Α ΓΜ Ι 法 ΔΕ 语 语 汉
Το παρόν αποτελεί δείγμα του βιβλίου "Κινεζική Γραμματική στα Ελληνικά"
Πρόκειται για το πληρέστερο και πιο αναγνωρισμένο εγχειρίδιο κινεζικής γραμματικής! Περιέχονται ΟΛΟΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ, αλλά και ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Μεθοδοποιεί και κωδικοποιεί όλα όσα λείπουν από αντίστοιχα βιβλία: ►Απλή και κατανοητή παρουσίαση των γραμματικών και συντακτικών φαινομένων ►Εκατοντάδες παραδείγματα από τη σύγχρονη κινεζική πραγματικότητα ►Σύγκριση - αντιπαραβολή με την ελληνική γραμματική ►Έμφαση στις γλωσσικές ιδιαιτερότητες που δυσκολεύουν τους Έλληνες σπουδαστές ►Το μόνο με πίνακες προθέσεων και εκφράσεων πολιτικής, εμπορικής και τουριστικής ορολογίας ►Επιμελημένη γραφική παρουσίαση και παραστατικά διαγράμματα ►Απαραίτητο βοήθημα για τον καθηγητή και το μαθητή μέσα και έξω από την τάξη Επικοινωνήστε μαζί μας για να το προμηθευτείτε με την προνομιακή έκπτωση 20%.
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Φένια Παπακοσμά
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ CONTENTS
1 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΙΔΕΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝΙΣΜΟΥΣ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ - ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΤΟ ΓΕΝΟΣ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ο ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΧΡΟΝΟΥ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΟΥ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 ΡΗΜΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΔΟΜΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΓΚΛΙΣΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΔΙΑΘΕΣΗ - ΦΩΝΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΓΚΛΙΣΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΧΡΟΝΟΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΡΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 ΕΠΙΘΕΤΟ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΣΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΠΙΘΕΤΑ ΠΟΥ ΔΡΟΥΝ ΣΑΝ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9 ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10 ΜΕΤΡΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 ΕΠΙΡΡΗΜΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΩΝ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗΣ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ΟΡΙΩΝ, ΕΚΤΑΣΗΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ΧΡΟΝΟΥ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ, ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
Φένια Παπακοσμά
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ /ΑΡΝΗΣΗΣ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ΤΡΟΠΟΥ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΠΙΘΕΤΑ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ – Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΟΜΙΚΟΥ ΜΟΡΙΟΥ地 [de]. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΜΟΝΟΛΕΚΤΙΚΑ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ. . . . . . . . . . . . . .
ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΟΣ 就[jiù] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΕΚΦΡΑΖΟΥΝ ΧΡΟΝΟ ΣΑΝ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ. . . . . . . . . . . . . . . . .
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΕΚΦΡΑΖΟΥΝ ΤΟΠΟ ΣΑΝ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12 ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΡΗΜΑΤΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13 ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 ΜΟΡΙΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΤΑ ΔΟΜΙΚΑ ΜΟΡΙΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΟΨΗΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΤΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΜΟΡΙΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15 ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 ΟΝΟΜΑΤΟΠΟΙΙΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Η ΣΥΝΤΑΞΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Ο ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΑΠΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΣΥΝΘΕΤΗ ΠΡΟΤΑΣΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΟΡΟΙ ΠΡΟΤΑΣΗΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19 ΕΡΩΤΗΣΗ - ΑΡΝΗΣΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΡΗΜΑ 是 [shì] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΡΗΜΑ 有[yǒu] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ 把[bǎ] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ 被[bei] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΡΗΜΑ 是 [shì]Α . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Φένια Παπακοσμά
24 ΣΥΓΚΡΙΣΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ比. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΑΛΛΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ – Η ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25 ΕΜΦΑΣΗ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 ORDINAL NUMBERS / ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 ΟΨΕΙΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΜΕ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Η ΟΨΗ ΤΗΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ – ΤΟ ΜΟΡΙΟ 过 [guo] ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
4
Φένια Παπακοσμά
ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ 名词 [míngcí]
Το ουσιαστικό, όπως και όλα τα μέρη του λόγου στην κινεζική γλώσσα, είναι άκλιτο. Φανερώνει πρόσωπα, ζώα, πράγματα, τίτλο, ενέργεια, έννοια, ιδιότητα ή κατάσταση: 妈妈[māma] μαμά, 孔子[Kǒngzǐ] Κομφούκιος, 狗[gǒu] σκύλος, 节日 [jiérì] φεστιβάλ, 美丽[měilì] ομορφιά, 困难[kùnnán] δυσκολία. Μία ιδιαιτερότητα της κινεζικής γραμματικής είναι ότι κάποια ουσιαστικά εκφράζουν χρόνο και τόπο: 今天 [jīntiān] σήμερα, 去年[qùnián] πέρυσι, 上[shàng] πάνω, 下[xià] κάτω. Τα ουσιαστικά αυτά ονομάζονται λέξεις χρόνου και τόπου.
ΤΟ ΓΕΝΟΣ/ 性 [xìng] Τα ουσιαστικά δεν έχουν γένη παρά μόνο ως προς τη σημασία τους. Μία γυναίκα ή ένα κορίτσι εννοείται πως είναι γένους θηλυκού, ένας άντρας ή ένα αγόρι γένους αρσενικού, ενώ όλα τα ζώα και τα άψυχα αντικείμενα εκλαμβάνονται ως ουδέτερα. Ως προς το γένος των πραγμάτων, υπάρχουν ελάχιστες εξαιρέσεις στον κανόνα: το πλοίο 船[chuán] εννοιολογικά μπορεί να εκληφθεί και ως γένους θηλυκού, το ίδιο και ο Κίτρινος ποταμός 黄河[Huánghé] γιατί οι Κινέζοι τον αποκαλούν «Μητέρα ποταμό». Προσοχή: Γραμματικά, τα μοναδικά μέρη του λόγου που έχουν γένη είναι οι προσωπικές αντωνυμίες και τα κτητικά, τα οποία σχηματίζονται με τη βοήθεια των προσωπικών αντωνυμιών. Επομένως, κάθε ουσιαστικό μπορεί να αντικατασταθεί από την προσωπική αντωνυμία που αντιστοιχεί στο γένος του. Η μαμά, δηλαδή, θα αντικατασταθεί από το θηλυκό 她[tā] αυτή, ο μπαμπάς από το αρσενικό 他[tā] αυτός, ενώ ο σκύλος, η αλεπού και όλα τα ζώα και τα πράγματα από το ουδέτερο 它[tā] αυτό. 你爸爸在家吗? 他不在. [Nǐ bàba zài jiā ma? Tā bù zài.] Ο μπαμπάς σου βρίσκεται σπίτι; Αυτός δε βρίσκεται. 我给小狗吃饭, 它应该很饿. [Wǒ gěi xiǎo gǒu chīfàn, tā yīnggāi hěn è.] Θα δώσω στο σκύλο φαγητό, αυτός πρέπει να πεινάει πολύ.
Ο ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ / 复数 [fùshù] Τα περισσότερα ουσιαστικά δεν σχηματίζουν πληθυντικό. Η έννοια του αριθμού (πληθυντικού ή ενικού) είτε εννοείται από τα συμφραζόμενα, είτε εκφράζεται συνήθως με επίθετα (αριθμητικά και όχι μόνο) και επιρρήματα, που μπαίνουν επί τούτου πριν ή μετά από το ουσιαστικό. Το ίδιο το ουσιαστικό παραμένει άκλιτο: 苹果 [píngguǒ] μήλο 一个苹果 [yígè píngguǒ] ένα μήλο
10
Φένια Παπακοσμά
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
很多苹果 [hěn duō píngguǒ] πάρα πολλά μήλα (αυτολεξεί «πάρα πολλά μήλο») 几个苹果 [jǐ gè píngguǒ] μερικά μήλα (μερικά μήλο) 这个苹果 [zhège píngguǒ] αυτό το μήλο 这五个苹果 [zhè wǔ gè píngguǒ] αυτά τα πέντε μήλα (αυτό το πέντε μήλο) 多少个苹果? [duōshǎo gè píngguǒ?] πόσα μήλα; (πόσα μήλο) 不少苹果[bù shǎo píngguǒ] όχι λίγα μήλα (όχι λίγο μήλο) 这/那些苹果 [zhè/nàxiē píngguǒ] αυτά/εκείνα τα (μερικά) μήλα (μερικά μήλο) Σημείωση: Ακόμα κι αν δεν υπάρχει κάποιος προσδιορισμός πριν από το ουσιαστικό που να φανερώνει αριθμό, οι συνδιαλεγόμενοι καταλαβαίνουν εύκολα από τα συμφραζόμενα αν πρόκειται για ενικό ή πληθυντικό αριθμό: 我买了苹果 [Wǒ mǎile píngguǒ] Αγόρασα μήλα. (όχι «αγόρασα μήλο»)
Η κατάληξη πληθυντικού «们» / 词尾 «们» [cíwěi «men»] Κάποια ουσιαστικά που αναφέρονται σε πρόσωπα σχηματίζουν πληθυντικό με την «κατάληξη» 们[men], η οποία προφέρεται με τον ουδέτερο τόνο. Η ίδια κατάληξη σχηματίζει πληθυντικό και με τις προσωπικές αντωνυμίες: 人 => 人们 学生 => 学生们 孩子 => 孩子们 老师 => 老师们 同学 => 同学们 朋友 女士 先生 同事
=> 朋友们 =>女士们 => 先生们 => 同事们
同志 => 同志们
[rén] => [rénmen] [xuésheng]=>[xuéshengmen] [háizi] => [háizimen] [lǎoshī] => [lǎoshīmen] [tóngxué] => [tóngxuémen]
άνθρωπος => άνθρωποι μαθητής => μαθητές παιδί => παιδιά δάσκαλος => δάσκαλοι συμμαθητής => συμμαθητές [péngyou] => [péngyoumen] φίλος => φίλοι [nǚshì] => [nǚshìmen] κυρία => κυρίες [xiānsheng]=>[xiānshengmen] κύριος => κύριοι [tóngshì => [tóngshìmen] συνάδελφος => συνάδελφοι [tóngzhì => [tóngzhìmen] σύντροφος=> σύντροφοι (στην πολιτική)
Το ότι οι παραπάνω λέξεις μπορούν να σχηματίσουν πληθυντικό, αυτό δε σημαίνει ότι αυτός χρησιμοποιείται πάντα. Όταν στην πρόταση υπάρχει κάποια άλλη λέξη που να φανερώνει ότι γίνεται αναφορά σε πάνω από ένα ουσιαστικά (στα παρακάτω παραδείγματα οι λέξεις «όλοι» και «εμείς»), τότε η κατάληξη 们[men] είναι περιττή:
11
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Φένια Παπακοσμά
我们英语老师都是英国人. [Wǒmen yīngyǔ lǎoshī dōu shì yīngguó rén.] Οι δάσκαλοι των αγγλικών μας είναι όλοι Άγγλοι. 我们做个朋友, 给你便宜一点儿. [Wǒmen zuò ge péngyǒu, gěi nǐ piányi yìdiǎnr.] Τώρα (που) εμείς γίναμε φίλοι, θα σ’ το αφήσω πιο φτηνά.
Ο διπλασιασμός των ουσιαστικών / 重叠名词 [chóngdié míngcí] Κάποια μονοσύλλαβα ουσιαστικά μπορούμε να τα επαναλάβουμε για να μιλήσουμε για την κάθε υποδιαίρεση ενός συνόλου: 天天 日日 月月 年年 次次 人人 家家 事事
Tiāntiān Rìrì Yuèyuè Niánnián Cìcì Rénrén Jiājiā Shìshì
κάθε κάθε κάθε κάθε κάθε κάθε κάθε κάθε
μέρα μέρα μήνα χρόνο φορά άνθρωπος οικογένεια πράγμα, υπόθεση
ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΟΝΟΜΑΤΑ / 专有名词 [zhuānyǒu míngcí] Τα κύρια ονόματα (ονοματεπώνυμα, ονομασίες χωρών, πόλεων, ποταμών, δρόμων, κτλ.) δεν διαφοροποιούνται γραπτώς, αφού δεν υπάρχουν κεφαλαία και μικρά ιδεογράμματα. Στο pinyin όμως, τα κύρια ονόματα αρχίζουν με κεφαλαίο γράμμα. Οι μέρες και οι μήνες δεν θεωρούνται κύρια ονόματα. Κινεζικά ονοματεπώνυμα/ 姓名 [xìngmíng] Το μεγαλύτερο ποσοστό ονοματεπώνυμων στην κινεζική γλώσσα αποτελείται από δύο ή τρεις συλλαβές/ιδεογράμματα: από ένα συνήθως μονοσύλλαβο επώνυμο (όνομα οικογενείας) και ένα μονοσύλλαβο ή δισύλλαβο, μικρό όνομα που διαλέγουν οι γονείς για τα παιδιά. Σπάνια συναντάμε ονοματεπώνυμα με παραπάνω από τρεις συνολικά συλλαβές/ιδεογράμματα. Τα μονοσύλλαβα μικρά ονόματα σπάνια χρησιμοποιούνται μόνα τους. Ακόμα και μεταξύ φίλων ή συγγενών η προσφώνηση κάποιου γίνεται χρησιμοποιώντας και το επώνυμο και το μικρό όνομα. Το επώνυμο πάντα προηγείται του μικρού ονόματος. Στο pinyin το επίθετο και το όνομα αρχίζουν με κεφαλαίο γράμμα. 姚明 [Yáo Míng] => Yao (επώνυμο) Ming (μικρό όνομα) 章子怡[Zhāng Zǐyí] => Zhang (επώνυμο) Ziyi (μικρό όνομα)
12
Φένια Παπακοσμά
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Κινέζικα επώνυμα / 姓[xìng] Παρόλο που υπάρχουν πάνω από 4.000 κινέζικα επώνυμα, μόνο τα 100 από αυτά συναντάμε περισσότερο και αποτελούν σχεδόν το 85% των κινεζικών επωνύμων στις μέρες μας. Τα τρία πιο διαδεδομένα είναι τα 王 [Wáng], 李[Lǐ], 张 [Zhāng], τα οποία φέρει περίπου το 20% του πληθυσμού της Κίνας. Τα δέκα πιο δημοφιλή κινέζικα επώνυμα (σύμφωνα με δημογραφική έρευνα του 2008) 王 [Wáng]
李 [Lǐ]
张 [Zhāng]
刘 [Li ]
陈 [ hén]
杨 [Yáng]
黄 [Huáng]
赵 [Zhào]
吴 [W ]
周 [Zhōu]
Προσφωνήσεις /Τίτλοι / 称呼 [chēnghu] Όταν προσφωνούμε κάποιον χρησιμοποιώντας κάποιον τίτλο, ο τίτλος μπαίνει μόνο μετά το επώνυμο. Οι τίτλοι στο pinyin δεν αρχίζουν με κεφαλαίο γράμμα: επώνυμο + τίτλος 张先生 张女士 张小姐
[ hāng xiānsheng] [ hāng nǚshì] [ hāng xiǎojie]
κύριος/ε Zhang κυρία Zhang κυρία/δεσποινίς Zhang
Ένας τίτλος μπορεί επίσης να δηλώνει επάγγελμα ή κάποια ιδιότητα και η χρήση τους είναι πολύ συχνή. 王老师 李师傅
[Wáng ǎosh ] [Lǐ sh fu]
陈会计 张经理 吴司机 杨工程师 刘同志 周主席 赵部长
[ hén kuài í] [ hāng ng ǐ] [W s ] [ áng gōngchéngsh ] [Li tóngzhì] [ h u zhǔxí] [ hào bùzhǎng]
δάσκαλος/ε Wang μάστορας, Μάστερ (για πολεμικές τέχνες) λογιστής/ή Chen διευθυντής/ή Zhang οδηγός/έ Wu μηχανικός/έ Yang σύντροφος/ε Liu πρόεδρος/ε Zhou υπουργός/έ Zhao
Li
Κάποιοι τίτλοι εκφράζουν τρυφερότητα ή σεβασμό:
小 [xiǎo] μικρός/μικρή + (μονοσύλλαβο) επώνυμο 小王 [ iǎo Wáng] ο μικρός/η μικρή Wang.
13
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Φένια Παπακοσμά
Χρησιμοποιείται: από γονείς για παιδιά από δασκάλους για μαθητές δημοτικού
μεταξύ ενήλικων φίλων (οικειότητα) από αφεντικά προς υπαλλήλους (οικειότητα)
Σημείωση: ακόμα και ενήλικες μπορούν να συστήνονται ή και να αυτοαποκαλούνται με αυτόν τον τρόπο, δίνοντας έτσι στον συνομιλητή τους την άδεια να κάνει το ίδιο. 你叫什么名字? 我叫王秀英, 叫我小王 . [Nǐ jiào shénme míngzi? Wǒ jiào Wáng Xiùy ng, jiào wǒ Xiǎo Wáng.] Πώς σε λένε; Ονομάζομαι Wang Xiuying, μπορείς να με φωνάζεις Xiao Wang.
小[xiǎo] μικρός/μικρή + μικρό όνομα Χρησιμοποιείται από τους γονείς.
老[Lǎo] γερο-/ κυρα - + (μονοσύλλαβο) επώνυμο 老王[Lǎo Wáng] ο γερο-Wang/ η κυρα- Wang. Χρησιμοποιείται: για ηλικιωμένα μέλη της οικογένειας μεταξύ φίλων ή γειτόνων (οικειότητα) (σεβασμός) μεταξύ ενήλικων φίλων (πείραγμα) Σημείωση: άτομα νεαρής σχετικά ηλικίας ή μεσήλικες μπορούν να ζητήσουν να τους φωνάζουν με αυτό τον τρόπο, σε ένδειξη αυτοσαρκασμού. 你就叫我老王. [Nǐ jiù jiào wǒ Lǎo Wáng.] Απλά φώναζέ με γερο- Wang. (μονοσύλλαβο) επώνυμο (συζύγου) + 太太[tàitai] κυρά-, θεία Χρησιμοποιείται για παντρεμένες γυναίκες: 王太太 [Wáng tàitai] => κυρά- Wang.
Σημειώσεις
14
Στο pinyin οι λέξεις 小[xiǎo] μικρός και 老[Lǎo] γέρος όταν προηγούνται επωνύμου αρχίζουν με κεφαλαίο γράμμα, η λέξη όμως 太 太 [tàitài] κυρά/θεία, που έπεται του ονόματος, αρχίζει με μικρό.
Φένια Παπακοσμά
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Οικογένεια – Συγγενικοί δεσμοί Όροι βαθμού συγγένειας (όχι εξαντλητικός πίνακας) 父亲 爸爸 儿子 哥哥
[fùqīn] [bàba] [érzi] [gēge]
姐姐 [jiějie] 丈夫 [zhàngfu] 老公 [lǎog ng] 爷爷 [yéye] 祖父[zǔfù] 奶奶 [nǎinai] 祖母 [zǔmǔ] 伯父 [bófù] 伯伯 [bóbo] 叔父 [sh fù] 叔叔 [shūshu] 姑姑 [gūgu] 姑姐 [gūjiě] 堂 兄 [tángxi ng] 堂姐 [tángjiě] 堂弟 [tángdì] 堂妹 [tángmèi] 孙子 [sūnzi] 孙女 [sūnnǚ] 岳父 [yuèfù] 岳母 [yuèmǔ]
πατέρας μπαμπάς γιος μεγαλύτερος αδερφός μεγαλύτερη αδερφή σύζυγος
母亲 妈妈 女儿 弟弟
妹妹 [mèimei]
παππούς (από πατέρα) γιαγιά (από πατέρα) θείος (μεγαλύτερος αδερφός πατέρα) θείος (μικρότερος αδερφός πατέρα) θεία (μεγαλύτερη αδερφή πατέρα) θεία (μικρότερη αδερφή πατέρα) μεγαλύτερος πρώτος ξάδερφος/ξαδέρφη (γιος/κόρη θείου) μικρότερος πρώτος ξάδερφος/η (γιος/κόρη θείου) εγγονός/ή (γιού) πεθερός συζύγου) πεθερά συζύγου)
[mǔqīn] [māma] [nǚ'ér] [dìdi]
妻子 [qīzǐ] 老婆 [lǎopó] 外公 [wàig ng] 外婆 [wàipó] 舅父 舅舅 舅父 舅舅 姨母
[jiùfù] [jiùjiu] [jiùfù] [jiùjiu] [yímǔ]
阿姨 [āyí] 表哥 [biǎogē] 表姐 [biǎojiě] 表弟 [biǎodì] 表妹 [biǎomèi]
外孙子[wàisūnzi] 外孙女[wàisūnnǚ] (του 公公 [g ngg ng] (του 婆婆 [pópo]
μητέρα μαμά κόρη μικρότερος αδερφός μικρότερη αδερφή (η) σύζυγος παππούς (από μητέρα) γιαγιά (από μητέρα) θείος (μεγαλύτερος αδερφός μητέρας) θείος (μικρότερος αδερφός μητέρας) θεία (μεγαλύτερη αδερφή μητέρας) θεία (μικρότερη αδερφή μητέρας) μεγαλύτερος πρώτος ξάδερφος/η (γιος/κόρη θείας) μικρότερος/η πρώτος/η ξάδερφος/η (γιος/κόρη θείας) εγγονός/ή (κόρης) πεθερός συζύγου) πεθερά συζύγου)
(της (της
Σημειώσεις: Τα νεαρά ζευγάρια στις μέρες μας αποκαλούν συνήθως τα πεθερικά τους 妈妈 [māma] μαμά και 爸爸 [bàba] μπαμπά. Τα παιδιά συχνά αποκαλούν τους γονείς τους ή αναφέρονται σε αυτούς ως 老 爸[ ǎo bà] και 老妈[ ǎo mā], δηλαδή «ο γέρος πατέρας μου» ή «η γριά μητέρα μου» αλλά σε καμία περίπτωση οι προσφωνήσεις αυτές δεν έχουν αρνητική χροιά.
15
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Φένια Παπακοσμά
Όταν ο σύζυγος αναφέρεται στη σύζυγό του, συχνά χρησιμοποιεί τη λέξη 太 太 [tàitài], δηλαδή «η κυρά μου», ενώ η σύζυγος μπορεί να αναφερθεί στο σύζυγό της με τη λέξη 老公[ ǎogōng], δηλαδή «ο γερο-άντρας μου]. Στην Κίνα, κάποιοι από τους παραπάνω όρους χρησιμοποιούνται και για άτομα εκτός οικογενείας. Τα μικρά παιδιά μπορούν να αποκαλέσουν κάποιο άτομο μεγαλύτερης ηλικίας 叔叔 [shūshu]/阿姨 [āyí], δηλαδή «θείο/θεία» ή δύο καλοί φίλοι/ες μπορεί να αποκαλούνται μεταξύ τους ή και να συστήνονται ως 哥哥 [gēge]/姐姐[ iě ie] δηλαδή «μεγάλος/μεγάλη αδερφός/αδερφή» ή 弟 弟 [dìdi]/妹妹[mèimei] , δηλαδή «μικρός/μικρή αδερφός/αδερφή».
Ξένα τοπωνύμια Συνήθως, τα ονόματα ξένων χωρών, πόλεων, ποταμών, θαλασσών, κτλ. αποδίδονται στην κινεζική γλώσσα φωνητικά (από τη γλώσσα της χώρας προέλευσης ή από την επικρατέστερη λατινική γραφή τους), π.χ. 加拿大 [Jiānádà] Καναδάς. Επιπλέον, κατά τη διαδικασία της επίσημης επιλογής ιδεογραμμάτων για τον σχηματισμό ξένων τοπωνυμίων λαμβάνεται υπόψη και το πόσο καλαίσθητα είναι αυτά καθώς και το νόημα που έχουν: 雅典 [Yădiăn] Αθήνα (κλασική κομψότητα), 爱琴海 [Àiqínhǎi] Αιγαίο (η θάλασσα της αγάπης), 美国[Měiguó] Αμερική (όμορφη χώρα). Κάποια ονόματα χωρών σχηματίζονται με τον συνδυασμό ενός ιδεογράμματος που αποδίδει φωνητικά την πρώτη συλλαβή του ονόματος της χώρας και την λέξη 国 [guó] χώρα ως κατάληξη (βλ. πίνακα): 法国[Fǎguó] Γαλλία (France) 德国 [Déguó] Γερμανία (Deutschland)
Πίνακας με ονομασίες χωρών (ενδεικτικός) 中国 [Zh ngguó] 德国 [Déguó] 法国 [Fǎguó] 美国 [Měiguó] 英国 [ īngguó] 泰国 [Tàiguó] 俄 罗 斯 [Éluósī] 俄 国 [Éguó] 日本 [Rìběn] 西班牙[Xībānyá] 希腊 [Xīlà] 菲律宾 [Fēilǜbīn] 阿尔巴尼亚 [Ā'ěrbāníyà]
16
Κίνα Γερμανία Γαλλία Αμερική Αγγλία Ταϊλάνδη Ρωσία
澳大利亚 [Àodàlìyà] 巴西 [Bāxī] 加拿大 [Jiānádà] 塞浦路斯 [Sāipǔlùsī] 丹麦 [Dānmài] 埃及 [Āijí] 香港 [Xiānggǎng]
Αυστραλία Βραζιλία Καναδάς Κύπρος Δανία Αίγυπτος Χονγκ Κόνγκ
Ιαπωνία Ισπανία Ελλάδα Φιλιππίνες Αλβανία
以色列 [ ǐsèliè] 意大利 [ ìdàlì] 越南 [ uènán] 赞比牙 [ ànbǐyá]
Ισραήλ Ιταλία Βιετνάμ Ζάμπια
Φένια Παπακοσμά
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Ξένες γλώσσες Τα ονόματα των ξένων γλωσσών σχηματίζονται με την πρόσθεση του ουσιαστικού 语 [yǔ] γλώσσα μετά το όνομα τη χώρας που τη μιλάει: 希腊 [
à] Ελλάδα 希腊语[x à yǔ] ελληνικά
ή με την πρόσθεση του ουσιαστικού 文[wén] γραφή, γλώσσα: 希腊 [
à] Ελλάδα 希腊文[x à wén] αγγλικά.
Και οι δύο τρόποι είναι δόκιμοι. Η γλώσσα των χωρών που σχηματίζονται με τη λέξη 国 [guó] χώρα ως κατάληξη, με την προσθήκη της λέξης 语 χάνουν την κατάληξή τους: 法国[Fǎguó] Γαλλία => 法语[fǎyǔ] γαλλικά. Εθνικότητες Τα ονόματα των εθνικοτήτων σχηματίζονται με την πρόσθεση του ουσιαστικού 人 [rén] άνθρωπος μετά το όνομα της κάθε χώρας. Πρόκειται για δύο λέξεις και στο pinyin η χώρα γράφεται με κεφαλαίο ενώ η λέξη άνθρωπος που την ακολουθεί γράφεται με μικρό. 法国 [Fǎguó] Γαλλία => 法国人 [Fǎguó rén] Γάλλος 希腊 [X là] Ελλάδα => 希腊人 [X là rén] Έλληνας
Ήπειροι /洲 [zhōu] 亚洲 欧洲 非洲 美洲 拉丁美洲, 拉洲 南极洲
Yàzh u Ōuzh u Fēizh u Měizh u Lādīngměizh u, Lāzh u Nánjízh u
Ασία Ευρώπη Αφρική Αμερική Λατινική Αμερική Ανταρκτική
Υǎdiǎn Kèlǐtèdǎo Bóluóbēnnísābàndǎo Sàluòníkǎ Pàtèlāsī Lu de dǎο Pàdénèn shénmiào Āipídálǔsī
Αθήνα Κρήτη Πελοπόννησος Θεσσαλονίκη Πάτρα Ρόδος Ο Παρθενώνας Η Επίδαυρος
Ελληνικά τοπωνύμια 雅典 *克里特岛 *伯罗奔尼撒半岛 萨洛尼卡 帕特拉斯 罗得岛 *帕德嫩神庙 埃皮达鲁斯
17
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Φένια Παπακοσμά
*岛 [dǎo] νησί *半岛 [bàndǎo] χερσόνησος *神庙[shénmiào] ναός ΛΕΞΕΙΣ ΧΡΟΝΟΥ/时间词(Ουσιαστικά που εκφράζουν χρόνο σαν επιρρήματα) Στην κινέζικη γραμματική υπάρχουν κάποια ουσιαστικά που εκφράζουν χρόνο (ημερομηνία, ώρα, εποχές, χρονιές, κ.λπ.). Ονομάζονται λέξεις χρόνου και συντακτικά μπορούν να λειτουργήσουν ως υποκείμενα, αντικείμενα, προσδιορισμοί και κατηγορούμενα μέσα στην πρόταση, όπως και τα όλα τα κοινά ουσιαστικά και ανάλογα μπαίνουν πριν ή μετά από το ρήμα. 明天是春节. Míngtiān shì chūnjié. (Το) Αύριο είναι η κινέζικη πρωτοχρονιά. (υποκείμενο) 我生日是下个星期六. Wǒ shēngrì shì xià gè x ngqí iù. Τα γενέθλιά μου είναι το επόμενο Σάββατο. (κατηγορούμενο) 晚上的课取消了. Wǎnshàng de kè qǔxiāole. Το βραδινό μάθημα ακυρώθηκε. (προσδιορισμός) Τα ουσιαστικά χρόνου όμως, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ουσιαστικά, μπορούν να λειτουργήσουν και ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί, αφού στην πραγματικότητα εκφράζουν χρόνο σαν να ήταν επιρρήματα. Στην περίπτωση αυτή μπαίνουν πάντα πριν από το ρήμα. Έτσι, μέσα στην πρόταση μπαίνουν: Α) συνήθως μετά το υποκείμενο 你星期二有时间吗? Nǐ x ngqí'èr yǒu shíjiān ma? Εσύ την Τρίτη έχεις χρόνο; 中国人生日吃寿面. h ngguó rén shēngrì chī shòu miàn. Οι κινέζοι στα γενέθλια τρώνε «νουντλ μακροζωίας». 妹妹 1978 年 4 月 26 日出生. Mèimei 1978 nián 4 yuè 26 rì chūshēng. Η μικρή μου αδερφή έχει γεννηθεί στις 26 Απριλίου του 1978. 我明天不忙. Wǒ míngtiān bù máng. Εγώ αύριο δε θα είμαι απασχολημένη.
Β) αλλά και πριν το υποκείμενο, εάν για προσωπικό λόγο ο ομιλητής θέλει να δώσει έμφαση στον χρόνο 星期六, 星期天我都上班. ngqí iù, x ngqítiān wǒ d u shàngbān. Και το Σάββατο και την Κυριακή εγώ δουλεύω. 明天我很忙. Míngtiān wǒ hěn máng. Αύριο εγώ θα είμαι πολύ απασχολημένη.
18
Φένια Παπακοσμά
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Σημείωση Όταν έχουμε πάνω από μία λέξη χρόνου, τότε η μεγαλύτερη μονάδα χρόνου μπαίνει πριν από τη μικρότερη. Δηλαδή, 明天上午. Míngtiān shàngwǔ. Αύριο το πρωί. 晚上 10 点. Wǎnshàng 10 diǎn. Το βράδυ στις 10. 去年八月. Qùnián bā yuè. Πέρυσι τον Αύγουστο. Προσοχή Τα ουσιαστικά χρόνου που λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί, δεν μπορούν ποτέ να μπουν μετά το ρήμα. Το παρακάτω παράδειγμα λοιπόν είναι λάθος: 我请你们吃饭今天晚上. Σας προσκαλώ να φάμε απόψε το βράδυ.
Πίνακες ουσιαστικών χρόνου (2013)年 [(2013) nián] χρόνος (η χρονιά 2013) (一,二,三)月 [(yī, èr, sān) yuè] μήνας, (Ιανουάριος, Φεβρουάριος, κ.λπ.) 星期 [xīngqí] εβδομάδα 星期(一,二,三) [xīngqí (yī, èr, Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, κ.λπ. sān)] （31）日 [rì]/号[hào] ημέρα/ ημερομηνία (31 του μήνα) (12) 钟点 [zh ngdiǎn] ώρα (12 η ώρα) *(Για μήνες και μέρες βλ. κεφ. Τα αριθμητικά) 今年 [jīnnián]
Φέτος
明年 去年 后年 前年
[míngnián] [qùnián] [hòu nián] [qiánnián]
του χρόνου Πέρυσι του παραχρόνου Πρόπερσι
今天 明天 昨天 后天 前天
[jīntiān] [míngtiān] [zuótiān] [hòutiān] [qiántiān]
Σήμερα Αύριο εχθές Μεθαύριο Προχθές
早上 [zǎoshang] νωρίς το πρωί 上午 [shàngwǔ] πρωί
19
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
Φένια Παπακοσμά
中午 [zh ngwǔ] μεσημέρι 下午 [xiàwǔ] απόγευμα 晚上[wǎnshàng] βράδυ *上 [shàng] *下 [xià] *前 [qián] *后 [hòu] *以前 [yǐqián] *以后 [yǐhòu] *之前 [zhīqián] *之后 [zhīhòu] *以内 [yǐnèi]
προηγούμενος/η/ ο επόμενος/η/ο πριν μετά πριν, προτού μετά, αφότου πριν μετά, αφότου μέσα σε, στο μεσοδιάστημα Σημείωση: κάποια ουσιαστικά χρόνου είναι και ουσιαστικά τόπου και στον πίνακα παρουσιάζονται με αστερίσκο * 春天 夏天 秋天 冬天
[chūntiān] [xiàtiān] [qiūtiān] [d ngtiān]
Άνοιξη Καλοκαίρι Φθινόπωρο Χειμώνας
ΛΕΞΕΙΣ ΤΟΠΟΥ/方位词 [fāngwèi cí] Κάποια ουσιαστικά εκφράζουν τόπο και κατεύθυνση και ονομάζονται λέξεις τόπου. Συντακτικά μπορούν να λειτουργήσουν ως υποκείμενα, αντικείμενα ή προσδιορισμοί μέσα στην πρόταση, όπως όλα τα κοινά ουσιαστικά και ανάλογα μπαίνουν πριν ή μετά από το ρήμα. 里面有人. Lǐmiàn yǒurén. (το) Μέσα έχει κόσμο. (υποκείμενο) 旁边是我办公室. Pángbiān shì wǒ bàng ngshì. (το) Δίπλα είναι το γραφείο μου. (υποκείμενο) 我卧室在前面. Wǒ wòshì zài qiánmiàn. Το δωμάτιό μου βρίσκεται μπροστά. (προσδιορισμός) Τα ουσιαστικά τόπου, όπως και εκείνα του χρόνου, και σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ουσιαστικά, μπορούν να λειτουργήσουν και σαν επιρρηματικοί προσδιορισμοί, αφού στην πραγματικότητα εκφράζουν τόπο σα να ήταν επιρρήματα. Στην περίπτωση αυτή μπαίνουν πάντα πριν από το ρήμα. 您里边坐. Nín lǐbian zuò. Εσείς καθίστε μέσα. 我们外边活动. Wǒmen wàibian huódòng. Εμείς έξω ασκούμαστε. Τα ουσιαστικά τόπου μπορεί να είναι μονοσύλλαβα ή δισύλλαβα. Συνήθως από τα μονοσύλλαβα φτιάχνονται τα δισύλλαβα, τα οποία κυρίως χρησιμοποιούνται στον
20
Φένια Παπακοσμά
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά
προφορικό λόγο. Στη δημιουργία των δισύλλαβων ουσιαστικών τόπου βοηθούν και οι εξής λέξεις: 边 [biān] πλευρά, 面 [miàn] πρόσωπο, όψη, 间 [jiān] ανάμεσα, καθώς και η πρόθεση 以 [yǐ] και το μόριο 之 [zh ]. 里[lǐ] μέσα => 里边[lǐbian], 里面 [lǐmiàn] μέσα 中[zh ng] κέντρο, στη μέση => 中间[zh ngjiān] στη μέση Πίνακας μονοσύλλαβων και δισύλλαβων ουσιαστικών τόπου Μονοσύλλαβ α 上 [shàng] 下 [xià] 前 [qián]
Μονοσύλλαβα + 边[biān] / 面 [miàn] /间[jiān] 上边/ 上面 下边/下面 前边/前面
后 [hòu] 右 [yòu] 左 [zuǒ]
后边/后面 右边/右面 左边/左面
里 外 中 内 间 旁 东
[lǐ] [wài] [zh ng] [nèi] [jiān] [páng] [d ng]
南 [nán] 西 [xi] 北 [běi]
Μονοσύλλαβα 上 [shàng] επάνω, το πάνω μέρος 下[xià] κάτω, το κάτω μέρος 外[wài] έξω, το έξω μέρος 中[zh ng] το κέντρο
里边/里面 外边/外面 中间
旁边 东边/东面 南边/南面 西边/西面 北边/北面
Δισύλλαβα
επάνω, το πάνω μέρος, η πάνω πλευρά κάτω, το κάτω μέρος, η κάτω πλευρά μπροστά, το μπροστινό μέρος, η μπροστινή πλευρά πίσω, το πίσω μέρος, η πίσω πλευρά δεξιά, το δεξί μέρος, η δεξιά πλευρά αριστερά, ο αριστερό μέρος, η αριστερή πλευρά μέσα, το μέσα μέρος, η μέσα πλευρά έξω, το έξω μέρος, η έξω πλευρά κέντρο, στο κέντρο μέσα, το εσωτερικό ανάμεσα, το ενδιάμεσο δίπλα, πλάι, η διπλανή πλευρά η Ανατολή, η ανατολική πλευρά, τα ανατολικά μέρη ο Νότος, η νότια πλευρά, τα νότια μέρη η Δύση, η δυτική πλευρά, τα δυτικά μέρη ο Βοράς, η βόρεια πλευρά, τα βόρεια μέρη
Δισύλλαβα 以[yǐ] + μονοσύλλαβα 之[zh ] + μονοσύλλαβα 以上 πάνω από (ηλικία, 之上 πάνω από (τόπο, ιεραρχία) χρήματα, μέρες) το παραπάνω (παράδειγμα) 以下 κάτω από (ηλικία, χρήματα, 之下 κάτω από (τόπο, ιεραρχία) μέρες) το παρακάτω (παράδειγμα) 以外 εκτός, πέρα από (όρια, συγκεκριμένο χώρο) 之中 μέσα, στα πλαίσια, στη μέση (εργασιών)
21
4
Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά 内[nèi] μέσα, το εσωτερικό 间[jiān] ανάμεσα 东[d ng] Νότος 南[nán] Ανατολή 西[xi] Δύση 北[běi] Βοράς
以内 εντός
以东 προς το Νότο 以南 προς την Ανατολή
Φένια Παπακοσμά
之内 μέσα, εντός (συγκεκριμένων ορίων) 之间 ανάμεσα, μεταξύ (χωρών, ομάδα ανθρώπων)
以西 προς τη Δύση 以北 προς το Βορά
他的名字不在这个名单之内. Tā de míngzì bùzài zhège míngdān zh nèi. Το όνομά του δεν βρίσκεται μέσα στη λίστα. 同学之间应该互相帮助. Tóngxué zhī jiān yìnggāi hùxiāng bāngzhù. Ανάμεσα σε συμμαθητές πρέπει να υπάρχει αλληλοβοήθεια.
Ουσιαστικά τόπου που αποτελούνται από δύο μονοσύλλαβα ουσιαστικά τόπου 上下 [shàngxià] 底下 [dǐxia] 前后 [qiánhòu]
πάνω και κάτω, πάνω κάτω, *περίπου Κάτω (απ’ τη μύτη μου), μπροστά (στα μάτια μου), *το τέλος Μπρος-πίσω, μπρος και πίσω
左右 [zuǒyòu]
Αριστερά- δεξιά, *στο περίπου
里外 [lǐwài]
Μέσα κι έξω, *συνολικά
(里外里 [lǐwàilǐ]) 当中 [dāngzh ng]
Στο κέντρο, μέσα
内外 [nèiwài] 中间 [zh ngjiān]
Μέσα κι έξω, στο εσωτερικό και το εξωτερικό (διεθνώς) Στη μέση, στο κέντρο
东南 [d ngnán]
Ανατολικά-νότια
东北 [d ngběi]
Ανατολικά-βόρεια
西南 [xīnán]
Δυτικά-νότια
Δυτικά-βόρεια 西北 [xīběi] * μεταφορικές έννοιες, ιδιωματισμοί 我和他就住前后的. Wǒ hé tā jiù zhù qiánhòu de. Εγώ και αυτός μένουμε μπρος – πίσω. 东北的酸菜很好吃. Dōngběi de suāncài hěn hào chī. Το ξινό λάχανο που φτιάχνουν στη βορειο-ανατολική Κίνα είναι πολύ νόστιμο.
22