Het Kolenspoor - Inspiratiefiches voor een duurzame toekomst

MIJNROUTE / MINE TRAIL

ambitieus toekomstscenario

meerdaagse fietsroute langsheen het kolenspoor

de Mijnroute

TRANSITIE THEMA

plusofficearchitects

STATUUT

STUDIE

KORT

onderzoek o.l.v. toerisme Limburg concept door plusoffice architecten

Toerisme Limburg heeft gedurende twee jaar grote stappen gezet in de ontwikkeling van een conceptstudie voor de aanleg van een fietsroute dat de mooiste plekken van voormalige mijnregio met elkaar verbindt. De route zou gecommuniceerd worden als meerdaagse fietsroute met als thema het voormalige mijnlandschap. Doel is om verder te werken op het bestaande fietsroutenetwerk en bepaalde knooppunten een bijzondere aanduiding te geven.

Plusoffice architecten werkten een ambitieus meerjarenplan uit om het bestaande fietsroutenetwerk in de regio te optimaliseren. Ze stellen voor om verschillende trajecten beter op elkaar te laten aansluiten. Van bijzonder nut zou de aanleg van een fietspad langs het kolenspoortracĂŠ zijn in Genk, As en Maasmechelen. Ook zou een verbinding van station Zonhoven met de teut via de Roosterbeek een grote meerwaarde vormen. Delva landscape architects onderzoeken deze laatste piste in samenwerking met het stadsbestuur van Zonhoven.

XL-INSTALLATIES LANGS MIJNROUTE meerdaagse fietsroute langsheen het kolenspoor

TRANSITIE THEMA STATUUT

SALK PROJECT

KORT

onderzoek o.l.v. toerisme Limburg concept door plusoffice architecten

Bovenop deze route bedachten plusoffice architecten de route op te waarderen door de bouw van artistieke XL-installaties. Ze zouden als monumenten in het landschap het verleden en de toekomst van de regio kunnen vertellen.

Vandaag de dag liggen er enkele voorstellen op tafel die vanuit de symboliek van de steenkoolmijnen nieuwe technologiĂŤn zoals diepe geothermie wilt doen beleven. Verder als een suggestie gaan deze plannen nog niet.

ROOSTERBEEK ATELIER MULTIFUNCTIONEEL LANDSCHAP

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

STUDIE onderzoek te Zonhoven door Delva Landscape Architects i.s.m. plusoffice architects en Witteveen + Bos

De ambitie van dit atelier is om de betekenis en potenties van de Roosterbeek in beeld te brengen en tot een concreet, haalbaar stappenplan te komen om de rol van de beek te versterken.

Het contact van de beekvallei met de omgeving zou hersteld kunnen worden d.m.v. de mogelijke aanleg van een fietspad, de belevingswaarde verhoogd door interventies langsheen de beek en waterzuivering kan een feit worden. Zo draagt de Roosterbeek bij aan de gedeelde doelstellingen van de betrokken partners en versterkt zij als krachtige blauw-groene ader de identiteit van het gebied.

LEISURE LANE

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

te Heerlen, Parkstad Limburg (NL) door IBA Parkstad

IBA Parkstad is een projectorganisatie die tot doel heeft het realiseren van innovatieve, spraakmakende en betekenisvolle projecten binnen de regio Parkstad Limburg onder leiding van voormalig Rijksbouwmeester Jo Coenen. Het doel hiervan is de regio een krachtige impuls te geven.

De IBA wordt afgesloten met een omvangrijke Expo in 2020.

De Leisure Lane betreft de ontwikkeling van een hoogwaardige en vrijliggende, recreatieve fietsroute, dwars door het groene gebied binnen stedelijk gebied in Parkstad. Deze nog te ontwikkelen route (in hardware en software) met een lengte van 20 km zal een flinke bijdrage moeten leveren aan de toeristisch/economische structuurversterking binnen de regio als ook een versterking van de herkenbaarheid en identiteit binnen de regio.

Deze Leisure Lane is een belangrijke schakel in het internationale recreatieve fietsnetwerk. IBA Parkstad wil daarom met de Leisure Lane graag aansluiten op de Vennbahn nabij Aachen alsook het toekomstig Kolenspoor in Belgisch Limburg.

VENNBAHN

transnationaal fietspad van Aken tot Luxemburg

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

REFERENTIE In België behoort de Vennbahn tot het RAVeL-programma van het Waalse Gewest.

De Vennbahn is één van de langste tot fietspad herbestemde spoorverbindingen in Europa, door drie landen, nagenoeg vlak, grotendeels geasfalteerd, gedeeltelijk watergebonden oppervlakte. De natuur, de flair van een grensstreek en tal van verhalen over de ‚Vennbahn‘ maken deze toer tot een belevenis.

NORDBAHNSTRASSE

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

prijzenwinnend fietspad op voormalige spoorlijn te Wuppertal werken afgerond in 2016

Wuppertal is een stad (kreisfreie Stadt) in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, 30 km ten oosten van Düsseldorf, 50 km ten noordoosten van Keulen, gelegen aan rivier de Wupper. Het is de grootste stad in de heuvelachtige regio Bergisches Land en valt op door de bebouwing tegen de heuvelflanken en de rijkdom aan bomen. De stad in het groen hoort niet, zoals een bekend misverstand luidt, tot het Ruhrgebied.

De stilgelegde spoortrajecten Sambatrasse (tussen Cronenberg en Zoo) en Nordbahntrasse (door de Nordstadt) zijn door burgerinitiatieven en met openbare middelen omgebouwd tot wandel- en fietspaden met in de oude stationsgebouwen kunst en ontspanning. Een verbinding richting Essen maakt lange fietstouren met geringe hoogteverschillen mogelijk, dankzij de vele tunnels en holle wegen.

De Nordbahnstrasse te Wuppertal ontving diverse prijzen waaronder het Duitse Bicycle Award in de categorie “infrastructuur” en de “European Greenways Award”, de hoogste Europese onderscheiding voor fietspaden.

RURTALBAHN

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

herontwikkelde spoorlijn combinatie personenvervoer, cargo en fietspad in Ruhrgebied

Een belangrijke ontwikkeling parallel aan het Emsherpark was de Rurtalbahn. Het is een oude industriĂŤle spoorweg die vandaag herbruikt wordt voor goederen- en personentransport.

Parallel aan de spoorweg werd een Ruhr-to-Ruhr-Bike-Trail aangelegd, een fietssnelweg die de verschillende steden met elkaar verbindt. Beginnend vanaf de bron van de Ruhr op de berg Ruhrkopf bij Winterberg tot aan het kunstwerk Rheinorange in Duisburg is het een aaneenschakeling van de meest uiteenlopende belevenissen.

De herontwikkeling van deze lijn heeft voor een complete heroriĂŤntatie van het stadsweefsel geleid.

TANS LIMBURG Driedaagse fietstocht

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

Fietsvakantie aangeboden door Trans Limburg waarbij de deelnemer gedurende 3 dagen via GPS de mooiste landschappen en lokale troeven kan ontdekken. De troef van dit concept is volledige ontzorging van de deelnemer door de organisatie. Trans Limburg heeft de routes samengesteld zodat de totale trip optimaal in drie dagen past. Tijdens de ontvangst in Valkenburg wordt de bagage ingezameld en is er een briefing. Daarna gaat de deelnemer zelfstandig op pad met behulp van een GPS. Dit kan alleen of in een zelf samengestelde groep. Twee overnachtingen met ontbijt in verschillende hotels zijn inbegrepen en de bagage wordt dagelijks door de organisatie van punt a naar b getransporteerd. Op dag drie komt de deelnemer weer bij de startlocatie aan en worden er certificaten uitgedeeld als bewijs van deelname.

THE BICYCLE SNAKE Fietsbrug Kopenhagen

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

Deze fietsbrug van ontwerpers Dissing en Weitling vervolledigt een missing link in het parcours van fiets-pendelaars in de haven van Kopenhagen. De brug verdeeld fietsen en voetgangers en lost zo een groot logistiek probleem op. De brug. De brug meandert 6-7meter boven de waterspiegel met een lengte van 190 meter, de brug is gemaakt van staal waardoor ze een elegante uitstraling heeft. De oppervlakte is fel oranje wat haar zichtbaarheid en identiteit vergroot. De fietsbrug vergroot het dagelijks comfort en veiligheid van pendelaars en moedigt op deze manier fietsgebruik aan. Met een betere leefomgeving en connectie met de stad als gevolg, wat perfect kadert binnen de ambitie van Kopenhagen om zich te profileren als ‘beste fietsstad ter wereld’.

TWISTED VALLEY

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

REFERENTIE fietsbrug door Grupo Aranea in Alicante, Spanje

De gekanaliseerde rivier vormde jarenlang eerder een achterkant voor de aangrenzende wijk dan een bestemming. Door een integraal ontwerp van Grupo Aranea voor de hele bedding en de aanleg van een monumentale brug is het gebied niet enkel toegankelijk gemaakt maar biedt het ook plek voor activiteiten ne programma’s die in de stad geen plek meer vonden. Het ontwerp kwam tot stand via een participatief proces met bewoners en buurtorganisaties.

ZWITSERS MUSEUM VAN TRANSPORT

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

ontworpen door door Gigon & Guyer

Dit Zwitsers museum ontworpen door ontwerpbureau Gigon & Guyer staat volledig in het teken van menselijke mobiliteit, van de uitvinding van het wiel, de ontwikkeling van het wegennetwerk, treinvervoer tot vliegtuigen, spaceshuttles en futuristische plannen. Mobiliteit wordt doorheen het museum op verschillende manieren belicht, technologisch, sociocultureel en politiek. Meer dan 3000 objecten in een gebied van in totaal 20 000 m² geven een beeld van wat mobiliteit reeds voor de mens heeft betekend en wat de toekomstige uitdagingen zijn.

MR. VISSERSPLEIN herontwikkeld fietsknooppunt in Amsterdam centrum

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

REFERENTIE

LIMBURG-POD

6. De Limburg-Pod

De Limburg-Pod is een nieuwe toeristische (product)ontwikkeling. Noem het de caravan van de toekomst. Een autonome, mobiele slaap-/ontmoet-pod met een hoog design. In te zetten op verschillende locaties binnen Limburg, maar ook te vermarkten als een apart merk.

De Limburg-Pod reist rond en kan ‘ingeplugd’ worden op verschillende plekken in het Limburgs landschap, zoals bijvoorbeeld op een mijnsite, in een boomgaard, op een dorpsplein, in het bos,... The Pod is centraal boekbaar, maar decentraal exploiteerbaar door/ bij lokale toeristische ondernemers.

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO IN ONTWIKKELING

KORT

een initiatief van toerisme Limburg i.k.v. Salk

De Limburg-Pod is een nieuwe toeristische (product)ontwikkeling. Noem het de caravan van de toekomst. Een autonome, mobiele slaap-/ontmoet-pod met een hoog design. In te zetten op verschillende locaties binnen Limburg, maar ook te vermarkten als een apart merk.

De Limburg-Pod reist rond en kan ‘ingeplugd’ worden op verschillende plekken in het Limburgs landschap, zoals bijvoorbeeld op een mijnsite, in een boomgaard, op een dorpsplein, in het bos,... The Pod is centraal boekbaar, maar decentraal exploiteerbaar door/ bij lokale toeristische ondernemers.

MYMACHINE VLAJO

TRANSITIE THEMA STATUUT

PARTNERSHIP

KORT

een initiatief van MyMachine vzw in samenwerking met Vlajo, agentschap innoveren en ondernemen

MyMachine is een project voor kleine en grote kinderen in heel Vlaanderen die een eigen ‘droommachine’ willen maken. Kinderen uit het lager onderwijs bedenken een ‘machine’ (een IDEE) die dan verder wordt uitgewerkt door hogeschoolstudenten (industrieel productontwerpers, digital designers,…) (een ONTWERP) om tenslotte te worden gerealiseerd door leerlingen uit het technisch secundair onderwijs (een MACHINE). Gedurende het ganse traject kunnen kinderen en studenten beroep doen op de expertise en ondersteuning van diverse bedrijven en organisaties om zo de knapste of mafste machines te realiseren.

MyMachine Vlaanderen vertrekt van de ‘kinderlijke’ fantasie als basis van een totaaltraject met als doelstellingen: stimuleren van creativiteit, positief beïnvloeden van perceptie technisch en technologisch onderwijs, kinderen en jongeren stimuleren om eigen ideeën uit te werken, kruisbestuiving stimuleren binnen onderwijs (onderwijsnirveaus) en tussen onderwijs en bedrijfswereld, egionale kennisdeling ter versterking van initiatieven inzake technologisch ondernemend onderwijs.

BASE CAMP MATTERHORN

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

door ontwerpers Selina Walder en Georg Nickischdie van 15/6/2014 tot 15/9/2014 in Hirli, Zwitserland

Toen de berghut Hoernlihuette nabij de top van de Matterhorn in Zwitserland verbouwd moest worden, ontstond het idee om een tijdelijke basis in te richten op de hoogvlakte van 2880 m boven zeeniveau. Ontwerpers Salina Walder en Georg Nickischdie ontwierpen 25 poetische aluminium slaapeenheden die 50 alpinisten kunnen herbergen. De poetische beleving op zo’n hoogte trok veel bezoekers. Bij het einde van de werkzaamheden aan de Hoernlihuette verhuisde het kamp naar een andere vallei.

BOOMTENTEN AAN DE TRANENDREEF

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

in Borgloon geplaatst door Z33 in het kader van PIT ontworpen door kunstenaar Dré Wapenaar

In het kader van PIT, een kunst in de publieke ruimte project van Z33 in Borgloon, ontwikkelde kunstenaar Dré Wapenaar vier boomtenten die opgehangen werden in de zogenaamde Tranendreef naar het kasteel van Heks. Voor een jaar konden mensen gratis in de druppels slapen. Door het grote succes is dit project verlengd en betalen toeristen vandaag de dag 70 EUR per tent.

De tenten zijn bijna dagelijks volgeboekt. De site is uitgebreid met ‘field furniture’ van Ardie Van Bommel, een houten zit-, was- en toileteenheid.

TINY HOUSES

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

trend in Verenigde Staten, maar ook Europa

Het idee van ‘tiny houses’ is tegenwoordig erg hip. Het zijn kleine woonunits met het minimum aan comfort, die vaak vertrekken van een container of vrachtwagenonderstel. De motivatie is heel uiteenlopend. Er zijn jonge starters die op eigen benen wilden staan. Ook gezinnen die hun ouders dichter bij zich willen hebben, maar niet in huis, zien in een tiny house een uitweg. Dan wonen de ouders in de tuin en kan je een oogje in het zeil houden. Anderen willen om ecologische principes kleiner wonen. Het biedt ook mogelijkheden om samen een perceel te delen en gemeenschappelijke voorzieningen te realiseren, bijvoorbeeld via een coöperatieve.

Studenten van Harvard design ontwikkelden 6 woonunits die ze met het bedrijfje Getaway verhuren als vakantiewoonst voor stedelingen die tot rust willen komen in de natuur. Cocoon 9 en zijn Belgische variant tinyhousesproject van Louis De Keyser focussen dan eerder op tijdelijke woningen om op het erf van ouders of vrienden te plaatsen.

Escape Rooms

TRANSITIE THEMA STATUUT

PARTNER

KORT

trend voor vrijgezellengroepen en collega’s o.a. in Hasselt, Leuven, Gent, Brussel, Maastricht, Heerlen...

Een escape game (ook real life room escape of exit game genoemd) is een uitdagend spel waarbij groepen vrienden of collega´s in een kamer worden opgesloten en deze proberen te verlaten door het volgen van verschillende aanwijzingen. Deze aanwijzingen kunnen puzzels of raadsels zijn.

Het aantal escape rooms is de laatste jaren enorm gestegen in België en Nederland. Tot voor kort was Hasselt de laatste Vlaamse provinciehoofdstad zonder escape games. Gelukkig maakt de stad een inhaalbeweging. De eerste kamer is genoemd is naar de Hasseltse trots “De Jeneverstokerij” en bevindt zich op het Leopoldplein. In de nabije toekomst mogen we er nog 5 verwachten. Zoals de koepelwebsite escapegamesbelgium.be zegt : “bij deze heeft Limburg de weg naar escape rooms definitief gevonden en hopelijk mogen we snel meer verwachten over de hele provincie.”

Ook festivals hebben behoefte aan vernieuwende attracties. Zodoende hebben een aantal bedrijven hierop ingespeeld door een mobiele escape room te bouwen. Mobiele escape rooms kunnen o.a. gehuurd worden in Maastricht in de vorm van een container, circustent, caravan...

LILSE BERGEN

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

in Lille-Gierle

De Lilse Bergen is een 4-sterren camping in de Antwerpse Kempen met zwemvijver en attractiepark. Kamperen kan met caravan, tent of camper. Indien men geen kampeermateriaal heeft kan men een stacaravan, een tipi, een safaritent, een foorwagen, een kampeerhut , watertent of boomhut huren. Als je op de camping verblijft, heb je ook toegang tot de zwemvijver en een grote speeltuin.

STUDIE VIJVERKERNGEBIED & HEIDESTRAND

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

in zonhoven studie door BUUR architecten i.s.m. Driekwart Groen

In deze studie wordt er ontwerpend onderzoek gedaan naar toekomstige onwtikkelingsmogelijkheden van camping Heidestrand om een diverser verblijfsaanbod te creĂŤren maar en aanwezige groenstructuren te versterken. In de overgang tussen landschap en stedelijk gebied wordt de bestaande camping Heidestrand geĂŻntegreerd, maakt ze mee deel uit van de publieke ruimte en vormt een poort tot het landschap. De camping is niet langer meer een eiland in het landschap maar is sterk verweven met andere recreatieve attractiepolen en de omliggende kernen. Missing links in het trage netwerk worden opgelost. Bijkomend tijdelijk programma op maat van het vijverlandschap moeten de bezoekers tot diep in het gebied lokken.

Een belangrijk thema in dit project is circulaire economie. Er wordt gestreefd naar gesloten kringlopen op de site. Hierdoor wordt het gebied economisch meer veerkrachtig (vb. extra producten en opbrengsten), worden actoren met elkaar verbonden, krijgt het Vijverkerngebied meer identiteit en wordt het landschap sterk verankerd in haar omgeving. Het vijvergebied krijgt zo opnieuw betekenis voor omwonenden en recreanten.

PAALKAMPEREN / BIVAKZONE.BE

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

kampeertrend in binnen- en buitenland platformwebsite

Bivakkeren of paalkamperen is het luxeloos, discreet overnachten op een aangeduide plaats (gemarkeerd met een paal of pomp) in een natuurlijke omgeving, voor wandelaars of fietsers tijdens meerdaagse tochten. De website bivakzone.be biedt het volledige overzicht van bivakplaatsen in Vlaamse of Waalse natuur.

Het aanwezige comfort is heel basic: vaak is er een waterpomp voor waswater, soms een rustbank of een boomstam om op te zitten, een picknickbank, een vuurkorf, een houten tentplatform, een toilet, tarppalen, een shelter...

Bivakkeren is in principe kamperen tussen zonsondergang en zonsopgang, althans wat de Franse interpretatie van het woord ‘bivak’ betreft. Voor de Waalse bivakzones werd dit principe overgenomen en er werd zelfs een concreet uur opgeplakt: tussen 16 uur en 10 uur. Op de Vlaamse bivakzones mag je ook overdag verblijven en kamperen, de verblijfsduur is beperkt tot 48 uren.

In Limburg is er anno 2016 slecht één zo’n bivakzone’s te vinden.

CAMPINMYGARDEN.COM

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

website waar particulieren hun tuin aanbieden als rustige kampeerplek

Campinmygarden.com is een online tuinkampeergemeenschap, gelanceerd in april 2010 met een open uitnodiging aan iedereen. Als lid van deze gemeenschap kun je je eigen tuin aanbieden als een camping en/of zelf accommodatie boeken in de tuinen van andere leden die adverteren. De website wilt een rustige vorm van kamperen.

De tuinen variëren van “Bamping” (basic camping) tot “glamping” (glamorous camping), dus is het raadzaam om te controleren welke faciliteiten beschikbaar zijn in elke tuin. Via een zoekfunctie zijn er zelfs plaatsen te vinden voor campers, caravans en ook een paar zeer kleine commerciële setups met speciale privacy.

Reviews bieden ook feedback over de vorige leden camping ervaringen en kan een nuttig inzicht te verschaffen. Alle tuinen zijn aangeboden op een tijdelijke basis. Hoewel in de meeste gevallen geen wettelijke beperkingen voor het gebruik en aantal dagen dat een tuin kan worden gebruikt als een camping, raadt Campinmygarden.com een maximum van 28 dagen per jaar en een maximaal 2 weken per verblijf.

STATION AS

TRANSITIE THEMA STATUUT

BESTAAND PROJECT IN DE REGIO

KORT

één van de zes toeganspoorten tot Nationaal Park Hoge Kempen toeristisch kruispunt

Station As, één van de 6 toegangspoorten tot het Nationaal Park Hoge Kempen, is de poort van het wiel. Zowel de wielen van de toeristische treinen als de wielen van de duizenden fietsers die hier jaarlijks een tussenstop maken.

Jarenlang speelde Station As een centrale rol in de steenkoolontginning in deze streek. Maar ook vandaag nog vinden er in As mijnwerken plaats: de open zandmijn van Sibelco bevindt zich op korte afstand van dit station en biedt een spectaculair hedendaags mijnlandschap aan.

Naast wandelen en fietsen kan je hier een 31 m hoge uitkijktoren beklimmen. In het bezoekersonthaal, ingericht in een authentieke treinwagon, vind je alle info over het Nationaal Park en over As. Het nieuwe mountainbikenetwerk van 160 kilometer, met daarin een marathonroute van 80 km die liefst 98 % aan offroadstukken kan voorleggen, is ook toegankelijk vanuit dit station.

Gemeente As plant een toeristische herontwikkeling van dit station.

GEOLOGISCHE WAND

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

pelgrimsoord voor Belgische geologen gemeente As

De geologische wand, gelegen in een voormalige grindgroeve in As, is één van de weinige geologische monumenten in België. Geologische afzettingen brengen een geschiedenis van bijna 300 000 jaar tot leven. Kenners kunnen er zelfs ijstijden en warmere periodes in ontdekken.

Via een trappentoren van 8,5 meter hoog kan je de groevewand op verschillende niveaus bezichtigen. Een loopbrug vormt de verbinding tussen de bodem van de groeve en het oorspronkelijk niveau.

De wand bezoeken doe je best met een gids om zeker geen geheimen van dit wetenschappelijke monument te missen.

SCR SIBELCO

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

PARTNER

open mijnen van kwartszanden te Maasmechelen

Sibelco wint en veredelt diverse soorten zand en mineralen. Het gaat vooral om hoogwaardige kwartszanden voor de industrie. Met vestigingen over de hele wereld is Sibelco vandaag mondiaal actief in deze sector.

Sibelco werd in 1872 opgericht als familiebedrijf en is vandaag één van de oudste bedrijven in Vlaanderen.

Sibelco schrijft een traditie van ontginnen te hebben met respect voor de natuur. Al in de studiefase van een project besteden we aandacht aan de herbestemming van het gebied, de gefaseerde heraanleg en de afwerking van de groeves. Bijvoorbeeld de voormalige groeve Opgrimbie, in de buurt van Maasmechelen, werd omgevormd tot natuurgebied en geïntegreerd in het fietsroutenetwerk van het Regionaal Landschap. Met dit project behaalde Sibelco een prestigieuze prijs van het Directoraat Generaal Milieu van de Europese Unie.

BROKEN CIRCLE AND SPIRAL HILL

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

land art in Emmen (Nederland) door Robert Smithson 1971

Broken Circle and Spiral Hill is een uit twee delen bestaand land art-project van de Amerikaanse kunstenaar Robert Smithson in Emmen.

Bij de werkzaamheden om voor Broken Circle het terrein uit te vlakken stootte Smithson op een enorm rotsblok uit de ijstijd, een zogenaamde zwerfsteen. In eerste instantie wilde hij die laten verwijderen, want hij beschouwde de rots als een ongewenste aandachtstrekker. De bouwonderneming achtte dit praktisch onuitvoerbaar en Smithson besloot het rotsblok te laten staan.

Dit rotsblok geeft aan het (oorspronkelijk) tijdelijke karakter van het kunstwerk een speciale betekenis, gezien het feit dat zulke oerstenen reeds werden gebruikt voor het bouwen van de hunebedden. Smithson trok een cirkel op de grens van water en land met aan de ene helft door weggraving van het zand een landtong met de kei en in het water de andere helft met een landtong van zand.

Tegenover de Broken Circle is een heuvel opgeworpen van 23 meter doorsnede, als parodie op de Toren van Babel. Deze heuvel, de Spiral Hill, kreeg een spontane begroeiing doch is later

HEMELS GEWELF

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

Kijkduin, Den Haag door James Turell sinds 1996

In de duinen van Den Haag waar het licht zo tastbaar aanwezig kan zijn, heeft Turrell een plek gemaakt om naar de lucht te kijken: ‘Hemels Gewelf’ in Kijkduin. Het grootschalige landschapskunstwerk gaat uit van het feitelijke licht dat bij de individuele kijker ervaringen opwekt die het puur zintuiglijke overstijgen. Het Hollandse licht wordt bij Turrell zelf zichtbaar en krijgt een emotionele en spirituele impact.

Op de top van een van de puinduinen is een kom aangelegd in de vorm van een ellips, 30 meter breed, 40 meter lang. Een aarden wal van ongeveer 5 meter hoog omsluit de kom. Om in deze kunstmatige krater te komen loop je eerst over houten treden het duin op en vervolgens door een betonnen doorgang van 6 meter lang. De glooiïngen aan de binnenkant van de krater zijn ingezaaid met gras en in het midden staat een monumentale bank van natuursteen waarop twee personen achterover kunnen liggen en kunnen zien hoe de hemel de vorm van een gewelf kan aannemen. Op een hoger gelegen duin staat eenzelfde bank waar zich een panorama ontvouwt over de zee, het strand en het platte land daarachter. In de richting van de horizon wordt het gewelf geleidelijk platter.

TRANSFORMATIE GROTE BAAN ATELIER HOUTHALEN-HELCHTEREN

Grote Baan 2018?

(c) Envisioning Coalitions along the Coal Track: Houthalen-Helchteren

Grote Stadsbaan 2050?

(c) Envisioning Coalitions along the Coal Track: Houthalen-Helchteren

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

Internationale masterclass o.l.v. Julie Marin, Matteo Motti en Bruno De Meulder van MaUSP (Master Urbanism and Strategic Planning) van de KULeuven i.o.v. R.V. en Z33 i.k.v. ‘Het Kolenspoor Getest’/’Testing the Coal Track’

De Grote Baan is één van de enige verbindingen tussen Hasselt en het noorden. Dagelijks passeren hier 45 000 voertuigen wat leidt tot geluidsoverlast, luchtvervuiling en filevorming kortom een verminderde leefbaarheid voor de inwoners van Houthalen-Helchteren. Tijdens de workshopweek werd er samen met jonge profesionals een ontwerp gemaakt voor een volledige herprofilering van de Grote Baan. Hierbij werd vetrokken van een toekomstscenario waarin de geplande Noord-Zuid snelweg zou worden uitgevoerd. In het ontwerp zien we hoe de Grote Baan stelselmating wordt getransformeerd van onveilige, harde grens tot een voetganger-en fietsvriendelijke boulevard met plaats voor publiek transport.

TERUG IN OMLOOP CENTRUM ZUID

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO IN ONTWIKKELING

KORT

Eind 2015 werd de oproep “Pilootprojecten Terug in Omloop” gelanceerd door het team Vlaams Bouwmeester http://www.vlaamsbouwmeester.be

Houthalen-Helchteren is met het project CTC³ = [Clean Tech Campus + Closing The Circle + Cradle To Cradle] geslecteerd voor de open oproep ‘Pilootprojecten terug in omloop’. Het doel van deze oproep is ambitieuze projecten te zoeken die onderbenutte en verontreinigde terreinen opnieuw in omloop willen brengen. Zo krijgen nieuwe initiatieven kansen in de schaars beschikbare ruimte.

CTC³ zet heel sterk in op het sluiten van kringlopen en weet het vaak negatieve discours rond afval in te zetten als een krachtig verhaal. Verder biedt dit project ook uitstekende kansen om verder te experimenteren met een doorgedreven verweving van functies.

Dankzij de selectie krijgt de gemeente een begeleidingstraject op maat met een projectregisseur, een team voor ontwerpend onderzoek en de nodige deskundigen.

TRANSFERIUM - MOBILITEITSHUB

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

door Charlotte Timmers, architecte en student MaUSP KULeuven i.k.v. ontwerpopdracht Antwerpen

Een transferium is een plek, ingepland volgens een logica van bereikbaarheid: aan de rand van de stad, aan potentiĂŤle overslagpunten tussen water-, steen- en spoorwegen. In de context van centraal Limburg kan dit betekenden dat de huidige stationsomgevingen verder worden ontwikkelend tot punten die het op een comfortabele wijze mogelijk maken dat gebruikers overschaken van trein op auto op fiets of alternatieve vervoersmiddelelen. Naast het faciliteren van multimodaal gebruik kan een transferium ook plaats bieden voor publieke ruimte, winkels, logistieke functies.

NMBS BLEU-MOBILITY

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

met steun van de Vlaamse en de Federale Overheid, de Nationale Loterij, Ethias en de aandeelhouders NMBS, De Lijn, SRWT/TEC en FIETSenWERK

Blue-mobility wilt met zijn producten en diensten een oplossing geven voor de zogenaamde ‘laatste kilometer’ van een mobiliteitsnetwerk van de toekomst.

Blue-mobility lanceerde het deelfietssysteem Blue-bike in tal van treinstations, in nauwe samenwerking met fietspunten van deze stations. Met een abonnementskaart kan je snel en voor een democratisch bedrag per rit een Blue-bike huren in al deze stations.

Ontwikkelingen die dit fietsverhuur vergemakkelijken zijn o.a. de Blue-keeper: een ‘slimme’ en automatische sleutelkluis die toelaat om fietssleutels uit te lenen en terug te brengen, alsook een Blue-box: een gesloten fietsenstalling met automatische toegangscontrole, die in de eerste plaats bedoeld is om Blue-bikes ter beschikking te stellen in kleinere stations of stopplaatsen waar geen fietspunt is.

Blue-mobility was ook platformcoördinator van Olympus, een van de vijf platformen binnen de Vlaamse Proeftuin voor elektrische voertuigen (Antwerpen, Gent, Leuven en Hasselt). Olympus legt de nadruk op het delen van voertuigen en het netwerken van verschillende vormen van vervoer. Bedoeling is om te onderzoeken hoe elektrische auto’s, scooters, fietsen e.a. hierin een rol kunnen spelen.

SMART WHEELS / KOPENHAGEN WHEEL

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

nieuwe fietstechnologie ontwikkeld door o.a. SuperPedestrial, FlyKly, Geoorbital

Elektrische fietsen zijn enorm populair en ontwikkelen snel. Toen MIT Senseable City Lab het Copenhagen Wheel ontwikkelde, kondigde dit een nieuw tijdperk van ‘smart wheels’ aan. Het biedt een eenvoudige manier om een normale fiets om te bouwen tot een elektrische fiets. Een Smart Wheel zorgt voor geen gedoe meer met kabels, controllers en accu’s. Alles is geïntegreerd in het wiel. Zelfs de batterij is binnenin de behuizing verwerkt. Het wiel wordt gekoppeld aan uw smartphone via een draadloze verbinding. Wanneer u uw telefoon monteert op het stuur heeft u een uitgebreid dashboard om uw prestaties en die van het wiel bij te houden. Het Copenhagen Wheel is ook in staat energie op te slaan bij het bergaf rijden of bij het remmen. Als u het systeem op deze manier gebruikt, zal opladen vrijwel nooit nodig zijn. Gebruikt u het systeem intensiever, dan kan de accu uiteraard ook aan het stopcontact opgeladen worden. Het bereik is dan ongeveer 50 km.

Vandaag de dag vermarkt het bedrijfje Superpedestrian het Copenhagen wheel. Er bestaat ook een Europese variant, nl. het FlyKly Smart Wheel. Geoorbital is een technologie die zich op het voorwiel focust. Dit zou de montage nog gemakkelijker maken, en mee-fietsen is niet meer noodzakelijk.

SPACE FRAME VEHICLES

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO

KORT

open source fietsontwerp door N55 designers gebouwd door studenten MAD Faculty i.k.v. PIT Borgloon en Unie Hasselt-Genk van Z33, aangekocht door provincie Limburg, in gebruik door De Andere Markt

Het Deense collectief N55 grijpt in op de manier waarop onze maatschappij georganiseerd wordt. N55 beschouwt kunst als onderdeel van het dagelijkse leven en werkt vanuit dit inzicht vernieuwende alternatieven uit, bijvoorbeeld voor fietsen en woningen. Zij maken daarbij gebruik van het open source-idee. Alle handleidingen vind je op de website van N55.

In het kader van De Unie Hasselt-Genk ontwikkelden de studenten Productdesign van de MAD-faculty Genk zes nieuwe Space Frame Vehicles op basis van de open-source handleidingen van N55. Hoe kan je fietsen inhoudelijk en functioneel aanpassen aan de specifieke karakteristieken van de twee steden? Het resultaat kan je tijdens de zomer bezoeken.

Herken je de naam Space Frame Vehicles? Dat kan: N55 ontwierp er voor PIT, het eerste grote kunst in de open ruimte-project van Borgloon van Z33. De fietsen zijn nu in het bezit van toerisme Limburg.

FIETSVERVOER PER BUS EN METRO

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

fietsenrekken voorop de bus in o.a. Noord-Amerika en Scandinavië 4 fietsplaatsen tegenover de achterdeur, vastgezet met shorriemen o.a. in Arrivabussen in Zuid-Holland 4 fietsplaatsen in metro o.a. metronetwerk Lausanne

VELODROOM

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO IN ONTWIKKELING

KORT

overdekte wielerpiste te Bolderberg, Heusden-Zolder plannen sinds 2012

Al enkele jaren leeft het plan om een overdekte wielerpiste te bouwen in Bolderberg, Heusden-Zolder. De in 2013 geopende velodroom in het Zwitserse Grenchen geldt als voorbeeld voor Zolder. De combinatie van auto en fiets op het Circuit Zolder zal het domein, en de provincie, toeristisch nog attractiever maken. Bedoeling is om er een wielerbaan van 250 meter volgens de UCI normen te bouwen. De tribune zal plaats bieden aan minstens duizend toeschouwers.

Het binnenplein zal 4 sportvelden herbergen die multifunctioneel kunnen benut worden voor balsporten. In deze velodroom zal er ook een fitnesszaal, zaal om te spinnen en een cafetaria komen. Ook zullen er fietsen en mountainbikes te huur zijn.

Er werd een aparte VZW en werkgroep opgericht worden rond de velodroom. Steun wordt gevonden bij de Vlaamse Overheid, provincie Limburg, LRM en de gemeente Heusden-Zolder.

Paul Kumpen sprak de hoop uit om er Bike Valley van te maken. Golazo zal er zeker komen met het Energylab. Verder zal er innovatief met de vele ideeĂŤn omgesprongen moeten worden zodat deze velodroom een succesverhaal wordt.

SHIMANO PARK / EXPERIENCE CENTRE

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

te Valkenburg door Shimano Europe

Shimano heeft aangekondigd in 2017 een Experience Center in Valkenburg te openen. Het complex moet in het Zuid-Limburgse plaatsje ruimte bieden voor liefhebbers van fietsen, hengelsport en roeien, de gebieden waar Shimano actief is.

Bezoekers zullen de mogelijkheid krijgen op een interactieve manier de uitdagingen ervaren die de drie buitensporten te bieden hebben. “Elke sport zal worden gepresenteerd als een zintuiglijke ervaring, de bezoekers worden aangemoedigd om te bewegen, te voelen en het ultieme Shimano moment te beleven”, laat de onderdelenfabrikant in een persbericht weten. “Bezoekers zullen een unieke kans krijgen om de nieuwste producten en technologieën van Shimano te zien, voelen en testen, met virtual reality displays van ’s werelds meest iconische sportlocaties; daarnaast zullen er testroutes en vismogelijkheden worden aangeboden in en om het prachtige Limburgse platteland.”

BOLD-JUNCTION BOLDERBERG BoldJuNctioN zooM

Viewpoint

bmx

circuit

the kluis

reception

Velodrome

mountenbike Bolderberg centre

landmark, the Boldjunction slow traffic paths mountenbike paths scenic route

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

speculatief landschapsontwerp voor verhoogd fietspad in Bolderberg door R.V.

Ruimte Vlaanderen speculeert met dit ontwerp over de droom om Bolderberg tot echte Bike Valley te verbouwen. Dit ontwerp toont een verhoogd fietspad dat zich als een slang tussen de verschillende functies weeft. Als landschappelijke figuur die de beleving van de vallei kan verbeteren speelt het concreet in op bestaande elementen zoals het circuit zolder, en nieuwe elementen zoals de geplande velodroom.

De waarde van dit ontwerp is de integrale en landschappelijke benadering. Hopelijk kan het afzonderlijke partners aanzetten de architectuur van hun gebouwelementen op elkaar af te stemmen.

AUTONIË PLATFORM

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

ontwerp door studio Makkink-Bey i.k.v. “Autonië, over auto, cultuur en nieuwe mobiliteit” project te Binckhorst, Den Haag

Het Haagse bedrijventerrein de Binckhorst is sinds jaar en dag het kloppend hart van auto-lievend Den Haag en haar omgeving. Hier kun je tanken, pimpen, kopen, overspuiten, wassen en cabriolleren. De auto zit hier al decennia in de poriën van het gebied. Maar door de voorbereidingen voor grootschalige stedelijke vernieuwingen is de positie van de autobranche in de Binckhorst veranderd. Met het project Autonië zetten we de deur open naar een nieuwe rol voor de auto in de Binckhorst. We gaan met de auto op zoek naar een nieuwe mobiliteit. Autonië positioneert de auto als aanjager voor ontwikkeling in de Binckhorst.

Binnen het kader van dit project werd studio Makkink-Bey gevraagd de ‘Car Show Room of the Future’ te ontwerpen. Ze antwoorden niet met een gebouw maar een verbreed straatoppervlak, perfect stukje asfalt, waarop allerlei activiteiten kunnen plaatsvinden: carwash, drive-in cinema, experience parcours... een tankstation waar afval verwerkt wordt tot biodiesel ... bijzondere wegen met bloemen, bomen, ... Een animatie op Vimeo toont de veelzijdige en culturele rol die de auto en auto industrie kunnen spelen. Dankzij de virtuositeit en zotte ideeën van de ontwerpers kunnen de bedrijven hun industrieterrein zien omvormen tot een heus ‘outdoor experience centre’.

CARGO- EN E-TRAM ZÜRICH

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

VBZ, de openbaar vervoermaatschappij van canton Zurich, werkten samen met de stadsdiensten en het recyclage departement ERZ een cargo-tramnetwerk uit voor bulkafval of grof huisvuil. De tram bedient 10 verschillende collectiepunten in Zürich. Het verzamelde afval wordt naar een nieuw depot langs de tramterminus gebracht.

Het project werd geïntroduceerd in 2003 als een poging om illegale dumping van grof huisvuil te verminderen. Aangezien Zürich een uitvoerig tramnetwerk heeft dat zich uitstrekt over het meerendeel van de wijken, was dit een betaalbare zaak. Het systeem heeft als voordeel het wegverkeer te ontlasten, proper en geluidsloos transport te zijn en grote debieten aankan.

TRUCK TRACKS RUHR

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

Land Nordrhein-Westfalen in het Ruhr-gebied Duitsland concept door theatergezelschap Rimini Protokoll productie door Urbane KĂźnste Ruhr gesponsord door Kunststiftung NRW

Het centrale element van dit theaterproject is een vrachtwagen dat onze blik van het Ruhrgebied dient te veranderen. De vrachtwagen is omgebouwd tot een theaterzaal met een tribune die waarop de medepassagiers kunnen uitkijken op een gigantisch raam dat zicht biedt op de regio. 49 kunstenaars werken op 49 locaties en werpen d.m.v. geluidsfragmenten de blik van de toeschouwer op ongekende, geanimeerde, bijzondere, soms erg vergelegen punten in het Ruhr gebied.

Van april 2016 tot maart 2017 zal de vrachtwagen onderweg zijn in zeven steden. Elk van deze steden zal behandeld worden als een album met zeven nummer, zeven kunstenaars die elk een plek bespreken.

MULTIPRODUCTIEF KOLENSPOOR

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

door plusofficearchitects, Social Spaces Arck UHasselt, DELVA landscape architects i.o.v. R.V. en Z33 i.k.v. ‘Het Kolenspoor Getest’ 500

100

250

0

Het kolenspoor voegt een nieuwe figuur toe aan de Genkse Rasterstad die naast het raster van grote wegen, ook een sterke radiaalwegen structuur heeft. De verbinding van het concentrische kolenspoor met het centrum is de onderlegger voor een vernieuwende en heel eigen mobi-

liteitsstructuur voor de toekomst. De aanleg van een fietspad of buslaan kan heel snel gebeuren. De vooruitstrevende ambities binnen het stadsbestuur vragen echter om de vrijwaring van de spoorruimte als experimenteerruimte voor de toekomst waarbij wordt nagedacht over

1km

elektrische vervoersmodi van zowel mensen als goederen over de sporen of zelfrijdende individuele transportmogelijkheden.

Deze studie op Genk hertekent het kolenspoor op basis van uren veldwerk, regelmatige gesprekken met lokale actoren en intense kaartanalyse. Het voornaamste uitgangspunt van het multidisciplinaire team is om het kolenspoor zowel als verbinder van de grote als van de kleine schaal te beschouwen.

Eén van de uitgewerkte hypotheses is de optimalisatie van het mobiliteitsnetwerg van Genk door de ontwikkeling van het kolenspoor. “Het kolenspoor voegt een nieuwe figuur toe aan de Genkse Rasterstad die naast het raster van grote wegen, ook een sterke radiaalwegen structuur heeft.

De verbinding van het concentrische kolenspoor met het centrum is de onderlegger voor een vernieuwende en heel eigen mobiliteitsstructuur voor de toekomst. De aanleg van een fietspad of buslaan kan heel snel gebeuren. De vooruitstrevende ambities binnen het stadsbestuur vragen echter om de vrijwaring van de spoorruimte als experimenteerruimte voor de toekomst waarbij wordt nagedacht over elektrische vervoersmodi van zowel mensen als goede- ren over de sporen of zelfrijdende individuele transport- mogelijkheden.”

7

2

Station Spoorweg Elektrificatie spoorlijn Goederenspoor Sneltram (Spartacus) Verbinding sneltram Bijkomende snelle verbinding

Onderzoek tracé bijkomende snelle verbin Transferium voor regionaal pendelverkeer

Schakelpunt bestemmingsverkeer vervoer Zoekzone schakelpunt Verkeersgenererende functie

6

7

5

1

7

4

Geleen

3

8

8

8

9

bestaand fietsnetwerk

500

100

0

250

1km

bestaand busnetwerk + snelle realisatie ringbus langs creatieve en productieve spots

voorstel bijkomende snelle verbinding mobiliteitsplan Genk, arcadis 2014

Kaar

Mobiliteitsplan Genk | Werkdomein B3 - Openbaar vervoernetw 1:55 000 T:\Projecten\6604_Genk\Grafisch\Corel\6604_krt_033E.cdr

MAPPING LIMBURG ENERGIELANDSCHAP

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

door T.OP Limburg van Ruimte Vlaanderen

Het uitwerken van een duurzaam energielandschap laat toe links te leggen tussen hernieuwbare energievoorziening vanuit de assets van de regio en de vooropgestelde residentiĂŤle, industriĂŤle en zelfs landschappelijke ontwikkeling. Na de kolenmijnen ligt de focus nu op diverse andere gebiedseigen energiebronnen zoals diepe geothermie en biomassa, waar de regio een specifiek potentieel heeft dat in de rest van Vlaanderen veel beperkter is. Het uitwerken van een lokaal gebonden energiesysteem laat tevens toe gerichter verder te vestedelijken en ook aan landschapsbouw te doen.

T.OP limburg heeft de cartografische oefening gedaan om op basis van info aangeleverd door VITO het huidige en toekomstige energielandschap te verbeelden. Dit type kaarten maakt het mogelijk als koepelorganisatie om overzicht te bewaren en materiaal aan te leveren dat tot discussies kan leiden.

KOLENSPOOR ALS WARMTERUGGEGRAAT

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

studie op kolenspoor en Molse meren, in 2015 door 51N4E architecten i.s.m. R.V., VITO, team Vlaams Bouwmeester, Universiteit Wageningen en Delft

HET LOKALE NETWERK ALS COMMUNITY PROJECT Deze studie van 51N4E onderzoekt hoe de wisselwerking tussen diepe geothermie en landschap De uitbouw vankan hetzijn lokale kan en dan opmanier het niveau van de wijk mee bepalend voorwarmtenetwerk de energietransitie opook welke dit energielandschap aan de gecoördineerd worden.

Nieuwe financierings -en uitvoeringsmechanismen ondersteunen basis kan liggen van de ontwikkeling naar een kwalitatieve en duurzame leefomgeving. de verschillende initiatieven omtrent geothermie, warmtenetwerken -en energie en zorgen ervoor datde ze cases op een ongedwongen, natuurlijke en lokaalonder verankerde wijze naar één Eén van was het kolenspoor.

De kolenkalklaag het post-industriële landschap gedeelde visie kunnen haalt temperaturen vantoegroeien.

75-100°C. Bovengronds is er echter een verspreide verstedelijking. De juiste locatie vinden voor een diep geothermische centrale is dus niet evident. VITO ontwierp een scenario van 22 stervormige warmteclusters rond het kolenspoor. Architecten 51N4E kwamen met het idee om deze clusters aan elkaar te koppelen via een warmteruggengraat. Dit maakt een hiërarchisch systeem mogelijk, een flexibel netwerk dat incrementeel kan aangroeien. Het kolenspoor blijkt ideaal als locatie voor zo’n regionale warmtesnelweg. De ondergrondse perimeter van de geothermische centrales overlapt dan grotendeels met de vroegere perimeter van de 147 concessies. De mijngangen zouden in de toekomst kunnen gebruikt worden om warmte-energie op te slaan.

SUBLIEM VRIJETIJDSLANDSCHAP ATELIER DIEPE GEOTHERMIE

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

studie op kolenspoor en Molse meren, in 2015 KORT EEN SUBLIEM VRIJETIJDSLANDSCHAP door 51N4E architecten i.s.m. R.V., VITO, team Vlaams BouwDe infrastructuur van de elektriciteitscentrale de restwarmte van de meester, UniversiteitenWageningen en Delft elektriciteitsproductie kan worden ingezet om een subliem vrijetijdslandschap te creëren dat ook in het winterseizoen een bovenlokaal toerisme aantrekt. Binnen dit sublieme vrijetijdslandschap krijgt de infrastructuur een dubbele meerwaarde: de functie van de In deze studie 51N4E opdoor de potentie van diepe geothermie voor Mol, wordt een breed centrale wordt van geïllustreerd fenomenen als stoom en warmte, die een nieuwe laag van gamma aanenpublieke voorzieningen voorgesteld gevoed kunnenrecreatieve worden metlandschap. restwarmte van betekenis gebruikscomfort toevoegen aandie het bestaande residentiële en industriële programma’s.

Dit beeld wijst erop dat de infrastructuur van een electriciteitscentrale en de restwarmte van de elektricitieitsproductie kunnen worden ingezet om een ‘subliem vrijetijdslandschap’ te creëren dat ook in het winterseizoen bovenlokaal toerisme aantrekt.

Een warmwaterbad of stoomparadijs heeft een dubbele meerwaarde: de functie van de centrale wordt geïllustreerd door fenomenen als stoom en water, die en nieuwe laag van betekenis en gebruikscomfort toevoegen aan het bestaande recreateive landschap.

109

LIMBURGS ENERGIELANDSCHAP

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

studie op kolenspoor en Molse meren, in 2015

METROPOLITAAN LANDSCHAP OP REGIONALE door 51N4E architectenSCHAAL i.s.m. R.V., VITO, team Vlaams Bouw-

Universiteit Wageningen en Delft regio van Dit open landschap brengtmeester, een grotere samenhang in een verstedelijkte verschillende centraliteiten, waarbinnen nieuwe publieke programma’s zich kunnen installeren ten midden van een groen centrum. Het Kolenspoor zou zich hiermee als stedelijke regio ten midden van andere dynamische polen kunnen positioneren en zou in de Met veel zowel collages en referentiebeelden suggereerden de centrale architecten vankunnen 51N4E absorberen. hoe het Limtoekomst bevolkingsgroei als -krimp rondom een figuur burgse landschap kan veranderen door de winning van diepe geothermie. Als deze nieuwe energiebron onze woon- en werkruimten zal verwarmen, moet de stedelijke verdichting plaatsvinden rond de toekomstige warmtecentrales. I.p.v. bebouwing te concentreren rond het wegennetwerk, zou een nieuw landschappelijk wonen kunnen geactiveerd worden door de energienetwerken aan te leggen in de beekvalleien. Warmtesnelwegen kunnen aangelegd worden in combinatie met spectaculaire fietspaden. Publieke voorzieningen die gebruik maken van restwarmte uit industrie, voegen een belangrijke belevingswaarde toe aan de productie-eenheden.

159 ‘De dynamiek van het meervoudige’, ‘Subliem vrijetijdslandschap’, ‘Energyvalley’ ... om enkele van hun inspirerende beeldconcepten te noemen.

DE DYNAMIEK VAN HET MEERVOUDIGE ATELIER DIEPE GEOTHERMIE

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

studie op kolenspoor en Molse meren, in 2015 door 51N4E architecten i.s.m. R.V., VITO, team Vlaams Bouwmeester, Universiteit Wageningen en Delft DE DYNAMIEK VAN HET MEERVOUDIGE

KORT

Het warmte -en mobiliteitsnetwerk creëert plekken van overstap en overlap, waar een stedelijke kanbovengrondse ontstaan. Warmtegebruikers en warmteproducenten worden op een Dit beeldsurplus toont een distributie via de aanleg van een verhoogd fietsen wandelpad rond het manier stadiummet van elkaar KRC Genk. meervoudige verbonden langs het traject van het Kolenspoor, waardoor deze opnieuw kan uitgroeien tot één van de ruggegraten van een sterk metropolitaan netwerk.

155

MIJNWATER B.V.

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

te Heerlen door VITO

Na de sluiting van de steenkoolmijnen in Heerlen en omstreken liepen de mijngangen vol met grondwater, dat door de aarde op natuurlijke wijze wordt verwarmd. De geothermische bron onder onze voeten bleef echter jarenlang onaangeroerd totdat de gemeente Heerlen in 2005 een onderzoek deed naar de mogelijkheid om het water uit de mijnen te gebruiken voor het verwarmen en koelen van gebouwen, woningen en kantoren. Dat pakte positief uit.

De duurzame energiebron zorgt sinds 2008 voor levering van warmte en koude uit het mijnwater.

Het water, opgehaald uit vijf bronnen, wordt via een ondergronds uitwisselstation en leidingennetwerk getransporteerd naar, op dit moment, zes locaties in Heerlen. Maankwartier Heerlen wordt dit jaar aangesloten en de wijk Douve Weien/Caumerveld volgt snel. Mijnwater B.V. zorgt dat elke locatie stipt de juiste energie krijgt aangeleverd.

De onafhankelijke Mijnwater B.V. (in 2013 opgericht) heeft de ambitie om het project van de gemeente Heerlen uit te rollen tot een volwaardig duurzaam energiebedrijf.

WINDMOLEN COร PERATIEVEN

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

Denemarken

In Denemarken is het bij wet verplicht om de omwonenden te laten participeren in windmolenparken.

Burgers investeren samen in de aankoop van een windmolen door de constructie van een coรถperatieve vennootschap. Alle coรถperanten zijn rechtstreeks mede-eigenaar van de installaties. Dat betekent dat tegenover het aandeel een tastbare waarde staat: een stukje windturbine of een stukje pelletsfabriek. Bovendien is er democratische controle.

Alle aandeelhouders hebben precies evenveel te vertellen.

BEDRIJVENCOÖPERATIE NDSM ENERGIE

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

coöperatieve investeringen in duurzame energie bedrijven en burgers in Amsterdam, NDSM-werf aan het Ij, Buiksloterdam

NDSM Energie is in 2013 opgericht met als doel de NDSM-Werf en omliggende woonwijken te verduurzamen. De Coöperatie is bedoeld om de krachten te bundelen bij het realiseren van onze gedeelde duurzame ambitie. Lokale opwek van energie uit hernieuwbare bronnen speelt bij dit streven een cruciale rol. In het bijzonder windenergie aangezien dit de meest efficiënte en rendabele manier is om op grote schaal duurzame energie op te wekken.

Ze willen bovendien een zo breed mogelijk draagvlak realiseren rondom deze ambitie, en zo veel mogelijk Amsterdamse burgers en bedrijven interesseren voor het op duurzame wijze opwekken en gebruiken van energie.

Een eerlijke verdeling tussen de lusten en de lasten is het belangrijkste uitgangspunt. Via een coöperatief model kan je met de inleg van een groep bedrijven of een paar duizend burgers een windturbine financieren. Met relatief kleine bedragen. Een deel van de revenuen van het windpark kan bovendien via een omgevingsfonds in lokale innovatieve, duurzame en sociale projecten geïnvesteerd worden. Zo blijft de mogelijke winst bovendien lokaal hangen in plaats van naar de aandeelhouders van grote (buitenlandse) energiebedrijven weg te vloeien.

Op dit moment heeft NDSM Energie zo’n 60 leden, van grote bedrijven als HEMA en Red Bull e tot horeca als Pllek, festivals en creatieven in de Scheepsbouwloods.

BRONSGROEN ONDER DE VLEUGELS VAN RESCOOP/ECOPOWER

TRANSITIE THEMA STATUUT

PARTNER

KORT

Limburgse cvba-so investeringen in groene energie

Bronsgroen is een erkende Limburgse coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk, afgekort een cvba-so. Bronsgroen wilt investeren in projecten van hernieuwbare energie en energiebesparing. Op de daken van enkele scholen en sociale organisaties in Limburg hebben ze reeds zonnepanelen gelegd. Hiermee kunnen ze een groot deel van hun stroomfactuur dekken, zonder dat ze zelf moesten investeren.

BronsGroen kan investeren in het windmolenpark aan de E313 in Bilzen/Hoeselt, maar we zijn in gesprek met andere projectontwikkelaars over andere parken in Limburg.

De winsten van de coöperatie zullen terugvloeien naar de coöperanten én de Limburgse gemeentes in de vorm van een billijk dividend voor de coöperanten, energiediensten voor de coöperanten, waaronder groene stroom en energie-advies, sociale projecten ter bestrijding van energie-armoede.

Bronsgroen richt zich tot alle Limburgers die de transitie naar een ecologische verantwoorde en democratische energiemarkt willen ondersteunen.

Ze opereren onder de vleugels van REScoop, de koepel van coöperaties die werken rond hernieuwbare energie.

LIMBURG WIND CVBA

TRANSITIE THEMA STATUUT

PARTNER

KORT

coöperatieve vennootschap met (systeem)spelers als Nuhma, Aspiravi, Limburg Wind(t) ... investeringen in windmolenparken

Limburg wind cvba is een coöperatieve vennootschap die opgericht werd in mei 2010 door o.a.

LRM, Aspiravi NV, Limburg win(d)t NV, Hefboom en NUHMA. Men zou kunnen zeggen dat het geen “zuivere” coöperatie zoals Ecopower, omdat gemeentelijke intercommunales aandeelhouder zijn.

Het opgehaalde kapitaal wordt door de coöperatieve vennootschap als achtergestelde lening ter beschikking gesteld van Aspiravi NV en/of Limburg win(d)t NV en/of Lommel Win(d)t voor de realisatie van windmolenprojecten in Lommel Kristalpark, Ham, Tessenderlo Ravenshout en Tessenderlo Schoonhees. Dit gebeurde ook voor de windparken in Beringen, Hasselt Centrale Werkplaatsen, Genk Zuid, Halen-Diest en Maaseik. In 2015 werden windturbines gebouwd in Genk, Ham, Lummen, Dilsen-Stokkem en Maasmechelen. In 2016 worden windturbines gebouwd in Riemst, Genk Noord en Ham.

WINDLICHT

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

Zeeland door Studio Roosengaarde gesteund door KPN

‘Windlicht’, het nieuwste kunstwerk van studio Roosegaarde, bestaat uit een dans van lichtlijnen.

Speciale software en tracking technologie detecteert de windmolenwieken die met 280 kilometer per uur draaien. Groene lijnen van licht worden gekoppeld aan deze wieken. Hierdoor ontstaat een spel van licht dat altijd anders is en meditatief wordt. Roosegaarde: “Windlicht is een verbindende link tussen Nederlanders en de schoonheid van ons nieuwe landschap.”

‘Windlicht’ wordt gesteund door KPN. Vorig jaar is KPN klimaatneutraal geworden en maakt sinds 2011 uitsluitend gebruik van in Nederland opgewekte groene stroom. CEO Eelco Blok van KPN: “De update die het kunstwerk aan het landschap geeft, symboliseert belangrijke waarden als duurzaamheid en verbondenheid. Omdat deze twee waarden voor KPN van grote betekenis zijn, hebben we ons aan dit kunstwerk verbonden. Met ‘Windlicht’ steunen we de gedachte van Roosegaarde dat groene energie iets is om trots op te zijn.”

Bij het binnenrijden van St. Annaland kunnen bezoekers afstemmen op een speciaal radiokanaal ‘Windlicht FM’ op 105.3 FM om verhalen achter het kunstwerk te horen.

VEHICULE TO GRID energietransitie op wijkniveau

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

een initiatief van o.a. gemeenten Utrecht, Stedin, GE Benelux, Vidyn, Economic Board Utrecht en LomboXnet

Lombok had afgelopen juni een wereldprimeur met de eerste ‘Vehicle-to-Grid’ laadpaal. De slimme laadpalen worden gekoppeld aan zonnepanelen op de omliggende huizen van bewoners, daken van bedrijven en openbare gebouwen zoals scholen. De publieke palen kunnen de accu van elektrische auto’s laden én ontladen waardoor de auto kan worden gebruikt als energieopslag.

Opschaling naar een regionaal energiesysteem, biedt grote kansen voor extra werkgelegenheid voor Nederland. Zo voorspelt Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) 10.000 banen in 2020 en 50.000 banen in 2030 dankzij elektrische auto’s. De nieuwe laadpaaltechnologie zorgt voor banen en schone lucht, versnelt de energietransitie en voorkomt investering in netverzwaring, wat aangesloten klanten miljarden euro’s scheelt.

TESLA duurzame energie en energieopslag

TRANSITIE THEMA STATUUT

PARTNER

KORT

producent van elektrische auto’s, gigafabrieken met batterijen, snellaadstations ...

Tesla Motors is een Amerikaanse producent van elektrische auto’s en elektrische aandrijvingen die het aan andere autobouwers verkoopt.

Tesla wil de ambitie om een grote autobouwer te worden waarmaken door eerst dure wagens te ontwikkelen om de inkomsten en technologieën vervolgens te gebruiken voor goedkopere modellen ten einde een breed gamma uit te bouwen.

In 2015 is Tesla de bouw gestart van een grote fabriek voor de productie van lithium-ion-accu’s in de Amerikaanse staat Nevada. De Gigafactory zal vanaf begin 2017 accu’s gaan leveren.

Tesla bouwt in Noord-Amerika en Europa aan een uitgebreid netwerk van eigen snellaadstations, Superchargers genaamd. Bij een Supercharger kan in 30 minuten zo’n 270 kilometer actieradius geladen worden. Najaar 2016 waren er wereldwijd bijna 700 Supercharger stations, met ruim 4.250 Superchargers. Op 21 juni 2013 kondigde Tesla aan dat er bij enkele van de Supercharger-stations omwisselpunten zouden komen voor de batterij. In 90 seconden zou daarmee volautomatisch een volle accu geplaatst kunnen worden. Tot op heden is dit plan echter niet tot uitvoering gekomen.

POMPCENTRALE ALS ENERGIEBATTERIJ

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

Zonnepanelen en windturbines leveren elektriciteit op die veel duurzamer is dan de elektriciteit van fossiele brandstoffen. Maar we hebben nog geen duurzame manier gevonden om die energie ook op te slaan. Dat is nochtans essentieel, want in tegenstellling tot fossiele brandstoffen en atoomenergie zijn hernieuwbare energiebronnen niet op afroep beschikbaar.

99% van de energieopslag ter wereld gebeurt in pompcentrales (PHES, Pumped Hydro Energy Storage). Dit zijn waterkrachtcentrales die bij elektriciteitsoverschot water van een lager naar een hoger gelegen spaarbekken pompen. Bij tekort aan elektriciteit stroomt het water terug en drijft het Francisturbines met generatoren aan. Een voorbeeld is de waterkrachtcentrale van Coo-Trois-Ponts die 1100 MW kan leveren gedurende 5 uur.

Er bestaan ideeĂŤn om hetzelfde principe toe te passen maar dan met een spaarbekken 1400 mdiep ondergronds, waarbij het water ‘s nachts naar een spaarbekken bovengronds wordt gepompt. Wanneer er piekbelasting is, wordt het water weer in het ondergrondse bekken gestort, waar het een turbine aandrijft diep in de schacht. Er bestonden plannen om 2,1 miljard euro te investeren in een dergelijk systeem met de naam OPAC Ondergrondse Pomp Accumulatie Centrale in Nederlands Limburg op Graetheide in de gemeente Sittard-Geleen, maar de plannen zijn opgeborgen omdat de ondergrond ongeschikt bleek en vanwege protest van de bevolking.

ENERGYVILLE IN HET THORPARK Innovatiecentrum voor intelligente energiesystemen

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO

KORT

in Genk geopend in 2016

EnergyVille verenigt de onderzoeksinstellingen KU Leuven, VITO en imec voor onderzoek naar duurzame energie en intelligente energiesystemen. Onze onderzoekers leveren expertise aan industrie en overheden op het vlak van intelligente energiesystemen voor een duurzame stedelijke omgeving - zoals smartgrids en geavanceerde warmtenetten.

EnergyVille brengt onderzoek, ontwikkeling, training en industriĂŤle innovatie samen onder een naam, in nauwe samenwerking met lokale, regionale en internationale partners. Het samenwerkingsverband werd vanaf de start ingebed in grote nationale en internationale netwerken met het doel in en buiten Europa de expert en thought leader voor duurzame energie in de bebouwde omgeving te zijn. Onze activiteiten moeten onze positie in de top van Europa op het vlak van innovatief energieonderzoek verder verankeren.

EnergyVille wil in het Thor-wetenschapspark in Genk het centrum vormen van een ecosysteem voor onderzoek, bedrijfsontwikkeling en jobs. In Thor-industriepark vormen we een aantrekkingspool voor energiebedrijven zodat er ondernemerschap, innovatie, nieuw economisch weefsel en uiteindelijk ook een nieuwe markt rond duurzame energie ontstaat.

HET GREVEN: HANGENDE TUIN EN KRUINENPAD

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO

KORT

te Eisden-dorp, Maasmechelen

Om de impact van de mijnverzakkingen en het indrukwekkende proces van bron tot drinkwater te ontdekken, kan u in Eisden van april tot en met oktober elke derde zondag van de maand een bezoek brengen aan het waterproductiecentrum.

De uitstap start op de kanaaldijk in Eisden-dorp, om plots tussen de kruinen van de bomen van het natuurgebied Het Greven te belanden. Na de wandeling over het kruinenpad daalt men met een gids af naar de waterbronnen in Het Greven om daarna een rondleiding te krijgen in de gebouwen van de Watergroep.

Dit project werd mogelijk gemaakt door een samenwerking van de Watergroep met toerisme Maasmechelen.

TOEPASSING LIMBURGS MIJNWATER

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

nota van de Permanente Projectgroep Coรถrdinatiecommissie Integraal Waterbeleid december 2015

Op vraag van Rob Beenders aan Joke Schauvliege werd de opdracht gegeven aan de Coรถrdinatiecommissie Integraal Waterbeleid om mogelijk gebruikspistes voor het opgepompte mijnwater te onderzoeken.

Het onderzoek was beperkt omdat er geen informatie voor handen was inzake waterkwaliteit en -debieten.

De voornaamste conclusies van het onderzoek waren: -De bemalingen blijven grotendeels noodzakelijk om schade door wateroverlast te voorkomen, maar kunnen plaatselijk wel afgebouwd worden.

-Globaal genomen is er niet meer water aanwezig in het gebied; wel hebben de verzakkingen een belangrijke en permanente wijziging van de waterhuishouding veroorzaakt, met verstoring van natuurlijke afwatering en een relatief hoger grondwaterpeil. Het opgepompte water heeft een lokaal nut als voeding van meerdere onbevaarbare waterlopen en kanalen.

-De productie van drinkwater is een maatschappelijke prioriteit.

-De bijkomende mogelijkheden voor het opgepompte water mogen niet worden overschat en

WATERBAR

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

door plusoffice architecten

Aan de voet van het industrieterrein van Houthalen-Helchteren, een voormalige terril, ligt het oude verlaten pomphuis. Water werd gebruikt voor het spoelen van de kolen en het koelen van de machines. Daarnaast is water naast koolstof ook de bron van alle leven. De installatie gaat uit van de renovatie van een van beide gebouwen, waarbij een archimedesschroef en een grote koolstoffilter het water van het meer omzetten in drinkbaar water. De bezoeker kan op deze unieke locatie zijn dorst lessen.

WATERIJSJES ZIJN ALTIJD EEN GOED IDEE

Kunstwerk over het gebruik van wateroverschotten

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

door Jenny Stieglitz illustratief project over Eisden en haar waterproblematiek tentoonstelling “Beyond food and design” i.k.v. 20 jaar Toegepast

Tijdens de tentoonstelling ‘Beyond food and design’ die van oktober 2015 tot en met januari 2016 te C-mine plaatsvond, exploreerden designers hoe voedsel vorm geeft aan ons leven en de stad. Er werd gefocust op vier thema’s die vanuit de regionale context vertrekken: mijnwater, aquafarming, bijen(houderij) en champignons.

Een van de projecten kwam van Jenny Stieglitz. Ze stelde een illustratief verhaal voor over hoe Eisden te kampen had met een gigantisch wateroverschot, hoe het gebied van de overstroming gered werd/wordt en hoe het water nuttig(er) gebruikt kan worden.

Deze reeks oppert een heleboel ideeën in illustraties. Aan de beleidsmakers om investeerders, ingenieurs en wereldverbeteraars te stimuleren om het verhaal werkelijkheid te maken.

WATERPLEIN een recreatief regenwaterbassin

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

te Tiel, Nederland door De Urbanisten, i.s.m. Ingenieursbureau Rotterdam en skate advies van Lagado Architecten bouw van 2014 - 2016

De Urbanisten zijn Nederlandse landschapsarchitecten met een expertise in waterbeheer. In 2011 legden ze het Benthemplein aan in Rotterdam, een aantrekkelijke openbare ruimte die dient als een oplossing voor wateropvang en gelegenheid biedt tot sport en verblijf. Gemeente Tiel nodigde het bureau uit om een soortgelijk plein te realiseren. Omwille van de verwevenheid met de totale waterhuishouding van de buurt dachten en adviseerden de architecten mee in het hele stedenbouwkundige ontwerpproces.

Het terrein heeft geen speeltoestellen, maar een aantal speelgelegenheden die een relatie met de topografie hebben. Een “slang” mondt uit in een ondiep “teletubbiebad” voorzien met uitstekende heuveltjes voor de kleinsten; een regentuin waarrond waterminnende planten staan met stepping stones waar kinderen gerust vuil mogen worden. Centraal is er een sportveld dat voor voetbal of basketbal kan dienen. Dit gedeelte is een ideale voorziening voor wateropvang omdat het heel snel veel water kan bergen. De randen doen als informele tribune dienst en houden ballen binnen. De eerste twee bassins vullen zich regelmatig met regenwater en zijn erop gericht om kinderen in een blauwgroene omgeving te laten spelen. De andere twee bassins zijn dieper en vullen zich pas bij zeer hevige regenval. Tussen de bassins en de slangen is tot slot veel groen geplant.

KUUROORD ELAESA

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO IN ONTWIKKELING

KORT

in Maasmechelen realisatie van Immo Moran, bezield door ondernemer Luc Kumpen opening gepland in 2017

LRM heeft aan hun Terhill Project te Eisden een nieuwe topper toegevoegd, namelijk de realisatie van een kuuroord “Elaesa” hetgeen een realisatie wordt van Immo Morran, bezield door ondernemer Luc Kumpen. Het gebouw wordt ruim 5.000 vierkante meter groot met meerdere verdiepingen. Centraal trekt een 15 meter hoge mastaba, een afgeknotte piramide, de aandacht. Langs de waterplas komt een galerij van 36 zuilen. Binnen zijn er zeven sauna’s en drie zwembaden.

Ontspanning komt centraal te staan, maar begeleiding en therapie zullen op de lange termijn ook voorzien worden.

De bouw is intussen gestart en de opening is voorzien voor 2017.

DE THERMEN VAN VALZ

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

Grisons, Zwitserland door architect Peter Zumthor

Aan de oostflank van de vallei van de Vals (Grisons) in Zwitserland ontspringt een warme bron op 1200 m hoogte. Sedert het einde van de 19de eeuw hebben drie generaties er een hotel uitgebaat met wisselend succes. In 1996 werd aan de architect Peter Zumthor opdracht gegeven om een onafhankelijk thermaal complex te bouwen.

Het resultaat mag beschouwd worden als een hoogtepunt van hedendaagse architectuur in Zwitserland. Kort na de opening werd het onmiddellijk al als monument erkend en vandaag kan het beschouwd worden als bedevaartsoord voor architecten en iedereen die in architectuur geĂŻnteresseerd is.

Het is een wondere mengeling van water en steen, van ondergronds en bovengronds, van donker en licht, hedendaags en archaĂŻsch tegelijk.

Voor de bouw werden in totaal 60.000 donkere Valser kwartsietplaten gebruikt. Allemaal elementen die samen bijdragen tot een mystieke, sensuele omgeving met een wonderlijke lichtheid.

ATELIER/ WORKSHOP HOUTHALEN-HELCHTEREN

Via intensieve designworkshop tot nieuwe ideeën Four economies Clean Tech H2

biomass

water (c) Envisioning Coalitions along the Coal Track: Houthalen-Helchteren

TRANSITIE THEMA STATUUT

PARTNER

KORT

internationale masterclass o.l.v. Julie Marin, Matteo Motti en Bruno De Meulder van MaUSP (Master Urbanism and Strategic Planning) van de KULeuven i.o.v. R.V. en Z33 i.k.v. ‘Het Kolenspoor Getest’

Gedurende een intensieve design workshop van 7 dagen hebben een internationale groep jonge ontwerpers gewerkt aan verschillende ontwerpscenario’s voor een duurzaam landschappelijk en stedelijk kader voor Houthalen-Helchteren.

Tijdens de workshop werd er vanuit vier economiën nagedacht. Met Clean Tech en H2 wordt er verwezen naar de producten die dankzij Remo’s ‘landfill mining’ project zullen gewonnen worden. Het idee om de economie te herdenken op basis van water en biomassa is gebaseerd op het bovengrond samenstromen van grondwater op Centrum Zuid en de aanwezigheid van groengebieden.

De workshop is deel van een lopend ontwerpend onderzoek in Centraal Limburg door OSA/ KULeuven.

ENVISIONING COALITIONS ALONG THE COAL TRACK Geothermal pools along the Coal Track?

(c) Envisioning Coalitions along the Coal Track: Houthalen-Helchteren

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

internationale masterclass o.l.v. Julie Marin, Matteo Motti en Bruno De Meulder van MaUSP (Master Urbanism and Strategic Planning) van de KULeuven i.o.v. R.V. en Z33 i.k.v. ‘Het Kolenspoor Getest’

KRC STADION KLIMAATNEUTRAAL

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO IN ONTWIKKELING

KORT

2016-2020

Het voetbalstadion van KRC Genk heet sinds kort Luminus Arena. Dat is het gevolg van de plannen om het stadion tegen 2020 energieneutraal te maken. Het partnership tussen EDF Luminus en KRC Genk werd in juni 2016 officieel bekendgemaakt. Zo treden ze in de voetsporen van verschillende buitenlandse voetbaltempels zoals de Amsterdam Arena, het Wembley stadion en de Commerzbank Arena.

Bij dit ambitieuze plan gaan ze ook de supporters en business partners nauw betrekken.

CSA-NETWERK GEMEENSCHAPSLANDBOUW

TRANSITIE THEMA STATUUT

PARTNER

KORT

CSA staat voor Community Supported Agriculture, of landbouw ondersteund door een gemeenschap. Deze manier van aan landbouw doen houdt in dat de boer en de deelnemers van de lokale gemeenschap de handen in elkaar slaan en samen de risico’s en voordelen van aan landbouw doen delen. De leden betalen jaarlijks een bijdrage waarbij ze een vooruitbetaling doen van hun oogstaandeel. Op deze manier dragen ze bij aan de risco’s van de oogst. Is er door weersomstandigheden een teelt wat minder gelukt of een andere teelt zeer rijkelijke geslaagd, dan worden beide resultaten gedeeld.Deze financiële organisatiestructuur biedt veel jongeren de mogelijkheid om terug landbouwer te worden zonder te moeten terugvallen op de overname van een familiebedrijf.

De klanten/deelnemers kunnen zelf de groenten oogsten die ze voor hun gezin nodig hebben. Er onstaat dus een wederzijdse verantwoordelijkheid waarbij de boer tracht een zo goed mogelijke oogst te realiseren en de leden er voor zorgen dat er hier een eerlijk loon tegenover staat.

In België startte het CSA-netwerk tien jaar geleden in Heverlee met Het Open Veld. Dit project werd de inspiratiebron voor nu al een 40-tal projecten en meer dan 6000 deelnemers over heel Vlaanderen. In Antwerpen is het mogelijk een korte opleiding te volgen om CSA-landbouwer te worden.

GREENHOUSE IN THE SNOW lowtech serre op geothermische energie

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

door Russ Finch in Nebraska, V.S. meer info zie: http://harvestpublicmedia.org/content/ watch-visit-nebraska-greenhouse-grows-lemons-and-oranges#.V8hIKrVNBY9

‘Praktische elke exotische plant kan hier groeien’ zegt Russ Finch, de autodidact die een serre bouwde die verwarmd wordt door geothermische energie. Hij legde geperforeerde plastieke leidingen aan tot 2,5 m diep in de grond. Volgens Finch heeft de grond op deze diepte het hele jaar door een constante temperatuur van 10°C. Door lucht te laten circuleren doorheen deze leidingen kan Finch de serre afkoelen in de zomer en opwarmen in de winter. De aardwarmte volstaat als energiebron om de serre te verwarmen. Enkel de ventilator die de lucht doet circuleren doorheen de leidingen vraagt een kleine hoeveelheid elektrische energie van maximum 1 dollar per dag. In de winter zijn de temperaturen in de serre wel laag, maar nooit dalen ze tot meer dan -2°C. Finch kon met dit persoonlijke project één van de eerste succesvolle serres bouwen in Nebraska.

Commerciële serres die met gas verwarmd worden kosten gewoonweg teveel energie omwille van het koude klimaat. Gezien de lange zonne-uren en de grote hoeveelheid water in deze streek, meent Finch dat het mogelijk zou zijn een commerciële citrus-industrie o.b.v. diepe geothermie te starten in zijn streek.

NATIONALE BOTANISCHE TUIN VAN WALES

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

De Nationale Botanische Tuin van Wales is de eerste botanische tuin die in 200 jaar in Groot-Brittannië is aangelegd, en in mei 2000 werd geopend. De tuin heeft de grootste kas in één overspanning ter wereld, waar u enkele van de zeldzaamste planten ter wereld vindt. Doordat de serre gedeeltelijk ingegraven werd, is het mogelijk om tropische temperaturen vast te houden en exotische planten te kweken. Een gelijkaardige monumentale sculptuur zou niet mistaan in het Genkse landschap.

WIJNTERRIL

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

in Haillicourt, Frankrijk ook in Herlaimont, België

Een paar enthousiastelingen hebben in Pas de Calais een wijngaard aangeplant op de flanken van de terril van Haillicourt. De bergen van gruis en steen, vaak tientalen meters hoog, bieden de enige plaats waar de zon een directere impact heeft en de stenen van de terril houden beter de warmte vast. Bovendien zorgt de losse structuur voor een goede drainage en zijn er meer en gevarieerder mineralen te vinden. De wind zorgt voor verkoeling en droogt de druiven ook op, zodat odium en peronospora, de schimmels die in Bordeaux hele oogsten vernietigen, zich hier moeilijker kunnen zetten.

Ook in België is al een wijngaard op de “coteaux” van de terril van Herlaimont. Daar heeft men bijna een volle hectare aangeplant met Riesling, Müller-Thurgau, Pinot Noir en Chardonnay. Het resultaat komt nog niet erg veel buiten, maar werd door de AOC Sambre et Meuse geaccepteerd. Het is één van de vele tientallen projecten die in het noorden rond wijn aan het verschijnen zijn. De creativiteit bij het zoeken van de gepaste variëteiten, locaties en plant- en snoeisystemen, wekt telkens de verbazing op. Het zal een kwestie van tijd zijn voor in Limburg iemand het voorbeeld volgt.

LULA FARMS lokaal voedsel op daken van de supermarkt

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

agro-technologisch bedrijf in Montreal, Canada

Lula farms is een agro-technologisch bedrijf dat inzet op lokale voedselproductie door de productieketen zo beperkt mogelijk te houden, namelijk door de daken van supermarkten als serres te gebruiken. Het is hun doel om dit principe zo scherp mogelijk uit te werken zodat het commercieel rendabel wordt en zich te richten op stedelijke omgevingen.

Ze hebben reeds 2 serres gebouwd in Canada.

LA BIOMISTA

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO IN ONTWIKKELING

KORT

Na C-mine in Winterslag en Thor Park in Waterschei, wordt La Biomista het derde sterke project dat op een Genkse mijnsite verrijst.

Met het project La Biomista slaan de stad Genk en kunstenaar Koen Vanmechelen de handen in elkaar om de voormalige zoo van Zwartberg uit te bouwen tot een artistiek-toeristische site die erfgoed, hedendaagse kunst en bioculturele diversiteit op een unieke manier combineert. La Biomista zal de spil worden van het Genkse stadsbeleid rond kosmopolitisme. Genk is nu al een kosmopolitische stad op mensenmaat waar de verschillende culturen en achtergronden zorgen voor een interessante mix. “La Biomista betekent letterlijk ‘mix van leven’, hetgeen ook de basis is van mijn artistiek werk,” stelt Koen Vanmechelen.

Dat La Biomista via Toerisme Vlaanderen en Toerisme Limburg 600.000 euro aan SALK-middelen ontvangt en bovendien via Koen Vanmechelen nu al op steun van een aantal nationale en internationale investeerders kan rekenen, bewijst hoe sterk het geloof is in het vernieuwende en unieke karakter van dit project.

VOEDSELWERKSTATIONS MULTIPRODUCTIEF KOLENSPOOR door Social Spaces UHasselt, plusoffice architecten, Delva Landscape Architects

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

Uit Atelier Genk groeide het idee om voedselwerkstations op te richten langsheen het kolenspoor.

De voedselwerkstations hebben de ambitie om typisch Genkse ontmoetingsplekken en trekpleisters te worden rond lerende natuur en voedselprojecten. Het spoor doorkruist in Genk verschillende productieve landschappen waarin er verschillende agrarische activiteiten plaats vinden.

Het is een ambitie dat lokaal geproduceerd voedsel wordt verzameld, geruild, verkocht, verwerkt en geconsumeerd bij de verschillende voedselwerkstations. Een andere mogelijkheid is dat voedselwerkstations nieuwe producten of diensten aanbieden.

De opgave van wat een voedsel-werkstation precies kan inhouden wordt nog verder uitgewerkt door lokale actoren en experten. De studenten van UHasselt experimenteerden tijdens hun Live-projectweek al op de mogelijk vorm van één zo’n station.

KELCHTERHOEF

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO

KORT

Kelchterhoef de naam van een natuurgebied en recreatiedomein dat zich bevindt ten oosten van Houthalen.

Het natuurgebied Domein Kelchterhoef omvat een park van 200 ha met bossen, waaronder een zeer oud loofbos, en een opvallende kastanjedreef. Ook zijn er vennen. Binnen dit park bevinden zich een aantal oude hoeven, die als horecagelegenheid zijn ingericht: Hoeve Mieneke, Hoeve Jan en de Abdijhoeve (of Kelchterhoeve). Wandelingen voeren langs de bezienswaardigheden van het park.

DE TEUT

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO

KORT

De Teut is een uniek natuurreservaat in Zonhoven, waar men doorheen kan rijden via het oude kolenspoortracé dat er tot fietspad werd omgebouwd. De teut is één van de grootste heidegebieden van Centraal Limburg. De afwisseling van beekdalen, vennen, duinen, bossen, akkertjes en heideterreinen nodigen uit voor een prachtige wandeling. Dankzij ijverige schaapjes blijft die heidepracht behouden.

NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO

KORT

Het enige nationaal park van Vlaanderen telt 5700 hectare puur natuur en strekt zich uit over Genk, As, Zutendaal, Maasmechelen, Lanaken en Dilsen-Stokkem.

De naaldbossen, waterplassen, heidelandschappen en weidse panorama’s zijn een droomdecor voor wandelaar, fietser en ruiter.

BIOMASSAWERF EUROPARK

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO IN ONTWIKKELING

KORT

Biomassawerf gepland op het bedrijventerrein Europark in Houthalen-Helchteren. Trekker is Regionaal landschap Lage kempen i.s.m. Eco2Eco projectpartner Natuurinvest

De biomassawerf zal naast een verzamelplek voor diverse soorten houtige biomassa ook ruimte bieden voor experiment.

GREENVILLE

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO

KORT

GreenVille NV is gevestigd in het vroegere hoofdgebouw van de Kempische Steenkoolmijnen in Houthalen en wordt de nieuwe cleantech incubathor, dé locatie voor bedrijven uit de groene economie.

GreenVille NV biedt bedrijven een hele waaier van diensten aan. De locatie beschikt over 3.500m² kantoorruimte, 500m² vergader- en seminiarieruimte en een cleantech bezoekerscentrum. Bedrijven die zich hier vestigen kunnen beroep doen op een centraal secretariaat en gebruik maken van het bedrijfsrestaurant. GreenVille NV biedt een jaarlijks basispakket aan tegen 140 euro per m².

BIOMASS DEMONSTRATION CENTER ATELIER HOUTHALEN-HELCHTEREN Clean tech Campus as a biomass demonstration center reinforcing HH’s identity as a unique resource landscape

2050?

(c) Envisioning Coalitions along the Coal Track: Houthalen-Helchteren

TRANSITIE THEMA STATUUT

STUDIE

KORT

internationale masterclass o.l.v. Julie Marin, Matteo Motti en Bruno De Meulder van MaUSP (Master Urbanism and Strategic Planning) van de KULeuven i.o.v. R.V. en Z33 i.k.v. ‘Het Kolenspoor Getest’/’Testing the Coal Track’

Tijdens de internationale masterclass in Houthalen-Helchteren werd het idee geopperd om Centrum Zuid te ontwikkelen als biomassa demonstratie centrum.

ENHANCED LANDFILL MINING van opslagplaats voor afval tot bron van grondstoffen

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO IN ONTWIKKELING

KORT

door Remo Milieubeheer, Group Machiels in Houthalen-Helchteren

Remo Milieubeheer exploiteert volgens de best beschikbare technologie een opslagplaats voor industriĂŤle afvalstoffen in Houthalen-Helchteren. De opslagplaats is de grootste en meest performante site voor opslag van industrieel afval in BelgiĂŤ.

In de nabije toekomst zal Remo een onderdeel vormen van het Closing the Circle project door de starten met Enhanced Landfill Mining. Op haar Remo-site in Houthalen werden er materialen opgeslagen die met de huidige stand van de techniek recycleerbaar en herbruikbaar zijn. De opgeslagen afvalstoffen zullen terug worden opgegraven en omgezet in energieproductie en materiaalrecuperatie. De best beschikbare nieuwe technologie laat nu toe om na voorbehandeling meer dan de helft van dit afval om te zetten in groene stroom voor 200.000 gezinnen per jaar en dit gedurende een periode van 20 jaar. Een groot gedeelte van het afval zal kunnen gerecycleerd worden en een minieme restfractie zal overblijven en opnieuw opgeslagen worden.

Dit nieuwe project bevindt zich nog in haar informatiefase. Zodra zich een consensus aftekent over de realisatie van dit ambitieuze project zal Group Machiels zorgen voor de concrete invulling.

LIMBURG.NET

TRANSITIE THEMA STATUUT

PARTNER

KORT

Limburg.net is de afvalintercommunale van Limburg en Diest. Ze staan in voor de afvalpreventie en inzameling van de 44 gemeenten in de provincie Limburg en de stad Diest. Het is een organisatie die ontstond uit een samenwerking tussen de drie Limburgse afvalintercommunales Intercompost, I.V.V.V.A. en Regionale Milieuzorg. Alle diensten zijn gecentraliseerd in Hasselt.

De doelstelling van Limburg.net is eenvoudig: ervoor zorgen dat er zo weinig mogelijk afval ontstaat. Afval dat toch niet vermeden kan worden, wordt ingezameld en wordt verwerkt. Limburg. net organiseert preventie- en sensibiliseringsacties waarmee de organisatie haar inwoners op een bewuste manier met afval willen leren omgaan. Het afval dat niet vermeden kan worden, wordt ingezameld. De inzamelsystemen worden optimaal afgestemd op de meest milieuvriendelijke verwerkingstechnieken. Om de CO2-uitstoot die vrijkomt bij de werking te neutraliseren, legt Limburg.net CO2-bossen aan. Bij Limburg.net staat het milieu dus voorop. Bij alles wat de intercommunale doet, wordt rekening gehouden met de impact op het milieu.

BIONERGA ENERGIE EN WARMTE DOOR VERBRANDING VAN AFVAL

TRANSITIE THEMA STATUUT

PARTNER

KORT

Bionerga nv staat in voor de afvalverwerking afkomstig van de provincie Limburg en de stad Diest. Bionerga nv beheert ĂŠĂŠn verbrandingsinstallatie (Houthalen) en vijf composteerinstallaties (te Bilzen, Houthalen, Maasmechelen, Overpelt en Sint-Truiden). De aandeelhouders van Bionerga nv zijn Limburg.net en Nuhma nv.

In Houthalen wordt het restafval omgezet in warmte en elektriciteit. Deze verwerking is volgens hen te verkiezen boven het storten. De verwerking gebeurt in alle openheid want onze deuren openen voor de bezoekers kadert perfect in onze filosofie.

In Beringen beoogt Bionerga NV de oprichting van een nieuwe gelijkaardige energiecentrale, meer specifiek een biostoomcentrale op basis van afvalstoffen, waar energie wordt opgewekt door de verbranding van 200.000 ton per jaar niet-gevaarlijk en niet-recycleerbare afvalstoffen.

Het betreft huishoudelijk en hiermee gelijkgesteld bedrijfsafval alsook vast niet-risicohoudend ziekenhuisafval. Tevens zal de installatie de mogelijkheid hebben om biomassa, biomassa afval, niet-verontreinigd behandeld houtafval, andere niet-gevaarlijke afvalstoffen en nietgevaarlijk slib in beperkte hoeveelheden mee te verbranden.

GARDENING BENCH

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

door studio Makkink & Bey 1999 i.k.v. Couleur Locale, Droog Design for/für Oranienbaum

In 1998 werd het collectief Droog Design gevraagd om een project op te zetten dat het voormalige Oost-Duitse stadje Oranienbaum nieuw leven in kon blazen. Het idee was om producten door designers te laten ontwerpen die verderwerken op wat de regio te bieden heeft en die lokaal kunnen geproduceerd worden.

Studio Makkink-Bey ontwierp in het kader van dit project enkele objecten waaronder de Tree Trunk Bench, een boomstam waarop de leuningen van historische stoelen worden geïnstalleerd.

Deze “gardening bench” is een ander grappig voorbeeld. Het vond zijn inspiratie in de tuiniersdersijver van de lokale bevolking. Door middel van extrusiecontainers kunnen eindeloze banken gecreëerd worden met tuinafval. Ieder seizoen levert een andere kleur en geur. De banken kunnen op eender welke lengte kunnen afgesneden worden.

BARAQUE FUTUR

TRANSITIE THEMA STATUUT

PROJECT IN DE REGIO IN ONTWIKKELING

KORT

door UCLL op Pukkelpop 2016

Hogeschool UCLL en Pukkelpop presenteerden nieuwe experimenten rond duurzaamheid in hun Baraque Futur tijdens de editie van 2016.

Vorig jaar al lanceerden UCLL en Pukkelpop het eerste duurzame podium op een festival met een energy dance floor, zonnepanelen en een slim energienet voor de zone Baraque Futur. Ook dit jaar presenteren de studenten en docenten gloednieuwe experimenten rond duurzaamheid. Naast groene energie komt nu ook recyclage aan bod. Zo zullen ingezamelde bekertjes via 3D-printers omgezet worden in unieke gadgets van Pukkelpop. Maar er is ook een silent mini-disco met een energie-opwekkende dansvloer, een jukebox die op koolzaad werkt, 3D Printers die bekertjes omzetten in unieke PKP-gadgets, workshops, cleanteams, … met dus heel wat “Eco-fun”.

DE CEUVEL

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

experimenteel ontwikkelingsproject van 10 jaar in Buiksloterdam, Amsterdam

De gemeente Amsterdam luidde de herontwikkeling van het verouderde industrieterrein Buiksloterham. De eerder vernoemde energiecoöperatie NSDM is één van de innovaties doorgevoerd.

Een ander en meer experimenteel katalysatorproject is ‘De Ceuvel’. De grond wordt gedurende 10 jaar ter beschikking gesteld voor een alternatieve ontwikkelingsvormen: een zuiverend park pakt de bodemverontreiniging, heropgewaardeerde woonboten werden aan land gebracht en accommoderen een gemeenschap van creatieve ondernemers. Een dergelijk katalysatorproject is van onschatbare waarde voor het creëren van draagvlak en vertrouwen.

PRECIOUS PLASTICS MACHINE

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

door Dave Hakkens afstudeerproject Design Academy Eindhoven

Precious Plastics is de naam voor een installatie dat plastiek omvormt in alledaagse gebruiksvoorwerpen. Het is een open-source techniek voor kleinschalige recyclage en productie van plastiek. De machine is eenvoudig te ontwikkelen met materialen die lokaal voor handen zijn. De plannen ervan zijn gratis te downloaden op de website.

SMILE PLASTICS - PLATEN

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

bedrijf, multinational productie in Verenigd Koninkrijk en Duitsland

Smile Plastics is een bedrijf dat plaatmateriaal produceert uit plastiek afval. Ieder mengsel is uniek, en ieder eindresultaat bijgevolg ook. Langs plastiek worden er ook kleurstoffen toegevoegd tijdens het productieproces.

Het plaatmateriaal kan gebruikt worden voor alledaagse gebruiksvoorwerpen, maar ook voor de bekleding van muren en meubels in keukens en sanitaire ruimtes.

Smile Plastics bouwt op 20 jaar ervaring. Het werd in 1992 opgericht onder de naam “Made of Waste� door Jane Atfield en vervulde in die tijd een pioniersrol in plastiekrecyclage. Sindsdien is het bedrijf blijven groeien en steeds in handen geweest van designers. Vandaag de dag bieden ze ook ontwerpadviezen en consultancy in recyclage materialen. Recente klanten zijn Selfridges, Liberty, Wellcome Trust, Droog en Paul Smith.

PARK 20I20 Cradle-to-cradle bedrijventerrein

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

bedrijventerrein in Hoofddorp

Park 20I20 is een bedrijventerrein dat zich profileert als eerste Cradle to Cardle – werkomgeving wereldwijd. Ze willen als bedrijvenpark innovatie, duurzame waarden, werkplezier en economische groei samengaan.

Bij het ontwerp van de gebouwen wordt gebruikt gemaakt van de natuurlijke (energie)bronnen en gewerkt volgens de Cradle to Cradle-principes : design for disassembly, products of service, material banking en productiviteit en gezondheid.

Naast plek voor bedrijven die aansluiten bij de duurzaamheidsvisie zetten ze ook in op ‘de community’ door hun gebruikers gezondheidsprogramma’s aan te bieden, samenwerking aan te gaan met lokale boeren en ontmoetingsplekken te faciliteren. Daarnaast is er ook een innovatiecentrum waar het grotere publiek kan ervaren wat de laatste evoluties zijn in de Cradle to Cradle technologie.

FABRIK VAN RECYCLART

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

sociale makersplek in Brussel

Fabrik, als deelwerking van Recyclart, is een centrum voor ambachtelijke productie op het raakvlak van sociale economie en cultuur, in een stedelijke context. Dit programma biedt aan laaggeschoolde werkzoekenden een springplank naar de arbeidsmarkt door de verwerving van werkervaring gekoppeld aan een specifieke opleiding.

De activiteiten van Fabrik beantwoorden aan talrijke uitdagingen en doelstellingen die de ploeg dagelijks nastreeft en in praktijk brengt : een kwaliteitsvolle productie verzekeren ; een leerschool zijn waar sociale en technische vaardigheden worden verbeterd ; kennis ontwikkelen op vlak van de inrichting van de openbare ruimte en een plek zijn van sociale en culturele vermenging.

De technische ploegen van onze schrijnwerkerij en metaalwerkplaats voeren projecten op maat uit en zijn gespecialiseerd in de uitvoering van meubilair voor binnen en voor buiten ; van artistieke installaties en inrichtingsprojecten in de openbare ruimte. In bepaalde gevallen staat Fabrik ook in voor het ontwerp.

FABCITY pop-up dorp als experimenteerruimte

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

tijdelijke makersplek in Amsterdam

Tijdens het voorjaar van 2016 vond in het oostelijk havendistrict van Amsterdam ‘FabCity’plaats.

In 50 innovatieve paviljoenen werden innovatieve oplossingen en experimenten voor de (circulaire) stad van morgen getoond, zoals kleine woningen uit ‘gewikkeld’ karton.

KALUNDBORG INDUSTRIAL SYMBIOSE Een bedrijvencluster waarin restproducten worden doorgegeven als grondstof

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

interview met Mette Skobvjerg i.k.v. ‘Coaltrack, outside perspectives’ op www.projectkolenspoor.be

In de stad Kalundborg in Denemarken vinden we hét schoolvoorbeeld van industriële symbiose: een terrein waar bedrijven zodanig samenwerken dat de restproducten van de éne industrie worden gebruikt als grondstoffen voor de andere.

In het kader van de reeks ‘Testing the coal track: Outside Perspectives’ werden sleutelfiguren uit referentieprojecten gevraagd naar parallellen met het project kolenspoor. Kalundborg werd belicht dankzij een interview met Mette Skovbjerg die voor het Dansk Symbiose Centre werkt, een centrum dat andere gebieden consulteert in de transitie naar een industriële symbiose.

KORTE OMLOOP HOUT

TRANSITIE THEMA STATUUT

REFERENTIE

KORT

in West-Vlaanderen

Op initiatief van de POM, provinciale ontwikkelingsmaatschappij, West-Vlaanderen werd korteomloophout (KOH) aangeplant op 5 ha tijdelijk onbenutte bedrijfsgronden. KOH is een dichte aanplant van snelgroeiende boomsoorten zoals wilg of populier, de oogst wordt gebruikt als hernieuwbare energiebron. De braakliggende terreinen krijgen zo een tijdelijke meerwaarde in afwachting van hun definitieve invulling.

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT

TRANSITIE THEMA STATUUT KORT