IN VITRO MAY 2010 by Dimitris Makris

IN VITRO

• h

ΜΑΪΟΣ 2010

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ • ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ h

•

Οι δ ί Α ι τ ε ς

μας παχαίνουν h Αλλάζουν όλα στον χώρο του φαρµάκου

h Οι παθήσεις του εντέρου προλαµβάνονται

h Στεγνές λύσεις για όσους ιδρώνουν

h Αλήθειες και ψέµατα για την κυτταρίτιδα

Τ. 15

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ Ασθενείς

Στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, η Novartis εδώ και χρόνια δραστηριοποιείται στο Εξωτερικό και στην Ελλάδα µέσα από ενέργειες που βασίζονται στους άξονες τουπεριβάλλοντος, της κοινωνίας, της αγοράς και του ανθρώπινου δυναµικού της.

Η Novartis προσυπογράφει το δικαίωµα κάθε ανθρώπου στην υγεία ενώ είναι η πρώτη εταιρεία στην Ευρώπη στην οποία απονεµήθηκε το 2005 το Αριστείο Εταιρικής Φιλανθρωπίας (Excellence in Corporate Philanthropy Award) σε αναγνώριση της κοινωνικής αλληλεγγύης της προς εκατοµµύρια απόρους ασθενείς σε όλο τον κόσµο. Σε συνεργασία µε τον Παγκόσµιο Οργανισµό Υγείας Π.Ο.Υ από το 2001 µέχρι σήµερα, η Novartis προµηθεύει σε τιµή κόστους το ανθελονοσιακό της φάρµακο σε χώρες όπου ενδηµεί η ελονοσία ενώ εκατοµµύρια συσκευασίες του ανθελονοσιακού σκευάσµατός της, έχουν διανεµηθεί σε 40 χώρες βοηθώντας να σωθούν 700.000 πάσχοντες από την ελονοσία.

Επιχειρηµατική δεοντολογία Η Novartis υπήρξε µεταξύ των πρώτων εταιρειών οι οποίες συνυπέγραψαν το 2000 την Οικουµενική Σύµβαση του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών (UN Global Compact), αποτελούµενη από 10 αρχές που κατοχυρώνουν και διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώµατα, την εργασία, την προστασία του περιβάλλοντος και την πάταξη της διαφθοράς. Η Novartis λειτουργεί µε υπευθυνότητα και διαφάνεια, τηρώντας πιστά τους κανόνες δεοντολογίας σε όλες τις επιχειρηµατικές µας δραστηριότητες.

Οι άνθρωποί µας και οι κοινωνίες Κάθε χρόνο, την άνοιξη, αφιερώνεται η επέτειος της ηµέρας της ίδρυσης της Novartis στην κοινωνία, καθιερώνοντας την ηµέρα αυτή ως «Ηµέρα Εθελοντικής Κοινωνικής Προσφοράς» προς τους συνανθρώπους που έχουν µεγαλύτερη ανάγκη φροντίδας. Την ηµέρα αυτή οι εργαζόµενοι της εταιρείας βρίσκονται κοντά σε ηλικιωµένους, παιδιά, και άλλους συνανθρώπους µας.

Μέριµνα για το περιβάλλον Ενώ η παραγωγή της εταιρείας από το 1997 έως σήµερα διπλασιάσθηκε, έχει µειώσει το ρυθµό αύξησης της κατανάλωσης ενέργειας και ύδατος. Η Novartis Hellas ανακυκλώνει επίσης χαρτί, µπαταρίες και µελάνια εκτυπωτών, συµµετέχει ενεργά στην προσπάθεια ανακύκλωσης συσκευασιών δίνοντας κάθε χρόνο πάνω από 50.000 € στην Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ενώ µειώνει τις εκποµπές ρύπων χρησιµοποιώντας υβριδικά αυτοκίνητα

ΜΑΪΟΣ 2010

4•in•vitro

Index

Αλλάζουν όλα στον χώρο του φαρμάκου Το μεγάλο στοίχημα να περιοριστεί η φαρμακευτική δαπάνη φέρνει μειώσεις στις τιμές 6.500 φαρμάκων. Ο νέος νόμος για τα φάρμακα υψηλού κόστους ήδη ταλαιπωρεί τους ασφαλισμένους και τους φαρμακοποιούς, ενώ φαρμακευτικές εταιρείες αποσύρουν σκευάσματά τους από την ελληνική αγορά. 8

Έχασα τον ύπνο μου

Νέες ελπίδες για τον καρκίνο

Νέοι, χαμένοι στο διαδίκτυο και τα κιλά

Υποχόνδριος με την ηλικία

Η δίαιτα με το καλημέρα

Υγιές έντερο μέχρι τα γεράματα

Λύσεις για την υπεριδρωσία

Η κήλη δεν περνάει από μόνη της

Experience

Tips για την κυτταρίτιδα

Η οικονομική κρίση αδειάζει την ψυχή μας

Πηγή ζωής... το νερό

Διαλέξτε ήχους αντί για χάπια

Κόβουμε το τσιγάρο στο ιατρείο

Το σεξ θέλει το φάρμακό του

Και εγένετο…ζωή

Καλομαθημένα τα κακομαθημένα!

Κομμωτήριο με μέτρο

Η ανακάλυψη των φαρμάκων για τη σεξουαλική δυσλειτουργία χαρακτηρίστηκε ως μια από τις σημαντικότερες προσφορές της επιστήμης στον άνθρωπο. Όλο και περισσότεροι άνδρες τολμούν να μιλήσουν για το πρόβλημά τους και να διεκδικήσουν λύσεις.

Πολλοί λένε ότι είναι η είδηση της χρονιάς. Για πρώτη φορά ένα συνθετικό DNA κατάφερε να ελέγξει ένα κύτταρο. Οι επιστήμονες από την Καλιφόρνια ούτε λίγο ούτε πολύ δημιούργησαν την πρώτη μορφή τεχνητής ζωής στον κόσμο.

Ένα παιδί με υπερβολική εγωκεντρική και ανώριμη συμπεριφορά είναι ένα κακομαθημένο ή «καλομαθημένο» παιδί. Δεν ενδιαφέρεται για τους άλλους και δεν τους σέβεται ενώ συνήθως οι γονείς του ακολουθούν λάθος τακτική για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.

Στον βωμό της ομορφιάς πολλές γυναίκες «θυσιάζουν» τα τελευταία χρόνια την υγεία των μαλλιών τους. Διαβάστε πώς οι τεχνικές του κομμωτηρίου μπορεί να είναι αποτελεσματικές αλλά και ακίνδυνες.

24 Την ανατροπή της διατροφικής πυραμίδας συνιστούν τώρα οι επιστήμονες. Με δεδομένο ότι οι δίαιτες μας παχαίνουν αναζητούν πλέον τη λύση σε μια ακόμη πιο ισορροπημένη και πιο υγιεινή διατροφή.

DELLA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε. Λ. Κηφισίας 280, Χαλάνδρι, 15232 Τηλ.: 210.68.56.700, Fax.: 210.68.51.008

Eκδoτης

Διευθυντhς

εμπορικη διευθυνση

Αντωνης Δελλατoλας

ΜιχΑλης ΚεφαλογιΑννης

Μάρκος Δελατόλας

υπευθυνος παραγωγησ - διανομης

Αρχισυντaκτης

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Μάριος Φιλιππούσης

Γενικoς Διευθυντhς Εκδoσεων della

Βαγγελης Β. Παπακωστας

Θανάσης Τρομπούκης Βοηθοσ Αρχισυντaκτη

Δήμητρα Τζούβελη

διορθωση: Ντένης Τζαννάτος

Διαφήμιση 210 6847222

Εκτυπωση: Τυποεκδοτική

ART director

Φωτογραφιες: shutterstock.com

Δημήτρης Λύρας

Συνεργaτες: Κατερίνα Βασιλείου, Βίκυ Καρατζαφέρη, Σοφία Νέτα, Δημήτρης Παπαντωνίου, Σοφία Μαρία Σοφιανού

Σύνταξη 210 6856700 εσωτ. 109

Λένα Χαμαλίδου

Μηνιαία Εκδοση για την υγεία

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Ελένη Σαμπάνη

Διανέμεται δωρεάν

sabani@invitromagazine.gr

e-mail invitro@invitromagazine.gr

Web www.issuu.com/invitromagazine

ΜΑΪΟΣ 2010

6•IN•VITRO

Editorial Tου Μιχάλη Κεφαλογιάννη

αλήθεια τις περισσότερες φορές είναι σκληρή. Ιδίως όταν αφορά στη διάγνωση µια σοβαρής νόσου. Τα ερωτήµατα που γεννιούνται είναι πολλά και δύσκολα. Ποιος, πότε, πώς, αλλά και σε ποιον θα ανακοινώσει την αλήθεια αυτή... Στον ίδιο τον ασθενή ή στους αγαπηµένους του, οι οποίοι δεν είναι απαραιτήτως οι συγγενείς του. Υπάρχουν δύο µεγάλες σχολές, που η κάθε µια υποστηρίζει εντελώς διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης, που έχουν να κάνουν µε την ανακοίνωση αυτής της... δύσκολης αλήθειας. Η αµερικανική που λαµβάνει ως δεδοµένο ότι όλοι οι άνθρωποι είναι έτοιµοι -υπό προϋποθέσεις – να δεχτούν αυτή την αλήθεια πρόσωπο µε πρόσωπο µε το γιατρό τους και η ευρωπαϊκή που επιστρατεύει ακόµη και εξειδικευµένους ψυχολόγους για να ενηµερώσουν πρώτα το περιβάλλον και µετά τον ασθενή. Υπάρχει και η ελληνική προσέγγιση η οποία εξαντλείται σε µια ευρεία γκάµα συµπεριφορών. Από την πλήρη άρνηση της πραγµατικότητας- ο ασθενής δεν θέλει να γνωρίζει, ως την... εξωφρενική προετοιµασία της κηδείας του από τους συγγενείς του. Ο υπεράνθρωπος αισθανόταν από παιδί άβολα στο ρόλο του παρηγορητή. Όµως τον επέλεξαν γι’ αυτόν, χωρίς καν να τον ρωτήσουν. Συχνά στη ζωή µας αναθέτουν αποστολές, για τις οποίες δεν είµαστε έτοιµοι. Τότε είναι που πρέπει να τα καταφέρουµε, όχι απαραιτήτως για να αποδείξουµε κάτι στον εαυτό µας, αλλά για να σταθούµε αντάξιοι της εµπιστοσύνης που µας δείχνουν. Αυτό σκέφτηκε σε πρώτη ανάγνωση. Όµως όταν πληροφορήθηκε τις λεπτοµέρειες της αποστολής που του είχε ανατεθεί, συνειδητοποίησε πόσο ρηχά ήταν όσα πέρασαν κατ’ αρχάς από το µυαλό του. Βρέθηκε εύκολα στη δύσκολη θέση να ανακοινώσει τα άσχηµα νέα στην καλύτερή του φίλη. Οι γονείς της τον επέλεξαν ως τον καταλληλότερο. Η επιτυχία έµοιαζε και πάλι µονόδροµος για έναν υπεράνθρωπο που δεν είχε µάθει να χάνει. Όµως όταν πληροφορήθηκε τις λεπτοµέρειες της αποστολής, του κόπηκαν τα πόδια. Αντιµέτωπος πλέον ο

Η αλήθεια τις περισσότερες φορές είναι σκληρή. Ιδίως όταν αφορά στη διάγνωση µια σοβαρής νόσου. Τα ερωτήµατα που γεννιούνται είναι πολλά και δύσκολα. Ποιος, πότε, πώς, αλλά και σε ποιον θα ανακοινώσει την αλήθεια αυτή... Στον ίδιο τον ασθενή ή στους αγαπηµένους του, οι οποίοι δεν είναι απαραιτήτως οι συγγενείς του.

ίδιος µε την ανελέητη αλήθεια που φέρνει στο νου το αποτέλεσµα µιας εξέτασης, βίωσε τη συντριβή των γονέων της φίλης του, οι οποίοι µε αναφιλητά προσπαθούσαν να τον πείσουν ότι είναι ο µόνος που θα µπορούσε να της ανακοινώσει ότι έπασχε από καρκίνο. Πριν απ’ όλα έπρεπε να διαχειριστεί τα δικά του συναισθήµατα συντριβής και να τα επεξεργαστεί καθώς µέσα απ’ αυτά θα έβρισκε το δρόµο για να ξεστοµίσει τα άσχηµα νέα στην καλύτερή του φίλη. Αν καταρρέω εγώ στην ιδέα ότι θα τη χάσω, πώς θα µπορέσω να την πείσω να πολεµήσει για να παραµείνει ζωντανή σκέφτηκε και αγχώθηκε ακόµη περισσότερο όταν συνειδητοποίησε ότι δεν κατείχε την τεχνική που απαιτείται σ’ αυτές τις περιπτώσεις. Τι λες, πώς το λες και κυρίως τι λες µετά... Την κάλεσε στο σπίτι για φαγητό. Έστρωσε τραπέζι στη βεράντα, άναψε κεριά και έσβησε όλες τις αρνητικές σκέψεις για εκείνη. Ως τη στιγµή που χτύπησε το κουδούνι δεν είχε προσχεδιάσει τι θα πει και κυρίως πώς θα το πει. Ήξερε ότι το µυαλό του δεν θα τον προδώσει. Αυτό που φοβόταν ήταν η «αναπηρία» που εµφάνιζε κατά καιρούς όταν επρόκειτο να χειριστεί συναισθήµατα αγαπηµένων του ανθρώπων. Πάλι σκεφτόταν τον εαυτό του, χωρίς το ουσιαστικό πρόβληµα να είναι δικό του, αλλά της φίλης του. Εκείνο το βράδυ του φαινόταν πιο όμορφη από ποτέ. Τόσο όµορφη που παρέλυε και µόνο στην ιδέα ότι δεν θα την ξαναδεί. Σαν βόµβα έσκασε στο τραπέζι ένα απ’ αυτά τα υπαρξιακά ερωτήµατα πολυτελείας που θέτουµε στον εαυτό µας ή στους άλλους όταν αρνούµαστε να πιστέψουµε ότι ίσως είµαστε ευτυχισµένοι. «Αν αύριο σε σκότωνε ένα αυτοκίνητο, θα ‘λεγες ότι φεύγεις απ’ αυτή τη ζωή ευχαριστηµένος;». «Νοµίζω ναι», απάντησε µε εφηβικό αυθορµητισµό ο υπεράνθρωπος. «Το λες αυτό, γιατί θες να µε παρηγορήσεις; Οι εξετάσεις µου έχουν καθυστερήσει µια εβδοµάδα, οι γονείς µου µου συµπεριφέρονται σα να είµαι παιδί προσχολικής ηλικίας κι εσύ µε καλείς σε ροµαντικό δείπνο. Κάτι δεν πάει καλά... έτσι δεν είναι;». «Έτσι είναι, αν έτσι νομίζεις... Ωστόσο υπάρχουν πραγµατικά γεγονότα που δεν µπορούν να αλλάξουν... Οι εξετάσεις σου έδειξαν ότι έχεις καρκίνο. Αυτό που δεν έδειξαν είναι ότι θα τον νικήσεις... το οφείλεις στον εαυτό σου και σ’ όλους εµάς που σ’ αγαπάµε», είπε µε χαµόγελο ο υπεράνθρωπος και την αγκάλιασε. Την άφησε να κλάψει όσο ήθελε και την έκανε να γελάσει όσο δεν ήθελε. Δεν µίλησαν καθόλου για το παρελθόν... µόνο για το µέλλον.

Μόνο για το µέλλον

ΜΑΪΟΣ 2010

8•in•vitro

Warning

Συνεργάστηκαν οι Δρ Παύλος Μαραγκουδάκης, Χειρουργός ΩΡΛ, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ», Παύλος Σακκάς, Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών

Αίσθημα δυσκαταποσίας

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

tips

νται, με αποτέλεσμα να υπάρχει η αίσθηση ότι ένα ξένο σώμα βρίσκεTι είναι: Αυτό που συνηθίζουμε να αποκαλούμε «κόμπος στο λαιμό» ται στο λαιμό και δεν μπορούμε να καταπιούμε. Επίσης, προκαλείται είναι η αίσθηση που έχουμε ότι ένα εμπόδιο – μια μάζα ή ένα ξένο ξηρότητα από τη συχνή κατάποση σάλιου. Σε πολλές περιπτώσεις, σώμα- υπάρχει στο λαιμό και εμποδίζει την κατάποση, χωρίς όμως οι συχνές καταπόσεις (ακόμη και κατά τη διάρκεια του ύπνου) σχενα υπάρχει προφανής λόγος (π.χ. δεν συνοδεύεται από πονόλαιτίζονται με το άγχος. μο). Σε πολλές περιπτώσεις ο φόβος ότι το σύμπτωμα υποκρύπτει Προβλήματα στη ρινική αναπνοή: Προβλήματα όπως το στραβό κάποιο παθολογικό αίτιο κάνει τους ανθρώπους να βιώνουν τον διάφραγμα μας αναγκάζουν να αναπνέουμε από το στόμα. Η κόμπο στο λαιμό με μεγαλύτερη ένταση. στοματική αναπνοή προκαλεί ξηρότητα στον φάρυγγα δίνοΔεν πρέπει να ανησυχούμε: Όταν το σύμπτωμα εμφανίζεντας την αίσθηση ότι υπάρχει ένας κόμπος στο λαιμό και ται σε αραιά χρονικά διαστήματα, έρχεται και φεύγει μόνο δεν μπορούμε να καταπιούμε. του ή εκδηλώνεται σε περιόδους έντονης ψυχολογικής • Στις Οπισθορινικές εκκρίσεις: Πρόκειται για την αίσθηση πίεσης, τότε συνήθως δεν εγείρει ανησυχίες. Ωστόσο, περισσότερες που έχουμε ότι οι εκκρίσεις της μύτης κατεβαίνουν καλό είναι να υπάρξει ιατρική εξέταση ώστε να αποπεριπτώσεις, ο κόπρος τον φάρυγγα. Αυτό προκαλεί ενόχληση στο κλειστεί και το παραμικρό ενδεχόμενο μιας παθολομπος στο λαιμό δεν σχελαιμό, η οποία κάνει τον άνθρωπο να νιώθει ότι γικής αιτίας. τίζεται με παθολογικό υπάρχει κάποιο εμπόδιο στην περιοχή του λαιΠρέπει να ανησυχούμε: Κόμπος στο λαιμό εύρημα, αλλά με ψυχιμού. που επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα κούς παράγοντες Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Πρόκειται ή συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα (π.χ. • Ο πλήρης έλεγγια μια πάθηση που οφείλεται σε λειτουρδυσπεψία, δυσκολία στην αναπνοή) μπορεί χος για τη διεγική ανεπάρκεια του κατώτερου οισονα σχετίζεται με παθήσεις που επηρεάρεύνηση της φαγικού σφιγκτήρα να συγκρατήσει το ζονται από τον ψυχισμό, αλλά και με τη πιθανής αιγαστρικό περιεχόμενο στο στομάχι. δυσλειτουργία κάποιου οργάνου του τίας περιΔηλαδή, ο σφιγκτήρας χαλαρώνει σώματος. λαμβάνει επιτρέποντας την παλινδρόμηση απεικοτων τροφών στον οισοφάγο. Σε Γιατί έχω κόμπο στο λαιμό; νιστικές κάποιες περιπτώσεις, η πάθηΣτρες: Ο κόμπος στο λαιμό και ενση εκδηλώνεται και με κόμπο αποτελεί ένα από τα βασικά δοσκοστον λαιμό και δυσκολία στην συμπτώματα που εμφανίζεπικές κατάποση, καθώς τα όξινα ται σε περιόδους έντονου εξευγρά που ανεβαίνουν στον στρες, ιδιαίτερα σε γυναίτάοισοφάγο δημιουργούν κες μέσης ηλικίας, ή σε σεις ερεθισμό στον φάρυγαγχώδεις διαταραχές • Μειώστε γα. και κρίση πανικού. Το το στρες, καΔυσλειτουργία θυρεάγχος και η συσσωταφεύγοντας σε οειδούς αδένα: Στις ρευμένη ένταση ασκήσεις χαλάρωπεριπτώσεις βρογπροκαλεί μεγάλη σης και σωστής χοκήλης (όταν δησύσπαση των μυών αναπνοής λαδή ο αδένας είναι του λάρυγγα και του φάρυγγα, με αποτέλεσμα να προκαλείται αίσθημα πνιγμού. Συχνά μά- πολύ διογκωμένος), αλλά και σε μεγάλους όζους, προκαλείται το αίσθηλιστα οι αγχώδεις άνθρωποι μπαίνουν σε έναν φαύλο κύκλο, κατά τον μα του κόμπου. Αιτία για αυτό είναι η πίεση που ασκείται στην τραχεία. Καρκίνος: Η ύπαρξη νεοπλασίας στην περιοχή του λαιμού εκδηλώνεται οποίο το στρες προκαλεί κόμπο στο λαιμό και ο κόμπος στο λαιμό με τη σειρά του φοβίζει τον άνθρωπο αυξάνοντάς του ακόμη περισσότε- με ακαθόριστα συμπτώματα. Σε κάποιες περιπτώσεις, ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχει το αίσθημα του κόμπου στο λαιμό, χωρίς όμως να αποτελεί το ρο άγχος. βασικό σύμπτωμα. Σε αυτή την περίπτωση, η μάζα του όγκου είναι που Συχνές καταπόσεις: Όταν καταπίνουμε με μεγάλη συχνότητα και πολλές δημιουργεί το σύμπτωμα. φορές ασυναίσθητα, οι μύες του τραχήλου και του φάρυγγα κουράζο-

Με τη «θηλιά» στο λαιμό Για όποιον το έχει βιώσει, ο κόμπος στο λαιμό μοιάζει με θηλιά που τον σφίγγει και επηρεάζει την ποιότητα της ζωής του. Εάν κι εσείς έχετε νιώσει κάτι ανάλογο, πριν φτάσετε στο σημείο να πανικοβληθείτε, φροντίστε να επισκεφθείτε τον ειδικό. Το σύμπτωμα μπορεί μεν να υποκρύπτει κάποιο νόσημα, αλλά ενδέχεται να οφείλεται και σε «αθώες» αιτίες, όπως στο έντονο στρες.

ΜΑΪΟΣ 2010

10•in•vitro

Επίκαιρα Μedical update

Κόσμος

Γράφει ο Θανάσης Τρομπούκης

Αντισύλληψη με υπερήχους Ειδικοί του πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας αναφέρουν ότι η στόχευση υπέρηχων στους όρχεις μπορεί να σταματήσει με ασφάλεια την παραγωγή σπέρματος, για διάστημα έως έξι μήνες. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι τελικά θα προσφέρουν στα ζευγάρια παγκοσμίως μια νέα εναλλακτική επιλογή αντισύλληψης, για αυτό και ξεκινούν δοκιμές. Ο επικεφαλής της έρευνας, Dr James Tsuruta, δήλωσε ότι ενδεχομένως θα μπορούσε να παράσχει στους άντρες εξάμηνη, υπεύθυνη, φθηνή και μη ορμονική αντισύλληψη με χορήγηση της αγωγής σε μια επίσκεψη.

Ο ύπνος «μακραίνει» τη ζωή Λιγότερες από έξι ώρες ύπνου κάθε νύχτα μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρο θάνατο, σύμφωνα με Βρετανούς και Ιταλούς ερευνητές. Όπως φάνηκε από 16 έρευνες, στις οποίες συμμετείχαν ενάμιση εκατομμύριο άνθρωποι, όσοι κοιμούνται τόσες ώρες τακτικά, έχουν 12% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν σε διάστημα 25 χρόνων. Ο ύπνος επηρεάζεται από πολλές νόσους, όπως η κατάθλιψη. Η αύξηση των ωρών του ύπνου ενδεχομένως δεν θα οδηγήσει κάποιον στο να ζήσει καλύτερα ή περισσότερο, δήλωσαν οι ερευνητές. Ωστόσο, ο ύπνος που διαρκεί λιγότερο από πέντε ώρες κάθε βράδυ φέρνει υπνηλία την ημέρα και αυξάνει τον κίνδυνο ατυχήματος στην οδήγηση ή στο χειρισμό μηχανημάτων.

«Αμυνθείτε» με τυρί Φινλανδοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το τυρί μπορεί να βοηθήσει στη συντήρηση και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος των ηλικιωμένων, ενεργώντας ως φορέας προβιοτικών βακτηρίων. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «FEMS Immunology & Medical Microbiology» και αποκαλύπτει ότι η καθημερινή κατανάλωση προβιοτικού τυριού βοηθά στην αντιμετώπιση των αλλαγών στο ανοσοποιητικό λόγω γήρατος. Τα προβιοτικά βακτήρια ενεργοποιούν τα κύτταρα αίματος NK και αυξάνουν τη λεγόμενη φαγοκυτταρική δραστηριότητα.

Απόφαση που αποσκοπεί στην αύξηση τιμών και περιορισμό διαφημίσεων στα οινοπνευματώδη ποτά, ακόμη και στο κρασί και τη μπύρα, έλαβε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας . Οι συστάσεις του δεν είναι δεσμευτικές, αλλά έχουν σκοπό συμβουλευτικό για τα 193 κράτη - μέλη του.

Πρωταθλητές στα φάρμακα τα παιδιά Έκθεση Αμερικανικής Εταιρείας αναφέρει ότι τα παιδιά στις ΗΠΑ το 2009 κατανάλωσαν τέσσερις φορές περισσότερα φάρμακα απ’ ότι ο γενικός πληθυσμός. Περισσότερα από 1 στα 4 παιδιά ηλικίας 10 έως 19 ετών έλαβαν τουλάχιστον ένα φάρμακο για να αντιμετωπίσουν μια χρόνια πάθηση το 2009. Μέχρι το 2012 η συνολική φαρμακευτική δαπάνη αναμένεται να αυξηθεί τουλάχιστον κατά 18% ως αποτέλεσμα αύξησης των περιστατικών με διαβήτη, καρκίνο και ρευματοπάθειες. Μάλιστα, τα τελευταία 9 χρόνια αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό των συνταγογραφήσεων σε παιδιά φαρμάκων κατά του διαβήτη τύπου 2 και αντιψυχωσικών σκευασμάτων.

Έμαθε το ιατρικό του μέλλον Ο 40χρονος Στίβεν Κουέικ είναι απόλυτα υγιής. Ωστόσο η ανάλυση του γονιδιώματός του έδειξε ότι διατρέχει αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής, έχει περισσότερες πιθανότητες να γίνει παχύσαρκος και να εμφανίσει διαβήτη τύπου 2. Ο ίδιος είναι βιολόγος, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Στάνφορντ στην Καλιφόρνια. Οι ερευνητές που ανέλυσαν το γονιδίωμά του κατέληξαν σε έναν πίνακα φαρμάκων, ανάμεσά τους οι στατίνες, που θα ήταν αποτελεσματικά για την περίπτωσή του. Πρόκειται για την πρώτη περίπτωση ανθρώπου που έλαβε προληπτική αγωγή με μοναδικό κριτήριο τι έδειξε ο γονιδιακός έλεγχος.

Nέες ελπίδες για τον καρκίνο

«Κ

λειδί» για την αντιμετώπιση του καρκίνου ενδεχομένως αποτελεί ένα σκεύασμα που ήδη χορηγείται σε παιδιά με ασθένειες των μιτοχονδρίων. Η ανακάλυψη ανήκει στον ελληνικής καταγωγής καθηγητή του πανεπιστημίου της Αλμπέρτα στον Καναδά, Δρ Ευάγγελο Μιχελάκη. Μετά από έρευνα σε μόλις πέντε ασθενείς, φάνηκε ότι το συγκεκριμένο φάρμακο μπορεί να μικρύνει όγκους αλλάζοντας τον μεταβολισμό των κυττάρων. Οι ασθενείς έπασχαν από πολύ επιθετικό γλοιοβλάστωμα στον εγκέφαλο. Δεκαπέντε μήνες μετά τη χορήγηση του φαρμάκου οι εξετάσεις έδειξαν ότι σε τέσσερις ασθενείς ο όγκος δεν αυξήθηκε, ενώ, αντίθετα, σε τρεις μειώθηκε ο υπάρχων όγκος. Αυτό που είναι ενθαρρυντικό με τη χρήση του συγκεκριμένου φαρμάκου είναι ότι, σε αντίθεση με άλλες θεραπείες, όπως τη χημειοθεραπεία και τη ραδιοθεραπεία, δεν αλλοιώνονται όλα τα κύτταρα του οργανισμού, καθώς το φάρμακο “στοχεύει” μόνο στα προβληματικά μιτοχόνδρια των καρκινικών

κυττάρων. “Δείξαμε πως το DCA σκότωνε τα καρκινογόνα κύτταρα”, είπε ο δρ Μιχελάκης στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. “Αλλά, πιο σπουδαίο είναι πως υπάρχει πιθανότητα το φάρμακο να έχει τα ίδια αποτελέσματα στα καρκινικά βλαστοκύτταρα που αποτελούν τη μήτρα όλων των καρκινογόνων κυττάρων”, συμπλήρωσε ο Ελληνοκαναδός ερευνητής. Ωστόσο, υπάρχουν επιφυλάξεις απο την ιατρική κοινότητα, καθώς είναι πολύ νωρίς για αισιοδοξία, όπως δηλώνει ο δρ Dr. Joseph Megyesi, νευροχειρουργός και μέλος του Ιδρύματος για τον Καρκίνο του Εγκεφάλου στον Καναδά. Ο δρ. Μιχελάκης με την ομάδα του προσπαθούν να βρουν πόρους για τα πειράματα με το DCA από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα και από δωρεές του κόσμου, καθώς οι φαρμακοβιομηχανίες δεν ενδιαφέρονται, σύμφωνα με τον ίδιο, για την ανάπτυξη της έρευνας προς αυτή την κατεύθυνση.

Το συγκεκριμένο φάρμακο στοχεύει μόνο στα καρκινικά κύτταρα και όχι στα υγιή.

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•11

Ελλάδα

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ηπατίτιδας

Στη χώρα μας 400.000 Έλληνες πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β ή C και οι περισσότεροι από αυτούς δεν το γνωρίζουν. Παγκοσμίως 1 στους 12 ανθρώπους έχει προσβληθεί από τον ιό της ηπατίτιδας B ή C και μετά το 2010 περισσότεροι θάνατοι θα καταγράφονται από ηπατίτιδα παρά από AIDS, προειδοποιούν οι ειδικοί της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης Ήπατος (EEMH) με αφορμή τον εορτασμό της παγκόσμιας Ημέρας κατά της Ηπατίτιδας στις 19 Μαΐου. Στο πλαίσιο ευαισθητοποίησης του κοινού, οι επιστήμονες και η Κινητή Μονάδα του ΚΕΕΛΠΝΟ μοίρασαν ενημερωτικά φυλλάδια στο κέντρο της Αθήνας

Όταν η κύστη πιέζει Το σύνδρομο της υπερδραστήριας κύστης είναι πολύ συχνό πρόβλημα, που επηρεάζει σημαντικά την καθημερινή ζωή των ασθενών. Τα άτομα με συμπτώματα υπερδραστήριας κύστης έχουν μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας και κατάθλιψης σε σχέση με τους υγιείς ανθρώπους. Οι νέοι ασθενείς παγκοσμίως ξεπερνούν τα 50 με 100 εκατομμύρια το χρόνο. Εκτιμάται ότι μία στις έξι γυναίκες και ένας στους επτά άνδρες υποφέρουν από υπερδραστήρια κύστη. Μάλιστα σε ηλικίες άνω των 40 ετών, το ποσοστό αυτό ξεπερνά το 17%. Το πρόβλημα είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών (ξεπερνά το 84%), δεν λαμβάνουν θεραπεία, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται σημαντικά η ποιότητα της ζωής τους. Τα παραπάνω επεσήμανε ο αναπληρωτής καθηγητής ουρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, κ. Αναστάσιος Αθανασόπουλος, σε συνέντευξη Τύπου, σχετικά με τα νεότερα δεδομένα από το Ευρωπαϊκό Ουρολογικό Συνέδριο.

Ζητούνται δότες Η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στη φύλαξη ομφάλιου αίματος σε ιδιωτικές τράπεζες, αλλά ουραγός σε εθελοντές δότες αίματος, μυελού και ομφάλιου αίματος, σύμφωνα με την Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία. Αυτό είπαν οι ειδικοί σε συνέντευξη Τύπου, στο πλαίσιο ενημερωτικής εκστρατείας, που στόχο έχει να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες για τη δωρεά αίματος, μυελού και ομφάλιου αίματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη χώρα μας είναι εγγεγραμμένοι μόλις 22.000 εθελοντές δότες μυελού των οστών. Την ίδια ώρα, λειτουργούν 20 ιδιωτικές τράπεζες ομφάλιου αίματος, με άγνωστο αριθμό αποθηκευμένων μονάδων, που είναι εξαιρετικά απίθανο να χρησιμεύσουν.

Εκατόν δεκαπέντε παιδιά με καρκίνο εξυπηρετούνται καθημερινά από το πρόγραμμα κατ’ οίκον νοσηλείας που υλοποιεί ο Σύλλογος Γονιών Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια «ΦΛΟΓΑ» με χορηγία της φαρμακευτικής εταιρείας Glaxo Smith Kline.

Νέοι, «χαμένοι» στο διαδίκτυο και στα... κιλά

νησυχητικές διαστάσεις λαμβάνουν και στην Ελλάδα προβλήματα που αφορούν στην υγεία των εφήβων, όπως η παχυσαρκία, η νευρική ανορεξία και ο εθισμός στο διαδίκτυο. Σύμφωνα με έρευνες της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) του νοσοκομείου Παίδων « Αγλαΐα Κυριακού», μέχρι σήμερα πάνω από 14.000 έφηβοι έχουν ζητήσει τη βοήθεια των ειδικών της Μονάδας και 2.700 έφηβοι είναι υπό παρακολούθηση. Τα στοιχεία προβληματίζουν, αν αναλογιστεί κανείς ότι, από τους 750 μαθητές που προσήλθαν στο νοσοκομείο με πρόβλημα αυξημένου σωματικού βάρους, ο ένας στους τρεις έχει υπέρταση, τάση για σακχαρώδη διαβήτη και αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης. Πολλά νέα παιδιά, εξάλλου, παρουσιάζουν διαταραχές στην πρόσληψη τροφής. Συγκεκριμένα, από τον Οκτώβριο του 2006 μέχρι και σήμερα περίπου 25 παιδιά χρειάστηκαν νοσηλεία, ως επί το πλείστον κορίτσια. Σύμφωνα με

τους υπεύθυνους της Μονάδας Εφηβικής Υγείας, η νευρική ανορεξία είναι δεκαπλάσια στα κορίτσια και παρουσιάζει έξαρση στις ηλικίες των 14 και των 18 χρόνων. Την ίδια ώρα πολλοί μαθητές γυμνασίου και λυκείου εμφανίζουν εξάρτηση από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και μιλούν ατέλειωτα στα chat rooms είτε από τον υπολογιστή του σπιτιού τους είτε από τα internet cafe. Σχετική μελέτη που έκανε η Μ.Ε.Υ. σε τυχαία επιλεγμένα δημόσια σχολεία της Ελλάδας και της Κύπρου έδειξε ότι το 2,7% των μαθητών παρουσίαζε εθισμό και ένας στους τέσσερις παρουσίαζε οριακή συμπεριφορά - προ του εθισμού. Αυτά τα παιδιά είχαν αρκετές ψυχοκοινωνικές δυσκολίες. Τέλος, πολλά παιδιά έχουν μαθησιακές δυσκολίες και άλλα παρουσιάζουν συμπεριφορά «υψηλού κινδύνου».

Ένας στους τέσσερις μαθητές είναι ένα βήμα πριν τον εθισμό στο διαδίκτυο

Φαρμακοποιοί στα νοσοκομεία Το ενδεχόμενο τοποθέτησης επικουρικών ή και συμβασιούχων φαρμακοποιών στα νοσοκομεία φαίνεται να εξετάζει το Υπουργείο Υγείας, μετά από τη συνάντηση που είχαν οι δύο γενικοί γραμματείς του Υπουργείου με εκπροσώπους της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων. Την ίδια ώρα με μεγάλους ρυθμούς αυξάνεται η ετήσια δαπάνη υγείας στην Ελλάδα. Η χώρα μας εμφανίζει τον τέταρτο πιο υψηλό ρυθμό αύξησης (6,6%) μεταξύ 30 χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και καλύπτει – σε σημαντικό βαθμό – την ανάγκη των πολιτών για περισσότερους πόρους στο χώρο της περίθαλψης.

Γυαλιά ηλίου από… κούνια Από τη βρεφική κιόλας ηλικία είναι απαραίτητα τα γυαλιά ηλίου, καθώς η ηλιακή ακτινοβολία υψηλής έντασης, που διεισδύει στα μάτια, μπορεί να προκαλέσει εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Όπως εξήγησαν τα μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης Οπτικών και Οπτομετρών σε συνέντευξη Τύπου, αν οι γονείς έχουν αγοράσει γυαλιά από καταστήματα με παιδικά ρούχα και είδη bebe πρέπει να τα ελέγξουν σε ένα κατάστημα οπτικών, προκειμένου να βεβαιωθούν ότι είναι κατάλληλα για την προστασία των ευαίσθητων παιδικών ματιών. Επίσης, εκτός από ειδικούς απορροφητικούς φακούς, τα γυαλιά πρέπει να διαθέτουν άθραυστο σκελετό υψηλής αντοχής.

ΜΑΪΟΣ 2010

12•in•vitro

Υποχόνδριος

Το «νόμισμα του χρόνου» έχει δύο όψεις. Η ηλικία κουβαλάει τόσο το βάρος του παρελθόντος όσο και τη σοφία του μέλλοντος.

με την ηλικία

Καλή ζωή από τα... 50

Μετά τα 30... τί;

υμάμαι ακόμα την ευχή μου στα γενέθλια των 10 ετών. Ήθελα να γίνω 20, να έχω τελειώσει το σχολείο και να έχω τα δικά μου χρήματα. Στα είκοσι ήθελα να γίνω 30, να είμαι επιτυχημένος και να κάνω μακρινά ταξίδια. Στα 30, λίγες μέρες πριν, ευχήθηκα να γυρίσω στα 20 έχοντας τη γνώση του σήμερα. Να έχω μαλλιά μακριά, να με οδηγεί η παρόρμηση και να αδιαφορώ για τις έγνοιες των «μεγάλων». Ο πόλεμος με την ηλικία είναι διαρκής. Δεν έχει φύλο, ούτε ορίζεται από κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες. Μία μέρα, όλοι ανεξαιρέτως, κοιταζόμαστε στον καθρέπτη και συνειδητοποιούμε ότι μεγαλώσαμε. Το πρόσωπό μας παύει να «νικά» τη βαρύτητα. Το σώμα μας δεν ανέχεται πια τις διατροφικές τρέλες της νιότης. Στα 40 αρχίζουμε πια να κοιμόμαστε όπως στρώσαμε στα 20. Καπνίζαμε; Τώρα θα ανέβουμε τη σκάλα λαχανιάζοντας. Κάναμε ηλιοθεραπεία με τις ώρες; Τώρα θα δούμε τις ρυτίδες να «αλλοιώνουν» τα χαρακτηριστικά του προσώπου μας. Χάναμε και παίρναμε βάρος κατ’ επανάληψη; Τώρα το σώμα μας θα χάσει την ικανότητα να αυξομειώνει το βάρος του με δίαιτες, όσο

αυστηρές κι αν είναι αυτές. Στο ανελέητο κυνηγητό με τον χρόνο, σήμερα έχουμε αξιόλογους συμμάχους. Τη βιολογία, τη γενετική, την κοσμετολογία, τη γηριατρική κ.ά. Νέες ουσίες ανακαλύπτονται που βοηθούν στην αναγέννηση των κυττάρων. Συσκευές μας επιτρέπουν να ενεργοποιήσουμε το κολλαγόνο του δέρματος. Καλλυντικές κρέμες περιποιούνται την εμφάνισή μας. Χειρουργικές τεχνικές γυρίζουν – έστω και για λίγο- το χρόνο πίσω. Το πιο ελπιδοφόρο είναι ότι πλέον έχουμε την υγεία μας μέχρι τα βαθιά γεράματα. Έχουμε τη δυνατότητα να προλάβουμε την εκδήλωση χρόνιων ασθενειών που θα κατέστρεφαν τα τελευταία χρόνια της ζωής μας. Αυτή η εξέλιξη μας προσφέρει το εξής πλεονέκτημα: έχουμε περισσότερο χρόνο για να επικεντρωθούμε στη ζωή, τα συναισθήματα, την πνευματικότητα, την αυτοπραγμάτωση. Ίσως τελικά τα 30, όσο κι αν μας φοβίζουν, να είναι μόλις η αρχή της ενήλικης ζωής μας. Ίσως τα 40 να είναι η δεύτερη εφηβεία και τα 50 η αρχή της ποιοτικής ζωής. Τουλάχιστον σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν πλέον οι ερευνητές μελετώντας τη συμπεριφορά των σύγχρονων ανθρώπων.

Μία μέρα, όλοι ανεξαιρέτως, κοιταζόμαστε στον καθρέπτη και συνειδητοποιούμε ότι μεγαλώσαμε. Το πρόσωπό μας παύει να «νικά» τη βαρύτητα. Το σώμα μας δεν ανέχεται πια τις διατροφικές τρέλες της νιότης.

Μπορεί τα 20 και τα 30 να θεωρούνται τα καλύτερα χρόνια ανδρών και γυναικών, ωστόσο από τα 50 αρχίζει η πραγματική ευτυχία. Αυτό υποστηρίζει νέα αμερικανική μελέτη στην οποία συμμετείχαν 340.000 αμερικανοί. Συγκεκριμένα, όσο περνούν τα χρόνια μεταβάλλονται η ευτυχία, η χαρά, το στρες, ο θυμός και η λύπη. Ωστόσο, η ανησυχία παραμένει σταθερή μέχρι την ηλικία των 50 ετών, οπότε και αρχίζει να υποχωρεί. Το συναίσθημα της λύπης αυξάνεται στην αρχή της δεκαετίας των 40 αλλά μειώνεται στα μέσα της δεκαετίας των 50, ενώ η συνολική ικανοποίηση από την ποιότητα της ζωής μειώνεται μέχρι την ηλικία των 50, οπότε και αρχίζει να αυξάνεται πάλι. Οι γυναίκες τείνουν να έχουν υψηλότερα επίπεδα ανησυχίας και λύπης στη ζωή τους, ενώ οι άνδρες δηλώνουν πιο ικανοποιημένοι την πρώτη πεντηκονταετία της ζωής τους. Οι ειδικοί τώρα προσπαθούν να αναλύσουν για ποιο λόγο όσο μεγαλώνουμε αισθανόμαστε καλύτερα με τη ζωή μας. Πιθανολογούν ότι με την πάροδο των ετών ελέγχουμε αποτελεσματικά τα συναισθήματά μας ή έχουμε την πεποίθηση ότι οι μεγαλύτεροι άνθρωποι έχουν λιγότερο αρνητικές αναμνήσεις και επομένως αισθανόμαστε πιο ευτυχείς. Επίσης, όσο μεγαλώνουμε προσπαθούμε να βρούμε τρόπους ώστε να επωφεληθούμε από το υπόλοιπο της ζωής μας και δεν εστιάζουμε στις αποτυχίες ή τις επιτυχίες του παρελθόντος.

Η ισχύς εν τη ενώσει Τον περασμένο μήνα ερευνητές από ολόκληρη την Ευρώπη, συναντήθηκαν στη Σουηδία ώστε να χαράξουν μία νέα πανευρωπαϊκή στρατηγική για την αντιμετώπιση νόσων του γήρατος, όπως της νόσου του Αλτσχάιμερ και του Πάρκινσον. Πρόκειται για την πρώτη κοινή δράση επιστημόνων της Ευρώπης η οποία έχει ως μακροπρόθεσμο στόχο την ανάπτυξη νέων θεραπειών και την ανάληψη προληπτικών μέτρων για παθήσεις που σχετίζονται με την ηλικία. Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεισφέρει με 21 εκατομμύρια ευρώ σε δύο νέες έρευνες που θα εξετάσουν το ρόλο των μεταλλαγών σε γονίδια που σχετίζονται με τον καρκίνο.

ΜΑΪΟΣ 2010

14•in•vitro

Η δίαιτα

Συνεργάστηκε η Βίκυ Πυρόγιαννη, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc

Ενδεικτικά πρωινά Το ελαφρύ πρωινό…

• 1 φλιτζάνι γάλα (1,5 % λιπαρά) + 1 φλιτζάνι δημητριακά ολικής άλεσης + 1 φρούτο • 1 τοστ (γαλοπούλα-τυρί light) + 1 ποτήρι 100% φυσικός χυμός • 2 φρυγανιές (κατά προτίμηση ολικής άλεσης) + 1 κ.γ. μαλακή μαργαρίνη + 1 κ.γ. μαρμελάδα (σε κάθε φρυγανιά) + 1 ποτήρι 100% φυσικός χυμός Το γρήγορο πρωινό…

• 1 φλιτζάνι γάλα 1,5% λιπαρά + 4 κράκερς (κατά προτίμηση σικάλεως) + 3 αποξηραμένα δαμάσκηνα • 1 φλιτζάνι γάλα 1,5% λιπαρά + 1 κουλούρι με σουσάμι+ 1 φρούτο Το πρωινό του Σαββατοκύριακου…

• Γιαούρτι (2% λιπαρά) + 10 αμύγδαλα ή 2 κ.σ. τριμμένα καρύδια + 1 κ.γ. μέλι, και 1 φέτα ψωμί + 1 αυγό + 1 ποτήρι 100% φυσικός χυμός • Γιαούρτι (2% λιπαρά) με 1 κ.γ. μέλι και ½ φλιτζάνι δημητριακά +1 φέτα κέικ + 1 φρούτο

Tips >

Προσαρμόστε το πρωινό ανάλογα με την ηλικία, τις ανάγκες του οργανισμού και την κατάσταση της υγείας σας. Για παράδειγ μα, ένας δραστήριος έφηβος πρέπει να καταναλώσει περισσότερες θερμίδες στο πρώτο γεύμα της ημέρας, ενώ πολύ προσεκτικοί πρέπει να είναι όσοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις (υπερχοληστερολαιμία, διαβήτη κ.ά.). Υγιεινές επιλογές για πρωινό εκτός σπιτιού είναι: κουλούρι Θεσσαλονίκης, σταφιδόψωμο, τοστ (με γαλοπούλα και τυρί), ένα μπριός, ένα ελαφρύ σάντουιτς (π.χ. με σολωμό ή γαλοπούλα). Τα προϊόντα σφολιάτας δεν ενδείκνυνται λόγω θερμίδων και κορεσμένων λιπαρών. Στις διακοπές, ένα χορταστικό πρωινό μπορεί να μειώσει το αίσθημα της πείνας έως και το απόγευμα. Άλλωστε, η φυσική δραστηριότητα είναι αυξημένη κι επομένως οι θερμίδες «καίγονται» πιο εύκολα. Βρετανική έρευνα έδειξε ότι ορισμένα δημητριακά περιέχουν περισσότερη ζάχαρη από ό,τι οι λουκουμάδες, τα παγωτά ή τα κέικ και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι. Ποσότητα ίση με ένα φλιτζάνι θεωρείται ασφαλής λύση.

> > >

...με το καλημέρα

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Φάε το πρωί για να μη φας το βράδυ

σωστή διατροφή ξεκινά «με το καλημέρα». Το πρωινό παρέχει την ενέργεια που χρειαζόμαστε για να αντεπεξέλθουμε στις απαιτήσεις της ημέρας, χαρίζει διαύγεια και πνευματική απόδοση, συμβάλλει στην καλύτερη ρύθμιση του σωματικού βάρους, καθώς μειώνει την πείνα και την όρεξη καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Παρά τα σημαντικά οφέλη, οι Έλληνες φαίνεται ότι αγνοούμε την αξία του πρωινού. Έρευνες δείχνουν ότι μόλις 1 στους 3 εφήβους καταναλώνει πρωινό και ότι σχεδόν το 50% του πληθυσμού θεωρεί ότι το πρώτο γεύμα της ημέρας προσδίδει επιπλέον θερμίδες. Ωστόσο, σύμφωνα με μετανάλυση μελετών που έκαναν επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Κολούμπια, όσοι παραλείπουν το πρωινό γεύμα συνηθίζουν να καταναλώνουν θερμιδογόνα σνακς κατά τη διάρκεια της ημέρας. Υγιεινό είναι το πρωινό που περιλαμβάνει: Αμυλούχες τροφές: Αποτελούνται κατά βάση από υδατάνθρακες, οι οποίοι αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας για τον οργανισμό και ιδίως για τον εγκέφαλο. Επιλέξτε ψωμί, φρυγανιές, κράκερς ή δημητριακά ολικής άλεσης σε μέτρια ποσότητα.

Γαλακτοκομικά: Περιέχουν πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, ασβέστιο και βιταμίνη D. Φροντίστε τα προϊόντα που θα επιλέξετε να έχουν χαμηλά λιπαρά (1-2%), ώστε να μην «φορτώνετε» τον οργανισμό σας με επιβλαβή κορεσμένα λιπαρά. Πιείτε ένα ποτήρι γάλα ή καταναλώστε ένα κεσεδάκι γιαούρτι. Φρούτα: Καλύπτουν τις ανάγκες του οργανισμού σε πολύτιμες βιταμίνες και φυτικές ίνες. Ένα φρούτο στην αρχή της ημέρας είναι αρκετό. Εναλλακτικά μπορείτε να πιείτε έναν 100% φυσικό χυμό. Λιπαρά: Δεν είναι υποχρεωτικό να περιλαμβάνονται πηγές λιπαρών στο πρωινό. Εάν, ωστόσο, θέλετε να τα καταναλώσετε για επιπλέον ενέργεια, προτιμήστε εκείνα που περιέχουν «καλά» λιπαρά, που συνδέονται και με την καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου και την πνευματική απόδοση, για παράδειγμα μια μαλακή μαργαρίνη αντί για βούτυρο ή μια χούφτα ανάλατοι ξηροί καρποί. Πρωτεΐνούχα τρόφιμα: Επιλέξτε να καταναλώσετε ένα αβγό ή λίγο τυρί (κατά προτίμηση χαμηλό σε λιπαρά) και αλλαντικά χαμηλά σε λιπαρά (π.χ. γαλοπούλα), αν επιθυμείτε να εμπλουτίσετε το πρωινό σας γεύμα με πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, ιδίως εάν κάνετε άσκηση.

ΜΑΪΟΣ 2010

16•IN•VITRO

Αντιγήρανση

Συνεργάστηκαν oι Γιώργος Καραµανώλης, Γαστρεντερολόγος, Ηπατογαστρεντερολογική Μονάδα Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ», Βασίλης Παπαµίκος, Νοσοκοµειακός Διατροφολόγος Γ.Ν.Α. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ»

Έντερο

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

ο έντερο είναι το µεγαλύτερο όργανο του ανθρώπινου σώµατος. Με συνολικό µήκος που φθάνει τα 7 µέτρα, έχει τη µορφή ελικοειδούς σωλήνα, ο οποίος επεκτείνεται από το στοµάχι έως τον πρωκτό. Επειδή είναι διαρκώς εκτεθειµένο σε έναν µεγάλο αριθµό ουσιών που υπάρχουν στις τροφές αλλά και στο περιβάλλον, η υγεία του εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από τις δικές µας συνήθειες. Οι λειτουργίες του εντέρου – λεπτού και παχέος- δεν περιορίζονται µόνο στην απορρόφηση θρεπτικών ουσίων από τις τροφές. Το όργανο συµβάλλει στην απορρόφηση του νερού και των αλάτων, παίζει καθοριστικό ρόλο στην αποβολή των τοξινών και των άχρηστων υλικών από το σώµα ενώ επηρεάζει και το ανοσοποιητικό σύστηµα του οργανισµού. Για να διατηρήσετε το έντερο σε καλή κατάσταση θα πρέπει να ακολουθήσετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής.

Χαλκέντε ροι και στη ράξη! νπ

θεωρείται ότι βελτιώνουν τη φυσιολογική εντερική χλωρίδα, τα δεδοµένα δεν είναι ακόµη επαρκή. Οι ειδικοί δεν αποκλείουν την κατανάλωσή τους, καθώς µπορεί η αποτελεσµατικότητά τους να τίθεται υπό έρευνα ωστόσο δεν εγκυµονούν κινδύνους . Ενυδάτωση: Το νερό διαλύει τις τροφές που καταναλώνουµε και συµβάλλει στην καλύτερη αφοµοίωση των θρεπτικών ουσιών από το έντερο. Επίσης, µαλακώνει τα κόπρανα προλαµβάνοντας έτσι τη δυσκοιλιότητα. Προληπτικός έλεγχος: Μην περιµένετε να εµφανιστούν συµπτώµατα για να κάνετε προληπτικές εξετάσεις. Με τα βάση τα διεθνή βιβλιογραφικά δεδοµένα, η Ελληνική Γαστρεντερολογική Εταιρεία συστήνει την πραγµατοποίηση προληπτικής κολονοσκόπησης σε άτοµα ηλικίας πάνω από τα 50 έτη. Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό για παθήσεις του εντέρου πρέπει να επικοινωνήσετε µε γαστρεντερολόγο για να σας δώσει τις κατάλληλες οδηγίες. Στρες: Το παρατεταµένο άγχος «χτυπάει» το έντερο. Όταν βιώνουµε µια στρεσογόνο κατάσταση, το νευρικό σύστηµα διεγείρεται καθώς εκκρίνονται νευροδιαβιβαστές από την αλληλεπίδραση του εντέρου µε τον εγκέφαλο. Το σύνδροµο ευερέθιστου εντέρου συχνά συνυπάρχει µε έντονο άγχος. Άσκηση: Βοηθά το έντερο να µην «τεµπελιάζει». Ακόµη και η πιο απλή σωµατική δραστηριότητα (π.χ. περπάτηµα) διευκολύνει την κινητικότητα του εντέρου και όταν συνδυάζεται µε καλή διατροφή βοηθά στην αντιµετώπιση της δυσκοιλιότητας. Κάπνισμα: Ενοχοποιείται για την πρόκληση καρκίνου του παχέος εντέρου καθώς οι καπνιστές διατρέχουν έως και τέσσερις φορές µεγαλύτερο κίνδυνο σε σχέση µε τους µη καπνιστές.

Διατροφή: Παίζει καθοριστικό ρόλο στην υγεία του εντέρου. Βασικό συστατικό για την καλή λειτουργία του οργάνου είναι οι φυτικές ίνες, κυρίως οι µη διαλυτές (λαχανικά και ιδιαίτερα τα κραµβοειδή – µπρόκολο, κουνουπίδι-, δηµητριακά ολικής άλεσης, σιτάρι κ.τλ), οι οποίες συµβάλουν στην αύξηση του βάρους και του όγκου των κοπράνων, ρευστοποιούν την σύσταση τους και επιταχύνουν την διέλευση του εντερικού περιεχοµένου. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην κατανάλωση γαλακτοκοµικών προϊόντων καθώς όσο µεγαλώνουµε µειώνεται η παραγωγή του ενζύµου λακτάση, µε αποτέλεσµα να αυξάνεται η δυσανεξία στην λακτόζη και τα άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας να υποφέρουν από φουσκώµατα ή µετεωρισµό όταν καταναλώνουν γαλακτοκοµικά. Προτιµήστε τα ζυµωµένα γαλακτοκοµικά (τυρί, γιαούρτι) ή τα προϊόντα που είναι χαµηλής περιεκτικότητας σε λακτόζη. Όσον αφορά το κρέας, το κόκκινο έχει ενοχοποιηθεί για καρκίνο παχέος εντέρου, ενώ «ασφαλείς» λύσεις θεωρούνται το λευκό κρέας και το ψάρι. Αναφορικά µε τα προβιοτικά, τα προϊόντα δηλαδή που

tips Καταναλώστε 25γρ. φυτικών ινών την ηµέρα (π.χ. 1 µερίδα δηµητριακά ολικής άλεσης, 2 µερίδες σαλάτα, 2-3 φρούτα). Η συνηθισµένη πρόσληψη είναι 7-15 γρ.

Μειώστε τις φυτικές ίνες εάν υποφέρετε από εκκολπωµατική νόσο ή έχετε σύνδροµο ευερέθιστου εντέρου µε προέχον σύµπτωµα την διάρροια.

Φάρμακα που όταν καταναλώνονται αλόγιστα επηρεάζουν την λειτουργία του εντέρου είναι τα µη στεροειδή αντιφλεγµονώδη, τα αντικαταθλιπτικά (προκαλούν δυσκοιλιότητα) και η ασπιρίνη (δηµιουργεί έλκη στο έντερο).

Ο λιναρόσπορος ανακουφίζει από το φούσκωµα και τον µετεωρισµό (υπερβολικά αέρια).

Μην παίρνετε αντιβιοτικά άσκοπα και χωρίς τη συµβουλή του γιατρού. Μεταξύ άλλων µπορούν να προκαλέσουν καταστροφή της µικροβιακής χλωρίδας του εντέρου µε αποτέλεσµα την ανάπτυξη ενετρικής φλεγµονής.

Αρκετοί από όσους πάσχουν από δυσκοιλιότητα δεν θεωρούν το πρόβληµα σηµαντικό, ενώ οι µισοί πάσχοντες δεν συµβουλεύονται γιατρό σύµφωνα µε πανελλήνια έρευνα του ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ.

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•17

Γνωρίζεις ότι... Νέα φάρμακα Από την Πάρκινσον στον εθισμό Νέα δεδομένα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά καταδεικνύουν ότι τα φάρμακα που χορηγούνται σε ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον, ενδεχομένως αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης διαταραχών παρορμητικής συμπεριφοράς, όπως εθισμό στον τζόγο, στην κατανάλωση και το φαγητό. Η μελέτη εξέτασε 3.090 ασθενείς που λάμβαναν θεραπεία για τη νόσο του Πάρκινσον, εκ των οποίων το 13,6% εμφάνισε διαταραχές ελέγχου της παρόρμησης. Συγκεκριμένα 5% των ασθενών εμφάνισε πρόβλημα με τον τζόγο. Το 5,7% είχε εμφανίσει επεισόδια υπερκαταναλωτισμού και το 4,3% με το φαγητό. Μάλιστα 4% των ασθενών είχε 2 ή και περισσότερες αντίστοιχες διαταραχές.

Σπάει κόκαλα Διαμάχη έχει ξεσπάσει στην επιστημονική κοινότητα των ορθοπεδικών ιατρών αναφορικά με μια κατηγορία φαρμάκων που χορηγούνται για την οστεοπόρωση. Πρόκειται για τα διφωσφονικά φάρμακα,τα οποία έχουν κατηγορηθεί ότι προκαλούν μία σπάνια μορφή κατάγματος στο μηρό. Ωστόσο μια νέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε με χορηγία φαρμακευτικής εταιρείας, συμπεραίνει ότι τα διφωσφονικά φάρμακα δεν αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καταγμάτων στο μηρό. Οι ειδικοί θεωρούν ότι τώρα θα πρέπει να διερευνήσουν ποιες κατηγορίες ασθενών έχουν αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης αυτής της μορφής καταγμάτων.

Θρομβόλυση... τώρα Οι ασθενείς που λαμβάνουν θρομβολυτική αγωγή τις πρώτες 4,5 ώρες μετά την εκδήλωση εγκεφαλικού επεισοδίου, έχουν καλύτερη πρόγνωση απ’ ό,τι οι ασθενείς που λαμβάνουν την αγωγή με μεγαλύτερη καθυστέρηση. Επιστήμονες από τη Σκωτία αναφέρουν στη μελέτη τους ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν την αγωγή έγκαιρα, μετά από τρεις μήνες έχουν ελάχιστα ή και κανένα σύμπτωμα. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι ακόμα και αν το εγκεφαλικό επεισόδιο έχει δημιουργήσει κινητικά προβλήματα, οι ασθενείς είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετηθούν. Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης προέκυψαν από εξέταση 3.670 ασθενών που είχαν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο.

Χάπι news «Θησαυρός» για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα Απρόσμενο ήταν το αποτέλεσμα μιας μελέτης για τον καρκίνο του πνεύμονα. Ένα φάρμακο που έχει εγκριθεί για την αντιμετώπιση διαφόρων παθολογικών καταστάσεων φαίνεται ότι είναι αποτελεσματικό και για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα σε ανθρώπους που έχουν διακόψει το κάπνισμα. Το συγκεκριμένο φάρμακο χορηγείται για την αντιμετώπιση της πνευμονικής υπέρτασης, του σκληροδέρματος (νόσος που πλήττει το κολλαγόνο του δέρματος) και του συνδρόμου του Ρεϊνό (νευρική κατάσταση). Ο Δρ Ρόμπερτ Κιθ από το Ιατρικό Κέντρο Veteran Affairs στο Ντένβερ των ΗΠΑ εξέτασε κατά πόσο μία παραλλαγή του φαρμάκου που

χορηγείται από το στόμα προστατεύει από τον καρκίνο του πνεύμονα. Αφού έλαβε βιοψίες πνεύμονα από 125 πρώην και νυν καπνιστές χορήγησε στους μισούς ένα ψευδοφάρμακο (placebo) και στους υπολοίπους τη συγκεκριμένη φαρμακευτική ουσία. Έπειτα τους υπέβαλε σε εξετάσεις βρογχοσκόπησης ώστε να διερευνήσει προκαρκινικά σημάδια στους πνεύμονες. Έξι μήνες μετά οι πρώην καπνιστές είχαν σημαντικές βελτιώσεις σε όλους τους δείκτες υγείας, γεγονός που οδηγεί τους ειδικούς στο συμπέρασμα ότι το συγκεκριμένο φάρμακο ενδεχομένως μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του πνεύμονα. Ωστόσο οι νυν καπνιστές δεν είχαν αντίστοιχα οφέλη.

Εισπνεόμενη χημειοθεραπεία. Εκεί πρέπει να επικεντρωθούν οι μελέτες για την αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα, υποστηρίζει νέα έρευνα. Αυτό επειδή η θεραπεία θα στοχεύει καλύτερα στα καρκινικά κύτταρα ενώ θα περιορίζει τις παρενέργειες σε άλλα όργανα.

Γράφει ο Δημήτρης Παπαντωνίου

Προσοχή σε συμπληρώματα & φάρμακα Ασθενείς που λαμβάνουν το αντιπηκτικό φάρμακο warfarin θα πρέπει να μη λαμβάνουν ταυτόχρονα φυτικά ή μη φυτικά συμπληρώματα διατροφής, υποστηρίζει νέα μελέτη, η οποία επισημαίνει ότι μπορεί και να επηρεάζεται και η αποτελεσματικότητα της ουσίας. Οι ερευνητές εξέτασαν την αλληλεπίδραση της ουσίας με διαδεδομένα φυτικά ή μη φυτικά συμπληρώματα που κυκλοφορούν στις ΗΠΑ και είδαν ότι υπήρχε αυξημένος κίνδυνος αιμορραγίας αν ταυτόχρονα με το φάρμακο, ο ασθενής λάμβανε συμπληρώματα που περιείχαν cranberry, σκόρδο, ginkgo και saw palmetto. Οι ειδικοί καταλήγουν ότι οι ασθενείς θα πρέπει να αναφέρουν με λεπτομέρειες τι συμπληρώματα λαμβάνουν διότι ο κίνδυνος αλληλεπίδρασης ενδεχομένως ισχύει και για άλλα φάρμακα. Συσχέτιση αυτισμού με φάρμακα υπογονιμότητας Μία νέα μελέτη έδειξε ότι τα παιδιά των γυναικών που έλαβαν φάρμακα για να ενισχύσουν τη γονιμότητά τους είχαν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν αυτισμό. Οι ειδικοί εξέτασαν γυναίκες που συμμετείχαν στην επιδημιολογική μελέτη Nurses’ Health Study II. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 34% των γυναικών με αυτιστικό παιδί είχαν χρησιμοποιήσει φάρμακα για την ωορρηξία συγκριτικά με το 24% από 3.900 μητέρες που δεν είχαν αυτιστικό παιδί, αλλά είχαν πάρει επίσης τα ίδια φάρμακα. Ωστόσο ερωτηματικά προκαλεί το γεγονός ότι στη μελέτη η μέση ηλικία τεκνοποίησης του πρώτου παιδιού ήταν τα 35 χρόνια. Η μεγάλη ηλικία τεκνοποίησης σχετίζεται τόσο με προβλήματα γονιμότητας όσο και με αυξημένο κίνδυνο για το παιδί να εκδηλώσει αυτισμό.

ΜΑΪΟΣ 2010

18•in•vitro

Με ενδιαφέρει

Συνεργάστηκε ο Θεοδόσιος Δόσιος, Διευθυντής Θωρακο-Καρδιοχειρουργικής Κλινικής, Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν

Υπεριδρωσία

ήπως ιδρώνετε υπερβολικά και ο ερχομός του ζεστού ελληνικού καλοκαιριού είναι για σας ένας εφιάλτης; Οπωσδήποτε το θέαμα ενός υπερβολικά ιδρωμένου ανθρώπου δεν είναι ό,τι καλύτερο, και σίγουρα δυσκολεύει την καθημερινότητά του, κάνοντάς τον να νιώθει άβολα, τόσο στην προσωπική, όσο και στην επαγγελματική του ζωή. Η εφίδρωση είναι βασική λειτουργία για τη διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας του σώματος. Όταν η παραγωγή ιδρώτα όμως, είναι υπερβολική (υπεριδρωσία), είναι παθολογική κατάσταση και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη θεραπεία. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι ο αριθμός, όσων εμφανίζουν αυτήν την παθολογική κατάσταση, κυμαίνεται μεταξύ 110.000 και 505.000 ατόμων. Ιδρώνω παθολογικά; Η αυξημένη παραγωγή ιδρώτα συχνά σχετίζεται με συγκινησιακές ή έντονες συναισθηματικές καταστάσεις. Οι περιοχές του σώματος στις οποίες εκδηλώνεται συνήθως, είναι οι παλάμες, τα πέλματα και οι μασχάλες και σε μικρότερη ένταση το τριχωτό της κεφαλής, το πρόσωπο και το υπόλοιπο σώμα. Σε αρκετές περιπτώσεις συνυπάρχει με δυσοσμία. Η υπεριδρωσία των παλαμών, πάλι, συχνά συνοδεύεται από ψυχρότητα των χεριών και οίδημα των δακτύλων. Η υπεριδρωσία διακρίνεται σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή. Η δευτεροπαθής χαρακτηρίζεται από εφίδρωση ολόκληρου του σώματος και παρατηρείται σε εμπύρετες καταστάσεις, στην εμμηνόπαυση, στον υπερθυρεοειδισμό και σε άλλες συστηματικές νόσους. Η πρωτοπαθής υπεριδρωσία παρατηρείται σε υγιή, κατά τα άλλα, άτομα που χαρακτηρίζεται από υπερβολική παραγωγή

Γράφει η Σοφία Νέτα

Ίδρωσα και μόνο που το σκέφτομαι

ιδρώτα σε συγκεκριμένα σημεία, η οποία πιθανολογείται ότι οφείλεται σε υπερδιέργερση του συμπαθητικού συστήματος. Λύση τα αποσμητικά; Τα αποσμητικά εμποδίζουν τη δυσοσμία, η οποία είναι ιδιαίτερα ενοχλητική, ειδικά

το καλοκαίρι. Δεν επηρεάζουν όμως την εφίδρωση. Περιέχουν διάφορα συστατικά, όπως άλατα αλουμινίου, που διαλύονται με τον ιδρώτα του σώματος, αφήνοντας μία λεπτή στρώση πάνω του, η οποία εμποδίζει ίσως για λίγο την εμφάνισή του, ως λεκέ, στα ρούχα μας.

Στεγνές λύσεις Οι συντηρητικές μέθοδοι θεραπείας της έντονης πρωτοπαθούς υπεριδρωσίας περιλαμβάνουν την τοπική εφαρμογή χλωριούχου αλουμινίου, τη χορήγηση διαφόρων φαρμάκων από το στόμα, τη θεραπεία με Botox, δηλαδή τη χορήγηση της τοξίνης Botulinum υπό μορφή ενέσεων κ.ά. Όμως, όλες αυτές οι μέθοδοι δεν είναι πάντοτε αποτελεσματικές. Γι’ αυτό αρκετοί ασθενείς καταφεύγουν στην εγχείρηση, η οποία παρέχει πιθανότητες αποτελεσματικής και μακροχρόνιας θεραπείας. Η χειρουργική αντιμετώπιση της πρωτοπαθούς υπεριδρωσίας, λέγεται «θωρακοσκοπική συμπαθεκτομή» και είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική. Γίνονται δύο ή τρεις μικρές τομές στις μασχάλες και διά μέσου αυτών διατέμνονται οι συμπαθητικές άλυσοι (είναι βασικά ανα-

τομικά στοιχεία του συμπαθητικού συστήματος, η υπερδιέγερση του οποίου θεωρείται ότι ευθύνεται για την υπεριδρωσία). Μελέτες αναφέρουν ότι η χειρουργική αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας αντιμετωπίζει σε ικανοποιητικό βαθμό ασθενείς με υπεριδρωσία των παλαμών και των μασχαλών. Σε μία κλινική έρευνα, στην οποία μελετήθηκαν 309 ασθενείς που χειρουργήθηκαν, ηλικίας 15-64 ετών, παρατηρήθηκε μεγάλη βελτίωση μέχρι πλήρη εξάλειψη σχεδόν σε όλους τους ασθενείς (που υποφέρουν στα δύο αυτά σημεία). Ο εγχειρητικός κίνδυνος είναι ελάχιστος και η μεγάλη πλειονότητα των αρρώστων εξέρχεται από το νοσοκομείο εντός του πρώτου 24ώρου από την επέμβαση. Το συνηθέστερο μη επι-

θυμητό επακόλουθο της επέμβασης είναι η αντιρροπιστική υπεριδρωσία. Όταν, δηλαδή, ένας ασθενής που χειρουργείται για υπεριδρωσία των παλαμών, εμφανίζει μεν εξάλειψη της υπεριδρωσίας των παλαμών, συγχρόνως όμως εμφανίζει υπεριδρωσία σε άλλη περιοχή του σώματος. Άλλη επιπλοκή, που σπανίως μπορεί να εμφανισθεί μετεγχειρητικώς, είναι ο πνευμονοθώρακας και το σύνδρομο Horner. Πνευμονοθώρακας είναι η παραμονή αέρα μέσα στη θωρακική κοιλότητα, η αφαίρεση του οποίου μπορεί να γίνει με προσωρινή τοποθέτηση λεπτού σωλήνα. Το σύνδρομο Horner χαρακτηρίζεται από πτώση του άνω βλεφάρου και σμίκρυνση της κόρης του οφθαλμού, ο οποίος φαίνεται σαν να βρίσκεται μέσα στον οφθαλμικό κόγχο.

Όσοι πάσχουν από υπεριδρωσία, συχνά έχουν και δυσμενείς ψυχολογικές, κοινωνικές ή επαγγελματικές επιπτώσεις, καθώς αισθάνονται ιδιαίτερα μειονεκτικά όταν είναι υποχρεωμένοι να κάνουν χειραψία με υγρές παλάμες. Γι’ αυτό και κάποιοι φτάνουν στο σημείο ακόμα και να αποφεύγουν τις κοινωνικές συναναστροφές.

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•19

Συνεργάστηκε ο Δρ Εμμανουήλ Κρητικός, Χειρουργός Επιμελητής Α’ Ν.Ε.Ε.Σ

Κήλη

1o 2o 3o 4o

πρεπει να γνωριζετε... Σημεία στα οποία εμφανίζονται οι κήλες Οι συνηθέστερες κήλες, είναι οι βουβωνοκήλες (75% περίπου όλων των κηλών) και ακολουθούν οι ομφαλοκήλες (10%). Η μηροκήλη είναι ένα άλλο είδος κήλης της βουβωνικής χώρας, η οποία προβάλλει από ένα χάσμα στη ρίζα του μηρού, δίπλα από τα μεγάλα αγγεία του ποδιού. Κήλες εμφανίζονται και σε άλλα σημεία (επιγάστριο, πλάγια κοιλιακή χώρα, κ.ά.). Όλων των ειδών οι κήλες εμφανίζονται και στα δύο φύλα, άλλες συχνότερα στους άνδρες και άλλες συχνότερα στις γυναίκες, για ανατομικούς λόγους. Θεραπευτική αντιμετώπιση των κηλών Οι κήλες θεραπεύονται μόνο χειρουργικά. Οι πάσχοντες δεν πρέπει να αναβάλλουν τη χειρουργική αποκατάσταση της κήλης τους, διότι ο χρόνος είναι εναντίον τους. Όπως ένα ξηλωμένο ρούχο ποτέ δεν διορθώνεται μόνο του, έτσι και οι κήλες δεν κλείνουν μόνες τους. Οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση κηλεπιδέσμων, οι οποίοι το μόνο που κάνουν είναι να συμπιέζουν το περιεχόμενο του κηλικού σάκου (έντερο κ.λπ.) δημιουργώντας συμφύσεις, που δυσχεραίνουν τη χειρουργική αποκατάσταση αργότερα. Γιατί οι ασθενείς δεν πρέπει να αναβάλουν τη διόρθωση της κήλης τους Όσο οι ασθενείς αναβάλλουν την αποκατάσταση της κήλης τους παρατείνεται η ταλαιπωρία τους, διότι παρεμποδίζονται οι φυσιολογικές τους δραστηριότητες και εκτίθενται στους κινδύνους των πιθανών επιπλοκών. Επιπλέον, με την πάροδο των ετών εμφανίζονται και άλλα προβλήματα υγείας, έτσι ώστε όταν αποφασίζουν να χειρουργηθούν ή αναγκάζονται να χειρουργηθούν εκτάκτως, η επέμβαση γίνεται με αυξημένους εγχειρητικούς κινδύνους. Μετά το χειρουργείο Η ανάρρωση από τις εγχειρήσεις των συνηθισμένων κηλών είναι πολύ γρήγορη και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει σπίτι του την επομένη της επεμβάσεως. Ο μετεγχειρητικός πόνος εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του ασθενούς, αλλά σε γενικές γραμμές δεν αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα. Οι χειρουργημένοι μπορεί να έχουν κάποια δυσκολία στο σκύψιμο, στο ανέβασμα σκάλας ή στο περπάτημα τις δύο-τρεις πρώτες ημέρες της επεμβάσεως. Ανάλογα με την περίπτωση, η επιστροφή στις συνήθεις δραστηριότητες (οδήγημα, εργασία γραφείου) γίνεται συνήθως μετά την πρώτη εβδομάδα. Πρέπει να αποφεύγεται το σήκωμα βάρους και η γυμναστική για ένα μήνα. Οι ασθενείς που εργάζονται χειρονακτικά και σηκώνουν βάρη στην εργασία τους, πρέπει να προσέχουν τέσσερις έως έξι εβδομάδες, προκειμένου να ενσωματωθεί το πλέγμα και να ισχυροποιηθεί η πλαστική.

Ο ασθενής μπορεί να μην αισθάνεται τίποτε, μπορεί να έχει ένα ελαφρύ πόνο ή να αισθάνεται κάτι σαν κάψιμο. Είναι δυνατόν όμως να πονά έντονα ή κάθε φορά που βήχει να αισθάνεται ότι το περιεχόμενο της κήλης μετακινείται.

Μην περιμένεις να περάσει...

ι άντρες έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες από τις γυναίκες να εμφανίσουν προβλήματα κήλης, κάποια στιγμή στη ζωή τους. Η κήλη μπορεί να παρουσιαστεί ως εξόγκωμα κάτω από το δέρμα και συχνά συνοδεύεται από πόνο, ειδικά όταν σηκώνετε βαριά αντικείμενα. Κάποιος μπορεί να γεννηθεί με πρόβλημα κήλης ή να την εμφανίσει αργότερα. Σε κάθε περίπτωση, τα συμπτώματα της κήλης δεν υποχωρούν με το πέρασμα του χρόνου, ούτε η νόσος θεραπεύεται από μόνη της. Με απλά λόγια, κήλη είναι η πρόπτωση του περιεχομένου της κοιλιάς προς τα έξω, διαμέσου μιας οπής που δημιουργείται στο κοιλιακό τοίχωμα. Το περιτόναιο (η μεμβράνη που περιβάλλει εσωτερικά την κοιλότητα της κοιλιάς) προβάλλει μέσα από την τρύπα του κοιλιακού τοιχώματος και δημιουργεί ένα είδος σάκου, αυτό που ονομάζουμε κήλη. Οφείλεται στη χαλάρωση και διάσχιση των ιστών σε κάποιο σημείο του κοιλιακού τοιχώ-

ματος. Τέτοια σημεία υπάρχουν εκ γενετής, άλλα δημιουργούνται αργότερα (επίκτητα), έπειτα από μία εγχείρηση, ή πολύ σπάνια, έπειτα από έναν τραυματισμό. Πώς εκδηλώνεται Η κήλη παρουσιάζεται ως μία διόγκωση, η οποία συνήθως μεταβάλλεται σε μέγεθος. Συγκεκριμένα, η διόγκωση μπορεί να εξαφανίζεται τελείως όταν ο ασθενής ξαπλώνει, και να εμφανίζεται απότομα όταν ο ασθενής βήχει ή ανασηκώνεται. Επίσης, μπορεί να εξαφανίζεται όταν την πιέζει με το χέρι. Όταν η κήλη δεν μπαίνει μέσα, λέγεται «μη ανατασσομένη». Αυτό συμβαίνει επειδή το στόμιο είναι στενό, και η κήλη δεν χωρά να μπει μέσα, επειδή ερεθίστηκε και αναπτύχθηκε οίδημα (πρήστηκε). Σε αυτήν την περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος να εμποδίζεται η ροή του αίματος και η κήλη να υποστεί περίσφιξη (στραγγαλισμό). Η περιεσφιγμένη κήλη απαιτεί άμεσο χειρουργείο, διότι το περιεχόμενό της νεκρώνεται (σαπίζει).

Όταν εμφανίζονται στα παιδιά Τα πιο συχνά σημεία εμφάνισης κήλης είναι η βουβωνική χώρα και ο ομφαλός. Στο έμβρυο, οι όρχεις βρίσκονται μέσα στην κοιλιά. Πριν από τη γέννηση όμως, κατεβαίνουν στο όσχεο, παρασύροντας μαζί τα περιβλήματά τους. Η τρύπα στη βουβωνική χώρα κλείνει. Μερικές φορές ο δρόμος μένει ανοικτός και το περιτόναιο κατεβαίνει προς τον όρχι. Η κήλη μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και στα νεογνά. Ωστόσο, συνήθως εκδηλώνεται αργότερα καθώς με την πάροδο των ετών αφενός το χάσμα σταδιακά μεγαλώνει, αφετέρου οι ιστοί γερνάνε και αδυνατίζουν.

Ένα δεύτερο εκ γενετής αδύνατο σημείο του κοιλιακού τοιχώματος είναι ο ομφαλός. Μετά τη γέννηση και την αποκοπή του ομφαλίου λώρου, η οπή του ομφαλού φυσιολογικά κλείνει, αφήνοντας μια ουλή. Όταν η τρύπα αυτή (ο ομφαλικός δακτύλιος) δεν κλείσει, δημιουργείται η συγγενής ομφαλοκήλη, η οποία εμφανίζεται στη νεογνική ηλικία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η τρύπα του ομφαλού μεγαλώνει σιγά-σιγά, καθώς με τα χρόνια ο ομφαλικός δακτύλιος σταδιακά ξεχειλώνει. Έτσι, κάποια στιγμή εκδηλώνεται η ομφαλοκήλη των ενηλίκων.

ΜΑΪΟΣ 2010

20•in•vitro

Εxperience

Περισσότερες πληροφορίες για τον Σύλλογο Γονέων Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια «Φλόγα» www.floga.org.gr, τηλ.: 210 7485000

Εμπιστευτικά Έρχονται στιγμές στη ζωή που καλείσαι να συμπεριφερθείς έχοντας «ψηλά το κεφάλι». Στη δική μας ζωή, της συζύγου μου και εμένα, αυτό συνέβη αρκετά νωρίς και με πολύ σκληρό τρόπο. Τρία χρόνια μετά τη γέννησή του, ο πρωτότοκος γιος μας Λευτέρης διαγνώστηκε με καρκίνο.

Έχασαν τη γη κάτω από τα πόδια τους όταν οι γιατροί τους ανακοίνωσαν ότι ο γιος τους πάσχει από καρκίνο. Μετά το αρχικό σοκ, ο Άκης Παυλίδης και η σύζυγός του αποφάσισαν να παλέψουν για χάρη του 4χρονου Λευτέρη. Σήμερα, ένα χρόνο μετά τη διάγνωση, η οικογένεια Παυλίδη συνεχίζει να αντιδρά «με ψηλά το κεφάλι»...

Tρύφωνας Παυλίδης

Δίνουμε αγώνα με ψηλά το κεφάλι

Ήταν ένα απόγευμα Κυριακής όταν ξαφνικά διαπίστωσα μια διόγκωση στα γεννητικά όργανα του γιου μου. Κάλεσα αμέσως την παιδίατρο και το επόμενο πρωί ο Λευτέρης βρισκόταν στο χειρουργικό κρεβάτι. Μπαίνοντας στο χειρουργείο, οι γιατροί μιλούσαν για το απλό πρόβλημα της υδροκήλης, αλλά βγαίνοντας από αυτό κάθε άλλο παρά καθησυχαστικοί ήταν… Οι υποψίες τους μας σόκαραν. Με χλωμό πρόσωπο μας ανακοίνωσαν ότι ο γιος μας μπορεί να έχει καρκίνο. Την απάντηση θα έδινε η ιστολογική εξέταση, αλλά θα χρειαζόταν να περιμένουμε 15 μέρες για να βγουν τα αποτελέσματα. Νιώσαμε τη γη να χάνεται κάτω από τα πόδια μας. Το μόνο που καταφέραμε να ψελλίσουμε ήταν ότι «τελείωσε, χάνουμε το παιδί μας». Το βάρος και ο πόνος που βιώσαμε είναι απερίγραπτος. Μοναδική μας ελπίδα ήταν τα αποτελέσματα της ιστολογικής εξέτασης να είναι αρνητικά. Αλλά εκεί που η ψυχή έβρισκε μια χαραμάδα ελπίδας, η λογική μας γύριζε πίσω στην πραγματικότητα, που ήταν πολύ πιθανό να είναι σκληρή για εμάς, αλλά κυρίως για τον Λευτέρη… Μετά από δυο εβδομάδες απίστευτης αγωνίας και άγχους, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με το κακό σενάριο. Ο Λευτέρης πάσχει από εμβρυικό ραβδομυοσάρκωμα, μια μορφή καρκίνου με δύσκολη πρόγνωση. Η ζωή μας παίρνει άλλη τροπή και εμείς το μόνο που δεν πρέπει να κάνουμε είναι να μείνουμε θεατές. Αποφασίζουμε να παλέψουμε, για χάρη του Λευτέρη. Να μην του στερήσουμε το γέλιο και την αισιοδοξία από τη ζωή του. Να του δώσουμε θετική ενέργεια και να τον κάνουμε να αισθανθεί ότι όλα θα πάνε καλά. Αλλά και ο Λευτέρης ανταποκρίνεται. Αν και αρχικά η ψυχολογία του είναι άσχημη μετά από κάθε επίσκεψη στο νοσοκομείο, σιγά σιγά αρχίζει να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα. Σημαντικό ρόλο σε αυτό έπαιξε και το πρόγραμμα της κατ’ οίκον νοσηλείας του Συλλόγου «Φλόγα», που μας επιτρέπει να μην πηγαίνουμε στο νοσοκομείο. Κάθε φορά που έρχεται στο σπίτι η γυναίκα από το Σύλλογο, ο Λευτέρης αισθάνεται ότι τον επισκέπτεται μια φίλη του... Ένα χρόνο μετά τη διάγνωση, η λέξη «καρκίνος» δεν προκαλεί πλέον τον φόβο και τον τρόμο. Εμείς καταφέραμε να συμπεριφερθούμε «με το κεφάλι ψηλά» και ο Λευτέρης να δίνει με σθένος το δικό του αγώνα. Έναν αγώνα στον οποίο τα παιδιά γίνονται μεγάλοι και οι μεγάλοι μετατρέπονται σε παιδιά...

ΜΑΪΟΣ 2010

22•in•vitro

Ηealthy tips Κατά της κυτταρίτιδας

Εάν είστε γυναίκες, λάβετε έγκαιρα τα μέτρα σας. Η κυτταρίτιδα «αγαπά» το γυναικείο φύλο, καθώς –μεταξύ άλλων- οι αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών (π.χ. οιστρογόνα, προγεστερόνη) συμβάλλουν σημαντικά στην εμφάνιση του προβλήματος. Ιδιαίτερα «επικίνδυνες» περίοδοι είναι η εφηβεία, η κλιμακτήριος, η εγκυμοσύνη, η λοχεία. Επίσης, τυχόν δυσλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα μπορεί να σχετίζεται με την όψη φλοιού πορτοκαλιού.

Πείτε ναι στο μασάζ που βελτιώνει την κυκλοφορία της λέμφου. Η καλή λειτουργία του λεμφικού συστήματος κάνει το δέρμα σφριγηλό και ελαστικό, ενώ συμβάλλει και στην αποβολή των κατακρατημένων υγρών και των τοξινών.

Καταπολεμήστε την κυτταρίτιδα με άσκηση. Από το απλό περπάτημα μέχρι τις γυμναστικές ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι ή το γυμναστήριο, η σωματική δραστηριότητα βοηθά στην καλή αιμάτωση των ιστών, στην καύση θερμίδων, στη σύσφιξη των μυών και τη μείωση του λίπους στο σώμα.

Κάντε το νερό σύμμαχο! Όσο μεγαλύτερες είναι οι ποσότητες υγρών που καταναλώνετε τόσο καλύτερα γίνεται ο μεταβολισμός των θρεπτικών συστατικών και η αποβολή των τοξινών από το σώμα. Παράλληλα, μειώνεται η κατακράτηση υγρών, μια από τις αιτίες που προκαλούν κυτταρίτιδα.

Βγάλτε την αλατιέρα από το τραπέζι. Μεταξύ άλλων, το αλάτι προκαλεί κατακράτηση υγρών και «πρήξιμο» των λιποκυττάρων. Προσοχή στις τροφές που κρύβουν νάτριο, όπως κονσέρβες, παστά, αλμυρά τυριά, τσιπς, ξηροί καρποί και το έτοιμο φαγητό ή το φαγητό fast food.

ood g

Το μυστικό Τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και οι φυτικές ίνες είναι «εχθροί» της για την καταπολέμηση της κυτταρίτιδας. Τα δυο πρώτα βοηθούν στην καύση του λίπους, έχουν όψης φλοιού διουρητικές ιδιότητες και μειώνουν την κατακράτηση υγρών, ενώ οι φυτικές ίνες ενισχύουν την καλή λειτουργία του εντέρου, απομακρύνοντας τις πορτοκαλιού τοξίνες από τον οργανισμό. είναι η απώλεια λίπους και όχι τόσο η απώλεια κιλών. Εάν μάλιστα συμβεί το αντίθετο, χάσετε δηλαδή βάρος αλλά όχι λίπος, το πρόβλημα θα γίνει περισσότερο έντονο.

Διακόψτε ή περιορίστε στο ελάχιστο το κάπνισμα. Οι βλαβερές ουσίες που περιέχονται στο τσιγάρο δημιουργούν ελεύθερες ρίζες που επηρεάζουν τα κύτταρα του οργανισμού. Το αποτέλεσμα είναι να επιδεινώνεται η όψη φλούδας πορτοκαλιού.

Προτιμήστε τα μικρά και τακτικά γεύματα. Έτσι, επιτυγχάνεται γλυκαιμική ρύθμιση, οι θερμίδες κατανέμονται σωστά και ισομερώς κατά τη διάρκεια της ημέρας και διευκολύνεται η καλή πέψη των τροφών.

Κάντε μπάνιο με εναλλαγές στη θερμοκρασία του νερού. Η εναλλαγή κρύου με ζεστό νερό διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος, με αποτελέσμα να αιματώνονται καλύτερα οι περιοχές που πάσχουν.

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•23

Αποφύγετε την αυξομείωση του σωματικού σας βάρους, αλλά και τις εξαντλητικές δίαιτες. Το γνωστό φαινόμενο «γιο –γιο» και τα υποθερμιδικά προγράμματα διατροφής επιτείνουν το πρόβλημα της κυτταρίτιδας.

Η μεγάλη κατανάλωση «κακών» λιπαρών δημιουργεί κυτταρίτιδα. Αποφύγετε τροφές που περιέχουν κορεσμένα λιπαρά (λιπαρά κρέατα, γαλοκτοκομικά και τυροκομικά με πολλά λιπαρά, γλυκίσματα όπως μπισκότα), καθώς η κατανάλωσή τους αυξάνει το λίπος στο σώμα. Αντ’ αυτών, προτιμήστε το ελαιόλαδo (σε μέτρια ποσότητα) και τα ψάρια (όχι τηγανισμένα ή σε κονσέρβες) που περιέχουν «καλά» λιπαρά και τα γαλακτοκομικά/τυροκομικά με χαμηλά λιπαρά.

Μην ξεχνάτε να κάνετε κι εσείς κάτι απλό για το σώμα σας. Για παράδειγμα, χρησιμοποιήστε μια βούρτσα ή ένα σκληρό σφουγγάρι και κάντε κυκλικές κινήσεις στις περιοχές που πάσχουν, προκειμένου να ενισχύσετε την κυκλοφορία του αίματος.

bad -

Τα ψηλά τακούνια και τα πολύ στενά ρούχα αυξάνουν τις πιθανότητες για κυτταρίτιδα. Κι αυτό γιατί εμποδίζουν την καλή κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα να μην οξυγονώνονται επαρκώς οι ιστοί και να δημιουργείται το πρόβλημα.

Μην αφήνετε τo «πάνω χέρι» στη δυσκοιλιότητα. Η κακή λειτουργία του εντέρου δυσχεραίνει την απομάκρυνση των τοξινών από το σώμα. Καταπολεμήστε το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας με τη βοήθεια της κατάλληλης διατροφής και βελτιώστε την όψη φλοιού πορτοκαλιού.

Μην θυμάστε το πρόβλημα μόνο το καλοκαίρι.

-Η αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας απαιτεί «επα-

γρύπνηση» όλο το χρόνο. Μόνο τότε η αντικυτταριδική αγωγή είναι ολοκληρωμένη, στοχευμένη, αποτελεσματική.

Προσοχή στα αλκοολούχα ποτά και τον καφέ. Προκαλούν αφυδάτωση, δυσχεραίνουν την απομάκρυνση τοξινών, ενώ παράλληλα «φορτώνουν» τον οργανισμό με πολλές θερμίδες. Καταναλώστε τα με μέτρο (π.χ. 1-2 φλιτζάνια καφέ την ημέρα).

Εάν είστε άνδρας, μην βιαστείτε να πείτε ότι το πρόβλημα της κυτταρίτιδας δεν σας αφορά. Αν και σε μικρότερο βαθμό, κι εσείς μπορεί να εμφανίσετε κυτταρίτιδα κυρίως στην περιοχή της κοιλιάς και στα μπράτσα. Λάβετε έγκαιρα τα μέτρα σας, ακολουθώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής.

Μην «γλυκαίνετε» την κυτταρίτιδα. Μετριάστε στο ελάχιστο γλυκά και ζάχαρη και καταναλώστε με προσοχή λευκό ψωμί, πατάτες και μακαρόνια. Όλα αυτά τα τρόφιμα ανήκουν στην κατηγορία των υδατανθράκων, οι οποίοι όταν βρίσκονται σε περίσσεια στον οργανισμό, μετατρέπονται σε λίπος.

Μην το παρακάνετε με τους φυσικούς χυμούς και τα αναψυκτικά. Οι μεν πρώτοι περιέχουν πολλά σάκχαρα, τα δε δεύτερα έχουν πολλή ζάχαρη. Καταναλώστε τα με μέτρο.

ΜΑΪΟΣ 2010

24•in•vitro

Απώλεια βάρους Cover story

Γράφει ο Θανάσης Τρομπούκης

Οι μα δία ςπ αχα ιτε ίνο ς υ

Οι ν Οι έες τά α σ Τι α λλαγέ εις σ τ πα γορ ς στη ην απ ώ εύε δια τρο λεια ται φι βά και τι ε κή πυ ρους πιβ ρ άλλ αμίδ ετα α ι

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•25

πό την εποχή της ανέχειας, όμως, περάσαμε στην εποχή της υπερπροσφοράς αγαθών. Παράγουμε περισσότερα απ’ όσο καταναλώνουμε, ενώ ταυτόχρονα καταναλώνουμε περισσότερα από όσο έχουμε ανάγκη. Κι αν αυτό το οικονομικό μοντέλο απέδειξε την ανεπάρκειά του, οδηγώντας μας σε οικονομική καταστροφή, αντίστοιχα είναι και τα αποτελέσματα του διατροφικού μοντέλου που ακολουθούμε. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μαστίζονται από την παχυσαρκία, το ίδιο τα Ευρωπαϊκά κράτη, αλλά και η Ασία (σε μικρότερο ποσοστό). Στη μάχη με το σωματικό μας βάρος, όμως, δεν υπάρχουν μόνο ηττημένοι. Η βιομηχανία της δίαιτας κάθε χρόνο αποκομίζει υπέρογκα κέρδη - υπολογίζονται σε περισσότερα από 40 δισ. δολάρια μόνο στις ΗΠΑ. Είναι η βιομηχανία που ανέδειξε τη δίαιτα σε life style προϊόν, προτάσσοντας την ομορφιά έναντι της υγείας, κρέμασε διαιτολόγια στα μανταλάκια και πούλησε «μαγικές» συνταγές αποτοξίνωσης. Η επιστημονική κοινότητα στάθηκε αδύνατο να πολεμήσει την πολιτική του μάρκετινγκ με αποτέλεσμα οι διατροφικές οδηγίες να διασπείρονται σαν συνταγές μαγειρικής χάνοντας ταυτόχρονα την επιστημονική τους αξία.

αντισταθεί στην απώλεια των αποθηκών λίπους. Είναι αυτό που αποκαλούν πολλοί επιστήμονες ως «μνήμη του σώματος». Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι κατασκευασμένος έτσι ώστε να επιβιώνει. Η αποθήκευση λίπους εξασφαλίζει την επάρκεια ενέργειας για να λειτουργήσει το σώμα. Όταν χάσουμε βάρος, ο οργανισμός αισθάνεται ότι απειλείται γι’ αυτό και προσπαθεί να επανέρθει στην προηγούμενη κατάσταση. Την ίδια στιγμή η απότομη απώλεια βάρους γίνεται εις βάρος του μυϊκού μας ιστού. Εκτός από λίπος χάνουμε και μυϊκή μάζα, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι θερμίδες που καταναλώνει ο οργανισμός. Όταν επανέλθουμε στις διατροφικές συνήθειες του παρελθόντος είναι βέβαιο ότι θα πάρουμε βάρος.

Καλλιεργούν ψεύτικες προσδοκίες

Γιατί μας παχαίνουν

Κι όμως οι δίαιτες φαίνεται ότι έχουν αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που υπόσχονται. Μπορεί να οδηγούν σε παροδική απώλεια βάρους, εντούτοις δεν διασφαλίζουν ότι η απώλεια των κιλών θα είναι μακροχρόνια, με αποτέλεσμα γυναίκες και άνδρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το βάρος τους να παχαίνουν και να αδυνατίζουν αρκετές φορές μέσα σε έναν χρόνο. Ωστόσο, επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι όταν χάνουμε 7% έως 10% του σωματικού μας βάρους, ο οργανισμός μας αυτομάτως μειώνει τον μεταβολισμό από 10% έως 15% και ταυτόχρονα αυξάνει την όρεξη για να

Το 18ο αιώνα κανείς δεν ενδιαφερόταν για το τι θα φάει. Αυτό που τον ενδιέφερε ήταν να βρει τροφή. Η πρώτη καταγεγραμμένη δίαιτα στον κόσμο, πιθανολογείται ότι ήταν του Νορμανδού βασιλιά Γουίλιαμ του Κατακτητή στις αρχές του 1800 μ.Χ. και μάλιστα ήταν δίαιτα υγρών. Η ιστορία λέει ότι όταν ο βασιλιάς αντελήφθη ότι δυσκολευόταν να ιππεύσει λόγω των παραπανίσιων κιλών, κλείστηκε στο δωμάτιο και δήλωσε ότι δεν θα τρώει τίποτε παρά μόνο θα πίνει αλκοόλ έως ότου αδυνατίσει.

Από την άλλη οι δίαιτες που κυκλοφορούν με ευκολία στο διαδίκτυο ή τα life style περιοδικά, στην πλειονότητα των περιπτώσεων αναμασούν επιστημονικές γνώσεις του παρελθόντος. Τα δεδομένα στη διαιτολογία έχουν αλλάξει. Η επιστήμη της διατροφής πλέον ακολουθεί τις επιταγές της εξατομικευμένης ιατρικής σύμφωνα με την οποία κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, οπότε και η θεραπεία που του χορηγείται είναι ατομική και δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε κανέναν άλλο. Είναι διαφορετικές οι ενεργειακές ανάγκες ενός ανδρός στα 20 και άλλες μιας γυναίκας στα 40. Επίσης, το ιδανικό βάρος για τον καθένα είναι ξεχωριστό και δεν εμπίπτει στα πρότυπα ομορφιάς που κυριαρχούν. Ταυτόχρονα, η βιομηχανία της δίαιτας επικεντρώνει την προσοχή μας στην απώλεια του βάρους και όχι στην αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών. Δηλαδή μας εκπαιδεύει να αδυνατίζουμε, αλλά όχι να διατηρούμε το βάρος που χάνουμε. Κι όμως η διατήρηση του βάρους απαιτεί την ίδια ή και μεγαλύτερη προσπάθεια από την απώλειά του.

Νέα μικρά μυστικά για τον έλεγχο του βάρους Προσοχή στα γλυκά. Δεν είναι μόνο οι θερμίδες που μας προσφέρουν αλλά και η εθιστική τους δράση που θέτουν σε κίνδυνο το πρόγραμμα απώλειας βάρους μας.

Ναι στα λαχανικά- όχι στις σαλάτες με ντρέσινγκ. Μπορεί να μας δίνουν περισσότερες από 500 ή και 1.000 θερμίδες, χωρίς να το καταλάβουμε.

Ναι στα φρούτα – όχι στις υπερβολές: Κάθε φρούτο μας αποφέρει αρκετές θερμίδες γι’ αυτό οι ειδικοί συστήνουν να το θεωρούμε ως ενδιάμεσο γεύμα και όχι ως συμπλήρωμα του κυρίως γεύματος.

Ναι στην ποιότητα- όχι στην ποσότητα: Είναι γεγονός ότι οι δίαιτες των γραμμαρίων είναι αποτυχημένες διότι μας δημιουργούν άγχος για την ποσότητα που καταναλώνουμε. Αντίθετα δώστε σημασία στην ποιότητα των τροφίμων, αποφεύγοντας τα επεξεργασμένα.

Επενδύστε στα ολικής άλεσης – όχι στους «λευκούς υδατάνθρακες». Τα δημητριακά ολικής άλεσης μας βοηθούν να χορτάσουμε και δεν δημιουργούν μεγάλες υπογλυκαιμίες που οδηγούν σε υπερφαγία.

Μη συνδέετε το φαγητό με συναισθηματικές καταστάσεις. Είναι λάθος να αντλούμε ευχαρίστηση από το φαγητό διότι κάθε φορά που θα θέλουμε να αισθανθούμε χαρούμενοι θα κατευθυνόμαστε στο ψυγείο μας.

ΜΑΪΟΣ 2010

26•in•vitro

Απώλεια βάρους Cover story

H νέα διατροφική πυραμίδα

Τροφές που σαμποτάρουν την απώλεια βάρους

Η σύγχρονη επιστημονική γνώση έχει αναθεωρήσει απόψεις του παρελθόντος. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αφορούν στους χυμούς φρούτων. Παλιότερα, όλες οι δίαιτες ξεκινούσαν με έναν χυμό πορτοκαλιού το πρωί. Σήμερα, έχει φανεί ότι ο οργανισμός μας αδυνατεί να αντιληφθεί τις υγρές θερμίδες. Αυτό σημαίνει ότι παρά το γεγονός ότι έχουμε πάρει ενέργεια από έναν χυμό, ο οργανισμός εξακολουθεί να αναζητά την κατανάλωση ενέργειας από στέρεα τροφή. Αυτό μας οδηγεί σε κατανάλωση περισσότερων θερμίδων, οπότε και στην πρόσληψη βάρους. Αντίστοιχα έχουν επικρατήσει μύθοι όπως ότι ο συνδυασμός συγκεκριμένων τροφών μας βοηθούν να αδυνατίσουμε ή ότι υπάρχουν τρόφιμα με αρνητικές θερμίδες που όταν τα καταναλώνουμε χάνουμε κιλά.

Πηγή: Τμήμα Διατροφής Σχολής Δημόσιας Υγείας Πανεπιστημίου Harvard

Η νέα διατροφική πυραμίδα

Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές στη διαιτολογία είναι η νέα διατροφική πυραμίδα του Harvard, την οποία έχουν υιοθετήσει πολλά πανεπιστήμια ανά τον κόσμο. Τροφές που παλιότερα ήταν στη βάση της διατροφικής πυραμίδας, σήμερα είναι στην κορυφή (λευκό ψωμί, το ρύζι, τα λευκά μακαρόνια και οι πατάτες). Πρόκειται για τροφές που έχει φανεί ότι σαμποτάρουν την προσπάθειά μας να διατηρήσουμε ένα φυσιολογικό βάρος επειδή έχουν υψηλό γλυκαιμικό φορτίο. Αυτό σημαίνει ότι όταν καταναλωθούν απελευθερώνεται πολύ γρήγορα η γλυκόζη στο αίμα. Έπειτα εκκρίνεται πολύ γρήγορα και η ινσουλίνη, με αποτέλεσμα να μειώνεται απότομα το σάκχαρο αίματος οδηγώντας μας σε υπογλυκαιμία. Τότε οδηγούμαστε σε υπερφαγία και σταδιακά σε πρόσληψη βάρους. Την ίδια στιγμή, τροφές που είναι γνωστό ότι έχουν υψηλό ποσοστό θερμίδων, όπως οι ξηροί καρποί, είναι σε ευνοϊκότερη θέση.

Tips για σωστή... δίαιτα Μην τρώτε σαν να σας κυνηγούν. Απολαύστε το γεύμα σας μασώντας καλά τις τροφές. Ο εγκέφαλος χρειάζεται τουλάχιστον 15 – 20 λεπτά για να αντιληφθεί το αίσθημα του κορεσμού. Όταν τρώμε με αργό ρυθμό δίνουμε το χρόνο στον οργανισμό να αντιληφθεί ότι χόρτασε και να μας στείλει το μήνυμα ότι ήρθε η ώρα να αφήσουμε στην άκρη το μαχαιροπίρουνο.

Το νερό είναι ο καλύτερος σύμμαχος της δίαιτας. Καταναλώστε 1,5 με 2 λίτρα υγρών την ημέρα. Πιείτε νερό πριν και μετά το γεύμα σας, διότι έτσι θα ενισχύσετε το αίσθημα κορεσμού. Δηλαδή θα χορτάσετε πιο γρήγορα.

Προσοχή στις υγρές θερμίδες. Στις ΗΠΑ θεωρούνται ο κατεξοχήν ένα παράγοντας εμφάνισης της παχυσαρκίας. Ένας καφές με σαντιγί ενδεχομένως έχει τις θερμίδες ενός πλήρους γεύματος. Ένα κουτάκι αναψυκτικό τύπου κόλα υπολογίζεται ότι περιέχει 8 κουταλιές ζάχαρη.

Μην πηγαίνετε νηστικοί στο σούπερ μάρκετ. Η πείνα μας οδηγεί στην αγορά παχυντικών προϊόντων και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες.

Προσοχή στα προϊόντα με την ένδειξη light διότι δε σημαίνει ότι στερούνται θερμίδων. Απλά περιέχουν λιγότερη ενέργεια από εκείνη του πλήρους προϊόντος.

Κρατήστε διατροφικό ημερολόγιο. Μελέτη του Κέντρου Έρευνας για την υγεία Kaiser Permanente αναφέρει ότι οι όσοι καταγράφουν καθημερινά τι και πόσο τρώνε χάνουν διπλάσιο βάρος από εκείνους που δεν έχουν αυτή τη συνήθεια. Αυτό επειδή το «διαιτητικό» ημερολόγιο αποτελεί έναν εύκολο τρόπο για να καταλάβουμε από πού προέρχονται οι περιττές θερμίδες.

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•27 Ιατρεία Μεταβολισμού & Παχυσαρκίας στη σελίδα 45.

Αποψη Το τοξικό διατροφικό περιβάλλον

ΚΕλυ ΣεμιτΕκολου

«Φόρεσα και πάλι τζιν...» Μέχρι πριν δυο χρόνια η σχέση που είχα με τη ζυγαριά ήταν κυριολεκτικά μαρτυρική. Ήμουν μόλις 26 ετών και ζύγιζα 116 κιλά. Το φορτίο που κουβαλούσε το σώμα αλλά και η ψυχή μου ήταν τόσο μεγάλο, που πολλές φορές δεν μου επέτρεπε να ζήσω τις χαρές της νεανικής ζωής.

* ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΑΡΟΥΧΑ

ριν λίγα χρόνια, σε μια μελέτη του, το Ινστιτούτο Ιατρικής των ΗΠΑ διαπίστωνε ότι τις τελευταίες δεκαετίες το ανθρώπινο γενετικό υλικό άλλαξε ελάχιστα, ενώ αντιθέτως η αύξηση της παχυσαρκίας κατά το ίδιο χρονικό διάστημα υπήρξε αλματώδης. Συνεπώς, κάτι άλλαξε στη ζωή μας και οδηγηθήκαμε σε μια δίχως προηγούμενο αύξηση των δεικτών ενήλικης και παιδικής παχυσαρκίας. Η απάντηση βέβαια δεν βρίσκεται στα γονίδιά μας, αλλά σε αυτό που πολλοί επιστήμονες ονομάζουν «τοξικό διατροφικό περιβάλλον». Η λέξη «τοξικό» αναφέρεται στην πληθώρα φτηνών, επεξεργασμένων και πλούσιων σε θερμίδες, ζάχαρη και λίπος τροφίμων που κατακλύζουν την αγορά και τα οποία ο οργανισμός μας δυσκολεύεται να διαχειριστεί. Τα τρόφιμα αυτά σε συνδυασμό με την αλλαγή τρόπου ζωής και τη μείωση της φυσικής δραστηριότητας δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα που επέφερε καταστροφικά αποτελέσματα στην υγεία των πολιτών του δυτικού κόσμου. Την ευθύνη για τη διαμόρφωση του «τοξικού διατροφικού περιβάλλοντος» φέρουν πρωτίστως οι κυβερνήσεις και η επιστημονική κοινότητα που απέτυχαν να δράσουν προληπτικά, αλλά και δευτερευόντως η βιομηχανία τροφίμων που επί πολλά χρόνια βομβάρδιζε και παραπλανούσε τους καταναλωτές με διαφημιστικά μηνύματα και «τρόφιμα σκουπίδια». Ευτυχώς, το πλήρωμα του χρόνου έχει φτάσει και ήδη πολλές κυβερνήσεις κινούνται στην κατεύθυνση συνεργασίας και ελέγχου της βιομηχανίας τροφίμων μέσω των λεγόμενων «φόρων παχυσαρκίας». Παραδόξως, ανάμεσα σε αυτές είναι και η Ελληνική κυβέρνηση που στο μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε πρόσφατα με το Δ.Ν.Τ. δεσμεύτηκε να επιβάλλει ειδικό φόρο κατανάλωσης στα μη αλκοολούχα αναψυκτικά πραγματοποιώντας (πιθανότατα χωρίς να το γνωρίζει) μια από τις μεγαλύτερες καινοτομίες δημοσίας υγείας! * RD MPH Διατροφολόγος, Σύμβουλος σε θέματα Δημόσιας Υγείας

Μελέτες έχουν δείξει ότι μακροχρόνια κατανάλωση τροφίμων υψηλού γλυκαιμικού φορτίου οδηγεί σταδιακά στην ινσουλινοαντοχή, μία κατάσταση που προηγείται της εκδήλωσης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2.

Όλα ξεκίνησαν στην εφηβεία. Τότε που μετά από μια ερωτική απογοήτευση πήρα 30 κιλά μέσα σε ένα καλοκαίρι. Η φοιτητική ζωή που ακολούθησε με «επιβάρυνε» με 15 επιπλέον κιλά. Έτσι έφθασα στα 20 μου να δείχνει ο δείκτης της ζυγαριάς τα 100 κιλά! Για τα επόμενα έξι χρόνια έβλεπα τη ζυγαριά να παίρνει την… ανιούσα, με εξαίρεση κάποιες σύντομες περιόδους όπου μετά από δίαιτα έχανα κάποια κιλά, αλλά δυστυχώς τα ξαναέπαιρνα. Χριστούγεννα 2008. Η επιστροφή από τις διακοπές σημαδεύεται από μια πολύ σημαντική απόφαση. Να αναλάβω δράση για να σταματήσω να αισθάνομαι άσχημα με το βάρος μου. Αποφασίζω να αλλάξω τον τρόπο της διατροφής μου. Θέτω μακροπρόθεσμους στόχους και οπλίζομαι με υπομονή και επιμονή για την προσπάθεια να χάσω βάρος. Είμαι πεπεισμένη ότι αυτή τη φορά θα πετύχω. Γιατί αισθάνομαι ότι έχω φθάσει στο «αμήν». Ότι βρίσκομαι δηλαδή σε ένα σημείο όπου δεν υπάρχει γυρισμός. Οι πρώτες μέρες μοιάζουν με… βασανιστήριο. Τρώω τις μισές ποσότητες από αυτές που συνήθιζα. Βγάζω από το πιάτο μου τα λιπαρά και το εμπλουτίζω με υγιεινές τροφές. Ελαττώνω τη ζάχαρη που βάζω στον καφέ. Φροντίζω να ακολουθώ πιστά την αρχή των πέντε γευμάτων την ημέρα. Όταν νιώθω ότι «λυγίζω», επιλέγω να καλύψω την ανάγκη μου για φαγητό με φρούτα ή σαλάτες. Με πιο απλά λόγια, μαθαίνω να τρώω σωστά και στις σωστές ποσότητες. Όσο περνούν οι μέρες, το «βασανιστήριο» μετατρέπεται σε συνήθεια. Ο οργανισμός μου προσαρμόζεται στη νέα κατάσταση και ως ανταμοιβή ο δείκτης της ζυγαριάς με δείχνει κατά έξι κιλά ελαφρύτερη τις πρώτες 30 ημέρες. Στους μήνες που ακολουθούν βλέπω το σώμα μου να αλλάζει. Στο εξάμηνο έχω χάσει 15 κιλά, στον χρόνο 30 και στα δυο χρόνια 40 κιλά! Τώρα ζυγίζω 77 κιλά και έπεται συνέχεια…

Δυο χρόνια τώρα αισθάνομαι ότι ζω μια «νέα ζωή». Έχει αλλάξει ο τρόπος που βλέπω εγώ τον εαυτό μου, αλλά και ο τρόπος που με βλέπουν οι άλλοι. Νιώθω πιο χαλαρή και με λιγότερο ψυχολογικό «βάρος». Ακόμη και απλά πράγματα που πριν έμοιαζαν ακατόρθωτα, τώρα γίνονται πραγματικότητα. Μετά από πολλά χρόνια, πέταξα τα υφασμάτινα παντελόνια και φόρεσα τζιν… Συχνά οι φίλοι με ρωτούν πώς κατάφερα να χάσω τόσα πολλά κιλά. Εγώ τους απαντώ ότι τίποτε στη ζωή δεν είναι ακατόρθωτο. Όλα μπορούν να γίνουν, αρκεί να το θέλουμε πολύ. Η απόφαση να αλλάξουμε τη ζωή μας είναι απλή, αλλά θέλει πείσμα και επιμονή. Γιατί η ευτυχία κρύβεται εκεί που δεν έχουμε φανταστεί…

ΜΑΪΟΣ 2010

28•in•vitro

Review Πολιτική φαρμάκου

Γράφει ο Δημήτρης Παπαντωνίου

ντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει η νέα αγορανομική διάταξη που εξέδωσε πρόσφατα το Υπουργείο Οικονομίας, σύμφωνα με την οποία μειώνονται οι τιμές σε 6.500 φάρμακα. Οι επίπεδες μειώσεις, που είναι προσωρινές, φτάνουν μέχρι και -27% για τα 2.500 πρωτότυπα φάρμακα και -37% για τα 4.500 αντίγραφα. Παράλληλα όμως, η νέα νομοθεσία για τα φάρμακα υψηλού κόστους έχει προκαλέσει ταλαιπωρία σε ασφαλισμένους και φαρμακοποιούς, καθώς ήδη παρατηρούνται ελλείψεις. Ήδη η φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk Ελλάς ΕΠΕ εξέδωσε ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία αποσύρει από την ελληνική αγορά ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα για διαβητικούς. Ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, Γενικός Διευθυντής της Novo Nordisk αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η Novo Nordisk A/S, οδηγήθηκε στην απόφαση αυτή, ως αποτέλεσμα της έκδοσης του νέου δελτίου τιμών. Αυτό υπαγορεύει μια μέση μείωση των τιμών των προϊόντων της Novo Nordisk στην Ελλάδα της τάξης του 25%. Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου απαξίωση των προϊόντων της, δεδομένου ότι οι τιμές της στην Ελλάδα ήταν ήδη μεταξύ των χαμηλότερων στην Ευρώπη και έτσι, η Novo Nordisk Ελλάς ΕΠΕ, θα πρέπει πλέον να λειτουργεί με ζημία, γεγονός που δεν την καθιστά βιώσιμη». Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα φάρμακα που αποσύρει η εταιρεία από την ελληνική αγορά επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της www.novonordisk.gr. Το 2005 η φαρμακευτική δαπάνη ήταν περίπου 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, το 2008 ξεπέρασε τα 8. Η πρώτη νομοθετική ρύθμιση που έγινε είναι η επαναφορά της λίστας φαρμάκων. Σε ό,τι αφορά στα νοσοκομεία, καθιερώνονται μειοδοτικοί ηλεκτρονικοί διαγωνισμοί σε σχέση με το φάρμακο και νοσοκομειακή συσκευασία, ενώ προωθείται ένα ενιαίο μηχανογραφικό σύστημα. Τι αλλάζει με τις νομοθετικές ρυθμίσεις για τα φάρμακα «Με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, θα γίνεται πλέον ανατιμολόγηση όλων των φαρμάκων 3 φορές το χρόνο», αναφέρει ο γενικός γραμματέας Εμπορίου, κ. Στέφανος Κομνηνός. Επίσης, θα επέλθει: Μείωση των τιμών των αντιγράφων κατά 10% σε σχέση με τα αντίστοιχα πρωτότυπα φάρμακα εκτός διπλώματος ευρεσιτεχνίας Αναζήτηση των τιμών άλλων χωρών από τις αρμόδιες υπηρεσίες και όχι από τις φαρμακοβιομηχανίες Απευθείας μείωση τιμής φαρμάκων κατά 20% με τη λήξη ισχύος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Η επαναφορά της λίστας, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Εμπορίου, σημαίνει φθηνότερα φάρμακα για τον ασφαλισμένο και περιορισμό της πολυφαρμακίας. Στη λίστα δεν περιλαμβάνονται κατηγορίες φαρμάκων:

> > >

Αντιδράσεις από ασφαλισμένους και συνταξιούχους προκαλεί και η απόφαση της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, να ενεργοποιήσει νόμο του 2006, σύμφωνα με τον οποίο δεν συνταγογραφούνται και επομένως δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία, τουλάχιστον 250 ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα και σκευάσματα, μεταξύ των οποίων η ασπιρίνη, παυσίπονα, αντιισταμινικά ή αντιόξινα.

Το μεγάλο στοίχημα • των οποίων η άδεια κυκλοφορίας ορίζει ότι χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή • των οποίων οι ενδείξεις δεν κρίνεται σκόπιμο ότι πρέπει να καλυφθούν από την κοινωνική ασφάλιση (π.χ. φάρμακα που ανήκουν στο «σύγχρονο τρόπο ζωής» ) Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα παραπάνω μέτρα στοχεύουν στον έλεγχο δαπανών και την εξυγίανση της φαρμακευτικής αγοράς. Το επιδιωκόμενο όφελος είναι να εξοικονομηθεί ποσό που θα κυμαίνεται μεταξύ 1 και 1,3 δισ. ευρώ. Τί συνέβαινε όμως μέχρι σήμερα; «Η ανατιμολόγηση φαρμάκων δεν γινόταν ποτέ, ή στην καλύτερη περίπτωση για 4 χρόνια μετά την εισαγωγή ενός φαρμάκου στην

ελληνική αγορά», επισημαίνει ο κ. Κομνηνός. «Μετά την πάροδο αυτής της χρονικής περιόδου, τα φάρμακα δεν επανατιμολογούνταν και οι τιμές τους παρέμεναν σταθερές, τη στιγμή που οι τιμές των ίδιων φαρμάκων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση μειώνονταν. Κατά το προηγούμενο σύστημα τιμολόγησης, τα ουσιωδώς όμοια φάρμακα, λάμβαναν την ίδια τιμή με τα αντίστοιχα πρωτότυπα εκτός διπλώματος ευρεσιτεχνίας, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι τιμές των συγκεκριμένων φαρμάκων είναι κατά πολύ χαμηλότερες των πρωτότυπων φαρμάκων. Επίσης γινόταν υποβολή τιμών φαρμάκων που κυκλοφορούσαν σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη φαρμακοβιομηχανία ενώ η τιμή ενός φαρμάκου μειωνόταν όταν

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•29

Αθανασία Καρούνου

Κατερίνα Κουτσογιάννη

Πρόεδρος ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ

Πρόεδρος Συλλόγου Ρευματοπαθών Κρήτης

«Τα φάρμακα δεν είναι αποκλειστικά βιομηχανικά προϊόντα. Είναι κοινωνικά αγαθά που αφορούν στην ίδια μας τη ζωή. Η ανακοίνωση της φαρμακευτικής εταιρείας NOVO NORDISK να προχωρήσει στην ανάκληση κυκλοφορίας σημαντικών προϊόντων ινσουλίνης από την ελληνική αγορά, έχει επιφέρει μεγάλη αναστάτωση στα άτομα με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη. Από την άλλη πλευρά, το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, παρά τις προειδοποιήσεις μας, πριν ακόμα από την έκδοση του νέου δελτίου τιμών της 3ης Μαΐου 2010 για τα φάρμακα, δεν ενέσκηψε, όπως όφειλε, στο ζήτημα που αφορά την ινσουλίνη και την ιδιαιτερότητά της. Σε αυτό το ιδιότυπο μπρα-ντε-φερ μεταξύ Κυβέρνησης και φαρμακευτικών εταιρειών, τα θύματα είμαστε εμείς οι ίδιοι οι πάσχοντες. Το θέμα έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις και από την κατάσταση αυτή απειλούνται πλέον ανθρώπινες ζωές. Δεν θα ανεχτούμε άλλο το παιχνίδι που γίνεται σε βάρος μας. Εμείς δεν διεκδικούμε επιδόματα ή αυξήσεις, εμείς διεκδικούμε το δικαίωμα στη ζωή. Ζητούμε ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του».

έχανε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας του κατά 20% εφόσον κυκλοφορούσαν γενόσημα και όταν αυτά είχαν αποκτήσει ένα συγκεκριμένο μερίδιο αγοράς. Σε διαφορετική περίπτωση η τιμή του φαρμάκου “ξεχνιόταν” και δε μεταβαλλόταν». ΣΦΕΕ «Έχουμε ιστορική ευθύνη» Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι φαρμακοβιομήχανοι, αναφερόμενοι στα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση για την ανατιμολόγηση των φαρμάκων. «Η Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίσει μια οικονομική κρίση ιστορικών διαστάσεων. Η αντιμετώπιση της κρίσης όμως δεν μπορεί να γίνει μέσα από την επίθεση στις επιχειρήσεις», τονίζει ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, κ. Διονύσης Φιλιώτης. «Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις είναι το κατεξοχήν πεδίο της οικονομίας που πλήττεται από μία ομοβροντία άδικων μέτρων που θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο για τους ασθενείς, τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις και τους εργαζομένους σε αυτές. Θα προκληθούν ελλείψεις φαρμάκων στην αγορά, δεδομένου ότι οι διεθνείς, αλλά και ελληνικές εταιρείες που παράγουν και εισάγουν φάρμακα από διεθνείς εταιρείες, θα ζητήσουν την απόσυρσή τους από την ελληνική αγορά, διότι οι τιμές των φαρμάκων είναι σήμερα χαμηλότερες και από τη χαμηλότερη τιμή στις χώρες της Ε.Ε. Θα κινδυνεύσουν οι Έλληνες ασθενείς, ενώ η Εθνική Οικονομία δεν θα ωφεληθεί το παραμικρό. Ο ΣΦΕΕ ζητεί να εφαρμοστεί άμεσα ο Νόμος και η Αγορανομική Διάταξη που εκδόθηκε στις 31 Μαρτίου 2010. Η λύση είναι οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις να υποβάλλουν άμεσα στην αρμόδια υπηρεσία του Yπουργείου το μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών

«Αποδεχόμαστε ότι πρέπει να γίνει εξορθολογισμός των δαπανών υγείας. Ωστόσο αυτό που μας ενδιαφέρει πρωτίστως είναι τα φάρμακα να φτάνουν εν τέλει στον ασθενή. Οι ρευματοπαθείς είναι άτομα πολύ ταλαιπωρημένα. Βιώνουν ανυπόφορους πόνους, ενώ σε μερικές περιπτώσεις έχει επηρεαστεί και η κινητικότητά τους. Με τα νέα μέτρα θα πρέπει να παραλαμβάνουν τα φάρμακά τους από τα φαρμακεία των νοσοκομείων. Ωστόσο, δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι αυτή τη δυνατότητα. Ορισμένοι μένουν σε απομακρυσμένα μέρη, σε νησιά ή σε απομονωμένα χωριά. Τί θα γίνει με αυτούς; Γι’ αυτό υποστηρίζουμε ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η χιλιομετρική απόσταση από τα νοσοκομεία ενώ ταυτόχρονα είναι σημαντικό η συνταγογράφηση να καλύπτει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα τους ασθενείς».

στις 22 χώρες της Ε.Ε. για τα 6.500 φάρμακα, όπως ορίζει η ισχύουσα νομοθεσία». Αντίδοτο στις ελλείψεις Πώς όμως μπορεί να αποτραπεί το ενδεχόμενο παράλληλων εξαγωγών ή αντικατάστασής τους με ακριβότερα; Ο Γιώργος Κωνσταντέλλης Πρόεδρος Φαρμακευτικής Επιτροπής στο Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο μας λέει « Καθώς οι τιμές πολλών προϊόντων μας είναι πλέον οι χαμηλότερες της Ευρώπης, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο σημαντικής αύξησης των νόμιμων παράλληλων εξαγωγών, με αποτέλεσμα πιθανές ελλείψεις προϊόντων στην εγχώρια αγορά.» Ωστόσο όπως εξηγεί ο γενικός γραμματέας εμπορίου, «έχει ενταθεί ο έλεγχος από τον ΕΟΦ ενώ το ΙΦΕΤ είναι πάντοτε σε θέση να προβεί άμεσα σε εισαγωγές φαρμάκων. Η περίπτωση υποκατάστασης με ακριβότερα φάρμακα, περιορίζεται αφενός από τη λίστα, αφετέρου από τη συχνή ανατιμολόγηση».

ΣΦΕΕ: «Η αντιμετώπιση της κρίσης δεν μπορεί να γίνει μέσα από την επίθεση στις επιχειρήσεις»

Κίνδυνος για την επιχειρηματικότητα Το τελευταίο χρονικό διάστημα οι φήμες οργιάζουν περι αποχωρήσεων εταιρειών από την ελληνική αγορά. Όπως μας αναφέρει ο κ. Κωνσταντέλλης «... η βίαιη αυτή μείωση των τιμών αναμένεται να μετακυλιστεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης αφού η Ελλάδα αποτελεί χώρα αναφοράς για πολλές από αυτές. Συνεπώς, κάποιες εταιρείες ενδέχεται να βρεθούν μπροστά σε στρατηγικά διλήμματα» ενώ συμπληρώνει ότι «Μέτρα που ανατρέπουν αιφνιδιαστικά τα δεδομένα μιας αγοράς είναι

Γιάννης Θεοδωράκης Πρόεδρος Συλλόγου Ατόμων με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας

«Με την αλλαγή της κατάργησης της τιμολόγησης των φαρμάκων με το μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών των χωρών της Ε.Ε. υπάρχει πλέον μεγάλη ανησυχία για τις επιπτώσεις στη φαρμακευτική αγωγή των μελών μας. Συγκεκριμένα φοβούμαστε ότι υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν ελλείψεις στη διαθεσιμότητα φαρμάκων στην ελληνική αγορά και μάλιστα στα λεγόμενα υψηλού κόστους που απευθύνονται και σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας. Φάρμακα τα οποία μας είναι απολύτως απαραίτητα, είτε θα αποσυρθούν από τις εταιρείες που τα διακινούν είτε θα εξαχθούν από τους φαρμακεμπόρους λόγω του κέρδους που θα προκύπτει γι’ αυτούς».

αποθαρρυντικά για επενδύσεις, αποσταθεροποιούν το ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον και οδηγούν τις εταιρείες στην αναζήτηση εναλλακτικών σεναρίων.

Οι νομοθετικές ρυθμίσεις στο χώρο του φαρμάκου, γίνονται στο πλαίσιο της προσπάθειας των τριών συναρμόδιων υπουργείων, οικονομίας, εργασίας και υγείας, να περιοριστεί η φαρμακευτική δαπάνη που συνεχώς διογκώνεται.

Κώστας Λουράντος: «Όχι μειώσεις επί δικαίων και αδίκων» «Οι επίπεδες μειώσεις, όπως έγιναν τώρα με την νέα αγορανομική διάταξη, επί δικαίων και αδίκων, είναι ό,τι χειρότερο», υποστηρίζει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής, κ. Κώστας Λουράντος. «Αρκετά φάρμακα τα οποία θα έπρεπε να είχαν πάρει μια πολύ μεγαλύτερη μείωση δεν την πήραν και άλλα φάρμακα που αντίθετα θα έπρεπε ίσως να αυξηθούν για να παραμείνουν στην ελληνική αγορά, μειώθηκαν. Κατά συνέπεια, πολλά φάρμακα, για διαβητικούς, καρκινοπαθείς ή καρδιοπαθείς, δεν θα υπάρξουν εύκολα στην αγορά». Σύμφωνα με ανακοίνωση των φαρμακοποιών, η νέα νομοθεσία για τα 89 φάρμακα υψηλού κόστους που διατίθενται πλέον από τα φαρμακεία των δημόσιων νοσοκομείων και από ιδιώτες φαρμακοποιούς, μόνο με ειδική έγκριση, έχει προκαλέσει ταλαιπωρία σε πολλούς ασθενείς. Πάσχοντες από σοβαρές παθήσεις, όπως καρκινοπαθείς, νεφροπαθείς, μεταμοσχευμένοι κλπ, ψάχνουν να βρουν από νοσοκομείο σε νοσοκομείο τα φάρμακα αυτά, τα οποία τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν. Και όταν τελικά κάποιο νοσοκομείο αναγράφει στη συνταγή ότι «στερείται» και ο ασφαλισμένος απευθυνθεί στο φαρμακείο για να το πάρει, ο φαρμακοποιός ανακαλύπτει ότι θα πρέπει να προπληρώσει τα φάρμακα στις φαρμακευτικές εταιρείες ή να τα αγοράσει με παλιές πολύ μεγαλύτερες τιμές από φαρμακαποθήκες που θα τους υποδείξουν οι εταιρείες.

ΜΑΪΟΣ 2010

30•in•vitro

Συνέντευξη Εθνικό Σύστημα Υγείας

Στον Δημήτρη Παπαντωνίου

Η υγεία στην...

εντατική

ΓιΑννης Κυριόπουλος

Κοσμήτωρ, Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Διευθυντής του Τομέα Οικονομικών της Υγείας, Εθνική σχολή Δημόσιας Υγείας

Η υγεία είναι τελικά ο μεγάλος ασθενής. Νοσεί επί χρόνια, δέχεται μόνο τονωτικές ενέσεις και συνεχώς υποτροπιάζει. Στην εντατική, όπου πλέον νοσηλεύεται, γίνονται προσπάθειες να επουλωθούν οι πληγές της. «Μαύρες τρύπες», τρωκτικά, ελλείψεις προσωπικού είναι μερικές από αυτές. Θα μπορέσει ποτέ όμως η υγεία να... αναρρώσει; Ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, κ. Γιάννης Κυριόπουλος μιλά για το παρόν και το μέλλον του χώρου της υγείας στην Ελλάδα, εστιάζοντας ταυτόχρονα και στο ρόλο της παρούσας οικονομικής κρίσης.

ΜΑΪΟΣ 2010

Ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης συνολικά στη δημόσια υγεία και την έρευνα; Οι επιπτώσεις της οικονοµικής κρίσης επιδρούν στο επίπεδο υγείας του πληθυσµού και στη λειτουργία των συστηµάτων ιατρικής περίθαλψης. Έρευνες έχουν δείξει ότι η αιφνίδια και ταχεία µείωση του εισοδήµατος και κυρίως η αύξηση της ανεργίας και της επαπειλούµενης εργασίας, σχετίζονται µε την αύξηση του δείκτη αυτοκτονιών, της κατάθλιψης, της ισχαιµικής καρδιοπάθειας και σειράς άλλων ψυχοσωµατικών προβληµάτων, ιδίως σε άντρες κάτω των 60 ετών. Η δηµοσιονοµική κρίση, αναπόφευκτα, προκαλεί µείωση των χρηµατοδοτικών εισροών στον δηµόσιο και ιδιωτικό υγειονοµικό τοµέα και ως εκ τούτου αναµένεται µείωση της εθνικής δαπάνης για την υγεία η οποία θα υπερβεί το 1% του ΑΕΠ, γεγονός το οποίο παραπέµπει σε περικοπές των εξόδων σε ευρύ φάσµα δραστηριοτήτων της ιατρικής περίθαλψης και της επιστηµονικής έρευνας. Τι επιπτώσεις θα έχει η αδυναμία των ασφαλισμένων να διαθέτουν στο εξής χρήματα από την τσέπη τους; Η δραµατική µείωση του διαθέσιµου εισοδήµατος προκαλεί µείωση της ανασφάλιστης ζήτησης στον δηµόσιο και ιδιωτικό τοµέα. Κατά συνέπεια, τα νοικοκυριά µειώνουν τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης ανεξάρτητα από τις πολιτικές συγκράτησης της δαπάνης, και στρέφονται µερικώς στην ικανοποίηση των αναγκών υγείας στον δηµόσιο τοµέα. Μπορεί να αντιμετωπιστεί η τεράστια υγειονομική δαπάνη; Το πρόβληµα χρηµατοδότησης του υγειονοµικού τοµέα υπάρχει εδώ και πολύ καιρό. Η λήψη µέτρων ελέγχου του κόστους και συγκράτησης της δαπάνης οφείλει να ενταχθεί σε ένα πλαίσιο µεγάλων µετασχηµατισµών του υγειονοµικού τοµέα, στο οποίο οφείλει να κυριαρχεί, η ενίσχυση της θέσης της ασφάλισης, η ενδυνάµωση της κυριαρχίας των καταναλωτών (µε πληρέστερη πληροφόρηση και δυνατότητες επιλογών) και ο περιορισµός της µονοπωλιακής κυριαρχίας του ιατροτεχνολογικού συµπλέγµατος. Οι αλλαγές αυτές, πρέπει να βασίζονται στην αναζήτηση της κοινωνικής αποδοτικότητας, την αποδοτική κατανοµή των πόρων και την προώθηση κινήτρων (bonus-malus) στην ασφάλιση

Έρευνες έχουν δείξει ότι η αιφνίδια µείωση του εισοδήµατος σχετίζονται µε την αύξηση του δείκτη αυτοκτονιών, της κατάθλιψης, της ισχαιµικής καρδιοπάθειας κ.ά

IN•VITRO•31

στους επαγγελµατίες υγείας και τους χρήστες, ώστε οι ανταλλαγές στις υγειονοµικές αγορές να χρηµατοδοτούνται και κυρίως να αποζηµιώνονται σε πραγµατικούς όρους. Πώς θα μπορούσε το ΕΣΥ να γίνει πιο προσιτό και αποτελεσματικό για τον Ελληνα πολίτη; Παρά την επικρατούσα αντίθετη άποψη, το ΕΣΥ ως υποσύστηµα του υγειονοµικού τοµέα της χώρας µας, είναι προσιτό για πολίτες µε ανεκτό κόστος χρόνου, µικρές ιδιωτικές πληρωµές αλλά εκτεταµένες παραπληρωµές, οι οποίες οφείλονται στην αυξηµένη ζήτηση και την περιορισµένη παραγωγή υγειονοµικών υπηρεσιών. Ως εκ τούτου, η βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας απαιτεί τη θεώρηση του υγειονοµικού τοµέα ως συνόλου και την εναρµόνιση των πρακτικών του δηµόσιου, κοινωνικού και ιδιωτικού τοµέα. Σχετικά µε την αποτελεσµατικότητα του συστήµατος υγείας, ο επαναπροσδιορισµός της εθνικής πολιτικής υγείας προς τη δηµόσια υγεία, τη διαχείριση των χρόνιων νοσηµάτων και τη µαζική προώθηση προγραµµάτων προσυµπτωµατικού ελέγχου, αποτελεί ενδεχόµενα, καίριας και στρατηγικής σηµασίας, επιλογή. Θα απαλλαγούμε κάποτε από το φακελάκι; Οι παραπληρωµές (“παραοικονοµία”, “φακελάκι” και άλλα σχετικά) συνιστούν ένα είδος τιµής για την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, η οποία υποκαθιστά σε σηµαντικό βαθµό το κόστος χρόνου και την απουσία επίσηµων ιδίων πληρωµών. Με αυτή την έννοια, οι παραπληρωµές αποτελούν την “ποινή” στις προτιµήσεις των καταναλωτών για χωρίς όρους ελεύθερη επιλογή και σχεδόν µηδενικό κόστος χρόνου. Συνεπώς, η απαλλαγή από αυτή την ιδιοτυπία (απαξία από αισθητική και ηθική άποψη) του υγειονοµικού συστήµατος βρίσκεται στην αναγνώριση της φύσης και του χαρακτήρα ανάπτυξής της. Μία κλασική προσέγγιση µπορεί να είναι η εισαγωγή επίσηµων τιµών συνασφάλισης ή εναλλακτικά ο περιορισµός της ελεύθερης επιλογής ή ακόµα και συνδυασµός αµφότερων. Έχει μέλλον το ΕΣΥ και οι δωρεάν υπηρεσίες υγείας; Η ιδιωτική ασφάλιση στη χώρα µας δεν έχει τις προϋποθέσεις, την κουλτούρα και

Η νέα πολιτική για το φάρµακο είναι πιθανό να προκαλέσει, µετά από προσωρινή µείωση της δαπάνης, µια ταχεία άνοδο, εξαιτίας της υποκατάστασης παλαιών από νέα φάρµακα...

την έµπνευση κάλυψης µιας αγοράς που υπερβαίνει τα 8 δισεκατοµµύρια ευρώ, τα οποία αντιστοιχούν στο σύνολο της ιδιωτικής δαπάνης. Ως εκ τούτου, πλέον πιθανή φαίνεται η εξέλιξη σε µια κατεύθυνση ενός διχοτοµηµένου υγειονοµικού συστήµατος το οποίο χαρακτηρίζεται από τον δηµόσιο και κοινωνικό τοµέα που απευθύνεται στη µεγάλη πλειοψηφία του πληθυσµού αλλά υστερεί σε τεχνολογία και ποιότητα και σε ένα ιδιωτικό σύστηµα το οποίο απευθύνεται σε κοινωνικά στρώµατα ανώτερης εισοδηµατικής και εκπαιδευτικής στάθµης. Η εξέλιξη αυτή, ενδεχοµένως να θέσει σε κρίση το σύστηµα συλλογικής κάλυψης και κάθετης αλληλεγγύης των κοινωνικών υπηρεσιών υγείας. Ποιος είναι ο στόχος της πολιτικής για το φάρμακο; Είναι προφανές, ότι ο βασικός στόχος του εγχειρήµατος αυτού είναι η µείωση της φαρµακευτικής δαπάνης µε το αναµενόµενο όφελος να κυµαίνεται στο 1 δισεκατοµµύριο ευρώ. Είναι κατανοητό, ότι στο περιορισµένο πλαίσιο της δηµοσιονοµικής και οικονοµικής συγκυρίας, στην οποία βρίσκεται η χώρα, η προσπάθεια αυτή, παρά το δραµατικό της χαρακτήρα, φαίνεται να είναι ανεκτή. Παρά ταύτα, για να αποφευχθούν πιθανές στρεβλώσεις στη φαρµακευτική αγορά είναι αναγκαίο να συµπληρωθεί µε συνοδά µέτρα οµαλής λειτουργίας της αγοράς. Τι σημαίνουν αυτές οι αλλαγές για τα νοσοκομεία, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους ασφαλισμένους; Οι αλλαγές στη φαρµακευτική πολιτική προκαλούν σηµαντική (αλλά προσωρινή) µείωση της δαπάνης των ασφαλιστικών οργανισµών και των νοσηλευτικών ιδρυµάτων καθώς και µείωση των ιδιωτικών πληρωµών συµµετοχής στο κόστος από τους ασφαλισµένους. Κρύβει και κινδύνους η νέα πολιτική για το φάρμακο; Η ένταση αυτής της παρέµβασης είναι πιθανό (και µε βάση προηγούµενη εµπειρία, το 1998) να προκαλέσει, µετά από προσωρινή µείωση της δαπάνης, µια ταχεία άνοδο, εξαιτίας της αναµενόµενης υποκατάστασης παλαιών από νέα φάρµακα και της µείωσης της συµµετοχής στο κόστος για τους ασθενείς.

Στις διεθνείς στατιστικές σειρές, συχνά, το Εθνικό Σύστηµα Υγείας και οι υπηρεσίες υγείας της χώρας µας αδικούνται

Ακόµη είναι ενδεχόµενο να υπάρξουν αποσύρσεις ή/και ανεπάρκειες σκευασµάτων, των οποίων οι τιµές είναι εξαιρετικά χαµηλές, ενώ αναµένεται να σηµειωθεί αύξηση των παράλληλων εξαγωγών. Επίσης, είναι προφανές ότι η µείωση της οικονοµικής δραστηριότητας και η συµπίεση των κερδών θα αντιρροπηθεί µε σχετική µείωση της απασχόλησης στον φαρµακευτικό κλάδο. Με δεδομένη την έλλειψη μηχανοργάνωσης, πώς θα εφαρμοστούν τα νέα μέτρα; Πάρα το γεγονός, ότι η πληροφορική υποστήριξη των ασφαλιστικών οργανισµών και των νοσοκοµείων δεν είναι επαρκής, οι πολιτικές ελέγχου του κόστους και συγκράτησης της δαπάνης στα φάρµακα µπορούν να εφαρµοστούν µε απλούστερους τρόπους και επιλεκτικούς ελέγχους, δεδοµένου ότι τα φαρµακευτικά προϊόντα είναι τυποποιηµένα και σαφώς προσδιορίσιµα. Πώς αξιολογούνται διεθνώς οι παρεχόμενες υπηρεσίες από το ΕΣΥ; Στις διεθνείς στατιστικές σειρές, συχνά, το ΕΣΥ και οι υπηρεσίες υγείας της χώρας µας αδικούνται, εξαιτίας είτε ελλείψεως στατιστικών στοιχείων ή και ακόµη από δυσµενείς εκθέσεις, στις οποίες υποκρύπτονται κίνητρα και ενσωµατώνονται σκοπιµότητες του εγχώριου πολιτικού ανταγωνισµού. Παρά ταύτα, το επίπεδο υγείας του ελληνικού πληθυσµού είναι ικανοποιητικό αλλά µε επιβραδυνόµενο ρυθµό βελτίωσης, φαινόµενο το οποίο απαιτεί ριζική αναδιάρθρωση των στόχων της υγειονοµικής πολιτικής. Η ιατρική αποτελεσµατικότητα των υπηρεσιών ιατρικής περίθαλψης εµφανίζεται επίσης ικανοποιητική, όπως µαρτυρούν οι δείκτες αποφεύξιµης ή αποτρεπτής θνησιµότητας µε εξαίρεση τον καρκίνο του πνεύµονος, τον καρκίνο του παχέος εντέρου, την κίρρωση ήπατος και τα τροχαία ατυχήµατα, ενώ η µακροοικονοµική αποδοτικότητα του συστήµατος υγείας εµφανίζεται υψηλή εξαιτίας του δηµόσιου ελέγχου των µισθών και των τιµών αλλά και την επιβάρυνση των νοικοκυριών µε ίδιες πληρωµές και παραπληρωµές, πράγµα το οποίο έχει ως σοβαρή συνέπεια τη µεγέθυνση των κοινωνικών ανισοτήτων στο επίπεδο υγείας, στην πρόσβαση και την ανταποκρισιµότητα των υπηρεσιών σε αντίθεση µε τις περιφερειακές ανισότητας οι οποίες έχουν αµβλυνθεί δραµατικά.

Η ιδιωτική ασφάλιση στη χώρα µας δεν έχει τις προϋποθέσεις, την κουλτούρα και την έµπνευση κάλυψης µιας αγοράς που υπερβαίνει τα 8 δισεκατοµµύρια ευρώ...

ΜΑΪΟΣ 2010

32•in•vitro

(Α)σθενές φύλο

Συνεργάστηκε ο Δημήτρης Καντζάβελος, Επίκ. Καθηγητής Ουρολογίας, τ. Πρόεδρος Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας και ο Χαράλαμπος Βλαχόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Καρδιολογίας, Υπεύθυνος Μονάδας Καρδιαγγειακών Νόσων και Σεξουαλικής Υγείας, Α’ Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιπποκράτειο ΓΝΑ

Στυτική δυσλειτουργία

Γράφει ο Δημήτρης Παπαντωνίου

Για ηθικό... ακμαιότατο

Στην... καρδιά των φαρμάκων του σεξ Τα φάρμακα αυτά μπορούν να συγχορηγηθούν με ασφάλεια με άλλα φάρμακα, και με τα αντιυπερτασικά, με μόνη εξαίρεση μια ειδική κατηγορία, τους α- αποκλειστές, που χρησιμοποιούνται για την καλοήθη υπερτροφία του προστάτη και λιγότερο συχνά για την υπέρταση. Σε αυτή την περίπτωση, καλό είναι να λαμβάνονται με κάποια χρονική απόσταση, περίπου 4 ωρών. Απόλυτη αντένδειξη έχει η συγχορήγηση μιας κατηγορίας καρδιολογικών φαρμάκων, των νιτρωδών, εξηγεί ο επικ. Καθηγητής Καρδιολογίας, κ. Χαράλαμπος Βλαχόπουλος. Ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζουν νεότερα δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία φαίνεται ότι η μακροχρόνια χορήγηση των φαρμάκων αυτών πιθανόν να έχει ευνοϊκή επίδραση στη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος. Πρόσφατες μελέτες μάλιστα έδειξαν ότι η χρόνια χρήση αναστολέων της φωσφοδιεστεράσης μπορεί να προστατεύει από την εμφάνιση μελλοντικών καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Η σιλδεναφίλη και τελευταία η τανταλαφίλη, έχουν έγκριση και στη θεραπεία της ιδιοπαθούς πνευμονικής υπέρτασης, γεγονός που ενδυναμώνει ακόμα περισσότερο το προφίλ ασφάλειας των φαρμάκων αυτών, ενώ από στοιχεία και της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, προκύπτει ότι η χορήγησή τους σε καθημερινή βάση, για 2-4 εβδομάδες, βελτιώνει σημαντικά τη λειτουργικότητα της αορτής και των μεγάλων αρτηριών.

Οι αντενδείξεις Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει κάποιος να ξεκινά θεραπεία, χωρίς προηγουμένως να έχει υποβληθεί σε έναν ειδικό διαγνωστικό έλεγχο. Κι αυτό διότι συχνά η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να κρύβει μια άλλη σοβαρή πάθηση, π.χ. σακχαρώδη διαβήτη ή να αποτελεί μια πρώτη εκδήλωση συστηματικής αγγειακής βλάβης, που αφορά και τα στεφανιαία αγγεία, με κίνδυνο ενός μελλοντικού εμφράγματος. Αφού λοιπόν προηγηθεί ένας τέτοιος έλεγχος, εξηγούν οι ειδικοί, δεν υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι από τη χρήση των φαρμάκων της πρώτης κατηγορίας, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν λαμβάνονται παράλληλα με νιτρώδη, δηλαδή φάρμακα για τη θεραπεία της στεφανιαίας νόσου και ότι υπάρχει μια στοιχειώδης καρδιακή επάρκεια που μπορεί να αντεπεξέλθει στη σεξουαλική πράξη. Για τα φάρμακα της δεύτερης κατηγορίας υπάρχει ο κίνδυνος παρατεταμένης στύσης ή πριαπισμού. Πρόκειται για μια σοβαρή επιπλοκή, που πρέπει να αντιμετωπιστεί έγκαιρα από ειδικό, γιατί διαφορετικά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές μόνιμες οργανικές βλάβες των σηραγγωδών σωμάτων. Για αυτό το λόγο, τα συγκεκριμένα φάρμακα θα πρέπει να λαμβάνονται με σύσταση γιατρού.

Η επιστημονική έρευνα επικεντρώνεται στην ανακάλυψη νέων και αποτελεσματικότερων αναστολέων της φωσφοδιεστεράσης -5 αλλά και πιο πρωτοποριακών μεθόδων, όπως η γονιδιακή θεραπεία, που όμως ακόμα δεν έχουν κλινική εφαρμογή.

ο ταμπού απέναντι στη στυτική δυσλειτουργία εμπόδιζε ανέκαθεν όσους έπασχαν, να μιλήσουν γι’ αυτήν. Ήξεραν άλλωστε ότι κανείς δεν μπορούσε να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια. Μέχρι που κυκλοφόρησαν αποτελεσματικά φάρμακα και εκατομμύρια άνδρες άρχισαν σταδιακά να βγαίνουν από το καβούκι τους και να αναζητούν λύση. Μερίδα επιστημόνων χαρακτηρίζει την ανακάλυψη των φαρμάκων για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας ως μία από τις σημαντικότερες προσφορές της επιστήμης προς τον άνθρωπο. Ακόμη δεν “τολμούν” όλοι οι άνδρες με πρόβλημα στη στύση τους, να βγάλουν προς τα έξω το πρόβλημά τους και να διεκδικήσουν τη λύση του, αλλά σίγουρα το ποσοστό αυτό συνεχώς αυξάνει και το ταμπού αρχίζει να σπάει. Δύο είναι οι κατηγορίες των φαρμάκων που έχουν επιστημονικά τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας: • Αυτά που λαμβάνονται από το στόμα και

είναι οι λεγόμενοι αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης-5 (σιλδεναφίλη, βαρδεναφίλη, τανταλαφίλη) • κι εκείνα που χορηγούνται ενέσιμα μέσα στα σηραγγώδη σώματα του πέους (αγγειοδραστικές ουσίες: παπαβερίνη, προσταγλαδίνη κ.λπ.) Η πρώτη κατηγορία, όσα δηλαδή λαμβάνονται από το στόμα, ενισχύει το φυσιολογικό μηχανισμό της στύσης, προστατεύοντας και αυξάνοντας σε τοπικό επίπεδο, την ουσία που είναι υπεύθυνη για τη διεύρυνση των αγγείων του πέους και την πρόκληση και τη διατήρηση της στύσης. Βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα αυτών των φαρμάκων είναι να υπάρχει ερωτικό ερέθισμα για το ξεκίνημα της στύσης, αλλά και η δυνατότητα των αντίστοιχων νεύρων να μεταφέρουν το ερωτικό ερέθισμα στο επίπεδο του πέους, επισημαίνει ο επικ. Καθηγητής Ουρολογίας, κ. Δημήτρης Καντζάβελος. Η δεύτερη κατηγορία, τα ενέσιμα, προκαλεί σε τοπικό επίπεδο, αγγειοδιαστολή και στύση, ανεξαρτήτως ύπαρξης ερωτικού ερεθίσματος και ανεξαρτήτως της ακεραιότητας των νεύρων. Η μόνη προϋπόθεση είναι να μην έχουν τα σηραγγώδη σώματα, σοβαρές οργανικές και εκφυλιστικές βλάβες. Η στύση που προκαλείται με τα ενέσιμα φάρμακα, διαρκεί όσο διαρκεί και η δράση του φαρμάκου και δεν υποχωρεί μετά την εκσπερμάτιση. Αντίθετα, η στύση που προκαλείται με τα φάρμακα της πρώτης κατηγορίας, υποχωρεί με την παύση του ερωτικού ερεθίσματος, καθώς και μετά την εκσπερμάτιση. Παρά την υψηλή αποτελεσματικότητα των θεραπειών, σε ένα σημαντικό ποσοστό, κάποιοι ασθενείς δεν ανταποκρίνονται. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ως εναλλακτική προτείνεται η χειρουργική αντιμετώπιση.

Τα φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία βοήθησαν τους άνδρες να διεκδικήσουν λύση για το πρόβλημά τους.

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•33

Ψυχολογία

Συνεργάστηκε η Δήμητρα Μανδάλου, Κλινική Ψυχολόγος

Οικονομική κρίση

Γράφει η Σοφία Μαρία Σοφιανού

«Μ Έρευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Financial Times» έδειξε ότι η οικονομική κρίση σε 26 ευρωπαϊκές χώρες το διάστημα 1970 – 2007, οδήγησε σε αύξηση των αυτοκτονιών κατά 4%, των δολοφονιών κατά 6% και της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, ο αλκοολισμός δυνητικά θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 28%.

ε απασχολεί η ψυχολογία που καλλιεργείται από τα ΜΜΕ, όπου ένα κομμάτι αποτυπώνει την αληθινή κατάσταση της οικονομίας, ενώ ένα άλλο στέκεται συνεχώς σε αρνητικές επιπτώσεις που πρόκειται να έρθουν από την κρίση. Πιστεύω ότι αυτή η κατάσταση τρομάζει τον κόσμο αλλά και εμένα. Μου δημιουργεί ανασφάλεια για το μέλλον. Νιώθω ότι τα χρήματα που έχω δεν είναι αρκετά και σε καμία περίπτωση δεν μπορώ να αποταμιεύσω. Αναγκαστικά, θα πρέπει να κάνω διαφορετικούς χειρισμούς από ό,τι συνήθιζα να κάνω. Από την άλλη, γνωρίζω ότι δεν είναι κάτι που θα κρατήσει για πάντα και ψυχολογικά το βλέπω σαν μια ευκαιρία να βάλω σε τάξη τα οικονομικά μου. Να τακτοποιήσω τις οφειλές μου και να μάθω να ζω με λιγότερα, γιατί είχα συνηθίσει να ζω καταναλώνοντας σε υπερβολικό βαθμό», εξομολογείται ο Σπύρος, 36 ετών. Κρίση και στον ψυχισμό μας Ένας από τους βασικούς παράγοντες ψυχικής υγείας και σταθερότητας για τον άνθρωπο είναι η αίσθηση ασφάλειας. Όμως, στην περίπτωση της οικονομικής κρίσης, διάχυτη είναι η αίσθηση της διπλής απώλειας. Αυτό που μας κάνει να απογοητευόμαστε περισσότερο είναι ότι οι καινούργιες συνθήκες φέρνουν νέα και άγνωστα δεδομένα στη ζωή μας, πράγμα που από μόνο του προκαλεί ανασφάλεια αλλά και μια αίσθηση περιορισμού των δυνατοτήτων μας. Η ψυχολογία μας επηρεάζεται κατά πολύ από την αποσταθεροποίηση στην οικονομία που σηματοδοτεί και την πτώση του βιοτικού επιπέδου. Ιστορικά αποδεικνύεται ότι σε περιόδους όπου οι οικονομικοί δείκτες είναι κακοί, οι άνθρωποι παρουσιάζουν έξαρση σε νοσήματα όπως καρδιοπάθειες, σε ψυχικές διαταραχές όπως αγχώδεις διαταραχές και κατάθλιψη, αλλά και σωματοποιημένες ασθένειες όπως πονοκέφαλοι, έλκος και κολίτιδες. Πώς αισθανόμαστε Χωρίς να ακυρώνουμε την αξία του χρήματος, αλλά θέτοντας τα πράγματα στη ρεαλιστική τους διάσταση, μπορούμε να λέμε

Αδειάζει την τσέπη και την ψυχή μας

ότι σαφώς τα χρήματα αποτελούν ένα από τα «εισιτήρια» για την καλή υγεία – σωματική και ψυχική-, την παιδεία, την ψυχαγωγία και για άλλες εκφάνσεις της ζωής. Εξετάζοντας την οικονομική κατάσταση καθημερινά, κάθε ένας από εμάς βάζει ερωτηματικό σε ό,τι αφορά στις δυνατότητές του, σε αυτό

δηλαδή που μπορεί ή του επιτρέπεται πλέον να κάνει όσο και σε αυτό το οποίο μπορεί να ελπίζει, την κρατική μέριμνα. Υποβαθμίζοντας όμως αυτή μας την αίσθηση, αυτόματα το αίσθημα ασφάλειας αποδιοργανώνεται, με αποτέλεσμα η αυτοπεποίθηση αλλά και η αυτοεκτίμησή μας να πέφτει κατακόρυφα.

Σπάστε τον φαύλο κύκλο Για να θωρακίσουμε τον ψυχισμό μας από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, οι ψυχολόγοι συμβουλεύουν ότι πρέπει να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα και να αποκαταστήσουμε τις «τραυματισμένες» ανάγκες μας. Είναι ευκαιρία να διορθώσουμε τις αυταπάτες της οικονομικής μας «παντοδυναμίας», να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο των υποκατάστατων σε βάρος των πραγματικών εσωτερικών αναγκών, να χρησιμοποιήσουμε την ευελιξία και το μυαλό μας απαγορεύοντας στα αρνητικά συναισθήματα να μας παρασύρουν. Δεν πρόκειται για μια θεωρητική ωραιοποίηση, αλλά για την ανεύρεση πρακτικών λύσε-

ων στην καθημερινότητα. Η οικονομική κρίση μας αναγκάζει να ενηλικιωθούμε συναισθηματικά. Να απομακρυνθούμε από τα στερεότυπα σε ό,τι αφορά στον εργασιακό τομέα και να δούμε πού αλλού μπορούμε να απορροφηθούμε αν το νέο καθεστώς μας επηρεάζει. Στόχος είναι να συνεχίσουμε να δημιουργούμε, αλλά όχι να συνεχίσουμε να δημιουργούμε μέσα από το ίδιο πλαίσιο. Αν λοιπόν οι συνθήκες δεν αλλάζουν, πρέπει να βρούμε τον τρόπο να είμαστε καλά, υγιείς και ισορροπημένοι

Είναι ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τη σχέση μας με το χρήμα και την κοινωνική αναγνώριση

μέσα σε αυτές. Εάν για παράδειγμα, ο χώρος της εργασίας μας πλήττεται από την κρίση, θα πρέπει να δούμε ποιος τομέας είναι αυτός που άμεσα μπορεί να καλύψει τις βιοποριστικές μας ανάγκες. Είναι καιρός να αναθεωρήσουμε τους όρους που διέπουν τη ζωή μας και οι οποίοι σχετίζονται με την κοινωνική αναγνώριση, το χρήμα και την εξουσία. Είναι ευκαιρία να «συνδέσουμε» εκ νέου την αυτοπεποίθησή μας με τις αξίες και τις εσωτερικές μας κατακτήσεις, με τους φίλους και την οικογένειά μας προκειμένου να ξεπεράσουμε «ανώδυνα» τις επιπτώσεις που έχει η κρίση στον ψυχισμό μας.

ΜΑΪΟΣ 2010

34•IN•VITRO

Ρεπορτάζ

Κέντρα Αποκατάστασης Ασθενών με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια στη σελ. 48.

Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια

Γράφει ο Επαμεινώνδας Κοσμάς Διευθυντής 3ης Πνευµονολογικής Κλινικής Ν.Ν.Θ.Α «Σωτηρία», Συντονιστής Οµάδας ΧΑΠ Ελληνικής Πνευµονολογικής Εταιρίας

Χρόνια Αποφρακτική Πνευµονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι µία νόσος των πνευµόνων που στις ανεπτυγµένες χώρες οφείλεται κατά 80-90% στο κάπνισµα. Ουσιαστικά, η ΧΑΠ οδηγεί σε περιορισµό της ροής του αέρα στους πνεύµονες, προκαλώντας δυσκολίες στην αναπνοή που επηρεάζουν την υγεία των ασθενών, την ποιότητα ζωής τους και τελικά την επιβίωση. Τα βασικά συµπτώµατα της νόσου είναι ο βήχας, η αποβολή πτυέλων και η δύσπνοια.

Η ΧΑΠ ευθύνεται για περισσότερους από 3 εκατοµµύρια θανάτους το χρόνο παγκοσµίως, ενώ εκτιµάται ότι έως το 2020 θα είναι η 3η αιτία θανάτου παγκοσµίως. Στην Ελλάδα, το 8,4% του πληθυσµού ηλικίας άνω των 35 ετών, δηλαδή περίπου 500.000 άνθρωποι, πάσχουν από ΧΑΠ. Ωστόσο, είναι η µοναδική ασθένεια, της οποίας το ποσοστό θανάτων αυξάνεται καθώς συχνά υποδιαγιγνώσκεται από τους γιατρούς και υποεκτιµάται από τους ίδιους τους ασθενείς. Μ’ αυτόν τον τρόπο δεν καθίσταται δυνατή η αποτελεσµατική αντιµετώπισή της.

Νέο για τηνστηνεπίπτωση υγεία µας τεστ

Τα ερωτηματολόγια που µπορεί να χρησιµοποιούνται στο πλαίσιο µιας συνήθους επίσκεψης στο ιατρείο, µε σκοπό την εκτίµηση της ΧΑΠ, δεν µπορούν να αποτυπώσουν τη συνολική επίδραση της νόσου στη ζωή του ασθενή. Για το λόγο αυτό έχει δηµιουργηθεί ένα νέο, προτυποποιηµένο, σύντοµο και απλό ερωτηµατολόγιο (CAT – COPD Assessment Test). Το CAT έχει σχεδιαστεί για να µετρά την επίδραση που έχει η ΧΑΠ στην κατάσταση υγείας του ασθενούς, βοηθώντας τον ασθενή να περιγράψει τα συµπτώµατά του µε µεγαλύτερη ακρίβεια, απαντώντας σε 8 απλές ερωτήσεις. Αυτό θα βελτιώσει την επικοινωνία µε τον γιατρό του και θα υπάρχει καλύτερη κατανόηση της πραγµατικής επίδρασης της ασθένειας, καθιστώντας τη θεραπεία πιο στοχευµένη και ως εκ τούτου δίνοντας στον ασθενή τη βέλτιστη δυνατή ιατρική φροντίδα. Το τεστ έχει ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα www.CATestonline.org

Σημειώστε (Χ) στο τετραγωνάκι που περιγράφει καλύτερα την τρέχουσα κατάστασή σας. Το συγκεκριμένο τεστ αφορά ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια.

Äåí âÞ÷ù ðïôÝ

0 1 2 3 4 5

ÂÞ÷ù óõíÝ÷åéá

Äåí Ý÷ù êáèüëïõ öëÝãìá (âëÝííá) óôï óôÞèïò

0 1 2 3 4 5

Ôï óôÞèïò ìïõ åßíáé åíôåëþò ãåìÜôï ìå öëÝãìá (âëÝííá)

Äåí áéóèÜíïìáé êáèüëïõ óößîéìï óôï óôÞèïò

0 1 2 3 4 5

ÁéóèÜíïìáé Ýíôïíï óößîéìï óôï óôÞèïò

0 1 2 3 4 5

Ëá÷áíéÜæù ðïëý üôáí ðåñðáôÜù óå áíçöüñá Þ üôáí áíåâáßíù ôéò óêÜëåò åíüò ïñüöïõ

0 1 2 3 4 5

Ðåñéïñßæïìáé ðïëý üôáí ðñáãìáôïðïéþ ïðïéáäÞðïôå äñáóôçñéüôçôá óôï óðßôé

Íéþèù áõôïðåðïßèçóç üôáv âãáßíù áðü ôï óðßôé ðáñÜ ôçí ðíåõìïíéêÞ ðÜèçóÞ ìïõ

0 1 2 3 4 5

Äåí íéþèù êáèüëïõ áõôïðåðïßèçóç üôáí âãáßíù áðü ôï óðßôé ëüãù ôçò ðíåõìïíéêÞò ðÜèçóÞò ìïõ

ÊïéìÜìáé Þñåìá

0 1 2 3 4 5

Äåí êïéìÜìáé Þñåìá ëüãù ôçò ðíåõìïíéêÞò ðÜèçóÞò ìïõ

¸÷ù ðïëëÞ åíÝñãåéá

0 1 2 3 4 5

Äåí Ý÷ù êáèüëïõ åíÝñãåéá

Äåí ëá÷áíéÜæù üôáí ðåñðáôÜù óå áíçöüñá Þ üôáí áíåâáßíù ôéò óêÜëåò åíüò ïñüöïõ Äåí Ý÷ù êáíÝíá ðåñéïñéóìü üôáí ðñáãìáôïðïéþ ïðïéáäÞðïôå äñáóôçñéüôçôá óôï óðßôé

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•35

Science Τεχνολογία και υγεία

Γράφει ο Θανάσης Τρομπούκης

Πιο κοντά στην αναγέννηση δοντιών

Μία νέα τεχνική που στο μέλλον ίσως να αντικαταστήσει τις οδοντιατρικές εργασίες εμφύτευσης τεχνητών δοντιών, δημιούργησαν στο εργαστήριο ερευνητές του πανεπιστημίου Κολούμπια. Συγκεκριμένα, κατασκεύασαν ένα υλικό εμποτισμένο με αυξητικούς παράγοντες που όταν εμφυτευθεί μπορεί να προσελκύσει αρχέγονα κύτταρα που θα δημιουργήσουν από το μηδέν ένα νέο δόντι. Το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την αναγέννηση του δοντιού είναι οι δύο μήνες. Το πείραμα των ερευνητών δεν περιορίστηκε σε δοκιμαστικούς σωλήνες του εργαστηρίου αλλά σε έμβια όντα (πειραματόζωα) και μάλιστα ήταν επιτυχές. Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων έγινε στο τελευταίο τεύχος της επιστημονικής επιθεώρησης «Journal of Dental Research» και οι ειδικοί αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι η νέα τεχνική είναι αποτέλεσμα της εφαρμογής των σύγχρονων γνώσεων της βιολογίας σε κοινά κλινικά προβλήματα. Αυτή θα είναι η πλέον οριστική λύση για σοβαρά οδοντιατρικά προβλήματα, καθώς τα εμφυτεύματα που χρησιμοποιούνται σήμερα πολλές φορές χρειάζονται αντικατάσταση μετά από ορισμένο χρόνο.

Τεχνητά όργανα από... ζάχαρη Με ζάχαρη θα λειτουργούν τα τεχνητά όργανα του μέλλοντος. Αυτή είναι η λύση που αναμένεται να δώσει η επιστημονική κοινότητα στο μείζον ζήτημα της παροχής ενέργειας σε τεχνητά όργανα όπως η καρδιά, το πάγκρεας και οι νεφροί. Νέα μελέτη αναφέρει ότι τα τεχνητά όργανα στο μέλλον θα μπορούν να λαμβάνουν ενέργεια όχι από βακτήρια αλλά από τα «καύσιμα» του ίδιου μας του οργανισμού, δηλαδή τη γλυκόζη. Οι ειδικοί εμφύτευσαν αντίστοιχα «ενεργειακά κύτταρα» σε ποντίκια στο εργαστήριο και είδαν ότι τα κύτταρα αυτά μπορούσαν να παράγουν ηλεκτρισμό χρησιμοποιώντας ως πηγή ενέργεια τη γλυκόζη του σώματός τους.

Νέα έρευνα του πανεπιστημίου Χάρβαρντ επιχειρεί να ρίξει φως στις δυνατότητες των λέιζερ να επουλώνουν τραύματα η τομές καταργώντας τις ουλές. Οι ειδικοί θεωρούν ότι με τη βοήθεια του φωτός μπορούν να ενεργοποιηθούν μηχανισμοί αποκατάστασης βλαβών του οργανισμού.

Ζωή από το μηδέν

είδηση της χρονιάς έρχεται από το ερευνητικό Ινστιτούτο του Μέριλαντ και της Καλιφόρνια. Εκεί ο Δρ Κρεγκ Βέντερ δημιούργησε την πρώτη μορφή τεχνητής ζωής στον κόσμο. Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα κάνει λόγο για μια «Νέα Βιομηχανική Επανάσταση» καθώς για πρώτη φορά ένα συνθετικό DNA ήλεγξε ένα κύτταρο. Οι αισιόδοξοι επιστήμονες μιλούν για θεμέλιο λίθο στην παραγωγή έξυπνων φαρμάκων ή οργανισμών που θα απορροφούν επιβλαβείς ουσίες από την ατμόσφαιρα. Από την άλλη, η απαισιόδοξη μερίδα των επιστημόνων τονίζει ότι εγείρονται ζητήματα ηθικής από τη νέα τεχνολογία καθώς και πιθανοί κίνδυνοι για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Οι ερευνητές από τα εργαστήρια του Ινστιτούτου «J. Craig Venter» συνέθεσαν το γονιδίωμα ενός βακτηρίου και έπειτα το εμφύτευσαν σε ένα κύτταρο. Κατόπιν, δημιούργησαν ένα δισεκατομμύριο αντίγραφα του συνθετικού κυττάρου. Ο νέος οργανισμός ομοιάζει ενός υπάρχοντος βακτηρίου το οποίο προκαλεί μαστίτιδα στις κατσίκες. Ωστόσο, η ομά-

δα των επιστημόνων θεωρεί ότι στο μέλλον θα καταφέρει να δημιουργήσει νέα βακτήρια που θα ωφελούν τον άνθρωπο. «...ίσως να καταφέρουμε να μειώσουμε την εξάρτηση της ανθρωπότητας από το πετρέλαιο, να μειώσουμε την έκλυση ρύπων διοξειδίου του άνθρακα και να περιορίσουμε την καταστροφή του περιβάλλοντος.» δηλώνει ο Δρ Βέντερ. Το μόνο που χρειάζονται οι επιστήμονες για να προχωρήσουν σε αυτές τις καινοτόμες εφαρμογές είναι να δημιουργήσουν συγκεκριμένα μικρόβια μέσω των συνθετικών κυττάρων και έπειτα να χειραγωγήσουν την δραστηριότητά τους.

Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα κάνει λόγο για μια «Νέα Βιομηχανική Επανάσταση»

Ωστόσο, ορισμένοι επιστήμονες εγείρουν ζητήματα ασφάλειας από την παραγωγή σύνθετης ζωής. Για παράδειγμα, η Δρ Χέλεν Ουάλας τονίζει ότι «η απελευθέρωση τέτοιων οργανισμών στο περιβάλλον θα προκαλέσει ένα νέο είδος μόλυνσης, διότι δεν γνωρίζουμε με ποιο τρόπο οι οργανισμοί θα αντιδράσουν στο περιβάλλον».

ΜΑΪΟΣ 2010

36•IN•VITRO

All that food

Συνεργάστηκε η Βασιλική Γρηγορίου Κλινική Διατροφολόγος, MSc Κλινικής Διατροφής

Νερό

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Κατηγορίες νερού Αλήθειες και µύθοι Τα ελληνικά φυσικά µεταλλικά νερά, εν αντιθέσει µε αυτά που προέρχονται από την υπόλοιπη Ευρώπη, είναι ολιγοµεταλλικά, δηλαδή πιο «ελαφριά». Στην Ευρώπη τα περισσότερα φυσικά µεταλλικά νερά είναι πλούσια σε άλατα.

• Φυσικό μεταλλικό νερό. Το χαρακτηριστικό του είναι ότι έχει υπόγεια προέλευση και αντλείται από πηγές. Η διαφορά του µε το κοινό πόσιµο νερό βρίσκεται στην περιεκτικότητά του σε ανόργανα άλατα. Σύµφωνα µε την ευρωπαϊκή νοµοθεσία, για να αναγνωριστεί ένα νερό ως «µεταλλικό», θα πρέπει να περιέχονται σε αυτό 500 mg/lt διαλυµένα µεταλλικά στερεά, όπως επίσης να µην έχει υποστεί καµία διαδικασία απολύµανσης. • Νερό πηγής. Έχει υπόγεια προέλευση και αντλείται από πηγές. Δεν προϋποθέτει επεξεργασία απολύµανσης, παρόλο που τα φυσικοχηµικά του χαρακτηριστικά είναι όµοια µε εκείνα του κοινού πόσιµου νερού. • Επιτραπέζιο νερό. Πρόκειται για κοινό πόσιµο νερό βρύσης που υπόκειται σε απολύµανση µέσω ειδικών τεχνικών. • Ανθρακούχα νερά. Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα φυσικώς ανθρακούχα νερά και αυτά µε τεχνητή προσθήκη διοξειδίου του άνθρακα, η οποία συνήθως συνοδεύεται και από προσθήκη όξινου ανθρακικού νατρίου (σόδας), όπου παράγεται το σοδόνερο ή απλώς σόδα.

Όταν έχουµε κατακράτηση υγρών στο σώµα, δεν πρέπει να πίνουµε πολύ νερό. Στην πραγµατικότητα ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Όσο λιγότερο νερό πίνουµε, τόσο εντείνεται το αποτέλεσµα «κατακράτησης» µεγαλύτερου ποσοστού υγρών, διότι ο οργανισµός µας προβάλλει άµυνα στην έλλειψη νερού. Όσο λιγότερο νερό πίνουµε, τόσο συνδράµουµε στη µείωση του βασικού µεταβολισµού. Όλες οι χηµικές αντιδράσεις που λαµβάνουν µέρος στο σώµα µας χρησιµοποιούν το νερό ως βάση. Εποµένως, όταν δεν πίνουµε αρκετό νερό και είµαστε αφυδατωµένοι, µπορεί να µειωθεί ο βασικός µας µεταβολισµός κατά 2%.

Πηγή ζωής Τ

ο νερό αποτελεί έως και το 60% του σωµατικού µας βάρους. Η περιεκτικότητα του σώµατος σε νερό ποικίλλει ανά άτοµο και είναι αντιστρόφως ανάλογη µε το ποσοστό λίπους στο σώµα. Μια πληθώρα διαδικασιών που συνδέονται µε την ανάπτυξη και τη συντήρηση του οργανισµού χρησιµοποιούν το νερό ως βασικό συστατικό. Το νερό ενεργεί ως διαλυτικό µέσο στις χηµικές αντιδράσεις, βοηθά στην απορρόφηση και στη µεταφορά των θρεπτικών συστατικών και στην αποβολή των άχρηστων, ρυθµίζει τη θερµοκρασία του σώµατος. Οι απαιτήσεις σε νερό έχουν άµεση σχέση µε το είδος της δίαιτας, τις συνθήκες του περιβάλλοντος και τη φυσική δραστηριότητα του ατόµου. Το νερό αποβάλλεται από το σώµα µέσω της εφίδρωσης, του σιέλου, των ούρων και των κοπράνων.

Σύµφωνα µε την εφηµερίδα «The New York Times» το εµφιαλωµένο νερό είναι τόσο δηµοφιλές, ώστε σήµερα υπάρχουν πάνω από 700 µάρκες νερού παγκοσµίως. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι στην Ελλάδα καταναλώνονται περίπου ένα δισεκατοµµύριο λίτρα εµφιαλωµένου νερού κάθε χρόνο, µε τον µέσο Ευρωπαίο να καταναλώνει 80 - 100 λίτρα το χρόνο. Τελευταία κυκλοφορούν και εµπλουτισµένα νερά, τα οποία δεν έχουν µόνο µεταλλικά στοιχεία, αλλά πολλές φορές εκχυλίσµατα βοτάνων, αρώµατα φρούτων ή ακόµα και βιταµίνες. Τα φυσικά µεταλλικά νερά παρέχουν πολύτιµα µέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως νάτριο - κάλιο, τα οποία αποτελούν σηµαντικούς ηλεκτρολύτες και συµβάλλουν στο ισοζύγιο των υγρών του οργανισµού και στη σύσπαση των µυών. Αντίστοιχη λειτουργία επιτελεί και το χλώριο. Ένα από σηµαντικότερα µέταλλα είναι το ασβέ-

στιο, που αποτελεί βασικό δοµικό συστατικό των οστών και των δοντιών, συµµετέχει στη λειτουργία των µυών και στη µετάδοση των σηµάτων µεταξύ των νεύρων. Το µαγνήσιο συµβάλλει στην καλή λειτουργία των µυών και των νεύρων, ενώ µαζί µε το ασβέστιο εγγυώνται τη σωστή λειτουργία της καρδιάς. Το δικαρβονικό οξύ διατηρεί την οξύτητα του πεπτικού συστήµατος και διευκολύνει την πέψη, ενώ τα θειικά ιόντα είναι συστατικά των κυτταρικών µεµβρανών και διαφόρων ενζύµων του οργανισµού µας. Ο σίδηρος, που βρίσκεται κυρίως σε νερά που διέρχονται από πετρώµατα πλούσια σε άλατα σιδήρου, είναι συστατικό των ερυθρών αιµοσφαιρίων, υπεύθυνων για τη µεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς. Τέλος, το διοξείδιο του πυριτίου ενισχύει την ελαστικότητα των αρτηριακών τοιχωµάτων.

Tips > >

Έχουµε πάντα µαζί µας ένα µπουκαλάκι νερό, το οποίο το γεµίζουµε 4-5 φορές την ηµέρα Όταν το νερό είναι στη θερµοκρασία σώµατος καταναλώνεται πιο ευχάριστα και γίνεται πιο άµεση η απορρόφησή του από το σώµα Πίνουµε 2-3 αφεψήµατα ανά ηµέρα Δεν περιµένουµε να διψάσουµε για να πιούµε νερό. Ένα τεστ για να ελέγξουµε το επίπεδο ενυδάτωσης είναι µέσω του χρώµατος των ούρων. Όσο πιο έντονο σκούρο είναι το χρώµα, τόσο περισσότερο νερό χρειαζόµαστε.

> > >

Παράγεται στην Ε.Ε. για λογαριασμό της Lifecare πηγή Produced in E.U. for Lifecare LTD Tel.: +30 22990.61109 - +30 22990.61110, Fax: +30 22990.61116

ΜΑΪΟΣ 2010

38•in•vitro

Baby boom

Συνεργάστηκε η Θεοδώρα Λουκίδη, Σχολική Ψυχολόγος, MSc

Καλομαθημένα...

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

...τα κακομαθημένα

εωρούν δεδομένο ότι όλοι «υποκλίνονται» μπροστά τους και ότι γονείς, συγγενείς και φίλοι είναι υποχρεωμένοι να «κάνουν τούμπες» για χάρη τους. Οι μικροί «πασάδες» βρίσκουν πρόσφορο το έδαφος και με τα καμώματά τους «τυραννούν» όλη την οικογένεια. Ας το παραδεχτούμε. Τα βλαστάρια μας είναι υπέροχα και είμαστε υπερήφανοι γι’ αυτά. Μήπως, όμως, τα κακομαθαίνουμε; Στην κοινωνία μας, όπου ο θεσμός της οικογένειας εξακολουθεί να διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στη διαπαιδαγώγηση των νέων (συχνά έως την ηλικία... γάμου) και όπου τα επαγγελματικά ωράρια δημιουργούν ενοχικούς γονείς, τα παιδιά είναι «κακομαθημένα». Παλιότερη Αμερικανική έρευνα έδειξε ότι το 80% των γονιών παραδέχεται ότι τα παιδιά του είναι «κακομαθημένα». Πώς ορίζεται, όμως, το «κακομαθημένο παιδί»; Στην ψυχολογία δεν υπάρχει επίσημος επιστημονικός ορισμός, γι’ αυτό και πολλοί ψυχολόγοι αποφεύγουν να χρησιμοποιούν αυτή τη φράση. Στην καθομιλουμένη, ωστόσο, «κακομαθημένο» ή «καλομαθημένο» (σε μετάφραση του αγγλικού «spoiled») λέμε το παιδί που εμφανίζει μία υπερβολική, εγωκεντρική και ανώριμη συμπεριφορά. Πιο συγκεκριμένα: •Δ εν ενδιαφέρεται για τους άλλους και δεν τους σέβεται • Έχει υπερβολικές απαιτήσεις από αυτούς και προσπαθεί να τους χειρίζεται • Ε πιμένει να γίνονται τα πράγματα όπως εκείνο θέλει ενώ θυμώνει και γκρινιάζει όταν δεν «περάσει» το δικό του. • Έχει συχνά ξεσπάσματα θυμού • Δυσκολεύεται να μοιράζεται (π.χ. παιχνίδια) ή να περιμένει τη σειρά του • Δεν υπακούει στα όρια, δε συμμορφώνεται με τους κανόνες.

Τα δίνουν όλα για το παιδί τους Οι «επιτρεπτικοί - παραχωρητικοί» γονείς αποδέχονται τα πάντα, δεν θέτουν όρια και κανόνες, φροντίζουν να ικανοποιούν κάθε επιθυμία του παιδιού, όσο παράλογη και αν είναι και συχνά υποχωρούν στα παράπονα, στην γκρίνια και στα ξεσπάσματα θυμού του. Παππούς & γιαγιά «λιώνουν» στα πόδια του Πολλές φορές άτομα του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος, όπως παππούδες, γιαγιάδες, θείοι, θείες κ.ά., που περνούν χρόνο σε καθημερινή βάση με το παιδί και του συμπεριφέρονται με «επιτρεπτικό - παραχωρητικό» τρόπο, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη συμπεριφορά του. Έτσι, όλοι οι σημαντικοί άνθρωποι στο περιβάλλον του παιδιού με τις αντιδράσεις τους, του δείχνουν ότι εκείνο είναι πάνω από όλα, κάτι που καλλιεργεί τον εγωκεντρισμό και αναιρεί κάθε έννοια σεβασμού του άλλου και συνεργασίας μαζί του σε ένα πλαίσιο συγκεκριμένων κανόνων και ορίων.

Σύμφωνα με έρευνα οκτώ στους δέκα γονείς παραδέχονται ότι τα παιδιά τους είναι «κακομαθημένα».

Αντιπαθητικό για τους συμμαθητές Στη νηπιακή, αλλά και μετέπειτα στη σχολική ηλικία, συναντά ιδιαίτερες δυσκολίες στις κοινωνικές συναναστροφές. Οι συνομήλικοί του δεν το συμπαθούν και αποφεύγουν να παίζουν μαζί του ή να το καλούν σε παιδικές συγκεντρώσεις, αφού δεν ξέρει να συνεργάζεται, θέλει να γίνεται το δικό του και θυμώνει όταν δε συμβαίνει αυτό. Έτσι, το «κακομαθημένο» παιδί σταδιακά απομονώνεται και αποκτά χαμηλό αυτό-συναίσθημα. Στην εφηβεία είναι πιθανό να εμφανίσει διαταραχές άγχους ή κατάθλιψη και να στραφεί στο τσιγάρο, στο αλκοόλ ή στα ναρκωτικά.

Κάντε μια νέα αρχή • Όταν είναι βρέφος (έως 12 μηνών), του προσφέρουμε απλόχερα την αγκαλιά μας και ικανοποιούμε άμεσα τις βιολογικές ανάγκες του. • Καθώς μεγαλώνει, θεσπίζουμε όρια και κανόνες ανάλογα με την ηλικία του. Οι κανόνες μπορούν να αποφασίζονται σε συνεργασία με το παιδί, ήδη, από τη νηπιακή ηλικία.Τα όρια και οι απαγορεύσεις είναι απαραίτητα αφού του δίνουν μία αίσθηση ασφάλειας μέσα σε ένα άγνωστο αρχικά κόσμο. • Φροντίζουμε να τηρούμε πρώτοι εμείς μας κανόνες και να αντιδρούμε με σταθερότητα σε οποιαδήποτε συμπεριφορά του παιδιού. • Περνάμε το μήνυμα ότι ορισμένοι κανόνες είναι αδιαπραγμάτευτοι (π.χ. πηγαίνουμε για ύπνο στις 9 μ.μ., όταν είμαστε στο αυτοκίνητο φοράμε πάντα ζώνη ασφαλείας κ.λπ.).

• Κάποιες φορές δίνουμε στο παιδί τη δυνατότητα να επιλέξει μόνο του ανάμεσα σε δύο πράγματα που έχουμε, ήδη, εγκρίνει (π.χ. τι θα φάει σε ένα εστιατόριο, τι ρούχα θα φορέσει κ.ά.) • Προσπαθούμε να διακρίνουμε ανάμεσα στις ανάγκες και στις επιθυμίες του. Βασικές ανάγκες είναι η πείνα, η δίψα, ο πόνος ή ο φόβος και μπορεί να εκφράζονται με κλάμα (ιδίως στα βρέφη). Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει άμεσα να ικανοποιούνται. Όταν το παιδί κλαίει χωρίς να έχει κάποια βασική ανάγκη, τότε πιθανά έχει κάποια επιθυμία, στην οποία δε θα πρέπει να ενδώσουμε, ιδιαίτερα αν είναι παράλογη (για παράδειγμα, όταν «χτυπιέται» στο πάτωμα του σούπερ μάρκετ για να του πάρουμε καραμέλες).

• Αν το κλάμα του παιδιού εξελιχθεί σε ξέσπασμα θυμού, επιστρατεύουμε όλη την υπομονή μας, προκειμένου να μην ενδώσουμε στις απαιτήσεις του. Δείχνουμε κατανόηση στα συναισθήματά του, αλλά δεν ανεχόμαστε την απαράδεκτη συμπεριφορά του. Την ώρα της «κρίσης» τα αγνοούμε, αλλά όταν ηρεμήσουν τα πράγματα, συζητούμε γύρω από το περιστατικό και συμφωνούμε στην επιβολή μιας συνέπειας για την ανάρμοστη συμπεριφορά.

ΜΑΪΟΣ 2010

IN•VITRO•39

Προτείνουμε Ιατρικές σελίδες Τα δείπνα της Εκάτης

Μια σειρά από αποτρόπαια εγκλήµατα αναστατώνουν την Αθήνα. Τα ευρήµατα παραπέµπουν στις παγανιστικές τελετές και θυσίες που τελούνταν στην αρχαιότητα για τον εξευγενισµό της Εκάτης. Ο αστυνοµικός ρεπόρτερ Αλέξης Αβερκίου αναλαµβάνει δράση, αποκαλύπτοντας πράγµατα που δεν περίµενε. Από τον δηµοσιογράφο Λεωνίδα Καλλιδώνη ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ ΤΙΜΗ: 15,90 €

Ζήσε σαν εργοστασιάρχης!

To In Vitro και σε ηλεκτρονική μορφή

Business mail

Πλέον µπορείτε να διαβάσετε το In Vitro και µέσω διαδικτύου. H διαδικασία είναι πολύ απλή. Πληκτρολογήστε την παρακάτω διεύθυνση issuu.com/invitromagazine και θα εµφανιστούν στην οθόνη σας όλα τα τεύχη του περιοδικού. Πατώντας στο εξώφυλλο του ενός θα µπορέσετε να το ανοίξετε και να το ξεφυλλίσετε σε πραγµατικό χρόνο. Aν θέλετε µπορείτε να το κατεβάσετε σε µορφή PDF στην επιφάνεια του υπολογιστή σας. Έτσι δηµιουργείτε το προσωπικό σας αρχείο από τεύχη του In Vitro. Προσοχή όµως διότι απαγορεύεται η αναπαραγωγή και αναδηµοσίευση των θεµάτων του περιοδικού.

Βραβείο Great Place to Work στην BristolMyers Squibb Α.Ε Σε επίσηµη τελετή που έλαβε χώρα χτες στη Μαδρίτη, η Bristol-Myers Squibb Α.Ε. διακρίθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά από τον έγκριτο οργανισµό «Great Place to Work ® Institute Europe», ως ένα από τα 50 Καλύτερα Εργασιακά Περιβάλλοντα της Ευρώπης, στην κατηγορία των εταιρειών που απασχολούν έως 500 εργαζόµενους. Τον Απρίλιο, είχε βραβευτεί ως το #1 Καλύτερο Εργασιακό Περιβάλλον στην Ελλάδα από το «Great Place to Work ® Institute Hellas», λαµβάνοντας την υψηλότερη βαθµολογία, ανεξαρτήτως κλάδου και αριθµού εργαζοµένων. Η εδραίωση ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος που εµπνέει και ενδυναµώνει τους ανθρώπους µας να εξελίσσονται, µε αδιαπραγµάτευτη προσήλωση σε αρχές και αξίες, είναι µια αδιάκοπη προσπάθεια πολλών ετών. Αποτελεί, παράλληλα, στρατηγική επιλογή, η οποία είναι άρρηκτα συνυφασµένη µε την επίδοση της εταιρείας καθώς η θετική αύρα του εργασιακού µας περιβάλλοντος τροφοδοτεί τη «Συµπεριφορά Νικητή» και εξασφαλίζει εξαιρετικά αποτελέσµατα που, µε τη σειρά τους, ανατροφοδοτούν τη θετικότητα.».

Ένας σύγχρονος οδηγός διατροφής και καλής ζωής, που είναι αποτέλεσµα διετούς έρευνας. Παρέχει χρήσιµες πληροφορίες από περισσότερα από 200 έγκυρα βιβλία διατροφής και πολλούς διαδικτυακούς τόπους. ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΣΩΜΑΝΟΥΣ ΤΙΜΗ: 14,51 €

10 λεπτά για τον πλανήτη

Η Γαλλίδα δηµοσιογράφος και ακτιβίστρια Anne Tardy προτείνει καθηµερινές πρακτικές για την προστασία του περιβάλλοντος. Μάθετε για την εξοικονόµηση ενέργειας, την ανακύκλωση, τον οικολογικό καθαρισµό του νοικοκυριού, τα βιολογικά τρόφιµα, τα «πράσινα» προϊόντα περιποίησης. Με παραδείγµατα και πρακτικές από την ελληνική πραγµατικότητα, eco tips και χρήσιµες ιστοσελίδες. ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΚΡΙΤΙΚΗ

Δεν πάω πουθενά με ξένους!

Μέσα από µια ιστορία, η συγγραφέας Ντάγκµαρ Γκάισλερ εξηγεί µε όµορφο τρόπο στα παιδιά ότι δεν πρέπει να ακολουθούν ποτέ τους ξένους, αλλά να ακούνε πάντα τους γονείς τους. Από την πώληση κάθε αντιτύπου, διατίθενται 0,50€ για την υποστήριξη του συλλόγου «ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ». ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ ΤΙΜΗ: 6,60 €

Διάκριση για το brand ΚΑΤΣΕΛΗΣ Ανάµεσα στα πιο δηµοφιλή brands για δεύτερη συνεχή χρονιά ανέδειξαν οι καταναλωτές το brand ΚΑΤΣΕΛΗΣ, αναγνωρίζοντας τη διαχρονικά υψηλή ποιότητα και αποδεικνύοντας την εµπιστοσύνη και την εκτίµηση στο brand. Η διάκριση έγινε στο πλαίσιο των Famous Brands της εταιρείας ερευνών Reputation Management Institute Athens, όπου οι καταναλωτές επιλέγουν αυθόρµητα τις µάρκες µε την καλύτερη φήµη σε 43 προϊοντικές κατηγορίες.

Πονάς; Ρωτάς! Τι είναι ο Νευροπαθητικός πόνος; Πόσα είδη πόνου υπάρχουν; Πού µπορώ να απευθυνθώ; Πότε θα πρέπει να δραστηριοποιηθώ; Πώς να περιγράψω τον πόνο στον γιατρό µου για να καταλάβει τι νιώθω; Σε αυτά και άλλα ερωτήµατα σχετικά µε τον Νευροπαθητικό Πόνο και τα συµπτώµατά του, δίνει απαντήσεις ένα ελληνικό εξειδικευµένο site στη ηλεκτρονική διεύθυνση www.ponasrotas.gr. Μέσα από το www.ponasrotas.gr, ο ενδιαφερόµενος µπορεί µεταξύ άλλων, να ενηµερωθεί για τον «µυστηριώδη» πόνο που νιώθει, να βοηθηθεί στο να κατανοήσει το είδος αυτού του πόνου, να διαβάσει για τις αιτίες που τον προκαλούν, ώστε να µπορεί να περιγράψει τα συµπτώµατα που νιώθει όταν απευθυνθεί σε έναν ειδικό Γιατρό . Το site ενηµέρωσης για τον Πόνο, είναι στον «αέρα» µε την υποστήριξη της Pfizer Hellas. Η δηµιουργία του διαδικτυακού τόπου www.ponasrotas.gr, εντάσσεται στο παγκόσµιο πλαίσιο των δράσεων που υλοποιεί η Εταιρεία, για την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τον Χρόνιο Νευροπαθητικό Πόνο.

ΜΑΪΟΣ 2010

40•in•vitro

Εναλλακτικά

Συνεργάστηκε ο Νικόλαος Αβραμίδης, «Natural Health Science»

Ηχοθεραπεία

Γράφει η Σοφία Νέτα

Αξίζει να γνωρίζεις Πώς γίνεται Στο ηχομασάζ -πρόκειται για μία σχεδόν τελετουργική διαδικασία- τοποθετούνται με συγκεκριμένη διαδικασία ηχητικά σκεύη πάνω στο σώμα και δονούνται με προσαρμοσμένα χτυπήματα. Το σώμα εναρμονίζεται με τις δονήσεις και εισέρχεται σε μια κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης. Μέσω αυτής της βαθιάς χαλάρωσης ενεργοποιούνται οι αυτοθεραπευτικές δυνάμεις του οργανισμού. Τι προσφέρει Σε σωματικό επίπεδο, οι ήχοι δρουν μέσω της αίσθησης της ακοής και της αφής. Οι ήχοι μπορούν να δράσουν χαλαρωτικά και να μειώσουν το άγχος και έτσι να υποστηρίξουν τη φυσική τάση του οργανισμού για να επανέλθει σε αρμονία. Εκτός αυτού, οι ήχοι διεγείρουν το σώμα και τον εγκέφαλο, μέσω των δονητικών ερεθισμάτων. Σε επίπεδο νευρώνων, οι ήχοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν στοχευμένα για να επηρεάσουν τις συχνότητες των εγκεφαλικών κυμάτων και να οδηγήσουν τον εγκέφαλο σε κατάσταση χαλάρωσης. Οι ήχοι προκαλούν νευροφυσιολογικές αντιδράσεις, όπως την έκλυση νευρομεταβιβαστών. Μπορούν να διεγείρουν την αναδιοργάνωση του εγκεφάλου και τη δημιουργία καινούργιων νευρωνικών διασυνδέσεων. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται π.χ. αποτελεσματικά για την αποκατάσταση ατόμων που πέρασαν εγκεφαλικό επεισόδιο. Στο ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο, οι ήχοι απευθύνονται άμεσα στα συναισθήματα, χωρίς να γίνεται λογοκρισία από τη λογική. Για αυτόν το λόγο οι ήχοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν έξοχα ως μη λεκτικό μέσον επικοινωνίας και έκφρασης. Μπορούν να την κάνουν όλοι; Το ηχομασάζ δεν χρησιμοποιείται σε άτομα με βηματοδότη, σε εγκύους τους πρώτους τρεις μήνες και άτομα που έχουν μεγάλο όγκο, για καθαρά προληπτικούς λόγους.

Βοηθάει και τα παιδιά Κάποιες φορές αυτό γίνεται με ιστορίες με ηχητική υπόκρουση και ταξίδια φαντασίας με τη συνοδεία από ήχους που προάγουν την εσωτερική ηρεμία. Σε άλλες περιπτώσεις είναι ένα παιχνίδι με τους ήχους που βοηθά στην αυτοσυγκέντρωση. Οι στόχοι της ηχοθεραπείας στα παιδιά είναι: • Υποστήριξη των κινήτρων, της αυτοσυγκέντρωσης και της επιμονής ως βασικές προϋποθέσεις για τη μάθηση • Ανάπτυξη της μεθοδικής μάθησης, λαμβάνοντας υπ’ όψη τις ατομικές ανάγκες • Προετοιμασία και συνοδεία κατά τη μετάβαση στο σχολείο • Υποστήριξη παιδιών με προβλήματα ανάπτυξης • Υποστήριξη ιδιαίτερα προικισμένων παιδιών • Μουσική υποστήριξη με όργανα.

Υπάρχουν αναφορές μεγάλων θεραπευτών στην αρχαία Ελλάδα, που μπορούσαν να θεραπεύσουν τον ασθενή παίζοντας τη λύρα τους με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Ο Αριστοτέλης παρατήρησε ότι το άκουσμα του φλάουτου διέγειρε τα συναισθήματα και χαλάρωνε τη συσσωρευμένη ένταση.

Διαλέξτε ήχους

αντί για χάπια

ηχοθεραπεία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή στην Ελλάδα, αλλά στο εξωτερικό έχει πολλούς οπαδούς. Σύμφωνα με τις επιστημονικές έρευνες, ο συντονισμός είναι η βάση της θεραπείας μέσω του ήχου και της μουσικής, επειδή η αρχή στην ακουστική του συντονισμού δεν ισχύει μόνο για τα όργανα μουσικής αλλά και για το ανθρώπινο σώμα. Όταν τα κύματα ήχου εισέρχονται στο σώμα, τα υγιή κύτταρα αρχίζουν και αυτά να δονούνται και προσπαθούν να επαναφέρουν και να ενδυναμώσουν την κατάσταση υγείας. Η μεταβίβαση των κυμάτων ήχου καθίσταται δυνατή λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σώματος σε νερό. Ο στόχος της θεραπείας μέσω του ήχου είναι, να ελευθερώσει δονητική ενέργεια και να την μεταφέρει. Με αυτόν τον τρόπο, το σώμα και η ψυχή του ανθρώπου μπορούν να υποστηριχθούν και να γιατρευτούν. Το Ηχομασάζ είναι μια ήπια μέθοδος που οδηγεί σε βαθιά χαλάρωση μέσω του ήχου και της δόνησης. Ο Γερμανός παιδαγωγός και μηχανικός Πέτερ Χες είναι από τους πρώτους δυτικούς που ήρθε σε επαφή με τις θεραπευτικές ιδιότητες των ήχων και των δονήσεων, ταξιδεύοντας στο Νεπάλ, την Ινδία και το Θιβέτ και μέσα από μια εικοσαετή εμπειρία, προσάρμοσε τη μέθοδο αυτή στις ανάγκες του δυτικού ανθρώπου.

«Αν αφήσουμε μια πέτρα να πέσει στα νερά μιας μικρής λίμνης, δημιουργούνται ομόκεντροι κυματισμοί, που εξαπλώνονται σ’ ολόκληρη τη λίμνη. Μ’ αυτό τον τρόπο κάθε μόριο του νερού μπαίνει σε κίνηση. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με το ηχομασάζ στο σώμα μας, το οποίο αποτελείται κατά 80% σχεδόν, από νερό» αναφέρει ο Πέτερ Χες, περιγράφοντας την επίδραση των ήχων στο σώμα. Σ’ ένα ηχομασάζ βιώνουμε μία συνολική, ευεργετική, εσωτερική ηρεμία, μπορούμε να αφεθούμε και να ξεκουραστούμε, απελευθερώνοντας τη δημιουργική μας ενέργεια. Βιώνουμε την αρμονία με τον εαυτό μας! Όλα τα κύτταρα του σώματος δονούνται, με στόχο να επανέλθουν στην αρχική τους υγιή κατάσταση. Σπουδαιότερες επιδράσεις του Ηχομασάζ (μέθοδος Peter Hess) • Γρήγορη επίτευξη βαθιάς χαλάρωσης • Λύνονται οι μυϊκές και νοητικές εντάσεις • Βελτιώνεται η λειτουργία των οργάνων και η εναρμόνιση μεταξύ τους • Όλα τα κύτταρα του σώματος δονούνται και επανέρχονται στην αρχική υγιή τους κατάσταση • Επιδρά θετικά στην αυτοπεποίθηση, τη δημιουργικότητα και την αποδοτικότητα • Αποβάλλεται το άγχος, ο νους ηρεμεί • Εναρμόνιση ψυχής, σώματος, πνεύματος

Όταν τα κύματα ήχου εισέρχονται στο σώμα ενεργοποιείται η λειτουργία των κυττάρων.

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•41

Ρεπορτάζ

Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος στη σελ. 48.

Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος

Γράφει η Δήμητρα Τζούβελη

Συνεργάστηκε ο Δρ Εμμανουήλ Ζαχαριάδης, Διευθυντής Πνευμονολογικού Τμήματος «ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ»

Βήμα 1ο

Κό ψτ ετ οε πιτ έλ ου ς!

• Πρώτη επίσκεψη στο Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος. Γίνεται συζήτηση με τον ειδικό (συνήθως πνευμονολόγο) για να καταλάβει τους λόγους που θέλετε να κόψετε το τσιγάρο (λόγοι υγείας, προσωπική απόφαση, πίεση από την οικογένεια ή την κοινωνία κ.ά.) και για να διερευνήσει πόσο αποφασισμένοι είστε για αυτό. • Συμπληρώνετε ένα ειδικό ερωτηματολόγιο που αξιολογεί τον βαθμό εθισμού σας στο κάπνισμα. • Υποβάλλεστε σε κλινική εξέταση για να διαπιστωθεί αν ενδεχομένως υποφέρετε από κάποιο νόσημα που σχετίζεται (ή και όχι) με το κάπνισμα, όπως χρόνια βρογχίτιδα, στεφανιαία νόσο, κατάθλιψη κ.ά. Αν κριθεί απαραίτητο μπορεί να γίνουν και άλλες εξετάσεις, όπως ακτινογραφία θώρακα ή σπιρομέτρηση. • Ο γιατρός σας παρουσιάζει όλες τις διαθέσιμες μεθόδους για τη διακοπή του καπνίσματος (φάρμακα, εναλλακτικές μέθοδοι, προσπάθεια από μόνοι σας) και σας παραθέτει τα επιστημονικά δεδομένα για την επιτυχία των διαφόρων μεθόδων και τις πιθανές παρενέργειές τους. Η επιλογή της μεθόδου που θα ακολουθήσετε είναι δική σας! • Αν επιλέξετε να ακολουθήσετε τη λύση της φαρμακευτικής αγωγής, τότε αυτή εξατομικεύεται. Δηλαδή, μπορεί να χορηγηθεί ένα φάρμακο ή συνδυασμός φαρμάκων, ο οποίος συνήθως επιλέγεται στους βαρύτερους καπνιστές (περισσότερεα από 20 τσιγάρα την ημέρα). Χρησιμοποιούνται φάρμακα και υποκατάστατα νικοτίνης (αυτοκόλλητα, τσίχλες κ.λπ.). • Ορίζετε από κοινού με τον γιατρό μια συγκεκριμένη ημερομηνία που θα διακόψετε τελείως το κάπνισμα. Είναι κανόνας να επιλέγεται μια χρονική περίοδος που δεν θα είστε ψυχολογικά φορτισμένος. • Συστήνεται η σταδιακή μείωση του αριθμού των τσιγάρων που καπνίζετε μέσα στις 14 πρώτες ημέρες της προσπάθειας. • Ειδικοί σας δίνουν συμβουλές διατροφής και άσκησης προκειμένου να μην αυξηθεί το βάρος σας κατά τη διάρκεια της προσπάθειας. • Το πρόγραμμα για τη διακοπή του καπνίσματος διαρκεί από 8 έως 12 εβδομάδες.

Έχετε προσπαθήσει πολλές φορές να κόψετε το τσιγάρο χωρίς επιτυχία και η διακοπή του καπνίσματος σας φαίνεται βουνό; Μην απογοητεύεστε! Τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος είναι εδώ για να σας βοηθήσουν να κόψετε την κακή συνήθεια. Το «IN VITRO» σας παρουσιάζει, βήμα προς βήμα, τη διαδικασία που ακολουθείται στα ειδικά ιατρεία. Το μόνο που μένει σε εσάς είναι να πάρετε - στα σοβαΒήμα 2ο ρά αυτή τη φορά - την από• Δυο φορές τον μήνα περίφαση για να διακόψεπου, επικοινωνείτε τηλεφωτε το κάπνισμα. νικά με τον γιατρό του Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος για να τον ενημερώσετε για την πορεία της προσπάθειάς σας. Ο γιατρός συζητά μαζί σας για τυχόν προβλήματα που έχουν εμφανιστεί.

Βήμα 3ο

•Μια δεύτερη επίσκεψη στο Ιατρείο είναι απαραίτητο να γίνει αφού ολοκληρώσετε το πρόγραμμα και διακόψετε με επιτυχία το κάπνισμα. Σε αυτή τη συνάντηση με τους γιατρούς γίνεται μια συνολική εκτίμηση και αξιολόγηση της προσπάθειάς σας και επιβραβεύεστε για την επιτυχία σας.

Βήμα 4ο

•Κάθε 3-4 μήνες και για ένα χρόνο περίπου, ο γιατρός επικοινωνεί τηλεφωνικά μαζί σας για να ενημερωθεί αν συνεχίζετε να μην καπνίζετε. Όλο το χρονικό αυτό διάστημα και εφόσον το έχετε ανάγκη, μπορείτε να επικοινωνήσετε κι εσείς μαζί του.

Tips

Η πρώτη επίσκεψη στο Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος δεν σας «υποχρεώνει» να ακολουθήσετε τη συγκεκριμένη μέθοδο, αλλά σας τονώνει οποιαδήποτε απόφαση πάρετε για τον τρόπο με τον οποίο θα κόψετε το τσιγάρο. Τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος δεν σας βοηθούν να πάρετε την απόφαση να διακόψετε το κάπνισμα, αλλά ενισχύουν την απόφαση που έχετε ήδη λάβει και σας βοηθούν να την υλοποιήσετε με τρόπο λιγότερο «επώδυνο» και περισσότερο επιτυχή. Εάν βρίσκεστε σε μια ψυχολογικά δύσκολη κατάσταση (άγχος, στενοχώρια, πένθος), οι ειδικοί θα σας συμβουλεύσουν να μην ξεκινήσετε την προσπάθεια. Κι αυτό γιατί η διακοπή του καπνίσματος απαιτεί ψυχική ηρεμία και προσήλωση στον στόχο. Εάν κατά τη διάρκεια της προσπάθειας «λυγίσετε» και ανάψετε τσιγάρο, μην διστάσετε να το πείτε στους γιατρούς. Αυτοί είναι που θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε εκ νέου το πρόγραμμα.

> > >

ΜΑΪΟΣ 2010

42•in•vitro

Ομορφιά

Συνεργάστηκαν οι Άννα Αυλωνίτη - Παγούνη, Δερματολόγος, Αθηνά Τζάνετ Κορώση, colour & styling expert

Θεραπείες Κομμωτηρίου Styling και θερμότητα: Η θερμότητα αφυδατώνει την τρίχα. Το πιστολάκι, το «τράβηγμα» και το ίσιωμα των μαλλιών σε συνδυασμό με τη βούρτσα προκαλούν ξηρότητα, «ψαλίδα» και απώλεια της ελαστικότητας. Η θερμότητα φθείρει το περιτρίχιο, δηλαδή τα λέπια που προστατεύουν την εσωτερική δομή των τριχών. Αν το παρακάνουμε με το πιστολάκι, τα λέπια «ανοίγουν» με αποτέλεσμα η τρίχα να γίνεται εύθραυστη, να μειώνεται ο όγκος της και να λεπταίνει η άκρη της. Βαφές: Η συχνή χρήση τους επηρεάζει όχι μόνο την τρίχα αλλά και το τριχωτό της κεφαλής. Ένα συστατικό το p-Phenylenediamine (PPD) που περιέχεται στις βαφές είναι γνωστό αλλεργιογόνο και υπάρχει περίπτωση να προκαλέσει οίδημα, αναφυλαξία και ερεθισμό. Με τα προϊόντα αποχρωματισμού (ντε καπάζ) έχουν παρατηρηθεί αντιδράσεις του δέρματος όπως φουσκάλες και κάψιμο στο κρανίο. Όσο για την αμμωνία, είναι μια χημική ουσία που είναι ερεθιστική για το δέρμα, ενώ αποδυναμώνει και την τρίχα. Περμανάντ και ισιωτική: Οι τεχνικές εργασίες, όπως η περμανάντ ή η ισιωτική, μπορεί να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα όταν γίνει σωστή διάγνωση και χρησιμοποιηθούν υψηλής ποιότητας υλικά με γνώμονα τη διαφορετικότητα των μαλλιών. Οι ουσίες που περιέχονται, όμως, επιβαρύνουν τα μαλλιά και η μακρόχρονη χρήση τους θα πρέπει να αποφεύγεται. Extensions: Η μόδα που κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα μπορεί να οδηγήσει σε τριχόπτωση σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στη «Βρετανική Επιθεώρηση Δερματολογίας». Το βάρος των εξτένσιονς «πληγώνει» τον θύλακα της τρίχας και δημιουργεί φλεγμονή και στη συνέχεια πτώση των τριχών. Η τοποθέτηση παίζει το σπουδαιότερο ρόλο, γιατί πρέπει να είναι ανάλογη με το βάρος των μαλλιών, ενώ υπάρχουν ζώνες στο κεφάλι που δεν πρέπει να τοποθετούνται σε καμία περίπτωση τα εξτένσιονς.

Γράφει η Σοφία Μαρία Σοφιανού

Μην πυροβολείτε

τα μαλλιά

Τη Δευτέρα τα ισιώνετε, την Τρίτη έχετε look «άφρο». Την Τετάρτη ξυπνάτε με ξανθές μπούκλες, αλλά την Πέμπτη εμφανίζεστε με κόκκινες ανταύγειες. Είστε οι καλύτεροι φίλοι με το πιστολάκι, ενώ η κομμώτριά σας είναι η ψυχολόγος σας. Σε αυτή τη δυσνόητη, για τους άνδρες, σχέση, τα μαλλιά είναι το θύμα, καθώς ένα χτενισμένο και περιποιημένο κεφάλι δεν συνεπάγεται υγιή και λαμπερά μαλλιά. Γι’ αυτό και οι επιστήμονες προειδοποιούν: οι υπερβολές στο κομμωτήριο μπορεί να προκαλέσουν ζημιά στα ανατομικά στοιχεία της τρίχας, αλλά και στον θύλακά της, το τμήμα δηλαδή που βρίσκεται κάτω από το δέρμα και μοιάζει με έναν σάκο που εσωκλείει τη ρίζα.

Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΜΑΛΛΙΩΝ

Για λαμπερά και υγιή μαλλιά βάλτε στη διατροφή σας τις βιταμίνες Α, Β και C, χαλκό, σίδηρο, ψευδάργυρο, πρωτεΐνη και νερό. Βιταμίνη Α: Προστατεύει από την τριχόπτωση και την πιτυρίδα. Προτιμήστε τα κόκκινα, κίτρινα και πορτοκαλί λαχανικά, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το γάλα και τα αβγά. Βιταμίνη C: Ενδυναμώνουν την τρίχα και χαρίζουν μαλλιά που δεν «σπάνε» εύκολα. Τροφές που περιέχουν βιταμίνη C είναι οι τομάτες, οι πιπεριές, οι πατάτες, οι μπανάνες και τα εσπεριδοειδή. Σίδηρος: Δρα κατά της τριχόπτωσης. Κύριες πηγές σιδήρου είναι το κόκκινο κρέας, το κοτόπουλο, τα αβγά και τα ψάρια. Ψευδάργυρος: Παίζει σημαντικό ρόλο στη σύνθεση της κερατινίνης, της βασικής δομικής πρωτεΐνης των μαλλιών. Καταναλώστε κρέας, συκώτι, θαλασσινά, μαγιά μπίρας,αβγά, σόγια.

ΤΟ SAVOIR VIVRE ΤΩΝ ΜΑΛΛΙΩΝ ΣΑΣ

Καθαρισμός: Επιλέξτε ένα προϊόν που ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τον τύπο των μαλλιών σας. Μην ξεχνάτε ότι πολύ σημαντικό ρόλο παίζει το καλό ξέβγαλμα του σαμπουάν με καθαρό νερό. Ενυδάτωση και θρέψη: Οι μάσκες και τα κοκτέιλ θεραπειών στο σπίτι ή πιο εξειδικευμένα στο κομμωτήριο θεραπεύουν σε βάθος την τρίχα. Τα leave on και τα αντιηλιακά ενυδατικά προϊόντα είναι απαραίτητα ώστε να διατηρούν το χρώμα και την υγρασία στην τρίχα. Styling: Προστατευτείτε εφαρμόζοντας από πριν ένα ειδικό προϊόν που έχει βάση το μετάξι ή τη σιλικόνη. Αποφύγετε την άμεση επαφή με τη θερμότητα και μειώστε τη συχνότητα. Η ισχύ του σεσουάρ δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 1.200 watt και η απόσταση από τα μαλλιά να είναι τουλάχιστον 15 πόντους. Εάν χρησιμοποιηθεί αφρός ή λακ φροντίστε να μην περιέχει οινόπνευμα και να είναι καλής ποιότητας.

Η ΦΥΣΗ ΞΕΡΕΙ

Μάσκα με ελαιόλαδο για ενυδάτωση και λάμψη: Μετά το λούσιμο, σε νωπά μαλλιά απλώστε ελαιόλαδο από τη ρίζα έως την άκρη σε πολύ μικρή ποσότητα. Χτενίστε απαλά με μια «τρίαινα» και τυλίξτε τα σε μια ζεστή πετσέτα για τουλάχιστον 30 λεπτά. Λουστείτε και εφαρμόστε τα προϊόντα που χρησιμοποιείτε συνήθως. Χρήση: μια φορά το μήνα. Για ενδυνάμωση της τρίχας: Σε 20 γρ. καστορέλαιο προσθέστε 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο δεντρολίβανου, 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου και 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο κέδρου. Κάντε μασάζ σε όλο το κεφάλι από τις ρίζες έως τις άκρες. Τυλίξτε τα μαλλιά και αφήστε τα ένα ολόκληρο βράδυ. Για πολύ ταλαιπωρημένα μαλλιά: Φτιάξτε μια μάσκα αναμειγνύοντας 100γρ. κερί μέλισσας και 100 γρ. μέλι. Απλώστε σε υγρά μαλλιά, αφήστε να δράσει για μια ώρα και στη συνέχεια λουστείτε με ένα απαλό σαμπουάν.

ΜΑΪΟΣ 2010

IN•VITRO•43

Shopping Για υγιή και όμορφα μαλλιά WELLA, REPAIR SHAMPOO Περιέχει καλλυντικά και συστατικά που στόχο έχουν να επαναφέρουν τα µαλλιά µετά από χηµικές εργασίες όπως είναι η βαφή, η περµανάντ αλλά και το συχνό styling µε θερµότητα. Περιποιείται την τρίχα, προσδίδει έλεγχο και λειαίνει τη δοµή της. Κάνει τα δύσκολα µαλλιά λεία και ευλύγιστα.

KORRES, ΑΠΟΛΕΠΙΣΤΙΚΗ ΜΑΣΚΑ ΜΑΛΛΙΩΝ Με βάση τη λάσπη από την περιοχή της Βαλτικής, περιέχει χλωροφύλλη, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες. Τα ιχνοστοιχεία από κοράλλι ενεργοποιούν τις βιολογικές δραστηριότητες των κυττάρων της τρίχας και του δέρµατος της κεφαλής, ενώ η προβιταµίνη Β5 προστατεύει από την ψαλίδα. Τα έλαια Avocado και Jojoba θρέφουν και µαλακώνουν. Εξασφαλίζει υγεία και λάµψη στα µαλλιά.

LOREAL, MAJIREL Για πλούσιο και έντονο χρώµα οµοιόµορφο από τη ρίζα έως την άκρη. Καλύπτει µέχρι και 100% τα λευκά µαλλιά και απευθύνεται κυρίως στις γυναίκες 35 – 55 ετών. Περιέχει καλλυντικά συστατικά που φροντίζουν την τρίχα και της δίνουν λάµψη που διαρκεί. Η ποικιλία των αποχρώσεων που διατίθενται είναι άνω των 150.

KLORANE, INTENSE NUTRIΤION REPAIR MASK Είναι πλούσια σε βούτυρο karate και µάνγκο που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά οξέα. Από την πρώτη εφαρµογή τα µαλλιά είναι ιδιαίτερα απαλά και βαθειά ενυδατωµένα. Δίνει τροφή στα ξηρά και ταλαιπωρηµένα µαλλιά. Τα προστατεύει και τα κάνει πιο ανθεκτικά στις εξωτερικές επιθέσεις.

beauty

Προϊόντα που προστατεύουν τα µαλλιά από τις χηµικές διεργασίες και το καθηµερινό styling. Eνυδατώνουν την τρίχα, περιποιούνται το ευαίσθητο τριχωτό της κεφαλής και δίνουν λάµψη και υγεία. Tα προϊόντα είναι για όλους τους τύπους µαλλιών, ακόµη και για τα πιο ευαίσθητα.

PAUL MITCHELL, COLOR PROTECT Με σιτάρι, sunflower και φυτικές πρωτεΐνες που βοηθούν τη δοµή της τρίχας. Δίνει ελαστικότητα και συµβάλλει στην πρόληψη. Προσφέρει προστασία από τις UVA και UVB και βοηθάει να µην ξεθωριάσει εύκολα το χρώµα από τη βαφή. Ενυδατώνει και προστατεύει τα µαλλιά από τις συνθήκες ξηρότητας, όπως είναι τα κλιµατιστικά και ο αέρας.

VIBE, SILK RADIANCE Πρόκειται για ένα serum που ενισχύει και προστατεύει τα µαλλιά από τη θερµότητα και τις χηµικές εργασίες χωρίς να κολλάει και να αφήνει υπολείµµατα. Πλούσιο σε µετάξι, µαλακώνει τα µαλλιά, εξοµαλύνει τον θύλακα της τρίχας και προσδίδει έντονη λάµψη. Σε µορφή σπρέι µπορεί να εφαρµοστεί από τη ρίζα έως τις άκρες σε υγρά ή στεγνά µαλλιά. Η σύνθεσή του είναι ιδανική και για το δέρµα.

NEIL GEORGE, HAIR SPRAY Περιέχει εκχυλίσµατα από φραγκοστάφυλο για δύναµη και τροφή, Shikakai oil που τιθασεύει το φριζάρισµα, πρωτεΐνες σιταριού που προσθέτουν λάµψη και πανθενόλη που προστατεύει την τρίχα από τη φθορά και την υπερβολική θερµότητα από το Styling. Με ειδικό µηχανισµό ψεκασµού που απελευθερώνει τη σωστή ποσότητα.

LA ROCHE – POSAY, KERIUM ANTI-CHUTE SHAMPOO Σαµπουάν κατά της τριχόπτωσης που προέρχεται από το στρες, τη µόλυνση, το βούρτσισµα, τις βαφές µαλλιών και τις υπεριώδεις ακτίνες. Περιέχει Βιταµίνη Β και Αργινίνη που βοηθούν στην παραγωγή κερατίνης, τρέφουν τον βολβό της τρίχας και ενισχύουν τις ίνες. Ειδικά για ευαίσθητο δέρµα.

ΜΑΪΟΣ 2010

44•IN•VITRO

Σημειώσεις

Ç óåëßäá êåé. ôÞ áõ óáò áíÞ Ü ñ éê Óôåßëôå ìáò ì ò á ó ìõóôéêÜ ðïõ å ßô æå âïçèïýí íá íÜ ðéï õãéåé

Δεν πρέπει να ξεχάσω...

τες ις πιθανότη ο, τ ω γ ύ φ ο π έντοµ Για να α ήσει κάποιο να µε τσιµπ α φοράω ρούχα που ν αποφεύγω χρώµα ή να χρησινο ο τ ν µατικά έχουν έ ικά και αρω αυτό τ ν υ λ λ α κ µοποιώ σµή. Κι ε έντονη ο προϊόντα µ βάσει ότι τα έντονα ια γιατί έχω δ οσµές προσελκύουν αι κ α τ χρώµα Τ.Ι. . α µ ο τα έντ

e.gr tromagazin invitro@invi

Είµαι πολύ προσεκτική στη διατήρηση των καλλυντικών προϊόντων κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών µηνών. Φροντίζω να τα αποθηκεύω σε δροσερό και σκιερό µέρος για να µην αλλοιωθούν από τις υψηλές θερµοκρασίες. Τα κραγιόν τα βάζω στο ψυγείο ενώ πάντα ανακινώ το make up πριν το χρησιµοποιήσω. Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, προστατεύω τα καλλυντικά µου βάζοντάς τα σε µια ισοθερµική τσάντα. Σ.Ο.

Φροντίζω να πλένω σχολαστικά τα λαχανικά που χρησιµοποιώ στις σαλάτες και τα φαγητά. Ιδιαίτερα αυτά που έχουν κοτσάνια ή δεν έχουν λεία επιφάνεια (π.χ. κουνουπίδι, κατσαρό µαρούλι) χρειάζονται καλό και προσεκτικό πλύσιµο, γιατί λόγω «µορφολογίας» εισχωρούν ζωύφια που δεν είναι εύκολα ορατά. Κ.Ψ.

Ρυθμίζω πάντα την θερμοκρασία του κλιματιστικού δυο βαθμούς χαμηλότερα από την εξωτερική θερμοκρασία. Με αυτό τον τρόπο και το σπίτι είναι δροσερό και εγώ δεν κινδυνεύω από απρόοπτα όπως πιάσιμο σε κάποιο σημείο του σώματος ή κρυολόγημα. Θ.Τ.

Ανά τακτά χρον ικά συσκευή του τη διαστήµατα, καθαρίζω µε οινό λεφώνου που υπ πνευµα τη άρχει στο γραφ αποµακρυνθού είο µου για να ν τα µικρόβια. Σε σηµεία όπω πλήκτρων χρησ ς στις ιµοποιώ µπατον έτα, που µπορεί εσοχές των ρήσει στις δύσκ εύκολα να εισχ ολες περιοχές. ωΚ.Σ.

Πού θα μας βρίσκετε... NOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣ ΑΘΗΝΑ > Νοσοκοµείο Αιγινήτειο, Βασ. Σοφίας 72 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Γ. Γεννηµατάς» (Γενικό Κρατικό Αθηνών) Μεσογείων 154, Χολαργός > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Η Ελπίς» Δηµητσάνης 7, Αµπελόκηποι > Ερρίκος Ντυνάν, Μεσογείων 107 > Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Άγιος Σάββας», Λ. Αλεξάνδρας 171> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Ιπποκράτειο», Βασ. Σοφίας 114 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Λαϊκό», Αγ. Θωµά 17> Μαιευτήριο Αθηνών «Έλενα Βενιζέλου», πλ. Έλενας Βενιζέλου 2 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» (Ερυθρός Σταυρός), Αθανασάκη 1> Γ.Ν. Νοσηµάτων Θώρακος «Σωτηρiα», Μεσογείων 152 > Αρεταίειο Νοσοκοµείο, Βασ. Σοφίας 76 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Ευαγγελισµός», Υψηλάντου 45 > Γενικό Νοσοκοµείο Παίδων Aγλαΐα Κυριακού, Θηβών και Λεβαδείας, Αµπελόκηποι > Νοσοκοµείο Αφρ. & Δερµ. Νόσων Αθηνών «Ανδρέας Συγγρός», Δραγούµη 5 > Οφθαλµιατρείο Αθηνών, Σίνα & Πανεπιστηµίου 26, > Ιασώ General, Λεωφ. Μεσογείων 264, Xολαργός > Doctors’ Hospital, Κεφαλληνίας 26 > Ευρωκλινική Αθηνών,

Αθανασιάδου 9, πάροδος Σούτσου > Ευρωκλινική Παίδων, Λεµεσού 39-41 & Αχαρνών 209, > ΝΕΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ, Αστυδάµαντος 83, Τηλ.: 210 7228511 ΠΕΙΡΑΙΆΣ > Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκοµείο Μεταξά, Μπότσαρη 51 > Γενικό Νοσοκοµείο Πειραιά «Τζάνειο», Τζάννη και Αφεντούλη 1 ΧΑΐΔΑΡΙ > Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσοκοµείο «Αττικό», Ρίµινι 1 ΚΑΛΛΙΘΕΑ > Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, Λ. Συγγρού 356 ΦΆΛΗΡΟ > Metropolitan Hospital, Εθνάρχου Μακαρίου & Ελ.Βενιζέλου 1 Ν. Φάληρο ΚΗΦΙΣΙΑ > Γ.Ν. Αττικής ΚΑΤ, Νίκης 2 ΜΑΡΟΎΣΙ > Ιασώ, Κηφισίας 37 > Γ.Ν. Σισµανόγλειο, Σισµανoγλείου 1 Ν. ΙΩΝΊΑ > Γ.Ν.Ν. Αγία Όλγα, Αγ. Όλγας 3 ΝΊΚΑΙΑ > Γ.Ν. Νίκαιας, Μαντούβαλου Δηµ. 3

ΜΕΛΊΣΣΙΑ > 1ο Νοσοκοµείο ΙΚΑ “Η Πεντέλη” (Παπαδηµητρίου), Τέρµα Ζαΐµη> Γ.Ν.Μ. Αµ. Φλέµιγκ, 25ης Μαρτίου 4, ΒΟΎΛΑ > Γενικό Νοσοκοµείο «Ασκληπιείο Βούλας», Βασ. Παύλου 1 ΝOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ ΕΥΚΑΡΠΊΑ > Γ.Ν. Θεσσαλονίκης Παπαγεωργίου ΘεσσαλονΙκη > ΑΧΕΠΑ, Κυριακίδη Στ. 1 > Γ. Γεννηµατάς, Εθνικής Αµύνης και Αγ. Δηµητρίου 41 > Λοιµωδών, Λαµπράκη Γρ. 13 > ΕΚΑΒ, Πλαταιών 26 > Ιπποκράτειο, Παπαναστασίου Αλ. 49 > Γ. Ν. Αγ. Δηµήτριος, Ζωγράφου 2 ΚΑΛΑΜΑΡΙΆ > Α. Νοµαρχιακό Αγ. Παύλος, Αντιστάσεως 161 ΧΟΡΤΙΑΤΗ > Γ. Ν. Παπανικολάου IKA > Πλατεία Αττικής: Τσουδερού 61, > Περιστέρι: Β. Αλεξάνδρου 105, > Πατήσια: Ιωάννου Δροσοπούλου 157, > Αλεξάνδρας: Πανόρµου & Καρύστου 7, > Νέος Κόσµος: Μάχης Αναλάτου & Λαγουµιτζή, > Πειραιάς: Αγ. Κωνσταντίνου 1 .

ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣ > Κολοκούρη Ελένη Μεσογείων 117, εντός εµπορικού κέντρου, > Γρηγορόπουλος Σωτήρης Δευτέρας Μεραρχίας 2 & Ακτή Μιαούλη, Πειραιάς, > Πλυτάς Νικόλαος Κηφισίας 125-127, Ν. Ψυχικό, > Λουράντος Κώστας Οµήρου 6, Ν. Σµύρνη, > Μπακάκος Αγ. Κων/νου 3, Οµόνοια > Λένα Τριανταφύλλη Μπακάκου, Λεωφ. Κηφισίας 281, Κηφισιά > Βλάχος Κων/νος Στρουρνάρη 53 (δίπλα στο θέατρο Αλάµπρα), Αθήνα, > Βλάχος Παντελής Θεοτοκοπούλου 6, Χαλάνδρι, (πλησίον AGORA CENTER), > Αντωνόπουλος Νίκος Περικλέους 79, Κηπούπολη Περιστέρι, > Μαρούλης Γεώργιος Πανεπιστηµίου 6, Αθήνα, > Κούβαρης Κώστας Ηρώων Πολυτεχνείου 37, Πειραιάς, > Λαζαρίδου-Παπαδοπούλου Ευγενία Τραλέων 61, Γαλάτσι, > Λύγδας Νικόλαος Παναγή Τσαλδάρη 37, Περιστέρι, > Μαραγκού Βασιλείου - Μαραγκού Ιωάννη Ακαδηµίας 76, Αθήνα, > Μώρος Δηµήτρης 2ας Μαίου, 26, Ν. Σµύρνη, > Ραφτόπουλος Γιώργος Κηφισίας 5, Αµπελόκηποι, > Σαµαράς Ανδρέας Αλεξάνδρας 146Β & Λουκάρεως, Αµπελόκηποι, > Σταµατίου-Βέρου Μαρία Ε. Βενιζέλου 126, Ν. Ερυθραία, > Σταυροπούλου Αικατερίνη Μεσογείων 437 & Αγ. Παρασκευής,

Αγ. Παρασκευή, > Τσιροπούλου Σοφία Σπερχειού 61, Χρυσούπολη Περιστέρι, > Γιαννακάκου-Σκουµπουρδή Αγγελική Περικλέους 11, Μαρούσι > Μπακογιάννη Πολυξένη, Δωδεκανήσου 39, Άλιµος > Αικατερίνη Παγιαύλα- Ευαγγέλου, Κώστα Βάρναλη 38, Χαλάνδρι ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΊΤΕ ΕΠΊΣΗΣ: > Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών, Μικράς Ασίας 75, Γουδί > Διαγνωστικό κέντρο «ΔΙΑΓΝΩΣΗ» (υποκατάστηµα Λεωφόρου Αλεξάνδρας) Λ. Αλεξάνδρας 166, Αθήνα > Holmes Place Athens, Εµπορικό Κέντρο “City Link” Βουκουρεστίου & Σταδίου 4 > Ηolmes Place Μαρούσι, Εµπορικό κέντρο “Αίθριο” Αγ. Κωνσταντίνου 40 > GymTonic: Λεωφόρος Βουλιαγµένης 96, Γλυφάδα > Hercules: Εθνικής Αντιστάσεως 33, Νέα Ερυθραία > Hiltonia Spa Βασιλίσσης Σοφίας 46, Αθήνα > Press & Tabac - Εµπορικό κέντρο “THE MALL“ - Μαρούσι > Εµπορικό κατάστηµα Public Καραγεώργη Σερβίας 1, Πλατεία Συντάγµατος, Αθήνα.

ΜΑΪΟΣ 2010

in•vitro•45

Χρηστικά Κέντρα αποκατάστασης ΧΑΠ

ΑΤΤΙΚΗ > Ν.Ν.Θ.Α. «ΣΩΤΗΡΙΑ» Δ/νση: Μεσογείων 152, Αθήνα, Τηλ: 210 7763570, 210 7763572 > Π.Γ.Ν.Α. «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ», Πνευμονολογική Μονάδα, ΚΕΘ , Δ/νση: Υψηλάντου 45-47, Αθήνα Τηλ: 213 2041951, 213 2041956 > Νοσοκομείο «ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ», Δ/νση: Μεσογείων 107, Αθήνα, Τηλ. : 210 6972958-9, 210 6972000

Παχυσαρκία

ΑΤΤΙΚΗ > Γ.Ν. Μελισσίων «ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ», Εξωτερικό Διαβητολογικό Ιατρείο – Παχυσαρκίας, Δ/νση: 25ης Μαρτίου 14, 151 27, Μελίσσια, Τηλ: 210 8030303 > Γ.Π.Ν. Νέας Ιωνίας «ΑΓΙΑ ΟΛΓΑ» - ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΕΙΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ, Β’ Παθολογική Κλινική – Μονάδα Προληπτικής Ιατρικής, Εξωτερικά Ιατρεία Παχυσαρκίας – Διαβητολογικό Κέντρο, Δ/νση: Αγίας Όλγας 3-5, 142 33, Νέα Ιωνία, Τηλ: 210 2796896 > Νοσοκομείο Παίδων «ΑΓΛΑΪΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ», Ενδοκρινολογικό Τμήμα – Ιατρείο Παχυσαρκίας, Δ/νση: Θηβών & Λεβαδείας, 115 27, Αθήνα, Τηλ: 210 7726310 > Π.Γ.Ν.Α. «ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΕΙΟ», Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, Τμήμα Ενδοκρινολογίας & Μεταβολισμού – Διαβητολογικό Κέντρο, Εξωτερικό Ιατρείο Παχυσαρκίας, Δ/νση: Αθανασάκη 1, 115 26, Αθήνα, Τηλ: 210 6414737

> Π.Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ», Α’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών - Εξωτερικό Ιατρείο Παχυσαρκίας, Δ/νση: Αγίου Θωμά 17, 115 27, Αθήνα, Τηλ: 210 7456261 > Π.Γ.Ν.Α. «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ», Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη & Μεταβολισμού - Εξωτερικό Ιατρείο Παχυσαρκίας, Δ/νση: Υψηλάντου 45-47, Αθήνα Τηλ: 213-2041825, 213 2041826 > ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ – Κλινική Αμαρουσίου, Τομέας Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη & Μεταβολισμού, Δ/νση: Διστόμου 5-7, 151 25, Μαρούσι, Τηλ: 210 6862255, 210 6862232 > ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ – Κλινική Π. Φαλήρου, Τομέας Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη & Μεταβολισμού, Δ/νση: Άρεως 36, 175 62, Π. Φάληρο, Τηλ: 210 9847961-5 > «ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ», Ιατρικός Χώρος Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη & Μεταβολισμού, Δ/νση: Πατησίων 127, 112 51, Αθήνα, Τηλ: 210 8251748 > Doctor’s Hospital, Δ/νση: Κεφαλληνίας 26, Αθήνα, Τηλ: 210 8807000 > Θεραπευτήριο «METROPOLITAN», Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη & Μεταβολισμού, Δ/νση: Εθνάρχου Μακαρίου 9 & Ελευθερίου Βενιζέλου 1, 185 47, Πειραιάς, Τηλ: 210 4809274, 210 4809000 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ > Γ.Ν. «ΠΑΝΑΓΙΑ», Ενδοκρινολογική Κλινική – Εξωτερικό Ιατρείο Παχυσαρκίας, Δ/νση: Ν. Πλαστήρα 22, 551 32, Καλαμαριά, Τηλ. 2310 447 444 > Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ», Β’ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ., Μονάδα Μεταβολικών Νοσημάτων, Δ/νση¨Αγίας

Σοφίας 15, 546 23, Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310 992 817, 2310 266 946 > Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ», Ενδοκρινολογική Κλινική – Εξωτερικό Ιατρείο Παχυσαρκίας, Δ/νση: Κωνσταντινουπόλεως 49, 546 42, Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310 892 037 > Π.Γ.Ν.Θ. «ΑΧΕΠΑ», Α’ Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ. – Τμήμα Ενδοκρινολογίας & Μεταβολισμού – Εξωτερικό Ιατρείο Παχυσαρκίας, Δ/νση: Στ. Κυριακίδη 1, 546 36, Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310 994 614, 2310 994 607

Ιατρεία διακοπής καπνίσματος

ΑΤΤΙΚΗ > Ν.Ν.Θ.Α. «ΣΩΤΗΡΙΑ», Δ/νση: Λ. Μεσογείων 152, 11527 Αθήνα, Τηλ.: 1535, 210 7763404 > Γ.Ν. «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ», Δ/νση: Σισμανόγλου 1, 151 26 Μαρούσι, Τηλ.: 1535, 210 8039139, 210 8047165 > Ευγενίδειο Θεραπευτήριο, Δ/νση: Παπαδιαμαντοπούλου 20, 115 28 Ιλίσια, Τηλ.: 210 7293407 > Π.Γ.Ν.Α. «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ», Δ/νση: Υψηλάντου 4547 Αθήνα 106 75, Τηλ.: 1535, 2107201170 > Αντικαρκινικό - Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ», Δ/νση: Λ. Αλεξάνδρας 171, 115 22 Αθήνα, Τηλ.: 1535, 210 6409120 > Γ.Ν. Μελισσίων «ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ», Δ/νση: 25ης Μαρτίου 14, 151 27 Μελίσσια, Τηλ.: 1535, 210 8038134 > Γ.Ν. Αττικής «ΚΑΤ», Δ/νση: Νίκης 2, 145 61 Κηφισιά,

Τηλ.: 210 6280702 > Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ», Δ/νση: Ρίμινι 1, Χαϊδάρι, Τηλ. 210 5831823 > Περιφερειακό Γ.Ν. Νίκαιας «ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ», Δ/νση: Μαντούβαλου 3, 184 54 Νίκαια, Τηλ.: 1535, 210 4933402, 210 4915061 > Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού (Ν.Ι.Μ.Τ.Σ.) – Πνευμονολογική κλινική, Δ/νση: Μονής Πετράκη 10, 11521, Τηλ.: 210 7288110, 210 7288104 > 251Γ.Ν. Αεροπορίας, Δ/νση: Λεωφ. Π. Κανελλόπουλου 3, 11525, Τηλ.: 210 7463300, 210 7702047 > Γ.Ν. Ελευσίνας «ΘΡΙΑΣΙΟ», Δ/νση: Λεωφόρος Γεννηματά, 19600 Μαγούλα, Τηλ.: 210 5534200 > Πολυκλινική Ολυμπιακού Χωριού, Δ/νση: Ολυμπιακό Χωριό, Γ. Δαμάσκου 1, Τ.Κ. 136 77, Αχαρναί, Τηλ.: 210 2420000 > Δημοτικά Ιατρεία Δήμου Καλλιθέας, Δ/νση: Ανδρομάχης 100, 17671, Καλλιθέα, Τηλ.: 210 9532712 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ > Γ.Ν. «Γεώργιος Παπανικολάου», Δ/νση: Εξοχή, 570 10, Τηλ.: 1535, 2310 350339, 2310 350272, 2310 350270 – 2310 358278 > Γ.Ν. «Άγιος Παύλος», Δ/νση: Εθνικής Αντίστασης 161, Καλαμαριά, Τηλ.: 1535, 2310 493500 > Γ.Ν. «Παπαγεωργίου», Δ/νση: Περιφερειακή Οδός Ν. Ευκαρπία Θεσσαλονίκης, Τ.Κ 564 29, Τηλ.: 2310 693229, 2310 693000, 2310 693263 > Θεαγένειο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, Δ/νση: Αλ. Συμεωνίδη 2, 540 07, Τηλ.: 2310 898382, 2310 898603

ΜΑΪΟΣ 2010

46•IN•VITRO

Last page Ο ανθρώπινος οργανισμός

Ελαστικός χόνδρος στο αυτί

Μια τοµή του εξωτερικού αυτιού δείχνει τον ελαστικό χόνδρο (πράσινο) που διατηρεί το σχήµα του αυτιού ενώ παράλληλα το κάνει εύκαµπτο. Ο ελαστικός χόνδρος περιέχει την πρωτεΐνη ελαστίνη. Βρίσκεται επίσης στο

λαιµό και την επιγλωττίδα, την πτυχή που κλείνει το λάρυγγα κατά την κατάποση. [µικροφωτογραφία από ηλεκτρονικό µικροσκόπιο σάρωσης]