తొలకరి సెప్టెంబర్ 2019

‘=\ø£]

˝À|ü* ù|J˝À¢ 1.

dü+bÕ<äø°j·T+... .......................................................... ¬ø. s¡$

3

dü+|ü⁄{Ï : 8 dü+∫ø£ : 04

2.

e]˝À ‘Ó>∑Tfi¯flj·÷»e÷q´+ .........................düTdæús¡ e´ekÕj·T πø+Á<ä+

6

yÓ\ : 20/`

3.

|ü∫Ã$T]à - yÓ\T¢*¢ Á<ëeD+.......................düTdæús¡ e´ekÕj·T πø+Á<ä+

9

ôdô|+º ãsY 2019 dü+bÕ<ä≈î£ \T

&܈ˆ õ.$.sêe÷+»H˚j·TT\T 4. düV≤ü dü+bÕ<ä≈î£ \T

ìs¡+‘·s¡ ≈£Ls¡>±j·T\ kÕ>∑T ................................ kÂ+<äs¡´, s¡$es¡à 10

5.

‘Ó\+>±D≈£î XÊ|ü+>± e÷s¡TqTqï nÁe÷u≤<é j·TTπsìj·T+ yÓTÆì+>¥ dü»j·T 14

6.

‘Ó\+>±D≤˝À |ü‹Ô |ü+≥ kÕ>∑T`ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\T ...................... ¬ø. s¡$ 17

7.

dü+øå√uÛÑ+˝À e⁄qï #·¬øÿs¡ s¡+>±ìï Ä<äTø√e\dæq u≤<Ûä´‘· πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ì<˚

ø£HïÓ >∑+{Ï s¡$ bò˛Hé: 9912928422 Email: ravi@csa-india.org

dü+bÕ<äø£ es¡+Z

&܈ˆ {Ï.m.$.mdt. s¡|Tüò THê<∏é õ. #·+<Á Xä K‚ sY &܈ˆ õ. sê»X‚KsY mdt. sêyéT| Á kü Õ<é

........................................................... e&˚¶ XÀuÛÑHêÁBX¯«s¡sêe⁄ 21 8.

ø£˙dü eT<äΔ‘·T <Ûäs¡\T ` ˇø£ $X‚¢wüD .................................... ¬ø. s¡$ 24

|ü_w¢ sü Y |Á +æ ≥sY

m+. ©˝≤ | Á kü Õ<é

2019`20 dü+e‘·‡sêìøÏ πø+Á<ä+ Á|üø£{Ï+∫q |ü+≥\

9.

‹|üŒsêE |ü*¢ $‘·Ôq u≤´+≈£î ................................... |ü<äà e+>∑|ü*¢ 35

eTTÁ<Dä

qe´ | Á +æ ≥sY‡, ôV≤’ <äsêu≤<é.

10. Ä‘·àVü≤‘·´ u≤~Û‘· ≈£î≥T+u≤ìøÏ JeH√bÕ~Û Ädüsê............... _. ø=+&É˝Ÿ 36

$esê\≈£î

m&ç≥sY, ‘=\ø£] 12-13-485/5, Nagarjuna Nagar, Near by IRIS School, Tarnaka, Secunderabad - 500017

bò˛Hé: 8500783300

11. nqï<ë‘·≈£î n+&É>± ªªøÏkÕHé$TÁ‘·μμ ........................... nq÷wü, uÛ≤s¡Z$ 37 12. eT<ä´ Á|üyêVü≤+ ˝Òì ‘Ó\+>±D sêÁcÕºìï kÕ~Û+#·˝Òe÷...? ......... ¬ø.s¡$ 40 13. ‘Ó\+>±D≤ sêh+˝À eT<ä´ ìùw<Ûä+`dü«j·T+>± $~Û+#·T≈£î+≥Tqï Á>±e÷\T42

www.tolakari.com

ªeT{Ϻ n<äT“¤‘· |ü<ës¡+ú Ä≈£î|ü#÷ ì ˝Àø±ìï ‘·q˝À qT+∫ Ä$wüÿ]+∫+~ eT{Ïºμ ªã‘·T≈£îqT ã‹øÏ+#˚ ì\u…fÒº ø£~*+#˚ ø°\ø£ eT÷\ø£+ eTfÒμº ‘=\ø£]

ªÁ|ü|ü+#·eT+‘ê eT{ϺMT<˚ ø±<ä+fÒ eT{Ϻ eTìwæMT<˚ ì\ã&˚~μ ªeT{Ïìº qeTTà≈£îqï ã‘·T≈£î eT{Ï˝º ÀH˚ bı* nsTTq|ü&ÉT n~ ‘·|Œü ≈£î+&Ü Vü≤‘˚´ #˚dæ+<Óes¡H˚ H˚qT Á|ü•ïkÕÔqTμ 33

ôdô|+º ãsY 2019

dü+bÕ<äø°j·T+...

n+‘ês¡Vü≤dü´y˚T Á|üuTÑÛ ‘·«+ neT\T #˚ùd |ü<øä∏ ±\T, Ä |ü<øä∏ ±\˝À \_›<ës¡T\T, |ü<øä∏ ±\ neT\T e\¢ Ä]úø,£ kÕe÷õø£ s¡+>±\˝À edüTqÔ ï e÷s¡TŒ\T ns¡+ú #˚dTü ø√yê\+fÒ Á|üuTÑÛ ‘·« >∑D≤+ø±\T Á|ü»\ eTT+<äT bÕs¡<sä Ù¡ ø£+>± e⁄+&Ü*. Äj·÷ Á|üuTÑÛ ‘·«XÊK\ yÓuŸôd≥’ ô¢ |’ Á|ü»\+<ä]ø°, ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü˝À n+<äTu≤≥T˝À e⁄+&Ü*. ø±˙, n˝≤+{Ï #ê˝≤ düe÷#ês¡+ Á|ü»\≈£î n+<äTu≤≥T˝À ˝Ò<Tä . ø=ìï kÕ+e‘·‡]ø£ ìy˚~ø£\T ñHêï, n$ Ç+^¢wßü ˝À ñ+&É&+É e\¢ yÓTC≤]{° Á|ü»\≈£î yê{Ï >∑T]+∫ ne>±Vü≤q ñ+&É&+É ˝Ò<Tä . ‘Ó\+>±D≤ e´ekÕj·T s¡+>∑ |ü]dæú‹ì |ü]o*ùdÔ, Ç~ eT]+‘· düŒwüº+>± ns¡úeTe⁄‘·T+~. Á|üuTÑÛ ‘·« ô|<ä\› T, f…ø±ï\J $ìjÓ÷>∑+˝À #ê˝≤ eTT+<äTHêïeTì |ü<˚ |ü<˚ Á|üø{£ dÏ Tü HÔ êï, yêdüeÔ + n+<äT≈£î _Ûqï+>± e⁄+~. yÓuŸ ôd≥ ’ q¢ T m|üŒ{Ïø|£ ü &ÉT, ø=‘·Ô düe÷#ês¡+˝À n+<äTu≤≥T˝À e⁄+#·&+É ˝Ò<Tä . ñqï düe÷#ês¡+ ≈£L&Ü Ç+^¢w˝t À e⁄+≥Tqï~. Jy√\T nsTT‘˚ |üP]Ô>± Ç+^¢w˝t ÀH˚ e⁄+≥THêïsTT. >∑D≤+ø£ ìy˚~ø£\T #ê˝≤ bÕ‘·$. \_›<ës¡T\ $esê\T ø£ì|æ+#·H˚ ø£ì|æ+#·e⁄. eTØ eTTK´+>± e´ekÕj·Ts¡+>∑+ô|’ s¬ ‘’ T· \≈£î, Á>±MTD Á|ü»\≈£î, Á>±MTD ÁbÕ+‘· dæã“+~øÏ, ø±s¡´ø£s\Ô¡ ≈£î, $X‚w¢ ≈ü î£ \≈£î, bÕÁ‹πøj·TT\≈£î düe÷#ês¡+ düŒwü+º >± ø£ì|æ+#·<Tä . sêh kÕúsTT˝À n|ü&É|ü &É÷ yÓ\Te]+#˚ ìy˚~ø£\T ‘·|Œü õ˝≤¢, eT+&É\+, Á>±eT |ü+#êsTTr kÕúsTT˝À düe÷#ês¡+ ø±yê\+fÒ <=s¡øH£ ˚ <=s¡ø<£ Tä .

1. @ Á>±eT |ü+#êsTTr |ü]~Û˝À e÷>±DÏ / yÓT≥º uÛ÷Ñ eTT\T m+‘· $d”sÔ +í¡ ˝À e⁄HêïsTT? 2. Á>±eT |ü+#êsTTr kÕúsTT˝À kÕ>∑T˙{Ï eqs¡T\ ÁøÏ+<ä $d”sÔ +í¡ , esê¸<ëÛ s¡ $d”sÔ +í¡ m+‘·?

3. uÛ÷Ñ ø£eT‘ê\ $d”sÔ +í¡ , uÛ÷Ñ >∑]wüº |ü]$T‹øÏ $T+∫ e⁄+<ë? ˝Àã&ç e⁄+<ë?

4. Á>±eT kÕúsTT˝À ñeTà&ç uÛ÷Ñ eTT\T m+‘· $d”sÔ +í¡ ˝À e⁄HêïsTT? n≥M uÛ÷Ñ eTT\T m+‘· $d”sÔ +í¡ ˝À e⁄HêïsTT? 5. Á>±eT kÕúsTT˝À @ düsπ « q+ãsY˝À yêdüeÔ kÕ>∑T<ës¡T\T (øö\T s¬ ‘’ T· \T) mes¡T? 6. Á>±eT kÕúsTT˝À nôdH’ ¶é uÛ÷Ñ eTT\T bı+~q s¬ ‘’ T· \T m+<äsT¡ ? Ä uÛ÷Ñ eTT\T nHê´Áø±+‘·eTsTT‘˚ ø=qïyê¬ses¡T? 7. Á>±eT kÕúsTT˝À uÛ÷Ñ $T˝Òì ìs¡Tù|<ä\T (e´ekÕj·T ≈£L©\T), >∑T]Ô+|ü⁄ bı+<äì eTVæ≤fi≤ s¬ ‘’ T· \T m+<äs¡THêïs¡T? ‘=\ø£]

4

ôdô|+º ãsY 2019

8. Á>±eT kÕúsTT˝À @ s¬ ‘’ T· @ düsπ « q+ãsY˝À, @ |ü+≥, m+‘· $d”sÔ +í¡ ˝À y˚XÊs¡T? (d”»Hé yêØ>±) 9. Á>±eT kÕúsTT˝À e´ekÕj·T |ü<øä∏ ±\ ($‘·HÔ ê\T, $TwüqT¢, eTÚ[ø£ edü‘T· \T, Á&ç|t ÁdæŒ+ø£s¢ ,Y |ü+~fi¯ófl, s¬ ‘’ T· ;e÷, s¬ ‘’ T· ã+<ÛTä ) \_›<ës¡T\T mes¡T? 10. Á>±eT kÕúsTT˝À @ s¬ ‘’ T· ≈£î, @ |ü+≥≈£î, m+‘· $d”sÔ êíìøÏ, m+‘· |ü+≥ s¡TD+ n+~+~?

11. Á>±eT kÕúsTT˝À @ s¬ ‘’ T· , @ |ü+≥≈£î, m+‘· $d”sÔ êíìøÏ |ü+≥\ ;e÷ #˚sTT+#·T≈£îHêïs¡T? Á|”$Tj·T+ m+‘· #Ó*+¢ #ês¡T? 12. Á>±eT kÕúsTT˝À @ ≈£î≥T+u≤ìøÏ u≤´+≈£î\ qT+&ç ø±*ø£ s¡TD≤\T, nqTã+<Ûä s¡+>±\ s¡TD≤\T n+<ësTT? 13. Á>±eT kÕúsTT˝À md”‡, md”,º _dæ, yÓTHÆ ê]{° s¡+>±\ |ü<øä∏ ±\ qT+&ç mes¡T \_›<ës¡T\T? yê{Ï <ë«sê m+‘· eT+~ JeH√bÕ<ÛTä \T @s¡Œs¡T#·T≈£îHêïs¡T? 14. Á>±eT kÕúsTT˝À @ |ü+≥ ~>∑Tã&ç m+‘· e∫Ã+~?

15. Á>±eT kÕúsTT˝À @ s¬ ‘’ T· ≈£î eT<ä‘Δ T· <Ûsä ¡ n+~+~? @ s¬ ‘’ T· ≈£î n+<ä˝<Ò Tä ?

16. Á>±eT kÕúsTT˝À @ |ü+≥qT, @ yê´bÕ], m+‘· <Ûsä ≈¡ î£ Á>±e÷ìøÏ e∫à ø=+≥THêïs¡T? @ s¬ ‘’ T· ‘·q |ü+≥qT e÷¬sÿ{Ÿ j·÷s¡T≈¶ î£ rdüT≈£îyÓ[fl neTTà≈£îHêïs¡T? Á|üuTÑÛ ‘·«s¡+>∑ @»˙‡\T @ |ü+≥qT, @ <Ûsä ≈¡ î£ , m+‘· |ü]e÷D+˝À ø=+≥THêïs¡T? 17. Á>±eT kÕúsTT˝À @ s¬ ‘’ T· ≈£î |ü+≥\ ;e÷ |ü]Vü‰s¡+ n+~+~?

18. eT+&É\ kÕúsTT˝À s√Eyê] es¡¸bÕ‘·+ qyÓ÷<äT m˝≤ ñ+~?

19. Á>±eT kÕúsTT˝À, eT+&É\ kÕúsTT˝À |ü+≥ø√‘· |ü]ø£\å ~>∑Tã&ç $esê\T qyÓ÷<äT ne⁄‘·THêïj·÷?

20. Á>±eT kÕúsTT˝À @ s¬ ‘’ T· Á|üøè£ ‹ yÓ|’ ]ü ‘ê´\ ø±s¡D+>± m+‘· $d”sÔ +í¡ ˝À, @ |ü+≥qT qwübº ˛j·÷s¡T? 21. Á>±eT kÕúsTT˝À e´ekÕj·Ts¡+>∑+˝À m+‘· eT+~ s¬ ‘’ T· \≈£î ñbÕ~Û Vü‰MT |ü<øä∏ +£ <ë«sê \_› #˚≈£L]+~? ì»+>±, á düe÷#ês¡+ n+‘ê Á>±eT |ü+#êsTTr kÕúsTT˝À ˇø£ <ä>sZ∑ ¡ Áø√&ûø]£ +#·ã&ç‘,˚ sêh kÕúsTT˝À <ëìì n+<ä]ø° n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘˚e&É+ nkÕ<Û´ä y˚TMT ø±<äT. Á>±eT |ü+#êsTTr kÕúsTT˝À Á>±eT |ü+#êsTTr ø±s¡´<ä]Ù, M.ÄsY.y√, m.Ç.y√,\ Ä<Ûä«s¡´+˝À ˇø£ Á>±eT ôdÁø£fÒ]j·T{ŸqT ì]à+#·>*∑ –‘˚, á düe÷#ês¡+ &çõ≥©ø£sD ¡ #˚jT· >∑*–‘˚ Á|ü»\≈£L n+<äTu≤≥T˝À e⁄+≥T+~. Á>±MTD ÁbÕ+‘· Ä]úø£ e´edüqú T, düeTdü´\qT ns¡+ú #˚dTü ø√e&É+ düT\uÛeÑ Te⁄‘·T+~. |ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ Á|üjT· ‹ï+#·&eÉ T÷ düT\uÛ+Ñ ne⁄‘·T+~.

` ø¬ . s¡$ ‘=\ø£]

55

ôdô|+º ãsY 2019

düTdæús¡ ùd<ä´+...

e]˝À ‘Ó>T∑ fi¯flj·÷»e÷q´+ Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ s√>±\ ø±s¡D+>± e] |ü+≥ #ê˝≤ <Óã“‹+{À+~. N&É |ü⁄s¡T>∑T\ ‘·sT¡ yê‘· s√>±\ e\¢H˚ |ü+≥ ~>∑Tã&ÉT\qT m≈£îÿe qwübº ˛‘·THêï+. n–Z‘>Ó T∑ \T, Ä≈£îeT#·Ã‘Ó>T∑ \T, ≥T+Á>√ yÓs’ d¡ t nH˚$ kÕ<Ûës¡D+>± ø£ì|æ+#˚ s√>±\T. Ç+<äT˝À n–Z‘>Ó T∑ \T e\¢ m≈£îÿe qwü+º »s¡T>∑T‘√+~. |ü+≥ qcÕº\˙ï 75 XÊ‘·+ n–Z‘>Ó T∑ \T e\¢H.˚ eTTK´+>± eT÷&ÉT s¡ø±\ s√>∑ ø±s¡ø±\ e\¢ s√>±\T edüT+Ô {≤sTT. n$- •©+Á<ë\T, u≤´ø°]º j·T+, yÓs’ d¡ \t T. n$ $‘·HÔ ê\ <ë«sê>±˙, H˚sT¡ >± >±˙ yÓTTø£ÿ\≈£î dü+Áø£$T+#·e#·TÃ. ˇø√ÿkÕ] ø°≥ø±\ <ë«sê yÓTTø£ÿ qT+∫ yÓTTø£ÿ≈£î yê´|æ+#·e#·TÃ. n+<äTe\¢ s√>±\qT n<äT|ü⁄ #˚jT· &ÜìøÏ ãVüQeTTK eP´Vü‰ìï nqTdü]+#ê*‡ ñ +≥T+~. á n<Ûë´j·T+˝À e]˝À m<äTs¡jT˚ ´ eTTK´ s√>±\ >∑T]+∫, yê{Ï ìyês¡D≤ #·s´¡ \ >∑T]+∫ $e]+#ê+.

n–Z ‘Ó>Ó T∑ \T

e] yÓTTø£ÿ @ <äX˝¯ À e⁄Hêï á s√>∑+ Ä•+#·e#·TÃ. ø±˙ kÕ<Ûës¡D+>± Hês¡TeT&ç˝À, |æ\ø£\T ‘=&ç>π <äX˝¯ À, |üP‘· düeTj·T+˝À, m≈£îÿe>± Ä•düT+Ô ~.

\ø£åD≤\T:

Ä≈£ î \MT<ä 1-3 $T.MT. yê´dü + ø£ * –q >√<ÛTä eTs¡+>∑T eT#·Ã\T @s¡Œ&É‘êsTT. s√>±ìøÏ ˝Àqj˚T´ e] s¡ø±\˝À á eT#·Ã\T ô|<äy› ’Ó q÷\Tø£+&Ó Äø±s¡+ bı+<äT‘êsTT. eT#· à \T ˇø£ < ëìô|’ ˇø£ { Ï ø£ * dæ b ˛sTT ô|<äe› T#·Ã\T>± @s¡Œ&ç eT<Û´ä ˝À ã÷&ç<sä +¡ >∑T˝À e⁄+&ç n+#·T\T ms¡T|ü⁄s¡+>∑T˝À e⁄+{≤sTT. eT#·Ã\T ˇø£<ëì‘√ ˇø£{Ï ø£*dæ Ä≈£+‘ê yê´|æ+∫ Ä≈£î m+&ç ø±*q≥T¢ ne⁄‘·T+~. n+<äTe\q Bìì n–Z ‘ Ó > ∑ T \T n+{≤s¡ T . á s√>∑ + Hês¡ T eT&ç ˝ À Ä•ùdÔ Hês¡ T eT&ç |ü P ]Ô > ± m+&çb˛‘·T+~. e] Hê≥T¢ y˚dqæ ‘·sT¡ yê‘· Ä•ùdÔ Hês¡T ô|s¡><∑ Tä , ≈£îs¡#>· ± e⁄+{≤sTT. |æ\ø£\T ‘·–bZ ˛‘êsTT. e] yÓ T Tø£ ÿ ø£ D T|ü ⁄ \≈£ î k˛øÏ ‘ ˚ ø£ D T|ü ⁄ \T

‘=\ø£]

>√<ÛäTeTs¡+>∑T≈£î e÷] ø£DT|ü⁄<ä>∑Zs¡ yÓTTø£ÿ $]–b˛‘·T+~. Bìì H√&éu≤¢dtº n+{≤s¡T.

á ‘Ó>T∑ \T Ä•+#˚+<äT≈£î nqT≈£L\ |ü]dæú‘·T\T:

6

ø£ìwüº ñc˛íÁ>∑‘· 20 &çÁ^\ ôd+{°Á>π &é ø£+fÒ ‘·≈î£ ÿe >±*˝À ‘˚eTXÊ‘·+ 90 XÊ‘·+ ø£+fÒ m≈£îÿe. sêÁ‹|üP≥ eT+#·T_+<äTe⁄\T Ä≈£î\ MT<ä |ü&≥É +. á eT÷&ÉT |ü]dæ‘ú T· \T ˇø£ yês¡+ s√E\T e⁄+fÒ n–Z‘Ó>∑T\T ‘·«]‘·+>± yê´|æ+∫ rÁeqwüº+ ø£*–düT+Ô ~. s√>±ìøÏ nqT≈£L\ yê‘êes¡D |ü]dæú‘·T\˝À Ä≈£î\MT<ä e⁄qï ˇø£eT#·Ã qT+&ç •©+Á<ä+ s√E≈£î ôdô|+º ãsY 2019

|üÁ‘ê\T (e÷πs&ÉT Ä≈£î) ˇø£ øÏ˝À rdüTø=ì 5 ©≥s¡¢ ˙{Ï˝À ñ&Éø£ u…{ºÏ #·˝≤¢]à Bì˝À 5 ©≥s¡¢ |üXó¯ e⁄\ eT÷Á‘·+ ø£*|æ, eTs¡˝≤ 100 Á>±eTT\ düTqï+ ø£*|æ Bìì 100 ©≥s¡¢ ˙{Ï˝À ø£*|æ |æ∫ø±Ø #˚dTü ø√e#·TÃ.

5-6 y˚\ s√>∑;C≤\ #=|ü⁄Œq 14 s√E\bÕ≥T 80 y˚\ s√>∑;C≤\T ñ‘·Œ‹Ô#d˚ æ >±*˝ÀøÏ $&ÉT<ä\ #˚dTü +Ô ~. yÓTTø£ÿ\˝À Ä≈£î\MT<ä |ü&ç eT+#·T _+<äTe⁄\T ˝Òø£ es¡¸_+<äTe⁄\ düV‰ü j·T+‘√ yÓTT\¬ø‘·T‘Ô êsTT. Hê\T¬><’ Tä s√E˝À¢ eT#·Ã\T @s¡Œ&É‘êsTT. kÕ<Ûës¡D+>± á s√>±ìøÏ nqT≈£L\ yê‘êes¡D |ü]dæ‘ú T· \T qe+ãsY ÁbÕs¡+uÛ+Ñ qT+&ç |òÁæ ãe] ∫e] es¡≈î£ ñ+{≤sTT. á ‘Ó>T∑ \T s¡; e] |ü+≥qT m≈£îÿe>± Ä•düT+Ô ~.

edü>∑&綑√ $‘·ÔqX¯ó~Δ

>√eT÷Á‘·+‘√ $‘·ÔqX¯ó~Δ

500 $T.©. |üXó¯ e⁄\ eT÷Á‘êìï ˇø£ ã¬ø{Ÿ˝ÀøÏ rdüTø=ì 2.5 ©≥s¡¢ ˙{Ïì ø£\bÕ*. n+fÒ >√eT÷Á‘·+ ˙s¡T 1:5 ìwüŒ‹Ô˝À ø£\T|ü⁄ø√yê*. e] $‘·HÔ ê\qT >∑T&Éd¶ +ü ∫˝À ø£{ºÏ ô|q’ ø£*|æq ˙{Ï‘={Ϻ˝À ns¡>∑+≥ Hêqu…{≤ºƒ*. ‘·s¡Tyê‘·· $‘·HÔ êìï ˙&É˝À Äs¡u{Ϻ $‘·TøÔ √e#·TÃ.

uÒfi¯|üÁ‘·+ - |üX¯óe⁄\ eT÷Á‘·+ ø£cÕj·T+

500 Á>±eTT\T bı&ç#˚dæq edü>∑&ç¶ bÂ&ÉsYqT rdüTø=ì 2.5 ©≥s¡¢ ˙{Ï˝À ø£\bÕ*. Ç~ ˇø£ mø£sêìøÏ ø±e\dæq $‘·Ô· HêìøÏ $‘·ÔqX¯ó~Δ #˚jT· &ÜìøÏ dü]b˛‘·T+~. $‘·ÔHê\qT >∑T&ɶdü+∫˝À ø£{Ϻ ô|’q #Ó|æŒq Á<ëeD+˝À ns¡>+∑ ≥ Hêqu…{ºÏ $‘·TøÔ √yê*. nqT≈£L\ yê‘êes¡D+˝Àq÷ n–Z ‘Ó>∑T\T \ø£D å ≤\qT >∑T]Ô+∫q|ü⁄Œ&ÉT qÁ‘·»ì ms¡Te⁄\qT y˚jT· ≈£L&É<Tä . yê‘êes¡D+ e÷πses¡≈î£ Ä>±*. ø£ \ T|ü ⁄ yÓ T Tø£ ÿ \T n–Z ‘ Ó > ∑ T \T •©+Á<ëìøÏ ÄÁX¯j·T$TkÕÔsTT. n+<äT#˚‘· bı\+˝À s√>∑+ k˛øÏq ø£\T|ü⁄Óƒ yÓTTø£ÿ\T rdæyj ˚ ÷· *.

e]˝À e#˚à #ê˝≤ s¡ø±\ ‘Ó>T∑ fi¯fl ìyês¡D≈£î uÒfi¯

‘=\ø£]

77

ôdô|+º ãsY 2019

bı&É ‘Ó>Ó T∑ \T

Bìì bÕeTTbı&É ‘Ó>T∑ \T, e÷>∑T&ÉT ‘Ó>T∑ \T nì≈£L&Ü n+{≤s¡T. Ç~ e] yÓTTø£ÿ |æ\ø£\T ô|fÒº düeTj·T+ qT+&ç @ <äX˝¯ À nsTTHê Ä•+#·e#·TÃ. yÓTT<ä≥ Ä≈£î ‘=&çeT\ MT<ä e\j·÷ø±s¡+˝À >±˙, Ä≈£î|ü#÷ ã÷&ç<eä s¡|í ⁄ü eT#·Ã\T @s¡Œ&ç Áø£eT+>± ô|<äy› ’Ó bÕeTTbı&Ée+{Ï eT#·Ã\T>± eè~Δ#+Ó <äT‘êsTT. eT#·Ã\T ô|]–q ‘·sT¡ yê‘· n+#·T˝À >√<ÛTä eTs¡+>∑T˝Àq÷, eT#·Ã˝À|ü\ ã÷&ç<sä +¡ >∑T˝Àq÷ ñ+≥T+~. eT#·Ã\T ˇø£<ëì‘√ eTs=ø£{Ï ø£*dæ Ä≈£î\T, yÓTTø£ÿ\T m+&çb˛‘êsTT. –+»\T dü]>± @s¡Œ&Ée⁄.

bı&É‘>Ó T∑ \T yê´|æÔ #Ó+<˚ $<Ûëq+

eT#·Ã\T Ä≈£î\≈£î $dü]Ô +∫q ‘·sT¡ yê‘· •©+Á<Û+ä s√>∑;C≤\qT ñ ‘·Œ‹Ô #˚dTü +Ô ~. n$ s¡øs£ ø¡ ±\ ôdE ’ ˝À¢ e⁄+{≤sTT. ø=ìï s√>∑;C≤\T H˚\˝À |ü&‘É êsTT. ø=ìï ˙{Ï‘√ bÕ≥T |üøÿ£ yÓTTø£ÿ\≈£î #˚s‘¡ êsTT. eT]ø=ìï <Ûëq´+˝À, $‘·Ôq+˝À ø£\TkÕÔsTT. yê{ÏøÏ 21 HÓ\\ es¡≈î£ yÓTT\ø£Xø¯ ÔÏ e⁄+≥T+~.

H˚\˝À |ü&qç s√>∑;C≤\T bı\+ <äeTTà#˚dqæ |ü⁄Œ&ÉT ˙{ÏMT<ä ‘˚\T‘·÷ e⁄+{≤sTT. Hê≥T¢ y˚jT· >±H˚ yÓTTø£ÿ\qT Ä•kÕÔsTT. $‘·qÔ +‘√ e⁄+≥÷ $‘·qÔ· + yÓTT\¬ø‹Ôq|ü⁄Œ&ÉT s√>∑;C≤\T ≈£L&Ü yÓTT\¬ø‘·T‘Ô êsTT. bı\+˝Àq÷, >∑≥M¢ T<ë e⁄qï ø£\T|ü⁄ yÓTTø£ÿ\ MT<ä |ü&ç J$‘·#· Á· ø±\T ø=qkÕ–kÕÔsTT.

bı&É‘>Ó T∑ \T yê´|æøÔ Ï nqT≈£L\ |ü]dæ‘ú T· \T:

28 &çÁ^\ ôd+.Áπ>. ô|>’ ± }c˛íÁ>∑‘,· >±*˝À m≈£îÿe ‘˚eT, eTãT“\T s√>±ìï $dü]Ô +|üCkÒ ÕÔsTT. <ä>sZ∑ ¡ <ä>sZ∑ ¡ Hê≥T¢, n~Ûø£ qÁ‘·»ì s√>±_Ûeè~ΔøÏ <√Vü≤<ä+ #˚kÕÔsTT. #Ó≥¢ ˙&É˝À á s√>∑+ ‘=+<äs>¡ ± n_Ûeè~Δ #Ó+<äT‘·T+~.

ìyês¡D #·s¡´\T:

B|æ,Ô |ü+ø£CŸ, á s√>±ìï ø=+‘·es¡≈î£ ‘·≥ · Tºø√>∑\e⁄. s√>∑+ k˛ø£ì e]ô|s’ T¡ qT+∫ $‘·qÔ + ùdø£]+#ê*. s√>∑;C≤\T e]$‘·HÔ ê\‘√ bÕ≥T ekÕÔsTT. n+<äT#˚‘· $‘·HÔ ê\T u≤>± m+&Éu{… ,ºÏ ‘·÷sêŒs¡uÀdæ düqïì »˝…&¢ ‘É √ »*¢ùdÔ s√>∑;C≤\T #ê˝≤es¡≈î£ ‘·–bZ ˛‘êsTT. |üXó¯ e⁄\ eT÷Á‘·+, edü>&∑ ‘¶ç √ $‘·qÔ X¯ó~Δ #˚j÷· *. bı\+˝À >∑≥M¢ T<ä ø£\T|ü⁄ yÓTTø£ÿ\T rdæyj ˚ ÷· *.

‘=\ø£]

8

ôdô|+º ãsY 2019

düd´ü s¡øD å£ ˝À <Á ëeD≤\T...

|ü∫Ã$T]à - yÓ\T¢*¢ <Á ëeD+ |ü∫Ã$T]Ã˝À ªø±|æ‡dæHμé nH˚ Ä\ÿ˝≤sTT&é eT]j·TT yÓ\T¢*˝¢ À ªn˝…d¢ dæ μt nH˚ Ä\ÿ˝≤sTT&é\T ñ+{≤sTT. Ç$ |ü⁄s¡T>∑T≈£î düŒs¡Ù #·s´¡ <ë«sê ª‹$Tà]μ >∑TD≤ìï ø£*–kÕÔsTT. Bìe\q |ü⁄s¡T>∑T ‘·øD å£ + #·ìb˛‘·T+~. ˝Ò<ë yÓTTø£ÿ ô|q’ T+&ç ÁøÏ+<ä|&ü ç #·ìb˛‘·T+~. ÁøÏ+<ä |ü&qç |ü⁄s¡T>∑T\qT NeT\T ‹H˚ùd neø±X¯+ e⁄+~. X¯q>∑|#ü ÷ |ü⁄s¡T>∑T, \<Ó› |ü⁄s¡T>∑T, <ëdü] |ü⁄s¡T>∑T, mÁs¡>=+>∑[ |ü⁄s¡T>∑T (eT÷&Ée <äX¯ es¡≈î£ ) ìyês¡D≈£î á Á<ëeD≤ìï |ü‹,Ô ø£+~, X¯q>∑, y˚sT¡ X¯q>∑, ÄeTT<ä+, e+>∑, ≥e÷≥, $Ts¡|ü |ü+≥\˝À s¬ ‘’ T· \T |ü⁄s¡T>∑T ñ<Ûèä ‹ì ã{Ϻ yê&Ée#·TÃ.

‘·j÷· ØøÏ ø±e\dæq |ü<ësêú\T: |ü∫Ã$T]à .....................3 øÏ˝À\T yÓ\T¢*¢ ..........................ns¡øÏ˝À øÏs√dæHé ........................bÕe⁄©≥s¡T (250 $T.©) düãT“bı&ç ......................100 Á>±ˆˆ

‘·j÷· s¡T #˚ùd $<Ûëq+:

3 øÏ˝À\ |ü∫à $Ts¡|øü ±j·T\qT yÓT‘·>Ô ± q÷], <ëìì 10 ©≥s¡¢ ˙{Ï˝À ˇø£ sêÁ‘·+‘ê u≤>± Hêqu…{≤º*. ns¡ øÏ˝À yÓ\T¢*b¢ Õj·T\qT bı≥Tºrdæ yê{Ïì u≤>± q÷] 250 $T.©. øÏs√dæH˝é À ˇø£ sêÁ‘·+‘ê Hêqu…{≤º*. eTsêï&ÉT |ü∫Ã$T]à Á<ëeD≤ìï ˇø£ |ü\T#·ì >∑T&É‘¶ √ e&Éb˛j·÷*. n<˚$<Û+ä >± yÓ\T¢*¢ Á<ëeD≤ìï ≈£L&Ü >∑T&É‘¶ √ e&Éb˛j·÷*. $Ts¡|ü Á<ëeD+, yÓ\T¢*¢ Á<ëeD+ 100 Á>±eTT\ düãT“bı&ç Á<ëeD+, á eT÷&ç+{Ïì u≤>± ø£*|æ $TÁX¯e÷ìï ‘·j÷· s¡T #˚j÷· *. ‘·j÷· s¡T #˚dqæ Á<ëeD+ düTe÷s¡T 10 ©. es¡≈î£ ñ+≥T+~. á $<Û+ä >± ‘·j÷· s¡T #˚dqæ Á<ëeD≤ìï 100 ©≥s¡¢ ˙{Ï˝À ø£*|æ ˇø£ mø£sê bı\+˝À kÕj·T+Á‘·+ |üP≥ |æ∫ø±Ø #˚j÷· *.

C≤Á>∑‘·Ô\T:

á Á<ëeD+ #ê˝≤ X¯øeÔÏ +‘·yTÓ qÆ ÁøÏ$Tdü+Vü‰s¡ø+£ >± |üì#˚dTü +Ô ~. á Á<ëeD+ |ü+≥\ô|’ |æ∫ø±] #˚dqæ 4-5 s√E\ ‘·sT¡ yê‘· |üXó¯ e⁄\ ù|&É eT]j·TT eT÷Á‘·+ Á<ëeD+ |æ∫ø±Ø #˚jT· &É+ #ê˝≤ eT+∫~. Bì e\q |ü+≥\≈£î b˛wüø±\T \_Û+∫ Äs√>∑´e+‘·+>± ñ+{≤sTT. á Á<ëeD+ ‘·j÷· s¡T #˚ùd≥|ü⁄&ÉT ˇ+{ÏøÏ q÷HÓ sêdüTø√e≥+ nedüs+¡ . |ü∫Ã$T]Ã, yÓ\T¢*¢ Á<ëeD+ |ü+≥\ô|’ |æ∫ø±Ø #˚ùd≥|ü⁄&ÉT ˇ+{Ïô|’ |üP]Ô>± ã≥º\T <Û]ä +#ê*. |ü+≥ ø±\+˝À 1-2 kÕs¡T¢ á Á<ëeD≤ìï yê&ÉTø√e#·TÃ. ‘·j÷· s¡T #˚dqæ Á<ëeD≤ìï ì\« ñ+#·sê<äT. |ü∫Ã$T]Ã, yÓ\T¢*¢ Á<ëeD+ |ü+≥\˝À e#˚à ô|<ä› |ü⁄s¡T>∑T\ ìj·T+Á‘·D˝À 2 kÕs¡T¢ 10 s√E\ e´e~Û˝À yê&ç eT+∫ |ò*ü ‘ê\T kÕ~Û+#·e#·TÃ.

‘=\ø£]

99

ôdô|+º ãsY 2019

‘=\ø£]

10

ôdô|+º ãsY 2019

ns¡ mø£s+¡ ˝À ìs¡+‘·s¡ ≈£Ls¡>±j·T\ kÕ>∑T Á|üD≤[ø£

bı+<äe#·TÃ. n+‘˚ø±ø£ $cÕ\T ˝Òì ùd+Á~j·T ≈£Ls¡>±j·T\T $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î n+<äTu≤≥T˝À ñ+#·e#·TÃ. eT] BìøÏ |ü]cÕÿs¡y˚T$T{Ï? ˇø£|ü &ÉT Á>±e÷\˝À¢ ô|s¡{˝Ï À ø=~›bÕ{Ï dü\ú +˝ÀH˚ ≈£Ls¡>±j·T\qT, Ä≈£î≈£Ls¡\qT kÕ>∑T #˚ùdyês¡T. ø±˙ e÷s¡T‘·Tqï JeqXË’* eT]j·TT Ç‘·s¡ ø±s¡D≤\ e\¢ ≈£Ls¡>±j·T\T kÕ>∑T#˚ùd n\yê≥T ‘·–Z+~. BìøÏ Á|ü‘ê´e÷ïj·T+>± Á>±eT kÕúsTT˝À ÄdüøÔÏ ñ+&ç ns¡ mø£s¡ ˙{Ï edü‹ ø£*– ñqï mÁs¡ H˚\\T >∑\ s¬ ‘’ T· \qT >∑T]Ô+∫, •ø£Då Ç∫Ã, dü+e‘·‡s¡+ bı&Ée⁄Hê ùd+Á~j·T |ü<‹Δä ˝À ìs¡+‘·s¡ ≈£Ls¡>±j·T\ kÕ>∑T Á|üD≤[ø£ #˚dTü ø√e#·TÃ. dü+e‘·‡s¡+ bı&É>T∑ Hê nìï ≈£Ls¡>±j·T\qT kÕ>∑T #˚jT· ≥+ eTTK´ ñ<˚X› ´¯ + ñqï ø=~› b Õ{Ï bı˝≤ìï dü e Ts¡ Δ e +‘· + >± $ìjÓ÷–+#·&É+. nìï s¡ø±\ ≈£Ls¡>±j·T\qT Á|ü‹s√p neTàø±ìøÏ n+<äTu≤≥T˝À ñ+#·&É+. s√E yêØ Ä<ëj·T+ bı+<ä&+É . n~Û ø £ ñ‘· Œ ‹Ô ‘ √ bÕ≥T eT+∫ HêD´yÓ T Æ q ≈£Ls¡>±j·T\qT bı+<ä&É+. uÛÑ÷kÕs¡ eT]j·TT ˙{Ï j·÷»e÷q´+qT |ü+≥ kÕ>∑T˝À uÛ≤>∑+>± #˚j·T≥+. |ü+≥ ñ‘·Œ‹Ô eT]j·TT e÷¬sÿ{Ÿ qcÕºìï ‘·–+Z #·&+É . |ü⁄s¡T>∑T\T eT]j·TT ‘Ó>∑Tfi¯fl ñ<Ûäè‹ì n<äT|ü⁄˝À e⁄+#·&É+.

H˚\ ‘·j÷· Ø nqT≈£L\+>± ñqï dü˝ú ≤ìï >∑T]Ô+∫, >∑Ts¡T\Ô T ô|{Ï,º X¯ó ÁuÛ+Ñ #˚dæ Á{≤ø£sº ‘Y √ >±˙, Hê>∑*‘√ >±˙ <äTqTïø√yê*. ˇø£ n&ÉT>∑T ˝À‘·T es¡≈£L eT{Ϻì Á‘·$« ÁøÏ+<ë MT<ë nj˚T´≥Tº ø£*j·Tu…{≤º*.

s¬ ‘’ T· ≈£î | Á ‹ ü s√p Ä<ëj·T+ ø√dü+ dü+e‘·‡s¡+ bı&É>T∑ Hê ≈£Ls¡>±j·T\ kÕ>∑T | Á D ü ≤[ø£ ≈£Ls¡>±j·T\T kÕ>∑T #˚dTü qÔ ï s¬ ‘’ T· \T Ä |ü+≥ qT+&ç ‘·–q Ä<ëj·T+ bı+<ë\+fÒ |ü+≥qT ã{Ϻ ˇø£ HÓ\ qT+&ç 4 ˝Ò<ë 5 HÓ\\T |ü&TÉ ‘·T+~. á ˝À>± <ëìøÏ ø±e\dæq ô|≥Tºã&ç ø√dü+ $‘·HÔ ê\T, ms¡Te⁄\T, |ü⁄sT¡ >∑T eT+<äT\T ny˚Tàyê] <ä>sZ∑ ¡ m≈£îÿe e&ûø¶ Ï n|ü⁄Œ #˚j÷· *‡ edüT+Ô ~. ˇø£yfi˚ ¯ Ä |ü+≥≈£î @<ÓH’ ê qwü+º »]– |ü+≥ b˛‘˚ e&û¶ ô|]–b˛sTT #˚dqæ n|ü⁄Œ rs¡Ã˝Òø,£ Ä‘êà_Ûe÷Hêìï #·+|ü⁄ø√˝Òø£ #ê˝≤ eT+~ s¬ ‘’ T· \T Ä‘·àVü≤‘·´\T #˚dTü ø√e&É+ eTq+ s√p #·÷dü÷Ô ñHêïeTT. Ç≥Te+{Ï |ü]dæú‹ì n~Û>∑$T+#·&ÜìøÏ ¬s’‘·T\T dü+e‘·‡s¡+ bı&É>∑THê ˇø£ Á|üD≤[ø£ Á|üø±s¡+ nìï ≈£Ls¡>±j·T\qT kÕ>∑T#˚dTü ø=+fÒ s√E yêØ Ä<ëj·T+ n+~ ô|≥Tºã&ç ø√dü+ n|ü⁄Œ\T #˚j÷· *‡q nedüs+¡ ñ+&É<Tä . ˇø£yfi˚ ¯ yê‘êes¡D |ü]dæ‘ú T· \T nqT≈£L*+#·ø£ b˛sTTHê, Ç+πø $<ÛäyÓTÆq qwüº+ »]–Hê ˇø£{Ï ¬s+&ÉT |ü+≥ s¡ø±\qT qwübº ˛sTTHê $T>∑‘êyê{Ï qT+&ç m+‘√ ø=+‘· Ä<ëj·÷ìï ‘=\ø£]

ns¡ mø£sê˝À ≈£Ls¡>±j·T\ kÕ>∑T $<Ûëq+ u…&é jÓTTø£ÿ |ü]e÷D+ u…&é y˚Tø£s‘Y √ eT&çì ‘·j÷· s¡T #˚dTü ø√yê*.

4 |ò≥” ¢ yÓ&\É TŒ, 1 |ò{” Ÿ m‘·TÔ eT]j·TT 1.5 |ò≥” ¢ q&Éø£ <ë] eT&çì 25 XÊ‘·+ r>∑ C≤‹ ≈£Ls¡>±j·T\î eT]j·TT 1111

ôdô|+º ãsY 2019

75 XÊ‘·+ e÷eT÷\T ≈£Ls¡ >±j·T\T |ü+&ç+#·T≈£îH˚ $<Û+ä >± dæ<+Δä #˚dTü ø√yê*. ô|’ ø=\‘·˝À ˇø£ ns¡ mø£s+¡ $d”sÔ +í¡ ˝À 4300 |ò≥ ” ¢ bı&Ée⁄, u…&TÉ ¢ ekÕÔsTT. u… & é bı&É e ⁄ dü ú \ + jÓ T Tø£ ÿ bı&É e ⁄ yÓ & É \ TŒqT ã{Ï º ìs¡sí TT+#·Tø√yê*. bı\+#·T≥÷º n&ÉT>∑T <ä÷s¡+‘√ 3 es¡Tdü\˝À C§qï, yÓTTø£ÿC§qï, ø£+~, ÄeTT<ä+ e+{Ï |ü+≥\qT s¡øøå£ £ |ü+≥\>± y˚dTü ø=+fÒ |üøÿ£ bı˝≤\ qT+&ç s¡d+ü |”˝ÃÒ |ü⁄s¡T>∑T\ e\dü ‘·>T∑ ‘Z T· +~. á |ü+≥\≈£î eTT+<äT ˇø£ es¡Tdü˝À eTTq>∑, ≈£Ls¡ ns¡{,Ï ø£]y˚bÕ≈£î 9 n&ÉT>∑T\ <ä÷s¡+‘√ y˚dTü ø=+fÒ ãVüQyê]¸ø£ ≈£Ls¡>±j·T |ü+≥\qT ≈£L&Ü neTTàø√e#·TÃ. u…&é ‘·j÷· s¡T #˚dTü ø√e&ÜìøÏ ø±yê*‡q edüTe Ô ⁄\T: ns¡ mø£s¡ ≈£Ls¡>±j·T\T kÕ>∑T #˚jT· &ÜìøÏ <ë<ë|ü⁄>± 3 qT+&ç 4 ≥qTï\ |üXó¯ e⁄\ ù|&É ˝Ò<ë eØà ø£+b˛düTº ˝Ò<ë >=Á¬s\ ms¡Te⁄ yÓTT<ä˝q’… $ <äTøÏÿ˝À y˚dæ ø£*j·T <äTqTïø√yê*.

50 XÊ‘·+ mÁs¡ eT{Ϻ 5 XÊ‘·+ eØà ø£+b˛düTº 5 XÊ‘·+ Jeq ms¡Te⁄\T (ÅføÆ… √&Ésêà $]&ç, |æ.mdt._. dü÷&√ yÓ÷Hêdt) JyêeTè‘·+ / neTè‘·»\+ dü÷{Ï s¡ø±\T dü÷{Ï s¡ø±\ $‘·HÔ ê\T s¬ ‘’ T· ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T\ dü+|ò÷ü \ <ä>sZ∑ ¡ düVü≤» ÄVü‰s¡+ ÄsêZìø˘ k˛ºsY‡ ‘êsêïø£, ôV’≤<äsêu≤<é˝À \_ÛkÕÔsTT. (bò˛Hé: 8500783300)

r>∑C≤‹ ≈£Ls¡>±j·T\T

≈£Ls¡>±j·T\T

ms¡Te⁄\ >∑T+≥ |ü#÷ì yÓTTø£ÿ\T _+<äT ùd<ë´ìøÏ nedüs¡yÓTÆq ˙{Ï {≤´+ø˘

dü÷{Ï s¡ø±\ $‘·HÔ ê\T Hê≥Tø√e&É+ e\q ‘Ó > ∑ T fi¯ ó fl eT]j· T T N&É | ” & É \ qT ‘·≥Tº≈î£ +{≤sTT. Á|ü‹ 15 s√E\≈£î ˇø£kÕ] 100 ©≥s¡¢ JyêeTè‘·+ |æ∫ø±Ø #˚dTü ø√yê*. $‘·HÔ ê\T eT]j·TT yÓTTø£ÿ\T Hê≥&É+: u…+&É, ∫≈£îÿ&ÉT eT]j·TT >√s¡T ∫≈£îÿ&ÉT |ü+≥\T H˚sT¡ >± $‘·T‘Ô ês¡T. Ä≈£î≈£Ls¡ $‘·ÔHê\T ÇdüTø£˝À ø£*|æ yÓ<#ä \· T¢ø√yê*. ≥e÷≥, e+>∑ eT]j·TT $Ts¡|ü ` Hês¡TqT

|ü{øºÏ :£ @ ≈£Ls¡>±j·T\T mìï s√E\ e´e~Û‘√ y˚dTü ø√yê*. e´e~Û (s√E˝À¢) 7 10 20 30 ‘=\ø£]

|ü+≥ Ä≈£î≈£Ls¡\T u…+&É, >√s¡T∫≈£îÿ&ÉT, #Ó≥Tº ∫≈£îÿ&ÉT, Áô|+ò ∫∫≈£îÿ&ÉT ø±¬s{Ÿ, eTT\¢+–, ;Á≥÷{Ÿ, ñ*¢, yÓ\T¢*,¢ r>∑C≤‹ ≈£Ls¡>±j·T\T (;s¡, kıs¡, ø±ø£s,¡ bı≥¢, <√dü, >∑TeTà&ç, |ü⁄#·Ãø±j·T yÓTT<ä\>∑Tq$) ≥e÷≥, e+>∑, $Ts¡|,ü u…+>∑Tfi¯Ss¡T $Ts¡|,ü ã+>±fi¯<Tä +|ü 12

ôdô|+º ãsY 2019

Áø£. ≈£Ls¡>±j·T ù|s¡T 1. ≥e÷≥, ñ*¢, eTT\¢+–, ∫≈£îÿ&ÉT 2.

3.

4.

5.

ø±\eTT pHé`ôdô|+º ãsY, nø√ºãsY`qe+ãsY, &çôd+ãsY`|òÁæ ãe], e÷]Ã`y˚T pHé`ôdô|+º ãsY, nø√ºãsY`qe+ãsY, e÷]Ã`y˚T pHé`ôdô|+º ãsY, &çôd+ãsY`|òÁæ ãe], e÷]Ã`y˚T pHé`Ä>∑dTü ,º ôdô|+º ãsY`&çôd+ãsY, »qe]`e÷]à pHé`Ä>∑dTü ,º ôdô|+º ãsY`qe+ãsY, &çôd+ãsY`e÷]Ã, @Á|æ˝Ÿ`y˚T pHé`ôdô|+º ãsY, nø√ºãsY`»qe] E˝…`’ Ä>∑dTü ,º ôdô|+º ãsY`&çôd+ãsY, »qe]`y˚T pHé`Ä>∑dTü ,º ôdô|+º ãsY`&çôd+ãsY, pHé`e÷]Ã, @Á|æ˝Ÿ`y˚T

e+>∑, ∫≈£îÿ&ÉT, ≥e÷≥, ‘√≥≈£Ls¡ $Ts¡|,ü eTT\¢+–, u§ã“s¡T,¢ ñ*¢ u…+&É, eTT\¢+–, ø±´uÒõ, >√s¡T∫≈£îÿ&ÉT ñ*¢, ;{Ÿs÷¡ {Ÿ, ≥e÷≥

6. >√s¡T∫≈£îÿ&ÉT, e+>∑, ;{Ÿs÷¡ {Ÿ 7. ñ*¢, ø±´¬s{Ÿ, >∑TeTà&ç 8. ñ*¢, ∫≈£îÿ&ÉT, u…+&É, ø=‹ÔMTs¡

ìyês¡D |ü⁄s¡T>∑T\qT @] HêX¯q+ #˚j÷· *.

5 XÊ‘·+ y˚|ü Á<ëeD+ ˝Ò<ë |ü∫Ã$T]à G yÓ\T¢*¢ Á<ëeD+ |æ∫ø±Ø #˚j÷· *. ø±j·T eT]j·TT yÓTTe⁄«‘=\T#·T |ü⁄s¡T>∑T\ ø√dü+ *+>±ø£s¸¡ ø£ ãT≥º\T neTs¡TÃø√yê*.

X¯q>∑|#ü ÷ |ü⁄s¡T>∑T qT+&ç s¡øD å£ ≈£î |üdTü |ü⁄ s¡+>∑T >∑\ ã+‹ì ms¡ |ü+≥>± y˚dTü ø√yê*. ‘Ó>T∑ fi¯ófl: ø±+&É+ ≈£î[flb˛e&É+: Hês¡T yÓTT<äfi¯fl˝À ≈£î[fl ˇ]–b˛sTT yÓTTø£ÿ #·ìb˛‘·T+~. ìyês¡D: yÓTTø£ÿ\T HêfÒeTT+<˚ y˚||ü +æ &çì eT{Ï˝º À ø£*|æ Ä ‘·sê«‘· yÓTTø£ÿ\qT Hê≥Tø√yê*. Ä≈£î\ô|’ eT#·Ã\T: ìyês¡D: á ‘Ó>∑T\T ìyês¡D≈£î y˚|üø£cÕj·T+ |æ∫ø±Ø #˚j·÷*. Ä≈£î\ô|’ ã÷&ç<˝ä ≤ @s¡Œ&É≥+ (ã÷&ç<ä ‘Ó>T∑ \T): ìyês¡D: 5 ©≥s¡¢ |üXó¯ e⁄\ eT÷Á‘·+, 200 Á>±eTT\ Ç+>∑Te ˝Ò<ë 5 XÊ‘·+ eTõ®>∑ |æ∫ø±Ø #˚dTü ø√yê*.

ô|+∫ Hê≥Tø√yê*. ˙{Ï j·÷»e÷q´+: Á&ç|t <ë«sê ˝Ò<ë dæŒ+ø£s¢¡ <ë«sê ˙{Ïì n+~+#ê*. ≈£Ls¡>±j·T yÓTTø£ÿ\qT Ä•+#˚ |ü⁄s¡T>∑T\T ` ‘Ó>T∑ fi¯ófl s¡d+ü |”\Tà |ü⁄s¡T>∑T\T : yÓTTø£ÿ ˝Ò‘· uÛ≤>±\ qT+∫ s¡d+ü |”\TÑêsTT. Ä≈£î\T |üdüT|ü⁄ s¡+>∑T≈£î e÷] Ä≈£î eTT&É‘· @s¡Œ&ÉT‘·T+~. Ä≈£î\T yê&çb˛‘êsTT. ìyês¡D 5 XÊ‘·+ y˚|ü Á<ëeD+ ˝Ò<ë 5 XÊ‘·+ yê$˝≤≈£î ø£cÕj·T+ |æ∫ø±Ø #˚j÷· *. s¡d+ü |”\Tà |ü⁄sT¡ >∑T\ ø√dü+ |ü⁄dTü |ü⁄, ‘Ó\T|ü⁄ eT]j·TT ˙\+ s¡ + >∑ T õ>∑ T s¡ T |ü P dæ q |ü ˝ ≤¢ \ qT neTs¡TÃø√yê*. Ä≈£î\T ‹H˚ |ü⁄s¡T>∑T\T Ä≈£î\qT |ü⁄s¡T>∑T\T ‹q≥+ e\¢ Ä≈£î\ô|’ ø±j·T\ô|’ s¡+Á<Ûë\T @s¡Œ&É‘êsTT. |ü⁄s¡T>∑T rÁe‘· m≈£ î ÿe>± ñ+fÒ Ä≈£ î \ áHÓ \ T e÷Á‘· y ˚ T $T>∑T\T‘êsTT. ‘=\ø£]

13 13

ôdô|+º ãsY 2019

‘Ó\+>±D≈£î XÊ|ü+>± e÷s¡TqTqï nÁe÷u≤<é j·TTπsìj·T+ yÓTìÆ +>¥ ` dü»j·T, kÕe÷õø£ ø±s¡´ø£sÔ¡

Á|ü‘´˚ ø£ sêh+>± @s¡Œ&ç ì+&Ü ◊<äT dü+e‘·‡sê\T >∑&#ç êjÓ÷ ˝Ò<√ ˇø£ ô|qTuÛ÷Ñ ‘·+ ‘Ó\+>±D ∫Á‘·|{ü ≤H˚ï e÷]à y˚jT· {≤ìøÏ ìX¯Ùã›+>± s¡+>∑+ dæ<|Δä sü #¡ T· ≈£î+{À+~. á uÛ÷Ñ ‘·+ Ç+‘·≈î£ eTT+<äT ≈£L&Ü Çø£ÿ&É≈î£ sêyê\ì #ê˝≤ Á|üjT· ‘êï\T #˚d+æ ~. ø±˙, Á|ü»\T dü+|òTü {Ï‘+· >± e´‹πsøÏ+#·&+É ‘√ ‘·q Á|üjT· ‘êï\qT $s¡$T+#·T≈£îqïfÒ¢ nì|æ+∫+~. nsTT‘˚, n~ eT∞fl ‘·q Á|üjT· ‘êï\qT #˚düT≈£î+{À+<äì ‘˚≥‘Ó\¢yÓTÆb˛sTT+~.. ‘Ó\+>±D≤≈£î eTDÏVü‰s¡+˝≤ e⁄+&˚ q\¢eT\ n≥M ÁbÕ+‘êìï ø£ã[+#ê\ì Ä uÛ÷Ñ ‘·+ kÕ+πø‹ø£+>± @ düeTdü´\T sê≈£î+&Ü ª<˚X¯ n_Ûeè~Δμ ù|s¡T‘√ ‘·q≈£î nedüsy¡ TÓ qÆ nìï nqTeT‘·T\q÷ s¡|Œæ +#·T≈£î+{À+~.

Ç+‘·ø° ‘Ó\+>±DqT uÛdÑ à” |ü≥\+ #˚jT· {≤ìøÏ edüTÔqï Ä uÛÑ÷‘·+ ù|πs$T{À ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+! n<˚ j· T Tπ s ìj· T +. uÛ Ñ ÷ $T ˝À|ü \ ñ+&˚ n‘· ´ +‘· Á|üe÷<äu]ÑÛ ‘·yTÓ qÆ ˇø£ uÛ≤s¡ Kì»+. á Kì»+‘√ #˚j·T>∑*–q$ ¬s+&ÉT n+XÊ\T e⁄+{≤sTT. ˇø£{Ï $<äT´#·Ãø¤ ÔÏ ‘·j÷· Ø, s¬ +&√~ $<äT´#·ÃøÏÔ ‘·j÷· Ø Áø£eT+˝À $&ÉT<ä˝q’… Ç‘·s¡ eT÷\ø±\‘√ Ä≥+ u≤+ãT ‘·j÷· s¡T #˚jT· ≥+. uÛ÷Ñ $T n≥º&TÉ >∑T bıs¡˝À¢ e⁄qï+‘· ùd|ü⁄ Bì qT+∫ @ Á|üe÷<äeT÷ e⁄+&É<Tä . ø±˙ <ëìï #Û~˚ +∫ ãj·T≥≈£î yÓ*øÏ rdæq eTs¡Tø£Då + qT+∫ <ëì nqT<Ûë]àø£ X¯øÔÏ |üsê´es¡D+˝ÀøÏ Á|üy•˚ düT+Ô ~. Bì Á|üu≤Û e+ n‘·´+‘· Vü‰ìø£ . TqÆ ~. á KìC≤ì≈£îqï nkÕ<Ûës¡D X¯øÔÏ n‘· ´+‘·s+¡ eTTK´yÓ Ç+‘·ø° ‘Ó˝+>±DqT uÛÑd”à|ü≥\+ #˚j·T{≤ìøÏ nDT <Ûë]àø£‘,· <ëì‘√ bÕ≥T |üse¡ ÷DT $#˚Ã<¤ øä £ X¯øÔÏ edüTÔqï Ä uÛÑ÷‘·+ ù|πs$T{À ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+! n<˚ ≈£L&Ü e⁄+~. n<˚ Ä≥+u≤+ãT ‘·j÷· ØøÏ eT÷\+. j· T Tπ s ìj· T +. uÛ Ñ ÷ $T ˝À|ü \ ñ+&˚ n‘· ´ +‘· nDTX¯øÔÏ <ë«sê $<äT´‘Y ñ‘·Œ‹Ôì ô|+∫ 2030 Á|üe÷<äuÛÑ]‘·yÓTÆq ˇø£ uÛ≤s¡ Kì»+. á Kì»+‘√ #˚j·T>∑*–q$ ¬s+&ÉT n+XÊ\T e⁄+{≤sTT. ˇø£{Ï Hê{ÏøÏ <˚Xe¯ T+‘ê $<äT´‘Y nedüsê\T rs¡Ã&ÉyT˚ ‘·q $<äT´#·Ãø¤ ÔÏ ‘·j÷· Ø, s¬ +&√~ $<äT´#·Ãø¤ ÔÏ ‘·j÷· Ø Áø£eT+˝À \ø£´å eTì øπ +Á<ä Á|üuTÑÛ ‘·«+ #ÓãT‘√+~. á \ø£´å Á|üø≥£ q˝À Ñ ÷· s¡D´+ ñìπø Ç|ü&ÉT $&ÉT<ä\ nsTTq Ç‘·s¡ eT÷\ø±\‘√ Ä≥+u≤+ãT ‘·j÷· s¡T q\¢eT\ ÄÁe÷u≤<é |ü⁄\T\ nuÛj #˚jT· ≥+. uÛ÷Ñ $T n≥º&TÉ >∑T bıs¡˝À¢ ñqï+‘·ùd|ü⁄ Bì Á|üXÊïs¡øú e£ Te⁄‘√+~. nø£ÿ&É ìedæ+#˚ n‘·´+‘· Ä~eT qT+&ç @ Á|üe÷<äeT÷ ñ+&É<Tä . ø±˙ <ëìï #Û~˚ +∫ #Ó+#·T ‘Ó>\∑ Jeq uÛÁÑ <ä‘· ≈£L&Ü Á|üe÷<ä+˝À ñqïfÒ.º ãj· T ≥≈£ î yÓ * øÏ rdæ q eTs¡ T ø£ å D + qT+∫ <ëì ˇø£|ü &ÉT |ü⁄\T\ s¡øDå£ ø√düeT+≥÷ yê]ì n&É$ qT+∫ nDT<Ûë]àø£‘· Vü‰ìø£s+¡ . øπ e\+ ‘·$« rdæq #√{Ï qT+#˚ ãj·T≥≈£î ‘·s¡eT{≤ìøÏ mìï ≈£î{Ï\ Á|üj·T‘êï\T ø±<äT, nH˚ø£ <ä÷s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î ≈£L&Ü á Vü‰ìø±s¡øy£ TÓ qÆ Á|üuTÑÛ ‘ê«\ yÓ|’ ⁄ü qT+∫ »]>±jÓ÷ n+<ä]ø° ‘Ó\TdüT. nDT<Ûë]àø£ yêj·TTe⁄\T Á|üj÷· DÏ+∫ >±*ì, ˙{Ïì, Ç|ü&ÉT <˚X¯ n_Ûeè~Δ ø√düeT+≥÷ |ü⁄\T\H˚ ø±<äT. düeTdüÔ Je »+‘·TC≤˝≤ìï Á|üuÛ≤$‘·+ #˚kÕÔsTT. n&É$ì, n&É$‘√ ô|qy˚dTü ≈£îqï Ä~yêd” JequÛÁÑ <ä‘˙· , e÷eT÷\T>± #Ó_‘˚ Ç<ä+‘ê ns¡eú Tj˚T´ n+X¯+ ø±<äT. Ä&É$‘√e⁄qï ÁbÕNq, #ê]Á‘·ø£ XË’e πøåÁ‘ê\ ñìøÏ˙ n+<äTøπ á Kì»+ ndü\T dü«uÛ≤yêìï ns¡+ú #˚dTü ø√e≥+ ≈£L&Ü |üD+>± ô|≥º&ÜìøÏ Á|üjT· ‘êï\T yÓTT<ä\j·÷´sTT. j·TTπsìj·T+ ìπøbå Õ\T n‘·´+‘· uÛ≤Ø kÕúsTT˝À ñHêïj·TH˚~ ‘=\ø£]

14

ôdô|+º ãsY 2019

nsTT‘˚, Ç~ m+‘· $<Û«ä +dü+ düèwæ+º #·>\∑ <√ Á|ü|+ü #· <˚XÊ\≈£î ns¡eú TsTT+~ e÷Á‘·+ s¬ +&√ Á|ü|+ü #· j·TT<ä+Δ düeTj·T+˝ÀH˚ Ä $<Û«ä +kÕìøÏ kÕø£´å +>± Væ≤s√wæe÷, Hê>∑kÕø° |ü≥ºD≤\T ì*∫e⁄HêïsTT. nø£ÿ&ç Á|ü»\T Ç|üŒ{Ïø° Ä <äTwüŒ]D≤e÷\qT m<äTs¡Tÿ+≥÷H˚ e⁄Hêïs¡T. $<äT´‘Y nedüsê\ ø√dü+ n+≥÷ eTT+<äT≈£î rdüT≈£îedüTqÔ ï á $<Û«ä +düøs£ ¡ Á|ü‹bÕ<äq\˙ï n+‘·≈î£ eTT+<äT »]–q Á|üe÷<ë\qT m+<äTø£ì |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüTø√e≥+ ˝Ò<Tä ? kÕ+πø‹ø£+>± s¡øD å£ #·s´¡ \T rdüT≈£î+{≤+ nì #ÓbıŒ#·Tà >±ø£! ø±˙, ndü\T eT÷\ Kì»y˚T n‘·´+‘· Á|ü e ÷<ä u Û Ñ ] ‘· + ø£ < ë! á n+XÊìï m+<ä T ø£ ì $düà]düTHÔ êïs¡T? n+fÒ, Á|ü»\≈£î #Ó|Œü ≈£L&Éì n+XÊ˝Òy√ Ç+<äT˝À e⁄HêïsTT. n_Ûeè~Δ #Ó+~q nyÓT]ø±, j·T÷s√|t <˚XÊ˝Ò nDT $<äT´‘Y e<äT› nqT≈£î+≥Tqï|ü&ÉT, rÁe Á|üe÷<ä+ e⁄+<äì ‘Ó*dæq|üŒ{Ïø,° Ä]úø+£ >± uÛ]Ñ +#·˝qÒ +‘· uÛ≤s¡+ nì ‘Ó*dæHê, Á|ü‘ê´e÷ïj·T $<äT´‘Y ndüsê\ nH˚«wüD≈£î Á|üjT· ‹ï+#·≈î£ +&Ü, j·TTπsìj·T+ ‘·e«ø±\H˚ eTT+<äT≈£î rdüT≈£î yÓfifl¯ ≥eT+fÒ, ô|ø’ Ï #ÓãT‘·Tqï ø±s¡D≤\T düùV≤‘·Tø£+>± nì|ækÕÔj÷· ?

nDTX¯øÏÔ XÊK #ÓãT‘·Tqï $wüj·T+. á ìπøåbÕ\T >∑T]Ô+#·&ÜìøÏ Hê\T>∑Ty˚\ uÀs¡T¢ mquÛe’… T÷&ÉT #·<sä |¡ ⁄ü øÏ˝ÀMT≥s¡¢˝À @ø£<Ûë{Ï>± Ä&É$˝À y˚dü÷Ô yÓfi¯‘ês¡T. nDTX¯øXÔÏ ÊK Á|ü‹bÕ<äq˝À #ê˝≤ |ü]$T‘·T\Tqï|üŒ{Ïø° <˚X¯ n_Ûeè~Δ, Á|üj÷Ó »Hê\ ø√dü+ á ìπøbå Õ\ nH˚«wüD≈£î nqTeT‹ ÇdüTHÔ êï+ nì 2019 y˚T 22q |üsê´es¡D, n≥M XÊK #Ó|Œü ≥+ m+‘· es¡≈î£ düããT?

ô|>’ ± Çø£ÿ&É \uÛ´Ñ eTe«uÀj˚T j·TTπsìj·T+ Kì»+ m+‘√ n‘·T´‘·eÔ TyÓTqÆ <äì #Ó|Œü ≥+ <ë«sê mes¡÷ @MT e´‹πsøÏ+#·≈L£ &É<Tä nH˚ u…~]+|ü⁄ ≈£L&Ü ø£ì|æk˛Ô+~.. ìC≤ìøÏ, mø£ÿ&É j·TTπsìj·T+ ìπøbå Õ\T e⁄Hêïj·Tì ‘Ó*dæHê yÓTT≥ºyTÓ T<ä≥ #Óù|Œ n+X¯yT˚ Ç~. Ç+‘·≈L£ eTT+<äT 2003˝À Hê>±s¡T®qkÕ>∑sYì ÄqT≈£îH˚ e⁄qï n|üŒ{Ï ñeTà&ç q\¢>=+&É õ˝≤¢ \+u≤|üPsY, ô|<ä n&çdsü |¢¡ *ü ˝¢ À j·TTπsìj·T+ ‘·e«ø±\qT, X¯ó~Δ ø£sêà>±s¡+ @sêŒ≥T Á|ü‹bÕ<äq düeTj·T+˝À ≈£L&Ü Ç<˚ n+XÊìï #ÓbÕŒs¡T. ô|>’ ± Çe˙ï kÕ+πø‹ø£ |üsy¡ TÓ qÆ n+XÊ\˙, Á|ü»\≈£î ns¡+ú ø±eì ≈£L&Ü #ÓbÕŒs¡T. Ä n+XÊ\H˚ Á|ü»\T $e]+∫, Á|ü•ï+∫ ‘·eT JeHêìπø eTT|ü>± |ü]D$T+#·uÀ‘·Tqï Á|ü|ü+#· yê´|æ‘·+>± »]–q nDT$<äT´‘Y j·TTπsìj·T+ ‘·e«ø±\qT, X¯ó~Δøs£ êà>±s¡+ @sêŒ≥TqT øπ +Á<ë\˝À »]–q Á|üe÷<ë\qT >∑eTìùdÔ eTq≈£î ndü\T dü+|òTü {Ï‘+· >± ‹|æŒø={≤ºsT¡ . nø£ÿ&É kÕ<Û´ä + ø±<äqT≈£îqï nDTX¯øÔÏ XÊK 2008 $wüjT· + ns¡eú Te⁄‘T· +~. Á|ü|+ü #· nDT$<äT´‘Y s¡+>∑+˝ÀH˚ qT+N q\¢eT\ n≥M ÁbÕ+‘·+˝À ‘·q nH˚«wüDqT n‘·´+‘· $<Ûä«+dü+ 1986˝À |üPs¡«|ü⁄ k˛$j·T{Ÿ yÓTT<ä\T ô|{Ϻ+~. n|üŒ{Ï qT+&ç Á|ü»\ e´‹πsø£‘· j·T÷ìj·THé #Ós√ï_˝Ÿ˝À dü+uÛ$Ñ +∫+~. y˚\ eT+~ e⁄qï|üŒ{Ïø° #ê|üøÏ+~ ˙s¡T˝≤>± nqTeT‘·T\qT #·ìb˛j·÷s¡T. Ä Á|üe÷<ä+ »]– eTTô|Œ’ ¤ dü+e‘·‡sê\ º + Ç|üŒ{Ïø° Äyêdüj÷Ó >∑´+>± ‘Ó#·TÃ≈£î+≥÷ Ç|ü&ÉT @ø£+>± n≥M ÁbÕ+‘·eT+‘ê ô|q’ nsTT+~. Ä |ü≥D ˝Ò<Tä . Ç+ø£ m|üŒ{Ïø° ñ+&ÉuÀ<äT ≈£L&Ü! á Á|üe÷<ä »˝…&¢ |É fü j º… T· ´{≤ìøÏ s¡+>∑+ dæ<+Δä #˚dTü ≈£î+{À+~. |ò*ü ‘·+ øπ e\+ Ä |ü≥Dº ≤ìøÏ e÷Á‘·yT˚ |ü]$T‘·eTe«˝Ò<Tä . j·TTπsìj·T+ KìC≤ìøÏ e⁄qï nDT<Ûë]àø£X¯øÏÔ Hê{Ï k˛$j·T{Ÿ j·T÷ìj·THé #·T≥Tº|øü ÿ£ \ <˚XÊ\˝Àì dü«uÛ≤yêìï ø£qT>=ì e+<ä dü+e‘·‡sê\T ì+&ÜsTT. Á|ü»*ï ≈£L&Ü j·TT<äΔ ÁbÕ‹|ü~ø£q düT<ä÷s¡ ÁbÕ+‘ê\≈£î ‘=\ø£]

15 15

ôdô|+º ãsY 2019

u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïs¡T. e´+<Ûä´‘·«+ ô|]–+~. n+fÒ dü+‘êH√‘·Œ‹Ô kÕeTs¡+ú ´ ø√˝ÀŒe&É+ nqïe÷≥! |ü⁄{Ïqº |æ \ ¢ \ T ≈£ L &Ü $e]+#· M\Tø±ì $ø£ \ ‘· « +‘√ |ü⁄&TÉ ‘·THêïs¡T. nø£ÿ&ç Á|ü»\ Äs√>∑´ düeTdü´\ô|’ kÕe÷õø£ u≤<Ûä´‘·‘√ ø=+‘·eT+~ &Üø£ºs¡T¢ #˚dæq |ü]XÀ<Ûäq\ ]b˛s¡Tº\T >∑eTìùdÔ n_Ûeè~Δ nH˚ eTTdüT>∑T yÓqø±\ Á|üuÛÑT‘ê«\T eTT+<äT≈£î rdüT≈£îedüTÔqï $ø£è‘· ø√D+ ns¡eú Te⁄‘·T+~. nø£ÿ&ç Á|ü»\ J$‘· ø±\+ ‘·–+Z ~. ∫qï ej·TdüT˝ÀH˚ eTs¡DÏdüTÔHêïs¡T. Åd”Ô, |ü⁄s¡Twüß\ »qHê+>±\˝À ø±´q‡s¡T,¢ #·sà¡ ø±´q‡s¡T,¢ XÊØs¡ø,£ e÷qdæø£ yÓø’ ˝£ ≤´\T rÁe+>± e⁄Hêïj·Tì ‘˚*+~. @ n_Ûeè~Δ ø√dü+ mes¡T eT÷\´+ #Ó*d¢ Tü HÔ êïs¡T? Ç|ü&ÉT ÄÁe÷u≤<é q\¢eT\˝À »s¡>∑uÀj˚T~ ≈£L&Ü Ç<˚! <˚X¯ n_Ûeè~Δ ø√dü+ Ä~eT ‘Ó>\∑ Á|ü»\T, kÕe÷q´ Á|ü»\T eT÷\´+ #Ó*+¢ #ê*‡ edüT+Ô ~.

‘·s*¡ +#ês¡T. n+‘Ó+<äT≈£î, CbÕHé˝À 2011 e÷]à 11e ‘˚Bq |ò⁄ü ≈î£ wæe÷ nDT $<äT´‘Y ø£sêà>±s¡+˝À dü+uÛ$Ñ +∫q n‹ô|<ä› Á|üe÷<ä+ ‘ê\÷≈£L |ü]D≤e÷\T >∑eTìùdÔ $|ü‘T· Ô kÕúsTT @$T{À ns¡+ú #˚dTü ø√e#·TÃ. Á|üe÷<ä+ »]–q yÓ+≥H˚ πøe\+ 5 øÏ˝À MT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝Àì Á|ü»\qT ‘·s¡*+#·{≤ìπø m+‘√ ø£wüºyÓTÆ+~. @d”\T yê&É≈L£ &É<ìä , øÏ{øÏ \° T ‘Óse¡ ≈£L&É<ìä , ãj·T≥ ã≥º\T Äπsj·T≈£L&É<äì, q\¢˝À¢ ˙fi¯ófl ‘ê>∑e<ä›ì, bÕ\T yê&É≈£L&É<äì, ãj·T≥≈£î sê≈£L&É<äì ìùw<뻄\T Á|üø{£ +Ï #·&+É n+fÒ Ä Á|üe÷<ä+ m+‘· rÁeyÓT+Æ ~ nsTT ñ+≥T+~? á |ü]dæ‹ú m+‘·ø±\+ e⁄+≥T+<√ ≈£L&Ü #Ó|Œü ˝Ò<Tä . Ä yÓqTyÓ+≥H˚ eTTô|Œ’ ¤ øÏ˝ÀMT≥s¡¢ es¡≈L£ Á|ü»\T U≤∞ #˚ùdj·÷\ì Á|üø{£ +Ï #·&+É ≈£L&Ü Á|üe÷<ä rÁe‘·qT ‘Ó*ù|<˚! nø£ÿ&ç Á|ü»\+<äs÷¡ Á|ü‘´˚ ø£+>± @sêŒ≥T #˚dqæ ø±´+|ü⁄˝À¢H˚ ìedæd÷ü Ô ‘·eT X¯Øsê˝À¢øÏ yÓ[flq nDT<Ûë]àø£ e´sêú\ yÓ÷‘ê<äT m+‘√ ‘Ó\TdüT≈£îH˚+<äT≈£î _≈£ î ÿ_≈£ î ÿeT+≥÷ ≈£ L ´\˝À¢ ì\ã&ç |ü Ø ø£ å \ T #˚sTT+#·Tø√yê*‡ e∫Ã+~. ø£<ä∏ Çø£ÿ&ç‘√ nsTTb˛˝Ò<Tä . |ò⁄ü ≈£îwæe÷ Á|üe÷<ä+ »]–q yês¡+s√E\πø, nDT<Ûë]àø£ Á|üu≤Û e+‘√ nyÓT]ø± rs¡ÁbÕ+‘· Á|ü»\T njÓ÷&çHé {≤u…≥¢ T¢ (¬ø1) yê&˚ |ü]dæ‹ú øÏ #˚sT¡ ≈£îHêïs¡T.

y˚T|ò÷ü \j·T sêh+˝Àì <=$Tdæj÷· ‘Y˝À ≈£L&Ü #ê˝≤ uÛ≤Ø kÕúsTT˝À j·TTπsìj·T+ ì\«\T e⁄qï|üŒ{Ïø,° Á|ü»\ e´‹πsø£‘‘· √ nø£ÿ&ç Á|üuTÑÛ ‘·«+ ‘·e«ø±\T »s¡|{ü ≤ìøÏ øπ +Á<ä nDTX¯øÔÏ XÊK≈£î m|ü&√ nqTeT‹ ìsêø£]+∫+~. eT], Ç|ü&ÉT ‘Ó\+>±D sêh Á|üuTÑÛ ‘·«+ @$T #˚dTü +Ô ~? ø£‹Ô ã+>±s¡eTì yÓT&É ø√düT≈£î+≥T+<ë ˝Òø£ Á|üe÷<ëìï ì\e]+#˚ kÕVü≤kÕìï #˚dTü +Ô <ë? q\¢>=+&É Á|ü»\≈£î |üìøÏsêì j·TTπsìj·T+ yÓTìÆ +>¥ nÁe÷u≤<é q\¢eT\ Á|ü»\≈£î e÷Á‘·+ m˝≤ |üìøÏ edüT+Ô ~? Jyêes¡D+˝ÀøÏ e∫Ãq ‘·sê«‘· s¬ +&ÉT Á>±e÷\ j·TTπsìj·T+ (kÕ+πø‹ø£+>± _238 n+{≤&ÉT) •~∏\eTsTT´ ˇø£ Á>±eTT>± e÷s¡{≤ìøÏ 45000000 (Hê\T>∑T e+<ä\ j·÷uÛ’… ø√≥T¢) dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T |ü&ÉT‘·T+~. n|üŒ{Ï es¡≈£L <ëì $<Ûä«+dü+ ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄+≥T+~. eT] á Á|üe÷<äøs£ ¡ KìC≤ìï yÓ*øÏrj·T≥+ ‘Ó\+>±D≈£î nedüse¡ ÷?

n+fÒ m+‘· <ä÷s¡+ á nqT<Ûë]àø£ X¯øÏÔ >±*yê≥T>± Á|üj·÷DÏ+∫+<√ ns¡ú+ #˚düTø√e#·TÃ. nÁ|üeT‘·yÔ TÓ qÆ nyÓT]ø± XÊÅdE Ôü \„ T nDT $<äT´‘Y øπ +Á<ä+ qT+∫ 80 øÏ˝À MT≥s¡¢ es¡≈L£ Á|ü»*ï U≤∞ #˚sTT+#·eTì ≈£L&Ü dü÷∫+#ês¡T. Ç|ü  &É T eTq<˚ X ¯ + ˝À s¡ a ≤s¡ â + &é sêh+ C≤<äT>√&É˝À »s¡T>∑T‘·Tqï j·TTπsìj·T+ >∑qT\ ‘·e«ø±\ |ü]dæ‹ú >∑T]+∫ ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+. 50000 eT+~øÏ ô|>’ ± Á|ü » \T nH˚ ø £ s¡ ø ±˝… ’ q nHês√>∑ ´ dü e Tdü ´ \‘√ ‘=\ø£]

16

ôdô|+º ãsY 2019

‘Ó\+>±D≤˝À |ü‹Ô |ü+≥ kÕ>∑T ` ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\T dü>≥∑ T ~>∑Tã&ÉT\T ` |ü+≥ s¡TD+ ` |ü+≥\ ;e÷ ` Ä<ëj·÷\T ‘Ó\+>±D≤ sêh+˝À |ü‹Ô ˇø£ Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ |ü+≥.

1. 2019 KØ|òt |ü+≥\ kÕ>∑T $esê\ Á|üø±s¡+ sêh+˝À Ä>∑dTü º 21 Hê{ÏøÏ 17,61,598 ôV≤ø±ºs˝¢¡ À |ü‹Ô kÕ>∑sTT+~. kÕ<Ûës¡D |ü‹Ô kÕ>∑T $d”Ôs¡í+ (17,24,982 ôV≤ø±ºsT¡ )¢ $T+∫ á dü+e‘·‡s¡+ eTs√ 2 XÊ‘·+ m≈£îÿe kÕ>∑sTT+~.

2. yÓTT‘·+Ô kÕ<Ûës¡D |ü+≥kÕ>∑T $d”sÔ +í¡ ‘Ó\+>±D≤˝À 5.

43,34,487 ôV≤ø±ºsT¡ ¢ ø±>±, n+<äT˝À 40 XÊ‘·+ $d”sÔ +í¡ ˝À |ü‘Ô̊ kÕ>∑e⁄‘·Tqï<ä+fÒ á |ü+≥≈£î ñqï e. ÁbÕ<Ûëq´‘·qT ns¡+ú #˚dTü ø√e#·TÃ.

3. ‘Ó\+>±D≤ sêh+˝À ôV≤’ <äsêu≤<é õ˝≤¢˝À |ü+≥ kÕ>∑T 1. uÛ÷Ñ eTT\T ˝Òe⁄. $T–*q 32 õ˝≤¢\≈£î>±qT, ˇø£ÿ 2. y˚T&ÉÃ˝Ÿ ‘·|üŒ, $T–*q 31 õ˝≤¢\˝Àq÷ |ü‹Ô 3.

4. kÕ>∑e⁄‘·Tqï~. nìï s¡ø±\ uÛ÷Ñ eTT\˝Àq÷ |ü‹ìÔ kÕ>∑T #˚dTü HÔ êïs¡T. ˙{Ï bÕs¡T<ä\ kÂø£sê´\ ÁøÏ+<˚ 5. ø±≈£î+&Ü, esê¸<ëÛ s¡ uÛ÷Ñ eTT\˝Àq÷ |ü‹Ô |ü+≥ kÕ>∑T 6. #˚düTÔHêïs¡T. Bì e\¢ Äj·÷ õ˝≤¢\˝À dü>∑≥T 7.

8. ~>∑Tã&ÉT\ eT<Û´ä rÁe e´‘ê´kÕ\THêïsTT. 4. |ü‹Ô kÕ>∑T $d”sÔ +í¡ ô|s¡>&∑ +É ô|’ s¬ ‘’ T· dü«sê»´ y˚~ø£ 9. #˚dæq ˇø£ n<Ûä´j·Tq+ Á|üø±s¡+, |ü‹Ô kÕ>∑T≈£î 10.

11. u≤´+≈£î\T n+~+#˚ ùdÿ˝Ÿ Ä|òt ô|H’ò êHé‡ (Á|üdTü ‘Ô +· ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î 87,500 s¡÷bÕj·T\T) ≈£L&Ü ˇø£ Á|ü<ëÛ q 12. ø±s¡DeTì ns¡+ú nsTT+~. n˝≤π> sêh+˝À ø√‘·T\T, 6. n&É$ |ü+<äT\ e\¢ Ç‘·s¡ |ü+≥\T kÕ>∑T #˚ùd |ü]dæ‹ú ˝Ò<˙ä , á »+‘·Te⁄\T |ü‹Ô CÀ*øÏ sêe⁄>∑qTø£ á |ü+≥qT kÕ>∑T #˚düTÔHêïeT˙ ¬s’‘·T\T #ÓbÕŒs¡T. yêdüyÔ êìøÏ ‘êC≤ |ü]dæ‘ú T· \˝À ø√‘·T\T, ˇø£ <äX˝¯ À |ü ‹ Ô ø±j· T \qT #Ó ≥ ¢ qT+∫ ‘Ó + ∫, ø=]øÏ |ü&˚düTÔHêïj·Tì ¬s’‘·T˝Ò #ÓãT‘·THêïs¡T. esê¸uÛ≤e |ü]dæ‘ú T· \qT, ˇø£ y˚Ts¡≈î£ |ü‹Ô ‘·≥Tº≈î£ +≥T+<ä˙, $T–*q |ü+≥\T ‘·≥Tºø√˝Òe˙ s¬ ‘’ T· \ n_ÛÁbÕj·T+. |ü‹˝Ô À ø£˙dü ~>∑Tã&ç ‘·|Œü ≈£î+&Ü edüT+Ô <äì, ô|>’ ± 17 ‘=\ø£] 17

|ü+&É>\∑ d”»Hé nsTTq nø√ºãsY, qe+ãsY\˝À |ü‹Ô #˚‹øÏ edüT+Ô ~ ø£qTø£, s¬ ‘’ T· \ &ÉãT“ nedüsê\qT rs¡TdüT+Ô <äì, |ü‹øÔ Ï e÷¬sÿ{Ï+>¥ e´edüú Á>±eT kÕúsTT es¡≈î£ $dü]Ô +∫ ñ+<äì, $T–*q @ |ü+≥≈£î Ç+‘· >±´s¡+{° ˝Ò<ìä , n+<äTøπ |ü‹ìÔ kÕ>∑T #˚dTü HÔ êïeTì s¬ ‘’ T· \ n_ÛÁbÕj·T+. <˚X¯ yê´|æ‘·+>± |ü‹Ô |ü+≥ kÕ>∑T, $ìjÓ÷>∑+ $esê\T

|ü‹Ô (\ø£\å uÒfió¯ fl) 2017`18 2018`19 dæ.m._) n+#·Hê $d”sÔ +í¡ (\. ôV≤) 124.3 123.5 |ü‹Ô ñ‘·Œ‹Ô 370.0 361.0 bÕ‘· ì\« 43.8 47.1 ~>∑TeT‘·T\T 15.8 15.0 yÓTT‘·+Ô |üô|¢Ì 429.6 423.1 $T\T¢\ $ìjÓ÷>∑+ 275.9 278.0 mdt.mdt.◊.$ìjÓ÷>∑+ 27.2 27.0 HêHé.$ìjÓ÷>∑+ 11.5 12.0 yÓTT‘·+Ô 314.6 317.0 m>∑TeT‘·T\T 67.8 65.0 yÓTT‘·+Ô nedüs+¡ 382.4 382.0 eTT–+|ü⁄ ì\« 47.1 41.1 |ü‹Ô ñ‘·Œ‹Ô, $ìjÓ÷>∑+ Á|üdüTÔ‘·+ uÒ\Hé‡ ne⁄‘T· qï~. n+‘·sê®rj·T e÷¬sÿ{Ÿ˝À |ü‹Ô $d”sÔ +í¡ , ~>∑Tã&ÉT\T, <Ûsä \¡ T ≈£L&Ü uÛ≤s¡‘<· X˚ ¯ e÷¬sÿ{ŸqT, s¬ ‘’ T· \qT Á|üu≤Û $‘·+ #˚dTü HÔ êïsTT. eTq $T\T¢\ nedüsê\qT Á|üdüTÔ‘· |ü‹Ô ñ‘·Œ‹Ô rs¡Ã>∑\T>∑T ‘·Tqï|üŒ{Ïø,° m>∑TeT‘·T\˝À düãú ‘Δ · e⁄+~. ô|>’ ± n+‘·sê®rj·T e÷¬sÿ{Ÿ˝À |ü‹Ô ‘·≈î£ ÿe <Ûsä \¡ ≈£î \_ÛdTü qÔ ï|ü&ÉT, uÛ≤s¡‘· $T\T¢\ j·÷»e÷qT\T ≈£L&Ü, |ü‹Ô ~>∑TeT‘·T\ ø√dü+ |üs¡T>∑T˝…‘·TÔ ‘·THêïs¡T. ˝Ò<ë uÛ≤s¡‘<· X˚ ¯ e÷¬sÿ{Ÿ˝À |ü‹Ô <Ûsä \¡ qT ôdô|+º ãsY 2019

7.

8.

XÊ‘·+ yê{≤ ø£*– ñqï ‘Ó\+>±D≤ sêh |ü‹Ô |ü&d˚ Tü HÔ êïs¡T. |ò*ü ‘·+>± s¬ ‘’ T· \T, øπ e\+ esê¸u≤Û e |ü+≥ $esê\qT sêh Á|üuÛÑT‘·«+ m+<äT≈£î |ü]dæ‘ú T· \˝À ~>∑Tã&ÉT\T ‘·–Z e÷Á‘·yT˚ ø±≈£î+&Ü, dæ.m.dæ.|æ.øÏ n+~+#·&+É ˝Ò<√ eTq≈£î ns¡+ú |ü‹Ô u≤>± |ü+&çq dü+<äsꓤ\˝À ≈£L&Ü s¬ ‘’ T· \≈£î ø±<äT. <ëì e\¢ yÓTT‘·Ô+>± eT<äΔ‘·T <Ûäs¡\T <Ûsä \¡ T n+<äø£ qwübº ˛‘·THêïs¡T. bı+<ä&É+˝À |ü‹Ô ¬s’‘·T\T qwüºb˛‘·THêïs¡qï~ ø£˙dü eT<äΔ‘·T <Ûäs¡\T (m+.mdt.|æ) Á|üø£{Ï+#˚ yêdüeÔ +. |ü+≥\˝À |ü‹Ô ñ‘·Œ‹ÔøÏ dü+u+~Û+∫ ‘Ó\+>±D≤ sêh+ 14 XÊ‘·+ yê{≤qT ø£*– e⁄+~. sêh Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ˝À |ü‹Ô |ü+≥ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\T (ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î) 2015`16 2016`17 Á|üuTÑÛ ‘·« e´ekÕj·T XÊK n+#·Hê Á|üø±s¡+ |ü‹Ô Áø£. n+X¯+ dü>≥∑ T ~>∑Tã&ç Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ sêh+˝À ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î 1. e÷qe ÁX¯eT(˝ÒãsY) 18157.96 18520.28 516.24 1614.88 20 øÏ«+{≤fi¯ófl (mø£sêìøÏ 8 øÏ«+{≤fi¯ófl). 2. n{≤#Y&é (bÕ˝ÒsT¡ ) 7325.88 7824.76 e´ekÕj·T Ks¡TÃ\, <Ûäs¡\ ìsêíj·Tø£ ø£MTwüHé 3. bòÕ´$T© ˝ÒãsY 26000.08 27959.92 (dæ.m.dæ.|æ) n+#·Hê Á|üø±s¡+ ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î 16 4. yÓTT‘·Ô+ 1938.91 1639.02 øÏ«+{≤fi¯fl 63 øÏ˝À\T (mø£sêìøÏ 660 øÏ˝À\T). 5. |üXó¯ e⁄\ ÁX¯eT |ü‹Ô |ü+≥≈£î dü+ã+~Û+∫ dæ.m.dæ.|æ ìy˚~ø£˝À 6. |üXó¯ e⁄\ ÁX¯eT(dü«+‘·+) 4839.98 3814.92 6778.89 5453.94 eT]ø=ìï n+XÊ\T eTq+ |ü ] o*+#ê*. 7. yÓTT‘·Ô+ 2019`20 dü+e‘·‡sêìøÏ ø£˙dü eT<ä‘Δ T· <Ûsä \¡ qT 8. j·T+Á‘ê\T (øÏsêsTT) 3919.02 4384.67 Á|üø£{Ï+#·&ÜìøÏ kÕ<Ûës¡D+>± dæ.m.dæ.|æ. 9. j·T+Á‘ê\T (dü«+‘·+) 157.80 250.57 4076.82 4635.24 2015`16, 2016`17 dü+e‘·‡sê\ ñ‘·Œ‹Ô 10. yÓTT‘·Ô+ 4193.44 3670.89 Ks¡TÃ\qT |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£îqï~. á ìy˚~ø£ 11. $‘·HÔ ê\T Á|üø±s¡+ |ü‹Ô |ü+≥ ôV≤ø±ºs¡T ñ‘·Œ‹Ô Ks¡Tà 12. s¡kÕj·Tq ms¡Te⁄\T 6251.83 6484.81 608.62 440.37 2015`16˝À 73,661.72 s¡÷.\T ø±>±, n~ 13. ùd+Á~j·T ms¡Te⁄ 6860.45 9625.18 2016`17≈£î 83,117.08 s¡÷.\≈£î (n+fÒ 14. yÓTT‘·Ô+ 2806.99 2871.65 ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î 10 y˚\ s¡÷bÕj·T\T) ô|]–+~. ø±˙ 15. |ü⁄s¡T>∑T $cÕ\T 187.10 349.05 dü>≥∑ T ~>∑Tã&ÉT\ $wüj÷· ìøÏ eùdÔ 2015`16˝À 16. ˙{Ï bÕs¡T<ë\ 17. ô|≥Tºã &ç ô|’ e&û¶ 1362.25 1376.33 ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î 14.52 øÏ«+{≤fi¯ófl ø±>±, 2016`17˝À 18. Ç‘·s¡ Ks¡TÃ\T 13.95 1.44 n~ 18.29 øÏ«+{≤fi¯fl≈£î ô|]–+~. |ò*ü ‘·+>± 19. dü«+‘· uÛ÷Ñ $TøÏ øö\T 18023.71 26670.33 |ü+≥ kÕ>∑T Ks¡Tà (m2) G ≈£î≥T+ã ÁX¯eT $\Te 20. øö\T uÛ÷Ñ $TøÏ øö\T 38.33 21.65 (m|òt.m˝Ÿ) ø£*|æ 2015`16˝À øÏ«+{≤\T≈£î 21. uÛ÷Ñ $T•düTÔ ôddüT‡\T 0.05 0.04 3,633.23 ø±>± 2016`17˝À øÏ«+{≤\T≈£î 22. |ü]ø£sê\T, _*¶+>∑T\ 470.04 422.32 2,935.34 s¡÷bÕj·T\≈£î |ü&bç ˛sTT+~. düeTÁ>∑ $\Te˝À ø√‘· ñ‘·Œ‹Ô Ks¡Tà (dæ2) øÏ«+{≤\T≈£î 5,067.31 23. dæsú ¡ ô|≥Tºã &çô|’ e&û¶ 2849.62 2759.10 s¡÷bÕj·T\ qT+&ç 4,544.69 s¡÷bÕj·T\≈£î 24. yÓTT‘·+Ô Ks¡Tà 73661.72 83117.08 |ü&bç ˛sTT+~. Çe˙ï Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ˝À |ü‹Ô |ü+≥ 25. |ü‹Ô dü>∑≥T ~>∑Tã&ç (øÏ«+) 14.52 18.29 kÕ>∑T $esê\T. ‘Ó\+>±D≤ sêh $esê\T 26. m`2 G m|ò.t m˝Ÿ (øÏ«+) 3633.23 2935.34 dæ.m.dæ.|æ. ìy˚~ø£˝À ˝Òe⁄. <˚X¯ ñ‘·Œ‹Ô˝À 14 27. dæ`2 5067.31 4544.69

‘=\ø£]

18

ôdô|+º ãsY 2019

9.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh e´ekÕj·T XÊK 2019`20 ;e÷ H√{Ï|òæπøwüHé Á|üø±s¡+ ø£¢düºsY 1, ø£ºdüºsY 3 dü+e‘·‡s¡+ n+#·Hê Á|üø±s¡+ ~>∑Tã&ç 20 øÏ«+{≤ õ˝≤¢\≈£î Çbò˛ÿ ` {Àø√´ »qs¡˝Ÿ Çq÷‡¬sHé‡ ø£+ô|˙, |ü‹Ô |ü+≥ düeTÁ>∑ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡Tà n+#·Hê 5,355 ø£d¢ sºü Y 3, 4, 5, 6 \≈£î e´ekÕj·T ;e÷ ø£+|ü˙ s¡÷bÕj·T\T (20 øÏ«+{≤fi¯ófl≈£î) ø±>± dæ.m.dæ.|æ. |ü‹Ô |ü+≥≈£î ;e÷ #˚düTÔHêïsTT. á ø£+|ü˙\T n+#· H ê 5,103 s¡ ÷ bÕj· T \T (16.63 edü÷\T #˚dTü qÔ ï yÓTT‘·+Ô Á|”$Tj·T+ sπ ≥¢qT #·÷ùd,Ô øÏ«+{≤fi¯ófl) 2019`20 dü+e‘·‡sêìøÏ Á|üø{£ +Ï ∫q 5 õ˝≤¢\˝À 22.25 XÊ‘·+, 6 õ˝≤¢\˝À 22 XÊ‘·+ ø£˙dü eT<ä‘Δ T· <Ûsä ¡ øÏ«+{≤\T≈£î 5,550 s¡÷bÕj·T\T. 7 õ˝≤¢\˝À 25 XÊ‘·+, 5 õ˝≤¢\˝À 20 XÊ‘·+, 8 n+fÒ sêh Á|üuTÑÛ ‘·«+ Ks¡TÃ\ n+#·Hê Á|üø±s¡+ õ˝≤¢˝À 15 XÊ‘·+ #=|üq Á|”$Tj·T+ edü÷\T ¬s’‘·T≈£î øÏ«+{≤\T≈£î ìø£s¡+>± $T–˝Ò$ 145 #˚dTü HÔ êïsTT. Á|”$Tj·T+ yÓTT‘·+Ô ˝À 5 XÊ‘·+ s¬ ‘’ T· s¡÷bÕj·T\T. n+fÒ mø£sêìøÏ 8 øÏ«+{≤fi¯fl #=|üq yê{≤>± #Ó*d¢ Tü +Ô &É>±, $T–*q Á|”$Tj·T+ yÓTT‘êÔìï ìø£s¡ $T>∑T\T 1,160 s¡÷bÕj·T\T. 8 HÓ\\ øπ +Á<ä, sêh Á|üuTÑÛ ‘ê«\T #Ó]dü>+∑ uÛ]Ñ düTHÔ êïsTT. |ü+≥≈£î mø£sêìøÏ ìø£s¡ $T>∑T\T Ç~. dæ.m.dæ.|æ. 13. n+fÒ ;e÷ Á|”$Tj·T+ ÁøÏ+<ä ¬s’‘·T yê{≤>± ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î 4,375 s¡÷bÕj·T\T #Ó*+¢ #·e\dæ ñ ˝…øÿ£ Á|üø±s¡+ #·÷dæHê øÏ«+{≤\T≈£î ìø£s¡ $T>∑T\T +≥T+~. n+fÒ mø£ s êìøÏ ø£ ˙ dü + 1780 497 s¡÷bÕj·T\T. n+fÒ mø£sêìøÏ 660 øÏ˝À\≈£î s¡÷bÕj·T\T nqïe÷≥. s¬ ‘’ T· ≈£î ìø£s¡ $T>∑T\T, ;e÷ >±qT düTe÷s¡T 3,280 s¡÷bÕj·T\T e÷Á‘·yT˚ ìø£s¡ Á|”$Tj·T+ #Ó*¢+|ü⁄≈£î dü]b˛sTTq+‘· ≈£L&Ü $T>∑T\T. ˝Ò<qä ïe÷≥. ì»+>± u≤´+≈£î\T s¬ ‘’ T· \≈£î |ü+≥ 10. ô|>’ ± düeTÁ>∑ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\˝À |ü+≥ ;e÷ Á|”$Tj·T+, s¡TD+ Ç∫Ã, ;e÷ Á|”$Tj·T+ $TqVü‰sTT+#·T ≈£î+fÒ, s¡yêD≤ Ks¡TÃ\T ø£\|ü&+É ˝Ò<Tä . Ç~ ≈£L&Ü ø£*|æ‘˚ Á|üøè£ ‹ yÓ|’ ]ü ‘ê´\ düeTj·T+˝À s¬ ‘’ T· ≈£î |ü]Vü‰s¡+ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡Tà eT]+‘· ô|s¡T>∑T‘·T+~. øπ +Á<ä Á|üuTÑÛ ‘·«+ edüTÔ+~. ˝Òq≥¢sTT‘˚ ¬s’‘·T rÁe+>± qwüºb˛j˚T eT<ä‘Δ T· <Ûsä \¡ qT Á|üø{£ +Ï #˚≥|ü&ÉT |ü+≥ kÕ>∑T Ks¡Tà Á|üe÷<ä+ e⁄+~. eTØ eTTK´+>± esê¸<ëÛ s¡ ÁbÕ+‘· (m2) G ≈£î≥T+ã ÁX¯eT (m|òt.m˝Ÿ)qT <äèwæº˝À |ü‹Ô s¬ ‘’ T· \T qwübº ˛‘ês¡T. e⁄+#·T≈£îì, ø=+‘· yÓTT‘êÔìï ø£*|æ eT<ä‘Δ T· <Ûsä \¡ qT Á|üø{£ dÏ Tü qÔ ï~. dæ2G50 XÊ‘·+ ÁbÕ‹|ü~ø£q ø£˙dü 14. @@ dü + <ä s ꓤ \ ˝À |ü ‹ Ô ¬ s ’ ‘ · T ≈£ î |ü ] Vü ‰ s¡ + n+<äT‘·T+<√ ≈£L&Ü |ü]o*+#ê*. á |ü]o\q≈£î eT<ä‘Δ T· <Ûsä q¡ T ìs¡sí TT+#ê\ì kÕ«$THê<∏Hä é ø£MTwüHé n‘·´+‘· ø°\ø£yTÓ qÆ ~, ì]Δwºü eT+&É\+˝À pHé HÓ\ dæ b ò Õ s¡ d ü T #˚ d æ H ê, <ëìì π ø +Á<ä Á|ü u Û Ñ T ‘· « + qT+&û ôdô|º+ãsY es¡≈£L ≈£î]dæq es¡¸bÕ‘·+ |ü{+ºÏ #·Tø√e&É+ ˝Ò<Tä . s√EyêØ düe÷#ês¡+.

11. ‘Ó\+>±D≤ sêh+˝À |ü‹Ô |ü+≥≈£î ôV≤ø±ºs¡T≈£î ø±˙, s¬ ‘’ T· \≈£î s√E yêØ>±, HÓ\\ yêØ>±, Á|ü‹ eT+&É\+ 87,500 s¡÷.\T ùdÿ˝Ÿ Ä|òt ô|H’ò êHé‡qT ÁbÕ‹|ü~ø£>± yêØ>±, m+‘· es¡¸bÕ‘·+ ñqï<√ ‘Ó\e&É+ ˝Ò<Tä . ø±ã{Ϻ rdüT≈£îì |ü+≥ ;e÷ yÓTT‘êÔìï ìs¡sí TT+#ês¡T. n+fÒ ‘·eT≈£î Çq÷´¬sHé‡ edüT+Ô <√ sê<√ ≈£L&Ü s¬ ‘’ T· \≈£î n+#·Hê u≤´+≈£î\T Ç+‘· yÓTT‘êÔìï s¬ ‘’ T· ≈£î |ü+≥ s¡TD+>± ñ+&É&+É ˝Ò<Tä . Çyê«\qïe÷≥. ô|>’ ± ;e÷ e÷s¡<Z sä Ù¡ ø±\ Á|üø±s¡+ |ü‹Ô |ü+≥≈£î ;e÷ Á|”$Tj·T+ n‘·´~Ûø+£ >± ñ+~. ;e÷ Á|”$Tj·T+ yÓTT‘êÔìï s¬ ‘’ T· ≈£î Ç#˚à s¡TD≤ìøÏ ` 87,500 s¡÷bÕj·T\˝À n<äq+>± ø£*|æ, |ü+≥ s¡TD+>± Çyê«*. ø±˙ #ê˝≤ ;e÷ yÓTT‘·+Ô 25 XÊ‘·+ Á|”$Tj·T+ n+fÒ ` 21,875/` dü+<äsꓤ\˝À u≤´+≈£î\T ùdÿ˝Ÿ Ä|òt ô|H’ò êHé‡ Á|üø±s¡yT˚ 20 XÊ‘·+ Á|”$Tj·T+ n+fÒ ` 17,500/` s¡TD≤\T Çe«&É+ ˝Ò<Tä .

12. 2019 y˚T 3q $&ÉT<ä˝q’… yê‘êes¡D Ä<Ûë]‘· |ü+≥ s¬ ‘’ T· #Ó*+¢ #˚ 5 XÊ‘·+ Á|”$Tj·T+ n+fÒ ` 4,375/` 19 ‘=\ø£] 19 ôdô|+º ãsY 2019

2019 KØ|òt

|ü‹Ô |ü+≥≈£î yê‘êes¡D Ä<Ûë]‘· ;e÷ |ü]Vü‰s¡+ m|ü&ÉT, m+‘· #Ó*k¢ ÕÔsT¡ ? ‘·≈£îÿe es¡¸bÕ‘·+ (eT+&É\+ dü>∑≥T)

<äX¯ Ådæºø˘ 1 1

2 2 2 1 2 3 3 1 2 3 es¡Tdü>± es¡¸+ |ü&ìÉ s√E\T 15 s√E\T (E˝…’ 16 qT+&ç 16 ôdô|+º ãsY 15 es¡≈î£ (eT+&É\+ ÁbÕ‹|ü~ø£) 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 n~Ûø£ es¡¸bÕ‘·+ (es¡Tdü>± <äX¯ qT+&ç eT÷&ÉT s√E\T ø£*|æ) eT+&É\+ ÁbÕ‹|ü~ø£ 1 Ä>∑düTº 1 2 ôdô|+º ãsY 1 3 nø√ºãsY 1

‘·≈£îÿe ñc˛íÁ>∑‘·\T

yÓTT‘·Ô+>± ôV≤ø±ºs¡T≈£î n+<˚ ;e÷ |ü]Vü‰s¡+

‘=\ø£]

qT+&ç E˝…’16

es¡≈£î Ä>∑düTº 15

E˝…’16 E˝…’16 Ä>∑düTº16 Ä>∑düTº16 Ä>∑düTº16 ôdô|º+ãsY 16 ôdô|º+ãsY 16 ôdô|º+ãsY 16 ¬s’‘·T≈£î #Ó*¢+#˚~ 3000 4000 5000 6000 8000 9500 11000 13000 15000 18000 21000 22500 n‘·´~Ûø£+ es¡≈£î

Ä>∑dTü º 15 Ä>∑dTü º 15 ôdô|º+ãsY 15 ôdô|º+ãsY 15 ôdô|º+ãsY 15 nø√ºãsY 31 nø√ºãsY 31 nø√ºãsY 31

es¡¸bÕ‘·+ s¬ ‘’ T· ≈£î #Ó*+¢ #˚~ 150 $T.$T 7000 ø£+fÒ ‘·≈£îÿe 130 $T.$T ˆˆ 10000 110 $T.$T ˆˆ 12000 120 $T.$T ˆˆ 3000 100 $T.$T ˆˆ 5000 80 $T.$T ˆˆ 7000 200 $T.$T ˆˆ 4000 150 $T.$T ˆˆ 6000 100 $T.$T ˆˆ 9000

27500 es¡¸bÕ‘·+

ˇø£ÿ $T.$T.≈£î n‘·´~ø£+>± s¡÷bÕj·T\T #Ó*¢+#˚~ Ä>∑düTº 31es¡≈£î 100`150 $T.$T. 110 5500 ôdô|+º ãsY 30 es¡≈î£ 50`125 $T.$T. 73.33 5500 nø√ºãsY 31 es¡≈î£ 50`125 $T.$T. 73.33 5500 n‘·´~Ûø£+>± #Ó*¢+#˚~ 16500 qe+ãsY 15 »qe]15 es¡≈î£ 16`10 &çÁ^\T 10`7 &çÁ^\T 7 &çÁ^\ ø£+fÒ yÓTT‘·Ô+ qT+&ç qyÓ÷<Ó’‘˚ qyÓ÷<Ó’‘˚ ‘·≈î£ ÿe qyÓ÷<Ó‘’ ˚ #Ó*+¢ |ü⁄ s¡÷. s¬ +&ÉT s√E\≈£î s¬ +&ÉT s√E\≈£î s¬ +&ÉT s√E\≈£î 15,500 1000 s¡÷. 1500s¡÷.\T 2000s¡÷.\T 87500 20

ôdô|+º ãsY 2019

dü+øå√uÛÑ+˝À e⁄qï #·¬øÿs¡ s¡+>±ìï Ä<äTø√e\dæq u≤<Ûä´‘· πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ì<˚ ` e&˚¶ XÀuÛÑHêÁBX¯«s¡sêe⁄ eTq <˚X+¯ ˝À düTe÷s¡T 50 \ø£\å ôV≤ø±ºs¢¡ uÛÑ÷$T˝À 5 ø√≥¢ eT+~ ¬s’‘·T\T #Ói≈£î kÕ>∑T #˚dTü HÔ êïs¡T. Á>±MTD Á|üC≤˙ø£+˝À 7.5 XÊ‘·+ eT+~ Á|ü»\T #Ói≈£î kÕ>∑T eT]j·TT düT>∑sY Ç+&ÉÁd”\º ˝À JeH√bÕ~Ûì bı+<äT‘·THêïs¡T. eTq Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêÁwü+º ˝À <ë<ë|ü⁄ 6.5 \ø£\å eT+~ s¬ ‘’ T· \T 78 y˚\ ôV≤ø±ºs¡¢˝À #Ói≈£î |ü+≥qT kÕ>∑T #˚düTÔHêïs¡T. e´ekÕj·T s¡+>∑+˝À ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\T s√Es√E≈£î ô|]–b˛‘·÷, n<˚ <ëe÷cÕ˝À ‘êeTT |ü+&ç+∫q |ü+≥\≈£î <Ûsä \¡ T ô|s¡>ø∑ £ b˛e&É+ e\¢ s¬ ‘’ ê+>∑+ rÁe+>± qwübº ˛‘·÷ e⁄Hêïs¡T. ˇø£ e+ø£ uÛ≤s¡‘· #Ói≈£î ¬s’‘·T qwüºb˛‘·÷ e⁄+&É>± ÄÁùdº*j·÷, Áu…õ˝Ÿ, >±´f…e÷\ <˚XÊ\T uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À #Ói≈£î s¬ ‘’ T· \≈£î sTTdü÷Ô e⁄qï eT<ä‘› T· <Ûsä ¡ ôV≤#·Tà kÕúsTT˝À ñ+<äì, &ÉãT¢´.{Ï.ˇ. ìã+<Ûqä \qT uÛ≤s¡‘Y n‹Áø£$T+#·T‘·÷ e⁄qï<äì, n+<äTô|’q $#ês¡D ø£$T{°ì @sêŒ≥T #˚jT· e˝…qì Á|ü|+ü #· yêDÏ»´ dü+dü˝ú À (&ÉãT¢´.{Ï.ˇ) |òsæ ê´<äT #˚jT· &É+ eT÷*π> qø£ÿô|’ ‘ê{Ï|+ü &ÉT |ü&qç #·+<ä+>± e⁄+~. #Ói≈£î kÕ>∑T $wüjT· +˝À eTq sêÁwüº s¬ ‘’ T· \T eT]+‘· n~Ûø+£ >± ø£wqºü cÕº\≈£î >∑Ts¡e⁄‘·÷ e⁄Hêïs¡T. #Ói≈£î q]øÏ, Ä≈£î ˇ*∫ ã+&ÉT,¢ Á{≤ø£sº T¡ ,¢ ˝≤Ø\≈£î m‘˚,Ô e´ekÕj·T ≈£L©\ dü+K´ HêHê{Ïø° ‘·–bZ ˛‘·÷ e⁄+~. ≥qTï #Ói≈£î q]øÏ bòÕ´ø£Øº øÏ #π̊sÃ≥|üŒ{ÏøÏ <ë<ë|ü⁄ s¡÷.1,100/`\T qT+&ç s¡÷.1,400/`\ es¡≈£î Ks¡Ãe⁄‘·÷ e⁄+~. á dü+e‘·‡s¡+ wüß>∑sY bòÕ´ø£Øº \ e<ä› |ü+#·<ës¡ ì\«\T ôV≤#·Tà kÕúsTT˝À ñ qï|üŒ{Ïø°, u≤´+≈£î\T bòÕ´ø£ºØ\≈£î ‘·–q+‘·>± s¡TD≤\qT eT+ps¡T #˚jT· ø£b˛e&É+ e\q s¬ ‘’ T· \≈£î ‘=\ø£]

düø±\+˝À |üP]Ô>± ô|ø’ +£ #Ó*+¢ #·øb£ ˛‘·÷ e⁄+&É≥+ e\q >∑‘+· ˝À @Hê&É÷ ˝Òq+‘· m≈£îÿe>± s¬ ‘’ T· \T Çã“+<äT\ bÕ\j·÷´s¡T. ]»s¡T« u≤´+≈£î qT+&ç ‘·–q Ä<˚ X Ê\T yêDÏ » ´ u≤´+≈£ î \≈£ î sêø£ b ˛e&É + <äTs¡<äèwüºø£s¡+. ø=ìï ã&Ü bÕ]ÁXÊ$Tø£/yê´bÕs¡ dü+düú\≈£î ‘·>∑T, dü]jÓÆTq |üPNø£‘·TÔ ˝Òø£b˛sTTHê e+<ä\T/y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ ãTTD≤\qT ñ<ës¡+>± n+<ä#d˚ ÷ü Ô ñqï u≤´+≈£î\T |ü+#·<ës¡ |ü]ÁX¯eT |ü≥¢ o‘·ø£qTï y˚j·T≥+ m+‘·e÷Á‘·+ ‘·>∑<äT. ñ‘·Œ‹Ô nsTTq |ü+#·<ës¡ ì\«\ô|’q, $&ÉT<ä\ ô|’q, m>∑TeT‘·T\ ô|’q, Ä+ø£å\T $~Ûdü÷Ô e⁄qï πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ |ü+#·<ës¡ ì\«\ Vü‰MTô|’q bòÕ´ø£ºØ\ nedüsê\ y˚Ts¡≈î£ ãTTD+ \_Û+|ü#j ˚ T· &É+˝À yÓ|’ \üò ´+ e\q ¬ s ’ ‘ · T \T #Ó | ü Œ q\$ø±ì sTTã“+<ä T \≈£ î >∑Tsö‘·THêïs¡T. Á|ü|+ü #·+˝À á dü+e‘·‡s¡+ |ü+#·<ës¡ ñ‘·Œ‹Ô 185 $T*j·THé ≥qTï\≈£î $T+#·T‘·T+<äì n+#·Hê. ø±˙ $ìjÓ÷>∑+ 177 $T*j·THé ≥qTï\T e÷Á‘·yT˚ ñ+≥T+~. eTq<˚X+¯ ˝À ≈£L&Ü Á|üdTü ‘Ô +· |ü+#·<ës¡ |ü]ÁX¯eT s¡+>∑+ >∑&TÉ ¶ |ü]dæ‹ú ì m<äTs=ÿ+≥÷ e⁄+~. ]ø±s¡T¶ kÕúsTT˝À 2017`18 d”»Hé˝À 31.5 $T*j·THé ≥qTï\ |ü+#·<ës¡ uÛ≤s¡‘Y˝À ñ‘·Œ‹Ô nsTT´+~. ø±˙ $ìjÓ÷>∑+ 25 $T*j·THé ≥qTï˝Ò. ñ‘·Œ‹Ô e´j·T+ ø£Hêï e÷¬sÿ{Ÿ˝À |ü+#·<ës¡ <Ûsä ¡ ‘·>&Z∑ +É e\¢ bòÕ´ø£Øº \T qcÕº\ bÕ\e⁄‘·THêïsTT. Ç|üŒ{Ïøπ eTq sêÁwüº+˝À Áô|’y˚≥T s¡+>∑+˝ÀqT, düVü≤ø±s¡ s¡+>∑+˝ÀqT |ü\T #·ø¬ ÿs¡ bòÕ´ø£Øº \T eT÷‘·|&ü ܶsTT. Á|üdTü ‘Ô +· |ü+#·<ës¡ s¡+>∑+˝À HÓ\ø=ìe⁄qï dü+øå√uÛ+Ñ 21 21

ôdô|+º ãsY 2019

e\q Ç|üŒ{Ï es¡≈î£ |üì#˚d÷ü Ô e⁄qï bòÕ´ø£Øº \˝À ≈£L&Ü mìï bòÕ´ø£ºØ\T sêqTqï d”»Hé˝À |üì#˚kÕÔjÓ÷ #Ó|Œü ˝Òì |ü]dæ‘ú T· \T HÓ\ø=ì e⁄HêïsTT. |ò*ü ‘·+>± #Ói≈£î s¬ ‘’ ê+>∑+ rÁeyÓTqÆ Ä+<√fi¯q #Ó+<äT‘·THêïs¡T. #·ø¬ ÿs¡ s¡+>∑+˝À |ü\T |üsê´j·÷\T dü+øå√uÛÑ |ü ] dæ ú ‘ · T \T ‘· ≥ dü ú | ü & É T ‘· ÷ H˚ e⁄HêïsTT. ø=ìï dü + e‘· ‡ s¡ e TT\˝À $T>∑ T \T ñ‘· Œ ‹Ô eT]ø=ìï dü + e‘· ‡ s¡ e TT\˝À ñ‘· Œ ‹Ô ˝ À ‘· > ∑ T Z < ä \ dü + uÛ Ñ $ +#· T ‘· ÷ H˚ e⁄+~. á |ü ] dæ ú ‹ ì n~Û>∑$T+#ê\+fÒ #Ói≈£î kÕ>∑TqT ø=qkÕ–dü÷ÔH˚ |ü+#·<ës¡ ñ‘·Œ‹Ôì ìj·T+Á‹+#·Tø√yê*‡q ÄeX¯´ø£‘· m+‘Ó ’ H ê e⁄+~. Á|ü | ü + #· + ˝À #Ó i ≈£ î kÕ>∑ T n‘·´~Ûø+£ >± ñqï~ Áu…õ˝Ÿ˝À. |ü\T <äXÊã›eTT\ ÁøÏ‘+· qT+&ç Áu…õ˝Ÿ˝À #Ói≈£î s¡d+ü qT+&ç H˚sT¡ >± Ç<∏Hä ê˝Ÿ ‘·j÷· s¡T #˚jT· T Á|üÁøÏjT· ø=qkÕ>∑T‘·÷ e⁄+~. Á|ü|+ü #· e÷¬ s ÿ≥¢ ˝ À |ü + #· < ës¡ ≈ £ î &ç e ÷+&é m≈£ î ÿe>± e⁄+≥T+<äqT ≈£î+fÒ dü>+∑ ô|>’ ± #Ói≈£îqT |ü+#·<ës¡ ñ‘·Œ‹Ôø,Ï $T–*q <ëìì Ç<∏Hä ê˝Ÿ ñ‘·Œ‹ÔøÏ Áu…õ˝Ÿ˝À e⁄|üjÓ÷–kÕÔs¡T. |ü+#·<ës¡≈£î &çe÷+&é ‘·≈£îÿe e⁄+≥T+<äqT≈£îqï|ü⁄Œ&ÉT m≈£îÿe uÛ≤>±ìï Ç<∏äHê˝Ÿ ñ‘·Œ‹ÔøÏ, ‘·≈£îÿe uÛ≤>±ìï |ü+#·<ës¡ ñ‘·Œ‹ÔøÏ $ìjÓ÷–dü÷Ô sêe&É+ e\¢ Ä <˚X¯+˝À @Hê&É÷ |ü+#·<ës¡ s¡+>∑+˝À dü+øå√uÛ+Ñ ‘·˝‘… øÔ· b£ ˛>±, ÄsTT˝Ÿ ~>∑TeT‹ _\T¢qT >∑D˙j·T+>± ‘·–+Z #·Tø√ >∑*–+~. Áu…õ˝Ÿ˝À >∑‘· dü+e‘·‡s¡+ 3,075 ø√≥¢ ©≥s¡¢ Ç<∏Hä ê˝Ÿ ñ‘·Œ‹Ô nsTT´+~. 18 XÊ‘·+ qT+&ç 25 XÊ‘·+ es¡≈î£ ô|Á{À˝Ÿ˝À Ç<∏Hä ê˝ŸqT ø£*ù| $<Ûëq+ neT˝À¢ e⁄+~. Áu…õ˝À¢ì yÓ÷{≤s¡T ø±s¡¢ ‘·j÷· Ø dü+düú\T Ç+<äT≈£î nqT>∑TD+>± ø±s¡T Ç+»HéqT ‘·j·÷s¡T #˚dæ $»j·Te+‘·+>± q&ÉT|ü⁄‘·THêïsTT. Ç|üŒ{Ïøπ Ç<∏Hä ê˝ŸG ô|Á{À˝Ÿ (ô|ø¢ò ‡˘ |òPü ´j·T˝Ÿ)‘√ q&ç#˚ ‘=\ø£]

22

yêVü≤Hê\ dü+K´ 2.55 ø√≥¢≈î£ #˚]+~. yÓ÷{≤s¡T ôdø’ fiÏ fl¯ dü+K´ 40 \ø£\å ≈£î #˚]+~. Áu…õ˝Ÿ ‘·sê«‘· Á|ü|ü+#·+˝À n‘·´~Ûø£+>± #Ói≈£î kÕ>∑T#˚dü÷Ô e⁄qï eTq <˚X¯+˝À e÷Á‘·+ Á|üuTÑÛ ‘ê«\T á $wüj÷· ìï |ü{+ºÏ #·Tø√H˚˝<Ò Tä . @{≤ y˚\≈£î y˚\ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ $<˚o e÷s¡øÁ£ <äyê´ìï #Ó*+¢ ∫, \ø£˝å ≤~ ≥qTï\ ô|Á{À*j·T+ ñ‘·Œ‘·T\Ô qT ~>∑TeT‹ #˚dTü ø√e\dæq nedüs+¡ ñqïq÷, eTq <˚X¯+˝À bÕ\≈£î\T >±˙, n~Ûø±s¡T\T >±˙ á $<ÛëHêìï eTq<˚X+¯ ˝À ≈£L&Ü neT\T #˚ùdÔ ‘·s#¡ T· >± dü+uÛ$Ñ dü÷Ô e⁄qï #·ø¬ ÿs¡ dü+øå√uÛ+Ñ ìyês¡Døπ ø±ø£ $<˚XÊ\ qT+&ç ÄsTT˝Ÿ ~>∑TeT‹ _\T¢ ‘·–+Z #·&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+<äH˚ Ä˝À#·q #Ój·T´ø£ b˛e&É+ >∑sΩ¡˙j·T+. Ç+<äT≈£î eTq <˚X+¯ ˝À e⁄qï Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ ÄsTT˝Ÿ ø£+ô|˙\ qT+&ç, eT<ä´+ ‘·j÷· Ø ø£+ô|˙\ qT+&ç ˇ‹Ô&ç ˇø£ ø±s¡D+. Ç{°e\ es¡≈î£ #·ø¬ ÿs¡ bòÕ´ø£Øº \˝À |ü+#·<ës¡‘√bÕ≥T ñ|ü ñ‘·Œ‹Ô>± \_Û+#·T yÓTT˝≤dædt qT+&ç Ç<∏Hä ê˝ŸqT, s¬ øÏôº |&’ò é dæŒ]{Ÿ\qT eT<ä´+ ‘·j·÷Ø |ü]ÁX¯eT˝ÀqT, bòÕsêàdü÷´{Ïø£˝Ÿ |ü]ÁX¯eT s¡+>∑+˝ÀqT $ìjÓ÷–+#·ã&ÉT‘·÷ ñHêïsTT. á $<Ûëq+ e\q |ü+#·<ës¡ ñ‘·Œ‹Ô ô|]–b˛‘·÷H˚ ñ+~. dü+øå√uÛ≤ìøÏ ø±s¡DeTe⁄‘·÷ ñ+~. #Ói≈£î s¡d+ü qT+&ç H˚sT¡ >± Ç<∏Hä ê˝Ÿ ñ‘·Œ‹Ô #˚ùd Á|üÁøÏjT· <ë«sê nedü s ¡ + y˚ T s¡ ≈ £ î |ü + #· < ës¡ q T ìj·T+Á‹+#·Tø√&ÜìøÏ M\e⁄‘·T+~. >∑‘· dü+e‘·‡s¡+ #Ói≈£î s¡d+ü qT+&ç Ç<∏Hä ê˝Ÿ ‘·j÷· s¡T #˚jT· &ÜìøÏ nqTeT‹dü÷Ô øπ +Á<äÁ|üuTÑÛ ‘·«+ ìs¡j í ÷· ìï rdüTø=+~. #Ói≈£î qT+&ç e#˚à _ ` yÓTT˝≤dædt qT+&ç ‘·j·÷s¡j˚T´ Ç<∏äHê˝Ÿ <Ûäs¡qT ©≥s¡T≈£î s¡÷.52.43 \T>± ìs¡ísTT+∫+~. dæ yÓTT˝≤dædt qT+&ç ‘·j·÷s¡j˚T´ Ç<∏äHê˝Ÿ≈£î <Ûäs¡qT ôdô|+º ãsY 2019

s¡÷.43.70\T>± ìs¡ísTT+∫+~. H˚s¡T>± #Ói≈£î s¡d+ü qT+&ç ñ‘·Œ‹Ô #˚ùd Ç<∏Hä ê˝Ÿ ©≥sY <Ûsä q¡ T øπ +Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷.47.13\T qT+&ç s¡÷.59.13\≈£î ô|+∫+~. ø±˙ á Á|üÁøÏj·T #·¬øÿs¡ bòÕ´ø£ºØ\≈£î ˝≤uÛ<Ñ ëj·Tø£+>± ñ+&Ü\+fÒ eT]ø=+‘· n~Ûø£ <Ûsä q¡ T Çe«≥+ nedüs+¡ . ªªC≤rj·T ãjÓ÷ |òPü ´j·T˝Ÿ bÕ\d”μμ˝À 2017 Hê{ÏøÏ ô|Á{À\T˝À 20XÊ‘·+ Ç<∏Hä ê˝ŸqT ø£\|üe˝…qì \ø£å´+>± ù|s=ÿqã&çq|üŒ{Ïø° n+<äTø£qT>∑TDyÓTÆq #·s´¡ \qT øπ +Á<äÁ|üuTÑÛ ‘·«+ #˚|≥ü ˝º <Ò Tä . ÄsTT˝Ÿ Ç+b˛sYº _\T¢qT ‘·–+Z #·&+É ø=s¡≈î£ 2020`22 Hê{ÏøÏ $~Û>± ø£˙dü+ 10 XÊ‘·+ Ç<∏Hä ê˝ŸqT ô|Á{À\T˝À ø£\bÕ\ì uÛ≤s¡‘· Á|üuTÑÛ ‘·«+ ìs¡j í T· + rdüTø=+~. Ç+<äTø=s¡≈î£ 313 ø√≥¢ ©≥s¡¢ Ç<∏äHê˝Ÿ nedüs¡eTe⁄‘·T+<äì n+#·Hê y˚jT· ã&ç+~. 2003˝ÀH˚ ªªÇ<∏Hä ê˝Ÿ u…+¢ &ç+>¥ Áb˛Á>±yéTμμ ÁbÕs¡+_Û+#·ã&ç 5XÊ‘·+ y˚Ts¡≈î£ \ø£´å + kÕ~Û+#ê\qTø=qï|üŒ{Ïø° Á|üdüTÔ‘·+ 3.5 XÊ‘·+ e÷Á‘·yT˚ #˚sT¡ ø=+~. eTq<˚X¯+˝À |ü+#·<ës¡ bòÕ´ø£ºØ\ qT+&ç ñ‘·Œ‹Ô ne⁄‘÷· e⁄qï |ü+#·<ës¡ô|q’ 5 XÊ‘·+ õ.mdt.{Ï eT]j·TT yÓTT˝≤dædt ô|q’ 28 XÊ‘·+ õ.mdt.{Ï.\ <ë«sê øπ +Á<ä Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ <ë<ë|ü⁄ s¡÷.8,400 ø√≥T¢ Ä<ëj·T+ düeT≈£Ls¡T‘√+~. ˇø£ ≥qTï #Ói≈£î |ü+≥ qT+&ç $$<Ûä ñ‘·Œ‘·T\Ô ô|q’ øπ +Á<ä, sêÁwüº Á|üuTÑÛ ‘ê«\≈£î »eT|ü&ÉT‘·÷ e⁄qïyÓTT‘êÔìï ˝…ø£ÿy˚ùdÔ düTe÷s¡T s¡÷bÕj·T\T.2,500/` Ä<ëj·T+ Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î \_Û+#·T‘·÷ e⁄+~. Á>±MTD uÛ≤s¡‘·+˝À m≈£îÿe eT+~øÏ ñbÕ~Û ø£*Œdü÷Ô e⁄qï |ü+#·<ëÛ s¡ |ü]ÁX¯eT s¡+>∑+˝À 5 \ø£\å eT+~ ø±]à≈£î\≈£î Á|ü‘´· ø£+å >±q÷, 10 \ø£\å eT+~øÏ |üs√ø£+å >±q÷ ñbÕ~Û ø£*Œ+#· ã&ÉT‘·÷ e⁄+~. @{≤ #·¬øÿs¡ |ü]ÁX¯eT\T ‘·eT ‘=\ø£]

ø±]à≈£î\≈£î <ë<ë|ü⁄ s¡÷.9 y˚\ ø√≥T¢ y˚‘·Hê\ s¡÷|ü+˝À #Ó*¢+#·T‘·T+{≤j·Tì, #Ói≈£î kÕ>∑T, qs¡ø&£ +É , ‘√\&É+ eTTqï>∑T ø±s¡´Áø£e÷\ ì$T‘·+Ô e´ekÕj·T ø±]à≈£î\≈£î #Ói≈£î ¬s’‘·T\T <ë<ë|ü⁄ s¡÷.13 y˚\ ø√≥¢ Ks¡Tà #˚d÷ü Ô e⁄+{≤s¡ì n+#·Hê y˚j·Tã&ç+~. Ç+‘· ÁbÕeTTK´‘· e⁄qï #·ø¬ ÿs¡ |ü]ÁX¯eTqT, #Ói≈£î kÕ>∑TqT |ü]s¡ø+åÏ #·Tø√yê\+fÒ Ç|üŒ{Ï es¡≈î£ yÓTT˝≤dædt qT+&ç Ä\ÿVü‰˝Ÿ/Ç<∏Hä ê˝Ÿ ‘·j÷· s¡T #˚jT· T $Twæq] ˝Òì #·ø¬ ÿs¡ bòÕ´ø£Øº \˝À #Ói≈£î s¡d+ü qT+&ç H˚sT¡ >± Ç<∏Hä ê˝Ÿ ‘·j÷· s¡T #˚jT· T j·T+Á‘· kÕe÷Á–ì @sêŒ≥T #˚j·T&ÜìøÏ 7 XÊ‘·+ e&û¶‘√ ãTTD dü<äTbÕj·T+ ø£*Œ+#·&É+‘√bÕ≥T ø£˙dü+ s¡÷.80 ø√≥T¢ e´j·T+ ø±>∑\ á kÕe÷Á– kÕú|qü ø√dü+ øπ +Á<ä Á|üuTÑÛ ‘·«+ s¡÷.20 ø√≥T¢ ø±´|æ≥˝Ÿ dü_‡&ûì n+~+#· & É + ‘√bÕ≥T Ç|ü Œ {Ï π ø &ç d æ º \ Ø\T @sêŒf…Æj·TTqï #·¬øÿs¡ bòÕ´ø£ºØ\˝À #Ói≈£î s¡dü+˝À ø=+‘· uÛ≤>±ìï |ò\æ sº Y #˚dæ ªªô|s¬ò à+fÒwHü μé μ Á|üÁøÏjT· e÷s¡+Z ˝À Ç<∏Hä ê˝Ÿ ‘·j÷· s¡T #˚jT· T |ü<‹Δä ì nqTdü]ùdÔ <˚X+¯ ˝À |ü+#·<ës¡ ñ‘·Œ‹Ô ìj·T+Á‹+#·ã&ç sêqTqï d”»Hé˝ÀH˚ ø±ø£ sêuÀj˚T ø±\+˝À XÊX¯«‘·+>±, düC≤e⁄>± <˚oj·T nedüsê\T, m>∑TeT‘·T\ ø=s¡≈î£ nedüs¡yÓTÆq |ü+#·<ës¡qT ñ‘·Œ‹Ô #˚düT≈£î+≥÷H˚ Ç<∏äHê˝Ÿ ñ‘·Œ‹Ôì ô|+#·Tø=ì, ÄsTT˝Ÿ ~>∑TeT‹ _\T¢qT >∑D˙j·T+>± ‘·–+Z #·Tø=H˚+<äT≈£î M˝Ö‘·T+~. @{≤ øπ +Á<ä ã&Ó{® Ÿ˝À düTe÷s¡T s¡÷.4 \ø£\å ø√≥T¢ y˚Ts¡≈£î bÕ]ÁXÊ$Tø£ sêsTTr\T Á|üø£{Ïdü÷Ô e⁄qï H˚|<ü ´äÛ +˝À ø√{≤¢~eT+~ s¬ ‘’ T· \T, \ø£˝å ≤~ ø±]à≈£î\ J$‘ê\‘√ eTT&ç|&ü eç ⁄qï á n+X¯+ ô|q’ øπ +Á<ä Á|üuTÑÛ ‘·«+ yÓ+≥H˚ ‘·>T∑ #·s´¡ \T #˚|{ü ≤º\ì #Ói≈£î s¬ ‘’ ê+>∑+ ø√s¡Tø=+{À+~.

23 23

ôdô|+º ãsY 2019

2019`20 dü+e‘·‡sêìøÏ øπ +Á<+ä | Á øü { £ +Ï ∫q |ü+≥\ ø£˙dü eT<ä‘Δ T· <Ûsä \¡ T ` ˇø£ $X‚w¢ D ü 2019 KØ|òt ø√dü+ øπ +Á<ä Á|üuTÑÛ ‘·«+ |ü+≥\≈£î ø£˙dü eT<ä‘Δ T· <Ûsä \¡ T (m+.mdt.|æ.) Á|üø{£ +Ï ∫+~. kÕ«$THê<ÛHä é dæbÕò s¡dTü \ Á|üø±s¡+ düeTÁ>∑ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\≈£î (dæ2) n<äq+>± 50 XÊ‘·+ ø£*|æ #Ó*+¢ #ê\ì nìï s¬ ‘’ T· dü+|ò÷ü \T &çe÷+&é #˚d÷ü Ô ñqï|üŒ{Ïø,° øπ +Á<ä Á|üuTÑÛ ‘·«+ <ëìì |ü]>∑Dq˝À ô|≥Tºø√≈£î+&Ü øπ e\+ m2 G m|ò.t m˝Ÿ ô|’ ø=+‘· yÓTT‘êÔìï ø£*|æ eT<ä‘Δ T· <Ûsä \¡ qT Á|üø{£ +Ï ∫+~. <ëì e\¢ s¬ ‘’ T· \≈£î Hê´j·TyÓTqÆ eT<ä‘Δ T· <Ûsä \¡ T \_Û+#·&+É ˝Ò<Tä . Áø£.dü+. |ü+≥ 1 2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

e] (kÕ<Ûës¡D) e] (Áπ>&é @) C§qï (yÓTÁÆ _&é) C§qï (eT\›+&ç) dü»® sê– yÓTTø£ÿC§qï ø£+~ ô|düs¡ $TqTeTT y˚sT¡ X¯q>∑ bı<äT‹› s¡T>∑T&ÉT k˛j·÷_Hé qTe⁄«\T HÓ»’ sY d”&é |ü‹Ô (eT<Û´ä dü)ú |ü‹Ô (bı&Ée⁄)

2018`19 eT<ä‘Δ T· <Ûsä ¡ 1,750 1,770 2,430 2,430 1,950 2,897 1,700 5,675 6,975 5,600 4,890 5,388 3,399 6,249 5,877 5,150 5,450

Ks¡Tà n+#·Hê m2Gm|òmt ˝Ÿ (19`20) 1,208 ` 1,698 ` 1,083 2,100 1,171 3,636 4,699 3,477 3,394 3,767 2,473 4,322 3,960 3,501 `

2019`20 eT<ä‘Δ T· <Ûsä ¡ 1,815 1,935 2,550 2,570 2,000 3,150 1,760 5,800 7,050 5,700 5,090 5,650 3,710 6,485 5,940 5,255 5,550

ô|s¡T>∑T<ä\ (XÊ‘·+) 3.7 3.7 4.9 4.9 2.6 8.7 3.5 2.2 1.1 1.8 4.1 4.9 9.1 3.8 1.1 2.0 1.8

dæ.m.dæ.|æ. ]ø£eT+&˚wHü é : Á|üuTÑÛ ‘·«+ |ü|ü <ÛëHê´\qT ùdø£]+∫, zô|Hé e÷¬sÿ{Ÿ˝À ‘·≈î£ ÿe <Ûsä \¡ ≈£î neTà&É+ ÄbÕ*. Á|üC≤ |ü+|æD° e´edüú <ë«sê |ü|ü \qT düs|¡ süò ê #˚j÷· *. <˚X¯ ÄVü‰s¡ nedüsê\ ø√dü+ _j·T´+ ã|òsü kY Õºø˘ ñ+&Ée\dæq$ : 13.58 $T*j·THé ≥qTï\T. Ç|üŒ{Ïøπ _j·T´+ ã|òsü kY Õºø˘ (31`3`2019 Hê{Ïø)Ï : 26.39 $T*j·THé ≥qTï\T ñHêïsTT.

‘=\ø£]

24

ôdô|+º ãsY 2019

kÕ<Ûës¡D+>± s¬ ‘’ T· #˚ùd Ks¡Tà (e÷qe, j·T+Á‘ê\, |üXó¯ e⁄\ ÁX¯eT≈£î #Ó*+¢ |ü⁄\T, ms¡Te⁄\T, ùd+Á~j·T ms¡Te⁄, |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT\T, $‘·HÔ ê\T, øö\T uÛ÷Ñ $TøÏ #Ó*+¢ #˚ øö\T, uÛ÷Ñ $T •düT,Ô ˙{Ï bÕs¡T<ä\ #ÛêØ®\T, ô|≥Tºã&çô|’ e&û¶ ˝≤+{Ï$ m2 ÁøÏ+~øÏ ekÕÔsTT. dü«+‘· uÛ÷Ñ $TøÏ øö\T $\Te nqï~ dæ2 ÁøÏ+~øÏ edüT+Ô ~. Ç$ >±ø£ |ü+≥\ ;e÷ Á|”$Tj·T+, bı\+ qT+&ç e÷¬sÿ{Ÿ es¡≈î£ s¡yêD≤ Ks¡TÃ\T ˝≤+{Ï$ ndü\T |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüTø√e&É+ ˝Ò<Tä . ≈£î≥T+ã düuTÑÛ ´\ ÁX¯eT≈£î (m|ò.t m˝Ÿ) $\Te ø£{,ºÏ <ëìì m2≈£î ø£\T|ü⁄‘·THêïs¡T. dæ2 rdüTø√ø£ b˛e&É+ e\¢, Ç‘·s¡ Ks¡TÃ\T ø£\|üøb£ ˛e&É+ e\¢ s¬ ‘’ T· ≈£î qwü+º edüT+Ô ~. ô|>’ ± uÛ÷Ñ $Tô|’ |ü{≤º Vü≤≈£îÿ\T ø£*–q s¬ ‘’ T· \H˚ ø±dtº Ä|òt ø£*yº w˚ Hü é d”ÿyéT ø√dü+ m+|æø£ #˚dTü HÔ êïs¡T. øö\T s¬ ‘’ T· \qT ≈£L&Ü m+|æø£ #˚d,æ yê] ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\qT ≈£L&Ü |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£î+fÒ n|ü&ÉT m2 eT]+‘· ô|s¡T>∑T‘·T+~. eTs√ $wüjT· + Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ kÕù|øÏøå +£ >± e´ekÕj·T ≈£L© sπ ≥T¢ ≈£L&Ü ô|s¡T>∑T‘·THêïsTT. e´ekÕj·T ñ‘êŒ<äø±\ sπ ≥T¢ ≈£L&Ü ô|s¡T>∑T‘·THêïsTT. uÛ÷Ñ eTT\ øö\T sπ ≥T¢ ≈£L&Ü ô|s¡T>∑T‘·THêïsTT. ;e÷ Á|”$Tj·T+ sπ ≥T¢, s¡yêD≤ Ks¡TÃ\T ô|s¡T>∑T‘·THêïsTT. Ç+<äT≈£î nqT>∑TD+>± |ü+≥\ eT<ä‘Δ T· <Ûsä \¡ qT ô|+#ê*‡ e⁄+≥T+~. ø±˙ Á|üuTÑÛ ‘·«+ Bìì |ü{+ºÏ #·Tø√e&É+ ˝Ò<Tä .

2016`17 Ks¡Tà n+#·Hê\ Á|üø±s¡+ ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î |ü+&˚ |ü+≥ $\Teô|’ s¬ ‘’ T· ≈£î ìø£s¡ $T>∑T\T (s¡÷ˆˆ\T) |ü+≥ e] yÓTTø£ÿC§qï C§qï dü»® sê– ø£+~ ô|düs¡ $TqTeTT y˚s¡TX¯q>∑ k˛j·÷ bı<äT›‹s¡T>∑T&ÉT qTe⁄«\T HÓ’»sYd”&é |ü‹Ô

m2 Ks¡TÃ Ks¡TÃ 32,074 26,672 18,387 13,373 28,825 26,249 11,732 14,455 40,153 23,662 17,223 11,989 6,200 43,559

m2Gm|òtm˝Ÿ (õ.z.$.)

43,462 36,837 24,741 23,643 38,588 34,696 18,204 19,261 49,190 28,652 20,704 18,412 14,174 54,374

|ü+≥ $\Te $T>∑T\T 61,136 49,098 30,597 29,401 41,847 65,296 26,875 39,333 74,240 34,366 27,834 31,083 12,465 75,498

m2 ô|’ $T>∑T\T 29,062 22,426 12,210 15,928 13,022 39,047 15,143 24,877 34,087 10,704 10,611 19,094 62,65 31,938

m2Gm|òtm˝Ÿ ô|’ XÊ‘·+ 17,675 12,261 5,856 5,758 3,259 30,600 8,671 20,072 25,050 5,714 7,130 12,671 `1,710 21,123

41 33 24 24 8 88 48 104 51 20 34 69 `12 39

dæ.m.dæ.|æ. n+#·Hê (dæ.mdt.mdt d”ÿyéT Á|üø±s¡+) $es¡D: m2 : s¬ ‘’ T· q>∑<Tä s¡÷|ü+˝À #Ó*+¢ #˚ Ks¡Tà m|ò.t m˝Ÿ : ≈£î≥T+ã düuTÑÛ ´\ ÁX¯eT $\Te õy√$ : ñ‘·Œ‹Ô nsTTq |ü+≥ $\Te ‘=\ø£]

25 25

ôdô|+º ãsY 2019

‘Ó\+>±D≤ sêh | Á uü TÑÛ ‘·«+ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\ $esê\qT dæ.m.dæ.|æ.øÏ |ü+|æq <ëU˝≤ ˝Ò<Tä . á ìy˚~ø£˝À ‘Ó\+>±D≤ sêh $esê\T ˝Òe⁄. e´ekÕj·T ≈£L© Ks¡TÃ˝À ô|s¡T>∑T<ä\ XÊ‘·+ (eè~Δ sπ ≥T) 2016 2017 2018 e´ekÕj·T+ 7.4 XÊ‘·+ 7.0 XÊ‘·+ 11.5 XÊ‘·+ Ç+&çj÷· 3.5 6.0 6.4 Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ (2018R100) 1.6 5.1 8.6 Ç+&çj÷· `1.9 4.7 5.0 dæ.m.dæ.|æ. ]b˛sY:º 2019`20 e´ekÕj·T ñ‘êŒ<äø±\ eè~Δsπ ≥T (2011`12R100) ñ‘êŒ<äø+£ 2016`17 2017`18 2018`19 2019`20 XÊ‘·+ eTqTwüß\ ÁX¯eT 164.27 172.51 181.28 190.78 5.2 |üXó¯ e⁄\ ÁX¯eT 200.91 206.39 212.17 218.26 2.9 j·T+Á‘ê\ <ë«sê 118.86 126.99 135.80 145.33 7.0 $‘·ÔHê\T 144.07 151.28 159.19 167.86 5.4 ms¡Te⁄\T 149.09 153.25 157.76 162.66 3.1 ùd+Á~j·T ms¡Te⁄ 160.09 162.66 165.66 168.67 1.8 |ü⁄s¡T>∑T $cÕ\T 125.29 129.20 133.25 137.49 3.2 ˙{Ï bÕs¡T<ä\ 107.55 108.90 110.27 111.67 1.3 153.22 160.21 167.70 175.80 4.8 dæ.m.dæ.|æ. ]b˛sY:º 2019`20 <˚X+¯ ˝À s¡kÕj·Tq ms¡Te⁄\ $ìjÓ÷>∑+ ≈£L&Ü >∑D˙j·T+>± ô|s¡T>∑T‘·Tqï~. &ç@|”, ø±+ô|ø¢ ‡˘ ms¡Te⁄\ <Ûsä \¡ T ô|s¡>&∑ +É e\¢, s¬ ‘’ T· \T Á|ü‘ê´e÷ïj·T+>± qÁ‘·»ì ms¡Te⁄\qT n~Ûø£ yÓ÷‘ê<äT˝À yê&ÉT‘·THêïs¡T. n~ eT]+‘· <äTwüŒ*‘ê\≈£î <ë]rdüT+Ô ~. uÛ÷Ñ kÕs¡+ ø°Då +Ï #·&+É ‘√ bÕ≥T, ˙{Ï eqs¡T\T ≈£L&Ü ô|<ä› m‘·TqÔ ø£\Twæ‘e· Te⁄‘·THêïsTT. ms¡Te⁄\ $ìjÓ÷>∑+ ô|s¡T>∑T‘·THêï, dü>≥∑ T ~>∑Tã&ÉT\T e÷Á‘·+ düãú ‘Δ ≈· î£ >∑Ts¡j÷· ´sTT.

Áø£.dü+.

1.

2.

3. ‘=\ø£]

ms¡Te⁄\T mHé |æ øyÓTT‘·+Ô

ms¡Te⁄\ $ìjÓ÷>∑+ (y˚\ ≥qTï\T) 2014`15 2015`16 16950 17372 6000 6979 2533 2402 25581 26753 26

2016`17 16736 6706 2509 25950

2017`18 16959 6854 2780 26593 ôdô|+º ãsY 2019

ñ‘·Œ‹Ô ]‘ê´ Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ˝À e], C§qï, yÓTTø£ÿC§qï, $TqTeTT, y˚sT¡ X¯>q∑ , bı<äT‹› s¡T>∑T&ÉT, |ü‹,Ô Á|ü<ëÛ q |ü+≥\T>± ñHêïsTT. ‘Ó\+>±D˝À e], yÓTTø£ÿC§qï, ø£+~, |ü‹Ô Á|ü<ëÛ q |ü+≥\T>± e⁄HêïsTT.

ø£˙dü eT<ä‘Δ T· <Ûsä \¡ øÁ +Ï <ä≈î£ e#˚à |ü+≥\˝À ‘Ó\T>∑T sêÅcÕº\ yê{≤ (ñ‘·Œ‹Ô ]‘ê´) Áø£.dü+. |ü+≥ Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ (XÊ‘·+) ‘Ó\+>±D≤ (XÊ‘·+) 1. e] 7.0 5.3 2. C§qï 6.1 1.6 3. dü»® ` ` 4. yÓTTø£ÿ C§qï 6.9 9.6 5. sê– 2.4 ` 6. ø£+~ 2.9 5.6 7. $TqTeTT 10.1 1.0 8. ô|düs¡ 3.7 3.0 9. y˚sT¡ X¯q>∑ 9.0 4.0 10. qTe⁄«\T 1.8 1.3 11. HÓ»’ sY d”&é 3.0 ` 12. k˛j·÷;Hé ` 2.1 13. bı<äT‹› s¡T>∑T&ÉT 6.6 3.1 14. |ü‹Ô 5.8 14.0 dæ.m.dæ.|æ. ìy˚~ø£ : 2019`20

sêÅcÕº\ dü>≥∑ T Ä<Ûës¡+>± uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À |ü+&˚ $$<Ûä |ü+≥\ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\ dü>≥∑ T (øÏ«+{≤\T≈£î)...

(2019`20 dü+e‘·‡sêìøÏ dæ.m.dæ.|æ. n+#·Hê y˚dqæ Ks¡TÃ\T) Áø£.dü+. |ü+≥ m2 Ks¡Tà m2Gm|ò.t m˝Ÿ Ks¡Tà dæ2 eT<ä‘Δ T· <Ûsä ¡ 1. e] 894 1208 1619 1815 2.

C§qï 1263 1698 2324 2500 3. dü»® 617 1083 1463 2000 4. yÓTTø£ÿC§qï 844 1171 1570 1760 5. sê– 1583 2100 2672 3150 6. ø£+~ 2677 3636 5417 5800 7. ô|düs¡ 2884 4699 6359 7050 8. $TqTeTT 2605 3477 5460 5700 9. y˚s¡TX¯q>∑ 2769 3394 4352 5090 10. k˛j·÷_Hé 2027 2473 3422 3710 11. bı<äT‹› s¡T>∑T&ÉT 3139 3767 4957 5650 12. qTe⁄«\T 2767 4322 6125 6485 13. HÓ’»sYd”&é 1736 3960 5913 5940 14. |ü‹Ô 2781 3501 4678 5550 27 ‘=\ø£] 27 ôdô|+º ãsY 2019

ªª øπ +Á<ä+ Á|üø{£ +Ï ∫q ø£˙dü eT<ä‘Δ T· <Ûsä \¡ T ì»+>± s¬ ‘’ T· \≈£î n+<äT‘·THêïj·÷ nqï~ |ü]o*ùd,Ô #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe eT+~πø ø=ìï |ü+≥\˝À m+.mdt.|æ n+<äT‘·T+<äì düŒwüeº Te⁄‘·T+~. Á|üuTÑÛ ‘·«+ #ê˝≤ |ü+≥\qT ùdø£]+#·&+É ˝Ò<Tä . ùdø£]+∫q e] |ü+≥\≈£î ≈£L&Ü Á|üuTÑÛ ‘·«+ yÓ|’ ⁄ü qT+&ç #Ó*+¢ |ü⁄\T yÓ+≥H˚ »s¡>&∑ +É ˝Ò<Tä .μμ Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ s¬ ‘’ T· \≈£î y˚sT¡ X¯q>∑ |ü+≥≈£î 2018`19˝À n+~q <Ûsä \¡ T Áø£.dü+. nø√ºãsY ` 18 qe+ãsY ` 18 &çôd+ãsY ` 18 »qe]` 18 1. ]b˛s¡Tº nsTTq 18 22 13 19 s√E\T 2. m+.mdt.|æ. ø£+fÒ 18 22 13 0 ‘·≈î£ ÿe n+~q s√E\T

dü>≥∑ T

73.6

e] yÓTT‘·+Ô ùdø£sD¡ : 38.2 $T*j·THé ≥qTï\T. Ç~ yÓTT‘·+Ô ñ‘·Œ‹Ô˝À 33.8 XÊ‘·+ e÷Á‘·yT˚ e÷¬sÿ{Ÿ düs|Y d¢ü ˝t À 40.1 XÊ‘·+ e÷Á‘·yT˚ ùdø£]düTHÔ êïs¡T. >∑‘· 3 dü+e‘·‡sê\˝À e] <Ûëq´+ ùdø£sD¡ ‘√ ˝≤uÛ|Ñ &ü qç s¬ ‘’ T· \T (KØ|ò˝t À) Áø£.dü+. sêh+ 2016`17 2017`18 2018`19 1. ‘Ó\+>±D≤ 10,88,300 10,77,700 8,10,200 2. <˚X+¯ yÓTT‘·+Ô 74,23,800 72,32,200 77,63,000 Áø£.dü+ e] ùdø£s¡D(2017`18) ‘Ó\+>±D≤ 1. ùdø£sD ¡ ($T. ≥qTï\T) 2.9 2. ñ‘·Œ‹Ô˝À ùdø£sD¡ XÊ‘·+ 61.3

Áø£.dü+.

1.

2.

3.

4.

5.

6. ‘=\ø£]

|ü+C≤uŸ 10.7 87.6

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Vü≤sê´Hê 4.0 3.5 52.7 79.5

2017`18˝À |ü|ü <ÛëHê´\ ùdø£sD¡ (ø£+~) n+X¯+ Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ ùdø£sD ¡ (\ø£\å ≥qTï\T) 0.6 ñ‘·Œ‹Ô˝À ùdø£sD ¡ XÊ‘·+ 46.7 ô|düs¡ ` $TqTeTT 0.1 (3.6 XÊ‘·+) y˚sT¡ X¯q>∑ 0.6 (5.9 XÊ‘·+) k˛j·÷_Hé ` 28

#Û·rÔdt|òüT&é 3.6 57.7

ˇ&çcÕ 3.4 49.6

‘Ó\+>±D≤ 0.8 28.6 0.0 (5.1 XÊ‘·+) ` ` 34.6 (0.89) ôdô|+º ãsY 2019

e] |ü+≥≈£î uÀ»qdt #Ó*+¢ ∫q sêÅcÕº\T sêh+ 2017`18 2018`19 #Ûr· dÔ |t Tüò sY 300 750 øπ s¡fi¯ (ø±eTHé) 780 780 øπ s¡fi¯ (Áπ>&é`m) 740 760 ‘·$Tfi¯Hê&ÉT (ø±eTHé) 50 50 ‘·$Tfi¯Hê&ÉT (Áπ>&é`m) 70 70 C≤s¡+â &é 150 `

m+.mdt.|æ. Á|üø£{Ï+∫q ‘·sê«‘·, ø=ìï sêÅcÕº\T, ‘·eT sêh Á|ü‘´˚ ø£ |ü]dæ‘ú T· \≈£î nqT>∑TD+>± s¬ ‘’ T· \≈£î uÀqdt Á|üø£{ÏdüTÔHêïsTT. ø±˙ ‘Ó\T>∑T sêÅcÕº\˝À ø£˙dü+ á Á|üjT· ‘·ï+ ≈£L&Ü #˚jT· &É+ ˝Ò<Tä . <ëì e\¢ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\T m≈£îÿe>± e⁄qï ‘Ó\T>∑T sêÅcÕº\ ¬s’‘·T\T, Á|üø£{ÏdüTÔqï m+.mdt.|æ. –≥Tºu≤≥T ø±ø£ qwübº ˛‘·THêïs¡T. uÀqdt Çyê«\+fÒ Á|üuTÑÛ ‘ê«\T ã&Ó{® Ÿ düeTj·T+˝ÀH˚ Á|üD≤[ø£ #˚dTü ø√e\dæ e⁄+≥T+~.

Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ, ‘Ó\+>±D≤ sêÅcÕº\˝À e] ùdø£sD¡ ˝À ˝≤uÛ|Ñ &ü ¶É s¬ ‘’ T· \T (2017`18, 2018`19) sêh+ düqïø±s¡T ∫qïø±s¡T ÁøÏ+~ eT<Û´ä ‘·s>¡ ‹∑ eT<Û´ä ‘·s>¡ ‹∑ ô|<ä› (ôV≤.˝À|ü⁄) (1`2 ôV≤) (2`4 ôV≤) (4`10 ôV≤) Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ 2017`18 ùdø£sD¡ 11.9 24.9 40.2 23.1 2018`19 ùdø£sD¡ 16.2 31.0 43.7 9.2 2017`18 \_›bı+~q 42.0 31.3 23.7 3.0 s¬ ‘’ T· \T (XÊ‘·+) ‘Ó\+>±D≤ 2017`18 8.1 16.2 26.5 49.2 2018`19 10.6 19.9 26.6 42.9 2017`18 16.5 24.1 29.8 29.6 2018`19 25.8 27.8 25.3 21.2 2018`19˝À e´ekÕj·T e÷¬sÿ{Ÿ\˝À s¬ ‘’ T· \≈£î e] <Ûsä \¡ T m+.mdt.|æ. ø£+fÒ ‘·≈î£ ÿe n+<ësTT nø√ºãsY qe+ãsY &çôd+ãsY »qe] 2018 2018 2018 2019 1. ]b˛sYº nsTTq s√E\T ` Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ 28 30 30 31 m+.mdt.|æ. ø£+fÒ ‘·≈î£ ÿe <Ûsä \¡ T n+~q s√E\T 4 7 8 2 2. ]b˛sYº nsTTq s√E\T ` ‘Ó\+>±D≤ 27 0 21 31 m+.mdt.|æ. ø£+fÒ ‘·≈î£ ÿe <Ûsä \¡ T n+<äì$ 25 0 13 13 3. #Û·rÔdt|òüTsY sêh+ 31 30 31 31 27 30 30 31 4. ñ‘·sÔ Y Á|ü<X˚ Ÿ sêh+ 31 30 31 31 31 27 26 30 5. |ü•ÃeT u…+>±˝Ÿ sêh+ 31 30 31 31 31 30 30 27 dæ.m.dæ.|æ. ìy˚~ø£: 2019`20

‘=\ø£]

29 29

XÊ‘·+

(17.6 %) (64.6 %) (95.9 %) (92.7 %) (95.9 %)

ôdô|+º ãsY 2019

dæ.m.dæ.|æ n+#·Hê Á|üø±s¡+ 2019`20 ø√dü+ Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ˝À $$<Ûä |ü+≥\ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\T m2 m2Gm|òt.m˝Ÿ dæ2 |ü+≥ XÊ‘·+ 896 1,089 1,550 11.87 981 1,342 2,026 8.56

|ü+≥ e] C§qï dü»® yÓTTø£ÿC§qï ø£+~ ô|düs¡ $TqTeTT y˚s¡TX¯q>∑ k˛j·÷;Hé bı<äT›‹s¡T>∑T&ÉT qTe⁄«\T ôd’»sYd”&é |ü‹Ô

688 3,862 3,513 1,857 2,492 3,149 3,047 5,086

839 4,777 4,116 2,018 2,919 3,694 3,769 6,000

1,297 7,259 6,301 4,353 4,252 4,837 5,247 8,385

18.03 9.6 12.9 20.07 15.07 2.63 13.6 3.23

3,047

3,639

5,103

18.98

Á|üuTÑÛ ‘·« >∑D≤+ø±\≈£î, dæ.m.dæ.|æ. >∑D≤+ø±\≈£î eT<Û´ä e´‘ê´kÕìøÏ ø±s¡D+ Á|üuTÑÛ ‘·«+ 10 XÊ‘·+ j·÷»e÷q´ Ks¡Tà ≈£L&Ü ø£*|æ |ü+|æ+<äì dæ.m.dæ.|æ. ]b˛s¡Tº #Ó|Œæ +~. á Ks¡TÃ\˝À ;e÷ Á|”$Tj·T+ eT]j·TT |ü+≥ s¡yêD≤ Ks¡TÃ\T, e÷¬sÿ{Ÿ j·÷sY¶ ôddt\T. HÓ\ »qe] |òæÁãe] e÷]à @Á|æ˝Ÿ y˚T pHé E˝…’ Ä>∑düTº ôdô|º+ãsY nø√ºãsY qe+ãsY &çôd+ãsY

Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ e´ekÕj·T ≈£L© sπ ≥T¢ (|ü⁄s¡Twüß\T) (2015`2018 es¡≈L£ HÓ\ yêØ>± dü>≥∑ T) 2015 2016 2017 2018 246 276 286 312 250 254 286 308 245 250 290 320 245 272 291 321 235 256 288 327 239 254 269 294 229 257 281 305 241 262 276 308 241 263 280 309 240 263 277 316 276 271 282 318 278 284 291 `

dæ.m.dæ.|æ. ]b˛sYº : 2019`20 ‘=\ø£]

30

ôdô|+º ãsY 2019

Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ, dæ.m.dæ.|æ. eT<Û´ä Ks¡TÃ\, ~>∑Tã&ÉT\ ˝…øÿÏ +|ü⁄˝À e´‘ê´dü+ (2019`20 ø√dü+ n+#·Hê) e.dü+.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

Á|üuÛÑT‘·« ˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ Á|üuÛÑT‘·« ˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ dæ.m.dæ.|æ. Á|üø±s¡+ dæ.m.dæ.|æ. Á|üø±s¡+ |ü+≥ ~>∑Tã&ç (øÏ«+) Ks¡Tà (dæ2) ~>∑Tã&ç (øÏ«+) Ks¡Tà (dæ2) e] 60 1895 58.99 1550 C§qï 16 2141 18.46 2026 düC® 17 1935 ` ` yÓTTø£ÿC§qï 49 1751 53.34 1297 sê– 12 2403 ` ` ø£+~ 6 6069 6.93 1297 ô|düs¡ 6 5996 4.34 6301 $TqTeTT 7 5221 9.76 4353 y˚sT¡ X¯q>∑ 10 5190 13.78 4252 k˛j·÷;Hé 19 3071 12.12 4837 qTe⁄«\T 4.50 6580 3.52 8385 bı<äT‹› s¡T>∑T&ÉT 7.50 5510 8.22 5247 |ü‹Ô 20.00 5355 16.63 5103

Not Projected (NP): CS data not Available (2019-20), ~>∑Tã&ç:

ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î, Ks¡TÃ: øÏ«+{≤\T≈£î

Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ˝À $$<Ûä |ü+≥\ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\ô|’ (m2Gm|ò.t m˝Ÿ) b˛qT Ä<ëj·T+ô|’ ìø£s¡ $T>∑T\T (ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î) (2016`17 Ä<Ûës¡+>±) Áø£.dü+ |ü+≥ m2 Ks¡Tà m2 G m|ò.t m˝Ÿ ñ‘·Œ‹Ô $\Te m2ô|’ ìø£s¡ $T>∑T\T m2 Gm|òt ô|’ ìø£s¡ $T>∑T\T 1. e] 42477 51624 89068 46592 37444 2. yÓTTø£ÿ C§qï 34481 42034 77811 43329 35777 3. C§qï 17747 24364 35197 17450 10833 4. dü»® ` ` ` ` ` 5. sê– ` ` ` ` ` 6. ø£+~ 23892 29642 42884 18992 13242 7. ô|düs¡ 15078 17761 24517 9438 6756 8. $TqTeTT 15580 17142 60029 4449 42887 9. y˚s¡TX¯q>∑ 35313 41506 56229 20916 14722 10. k˛j·÷;Hé 29028 34382 35739 6711 1357 11. bı<äT›‹s¡T>∑T&ÉT 22477 28035 25797 3320 `2238 12. qTe⁄«\T 16895 19935 26743 9848 6808 13. HÓ’»sYd”&é ` ` ` ` ` 14. |ü‹Ô 45658 54402 71885 26226 17482 31 ‘=\ø£] 31 ôdô|+º ãsY 2019

2014 qT+&û 2018 eT<Û´ä ˝À Hêu≤sY¶ ìs¡«Væ≤+∫q nœuÛ≤s¡‘· Ä]úø£ dü$Tà[‘· düsπ « Á|üø±s¡+ 54 XÊ‘·+ e´ekÕj·T ≈£î≥T+u≤\T Á|üøè£ ‹ $$<Ûä sêÅcÕº\˝À neT\sTTq s¡TD e÷|ò” $esê\T 24000 ø√≥T¢ yÓ|’ ]ü ‘ê´\ e\¢, 28 XÊ‘·+ ≈£î≥T+u≤\T |ü⁄s¡T>∑T\T, Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ 17000 ø√≥T¢ ‘Ó>∑Tfi¯fl e\¢ Á|üuÛ≤$‘·eTe⁄‘·THêïs¡T. |òü*‘·+>± ¬s’‘·T ‘Ó\+>±D≤ 130 ø√≥T¢ (25 XÊ‘·+) ≈£î≥T+u≤\T n|ü\ }_˝À ∫≈£îÿ≈£î+≥THêïsTT. #Ûr· dÔ |t Tüò sY 5318 ø√≥T¢ Ä‘·àVü≤‘·´\T ô|s¡T>∑T‘·THêïsTT. á <äX˝¯ À ø=ìï kÕs¡T,¢ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT 30500 ø√≥T¢ eTØ eTTK´+>± mìïø£\ düeTj·T+˝À Äj·÷ bÕغ\T eTVü‰sêh 36359 ø√≥T¢ s¡TD e÷|ò” Á|üø{£ dÏ Tü HÔ êïsTT. ns¡ø=s¡>± neT\T #˚dTü HÔ êïsTT. ñ‘·sÔ ¡ Á|ü<X˚ Ÿ 10000 ø√≥T¢ nìï{Ïø+£ fÒ $cÕ<ä+ @$T≥+fÒ yêdüeÔ kÕ>∑T<ës¡T\≈£î |ü+C≤uŸ 244 ø√≥T¢ (50 XÊ‘·+) u≤´+≈£î\ qT+&ç |ü+≥ s¡TD≤\T dü]>± n+<ä&+É ˝Ò<Tä . »eTTà ø±oàsY 34000 ø√≥T¢ e´ekÕj·T+ #˚jT· ì yêfi¯ófl ≈£L&Ü, uÛ÷Ñ $Tô|’ |ü{≤º Vü≤≈£îÿ\T ø£sêï≥ø£ ñHêïj·TH˚ ù|s¡Tq u≤´+≈£î\ qT+&ç s¡TD≤\T bı+<äT‘·THêïs¡T. á H˚|<ü ´äÛ +˝À Á|üuTÑÛ ‘ê«\T s¡TDe÷|ò” |ü<øä∏ ±\qT Á|üø{£ +Ï ∫q|ü&ÉT n$ yêdüeÔ +>± dü+øå√uÛ+Ñ ˝À e⁄qï kÕ>∑T<ës¡T\≈£î ô|<ä>› ± ñ|üj÷Ó >∑|&ü &É +É ˝Ò<Tä . |ò*ü ‘·+>± Ä‘·àVü≤‘·´\T ø=kÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄HêïsTT. e´ekÕj·T |ü+≥\ ;e÷ neT\T (<˚X¯ yê´|æ‘+· >±) $esê\T KØ|òt d”»Hé 2015 2016 2017 2015 ;e÷ #˚dæq ¬s’‘·T\T (y˚\˝À) 30,909 40,436 34,920 17,645 s¡TD+ bı+~q ¬s’‘·T\T (y˚\˝À) 29,290 30,227 24,240 16,484 s¡TD+ bı+<äì ¬s’‘·T\T (y˚\˝À) 1,620 10,208 10,680 1,161 $d”Ôs¡í+ (y˚\ ôV≤ø±ºs¡T¢) 33,853 38,215 34,283 18,533 ;e÷ #˚dæq yÓTT‘·Ô+ (ø√≥¢˝À) 69,401 130,947 129,292 46,271 Á|ü‹ ¬s’‘·T≈£î dü>∑≥Tq |ü+≥ ;e÷ (s¡÷.)

22,453 32,384 37,025 26,223 Á|”$Tj·T+ edü÷\T (ø√≥T¢) 3,612 16,015 18,990 1,994 |ü]Vü‰s¡+ n+#·Hê (ø√≥T¢) ` 10,525 17,697 ` |ü]Vü‰s¡+ #Ó*¢+|ü⁄ (ø√≥T¢) 17,086 10,522 17,549 3,247

dü+e‘·‡s¡+ 2014`15 2015`16 2016`17 2017`18 ‘=\ø£]

s¡; d”»Hé 2016 17,273 13,807 3,466 18,511 72,464 41,953 5,931 5,857 5,758

2017 17,164 13,861 3,303 17,653 78,086 45,495 6,496 3,040 1,953

uÛ≤s¡‘<· X˚ ¯ e´ekÕj·T yêDÏ»´+ (>∑‘· 4 dü+e‘·‡sê\˝À) m>∑TeT‘·T\T ~>∑TeT‘·T\T 245.5 y˚\ ø√≥T¢ 144.8 y˚\ ø√≥T¢ 222.5 y˚\ ø√≥T¢ 163.3 y˚\ ø√≥T¢ 233.6 y˚\ ø√≥T¢ 185.3 y˚\ ø√≥T¢ 258.7 y˚\ ø√≥T¢ 175.8 y˚\ ø√≥T¢ 32

ôdô|+º ãsY 2019

dæ.m.dæ.|æ. ìy˚~ø£˝À ø=ìï yê´U´\T 1.

2.

3.

4.

5.

>√<ÛTä eT\qT zô|Hé e÷¬sÿ{Ÿ˝À Á|üuTÑÛ ‘·«+ 2018`19˝À 7.0 $T*j·THé ≥qTï\T n$Tà+~. Ç+<äT˝À 5.95 $T. ≥qTï\T ã&Ü ø£+|ü˙\≈£î #ê˝≤ ‘·≈î£ ÿe <Ûsä ≈¡ î£ n$Tà+~. >√<ÛTä eT ùdø£sD¡ ≈£î nsTTq Ks¡TÃ: 2,435.23 s¡÷bÕj·T\T. Ç+<äT˝À ùdø£sD ¡ <Ûsä ¡ G Ks¡TÃ\T 2002 s¡÷bÕj·T\T. ø±˙ Á|üuTÑÛ ‘·«+ ]»sY« <Ûsä ¡ ù|s¡T‘√ 1,900, 1,925, 1,950 s¡÷bÕj·T\πø >√<ÛTä eTqT ny˚Tàdæ+~. Á|üuTÑÛ ‘·«+ ‘·≈î£ ÿe <Ûsä \¡ øπ ø£+|ü˙\≈£î neTà&É+ e\¢ ø£+|ü˙\T s¬ ‘’ T· \ qT+&ç H˚sT¡ >± ùdø£]+#·≈î£ +&Ü, Á|üuTÑÛ ‘·«+ ùdø£]+∫, neTàø±ìøÏ ô|{Ïqº |ü&ÉT ø=qT>√\T #˚jT· &ÜìøÏ m≈£îÿe ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇdüTHÔ êïs¡T. Ç˝≤ #˚jT· &É+ düs¬ q’ ~ ø±<äì, Á|üuTÑÛ ‘·«+ ùdø£]+∫q <Ûsä ¡ ø£+fÒ ‘·≈î£ ÿe≈£î neTà≈£L&É<ìä dæ.m.dæ.|æ. dü÷∫+∫+~. _j·T´+ $wüjT· +˝À 6.8 \ø£\å ≥qTï\T zô|Hé e÷¬sÿ{Ÿ˝À sêh Á|üuTÑÛ ‘ê«\≈£î øπ +Á<ä ùdø£sD ¡ dü+düú n$Tà+~. |ü‹Ô dü>≥ ∑ T ~>∑Tã&ç 2016`17˝À 512 øÏ / ôV≤. ø±>±, n~ 2017`18˝À 477 øÏ/ôV≤.≈£î |ü&bç ˛sTT+~. <äbÕò \T>± >∑T˝≤_ s¡+>∑T |ü⁄s¡T>∑T ‘êøÏ&ç BìøÏ ø±s¡D+. yÓTTø£ÿC§qï≈£î ≈£L&Ü &çe÷+&é ô|s¡T>∑T‘·Tqï+<äTq, s¬ ‘’ T· \≈£î eT<ä‘Δ T· <Ûsä ¡ ø£+fÒ ‘·≈î£ ÿe <Ûsä ¡ n+~q dü+<äs“¡ +¤ ˝À, Á|üuTÑÛ ‘·«+ H˚sT¡ >± |æ.&ç.|æ.mdt d”ÿ+ ÁøÏ+<ä (<Ûsä ¡ e´‘ê´dü #Ó*+¢ |ü⁄ |ü<øä∏ +£ ) s¬ ‘’ T· \≈£î #Ó*+¢ #ê\ì dæ.m.dæ.|æ. dü÷∫+∫+~.

dæ.m.dæ.|æ n+#·Hê Á|üø±s¡+ 2019`20 ø√dü+ Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ˝À $$<Ûä |ü+≥\ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\T m2 m2Gm|ò.t m˝Ÿ dæ2 |ü+≥ XÊ‘·+ 896 1,089 1,550 11.87 981 1,342 2,026 8.56

|ü+≥ e] C§qï dü»® yÓTTø£ÿC§qï ø£+~ ô|düs¡ $TqTeTT y˚sT¡ X¯q>∑ k˛j·÷;Hé bı<äT‹› s¡T>∑T&ÉT qTe⁄«\T ôd»’ sYd&” é |ü‹Ô

688 3,862 3,513 1,857 2,492 3,149 3,047 5,086

839 4,777 4,116 2,018 2,919 3,694 3,769 6,000

1,297 7,259 6,301 4,353 4,252 4,837 5,247 8,385

18.03 9.6 12.9 20.07 15.07 2.63 13.6 3.23

3,047

3,639

5,103

18.98

Á|üuTÑÛ ‘·« >∑D≤+ø±\≈£î, dæ.m.dæ.|æ. >∑D≤+ø±\≈£î eT<Û´ä e´‘ê´kÕìøÏ ø±s¡D+ Á|üuTÑÛ ‘·«+ 10 XÊ‘·+ j·÷»e÷q´ Ks¡Tà ≈£L&Ü ø£*|æ |ü+|æ+<äì dæ.m.dæ.|æ. ]b˛s¡Tº #Ó|Œæ +~. á Ks¡TÃ\˝À ;e÷ Á|”$Tj·T+ eT]j·TT |ü+≥ s¡yêD≤ Ks¡TÃ\T, e÷¬sÿ{Ÿ j·÷sY¶ ôddt\T. 33 ‘=\ø£] 33 ôdô|+º ãsY 2019

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À e], |ü‹Ô |ü+≥\ ñ‘·Œ‹Ô Ks¡TÃ\T (ôV≤ø±ºs¡T≈£î) Áø£.dü+.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27. ‘=\ø£]

e] n+X¯+ 2015-16 2016-17 e÷qe ÁX¯eT (˝ÒãsY) 16001.31 14737.46 n{≤#Y&é (bÕ˝ÒsT¡ ) 599.18 535.42 bòÕ´$T© ˝ÒãsY 10047.05 8118.24 yÓTT‘·+Ô 26647.54 23391.12 |üXó¯ e⁄\ ÁX¯eT 191.14 295.20 |üXó¯ e⁄\ ÁX¯eT (dü«+‘·+) 308.32 469.81 yÓTT‘·+Ô 499.46 765.01 j·T+Á‘ê\T (øÏsêsTT) 9399.22 9758.82 j·T+Á‘ê\T (dü«+‘·+) 106.15 195.17 yÓTT‘·+Ô 9505.37 9953.99 $‘·ÔHê\T 2004.99 1994.75 s¡kÕj·Tq ms¡Te⁄\T 7289.75 7113.67 ùd+Á~j·T ms¡Te⁄ 928.40 544.82 yÓTT‘·+Ô 8218.15 7658.49 |ü⁄s¡T>∑T $cÕ\T 3102.19 2722.20 ˙{Ï bÕs¡T<ä\ 1312.95 1144.88 ô|≥Tºã&ç ô|’ e&û¶ 1291.86 1236.77 Ç‘·s¡ Ks¡TÃ\T 95.91 64.55 dü«+‘· uÛ÷Ñ $TøÏ øö\T $\Te 26348.62 27952.17 øö\T uÛ÷Ñ $TøÏ øö\T 121.23 411.78 uÛ÷Ñ $T•düTÔ ôddüT‡\T 2.35 0.83 |ü]ø£sê\T, _*¶+>∑T\ $\Te˝À ø√‘· 306.28 327.98 dæsú ¡ ô|≥Tºã&çô|’ e&û¶ 2354.50 2679.30 yÓTT‘·+Ô Ks¡Tà 81811.40 80333.72 dü>≥∑ T ~>∑Tã&ç 58.63 øÏ«+. 60.02 øÏ«+. øÏ«+{≤\T≈£î m2Gm|òmt ˝Ÿ 857.79 782.52 øÏ«+{≤\T≈£î (dæ2) 1321.55 1264.33 34

|ü‹Ô 2016`17 18157.96 516.24 7325.88 26000.08 1938.91 4839.98 6778.89 3919.02 157.80 4076.82 4193.44 6251.83 608.62 6860.45 2806.99 187.10 1362.25 13.95 18023.71 38.33 0.05 470.04 2849.62 73661.72 14.52 3633.23 5067.31

2017`18 18520.28 1614.88 7824.76 27959.92 1639.02 3814.92 5453.94 4384.67 250.57 4635.24 3670.89 6484.81 440.37 9625.18 2871.65 349.05 1376.33 1.44 26670.33 21.65 0.04 422.32 2759.10 83117.08 18.29 2935.34 4544.69 ôdô|+º ãsY 2019

eTq $‘·qÔ + ` eT+∫ $‘·qÔ +

¬s’‘·T\ $‘·Ôq nedüsê\qT rs¡TdüTÔqï

‹|üŒsêE |ü*¢ $‘·qÔ u≤´+≈£î eT{Ï˝º Àq ‘·|dü Tü ‡ #˚dqæ $‘·HÔ êìøÏ e+<äq+..

H˚\ N*à ‘·˝‹… Ô ˝Ò∫q ˝Ò‘· yÓTTø£ÿ≈£î e+<äq+.. ì»y˚T ø£<ë, eT{Ïìº N\TÃ≈£îì »ì+#˚ yÓTTπøÿ ø£<ë? |ü+≥≈£î ÁbÕD+ b˛ùd~. s¬ ‘’ T· ≈£î ‘√&ÉT>∑ ì*#˚~. Ç˝≤+{Ï $‘·THÔ ˚ ø£<ë? eTq s¬ ‘’ ê+>∑+ ‘·s‘¡ s· ê\T>± ø±bÕ&ÉT≈£î+~. ø±˙, ns¡úX¯‘êã›+ ÁøÏ‘·+ |ü]dæú‘·T\T e÷]b˛j·÷sTT. n~Ûø£ ñ‘·Œ‹Ô ø√düeT+≥÷ Vü≤]‘· $|üe¢ + ù|s¡T‘√, ôV’≤Á;&é $‘·ÔHê\qT ÄÁX¯sTT+#ê+. nH˚ø£ dü+Á|ü<ëj·T $‘·ÔHê\≈£î <ä÷s¡eTj·÷´+. ÄVü‰s¡ |ü+≥ ñ‘·Œ‘·T\Ô T eTVü≤u≤>± ô|+#·T≈£îHêïeTì dü+ãs¡|&ü ܶ+. ø±˙ ‘·s¡‘·sê\ $‘·Ôq dü+|ü<äqT b˛>=≥Tº≈£î+≥THêïeTH˚ $wüj÷· ìï eT]∫b˛j·÷+. e÷]q kÕe÷õø£, Ä]úø£ |ü]dæú‘·T\T |ü+≥\qT Á|üuÛ≤$‘·+ #˚kÕsTT. $‘·TÔ‘√ ¬s’‘·T≈£î+&˚ n$HêuÛ≤e dü+ã+<Ûëìï <ä÷s¡+ #˚kÕsTT. s¬ ‘’ T· $‘·TqÔ T nìyês¡´+>± ø=qT>√\T #˚jT· &Éy÷Ó , ˝Ò<+ä fÒ, n+<äTø√dü+ Ç‘·sT¡ \ MT<ä Ä<Ûës¡|&ü ≥ É yÓ÷ yÓTT<ä˝+’… ~. s¬ ‘’ T· \ á nedüsêìï <äèwæ˝º À ô|≥Tº≈î£ ì <˚X,¯ $<˚X¯ ø£+ô|˙\T ôV≤’ Á;&É¢ ù|s¡T‘√ Hêdæsø¡ +£ $‘· Ô H ê\qT ≈£ L &Ü ¬ s ’ ‘ · T \≈£ î n~Û ø £ < Û ä s ¡ \ ≈£ î n+≥ >∑&TÉ ‘·THêïsTT. |ò*ü ‘·+>± n<äT“¤‘y· TÓ qÆ nH˚ø£ y˚\ s¡ø±\ <˚Xy¯ ê∞ $‘·HÔ ê\≈£î <ä÷s¡eTj·÷´+. Ç<=ø£ |ü]D≤eT Áø£eT+. á Áø£eT+˝ÀH˚ nH˚ø£ qcÕº\qT #·$#·÷kÕ+. @+ ø√˝ÀŒj·÷yÓ÷, @$T{Ï ø±bÕ&ÉTø√yê˝À ‘Ó\TdüT≈£îHêï+. m˝≤+{Ï ø°\ø£ n&ÉT>∑T\T y˚j÷· ˝À ns¡+ú #˚dTü ≈£îHêï+. n˝≤ ns¡+ú #˚dTü ≈£îì, n&ÉT>∑T\T y˚j÷· \qT≈£îqï dü+dü˝ú À¢ düTdæsú ¡ e´ekÕj·T øπ +Á<ä+ eTT+<äT es¡Tdü˝À ñ+~. n+<äTøπ eTq $‘·qÔ + eTq #˚‘T· ˝À¢ ñ+&Ü\+≥÷, $‘·qÔ u≤´+≈£î\ @sêŒ≥¢ ø√dü+ ‘·q e+‘·T ø£èwæì ø=qkÕ–k˛Ô+~. nH˚ø£ Á|ü‹≈£L\ |ü]dæú‘·T\T m<äTs¡TÿHêïø£, #˚<äT nqTuÛÑyê\T #·$#·÷kÕø£, ¬s’‘ê+>∑+˝À ≈£L&Ü e÷s¡TŒ yÓTT<ä˝+’… ~. á Áø£eT+˝À düTdæsú ¡ e´ekÕj·T øπ +Á<ä+ #˚dTü qÔ ï ø£ è wæ ì >∑ T ]Ô + ∫, dü V ü ≤ ø£ ] +#˚ + <ä T ≈£ î eTT+<ä T ø=∫Ãq Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ e´ekÕj·T XÊK, nJyéT Áù|yéT J bòÂ+&˚wHü ,é ‘=\ø£]

` |ü<àä e+>∑|*ü ¢ s¬ ‘’ T· kÕ~Ûø±s¡ dü+dü\ú düV≤ü ø±s¡+‘√ ø£&|É õü ˝≤¢, ô|+&çe¢ TÁ] eT+&É\+, ‹|üŒsêE |ü*˝¢ À $‘·qÔ u≤´+≈£îqT HÓ\ø=*Œ+~ düTdæsú ¡ e´ekÕj·T øπ +Á<ä+. á $‘· Ô q u≤´+≈£ î ˝À <ë<ë|ü ⁄ 100 s¡ ø ±\ $‘·HÔ ê\qT uÛÁÑ <ä|]ü ∫, nø£ÿ&ç Á>±eTdüT\Ô ≈£î n+~düTHÔ êïs¡T. á $‘·Ôq u≤´+≈£î <ë«sê $‘·ÔHê\T rdüT≈£îqï ¬s’‘·T\T n+<äT≈£î Á|ü‹|òü\+>± rdüT≈£îqï $‘·ÔHê\≈£î ¬s+&ç+‘·\ $‘·HÔ ê\T ‹]– Çe«&ÉyT˚ á $‘·qÔ u≤´+≈£î˝À nqTdü]+#˚ |ü<‹Δä . @ $‘·HÔ ê\T ì\« #˚dTü HÔ êï+? @ yÓs¬ {’ ° $‘·HÔ ê\qT uÛÁÑ <ä|sü T¡ düTHÔ êï+? @ $‘·HÔ ê\T m+‘· |ü]e÷D+˝À @ s¬ ‘’ T· \T m|ü⁄Œ&ç#êÃ+? ‹]– Ä s¬ ‘’ T· $‘·qÔ u≤´+≈£î≈£î #Ó*+¢ ∫q $‘·Ôq |ü]e÷DyÓT+‘·? Ç˝≤+{Ï n+XÊ\˙ï ø£∫Ñ·+>± ]ø±s¡T¶ |ü⁄düøÔ +£ ˝À qyÓ÷<äT #˚jT· &É+ á $‘·qÔ u≤´+≈£î Á|ü‘˚´ø£‘·.

HêD´yÓTqÆ $‘·HÔ ê\qT≈£îì ô|<äy› TÓ T‘·+Ô ˝À Ks¡TÃô|{Ϻ ø=Hêï, ‹]– n$ yÓTT\¬ø‘·øÔ ,£ yÓTT\¬ø‹ÔHê düs¬ q’ ~>∑Tã&ç sêø£ s¬ ‘’ T· \T qwübº ˛‘·Tqï dü+<äsꓤ˝Ò m≈£îÿe. @ $‘·HÔ êìï m+|æø£ #˚dTü ø√yê˝À, @~ ‘·eT≈£î nqT≈£L\yÓTqÆ $‘·qÔ yÓ÷ ‘Ó*j·Tø£ yÓ÷düb˛‘·Tqï yÓH’ ê˝Ò m≈£îÿe. Ç˝≤+{Ï |ü]dæ‘ú T· ˝À¢ á $‘·Ôq u≤´+≈£î ‘·eT≈£î m+‘√ e⁄|üjÓ÷ø£s¡eTì n+≥THêïs¡T á Á>±eTdüT\ú T s¬ ‘’ T· \T. ‘·eT Á>±eT+˝À @ s¬ ‘’ T· ≈£L&Ü HêD´‘· ˝Òì $‘·HÔ ê\T y˚j·T≈£L&É<äT. $‘·ÔHê\ ø√dü+ }s¡T<ë{Ï yÓfi¯¢≈£î+&Ü e⁄+&˚+<äT≈£î, düs¬ q’ düeTj·T+˝À düs¬ q’ $‘·HÔ ê\T $‘·T≈Ô î£ H˚˝≤ ¬s’‘·T\≈£î düVü≤ø±]+#˚+<äT≈£î á $‘·Ôq u≤´+≈£î <ë«sê ø£èwæ#k˚ ÕÔeT+≥THêïs¡T düTdæsú ¡ e´ekÕj·Tøπ +Á<ä+ øπ Áå ‘· kÕúsTT ø±s¡´ø£s¡Ô\T. kÕ>∑T≈£î nes¡dyü TÓ qÆ ‘=* eqs¡T $‘·qÔ +. n˝≤+{Ï $‘· Ô q + HêD´+>± ñ+&Ü*. Á>±eT+˝Àì ¬ s ’ ‘ · T \≈£ î n+<äTu≤≥T˝À ñ+&Ü*. ñ∫‘·+>± n+~+#·>∑\>±*. Ç˝≤+{Ï eT]ìï $‘·Ôq u≤´+≈£î\qT @sêŒ≥T#˚j·T&ÜìøÏ düTdæsú ¡ e´ekÕj·T øπ +Á<ä+ ‘·q Á|üj÷· D≤ìï ø=qkÕ–dü÷HÔ ˚ ñ+≥T+~.

35 35

ôdô|+º ãsY 2019

Ä‘·àVü≤‘·´ u≤~Û‘· ≈£î≥T+u≤ìøÏ JeH√bÕ~Û Ädüsê ˇø=ÿø£ÿ kÕ] eTq+ n+~+#˚ düV‰ü j·T+ ∫qï<˚ ø±e#·Tà ø±˙, Ä ≈£î≥T+u≤ìøÏ n~ ˇø£ ô|<ä› ‘√&ÜŒ≥T ne⁄‘T· +<äì, Äs√E Äe⁄qT rdüT≈£îb˛‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT Á|üu≤Û e‹ #ê˝≤ dü+‘√wü+>± ø£ì|æ+∫+<äì øÏkÕHé $TÁ‘·ôV≤˝ŸŒ ˝…H’ é (1800 120 3244) ø±s¡´ø£s\Ô¡ T #ÓbÕŒs¡T. $wüj÷· ìøÏ eùdÔ $ø±sêu≤<é õ˝≤¢ ô|<˚e› TT˝Ÿ eT+&É\+ ãT<ë›s+¡ Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q õ.yÓ+ø£≥j·T´, ‘·q ‘·*¢ ù|s¡Tq ñqï s¬ +&ÉT mø£sê\‘√ bÕ≥T eTs√ eT÷&ÉT mø£sê\T øö\T≈£î rdüT≈£îì e´ekÕj·T+ (|ü‹,Ô $TqTeTT |ü+≥\T) #˚kÕ&ÉT. e´ekÕj·T+˝À qwü+º e∫Ã+~. Ä ø±s¡D+>± n|ü⁄Œ\ yê]øÏ n|ü⁄Œ\T #Ó*+¢ #·˝øÒ £ b˛j·÷&ÉT. dü«+‘· ã+<ÛTä e⁄\ qT+&˚ n|ü⁄Œ #Ó*+¢ #·eTì rÁeyÓTqÆ e‹Ô&ç e∫Ã+~, n|ü⁄Œ\T #Ó*+¢ #˚ e÷s¡+Z ˝Òø£ 19-09-2017 Hê&ÉT |ü⁄sT¡ >∑T\eT+<äT ‘ê– Ä‘·àVü≤‘·´ #˚dTü ≈£îHêï&ÉT. n~Ûø±s¡T\T yÓ+ø£≥j·T´ Ä‘·àVü≤‘·´qT Äj·Tq ù|s¡Tq uÛ÷Ñ $T ˝Òì ø±s¡D+>± (‘·*¢ ù|s¡Tq uÛ÷Ñ $T ñqï|üŒ{Ïø)° s¬ ‘’ T· Ä‘·àVü≤‘·´>± >∑T]Ô+#·≥+˝À eTT+<äT≈£î b˛e≥+ ˝Ò<Tä . Á|üu≤Û e‹ ‘·q uÛsÑ Ô¡ s¬ ‘’ T· Ä‘·àVü≤‘·´ |ü]Vü‰s¡+ >∑T]+∫ nH˚ø£ kÕs¡T¢ eT+&É\, &ç$»Hé n~Ûø±s¡T\qT ø£*dæHê m≥Te+{Ï Á|üj÷Ó »q+ ˝Ò≈î£ +&Ü b˛sTT+~. á dü+<äs¡“¤+˝À øÏkÕHé$TÁ‘· ø±s¡´ø£s¡Ô\T Á|üu≤Û e‹ >±]øÏ |ü]#·jT· + nj·÷´s¡T. ‘·q≈£î ≈£î≥Tº$TwüHé nedüs+¡ ñ+<˚y÷Ó nì, @<ÓH’ ê •ø£Då rdüT≈£î+≥T+<˚y÷Ó nì n&ç>±s¡T. ‘êqT Ä dü+<äs¡“¤+˝À H˚qT πøe\+ e´ekÕj·T+ ˝Ò<ë |üX¯óe⁄\ b˛wüD á ¬s+&˚ Hê≈£î ‘Ó\TdüT nì, m|ü⁄Œ&ÓH’ ê düsπ Ä neø±X¯+ ñ+fÒ #Ó|Œü eTì

#Ó|Œæ +~. á eT<Û´ä s¬ ‘’ T· dü«sê»´ y˚~ø£‘√ ø£*dæ m+‘√ ø±\+>± |üì#˚dTü qÔ ï ◊ |òsü Y bòÕs¡àsY‡ dü+düú n‘·´+‘· düeTdü´˝À ñqï ø=ìï s¬ ‘’ T· Ä‘·àVü≤‘·´ ≈£î≥T+u≤\≈£î JeH√bÕ~Û ø£*Œ<ë›eTì nqï|ü⁄Œ&ÉT øÏkÕHé$TÁ‘· ø±s¡´ø£s\Ô¡ T á ≈£î≥T+u≤ìøÏ Ä nedüs+¡ #ê˝≤ ñ+<äì nqT≈£îì Á|üuÛ≤e‹ >±]øÏ bÕ&ç Äe⁄qT ø=ì Ç#êÃs¡T. á düV≤ü ø±s¡+‘√ bÕ≥T ‘·q e´ekÕj·T ≈£L* |üì‘√ e#˚à Ä<ëj·T+‘√ ‘·q Ç<ä›s¡T ∫qï |æ\¢\qT (u≤ãT, 4 dü+e‘·‡sê\T, bÕ|ü, ˇø£{qÏ ïs¡ dü+e‘·‡s¡+) b˛wæ+#·T ≈£î+{≤qì #Ó|Œæ +~. á dü+<äs“¡ +>± eTs√ kÕ] 88 Jy√ >∑Ts¡T≈Ô î£ edüT+Ô ~. Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢˝À ø£˝ø… sº£ Y >±] #=s¡e‘√ ¬s’‘·T Ä‘·àVü≤‘·´ ≈£î≥T+u≤\≈£î (Á|üuÛÑT‘·«+ >∑T]Ô+∫Hê, >∑T]Ô+#·ø£ b˛sTTHê) \ø£å s¡÷bÕj·T\T Äj·÷ kÕe÷õø£ esêZ\ ø±s√ŒπswüH\é qT+&ç á Jy√ <ë«sê Ç|æŒ+#˚ @sêŒ≥T #˚kÕs¡T. sêÁwü+º n+‘·{≤ ø£˙dü+ Ä 88 Jy√ nsTTHê neT\T nsTT‘˚ á ≈£î≥T+u≤\ JeH√bÕ~øÏ ø=+‘· Ädüsê ne⁄‘·T+~.

ôV≤’ <äsêu≤<é˝À Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ìs¡«Væ≤+#˚ e÷s¡<ë∏ Hé˝À uÛ≤>∑+>± >∑‘· eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\T>± düe÷»+˝À $$<Ûä s¡+>±\˝À dæsú |¡ &ü qç e´≈£î\Ô T (kÕ|òtº yÓsY Ç+»˙s¡T¢, &Üø£ºs¡T¢, #ê¬sº&é nøö+f…+≥T¢, $<ë´s¡Tú\T) ¬s’‘·T\ düeTdü´\ô|’ ne>±Vü≤q ø£*–+#·{≤ìøÏ, yê] |ü]cÕÿsê\ >∑T]+∫ $e]+#·{≤ìøÏ ¬s’‘·T dü«sê»´ y˚~ø£ Ä<Ûä«s¡´+˝À ªªs¡Hé |òüsY bòÕs¡àsY‡μμ ìs¡«Væ≤düTHÔ êïs¡T. á dü+e‘·‡s¡+ ≈£L&Ü n+<äT˝À uÛ≤>∑+ nj·÷´s¡T. 36 ‘=\ø£]

ôdô|+º ãsY 2019

Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY uÛÑs√kÕ‘√

¬s’‘·T ≈£î≥T+u≤\≈£î n+&É>± ì\ã&ÉT‘·Tqï ªªøÏkÕHé$TÁ‘·μμ øÏkÕHé$TÁ‘· ôV≤˝ŸŒ˝…’Hé Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢˝À |òÁæ ãe] 07-2018q ÁbÕ+uÛyÑ TÓ qÆ $wüjT· + n+<ä]ø° ‘Ó*‡q<˚. øÏkÕHé$TÁ‘· #˚dqæ yÓTT<ä{Ï |üì ‘Ó\+>±D @s¡Œ&çq ‘·sê«‹ qT+&ç n|üŒ{Ï es¡≈î£ »]–q Ä‘·àVü≤‘·´\ MT<ä n<Û´ä j·Tq+ #ÓjT· ´&É+, Á|ür ≈£î≥T+ã+ <ä>]Z∑ øÏ yÓ[¢ yê] Ä]úø£ |ü]dæ‹ú m˝≤ ñ+~, yê]øÏ sêe\dæq Á|üuTÑÛ ‘·« |ü<øä∏ ±\T e#êÃj·÷ eT]j·TT yê] JeH√bÕ~Û ø=s¡≈î£ @$T ø±yê* nqT≈£î+≥THêïs¡T nH˚ $wüj÷· \ô|’ |üì #˚jT· &É+. Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢ ø£˝ø… sº£ Y ÁoeT‹ ~e´ <˚esê»Hé >±s¡T e÷sYÃ-8-2018 eTVæ≤fi≤ ~H√‘·‡e+ s√Eq Ä‘·àVü≤‘·´ u≤~Û‘· ≈£î≥T+u≤\‘√ düe÷y˚X+¯ @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. øÏkÕHé$TÁ‘· eT]j·TT n~Ûø±s¡T\T Ç∫Ãq düe÷#ês¡+ y˚Ts¡≈î£ Ä düe÷y˚XÊìøÏ 120 Ä‘·àVü≤‘·´ u≤~Û‘· ≈£î≥T+u≤\T Vü‰»s¡j÷· ´sTT. n~Ûø±s¡T\T, øÏkÕHé $TÁ‘· {°+ düuTÑÛ ´\T, s¬ ‘’ T· dü«sê»´ y˚~ø£ düuTÑÛ ´\T ≈£L&Ü á düe÷y˚X+¯ ˝À bÕ˝§ZHZ êïs¡T. ø£˝ø… sº£ Y >±s¡T Á|ü‹ ˇø£ÿ ≈£î≥T+ã+‘√ e÷{≤¢&ç yê] düeTdü´\qT n&ç– ‘Ó\T‡≈£îì yê]øÏ @ $<Ûä+>± ñbÕ~Û ø£*Œ+#·e#√à Á|üD≤[ø£ s¡÷bı+~+#ês¡T. dü«j·T+ JeH√bÕ~Û ø√dü+ ø±s=ŒπswüH‡é <ë«sê s¡TD≤\T eT+ps¡T #Ój÷· ´\ì ìs¡sí TT+#ês¡T. 113 ≈£î≥T+u≤\≈£î ø±s=ŒπswüHé ˝ÀHé 100 XÊ‘·+ dü_‡&û‘√ XÊ+ø£Hå é #˚kÕÔeTì, Ä ≈£î≥T+u≤\øÏ ‘·–q JeH√bÕ~Ûì m+#·Tø√yê\ì n+<äT≈£î øÏkÕHé$TÁ‘· {°+, n~Ûø±s¡T\T düVü≤ø£]+#ê\ì ø£˝…ø£ºsY ìs¡ísTT+#ês¡T. øÏkÕHé$TÁ‘·, n~Ûø±s¡T\T ø£\dæ Ä ≈£î≥T+u≤\‘√ düe÷y˚X+¯ @sêŒ≥T #˚dæ Ä ≈£î≥T+u≤\øÏ ‘·–q JeH√bÕ~Û >∑T]+∫ #·]Ã+#ês¡T. øÏkÕHé$TÁ‘· {°+ yê] ≈£î≥T+u≤\ e<ä≈› î£ ‘=\ø£]

nq÷wü, uÛ≤s¡$Z eT]j·TT Ä~˝≤u≤<é øÏkÕHé$TÁ‘· {°+

≈£L&Ü yÓ[¢ yês¡T m+#·T≈£îqï JeH√bÕ~Û yês¡T #˚düTø√>∑\TZ‘êsê ˝Ò<ë nì ‘Ó\TdüT≈£îì $es¡+>± #·]Ã+#ês¡T. ø=+‘·eT+~ y˚Tø£\T, Äe⁄\T, π><Ó\T, >=Á¬s\T, m<äT\› T, uÀsY \T, øÏsêD≤ cÕ|ü⁄\T, Ä{À e+{Ï$ ô|≥Tº≈î£ Hêïs¡T. \_›<ës¡T\≈£î H˚sT¡ >± &ÉãT“\T Çe«≈£î+&Ü øÏkÕHé$TÁ‘·, ôdsYŒ yê] Ä<Ûä«s¡´+˝À yê]øÏ Çe«&É+ »]–+~. n|üŒ{ÏøÏ s¬ ‘’ T· ;e÷ ˝Ò<Tä ø±ã{Ϻ yê]øÏ Á|üuTÑÛ ‘·«+ qT+&ç Jy√ 194 Á|üø±s¡+ Á|üuTÑÛ ‘·«+ qT+&ç mø˘‡Áπ>wæj÷· e#˚Ã~. ø±˙ n~ sêyê\+fÒ eTT+<äT s¬ ‘’ T· Ä‘·àVü≤‘·´>± >∑T]Ô+#ê*. n~ #ê˝≤ ø£wüºyÓTÆq Á|üÁøÏj·T. ˇø£y˚fi¯ >∑T]Ô+∫Hê, yê]øÏ XÊ+ø£Hå é nsTTHê ≈£L&Ü eT+ps¡T ø±e&ÜìøÏ #ê˝≤ @fi¯ófl |ü&ÉT‘·T+~. ø±ã{Ϻ <ëì‘√ dü+ã+<Û+ä ˝Ò≈î£ +&Ü ø£˝ø… sº£ Y >±s¡T ø±s=ŒπswüHé ˝ÀHé‡ Çe«&É+ »]–+~. øÏkÕHé $TÁ‘· ôV≤˝ŸŒ˝…H’ øé Ï #ê˝≤ eT+~ s¬ ‘’ T· \T s¡ø£s¡ø±\ düeTdü´\‘√ ø±˝Ÿ #˚dü÷Ô ñ+{≤s¡T. uÛÑ÷$T düeTdü´\T, |ü+≥ qwüº düeTdü´\T, e÷¬sÿ{Ÿ düeTdü´\T, |ü+≥ ;Ûe÷, düe÷#ês¡+ ø=s¡≈£î ø±˝Ÿ #˚ùdyêfi¯ófl ø=+‘·eT+~ nsTT‘˚, n|ü⁄Œ\ u≤<Û˝ä À ñHêïeTT nì rÁe eTqkÕÔ|+ü ‘√, ø£cÕº˝À¢ ñHêïeTT @<ÓH’ ê düV‰ü j·T+ #˚jT· +&ç nì eT] ø=+<äsT¡ ø±˝Ÿ #˚d÷ü Ô ñ+{≤s¡T. n˝≤ ø±˝Ÿ #˚dæ düV‰ü j·T+ bı+~q yê]˝À @s¡à dü‘T· uÔ ≤sTT >±s¡T ˇø£sT¡ .

37 37

ôdô|+º ãsY 2019

Áø£.dü+ 1 2 3 4

\_› bı+~q yês¡T _dæ md”‡ md”º z.dæ.

yÓTT‘·+Ô 48 23 35 09 áyÓT ù|s¡T u§+|ü*¢ \*‘·, ;Û+|üPsY eT+&É\+, ìbÕì Á>±eT+, Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢. áyÓT uÛsÑ Ô¡ u§+|ü*¢ ∫qï b˛#·qï 2018 »qe] 2q n|ü⁄Œ\ u≤<Û‘ä √ Ä‘·àVü≤‘·´ #˚dTü ≈£îHêïs¡T. M]øÏ mø˘‡Áπ>wæj÷· sê˝Ò<Tä . M]øÏ ;d” ø±s=ŒπswüHé qT+&ç \ø£å s¡÷bÕj·T\T 100 XÊ‘·+ dü_‡&û‘√ eT+ps¡T #˚kÕs¡T. <ëì‘√ ÄyÓT ¬s+&ÉT ãÁ¬s\T ø=qT≈£îÿHêïs¡T. M]øÏ HÓ\øÏ 15,000 s¡÷bÕj·T\ es¡≈î£ dü+bÕ<äq edüT+Ô <äì dü+‘√cÕìï e´ø£+Ô #˚kÕs¡T.

áyÓT ù|s¡T ø£+~ sπ K, C…H’ ê<é eT+&É\+, ø±Á|æ Á>±eT+, Ä~˝≤u≤<é õ˝≤¢. áyÓT uÛsÑ Ô¡ ø£+~ Vü≤]<ëdüT 2015 &çôd+ãsY 8q n|ü⁄Œ\ u≤<Û‘ä √ Ä‘·àVü≤‘·´ #˚dTü ≈£îHêïs¡T Ç+{Ï ô|<ä› ~≈£îÿ ø√˝ÀŒe&É+‘√ Ç+{Ï u≤<Û´ä ‘·\T áyÓTô|’ |ü&ܶsTT. Bì‘√ n|üŒ{ÏqT+&ç ÄyÓT ≈£L* |üì #˚dTü ≈£î+≥÷ Ç<ä]› |æ\*¢ ï kÕ≈£î‘·Tqï~. á eT<Û´ä H˚ ø£˝ø… sº£ Y >±s¡T ÄyÓTøÏ ø±s=ŒπswüHé ˝ÀHé øÏ+<ä 2 \ø£\å T eT+ps¡T #˚jT· &É+‘√ 20 y˚Tø£\T ø=qT≈£îÿì Jeq+ kÕ–düTqÔ ï~. áyÓT md”º øπ ≥–ØøÏ #Ó+~q yês¡T. áyÓT ù|s¡T yÓ+ø£≥eTà, ø£s+¡ õ Á>±eT+, C…q’ <∏é eT+&É\+. áyÓT uÛsÑ Ô¡ uÀq¢ •yê¬s&ç¶ »qe] 01-2017q |ü+≥ qwü+º , n|ü⁄Œ\ u≤<Ûä e\q Ä‘·àVü≤‘·´ #˚dTü ≈£îHêïs¡T. Ç‘·ìøÏ uÛ÷Ñ $T ˝Ò<Tä . øö\T s¬ ‘’ T· ø±ã{Ϻ @ $<Ûyä TÓ qÆ Ä<Ûësê\T ˝Òøb£ ˛e&É+‘√ mø˘‡Áπ>wæj÷· ≈£L&Ü sê˝Ò<Tä . Ç‘·ìøÏ Ç<äs› T¡ ≈£îe÷s¡T\T. Ç‘·qT #·ìb˛sTTq ‘·sê«‘· ∫qï ø=&ÉT≈£î ‘·q ‘·+Á&ç e~*y˚dqæ uÛ÷Ñ $Tì #˚d÷ü Ô ñ+&˚yês¡T. Ç‘·qT ≈£L&Ü n|ü⁄Œ\ u≤<Ûä ‘·≥Tºø√˝Òø£ ‘·+Á&ç #·ìb˛sTTq Äs¡T HÓ\\øÏ Ä‘·àVü≤‘·´ #˚dTü ≈£îì #·ìb˛j·÷s¡T. á øπ ≥–ØøÏ dü+ã+~Û+∫ m≥Te+{Ï |ü<øä∏ ±\T ˝Òe⁄ ø±˙ ø£˝ø… sº£ Y >±s¡T á ≈£î≥T+u≤ìøÏ ≈£L&Ü ˇø£ \ø£å s¡÷bÕj·T\ düV‰ü j·÷ìï n+~+#ês¡T. Bì‘√ ÄyÓT y˚Tø£\qT ø=qT≈£îÿì JeH√bÕ~Ûì bı+<äT‘·THêïs¡T. ÄyÓT ø£fifl¯ ˝Àì dü+‘√wü+ m|ü⁄Œ&ÉT ø£ì|æd÷ü Ô ñ+≥T+~. ‘=\ø£]

38

ôdô|+º ãsY 2019

ms¡à dü‘T· Ô u≤sTT ‘·\eT&ÉT>∑T eT+&É\+, |ü*¢ øπ Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q yês¡T. md”º ≈£î\eTT. áyÓT ‘·q≈£îqï 3 mø£sê\˝À 2018 KØ|ò˝t À |ü‹Ô |ü+≥ kÕ>∑T #˚kÕs¡T. ‘·qøÏ e∫Ãq 7 øÏ«+{≤fi¯fl |ü‹ìÔ ‘·q≈£îqï m<äT\› ã+&ç MT<ä e÷¬sÿ{ŸøÏ rdüTÿì yÓfió¯ +Ô fÒ e÷s¡+Z eT<Û´ä ˝À m<äT\› ã+&ç |ü&bç ˛sTT+~. n+<äT˝À ˇø£ m<äT› #·ìb˛sTT+~ eTs=ø£{Ï rÁe >±j·÷\ bÕ\T nsTT´+~. #·ìb˛sTTq m<äT› $\Te 80,000 ñ+≥T+<äì ‘·q u≤<Ûìä ‘Ó*bÕs¡T. n|üŒ{Ïøπ ÄyÓT Ä>∑wüߺ˝À ≈£î]dæq uÛ≤Ø esê¸\ ø±s¡D+>± |ü+≥ qwüºb˛sTT+~. eT∞fl Ç|ü⁄Œ&ÉT m<äT› #·ìb˛e&É+‘√ eTqkÕúbÕìøÏ >∑T] nsTT´ @$T ~≈£îÿ ‘√#·ì dæ‹ú ˝À øÏkÕHé $TÁ‘·øÏ ø±˝Ÿ #˚dæ ‘·q u≤<Ûìä e´ø£+Ô #˚kÕs¡T. øÏkÕHé$TÁ‘· {°+ ÄyÓTøÏ <Ós’ ´¡ + #ÓbÕŒs¡T. yÓ+≥H˚ |ò˝” Ÿ¶ $õ{Ÿ #˚dæ ø£˝ø… sº£ Y >±] <äèwæºøÏ düeTdü´qT rdüT≈£î yÓfi≤fls¡T. ø£˝…ø£ºsY >±s¡T dü+ã+~Û‘· n~Ûø±s¡T\≈£î |ü⁄s¡e÷sTT+∫ n˝≤π> øÏkÕHé$TÁ‘· ‘·s|¡ ⁄ü q ◊{Ï&mç yê]øÏ ˇø£ ˝…≥sY ô|{Ï+º #ês¡T. ‘·<ë«sê ÄyÓTøÏ ◊{Ï&mç 80,000 s¡÷bÕj·T\ düV‰ü j·T+ #˚d+æ ~. yê{Ï‘√ ÄyÓT ‹]– m<äTq› T ø=qT≈£îÿì e´ekÕj·T+ #˚dTü ≈£î+≥THêïs¡T. n˝≤π> >±j·÷\T nsTTq≥Te+{Ï m<äTø› Ï ∫øÏ‘‡· #ÓjT· ´&É+ ≈£L&Ü »]–+~.

ªªdüTdæús¡ ùd<ä´+‘√H˚ düTs¡øÏå‘· ÄVü‰s¡+μμ Á|ü#ês¡ ø±s¡´Áø£eT+˝À eTq+ q>∑sê\˝À @+ #˚j·T>∑\+...

ø±sê´\j·÷˝À¢, dü÷ÿ˝Ÿ˝‡ À, ø£fi≤XÊ\˝À¢ MT{Ï+>∑T\T @sêŒ≥T #˚jT· e#·TÃ. $$<Ûä #√≥¢ b˛düsº T¡ ,¢ dæøº ÿ£ s¡T¢ n+{Ï+#·e#·TÃ. M&çj÷ Ó \T | Á < ü ]ä Ù+#·e#·TÃ. >Á ±e÷\≈£î yÓ[fl s¬ ‘’ T· \˝À d ù +Á~j·T e´ekÕj·T nedüsêìï >∑T]+∫ $düèÔ ‘· | Á # ü ês¡+ #˚jT· e#·TÃ. d ù +Á~j·T e´ekÕj·T+ #˚dTü q Ô ï s¬ ‘’ T· \qT n_Ûq+~+#·e#·TÃ. q>∑s+¡ ˝À d ù +Á~j·T ñ‘·Œ‘T· \Ô ‘√ y˚Tfi≤\T ìs¡«Væ≤+#·e#·TÃ. d ù +Á~j·T e´ekÕj·÷ìï bÁ ˛‘·V‡ ≤æ +#˚+<äT≈£î s¬ ‘’ T· \≈£î nedüsy¡ TÓ q Æ eT<ä‘Δ T· n+~+#ê\ì | Á u ü TÑÛ ‘·«+ | ô ’ ˇ‹Ô&ç #˚jT· e#·TÃ. ªÇ+{Ï |ü+≥μqT |ü+&ç+#·Tø√e#·TÃ. Bì e\¢ Äs√>∑´ø£sy ¡ TÓ q Æ ≈£Ls¡>±j·T\T, |ü+&ÉT¢ n+<äT‘êsTT. e´ekÕj·T+˝À ø£wq ºü cÕº\T ns¡e ú Te⁄‘êsTT.

Á|ü#ês¡ ø±s¡´Áø£e÷ìï >∑T]+∫ #·]Ã+#˚+<äT≈£î : düTdæsú ¡ e´ekÕj·T øπ +Á<ä+ (dæ.mdt.m.) ø±sê´\j·÷ìï, s¬ ‘’ T· dü«sê»´ y˚~ø£ ø±sê´\j·÷ìï dü+Á|ü~+#·e#·TÃ. bò˛Hé: 8500983300 39 ‘=\ø£] 39 ôdô|+º ãsY 2019

eT<ä´ Á|üyêVü≤+ ˝Òì ‘Ó\+>±D sêÁcÕºìï kÕ~Û+#·˝Òe÷...? m+&Üø±\+˝À ‘Ó\+>±D˝À m+&É\T eT+&ç b˛‘·THêïsTT. u≤e⁄\T, #ÓsT¡ e⁄\˝À ˇø£ÿ ˙{Ï #·Tø£ÿ $T>∑\&É+ ˝Ò<äT. ∫e]øÏ uÛÑ÷>∑s¡“¤ »˝≤\T ≈£L&Ü n&ÉT>∑+{Ï b˛‘·THêïsTT. ‘ê>∑T ˙fi¯ó¢ ˝Òø£ Á>±e÷\T n˝≤¢&TÉ ‘·THêïsTT. kÕ>∑T ˙s¡T ˝Òø£ >∑‘· s¡;˝À y˚˝≤~ mø£sê\˝À |ü+≥\T m+&çb˛j·÷sTT. ø±˙ Á>±MTD ÁbÕ+‘·eT+‘ê $#·Ã\ $&ç>± eT<ä´+ (*ø£ÿsY) Á|üeVæ≤düTqÔ ï~. eTØ eTTK´+>± >∑‘· 6 HÓ\\T>± @<√ ˇø£ mìïø£\T »s¡T>∑T‘·÷ (nôd+;¢, bÕs¡y¢ TÓ +{Ÿ, düsŒ¡ +#Y, eT+&É\, õ˝≤¢ |ü]wü‘)Y Á>±MTD ÁbÕ+‘·+ eT‘·TÔ˝À CÀ>∑T‘√+~. πøe\+ mìïø£\ düeTj·T+˝ÀH˚ ø±<äT, ‘Ó\+>±D sêÁwü+º ˝À dü+e‘·‡s¡+ bı&É e ⁄Hê eT<Û ä ´ Á|ü y êVü ‰ ìøÏ n&É T ¶ ø £ ≥ º ˝Ò≈£î+&Üb˛sTT+~. ô|[¢fi¯ó¢, #êe⁄\T, $$<Ûä s¡ø±\ |ò+ü ø£qå T¢, >∑èVü≤ Á|üyX˚ Ê\T, ùdïVæ≤‘·T\ eT<Û´ä <ëe‘Y\T dü+<Ûäs¡“¤y˚T<Ó’Hê Á>±MTD, |ü≥ºD Á|ü»\T eT<ä´+ ùd$+#·&É+ ˇø£ n\yê≥T>± e÷]+~. eTTK´+>± Á>±MTD eT>∑yêfi¯¢˝À 70 XÊ‘·+ô|’>± ej·TdüT‡‘√ dü+uÛ+Ñ <Û+ä ˝Ò≈î£ +&Ü eT<ë´ìøÏ n\yê≥T |ü&ܶsT¡ . ø=+‘· eT+~ eTVæ ≤ fi¯ \ T ≈£ L &Ü á <ä T s¡ \ yê≥T≈£ î u≤ìdü\e⁄‘·THêïs¡T. ø£©Ô ø£\T¢, ;s¡T, *ø£ÿsY, ø=ìï #√≥¢ >∑ T &É T +u≤ s¡ ÷ |ü + @<Ó ’ H ê Á|ü » \qT eT‘· T Ô ˝ À eTT+#˚ d ü T Ô H êïsTT. Á|ü » \ Ä˝À#· H ê X¯ ø Ï Ô ì #·+ù|düTHÔ êïsTT. eT>∑yêfi¯¢ Äs√>±´\qT Vü≤]düTHÔ êïsTT. á eT<ä´+ n\yê≥T ≈£î≥T+u≤\˝À Væ≤+düqT eT]+‘· ô|+#·T‘·Tqï~. kÕj·T+Á‘·+ 6 >∑+≥\ ‘·s¡yê‘· Á>±e÷\T Á>±e÷\T>± ñ+&É&+É ˝Ò<Tä . Ä düeTj·÷ìøÏ eT>∑yêfi¯ó fl eT<ë´ìøÏ, Ä&Éyêfi¯ó¢ ‘Ó\T>∑T {°M #Ûêqfi¢̄ d”]j·Tfi¢̄≈î£ <ëk˛Vü≤eTe⁄‘·THêïs¡T. Hê˝≤+{Ï Á>±MTD ø±s¡´ø£s\Ô¡ T 1980 <äX¯ø£+˝À sêÁ‹ |üP≥ ãVæ≤s¡+>∑düuÛÑ\T ‘=\ø£]

40

` ø¬ . s¡$

ìs¡«Væ≤+#˚yêfi¯fl+. eø£Ô\ Á|üdü+>±\T, kÕ+düÿè‹ø£ ø±s¡´Áø£e÷\T ñ+&˚$. Ä&Éyêfi¯ó,¢ eT>∑yêfi¯ófl, |æ\\¢ ‘√ düV‰ü e+<ä\ eT+~ Ä düu\ÑÛ ≈£î Vü‰»s¡jT˚ ´yês¡T. sêÁ‹ bı<äTb› ˛j˚T es¡≈L£ á düu\ÑÛ T »]π>$. á s√E Á>±MTD ÁbÕ+‘·+˝À Ä |ü]dæ‹ú ˝Ò<Tä . Á>±e÷\˝À düe÷y˚XÊ\T, #ê˝≤ ø=~› eT+~‘√ |ü>{∑ |Ï Pü ≥ »s¡T>∑T‘·THêïsTT. Ä düeTj·÷ìøÏ Ä&Éyêfi¯ó ¢ bı\+ |üqT\˝À ñ+{≤s¡T. }]˝À ñqï ø=~›eT+~ eT>∑yêfi¯ófl á düe÷y˚XÊ\≈£î Vü‰»s¡e⁄‘·THêïs¡T. Á>±MTD eTVæ≤fi¯\≈£î dü«j·T+ düV‰ü j·Tø£ ãè+<ë\ e\¢ ˇø£ s¡ ø £ y Ó T Æ q Áø£ e T •ø£ å D n\e&ç + ~. Á>∑ ÷ |t düe÷y˚XÊ\T, düeTj·T bÕ\q, Ä]Δø£ e´eVü‰sê\˝À bı<äT|ü⁄, ‘·~‘·s¡ $wüj·÷\˝À eTVæ≤fi¯\T m+‘√ eTT+<äTHêïs¡T. eT>∑yêfi¯˝¢ À á Áø£eT •ø£Då n\e&É˝<Ò Tä . eT<ä´+ n\yê≥T e\¢, dæsú +¡ >± ˇø£ s¬ +&ÉT >∑+≥\ bÕ≥T ˇø£ <ä>sZ∑ ¡ ≈£Ls¡TÃH˚ dæ‹ú ≈£L&Ü eT>∑yêfi¢̄˝À ˝Ò<Tä . yêfi¯fl e÷qdæø£ dæ‹ú n\¢ø˝£ À¢\+>± ñ+≥Tqï~. $wüj÷· \qT $ì ns¡+ú #˚dTü ≈£îH˚ $wüjT· +˝À, düŒ+~+#˚ $wüjT· +˝À, Ä#·]+#˚ $wüjT· +˝À ≈£L&Ü Ä&Éyêfi¯ófl, eT>∑yêfi¯fl ø£Hêï m+‘√ eTT+<äTHêïs¡T. |æ‘è· kÕ«$Tø£ uÛ≤eC≤\+ e\¢ Ç|üŒ{Ïø° Á|üuTÑÛ ‘·« XÊK\T, Á|ü<ëÛ q s¬ ‘’ T· dü+|ò÷ü \T, bÕ\Hê e´edü\ú ˝À eT>∑yêfi¯flì s¬ ‘’ T· \T>± >∑T]Ô+#˚ dæ‹ú ñ+~ ø±˙, ìC≤ìøÏ e´ekÕj·T s¡+>∑+˝À eTVæ≤fi¯\T ø°\ø£yÓTÆq bÕÁ‘· b˛wædüTÔHêïs¡T. e´ekÕj·Ts¡+>∑+˝À eTTK´yÓTÆq 20 |üqT\˝À 16 |üqT\ es¡≈L£ eTVæ≤fi¯˝Ò ìs¡«Væ≤düTHÔ êïs¡T. á ø±s¡D+ #˚‘· eTVæ≤fi¯\T XÊØs¡ø£ nHês√>±´ìøÏ m≈£îÿe>± >∑Ts¡e⁄‘·THêï, e÷qdæø+£ >± <Ûèä &É+>± ñ+&ç ≈£î≥T+u≤\ b˛wüD uÛ≤s¡+ m≈£îÿe>± rdüT≈£î+≥THêïs¡T. eT>∑yêfi¯fl˝À eT<ä´+ n\yê≥T yê] e÷qdæø£ ôdsÔ’ ê´ìï ôdô|+º ãsY 2019

<Óã“ rdüTqÔ ï~. e´ekÕj·T+˝À qcÕº\T e∫à n|ü⁄Œ\ bÕ\sTTq|ü⁄Œ&ÉT, ˇ‹Ô&çì uÛÑ]+#·˝Òø£ Ä‘·àVü≤‘·´ #˚dTü ≈£î+≥Tqï yêfi¢̄˝À eT>∑yêfi‚¢ m≈£îÿe. ‘Ó\+>±D sêÁwüº+ @s¡Œ&çq ‘·s¡Tyê‘· 4,000 eT+~ ¬s’‘·T\T ã\eqàs¡D≤\≈£î bÕ\Œ&ç‘˚ n+<äT˝À eT>∑yêfi¯ófl eT+~ ø±>±, eTVæ ≤ fi≤ ¬ s ’ ‘ · T \T eT+~ e÷Á‘· y ˚ T . $cÕ<äy˚T$T≥+fÒ, eT>∑yêfi¯fl˝À ñqï á eT<ä´+ n\yê≥T, yê]ì m≈£îÿe>± e÷qdæø+£ >± ã\V”≤qT\qT #˚d,æ yês¡T m≈£îÿe>± ã\eqàs¡D≤\≈£î bÕ\Œ&˚≥≥T¢ #˚düTÔqï~. Ä‘·àVü≤‘·´ #˚düT≈£îqï ¬s’‘·T\ b˛dtºe÷s¡º+ ]b˛sY\º ˝À ≈£L&Ü yês¡T Ä‘·àVü≤‘·´≈£î eTT+<äT eT<ä´+ ùd$+∫q≥T¢>± ø£q|ü&TÉ ‘·Tqï~. ‘Ó\+>±D sêÁwü+º ˝À Á|üuTÑÛ ‘·«+ $$<Ûä esêZ\≈£î 39,32,302 eT+~øÏ Ädüsê ô|q¸qT¢ n+~düTqÔ ï~. Ç+<äT˝À 14,42,759 eT+~ $‘·+‘·T |æ+#Û·qT¢ bı+<äT‘·THêïs¡T. kÕ<ëVü≤s¡D |ü]o\q˝À ≈£L&Ü, á eTVæ≤fi¯\T m≈£îÿe eT+~ $‘·+‘·Te⁄\T>± e÷s¡&ÜìøÏ Äj·÷ ≈£î≥T+u≤\˝À eT>∑yêfi¯≈¢ î£ qï eT<ä´+ n\yê≥T ˇø£ Á|ü<ëÛ q ø±s¡D+>± |üì#˚dTü qÔ ï~. eT<ä´+ n\yê≥T #˚dæ eT>∑yêfi¯flqT #·+|æ, Äj·÷ ≈£î≥T+u≤\˝À $‘·+‘·T eTVæ≤fi¯\≈£î ô|q¸qT¢ Çe«&É+ m≥Te+{Ï sê»˙‘√, bÕ\Hêrs√ Á|üuTÑÛ ‘·«y˚T #ÓbÕŒ*. ‘Ó \ +>±D sêÁwü º + ˝À 2015-2016˝À 12,706 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ eT<ä´+ ‘ê–q ‘Ó\+>±D Á|ü»\T 2016-2017˝À 14,184 ø√≥¢≈î£ , 20172018˝À 17,597 ø√≥¢ ≈ £ î , 2018-2019˝À 20,859 ø√≥¢≈î£ eT<ä´+ ‘êπ>XÊs¡T. 2018-2019˝À 4.9 ø√≥¢ øπ düT\ ;s¡T (ˇø£ øπ düT n+fÒ 7.8 ©≥s¡T)¢ , eTs√ 3.4 ø√≥¢ øπ düT\ Ç‘·s¡ eT<ä´+ (ˇø£ øπ düT n+fÒ 8.64 ©≥s¡T¢) ‘ê–q ‘Ó\+>±D yÓTT‘·Ô+ <äøÏåD uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀH˚ *ø£ÿsY $ìjÓ÷>∑+ 20.11 XÊ‘·+ eè~Δsπ ≥T˝À nÁ>∑kÕúq+˝À ñ+~. 2014-2015˝À eT<ä´+ neTàø±\ Ä<ëj·T+ 10,238.78 ø√≥T¢ ø±>± ‘=\ø£]

2018-2019 Hê{Ï ø Ï á Ä<ëj· T + ¬ s {Ï º + |ü ⁄ nsTT´+~. Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ m¬ø̇sTTCŸ |üqTï <ë«sê e#˚à Ä<ëj·T+ ≈£L&Ü düTe÷s¡T 10,000 ø√≥¢≈î£ #˚]+~. $∫Á‘·yT˚ $T≥+fÒ yÓTT‘·+Ô sêÁwü+º ˝À ô|q¸qs¡≈¢ î£ dü>≥∑ Tq HÓ\≈£î 2,000 #=|ü⁄Œq ô|q¸Hé ÇùdÔ Á|üuTÑÛ ‘·« KC≤Hê≈£î nj˚T´ Ks¡Tà 9,437 ø√≥¢ 54 \ø£\å T e÷Á‘·yT˚ . ø±˙ eT<ä´+ neTàø±\ô|’ dü+bÕ~+#˚ |üqTï 10 y˚\ ø√≥T¢. n+fÒ Á|üuTÑÛ ‘·«y˚T eT<ä´+ u≤>± ‘ê>∑uÀsTT+∫, e∫Ãq Ä<ëj·T+‘√ ô|q¸Hé sTTdüT+Ô <äqïe÷≥. ô|>’ ± n~Ûø±s¡ bÕغ ô|q¸q¢ ù|s¡T‘√ mìïø£\˝À z≥T¢ ø=\¢ >=&ÉT‘·T+fÒ, Á|ü»\ CÒãT\T e÷Á‘·+ U≤∞ ne⁄‘·THêïsTT. Äs√>±´\T >∑T\¢ u≤s¡T‘·THêïsTT. nìï{Ïø° $T+∫ eT<ä´+ e\¢ Á|ü»\ Ä˝À#·Hê X¯øÔÏ q•düTqÔ ï~. dü+|òTü {Ï‘· X¯øÔÏ ‘·–bZ ˛‘·Tqï~. Ç<˚ Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ ø±e\dæq~. n+<äTøπ Á|üuTÑÛ ‘ê«\T, πøe\+ Ä<ëj·T+ ø√düy˚T ø±≈£î+&Ü, Á|ü»\qT ìÁ<ä | ü ⁄ #· à &ÜìøÏ |ü ì >∑ ≥ Tº ≈ £ î ì eT<ë´ìï Áb˛‘·‡Væ≤düTÔHêïsTT. á |ü]dæú‹ e÷s¡≈£î+&Ü ‘Ó\+>±D Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À e÷s¡ T Œsê<ä T . Á|ü » \ Ä˝À#· q ˝À e÷s¡TŒsê<äT. ‘·eT≈£î »s¡T>∑T‘·Tqï qcÕºìï Á|ü»\T ns¡+ú #˚düTø√yê\+fÒ, eTT+<äT>± nìï Á|üC≤ dü+|òü÷\T eT<ë´ìøÏ e´‹πsø£+>± |üì #˚j÷· *. Á|ü#ês¡+ #˚j÷· *. Á|ü»\ eT<ä´+ n\yê≥TqT e÷ìŒ+#·&ÜìøÏ rÁe ø£èwæ #˚j÷· *. á eT<Û´ä sêÁwü+º ˝À ÁbÕs¡+uÛyÑ TÓ qÆ ªª<ëe‘Y $‘Y ne⁄{Ÿ <ës¡T - eT<ä´+ ˝Òì $+<äT ªªÁ|ü#ês¡ ø±s¡´Áø£eT+ n_Ûq+~+#·<ä>∑Z~. Á>±MTD ÁbÕ+‘· dü+πøåe÷ìï ø√s¡T≈£îH˚ yêfi¯fl+<äs¡÷ á Á|ü#ês¡ ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§ZZHê*. n+‹eT+>± Á|üuÛÑT‘·«+ eT<ë´ìï ìùw~Û+#˚˝≤ á ñ<ä´eT+ ø=qkÕ>±*. Á>±e÷\≈£î ø±e\dæ+~ ‘ê>∑T ˙s¡T, kÕ>∑T ˙s¡T. eT<ä´+ e÷Á‘·+ ø±<äT. 41 41

ôdô|+º ãsY 2019

dü«j·T+>± $~Û+#·T≈£î+≥Tqï Á>±e÷\T

‘Ó\+>±D≤ sêh+˝À eT<ä´ ìùw<Ûä+ Á|üuTÑÛ ‘·«+ eT<ä´+ neTàø±\T eT]+‘· ô|+#ê\ì ˇø£ yÓ|’ ⁄ü Á|üjT· ‘·ï+ #˚dTü +Ô fÒ, sêh+˝À ø=ìï Á>±e÷\T e÷Á‘·+ #Ó‘’ q· ´+‘√ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä yÓ|’ ⁄ü , u…\Tº cÕ|ü⁄\ s¡<Tä › yÓ|’ ⁄ü n&ÉT>∑T\T y˚dTü HÔ êïsTT. á Á>±e÷\ Á|ü»\qT n_Ûq+~<ë›+. $T–*q Á>±e÷\T ≈£L&Ü Ä yÓ|’ ⁄ü kÕπ>˝≤ Áb˛‘·‡Væ≤<ë›+. sêh+˝À ø=qkÕ>∑T‘·Tqï ªª<ëe‘Y $‘Í{Ÿ <ës¡Tμμ ñ<ä´eT+˝À ÁøÏj÷· o\+>± uÛ≤>∑kÕ«eTT\e⁄<ë+.

1.

2.

3.

‘=\ø£]

Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹

: : : : : : : : : : : :

4.

|ü+~\¢ VüQkÕïu≤<é dæ~Δù|≥ u…˝Ÿº cÕ|t\ ã+<é Ä•¬s&ç¶|ü*¢ ≥≈£îeT≥¢ »j·TX¯+ø£sY uÛ÷Ñ bÕ\|ü*¢ u…˝Ÿº cÕ|t\ ã+<é _\ÿ˝Ÿ eTs¡Œ*¢ $ø±sêu≤<é dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä

5.

6.

42

Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹

: : : : : : : : : : : :

XÊ*ù|≥ X¯+ø£s¡+ù|≥ yÓT<äø˘ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä qe˝≤Z ãw”sêu≤<é s¡+>±¬s&ç¶ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä ô|<䛑ê+&É eT\›ø£˝Ÿ CÀ>∑Tfi≤+ã >∑<ë«\ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä ôdô|+º ãsY 2019

7.

Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 8. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 9. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 10. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 11. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 12. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 13. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 14. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 15. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ ‘=\ø£]

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

ø=+&Ü|üPsY ∫>∑Ts¡Te÷$T&ç ø£Ø+q>∑sY dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä ô|<ä›|üVü‰&é »q>±eT »q>±eT dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä &ç.<Ûäsêàs¡+ sêe÷j·T+ù|{Ÿ yÓT<äø˘ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä s¡a≤ì‡ *+>∑|Pü sY sêe÷j·T+ù|{Ÿ yÓT<äø˘ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä >√$+<ës¡+ y˚T&çô|*¢ »–‘ê´\ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä m\¢eTà‘·+&Ü eT+#ê\ s¡+>±¬s&ç¶ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä e÷<Ûeä s¡+ eTTq>±\ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä øπ Áe÷CŸ ø£˝≤¢© Eø£ÿ˝Ÿ ø±e÷¬s&ç¶ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä K+&˚ã\÷¢sY Eø£ÿ˝Ÿ ø±e÷¬s&ç¶ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä

16. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 17. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 18. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ dæú‹ 19. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 20. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 21. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 22. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 23. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 24. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 25. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 26. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 43 43

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

e÷<ë|üPsY Eø£ÿ˝Ÿ ø±e÷¬s&ç¶ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä ô|<ä›m&çZJ|æ Eø£ÿ˝Ÿ ø±e÷¬s&ç¶ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä yêJ<éq>∑sY Eø£ÿ˝Ÿ ø±e÷¬s&ç¶ dü+|üPs¡í eT<ä´ ìùw<Û+ä eT<ë«sY <ÛäHê«&É Hêsêj·TDù|≥ eTTwæº|ü*¢ eTø£Ô˝Ÿ eq|ü]Ô &√+^¢ eT<ä÷ïsY ø±e÷¬s&ç¶ q]‡+>±|üPsY #·+<äT]Ô dæ]dæ\¢ n\¢eTj·T´>∑T≥º ø√s¡T≥¢ »–‘ê´\ e÷$T&ç|ü*¢ ø√Hêsêe⁄ù|≥ dæ]dæ\¢ yÓ+ø£Á{≤e⁄ù|≥ ø√Hêsêe⁄ù|≥ dæ]dæ\¢ eT\ÿù|≥ ø√Hêsêe⁄ù|≥ dæ]dæ\¢ ôdô|+º ãsY 2019

27. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 28. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 29. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 30. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 31. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 32. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 33. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 34. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 35. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 36. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 37. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 38. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ ‘=\ø£]

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

39. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 40. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 41. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 42. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 43. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 44. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 45. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 46. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 47. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 48. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 49. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 50. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢ 51. Á>±eT+ eT+&É\+ õ˝≤¢

Hêsêj·TD|üPsY m˝≤¢¬s&ç¶ù|≥ ø£Ø+q>∑sY <äTe÷\ m˝≤¢¬s&ç¶ù|≥ ø£Ø+q>∑sY sê#·s‹¢¡ e÷à|üPsY m˝≤¢¬s&ç¶ù|≥ ø£Ø+q>∑sY |ü~s¡ m˝≤¢¬s&ç¶ù|≥ ø£Ø+q>∑sY m˝≤¢¬s&ç¶ù|≥ ‘√>∑T≥ dæ~›ù|≥ b˛#·qïù|≥ ã#·Ãqïù|≥ »q>±+ ãTs¡<äsê|òüTe|ü⁄s¡+ @q÷ÿs¡T KeTà+ u§+<äsπ {Ÿ ‘êqTsY ìs¡à˝Ÿ ø±≈£îq÷sY πøX¯+ù|≥ s¡+>±¬s&ç¶ ∫qïbÕ|üj·T´|ü*¢ VüQEsêu≤<é ø£Ø+q>∑sY KT<ëqHé |üPsY q\¢>=+&É q\¢>=+&É ‹e÷à|üPsY eTs¡Œ*¢ $ø±sêu≤<é 44

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

_˝Ÿ ø£˝Ÿ eTs¡Œ*¢ $ø±sêu≤<é ø=‘·Ô|ü*¢ ø√{Ÿ |ü*¢ $ø±sêu≤<é *+>∑+|ü*¢ ø√{Ÿ |ü*¢ $ø±sêu≤<é düT˝≤ÔHé |üPsY ã+{≤«s¡+ $ø±sêu≤<é j·÷#ês¡+ ã+{≤«s¡+ $ø±sêu≤<é yÓ˝≤Œ˝Ÿ yÓ÷$THé ù|{Ÿ $ø±sêu≤<é ø±´kÕs¡+ yÓ÷$THé ù|{Ÿ $ø±sêu≤<é ÇÁC≤∫≥º+|ü*¢ yÓ÷$THé ù|{Ÿ $ø±sêu≤<é ‹e÷à|üPsY »>∑<y˚ é |üPsY dæ~›ù|≥ ø=\÷¢s¡T s¡asêdü+>∑+ dü+>±¬s&ç¶ eTT~>∑T+≥ C…’|üPsY eT+∫sê´\ ≈£î+<˚\T≈£î+≥ |òsü ÷¡ UŸ q>∑sY s¡+>±¬s&ç¶ Hê>∑Hé |ü*¢ ÇÁãV”≤+|ü≥ï+ s¡+>±¬s&ç¶ ôdô|+º ãsY 2019

APTEL/2012/49488, No. HSE/995/2016-2018 September-2019 Published on 27-08-2019 Posted on 30-08-2019

PRINTED, PUBLISHED and OWNED BY M.LEELA PRASAD, PRINTED AT M/S NAVYA PRINTERS, RAJBHAVAN ROAD, SOMAJIGUDA, HYDERABAD, PUBLISHED AT 16-11-741/1/A/3, MOOSARAM BAGH, HYDERABAD-500 036. EDITOR : Dr. G.V. RAMANJANEYULU