HĂŠt vakblad voor de supermarktbranche 21e jaargang, nr. 19
Vakblad Supermarkt
12 december 2011
Ondernemers geloven in geel ĂŠn rood
Download Vakblad Supermarkt App
Landelijke dekking geen ultiem doel Supermarkt_Actueel_nr19.indd 1
Hema optimaliseert Minimarkt
Afslanken is geen hype 12-12-11 12:24
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 31
09-12-11 11:02
De kleintjes
Inhoudsopgave
Spar gaat voor meer buurtwinkels én binnenstedelijke supermarkten.
- Sligro blijft nadrukkelijk om zich heen kijken Pagina 5 - HEMA nog steeds zoekende optimalisatie Minimarkt Pagina 9 - De helft van de consumenten geïnspireerd door kerstfolder Pagina 13 - “Jumbo gunt ons een goede snee brood” Pagina 15 - Uiting van lof Pagina 17 - Jumbo helpt klanten etentjes plannen Pagina 19 - Hoe is het met Wouter van Kooij van Hoogvliet Voorschoten Pagina 19 - One-stop-afvalcollecting bij EMTÉ Supermarkten Pagina 39 - De buitendienst van Peijenburg Pagina 39
Dat maakte de formule al eens duidelijk tijdens de presentatie van een onderzoek naar de wenselijkheid van buurtsupers in september. Vandaag verbond algemeen directeur Sjaak Kranendonk er ook een doelstelling aan in de media. Het beoogde marktaandeel komt uit op nog eens 128 Spar-winkels, waarvan een deel in de grote steden. De binnenstedelijke supermarkt wordt steeds populairder in de strijd om meer marktaandeel. Ook AH heeft net aangekondigd 150 nieuwe to go’s te zullen openen (in Nederland en Duitsland). Veel benieuwder ben ik echter naar foodconcepten vanuit hele andere hoeken, die diezelfde gemaksklant moeten behagen. De minimarkten van de Hema bijvoorbeeld, waarover meer in dit nummer. Echt helder wanneer er meer handen en voeten aan een verdere uitrol gegeven wordt, wordt niet duidelijk. Duidelijk is wel dat terwijl de nieuwe nummer twee van Nederland de komende tijd opnieuw tot aan zijn nek in de verbouwingen zit, we zeker ook op de ‘kleintjes’ moeten letten: die zullen steeds meer aan terrein winnen. Lianne Kooistra
SuperIntrowinnaars De winnaars van de SuperIntro’s zijn bekend. Ook dit jaar liet Vakblad Supermarkt supermarktondernemers- en medewerkers, inkopers en branchekenners aangeven welke introducties in 2011 de meest spraakmakende waren. Na een zorgvuldige selectie van de reacties werden er uiteindelijk 48 categoriewinnaars gekozen en een overall winnaar. Daarnaast worden er awards toegekend aan de beste verpakking, landelijke winkelvloer actie en beste promotie. De winnaars zijn inmiddels op de hoogte gesteld en worden bekendgemaakt in de eindejaarsspecial van 30 december.
Hoogvliet het best toegankelijk Supermarkt Hoogvliet in de wijk Overvecht, Utrecht is door het Solgu uitgeroepen tot best toegankelijke winkel van de provincie Utrecht. De Maak Plaats!-prijs is uitgereikt aan bedrijfsleider Arno Koot. Het Solgu behartigt de belangen van iedereen in Utrecht die een handicap of chronische ziekte
heeft. Juryleden van het Solgu hebben winkels in Utrecht beoordeeld en daarbij onder meer gelet op de toegankelijkheid voor gehandicapten en de behulpzaamheid van het personeel. Supermarkt Hoogvliet is door de jury na diverse beoordelingen uitgeroepen tot best toegankelijke winkel.
C1000 aangeslagen 9 december gaat de boeken in als een zwarte bladzijde voor de supermarktbranche. Afgelopen vrijdag kwam bij het schietincident in Almelo een medewerkster van C1000 Schelfhorst in de winkel om het leven. C1000 reageerde dezelfde avond nog met de woor-
den: “Een verschrikkelijk bericht dat ons, de ondernemer en de directe collega´s erg raakt. Ons medeleven gaat uit naar de familie, vrienden en collega´s van het slachtoffer. C1000 Schelfhorst is zaterdag 10 december gesloten gebleven.
Spar wil kleinere filialen De vraag naar supermarkten in buurten en kleine kernen neemt toe, blijkt uit onderzoek van kruideniersketen Spar in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam. Dat meldt de Financiele Telegraaf. Het maatschappelijk belang van buurtwinkels is volgens de onderzoekers hoger dan de aanwezigheid van een huisarts, school of openbaar vervoer. Spar wil daarom in 2012
Vakblad Supermarkt
3
ACTUEEL
Thema's Broodbeleg
In de huidige samenleving zijn verantwoorde keuzes van groot belang. In broodbeleg valt nog een slag te maken. Pagina 7
Afslankproducten
Tijdens de feestdagen wordt massaal genoten van eten en drinken. In december wordt er nauwelijks aan de lijn gedacht, of toch wel? Pagina 10
Slagerijafdeling
tientallen buurtsupers en kleine filialen in binnensteden openen. Directeur Sjaak Kranendonk noemt een marktaandeel van 3,5% (tegenover het huidige aandeel van 2,5%) haalbaar. “‘De meeste van onze concurrenten hebben moeite om een winkel met weekomzetten van tachtig- tot honderdduizend euro rendabel te houden. Wij kunnen dat wel.”’
Steeds meer vlees wordt voorverpakt geleverd. Veel slagerswerk wordt aan het begin van de keten gedaan. Pagina 21
Keurmerken
Sjaak Kranendonk.
Supermarkten denken steeds bewuster en duurzamer. Er zijn zoveel keurmerken dat het nauwelijks nog bij te houden is wat voor wat staat. Pagina 23
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 2
12-12-11 12:20
door. leid r voor
Vakblad Supermarkt
4
Pardoel weg bij Sligro Sligro’s directeur foodretail Johan Pardoel zal per 1 maart 2012 zijn dienstverband bij het Veghelse concern beëindigen. Dat maakte Sligro vrijdagochtend 25 november bekend in een persbericht. Pardoel was sinds september 2008 werkzaam als directeur foodretail van Sligro Food Group. Hij zal zijn carrière voortzetten buiten de foodretail. Sligro Food Group zal het opvolgingsproces op korte termijn in werking stellen en Pardoel zal tot 1 maart 2012 actief leiding blijven geven aan de foodretail-activiteiten.
AH-franchiser bouwt school
Cees van der Poel (links).
AH-franchiser Cees van der Poel heeft op 30 november een school in Benin geopend. “Dit project is ontstaan in juli naar aanleiding van gesprekken met een diplomaat van dat land die bij ons heeft gewerkt”, zegt Van der Poel. In augustus kocht de Dordrechtse AH-franchiser privé 10.000 m2 grond in het Afrikaanse Benin om verschillende projecten te kunnen realiseren. Voor een bedrag van € 45.000 werd er binnen zeven weken een school en klein sportveldje voor driehonderd kinderen gerealiseerd. Op 22 november reisde Van der Poel af naar Benin voor het eindresultaat. Op het programma stonden een ontmoeting met een delegatie van buitenlandse zaken, ontvangst bij de president van het land en de opening van de school in Boukombe met een dorpsfeest.
ACTUEEL
Steun voor 3FM-actie Jumbo biedt consumenten net als voorgaande jaren in samenwerking met Coca-Cola de mogelijkheid om eenvoudig een bijdrage te leveren aan de jaarlijkse 3FM Serious Request-actie. De actie is door Jumbo’s overname van C1000 ook van kracht op de fili-
alen van C1000. Tussen 7 en 24 december kunnen consumenten hun statiegeldflessen (alle merken) inleveren bij hun Jumbo of C1000 en de statiegeldbon in de daarvoor bestemde inleverboxen deponeren. Als partner van 3FM Serious Request zal Coca-Cola de waarde van de bonnen, gecombineerd met de opbrengst van de andere Coca-Cola-initiatieven, doneren aan de 3FM-actie. Om extra aandacht voor de actie te krijgen, zal er een ‘Coca-Cola 3FM Serious Request Super Tomra’ rondrijden.
Deka-app: aangepast op gezin In navolging van verschillende andere supermarktformules met een eigen app heeft ook DekaMarkt nu een app voor zowel iPhone als Android. De Deka-app helpt bij het kiezen van een gerecht dat past bij de smaakvoorkeuren en gezinssamenstelling. De app past de benodigde hoeveelheden per ingrediënt aan. Het zoeken en vinden van recepten gaat op basis van gerechttype,
keukenvoorkeur of trefwoord. Het is mogelijk om de ingrediënten van een recept direct op een digitaal boodschappenlijstje te zetten. Recepten kunnen gedeeld worden via Facebook, Twitter en e-mail en met de geïntegreerde QR-reader is het mogelijk om de ingrediënten uit het DekaMagazine of van het receptkaartje in de winkel op het digitale boodschappenlijstje te plaatsen.
PLUS wint Nima Award Plus heeft de NIMA Award 2011 in de categorie Duurzaam Ondernemen gewonnen. Dat werd 24 november tijdens het bijbehorende event in het Miele Inspirience Center in Vianen bekendgemaakt door de jury. PLUS won het van de andere genomineerden in die categorie: KLM en Jumbo. Uit vele inzendingen waren vijf kanshebbers per categorie gekozen die tot 20 oktober hun case konden voorbereiden om uitgeroepen te wor-
den tot finalist van hét Marketing Event van 2011. (Foto: Maarten de Kok Fotografie)
Strijd Na vier maanden (bijna) alleen maar tussen de poepluiers te hebben gezeten, kan ik mijn supermarkthart weer ophalen. Jumbo heeft ‘even’ aangekondigd C1000 over te nemen en in het Belgische supermarktklimaat is een grote concurrentiestrijd gaande. Over de overname van C1000 is al veel gezegd, met name de strijd bij onze zuiderburen trekt daarom nu mijn aandacht. 2012 belooft voor de Belgische supermarkten een bittere strijd om de klant te worden. De ketens moeten alles uit de kast halen om stand te houden. Dat belooft wat. Interessant is vooral ook de rol die Albert Heijn binnen dit alles gaat spelen, aangezien de keten al voor aardig wat nervositeit heeft gezorgd en onlangs aankondigde binnen vijf jaar naar vijftig Belgische winkels streven. Ik volg het nieuws op de
Sligro nominatie Horecava
voet en blijf ondertussen de
Sligro is als leverancier van het product Maison Niels de Veye (hartig concept) genomineerd voor een Horecava Innovation Award. Het concept omvat achttien hartige gerechten van hoog niveau, die gemak-
mijn vertrouwde supermarkt
kelijk en snel te bereiden zijn. Ambachtelijk bereide convenience, met veel verantwoorde en duurzame ingrediënten. “Over alle aspecten is goed nagedacht”, zo wordt omschreven in het juryrapport.
luiers - en de rest - gewoon bij in Nederland kopen. Marloes Kleijer
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 3
12-12-11 07:15
Sligro blijft nadrukkelijk om zich heen kijken De rek is uit de groei van EMTÉ en Sligro moet er iets aan doen om de supermarktformule meer op de kaart te zetten. Dat was zo ongeveer de strekking van het artikel dat op 6 december in de Telegraaf verscheen naar aanleiding van de ‘gemiste kans’ in de slag om C1000. “Ik heb vol verwondering naar deze kort-door-de-bocht-reacties zitten kijken. Wij kijken nog steeds heel nadrukkelijk om ons heen, maar landelijke spreiding is voor ons geen ultiem doel”, aldus Sligrowoordvoerder Wilco Jansen. EMTÉ heeft tien kwartalen op rij groei laten zien. Het afgelopen kwartaal, Q3, heeft Sligro de markt niet verslagen en bleef de groei steken. “Als wij de afgelopen kwartalen net als veel andere formules een wisselend beeld hadden laten zien, was er waarschijnlijk geen probleem geweest. Omdat we constant groei hebben laten zien, lijken die kwartalen na één minder sterk kwartaal niet meer mee te tellen”, verzucht Jansen. In het bewuste artikel stelt de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) dat de winstgevendheid van EMTÉ sterk te wensen overlaat. Sligro wist echter dat het concern op termijn wat zou moeten inleveren op die groei en maakt zich niet druk om de financiële positie van zijn retailtak. “Die is bijzonder goed en winstgevend te noemen.”
Vakblad Supermarkt
5
aChTErgronD
Kralen rijgen
Het Veghelse concern heeft serieus gekeken naar C1000, maar Jansen wil nog maar eens benadrukken dat het bedrijf in dit proces niet tot een bieding is gekomen. “Het kan toch niet zo zijn dat als één partij ‘ja’ zegt, de niet meebiedende rest als verliezers beschouwd wordt? Voor de buitenwacht lijken wij ons bestaansrecht te lenen aan overnames van grote partijen, maar overnames zijn voor ons geen kwestie van omvang, maar van passen. Sanders is een mooi voorbeeld van een perfecte match die volledig te integreren was binnen EMTÉ. Zelfs binnen foodservice hebben we daar van kunnen profiteren.” Bij Sligro vergelijken ze expansie dan ook steevast met ‘kralen rijgen’. Dat geldt ook voor de foodservice-
Assortimenttechnisch wil Sligro de retailtak nog meer laten profiteren van de groothandelsachtergrond in de toekomst. Zo zijn Olitalia-olijfoliën uit de Sligro ook in de EMTÉ’s terug te vinden.
(EMTÉmedewerker) “We kijken nadrukkelijk naar andere supermarktpartijen, maar hebben geen doelstelling in een specifiek aantal winkels”, zegt Sligro-woordvoerder Wilco Jansen.
tak. “Daar zitten regelmatig kleine partijen tussen en soms ook een grote klapper, zoals VEN destijds.”
Profiteren foodservice
Nu EMTÉ de ombouw van de voormalige Golff-winkels er bijna op heeft zitten, zijn er mogelijkheden voor nieuwe stappen. Dat beaamt ook Jansen. In het Masterplan van Sligro staat beschreven dat de partij met EMTÉ de ambitie heeft binnen een aantal jaar het marktaandeel (nu 2,9%) te vergoten naar 5 tot 10%. Of het nou PLUS, Vomar, Hoogvliet, Deen of een andere club uit het Superunie-gamma is die een logische nieuwe kraal aan de Sligro-armband zou zijn, daar kunnen ze bij Sligro helemaal niets over zeggen. “Wij kijken altijd naar andere kandidaten wanneer zich die mogelijkheden voordoen, maar sec een specifiek aantal winkels of bijvoorbeeld landelijke spreiding is geen doel-
stelling.” Operationeel zijn de zaken op orde en het ‘verversen’ van de winkels om ze aan te laten sluiten op de formule-uitgangspunten is ook in een laatste stadium beland. De winkels staan er strak bij volgens Jansen. Assortimenttechnisch wil het concern de retailtak nog veel meer laten profiteren van de groothandelsachtergrond in de toekomst. “Op het gebied van vis, vlees en gebak hebben we al slagen gemaakt, maar voor andere categorieën valt nog veel meer te profiteren van de kennis en kunde die we hebben vanuit Sligro. De foodservice-klant maakt hele andere keuzes en laat zich leiden door kwaliteit. Ook de consument stelt steeds meer eisen aan feitelijke kwaliteit en smaak. Binnen EMTÉ zullen we daar in de toekomst veel meer op inspelen.” Lianne Kooistra
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 24
09-12-11 14:37
Vakblad Supermarkt
6
Italiaanse bio-jam verovert Nederlandse harten Wie in Italië in een willekeurige keukenkast kijkt, zal de biologische confituren van Fiordifrutta tegenkomen. Het merk is namelijk al ruim vijf jaar op rij de bestverkochte jam in Italië. Natoli distribueert in de Benelux het assortiment van Rigoni di Asiago, waar onder meer Fiordifrutta onder valt.
In het natuurwinkelsegment in Nederland heeft de biologische jam een plek in het basisassortiment weten te bemachtigen. Praktisch alle natuurwinkels hebben een breed basisassortiment Fiordifrutta op ooghoogte in het schap staan. Het assortiment is in een supermarkt via het shop-inshop-kanaal te verkrijgen, via het biobest-concept, dit is een mininatuur/speciaalzaak in verschillende supermarkten, bijvoorbeeld in C1000 en PLUS. “Ik geloof in dit concept, omdat het een opening naar de grote distributie is”, zegt Erik Baggen, eigenaar van Natoli. Het geeft zowel de natuurwinkel als de supermarkt een mogelijkheid om aan elkaar te refereren. Logistiekcentrum Verona.
De producten geven vanzelfsprekend herkenbaarheid voor beide segmenten. Dat kan volgens mij alleen maar goed zijn. Een consument die in de natuurwinkel komt, doet ook in een supermarkt zijn boodschappen en andersom trekt het nieuwe light-users naar de iets traditioneler natuurwinkel. Het product is niet alleen aantrekkelijk wegens de unieke smaak en kwaliteit, ook prijstechnisch zit het goed in elkaar. Het blijft toegankelijk voor de consument.”
Uniek product
Het basisassortiment bestaat uit confituren en marmelades in 25 variëteiten en is geproduceerd van geselecteerd biologisch fruit. Een
groot gedeelte van dit fruit wordt speciaal geteeld door Rigoni di Asiago zelf op eigen boerderijen in Italië en Bulgarije. “In eigen laboratoria wordt iedere batch gecontroleerd op de afwezigheid van chemische residuen, pesticiden, kunstmatige meststoffen en zogenaamde plantbeschermers”, zegt Baggen. Ondanks dat de Italiaanse keuken om zijn traditionele gerechten bekend staat, is Fiordifrutta geen traditioneel geproduceerd product. “Het wordt namelijk niet gekookt en bevat geen toegevoegde suikers. Fiordifrutta wordt bereid op zeer lage temperaturen en gezoet met enkel suikers uit het fruit. Dat geeft smaak en behoudt vitaminen, mineralen en antioxidanten. De productie is uniek en de uiterst moderne productiefaciliteiten garanderen een zuiver en veilig product. Het product en de productiemethoden worden gecontroleerd door Bioagricert.”
Honing
gemakkelijk tot een homogene emulsie te verwerken door het te verwarmen, maar hierdoor verliest het product zijn unieke eigenschappen. De honing van Rigoni di Asiago wordt koud geslingerd en verwerkt, hierdoor blijven de authentieke eigenschapen en smaak behouden. Dit wordt op het etiket gecommuniceerd.” Natoli gaat honing in 300-gramspotten distribueren. “Door het gevarieerde aanbod gespecialiseerde honing die we verkopen, merken we dat er meer vraag is naar kleinere verpakkingen.”
Naast biologische confituren en marmelades creëert Rigoni di Asiago honing en chocoladespread onder het merk Nocciolata, die eveneens door Natoli wordt gedistribueerd. “De chocoladespread is een belangrijke pijler die snel liefhebbers krijgt”, zegt Baggen. De rauwe honing wordt al sinds 1921 gemaakt door het Italiaanse bedrijf. “Honing is www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 20
09-12-11 11:28
7
THEMA BROODBELEG
Vakblad Supermarkt
“Vis is nog moeilijk te integreren in de broodmaaltijd” In een samenleving, waarin obesitas steeds grotere vormen aanneemt, zijn verantwoorde keuzes van groot belang. Te beginnen bij het het belangrijkste moment van de dag: het ontbijt. In broodbeleg valt nog wel een gezondheidsslag te maken. Marian Kramer, voorzitter van de Beroepsvereniging Gewichtsconsulenten Nederland: “Een verantwoorde keuze hoeft niet perse een slanke keuzes te zijn”. Gezonde keuzes zijn er genoeg te maken binnen broodbeleg, geeft Kramer aan, die vanuit haar dagelijkse beroepspraktijk veel te maken heeft met overgewicht. “Desondanks weet de consument zonder uitleg niet goed wat te kiezen. Men gaat er al snel vanuit dat de consument de verpakking leest en kan begrijpen, maar een voedingswaardendeclaratie zegt de consument nou eenmaal niets.”
Educatie
Consumenten moeten vooral gaan vergelijken in de supermarkt, vindt Kramer. De hagelslag met de pindakaas en de pindakaas met de jam. Op het gebied van hartig beleg is het voor consumenten nog lastiger. “Bij verse vleeswaren op de bediendingsafdelingen staat er immers niets op de verpakking over voedingswaardes. De consument weet vaak niet eens dat salami een worstsoort is. Daarnaast is het voor consumenten duidelijk dat 20+- of 30+-kaas een mager alternatief is voor vettere kazen, maar komen de meeste mensen bij vleeswaren niet veel verder dan rookvlees.”
Kramer pleit dan ook voor een logischere segmentatie op de vleeswarenafdelingen van gezonder en minder gezond. Kramer vervolgt: “Supermarkten zouden ervoor kunnen kiezen om hun klantenmagazine in te zetten om de consument een stukje educatie bij te brengen met betrekking tot gezondere keuzes. Daarnaast zijn receptenkaartjes niet alleen geschikt voor het avondmaal, maar ook voor de broodmaaltijd”. De Beroepsvereniging Gewichtsconsulenten geeft al op kleine schaal rondleidingen door supermarkten om uitleg over producten te geven en ziet daarin een concept dat ook landelijk toepasbaar zou zijn. “Zonder met een belerend vingertje te wijzen, kun je consumenten wel laten zien waar het verschil in producten zit en hoe je een etiket leest. Iedereen is er uiteindelijk bij gebaat als er meer bewustere keuzes worden gemaakt. En bewust hoeft lang niet altijd een slanke keuze te zijn.”
Patricia Schutte, woordvoerder van het Voedingscentrum, ziet een verbetering op het gebied van gezondheid. “De innovaties op dat vlak bevinden zich in een beginnend stadium, maar zoet broodbeleg bevat al minder suiker.”
het Voedingscentrum, ziet over het algemeen wel een verbetering op het gebied van gezondheid. “De innovaties op dat vlak bevinden zich in een beginnend stadium, maar zoet broodbeleg bevat minder suiker en ontbijtgranen minder verzadigd vet en minder suikers.” Schutte tekent daarbij aan dat ook producenten de receptuur van hun bestaande producten wel wat meer onder de loep mogen nemen. “Ook groente en fruit zouden vaker onderdeel kunnen uitmaken van de broodmaaltijd. Het is aan de industrie om het aanbod aantrekkelijk te maken.”
Vis integreren
Schutte ziet voor vis nog veel kansen als broodbeleg. Consumenten lijken dit echter nog moeilijk te integreren te vinden in hun broodmaaltijd. Maar een kleinverpakking ingeblikte sardines kan bijvoorbeeld een mooi gezond product zijn voor bij de broodmaaltijd. Overigens liggen er ook al enkele initiatieven voor vis als onderdeel van de broodmaaltijd (zie kader). “Retailers zouden de consumenten wel beter moeten helpen op ideeën te komen door second placement-presentaties van visproducten bij de broodafdeling. De vindbaarheid kan beter.”
Beginnend stadium
Patricia Schutte, woordvoerder van
Goed alternatief: boterhamvis
“Bij verse vleeswaren staat niets op de verpakking over voedingswaardes. De consument weet vaak niet eens dat salami een worstsoort is”, aldus Marian Kramer, voorzitter van de Beroepsvereniging Gewichtsconsulenten Nederland.
Het lijkt op boterhamworst, maar is gezonder en van vis en geroosterde paprika gemaakt. Studenten van de Hogeschool van Amsterdam wonnen met hun concept voor ‘boterhamvis’ de zevende Voedingscentrum Bachelors Award voor gezonde innovaties. De jury prees hen om de duurzaamheidsaspecten en de betaalbaarheid van het product. Boterhamvis zou gemaakt worden van een duurzaam gekweekte witvis en in handige plakjes voor op de boterham in de supermarkt komen te liggen. Daarmee is het een gezond alternatief voor het hartige broodbeleg dat vaak vrij veel ongezonde vetten bevat. Omdat het niet zo duur hoeft te zijn, is het een product dat kan aanslaan bij een brede doelgroep.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 23
09-12-11 10:51
Vakblad Supermarkt
8
December is hét moment voor blauwaderkaas December is de feestmaand bij uitstek. “Mensen zitten dan gezellig bij elkaar en genieten van lekkere kaas”, aldus René van Beek, commercial manager bij Arla Foods amba. Castello® Blue en Castello® Danablu horen daar volgens hem zeker bij. “Kerst is de belangrijkste periode voor blauwaderkaas.” Deze kazen ontbreken dan ook niet in ‘De Smaak van Denemarken’, het receptenboek dat Arla in samenwerking met VisitDenmark enkele maanden geleden heeft gelanceerd.
Recept om de consument op weg te helpen Minitaartjes met blauwaderkaas
150 gram tarwebloem 75 gram boter 75 milliliter kookroom 16 aluminiumbakjes (circa 6 centimeter in diameter) 8 cherrytomaten 3 eieren 2,5 deciliter slagroom 1 snufje grof zout versgemalen peper 300 gram verkruimelde Castello Danablu 50 gram geroosterde zonnebloempitten -
Arla heeft twee blauwaderkazen onder de merknaam Castello® in de supermarkten liggen: Castello Blue en Castello Danablu. Castello Blue is een zachte, romige blauwaderkaas. Castello Danablu heeft een karakteristieke pittige smaak. Het geheim achter deze kaas is gehomogeniseerde room en een bijzondere schimmelcultuur. De Castelloblauwaderkazen hebben een aantrekkelijke marge voor retail bij een adviesprijs van € 2,19 voor Castello Blue 150 gram en € 1,39 voor Castello Danablu 125 gram. Van Beek: “Veel Nederlandse
consumenten zijn niet bekend met blauwaderkaas. 40% van de consumenten eet het en zij eten de kaas gemiddeld vijf keer per jaar”. Hier ligt volgens hem een taak voor de retailers. “Retailers moeten blauwaderkaas vaker laten proeven en de consument op die manier over de drempel trekken. Als de consument eenmaal Castello Blue of Castello Danablu heeft geproefd, zeker in warme gerechten, is hij om.”
Optimale smaak
De consument kijkt daarnaast te veel naar de tht volgens de
-
Meng de boter door het meel tot een korrelige massa. Voeg kookroom toe en kneed het deeg snel tot een deegbal. Rol het deeg uit en verdeel over de 16 aluminiumbakjes. Laat de aluminiumbakjes minstens een halfuur in de koelkast staan. Snijd de tomaten in tweeën. Klop de eieren, de room, het zout en de peper door elkaar. Leg de kaas en de zonnebloempitten in de aluminiumbakjes en vul af met de eimassa. Leg een halve tomaat in elk bakje. Bak de taartjes in het midden van de oven, circa 18 minuten op 225 graden.
commercial manager van Arla Foods. “De consument koopt kaas het liefst met een zo lang mogelijke tht. Dat is eigenlijk fout, omdat kaas dan vaak nog niet rijp is. Hoe dichter blauwaderkazen tegen de tht aan zitten, hoe beter de smaak is. Daarbij komt dat blauwaderkaas het beste een uur van tevoren uit de koelkast gehaald kan worden om op kamertemperatuur optimaal op smaak te komen. Hier ligt een taak voor de retail.”
Voldoende voorraad
Castello Blue en Castello Danablu komen goed tot hun recht in diverse koude en warme gerechten, zo laat Arla in De Smaak van Denemarken zien. “Dit receptenboek is anders
ingedeeld dan andere receptenboeken”, zegt Van Beek. “In het receptenboek leest men over de tradities en gewoontes van Denemarken, de charmes van de seizoenen, gezellige gemoedelijkheid (hygge), Deense natuur en de hippe kant van het land. Tussendoor vindt men per thema gemakkelijke, bijzondere en gezonde recepten met producten van Arla.” Lezeressen van de bijlage ‘Vrouw’ van de Telegraaf kunnen het receptenboek deze maand gratis bestellen. Ze betalen alleen de portokosten. Van Beek tot slot: “Retailers doen er verstandig aan voldoende Castello Blue en Castello Danablu op voorraad te hebben in december, gezien de verhoogde vraag tijdens de feestmaand”.
Voor meer informatie: Arla Foods amba Tel.: 033-2476222 www.arla.nl www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 18
09-12-11 10:49
9
ACHTERGROND
Ruim een jaar geleden maakte HEMA bekend zijn pijlen te zullen richten op het supermarktsegment met de introductie van de HEMA Minimarkt. Een negende minimarkt is op komst, maar de proefperiode is nog altijd in volle gang. “Het is een lange pilot, maar we willen het concept maximaal kunnen neerzetten. We zijn nog zoekende in de optimalisatie”, zegt Judy op het Veld, hoofd corporate communicatie bij HEMA. In de media werd de komst van Hema’s Minimarkten ook wel beschreven als het antwoord op de stappen van Aholddochter AH in de non-food. De Minimarkten zouden in het leven zijn geroepen op aandringen van klanten die om meer levensmiddelen vroegen. Het concept werd aangekondigd als
Tot hoe ver kan HEMA zijn assortiment stretchen?
pilot van zes maanden voor er eventueel overgegaan zou worden tot landelijke uitrol. Een jaar later is het nog altijd stil. Volgens een HEMA-ondernemer uit Midden-Nederland die wat rondvraag heeft gedaan, zou HEMA niet ontevreden zijn over de resultaten. Toch zouden de Minimarkten volgens hem meer dienen als testomgeving voor regulier assortiment en zou er geen sprake zijn van landelijke uitrol, zo zegt hij tegen Vakblad Supermarkt. Op het Veld reageert verbaasd en ontkracht deze bewering. “Dat wij niet van plan zijn de minimarkten verder uit te rollen, klopt niet. We kijken in al onze marktgebieden waar wat het beste zou zijn. Het is een lange pilot, maar we willen het
Opmerkelijke ontwikkeling Dat HEMA nog even pas op de plaats maakt wat betreft een verdere uitrol van de HEMA Minimarkten is volgens foodservicespecialist Jan Willem Grievink niet zo gek. “Volgens de economische wetten is het opmerkelijk dat de crisis het proces alleen vertraagt, maar niet wegdrukt. Het concept waarbij de consument in feite meer betaalt voor dezelfde kilocalorieën speelt zo in op gemak, dat de consument het er voor over heeft. Consumenten in onder meer Rotterdam en Arnhem reageren in ieder geval heel goed op de Minimarkten. HEMA profiteert met zijn Minimarkten en huidige locaties van de consument die zijn laatste boodschappen nog moet doen en deze combineert met zijn normale shoppertrip.” Volgens Grievink hebben dergelijke shoppertrips meer nieuwe concepten nodig. “Dan kun je denken aan HEMA, maar ook aan IKEA. Uiteindelijk zullen we steeds meer naar maaltijdwinkels gaan.” Grievink ziet wel ruimte voor een landelijke uitrol van de HEMA Minimarkt. Als je de omzet afzet tegen de veel hogere supermarktomzetten zullen de Minimarkten geen directe concurrentie vormen. “Maar ze zullen wel wat wegsnoepen.”
Vakblad Supermarkt
HEMA nog steeds zoekende in optimalisatie Minimarkt Nieuwe Minimarkten HEMA begon zijn pilot met zeven Minimarkten: Rotterdam, Amsterdam (twee), Amstelveen, Den Haag, Utrecht en Nijmegen. Een aantal weken terug werd een achtste HEMA Minimarkt geopend in de Amsterdamse Reguliersbreestraat. In januari 2012 wordt de negende pilot toegevoegd, ook in Amsterdam. Het betreft de HEMA-vestiging die sinds juni 2010 gevestigd is in het hoofdkantoor op de NDSM-werf, een plek waar de minimarkt momenteel nog geen directe concurrentie heeft. De NDSM-werf wordt de komende tien tot vijftien jaar ontwikkeld tot een stuk stad. De HEMA-vestiging op de NDSM-werf heeft momenteel al veel vers in zijn assortiment en een aanzienlijke wand met koelingen. concept maximaal neer kunnen zetten. We zijn goed in hardwaren en mode, maar vers food is toch een tijdrovende, andere tak van sport.”
Meer vers
“Er wordt nog constant gesleuteld aan het assortiment. We zijn nog zoekende in de optimalisatie”, vervolgt Op het Veld. De hardlopers in de Minimarkt worden waar mogelijk op grotere schaal wel geïmplementeerd in de reguliere HEMA-winkels. “Fruit doet het bijvoorbeeld heel goed in de minimarkt. Ook in de ‘gewone’ Hema’s hebben we nu meer seizoensgebonden fruit zoals druiven, sinaasappelen of zelfs pompoen.” De eerdergenoemde HEMA-ondernemer verwacht dat het concern van zuivel, zoals eieren, boter en zuiveldrinks een nog groter mikpunt zal maken dan dat het nu al is. Sinds eind november heeft HEMA aan zijn assortiment bovendien ook bloemen (onder meer tulpen en gerbera’s) toegevoegd.
bijschaven en zijn assortimenten goed wil laten aansluiten op de lokale marktomstandigheden. De vraag blijft dan tot hoe ver HEMA zijn assortiment kan stretchen? Dat zal uitvoerig getest worden. Maar HEMA is sterk in food en er zitten flink wat mensen met een nadrukkelijke foodachtergrond.” Van Aalst geeft tot slot aan dat er ook tal van andere zaken meespelen momenteel. “De uitbreiding van de stand alone-winkels op treinstations, verstorende invloeden zoals een achterblijvend consumentenvertrouwen en - niet te vergeten - het feit dat HEMA nog altijd in de etalage staat, spelen mee in de periferie. Voorop staat dat de toenemende convergentie tussen foodretail en foodservice kansen biedt.” Lianne Kooistra
Convergentie
Marcel van Aalst, retaildeskundige van het EFMI, reageerde vorig jaar in de media positief op HEMA’s supermarktconcept. Ook hij vindt dat het lang stil blijft. “Maar ik kan me voorstellen dat HEMA alles eerst nadrukkelijk wil
De hardlopers in de Minimarkt worden waar mogelijk geïmplementeerd in de reguliere HEMA’s.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 37
09-12-11 13:04
Vakblad Supermarkt
10
thema afSlanKproDucten
Gezond eetpatroon is geen hype De feestdagen staan voor de deur en dat houdt in dat er massaal wordt genoten van veel eten en drinken. De alcoholische drank is op bijna elke kerstdis te vinden en de vettige oliebollen doen op oudejaarsavond hun intrede. In december wordt er nauwelijks aan de lijn gedacht, of toch wel?
In de eerste acht maanden van dit jaar is de omzet van afslankproducten enorm gestegen. Dat blijkt uit een onderzoek van Marktonderzoekbureau SymphonyIRI Group. Daarmee vormen slimming-producten de grootste groeier binnen supermarkten en drogisterijen. Tot nu toe steeg de omzet van afslankproducten binnen beide kanalen met 52%. Daarmee lijkt het afvallen niet meer voorbehouden aan goede voornemens aan het begin van het jaar, maar worden afslankproducten het gehele jaar door gebruikt. “Op lange termijn zien we spectaculaire stijgingen van dit segment. De markt is in vier jaar tijd ruim verdubbeld”, zegt Ronald Laureijsen, business insights director bij SymphonyIRI. Martin Schaaij, head of sales Nutrition & Santé Nederland, ziet ook een duidelijke trend in de traag, maar zeker groeiende penetratie van het gebruik van afslankproducten door de Nederlandse consument. “Door
zowel vrouwen als mannen”, zegt Schaaij. “Deze trend wordt gevoed door het groeiende gezondheidsbewustzijn enerzijds en de groeiende aandacht voor het uiterlijk anderzijds. Meer en meer consumenten willen dus afslanken of hun gewicht op peil houden, maar ze willen daar dan weer niet al te veel moeite voor doen. Dat maakt het succes van de proteïnerijke afslankprogramma’s en eiwitrijke shakes en repen. Dit sluit aan bij de groeiende vraag naar verantwoorde én makkelijke afslankdiëten.”
Slimming-groep
Bij Jumbo Supermarkten ziet men na een jarenlange teruggang de verkopen in slimming-producten weer toenemen. “Mensen gaan steeds gezonder eten. Maar door weinig tijd wordt vaker gebruikgemaakt van gemakkelijke producten uit het assortiment. De categorie is op dit moment groeiende, maar kan minder goed gaan lopen als er bijvoorbeeld een hype ontstaat over een nieuw dieet dat op de
De trend wordt gevoed door het groeiende gezondheidsbewustzijn enerzijds en de groeiende aandacht voor het uiterlijk anderzijds.
markt wordt gebracht”, zegt Bart Wullems, category manager slimming-producten bij Jumbo. Momenteel is het segment bij Jumbo in vier merken verdeeld, namelijk Atkins (low carb), Weight Care, Modifast regulier en ProtiPlus Modifast (eiwitrijk). “De introductie van nieuwe concepten van Modifast, Atkins en Weight Care hebben, in combinatie met de gestegen vraag en aandacht voor afvallen en obesitas, gezorgd voor deze enorme omzetplus”, zegt Wullems. Daarnaast is diversiteit een opvallende ontwikkeling die de category manager constateert. “Er zijn meer smaken en producten voor verschillende gebruiksmomenten. De consumenten zoeken naar een totaalconcept, waarin men kan kiezen uit variëteiten en smaken. Het is ook belangrijk dat de verantwoordelijke op de winkelvloer de juiste uitleg en voorlichting over het product en het gebruik ervan aan de consument kan geven”, zegt Wullems. De slimming-groep valt bij Jumbo binnen de categorie dieet-reform. “Slimming presenteren we in duidelijke merkblokken, waarin de consument keuze heeft binnen een merk. Indien de consument gekozen heeft voor een bepaald dieet wil hij hier een keuze in hebben. De breedte van het assortiment bepaalt de groei van de groep.”
Koolhydraten Momenteel is het segment bij Jumbo in vier merken verdeeld, namelijk Atkins (low carb), Weight Care, Modifast regulier en ProtiPlus Modifast (eiwitrijk).
De run van consumenten op onder meer Sonja Bakkers geadviseerde eierkoeken staan wellicht in menig ondernemersgeheugen
gegrift. Tegenwoordig is deze hype verdwenen en lijkt het er op dat consumenten meer en meer kiezen voor een gezond eetpatroon. In januari stelde SymphonyIRI ook al vast dat Sonja Bakker op haar retour was en merkte het marktonderzoekbureau tegelijkertijd de comeback van slimming-producten op die weinig koolhydraten en veel eiwitten bevatten. “Dat dit geen incident was, bewijzen de cijfers”, zegt Laureijsen. “Een low carb-dieet wordt steeds meer geaccepteerd. Dat komt onder meer door de positieve en succesvolle verhalen in de media en van bekende mensen”, zegt Vincent Huinck, director international marketing bij Atkins. Het Atkins-dieet staat in het teken van het drastisch beperken van koolhydraten (carbs) en staat lijnrecht tegenover veel diëten die voornamelijk om het beperken van calorieën en vetten draaien. “Er is meer vergrijzing; hoe ouder mensen worden, des te belangrijker een goede gezondheid is. Vervolgens zien we dat mensen tijdens een economische crisis teruggaan naar de basis en meer in zichzelf investeren door middel van opleidingen, sporten en een gezond eetpatroon. Als laatste punt is er de medische noodzaak. Overgewicht brengt een verhoogt risico op ziektes met zich mee. Dit zijn zaken die mensen bewustmaken van het belang van een gezond eetpatroon. Doordat Atkins een gezonde eetwijze pretendeert en de Atkins-producten mensen helpen op moeilijke momenten, doet dat de verkopen
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 41
12-12-11 07:14
Vakblad Supermarkt
11
Eiwitrijke diëten De meest opvallende ontwikkeling in de markt het afgelopen jaar is volgens Schaaij bij uitstek de snelle groei van de eiwitrijke afslankproducten. “De aanzet daarvoor werd gegeven na de zomer van 2010 met de introductie van Modifast ProtiPlus in de drogisterij. Het afgelopen jaar heeft dit concept een enorme groei gekend en year to date maakt het reeds 20 à 25 % uit van de markt voor maaltijdvervangers (IRI, MAT w44). Het bijzondere aan deze introductie is het ‘aanzuigeffect’ op de overige productcategorieën in de afslankmarkt: door de hoge interesse in eiwitrijke diëten kennen de overige afslankoplossingen eveneens een stevige groei. Opvallend is ook dat binnen alle segmenten goede groeicijfers te zien zijn. Of het nu drinks, repen, poeders of snacks zijn; alle producten, merken of segmenten laten naast het introductiegeweld van proteïnerijke producten een fantastische groei zien. De opkomst van het proteïnesegment heeft dus in ieder geval geen kannibaliserend effect op de overige segmenten.” van Atkins positief beïnvloeden”, zegt Huinck.
Kansen en bedreigingen
Huinck ziet voor het slimmingsegment genoeg kansen in de toekomst. “De bewustwording groeit en daarmee ook het productassortiment. Het zou mij niets verbazen als een supermarkt binnenkort met een eigen merk aan afvalproducten komt. Dat zien we niet als een bedreiging. Het geeft juist een groter platform. Aan de andere kant wordt het voor een eigen merk wel moeilijk om echt terrein te winnen. Low carbproducten zijn relatief duurder, omdat koolhydraten en suikers goedkope grondstoffen zijn en
daar goede en gezonde vervangende ingrediënten voor moeten komen.” Een bedreiging ziet Huinck in gehypete diëten. “Deze diëten kennen in januari en voor de zomer een piek, maar dragen niet bij aan een constant gezond eetpatroon.” Volgens Schaaij liggen de kansen in een nog betere samenwerking tussen retailers en merken. “Tegelijk ligt hier ook de bedreiging voor een verdere doorgroei van het segment. De ruimte die momenteel aan de afslankcategorie wordt gegeven, is ongeveer identiek aan twee à drie jaar geleden, terwijl de markt ondertussen gegroeid is met een factor twee à drie. Er zijn bovendien segmenten bijgeko-
Een low carb-dieet wordt steeds meer geaccepteerd. Dat komt onder meer door de positieve en succesvolle verhalen in de media en van bekende mensen”, zegt Vincent Huinck, director international marketing bij Atkins.
De meest opvallende ontwikkeling in de markt het afgelopen jaar is volgens Martin Schaaij, head of sales Nutrition & Santé Nederland, bij uitstek de snelle groei van de eiwitrijke afslankproducten.
men die volledig on-top-off-omzet en marge genereren, terwijl de bestaande segmenten ongeziene groeicijfers laten zien. Een categorie die zo sterk groeit, smeekt gewoonweg om extra shelfspace. Zeker indien a-merkaanbieders ook voor 2012 weer een scala aan broodnodige introducties op de plank hebben klaarliggen. Deze introducties zorgen voor
de invulling van een duidelijke consumentenbehoefte en dus een verdere doorgroei van de categorie. Onze oproep aan de distributiepartners is dan ook om eens goed te kijken welke productcategorieën in de buurt van het afslankschap misschien oververtegenwoordigd zijn qua aantal referenties in verhouding tot hun omzet én marge-potentieel.”
Verschuiving “Mensen worden steeds bewuster over hun eetgedrag, ook vanwege tv-programma’s waarin men met overgewicht wordt geconfronteerd. Ook de aandacht voor dikke kinderen zet mensen aan het denken”, zegt Gera van den Bergh, docent Nutrition & Marketing aan de Universiteit van Den Haag. Ze ziet dat bewust oplettende mensen momenteel kiezen voor een eiwitrijk dieet, zoals het Dr. Frank-dieet. “Hiermee valt men in de eerste maanden veel af, maar als je het na een jaar vergelijkt met een energiebeperktdieet is er geen verschil.” Van den Bergh constateert een groei van lightproducten op de winkelvloer. “Of het echt helpt is een vraag. Maar producten magerder en plantaardiger maken en minder vet toevoegen, is wel positief voor de gezondheid.” Kansen zijn er volgens van den Bergh vooral in het biologische en duurzame segment. “Als mensen bewuster met voedsel omgaan zullen ze anders gaan eten. Vandaar ook de beweging slow food. Fast food bevredigt namelijk niet, als je dat op hebt, heb je geen bevredigend gevoel, heel snel heb je weer honger. Een trend die hierbij aansluit is de ontwikkeling van lagere scholen om een schooltuin bij te houden, zodat de kinderen hierover leren en in de supermarkt herkennen.” Van den Bergh ziet de categorie functional foods, zoals fruitontbijt en fruitdrankjes, in de toekomst groeien. “We leven in een snelle maatschappij waarin we snel onze behoeften willen bevredigen. Dus niet een hele sinaasappel schillen, maar wel snel een fruitdrankje als soort vitamineshot nemen en hiermee het knagende gevoel wegnemen dat men eigenlijk fruit moet eten. Functional Foods worden ook gezien als vervanger van het traditionele ontbijt.”
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 42
12-12-11 07:14
Vakblad Supermarkt
12
Gezonde win-win-winsituatie met Atkins Een goede gezondheid en een slank uiterlijk worden steeds belangrijker voor mensen. Consumenten zijn dan ook continu bezig met weight management. “Mannen gaan eerst meer bewegen en passen vervolgens hun eetpatroon aan. Vrouwen doen precies het tegenovergestelde”, zegt Vincent Huinck, director international marketing bij Atkins.
Het is voor mensen al lange tijd belangrijk hoe zij er uitzien, de laatste jaren kan daar de bewustwording van een goede gezondheid aan worden toegevoegd. “Dat heeft een aantal redenen”, zegt Huinck. “In de eerste plaats is er meer vergrijzing; hoe ouder mensen worden, des te belangrijker een goede gezondheid is. Vervolgens zien we dat mensen tijdens een economische crisis teruggaan naar de basis en meer in zichzelf investeren door middel van opleidingen, sporten en een gezond eetpatroon. Als laatste punt is er de medische noodzaak. Overgewicht brengt een verhoogt risico op ziektes met zich mee.”
Atkins-dieet
Deze zaken maken mensen bewust van een gezond eetpatroon en dat is duidelijk terug te zien in de verkopen van Atkins. Het Atkins-dieet staat lijnrecht tegenover veel diëten die voornamelijk om het beperken van calorieën en vetten draaien en waar mensen niet blijvend bij afvallen.
Het Atkins-dieet staat in het teken van het drastisch beperken van koolhydraten (carbs). “Overgewicht is een onbalans in de stofwisseling. Het lichaam spreekt in de verkeerde volgorde energiebronnen aan, met als gevolg dat men aankomt. Te veel koolhydraten en suikers worden in het lichaam niet verbrand, maar worden opgeslagen als vet. Atkins is er op gericht de stofwisseling weer te herstellen met een gezonder eetpatroon door middel van een goede balans in eiwitten, vetten en de juiste koolhydraten.”
Producten
De productrange van Atkins is onder te verdelen in drie categorieën: ontbijtproducten onder de Day Break-range, de Advantagereeks met ‘hongerstillers’/snacks en de Endulge-producten die een volwaardig alternatief voor een tussendoortje bieden. “Zo zit er in deze reeks chocoladerepen echte chocolade, maar dan met slechts 10% van de suikers die
gewone repen hebben”, zegt Huinck. “De producten zorgen ervoor dat het dieet gemakkelijker vol te houden is en we zijn druk bezig met het uitbreiden en innoveren van het assortiment. Momenteel zijn we aan het onderzoeken wat de juiste, nieuwe producten zijn, we denken bijvoorbeeld aan ‘uitdelen’, ‘hartig’ en ‘maaltijden’. We verwachten dit eind volgend jaar te kunnen uitrollen.”
Educatie
Daarnaast is het voor de ondernemer interessant om te weten dat het Atkins-assortiment voornamelijk bestaat uit producten die het volgen van het dieet gemakkelijker maken. In het Atkinsafvalboek worden receptsuggesties gedaan en deze ingrediënten worden vervolgens door de
consument bij de supermarkt gekocht. Uit een recent shopperonderzoek, gehouden door SymphonyIRI, blijkt dat de kassaaanslag twee tot drie keer hoger is zodra de supermarkt een Atkins-assortiment biedt”, zegt Marcel Heijboer, international brand manager bij Atkins. Om dit gegeven nog meer kracht bij te zetten, is er op de nieuwe website - die komend voorjaar de lucht in gaat - een tool ingebouwd waarmee mensen hun gezonde Atkins-boodschappenlijstje kanten-klaar kunnen samenstellen. “Daarnaast wordt de website nog verder uitgebouwd met onder meer een mealplanner, gratis diëtist en productinformatie, zodat we mensen een nog betere voorlichting kunnen geven. Deze mogelijkheid is op de verpakkingen vrij beperkt, maar er is wel de mogelijkheid om educatie omtrent Atkins op de winkelvloer te geven door middel van onder meer een display met producten en productinformatiefolder. Hierdoor worden de producten toegankelijker en levert het voor iedereen - ondernemer, consument en Atkins - een win-winwinsituatie op. We nodigen geïnteresseerden dan ook uit om te informeren naar de mogelijkheden om in aanmerking te komen voor een Atkins-display.” Huinck: “Atkins is bewezen effectief en gezond. De methode is gratis en dus laagdrempelig en gemakkelijk vol te houden.” En dat weet ook de Amerikaanse actrice Courtney Thorne Smith, zelf al twaalf jaar enthousiast Atkins volger. Zij gaat in een tv-commercial, die vanaf januari te zien is, de categorie nog meer aanjagen en de mensen bewustmaken van de voordelen van Atkins en het bijbehorende gezonde eetpatroon.
Voor meer informatie: Atkins Benelux b.v. Tel.: 06-24483403, Rob Muntendam www.atkins.com
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 38
09-12-11 15:10
13
KERSTPROGNOSE 2011
In de aanloop naar de kerst maken alle formules hun speciaal afgestemde assortiment bekend. De folder is een effectieve klantentrekker in deze: uit cijfers van het GfK blijkt dat een op de twee consumenten gebruikmaakt van de folder voor hij zijn kerstaankopen doet. GfK verwacht daarnaast een flinke omzetpiek van € 775 miljoen voor de aankomende kerst.
reguliere shoppingtrip in 2010 voor 33,6% van belang, rond de kerst is dat maar liefst 38,4%. Gewoonte en de winkel in de buurt hebben, blijven relevant, zij het minder.
Acties
Mensen eten nog steeds meer thuis.
Supermarkten verwachten voor de feestdagen van 2011 een nieuwe omzetpiek. Volgens GfK zal de omzet tijdens kerst en Oud en Nieuw met 2,8% stijgen van € 1,3 miljard vorig jaar tot € 1,34 miljard. De lange aanloopweek tot aan de kerst maakt dat GfK een omzet in week 51 prognotiseert van € 775 miljoen. Prijs is het afgelopen jaar met de kerst relatief belangrijk geweest bij de keuze van de supermarkt. Deze factor is tijdens een
Vooral de folder is van belang bij de kerstaankopen. Bijna een op de twee consumenten maakt er volgens GfK gebruik van. De magazines spelen een minder belangrijke rol (4,4%). Albert Heijn geeft consumenten dit jaar de mogelijkheid een kalkoen te reserveren die een paar dagen voor kerst afgehaald kan worden. In de Allerhande (oplage van 2.8 miljoen) die dit jaar de boeken in gaat als de dikste en meest uitgebreide tot nu toe, komt kalkoen dan ook veelvuldig terug. Ook Spar heeft de kalkoen centraal gesteld in zijn magazine. Jumbo prijst zijn handige kerstplanner aan op de voorkant van zijn magazine en C1000 roept momenteel consumenten via
Inspireren Consumenten kijken voorafgaand aan de kerstboodschappen voornamelijk naar de folder van de supermarkt. Uit cijfers van GfK blijkt dat consumenten zich vooraf laten inspireren door de volgende media: Folder van de winkel Tijdschrift van de winkel Reclame in dagblad Reclame in H-A-H-blad Reclame op tv of radio Per post, e-mail of internet Geen van de genoemde
48,5 4,4 5,3 18,0 7,5 19,1 29,1
(Kerst: wk 50 en 51)
% % % % % % %
51,7 5,3 5,2 15,3 7,1 14,4 30,0 (2010)
% % % % % % %
Vakblad Supermarkt
De helft van de consumenten geïnspireerd door kerstfolder Wild De kersttijd is de tijd dat de schappen in de meeste supermarkten weer vol liggen met wild. Volgens de Gezondgids van december en januari zijn de meeste hazen, filets, boutjes en gevogelte dat door het leven gaat als ‘wild’ kweekwild. Alleen PLUS heeft herten, reeën en zwijnenvlees dat afkomstig is van de Veluwe. Dat verklaart misschien ook de grote prijsverschillen. PLUS vraagt volgens de GezondGids € 44 voor een kilo gerookte-eendeborstfilet, C1000 € 25. Een kilo hertenbiefstuk kost bij Aldi € 17,48 en bij C1000 € 39,95. Dat laatste schetst dan weer de verbazing omdat het wild van Aldi ‘wilder’ is dan het kweekwild van C1000. radiocommerials op om lokaal te informeren naar de proefavonden die op grote schaal worden gehouden. Spar en Attent hebben eerst een actie laten lopen waarbij de klant heeft kunnen sparen voor korting op luxere kerstproducten. EMTÉ profiteert van de kwaliteit van groothandelstak Sligro en laat de consument ook dit jaar weer gerechten bestellen die een dag van te voren vers gekookt en verpakt worden. Zo maar wat branchevoorbeelden, die de strijd tussen supermarkten laat zien om de meeste winkelwagentjes gevuld te krijgen.
Online
Albert Heijn heeft niet alleen een uitgebreide Allerhande in fysieke uitvoering, ook biedt de marktleider de Kerst Allerhande aan op de iPad. Slim, want 19,1% van de consumenten oriënteert zich eerst op internet of via de post/e-mail tegen 14,4% gedurende de rest van het jaar. Veel supermarkten geven hun klanten ook de mogelijkheden online te bestellen en ook PLUS heeft dit jaar een online-bestellijst gelanceerd via starteenwinkel.nl met vlees-, vis-, brood- en banketproducten die afgehaald kunnen worden in een winkel naar keuze.
in 2010 op eerste en tweede kerstdag thuis of bij vrienden en kennissen, maar ging in elk geval niet uit eten. Mensen zijn vooral meer bij vrienden en kennissen gaan eten. Was het in 2009 nog 8,9% van de consumenten die dat deed, in 2010 kwam dit percentage uit op 9,7%. Concurrentie in de kerstboodschappen komt dit jaar ook uit een andere hoek voor de supermarktketens: La Place heeft zijn besteltak La Place@Home uitgebreid met thuisbezorging en zal ook op eerste kerstdag thuis bezorgen. Een unieke service waarmee het foodservice-bedrijf de foodretail een stap voor is en duidelijk inspeelt op de behoefte aan thuis eten.
Thuis eten
Consumenten eten nog altijd meer thuis rond de kerstdagen door de crisis. Circa 80% bleef
De Allerhande van AH is dit jaar ook op de iPad te lezen.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 39
09-12-11 15:11
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 30
09-12-11 11:01
“Jumbo gunt ons een goede snee brood” In eerste instantie was er sprake van veel verbaasdheid toen bleek dat Jumbo de partij was die C1000 uit de etalage haalde en er een bedrag voor neerlegde van € 900 miljoen euro, zo bleek na een belronde net na de eerste aankondigingen. Nu, zo’n tweeënhalve week later, is het idee geland en wachten ondernemers van Jumbo en C1000 tot de overname meer gestalte krijgt. Jumbo heeft flink in de buidel moeten tasten om de tweede grootste retailer van Nederland te kunnen bemachtigen. Doordat het Veghelse concern gelijk met een serieus bod kwam, werden andere spelers, die ook nog in de running waren, in één klap van de tafel geveegd. Waar CVC in
eerste instantie uitging van een beoogd bedrag tussen de € 600 en € 800 miljoen, kocht Jumbo C1000 voor maar liefst € 900 miljoen. Een flinke investering voor Jumbo, die ook nog een flinke duit in de zak moet doen om veel van de winkels vervolgens om te bouwen.
Op 673 plaatsen in Nederland is er momenteel een Jumbo of C1000 te vinden.
Alle vertrouwen Mario de Veij, C1000-ondernemer in Bergen op Zoom: “Ik kijk zeer positief aan tegen de overname en hoor ook veel positieve geluiden uit de markt. Het is een versterking van het C1000-merk. Ik denk ook dat dit de beste keuze is geweest als je naar de mogelijkheden kijkt. De overname moet natuurlijk nog worden voltooid, maar ik heb er alle vertrouwen in. Met name het synergievoordeel waar men achter de schermen mee aan de slag gaat, is heel gunstig voor ons, dat is immers onze marge. Er gaan vast nog wel verschuivingen plaatsvinden in sommige marktgebieden, maar ik heb er alle vertrouwen in dat wij C1000 blijven. Jumbo heeft zo’n enorm bedrag neergelegd voor C1000 dat ze wat ‘goed’ is ongetwijfeld in hun waarde willen laten”. Mario de Veij.
Ombouwkosten
Uitgaande van het huidige winkelbestand van C1000 komt het er op neer dat er 120 winkels zijn die al omgebouwd zijn naar C1000 Rood, negentig winkels zullen volgens reeds gemaakte afspraken nog omgebouwd worden naar de Rode formule en van de resterende 213 winkels is nog onduidelijk wie overgaat naar C1000 Rood of wie Jumbo wordt. Een gemiddelde ombouw van C1000 naar Jumbo kost zo’n € 1.200 per vierkante meter volgens de berekeningen van retaildeskundige Erik Hemmes. In sommige gevallen zal een verbouwing haalbaar zijn voor € 1.000 per vierkante meter. Uitgaande van een gemiddelde C1000winkel (circa 1.000 m2) kost een ombouw dus ongeveer € 1,2 miljoen. Als Jumbo van plan is bijna de helft (circa honderd) van de winkels die nog geen Rood wordt om te bouwen, is daar dus nog eens een investering van € 120 miljoen mee gemoeid. Het ligt voor de hand dat Jumbo uiteindelijk wel een deel van de (minder renderende) winkels en winkels op punten met een oververtegenwoordiging zal afstoten om zo ook de schuld die Jumbo
heeft opgebouwd te verlagen. Jumbo-cfo Ton van Veen zei tijdens de persconferentie in Amsterdam al alle vertrouwen te hebben die schuld net zo snel af te kunnen bouwen als bij Super de Boer het geval was en is.
Vakblad Supermarkt
15
ACHTERGROND
Concurrentiepositie
Voorop staat dat er spannende tijden aanbreken in 2012. De ombouwfase van Super de Boer naar Jumbo is nog in volle gang en ook de tachtig Super de Boer-winkels die doorverkocht zijn aan C1000 zijn nog in een afrondend traject. Als al die voormalig groene puien straks geel of rood geverfd zijn, komt het winkelbeeld er heel anders uit te zien. Een aantal plaatsen heeft duidelijk te maken met een duidelijke positie van Jumbo/C1000. In Heerenveen waar onder meer Jumbo-multi-franchiser Yke Kooistra een winkel heeft, zitten twee Jumbo’s en C1000 op een steenworp afstand van elkaar. “Ik denk dat de overname in dat marktgebied wel kansen voor ons kan bieden”, zegt Kooistra. Veenendaal is ook een plaats waar C1000 en Jumbo met vier filialen een flinke vinger in de pap hebben. Kees van Doorn: “We hebben hier sowieso veel supermarkten. Als je het per vierkante meters bekijkt en de vier Jumbo/ C1000-filialen afzet tegen die van de concurrentie, valt het wel mee. Hoogvliet, Albert Heijn en Aldi hebben hier bijvoorbeeld
Dezelfde doelstellingen William Wahle, C1000-ondernemer in Leusden: “Als ondernemer hebben we geen invloed gehad op de overname. Het was gewoon een kwestie van afwachten en ik denk dat we blij mogen zijn dat Jumbo de ‘winnende’ partij is geworden. Jumbo is een familiebedrijf dat groot is geworden door hard te werken. De doelstellingen sluiten goed aan bij die van C1000. Ik denk bovendien dat de familie Van Eerd het ons gunt om een goede snee brood te verdienen. Ze doen er goed aan om door te gaan met twee formules; aan de ene kant de sterke ‘every day low pricing’-formule Jumbo en aan de andere kant C1000 met sterke acties, veel vers en lokale betrokkenheid. Ik vraag me wel af of dit in de toekomst ook nog realistisch is”.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 43
12-12-11 11:58
16
Vakblad Supermarkt
Afwachten Robbert-Jan Bruins: “Ik zie de toekomst rooskleurig tegemoet; dit is de beste oplossing voor C1000. Het is nog te vroeg om uitspraken te doen hoe alles zal verlopen, daarvoor moet eerst meer inhoud gegeven worden aan de uitwerking. Welke winkels worden C1000 en welke niet, dat is natuurlijk de vraag. Het gevoel dat de hele case meer als fusie wordt behandeld dan als een overname, zoals de directies naar buiten brachten, deel ik wel. Verder moeten we afwachten wat er gaat gebeuren. Voor nu is het business as usual, begin 2012 zullen de contouren waarschijnlijk verder ingevuld worden. Overigens vind ik de informatievoorziening goed en heb ik het idee dat daar echt de tijd voor wordt genomen”. De directie van Jumbo en C1000 laat van begin af aan doorschemeren vooral in het synergievoordeel te geloven.
ook flink wat vierkante meters met elk twee vestigingen. De 50%-grens ten aanzien van de concurrentiepositie hebben we in ieder geval lang niet”.
Wie wel
Jumbo hoeft zich niet te haasten met de ombouw; de formules
Robbert-Jan Bruins.
ging van de formules onzekere tijden met zich mee. Wie mag blijven en wie niet? Wie meedenkt met de partijen zal sneller verzekerd zijn van een leverancierscontract; Jumbo/C1000 heeft straks immers minder leveranciers nodig. Kw mag dan al grotendeels gezamenlijk ingekocht worden via
“Als de helft Jumbo wordt, kost dat € 120 miljoen” Liever collega's doen het beide goed, waardoor ze de tijd kunnen nemen voor de integratie. Het is de vraag of Albert Heijn gaat reageren met een prijzenslag of niet. De meningen daarover zijn verdeeld, hoewel de geluiden de laatste tijd meer doorslaan richting het uitblijven van een prijzenoorlog, omdat dat zowel Albert Heijn als Jumbo zou kunnen beschadigen. Wel of geen prijzenoorlog: voor fabrikanten brengt de samenvoe-
Bijeen, voor vers is het een hele andere zaak. Daar wordt nog met verschillende partijen gewerkt. Verschillende ondernemers geven aan dat er tot nu toe nog niet bekend is voor welke versleveranciers er in de toekomst gezamenlijk gekozen zal worden. Maar dat ook hier naar het veelbesproken ‘synergievoordeel’ gezocht zal worden staat vast. Lianne Kooistra
Kees van Doorn, Jumbo-ondernemer in Veenendaal: “Ik denk dat het een goede move is geweest. Als Jumbo en C1000 doen wat ze gezegd hebben en de aparte formules naast elkaar blijven bestaan, komt het wel goed. De sterke punten kunnen mooi verenigd worden. Daarnaast is het uiteraard altijd beter om collega’s te zijn in plaats van concurrenten. Ik verwacht wel dat er wat verschuivingen gaan plaatsvinden. Verder ben ik nu zelf voornamelijk druk met een grootscheepse verbouwing van mijn winkel. Ik ga het zelf wat rustiger aan doen. Dat lag al in de planning, maar dat heb ik nu vervroegd. De voormalig ondernemer van Super de Boer in Barneveld die het niet zag zitten om verder te gaan onder de Coop-formule, gaat het van me overnemen in Veenendaal. Ik ga me voornamelijk richten op de verbouwing en blijf mijn Op=op-shop wel aanhouden”.
Kansen per marktgebied Yke Kooistra, Jumbo-ondernemer van acht winkels in Friesland: “Ik denk dat het mooi is dat dit gebeurd is en ben heel blij dat mijn formule de partij is die C1000 heeft overgenomen. Verder moet ik zeggen dat ik er niet zoveel mee bezig ben geweest. Ik heb vier voormalige Super de Boer-winkels overgenomen en ben dus voornamelijk druk met het ombouwen en openen van winkels (8 december opende er nog een van de winkels van Kooistra plaats, red.) Ik denk dat de overname zeker kansen biedt. Als ik naar mijn eigen winkels kijk, is Heerenveen een plaats waar het samengaan met C1000 wellicht kansen biedt. Toch zal het vast nog twee à drie jaar duren voordat er echt zichtbaar iets gebeurd in de marktgebieden, verwacht ik”.
Kees van Doorn.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 44
12-12-11 11:56
UITING VAN LOF
17
Vakblad Supermarkt
De verborgen kracht van medewerkers Supermarktmedewerkers zijn verantwoordelijk voor de laatste ‘pitstop’ die een product maakt voordat hij bij de consument in de winkelkar belandt. Aan hen immers de taak om de vakken tijdig te vullen en zo out-of-stock te voorkomen. Vaak wordt klakkeloos aangenomen dat deze tussenstop zonder problemen verloopt. Een bedankje richting supermarktmedewerkers is hier - zo aan het einde van het jaar - echter zeker op zijn plaats. De taak van een supermarktmedewerker gaat natuurlijk verder dan alleen het vullen van vakken. Hij moet zich houden aan bepaalde schapvisies en dient ook kennis te hebben van de afdeling waarop hij werkzaam is. Wanneer de consument vraagt naar een nieuw product, moet de supermarktmedewerker weten over welk product het gaat. En wanneer er wordt gevraagd naar een lekkere wijn voor bij een visgerecht, moet de medewerker van de wijnafdeling een aantal goede suggesties kunnen doen. Fabrikanten en leveranciers zijn supermarktmedewerkers zeer dankbaar voor de kennis waarover zij vandaag de dag beschikken.
Motivatie
De supermarktondernemer speelt een belangrijke rol in het functioneren van zijn medewerkers. Zodra er meer openheid gecreeerd wordt naar de werknemers
en door hen te betrekken bij nieuwe plannen, wordt de motivatie groter. Het is belangrijk dat een ondernemer dicht bij zijn werknemers staat. Om de arbeidsproductiviteit te verhogen, zullen medewerkers het naar hun zin moeten hebben. Loyale medewerkers zijn gepassioneerd, krijgen veel aandacht binnen de organisatie en zijn per definitie gericht op het verwennen van klanten. De ondernemer moet dus tegelijkertijd aan vijf eigenschappen voldoen: klantgerichtheid, coachend leiderschap, tweezijdige communicatie, taakverantwoordelijkheid en een zekere mate van zelfsturing. Een positieve benadering leidt tot een concrete gedragsverandering op de winkelvloer en dus productiviteitsverhogend. Het oplossen van en omgaan met problemen voorkomt bovendien dat werknemers ziek worden. Ook aan de supermarktondernemers dus alle lof.
Quotes uit De buitendienst van... 2011 Fabrikanten en leveranciers komen graag over de vloer bij supermarkten, mede door de manier waarop supermarktmedewerkers hun werk doen, zo blijkt uit de rubriek De buitendienst van... van Vakblad Supermarkt: - Peter Assmann, field sales vertegenwoordiger retail bij Heineken Nederland: “Luisteren, afspraken nakomen en de handen uit de mouwen steken zijn belangrijke ingrediënten om tot een goede relatie en werksfeer te komen”. - Marcel Theijssen, winkel account manager bij Arla Foods in Nijkerk: “Het is belangrijk dat je goede contacten hebt met de klanten die je bezoekt”. - Mario van Haasteren, retail account manager bij Bavaria: “Ik kom graag bij klanten die ondernemend zijn, die met hun winkel bezig zijn en waar wij als Bavaria iets voor kunnen betekenen door bijvoorbeeld advies te geven over de schappresentatie, inzet van acties, promomateriaal en het toevoegen van innovaties”. - Bas el Bassa, service merchandiser bij Look-O-Look: “De interactie die je hebt als merchandiser, maar ook het resultaat van die interactie naar de uiteindelijke consument toe, voegt een belangrijke waarde aan dit werk toe”. - Koos Hammers, winkel account manager bij Zwanenberg Food Group: “Ik word blij van de interesse in onze categorie vleeswaren”. - Henri Visser, sales manager retail & foodservice bij CêlaVíta: “Ik kom graag bij supermarkten met een mooie versafdeling en gelukkig krijgt dit in Nederland veel aandacht”. - Willem Habing, accountmanager bij Red Bull: “Het draait voor een groot deel om het meedenken met de ondernemer en/of kw-chef om een zo goed mogelijke samenwerking neer te zetten en zo kansen op omzetmaximalisatie te benutten”.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 25
09-12-11 10:52
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 33
09-12-11 11:03
19
Vakblad Supermarkt
Jumbo helpt klanten etentjes plannen Jumbo Supermarkten heeft de nieuwe online service ‘Eet je mee?’ gelanceerd, waar klanten een etentje kunnen organiseren en een datum plannen. Frank Haagsman, manager corporate communicatie bij Jumbo: “ ‘Eet je mee?’ en de recepten zijn bedoeld voor mensen die zelf voor hun vrienden of familie een lekker menu op tafel willen zetten”. Via ‘Eet je mee?’ kunnen de gasten voor een etentje aangeven wanneer ze wel of niet kunnen. Vervolgens kunnen mensen in het systeem aangeven of ze bepaalde producten niet lusten of niet verdragen. De datumplannerfunctionaliteit is door Jumbo zelf ontwikkeld. Er zijn 210 recepten in de database opgenomen. Binnen zeven thema’s (Oosters, Nederlands, Lekker Snel, etc.) worden telkens drie keuzemogelijkheden aangeboden (voor/ hoofd/nagerecht) waarbinnen dan weer tien opties geboden worden. Haagsman: “In de toekomst zullen we dit uitbreiden naar
meerdere thema’s en meer recepten. Het toevoegen van eigen gerechten is momenteel ook al mogelijk. De bron van de recepten is onze receptendatabase op de website. Hiervan is een selectie opgenomen in ‘Eet je Mee?’ ”. Het huidige aanbod wordt vooralsnog een halfjaar aangehouden. Daarna volgt een update. Haagsman geeft aan dat er geen bezorgservice aan het concept gekoppeld zal worden. “‘Eet je mee?’ en de recepten zijn juist bedoeld voor de mensen die zelf voor hun vrienden of familie een lekker menu op tafel willen zetten.”
Verbeterde website
Tegelijkertijd met de introductie van ‘Eet je mee?’ lanceert Jumbo de verbeterde website van Jumbo Supermarkten. De vormgeving van de site is helderder en de website is gebruikersvriendelijker. Onder meer het navigeren en het zoeken van recepten en openingstijden is nu nog makkelijker geworden. “Mijn Jumbo
Hoe is het met...... De Hoogvliet aan de Veurseweg in Voorschoten, een Hoogvliet van het eerste uur, is geheel verbouwd en opende op 9 december haar deuren weer voor het publiek. De Hoogvliet in Voorschoten was zo’n veertig jaar geleden een van de eerste winkels die onder deze vlag geopend werd. Op dit moment is het de derde winkel die omgebouwd is en aan de laatste formule-uitgangspunten voor winkels groter dan 2.000 m2 is aangepast. De Hoogvliet in Voorschoten heeft haar winkeloppervlakte bijna zien verdubbelen: het vvo is met 1.000 m2 toegenomen tot 2.200 à 2.300 m2. Bedrijfsleider Wouter van Kooij is bijzonder tevreden. “De extra meters zijn voornamelijk ingevuld met meer assortiment in alle groepen, meer vers, een uitbreiding van non-food, een postagentschap en ruimer opgezette gangpaden.” Daarnaast heeft de
supermarkt de wijnafdeling met veel exclusieve topwijnen in een aparte hoek gepresenteerd. “Ook aan biologisch en fairtrade is erg veel ruimte gegeven. Naast het reguliere Hoogvliet-assortiment in biologisch hebben we ook nog veel extra assortiment. Hiermee behoort ons biologische assortiment tot het grootste van Nederland.”
Rigoureuze ombouw
“Dit is pas de derde winkel die zo rigoureus is omgebouwd”, zegt Van Kooij. “In tegenstelling tot de andere twee winkels hebben wij geen vierkante winkel, maar een veel langere winkel met gezellige hoeken. Daarnaast
is verder uitgebreid, gebruiksvriendelijker gemaakt en nu ook verweven door de website. Activiteiten van gebruikers op de website zijn door middel van een ‘activity stream’ op de homepage te zien”, aldus Haagsma. Bovendien gaat Jumbo gebruikers virtueel belonen voor hun activiteiten op de site, door middel van badges.
Wou Hoog ter van K o vliet Voor oij van schot en
hebben we nu drie ingangen (waarvan één voor gedistilleerd) in plaats van twee en een flink parkeerterrein met 120 plaatsen. De routing van de winkel is ook veranderd door de extra ingang.” Het kassapark is uitgebreid met een extra lijnkassa, waardoor het totaal uitkomt op tien. “Volgend jaar, als de test met de handterminals afgerond is, zullen we ook een van de eersten zijn die de nieuwe zelfscanapparaten zal inzetten”, geeft Van Kooij aan. De ‘Kr8chten van Hoogvliet’, de formuledoelstellingen die Hoogvliet dit voorjaar introduceerde en die de basis van de
formule vormen, lopen als een rode draad door de winkel. “Dat zie je bijvoorbeeld goed terug in de ruimte die er gegeven wordt aan de kinderfaciliteiten en de speelruimte: iets wat echt bij Hoogvliet hoort.”
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 27
12-12-11 09:30
Vakblad Supermarkt
20
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 35
09-12-11 11:38
21
THEMA SLAGERIJAFDELING
Vakblad Supermarkt
Van slagerij tot versspecialist Steeds meer vlees wordt voorverpakt geleverd aan de supermarkt. Efficiency, loonkosten en aangescherpte hygiënecodes hebben er voor gezorgd dat er veel meer werk voor in de keten plaatsvindt. “Er is geen supermarktslager meer die zelf nog zijn kip verwerkt en ook gehakt wordt steeds vaker voorverpakt aangeleverd”, zegt Jan Willem Sipma, hoofd accountmanagement bij SVO Opleidingen. De vraag naar op maat gemaakte vleesproducten wordt steeds kleiner. Waarschijnlijk omdat er tegenwoordig keuze genoeg is in voorverpakt en consumenten meer en meer geïnspireerd raken door culinaire tijdschriften en kookprogramma’s, waardoor ze al beter geïnformeerd de supermarkt in komen. Wellicht is de slager fysiek minder nodig, maar voor de uitstraling van de winkel is het wel goed. Een slager moet voornamelijk op de vloer zijn op de drukkere momenten in de winkel, de momenten dat de klanten binnen zijn. Een slager die ‘s ochtends vroeg begint en om 14.00 uur weg is, werkt niet meer. Sipma onderschrijft dit en denkt dat de toekomstige supermarktslager meer een gastheer of -vrouw en ambassadeur zal zijn. “Al zijn er links en rechts ook formules die juist wél zelf meer ambachtelijke handelingen verrichten of gaan verrichten om de formule te ondersteunen. Het kan twee kanten op.”
Gastheer of -vrouw
Er zijn verschillende formules die zich willen onderscheiden ten opzichte op de rest en dus
wel een slager/vleesspecialist op de winkelvloer willen. Formules, waaronder Jumbo, PLUS, C1000 en Albert Heijn XL zetten bijvoorbeeld heel duidelijk vleesspecialisten in. Er wordt echter meer voorverpakt aangeleverd en dus zal de rol van supermarktslager zich meer richten op specialiteiten, advies en klantcontact. Nu het op de winkelvloer van de supermarkt niet alleen meer aankomt op grote vleesvolumes, zal ook het type slager veranderen. “De huidige functie van supermarktslager verandert in een snel tempo en verschuift steeds meer naar een versspecialist die op verschillende verssegmenten binnen de supermarkt werkzaam kan zijn”, aldus Sipma. Denk hierbij aan vis, maar ook andere categorieën behoren zeker tot de mogelijkheden. “De functie kan zowel door vrouwen als mannen goed worden ingevuld als gastheer of -vrouw, aangezien zware productietaken tot het verleden behoren. Tevens zou deze functie ook een mooie uitdaging kunnen zijn voor mensen uit de horeca.”
Opleidingen
“Door deze ontwikkelingen ver-
Wellicht is de slager fysiek minder nodig, maar voor de uitstraling van de winkel is het wel goed.
anderen ook de opleidingstrajecten tot supermarktslager”, zegt Sipma. “Enerzijds worden opleidingen breder door bijvoorbeeld ook vis in het opleidingspakket te betrekken. Anderzijds worden ze specialistischer in die zin dat klantgerichtheid en productkennis een steeds groter onderdeel zal uitmaken van trainingen. De volledige vakkennis van vroeger zal in de toekomst minder aanwezig zijn op de werkvloer. Opleidingstrajecten worden ook steeds praktischer, bijvoorbeeld door aandacht te besteden aan het zo rendabel mogelijk werken met de training ‘snijden en verpakken van vleeswaren’.”
Ook voor vleeswaren geldt volgens Sipma dat het personeel op de afdeling meer en meer de rol van gastheer of -vrouw en adviseur zal vervullen. “Slechts beperkte snijhandelingen worden dan verricht op de winkelvloer.” Het is vooral van belang dat het vak onder de aanbracht van jongeren wordt gebracht. “Dat is iets om branchebreed op in te zetten.” SVO werkt op dit gebied samen met verschillende instanties. “Daarnaast zou het ook goed zijn als de retailer samen met ons dat traject ingaat en gezamenlijk vmbo-scholen bezoekt om zo voorlichting te kunnen geven.”
De beste vers vleesafdeling van Nederland
Er wordt tegenwoordig meer voorverpakt aangeleverd en dus zal supermarktslager zich meer richten op specialiteiten, advies en klantcontact.
Uit het Versrapport 2011 van onderzoeksbureau GfK komt EMTÉ voor de derde keer naar voren als de supermarkt met de beste vleesafdeling van Nederland. In dit onderzoek vraagt GfK aan zesduizend huishoudens om hun waardering uit te spreken over de versafdelingen van hun supermarkt. Klanten beoordelen de versafdelingen op vier aspecten: kwaliteit/versheid, ruime keuze in assortiment, aantrekkelijke aanbiedingen en lage prijzen.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 17
09-12-11 10:48
Vakblad Supermarkt
22
Halal moet ketenbreed gewaarborgd worden De implementatie van halal-vlees lijkt een nieuw stadium te hebben bereikt. Met geplande introducties van halal-producten in de categorieën diepvries en vleeswaren, lijkt een betere vertegenwoordiging van halal-gecertificeerde producten in zicht. Maar er zijn nog steeds veel slagen te maken. “Met name op het gebied van volledige ketenbeheer en duidelijkheid richting de consument”, aldus Ben Ali-Sallah van stichting Halal Correct Certification. De moslimconsument moet het vertrouwen hebben dat de producten voldoen aan de halal-norm. Door het ontbreken van een eenduidig, betrouwbaar keurmerk, gaat hij eerder naar een speciale slagerij. Supermarkten moeten hem dus serieuzer nemen. “Albert Heijn was lange tijd de enige die ervaring had met halal, maar ook andere ketens pakken het nu beter op. Bij C1000 en Jumbo liggen nu ook halal-gecertificeerde producten en binnenkort komt ook Hoogvliet daarbij. Naast regulier halal-vlees in schalen volgen er binnenkort ook meer diepvriesproducten en vleeswaren.” Met circa één miljoen moslims in ons land, die doorgaans meer vlees eten dan de autochtone
consument, móeten supermarkten ook wel wat doen op het gebied van halal. “Moslims eten zo’n 100 kilo vlees per persoon per jaar. Uitgaande van een gemiddelde vleesprijs van € 5 per kilo, komt dat neer op € 500 miljoen. Het aandeel dat supermarkten hierin hebben, is slechts 2%, terwijl dat gemakkelijk naar 10 of 15% kan”, benadrukt Ben Ali-Salah.
Ketenbeheer
Stichting Halal-Correct Certification is een onafhankelijke certificeringsorganisatie, die op meerdere terreinen actief bezig is geweest om de duidelijkheid rondom halal-certificering te vergroten. “Wij doen alleen nog maar zaken met toeleveranciers die van het begin tot
het einde van de keten volgens halal-normen werken, BRC- en HACCP-gecertificeerd zijn en hoge ISO-normeringen hebben. We eisen transparantie in de gehele keten. Tussenhandelaren gaan vaak alleen voor het certificaat en vertellen niet de hele waarheid, wij doen geen zaken met zulke bedrijven. Daarnaast hebben we goede afspraken met supermarktorganisaties. We geven hen uitleg, zodat formules meer zicht hebben op de ‘halal-vaardigheid’. Stichting Halal Correct is bovendien een goede ‘vakbond’ voor supermarkten op het gebied van dierenwelzijn.” Ben Ali-Salah merkt dat super-
markten de gesprekken als prettig ervaren.
Halal-consumenten
Supermarkten moeten kiezen voor halal-producten met een zichtbaar logo. Maar hoe wordt het logo bekend bij de moslimconsumenten zelf? “Het zal niet lang meer duren voor er een hahal-consumentenorganisatie zal komen. Vooral moslimjongeren vragen hier echt om.” Stichting Halal stimuleert de ontwikkeling, die geïnspireerd is op het Franse model. Dit zal bijdragen aan het vertrouwen van de moslimconsument in halal-producten in de supermarkt.
Diervriendelijk Wat ook nog steeds niet genoeg bekend is bij supermarkten, is dat halal-vlees en dierenwelzijn samengaan. “We nemen deel aan de groep ‘halal en dierenwelzijn’, die aangestuurd wordt door de Stichting Dierenrecht. In de groep worden heel veel aspecten van dierenrecht besproken en kunnen wij inzicht geven in de halal-methodes. Producten met Halal Correct- en Halal Plus-certificeringen voldoen aan de hoogste normeringen en geven de garantie dat het dier een goed leven heeft gehad. De dieren zijn zonder uitzondering revensibel verdoofd conform de Nederlandse wetgeving en ritueel geslacht conform halal-wijze. De biologische Halal Plus-certificering waarborgt bovendien de hele keten vanaf het fokproces van het dier tot het verpakken van het eindproduct”, aldus Ben Ali-Salah van Stichting Halal Correct Certification.
Ben Ali-Salah (links).
Voor meer informatie: Stichting Halal Correct Certification/ TQ HCC Tel.: 071-5235770 www.halalcorrect.nl www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 26
09-12-11 10:54
23
THEMA KEURMERKEN
Nederlandse supermarkten denken steeds groener, bewuster en duurzamer. Toch zijn er inmiddels zoveel verschillende keurmerken dat het voor de consument nauwelijks nog bij te houden is wat voor wat staat. UTZ, MSC, Max Havelaar, Halal Correct, IKB, Gras Keurmerken: het is zomaar een greep uit de omvangrijke collectie keurmerken die menig verpakking van levensmiddelen kan sieren. Supermarkten zien het belang van duurzaamheid. Duurzaamheidsexpert Frits Kremer deed op 30 november jongstleden in Trouw uit de doeken dat er de laatste jaren verandering is gekomen in de denkwijze van supermarktdirecties, die eerder nog leken te denken dat milieu nooit interessant zou kunnen zijn voor het grote publiek. Volgens Kremer loopt Albert Heijn voorop. De supermarkt heeft met de introductie van puur&eerlijk 'een meesterzet' gedaan in zijn optiek. Een simpele stap om een ingang te vinden bij de consument voor een duurzame gedachte. Puur&eerlijk is bovendien betrouwbaar, doordat het wordt gedekt door allerlei keurmerken: biologische producten zijn gecontroleerd door SKAL, op fairtrade-producten prijkt een Max Havelaar-
keurmerk, duurzame vis draagt het MCS-label en op vlees een Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming.
Fairtrade leeft
Uit verschillende onderzoeken blijkt echter ook dat het aantal keurmerken soms verwarring oproept bij de consument. Max Havelaar heeft daar weinig last van. “Met een naamsbekendheid van 90% blijft Max Havelaar hier buiten”, zegt Meike Koster van Max Havelaar. “Eerder dit jaar bleek uit het duurzaamheidkompas dat Max Havelaar en fairtrade op plaats één en twee staan als Nederlanders gevraagd worden om een duurzaam merk te noemen.” Het internationale fairtrade-initiatief waar Max Havelaar onderdeel van uitmaakt, heeft een geheel eigen kijk op wereldhandel. Het initiatief streeft
Appelsientje heeft de FSC Retail Award 2011 gewonnen voor het stimuleren van bewustwording bij consumenten over het belang van de FSC-gecertificeerde kartonnen drankverpakking.
Vakblad Supermarkt
Brede aandacht voor duurzaamheid laat keurmerken groeien Verduurzaming kalf, eend en lam Een recente troef voor Beter Leven is de ondersteuning van het Convenant Marktontwikkeling Verduurzaming Dierlijke Producten (MVDP) voor drie projecten om kalfsvlees, eend en lamsvlees te verduurzamen. Dit samenwerkingsverband van de Dierenbescherming met acht andere marktpartijen, waaronder het CBL en de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO), maakt zich sterk voor meer diervriendelijker geproduceerd voedsel. De drie initiatieven zijn erop gericht de ontwikkelingen naar een diervriendelijkere productie te stimuleren. naar een handelssysteem waarin boeren via markttoegang onder eerlijke handelsvoorwaarden hun machtspositie in de keten kunnen versterken, zodat ze structureel op eigen kracht kunnen werken aan een duurzame toekomst. Koster: “Hier zit een ontwikkelingsmodel achter dat overeenkomsten vertoont met andere keurmerken, maar ook verschillen in bijvoorbeeld de betaling aan boeren, waar fairtrade harde en afrekenbare afspraken over maakt in de keten. Een gegarandeerde minimumprijs en een investeringspremie stelt boeren in staat te investeren in duurzame ontwikkeling”.
FSC-voetbalplaatjes
Ook de in 1993 opgerichte Forest Stewardship Council (FSC) ziet een opmars van zijn keurmerk in de supermarktbranche. Waar het eerder - onder druk van Milieudefensie - nog vooral de bouwmarkten en tuincentra waren die aan de slag gingen met FSC, hebben het afgelopen jaar verschillende supermarktketens een stap gezet. Arjan Alkema, communicatie manager bij FSC Nederland: “Zo heeft Albert Heijn gebruikgemaakt van FSC-gecertificeerde kassabonnen en op de voetbalplaatjes was het FSC-keurmerk duidelijk afgebeeld”. Dat nog niet alle supermarktketens standaard gebruikmaken van FSC-papier voor hun kassabonnen of magazi-
nes heeft er volgens FSC vooral mee te maken dat pas sinds kort ‘ontdekt’ is dat FSC-certificering ook op papier van toepassing is. “Waar het aandeel hout met het FSC-keurmerk al langere tijd relatief hoog is, is er bij papier pas sinds een aantal jaren sprake van een aanzienlijke groei.”
Stap verder
Op artikelniveau zijn het voornamelijk kartonnen drankverpakkingen en toiletpapier die steeds vaker FSC-gecertificeerd zijn. “Supermarkten realiseren zich dat de keuze voor FSC-papier en karton bijdraagt aan bescherming van bossen wereldwijd. We beschouwen dit als een goede ontwikkeling, want er gaan enorme hoeveelheden papier om in deze branche”, licht Alkema toe. Het gebruik van FSCverpakkingen voor zuivelproducten en -dranken heeft de afgelopen tijd een enorme vlucht genomen. Superunie, winnaar van de FSC Retail Award 2010, was de eerste inkooporganisatie binnen de supermarktbranche die op grote schaal is overgestapt op FSC-gecertificeerde verpakkingen. Inmiddels is de inkooporganisatie ook overgestapt op gebruik van FSC-gecertificeerde omverpakkingen. Ook het samenwerkingsverband tussen TetraPak en FrieslandCampina heeft veel effect gehad op de zichtbaarheid van het FSC-logo en het marktaandeel FSC-papier op de Nederlandse
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 21
09-12-11 10:50
Vakblad Supermarkt
24
Supermarkten profiteren van 2x2-promotie Het is leuk. Het is lekker. En het is gezond. Groenten en fruit bieden volop kansen om een gezond en duurzaam profiel naar de consument te communiceren. In dit kader ontwikkelde marketing en expertisecentrum GroentenFruit Bureau het 2x2-icoon, dat staat voor elke dag twee ons groenten en twee keer fruit. bij alle GroentenFruit Bureaucampagnes wordt gebruikt, staat voor 100% puur en gezond en is beschikbaar voor telers, producenten, handel en retail. Ed van Venrooij, category manager agf bij Hoogvliet, ziet de aansluiting bij 2x2 als logische stap. "Een van de Krachten van Hoogvliet is ‘bewust en verantwoord’. Wij willen onze klanten helpen een bewuste keuze te maken als het gaat om gezonde voeding. De 2x2-campagne sluit hier naadloos op aan; groenten en fruit spelen een zeer belangrijke rol in de dagelijkse voeding van onze klanten." Ed van Venrooij, category manager agf bij Hoogvliet.
Veggipedia
GroentenFruit Bureau GroentenFruit Bureau is het marketing- en expertisecentrum voor en namens de groenten- en fruitsector. Met gerichte campagnes in binnen- en buitenland wordt het imago van groenten en fruit versterkt en de consumptie ervan bevorderd. GroentenFruit Bureau wil een concrete bijdrage leveren aan de volksgezondheid door het stimuleren van de consumptie van de dagelijkse aanbeveling 2x2 (twee ons groenten en twee keer fruit).
Bureau deze Veggipedia ook aan derden aan: door middel van een iframe widget kan de content van veggipedia ook op de andere website worden aangeboden. Parallel hieraan wordt wekelijks een van de producten uit de veggipedia onder de aandacht gebracht. Op 1 december aanstaande is de nieuwe kalender beschikbaar.
In zijn algemeenheid is het kennisniveau over groenten Steeds meer supermarkten, zoals en fruit laag bij de gemiddelde Deen, Hoogvliet, MCD en Emté, consument. Kennis over vercommuniceren de gezonde bood- krijgbaarheid, maar ook toepasschap van 2x2. Daarnaast zijn sing- en bereidingsmogelijkheden diverse supermarkten voornezijn nagenoeg onbekend. Om mens de 2x2-boodschap op hun consumenten te helpen met eigen manier te implementeren in het maken van een bewust Floriade 2012: hun communicatie. Er zijn diverse gezonde keuze is op de website Voor het eerst zal pal op de haakjes waarop de communicavan GroentenFruit Bureau, die grens met Duitsland de Wereld tie opgehangen kan worden. Zo jaarlijks meer dan een miljoen Tuinbouw Expo Floriade plaats7 | 29-11-2011 wordt er goed gebruikgemaakt unieke bezoekersConcept trekt, een vinden. Het is dé kans voor van de generieke communicatieVeggipedia ingericht. In deze versbedrijven en -initiatieven kracht. ‘wikipedia voor groenten en om de nabije en verre wereld te Ontdek Partnership fruit’ bevinden zich meer dan overtuigen van de producten en Logische stap diensten die Nederland rijk is. Floriade Huis van de honderdvijftig Smaak producten met Het 2x2-icoon, dat centraal staat informatie. Met ingang van 17 GroentenFruit Bureau zal ook in de driejarige EU-campagne en november biedt GroentenFruit vertegenwoordigd zijn op de Floriade 2012. GroentenFruit Floriade 2012 Huis van de Smaak. Bureau heeft als aangewezen uitvoerder van de inzending voor groenten, fruit en champignons de afgelopen maanden hard gewerkt aan een zinnenprikke-
lend paviljoen, die op de website van de organisatie al te zien is. Het evenement vindt plaats van 5 april tot en met 7 oktober 2012 in Venlo. Met naar verwachting twee miljoen bezoekers, waarvan de helft uit Duitsland, biedt deze 'horticulturele' belevenis volop kansen.
Voor meer informatie: GroentenFruit Bureau Tel.: 079-3470808 www.groentenfruitbureau.nl info@groentenfruitbureau.nl www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 8
09-12-11 14:19
Vakblad Supermarkt
In het assortiment diepvries en verse vis heeft een groot deel van het wildgevangen aanbod het MSC-keurmerk al.
markt. De onlangs op de verpakkingen van Appelsientje gevoerde FSC-campagne heeft hier een grote bijdrage aan geleverd. Beide organisaties zijn hiervoor beloond met de FSC Retail Award 2011. Alkema: “Voor alle bedrijven binnen de supermarktbranche is het goed om eens stil te staan bij hun papierverbruik. Of dat nou het printpapier, het relatiemagazine of de omverpakkingen zijn, iedereen kan kiezen voor papier met het FSC-keurmerk en zo zijn bijdrage leveren”.
Extra inspanning
Ook het aanbod van verantwoorde vis zit sterk in de lift. Consumenten kunnen inmiddels
voor de meeste vissoorten de goede keuze maken. Dat blijkt uit de zesde editie van de VISwijzer van het Wereld Natuur Fonds (WNF) en Stichting De Noordzee die in november 2011 is verschenen. Het aantal visproducten met het verantwoorde MSC-keurmerk is gestegen en meer vissers willen die certificering bemachtigen. Supermarkten zijn als grootste visverkopers goed op weg om hun visassortiment te verduurzamen. Ook haalden bijna alle supermarkten dit jaar de ernstig bedreigde paling en andere ernstig overbeviste soorten uit hun schappen. Sandra Mies, communications officer manager Benelux bij MSC: “De ambitie om eind dit jaar het wildgevangen assortiment voor 100% met MSCkeurmerk te verkopen is nog niet gehaald. Daarentegen is het aanbod aan MSC gecertificeerde vis in Nederland wel behoorlijk toegenomen: consumenten hebben inmiddels een keuze uit meer dan 1.100 producten met MSCkeurmerk. In het assortiment diepvries en verse vis heeft een groot deel van het wildgevangen aanbod het keurmerk al. Met een krachtige extra inspanning is het voor deze categorieën echter mogelijk om de ambitie nog te halen”. Voor het conservensegment ligt het wat lastiger. Vooral de beschikbaarheid van tonijn uit MSC-gecertificeerde visserij is nog te beperkt om aan de vraag van de Nederlandse supermarkten te voldoen. De beschikbaarheid van
Consument bewuster van duurzame vis Momenteel zijn er ruim 1.100 producten met het MSC-keurmerk in Nederland te verkrijgen, waarvan het grootste gedeelte in de supermarkt te koop is. Wereldwijd gaat het om meer dan 12.000 producten in tachtig landen. De bekendheid van het MSC-keurmerk is spectaculair toegenomen, laat Sandra Mies, communications manager Benelux bij MSC weten. “In 2008 had de Nederlandse consument nog nauwelijks van MSC gehoord. Inmiddels kent een derde van de Nederlandse viskopers het MSC-keurmerk en 22% van hen weet ook wat het keurmerk betekent (AMR onderzoek in opdracht van MSC)”. MSC is in Nederland vanaf 2010 begonnen met doelgerichte activiteiten om de naamsbekendheid van het keurmerk en consumentenbewustzijn te vergroten, onder andere door gezamenlijke marketingcampagnes met de partners. Ook online gaat de verkoop van MSC-vis goed: er werd in de webshop van Albert Heijn het afgelopen jaar bijna 50% méér MSC-gecertificeerde verse lekkerbekjes verkocht dan het jaar ervoor. typische ‘conservenvis’ als tonijn, sardines en ansjovis zal echter snel toenemen nu een aantal grote visserijen met de beoordeling voor het MSC-keurmerk bezig is. “In de tussentijd zouden de supermarkten er goed op moeten letten dat daar waar geen vis met MSC-keurmerk voorradig is, ze de Viswijzer hanteren en een vervolgplan te maken voor het duurzame visbeleid na 2011.”
Vervuiler betaalt
Voor vis is er MSC, voor vlees is er het Beter Leven-systeem. Vorige maand nog werd bekend dat Dirk, Bas en Digros het assortiment diervriendelijker varkensvlees in de supermarkten verder uitbreiden door een groot deel van het varkensvlees te voorzien van het Beter Leven-keurmerk
Vakblad Supermarkt
25
THEMA KEURMERKEN
met één ster. Verschillende politieke partijen opteren ook voor het driesterrensysteem van Beter Leven, dat voor iedereen zichtbaar moet worden en doorberekend zou moeten worden in de prijs. Met het driesterrensysteem, waarvan de eisen steeds duurzamer worden, moet innovatie worden uitgelokt. Onder meer de PvdA wil dat de voorwaarden van een ster van dit keurmerk een minimale vereiste zijn bij de nieuwbouw van stallen vanaf 1 januari 2012. Vanaf 2015 moet aan de standaarden van minimaal twee sterren worden voldaan. Vlees, eieren of melk van bedrijven die meer sterren hebben, moet goedkoper zijn dan dat van de boer die geen of één ster heeft, volgens het principe van 'de vervuiler betaalt'.
Veel voorkomende Keurmerken voor levensmiddelen
Meike Koster van Max Havelaar : “Eerder dit jaar bleek uit het duurzaamheidkompas dat Max Havelaar en fairtrade op plaats één en twee staan als Nederlanders gevraagd worden om een duurzaam merk te noemen”.
Beter Leven Certificaat Scharrelvlees Composteerbaar EKO Keurmerk Erkend Streekproduct Glutenvrij Gras Keurmerk Halal Correct Halal Plus Ik kies bewust (‘Vinkje’) Stewardship Council Max Havelaar Milieukeur UTZ Vegetarisch keurmerk Vleeskeurmerk IKB
Diervriendelijke producten. Welzijnvriendelijk scharrelvee. Biologisch afbreekbaar materiaal. Biologische producten. Duurzame grondstoffen uit/verwerkt in de streek. Vrij van gluten. Dierlijke en plantaardige producten. Halal van het slachten tot het verpakken. Halal en door SKAL biologisch gecertificeerd. Minder verzadigd vet, transvet, zout en/of suiker Marine Marine. Goed beheerde, duurzame visserij. Onafhankelijk keurmerk voor fairtrade. Beperking gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen. Duurzame koffie, cacao en palmolie. Geen ingrediënten afkomstig van dieren. Integrale ketenbeheersing van vlees.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 22
09-12-11 14:20
Vakblad Supermarkt
26
C
O
L
O
F
O
N
Postadres: Postbus 120, 6500 AC Nijmegen Kantooradres: Sint Agnetenweg 56, Nijmegen Telefoon: 024-8200203 E-mail: supermarkt@supermarktactueel.nl Internet: www.supermarktactueel.nl Verantwoording: Vakblad Supermarkt is een uitgave van Uitgeverij T&S Productions B.V. Verschijning: tweewekelijks Doelgroep: Management van levensmiddelenorganisaties en distributiecentra, Filialen I en II, Zelfstandigen Groot en Klein en overige bij de levensmiddelenbranche betrokken fabrikanten en toeleveranciers Abonnement: Abonnementsprijs: € 112,50 per jaar excl. btw Management: Tom van Apeldoorn (t.van.apeldoorn@supermarktactueel.nl), TJ van Apeldoorn (tj.van.apeldoorn@supermarktactueel.nl) Accountmanagement: Henk Luiten (h.luiten@supermarktactueel.nl), Peter Smeele (p.smeele@supermarktactueel.nl) Redactie: Lianne Kooistra (l.kooistra@supermarktactueel.nl), Marloes Kleijer (m.kleijer@supermarktactueel.nl), Sharon Evers (s.evers@supermarktactueel.nl) Redactionele medewerkers: Loet van Bergen, Ria Besseling, Frits van Wolveren Vormgeving & DTP: Digiscript B.V., Nijmegen Auteursrechten: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerde database, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van T&S Productions B.V. ©VAKBLAD SUPERMARKT
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 6
09-12-11 11:06
Vakblad Supermarkt B2B Supermarkt_Actueel_nr19.indd 4
Groentetelers in problemen 80% van de 1.300 Nederlandse groentetelers is in de rode cijfers terechtgekomen door de Ehec-crisis. Dat meldt LTO Nederland. Enkele tientallen bedrijven zijn failliet gegaan of hebben hun bedrijf gedwongen moeten verkopen. In totaal heeft de sector € 230 miljoen aan schade geleden door de uitbraak van de Ehec-bacterie en moest 56 miljoen kilo groente worden weggegooid. De groentetelers hebben in
totaal € 25,5 miljoen aan compensatie van de EU gekregen.
CBL: meer samenwerken in keten Het CBL heeft het rapport 'Een krachtige levensmiddelenketen' uitgebracht. Daarin beschrijft het CBL hoe door samenwerken van partners in de keten beter aan de wensen van de consument kan worden voldaan, zonder aspecten als duurzaamheid, gezondheid en economische belangen uit het
Thema MVO
Maatschappelijk verantwoord ondernemen krijgt steeds meer ruimte in de bedrijfsvoering van de supermarkt. Supermarkten leveren een belangrijke bijdrage aan mvo en duurzaamheid in de ogen van de consument. De vraag naar verantwoorde producten stijgt en vanuit de keten zijn er tal van intiatieven voor duurzaam geproduceerde voedingsmiddelen. Een stand van zaken in de verschillende schakels in de keten. Pagina 29
oog te verliezen. Het CBL vraagt van overheidsinstanties vertrouwen in de marktwerking, die wordt gestuurd door de kritische consument. Daarom heeft Marc Jansen, directeur consumentenzaken en kwaliteit, de brochure aangeboden aan mevrouw Corazza-Bildt van de commissie IMCO.
FrieslandCampina ISO 26000 Cees ’t Hart, ceo van FrieslandCampina heeft tijdens de Green Today-beurs op 8 december de 'Statement Self Declaration NENISO 26000:2010' in ontvangst mogen nemen van Thomas Zwiers, sectormanager Food van Lloyd’s Register Quality Assurance (LRQA). Daarmee
is FrieslandCampina een van de eerste bedrijven in Nederland die aan de hand van een zelfverklaring ISO 26000 heeft ingevoerd. ISO 26000 is de internationale richtlijn voor mvo en biedt bedrijven ondersteuning voor implementatie van het mvobeleid.
Branche wil snel goederenontvangst Om goederenontvangsten te versnellen is er een sectorbrede uitrol van het GS1-label en het GS1verzendbericht noodzakelijk. De GS1-stuurgroep Supply Chain heeft daarom bepaald dat de levensmiddelensector voor eind 2013 deze oplossing moet gebruiken bij de
goederenontvangst. Diverse retailers, zoals Albert Heijn en C1000, zetten de SSCC-code en het GS1-label samen met het GS1-verzendbericht al in om hun proces van goederenontvangst te versnellen. Retailers, logistiek dienstverleners en leveranciers kunnen 80% tijd besparen met de oplossing.
Slechte bekendheid Bio-keurmerk Het nieuwe Europese keurmerk voor biologische producten (EU-blaadje met twaalf sterren, in groen of zwart-wit) is bij de consument nog betrekkelijk onbekend. Bionext roept producenten en retailers op om het 'blaadje' breder bekend te maken. Bionext heeft de bekendheid van het keurmerk gepeild onder deelnemers aan een landelijke
spaaractie. Ruim zeshonderd mensen vulden de enquête in. Zelfs in deze doelgroep met mensen die vaak biologisch kopen, bleek dat circa 30% van de respondenten het nieuwe Europese Bio-keurmerk nog niet kende. In dezelfde groep heeft het EKO-keurmerk een bekendheid van ruim 95%.
12-12-11 07:14
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 36
09-12-11 11:19
29
THEMA MVO
Maatschappelijk verantwoord ondernemen krijgt steeds meer ruimte in de bedrijfsvoering van de supermarkt. Supermarkten leveren een belangrijke bijdrage aan mvo en duurzaamheid in de ogen van de consument. De vraag naar verantwoorde producten stijgt en vanuit de keten zijn er tal van intiatieven voor duurzaam geproduceerde voedingsmiddelen. Een stand van zaken met betrekking tot de verschillende schakels in de keten. Het duurzame aanbod in de supermarkt stijgt. De Stichting Milieukeur ziet de afgelopen twee jaar in het supermarktkanaal een sterke toename van de vraag naar gecertificeerde duurzamere producten, stelt Wim Uljee, senior communicatieadviseur bij de Stichting Milieukeur (SMK). “En ik zie die vraag alleen maar toenemen. Supermarkten willen maatschappelijk verantwoord ondernemen en een duurzamer aanbod aanbieden aan hun
klanten. Die vraag resulteert in een sterke groei van het aantal keurmerkhouders en het assortiment. Milieukeur gaat om eisen op het gebied van dierenwelzijn, gewasbescherming, arbeidsomstandigheden, tracking & tracing, natuurbeheer en voedselveiligheid”, aldus Uljee.
Producten
Het aanbod van Milieukeurproducten bestaat uit koolsoorten, andijvie, sla, uien, wortelen,
Logistiek cruciaal voor regionaal vers De logistiek is cruciaal om regionale versconcepten te laten slagen. Ondernemers kunnen logistieke kosten besparen door het bundelen van transport, fijnmazige distributie, gezamenlijke distributiecentra, het delen van bestel- en factureringssystemen of opschalen. Het Vershuys in Venlo, inmiddels failliet, groeide snel in Limburg en wilde naar de Randstad. Commercieel directeur Marwin Dekkers verklaarde deze zomer dat hij tevreden was over het aantal klanten, maar dat ze minder besteedden dan verwacht. Groothandel Willem & Drees haalt verse groenten en fruit zelf op en levert aan supermarkten in de regio. De logistieke kosten zijn relatief hoog. Willem en Drees willen het distributienetwerk verdichten met leveringen aan bedrijfsrestaurants en horeca. De overdekte versmarkt Landmarkt verkort de keten van boer naar consument. Lokale versproducenten organiseren zelf de gecombineerde versaanvoer. De formule wil naar dertig Landmarkten. Volgend jaar openen nieuwe locaties in Apeldoorn, Rotterdam en Noord-Brabant. prei, aardappelen en aardbeien. Uit bedekte teelten zijn er tomaten, paprika’s, bloemen en planten en paddenstoelen. Verder is er Nederlands fruit met Milieukeur, zoals appels, peren en blauwe bessen. De dierlijke producten bestaan uit varkensvlees en eieren; binnenkort is ook pluimveevlees en rundvlees met Milieukeur verkrijgbaar. Daarnaast zijn er bewerkte en verwerkte producten met Milieukeur, zoals bier, gesneden groenten en groentepakketten. “Er zijn voorwaarden aan de verkoop van Milieukeurversproducten. Bij onverpakte producten, zoals vers vlees, losse groenten en fruit, moet ook de supermarkt Milieukeurgecertificeerd zijn. Het gaat dan om de controle op de kanalisatie van de producten”, vertelt Uljee.
Groeibepalend
Wim Uljee, senior communicatieadviseur bij de Stichting Milieukeur (SMK): “Supermarkten willen maatschappelijk verantwoord ondernemen en een duurzamer aanbod aanbieden aan hun klanten”.
Vakblad Supermarkt
Supers leveren belangrijke bijdrage aan verduurzaming
Een ruim aanbod van duurzame producten door supermarkten, zoals biologisch en fairtrade, is bepalend voor een groeiende verkoop. De supermarkten vergrootten afgelopen jaar het aanbod fairtrade-producten met 40%. Het aanbod biologische pro-
ducten steeg met 30%, zo tonen de veertiende EKO-tellingen, het jaarlijkse Milieudefensieonderzoek naar duurzame producten in bijna zeshonderd supermarkten, onlangs. Winkels hebben gemiddeld 116 biologische en 28 fairtrade-producten in de schappen. “Het aanbod van biologische en fairtrade-producten in de supermarktschappen is afgelopen jaar in recordsnelheid gestegen. Bij een assortiment van dertigduizend producten in een Nederlandse supermarkt blijven duurzamere producten echter nog een druppel op een gloeiende plaat”, aldus Marlijn Dingshoff van Milieudefensie. “Daar waar groei mogelijk is, zal dat vooral binnen de versproducten, zoals agf, zijn. Het aanbod van droge kruidenierswaren is bij winkels met grote aantallen biologische producten redelijk verzadigd. Bij de fairtrade-producten is chocolade gegroeid. Verkade heeft sinds drie jaar een deel van het assortiment fairtrade. Winkels durven meer producten neer te leggen, zoals hagelslag, thee en groenten en fruit. Daarnaast zoeken winkels/filiaalleiders steeds vaker naar andere kanalen om
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 12
09-12-11 10:45
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 29
09-12-11 11:19
Verduurzamen in zuivelketen
Een supermarkt kan ook op afdelingsniveau over verduurzaming communiceren, door middel van bijvoorbeeld de Barometers Duurzame Slagerij.
het aanbod fairtrade te vergroten’’.
Meer inzet
”De vraag van consumenten naar duurzame producten is niet van voorbijgaande aard: zij blijft en groeit. Supermarkten hebben inmiddels ervaring met het professioneler aanbieden van duurzame producten. Ze kunnen er klanten mee winnen en behouden. Volgens ons is het einde van de groei nog niet in zicht”, aldus
veiligheid en de zorg voor medewerkers. Een Barometer is een praktisch instrument voor benchmarking van bijvoorbeeld versafdelingen, constateert Uljee. Een afdeling kan met de criteria inzicht verkrijgen in het eigen duurzaamheidniveau. Waarom dit nog niet leidt tot certificering weet Uljee niet zo goed. ‘’Het zou kunnen liggen aan het te kleine percentage duurzamere agf-producten dat wordt aangeboden. Supermarkten
”Duurzaamheid hangt sterk af van inzet bedrijfsleider” Marlijn Dingshoff. Zij vervolgt: “De verschillen in aanbod tussen supermarktketens en ook tussen filialen zijn groot. Duurzaamheid hangt ook sterk af van de inzet van de individuele bedrijfsleider en filiaalhouder”. Daar valt voor sommige formules dus nog wel wat winst te behalen.
Benchmarking
Een supermarkt kan ook op afdelingsniveau over verduurzaming communiceren. SMK heeft daarvoor Barometers ontwikkeld, zoals de Duurzame Slagerij, de Duurzame Bloemist en de Barometer Duurzame Groenten en Fruit. Bij een duurzamere inkoop gaat het om de inkooppercentages van duurzamere producten met Milieukeur of biologische/EKO-producten. Bij een duurzamere bedrijfsvoering gaat het om minder energie en verpakking en afval, de voedsel-
kunnen ook controle door een derde partij minder op prijs stellen. Ook zou het kunnen dat ze het voordeel niet zien.” Maatschappelijke organisaties en supermarkten richten zich momenteel met hun duurzame paraplumerken op onderscheid op assortimentsniveau. De echte verduurzaming gaat over omzetvergroting van duurzamere producten.
FrieslandCampina start samen met Unilever een project om de productieketen te verduurzamen. Belangrijke punten zijn energieverbruik, hergebruik afvalstromen, de reductie van de CO2footprint en diergezondheid en dierwelzijn. Dit jaar werden twaalf melkveehouderijbedrijven beoordeeld op basis van de Unilever criteria voor duurzaamheid. Voor maart 2012 worden nog 112 melkveehouderijbedrijven beoordeeld. Unilever wil op basis van het Unilever Sustaine Living Plan voor eind volgend jaar duurzame zuivelingrediënten van FrieslandCampina inkopen. In dit plan staat dat Unilever in 2020 alleen duurzaam geproduceerde agrarische grondstoffen wil inkopen. water en bodem, energie, arbeid, transport, dierenwelzijn en eerlijke handel. “Het Platform heeft inmiddels ruim dertig innovatiepilots goedgekeurd: deels proces-, deels productgerelateerde innovatietrajecten, waarbij ketenpartijen samenwerken om tot verduurzaming te komen. Veel van die pilots zijn nog volop bezig. Het platform zal de resultaten zichtbaar maken”, vertelt Peter Smeets, communicatiecoördinator van het Platform.
Informatie per bedrijf of merk - wat doet Unilever of Suiker Unie? Informatie per thema, bijvoorbeeld over grondstoffen en reststromen”, aldus Smeets. Wat hebben de supermarkten aan een dergelijke database? CBL’s hoofd pr en voorlichting Miranda Boer: “De supermarkten begrijpen de wens van de consumenten en de vraag naar informatie over productiemethodes. Het nieuwe systeem levert een bijdrage aan transparante voorlichting”.
Transparante voorlichting
Klimaatneutraal
Het nieuwe informatiesysteem wordt door bedrijven gevuld met informatie over verduurzaming bij de productie en/of de bedrijfsvoering. “Het doel is om op een laagdrempelige manier consumenten en producenten te informeren. De informatie op de website is op drie niveaus gerangschikt: Informatie per sector - wat doen supermarkten of wat doet de melkveehouderij?
Vakblad Supermarkt
31
THEMA MVO
Hoe kan een supermarkt eerste stappen zetten naar een maatschappelijk verantwoorde onderneming? Klimaatadviesbureau Wij zijn Koel ontwikkelde een stappenplan om de invloed van een supermarkt op het klimaat te verminderen. Aart van Veller licht toe. De eerste stap is het energieverbruik in kaart brengen. “De grootste verbruikers zijn de klimaatbeheersing, koelingen
Database verduurzaming
Verduurzaming is ook op brancheniveau een proces. Begin 2012 informeert een nieuwe website van het Platform Verduurzaming Voedsel over alle aspecten van verduurzaming van voedsel voor alle schakels van de keten. Het systeem moet ook de consument informeren. Het verduurzamen van de keten vindt plaats aan de hand van grondstoffen en reststromen, biodiversiteit, milieu,
Aart van Veller van Klimaatadviesbureau Wij zijn Koel: “Vergelijken geeft een idee hoe de supermarkt presteert in relatie tot anderen”.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 13
09-12-11 10:45
Vakblad Supermarkt
32
Met zeewier is veel meer mogelijk In Japan maakt zeewier deel uit van het dagelijkse eetpatroon en mede daardoor leven Japanners gemiddeld langer en gezonder dan mensen in het westen. Dat stelt Kees Boender, eigenaar van Your Well. “Zeewier werd in het westen vooral gebruikt door macrobioten en veganisten, die hiermee tekorten in hun dieet aanvulden. Tegenwoordig ontdekken ook andere groepen mensen het gezonde, veelzijdige en smakelijke zeewier.” Zeewier is vooral bekend als gezondheids- en verzorgingsproduct en minder als voedingsproduct, maar als het aan Boender ligt gaat dat veranderen. “Het ontbreekt bij de consument aan kennis van wat men met zeewier kan doen. Veel mensen ken-
nen het voornamelijk van sushi, maar met zeewier is zoveel meer mogelijk. In restaurants wordt steeds meer zeewier verwerkt in bijzondere gerechten. We zien de horeca dan ook als trendsetter en verwachten dat consumenten hierdoor enthousiast raken en soortgelijke gerechten thuis willen maken”, zegt Boender.
Voedingstoffen
Men vindt zeewieren in alle oceanen en zeeën, waar het aan het begin staat van de voedselketen.
“Zeewier is een veelzijdig product qua uiterlijke verschijning, maar ook wat betreft de voedingstoffen. De meeste wieren zijn rijk aan mineralen, zoals calcium, natrium, ijzer en jodium, vitaminen A, B, C en E, sporenelementen en van plantaardige eitwitten. Het is hiermee een uitstekend alternatief voor vlees”, zegt Boender. “Zeewier kan op vele manieren de maaltijd verrijken: als groente, bijgerecht of als smaakmaker. Bekende zeewieren voor in de keuken zijn: zeesla, nori, wakame, dulse, kombu en zeespaghetti”. Zeewierproducten zijn in de speciaalzaken steeds meer vertegenwoordigd. “In de supermarkt staat hier en daar een enkel product, maar mijn ervaring is dat consumenten eigenlijk niet goed weten wat ze er mee kunnen doen. Door een breder assortiment aan te bieden, dat makkelijk te gebruiken is en daarbij een goede voor-
lichting te geven, raken nog meer mensen enthousiast en ontstaat er herkenbaarheid in het schap. Behalve zeewierproducten wordt ook een zilte groente als zeekraal steeds populairder. Veel mensen kennen verse zeekraal, die slechts een korte periode verkrijgbaar is. Zeekraal onder de merknaam Algoplus is bijvoorbeeld nu ook als conserventoepassing verkrijgbaar met een lange tht. Zeewier en zilte groenten hebben daarmee alles in zich om de groenten van de toekomst te worden”, aldus Boender.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 10
09-12-11 10:43
33
en verlichting en een eventuele bedrijfsauto. Vervolgens moet men de CO2-uitstoot berekenen. Energieverbruik - gas, elektriciteit of brandstof - zorgt voor de uitstoot van CO2. Dit wordt uitgedrukt in kg CO2 per eenheid energiebron of materiaal, de emissiefactor. Door alles op te tellen ontstaat de CO2-footprint. Dit is de invloed van de supermarkt op het milieu.” De derde stap is een vergelijking maken met collega-supermarkten. Van Veller: “Vergelijken geeft een idee hoe de supermarkt presteert in relatie tot anderen. Zo leren supermarkten van ‘best practices’ en slimme oplossingen van elkaar”. Nader onderzoek (stap vier) kan bepalen welke technieken of methodes binnen de supermarkt passen. De uitkomst geeft aan hoeveel het energieverbruik, en dus CO2-uitstoot, minder kan en kosten bespaart. “De laatste stap bestaat uit monitoren”, licht Van Veller toe. De stappen zijn samengebracht in de Footprint Navigator. Deze digitale tool monitort via een dashboard de actuele duurzaamheidprestatie van de supermarkt. Door als supermarkt doelen te stellen kan de tool de prestatie ten opzichte van deze doelen bijhouden. “De Footprint Navigator kan ook zichtbaar aanwezig zijn in de winkel. De tool betrekt zowel klanten als werknemers bij de duurzame supermarkt.”
Lokaal produceren
Lokaal produceren en lokaal consumeren is de opzet van
online supermarkt Ruud Maaz. Deze lokale online supermarkt in Amsterdam is opgericht door Devi van Huijstee en Martijn van de Poll. Ruud Maaz bezorgt lokaal geproduceerde food- en non-foodproducten bij de klant thuis in Amsterdam. De verse producten komen rechtstreeks van vertrouwde producenten, zoals de lokale bakker (Hartog), viswinkel (Fishes) en slagerij (De Wit). Groenten en zuivel (De Weerribben) komen buiten Amsterdam. Ruud Maaz won onlangs de Food Innovation Award van new venture. Dit is een initatief van McKinsey en het ministerie van EZ voor het stimuleren van innovatie en ondernemerschap. “We bestellen na de klantbestelling bij onze leveranciers en zij stemmen daar hun productie op af. Deze kleinere producenten kunnen snel reageren. Dit is in feite justin-time-productie, waardoor er weinig voedsel wordt verspild”, vertelt Devi van Huijstee. “Op dit moment wordt er in de totale voedselketen 30 tot 50% verspild. Wij streven ernaar om dit terug te brengen naar maximaal 5 tot 10%”.
Koeienpoep
Ruud Maaz onderneemt duurzaam met een bestelauto die rijdt op groen gas, gemaakt van koeienpoep. Producten worden verpakt in glas, papier of op de Eko-tray en na gebruik bij de volgende bestelling weer meegenomen. De gebruikte verpakkingen worden in het distributiecentrum van Ruud Maaz gereinigd en her-
Vakblad Supermarkt
THEMA MVO
Devi van Huijsstee, ondernemer achter Ruud Maaz, wil binnen drie jaar in meer steden actief zijn en zoekt naar locaties met een grote dichtheid in klanten.
gebruikt. Zo gebruikt de online supermarkt glazen potten voor pasta en rijst, glazen statiegeld melkflessen en worden producten in retourkratten vervoerd. Groenten worden niet ingevroren. De huishoudelijke artikelen zijn zoveel mogelijk biologisch afbreekbaar. “De logistiek blijft lastig in dit concept”, constateert Van Huijstee. “Het zelf ophalen en leveren bij de ruim dertig leveranciers waarmee we samenwerken en iedere dag diverse
bestellingen uitvoeren is een noodzakelijk onderdeel van onze bedrijfsvoering. We richten ons proces zo efficiënt mogelijk in en blijven gericht op het tegengaan van verspilling”. Ruud Maaz wil binnen drie jaar in meer steden actief zijn. “Ook in en rond die steden zoeken we weer lokale producenten. Omdat de marges vrij klein zijn, zoeken we naar locaties met een grote dichtheid in klanten. Dan kunnen we de noodzakelijke schaalvoordelen behalen”, aldus de ondernemer.
Ook buurtsuper kan duurzaamheid meten
Ruud Maaz bezorgt lokaal geproduceerde food- (waaronder vlees van slagerij De Wit) en non-foodproducten bij de klant thuis in Amsterdam.
Ook de buurtsupermarkt met maximaal tien medewerkers kan duurzaam ondernemen. De nieuwe website duurzaamheidsetiket.nl bevat een kenniscentrum over duurzaam ondernemen, interviews met voorbeeldondernemers en een online test om de eigen onderneming onder de duurzame loep te leggen. De site geeft tips en kennis om de duurzame bedrijfsvoering te verbeteren en dit ook aan te tonen. De duurzame buurtsupermarkt kan dit uiten met het duurzaamheidsetiket logo. Hiermee toont de winkel dat er duurzame bedrijfsvoering is: milieubewust, zuinig met energie, kostenefficiënt, maatschappelijk betrokken, concreet bezig en een voorbeeld voor anderen.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 14
09-12-11 10:45
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 32
09-12-11 11:02
35
Vakblad Supermarkt
Kledinginzamelaar KICI houdt deuren open voor ander materiaal Stichting KICI is de grootste, onafhankelijke, charitatieve kledinginzamelaar van Nederland en zet zich vanaf 1975 in voor het hergebruik van gedragen kleding en schoeisel. Het inzamelen gebeurt door middel van de bekende groene textielcontainers op straat, zo’n 1.500 totaal, verspreid over locaties in heel Nederland.
Ook de huis-aan-huis inzamelacties en de acties in samenwerking met bedrijven, winkels en scholen zijn succesvol. KICI streeft er naar al zijn activiteiten met een zo gering mogelijke ecologische ‘footprint’ te laten plaatsvinden. Het ingezamelde textiel wordt in Nederland gesorteerd, waardoor er geen afval de grens overgaat. KICI werkt samen met partners die duurzaamheid en transparantie hoog in het vaandel hebben staan.
Doneren
Op jaarbasis levert het inzamelen van textiel ruim 11 miljoen kilo op. KICI vermarkt deze en de opbrengst hiervan wordt volledig gedoneerd aan het goede doel. In 2010 heeft Nederland via KICI een bedrag van ruim € 1.100.000 aan zo’n zeventig goede doelenprojecten in binnen- en buitenland gedoneerd. Het Nederlandse Rode Kruis is sinds 2009 hoofdbegunstigde, maar ook War Child, Fonds
Gehandicaptensport en Resto VanHarte werden gesteund en tientallen kleinere organisaties. Een deel van de kleding wordt geschonken aan kringloopwinkels en Voedselbanken. Daarnaast is KICI actief in Kenia en heeft daar nu ongeveer vijftien kleinschalige eigen projecten opgezet. De focus ligt op het bevorderen van de zelfredzaamheid, onder meer door het geven van onderwijs en hulp bij het opzetten van een bedrijfje om in het onderhoud te voorzien.
Innoveren
Naast de taken als textielinzamelaar heeft KICI zich ontwikkeld als een professionele kennisintensieve dienstenaanbieder, voor wie duurzaamheid, transparantie en innovatie centraal staan. KICI wil op een verantwoorde manier omgaan met de natuurlijke en sociale omgeving en heeft een aparte afdeling die zich dagelijks bezig houdt met het zoeken naar nieuwe toepassingen voor niet herdraagbaar textiel, zoals isolatiemateriaal voor warmte en geluid, plaatmateriaal voor deuren en tafelbladen en het in samenwerking met derden gedeeltelijk recyclen van een gedragen jeans naar een nieuwe jeans. Het zoeken naar nieuwe toepassingen is geen overbodige luxe als je je bedenkt dat de kwaliteit van de gebruikte kleding steeds minder wordt. Was voorheen de verhouding herdraagbaar/niet herdraagbaar 80/20 dan is dit nu 50/50. De bevolking in Nederland is veel kritischer geworden op en met kleding. Er wordt bijvoorbeeld
langer doorgedragen, en bewuster aangeschaft. Met name door de toevloed van kwalitatief mindere textielstromen uit Azië, de afname van het percentage merkkleding en het feit dat men kleding gewoon langer doordraagt, neemt de hoeveelheid herdraagbare kleding af. Deze trend is een jaar of vier geleden ingezet en wordt sterker. KICI verwacht dan ook een aanzienlijke groei van de onderstroom van niet meer herdraagbare kleding. Deze textielstroom dient gewoon vervezeld te worden in plaats van verbrand zoals nu vaak gebeurt. KICI
investeert in apparatuur die op grote schaal en in enorme hoeveelheden automatisch kan sorteren zodat zuivere fracties kunnen worden gesorteerd. Deze worden vervezeld en opnieuw tot garen gesponnen, die garen worden geweven tot nieuw doek van waaruit weer textiel wordt vervaardigd. Dit proces initieert KICI samen met vooraanstaande producenten over de gehele wereld. De meest bekende Nederlandse producent is G-Star. Uit deze samenwerking is een zogenaamde sustainable collectie ontstaan, nieuw spijkergoed gemaakt uit oude spijkerbroeken.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Momenteel wordt er zo’n zeventig miljoen kilo textiel gescheiden ingezameld, dat is slechts een derde van de totaal beschikbare hoeveelheid. Zo’n 140 miljoen kilo zit nog steeds bij het restafval en eindigt in de verbrandingsoven en is dus schadelijk voor het milieu. Een ondernemer kan meehelpen aan het bouwen van een duurzamere wereld en meer traffic genereren. Men kan KICI vragen wat de mogelijkheden zijn voor het plaatsen van een textielcontainer. Een paar voordelen: - No hassle. - Closed loop systeem. - Automatisch volmeldsysteem. - Ondersteuning van goede doelen (eventueel lokaal). Voor meer informatie: KICI www.kici.nl
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 9
09-12-11 10:41
Vakblad Supermarkt
36
Kwaliteitsasperges voor de supermarkt Binnenkort zullen asperges weer een dominante positie innemen op de agf-afdeling van de supermarkt. Teboza is de enige grootschalige aspergeteler die niet via de veiling levert, maar die rechtstreeks zaken doet met de retailer. En dat is wel zo gemakkelijk.
Teboza is een bedrijf dat gespecialiseerd is in de teelt van asperges en aspergeplanten en dat van huis uit onafhankelijk produceert.
Wil Teeuwen van Teboza.
Zo’n tien jaar geleden begon de familieonderneming met het zelf vermarkten van de producten. “We hoopten door zo dicht mogelijk op de klant te zitten, beter op de markt in te kunnen spelen en het consumptiepatroon te verhogen”, zegt Wil Teeuwen van Teboza. En dat bleek al gauw een succes. “Wij zijn in staat om maatwerk te leveren aan iedereen: van particulier tot supermarkt of sterrenrestaurant.” De supermarktbranche heeft, als het op asperges aankomt, voornamelijk behoefte aan betrouwbaarheid, uniformiteit en een constante verse kwaliteit, laat
Teeuwen weten. “Verse asperges zijn natuurlijk sterk weersafhankelijk en andere telers/leveranciers kunnen niet altijd de volumes of kwaliteit nakomen.” Teboza kan de kwaliteit echter waarborgen en werkt niet met voorraad. “We leveren uitsluitend dagverse asperges.”
Kansen
De aspergeteler heeft tevens een eigen research- en developmentafdeling, waar veel onderzoek wordt gedaan naar smaak en de ontwikkeling van nieuwe rassen en zaadproductie. Teeuwen: “In aspergerassen onderling is niet zo heel veel onderscheid qua smaak. De teelt is echter wel bepalend.
Zo geeft een jonger perceel een veel puurdere aspergesmaak af aan het product”. Teeuwen geeft nog mee dat retailers er goed aan doen asperges in de koeling te plaatsen en ze vooral ook vochtig te houden. “Verder is het raadzaam niet teveel in één keer in de winkel te leggen. Je kunt ze beter wat vaker aanvullen vanuit de koeling in het magazijn. Zo houd je het product goed.” Teboza levert naast reguliere asperges ook biologische asperges en groene asperges. Het bedrijf is onder meer BRC- en ISO22000gecertificeerd en levert onder meer aan Makro, Jan Linders, Poiesz, Deen, Deka, Hoogvliet en Marqt.
Voor meer informatie: Teboza Tel.: 077-3071444 www.aspergerassen.nl
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 40
12-12-11 13:06
37
Ardagh Group is het eerste bedrijf in de verpakkingsindustrie dat de begeerde Cradle to Cradle-certificering behaald heeft voor zijn blikverpakkingen voor babyvoeding en verf en bevestigt hiermee de belangrijke rol van consumentenverpakkingen. Dit certificeringsproces wordt gezien als een van de zwaarste milieukeuringen ter wereld. Prof. dr. Michael Braungart en Woep Möller.
De Cradle-to-Cradlecertificering werd uitgevoerd door het toonaangevende milieubureau EPEA. Hiervoor werden gedurende negen maanden gegevens van alle componenten van de twee producten verzameld. Na een onafhankelijke analyse op het diepste chemische niveau (tot 100ppm) vond een uitgebreide beoordeling plaats van de materiaalinput, het materiaalhergebruik, het energie- en waterverbruik en de sociale verantwoordelijkheid.
Zonder kwaliteitsverlies
Woep Möller, group commercial director bij Ardagh Group, zegt: “Wij produceren een breed assortiment aan consumentenverpakkingen, waaronder blikverpakkingen voor groente,
fruit, vis, vlees, maar ook spuitbussen, biervaatjes en verfblikken. We hebben gekozen voor blikken voor babyvoeding en verf als twee van de meest complexe producten in ons portfolio. We zijn trots dat het officieel erkend is dat de metalen verpakking, met name door de inherent recyclebare eigenschappen, de verpakking van de toekomst is”. Hij voegt hier aan toe: “Het begint allemaal met het kiezen van de juiste materialen. Het hoofdbestanddeel van de blikverpakking (ijzer) is een chemisch element, hierdoor kan het gerecycled worden zonder kwaliteitsverlies. Dat maakt het een ideaal verpakkingsmateriaal”. “Duurzaamheid kan een zeer wazig concept zijn, dat vaak door bedrijven misbruikt wordt”, zegt professor Michael Braungart, eminent milieuwetenschapper en senior EPEA-consultant. “Door zich te onderwerpen aan dit gedetailleerde proces heeft Ardagh bewezen dat het niet alleen een verpakkingskampioen is, maar ook een industrieel milieukampioen.
Vakblad Supermarkt
Ardagh introduceert cradle-to-cradle voor blikverpakkingen Producent van verpakkingen Ardagh Group is een leidende producent van glas- en blikverpakkingen en beschikt over 88 locaties in 25 landen, met onder meer een hoofdvestiging in Deventer. Het heeft ruim 14.000 mensen in dienst en produceert omstreeks 25 miljard verpakkingen per jaar. Ardagh Group neemt wereldwijd de nummer 1- en 2-posities in alle bediende markten in en werkt met een aantal van de grootste merken ter wereld.
Cradle to Cradle Cradle to Cradle® is opgericht door prof. dr. Michael Braungart en de Amerikaanse architect William McDonough. De filosofie achter Cradle to Cradle is dat producten zo ontworpen moeten zijn dat ze 100% recyclebaar of 100% biologisch afbreekbaar zijn. Op deze manier zullen producten een ‘gesloten kring’ hebben. Dit houdt in dat: - Het concept afval geëlimineerd wordt, omdat afval compleet recyclebaar of biologisch afbreekbaar wordt. - Er een einde komt aan de uitputting van natuurlijke hulpbronnen, omdat afval de nieuwe grondstof wordt. Het grootste milieuprobleem is niet onze voetafdruk, maar de uitputting van hulpbronnen, gezien het feit dat de wereldpopulatie exponentieel toeneemt. Duurzaamheid heeft echter de afgelopen decennia alleen maar ‘het minimaliseren van onze effecten’ betekend. Dit is volgens prof. dr. Braungart slechts het halve verhaal en hier alleen op focussen is niet meer van deze tijd. “Je kunt alleen een ‘nul-voetafdruk’ hebben als je niet bestaat.” Door het minimaliseren van de effecten wordt een product ‘minder slecht’ gemaakt vanuit het oogpunt van duurzaamheid. Het risico van die benadering is dat zo uiteindelijk de verkeerde dingen perfect en daarmee perfect verkeerde dingen gemaakt worden. De filosofie achter Cradle to Cradle is dat producten zodanig ontworpen worden dat minimaliseren geen issue meer is, omdat het product al perfect is.
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 19
09-12-11 13:03
Vakblad Supermarkt
38
Tomra Systems Tomra Systems levert producten voor het verzamelen, sorteren en verwerken van recyclebare materialen. Drie producten vinden hun toepassing binnen de supermarktwereld: 1. Emballageautomaten. Oplossingen voor drankverpakkingen met statiegeld. Tevens bestaat de mogelijkheid om kleine PET-flesjes en blikjes in te nemen. Hiervoor kunnen klanten diverse incentives aangeboden worden. 2. ECO-Walls. Innamesystemen voor batterijen, spaarlampen, cartridges, mobieltjes, kleine huishoudelijke apparaten en frituurvet. De materialen worden afgevoerd door
afvalinzamelaars als Stibat en Wecycle. 3. Orwak afval- en balenpersen. Machines voor het compacteren van karton, papier en plastic. Een balenpers verlaagt niet enkel afvalvolume, maar genereert ook opbrengsten door scheiding van recyclebare materialen. Voor meer informatie: Tomra Systems b.v. Tel.: 055-5998844
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 28
09-12-11 10:59
39
REcyclinG
Vakblad Supermarkt
One-stop-afvalcollecting bij EMTÉ Supermarkten EMTÉ Supermarkten en Van Kaathoven Groep zijn onlangs een pilot gestart met one-stop-afvalcollecting bij de supermarkt. Het nieuwe en unieke in deze pilot is dat er drie afvalstromen tegelijk, dus met één voertuig, worden opgehaald. Verpakte (tht-)producten, vlees en restafval worden op winkelniveau gescheiden en ingezameld. Deze nieuwe werkwijze heeft diverse voordelen. Door het onestop-collecting komt er nog maar één voertuig voor afvalstromen bij de winkel. Kees de Rooij, logistiek directeur Sligro Food Group: “Naast een kostenbesparing levert het ook een substantiële bijdrage op het gebied van duurzaamheid. Er vindt immers geen verbranding meer plaats van waardevolle grondstoffen, de verpakte tht-producten worden duurzaam verwerkt tot biogas en bemestingsproducten en het
lager aantal vrachtautobewegingen draagt bij aan een reductie van CO2-uitstoot.”
Pilot
Rob van Kaathoven, commercieel directeur van de Van Kaathoven Groep: “De techniek is een eigen ontwikkeling van de Van Kaathoven Groep en voldoet aan de huidige en toekomstige VWAeisen. In EMTÉ vonden wij de partner om onze kennis en visie in de praktijk te gaan testen”. De afvalcontainers zijn voorzien van
chips en de vrachtauto van registratie- en weegapparatuur, zodat er een continue monitoring op winkelniveau mogelijk is. Doordat tot 500 gram nauwkeurig wordt gewogen, is er een zorgvuldige vergelijking met andere filialen mogelijk en kan er door EMTÉ centraal gestuurd worden op afvalreductie.
De buitendienst van... Marjolein van der Steen, winkel accountmanager bij Peijnenburg, vertelt over de leuke en minder leuke kanten aan haar werk. Waar kom je graag? “Ons portfolio bestaat uit vier merken en we zijn actief in uiteenlopende categorieën. Hierdoor is geen bezoek hetzelfde, omdat de focus steeds op een andere productgroep dan wel introductie ligt. Niet alle formules in Nederland worden door onze buitendienst bezocht. De focus ligt met name op de zelfstandige winkels. Hier ligt onze kracht: meedenken met de ondernemer, zodat het ontbijtkoekschap zo optimaal mogelijk is ingedeeld, informeren over de categorieën en de marktontwikkeling en daarnaast het aanbieden en participeren in lokale activiteiten. Het afgelopen jaar zijn we druk geweest met het opzetten van een vernieuwd buitendienstteam. Ons
team is versterkt met een fieldmanager en drie nieuwe winkel accountmanagers.” Waar loop je op de winkelvloer soms tegenaan? “De rol van de fabrikant op de winkelvloer is aan veranderingen onderhevig. Steeds meer formules zetten op hoofdkantoorniveau de lijnen uit, waardoor op de winkelvloer dit beleid strakker opgevolgd dient te worden. Dit heeft absoluut gevolgen voor bepaalde aspecten uit ons werk, denk daarbij aan assortimentssamenstelling. Wij kunnen lokaal voor de ondernemer het verschil maken door actief aan de slag te gaan met het ontbijtkoekschap. Mede door de doorvoering van de categorievisie
De pilot is gestart met twaalf winkels en zal de komende weken worden uitgebreid naar 25 EMTÉ-supermarkten in NoordBrabant. Het is de verwachting dat eind dit jaar de pilot wordt afgesloten en dat ‘one-stopafvalcollecting’ kan worden uitgerold naar alle EMTÉ-filialen in Nederland.
…Pe zit de categorie ontbijtkoek in de lift. Peijnenburg ondersteunt de winkels bij schapmutaties. Bij supermarkten die niet het reguliere schappenplan over kunnen nemen, kunnen wij de sparringpartner zijn. We kunnen de ondernemer zo goed mogelijk adviseren en gezamenlijk tot een schappresentatie komen die het meeste rendement oplevert.” In hoeverre genereert de ondernemer extra omzet door jullie acties? “Onze acties bestaan uit meerdere onderdelen, onder meer in het aanbieden van displays en participeren in lokale acties. Dit gebeurt ter ondersteuning
ijnen
burg
van bijvoorbeeld een introductie. Zowel voor de ondernemer als voor Peijnenburg is het belangrijk om de presentatie zo optimaal mogelijk op de winkelvloer neer te zetten. Vanuit Peijnenburg denken we graag mee om met onze merken aan te sluiten op lokaal niveau; de snelle Jelle-display kan voor vijf keer de reguliere weekomzet zorgen.”
www.supermarktactueel.nl
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 7
09-12-11 15:17
Supermarkt_Actueel_nr19.indd 34
09-12-11 11:03