Interview elie bruyninckx

Reisburo Actueel 6

Nieuws

Elie Bruyninckx: ‘‘Niet rond de pot draaien’’ Verbazing, vragen en speculaties alom nadat bekend werd gemaakt dat de directies van TUI Nederland en TUI België worden samengevoegd én dat Steven van der Heijden per 1 maart 2014 stopt in zijn huidige functie. Reden genoeg voor Reisburo Actueel om met Steven van der Heijden en zijn opvolger Elie Bruyninckx af te spreken in hartje Amsterdam.

Elie, waar komt u vandaan?

Elie: ‘‘Ik ben geboren in Vilvoorde (België), een stad die zo’n tien kilometer van Zaventem ligt.

In Zaventem ligt uiteraard ook de luchthaven van Brussel en dat is de plek waar ik ben opgegroeid, met de geur van kerosine.”

Wat deden uw ouders voor werk?

Elie: ‘‘Mijn moeder was huisvrouw en mijn vader werkte op de luchthaven bij luchtvaartmaatschappij Sabena als hoofd van de technische kwaliteitsdienst. In die tijd was de beveiliging van luchthavens nog niet zo streng als tegenwoordig, dus kwam het regelmatig voor dat mijn moeder met de kinderwagen het platform van de luchthaven op liep om bij mijn vader te gaan kijken.’’

Op welke scholen heeft u gezeten?

Elie: ‘‘Op zeer jonge leeftijd op de kleuterschool in Zaventem en mijn lagere school was een jongensschool bij de broeders van het St. Stanislas Instituut. Vanaf de middelbare school werd het pas boeiend, want toen kwamen er ook een aantal meisjes in de klas. Tijdens de middelbare school koos ik voor exacte vakken en de studierichting met het meeste aantal uren wiskunde. In Mechelen volgde ik hoger onderwijs

aan de ingenieursschool KIH De Nayer waar ik elektromechanica koos omdat het de meest brede richting was, dan kon ik later nog vele kanten uit. Daar maakte ik onder andere een thesis over een technisch onderwerp in de luchtvaart waardoor ik de mogelijkheid had om eventueel in die richting verder te studeren, maar dat heb ik niet gedaan. Ik koos ervoor om bedrijfskunde te gaan studeren aan de universiteit van Brussel om meer economisch inzicht te krijgen. Achteraf vind ik dat nog steeds een goede beslissing, want ik ben tegenwoordig veel meer bezig met cijfers en economische thema’s dan met technische thema’s. De technische en operationele bagage heeft mij sterk geholpen aan het begin van mijn loopbaan. Ik ben er nog altijd blij mee dat ik in het begin van mijn carrière het echte operationele leven heb gezien.”

Wat deed u buiten het studeren om?

Elie: ‘‘Met mijn vader maakte ik zelf wijn. Dat was natuurlijk niet altijd een succes, maar er zaten goede schuimwijnen bij die we van verschillende fruitsoorten maakten. Het had ook een sociale factor, want mensen waren geïnteresseerd en kwamen zo nu en dan wijn proeven. Het is ook iets wat mij tot de dag van vandaag heeft beïn-

vloed, want ik hecht belang aan het tafelen met goede vrienden en collega’s. Wat dat betreft ben ik vrij Bourgondisch en ik prijs me gelukkig dat ik door omstandigheden vaak de kans heb om zeer goede restaurants mee te pikken. Het is volgens mij ook veel beter om zakelijke dingen zo nu en dan aan een tafel te bespreken, want ik ben niet zo’n groot fan van mailen. Het komt bijvoorbeeld nog wel eens voor dat een mail ‘harder’ overkomt dan dat die was bedoeld. Daarnaast herinner ik mij uit mijn jeugd uiteraard de reizen die ik heb gemaakt met vrienden, ik hield al vroeg van reizen. Of ik ook aan sport heb gedaan? Nee, ik heb nooit veel tijd aan sport besteed, eigenlijk nooit.’’

Wat bent u gaan doen na uw opleiding?

Elie: ‘‘Nadat ik net was afgestudeerd dacht ik dat ik makkelijk aan een baan zou komen. Ik stuurde een aantal brieven en raakte ontgoocheld toen ik na drie dagen nog geen antwoord had. Daarom ben ik snel begonnen als zelfstandige, het plan was om huizen te gaan renoveren en daarna te verhuren. Er waren direct een aantal klanten, en waarschijnlijk was het op dat moment voor mij financieel veel lucratiever geweest. Maar al snel kreeg ik een brief van Sabena om daar als onderhoudsingenieur aan de slag te gaan. Daar heb ik niet lang over na hoeven denken. Inderdaad bijna hetzelfde als wat mijn vader deed. Hij was er ook wel trots op dat ik bij Sabena aan de slag ging. Ik heb er uiteindelijk drie jaar gewerkt en was daar verantwoordelijk voor het onderhoud van de Boeing 737. Eén van onze klanten was Air Belgium en de technisch directeur van die luchtvaartmaatschap, Lode Ketele, kondigde zijn vertrek aan. Met Lode had ik een goede relatie, dus ik vroeg hem om mij kennis te laten maken

Reisburo Actueel interview

met zijn opvolger. Lode liet mij toen weten dat ik misschien wel zijn opvolger zou kunnen worden.

En dat gebeurde ook."

Mogen wij concluderen dat u een vliegman bent? Vliegtuigen vullen is toch een heel ander spel?

Elie: ‘‘Ik heb natuurlijk een technische opleiding gecombineerd met een financiële opleiding.

Voor mij was het belangrijk dat ik die operationele periode in mijn loopbaan heb gehad, want daar leerde ik het klappen van de operationele zweep. De stap naar het meer commerciële vond ik zeer boeiend en uitdagend en dat heb ik gedaan door over te stappen van Sobelair (de oudste chartermaatschappij van België en failliet verklaard in 2004, red.) naar Jetair (destijds klant van Sobelair) in 1999. Daar heb ik een paar jaar een grondige opleiding gehad in touroperating. Vier jaar later heb wij onze airline Jetairfly kunnen oprichten, die mocht ik toen gaan runnen. Toen kon ik de kennis opgedaan bij touroperating gaan combineren met de airline activiteiten. Dat is ook de verklaring waarom beide bedrijven enorm sterk zijn geïntegreerd met elkaar. In 2008 werd ik als Chief Operating Officer (COO) verantwoordelijk voor vliegvakanties. In 2010 volgde ik Bart Brackx op als CEO van Jetair en in 2012 als CEO van TUI Belgium.’’

Er zijn al wat tegenstellingen tussen de Nederlandse en Belgische operatie, nu worden deze onder één directie geplaatst. Hoe zal de integratie verder verlopen?

Steven: ‘‘Integratie is helemaal niet aan de orde.

Wel van twee landenorganisaties die door één directie worden geleid. En dan zal Elie met zijn team moeten gaan bepalen waar het zin heeft

die van de airline verschillend te laten zijn.

Elie: ‘‘ De verhouding tussen seat only en pakketreizen varieert overigens enorm per route.

Er zijn heel veel routes waar 100% seat only op wordt verkocht en wij hebben ook heel veel routes waarbij 90% van de stoelen worden verkocht bij een pakket. Tijdens de winter zijn pakket en seat only elkaars evenknie.’’

‘‘We gaan niet proberen Steven te vervangen’’ om meer te integreren en waar je dat het beste per land afzonderlijk kunt doen.’’

In België werken jullie nog met Jetairfly (ook op de nieuwste Dreamliner), terwijl in Nederland ‘Fly’ uit de naam Arkefly wordt gehaald.

Steven: ‘‘Zolang het niet om het merk TUI gaat, worden de merken binnen TUI geoptimaliseerd per land. Uit onderzoek blijkt dat de klant eigenlijk weinig verschil ziet tussen de merken Arke en Arkfly. Jetairfly.com is in België vooral ook een merk met veel seat only verkoop en dan is het verstandig om de naam van de touroperator en

Waar heeft u een uitgesproken hekel aan?

Elie: ‘‘Als mensen rond de pot draaien, ik hoor liever de dingen direct zoals ze zijn, ook al zijn ze minder mooi dan aanvankelijk gedacht.

En ik heb ook een bloedhekel aan het overcompliceren van bepaalde dingen. Bepaalde mensen maken er blijkbaar een sport van om dingen complexer voor te stellen dan ze in werkelijkheid zijn. Wat ik juist heel graag doe, is terugkoppelen naar basisprincipes, omdat in de wereld waarin wij functioneren dingen vaak zo’n complex aura krijgen dat ze gewoon losgerukt worden uit de realiteit. Als je zaken niet helder kan maken, dan is dat een probleem, dan wordt het heel wazig en dat wil ik liever vermijden."

Vindt u dat kwaliteit in nuance zit? De basisprincipes kan iedereen toch bedenken?

Elie: ‘‘Dat is een spanningsveld, zoals in de meeste dingen in het leven een spanning zit tussen verschillende visies. Aan de ene kant vind ik het ontzettend belangrijk om terug te kunnen koppelen naar de basisprincipes, maar aan de andere kant zie ik dat de nuance vaak het verschil maakt, ‘the devil is in the detail’.

Als belangrijke details je ontgaan, dan worden die ‘the devil’. In de leisure-tak bestaan wij bij de gratie van de klant. En de klant is enkel bereid om te betalen als wij echt een reële, toegevoegde waarde creëren, dat is niet altijd zo en ik vind dat wij daar voor moeten waken. Wij mogen klanten alleen laten betalen voor echte toegevoegde waarde.’’

www.reisburoactueel.nl

De filosofie van de airline is in België dus heel anders dan die in Nederland?

Steven: ‘‘Je moet niet vergeten dat allebei de landen onderdeel zijn van TUI Travel PLC en in die zin is de airline altijd dienend aan de reisorganisatie. Alleen ga je vervolgens kijken, en zeker in kleinere source markets, hoe je de airline zo efficiënt en effectief mogelijk kunt inzetten.

Je wilt kijken hoe je in een dunne markt meer frequenties kunt realiseren op meer bestemmingen en daarbij is het middel om op bepaalde bestemmingen meer seat only te verkopen een heel goed middel.’’

7

Reisburo Actueel 9

Elie: ‘‘Eigenlijk is dat het combineren van verschillende marktsegmenten en dat is wat wij het hybride model noemen. Een ander onderscheid met de Nederlandse markt is dat er hier nog een andere sterke luchtvaartmaatschappij is, namelijk transavia.com. Die biedt de mogelijkheid aan de touroperator om een deel van haar behoeftes af te wikkelen. Dat is een andere uitgangspositie dan in België. Ja er zijn verschillen, maar er zijn zeker zoveel gelijkenissen. Denk alleen al aan het feit dat beide airlines verticaal zijn geïntegreerd met de touroperator. Het grootste accentverschil is het hybride model waarbij er in België meer wordt gefocust op seat only dan in Nederland.

Maar in Nederland zijn er ook wel degelijk routes waar seat only zeer substantieel aanwezig is.’’

Steven: ‘‘Het Spaanse vasteland, voor België een belangrijke seat only route, wordt hier juist door transavia.com goed bediend. Wij zouden kunnen bedenken om ook zelf op deze routes te gaan vliegen, maar dat wordt een bloedbad.

Wij kiezen er dan liever voor om die stoelen bij transavia.com af te nemen waardoor wij ons kunnen concentreren op het opbouwen van andere bestemmingen.”

Gaan jullie met Jetairfly ook op Curaçao vliegen om daar gas op te geven?

Elie: ‘‘Wij hebben dat in het verleden al getest door Curaçao aan te bieden via Amsterdam en het was maar een klein volume dat daar gebruik van wil maken. Wat de ABC-eilanden betekenen voor Nederland is onvergelijkbaar met wat deze betekenen voor België. Het feit dat er Nederlands wordt gesproken is voor Vlamingen absoluut geen reden om er hun vakantie te vieren. In Frankrijk is het wel belangrijk voor veel mensen om naar een bestemming te gaan waar ook Frans wordt gesproken. In België is dat (vooral voor de Vlamingen) niet echt een issue."

Geven Belgen meer geld uit aan vakantie?

Elie: ‘‘Dat is een goede vraag.’’

Steven: ‘‘Historisch gezien is er een groot verschil. Belgen hadden altijd een voorkeur voor goede hotels met een goed restaurant en Nederlanders, prijs gedreven, voor appartementen. Dat is behoorlijk naar elkaar toegegroeid.

Of liever gezegd: de Nederlanders zijn naar de Belgische smaak toegegroeid. Met name bestemmingen als Turkije hebben dat enorm rechtgetrokken. Je ziet dat er een veeleisende, ervaren Europese pakketreis-consument is ontstaan en dat zie je aan de enorme hoeveelheid van nationaliteiten in de Turkse 5-sterren hotels.

Op andere bestemmingen zie je dat er minder nationaliteiten zijn, omdat je er nog meer de hotels en resorts vindt die in de jaren ’70 en ’80 zijn ontstaan en nog steeds vooral gefocused zijn op een bepaald herkomstland. Maar de internationale smaak groeit steeds meer naar elkaar toe.’’

Waarom is TUI nog zo druk met autovakanties?

Dat is toch een uitstervend verhaal...

Elie: ‘‘Dat zullen we nog wel eens zien of het een uitstervend verhaal is. Er is behoorlijk wat concurrentie, maar wij bieden de klant veel zekerheden. Het blijft een belangrijk volume en segment van de markt voor ons. En ik denk ook dat de klant steeds meer een gemengd gedrag heeft.

Dezelfde klant kan voor de zomer van 2014 een vliegvakantie boeken, de winter een autovakantie en in het voorjaar nog een citytrip. Wat wij bieden is naadloze interactie en dat is een breder pakket dan enkel vliegvakanties. Je gaat niet twintig jaar lang een vliegvakantie boeken, dus is het voor ons belangrijk om autovakanties aan te blijven bieden.’’

Steven: ‘‘Je ziet dat de verkoop van het klassieke autoproduct via het reisbureau aan het uitsterven is. Retailers kopen die producten rechtstreeks in en touroperators zijn, vooral in Nederland, succesvol met directe verkoop en met accommodaties die bijzonder zijn, of anders zijn samengesteld en daarmee een toegevoegd aspect hebben. Daar zit natuurlijk wel een verschil, het klassieke nachtje dat is tegenwoordig allemaal booking.com. Zodra je het aanpast of verbetert en geschikt maakt voor de klanten die je hebt dan kan je er als touroperator nog zeker wel succesvol mee zijn in je eigen gecontroleerde distributie.’’

Elie: ‘‘Daar komt het verhaal van de toegevoegde waarde weer kijken; wat kunnen wij toevoegen aan het naakte product. En dat doen we binnen TUI toch wel vrij succesvol.’’

www.reisburoactueel.nl

Wat gaat u veranderen in Nederland?

Elie: ‘‘Ik ben twee weken geleden begonnen en er is mij al gebleken dat ik eerst heel veel dingen moet onderzoeken om mij daarover uit te kunnen laten. De vraag wat wij gaan veranderen in Nederland is uiteraard een legitieme vraag en even legitiem als wat wij gaan veranderen in België.’’

Steven, wat zou jij Elie adviseren om vooral wel en niet te doen? ‘‘Het zou raar zijn als ik nu zou zeggen dat er bepaalde dingen zouden moeten veranderen, omdat de vervolgvraag dan is waarom ik die dan niet zelf heb veranderd. Ik vind dat Nederland en België momenteel behoorlijk optimaal functioneren en op dit moment in de markt relevant en succesvol zijn, maar het spel verandert voortdurend. Laat het duidelijk zijn; het is geen fusie, geen samenvoeging, en niet primair gedreven door kosten efficiency of door besparingen. De samenwerking is gedreven door een ontwikkeling op de markt waardoor wij binnen het concern

Reisburo Actueel interview

hebben besloten dat we samen willen gaan optreden, want twee kleine source markets met zoveel overeenkomsten samenvoegen maakt een sterker en krachtiger geheel. Dat is heel belangrijk.’’

Elie: ‘‘De echte sterke bedrijven veranderen als ze op hun sterkst zijn, de bedrijven die moeten veranderen omdat ze zwak zijn geworden, zijn al te laat.’’

Steven: ‘‘Als het een samenvoeging was geweest vanuit zwakte, dan had ik hier nu ook niet gezeten. Ik werk nauw met Elie samen, omdat ik denk dat dit een goede stap is voor Nederland en België. Dit is anticiperen op ontwikkelingen waarvan je nu weet dat je die kracht moet gebruiken. Je moet niet over een paar jaar spijt hebben van iets wat je nu hebt nagelaten te doen.’’

Steven van der Heijden Na een periode van bijna tien jaar als CEO, zal Steven van der Heijden (53) per 1 maart 2014 de TUI Nederland organisatie verlaten. Bij zijn aantreden in 2004 was het bedrijf hem al niet onbekend; van 1988 tot 1994 was hij verantwoordelijk voor de reismerken Eurojet en FIT Vliegvakanties, beiden destijds onderdeel van Holland International, dat later opging in TUI Nederland.

In de afgelopen tien jaar heeft Van der Heijden TUI Nederland uitgebouwd tot de onbetwiste marktleider in de Nederlandse reisbranche. Met zijn mede-directieleden transformeerde hij TUI Nederland van een verliesgevend bedrijf met een afbrokkelende marktpositie in een winstgevende en sterk groeiende reisorganisatie. In 2005 werd onder zijn leiding de eigen airline Arkefly gestart, waar hij tot voor kort zelf de operationele leiding had. Inmiddels heeft de luchtvaartmaatschappij een vloot van tien toestellen en zal zij in mei volgend jaar als eerste Nederlandse airline de hypermoderne Boeing 787 Dreamliner in gebruik nemen. Arke groeide in de laatste tien jaar uit tot hét multichannel reismerk van Nederland. In de afgelopen jaren is Van der Heijden bestuurslid en voorzitter geweest van de brancheorganisatie ANVR en bekleedt hij de functie van voorzitter van de Raad van Toezicht van de Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) en het Calamiteitenfonds Reizen (CFR). Hij maakt deel uit van de internationale TUI Travel Mainstream Board

Is het voor TUI makkelijker geworden in Nederland? Minder concurrentie, minder spelers...

Steven: ‘‘Nee absoluut niet. We concurreren niet alleen met andere reisbedrijven, maar vooral met de klant zelf. Als je naar de autobranche kijkt dan is alleen de concurrentie relevant, want niemand kan z’n eigen auto zelf bouwen. Maar in onze branche kan iedereen alles zelf regelen, zelf bepalen, zelf de (lowcost) vlucht boeken, zelf de hotelovernachting boeken. Voor ons is de relevantie gelegen in het feit dat die klant nog steeds zijn of haar vakantie aan onze zorgen toevertrouwt. En wie er dan in die markt opereren is minder relevant. En dat je (Europese) schaal nodig hebt om succesvol te zijn is absoluut waar, maar die ontwikkeling is al lang gaande.’’

En je advies aan Elie?

Steven: ‘‘Daar hebben we het natuurlijk al uitgebreid over gehad. Er zijn ontzettend veel overeenkomsten en er zijn heel veel omstandigheden waarin wij als Nederland en België samen sterk kunnen zijn, maar je moet jezelf bij zo’n samenwerking ook heel goed realiseren dat er valkuilen zijn. En die valkuilen hebben natuurlijk ook te maken met de identiteit van een bedrijf, de cultuur van een land en van een organisatie en daarom is de samenstelling van de Nederlands-Belgische board heel belangrijk, want als die goed functioneert behoed je elkaar voor de valkuilen. Ik vind dat onze manier van communiceren met de markt, binnen de organisatie en met de pers een sterkte is van de Nederlandse organisatie. Ik zeg niet dat het een zwakte is van de Belgische, maar in Nederland is het heel belangrijk. Je hoeft het niet anders te gaan doen in België, maar je moet vooral voorkomen dat je het in Nederland nalaat. Je moet je bewust zijn dat er verschillen zijn. Als je dat kan, dan ben je een echte interculturele manager en dan kan je met welke nationaliteit dan ook in Nederland succesvol zijn en andersom.’’

Is er al een plaatje van de toekomstige directie?

Elie: ‘‘Nee. Ik heb een aantal scenario’s in mijn hoofd, maar het uiteindelijke plaatje heb ik nog niet.’’

dan ik, ontstaat er meer ruimte voor anderen om zich binnen TUI Nederland te manifesteren. Dat ga ik ook met interesse volgen.’’

Elie: ‘‘Wij hebben er alle vertrouwen in dat wij

“Door mijn vertrek zullen anderen meer ruimte gaan krijgen” Elie, het zijn grote schoenen die u moet invullen...

Elie: ‘‘Tot nu toe was het een leuk interview...’’

Steven: ‘‘Elie benadert issues op een zeer analytische wijze. Dat vind ik absoluut een grote kwaliteit van hem. En omdat Elie natuurlijk minder dominant aanwezig zal zijn in Nederland

www.reisburoactueel.nl

mensen hebben in onze rangen die absoluut over uitzonderlijke kwaliteiten beschikken om een aantal zaken op te vangen. Gaan we Steven kunnen vervangen? Dat denk ik niet. Ik denk zelfs dat we dat niet eens moeten proberen.’’

Tom van Apeldoorn en Arjen Lutgendorff

11