλειδί για την πορεία της επιχείρησης είναι αυτή των ναυτιλιακών καυσίμων, όπου η ΕΤΕΚΑ διευρύνει συνεχώς το μερίδιό της. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από 33.000 τόνους ναυτιλιακών καυσίμων η εταιρεία έφθασε να διακινεί περίπου 40.000 τόνους το μήνα. Το γεγονός την καθιστά πρωτοπόρο στον τομέα διακίνησης ναυτιλιακών καυσίμων. Η ΕΤΕΚΑ έχει επτά ιδιόκτητα γκαζάδικα (σλέπια), τα οποία της επιτρέπουν να κινείται με αυτονομία στην ανάπτυξη των εργασιών της στον ναυτιλιακό τομέα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ΕΤΕΚΑ έχει πολύ μικρό τραπεζικό δανεισμό, αφού από τα 750 εκατ. που αναμένεται να είναι ο κύκλος εργασιών της εταιρείας το 2013 ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός δεν ξεπερνά τα 20 εκατ. ευρώ. Και αυτό παρά το γεςγονός ότι η διοίκηση της ΕΤΕΚΑ εκταμίευσε σημαντικά ποσά για την αγορά εκτάσεων και ναυ-

40 newtimes

πηγικών εγκαταστάσεων στο Πέραμα. Έτσι η ανάπτυξή της βασίστηκε σε σημαντικό βαθμό σε ίδια κεφάλαια, γεγονός που προσφέρει στην εταιρεία μια ασφάλεια στην κρίση. «Είχαμε εξορθολογίσει και νοικοκυρέψει το δίκτυό μας προτού έρθει η κρίση» λέει ο ίδιος παράγοντας της ΕΤΕΚΑ προσθέτοντας: «Έτσι είμαστε ασφαλείς στην περίοδο της κρίσης, αν και είχαμε κάποιες απώλειες. Φροντίσαμε όμως τις όποιες απώλειες είχαμε σε πρατήρια να τις υπερκεράσουμε εντάσσοντας στο δίκτυό μας νέα καλύτερα πρατήρια. Έτσι κινηθήκαμε και στο δίκτυο των πρατηρίων ανοδικά. Θετικό στοιχείο σε αυτή την πορεία είναι και η ύπαρξη 21 ιδιόκτητων βυτιοφόρων από μέρους της ΕΤΕΚΑ». Η συνολική εγχώρια αγορά καυσίμων βρέθηκε τον περασμένο χρόνο σε ελεύθερη πτώση αφού, σύμφωνα με εκτιμήσεις εκπροσώπων της, η κατανάλωση βενζινών και ντίζελ εμφάνισε πρόσθετη μείωση της τάξης του 10%. Τα υψηλά επίπεδα των λιανικών τιμών, σε συνδυασμό με τη συνέχιση της κρίσης, μεταφράστηκαν σε νέα πτώση των πωλήσεων βενζινών και ντίζελ. Η μείωση της κατανάλωσης σε συνδυασμό με την αυστηρή πιστωτική πολιτική των διυλιστηρίων προς τις εταιρείες και ως εκ τούτου προς τα πρατήρια οδήγησε πολλά από αυτά στο κλείσιμο. Η πολιτική αυτή εκ μέρους των διυλιστηρίων είναι αποτέλεσμα και των δυσκολιών που και τα ίδια αντιμετωπίζουν να εξασφαλίσουν πιστώσεις από τις πετρελαιοπαραγικές χώρες. Οι εξελίξεις με το Ιράν και η επανένταξή του στη διεθνή εμπορική σκηνή δημιουργούν μια θετική εικόνα στην αγορά πετρελαίου. Στο γενικό κλίμα πτώσης της αγοράς, η πορεία της ΕΤΕΚΑ, η οποία από ό,τι δείχνουν τα πράγματα θα εμφανίσει οριακά κέρδη το 2013, αποτελεί μία από τις ελάχιστες θετικές εξελίξεις του κλάδου εμπορίας πετρελαιοειδών.

Γεννήθηκε το 1969 στη Νίκαια, όπου και πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων σε γνωστό αθηναϊκό κολέγιο και έκτοτε ασχολήθηκε με τις επιχειρήσεις. Είναι πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας πετρελαιοειδών ΕΤΕΚΑ Α.Ε., στην οποία είχε μακρά εμπειρία στη διεύθυνση πωλήσεων. Συμμετέχει επίσης στα διοικητικά συμβούλια εταιρειών του ομίλου, όπως Mega Motors και Seven Seas. Από πολύ μικρός ασχολήθηκε με τον αθλητισμό ως ποδοσφαιριστής του Ιωνικού και της Χαλκηδόνας. Ασχολήθηκε με τα διοικητικά του συλλόγου και μάλιστα, με την πολύτιμη βοήθεια όλων των συνεργατών και παικτών, η ομάδα έφθασε να παίζει στα γήπεδα της A’ Εθνικής. Σήμερα είναι πρόεδρος και κύριος μέτοχος της ΠΑΕ Ατρόμητος, η οποία εμφανίζει μια ιδιαίτερα θετική πορεία στην Α’ Εθνική.

H ETEKA ιδρύθηκε το 1983. Την ίδια χρονιά αποκτά δικό της χώρο αγοράζοντας από την ΕΛΒΥΝ τις εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών στο Πέραμα. Η δραστηριότητά της αρχικά αφορούσε τον εφοδιασμό πλοίων όλων των κατηγοριών σε όλα τα μεγάλα λιμάνια της χώρας. Με γνώμονα τη σοβαρότητα, τη συνέπεια και την άμεση εξυπηρέτηση, καταλαμβάνει ισχυρή θέση στην αγορά του international bunkerinig. Η εταιρεία το 1995 εκσυγχρονίζει πλήρως τις εγκαταστάσεις της με υπερσύγχρονα μηχανήματα και μεθόδους, με παράλληλη αναμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, έτσι ώστε να καταστεί πρότυπο εγκαταστάσεως, ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Η εταιρεία εκτός από το χώρο του πετρελαίου συνεχίζει την ανάπτυξή της σε ευρύτερη κλίμακα και ετοιμάζει δυναμικά την είσοδό της στο χώρο της λίπανσης, επιλέγοντας την καλύτερη φόρμα κατασκευής λιπαντικών παγκοσμίας κάλυψης. Τα λιπαντικά ΕΤΕΚΑ πληρούν τις πλέον αυστηρές προδιαγραφές και είναι ποιοτικά πιστοποιημένα κατά το ISO 9002. Καλύπτουν τις ανάγκες όλων των σύγχρονων κινητήρων, τόσο των συμβατικών όσο και των καταλυτικών. Η ΕΤΕΚΑ ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον και, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς, διαθέτει υποκατάστημα στη Βόρεια Ελλάδα, στελεχωμένο με άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό και έμπειρη διεύθυνση, που αγκαλιάζει τον βορειοελλαδίτικο χώρο προσφέροντας άμεση, ποιοτική και φιλική εξυπηρέτηση.

newtimes 41

Φυσικό Αέριο

Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και το Άμστερνταμ Και όμως σε ορισμένα μέτωπα η Ελλάδα είναι πολύ μπροστά. Πιο μπροστά ακόμα και από μεγάλες αμερικανικές πολιτείες που μόλις προ ολίγων ημερών ήρθαν να ακολουθήσουν ελληνικά βήματα που έχουν κατά πολύ προηγηθεί. Ο λόγος για την προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνικά και οικονομικά υπεύθυνη κίνηση των οχημάτων. Πολλοί τα βλέπουν, λίγοι το συνειδητοποιούν... Όμως στους δρόμους της Αθήνας εδώ και χρόνια κυκλοφορούν τα χαρακτηριστικά «πρασινόλευκα» λεωφορεία - αυτά που φέρουν τα σχέδια με τις φυσαλίδες - και τα οποία χρησιμοποιούν ως καύσιμο συμπιεσμένο φυσικό αέριο ή CNG (compresed natural gas). Πρόκειται για το ίδιο καύσιμο που η ΔΕΠΑ διαθέτει πλέον για την κίνηση κάθε τύπου οχημάτων, το γνωστό στην ελληνική αγορά ως FISIKON. 42 newtimes

Σήμερα κυκλοφορούν στους δρόμους της Ελληνικής πρωτεύουσας περισσότερα λοιπόν από 600 λεωφορεία της ΟΣΥ (ΕΘΕΛ) τα οποία κινούνται αθόρυβα, καθαρά και οικονομικά με φυσικό αέριο. Τα «πράσινα» αυτά λεωφορεία αντιστοιχούν στο 20% των λεωφορείων του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών.

Τα λεωφορεία δεν είναι τα μοναδικά ΜΜΜ της Αθήνας που κυκλοφορούν με FISIKON: τα πρώτα ταξί φυσικού αερίου έχουν ήδη κάνει την εμφάνιση τους στους δρόμους της πρωτεύουσας

Το όφελος είναι μεγάλο, τόσο για την εταιρεία, όσο και για το περιβάλλον και εν τέλει την κοινωνία στο σύνολο της. Και αυτό, διότι το φυσικό αέριο είναι κατά πολύ οικονομικότερο σε σχέση με τα υπόλοιπα συμβατικά καύσιμα και πολύ πιο φιλικό προς το περιβάλλον, δεδομένων των μειωμένων εκπομπών σωματιδίων και διοξειδίου του άνθρακα που εκλύει. Έτσι, συνεισφέρει καθοριστικά σε ένα καθαρότερο περιβάλλον – ιδιαίτερα σε ότι αφορά την ατμόσφαιρα των αστικών κέντρων.

newtimes 43

Φυσικό Αέριο

Το φυσικό αέριο μπορεί να συνεισφέρει καθοριστικά στη διατήρηση καθαρότερης ατμόσφαιρας στα αστικά κέντρα, όπως έχει ήδη αποδειχθεί στις πόλεις στις οποίες χρησιμοποιείται Σημειώνεται δε ότι στα λεωφορεία που κινούνται με φυσικό αέριο εντός της πρωτεύουσας πρέπει να προστεθούν και τα περισσότερα από 100 απορριμματοφόρα δήμων που χρησιμοποιούν επίσης το φυσικό αέριο, ενώ πλέον διευρύνεται και ο στόλος των ταξί των επαγγελματικών οχημάτων και των ιδιωτικής χρήσης επιβατηγών.

Η Αθήνα πρωτοπορεί και με τη χρήση «πράσινων» απορριμματοφόρων – περί τα 100 απορριμματοφόρα καύσης φυσικού αερίου FISIKON χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια από το Δήμο Αθηναίων

44 newtimes

Την πρωτοπορία αυτή έρχεται τώρα να ακολουθήσει και η αμερικανική πολιτεία του Ντάλας. Η τοπική εταιρεία αστικών συγκοινωνιών Dallas Area Rapid Transit (DART) αποφάσισε στα μέσα Ιανουαρίου να μετατρέψει το στόλο των λεωφορείων της σε 100% τροφοδοτούμενο από φυσικό αέριο. Το γεγονός ότι η πρωτεύουσα της αμερικανικής πολιτείας - μητρόπολης του πετρελαίου - στρέφεται προς το φυσικό αέριο έχει φυσικά βαρύνουσα σημασία για τη συμβολική υπεροχή του φυσικού αερίου. Η DART αγοράζει τώρα αρχικά 580 λεωφορεία με δυνατότητες τροφοδοσίας με CNG για να καλύψει τις υπεραστικές διαδρομές του Ντάλας. Η DART είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες υπεραστικών συγκοινωνιών στο Τέξας και καλύπτει 14 πόλεις – συμπεριλαμβανομένων του Όστιν και του Ντάλας. Σκοπεύει να μετατρέψει το 100% του στόλου της σε αεριοκινούμενο άμεσα και για το λόγο αυτό προχώρησε στις παραγγελίες των σχετικών οχημάτων, δηλώνει ο αντιπρόεδρός της, Mike Hubbell, συμπληρώνοντας πως αν και πρόκειται για μια μεγάλη επένδυση, αναμένει ταχύτατη απόσβεση λόγω της μεγάλης οικονομίας στα καύσιμα.

Σε ότι αφορά το εθνικό δίκτυο ανεφοδιασμού, τα τελευταία χρόνια, η ΔΕΠΑ διατηρεί δύο ιδιόκτητα πρατήρια FISIKON εντός της Αττικής. Ειδικότερα: 1. στην Ανθούσα – σταθμός ο οποίος εξυπηρετεί όλα τα οχήματα (ΔΧ και ΙΧ) σε 24ωρη βάση 2. στα Άνω Λιόσια – για την εξυπηρέτηση λεωφορείων και απορριμματοφόρων Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα, η ΔΕΠΑ - σε συνεργασία με τα ΕΛΠΕ - έχει θέσει σε λειτουργία δύο ακόμη σταθμούς ανεφοδιασμού φυσικού αερίου κίνησης FISIΚON στην Αθήνα, στην Κηφισιά, επί της λεωφόρου Κηφισίας και στη Φιλαδέλφεια, στο 8ο χλμ της Εθνικής Οδού, καθώς και έναν σταθμό στη Θεσσαλονίκη, στο Δήμο Πυλαίας, επί της λεωφόρου Γεωργικής Σχολής.

Οι αμερικανικές αρχές από την πλευρά τους εκτιμούν ότι η κίνηση της εταιρείας θα έχει όφελος για το περιβάλλον που ισοδυναμεί με την απόσυρση 3.045 ΙΧ από τους δρόμους. Σε ευρωπαϊκά μεγέθη αυτό αντιστοιχεί σε 6.000 ΙΧ, με δεδομένο τον υπερδιπλάσιο συχνά κυβισμό των κινητήρων που χρησιμοποιούνται κατά μέσο όρο από τα οχήματα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ενθαρρύνονται έτσι δημόσιες και ιδιωτικές εταιρείες για την υιοθέτησή του. Δίπλα σε αυτό τον στόλο οχημάτων θα αναπτυχθεί βέβαια κι ένα δίκτυο ανεφοδιασμού – όχι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που ήδη αναπτύσσεται στην Αθήνα! Για να καλύψει τις ανάγκες ανεφοδιασμού των λεωφορείων του, το Ντάλας συνέστησε κοινοπραξία με την εταιρεία εμπορίας Clean Energy με σκοπό τη δημιουργία τεσσάρων πρατηρίων στην ευρύτερη περιφέρεια. Η Ελλάδα ωστόσο δεν είναι μπροστά μόνον από το Ντάλας, αλλά και από πολλές ευρωπαϊκές μητροπόλεις. Για παράδειγμα, ο δήμος του Άμστερνταμ μόλις στα τέλη Ιανουαρίου αποφάσισε επένδυση 3,75 εκατ. ευρώ για να δημιουργήσει δίκτυο ανεφοδιασμού οχημάτων με φυσικό αέριο που θα λειτουργεί με την επωνυμία Orange Gas.

Σήμερα λειτουργούν 5 σταθμοί ανεφοδιασμού FISIKON στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη – άποψη του σταθμού ανεφοδιασμού στην Κηφισιά «Όταν μια αμερικανική πόλη που διέπεται από υψηλού κύρους διαδικασίες λήψης αποφάσεων στρέφεται προς το φυσικό αέριο, και αντίστοιχα, όταν μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα κάνει το ίδιο, τότε έχεις την καλύτερη επιβεβαίωση πως στην Ελλάδα που έχουμε ήδη προ πολλού κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, έχουμε κάνει κάτι σωστά» σχολιάζει Έλληνας περιβαλλοντολόγος που αναγνωρίζει ότι το φυσικό αέριο είναι η πιο άμεσα εφαρμόσιμη, ώριμη και βιώσιμη λύση για οικονομία. Οικονομία ρύπων και χρήματος. Διότι το φυσικό αέριο είναι έως και 66% οικονομικότερο, σύμφωνα με τους ειδικούς, χωρίς η χρήση του να συνεπάγεται θυσίες στις επιδόσεις των οχημάτων. Εάν στην αεριοκίνηση προστεθεί η ευρεία διείσδυση του καυσίμου στην οικιακή και επαγγελματική θέρμανση, όπου και εδώ η οικονομία που επιτρέπει το φυσικό αέριο υπολογίζεται στο 40%, με ακόμα μεγαλύτερα οφέλη για το περιβάλλον, τότε γίνεται αντιληπτό το γιατί όλη η υφήλιος στρέφεται σταδιακά στην - ορθώς αποκαλούμενη - «πράσινη» πηγή ενέργειας.

newtimes 45

New Times spots...

Abreuvoir Ξενοκράτους 51, ΑΘΗΝΑ

Εν Δελφοίς Δελφών 5, 2103608269, ΚΟΛΩΝΑΚΙ

Αερόστατο Κτησίου & Πτολεμαίων 4, ΠΑΓΚΡΑΤΙ

ΧΥΤΗΡΙΟ Ιερά Οδός 44, 210 3412313, ΓΚΑΖΙ

Ανθολόγιο Χαρ. Τρικούπη 127, ΑΘΗΝΑ

Showroom Μιλιώνη 12, 210 36 46460, ΚΟΛΩΝΑΚΙ

Pasaji Στοά Σπυρομήλιου, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

Aperitif Καλαμιώτου 4 Καπνικαρέα, ΑΘΗΝΑ

Cake Ηροδότου 15, 210 7212253, ΚΟΛΩΝΑΚΙ

BAR CODE Καραϊσκου 139-143, ΠΕΙΡΑΙΑΣ

L`ARTE Αγίου Αλεξάνδρου 45, 210 9829005, ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ

BARTESSERA Κολοκοτρώνη 25, ΑΘΗΝΑ

Nice&easy Ομήρου 60 & Σκουφά, 210 3617201, ΚΟΛΩΝΑΚΙ

CASTELLO Βασ. Παύλου 70, Καστέλλα, 210 4138006, ΠΕΙΡΑΙΑΣ

ΒΟΟΖΕ Κολοκοτρώνη 57, ΑΘΗΝΑ

Βιβλιοθήκη Πλατεία Κολωνάκιου, ΚΟΛΩΝΑΚΙ

CIRCUS Ναυαρίνου 11, ΑΘΗΝΑ

Φίλιον Σκουφά 34, ΚΟΛΩΝΑΚΙ

GALLA Ακτή Δηλαβέρη 9-11, Μικρολίμανο, 210 4121611, ΠΕΙΡΑΙΑΣ

ΚΟΚΚΟΙ ΚΑΦΕ Ασκληπιού 39 & Διδότου, ΑΘΗΝΑ

Flocafe Μηλιώνη 11, ΚΟΛΩΝΑΚΙ

PURE BLISS Ρόμβης 24Α, Συνταγμα, ΑΘΗΝΑ

PASSEPARTOUT Σκουφά 47-49, ΚΟΛΩΝΑΚΙ

ΤΙΚΙ Athens Φαλήρου 15 Μακρυγιάννη, ΑΘΗΝΑ

Aleria Μεγάλου Αλεξάνδρου 57, ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΕΙΟ

WINE POINT Αφ. Διάκου & Πορινού 2, ΑΚΡΟΠΟΛΗ

Tailor Made Πλ. Αγίας Ειρήνης 2, 213 0049645, ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ

WINE GALLERY Λ. Αλίμου 109, ΑΛΙΜΟΣ

Harvest Αιόλου και Ευριπίδου, 2130252284, ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ

jimmy`s Βαλαωρίτου 210-3610444, ΒΑΛΑΩΡΙΤΟΥ Gazi Collge Περσεφόνης 53, 210 3422112, ΓΚΑΖΙ

Cartone Περσεφόνης 41, ΓΚΑΖΙ ΒΑΡΟΥΛΚΟ Πειραιώς 80, ΓΚΑΖΙ Aliarman Σοφρωνίου 2, ΓΚΑΖΙ Café Del Sol Βουτάδων 44, ΓΚΑΖΙ BALUX HOUSE Ποσειδώνος 58, ΓΛΥΦΑΔΑ LIVING Ζησιμοπούλου 10, ΓΛΥΦΑΔΑ LA CAFFETTIERA Γούναρη 137Α, ΓΛΥΦΑΔΑ ΠΑΓΩΤΟΜΑΝΙΑ Κωνσταντινουπόλεως 5, ΓΛΥΦΑΔΑ BOURBON Καλλιδρομίου 68, ΕΞΑΡΧΕΙΑ

ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣ Βασ. Παύλου, Καστέλλα, 210 4137016, ΠΕΙΡΑΙΑΣ Base Grill Κωνσταντινουπόλεως 64, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ IGODO Μ. Αλεξάνδρου 71, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

ΜΑΓΚΑΖΕ Αιόλου 33 Πλατεία Αγίας Ειρήνης, ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ

45ST Βεάκη 45, 6936066680, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

6 DOGS Αβραμιώτου 6-8, ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ

ATELIER Αγίας Παρασκευής 79, 210 5773333, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

CAFE ROYAL Λεωφόρος Δεκελείας 59, 210-2527833, ΝΕΑ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ CAMMEO Λεωφόρος Δεκελείας 88, 210-2511145, ΝΕΑ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ

DA VINCI Αγ. Ιωάννου 23, 210 6000102, ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Rails Βασιλέως Αλεξάνδρου 2, 210 5728137, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ Stars Αγίου Ιωάννη 69, Αγία Παρασκευή Mikel Σόλωνος 64, Αθήνα Dacapo Τσακάλωφ 1, Αθήνα Shakespeare Καρύτση 7, Αθήνα Big Apple Σκουφά 69, Αθήνα

42 Κολοκοτρώνη 3, Αθήνα Caprice Υμηττού 101, Αθήνα Mikel Λεωφόρος Μεσογείων 167 & Κατεχάκη, Αθήνα A for Athens Μιαούλη 2-4, Αθήνα

BEBER Αιμ. Βεάκη 35, 210 5720068, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Select Φωκίωνος Νέγρη 26, Αθήνα

Bocca Di Lupo Αιμ. Βεάκη 5, 210 5782277, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Emporio Armani Café Μηλιώνη 5, Αθήνα

CAFÉ CAFÉ Αιμ. Βεάκη 60, 210 5720060, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Siempre Μαρίνου Γερουλάνου 60, Αργυρούπολη

CHOCOLAT Αγ. Παρασκευής 70-72, 210 5782530, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Vive Mare Λεωφόρος Καραμανλή 18, Βούλα

ENFANT GATE Ν. Τρυπιά 5, 210-2583171, ΝΕΑ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ

DIMAR Αιμ. Βεάκη 23, 210 5729970, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Εν πλώ Λεωφόρος Ποσειδώνος 4, Βουλιαγμένη

ΝΕΟΣ ΚΡΙΝΟΣ Δεκελείας 118, 210-2513220, ΝΕΑ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ

ENZZO DE CUBA Αγ. Παρασκευής 70-72, 210 5782530, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Moorings Café Μαρίνα Βουλιαγμένης, Βουλιαγμένη

Patron Δημ. Βασιλείου & Περικλέους, 2130200000 ΝΕΟ ΨΥΧΙΚΟ

FREDDO Παρασκευοπούλου 51, 210 5710196, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Flocafe Λαζαράκη 26, Γλυφάδα

Intro Coffee Bar Κώστα Βάρναλη 30 & Μ. Αλεξάνδρου, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Ya Café Λεωφόρος Κανελοπούλου 4, Γουδί

KIKA Αιμ. Βεάκη 35, 210 5737300, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Philleas Fogg Λεωφόρος Παπάγου 106, Ζωγράφου

MOSSA Αιμ. Βεάκη 9, Τηλ. 210 5750585, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

Dolce Γρηγορίου Αυξεντίου 58-60, Ζωγράφου

Μπρικι Δορυλαίου 6, 2106452380, ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΑΒΙΛΗ

Garage Ηρωων Πολυτεχνείου 3, Ηλιούπολη

Gaspar Δημ. Βασιλείου & Λυκούργου, 2106775011, ΝΕΟ ΨΥΧΙΚΟ Διόσκουροι Δημ. Βασιλείου 16, 210 6713997, ΝΕΟ ΨΥΧΙΚΟ Ράμπα Δημ. Βασιλείου 14, 210 6711677, ΝΕΟ ΨΥΧΙΚΟ OMBRA Ολυμπιονικών 220 & Λυκούργου, ΝΕΟ ΨΥΧΙΚΟ Avanti Café Λ. Εθνικής Αντιστάσεως & Φιλολάου, Καισαριανή

Athina Bar Δ. Σούτσου 3, 210 6434270, ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΑΒΙΛΗ Flower Δορυλαίου 2, 210 6432111, ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΑΒΙΛΗ HETEROCLITO Φωκίωνος 2& Πετράκη 30, ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Αψέντι Ηρακλειδών 19, ΘΗΣΕΙΟ

OINOSCENT Βουλής 45, ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Funky Gourmet Παραμυθιάς 13, ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ

BY THE GLASS Γεωργίου Σουρή & Φιλελλήνων, ΣΥΝΤΑΓΜΑ

ΝΙΧΟΝ Αγησιλάου 61Β, 210 3462077, ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ

ΓΙΟΡΤΗ Τέρμα Ιεράς Οδού, 210 5326163, ΧΑΪΔΑΡΙ

CASH bar-restaurant Δεληγιάννη 54 Κεφαλάρι, ΚΗΦΙΣΙΑ

CUTTY SARK Στρ. Καραϊσκάκη 55, 210 5817199, ΧΑΪΔΑΡΙ

ΑΙΓΛΗ Δηληγιάννη 56, 210 8089400, ΚΗΦΙΣΙΑ

ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟ Ηρώων Πολυτεχνείου 82, 210 4525989, ΧΑΪΔΑΡΙ

ΜΕΝΤΑ Αγ. Θεοδώρων 10, 210 8080173, ΚΗΦΙΣΙΑ

Ψωμί & Αλάτι Πλατεία Ελευθερωτών 8, ΧΑΛΑΝΔΡΙ

CASA Πλατεία Αγ. Δημητρίου 13, 210 6234225, ΚΗΦΙΣΙΑ

EL RAY ALOBAR Θουκυδίδου 7, ΧΑΛΑΝΔΡΙ

J Αργυροπούλου 6, 210 8013896, ΚΗΦΙΣΙΑ

ΜΑÏΜΟΥ Θουκυδίδου 7Α, ΧΑΛΑΝΔΡΙ

BELLINI Λεβίδου 11, 210 8082117, ΚΗΦΙΣΙΑ

PETITE FLEUR Πλατεία Ελευθερωτών 16, ΧΑΛΑΝΔΡΙ

DÉJÀ VU Δεληγιάννη 56, 210 6231650, ΚΗΦΙΣΙΑ Zonar´s Βουκουρεστίου & Πανεπιστημίου, 210 3211158, ΚΟΛΩΝΑΚΙ

FABRICA DE VINO Εμμ. Μπενάκη 3, ΟΜΟΝΟΙΑ

Rosebud Ομήρου 60, 210 3392370, ΚΟΛΩΝΑΚΙ

Σπονδή Πύρρωνος 5, ΠΑΓΚΡΑΤΙ

46 new times

ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ Μικρολίμανο, 210 4134084, ΠΕΙΡΑΙΑΣ

ΜΙΚΡΟ ΚΑΦΕ Αιμ. Βεάκη 36, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ

AROMA Δεκελείας 75, 210-2580400, ΝΕΑ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ

My Plate Πεσρφόνης 43, 210 3451606, ΓΚΑΖΙ

STREET Ηρώων Πολυτεχνείου 59, 210 4525989, ΠΕΙΡΑΙΑΣ

Zaf Πλ. Αγίας Ειρήνης 8, 210 3236711, ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ

BARSOL Ελευθερίου Βενιζέλου 4, ΝΕΑ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ

Soho Βουτάδων 54 Β, 210 3422663, ΓΚΑΖΙ

ΟΣΤΡΙΑ Ακτή Θεμιστοκλέους 4, 210 4182291, ΠΕΙΡΑΙΑΣ

BAJA Λ. Ποσειδώνος 41, ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ

Βενέτης http://www.fournosveneti.gr/ Verde Στρ. Αλ. Παπάγου & Πεντέλης, ΠΑΠΑΓΟΥ

Mare Marina Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο Breeze café Μαρίνα Φλοίσβου,Παλαιό Φάληρο Prappas Sweet Home Λεωφόρος Ποσειδώνος 58, Παλαιό Φάληρο Πισίνα Μαρίνα Ζέας, Πειραιάς Terra Petra Θέατρο Πέτρας, Πετρούπολη Appolis Λόφος Αγίου Δημητρίου, Πετρούπολη Απολλώνιο Άλσους 1 & Λαζαράκη, Γλυφάδα Απολλώνιο Αγίου Αλεξάνδρου 8, Φάληρο Sports Café Λεωφόρος Συγγρού Ανδρέα 178, Λ. Συγγρού Manzo Λεωφόρος Συγγρού 138, Λ. Συγγρού Just Coffe Λεωφόρος Συγγρού 338 Δελφίνια Διαδόχου Παύλου 5, Γλυφάδα Flocafe Λεωφόρος Συγγρού 143 Telescope Λόφος Προφήτη Ηλεία,Χαϊδάρι

travel times 47

48 new times