1 Δεκεμβρίου 2013 # 51
1
Ο Λύκος είναι διαδικτυακό περιοδικό Λόγου, Τέχνης και Πολιτισμού. Διανέμεται δωρεάν, κάθε δεύτερη Κυριακή σε ηλεκτρονική μορφή. www.lykosmagazine.com Ενημερωθείτε για τα νέα τεύχη και δείτε το αρχείο. Βρείτε το Λύκος και στη σελίδα μας στο facebook. www.facebook.com/lykosmagazine Eάν θέλετε να συμμετέχετε στα επόμενα τεύχη με εικαστικό έργο, φωτογραφία ή κομικ, στείλετε δείγματα εργασιών σας στο email lykosmagazine@gmail.com ΕΚΔΟΣΗ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ / ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ
Σταυρούλα Παπαδάκη
papadaki.stav@gmail.com
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΥΧΟΥΣ
Κατερίνα Ρεβύθη
katuser9@gmail.com
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΟΙ - ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΙ
Γεωργία Θεολόγου, Έλενα Μητσακάκη, Παύλος Ρέγκλης, Αντώνης Τσακίρης, Κωστής Τζωρτζακάκης ΕΞΩΦΥΛΛΟ
Γεωργία Θεολόγου
http://georgiath.deviantart.com/ http://www.behance.net/GeorgiaTh georgiadeviantart@hotmail.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ
George Griefy, Ιωάννα Χρονοπούλου ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
Σταυρούλα Παπαδάκη, Δημήτρης Αναγνωστόπουλος, Jim Ver, Εύη Αργυρίου, Κωνσταντίνος Κοττάς, Βασίλης Οικονόμου, Librofilo, Gil Galad, Χλόη Ιορδανίδου, Θόδωρος Εξηντάρης, Ζωή Ν.Νικολοπούλου, Ελένη Αγγελοπούλου
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση η διασκευή απόδοση του περιεχομένου με οποιοδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του Εκδότη. Νόμοι 238/1970, 4301/1979, Ν.100/1975, Ν.Δ. 3565/1956 και 4254/1962 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου.
2
Περιεχόμενα
51
Εditorial ........................ 4 Η Οδύνη της Ηδονής Αντιθέσεις ..................... 6 Ηδονή # Οδύνη Sideshow ....................... 8 Zahir Κλείστρο ....................... 10 George Griefy Beat Bazaar ................... 12 To Βάζο με τις Πεταλούδες Mάθε Τέχνη Πρόσωπα ..... 14 Κατερίνα Γιαννάκου Κόκκινη Κλωστή ............ 18 Ποιήματα Οδύνης και Ηδονής Το Μαύρο μου Ρόδο / Θεοδόσης Βολκωφ Ε.Ε Cummings Μετάφραση: Ζωή Νικολοπούλου Ιnk ............................... 24 Οι δικοί μου άνθρωποι / Nesi Edoardo Άνιμα ............................ 26
JUMPCAT ....................... 28
Sword art online
SNOWTOWN Η πρώτη ταινία του Justin Kurzel ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΝΙ ................ 32 Μικρά Αγγλία/ Παντελής Βούλγαρης Jive ............................... 38 Múm Album: SMILEWOND Play ............................... 40 Lykos Vinyls # 51 Ηδονή # Οδύνη Ενηχόρια ....................... 44 GADJO DILO Album: Manouche De Grec Showcase ...................... 46 Ίδρυμα τέχνης & πολιτισμού ‘’Σταύρος Νιάρχος’’ H όπερα της βαλίτσας Να Πας .......................... 48 Στα ίδια μέρη θα ξαναβρεθούμε Φωνόραση ..................... 50 Radio/ Tv ON Comic ........................... 54 Έμμονη Ιδέα/ Κωστής Τζωρτζακάκης 3
editorial Η Οδύνη της Ηδονής Ήθελε και άλλο και άλλο. Δε χόρταινε με το μάτι, με το αυτί, με τη γλώσσα, με τη μύτη. Ήθελε να γεμίζουν τα χέρια του. Ήθελε να χουφτώνει με λαιμαργία τη σάρκα, ήθελε να αρπάζει τα μαλλιά, ήθελε να ρουφάει τις μυρωδιές, να πίνει τα υγρά του σώματος. Ήθελε να είναι ο ηγεμόνας του κορμιού. Ήθελε και άλλο και άλλο. Δεν του έφτανε ούτε η σάρκα, ούτε τα μαλλιά, ούτε η μυρωδιά, ούτε το σώμα. Ήθελε σάρκες, μυρωδιές διάφορες, μαλλιά κεφαλών άλλων και άλλων. Ήθελε και ένιωθε δύναμη και εξουσία. Ήθελε και είχε και όταν είχε, ήθελε. Ήθελε και άλλο και άλλο. Δεν του έφτανε το αρκετό. Δε φανταζόταν το λίγο. Ήθελε και κραύγαζε από ευχαρίστηση όταν είχε. Οι κόρες του διαστέλλονταν, τα χέρια του άπλωναν, το δέρμα του ξεχείλωνε, το στόμα του μεγάλωνε και έχανε τη μορφή του. Άσχημος για όσο ήθελε και όμορφος για όσο είχε και ύστερα πάλι από την αρχή. Οι κύκλοι δεν είναι φαύλοι, όταν σχεδιάζονται
από φαύλους. Οι κύκλοι εγκλωβίζουν τους ηγεμόνες του τίποτα. Ήθελε και άλλο και άλλο. Όταν τα σώματα δεν πλησίαζαν, εκείνος ήθελε όλες τις ψυχές. Και όταν δεν είχε όλες τις ψυχές, ήθελε τα πράγματα και όταν δεν είχε όλα τα πράγματα, ένιωθε δούλος. Εκείνος όμως ήθελε και όσο ήθελε, η καρδιά του μίκραινε. Η καρδιά του μίκραινε, όσο οι κόρες του διαστέλλονταν, τα χέρια του άπλωναν, το δέρμα του ξεχείλωνε, το στόμα του μεγάλωνε. Δε χόρταινε αέρα, ήλιο, νερό, τροφή. Βουλιμικός για ύπαρξη, κατάπινε δίχως μάσημα και γέμιζε χωρίς να υπάρχει. Ήθελε και ήθελε εκείνος. Ήθελε και ήθελε και είχε. Ήθελε, είχε και περνιόταν για ευτυχέστερος όλων. Δεν έμαθε ποτέ για το αρκετό, δε γνώρισε το λίγο. Ήθελε να είναι ηγεμόνας όλων. Θέλει και όταν δεν έχει, τότε και μόνο ξέρει. Ξέρει πως χωρίς να γνωρίζει τι του είναι αρκετό, γίνεται λίγος. Ξέρει πως το λίγο της ζωής, δεν έχει αρκετά για τους μονάρχες.
Σταυρούλα Παπαδάκη Αρχισυντάκτρια
4
Εικονογράφηση: Έλενα Μητσακάκη
el_mitsakaki@hotmail.com
5
Αντιθέσεις
Της Σταυρούλας Παπαδάκη papadaki.stav@gmail.com https://www.facebook.com/stav.papadaki
ΗΔονή - ΟΔύνη
Χίλια Κομμάτια τα χρώματα των ανθών. Κάποιο χαιρόταν να κρύβεται και να το βρίσκουν, άλλο έβλεπε κρυφά όσα το άφηνε να δει μια κλειδαρότρυπα. Αναζητούσε την ευχαρίστηση με κάθε αφορμή. Κάποτε γινόταν ο καλύτερος, άλλοτε ο χειρότερος. Κάποιο κομμάτι βρισκόταν σε μέρος ασφαλές και κάποιο άλλο στοιχημάτιζε τη ζωή του σε κούρσα αλόγων. Αναζητούσε την ευχαρίστηση με χίλιους τρόπους. Διαμελιζόταν σε χίλια κομμάτια και έψαχνε με μανία κάθε γωνιά της πόλης. Γινόταν ένα πάλι, όταν και τα χίλια του κομμάτια έβρισκαν τρόπο να ευχαριστηθούν. Και η ζωή περνούσε, χωρίς αυτός να καταφέρνει να γίνει ένα. Αναζητούσε την ευχαρίστηση με χίλιους τρόπους. Και όταν αντί για να μοιράζει εαυτό, σκέφτηκε να μοιραστεί, ευχαριστήθηκε και μάζεψε τα χίλια του κομμάτια από κάθε γωνιά της πόλης.
Αναζητούσε την ευχαρίστηση με χίλιους τρόπους. Διαμελιζόταν σε χίλια κομμάτια και έψαχνε σε κάθε γωνιά της πόλης. Γινόταν πάλι ένα, όταν και τα χίλια του κομμάτια έβρισκαν τρόπο να ευχαριστηθούν. Αναζητούσε την ευχαρίστηση με κάθε αφορμή. Τα χίλια του κομμάτια σκορπίζονταν μέρες και νύχτες ολόκληρες. Το ένα έκλεβε, το άλλο έτρωγε, κάποιο έπινε αλκόολ ρουφώντας. Ένα το είχαν δει να χάνεται μέσα σε σκέλια και αγκαλιές. Κάποιο πάλι έτρεχε σαν τον άνεμο, άλλο φύσαγε τον καπνό και μερικά μάζευαν κέρματα και χαρτονομίσματα γεμίζοντας τις τσέπες. Αναζητούσε την ευχαρίστηση με χίλιους τρόπους. Διαμελιζόταν σε χίλια κομμάτια και έψαχνε με μανία κάθε γωνιά της πόλης. Γινόταν ένα πάλι, όταν και τα χίλια του κομμάτια έβρισκαν τρόπο να ευχαριστηθούν. Το ένα κοιτούσε τη θάλασσα και τα μάτια του άπλωναν και έγλειφαν τα μάγουλα με αλμύρα, το άλλο μύριζε την άνοιξη και ξεχνούσε
6
Εικονογράφηση: Παύλος Ρέγκλης paulreg.tumblr.com Του Δημήτρη Αναγνωστόπουλου
Η νύχτα που έχει μόλις ξεκινήσει
titludo@gmail.com i-porta.blogspot.gr
Στον Patrice Chéreau (1944-2013) Άγνωστο μέρος. Πρώτη φορά. den thelo na ksero polla gia sena. me ftiaxnei to agnosto. Μια γειτονιά στα γκρίζα, ύστερα από βροχή. Κτίρια ψηλά και κρύα. Προσόψεις που στάζουν σκουριά. ase me na s’anakalypso. ela tora. opos eisai. Απόγευμα θολό. Καμένο ξύλο στον αέρα. Και μερικές χωμάτινες ανάσες από τα παρτέρια του δρόμου. Η άσφαλτος νοτισμένη. Ζωντανή σχεδόν. Μικροσκοπικά λαμπυρίσματα πλάι στο κάθε βήμα. Περπάτημα γοργό. Τα χέρια στις τσέπες. Το κασκόλ περασμένο στον λαιμό χαλαρά. ston arithmo 31. to koudouni xoris onoma. Η πόρτα μεταλλική και σκονισμένη. Ένα σκάσιμο στο πεζοδρόμιο εκεί μπροστά, κι ένα λουλουδάκι ανάμεσα, λασπωμένο. Κουδούνισμα υπόκωφο. Βήματα αργόσυρτα από την άλλη πλευρά της πόρτας, όλο και πιο κοντινά. Τρίξιμο της πόρτας και ένα χέρι μέσα απ’ τα σκοτάδια. Ένας μικρός διάδρομος στα τυφλά, κι ακόμα μία πόρτα. Ξύλινη, παλιού διαμερίσματος, φθαρμένη. Μη μιλήσεις. Μη μου το χαλάσεις. Τα ρούχα αμέσως, ένα-ένα όλα στο πάτωμα, εκεί, πίσω από την κλεισμένη πόρτα. Και το πρόσωπο ξαφνικά κολλημένο πάνω στην πόρτα. Με μόνη θέα τις κερωμένες επιφάνειες ενός σερβάν, κάτω από το κιτρινωπό φως ενός πορτατίφ κάπου στο βάθος. Το χέρι εκείνο, τώρα φερμένο
στο στόμα. Χέρι ευγενικό. Μυρωδιά από βερνίκι παπουτσιών και after-shave. Χέρι για φίλημα ή για δάγκωμα. Το άλλο χέρι, από πίσω. Βυθισμένο στο εσώρουχο. Τώρα θα σε μάθω εγώ. Ψιθυριστά και αδιαπραγμάτευτα. Μια ζώνη που λύνεται. Ένα φερμουάρ που κατεβαίνει. Άχνες κοφτές πάνω στην ξύλινη πόρτα. Γονάτισμα αργό ως το μωσαϊκό, πάνω στο σωριασμένο παλτό. Κουνήσου κι εσύ λιγάκι να σε νιώσω. Έτσι... Έτσι μπράβο. Άχνες κοφτές που γίνονται όλο και πιο γρήγορες. Ώσπου να γυρίσουν τα μάτια. Θάμπωμα. Δέκα λεπτά μετά, μια αναπνοή, μες στο σκοτάδι, χωρίς λόγια, χωρίς αναγνωρίσεις, ανέβασμα του εσώρουχου, του παντελονιού, του κορμού και πάλι έξω απ’ την πόρτα, στον σκοτεινό διάδρομο, με το τσαλακωμένο παλτό να μπαίνει μανίκι το μανίκι και το κασκόλ να δένεται και πάλι γύρω από τον ήδη ζεσταμένο λαιμό. Το τρίξιμο της μεταλλικής πόρτας που ανοίγει. Και βγάζει σε μια πόλη που μυρίζει σήψη σαλιγκαριών. Η νύχτα που έχει μόλις ξεκινήσει. Τα πρώτα φώτα. Ο κόσμος στον δρόμο. Η ίδια ραγισματιά στο πεζοδρόμιο. Και το ίδιο λουλουδάκι ανάμεσα. Ποδοπατημένο. Κι ένα ζευγαράκι νεαρών που πέρασε, άφησε πίσω του το ανδρόγυνο άρωμά του, και ανεβαίνει τώρα αγκαλιασμένο την ανηφόρα του προς το φεγγάρι. 7
Sideshow
He then crawls back and forth peeping thoughts of a wet-lipped mind. As he paints the room red, she’s blocking her senses, the savage wolves arrive. Knock the door, squeal the knob, howl the way down to chill her spine. He goes on, back and forth, on the top so to feel alive. For mute hours she’ll be his sweet tick-tock. Holds his breath in her cheeks on the way to the surface light. As the doubt in her eyes must have made him feel perspired. But she suits up the man and awake she becomes his bride. There’s a heart full of him beating fast at her chest’s right side. And he will knife his way to pleasure for the night. Knock the door, squeal the knobs, howl his way down to chill her spine. For mute hours she’ll be his sweet life.
Tου Jim Ver jim.a.ver@gmail.com www.jimver.net
Κλείστρο
10
Του George Griefy griefy@hotmail.gr 11
BEAT BAZZAR BEAT BAZZAR
12
Του Νίκου Μπελάνε belane74@gmail.com http://nikbelane.blogspot.com Φωτογραφία: Ιωάννα Χρονοπούλου ioannaxron@yahoo.gr
Το βάζο με τις
Πεταλούδες Τα καρύδια με όλο τους το κέλυφος, με το σκληρό τους τσόφλι, έστρωσαν ένα ανοιχτό καφέ χαλί στο μπαλκόνι. Σε ολόκληρο το μπαλκόνι. Το λεπτό στρώμα σκόνης σκέπασε τα δύο παροπλισμένα πικάπ, άχρηστα καθώς είναι εφόσον δεν υπάρχει ενισχυτής. Η λάμπα στο χολ καίει (ή καίγεται;) από το 1989. Οι στάχτες βοούν ολόγυρα απ’ το χθεσινό ξενύχτι. Οι στάμπες των ζαχαρούχων ποτών διαρκούν περήφανες απ’ το πάρτι του Σαββάτου. Καρτέλες χαπιών δείχνουν προς τον ήλιο. Τα μαλλιά όλων μας είναι λασπωμένα από τη βόλτα στη λίμνη. Ο έρωτας κοιμάται στην παιδική κούνια. Η άχρωμη κουρτίνα στενάζει ξεσκισμένη από τα νύχια της γάτας. Τα δάχτυλα, άκαμπτα, αδυνατούν να κρατήσουν το μολύβι. Το πλαστικό κολιέ κυκλώνει έναν γύρο τον λαιμό μου. Τα κειμήλια παιχνιδίζουν στο ράφι τους όταν δεν τα βλέπει κανείς. Η αράχνη στη γωνία ταΐζει τα μικρά της αναμασώντας τα θύματα της εβδομάδας που πέρασε. Ο ένοικος του διπλανού διαμερίσματος διώχνει τα πουλιά μ’ ένα αυτοσχέδιο μπαστούνι. Τα ασπρόρουχα ουρλιάζουν στη λεκάνη με τη χλωρίνη. Το κάδρο εκκρεμεί κενό αναζητώντας το τέλειο μοντέλο. Η φλέβα γεμίζει με το δηλητήριο της λύτρωσης στο δωμάτιο Δ5 του απέναντι ξενοδοχείου. Τα κάγκελα σείονται ακόμη από τον τελευταίο σεισμό. Το 6 ήταν κάποτε ο τυχερός αριθμός των φτωχών. Ο πρώτος εραστής υπήρξε το 1877. Έκτοτε κανείς δεν χάρηκε το ίδιο κρεβάτι. Οι λέαινες στριμώχτηκαν στο βάζο με τις πεταλούδες. Το γυμνό στήθος παλλόταν ώσπου ξαφνικά πάγωσε αργά τη νύχτα. Οι διαδοχικές εκρήξεις απολακτίζουν το γερασμένο κορμί. Τα άσχημα κτίρια είναι πιο όμορφα τη νύχτα, ιδίως όταν ονειρεύεσαι σπαρμένα χωράφια. Το ταβάνι φλερτάρει με το ισόγειο. Το ψύχος σε αναζητά και μόλις σε βρίσκει του ξεφεύγεις χλευάζοντας. Οι γυναίκες είναι φορτωμένες με τσάντες από το τμήμα των προσφορών. Οι άντρες δείχνουν
13
τα δόντια τους στην τύχη που παραμονεύει. Άχρηστα μηχανήματα πολιορκούν το οξυγόνο σου. Τα πνεύματα των υπονόμων καίνε τα πέλματα των περαστικών. Οι εργάτες των λεωφόρων έχουν γυρισμένη την πλάτη στη φωτιά που τους ζεσταίνει. Οι επιτήδειοι μάγκες ροκανίζουν τον ισχνό κορμό της παλιάς αλήθειας. Ο διακόπτης στο OFF απαγγέλει σκόρπιους στίχους. Ο διακόπτης στο ON διαδίδει προσποιητούς οργασμούς. Τα μεγάφωνα ουρλιάζουν συνθήματα συμφερόντων. Οι μεγάλες καρέκλες βουλώνουν τα αυτιά τους με πόδια από αλουμίνιο. Οι σειρήνες αποκρύπτουν τη μοναξιά του τελευταίου θύματος. Το τελευταίο θύμα βηματίζει στον δρόμο προς τον βαρκάρη. Η πόλη ετοιμάζεται εκ νέου να στολίσει την ασχήμια της. Θα τη βοηθήσουμε όλοι ξοδεύοντας θλίψη, στοιχειώνοντας χαμόγελα, περιπαίζοντας εαυτούς και αλλήλους. Παράλογες συσκευές πίσω απ’ τα παράθυρα χτίζουν τα μεταξύ μας περάσματα, μεγεθύνουν τις ήδη τεράστιες αποστάσεις. Οι ανόητες γέφυρες ανοίγουν δρόμους προς τον όλεθρο. Κακόσχημα πλάσματα κάνουν σινιάλα υποτέλειας. Οι ιπτάμενοι διώκτες χτυπούν με λύσσα τα ξύλινα φτερά τους, χτυπούν και τα κεφάλια μας. Οι μοναδικοί μάρτυρες φιμώνονται με γάζες μορφίνης. Πνίγονται σε βάμμα ιωδίου. Όσοι ξεφεύγουν χάνουν τον ύπνο τους για όλα τα υπόλοιπα βράδια. Για όλες τις υπόλοιπες ζωές τους. Δεν υπάρχουν πια παρέες παιδιών στα χαλάσματα. Τα χαλάσματα έμειναν μόνα. Η χαριτωμένη φωτογραφία των μικρών ηρώων κάηκε κάτω από τις σταγόνες του καθαρού οινοπνεύματος. Οι μανάδες τους δεν αγωνιούν πλέον στις κρύες βεράντες. Τα μοναχικά δωμάτια έγιναν βωμοί της αγνής εφηβείας. Το γάλα πάγωσε δημιουργώντας εμετική κρούστα. Η σχολική τσάντα καταβρόχθισε την ενήλικη γνώση. Οι πατεράδες πηγαίνουν κι έρχονται. Οι πατεράδες πηγαίνουν, έρχονται.
Μάθε τέχνη
Πρόσωπα Επιμέλεια: Εύη Αργυρίου evi.argyr@gmail.com epitoergon.blogspot.gr
Κατερίνα Γιαννάκου
Αν η ζωή είναι ένας ζωντανός οργανισμός η αισιοδοξία είναι το αίμα του 14
έδινε μια απέραντη σιγουριά σε κάθε βήμα της διαδικασίας. Δεν έγραφα μονόλογο, έγραφα κάτι που με ενδιέφερε να πω. Ποτέ δεν είδα αυτό το κείμενο σαν προϊόν που θα έπρεπε να εξυπηρετήσει κάποιο είδος. Όταν το κείμενο έφτασε στην τελική του φάση και έπρεπε να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε με αυτό τότε ναι, ήταν η πρώτη φορά που έκατσα να σκεφτώ αν θα σήκωνε η σκηνή μια γυναίκα σαν αυτή, μια ιστορία σαν αυτή, με ένα μόνο πρόσωπο. Αλλά ήταν αργά για να κάνουμε πίσω γιατί η γυναίκα του μονολόγου ήταν ήδη εκεί και περίμενε να μιλήσει. Κι εκεί πάντα αρχίζει ένα πολύ όμορφο ρίσκο. Είναι όπως γνωρίζεις έναν άνθρωπο, είτε σου πηγαίνει είτε όχι. Άρα
EΡ: Τι είναι αυτό που φοβήθηκες γράφοντας έναν θεατρικό μονόλογο για πρώτη φορά; ΑΠ: Αρχικά δε φοβήθηκα τίποτα γιατί απλώς έγραφα αυτά που ήθελα να πω χωρίς να έχω καμιά αξίωση από τις λέξεις να χωρέσουν στο καλούπι κάποιας φόρμας. Δεν ήμουν σίγουρη αν θα κατέληγε καν κάπου όλο αυτό. Απλώς, για κάποιο λόγο, ήθελα να μιλήσω μέσα από τη γυναίκα του έργου αυτού- ήταν σαν εκείνη να έτρεχε το χέρι μου πάνω στο χαρτί. Όπως καταλαβαίνετε, όταν είσαι σε μια τέτοια διάθεση (που ακροβατεί στο όριο της νεύρωσης τώρα που το σκέφτομαι ...) δε νοιάζεσαι για το μετά. Επίσης η τόσο στενή μου συνεργασία με τη Ράνια Σχίζα από την αρχή σε όλο αυτό μου 15
χαμό (πρακτικό ή συναισθηματικό) είναι να καταλάβει αυτό ακριβώς: πως έχει αξία να ζεις το «τώρα» ως το μεδούλι γιατί ούτως ή άλλως αυτό το προνόμιο είναι που ξεχωρίζει τους ζωντανούς από τους νεκρούς. Αυτή η συνηδητοποίηση νομίζω είναι που σε κρατά στο τέλος και σε κάνει να συνεχίζεις. Αυτή η σκέψη είναι το μόνο θετικό που μπορεί να αφήσει πίσω της η κάθε απώλεια.
“Το μόνο που φοβάμαι είναι πως κανείς μας δεν τολμά να κοιτάξει πραγματικά πίσω να δει από που ξεκίνησε το μονοπάτι που μας έφερε εδώ. Και ακόμα χειρότερα κανείς μας ακόμα δεν έχει το θάρρος να κοιτάξει κάτω από τα παπούτσια του τις λάσπες που πάτησε”
ΕΡ: Στις «Κούκλες» μαζί με την Κατερίνα Κουγιουμτζή βάλατε στο επίκεντρο της δημιουργίας σας τέσσερις γυναικείες φιγούρες στην ηλικία των 40. Φέτος πρωταγωνιστεί στο έργο σου πάλι μια γυναίκα, ίδιας ηλικίας. Πέρα από το ενδιαφέρον που έχει η ανάλυση της γυναικείας ψυχοσύνθεσης, αυτός είναι και ένας δικός σου τρόπος να διαχειρίζεσαι τον χρόνο αντιμετωπίζοντας μέσα από τις ηρωίδες σου τις συνέπειες του; ΑΠ: Όχι απλώς για μένα έχουν πολύ ενδιαφέρον οι άνθρωποι με τσακίσματα, οι άνθρωποι που φαίνονται οι ραφές τους. Ίσως τα 40 να είναι μια ηλικία που κάθε γυναίκα «ρίχνει λίγο τις άμυνες» και παραδίνεται σε πιο ουσιαστικές ανάγκες. Ίσως γι΄ αυτό και να έτυχε να ασχολήθώ με αυτή την ηλικία. Δεν είναι οι ηλικίες που με ενδιαφέρουν αλλά οι ιστορίες που έχουν να πουν.
τον μονόλογο στη ουσία από την αρχή τον αντιμετώπισα σαν έναν άνθρωπο με την ιστορία του που για μένα θα είχε ενδιαφέρον να την ακούσω και όχι σαν ένα τεχνικό κείμενο που έπρεπε να προσέξω το χειρισμό του. ΕΡ: Το έργο αναφέρεται σε μια γυναίκα η οποία μετά την αυτοκτονία του άντρα της λόγω χρεών, προσπαθεί να ανταπεξέλθει στην πρόκληση μιας κανονικής μέρας «ζώντας όχι με εκείνα που έχασε, αλλά με εκείνα που κάθε μέρα βρίσκει». Αυτά που μένουν μετά από μια απώλεια πως μπορούν να γίνουν αρκετά και σημαντικά για τον άνθρωπο που την βιώνει; ΑΠ: Δυστυχώς νομίζω πως οι περισσότεροι συμφωνούμε στο ότι τις περισσότερες φορές πρέπει να χάσουμε κάτι για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό ήταν για μας. Μάλλον κάτι στη φύση μας είναι που μας κάνει λίγο ή πολύ αχάριστους. Είτε από φόβο είτε από συνήθεια (για μένα αυτά τα δυο άλλωστε ως έννοιες είναι πάντα επικίνδυνα κοντά). Για το παρελθόν έχουμε την τάση να εφευρίσκουμε άλλοθι. Η μνήμη μας έχει μια προτίμηση σε πιο παλ – φιλικά προς το χρήστη - χρώματα. Αυτά λοιπόν που μένουν μετά από μια απώλεια – όποιου είδους- από μόνα τους πάντα αποκτούν ένα άλλο ειδικό βάρος. Τις πιο πολλές φορές σχεδόν αγιοποιούνται κι εξαγνίζονται. Και συνήθως το παρελθόν πάντα βγαίνει νικητής στη σύγκρισή του με το όποιο παρόν. Νομίζω πως ο μόνος τρόπος να συνεχίσει κανείς μετά από ένα
ΕΡ: Ποια είναι η θέση σου απέναντι στο ζήτημα της αυτοκτονίας; Την θεωρείς λύση, παραίτηση ή τίποτα από τα δυο; ΑΠ: Δεν έχω θέση νομίζω απέναντι στο ζήτημα της αυτοκτονίας. Έχω μόνο στενοχώρια. Άλλωστε η αυτοκτονία – από όσο γνωρίζω – είναι μια πολύ περίπλοκη ψυχολογική και ιατρική κατάσταση που θα ήταν ανόητο από μέρους μου να κρίνω. ΕΡ: Η ηρωίδα αναπολεί την εποχή του Euro το 2004 ενώ βιώνει την οικονομική κρίση του σήμερα. Αυτά τα χρόνια πως πιστεύεις ότι έχουν καταγραφεί στο μυαλό της κοινωνίας μέχρι σήμερα; ΑΠ: Θέλω να πιστεύω πως η πορεία προς τη φθορά (που φυσικά είχε ξεκινήσει πολύ πριν από το 2004) ήταν τόσο σαφής,
16
«Μια κανονική μέρα»
Ερμηνεία: Ράνια Σχίζα Θέατρο OLVIO Ιερά Οδός 67 & Φαλαισίας 7, Γκάζι Τηλ: 2103414118
αισιόδοξο μήνυμα από την στιγμή που η ηρωίδα καταφέρνει και επιβιώνει. Η αισιοδοξία είναι και η δική σου στάση απέναντι στην ζωή; ΑΠ: Ναι. Όσο μπορώ. Με χάπια ή χωρίς ... (αστειεύομαι). Αν η ζωή είναι ένας ζωντανός οργανισμός η αισιοδοξία είναι το αίμα του.
άφησε τόσο ξεκάθαρα χνάρια πίσω της που δεν είναι δύσκολο να τα αποκωδικοποιήσει κανείς. Από την απόλυτη πλασματική, σχεδόν νευρωτική, ευδαιμονία στην απόλυτη κατάθλιψη. Τα βήματα είναι πεντακάθαρα. Το μόνο που φοβάμαι είναι πως κανείς μας δεν τολμά να κοιτάξει πραγματικά πίσω να δει από που ξεκίνησε το μονοπάτι που μας έφερε εδώ. Και ακόμα χειρότερα κανείς μας ακόμα δεν έχει το θάρρος να κοιτάξει κάτω από τα παπούτσια του τις λάσπες που πάτησε. ΕΡ:Υπάρχει, όμως, και ένα σημαντικό
ΕΡ: Μετά από τον μονόλογο τι έχει συνέχεια; ΑΠ: Προς το παρόν το National Film and Television School και πάντα σκέψεις και ιστορίες που θα προσπαθώ να μοιραστώ για να μη νιώθω μόνη.
17
Κόκκινη Κλωστή
Οδύνη
Άρης Δικταίος
Ηδονή
To Τελευταίο Ποίημα του Έρωτα Δως μου την ηδονή της ηδονής, ζωή της ζωής, της μέθης νύχτα, οδύνη. Το ερωτικόν απόσταγμα μου ηδύνει την υπερφίαλη σκέψη που πονεί. Μόνο, τη γεύση αγάπησα μόνο, ω πονώ πέρ’ απ’ την αίσθηση του χώρου τής γης, πέρ’ απ’ τα μάκρη αυτά πονώ! Δε νιώθω, δεν αισθάνομαι καθώς άνθρωπος, μα αισθάνομαι θεός κι ως θεός ζούσα, μεθούσα, πλήρης από έρωτα και δόξα κι ομορφιά… Πάνω στα σουβλερά καρφιά, σαν ασκητής έλα κι εσύ να γείρεις, τον ίλιγγο να δεις, το δέος να δεις, να φτάσεις στη σιγή και στο κενό να φτάσεις, κι ως άνθος τον εαυτό σου να μαδείς. Κι όταν σταθείς στο τελευταίο σκαλί του έρωτα και του πόνου, ένα φιλί από την πείρα την τόση να κρατείς: φιλί άγριο και ζεστό να με δαμάσεις.
Κ. Καβάφης Ηδονή Χαρά και μύρο της ζωής μου η μνήμη των ωρών που ηύρα και που κράτηξα την ηδονή ως την ήθελα. Χαρά και μύρο της ζωής μου εμένα, που αποστράφηκα την κάθε απόλαυσιν ερώτων της ρουτίνας.
18
Εικονογράφηση: Έλενα Μητσακάκη el_mitsakaki@hotmail.com
Νίκος Εγγονόπουλος Ο Μαθητευόμενος της Οδύνης Ξεκίνησε αυγή χαράματα να κλέψει τ’ άστρα ξεκίνησε νύχτα και σκότωσε όλα τα όνειρα αυτό το άγαλμα και μπλέκονταν ως βάδιζε τα γυμνά πόδια του στους βάτους και μάτωναν στ’ αγκάθια
Κ. Καβάφης Το Σύνταγμα της Ηδονής Mη ομιλείτε περί ενοχής, μη ομιλείτε περί ευθύνης. Όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας όταν ριγούν και τρέμουν αι αισθήσεις, άφρων και ασεβής είναι όστις μένει μακράν, όστις δεν ορμά εις την καλήν εκστρατείαν, την βαίνουσαν επί την κατάκτησιν των απολαύσεων και των παθών. Όλοι οι νόμοι της ηθικής - κακώς νοημένοι, κακώς εφαρμοζόμενοι - είναι μηδέν και δεν ημπορούν να σταθούν ουδέ στιγμήν, όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας. Mη αφήσης καμίαν σκιεράν αρετήν να σε βαστάξη. Mη πιστεύης ότι καμία υποχρέωσις σε δένει. Tο χρέος σου είναι να ενδίδης, να ενδίδης πάντοτε εις τας Eπιθυμίας, που είναι τα τελειότατα πλάσματα των τελείων θεών. Tο χρέος σου είναι να καταταχθής πιστός στρατιώτης, με απλότητα καρδίας, όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας. Mη κλείεσαι εν τω οίκω σου και πλανάσαι με θεωρίας δικαιοσύνης, με τας περί αμοιβής προλήψεις της κακώς καμωμένης κοινωνίας. Mη λέγης, Tόσον αξίζει ο κόπος μου και τόσον οφείλω να απολαύσω. Όπως η ζωή είναι κληρονομία και δεν έκαμες τίποτε δια να την κερδίσης ως αμοιβήν, ούτω κληρονομία πρέπει να είναι και η Hδονή. Mη κλείεσαι εν τω οίκω σου• αλλά κράτει τα παράθυρα ανοικτά, ολοάνοικτα, δια να ακούσης τους πρώτους ήχους της διαβάσεως των στρατιωτών, όταν φθάνη το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας. Mη απατηθής από τους βλασφήμους όσοι σε λέγουν ότι η υπηρεσία είναι επικίνδυνος και επίπονος. H υπηρεσία της ηδονής είναι χαρά διαρκής. Σε εξαντλεί, αλλά σε εξαντλεί με θεσπεσίας μέθας. Kαι επί τέλους όταν πέσης εις τον δρόμον, και τότε είναι η τύχη σου ζηλευτή. Όταν περάση η κηδεία σου, αι Mορφαί τας οποίας έπλασαν αι επιθυμίαι σου θα ρίψουν λείρια και ρόδα λευκά επί του φερέτρου σου, θα σε σηκώσουν εις τους ώμους των έφηβοι Θεοί του Oλύμπου, και θα σε θάψουν εις το Kοιμητήριον του Iδεώδους όπου ασπρίζουν τα μαυσωλεία της ποιήσεως.
και τα ευγενικά ευλογημένα χέρια του ίδια πουλιά της Άνοιξης χάιδευαν τα γεράνια π’ονομάτιζε μια νύχτα αγάπης και του παρθενικού ονειροκρίτη της τις βαθιές πόρπες και των βυζιών της τις κραυγές τις κόκκινες και τους κρυφούς θυσάνους
Ε. Ε. Cummings Άτιτλο να τ’ αγγίξω είπε αυτός/ θα τσιρίξω είπε αυτή μια φορά είπε αυτός/ απαλά είπε αυτή να το δαγκώσω είπε αυτός/ πόσο; είπε αυτή δυνατά είπε αυτός/ με πονά είπε αυτή έλα πια είπε αυτός/ όχι βαθιά είπε αυτή τι μου ζητάς; είπε αυτός/ να με κοιτάς είπε αυτή να συνεχίσω; είπε αυτός/ θα σε μισήσω είπε αυτή αν σε φιλήσω είπε αυτός/ θα σε αφήσω είπε αυτή παίρνεις χάπι; είπε αυτός/ είναι αγάπη; είπε αυτή είσαι αναμμένη; είπε αυτός/ είμαι θλιμμένη είπε αυτή θα μου ‘ρθει ίλιγγος είπε αυτός/ ναι αλλά η σύζυγος είπε αυτή σιγά τώρα είπε αυτός/ κοιτάς την ώρα είπε αυτή πώς βογκάς! είπε αυτός/ μη σταματάς είπε αυτή πιο δυνατά είπε αυτός/ πιο αργά είπε αυτή χύνω! Είπε αυτός/ σβήνω είπε αυτή είσαι δικιά μου! είπε αυτός/ είσαι δικός της! είπε αυτή
19
Κόκκινη Κλωστή
20
Επιμέλεια: Θεοδόσης Βoλκώφ theodosisvolkof@gmail.com Εικονογράφηση: Αντιγόνη Βασιλάκη antigonivas3@gmail.com
Τo μαύρο μου ρόδο Στην Andreea Stoiciu
Ρόδο μου Ρόδο μου Μαύρο Πληγή μου μετά την πληγή Έρωτά μου μετά τον Έρωτα Αίμα μου που ρέεις κι απ’ το στέρεμα μετά της θλίψης προσφωνήσεις –βλέπεις– τώρα επισωρεύω.
Ομορφιά μου ανώφελη στο αγκάθι σου ακόμα προσκολλάσαι κι είναι πληγές που δεν μπορείς να κλείσεις μόνο τον πόνο στον ήδη πόνο να προσθέτεις· όχι φύλλο όχι πέταλο μίσχος όχι αγκάθι αγκάθι μόνο αυτή η πύκνωσή σου. Να σ’ αγγίζω και να ματώνω να μ’ αγγίζεις και να μαραίνεσαι να μεγαλώνει η οδύνη κάθε μέρα η κάθε νύχτα να ριζώνει θύμηση βαθύτερα όλο και η στερνή καταφυγή να μην υπάρχει το φταίω το φταις λυτρωτικό η κατηγόρια του ένα για τον άλλο. Ρόδο μου Ρόδο μου Μαύρο Πληγή μου μετά την πληγή Έρωτά μου μετά τον Έρωτα Αίμα μου που ρέεις κι απ’ το στέρεμα μετά της θλίψης προσφωνήσεις τώρα επισωρεύω να σε καλώ να σε καλώ κι εσύ να γυρίζεις όχι. *Από το βιβλίο Missa Brevis (Παρισιάνου, 2012)
21
Κόκκινη Κλωστή Επιμέλεια: Ζωή Νικολοπούλου nikolopoulou.zoe@gmail.com Εικονογράφηση: Αντώνης Τσακίρης antsakir@gmail.com
άραγε θα μάθεις σε έναν… e e cummings
(άραγε θα μάθεις σε έναν δόλιο να ζει με την ευθύτητα βελόνας) ρώτα την ρώτα πότε (ρώτα και ρώτα και ρώτα πάλι και) ρώτα έναν ευάλωτο ανθρωπάκο που παίζει μέσα στη βροχή (άραγε φίλησες ένα κορίτσι με ρώγες σαν ροζ δαχτυλήθρες) ρώτα τον ρώτα ποιος (ρώτα και ρώτα και ρώτα πρώτα και) ρώτα κάτι απλό τρελό που τραγουδάει στο χιόνι
Edward Estlin Cummings (14 Οκτωβρίου 1894 - 3 Σεπτεμβρίου 1962) “Δεν αποφάσισα να γίνω ποιητής – Έγραφα πάντοτε ποίηση”. Ο ποιητής που ακολούθησε το ρεύμα του μοντερνισμού με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό την ιδιαίτερη σύνταξη και φόρμα γοητεύει με το εκλεπτυσμένο πάθος και τη σημασιολογική πυκνότητα των δημιουργημάτων του.
22
23
INK
Οι δικοί μου άνθρωποι
Μια ιστορία κοινή,
Librofilo librofilo1@gmail.com
πολύ κοινή... Μόνο «μυθιστόρημα» δεν το λες, το εξαιρετικό βιβλίο του Ιταλού συγγραφέα Edoardo Nesi (Πράτο, Τοσκάνη 1964) με τίτλο «ΟΙ ΔΙΚΟΙ ΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΙ», («Storia della mia gente»), (Εκδ. Καστανιώτη, μετάφρ. Α.Χρυσοστομίδη, σελ.142), είναι ένα πολύ μεστό και με αξιοθαύμαστη οικονομία λόγου αυτοβιογραφικό δοκίμιο, το οποίο με αφορμή την προσωπική ιστορία του ήρωα και συγγραφέα του, αποτελεί μια εύστοχη και (κυρίως) πολύ ουσιαστική ματιά πάνω στην οικονομική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στον Ευρωπαϊκό νότο τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα.
«Όταν πουλάς μια επιχείρηση, πουλάς και την ιστορία της.»
Ο Εντοάρντο εξιστορεί την πορεία προς τον «θάνατο» της επιχείρησης. Πως ουσιαστικά αρνείτο να «ενταχθεί» και να ακολουθήσει την οικογενειακή παράδοση, τραβώντας τα χρόνια των σπουδών του, παρακολουθώντας καλοκαιρινά μαθήματα στις ΗΠΑ, βρίσκοντας χρόνο για τα ενδιαφέροντά του, που ήταν η λογοτεχνία και τα ταξίδια, μεταφράζοντας βιβλία, ασχολούμενος με τις εκδόσεις, αλληλογραφώντας με την Τζόαν Ντίντιον και με τον Ντέηβιντ Φόστερ Γουάλας ενθουσιασμένος με (και προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσει) το Infinite Jest. Κάποια στιγμή όμως ήρθε η ώρα να εργαστεί στην επιχείρηση και σιγά-σιγά διαπιστώνει ότι γίνεται μέρος της, αρχίζει να του αρέσει, τα καταφέρνει στις διαπραγματεύσεις με τους ξένους πελάτες κι αντιπροσώπους, περνάει εκεί μέσα ημέρες και νύχτες – διότι σαν επιχειρηματίας παραδοσιακός αισθάνεται το εργοστάσιο σαν το σπίτι του, βρίσκοντας χρόνο να γράψει και βιβλία μέσα σ’αυτό. Υπήρχε ένα καλό κλίμα, οι εργάτες ήταν καλοπληρωμένοι – ήταν η καλή πλευρά του καπιταλιστικού συστήματος.
Η πορεία του συγγραφέα στη ζωή ήταν μονόδρομος. Ήξερε από την παιδική του ηλικία ότι επρόκειτο να δουλέψει στην οικογενειακή επιχείρηση, το υφαντουργείο αρχικά και εριουργείο στη συνέχεια «Τ.Ο.Νέζι και Υιοί Α.Ε.». Μια επιχείρηση που ιδρύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, από τους παππούδες του Εντοάρντο σε ένα χωριό της Τοσκάνης και μεγάλωσε τόσο πολύ στην μεταπολεμική εποχή, φθάνοντας στο σημείο να απασχολεί εκατοντάδες εργάτες, να μεγαλώνουν γενιές ανθρώπων εργαζόμενοι στο κλωστουφαντουργείο που δεν ήταν το μόνο της περιοχής, η οποία είχε μεγάλη παράδοση στον χώρο με πολλές επιχειρήσεις να έχουν την έδρα τους εκεί. Η επιχείρηση που επέζησε της ολοκληρωτικής καταστροφής του Β Παγκόσμιου πολέμου αφού οι Γερμανοί αποχωρώντας ανατίναξαν όλα τις υφαντουργίες της περιοχής με σαδιστικό τρόπο (έχοντας συγκεντρώσει τους κατοίκους της περιοχής με στραμένα τα τουφέκια καταπάνω τους για να βλέπουν «πως τινάζεται στον αέρα μια επιχείρηση»), που τα κατάφερε να σταθεί ξανά στα πόδια της και να επεκτείνει τον κύκλο εργασιών της σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, δεν τα κατάφερε να αντέξει στην δύναμη της άκρατης και άναρχης παγκοσμιοποίησης, στην κινεζική εισβολή και έμελλε σ’αυτόν, τον «διανοούμενο» της οικογένειας, έναν άνθρωπο με αδιαμφισβήτητη κουλτούρα, να σφραγίσει το κλείσιμο της, το 2004 και στην ερήμωση του τόπου που κάποτε έσφυζε από ζωή.
«Ποιος ξέρει αν υπήρξε ποτέ μια στιγμή, μια ώρα, μια μέρα που να φτάσαμε στο απόγειο της οικονομικής μας ζωής και αν, από τότε και μετά, τα όνειρά μας έγιναν χίμαιρες, οι επιτυχίες μας προνόμια, το μέλλον μας ένα φανταστικό μέγεθος. Ποιος ξέρει αν είναι δυνατόν να στρέψουμε το δάχτυλο και να δείξουμε μια ημερομηνία, την οποία θα πρέπει να θυμόμαστε και να
24
την διηγιόμαστε στα παιδιά μας ως την ημέρα από την οποία και μετά όλα όσα πήγαιναν καλά άρχισαν να πηγαίνουν κακά.» Τώρα που έχουν χαθεί όλα, που έχει άπλετο χρόνο να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία και τα βιβλία, αποφασίζει να μιλήσει γι’αυτά που συνετέλεσαν στην πτώση, στο θρυμμάτισμα του ονείρου, στην ολοκληρωτική καταστροφή ενός επαγγελματικού κλάδου, στην χαώδη ανεργία. Με ηρεμία, αναλύει τα αίτια της οικονομικής κρίσης, επισημαίνει τα λάθη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την επικράτηση οικονομικών μοντέλων που κοιτάνε μόνο τους αριθμούς και τα ποσοστά αδιαφορώντας τελείως για τον άνθρωπο, είτε αυτός είναι επιχειρηματίας, είτε εργάτης. Μιλάει για τον εφιάλτη της ανεργίας, την αίσθηση της «αχρηστίας», την ματαιότητα που νιώθει κάποιος που χάνει τη δουλειά του σε μεγάλη ηλικία. Απευθύνεται οργισμένα στον Μάριο Μόντι και σε μεγαλοδημοσιογράφους ή καθηγητές Οικονομικών που γοητευμένοι από το «άνοιγμα των εμπορικών συναλλαγών» αποθέωναν τον θρίαμβο της «φθηνότερης τιμής» και την επέκταση των πολυεθνικών επιχειρήσεων κατακρίνοντας τους μικροβιοτέχνες ότι «αρνούνται να προσαρμοστούν στις εξελίξεις». «Ισως να μην κατάλαβα ποτέ τι είχε συμβεί όλα αυτά τα χρόνια, στο χωρίς αριθμό δρόμου σπηλαιώδες κτίριο μας. Τι ακριβώς φτιάχνονταν εδώ μέσα και τώρα δεν φτιάχνεται. Ποια ήταν όλα εκείνα τα άτομα που δούλευαν στις μηχανές με τον μεταφυσικό στόχο να εξακολουθήσουν να δουλεύουν για πάντα, μέρα και νύχτα, και που να είναι τώρα και τι να θυμούνται από τις ατέλειωτες μέρες που πέρασαν δουλεύοντας για μένα και την οικογένειά μου. Ίσως να μην κατάλαβα ποτέ τι πραγματικά σημαίνει εργασία. Ίσως απλώς να τη χρησιμοποίησα, την εργασία των άλλων και τη δική μου επίσης. Ίσως και τη ζωή μου απλώς να τη χρησιμοποίησα, αντί να τη ζήσω.» Ο συγγραφέας με όπλο του την κουλτούρα της λογοτεχνίας, προτιμάει να διαβάζει Ρίτσαρντ Φορντ, Φιτζέραλντ και άλλους και προτάσσει την δύναμη της ποιότητας, την δύναμη της παράδοσης και του πνεύματος απέναντι στην «Κινεζοποίηση» των πάντων. Βλέπει την ισοπέδωση και την μαζικοποίηση, την αλαζονεία των οικονομολόγων,
τα λάθη των πολιτικών και αποφασίζει να κατέβει για πρώτη φορά στη ζωή του σε μια διαδήλωση, να ενωθεί με τους «δικούς του ανθρώπους», να παλέψει μαζί τους για ένα καλύτερο αύριο. Το βιβλίο του Νέζι (βραβείο Strega,2011), είναι ένα παθιασμένο και πολύ συναισθηματικό ανάγνωσμα. Συγκινεί και προβληματίζει, γραμμένο με αμεσότητα και ειλικρίνεια, ξετυλίγει το κουβάρι των αναμνήσεων, των επιτευγμάτων και των λαθών, μιας εποχής που πέρασε ανεπιστρεπτί. Μπορεί να διαφωνήσει κανείς με κάποιες από τις απόψεις του συγγραφέα, μπορεί να θεωρήσει ότι μιλάει εκ του ασφαλούς (στο κάτω-κάτω πρόλαβε και πούλησε, δεν αντιμετωπίζει – αντιμετώπισε ποτέ, μάλλον το αντίθετο – κανένα οικονομικό πρόβλημα), αλλά δεν μπορεί να μη συμφωνήσει σε πολλά, να μη διαβάσει προσεκτικά τις επισημάνσεις του για το μέλλον. «Οι δικοί μου άνθρωποι» είναι ένα πολύ γοητευτικόν βιβλίο που μιλάει για την οικονομική κρίση με ένα διαφορετικό τρόπο, πολύ ζωντανό και οικείο. Παραθέτοντας λογοτεχνικούς ήρωες (ας μη ξεχνάμε ότι ο τίτλος του βιβλίου του προέρχεται από μια φράση του αγαπημένου του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ), κινηματογραφικές σκηνές, ο Νέζι κάνει σαφές το μήνυμά του με μικρά κεφάλαια που δεν κουράζουν – έτσι κι αλλιώς είναι ένα ολιγοσέλιδο βιβλίο – και που αποτελεί ένα όχι μόνο χρησιμότατο αλλά και απολαυστικότατο ανάγνωσμα. «Μα εμείς δεν ήμασταν η γενιά Χ; Δεν ήμασταν αυτοί οι χωρίς ιδέες και ιδανικά άνθρωποι, ένα κοπάδι από εγωιστές και τυχερούς βλάκες, που μεγάλωσαν μπροστά στην τηλεόραση και που θα ζούσαν χωρίς να συνειδητοποιούν την καλή τους τύχη, αφεντικά ενός ανιστόρητου πλέον κόσμου, προσαρμοσμένοι σε ένα χρυσό παρόν χωρίς τέλος, δημιουργημένο από την εργασία των πατεράδων μας; Δεν υπάρχει κανείς να μας ζητήσει συγγνώμη διότι καταδικαστήκαμε να είμαστε η πρώτη γενιά εδώ και αιώνες η οποία θα ζήσει χειρότερα από τους γονείς της; Που μας έκαναν να γεννηθούμε και να χτίσουμε τα ιερά μας όνειρα περί ευζωίας κι ύστερα μας άφησαν χωρίς χρήματα και χωρίς δουλειά, ακριβώς τη στιγμή που ετοιμαζόμασταν να τα ζήσουμε εκείνα τα όνειρα;»
25
Anima Του Gil Galad teotihoacan@msn.com
I N K
Sword Art Online
Ζούμε σκαρφαλωμένοι στη σκεπή της κόλασης για να δούμε τα λουλούδια πέσω στην παγίδα της σύντομης περίληψης, πατάω το πρώτο επεισόδιο. Το 2022 ο κόσμος μας είναι ακριβώς όπως και τώρα με τη μόνη ίσως διαφορά ότι τα παιχνίδια έχουν προχωρήσει λίγο περισσότερο. Η εικονική πραγματικότητα έχει μπει στις ζωές των ανθρώπων και ο Kirito θα μπει στο παιχνίδι. Είναι ένας από τους beta testers της αρχικής έκδοσης του Sword Art Online ενός MMORPG (Massively Multiplayer Online RolePlaying Game) στο οποίο για να μπορέσεις
Κυριακή, πρέπει να γράψω για το Λύκο… Χμμμ… Θέλω να είναι κάτι ενδιαφέρον, κάτι συνηθισμένο αλλά ταυτόχρονα νέο. Δε βαριέσαι θα πάω να φάω με φίλους έξω και κάτι θα μου έρθει. Αυτές ήταν οι πρώτες σκέψεις μιας Κυριακής, όχι πολύ μακρινής από την ώρα που το διαβάζεις τούτο εδώ. Μετά το φαγητό και παρέα με τον καφέ άνοιξα μια λίστα με anime που θέλω να δω. Διαβάζω σε ένα σημείο της λίστας, Sword Art Online του Reki Kawahara και χωρίς να
26
Η απελπισία οδήγησε πολλούς σε αυτοκτονία αλλά και άλλους στην απόφαση να κερδίσουν το παιχνίδι για να ελευθερωθούν. Ένας από αυτούς είναι ο Kirito. Δυστυχώς η δύναμη σε κάνει να πιστεύεις ότι είσαι θεός και αυτό σε οδηγεί σε τόπους που δε θα καταφέρεις να διαχειριστείς, όσο κι αν η «θεϊκή» σου υπόσταση θα μπορούσε να βοηθήσει. Οι κόσμοι οι παράλληλοι που βιώνουμε καθημερινά μας δείχνουν πλευρές μας που δεν περιμένουμε πως έχουμε μέσα μας και αρκούν μερικές δυσκολίες για να καταλάβουμε τον ήρωα ή το τέρας που μέσα μας ελλοχεύει. Το σίγουρο είναι πως μπορεί να λέγεται Θεός, Ανώτερο Ον, Δημιουργός, κάτι άλλο, μα σίγουρα έχει ένα κοινό όνομα για όλους και στο όνομα αυτού γίνονται αληθινά οι μεγαλύτερες νίκες. Το όνομά του, Αγάπη και βρίσκεται στα πιο απίθανα μέρη.
να συνδεθείς πρέπει να έχεις το Nerve Gear, ένα κράνος που φορώντας το μπαίνεις στον εικονικό κόσμο αφού αυτό ελέγχει όλες σου τις αισθήσεις. Όταν η δοκιμαστική περίοδος έληξε ήταν 5 Νοεμβρίου του 2022. Την επόμενη ακριβώς θα ξεκινούσε κανονικά το παιχνίδι και όλοι είχαν μαζευτεί στη βασική πόλη περιμένοντας την αναγγελία της έναρξης. Ωστόσο, για κακή τους τύχη, ο δημιουργός του παιχνιδιού Kayaba Akihiko, με τη μορφή ενός Game Master τους ανακοινώνει όχι μόνο την έναρξη αλλά και το ότι δε θα μπορούσαν να αποσυνδεθούν μιας και το κουμπί της αποσύνδεσης δεν υπήρχε πια, αλλά και ότι αν πέθαιναν εντός του παιχνιδιού θα πέθαιναν και στην πραγματικότητα. Ο μόνος τρόπος να σωθούν ήταν να ανεβούν τους 100 ορόφους του κεντρικού πύργου, σκοτώνοντας όλους τους «Αρχηγούς» των ορόφων μέχρι και τον τελευταίο…
27
JUMPCAT
Snowtown (2011)
Του Βασίλη Οικονόμου 24fpsverite@gmail.com http://24fpsverite.com/
Οι φόνοι που συγκλόνισαν την Αυστραλία Στις 20 Μάιου 1999, η αστυνομία εντόπισε ανθρωπινά μέλη μέσα σε 8 βαρέλια στο κτήριο μιας πρώην τράπεζας στο Snowtown της Νότιας Αυστραλίας. Δύο ακόμα πτώματα βρεθήκαν αργότερα θαμμένα στην πίσω αυλή ενός σπιτιού σε ένα προάστιο κοντά στην Αδελαΐδα. Στις 21 Μάιου έγιναν συλλήψεις. Ο John Bunting κρίθηκε ένοχος για όλους τους φόνους και μαζί του καταδικάστηκαν και οι συνεργοί του Jamie Vlassakis, Robert Wagner και Mark Haydon. Η ιστορία έγινε γνωστή ως οι Φόνοι του Snowtown και είναι το θέμα της πρώτης ταινίας του Justin Kurzel. Η προβολή της στη Διεθνή Εβδομάδα Κριτικών στις Κάννες το 2011 χαρακτηρίστηκε από τις μαζικές αποχωρήσεις του κοινού, αλλά στο τέλος της απονεμήθει Ειδική Μνεία από την FIPRESCI. Το Snowtown ασχολείται με την οικογένεια της Elizabeth Harvey (Louise Harris), που ζει με τους γιους της σε ένα απομονωμένο προάστιο κοντά στην Αδελαΐδα. Όταν τα παιδιά πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης από τον γείτονά τους η τοπική κοινωνία συνταράσσεται. Με αφορμή το γεγονός αυτό, εμφανίζεται και μπαίνει ξαφνικά στη ζωή της οικογένειας ο John (Daniel Henshall), που έχει ως στόχο να εκδικηθεί τον παιδεραστή γείτονα. Παράλληλα ο John, με τη συμμετοχή και άλλων κατοίκων, προσπαθεί να οργανώσει ομάδες επαγρύπνησης που θα προστατεύσουν τις οικογένειες τους από παιδεραστές, ομοφυλόφιλους ή άλλα ανήθικα στοιχεία. Αυτή η ιδέα των ομάδων θα αποτελέσει εφαλτήριο για την μετέπειτα εγκληματική του δράση. Ο 16χρονος γιός της Eliz-
abeth, Jamie (Lucas Pittaway), που έχει βιασθεί από τον ετεροθαλή αδερφό του, θα πεισθεί από τον John και θα συμμετάσχει ενεργά στην ομάδα του. Η υπόθεση του Snowtown, αν μη τη άλλο είναι σκληρή αλλά και πρόσφατη στη μνήμη των Αυστραλών. Για έναν σεναριογράφο είναι πάντα προκλητικό να ασχολείται με θέματα βασισμένα στην πραγματικότητα, παρόλο που αυτό εμπεριέχει κινδύνους. Το άκρως ρεαλιστικό σενάριο του Shaun
28
Grant βασίστηκε σε αληθινές δηλώσεις και μαρτυρίες, αλλά δεν μένει στην στυγνή εξιστόρηση των φόνων. Επικεντρώνει την αφηγηματική του πάνω στη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον John και τον Jamie, καθώς και τη διαφορετικότητα της οπτικής του καθενός για τα εγκλήματα τους. Ο Jamie βρίσκεται σε αναζήτηση πατρικής φιγούρας ενώ ο John βλέπει τον Jamie ως διάδοχό του, έτσι εύκολα δημιουργείται μια σχέση πατέρα γιού. Αυτό το δέσιμο, που επισφραγίζεται με ένα ακροδεξιό τελετουργικό, εντείνεται στο κλειστοφοβικό και αποκομμένο περιβάλλον στο οποίο ζουν. Η σταυροφορία για τον εξαγνισμό των απίστων, σύντομα μετατρέπεται σε κυνήγι μαγισσών, για να καταλήξει σε διασκέδαση και σαδιστική ανάγκη. Η σχέση τους στηρίζεται στην εξάρτηση, στον απολυταρχικό έλεγχο και στην επιβολή. Η
άρνηση δεν είναι επιλογή, ενώ όποιος αποπειραθεί να σπάσει την omertà, δεν μένει ατιμώρητος. Τα θύματα πρέπει να εξευτελιστούν και να βασανιστούν, ώσπου ο John αποφασίσει πως αξίζουν να πεθάνουν. Αυτό θα γίνει αφού πρώτα ζητήσουν συγχώρεση για τις αμαρτίες τους από τον ίδιο. Οι ερμηνείες των Henshall και Pittaway είναι πειστικές και προήλθαν μετά από αρκετές συγκρούσεις με τον σκηνοθέτη, για τον Pittaway άλλωστε αυτός είναι ο πρώτος του ρόλος. Η απεικόνιση ενός serial killer, από σκηνοθετικής άποψης, δεν έχει πολλές εναλλακτικές αλλά ο Kurzel προτιμά να χρησιμοποιήσει μία διαφορετική μέθοδο από τις συνήθεις. Παραμένει αποστασιοποιημένος, χωρίς όμως να παρατηρεί τα γεγονότα τόσο ψυχρά όσο ένα ντοκιμαντέρ. Δίνει στοιχεία της ψυχοσύνθεσης των ηρώων, χωρίς
29
όμως να κρίνει ή να ερμηνεύει τις πράξεις τους. Ευτυχώς αποφεύγει την ηθικοπλαστική ματιά, που θα μπορούσε να πατρονάρει τον θεατή συναισθηματικά. Αντίθετα επιλέγει μία κυνική κινηματογράφηση, που είναι τόσο επιβλητική και προκλητική για παρακολούθηση. Ο Kurzel προτιμά να μη δείξει τους περισσότερους φόνους, και έτσι ο θεατής βρίσκεται συνεχώς στην αναμονή μιας έκρηξης ή αλλαγής, που όμως ποτέ δεν έρχονται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει αποδέσμευση από αυτή την εικόνα, ούτε να προσφέρεται ένα κάποιο είδος κάθαρσης. Η απόκρυψη των πράξεων και η εμφάνιση μόνο των αποτελεσμάτων τους, χειραγωγούν τον θεατή αφού νιώθει την ανάγκη να δημιουργήσει τις χαμένες αυτές εικόνες στο μυαλό του. Η τεχνική αυτή όμως, είναι hit or miss. Απώτερος στόχος της είναι,
να σε αναγκάσει να μπεις στην ψυχολογία των δολοφόνων και έτσι να νιώσεις μέρος της υφέρπουσας αιμοσταγούς ατμόσφαιρας. Είναι βέβαια μεγάλος ο κίνδυνος της αποτυχίας, ειδικά αν περιμένοντας μια εντονότερη σκηνή στο μέλλον, δεν αφεθείς να βιώσεις αυτό που σου δίδεται στο παρόν.
Υπάρχει ένα βασικό πρόβλημα με την σκηνοθεσία του Kurzel. Απαιτεί ένα αυστηρά προσηλωμένο και πολύ πρόθυμο κοινό. Πολλές λεπτομέρειες στην εξέλιξη της ταινίας σκόπιμα παραλείπονται. Υπάρχουν ασάφειες και ζητείται από το θεατή να συνδυάσει τα στοιχεία για να καταλήξει
30
στο σωστό συμπέρασμα. Άλλες πληροφορίες απλά υπονοούνται, κάτι που δεν βοηθάει στην ομαλή αφήγηση. Πάλι καλείται ο θεατής να επεξηγήσει αυτές τις υποδείξεις και να καταλάβει τι γίνεται. Χαρακτηριστικό είναι πως ο Kurzel έχει δηλώσει, πως θα παρέλειπε ακόμα περισσότερες
σκηνές αν μπορούσε, έτσι ώστε να πιέσει ακόμα περισσότερο το κοινό του να ζήσει μέσα στην ταινία του. Θεωρητικά αυτό είναι μια καλή ιδέα, στην πράξη όμως ζητάει πολλά ακόμα και από ένα παιδευμένο κοινό. Ταυτόχρονα δεν δείχνει ικανός να διαχειριστεί πλήρως αυτή του την ιδέα. Ο Kurzel δεν είναι υπερόπτης, ούτε το Snowtown είναι απλά μια άσκηση ύφους, δείχνει να είναι περισσότερο τελειομανής και πως έχει πέσει θύμα του υπέρμετρου ενθουσιασμού του. Είναι θεμιτό να απαιτείς όλη η προσοχή να είναι στραμμένη στο έργο σου αλλά όταν δεν έχεις την εμπειρία να το πετύχεις ρισκάρεις με το να προκαλέσεις σύγχυση. Μπορεί η απόπειρα του Kurzel να δείξει όλο του
το ταλέντο στο Snowtown να μην δικαιώνεται όπως θα ήθελε. Πρέπει να αναγνωριστεί όμως, πως είναι η πρώτη του σκηνοθεσία, συμμετείχε στο σενάριο με τον σχεδόν πρωτάρη Shaun Grant και συνεργάστηκε με ηθοποιούς που είχαν μικρή ή και καθόλου εμπειρία. Αν προσθέσουμε την αρρωστημένα υπνωτική ατμόσφαιρα που αποδίδεται εξαιρετικά από τη φωτογραφία του Adam Arkapaw (Animal Kingdom) και την περιορισμένης χρήσης μουσική, που έχει συνθέσει ο αδερφός του σκηνοθέτη Jed, έχουμε μια αξιόλογη ταινία. Ο σκληρός ρεαλισμός του Justin Kurzel μαζί με την αφοσίωσή του στον κινηματογράφο σίγουρα αποτελούν εχέγγυα για το μέλλον.
Trailer: http://www.youtube.com/watch?v=fvu_tBQgZyI
31
Μεγάλο Πανί
Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Κοττάς konkottas1@hotmail.com
Μικρά Αγγλία
«Δεν έχουμε παντρευτεί τους άντρες μας, αλλά τις φωτογραφίες τους»
«Ένα σπίτι, ένα μυστικό, ένας άντρας, δύο αδερφές». Με αυτό το σλόγκαν και με φόντο το ναυτονήσι της Άνδρου, ο Παντελής Βούλγαρης επιχειρεί την κινηματογραφική μεταφορά του πολυδιαβασμένου (και πολυμεταφρασμένου) μυθιστορήματος «Μικρά Αγγλία» της συγγραφέως (και συζύγου του) Ιωάννας Καρυστιάνη που
εκδόθηκε το 1997 και τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 1998. (Η ίδια υπογράφει και το σενάριο). Η νεαρή Όρσα και ο - κατά λίγα χρόνια μεγαλύτερός της - Σπύρος είναι ερωτευμένοι αλλά δεν αποκαλύπτουν σε κανέναν το μυστικό τους, ούτε στην μικρότερη αδερφή της Όρσας, 32
αντικατοπτρίζει μια ολόκληρη χρονολογική (και παραδοσιακή) περίοδο της ελληνικής ιστορίας που πλαισιώνεται από τους δικούς της, ειδικούς κανόνες ήθους και συμπεριφοράς, όπως αυτοί καθορίζονται από την μακρά απουσία των ανδρών στα βαπόρια και στις ανοιχτές θάλασσες, από τη μοναξιά των γυναικών στο νησί κι από τα μοιρολόγια των χαροκαμένων συζύγων, κορών, μητέρων και αδελφών.
την Μόσχα. Η δεύτερη, γεμάτη όρεξη και φιλοδοξίες για το μέλλον ονειρεύεται μια ζωή μακριά από την μικρή κοινωνία της Άνδρου όπου νοιώθει εγκλωβισμένη. Ύστερα από την άρνηση της μητέρας των κοριτσιών να παντρευτεί η Όρσα με τον Σπύρο, επειδή είναι φτωχός, αυτός θα μπαρκάρει στα καράβια και θα ανοιχθεί στους ωκεανούς. Η Όρσα θα προσπαθήσει να αφήσει πίσω τον παλιό της έρωτα και να συνεχίσει τη ζωή της σύμφωνα με τους κανόνες της κοινωνίας της, η θάλασσα όμως και η μοίρα την έχουν βάλει στο στόχαστρο κάποιων αναπάντεχων ανατροπών.
Η Μίνα (μητέρα των δύο κοριτσιών) έχοντας βιώσει την μακρόχρονη μοναξιά ως σύζυγος ναυτικού και φιλοδοξώντας για ένα πλούσιο μέλλον για τις κόρες της κάνει τα πάνδεινα, αψηφώντας την θέλησή τους ή το ένστικτό της προκειμένου να τις «μεγαλοπαντρέψει», δίνοντας έτσι, ως σεναριακός ήρωας, το χαρακτηριστικό παράδειγμα ανθρώπου μιας γενιάς ανέχειας που φιλοδοξεί ένα «φτασμένο» μέλλον. Η αυταρχική της παρουσία μέσα στο σπίτι (και γενικότερα στα πλαίσια της σχεδόν γυναικοκρατούμενης κοινωνίας) καλείται να αναπληρώσει διπλό ρόλο πατέρα και μητέρας, συζύγου και προστάτιδας, φιλεύσπλαχνου ανθρώπου και συμπονετικής γειτόνισσας. Στον αντίποδα όλων αυτών, η μικρή Μόσχα αντιπροσωπεύει μια νέα γενιά ανθρώπων με όνειρα πέρα από το μεγαλονήσι των Κυκλάδων και που πιστεύει στον έρωτα ως ανάγκη κι όχι
Η ταινία φαίνεται πως παρακολουθεί τη ζωή στην κοινωνία της Άνδρου για χρόνια, συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του ’30-’50. Με φόντο τα επιβλητικά τοπία του νησιού και τα πλακόστρωτα καλντερίμια της Χώρας των εφοπλιστών, ο κινηματογραφικός φακός εστιάζει σε μια μέση, καθημερινή οικογένεια του τότε προσπαθώντας να αναβιώσει μια εποχή και να ξεσκεπάσει τα δράματα και τα πάθη που κρύβονται πίσω από κάθε ξασπρισμένο τοίχο και κάθε ροδόχρωμη βοκαμβίλια. Η «Μικρά Αγγλία» (όπως λεγόταν η Άνδρος έως και την εποχή του Μεσοπολέμου λόγω της μακράς ναυτικής της παράδοσης και του ανταγωνισμού της με τα μεγάλα εφοπλιστικά γραφεία της Αγγλίας) 33
ως πολυτέλεια. Κάπου στη μέση η δραματική Όρσα που υποταγμένη στις επιταγές της μητέρας της και στο «πρέπει» της κοινωνίας βιώνει το δικό της δράμα, σιωπηλά, κάτω από το φτηνό ταβάνι με τις λεπτές κυπαρισσοσανίδες που στάζουν τους ήχους ενός ξένου έρωτα.
υπογραμμίζεται η δύναμη και η σημασία της αδερφικής αλληλεγγύης και αγάπης, ως (υπο) στηρικτικός δεσμός στις δύσκολες καταστάσεις. Ακόμα ελλείψει επικοινωνίας, η αδερφική κατανόηση φαίνεται πως δεν εκπίπτει και πως υπερνικά τις όποιες τρικυμίες και φουρτούνες στο πέλαγο της ζωής. Παράλληλα, στη ζωή των γυναικών του μέσου ελληνικού (κυκλαδίτικου έστω) νησιού ο θάνατος και η μοναξιά φαίνεται πως παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. «Η μοναξιά θέλει μπρίκι» θα μαρτυρήσει μια γριά, εννοώντας τις καφε-μαζώξεις των γυναικών για παρέα
Η ιστορία ακούγεται γνώριμη, είναι παρόλαυτά συγκλονιστική με τον τρόπο που μόνο οι αληθινές ιστορίες μπορούν να είναι. Μέσα από την εξέλιξη της πλοκής και την διαδοχή των γεγονότων στις ζωές των πρωταγωνιστών
34
και κουτσομπολιό, ενώ μια νεότερη θλίβεται λέγοντας «δεν έχουμε παντρευτεί τους άντρες μας, αλλά τις φωτογραφίες τους».
«εποχίλα» ή «τουριστίλα», αλλά να αφήνει τον τόπο να εκφράσει την ατόφια δύναμή του, που αντλείται από τις εποχές και τις ιστορίες των ανθρώπων που τον έχουν περπατήσει.
«Αγάπησα παράφορα την Άνδρο λόγω του πένθους της» ομολογεί η συγγραφέας Ι. Καρυστιάνη και μας προσκαλεί να αφεθούμε στο κινηματογραφικό κάλεσμά της όπου η μαγεία των λιβαδιών με τις λεβάντες και τα κρίνα εναλλάσσεται με την άγρια θάλασσα και τα βράχια. Ο φακός εξερευνά, σαν σύγχρονος τουρίστας, τις μυστικές γωνιές του νησιού, τις απόκρυφες παραλίες και τα χαμένα γεφυράκια που ενώνουν τους πάλαι ποτέ γαϊδουρόδρομους μέσα στις ρεματιές, ενώ ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε από τον σκηνοθέτη Π. Βούλγαρη ώστε η ταινία να μην αποπνέει
«Αγάπη μύρια κύματα και πάλι από την αρχή» θα ακουστεί κατά την έναρξη της ταινίας, σε φόντο την κυματισμένη θάλασσα. Μια ιστορία αγάπης, αυτοθυσίας και ανομολόγητων παθών και ερώτων στα πλαίσια μιας περασμένης εποχής (και κοινωνίας) της οποίας ο απόηχος δεν έχει σβήσει ακόμα για τον σύγχρονο μέσο Έλληνα. Η ζωή θέλει πείσμα και αγώνα γιατί «όποιος πνίγηκε το μετάνιωσε», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, ήδη από την αρχή, ο Σπύρος Μαλταμπές.
Trailer: http://www.youtube.com/watch?v=ofejpCEs7I4
35
36
37
JIVE
Smilewound - Múm “Eternity is between breaths”
38
Tου Jim Ver jim.a.ver@gmail.com www.jimver.net
επομένη, πήρε τη μορφή της κασέτας, σε μια συλλεκτική έκδοση ειδικά για την ημέρα, λόγω της Cassette Store Day. Το πρώτο single “Toothwheels”, κυκλοφόρησε τον Μάιο και τον Ιούνιο οι Múm σκηνοθέτησαν ένα video clip γι αυτό με την βοήθεια των Àrni Rúnar Hlöðversson και Bruno Granato. To track listing περιέχει 10 κομμάτια κι ένα bonus track έκπληξη, το “Whistle”, μια συνεργασία με την πανταχού παρούσα Kylie Minogue.
Με την φράση “μια φορά κι ένα καιρό…” θα μπορούσε να ξεκινάει το νέο δημιούργημα των Ισλανδών Múm “Smilewound”, σαν μια ηλεκτρονική διασκευή κλασικού παραμυθιού που διατηρεί όμως τα folk στοιχεία του. Και αν σκεφτείς ότι ο υπογράφων έχει μια ιδιαίτερη αγάπη στα παραμύθια και ότι τελείως υποκειμενικά πιστεύει ότι η Ισλανδική ερμηνεία του δυτικού τρόπου σύνθεσης μουσικής είναι η ομορφότερη που υπάρχει, με τους πιο προσεγμένους και μαγικούς ήχους, τότε έχουμε μια ικανή συνθήκη για την ανάπτυξη ενός κειμένου. Η απαραίτητη λεπτομέρεια που ήρθε να σφραγίσει την απόφαση είναι ότι η κυκλοφορία ήρθε από την εξαιρετική Morr Music με έδρα τη Γερμανία.
Στο έκτο κατά σειρά album λοιπόν των Ισλανδών τα στοιχεία που τους διακρίνουν σε περιμένουν όλα εκεί. Τα έγχορδα και τα πνευστά δείχνουν την επιρροή της χώρας τους στη μουσική τους, κάτι που βλέπεις σε όλα τα μεγάλα ονόματα από την Ισλανδία (Bjork, Sigur Ros κ.α.), τα οποία οι Múm μπλέκουν άριστα με glitch ρυθμούς, αναλογικά synth και την αιώνια παιδική διάθεση και αφέλεια που φαίνεται να έχουν. Ο ήχος τους θα μπορούσε να παρομοιαστεί με το πολύχρωμο χάος που δημιουργεί ένα καλειδοσκόπιο. Από τα dance έγχορδα στο “Toothwheels” στο μελωδικό πιάνο του “Underwater Snow” και τέλος στον ηλεκτρονικό ρυθμό του “When Girls Collide”, οι Múm δείχνουν με την εκκίνηση του album τι θα έπρεπε να περιμένεις. Σχεδόν τα πάντα.
Οι Múm γεννήθηκαν το 1997 στην Ισλανδία από τους Gunnar Örn Tynes και Örvar Þóreyjarson Smárason. Αργότερα στο group μπήκαν οι δίδυμες αδερφές Gyða και Kristín Anna Valtýsdóttir. Το όνομα του project όσο κι αν σε οδηγεί στο προφανές, για τα μέλη του δεν φαίνεται να έχει το ίδιο νόημα. Η αρχική ιδέα ήταν να μην σημαίνει απολύτως τίποτα. Η συνέχεια έφερε την αποχώρηση των διδύμων και τα μέλη που απέμειναν έκαναν αυτό που κάνει σχεδόν κάθε group από την Ισλανδία. Γέμισαν το “roster” με μουσικούς και όργανα που δεν έχεις την τύχη να συναντάς σε κάθε live στο οποίο παραβρίσκεσαι. Έτσι τα έγχορδα, τα πνευστά και τα κρουστά βρήκαν το δικό τους χώρο στη μουσική των Múm. Δισκογραφικά από το 2000 μέχρι σήμερα κυκλοφόρησαν έξι albums κυρίως υπό τη στέγη της Βρετανικής Fat Cat Records και της Γερμανικής Morr Music. Συμμετείχαν σε Soundtracks και διεθνής συλλογές ενώ έδωσαν δείγματα γραφής και σε 4 EPs μέσω κυρίως της Fat Cat Records. Το “Smilewound” κυκλοφόρησε στις 6 Σεπτεμβρίου του 2013 από τη Γερμανική Morr Music. Την
Το “Smilewound” δεν είναι το album που θα σε κερδίσει από την πρώτη ακρόαση. Θα ασκήσει όμως μια δυνατή έλξη πάνω σε αυτόν που θα του δώσει χρόνο με αποτέλεσμα να μην αργήσει η στιγμή που θα το έχει στο repeat. Το πιο σημαντικό τελικά σ’ ένα τέτοιο δημιούργημα είναι η δύναμη της βαρύτητας που αναπτύσσει. Και η έναρξη του “Smilewound” με τα “Toothwheels”, “Underwater Snow” και “When Girls Collide” θα σε βάλει σε τροχιά για κομμάτια σαν το “The colorful Stabwound” και “Sweet Impressions” που θα ακολουθήσουν.
39
Play
ΛΥΚΟS 51 [Οδύνη # Ηδονή]
1. Darts Of Pleasure - Franz Ferdinand 2. Tom The Model - Beth Gibbons & Rustin Man 3. Roads - Portishead 4. Wonder- Soap & Skin 5. The Pleasure Song Marianne Faithfull
6. I’ll Take Care Of You Mark Lanegan 7. Nu devant moi - Pierre Lapointe 8. Forever is Wasted - Mononome 9. Suffering - Jay-Jay Johanson 10. Carrying your pain could be my greatest happiness - Minor Project
Side 1
40
ΛΥΚΟS 51 [Οδύνη # Ηδονή]
1. Hurt - Johnny Cash 2. Love Don’t Live Here Anymore City & Colour 3. J’ai mal - Jérémie Kisling 4. Άνοιξε, άνοιξε, γιατί δεν αντέχω Φλέρυ Νταντωνάκη 5. Ένα ελάφι στη Σταδίου Μπαγιώκης Γιώργος
6. Η Μπαλάντα της Φωτιάς Διάφανα Κρίνα 7. Συμφιλίωση - Κόρε Ύδρο 8. Απο τα κουμπακια αναμεσα Σαβίνα Γιαννάτου Ν Κυπουργος 9. Ο Μαθητευόμενος της Οδύνης - Πουλικάκος / Socos 10. Ποτέ δε σε είδα Λένα Πλάτωνος
Side 2
41
42
43
Ενηχόρια
Gadjo Dilo
Του Θοδωρή Εξηντάρη t_exintaris@yahoo.com
Manouche De Grec
(Swing ρεμπετολαϊκό)
έξυπνη περιγραφή “Greek - flavoured gypsy jazz” στο εξώφυλλο. Τα πράγματα είναι ακριβώς έτσι. Και τα τραγούδια είναι πολύ γνωστά και τα γνωρίζουν όλοι, και οι λάτρεις του σπουδαίου κιθαρίστα Django Reinhardt -και όχι μόνο- θα απολαύσουν τις επεξεργασίες των τραγουδιών με έναν πολύ πετυχημένο τρόπο. Ξέχωρα από το που κινείται κανείς μουσικά, ως ακροατής, πιο κοντά στο ρεμπέτικο ή στη jazz, το σημαντικό είναι να βρει ενδιαφέρον σε αυτό που ακούει και το Manouche De Grec” είναι ένας δίσκος με ενδιαφέρον. Με πολύ μεγάλη ευκολία καταλαβαίνει κανείς πως αναφερόμαστε σε έναν δίσκο που είχε τις δυνατότητες και πιθανότητες, λόγω επιλογών, να ακουστεί πολύ. Το συγκρότημα εκμεταλλεύτηκε τις δυνατότητες αυτές μπολιάζοντας τις μελωδίες με φαντασία και μεράκι και προέκυψε μια δουλειά που θα ακουστεί και θα ακούγεται πέρα από κάθε αμφιβολία. Το «Μπαξέ Τσιφλίκι», το «Που να βρω γυναίκα να σου μοιάζει», το «Πέφτεις σε λάθη» αλλά και το «Σου σφυρίζω» και «Το μινόρε της αυγής» είναι μερικά από τα πασίγνωστα τραγούδια που ακούγονται, καθώς και ένα ωραίο καινούργιο, το «Miss L» του Νίκου Βλάχου, κοντραμπασίστα του συγκροτήματος. Το cd είναι λιτό στην κατασκευή, δίνοντας ωστόσο τις αναγκαίες πληροφορίες και για τα κομμάτια και για το συγκρότημα. Πολύ όμορφο είναι το δισκάκι το οποίο έχει την εμφάνιση δίσκου βινυλίου. Οι Gadjo Dilo είναι οι:
Να λοιπόν που η αναφορά στο ρεμπέτικο δεν έχει τελειωμό. Έλεγα στο προηγούμενο τεύχος για διασκευές σε ρεμπέτικα και ένας ακόμα δίσκος έρχεται να προστεθεί στη σειρά με τις κυκλοφορίες, λίγο παλαιότερες ή πιο πρόσφατες που επηρεάζονται, διασκευάζουν ή με οποιοδήποτε τρόπο σχετίζονται με το ρεμπέτικο. Δε νομίζω πως χρειάζεται να ασκήσουμε κριτική στο γεγονός. Προφανώς και αποτελεί μια σιγουριά για την μερική αποδοχή των κομματιών ,με την έννοια πως δε χρειάζεται να τα μάθει κανείς. Από την άλλη βέβαια δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε και την μουσική ματιά: έχει μεγάλο ενδιαφέρον για το μουσικό να πάρει ένα τραγούδι, ένα μουσικό θέμα και να το τροποποιήσει κατά το δοκούν. Ένα ενδιαφέρον που κρατάει μια σειρά χιλιάδων χρόνων και αναφέρεται σε όλα τα μουσικά ήδη. Με άλλα λόγια, σαφώς και η νέα δημιουργία έχει το δικό της ενδιαφέρον ως μια πλήρως καινούργια κατάθεση όμως ο επιτυχημένος συγκερασμός – γιατί περί τέτοιου πρόκειται – μακρινών ή συγγενών μουσικών ειδών συνιστά και αυτός μια πρωτότυπη πρόταση. Τους Gadjo Dilo τους είχα ακούσει ζωντανά και στα δύο Django Festival της Θεσσαλονίκης. Δεν θυμάμαι να έπαιζαν ρεμπέτικα σε όλο το ρεπερτόριό τους, αλλά μου είχαν αφήσει πολύ καλές εντυπώσεις (όπως και τα περισσότερα συγκροτήματα). Διαβάζω στη σελίδα τους στο facebook πως σχηματίστηκαν το 2009. «Το “Manouche De Grec” είναι ένα πάντρεμα της gypsy jazz μουσικής παράδοσης με τους ήχους και τα χρώματα του παλιού ελληνικού τραγουδιού της ίδιας περίπου περιόδου (ρεμπέτικο – ελαφρολαϊκό). Το αποτέλεσμα είναι ένας ήχος εξαιρετικά οικείος στα αφτιά τόσο του λάτρη του Django (Reinhardt) όσο και εκείνου του Τσιτσάνη» διαβάζει κανείς στο εσωτερικό του cd και την
Κώστας Μητρόπουλος: κιθάρα Σωτήρης Πομόνης: κιθάρα Νίκος Βλάχος (tattoo): κοντραμπάσο Σέργιος Χρυσοβιτσάνος: βιολί Γιώργος Τσιατσούλης: ακκορντεόν Ηλιάνα Tσαπατσάρη: φωνή Μπράβο σε όλους τους!
44
45
SHOWCASE
Κέντρο Πολιτισμού - Ίδρυμα “Σταύρος Νιάρχος”
H όπερα της βαλίτσας Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ), όπως και η Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) αναμένεται να μεταστεγαστούν στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) το 2016. Μέχρι τότε το Ίδρυμα άνοιξε στο κοινό το Κέντρο Επισκεπτών και ανακοίνωσε το νέο του πρόγραμμα «Ταξίδι προς το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος», μια ιδέα που πραγματώνεται από το ίδιο το Ίδρυμα. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική σύμπραξη των τριών φορέων πολιτισμού (ΙΣΝ, ΕΒΕ και ΕΛΣ), οι οποίοι ενώνουν τις δυνάμεις τους και γεμίζουν τις γειτονιές της Αθήνας με εργαστήρια και δράσεις, με ελεύθερη είσοδο για όλους.
Future Library, που ιδρύθηκε στη Βέροια το 2011 και χρηματοδοτεί αποκλειστικά το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Εμείς αναρωτιόμαστε, ‘’πού θα πάει αυτή η βαλίτσα’’; Η αγαπημένη πλέον Όπερα της Βαλίτσας, της ΕΛΣ, η οποία θα πραγματοποιήσει εμφανίσεις σε χώρους που κανείς δε θα περίμενε, πάντα με τη συνοδεία πιάνου. Οι εμφανίσεις αυτές θα συμπεριλαμβάνουν Κινηματογραφικά εργαστήρια, αναγνώσεις από γνωστούς καλλιτέχνες, οι οποίοι θα συμπράξουν, διαβάζοντας στο κοινό αποσπάσματα από αγαπημένα τους βιβλία, δράσεις ευαισθητοποίησης των πολιτών, εργαστήρια ρητορικής.
Δράσεις Οι δράσεις ξεκινούν από τις δημοτικές βιβλιοθήκες της Αθήνας, της Ηλιούπολης, του Χαϊδαρίου, του Χαλανδρίου και του Κερατσινίου - Δραπετσώνας. Όλες οι βιβλιοθήκες που συμμετέχουν είναι μέλη του μη κερδοσκοπικού οργανισμού
Εμείς θα είμαστε εκεί, υποστηρικτές της κάθε δράσης. Αναλυτικά το Πρόγραμμα για να είστε και εσείς: http://www.snfcc.org/community/journey-tothe-snfcc/?lang=el
λοιπόν, πού θα πάει αυτή η βαλίτσα; Όπου και αν πηγαίνει αυτή η βαλίτσα, κατά καιρούς, ευχόμουν να μείνει εδώ, να ανοίξει και να με κουβαλήσει, αποσκευή απαραίτητη για το επόμενο ταξίδι.
ΛΥΚΟS
46
Επιμέλεια: Λύκος
47
Να Πας
Της Χλόης Ιορδανίδου metal_-_heart@hotmail.com
Στα ίδια μέρη θα ξαναβρεθούμε
Είναι κάτι Σάββατα σ’ αυτήν την πόλη που θες να μεγαλοπιαστείς. Να νιώσεις λίγο αρτίστα, να δεις όμορφο κόσμο, να πιεις ένα ωραίο ποτό και να «κανακέψεις» τον εαυτό σου. Τα Σάββατα αυτά στο παρελθόν εγώ προτιμούσα να τα περνάω σπίτι μου. Πού να μπλέκεις, έλεγα. Μέχρι που βρήκα το-μέρος-να-πας, με λίγα λόγια το small8 στο Παγκράτι. Η τοποθεσία του έχει μια επιπλέον σημασία, συνδεδεμένη άρρηκτα με το όνομά του. Βρίσκεται στο νο. 8 της οδού Αρχελάου, νούμερο τυχερό κατά την κινέζικη μυθολογία, απέναντι
από το θέατρο SKROW, που φημίζεται για τις εξαιρετικές και πειραματικές του παραστάσεις. Η αλληλεπίδραση των δύο μαγαζιών είναι εμφανής. Ηθοποιοί μπαινοβγαίνουν, σε γεμίζουν με την αύρα τους και νιώθεις και συ λίγο πιο καλλιτέχνης. Ειδικά εντός του χώρου, που είναι γεμάτος από πίνακες, κολλάζ και αφίσες. Καναπέδες, μεγάλα τραπέζια αλλά και μια δυνατή μπάρα, το small8 δεν είναι καθαρά αθηναϊκό μαγαζί. Είναι κάτι καλύτερο και πιο ευρωπαϊκό, απ’ τα μπαρ που λείπουν απ’ την πόλη μας. Αντίστοιχα και ο κατάλογός του, που
48
εκπλήσσει ακόμα κι όσους βαρέθηκαν πια τα κοκτέηλ. Εξαιρετικά όλα τους, ειδικά εκείνο με το τσίλι. Μετά τις πρώτες δυνατές γουλιές, αρχίζει ο κόσμος και δονείται απ’ τη μουσική, αφήνεται, ξεχνάει κρίσεις και μιζέριες, διασκεδάζει όπως πρέπει. Η μουσική; Από ροκ εν ρολλ μέχρι τζαζ, ό,τι χρειάζεται για να ευθυμήσουμε, όλα τα παίζει ο φοβερός κυριούλης dj που αγαπά αυτό που κάνει και χορεύει μαζί μας. Κάποια στιγμή μέσα στο βράδυ, μάλιστα, εμφανίζεται μια μυρωδιά εξαίσια, που
μας θυμίζει πως η κουζίνα του μαγαζιού είναι εξίσου αξιοπρόσεχτη. Να ενημερώσω, διότι δεν μπορεί να παραληφθεί, ότι το μόνο μειονέκτημα του μαγαζιού (για εμένα, ετών 22) είναι ο αυξημένος μέσος όρος ηλικίας. Ωστόσο, ο κόσμος είναι καλός, της γειτονιάς και όχι μόνο, και ευελπιστώ ότι θα συνεχίσει να γίνεται ολοένα και καλύτερος, διότι το μαγαζί το αξίζει. Κι αυτό γιατί έχει όλο το πακέτο του ποτάδικου: εξαιρετικός χώρος, κάλλιστη μουσική, ωραία ποτά, καλή τοποθεσία. Να μην γκρινιάζουμε. Όταν έχεις όρεξη να ψάξεις, η πόλη στο ανταποδίδει. Ωσάν επιλόγου, τέσσερις στροφές από το ποίημα «Παντούμ» του παγκρατιώτη ποιητή, γιατί οι γειτονιές είναι οι άνθρωποι που τις περπατούν… Ἀκούγονται μόνο τοῦ χρόνου τὰ σεῖστρα μετάλλινη στήλη στοῦ πόνου τὴν ἄκρη ἂν τύχει κι ἀστράψει ἡ βουβὴ πολεμίστρα οὔτε ὄνειρο θά ῾βρεις νὰ δώσει ἕνα δάκρυ. Μετάλλινη στήλη στοῦ πόνου τὴν ἄκρη ψηλώνει ἡ στιγμὴ σὰ μετέωρο λεπίδι οὔτε ὄνειρο θά ῾βρεις νὰ δώσει ἕνα δάκρυ στὸ πλῆθος σου τὸ ἄυλο ποὺ σφίγγει σὰ φίδι. Ψηλώνει ἡ στιγμὴ σὰ μετέωρο λεπίδι σὰν τί νὰ προσμένει νὰ πέσει ἡ γαλήνη; στὸ πλῆθος σου τὸ ἄϋλο ποὺ σφίγγει σὰν φίδι δὲν εἶναι ὁ οὐρανὸς μηδὲ ἀγγέλου εὐφροσύνη. Σὰν τί νὰ προσμένει νὰ πέσει ἡ γαλήνη; Σ᾿ ἀνθρώπους κλειστοὺς ποὺ μετροῦν τὸν καημό τους δὲν εἶναι οὐρανὸς μηδὲ ἀγγέλου εὐφροσύνη τ᾿ ἀστέρια κρατοῦν ἕναν κόσμο δικό τους. Γ. Σεφέρης
49
Φωνόραση Επιμέλεια: Ελένη Αγγελοπούλου elenqmdt@gmail.com.
Φωνόραση ΔΕΥΤΕΡΑ 2/12
ΤΡΙΤΗ 3/12
ΤΕΤΑΡΤΗ 4/12
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
20:50 // ΣΚΑΪ Μίνι Κωμική Σειρά: Το Μεζεδοπωλείο
20:50 // ΣΚΑΪ Μίνι Κωμική Σειρά: Το Μεζεδοπωλείο
20:50 // ΣΚΑΪ Μίνι Κωμική Σειρά: Το Μεζεδοπωλείο
15:00 // Αθήνα 9.84 Πολιτιστική Εκπομπή: Αθήνα, Η Πόλη Μας
15:00 // Αθήνα 9.84 Πολιτιστική Εκπομπή: Αθήνα, Η Πόλη Μας
21:00 // STAR Θρίλερ: Unknown
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ 15:00 // Αθήνα 9.84 Πολιτιστική Εκπομπή: Αθήνα, Η Πόλη Μας
50
ΠΕΜΠΤΗ 5/12
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6/12
22:00 // STAR Κωμωδία: Horrible Bosses
15:00 // Αθήνα 9.84 Πολιτιστική Εκπομπή: Αθήνα, Η Πόλη Μας
ΣΑΒΒΑΤΟ 7/12
21:15// ANT1 Κωμωδία: Ο Θόδωρος Και Το Δίκανο
15:00 // Αθήνα 9.84 Πολιτιστική Εκπομπή: Αθήνα, Η Πόλη Μας
23:00 // Poplie.eu Μουσική Εκπομπή: TwisterMak
51
ΚΥΡΙΑΚΗ 8/12
Φωνόραση
ΔΕΥΤΕΡΑ 9/12
ΤΡΙΤΗ 10/12
ΤΕΤΑΡΤΗ 11/12
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
20:00 // toradiofono.gr Ξένο & Ελληνικό Ποικίλο Ρεπερτόριο: Χρήστος Κορτσέλης
20:00 // toradiofono.gr Ξένο & Ελληνικό Ποικίλο Ρεπερτόριο: Χρήστος Κορτσέλης
52
ΠΕΜΠΤΗ 12/12
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 13/12
ΣΑΒΒΑΤΟ 14/12
ΚΥΡΙΑΚΗ 15/12
21:15 // MEGA Περιπέτεια: Salt) 22:00 // STAR Κωμωδία: Hangover 2
13:00 // Rock fm 96.9 Interviews: Γιάννης Λεουνάκης 20:00 // toradiofono.gr Ξένο & Ελληνικό Ποικίλο Ρεπερτόριο: Χρήστος Κορτσέλης 20:00 // octavaradio.gr Έντεχνη Ελληνική Μουσική: Εν...τεχνος
53
13:00 // Rock fm 96.9 Interviews: Γιάννης Λεουνάκης
Comic
54
Του Kωστή Τζωρτζακάκη greenhellicopter@gmail.com httpkostis-tz.blogspot.gr
55
www.lykosmagazine.com 56