TravelPro #28 13-07-2018

NUMMER 28 – 13 JULI 2018

PAUL CREMERS "WIJ ZIJN UITGEGROEID IN ALLEEN BUSREIZEN"

1.000 DAGEN TUI ETIHAD AIRWAYS VIERT VIJF JAAR ROUTE SCHIPHOL - ABU DHABI

©WLPL

WKD100_GERMAN PRINTANZEIGEN AD IMAGES_VA_AW.indd 1

04/04/2018 10:35

Inhoudsopgave/Column

Goed huwelijk

Inhoudsopgave

Het geheim van een goed huwelijk is praten.

Weten wat er bij de ander speelt en dat ook uitspreken naar elkaar. Communicatie dus.

Wees niet bang, ik hang nu niet opeens de relatietherapeut uit. Ik zou niet durven. Maar van goede communicatie knapt een mens op.

Ik ook.

Op de cover Coverstory: Paul Cremers (Solmar) 11-16 Feest bij Ethiad Airways 34 1.000 dagen TUI 35-37

Vragen en luisteren moet jou als reisagent bekend in de oren klinken. Als iemand vertelt gek op de sneeuw te zijn, dan stuur je hem niet naar Kaapverdië. Toch? Jij stelt de juiste vragen en filtert daar de juiste informatie uit.

Dat hoef ik jou niet te vertellen.

Specials Malta voor natuurliefhebbers 5-7 Japan: Van Sushi tot Sumo 25-27 Winternoviteiten 31-33

Verder in dit nummer Garuda: Non-stop Jakarta 9 Jubileumjaar Executive VIP Travel 17 Op studiereis met Oad 18-19 win ee w:

ur

espa n v to

nieu

Vier de zomer met een leuke stad!

Maak met gratis extra’s en gratis stadsgids je klanten extra blij !

En verdien een zomerse BBQ voor jou en je team.

Compleet verzorgd.

Kijk op SJORS voor alle info.

Maar dat communicatie enorm belangrijk is, werd me tijdens een bijna 36-uur vertragende vlucht pijnlijk duidelijk. De oorspronkelijke vlucht werd na een aantal uur geannuleerd en de vlucht van een dag later werd ook niet op het geplande tijdstip uitgevoerd. Maar we kwamen dit keer wel verder dan ruim 24 uur daarvoor. We zaten al in het vliegtuig, maar bleven aan de grond. Seconden werden minuten en minuten werden uren. Niemand wist te vertellen waarom we aan de grond werden gehouden. Iets met slecht weer. Verder werd er niets gezegd. Mensen raakten in paniek en vuurden hun vragen af op de stewardess die het liefst het toestel uit wilde rennen. Dat meisje kon er natuurlijk ook niets aan doen.

Heibel in de tent dus. Tot de piloot zich ermee ging bemoeien, we moesten geloven dat als er werd gezegd dat ze niets wisten, ze ook echt niets wisten. Ze voegde er nog wel even aan toe, dat ze al een vlucht had gedraaid vandaag, moe was en ook zo snel mogelijk wilde vertrekken. Oké, dacht ik. Goed te horen… niet dus.

Maandag 30 juli is het D-day op Schiphol. De drukste dag van het jaar staat dan gepland, zo’n 233.000 mensen vliegen die dag vanaf Amsterdam. Je zal ertussen lopen zeg. Ik was vorige week rond 4.30 uur op de luchthaven en toen was het al hartstikke druk. En dan druk ik het nog zacht uit. Dat ik mijn vlucht heb gehaald was een godswonder. Ik had

www.travelpro.nl

netjes van tevoren ingecheckt en stond tussen alle andere reizigers ruim anderhalf uur voor de incheckbalie. Kunnen er alsjeblieft meer van die drop off-bakken komen? Dat inchecken heeft nu totaal geen zin.

Maar iets anders, Schiphol kan wel duizend voorzorgsmaatregelen nemen, maar zolang het hoofd van het grondpersoneel op onweer staat, houdt het op. Nee, ik sta voor mijn lol anderhalf uur in de rij! Terwijl ik om de minuut op mijn horloge keek, mijn voorhoofd veranderde in een vijver en ik smekend iemand erbij riep, werd ik publiekelijk te kakken gezet.

Had ik maar minimaal drie uur van tevoren op Schiphol aanwezig moeten zijn. Nou, dat was ik ook. Een soort van dan. Hij had misschien ook wel gelijk, maar het gaat om de toon en de manier waarop hij het zei en kom op een beetje klantvriendelijker had best gemogen.

De klant is toch koning? En dan nog iets.

Schiphol vermeldt nog steeds dat twee uur voor vertrektijd voor Europese vluchten op tijd is. En de airline geeft op haar site op de vraag ’Hoe laat moet ik op de luchthaven zijn?' als antwoord: vóór sluitingstijd van de check-in balies. Lekker duidelijk, daar hebben we wat aan!

Dus Schiphol, voeg alsjeblieft ook een beetje klantvriendelijkheid toe aan die zomerdruktemaatregelen en dan komt het vast wel goed.

En ach, een ruzietje komt toch in de beste huwelijken voor.

Sharon Evers Sharon@travelpro.nl

3

Ontdek de geheel vernieuwde TravEcademy

Al 4700 reisprofessionals actief |

Meer dan 60 gratis cursussen |

Bezoek ruim 40 Ecademy’s

WIN

MOBIAN

KLM-tickets naar EUROPA

trakteert op

KORTINGSACTIE

Meld je nu gratis aan op www.travecademy.nl!

Special Malta

Tekst: Dylan Cinjee

Eén met de natuur in Malta Natuurliefhebbers opgelet! In Malta moet je zijn! Van de verschillende eilanden die tot Malta behoren is Gozo groen en landelijk. Comino is nagenoeg onbewoond en heeft prachtige stranden en de beroemde Blue Lagoon, de ultieme snorkel- en zwemspot. Malta is compact, de ideale plaats om de natuur met cultuur van het eiland te combineren.

Malta is het kleinste land in de Middellandse Zee en bestaat uit een aantal eilanden, waarvan Malta de grootste en meest bekende is.

Maar ook de eilanden Gozo en Comino behoren tot deze bestemming. Malta is een mix van verschillende culturen. De hoofdstad van Malta, Valletta is één groot openluchtmuseum en om die reden ook benoemd tot UNESCO Werelderfgoed. Ook de Engelse invloed is duidelijk zichtbaar: links rijden, rode telefooncellen en Engels is de tweede taal op het eiland. Dit jaar is Valetta, net als Leeuwarden, de culturele Hoofdstad van Europa. Daarom zal in veel Friese projecten de verbinding met Valletta worden gezocht. Zo brengt het project Poetic Potatoes een meertalige bundel uit met gedichten van Maltese en Friese dichters, en helpen studenten van D’Drive van het Friesland College en het Maltese MCast aan de productie van Opera Spanga’s Aida. Deze opera zal niet alleen in Fryslân te zien zijn, maar wordt in 2018 ook in het Teatre Rjul in Valletta uitgevoerd. De stad wordt door veel bezoekers gezien als een van de hoogtepun-

ten van hun vakantie. Door de Maltezen wordt Valetta ook wel Citta Umilissima genoemd, wat ‘een stad gebouwd door en voor echte heren’ betekent. De levendige stad is het commerciële hart van Malta en een kunstwerk van Barok. Valetta laat je leiden door de smalle karakteristieke straatjes naar paleizen, kerken en kunstwerken die het straatbeeld sieren. De combinatie van kleine winkeltjes en internationale ketens maken Valetta ook een heerlijke shopstad. Cultuurliefhebbers halen hier ongetwijfeld hun hart op. Een van de best bewaarde geheimen van Malta zijn de prehistorische vondsten en megalithische tempels.

Verspreid over de eilanden staan tientallen van dit soort tempels. De stenen bouwwerken dateren van 3600-2500 voor Christus en worden beschouwd als de oudste vrijstaande stenen gebouwen ter wereld. Zelfs ouder dan de Egyptische piramides en Stonehenge. De absolute hoogtepunten zijn de Hagar Qim tempels en het Hypogeum - een ondergronds doolhof dat over drie niveaus is verdeeld.

Gozo

Maar er stond niet voor niets natuurliefhebbers opgelet! We laten de hoofdstad achter ons gaan op verkenning in de natuur. Gozo, Malta’s zustereiland, is een bestemming op zich. Voor rustzoekers én avonturiers is Gozo een heerlijk toevluchtsoord. Het eiland is klein, dunbevolkt, groener en landelijker dan Malta zelf. Het levensritme is hier al eeuwen lang gekoppeld aan de seizoenen, de visserij en de landbouw. Langs de spectaculaire kustlijn bevinden zich de beste duikplekken van de Middellandse Zee. Dit rotsachtige landschap leent zich bij uitstek voor klimmen, stevige wandelingen en mountainbike-tochten. Gozo heeft daarnaast talloze prachtige, onaangetaste baaien, inhammen en zandstranden, die zeer geschikt zijn om te zonnen en te zwemmen. In de dorpjes in het binnenland is het heerlijk vertoeven in een van de vele farmhouses. Een van de meest iconische bezienswaardigheden van Gozo (en heel Malta) was de Azure Window. Deze enorme klif met ‘doorkijk’ was ongetwijfeld een van de meest gefotografeerde plekken op de eilanden en zelfs te zien als decor in Game of Thrones. Door een hevige storm is de rotsformatie vorig jaar compleet ingestort en in zee verdwenen.

De Jong Intra Vakanties

“Honderd kilometer ten zuiden van Sicilië (Italië), ligt Malta, in het midden van de Middellandse Zee. Malta heeft een prachtige natuur, vele culturele invloeden en tal van bezienswaardigheden. Je klant kunt hier prachtige wandelingen maken en er zijn uitstekende mogelijkheden om te snorkelen, duiken en andere watersporten te beoefenen. Overal waar je klant heen gaat, wacht een unieke historische bezienswaardigheid. Van tempels, paleizen, kathedralen tot forten geven jouw klant de kans om de geschiedenis in te duiken. Geluid en muziek speelt een belangrijke rol in het leven op de eilanden. Het hoogtepunt van het jaar vormen de festas wanneer vuurwerk en dorpsfanfares een zomeravond tot een onvergetelijke gebeurtenis maken.

Wij bieden een ruime keuze aan hotels en appartementen naar Malta of Gozo. Of je klant nu op zoek is naar een vakantie in het voorjaar, zomervakantie of na jaar, bij ons vindt jouw klant de ideale zonvakantie naar Malta en Gozo”, aldus de reisorganisatie.

Comino

Officieel is Comino geen onbewoond eiland, het aantal mensen dat er woont is echter zo minimaal dat het vaak als onbewoond wordt beschouwd. Comino wordt vooral bezocht door dagjesmensen die hier komen om te wandelen of de afgelegen baaitjes te bezoeken, zoals Santa Marija Bay. Maar de must see is toch wel de Blue Lagoon. De turkoois-

Gozo

www.travelpro.nl

5

6

Special Malta

Dingli Cliffs

blauwe lagune ten zuidwesten van Comino is dé toeristische attractie van het eiland. Het is een begrip in Malta. Nergens op het eiland vind je zo'n grote plek met de prachtige turkooisblauwe weerspiegeling van het water als hier. De perfecte manier om de Blue Lagune te bezoeken is per boot vanaf Malta of Gozo.

Er gaan vanaf diverse plekken bootjes richting dit betoverende plekje in Malta. Je kunt urenlang genieten van het heerlijke water of lekker relaxen op de boot met een fantastisch uitzicht. In de maanden juli en augustus kan het er erg druk zijn.

Natuurlijk Malta bij Isropa

“Malta heeft ontzettend veel te bieden. Zo kun je op het rotsige hoofdeiland Malta vele prachtige baaien gevuld met kleurrijke bootjes vinden, cultuur snuiven in de hoofdstad Valletta en slenteren door de smalle straatjes. Op het landelijke Gozo kun je heerlijk tot rust komen en genieten van de prachtige natuur met spectaculaire, steile kliffen en zoutpannen. En dan is er nog Comino. Het is slechts 3,5 km² groot, autovrij, afgezien van één hotel onbewoond en is bekend om de schitterende Blue Lagoon.

Onze tip: ga eilandhoppen en combineer deze drie prachtige, unieke eilanden voor een ultieme ervaring. De fly-drives zijn met veel zorg samengesteld en laten je het beste van deze eilanden zien en ervaren.

Toch liever zelf samenstellen? Isropa helpt je uiteraard graag bij het samenstellen van een rondreis op maat.”

Buitenactiviteiten

Voor vakantiegangers die ook wat actie en avontuur willen beleven, is Malta een heerlijke bestemming. Het geweldige klimaat en de omringende zee lenen zich bij uitstek voor buitenactiviteiten. Van fietsen tot kajakken, klimmen, duiken, wandelen en snorkelen, wat je ook doet, je bent altijd één met de natuur.

Een ideale manier om op eigen tempo Malta en Gozo te ontdekken is per fiets. De compacte eilanden bieden mooie routes langs de prachtige kustlijnen. In korte tijd ontdek je eenvoudig Malta en Gozo op een bijzondere en actieve manier. Nieuwe fietsroutes leiden langs kunsthistorische highlights, lieflijke dorpjes, ruige kust en bruisende centra. Daarnaast zijn er speciale ‘bikehotels’ die op fietsers zijn ingericht en speciale voorzieningen bieden.

Moe na een dag fietsen? Een verfrissende duik in de zee geeft de broodnodige ontspanning. De heldere wateren rondom de eilanden lenen zich bij uitstek voor duik- en snorkeltochten. Met bijna 30 verschillende duikspots, van riffen tot grotten en wrakduiken, is er genoeg te beleven. Een leuke manier om het kleine Comino en haar beroemde Blue Lagoon te ontdekken is per kajak. Er zijn perfecte kajak dagtochten van Gozo naar Comino, waarbij je al kajakkend verschillende grotten en inhammen bezoekt. Tijdens een picknick lunch op Comino is er ook tijd om

Gozo

rond te lopen en te zwemmen en snorkelen in de Blue Lagoon.

Dingli Cliffs

Een plek waar je ook de natuur in haar puurste vorm kan zien is de twaalf kilometer lange natuurlijke muur van rotsen in het zuiden van Malta, genaamd de Dingli Cliffs. De kliffen zijn meer dan 200 meter hoog en zijn vernoemd naar de Engelse ridder Sir Thomas Dingley.

Dit natuurlijke verschijnsel ligt ten zuidwesten van het rustige dorpje genaamd, je raad het waarschijnlijk al, Dingli. Vanaf de hoge kalkstenen heb je een prachtig uitzicht over de zee en kan je een spectaculaire zonsondergang meemaken, maar even zo mooi is het uitzicht vanaf zee op de kliffen. De St. Magdalena kapel staat op het hoogste punt van het eiland op een hoogte van 250 meter.

Let’s go to the beach

Malta staat bekend om haar rotsachtige kust, maar biedt ook voldoende aangename stranden. Zoals Mellieha Bay. Dit stukje Malta heeft een fijn zandstrand dat ver doorloopt in het ondiepe water en dat maakt het meteen een aangenaam familiestrand. Naast de service van de omringende horecagelegenheden zijn er toiletten en een EHBO-post aanwezig.

Juist op zoek naar een rustige plek? Gnejna Bay ligt naast het drukbezochte Golden Bay,

Special Malta maar is een stuk minder bekend bij het grote publiek en daardoor ideaal voor rustzoekers.

Ben je een sportief type en toe aan een uitdaging? Ga dan windsurfen, kajakken of zeilen op Malta. Een geschikt strand voor deze activiteiten is St. George Bay in Birzebbuga.

Deze kleine, maar prachtige baai ligt dicht bij Marsaxlokk, in het zuidoosten van Malta. Ben je liever in het water dan op het strand? In de Blue Hole kan je tot wel zestig meter duiken, maar de meeste vissen bevinden zich tussen de tien en dertig meter diepte. Ben je een gevorderde duiker? Dan kun je terecht bij de Double Arch Reef. De Maltese eilanden staan bekend om haar prachtige rustige wateren met scheepswrakken, grotten en rotswanden. Een van deze scheepswrakken is de MV Karwela, die van 1957 tot 2002 rondvoer. In 2006 werd ze samen met de MV Cominoland in Gozo tot zinken gebracht om verder dienst te doen als kunstmatig rif voor duikers. Beiden liggen in het Gozokanaal tussen Gozo en Malta, waardoor de site eenvoudig bereikt kan worden tijdens een dagtrip vanaf Malta.

Gastronomie

Van al die buitenactiviteiten krijg je natuurlijk enorme trek. Ook daar ben je in Malta aan het goede adres. Traditioneel Maltees eten is puur natuur en gebaseerd op de seizoenen.

Echte Maltese klassiekers zijn stoofpotjes van konijn, Lampuki (hartige vistaart), Bragioli (vleesolijven), Kapunata, (Maltese ratatouille)

Double Arch Ree

f

Gozo

Eiland Comino

Mellieha Ba y

St. George Bay

Gnejna Bay

Valletta

Malta Dingli Cliffs

en de zogenaamde ‘Widow’s Soup’, waarin een heerlijk klein rondje Gbejniet kaas zit.

Snacks die je moet proberen tijdens een bezoek aan Malta zijn hobz biz-zejt en pastizzi.

Hobz biz-zejt is brood gedoopt in olijfolie, besmeerd met verse tomatenpuree en gevuld met een mix van tonijn, ui, knoflook, tomaten en kappertjes. Pastizzi zijn knapperige pakketjes bladerdeeg gevuld met ricotta of tuinbonenpuree. De zee zorgt voor een constante aanvoer van verse vis op de Maltese eilanden.

Bezoek op zondagochtend de bekende markt

www.travelpro.nl

van Marsaxlokk en sta versteld van het enorme aanbod en de gevarieerdheid van verse vis: allerlei soorten baars, witte zeebrasem, steenvis, zwaardvis, tonijn, octopus en inktvis zijn (seizoensgebonden) volop verkrijgbaar. Een heerlijk Maltees visgerecht is Aljotta; een vissoep die op smaak wordt gebracht met knoflook.

7

8

De Vier Jaar op Rij Bekroonde World’s Best Cabin Crew, Bekroonde World’s Best Cabin Crew, Volledig toegewijd aan u

Dankzij onze Dankzij onze aandacht om u aandacht om u continu excellente continu excellente service te bieden, hebben service bieden, wij voorte het vierdehebben jaar op rij de wij voor het vierde jaar op rijaward de World’s Best Cabin Crew World’s Best awardvan de ontvangen en Cabin zijn wij Crew onderdeel ontvangen en10 zijnAirlines. wij onderdeel van de World’s Top World’s Top 10 Airlines. garuda-indonesia.com garuda-indonesia.nl

Achtergrond

Tekst & foto's: Dylan Cinjee

Garuda Indonesia: vroeger in de winter en non-stop Jakarta Op donderdag 28 juni vond de officiële opening plaats van Hotel Jakarta in Amsterdam. Een duurzaam hotel inclusief subtropische binnentuin, Restaurant-Café Jakarta en de skybar Malabar. Voor luchtvaartmaatschappij Garuda Indonesia dé gelegenheid om haar partners te bedanken voor het afgelopen jaar.

“Een keer per jaar willen we onze vaste partners bedanken voor de afgelopen- en de toekomstige jaren. Uiteraard is het ook een moment om even face-to-face bij elkaar te komen. Toen ik hoorde over dit hotel, het achtergrondverhaal, de plek in Amsterdam en de naam wisten we dat we hier iets mee moesten doen”, aldus Rick Wouters (Sales & Marketing Manager bij Garuda Indonesia).

Vertrektijden

Sinds maart 2018 is de vertrektijd van de airline vanuit Amsterdam vervroegd naar het middaguur. Wouters: “We wilden al heel lang een andere vertrektijd omdat we daarmee vroeger aankomen in Jakarta en daardoor meerdere bestemmingen kunnen bedienen, ook voor de zakelijke markt. Omdat je ook vroeg aankomt heb je nog de hele dag om te besteden, dat wordt erg op prijs gesteld. Daarnaast kun je nu in minder dan negentien uur naar Ambon, de snelste verbinding die er ooit is geweest. De bestemming is heel belangrijk in Nederland, niet alleen voor familie en vrien-

Rick Wouters

den, maar ook de toeristische markt is flink in opkomst. Vanuit Ambon hebben we nog meer verbindingen naar paradijselijke bestemmingen. Voor aankomende winter hebben we deze vervroegde vertrektijd wederom vast kunnen zetten. Vanuit Amsterdam vertrek je dan rond 11.00 uur en kom je rond dezelfde tijd als nu aan in Jakarta. Daar zijn we erg blij mee, want de winter is altijd een uitdagende periode om te vullen.”

Non-stop Jakarta

Op Denpasar, Bali is de lokale aankomsttijd net na het middaguur. De aankomsttijd in Medan, Sumatra is met de nieuwe vertrektijd zelfs nog voor het middaguur. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld ook voor Semarang, Yogyakarta, Padang en Malang. Labuan Bajo, aanvlieghaven voor Komodo National Park en Flores, kan nu zelfs worden bereikt in minder dan 21 uur en met maar één overstap. Daarnaast is luchthaven van de verrassende bestemming Lake Toba (Silangit, DTB) binnen 22 uur te bereiken. Naast de vervroegde vertrektijd laat de airline weten dat alle vluchten van Jakarta naar Amsterdam weer volledig non-stop zullen worden uitgevoerd. Op dit moment, sinds mei 2014, zijn alle vluchten van Amsterdam naar Jakarta al non-stop. Echter, de terugvlucht van Jakarta naar Amsterdam wordt nu drie per week non-stop uitgevoerd, en drie keer met een stop in Singapore. Vanaf 28 oktober 2018 komt deze stop te vervallen. Naast de snelle verbindingen naar de meeste bestemmingen in Indonesië kan Garuda Indonesia nu ook betere connecties aanbieden naar diverse bestemmingen in Azië of Australië.

“Je bereikt Perth al in minder dan 22 uur, of vlieg naar Sydney of Melbourne met een gratis stopover op Bali”, aldus Wouters. “Tevens zijn de connecties naar bijvoorbeeld Bangkok, Hongkong, Guangzhou of Kuala Lumpur aanzienlijk verbeterd. En met dagelijks negen

www.travelpro.nl

vluchten tussen Jakarta en Singapore blijft deze bestemming perfect te bereiken vanuit Amsterdam.”

Trots

Tijdens het event liet Wouters blijken hoe trots hij is op zijn team. “De feedback die we krijgen van onze trouwe klanten is erg positief, dat is precies wat ik wil horen. Uiteraard gaat dat niet vanzelf, dus complimenten naar mijn team. Maar ook de feedback van agenten wat er beter kan waardeer ik heel erg. Je kan altijd blijven verbeteren.” Daarnaast liet hij weten dat er dit jaar ook weer een nieuwe editie van de de Wonderful Indonesia Weeks aan zit te komen. Houd TravelPro in de gaten voor de datum.

9

Another one for your bucket list

Jebel Jais Flight The world’s longest Zipline

w w w. r a s a l k h a i m a h . a e

www.jebeljais.ae

Only 45 minutes from Dubai International Airport

The natural place to stay www.lionsdive.com

Special Verre Rondreizen

Tekst & foto's: Sharon Evers

Als er iemand een immens grote ondernemersdrift heeft, is het Paul Cremers wel. Als kind fokte hij paarden en heel wat jaren later staat hij aan het roer van Solmar Tours. Een bedrijf dat hij overigens van de grond af aan kón opbouwen, als zijn moeder hem niet had tegengehouden.

Paul Cremers

“Wij zijn uitgegroeid in alleen busreizen“ Wie is Paul Cremers?

"Ik ben geboren in Lommel in een Belgisch ondernemersgezin, mijn vader startte in de jaren '50 een busbedrijf: Staf Cars. Ik ben de jongste en heb nog een oudere broer en zus, mijn zus heeft altijd een klein zelfstandig bedrijf gehad en mijn broer zit in de politiek.

Zolang ik me kan herinneren bezit ik die typische ondernemersgeest. Op mijn zevende fokte ik paarden en verdiende daar ook geld aan. Ik poetste de bussen van mijn vader, zodat ik dekgeld had voor een hengst. Dat ging vaak goed, maar niet altijd. We woonden dichtbij een fabriek en door luchtvervuiling stierven er jonge veulens. Maar daar regelde ik dan een schadevergoeding voor en dat geld stak ik weer in een nog betere dekhengst. Dat deed ik ongeveer tot de puberteit."

Deed je ook nog dingen die echt bij een zevenjarige hoorde?

"Tussen het paardenfokken door, was ik altijd op het busbedrijf te vinden. Als ik de bussen niet aan het poetsen was, dan vond je mij in de werkplaats. Ik sportte ook wel, deed aan voetbal. Maar toen ik ouder werd, moest ik keuzes maken. Voetbal of werken? Ik kon het hebben van een eigen onderneming niet combineren met voetballen. Dat ik hiertussen moest kiezen vond ik heel erg. Als ik 's avonds terugreed vanaf een afspraak en langs voetbalvelden kwam, dan kreeg ik weleens tranen in mijn ogen omdat ik eigenlijk ook wilde trainen."

Voetbalde je op zo'n hoog niveau?

"Nee hoor, dat zat er niet in. Eigenlijk was ik beter in volleybal, dat heb ik wel op redelijk hoog niveau gedaan. Ik zat bij het belofteteam van het hoogste niveau, maar voetbal vond ik leuker. Ik heb altijd graag teamsporten gedaan."

Dus sporten en paardenfokken, was er nog tijd over voor school?

"Dat moest wel. Na de basisschool ben ik naar het gymnasium gegaan, maar ik hield me vooral bezig met allerlei handeltjes. Studeren deed ik nauwelijks. Alhoewel ik op mijn achttiende wel naar de universiteit ging om opgeleid te worden tot handelsingenieur, zoals we dat in België noemen. Daarna ben ik zo snel mogelijk in de zaak van pa begonnen."

“Solmar is een leuk product voor de retail” Was dat voorbestemd?

"Ik heb eigenlijk altijd alles op jonge leeftijd met dat doel gedaan, zelfs de vrouw op uitgezocht met wie ik al ruim 36 jaar gelukkig getrouwd ben. Voor ik mijn vrouw ontmoette had ik al vriendinnetjes gehad, maar die waren veel verder dan ik en wilden veel meer dan ik. Ik was daar nog lang niet klaar voor en had maar één doel: de zaak van pa. Ik heb mijn vrouw ontmoet op de toerismeschool waar ik mijn vakdiploma's heb gehaald.

Eigenlijk heel bewust daar, omdat zij ook weet hoe het er in toerisme aan toe gaat. Ik denk dat die liefde voorbestemd was. Dat een man en een vrouw elkaar leren kennen is vaak een lucky shot. Als je er een klein beetje richting aangeeft, zakelijk stuurt, is dat helemaal niet verkeerd. Ik denk zelfs dat het een groot voordeel heeft, althans bij ons heeft het goed uitgepakt. We trouwden in 1982 en drie dagen voor het huwelijk zei ik tegen mijn vrouw dat ze nog kon kiezen: trouwen of niet?

Ik vertelde haar dat de zaak altijd op nummer één zou staan en zij dus op de tweede plek terechtkwam. Na drie seconden begon ze te lachen, maar ze begreep me. Ik wilde iets

www.travelpro.nl

opbouwen en daarbij moest niemand mij in de weg staan. Een paar jaar later herinnerde ik haar aan dat keuzemoment. Nou dat wist ze nog wel. Ik vertelde haar dat de rangorde was veranderd. Zij dacht dat ze op nummer één terecht was gekomen, maar ik zei: de zaak staat op één, de kinderen op twee en jij nu op drie. Maar ze lachten nog eens een keer en begreep me opnieuw. Natuurlijk, hoe ouder je wordt hoe minder expliciet je dit ziet. Maar als je iets wil opbouwen, dan moet je daar ook echt voor gaan. De zaak is een leidraad binnen ons huwelijk."

Werkt jouw vrouw ook binnen het bedrijf?

"Mijn vrouw is CFO (chief financial officer) voor het Belgische gedeelte van het bedrijf en heeft net als alle andere medewerkers een functioneringsgesprek, maar thuis zijn we gelijkwaardig of heeft zij het misschien wel voor het zeggen. Zakelijk en privé houden we goed gescheiden, dat heb ik van de Nederlanders geleerd. We hebben één afspraak: thuis wordt er niet over de zaak gesproken, maar er mag wel worden gewerkt.

Als er thuis toch over werk gepraat wordt, dan kappen we elkaar gelijk af."

Maar na school stond je op de stoep bij Staf Cars, het busbedrijf van jouw vader…

"Ik begon op de bus, zo'n drie jaar reed ik erop. Van woon- en werkverkeer tot schoolkinderen en reisjes naar Parijs. Mijn vader liet me ook in de werkplaats werken en liet me op een eenvoudige manier zien wat je onderaan de streep overhoudt. Tussendoor startte ik op mijn 22e mijn eigen reisbureau op: Staf Tours.

Dat reisbureau liep zo goed dat ik op een gegeven moment zes kantoren had. Ook het busbedrijf groeide en groeide. Ik was zielsgelukkig, want ik hield van dit werk. Maar in die

11

12

Coverstory tijd waren ondernemers zoals mijn vader niet bezig met aandelen en overnames, maar ik wilde meer. Ik wilde de zaak van mijn vader.

Hij hoefde het zeker niet meteen helemaal aan mij over te dragen, maar ik wilde wel een regeling. Het duurde even voor het zover was."

Vertel?

"In 1984 kwam ik via onze bedrijfsadvocaat in contact met familie De Mol van Pelikaan Reizen, zij hadden bedrijven in Breda en Eindhoven. Breda liep niet goed en De Mol wilde daarvan af. Het was een bedrijf met veertien bussen, dat ik wel wilde hebben.

Ook omdat mijn vader zijn bedrijf nog niet helemaal aan mij wilde overdragen. De overname van Breda is overigens allemaal in goed overleg gegaan met mijn familie, we hebben nooit ruzie gehad vanwege bedrijven. Maar mijn vader liet me mijn eigen gang maar gaan en had er stiekem niet veel vertrouwen in. Van de bank kreeg ik een financiering en kocht de Pelikaan in Breda. Een jaar later stond familie De Mol op de stoep of ik De Mol Pelikaan in Eindhoven wilde kopen. Het bedrijf had geen opvolging, de eigenaar liep tegen de 60 jaar en zag in mij de zoon/opvolging die hij nooit heeft gehad. Ik kreeg dus de mogelijk om een prachtig bedrijf met 35 kwalitatief zeer goede bussen te kopen, dus ik verkocht de Pelikaan in Breda voor veel geld en kocht De Mol Pelikaan in Eindhoven."

Krapte jouw vader zich toen eens achter de oren?

"Hij was destijds nog niet klaar met ondernemen met zijn eigen bedrijf, maar gunde mij wel dit succes. Rond zijn 65e was mijn vader er wel klaar voor om Staf Cars te verkopen.

Het bedrijf in Lommel had ook een impuls nodig. Het scheelde niet veel of mijn zus en ik zouden het bedrijf samen doorzetten. Maar omdat het bedrijf niet heel sterk stond, werden we ook privé aansprakelijk. Daar haakte mijn zus op af en deed ik het alleen. Ik had geen moeite met dat ondernemersrisico, zij wel en dat begrijp ik ook wel weer. Maar ik moet eerlijk zeggen, het werd me ook soms te veel. Al die bedrijven en ondernemerschappen. Ik heb De Mol Pelikaan vervolgens verkocht aan Peter Langhout Reizen en ben doorgegaan met Staf Cars en Staf Tours."

Hoe is het als Belg in Nederland?

"Ik voel me 100% Belg, maar ik ben meer een Europeaan. Ik ben zelfs op hele jonge leeftijd een rechtszaak begonnen tegen het Nederlandse ministerie van Verkeer en Waterstaat in Den Haag en die heb ik gewonnen. In de beginjaren '80 had je voor alles een vergunning nodig. De Nederlandse overheid had een bilaterale afspraak met de Belgische overheid, de ene overheid gaf geen vergunning aan de ander en andersom.

De Belgen lieten zich daarmee ringeloren,

want de Nederlandse markt was in de jaren '80 veel interessanter dan de Belgische. De vakantieparticipatie lag veel hoger, op de 100 mensen werden er 105 vakanties verkocht.

In België lag het percentage op 80%. En van die verkochte vakanties had de bus een heel groot aandeel. Ik zag in Nederland dus veel meer potentie. Ik kon niet leven met die bilaterale overeenkomst, dat begreep ik niet.

Zeker niet als ondernemer. Juristen vertelden dat die overeenkomst eigenlijk helemaal niet kon, omdat beide landen onder het Beneluxverdrag vallen. Ver voordat Europa bestond, waren de grenzen tussen België, Nederland en Luxemburg open als je maar voldoet aan de regels van het land waar je woont. Het kleine Europa van nu. Met het Benelux-verdrag in handen ging ik naar het Hogere Gerechtshof voor Bedrijfsleven en het ministerie kreeg van de rechter een veeg uit de pan en moest mij een pendelvergunning geven, zodat ik voor een Nederlandse touroperator kon rijden.

Ik heb hierover tegen niemand iets gezegd, want als dit voor mij gold dan gold het ook voor andere bedrijven. Die stilte heb ik vijf jaar kunnen volhouden, voordat de Belgen begrepen waarom het mij wel lukte en hen niet."

Hoe bevalt het zaken doen in Nederland?

"Dat is veel leuker dan in België. Veel duidelijker en eerlijker. Ik heb graag te maken met iemand die zegt waar het op staat, een Belg die is daar heel anders in. Die recht voor de raapheid vind ik prettig aan Nederlanders.

Het leven is te kort om onduidelijk te zijn en slechte wijn te drinken et cetera. Daarnaast was de markt groter en heeft de Nederlandse overheid ook altijd meer zijn best gedaan voor eerlijke concurrentie. En Nederlanders behoren in mijn optiek tot de topdrie ter wereld van beste organisatoren in de servicesector.

Ik kan de Belgen niet helemaal afkraken, dus daarom: Belgen zijn harde werkers. Het ziekteverzuim lag in die tijd een stuk lager en ze zijn flexibel. Dat bracht me destijds op een idee, dat uiteindelijk het handelsmerk van het bedrijf is geworden: het combineren van de flexibiliteit van een Belg en het organisatorische talent van een Nederlander.

Nederlanders zijn een kei in organisatie, maar als je tegen een betonnen paal schopt zal hij nooit kreuken. Als een Nederlandse touroperator ons op donderdagavond belde voor een bus op vrijdagochtend met daarin tien royal class-stoelen, dan kwam dat dat donderdagavond nog voor elkaar. Daar maakte wij het

Coverstory verschil, dit was bij een Nederlands busbedrijf nooit gelukt."

Dus jij de grens over en op naar al die Nederlandse touroperators, wanneer kwam Solmar Tours in beeld?

"De voormalige eigenaar, de heer Engelen, van Discus Tours en ik wilden destijds samen het huidige Solmar Tours oprichten. Ik was toen 22 jaar oud, maar omdat Discus Tours door verkeerde beslissingen eerder failliet was gegaan hield mijn moeder mij tegen. Zo ging dat destijds. Hij heeft het vervolgens in zijn eentje opgezet en wij zijn met Staf Cars gaan rijden voor Solmar. In die beginjaren - halverwege jaren '80 - groeide Solmar keihard. Ik heb toen enorm spijt gehad, dat ik het toch niet samen met hem ben gaan opzetten. Ik zei toen ook al verbiedt de koning mij die aankoop, maar ik ga ervoor als ik weer de kans krijg. Mijn moeder of wie dan ook zouden mij niet meer tegenhouden. In 2007 was het dan zover en heb ik het bedrijf alsnog, maar wel voor heel veel geld, van hem gekocht."

Hoeveel is veel?

"Ik zag op een gegeven moment dat Engelen er niet veel zin meer in had. Hij had het bedrijf van nul helemaal opgebouwd tot

een miljoenenbedrijf. Het was eigenlijk een American Dream. Hij was heel stilletjes, maar bouwde ondertussen op de achtergrond een fantastisch bedrijf op. In 2005 trok ik de stoute schoenen aan en zei dat ik het bedrijf wilde overnemen. Dat was precies het juiste moment, want hij zag dat wel zitten. Ik wist dat het een miljoenenbedrijf was en dat het geen spek voor mijn bek was, maar ik wilde ervoor gaan. Dit was de kans die ik nu echt moest pakken. Ik wist met een goede spaarpot en businessplan de bank te overtuigen en hierdoor was iedereen blij. De familie Engelen en ik."

“Als wij op inkoop zijn, ligt de rode loper bij wijze van spreken uit” Hoe is de band met de heer Engelen?

"Ik kan met alle klanten goed opschieten, maar met de heer Engelen wilde ik heel graag een goede band hebben. Die man was in die tijd een genie, vooral commercieel gezien. Hij durfde en triggerde klanten. Hij zei destijds dat hij de Kwatta (dé Belgische chocolade red.) wilde worden van de Spanje busreizen en dat werd hij. Engelen had iets heel speciaals. Hij zei altijd dat iedereen een reis voor 99 gulden naar Spanje kon verkopen, maar niet iedereen wist hoe je er geld aan moest verdienen en hoe je er tevreden leveranciers en klanten aan overhield. Dat laatste is hartstikke belangrijk en dan ene laatste moet er zijn, want anders kan je niets. Als ondernemer moet je je concentreren op tevreden leveranciers die jou vervolgens de beste prijzen geven. Ik heb ontzettend veel geleerd van Engelen."

Hoe slim was Engelen? Heb je een voorbeeld?

"In 2000 mocht een bedrijf nog maar vijf bussen voor Solmar leveren, maar Staf Cars deed het zo goed dat we wel met tien tot vijftien bussen reden. Die bussen brachten we onder in verschillende bedrijfjes, zodat het ook van de wet mocht. Engelen zetelden zich ook in een van die bedrijfjes. Dat was heel slim van hem, want hij pakte niet alleen winst mee maar zag ook hoe het busbedrijf van een van zijn belangrijkste leveranciers in elkaar stak.

Voor mij was het een win-winsituatie, ik kon nu meer dan vijf bussen inzetten en het was ook nog eens een gezonde omzet. Zo zijn we samen naar zo'n twintig bussen gegroeid, die we alleen voor Solmar inzetten."

Het lijkt mij erg lastig om een bedrijf dat je van de grond af aan hebt opgebouwd helemaal los te laten…

"Dat was het in het begin ook wel voor de

www.travelpro.nl

familie Engelen, het was toch hun kindje.

Eigenlijk wilden ze het niet verkopen, maar ze wisten ook dat dit het beste was. Verstand en gevoel dus. Maar de praktijk wijst uit dat we het niet verkeerd hebben gedaan, ik spreek de familie nog regelmatig en geniet nog steeds van zijn ouderwets goede kijk op het zaken doen. Je mag je afkomst nooit verloochenen en natuurlijk hebben we geïnnoveerd met het bedrijf, maar wat goed is hebben we weten te behouden. Als je een goed draaiend bedrijf overneemt, moet je niet alles op de schop nemen. Een beetje aan de knoppen draaien mag wel, maar niet te veel. Natuurlijk is het af en toe wel een beetje spannend geweest, zeker toen ik de huisstijl iets wilde veranderen. De oude brochure had een zwarte achtergrond, maar dat associeerde ik met rouw en dat wil je niet voor een busbedrijf.

Het logo hebben we ook veranderd door de golfjes eruit te halen en vanwege de digitalisering hebben we de zon ook wat aangepast, iets abstracter en het lettertype is duidelijker gemaakt."

Als een Belg zo flexibel is, dan denk ik aan Flixbus…

"De combinatie van hard werken en flexibiliteit en toch goed organiseren heeft Staf Cars op een presenteerblaadje gelegd. Staf Cars is met 28 bussen de grootste leverancier van FlixBus in België, maar omdat ik de groei iets wilde afremmen zijn er sinds begin juni andere Belgische bedrijven bijgekomen. Maar Staf Cars gaat nu voor FlixBus de grens over, naar Amerika. De eerste buslijn van Las Vegas naar San Diego hebben wij samen met het Nederlandse Nieuwland voor Flix opgezet.

Nog een verschil tussen Nederland en België: In Nederland is een busbedrijf een busbedrijf en een touroperator een touroperator.

Lekker duidelijk. In België loopt dat erg door elkaar. Ik geloof daar niet in, ik geloof in een duidelijke scheiding tussen sales & marketing en operatie. Anders gaat de kwaliteit van de uitvoering naar beneden, dat is een heel logisch gevolg. Als alles door elkaar loopt, komt er laksheid in. Diegene die met de klant praat, moet kunnen bepalen hoe die bus moet rijden, waar die bus moet zijn en hoe de bus eruit moet zien. Dat is in Nederland ook duidelijk. Datzelfde geldt voor FlixBus en Solmar Tours."

Is dat de reden waarom er ook andere busbedrijven voor Solmar rijden?

"Precies. Als er geen andere busbedrijven voor Solmar zouden rijden, dan gaan alle buschauffeurs van Staf Cars denken dat ze de 'king' zijn en dat kan niet. Dat is een fout partnership. Sales & Marketing is de baas, de klant is de koning. Punt. Iedereen in een keten wil graag bovenaan komen, maar dat kan niet kloppen. Je moet jouw plaats weten in de keten. Een bandenleverancier is een banden-

13

De specialist in reizen naar Krakau

HET MERK VOOR DE REISAGENT VRAAG NU DE BROCHURE AAN

www.krakaureizen.nl

UNIEK !

BEZOEK AUSCHWITZ

MET NEDERLANDSE GIDS!

Hoofdstraat 45 (B104) 7213 CR Gorssel

070-3833296 info@polenreizen.nl

Coverstory

leverancier en een bussenbouwer is een bussenbouwer. Die laatste moet een bus bouwen, zoals de klant het wil hebben en niet zoals hij dat zelf wil."

Hoe ingebakken zit de naam Solmar Tours?

"Als je in Nijmegen op het terras vraagt: wie is Solmar Tours? Dan krijg je als antwoord: bus Spanje. Als je in Utrecht vraagt: wie is bus Spanje, dan krijg je Solmar Tours als antwoord. Wij zijn vereenzelvigd met 'bus Spanje'. Het is nu de uitdaging om dat te veranderen in 'Spanje', in zonvakanties aan de Spaanse costa's. Wij zijn uitgegroeid in alleen busreizen. Die markt wordt niet groter, daarom willen we meer hotel only en vliegvakanties aanbieden. Maar alleen aan de Spaanse costa's. Onze volgende campagne zal ook iets zijn van thuis aan de costa's. Daar zijn we beter in dan andere bedrijven, we zijn er supergoed. Ook op vlieggebied. Maar daar liggen nog veel kansen voor ons. Van de potentiële vliegklant kent slechts 24% ons, bij TUI ligt dat percentage op 91%. Daar valt nog wat te winnen. Natuurlijk zullen we dat percentage niet halen na een paar campagnes, maar toch wel de 50%."

Met welke airlines werkt Solmar Tours samen?

"Technisch gezien verschilt het vliegpakket niet veel van het busproduct. Je hebt alleen te maken met een stoel in een vliegtuig en niet in een bus. Maar in de praktijk is het natuurlijk anders, het inkopen van een vliegtuigstoel gaat anders dan die in een bus. We werken vooral samen met Transavia, gericht op het zuiden van Nederland. We kopen op risico stoelen in en dat loopt heel goed. We gaan dit flink uitbreiden. De laatste twee jaar hebben we dit op een guerrilla-manier gedaan, know how opgebouwd, dit jaar schakelen we op en dat doen we volgend jaar nog meer. Wij zijn er klaar voor, ook technisch gezien. Ik weet zeker dat er plaats voor ons is. Wij zijn supersterk in Spaanse costa's. Als wij op inkoop zijn, ligt de rode loper bij wijze van spreken uit.

Solmar is costa, ook met het vliegtuig."

Waarom niet naar Italië of Frankrijk?

"Dat Spaanse stuk van ons imago willen we trouw blijven. Ik weet dat iedereen zegt dat voor dat soort niche touroperators geen plaats meer is. Maar dat is onzin. We hebben een bepaalde sterkte, we kopen meer bedden in Salou in dan Thomas Cook Europa. We bieden hotels waar we 4.000 mensen per jaar naartoe brengen, onze positie aan de costa's is enorm sterk."

Iedereen wil naar Spanje, maar heeft Solmar Tours genoeg bedden?

"Vorig jaar en het jaar daarvoor was dat een probleem, daar hebben we nu nog de naweeën van. Spanje zat vol door alle gebeurtenis-

sen in de wereld, maar het land zat vooral vol door de Spanjaarden en Engelsen. Vorig jaar hebben 1.500 mensen niet kunnen boeken, omdat we geen bedden meer hadden. Dat hadden we nog nooit meegemaakt. Solmar heeft altijd kamers bijgekregen, ook in het hoogseizoen. De hoteliers zagen de bomen tot de hemel groeien, waardoor afgelopen september de slechtste september ooit is geweest qua onderhandelingen. De hoteliers wilden niet plooien en zijn veel te duur geworden met als gevolg dat Spanje bijna overal 10% achterligt. Wij liggen op schema, ons vliegproduct groeit en bus krimpt een beetje in. In het hoogseizoen en bij jonge gezinnen."

“Het leven is te kort om onduidelijk te zijn” Willen jonge gezinnen niet meer met de bus naar Spanje?

"In het voor- en naseizoen wel, maar in het hoogseizoen niet. Ons product is hoogwaardig, onze stoelen zijn luxer dan een gemiddelde vliegtuigstoel, maar wie in zijn jeugd ooit eens met zo'n jongerenbusreis op vakantie is geweest denkt dat alle busreizen een grote feesttrip is. Het imago van de bus is hierdoor bij jonge gezinnen negatief. De boodschap die wij vertellen is niet doortastend genoeg, dat komt ook omdat er te weinig busbedrijven en -touroperators zijn die die hoogstaande kwaliteit aanbieden. Ik bedoel het niet vervelend, maar we hebben te weinig goede concurrentie. Iedereen wil concurrentie uitschakelen, maar je hebt het wel nodig anders wordt jouw boodschap te subjectief. Dat is ons probleem. We krijgen het die jongere gezinnen maar niet uitgelegd dat het echt leuk is in de bus van Solmar Tours."

Maar die jonge gezinnen pak je dan wel met het vliegproduct?

"Daarin groeien we enorm, maar de jonge gezinnen zitten in juli en augustus in Turkije.

Dat is overduidelijk en onze vliegreizen gaan naar de Spaanse costa's. Gelukkig zijn er ook nog andere klanten dan alleen jonge gezinnen."

Wie zit er wel in de Solmar-bus?

"De gemiddelde leeftijd van ons publiek is 51 jaar en dan heb ik de baby's meegeteld.

Er gaan veel 60- en 70-plussers mee met onze busreizen. Maar de ouderen van nu zijn anders dan die van voorheen. In al onze bussen zit een multimediasysteem met een eigen intranet waarmee passagiers video's kunnen streamen en spelletjes kunnen spelen, we hebben meer hits dan mensen in de bus. Dat betekent dat die ouderen met meer apparaten op het systeem zitten, dus met een iPad en een iPhone bijvoorbeeld. Een andere ver-

www.travelpro.nl

klaring heb ik er niet voor. Maar dit is wel een voorbeeld van hoe modern een ouder iemand tegenwoordig is. Dat zien we ook terug in de manier van boeken; 60% van de boekingen via internet komt, de rest telefonisch en zo'n 5% komt op ons kantoor."

Hoe trouw zijn de klanten?

"We hebben 81% aan repeaters. De goede hotels halen jaar in jaar uit 60% repeaters en de minder goede hotels zitten rond de 40%.

Onze klanten zijn toch wel vrij honkvast."

Hoe zit het met de reisbureaus? Hoe verloopt die samenwerking?

"Iedereen roept dat internet aan de macht is, maar ik ken reisbureaus die beter draaien dan ooit. Vroeger werd Solmar Tours niet verkocht via de retail. Maar dit zijn we een aantal jaren geleden gaan testen, zoals bij Reisbureau Kupers. Dat beviel goed en langzaamaan zijn er meer verkooppunten gekomen. En kunnen er wat ons betreft nog meer bij komen. Maar als direct seller hadden we het probleem van te weinig marge op de producten om goede commissies te geven. Ik vind namelijk dat

15

16

Coverstory iemand goed betaalt moet worden voor wat hij doet. Ik weet hoe het in zijn werk gaat, ik heb vroeger zelf ook achter de balie gestaan bij Staf Tours. Ik zat daar mee, maar daar zijn we Solmar nu voor aan het klaarmaken dat we toch op een groot gedeelte van ons pakket goede commissie kunnen gaan geven. Maar dan op zo'n manier dat we de bestaande Solmar-klant niet choqueren. Daar ligt wel een moeilijkheid. We moeten ons bedrijf omturnen van 'Bus Spanje' naar 'Spanje', dus naar een ander format waarbij we ook nog eens goede commissies kunnen geven."

Heb je de reisagent echt nodig?

"Eigenlijk niet. We verdienen heel goed onze boterham, Solmar is een gezond bedrijf. Dan kan je op je lauweren gaan rusten, maar dat past niet bij ons. Daarom zoeken we nu meer de samenwerking met de retail. Solmar is een eerlijk bedrijf qua prijszetting, we hebben nooit met percentages gewerkt maar altijd met absolute bedragen. Of je nou een drieof een viersterrenhotel boekt, het werk blijft hetzelfde. Ik heb nooit begrepen dat er voor de organisator of verkoper meer marge moet zijn. Maar de hele maatschappij werkt zo. De overheid werkt ook met percentages op hun belastingtarieven. Hoe meer omzet, des te meer zij kunnen innen. Ik vind dat niet juist.

Natuurlijk vind ik wel dat je meer moet verdienen als je meer mensen hebt geboekt of harder hebt gewerkt, maar hetzelfde aantal mensen geboekt naar een drie- of viersterrenhotel maakt voor mij geen verschil. Aan de basis is het verkeerd gegaan, maar ik weet ook dat ik dat niet recht kan zetten. Maar als direct-seller konden we dat wel en dat hebben we ook gedaan met de verandering van percentages naar absolute bedragen. Solmar is destijds enorm gegroeid, een klant voelt die eerlijke prijszetting. Nu zijn we uitgegroeid en daarom kijken we naar de reisbureaus. Daarnaast denk ik ook dat we de retail blij kunnen maken met goede producten, maar daar moeten we alle-

bei iets aan kunnen verdienen. Daar zijn we nu technisch en qua productenaanbod klaar voor. Aan de costa's kunnen wij alles."

Valt Travel Bricks, een virtueel reisbureau, ook onder dezelfde holding?

"Dit is een onlineboekingssite waar goede contracten achter zitten en perfecte software.

Dit zusterbedrijf zijn we nu aan het klaarmaken om er grote stappen mee te maken. Het werkt goed, er komen leuke boekingen binnen, maar het kan beter. Via deze site kunnen consumenten op een gemakkelijke manier hun eigen vakantie in elkaar zetten, maar je blijft 'cyber talken'. En toch merk ik dat er steeds meer mensen zijn die hun wensen in handen leggen van een vertrouwenspersoon, ofwel de reisagent. Ze willen samen tot hun vakantie komen. Er blijft dan ook zeker plaats voor het reisbureau. Ik denk dat wij daar een toegevoegde rol in kunnen spelen."

“Op mijn zevende fokte ik paarden” Maar Spanje dus. Alleen het vaste land?

Of breidt Solmar zich uit naar de eilanden?

"We zijn bezig met Mallorca en de Canarische Eilanden. Maar eerst moet de retail de costa's van Solmar omarmen, daarna maken we de eilanden klaar. Dat is een volgende stap."

Als ik jullie aanbod zie, zie ik toch een vreemde eend in de bijt: Kroatië. Hoe zit dat?

"Dat is ons nicheproduct. Het is een prachtig land dat steeds populairder wordt en waar wij enorm sterk in zijn. Het is een leuk land, dat alleen nog steeds kampt met zijn verleden.

Organisatorisch gezien dan. Iemand die daar een machtspositie heeft, wil in een dag miljo-

nair worden. Het is een moeilijk land om relaties mee op te bouwen."

Je wil het er liever niet over hebben, maar ik wil het voor de volledigheid toch even aanhalen. Het busongeluk in 1998 en de laatste in 2005.

"Dat is vreselijk. Dit is het diepste punt dat je kan bereiken. Ik heb de slachtoffers meteen bezocht en twee jaar later nog eens. Het is verschrikkelijk en erg moeilijk. We doen er dan ook alles aan om dit tegen te gaan en dan nog is het moeilijk om dit te verwerken. Er wordt nu nog steeds regelmatig over gesproken. Vanzelfsprekend voldoen al onze bussen en chauffeurs aan de wettelijke voorschriften, maar we doen veel meer. Op elk stuur zit een detectorsysteem die de vermoeidheid van de chauffeur in de gaten houdt. Als je niet vermoeid bent, stuur je continu bij, dit kunnen microbewegingen zijn. Als je vermoeid bent, doe je dit niet meer. Het systeem houdt dat nauwlettend in de gaten en geeft signalen naar de chauffeur, maar ook naar de tweede chauffeur en naar het busbedrijf. Ik moet ook zeggen dat onze chauffeurs hun taken heel serieus nemen, dat was vroeger anders. Toen deden mensen dit werk erbij, hadden ze eerste de hele week gewerkt en reden ze in het weekend nog naar Spanje. Maar mensen moeten ook weten dat de bus veruit het veiligste vervoersmiddel is. Drie keer veiliger dan het vliegtuig, dertig keer veiliger dan de auto en anderhalve keer veiliger dan de trein. Maar dan nog sluit je een busongeluk niet uit, een ongeluk zit in een klein hoekje, maar we doen er wel alles aan. Hoe treurig het ook is."

In het kantoor in Maarheeze zit je letterlijk en figuurlijk op de klant. Loop je weleens naar beneden voor een praatje?

"Zeker, want daar leer ik ontzettend veel van.

We hebben twee systemen: het rechtstreekse en het verzamelpunt. Vroeger zat ons kantoor in Eindhoven, sinds 2005 zit het in Maarheeze, daar was een verzamelpunt voor bussen waar mensen konden overstappen. Maar als we een bus in bijvoorbeeld Rotterdam kunnen vullen en daardoor rechtstreeks naar Salou rijdt, dan hoefde die bus niet eerst langs het verzamelpunt. Dan was er een ander punt waar de hostess en catering aan boord kwam. De ideale situatie was om dit samen te voegen.

We hebben dan ook jaren gezocht naar een groot stuk terrein en uiteindelijk gevonden in Maarheeze. Hier komen beide functies samen: de rechtstreekse- en overstapbussen. Er ligt ook een parkeerveld voor 500 auto's achter op het terrein. En we kregen nog te maken met een lot uit de loterij: twee jaar nadat we alles naar Maarheeze hadden verhuisd, werd er een station naast ons terrein geopend. Dat is fantastisch, mensen kunnen met de trein, auto of bus naar ons toe komen en wij brengen ze dan naar hun welverdiende vakantiebestemming."

Achtergrond

Tekst & foto's: Dylan Cinjee

Jubileumjaar voor Executive VIP Travel Dit jaar viert Executive VIP Travel haar 25-jarige jubileum. Reden genoeg voor de organisatie om in samenwerking met haar partners twee dinerpresentaties in Best en Loosdrecht te organiseren. TravelPro sprak met Rob Joling (eigenaar Executive VIP Travel & Executive Golf Travel).

bijzondere hotels. Op dit moment zien we dat het Midden-Oosten weer flink aan het aantrekken is, maar ook Afrika blijft onverminderd populair. Met name Kenia is aan het terugkomen. Zuid-Afrika is wat dat betreft een langzaam ontwikkelende reus, niet als massabestemming, maar als het verborgen land waar ze ooit nog een keer naar toe willen.” Naast het grote aanbod aan bijzondere hotels en cruises, kunnen klanten ook een rondreis laten samenstellen. “We pakken niet zomaar ergens een rondreis van een plank, we willen de reis speciaal samenstellen zodat het aansluit op de wensen van onze klanten. Een rondreis die je bij ons ziet, zie je nooit bij een andere organisatie, omdat we deze zelf ontwikkelen.”

Uitdagingen

In 1993 heb ik de grote stap gemaakt om met mijn bedrijf te beginnen. Voor veel mensen is het een droom om dit te doen en dat we nu ons 25e jubileumjaar zijn ingegaan is natuurlijk fantastisch. We werken al jaren met een geweldig team aan ons product, zowel in moeilijke als gemakkelijke tijden. De reis-

zijn daardoor een prettig anker voor de reisagent om hun vragen of problemen te kunnen oplossen.”

branche bestaat natuurlijk uit golfbewegingen, dus in al die jaren is er flink wat veranderd en hebben we veel dingen meegemaakt.

Gebeurtenissen zoals de aanslagen van 11 september en de crisis zijn dingen die je bijblijft. Maar altijd hebben we dit wisten te doorstaan en we hebben altijd de boel weer in beweging weten te krijgen”, aldus Joling.

“In ons bedrijf is veel kennis aanwezig en we

De 180 pagina’s tellende jubileumgids kan de komende twee jaar weer mee. “We proberen altijd bijzondere reizen te creëren, waar mensen standaard niet aan zullen denken. Wij bieden bijvoorbeeld exclusieve, kleinschalige cruiseschepen aan. Deze schepen kunnen op bestemmingen komen, waar andere (grotere) cruiseschepen niet kunnen aanmeren. Maar ook willen we ons portfolio uitbreiden met

Brochure

Om het jubileum te vieren heeft Executive VIP Travel een gloednieuwe brochure uitgebracht.

Met meer dan 50 aanwezigen in Best en meer dan 70 in Loosdrecht waren de avonden drukbezocht. De reisagenten kregen de mogelijkheid om kennis te maken met de partners van Executive VIP Travel. Joling: “We nodigen altijd boeiende partners uit en proberen onze avonden altijd kwalitatief goed te organiseren.

Naast een stukje educatie door de presenta-

ties van onze partners, willen we de aanwezigen ook altijd een stukje ontspanning bieden.” Tijdes het event in Loosdrecht konden de aanwezige reisagenten scheuren over de Loodrechtste plassen met een RIB Powerboat.

Trends

Voor de komende jaren verwacht Joling dat er ongelooflijk veel gaat gebeuren. “Niet alleen binnen onze organisatie, maar in heel reisbureauland. Hetgeen wat mij wel opvalt is dat trends die aangegeven worden altijd langzamer op gang komen dan verwacht. Als zo’n trend eenmaal actueel is komt de volgende trend alweer om de hoek kijken. Je moet dus echt met de tijd meegaan. Wat niet verandert is dat mensen altijd op zoek blijven naar nieuwe uitdagingen. Als we aan die uitdagingen invulling kunnen geven, dan hebben we daar heel veel genoegdoening van.”

Bekijk de video van de RIB Powerboat en meer foto’s van de avond in Loosdrecht op onze Facebookpagina.

Rob Joling met het team van Executive VIP Travel

www.travelpro.nl

17

18

Reportage

Tekst & foto's: Sieds van der Veen

Oad-studiereisconcept ‘Ervaar en beleef’

“Noorwegen is de natuur op z’n mooist” Sieds van der Veen (Amondo) is de eerste reisagent die dit jaar gebruik heeft gemaakt van het Oad-studiereisconcept ‘Ervaar en Beleef’ en ging mee op de reguliere Oad-reis ‘De drie Nationale Parken van Noorwegen’. Voor TravelPro schreef hij zijn ervaringen op.

Om 4.15 uur gaat mijn wekker en is de dag aangebroken dat ik met Oad op een tiendaagse studiereis naar Noorwegen mag.

Om 6.05 uur stap ik in Drachten in een bus van Oad en om 9.00 uur ben ik in Zeddam, de verzamelplaats waar alle bussen van Oad samenkomen. Hier vindt een herverdeling van koffers en mensen plaats. In de koffiezaal van hotel/restaurant Ruimzicht ontmoet ik al de eerste medereizigers. Om 10.30 uur stap ik met nog 34 andere enthousiaste mensen in de bus op weg naar het land van de fjorden en is mijn studiereis echt begonnen. Ik heb er zin in en ik ben heel benieuwd naar Noorwegen!

Genieten van de prachtige natuur

We zijn onderweg naar het Duitse Kiel om per ferry de oversteek te kunnen maken naar het Zweedse Göteborg. Door een verkeersinfarct tussen Hamburg en Kiel missen we helaas onze ferry en moeten we overnachten in het Deense Kolding. Van Kolding rijden we de volgende dag naar Frederikshavn om alsnog vanuit Frederikshavn per ferry naar Göteborg te varen. Fijn dat Oad zowel het hotel in Kolding

als de ferry zo gauw voor ons heeft kunnen regelen! Vanuit Göteborg rijden we gelijk door naar Oslo. Voor Oslo stond een stadstour en een bezoek aan de Vigelandsparken en het Koninklijk Paleis gepland. Helaas kan dit door de opgelopen vertraging geen doorgang vinden.

Boerencultuur

Na een overnachting vlakbij Oslo rijden we op de derde dag via Hamar door naar Lillehammer. In Hamar maken we een fotostop bij het Vikingskippet, de schaatstempel tijdens de Olympische Winterspelen van 1994.

In Lillehammer genieten we van een lekkere lunch en bezoeken we het openluchtmuseum Maihaugen. Dit in 1887 door Anders Sandvig geopende museum geeft een goed beeld van de boerencultuur in Noorwegen met historische huizen en boerderijen uit het Gudbrandsdal. Omdat we wat tijd over hebben bezoek ik zelf ook nog het Norges Olympiske Museum waar je de sfeer kunt proeven van de Olympische Winterspelen van 1994 en waar ook de geschiedenis van

de Olympische Spelen wordt getoond. Van Lillehammer rijden we door naar ons hotel vlakbij Nordberg/Skjåk, waar we vijf nachten zullen verblijven. De sfeer in de groep is dik in orde!

Mossen, rendieren en elanden

De volgende dag beginnen we met een wandeling in de omgeving van Hotel Pollfoss waar we verblijven. Bertus en Hendrika zijn een Nederlands stel en eigenaar van het hotel.

Bertus laat ons de mooiste stukjes natuur van de directe omgeving zien en geeft ook de nodige uitleg over mossen, rendieren en elanden. We wandelen langs de rivier Otta, die omringd wordt door bossen en met op de achtergrond besneeuwde bergtoppen, een prachtig gezicht! ‘s Middags rijden we via een mooie route naar het plaatsje Lom, bekend van de Lom Stavkirke, een staafkerk daterend uit het jaar 1.000. We krijgen uitleg van een gids en daarna wandelt een ieder op eigen gelegenheid nog wat door Lom.

Hoogtepunt

Dag vijf is toch wel een hoogtepunt van de reis: het Geirangerfjord! Na het ontbijt staat een prachtige natuurtocht in de omgeving gepland en maken we ook een paar fotostops.

In Stranda lunchen we bij een Nederlandse bakker en na de lunch steken we per ferry het Geirangerfjord over naar Liabygda. Bij Linge steken we nog een keer het Geirangerfjord over naar Eidsdal. We vervolgen onze weg en rijden verder door naar het plaatsje Geiranger, dat op de UNESCO lijst staat. Hier slenteren we lekker rond en genieten we van het prachtige uitzicht op het fjord. De reis gaat daarna verder naar Dalsnibba, dat op een hoogte van 1.476 meter ligt. Vanaf hier genieten we van de vele sneeuw die er nog ligt en nogmaals van een schitterend uitzicht op het Geirangerfjord, van besneeuwde bergtoppen om ons heen en van het Djupvatnet, een meer wat nog gevuld is met sneeuw en ijs.

Het trollenpad

Dag zes beginnen we met een fotostop bij het Breiddalsvatnet. Dit meer wordt omringd door ruige, met sneeuw bedekte bergen en doordat het windstil is, geeft dit een prachtige

Noorwegen met Oad

Sieds van der Veen

Oad heeft negen verschillende reizen naar Noorwegen. Zo hebben ze ook een mooie wandelreis waarbij je in Zuid-Noorwegen de mooiste wandelingen maakt, onder andere naar de Preikestolen. En wat dacht je van de Fjordenreis, waarbij je meerdere fjorden bezoekt en ook de unieke Hurtigruten optioneel kunt bijboeken!

Reportage

Waarom een busreis (naar Noorwegen) maken met Oad? Nou, hierom: - Gedurende de hele reis zit je in een comfortabele bus die van alle gemakken is voorzien.

weerspiegeling in het water. Dat levert voor iedereen natuurlijk hele mooie plaatjes op!

We vervolgen onze mooie natuurtocht door langs de Dalsnibba via Geiranger noordwaarts naar Eidsdal te rijden en de ferry te nemen naar Linge. Van Linge rijden we door naar de Trollstigen. De Trollstigen (het Trollenpad) is een imponerende weg met elf duizelingwekkende haarspeldbochten. De weg gaat van ongeveer 1.500 meter hoogte in bijna anderhalve kilometer naar zeeniveau. Het uitzicht op de Trollstigen en omgeving is van bovenaf bekeken grandioos. Eenmaal beneden rijden we via Andalsnes, Dombås en Otta weer terug naar ons hotel.

Jostedalsbreengletsjer

Dag zeven is ook alweer zo’n een prachtige dag! De Kjenndalsbreengletsjer staat op het programma. We rijden eerst een mooie route over een oude historische weg over de berg naar Oppstryn, waar we het bezoekerscentrum Nationaal Park Jostedalsbreen Centrum bezoeken. Tijdens een tien minuten durende film leren we alles over de Jostedalsbreengletsjer. We vervolgen onze weg naar het Lovatnet, een meer waar we op een van oorsprong Amsterdamse boot een prachtige rondvaart beleven. Het water is heel mooi blauw. Bovendien worden we omringd door hoge bergen met links en rechts watervallen, een lust voor het oog.

Jordbærsyltetøy en lettrømme

Na een uurtje meren we aan voor een lunch bij een restaurant waar we hebben genoten van Norske vafler, ofwel Noorse wafels. Dit typisch Noorse gerecht bestaat uit wafels die niet al te dik en zacht zijn. De wafels worden altijd geserveerd met jordbærsyltetøy en lettrømme: aardbeienjam en magere room. De hele groep smult tot en met! Na de lunch is het nog vijf kilometer rijden met de bus naar de Kjenndalsbreengletsjer, een zijarm van de Jostedalsbreengletsjer. We genieten van een geweldig uitzicht op de gletsjer en de omgeving. Na het bezoek aan de gletsjer rijden we terug naar ons hotel. Echter doordat er een ongeluk is gebeurd in een tunnel vlakbij de plaats Loen, moeten we anderhalf uur omrijden. Dit mag de pret niet drukken na zo’n mooie dag!

Voor herhaling vatbaar

Op de achtste dag nemen we afscheid van ons hotel en van Bertus en Hendrika en rijden we een mooie route door de machtig besneeuwde bergen van de Jotunheimen langs Beitostolen en Fagernes. Na de lunch in Fagernes rijden we verder naar ons hotel in Skien in de bekende Telemark regio. Op dag negen moeten we al vroeg uit de veren om de ferry te nemen van het Noorse Larvik naar het Deense Hirtshals. Om 8.00 uur stappen we op de ferry en om 11.45 uur zetten we voet aan Deense wal. Van Hirthals rijden we door naar het Duitse Bad Bramstedt voor een overnachting. Om 17.30 uur zijn we in het hotel.

Dag tien is de laatste dag van onze prachtige reis door Noorwegen. Rond de klok van 16.30 uur zijn we weer in Zeddam, waar we met de groep gezamenlijk genieten van het afscheidsdiner. Ook bekijken we de reisfilm die ik onderweg in de bus heb gemaakt. We kijken terug op een mooie reis, we hebben genoten!

Voor mij is een busreis met Oad zeker voor herhaling vatbaar en ik raad het iedereen aan!

Zelf op studiereis

Naast Noorwegen zijn er in het voorjaar ook twee reisagenten met Oad in Duitsland geweest en in het najaar zullen er ook reisagenten meegaan op de reizen naar diverse bestemmingen. De animo is groot. Oad stelt het op prijs om de reisagenten zelf een groepsreis (rondreis of excursiereis) te laten beleven, zodat zij zelf kunnen ervaren waarom steeds meer klanten hiervoor kiezen: alles is geregeld: hotel, reis en excursies.

www.travelpro.nl

- Tijdens de reis word je echt ontzorgd.

Het vervoer en het verblijf zijn allemaal geregeld. Bovendien is de verzorging met Oad veelal op basis van half pension. Ontbijt en diner zijn dus bij de prijs inbegrepen en hierdoor ben je op vakantie niet veel geld meer kwijt. Vooral in Noorwegen is dat fijn, want Noorwegen is niet goedkoop!

- Ervaar de meerwaarde van de chauffeur/ reisleider. Hij regelt de excursies die je ter plaatse wilt doen en regelt verder ook alles. Als je vragen hebt kun je altijd bij hem terecht. Bovendien zijn de chauffeurs van Oad ervaren, weten ze de route, de perfecte plekjes voor een fotostop en de betere stops voor een lekkere lunch. Je hoeft zelf niets te regelen of te doen!

- Een busreis van Oad hoeft beslist niet alleen geschikt te zijn voor senioren, maar juist voor mensen van alle leeftijden die gedurende een busreis ontzorgd willen worden en daardoor optimaal van de reis kunnen genieten. Senioren willen ontzorgd worden, maar er is denk ik ook zeker een jongere doelgroep die dit kan aanspreken, waaronder ik zelf. De reis naar Noorwegen was fysiek gezien, geen zware reis en daardoor geschikt voor alle leeftijden!

- Gedurende de reis die ik heb gemaakt bezoek je maar liefst drie Nationale Parken, het Geirangerfjord (de parel van de fjorden), de Trollstigen en de Kjendalsbreengletsjer, stuk voor stuk fantastische bezienswaardigheden!

19

ONTDEK NATUURRIJK KROATIË

ok Thomas Co ief* altijd inclus ag e > 20kg bag r > Transfe

PAREL AAN DE ZONNIGE ADRIATISCHE ZEE Kroatië schittert door haar historische dorpjes, steden zoals Split en Dubrovnik die op de UNESCO werelderfgoed staan. Je vindt er grasgroene nationale parken, ellenlange kuststroken, duizenden ongerepte eilanden, een authentieke levensstijl en mediterrane gerechten. Ga met de auto naar Istrië en NoordDalmatië of neem het vliegtuig naar de rivièra rond Dubrovnik en geniet van de zon. Een vakantie naar Kroatië is altijd onvergetelijk!

THE HIGHLIGHTS > Nationaal Park Plitvicemeren > Krka watervallen > Dubrovnik

HOTELTIPS > smartline Bluesun Neptun > Waterman Supetrus Resort

KIJK VOOR HET COMPLETE AANBOD IN COOKSFINDER *Bij Thomas Cook zonvakanties is standaard 20 kilo ruimbagage (voor personen >16 jaar) en transfer bij de prijs inbegrepen. Dit is niet van toepassing bij Flexreizen, Verre reizen en Autovakanties.

Advertorial

De mooiste bezienswaardigheden van Kroatië Wist je dat Kroatië een van de landen is waarbij vrijwel elke regio genoemd wordt in de Werelderfgoedlijst van UNESCO? Het is een relatief klein land, maar toch staan er momenteel maar liefst 22 bezienswaardigheden op de lijst. Iets waar het land trots op mag zijn en waar menig reiziger nieuwsgierig naar is. Heb jij de mooiste plaatsen van Kroatië al ontdekt?

Dubrovnik: de Parel van de Adriatische Zee

Het middeleeuwse centrum van Dubrovnik is beslist fascinerend te noemen. De perfect bewaarde muren maken indruk op iedere bezoeker. De Engelse dichter Lord Byron was echt helemaal weg van de stad en noemde het de 'Parel van de Adriatische Zee'. Vandaag de dag maakt de stad nog steeds diezelfde indruk op bezoekers en is dankzij zijn eeuwenoude look & feel een geliefde locatie voor film- en tv-opnames. Onder meer scènes van Game of Thrones en Star Wars werden hier opgenomen.

Plitvice

Split: de mooiste stad ter wereld

Als je Kroatië een beetje kent, dan heb je zeker van Split gehoord. Deze stad heeft een prachtig oud centrum, maar het meest bijzondere daarvan is toch wel het paleis van Diocletianus.

Deze Romeinse keizer stichtte de stad al zo'n 1700 jaar geleden en wilde er de ideale plaats van maken om van zijn pensioen te genieten. Het paleis is een van de best bewaarde Romeinse villa's van over de hele wereld. De inwoners zelf noemen de stad vandaag de dag 'de mooiste stad ter wereld’. Ze zouden weleens gelijk kunnen hebben!

Plitvice: de betoverende binnentuinen van Kroatië

De Plitvice-meren staan hoog op vele verlanglijstjes. Geen wonder, want de schoonheid van dit natuurgebied is echt adembenemend. Er zijn maar liefst zestien meren te vinden, die een bijna turquoise kleur hebben. Bovendien kun je hier na elke bocht een schitterende waterval verwachten. De begroeiing maakt het

geheel bijna sprookjesachtig en geeft je het gevoel alsof je in de betoverde binnentuinen van Kroatië bent. Deze plaats vergeet je nooit meer.

Licitar: romantisch erfgoed

Licitar is geen plaats, maar wel een van de bekendste symbolen van Kroatië. Vroeger zouden jonge mannen in centraal Kroatië hun genegenheid en liefde betuigen aan meisjes door hen hun hart te geven - niet alleen metaforisch, maar ook in de vorm van een echt heerlijke zoete cake. De kunst van het bakken van een licitar-hart wordt van generatie op generatie doorgegeven en het is dan ook niet meer los te denken van de Kroatische identiteit.

Becarac: voor een vrolijke noot

Becarac is een muziekstuk dat populair is in de regio Slavonië, Baranja en Srijem. Het werd voornamelijk gezongen tijdens bruiloften en

Waarom Kroatië - Veelzijdige bestemming - Aangenaam prijsniveau ter plaatse - Vluchtmogelijkheden vanaf Amsterdam en Rotterdam met Transavia en Easyjet - Breed aanbod accommodaties, inclusief eigen Thomas Cook hotel & Resorts

Split

andere gelegenheden waar veel mensen bij elkaar komen om feest te vieren. Twee becars (jonge zangers met gevoel voor humor) concurreren met elkaar. Zij zingen verschillende verzen die worden begeleid door tamburicaspelers. De teksten zijn vaak provocerend, maar op een grappige manier. Ze prijzen hun eigen talenten, schoonheid en vaardigheden, en drijven de spot met hun rivalen.

Kijk voor het complete aanbod Kroatië in Cooksfinder

www.travelpro.nl

Becarac

21

22

Achtergrond

Tekst: Arjen Lutgendorff

De retailer over 1.000 dagen TUI Arke en Holland International leven inmiddels 1.000 dagen voort in TUI. TravelPro vroeg enkele retailers hoe zij sindsdien naar de merkstrategie en samenwerking met TUI kijken.

Marktleider

“De naamtransitie en marketing die zijn gevoerd rondom de nieuwe merkstrategie zijn in mijn ogen heel goed gegaan. TUI zet zich goed neer als marktleider en laat het eigen belang prefereren wanneer dat kan en kiezen voor de branche als dat nodig is met als voorbeeld het feit dat ze SGRZ-deelnemer zijn geworden. Langzaam maar zeker druppelt denk ik het besef door hoe belangrijk het SGRZ-lidmaatschap van TUI is, want anders hadden we wel een probleem gehad”, aldus Werner van Disseldorp (directeur Disma Reizen). Over de nieuwe commissiestructuur

“Oppassen dat de Arke-HI discussie niet opnieuw de kop opsteekt”

Arjan Dijkshoorn

laat hij weten: “De commissieboxen vind ik een minder punt van de samenwerking, maar over het algemeen vind ik de samenwerking heel constructief en positief.”

aan hebben toegevoegd voor de winter 2018-2019. Het Time To Smile concept is bijvoorbeeld echt een schot in de roos, alleen soms moet je mee in wat de klant online heeft gezien. Daarnaast was het voorheen voor de consument nog mogelijk om op de TUI-site te kiezen voor afhandeling via een reisbureau en dat kan nu niet meer. Ik zeg niet dat we daar heel veel boekingen op binnenkregen, maar in het digitale tijdperk had ik liever gezien dat die mogelijkheid er wel was geweest. Verder moet ik aangeven dat het goed is om te constateren dat wij dezelfde prijzen kunnen aanbieden als TUI. Ik merk nog weleens dat de strandvakanties van KRAS voordeliger zijn dan de strandvakanties bij TUI, terwijl bij KRAS het verdienmodel minder is. Ze moeten oppassen dat de Arke-HI discussie niet opnieuw de kop opsteekt.”

Verdiepen

Arjan Dijkshoorn (eigenaar VakantieXperts Van der Werf) laat in eerste instantie weten dat er niet heel veel veranderd is sinds Arke en Holland International voortleven in TUI. “Het is fijn dat er geen Holland International-Arke discussie meer is. Nu verkopen wij, ook gezien de commissie, natuurlijk het liefst uit de A-box en het is fijn dat ze er meer accommodaties

Jeanet Hospes (eigenaresse Reisburo Franeker) laat weten er een goede samenwerking op na te houden met TUI. “Van de overgang naar de TUI-merkstrategie hebben wij totaal geen last gehad. De consument weet de winkel nog steeds erg goed te vinden, ook voor de producten van TUI. Het was ook allemaal erg duidelijk georganiseerd door TUI, waarvan ik ook vind dat ze uitstralen proreisagent te zijn. Over de (nieuwe) product-

“Uiteindelijk kost het ons met de nieuwe commissiestructuur altijd geld”

“Er komt hier nooit meer iemand binnen die naar Arke vraagt”

Oppassen

Jeanet Hospes

Henri de Groot

Achtergrond

groepen/concepten worden we goed geïnformeerd en krijgen we de mogelijkheid om mee te gaan op studiereis. TUI doet op dat gebied erg haar best om ons te informeren, dus is het ook aan ons om onszelf daarin te verdiepen.

Ik kan niet in de toekomst kijken, maar op dit moment vind ik het een fijne samenwerking.”

Over de nieuwe commissiestructuur laat Hospres weten dat de klant altijd bovenaan staat. “Dat het tot nu toe minder oplevert, daar kan ik niet blij van worden en daar wordt lijkt mij geen enkele ondernemer blij van. Dat is iets wat ik aan het DTA-bestuur overlaat, dat daarover onderhandelt met TUI. Ik conformeer mij aan het DTA-bestuur, maar uiteindelijk kost het ons met de nieuwe commissiestructuur altijd geld. Er kan wel worden gezegd dat de A-box hartstikke goed is, maar wij verkopen helaas niet alleen uit de A-box.”

Henri de Groot (eigenaar VakantieXperts de Groot) laat weten weleens jaloers te zijn hoe TUI haar merknaam in de markt heeft weten te zetten. “Ik vind dat ze het van hun kant ongelooflijk knap hebben gedaan, maar of wij het allemaal leuk vinden is wat anders. Het verbaast mij hoe snel iedereen de namen Arke en Holland International vergeten is. Er komt hier nooit meer iemand binnen die naar Arke vraagt, terwijl het zo’n bekende merknaam

was. Natuurlijk weet ik dat zij de vliegcapaciteit hebben en de hele keten van vlucht, transfer tot hotel bezitten, maar eerlijk gezegd krijgen wij maar zelden klachten, dus dat doen ze wel goed.”

De nieuwe productgroepen/concepten zijn volgens Henri nog niet helemaal ingeburgerd. De Groot: “Het zijn goede producten en merknamen en ik merk dat mijn collega’s meer en meer zoeken naar welk concept het beste bij onze klanten past. De concepten die TUI heeft staan zijn goed. Er zijn wat wisselingen geweest in hotels, maar dat is logisch.

Daarentegen is iedereen bezig met het ontwikkelen van eigen unieke productgroepen/ concepten, Corendon, Thomas Cook tot de D-rt Groep waarmee wij La Branda Hotels verkopen. Ik denk dat het de toekomst is, waardoor we zonder elkaar uit te moorden toch nog iets kunnen verdienen. Als dat niet gebeurt, dan wordt iedereen uitgeknepen om een tientje. Het is knap om een uniek concept te hebben, want zoiets is niet bij Sunweb te koop.” De Groot laat weten dat de nieuwe commissiestructuur hem 1% kost. “Dat is wel heel triest en een groot bedrag van de omzet, maar wij blijven goede en nette partners van elkaar aangezien wij heel erg tevreden zijn. Ik ben er ook ontzettend blij dat wij als Courtesyleden extra ingangen hebben bij TUI en de juiste persoon kunnen bereiken als er echt

“TUI zegt heel duidelijk dat ze de reisbureaus écht nodig hebben”

“Samenwerking is over het algemeen heel constructief en positief”

Inburgeren

Hans Kroeze

Werner van Disseldorp

www.travelpro.nl

Interview Frans Leenaars Lees op pagina 35-37 een interview met Frans Leenaars (Chief Marketing Officer Western Europe TUI) over 1.000 dagen TUI en de nieuwe merkstrategie. In het interview gaat Leenaars in op hoe TUI ervoor staat in vergelijking met de zomer van 2015, hij vertelt hoe het ervoor staat met het aantal reisbureaus sinds de nieuwe merkstrategie, hij laat weten hoe TUI reisagenten wil helpen om meer uit de A-box te kunnen verkopen en gaat in op de toekomst van KRAS.

iets is. Daarnaast doen wij natuurlijk wel extra ons best om onze eigen concepten te verkopen. Bij D-rt wordt er hard gewerkt aan het in de markt zetten van FTI, ons zusterbedrijf in Duitsland, op de Nederlandse markt. De La Branda Hotels worden onze eigen hotels en daar kunnen we een prachtige commissie aan verdienen.”

Eerlijke en open communicatie

Hans Kroeze (eigenaar TravelXL Reisbureau Kroeze) is zeer positief over de samenwerking met TUI. “TUI Nederland is samen met TUI Duitsland nog steeds één van mijn belangrijkste partners. Wat betreft omzet scoort TUI Duitsland voor mij zelfs nog iets beter. Ik denk dat TUI heel eerlijk en open met ons communiceert in alle bijeenkomsten. Het is een weg die we samen moeten nemen en waar mogelijk moeten we elkaar versterken. TUI zegt ook heel duidelijk dat ze de reisbureaus écht nodig hebben en daar gaan ze heel goed en structureel mee om. Natuurlijk had ik liever gehad dat de B- en C-producten een hoger commissiepercentage hadden, maar daar hebben we mee te dealen. Het positieve is dat er extra hotels worden toegevoegd aan de A-box. De Time To Smile accommodaties zijn bijvoorbeeld prachtig, alleen soms nog iets aan de hoge kant wat betreft prijs.” De producten in de A-box slaan volgens Kroeze zeker aan, maar hij laat weten nog eens goed te moeten kijken naar wat hij en zijn collega’s precies verkopen. “In verhouding verkopen we misschien nog teveel van het C-product en daar moeten we een beetje vanaf. Er moet meer worden gestuurd naar A en B, waarvan natuurlijk het liefst A.” Kroeze laat weten dat er in Duitsland wordt gesproken over ‘TUI Value Anteil’, dat gebaseerd is op dezelfde hotels als in Nederland. “De basis in Duitsland is voor alles hoger en er zijn geen restricties op verre reizen, dus je krijgt commissie over alles.

Wanneer je je TUI Value Anteil op een goed niveau houdt, kan je er ook nog eens bonussen verdienen waardoor je een stuk boven de commissie uitkomt die TUI Nederland geeft.”

23

ONTDEK JAPAN MET FOX Japan is het land van prachtige natuur, heerlijke sushi en onvoorwaardelijke eerbied voor de Keizer.

Wij bieden 3 verschillende rondreizen aan waaronder een groepsrondreis en privé rondreizen per trein.

Bij onze rondreizen is er vrije tijd, maar zijn er ook veel excursies inbegrepen.

Maak kennis met één van de meest fascinerende culturen ter wereld!

Altijd naar het hart

Altijd comfortabel

Altijd uitstekende service

Altijd de beste prijs

METROPOOL TOKYO Traditioneel en modern gaan hier zij aan zij en dat maakt Tokyo één van de meest bijzondere steden ter wereld. Ontdek de vele gezichten van de stad en geniet van de unieke sferen in de verschillende wijken.

MAJESTUEUZE MOUNT FUJI

ONTMOET DE GEISHA’S

Tijdens onze groepsrondreis maken we een stop bij Lake Kawaguchiko, bij helder weer genieten we hier van een spectaculair uitzicht op de Mount Fuji. Een absoluut fotomoment bij de hoogste berg van Japan!

De wijk Gion in Kyoto is één van de laatste echte geisha wijken in Japan. Tijdens onze reizen bezoeken wij de oude wijk Gion.

Het zien van een majestueuze geisha is een magisch moment die je niet wilt missen!

Bekijk ons uitgebreide reisaanbod naar Japan op FOX.nl/Japan

TEMPELEILAND MIYAJIMA Op het eilandje Miyajima ligt de grootste Torri (poort) van Japan. De poort vormt de scheidingslijn tussen de stoffelijke en spirituele wereld. Op het eiland aangekomen bekijken we de Ithsukushima Schrijn.

BELEEF JAPAN VANUIT DE TREIN Een rit in de Shinkansen mag zowel bij de groeps- als bij de privé rondreizen niet ontbreken. Shinkansen zijn de hogesnelheidstreinen in Japan die je razendsnel van A naar B brengen. Bij de groepsrondreis maak je één dag gebruik van deze trein, de overige dagen reizen we met comfortabele airconditioned bus.

Special Japan

Tekst: Sharon Evers

Japan: Van sushi tot Sumo Van Kyoto naar Hakone en eindigend in Tokio. Van de vele tempels naar het Cup Noodle museum in Yokohama via het bijwonen van een traditionele theeceremonie naar de vulkaan Fuji om te eindigen in een wereldstad die Tokio heet. Maar wat is een mooie rondreis door het land van de rijzende zon?

Anthony Leyfeldt

Anthony Leyfeldt (Accountmanager bij China Airlines) ging naar het land van de rijzende zon vanwege zijn interesse in de Japanse luchtvaart, haar tempels, prachtige tuinen, mooie architectuur en adembenemende natuur. "Japan is een compleet andere wereld, georganiseerd, schoon, gastvrij en gedisciplineerd et cetera. Mijn belangrijkste tip is: neem ruim de tijd om tempels, musea, tuinen en dergelijke te bezoeken. Zorg dat je vroeg aanwezig bent, want dan heerst er nog redelijke sereniteit. En maak een goede selectie en zorg voor alternatieven." Een andere tip van Anthony: "Bezoek eens een Japans warenhuis, bijvoorbeeld als het regent. Je kijkt je ogen uit, het is er zo anders dan bij ons. Iets anders, maar zeker geen onbelangrijke tip: Ga je naar het Kagoshima-gebied? Check altijd de weersvoorspellingen, het weer kan er namelijk zo omslaan." Een andere aanrader van Anthony: bezoek Ibusuki. Hier kan je in vulkanisch zand een therapiesessie volgen, maar ook het aquarium van Kagoshima is een must."

authentieke barretjes en restaurantjes. Hier zijn regelmatig geisha’s te zien. Hoofdstad Tokyo is de meest bekende stad van het land. Ondanks de drukte in de stad, is het toch een van de veiligste steden wereldwijd en bij mooi weer hebben we een prachtig uitzicht op Mount Fuji. Een indrukwekkend stukje geschiedenis vinden we in Hiroshima. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog vond hier (en in Nagasaki) een atoomexplosie plaats. In de stad is een indrukwekkend museum die het verhaal hierover vertelt, waar we uiteraard een bezoek aan brengen. En wanneer je klanten in het voorjaar het land bezoeken, zijn ze wellicht getuige van de Sakura, de beroemde Japanse kersenbloesem! Kiest jouw klant liever voor een privé rondreis, dan bieden we een twee- of drieweekse reis aan, waarbij zij met de Japan Rail Pass per trein het land ontdekken. Om Japan te boeken, kies je dus voor FOX, want bij FOX vind je reizen die verder gaan", aldus de reisorganisatie.

FOX, verre reizen van ANWB

"Japan is misschien wel een van de meest mysterieuze landen van Azië. "Wij nemen onze reizigers graag mee naar de mooiste plekken. Onze 16-daagse groepsrondreis wordt begeleid door een zeer deskundige Nederlandssprekende reisleider en we reizen comfortabel per airconditioned bus én Shinkansen trein. We bezoeken onder andere Kyoto. In deze idyllische stad liggen vele tempels en in de wijk Gion veel

www.travelpro.nl

Carla Koetsier

"Overdonderd"

Carla Koetsier (Untamed Travelling) kwam in juni van dit jaar terug na een rondreis door Japan: "Het land heeft mij overdonderd en geraakt met al haar facetten; moderne techniek versus eeuwenoude tradities. Tokyo, de stad waar de reis drie weken eerder begon en waar ik toen even 24 uur aan heb mogen proeven, liet zich toen opnieuw ontdekken.

We bezochten de Meiji Shrine met de prachtige tuin. Iedereen schreef zijn wensen op, gooide een muntje en luidde de bel, in de hoop dat alle wensen en dromen uitkomen.

We liepen over de Takeshita dori, the place to be voor de jonge trendy Japanner; struinden over de Champs Elysee van Tokyo, de Omatesando Dori; doken de zijstraatjes in met leuke kleine boetiekjes en kwamen uiteindelijk uit bij het beroemde kruispunt de Shibuya Crossing. Een aanrader is om hier een taxi te nemen naar de wijk Ebisu, hier maak je kennis met het leven van een japanner." Dit was overigens niet de eerste keer dat Carla in Japan is. Met een groep reisagenten heeft ze per Shinkansen trein de Golden Route afgelegd, heeft ze Hakone gezien met onder meer een prachtig openluchtmuseum, en heeft Hiroshima een onuitwisbare indruk achtergelaten na het bezoek aan het Peace Park. "Met name het verhaal van Sadako Sasiki, die werd blootgesteld aan de straling van de atoom-

25

26

Special Japan

bom, kreeg op twaalfjarige leeftijd leukemie.

Tijdens haar ziekte vouwde ze kraanvogels, want duizend kraanvogels zouden een wens in vervulling doen gaan. Helaas haalde ze de 1.000 niet en maakten klasgenootjes haar missie af. Tot op de dag van vandaag vouwen schoolkinderen en toeristen een kraanvogel, die ze symbolisch laten vliegen, als teken van vrijheid en een nieuw begin." Carla reisde verder naar Kyoto, de stad die zich goed per fiets laat ontdekken. "Per riksja reden we door het Bamboo Forest en later per trein naar een van de drie mooiste kastelen van Japan, Himeji Castle, een van de oudste overgebleven originele gebouwen uit de Sengoku periode.

De dag werd afgesloten in Osaka met een glas Sochu genietend van de Japanse pannenkoek, de ‘Okonomiyaka’, in een kleine Izakaya in de uitgaanswijk Dotonbori." Via een binnenlandse vlucht bereikt Carla Sapporo, de hoofdstad van Hokkaido. Dit noordelijkste eiland van Japan laat zich het makkelijkst per huurauto ontdekken. "De rust en de overweldigende natuur viel meteen op. Als een van de weinige westerse toeristen maakten we kennis met de Ainu, de oorspronkelijke bewoners van dit eiland dat pas sinds 1882 deel uitmaakt van Japan en de prachtige overweldigende natuur. Bezoek hier het Daisetzuzan National Park met de vele nog actieve vulkanen met eeuwige sneeuw, prachtige bossen en meren, waar je onderweg door een klein Boeddhabeeld naar een bijzondere tempel bij een waterval wordt geleid. Hoogtepunt van onze reis door Hokkaido was toch wel het bezoek aan het Shiretoko National Park. In de winter bekend om het kruiende ijs en leefgebied van de Stellar Eagle, in juni en juli voor een korte periode bezocht door de orka’s ('killerwhale')."

Het feest van de kersenbloesem

Met Kras naar Japan, land van geisha’s, tempels, theeceremonies, gadgets en… kersenbloesem! De 15-daagse rondreis ‘Het mystieke Japan’ heeft in 2019 voor het eerst vertrek in maart, wanneer in dit deel van het land de bloesem in al haar pracht bloeit. Een echte trekpleister en voor de Japanners elk jaar reden tot ‘Cherry Blossom’ feesten. Maar ook buiten de bloesemperiode is er genoeg te beleven; met 300 kilometer per uur treinen aan boord van de Shinkansen, de heilige vulkaan Mount Fuji fotograferen, wandelen door serene stadsparken, wereldstad Tokyo induiken, stilstaan bij de monumenten in indrukwekkend Hiroshima en nog veel meer. Op naar het Land van de rijzende zon. De rondreizen voor het voorjaar van 2019 (Kras heeft ook een 19-daagse rondreis ‘Geisha’s en Rijzende Zon’) worden in september boekbaar. "Houd de website www.kras.nl in de gaten. Liever al eerder naar Japan? Dat kan nog tot en met oktober", laat de reisorganisatie weten.

Mount Fuji

mijn meer dan 30-jarige loopbaan in de reiswereld heb ik zoveel mooie reizen naar Japan mogen verzorgen, zowel op maat als rondreizen, dat ik nu net zoveel voorpret had als de reizigers. Want 'ooit' zou ik ook gaan…

Tokyo, deze metropool is ongeveer net zo groot als de provincie Utrecht met haar bijzondere wijken, zoals Akihabara Electric Town, de gamewijk, Shibuya met haar drukste kruispunt ter wereld en het standbeeld van Hachiko. Ik heb flink gewinkeld in Kappabashi en mijn ogen uitgekeken in 'de keukenstraat' met dé echte Japanse messen en bij Maizuru bekend van plastic namaakvoedsel. In Japan is het maken van nep-eten een bijna honderd jaar oude traditie vol trots vakmanschap." Corine vertelt enthousiast verder: "Japan is geschikt voor eigenlijk iedereen die houdt van natuur, cultuur, eeuwenoude tradities en heerlijk eten. De culinaire lekkerbek kan hier losgaan.

Tokyo heeft meer Michelinsterrren-restaurants dan Parijs en New York bij elkaar. De Japanse

Corine Ravestein

"Veel beter"

Corine Ravestein (geen onbekende in de reiswereld) reisde in de bloesemperiode door Japan. Van zuid naar noord of eigenlijk van Fukuoka naar Nagasaki en via Beppu naar Miyajima en Hiroshima, Kyoto, Matsumoto, Mount Fuji en Tokyo om uiteindelijk uit te komen in Nikko. "Was het wat ik ervan had verwacht? Nee, het was nog veel beter! Na mijn prachtige rondreis in april van dit jaar werd mij deze vraag veelvuldig gesteld. Als kind kon ik de eilanden al opdreunen. Tijdens

Japan

Tsumago Himeji Miyajima

Hiroshima

Nagasak i

Kyoto

Osaka

Koya-sa

n

Tokio

Mount F uji

Special Japan

discipline werkt dus door tot in de keuken.

Tijdens mijn reis ontdekte ik het geheim voor een lang en gezond leven. Op het Japanse eiland Okinawa wonen de meeste honderdjarigen ter wereld. Ze zijn ook nog eens superfit. Dit zou komen door hun traditionele voedingspatroon met weinig calorieën en vol met goede voedingsstoffen. Bijzonder om daar een kijkje te hebben mogen nemen. De heerlijkste sushi ooit heb ik op de eeuwenoude Tsukiji gegeten. Dit is de grootste vismarkt ter wereld. Na de tonijnveiling in de ochtend wordt er hier hard gewerkt om de vis in de restaurants te krijgen".

Yaxa Reizen

"Een rondreis in Japan staat garant voor verrassende belevenissen. Ervaar een traditionele theeceremonie in een van de prachtige Japanse tuinen, smul van de lokale gerechten en bezoek bijzondere tempels en schrijnen. De traditionele kant van Japan ontdek je in Koyasan, verblijf hier in een Boeddhistisch klooster om de Japanse levenswijze van dichtbij mee te maken. Reis met Yaxa reizen mee naar Japan!"

Hoogtepunt

Een van Corine's hoogtepunten was Miyako Odori, Kyoto, de Parel van Japan ofwel de hoofdstad van de dans. "Dit is slechts een keer per jaar te zien, alleen in de maand april tijdens de Sakura, treden de Geisha’s (in Kyoto worden ze Geiko’s genoemd) en de Meiko’s op in het theater met een bloesemdans. Dit is een aanrader. Het is geweldig, zeer indrukwekkend. Ook leuk is het bijwonen van een Sumo-training. De volgende spelregels kreeg ik mee: toon respect, toon geen voetzolen, niet praten en niet eten. Wat een eer om erbij te zijn! Wat ik meeneem in mijn hart is de liefde voor Japan. Wat zijn ze hier attent, vriendelijk, punctueel, beschaafd: echt klasse. Ikigai: een doel in je leven hebben, wel ik heb hem."

maar Japan blijft voor altijd mijn favoriet. Het ‘aparte gevoel’ dat Japan oproept, begint al bij aankomst op een van de internationale luchthavens. En of je nou landt in Sapporo, Tokyo, Osaka of Fukuoka: direct voel je je in een andere wereld. Uiteraard merk je al direct dat alles hier meer dan proper is. En wie nog even een snelle plas dient te doen, krijgt een cultuurshock bij de geavanceerde toiletten.

Een toilet die je welkom heet, de wc-bril netjes voor je opent en desnoods een nieuwe laag toiletpapier over je verwarmde zitting trekt. Dit is Japan anno 2018. Waarom moeilijk doen als de techniek het meer comfortabel kan maken voor je. Ongeacht van welke luchthaven je het ‘Land van de Rijzende Zon’ gaat verkennen, altijd zijn er legio mogelijkheden om snel en betrouwbaar af te reizen naar de stad van je keuze. Met reisorganisatie ‘Grensloos Genieten’ starten we onze 23-daagse rondreis in Osaka (want snelle directe verbindingen met Amsterdam), waarna we via drie van de vier grote eilanden (Honshu, Kyushu en Shikoku) weer terugkeren in Osaka."

Reisleider Theo Leerintveld neemt je in deze periode mee langs de meest fascinerende steden, historische tempels en bijzondere musea van Japan. "Uiteraard krijgt ook de rijke variatie aan Japans eten –dat veel meer te bieden heeft dan alleen sushi, ramen, sashimi- meer dan voldoende aandacht tijdens deze energieke rondreis. Omdat we louter en alleen per (supersnelle Shinkansen) trein reizen, maak je tevens makkelijk contact met de lokale bevolking. En ondanks dat het 130 miljoen zielen tellende land voor het overgrote merendeel uit bergen bestaat, neemt deze ervaren reisleider je mee op (relatief makkelijke) wandelin-

Theo Leerintveld

Rare jongens

Theo Leerintveld (reisorganisatie Grensloos Genieten): "Wie al veel van de wereld gezien heeft - zoals de meesten in ons vakgebied - maar nog steeds geen voet op Japanse bodem heeft gezet, is nog lang niet klaar met reizen. Voor mijn werk als reisleider en -journalist heb ik de afgelopen drie decennia 168 landen mogen bezoeken/beschrijven,

www.travelpro.nl

gen en fietstochten door de meest prachtige gebieden van dit uitgestrekte land. Denk overigens niet dat je na drie weken een beter beeld van Japan en de Japanners hebt gekregen. Het heeft ons ruim twintig jaar geduurd om ‘de Japanner’ (voor zover die al bestaat) een beetje te begrijpen. Wat wij je wel kunnen garanderen is dat je na deze rondreis zoveel liefde en interesse voor dit land hebt gekregen, dat je ooit weer eens terug gaat."

Tenzing Travel

Japan is het land van de verrassingen, tegenstellingen en superlatieven.

Hypermoderne steden en treinen worden afgewisseld door schilderachtige dorpjes, prachtige tempels, harmonieuze tuinen, kersenbloesem, Manga én Sushi! "De 16-daagse rondreis ‘In Touch with Japan’ neemt jouw klanten mee naar authentiek Japan. Jouw klanten reizen grotendeels zelfstandig door Japan waarbij er veel interactie is met de lokale bevolking. Inmiddels hebben tien Tenzing Travel-medewerkers Japan bezocht en is er veel kennis aanwezig van dit indrukwekkende land. Laat je inspireren door onze verhalen."

Regen

Op het moment van schrijven heerst ongekend hevige regenval en overstromingen in Japan. Vooral de regio rond miljoenenstad Hiroshima lijkt hard getroffen te zijn door het extreme weer.

Duizenden mensen zijn geëvacueerd.

Houd het reisadvies in de gaten, voordat je jouw klanten hiernaar toe vertrekken.

27

28

Onderdeel van TravelPro

Hoe zorg je als camping of vakantiepark dat gasten naar jou terug blijven komen?

Vakantiegangers willen op vakantie meer luxe dan thuis. Waar hotels floreren, dreigen sommige campings buitenspel gezet te worden. Voor 2018 wordt een stijging van ruim 7% van het totaal aantal overnachtingen in hotels uit binnen- en buitenland verwacht, maar een daling van 3% van het aantal overnachting op campings, blijkt uit het rapport van ABN-AMRO Hoe zorg je als camping of vakantiepark dat gasten naar jou terug blijven komen?

De verblijfsrecreatie (campings, vakantieparken en groepsaccommodaties) zijn voor een groot deel afhankelijk van Nederlanders. En daar wringt de schoen: Nederlanders hebben behoefte aan luxe op vakantie. Zo daalde het aantal campingovernachtingen van Nederlandse toeristen in eigen land tussen 2012 en nu met ruim 14%. Het aantal Nederlandse overnachtingen in hotels in eigen land stegen daarentegen bijna 21%. Voor verblijfsrecreatie liggen er kansen door een mix van natuur, rust en luxe te bieden.

Hiermee ontstaan ‘luxe’ campings (glampings),

met bijvoorbeeld een eigen badkamer, een gemeenschappelijke sauna of een boomhut als vergaderlocatie. Maar er liggen ook kansen bij het aanbieden van flexibel in- en uitchecken, een ontbijtservice, of elektrische fietsen. Hiermee speelt een park in op de consumentenbehoefte. Bijna een vijfde van de campinggasten is bereid meer te betalen

voor een verblijf als bijvoorbeeld ontbijt wordt aangeboden of (in een huisjespark of glamping) en/het bedlinnen regelmatig wordt verschoond, blijkt uit onderzoek van VacanceSelect.

Lees meer op www.travelnext.nl

Aanmelden: Uitreiking Reiswerk Innovative Learning Award Ook dit jaar staat de Reiswerk Innovative Learning Award op de agenda van het Reiswerk Learning Event!

Ben of ken jij een bedrijf of opleider met een baanbrekende succesformule of een inspirerend voorbeeld dat kenmerkend is voor innovatie op gebied van leren en kennisdeling in bedrijfsleven of onderwijs? Meld ze vóór 10 september 2018 aan voor de Learning Innovation Award 2018.

Wat is de Innovative Learning Award?

Reiswerk wil met de organisatie en uitreiking van de Innovative Learning Award innovatieve praktijkvoorbeelden op het gebied van Learning & Development uit bedrijfsleven en onderwijs in de kijker zetten en belonen.

Van Immersive Learning met VR, AR en Escape Rooms tot vernieuwende manieren van kennisoverdracht aan medewerkers en studenten. Een vakkundige jury, bestaande uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en

het onderwijs, kijkt bij de beoordeling onder meer naar: - Wat maakt dit initiatief zo vooruitstrevend, innovatief of baanbrekend?

- Hoe onderscheidt deze innovatie zich van andere initiatieven?

- Welk ‘probleem’ lossen we op met dit

initiatief?

- Wie zijn betrokken bij de innovatie en wie profiteert ervan?

- De winnaar ontvangt een bedrag van € 1.000 en ruime aandacht via alle kanalen van Reiswerk!

De Innovative Learning Award wordt uitgereikt tijdens het Reiswerk Learning Event op donderdag 4 oktober 2018. Het event is exclusief toegankelijk voor professionals uit de reisbranche en het onderwijs en heeft als thema ‘Innovative Learning in Disruptive Times’. Het is dé plek om met elkaar en van elkaar te leren, te netwerken en nieuwe inspiratie op te doen.

Aanmelden kan via www.travelnext.nl

29

Onderdeel van TravelPro

Emirates lanceert als eerste web virtual reality technologie

Emirates introduceert een online 3D vliegtuigmodel en is daarmee de eerste airline die web virtual reality (VR) technologie heeft gelanceerd op haar eigen digitale platform.

Het 3D model is een 360 graden visualisatie van het interieur van de Emirates A380 en geeft reizigers de kans om voorafgaand aan de vlucht al een kijkje te nemen bij hun stoelen en in de ruime cabine. Daarnaast kan er genavigeerd worden tussen Economy,

Business en First Class, waarbij ook de Lounge en Shower Spa te zien zijn.

Alex Knigge, Emirates’ Senior Vice President, Corporate Communications, Marketing and Brand (Digital), vertelt: “Door constante investeringen voorzien wij onze passagiers van een ongeëvenaarde reiservaring, zowel aan boord als op de grond. Een digitaal platform van topklasse kan dan ook niet ontbreken.

TourRadar investeert in technologieplatform om gebruikerservaring te personaliseren TourRadar, de grootste online travel agent (OTA) in de meerdaagse tourssector, kondigt een Serie C financiering van 50 miljoen dollar aan, geleid door TCV en met deelname van bestaande investeerders Cherry Ventures, Endeit Capital en Hoxton Ventures. TCV is één van de grootste kapitaalverstrekkers aan growth-stage particuliere en openbare bedrijven in de technologische sector en heeft toonaangevende bedrijven zoals Airbnb, EA, Expedia, HomeAway, Netflix, SiteMinder, Spotify, Vice en Zillow in het verleden ondersteund.

In samenhang met de financiering is Erik Blachford, venture partner bij

TCV, toegetreden tot de raad van commissarissen van TourRadar. Blachford was voorheen president en CEO van IAC Travel en beheerde alle travel assets van IAC, waaronder Expedia, Hotels.com en Hotwire.

We zijn verheugd de eerste airline te zijn die deze vooraanstaande web VR technologie introduceert en daarmee onze gasten de kans te bieden meer te leren over de fantastische Emirates beleving voordat ze aan boord stappen.”

De nieuwe tool is nu slechts gelanceerd voor de Emirates A380 met drie klassen, maar binnenkort zal de volledige vloot toegevoegd worden voor een complete beleving. Verder zijn de 3D graphics van hoge kwaliteit en daardoor erg realistisch. Het virtual reality element dat geïmplementeerd is in het 360 graden 3D beeld van de cabine zorgt daarnaast voor een levensechte, handsfree ervaring en werkt met elke VR-bril.

Meer weten over de nieuwe tool? Kijk op www.travelnext.nl

TourRadar is van plan de financiering te gebruiken om haar team wereldwijd uit te breiden en het bedrijf zal investeren in het technologieplatform om een gepersonaliseerde gebruikerservaring voor haar klanten aan te bieden in nieuwe en bestaande source markets over de gehele wereld.

Lees meer op www.travelnext.nl

TravelNext partners:

www.travelpro.nl

30

Column

Nieuwe cruisehaven-parkeerplaatsen Uiteraard bieden wij ook park, sleep, cruiseproducten aan op cruise-bestemmingen door heel Europa, waarbij de auto na de hotelovernachting tijdens de cruise geparkeerd blijft op het beveiligde parkeerterrein van het hotel.

Holiday Extras biedt parkeerplaatsen en hotels aan op luchthavens, daarnaast bieden wij ook al jaren op verschillende cruisehavens door heel Europa hotels en parkeerplaatsen aan. Omdat cruises steeds populairder worden, werd het hoog tijd dat ook wij het aanbod gingen uitbreiden en met name bij de vertrek havens aan de Middellandse zee. VenetiĂŤ is al jaren een van ons meest geboekte cruisehaven van Europa. Maar ook Barcelona, Genua en Savonna zijn populair.

Naast dit aanbod bieden wij nu ook nieuwe parkeerplaatsen aan in de cruisehavens van Marseille en Nice.

Voor de cruisehavens in ons eigen land heeft Holiday Extras bij Amsterdam de keuze uit valetservice of om zelf te parkeren in de parkeergarage, de autosleutel mee te nemen op cruise en met de transfer die inclusief is van en naar de cruise terminal te reizen. Voor Rotterdam bieden wij de makkelijke valet service aan.

Ook op de cruise-parkeerplaatsen en hotels gelden de flexibele annuleringsvoorwaarden, waarbij parkeerplaatsen tot 24 uur voor de dag van aankomst gratis te annuleren zijn.

Uiteraard krijgen jullie ook de vaste commissie over de geboekte service. Er is ook een agentenkorting beschikbaar op de hotels en parkeerplaatsen bij de cruisehaven, die je

heel makkelijk zelf kunt inboeken via onze website met jullie login. Kijk in het BASsysteem of op www.holidayextras.nl naar nog meer parkeerplaatsen en hotels die wij aanbieden bij de cruisehavens door heel Europa.

Nog geen login, maar wel interesse? Stuur een mail voor meer informatie.

Holiday Extras, Travel Better!

Fieneke Bosters – Salesmanager Nederland fieneke.bosters@holidayextras.nl

Special Winternoviteiten

Tekst: Arjen Lutgendorff

Winternoviteiten 2018-2019

onze noviteiten. Ons doel is om, samen met jullie, onze gasten een onvergetelijke vakantie te bieden.

Lviv

Met de op het moment van schrijven tropische tijden, lijkt het logisch dat de meeste Nederlanders zich nog niet verdiepen in de vakantieplannen voor de winter 2018-2019. TravelPro vroeg ondanks de hitte alvast naar de nieuwtjes voor het komende winterseizoen.

Overigens liet onderzoek van GfK onder zo’n 6.500 consumenten, gehouden tijdens de week van de Vakantiebeurs in opdracht van de ANVR, zien dat bijna driekwart van de Nederlanders nog nooit op wintersport is geweest, terwijl de resterende 25% dat graag doet. Sneeuwliefhebbers boeken hun wintersport voornamelijk in de laatste maanden van het jaar. 80% Van alle reizigers geeft aan twee of meerdere keren per jaar op vakantie te gaan, maar een sneeuwbestemming is blijkbaar niet voor iedereen een optie.

Airport Weeze

Airport Weeze heeft zijn wintervluchtschema gepubliceerd. Ryanair vliegt komende winter vanaf de luchthaven aan de Niederrhein naar twaalf landen in Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Touroperator FTI biedt haar klanten wekelijkse vluchten naar Hurghada.

In totaal staan er deze winter vanaf Weeze 30 bestemmingen op het programma.

Prijs

Winter 2018-2019 houdt uiteraard niet alleen wintersport in. De 6.500 consumenten die meededen aan het GfK-onderzoek zeggen vooral in de eerste helft van het jaar een zomerse strandvakantie te boeken, terwijl de tweede helft van het jaar in het teken staat van het boeken van stedentrips. Om de geboekte bestemming te bereiken, stapt men voor meer dan de helft van de vakanties in het vliegtuig; de auto volgt als goede tweede. 65+-ers daarentegen pakken eerder de bus of maken een cruise. Als we een keuze maken voor een vakantiebestemming letten we er vooral op of het een goede en rustige locatie is, en of de prijs aantrekkelijk is. Voor jongeren tussen 18 en 34 jaar is de laagste prijs vaak doorslaggevend.

HO36 in Les Menuires en France Hostel in Les 2 Alpes hun deuren. En vergeet vooral de nieuwste wintersporten en heerlijke après-ski niet!

De Jong Intra Vakanties

Ook dit jaar heeft de Jong Intra Vakanties ingezet op aandacht voor de klant tijdens de hele klantreis. Met jullie aanbevelingen, klantonderzoeken en in co-creatie met de klant hebben we diverse nieuwe reizen aan ons aanbod toegevoegd. We hebben sinds dit jaar sfeervolle digitale maatwerkoffertes voor alle verre bestemmingen. Ook de low cost airlines die geïntegreerd zijn in Smarty zijn uitgebreid met Eurowings. Voor low cost airlines gelden het gebruikelijke verdienmodel en betalingsvoorwaarden. Wie winter zegt denkt aan wintersport, we bieden de nieuwe bestemming Tsjechië, en geheel volgens klantwens op maat gemaakte wintersportreizen. Voor de winterzon zijn er mogelijkheden om te overwinteren in Benidorm maar ook de nieuwe bestemming Marbella. Wil je klant iets verder vooruit plannen, dan de tip dat camperhuur Amerika en Canada heel gebruiksvriendelijk boekbaar is in Smarty niet alleen 2019 maar ook 2020 is boekbaar. Ons stedenaanbod biedt meer inspiratie en culinaire hoogtepunten. Dit is slechts een greep uit

Atout France

In Frankrijk wordt volop geïnvesteerd in de wintersport. Nieuwe zones of pistes zijn aangelegd in Val Cenis, Les Gets en Les Arcs. De modernste skiliften verrijzen in onder andere Alpe d’Huez, La Clusaz, Courchevel, La Plagne en Val d’Isère. Voor millennials openen Hostel

www.travelpro.nl

Als nieuwe bestemming neemt Ryanair Lviv in Oekraïne op in het wintervluchtschema. De mooie oude binnenstad en de talrijke kleine markten liggen op loopafstand. Op de nieuwe bestemming wordt door Ryanair driemaal per week gevlogen vanaf 31 oktober. Op woensdag, vrijdag en zondag vertrekken de vluchten vanaf Weeze naar Lviv. Daarnaast vliegt Ryanair nu het hele jaar door op talloze bestemmingen uit het zomervluchtschema: zo is Palma de Mallorca het hele jaar door te bereiken (in de winter tweemaal per week).

Op Agadir, Cagliari en Porto wordt ook in de winter gevlogen. Agadir staat als een van de zes Marokko bestemmingen in het winterseizoen, een maal per week op het wintervluchtschema van Airport Weeze. Op de andere Marokkaanse zonbestemmingen wordt zelfs twee keer per week gevlogen. Het Poolse Bydgoszcz staat opnieuw op het winterprogramma met twee vluchten per week. Ook de zonzekere vakantieregioEilat/Ovda aan de kust van de Rode Zee in zuiden van Israël wordt het komende winterseizoen weer aangeboden. De vierde grootste Duitse touroperator FTI biedt wekelijks met FlyEgypt vluchten aan naar Hurghada in Egypte. In totaal worden in de winter op 30 bestemmingen wekelijks 68 vluchten vanaf Airport Weeze uitgevoerd – dat zijn er tien meer dan vorig jaar. Het wintervluchtschema vanaf geldt vanaf eind oktober 2018.

Oad

Oad heeft de eerste drie van de winterbrochures uitgebracht. Canada, met uitbreiding van hotels, chalets & vakantievilla’s met een scherpe vanaf prijs inclusief vliegreis, hotel, transfers, skipas en ski bus. De ski’s gaan naar Edmonton gratis mee! Verder nu ook elfdaagse reizen en See&Ski arrangement inclu-

31

32

Special Winternoviteiten

sief vier dagen skipas om te combineren met Oad's excursies. Voor een luxe wintersport, bekijk onze Excellent hotels. ‘Winterreizen’ staat vol langlauf- & winterwandelreizen en biedt prachtige wintersfeerreizen zoals het Noorderlicht en carnaval in Venetië. ‘Kerst & Nieuwjaar’ biedt naast klassiekers een aantal nieuwe reizen. Bij de kerstspecials bezoeken reizigers bijzondere plekken die voor anderen gesloten blijven. Bekijk Webscope voor het volledige aanbod en de vroegboekacties.

Thomas Cook

Vanaf komende winter voegt Thomas Cook Gambia toe aan haar bestemmingsportfolio.

In navolging van Senegal zorgt Gambia voor een verbreding van het aanbod in WestAfrika. Gambia, ook wel ‘the smiling coast of Africa’ genoemd is een winterzonbestemming die inmiddels een sterke positie heeft in de Nederlandse markt. De Thomas Cook Groep investeert fors in Thomas Cook Hotels & Resorts. Deze winter worden Cook’s Club Gambia, het tweede hotel van dit nieuwe concept, en Sunprime Tamala geopend. Dit zijn de eerste twee hotelformules van Thomas Cook die hun deuren openen in Gambia die tevens het vertrouwen in, en de groeiambitie van de reisorganisatie op, deze vakantiebestemming weergeven.

“Sunprime Tamala is zonder twijfel één van de mooiste aanwinsten in Gambia; deze adult only accommodatie is speciaal voor Thomas Cook ontworpen en gebouwd en is prachtig gelegen, direct aan het langgerekte palmenzandstrand. De kwaliteit en stijl is absoluut onderscheidend te noemen en de ‘swim-up’ kamers bieden ultiem comfort. Wij zijn ervan overtuigd dat onze klanten hier een onvergetelijke vakantie gaan beleven en direct verknocht zullen raken aan Sunprime” aldus Ronald van Bruchem, manager business development van Thomas Cook Nederland. “We zijn er ook super trots op dat we, in navolging van de eerste Cook’s Club op Kreta, nu ook de deuren kunnen openen van Cook’s Club Gambia. Het nieuwste concept binnen Thomas Cook Hotels & Resorts is nu al een groot succes in Nederland en staat voor ‘de nieuwe manier van vakantievieren’. De ligging, zowat óp het strand, is fantastisch en de sfeervolle Cantina geeft de unieke ‘city vibe’ sfeer.”

Het product aanbod van Thomas Cook en Neckermann Reizen in Gambia bestaat deze winter, naast Sunprime en Cook’s Club, uit een ruim aanbod van diverse andere accommodaties in diverse prijsklassen. Er wordt vier keer per week rechtstreeks gevlogen met Corendon Airlines van zowel Maastricht als Amsterdam op Banjul, de luchthaven van

Gambia. Met als leuke extra, gratis parkeren op Maastricht Airport voor onze klanten

Ga op wintersport in Thüringen

De Duitse deelregio Thüringen ligt op slechts zes uur rijden vanuit Utrecht en biedt prima wintersportmogelijkheden. Er zijn 74 kilometer aan langlaufloipes en vooral de wandelpaden vormen het terrein voor de (sneeuwschoen) wandelaar. Maar verrassender is wellicht dat jouw gast ook voor de bekende wintersporten als skiën en snowboarden aan zijn trekken kan komen. Met 38 liften en een aantal blauwe en rode pistes is het Thüringer Woud bij voldoende sneeuwval geschikt voor de beginnende tot minder ervaren skiër.

Wintervakanties

Wintersport Canada

Wil jouw klant ultiem genieten van winterse sferen, wintersport of juist naar de zon deze winter? Bij Oad vind je volop mogelijkheden voor een onvergetelijke winter!

NIEUW dit seizoen: Winterzonvakanties - verwacht op 27 juli Winterreizen Noorwegen - verwacht op 17 augustus

Winterzonreizen

Wandel- en langlaufreizen

Wintersfeerreizen Wintersport Noorwegen

Kijk op Webscope voor het volledige aanbod.

Special Winternoviteiten

Travel Impressions

Hoewel er nog volop voor het zomerseizoen geboekt wordt, heeft Travel Impressions alweer veel nieuwe hotels gecontracteerd voor het winterseizoen. De nieuwe brochure komt in december uit, maar uiteraard is het gehele aanbod nu al te boeken. En vroeg boeken loont, want veel hotels bieden aantrekkelijke vroegboek-kortingen aan oplopend tot wel 40%. Daarnaast profiteren je klanten in álle hotels uiteraard van de exclusieve, gratis Travel Impressions-extra’s tijdens hun verblijf.

Alvast een sneak preview van het winteraanbod: • De Verenigde Arabische Emiraten is een van de populairste bestemmingen bij Travel Impressions. Jumeirah at Saadiyat Island

Resort gaat op 11 november open en wordt een van de meest complete hotels in Abu Dhabi. Niet in de VAE, maar wel in de regio liggen Doha en Bahrein; trendy bestemmin gen in opkomst met een uitstekend aanbod aan hotels. Deze landen gaan ook onder deel van het winteraanbod uitmaken.

• Er was al een ruime keuze aan resorts op de Malediven, maar vanwege de toenmen de vraag wordt het aanbod nóg verder uit gebreid. JW Marriott Maldives Resort & Spa en Baglioni Resort Maldives gaan beiden

in november open; verblijf als een van de eerste gasten en profiteer van aantrekkelijke openingsaanbiedingen.

• Terug van weggeweest na een renovatie van bijna een jaar: The Datai op Langkawi. Dit fantastische resort is spectaculair gelegen aan de rand van het regenwoud en bij een poederwit zandstrand en biedt excellente service. Een aanrader!

• Het Caribisch Gebied is natuurlijk de per fecte bestemming voor winterzon! Uiteraard biedt Travel Impressions resorts aan op Aruba, Bonaire en Curaçao, maar er is ook een ruime keuze aan minder bekende Caribische eilanden. Wat dacht je van Four Seasons Resort and Residences op Anguilla, Le Sereno op Saint Barthelémy of Silversands op Grenada?

Wij hebben weer heel erg veel zin in de winter!

Kerstreizen

Wintersport

4 Veel gegarandeerde vertrekken

4 Nu ook Tsjechië, scherp geprijsd aanbod

4 Maximum aantal gasten van 38 of 44 personen

4 Wintersport OP MAAT samen met vervoer, verblijf, skipas, skihuur en skiles

4 Keuze uit Comfortabel of Luxury Class touringcars 4 Ook Kerstreizen per comfortabele riviercruiseschip 4 Mogelijke overnachting bij wisselplaats in Beek met gratis parkeren

Bus reizen

Auto reizen

Vlieg reizen

TravelPro_20180706_216x150.indd 1

4 Skipas direct bij te boeken in Oostenrijk 4 Veel wintersportvakanties met sneeuw- en prijsgarantie 4 Met de eigen auto, (pendel)bus, trein of met het vliegtuig

Verre reizen

Steden reizen

Spanje en Portugal 4 Nu ook autorondreizen Andalusië, Toledo en de Zilverroute en NoordPortugal en Spanje 4 Flexibele verblijfsduren en –vluchten 4 Overwinteren in Benidorm

Steden 4 Inspiratie en tips in de brochures 4 UNIEK: in vele steden een Walking dinner, een 3-gangendiner in 3 goede restaurants inclusief drankjes

4 Nieuwe bestemming: Marbella

4 Low cost airlines zoals Ryan Air, easyJet, Transavia en ook Eurowings

4 Uitbreiding op de Canarische Eilanden

4 Gratis extra bij onze Top10 steden 4 Direct na boeking een gratis ANWB Extra Reisgids bij een stedenboeking inclusief vervoer

Verre reizen 4 Asian Deam, Maleisië, Thailand, Indonesië, ZuidAfrika, Amerika, Canada 4 Gebruiksvriendelijk boekbaar Camperhuur Amerika en Canada voor 2019 én 2020 4 Digitale maatwerkoffertes gemakkelijk aan te vragen via Smarty (binnen 48 uur reactie) 4 Onze specialiteit maatwerk: verrereizen@dejongintra.nl 4 Gratis ANWB Wereld Reisgids bij gepubliceerde rondreizen incl. vlucht

Volgende keer weer. www.travelpro.nl

05-07-18 15:18

33

34

Achtergrond

Tekst & foto's: Arjen Lutgendorff

Etihad Airways: vijf jaar Schiphol – Abu Dhabi

“Vluchten dankzij partners goedgevuld” Etihad Airways vloog in codeshare met KLM al naar Nederland, maar vijf jaar geleden opende de luchtvaartmaatschappij zelf een rechtstreekse vlucht tussen Abu Dhabi en Amsterdam. Vorige week werd dat uitgebreid gevierd met partners in De Glazen Ruimte (Maarssen).

Op 15 mei 2013 vloog de eerste A330 van Etihad naar Amsterdam. Jean Paul Drabbe (General Manager Benelux) laat op de vraag of het lastig was om bekend te worden in de begindagen van de rechtstreekse vlucht weten: “Nee, want we verkochten al op de Nederlandse markt, waar we al werkten middels een GSA. Het was natuurlijk wel wennen dat we nu opeens zelf vlogen, in samenwerking met KLM twee keer per dag naar Abu Dhabi.”

Goede deals

De aantrekkelijke introductietarieven haalden in het begin van de rechtstreekse vlucht al veel mensen over om de ‘nieuwe’ luchtvaartmaatschappij uit te proberen. Drabbe: “Het leuke aan de Nederlandse reismarkt is dat

men gericht is op haar eigen klanten of het nu om zakenreizigers, groepen of individuele leisure passagiers. Iedereen vindt het heerlijk wanneer er meerdere opties zijn, helemaal wanneer er een airline bijzit die heel veel kwaliteit kan bieden. Wij hebben daar goed op ingespeeld en maakten ook goede deals voor onze zakenpartners.”

Groei

Terugkijkend op vijf jaar Etihad Airways in Nederland laat Drabbe weten dat de luchtvaartmaatschappij heel constant is geweest met haar product, de service en de verbinding naar Abu Dhabi en de rest van de wereld. “In die vijf jaar zijn we ook gegroeid. De vloot is verbeterd en sinds vorig jaar vliegen we met de Dreamliner en iedereen in Nederland

weet dat dat een heerlijk product is om mee te vliegen.” Etihad Airways besloot vorig jaar september om de Boeing 787-9 Dreamliner dagelijks in te zetten op haar vluchten tussen Abu Dhabi en Nederland. “Het besluit om de Dreamliner in te zetten op deze route weerspiegelt het belang van de Nederlandse markt voor Etihad Airways”, zo liet Etihad Airways CEO Peter Baumgartner destijds weten.

Volwaardige eindbestemming

Deze zomer (1 juli tot 30 september, red.) wordt er een Boeing 777 tussen Abu Dhabi en Amsterdam ingezet, waarmee de airline meer passagiers kunnen vervoeren. “De vluchten worden, mede dankzij partners, ontzettend goed gevuld”, aldus Drabbe. Met de extra capaciteit wil Etihad beantwoorden aan de toenemende vraag. Abu Dhabi wint volgens de airline duidelijk aan belang als een volwaardige eindbestemming voor vakantie- en zakenreizigers, en bovendien is het een populaire tussenstop voor vluchten naar Azië, Australië, Afrika en het Midden-Oosten.

De vraag naar Abu Dhabi neem onder meer toe na de opening van het Louvre museum in november vorig jaar.

Vruchten plukken

Met de codeshare-samenwerking met KLM loopt het volgens Drabbe goed. “In het begin begonnen we met een dagelijkse codeshare waarbij zowel KLM als Etihad Airways één vlucht hadden. In de loop der jaren is dat iets uitgebreid met onder andere een aantal bestemmingen erbij. Het goede nieuws voor beide partijen is dat we ongelooflijk veel passagiers op elkaars vluchten vervoeren. Wij heel veel vanuit Nederland naar Abu Dhabi, maar KLM ook heel veel passagiers in verbinding vanuit bijvoorbeeld Engeland naar Australië. Zowel Etihad Airways als KLM plukken de vruchten van de samenwerking. We zien er in de toekomst ook mooie stappen in.”

Aangenaam

Het product aan boord is volgens Drabbe ‘best in class’. “Er zijn een heleboel Nederlanders die gewend zijn aan goedkoop vliegen met heel weinig service en kwaliteit en die dat ook prima vinden. Als je een wat langere vlucht moet maken, dan is een beetje comfort toch wel prettig en dat vind je bij Etihad Airways. Wij zitten aan de bovenkant van de markt. Onze service varieert van een nanny aan boord voor mensen die met kinderen reizen tot een groot scherm met entertainment. De features aan boord, de stoelen, de beenruimte, het maakt de reis heel aangenaam”, aldus Drabbe.

Tussen de stewardessen in v.l.n.r. Lisa-Marie Günther, Dimitra Tsaoussi, Monique de Voogd en Jean Paul Drabbe.

Bekijk het video-interview met Jean Paul Drabbe op travelpro.nl of op Facebook.com/travelpronl.

Interview

Tekst: Arjen Lutgendorff

“Merkstrategie is een hele goede zet geweest” Arke en Holland International waren jarenlang de bekende en vertrouwde merken, maar inmiddels leven ze al 1.000 dagen voort in het merk TUI. TravelPro sprak Frans Leenaars (Chief Marketing Officer Western Europe TUI) over de rebranding en hoe TUI er nu voor staat.

Waren jullie niet bang om klanten en reisagenten te verliezen? Nederland was zelfs de eerste markt waar dit gebeurde.

“Het was super spannend. Ik denk dat het heel goed is geweest dat we hebben besloten om Arke en Holland International op te laten gaan in TUI. Alles is veel duidelijker, we hebben één verhaal, één prijs en we hebben ook met onze commissiestrategie heel duidelijk laten zien dat we graag meer betalen op producten waar we trots op zijn. Op dit moment is het proces feitelijk klaar. We kunnen eigenlijk alleen maar constateren dat de merkstrategie een hele goede zet is geweest voor ons, maar

ook de klant en de reisagent. We hebben een veel duidelijker signatuur.”

Hoe stonden Holland International en Arke ervoor in de zomer van 2015 en hoe staat TUI er nu voor?

“In vergelijking met 2015 zien we een stijging in de naamsbekendheid van 15%, maar het is nog belangrijker dat het aantal mensen dat TUI meeneemt in de overweging van een aankoopbeslissing is gestegen. Het ultieme daarin is dat het aantal mensen dat alleen maar TUI wil boeken ook is toegenomen. Door de naamsverandering hebben we meer nieuwe

klanten en bestaande klanten komen vaker terug. Daarnaast ligt het repeaters percentage 3% hoger dan voor de rebranding.”

Waar ben je het meest trots op?

“Dat onze klanten aangeven dat ze blijer met ons zijn. Onze NPS, waarmee wij meten hoe tevreden de reiziger was over zijn vakantie en of men ons zou aanbevelen aan vrienden en familie, is 5% gestegen. Dat gaat over de hele journey. Uiteindelijk hebben we een bekender merk, dat geliefder is, nieuwe klanten, onze ‘oude’ klanten komen vaker terug en onze klanten zijn blijer met ons.”

Is er overwogen om het bedrijf een hele andere naam te geven? Uit de naam ‘TUI’ kan je niet opmaken dat het om een reisbedrijf gaat…

“Dat is waar, maar een andere naam dan TUI is niet overwogen. Ondanks dat de naam al bestond en een bepaalde waarde had, was de bekendheid in Nederland destijds nog beperkt. Er is volop campagne gevoerd om de naam bekender te maken en dat is gaan leven.”

“Klanten begrijpen dat ze naar het reisbureau moeten wanneer ze iets speciaals willen” Gaan jullie nog iets veranderen aan het logo?

“Er komt een tijd, en in Duitsland gebeurt dat al, dat je alleen nog maar een smile ziet.

In Nederland is het TUI-merk bekender dan in Duitsland, alleen we hebben nog niet de beslissing genomen om op de brochure alleen de smile te zetten. Feitelijk moet het logo alleen zonder toevoeging van het woord TUI, garant gaan staan voor prachtige vakanties. ”

Net als bij bijvoorbeeld Nike…

“TUI is nog niet zo ver als Nike, Apple of McDonalds, maar uiteindelijk willen we dat het logo zo bekend wordt dat mensen meteen weten waar het over gaat. Bekendheid van een merk is leuk, maar het gaat er uiteindelijk om dat we relevant zijn voor de consument en voor onze b2b-partners.”

Hoe gaat het met het aantal reisbureaus sinds de naamsveranderingen?

“Dat is redelijk stabiel. In Nederland hebben wij 137 winkels, 120 MRA’s en vele partners met wie we goed samenwerken. In België zijn we van 82 naar rond de 105 gegaan en is stabiliteit inmiddels bereikt. In Frankrijk zijn we met 70 naar minder, maar grotere, winkels

Frans Leenaars

www.travelpro.nl

35

36

Interview

gegaan en hebben we 200 franchisenemers.

De strategie is wat dat betreft niet overal hetzelfde. In Duitsland hebben we enorm veel winkels, zowel eigen, franchise, als partners.

Ook in Engeland is het beeld stabiel, het aantal eigen winkels (650) is iets minder geworden. In de Nordics (Zweden, Noorwegen, Denemarken en Finland) hebben we geen winkels meer, maar gaat alles online en via het callcenter.”

Is het percentage dat online boekt nog veranderd ten opzichte van vorig jaar?

“Nee, dat is heel stabiel rond de 50% gebleven.”

Het verhaal was dat het moeilijk zou zijn om de A-categorie producten aan de man te brengen.

“Wij helpen daarin door ervoor te zorgen dat er meer vraag is naar de meer marge genererende producten waardoor het mes aan twee kanten snijdt. TUI wil ook focussen op de A-categorie, onder andere door met een vernieuwde versie van de ‘Best of TUI’ brochure te komen waarin we onze eigen producten onder het voetlicht willen brengen. Het wordt een nog mooiere brochure, waarvoor we net als bij de eerste editie, reisagenten om hulp vragen. Ook middels consumentenacties proberen we onze eigen producten onder de aandacht te brengen. Daar profiteren de reisbureaus ook van.”

De accommodaties/vakanties in de A-commissiebox zijn gemiddeld duurder.

Slaat dat wel aan bij de Nederlandse TUI-klant?

“Ik denk dat wij ons moeten onderscheiden met hele mooie producten en dat we moeten uitleggen aan de Nederlandse vakantieganger dat als je iets meer betaalt, je ook een mooier product en betere reiservaring krijgt.”

1.000 DAGEN TUI IN NEDERLAND GROEI*

Arke & Holland International (2015) en TUI (2018)

Merkbekendheid

+15%

Merkoverweging

+5%

Merkvoorkeur

+4%

NPS

+5

Repeaters

+3%

De mate waarin een merk bekend is

Aandeel mensen dat het merk overweegt

Aandeel mensen dat voorkeur heeft

Mate van aanbeveling aan vrienden

Terugkerende klanten

*Groei in %-punten in vergelijking met Arke en Holland International (mei 2015) t.o.v. TUI (mei 2018) Data bronnen: Brand health tracker en TUI data (CSQ, boekingsgegevens)

Hoe kijk jij als marketeer naar de balans tussen het promoten van jullie eigen producten en dat van jullie partners in de eigen winkels?

“Dat is een hele fijne en gezonde balans. Je hebt mensen die alleen met TUI door de hele journey gaan, maar ook die met een partner vliegen of in een partner accommodatie met TUI-kwaliteit verblijven. Uiteraard vind ik het als marketeer, het allermooiste om volledige TUI-reizen te promoten. Overigens is de

samenwerking met partners een must om een zo breed mogelijk aanbod aan vakantie ervaringen aan te bieden.”

Als je naar het totale TUI-aanbod kijkt op de Nederlandse markt, inclusief dat van partners, welk percentage is dan 100% TUI? “Dat is moeilijk te zeggen omdat je een vlieg- en hotelelement hebt. Het wisselt ook, omdat TUI steeds meer eigen hotels opent. TUI BLUE breidt bijvoorbeeld enorm uit. Het is ook afhankelijk van de bestemming. Op Kaapverdië en Gran Canaria is het TUI-aandeel veel hoger dan in bijvoorbeeld Gambia. Dit wordt veroorzaakt door het grote aantal RIU-hotels op die bestemmingen. ”

Is het ook het idee om in de loop der jaren steeds minder producten van partners te verkopen via TUI(-reisbureaus)?

“Nee, dat is absoluut niet de strategie. Het moet wel wat toevoegen aan wat wij aanbieden. Wij geloven erin dat we moeten aanbieden waar de consument behoefte aan heeft, vandaar dat we het aanbod van partners zo nu en dan ook uitbreiden. Op dit moment is het aandeel TUI-reizen (inclusief KRAS) via het reisbureau met 85 tot 95% al erg hoog. Het is ook ons advies aan onze reisbureau collega’s om in eerste instantie een TUI-reis aan te bieden.”

Interview

In België is besloten te stoppen met Sunjets.be, blijft KRAS wel bestaan?

“KRAS blijft KRAS. Het bestond vorig jaar 95 jaar en wij gaan er zeker vanuit dat KRAS 100 jaar wordt. Ik vind het belangrijk om te zeggen, omdat er in verhouding veel exposure is voor TUI. Het neemt niet weg dat wij hartstikke trots zijn op het merk KRAS, haar producten en doelgroep. Het voegt echt iets toe aan de TUI-merken en -producten. Sunjets.be was een ander verhaal, aangezien daar in de loop der jaren een grote overlap was ontstaan tussen TUI en Sunjets waardoor Sunjets weinig meer toevoegde.”

Komt er in Nederland misschien nog een label bij?

“Dat sluit ik niet uit, maar het zit niet in de planning. Wij proberen liever nieuwe productgroepen binnen TUI te lanceren, waarvan TUI Sports, TUI Small & Friendly en TUI Exclusive vrij recente voorbeelden zijn. TUI Villas is vorig jaar op de Nederlandse markt uitgerold.”

“Met onze commissiestrategie laten we heel duidelijk zien dat we graag meer betalen op producten waar we trots op zijn”

diverse kanalen toe. Frank helpt, de klant kiest het kanaal. Ik kan alleen maar hopen dat de stem van Frank kan bijdragen aan het verkeer naar het reisbureau toe. Uiteindelijk zijn het verkeer naar het reisbureau en de verkoop belangrijker dan de stem van Frank. Het is een middel naar een doel.”

zelf geïnspireerd worden en de manier waarop verandert continu, maar uiteindelijk moet je zelf door het proces en heb je afhankelijk van het product meer hulp nodig.”

Blijft de Courtesy Club, die in 2016 40 jaar bestond, ook stabiel sinds de nieuwe strategie?

“Het feit dat wij door de hele journey met eigen producten en mensen aanwezig zijn, geeft ons een enorm onderscheidend vermogen en meer grip op de kwaliteit. Wij en de klant vinden dat wij kwaliteit bieden en dat is onze troef. We hebben het over dingen als techniek, maar uiteindelijk kan iedereen met voldoende geld een goed platform bouwen en reizen verkopen. In dat geval ben je alleen maar een platform, terwijl wij de klant in het hele traject willen meenemen. De klanten zijn meer dan tevreden over TUI en we verdienen beter dan voorheen, dus het werkt.

Tegelijkertijd blijven we investeren om ervoor te zorgen dat wij de klant overal herkennen.

Daar hebben we de reisagent ook bij nodig.

De klant van morgen wil een heel persoonlijke service, dus het is heel belangrijk dat wij de gegevens van de klanten hebben. Als wij het 06-nummer of e-mailadres van iemand hebben, dan is de klant echt niet van ons alleen.

De klant is van niemand, want de klant is van zichzelf en kiest zelf het kanaal waar hij of zij boekt. We willen iedereen hetzelfde bedienen, want anders kan het voorkomen dat de ene klant meer service krijgt dan de andere.

Dat wil je ook niet als reisagent.”

“De Courtesy Club is op omzet gebaseerd en het aantal leden is stabiel. De Courtesy Club is nog steeds heel waardevol en dit jaar gaan we tijdens onze jaarlijkse reis een eigen schip van TUI Cruises ervaren.”

Techniek gaat misschien wel meer brengen in de toekomst dan dat we ons nu kunnen voorstellen. Hoe zie jij dat in combinatie met het reisbureau? Zitten er in de toekomst nog wel reisagenten of praten we met Siri of een hologram?

“Ik denk dat techniek altijd moet ondersteunen. Het gaat om het vertrouwen en ik kan best vertrouwen hebben in Siri, maar uiteindelijk wil je vertrouwen geven aan een persoon.

Ik zie wel voor me dat het reisbureau er in de toekomst anders uitziet met bijvoorbeeld meer virtual reality of dat je thuis aan Siri kan vragen of de tickets van je op het reisbureau geboekte reis, al klaarliggen. Reizen is high involvement, het is geen pakje boter. Mensen hebben een grote betrokkenheid bij een reis en ik zie dat niet veranderen. Mensen willen

Hoe zie je de toekomst? Is het niet gevaarlijk om zoveel te investeren en sturen op een (merk)naam?

Hoe kijk jij naar het reisbureau in de straat?

“On- en offline lopen steeds meer door elkaar heen. Ook heel veel 100% online spelers zoeken de winkelstraten op, zoals Coolblue.

De consument zit ook niet meer specifiek in één kanaal. In Nederland zijn de goede reisbureaus overgebleven, waar hele goede producten tegen mooie reissommen worden verkocht. De klanten begrijpen ook dat ze naar het reisbureau moeten wanneer ze iets speciaals willen. Ik ben slagerszoon en voor mij is het niet anders. Een pond gehakt haal ik in de supermarkt, maar als ik op zaterdag Ossobuco maak voor mijn vrienden dan ga ik naar de slager. Ik geloof absoluut in het stenen reisbureau in combinatie met online.”

Wat is op het gebied van promotie in jouw ogen belangrijker: het reisbureau in de straat of acteur Frank Lammers die jullie radiocommercial inspreekt?

“Wij proberen TUI bekend en relevant te maken bij de Nederlandse klant waarvoor je een consistent geluid moet laten horen en daar helpt Frank bij. Daarmee genereren we vraag en die vraag komt naar een van de

Frans Leenaars, Petra Kok, Elie Bruyninckx en Arjan Kers tijdens het Hello TUI oud & nieuw feest op 30 september 2015.

www.travelpro.nl

37

38

Nieuws

Dit was het nieuws...

Winnen!

Holiday Extras verloot een weekend Londen voor twee personen waar je onder meer de musical Wicked gaat bezoeken. De parkeerplaatsen bij Schiphol en de vliegtickets worden uiteraard voor je door Holiday Extras verzorgd en je overnacht in Holiday Inn Londen Kensington Forum. Kans maken? Stuur dan voor 30 september elk gemaakt boekingsnummer door naar wicked@holidayextras.nl.

Geen Teheran meer

KLM heeft uit commerciële overwegingen besloten om vanaf 24 september voorlopig te stoppen met directe vluchten op Teheran, Iran.

Passagiers met een ticket voor een vlucht op of na 24 september 2018 worden naar het meest geschikte alternatief omgeboekt of financieel gecompenseerd.

Feest

Thomas Cook Nederland kan terugkijken op een geslaagd Retail Event waar onder meer Gambia werd onthuld als nieuwe winterzonbestemming en Reisbureauinfo 2.0 werd aangekondigd. Er kwamen ruim 100 reisagenten af op het event dat plaatsvond op het hoofdkantoor van de touroperator in Hoofddorp, waar de eigen producten en die van partners centraal stonden tijdens de ‘Escape Game Event’.

Lees meer op www.travelpro.nl

SALES AGENT (M/V) FULLTIME Club Med is een dynamische internationale premium all-inclusive reisorganisatie.

Wij zijn opzoek naar jou!

Dansen

Na het succes van Electroland dit jaar heeft Disneyland Paris aangekondigd dat het event ook in 2019 weer wordt gehouden. Dit jaar heeft het event verspreid over twee dagen (29 en 30 juni) meer dan 16.000 muziekliefhebbers en bekende dj's verwelkomd.

Als Sales Agent ben je onderdeel van ons enthousiaste team en heb je persoonlijk contact met onze klanten en reisagenten.

Je voorziet hen van hoogwaardige service en deskundig advies.

Interesse?

Ben je geïnteresseerd in deze vacature?

Neem dan contact op met linda.kromhout@clubmed.com of op 020 – 607 0 609.

Meer weten? Kijk op: www.clubmed.nl/l/Vacatures

Vacatures/Colofon/Agenda

Vacatures TravelPro biedt op haar website, in het magazine en in de digitale nieuwsbrief, een overzicht met de nieuwste vacatures in de reis- en luchtvaartbranche. Hier vind je een greep uit het aanbod.

Club Med zoekt fulltime Sales Agent (m/v)

Ben jij een enthousiast en dynamisch persoon?

Ben je klantgericht en een echte teamplayer?

Vind jij het een uitdaging om je targets te halen? Voldoe jij aan de volgende eisen? Dan ziet Club Med graag jouw CV tegemoet.

Otravo zoekt per direct Customer Experience Travel Agents

Voor het Customer Experience Center zoekt

Ortravo enthousiaste collega’s die van aanpakken houden en graag onderdeel zijn van ons succes. Ze zoeken kandidaten met een mbo/ hbo-diploma met ervaring van GDS-systemen in een vergelijkbare functie.

sales teams van de diverse opdrachtgevers.

Hiervoor heb je contact met de verschillende afdelingen van onze opdrachtgevers (wereldwijd) en met klanten direct.

ITSC zoekt Sales Coördinator

Ben je geïnteresseerd in een van deze vacatures, wil je het hele aanbod aan vacatures zien of zelf een vacature plaatsen? Kijk dan snel op travelpro.nl of bel naar 024-8200203.

ITSC is op zoek naar een veelzijdige collega om de Sales Teams in de Benelux, Duitsland, Zwitserland en Engeland te ondersteunen. In de rol van Sales Coordinator ondersteun jij de

Agenda

Colofon

2018

Postadres: Postbus 120, 6500 AC Nijmegen Kantooradres: Sint Agnetenweg 56, Nijmegen Tel: +31(0)24-8200203 E-mail: redactie@travelpro.nl Internet: www.travelpro.nl Oplage: 5400 exemplaren Verantwoording: TravelPro is een uitgave van uitgeverij T&S Productions B.V. Doelgroep: alle eigenaren, bedrijfsleiders en medewerkers van reisbureaus, managers van luchtvaartmaatschappijen, touroperators, hotels en industrieën die raakvlakken met de reiswereld hebben.

Abonnement: Jaarabonnement: e 95 Thuisabonnement: w85

Tom van Apeldoorn Eigenaar tom@travelpro.nl

Sharon Evers Redacteur sharon@travelpro.nl

Interesse?

TJ van Apeldoorn Commercieel Directeur tj@travelpro.nl

Dylan Cinjee Redacteur dylan@travelpro.nl

Studentenabonnement: e 75 Proefabonnement (3 maanden): e 20 Deze tarieven zijn exclusief BTW. Wijzigingen i.v.m. abonnement per e-mail kunnen worden doorgegeven: abonnement@travelpro.nl.

Opzeggen mag per e-mail, per post of telefonisch. Vragen? Info@travelpro.nl Uitgever: Tom van Apeldoorn Vormgeving & DTP: Seb van Apeldoorn & Iris Beenen Druk: Senefelder Misset, Doetinchem Auteursrechten: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerde database, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij electronisch, mechanisch, door foto-kopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van @TRAVELPRO

Dennis de Groot Sales Manager dennis@travelpro.nl

Iris Beenen Graphic Design iris@travelpro.nl

Arjen Lutgendorff Hoofdredacteur arjen@travelpro.nl

Seb van Apeldoorn Chief Graphic Design seb@travelpro.nl

www.travelpro.nl

Augustus

02: Netwerken op ‘De Parade’, Utrecht.

23: Netwerken op ‘De Parade’, Amsterdam.

September

06: Travel Counsellors Leveranciersdag, Van der Valk Hotel Almere.

13: Wintersport Persdag, SnowWorld Zoetermeer.

13: TravelPro Dinner Workshop Ras Al Khaimah.

18-20: IT&CM Asia (Bangkok, Thailand).

18-22: 50plusbeurs.

25-28: iftm TOP RESA (Parijs).

Oktober

06-07: Cruise Event, Waagnatie (Antwerpen, België).

10-14: Kampeer & Caravan Jaarbeurs.

11: Reiswerk HR Expertmeeting, MiddenNederland. w 11-13: Cambodia Travel Mart (Phnom Penh).

13-14: Verre Reizen Event, Waagnatie (Antwerpen, België).

15-18: International Golf Travel Market (IGTM), Slovenië.

16-18: IMEX America.

20-21: Cruise Event, Fokker Terminal (Den Haag).

Mist er een event of informatie bij een al gepubliceerd event?

Mail (redactie@travelpro.nl) of bel (024-8200203) met de redactie van TravelPro.

39

Special Verre Rondreizen

Tekst: Dylan Cinjee

www.travelpro.nl

40