New Times 127 by NewTimes

Η FREE PRESS ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΚΑΘΕ ΜΗΝΑ

127/ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ.2017

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ALDEMAR

Αιμοδότης της εθνικής οικονομίας ο τουρισμός

Πανελλαδική έρευνα της HELLAS LIST για τις πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις

Ανοδική πορεία των επιχειρήσεων μετά τον αφανισμό χιλιάδων μονάδων

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΠΥΡΟ ΚΤΕΝΑ

Η πρόσφατη αλλαγή στην προεδρία των ΗΠΑ και οι πρώτες αποφάσεις του νέου Αμερικανού προέδρου, όπως για παράδειγμα το διάταγμα που θα σημάνει το τέλος της συμμετοχής των Ηνωμένων Πολιτειών στη Σύμπραξη των Χωρών του Ειρηνικού (TPP), την οποία είχε διαπραγματευθεί επί σειράν ετών η κυβέρνηση Ομπάμα και θεωρείται αντίβαρο στην αυξανόμενη επιρροή της Κίνας, δείχνει ότι ούτε η Αμερική αλλά ούτε και ο κόσμος θα είναι ο ίδιος. Ακόμη και αυτοί που μιλάνε για «θεσμική μνήμη των ΗΠΑ» καταλαβαίνουν ότι η προεδρική αλλαγή στις ΗΠΑ θα επιδεινώσει το κλίμα απομονωτισμού των χωρών που ήδη κατακλύζει τον πλανήτη. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν άφησε καμία αμφιβολία γι’ αυτό στην ομιλία του κατά την ανάληψη των καθηκόντων του. Και είναι πραγματικά αξιοπρόσκεπτο ότι ο θυμός που έβγαινε στις προεκλογικές ομιλίες του είναι παρών και ενισχυμένος την ώρα της απόλυτης εξουσίας του. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος δεν μίλησε ως πρόεδρος των ΗΠΑ αλλά ως ο επικεφαλής του αντισυστημικού ρεύματος που τον έφερε στην εξουσία. Πολλοί ανέμεναν ότι θα αναζητούσε κάποια λόγια συναίνεσης για τους ηττημένους, δεν το έπραξε όμως ανεβάζοντας περαιτέρω τους τόνους. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι ο Ντόναλντ Τραμπ βλέπει με πολύ διαφορετικό τρόπο τον παγκόσμιο ρόλο της Αμερικής, τις εμπορικές σχέσεις, το πλέγμα ασφαλείας και τις υποχρεώσεις της από αυτόν με τον οποίο τα έβλεπαν οι προκάτοχοί του. Η πρόθεσή του να επιβάλει φόρο 35% σε όλα τα γερμανικής κατασκευής αυτοκίνητα που παράγονται στο Μεξικό και τα οποία στη συνέχεια εισάγονται στις ΗΠΑ δεν είναι

απλώς ένα ακόμη επεισόδιο στον ακήρυκτο οικονομικό πόλεμο ΗΠΑ - Γερμανίας. Είναι η έναρξή του και επισήμως. Τα επόμενα επεισόδια αναμένονται στο κοινό μέτωπο ΗΠΑ - Βρετανίας Καναδά - Αυστραλίας και βάλε, το οποίο, όπως όλα δείχνουν, θα πάρει σάρκα και οστά. Σε μια στιγμή λοιπόν που «τα βουβάλια» ετοιμάζονται να συγκρουστούν με σφοδρότητα, «τα βατράχια» δεν μπορούν παρά να φοβούνται ότι θα περάσουν τέσσερα πολύ δύσκολα και περιπετειώδη χρόνια… Και στα «βατράχια» συμπεριλαμβάνεται και η χώρα μας. Για εμάς εδώ στην Ελλάδα είναι, για παράδειγμα, βέβαιον ότι δεν θα υπάρξει κάποιος στον Λευκό Οίκο ο οποίος θα σηκώσει το τηλέφωνο για να ζητήσει από τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ να δει την ανάγκη παραμονής της χώρας μας στο ευρώ. Και αυτό διότι η πρόθεση της νέας πολιτικής ηγεσίας των ΗΠΑ είναι να ακολουθήσουν και άλλες χώρες το παράδειγμα του Brexit. Υπό αυτή την έννοια δεν μπορεί να αποτελεί καμία εγγύηση η ρήση του Ελληνοαμερικανού νέου προσωπάρχη του Λευκού Οίκου, ο οποίος θέλοντας να υπογραμμίσει την αφοσίωσή του στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στην Ορθοδοξία είπε: «Θέλουμε να βάλουμε την έννοια της θρησκευτικής ελευθερίας, τον Πατριάρχη μας, την Κωνσταντινούπολη και την αναγνώριση των εμποδίων που αντιμετωπίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία στο επίκεντρο αυτού του Λευκού Οίκου. Θα ήθελα να δω την ημέρα που ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα εμφανίζεται στην εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη, θα αναγνωρίσει την καταπίεση και τον αγώνα που δίνει. Δεν είναι μόνο σύμβολο για την Ορθόδοξη Εκκλησία αλλά και

για τους πιστούς σε όλον τον κόσμο όταν έχεις χριστιανικά κεφάλια να κείτονται στις ακτές της Μεσογείου και τον ISIS να κερδίζει έδαφος σε όλον τον κόσμο». Στην πραγματικότητα σε ό,τι αφορά τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, όπου βρίσκεται και η χώρα μας, η κυβέρνηση Τραμπ όχι μόνο δεν ενδιαφέρεται για την ενωμένη Ευρώπη αλλά αντίθετα θα επιθυμούσε να ενταθούν οι τάσεις απόσχισης από το γερμανικό άρμα. Αρνητικά επίσης θα μας επηρεάσει ένας νέος πόλεμος για την εξάρθρωση του ακραίου Ισλάμ. Και αυτό διότι η Ελλάδα βρίσκεται κοντά στις εστίες που γεννούν το πρόβλημα. Το βέβαιον πάντως είναι ένα: όσο κυλά ο χρόνος, μπροστά στη χώρα μας και στην κυβέρνηση το δίλημμα «με ποιον θα πάει και ποιον θα αφήσει» θα γίνεται ολοένα και πιο δραματικό. Θα μπορέσει σύσσωμο το πολιτικό προσωπικό της χώρας να συγκροτήσει μια εθνική γραμμή άμυνας, αξιοποιώντας τη γεωστρατηγική θέση της ούτως ώστε να αποκτήσει την αναγκαία θωράκιση τα δύσκολα αυτά χρόνια; Ή θα σταθεί ανίκανο και διασπασμένο παρακολουθώντας νέες εθνικές απώλειες;

Edito

Τι κάνουμε;

newtimes.gr

ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ Active Business Publishing ΕΠΕ - Καδμείας 17, 118 55, Αθήνα, Website: www.newtimes.gr www.traveltimes.gr, E-mail: info@newtimes.gr, Τηλ.: 210 3428.667, 210 3421.861, Fax: 210 3421.955 ΕΚΔΟΤΗΣ Σπύρος Α. Κτενάς, ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Διονύσης Βασιλόπουλος, ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Active Business Publishing Θεόδωρος Τσακάλογλου, ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ NEW TIMES Οθων Βασιλόπουλος, Νίκος Προκάκης ΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ OΜΑΔΑ Νατάσσα Σπαγαδώρου, Γιώργος Σακκάς, Νεκταρία Καρακώστα ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Διονύσης Βασιλόπουλος, ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Αντονέλα Τόνι, ΔΗΜΙOΥΡΓΙΚO & ΣΕΛΙΔOΠOΙΗΣΗ Active Business Publishing ΕΠΕ, ΕΚΤΥΠΩΣΗ GRAFIMA ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ Α.Ε. Απαγορεύεται η ολική ή μερική ανατύπωση, δημοσίευση ή αναπαραγωγή χωρίς ειδική άδεια της εκδότριας εταιρείας. Τα ενυπόγραφα άρθρα δεν εκφράζουν απαραίτητα τις απόψεις του περιοδικού. Χειρόγραφα, φωτογραφίες ή άλλο υλικό που αποστέλλεται προς δημοσίευση, δεν επιστρέφεται.

FINA N

IES AN

● L DATA COMP CIA

hellas list

Έρευνα

w.hellaslist.com ww

ΑΝΟΔΙΚH ΠΟΡΕIΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡHΣΕΩΝ ΜΕΤA ΤΟΝ ΑΦΑΝΙΣΜO ΧΙΛΙAΔΩΝ ΜΟΝAΔΩΝ Πανελλαδική έρευνα της HELLAS LIST σε 2.600 εκ των σημαντικότερων επιχειρήσεων της χώρας

➔

Η είδηση είναι αποκαλυπτική: σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα της HELLAS LIST, που έγινε σε 2.600 εκ των σημαντικότερων επιχειρήσεων της χώρας, το 2015 ανακόπηκε η πτωτική πορεία των οικονομικών τους επιδόσεων! Στο σύνολό τους (και όχι μεμονωμένα) οι εταιρείες εμφάνισαν κέρδη, γεγονός το οποίο έλαβε χώρα μέσα σε ένα εφιαλτικό οικονομικό περιβάλλον. Τι ακριβώς συνέβη; Πρώτον, οι επιχειρήσεις αυτές μείωσαν κατά 5% τον συνολικό τζίρο τους εμφανίζοντας πωλήσεις ύψους περίπου 102 δισ. ευρώ το 2015. Δεύτερον, τα συνολικά μεικτά κέρδη των εν λόγω εταιρειών αυξήθηκαν αισθητά, το 2015 σε σχέση με το 2014, ενώ το περιθώριο μεικτού κέρδους βελτιώθηκε κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες. Τρίτον, η πιο θεαματική αλλαγή καταγράφηκε στα καθαρά κέρδη των εταιρειών όπου σημειώθηκε πλήρης ανατροπή: οι εταιρείες αυτές (κερδοφόρες και ζημιογόνες) εμφάνισαν συνολικά κέρδη 1,1 δισ. ευρώ όταν το προηγούμενο έτος είχαν εμφανίσει ζημιές. Αν βεβαίως θέλουμε να δούμε τη συνολική εικόνα, οφείλουμε να πούμε ότι οι παραπάνω επιδόσεις αφορούν το επιχειρηματικό κομμάτι που παρέμεινε στη σκηνή. Διότι την περίοδο αυτή στην επιχειρηματική κοινότητα της χώρας κατεγράφησαν νέες σημαντικές απώλειες: το 2015, πρώτο έτος διακυβέρνησης της παρούσας κυβέρνησης, 200.000 άτομα εγκατέλειψαν την επιχειρηματική τους προσπάθεια. Την ίδια περίοδο αλλά και το επόμενο έτος είδαμε επιχειρηματικούς κολοσσούς να βάζουν λουκέτο: Μαρινόπουλος, Ηλεκτρονική Αθηνών, Jetoil και αρκετοί ακόμη έγραψαν τίτλους τέλους, ακολουθώντας τον βασικό νόμο της τρέχουσας οικονομίας που αναπτύσσεται μέσα από την καταστροφή υπεραξιών που δημιουργήθηκαν στο παρελθόν. Έτσι λοιπόν και έγινε: αυτοί που έμειναν ζωντανοί στον επιχειρηματικό στίβο ακολούθησαν ανοδική πορεία. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας της HELLAS LIST, τη μερίδα του λέοντος απέσπασαν οι 100 μεγαλύτερες (βάσει κύκλου εργασιών) του δείγματος. Συγκεκριμένα, οι εταιρείες αυτές, ενώ μείωσαν τον συνολικό κύκλο εργασιών τους κατά 6% για να φθάσουν τα 28 δισ. ευρώ, κατόρθωσαν να αυξήσουν τα κέρδη τους κατά 56% για να προσεγγίσουν τα 2 δισ. ευρώ. Ας σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα, στις πρώτες θέσεις της λίστας των πιο κερδοφόρων εταιρειών βρέθηκαν οι επιχειρήσεις ΟΠΑΠ Α.Ε., Μotor Oil Ελλάς, Cosmote, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, ΟΤΕ Α.Ε., Jumbo A.E., Καρέλια Καπνοβιομηχανία, Aegean Airlines, Εθνική Ασφαλιστική και Α-Β Βασιλόπουλος.

Οι επιχειρήσεις

4 newtimes

Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου (ΟΠΑΠ) Στην πρώτη θέση της λίστας των πιο κερδοφόρων εταιρειών της χώρας βρέθηκε ο ΟΠΑΠ, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ εμφάνισε καθαρά κέρδη 301,7 εκατ. ευρώ κατά την τελευταία δημοσιευμένη χρήση του (2015). Για να αντιληφθεί κανείς τη σημασία της επιτυχίας του ΟΠΑΠ αξίζει να αναφερθεί ότι στη δεύτερη θέση βρέθηκε η Μότορ Όιλ Διυλιστήρια Κορίνθου με τζίρο 5,3 δισ. ευρώ και καθαρά κέρδη 291,8 εκατ. ευρώ. Ο Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου (ΟΠΑΠ) έκανε τζίρο 1,68 δισ. ευρώ κατακτώντας την 6η καλύτερη θέση στον κατάλογο των επιχειρήσεων με τον μεγαλύτερο κύκλο εργασιών. «Έχουμε ήδη επιτύχει μεγάλη πρόοδο σε αρκετές από τις στρατηγικές μας προτεραιότητες», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΠΑΠ κ. Ντάμιαν Κόουπ, κατά τη διάρκεια σχετικά πρόσφατης τηλεδιάσκεψης για τα οικονομικά αποτελέσματα εννεαμήνου 2016 του ΟΠΑΠ στους αναλυτές, προσθέτοντας: «Εισερχόμαστε σε μια περίοδο σημαντικότατων

αλλαγών το 2017 στον ΟΠΑΠ και σε αυτή την κατεύθυνση είμαστε απόλυτα προσηλωμένοι σε όλες τις πρωτοβουλίες που έχουμε αποφασίσει και υλοποιούμε, με στόχο ο ΟΠΑΠ να καθιερωθεί ως μία εταιρεία ψυχαγωγίας και τυχερών παιχνιδιών παγκοσμίου επιπέδου».

Μότορ Όιλ Τζίρο 5,2 δισ. ευρώ διαχειρίστηκε κατά το 2015 η διυλιστική επιχείρηση Μότορ Όϊλ του ομίλου επιχειρήσεων Βαρδινογιάννη. Η επιχείρηση αυτή κατόρθωσε να αντιστρέψει το ζημιογόνο αποτέλεσμα του 2014 σε κέρδη κατά το 2015 που διαμορφώθηκαν στο επίπεδο των 292 εκατ. ευρώ. Ο όμιλος συνεχίζει να διευρύνει την εξωστρεφή του δραστηριότητα. Ενδεικτική είναι η σχετικά πρόσφατη επιχειρηματική κίνησή του που αφορά την εξασφάλιση ποσοστού 100% στα δικαιώματα έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων στο Brookshire Salt Dome Project των ΗΠΑ μέσω της MVU Brazos. Η συναλλαγή έγινε στις 21/12/2016 με την εταιρεία Texas Edwards Inc. Η MVU Brazos είναι 100% θυγατρική της Motor Oil Vegas Upstream Limited (έδρα Κύπρος). Η Motor Oil Α.Ε. κατέχει το 65% των μετοχών της Motor Oil Vegas Upstream Limited, με το υπόλοιπο 35% να ανήκει στην εταιρεία Vegas Oil and Gas Limited. Η Texas Edwards είναι έμμεση θυγατρική (κατά 100%) της Vegas Oil and Gas Limited. Το Brookshire Salt Dome Project αποτελείται από μεταλλευτικά δικαιώματα καθώς και δικαιώματα διενέργειας σεισμικών ερευνών σε έκταση 78 τετραγωνικών μιλίων βορειοδυτικά του Χιούστον στο Τέξας των ΗΠΑ.

Cosmote Α.Ε. Στην τρίτη καλύτερη θέση της λίστας των πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων της χώρας βρέθηκε η Cosmote Κινητές Τηλεπικοινωνίες Α.Ε. κατά το 2015 ενώ η ΟΤΕ Α.Ε. κατέκτησε την πέμπτη θέση. Αν όμως αθροιστούν τα κέρδη των δύο εταιρειών, αυτά φέρνουν την ενωμένη πια επιχείρηση στην πρώτη θέση των πιο κερφορόρων επιχειρήσεων της χώρας! Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία πανελλαδικής έρευνας της τράπεζας πληροφοριών για την οικονομία και τις επιχειρήσεις HELLAS LIST, σύμφωνα με την οποία η μεν Cosmote μετέτρεψε ζημιές 76,85 εκατ. ευρώ το 2014 σε κέρδη 226,37 εκατ. ευρώ το 2015. Η δε OTE A.E. από 162 εκατ. ευρώ το 2014 εμφάνισε κέρδη 118 εκατ. ευρώ το 2015. Εντυπωσιακό άλμα έκαναν τα οικονομικά αποτελέσματα του ΟΤΕ και κατά το τρίτο τρίμηνο του 2016. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα αποτελέσματα τριμήνου των τελευταίων ετών, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου ΟΤΕ κ. Μιχάλη Τσαμάζ. Ειδικότερα το τρίτο τρίμηνο τα έσοδα το Ομίλου αυξήθηκαν κατά 2,7%. Πρόκειται για την καλύτερη τριμηνιαία επίδοση της δεκαετίας. Τα έσοδα στην Ελλάδα αυξήθηκαν 3,5% και είχαν ισχυρές επιδόσεις σε όλους τους τομείς. Επιπλέον ο όμιλος ΟΤΕ παρουσίασε: ● Αύξηση 2% στο EBITDA Ομίλου ● Αύξηση 9% στο EBITDA σταθερής Ελλάδας ● Αύξηση επενδύσεων για την ανάπτυξη εσόδων και κερδοφορίας ● Ισχυρές επιδόσεις σε υπηρεσίες δεδομένων, ευρυζωνικότητας και τηλεόρασης ● Επενδύσεις σε σύγχρονες υπηρεσίες (δίκτυα νέας γενιάς, περιεχόμενο τηλεόρασης). Αναλυτικά σε ένα περιβάλλον που παραμένει δύσκολο στις δύο βασικές αγορές του ΟΤΕ, Ελλάδα και Ρουμανία, το Γ’ τρίμηνο του 2016 τα ενοποιημένα έσοδα του Ομίλου ανήλθαν σε 997,9 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,7% σε σχέση με το Γ’ τρίμηνο του 2015, κυρίως χάρη στη σημαντική αύξηση των εσόδων της σταθερής Ελλάδας. Τα καθαρά κέρδη του Ομίλου ανήλθαν σε 55,9 εκατ. ευρώ το Γ’

Οι 150 πιο κερδοφόρες ελληνικές επιχειρήσεις τρίμηνο του 2016. Οι επενδύσεις σε πάγια περιουσιακά στοιχεία (εξαιρουμένων των πληρωμών για άδειες φάσματος) το ίδιο διάστημα ανήλθαν σε 183,7 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 29,7%, λόγω υψηλότερων επενδύσεων στις δραστηριότητες σταθερής σε Ελλάδα και Ρουμανία. Οι επενδύσεις στη σταθερή τηλεφωνία Ελλάδας και Ρουμανίας ανήλθαν σε 110,6 εκατ. ευρώ και 31,9 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Στις δραστηριότητες κινητής τηλεφωνίας, οι συνολικές επενδύσεις διαμορφώθηκαν σε 36,1 εκατ. ευρώ (27,7 εκατ. στην Ελλάδα, 6,5 εκατ. στη Ρουμανία και 1,9 εκατ. στην Αλβανία). Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα Γ’ τριμήνου του 2016, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου ΟΤΕ, κ. Mιχάλης Τσαμάζ, ανέφερε: «Είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε ένα από τα πιο δυνατά μας τρίμηνα των τελευταίων ετών. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη ήταν η επίδοσή μας στη σταθερή Ελλάδας, όπου η ανάπτυξη στις υπηρεσίες λιανικής συνεχίζεται δυναμικά, κυρίως χάρη στην τηλεόραση και στις ευρυζωνικές υπηρεσίες. Στην κινητή Ελλάδας τα έσοδα αυξήθηκαν ελαφρώς, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο πέρυσι, λόγω ευνοϊκής βάσης σύγκρισης, αλλά και λόγω των αυξημένων εσόδων από τον τουρισμό τους καλοκαιρινούς μήνες. Τα εξαιρετικά αποτελέσματα στη σταθερή Ελλάδας είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της κερδοφορίας EBITDA Ομίλου». Ο κ. Τσαμάζ πρόσθεσε: «Οι ισχυρές επιδόσεις μας σε ένα δύσκολο περιβάλλον είναι αποτέλεσμα των σημαντικών επενδύσεων που υλοποιούμε. Είμαστε οι μεγαλύτεροι επενδυτές σε όλες τις αγορές που δραστηριοποιούμαστε. Προαπαιτούμενο για να συνεχίσουμε στην ίδια κατεύθυνση, παρέχοντας υπηρεσίες που καλύπτουν τις ανάγκες των οικιακών και εταιρικών πελατών μας, είναι να συνεχίσουμε τις επενδύσεις μας στο μέλλον σε τεχνολογία, υποδομές και περιεχόμενο». Ο ΟΤΕ ενισχύει το επενδυτικό του πλάνο με στόχο να διατηρήσει την τεχνολογική του υπεροχή, να ενισχύσει τις υποδομές του σε κάθε αγορά και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μελλοντικά έσοδα και αύξηση κερδοφορίας. Οι συνολικές επενδύσεις του ΟΤΕ το 2016 υπολογίζονται σε 600 εκατ. ευρώ, εξαιρουμένου του κόστους για απόκτηση φάσματος.

Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» Στην τέταρτη καλύτερη θέση της λίστας των πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων βρέθηκε η επιχείρηση Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος», στο τιμόνι της οποίας βρίσκεται ο κ. Γιάννης Παράσχης. Αυτό προκύπτει από έρευνα της Τράπεζας Πληροφοριών γαι την Οικονομία και τις Επιχειρήσεις HELLAS LIST, σύμφωνα με την οποία τα καθαρά κέρδη της επιχείρησης αυξήθηκαν κατά 42% για να προσεγγίσουν τα 180 εκατ. ευρώ. Το 2015 ήταν μια εξαιρετική χρονιά για τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών αφού ο κύκλος εργασιών της επιχείρησης αυξήθηκε από 315,6 εκατ. ευρώ το 2014 σε 371,3 εκατ. ευρώ το 2015. Είναι δε ενδιαφέρον ότι, ενώ τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης αυξήθηκαν κατά 7,7%, οι συνολικές της υποχρεώσεις μειώθηκαν κατά 3,3%. Οι επιδόσεις αυτές έχουν ασφαλώς άμεση σχέση με την επιβατική κίνηση του αεροδρομίου. Είναι αποκαλυπτικό ότι το 2015 το αεροδρόμιο της Αθήνας «Ελευθέριος Βενιζέλος» εμφάνισε τη μεγαλύτερη αύξηση επιβατών (+19,1%) στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με το 2014. Με 18 εκατ. επιβάτες, σχεδόν όσους εξυπηρέτησε το αεροδρόμιο του Μιλάνου «Μαλπένσα», κατέλαβε την 23η θέση μεταξύ των αεροδρομίων της Ευρώπης. Οι επιβάτες πτήσεων εσωτερικού στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών ήταν 6,4 εκατομμύρια, οι επιβάτες ενδοευρωπαϊκών πτήσεων ήταν 8 εκατομμύρια και οι επιβάτες πτήσεων εκτός Ε.Ε. 3,6 εκατομμύρια. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), τα τρία μεγαλύτερα αεροδρόμια της Ευρώπης είναι το «Χίθροου» του Λονδίνου (75 εκατ.

επιβάτες), το «Σαρλ Ντε Γκολ» του Παρισιού (65 εκατ.) και το Μάιν της Φραγκφούρτης (60 εκατ.). Ανοδική ωστόσο ήταν η πορεία της επιχείρησης και το 2016, γεγονός που οφείλεται αφενός στην αύξηση του τουρισμού στην πρωτεύουσα και αφετέρου στις ενέργειες marketing του Διεθνούς Αερολιμένα της Αθήνας, οι οποίες αποσκοπούν στην προσέγγιση περισσότερων αεροπορικών εταιρειών. Ήδη το 11μηνο του 2016 οι αφίξεις συνολικά σημείωσαν άνοδο 10% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015, ενώ στο 11% κινήθηκε η άνοδος από το εξωτερικό. Οι επικεφαλής του αεροδρομίου των Σπάτων εκτιμούν ότι θα υπάρξει και νέα άνοδος το 2017. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Aegean Airlines, η οποία αποτελεί βασικό συντελεστή της ανοδικής πορείας του «Ελευθέριος Βενιζέλος», στο θερινό πρόγραμμά της εγκαινιάζει νέα δρομολόγια προς Εδιμβούργο, Καλαμάτα, Κάσελ Γερμανίας, Κουβέιτ, Στρασβούργο, Ντίσελντορφ, Ανόβερο και Στουτγάρδη. Επίσης η Emirates προσθέτει και τρίτη ημερήσια πτήση από Ντουμπάι για Αθήνα, η Volotea αυξάνει κατά 33% τις πτήσεις της προς και από την Αθήνα, ενώ η Scoot ξεκινά από τον προσεχή Ιούνιο 4 εβδομαδιαία δρομολόγια από Αθήνα για Σιγκαπούρη. Σημειώνεται ότι η Scoot αποτελεί την πρώτη low cost αεροπορική εταιρία που θα κάνει μεγάλης απόστασης δρομολόγιο προς ευρωπαϊκό προορισμό, μετατρέποντας σε Hub το ελληνικό αεροδρόμιο για την ευρωπαϊκή αγορά. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η Air Canada Rouge προσθέτει δύο δρομολόγια από Αθήνα προς Μοντρεάλ φθάνοντας τα 6 συνολικά. Εξάλλου το 2017 θα υπάρξει περαιτέρω άνοδος από την αγορά της Βόρειας Αμερικής, αφού οι εταιρείες των ΗΠΑ, American, Delta (JFK), United (Νιούαρκ) και Καναδά Air Transat, επεκτείνουν την αρχή και το τέλος της θερινής περιόδου τους ξεκινώντας από την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου (αυξάνουν και capacity πέρα από τη χρονική περίοδο) και φθάνοντας ως τον Νοέμβριο.

Καπνοβιομηχανία Καρέλια Η Καπνοβιομηχανία Καρέλια κατέκτησε μία από τις πρώτες θέσεις των πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων της χώρας αφού το 2015 εμφάνισε καθαρά κέρδη 83,35 εκατ. ευρώ. Την υψηλή της θέση στον κατάλογο των πιο κερδοφόρων εταιρειών διατήρησε η καπνοβιομηχανία και το πρώτο εξάμηνο του 2016, διάστημα κατά το οποίο βελτίωσε περαιτέρω τα οικονομικά της αποτελέσματα. Αναλυτικά τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν σε 30,66 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 30,5% σε σύγκριση με κέρδη 23,5 εκατ. το αντίστοιχο εξάμηνο του 2015. Τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) αυξήθηκαν κατά 45% και ανήλθαν σε 49,49 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τα 34,14 εκατ. του Α’ εξαμήνου του 2015. Οι ενοποιημένες πωλήσεις ανήλθαν στα 426 εκατ. ευρώ έναντι 392,3 εκατ. το 2015 (+8,6%). Με αφορμή τα αποτελέσματα εξαμήνου, ο Ανδρέας Καρέλιας, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, δήλωσε: «Τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά, καθώς, πέραν του αυξημένου κύκλου εργασιών και της κερδοφορίας, σε αρκετές αγορές υπήρξε άνοδος του μεριδίου αγοράς των σημάτων μας. Πρώτιστο μέλημά μας είναι η ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων που αναπόφευκτα θα επιφέρει η εφαρμογή της νέας οδηγίας της Ε.Ε., η οποία διέπει την κυκλοφορία των καπνικών προϊόντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Προς τον σκοπό αυτόν, ολοκληρώθηκε μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 17,2 εκατ. ευρώ. Οι συνεχείς αυξήσεις του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες διεθνείς αγορές, αποτελούν μια συνεχή πρόκληση. Θα εντείνουμε τις προσπάθειές μας, ώστε τα σήματά μας να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους με την ελάχιστη δυνατή επίπτωση στην

➤➤➤ newtimes 5

FINA N

IES AN

● L DATA COMP CIA

hellas list

Έρευνα

w.hellaslist.com ww

➤➤➤

κερδοφορία μας, εκτιμώντας ότι η στρατηγική αυτή θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντά μας μακροχρόνια». Η καπνοβιομηχανία Καρέλιας ολοκλήρωσε το 2016 με επιπλέον παροχές προς τους εργαζομένους της, οι οποίες φθάνουν τα 3 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την πάγια τακτική της εταιρείας οι παροχές της αφορούσαν έκτακτη ενίσχυση 1.500 ευρώ για όσους έχουν παιδιά που σπουδάζουν και αυξήσεις αλλά και έκτακτη οικονομική ενίσχυση ανάλογα με το μισθό των εργαζομένων. Σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας, όλες οι έκτακτες οικειοθελείς παροχές, καθώς και τα έκτακτα πρόσθετα μπόνους για τους εργαζομένους που διέπρεψαν με την απόδοσή τους μέσα στη χρονιά που πέρασε, αποτελούν το μεγαλύτερο ποσόν που έχει δώσει ποτέ η εταιρεία. Το 2016 η Καρέλιας είχε μια πάρα πολύ καλή πορεία στην ελληνική αγορά. Αύξησε τις πωλήσεις της σε όγκο αλλά και σε αξία. Έτσι το μερίδιό της στην ελληνική πίτα της αγοράς μεγάλωσε και έφθασε το 15%, αυξημένο κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Έτσι 3 στις 10 δημοφιλέστερες μάρκες στην ελληνική αγορά παράγονται από την Καρέλιας. Αντίθετα πτωτικές ήταν οι εξαγωγές της εταιρείας. Σε ό,τι αφορά τον καπνό για στριφτό τσιγάρο, η χρονιά έκλεισε με αύξηση 12% περίπου στην ελληνική αγορά και με αύξηση 38% στις διεθνείς πωλήσεις. Όσον αφορά το 2017, η διοίκηση της Καρέλιας τόνισε ότι είναι δύσκολο να γίνουν προβλέψεις λόγω της νέας φορολογίας. Σύμφωνα με την εταιρεία το 90% της τιμής του προϊόντος ελέγχεται από το ελληνικό κράτος μέσα από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και τον ΦΠΑ. Η Ελλάδα, σε ό,τι αφορά τα καπνικά προϊόντα, έχει τους υψηλότερους φόρους στην Ευρώπη και είναι λάθος ο ισχυρισμός ότι τα τσιγάρα στην Ελλάδα έχουν χαμηλές τιμές και μπορούν να πωλούνται ακόμη πιο ακριβά. Επίσης οι αλλαγές στα προϊόντα και στα πακέτα με τις μεγάλες προειδοποιήσεις και τις φωτογραφίες, βάσει της κοινοτικής οδηγίας, μόλις τους τελευταίους μήνες άρχισαν να εμφανίζονται και ακόμη είναι νωρίς για να βγουν συμπεράσματα για τις επιπτώσεις τους και τις μεταβολές που θα προκύψουν στα μερίδια αγοράς. Παράλληλα από το 2019 έρχονται νέες απαιτήσεις για τα προϊόντα του κλάδου στον τομέα της ιχνηλασιμότητας και αυτές απαιτούν μεγάλες αλλαγές στις παραγωγικές διαδικασίες αλλά και στον τρόπο που διανέμονται τα προϊόντα.

Αεροπορία Αιγαίου (Aegean Airlines) Στην πρώτη δεκάδα των πιο κερδοφόρων εταιρειών του 2015 βρέθηκε η Aegean Airlines, η οποία μάλιστα αύξησε τα κερδη της από 71,8 εκατ. ευρώ το 2014 σε 81 εκατ. ευρώ το 2015. Θετική ήταν εξάλλου η πορεία της επιχείρησης και κατά το 2016, αφού τα ενοποιημένα έσοδά της ήταν αυξημένα κατά 3% σε σχέση με το ίδιο διάστημα το προηγούμενο έτος. H επιβατική κίνηση αυξήθηκε κατά 6% και ανήλθε σε 9,8 εκατ. επιβάτες. Στο δίκτυο εσωτερικού η Aegean και η Olympic Air μετέφεραν 4,5 εκατ. επιβάτες, παρουσιάζοντας αύξηση 2%, ενώ στο δίκτυο εξωτερικού ταξίδεψαν 5,3 εκατ. επιβάτες, σημειώνοντας αύξηση 10% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ο Όμιλος, κατά το εποχικά πιο ισχυρό τρίτο τρίμηνο του έτους, παρουσίασε 7% αύξηση στα ενοποιημένα έσοδα σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, που ανήλθαν σε 416,3 εκατ. ευρώ, ενώ τα καθαρά κέρδη μετά τους φόρους βελτιώθηκαν κατά 11% και ανήλθαν σε 74,9 εκατ. ευρώ. Με τη συμβολή του τρίτου τριμήνου το αποτέλεσμα του εννεαμήνου διαμορφώνεται σε 819,9 εκατ. ευρώ έσοδα και 51,2 εκατ. καθαρά κέρδη μετά τουε φόρους, μετριάζοντας την επίδραση του αδύναμου πρώτου εξαμήνου στα συνολικά αποτελέσματα χρήσης. Κύριοι παράγοντες που συνέβαλαν στα θετικά αποτελέσματα υπήρξαν η ανάκαμψη στη ζήτηση από τον Ιούλιο, η θετική από-

6 newtimes

δοση των κύριων προορισμών εξωτερικού αλλά και αρκετών νέων που εγκαινιάστηκαν τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς και η ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας του δικτύου της Αθήνας. «Το εποχικά πιο ισχυρό τρίμηνο για το έτος, η Aegean κατάφερε να σημειώσει βελτίωση στις πληρότητες, να ισχυροποιήσει τη θέση της στις κύριες βάσεις της και να πετύχει βελτίωση της κερδοφορίας» ανέφερε σχετικά ο κ. Δημήτρης Γερογιάννης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, προσθέτοντας: «Η σημαντική επέκταση που υλοποιήθηκε με συνολικό στόλο 61 αεροσκαφών, καλύπτοντας 145 προορισμούς, αλλά και η αναγνώριση της ποιότητας του προϊόντος από ολοένα και περισσότερους επιβάτες στο διεθνές δίκτυο, απέφεραν καρπούς και συνετέλεσαν στη βελτίωση της κερδοφορίας και στη δημιουργία ισχυρών λειτουργικών ροών για το τρίτο τρίμηνο. Η βελτίωση όμως της υψηλής περιόδου δεν ήταν αρκετή για την κάλυψη της αδυναμίας της ζήτησης κυρίως κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους, αλλά και η απώλεια από την αύξηση κατά 11 μονάδες του ΦΠΑ που επηρέασαν αρνητικά τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου. Παραμένουμε επιφυλακτικοί για τη συνέχεια της χρονιάς, λόγω της μεγαλύτερης εξάρτησής μας από την εσωτερική ζήτηση κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους, που παραμένει αδύναμη λόγω της ύφεσης της οικονομίας».

ΑΒ Βασιλόπουλος Ιδιαίτερα θετική εμφανίζεται η πορεία της αλυσίδας σούπερμάρκετ ΑΒ Βασιλόπουλος, που διευθύνεται από τον κ. Λ. Βρεττάκο και η οποία αύξησε την κερδοφορία της από 68,8 εκατ. ευρώ το 2014 σε 76,4 εκατ. ευρώ το 2015. Αυξημένος 13,7% ήταν ο τζίρος της ΑΒ Βασιλόπουλος και κατά το 9μηνο του 2016, σε σχέση με ένα χρόνο πριν, ανερχόμενος συνολικά σε 1,6 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την ανακοίνωση της εταιρείας. Όπως αναφέρει η εταιρεία, παρά το γεγονός ότι ο κύκλος εργασιών των καταστημάτων ειδών διατροφής, σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, καταγράφει σημαντική μείωση κατά τη διάρκεια του έτους, η ΑΒ Βασιλόπουλος συνεχίζει να αυξάνει τα μερίδια αγοράς, ενισχύοντας την ηγετική θέση της στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, «η ΑΒ, με συνέπεια τηρεί τη δέσμευσή της για συνεισφορά στην πράξη στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και στην καταπολέμηση της ανεργίας που καλπάζει στη χώρα μας. Με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, αποτελεί σήμερα έναν από τους πιο μεγάλους εργοδότες στην Ελλάδα με περισσότερους από 13.800 εργαζομένους και αντιπροσωπεύει έναν από τους πιο σημαντικούς επενδυτικούς φορείς σε εθνικό επίπεδο». Σε αυτό το πλαίσιο και παρά τη δυσμενή οικονομική συγκυρία που εξακολουθεί να επικρατεί, σύμφωνα με την ανακοίνωση, η ΑΒ Βασιλόπουλος συνεχίζει την υλοποίηση του επενδυτικού της πλάνου, με επενδύσεις ύψους 54 εκατ. ευρώ τους πρώτους εννέα μήνες του 2016. Σημειώνεται ότι την περασμένη τριετία (2013-2015) το ποσό επενδύσεων ανήλθε σε 260 εκατ. ευρώ. Το 2016 η συμβολή της ΑΒ Βασιλόπουλος στην απασχόληση ενισχύθηκε με τη δημιουργία 871 νέων θέσεων εργασίας, ενώ στην τριετία 2013-2015 η εταιρεία δημιούργησε 1.913 νέες θέσεις εργασίας, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι συμβάλλει στη δημιουργία ευκαιριών μέσα στην κρίση, σύμφωνα με την ανακοίνωση. Σε σχετικές δηλώσεις του ο διευθύνων σύμβουλος κ. Λεωνίδας Βρεττάκος ανέφερε: «Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους δικούς μας ανθρώπους, τους εργαζομένους της ΑΒ, για την καθημερινή προσπάθειά τους που αποτελεί θεμέλιο και έμπνευση πίσω από κάθε μας ενέργεια. Ένα μεγάλο ευχαριστώ, από καρδιάς, στους πελάτες μας για τη διαρκή εμπιστοσύνη που μας δείχνουν. H σχέση μας, η σχέση που δημιούργησε ο Γεράσιμος Βασιλόπουλος 78 χρόνια πριν και που παραμένει ζωντανή στην καθημερινότητά μας, στηρίζεται στην εμπιστοσύνη και στο σεβασμό».

Οι 150 πιο κερδοφόρες ελληνικές επιχειρήσεις ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ 150 ΠΛΕΟΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ* Επωνυμία

Κύκλος Εργασιών 2014

Κύκλος Εργασιών 2015

Μεταβολή Κύκλου Εργασιών

Αποτελέσματα Χρήσεως 2014

Αποτελέσματα Χρήσεως 2015

Μεταβολή Αποτελεσμάτων Χρήσεως

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ Α.Ε. (ΟΠΑΠ)

1.731.996.000 €

1.683.798.000 €

-2,78%

297.277.000 €

301.661.000 €

1,47%

ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ ΕΛΛΑΣ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε.

7.436.908.000 €

5.276.468.000 €

-29,05%

-111.973.000 €

291.798.000 €

COSMOTE – ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε.

1.202.222.000 €

1.165.011.000 €

-3,10%

-76.852.000 €

226.376.000 €

ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ ΑΕ

315.602.778 €

371.306.444 €

17,65%

126.679.777 €

179.843.849 €

41,97%

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΟΤΕ) Α.Ε.

1.511.700.000 €

1.536.000.000 €

1,61%

162.100.000 €

118.300.000 €

-27,02%

JUMBO A.E.

491.555.418 €

518.969.929 €

5,58%

99.640.788 €

101.717.465 €

2,08%

ΚΑΡΕΛΙΑ ΚΑΠΝΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Ε.

552.819.000 €

629.520.000 €

13,87%

84.595.000 €

83.350.000 €

-1,47%

ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε.

850.891.090 €

921.710.090 €

8,32%

71.776.830 €

81.095.060 €

12,98%

'' Η ΕΘΝΙΚΗ '' ΑΕ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ

105.043.000 €

76.664.000 €

-27,02%

ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.

1.791.541.000 €

1.944.119.000 €

8,52%

68.815.000 €

76.447.000 €

11,09%

ΝΗΡΕΥΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Α.Ε.

156.582.084 €

165.421.191 €

5,65%

-8.792.250 €

68.996.699 €

ΤΙΤΑΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ

263.969.000 €

273.193.000 €

3,49%

83.126.000 €

63.619.000 €

-23,47%

ΑΔΜΗΕ Α.Ε.

312.558.000 €

264.601.000 €

-15,34%

96.137.000 €

61.931.000 €

-35,58%

GRIVALIA PROPERTIES Α.Ε.Ε.Α.Π.

42.158.000 €

65.540.000 €

55,46%

40.213.000 €

57.795.000 €

43,72%

CROWN HELLAS CAN ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΙΔΩΝ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΑΕ

154.329.000 €

146.436.000 €

-5,11%

-1.991.000 €

57.449.000 €

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΥΔΡΕΥΣΕΩΣ ΚΑΙ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΕΩΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΗΣ (ΕΥΔΑΠ)

326.374.000 €

324.248.000 €

-0,65%

63.537.000 €

56.343.000 €

-11,32%

HELLENIC DUTY FREE SHOPS A.E.

295.688.000 €

282.642.000 €

-4,41%

60.644.000 €

51.120.000 €

-15,70%

ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΝΓΑΙΑ Α.Ε.Ε.Α (απορρ. από MIG Real Estate)

78.393.000 €

90.630.000 €

15,61%

161.331.000 €

51.054.000 €

-68,35%

ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ Α.Ε.

159.868.000 €

162.779.000 €

1,82%

54.081.000 €

49.979.000 €

-7,58%

BIC ΒΙΟΛΕΞ Α.Ε.

167.058.976 €

208.806.407 €

24,99%

24.118.136 €

48.783.829 €

102,27%

ΜΕΤΑΛΛΙΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΙ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕΤΚΑ Α.Ε.

549.001.000 €

411.924.000 €

-24,97%

84.758.000 €

47.167.000 €

-44,35%

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ (ΕΡΤ) ΑΕ

176.356.000 €

182.902.000 €

3,71%

113.404.000 €

46.826.000 €

-58,71%

ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε.

462.567.000 €

601.429.000 €

30,02%

19.258.000 €

40.628.000 €

110,97%

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε.

2.195.826.000 €

2.125.600.000 €

-3,20%

4.629.000 €

39.431.000 €

751,83%

PCT ΣΤΑΘΜΟΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΚΙΒΩΤΙΩΝ ΠΕΙΡΑΙΑ Α.Ε.

134.929.179 €

140.573.180 €

4,18%

29.931.832 €

36.877.353 €

23,20%

Ι. & Σ. ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ Α.Ε.Ε.

1.239.369.000 €

1.304.718.000 €

5,27%

16.192.000 €

31.816.000 €

96,49%

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΑΕΡΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Α.Ε.

127.272.493 €

136.257.821 €

7,06%

23.981.164 €

30.867.505 €

28,72%

ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΑΕΡΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΕ

158.718.109 €

169.185.449 €

6,59%

15.013.861 €

30.168.906 €

100,94%

ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ ΑΕ

742.176.000 €

751.660.000 €

1,28%

23.164.000 €

27.333.000 €

18%

ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ Α. ΚΑΠΝΙΚΗ Α.Ε.

115.601.000 €

117.116.000 €

1,31%

32.362.000 €

26.278.000 €

-18,80%

ΔΕΣΦΑ ΑΕ

189.278.000 €

149.158.000 €

-21,20%

27.424.000 €

25.145.000 €

-8,31%

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Α.Ε.

54.831.478 €

50.881.605 €

-7,20%

28.388.514 €

24.514.352 €

-13,65%

AUTOHELLAS (HERTZ) ATEE

126.163.957 €

141.239.691 €

11,95%

13.197.709 €

24.032.367 €

82,09%

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.

8.750.184.000 €

6.584.471.000 €

-24,75%

-426.795.000 €

22.725.000 €

ΤΕΡΝΑ Α.Ε

718.499.000 €

700.870.000 €

-2,45%

29.263.000 €

22.620.000 €

GOODYEAR DUNLOP ΕΛΑΣΤΙΚΑ ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ

34.918.265 €

34.739.957 €

-0,51%

-1.723.662 €

20.863.141 €

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ & ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΕ (ΕΥΑΘ)

73.693.000 €

73.048.000 €

-0,88%

20.122.000 €

20.754.000 €

3,14%

ΜΕΤΡΟ Α.Ε.Β.Ε.

697.341.178 €

736.243.483 €

5,58%

17.015.412 €

20.439.930 €

20,13%

OLYMPIC AIR ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΕΡΟΠ. ΜΕΤΑΦ.

106.061.000 €

104.512.000 €

-1,46%

23.114.000 €

19.806.000 €

-14,31%

ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΜΑΡΜΑΡΑ-ΓΡΑΝΙΤΕΣ Α.Ε.

40.658.877 €

50.511.355 €

24,23%

13.535.894 €

19.091.935 €

41,05%

DEMO ΑΒ & ΕΕ

111.834.087 €

123.333.187 €

10,28%

16.860.371 €

18.984.548 €

12,60%

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΕ

4.017.000 €

7.834.000 €

95,02%

6.624.000 €

18.358.000 €

177,14%

NOVARTIS HELLAS Α.Ε.Β.Ε.

337.982.696 €

341.738.645 €

1,11%

-3.650.859 €

18.011.436 €

ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ ΑΒΕΕ

115.569.000 €

128.690.000 €

11,35%

13.973.000 €

17.292.000 €

-22,70%

23,75%

ΕΚΟ Α.Β.Ε.Ε.

1.660.186.000 €

1.384.154.000 €

-16,63%

-3.016.000 €

16.942.000 €

ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΑΕ

24.981.327 €

28.199.599 €

12,88%

9.425.556 €

16.611.785 €

ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΑΝΕ

157.827.000 €

162.077.000 €

2,69%

-2.116.000 €

16.214.000 €

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΙΣΤΗ ΑΕΓΑ

166.326.000 €

172.655.000 €

3,81%

15.108.000 €

16.077.000 €

6,41%

BLUE STAR FERRIES ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΑΕ

143.780.000 €

152.572.000 €

6,11%

17.883.000 €

15.967.000 €

-10,71%

ΑΣΣΟΝΤΑΙΒΕΡΣ Ε.Π.Ε

16.199.128 €

42.554.000 €

162,69%

3.362.272 €

15.306.420 €

355,24%

76,24%

➤➤➤ newtimes 7

FINA N

IES AN

● L DATA COMP CIA

hellas list

Έρευνα

w.hellaslist.com ww

➤➤➤ Επωνυμία

Κύκλος Εργασιών 2014

Κύκλος Εργασιών 2015

Μεταβολή Κύκλου Εργασιών

Αποτελέσματα Χρήσεως 2014

Αποτελέσματα Χρήσεως 2015

Μεταβολή Αποτελεσμάτων Χρήσεως

ΦΑΡΜΑΤΕΝ ΑΒΕΕ

156.983.428 €

163.150.066 €

3,93%

12.362.254 €

15.193.645 €

22,90%

ΕΛΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ Α.Ε.

181.337.802 €

449.636.709 €

147,96%

5.534.045 €

15.133.978 €

173,47%

Ε.Π.Α. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ AE

67.585.251 €

74.489.428 €

10,22%

12.034.744 €

15.120.407 €

25,64%

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ ΑΕ

22.299.000 €

18.050.000 €

-19,05%

13.268.000 €

14.790.000 €

11,47%

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ Α.Ε.

163.197.201 €

188.475.823 €

15,49%

8.284.703 €

14.723.515 €

77,72%

ΝΕΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.

340.773.847 €

306.624.856 €

-10,02%

18.851.411 €

14.582.720 €

-22,64%

OLYMPIC A.E.

158.232.000 €

152.282.000 €

-3,76%

384.000 €

13.682.000 €

3463,02%

ΓΕΝΕΣΙΣ ΦΑΡΜΑ ΑΕ

98.996.048 €

102.434.763 €

3,47%

12.294.867 €

13.620.797 €

10,78%

CHIPITA A.E.

96.402.000 €

103.451.000 €

7,31%

-16.110.000 €

13.187.000 €

HEWLETT PACKARD HELLAS Ε.Π.Ε.

46.315.641 €

48.790.632 €

5,34%

7.940.956 €

12.933.760 €

62,87%

ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΝ (ΒΙΚΟΣ) ΑΕ

66.549.471 €

64.231.632 €

-3,48%

12.719.189 €

11.948.613 €

-6,06%

ΜΠΟΖΑΤΖΙΔΗΣ - ΜΗΤΣΙΟΛΙΔΗΣ Α.Ε. ''ARGOTECH S.A.''

51.358.896 €

53.857.763 €

4,87%

12.454.824 €

11.916.759 €

-4,32%

ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ ΑΒ & ΕΕ

233.320.064 €

261.028.621 €

11,88%

8.434.441 €

11.726.717 €

39,03%

BRISTOL-MYERS SQUIBB AE

63.004.846 €

70.770.797 €

12,33%

10.606.859 €

11.422.649 €

7,69%

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ ΑΝΕΜΟΣ Α.Ε.

29.197.707 €

37.161.089 €

27,27%

6.057.771 €

11.373.737 €

87,75%

ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΓΡ. ΑΒΕΕ

104.247.996 €

120.722.091 €

15,80%

16.542.121 €

11.240.658 €

-32,05%

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε.

168.732.675 €

146.164.186 €

-13,38%

10.550.319 €

10.940.547 €

3,70%

ΠΕΤΤΑΣ ΠΑΥΛΟΣ Ν. ΑΒΕΕ

126.619.020 €

123.381.451 €

-2,56%

7.219.491 €

10.802.574 €

49,63%

NESTLE ΕΛΛΑΣ Α.Ε

385.064.848 €

365.426.715 €

-5,10%

18.633.977 €

10.731.719 €

-42,41%

LEASEPLAN HELLAS A.E.

51.751.206 €

69.389.009 €

34,08%

13.240.359 €

10.616.544 €

-19,82%

DOW ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ

67.541.165 €

59.739.367 €

-11,55%

7.417.194 €

10.597.675 €

42,88%

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ε.Ι. ΑΕ

133.694.363 €

135.577.000 €

1,41%

11.319.124 €

10.593.000 €

-6,42%

ΑΤΤΙΚΑ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΑΕ

141.077.318 €

158.014.174 €

12,01%

10.627.911 €

10.547.286 €

-0,76%

INTERCOMM FOODS ΑΕ

77.556.168 €

83.298.278 €

7,40%

8.665.220 €

10.485.667 €

21,01%

F.H.L. Η. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ Α.Β.Ε.Ε.

41.776.312 €

42.205.166 €

1,03%

9.119.558 €

9.865.399 €

8,18%

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΕ ΟΛΠ

104.320.264 €

99.880.455 €

-4,26%

8.891.465 €

9.772.290 €

9,91%

ΕΛΤΕΡ Α.Τ.Ε.

16.691.716 €

8.196.934 €

-50,89%

-9.795.008 €

9.599.886 €

ΦΑΜΑΡ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΦΑΡΜΑΚΩΝ & ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ ΑΒΕ

125.696.337 €

124.606.945 €

-0,87%

9.890.524 €

9.526.464 €

ΒΕΛΜΑΡ Α.Ε.Β.Ε.

58.836.694 €

61.364.172 €

4,30%

-4.043.132 €

9.398.766 €

ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS ΑΕΒΕ

293.368.000 €

267.796.000 €

-8,72%

22.129.000 €

9.294.000 €

-58%

ΚΑΡΑΤΖΗ Α.Ε. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ & ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

60.973.000 €

62.107.000 €

1,86%

8.416.000 €

9.087.000 €

7,97%

ΒΙΑΝΕΞ ΑΕ

206.889.570 €

210.269.984 €

1,63%

4.329.899 €

9.072.728 €

109,54%

SHELL & ΜΟΗ Α.Ε. ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ

293.849.241 €

208.802.000 €

-28,94%

7.288.920 €

8.793.000 €

20,64%

ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ Δ.Ν. ΜΑΡΜΑΡΑ ΣΚΥΡΑ Α.Τ.Τ.Ξ.Ε.

8.505.690 €

11.099.767 €

30,50%

4.761.762 €

8.538.984 €

79,32%

ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ ΑΕ

85.303.627 €

86.750.421 €

1,70%

10.872.434 €

8.461.396 €

-22,18%

ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΜΙΧ. Α.Β.Ε.Ε.

58.103.150 €

61.608.812 €

6,03%

8.512.222 €

8.369.198 €

-1,68%

ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ ΑΕ

128.903.080 €

134.155.408 €

4,07%

4.922.572 €

8.275.895 €

68,12%

AGROINVEST ΑΕΒΕ

92.095.561 €

94.546.298 €

2,66%

147.626 €

8.168.251 €

5433,07%

Ε-VALUE A.E

46.197.000 €

70.614.000 €

52,85%

1.811.000 €

8.095.000 €

346,99%

H. B. BODY ABEE

37.734.235 €

35.969.704 €

-4,68%

8.416.315 €

8.073.342 €

-4,08%

ΣΕΚΑ ΣΤΑΘΜΟΙ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΠΛΟΙΩΝ ΔΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ Α.Ε.

181.825.923 €

123.001.908 €

-32,35%

3.169.408 €

7.974.219 €

67,20%

ΝΟΚΙΑ ΛΥΣΕΙΣ & ΔΙΚΤΥΑ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.

90.055.308 €

106.161.720 €

17,89%

107.865 €

7.951.526 €

7271,74%

MEDITERRANEAN SHIPPING COMPANY ΕΛΛΑΣ Α.Ε.

50.927.974 €

7.891.458 €

ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ Α.Β.Ε. ΣΙΓΑΡΕΤΤΩΝ

202.421.683 €

274.155.035 €

35,44%

3.660.276 €

7.890.876 €

115,58%

ΠΡ. ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΑΒΕΕ

73.551.044 €

60.636.569 €

-17,56%

13.265.763 €

7.852.652 €

-40,81%

ΟΤΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΛΥΣΕΙΣ ΑΕ

287.147.282 €

315.659.991 €

9,93%

10.510.330 €

7.842.016 €

-25,39%

ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ - ΛΙΛΛΥ ΑΕΒΕ

113.581.802 €

93.317.817 €

-17,84%

7.186.446 €

7.817.906 €

8,79%

ΗΡΩΝ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ Α.Ε.

111.349.000 €

131.381.000 €

17,99%

10.841.000 €

7.326.000 €

-32,42%

BP ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΕ

270.954.051 €

198.388.632 €

-26,78%

9.213.823 €

7.189.680 €

-21,97%

17.842.801 €

22.791.957 €

27,74%

1.633.765 €

7.021.435 €

329,77%

100 ΙΑΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΑΕ

8 newtimes

-3,68%

Οι 150 πιο κερδοφόρες ελληνικές επιχειρήσεις

Επωνυμία

Κύκλος Εργασιών 2014

Κύκλος Εργασιών 2015

Μεταβολή Κύκλου Εργασιών

Αποτελέσματα Χρήσεως 2014

Αποτελέσματα Χρήσεως 2015

Μεταβολή Αποτελεσμάτων Χρήσεως

101 ΜΠΑΛΑΚΑΝΑΚΗ ΑΦΟΙ Α.Β.Ε.Ε.

47.966.913 €

42.276.761 €

-11,86%

7.996.873 €

6.953.037 €

-13,05%

102 ΑΡΗΤΗ ΑΕ

28.282.862 €

29.751.708 €

5,19%

4.752.267 €

6.856.538 €

44,28%

103 DIXONS SOUTH - EAST EUROPE A.E.B.E.

377.089.616 €

365.928.454 €

-2,96%

-6.338.637 €

6.773.496 €

104 FLEXOPACK Α.Ε.Β.Ε. ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ

57.493.000 €

62.271.000 €

8,31%

5.040.000 €

6.575.000 €

30,46%

105 ΟΛΥΜΠΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.

22.610.271 €

22.043.691 €

-2,51%

5.934.252 €

6.236.228 €

5,09%

106 ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗ Ε.Π.Ε.

28.170.656 €

55.269.017 €

96,19%

3.318.729 €

6.217.480 €

87,35%

107 PANERGON AE

47.235.718 €

46.808.241 €

-0,90%

1.997.080 €

6.187.887 €

209,85%

108 MEDITERRANEAN SHIPPING COMPANY ΕΛΛΑΣ Α.Ε.

50.927.974 €

53.677.815 €

5,40%

7.891.457 €

6.113.734 €

-22,53%

109 ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε.

62.403.483 €

37.785.988 €

-39,45%

9.085.914 €

6.101.817 €

-32,84%

110 ΝΤΙΑΞΟΝ Α.Β.Ε.Ε.

15.445.000 €

15.498.000 €

0,34%

4.429.000 €

6.036.000 €

36,28%

111 ACS Α.Ε.

82.304.000 €

81.159.000 €

-1,39%

6.707.000 €

6.011.000 €

-10,38%

112 TUPPERWARE HELLAS Α.Β.Ε.Ε.

43.018.722 €

43.989.566 €

2,26%

4.057.329 €

5.980.194 €

47,39%

113 ISOMAT ΑΒΕΕ

33.064.782 €

37.096.298 €

12,19%

4.190.449 €

5.948.466 €

41,95%

114 ROLEX HELLAS Α.Ε.

51.013.386 €

57.572.934 €

12,86%

5.809.977 €

5.940.133 €

2,24%

115 NEWREST ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΕΛΛΑΣ ΑΕ

37.506.279 €

40.503.545 €

7,99%

4.946.562 €

5.937.821 €

20,04%

116 ΔΕΑΣ ΑΕ

37.903.927 €

40.722.600 €

7,44%

4.626.502 €

5.909.127 €

27,72%

117 ΒΙΒΕΧΡΩΜ ΔΡ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ Δ. ΠΑΤΕΡΑΣ ΑΕ

43.347.495 €

38.722.655 €

-10,67%

5.454.700 €

5.877.028 €

7,74%

118 PRICEWATERHOUSECOOPERS BUSINESS SOLUTIONS A.E.

24.076.381 €

30.502.075 €

26,69%

1.224.572 €

5.788.813 €

372,72%

119 XEROX HELLAS ΑΕ

29.182.815 €

30.382.775 €

4,11%

4.341.684 €

5.733.814 €

32,06%

120 PHARMATHEN INTERNATIONAL A.E.

35.855.056 €

38.242.630 €

6,66%

1.219.676 €

5.703.957 €

367,66%

121 BOLTON ΕΛΛΑΣ AEΒΕ

41.991.055 €

41.707.754 €

-0,67%

5.359.650 €

5.676.516 €

5,91%

122 ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε.

42.574.752 €

45.319.625 €

6,45%

3.716.951 €

5.645.097 €

51,87%

123 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΩΟΤΡΟΦΩΝ Α.Ε.

29.836.934 €

27.923.870 €

-6,41%

4.985.025 €

5.619.575 €

12,73%

124 PFIZER ΕΛΛΑΣ ΑΕ

250.683.984 €

229.661.174 €

-8,39%

11.378.833 €

5.614.811 €

-50,66%

125 LUXOTTICA HELLAS ΑΕ

26.484.141 €

25.563.826 €

-3,47%

5.065.430 €

5.606.259 €

10,68%

126 H AND M HENNES AND MAURITZ AEEE

120.999.939 €

144.090.582 €

19,08%

6.092.140 €

5.575.476 €

-8,48%

127 ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε.

83.646.000 €

81.690.000 €

-2,34%

16.021.000 €

5.518.000 €

-65,56%

128 ΦΛΩΡΙΔΗΣ ΑΕΒΕΚ

103.189.840 €

101.862.891 €

-1,29%

2.969.673 €

5.478.924 €

84,50%

129 ΑΡΓΩ ΑΕΒΕ

26.848.594 €

27.506.230 €

2,45%

4.067.979 €

5.474.499 €

34,58%

130 ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΑΕ

161.310.383 €

257.169.631 €

59,43%

-5.771.136 €

5.468.462 €

131 ΒΥΤΟΓΙΑΝΝΗ ΑΦΟΙ ΑΣΤΗΡ ΑΒΕ

8.160.517 €

22.012.422 €

169,74%

1.322.858 €

5.413.503 €

309,23%

132 KPMG ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ A.E.

15.682.824 €

15.937.374 €

1,62%

4.838.513 €

5.413.473 €

11,88%

133 ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ Α.Β.Ε.Ε.

77.966.000 €

89.590.000 €

14,91%

4.116.000 €

5.402.000 €

31,24%

134 ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ '' OLYMP ''

34.793.172 €

38.411.706 €

10,40%

4.677.366 €

5.386.770 €

15,17%

135 ΔΩΔΩΝΗ Α.Β.Γ.Η. ΑΕ

92.645.588 €

95.449.318 €

3,03%

2.360.683 €

5.224.388 €

121,31%

136 ΛΑΜΨΑ ΑΕ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ

38.651.000 €

41.443.000 €

7,22%

1.843.000 €

5.212.000 €

182,80%

137 IMPERIAL TOBACCO HELLAS A.E.

58.944.808 €

65.938.697 €

11,87%

4.147.480 €

5.195.695 €

25,27%

138 FREZYDERM ΑΒΕΕ

29.673.071 €

33.261.829 €

12,09%

2.232.684 €

5.149.662 €

130,65%

139 IBM ΕΛΛΑΣ ΑΕ

77.253.000 €

78.350.000 €

1,42%

9.282.000 €

5.138.000 €

-44,65%

140 ΣΜΥΡΔΕΞ Α.Ε.

12.281.842 €

13.265.040 €

8,01%

4.641.724 €

5.056.978 €

8,95%

141 BEIERSDORF HELLAS A.E.

41.682.124 €

43.069.207 €

3,33%

5.393.430 €

5.051.546 €

-6,34%

142 ΓΚΑΠ ΑΕ

32.552.633 €

32.905.588 €

1,08%

6.408.776 €

5.047.968 €

-21,23%

143 ΕΘΝΙΚΗ ASSET MANAGEMENT AE

10.672.362 €

9.358.595 €

-12,31%

5.903.365 €

5.009.480 €

-15,14%

144 ΓΙΩΤΗΣ ΑΕ

70.162.053 €

70.342.188 €

0,26%

4.464.739 €

4.979.127 €

11,52%

145 ELPEN ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΕ

113.949.055 €

119.784.368 €

5,12%

4.903.868 €

4.916.263 €

0,25%

146 ΜΥΛΟΙ ΣΟΓΙΑΣ Α.Ε.

210.275.761 €

193.216.774 €

-8,11%

7.804.450 €

4.911.818 €

-37,06%

147 SAMSUNG ELECTRONICS ΕΛΛΑΣ Α.Ε.

238.281.000 €

208.204.000 €

-12,62%

6.525.000 €

4.888.000 €

-25,09%

148 ΚΑΥΚΑΣ Β. ΑΕ

99.287.227 €

109.803.630 €

10,59%

2.211.637 €

4.845.916 €

119,11%

149 ΕΚΟ ΚΑΛΥΨΩ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε.

274.299.000 €

308.316.000 €

12,40%

3.304.000 €

4.784.000 €

44,79%

150 ΛΑΡΣΙΝΟΣ ΑΕ

50.421.782 €

51.777.506 €

2,69%

1.005.661 €

4.758.177 €

373,14%

(*) Δημοσιευμένα στοιχεία μέχρι το Νοέμβριο του 2016

newtimes 9

Travel Times ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ALDEMAR κ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟ

Τα ελληνικά ξενοδοχεία αντιμετωπίζουν σημαντικά αδιέξοδα που δεν τους επιτρέπουν να χαράξουν αναπτυξιακή πορεία Συνέντευξη στον Σπύρο Κτενά

Οι έντονες φορολογικές επιβαρύνσεις δεν έχουν επιτρέψει στον ελληνικό τουρισμό και κατ’ επέκταση στα ξενοδοχεία να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που παρουσιάστηκαν για τη χώρα, η οποία εξαιτίας αυτού του παράγοντα παρουσιάζεται ως ακριβός κατά βάση προορισμός. Η επισήμανση αυτή προκύπτει από τη συνέντευξη που παραχώρησε στους New Times ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Aldemar Resorts, κ. Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, ο οποίος παράλληλα τονίζει την ανοδική τάση που υπάρχει σαφέστατα στο τουριστικό ρεύμα προς τη χώρα μας. Δεν πηγαίνει όμως εξίσου καλά το επενδυτικό ρεύμα καθώς, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Αγγελόπουλος, «αυτό που καταφέραμε είναι να έχουμε επιχειρήσεις στραγγαλισμένες και επενδυτές οι οποίοι, ενώ έχουν θεωρητικό ενδιαφέρον να έρθουν στην Ελλάδα, δεν έρχονται γιατί τίποτα δεν τους εγγυάται ότι η κίνησή τους αυτή δεν θα αποβεί σε βάρος τους».

10 newtimes

Κύριε Αγγελόπουλε, ποια είναι η αίσθηση που έχετε για την πορεία του κλάδου και των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων κατά το έτος που μόλις ξεκίνησε; Τα δεδομένα είναι πολλά, αλλά δεν συμφωνούν απαραίτητα μεταξύ τους. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι, ενώ συνηθίζουμε να καταμετράμε κεφάλια, σαν να είμαστε κτηνοτρόφοι, ουσιαστικά καταλήγουμε στο ότι τα κεφάλια, δηλαδή οι τουρίστες, είναι πλέον αρκετά αδύναμοι οικονομικά. Aν κάποιος εξετάσει τα παγκόσμια οικονομικά στοιχεία, θα παρατηρήσει ότι από το 2003 και έπειτα το μέσο ετήσιο εισόδημα του Ευρωπαίου πολίτη βαίνει συνεχώς μειούμενο, εκτός ίσως από αυτό των Γερμανών. Η μείωση των εσόδων από τον τουρισμό φαίνεται άλλωστε και από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, έτσι δεν είναι; Ακριβώς. Εξαιρώντας τα νησιά του Αιγαίου, λόγω των γνωστών προβλημάτων, σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας αυτό που παρατηρούμε είναι ότι, ναι μεν σε γενικές γραμμές σημειώθηκε αύξηση της κινητικότητας, αλλά αυτός ο κόσμος που κινήθηκε δεν διέθετε την οικονομική δυνατότητα να «σηκώσει» συνολικά την ελληνική ξενοδοχεία σε υψηλότερα επίπεδα. Έτσι δεν είχαμε τα έσοδα που προσδοκούσαμε. Επιπλέον είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια φορολογία η οποία ξέφυγε εντελώς από κάθε λογική. Συνεπώς το συνολικό αποτέλεσμα θα λέγαμε ότι ήταν οριακά θετικό, με το σκεπτικό ότι είδαμε κάποια θετικά σημάδια. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εκμεταλλευθήκαμε στο έπακρον την, κατά τα άλλα, ευνοϊκή χρονιά που πέρασε, ούτε ότι εκμεταλλευθήκαμε την απουσία της Αιγύπτου από την τουριστική αγορά. Δεν είναι ωστόσο παράξενο, με τόσα σημαντικά προβλήματα από γειτονικές περιοχές, η Ελλάδα να έχει μείωση τουριστικών εσόδων και δεν προκαλεί προβληματισμό αυτή η κατάσταση; Χωρίς στρατηγικό πλαίσιο δεν υπάρχουν σταθερές. Τιμολογιακά είμαστε ένας ακριβότερος κατά βάση προορισμός και ιδιαίτερα από τότε που αυξήθηκαν τόσο πολύ οι φορολογικές επιβαρύνσεις, οι οποίες και δεν μας επέτρεψαν να διαφοροποιηθούμε και να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που μας παρουσιάστηκαν. Την ίδια ώρα μιλάμε για ένα κομμάτι εξαρτώμενου τουριστικού ρεύματος, διότι οι τουριστικοί πράκτορες αποφασίζουν και εμείς καλούμαστε απλά να προσφέρουμε το προϊόν. Σε αυτό το περιβάλλον, που είναι καθ’ όλα ανταγωνιστικό, οι κινήσεις μας περιορίζονται στα επιτρεπτά όρια. Νομίζω ότι κεντρικό σημείο στην όλη υπόθεση, τουλάχιστον για το επίπεδο των επιχειρήσεων, είναι η φορολογία. Πείτε μας

Interview

Αιμοδότης της εθνικής οικονομίας ο τουρισμός λοιπόν πιο συγκεκριμένα πώς η φορολογία επηρέασε τη δραστηριότητά σας και ως επιχειρήση και ως κλάδο. Η φορολογία στη νησιώτικη Ελλάδα του Αιγαίου σημείωσε αύξηση περίπου 11% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Για την υπόλοιπη Ελλάδα, μιλάμε για ένα ποσοστό το οποίο είναι τουλάχιστον 2 με 2,5 φορές πάνω από τη μέση αύξηση τιμής που παίρνουμε από τους τουριστικούς πράκτορες σε ετήσια βάση, αλλά δεν απορροφάται. Αυτά είναι τα δεδομένα, τα οποία δεν έχουν να κάνουν με το πώς και πόσο εμείς διαμαρτυρόμαστε. Με γνώμονα τις δυσκολίες και τις ανάγκες των επιχειρήσεων για ρευστότητα, αναγκαζόμαστε να υπογράφουμε και με μειώσεις, αλλά και με όρους που πολλές φορές δεν βγάζουν νόημα επιχειρηματικά, μόνο και μόνο για να εξασφαλίσουμε αυτή τη ρευστότητα. Για παράδειγμα, όταν διαπραγματευόμαστε με έναν τουριστικό πράκτορα, ο οποίος κάνει δεκάδες χιλιάδες συμβόλαια σε όλον τον πλανήτη, γνωρίζουμε εξ αρχής ότι αν δεν συμφωνήσει μαζί μας θα συμφωνήσει με τον δίπλα. Επομένως δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για διαπραγμάτευση υπό τις παρούσες συνθήκες. Σε αυτό το περιβάλλον λοιπόν, που ο άλλος κρατά και το μαχαίρι και το καρπούζι, από το οποίο εμείς το πολύ πολύ να πάρουμε τα κουκούτσια, είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να συζητάμε για αύξηση της φορολογίας. Εκείνος που το σκέφτηκε αυτό, εκτός από αδιάβαστος είναι και βαρύτατα αφελής, διότι περιμένει να εισπράξει από κάποιον που δεν δύναται να εισπράξει ο ίδιος. ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΞΕΝΟΔΟΧΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΤΟΥΣ Παρατηρώντας κανείς τα οικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων διαπιστώνει ότι υπάρχει μια πολύ σημαντική αύξηση των υποχρεώσεων των επιχειρήσεων και μεγάλη εξάρτηση από το τραπεζικό σύστημα. Βλέπει επίσης ότι, σε σχέση με άλλους κλάδους της οικονομίας, ο ξενοδοχειακός έχει υψηλότερο ποσοστό ζημιογόνων επιχειρήσεων. Πώς βλέπετε εσείς το επίπεδο και το φάσμα λειτουργίας των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας; Αναμένονται κάποιες αλλαγές; Λέγοντας αλλαγές εννοούμε αν, για παράδειγμα, έχει αρχίσει να σημειώνεται μια καταστροφή υπεραξιών που έχουν δημιουργηθεί στον ξενοδοχειακό τομέα. Θα ήθελα καταρχήν να σταθώ στο τελευταίο σημείο που αναφέρατε. Ξέρετε, τελευταία ο νομοθέτης – ευφάνταστο και αυτό – αποφάσισε ότι πρέπει να φορολογούνται οι υπεραξίες που δημιουργούνται με βάση την τιμή που θα πουλούσε κάποιος, γιατί

σήμερα όλοι θα πουλούσαν σε συνάρτηση με την τιμή που είναι γραμμένη στα βιβλία. Τιμή η οποία, σε αντίθεση με όσα ορίζει ο ευρωπαϊκός λογιστικός κώδικας, έχει γραφτεί με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργείται η υπεραξία που όμως δεν είναι πραγματική, είναι θεωρητική. Και αυτό ούτως ώστε να μπορέσει το κράτος να εισπράξει άμεσα από μια πράξη όμως που δεν μπορεί να γίνει. Γιατί ποιος θα πουλήσει σήμερα; Επομένως βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ακόμη αδιέξοδο, από τα πολλά που αντιμετωπίζουμε. Θα σας έλεγα ναι, οι Έλληνες ξενοδόχοι θέλουν να φύγουν από τα ακίνητά τους, γιατί αυτή τη στιγμή υποφέρουν, ενώ από την άλλη πλευρά το κράτος θέλει να φέρει φρέσκο χρήμα στη χώρα. Την ίδια ώρα, κάθε ενδιαφερόμενος/δυνητικός αγοραστής θέλει να έχει και τη βεβαιότητα μιας συγκεκριμένης απόδοσης, πράγμα το οποίο, έτσι όπως έχουν τα πράγματα στη χώρα μας, δεν εξασφαλίζεται. Επομένως τι έχουμε καταφέρει; Αυτό που καταφέραμε είναι να έχουμε επιχειρήσεις στραγγαλισμένες και επενδυτές οι οποίοι, ενώ έχουν θεωρητικό ενδιαφέρον να έρθουν στην Ελλάδα, δεν έρχονται γιατί τίποτα δεν τους εγγυάται ότι η κίνησή τους αυτή δεν θα αποβεί εις βάρος τους. Και ίσως το χειρότερο σε όλη αυτή την ιστορία είναι ότι με αυτόν τον τρόπο οδηγούμαστε σε συνολικό αφελληνισμό της επιχειρηματικότητας. Δηλαδή το όποιο επενδυτικό ενδιαφέρον είναι βραχυπρόθεσμο; Δεν είναι μόνο βραχυπρόθεσμο, είναι και υπό όρους που δεν εξυπηρετούν αυτή τη στιγμή. Αυτό είναι και το δύσκολο. Καθίστανται δηλαδή ελκυστικές απειροελάχιστες από τις ελληνικές επιχειρήσεις, και αυτές πάλι υπό προϋποθέσεις. Είχαμε ωστόσο τρία γεγονότα που σηματοδότησαν αυτή την κατεύθυνση. Το πρώτο αφορούσε το ξενοδοχείο Σάνη, το δεύτερο τον Αστέρα και το τρίτο το Χίλτον. Είναι θα έλεγα τρεις σημαντικές επιχειρηματικές κινήσεις. Εκτιμάτε ότι μπορεί στο άμεσο μέλλον να σημειωθούν και άλλες τέτοιες κινήσεις; Καταρχήν θα έλεγα ότι τα γεγονότα που αναφέρετε, εκτός του ότι αποτελούν τρεις σημαντικές εξελίξεις στον χώρο, είναι ταυτόχρονα και τρία ενθαρρυντικά σενάρια, υπό την έννοια ότι είναι σενάρια που θα ήθελε να υιοθετήσει ένα μεγάλο μέρος της αγοράς συνολικά. Ας δούμε πρώτα την περίπτωση του Αστέρα Βουλιαγμένης. Ο Αστέρας Βουλιαγμένης είναι αυτό που ονομάζουμε trophy asset και τούτο διότι όλοι θα το ήθελαν, καθώς βρίσκεται ίσως στο πιο ωραίο σημείο της Αττικής. Παρ’ όλα

αυτά, αν παρακολουθούσε κανείς τη διαπραγμάτευση μεταξύ επενδυτών και κράτους, θα διαπίστωνε ότι είχε διαμορφωθεί ένα παζάρι πολύ σκληρό. Ξέρετε, οι όροι με βάση τους οποίους συνεργάζεται ένας επενδυτής με το κράτος δεν είναι απαραίτητα υπέρ του δεύτερου. Η ισορροπία είναι δύσκολη, αλλά είναι κινήσεις που πρέπει να γίνονται, όπως πρέπει να προχωρήσει και η υπόθεση του Ελληνικού. Μπορεί βέβαια το κράτος να μην εξασφαλίζει το μάξιμουμ των απαιτήσεων ή των προσδοκιών του, όμως δεν πρέπει να μπαίνουμε σε μικροπολιτικές συζητήσεις για κάτι που θα δημιουργήσει υπεραξία στο σύνολο της Αττικής. Το Χίλτον είναι ένα δεύτερο trophy asset, το οποίο επίσης έχει την ιδιαιτερότητα να ανήκει και αυτό σε τράπεζα. Ως γνωστόν, οι τράπεζες έχουν λάβει την οδηγία να καθαρίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους. Έχει όμως και ένα επιπλέον εργαλείο που της επιτρέπει να κινηθεί πιο ελεύθερα από ό,τι ένας επιχειρηματίας, που έχοντας δανειστεί από τράπεζα, θα πρέπει να ικανοποιήσει και την τράπεζα και το κράτος και τον επενδύτη. Αυτό καθιστά την όποια σχετική κίνηση αρκετά πιο δύσκολη για τον επιχειρηματία. Αυτή είναι η περίπτωση της Σάνη, όπου επετεύχθη κατά τη γνώμη μου μια εξαιρετική συμφωνία για πολλούς και διαφόρους λόγους, όχι μόνο για την ίδια την οικογένεια αλλά και για τον κλάδο. Και τούτο γιατί αφορούσε μια επιχείρηση που ήταν υγιέστατη και εξαιρετική στη λειτουργία της. Αφορά όμως παράλληλα και σε ένα κομμάτι της τουριστικής βιομηχανίας, καθώς πράξεις τέτοιου τύπου για μικρές μονάδες ή λιγότερο ανταγωνιστικές μονάδες είναι δύσκολο να γίνουν. ΠΡΩΤΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΚΛΙΝΩΝ Πάντως θεωρείτε ότι μπορεί να υπάρχουν νέα σχήματα, νέες επιχειρηματικές πράξεις που ενδεχομένως θα δούμε στο αμέσως επόμενο διάστημα; Το θεωρώ και σίγουρο και απαραίτητο. Το θεωρώ σίγουρο γιατί δεν γίνεται διαφορετικά. Όσον αφορά την αναγκαιότητα μιας τέτοιας εξέλιξης, θέλω να πιστεύω ότι οι κυβερνώντες θα την αντιληφθούν και θα δημιουργήσουν το πλαίσιο για να γίνονται ανάλογες κινήσεις. Στο επίπεδο της κυβερνητικής παρέμβασης υπάρχουν δύο βασικά εργαλεία, το ΕΣΠΑ και ο αναπτυξιακός νόμος. Πώς κρίνετε αυτά τα εργαλεία και πώς βλέπετε ότι μπορούν να λειτουργήσουν υπέρ της επιχειρηματικής κοινότητας στον τουρισμό; Στον αναπτυξιακό νόμο δεν ποντάρω και

πολύ, διότι θεωρώ ότι είναι ένας περίεργα αντιαναπτυξιακός νόμος, ο οποίος εμπεριέχει άλλα πράγματα από αυτά που έχει η αγορά στο μυαλό της ως ανάγκες. Άρα ο τουρισμός και η ξενοδοχεία τι μπορεί να περιμένουν; Tο πρόβλημα στην Ελλάδα δεν είναι η δημιουργία νέων κλινών. Είναι πρώτα ο εκσυγχρονισμός των παλαιών και στη συνέχεια η δημιουργία νέων. Δεν μπορούμε να απορρίψουμε το ένα και να στηρίξουμε με όλη μας την επιχειρηματολογία μόνο το άλλο. Φανταστείτε να φτιάξετε ένα νέο ξενοδοχείο δίπλα σε ένα το οποίο έχει μαραζώσει. Πρέπει λοιπόν να δημιουργηθεί ένας αναπτυξιακός νόμος, που να δίνει δεύτερη, τρίτη και τέταρτη ζωή σε ένα ξενοδοχείο. Πώς όμως θα εξυπηρετηθεί ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός των ξένων επισκεπτών, γιατί ακούω συχνά να λέγεται ότι αν είχαμε περισσότερες κλίνες θα μπορούσαμε να εξυπηρετήσουμε 50% παραπάνω ξένους επισκέπτες τον Αύγουστο. Τι λέτε εσείς γι’ αυτό; Θα σας δώσω την απάντησή μου με μια λέξη: αφέλεια. Είναι τουλάχιστον αφελές να πιστεύει κανείς ότι με τη λειτουργία των ξενοδοχείων έναν μήνα, τον Αύγουστο, θα ζήσουμε όλοι καλά. Δηλαδή να κάνουμε ασθενέστερα τα παλιά ξενοδοχεία τους πέντε από τους έξι μήνες, αν δεχθούμε ότι έχουμε εξάμηνη σεζόν, για να ζήσουμε όλοι από τον ένα μήνα. Μόνο αφελή μπορώ να χαρακτηρίσω μια τέτοια επιχειρηματολογία. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ Υποστηρίζετε επομένως την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου ίσως και σε ετήσια βάση; Η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου είναι απαραίτητη. Εκτιμώ όμως ότι δεν μπορούμε να έχουμε 12μηνη λειτουργία, διότι δεν έχουμε τις διευκολύνσεις για κάτι τέτοιο. Μια καλή περίοδος λειτουργίας θα ήταν το επτάμηνο ή οκτάμηνο, γιατί για αυτό το χρονικό διάστημα έχουμε και τη δυνατότητα και τον καιρό σύμμαχο. Είναι δε καλός και ρεαλιστικός χρόνος για τη λειτουργία μιας ξενοδοχειακής επιχείρησης. Πιστεύω γενικά ότι ένα ξενοδοχείο πρέπει να μπορεί λειτουργεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της τουριστικής περιόδου. Δεν αρκεί όμως ο χρόνος για την καλή λειτουργία μιας ξενοδοχειακής επιχείρησης. Πρέπει και το ξενοδοχειακό προϊόν να είναι καλό. Αυτό σημαίνει ότι ένα ξενοδοχείο είναι απαραίτητο να συντηρείται σωστά και να ανακαινίζεται. Μια μέση ανακαίνιση πρέπει να γίνεται κατά μέσον όρο κάθε πέντε χρόnewtimes 11

Interview

Travel Times

νια και μια μεγαλύτερη ανακαίνιση κάθε δέκα χρόνια. Πρέπει επίσης το ξενοδοχείο να φροντίζει να το γνωρίζει η αγορά, αξιοποιώντας τα σύγχρονα εργαλεία και μέσα προβολής. Οπότε είναι αναγκαία η διαρκής ανανέωση ενός ξενοδοχείου, για την οποία ο ξενοδόχος δεν μπορεί να αξιοποιήσει τον αναπτυξιακό νόμο. Εννοείται ότι χρειάζεται συνεχής ανανέωση. Κανένας δεν θα πήγαινε σε ένα ξενοδοχείο αν αυτό παρέμενε το ίδιο για δέκα και παραπάνω χρόνια. Όσον αφορά την αξιοποίηση οποιουδήποτε νόμου, πρέπει πρωτίστως να επιλυθεί το θέμα της φορολογίας, διότι με αυτό το φορολογικό καθεστώς που έχουμε στη χώρα μας στραγγαλίζεται η επιχειρηματικότητα, στραγγαλίζεται η οποιαδήποτε επιχειρηματική κίνηση. Όταν κύριο μέλημα στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η βιωσιμότητα, πώς είναι δυνατόν στην Ελλάδα να μη γνωρίζουμε καλά καλά τι εννοούμε με αυτή τη λέξη; Bιωσιμότητα σημαίνει να μπορεί η επιχείρηση να στηρίζει την κοινωνία μέσα από τη λειτουργία στο μικρό της περιβάλλον. Αλλά για να επιτελεί αυτό το έργο, πρέπει να έχει κίνητρα και όχι αντικίνητρα όπως ισχύει στη χώρα μας. Σίγουρα όμως υπάρχουν κάποιοι που επιτελούν αυτό το έργο, παρά τις αντιξοότητες.

Με το φορολογικό καθεστώς που έχουμε στη χώρα μας στραγγαλίζεται η επιχειρηματικότητα

» 12 newtimes

Σε ό,τι αφορά το ρόλο του κράτους, ήσασταν σαφέστατος. Εκτιμάτε ότι υπάρχουν ευθύνες και από την πλευρά των επιχειρήσεων και ειδικότερα των θεσμικών τους οργάνων; Εκτιμάτε δηλαδή ότι οι συνδικαλιστικοί φορείς, οι συλλογικοί φορείς του τουρισμού και των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων κατέθεσαν σωστά και έγκαιρα τις απόψεις τους και με μάχιμο τρόπο, ούτως ώστε να υποστηριχθούν τα ζητήματα που αφορούν τον κλάδο σας; Υπήρξαν αυτοί που το έκαναν, υπήρξαν και αυτοί που δεν το έκαναν. Για να γίνει σωστός διαχωρισμός, πρέπει να πούμε ότι υπάρχει πρόεδρος συνδικαλιστικού φορέα του κλάδου ο οποίος είναι εξαιρετικός, ηθικός, μάχιμος. Υπάρχει και πρόεδρος ο οποίος δεν ήταν αρκούντως μάχιμος, σαφής στις θέσεις και επίμονος. Στο διάλογο με την πολιτεία, δεν θα είχα αρκεστεί στην κριτική. Τι θα ζητούσατε σήμερα, αν ήσασταν εσείς σε μια τέτοια θέση; Δεν θα ζητούσα. Θα πήγαινα και θα έλεγα τι δίνω ως κλάδος, τι συνεισφέρω στην οικονο-

μία, στην κοινωνία και στον τόπο και μετά θα έθετα και τις προτάσεις μου. Αν δεν ξεκινήσει έτσι ο διάλογος, δεν θα βγει τίποτα ποτέ. ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΜΑΥΡΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αν δημιουργούσαμε αυτή τη στιγμή έναν κατάλογο των αιτημάτων του τουρισμού από την πολιτεία, τι θα περιελάμβανε ο κατάλογος αυτός; Το πρώτο που θα περιελάμβανε αυτός ο κατάλογος θα ήταν κίνητρα για μείωση της μαύρης εργασίας, με δέσμευση από πλευράς μας για μείωσή της και για μεγαλύτερη συμμετοχή μας στην καταγεγραμμένη απασχόληση. Στη δεύτερη θέση θα έθετα το νομικό πλαίσιο για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, το οποίο δεν μπορεί να είναι τόσο χαλαρό όπως είναι τώρα. Πρέπει να γίνει πιο αυστηρό. Δεν είναι δυνατόν για τις 9.500 ξενοδοχεία να ισχύει ένα αυστηρότατο πλαίσιο λειτουργίας, ενώ για τις 40.000 ενοικιαζόμενα δωμάτια το πλαίσιο να είναι τόσο χαλαρό, σε σημείο μάλιστα που σε πολλές περιπτώσεις να μην υπάρχουν ούτε καν οι βασικές υγειονομικές διασφαλίσεις. Επομένως λέω το εξής. Εμείς δεσμευόμαστε να συνεισφέρουμε σημαντικά στο να επιλυθούν τα θέματα που αφορούν την εργασία στον ξενοδοχειακό τομέα, ενδεχομένως μέσα από ένα σύστημα παρακολούθησης. Την ίδια ώρα όμως υποστηρίζω ότι πρέπει για κάθε ελληνικό ΑΦΜ να καταγράφουμε αυτό που συνεισφέρει στην εθνική οικονομία, όχι μόνο άμεσα αλλά και έμμεσα, διότι πληρώνουμε όχι μόνο για αυτό που φαίνεται αλλά και για αυτό που δεν φαίνεται. Ένα άλλο σημαντικό θέμα έχει να κάνει με το πλαίσιο νομιμότητας στον τρόπο που κατασκευάζεται ή δεν κατασκευάζεται ένα οίκημα που προορίζεται για τουριστική χρήση. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί που χτίζουν εκτός νόμου και κάνουν ό,τι θέλουν. Όταν το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο ζητούσε στο κομμάτι της αδειοδότησης ή στο κομμάτι των επεμβατικών δικαιωμάτων να υπάρχει μια συνεργασία με το κράτος, είχε δίκιο. Στον κατάλογο αυτόν, για τον οποίον μιλάμε, σίγουρα θα έπρεπε να βάλουμε και θέματα που αφορούν το περιβάλλον, διότι περιβάλλον και τουρισμός συμπορεύονται. Τουρισμός χωρίς το περιβάλλον δεν υπάρχει. Κατ’ επέκταση, θα έπρεπε το χωροταξικό να είναι πιο σαφές και πιο συγκεκριμένο ως προς τις ζώνες αξιοποίησης από την τουριστική βιομηχανία και τον εκσυγχρονισμό υφιστάμενων μονάδων. Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο

σημαντικό θέμα είναι το κόστος μάρκετινγκ του τουριστικού ρεύματος, το βάρος του οποίου το σηκώνει ως επί το πλείστον η ελληνική ξενοδοχειακή επιχείρηση, στηρίζοντας και όλες τις μεγάλες παράλληλες δραστηριότητες που δεν καταγράφονται στο τουριστικό επιχειρείν. Περίπου 1,5 δισ. ευρώ είναι το πραγματικό κόστος του μάρκετινγκ που το επωμίζονται αποκλειστικά οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Ένιωσα μεγάλη ικανοποίηση όταν άκουσα να θέτει το θέμα αυτό στον λόγο του ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, αν και θεωρώ ότι έπρεπε να το είχε θέσει από την πρώτη χρονιά και όχι στη λήξη της θητείας του. Ποια βλέπετε ότι μπορεί να είναι η εικόνα του ελληνικού τουρισμού την επομένη τουριστική περίοδο; Υπάρχει σαφέστατα μια ανοδική τάση. Σε αυτή την εκτίμηση συντελεί και το ότι υπάρχουν προβλήματα στη γειτονική περιοχή, τα οποία δεν διαφαίνεται να λύνονται άμεσα. Από την άλλη βέβαια, το τουριστικό ρεύμα επηρεάζεται έντονα από την κατάσταση που επικρατεί στην Αγγλία λόγω του brexit. Δημιουργείται δηλαδή μια περίεργη συνθήκη που δεν μπορούμε να την εκτιμήσουμε με ακρίβεια. Λάβετε όμως υπόψη σας ότι η Αγγλία είναι μια μεγάλη δεξαμενή τουριστικά. Γενικά πάντως πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στο πώς θα εκτιμήσουμε αυτό που βλέπουμε αυτή τη στιγμή για το σύνολο της χρονιάς. Η γνώμη μου είναι ότι θα συνεχίσουμε να πηγαίνουμε καλά. Πρέπει πάντως γεωπολιτικά να δούμε πώς αλλάζουν οι ισορροπίες στην περιοχή. Με προβληματίζουν οι τόνοι από την πλευρά της Τουρκίας, καθώς και το σενάριο Ρέντσι, το οποίο γενικώς θα φέρει μια αναστάτωση στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το οποίο αναγκαστικά θα επηρεάσει και εμάς, είτε θετικά είτε αρνητικά. Κύριε Αγγελόπουλε, σας ευχαριστώ θερμά και ας ελπίσουμε ότι τα πράγματα το 2017 θα κυλήσουν θετικά για τον τουρισμό, διότι εκεί στηρίζονται πολλές ελπίδες για την οικονομία. Εγώ σας ευχαριστώ. Το ελπίζω και εγώ να κυλήσει θετικά η χρονιά για τον τουρισμό. Το ελπίζω και για προσωπικούς λόγους και για τον ίδιο τον τουρισμό στο σύνολό του. Όταν αρχίσουμε να βλέπουμε τον τουρισμό ως αυτό που είναι, θα καταλάβουμε ότι στην πραγματικότητα αυτός αιμοδοτεί ολόκληρη την οικονομία.

newtimes 13

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΤΟΥ ΣΕΤΕ

θνικός πρωταθλητής» στον αγώνα για μια εξωστρεφή ελληνική οικονομία έχει αναδειχθεί ο τουρισμός, αφού πάνω από 90% των εσόδων του προέρχονται από το εξωτερικό και μάλιστα σε ένα παγκόσμιο ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Επιπλέον την περίοδο αιχμής του απασχολεί πάνω από 10% του εργατικού δυναμικού της χώρας και είναι πλέον ο τρίτος μεγαλύτερος τομέας σε αριθμό απασχολουμένων (μετά το εμπόριο και το σύνολο του πρωτογενούς τομέα), μπροστά από τη μεταποίηση και τον δημόσιο τομέα. Ωστόσο η εξαιρετικά υψηλή φορολόγηση αποτελεί σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα στην ενίσχυση και στην περαιτέρω ανάπτυξή του. Οι γενικές αυτές διαπιστώσεις για τον ελληνικό τουρισμό προκύπτουν από τη μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (SETE Intelligence), με τίτλο «Ελληνικός τουρισμός: εξελίξεις - προοπτικές» (Ιανουάριος 2017). Προλογίζοντας την μελέτη, ο κ. Ανδρέας Ανδρεάδης, πρόεδρος του ΣΕΤΕ, υπογραμμίζει: «Παρά το γεγονός ότι ο ελληνικός τουρισμός παραμένει ο εν ενεργεία τομέας της ελληνικής οικονομίας ο οποίος συνεχίζει να έχει θετική βραχυπρόθεσμη προοπτική, έχουμε αρχίσει να καταγράφουμε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα το οποίο μπορεί να επηρεάσει μεσομακροπρόθεσμα τις εξελίξεις. Δημιουργούνται δύο πραγματικότητες στον ελληνικό τουρισμό και στην ανταγωνιστικότητα τόσο των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων όσο και των περιοχών. Η μία είναι αυτή των περιοχών και των επιχειρήσεων που προωθούν και διαχειρίζονται ένα επώνυμο προϊόν, με ολοκληρωμένες εταιρικές διαδικασίες, εξειδικευμένα συστήματα και έντονη εξωστρέφεια. Η δεύτερη πραγματικότητα είναι αυτή της άγνωστης Ελλάδας με τη χαμηλή τουριστική περίοδο και τις χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες πασχίζουν, χωρίς να προσφέρουν κάποιο επώνυμο προϊόν, με λιγοστά μέσα και σχεδόν καθόλου υποστήριξη να επιβιώσουν στον αδυσώπητο ανταγωνισμό και στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες επιχειρηματικότητας της χώρας μας. Προκύπτει λοιπόν η απόλυτη ανάγκη να χαράξουμε μια μακροπρό-

14 newtimes

Ο κ. Ανδρέας Ανδρεάδης

Πάνω από 10% του εργατικού δυναμικού της χώρας απασχολείται στον τουρισμό τις περιόδους αιχμής

TravelTimes

Eπιτακτική η χάραξη μακροπρόθεσμης στρατηγικής για τον τουρισμό «Ε

θεσμη στρατηγική για την επόμενη μέρα της χώρας μας και του ελληνικού τουρισμού, που θα αναδείξει τις πραγματικές του δυνάμεις. Είναι αναγκαίο να φροντίσουμε να εκπαιδεύσουμε τις επιχειρήσεις, να προφυλάξουμε και να προωθήσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, να εντάξουμε τις αρχές της αειφορίας στις διαδικασίες των επιχειρήσεων και να διεισδύσουμε ακόμα πιο βαθιά στη συνείδηση του κάθε Έλληνα, ώστε να αποτυπωθεί το μήνυμα πως η χώρα μας μπορεί να γίνει ηγέτιδα στην παροχή υπηρεσιών ξεκινώντας από τον τουρισμό…». Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο κ. Ηλίας Κικίλιας, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου του ΣΕΤΕ, ο οποίος προλογίζοντας επίσης την έκδοση τονίζει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα: «Περισσότερο από το 50% του AEΠ των νησιωτικών και απομακρυσμένων περιοχών της χώρας μας, παρά την εποχικότητά του, δημιουργείται από τον τουρισμό: στο Νότιο Αιγαίο είναι 68%, στην Κρήτη 52% και στα Ιόνια 58%. Όσον αφορά τα έσοδα του κράτους, δεν χωρεί αμφιβολία ότι ένα μεγάλο μέρος των δημοσίων εσόδων και σημαντικό μέρος των εσόδων των Ταμείων οφείλονται στις εισφορές και στους αυξημένους φόρους που απέδωσαν οι επιχειρήσεις του τουρισμού. Παράλληλα η άμεση και έμμεση απασχόληση στον τομέα του τουρισμού έχει αγγίξει τις 800.000, ενώ έχει τη δυναμική να υπερβεί το 1 εκατομμύριο ως το 2021. Επιπλέον το νέο ιστορικό υψηλό των αφίξεων και το 2016 επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η χώρα μας έχει εδραιώσει την εικόνα και την αντίληψη ότι πρόκειται για έναν τουριστικό προορισμό που είναι μοναδικός στον κόσμο και αξίζει να βρεθεί στο top δέκα παγκοσμίως. Από την άλλη πλευρά, τα έσοδα δεν ακολουθούν κατ’ ανάγκη παράλληλη πορεία με αυτή των αφίξεων. Οι πραγματικοί παράγοντες που επηρέασαν τα έσοδα εφέτος είναι η υπερφορολόγηση, η πανευρωπαϊκή τάση μείωσης της μέσης τουριστικής δαπάνης, ο μειωμένος χρόνος παραμονής στη χώρα μας και οι εκπτώσεις στις οποίες προχώρησαν οι επιχειρήσεις ώστε να μπορέσουν να προσελκύσουν κομμάτι της ζήτησης των πελατών τελευταίας στιγμής. Το ζήτημα αυτό θέτει επιτακτικά την αναγκαιότητα αναβάθμισης της ποιότητας του προϊόντος και των παρεχόμενων υπηρεσιών…». ΑΝΩ ΤΟΥ 4% Ο ΡΥΘΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟ 2017 ΔΙΕΘΝΩΣ Ο τουρισμός αποτελεί μέρος μιας δυναμικά αναπτυσσόμενης διεθνώς δραστηριότητας, η οποία το 2017 αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό άνω του 4%, επισημαίνεται στη μελέτη, στην οποία επίσης διαπιστώνεται η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, παρά α) την αβεβαιότητα που προκαλεί η, για άλλη μια φορά, αδυναμία έγκαιρης ολοκλήρωσης της αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, β) την αναίτια αντιαναπτυξιακή φορολογική πολιτική και γ) τη λειτουργία της οικονομίας υπό καθεστώς capital controls. Η ανάκαμψη αυτή αποδίδεται στον εξαγωγικό αναπροσανατολισμό της ελληνικής οικονομίας, τόσο μέσω των εξαγωγών αγαθών όσο και του τουρισμού, και όχι σε αύξηση της κατανάλωσης μέσω δανεισμού από το εξωτερικό. Η εξέλιξη αυτή με τη σειρά της οφείλεται, σύμφωνα πάντα με τη μελέτη, στην αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Σημειώθηκε ωστόσο κάμψη στα έσοδα του 2016 ύστερα από τρία χρόνια εκρηκτικής ανόδου (41% μεταξύ 2012 και 2015 σε σταθερές τιμές), κάμψη η οποία αποδίδεται στη διεθνή τάση μείωσης της μέσης κατά κεφαλήν δαπάνης, καθώς και στο γεγονός ότι, λόγω της παρατεταμένης αβεβαιότητας το πρώτο εξάμηνο του 2016, το ελληνικό τουριστικό προϊόν εισήλθε με καθυστέρηση στη διεθνή τουριστική αγορά. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να γίνουν πολύ μεγάλες προσφορές τιμών για να προσελκυσθούν πελάτες «τελευταίας στιγμής» (last minute offers). Η ζήτηση για διεθνή αεροπορικά ταξίδια προς την Ελλάδα, όπως τονίζεται στη μελέτη, βοηθούσης και της διεθνούς γεωπολιτικής συγκυρίας, παραμένει πολύ ισχυρή, ενώ σημειώνεται και μεγάλη αύξηση ενδιαφέροντος από τις παραδοσιακές μας αγορές, ιδιαίτερα τις γερμανόφωνες. Παράλληλα τους τελευταίους μήνες ο οδικός τουρισμός έχει ανακάμψει σημαντικά και αναμένεται να έχει θετική μεταβολή αφίξεων για το σύνολο του 2016. Όπως τονίζεται στη μελέτη, αντίθετα με τις συχνά εκφραζόμενες απόψεις ότι ισχυρή ανάπτυξη είναι μόνο η ανάπτυξη που βασίζεται στον μεταποιητικό τομέα, τα στοιχεία για τις οικονομίες των κύριων αγορών μας δείχνουν ότι η εισαγωγή υπηρεσιών (στις οποίες συγκαταλέγεται και ο τουρισμός) από τις χώρες αυτές αναμένεται να αναπτυχθεί με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με το ΑΕΠ τους και την ιδιωτική τους κατανάλωση.

ΑΠΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ Οι κυριότερες χώρες προέλευσης των ξένων τουριστών στην Ελλάδα, καθώς και το μερίδιό τους στο σύνολο των αφίξεων με βάση τα στοιχεία του 2015, είναι η Γερμανία (11,9%), το Ηνωμένο Βασίλειο (10,2%), η Γαλλία (6,4%), η Ιταλία (5,7%), οι ΗΠΑ (3,2%), η Τουρκία (4,9%), η Ρωσία (2,2% το 2015, αλλά 5,7% το 2014), η πΓΔΜ (12,8%) και η Βουλγαρία (8,1%). Ειδικότερα το 2015 σημειώθηκε εντυπωσιακή αύξηση των αφίξεων ξένων τουριστών στην Ελλάδα από όλες τις χώρες προέλευσης (εκτός της Ρωσίας), η οποία συνεχίστηκε και το εννεάμηνο του 2016, κατά το οποίο σημειώθηκε αύξηση των συνολικών αφίξεων κατά 3,5%, αλλά μείωση στα έσοδα από τον εξωτερικό τουρισμό κατά 5,5%. Σημαντικός προσδιοριστικός παράγοντας των αφίξεων είναι η οικονομική κατάσταση και ο ρυθμός ανάπτυξης των οικονομιών της ζώνης του ευρώ και γενικότερα της Ε.Ε.-28. Σημαντική ήταν και η επίπτωση της καλύτερης του αναμενομένου ανάπτυξης των γειτονικών χωρών στα Βαλκάνια και των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία, η Τσεχία και η Ουγγαρία. Από την άλλη πλευρά, η πολύ μεγάλη αύξηση των αφίξεων από την πΓΔΜ και τη Βουλγαρία αποτελεί μια νέα πραγματικότητα που δεν δικαιολογείται μόνο από την ικανοποιητική ανάπτυξη των οικονομιών αυτών των χωρών το 2014 και το 2015. Αποτελεί νέα πρακτική των κατοίκων αυτών των χωρών, ιδιαίτερα δε της Βουλγαρίας και της πΓΔΜ, που επιλέγουν τώρα την Ελλάδα για τις ολιγοήμερες (συνήθως) διακοπές τους (κυρίως τα Σαββατοκύριακα), μεταβαίνοντας στις διάφορες τουριστικές περιοχές κατά κανόνα οδικώς. Δεδομένου ότι οι αφίξεις από τις δύο αυτές χώρες έχουν ήδη φθάσει τα 4,92 εκατ.,

με αύξησή τους κατά 114,8% από το 2013, είναι πολύ πιθανό ότι θα σταθεροποιηθούν σε (ή θα αυξηθούν ελαφρά) αυτά τα υψηλά επίπεδα τα επόμενα έτη, με αποτέλεσμα να επηρεάσουν και το ρυθμό αύξησης των συνολικών αφίξεων.

Ο κ. Ηλίας Κικίλιας

H υπερφορολόγηση «πνίγει» τις επιχειρήσεις του κλάδου, την ανταγωνιστικότητά του και τελικά τον ίδιο τον τουρισμό

ΤΑ ΠΟΣA ΠΟΥ ΔΑΠAΝΗΣΑΝ ΟΙ ΞEΝΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛAΔΑ Συνολικά εκτιμάται ότι οι Γερμανοί τουρίστες δαπάνησαν στην Ελλάδα 2,24 δισ. ευρώ το 2015. Δεδομένου ότι η δαπάνη των Γερμανών κατοίκων για τουρισμό στο εξωτερικό διαμορφώθηκε στα 68,8 δισ. ευρώ το 2015, από 70,3 δισ. το 2014, το ποσό που δαπάνησαν στην Ελλάδα δεν υπερβαίνει το 3,26% αυτού του συνολικού ποσού. Οι τουρίστες από το Ηνωμένο Βασίλειο δαπάνησαν στην Ελλάδα πάνω από 2,02 δισ. ευρώ το 2015. Δεδομένου ότι η συνολική ετήσια δαπάνη των Βρετανών για ταξίδια στο εξωτερικό το 2015 ήταν 57,4 δισ. ευρώ έναντι 47,7 δισ. το 2014 και 44,03 δισ. το 2013, το ποσό που δαπάνησαν στην Ελλάδα το 2015 δεν υπερβαίνει το 3,5% αυτού του συνολικού ποσού. Οι τουρίστες από τη Γαλλία δαπάνησαν στην Ελλάδα πάνω από 1,19 δισ. ευρώ το 2015. Καθώς οι συνολικές πληρωμές της Γαλλίας για ταξίδια των κατοίκων της στο εξωτερικό ανέρχονταν σε 35,07 δισ. ευρώ το 2015, από 36,7 δισ. το 2014, συνεπάγεται ότι το ποσό που δαπάνησαν στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει γύρω στο 3,4% του συνολικού ποσού που δαπανούν οι Γάλλοι για τουρισμό στο εξωτερικό ετησίως. Οι τουρίστες από την Ιταλία διέθεσαν στην Ελλάδα 832,7 εκατ. ευρώ το 2015. Σημειώνεται ότι οι συνολικές πληρωμές της Ιταλίας για ταξίδια των κατοίκων της στο εξωτερικό ανέρχονταν σε 22,07 δισ. ευρώ το 2015 (21,71 δισ. το 2014), οπότε το ποσό που δαπάνησαν στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει γύρω στο 3,8% του συνολικού διαθέσιμου ποσού. Οι τουρίστες από τη Βουλγαρία δαπάνησαν στην Ελλάδα περίπου 195,6 εκατ. ευρώ το 2015. Δεδομένου ότι οι συνολικές πληρωμές της Βουλγαρίας για ταξίδια των κατοίκων της στο εξωτερικό ανέρχονταν σε 1,01 δισ. ευρώ το 2015, από 0,90 δισ. το 2014, συνεπάγεται ότι το ποσό που δαπάνησαν στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει γύρω στο 19,48% του συνολικού ποσού. Ανάλογες με τη Βουλγαρία είναι και οι προοπτικές των τουριστικών αφίξεων και των εισπράξεων της Ελλάδας από την πΓΔΜ, η οποία, σημειωτέον, έχει ανέλθει στην πρώτη θέση των αφίξεων με βάση την Έρευνα Συνόρων, ενώ οι εισπράξεις από τη χώρα αυτή ανήλθαν σε 247,1 εκατ. ευρώ το 2015.

TravelTimes

ΑΝΤΙΚΙΝΗΤΡΟ Η ΥΠΕΡΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ Ο ελληνικός τουρισμός όμως και οι επιχειρήσεις που τον υπηρετούν αντιμετωπίζουν ένα σημαντικό εμπόδιο, την υπερφορολόγηση. Όπως ειδικότερα επισημαίνεται στη μελέτη, η εξαιρετικά υψηλή φορολογική επιβάρυνση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, ενός κατ’ εξοχήν εξαγωγικού προϊόντος, αποτελεί σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα, δυσχεραίνοντας την ανταγωνιστικότητα και τα κίνητρα για επιχειρείν καθώς και το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, ενώ ταυτόχρονα οδηγεί σε όξυνση της εποχικότητας. Τονίζεται επίσης ότι η υπερφορολόγηση οδηγεί σε: ● Επιχειρήσεις που λειτουργούν για να εισφέρουν στο κράτος και όχι να αμείβουν τους εργαζομένους και τους επιχειρηματίες, με επακόλουθο πολύ μειωμένα κίνητρα για επιχειρείν και εργασία. Μόνο στην Ελλάδα το άθροισμα καθαρών αμοιβών εργαζομένων και κερδών είναι σχεδόν ισόποσο με το άθροισμα φόρων και εισφορών – 37,6 έναντι 33,4 ευρώ. Αντίθετα στην Ισπανία (46,8 / 24,3 ευρώ), στην Τουρκία (47,6 / 23,5 ευρώ) και στην Κύπρο (55 / 16,1 ευρώ) οι επιχειρήσεις λειτουργούν κυρίως για τους επιχειρηματίες και τους εργαζομένους και όχι για τα κρατικά / ασφαλιστικά έσοδα. Σε μικρότερο βαθμό το ίδιο ισχύει και για Ιταλία (42,3 / 28,8 ευρώ) και Κροατία (43,0 / 28,1 ευρώ). ● Μειωμένες απολαβές για τους εργαζόμενους. Αν στην Ελλάδα ίσχυαν οι φορολογικοί συντελεστές της Κύπρου, το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων θα ήταν υψηλότερο κατά 50%. ● Μικρότερη σεζόν λόγω των φορολογικών επιβαρύνσεων. Η τιμή με την οποία θα ανοίξει για να λειτουργήσει (ή δεν θα κλείσει) ένα ξενοδοχείο στην Ελλάδα είναι 16% υψηλότερη από αυτήν που θα ίσχυε αν οι φορολογικοί συντελεστές ήταν οι ίδιοι με αυτούς της Κύπρου. Προφανώς σε μια αγορά με έντονες εποχικές διακυμάνσεις, με τους ισχύοντες συντελεστές το ελληνικό ξενοδοχείο μπαίνει στην αγορά πολύ αργότερα και βγαίνει πολύ νωρίτερα, λειτουργώντας μόνο όταν οι τιμές είναι υψηλές (high season). ● Μειωμένη ανταγωνιστικότητα. Προκειμένου οι εργαζόμενοι στα ελληνικά ξενοδοχεία να έχουν τις ίδιες αμοιβές με τους συναδέλφους τους στα κυπριακά και το λειτουργικό κέρδος στα ξενοδοχεία στην Ελλάδα να είναι το ίδιο με της Κύπρου, η τιμή δωματίου για τον πελάτη πρέπει να είναι 34% υψηλότερη. ● Μειωμένες ή καθόλου επενδύσεις. Τα λειτουργικά κέρδη δεν επαρκούν για την αποπληρωμή των τοκοχρεολυτικών δόσεων των δανείων. Αυτό οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο με μειωμένη ανταγωνιστικότητα στο μέλλον και άρα μειωμένη απασχόληση και οικονομική δραστηριότητα, καθώς και μειωμένα φορολογικά και ασφαλιστικά έσοδα. Σημαντική είναι η επισήμανση ότι οι επιπτώσεις αυτές πλήττουν ιδιαίτερα τους πλέον αδύναμους, δηλαδή αυτούς που δεν διαθέτουν κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, είτε με μορφή ίδιου brand name είτε με μορφή brand name προορισμού, που θα τους επιτρέψει να μετακυλίσουν (μέρος ή όλη) την υψηλότερη φορολόγηση στον τελικό πελάτη.

newtimes 15

FINA N

IES AN

● L DATA COMP CIA

hellas list

Έρευνα

w.hellaslist.com ww

ΑΥΞΗΜEΝΑ ΚEΡΔΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛYΤΕΡΕΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚEΣ ΕΠΙΧΕΙΡHΣΕΙΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Έρευνα της HELLAS LIST για την πορεία των 130 σημαντικότερων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας

➔

Ανοδικά κινήθηκε η κερδοφορία των 130 μεγαλύτερων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας κατά το 2015. Αυτό προκύπτει από έρευνα της τράπεζας πληροφοριών για την οικονομία και τις επιχειρήσεις HELLAS LIST, σύμφωνα με την οποία, αν εξαιρέσει κανείς τα οικονομικά αποτελέσματα των δύο πρώτων εταιρειών του κλάδου που επηρεάζουν αισθητά το τελικό αποτέλεσμα, τα συνολικά καθαρά κέρδη των υπολοίπων εταιρειών του δείγματος αυξήθηκαν περίπου κατά 14% για να υπερβούν τα 76 εκατ. ευρώ. Οι 130 μεγαλύτερες, βάσει κύκλου εργασιών, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις εμφανίζουν ανεπαίσθητη αύξηση 2,3% του συνολικού τους τζίρου που φθάνει το 1,12 δισ. ευρώ. Δεδομένου ότι το 2015 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν αύξηση κατά 6% σε σύγκριση με το 2014 και διαμορφώθηκαν σε 14,2 δισ. ευρώ, φαίνεται ότι οι μεγαλύτερες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις της χώρας, που αποτελούν και την «αφρόκρεμα» του κλάδου, κινήθηκαν όπως περίπου κινήθηκε και το σύνολο του ελληνικού τουρισμού, σύμφωνα με τα στοιχεία για τις εισπράξεις της Τράπεζας της Ελλάδος. Η βελτίωση των οικονομικών μεγεθών των ελληνικών ξενοδοχειακών επιχειρήσεων συνδυάζεται με ένταση των διαπραγματεύσεων και επαφών μεταξύ κορυφαίων εκπροσώπων του κλάδου και ξένων funds που επιθυμούν να διεισδύσουν στην ελληνική τουριστική οικονομία. Σύμφωνα δε με πληροφορίες, εκπρόσωποι δύο μεγάλων ελληνικών ξενοδοχειακών αλυσίδων διαπραγματεύονται με οίκους του εξωτερικού για τη συμμετοχή των τελευταίων στο μετοχικό τους κεφάλαιο. Στη βελτίωση του κλίματος έρχεται να συμβάλει η ενεργοποίηση πόρων μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020 άνω των 300 εκατ. ευρώ σε συγχρηματοδοτούμενες δράσεις που αφορούν τον τουρισμό και περιλαμβάνουν την ενίσχυση της τουριστικής επιχειρηματικότητας και έργα τουριστικών υποδομών στους ΟΤΑ και σε δημόσιους φορείς. Εξ αυτών, τα 120 εκατ. ευρώ αφορούν τον προϋπολογισμό του προγράμματος ενίσχυσης της δημιουργίας νέων μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων, που σχεδιάζεται να προκηρυχθεί το πρώτο τρίμηνο του 2017. Μαζί με το πρόγραμμα ενίσχυσης υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων που βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης των προτάσεων που υποβλήθηκαν, ανέρχονται σε 210 εκατ. ευρώ οι καθαρές κρατικές ενισχύσεις για τα δύο αυτά προγράμματα. Κατά συνέπεια, οι παραπάνω ενισχύσεις, σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Τουρισμού, αναμένεται να κινητοποιήσουν ιδιωτικές επενδύσεις ύψους περίπου μισού δισ. ευρώ.

Η πορεία των μεγαλύτερων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων

16 newtimes

Στο πλαίσιο αυτό, ενδιαφέρον εμφανίζει η πορεία των μεγαλύτερων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων έτσι όπως αυτή αποτυπώνεται στην έρευνα της HELLAS LIST. ● Έτσι, αν στα στοιχεία, που προαναφέρθησαν, συνυπολογίσει κανείς και τα αποτελέσματα της εταιρείας Σάνη, τότε το συνολικό αποτέλεσμα οδηγείται σε αρνητικό πρόσημο. Σημαντικός παράγοντας που οδήγησε σε μείωση των συνολικών κερδών είναι η σοβαρή κάμψη που παρουσίασε το συγκρότημα της Σάνης, του προέδρου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) κ. Ανδρέα Ανδρεάδη. Έτσι από κέρδη 29,6 εκατ. ευρώ το 2014 και την πρώτη θέση σε κερδοφορία, βρέθηκε στα 4,5 εκατ. ευρώ το 2015 και δύο θέσεις πιο κάτω από την κορυφή. Η Σάνη Α.Ε. βρέθηκε πάντως και πάλι στην πρώτη θέση σε έσοδα, τα οποία ανήλθαν στη χρήση του 2015 σε 59,8 εκατ. ευρώ, μερικές χιλιάδες ευρώ περισσότερα από τα 59,5 εκατ. ευρώ το 2014. ● Επιστροφή στις καλές ημέρες του 2007 σηματοδοτούν τα αποτελέσματα του 2016 στη μητρική εταιρεία Λάμψα, του ομώνυμου ομίλου που ελέγχει τα δύο ξενοδοχεία της πλατείας Συντάγματος, τη «Μεγάλη Βρεταννία» και το «King George». Το 2015 ο κύκλος εργασιών της εταιρείας Λάμψα ανήλθε σε 41,4 εκατ. ευρώ και, σύμφωνα με πηγές της επιχείρησης, στη χρήση του 2016 ο τζίρος των δύο ξενοδοχείων θα βρεθεί κοντά στα 43-44 εκατ. ευρώ και τα EBITDA θα κλείσουν στο επίπεδο των 9-10 εκατ. ευρώ, λίγο υψηλότερα από το 2015 που ήταν 8,5 εκατ. ευρώ. Ας σημειωθεί ότι το 2007

ήταν η καλύτερη χρονιά της μητρικής εταιρείας του ομίλου Λάμψα, προτού πληγεί στη συνέχεια από τα γεγονότα της Αθήνας και την οικονομική κρίση. Τότε το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία», που ήταν μόνο του χωρίς το «King George», έκανε τζίρο 38,78 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια ο τζίρος μειώθηκε ως και τα 19 εκατ. ευρώ λόγω της κρίσης. Σημειώνεται ακόμη ότι το 2015, που ήταν η καλύτερη χρονιά την τελευταία οκταετία, ο τζίρος όπως προαναφέρθηκε έφθασε τα 41,44 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 8,5 εκατ. ευρώ προήλθαν από το King George, γεγονός που σημαίνει ότι τα έσοδα της «Μεγάλης Βρεταννίας» ήταν στα επίπεδα των 32,9 εκατ. ευρώ. Η πορεία της εταιρείας είναι πολύ καλή κατά το 2016 με τις πληρότητες να φθάνουν το 65% περίπου, ένα ποσοστό που εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί και το 2017. ● Πέραν της πτώσης της κερδοφορίας της Σάνη Α.Ε., είχαμε και την πτώση των εσόδων από την ξενοδοχειακή εταιρεία Πόρτο Καρράς, η οποία από τα 62,4 εκατ. ευρώ της χρήσης του 2014 και την πρώτη θέση σε έσοδα στη σχετική κατάταξη βρέθηκε το 2015 στην πέμπτη θέση, με τα έσοδα να μειώνονται στα 37,7 εκατ. ευρώ. Ωστόσο η πτώση των εσόδων οφείλεται στη μείωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας που είναι ενσωματωμένη στην εταιρεία. Σύμφωνα με την έκθεση του διοικητικού συμβουλίου της Πόρτο Καρράς, τα έσοδα από τον ξενοδοχειακό τομέα αυξήθηκαν στα 23,5 εκατ. ευρώ από 18,5 εκατ. ευρώ ένα χρόνο πριν, ενώ τα έσοδα του κατασκευαστικού τομέα μειώθηκαν στα 12,5 εκατ. ευρώ από 42 εκατ. ευρώ στη χρήση 2015. ● Οι Τουριστικές Επιχειρήσεις Μεσσηνίας Α.Ε. ΤΕΜΕΣ, που ελέγχουν το γνωστό Costa Navarino, βρέθηκαν στη δεύτερη καλύτερη θέση από άποψη κύκλου εργασιών με τζίρο της τάξης των 43,5 εκατ. ευρώ, μειώνοντας το 2015 τις ζημιές κατά 39,7%. Η επιχείρηση συνεχίζει ωστόσο το γιγαντιαίο επενδυτικό σχέδιό της, το οποίο έχει μετατρέψει την ευρύτερη περιοχή σε μια περιοχή ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης. Αποτέλεσμα αυτού του σχεδίου είναι οι συνεχείς διεθνείς διακρίσεις του συγκροτήματος. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η Costa Navarino έλαβε την εξαιρετικά σημαντική διάκριση European Golf Resort of the Year 2017 στα βραβεία που απονεμήθηκαν από τη Διεθνή Ένωση Golf Tour Operators (IAGTO), σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2016 στην Πάλμα της Ισπανίας. Για την ανάδειξη του νικητή του βραβείου European Golf Resort of the Year ψήφισαν πάνω από 640 ειδικευμένοι στον γκολφικό τουρισμό tour operators, μέλη της IAGTO από 61 χώρες. Η Ένωση ιδρύθηκε το 1997 και αριθμεί 2.516 διαπιστευμένα μέλη από τον ευρύτερο χώρο του τουρισμού – ξενοδοχεία, γήπεδα γκολφ, αεροπορικές εταιρείες κ.ά. – σε 96 χώρες. ● Στην επόμενη θέση, από άποψη τζίρου, βρέθηκε η εταιρεία Μήτσης Company Ξενοδοχεία Ελλάδος, η οποία πραγματοποίησε κύκλο εργασιών της τάξης των 40 εκατ. ευρώ. Ας σημειωθεί ότι ο όμιλος επιχειρήσεων Mitsios Hotels, που πλέον διευθύνεται από τον κ. Σταύρο Μήτση, ελέγχει 20 ξενοδοχειακές μονάδες σε ολόκληρη τη χώρα. Αποτελεί δε τον μεγαλύτερο ελληνικών συμφερόντων όμιλο ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας. ● Μετά το Porto Carras, στην επόμενη θέση του καταλόγου των εταιρειών με τον υψηλότερο τζίρο βρέθηκε η Ιονική Ξενοδοχειακή που έχει το ξενοδοχείο Hilton Athens. Με τζίρο της τάξης των 30 εκατ. ευρώ αύξησε τα κέρδη της κατά 77% για να υπερβεί το 1 εκατ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσω Χρηματιστηρίου άλλαξαν χέρια 13,039 εκατ. μετοχές της Ιονικής Ξενοδοχειακής. Με την εξέλιξη αυτή ολοκληρώθηκε η πώληση της Ιονικής Ξενοδοχειακής που ελέγχει το ξενοδοχείο Hilton από την Alpha Bank στην κοινοπραξία Ηome Holdings Συμμετοχών, στην οποία συμμετέχουν η ΤΕΜΕΣ Α.Ε. και η D-Marine Investments Holding B.V. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με παλαιότερη χρηματιστηριακή ανακοίνωση της Ιονικής Ξενοδοχειακαί Επιχειρήσεις A.E. (IΞE), η Alpha Bank υπέγραψε οριστική συμφωνία με τη Home Holdings S.A., για την πώληση του πλειοψηφικού ποσοστού της (περίπου 97,3%) επί του μετοχικού κεφαλαίου της ΙΞΕ. Το συνολικό τίμημα της συναλλαγής, συμπεριλαμβανομένης της αναχρηματοδοτήσεως του υφιστάμενου δανεισμού της ΙΞΕ (67 εκατ. ευρώ),

Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις

ανέρχεται σε 142 εκατ. ευρώ. Σε ανακοίνωσή τους τα δύο μέρη της κοινοπραξίας αναφέρουν, μεταξύ άλλων, ότι η απόκτηση ενός από τα πιο ιστορικά και εμβληματικά ξενοδοχεία της Αθήνας επιβεβαιώνει την εμπιστοσύνη και τη μακροπρόθεσμη στρατηγική των δύο εταίρων της Home Holdings στον ελληνικό τουρισμό, αλλά και την πρόθεση της εταιρείας να προχωρήσει σε επενδύσεις με προστιθέμενη αξία στην εγχώρια αγορά στον κλάδο του τουρισμού. Το Hilton αποτελεί ένα μοναδικά μεγάλου μεγέθους κτίριο, ορόσημο στο κέντρο της Αθήνας και διεθνή κληρονομιά στον χώρο της φιλοξενίας. Εντός των επόμενων μηνών η Home Holdings θα οριστικοποιήσει σχέδιο αναβάθμισης του ακινήτου ως προς τις υπάρχουσες υποδομές, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα νέα προϊόντα και υπηρεσίες. Στόχος της εταιρείας είναι να επανατοποθετήσει το ξενοδοχείο στην ελληνική και στη διεθνή αγορά, δημιουργώντας έναν νέο προορισμό πόλης, που θα περιλαμβάνει κορυφαίας ποιότητας ξενοδοχειακές υπηρεσίες, πολυτελείς ιδιωτικές κατοικίες εξυπηρετούμενες από το ξενοδοχείο, εμβληματικούς χώρους γαστρονομίας και θεματικούς εμπορικούς χώρους. ● Οι εταιρείες Εσπέρια Γκρουπ, Χανδρή Ελλάς και Αστήρ Βουλιαγμένης βρέθηκαν στις τρεις επόμενες θέσεις. Η τελευταία βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας μετά την εξαγορά της από τον τουρκικό όμιλο Dogus και το Abu Dhabi Investment Council. Σύμφωνα με το master plan, το συνολικό τίμημα της επένδυσης που θα πραγματοποιήσουν οι επενδυτές που εξαγόρασαν τον «Αστέρα» θα ανέλθει στο ποσό των 600 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του τιμήματος των περίπου 400 εκατ. ευρώ για την αγορά της εισηγμένης στο Χ.Α. «Αστήρ Παλάς Βουλιαγμένης», στην οποία ανήκει το συγκρότημα. Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο κ. Husnu Akhan, διευθύνων σύμβουλος του τουρκικού ομίλου Dogus που συμμετέχει στην κοινοπραξία, ανέφερε ότι ο όμιλος έχει επενδύσει στην Ελλάδα 200 εκατ. ευρώ και το ποσό αυτό αναμένεται να ξεπεράσει τα 400 εκατ. ευρώ με τις επενδύσεις σε Αστέρα και Hilton. Η Dogus πιστεύει στις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας και θέλει να γίνει ένα σημαντικό μέρος αυτής, υπογράμμισε ο εκπρόσωπος της Dogus. Επιπλέον στελέχη της εταιρείας στην Ελλάδα δεν απέκλεισαν και άλλες εξαγορές ξενοδοχείων εκτός Αθηνών μετά την απόκτηση του Αστέρα και του Hilton. Ας σημειωθεί ότι ο τουρκικός όμιλος Dogus, με δραστηριότητα σε οκτώ επιχειρηματικούς τομείς, ελέγχει 18 ξενοδοχεία σε έξι χώρες και φιλοδοξεί το 2018 να έχει αυξήσει τον αριθμό τους σε 26, σε οκτώ χώρες. Ελέγχει επίσης μαρίνες σε πέντε χώρες συνολικής δυναμικότητας 18.500 θέσεων, εκ των οποίων το 45% και τέσσερις συνολικά μαρίνες βρίσκονται στη χώρα μας. Το συγκρότημα θα επαναλειτουργήσει τον Απρίλιο του 2018. ● Στις επόμενες θέσεις βρέθηκαν οι εταιρείες Αθήναιον Α.Ε. και Aldemar ΑΞΤΕ. ● Σε ό,τι αφορά τα άλλα ξενοδοχεία του ομίλου Λάμψα, το Sheraton Rhodes στη Ρόδο αναμένεται να εμφανίσει τζίρο στα ίδια επίπεδα με αυτά του 2015 (10-11 εκατ. ευρώ), ενώ δεν προβλέπεται μεγάλη διαφοροποίηση και για τα επόμενα χρόνια αν δεν διευρυνθεί η τουριστική περίοδος, γεγονός το

οποίο μπορεί να καταστεί δυνατόν με την ενίσχυση της συνεδριακής αγοράς. Στη Σερβία, όπου η Λάμψα έχει δύο ξενοδοχεία (Hyatt Belgrade, Excelsior), οι προοπτικές είναι θετικές καθώς το Βελιγράδι μετατρέπεται σταδιακά σε κέντρο των Βαλκανίων. Δεν είναι τυχαίο ότι ισχυροί του κλάδου travel & tourism, όπως οι Etihad (απέκτησε την Air Serbia), Crowne Plaza, Starwood, Radisson και Marriott, έχουν εγκατασταθεί στο Βελιγράδι. Η «Μεγάλη Βρεταννία» αναμένει και την έναρξη των επενδύσεων εκσυγχρονισμού στο Hilton και στον Αστέρα Βουλιαγμένης από τους νέους ιδιοκτήτες, επενδύσεις που θα τραβήξουν προς τα πάνω τις τιμές ανά δωμάτιο σε όλα τα πολυτελή ξενοδοχεία. ● Εξάλλου σημαντικό γεγονός, το οποίο καταδεικνύει και τη μεγάλη κινητικότητα που επικρατεί στον κλάδο, αποτελεί η ολοκλήρωση της εξαγοράς των ξενοδοχείων Corfu Chandris και Dassia Chandris, στην Κέρκυρα, και του παλαιού ξενοδοχείου Club Med Kefalos, στην Κω, συνολικής επένδυσης 200 εκατ. ευρώ, όπως ανακοίνωσε ο Όμιλος Sani/Ikos. Η εξαγορά έγινε στο πλαίσιο υλοποίησης του επενδυτικού προγράμματος του ομίλου και με σκοπό την πλήρη ανακατασκευή και λειτουργία τους υπό το εμπορικό σήμα της Ikos Resorts. Τα δύο ιστορικά ξενοδοχεία της Κέρκυρας θα ανακαινιστούν πλήρως και θα λειτουργήσουν ως ενιαία μονάδα με 410 δωμάτια, σουίτες και bungalows, τον Μάιο του 2018. H συνολική επένδυση θα ανέλθει σε 110 εκατ. ευρώ, ενώ το νέο πεντάστερο Ikos Dassia θα λειτουργήσει στην παραλία της Δασιάς δίπλα στην πόλη της Κέρκυρας. Στην Κέφαλο της Κω, η επί σειρά ετών κλειστή ξενοδοχειακή μονάδα Club Med Kefalos θα ανακαινιστεί πλήρως, θα επεκταθεί και θα λειτουργήσει ως Ikos Kefalos, πέντε αστέρων, επίσης με 410 δωμάτια, σουίτες και bungalows, την άνοιξη του 2019. Η συνολική επένδυση θα ανέλθει σε 90 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας την πρωταγωνιστική θέση της Κω στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη. Η προσθήκη των Ikos Dassia και Ikos Kefalos στο δυναμικό του Ομίλου Sani/Ikos αναμένεται να δημιουργήσει με την έναρξη της λειτουργίας τους 1.000 νέες θέσεις απασχόλησης. Στο μεταξύ βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 50 εκατ. ευρώ στη Χαλκιδική, το οποίο περιλαμβάνει τη δημιουργία της νέας παραθαλάσσιας πεντάστερης ξενοδοχειακής μονάδας Sani Dunes, δυναμικότητας 136 δωματίων, η οποία προβλέπεται να λειτουργήσει στα τέλη Ιούνιου 2017. Επισημαίνεται ότι βασικοί μέτοχοι του ομίλου Sani/Ikos είναι οι Σταύρος και Ανδρέας Α. Ανδρεάδης και επενδυτικά κεφάλαια που διαχειρίζεται η Oaktree Capital Management, L.P., ενώ στο νέο σχήμα συμμετέχουν η Goldman Sachs Asset Management, η Hermes GPE, ο Mathieu Guillemin, καθώς και κεφάλαια ιδιωτικών οίκων του εξωτερικού. Ο όμιλος διοικείται από τους Σταύρο Α. Ανδρεάδη, πρόεδρο, Α. Ανδρεάδη και Mathieu Guillemin, διευθύνοντες συμβούλους. Ο όμιλος στοχεύει στη δημιουργία και λειτουργία πολυτελών ξενοδοχειακών μονάδων, ούτως ώστε να αναπτύξει περαιτέρω ως ανεξάρτητα brands το αναγνωρισμένο brand Sani, καθώς και το εξελισσόμενο brand Ikos.

➤➤➤ newtimes 17

FINA N

IES AN

● L DATA COMP CIA

hellas list

Έρευνα

w.hellaslist.com ww

➤➤➤

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (*) Διαφορά Κύκλου Εργασιών

Μεταβολή Κύκλου Εργασιών

Αποτελέσματα Χρήσεως 2014

Αποτελέσματα Χρήσεως 2015

Διαφορά Μεταβολή Αποτελεσμάτων Αποτελεσμάτων Χρήσεως Χρήσεως

Επωνυμία

Κύκλος Εργασιών Κύκλος Εργασιών 2014 2015

ΣΑΝΗ Α.Ε.

59.560.627

59.815.652

255.025

0,43%

34.896.344

4.513.060

-30.383.284

-87,07

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΑΕ (ΤΕΜΕΣ Α.Ε.)

43.455.373

43.502.881

47.508

0,11%

-22.245.027

-13.408.228

8.836.799

-39,72

ΛΑΜΨΑ Α.Ε. ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ

38.651.000

41.443.000

2.792.000

7,22%

1.843.000

5.212.000

3.369.000

182,80

ΜΗΤΣΗΣ COMPANY - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.

40.113.619

39.474.874

-638.745

-1,59%

-2.069.598

-2.199.102

-129.504

6,26

ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε.

62.403.483

37.785.988

-24.617.495

-39,45%

9.085.914

6.101.817

-2.984.097

-32,84

ΙΟΝΙΚΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Α.Ε.

28.915.000

29.784.000

869.000

3,01%

592.000

1.052.000

460.000

77,70

ΕΣΠΕΡΙΑ ΓΚΡΟΥΠ Α.Ε.

30.012.336

28.627.266

-1.385.070

-4,62%

3.780.471

3.711.984

-68.487

-1,81

ΧΑΝΔΡΗ ΕΛΛΑΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ Α.Ε.

26.687.964

28.224.633

1.536.669

5,76%

-3.537.069

-685.163

2.851.906

-80,63

ΑΣΤΗΡ ΠΑΛΛΑΣ ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ ΑΞΕ

29.206.000

25.139.000

-4.067.000

-13,93%

-3.360.000

-1.936.000

1.424.000

-42,38

ΑΘΗΝΑΙΟΝ Α.Ε.

24.378.927

23.184.531

-1.194.396

-4,90%

-1.931.054

-1.606.726

324.328

-16,80

ALDEMAR ΑΞΤΕ

26.462.551

23.117.202

-3.345.349

-12,64%

-1.007.026

-2.153.330

-1.146.304

113,83

ΣΑΝΓΟΥΙΝΓΚ ΧΟΤΕΛΣ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.

17.956.154

18.251.995

295.841

1,65%

3.348.596

2.756.346

-592.250

-17,69

HELLAS HOLIDAY HOTELS A.E.

17.476.790

17.714.840

238.050

1,36%

1.393.850

1.599.420

205.570

14,75

ΑΙΘΡΙΟΝ ΠΑΛΛΑΣ Α.Ε.

17.758.335

17.572.291

-186.044

-1,05%

4.200.827

3.649.121

-551.706

-13,13

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε.

14.855.646

16.457.074

1.601.428

10,78%

545.875

1.238.594

692.719

126,90

ΤΟΞΟΤΗΣ ΑΞΕ

14.352.449

15.880.165

1.527.716

10,64%

433.823

278.647

-155.176

-35,77

ΟΛΥΜΠΙΑΚΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ Α.Ε.

14.808.099

15.735.609

927.510

6,26%

521.291

9.872

-511.419

-98,11

SEVEN STARS Α.E. ( ΜΕΤΑ Α.Ε.)

15.007.880

15.110.622

102.742

0,68%

2.103.033

1.959.497

-143.536

-6,83

Τ.Ε.Ι.Μ. BLUE GR A.E.

14.789.140

14.516.527

-272.613

-1,84%

-917.536

-1.452.656

-535.120

58,32

ΕΛΟΥΝΤΑ Α.Ε. ΤΟΥΡΙΤΣΙΚΕΣ & ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

15.896.204

14.510.462

-1.385.742

-8,72%

-1.616.202

-1.919.043

-302.841

18,74

IKOS ΟΛΙΒΙΑ ΑΕΞΕ

14.382.503

-1.546.862

-2.156.053

-609.191

39,38

ΣΑΝΤΑ ΜΑΡΙΝΑ ΑΞΕΤΕΕ

9.406.940

13.803.734

4.396.794

46,74%

-464.933

2.104.428

2.569.361

-552,63

ΜΟΥΡΑΓΙΟ Α.Ε.

13.547.972

13.219.776

-328.196

-2,42%

2.103.184

1.311.591

-791.593

-37,64

ΠΕΓΚΑΣ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.

15.059.072

12.935.210

-2.123.862

-14,10%

-1.350.829

-438.135

912.694

-67,57

ΜΟΥΣΑΜΑ ΑΦΟΙ ΑΞΕ (ATHENS HOLIDAY INN)

11.472.405

12.107.627

635.222

5,54%

330.216

627.161

296.945

89,92

ΟΛΥΜΠΙΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ Α.Ε.

11.116.087

12.019.039

902.952

8,12%

-1.909.447

-1.321.093

588.354

-30,81

ΠΟΡΤΕΣ ΜΕΛΑΘΡΟΝ Α.Ε.

6.101.164

12.011.966

5.910.802

96,88%

-489.604

2.036.200

2.525.804

-515,89

ΣΟΣΙΜΕΞ Α.Ε.

11.791.068

11.957.522

166.454

1,41%

2.154.807

2.478.376

323.569

15,02

ΚΑΤΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Α.Ε

11.374.199

11.788.590

414.391

3,64%

1.101.336

1.116.885

15.549

1,41

ΞΕΝΟΣ ΧΡ. Α.Τ.&Ε.Ε.

10.505.742

11.528.913

1.023.171

9,74%

981.709

1.150.908

169.199

17,24

Ε.Π.Τ.Ε.Α. A.E.

12.473.929

11.190.652

-1.283.277

-10,29%

-413.013

-1.526.842

-1.113.829

269,68

MARBELLA A.E.

10.385.706

11.137.319

751.613

7,24%

1.158.194

1.325.055

166.861

14,41

ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΤΟΥΡ. & ΞΕΝΟΔΟΧ. ΕΠΙΧΕΙΡ. ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε. «ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ»

10.829.380

11.114.061

284.681

2,63%

2.335.128

2.671.988

336.860

14,43

ΡΟΔΟΣ ΠΑΛΑΣ Α.Ε.

9.708.426

10.407.806

699.380

7,20%

-1.590.275

-1.726.780

-136.505

8,58

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΑ

9.454.365

10.383.780

929.415

9,83%

1.997.705

2.561.925

564.220

28,24

ΑΚΤΕΣ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΤΞ & ΕΕ

8.569.098

9.946.775

1.377.677

16,08%

1.482.579

2.369.356

886.777

59,81

ΑΠΟΛΛΩΝ ΤΟΥΡ. ΕΠΙΧ. ΑΕ

9.974.647

9.891.100

-83.547

-0,84%

757.392

316.046

-441.346

-58,27

ΗΛΕΚΤΡΑ Α.Ξ.&Τ.Ε.

9.078.523

9.769.500

690.977

7,61%

3.636.054

4.000.660

364.606

10,03

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΑ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.

11.769.192

9.654.643

-2.114.549

-17,97%

584.385

-855.674

-1.440.059

ΓΕΚΕ Α.Ε.

9.121.646

9.541.263

419.617

4,60%

2.196.196

3.768.320

1.572.124

71,58

ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ Θ. ΑΕ (απορρ. από ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΣΟΥΡΑΝΑΚΗΣ Α.Ε.)

9.361.531

9.521.692

160.161

1,71%

567.139

1.548.206

981.067

172,99

ΩΚΕΑΝΙΔΑ ΑΕ

8.427.590

9.434.080

1.006.490

11,94%

508.321

602.622

94.301

18,55

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΠΑΛΛΑΣ Α.Ε.

7.544.353

9.404.725

1.860.372

24,66%

-295.489

-388.162

-92.673

31,36

ΛΑΝΔΑ Α.Ξ.Τ.Ε.

9.102.092

9.331.385

229.293

2,52%

75.705

376.712

301.007

397,61

ΡΕΞΕΚΑ Α.Ε.

9.296.860

9.265.981

-30.879

-0,33%

1.806.999

1.863.147

56.148

3,11

ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ ΑΕ

8.884.078

9.044.253

160.175

1,80%

1.110.935

520.689

-590.246

-53,13

LINDOS IMPERIAL ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΗΝΕΤΟΣ Α.Ε.

9.875.371

8.798.167

-1.077.204

-10,91%

3.285.329

-465.069

-3.750.398

ΚΟΛΥΜΒΑΡΙ Α.Τ.Ε.

8.458.606

8.759.386

300.780

3,56%

-1.796.648

-182.947

1.613.701

-89,82

ΚΑΝΑΒΑ ΑΕ

7.006.175

8.513.121

1.506.946

21,51%

2.487.704

1.456.807

-1.030.897

-41,44

ΒΑΡΝΙΚΟΣ ΑΕ

8.067.941

8.494.367

426.426

5,29%

-368.919

109.648

478.567

18 newtimes

Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις

Επωνυμία

Κύκλος Εργασιών Κύκλος Εργασιών 2014 2015

Διαφορά Κύκλου Εργασιών

Μεταβολή Κύκλου Εργασιών

Αποτελέσματα Χρήσεως 2014

Αποτελέσματα Χρήσεως 2015

Διαφορά Μεταβολή Αποτελεσμάτων Αποτελεσμάτων Χρήσεως Χρήσεως

ΚΑΛΙΟΥΔΑΚΗΣ Δ.- Μ. ΡΟΔΙΤΗΣ ΑΕ

7.929.831

8.091.119

161.288

2,03%

1.647.241

1.421.884

-225.357

-13,68

ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ Α.Ξ.Ε.

7.914.138

8.057.744

143.606

1,81%

2.820.288

1.745.540

-1.074.748

-38,11

ΓΙΑΝΝΙΚΑΚΗΣ Σ. ΑΕ

8.120.191

7.982.601

-137.590

-1,69%

516.176

1.271.418

755.242

146,31

ΔΙΑΚΟΦΤΗΣ ΑΕ

7.431.337

7.949.020

517.683

6,97%

3.587.928

3.848.479

260.551

7,26

KONTOKALI BAY RESORT AND SPA ΑΕ (+08)

7.436.825

7.851.734

414.909

5,58%

1.186.680

977.717

-208.963

-17,61

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΝΟΤΙΑΣ ΡΟΔΟΥ Α.Ε.

7.836.004

-1.937.999

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΑΕ

7.416.758

7.819.380

402.622

5,43%

1.169.595

954.301

-215.294

-18,41

ΔΙΑΚΟΜΙΧΑΛΗΣ ΑΕ

7.229.278

7.815.600

586.322

8,11%

2.819.492

3.254.454

434.962

15,43

ΑΜΑΛΙΑ ΑΕ

7.004.692

7.382.204

377.512

5,39%

-359.902

360.530

720.432

ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Σ. ΑΕ

7.214.826

7.281.991

67.165

0,93%

1.714.235

524.342

-1.189.893

-69,41

ΔΙΒΑΝΗ ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΑΞ & ΤΕ

6.890.025

7.156.833

266.808

3,87%

1.275.428

1.259.784

-15.644

-1,23

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕ

7.053.461

7.128.979

75.518

1,07%

2.068.149

2.148.776

80.627

3,90

ΑΝΕΛΙΞΙΣ ΑΕΞΤΕ

6.797.343

7.126.394

329.051

4,84%

553.117

219.160

-333.957

-60,38

ΦΑΛΗΡΑΚΙ ΑΞΕ

5.693.008

7.105.614

1.412.606

24,81%

1.123.806

1.205.613

81.807

7,28

ΑΙΡΟΤΕΛ ΑΕ

6.374.465

6.801.486

427.021

6,70%

248.816

105.993

-142.823

-57,40

ΚΥΑΝΗ ΑΚΤΗ ΑΞΕ

7.165.649

6.780.084

-385.565

-5,38%

1.357.494

828.800

-528.694

-38,95

ΑΧΙΝΟΠΟΔΙ ΑΕ 2

6.615.804

6.741.162

125.358

1,89%

3.237.027

3.022.563

-214.464

-6,63

ΣΑΙΝΤ ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΚΩΣ ΑΕ

6.205.290

6.717.439

512.149

8,25%

-1.515.219

-1.116.170

399.049

-26,34

ΤΖΑΡΑΚΗΣ Γ. ΑΕ

5.302.560

6.701.376

1.398.816

26,38%

176.418

163.315

-13.103

-7,43

ΑΛΦΑ ΜΑΡΙΝ ΑΞ & ΤΕ

6.863.956

6.679.429

-184.527

-2,69%

899.291

751.098

-148.193

-16,48

ΗΛΙΟΣ ΠΑΛΑΣ ΑΕ (-08)

6.665.944

6.646.742

-19.202

-0,29%

1.012.786

737.707

-275.079

-27,16

CLUB ΜΥΚΟΝΟΣ ΑΕ

5.514.770

6.602.225

1.087.455

19,72%

1.361.327

957.150

-404.177

-29,69

ΑΣΤΕΡΑΣ ΑΕ

5.714.125

6.534.935

820.810

14,36%

2.482.912

3.232.620

749.708

30,19

ΗΛΕΚΤΡΑ Α.Ε.

6.290.317

6.346.933

56.616

0,90%

1.676.920

1.957.823

280.903

16,75

ΑΚΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ Α.Ξ.Τ.Ε.

10.454.074

6.233.280

-4.220.794

-40,37%

-2.657.241

-2.126.085

531.156

-19,99

ΞΕΝΤΕ ΑΕ

5.819.826

6.208.210

388.384

6,67%

26.810

82.373

55.563

207,25

Η ΡΟΔΟΣ ΑΕ

5.968.911

6.177.855

208.944

3,50%

688.872

-103.465

-792.337

MARITOUR AE

6.030.183

5.869.942

-160.241

-2,66%

-912.474

-1.147.818

-235.344

25,79

ΚΑΝΑΒΕΣ ΟΙΑ ΑΞΤΕ

4.297.151

5.866.344

1.569.193

36,52%

1.389.756

1.692.821

303.065

21,81

ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΑΙ ΤΟΥΡ. ΕΠΙΧ. «ΒΟΥΛΓΑΡΙ» Α.Ε.

4.852.110

5.670.510

818.400

16,87%

521.412

1.135.188

613.776

117,71

ΡΟΚΑΣ Θ. ΑΕ

4.793.776

5.635.893

842.117

17,57%

541.675

837.959

296.284

54,70

ΖΕΥΣ ΑΕ

4.752.146

5.594.575

842.429

17,73%

1.936.537

626.716

-1.309.821

-67,64

ΜΙΡΑΜΠΕΛΛΟ ΑΕ

6.144.999

5.582.471

-562.528

-9,15%

-1.120.498

-264.139

856.359

-76,43

ΛΑΜΠΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΞΕ

5.799.404

5.501.081

-298.323

-5,14%

297.113

91.970

-205.143

-69,05

ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ Ι. Θ. " THE MARGI " ΑΕ

5.495.245

5.455.585

-39.660

-0,72%

1.370.817

1.492.906

122.089

8,91

ΚΑΨΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΕ

4.597.177

5.441.650

844.473

18,37%

-1.007.788

191.947

1.199.735

OLYMPIC HOTELS ΑΕ

5.514.966

5.267.562

-247.404

-4,49%

-322.002

625.868

947.870

ΠΕΛΑΓΟΣ Α.Ε.

2.886.070

5.211.184

2.325.114

80,56%

-9.587

1.796.418

1.806.005

ΜΕΝΤΙΤΟΥΡΣ ΑΕ

4.883.724

4.969.419

85.695

1,75%

85.858

19.437

-66.421

-77,36

ΚΩΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΝ ΑΕ

4.535.526

4.884.360

348.834

7,69%

-3.738.849

-2.676.490

1.062.359

-28,41

ΚΟΘΑΛΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΑΕ

4.671.366

4.852.540

181.174

3,88%

-48.659

-50.518

-1.859

3,82

ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ Γ. & Ε. ΑΕ

4.397.761

4.829.727

431.966

9,82%

1.370.333

1.330.952

-39.381

-2,87

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΕ

3.614.002

4.776.779

1.162.777

32,17%

25.675

-35.424

-61.099

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ ΑΕ

4.460.135

4.691.671

231.536

5,19%

350.944

179.894

-171.050

-48,74

ΔΑΚΤΥΛΙΔΗ ΕΛ. ΑΕ

3.663.676

4.590.366

926.690

25,29%

1.041.296

1.092.106

50.810

4,88

ΚΑΜΠΟΥΡΑΚΗΣ Β.Α. ΑΕ

4.694.442

4.565.955

-128.487

-2,74%

458.754

779.637

320.883

69,95

ΜΑΡΕ ΑΕ

4.443.413

4.560.186

116.773

2,63%

933.153

1.214.978

281.825

30,20

RIO BEACH - ARMONIA AE

4.213.744

4.435.900

222.156

5,27%

1.091.920

1.495.897

403.977

37,00

ΚΩΣΤΑΛ ΚΛΑΜΠ ΑΕ

2.885.840

3.037.023

151.183

5,24%

262.535

231.352

-31.183

-11,88

100

ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΑΞ & ΤΕ

2.655.341

2.544.868

-110.473

-4,16%

356.969

25.405

-331.564

-92,88

(*) Δημοσιευμένα στοιχεία μέχρι 30 Νοεμβρίου 2016

newtimes 19

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ, ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΕΜΒΟΛΙΩΝ ΤΗΣ PFIZER HELLAS

«Κάθε ευρώ που δαπανάται στον εμβολιασμό “επιστρέφει” 4 ευρώ στην οικονομία της χώρας» O εμβολιασμός, τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων, αποτελεί «εισιτήριο βιωσιμότητας» για τα συστήματα υγείας Συνέντευξη στη ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ

Ο εμβολιασμός αποτελεί τη δεύτερη πιο επιτυχημένη υγειονομική παρέμβαση παγκοσμίως, μετά το καθαρό νερό, καθώς προλαμβάνει 2 ως 3 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο. Εκτός από αυτό όμως ο εμβολιασμός, τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων, αποτελεί «εισιτήριο βιωσιμότητας» για τα συστήματα υγείας . Μόνο ο εμβολιασμός για τη γρίπη προλαμβάνει 45.000-66.000 νοσηλείες στην Ευρώπη, 25.000-37.000 θανάτους και εξοικονομεί 153-219 εκατ. ευρώ στα συστήματα υγείας κάθε χρόνο. Αυτά επισημαίνει μεταξύ άλλων στη συνέντευξη που παραχώρησε στους New Times η κυρία Βασιλική Καραμάνου, επικεφαλής του τομέα των εμβολίων της Pfizer Hellas, η οποία επίσης διατυπώνει την άποψη ότι ο εμβολιασμός δεν πρέπει να εντάσσεται στη φαρμακευτική δαπάνη, γιατί πολύ απλά αποτελεί μέσο για τη μείωσή της.

20 newtimes

Πώς σχολιάζετε την ενίσχυση του αντιεμβολιαστικού κινήματος; Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ο εμβολιασμός είναι η δεύτερη πιο επιτυχημένη υγειονομική παρέμβαση παγκοσμίως, μετά το καθαρό νερό, καθώς προλαμβάνει 2 ως 3 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο σε ανθρώπους όλων των ηλικιών, έχοντας μάλιστα πετύχει να εξαλείψει από τον χάρτη νοσήματα όπως η διφθερίτιδα. Ωστόσο δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι τα εμβόλια είναι θύματα της ίδιας της επιτυχίας τους. Για τον ανεπτυγμένο κόσμο, πολλές από τις ασθένειες που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό είναι «ξεχασμένες»,

οδηγώντας πολλούς στο εύκολο συμπέρασμα «δεν το βλέπω, άρα δεν υπάρχει». Εκτός από εκείνους που πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας και σε όσα διαβάζουν στο Διαδίκτυο, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο η αντιεμβολιαστική συμπεριφορά να έχει ως αφετηρία ιδιοτελείς σκοπούς. Το δυσάρεστο είναι ότι, εξαιτίας αυτής της συμπεριφοράς, επιδημίες από ξεχασμένες ασθένειες, όπως η ιλαρά, ακόμη και η πολιομυελίτιδα, η εξάλειψη της οποίας ήταν στόχος του ΠΟΥ ως το 2012, έχουν επανέλθει απειλώντας τον ανεπτυγμένο κόσμο. Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο παρά-

Interview δειγμα της επιδημίας ιλαράς στην Καλιφόρνια και συγκεκριμένα στην Disneyland, που οδήγησε σε θανάτους παιδιών και έκανε την πολιτεία να επιβάλει τον εμβολιασμό των παιδιών. Είναι σημαντικό να παραμείνουμε πιστοί στην evidence based medicine (τεκμηριωμένη ιατρική), που υποστηρίζει ότι ο εμβολιασμός είναι ο ασφαλέστερος τρόπος προστασίας από σοβαρά νοσήματα. Η Pfizer έχει ιστορία μεγαλύτερη του ενός αιώνα στα εμβόλια. Υπάρχουν νέες εξελίξεις στον τομέα αυτόν; Δέσμευση της Pfizer Vaccines είναι να βοηθά προς την κατεύθυνση της προστασίας της υγείας ανθρώπων όλων των ηλικιών ενάντια σε θανατηφόρα νοσήματα. Επενδύουμε στην πρωτοπόρα έρευνα για την ανάπτυξη εμβολίων για λοιμώξεις από ανθεκτικά μικρόβια, όπως ο Staphylococcus aureus (χρυσίζων σταφυλόκοκκος) και το Clostridium difficile. Επίσης προσπαθούμε να αναπτύξουμε ένα εμβόλιο έναντι του κυτταρομεγαλοϊού, με στόχο την πρόληψη νοσημάτων που απειλούν τη ζωή και την ακεραιότητα μικρών παιδιών, καθώς μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη απώλεια ακοής, τύφλωση ή άλλες αναπηρίες. Με σημαντικές επενδύσεις στην έρευνα και στην ανάπτυξη, αξιολογούμε επίσης εμβόλια για τη θεραπεία διαφόρων μορφών καρκίνου. Παράλληλα ερευνούμε το πώς μπορούμε να πετύχουμε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα στoν ρόλο των ανοσοενισχυτικών των εμβολίων, για την πρόληψη διαφόρων νοσημάτων. Πολλοί αναφέρουν ότι τα εμβόλια πρέπει να εξαιρεθούν από την εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη. Υποστηρίζετε αυτή την πρόταση; Ο εμβολιασμός δεν πρέπει να εντάσσεται στη φαρμακευτική δαπάνη, γιατί πολύ απλά αποτελεί μέσο για τη μείωσή της. Η εξαίρεση των εμβολίων από τη φαρμακευτική δαπάνη θα ήταν ένα ουσιαστικό βήμα για την προστασία και τη συνεχή λειτουργικότητα του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών, το οποίο διαθέτει η χώρα μας και είναι ένα από τα καλύτερα του κόσμου, σύμφωνα με τις επιδημιολογικές ανάγκες της χώρας μας. Η διατήρηση του Εθνικού Προγράμματος με κάθε κόστος αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την προστασία της υγείας και της ευημερίας του ελληνικού λαού. Αποτελεί επένδυση για το μέλλον της κοινωνίας και πρέπει να προστατευθεί από τη λογική της αξιολόγησης ή τη λογική της μη ένταξης νέων εμβολίων στο πρόγραμμα, ώστε να μην εκτιναχθεί η φαρμακευτική δαπάνη. ΜΕΓΑΛΟ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ Τι εξοικονομήσεις εξασφαλίζει ο εμβολιασμός για τα συστήματα υγείας (στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς); Ιστορικά τα εμβόλια είναι μία από τις πιο επιτυχημένες και οικονομικά αποδοτικές παρεμβάσεις για τη δημόσια υγεία. Η επέν-

δυση στον εμβολιασμό μπορεί να οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε σημαντικό οικονομικό όφελος για τις κυβερνήσεις, μιας και μειώνει το κόστος των θεραπειών και διατηρεί την παραγωγικότητα του υγιούς πληθυσμού. Για να σας δώσω μερικά παραδείγματα, ο εμβολιασμός κατά της γρίπης στην Ευρώπη προλαμβάνει 45.000-66.000 νοσηλείες, 25.000-37.000 θανάτους και εξοικονομεί 153-219 εκατ. ευρώ στα συστήματα υγείας κάθε χρόνο. Επίσης, σε πρόσφατη αναφορά στις ΗΠΑ (2015), φάνηκε ότι ο πληθυσμός που δεν εμβολιάστηκε για 10 νοσήματα, που δεν ακολούθησε δηλαδή το πρόγραμμα του CDC για μία μόλις χρονιά (όποιος και αν ήταν ο λόγος γι’ αυτό) κόστισε στην οικονομία της χώρας 7,1 δισ. δολάρια! Πόσο σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των ενηλίκων; Τι εξοικονομήσεις μπορεί να αποφέρει; Η στρατηγική του εμβολιασμού δεν πρέπει να σταματά στις μικρές ηλικίες. Έρευνες έχουν δείξει ότι κάθε 1 ευρώ που δαπανάται στον εμβολιασμό των ενηλίκων «επιστρέφει» 4 ευρώ στην οικονομία της χώρας. Όσο ο πληθυσμός γερνάει (το 2025 υπολογίζεται ότι το 50% του πληθυσμού στην Ευρώπη θα είναι άνω των 50 ετών) όλο και μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων θα βρίσκεται αντιμέτωπος με ασθένειες προλαμβανόμενες με τον εμβολιασμό, όπως η γρίπη και η πνευμονιοκοκκική νόσος. Η πνευμονία της κοινότητας είναι μία από τις συχνότερες αιτίες θανάτου στην Ευρώπη με 9.000 περιστατικά να καταγράφονται καθημερινά. Μόλις το 10% των ενηλίκων όμως είναι εμβολιασμένοι ενάντια στις πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις. Η δε γρίπη προκαλεί 15.000-70.000 θανάτους ετησίως στην Ευρώπη – έναντι της γρίπης εμβολιάζεται περίπου το 45% του πληθυσμού. Τέλος η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος προσβάλλει άτομα κάθε ηλικίας και προκαλεί θάνατο σε περίπου 8% των περιστατικών, αλλά και σημαντικές αναπηρίες. Τα εμβόλια μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των ανθεκτικών βακτηριακών λοιμώξεων; Πόσο σημαντικό είναι αυτό για μια χώρα πρωταθλήτρια στις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, όπως η Ελλάδα; Oι λοιμώξεις από πολυανθεκτικά μικρόβια επιβαρύνουν σημαντικά τα συστήματα υγείας – το κόστος υπολογίζεται σε 1,5 δισ. ευρώ κάθε χρόνο (κόστος σε θεραπείες και απώλεια παραγωγικότητας). Τα εμβόλια όχι μόνο μειώνουν τα ποσοστά νόσησης, αλλά επιτρέπουν την πιο σωστή χρήση αντιβιοτικών, βοηθούν την κλινική τους μακροβιότητα και ελέγχουν την ανάπτυξη της μικροβιακής αντοχής. Αναγνωρίζοντας αυτό το αυξανόμενο πρόβλημα, 85 διεθνείς εταιρείες, από τον χώρο των φαρμακευτικών, των generics, των διαγνωστικών και βιοτεχνολογικών προϊόντων, συνυπέγραψαν πρόσφατα μια διακήρυξη για την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής. Με αυτήν καλούν τις

κυβερνήσεις και τη βιομηχανία να συνεργαστούν σε στρατηγικές που περιλαμβάνουν πρόσβαση στον εμβολιασμό και στήριξη της έρευνας και ανάπτυξης προϊόντων με στόχο την πρόληψη. Σύμφωνα με μια πρόσφατη, ανεξάρτητη έρευνα για την αντιμικροβιακή αντοχή, αν είχαν όλοι εμβολιαστεί με το συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο, θα γλιτώναμε 11 εκατ. μέρες αντιβίωσης σε παιδιά <5 ετών και θα χρησιμοποιούσαμε κάθε χρόνο 47% λιγότερα αντιβιοτικά στα περιστατικά πνευμονίας που προκαλούνται από τον στρεπτόκοκκο της πνευμονίας! Ο ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΕΙ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Ποιο ποσόν επενδύετε σε έρευνα και ανάπτυξη; Η έρευνα για την ανακάλυψη νέων καινοτόμων φαρμάκων, που βελτιώνουν σημαντικά τη ζωή των ασθενών, βρίσκεται στο επίκεντρο του οράματος της Pfizer. Εργαζόμαστε για να μετατρέψουμε τις τελευταίες εξελίξεις της επιστήμης και της τεχνολογίας σε θεραπείες για νόσους στην αντιμετώπιση των οποίων υπάρχουν σημαντικά κενά. Για τον σκοπό αυτόν η Pfizer επένδυσε το 2015 στο πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης περίπου 7 δισ. ευρώ. Εστιάζουμε τις προσπάθειές μας σε βασικούς τομείς στους οποίους πιστεύουμε ότι η Pfizer είναι σε θέση να ανακαλύψει θεραπείες που είναι πραγματικά αναγκαίες για τους ασθενείς: στα χρόνια φλεγμονώδης και αυτοάνοσα νοσήματα, στα εμβόλια, στην ογκολογία, στη νευρολογία και στον πόνο, στις καρδιαγγειακές και μεταβολικές παθήσεις και στις σπάνιες ασθένειες. Προσπαθούμε να μεταφέρουμε στις θεραπευτικές αυτές περιοχές τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία αιχμής στον τομέα της ιατρικής, αναπτύσσοντας εμβόλια και φάρμακα. Ποιες κινήσεις πρέπει να γίνουν ώστε η χώρα μας να επιτύχει την προσέλκυση επενδύσεων; Είναι αυτονόητο ότι ο φαρμακευτικός κλάδος μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, μέσω επενδύσεων σε θέσεις εργασίας, κλινικές μελέτες και παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων. Το ελληνικό κράτος θα μπορούσε να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της χώρας, συνεργαζόμενο με τις πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται ήδη στην επικράτειά μας, «εκμεταλλευόμενο» την εξειδίκευση και τη διεθνή εμπειρία που μπορούν να παράσχουν. Σύμφωνα με στοιχεία της EFPIA, το 2014 επενδύθηκαν 31 δισ. ευρώ σε κλινικές μελέτες και 221 δισ. ευρώ στη φαρμακευτική παραγωγή στην Ευρώπη. Από τα ποσά αυτά η Ελλάδα προσέλκυσε μόλις 80 εκατ. ευρώ για κλινικές μελέτες και 857 εκατ. ευρώ για την παραγωγή φαρμάκων. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι υπάρχει σημαντικός χώρος για βελτίωση και μια ευκαιρία για την Ελλάδα να προσελκύσει πε-

Με μια αύξηση της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ στις κλινικές μελέτες στην Ελλάδα – θεωρείται ένας ρεαλιστικός στόχος – θα είχαμε 222 εκατ. ευρώ αύξηση στο ΑΕΠ και 4.360 νέες θέσεις εργασίας σε υψηλής κατάρτισης ανθρώπινο δυναμικό

newtimes 21

Interview

Η ανάπτυξη και οι επενδύσεις είναι αδύνατον να επιτευχθούν χωρίς ένα σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον, αλλά και έναν εποικοδομητικό διάλογο ανάμεσα στον κλάδο και στην κυβέρνηση

Η κυρία Βασιλική Καραμάνου με την συντάκτρια των New Times κυρία Νεκταρία Καρακώστα

22 newtimes

ρισσότερες επενδύσεις στον φαρμακευτικό κλάδο. Κάθε επένδυση 10 εκατ. ευρώ στις κλινικές μελέτες στην Ελλάδα μπορεί να φέρει μια συνολική αύξηση 22 εκατ. ευρώ στο ΑΕΠ και 436 νέες θέσεις εργασίας, σύμφωνα με στοιχεία του ΙΟΒΕ. Με μια αύξηση 100 εκατ. ευρώ στις κλινικές μελέτες στην Ελλάδα, που θεωρείται ένας ρεαλιστικός στόχος, θα είχαμε 222 εκατ. ευρώ αύξηση στο ΑΕΠ και 4.360 νέες θέσεις εργασίας σε υψηλής κατάρτισης ανθρώπινο δυναμικό. Επιπλέον θα εξοικονομούσαν χρήματα ο ΕΟΠΥΥ και τα ελληνικά νοσοκομεία, καθώς οι ασθενείς που συμμετέχουν στις κλινικές μελέτες λαμβάνουν τη θεραπεία τους δωρεάν. Δεν υπάρχει επομένως αμφιβολία ότι ο φαρμακευτικός κλάδος μπορεί να έχει συμβολή στην επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο η ανάπτυξη και οι επενδύσεις είναι αδύνατον να επιτευχθούν χωρίς ένα σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον, αλλά και έναν εποικοδομητικό διάλογο ανάμεσα στον κλάδο και στην κυβέρνηση. Για να διατηρηθούν και να αυξηθούν οι επενδύσεις στον κλάδο της υγείας πρέπει να εξασφαλισθούν: • Ένα περιβάλλον που θα επιβραβεύει την καινοτομία και δεν θα την τιμωρεί • Συνεργασία μεταξύ του κλάδου και της κυ-

βέρνησης • Ανάπτυξη ενός μακροχρόνιου εθνικού σχεδίου για τον φαρμακευτικό κλάδο, με στόχο τη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας • Σταθερό σύστημα τιμολόγησης και αποζημίωσης, που θα αναγνωρίζει και θα επιβραβεύει την καινοτομία • Δημιουργία φιλικού περιβάλλοντος για έρευνα, ανάπτυξη και παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων • Συνεργασία με τοπικά ερευνητικά ινστιτούτα. Η Pfizer έχει σημαντική και μακρόχρονη παρουσία στην Ελλάδα, από το 1960, προσφέροντας στην τοπική οικονομία 144 εκατ. ευρώ σε φορολογία, ασφάλιστρα, χρηματοδότηση της έρευνας, μισθούς, πληρωμές προμηθευτών και rebates/clawback. Επιπλέον 4,6 εκατ. φάρμακα της Pfizer παράγονται στην Ελλάδα. Θέλουμε να συνεχίσουμε να διαδραματίζουμε σημαντικό ρόλο, συμβάλλοντας στη βελτίωση της υγείας, της οικονομίας και της κοινωνίας. Έχει ιδιαίτερη σημασία για εμάς να εξασφαλίζουμε στους ασθενείς που χρειάζονται τα φάρμακά μας και την πρόσβασή τους σε αυτά. Το μότο της εταιρείας σας είναι «Mαζί για έναν υγιέστερο κόσμο». Πώς μεταφράζε-

ται αυτό στην πράξη; Μιλήστε μας για τις δράσεις ΕΚΕ τής Pfizer, που περιλαμβάνουν εμβολιασμό. Όλοι εμείς στη Pfizer αντιλαμβανόμαστε την εταιρική κοινωνική ευθύνη ως αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας, της αποστολής και της εταιρικής μας φιλοσοφίας. Οι πρωτοβουλίες μας περιλαμβάνουν προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, εθελοντικές δράσεις, δωρεές, στήριξη της απασχόλησης νέων πτυχιούχων, δημιουργία υποδομών σε απομακρυσμένες περιοχές/νησιά. Οι εργαζόμενοί μας αναγνωρίζουν τη σημασία αυτών των δράσεων και συμμετέχουν ενεργά τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην υλοποίησή τους. Θα ήθελα να κάνω ιδιαίτερη μνεία στην αξιόλογη συμμαχία που έχουμε αναπτύξει τα τρία τελευταία χρόνια με την «Ομάδα Αιγαίου», με στόχο την πρόληψη της υγείας των κατοίκων δυσπρόσιτων ακριτικών νησιών. Για τον σκοπό αυτόν, από το 2014 παρέχουμε δωρεάν 13-δύναμα εμβόλια κατά της πνευμονιοκοκκικής νόσου στους εθελοντές γιατρούς της ομάδας Αιγαίου για τον εμβολιασμό των κατοίκων των νησιών. Τη χρονιά που πέρασε η εθελοντική αποστολή της ομάδας, με τη στήριξη της Pfizer Hellas, πέρα από τον εμβολιασμό, παρείχε ενημέρωση και δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού. Πρόσφατα μάλιστα η Pfizer Hellas έτυχε και αναγνώρισης από τον Εθνικό Δείκτη Εταιρικής Ευθύνης (CR Index), αποσπώντας διάκριση στην κατηγορία «Silver» για την εφαρμογή υπεύθυνων εταιρικών πρακτικών. Επιπλέον για δύο συνεχόμενες χρονιές συγκαταλεγόταν μεταξύ των κορυφαίων εταιρειών ως προς το εργασιακό της περιβάλλον. Αναμφίβολα χαιρόμαστε για την εξωτερική αναγνώριση που εισπράττουμε, είμαστε όμως ακόμη πιο περήφανοι για τον αντίκτυπο των ενεργειών μας στους συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη τη στήριξή μας. Γενικά η Pfizer Hellas υποστηρίζει κάθε πρόγραμμα αγωγής που περιλαμβάνει εμβολιασμό, προσφέροντας δωρεάν εμβόλια. Επίσης η Pfizer ανακοίνωσε πρόσφατα, σε παγκόσμιο επίπεδο, τη διεύρυνση του προγράμματος ανθρωπιστικής βοήθειας της εταιρείας, παρέχοντας ευρύτερη πρόσβαση στο 13-δύναμο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο στο πλαίσιο καταστάσεων έκτακτης ανθρωπιστικής ανάγκης. Πιο συγκεκριμένα, θα προσφέρει το νέο Φιαλίδιο Πολλαπλών Δόσεων (MDV) στη χαμηλότερη τιμή παγκοσμίως. Αυτή η μορφή θα περιέχει τις τέσσερις δόσεις του εμβολίου σε ένα φιαλίδιο, μεγέθους ίδιου με αυτό που τώρα περιέχει τη μία δόση. Το «4 σε 1» φιαλίδιο είναι ειδικά σχεδιασμένο για να ανταποκρίνεται στις μοναδικές συνθήκες και στις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον αναπτυσσόμενο κόσμο για την παροχή επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας και μπορεί να διευκολύνει σημαντικά το έργο τους. Η Pfizer δεσμεύθηκε τέλος ότι θα δωρίσει όλα τα έσοδα από τις πωλήσεις, κατά τον πρώτο χρόνο αυτού του προγράμματος, σε ανθρωπιστικές οργανώσεις που αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο της αρωγής ευάλωτων πληθυσμών.

newtimes 23

Interview Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΙΝΟΥ κ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΟΥΡΑΣ ΜΙΛΑ ΣΤΟΥΣ NEW TIMES

Φοροεισπρακτικά μέτρα και παραλείψεις «πνίγουν» το ελληνικό κρασί Φόβοι διατυπώνονται για κλείσιμο οινοποιητικών μονάδων το 2017, παρά το γεγονός ότι ο κλάδος έχει δείξει ανθεκτικότητα στην κρίση

Ανακατατάξεις στον κλάδο του κρασιού δεν αποκλείει να συμβούν το 2017 ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου κ. Γιώργος Σκούρας, ο οποίος μιλώντας στους New Times στέκεται ιδιαίτερα στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οινοποιητικές επιχειρήσεις της χώρας από επώδυνα μέτρα και παραλείψεις της πολιτείας. Παρά τα προβλήματα και τα εμπόδια ωστόσο, το ελληνικό κρασί, όπως επισημαίνει, έχει αντέξει στην κρίση και επιπλέον έχει κερδίσει σημαντική θέση στην παγκόσμια αγορά.

Ένας χρόνος και κάτι έχει περάσει από τότε που εντελώς αιφνίδια επιβλήθηκε στο κρασί ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ), δημιουργώντας στον κλάδο μια χαοτική κατάσταση. Μάλιστα τότε και συγκεκριμένα τον Νοέμβριο του 2015, οπότε και εξαγγέλθηκε η επιβολή του φόρου αυτού, ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) είχε επισημάνει ότι το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει οινοποιητικές μονάδες σε κλείσιμο. Τι ακριβώς έχει συμβεί λοιπόν από τότε μέχρι σήμερα στον κλάδο; «Πρότινος κάναμε μια αποτίμηση σχετικά με το θέμα του Ειδικού Φόρου», απαντά ο πρόεδρος του ΣΕΟ κ. Γιώργος Σκούρας, «και θα θέλαμε κατ’ αρχάς να επισημάνουμε ότι παρόμοιος φόρος δεν υπάρχει πρακτικά πουθενά παρά μόνο στη Γαλλία, όπου ανέρχεται σε 3,8 λεπτά και ισχύει εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Εμπλέκεται δε όλος ο τομέας παραγωγής και εμπορίας του κρασιού, από το σύστημα παρακολούθησης της ποιότητάς του μέχρι το σύστημα παρακολούθησης για νοθεία και λαθρεμπορία. Άρα ο φόρος αυτός “γυρνάει” πάλι στο χώρο του κρασιού εξασφαλίζοντας την εύνομη λειτουργία του. Εδώ το μέτρο είναι καθαρά φοροεισπρακτικό και σας θυμίζω ότι ήταν να επιβληθεί φόρος στα δίδακτρα των ιδιωτικών σχολείων και τελευταία στιγμή αυτό δεν ίσχυσε και αντ’ αυτού ο φόρος μπήκε στο κρασί. Να επισημάνω επίσης ότι η κυβέρνηση δεν ήρθε να μας πει “έχω ένα πρόβλημα, ελάτε να το κουβεντιάσουμε”, παρά διά της μεθόδου “αποφασίζουμε και διατάσσουμε” και διά της φοροεισπρακτικής οδού έβγαλε ένα φιρμάνι και το επέβαλε. Ο Σύνδεσμός μας τότε είχε κινηθεί ταχύτατα ασκώντας όλα τα δικαιώματα. Βρέθηκα και εγώ τότε στη Βουλή των Ελλήνων παραθέτοντας τις απόψεις μας γι’ αυτό το ζήτημα με τρομακτική πίεση προς όλες τις κατευθύνσεις. Έτσι, στο λίγο χρονικό διάστημα που είχαμε στη διάθεσή μας, καθώς η εφαρμογή του νέου φόρου έπρεπε να γίνει άμεσα, καταφέραμε τουλάχιστον τα 40 λεπτά που είχαν εξαγγείλει αρχικά να τα μειώσουμε στα 20 λεπτά».

Δραματικές για τον κλάδο οι συνέπειες από την εφαρμογή του ΕΦΚ

Εν τω μεταξύ δημιουργείτο ένα επιπλέον

24 newtimes

πρόβλημα από το γεγονός ότι όλες οι οινοποιητικές μονάδες έπρεπε να γίνουν φορολογικές αποθήκες. «Πράγμα δραματικά δύσκολο», τονίζει ο πρόεδρος του ΣΕΟ, διευκρινίζοντας ότι φορολογικές αποθήκες σημαίνει τελωνειακοί χώροι. «Οι επιχειρήσεις οι δικές μας, οι περισσότερες τουλάχιστον, είναι μικρές επιχειρήσεις και καταλαβαίνετε ότι αυτό το μέτρο δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί στο δευτερόλεπτο, στον ελάχιστο δηλαδή χρόνο που είχαμε στη διάθεσή μας. Κατ’ αρχάς χρειαζόταν καινούργια μηχανοργάνωση, χρειαζόταν καινούργια οργάνωση γενικώς, καινούργιο λογισμικό, χρειαζόταν ενημέρωση των τελωνείων. Έτσι το πρώτο που έγινε ήταν αυτό που είχαμε προβλέψει. Τις πρώτες 15 ημέρες του Ιανουαρίου της προηγούμενης χρονιάς κατελύθη το εμπόριο. Ξέρετε τι είναι να καταλυθεί το εμπόριο; Δεν μπορούσαμε να πουλήσουμε, δεν υπήρχε τρόπος να πουλήσουμε, δεν υπήρχαν υπηρεσίες, δεν υπήρχαν χαρτιά, ό,τι κάναμε ήταν λαθρεμπορία, ήταν φρίκη. Με τρομακτικές ενέργειες του Συνδέσμου, δηλαδή με ενέργειες οι οποίες ήταν καταλυτικές, κάναμε πολλαπλές συσκέψεις στο υπουργείο και τουλάχιστον για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις προβλέψαμε να αποδοθεί ο φόρος με έναν τρόπο δόσεων. Ξέρετε, οι επιχειρήσεις μας είναι δύο ειδών, αυτές που έχουν αποθήκες και αυτές τις οποίες εξαιρεί ο νόμος διότι το προϊόν που παράγουν είναι κάτω από κάποια λίτρα, είναι δηλαδή πολύ μικρές. Μπορεί βέβαια αυτές τις πολύ μικρές επιχειρήσεις να τις εξαιρεί ο νόμος από την υποχρέωση να έχουν αποθήκη, αλλά είναι υποχρεωμένες να προκαταβάλλουν τον φόρο. Πρώτο πράγμα λοιπόν ήταν η κατάλυση του εμπορίου. Δεύτερη συνέπεια ήταν ότι κάποιες από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να αναστείλουν τη λειτουργία τους ή να ξαναζυγίσουν τα πράγματα, διότι δεν μπορείς να ξεμπλέξεις εύκολα όταν έχεις να κάνεις με ένα ακατάστατο κράτος, το οποίο οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να σε πει λαθροδιακινητή. Επόμενη συνέπεια της εφαρμογής του φόρου αυτού είναι ότι τα απλά κρασιά επιβαρύνθηκαν ως και 70%. Έτσι κρασιά που κοστίζουν 50 λεπτά φθάνουν να στοιχί-

ζουν 80 και 90 λεπτά. Όταν λοιπόν κάποιος παράγει φόρους είναι φυσικό να παράγει και κλέφτες. Είχαμε λοιπόν που είχαμε να αντιμετωπίζουμε ως κλάδος μια παράνομη διακίνηση κρασιού, αυτό λοιπόν οργανώθηκε ακόμη καλύτερα, ακόμη περισσότερο και από 45% που ήταν έφθασε 70% η παράνομη διακίνηση κρασιού. Καταλήξαμε μόνο το 30%, το ποσοστό δηλαδή των Ελλήνων ηλιθίων, να πληρώνει τους φόρους και για τους υπόλοιπους. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να δημιουργηθεί μια πολύ δυσκίνητη κατάσταση, διότι φανταστείτε τώρα επιχειρήσεις οι οποίες έπρεπε να πληρώσουν δυσθεώρητο φόρο χωρίς να υπάρχει κανένα σύστημα που να μπορεί να βοηθήσει τη ρευστότητά τους. Και προχωρώντας υπήρξε απόλυτο χάος, δεν υπήρξε κανένας έλεγχος».

Το lobby των βουλευτών

Ο Σύνδεσμος πάντως κινήθηκε ταχύτατα για την αντιμετώπιση όλης αυτής της δυσχερούς για τις μονάδες του κατάστασης. Μεταξύ των κινήσεών του ήταν και η δημιουργία ενός lobby βουλευτών για την ανάδειξη των προβλημάτων αυτών. Όπως εξηγεί ο κ. Σκούρας, στο lobby αυτό συμμετείχαν βουλευτές της αντιπολίτευσης, τονίζοντας ότι: «Θα θέλαμε να είχαμε και βουλευτές της συμπολίτευσης αλλά αυτό δεν στάθηκε δυνατόν». Οι βουλευτές αυτοί «στάθηκαν στο πλευρό μας και δημιουργήσαμε έτσι έναν πυρήνα και τους ευχαριστούμε πάντα και δημόσια γι’ αυτό» επισημαίνει ο κ. Σκούρας, υπογραμμίζοντας ότι, με διάφορες επερωτήσεις που υπέβαλαν στο ελληνικό Κοινοβούλιο κράτησαν το πρόβλημα στην επικαιρότητα. «Έτσι το κράτησαν ζωντανό γιατί για μας είναι τόσο ζωντανό που στο τέλος είτε θα πεθάνουμε εμείς είτε θα πεθάνει αυτό», τονίζει χαρακτηριστικά, διευκρινίζοντας ότι ο Σύνδεσμος δεν παραιτείται από τις προσπάθειες οριστικής επίλυσης του προβλήματος.

Δύο ερωτήματα με μεγάλη σημασία

Ένα σημαντικό ερώτημα, το οποίο απαντήθηκε μόλις πρόσφατα, αφορά το ύψος των χρημάτων που έχει εισπράξει το κράτος από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης.

Interview

«Το καλοκαίρι που πέρασε», αναφέρει ο κ. Σκούρας, «υπεβλήθη μια επερώτηση στη Βουλή με το ερώτημα αυτό. Στην ουσία απευθυνόμενοι στην κυβέρνηση τους ρωτούσαμε το εξής: περιμένατε να βγάλετε 60 εκατομμύρια ευρώ, σας είχαμε πει ότι θα βγάλετε 10 εκατ. ευρώ, εγγράψατε στον προϋπολογισμό 24 εκατ. ευρώ, πόσα βγάλατε τέλος πάντως από το ελληνικό κρασί, για πόσα εκατομμύρια μπήκαν τόσες επιχειρήσεις στον ντορβά; Η απάντηση λοιπόν στο ερώτημα αυτό ήταν ότι το εννεάμηνο του προηγούμενου έτους εισέπραξαν 16 εκατ. ευρώ, αλλά δεν γνωρίζουμε από αυτό το ποσόν πόσα αφορούν ελληνικά κρασιά και πόσα εισαγόμενα. Περιμένουμε επίσης μία ακόμη απάντηση στο ερώτημα γιατί τα βάλανε με το ελληνικό κρασί».

«Μας πνίξανε»

Σε ερώτησή μας για το αν αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει σε συρρίκνωση ή κλείσιμο κάποιες μονάδες, ο πρόεδρος του ΣΕΟ απαντά ότι, «από τις επιχειρήσεις τις σύννομες δεν ακούσαμε να κλείνει κάποια. Έχουν δημιουργηθεί όμως τεράστια οικονομικά προβλήματα σε πολλές από αυτές. Επίσης έχουν σίγουρα σταματήσει οι προσπάθειες κάποιων για επιχειρηματική ενασχόληση με το κρασί». Η κατάσταση πάντως εξακολουθεί να είναι πολύ σκοτεινή, έστω και αν κάπως έχει ομαλοποιηθεί, σύμφωνα με όσα επισημαίνει ο κ. Γιώργος Σκούρας, ο οποίος στέκεται ιδιαίτερα και σε ένα ακόμη πρόβλημα που έρχεται να προστεθεί σε αυτό του ΕΦΚ. «Επειδή ξαφνικά βρεθήκαμε σε αυτή τη κατάσταση χάσαμε το προνόμιο που έχει όλη η υπόλοιπη Ελλάδα να μπορεί να ρυθμίζει τον ΦΠΑ της σε δύο δόσεις. Ειδικότερα, επειδή μας κατατάσσουν σε ειδική κατηγορία, πρέπει να αποδίδουμε τον ΦΠΑ όλον μαζί. Με δύο λόγια, μας πνίξανε».

H αντιπολίτευση έχει δεσμευθεί ότι ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης θα καταργηθεί άμεσα αν γίνει κυβέρνηση

Δεσμεύσεις της αντιπολίτευσης για κατάργηση του ΕΦΚ

Στο ερώτημα αν αυτή τη στιγμή υπάρχει έστω και μια ένδειξη για βελτίωση της κατάστασης, ο κ. Σκούρας απαντά: «Τίποτα απολύτως. Το μόνο που υπάρχει είναι οι newtimes 25

Interview δεσμεύσεις της αντιπολίτευσης ότι αυτός ο φόρος θα καταργηθεί άμεσα αν γίνουν κυβέρνηση. Έστω και έτσι, κάτι είναι και αυτό. Αν με ρωτήσετε τώρα αν υπάρχουν και καλά, θα σας απαντούσα πιθανότατα, πιθανότατα να έχει μπει μια τάξη άλλου τύπου, αλλά με έναν τρόπο άτσαλο. Πιθανότατα επίσης κάποιοι παράνομοι, που δεν μπορούσαν να οργανωθούν, έφυγαν από την πιάτσα. Το ενδεχόμενο καλό όμως από αυτή την κατάσταση είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στον κλάδο».

μας πληροφορεί, «πρόσφατα ψηφίστηκε νόμος που αφορά τους κλώνους ποικιλίας αμπέλων. Στην ουσία όμως ο νόμος αυτός δυσχεραίνει και καθυστερεί την επιλογή των κλώνων, με αποτέλεσμα να μην αναδεικνύεται ο ελληνικός αμπελώνας. Εν τω μεταξύ κλώνους αγοράζουμε από το εξωτερικό». Οι κλώνοι, σύμφωνα με τον κ. Σκούρα, είναι περιουσία για μια χώρα και για το αμπελουργικό δυναμικό της. Η σημασία μάλιστα της σωστής και απρόσκοπτης επιλογής κλώνων ελληνικών αμπελώνων μεγαλώνει ακόμη περισσότερο, αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι εκτάσεις των αμπελώνων της χώρας μειώνονται διαρκώς. «Ο Σύνδεσμός μας φωνάζει εδώ και χρόνια και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη συνεχή μείωση της παραγωγής. Έχουμε πρόβλημα σοβαρό, χάνουμε συνεχώς αμπελώνες», συμπληρώνει ο ίδιος.

Ραγδαία αύξηση του αριθμού οινοποιητικών μονάδων

ΠΗΓΗ : ΣEO,Ιcap

(*) Εκτίμηση

ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΛΕΓΧΩΝ

Tο ελληνικό κρασί και το 2017 θα βρίσκεται δυναμικά στις παγκόσμιες αγορές

Δύο θέματα τα οποία ιδιαίτερα θίγει ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου είναι αφενός η αναγκαιότητα των ελέγχων εφαρμογής των νόμων και αφετέρου η αναγκαιότητα καταπολέμησης της γραφειοκρατίας. Σε ό,τι αφορά το θέμα των ελέγχων, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου, ενώ υπάρχει η νομοθέτηση δεν γίνεται έλεγχος εφαρμογής των νόμων. «Ένα ελαφρυντικό για την έλλειψη ελέγχων είναι ίσως ότι έχουν “ξεπουπουλιαστεί” και κείνα τα έρμα τα υπουργεία, έχει φύγει ένα σωρό κόσμος, έχουν μείνει λίγοι για να κάνουν τη δουλειά πολλών», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Σκούρας. Παράλληλα όμως τονίζει: «Υπάρχει σοβαρό θέμα με το ζήτημα της έλλειψης ελέγχων ή έστω της επαρκούς εφαρμογής ελέγχων». Όσον αφορά το πρόβλημα της γραφειοκρατίας, ο κ. Σκούρας επισημαίνει: «Ένα οινοποιείο σήμερα ελέγχεται πολύ περισσότερο από μια επιχείρηση άλλου κλάδου. Αρκεί να σας πω ότι χρειάζεται να κρατά βιβλίο παραγωγής από το υπουργείο Γεωργίας, βιβλίο εμφιάλωσης, βιβλίο αποθήκευσης, βιβλίο φορολογικού ελέγχου. Έχουμε γονατίσει από τη γραφειοκρατία. Έλεος! Ένα αγροτικό προϊόν παράγουμε. Είναι απίστευτη η γραφειοκρατία. Αλλά τι να το κάνω εγώ αν υπάρχουν ένα σωρό νόμοι, ένα σωρό πρέπει, χωρίς να υπάρχει ένας έλεγχος, μια κύρωση».

Καθυστερήσεις στην επιλογή κλώνων

Ένα επιπλέον θέμα με ιδιαίτερα μεγάλη σημασία για το μέλλον της ελληνικής αμπελουργίας θίγει ο πρόεδρος του ΣΕΟ. Όπως

26 newtimes

Παρά τη μείωση της παραγωγής ωστόσο, υπάρχει σημαντική αύξηση των μονάδων οινοποίησης. Έτσι, ενώ το 2008 οι οινοποιητικές μονάδες ήταν 500, σήμερα αγγίζουν τις 1.000, όπως μας πληροφορεί ο κ. Σκούρας, ο οποίος και εκτιμά ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί περαιτέρω, καθώς πολλοί νέοι άνθρωποι γυρίζουν στα χωριά τους θέλοντας να αξιοποιήσουν έστω και ένα μικρό αμπέλι που έχουν στην κατοχή τους. Για το πώς όμως συμβαδίζει η μείωση της παραγωγής με την αύξηση του αριθμού των οινοποιητικών μονάδων ο κ. Σκούρας εξηγεί: «Στη χώρα μας υπάρχουν περίπου 180.000 αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις, που αντιστοιχούν σε ισάριθμους αμπελουργούς. Αυτό σημαίνει ότι η επιχειρηματικότητα πάει σε περισσότερα χέρια, καθώς νέοι ως επί το πλείστον άνθρωποι που γυρίζουν στα χωριά τους εκμεταλλεύονται ή προσπαθούν να εκμεταλλευθούν μικρές αμπελουργικές εκτάσεις που έχουν στην κατοχή τους, όπως σας είπα. Άρα δημιουργούνται πολλές μικρές αμπελουργικές επιχειρήσεις».

Αναγκαίος ο εκσυγχρονισμός

Ο κ. Σκούρας τονίζει επίσης την αναγκαιότητα του εκσυγχρονισμού νόμων και μονάδων. Όπως ειδικότερα αναφέρει, «έχουμε νόμους που διέπουν την παραγωγή κρασιού, την καλλιέργεια αμπέλων και ευτυχώς που υπάρχουν αυτοί οι νόμοι. Πρέπει όμως να εκσυγχρονιστούν, πρέπει όλοι να εκσυγχρονιστούμε και να συμβαδίσουμε με τη σύγχρονη διατροφική αλυσίδα». Προσθέτει δε ότι ο ΣΕΟ καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να προωθηθεί ο εκσυγχρονισμός ώστε και οι νέες μονάδες που προστίθενται στο αμπελουργικό-οινοποιητικό δυναμικό της χώρας να μπορούν να προχωρήσουν στο μέλλον χωρίς τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και την ανούσια γραφειοκρατεία. «Επομένως ό,τι κάνουμε ως Σύνδεσμος είναι για όφελος όχι μόνο των υφιστάμενων επιχειρήσεων αλλά και των νέων που έρχονται», τονίζει.

Στρατηγικό σχέδιο

«Ο κλάδος μας είναι πολύ μπροστά από

πολλούς άλλους κλάδους», επισημαίνει ο πρόεδρος του ΣΕΟ, αναφέροντας ότι πριν από πέντε χρόνια κατήρτησε ένα στρατηγικό σχέδιο, με το οποίο αφενός ανεδείχθησαν τα προβλήματα του μάρκετινγκ του ελληνικού κρασιού και αφετέρου ορίστηκαν και εφαρμόστηκαν σύγχρονες μέθοδοι προώθησης του προϊόντος στο εξωτερικό. Το στρατηγικό αυτό σχέδιο, το οποίο κόστισε 400.000 ευρώ, χρηματοδοτήθηκε από το υπουργείο Γεωργίας. «Με βάση το σχέδιο αυτό, συμφωνήσαμε όλοι οι παραγωγοί της χώρας να συνταχθούμε πίσω από τέσσερις τοποποικιλίες. Είπαμε ότι θα πάμε πρώτα με αυτές τις τοποποικιλίες να μάθουμε την αλφάβητο του ελληνικού κρασιού στους ξένους και το πετύχαμε. Το αποτέλεσμα ήρθε με πολλαπλούς τρόπους. Ήρθε με αύξηση των εξαγωγών και αυτό είναι το πολύ σημαντικό, με βελτίωση της εικόνας του ελληνικού κρασιού, με πάρα πολλά δημοσιεύματα στον ξένο Τύπο και με το ενδιαφέρον των μεγαλύτερων οίκων αξιολόγησης για το ελληνικό κρασί. Πιστέψτε με και σας το λέω ενθέρμως, πέτυχε όλο αυτό το εγχείρημα γιατί είχαμε σχέδιο, το οποίο υπηρετήσαμε πιστά όλοι μας στον κλάδο. Ο κλάδος μας είναι ένας κλάδος που μάχεται, που κινείται, που ξέρει να ανταγωνίζεται και να συναγωνίζεται. Είναι ένας κλάδος οργανωμένος, έχουμε τη Διεπαγγελματική μας, έχουμε τον Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου, έχουμε τους Συνεταιριστές, έχουμε όμως από πίσω και τις περιφερειακές ενώσεις που τρέχουν, φροντίζουν, επαγρυπνούν. Όλο αυτό είναι ένα ζωντανό κύτταρο. Οπότε γι’ αυτό και πέτυχε το στρατηγικό σχέδιο για το οποίο σας μίλησα», συμπληρώνει ο κ. Σκούρας.

Τρικλοποδιές και εμπόδια

Παρ’ όλα αυτά όμως, εμπόδια τίθενται συνεχώς στην πορεία του κλάδου, σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Σκούρα. Ειδικότερα: «Κατ’ αρχάς όσον αφορά το στρατηγικό σχέδιο, το οποίο σας ανέφερα πριν από λίγο, πρέπει να πούμε ότι, ενώ ήταν ένα τόσο πετυχημένο σχέδιο προς όφελος του ελληνικού κρασιού, φθάσαμε στον Δεκέμβριο του 2016 και δεν είχαν υπογραφεί ακόμη τα σχέδια για τα προγράμματα του 2016 και του 2017. Μας καταπονούν, χάνουμε χρόνο, χρόνο πολύτιμο, διότι το μάρκετινγκ δεν γίνεται κάποιους μήνες, γίνεται όλο το χρόνο». Ένα άλλο θέμα που θίγει ιδιαίτερα ο κ. Σκούρας είναι ο οινοτουρισμός και πώς αυτός δεν μπορεί να αναπτυχθεί. «Είμαστε μια χώρα τουριστική και ως εκ τούτου ο οινοτουρισμός θα έπρεπε να θεωρείται μια σημαντική πτυχή του τουρισμού. Αντ’ αυτού δεν μας επιτρέπεται να ενταχθούμε στα προγράμματα του υπουργείου Τουρισμού, ώστε να μπορέσουμε να αναπτύξουμε προγράμματα οινοτουρισμού. Μας αφήνουν έξω από τα κονδύλια που θα μπορούσαμε να είχαμε από το υπουργείο Τουρισμού και, ξέρετε, εμείς θα αξιοποιούσαμε αυτά τα κονδύλια για έργα στην ύπαιθρο, στο πλαίσιο προώθησης του οινοτουρισμού. Οι οινοποιητικές επιχειρήσεις είναι πρότυπα καθετοποίησης της αγροτικής

Interview

ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΙΝΟΥ

παραγωγής και τούτο διότι έχουμε αμπέλια, έχουμε μεταποίηση, έχουμε τελικό προϊόν. Αυτή είναι η σύγχρονη γεωργία, έτσι θα έπρεπε να βλέπει κάποιος τη σύγχρονη γεωργία. Αυτό το μοντέλο θα λειτουργήσει γιατί αυτό το μοντέλο σε κάνει επιχειρηματία και αυτό το μοντέλο σε κάνει να αγγίζεις την προστιθέμενη αξία. Αντί όμως να είμαστε φωτεινό παράδειγμα, μας βάζουν παντού τρικλοποδιά. Έρχεται η ώρα να πάρουμε ένα τρακτέρ ως αγροτική επιχείρηση και μας λένε όχι, εσείς είστε μεταποιητική... Έρχεται η ώρα να προωθήσουμε ένα σχέδιο οινοτουρισμού και μας λένε όχι, εσείς είστε αγροτική επιχείρηση κ.ο.κ. Παρακαλώ να το αναδείξετε αυτό το θέμα».

Η κρίση και η επόμενη ημέρα

Σε ερώτησή μας για το πόσο η κρίση έχει επηρεάσει την πορεία του ελληνικού κρασιού, ο πρόεδρος του ΣΕΟ απαντά: «Το κρασί είναι ένα προϊόν που το αγαπά ο κόσμος, είναι ένα προϊόν που πάντα βρίσκει τον τρόπο του να υπάρχει. Όταν όλες οι δουλειές έπεφταν 40% και 50% οι πωλήσεις του κρασιού έπεφταν 5%-6%, γιατί στο κάτω κάτω της γραφής λέει ο καταναλωτής δεν μπορώ να πάρω ένα αυτοκίνητο, δεν μπορώ να πάρω σπίτι, δεν μπορώ να πάω διακοπές, να μην μπορώ να πιω το βράδυ ένα κρασάκι; Το κρασί αντέχει γιατί είναι ένα με ραχοκοκκαλιά της χώρας μας. Το κρασί αντέχει γιατί είναι ενταγμένο στην καθημερινή μας διατροφή. Κρασί,

λάδι και φέτα, αυτά είναι τα προϊόντα μας». Το κρασί έχει αντέξει στους κλυδωνισμούς της κρίσης και τούτο οφείλεται και στο γεγονός ότι «ο κλάδος με το που ξεκίνησε η κρίση προσαρμόστηκε αμέσως, δημιουργώντας κρασιά με πιο χαμηλή τιμή. Βεβαίως υπάρχουν και τα ακριβά και τα πιο ακριβά κρασιά, αλλά υπάρχουν και πολύ καλά και έξυπνα κρασιά σε πολύ καλές τιμές», όπως λέει ο κ. Σκούρας. Όσον αφορά τη σχέση των επωνύμων με τα χύμα κρασιά, ο κ. Σκούρας επισημαίνει ότι «το μεγάλο πρόβλημα του ελληνικού κρασιού αυτή τη στιγμή είναι η απεμφιάλωσή του. Τι εννοώ. Δεν υπάρχει η έννοια του χύμα κρασιού, καθώς όλα τα πράγματα έχουν όνομα και προέλευση. Υπάρχει ένας νόμος της Αγορανομίας που υποχρεώνει τον κάθε ταβερνιάρη, το κάθε σημείο όπου πωλείται κρασί να αναγράφει ποιου είναι το κρασί το οποίο σερβίρει χύμα. Έχετε δει εσείς πουθενά να εφαρμόζεται αυτός ο νόμος; Εμείς φωνάζουμε, κάνουμε αγώνα γι’ αυτό, διότι έτσι σφίγγουν τα πράγματα. Η διακίνηση ανώνυμου κρασιού είναι παράνομη». Όσον αφορά τις εισαγωγές επώνυμου κρασιού, «δεν μας απασχολούν», αναφέρει ο κ. Σκούρας και συμπληρώνει: «Στον Ελληνα αρέσει να δοκιμάζει και ξένα κρασιά αλλά με μέτρο και εν τέλει προτιμά τα ελληνικά. Ο Έλληνας παραγωγός κρασιού, άλλωστε, έχει κλείσει πολλές πόρτες. Τι εννοώ; Επειδή οι οινοποιοί αγαπάμε πολύ να έχουμε και ξένες ποικιλίες σε όλη την Ελλάδα, έχουμε βάλει φρένο σε πολλές εισαγωγές. Αυτά όσον αφορά το επώνυμο κρασί, διό-

τι στο ανώνυμο κρασί βεβαίως υπάρχουν εισαγωγές».

Ανακατατάξεις αναμένονται το 2017

Για το αν είναι αισιόδοξος ή όχι για το μέλλον ο κ. Σκούρας απαντά ότι «αισιοδοξία υπάρχει εκεί που υπάρχει κατανόηση των προβλημάτων και κινήσεις για την επίλυσή τους, εκεί που υπάρχει έργο και εκεί που υπάρχει μέλλον. Προσωπικά δεν μπορώ να είμαι απαισιόδοξος, γιατί τότε πρέπει να αλλάξω δουλειά». Όσον αφορά ειδικότερα το 2017, ο κ. Σκούρας υπογραμμίζει: «Οι γενικές εκτιμήσεις είναι ότι είχαμε μια πολύ καλή οινικά χρονιά το 2016, τα αποτελέσματα της οποίας θα φανούν το 2017. Το 2017 όμως φοβόμαστε ανακατατάξεις, φοβόμαστε ότι θα δούμε και επιχειρήσεις να κλείνουν και αυτό θα οφείλεται όχι μόνο στο ότι κάποιες εταιρείες έχουν φθάσει στα όριά τους, αλλά και γιατί κάποιος τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια τους. Και επειδή οι πληροφορίες που έχουμε είναι ότι θα αρχίσουν οι τραπεζίτες να ασχολούνται με τα δάνεια κάτω των 100 εκατ. ευρώ, θα έχουμε θέματα. Γενικώς πάντως μιλώντας, το ελληνικό κρασί και το 2017 θα βρίσκεται δυναμικά στις παγκόσμιες αγορές και θα τρέχει γερά. Προβλήματα θα υπάρχουν, δεν μπορεί να μην υπάρχουν. Αυτό που εμείς έχουμε να κάνουμε όμως είναι να φροντίζουμε όσο μπορούμε ώστε να δίνονται λύσεις στα προβλήματα αυτά».

Ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) ιδρύθηκε το 1995 ως συνέχεια του ιστορικού συνδέσμου ΣΕΒΟΠ (1949). Μέλη του ΣΕΟ είναι όλα τα ενεργά ελληνικά οινοποιεία, αμπελουργικές ή εμπορικές εταιρείες καθώς και επί μέρους τοπικές ενώσεις, που βλέπουν τη συμμετοχή τους στα συλλογικά όργανα ως προϋπόθεση προόδου του σύνθετου αμπελοοινικού τομέα (ιστορικά, νομικά, εμπορικά και κοινωνικά). Ο ΣΕΟ έχει συμβάλει ουσιαστικά στη μεγάλη ποιοτική εξέλιξη του επώνυμου ελληνικού κρασιού τις τελευταίες δεκαετίες και στη στρατηγική του ανασυγκρότηση, στις συνέργειες με τους συγγενείς κλάδους της εστίασης και της φιλοξενίας καθώς και στην προώθηση του ελληνικού κρασιού στο εξωτερικό. Στηρίζει τις περιφερειακές οργανώσεις του αμπελοοινικού τομέα, οι οποίες εξάλλου αντιπροσωπεύονται στο διοικητικό συμβούλιό του. Με βάση το καταστατικό του, κύριοι σκοποί του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου είναι: ● Η ενίσχυση και ανάπτυξη του ελληνικού οίνου και του ελληνικού αμπελώνα στην κατεύθυνση της ποιότητας και της προβολής των προϊόντων του. ● Η ανάπτυξη του οινοτουρισμού σε όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας. ● Η προάσπιση των συμφερόντων του αμπελοοινικού κλάδου στις σχέσεις με την ελληνική πολιτεία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνείς οργανισμούς. ● Η συνεργασία με άλλους ιδιωτικούς ή δημόσιους οργανισμούς με σκοπό την ανάληψη κοινών δράσεων. ● Η προάσπιση των σύννομων συμφερόντων των μελών του. ● Η προαγωγή της Ιστορίας και του πολιτισμού του οίνου ως συμβόλου της Ελλάδας, της Μεσογείου και της καθημερινής μας ζωής.

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

Πρόεδρος: Σκούρας Γιώργος Αντιπρόεδροι: Τσάνταλης Γιώργος, Μπουτάρης Στέλλιος Γενικός γραμματέας: Ρούβαλης Άγγελος Έφορος: Σπανός Αρίστος Μέλη: Αθανασόπουλος Τάσος, Αλεξάκης Απόστολος, Βογιατζής Γιάννης, Στέγγου Στυλιανή, Τριανταφυλλοπούλου Μαίρη, Τσιλιλής Κώστας newtimes 27

Όγδοος χρόνος «κρίσης»: Και όμως υπάρχουν ελπίδες Του Χάρη Οικονομόπουλου (*)

28 newtimes

new times society

ια χώρα χωρίς ρευστότητα. Με όσους εργάζονται να είναι λιγότεροι από αυτούς που δεν δουλεύουν (παιδιά, συνταξιούχους και άνεργους). Με κοντά δύο χρόνια περιορισμούς στην «κίνηση κεφαλαίων». Με ένα λαό καταβεβλημένο, παραδομένο στην απελπισία, με νεύρα τσατάλια. Με βαριά περίσκεψη για το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας στον τόπο μας, αλλά και τρόμο για την πορεία των εθνικών θεμάτων. Πώς να μιλήσει κανείς για ελπίδες σε έναν τόπο, όπου οι θάνατοι είναι πλέον περισσότεροι από τις γεννήσεις, όπου οι παράτυποι μετανάστες και πρόσφυγες ξεπερνούν ήδη το 10% ενός γηράσκοντος πληθυσμού, όπου 45.000 νέα παιδιά, ως επί το πλείστον μορφωμένα, ικανά και με το θάρρος να παίρνουν την τύχη στα χέρια τους, χωρίς να επιδιώκουν να γίνουν συνταξιούχοι του Δημοσίου, έφυγαν ήδη. Όγδοος χρόνος «κρίσης», χωρίς αξιόπιστο πολιτικό «προσωπικό» που να δημιουργεί ελπίδες, με θεσμούς όχι απλά ξεπερασμένους αλλά σμπαράλια. Με μια εξουσία που λειτουργεί όλο και λιγότερο δημοκρατικά, όλο και περισσότερο αυταρχικά. Τι ελπίδες άραγε μπορούν να υπάρξουν σε έναν τόπο όσο το κράτος τιμωρεί την επιτυχία και έχει επαναθεσπίσει φορολογικά τη δουλεία με τη μορφή της καταναγκαστικής εργασίας. Στη χώρα που το σύστημα υπαγορεύει πως δεν έχει όφελος να δουλεύεις, που σου λέει πως αν δεν κλέψεις την Εφορία δεν μπορείς να κερδίσεις πάνω από 40.000 ευρώ, αφού απαιτεί να πληρώσεις σε φόρους και εισφορές περισσότερα από όσα εισπράττεις, που με όσα κάνει και, κυρίως, με όσα δεν κάνει λέει σε όσους μπορούν να φύγουν «φύγε», οι ελπίδες φαίνεται ότι πέθαναν. Kαι όμως, οι ελπίδες όχι μόνο δεν πέθαναν αλλά τώρα μπορεί να θεριεύουν. Απλά, όπως έλεγε και ο στρατάρχης Κουτούζωφ στον Τσάρο Aλέξανδρο όταν οι στρατιές του Ναπολέοντα, μέσα το καταχείμωνο, φάνηκε πως είχαν μόλις καταλάβει τη Μόσχα, «αφήνουμε τους νεκρούς να προχωρούν». Τα πράγματα στην Ελλάδα μπορούν να αλλάξουν, τώρα περισσότερο από ποτέ άλλοτε μετά το 1974, εύκολα και γρήγορα. Τώρα ξέρουμε πως οι δήθεν ιδεολογικές διαφορές αξιοποιήθηκαν περισσότερο για να μας διχάζουν παρά για να μας υπηρετήσουν. Ο παράδεισος που κατάφερε να γίνει έρημος, μπορεί να γίνει ξανά παράδεισος, όπως πραγματικές έρημοι κατόρθωσαν να παρουσιάζονται σαν παράδεισοι. Η Ιστορία διδάσκει ότι ο σημαντικότερος πόρος κάθε τόπου είναι οι άνθρωποί του. Η Ιστορία αποδεικνύει ότι καλύτερος ανθρώπινος πόρος είναι ο ενεργός πολίτης. Η Ιστορία διδάσκει ότι όπου βαθαίνει η δημοκρατία παράγεται και προσελκύεται πλούτος. Η Ιστορία αποδεικνύει πως κράτη με Ιστορία και ανεξάντλητες πλουτοπαραγωγικές πηγές (βλ. Ρωσία) δεν μπόρεσαν να ανταγωνιστούν την οικονομία κρατών χωρίς αντίστοιχη Ιστορία και με τμήμα μόνο των δικών τους πλουτοπαραγωγικών πόρων (βλ. ΗΠΑ, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο). Η Ιστορία είναι αυτή που μας δείχνει λοιπόν το δρόμο για το παρόν και το μέλλον. Οι αριθμοί δείχνουν ότι με 150-200

δισεκατομμύρια ευρώ άμεσων ξένων επενδύσεων σε μια πενταετία οι Έλληνες θα ανανήψουμε. Η εμπειρία αποδεικνύει ότι τέτοιες επενδύσεις θα έρθουν αμέσως μόλις υπάρξει, διεθνώς, εμπιστοσύνη στην Ελλάδα. Και η εμπιστοσύνη θα υπάρξει μόλις αποκατασταθεί ουσιαστική δημοκρατία και ισονομία, πολιτική και φορολογική σταθερότητα, διαφάνεια στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και ένα λογικό και ελκυστικό σύστημα που θα ωθήσει τους πιο μορφωμένους, ικανούς, επινοητικούς, παραγωγικούς και πλούσιους πολίτες και επιχειρήσεις του κόσμου να κάνουν την πατρίδα μας έδρα τους – με εμάς εδώ. Θέλουμε τα παιδιά μας, αντί να ζουν τη δική μας απελπισία και ανέχεια, να μπορούν να σχεδιάζουν, να ονειρεύονται και να χτίζουν το μέλλον των δικών τους παιδιών. Έννοια μας είναι, αφού επιβιώσουμε, πώς θα ξαναγίνουμε ευτυχισμένοι. Η επιβίωση και η ευτυχία θα έρθουν όμως μόνο αφού συμφωνήσουμε τι πρέπει να γίνει πρώτο, δεύτερο και τρίτο και, μετά, το ποιος θα το κάνει, αφού θα έχουμε ήδη συμφωνήσει στην «ατζέντα». Αν πρώτα συμφωνήσουμε στο ΠΩΣ, μπορούμε να ξαναγίνουμε ευτυχισμένοι, όχι το 2050 αλλά στον καθημερινό δρόμο για να το φτάσουμε. Τότε θα αναδειχθούν όσοι κατάλληλοι να τραβήξουν το κάρο που θα σπρώξουμε όλοι μας. Όσο εξακολουθούμε να αναζητούμε μεσίες έξω από εμάς τους ίδιους, όσο εξακολουθούμε να εκλέγουμε «ΠΟΙΟΥΣ» πριν αποφασίσουμε το «ΠΩΣ», κακά τα μαντάτα. Αν δεν αντέχετε όμως και εσείς άλλη δυστυχία, αν και εσείς αναζητάτε εκτός από την καθημερινή επιβίωση και το δικαίωμα στην ευτυχία, ας συνεννοηθούμε επιτέλους για να κάνουμε τα όνειρα πράξη. Οι δυνάμεις του τόπου που δημιουργούν και που κάτω από αυτές τις συνθήκες παραμένουν παρούσες και ανθούν, αποτελούν σημείο αναφοράς ότι μέλλον υπάρχει όσο ο καθένας συνειδητά κάνει τη δουλειά του. Το δε «δημόσιο» είναι δουλειά όλων μας, γιατί ο δήμος είμαστε εμείς. Ας πάψουμε, από εφέτος, να βλέπουμε μόνο τις ευθύνες των «έξω» και ας θελήσουμε, θετικά, να πάρουμε στα χέρια μας το παρόν και το μέλλον μας. Τα εμπόδια μπορούν να ξεπεραστούν με συνέπεια λόγων και έργων. Μπορούμε να πούμε στους νεότερους ότι αυτός ο τόπος αξίζει να τον τοποθετήσουμε μέσα στο γενικότερο γίγνεσθαι εκεί ψηλά που του πρέπει. Το πρόβλημα δεν είναι το «χρέος», άλλωστε το παγκόσμιο χρέος είναι ήδη τριπλάσιο από το παγκόσμιο ΑΕΠ. Το πρόβλημα είναι το πώς θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη, η δικαιοσύνη, η κυβερνησιμότητα, πώς θα φέρουμε στην Ελλάδα πλούτο. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Έλληνες, όταν βγαίνουν από τα καυδιανά δίκρανα του φαύλου κρατισμού και ενσωματώνονται σε ένα σύστημα λογικό, που ανταμείβει την προσπάθεια και την επιτυχία και που έχει σταθερούς και κατάλληλους κανόνες, θαυματουργούν. Η ευτυχία η δική μας και των παιδιών μας είναι πλέον στα χέρια όλων μας. Ώρα να κάνουμε το «κράτος» πολιτεία. (*) O κ. Χάρης Οικονομόπουλος είναι πρόεδρος του Ελληνοβρετανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.

Στη δύσκολη κοινωνική και οικονομική συγκυρία που βιώνει σήμερα η χώρα και ταλανίζει κάθε επιχείρηση, ο όμιλος Delatolas με το σλόγκαν «δυναμικά μπροστά» αντιστέκεται με συνέπεια και αποφασιστικότητα και με βασικούς πυλώνες το μεγάλο στόλο ιδιόκτητων μεταφορικών μέσων, τις σύγχρονες κτιριακές εγκαταστάσεις, τα πληροφοριακά συστήματα και κυρίως το ανθρώπινο δυναμικό της. Οι εταιρείες του ομίλου DELATOLAS προσφέρουν ολοκληρωμένες Tailor Made υπηρεσίες κατά μήκος της Εφοδιαστικής Αλυσίδας Βιομηχανικών κι Εμπορικών Εταιρειών, διατηρώντας την πελατοκεντρική τους φιλοσοφία αλλά και μια λιτή δομή, που είναι ένα βασικό στοιχείο για να προσφέρουν ανταγωνιστικό κόστος στους πελάτες τους. Για το υψηλό επίπεδο υπηρεσιών, η Delatolas έχει πιστοποιηθεί από τον Οργανισμό Bureau Veritas Certification με Πιστοποιητικό Διασφάλισης Ποιότητας κατά ISO 9001:2000, για τις Υπηρεσίες Μεταφορών, Μετακομίσεων και 3rd Party Logistics, γεγονός που μεταξύ άλλων επιβραβεύει την προσπάθεια της διοίκησης και των ανθρώπων της για να συνεχίζουν με υπευθυνότητα, τοποθετώντας τον πήχη ακόμα ψηλότερα. Νέα Υπηρεσία 24/7 after sales emergency services H Delatolas έχει εγκαινιάσει και λειτουργεί με επιτυχία μια νέα υπηρεσία εξυπηρέτησης 24 ωρών και τις 7 ημέρες της εβδομάδας, όλο το χρόνο, προσφέροντας πλήρης κάλυψη εξυπηρέτησης σε επιχειρήσεις που έχουν την ανάγκη υποστήριξης του τμήματος service με άμεση πρόσβαση μεγάλου αριθμού αποθέματος ανταλλακτικών, τα οποία δεν δύναται να μεταφέρει ο τεχνικός μαζί του καθημερινά. Η Delatolas έχει τη δυνατότητα να αναλάβει σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη την αποθήκευση και τη διαχείριση του

αποθέματος μεγάλου πλήθους κωδικών ανταλλακτικών, και να είναι σε ετοιμότητα και ανταπόκριση 7 ημέρες της εβδομάδας όλο το 24ωρο με χρόνο απόκρισης μικρότερο από τις 2 ώρες. Επιπλέον προσφέρει και τη λύση της παράδοσης στον πελάτη εφόσον επιλέξει να μην παραλάβει ο ίδιος ο τεχνικός από την εγκατάσταση. Επένδυση σε μηχανογραφικά συστήματα για την Ηλεκτρονική Παρακολούθηση Αποστολών (IOD-POD) Η Delatolas λειτουργεί με διαφάνεια και αξιοπιστία χρησιμοποιώντας ειδική εφαρμογή παρακολούθησης αποστολών μέσω web portal, παρέχοντας πληροφορία παράδοσης σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Ηράκλειο, Χανιά με άμεση εφαρμογή το πρώτο τρίμηνο του 2017 και στις περισσότερες πρωτεύουσες των νομών. Η συγκεκριμένη εφαρμογή παρέχει τη δυνατότητα αποδεικτικού παράδοσης της αποστολής, έχοντας άμεσα διαθέσιμο το υπογεγραμμένο παραστατικό με δυνατότητα ανάκτησης της ψηφιακής του εικόνας σε μορφή PDF. Καθημερινά σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Θεσσαλία, Κρήτη και από τα Οινόφυτα Το νέο Κέντρο Διανομής της εταιρείας στα Οινόφυτα συνδέει απευθείας και με καθημερινές αναχωρήσεις, αρκετούς προορισμούς στην Ελλάδα όπως η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, η Θεσσαλία και η Κρήτη, και μπορεί να εξυπηρετήσει και αποστολές στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Αυτή η λύση προσφέρει μεγάλη ευελιξία και χαμηλό μεταφορικό κόστος στους πελάτες που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη βιομηχανική περιοχή των Οινοφύτων, Σχηματάρι έως και τη Θήβα. Τα προϊόντα μεταφέρονται γρήγορα και με ασφάλεια στις παραπάνω περιοχές αποφεύγοντας τις πολλές μεταφορτώσεις και μεγάλες άσκοπες μετακινήσεις προς την Αθήνα και τα πρακτορεία εθνικών μεταφορών.

Η DELATOLAS σε αριθμούς

12 υποκαταστήματα 55 ιδιόκτητα φορτηγά 210 άτομα προσωπικό 3.000 αποστολές τουλάχιστον ημερησίως 18.000 τ. μ. αποθηκευτικοί χώροι

ΚΑΝΑΛΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Hyper-Markets, Κεντρικές Αποθήκες S/M Super-Markets Σημεία μικρής λιανικής Σημεία HO.RE.CA. Εμπορικά καταστήματα, οργανισμοί, τράπεζες Φαρμακεία, καταστήματα καλλυντικών, κομμωτήρια Home-Delivery

DELATOLASLOGISTICSSOLUTIONS

«Η Delatolas αναπτύσσεται με νέες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας για τον πελάτη κόντρα στην κρίση»

newtimes 29

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΜΑΡΙΑ ΑΛΕΞΙΟΥ, ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ CSR HELLAS

Βιώσιμη ανάπτυξη και συνεργασία οι λέξεις-κλειδί για το μέλλον Η κρίση συνετέλεσε στο να περάσουμε από το φαίνεσθαι στην ουσία Συνέντευξη στον Σπύρο Κτενά

Η χώρα μας δεν θα είχε βρεθεί σε αυτή την τόσο δυσχερή θέση αν οι αρχές της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης ήταν αυτές με τις οποίες λειτουργούσαμε σε όλα τα επίπεδα. Αυτό επισημαίνει μιλώντας στους Νew Times η κυρία Μαρία Αλεξίου, πρόεδρος του ελληνικού δικτύου για την ΕΚΕ CSR Hellas. Τονίζει επίσης ότι η κρίση την οποία βιώνουμε δεν είναι μόνο οικονομική αλλά είναι επιπλέον κρίση αξιών και κρίση των συστημάτων μας. Ωστόσο υπάρχει και κάτι καλό που έχει προκύψει από την κρίση και αυτό είναι ότι περάσαμε από το φαίνεσθαι στην ουσία. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται από την πρόεδρο του CSR Hellas σε δύο βασικές αξίες της ΕΚΕ, αυτές της βιώσιμης ανάπτυξης και της συνεργασίας, τις οποίες και θεωρεί μονόδρομο για μια επιχείρηση αν θέλει να αναπτυχθεί και να χτίσει συνεργασίες με μέλλον.

Κυρία Αλεξίου, σε μια πρόσφατη ομιλία σας είχατε υποστηρίξει ότι η οικονομική κρίση δεν θα είχε λάβει τέτοιες διαστάσεις αν είχαν υιοθετηθεί οι αρχές της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Τι ακριβώς εννοούσατε, πώς θα είχε επιτευχθεί αυτό; Εννοούσα ακριβώς ότι οι αρχές της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης είναι αυτές που δεν επιτρέπουν να οδηγούμαστε σε τέτοιου τύπου κρίσεις, διότι μέσα από αυτή την προσέγγιση διεκδικούμε την υπεύθυνη συμπεριφορά και το χτίσιμο σχέσεων αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Ξέρετε, η εταιρική κοινωνική ευθύνη διέπεται από τις αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης, της υπευθυνότητας, της συνέπειας, της ισορροπημένης επιδίωξης του κέρδους. Όσον αφορά την τελευταία αυτή αρχή, που σχετίζεται κατά κύριο λόγο με τις επιχειρήσεις, το ζήτημα είναι όχι να σταματήσουμε να έχουμε κέρδη αλλά να καταπολεμήσουμε την απληστία. Πιστεύω δηλαδή ότι αν οι αρχές της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης ήταν αυτές με τις οποίες λειτουργούσαμε σε όλα τα επίπεδα – επιχειρηματικό, οικονομικό, πολιτικό –, τότε πραγματικά δεν θα είχαμε καταλήξει σε μια τόσο βαθιά και μεγάλη κρίση, η οποία δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά είναι και κρίση αξιών και κρίση των συστημάτων μας. Πώς η κρίση έχει επηρεάσει τις δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και ποια η πορεία του Δικτύου όλα αυτά τα χρόνια; Είναι εξελικτική ή όχι; Η Ελλάδα έχει περάσει ένα τεράστιο σοκ. Επιχειρήσεις έχουν κλείσει, άλλες έχουν συρρικνωθεί, σε πολλούς τομείς έχουν αλλάξει τελείως τα δεδομένα. Δείτε, για

παράδειγμα, τι συνέβη στον τραπεζικό τομέα, όπου ο χάρτης έχει αλλάξει τελείως. Όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο και τον τομέα δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Οι αλλαγές όμως που έχουν παρατηρηθεί είναι περισσότερο ποιοτικές. Ξέρετε, η κρίση επανατοποθέτησε τα πράγματα και ίσως τα έφερε λίγο στη σωστή τους διάσταση. Έτσι και στον τομέα της ΕΚΕ περάσαμε από το φαίνεσθαι στην ουσία. Πριν από την κρίση οι δράσεις ΕΚΕ είχαν συνδεθεί περισσότερο με ενέργειες προβολής, βεβαίως μέσα από τη στήριξη καλών σκοπών, αλλά μόνο αυτό. Σήμερα όμως, που διανύουμε πλέον την περίοδο των ισχνών αγελάδων, αναδεικνύεται όλο και περισσότερο η σημασία υιοθέτησης των αξιών που πρεσβεύει η ΕΚΕ, όπως είναι η βιώσιμη ανάπτυξη, η διαφάνεια, το χτίσιμο σχέσεων εμπιστοσύνης, η συνεργασία. Η κρίση έδειξε επίσης την αλληλεπίδραση που έχουμε μεταξύ μας. Άρα έχει οδηγήσει στο να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε να ξαναχτίσουμε όλη αυτή την αντίληψη του επιχειρείν με κοινωνική υπευθυνότητα σε μια καινούργια και σωστότερη βάση. Όσον αφορά την πορεία του Δικτύου όλα αυτά τα χρόνια, σαφέστατα είναι εξελικτική, διότι οι επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα υιοθέτησης των αρχών και αξιών της ΕΚΕ. Έτσι βλέπουμε μια αυξανόμενη τάση των επιχειρήσεων στο να δραστηριοποιηθούν πιο ενεργά στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με θέματα βιώσιμης ανάπτυξης. Έχουν συνειδητοποιήσει, θα έλεγα, περισσότερο από ποτέ ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι μονόδρομος όχι μόνο για επιβίωση αλλά και για ανάπτυξη και χτίσιμο συνεργασιών με μέλλον. Η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι και το θέμα της εκδήλωσης που ετοιμάζετε σε συνεργασία με τον ΣΕΒ; Ναι, και πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη εκδήλωση που έχει τη δομή ενός μεγάλου συνεδρίου, και μάλιστα με διεθνή εμβέλεια, δεδομένου ότι θα έχουμε ομιλητές και από το διεθνές περιβάλλον. Αποσκοπεί δε στο να ξεκινήσει η διαδικασία ενημέρωσης κυρίως της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας και όχι μόνο σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης στο πλαίσιο των στόχων που θέτει η Agenda 2030. Ειδικότερα η συνδιοργάνωση γίνεται με

30 newtimes

το Συμβούλιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΣΕΒ. Το Συμβούλιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΣΕΒ μέχρι τώρα έχει εστιάσει κυρίως στη διάσταση της περιβαλλοντικής ευθύνης, ενώ το Δίκτυο εστιάζει κυρίως στην ποιοτική διάσταση της βιώσιμης ανάπτυξης και της ΕΚΕ. Επομένως είμαστε αλληλοσυμπληρούμενοι φορείς. Η εκδήλωση αυτή, η οποία έχει προγραμματισθεί για τις 2 Μαρτίου, είναι αφιερωμένη στο μείζον ζήτημα που είναι η συνεργασία. Άλλωστε όποιος διαβάζει αυτή την ατζέντα καταλαβαίνει ότι ο καταλύτης στην ουσία είναι η συνεργασία. Συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, συνεργασία ακόμη και στο να συμφωνήσουμε ποιοι είναι οι εθνικοί στόχοι και πώς θα συνεισφέρουμε στην υλοποίησή τους, η κάθε πλευρά εκ του ρόλου της. Τι εννοώ: Οι επιχειρήσεις δεν μπορoύν να συνεισφέρουν στη διαμόρφωση εθνικών πολιτικών, μπορούν όμως να συνεισφέρουν κάνοντας τον τρόπο που λειτουργούν στον τομέα της ΕΚΕ πιο αποτελεσματικό, άρα συνδέοντας τα προγράμματα ΕΚΕ που υλοποιούν με συγκεκριμένους στόχους που προωθεί η Ατζέντα 2030. Όσον αφορά την Agenda 2030, έχετε κάποια ενημέρωση για το πού βρίσκεται η διαδικασία για τον καθορισμό των εθνικών στόχων; Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι έχει αποφασισθεί το θέμα της ατζέντας να το διαχειρίζεται κατευθείαν το γραφείο του Πρωθυπουργού. Πρέπει πάντως η Ελλάδα ως το τέλος του 2017 να έχει καταρτίσει το εθνικό σχέδιο δράσης για τους στόχους. Αυτό μάλλον θα έχει τη μορφή κυλιόμενου business plan. Και τούτο διότι η διαδικασία που έχει θέσει ο ΟΗΕ ως μηχανισμό υποστήριξης της ατζέντας προβλέπει ότι η κάθε χώρα πρέπει κατ’ αρχάς να προσανατολιστεί στους στόχους εκείνους που έχει αξιολογήσει ως υψίστης σημασίας για την επόμενη πενταετία. Στη συνέχεια πρέπει να καταρτίσει το εθνικό σχέδιο, τα αποτελέσματα του οποίου θα υπόκεινται σε περιοδικές αξιολογήσεις. Από εκεί και πέρα το εθνικό σχέδιο δράσης θα εμπλουτίζεται με νέες προτεραιότητες. Έτσι, στο πλαίσιο της Agenda 2030, οι χώρες καλούνται να κάνουν καλύτερη διασύνδεση της εθνικής πολιτικής τους με τη διεθνή

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

πια ατζέντα για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στην ουσία η «Ατζέντα 2030» του ΟΗΕ, ακολουθούμενη από 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), που υιοθετήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 από τα 193 κράτημέλη του ΟΗΕ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, αποτελεί μια φιλόδοξη δέσμευση που μπορεί να αποτελέσει τον οδικό χάρτη για τον σύγχρονο τρόπο άσκησης της επιχειρηματικότητας.

McCain: Το 2014 η McCain ξεκίνησε την πιλοτική συνεργασία με παραγωγούς της Πέλλας, από την οποία προέκυψε το προϊόν «Καρπός φροντίδας». Πρόκειται για «πατάτες κοινωνικής καλλιέργειας», όπως αποκαλούνται, και αποτελούν το πρώτο ελληνικό κοινωνικό προϊόν στην κατηγορία των φρέσκων λαχανικών. act4Greece: Η Εθνική Τράπεζα δημιούργησε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, που δίνει τη δυνατότητα συγκέντρωσης πόρων από το «πλήθος», δηλαδή από κάθε ενδιαφερόμενο σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Οι πόροι αυτοί στη συνέχεια διοχετεύονται σε συγκεκριμένα έργα που έχουν αναλάβει να υλοποιήσουν οι αρμόδιοι φορείς.

Κατά πόσον οι εταιρείες νιώθουν ότι μέσα από ενέργειες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης μπορούν να δημιουργήσουν υπεραξία; Αυτό είναι ένα άλλο στοιχείο που βλέπουμε ότι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Όπως περάσαμε από το φαίνεσθαι στην ουσία, έτσι περάσαμε από τις επενδύσεις που αφορούσαν μόνο δημόσιες σχέσεις σε επενδύσεις που θα δημιουργούν υπεραξία. Σήμερα βλέπουμε όλο και περισσότερες επιχειρήσεις, τόσο μεγάλες όσο και μικρότερες, να είναι πολύ συνειδητοποιημένες και να επιδιώκουν αυτό το κάτι που θα δώσουν να πιάσει τόπο και να βοηθήσουν επί της ουσίας και όχι μόνο για την προβολή τους.

παράδειγμα είναι αυτό της McCain και μάλιστα το προχωράμε τώρα ένα βήμα παραπέρα και πιστεύω ότι πολύ σύντομα θα είμαστε σε θέση να το παρουσιάσουμε. Πρόκειται για ένα καινούργιο μοντέλο κοινωνικής επιχείρησης που φέρνει σε άμεση σχέση τον παραγωγό με τον καταναλωτή δημιουργώντας έτσι ένα νέο τρόπο διασφάλισης αμφίδρομου κέρδους. Αυτό λοιπόν το μοντέλο το δοκιμάζουμε τώρα στη McCain. Πρόκειται πραγματικά για τη δημιουργία ενός νέου τρόπου επιχειρείν. Είναι ένα πρόγραμμα που οδηγεί στην κοινωνική καινοτομία και τούτο διότι ο αγρότης γίνεται ο ίδιος επιχειρηματίας και ερευνητής, καθώς περνά σε μια άλλη αντίληψη, με βάση την οποία σχεδιάζει την παραγωγή του, την ελέγχει ο ίδιος, μιλάει με τον καταναλωτή, επανασχεδιάζει αν κρίνει απαραίτητο και χτίζει πια την επιχείρησή του στρατηγικά και σε βάθος χρόνου. Ένα άλλο παράδειγμα, το οποίο επίσης βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον, είναι αυτό που έκανε η Εθνική Τράπεζα με το act4Greece. Με βάση τη δική της πολιτική για την εταιρική κοινωνική ευθύνη, δημιούργησε στην Ελλάδα την πρώτη ουσιαστικά νόμιμη πλατφόρμα crownd funding(*) εκσυγχρονίζοντας και το θεσμικό πλαίσιο, γιατί το crownd funding στην Ελλάδα μέχρι πρόσφατα λειτουργούσε με βάση το νόμο περί εράνων. Το έργο αυτό της Εθνικής Τράπεζας είναι σημαντικό όχι μόνο γιατί οδήγησε στον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, αλλά και γιατί συντελεί ώστε να ανοίξει ο δρόμος σε νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, που μπορούν να στηριχθούν μέσω αυτής της πλατφόρμας. Παράλληλα δημιουργήθηκε και η πρώτη συμμετοχική πρωτοβουλία αξιολόγησης προγραμμάτων που εντάσσονται στο act4Greece, με τη συμμετοχή της Εθνικής Τράπεζας βεβαίως που βάζει τα χρήματα και των stakeholders(**) που επιλέχθηκαν με βάση τα ιδιαίτερα κριτήρια και χαρακτηριστικά που έχει το κάθε πρόγραμμα. Άρα η φιλοσοφία και ο τρόπος λειτουργίας που διέπουν αυτή την πρωτοβουλία ανατρέπουν τη φιλοσοφία που ακολουθούσαν μέχρι τώρα οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις, με βάση την οποία λειτουργούσαν μόνο σε ατομικό επίπεδο. Δηλαδή έβαζαν τα χρήματα, έβγαζαν το πρόγραμμά τους, διαφημίζονταν και γενικά τα έκαναν όλα μόνες τους και για ίδιον

όφελος και μόνον. Θεωρώ ότι η Εθνική Τράπεζα, με αυτή την πρωτοβουλία της και με τη βαρύτητα που έχει ως οργανισμός, δείχνει ότι η λογική «όλα μόνος μου» έχει τελειώσει. Δηλαδή όλη η ουσία βρίσκεται στην έννοια της συνεργασίας... Ακριβώς. Επιπλέον οι άνθρωποι που λειτουργούν έτσι κερδίζουν σε γνώση, σε συναντίληψη, σε εμπιστοσύνη και επίσης μειώνουν τα λάθη της διαδρομής. Ως φορέας έχετε κάνει μια αποτίμηση όλων αυτών των ενεργειών; Όχι, δεν έχουμε κάνει για το 2016, γιατί οι απολογισμοί των επιχειρήσεων δεν έχουν ακόμη εκδοθεί. Η αποτίμηση που θα ξεκινήσουμε εντός του έτους θα αφορά τις πρακτικές εκείνες που συνδέονται με επιλεγμένους στόχους από την Agenda 2030. Πάντως όταν μιλάμε για δράσεις ΕΚΕ αυτές κατά βάση αφορούν μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμούς. Πώς όμως μπορούν να βοηθηθούν και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ώστε να προωθούν και αυτές προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης; Όταν οι φορείς και κυρίως οι συλλογικοί διαδραματίζουν σωστά τον ρόλο τους τότε οι επιχειρήσεις ανταποκρίνονται. Μια μικρομεσαία επιχείρηση όντως μπορεί να μην έχει τη δυνατότητα να σηκώσει το βάρος ενός προγράμματος, μιας διοργάνωσης. Έχει όμως τη δυνατότητα, εφόσον ενημερωθεί και σωστά, να συνεισφέρει σε ένα πρόγραμμα. Αυτό το είδαμε, για παράδειγμα, να συμβαίνει στις ενέργειες που έγιναν για τους πρόσφυγες. Πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και παρά τις δυσκολίες που ζούμε ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των ΜΚΟ ή των φορέων όπως το Δίκτυό μας να παράσχουν όποια βοήθεια μπορούσαν. Το θέμα λοιπόν με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι να υπάρχει οργανωμένη ενημέρωση και σωστή πληροφόρηση μέσα από τα κατάλληλα κανάλια και τους συλλογικούς φορείς και να υπάρχει επίσης οργανωμένη υποστήριξη από τον συλλογικό φορέα τους. (*) C rowd funding είναι η χρηματοδότηση ενός έργου ή μιας ιδέας από πολλούς ανθρώπους (**) Stakeholders είναι οι κοινωνικοί εταίροι, κοινωνικοί μέτοχοι

Υπάρχουν κάποια παραδείγματα εφαρμογής δράσεων ΕΚΕ ιδιαίτερα σημαντικά, τα οποία αξίζει ιδιαίτερα να αναδείξουμε; Κατά τη γνώμη μου, ένα πολύ ωραίο newtimes 31

ΤΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ICAP ΗΕLLAS ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΕ

Η κρίση έχει πλήξει και την εταιρική κοινωνική ευθύνη

32 newtimes

Η τρέχουσα οικονομική συγκυρία και το οικονομικό κόστος θεωρούνται οι κυριότεροι ανασταλτικοί παράγοντας υλοποίησης δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ΕΚΕ) από τις ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες αναγνωρίζουν μεν τη σπουδαιότητα τέτοιων πρακτικών, πλην όμως ο βαθμός εφαρμογής τους εξακολουθεί να κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα. Το γενικό αυτό συμπέρασμα προκύπτει από πρόσφατη έρευνα της Icap Hellas για την εταιρική κοινωνική ευθύνη, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 85 επιχειρήσεων από διάφορους κλάδους της ελληνικής οικονομίας (βιομηχανία, εμπόριο, υπηρεσίες), που δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Όπως τονίζεται στην έρευνα, η ΕΚΕ δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται απλά ως πρόσθετο κόστος, αλλά ως επένδυση με συγκεκριμένους στόχους, μετρήσιμα αποτελέσματα και οφέλη, που αφορούν τόσο την ίδια την επιχείρηση όσο και το κοινωνικό σύνολο. Ως εκ τούτου, κρίσιμα σημεία θεωρούνται η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και των καταναλωτών, η εκπαίδευση των στελεχών των επιχειρήσεων και η υιοθέτηση κατάλληλων πρωτοβουλιών και στρατηγικών από την πλευρά της πολιτείας, που θα ενθαρρύνουν μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρήσεων προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης των βέλτιστων πρακτικών ΕΚΕ.

Τομείς εφαρμογής δράσεων ΕΚΕ Όπως προκύπτει από την έρευνα, τα μεγαλύτερα κονδύλια δαπανώνται για τις δράσεις που σχετίζονται με το ανθρώπινο δυναμικό, καταλαμβάνοντας μερίδιο 34% το 2016, γεγονός το οποίο αποδίδεται από τους ερευνητές στο ότι οι εργοδότες προσπαθούν να διατηρήσουν ικανοποιημένους τους εργαζομένους, βελτιώνοντας το εργασιακό περιβάλλον με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητάς τους. Από την έρευνα ωστόσο προκύπτει ότι δίνουν μεγάλη βαρύτητα και στην προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, καθώς δράσεις που αφορούν την κοινωνία καταλαμβάνουν μερίδιο 33%, ενώ ακολουθούν το περιβάλλον με 22% και η αγορά με 11%. Στον τομέα του ανθρώπινου δυναμικού το 87% των επιχειρήσεων του δείγματος δήλωσε ότι παρέχει ίσες ευκαιρίες προς όλους τους εργαζομένους (ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, εθνικότητας κτλ.) σε βαθμό «πολύ» ή «πάρα πολύ», ποσοστό αυξημένο κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα. Επίσης το 81% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι προσφέρει δυνατότητες εκπαίδευσης ή βελτίωσης των δεξιοτήτων του προσωπικού στον ίδιο βαθμό. Το ποσοστό συμμετοχής της συγκεκριμένης δράσης εμφανίζεται μειωμένο σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα. Ακολουθεί η παροχή πρόσθετης ιατροφαρμακευτικής κάλυψης στο προσωπικό, καθώς παραπάνω από τις μισές εταιρείες του δείγματος (55%) εφαρμόζουν τη συγκεκριμένη δράση στο μέγιστο βαθμό («πάρα πολύ»). Στον τομέα των δράσεων ΕΚΕ που αφορούν την κοινωνία, η μεγάλη πλειονότητα των εταιρειών του δείγματος (75%) δήλωσε ότι πραγματοποιεί δωρεές και χορηγίες σε χρήμα ή/και είδος σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό βαθμό. Το συγκεκριμένο ποσοστό είναι ιδιαίτερα αυξημένο σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (+17%), γεγονός που καταδεικνύει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις εστιάζουν περισσότερο τις δράσεις τους στον συγκεκριμένο τομέα. Σε αρκετά σημαντικό βαθμό φαίνεται να υποστηρίζονται τόσο δράσεις σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες (61%) όσο και καλλιτεχνικές, αθλητικές ή πολιτιστικές εκδηλώσεις (56%). Οι εταιρείες εμφανίζονται ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένες ως προς το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Οι δράσεις ΕΚΕ που αφορούν το περιβάλλον φαίνεται να υιοθετούνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις επιχειρήσεις. Περισσότερες από τρεις στις τέσσερις εταιρείες του δείγματος (82%) εφαρμόζουν εσωτερικά προγράμματα ανακύκλωσης σε μεγάλο βαθμό («πολύ» ή «πάρα πολύ»). Ακολουθεί η ένταξη στην επιχείρηση συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης σύμφωνα με εθνικά/διεθνή πρότυπα (π.χ. ISO 14001, EMAS κτλ.) με ποσοστό 77% και η εφαρμογή προγραμμάτων

εξοικονόμησης ενέργειας και διαχείρισης αποβλήτων (68%). Οι δράσεις ΕΚΕ που αφορούν την αγορά φαίνεται να υιοθετούνται σε ικανοποιητικό βαθμό από τις επιχειρήσεις του δείγματος και δεν παρατηρούνται μεγάλες διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις έρευνες των προηγούμενων ετών. Η εφαρμογή συστήματος διαχείρισηςδιασφάλισης ποιότητας των προϊόντων (π.χ. ISO 9000 κτλ.) ακολουθείται σε ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό («πάρα πολύ») από την πλειονότητα των εταιρειών του δείγματος (94%). Προγράμματα ΕΚΕ που αναφέρονται στους καταναλωτές (π.χ., διαδικασίες μέτρησης και διαχείρισης παραπόνων κτλ.) εφαρμόζει σε «πολύ» ή «πάρα πολύ» μεγάλο βαθμό το 65% των εταιρειών. Αντίθετα, η χρήση κριτηρίων ΕΚΕ στην επιλογή προμηθευτών ή συνεργατών εξακολουθεί να εφαρμόζεται σε περιορισμένη σχετικά κλίμακα (το 49% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι εφαρμόζει τη συγκεκριμένη δράση από «καθόλου» ως «μέτρια»). Οφέλη των εταιρειών από τις δράσεις ΕΚΕ Οι ελληνικές επιχειρήσεις φαίνεται να αντιλαμβάνονται τη σημασία της ΕΚΕ για την κοινωνία και για τις ίδιες. Η μεγάλη πλειονότητα των εταιρειών του δείγματος (91%) αξιολόγησε με το μεγαλύτερο βαθμό σπουδαιότητας («πάρα πολύ» και «πολύ») τη «συνεισφορά στο κοινωνικό σύνολο» ως το κυριότερο όφελος που έχουν (ή προσδοκούν) από τις πρακτικές εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Η «προσέλκυση και διατήρηση υψηλού επιπέδου ανθρωπίνου δυναμικού» αξιολογήθηκε ως «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντικό όφελος από το 84% των εταιρειών. Ακολούθησαν η «ενίσχυση και η προστασία της εταιρικής εικόνας (φήμη, brands κτλ.)», τα «υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης και σταθερότητας των πελατών» και η «βελτίωση της απόδοσης / παραγωγικότητας των εργαζομένων» με ποσοστά 82%, 80% και 62% αντίστοιχα. Μηχανισμοί γνωστοποίησης δράσεων ΕΚΕ Ο δημοφιλέστερος και πιο συχνά εμφανιζόμενος μηχανισμός γνωστοποίησης των δραστηριοτήτων που αφορούν την εταιρική κοινωνική ευθύνη στο εσωτερικό της εταιρείας είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο/υπομνήματα (το 82% των εταιρειών του δείγματος εφαρμόζει τη συγκεκριμένη πρακτική). Ακολουθεί η κοινοποίηση μέσω Intranet (58%) και οι τακτικές συναντήσεις προσωπικού (55%). Όσον αφορά τους τρόπους προβολής των δράσεων ΕΚΕ προς το εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης, το Διαδίκτυο (ιστοσελίδες) θεωρείται ο συχνότερα εμφανιζόμενος μηχανισμός και χρησιμοποιείται από το 76% των εταιρειών του δείγματος. Ακολουθούν οι

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

διάφορες δραστηριότητες/ ειδικές εκδηλώσεις (61%) και ο ετήσιος απολογισμός ΕΚΕ (40%). Βαθμός εφαρμογής πρακτικών ΕΚΕ στην Ελλάδα Σύμφωνα πάντα με την έρευνα, οι μεγάλες εταιρείες της εγχώριας οικονομίας αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και φαίνεται ότι την κατατάσσουν αρκετά ψηλά στις επιχειρηματικές τους δράσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ΕΚΕ θεωρείται «πολύ» ή «πάρα πολύ» σημαντική στο 93% των επιχειρήσεων του δείγματος, ποσοστό αυξημένο κατά 6% σε σχέση την προηγούμενη έρευνα. Την ίδια στιγμή ωστόσο, οι μεγάλες εταιρείες θεωρούν ότι η ΕΚΕ δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη σε ικανοποιητικό βαθμό από το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων (ανεξαρτήτως μεγέθους). Ειδικότερα, σε ερώτηση για το βαθμό υιοθέτησης των δράσεων ΕΚΕ από τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιρειών του δείγματος (52%) θεωρεί ότι ο βαθμός διείσδυσης/ εφαρμογής πρακτικών ΕΚΕ στην παρούσα φάση κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα και μόλις το 6% του δείγματος θεωρεί ότι η εταιρική κοινωνική ευθύνη εφαρμόζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις εγχώριες επιχειρήσεις. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, τα ποσοστά στη συγκεκριμένη

ερώτηση παραμένουν στα ίδια επίπεδα την τελευταία πενταετία, γεγονός που καταδεικνύει τα μεγάλα περιθώρια που υπάρχουν για την ανάπτυξη της ΕΚΕ στην Ελλάδα, καθώς και τη στασιμότητα που παρατηρείται στον βαθμό υιοθέτησής της. Ανασταλτικοί παράγοντες υλοποίησης δράσεων ΕΚΕ Η τρέχουσα οικονομική συγκυρία και το οικονομικό κόστος κατέλαβαν τις πρώτες θέσεις στην αξιολόγηση των εταιρειών του δείγματος, όσον αφορά τους κυριότερους ανασταλτικούς παράγοντες υλοποίησης ΕΚΕ, με 21% και 19% αντίστοιχα. Ακολουθεί η έλλειψη κινήτρων με 16% και η ελλιπής ενημέρωση (15%) των πολιτών για την έννοια της ΕΚΕ.

newtimes 33

ΤΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΕΚΕ

Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις δημοσιεύουν εκθέσεις εταιρικής υπευθυνότητας

Οι ελληνικές εταιρείες που εκδίδουν εκθέσεις εταιρικής υπευθυνότητας ξοδεύουν για την εταιρική κοινωνική ευθύνη τους συνολικά ποσόν της τάξεως των 40 εκατ. ευρώ, ενώ συνεχής είναι η αύξηση των εταιρειών και οργανισμών που εκδίδουν εκθέσεις εταιρικής υπευθυνότητας τα τελευταία χρόνια. Παρ’ όλα αυτά όμως η Ελλάδα βρίσκεται στις χαμηλότερες θέσεις μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τη δημοσίευση εκθέσεων εταιρικής υπευθυνότητας. Τα ενδιαφέροντα αυτά συμπεράσματα προκύπτουν από την ετήσια Έρευνα του Κέντρου Αειφορίας (CSE) και του Παρατηρητηρίου Εκθέσεων Εταιρικής Υπευθυνότητας για τις εκθέσεις εταιρικής υπευθυνότητας στην Ελλάδα (2015-2016). Σκοπός της έρευνας, επιστημονικός υπεύθυνος της οποίας ήταν ο ο κ. Γ. Μαρκεζίνης και συντονίστρια η κυρία Μαρίνα Αλωνιστιώτη, ήταν να καταγράψει την παρούσα κατάσταση σχετικά με τις τάσεις για τη δημοσίευση εκθέσεων εταιρικής υπευθυνότητας στην Ελλάδα. Για τους σκοπούς της έρευνας προσδιορίστηκαν 56 εταιρείες και οργανισμοί οι οποίοι έχουν εκδώσει έκθεση εταιρικής υπευθυνότητας κατά την εξεταζόμενη χρονική περίοδο. Οι εταιρείες αυτές είναι όλων των μεγεθών (πολυεθνικές, μεγάλες ελληνικές και μικρομεσαίες/οικογενειακές) και προέρχονται από μια πληθώρα κλάδων (π.χ., χρηματοπιστωτικός, ενέργειας, τηλεπικοινωνίες, τρόφιμα και ποτά κ.ά.). Τα σημαντικότερα συμπεράσματα Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας οδηγεί σε σημαντικά συμπεράσματα για την παρούσα κατάσταση όσον αφορά τις εκθέσεις εταιρικής υπευθυνότητας στην Ελλάδα, για τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται από τις εταιρείες για τη σύνταξή τους καθώς και για σημαντικούς τομείς αυτών των εκθέσεων που χρίζουν βελτίωσης και περαιτέρω ανάπτυξης και μελέτης από τις εταιρείες. Τα σημαντικότερα συμπεράσματα που προκύπτουν από την έρευνα αυτή είναι τα ακόλουθα: Οι πιο ενεργοί κλάδοι στην έκδοση

εκθέσεων εταιρικής υπευθυνότητας είναι των χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών υπηρεσιών, της ενέργειας και παραγωγής ενέργειας και των μεταφορών (αυτοκινητόδρομοι, ναυτιλία, αεροδρόμια) Οι 56 εταιρείες που εξέδωσαν έκθεση εταιρικής υπευθυνότητας την περίοδο 2015-2016 αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό τμήμα της ελληνικής οικονομίας. Συγκεκριμένα απασχολούν περισσότερους από 140.000 εργαζομένους και έχουν συνολικό κύκλο εργασιών που ξεπερνά τα 42 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με προηγούμενη έρευνα του Κέντρου Αειφορίας (2015), οι ελληνικές εταιρείες διαθέτουν ένα ποσοστό του κύκλου εργασιών τους για την εταιρική κοινωνική ευθύνη της τάξεως του 0,085% (±20%). Αυτό συνεπάγεται ότι οι ελληνικές εταιρείες που εκδίδουν εκθέσεις εταιρικής υπευθυνότητας δαπανούν για την εταιρική κοινωνική ευθύνη τους συνολικά ένα ποσό της τάξεως των 40 εκατ. ευρώ. Κατά την περίοδο 2015-2016 συνεχίστηκε η ανοδική τάση στην έκδοση εκθέσεων εταιρικής υπευθυνότητας. Συγκεκριμένα εκδόθηκαν 4% περισσότερες εκθέσεις σε σχέση με την περίοδο 2013-2014 και 27% περισσότερες σε σχέση με την περίοδο 2011-2012. Εξίσου σημαντικό είναι ότι 14% των εταιρειών εξέδωσαν έκθεση εταιρικής υπευθυνότητας για πρώτη φορά. Όσον αφορά τη χρήση των κατευθυντήριων οδηγιών του Global Reporting Initiative (GRI), ποσοστό 77% των εκθέσεων εταιρικής υπευθυνότητας έχει συνταχθεί με βάση αυτές τις οδηγίες. Οι κλάδοι με τις περισσότερες GRI εκθέσεις είναι των μεταφορών (αυτοκινητόδρομοι, ναυτιλία, αεροδρόμια), των χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών υπηρεσιών και των κατασκευών και κατασκευαστικών υλικών. Σημαντική αύξηση παρατηρείται στους κλάδους των υπηρεσιών και προϊόντων υγείας, των τροφίμων, ποτών και γεωργίας. Το ποσοστό των εκθέσεων που έχουν διασφαλιστεί εξωτερικά παραμένει χαμηλό σε σχέση με παγκόσμιες τάσεις (44%), ενώ εξίσου χαμηλό (53%) είναι το ποσοστό των εξωτερικών διασφαλίσεων που έχουν βασιστεί σε διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα. Εκθέσεις εταιρικής υπευθυνότητας: Οφέλη για τις επιχειρήσεις αλλά και υποχρεώσεις Όπως επισημαίνεται στην έρευνα, οι εκθέσεις εταιρικής υπευθυνότητας είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για κάθε εταιρεία καθώς πάνω από όλα εκφράζει και γνωστοποιεί τις θέσεις και τους στόχους της εταιρείας σχετικά με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης: την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα και την προστασία του

34 newtimes

περιβάλλοντος. Το περιεχόμενό τους αφορά όλους εκείνους που σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με την εταιρεία ή αλλιώς τα ενδιαφερόμενα μέρη της εταιρείας, τα οποία μπορεί να είναι, μεταξύ άλλων, οι εργαζόμενοι, οι καταναλωτές, η τοπική κοινωνία, οι μέτοχοι της εταιρείας κ.ά. Η ανάγκη των εταιρειών να μεταδώσουν με σαφήνεια την απόδοση και τις ενέργειές τους σχετικά με τη βιωσιμότητα και την εταιρική κοινωνική ευθύνη έχει οδηγήσει στη δημιουργία και χρήση διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων για τη σύνταξη των εκθέσεων, όπως το πρότυπο του Global Reporting Initiative (GRI). Επίσης οι πρόσφατες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο (Ευρωπαϊκή Οδηγία 2014/208/EU), όπου πλέον η έκδοση εκθέσεων εταιρικής υπευθυνότητας γίνεται υποχρεωτική για εταιρείες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (με προσωπικό άνω των 500 ατόμων), καθιστούν την αποτύπωση της σημερινής εικόνας στην Ελλάδα ακόμη πιο σημαντική. Τον Ιούλιο του 2016 η εν λόγω Ευρωπαϊκή Οδηγία εντάχθηκε στην εθνική νομοθεσία (4403/2016). Ο Νόμος 4403/2016 απαιτεί από τις εισηγμένες εταιρείες με πάνω από 500 εργαζομένους να καταρτίζουν, εκτός από την ετήσια οικονομική έκθεση, και μία έκθεση που αφορά την εταιρική κοινωνική ευθύνη, στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα εξής: ● Σύντομη περιγραφή του επιχειρηματικού μοντέλου της εταιρείας ● Περιγραφή των πολιτικών που εφαρμόζει η ανώνυμη εταιρεία σε σχέση με θέματα ΕΚΕ ● Τα αποτελέσματα των εν λόγω πολιτικών ● Οι κυριότεροι κίνδυνοι που αφορούν τα εν λόγω θέματα και που συνδέονται με τις δραστηριότητες της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρηματικών σχέσεων της, των προϊόντων της ή των υπηρεσιών της τα οποία είναι πιθανόν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στους εν λόγω τομείς και ο τρόπος με τον οποίο η ανώνυμη εταιρεία διαχειρίζεται αυτούς τους κινδύνους ● Μη χρηματοοικονομικοί βασικοί δείκτες επιδόσεων που σχετίζονται με τον συγκεκριμένο τομέα επιχειρήσεων. Επίσης τον Απρίλιο του 2014 η Γενική Γραμματεία Εμπορίου συνέταξε το «Σύστημα αναφορών για την κοινωνική ευθύνη» με σκοπό την ανάδειξη του οφέλους των λειτουργιών και δράσεων στην επιχειρηματικότητα και την ανάδειξη του κοινωνικού οφέλους στην προστασία δημόσιων αγαθών, όπως η ασφάλεια, η υγεία και η ευημερία των πολιτών. Τέλος η ανάπτυξη του συστήματος αναφορών κοινωνικής ευθύνης στη ΓΓ Εμπορίου αποτελεί πιλοτικό έργο ανάπτυξης εθνικού

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

προτύπου (ΕΛΟΤ 1430) για τις απολογιστικές εκθέσεις κοινωνικής ευθύνης των φορέων του Δημοσίου. Για την εφαρμογή των διεθνώς αναγνωρισμένων αρχών κοινωνικής ευθύνης έχουν δημιουργηθεί οι εξής ενότητες: ● Διοίκηση (στρατηγική, στόχοι) ● Ευθύνη προς τους αποδέκτες των προϊόντων και υπηρεσιών του φορέα ● Ευθύνη προς την ευρύτερη κοινωνία και συμμετοχή στην τοπική ανάπτυξη ● Προστασία περιβάλλοντος, πρόληψη ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΕΤΑΞΑΝ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2015-2016

ρύπανσης και ορθολογική χρήση πόρων ● Εργασιακά και εργατικά δικαιώματα (υγεία και ασφάλεια, εργασιακές συνθήκες, ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού) ● Ορθές λειτουργικές πρακτικές και σχέσεις με άλλους (ανταγωνισμός, ηθική, διαφάνεια, εφοδιαστική αλυσίδα, καταπολέμηση διαφθοράς, πνευματικά και ιδιοκτησιακά δικαιώματα) ● Ανθρώπινα δικαιώματα (ατομικά, πολιτικά, οικονομικά, πολιτιστικά και κοινωνικά) Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με έρευνα σε 41 χώρες από την KPMG στις 100 μεγαλύτερες (βάσει πωλήσεων) εταιρείες κάθε χώρας (4.100 εταιρείες συνολικά), προκύπτει ότι η Ελλάδα έχει από τα χαμηλότερα ποσοστά δημοσίευσης εκθέσεων εταιρικής υπευθυνότητας (43% έναντι 36% το 2011). Είναι επίσης προφανές ότι η οικονομική κρίση έχει μειώσει σημαντικά τον ρυθμό αύξησης του συγκεκριμένου ποσοστού σε σχέση με το τέλος της προηγούμενης δεκαετίας. Στην Ελλάδα η υπάρχουσα νομοθεσία δεν επιβάλλει στις εταιρείες την έκδοση εκθέσεων εταιρικής υπευθυνότητας, δεν αναφέρει απαιτήσεις σχετικά με την ποιότητα των εκθέσεων αυτών ούτε υποχρεώνει τη χρήση συγκεκριμένων προτύπων για τη σύνταξή τους και την εξωτερική διασφάλισή τους. Η μοναδική σχετική νομοθεσία στην Ελλάδα είναι η μεταφορά της Ευρωπαϊκής Οδηγίας Εκσυγχρονισμού (2003/52/EC) στο Εθνικό Δίκαιο με το Νόμο 3487/06, η οποία θεσμοθετεί υπέρ της διαφάνειας και του ελέγχου των εταιρικών οικονομικών δεδομένων και υποχρεώνει εταιρείες εισηγμένες στο χρηματιστήριο να δημοσιοποιούν τους κινδύνους που συνδέονται με τα πάγια στοιχεία του ενεργητικού, ενώ υποχρεώνει τις ρυθμιστικές αρχές να αξιολογούν αυτούς τους κινδύνους. Τι ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη Όπως αναφέρεται στην έρευνα, στον

ευρωπαϊκό χώρο και σε συνάρτηση με την προσαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας στους εθνικούς νόμους, υπάρχει έντονη κινητικότητα όσον αφορά τη δημιουργία εθνικών σχεδίων δράσης. Στη Δανία το εθνικό σχέδιο δράσης καλεί τις επιχειρήσεις να ενσωματώσουν κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές στις στρατηγικές τους. Στόχος είναι να γίνουν οι δανικές επιχειρήσεις, και κατ’ επέκταση η χώρα, πρωτοπόρες για την υπεύθυνη (βιώσιμη) ανάπτυξη. Τα κύρια σημεία του εθνικού σχεδίου είναι η διάδοση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης μέσω των επιχειρήσεων, η προώθηση της ΕΚΕ μέσω των κυβερνητικών δραστηριοτήτων, η τομεακή ΕΚΕ με κύριο άξονα την κλιματική αλλαγή και να διαφημισθεί η Δανία ως η χώρα της υπεύθυνης (βιώσιμης) ανάπτυξης. Ένα εξίσου χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της Ιταλίας, η οποία παρουσίασε τον Μάρτιο του 2013 το δικό της εθνικό σχέδιο. Οι στόχοι του ιταλικού σχεδίου δράσης είναι η αύξηση του αισθήματος ευθύνης μεταξύ των επιχειρήσεων, των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων, η στήριξη της ΕΚΕ και η υιοθέτησή της από τις επιχειρήσεις, η συμβολή στην ενίσχυση των «ανταμοιβών αγοράς» για την ΕΚΕ, η προώθηση πρωτοβουλιών των κοινωνικά υπεύθυνων επιχειρήσεων (ενεργοποίηση των πολιτών και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών), η ενθάρρυνση της διαφάνειας και της δημοσιοποίησης των οικονομικών, δημοσιονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών πληροφοριών και τέλος η προώθηση της ΕΚΕ μέσω διεθνώς αναγνωρισμένων μέσων και διεθνών συνεργασιών. Τέλος σημειώνεται ότι οι διεθνείς τάσεις όσον αφορά τη βελτίωση των εκθέσεων εταιρικής υπευθυνότητας σχετίζονται με τη βελτίωση της διαχείρισης των σχέσεων και της επικοινωνίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη, την έμφαση στην ουσιαστικότητα του περιεχομένου των εκθέσεων και στην αναζήτηση εξωτερικής διασφάλισης βάσει διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων.

newtimes 35

Interview

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΒΙΚΥ ΠΕΠΠΑ, ΙΔΡΥΤΡΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ «Α ΒΙΤ OF GREECE»

«Like»

στα προϊόντα μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Συνέντευξη στον Σπύρο Κτενά Και όμως υπάρχουν και ευκαιρίες μέσα στην κρίση και νέα κανάλια διαφήμισης και επικοινωνίας, τα οποία, αν γίνουν γνωστά και χρησιμοποιηθούν σωστά από τον μικρομεσαίο επιχειρηματία, μπορούν να κάνουν γνωστό το προϊόν του όχι μόνο στην ελληνική αγορά αλλά και σε πολλές χώρες του εξωτερικού με προσιτό στις δυνατότητές του κόστος. Την άποψη αυτή διατυπώνει σε συνέντευξή της στους New Times η κυρία Βίκυ Πέππα. Η ίδια εξάλλου αποτελεί επιτυχημένο παράδειγμα νέου επιχειρηματία που μέσα στην κρίση κατάφερε να μετατρέψει σε επιχείρηση μια πρωτότυπη επιχειρηματική ιδέα. Η εταιρεία που δημιούργησε λέγεται «Α bit of Greece» και απευθύνεται κυρίως σε μικρομεσαίους επιχειρηματίες αξιοποιώντας για λογαριασμό τους νέα εργαλεία μάρκετινγκ on line και off line.

36 newtimes

Πώς ξεκινήσατε αυτό το εγχείρημα και αποφασίσετε να δημιουργήσετε την εταιρεία σας; Αρχικά να σας πω ότι είμαι μαθηματικός, έχω τελειώσει το Μαθηματικό στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και έχω κάνει MBA στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. Τελειώνοντας τις σπουδές μου ξεκίνησα να εργάζομαι αρχικά στην Pepsico στο τμήμα Μάρκετιγκ, όπου έμεινα αρκετά χρόνια. Μετά πήγα στην εταιρεία Κορρές Φυσικά Προϊόντα ως Export manager, υπεύθυνη για τις αγορές Αμερικής, Αγγλίας, Ρωσίας και Νότιας Αφρικής. Στη συνέχεια για έξι χρόνια εργάστηκα στη L’ Oréal Hellas, στο τμήμα Μάρκετινγκ, έχοντας την ευθύνη των μαρκών Lancôme και Kiehl’s. Μετά πήγα στον Όμιλο Μαρινόπουλου, όπου ανέλαβα τη διεύθυνση Μάρκετινγκ και Δημοσίων Σχέσεων για τα ρούχα Gap, με ευθύνη μου τις περιοχές Ελλάδα, Βαλκάνια, Κύπρο. Το 2013 αποφάσισα να δημιουργήσω τη δική μου εταιρεία. Έτσι ξεκίνησε η «Α bit of Greece», η οποία είναι μια εταιρεία μάρκετινγκ, διαδικτυακού μάρκετινγκ και εξαγωγικού μάρκετινγκ, και απευθύνεται κυρίως σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Ο λόγος που αποφάσισα η «Α bit of Greece» να απευθύνεται σε αυτού του μεγέθους επιχειρήσεις είναι διότι είδα την ευκαιρία που έχουν οι επιχειρήσεις αυτές να αναπτυχθούν εν μέσω

κρίσης αν προωθήσουν σωστά τα προϊόντα τους και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ξέρετε, μέχρι πριν από την κρίση τα πάντα στην Ελλάδα μπορούσαν να πωληθούν χωρίς κανείς να καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια. Από την κρίση και μετά όμως τα πάντα άλλαξαν και η σωστή προώθηση των προϊόντων είναι πιο απαραίτητη από ποτέ. Υπάρχουν εργαλεία μάρκετινγκ, on line και off line, τα οποία, αν χρησιμοποιηθούν σωστά από έναν μικρομεσαίο επιχειρηματία, μπορούν κάνουν τα προϊόντα του γνωστά. Τα εργαλεία αυτά αρκετές επιχειρήσεις είτε δεν τα γνωρίζουν είτε τα γνωρίζουν αλλά δεν τα αξιοποιούν σωστά.

τα είτε δεν έχουν τμήμα Μάρκετινγκ και γινόμαστε εμείς το τμήμα Μάρκετινγκ της επιχείρησης (outsource marketing). Export Marketing: Αναλαμβάνουμε από τη δημιουργία ενός προϊόντος (συσκευασία, branding κτλ.) μέχρι και τη γνωστοποίηση του προϊόντος αυτού στις αγορές που στοχεύουμε (εκπροσώπηση σε διεθνείς εκθέσεις, διαφημίσεις on line, δημόσιες σχέσεις, δημιουργία Export Marketing Plan κτλ.). On line Marketing: Επικοινωνία με τη χρήση των εργαλείων του on line Marketing, δηλαδή social media Marketing, διαφημίσεις στις μηχανές αναζήτησης, διαφημίσεις σε συγκεκριμένα sites/blogs κτλ.

Ποιες ειδικότερες υπηρεσίες προσφέρει η εταιρεία σας; H «A bit of Greece» βραβεύθηκε πρόσφατα ως Top Export Consultant στα βραβεία Top Export Αwards. Όπως σας είπα, προσφέρει λύσεις στραγηγικής ανάπτυξης και επικοινωνίας απόλυτα προσαρμοσμένες στις ανάγκες και στις δυνατότητες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Βασικές υπηρεσίες που παρέχει είναι: Υπηρεσίες Μάρκετινγκ: Απευθυνόμαστε σε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν οργανωμένο τμήμα Μάρκετινγκ και χρειάζονται συμβουλευτική και καθοδήγηση για συγκεκριμένα εγχειρήμα-

Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα εταιρείας με την οποία δουλέψατε αυτό το διάστημα και το αποτέλεσμα της συνεργασίας σας αυτής ήταν μετρήσιμο; Δεν θα αναφέρω την επωνυμία εταιρείας ούτε όνομα προϊόντος, γιατί αυτό δεν θα ήταν σωστό ούτε για την ίδια την εταιρεία ούτε για τους άλλους πελάτες μας. Θα πω όμως για ένα καλλυντικό προϊόν, το οποίο όχι μόνο καταφέραμε να το κάνουμε γνωστό στην ελληνική αγορά αλλά και να το εξάγουμε με μεγάλη επιτυχία και σε άλλες αγορές, αφού πρώτα το παρουσιάσαμε σε μια μεγάλη διεθνή έκθεση. Πρόσφα-

Interview

τα δε έγιναν εξαγωγές του προϊόντος αυτού, πέραν της Iταλίας, της Πολωνία, της Γερμανία, όπου ήδη εξάγεται, και στη Βουλγαρία, η οποία αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα αγορά. Ξέρετε, την αγορά της Βουλγαρίας την έχουμε λίγο υποτιμήσει, γιατί ίσως θεωρούμε ότι οι Βούλγαροι δεν έχουν οικονομική δυνατότητα για κατανάλωση. Δεν είναι όμως έτσι. Η Βουλγαρία είναι μια διαρκώς αναπτυσσόμενη αγορά με μια δυναμικά αναπτυσσόμενη μεσοαστική τάξη. Η Σόφια σήμερα θυμίζει την Ελλάδα της δεκαετίας του ’80. Επιπλέον, το θετικό είναι ότι η Βουλγαρία βρίσκεται δίπλα μας, άρα το κόστος μεταφοράς προϊόντων στην αγορά αυτή είναι πολύ χαμηλό και επίσης οι διαφημίσεις on line και off line εκεί είναι ακόμη πολύ οικονομικές. Παρά πολλές ελληνικές εταιρείες είδαν την εξωστρέφεια ως λύση, αφού η εγχώρια αγορά κατέρρεε, αλλά σε πολλές περιπτώσεις η έξοδος αυτή έγινε με άγχος και προχειρότητα. Έτσι πολλοί «έδιωξαν» άρον άρον το απόθεμά τους χωρίς όμως περιθώριο κέρδους. Εσείς από τη δική σας πλευρά τι θα συμβουλεύατε τον πιθανό υποψήφιο πελάτη σας; Οι εξαγωγές δεν είναι κάτι εύκολο. Απαιτούν μεγάλη προσπάθεια, επιμονή, συνέπεια και σοβαρές επιμελημένες κινήσεις. Αυτό που υποστηρίζω είναι ότι, για να κάνεις ένα βήμα είτε στη Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, αρχικά πρέπει να κατανοήσεις πλήρως ποιο είναι το προϊόν σου, ποια τα συγκριτικά πλεονεκτήματά του, ποιο το κοινό του και πώς θα το κάνεις γνωστό όσο πιο σωστά γίνεται και μέσα από τη συσκευασία του και μέσα από τα διαφημιστικά κανάλια. Αφού λοιπόν γνωρίζεις ποιο είναι το «όχημά» σου, από εκεί και πέρα πρέπει να μελετήσεις την αγορά ή τις αγορές-στόχο. Πρέπει να μελετήσεις τους καταναλωτές αυτών των αγορών, διότι υπάρχουν διαφορές και μάλιστα μεγάλες πολλές φορές στις συνήθειες και στην κουλτούρα των καταναλωτών μεταξύ των διαφόρων χωρών. Επίσης πρέπει να μελετήσεις τον ανταγωνισμό, να μάθεις ποιοι είναι οι άλλοι «παίκτες» και πώς έχουν στήσει τη θέση τους στις αγορές-στόχο. Αφού λοιπόν μελετήσεις καλά αυτούς τους παράγοντες, πρέπει κατόπιν να αποφασίσεις πώς θα μπεις ανταγωνιστικά σε αυτές τις αγορές, αλλά και με ποιες κινήσεις θα καταφέρεις το προϊόν σου να σταθεροποιηθεί στις συγκεκριμένες αγορές, να έχει δηλαδή διάρκεια. Πάντως εσείς λογικά πρέπει να έχετε ξεχωρίσει κάποιους τομείς στους οποίους είστε δυνατοί και κάποιες ξένες αγορές. Οι τομείς όπου είμαστε δυνατοί είναι αυτοί που έχουν να κάνουν με χάραξη στρατηγικής και την on line διαφήμιση, ένα κομμάτι διαφήμισης που το δουλεύουμε πολύ, γιατί, όπως είπαμε, το Internet μάς δίνει πλέον τη δυνατότητα να είμαστε πολύ γρήγοροι στη διαφήμιση και πολύ αποτελεσματικοί. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούμε κατά κόρον ως διαφημιστικά κανάλια το facebook και το instagram, διότι εκεί συναντάς παγκοσμίως τους περισσότερους

καταναλωτές. Επίσης η on line διαφήμιση προϋποθέτει ένα σωστό και λειτουργικά δομημένο site, μέσα από το οποίο ο επισκέπτης θα μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε πελάτη. Η on line λοιπόν διαφήμιση σε όλες τις μορφές της είναι ένας τομέας τον οποίο γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά ως εταιρεία. Σε συνέχεια και συμπληρωματικά αυτής της δυνατότητας που παρέχουμε στους πελάτες μας, δημιουργούμε γι’ αυτούς και τη σωστή συσκευασία προϊόντος, ανάλογα με τις αγορές στις οποίες θέλουν να απευθυνθούν. Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι της on line διαφήμισης είναι και αυτό του PR, των δημοσίων σχέσεων δηλαδή. Να μπορείς να στέλνεις δελτία Τύπου, να μιλάς για το προϊόν σου σε ενδιαφερόμενα μέσα, σε sites, blogs, έτσι ώστε αυτοί να βρουν κάτι ενδιαφέρον στο δελτίο Τύπου και να το δημοσιεύσουν δωρεάν ως πρόταση δική τους. Ξέρετε, οι bloggers, τους οποίους εμείς αξιοποιούμε για λογαριασμό των πελατών μας, έχουν «δύναμη» επικοινωνιακά. Οι bloggers είναι συνήθως νέοι άνθρωποι, οι οποίοι έχουν πάρα πολλούς followers, δηλαδή πάρα πολλούς οπαδούς που τους ακολουθούν πιστά. Δηλαδή με κάθε έρευνα που πραγματοποιείτε κάνετε και μια χαρτογράφηση των ισχυρότερων bloggers; Ερευνούμε και καταγράφουμε ποια είναι τα πιο δυνατά μέσα για να διαφημιστεί κάποιος, ανάλογα με την κάθε περίπτωση ξεχωριστά, και βεβαίως λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τον συνδυασμό ποιότητας - τιμής. Επίσης ερευνούμε την αγορά-στόχο και πώς θα προωθηθεί καλύτερα και πιο οικονομικά το προϊόν του πελάτη μας. Από την εμπειρία και τις επαφές σας με μικρομεσαίους επιχειρηματίες, μπορείτε να μας πείτε πόσο έτοιμοι είναι να αντιληφθούν όλα αυτά τα νέα δεδομένα; Δεν γνωρίζουν πολλά από τα εργαλεία που υπάρχουν κυρίως στο on line μάρκετινγκ και αυτός είναι ο λόγος που όταν ξεκίνησε η «A bit of Greece» μια από τις δραστηριότητες ήταν τα επιχειρηματικά σεμινάρια πάνω στο on line μάρκετινγκ. Σκοπός των σεμιναρίων αυτών ήταν να καταλάβουν οι επιχειρηματίες και τα στελέχη επιχειρήσεων το εύρος των εργαλείων που μπορούν να έχουν στα χέρια τους και να επιλέξουν αυτοί στη συνέχεια ποια από αυτά θα χρησιμοποιήσουν. Αυτό που έχω διαπιστώσει όμως είναι ότι η κρίση μας τους έχει κάνει πιο ανοιχτούς σε νέες ευκαιρίες και δεδομένα, με αποτέλεσμα πολλοί επιχειρηματίες να προσαρμόζονται αναλόγως. Στο «χαρμάνι» της δουλειάς σας το on line μάρκετινγκ τι κομμάτι καταλαμβάνει; Καταλαμβάνει το μεγαλύτερο κομμάτι και κυρίως όταν πρόκειται για επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν πολύ μεγάλο διαφημιστικό budget. Μια εταιρεία με μεγάλο διαφημιστικό budget μπορεί να χρησιμοποιήσει και άλλα μέσα, όπως τηλεόραση, εφημερίδες, περιοδικά. Μια εταιρεία όμως με περιορισμένο budget, κατά τη γνώμη μου, πρέπει περισσότερο να

αξιοποιήσει τις δυνατότητες του on line μάρκετινγκ. Μπορεί μια εταιρεία μόνο από την on line διαφήμιση να έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα; Καλό είναι να υπάρχει ένα συνολικό πλάνο μάρκετινγκ. Όπως και να έχει όμως, μια εταιρεία, προτού αποφασίσει να κάνει το οτιδήποτε στον τομέα του μάρκετινγκ, πρέπει να οργανώσει τις ενέργειές της. Δηλαδή να ορίσει το budget που μπορεί να διαθέσει και μετά να το κατανείμει σε ενέργειες που μπορεί να καλύψουν ένα ευρύτερο κανάλι επικοινωνίας. Αν ωστόσο το budget είναι πολύ περιορισμένο, αυτό που λέω είναι ότι μπορούν τουλάχιστον να χρησιμοποιήσουν το facebook. Aλλά πρωτίστως πρέπει να βάλουμε τα βήματα στη σειρά. Πρώτα φτιάχνεις ένα σωστό προϊόν στην κατάλληλη συσκευασία για την αγορά που απευθύνεται, μετά ορίζεις τις αγορές-στόχο, τις οποίες μελετάς, και κατόπιν σχεδιάζεις τους τρόπους προώθησης. Στους τρόπους αυτούς συμπεριλαμβάνεται η ηλεκτρονική διαφήμιση και, αν πρόκειται για εξαγωγές, απαραίτητη είναι και η συμμετοχή σε εκθέσεις αλλά με οργανωμένο τρόπο και με κατάλληλη προετοιμασία. Το όραμά σας για την «A bit of Greece» ποιο είναι; Το «Α bit of Greece» σημαίνει «λίγο από Ελλάδα». Το όραμα είναι να μεταφέρουμε μέσα από σωστή και στοχευμένη επικοινωνία ένα κομματάκι Ελλάδα σε όλες τις γωνιές του κόσμου, δουλεύοντας με ελληνικά προϊόντα τα οποία και θέλουμε να φθάσουν παντού. Σε αυτά τα τρία χρόνια που δραστηριοποιείστε έχετε βάλει πόδι σε πολλές ξένες αγορές; Έχουμε μπει σε πολλές ξένες αγορές αλλά δεν θα ήθελα να απαξιώσουμε και την ελληνική αγορά. Επειδή η ελληνική αγορά είναι δύσκολη, υπάρχει η αίσθηση ότι εδώ δεν κινείται τίποτα και ότι δεν έχει νόημα η όποια προσπάθεια. Δεν είναι έτσι όμως. Η ελληνική αγορά έχει νόημα και αξίζει η προσπάθεια σωστής επικοινωνίας, διότι έχει καταναλωτές που είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν ένα προϊόν που τους αφορά. Πρέπει όμως να τους πείσεις ότι το προϊόν που προωθείς αξίζει τα χρήματά τους. Επίσης μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα έχει πολύ τουρισμό που εν δυνάμει είναι ένα σημαντικό και ίσως το πρώτο σκαλί για τους εξαγωγείς.

Το όραμα είναι να μεταφέρουμε, μέσα από σωστή και στοχευμένη επικοινωνία, ένα κομματάκι Ελλάδα σε όλες τις γωνιές του κόσμου

Γενικά είστε αισιόδοξη; Είμαι από τη φύση μου αισιόδοξη και αυτό που λέω πάντα είναι ότι ειδικά σε αυτή την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα είναι πολύ πιο ριψοκίνδυνο για κάποιον να μην κάνει τίποτα από το να επενδύει σε νέα πράγματα. Επίσης πιστεύω ότι η κρίση σημαίνει και ευκαιρία, διότι αναγκαζόμαστε και σκεφτόμαστε έξω από τα συνηθισμένα και εκεί βρίσκονται οι καλύτερες ιδέες. Έξω δηλαδή από αυτό που λέμε ζώνη ασφαλείας βρίσκεται η επιτυχία. newtimes 37

Φυσικό Αέριο

Φυσικό αέριο:

Παραμένει το πιο οικονομικό καύσιμο Ακόμη πιο οικονομικό καθίσταται το φυσικό αέριο σε σχέση με τα υπόλοιπα καύσιμα, το οποίο μπαίνει πλέον δυναμικά στη ζωή μας και θέτει σε κίνηση όλους τους τομείς της καθημερινής δραστηριότητας. Το φυσικό αέριο καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες των κτιρίων, αποτελεί φθηνή ενέργεια για νοικοκυριά επιχειρήσεις και βιομηχανίες, είναι τουλάχιστον κατά 60% φθηνότερο από τα συμβατικά καύσιμα στις μεταφορές και αποτελεί το καύσιμο-«γέφυρα» σε μια εποχή χαμηλού άνθρακα.

Υψηλότερη απόδοση και οικονομία Το φυσικό αέριο αποτελεί τα τελευταία χρόνια το πιο οικονομικό καύσιμο και χρησιμοποιείται τόσο για να καλύψει τις ανάγκες των νοικοκυριών, επιχειρήσεων και βιομηχανιών για θέρμανση, κλιματισμό, ζεστό νερό και συμπαραγωγή ενέργειας όσο και για τις μετακινήσεις ιδιωτικών, επαγγελματικών και δημόσιων οχημάτων (και πλοίων). Έτσι, ενώ καταναλωτές και οδηγοί που κινούνται με τα υπόλοιπα καύσιμα αναμένεται να περάσουν παγωμένο χειμώνα λόγων των ανατιμήσεων και της αύξησης της τιμής των καυσίμων διεθνώς, το φυσικό αέριο παραμένει το πιο οικονομικό καύσιμο.

38 newtimes

Φθηνότερη θέρμανση Η επιλογή μιας αυτόνομης εγκατάστασης με τη χρήση φυσικού αερίου επιτρέπει την εγκατάσταση λεβήτων που συνδυάζουν τη θέρμανση με την παραγωγή ζεστού νερού στις αναγκαίες ποσότητες διαθέτοντας ελάχιστο χώρο. Τα νοικοκυριά κερδίζουν 44% εξοικονόμηση για θέρμανση, ζεστό νερό και μαγείρεμα σε σύγκριση με το πετρέλαιο ενώ οι αποδόσεις του καυσίμου φτάνουν το 110%.

Φθηνότερες μετακινήσεις Όσον αφορά στην αεριοκίνηση, η τιμή του φυσικού αερίου είναι περίπου 60% χαμηλότερη σε σύγκριση με τη βενζίνη, 25%-30% χαμηλότερη σε σύγκριση με το πετρέλαιο και περίπου 40% χαμηλότερη σε σύγκριση με το LPG. Ως προς την απόδοση του καυσίμου ένα κιλό φυσικό αέριο κίνησης περιέχει πολύ περισσότερη ενέργεια σε σχέση με ένα λίτρο από όλα τα άλλα υγρά καύσιμα. Ενεργειακά ισοδυναμεί με 1,6 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης, 1,3 λίτρα πετρελαίου και 2 λίτρα υγραερίου. Ακόμη, το φυσικό αέριο είναι το πιο καθαρό εναλλακτικό καύσιμο, εκπέμποντας ως 30% λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου σε σχέση με τα οχήματα βενζίνης και πετρελαίου. Ένα

όχημα φυσικού αερίου που λειτουργεί σε σχετικά υψηλά φορτία συνήθως εκπέμπει περίπου 25% λιγότερο CO2 από ένα παρόμοιο όχημα που λειτουργεί με βενζίνη ή diesel.

Οικονομία στην οδήγηση με αποδείξεις Το φυσικό αέριο, αποδεδειγμένα αποτελεί το οικονομικότερο καύσιμο.

Μια δοκιμή με αφορμή το θεσμό «Αυτοκίνητο της Χρονιάς», αποδεικνύει την «πρωτιά» του φυσικού αερίου κίνησης στην οικονομία. Οχήματα φυσικού αερίου διένυσαν την απόσταση

Αθήνα-Θεσσαλονίκη αποκλειστικά με τη χρήση φυσικού αερίου χάρη στο διευρυμένο δίκτυο ανεφοδιασμού. Η αυτονομία με τα ρεζερβουάρ φυσικού αερίου γεμάτα ήταν γύρω στα 300 χλμ (επομένως για την απόσταση μέχρι τη Θεσσαλονίκης αρκεί ένα ενδιάμεσο γέμισμα). Το κόστος του καυσίμου ήταν περίπου 4ευρώ για κάθε 100 χιλιόμετρα και για το σύνολο της διαδρομής δεν ξεπέρασε τα 25 ευρώ, στοιχείο που καθιστά το φυσικό αέριο το πιο οικονομικό καύσιμο από όλα τα υπόλοιπα. Το φυσικό αέριο συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα που αναπνέουμε Με τη χρήση του φυσικού αερίου, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, βιομηχανίες και καταναλωτές, χτυπούν στην «καρδιά» του προβλήματος της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Και ο τρόπος είναι απλός: ενσωματώνουν στην καθημερινότητά τους το φυσικό αέριο. Στις μεταφορές, την οδήγηση, τις οικιακές δραστηριότητες, τη λειτουργία των επιχειρήσεων και των βιομηχανιών. Όταν ένα καύσιμο προσφέρει τη δυνατότητα να παραχθεί 25% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με τη βενζίνη και 35% λιγότερο σε σχέση με το πετρέλαιο αλλά και να μειωθούν κατά 95% οι εκπομπές του μονοξειδίου του άνθρακα, σίγουρα μπορεί να προσφέρει τις μέγιστες εγγυήσεις για τον οικολογικό του χαρακτήρα. ➤➤➤ newtimes 39

Φυσικό Αέριο

➤➤➤

Θέρμανση: «Ψήφο εμπιστοσύνης» στο φυσικό αέριο «Ψήφο εμπιστοσύνης» δίνουν καταναλωτές και επιχειρήσεις στο φυσικό αέριο και μάλιστα χωρίς περιοριστικούς όρους όπως συνέβαινε μέχρι τώρα. Πλέον, οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων μπορούν να αποκτήσουν αυτόνομη θέρμανση με φυσικό αέριο χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες.

Βάσει του νέου νομοθετικού πλαισίου (Ν. 4447/2016), η τοποθέτηση αυτόνομης μονάδας θέρμανσης σε διαμέρισμα πολυκατοικίας ή η αυτονόμηση διαμερίσματος από την κεντρική ανεξαρτήτως καυσίμου θέρμανση αποτελεί

40 newtimes

αποκλειστική ευθύνη του ιδιοκτήτη. Με αυτό τον τρόπο τα νοικοκυριά απαλλάσσονται από διαδικαστικά εμπόδια και αποκτούν πρόσβαση στην πλέον φιλική προς το περιβάλλον μορφή ενέργειας, το φυσικό αέριο, συμβάλλοντας

στον περιορισμό του φαινομένου της αιθαλομίχλης και την προστασία του περιβάλλοντος. Το φυσικό αέριο προσφέρει την δυνατότητα αυτονομίας στη θέρμανση ενός διαμερίσματος προκειμένου να

αποφευχθούν οι άσκοπες σπατάλες σε κόστος και ενέργεια αλλά και οι διαφωνίες με τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές. Σε ένα διαμέρισμα είναι δυνατόν να εγκατασταθεί σύστημα θέρμανσης φυσικού αερίου το οποίο θα λειτουργεί αυτόνομα – ανεξάρτητα. Αυτό επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση ενός ατομικού λέβητα με ενσωματωμένο καυστήρα φυσικού αερίου είτε σε κάποιο σημείο μέσα στο σπίτι είτε σε κάποιο ημιυπαίθριο χώρο. Η σύνδεση με το δίκτυο (εφόσον υπάρχει) γίνεται άμεσα και ο καταναλωτής πληρώνει πάντα μετά τη χρήση. Η ίδια μέθοδος πληρωμής ακολουθείται και στην περίπτωση της κεντρικής θέρμανσης με φυσικό αέριο με τη διαφορά ότι σε αυτή την περίπτωση οι ενοικιαστές απολαμβάνουν μεν πιο οικονομικές τιμές αλλά πρέπει να έρθουν σε συμφωνία με τους υπόλοιπους ενοίκους για να λυθούν πρακτικά θέματα όπως είναι οι ώρες θέρμανσης κλπ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το φυσικό αέριο δεν χρησιμοποιείται μόνο για τη θέρμανση αλλά καλύπτει και τις ανάγκες μαγειρέματος και ζεστού νερού προσφέροντας οικονομικά και πρακτικά οφέλη, τα οποία μάλιστα προσαρμόζονται στις ανάγκες των χρηστών (φοιτητές, εργένηδες, πολυπληθείς οικογένειες κλπ).

Αυτονομία και οικονομία και στους επαγγελματικούς χώρους Εστιατόρια, ξενοδοχεία, επιχειρήσεις, δημόσιες υπηρεσίες, βιομηχανίες, καταστήματα και φορείς χρησιμοποιούν το φυσικό αέριο για να καλύψουν τις ανάγκες θέρμανσης και κλιματισμού. Η χρήση του φυσικού αερίου στον επαγγελματικό τομέα για θέρμανση αποτελεί μια οικονομικά συμφέρουσα λύση με επιπλέον οφέλη όπως: ● Γρήγορη απόσβεση της επένδυσης

● Πραγματοποίηση μέτρησης με ακρίβεια ● Εξόφληση λογαριασμού μετά την κατανάλωσή του ● Ανυπαρξία αποθηκευτικών χώρων ● Δημιουργία ευχάριστου επαγγελματικού περιβάλλοντος

Οι καταναλωτές αισθάνονται ασφαλείς με το φυσικό αέριο Έρευνα που υλοποιήθηκε από την εταιρία Palmos Analysis καταδεικνύει ότι οι καταναλωτές δίνουν «ψήφο εμπιστοσύνης» στο φυσικό αέριο. Το χαμηλό κόστος φαίνεται ότι είναι το ισχυρότερο κίνητρο για τους καταναλωτές, όπως προκύπτει και από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της συνεχούς βελτίωσης των παρεχόμενων

υπηρεσιών προς τους τελευταίους. Το 88% για την ΕΠΑ Θεσσαλονίκης και το 90% για την ΕΠΑ Θεσσαλίας των ερωτηθέντων, δήλωσαν ότι συνδέθηκαν με το δίκτυο φυσικού αερίου για οικονομικούς λόγους. Το αίσθημα ασφάλειας που αποτυπώνεται στην έρευνα που διενεργήθηκε για λογαριασμό των δύο ΕΠΑ, αποδεικνύεται από το ποσοστό των ερωτηθέντων της τάξεως του 95% που απαντούν ότι το θεωρούν ασφαλές καύσιμο. Ακόμη, το καταναλωτικό κοινό δείχνει να εκτιμά τις διαδοχικές μειώσεις στην τιμή του καυσίμου καθώς ακόμη και κατά το 1ο εξάμηνο του 2016, η τιμή του είναι μειωμένη κατά 20% για αυτόνομη, κεντρική θέρμανση και επαγγελματική χρήση σε σχέση με το 1ο εξάμηνο του 2015.

newtimes 41

Κένυα: Αλματώδης η ανάπτυξη στον τομέα της ενέργειας Της Βίκυς Πανταζοπούλου (*)

την Κένυα η ενέργεια προσδιορίζεται ως ένας από τους κινητήριους μοχλούς υποδομής που δίνει ώθηση και στους τρεις πυλώνες του μεγάλου αναπτυξιακού προγράμματος της χώρας, «Kenya Vision 2030» και συγκεκριμένα στην οικονομία, στην κοινωνία και στην πολιτική. Στην πορεία προς το 2030 η χρήση της ενέργειας στον εμπορικό τομέα αναμένεται να εκτοξευθεί στα ύψη. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση της Κένυας όρισε, στο προαναφερθέν πρόγραμμα, ως άμεσες προτεραιότητες την παραγωγή επιπρόσθετης ενέργειας καθώς και την επάρκεια στην κατανάλωση. Με σκοπό να προωθήσει έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), όπως η αιολική και η ηλιακή, σε εμπορική μαζική κλίμακα, η κυβέρνηση της χώρας εισήγαγε την πολιτική «Feed-In Tariff» (FIT) έτσι ώστε να προσελκύσει ιδιωτικές επενδύσεις. Η πολιτική FIT παρέχει ένα προκαθορισμένο συγκεκριμένο τιμολόγιο για ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται και διοχετεύεται στο δίκτυο.

Πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας Ανακάλυψη πετρελαίου στην Κομητεία Turkana Η κυβέρνηση της Κένυας ανακοίνωσε επίσημα το 2012 την ανακάλυψη πετρελαϊκών κοιτασμάτων στην Κομητεία Turkana. Εκτελούνται επίσης εκτεταμένες έρευνες ανεύρεσης σε περιοχές της κεντρικής και βορειοανατολικής χώρας. Οι προσπάθειες να εξασφαλιστεί η εμπορική βιωσιμότητα της εκμετάλλευσης των ήδη ανευρεθέντων κοιτασμάτων συνεχίζεται και, σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις, το 2017 η Κένυα θα ενταχθεί στις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες. Η ανακάλυψη των κοιτασμάτων της Turkana θα επιφέρει σημαντική πρόοδο που θα συμβάλει αποφασιστικά στην κάλυψη των ενεργειακών απαιτήσεων της χώρας. Επιβεβαίωση ύπαρξης κοιτασμάτων γαιάνθρακα Μετά την επιβεβαίωση ύπαρξης κοιτασμάτων γαιανθράκων με εμπορική σημασία στη νοτιοανατολική περιοχή της χώρας, ξεκίνησαν οι εξορυκτικές εργασίες το 2015 και έτσι η Κένυα συγκαταλέγεται πλέον στις ανθρακοπαραγωγούς χώρες του κόσμου.

42 newtimes

Ανοδική πορεία εμφανίζει η χρήση της γεωθερμίας Η Κένυα είναι προικισμένη με ένα τεράστιο γεωθερμικό δυναμικό και, ως εκ τούτου, αναγνωρίζεται ως μία από τις κορυφαίες χώρες παραγωγούς γεωθερμικής ενέργειας σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο. Εκτιμάται μάλιστα ότι η χώρα διαθέτει 7.000 MW – 10.000 MW γεωθερμικού δυναμικού και, επί του παρόντος, είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός γεωθερμικής ενέργειας στην Αφρική με ισχύ 210 MW. Η ανακάλυψη εμπορικά εκμεταλλεύσιμου γεωθερμικού ατμού στην περιοχή Olkaria της Κομητείας Nakuru, στα νοτιοδυτικά της χώρας, συνέβαλε καθοριστικά στο ενεργειακό χαρτοφυλάκιό της, γεγονός που θα την οδηγήσει στην επίτευξη των στόχων του οράματός της για το 2030. Πρόσφατα η κυβέρνηση της Κένυας ξεκίνησε το επενδυτικό πλάνο για την κλιμάκωση του προγράμματος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σύμφωνα με τη σχετική εθνική αναπτυξιακή στρατηγική. Επενδυτικές ευκαιρίες Παραγωγή ενέργειας με χρήση ανανεώσιμων πηγών, όπως ο άνεμος, η γεωθερμία και ο ήλιος. Η πολιτική FIT είναι στην ουσία μια στρατηγική που στοχεύει να αυξήσει τις επενδύσεις σε τεχνολογίες ΑΠΕ. Ως και το 2017 η χώρα σχεδιάζει να αυξήσει την ηλεκτρική ενέργεια εγκατεστημένης ισχύος κατά 5.538 MW. Ανάπτυξη εγκαταστάσεων με χρήση ντίζελ και υδροδυναμικής ενέργειας. Γεωτρήσεις και ανάπτυξη ατμοπαραγωγικών πεδίων γεωθερμίας. Κατασκευή αγωγών και εγκαταστάσεων αποθήκευσης για πετρελαϊκά προϊόντα. Έρευνα για πετρελαϊκές αποθέσεις σε άλλες πιθανές περιοχές της χώρας.

new times society

Ως πηγές ενέργειας χρησιμοποιούνται κυρίως το ξύλο (69%), το πετρέλαιο (22%) και ο ηλεκτρισμός (9%). Το 67,5% του ηλεκτρικού ρεύματος παράγεται με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με επικρατέστερη τις υδατοπτώσεις, σε ποσοστό 47,8%, και τη γεωθερμία, σε ποσοστό 12,4%, ενώ το υπόλοιπο 32,5% παράγεται από ορυκτά καύσιμα. Από το σύνολο της ηλεκτροπαραγωγής ωφελείται λιγότερο από το 20% του πληθυσμού της χώρας. Σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% ο πληθυσμός παραμένει ακόμη δίχως δυνατότητα πρόσβασης στον ηλεκτρισμό.

Με την ανακάλυψη των κοιτασμάτων άνθρακα αναμένεται να καλυφθούν σε σημαντικό βαθμό οι ενεργειακές ελλείψεις της χώρας.

OLKARIA: ΕΝΑ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Το γεωθερμικό πεδίο στην ηφαιστειακή περιοχή της Olkaria, ΝΔ του Ναϊρόμπι, εκτιμάται ότι έχει δυναμικό 2.000 MW, σχεδόν το διπλάσιο της κατανάλωσης ολόκληρης της χώρας που έχει καταγραφεί σε ώρα αιχμής την περίοδο 2008-2009. Μόνο η μονάδα Olkaria IV των 280 MW αποτελεί τη μεγαλύτερη εγκατάσταση παγκοσμίως για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από γεωθερμία. TURKANA: ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΙΟΛΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ Το Πάρκο Αιολικής Ενέργειας στη λίμνη Turkana είναι, αυτή τη στιγμή, το μεγαλύτερο σε ολόκληρη την Αφρική. Η κατασκευή του οφείλεται σε ιδιωτικές επενδύσεις, ύψους 680 εκατ. δολαρίων, ενός consortium εταιρειών. Καταλαμβάνει έκταση 162 τετ.χλμ. και στην πλήρη λειτουργία του διοχετεύει στο εθνικό ηλεκτρικό δίκτυο της Κένυας 310 MW αξιόπιστης και οικονομικής ενέργειας. Συγκροτείται από 365 ανεμογεννήτριες δυναμικότητας 850 kW η καθεμία. (*) Η κυρία Βίκυ Πανταζοπούλου είναι επίτιμη πρόξενος της Δημοκρατίας της Κένυας στην Ελληνική Δημοκρατία.

δήλωσε ο κ. Ζαχαριάδης σχετικά με την ανάληψη των καθηκόντων του εκτελεστικού προέδρου στην Elpedison, «η δραστηριοποίησή μου στην Elpedison αποτελεί για μένα αδιαμφισβήτητα μια μεγάλη πρόκληση. Η περαιτέρω δυναμική ανάπτυξη της εταιρείας, τόσο στον τομέα του ηλεκτρικού ρεύματος όσο και στον τομέα του φυσικού αερίου, μέσα σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη ενεργειακή αγορά στη χώρα μας, αποτελεί βασικό στόχο μου και επιδίωξη. Είμαι πεπεισμένος ότι, μαζί με τους εργαζομένους της εταιρείας, μπορούμε να ισχυροποιήσουμε σημαντικά τη θέση της Elpedison στην ελληνική αγορά, ανάγοντάς τη σε ηγετικό ενεργειακό παίκτη».

➤➤➤

Δύσκολη χρονιά το 2017 για την μπίρα

Παυλίδης Α.Ε.-Μάρμαρα Γρανίτες: επενδύσεις ύψους 70 εκατ. ευρώ

➤➤➤

Πρόεδρος στην Elpedison ο κ. Νίκος Ζαχαριάδης

αθήκοντα εκτελεστικού προέδρου στην Elpedison ανέλαβε από τις 2 Ιανουαρίου 2017 ο κ. Νίκος Ζαχαριάδης, διαδεχόμενος τον κ. Σπύρο Ανδρεά. Ο κ. Ζαχαριάδης προέρχεται από τον Όμιλο των ΕΛΛΠΕ, όπου από το 2014 κατείχε τη θέση τού επικεφαλής του συγκροτήματος του διυλιστηρίου, των πετροχημικών και των βιομηχανικών εγκαταστάσεων Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, κατά την ίδια περίοδο, διατελεί διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Diaxon A.E., θυγατρικής εταιρείας του Ομίλου των ΕΛΛΠΕ. Ο κ. Ζαχαριάδης, κάτοχος διπλώματος χημικού μηχανικού του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πτυχίου Φυσικής του ίδιου πανεπιστημίου, ξεκίνησε την καριέρα του το 1983 στον τομέα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. Το 1986 συνέχισε τη σταδιοδρομία του στην ΕΚΟ – σήμερα Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. – ως χημικός μηχανικός στο διυλιστήριο Θεσσαλονίκης. Αρχικά εργάστηκε ως μηχανικός διεργασιών και από το 1998 ως το 2004 ανέλαβε και διοικητικά καθήκοντα στη λειτουργία και στην τεχνική διεύθυνση του διυλιστηρίου. Το 2005 ανέλαβε διευθυντικά καθήκοντα, αρχικά στην Τεχνική Διεύθυνση, ακολούθως στη Διεύθυνση Λειτουργίας του διυλιστηρίου και από το 2014 επικεφαλής των βιομηχανικών εγκαταστάσεων Θεσσαλονίκης. Από το 2007 ως το 2016 διετέλεσε μέλος διοικητικού συμβουλίου εταιρειών σε διάφορους τομείς. Όπως

BusinessNews

ην υλοποίηση επενδυτικού σχεδίου ύψους 70 εκατ. ευρώ στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) για το διάστημα 2017-2020 ενέκρινε το διοικητικό συμβούλιο της Παυλίδης Α.Ε.-Μάρμαρα Γρανίτες. Με βάση το επενδυτικό αυτό σχέδιο προβλέπεται η ανάπτυξη πάρκων 50 MW παραγωγής καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας στη Μακεδονία και στη Θράκη με έναρξη κατασκευής τον Μάρτιο του 2017. «Η επένδυση αυτή», τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση, «βελτιώνει το εν λειτουργία χαρτοφυλάκιο έργων της εταιρείας και την κατατάσσει σε σημαντική θέση για τα δεδομένα της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού από ΑΠΕ. Η πλήρης λειτουργία των νέων πάρκων θα έχει θετικές περιβαλλοντικές επιδράσεις και θα συμβάλει στη μείωση εκπομπών ρύπων κατά 123.500 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ανά έτος , που ισοδυναμεί με δάσος 163.800 στρεμμάτων και ηλεκτροδότηση μιας πόλης 120.000 κατοίκων». Στην ανακοίνωση της εταιρείας αναφέρεται επίσης ότι τα αναμενόμενα και το 2016 πολύ θετικά οικονομικά αποτελέσματά της από την αμιγώς εξαγωγική δραστηριότητα του μαρμάρου βελτιώνουν περαιτέρω τη ρευστότητα και την καθαρή θέση της εταιρείας και ενισχύουν τη συνέχιση του στρατηγικού σχεδιασμού ανάπτυξής της. Ένας από τους πυλώνες ανάπτυξης είναι και η διαφοροποίηση με ενεργή και εντατική δραστηριοποίηση και σε άλλους αειφόρους κλάδους, όπως αυτός της αιολικής ενέργειας.

ύσκολη αλλά ενδιαφέρουσα χαρακτήρισε τη νέα χρονιά ο διευθύνων σύμβουλος της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας κ. Ζωούλλης Μηνά, μιλώντας στις αρχές του μήνα σε εκπροσώπους του Τύπου, ενώ σε ό,τι αφορά την εταιρεία τόνισε ότι βρίσκεται πολύ κοντά στο κλείσιμο νέων συμφωνιών συνεργασίας. Σύμφωνα με όσα επεσήμανε ο κ. Ζωούλλης Μηνά, η εταιρεία διατηρεί τον επενδυτικό σχεδιασμό της, ο οποίος κυμαίνεται σε περίπου 66,8 εκατ. ευρώ την τριετία 2017-2019, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων θα αφορά νέο εξοπλισμό τόσο για την παραγωγή νέων προϊόντων όσο και για τη βελτίωση των μηχανημάτων για τη βαρελίσια μπίρα (draft). Ταυτόχρονα στο μικροσκόπιό της βρίσκεται και η δυνατότητα παραγωγής μηλίτη στην Ελλάδα, κατ’ αρχάς για την κάλυψη της εγχώριας αγοράς. Σημειώνεται ότι η Αθηναϊκή Ζυθοποιία διατηρεί την ηγετική θέση της στον κλάδο της μπίρας, εμφανίζοντας μερίδιο αγοράς περίπου 50% και ύψος πωλήσεων το 2015 308,6 εκατ. ευρώ. Στον τομέα των εξαγωγών η εταιρεία διατηρεί τη δυναμική των 200.000 εκατόλιτρων, που αποτελούν περίπου το 10% του συνολικού τζίρου της. Όσον αφορά την εγχώρια αγορά μπίρας, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, η κατανάλωσή της στην Ελλάδα βαίνει συνεχώς μειούμενη, τάση που εντάθηκε σημαντικά από το δεύτερο εξάμηνο του 2016. Ανέφερε δε ότι η υποχώρηση στο ράφι αγγίζει το 13%. Κατά συνέπεια εκτιμά ότι το 2017 η αγορά θα κλείσει αρνητικά και αυτό, όπως ανέφερε, αποτελεί απόρροια τόσο της επιβολής του ΕΦΚ στην μπίρα όσο και της γενικότερης φορολογικής επιβάρυνσης, έμμεσης και άμεσης, που πλήττει τους καταναλωτές.

➤➤➤

Νεοι γενικοί διευθυντές Εταιρικής Ανάπτυξης και Παραγωγής στη ΔΕΗ

έοι γενικοί διευθυντές Εταιρικής Ανάπτυξης και Παραγωγής στη ΔΕΗ ανέλαβαν από τις 10 Ιανουαρίου οι κκ. Γιάννης Κοπανάκης και Δημήτρης Μετικάνης. Ειδικότερα, ο κ. Γιάννης Κοπανάκης, ο οποίος από το 2009 κατείχε τη θέση του γενικού διευθυντή Παραγωγής, αναλαμβάνει καθήκοντα γενικού διευθυντή Εταιρικής Ανάπτυξης. Ο κ. Κοπανάκης έχει επίσης διατελέσει διευθυντής της Διεύθυνσης Εκμετάλλευσης Θερμοηλεκτρικών Σταθμών Παραγωγής και διευθυντής της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Διαχείρισης της Απόδοσης Μονάδων Παραγωγής. Είναι διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και κάτοχος τίτλου MBA. Ο κ. Δημήτρης Μετικάνης αναλαμβάνει καθήκοντα γενικού διευθυντή Παραγωγής. Εργάζεται στη ΔΕΗ Α.Ε. από το 1986, αρχικά στον ΑΗΣ Πτολεμαΐδας, όπου παρέμεινε πέραν της πενταετίας και απέκτησε την εμπειρία της λειτουργίας των Ατμοηλεκτρικών Σταθμών. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε σε διάφορες θέσεις τεχνικής και διοικητικής ευθύνης της παραγωγής. Από τον Μάιο του 2008, ως διευθυντής της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Απόδοσης Παραγωγής, έχει την ευθύνη της κατάρτισης του στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού της παραγωγής, του λειτουργικού σχεδιασμού των μονάδων και την παρακολούθηση της λειτουργικής και οικονομικής απόδοσής τους. Είναι διπλωματούχος χημικός μηχανικός του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου και κάτοχος τίτλου MBA. newtimes 43

Η Eurobank πούλησε την ουκρανική θυγατρική της Universal Bank στον όμιλο TAS

θυγατρικής της εταιρίας Interlease EAD, συναλλαγή για την οποία το συμφωνημένο τίμημα ανέρχεται σε 610 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Εθνικής, πριν από την ολοκλήρωση της συναλλαγής με την UBB, η δεύτερη θα προβεί σε διανομή μερίσματος προς την ΕΤΕ ύψους 50 εκατ. ευρώ, κατόπιν έγκρισης της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης. Η πώληση της UBB επιβεβαιώνει τη δέσμευση της διοίκησης της ΕΤΕ να εφαρμόσει με συνέπεια το σχέδιο αναδιάρθρωσης της τράπεζας. Ο κ. Λεωνίδας Φραγκιαδάκης δήλωσε χαρακτηριστικά: «Έπειτα από σχεδόν 15 χρόνια επιτυχούς παρουσίας στη Βουλγαρία, η ΕΤΕ αποεπενδύει από τη UBB και την Interlease ώστε να πραγματοποιήσει τη δέσμευσή της προς τους μετόχους της και τις ευρωπαϊκές αρχές. H συναλλαγή αυτή ενισχύει περαιτέρω την ΕΤΕ από πλευράς κεφαλαίων και ρευστότητας, επιτρέποντάς της να κατευθύνει τους πόρους της προς την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα. Χαίρομαι που ο νέος ιδιοκτήτης της UBB, η KBC, ένας ισχυρός και αξιόπιστος εταίρος, θα συνεχίσει να αναπτύσσει και να ενισχύει την τράπεζα, στο πλαίσιο της στρατηγικής της να κατακτήσει ισχυρή θέση στη βουλγαρική αγορά».

➤➤➤

Η Εθνική Τράπεζα επικεντρώνεται στην εγχώρια αγορά

Εθνική Τράπεζα αναμένεται να προχωρήσει στην πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής της εντός του έτους ενώ σχεδιάζει και άλλες πωλήσεις στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης, όπως δήλωσε στο Reuters στις 5 Ιανουαρίου ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας κ. Λεωνίδας Φραγκιαδάκης (φωτογραφία). «Είναι γνωστό ότι από επιχειρηματικής σκοπιάς θα θέλαμε να διατηρήσουμε την ασφαλιστική. Ωστόσο αποτελεί μέρος της αναδιάρθρωσης και θα επικεντρωθούμε στην τήρηση των δεσμεύσεών μας. Είναι μια συνεχής διαδικασία και βρισκόμαστε ακόμη σε πρώιμο στάδιο», ανέφερε ο κ. Φραγκιαδάκης. Επίσης ο κ. Φραγκιαδάκης σημείωσε ότι η τράπεζα, με θυγατρικές σε Σερβία, πΓΔΜ, Αλβανία, Ρουμανία και Κύπρο, σχεδιάζει περαιτέρω αποεπένδυση από τις διεθνείς αγορές και θα ποντάρει στην εγχώρια αγορά για την επιστροφή στην κερδοφορία. Πρόσφατα άλλωστε η Εθνική Τράπεζα υπέγραψε σύμβαση με τη βελγική τράπεζα KBC (KBC Group) για την πώληση του 99,91% της θυγατρικής της τράπεζας στη Βουλγαρία, United Bulgarian Bank A.D. (UBB) και του 100% της

44 newtimes

➤➤➤

Στην Chipita περνά η αλλαντοβιομηχανία Νίκας

BusinessNews

απόκτηση της Universal Bank, ουκρανικής θυγατρικής της Eurobank, από τον TAS Group ολοκληρώθηκε στο τέλος Δεκεμβρίου του 2016 μετά τη λήψη όλων των απαιτούμενων κανονιστικών εγκρίσεων και αδειών. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Eurobank, η συναλλαγή αυτή εντάσσεται στον στρατηγικό σχεδιασμό της για εστίαση των δραστηριοτήτων της σε συγκεκριμένες αγορές, σχεδιασμό ο οποίος έχει συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εφαρμόζεται με συνέπεια. Αναφέρεται επίσης ότι η συναλλαγή είναι κεφαλαιακά ουδέτερη για τη Eurobank. Είναι επίσης σύμφωνη με τη στρατηγική μακροπρόθεσμης ανάπτυξης του χρηματοοικονομικού τομέα του TAS Group και θα έχει θετικό αντίκτυπο όσον αφορά την ενδυνάμωση της θέσης του στη χρηματοοικονομική αγορά της Ουκρανίας. Ο κ. Σταύρος Ιωάννου (φωτογραφία), αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Eurobank, προέβη στην παρακάτω δήλωση: «Πιστεύουμε πως αυτή η συναλλαγή είναι προς το συμφέρον τόσο των Ουκρανών πελατών του Ομίλου Eurobank όσο και των υπαλλήλων της Universal. Η ενίσχυση της ουκρανικής τράπεζας αποτελεί εχέγγυο προστασίας των συμφερόντων και των πελατών και των υπαλλήλων της Universal, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μέτοχός της έχει ένα ιστορικό σημαντικών επιδόσεων στην τοπική χρηματοοικονομική αγορά. Η συναλλαγή δεν έχει κεφαλαιακή επίπτωση στον όμιλό μας και είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με την εταιρική στρατηγική συγκέντρωσης των δραστηριοτήτων της Eurobank στις αγορές όπου διαθέτει ήδη ενισχυμένη παρουσία, όπως άλλωστε προβλέπει το σχέδιο αναδιάρθρωσης του ομίλου μας, το οποίο εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή». Και τα δύο μέρη έχουν την πεποίθηση ότι η συναλλαγή θα συνεισφέρει στην περαιτέρω συγκέντρωση του τραπεζικού κλάδου στην Ουκρανία και στην ενίσχυση της σταθερότητάς του.

ια σημαντική επιχειρηματική συμφωνία ανακοινώθηκε στην εκπνοή του 2016, η οποία αφορά την Chipita, συμφερόντων Ομίλου Σ. Θεοδωρόπουλου (φωτογραφεία), και τις πιστώτριες τράπεζες της Π.Γ. Νίκας ΑΒΕΕ. Συγκεκριμένα, η αλλαντοβιομηχανία Π.Γ. Νίκας ΑΒΕΕ ανακοίνωσε ότι την Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου υπεγράφη σύμβαση για την ενίσχυση της κεφαλαιακής δομής της εταιρείας και χρηματοοικονομικής αναδιάρθρωσης των δανειακών υποχρεώσεων αυτής και των θυγατρικών εταιρειών της. Η σύμβαση υπεγράφη μεταξύ της εταιρείας, της Givenrise Investments Limited, που ανήκει στον όμιλο Chipita, της Chipita, της Chipita participations και των δανειστριών τραπεζών της εταιρείας και θυγατρικών της, ήτοι των Alpha Bank, Eurobank Ergasias και Attica Bank και Alpha Επενδυτικής Περιουσίας Κεφαλαρίου Α.Ε., ως εταιρείας ειδικού σκοπού των δανειστριών τραπεζών, σε συνέχεια συμφωνίας που είχε υπογραφεί στις 17 Φεβρουαρίου 2016. Στο πλαίσιο της Σύμβασης Επένδυσης και Αναδιάρθρωσης Δανειακών Υποχρεώσεων, τα βασικότερα μέτρα εταιρικής και δανειακής αναδιάρθρωσης που θα λάβουν χώρα είναι τα εξής: α) Σύγκληση της γενικής συνέλευσης της εταιρείας για να αποφασίσει τα ακόλουθα:

1) Αύξηση της ονομαστικής τιμής των μετοχών της Νίκας με συνένωση των παλαιών μετοχών με αναλογία 10 παλαιές κοινές μετοχές προς μία (1) νέα κοινή μετοχή της Νίκας (reverse split 10:1) και αντίστοιχη μείωση του συνολικού αριθμού των παλαιών μετοχών της Νίκας. 2) Μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της Νίκας μέσω μείωσης της ονομαστικής αξίας έκαστης μετοχής με σκοπό το σχηματισμό ισόποσου ειδικού αποθεματικού, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 4α του κ.ν. 2190/1920 ή για τον συμψηφισμό ισόποσων ζημιών. 3) Αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας υπέρ των παλαιών μετόχων της συνολικού ποσού περίπου 23,3 εκατ. ευρώ. Η Givenrise, η οποία θα έχει καταστεί μέτοχος της εταιρείας πριν από τη σχετική γενική συνέλευση, έχει συμφωνήσει ότι θα καλύψει τις αδιάθετες μετοχές, ήτοι μέχρι και το συνολικό ποσό τής εν λόγω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. β) Απομείωση του δανεισμού της εταιρείας και θυγατρικών της με διαγραφή κεφαλαίου και τόκων σε συνδυασμό με διακανονισμό και ρύθμιση του υπολοίπου των υποχρεώσεών τους ώστε ο δανεισμός τους μετά την περάτωση της εν λόγω αναδιάρθρωσης να ανέρχεται στο ποσό περίπου των 26,4 εκατ. ευρώ. Μέρος της απομείωσης του δανεισμού, ήτοι κατά 17 εκατ. ευρώ, θα προέλθει από τη μεταβίβαση προς την Alpha Επενδυτικής Περιουσίας Κεφαλαρίου Α.Ε. του ενυπόθηκου ήδη ακινήτου της εταιρείας στον Άγιο Στέφανο, το οποίο στη συνέχεια η εταιρεία θα μισθώσει για τις ανάγκες της. Η υλοποίηση της Σύμβασης Επένδυσης και Αναδιάρθρωσης Δανειακών Υποχρεώσεων τελεί υπό την αίρεση της έγκρισης της συναλλαγής από όλες τις αρμόδιες αρχές.

αποτελέσματα ανάπτυξης και κερδοφορίας.H κυρία Μαργαρίτα Τσακιρίδου αναλαμβάνει business unit manager health & care division. Είναι απόφοιτος του Οικονομικού τμήματος του Πανεπιστημίου Πειραιά και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (ΜΒΑ) από το πανεπιστήμιο του Illinois. Ξεκίνησε την καριέρα της από την Johnson & Johnson, συνέχισε στο τμήμα Marketing της Novartis για έξι χρόνια. Στη Γρ. Σαράντης ΑΒΕΕ είναι από το 2007 ως marketing manager health & care. Είναι άριστη γνώστρια της κατηγορίας των OTC αλλά και εν γένει της φαρμακευτικής αγοράς. Ηγήθηκε του επαναλανσαρίσματος της σειράς συμπληρωμάτων διατροφής Lanes και έχει καθοριστική συμβολή στη μεγάλη ανάπτυξη των πωλήσεων και των μεριδίων των τελευταίων τριών ετών. Όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση, οι παραπάνω οργανωτικές αλλαγές έχουν άμεση ισχύ και θα συμβάλουν καθοριστικά στην περαιτέρω ανάπτυξη και εδραίωση του ομίλου καθώς και στην εξυπηρέτηση των στρατηγικών στόχων του που συνίστανται στην περαιτέρω ανάπτυξη και διείσδυση των μαρκών στις αγορές, στη βελτιστοποίηση των εμπορικών δραστηριοτήτων ανά γεωγραφική περιοχή καθώς και στη μεγιστοποίηση των ωφελειών της εφοδιαστικής αλυσίδας.

➤➤➤

Στους ελληνικούς θαλάσσιους δρόμους επικεντρώνονται οι Μινωικές Γραμμές

➤➤➤

Οργανωτικές αλλαγές στον Όμιλο Σαράντη

BusinessNews

ειρά οργανωτικών αλλαγών ανακοίνωσε στο τέλος του προηγούμενου μήνα ο Όμιλος Σαράντη. Ειδικότερα: O κ. Βαγγέλης Κυπριώτης (φωτογραφία) αναλαμβάνει το ρόλο του chief commercial officer (cco) έχοντας πλέον υπό την ευθύνη του την εμπορική ανάπτυξη των προϊόντων σε όλες τις κατηγορίες δραστηριοποίησης, αλλά και την εμπορική στρατηγική όλων των χωρών του ομίλου, καθώς και την κερδοφορία αυτών. Ο κ. Κυπριώτης είναι κάτοχος πτυχίου Βachelor in Marketing από το Ulster University, καθώς και τίτλου ΜΒΑ από το Kingston University. Στο πλαίσιο του νέου ρόλου του θα αναφέρεται στον ceo κ. Κυριάκο Σαράντη. Υστέρα από μια επταετή πορεία σε μεγάλες ελληνικές εταιρείες σε όλες τις θέσεις των πωλήσεων, ο κ. Κυπριώτης μετακινήθηκε στον Όμιλο Σαράντη τον Οκτώβριο του 2000. Από το 2007 κατέχει την θέση του γενικού διευθυντή Ελλάδας. Όλα αυτά τα χρόνια έχει επιδείξει υπευθυνότητα, σεμνότητα αλλά και εξωστρέφεια, αναδεικνύοντας τη Γρ. Σαράντης ΑΒΕΕ σε μία από τις κορυφαίες στους κλάδους που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα έχει στο ενεργητικό του αξιοσημείωτα αποτελέσματα ανάπτυξης και κερδοφορίας και εν γένει αρίστης εφαρμογής της εταιρικής στρατηγικής. Ο κ. Νίκος Καλημέρης αναλαμβάνει γενικός διευθυντής Καταναλωτικών και Επαγγελματικών Προϊόντων Ελλάδας. Είναι απόφοιτος του Οικονομικού τμήματος και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου (ΜΒΑ) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΑΣΟΕΕ). Ξεκίνησε την καριέρα του το 2002 προερχόμενος από τα τμήματα πωλήσεων της Mars Ελλάδας. Tον Μάρτιο του 2007 εντάχθηκε στο στελεχικό δυναμικό της Γρ. Σαράντης ΑΒΕΕ και από το 2013 κατέχει τη θέση του national sales manager mass market. Χειρίστηκε με μεγάλη επιτυχία όλες τις νέες εξαγορές στην Ελλάδα με εξαιρετικά

ην απόφασή της να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη και αναβάθμιση των ελληνικών θαλάσσιων δρόμων γνωστοποίησε στις 9 Ιανουαρίου η εταιρεία Μινωικές Γραμμές ανακοινώνοντας την απόσυρσή της από τις γραμμές της Αδριατικής, όπου πλέον θα λειτουργεί ως General Sales Agent για τον μητρικό όμιλο Grimaldi. Μιλώντας για την απόφαση αυτή της εταιρείας ο διευθύνων σύμβουλός της κ. Αντ. Μανιαδάκης (φωτογραφία) δήλωσε: «Οι Μινωικές Γραμμές κατά τους τελευταίους μήνες, έχοντας εκτιμήσει τη μεταβολή των λειτουργικών συνθηκών, αποφάσισαν να επικεντρωθούν στην ανάπτυξη και αναβάθμιση των ελληνικών θαλάσσιων δρόμων. Ειδικότερα η σημαντική μείωση της επιβατικής κίνησης στις γραμμές της Αδριατικής, κυρίως λόγω των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους, το άνοιγμα των βαλκάνιων αυτοκινητόδρομων και η πρόσφατη αύξηση των τιμών των καυσίμων, σε συνδυασμό με τη μείωση της συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ/USD, θα επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό το επίπεδο της κερδοφορίας μας. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, στόχος των Μινωικών Γραμμών παραμένει η απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου της Hellenic Seaways, όπου η εταιρεία μας κατέχει το 48,4%, σχεδιάζοντας επιπλέον την επέκτασή μας σε νέες γραμμές, μικρών και μεσαίων αποστάσεων, με τη δρομολόγηση νεότευκτων πλοίων με σκοπό την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών αντίστοιχων με εκείνες που προσφέρουμε στη γραμμή Ηράκλειο -Πειραιάς. Επίσης οι Μινωικές Γραμμές, με την υφιστάμενη εταιρική υποδομή και στελέχωσή τους σε έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό, θα εξυπηρετήσουν παράλληλα και ως General Sales Agent όλα τα πλοία του κορυφαίου Ομίλου Grimaldi και κύριου μετόχου μας τα οποία, προερχόμενα από όλον τον κόσμο, προσεγγίζουν την Ελλάδα. Όσον αφορά τον κλάδο της ελληνικής Ε/Γ-Ο/Γ ναυτιλίας, οι Μινωικές Γραμμές πιστεύουν ότι είναι απαραίτητη η αναδιάρθρωσή του για αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, αύξηση του επιπέδου αξιοπιστίας με καλύτερους όρους τραπεζικού δανεισμού επιτυγχάνοντας την υγιή οικονομική λειτουργία του». newtimes 45

New Times spots all over Greece ΑΘΗΝΑ Albadoor, Ασημακοπούλου 3, Αγία Παρασκευή Ethno Café, Πελοποννήσου 13, Αγία Παρασκευή DAVINCI Αγίου Ιωάννου 23, Αγία Παρασκευή La Pasteria, Athens Metro Mall, Άγιος Δημήτριος Scoop, Athens Metro Mall, Άγιος Δημήτριος FLOCAFE, Athens Metro Mall, Άγιος Δημήτριος ΡΟΛΟΪ Αμύντα 6, Αθήνα Abreuvoir Ξενοκράτους 51, Αθήνα ΒΟΟΖΕ Κολοκοτρώνη 57, Αθήνα ΚΟΚΚΟΙ ΚΑΦΕ Διδότου & Ασκληπιού 39, Αθήνα PURE BLISS Ρόμβης 24Α, Αθήνα ΤΙΚΙ Athens 15 Μακρυγιάννη, Αθήνα Aleria Μεγάλου Αλεξάνδρου 57, Αθήνα FABRICA DE VINO Εμμ. Μπενάκη 3, Αθήνα Pasaji Στοά Σπυρομήλιου, Αθήνα Sabor Περικλέους 17, Αθήνα Κιμωλία Art Café Υπερείδου 5, Αθήνα Κολοκοτρώνη 9 Κολοκοτρώνη 9, Αθήνα Σοκολάτα 56 Ερμού 56, Αθήνα HETEROCLITO Φωκίωνος 2& Πετράκη 30, Αθήνα OINOSCENT Βουλής 45, Αθήνα BY THE GLASS Γ. Σουρή & Φιλελλήνων, Αθήνα Mikel Σόλωνος 64, Αθήνα Shakespeare Καρύτση 7, Αθήνα Big Apple Σκουφά 69,Αθήνα Mikel Λ. Μεσογείων 167 & Κατεχάκη, Αθήνα Select Φωκίωνος Νέγρη 26, Αθήνα Emporio Armani Café Μηλιώνη 5, Αθήνα Mikel Λ. Αθηνών 84 & Μητροδώρου, Αθήνα Jimmy’s Coffee Shop Βαλαωρίτου 7, Αθήνα WINE POINT Αφ. Διάκου & Πορινού 2, Αθήνα Jimmy’s Coffee Shop, Βαλαωρίτου 7 Αθήνα City Bar Bisto, Στοά Σπύρου Μηλιού, Αθήνα City Bar, Στοά Σπύρου Μηλιού, Αθήνα Ιανος, Σταδίου 24, Αθήνα Special Cafe, Βουλής 9, Αθήνα Metropolis Sandwich, Βουλής 11, Αθήνα Black Duck, Χρήστου Λαδά 9Α, Αθήνα Black Duck, Παπαρηγοπούλου 5-7, Αθήνα Public, Πλατεία Συντάγματος, Αθήνα Agora view, Athens Heart, Αθήνα easy espresso, Athens Heart, Αθήνα Χυτήριο Ιερά Οδός 44, Αιγάλεω Qahwa, Μάρκου Μπότσαρη 1 Αιγάλεω el Presidente, Πανόρμου 18, Αιγάλεω the Claξons, Μάρκου Μπότσαρη 23, Αιγάλεω Cap Cap, Πανόρμου 26, Αιγάλεω Coffeway, River West, Αιγάλεω IL BARRETTO, River West, Αιγάλεω Wine Gallery, Λεωφόρος Αλίμου 109, Άλιμος Siempre Μαρίνου Γερουλάνου 60, Αργυρούπολη Vive Mare Λεωφόρος Καραμανλή 18, Βούλα Εν πλώ Λεωφόρος Ποσειδώνος 4, Βουλιαγμένη Moorings Μαρίνα Βουλιαγμένης, Βουλιαγμένη Cibo Κονίτσης 29, Πλατεία Αναλήψεως, Βριλήσσια Butcher Café Πλατεία Αναλήψεως 6, Βριλήσσια Homemade Εθν. Αντιστάσεως 33, Βριλήσσια Vollstead Εθνικής Αντιστάσεως 33, Βριλήσσια Gazi Collge Περσεφόνης 53, Γκάζι Soho Βουτάδων 54 Β, Γκάζι My Plate Πεσρφόνης 43, Γκάζι La Crema Περσεφόνης 63, Γκάζι Cartone Περσεφόνης 41, Γκάζι Aliarman Σοφρωνίου 2, Γκάζι

46 new times

Café Del Sol Βουτάδων 44 Γκάζι WHY SLEEP? Βουτάδων 52, Γκάζι ΓΚΑΖΟΧΩΡΙ Δεκελέων 6, Γκάζι MILLENIUM GOLD Βουτάδων 60, Γκάζι MACAU Βουτάδων 48, Γκάζι MADEL FOOD Κύπρου 70, Γλυφάδα SOLETO Λαοδίκης 33 – 35, Γλυφάδα BALUX HOUSE Ποσεοδώνος 58, Γλυφάδα LIVING Ζησιμοπούλου 10, Γλυφάδα ΠΑΓΩΤΟΜΑΝΙΑ Κωνσταντινουπόλεως 5, Γλυφάδα Flocafe Λαζαράκη 26, Γλυφάδα Paul Πλ. Εσπερίδων & Κύπρου 70. Γλυφάδα Soleto Λαοδίκης 33-35, Γλυφάδα Δελφίνια Διαδόχου Παύλου 5, Γλυφάδα Απολλώνιο Άλσους 1 & Λαζαράκη, Γλυφάδα Ya Café Λ. Κανελοπούλου 4, Γουδί Frank Ze Paul, Λεωφόρος Μαραθώνος 1, Δροσιά The Ecali Club Λόφου 15, Εκάλη BOURBON Καλλιδρομίου 68, Εξάρχεια Philleas Fogg Λ. Παπάγου 106, Ζωγράφου Mestizo Λ. Παπάγου 104, Ζωγράφου Dolce Γρ. Αυξεντίου 58-60, Ζωγράφου Garage Ηρωων Πολυτεχνείου 3, Ηλιούπολη Αψέντι Ηρακελιδών 19, Θησείο FLOCAFE, Ανωνύμων 3, Ίλιον Agora music café, Εμπορικό κέντρο Ίλιον Avanti Café Εθν. Αντιστάσεως & Φιλολάου, Καισαριανή

6 DOGS Αβραμιώτου 6-8,Μοναστηράκι, A for Athens Μιαούλη 2-4, Μοναστηράκι Ergon Χαριλάου Τρικούπη 125, Νέα Ερυθραία Low Χαριλάου Τρικούπη 146, Νέα Ερυθραία Coffe at Point Αγ. Λαύρας 2, Νέο Ηράκλειο ΤΙΛΛΑΣ ΠΛ. Ελ. Βενιζέλου 10, Νέα Ιωνία Manzo Cafe Λ. Συγγρού 138, Νέα Σμύρνη BOULEVARD Λ. Δεκελείας 75,Νέα Φιλαδέλφεια Δωδωνή Φαναρίου 1, Νέα Φιλαδέλφεια FLOCAFE Προύσης 2, Νέα Φιλαδέλφεια ΝΕΟΣ ΚΡΙΝΟΣ Λ. Δεκελείας 118, Νέα Φιλαδέλφεια BARSOL Πλ. Ελ. Βενιζέλου 4, Νέα Φιλαδέλφεια GOLDEN HΑLL Λ. Δεκελείας 61,Νέα Φιλαδέλφεια Frank Ze Paul, Δ. Βασιλείου 18, Νέο Ψυχικό Πόρτες, Λεωφόρος Κηφισίας 242, Ψυχικό Αθηναϊκό, Μαντζάρου 1, Νέο Ψυχικό FARO CAPO Δημ. Βασιλείου 10, Νέο Ψυχικό Gaspar Δημ. Βασιλείου & Λυκούργου, Νέο Ψυχικό Διόσκουροι Δημ. Βασιλείου 16 Νέο Ψυχικό

The Madarin, K. Παλαιολόγου 1, Πολιτεία Best friends, Πλατεία Καραμανλή, Πολιτεία Μπρίκι Δορυλαίου 6, Πλατεία Μαβίλη Athina Bar Δ. Σούτσου 3, Πλατεία Μαβίλη Flower Δορυλαίου 2, Πλατεία Μαβίλη Παλαιά Αγορά, Κεχαγιά 26, Φιλοθέη Sablo, Καποδιστρίου & Θράκης 2, Φιλοθέη Filothei Tennis Club Δάφνης & Καλλιγά, Φιλοθέη Telescope Λόφος Προφήτη Ηλεία, Χαιδάρι ΓΙΟΡΤΗ Τέρμα Ιεράς Οδού, Χαϊδάρι CUTTY SARK Στρ. Καραϊσκάκη 55, Χαϊδάρι ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟ Ηρ. Πολυτεχνείου 82, Χαϊδάρι Home Στρ. Καραϊσκάκη 59, Χαϊδάρι EL RAY ALOBAR Θουκυδίδου 7, Χαλάνδρι MIKEL Λ. Πεντέλης 5, Χαλάνδρι Frank Ze Paul, Δουκ. Πλακεντίας 20, Χαλάνδρι Frank Ze Paul, Λ. Κηφισίας 216, Χαλάνδρι Σπόρος, Κατσουλιέρη 4, Χαλάνδρι DION, Β. Γεωργίου 4, Χαλάνδρι Isiδora Εθνικής Αντιστάσεως 69, Χαλάνδρι Floyd Κεραμεικού 4 & Περικλέους, Χολαργός ΠΕΙΡΑΙΑΣ Yacht Cafe, Ακτή Μουτσοπούλου 1, Πειραιάς BAR CODE Καραϊσκου 139-143, Πειραιάς DÉJÀ VU, Αγίου Ελευθερίου 24, Πειραιάς Όστρια, Ακτή Θεμιστοκλέους 4, Πειραιάς GALLA Ακτή Δηλαβέρη 9-11, Πειραιάς STREET Ηρώων Πολυτεχνείου 59, Πειραιάς ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ Μικρολίμανο, Πειραιάς Ράμπα Δημ. Βασιλείου 14 Νέο Ψυχικό Πισίνα Μαρίνα Ζέας, Πειραιάς ROI MAT, Υμηττού 15, Παγκράτι Gazi Collge Γρηγορίου Λαμπράκη 117, Πειραιάς Caprice Υμηττού 101, Παγκράτι Haagen Dazs Ακτή Μουτσοπούλου 5, Πειραιάς Αερόστατο Κτησίου & Πτολεμαίων 4, Παγκράτι FREDDO Πλατεία Αλεξάνδρας 1, Πειραιάς Απολλώνιο Αγίου Αλεξάνδρου 8, Παλαιό Φάληρο Stretto Πλατεία Αλεξάνδρας 5, Πειραιάς ΠBOX, Λεβίδου 11, Κηφισιά Athens Smart Food Λ. Μεσογείων 154, Αθήνα Bowling Center Προφήτης Ηλίας, Πειραιάς Dalliens House Κυριαζή 19, Κηφισιά Mare Marina Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Petite Fleur Αγίων Θεοδώρων 4, Κηφισιά Breeze café Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο Amicale Παύλου Μελά 22 Prappas Sweet Λ. Ποσειδώνος 58, Παλαιό Φάληρο Balkan Πρόξενου Κορομηλά 3 Πρυτανείον Κολοκοτρώνη 37, Κηφισιά Escobar Lounge Πατριάρχου Μάξιμου 1, Κηφισιά Mind The Cup, Αιμιλίου Βεάκη 29, Περιστέρι BROCANTE Σβώλου Αλεξάνδρου 15 Barista Espresso Bar, 25ης Μαρτίου 4, Περιστέρι BELLINI Λεβίδου 11, Κηφισιά DE FACTO Παύλου Μελά 19 Sempre, Αιμιλίου Βεάκη 51, Περιστέρι ΜΕΝΤΑ Αγ. Θεοδώρων 10, Κηφισιά Estrella Παύλου Μελά 48 Το Άλσος, Αγίου Βασιλείου 63, Περιστέρι La Gabinoteca Δηλιγιάννη 56, Κηφισιά Flipside Προξένου Κορομηλά 11 Mikel, Παναγή Τσαλδάρη 5, Περιστέρι Kioskys Κεφαλάρι, Κηφισιά Hemingway Σβώλου Αλεξάνδρου 19 Bonco Μεγάλου Αλεξάνδρου 73, Περιστέρι Άλσος Κηφισιάς , Δεληγιάννη 56, Κηφισιά Local Παλαιών Πατρών Γερμανού 17 IGODO Μεγάλου Αλεξάνδρου 71, Περιστέρι Zonar´s Πανεπιστημίου, Κολωνάκι Mon Frere Καρόλου Ντηλ 6 45ST Αιμ.Βεάκη 45, Περιστέρι Rosebud Ομήρου 60, Κολωνάκι Oval Φιλικής Εταιρίας 1 KIKA Αιμ. Βεάκη 35, Περιστέρι Εν Δελφοίς Δελφών 5, Κολωνάκι GOLD Επίκουοου 2, Περιστέρι Cake Ηροδότου 15, Κολωνάκι, BEBER Αιμ. Βεάκη 35, Περιστέρι Nice&easy Ομήρου 60 & Σκουφά, Κολωνάκι CAFÉ CAFÉ Αιμ. Βεάκη 60, Περιστέρι Βιβλιοθήκη Πλατεία Κολωνάκιου, Κολωνάκι DIMAR Αιμ. Βεάκη 23, Περιστέρι Φίλιον Σκουφά 34 Κολωνάκι ATELIER Αγίας Παρασκευής 79, Περιστέρι Flocafe Μιλιώνη 11, Κολωνάκι ENZZO DE CUBA Αγίας Παρασκευής 72, Περιστέρι PASSEPARTOUT Σκουφά 47-49, Κολωνάκι CHOCOLAT Παρασκευοπούλου 44, Περιστέρι Mommy, Δελφών 4 Κολωνάκι Capriccio Γρ. Λαμπράκη 10, Λυκόβρυση Pantheon Προξένου Κορομηλά 8 Frank Ze Paul Ερυθρού Σταυρού 9, Μαρούσι Plaisir Αριστοτέλους 9 & Μητροπόλεως La petite -Plan b, Λ. Κηφισίας 50, Μαρούσι Pulp Σβώλου Αλεξάνδρου 8 Atelier Café, Περικλέους 2, Μαρούσι Rialto Σβώλου Αλεξάνδρου 1 & Πατριάρχου Ιωακείμ Novus bistro, Λ. Κηφισίας 56 & Δελφών, Μαρούσι Stretto Καρόλου Ντηλ 18 My Place Λ. Κηφισίας 56 & Δελφών, Μαρούσι Urban Ζεύξιδος 7 Marmellate Φωτίου Γκινοσάτη 19, Μεταμόρφωση Tailor Made Πλ. Αγίας Ειρήνης 2, Μοναστηράκι Intro Coffee Bar Κώστα Βάρναλη 30, Περιστέρι Zucca Λεωφόρος Νίκης 35 Aχίλλειον Λεωφόρος Νίκης 37 Harvest Αιόλου και Ευρυπίδου, Μοναστηράκι RAILS Βασιλέως Αλεξάνδου 2, Περιστέρι Δωμάτιο με Θέα Πλ. Αριστοτέλους 10, Ολύμπιον Zaf Πλ. Αγίας Ειρήνης 8, Μοναστηράκι Terra Petra Θέατρο Πέτρας, Πετρούπολη ΜΑΓΚΑΖΕ Αιόλου 33, Μοναστηράκι

Apolis Λόφος Αγίου Δημητρίου, Πετρούπολη

Mon Frere Kαρόλου Ντηλ 6

ΛΑΡΙΣΑ Αποθήκη Πρωτοπαππαδάκη 10 DETOX Ασκληπιού 23 & Παπακυριαζή Δικαστικό Παπακυριαζή 19α Portego Παπακυριαζή 38 Arco Φαρσάλων 31 Las Ramblas Απόλλωνος 8 Kubric Πρωτοπαπαδάκη 12 ΠΑΤΡΑ Talks Υψηλών Αλωνιών 24 Queen Υψηλών Αλωνιών 20 Banana Moon Γερμανού 18 PAS MAL Ηρώων Πολυτεχνείου 54 Majestic Ρήγα Φεραίου 93 Café Αρούσα Μαιζώνος 131 Ποίκιλη Στοά Ρήγα Φεραίου 129 ΚΑΛΑΜΑΤΑ Kopi Luwak Ιατροπούλου 11 Place Nationale Αντωνοπούλου 13 Στολίδι Ένα Αριστοδήμου 97 Retro Ιατροπούλου 16 ΗΡΑΚΛΕΙΟ Biscotto Cafe Χάνδακος 36Γ Indigo Cafe 25ης Αυγούστου 76 Best Cafe Bistro Περδικάρι 5 Crop Αρετουσας 4 K1 Cafe Bar Πλατεία Καλλεργών 1-9 Joy Café Γεωργίου Παπανδρέου 53 Largo Café Πλατεία Καλλεργών 3 ΙΩΑΝΝΙΝΑ Φρόντζου Πολιτεία Λόφος Αγ.Τριάδος Accademia Del Panino Λ.Δωδώνης 13 Bruno Coffee Stores 28ης Οκτωβρίου & Μουλαϊμίδου Au Bar Λ. Δωδώνης 10 Marche Χαριλάου Τρικούπη Piccadilly Χαριλάου Τρικούπη 39 Hoxton Πλατεία Πάργης 3

κυβερ ροπρ και την πρ πρόσφατη, α τοχή, αν ιφόρκ ς λ ο ν ι α χ τ α μ ώ ό ι Κ τ ι ε α ν ι ε σ π γ η άς στ ν θερα υγιούς με ωνα με μια ου σ ικό όφελος ακή αν γμένο ι π ω β , τ ο d ς ρ n ο κ a ι l τ μ y υ Σύμφ ν αντιμ με το συζευ αμε ν Disne αι έκανε νο μειώνει το κόσ ωγικότητα το η τ α ι γ κ αγ στεί αι ευνα α ι ρ γλιτών 5 λ έ ο α β θ μ παιδιών βολιασμό κ τηρεί την παρ , ε ο ο , ι ι α ο λ ιά < ματ μβό ν όλ γ δ α ε μ ί ι ι α ε ε α δ χ ί ό δ π ν ε κ α ι ο ε ρ κ τ . α ει ονιοκοκ αντιβίωσης σ κάθε χρόθυσμού σω μερικά π ς στην Ευρώμ η υ λ ε π ν π σας δώ τά της γρίπη νοσηλείες, πιστοί . μέρες ιμοποιούσαμε περιστατ α ε α ν μ κ ε υ α ι ο Γ 1 ν αραμεί σμός κα 45.000-66.000 ικονομεί 1 ν και θα χρησ ντιβιοτικά στα αι από μηρια ι κ λ ε τ ο ( β μ e τ ε εξο νει ι ά α β κ μ ς ετώ % λιγότερα α υ προκαλούν medicin ι ότι ο εμα α ς ί λ υ ε ο γ ο ρ τ υ π ά πη ρίζε 00 θαν τα συστήματα φορά νο 47 νευμονίας πο πνευμονίας! 0 . 7 3 υποστη ρος τρόπος 0 σ 25.00 τε . ευρώ πρόσφατη ανα μός τικά π πτόκοκκο της τ α κ ε 9 σφαλέσ ματα. 153-21 ο. Επίσης, σε πληθυσ α, τον στρε ή σ ο ο ι ν τ ό ά ν αρ ΟΡΕΙ άθε χρό 2015), φάνηκε α 10 νοσήματ Π κ Μ Σ Ο υ ο ΚΛΑΔ ς ΗΠΑ ( ολιάστηκε γι ή το πρόγραμΣ τερη τ ι τ Ο ύ σ λ Κ Ι α Τ γ ε Υ ΜΑΚΕ δεν εμβ ύθησε δηλαδ νιά (όποιος ορία μ πάρχουν νέες Ρ υ Α ο Φ π Ο ο ρ Υ λο ΒΑΛΕΙ ΝΗΣΗ ΤΗΣ βόλια. ; Μ δεν ακο ια μία μόλις χ όστισε στην Υ υ Σ ο π Α Ν τόν ΝΕΚΚΙ DC γ υτό) κ C Α α ’ Π υ ι ! Ε γ ο α μέα αυ es είναι να βο τ ι ς Ν ρ να και ο α Η ά γ υ μ Τ λ ό ε Σ ο λ ρ δ έ n ο . Σ i ς σ c ν ι ΝΟΜΙΑ πενδύετε σε zer Vac της προστασία ι αν ήτα ης χώρας 7,1 δ Ο α Κ κ Ι Ο ν η ς όν ε ατ ό ί σ μ μ ο ο σ π ν α εύθυνσ ν των ηλικιώ ι ο καινο λ κ ο ι ι ν ο ο ο β ω Π έ μ ν ε ω λ η κάλυψ είναι ο σεις μπορεί τυξη; α ώπων ό σήματα. π ς ν ά ό ν σημα α ν υ κ ι ν ο α τ η ν ή ν τ μ ώ ο α α ι ο α ν ν τ μ ι ν λ ηφόρα οπόρα έρευ ρευνα γ άκων, που βε βρίσκεται σ όσο ση ων; Τι εξοικο έ Π Η τ ω ίκ μώ ν φαρμ ων ασθενών, zer. Εργαζ εν πρέω δ την πρ λίων για λοι ο των ενηλ ει; μ ύ ό τ ο μ έρ βο υλιασ ς ζωή τ ς της Pfi ελευτα η τ ο τ ά α υξη εμ κρόβια, όπω υ- να αποφ ική του εμβο ς ηλικίες. Έρε κ μ ι τ ά τ φ μι α- ν εντρο του ορ ηγ ρέ υμε τις νολογ ο ψ έ ρ κ εκτικά (χρυσίζων στα πί- Η στρατ ματά στις μικ 1 ευρώ που δ ί τ ν επ ε για να μετα ης και της τεχ ετώ α Ε τ ε s ω . θ σ u κ e ί ά e l i λ α r κ c ν η u ι ν a ι τ s diffi πε αστ ν ε ει ό μ ξ ω m ί τ u πιστήμ ς στην αντιμ ε i α ε δ d ν ό ς i ς έ r ν μ η η t υ τ σ τ s ε ο α ς o ι μ ι l χ α ί λ ε όσου νομ το C ελίξ μβο νες έ ν ο τύξου ξ ε ε κ π ντικά κ ι α ι ν α α ο γ ο ν ε μ τ ς α ν μ η 5 ε σ η , ί σ 2 τ ε ύ α ι 0 ν σ ν Α π ο α λέ ϊ ς θούμε άει (το 2 ού σε θερα οίων υπάρχου zer επένδυσ μεγαλο απει- πανάτ έφει» 4 ευρώΧαρξη ν ο ρ ίτση ρ ε ς α γ τ ς τ ό π fi υ μ τι του κ σημάτων που ών «επιστρ σο ο πληθυΟιυφκοσυπνομουμίαργς,ός του πληθυσ ν) ση των ο οπό αυτόν η P νας και αν Ανάπ5 νο τυ0 ξης% ς. Ό μικρ α έρευ τον σκ 50 ετώ μ και Τουρισμού α μ ι α Γ ρόληψη ακεραιότητα σουν χώρα ίζεται ότι το ω των ρ γ λέ ογ «Σ αι άσ.νευρώ ην στο πρό ισ. ευρώ. ρώπων θ 5 ν 1 α 0 2 ς ή και τ ούν να προκα άλλες υπολ υρώπη θα ναετόίδινοχχοετς 8ευαδιθορ ας σε δ ό μ μ 7 ς θ ς ι υ έ ε ι ι ο ύν ε ε π ή ορ στην Ε εγαλύτεεφρέτοοςςστην ελληονιςκή με ασθέν , ξης περί ροσπάθ πιστεύο π θώς μπ ής, τύφλωση ς ι τ ό μ ε οι π κονομί ίους και ουμ έα»τω ιασμ κο ο ζ λ μ α ι ο π ά ο ι τ λ ο τ α β ν ι ό ς ψε σ μ ε α Ε ε υ λ ώ εται ον και ς τ Γρσητγοόρης να ανακαλύ κ ί α ν σ ε ί ν ,ό μ ε τά ή ρ υ αν ο μ κ ργ ε β ι τ Πε ρ ση κπροόεύς Ανντα ωινσ στην έ ης εμ- θα ναγκ ιάεδθ νιοκΛιολήκκ όμενες ς α ηέ ι ο ν ς, ε μ α ά σ υ β κ ί ι ύ ε δρ μ ε τ ος ν δ το α r α υ π λ ίσ εν ze Συνδσεέσ γμ ΒιομηχP ιών Τυποποιή μου Ελληινικώ ν α πρ η ανfi τικές επ ξιολογούμε επ ορφών προ η γρίπη και η α ως φλεγμ Ελ ν αι και αντιπρόεδ ί ολάδου ό ιχειρηματίας ε επ α π ι Η ν υ α ρο ς της Unileve ό ο α ς ρ μ π ί ε α ερ χ μέφ r llasτα ου ίναπιαρ πεείες : σ φόρων ο πώς όπω πτυξη, ςHe ς ετο ί α ι α ίο ε κε , στα τ δ ν Η μα ώ α η ε τ α τ «φ ρ ξ θ ί ω α ό υ ε σ σ τ ν μ Ε τ π ι α . ρ ή ε α έ ο ς ν φ σ ς μ κ ρ ο εσια ύ τη ης» ι του α νο τη θε λογία ο ερευνο καλύτερα σ πνευμονία της ίες θανάτοσυτησγετηιτςονφάύσ ν α ο τ ά ας ρ σο α ν ε ιά ο υ λ ίν τ ε α η υ ν φ ι λ λ τ ρ αι αστο D NγA ία, στη ές και με ο υ. Παρά ύχουμε ακόμη νοσοενι- Η συχνότερες αι τικά να καταγ ηλίκων τκω λ ο κ γ α νηνΕολλήνωρνδιαγγειακ τα ς ετ εν ι ν σ π τ ι τ ν ω ρ σ α ω τ ε ν τ π θέν ο η ε σ 0 α λ % μ ς ψ ι 0 κ α ό 0 η τ 0 1 ρ ς ς . λ ι σ ε 9 ό τ ι ν ο ν ε ρ σ τ o α στ νπ πη μ πόνο, ενάντι Μόλις τις σπά υμε στι . σ ι ι ά ο ν α έσματα βολίων, για τη ν ι κ έ ρ μ ε ς ι σ εμ καθημ μβολια ώξεις. παθήσε ε να μεταφέρο δυνατ ε ι α ά ν ών των μάτων. ί ν όμως ε οκοκκικές λοιμ 00-70.000 θα ς σπαθούμ περιοχές τις ση ο ν ν έ ω ρ ρ τές ι τη ία αιχμ υ τ ί 15.0 γ α λια π ε ν υμονι ο λ ε ό α ς λ ν α ν έ β ο έ π κ κ ν μ ι ο χ ε ίπη πρ ην Ευρώπη – 45% του τ σφέρει η τε ναπτύσσον ότι τα ξωνοσοκορ γ ν υ ε ο δ ρ Η έ ε προ ής, α κ ως στ ι περίπου το ι ί ρ σ τ η α οί αναφ ούν από την η. Υποστηι τ ε τους έα της κα. εθ άζετα μ άν ι ρ ι π λ α ο α ξ β δ ε μ ο ή ε α σος πρ ί και φάρμα γρίπης ού. ακευτικ ση; ό ν μ ρ ή α ε κ ι φ σ αλε κή σμ οκκ να γ τάσ ότα κ κ υ ι ν ρ ο ο ε θ ε ρ π δ η π ι π λ έ ν τ α ι ι π ρ ν η γ α τ ι ύτολίδάλης λΠασχ μηνιγ ικίας κ στατικών, ήσεις π ύχει την λ ν τε αυτή ός δεν πρέπε η, γιατί ποΑποσ ι η κ ης έλος η ε ς θ ε ι ά ι Τ κ Πο μ άν να επιτ άτομα υ 8% των περ ς ι ε α μβολιασ ακευτική δαπ είωσή της. Η λ μ λ ά α σβ πο s List. Μια ΣΦΕχώρ μ εςοχ. ών» ρμ ρνίτρ η π ων; κευισηΕρικγιαή άνατο σε πεΈρρευνί α της Heέάllaςτω ε α ν σ μπροασέγγ στη φα εί μέσο για τη τη φατην ρω α ύ φαρμ σά ρ εσ δ «τ ν ο ν ι κ ε ορ ι τ θ αγ τ π ό ην αναδ ν ε στ ιάρθ λ » ρωσ ο δα ό τε δεικάσ ημα ματοςη Η «χρυάσήκα ουν τονόητ υμβάλει σ σ ό βσυσήτήμα υ λά απο ν εμβολίων απ σιαστικτου ή α θ λ ι λ η α α ν ο ί τω ρ-ας να β α- Ε εί να σ νικής ο ένα ου χή λειτουυγεί ν β ρ ύ ν ο ν ο α π αίρεση ώ τ ρ μ κ ή ο ι ς η τ π ο συνε άνη θα μόλια μ ση των ανθεκ μαντικό δ καμψη της ελλ σεις ερ β μ ε κή δαπ οστασία και τη γράμματος Ε ο σε θέ γή ς Τα αντιμετώπι ων; Πόσο ση ήτρια ανά ρ ρ α π ν Π μ ν ω ε α ύ η τ ο σ ρ ικ αγορά φαρμ τει η χώ α θνστην Εξεις στην Οιυεξελί οιμώξε ρα πρωταθλ εις, επενδύ και παραγω άκων ο έ λ και πετρελαιοειδών προϊό , τ θ υ ν ντων α ο α ι ώ τ μ δ κ η σ ξ ικότ ελέτες . Το ελληνικό ο οποίο λύτερα του κό γκες κτηρια τό για μια χώ κές λοιμώ μ τ , ν ώ μ ων ομεια αι αυ ς ανά ην α βολιασ να από τα κα προϊόντ ξήσει τ ύ είν ονοσοκ ολογικέ έ Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

FREE PRESS

118/ΦΕΒΡΟΥ

ΑΡΙΟΣ-ΜΑΡ ΤΙΟ

Free Press

ΠΟΥ ΣΕ ΤΑΞΙΔΕΥ

Σ.2016

ΕΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕ

Ι ΚΑΘΕ ΜΗΝ Α

εφημερίδα του επιχειρείν

FREE PRESS Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΥ

ΣΕ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΚΑΘΕ

Α ΠΟΥ ΣΕ ΤΑΞΙ

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔ

125/ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ.2016

FREE PRESS

124/ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

.2016

ΟΦΟΡ ΔΕΥΕΙ ΚΥΚΛ

ΕΙ ΚΑΘΕ ΜΗΝ

διευθύνουσα πρόεδρος και Power Health σύμβουλος της

ΜΗΝΑ

Πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ)

Έρευνες της Hellas List