Tako blizu Na samom jugu Bačke uz autoput, na 20-tak kilometara od Novog Sada i na 80 kilometara od Beograda nalazi se Temerin, živopisna varošica koja će vas očarati svojom mirnoćom. Pri ulasku u opštinu Temerin, osetićete gostoprimljivost naših vrednih žitelja. Uređene kuće, zelenilo i veliki broj malih i srednjih preduzeća, svedoče o marljivosti Temerinaca i njihovoj posvećenosti svome gradu. Dok budete šetali Temerinom, kupovali u tržnim centrima, kupali se na bazenu ili uživali pored Jegričke čućete nekoliko jezika. Multikulturalnost je bitna odlika Temerina i mi se time ponosimo. Poslednjih nekoliko godina Temerin važi za mesto bogate enogastronomske ponude. Danas su za naše posetioce posebno zanimljivi vinski salaši i male privatne vinarije, u kojima se uzgajaju visokokvalitetne sorte grožđa i od njih prave tipična lokalna vina. Naime, brojni restorani sa autentičnim temerinskim specijalitetima i vina iz naših vinarija omugućiće vam uživanje svim čulima. Pored kvalitetne lokalne kuhinje i lepih vina, svaki izlet u Temerin podrazumeva i izuzetno jeftin, a kvalitetan šoping u brojnim robnim kućama. Bogato kulturno-istorijsko i prirodno nasleđe ističe se u očuvanim objektima dvorca Sečen, Starim parkom oko njega i etno kućama koje neguju tradiciju žitelja Temerina. Okolina Temerina obiluje lepim mestima za šetnju, uživanje na obalama Jegričke i drugim vidovima aktivnog odmora. Dinamičnost naselja ogleda se u velikom broju manifestacija i sportskih dešavanja koje se održavaju tokom čitave godine.
Temerin, prema nezvaničnim podacima, ima najdužu ulicu u Srbiji - današnja Novosadska ili nekadašnja ulica Maršala Tita, duga je 12,5 km. Kada se dolazi iz pravca Novog Sada, prvo se ulazi u Bački Jarak u kome ulica ima 142 kućna broja, a pri ulasku u Temerin brojevi ponovo kreću od 2 pa do 694.
Šetnja kroz istoriju Temerin se prvi put pominje u jednoj papskoj priznanici za isplatu papinog desetka iz 1332. godine, izdatoj župnom svešteniku mesta Laurentiju de Temeriju, po kom je verovatno Temerin i dobio ime. Mesto se tada nalazi u sastavu Kraljevine Ugarske i naseljeno je pretežno stanovništvom rimokatoličke veroispovesti. Turski period je nastupio nakon 1526. godine. Najstariji i prvi poimenični popis stanovništva srpskog sela Temerin, nađen je među defterima Segedinskog sandžaka za poresku 1560/61. godinu. Na osnovu poreskih obaveza može se videti da su se tadašnji stanovnici bavili proizvodnjom žitarica i povrća, stočarstvom i pčelarstvom. Posle oslobođenja od Turaka, kroz čitav XVIII vek pa i dalje, Temerin je u okviru Habsburške monarhije i pripadao je Bodroškoj županiji (najveći deo Bačke bio je komorsko dobro). Prva vojna karta naselja Temerin potiče iz perioda 1783. godine, na kojoj je ucrtano staro srpsko selo Temerin. Prva osnovna škola osnovana je 1742. godine, a između 1746. i 1749. godine, Temerinci su u svom već bogatom i razvijenom mestu izgradili pravoslavnu crkvu, posvećenu Svetom Vaznesenju Gospodnjem. Pored vojne karte, o postojanju crkve svedoče i crkvene knjige, od kojih se neke i danas čuvaju u crkvi u selu Đurđevu. Bila je sagrađena od cigli, što je veoma važno jer je većina seoskih crkvi tada bila od drveta. Temerin i Bački Jarak su kao komorsko dobro prodati grofu Šandoru Sečenu 1796. godine za 80.000 forinti. Tada počinje kolonizacija Mađara u selo Temerin, pre svega zbog nastojanja grofa Sečena da obezbedi radnu snagu. Sledilo je i naseljavanje Nemaca u Bački Jarak, koji je do tada bio temerinska pustara. Od tog doba, pa do današnjih dana, Temerin je višenacionalna sredina sa čestom fluktuacijom stanovništva. Pokušaj grofa Sečena da temerinske Srbe pretvori u kmetove rezultirao je iseljenjem Srba iz Temerina 1800. godine. Svoje kuće i crkvu su razgradili i preneli sav materijal u novo naselje, koje je dobilo ime Đurđevo. U XIX veku Temerin je većinski naseljen mađarskim stanovništvom. Između 1795. i 1804. godine grof Sečen je dao da se izgradi reprezantativno zdanje – palata ili kaštel. Temerin je 1799. godine proglašen za varošicu i dobio je pravo na održavanje 4 stočna vašara godišnje. Katolička crkva izgrađena je 1804. godine, a “stara škola” sazidana je 1835. godine. Temerin je u Revoluciji 1848-49. godine u potpunosti izgoreo, a stanovništvo je izbeglo na sever u Bačku Topolu, Mali Iđoš i Čantavir, odakle se nakon 2-3 godine veći broj stanovnika i vratio u svoje domove. Od porodice Sečen, temerinski posed i kaštel kupio je trgovac Antal Fernbah iz Apatina 1860. godine. Njegovi naslednici držali su temerinski veleposed sve do agrarne reforme u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. Izgradnja glavnog puta kroz Temerin počela je još za vreme Marije Terezije, a meštani Temerina su i u narednim decenijama nastavili da ulažu u ovaj put. Tada je postojao običaj da se umesto kamena temeljca postav 20. jula 1853. godine, na dan Svetog Ilije, veliko nevreme pogodilo je Temerin. Tada su oluja i led uništili njive. Mađarsko stanovništvo se tada zaklelo da ubuduće neće raditi na ovaj dan, koji su proglasili za svoju slavu. Običaj blagosiljanja novog hleba, praćeno uličnom povorkom, ponovo je zaživeo 1991. godine.
ljaju krstovi sa Isusom, pa se jedan i danas može videti na izlazu iz Temerina prema Bečeju. Glavna ulica je dugo bila prva stanica poštanskih kočija koje su dolazile iz Beča, pa su preko Petrovaradina išle za Temišvar i Brašovan. Meštani Starog Đurđeva prepričavaju da su prve kuće počele da se grade oko 1900. godine, a istorija pamti da su tridesetih godina XX veka siromašnim porodicama dodeljivani placevi u arendu. I tako, trošni put okružen močvarama, počeo je da liči na ulicu, koja će nekoliko decenija kasnije postati najduža i najnaseljenija u tadašnjoj Jugoslaviji, pa i današnjoj Srbiji. Železnička pruga Novi Sad-Temerin-Bečej puštena je u funkciju 1899. godine, a njenom izgradnjom počinje industrijski razvoj Temerina, kao i puštanje u pogon ciglane i prvih parnih mlinova. Tako Temerin postaje jedan od značajnijih trgovačkih centara u jugoistočnoj Bačkoj. Od 1920. godine počinje novi period u istoriji i ekonomiji naselja. Poljoprivredne vlasti iz Beograda i Novog Sada usmerile su srpske dobrovoljce iz Prvog svetskog rata na naseljavanje u Temerin. Doseljenici su bili poreklom uglavnom iz Bosne, Hercegovine, Like i ostalih krajeva. Naselili su se u novo naselje, koje su nazvali Staro Đurđevo u znak sećanja na staro srpsko naselje u Temerinu. Na mestu današnjeg Bačkog Jarka nekada je bilo staro naselje, koje se 1267. godine spominje pod slovenskim imenom Ireg, Irugd, Irig, Ervg, ali i Vreg, što znači Jarak. Taj naziv dolazi po šancu koji ovde postoji iz rimsko-jaziškog doba. Bački Jarak je osnovan 1787. godine kao poslednje kolonističko naselje cara Josifa II. Prvi naseljenici su bili iz Virtemberga, Hesen-Nasaua, Falačke i Alzasa. Do Drugog svetskog rata, tada opština Bački Jarak je bila naseljena nemačkim stanovništvom evangelističke veroispovesti i brojala je oko 2.000 žitelja. Do Prvog svetskog rata nosi ime Jarak, a po stvaranju Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca mu se dodaje „Bački“ da bi se razlikovao od naselja istog imena u Sremu. Žitelji Jarka su od 1798. do 1848. godine bili kmetovi grofa Sečena, u tom periodu vlasnika naselja, koji je upravljao Jarkom. Prva bogomolja bila je od komorske vlasti podignuta kuća, a 1823. godine osvećena je nova crkva. 1946. godine dolazi do velikog naseljavanja Bačkog Jarka stanovništvom iz Krajine, Bosne i Hercegovine, nakon što su građani nemačke nacionalnosti bili primorani krajem Drugog svetskog rata da napuste svoje domove. Sirig je najmanje i najmlađe naselje u opštini Temerin. U njegovom sastavu se nalaze i manje naseobine: Kamendin i Savez, kao i salaši. U istorijskim izvorima se spominje još u XV veku, a pretpostavlja se da je sadašnje ime naselja vezano za ime pustare Sirig. Današnje naselje počinje intezivno da se razvija od 1927. godine, kada su se na područje Siriga naselile porodice srpskih dobrovoljaca - solunaca iz Bođana i Vajske, raseljenih zbog poplava Dunava 1924. i 1926. godine. Kasnije se u Sirig doselilo još 25 porodica dobrovoljaca iz banatskog sela Sokolac. Značajan razvoj naselje Sirig dostiže posle Drugog svetskog rata.
Znamenite ličnosti Lukijan Mušicki – čovek koji je smislio slovo Đ Lukijan Mušicki rođen je 27. januara 1777. godine u Temerinu. Osnovnu školu učio je u Temerinu, gimnaziju u Novom Sadu i Segedinu, a prava i filozofiju u Pešti. Po završenim studijama postaje administrator mitropolijske kancelarije u Karlovcima, nastavnik bogoslovije i pošto se zakaluđerio, arhimandrit manastira Šišatovca. Kao vrlo učen i obrazovan književnik, Mušicki je napisao četiri knjige lirskih pesama rodoljubivog, moralnog i didaktičkog sadržaja. Lukijan Mušicki živeo je u doba Vukove reforme jezika i pravopisa, pa se i sam bavio pitanjem jezika. Za vreme u kojem je živeo, Lukijan je važio za izuzetno učenu osobu, pa nije čudno što je upravo on zaslužan za uvođenje slova Đ u azbuku.
Karolj Baranji i Zlata Markov Baranji - savremenici Pikasa Bračni par umetnika, vajara i skulptora, Karolj Baranji i Zlata Markov Baranji ostavili su legat neprocenjive vrednosti Temerinu, verujući da ovde ljudi imaju sluha za njihov svet, izraz i odraz u vremenu. Zlata Markov Baranji i Karolj Baranji stvarali su u vreme Pikasa, a Karolj je sa Ivanom Tabakovićem poneo Gran pri 1937. godine sa Svetske izložbe u Parizu. Karoljev nagrađeni rad „Ikar“ krasio je zgradu fabrike aviona u Zemunu. Njihovi radovi ulepšavaju mnoge prostore, a između ostalog i park na Paliću gde se nalazi i Zlatina skulptura „Jesenje sunce“. Ispred KIC „Lukijan Mušicki“ u Temerinu nalazi se skulptura „Devojka koja se češlja“, a moguće je obići i muzejski prostor u centru mesta gde su izloženi radovi ovo dvoje umetnika.
Sirmai Karolj – pisac dva grada Karolj Sirmai je rođen 1890. godine u Temerinu, a od 1923. godine je živeo u Vrbasu gde je i sahranjen 1972. godine. Gimnaziju je završio u Novom Sadu, studije u Pešti, a doktorske studije u Budimpešti. Objavio je više od deset knjiga, novela i jedan roman, a u periodu od 1933. do 1941. godine uređivao je i izdavao časopis „Kalanđa“. Najpoznatije novele ovog književnika su „Mećava“, „Lutajući vozovi“ i „Mostovi u noći“. U znak sećanja na ovog književnog stvaraoca, koji je živeo i stvarao u Temerinu i Vrbasu, ova dva grada su ustanovili Memorijal i književnu nagradu pod njegovim imenom 1975. godine. Memorijal se održava naizmenično u Temerinu i Vrbasu svake dve godine, dok se književna nagrada dodeljuje svake godine za novele i pripovetke štampane na mađarskom, odnosno srpskom jeziku.
Dvorac Sečen Dvorac u Temerinu daje poseban pečat ovdašnjoj istoriji i kulturi. Zidine stare preko dva veka pamte mnogo značajnih događaja. Među njima su boravili važni ljudi i živele čuvene porodice. Kaštel je izgradila porodica Sečen 1795. godine. Njegovi projektanti nisu poznati, a prema nekim kazivanjima crkva, gostoprimnica i istočni deo dvorca izgrađeni su na osnovu planova poznatog graditelja kanala Jožefa Kiša. Porodica Sečen je, po dostupnim podacima, godinama upravljala Temerinom i boravila u kaštelu gde je vodila raskošan život. Iako je to bilo teško vreme, puno prevrata i raznih nevolja, porodica Sečen je bila cenjena kod kmetova. U jednoj hronici, navedeno je da je Karolj Sečen nazivan „ocem svojih kmetova”, jer se za njih mnogo žrtvovao, delio im žito i no-
Dvorac Sečen je objekat jasnih stilskih karakteristika, elegantnog i jednostavnog baroknog klasicizma. Rezidencijalni plemićki objekat sačuvan je u gotovo izvornom obliku. Temerinski dvorac je kao značajno kulturno dobro stavljen pod zaštitu 1949. godine. Danas se u dvorcu nalazi Srednja škola „Lukijan Mušicki”.
vac. U sukobima 1848. godine porodica Sečen je napustila dvorac koji je tada pretrpeo mnoga oštećenja. Poslednji izdanak porodice Sečen 1874. godine prodaje imanje Temerin i kaštel bogatom trgovcu Antalu Fernbahu i tada počinje novo razdoblje u životu kaštela. Porodica Fernbah, a najviše Ana Fernbah, doprinela je da dvorac i park oko njega izgledaju poput dvoraca u Francuskoj i Engleskoj. Pošto su bili izuzetno bogata porodica, Fernbahovi su posedovali čitav Temerin sve do agrarne reforme Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1920. godine. Posle agrarne reforme, Fernbahovi prodaju dvorac porodici Matković, u čijem je vlasništvu dvorac ostao do kraja Drugog svetskog rata. Nakon nacionalizacije u njemu je bila smeštena Uprava narodnih odbora.
Stari park
Dvorаc Sečen okružen je Stаrim pаrkom, koji se prostire nа površini od oko 20 jutаrа. Nekаdа su zid od cigаlа i ozidan šаnаc zаklаnjаli pаrk od spoljаšnjeg svetа. Najbolji baštovani napravili su ovaj park za vreme porodice Sečen. Kada je sredinom XIX veka dvorac postao vlasništvo porodice Fernbah, tada je njihov baštovan Vince Sadlek okolni park preobratio u ukrasnu baštu, arboretum. Bаšte su bile pune cvećа, ukrаsnog biljа i vodoskokа. Park su ukrašavale i saletle – jedna u bašti, a druga na brežuljku pored jezera. Od početkа XX vekа bаštu zаsаđenu birаnim i neobičnim drvećem ukrаšаvаju fontаnа i skulpture. Porodica i njeni gosti dobar deo dana bi provodili u parku iza dvorca. Nedeljom su se parkom šetali i obični građani, a ostalim danima u prelepe bašte su mogli ući samo đaci i gradski intelektualci. Među baštovanima koji su uređivali park ističe se Mikloš Terteli iz Temerina, diplomirani baštovan, koji je 50-tih i 60-tih godina prošlog veka, skoro 20 godina vršio svoju dužnost s ljubavlju i pažnjom. Pod njegovim rukama park je doživeo procvat. Danas park održava Javno komunalno preduzeće Temerin. Izgled pаrkа obogаćuje i jezero, а zа rekreаtivce je u pаrku izgrаđenа trim stаzа. Pаrk je zаštićen 2001. godine, svrstаn je u spomenike prirode III kаtegorije.
Zavičajna kuća u Temerinu je poslednji primer pročelja od dasaka u obliku sunčevih zraka na teritoriji naselja.
Zavičajna kuća „Tájház” Panonsko-ravničarski tip kuće, prikazuje tradiciju narodnog graditeljstva mađarskog stanovništva u Temerinu, predmete koji su svakodnevno i u svečanim prilikama korišćeni u skladu sa tradicionalnim i seljačkim načinom života. Kuća je prikazana na katastarskoj mapi naselja iz 1892. godine. Krov je rogaste strukture, a pokriven je trskom. Duž trema (gonga), na zidu, spreman čeka ručni alat, koji podseća na nekadašnji značaj obrade kudelje. Poseban kuriozitet predstavlja drvena mašina za pranje veša, a napravio ju je stolar Ujvari, koji je i patentirao ovu mašinu. Tu su još i sarački alat, nakovanj za oštrenje kosa, ručna krunilica, kolarski kozlić... Nekad se kuvalo na ognjištu u kuhinji, a tu su i kredenac i stolaža sa kuhinjskim priborom. Prednja soba ili čista soba je najlepše uređena soba u kući, a prikazuje stanje iz prve trećine dvadesetog veka. Služila je uglavnom za smeštanje gostiju ili za majku sa tek rođenim detetom. Svakodnevni život porodice se odvijao u zadnjoj sobi. Velika furuna je grejala sobu, a pravo prvenstva da sednu na šamlicu pored nje imali su najstariji. Tu su žene tkale i prele, starci sitnili listove duvana, deca se igrala. Najvažniji objekat u prednjem dvorištu je letnja furuna. Mala kapija – kapidžik vodi do štale i zadnjeg dvorišta. Tu se mogu videti jasle za stoku i konje, razni alat neophodan za stočarstvo i držanje konja, pribor za pravljenje metli, zaprežna kola, trlica za konoplje... Ovaj prostor, po mišljenju stručnjaka predstavlja jednu od najboljih etno-kuća u regionu. Dvorište i prateći objekti tokom godine koriste se za likovne izložbe, književne večeri i muzičke programe. Otvorena je 20. jula 2003. godine. „Stvaralačka kuća” predstavlja nov objekat, koji se nalazi u dvorištu zavičajne kuće. Stvaralačka kuća je prostor za sprovođenje umetničkih radionica udruženja likovnih umetnika TAKT iz Temerina, a u sklopu ovog objekata je i galerija. Potkrovlje je predviđeno za smeštaj umetnika i gostiju.
Etno-park „Brvnara“ Etno-park „Brvnara“ u Bačkom Jarku, jedinstveni muzej na otvorenom, smešten je uz glavnu saobraćajnicu na samom ulazu u naselje iz pravca Novog Sada. Zavičajna muzejska zbirka etnološko-istorijskog karaktera nastala je na osnovu inicijative stanovnika Bačkog Jarka, krajiških Srba, kolonista iz Bosanske Krajine. Ideja o njenom osnivanju potekla je 1946. godine, sa željom da se sačuva sećanje na zavičaj, a objekat je podignut 1978. godine. Centralni objekat ovog kompleksa je „brvnara“, u kojoj se nalazi etnološki deo stalne postavke. Izgrađena je od brvana tako da podseća na tradicionalnu kuću dinarskog područja. Bila je glavna stambena zgrada, mesto gde se okupljala cela porodica. Dvodelna je građevina, podeljena na veću prostoriju sa otvorenim ognjištem nazivanu „kuća“ i manju sobu u kojoj se nalazi zidana peć. Novu stalnu postavku realizovao je Muzej Vojvodine 2012. godine, a prikazani su originalni muzejski predmeti, istorijski dokumenti i fotomaterijal, značajni za narodnu kulturu i istoriju Krajišnika. U dvorištu kuće se još nalaze: „vajat“ (zgradica) – kuća za mladi bračni par; „mlečar“ za držanje i spremanje mleka i mlečnih proizvoda i „kuruzana“ (ambar) za čuvanje i sušenje kukuruza u klipu. Sva tri objekta su autentična, doneta iz starog kraja i u ovom etno-kutku sklopljena na potpuno isti način, kako je to ranije bilo učinjeno. Navedeni objekti su ukomponovani u prostor tako da sa glavnom zgradom čine autentičnu ambijentalnu celinu krajiškog dvorišta sa stambenim i pomoćnim objektima.
Dvorac SeÄ?en
Park prirode Jegrička Jegrička je autohtona reka Bačke koja se proteže dužinom od 64,5 kilometara. Vodotok je uređenjem korita izgubio svoj prvobitan izgled, nema klasičan izvor i predstavlja sistem povezanih bara kroz koje voda otiče do svog ušća u reku Tisu. Kroz opštinu Temerin protiče dužinom od 18 kilometara, što je 28 % njene ukupne dužine. Na svega 2 kilometra severno od naselja nalazi se Informativni centar Parka prirode Jegrička, čiji je cilj da posetiocima omogući pružanje svih potrebnih informacija i usluga. Informativni centar otvoren je 27.05.2010. godine na lokaciji gde se nalazi objekat JVP „Vode Vojvodine“ – čuvarnica Temerin, u neposrednoj blizini mosta na putu Novi Sad – Bečej. Rečica Jegrička, prava prirodna oaza, utočište je mnogih zaštićenih biljnih i životinjskih vrsta. Pejzaži prirode i Info-centar privlače sve veći broj posetilaca i turista, željnih prirodnog okruženja, rekreacije, mira i tišine na obali reke. Ovde se može uživati u šetnjama stazama zdravlja i posmatranju ptica, voziti se drvenim čamcima, itd. Prostor Info-centra koristi se za razne aktivnosti, pre svega za naučno-istraživački rad, prezentacije prirodnog dobra, edukacije, a ovde se održavaju i kulturne i sportske manifestacije, druženja, promocije. Programi za decu podrazumevaju sprovođenje jednodnevnih ekskurzija i edukativnih radionica u prirodi. Deca se upoznaju sa vrednostima ovog područja, ali mogu i aktivno da učestvuju u naučno-istraživačkim aktivnostima ili ekološkim radionicama.
Jegrička se nalazi na listi međunarodno značajnih staništa za ptice (IBA područje, 1997. godine), i ima međunarodni značaj kao botaničko područje (IPA područje, 2005. godine). Park prirode Jegrička zaštićeno je područje sa režimom zaštite II i III stepena. Od 2005. godine njime upravlja Javno vodoprivredno preduzeće „Vode Vojvodine“.
Lov
Na teritoriji Opštine Temerin postoji oko 15.000 ha lovne površine. Lovište „Jegrička-Mali bent“ prostire se na oko 11.000 ha, a lovištem gazduje novo Lovačko udruženje „Srndać“. Ponuda lovne divljači sastoji se od srneće divljači, zečeva, fazana i prepelica. Lovni turizam je razvijen, naročito letnji lov na prepelice i grlice. Drugim delom lovišta na području opštine Temerin upravlja Lovačko udruženje „Sirig“.
Mini ZOO vrt
Mini ZOO vrt u Temerinu otvoren je 1991. godine i od tada predstavlja omiljeno mesto brojnim posetiocima. U njemu su pretežno zastupljene ptice močvarice (25 vrsta), a tu su i pavijan, zamorci, vijetnamske svinje, nojevi, srne, itd. Opuštena atmosfera i neposredan kontakt sa prirodom i životinjama u ovom ZOO vrtu, privlače pre svega familije sa decom i dečije ekskurzije.
Ribolov
Ribnjak „Jezero“ - Bački Jarak Ribnjak „Jezero“ smešten je u Bačkom Jarku, na ulasku u opštinu Temerin iz pravca Novog Sada. Prostire se na 2 ha, dok je vodena površina 1,5 ha. U samom jezeru ima između 6 i 7 tona kapitalne ribe (šaran, amur, štuka, smuđ, itd.). Ribnjak je otvoren u periodu od marta do novembra.
Ribnjak „Bušido“ Ribnjak „Bušido“ smešten je u vojvođanskoj pitomini, na trećem kilometru puta od izlaska iz Temerina u pravcu Bečeja. Nastao je 1998. godine pregrađivanjem rukavca reke Jegričke, koja se nalazi u neposrednoj blizini. U netaknutoj trsci i šaši, u idealno čistoj vodi šaran, amur, linjak, tolstolobik i bela riba našli su savršene uslove za život i prirodni mrest. Poseban izazov i užitak za ribolovce predstavlja i činjenica da je od 1,5 ha površine ribnjaka dve trećine pod trskom u vodi. Postoji mogućnost iznajmljivanja čamca za vožnju rekom Jegričkom.
Temerinska lekovita voda Termalne vode na području opštine Temerin su počele da se eksploatišu davne 1914. godine, kada je na imanju familije Grisa izbušen bunar dubine 417 metara i otvoreni su prvi banjski kapaciteti. Bušotina je izdavala 384 l/min sumporovite, žućkaste vode sa temperaturom od 29°C. Već tada su utvrđena lekovita svojstva ove vode i to kroz prisustvo joda, broma, fluora, litijuma i stroncijuma. U prvo vreme iz vode se izdvajao i metan koji se koristio za zagrevanje vode i kupatila u toku zime. Po svojim lekovitim svojstvima, po mineralnom sastavu i balneološkim svojstvima, temerinska termalna voda slična je vodama mnogih poznatih i afirmisanih banja Panonske nizije. Izuzetno uspešno leči degenerativna oboljenja i vanzglobni reumatizam, dermatološke i ginekološke bolesti, a ima i baktericidna svojstva. Nekadašnje Grisino ili kadsko kupatilo u moderno vreme funkcioniše kao jedinica za rehabilitaciju Doma zdravlja u Temerinu. U blizini Kadskog kupatila postoje česme, pa građani Temerina rado koriste termalnu vodu za piće. Početkom osamdesetih godina XX veka izbušen je novi bunar nedaleko od centra Temerina. U blizini ovog bunara otvoren je 1985. godine kompleks bazena. Ovde se termalna voda crpi sa 600 metara dubine, a temperatura vode je 37°C. Svrstava se u red izuzetno lekovitih i blagotvornih voda - bogata je mineralima, jodnim i sumpornim jedinjenjima. Kupanje u bazenima sa termalnom vodom se preporučuje za lečenje i prevenciju reumatskih, degenerativnih i kožnih oboljenja.
Temerinski bazen Jedan od lepše uređenih bazenskih kompleksa u Vojvodini prostire se na 19.500 m2 , a čine ga veliki olimpijski bazen i dva bazena sa termalnom vodom. Pored lekovitog svojstva termalne vode, posetiocima bazenskog kompleksa na raspolaganju su i mnogi rekreativni sadržaji, tri kvalitetna terena za odbojku na pesku, igralište sa rekvizitima za zabavu najmlađih posetilaca, škola za neplivače, akvafitnes. Posebna pažnja posvećuje se održavanju travnate površine za odmor i rekreaciju. Posetioci mogu provesti prijatne trenutke u nekoliko ugostiteljskih bašti, gde ih očekuje bogata ponuda hrane i svih vrsta osvežavajućih pića. Objekat bazena sa svim pogodnostima koje nudi, mesto je brojnih sportskih, kulturnih i zabavnih manifestacija. Bazen je otvoren u periodu od početka juna do polovine septembra, a radno vreme je od 10 do 19 časova.
om
azen.c b i k s n i r e m e www.t
Vinski salaš Vindulo Vinarija Vindulo je porodična vinarija koja se bavi proizvodnjom vina i vinskim turizmom. Turistima se nudi mogućnost obilaska vinograda i vinarije, upoznavanje sa procesom proizvodnje, degustacije vina uz odabrane bačke specijalitete i odličnu zabavu. Degustacije vina za 15 i više osoba se organizuju prema unapred zakazanim terminima. Zimski kapacitet sale za degustaciju je 60 osoba, dok leti autentično bačko dvorište i terasa može da primi oko 100 gostiju. U prelepom ambijentu bačke ravnice možete uživati u vinima, od kojih su mnoga ovenčana šampionskim peharima na takmičenjima u zemlji i inostranstvu. U širokom asortimanu posebno se izdvajaju: Mirna Bačka, Panonija, Rosana, Tri Star i Slatka Eva.
www.vindulo.com
Bucin salaš Bucin salaš je prava mala oaza mira, mesto idealno za odmor i opuštanje. Predivan ambijent salaša, sa ekonomskim dvorištem i tipičnim životinjama, pruža bezbroj mogućnosti za uživanje. Bogat meni i prijatni domaćini učiniće vam boravak na ovom salašu nezaboravnim. Bucin salaš se nalazi 2 kilometra od centra Temerina, pa predstavlja idealno mesto za beg od gradske vreve.
Sajam Vina
JANUAR Organizator: Društvo prijatelja bašte, Temerin
Svake godine u januaru mesecu Temerin postaje centar vinske kulture. Sajam je međunarodnog karaktera, a pored domaćih vinara okuplja i vinare iz Mađarske, Hrvatske, Rumunije, Slovačke, Bugarske, Moldavije i Slovenije. Rekordan broj od 761 uzorka vina ostvaren je 2010. godine. Svrstava se među najveće turističko-vinske manifestacije u Vojvodini, Srbiji i regionu, a okuplja nekoliko hiljada posetilaca. Održava se na više lokacija, a program festivala uključuje: skup vinara iz Panonske nizije, skup međunarodnih i naših ocenjivača vina, skup vinarskih udruženja Srbije i okolnih zemalja, stručna predavanja i degustacije vina. Festival vina u Temerinu je znatno doprineo popularizaciji vinarstva i vinogradarstva u Temerinu. Pored međunarodnog „Sajma vina“ u januaru, Društvo prijatelja bašte organizuje i „Južnobački festival ludaja“ u oktobru i „Sajam rakije“ u maju mesecu.
BEAN festival - Temerinska pasuljijada
JUN
Organizator: Ekocentar “Vodomar 05“, Temerin Temerin je u prethodnih deset godina postao prepoznatljiv po „BEAN festivalu – Temerinskoj pasuljijadi“, međunarodnom takmičenju u kuvanju čorbastog pasulja. „BEAN festival - Temerinska pasuljijada“ je gastronomska, kulturna i zabavna manifestacija, inspirisana našom kulinarskom tradicijom. Najveći broj ekipa prijavljen je na takmičenje 2010. godine, čak 308. Prateće programe čine „Etno-sokak“ (tradicionalne umetnine, izložba vina i cveća), „Slatka ulica“ i „Ravničarske igre“. Najveći ručak na Balkanu kuva se upravo na Temerinskoj pasuljijadi. Predstavlja akciju kuvanja pasulja u dobrotvorne svrhe, kada se podeli oko 4.000 porcija pasulja, a prikupljena sredstva se dodele onima kojima je podrška najpotrebnija. Jedan od osnovnih ciljeva organizatora jeste i promocija ekologije, odnosno podizanje svesti o značaju zaštite i očuvanja prirodne sredine. Koncerti na otvorenom tokom dva festivalska dana zadovoljavaju muzičke ukuse više desetina hiljada posetilaca. Pored „BEAN festivala“, Ekocentar „Vodomar 05“ organizuje i manifestaciju „Biciklo vozimo – planeti pomozimo“, ekološku akciju koja skreće pažnju javnosti na štetan uticaj automobilskog zagađenja. Tu su još i „Ekopatrola“, „Budi umetnik pravi-recikliraj otpadne stvari“ i mnoge druge.
Izdavač: Turistička organizacija opštine Temerin Novosadska 403 21235 Temerin E-mail: temturorg@hotmail.com Web: www.temerintourism.org.rs Za izdavača: Ivana Pejović Autori publikacije: Ivana Pejović Zoran Govedarica Tamara Šite Dizajn: Biljana Kozomora
Fotografije: Majoroš Žužana Nenad Glišić Slavuška.Bč Skrivi Photography Mihailo Berček Nikola Stojanović Slavica Dejanović Miodrag Grujičić Štampa: Grafoprodukt Subotica Prvo izdanje Temerin, 2014.
CIP – Каталогизација у публикацији Библиотека Матице српске, Нови Сад 908 ( 497 . 113 Temerin ) ПЕЈОВИЋ, Ивана Temerin / Ivana Pejović, Zoran Govedarica, Tamara Šite. - 1. izd. - Temerin : Turistička organizacija opštine, 2014 ( Subotica : Grafoprodukt ) . - 30 str. : ilustr. ; 22 x 22 cm Tiraž 900 . ISBN 978-86-917539-0-0 1. Говедарица , Зоран 2 . Шите , Тамара а ) Темерин COBISS . SR - ID 284433159