ΛΥΚΟS 10 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
24 ΜΑΡ 2013 # 34
Εξώφυλλο:Αντί για Προσωπογραφία- Αντώνης Τσακίρης*Εditorial:Το Ψαλίδι*Όμορφος- Άσχημος*Vanity*Κλείστρο:Πρόσωπο από την Ιωάννα Χρονοπούλου*Beat Bazaar:24/03/2013*Το Άσχημο Βασιλόπουλο- Γαλάτια Καζαντζάκη*Ο Άνθρωπος με την Άσχημη Γυναίκα- Λαϊκό Αφρικάνικο Παραμύθι*2 Ποιήτριες: Αλεξάνδρα Πλαστήρα & Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ*Το ΠηγάδιDenise Levrertrov// Μετάφραση: Ζωή Ν. Νικολοπούλου*Ο Άγγελος και η Μύγα - Κωστής Ατσαλής*ΒΙΒΛΙΟ:Ένα Καλοκαιρινό Ειδύλλιο- Willian Trevor*MANGA:Vagabond-Tahiko Inoue*ΣΙΝΕΜΑ:Blow Up- Michelangelo Antonioni*Μπιγκ Χιτ- Κάρολος Ζωναράς*OΉχος των Motorpsycho*Lykos Vinyls # 34:Beauty-Beast* Ο Ήχος του Yiorgos Psihoyios*ΈΞΟΔΟΣ:10 Χρόνια Gagarin*Στέκια (υπάρχουν)*RADIO/Τv ON*COMIC:Vegilence Pages 9+10 από τον Ντίνο Καψάλα.
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
To Λύκος είναι εβδοµαδιαίο περιοδικό για τις τέχνες και τον πολιτισµό. Διανέµεται δωρεάν, καθε Κυριακή σε ηλεκτρονική µορφή. Ενηµερωθείτε για τα νέα τεύχη και δείτε το αρχείο. www.lykosmagazine.com
Βρείτε το Λύκος και στη σελίδα µας στο Facebook. www.facebook.com/lykosmagazine Eάν θέλετε να συµµετέχετε στα επόµενα τεύχη µε εικαστικό έργο, φωτογραφία ή κοµικ, στείλετε δείγµατα εργασιών σας στο email papadaki.stav@gmail.com
ΕΚΔΟΣΗ | ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ | ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ Σταυρούλα Παπαδάκη papadaki.stav@gmail.com ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΥΧΟΥΣ Θοδωρής Ρέγκλης www.tedreglis.com ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ Μαρία Κόζαρη Μελά Αντώνης Τσακίρης Παύλος Ρέγκλης Μαρίνα Τσιρώνη Καλλιρρόη Κατσαφανα Κωστής Ατσαλής Άννα Δηµητρίου Ντίνος Καψάλας Στέργιος Ρουµελιώτης // KURO
mandydiamanti@hotmail.com antsakir@gmail.com www.paulreg.tumblr.com madlofe@yahoo.gr madlofe@yahoo.gr http://atsalisart.blogspot.gr/ dreamboxanna@yahoo.gr Dinerror86@gmail.com kurotrash@gmail.com
ΕΦΩΦΥΛΛΟ Αντώνης Τσακίρης antsakir@gmail.com ΚΟΜΙΚ Ντίνος Καψάλας Dinerror86@gmail.com ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Σταυρούλα Παπαδάκη, Εύη Αργυρίου, Jim Ver, Νίκος Μπελάνε, Ζωή Ν. Νικολοπούλου, Κωστής Ατσαλής, Άννα Δηµητρίου, Librofilo, Gil Galad, Κωνσταντίνος Κοττας, Μαριλλένα Ιωάννου, Θόδωρος Εξηντάρης, Δώρα Κοροβέση, Χλόη Ιορδανίδου, Ελένη Αγγελοπούλου
Απαγορεύεται η αναδηµοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, µερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση η διασκευή απόδοση του περιεχοµένου µε οποιοδήποτε τρόπο, µηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς προηγούµενη γραπτή άδεια του Εκδότη. Νόµοι 238/1970, 4301/1979, Ν.100/1975, Ν.Δ. 3565/1956 και 4254/1962 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου.
2
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εξώφυλλο Αντί για Προσωπογραφία- Αντώνης Τσακίρης Εditorial Το Ψαλίδι
4
Αντιθέσεις Όµορφος- Άσχηµος
6
Sideshow Vanity
8
Κλείστρο Πρόσωπο από την Ιωάννα Χρονοπούλου
10
Beat Bazaar 24/03/2013 Ανταπόκριση από Θεσσαλονίκη.
12
Κόκκινη Κλωστή Το Άσχηµο Βασιλόπουλο- Γαλάτια Καζαντζάκη Ο Άνθρωπος µε την Άσχηµη ΓυναίκαΛαϊκό Αφρικάνικο Παραµύθι 2 Ποιήτριες: Αλεξάνδρα Πλαστήρα & Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ για την οµορφιά και την ασχήµια Το Πηγάδι- Denise Levrertrov// Μετάφραση: Ζωή Ν. Νικολοπούλου Ο Άγγελος και η Μύγα - Κωστής Ατσαλής
14
Ιnk Ένα Καλοκαιρινό Ειδύλλιο- Willian Trevor ''Η εξερεύνηση της σκοτεινής πλευράς της ανθρώπινης ύπαρξης ''
26
Άνιµα Vagabond-Tahiko Inoue Μπορείς να αλλάξεις τη φύση σου;
30
JUMPCAT Blow Up- Michelangelo Antonioni ''Βλέπουµε ό,τι θέλουµε να δούµε''.
32
3
Μεγάλο Πανί Μπιγκ Χιτ- Κάρολος Ζωναράς ένα ελληνικό φιλµ νουάρ- πρόταση για όλον τον κόσµο.
36
Jive O jazz-psychedelic rock-progressivemetal Ήχος των Motorpsycho εκ Σκανδιναβίας Album:Heavy Metal Fruit
40
Play Lykos Vinyls # 34 Beauty# Beast
42
Ενηχόρια Yiorgos Psihoyios Album: In Paris Easy listening jazz ήχος µε παριζιάνικο αέρα.
46
Showcase ''Όσα µ'έµαθες να Κρίνω''- Δώρα Κοροβέση 10 Χρόνια Gagarin Γιορτή Συναυλιών 27,28, 29 Μαρτίου.
48
Να Πας Στέκια υπάρχουν ακόµη.
50
Φωνόραση Radio/Tv ON
52
Comic Vegilence Pages 9+10 από τον Ντίνο Καψάλα
54
EDITORIAL
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
EDITORIAL Το ψαλίδι
◈
Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε ένα κορίτσι. Το κορίτσι αυτό, που ήταν περισσότερο γυναίκα και λιγότερο κοπέλα, ήταν τόσο όµορφο που όλοι όταν το έβλεπαν θαµπώνονταν. Η τελειότητα έστηνε γιορτή ανάµεσα στα δυο της µάτια και ύστερα κατηφόριζε για να κοιµηθεί στα χείλη της. Τα µαλλιά της ήταν µακριά και δε γνώριζαν τις λεπίδες του ψαλιδιού, δε γνώριζαν την αγριότητα του ξυραφιού. Το κορίτσι αυτό ήθελε οι σκέψεις της να έχουν δρόµους, έτσι και τα άφηνε, να χάνονται , να µπερδεύονται, να δένονται κόµπο και λίγο πριν τον ύπνο, χτενίζοντας τα µαλλιά της από πάνω ως κάτω, να λύνονται όλα και να πέφτουν στο πάτωµα µαζί µε τα περιττά ρούχα της. Το κορίτσι αυτό αν και όµορφο πολύ δεν ήθελε να κάνει παρέα µε την οµορφιά της, ούτε να γυρίζει στην πόλη κρατώντας τη από το χέρι. Προτιµούσε να κάνει παρέα µε ανθρώπους. Πώς όµως θα ‘βγαινε να τους βρει και να τους ψάξει δίχως αυτή; Θα άλλαζε µορφή; Η τελειότητα αυτή των άκρων και της µέσης της , τη φυλάκιζε στο σπίτι µέρες και νύχτες και όλο µπέρδευε και ξεµπέρδευε τα µαλλιά της τα µακριά και τις σκέψεις της. Μια µέρα, τόλµησε να βγει έξω από το διαµέρισµά της. Φόρεσε το µαύρο της παλτό , µα τα µαλλιά της κρέµονταν µέχρι κάτω στο δρόµο και δεν προλάβαινε να πάει , να ψάξει και να βρει εκείνη τους ανθρώπους της, µονάχα διάφοροι , ξένοι και περαστικοί πλησίαζαν εντυπωσιασµένοι. Δεν είχαν να της πουν για κόσµους και για όνειρα, δεν είχαν να της πουν για άστρα και κοµήτες, της έλεγαν για αυτά που είχε πάνω της και ήδη τα ‘ ξερε κοιτάζοντας στον καθρέφτη κατά τη µοναξιά της. Θλιµµένη τότε επέστρεφε , δίχως να χαιρετήσει, δίχως να έχει προλάβει να βγάλει µια µιλιά και γνώριζε πως οι άνθρωποι εκείνοι ήξεραν και για πλανήτες και για όνειρα , για ψάρια και πουλιά και δεν τις έλεγαν ,γιατί δεν πίστευαν πως εκείνη θα άκουγε και αν άκουγε , τίποτα από όλα αυτά δε θα κρατούσε. Στο σπίτι µπαίνοντας, άφησε το παλτό της στα σκαλιά, το ένα της παπούτσι στο κατώφλι, το άλλο της το πέταξε µε θυµό κάτω από το τραπέζι και κλαίγοντας µε ξεχτένιστες σκέψεις, αποκοιµήθηκε.
Το επόµενο πρωί και τις µέρες που ακολούθησαν αυτό , περνούσε τις ώρες της στο παράθυρο που χωρούσε το περισσότερο φως και που κοιτούσε κατάµατα την πόλη. Χάζευε τους αγόρια που φιλούσαν τα κορίτσια, ενώ τους µιλούσαν για φεγγάρια και αστερισµούς, τις γυναίκες που πηγαινοέρχονταν µε ψώνια και µε τσάντες εργασίας , γέρους και νέους να κρατούν από το χέρι µικρά παιδιά , παρέες που επέστρεφαν στα σπίτια τους τα βράδια τραγουδώντας και γελώντας και η καρδιά της όλο και µίκραινε και µίκραινε, από τη θλίψη και από τον πόθο να τα ζήσει και εκείνη αυτά. Ένα βράδυ, που η µοναξιά της είχε απλωθεί σε όλο το διαµέρισµα και δεν της άφηνε χώρο ούτε για λίγα βήµατα, σκέφτηκε πως η λύση για να µπορέσει να ζήσει ήταν να µην τραβάει τα βλέµµατα πάνω της. Άρχισε να ψάχνει µε µανία, την ελευθερία της σε συρτάρια, σε ντουλάπια, σε τσάντες και τελικά τη βρήκε: ένα ψαλίδι. Κάθισε µπροστά στον καθρέφτη της και άρχισε να κόβει άτσαλα τούφες από τα µαλλιά της. Κάθε τούφα που άφηνε το κεφάλι της , ήταν και µια θλιβερή σκέψη που έκανε όλες τις µέρες του εγκλεισµού της στο σπίτι. Κάθε ψαλιδιά ήταν ένα βήµα πιο κοντά στους ανθρώπους που τόσο πολύ αγαπούσε και ήθελε να γνωρίσει. ΄ Μια και δυο , ντύθηκε , φόρεσε το µαύρο της παλτό, έβαλε την κουκούλα της και άνοιξε την πόρτα του σπιτιού. Δυο άντρες την προσπέρασαν δίχως ένα βλέµµα, κανείς δεν την πλησίασε να αρχίσει να της µιλά για αυτά που ήδη γνώριζε. Οι δρόµοι πια την άφηναν να πάει παρακάτω, να ψάξει να βρει τους ανθρώπους της, να κάνει λίγα λάθη, να πλησιάσει τα αληθινά , να µοιραστεί τις σκέψεις της , να λύσει τα προβλήµατά της , συζητώντας και όχι χτενίζοντας τα µακριά της µαλλιά.
Σταυρούλα Παπαδάκη Αρχισυντάκτρια
4
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
Εικονογράφηση απο τη Μαρία Κόζαρη Μελά - http://www.behance.net/mariakoz / mandydiamanti@hotmail.com
5
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ
ΟΜΟΡΦΟΣ - ΑΣΧΗΜΟΣ Βράδυ ΤΗΣ ΕΥΗΣ ΑΡΓΥΡΙΟΥ evi.argyr@gmail.com epitoergon.blogspot.com
Ένα βράδυ στην παραλία. Οποιοδήποτε βράδυ, δεν έχει σηµασία. Αρκεί να µυρίζουµε την θάλασσα και να βλέπουµε το φεγγάρι χωρίς να το κυνηγάµε πίσω από τοίχους πολυκατοικιών. Θα έχουµε ανάψει φωτιά και θα έχουµε κάτσει γύρω της. Θα ρίχνουµε µέσα της όλα µας τα βάσανα µέσα από ένα τραγούδι. Θα γελάµε και θα κοιταζόµαστε γλυκά κι ας ξέρουµε πως αυτή είναι απλώς µια εξαίρεση της στιγµής, πως ο κανόνας της ζωής είναι δύσκολος και βαρύς. Θα είµαστε µια πολύχρωµη κηλίδα που θα έχει το θράσος να αναµετρηθεί µε όλο το σκοτάδι των καιρών. Και όσο θα γιορτάζουµε τις απώλειες µας µε χέρια ενωµένα και καρδιά µισή θα συναντάµε την οµορφιά που µας κρύβουν οι άνθρωποι αλλά την ξεβράζει η ίδια η ζωή.
6
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ
Eικονογράφηση: Παύλος Ρέγκλης - www.paulreg.tumblr.com
Καθρέφτη, καθρεφτάκι µου
-Αφήνοντας τους άλλους να σε βλέπουν και να σε αγγιζουν.
ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗ
-Καθρέφτη καθρεφτάκι µου ποιός είναι ο πιο όµορφος της γης ;
papadaki.stav@gmail.com
-Αυτός που τα µάτια σου θωρούν τον οµορφότερο.
stavpapadaki.com
- Και µιας που εσύ γνωρίζεις ποιος είναι ο πιο όµορφος της γης, ποιός είναι ο πιο άσχηµος της οικουµένης; -Αυτός που τα µάτια σου θωρούν τον ασχηµότερο. -Και άµα τα µάτια µου χαθούν και άµα τα µάτια µου σφαλίσουν; - Τότε τα χέρια σου θα δουν κι ας είναι τα µάτια σου κλειστά. -Και πώς τα χέρια µου θα δουν την οµορφιά και την ασχήµια; -Αγγίζοντας. -Και εγώ πώς θα καταλάβω αν είµαι όµορφος ή άσχηµος;
7
- Και πώς θα γίνω όµορφος αν τελικά είµαι άσχηµος; -Θα µε αφήσεις από τα χέρια σου και για οσο ζεις θα προσπαθείς να δώσεις σχήµα στη µορφή σου, δίνοντας πρώτα σχήµα στη µορφή του κόσµου σου.
SIDESHOW
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
TOY JIM VER jim.a.ver@gmail.com www.jimver.net
8
SIDESHOW
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
9
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΛΕΙΣΤΡΟ
10
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΛΕΙΣΤΡΟ
◈ ΤΗΣ ΙΩΑΝΝΑΣ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ http://www.flickr.com/photos/ionch/ ioannaxron@yahoo.gr
11
BEAT BAZAAR
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
240313_ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΠΕΛΑΝΕ belane74@gmail.com http://nikbelane.blogspot.com
Μερικά πράγµατα τα προκαλούµε να συµβούν. Κάποια άλλα απλά συµβαίνουν από µόνα τους χωρίς αυτό να µπορούµε να το αλλάξουµε και χωρίς βέβαια αυτό να είναι απαραίτητα κακό.
για ένα παιδί του δηµοτικού είναι λίγο τροµακτικό, φαντάζοµαι. Εµένα πάλι δεν µε τρόµαζε καθόλου. Ίσα – ίσα µε διασκέδαζε αφήνοντάς µου όµως µια γεύση θλίψης. Στεναχωριόµουν που ο φίλος µου είχε έναν αόρατο φίλο, κάποιον που δεν µπορούσα να παίξω µαζί του και που µπορούσε µόνο αυτός να δει και να νιώσει. Σε κάποιες στιγµές υπέρµετρης παιδικής σοφίας καταλάβαινα, φυσικά, πως όλο αυτό ήταν γέννηµα της φαντασίας του και µόνο κι εκνευριζόµουν που καθόταν ολόκληρος Γιάννης – ο φίλος µου Γιάννης – να ασχολείται µε κάποιον που δεν υπάρχει. Ήθελα δηλαδή να έχω την αποκλειστικότητα. Να τον φροντίζω και να τον προσέχω και µόνο εγώ να παίζω µαζί του αφού, εκτός του φανταστικού φίλου, εµένα είχε διαλέξει για φίλο του απ’ όλο εκείνο το χαρούµενο τσούρµο των παιδιών της γειτονιάς. Δεν τον πήγα ποτέ κόντρα για το θέµα αλλά µε πείραζε όταν εξαφανιζόταν για µέρες κι έπειτα µου έλεγε ότι πήγαν µε τον φίλο του ένα µεγάλο ταξίδι. Εµένα δεν µε παίρνανε ποτέ στα ταξίδια τους. Μαζί περιοριζόµασταν µόνο να τρώµε άγρια βατόµουρα στο ποτάµι και να κρυβόµαστε σ’ ένα πυκνό δασάκι χωρίς να κουνιόµαστε καθόλου. Δεν έµαθα ποτέ τι ακριβώς έκαναν, ο Γιάννης κι ο φανταστικός του φίλος, στα µεγάλα ονειρικά ταξίδια τους. Ούτε ποτέ µου είπαν – µου είπε, ήθελα να πω.
Όταν ήµουν παιδί του δηµοτικού δεν µου έλειπαν ποτέ οι φίλοι. Τις ώρες που ήθελα και επέλεγα να είµαι µόνος το έκανα ανεµπόδιστα και µε µεγάλη χαρά. Η µοναξιά έχει γλυκό άρωµα όταν είναι η επιλογή σου. Η αποµόνωση επίσης. Κάποια στιγµή µπούκωνα, γέµιζα ολόκληρος από ατελείωτους µονολόγους κι από µονοµπλόκ παιχνίδια στα σταυροδρόµια του διαµερίσµατος. Τότε επέστρεφα στις αλάνες και στα φιλαράκια µου που µαζί κλέβαµε δαµάσκηνα και τρυπώναµε µέσα σε θάµνους παρατηρώντας µε υποµονή τα κορίτσια να παίζουν λάστιχο µήπως και ξεκλέψουµε κάνα στιγµιότυπο απ’ το λευκό τους βρακάκι. Στο ισόγειο της πολυκατοικίας µας έµενε µια πενταµελής οικογένεια µε δυο κορίτσια κι ένα αγόρι, τον Γιάννη. Ο Γιάννης ήταν µοναχικό παιδί. Δεν έδινε καµία σηµασία στις αδερφές του και προτιµούσε να παίζει µόνος στην πίσω αυλή της πολυκατοικίας µε τη γερασµένη κερασιά. Ο Γιάννης ήταν φίλος µου οπότε δεν µπορούµε να πούµε ακριβώς ότι ήταν µοναχικό παιδί γιατί είχε εµένα και κάποιον τύπο που ενώ µια µέρα µου τον σύστησε εγώ εξακολουθούσα να µην τον βλέπω. Ο Γιάννης είχε φανταστικό φίλο. Καταλάβαινε και κατανοούσε την αδυναµία µου να τον δω οπότε δεν έχανε στιγµή να µου τον περιγράφει και να µου λέει κάθε τόσο τι ακριβώς είπε και τι έκανε τη µέρα του και την προηγούµενη και την πιο προηγούµενη. Αυτό,
Ένα χρόνο πριν πάω στο γυµνάσιο µετακοµίσαµε. Αλλάξαµε γειτονιά κι αυτό, όταν είσαι τοσοδούλης και µένεις σε µια µικρή επαρχιακή πόλη, σήµανε ως ολόκληρο ταξίδι µέσα µου. Κανονικό ταξίδι όχι φανταστικό. Τον Γιάννη τον έχασα. Έµαθα πρόσφατα ότι κάπου στη δευτέρα γυµνασίου αρρώστησε από µια
12
BEAT BAZAAR
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
Eικονογράφηση: Μαρίνα Τσιρώνη - madlofe@yahoo.gr
αδιευκρίνιστη ασθένεια. Τρία χρόνια µετά τον βρήκαν κρεµασµένο στη γερασµένη κερασιά της πίσω αυλής.
απολύτως γι’ αυτό. Καθόµαστε ανήµποροι και τα παρατηρούµε όπως παρατηρείς έναν ορµητικό χείµαρρο και αδυνατείς να κατασκευάσεις κάποιο φράγµα ή δεν θέλεις να κατασκευάσεις κανένα φράγµα, θέλεις απλά να βλέπεις το παιχνίδισµα του νερού µέσα στη φαγωµένη κοίτη. Όµως µερικά πράγµατα τα προκαλούµε να συµβούν. Εµείς οι ίδιοι. Ξυπνά µια υπέρτατη ανάγκη φερµένη απευθείας από το µακρινό παρελθόν και τριβελίζει το φτωχό µυαλό µας ώσπου κάνουµε πίσω. Ένα, δύο, πολλά βήµατα πίσω δηµιουργώντας έναν παράλληλο, αθέατο κόσµο που είναι µόνο δικός µας και τον αγαπάµε κι αυτό ίσως τροµάζει κάποιους αλλά πρόσεξε, δεν είναι απαραίτητα κακό, ε;
Πριν λίγο καιρό, κάποια ηλιόλουστη µέρα, έκανα τη βόλτα µου στην παραλιακή. Παρατηρούσα αφηρηµένος τους περαστικούς κι ανάµεσα στο ανώνυµο πλήθος τον είδα. Είδα τον Γιάννη. Ήταν ψηλός και αδύνατος όπως φανταζόµουν κάποτε ότι θα µοιάζει στα σαράντα του. Τα µαλλιά του άγγιζαν τους ώµους και γκριζάριζαν παίζοντας µε τις αχτίδες της Άνοιξης. Πήγα κοντά και του µίλησα. Δεν µε γνώρισε ή έκανε πως δεν µε γνώρισε. Μπορεί και να µην µε θυµάται έπειτα από τόσα χρόνια. Πήρε να φύγει ενώ µε ένα αέρινο άγγιγµα µε ακούµπησε στο µπράτσο. Έµεινα πίσω να κοιτάζω τη φιγούρα του να ξεµακραίνει ενώ το ψηλό αδύνατο κορµί του δεν σχηµάτιζε καµία σκιά στο πλακόστρωτο της παραλίας. Χάθηκε µέσα στο ανώνυµο πλήθος, ξέρεις, όπως ακριβώς στις αγαπηµένες µας ταινίες αλλά από εκείνη τη µέρα ξέρω που θα τον βρίσκω. Μερικά πράγµατα απλά συµβαίνουν. Συµβαίνουν από µόνα τους και δεν µπορούµε να κάνουµε τίποτα 13
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
ΤΟ ΑΣΧΗΜΟ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟ Γαλάτια Καζαντζάκη
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας βασιλιάς και µια βασίλισσα, που δεν είχαν παιδιά. Όλα τ’ αγαθά τα είχαν και µόνο παιδιά δεν είχαν. Η πίκρα τους γι’ αυτό ήταν µεγάλη. Έλεγαν: – Τί θα γίνει ο θρόνος µας σαν πεθάνοµε; Ποιος θα κυβερνήσει το λαό µας; ποιος θα µας γεροκοµήσει; Κανείς! Και ήταν πάντα θλιµµένοι και απαρηγόρητοι. Επειδή όµως ήταν αγαπηµένο αντρόγυνο, προσπαθούσαν να κρύβει ο ένας από τον άλλο τον καηµό του. Όταν η βασίλισσα έβλεπε θλιµµένο τον άντρα της, του έλεγε: – Έχουν και τα παιδιά τα βάσανά τους, βασιλέα µου πολυχρονεµένε. Όποιος δεν έχει, τον παιδεύει ένας καηµός, µα όποιος έχει, τον παιδεύουν πολλά. Λίγο το ’χεις να έχοµε ένα παιδί, και όλο να µας κρατά ο φόβος µη µας αρρωστήσει και το χάσοµε; Και σα να λες ο βασιλιάς παρηγοριόταν. Από µέσα της όµως αναστέναζε η βασίλισσα και συλλογιζόταν: «Άµα λείπει το παιδί από το σπίτι, όλα λείπουν. Το παιδί είναι το στολίδι του σπιτιού. Είναι ό,τι είναι το αηδόνι την άνοιξη, ό,τι είναι το λουλούδι στον κάµπο. Αν σωπάσει το αηδόνι και δεν ανθίσει το λουλούδι, τι θα είναι; Μια ερηµιά θ’ απλωθεί στη γη. Έτσι είναι και το σπίτι δίχως το γέλιο του παιδιού». Και πάλι, σαν έβλεπε ο βασιλιάς τη βασίλισσα κλαµένη και καταλάβαινε την αφορµή, της έλεγε: – Αχ, βασίλισσά µου, καλά είναι τα παιδιά, µα να βγουν καλά και άξια· µα αν βγουν κακά και στραβοκέφαλα; Και περνούσαν τα χρόνια. Είχαν γεράσει πια οι βασιλιάδες, µα ο καηµός τους δε γιατρευόταν. Αχ, να είχαµε ένα παιδί! Αχ, να είχαµε ένα παιδί! ήταν ο αναστεναγµός τους µέρα νύχτα. Ώσπου, από τα πολλά τα παρακάλια, τους άκουσε κάποτε η Μοίρα τους και κίνησε να τους βρει. Ήταν µια γριούλα καµπουριασµένη, µε άσπρα µαλλιά, που ακουµπούσε στο ραβδάκι της και πήγαινε
σιγά σιγά. – Σας ακούω, τους είπε, χρόνια να παραπονιέστε, και είπα να σας κάµω τη χάρη. Έπειτα από ένα χρόνο θα έχετε ένα γιο. Να το ακούσει αυτό το αντρόγυνο, πήγε να τρελαθεί από τη χαρά του. – Θα σας δώσω ένα γιο, εξακολούθησε η Μοίρα, µα αποµένει να µου πείτε ποια χαρίσµατα θέλετε να έχει. Ό,τι µου ζητήσετε, θα γίνει. – Ναι είναι χίλια τα χρόνια του, και πάλι να µη λιγοστεύουν! είπε η βασίλισσα. – Αυτό δε γίνεται, αποκρίθηκε η Μοίρα, µα όσο για πολύχρονος, θα είναι. – Να γίνει παλικάρι! ζήτησε ο βασιλιάς. Να µη φοβάται τον κίνδυνο και ν’ αγαπά τη χώρα και το λαό του. – Θα γίνει! έκαµε η Μοίρα. – Να είναι καλός! παρακάλεσε η βασίλισσα. Η καρδιά του να είναι ανοιχτή σε όλους τους πόνους και τα βάσανα. Ν’ αγαπά τους ταπεινούς και τους δυστυχισµένους. – Όλα όσα ζητήσατε θα του δοθούν. Τώρα εγώ πάω, θέλετε άλλο τίποτα; – Καλή µας Μοίρα, όχι, δε ζητούµε τίποτ’ άλλο. Σαν είναι ο γιος µας πολύχρονος και γενναίος, άξιος και δοξασµένος, και ακόµη έχει πονετική καρδιά, τι άλλο θέλει; – Καλά, είπε η Μοίρα κι έφυγε. Μα δεν ήταν καλά καλά βγαλµένη από το παλάτι, και η βασίλισσα σηκώθηκε βιαστική κι έστειλε τρεχάτο έναν υπηρέτη να γυρίσει τη Μοίρα πίσω. – Βασιλιά µου! κάµαµε ένα µεγάλο λάθος. Όλα τα ζητήσαµε για το γιο µας, και ένα, µπορεί το πιο καλύτερο, το ξεχάσαµε. – Τι ξεχάσαµε; ρώτησε ο βασιλιάς ανήσυχος. – Ξεχάσαµε να ζητήσοµε να γίνει πεντάµορφο το βασιλόπουλο, σαν όλα τα βασιλόπουλα. Εκείνη τη στιγµή έµπαινε η Μοίρα σιγά σιγά, ακουµπώντας στο ραβδάκι της. 14
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
Eικονογράφηση: Καλλιρρόη Κατσαφανα - rroh77@yahoo.gr
– Καλή µας Μοίρα, έλεος! Ξεχάσαµε να δώσεις και την οµορφιά στο βασιλόπουλο, είπε η βασίλισσα. – Βασιλιά και βασίλισσα, αποκρίθηκε η Μοίρα, αυτό που ζητάτε δε γίνεται. Ό,τι έγινε, έγινε. Το ριζικό του κλείστηκε πια και δεν αλλάζει. Η βασίλισσα στα λόγια τούτα έβαλε τα κλάµατα και ο βασιλιάς, µόλο που δεν έδινε και πολλή σηµασία στην οµορφιά του κορµιού, ήταν και αυτός καταστενοχωρεµένος. – Ακούστε, είπε η Μοίρα. Να προσθέσω δεν µπορώ πια τίποτα. Μπορώ όµως ένα χάρισµα, όποιο µου πείτε, να το αλλάξω µε την οµορφιά. Η βασίλισσα ώσπου ν’ ακούσει πάλι τούτη την καλοσύνη της Μοίρας, έπεσε στα γόνατά της και την ευχαριστούσε. – Καλή µου Μοίρα! Καλή µας Μοίρα, έλεγε. – Μα κάνετε γρήγορα, ξαναείπε η Μοίρα· ό,τι γίνει, να γίνει, γιατί µε περιµένουν και αλλού. Ν’ αλλάξω τα πολλά χρόνια που του έδωσα µε τη οµορφιά; Να γίνει πεντάµορφο µα λιγόχρονο; Η βασίλισσα ανατρίχιασε, και ο βασιλιάς το ίδιο. – Ο Θεός φυλάξει! φώναξαν και οι δυο µαζί. – Ν’ αλλάξω την παλικαριά του µε την οµορφιά; – Όχι ποτέ! φώναξε ο βασιλιάς. Να γίνει φοβιτσιάρης; Και τότε, τι τη θέλει την οµορφιά; Και συµφώνησε η βασίλισσα µαζί του. – Ν’ αλλάξω τότε την καλοσύνη του µε την οµορφιά· να είναι όµορφος, µα σκληρόκαρδος και άπονος. – Όχι! όχι! χίλιες φορές όχι, έκαµε η βασίλισσα και έβαλε τα κλάµατα. Και ο βασιλιάς έσκυψε το κεφάλι θλιµµένος. Τότε η Μοίρα, άµα είδε πόσος ήταν ο πόνος τους, τους ψυχοπόνεσε και τους µίλησε έτσι: – Τούτο µπορώ να κάµω µόνο: Το παιδί σας µια φορά θα γίνει άσχηµο. Μα η ασχήµια του θα είναι
µαγεµένη. Όποιος το αγαπήσει το βασιλόπουλο, θα το βλέπει πεντάµορφο. Θα το βλέπει να έχει τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι στήθος. Όποιος το αγαπήσει, έτσι θα το βλέπει. – Και γίνεται αυτό; ρώτησε το βασιλικό αντρόγυνο. – Γίνεται. Δέχεστε; – Δεχόµαστε, καλή µας Μοίρα, και προσκυνούµε τα πόδια σου. Κι έσκυψαν ίσαµε τη γη. Όταν σηκώθηκαν, δεν είδαν πια τη Μοίρα, είχε χαθεί από µπρος τους. Και αλήθεια, κιόλας έπειτα από ένα χρόνο γεννήθηκε ένα παιδί πολύ άσχηµο. Αλλά ούτε ο βασιλιάς ούτε η βασίλισσα δεν το έβλεπαν πως ήταν άσχηµο, γιατί ήταν παιδί τους και το αγαπούσαν. Έλεγε λοιπόν η βασίλισσα σκυµµένη απάνω από την κούνια του παιδιού: – Είδες, βασιλέα µου πολυχρονεµένε, η Μοίρα µάς χωράτεψε. Για να µας τροµάξει, µας είπε πως το παιδί µας θα γινόταν άσχηµο. – Αυτό βλέπω κι εγώ, απαντούσε ο βασιλιάς, και γελούσαν για το χωρατό της καλής Μοίρας. Και το παιδί µεγάλωνε· και όσο µεγάλωνε, η ασχήµια του γινόταν πιο φανερή. Αλλά κανείς δεν το έβλεπε. Γιατί όλος ο κόσµος το αγαπούσε το βασιλόπουλο. Και αυτό, γιατί το βασιλόπουλο ήταν καλό. Αγαπούσε όλο τον κόσµο, και όλο έκανε καλοσύνες. Κανένας πια δεν πρόσεχε την ασχηµιά του. Και όχι µόνον αυτό, παρά το έβρισκαν και όµορφο. Τόσο που η φήµη του δεν άργησε να φτάσει στα πέρατα. Και η φήµη έλεγε πως είχε τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι στήθος. Όλοι το αγαπούσαν το βασιλόπουλο.
15
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΧΗΜΗ ΓΥΝΑΙΚΑ Αφρικάνικο Λαϊκό Παραµύθι
Ήτανε µια φορά ένας άνθρωπος που παντρεύτηκε µια πολύ άσκηµη γυναίκα. Στην πραγµατικότητα την πιο άσκηµη γυναίκα της πολιτείας. Κι ήτανε τόσο φτωχοί που µήτε ο άντρας µήτε η γυναίκα του είχανε να φορέσουνε ρούχα της προκοπής. Όσο για φαγητό δεν είχανε ποτέ να φάνε πάνω από µια µέρα.
παρακαλέσεις να γίνω όµορφη». Σαν σουρούπωσε ο άντρας άρχισε να προσεύχεται για να γίνει όµορφη η γυναίκα του, και πραγµατικά την άλλη µέρα το πρωί η αλλαγή ήτανε τροµερή. Τώρα έγινε µια γλυκιά και όµορφη κοπέλα που όµοιά τους δεν υπήρχε σ’ ολάκερη την πολιτεία.
Ένα καλό πρωί ο άντρας βάλθηκε να χτίσει µιαν άλλη καλύβα, µακριά από το σπίτι που µένανε. Σαν τέλειωσε είπε στη γυναίκα του: «Τώρα θα µπω εδώ µέσα, και αν µπω θέλω να χτίσεις την είσοδο. Σκοπεύω να ζήσω σαν ασκητής για 40 µέρες και 40 νύχτες». Κι έτσι έγινε. Μπήκε µέσα κι η γυναίκα του σφράγισε την πόρτα µε πηλό. Κι όπως το δήλωσε έµειν’ εκεί µέσα 40 µέρες και 40 νύχτες µε προσευχή και νηστεία. Την τελευταία όµως νύχτα της ξαγρύπνιας του αποκοιµήθηκε κι είδε όνειρο. Είδε πως αν ζητούσε τρεις χάρες, ό,τι και να ‘τανε, θα του κάνανε. Νωρίς το άλλο πρωί, µια κι είχανε τελειώσει οι 40 µέρες, φώναξε τη γυναίκα του να του ανοίξει. Πήρε κι εκείνη έναν κασµά, γκρέµισε τον πηλό και τον ελευθέρωσε.
Τα νέα αυτά φτάσανε γρήγορα και στο παλάτι. «Αλήθεια;», είπε ο φύλαρχος σαν τ’ άκουσε. «Τότε να µου τη φέρετε εδώ. Τι περιµένετε;». Αρπάξανε λοιπόν µε τη βία τη γυναίκα και την πήρανε στο παλάτι. Στην αρχή ο άντρας της σαν ανακάλυψε πως του είχανε κλέψει τη γυναίκα τον έπιασε απελπισία. Πιο ύστερα όµως θυµήθηκε τις τρεις χάρες που θα µπορούσε να ζητήσει. Έτσι παρακάλεσε να µεταµορφωθεί η γυναίκα του σε πίθηκο. Στο µεταξύ, ενώ στο παλάτι ο φύλαρχος ετοιµαζότανε να συναντήσει τη µέλλουσα νέα γυναίκα του, φτάσανε τρέχοντας οι άνθρωποί του για να του πούνε να πάει να δει τι είχε γίνει. Ο φύλαρχος τους ακολούθησε στο δωµάτιό της κι εκεί αντί να βρει τη µέλλουσα γυναίκα του βρήκε έναν πίθηκο να κάθεται πάνω στο κρεβάτι. Θύµωσε πολύ και διέταξε τους σκλάβους του να τον διώξουνε. Τον πήρανε κι αυτοί και τον παρατήσανε στο σπίτι του άντρα της γυναίκας.
«Οι προσευχές µου ακούστηκαν», της είπε. «Για 40 µέρες και 40 νύχτες προσευχόµουνα και νήστευα και την τελευταία νύχτα είδα ένα όνειρο, όπου, λέει, αν ζητήσω τρία πράµατα, ό,τι αι να ‘ναι, θα τ’ αποκτήσω». Η γυναίκα του αφού καλοσκέφτηκε για λίγη ώρα όσα της διηγήθηκε ο άντρας της πήγε κοντά του και του είπε:
Εκείνος σαν είδε πως η γυναίκα του είχε πραγµατικά µεταµορφωθεί σε πίθηκο παρακάλεσε να ξαναγίνει σαν και πρώτα. Η παράκλησή του ακούστηκε κι η γυναίκα του έγινε και πάλι άσκηµη.
«Ξέρεις πως δεν έχω καλή εµφάνιση, είµαι η πιο άσκηµη γυναίκα στην πολιτεία. Θέλω λοιπόν να 16
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
Eικονογράφηση: Καλλιρρόη Κατσαφανα - rroh77@yahoo.gr
Πιο ύστερα ο άντρας προσευχήθηκε για ν’ αποκτήσουνε τρόφιµα, ρούχα κι ένα σωρό άλλα πράµατα που χρειαζότανε το σπιτικό τους, οι επιθυµίες όµως δεν πραγµατοποιηθήκανε, γιατί τις τρεις χάρες που θα µπορούσε να ζητήσει σύµφωνα µε τ’ όνειρό του τις είχε κιόλας ζητήσει.
τους είναι η Lingua Franca, δηλαδή η κοινή γλώσσα συνεννοήσεως στη Νιγηρία και σε άλλες γειτονικές χώρες. Τη µιλάνε περίπου είκοσι εκατοµµύρια άνθρωποι. Ο µύθος που παραθέτεται εδώ είναι από τη συλλογή του Χ.Α.Σ. Τζόνστον «Επιλογή από τους µύθους των Χάουζα». Χαρακτηριστικό τους η θυµοσοφία, ο διδακτισµός και το µακάβριο χιούµορ.
«Σ’ αυτό τον κόσµο» µονολογούσε τώρα ο άντρας, «ένα πράγµα είναι βέβαιο: Αν ένας άντρας αποφασίσει να ακούσει τις συµβουλές της γυναίκας του δε θα βγει σε καλό».
Η ιστορία αντλείται από το βιβλίο: Αφρικανοί πεζογράφοι, Εκδόσεις Θεµέλιο Μετάφραση-παρουσίαση: Κατσούρη Ντίνα
Η φυλή Χάουζα είναι η µεγαλύτερη εθνική οµάδα της βόρειας Νιγηρίας και η δεύτερη σε όλη την αφρικανική ήπειρο. Το µέλλον της είναι άνθρωποι που ασχολούνται µε το εµπόριο και τη γεωργία. Γλώσσα 17
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
ΔΥΟ ΠΟΙΗΤΡΙΕΣ Αλεξάνδρα Πλαστήρα Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ
Αλεξάνδρα Πλαστήρα
Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ
Σε λίγα χρόνια
Η απολυταρχία της νιότης
Πηγαίνουµε τώρα το ποίηµα δεν έρχεται να πιούµε το τσάι µας κάτω απ’ τα δέντρα
Σαν σκωροφαγωµένα υφάσµατα απλώνουν την ασχήµια τους τα γεράµατα ακόµη κι αν είχαν µεταξωτό παρελθόν. Αλύγιστα πάντα τα νιάτα όσο άκοµψα κι αν είναι όσο κι κολυµπούν ανέραστα, σε θολά νερά κάπου, λάµπουν σαν αστέρια. Την οµορφιά το σώµα της δικής µου νιότης δεν την γνώρισε ποτέ αλλά ξέρω τώρα πως κρυφά την κράταγ’ αγκαλιά. Μακριά απ’ τον καθρέφτη µε τη φύση µοιραζόµουνα άνθιση και καρποφορία, σε θάλασσες επιθυµίας ταξίδευα µε θεία πλεούµενα τα πρόσωπα των αγοριών. Η ιδέα του θανάτου υπήρχε µόνον σαν έµπνευση και το ποίηµα που τότε γεννιόταν σκέπαζε ακόµη και τη φοβερή υποψία ότι ο πόθος τελικά υποχωρεί µπρος στην αλήθεια του χρονοδαρµένου σώµατος. Ναί, το ξέρω, θα ‘ρθει η στιγµή που αδιαίρετα το όµορφο και το άσκηµο µαζί θα µε συνοδεύσουν στου τέλους την αρχή την αρχή του τίποτα.
τι ήσυχη µέρα αρκετοί έφυγαν υπάρχει όµως ακόµα ζωή στους τάφους στους γάµους µπουκέτα µπισκότα γλυκά αν και λίγο παλιά µου πάει νοµίζω αυτό το φόρεµα περισσότερο τώρα που έχουν σβήσει τα χρώµατα θα βγάλεις κι εσύ το καπέλο σου θα µιλήσουµε αχ επιτέλους όπως το θέλαµε ταπεινωµένοι Σάββατο πρωί Μέχρι την πόρτα θυµόµουν στον κήπο το ξέχασα σκύβοντας πάνω σου ξέχασα πως δόθηκαν σπλάχνα και µέλη και πρόσωπο γι’ αυτά τα λουλούδια
Χαµηλή φωνή ... όµως η οµορφιά που είδα υπάρχει ευτυχισµένους µας θυµάται ο θεός 18
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
Eικονογράφηση: Αντώνης Τσακίρης - antsakir@gmail.com www.antonistsakiris.blogspot.com
19
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΖΩΗ Ν. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ www.nikolopoulouzoe.com nikolopoulou.zoe@gmail.com
Το Πηγάδι Denise Levertov
Στα δεκαέξι πίστευα ότι το φεγγαρόφωτο θα µπορούσε να µε µεταµορφώσει αν ήθελε. Γύρισα το κεφάλι µου στο µαξιλάρι, γύρισα ακόµα και το κρεβάτι µου καθώς το φεγγάρι αργά διέσχιζε τις ανοιχτές γρίλιες.
Επιθυµούσα οµορφιά, µια επικίνδυνη ατσάλινη λάµψη, το κορµί µου πιο αδύνατο, το χλωµό µου πρόσωπο ακόµα πιο χλωµό. Φεγγαρολουζόµουν επιµελώς, όπως άλλοι λιάζονται. Αλλά του φεγγαριού το αγέλαστο βλέµµα Με κρατούσε άγρυπνη. Τα πρωινά ήµουν κατακόκκινη και οργισµένη. Denise Levertov Γεννήθηκε στο Ίλφορντ του Λονδίνου το 1923 αλλά πολιτογραφήθηκε µετά το γάµο της σαν αµερικανίδα. Πολιτικά ενεργή στο έργο και στη ζωή της, επηρεάστηκε από τους ποιητές του Black Mountain, το µυστικισµό του Charles Olson αλλά και τον υπερβατισµό του Thoreau και του Emerson. Πέθανε το 1997 στο Σηάτλ.
Ήταν τις σκοτεινές νύχτες σε ύπνο βαθύ που ονειρευόµουν πιο πολύ, βυθισµένη στο πηγάδι, και ξυπνούσα αναπαυµένη, και αν όχι όµορφη, γεµάτη από κάποια άλλη δύναµη.
20
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
by http://www.flickr.com/photos/gwp57/
21
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΙ Η ΜΥΓΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ ΑΤΣΑΛΗ http://atsalisart.blogspot.gr/
Ένα σκοτάδι ακόµα
ο άγγελος και η µύγα
σε ποτήρι χωρά
κοιταχτήκαν από κοντά
Ξεδιπλώνει µε την ώρα
σαν τυχοδιώκτες που για λίγο
ξεχύνεται κρυφά.
στο δρόµο ο ένας τον άλλο,
Πλανιέται πάνω απ’ το χώµα
κατά λάθος σκουντά.
στους νυχτωµένους λόφους τριγυρνά. «Με συγχωρείτε» είπε ο άγγελος, Η µέρα αργεί να έρθει ακόµα,
Ξέροντας καλά….
µα υπάρχουν φυλαχτά.
«Δεν ήθελα να σας σκουντήσω,
Ένας αρουραίος ανήσυχος
µα συµβαίνουν αυτά…»
µέσα από τους θάµνους, τριγύρω του κοιτά. «Άλλη φορά µπροστά σου να κοιτάζεις!» η µύγα του απαντά.
Ένα σκοτάδι ακόµα
«Γιατί θα φτύσω µε απέχθεια
Στοιβάχτηκε µε ζόρι
στα ολόλευκα σου φτερά!».
χιλιάδες µυρµήγκια µάζεψαν
Ο άγγελος δεν αποκρίθηκε και συνέχισε ψηλά να πετά.
τη φετινή τους σοδιά.
Είχε να δώσει µα και να πάρει σκιά… Η µύγα στραβοµουτσουνιασµένη,
Ένα σκοτάδι ακόµα
Συνέχισε και κείνη να πετά.
και αρχίζει να φυσά.
Είχε να ενοχλήσει,
Το σκέπασαν µε ύπνο
κόσµο να φτύσει
Και από πάνω έλιωσαν φιλιά.
και να κυλιστεί στα σκατά.
Μέσα στη νύχτα της µέρας που δευτερόλεπτα κρατά στην κορυφή στον αέρα συναντηθήκαν τυχαία 22
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
23
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
ΑΣΧΗΜΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ dreamboxanna@yahoo.gr http://jellyannadarling.deviantart.com/gallery/ http://jellyannadarling.blogspot.com/
Αναπνέω µέσα από την φυλακή του εικονογραφηµένου µου παραµυθιού. Τρελό ξόδεµα να ζει κανείς έτσι...
Λένε ότι το νιώθουν, ότι το πόδι τους είναι εκεί και πονάει. Μα αλίµονο το πόδι έχει ήδη προ πολλού κοπεί».Phantom leg as phantom life!
Ντύνοµαι κάτω από µια αχτίδα φωτός που πέφτει σαν χοντρό ανιχνευτικό φως διαστηµόπλοιου στο ξύλινο πάτωµα της κρεβατοκάµαρας.
Το κεφάλι µου µουδιάζει συνεχώς. Τα βράδια είναι σα να περπατάν µυρµήγκια στο µαξιλάρι. Και τα πρωινά είναι σα να κουβαλάω µέσα του την δοµή και το βάρος του σύµπαντος που συνεχώς αλλάζει.
Βάζω τα παπούτσια µου κάτω από την θέρµη των ηµερών και χτυπάω χιλιόµετρα. Έχουν αλλάξει οι φίλοι γύρω µου. Τροµάζω να τους γνωρίσω. Μεγάλωσαν θαρρώ. Άλλοι µάζεψαν στο ύψος και πλάτυναν τα όρια τους. Οι περισσότεροι πρόσθεσαν νέα µέλη. Μιλάνε σε µια γλώσσα ακαταλαβίστικη γεµάτη µητρικά και πατρικά φίλτρα. Βρισκόµαστε όµως κάτω από τις αχτίδες των ηλιόλουστων ηµερών και ζεσταίνουµε την πλάτη µας πίνοντας γουλιές καφέ. Κανείς δεν είναι ενήµερος για τον πόλεµο µέσα µου. Στο δικό τους παραµύθι η Αλίκη µιλάει µε τον κούνελο και δεν µπορεί να έρθει στο τηλέφωνο να µιλήσει στους στρατιώτες µου.
Έλα να σε πάρω µια αγκαλιά. Έλα να χαζέψουµε τη συντέλεια των όσων ποθήσαµε. Σε λίγο θα φύγει η ασχήµια του χειµώνα και δεν θα σου ξαναµιλήσω φωναχτά. Τραβάµε ευθείες γραµµές και στοιβάζουµε µέσα τους ότι σκόρπισε εδώ κι εκεί... Τεντώνουµε τις τσαλάκες να ισιώσει η ψυχή. Ήρθαµε σε αυτόν τον άσχηµο κόσµο για να σπάσουµε τα µούτρα µας αλλά και για να συγχωρεθούµε.
Ξεχείλωσαν οι µέρες, ευτυχώς, και έχουν στο stand by το ταλέντο της θλίψης µου. Σπρώχνω όλο και πιο γρήγορα τον χρόνο για να δω τις γάµπες της Άνοιξης. Να κάτι όµορφο, µα προσωρινό. Καταπίνω κάθε πρωί µαζί µε το χαπάκι του θυρεοειδή µου κι έναν βολβό. Και τον κόσµο τον παλιό, τον άσχηµο, το ίδιο γρήγορα σπρώχνω να γκρεµίσω, αλλά είναι βαρύς και λίγο κουτσός. Σαν την επιθυµία µου για σένα. Αν επιλέξω να αφήσω πίσω την προηγούµενη ζωή µου θα δω µε πίκρα, πως µε έχει παρατήσει πρώτη αυτή. Αλλά δεν θέλω να αποδεχτώ ότι δεν υπάρχει πια. Θυµίζει το σύνδροµο του «phantom leg», το οποίο δεν ήξερα και µου το γνωστοποίησε σε κάποιο mail της µια παράξενη κοπέλα µε την οποία αλληλογραφώ. «Phantom leg.Το σύνδροµο που εµφανίζουν τα θύµατα ακρωτηριασµών ιδίως των κάτω άκρων. Μερικές εβδοµάδες ή και µήνες µετά τον ακρωτηριασµό τους παρουσιάζουν φριχτούς πόνους και µουδιάσµατα κατά µήκος του ποδιού που λείπει. 24
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ
25
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΙΝΚ
26
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΙΝΚ
ΕΝΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΕΙΔΥΛΛΙΟ ΤΟΥ LIBROFILO http://www.librofilo.blogspot.com
Η «µαγεία» του εξαιρετικού στυλίστα William Trevor (Ιρλανδία, 1928), βρίσκεται στο ότι (σε όλα του τα βιβλία) καταφέρνει να µετατρέψει το καθηµερινό και συνηθισµένο, σε κάτι που δείχνει συναρπαστικό και ταυτόχρονα πολύ σηµαντικό. Το µυθιστόρηµά του, µε τίτλο «ΕΝΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΕΙΔΥΛΛΙΟ» («Love and Summer»), (Εκδ. Καστανιώτη, µετάφρ. (και ωραίο επίµετρο) Α.Μαντόγλου, σελ.276), δεν διαφέρει από το υπόλοιπο (και πολύ σηµαντικό) έργο του. Σιωπές και χάσµατα, καθηµερινές κουβέντες και συνηθισµένες κινήσεις, τετριµµένα λόγια, µυστικά και ψέµµατα, ζωές που κυλάνε χωρίς εξάρσεις. Όλα αυτά στην επιφάνεια. Διότι σε δεύτερο επίπεδο, τα πράγµατα είναι τελείως διαφορετικά.
Η Έλι παντρεµένη µε τον αγρότη Ντίλαχαν, ο οποίος άθελα του έγινε υπαίτιος του θανάτου της πρώτης του γυναίκας και του µωρού τους, ζει αποµονωµένος στην άκρη της πόλης, παίρνει την Έλι από το µοναστήρι πρώτα σαν οικονόµο του σπιτιού και αργότερα ως σύζυγο, της φέρεται ευγενικά, της παραδίδει τη διαχείριση του αγροκτήµατος – αυτός είναι στην ύπαιθρο από το πρωί ως τη δύση του ήλιου. «Η Έλι Ντίλαχαν ήταν ένα κορίτσι που δεν µπορούσες να µη νιώσεις προστατευτικά απέναντί του εξαιτίας των όσων είχε περάσει στη ζωή της. Ο σύζυγός της ήταν ένας αξιοπρεπής άνθρωπος, αξιοσέβαστος και µετρηµένος, και ήταν κατανοητό που δεν είχε ακόµη συνέλθει από την τραγωδία που του είχε συµβεί. Αλλά ίσως να µην ήταν εύκολο για την Έλι να ζει µαζί του πάνω στους λόφους, να περνούν οι µέρες και να µην ανταλάσσει µια κουβέντα, εκτός από αυτές που ανταλάσσεις µε έναν σύζυγο ο οποίος δεν µπορεί να συγχωρήσει τον εαυτό του για το σφάλµα του. Δεν ήταν εύκολο να κατηγορήσεις την Έλι – ούτε ήθελες ούτε ήταν λογικό. Παιδί από ίδρυµα, παιδί της ένδειας και της στέρησης, γεννηµένη µέσα στο τίποτα, περιµένοντας το τίποτα, η Έλι Ντίλαχαν ήταν θύµα πολύ πριν στραφεί πάνω της το ενδιαφέρον κάποιου αβρού φωτογράφου.»
Το σκηνικό συνηθισµένο στα βιβλία του Τρέβορ. Μια επαρχιακή πόλη στην Ιρλανδία, το Ραθµόι, στα µέσα της δεκαετίας του ’50. Εκεί όπου όλα δείχνουν ακίνητα, κοκκαλωµένα στον χρόνο και όπου η εµφάνιση ενός αγνώστου µε ποδήλατο και φωτογραφική µηχανή στο χέρι, µπορεί να γίνει θέµα συζήτησης ολόκληρης της κοινότητας. Όταν ο Φλοριάν Κίλντερι, νέος και µελαχροινός εµφανίζεται τυχαία στην κηδεία της κας Κόναλτι, δεν τον ξέρει κανείς και όλοι παραξενεύονται. Η θανούσα µέλος µιας από τις σηµαντικότερες οικογένειες της πόλης, αφήνει τα δύο της παιδιά να διαχειρίζονται την µοναδική πανσιόν της περιοχής και ένα εργοστάσιο. Η κόρη της, η µις Κόναλτι – γνωστή µόνο µε το επίθετο της που έχει την διαχείριση της πανσιόν παρακολουθεί τα πάντα από το παράθυρο της, αναπολεί την χαµένη της νιότη, όταν «παρασύρθηκε» από έναν γοητευτικό «ξένο» και ο Φλοριάν της ξυπνάει αναµνήσεις κυρίως όταν τον βλέπει να συνοµιλεί µε την νεαρά και γοητευτική Έλι Ντίλαχαν.
Το ενδιαφέρον των δύο νέων, του Φλοριάν και της Έλι, του ενός για τον άλλον, έρχεται µέσα από τυχαίες συναντήσεις, τυχαίες µατιές. Ο Φλοριάν προσπαθεί να πουλήσει την έπαυλη που µεγάλωσε, σχετικά µακριά από την µικρή πόλη του Ραθµόι. Με τον θάνατο του πατέρα του, το µόνο που του έµεινε είναι χρέη και ένα τεράστιο παρηκµασµένο σπίτι στις όχθες µιας λίµνης. Από καλλιτεχνική οικογένεια, προσπαθεί να γίνει
27
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΙΝΚ
φωτογράφος και η µοίρα τον φέρνει να τριγυρίζει ψάχνοντας για ενδιαφέροντα τοπία στην µικρή πόλη. Το σχέδιο του είναι µόλις καταφέρει να πουλήσει το σπίτι (κάτι που δεν φαίνεται ιδιαίτερα δύσκολο) να φύγει για την Σκανδιναβία, να κάνει µια αρχή στη ζωή του.
Γραµµένο µε κινηµατογραφική δοµή, το σπουδαίο αυτό µυθιστόρηµα του Τρέβορ εστιάζει στις λεπτοµέρειες παρά στον διάλογο που έιναι λιγοστός. Ο συγγραφέας σαν να κρατάει µια κάµερα στο χέρι, ξεκινάει µε την κηδεία στην µικρή πόλη, παρακολουθεί τις ζωές των κατοίκων για να εστιάσει αργά αλλά σταθερά στους κεντρικούς ήρωες, τον Φλοριάν (τον «µοιραίο ξένο») και την Έλι (την αγνή και τόσο αξιαγάπητη κοπέλα). Κινήσεις αµήχανες, νευρικές, χέρια που απλώνονται και τραβιούνται απότοµα. Η ένταση που περιγράφεται µε το βλέµµα και µια ενστικτώδη κίνηση. Σιωπές ηχηρές και γεµάτες λόγια ανείπωτα – φωτογραφικές στιγµές που περιγράφονται µαγικά παρασέρνοντας σε, στην επιφανειακά ήρεµη και χαλαρή ατµόσφαιρα που όµως είναι στην πραγµατικότητα ιδιαίτερα φορτισµένη.
Η Έλι πρώτη φορά στη ζωή της γίνεται αντικείµενο προσοχής και µάλιστα ενός ανθρώπου ευαίσθητου και διαφορετικού από αυτούς που συναντάει στη πόλη ή τους αγρότες που συναναστρέφεται ο σύζυγός της. Οι συναντήσεις τους µε τον καιρό πυκνώνουν, το άγρυπνο µάτι της µις Κόναλτι παρατηρεί και προσέχει τις κινήσεις της Έλι. Η αφήγηση κυλάει αργά, λες και ακολουθεί τους ρυθµούς της ζωής στην επαρχία. Ως αναγνώστης δεν θέλεις να πάει πιο γρήγορα, διότι αφήνεσαι στην µαγεία του ύφους του συγγραφέα, να καταλάβεις καλύτερα τους χαρακτήρες – ακόµα κι αυτόν τον σαλό τύπο που περιφέρεται στην πόλη λέγοντας ιστορίες από το παρελθόν και που µε αυτόν τον γκροτέσκο (έστω) τρόπο του καθορίζει την εξέλιξη των γεγονότων που διαδραµατίζονται.
Έργο σοφίας και ωριµότητας, ας µη λησµονούµε ότι ο Τρέβορ το έγραψε στα 80 του, (είναι το 14ο βιβλίο του), δικαιολογεί τον χαρακτηρισµό που αποδίδεται στον συγγραφέα ως ο «Αγγλοσάξονας Τσέχοφ», (αν και µάλλον περισσότερο µε την Alice Munro βλέπω συγγένειες), εκφράζει µε τον καλύτερο τρόπο το ξεχωριστό στυλ του, ως ο µάστορας του understatement, της υπαινικτικής γραφής που µε µία πρόταση, µια παράγραφο λέει αυτά που άλλοι χρειάζονται σελίδες επί σελίδων. Στο κατατοπιστικότατο επίµετρό της η µεταφράστρια Α.Μαντόγλου περιγράφει θαυµάσια το ύφος του µεγάλου αυτού συγγραφέα:
Το παρελθόν βασανίζει τους ήρωες του βιβλίου, τον Φλοριάν, την Έλι µε την απουσία τρυφερότητας και αγάπης στη ζωή της, τον Ντίλαχαν µε την µαύρη στιγµή στη ζωή του όταν προκάλεσε τον χαµό της οικογένειάς του, την µις Κόναλτι που έµεινε έγκυος από τον «ξένο» που εισέβαλε ξαφνικά στη ζωή της και την καθόρισε δραµατικά. Καλά κρυµµένα µυστικά που επηρεάζουν την καθηµερινότητα. Η ερωτική ιστορία των δύο νέων το νιώθεις ότι δεν θα έχει το επιθυµητό τέλος. Η Έλι είναι πολύ «καλός άνθρωπος» για να µπορέσει να πληγώσει ή να δυσαρεστήσει κάποιον, ενώ ο Φλοριάν ροµαντικός και ποιητικός ως χαρακτήρας (διαβάζει το «Όµορφοι και καταραµένοι» του Φ.Σ.Φιτζέραλντ, µια καθόλου τυχαία επιλογή τυ συγγραφέα), είναι πολύ ευγενής και αναποφάσιστος για να κάνει το παραπάνω βήµα – αρκούν δυο κουβέντες, µια κίνηση για να καθορίσουν τις εξελίξεις.
« Η ανιδιοτέλεια, η αυταπάρνηση, οι ρηµαγµένες από ένα τυχαίο συµβάν ή την επέλαση κάποιας µικρής ή µεγάλης τραγωδίας ζωές εντοπίζονται σε ολόκληρο το συγγραφικό σύµπαν του Τρέβορ. Ο τόνος του παραµένει αποστασιοποιηµένος και αποµυθοποιηµένος ακόµα και όταν περιγράφει τις πλέον µακάβριες σκηνές, αποφεύοντας να καθοδηγήσει τον αναγνώστη µε διδακτισµούς, στοχασµούς ή επιχειρήµατα υπέρ ή κατά κάποιας θέσης. Η εξερεύνηση της σκοτεινής πλευράς της ανθρώπινης ύπαρξης διατρέχει όλα τα έργα του, οι χαρακτήρες του είναι µε τον τρόπο τους «ιδεοληπτικοί» - χτυπηµένοι από τη µοίρα, ταπεινοί και περήφανοι, παραµένουν αξιοπρεπείς στον πόνο τους.»
«Δεν αγκαλιάστηκαν. Όχι αυτή τη στιγµή. Ήταν µια σκιά δίπλα της, κάτι ελάχιστα περισσότερο από µια σκιά. «Γιατί ήρθες;» τον ρώτησε. Τον ένιωθε να την κοιτάζει, προσπαθώντας να τη διακρίνει στα σκοτεινά. Όταν τον ξαναρώτησε για ποιο λόγο είχε έρθει, είπε πως ήθελε να ξέρει εκείνη ότι την περίµενε. «Ποτέ δεν θα ξεχάσω τον τρόπο που µ’αγάπησες» της είπε. «Μη µε µισήσεις, Έλι. Σε παρακαλώ, µη µε µισήσεις».
28
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΙΝΚ
29
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΑΝΙΜΑ
VAGABOND manga που κερδίζει τους λάτρεις της µεσαιωνικής Ιαπωνίας. TOY GIL GALAD teotihoacan@msn.com
Ο Tahiko Inoue µετά το Slum Dunk και τη µεγάλη του επιτυχία µας έδωσε την ευκαιρία να ασχοληθούµε µε το Vagabond που ξεκίνησε το 1998 και συνεχίζεται µέχρι σήµερα. Μεγαλώνοντας κάπου στα τέλη του 16ου αιώνα, στην εποχή Sengoku, ο Shinmen Takezo βλέπει τους συγχωριανούς του να τον κατηγορούν σαν παιδί του Διαβόλου µιας και ήταν άγριος και βίαιος. Στα 17 του το σκάει από το χωριό παρέα µε ένα φίλο και µπαίνει στο στρατό των Toyotomi για να πολεµήσει ενάντια στους Tokugawa στη µάχη που έµεινε γνωστή στην ιστορία ως Sekigahara no Tatakai. Οι Tokugawa θα συντρίψουν τους αντιπάλους τους και έτσι θα εγκαθιδρύσουν τη δυναστεία (Shogunate) τους για περίπου τρεις αιώνες. O Takezo µε το φίλο του καταφέρνουν να επιβιώσουν κι έτσι θα δώσουν όρκο πως θα κάνουν σπουδαία πράγµατα στις ζωές τους. Όταν όµως οι δρόµοι τους χωρίζουν ο ήρωας της ιστορίας µας θα µετατραπεί σε έναν περιζήτητο εγκληµατία και αναγκάζεται να αλλάξει το όνοµά του αλλά και την ίδια του τη φύση τελικά, για να γλυτώσει το θάνατο. O Takehiko Inoue, βασιζόµενος στο βιβλίο του Eiji Yoshikawa, Musashi, για τη ζωή του Miyamoto Musashi, ενός από τους σπουδαιότερους µαχητές στην ιστορία της Ιαπωνίας, θα µας χαρίσει το Vagabond. Βραβευµένο το 2000 µε το βραβείο Grand Prize του Japan Media Arts Festival και το 2002 µε το Tezuka Osamu Cultural Prize είναι σίγουρα ένα από τα manga που κερδίζουν τους λάτρεις της µεσαιωνικής Ιαπωνίας.
30
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΑΝΙΜΑ
31
JUMPCAT
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
BLOW UP «-Ας µην τα χαλάσουµε όλα, µόλις γνωριστήκαµε. -Όχι, δεν έχουµε γνωριστεί. Δεν µε έχεις δει ποτέ σου.»
ΤOY ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΟΤΤΑ konkottas1@hotmail.com
Οι σωκρατικές αντιλήψεις περί της φύσης της αλήθειας συγκρούονται µε την νοοτροπία της γενιάς των παραισθησιογόνων ουσιών µέσα από τον φακό ενός φωτογράφου, µε φόντο το swinging London του ’60 σε αυτή την ανατρεπτική ταινία του Αντονιόνι που πολλοί κριτικοί του κινηµατογράφου δεν δίστασαν να την χαρακτηρίσουν ως ταινία σταθµό, ταινίαεπανάσταση, ταινία-αποκάλυψη.
παρουσίες τυλιγµένες σε haute-couture δηµιουργίες. Το ειδυλλιακό αυτό σκηνικό τον οδηγεί, παρολαυτά, σε µια κατάσταση ανίας και διαρκούς αναζήτησης «έντονων εµπειριών» οι οποίες ξεκινούν από µια έντονη, εκστατική φωτογράφιση µε ένα µοντέλο του, συνεχίζονται µε την αγορά µιας τεράστιας ξύλινης προπέλας από ένα παλιατζίδικο και τερµατίζονται µε ένα τρίο µεταξύ αυτού και δύο φιλόδοξων κοριτσιών που θέλουν να γίνουν οι µούσες του. Μια ανεξέλεγκτη τροπή θα επέλθει στη ζωή του όταν, καθώς φωτογραφίζει ένα παράνοµο ζευγαράκι στο πάρκο (η γυναίκα θα τον στοιχειώσει στη συνέχεια, παρακαλώντας τον να της δώσει τις φωτογραφίες), θα συνειδητοποιήσει πως άθελά του κατέγραψε µια
Ο Τόµας είναι ένας επιτυχηµένος και πολυζήτητος φωτογράφος µόδας που κατοικεί στο Λονδίνο. Έχοντας συνάψει επαγγελµατικές συµφωνίες µε µεγάλα ονόµατα του modeling, το στούντιό του είναι καθηµερινώς πληµµυρισµένο από γυναικείες
32
JUMPCAT
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
σκηνή φόνου. Ύστερα από διαδοχικές µεγεθύνσεις των αρχικών φωτογραφιών ανακαλύπτει πως πίσω από τους θάµνους αχνοφαίνεται ένα προτεταµένο χέρι που στοχεύει µε ένα όπλο τον άνδρα, ενώ στη συνέχεια θα παρατηρήσει πως σε κάποιες άλλες φωτογραφίες έχει καταγραφεί ακόµα και το πτώµα του άτυχου άνδρα. Βυθίζεται, έτσι, σιγά σιγά σε έναν κόσµο όπου τα όρια του φανταστικού και του πραγµατικού διασαλεύονται, ενώ γύρω του, το ξέφρενο Λονδίνο αφήνεται έρµαιο στις παραισθήσεις της µαριχουάνας και τους ήχους του rock ‘n’ roll.
την τέχνη της φωτογραφίας, ο Αντονιόνι φτιάχνει ένα έξυπνο λογοπαίγνιο για να εκφράσει την ψυχεδέλεια του πρωταγωνιστή του. Όπως σε µια φωτογραφία όπου σε κάθε µεγέθυνση χάνει λίγο από την καθαρότητα κι ευκρίνειά της κερδίζοντας σε µέγεθος κι ενδεχοµένως σε λεπτοµέρεια, έτσι κι ο Τόµας, όσο πιο βαθιά βυθίζεται στον µυστηριώδη αυτό φόνο, όσο πιο πολύ ζουµάρει στα καρέ τόσο περισσότερο χάνεται σε έναν κυκεώνα σκέψεων και παραισθήσεων, αποµακρύνεται από το αρχικό του σηµείο αναφοράς και θαµπώνει τα πλαίσια του – κατά το δικό του δοκούν – πραγµατικού κόσµου.
Δανειζόµενος τον όρο blow-up (που σηµαίνει τις διαδοχικές µεγεθύνσεις ενός σηµείου του καρέ) από 33
JUMPCAT
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
Θέλοντας να αµφισβητήσει τη σωκρατική θεωρία που όριζε την αλήθεια ως «µια, µοναδική κι αδιαίρετη», ο Ιταλός σκηνοθέτης εµπνέεται από το κλίµα της εποχής του και πιο συγκεκριµένα από το λουστραρισµένο Λονδίνο για να µας αποδείξει (επιτυχηµένα ή όχι, αυτό θα το κρίνει ο εκάστοτε θεατής) πως οι έννοιες της πραγµατικότητας και της αλήθειας δεν είναι κάτι θέσφατο · τουναντίον, δεν είναι παρά η απεικόνιση, η εξωτερίκευση του δικού µας εσωτερικού κόσµου, η προβολή της κοσµοθεωρίας µας, των σκέψεών µας πάνω στο φυσικό τοπίο. Όπως στην αλληγορία του σπηλαίου του Πλάτωνα, κανείς δεν µπορεί να µας εγγυηθεί ότι αυτό που βλέπουµε είναι το πραγµατικό κι όχι η συνεχώς µεταβαλλόµενη σκιά ενός σταθερού, υπαρκτού αντικειµένου. Στο σύµπαν του Αντονιόνι, αντιλαµβανόµαστε το κάθε πράγµα όπως θέλουµε, βλέπουµε ο,τι θέλουµε να δούµε.
καινούργιο και µοντέρνο. Σε µια περίοδο οπτιµισµού, ηδονισµού και οικονοµικής και καλλιτεχνικής ανάπτυξης, ο Αντονιόνι επιλέγει να αφαιρέσει την επικάλυψη αυτής της ψεύτικης ευµάρειας και να αποκαλύψει τον εσωτερικό, σάπιο πυρήνα της (αρκετά) µετα-πολεµικής Αγγλίας (κι ενδεχοµένως ολόκληρης της Ευρώπης). Πίσω απ΄όλη την ευηµερία κρύβεται η ανίατη ανία της νεολαίας και η έλλειψη οραµάτων και ιδανικών · η γενιά που δεν πάλεψε για να αποκτήσει τίποτα αγωνίζεται να βρει µια διέξοδο από την µονότονη και πλήρη καθηµερινότητά της κι επιζητά την ένταση σε κάθε είδους µόδα. Στο πρόσωπο της νεαρής υπαλλήλου στην αντικερί καθρεφτίζεται η απόγνωση (µα και η ελπίδα για µια νέα ζωή) καθώς λέει πως θέλει να ζήσει στο Νεπάλ όπου δεν θα υπάρχουν, επιτέλους, αντίκες, ενόσω ο Τόµας αναζητά κάτι το διαφορετικό µέσα στο µαγαζί (ώσπου αγοράζει µια µεγάλη ξύλινη προπέλα). Αντίστοιχα, ο πιο ηλικιωµένος υπάλληλος αντιµετωπίζει τον Τόµας µε απαξίωση θεωρώντας ενδόµυχα πως ένας νέος δεν µπορεί να σεβαστεί και να µεταχειριστεί όπως του αρµόζει ένα αντικείµενο που συµβολίζει την προηγούµενη γενιά. Σε επόµενη σκηνή, ο Τόµας όντας στο κοινό κατά τη διάρκεια µιας συναυλίας γραπώνει το µπράτσο της κιθάρας του συγκροτήµατος (το απόλυτο έπαθλο, το ιερό δισκοπότηρο της hip νεολαίας που αποθεώνει τα είδωλά της) ενώ µόλις καταφέρνει να ξεφύγει από τον «χείµαρρο» των φαν που τον κυνηγούν µε σκοπό να του αρπάξουν το λάφυρο, το πετάει στα σκουπίδια – στη σύγχρονη εποχή, στη λογική της νεολαίας, οι αξίες συνεχώς επαναπροσδιορίζονται : αυτό που έχει σήµερα σηµασία µπορεί σε πέντε λεπτά να είναι ευκαταφρόνητο. Αυτοί οι νέοι χτίζουν, συνεπώς, έναν δικό του κόσµο µε ένα sui generis αξιακό σύστηµα στο οποίο τον ρόλο του «χρυσού µοσχαριού» παίζουν τα ναρκωτικά, η µουσική και οι παραισθήσεις που δηµιουργούνται. Χαρακτηριστική ατάκα ενός µοντέλου που κατά τη διάρκεια ενός έκφυλου πάρτυ µαριχουάνας ο Τόµας θα την ρωτήσει «Εσύ δεν θα πήγαινες στο Παρίσι;» ενώ αυτή θα απαντήσει κάνοντας µια τζούρα «Είµαι στο Παρίσι».
Ως βασικό στοιχείο (και σφραγίδα) της σκηνοθεσίας του θεωρείται το αξίωµα πως τα τοπία δεν αποτελούν απλώς ντεκόρ αλλά ουσιαστικά προέκταση του ψυχισµού των ηρώων και καθρέφτες της προσωπικότητας και των συναισθηµάτων τους. Έτσι, ο Αντονιόνι επιλέγει το αστικό Λονδίνο ως χώρο εξέλιξης της ιστορίας του, το οποίο όµως παρουσιάζεται σχεδόν κατ’εξοχήν µέσα από την ιδιαίτερη κινηµατογράφηση των πάρκων του. Πιο συγκεκριµένα, διαλύοντας παντελώς την έννοια του «άξονα», επιδίδεται σε ένα παιχνίδι καδραρισµάτων, ενώ µέσα από συνεχόµενες αλλαγές των γωνιών λήψης και µε τη χρήση µακρινών πλάνων, αποδίδει την απαραίτητη εκείνη αίσθηση αποστασιοποίησης (µεταξύ του ήρωα και του περιβάλλοντος). Στους ανοιχτούς χώρους, η έλλειψη µουσικής είναι έκδηλη καθώς ο µόνος ήχος που ενίοτε διαταράσσει την αρµονία της σιωπής του τοπίου είναι κάποιο κελάηδισµα, κάποιο θρόισµα. Με την ίδια λογική, στα εσωτερικά πλάνα στο στούντιο του Τόµας, κυριαρχούν, όπως είναι φυσικό λόγω της δουλειάς του, τα τζάµια, οι καθρέφτες και τα πολύχρωµα υφάσµατα. Χρησιµοποιώντας τη δύναµη του χρώµατος, ο Αντονιόνι δείχνει τον έντονο διαχωρισµό µεταξύ του φυσικού περιβάλλοντος και της χρωµατικής του µονοτονίας και των εσωτερικών χώρων όπου δρουν τα άτοµα· αντίθετα προς το «κανονικό», τα δωµάτια και οι τσιµεντένιοι τέσσερεις τοίχοι τους γίνονται το σύγχρονο φυσικό περιβάλλον, γίνονται το µόνο δυνατό µέρος όπου µπορεί κάποιος να ξεφύγει από την ανία. «Σταµάτα αυτά τα πουλιά» θα φωνάξει ο Τόµας σε µια στιγµή απελπισίας (κατά την οποία ακούγονται κελαηδίσµατα µες στο σπίτι).
Έχοντας σκιαγραφήσει µε αρκετά δηκτικό τρόπο την εποχή του, ο Αντονιόνι, θέλοντας να αναφερθεί και στην σεξουαλική απελευθέρωση των γυναικών που έλαβε χώρα την ίδια περίοδο, σοκάρει το ευρωπαϊκό κοινό µε το πρώτο full frontal γυµνό, στην σκηνή του οργίου όπου ο Τόµας επιδίδεται σε «παιχνιδιάρικο» τρίο µε δυο κοπέλες πάνω σε ένα τεράστιο µοβ χαρτί (που χρησιµοποιείτο ως φόντο για τις φωτογραφίσεις). Η παραφιλολογία για την εν λόγω σκηνή και οι συζητήσεις για το κατά πόσον φαίνεται ξεκάθαρα η ηβική περιοχή των κοριτσιών εκτόξευση την δηµοτικότητα της ταινίας στα ύψη, προκαλώντας παράλληλα ποικίλες αντιδράσεις.
Δεν είναι όµως τυχαία η αποστροφή του Τόµας προς τον περίγυρό του (και η πρωτοφανής περιφρόνησή τους προς τα καλλίγραµµα µοντέλα που τον περιβάλλουν καθηµερινά). Ο Ιταλός σκηνοθέτης δεν επιλέγει απερίσκεπτα το Λονδίνο του ’60 στην πρώτη του µη ιταλόφωνη ταινία– θέλει να ασκήσει την κριτική του απέναντι σε αυτή τη νέα νοοτροπία-κατεστηµένο, σε αυτό που ονοµάστηκε “swinging London”, ένα φαινόµενο µε νεανικό χαρακτήρα, που εξέφραζε κυρίως τις µικρότερες ηλικίες κι έδινε έµφαση σε ο,τι
Όσον αφορά τον Τόµας και το µυστήριο του φόνου που έρχεται να τον ξεκουνήσει από την βαρετή ζωή του, ο Αντονιόνι φαίνεται πως έχει διάθεση να µπερδέψει όχι µόνο τον ήρωά του, αλλά και τους θεατές του. Προµηνύοντας ήδη από την αρχική σκηνή 34
JUMPCAT
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
(κατά την οποία µια οµάδα µίµων του ζητάνε τα λεφτά του) το παιχνίδι των ψευδαισθήσεων που επικρατεί στο µυαλό του Τόµας, ο Ιταλός auteur υπογραµµίζει την προαναφερθείσα αντίληψή του για την έννοια της αλήθειας. Παρατηρώντας ο Τόµας, από τις αρχές ακόµα της ταινίας, τον πίνακα του ζωγράφου φίλου του ο οποίος χαρακτηριστικά λέει πως όσο περισσότερο τον κοιτάει τόσο πιο πολλές µορφές, όπως ένα πόδι, φαίνεται πως ξεπηδούν από τον καµβά, µας γίνεται µια µεταφορά για το πώς ο ίδιος ο πρωταγωνιστής θα χαθεί µέσα στην ίδια του την οργιαστική φαντασία και τα δηµιουργήµατά της (µοιραία συνέπεια της ανίας που τον κατατρέχει) και πως, από το πουθενά θα αρχίσουν να εµφανίζονται πράγµατα και καταστάσεις, για το πώς, τελικά, η ίδια του η δίψα για κάτι συνταρακτικό θα γεννήσει πλαστές «πραγµατικότητες». Η στιχοµυθία «-Ας µην τα χαλάσουµε όλα, µόλις γνωριστήκαµε. -Όχι, δεν έχουµε γνωριστεί. Δεν µε έχεις δει ποτέ σου.» που ανταλλάσσει ο Τόµας µε την γυναίκα που διεκδικεί τις φωτογραφίες του θα αποτελέσει τον διαρθρωτικό αρµό ώστε να µπορέσει να υποψιαστεί ο θεατής πως ό,τι βλέπει δεν αποτελεί παρά κύηµα της φαντασίας του φωτογράφου. Σε κάθε µεγέθυνση του καρέ ο Τόµας έρχεται αντιµέτωπος και µε µια καινούργια έκπληξη. Προσπαθώντας να συνδυάσει τα γεγονότα βασιζόµενος στις µνηµονικές του ανακλήσεις και τις φωτογραφικές αποτυπώσεις, ο πρωταγωνιστής φαίνεται πως επιλέγει να εµπιστευθεί την «µηχανική µνήµη» της φωτογραφικής, το «φαίνεσθαι», το οφθαλµοφανές που βρίσκεται µπροστά στα µάτια του, παρά να στηριχθεί στο προσωπικό του βίωµα. Ο ίδιος,
λοιπόν, θα λέγαµε πως επιλέγει να χαθεί ακόµα περισσότερο σε αυτόν τον λαβύρινθο, ίσως επειδή βρίσκει έτσι έναν τρόπο να ξεφύγει από την καθηµερινότητά του. Τον βλέπουµε να τρέχει από τον σκοτεινό θάλαµο όπου εµφανίζει τα blow-ups του ως τις φωτογραφίες που έχει ήδη κρεµάσει στο σαλόνι και σε αυτό ακριβώς το σηµείο αποφασίζει ο Αντονιόνι να γυρίσει ένα «κλικ» ακόµη τον διακόπτη του σασπενς · θέλοντας, σαφώς, να καταδείξει πως όπως η ταινία παίρνει έναν πιο breathtaking ρυθµό, έτσι και η ζωή του Τόµας αυξάνει τις ταχύτητές της. Τέλος, η καταλυτική τελευταία σκηνή όπου το βανάκι των µίµων εµφανίζεται πάλι στον δρόµο του Τόµας και αυτοί ξεκινούν ένα ιδιότυπο παιχνίδι τέννις-παντοµίµας στο οποίο λείπουν και η µπάλα και οι ρακέτες, θα αποτελέσει το αποκορύφωµα της δηµιουργίας του Αντονιόνι. Εκπροσωπώντας το χάος, οι µίµοι θα αφυπνίσουν τον Τόµας, αναγκάζοντάς τον να επαναπροσδιορίσει τη θέση του στο χώρο και το χρόνο. Παρόλαυτα, εν τέλει, κανείς δεν µπορεί να είναι σίγουρος για την ερµηνεία του τέλους · καθώς το «αντονιονικό» σύµπαν έχει πλέον µπλέξει πραγµατικότητα και φαντασία ο Τόµας φαίνεται πως αφήνει τον, µέχρι την στιγµή εκείνη, κόσµο του για να µεταβεί στον αντίθετό του – ποιος όµως µπορεί να αποφανθεί ποιό είναι το αντίθετο του πραγµατικού, όταν στους ορισµούς του Αντονιόνι η πραγµατικότητα συνάδει µε την φαντασία;
35
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΝΙ
ΜΠΙΓΚ ΧΙΤ ελληνικό φιλµ νουαρ από τον Κάρολο Ζωναρά
ΤΗΣ ΜΑΡΙΛΕΝΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ http://to-see-nema.blogspot.gr maloulito@gmail.com Πηγή: www.cine.gr
Μέσα στη νύχτα ο αστυνόµος Φαρµάκης (Σπύρος Μπιµπίλας) αυτοκτονεί κι η σύζυγός του, προτού ειδοποιήσει την αστυνοµία, καλεί τον Μάικ Βαρδακαστάνη (Άλεξ Σπυρόπουλο). Όταν η αστυνοµία καταφθάνει, ο επικεφαλής της οµάδας, υπαστυνόµος Αριστείδης Κορµάς (Μελέτης Γεωργιάδης), αποφαίνεται ότι πρόκειται για βέβαιη αυτοκτονία. Τα στοιχεία όµως που του εµφανίζονται στην πορεία τον κάνουν να πιστέψει ότι πίσω από τον θάνατο του Φαρµάκη κρύβεται ένα µεγάλο µυστικό που συνδέει το οργανωµένο έγκληµα και το αστυνοµικό σώµα. Μπορεί ένας άνθρωπος µόνος του ν' αποδώσει δικαιοσύνη;
Με τον όρο "νουάρ" να το προσδιορίζει και τ' όνοµα του Fritz Lang να το χαρακτηρίζει, το εγχείρηµα µοιάζει ταυτόχρονα σαγηνευτικό και ριψοκίνδυνο, διχάζοντας το σινεφίλ κοινό για το κατά πόσο η σύγχρονη µεταφορά µπορεί να είναι επιτυχηµένη. Παρά τις όποιες επιφυλάξεις όµως, αποδεικνύεται ότι το "Μπιγκ χιτ" του Κάρολου Ζωναρά δεν θα µπορούσε να είναι καλύτερο, καθώς όντας καλά µελετηµένο, εκπλήσσει ευχάριστα. Έτσι λοιπόν παίρνοντας ως δεδοµένο ότι η κοινωνία από την περίοδο της άνθισης του νουάρ έχει αλλάξει σε µεγάλο βαθµό, κάποιες σεναριακές προσαρµογές κρίνονται απαραίτητες. Αφενός οι χαρακτήρες που παρουσιάζονται επί της οθόνης, διαφέρουν κατά πολύ από τους σηµερινούς νεοέλληνες. Αν εξαιρέσει κανείς τον χαρακτήρα του έντιµου αστυνοµικού, αλλά κι
Εξήντα χρόνια µετά την "Μεγάλη κάψα" του Fritz Lang, ένα ελληνικής παραγωγής remake πραγµατοποιεί την έξοδό του στις εγχώριες κινηµατογραφικές αίθουσες. 36
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΝΙ
αυτόν της µαύρης χήρας, όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα είναι αδύνατον να εµφανιστούν µε την ιδιοσυγκρασία του '50. Βέβαια από την άλλη, η όποια παραλλαγή των κύριων χαρακτηριστικών των δευτερευόντων ηρώων, µπορεί να παραπέµψει περισσότερο στο σήµερα, αλλά δύναται να διαστρεβλώσει τα πρόσωπα και την πλοκή. Γι' αυτό το λόγο συνεπώς, οι όποιες αλλαγές πραγµατοποιούνται, παρουσιάζονται µέσα από µια χιουµοριστική διάθεση, κάτι που όχι µόνο επιτρέπει στον σκηνοθέτη µια ελευθερία κινήσεων, αλλά δίνει στον θεατή την ευκαιρία ν' απολαύσει το θέαµα χωρίς να επιζητά την ταύτιση. Αφετέρου, ο τρόπος µε τον οποίο είναι δοµηµένη η σηµερινή κοινωνία καθιστά το κωµικό στοιχείο απαραίτητο συστατικό για την επιτυχή πρόσληψη ενός αστυνοµικού έργου, κάτι που για το κοινό των παλαιότερων εποχών δεν ήταν αναγκαίο.
Αυτό όµως που κερδίζει τον θεατή και κάνει το έργο να ισορροπεί και να µην χάνεται στην ελευθερία που του προσφέρει η έλλειψη ενός κώδικα Hays, αλλά κι η σάτιρα που ασκεί, είναι το γεγονός ότι τεχνικά βρισκόµαστε απέναντι σ' ένα άρτιο φιλµ νουάρ που τηρεί όλους του κανόνες του είδους. Η εικόνα του είναι ασπρόµαυρη, η παρουσία της femme fatale εµφανής, οι σκιές κυριαρχούν, οι φωνές κι οι ήχοι, όπως σε όλες τις ταινίες της εποχής, έχουν "πατηθεί" µε έξοχο τρόπο από πάνω κι η εσωτερική σύγκρουση στην οποία βρίσκεται µοιραία ο ακέραιος χαρακτήρας του πρωταγωνιστή, δεν θα µπορούσε να παρουσιαστεί καταλληλότερα. Η επιλογή της χρήσης του voice off, κατά το οποίο δίνονται οι αυτονόητες για τον παλιό, αλλά πρωτόγνωρες για τον νέο θεατή πληροφορίες
37
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΝΙ
για τον χαρακτήρα του πρωταγωνιστή, αποδεικνύεται ευφυέστατη και κερδίζει σύσσωµο το κοινό, καθώς αποτελεί ακόµα µια προσθήκη του Ζωναρά στην πρωτότυπη εκδοχή. Εν κατακλείδι, το "Μπιγκ χιτ" του Κάρολου Ζωναρά δεν παραπέµπει µόνο στον αγγλικό τίτλο της "Μεγάλης κάψας" του Fritz Lang, αλλά τηρεί όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές για ν' αποτελέσει ένα big hit (µεγάλη επιτυχία) της ελληνικής κινηµατογραφίας. Όντας τεχνικά άρτιο, κερδίζει τις εντυπώσεις του σινεφίλ κοινού, αλλά µέσω του κωµικού του στοιχείου καταφέρνει να κεντρίσει το ενδιαφέρον των θεατών των πιο ανάλαφρων ταινιών. Σίγουρα δεν γίνεται να εξισώσουµε την "Μεγάλη κάψα" και το "Μπιγκ χιτ", η προσπάθεια όµως έχει στεφθεί από επιτυχία, καθώς καταφέρνει ν' αποτελέσει µια πολύ καλή πρόταση για όλον τον κόσµο.
38
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΝΙ
39
JIVE
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
MOTORPSYCHO ένα από τα πιο σηµαντικά σχήµατα από τη Σκανδιναβία
TOY JIM VER jim.a.ver@gmail.com www.jimver.net
Την εποχή της µεγάλης ύφεσης στην Αµερική, γύρω στο 1930, οι ιδιοκτήτες κινηµατογράφων, σκέφτηκαν ότι το να προβάλουν δυο ταινίες στην τιµή της µιας, αύξανε τα κέρδη τους. Ο τρόπος αυτός ονοµαζόταν “Double Bill”. Το πρόγραµµα αποτελούνταν από προβολή trailer στην αρχή, ένα newsreel στη συνέχεια και µετά ένα cartoon ή µια ταινία µικρού µήκους προλόγιζαν µια ταινίας µικρής παραγωγής, τη λεγόµενη B movie. Μετά από ένα διάλειµµα το πρόγραµµα ολοκληρωνόταν µε την προβολή της ακριβής παραγωγής (A movie). Αυτός ο τρόπος προσέλκυσης θεατών στις αίθουσες ήταν τόσο διαδεδοµένος που οι εταιρίες παραγωγής άρχισαν να δηµιουργούν B movies ειδικά γι αυτό το σκοπό. Με αυτό τον τρόπο ο Αµερικάνος παραγωγός και σκηνοθέτης Russ Meyer, βάπτισε τρία µουσικά σχήµατα. Ως µέρος ενός “Triple Bill” που είχε δηµιουργήσει, οι “Mudhoney” πήραν το όνοµά τους από την πρώτη ταινία, οι “Faster, pussycat! Kill! Kill!” από τη δεύτερη και οι Νορβηγοί “Motorpsycho” από την τρίτη. Έτσι στα τέλη της δεκαετίας του 1980, δηµιουργήθηκε ένα από τα πιο σηµαντικά σχήµατα από τη Σκανδιναβία.
Το group ιδρύθηκε το 1989 και από τότε έχει αλλάξει αρκετές φορές µέλη µε τους Hans Magnus Ryan (κιθάρα, φωνητικά) και τον Bent Saether (µπάσο, φωνητικά) να µένουν σταθεροί στις θέσεις τους. Η δεκαετία που ακολούθησε ήταν εκπληκτικά παραγωγική για την µπάντα η οποία κυκλοφορούσε σχεδόν ένα album κάθε χρόνο. Η σηµαντικότερη στιγµή τους ήρθε όµως το 2006 µε το album Black Hole/Black Canvas και της διθυραµβικές κριτικές µε τις οποίες το δέχθηκαν. Το τελευταίο τους album “Heavy Metal Fruit” είναι το πρώτο album το οποίο έχτισαν µε εξωτερικό παραγωγό και το τρίτο τους µέσα σ’ ενα διάσηµα δυο χρόνων. Η λίστα µε τα EP, τις συνεργασίες, τα live album και τα singles ξεχειλίζει και συµπληρώνει άριστα αυτή των studio album. Καθώς φαίνεται να παίρνουν µια µικρή ανάσα τώρα, εµείς βρισκόµαστε στην αναµονή της επόµενης κυκλοφορία τους.
Μεγάλη εισαγωγή για να καταλήξει κανείς στο όνοµα ενός συγκροτήµατος, αλλά κατά τη γνώµη µου κατάλληλη για να δέσει µε τη µουσική που παίζουν, µπλέκοντας επιτυχηµένα τη Jazz, το psychedelic rock, το progressive µε τις metal ίσως ρίζες τους. Κάπως έτσι δεν θα µπορούσε ο τρόπος που επέλεξαν να το ονοµάσουν όλο αυτό να είναι κάτι απλό.
40
JIVE
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
Οι Motorpsycho είναι:
Bent Sæther — lead vocals, bass, guitars, keyboards, drums (since 1989) Hans Magnus "Snah" Ryan — lead guitars, vocals, keyboards, mandolin, violin, bass (since 1989) Kenneth Kapstad — drums, keyboards, vocals (since 2007)
41
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
42
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
43
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
44
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
45
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΕΝΗΧΟΡΙΑ
IN PARIS Yiorgos Psihoyios
ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΟΥ ΕΞΗΝΤΑΡΗ http://thodorosexintaris.blogspot.gr/ t_exintaris@yahoo.com
Τέλη του 2006 - αρχές του 2007 ήταν απ’ όσο θυµάµαι όταν κυκλοφόρησε ο πρώτος δίσκος του Γιώργου Ψυχογιού και από τότε άλλοι δύο δίσκοι υπάρχουν στο ενεργητικό του µέχρι σήµερα, µε χαρακτηριστικά τους καλούς µουσικούς και τις ωραίες µελωδίες. Το πιάνο ήταν το κεντρικό όργανο στις τρεις δουλειές αυτές, κάτι που έρχεται να αλλάξει σε αυτόν, τον τέταρτο δίσκο του.
κάποιες µόνο από τις συνεργασἰες τους αφού στη jazz ειδικά οι µουσικοί παίζουν πολύ συχνά µεταξύ τους µε διάφορα σχήµατα. Και ο Δηµήτρης Παπαδόπουλος στην τροµπέτα δίνει το παρών, ο Γιώργος Ξανθάκος στο τενόρο σαξόφωνο και ο Γιάννης Κασέτας στο άλτο –ένα πολύ µεγάλο ταλέντο – και ο Βαγγέλης Παρασκευαϊδης δηµιουργεί µια άλλη ατµόσφαιρα µε το βιµπράφωνο και τη µαρίµπα του. Ιδιαίτερη µνεία για τον µουσικό που ακούει στο όνοµα Σώλης Μπαρκή· τα παιξίµατά του έχουν πάντα ενδιαφέρον, δίνουν χαρακτήρα στα κοµµάτια, κάτι που γίνεται για παράδειγµα στο “Orfeo Negro” έντονα, µε το πρώτο µέρος µόνο µε κρουστά να µας εισαγάγει εξόχως στο Βραζιλιάνικο κλίµα πριν το κύριο θέµα και στη συνέχεια και πάλι, µόνο µε κρουστά, κλείνει το κοµµάτι.
Ο δίσκος «Yiorgos Psihoyios In Paris» έχει όντως έναν παριζιάνικο αέρα. Ήδη από το πρώτο κοµµάτι είναι εύκολα αντιληπτό καθώς είναι ένα manouche µε τίτλο “Manouche Mamma”, µια σύνθεση του ίδιου του Ψυχογιού. Παρ’ όλ’ αυτά στο δίσκο περιλαµβάνονται λίγες δικές του συνθέσεις· ακούγονται πολλές γνωστές συνθέσεις όπως το “Dance Me To The End Of Love”, το “Autumn Leaves”, το “How Insensitive”, το “Orfeo Negro”, το “Moon River”. To κεντρικό όργανο είναι πλέον το ακορντεόν και µε περηφάνια αναγράφεται πως χρησιµοποιεί ένα από τα καλύτερα ακορντεόν του κόσµου (Siwa and Figli). Όπως λέει και ο ίδιος στον δίσκο αυτό θέλει να εκφράσει και να µοιραστεί µε τους ακροατές του δίσκου ένα από τα όνειρα της παιδικής του ηλικίας: την µαγεία του ακορντεόν µέσω της jazz.
Σε γενικές γραµµές ο δίσκος περιγράφεται από τον τίτλο. Είναι ξεκάθαρη η προσπάθεια να δοθεί µια γαλλική αίσθηση στον ήχο και µάλιστα της Γαλλίας του ’50 και του ’60. Ένα ευχάριστο αποτέλεσµα που σε ταξιδεύει πολλά χρόνια πίσω κρατώντας όµως και τις σωστές αναλογίες. Το ακορντεόν προσφέρεται για µια τέτοια επιστροφή αφού έχει συνδεθεί στενά µε τον ήχο και το συναίσθηµα των γαλλικών τραγουδιών ακόµα και πριν από τις δεκαετίες αυτές. Η νοσταλγική διάθεση του “Autumn Leaves” (την οποία έχει έτσι κι αλλιώς το κοµµάτι, αλλά είναι πιο έντονη εδώ από την γενικότερη ενορχήστρωση και ακόµα περισσότερο από τη γλυκειἀ χρήση µικρής οµάδας εγχόρδων), η πολύ ενδιαφέρουσα εκδοχή του “Dance Me To The End Of Love”, το απρόσµενο φλάουτο στο “Uno Dollaro Bucato” αφήνουν τέτοιες ακριβώς εντυπώσεις. Εξαιρετικές στιγµές του δίσκου, µια ζωηρή και ρυθµική «νύχτα στην Τυνησία» (Night In Tunisia) και από την
Οι µουσικοί που συµµετέχουν στο δίσκο είναι βεβαίως… του χώρου. Από τους πρώτους αναγραφόµενους µουσικούς, στο πρώτο κοµµάτι δηλαδή, βρίσκουµε τον Νίκο Τερζάκη στις κιθάρες και τον Χρήστο Ασωνίτη στα τύµπανα, µε άλλα λόγια τα 2/3 των Jazz On T.A.P. Στη συνέχεια βλέπω τον Περικλή Τριβόλη στο κοντραµπάσο και τον Αποστόλη Λεβεντόπουλο στις κιθάρες και πάλι τα 2/3, των Prime Time Trio. Είναι προφανές βέβαια πως αυτές είναι
46
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΕΝΗΧΟΡΙΑ
άλλη ένα “Moon River” πανέµορφο µε τρία όργανα µόνο: ένα χαλαρό αλλά ουσιαστικό κοντραµπάσο και το ακορντεόν και το βιµπράφωνο πολύ ευγενικά να παίζουν τη µελωδία. Το manouche που ανοίγει και κλείνει το δίσκο συνδέει εύστοχα το τότε µε το τώρα λόγω της επιστροφής της «µόδας» του manouche ή gypsy swing. Ένας easy listening jazz δίσκος, µε γαλλικές αναφορές και τη µατιά ενός πολύ καλού µουσικού, του Γιώργου Ψυχογιού.
Ακούτε: και 90,4 Αριστερά στα fm: Τετάρτη 21.00-23.00 και Κυριακή 19.00-21.00
47
SHOWCASE
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
10 ΧΡΟΝΙΑ GAGARIN: ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΡΟΚ ΤΗΣ ΔΩΡΑΣ ΚΟΡΟΒΕΣΗ thkorovesi@gmail.com
Από κάποτε που ακούγαµε όµορφα λόγια – υπήρχαν τότε τραγούδια µε όµορφα λόγια – και προσπαθούσαµε κι εµείς να γράψουµε.
Το Gagarin 205 (Λιοσίων 203-205) γιορτάζει τα δέκα του χρόνια δυναµικής παρουσίας στην Αθήνα µε µια σειρά από σπουδαίες συναυλίες στις 27, 28 και 29 Μαρτίου. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη, οι πόρτες ανοίγουν στις 20:00 και το live ξεκινά στις 20:30.
ΟΣΑ Μ'ΕΜΑΘΕΣ ΝΑ ΚΡΙΝΩ Κι έσερνες τα κουπιά µάθαινα λόγια απέξω για να 'χω ρόλους για να παίξω.
ΤΕΤΑΡΤΗ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ
Στις τυχάρπαστες εµπνεύσεις ακουµπώ νωχελικά και σταµατώ το µυαλό ξενυχτισµένο και στενό.
Θάνος Ανεστόπουλος Μανώλης Αγγελάκης & Τα Θηρία Λόλεκ Grain Ευθύµης Κούρτης
Και σ' αγαπάω µ' αυτή τη δύναµη την άδεια και παλιά σε µυρίζω στους καπνούς και στα ποτά σε ανοίγω στα βιβλία και σε κλείνω σε κουτιά Και πόσες µέρες και αιώνες και στιγµές πόσες ατέλειωτες κρατηµένες αναπνοές όταν µ' αφήνεις
ΠΕΜΠΤΗ 28 ΜΑΡΤΙΟΥ Ρόδες United The Boy Άγγελος κυρίου Κτίρια τη νύχτα Neon ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29 ΜΑΡΤΙΟΥ DJ Anarxx Lost Bodies Οδος 55 Felizol Surfer Christ & Γκρίνιες
Ποιος µπορεί να το πει ότι σε χάνω όταν σε φτάνω µε χίλια βήµατα µέσα σε κύµατα και µες στα χέρια σου δυο θάλασσες να πιω θα µε σκοτώσει µόνο εκείνο το γλυκό απελπισµένο σου αντίο.
48
SHOWCASE
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
49
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΝΑ ΠΑΣ
ΤΑ ΣΤΕΚΙΑ υπάρχουν ακόµη
ΤΗΣ ΧΛΟΗΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΟΥ cloelikos@gmail.com
Θυµάµαι, στα νιάτα µου, δεν ήταν της µόδας οι χίπστερ. Εµείς ως πιτσιρίκες στα 16 µας, γοητευόµασταν από κάτι περίεργους τύπους µε λίγες τζίβες, σαλβάρια και κινηµατικές ιδέες [καθότι, εκείνη την εποχή, οι φοιτητές ήταν στους δρόµους]. Μετά, βέβαια, το ρεύµα της εναλλακτίλας σταµάτησε να επικυριαρχεί, και όλοι γυρίσανε σπίτια τους. Όλοι; Όχι και όλοι! Υπάρχουν ακόµα µπαρ στην Αθήνα µε ενδιαφέροντες ανθρώπους. Μπαρ µε γλυκιά εναλλακτική ατµόσφαιρα. Στο Θησείο και στα Πετράλωνα, την πατρίδα της εναλλακτίλας, γιατί ποτέ δε χορτάσαµε τους ερωτευµένους µε την Ικαρία και τις Μικρές Κυκλάδες. Αναζητώντας στέκι στο Θησείο, περπατώντας την Ηρακλειδών, βρέθηκα στο ηµιυπόγειο µπαρ Αλουστίνες. Το όνοµά του χρησιµοποιείται στη Σύµη για να κατονοµάσει τις νεράιδες του Αυγούστου – κίνητρο νούµερο 1. Βρίσκεται απέναντι από το φοβερό βιβλιοπωλείο Λεµόνι – κίνητρο νούµερο 2. Κυρίαρχα όµως είναι ένα φοβερά όµορφο µπαρ, µε απίστευτο φωτισµό, µουσική περίεργη αλλά ορθά πλαισιώνουσα, φτηνά σχετικά ποτά και απίστευτο κόσµο. Κινείται στη λογική του 7 Jokers αλλά σε χαµηλότερους ρυθµούς, καθώς ενδείκνυται για ραντεβού ή παρεϊστικη φάση. Στην Ακάµαντος, λίγο παραδίπλα, βρίσκεται το Καφενείο Θησείο. Απολαµβάνεις ήλιο, πίνεις σωστό καφέ, ζεις στην όµορφη πλευρά της Αθήνας. Κι αν βαρεθείς, ξεκίνα προς Πετράλωνα. Στο 21 της Τριών Ιεραρχών βρίσκεται το 6 (Συντροφιά Θησείου), γεµάτο περίεργους µαλλιάδες και ιδιαίτερη διακόσµηση [όπου δεις βιβλία σε µπαρ, είσελθε!], µε φτηνά ποτά για µεγάλες νύχτες. Επίσης, για το trend των ηµερών, ακολουθεί λογική fair trade και ενισχύει κυρίως µικρούς συνεταιρισµούς – δοκίµασε τη ρακή!
50
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΝΑ ΠΑΣ
Συνεχίζοντας τη βόλτα, στην καρδιά των Πετραλώνων [Τρώων και Αιολέων] βρίσκεται ο Σαλός [=τρελός] Λαγός. Σάλεψα. Εδώ τρως. Αράζεις, πίνεις µπύρες και τσιπουράκια, και τρως. Μεγάλος κατάλογος, µεγάλες µερίδες, φοβερές τιµές. Πατατοσαλάτα µε πορτοκάλι, ντολµαδάκια µε σταφίδες, ό,τι χωράει ο νους σου, µε µέση τιµή πιάτου [ακόµα και πιάτου µε 6-7 πανσέτες] τα 4 ευρώ. Φυσικά, ο κόσµος του µαγαζιού είναι σε κέφι, η διακόσµηση είναι σπιτική, διατίθενται βιβλία προς πώληση, υπάρχει ζωή εντός. Και µαγαζιά που ούτε να σε εµπαίξουν θέλουν, ούτε να σε απωθήσουν από την επάνοδό σου σε αυτά.
Εναλλακτικές εναλλακτικές στην περιοχή υπάρχουν πολλές. Το Λουξ, στο νο. 12 της Θεσσαλονίκης, µε καρέκλες στον πεζόδροµο, χρώµατα και, αν είσαι τυχερός, παρέες µουσικών που αράζουν µε τις κιθάρες τους. Η Βραζιλιάνα και γενικά όλα τα µαγαζιά της πλατείας Μερκούρη, µε ένταση, αλλά και καθαρά πρόσωπα, χωρίς τη µουντίλα της Αθήνας. Απέναντι στα σκυφτά urban παιδιά, η εναλλακτίλα ζει µέσα µας και στις όµορφες περιοχές της πόλης µας. Ζει στο όνειρο του επόµενου καλοκαιριού, στη διαρκή αναζήτηση του δίκιου µας, της τέχνης µας, της γωνιάς µας, του ανθρώπου µας.
Για το επόµενο καλοκαίρι, λοιπόν, οι ακόλουθοι στίχοι του Νερούδα: “Ολη τη νύχτα κοιµήθηκα µαζί σου κοντά στη θάλασσα, στο νησί. “Ησουν άγρια και γλυκιά ανάµεσα στην ηδονή και στον ύπνο ανάµεσα στη φωτιά και στο νερό. […] Κοιµήθηκα µαζί σου και ξύπνησα µε το στόµα σου βγαλµένο από τον ύπνο να µου δίνει τη γεύση από τη γη, από τη θάλασσα, από τα φύκια, από το βάθος της ζωής σου, και δέχτηκα το φιλί σου µουσκεµένο από την αυγή σαν να έφθανε από τη θάλασσα που µας περιβάλλει. Από το «Η νύχτα στο Νησί» Πάµπλο Νερούδα Eικονογράφηση: Ντίνος Καψάλας Dinerror86@gmail.com
51
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΦΩΝΟΡΑΣΗ
ΦΩΝΟΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ elenqmdt@gmail.com
ΔΕΥΤΕΡΑ 24/03
ΤΡΙΤΗ 25/03
ΤΕΤΑΡΤΗ 26/03
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
21:00 Δραματική: The Messenger (ALPHA)
22:15 Ντοκιμαντέρ: Immersion: Bουτιά Σε Μια Μεγάλη Πραγματικότητα (ANT1)
23:00 Δραματική: The Reader (MEGA)
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
21:00 Ελεύθερη Εκπομπή: Κερί και Λιβάνι! (Αθήνα 98.4)
15:00 - 17:00 ΛΥΚΟS JUKEBOX (CR Web Radio)
22:00 Ξένη & Ελληνική Έντεχνη Μουσική: Ονειροπαγίδα (musicradio.gr)
22:00 Ξένη & Ελληνική Έντεχνη Μουσική: Ονειροπαγίδα (musicradio.gr)
Eικονογράφηση Στέργιος Ρουμελιώτης // KURO - kurotrash@gmail.com
52
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΦΩΝΟΡΑΣΗ
ΠΕΜΠΤΗ 27/03 ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
-
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 28/03
ΣΑΒΒΑΤΟ 29/03
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
-
-
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
22:00 Ξένη & Ελληνική Έντεχνη Μουσική: Ονειροπαγίδα (musicradio.gr)
22:00 Ξένη & Ελληνική Έντεχνη Μουσική: Ονειροπαγίδα (musicradio.gr)
00:00 Ροκ: I Wanna Rock (Atlantis 105.2)
53
ΚΥΡΙΑΚΗ 30/03 ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
23:15 Ιστορική-Εποχής: Elizabeth (STAR)
COMIC
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
54
COMIC
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
ΤΟΥ ΝΤΙΝΟΥ ΚΑΨΑΛΑ Dinerror86@gmail.com
55
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
56
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
57
ΛΥΚΟS 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013
58 WWW.LYKOSMAGAZINE.COM