ποντικι
πρασ νο
03
ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Planet party συμφερόντων
Η σύνοδος για το κλίμα στην Κοπεγχάγη
SOS για τα ηλεκτρονικά απόβλητα
Το νερό... εξατμίζεται
Ο αφανισμός της αρκούδας
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
03
Περιεχόµενα ∆εκέµβριος 2009
4 8 16
Editorial 70 ή 700 μέρες;
52
Ελλάδα Eιδήσεις, δράσεις, πρωτοβουλίες Κόσµος Προβλήματα, πρόσωπα, προτάσεις
ΘΕΜΑΤΑ 14 18 22 26
Ανακύκλωση SOS για τα ηλεκτρονικά απόβλητα
34 36 42 54
Βloggers Υπογράφει ο u-hoo.gr/gianniskafatos
50
Ποδήλατα Το πείραμα της Ρουάντα Νερό Μειώστε το «αποτύπωμα» Σύνοδος στην Κοπεγχάγη Το πρόβλημα, οι επιπτώσεις, η λύση
38
Πράσινη τάξη Oι μαθητές μάς διδάσκουν! Τεχνολογία Οι ωκεάνιες πολιτείες Η λεζάντα Υπογράφει η υπ. Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη
ποντικι
πρασ νο Ύδρας 5 & Φιλελλήνων, Χαλάνδρι Τ.Κ. 152 32 Tηλ.: 210 68 98 448, Fax: 210 68 98 226 e-mail: sales@topontiki.gr
Εκδότης-Διευθυντής Αντώνης ∆ελλατόλας Διευθυντής Έκδοσης Παναγής ∆. Κουτουφάς Διεύθυνση Σύνταξης Σταύρος Χριστακόπουλος
Αρχισυντάκτρια Βάλια Μπαζού Οικονομικός Διευθυντής Μάρκος Βουτσίνος Εμπορικό Τμήμα Μάρκος ∆ελατόλας
Ατελιέ Χριστίνα ∆ιακογιάννη Σοφία Μπαρκά Φραγκίσκος Στεφανίδης Εκτύπωση Τυποεκδοτική
To επόµενο «Πράσινο Ποντίκι» θα κυκλοφορήσει εκτάκτως την Τετάρτη 6 Ιανουαρίου
πρασ νο ποντικι
04
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
70 ή 700 μέρες; Είναι λίγο περίεργο. Αν και η κυβέρνηση συµπλήρωσε µόλις δυο µήνες ζωής, η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι κοντεύει τα δυο χρόνια διακυβέρνησης. Η εξήγηση, ίσως, έχει να κάνει µε τη θεωρία του λεγόµενου «ψυχολογικού» χρόνου, εκείνου, δηλαδή, που άλλοτε µας κάνει να νοµίζουµε ότι κυλά γρήγορα και άλλοτε ότι… σέρνεται! Και αυτός ο «χρόνος» διαµορφώνεται από την αίσθηση της δράσης, από την αίσθηση ότι κάτι αλλάζει. Το «ίσως» γίνεται άσος ξερός όταν µιλάµε για τον τοµέα του περιβάλλοντος και την πράσινη ανάπτυξη. Γιατί ο «χρόνος» δεν κυλά και οι 70 ηµέρες διακυβέρνησης µοιάζουν µε 700 µέρες συρσίµατος! Τα δείγµατα γραφής, που αποδιοργάνωσαν τον
Σύγκρουση ή εκπτώσεις; Πράσινο ή «πράσινο»; «ψυχολογικό» απορρ鵫Πολιτικός» αέρας ή αέρα... των µας χρόνο, µάτων; Βέπατέρα; Ειδικό «πολιτικό» δεν είναι λίγα. βαια, µπορεί Για παράδειγνα πείτε ότι ο βάρος ή βαρίδια; Όραµα ή µα: Λίγες µέ«πολιτικός» µικροπολιτική; Λύσεις ή ρες µετά την χρόνος δεν εκλογή του ο σχέκουκούλωµα; Τα ερωτήµατα σηέχειµεκαµία πρωθυπουργός τον «ψυθα απαντηθούν ή θα επισκέφθηκε την χολογικό» και ότι Ηλεία και δήλωσε οι 70 µέρες είναι µείνουν στον ότι θα µετατραπεί σε πολύ λίγες για να βγάαέρα; πρότυπο νοµό πράσινης λει κανείς συµπεράσµατα. ανάπτυξης. Ανακοίνωσε ακόµα ότι θα ψηφιστεί άµεσα το νοµοσχέδιο που είχε καταθέσει το 2007, ως αντιπολίτευση, για την ολοκληρωµένη ανασυγκρότηση και ανάπτυξη της περιοχής. Πόσος χρόνος είναι, όµως, το «άµεσα» για ένα έτοιµο, όπως λένε, νοµοσχέδιο; Και ακόµα, τι γίνεται µε τις προτεραιότητες για το χωροταξικό του τουρισµού, την αναθεώρηση του Ρυθµιστικού της Αττικής, την προστασία των ορεινών όγκων, το ξεκαθάρισµα των πολιτικών για τους νέους αυτοκινητόδροµους, την αξιοποίηση του Ελληνικού, τη νέα «πράσινη» διαχείριση
Πιθανόν να είναι και έτσι... Όµως, αυτές οι ίδιες 70 µέρες είναι πάρα πολλές για τη διαµόρφωση του «πολιτικού» αέρα, την ανάδειξη του ειδικού «πολιτικού» βάρους και των πολιτικών κυβερνητικών στόχων, ειδικών και γενικών… Μόνο που ο «πολιτικός» αέρας ακόµα αναζητείται, το ειδικό «πολιτικό» βάρος υπολείπεται και οι πολιτικοί στόχοι θυσιάζονται στον ρεαλισµό που κατέστρεψε το περιβάλλον στην Ελλάδα και στη µικροπολιτική… Και ένα τελευταίο παράδειγµα: Το µοναδικό σχέδιο νόµου στον τοµέα του περιβάλλοντος που πέρασε από το Υπουργικό
Της Βάλιας Μπαζού
Συµβούλιο είναι αυτό για την προστασία των καµένων δασών της Αττικής και την κατάργηση ορισµένων διατάξεων του δασοκτόνου νόµου που το ΠΑΣΟΚ είχε ψηφίσει το 2003… Και αυτή η πρώτη προσπάθεια για τη νοµοθέτηση των αυτονόητων αντιµετωπίστηκε µε σφοδρή επίθεση από ορισµένους βουλευτές του κυβερνώντος κόµµατος και του παρελθόντος χρόνου, δείχνοντας ότι η πράσινη ανάπτυξη είναι έπεα πτερόεντα… Είµαστε σίγουροι ότι το νοµοσχέδιο αυτό θα ψηφιστεί ως έχει; Γιατί φαίνεται ότι οι «πράσινοι» – και όχι µόνο – ρεαλιστές είναι πάντα εδώ, έτοιµοι να «θυσιαστούν» για χάρη των αυθαιρεσιών και των παρανοµιών των ψηφοφόρων τους…
πρασ νο ποντικι
06
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Ο Ομπάμα και τα supermodels, ο Captain Planet
και οι αγελάδες Της ΒΑΛΙΑΣ ΜΠΑΖΟΥ
Το µεγάλο µας τσίρκο έχει κλείσει εισιτήρια VIP εδώ και πολύ καιρό για το planet party στην Κοπεγχάγη. Θα είναι όλοι εκεί για τη σωτηρία του πλανήτη. Έτοιµοι για όλα ή έτοιµοι για τίποτα;
Ρεπορτάζ
i O κίνδυνος για τη Σύνοδο στην Κοπεγχάγη είναι να εξελιχθεί σε µνηµόσυνο καλών προθέσεων
E
δώ και τουλάχιστον δυο χρόνια, ο πλανήτης ζει µε την προσδοκία της Κοπεγχάγης. Με την προσδοκία ότι µέσα σε λίγες ηµέρες, από τις 7 έως τις 18 ∆εκεµβρίου, οι ηγέτες του κόσµου θα τα αλλάξουν όλα και θα µας σώσουν από τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής. Μέσα σε 11 ηµέρες θα δουν το φως το αληθινό. Θα αντισταθούν στα συµφέροντα. Θα αλλάξουν την παγκόσµια στρατηγική της ανάπτυξης. Θα συµφιλιωθούν, θα δώσουν τα χέρια και θα δεσµευτούν για τη µείωση των επικίνδυνων αερίων που καταστρέφουν τον πλανήτη. Το κύµα ευφορίας έχει σαρώσει τα πάντα. Η εκλογή Οµπάµα χτύπησε… φλέβα «πρασίνου», οι ηγέτες ανεπτυγµένων και αναπτυσσόµενων χωρών άρχισαν να επιδίδονται σε συγκινητικές δηλώσεις. Και όλοι, µα όλοι ανεξαιρέτως µιλούν για την τελευταία ευκαιρία του πλανήτη… Η παγκόσµια κοινότητα ακολούθησε στο ίδιο µήκος κύµατος. Και ο καθένας έκανε ό,τι µπορούσε. Από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις µέχρι τις αγελάδες και τα cartoon… Supermodels γδύθηκαν για την κλιµατική αλλαγή, κάνοντας στριπτίζ για λογαριασµό ακτιβιστικής οργάνωσης. Ο Captain Planet, ο ήρωας της δεκαετίας του ’90, έκανε έκτακτη εµφάνιση σε ειδική version για τη Σύνοδο, στις ΗΠΑ αναπτύχθηκε το κίνηµα της µπουγάδας, µε έξαλλες νοικοκυρές να αγωνίζονται για το δικαίωµα να απλώνουν τα ρούχα στην αυλή για να τα στεγνώνουν στον ήλιο. Kαι οι αγελάδες έπεσαν σε βαθιά περισυλλογή… Το ερώτηµά τους, κεντρικό και υπαρξιακό…. «να την αµολήσω τώρα ή να κρατηθώ» αναρωτιούνται, αφού όταν πέρδονται και όταν ρεύονται εκπέµπουν µεθάνιο, αέριο πιο επικίνδυνο και από το διοξείδιο του άνθρακα… Και ενώ πιστεύαµε ότι βρισκόµασταν µπροστά στην απόλυτη πλανητική συµφωνία, ως διά µαγείας (;) λίγες ηµέρες πριν από την έναρξη της πιο κρίσιµης, της πιο σηµαντικής συνόδου, το κλίµα… αλλάζει. Αρχίζουν τα βηξίµατα και τα «µε συγχωρείτε», αρχίζουν τα «διότι του οποίου», αρχίζουν οι
εκπτώσεις, αρχίζουν οι συγκρούσεις και τα deal κάτω από το τραπέζι. Η Κοπεγχάγη, ξαφνικά, δεν φαντάζει το κατάλληλο µέρος για να ληφθούν οι µεγάλες αποφάσεις και το 2009 µάλλον δεν είναι η καλύτερη χρονιά για τη «σοδειά» των µεγάλων δεσµεύσεων. Και το ερώτηµα είναι, µήπως τελικά µας δουλεύουν;
Η «κλιµατική κωλοτούµπα» Ο πλανήτης θα ήταν απόλυτα ικανοποιηµένος εάν, στην Κοπεγχάγη, καλοί, κακοί και αδύναµοι, πετύχαιναν µια δεσµευτική συµφωνία, µε όρους και κανόνες για τον περιορισµό της αύξησης της παγκόσµιας θερµοκρασίας κάτω από τους 2οC, καθώς, σύµφωνα µε τους επιστήµονες, πάνω από αυτό το όριο οι επιπτώσεις θα είναι µη αναστρέψιµες και καταστροφικές. Οι µεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Greenpeace και το WWF, θεωρούν ότι µια επιτυχηµένη διάσκεψη θα έπρεπε να αποφασίσει µεταξύ άλλων τα εξής: ◆ Μείωση των παγκόσµιων εκποµπών κατά τουλάχιστον 80% µέχρι το 2050, σε σύγκριση µε τα επίπεδα του 1990. ◆ Ελάχιστη µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου των ανεπτυγµένων κρατών κατά 40% έως το 2020, σε σύγκριση µε τα επίπεδα του 1990. ◆ Ετήσια χρηµατοδότηση των αναπτυσσόµενων κρατών ύψους 115 δισ. ευρώ έως το 2020, για δράσεις µείωσης των εκποµπών. Και ενώ η κουβέντα έδειχνε ότι στην Κοπεγχάγη πάµε για µεγάλα πράγµατα, γίνεται η «κλιµατική κωλοτούµπα» από τους µεγαλύτερους «βροµιάρηδες» του πλανήτη, δηλαδή από τους τρεις µεγάλους ρυπαντές… ΗΠΑ, Κίνα και Ινδονησία. ∆εν είναι καθόλου τυχαίο ότι στη Σύνοδο Κορυφής του Φόρουµ Οικονοµικής Συνεργασίας Ασίας - Ειρηνικού (APEC), Οµπάµα και Ζιντάο, συµφώνησαν να
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
μη συμφωνήσουν σε δεσμευτική συμφωνία για τη μείωση των εκπομπών που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Συμφώνησαν ότι στην Κοπεγχάγη δεν χρειάζεται δεσμευτική - νομική συμφωνία, αλλά πολιτική που θα εκφράζει την αγωνία της για το μέλλον του πλανήτη, την ευχή της για τη λήψη μέτρων και την πρότασή της ότι όλα αυτά θα ήταν καλύτερα να ξανασυζητηθούν μέσα στο 2010. Το καταπληκτικό περιγράφεται στην τελική ανακοίνωση, η οποία αναφέρει: «Πιστεύουμε ότι οι παγκόσμιες εκπομπές θα πρέπει να αυξηθούν τα προσεχή χρόνια και να μειωθούν ουσιαστικά μέχρι το 2050, αναγνωρίζοντας ότι το χρονοδιάγραμμα για την αύξησή τους θα είναι μακρύτερο στις αναπτυσσόμενες οικονομίες». Εν ολίγοις, όταν ο κόμπος πλησιάζει στην Κοπεγχάγη, οι οικονομικοί κολοσσοί του πετρελαίου και των ορυκτών καυσίμων φαντάζουν ανίκητοι μπροστά στους νεοσσούς της άλλης ανάπτυξης. Και ο πράσινος Ομπάμα, λίγο χλομός μπροστά στα τεράστια αμερικάνικα συμφέροντα.
Το υπαρξιακό της αγελάδας
Για τη σωτηρία του πλανήτη απαιτείται νομική δέσμευση και όχι πολιτική συμφωνία
Με την πρώτη ανάγνωση, οι ηγέτες του πλανήτη και ένα βοοειδές δεν είναι δυνατόν να έχουν τους ίδιους προβληματισμούς. Με μια δεύτερη, μπορεί οι αγωνίες τους να μοιάζουν, γιατί εκτός από τις συμπαθείς αγελάδες υπάρχουν και οι «πολιτικές αγελάδες». Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία παίζει το παιχνίδι της τιμίας πλην
07
πτωχής γηραιάς κυρίας… Γιατί και στο θέμα των κλιματικών αλλαγών το κρίσιμο σημείο περιγράφεται με τον καλύτερο τρόπο με την κλασική αμερικάνικη φράση… «no money, no honey». Με απλά λόγια, τι είδους συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί εάν οι υπό ανάπτυξη χώρες δεν χρηματοδοτηθούν από τους πλούσιους του πλανήτη; Και η Ευρωπαϊκή Ένωση σφυρίζει λίγο αδιάφορα, αφού, όπως επισημαίνουν WWF και Greenpeace, «οι ηγέτες της Ε.Ε. εκτιμούν ότι το σύνολο των πλούσιων κρατών θα πρέπει να χρηματοδοτήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες με ένα ποσό που θα κυμαίνεται μεταξύ 22-55 δισ. ευρώ ετησίως ώς το 2020. Η συνεισφορά της Ε.Ε. έχει εκτιμηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως 15 δισ. ευρώ». Η στάση της Ε.Ε. επικρίθηκε και από το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο την κάλεσε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, να δεσμεύσει κονδύλια ύψους 30 δισ. ευρώ και να πιέσει προκειμένου το σύνολο των αναπτυγμένων χωρών να διαθέσει 100 δισ. ευρώ στις υπό ανάπτυξη χώρες. Μπορεί, όμως, η γηραιά κυρία να ορθώσει το ανάστημά της και να επιβεβαιώσει τις δηλώσεις της περί τελευταίας ευκαιρίας στην Κοπεγχάγη; Μπορεί να σταθεί απέναντι και να επιδιώξει μέχρι τέλους μια πραγματικά σοβαρή συμφωνία; Μπορούν, τελικά, οι ηγέτες του πλανήτη να συμφωνήσουν ή ως γνήσιες «πολιτικές αγελάδες» θα πέσουν στην ίδια περισυλλογή;… Να αμολήσουν τα «πολιτικά τους αέρια τώρα» ή να τα «δεσμεύσουν - κρατήσουν» με σοβαρά μέτρα για τη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα;
πρασ νο ποντικι
08
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
ΘΕΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Ελλάδα E
ιδήσεις
Καταπέλτης το ΤΕΕ για τον Ασωπό Καταγγέλλει περιφρόνηση της δηµόσιας υγείας και του περιβάλλοντος
Σ
την έκθεση των 93 σελίδων που παρέδωσε στην υπουργό Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρµπίλη το Τεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδος επισηµαίνει ότι τα προβλήµατα της Βιοµηχανικής Περιοχής Οινοφύτων - Σχηµαταρίου αρχίζουν από την παντελή έλλειψη σχεδιασµού και καταλήγουν σε ένα ιδιαίτερο φάσµα περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που συνεχώς διογκώνεται και απαιτούνται, πλέον, εξειδικευµένες προσεγγίσεις και επιστηµονικοί µέθοδοι για την αντιµετώπισή του. Το πρόβληµα είναι ιδιαίτερα σοβαρό, αφού µιλάµε για µια περιοχή στην οποία λειτουργούν περισσότερες από 1.500 µονάδες βιοµηχανικής και βιοτεχνικής δραστηριότητας, στρατηγικών τοµέων της εθνικής οικονοµίας, µε εξαιρετικά υψηλό αντίκρισµα σε επίπεδο χώρας. Το ΤΕΕ προτείνει επείγουσες και µακροπρόθεσµες προτάσεις για την αντιµετώπιση του προβλήµατος, µεταξύ των οποίων είναι: • η επανεξέταση συνολικά της υπεδάφιας διάθεσης των επικίνδυνων τοξικών αποβλήτων, • η άµεση εφαρµογή των υπουργικών αποφάσεων περί προστασίας των υπογείων νερών από τη διάθεση επικίνδυνων αποβλήτων, • η υποχρέωση των βιοµηχανικών µονάδων που προβαίνουν ήδη σε υπεδάφια διάθεση επεξεργασµένων επικίνδυνων βιοµηχανικών αποβλήτων σε άµεση αναθεώρηση των περιβαλλοντικών τους όρων, • η εφαρµογή Σχεδίου Διαχείρισης και Προγράµµατος Παρακολούθησης της λεκάνης απορροής του ποταµού Ασωπού, • ο καθαρισµός της παρόχθιας ζώνης του Ασωπού για την εξασφάλιση πρόσβασης και ελέγχου καθ’ όλο το µήκος του ποταµού.
«ΚΛΙΚ» ΣΤΟ ECOTOPTEN
ΑΝΑΨΕ ΤΟ ΜΠΟΥΚΑΛΙ!
Στο πρώτο ελληνικό διαδικτυακό εργαλείο για αγορές «υπέρ» του περιβάλλοντος και της τσέπης των Ελλήνων καταναλωτών! Το Ecotopten είναι ένα διαδικτυακό εργαλείο αναζήτησης και παρουσίασης των καλύτερων συσκευών, από πλευράς κατανάλωσης ενέργειας.
Για την κατασκευή ενός γυάλινου µπουκαλιού καταναλώνεται όση ενέργεια καίει ένας λαµπτήρας 100W για να φωτίσει επί οκτώ ώρες ένα δωµάτιο! Η ανακύκλωση ενός µπουκαλιού δίνει το ίδιο προϊόν µε 50% λιγότερη ενέργεια.
Άµεση η ανάγκη για κατασκευή αποχετευτικού δικτύου και µονάδων επεξεργασίας λυµάτων
Πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδοµένα και πολιτικά γενναία πρωτοβουλία για την αντιµετώπιση της αυθαιρεσίας και των πιέσεων για αλλαγή χρήσεων γης σε καµένες δασικές εκτάσεις, χαρακτηρίζει η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς το σχέδιο νόµου που προωθείται από το υπουργείο Περιβάλλοντος για την προστασία των δασών. Ως ιδιαίτερης σηµασίας, η περιβαλλοντική οργάνωση ξεχωρίζει «τις προτεινόµενες ρυθµίσεις που αφορούν στην κατάργηση των δίκαια χαρακτηρισµένων ως ’’δασοκτόνων’’ διατάξεων του νόµου 3208/2003, την ίδρυση υπηρεσίας κατεδαφίσεων και την άµεση δροµολόγηση της κατάρτισης και κύρωσης των δασικών χαρτών». Κάθε ένα από αυτά τα σηµεία αποτελεί πάγιο αίτηµα του WWF Ελλάς και πολλών άλλων περιβαλλοντικών φορέων και προλειαίνει το έδαφος για την επίλυση των συσσωρευµένων προβληµάτων που επί δεκαετίες υποβαθµίζουν τα δάση µας. Το WWF Ελλάς υπογραµµίζει, πάντως, ως αδύνατο σηµείο το γεγονός ότι το εισηγούµενο «πάγωµα» της οικοδοµικής δραστηριότητας αφορά µόνο στις εκτάσεις της Αττικής που κάηκαν τον Αύγουστο του 2009, διατηρώντας σε ισχύ ευνοϊκές διατάξεις για επίδοξους καταπατητές στα υπόλοιπα καµένα δάση της χώρας. Επίσης, το σχέδιο νόµου δεν προνοεί για την ενδυνάµωση των υπηρεσιών που είναι επιφορτισµένες µε την προστασία και διαχείριση των δασών. Η περιβαλλοντική οργάνωση επισηµαίνει ότι οι κενές οργανικές θέσεις της δασικής υπηρεσίας εξακολουθούν να βρίσκονται κοντά στο 50%, µε αποτέλεσµα για παράδειγµα την ευθύνη φύλαξης των δασών ολόκληρης της Αττικής να µοιράζονται 49 δασοφύλακες. Η περιβαλλοντική οργάνωση σηµειώνει ότι «χωρίς την ανάληψη γενναίων περαιτέρω πρωτοβουλιών ενδυνάµωσης και αναδιάρθρωσης των περιβαλλοντικών υπηρεσιών της χώρας και χωρίς συνολικό σχεδιασµό και κατάργηση της εκτός σχεδίου δόµησης, όλα τα µέτρα θα επιτύχουν µόνο αποσπασµατικά αποτελέσµατα».
«ΧΡΥΣΕΣ» ΣΑΚΟΥΛΕΣ!
Πάνω από 60.000 τόνοι πλαστικού µιας χρήσης καταναλώνονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Η παραγωγή τους υπολογίζεται ότι στοιχίζει περίπου 300 εκατοµµύρια ευρώ, δηλαδή 5 ευρώ το κιλό. Μια πλαστική σακούλα χρειάζεται από 100 έως 400 χρόνια για να διαλυθεί.
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
09
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗ ΣΗΜΑΝΣΗ
Καθηγητές στην ανακύκλωση
Είκοσι τέσσερις τόνους βιολογικούς χυμούς μπλόκαρε η Νομαρχία Πειραιά, καθώς διαπιστώθηκε παράβαση της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας όσον αφορά στην ειδική σήμανση και τη χώρα προέλευσης.
Χιλιάδες μαθητές «δίδαξαν» στην πράξη την προστασία του περιβάλλοντος
ΤΗ ΓΛΙΤΩΣΕ Ο ΑΩΟΣ «Φρένο» στην εκτροπή του Αώου έβαλε το υπουργείο Περιβάλλοντος. Το έργο της ΔΕΗ, σε συνεργασία με την εταιρεία «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ», προέβλεπε την άντληση υδάτων από τον Αώο και την κατασκευή δύο υδροηλεκτρικών σταθμών.
Καφές, ο υδροβόρος Όσο κι αν ακούγεται απίστευτο, οι επιστήμονες έχουν υπολογίσει ότι οι ποσότητες νερού που απαιτούνται για ένα φλιτζάνι καφέ είναι περίπου 280 λίτρα! Ο υπολογισμός γίνεται με βάση όλη τη διαδικασία που ακολουθείται από το αγρόκτημα μέχρι το τραπέζι μας.
i Πάνω από 1 εκατομμύριο συσκευασίες ανακυκλώθηκαν στη Μεγάλη Γιορτή του Δήμου Αθηναίων
Η
νέα γενιά αλλάζει νοοτροπία και μας προτρέπει με μια κίνηση να κάνουμε συνήθεια στην καθημερινότητά μας την ανακύκλωση. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Περισσότεροι από 200.000 πολίτες, στην πλειονότητά τους μαθητές των σχολείων του Δήμου Αθηναίων, επισκέφτηκαν και συμμετείχαν ενεργά στη «2η Μεγάλη Γιορτή Ανακύκλωσης του Δήμου Αθηναίων», ανακυκλώνοντας μέσα σε λίγες ημέρες 1.032.476 συσκευασίες που διαφορετικά θα είχαν πάρει τον δρόμο για τη χωματερή. Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Δήμος Αθηναίων, ανακτήθηκαν: • 542.408 πλαστικές συσκευασίες ή 27.120,40 κιλά πλαστικού. • 306.697 αλουμινένιες συσκευασίες ή 4.600,46 κιλά αλουμινίου. • 102.919 λευκοσιδηρές συσκευασίες ή 5.660,55 κιλά λευκοσιδήρου. • 80.452 γυάλινες συσκευασίες ή 22.928,82 κιλά γυαλιού. Τα περιβαλλοντικά οφέλη από την ανακύκλωση αυτών των συσκευασιών είναι άκρως σημαντικά, αφού:
• δεν θα εκλυθούν στην ατμόσφαιρα περισσότερα από 19.850 κιλά αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, • δεν θα γίνει εξόρυξη σχεδόν 21.025 κιλών βωξίτη, • εξοικονομήθηκαν περισσότερα από 3.495 κιλά πετρελαίου, εξοικονομήθηκε ηλεκτρική ενέργεια για να ακούσουμε ραδιόφωνο για 1.226.788 ώρες ή για να δούμε τηλεόραση για 920.091 ώρες.
Μικροί και μεγάλοι με σακούλες ανα χείρας στο καθήκον της ανακύκλωσης
πρασ νο ποντικι
12
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Μετεξεταστέα έµεινε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η χώρα µας, αφού δεν κατάφερε ως όφειλε να µειώσει τις εκποµπές των πιο επικίνδυνων ρύπων
Ρεπορτάζ
Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ Τ
α αιωρούµενα σωµατίδια είναι άοσµα, άγευστα και αόρατα. Η κωδική τους ονοµασία είναι ΡΜ10 και βρίσκονται παντού γύρω µας. Τα εισπνέουµε καθηµερινά, χωρίς να το καταλαβαίνουµε και χωρίς κανείς από τους καθ’ ύλην αρµόδιους να προβληµατίζεται. Οι επιστήµονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και πολλά χρόνια, αφού τα αιωρούµενα σωµατίδια µπορούν να προκαλέσουν άσθµα, καρδιαγγειακά προβλήµατα, καρκίνο των πνευµόνων και πρόωρο θάνατο. Τους φόβους των επιστηµόνων αλλά και την κυβερνητική απραξία έρχεται να επιβεβαιώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή µε προειδοποιητικές επιστολές της προς 8 κράτη - µέλη και συγκεκριµένα την Αυστρία, το Βέλγιο, τη ∆ανία, τη Γαλλία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, τη Ρουµανία και βέβαια την Ελλάδα! Η Επιτροπή µάς κατηγορεί ότι οι εκποµπές των αιωρούµενων σωµατιδίων είναι υπερβολικές και δεν έχουµε κάνει τίποτα ως οφείλαµε από το 2005 για να τηρήσουµε τα πολιτικά όρια που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση- έκκληση που έκανε ο Έλληνας επίτροπος για το περιβάλλον Σταύρος ∆ήµας: «Η ατµοσφαιρική ρύπανση που προκαλούν τα σωµατίδια
έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και απαιτούνται αυστηρά πρότυπα. Τα πρότυπα αυτά πρέπει να εφαρµόζονται για να προστατεύονται οι πολίτες σε όλη την Ε.Ε. και, κατά συνέπεια, καλώ τα οκτώ κράτη - µέλη να αντιµετωπίσουν αυτές τις ελλείψεις και να βελτιώσουν την προστασία των πολιτών το συντοµότερο δυνατόν. Η ανθρώπινη υγεία είναι ύψιστη προτεραιότητα». Το καταπληκτικό είναι ότι η ανθρώπινη υγεία δεν είναι ύψιστη προτεραιότητα, όπως τα στοιχεία της Επιτροπής δείχνουν, ακόµα και για χώρες, όπως η ∆ανία, που φηµίζονται για την πράσινη πολιτική τους και την υιοθέτηση των αρχών της πράσινης ανάπτυξης…
Από την Αριστοτέλους έως τα Οινόφυτα! Τα αιωρούµενα σωµατίδια, σύµφωνα µε τις µετρήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, είναι παντού. Συχνάζουν στο κέντρο της Αθήνας, αλλά δεν λένε όχι σε µια βόλτα προς Κορωπί ακόµα και Οινόφυτα… Είναι παντού, όπου γίνονται µετρήσεις. Και εντοπίζονται σε πολύ µεγάλες συγκεντρώσεις. Σύµφωνα µε την ευρωπαϊκή νοµοθεσία, η µέση ηµερήσια τιµή τους δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 50
µg/m3 περισσότερες από 35 φορές το έτος. Σύµφωνα µε την τελευταία έρευνα του παλιού, πλέον, ΥΠΕΧΩ∆Ε, κατά το 2008 σπάσαµε ρεκόρ, αφού η µέση ηµερήσια τιµή είχε υπερβεί το όριο 163 φορές στην Αριστοτέλους, 124 στο Μαρούσι, 147 στη Λυκόβρυση, 46 στον Πειραιά, 45 στο Κορωπί και 56 στα Οινόφυτα! Στα συµπεράσµατα της έκθεσης επισηµαίνεται ότι «τα αιωρούµενα σωµατίδια ΡΜ10 παρουσιάζουν υπερβάσεις των ορίων στην πλειονότητα των σηµείων µέτρησης. Είναι από τους ρύπους που αποτελούν πρόβληµα για τα περισσότερα κράτη - µέλη της Ε.Ε.», ενώ όσον αφορά στις επιπτώσεις τους επισηµαίνεται ότι «επηρεάζουν την αναπνοή και προκαλούν ασθένειες στο αναπνευστικό. Προκαλούν επίσης φθορές στα υλικά και µειώνουν την ορατότητα. Επηρεάζουν τις ηλεκτρικές ιδιότητες της ατµόσφαιρας συνεισφέροντας στη δηµιουργία και επιδρούν στo κλίµα µεταβάλλοντας το ισοζύγιο ακτινοβολίας στην ατµόσφαιρα». Παρά τις διαπιστώσεις των ίδιων των επιστηµόνων του υπουργείου Περιβάλλοντος κανένα µέτρο δεν έχει ληφθεί… Ελπίζουµε µετά την κίτρινη κάρτα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να µην περιµένουµε και την κόκκινη και κυρίως να µην ισχυριστούµε και εδώ ότι θέλουµε να γίνουµε… ∆ανία.
Memo i
i
i
i
Τα αιωρούµενα σωµατίδια προέρχονται κυρίως από τους ρύπους των βιοµηχανιών, από την κυκλοφορία των οχηµάτων και από την οικιακή θέρµανση. Φυσικές πηγές είναι τα ηφαίστεια, η θάλασσα και η σκόνη.
Έρευνες που έγιναν στη Μεγάλη Βρετανία κατατάσσουν τα αιωρούµενα σωµατίδια στις βασικές αιτίες για µεγάλο αριθµό πρόωρων θανάτων που προσεγγίζει τις 8.000 ετησίως.
Έρευνα του τµήµατος Επιδηµιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών εκτιµά ότι µε τη µείωση στα 20 µικρογραµµάρια, θα µειώνονταν κατά 5.000 οι θάνατοι από αναπνευστικές παθήσεις στην Αθήνα.
Η Θεσσαλονίκη είναι η πρωταθλήτρια πόλη και από τις πρώτες στην Ευρώπη µε τον υψηλότερο µέσο όρο. Το πρόβληµα εντοπίζεται κυρίως στο κέντρο και στις δυτικές συνοικίες.
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
Ανακύκλωση x
13
5
από τον ΟΤΕ
Πέντε εξειδικευμένα προγράμματα κάνουν στον ΟΤΕ την ανακύκλωση καθημερινή πρακτική και αποδεικνύουν ότι η «Σχέση Ευθύνης» με το περιβάλλον αναπτύσσεται με συνέχεια και συνέπεια από την εταιρεία και τους εργαζόμενούς της
Σ
το πλαίσιο αυτό ο ΟΤΕ έχει προχωρήσει στην αναλυτική καταγραφή του δικού του «οικολογικού αποτυπώματος», με στόχο να μετρήσει τη συνολική επίδραση που έχει η λειτουργία της εταιρείας στο περιβάλλον. Τα αποτελέσματα θα οδηγήσουν στον σχεδιασμό ενεργειών, την υιοθέτηση πρακτικών και την εφαρμογή πολιτικών φιλικών προς το περιβάλλον.
Χαρτί: 300.000 περίπου κιλά χαρτιού συγκεντρώθηκαν από συσκευασίες υλικών αλλά και από το εκτυπωτικό κέντρο του ΟΤΕ, στο οποίο παράγεται το μεγαλύτερο μέρος των εντύπων της εταιρείας.
Μπαταρίες: Τα ΟΤΕSHOP αποτέλεσαν τον «θετικό πόλο» προσέλκυσης των πελατών του ΟΤΕ οι οποίοι ανταποκρίθηκαν και ανταποκρίνονται καθημερινά ανακυκλώνοντας τις μπαταρίες τους. To 2008 «συγκεντρώθηκαν» περισσότερα από 10.000 κιλά μπαταρίες ενώ η επίσκεψη στα OTESHOP είναι ο σίγουρος προορισμός για όλους όσοι θέλουν να ανακυκλώσουν από μπαταρίες μέχρι κινητά.
Ηλεκτρονικός εξοπλισμός: Μπορεί να είναι μικρές συσκευές, αλλά η ανακύκλωσή τους είναι μεγάλη υπόθεση για την προστασία του πλανήτη. Ο ΟΤΕ ενθαρρύνει με έντυπες και ηλεκτρονικές διαφημίσεις τους καταναλωτές να συμμετέχουν στα προγράμματα ανακύκλωσης που πραγματοποιούνται σε όλα τα OTESHOP. Το αποτέλεσμα; Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα συγκεντρώθηκαν 318 κιλά μικρές συσκευές (κινητά, φορτιστές, ακουστικά κ.λπ.) και η προσπάθεια συνεχίζεται…
Απόβλητα λιπαντικά και κόλλες: Όλα ανακυκλώνονται (!), ακόμα και τα βαριά απόβλητα (καύσιμα γεννητριών, λιπαντικά μηχανών οχημάτων κ.λπ.) χάρη στο πρόγραμμα ειδικής διαχείρισης που ακολουθείται στον ΟΤΕ και περιλαμβάνει λιπαντικά έλαια, κόλλες, στεγανωτικά, σπρέι χημικών κ.ά.
Επαναδιάθεση: Η ζωή συνεχίζεται… για υλικά του ΟΤΕ που ανανεώνονται (ηλεκτρονικοί υπολογιστές, φαξ, εκτυπωτές κ.λπ.) μέσα από την επαναδιάθεσή τους σε σχολεία, συλλόγους και περισσότερους από 50 κοινωνικούς φορείς. Τίποτα δεν πάει χαμένο… όταν ανακυκλώνεται. Και πάνω από όλα, αυτό που δεν χάνεται, αλλά κερδίζεται είναι η κοινή προσπάθεια και η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
πρασ νο ποντικι
14
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Μην πετάξεις τίποτα Laptop, notebook, notepad, κινητά, ασύρµατα τηλέφωνα, µπαταρίες, βιντεοκάµερες, ραδιόφωνα και τηλεοράσεις, αποτελούν µερικά από τα πιο επικίνδυνα απόβλητα εάν προσπεράσουµε τα σηµεία ανακύκλωσης που συχνά είναι δίπλα µας
Τ
α περισσότερα σπίτια είναι γεµάτα µε ηλεκτρονικά απόβλητα. Συρτάρια και αποθήκες διαθέτουν αξιόλογη συλλογή από «προπολεµικά» κινητά και ασύρµατα τηλέφωνα, ξεθεωµένες µπαταρίες, υπολογιστές µιας άλλης εποχής και τηλεοράσεις που θα έπρεπε να µπούνε στο µουσείο… Αυτή είναι βέβαια η καλή πλευρά των πραγµάτων, γιατί η άκρως επικίνδυνη για την υγεία και το περιβάλλον είναι εκείνη που θέλει εκατοντάδες χιλιάδες τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων να οδεύουν στις χωµατερές µε ανυπολόγιστες συνέπειες.
Ποιες συσκευές ανακυκλώνονται Στη χώρα µας η ανακύκλωση των λεγόµενων ηλεκτρονικών αποβλήτων θέλει ακόµα µεγάλη προσπάθεια, παρά το γεγονός ότι κάθε χρόνο οι ποσότητες που φτάνουν στα σηµεία ανακύκλωσης αυξάνονται θεαµατικά. Ένας από τους παράγοντες για τη χαµηλή ακόµα ανταπόκριση είναι ότι ακόµα πάρα πολλοί δεν γνωρίζουν το εύρος των συσκευών που µπορούν να ανακυκλωθούν. Και οι συσκευές είναι πολλές. Και συγκεκριµένα: ◆ Προσωπικοί υπολογιστές (συµπεριλαµβανοµένων των κεντρικών µονάδων επεξεργασίας [CPU], των ποντικιών, των οθονών και των πληκτρολογίων). ◆ Φορητοί υπολογιστές (laptop) (συµπεριλαµβανοµένων των CPU, των ποντικιών, των οθονών και των πληκτρολογίων). ◆ Υπολογιστές τσέπης (notebook). ◆ Υπολογιστές χειρός (notepad). ◆ Ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές γραφοµηχανές. ◆ Αριθµοµηχανές τσέπης και επιτραπέζιες. ◆ Τερµατικά και συστήµατα χρηστών. ◆ Συσκευές φαξ. ◆ Τηλέφωνα. ◆ Ασύρµατα τηλέφωνα. ◆ Κινητά τηλέφωνα και τα αξεσουάρ τους. ◆ Ραδιόφωνα. ◆ Τηλεοράσεις. ◆ Βιντεοκάµερες. Και για να κατανοήσουµε την επικινδυνότητα αυτών των συσκευών για το περιβάλλον και τη δηµόσια υγεία, καθώς και την επιτακτική ανάγκη για την ανακύκλωσή τους, αρκεί να αναφέρουµε κάποια ενδεικτικά παραδείγµατα για τα απόβλητα
που παράγουν σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους: ◆ Ένας υπολογιστής παράγει 1.500 κιλά αποβλήτων. ◆ Ένα laptop 400 κιλά. ◆ Ένα κινητό τηλέφωνο 75 κιλά.
Γιατί πρέπει να ανακυκλώνονταιΙ Οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές είναι σύνθετες κατασκευές και περιέχουν πολλά υλικά, αρκετά από τα οποία µπορεί να είναι τοξικά για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Όπως επισηµαίνει η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, «τα συνηθέστερα υλικά από τα οποία κατασκευάζονται είναι τα σιδηρούχα µέταλλα, το πλαστικό, το γυαλί, το αλουµίνιο και ο χαλκός. Αυτά όµως είναι υλικά τα οποία σπανίως είναι αυτούσια και καθαρά µέσα στις συσκευές. Συνήθως είναι αναµεµιγµένα ή επικαλυµµένα µε άλλες ουσίες. Οι καθοδικοί σωλήνες των οθονών των Η/Υ, οι οποίοι είναι κατασκευασµένοι κυρίως από γυαλί, είναι επικαλυµµένοι µε µόλυβδο, ο οποίος είναι ιδιαίτερα τοξικός». Και ακόµα, τα πλαστικά των συσκευών µπορεί να περιέχουν προσµίξεις µε οργανικές ενώσεις βρωµίου (BFR’s), οι οποίες είναι επίσης τοξικές και ανιχνεύονται πολύ συχνά ακόµη και στο µητρικό γάλα. Οι µητρικές και άλλες πλακέτες που βρίσκονται στις ηλεκτρονικές συσκευές περιέχουν πληθώρα από χηµικές ουσίες, όπως βρώµιο, µόλυβδο, νικέλιο, ψευδάργυρο και υδράργυρο.
Ρεπορτάζ
Οι επιστήµονες υπογραµµίζουν ότι η ταφή ή η καύση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων εγκυµονεί πολλούς κινδύνους για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, αφού ελευθερώνει στο περιβάλλον και συγκεκριµένα στο έδαφος, την ατµόσφαιρα και το νερό πολλές από τις επικίνδυνες ουσίες που εµπεριέχουν, µε αποτέλεσµα να εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα. Τα οφέλη της ανακύκλωσης των ηλεκτρονικών αποβλήτων είναι πολλά, αρκεί να αναλογιστεί κανείς σε τι µπορεί, για παράδειγµα, να χρησιµεύσει το παλιό µας κινητό τηλέφωνο. Όλα, βέβαια, εξαρτώνται από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Ένα ποσοστό των κινητών τηλεφώνων που συλλέγονται, εάν µπορούν να επισκευαστούν, προωθούνται στις υπό ανάπτυξη χώρες, όπου µπαίνουν πάλι στην κυκλοφορία. Τα περισσότερα, όµως, αποσυναρµολογούνται και τα υλικά τους χρησιµοποιούνται για την παραγωγή άλλων αντικειµένων. Και συγκεκριµένα τα κινητά τηλέφωνα µεταµορφώνονται σε: ● Μέρος σωληνώσεων, καθώς ο χαλκός τους αποτελεί ένα από τα βασικά υλικά παραγωγής σωλήνων. ● Μαγειρικά σκεύη, που παράγονται από τα στοιχεία νικελίου. ● Μέρη φούρνων µικροκυµάτων αλλά και άλλων ηλεκτρικών συσκευών. ● Ψηφιακά ρολόγια σε ηλεκτρικές κουζίνες.
Σηµεία συλλογής e-waste ∆ήµοι, σχολεία, καταστήµατα λιανικής πώλησης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, ακόµα και super market, έχουν ενταχθεί στο Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ∆ιαχείρισης των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισµού (ΑΗΗΕ), υπεύθυνος φορέας του οποίου για την οργάνωση και τη λειτουργία του είναι στη χώρα µας η εταιρεία Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε. Στην ιστοσελίδα της εταιρείας http://www.electrocycle.gr, ή στα τηλέφωνα 210 5319780 και 210 5319762-5 µπορείτε να ενηµερωθείτε για το ποιοι δήµοι σε ολόκληρη τη χώρα έχουν διασυνδεθεί µε το σύστηµα, ποια σχολεία αλλά και ποια καταστήµατα λιανικής πώλησης. Θα πληροφορηθείτε, επίσης, αναλυτικά για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσετε.
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
15
ποντικι
πρασ νο
e-waste Τα ηλεκτρονικά απόβλητα αποτελούν παγκοσμίως ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα
Η ανακύκλωση μπαταριών Οι περισσότεροι πολίτες βρίσκουν ως εύκολη λύση για να ξεφορτωθούν τις παλιές μπαταρίες τον κοινό κάδο απορριμμάτων. Η συνέχεια είναι γνωστή: οι μπαταρίες πηγαίνουν στις χωματερές και οι επικίνδυνες ουσίες που εμπεριέχουν μολύνουν έδαφος, νερό και αέρα. Οι μπαταρίες περιέχουν άκρως επικίνδυνες ουσίες για τη δημόσια υγεία, όπως είναι ο υδράργυρος, ο μόλυβδος και το κάδμιο, καθώς και ψευδάργυρο, χαλκό, μαγγάνιο και λίθιο, που επίσης είναι άκρως επικίνδυνα για το περιβάλλον. Ενδεικτικά της επικινδυνότητας είναι τα στοιχεία για το πόσο μπορούν να
μολύνουν το έδαφος και το νερό οι ουσίες που περιέχει μια μικρή μπαταρία. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, μπορούν να ρυπάνουν ένα κυβικό μέτρο χώμα και 400 κυβικά μέτρα νερού. Την ίδια ώρα η ευρωπαϊκή νομοθεσία γίνεται όλο και αυστηρότερη, αφού προβλέπει ότι μέχρι το 2012 θα πρέπει να ανακυκλώνεται το 25% κατά βάρος των ποσοτήτων που πωλούνται και έως το 2016 το 45%. Στη χώρα μας την ευθύνη για την ανακύκλωση των μπαταριών έχει η εταιρεία ΑΦΗΣ Α.Ε., η οποία δραστηριοποιείται ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός και έχει τοποθετήσει
ειδικούς κάδους σε 45.500 σημεία σε ολόκληρη τη χώρα και συγκεκριμένα σε δήμους, σχολεία, καταστήματα τηλεπικοινωνιών, επιχειρήσεις και εμπορικά καταστήματα με ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η συλλογή των μπαταριών στη χώρα μας έφτασε το 2008 τους 496 τόνους, δηλαδή, περίπου, 19.000.000 φορητές μπαταρίες. Για να πληροφορηθείτε πού μπορείτε να βρείτε τους ειδικούς κάδους για τη συλλογή μπαταριών επικοινωνήστε με την εταιρεία ΑΦΗΣ στα τηλέφωνα 210 8030244 και 210 8030355.
πρασ νο ποντικι
16
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Kόσµος E
Eπιµέλεια: ΜΑΡΙΑ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΥ
ιδήσεις
Σε 97 χρόνια έχει χαθεί το 85% των πάγων
Χωρίς παγετώνες το Κιλιμάντζαρο σε 20 χρόνια Ένας από τους πιο δηµοφιλείς παγκοσµίως τουριστικούς προορισµούς βρίσκεται στο «κόκκινο»
Μ
έσα στα επόµενα 20 χρόνια οι «παγωµένοι» κρατήρες του όρους Κιλιµάντζαρο, στη βορειοανατολική Τανζανία, κοντά στον Ισηµερινό, µπορεί να αποκαλυφθούν πλήρως, αφού σύµφωνα µε µελέτη οι παγετώνες που τους σκεπάζουν λιώνουν µε ταχείς ρυθµούς. Κάτι που µπορεί να έχει τεράστιες οικονοµικές, κοινωνικές και οικολογικές επιπτώσεις για τη χώρα. Ο καθηγητής παλαιοκλιµατολογίας Λόνι Τόµσον στο Πανεπιστήµιο του Οχάιο και η οµάδα ερευνητών του ύστερα από µετρήσεις επτά χρόνων διαπίστωσαν ότι το πάχος των πάγων που καλύπτουν τις πλαγιές του όρους έχει ελαττωθεί δραµατικά και η µεγαλύτερη µεταβολή έχει συµβεί τα τελευταία χρόνια. Από το 1912 µέχρι σήµερα οι πάγοι του Κιλιµάντζαρο έχουν χάσει το 85% του όγκου τους, ωστόσο µέχρι το 1953 η συρρίκνωση είχε ρυθµό 1% τον χρόνο. Η υπερθέρµανση του πλανήτη όµως έχει επιταχύνει τους
ρυθµούς κι έτσι από το 2000 µέχρι το 2007 οι πάγοι έχουν «αδυνατίσει» κατά 26%. Ο καθηγητής Τόµσον προειδοποιεί ότι αυτό αποτελεί καµπανάκι για τους πάγους που καλύπτουν κορυφές σε τροπικά κλίµατα (Κένυα, Ουγκάντα, τροπικές Άνδεις της Νότιας Αµερικής, της Νέας Γουινέας κ.λπ.). Μέχρι σήµερα οι καλυµµένες από πάγο κρατηρόµορφες κορφές δεσπόζουν επιβλητικά πάνω από τις χαµηλότερες ζώνες του όρους που καλύπτονται από παρθένα δάση, ενώ η βάση καλύπτεται από καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Στο µεταξύ το λιώσιµο θα επιφέρει και άλλου είδους οικονοµικές επιπτώσεις, καθώς το Κιλιµάντζαρο είναι παγκοσµίως δηµοφιλής τουριστικός προορισµός, ιδιαίτερα για τους ορειβάτες, ως εκ τούτου αποτελεί πηγή σηµαντικών εσόδων για την Τανζανία, µια από τις φτωχότερες χώρες του κόσµου (35 µε 40 χιλιάδες κόσµο το επισκέπτονται ετησίως αποφέροντας 50 εκατ. δολάρια στη χώρα).
ΑΚΡΙΒΟ ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ Η επίτευξη συµφωνίας για την κλιµατική αλλαγή είναι απαραίτητη όχι µόνο για να ανασχεθεί το ίδιο το φαινόµενο, αλλά και γιατί έτσι όπως πάµε το σύστηµα ενέργειας που χρησιµοποιεί σήµερα όλος ο πλανήτης θα τινάξει τις οικονοµίες ανεπτυγµένων και αναπτυσσόµενων χωρών στον αέρα. Πολύ περισσότερο που, µετά την παγκόσµια οικονοµική κρίση, αυτές είναι ακόµη ευάλωτες. Αυτό υποστηρίζει ο ∆ιεθνής Οργανισµός Ενέργειας (International Energy Agency, IEA) στη φετινή του έκθεση για την Ενέργεια, την οποία παρουσίασε πριν από λίγες µέρες, πιέζοντας για την πάση θυσία επίτευξη συµφωνίας στην Κοπεγχάγη τον επόµενο µήνα. O ΙΕΑ αναµένει ετήσια αύξηση 1% της παγκόσµιας ζήτησης για το πετρέλαιο µέχρι το 2030, η οποία θα προέλθει από τις αναπτυσσόµενες οικονοµίες, ενώ για τα κράτη - µέλη του ΟΟΣΑ προβλέπει ότι θα µειωθεί τη συγκεκριµένη περίοδο. Παράλληλα, εκτιµά ότι η κατανάλωση ενέργειας θα αυξηθεί κατά 40% µέχρι το 2030, ενώ το κόστος θα υπερδιπλασιαστεί για την Ευρώπη στα 500 εκατ. δολάρια από 160 εκατ. δολάρια σήµερα. Η ενεργειακή ζήτηση µπορεί τον τελευταίο χρόνο να έπεσε δείχνοντας το µέγεθος της επίδρασης της οικονοµικής κρίσης, όµως τα συµβατικά καύσιµα, προβλέπει ο Οργανισµός, θα εξακολουθήσουν να κυριαρχούν στο ενεργειακό µοντέλο. Το πετρέλαιο και ο λιθάνθρακας αντιστοιχούν στα τρία τέταρτα της αύξησης των καυσίµων και το µεγαλύτερο µερίδιο της ζήτησης έχουν οι αναπτυσσόµενες χώρες (90%), κυρίως η Κίνα και η Ινδία. Μέχρι το 2025 η Κίνα θα έχει ξεπεράσει τον σηµερινό νούµερο ένα καταναλωτή ενέργειας, τις ΗΠΑ.
ΣΩΣΤΕ ΤΟΝ ΞΙΦΙΑ
ΛΙΓΟΤΕΡΑ ∆ΕΝΤΡΑ «ΕΧΑΣΕ» Ο ΑΜΑΖΟΝΙΟΣ
Σε απειλούµενο είδος εξελίσσεται ο ξιφίας στη Μεσόγειο, σύµφωνα µε την Κοµισιόν, η οποία ανακοίνωσε µέτρα για την προστασία του. Οι πληθυσµοί του αποδεκατίζονται λόγω αυξηµένων αλιευτικών επιχειρήσεων, είτε του συγκεκριµένου είδους, αφού ο ξιφίας είναι πολύ δηµοφιλές «πιάτο» σε όλη την Ευρώπη, είτε άλλων ψαριών αλλά µε υψηλά ποσοστά κατά λάθος αλίευσης ξιφία.
Ιστορική θεωρούν οι αρχές της Βραζιλίας τη µείωση του ρυθµού αποψίλωσης των τροπικών δασών του Αµαζονίου τον τελευταίο χρόνο κατά 45%. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις όµως ζητούν να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες, ενώ υποψιάζονται ότι το αποτέλεσµα οφείλεται στην κρίση. Όταν υπάρξει ανάκαµψη, λένε, η κατάσταση µάλλον θα επανέλθει.
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
17
GREEN Google Στην προώθηση πράσινης τεχνολογίας έχει μπει με τα μπούνια η Google, η οποία παρουσίασε πρόσφατα τον πρώτο έξυπνο μετρητή οικιακής κατανάλωσης ρεύματος, μια συσκευή με την ονομασία TED 5000 κατασκευασμένη από την εταιρεία Energy Inc. Τη συσκευή... υποβοηθά σελίδα της Google στο Ιντερνετ, το Google Powermeter, που δίνει πρόσβαση σε στοιχεία και πληροφορίες για τις μετρήσεις κατανάλωσης ρεύματος.
SOS για 11 πόλεις της Ασίας
Με... φουσκωμένα πανιά «τρέχει» η αιολική στην Ισπανία
Η Μανίλα, η Τζακάρτα, η Μπανγκόκ, η Καλκούτα, το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη, συγκαταλέγονται στις 11 μεγαλουπόλεις της Ασίας για τις οποίες το WWF προειδοποιεί ότι θα πληγούν περισσότερο από την κλιματική αλλαγή και καλεί τις αναπτυγμένες χώρες σε βοήθεια. Σε έκθεσή της η οργάνωση τονίζει ότι πολλές ασιατικές πόλεις απειλούνται από φυσικές καταστροφές, ενώ μαστίζονται από μεγάλα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.
Τα 3/4 των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια θα καλύπτονται από ανανεώσιμες πηγές
Ε
θνικό ρεκόρ παραγωγής ενέργειας από ανεμογεννήτριες σημείωσε στις αρχές Νοεμβρίου η Ισπανία, τρίτη δύναμη στον κόσμο στην αιολική ενέργεια. Για την ακρίβεια, πάνω από το μισό της ηλεκτροπαραγωγής της χώρας (53%) καλύφθηκε επί πεντάωρο στις 8 του Νοέμβρη από το μεγάλο δίκτυο αιολικών πάρκων που διαθέτει η χώρα, το μεγαλύτερο μετά από αυτά των ΗΠΑ και της Γερμανίας. Με ισχυρούς ανέμους να πνέουν σε όλη την ιβηρική χερσόνησο, οι ανεμογεννήτριες παρήγαγαν το ισοδύναμο ενέργειας που θα αντιστοιχούσε σε 11 πυρηνικούς σταθμούς. Αγγίζοντας τα δύο τρίτα της συνολικής ικανότητάς τους που είναι τα 17 GW, το σύστημα παρήγαγε ενέργεια μεγαλύτερη από τις ανάγκες της χώρας για ολόκληρο το Σαββατοκύριακο. Τα προηγούμενα χρόνια ανάλογες καιρικές συνθήκες μπορούσαν να βγάλουν το σύστημα εκτός λειτουργίας, όμως τώρα το επιπλέον ηλεκτρικό ρεύμα είτε εξάγεται είτε
χρησιμοποιείται από υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις, που έτσι εξοικονομούν νερό. Τον τελευταίο μήνα στην Ισπανία τα αιολικά πάρκα έχουν αποδώσει πολύ πιο πάνω από άλλες πηγές ηλεκτροπαραγωγής, με το φυσικό αέριο να έρχεται δεύτερο. Οι ανεμογεννήτριες έδωσαν, επίσης, 80% περισσότερο ηλεκτρικό από τα πυρηνικά εργοστάσια της χώρας. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι ώς το τέλος του χρόνου η χώρα θα είναι δυνατό να καλύπτει τα τρία τέταρτα των αναγκών της από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με την αιολική ενέργεια στην κορυφή και την υδροηλεκτρική και την ηλιακή να ακολουθούν. Σε δηλώσεις του στην «El Pais» ο επικεφαλής της Ισπανικής Εταιρείας Αιολικής Ενέργειας σημείωσε ότι προ πενταετίας υπήρχε έντονη κριτική, σύμφωνα με την οποία το σύστημα δεν θα άντεχε να δώσει πάνω από το 14% της ικανότητάς του, ενώ σήμερα υπάρχουν σκέψεις για την ανάπτυξή του ώς τα 40 GW το 2020.
i Οι ανεμογεννήτριες δίνουν 80% περισσότερο ρεύμα από τα πυρηνικά εργοστάσια
Η πράσινη ανάπτυξη του Soros «Επικερδείς ευκαιρίες» για επενδύσεις σε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας, που όμως θα συμβάλουν πραγματικά στην επίλυση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής, αναζητά στο εξής ο γνωστός δισεκατομμυριούχος George Soros. Όπως ανακοίνωσε, είναι έτοιμος να προχωρήσει σε επενδύσεις ύψους 1 δισ. δολαρίων.
πρασ νο ποντικι
18
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Tα παιδιά με τα
Ρεπορτάζ
ξύλινα ποδήλατα
Ίσως κανείς δεν φανταζόταν ότι το ποδήλατο θα µπορούσε να γίνει σύµβολο ελπίδας αλλά και εργαλείο για την ανασυγκρότηση µιας χώρας. Κι όµως στη Ρουάντα το πιστεύουν!
i Η ζωή στη Ρουάντα είναι άνιση. Το στοίχηµα της ανοικοδόµησης παίζεται σε δύο τροχούς
Ο
Tom Ritchey θεωρείται – και όχι άδικα – από τους πρωτοπόρους κατασκευαστές ποδηλάτων και βέβαια δεινός ποδηλάτης. Ειδικότητά του τα mountain bikes, γι’ αυτό και το 1988 το όνοµά του µπήκε στο Mountain Bike Hall of Fame. Η γνωριµία του µε τη Ρουάντα και τους κατοίκους της έγινε πριν από ακριβώς τέσσερα χρόνια, τον ∆εκέµβριο του 2005. Ο Ritchey έκανε ό,τι γνωρίζει καλύτερα, βόλτες µε το mountain bike του… Αυτός κι ένας φίλος του τόλµησαν να επισκεφτούν τη χώρα και να ανακαλύψουν την οµορφιά της µέσα από τα συντρίµµια που άφησε η γενοκτονία 1 εκατοµµυρίου κατοίκων σε λιγότερο από 100 µέρες. Ο Ritchey έκπληκτος διαπίστωσε ότι τα ποδήλατα ήταν το βασικό µέσο µεταφοράς ανθρώπων και εµπορευµάτων, το µοναδικό πραγµατικό παιχνίδι των παιδιών. Μόνο που
τα ποδήλατα ήταν αυτοσχέδια, ξύλινα, όπως το πρώτο ξύλινο ποδήλατο που κατασκεύασε ο Γάλλος εφευρέτης Μισό το 1855. Και αυτή η εικόνα έδωσε την ιδέα για τη γέννηση του «Project Rwanda», ενός προγράµµατος για την ανασυγκρότηση της χώρας µέσα από την ανάπτυξη οικοτουριστικών προγραµµάτων και την ανάδειξή της σε έναν από τους κορυφαίους προορισµούς για ποδηλάτες. Τέσσερα χρόνια µετά, τα ποδηλατικά φεστιβάλ του «Project Rwanda» αποτελούν πόλο έλξης για ποδηλάτες από την Αφρική, τις Ηνωµένες Πολιτείες και την Ευρώπη.
Αγώνας δρόµου µε τα coffees bikes Ο Tom Ritchey και όσοι αποφάσισαν να βοηθήσουν µέσα από το «Project Rwanda» διαπίστωσαν ότι ένας από τους τοµείς που θα µπορούσε να δώσει ανάσα στη διαλυµένη οικονοµία της Ρουάντα ήταν η παραγωγή
καφέ, που θεωρείται από τις καλύτερες παγκοσµίως. Στη χώρα υπάρχουν περίπου 500.000 µικρές οικογενειακές φυτείες καφέ, που λειτουργούν µε πρωτόγονα µέσα. Ένα από τα µεγαλύτερα προβλήµατα που έχουν να αντιµετωπίσουν οι κάτοικοι είναι η µεταφορά των λεγόµενων «κερασιών» του καφέ, τα οποία εµπεριέχουν τους κόκκους του καφέ, από τις ορεινές στις πεδινές περιοχές και συγκεκριµένα στα ειδικά πλυντήρια. Όσο πιο γρήγορα φτάσουν στις εγκαταστάσεις τα «κεράσια» του καφέ τόσο περισσότερα χρήµατα κερδίζουν, αφού η διαδικασία ζύµωσης αρχίζει τη στιγµή αµέσως που γίνεται η συγκοµιδή τους από τον ανθό. Η διαδικασία αυτή µπορεί κάπου αλλού να ακούγεται εξωπραγµατική, όχι όµως στη Ρουάντα, όπου οι µικροί καλλιεργητές καφέ χρησιµοποιούν κάθε ανθρωπίνως δυνατό τρόπο για να προλάβουν να σώσουν τη σοδειά τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι µόνον ένα στα 40 άτοµα µπορεί να αγοράσει ποδήλατο για να το χρησιµοποιεί ως µεταφορικό µέσο. Έτσι προέκυψαν τα ξύλινα ποδήλατα, ευφάνταστες αυτοσχέδιες κατασκευές, µε κάθε είδους εξαρτήµατα… Οι ειδικοί του «Project Rwanda» υπολόγισαν ότι για τη µεταφορά των «κερασιών» καφέ κάθε µικροκαλλιεργητής χρειάζεται για να περάσει από τα στενά µονοπάτια και τους λασπωµένους δρόµους µέχρι τα «πλυντήρια» του καφέ από 6 έως 12 ώρες… Και
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
αυτό γιατί δεν είναι εύκολο να οδηγείς ένα ξύλινο ποδήλατο που ζυγίζει 23 κιλά, φορτωμένο με εμπόρευμα βάρους 136 κιλών! Εάν, όμως, η μεταφορά μπορούσε να πραγματοποιηθεί από 2 έως 4 ώρες, τότε το εισόδημά τους, πάντα για τα δεδομένα της Ρουάντα, θα εκτοξευόταν στα ύψη. Το μέσο για να μπορέσουν
να βοηθήσουν τους ιδιοκτήτες μικρών φυτειών καφέ ήταν ο σχεδιασμός και η κατασκευή ειδικών ποδηλάτων για τη μεταφορά του καφέ στις δύσβατες περιοχές της χώρας. Ήδη περισσότερα από 2.000 ειδικά κατασκευασμένα ποδήλατα αναμένεται να διανεμηθούν σε κατοίκους της Ρουάντα, σε μια προσπάθεια να κάνουν λίγο πιο εύκολη τη δουλειά τους αλλά και τη ζωή τους. Οι ειδικοί που συμμετέχουν στο «Project Rwanda» για να επισημάνουν την αναγκαιότητα του ποδηλάτου ως μεταφορικού μέσου για ανθρώπους και εμπορεύματα έδωσαν ορισμένα στοιχεία που ενισχύουν την άποψή τους γιατί το ποδήλατο μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης στις υπό ανάπτυξη χώρες. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, ένας κάτοικος, για παράδειγμα της Ρουάντα, για να διανύσει μια απόσταση 10 μιλίων χρειάζεται 4 ώρες, ενώ με το ποδήλατο χρειάζεται 1 ώρα. Αυτό σημαίνει ότι κερδίζει σημαντικό χρόνο που μεταφράζεται και σε αύξηση, έστω και μικρή, του εισοδήματός του.
Η ποδηλατική ομάδα της Ρουάντα Ο Tom Ritchey, ως αθλητής ο ίδιος αλλά και ένας από τους μεγαλύτερους σχεδιαστές και κατασκευαστές ποδηλάτων, δεν θα μπορούσε να μην δημιουργήσει και ποδηλατική ομάδα. Ένας από τους βασικούς σκοπούς της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που έχει συστήσει είναι η δημιουργία ποδηλατικής ομάδας, η εκπαίδευση και προώθησή της, με σκοπό να ανοίξει ένα παράθυρο στον κόσμο μέσα από τη συμμετοχή της ομάδας στα μεγαλύτερα διεθνή ποδηλατικά τουρνουά. Ο Αμερικανός ποδηλάτης έχει καταφέρει, μάλιστα, να κάνει φανατικούς επισκέπτες της Ρουάντα τα περισσότερα από τα μεγαλύτερα ονόματα της παγκόσμιας ποδηλασίας. Έτσι, 15 χρόνια μετά την πιο σκληρή και αδυσώπητη εμφύλια διαμάχη του 20ού αιώνα, οι εναπομείναντες κάτοικοι της Ρουάντα δίνουν έναν διαφορετικό αγώνα για να σταθούν στα πόδια τους. Κι όσο θεωρούν ότι το ταπεινό ποδήλατο δεν μπορεί να αποτελεί έστω μια ακτίνα φωτός για την προσπάθεια ανασυγκρότησης και ανάπτυξης της χώρας, ας αναλογιστούν ότι μιλάμε για μια χώρα διαλυμένη από τη γενοκτονία με βιοτικό επίπεδο που έχει πιάσει πάτο, χωρίς σιδηροδρομικό δίκτυο, με οδικό δίκτυο χωρίς… αυτοκίνητα και με μόλις το 20% των κατοίκων να έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα.
19
Coffee bike Τα παραδοσιακά ξύλινα ποδήλατα για τη μεταφορά του καφέ και τα νέα ειδικά σχεδιασμένα από το «Project Rwanda» που φιλοδοξούν να αυξήσουν το εισόδημα των κατοίκων
πρασ νο ποντικι
20
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
H ΕΛΛAΔΑ ΑΦΑΝIΖΕΙ ΤΗΝ ΑΡΚΟYΔΑ
Ρεπορτάζ
Ένας θάνατος τον µήνα, είτε από πυροβολισµό είτε από τροχαίο, απειλεί µε εξόντωση το σπάνιο είδος
i
Η αρκούδα δεν έχει φυσικούς εχθρούς, µοναδικός της εχθρός είναι ο άνθρωπος
Η
χώρα µας φαίνεται ότι δεν αντέχει τη συµβίωση µε ένα είδος που βρίσκεται στον πλανήτη εδώ και 35 εκατοµµύρια χρόνια. Η κατάσταση για τις 250 αρκούδες που επιµένουν να ζουν διασκορπισµένες σε 10 νοµούς είναι οριακή, αφού τους τελευταίους 8 µήνες 10 αρκούδες βρήκαν τραγικό θάνατο σε τροχαία ή από πυροβολισµούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις τελευταίες δέκα ηµέρες δυο αρκούδες βρέθηκαν νεκρές από πυροβόλο όπλο στον δήµο Γόργιανης και στην περιοχή του Λειβαδίτη Ξάνθης. Και οι δυο αυτές περιπτώσεις, όπως περιγράφονται από την περιβαλλοντική οργάνωση Αρκτούρος, θυµίζουν εκτέλεση. Στην Ξάνθη το µόλις 2 ετών αρκουδάκι «έφερε τραύµατα από πυροβόλο όπλο στο κεφάλι, ενώ ήταν ακρωτηριασµένο στα δύο µπροστινά του πόδια, γεγονός που αποδεικνύει ότι το ζώο σκοτώθηκε από πρόθεση και τα δύο του πόδια αποτέλεσαν το τρόπαιο της αποκρουστικής πράξης». Στη Γόργιανη η ενήλικη θηλυκή αρκούδα είχε πυροβοληθεί από κοντινή απόσταση στο πίσω µέρος του κρανίου. Η αλήθεια είναι ότι οι περιπτώσεις θανάτωσης - εκτέλεσης αρκούδων από ανθρώπινο χέρι αποτελούν µεµονωµένα περιστατικά. Και αυτό γιατί εν έτει 2009 το σπάνιο και απειλούµενο είδος
αποδεκατίζεται στη χώρα µας από τροχαία δυστυχήµατα στον άξονα της Εγνατίας Οδού. Η εξήγηση είναι απλή. Εκεί βρίσκεται εδώ και εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια ο βιότοπος της αρκούδας. Και εκεί σκοτώνονται τα ζώα στην προσπάθειά τους να ακολουθήσουν µια διαδροµή που είναι καταγεγραµµένη στο DNA τους και µεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Το πρόβληµα αυτό βέβαια δεν το έχει µόνον η χώρα µας, αλλά όλες οι χώρες στις οποίες επιβιώνουν ακόµα αρκούδες. Το πρόβληµα που έχει αποκλειστικά η Ελλάδα είναι ότι λάθος σχεδιασµοί και ελλιπέστατα µέτρα ασφαλείας θέτουν καθηµερινά σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και εξαφανίζουν ένα σπάνιο είδος.
Αποδεκατισµός στην Εγνατία Τα στοιχεία είναι χαρακτηριστικά του µεγάλου προβλήµατος. Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν χάσει τη ζωή τους από τροχαίο δυστύχηµα 23 αρκούδες. Η περιβαλλοντική οργάνωση Αρκτούρος επισηµαίνει ότι είναι θαύµα που µέχρι στιγµής δεν έχουµε θρηνήσει και ανθρώπινα θύµατα. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί τους τελευταίους 6 µήνες, µε µια αρκούδα τον µήνα να πέφτει νεκρή έπειτα από σύγκρουση µε αυτοκίνητο στην Εγνατία Οδό. Τα αίτια είναι γνωστά. Η περίφραξη της Εγνατίας Οδού δεν πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις ασφαλείας. Όπως επισηµαίνει ο Αρκτούρος, η περίφραξη έχει χαµηλό ύψος, ανεπαρκή σύνδεση µε το έδαφος, ανεπαρκή τάση του πλέγµατος και πλήρη παράβλεψη των προδιαγραφών που έχουν επανειληµµένα προτείνει οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και όπως επανειληµµένα έχει δεσµευτεί το αρµόδιο υπουργείο και οι υπεύθυνοι της Εγνατίας Οδού. Οι ειδικοί της περιβαλλοντικής οργάνωσης επισηµαίνουν ότι «η σωστά κατασκευασµένη περίφραξη ενδεχοµένως να αυξήσει το κόστος, αποτελεί όµως µακροχρόνια επένδυση προς όφελος της σπάνιας πανίδας και του περιβάλλοντος της περιοχής αλλά και της ασφάλειας των διερχόµενων οδηγών». Ο Αρκτούρος εκφράζει την αγανάκτησή του για τον πρωτοφανή αφανισµό της αρκούδας στη χώρα µας και απευθύνει έκκληση στις τοπικές αρχές των 10 νοµών που ζει η αρκούδα να συµβάλουν µε όλες τους τις δυνάµεις για την προστασία του σπάνιου είδους της καφέ αρκούδας. Παράλληλα, ζητά από τους αρµόδιους φορείς να προχωρήσουν στις απαραίτητες ενέργειες, προκειµένου η περίφραξη της Εγνατίας Οδού να τηρεί τις προδιαγραφές που θα εξασφαλίζουν την ασφάλεια οδηγών και αρκούδων. Συγκεκριµένα ζητά το ύψος της περίφραξης να είναι τουλάχιστον 2,5 µέτρα, να µπαζωθούν τα σηµεία όπου υπάρχουν µικρά ή µεγάλα κενά στη βάση της περίφραξης, καθώς και να τοποθετηθεί ηλεκτροφόρο σύρµα σε δύο τουλάχιστον σειρές και ύψος 160 και 200 εκ. από το έδαφος και σε απόσταση 20 εκ. από το πλέγµα.
Tο
πρασ νο ποντικι
22
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
«αποτύπωμα νερού» και πώς να το... εξατμίσετε
Μικρή χώρα με μεγάλες ενοχές! Ο λόγος για την Ελλάδα, που σπαταλά χωρίς ντροπή 25,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο!
i
Η αναλογία της κατανάλωσης νερού ανά κάτοικο στην Ελλάδα φθάνει τα 2.400 κυβικά μέτρα τον χρόνο
Ο
ι επιστήμονες άρχισαν να χρησιμοποιούν τον όρο «αποτύπωμα νερού» το 2002, χρειάστηκαν όμως τουλάχιστον επτά χρόνια για να βγει από τις κλειστές αίθουσες ειδημόνων και μη. Και ποιοι έχουν «αποτύπωμα»;… Η απάντηση είναι εύκολη. «Αποτύπωμα νερού» («water footprint») έχουν όλοι. Γυναίκες, άντρες, παιδιά, σκυλιά – κάθε είδος του ζωικού βασιλείου –, επιχειρήσεις, κράτη και έθνη. «Αποτύπωμα νερού» έχουν και όλα τα προϊόντα. Από ένα χάμπουργκερ μέχρι μια κούπα καφέ. Και αυτό γιατί οι επιστήμονες έχουν ορίσει ως «αποτύπωμα» τον συνολικό όγκο νερού που καταναλώνεται κατά τη διάρκεια ενός έτους, όχι μόνο για τον οικιακό τομέα, αλλά για όλες τις χρήσεις, από τις υπηρεσίες μέχρι την παραγωγή των προϊόντων. Οι επιστήμονες δεν σταμάτησαν εδώ. Ένας ακόμα νέος όρος που μπαίνει στη ζωή μας είναι το «εικονικό νερό» («virtual water»), η εικονική περιεκτικότητα σε νερό ενός προϊόντος. Το νερό, δηλαδή, που καταναλώνεται για την παραγωγή του, αλλά δεν συμπεριλαμβάνεται στη φυσική μορφή του προϊόντος.
«Ομάδα CSI» για το νερό Για την ανίχνευση των «αποτυπωμάτων», εικονικών και μη, έχει συσταθεί και ειδική «ομάδα CSI»! Πρόκειται για τον οργανισμό
«Water Footprint Network», που σε συνεργασία με επιστήμονες από την UNESCO και το ΠανεπιστήμιοTwente στην Ολλανδία, παρακολουθούν, αναλύουν και «ενοχοποιούν» όσους επιμένουν να σπαταλούν νερό, την ίδια ώρα που ο κίνδυνος για την έκρηξη συρράξεων για τη διαχείριση των υδατικών αποθεμάτων βρίσκεται προ των πυλών. Ο οργανισμός διαθέτει και site, το www. waterfootprint.org, στο οποίο υπάρχουν αποθηκευμένα και ανανεώνονται συνεχώς τα «αποτυπώματα νερού» χωρών και προϊόντων. Και σε αυτή τη βάση δεδομένων υπάρχει ασφαλώς και η χώρα μας, η οποία διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα «αποτυπώματα νερού» στον κόσμο. Στη χώρα μας, το νερό που καταναλώνεται κάθε χρόνο είναι 25,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (Gm3)! Απ’ αυτά, μόλις τα 0,83 χρησιμοποιούνται στον οικιακό τομέα, ενώ για τις αγροτικές καλλιέργειες χρησιμοποιούνται 14,8 Gm3 και στον τομέα της βιομηχανίας 0,775 Gm3. Τα αγροτικά
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
23
Ρεπορτάζ
Το 40% της συνολικής ποσότητας νερού που καταναλώνουµε πηγαίνει στο αποχετευτικό σύστηµα
προϊόντα που εισάγονται στην Ελλάδα έχουν απαιτήσει 7,18 Gm3 νερού για την καλλιέργειά τους, ενώ τα εισαγόµενα βιοµηχανικά αγαθά 1,62 Gm3. Η αναλογία της κατανάλωσης νερού ανά κάτοικο στην Ελλάδα – για όλες τις χρήσεις νερού –, είναι µια από τις µεγαλύτερες στον κόσµο, αφού φθάνει τα 2.400 κυβικά µέτρα τον χρόνο. Κατανάλωση πολύ κοντά σε αυτήν των ΗΠΑ και σχεδόν διπλάσια από τον παγκόσµιο µέσο όρο!
Ένοχο «αποτύπωµα» Μία απλή απάντηση είναι ότι επιµένουµε να µη λαµβάνουµε τα απαραίτητα µέτρα κι έτσι έως και το 60% των λεγόµενων χειµερινών απορροών καταλήγει στη θάλασσα... Μία απλούστερη είναι ότι το 40% της συνολικής ποσότητας νερού που καταναλώνουµε, πηγαίνει στην... τουαλέτα. Μία απλούστατη είναι ότι µόνο για το µαγείρεµα χρησιµοποιούµε καθηµερινά ανά
άτοµο από 2 έως και 3 λίτρα την ηµέρα. Και µία άκρως αποκαλυπτική, ότι για κάθε µία από τις δισεκατοµµύρια βρύσες που στάζουν σταγόνα - σταγόνα, χάνεται ποσότητα νερού που θα επαρκούσε για να γεµίσουµε, τουλάχιστον, 35 φορές µια µπανιέρα!
Από το Α έως το Ω Για παράδειγµα, µπορούµε να κάνουµε µικρές αλλαγές και να χρησιµοποιήσουµε βρύσες µε περιορισµό ροής. Η ροή για τις βρύσες µπορεί να είναι από 5 έως 8 λίτρα ανά λεπτό. Παράλληλα υπάρχουν συστήµατα που αναµειγνύουν αέρα µέσα στο νερό και δίνουν την εντύπωση πιο δυνατής ροής µέσα από τη βρύση ή την κεφαλή του ντους. Σε συνδυασµό µε τα συστήµατα περιορισµού της ροής, µπορούν να εξοικονοµήσουν νερό χωρίς απώλεια άνεσης για τον χρήστη. Μία ακόµα λύση είναι τα καζανάκια ελεγχόµενης ή διπλής ροής. Σηµαντική είναι και η επιλογή των οικιακών συσκευών,
όπως πλυντήρια ρούχων και πιάτων, µε πιστοποίηση για την κατανάλωση νερού και ενέργειας. Οι συσκευές αυτές καταναλώνουν ένα τρίτο λιγότερο νερό από τις άλλες. Για τις επιχειρήσεις µια καλή λύση είναι η τοποθέτηση διακοπτών παροχής νερού µε φωτοκύτταρα, που κλείνουν αυτόµατα όταν το νερό δεν χρησιµοποιείται. Η πιο σηµαντική µέθοδος για να εξοικονοµήσουµε νερό, είναι να αλλάξουµε τις συνήθειές µας. Όσο κι αν σας φανεί αφελές, δεν είναι… Για παράδειγµα: Ελαττώστε τη διάρκεια χρήσης του ντους.
Αντικαταστήστε το τηλέφωνο της ντουζιέρας µε κάποιο άλλο χαµηλότερης ροής. Μην αφήνετε τη βρύση ανοιχτή όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας ή πλένετε τα χέρια σας. Μην αφήνετε το νερό να τρέχει ξυρίζοντας ή πλένοντας το πρόσωπό σας. Χρησιµοποιήστε το πλυντήριο ρούχων µόνο όταν φορτώνεται πλήρως ή ρυθµίστε κατάλληλα τη στάθµη νερού για το µέγεθος του φορτίου που χρησιµοποιείτε. Επιλέξτε το κατάλληλο σκεύος όταν µαγειρεύετε. Όσο µεγαλύτερα είναι τα σκεύη, τόσο µεγαλύτερη είναι και η κατανάλωση σε νερό.
πρασ νο ποντικι
24
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Οι ιδιοκτήτες της εταιρείας κατά τη βράβευσή τους στη Σουηδία από την Ευρωπαϊκή Ένωση
Στην πράσινη κορυφή της Ευρώπης H
επιτυχία είναι µεγάλη, αφού υποψηφιότητα είχαν υποβάλει 32 επιχειρήσεις από 12 ευρωπαϊκές χώρες και βραβεύτηκαν επτά: τρεις από την Αυστρία, µία από το Βέλγιο, µία από τη Γερµανία και µία από τη Βρετανία. Η ελληνική επιχείρηση που ανέβηκε στην πράσινη κορυφή της Ευρώπης είναι η «ΒΑΣ. & ΑΙΚ. ΚΟΤΤΑΡΙ∆Η Ο.Ε.», εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Καλαµάτα και η οποία εφαρµόζει τις αρχές της περιβαλλοντικής διαχείρισης σε όλη τη διαδικασία παραγωγής µέχρι το τελικό προϊόν. Η εταιρεία που απέσπασε το πρώτο ευρωπαϊκό βραβείο EMAS στην κατηγορία των µικρών επιχειρήσεων παράγει προϊόντα ασβέστη αλλά και το πρωτοποριακό τεχνητό κάρβουνο, το οποίο προέρχεται από το κουκούτσι της ελιάς! Ιδιοκτήτρια της εταιρείας είναι η κ. Κατερίνα Κληµεντίνη - Κοτταρίδη, ενώ την πρωτοποριακή ιδέα για την αξιοποίηση των κουκουτσιών της ελιάς και τη µετατροπή τους σε κάρβουνο είχε ο πατέρας της, ο οποίος έχει δίπλωµα ευρεσιτεχνίας και έχει κατοχυρώσει την πατέντα του µοναδικού και φιλικού προς το περιβάλλον υλικού. Το τεχνητό κάρβουνο από τα κουκούτσια της ελιάς, το λεγόµενο και πυρηνοκάρβουνο, είναι προϊόν που ανήκει στην κατηγορία των βιοκαυσίµων, σύµφωνο µε τις αρχές των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, το οποίο κατά την
Μια ελληνική εταιρεία είναι ανάµεσα στις επτά που κέρδισαν το περιβαλλοντικό βραβείο ΕΜΑS για την εξαιρετική επίδοσή της στον τοµέα της περιβαλλοντικής διαχείρισης καύση του εκπέµπει έως και 30% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα από τα κοινά κάρβουνα. Πρόκειται για ένα φυτικό προϊόν χωρίς πρόσθετα χηµικά, µε πιστοποίηση ποιότητας ISO, σύµφωνα µε τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Το οικολογικό αυτό κάρβουνο η εταιρεία από την Καλαµάτα το έχει κάνει, ήδη, γνωστό στην παγκόσµια αγορά, αφού γίνονται εξαγωγές στην Ολλανδία, τη Σουηδία ακόµα και την Ιαπωνία. Η ανάδειξη της εταιρείας στην κορυφή της πράσινης Ευρώπης έχει να κάνει και µε όλες τις µεθόδους που
Ρεπορτάζ
χρησιµοποιούνται κατά τη διαδικασία παραγωγής και διαχείρισης της όλης επιχείρησης. Ο αρµόδιος επίτροπος για το Περιβάλλον Σταύρος ∆ήµας έδωσε συγχαρητήρια σε όλες τις εταιρείες και οργανώσεις που επελέγησαν γι’ αυτές τις µεγάλου κύρους διακρίσεις, ενώ επεσήµανε ότι «όσοι συµµετέχουν στο σύστηµα EMAS συµβάλλουν στην αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής και στη βελτίωση της κατάστασης του περιβάλλοντος. Με την υπευθυνότητα που επιδεικνύουν οι οργανώσεις αυτές αποτελούν παράδειγµα προς µίµηση». Το Σύστηµα Οικολογικής ∆ιαχείρισης και Ελέγχου ΕΜΑS είναι µηχανισµός της Ευρωπαϊκής Ένωσης µέσω του οποίου αναγνωρίζονται οργανισµοί και επιχειρήσεις που βελτιώνουν τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις σε διαρκή βάση. Το σηµαντικό είναι ότι στο σύστηµα συµµετέχουν εθελοντικά επιχειρήσεις και οργανισµοί οι οποίοι εφαρµόζουν αυστηρότερες ρυθµίσεις από τις προβλεπόµενες για την προστασία του περιβάλλοντος. Τα οφέλη για τις επιχειρήσεις που εντάσσονται στο περιβαλλοντικό σύστηµα EMAS είναι σηµαντικά, αφού µε τις κατάλληλες πρακτικές και διαδικασίες επιτυγχάνουν µείωση των δαπανών τους, µέσα από τη µείωση της κατανάλωσης ενέργειας και νερού και µέσα από την ελαχιστοποίηση της χρήσης υλικών.
πρασ νο ποντικι
26
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Το Θέµα
Επιµέλεια: Βάλια Μπαζού
ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ:
Planet party συµφερόντων Η παγκόσµια διάσκεψη για τις κλιµατικές αλλαγές δεν είναι φόρουµ κυρίων και κυριών για τα άνθη και τα πουλάκια, είναι ρινγκ σύγκρουσης των πιο ισχυρών συµφερόντων
i
Η πορεία της Συνόδου θα κριθεί από τη µετωπική σύγκρουση µε τα οικονοµικά συµφέροντα και το λόµπι του άνθρακα
Κλιματική αλλαγή Η ατόλη στις Μαλδίβες που θα εξαφανιστεί από την άνοδο της στάθµης της θάλασσας
Τ
α πράγµατα είναι απλά. Για την αποδιοργάνωση του κλίµατος του πλανήτη, την αύξηση της µέσης θερµοκρασίας της Γης και τις δραµατικές επιπτώσεις που επιφέρει στην οικονοµία, την υγεία και το περιβάλλον, ο βασικός υπεύθυνος είναι ο άνθρακας. Και όταν λέµε άνθρακας, εννοούµε τη διαδικασία καύσης του άνθρακα που περιέχεται στο πετρέλαιο, τον ορυκτό άνθρακα και το φυσικό αέριο. Με απλά λόγια, για την αποσταθεροποίηση του κλίµατος ευθύνεται ο κεντρικός πυλώνας στον οποίο έχει επιλεγεί να στηρίζεται παγκοσµίως ο τοµέας της ενέργειας. Και το ερώτηµα είναι, ποιος και µε ποιον τρόπο µπορεί να συγκρουστεί
µε τα τεράστια συµφέροντα της βιοµηχανίας του άνθρακα, µε τους πιο ισχυρούς επιχειρηµατίες του πλανήτη που βρίσκονται σταθερά στην κορυφή των billionaires στη λίστα του «Forbes»; Είναι χαρακτηριστικό ότι ο «πράσινος» Οµπάµα, που σάρωσε µε την παντιέρα της πράσινης ανάπτυξης, έχει χάσει το… χρώµα του. Στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη, θεωρείται επιτυχία το γεγονός και µόνο ότι ο Οµπάµα θα κάνει µια περαντζάδα από την Κοπεγχάγη. Και θεωρείται ακόµα µεγαλύτερη επιτυχία η ανακοίνωση των ΗΠΑ ότι µέχρι το 2020 θα µειώσει τις εκποµπές κατά, µόλις, 3% σε σχέση µε τα επίπεδα του
1990, ενώ η παγκόσµια κοινότητα αγωνίζεται για µείωση, τουλάχιστον, κατά 20%... Ο Οµπάµα και οι κάθε «Οµπάµα» της παγκόσµιας πολιτικής σκηνής δεν µπορούν ή δεν θέλουν; Μήπως και τα δυο; Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Όπως δεν είναι εύκολη η µετωπική σύγκρουση µε τα ισχυρά οικονοµικά συµφέροντα του «λόµπι του άνθρακα», που κάνει µακροβούτια στο πετρέλαιο, που «τρέφεται» από τα κοιτάσµατα ορυκτών καυσίµων που υπάρχουν στον πλανήτη και που δεν θέλει ούτε σαν σκέψη να ακούσει ότι κάποια αποθέµατα θα πρέπει να παραµείνουν για πάντα στο υπέδαφος, για να φυσήξει ο αέρας των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας.
Η Ελλάδα σε συµπληγάδες ∆εν είναι για να ανοίγουµε σαµπάνιες, αλλά είναι καλό που δεν θα γίνουµε ο περίγελος της Ευρώπης. Για να εξηγούµαστε, η χώρα µας οριακά φαίνεται ότι θα πετύχει τον εθνικό στόχο που είχε αναλάβει µε το Πρωτόκολλο του Κιότο. Η Ελλάδα, δηλαδή, οριακά καταφέρνει να αυξήσει τις εκποµπές των αερίων του θερµοκηπίου κατά 25% σε σχέση µε τα επίπεδα του 1990. Καλά διαβάσατε, η δέσµευση που είχαµε αναλάβει ως χώρα ήταν να µειώσουµε την αύξηση των εκποµπών… Μπράβο µας… Πώς τα καταφέραµε όµως; Όπως υπογραµµίζει ο ∆ηµήτρης Ιµπραήµ, υπεύθυνος της Greenpeace για το κλίµα και την ενέργεια, «αυτή η “επιτυχία” δεν θα οφείλεται σε µέτρα και πολιτικές καταπολέµησης των κλιµατικών αλλαγών, αλλά σε συγκυρίες,
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
όπως η οικονομική κρίση που έπληξε τη βιομηχανία, οι ζεστοί χειμώνες που περιόρισαν την ανάγκη για θέρμανση και η αυξημένη λειτουργία – λόγω βροχοπτώσεων – των υδροηλεκτρικών της χώρας που περιόρισε τη χρήση λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή». Η περίοδος χάριτος, όμως, τελείωσε και τώρα αρχίζουν για τη χώρα μας τα δύσκολα αφού θα πρέπει να δοκιμαστούν υποσχέσεις και δεσμεύσεις για την πράσινη ανάπτυξη, με την οικονομική κρίση και τα συμφέροντα. «Αυτό που συχνά παραβλέπουμε στην Ελλάδα, είναι η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται για τη χώρα μας μετά το Πρωτόκολλο του Κιότο» επισημαίνει ο
i Η εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων θα είναι όλο και πιο συχνή τα επόμενα χρόνια
Δημήτρης Ιμπραήμ, αφού, ανεξάρτητα από την τελική έκβαση της Κοπεγχάγης, η Ελλάδα θα πρέπει να προχωρήσει σε απόλυτες μειώσεις των εκπομπών της έως το 2020.
20 - 20 - 20 το… 2020 Όχι, δεν είναι ο νέος αριθμός του Αντίχριστου, ούτε το τέλος του κόσμου μετατέθηκε κατά 8 χρόνια… Το 20 - 20 - 20 είναι η δέσμευση της κάθε ευρωπαϊκής χώρας ότι μέχρι το 2020 θα πρέπει να πετύχει μείωση των εκπομπών των ρύπων κατά 20%, παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε ποσοστό 20% και
27
εξοικονόμηση ενέργειας κατά 20%! Μπορεί, όμως, η χώρα μας να επιτύχει αυτόν τον στόχο της μείωσης, όταν οριακά κατάφερε τον στόχο της μείωσης της αύξησης; Το ερώτημα είναι κεντρικό, αφού πρέπει να κάνουμε αγώνα δρόμου για να καταθέσουμε μέσα στις επόμενες ημέρες το προσχέδιο δράσης για το πώς θα πετύχουμε αυτούς τους στόχους και μέχρι τον Ιούνιο το τελικό σχέδιο, το οποίο θα αναφέρει αναλυτικά συγκεκριμένες δράσεις και έργα. Όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Ιμπραήμ, «απαιτείται μία κλιματική πολιτική που θα έχει ως στόχο τη μετάβαση σε μία εποχή μηδενικού άνθρακα. Και αυτή την πολιτική δεν την έχουμε δει ποτέ μέχρι σήμερα».
πρασ νο ποντικι
28
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Το Θέµα
Ελλάδα Οι µονάδες λιγνίτη της ∆ΕΗ ευθύνονται για το 40% των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα
Το µόνο που γνωρίζουµε είναι οι πρόσφατες δηλώσεις της υπουργού Περιβάλλοντος Τίνας Μπιρµπίλη «ότι, σε πολύ σύντοµο χρονικό διάστηµα, θα παρουσιάσουµε ένα ολοκληρωµένο πακέτο για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, ένα νοµικό πλαίσιο ολοκληρωµένο, µε το οποίο πιστεύουµε ότι θα κινηθούν πολλά πράγµατα που αυτή τη στιγµή βαλτώνουν».
µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα, χρειάζονται νοµοθετικές πρωτοβουλίες αλλά και ένα νέο επιχειρηµατικό πλάνο για τη ∆ΕΗ, το οποίο θα προβλέπει την «ταχύτατη απόσυρση των λιγότερο αποδοτικών λιγνιτικών µονάδων, τη σταδιακή απόσυρση των υπόλοιπων και την επιθετική προώθηση της εξοικονόµησης ενέργειας και των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας».
Ο εγχώριος «πόλεµος»
Οι επιπτώσεις στη χώρα µας
Ο λιθάνθρακας µας τελείωσε, ως στρατηγική επιλογή, οπότε ως χώρα στηριζόµαστε, πλέον, στον λιγνίτη, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Και για να λέµε τα πράγµατα µε το όνοµά τους, η ∆ΕΗ είναι πλήρως εξαρτηµένη από τον λιγνίτη αφού 21 µονάδες της λειτουργούν µε αυτό το καύσιµο, 4 µε πετρέλαιο και 5 µε φυσικό αέριο. Σύµφωνα µε την τελευταία έκθεση που έδωσε στη δηµοσιότητα η Greenpeace, οι λιγνιτικοί σταθµοί της ∆ΕΗ καλύπτουν σήµερα περισσότερο από το 57% της ηλεκτροπαραγωγής και ευθύνονται για το 40% περίπου των εθνικών εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα. Οι πιο επικίνδυνοι σταθµοί, µάλιστα, είναι της Μεγαλόπολης και της Πτολεµαΐδας, οι οποίοι είναι και εξαιρετικά ρυπογόνοι και ελάχιστα αποδοτικοί. Οι εκποµπές τους σε διοξείδιο του άνθρακα είναι διπλάσιες των αντίστοιχων πετρελαϊκών µονάδων και τριπλάσιες αυτών των µονάδων φυσικού αερίου. Η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση επισηµαίνει ότι, για να επιτύχει η χώρα µας τη
Οι εκτιµήσεις των επιστηµόνων για τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίµατος στη χώρα µας είναι δραµατικές, εάν δεν ληφθούν άµεσα µέτρα. Τον κώδωνα του κινδύνου έκρουσαν το WWF Ελλάς και το Εθνικό Αστεροσκοπείο µε την έκθεσή τους για τις επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2021-2050, έρευνα η οποία για πρώτη φορά στην Ελλάδα επικέντρωσε τις επιπτώσεις σε συγκεκριµένες περιοχές της χώρας, µε µεγάλη σηµασία για την οικονοµία και τον φυσικό πλούτο της. Οι επιστήµονες εκτιµούν ότι: ✔ Οι κάτοικοι πόλεων όπως η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, η Λαµία και η Λάρισα θα υπόκεινται µέχρι και σε 20 περισσότερες ηµέρες καύσωνα. ✔ Σε Λαµία, Λάρισα, Βόλο, Θεσσαλονίκη και Αθήνα, η συνολική βροχόπτωση θα µειωθεί, αλλά αναµένεται να αυξηθούν κατά 10-20% οι ακραίες βροχοπτώσεις. ✔ Σηµαντικά θα επηρεαστούν και οι τουριστικοί προορισµοί της χώρας µας. Από 5 έως και 15 περισσότερες θα είναι οι µέρες µε καύσωνα ενώ θα αυξηθούν περαιτέρω και οι νύχτες όπου η θερµοκρασία δεν θα πέφτει κάτω από τους 20 βαθµούς Κελσίου, κυρίως στις νησιωτικές περιοχές, όπως η Ρόδος και τα Χανιά. ✔ Οι δέκα µεγαλύτεροι αγροτικοί νοµοί της χώρας θα δεχθούν µεγάλη πίεση από την κλιµατική αλλαγή, µε αποτέλεσµα να αυξηθούν οι µέρες καύσωνα, οι συνεχόµενες ηµέρες χωρίς βροχή. Για παράδειγµα, στην Εύβοια αναµένονται περισσότερες από 25 επιπλέον ξηρές ηµέρες σε σχέση µε σήµερα, οι Σέρρες και η Λάρισα θα ζήσουν 20 περισσότερες µέρες καύσωνα, ενώ στο Ηράκλειο και την Πέλλα οι βροχοπτώσεις τον χειµώνα θα µειωθούν κατά 15%. Η κλιµατική αλλαγή θα θέσει σε τροµερή δοκιµασία και τους Εθνικούς ∆ρυµούς, καθώς προβλέπεται αύξηση των ηµερών µε υψηλό ρίσκο εµφάνισης πυρκαγιάς σε όλους τους ∆ρυµούς της χώρας.
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
29
Οι κλιματικές αλλαγές σε αριθμούς ✔ Περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών. ✔ Περισσότεροι από 325.000.000 άνθρωποι επηρεάζονται με κάποιο τρόπο στη ζωή τους εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών. ✔ Περισσότερα από 125.000.000.000 δολάρια κοστίζουν κάθε χρόνο οι ζημιές που προκαλούνται από τις κλιματικές αλλαγές. ✔ Οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι οι υψηλότερες των τελευταίων 650.000 ετών, υψηλότερες κατά 40%. ✔ Η μέση πλανητική θερμοκρασία είναι υψηλότερη κατά 0,80C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. ✔ Οι πρωτοφανείς καύσωνες στην Κεντρική Ευρώπη το 2003 προκάλεσαν τον θάνατο περισσότερων από 35.000 Ευρωπαίων, στην πλειονότητά τους ηλικιωμένων.
Αύξηση θερμοκρασίας κατά 20 C: ✔ 90-200 εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν από ελονοσία και άλλες αρρώστιες που σχετίζονται με το νερό, αυξημένες πιθανότητες διάρροιας και υποσιτισμού. ✔ 662 εκατ. - 3 δισ. άνθρωποι κινδυνεύουν από την έλλειψη νερού. ✔ Αυξανόμενη πείνα σε μέρη όπως η υποσαχάρια Αφρική και η Νότια Ασία εξαιτίας της μείωσης της αγροτικής παραγωγής. ✔ Αναμένεται απώλεια του 60% του καλοκαιρινού θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική και συνολικά 25% απώλεια του πάγου. ✔ Απώλεια του 95% των κοραλλιογενών υφάλων μέχρι τα μέσα του αιώνα, δυσμενείς επιπτώσεις στην εμπορική αλιεία και την προστασία των ακτών και οικονομικές απώλειες. ✔ Κίνδυνος απώλειας του 43% των παγκόσμιων δασικών συστημάτων. ✔ Κίνδυνος απώλειας του 25% των ειδών χλωρίδας και πανίδας. ✔ 25-50 εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν από την αύξηση της στάθμης της θάλασσας.
Αύξηση θερμοκρασίας κατά 30 C:
Οι χώρες πρότυπα για τη Συνθήκη του Κιότο είναι η Κόστα Ρίκα και οι Μαλδίβες
✔ 300 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως κινδυνεύουν από ελονοσία. ✔ 5-6 δισεκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν από δάγκειο πυρετό και μεγάλη απειλή για την ανθρώπινη ζωή σε Αφρική και Νότια Ασία εξαιτίας εκτεταμένης ξηρασίας και πλημμυρών. ✔ 50-120 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως κινδυνεύουν από πείνα ✔ 3,1-3,5 δισ. άνθρωποι κινδυνεύουν από την έλλειψη νερού με πιθανή μετανάστευση, εξαιτίας της ξηρασίας που οδηγεί σε κοινωνικοοικονομική και πολιτική αστάθεια. ✔ Υψηλός κίνδυνος ξηρασίας για Νότια Ευρώπη, Δυτική Αφρική, Κεντρική Αμερική, Μέση Ανατολή και περιοχές της Βόρειας Αμερικής, Αμαζονία και Κίνα. ✔ 88% ρίσκο αλλαγής των παγκόσμιων δασικών συστημάτων σε μη δασικά, ρίσκο απώλειας δασών σε μέρη της Ευρασίας, Αμαζονίας και Καναδά. ✔ 50% απώλεια των υγροτόπων σε Μεσόγειο, Βαλτική. ✔ Απώλεια του 33% των ειδών χλωρίδας και πανίδας. ✔ 180 εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν από πλημμύρες στις ακτές, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα πρέπει να μεταναστεύσουν σε άλλες περιοχές ή χώρες. ✔ Οι κοινωνικοοικονομικές απώλειες από τις παγκόσμιες καταστροφές κυμαίνονται μεταξύ 3-5% του παγκόσμιου ΑΕΠ. ✔ Η διεθνής επιστημονική κοινότητα προκειμένου να αποτραπούν οι χειρότερες επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, επισημαίνει ότι θα πρέπει να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας σε λιγότερο από 1,5 βαθμό Κελσίου σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. ✔ Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα πρέπει να σταθεροποιηθούν έως το 2015, να επιστρέψουν στα σημερινά επίπεδα το 2020 και να αγγίξουν το μηδέν έως το 2050.
πρασ νο ποντικι
30
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Το Θέµα Βάλτε την «Κοπεγχάγη» σπίτι σας! Όσο είµαστε σε κατάσταση stand by, περιµένοντας τους µεγαλοηγέτες να συνθηκολογήσουν και να πάρουν σοβαρές αποφάσεις για τη σωτηρία του πλανήτη, ας πάρουµε εµείς τα ηνία του ενεργειακού µας οίκου
Α
σφαλώς και κανένας δεν πιστεύει ότι, εάν, για παράδειγµα, χρησιµοποιούµε µόνον λαµπτήρες εξοικονόµησης, ανακηρυσσόµαστε σε σωτήρες της Γης. Αλλά πάλι, εάν δεν κάνουµε έστω και την παραµικρή κίνηση, θα ανακηρυχθούµε σίγουρα στους σύγχρονους «δεινόσαυρους» του πλανήτη. Και επειδή αυτό δεν θα είναι καθόλου
1
Κλείνουµε την τηλεόραση, το στερεοφωνικό και γενικά όλες τις ηλεκτρικές συσκευές από τον κεντρικό διακόπτη, δεν τις αφήνουµε, δηλαδή, σε κατάσταση stand by. Η κατανάλωση ενέργειας συσκευών σε αναµονή µπορεί να κοστίσει ετησίως 22 ευρώ για ένα βίντεο, 18 ευρώ για ένα στερεοφωνικό, 16 ευρώ για µία τηλεόραση, 11 ευρώ για ένα DVD και 9 ευρώ για έναν φούρνο µικροκυµάτων. Οι συσκευές αυτές σε κατάσταση αναµονής εκπέµπουν 990 κιλά διοξειδίου του άνθρακα τον χρόνο!
2
Χαµηλώνουµε τη θερµοκρασία πλύσης στο πλυντήριο ρούχων και πλένουµε µόνο όταν ο κάδος είναι γεµάτος. Αν το κάνουµε, θα έχουµε εξοικονόµηση ενέργειας 30-50% ανά πλύση.
3
Αλλάζουµε τις λάµπες πυρακτώσεως µε λάµπες εξοικονόµησης. Καταναλώνουν 4-5 φορές λιγότερη ενέργεια από τις κοινές λάµπες, έχουν διάρκεια ζωής 8-12 χρόνια, η χρήση τους µειώνει το ετήσιο κόστος ηλεκτρικού ρεύµατος κατά 12 ευρώ περίπου ανά λάµπα. Με τη χρήση µιας λάµπας εξοικονόµησης γλιτώνουµε την ατµόσφαιρα από 116 κιλά διοξειδίου του άνθρακα τον χρόνο.
4
Όταν αγοράζουµε νέες ηλεκτρικές συσκευές, επιλέγουµε υψηλής ενεργειακής κλάσης (Α++, Α+, Α). Αν επιλέξουµε ψυγείο υψηλής ενεργειακής κλάσης, τότε έχουµε ετήσια εξοικονόµηση 25 ευρώ και µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 25 κιλά. Αν επιλέξουµε πλυντήριο υψηλής ενεργειακής κλάσης, η ετήσια εξοικονόµηση είναι 3 ευρώ και η µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 30 κιλά.
5
Τοποθετούµε στην ταράτσα µας ένα φωτοβολταϊκό σύστηµα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αν το κάνουµε, τότε θα έχουµε ετήσια απόδοση περίπου 500 - 700 ευρώ και µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 1,1 - 1,4 τόνους.
κολακευτικό, ας κάνουµε µε 10 κινήσεις τη µικρή ενεργειακή µας «επανάσταση». Εάν οι προτάσεις σάς φανούν απλοϊκές ή ακόµα και αφελείς, σκεφτείτε µόνο ότι, εάν δεν µπορούµε να εφαρµόσουµε στην καθηµερινότητά µας την αλφαβήτα της εξοικονόµησης, αλήθεια… τι µεγάλες αποφάσεις µπορούµε να πάρουµε;
6
Τοποθετούµε ηλιακό θερµοσίφωνα. Αν το κάνουµε, τότε θα έχουµε εξοικονόµηση τουλάχιστον 150 ευρώ τον χρόνο και 1,5 τόνου διοξειδίου του άνθρακα.
7
Μαγειρεύουµε έξυπνα, σε σκεύη που εφαρµόζουν στις εστίες, µε το καπάκι κλειστό. ∆έκα λεπτά πριν ετοιµαστεί το φαγητό, κλείνουµε το µάτι. ∆εν ανοίγουµε άσκοπα την πόρτα του φούρνου. Αν η βάση του σκεύους είναι 1-2 εκατοστά µικρότερη από την εστία, σπαταλάµε 20 30% περισσότερη ενέργεια. Κάθε φορά που ανοίγουµε την πόρτα του φούρνου, χάνεται το 20% της θερµότητας.
8
Προτιµάµε φορητό υπολογιστή και επίπεδη οθόνη, σβήνουµε την οθόνη και κλείνουµε από τον κεντρικό διακόπτη τα περιφερειακά συστήµατα όταν δεν τα χρησιµοποιούµε. Αν το κάνουµε, θα έχουµε ετήσια εξοικονόµηση περίπου 15 - 20 ευρώ από τα περιφερειακά και µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 150 - 200 κιλά . Οι φορητοί υπολογιστές καταναλώνουν έως και 93% λιγότερη ενέργεια από τους σταθερούς.
9
∆εν ξεχνάµε τους φορτιστές στην πρίζα όταν δεν τους χρησιµοποιούµε. Κάθε φορτιστής που χρησιµοποιούµε (κινητού ή ασύρµατου τηλεφώνου, διάφορων ηλεκτρικών συσκευών), ειδικά αν είναι παλαιού τύπου, µπορεί να µας κοστίζει 2-3 ευρώ τον χρόνο και η χρήση του να συνεπάγεται την έκλυση 20-30 κιλών διοξειδίου του άνθρακα.
10
Η σωστή µόνωση του σπιτιού εξασφαλίζει δροσιά το καλοκαίρι και ζέστη τον χειµώνα. Αποφεύγουµε έτσι τη χρήση ηλεκτρικού καλοριφέρ ή σόµπας. Αν τοποθετήσουµε διπλά τζάµια, εξοικονοµούµε 10% στον λογαριασµό της θέρµανσης. Αν, επιπλέον, αυτά έχουν θερµοδιακοπή χαµηλής εκποµπής, η εξοικονόµηση φτάνει το 20 - 30%.
πρασ νο ποντικι
32
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Οι επιστήμονες του πράσινου τουρισμού
ΣΤΟ ΜΑΓΕΥΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΡΑΞΗ ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ∆ΙΕΘΝΟΥΣ ΦΗΜΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Ρεπορτάζ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΤΕΛΗ
Ρεπορτάζ
Σ
ε µια έκταση 10.000 στρεµµάτων, η Costa Navarino φιλοδοξεί να δείξει στην πράξη ότι η τουριστική ανάπτυξη µπορεί να γίνει µε σεβασµό στο περιβάλλον και ότι ο τουριστικός τοµέας, η βαριά «βιοµηχανία» της Ελλάδας, µπορεί να αποτελέσει την «έκρηξη» της πράσινης ανάπτυξης στη χώρα µας. Η στρατηγική αυτή της εταιρείας ΤΕΜΕΣ, φορέα ανάπτυξης της Costa Navarino, επιβραβεύεται µε τον καλύτερο τρόπο µέσα από τη σύναψη µιας ιδιαίτερα σηµαντικής συµφωνίας µε το Κέντρο Κλιµατικών Ερευνών Bert Bolin του Πανεπιστηµίου της Στοκχόλµης και του Τοµέα Ατµοσφαρικού Περιβάλλοντος του Ιδρύµατος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδηµίας Αθηνών. Η συµφωνία προβλέπει τη δηµιουργία ενός πρότυπου περιβαλλοντικού ερευνητικού κέντρου στη Μεσσηνία, του «Navarino Environmental Observatory - NEO», συµφωνία που αποτελεί την πρώτη προσπάθεια στην Ελλάδα για τη δηµιουργία ενός διεθνούς φήµης ερευνητικού κέντρου για την κλιµατική αλλαγή µέσω της συνεργασίας µιας ελληνικής ιδιωτικής εταιρείας µε ακαδηµαϊκούς φορείς διεθνούς εµβέλειας. Η επιτυχία της εταιρείας ΤΕΜΕΣ είναι άκρως σηµαντική, αφού το Πανεπιστήµιο της Στοκχόλµης είναι από τα πρώτα που εκπόνησαν µελέτες για τις κλιµατικές αλλαγές και το φαινόµενο του θερµοκηπίου, ενώ ο αείµνηστος Bert Bolin, το όνοµα του οποίου φέρει το Κέντρο Κλιµατικών Ερευνών, ήταν ο εµπνευστής και πρωτεργάτης στη δηµιουργία της ∆ιακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωµένων Εθνών για την Κλιµατική Αλλαγή. Αντίστοιχα, ο Τοµέας Ατµοσφαρικού Περιβάλλοντος του Ιδρύµατος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδηµίας Αθηνών, µε διευθυντή τον καθηγητή Χρήστο Ζερεφό, συµµετείχε στο έργο της ∆ιακυβερνητικής Επιτροπής, η οποία βραβεύτηκε το 2007 µε το βραβείο Νόµπελ. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του ΝΕΟ µεταξύ άλλων θα περιλαµβάνουν τη µελέτη των µεταβολών στη σύσταση της ατµόσφαιρας και την προσοµοίωση των κλιµατικών αλλαγών της ατµόσφαιρας σε παγκόσµια και τοπική κλίµακα.
Ο σχεδιασµός και η δόµηση Η εταιρεία ΤΕΜΕΣ, ιδρυτής της οποίας είναι ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για την Προστασία του Θαλασσίου Περιβάλλοντος Βασίλης Κωνσταντακόπουλος, επέλεξε να οικοδοµήσει λιγότερο από το µισό της επιτρεπόµενης από τον νόµο έκτασης, αφήνοντας το 90% των 10.000 στρεµµάτων ακάλυπτο, µε κύρια χρήση το φυσικό ή το οργανωµένο πράσινο. Στην έκταση των 1.300 στρεµµάτων, στην οποία αναπτύσσεται το συγκρότηµα Navarino Dunes, ο σχεδιασµός βασίζεται στις αρχές της βιοκλιµατικής αρχιτεκτονικής, µε την αξιοποίηση όλων των τεχνικών για την εφαρµογή φυσικού δροσισµού και τη βελτίωση της χρήσης του φυσικού φωτισµού µέσω της αξιοποίησης του ανάγλυφου, του προσανατολισµού, της φυσικής και τεχνητής σκίασης.
Φωτοβολταϊκά και γεωθερµία
Η Μεσσηνία και η Costa Navarino Η επιλογή της Costa Navarino για τη φιλοξενία του νέου ερευνητικού κέντρου δεν έγινε τυχαία. Πρόκειται για έναν νέο τουριστικό προορισµό που έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί µε βάση τις αρχές της βιοκλιµατικής αρχιτεκτονικής και την αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών για την εκµετάλλευση των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας, µε στόχο τη διαφύλαξη του φυσικού τοπίου και την ανάδειξη της φυσιογνωµίας της Μεσσηνίας. Ο νέος τουριστικός προορισµός της Μεσογείου ανοίγει τις πύλες του σε λίγους µήνες, τον Μάιο του 2010, προσφέροντας ξενοδοχειακές µονάδες 5 αστέρων, γήπεδα γκολφ 18 οπών και πολυτελή παραθεριστικά καταλύµατα.
Η Costa Navarino θα γίνει το πρώτο παγκοσµίως τουριστικό θέρετρο µικτών χρήσεων, που θα καλύπτει τις ενεργειακές του ανάγκες αποκλειστικά από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας. Για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της, η ΤΕΜΕΣ βρίσκεται στο στάδιο αδειοδότησης από τη Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας, ενός πρότυπου φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 22 MW. Παράλληλα, µε την εγκατάσταση γεωθερµικού συστήµατος ψύξης - θέρµανσης τελευταίας τεχνολογίας, εξασφαλίζεται η µείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 66% και η µείωση της εκποµπής ρύπων κατά 80%. Το σύστηµα γεωθερµίας του Costa Navarino είναι το µεγαλύτερο στην Ευρώπη και το πρώτο παγκοσµίως που τοποθετείται σε τόσο µεγάλη κλίµακα κάτω από γήπεδο γκολφ. Η εταιρεία προχωρά παράλληλα στην ανάπτυξη συστήµατος για την ανάκτηση θερµότητας µε νερό από τη θάλασσα. Ιδιαίτερη µέριµνα έχει ληφθεί για την προστασία του περιβάλλοντος κατά τη λειτουργία του γκολφ. Συγκεκριµένα, χρησιµοποιούνται κατά κανόνα οργανικά λιπάσµατα και
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
33
Memo
i
Για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών θα χρησιμοποιηθεί φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 22ΜW
Aνάπτυξη Η Μεσσηνία θα αποκτήσει περιβαλλοντικό ερευνητικό κέντρο, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και την Ακαδημία Αθηνών
ποικιλίες χόρτου που δεν έχουν μεγάλες απαιτήσεις σε νερό. Ανακυκλώνεται νερό από το πότισμα σε κεντρική λίμνη και επαναχρησιμοποιείται. Τα υγρά απόβλητα των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων θα υποβάλλονται σε τριτοβάθμια επεξεργασία και στη συνέχεια θα χρησιμοποιούνται για άρδευση, έτσι ώστε και με αυτή τη διαδικασία να εξοικονομούνται υδατικοί πόροι.
Η προστασία των οικοτόπων Ένας σημαντικός αριθμός επιστημόνων, γεωπόνοι,
i Οι ξενοδοχειακές μονάδες έχουν χτιστεί με βάση τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής
τοπογράφοι και αρχιτέκτονες τοπίου, υλοποίησαν το έργο της μεταφύτευσης περισσότερων από 5.500 ελαιοδέντρων και άλλων καρποφόρων δέντρων, έργο που θεωρείται το μεγαλύτερο που έχει πραγματοποιηθεί στην Ευρώπη. Η μεταφορά και μεταφύτευση των χιλιάδων ελαιοδέντρων που βρίσκονταν στον χώρο του εργοταξίου, έγινε με στόχο να διατηρηθεί η φυσιογνωμία του μεσσηνιακού τοπίου. Το ποσοστό επιτυχίας του προγράμματος αγγίζει το 100%, αφού τα ελαιόδεντρα ήδη έχουν βγάλει φύλλα και καρπούς.
Στο πλαίσιο της προστασίας των οικοτόπων της περιοχής η εταιρεία ΤΕΜΕΣ, σε συνεργασία με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, υλοποιεί μελέτη αναβάθμισης της βλάστησης και του οικοσυστήματος του ποταμού Σέλα. Παράλληλα, με βάση το Μνημόνιο Συνεργασίας που έχει υπογραφεί, προβλέπεται η ανακατασκευή του «Μονοπατιού της Φύσης», η επισκευή ξύλινων παρατηρητηρίων για την παρακολούθηση της ορνιθοπανίδας, τη χαρτογράφηση εκτάσεων απόλυτης προστασίας και τον εντοπισμό νέων οικολογικών διαδρομών.
BLOG
πρασ νο ποντικι
34
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
GERS
BLOG
GERS
BLOG
GERS
BLOG
GERS
BLOG
GERS
ΤΟ «ΠΡΑΣΙΝΟ ΠΟΝΤΙΚΙ» ∆ΙΝΕΙ ΛΟΓΟ ΣΤΟΥΣ BLOGGERS. ΣΤΟΥΣ ΧΙΛΙΑ∆ΕΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΠΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ INTERNET ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΙ, ΣΥΝΟΜΙΛΟΥΝ, ∆ΡΟΥΝ ΚΑΙ ΟΝΕΙΡΕΥΟΝΤΑΙ. ΟΙ BLOGGERS ΘΑ ΓΡΑΦΟΥΝ ΚΑΙ ΘΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΥΝ ΚΑΘΕ ΜΗΝΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΜΑΣ. ΥΠΟΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΦΑΤΟΣ.
WWW.U-HOO.GR/GIANNISKAFATOS
T-shirt stories
To blog είναι σαν τον πατσά: άλλοι τον τρώνε χοντροκοµµένο, άλλοι ψιλοκοµµένο, άλλοι ούτε που τον έχουν βάλει στο στόµα τους. Κανείς τους όµως δεν κατηγορείται γι’ αυτό! Όταν λέµε blog, αγαπηµένοι µου (;)
συνάδελφοι δηµοσιογράφοι, δεν εννοούµε µια στήλη για τα media που κάποτε ζητήσαµε αλλά δεν µας την έδωσαν και τώρα εύκολα µε το... βλογκ και την τάχα µου ελευθερία της ανωνυµίας βγάζουµε τα’ απωθηµένα µας για τους άλλους! Η άγνοια των δηµοσιογράφων
δεν µε αφορά... Όχι! Με αφορά, µας αφορά όλους! Όταν η «άγνοια» γίνεται κυρίαρχη είναι επικίνδυνη! Η «άγνοια νόµου τιµωρείται». Η άγνοια, όσο είναι κυρίαρχη, τιµωρεί! Με εννοείς! Γράφω στο blog µου συνήθως απευθυνόµενος σε δεύτερο
πρόσωπο. Το ίδιο έκανα και όταν είχα εκποµπή στο ραδιόφωνο. Πάντα σε κάποιον απευθύνοµαι. Όταν έχεις ένα βήµα για να απευθύνεσαι σε κάποιον, έστω κι έναν ή µία, και δεν τον παροτρύνεις να δίνει αίµα... απλώς διαφωνώ µαζί σου!
Άκουσα τη λέξη «ανακύκλωση» γύρω στα 16 µου. Άρχισα να κάνω ανακύκλωση εδώ και λίγα χρόνια. Τα παιδιά µου, ο Αντώνης µου και η Μαρίνα µου, βιώνουν
την ανακύκλωση και την εγρήγορση για ένα καλύτερο περιβάλλον από την πρώτη µέρα της ζωής τους. ∆εν είµαι καλός σκιτσογράφος
και λατρεύω τα περίεργα t-shirt, γι’ αυτό στο www.u-hoo.gr/gianniskafatos στο tag t-shirt stories φτιάχνω «γελοιογραφίες» για ό,τι µου κάνει
εντύπωση! H glossa ton ypologiston einai ta aglika. De fovamai oti tha eimai ligotero ellinas an grafo greeklish!
36
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
Πράσινη Τ άξη
{
ΛΙΛΙΠΟΥΤΕΙΕΣ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΕΣ} Μυήθηκαν – τυπικά τουλάχιστον – στην περιβαλλοντική αγωγή ήδη από το νηπιαγωγείο. Γνωρίζουν σκόρπιες εκφράσεις: «Τρύπα του όζοντος», «καρέτα - καρέτα», «πάγοι που λιώνουν». Τέσσερα «πεµπτάκια» από το Αιγάλεω αναλύουν τις δράσεις τους Eπιµέλεια: ΤΖΕΝΗ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
«ΠΤΥΧΙΑΚΗ» ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Για να προστατέψουµε το περιβάλλον µπορούµε να κάνουµε πολλά πράγµατα. Τα περισσότερα απ’ αυτά τα έµαθα στο σχολείο. Στην είσοδο έχουµε στήσει έναν µακρόστενο διάφανο κύλινδρο όπου ρίχνουµε όλοι τις µπαταρίες που έχουν τελειώσει. Κάθε µπαταρία µολύνει υπερβολικά το περιβάλλον αν τη ρίξουµε µαζί µε
1
τα υπόλοιπα σκουπίδια. Παλιότερα δεν το ήξερα. Τώρα, όµως, µαζεύω όλες τις µπαταρίες, ακόµα κι από άλλα σπίτια, και τις πηγαίνω εκεί. Επίσης, µέσα σε κάθε τάξη υπάρχει ένας χάρτινος κάδος για τα χρησιµοποιηµένα χαρτιά, αλλά η αλήθεια είναι ότι ξεχνιόµαστε και τα πετάµε πολλές φορές στον άλλο. ∆ηµήτρης Σιούµπουρας
1
ΓΙΑΤΙ ΤΟΣΟ ΒΡΟΜΙΚΟΙ ∆ΡΟΜΟΙ 2
Εγώ φροντίζω το περιβάλλον µε το να µην πετάω σκουπίδια κάτω. Όµως µε στενοχωρεί που, ακόµα κι αν δεν πετάω τίποτα εγώ, πετάνε όλοι οι υπόλοιποι. Οι δρόµοι της γειτονιάς µου, δεξιά κι αριστερά, είναι σχεδόν πάντα βρόµικοι. Ακόµα και στα πεζοδρόµια συναντάω µπουκάλια από νερό και περιτυλίγµατα. Έξω από το σπίτι µου υπάρχει ένας
κάδος ανακύκλωσης, γι’ αυτό και µαζί µε τη µητέρα µου χωρίζουµε όσο µπορούµε τα σκουπίδια. Στο σχολείο µάς είπανε ότι τα τενεκεδένια κουτιά πρέπει και να τα ξεπλένουµε µε λίγο νερό. Αλλά αυτό δεν το κάνουµε γιατί δεν προλαβαίνουµε. Άλλοι πετάνε στην ανακύκλωση τα κανονικά σκουπίδια. Ναταλία Καρανάσιου
2
ΤΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΜΟΥ ∆ΕΝΤΡΑΚΙ Ξέρω ότι πρέπει να φροντίζουµε τα ζώα και τα φυτά. Ξέρω επίσης ότι πρέπει να χαλάµε όσο γίνεται πιο λίγο νερό. Επίσης, η δασκάλα µας µάς έχει πει ότι βοηθάµε πολύ τον πλανήτη όταν δεν αφήνουµε τις ηλεκτρικές συσκευές χωρίς λόγο αναµµένες. Κι αυτό προσπαθώ να το κάνω γιατί έτσι κι αλλιώς δεν θέλουµε στο σπίτι να πληρώνουµε
3
πολύ ∆ΕΗ. Πέρσι είχαµε πάει µε λεωφορεία σε µία δενδροφύτευση και µου άρεσε πάρα πολύ. Τα δεντράκια ήταν πάρα πολύ µικρά. ∆εν είχα ξαναδεί πιο µικρά δεντράκια. Αισθάνθηκα πολύ ευτυχισµένος όταν έβαλα το δικό µου στο χώµα. Ελπίζω να µην το κάψει ποτέ κανείς. Θωµάς Μιχαήλος
3
ΝΑ ΜΑΣ ΑΚΟΥΣΟΥΝ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ 4
Όλοι µπορούµε να κάνουµε κάτι για το περιβάλλον. Να χρησιµοποιούµε λιγότερο νερό και να µη βάζουµε τέρµα τη θέρµανση, να πηγαίνουµε για ψώνια µε πάνινες τσάντες, να µην πετάµε πλαστικά στην παραλία το καλοκαίρι και να προσέχουµε να µη βάζουµε φωτιές κατά λάθος. Το πιο σηµαντικό είναι να φωνάζουµε για να µας
ακούσουνε οι πολιτικοί και να νοιαστούνε αληθινά για το πράσινο και την καθαρή ατµόσφαιρα. ∆εν µου αρέσει καθόλου όταν περνάνε τα αυτοκίνητα και µε λούζουνε µε καπνό και θα ήθελα να πηγαίνω στο σχολείο µε το ποδήλατο. Όµως δεν µε αφήνουνε γιατί οι δρόµοι είναι επικίνδυνοι. Αγγελική Ξένου
4
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
37
Το δίκτυο Μεσόγειος SOS και το ΟΙΚΑΔΕ, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Τράπεζας Κύπρου, διοργανώνουν τη σχολική χρονιά 2009-2010 καλλιτεχνικό διαγωνισμό με θέμα: «Ο βυθός μέσα από τη μάσκα μου...». Περισσότερες πληροφορίες στη διεύθυνση www.medsos.gr.
Η Ομάδα «Θέατρο του Παπουτσιού πάνω στο δέντρο» ανεβάζει για δεύτερη συνεχή χρονιά μια παιδική παράσταση με ζωντανή μουσική και διαδραστικά στοιχεία για το περιβάλλον. Το ραντεβού είναι κάθε Κυριακή, στις 12 το μεσημέρι. Θέατρο Επί Κολωνώ. Ναυπλίου 12 και Λένορμαν 94. Γέφυρα Λένορμαν.
{ Θ
Για να ευδοκιμήσει η οικολογική συνείδηση των πιτσιρίκων μπορείτε να τα ενθαρρύνετε να γίνουν κηπουροί. Ενδείκνυνται, λόγω «ευκολίας» στην περιποίηση, τα μπιζέλια, τα ραπανάκια, τα μαρούλια, τα τοματίνια, τα φασόλια και τα καρότα.
Η Χιονάτη, ο Μίκη, ο Ντόναλντ κ.λπ. θα χρηματοδοτήσουν τη σωτηρία των δασών του Αμαζονίου, του Κονγκό και των ΗΠΑ. Η καθόλα πολιτικώς correct και πάντα φιλοκαθεστωτική Walt Disney θα προσφέρει 7 δισ. δολάρια για την όψιμη καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Από μικρά στα περιβαλλοντικά «βασανα»
έλετε να συμμετάσχετε οικογενειακώς στην προσπάθεια για τη σωτηρία του πλανήτη; Δεν είναι δα και τόσο δύσκολη υπόθεση. Φτάνει να αλλάξετε σταδιακά τις καθημερινές σας συνήθειες και να εμπνεύσετε χωρίς καθυστερήσεις τον σεβασμό των παιδιών σας για τη φύση. Το μόνο που θα έχουν να κάνουν ύστερα οι μικροί οικολόγοι είναι να… μεγαλώσουν. Το «πράσινο» χρονοδιάγραμμα κλιμακώνεται σύμφωνα με τους ειδικούς ως εξής: Μπορείτε να ζητήσετε, χωρίς φόβο και πάθος, από το 18μηνο μικρό σας να ρίξει το περιτύλιγμα της καραμέλας του ή το αμπαλάζ των δώρων του στο καλάθι. (Δείξτε του πώς γίνεται). Από την ηλικία των 3 και μετά μπορείτε να του εξηγήσετε ότι το νερό δεν πρέπει να τρέχει την ώρα που σαπουνίζουμε τα χέρια ή που βουρτσίζουμε τα δόντια. Συνιστάται επίσης να το συμβουλέψετε να κλείνει την τηλεόραση κατευθείαν από το οn/ off καθώς και να σβήνει το φως όταν βγαίνει από το δωμάτιό του. Στα 6 χρόνια, κάθε παιδί μπορεί να γίνει καλός δέκτης συλλογισμών του τύπου: «Πολύ θερμότητα μέσα σε ένα σπίτι προκαλεί περισσότερη
μόλυνση της ατμόσφαιρας και ανεβάζει τη θερμοκρασία του πλανήτη». Προσοχή στις αγχωτικές εκφράσεις. Δεν ενδείκνυται η ενοχοποίηση του τύπου «αν ανάψουμε πάλι το καλοριφέρ θα πεθάνουν οι αρκούδες στον Βόρειο Πόλο». Αντιθέτως είναι πολύ αποτελεσματικές οι θετικές δηλώσεις όπως: «Χαμηλώνοντας τη θερμοκρασία, μολύνουμε λιγότερο το περιβάλλον και βοηθάμε και τις πολικές αρκούδες»… Εννοείται βέβαια ότι οι παραπάνω διδαχές θα είναι άκυρες αν δεν συνεπικουρούνται από το δικό σας παράδειγμα. Οι ειδικοί είναι πλέον σίγουροι ότι όσο νωρίτερα αρχίζει η πράσινη εκπαίδευση στο σπίτι τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα. Στα 7 τους χρόνια τα παιδιά σας θα σας μαλώνουν επειδή δεν σβήσατε αμέσως το φως βγαίνοντας από το δωμάτιο.
πρασ νο ποντικι
38
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Green carpet
NEXT TOP GREEN MODEL Ναι, υπάρχει και πράσινο µοντέλο! Ο διαγωνισµός έγινε, ασφαλώς, στις ΗΠΑ, και νικήτρια βγήκε η, από το Λος Άντζελες ορµώµενη, Ράσελ Άβαλον. Ο διαγωνισµός για το next top green model έγινε από τον Οργανισµό Project Green Search, ανάµεσα σε 125 µοντέλα. Η νικήτρια, σύµφωνα µε το συµβόλαιο που θα υπογράψει, θα κάνει καριέρα προωθώντας µόνον οικολογικά προϊόντα και ρούχα. Τα πρώτα εξώφυλλα της Άβαλον θα είναι για τα περιβαλλοντικά περιοδικά «Organic Spa Magazine», «Coco Eco Magazine» και «Peppermint Magazine», ενώ θα παρουσιάσει ρούχα σχεδιαστών γνωστών και για τις οικολογικές τους ευαισθησίες, όπως οι Deborah, Lindquist, Rain Tees και Mountains of the Moon.
VEGANS ΣΤΟ «BONES» Οι vegans, οι φανατικοί χορτοφάγοι, φαίνεται ότι έχουν «εισβάλει» παντού, ακόµα και στις top αµερικάνικες σειρές. Για παράδειγµα, στη σειρά «Bones» του Fox, όπου ένα επεισόδιο εξελισσόταν σε πτηνοτροφική µονάδα και κατήγγειλε τους τρόπους διαβίωσης και θανάτωσης των κοτόπουλων. Η θρυλική οµάδα είχε κληθεί να βρει τον δολοφόνο του µάνατζερ της πτηνοτροφικής µονάδας, η οποία ήταν σε ευθεία αντιπαράθεση µε ακτιβιστές για τα δικαιώµατα των ζώων.
ΣΚΑΛΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΜΠΕΤΙ Η Μπέτι Μίντλερ δεν χάνει ευκαιρία να δείξει την αγάπη της για τη Νέα Υόρκη, µε έναν τρόπο όµως διαφορετικό από τους άλλους σταρ. Με γάντια και σκαλιστήρια στο χέρι, έχει αφοσιωθεί στην ανάπλαση των µικρών πάρκων και κήπων του Μεγάλου Μήλου αλλά και στη δηµιουργία νέων πράσινων πυρήνων σε κάθε γειτονιά. Η διάσηµη ηθοποιός και τραγουδίστρια είναι η ψυχή του ιδρύµατος New York Restoration Project (NYRP) και γι’ αυτό τον σκοπό «εκµεταλλεύεται» τη φήµη αλλά και την οικονοµική επιφάνεια όλων των διάσηµων φίλων της. Η τελευταία της προσπάθεια είναι να µαζέψει χρήµατα µέσα από µια άκρως ενδιαφέρουσα δηµοπρασία… Η Μπέτι βγάζει στο σφυρί µια αγκαλιά µε τον Ντάνιελ Κρεγκ ή τον Ρόµπιν Γουίλιαµς, µια βόλτα στο ιδιωτικό νησί του Ρίτσαρντ Μπράνσον και ένα τετ-α-τετ στα κορτ µε τον Τζον Μάκενρο.
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
39
«2012», Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ Ο Ρόλαν Έµεριχ έγινε ευρύτατα γνωστός µε την ταινία του «Μετά την επόµενη µέρα», µία από τις καλύτερες ταινίες καταστροφής µε θέµα τις κλιµατικές αλλαγές. Πέντε χρόνια µετά, ο Έµεριχ επιστρέφει µε το «2012», µια ταινία καταστροφής που, όπως ο ίδιος λέει, έχει το µικρότερο δυνατό «ενεργειακό αποτύπωµα». Με απλά λόγια, ο γνωστός
ΤΟ ∆ΕΝΤΡΟ ΤΗΣ MADONNA
σκηνοθέτης έκανε πράξη την υπόσχεσή του για δραστική µείωση της κατανάλωσης ενέργειας που χρειάζεται για την παραγωγή µιας υπερπαραγωγής όπως το «2012», χρησιµοποιώντας βιοκαύσιµα και ανακυκλώνοντας σχεδόν το σύνολο των υλικών που χρησιµοποιήθηκαν.
H ΤΙΝΚΕΡΜΠΕΛ ΣΤΟΝ ΟΗΕ
Η απόλυτη pop star εξελίσσεται στη µεγαλύτερη ευεργέτιδα του Μαλάουι, µιας από τις φτωχότερες χώρες του κόσµου, µε περισσότερα από 500.000 παιδιά ορφανά, αφού η χώρα αποδεκατίζεται από το AIDS. Η Madonna, που έχει υιοθετήσει δύο παιδιά από το Μαλάουι, τη Μέρσι και τον Ντέιβιντ, έχει ιδρύσει τη φιλανθρωπική οργάνωση «Ανατρέφοντας το Μαλάουι» µε σκοπό την ανατροφή και την εκπαίδευση 3.000 παιδιών. Επόµενος στόχος της, η ανέγερση ενός σχολείου για κορίτσια, πρότζεκτ που θα φτάσει τα 15 εκατοµµύρια δολάρια. Η Madonna, κατά τη διάρκεια θεµελίωσης του σχολείου, φύτεψε συµβολικά ένα δέντρο που στο Μαλάουι θεωρείται θαυµατουργό, αφού θεωρείται ότι οι καρποί του αποτελούν φάρµακο για πολλές ασθένειες.
Η απόφαση είναι σίγουρα πρωτοποριακή, αφού δεν είναι συνηθισµένο ένας ήρωας ή µια ηρωίδα καρτούν να αναλαµβάνει δράση για το περιβάλλον και µάλιστα για λογαριασµό του ΟΗΕ. Η Τίνκερµπελ, πάντως, τα κατάφερε και αναγορεύθηκε από τον Οργανισµό Ηνωµένων Εθνών πρέσβειρα για το περιβάλλον, σε µια προσπάθεια όλο και περισσότερα παιδιά να ενηµερωθούν και να ευαισθητοποιηθούν για τα κρίσιµα προβλήµατα που αντιµετωπίζει ο πλανήτης. Στην απόφαση, ίσως, έπαιξε ρόλο και η νέα της ταινία «Η Τίνκερµπελ και ο χαµένος θησαυρός», όπου η νεράιδα ταξιδεύει στον Βορρά, µακριά από τη Χώρα του Ποτέ, για να συναντήσει ξανά τον φίλο της Τέρενς και να σώσουν µαζί το δέντρο της νεραϊδόσκονης.
πρασ νο ποντικι
40
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
ΜΙΑ ΚΡΕΜΑΣΤΡΑ ΓΙΑ TH ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ «Άχρηστα» υλικά γίνονται πολύτιµα έπιπλα και αντικείµενα καθηµερινής χρήσης από τα χέρια του Φρανκ Ράιαν. Η φιλοσοφία του είναι τα τρία R: recycle, reuse, reduce
Πλαστικές σακούλες και ρετάλια βρίσκουν στα χέρια του Ράιαν νέα «αποστολή»
Αrt Design O
Φρανκ Ράιαν εργαζόταν σε αρχιτεκτονικό γραφείο και δεν είχε ποτέ σκεφτεί να ασχοληθεί µε το eco design. Το καλλιτεχνικό κλικ το έκανε µια σπασµένη και πεταµένη στα σκουπίδια βιβλιοθήκη. Καθώς την κοιτούσε, όπως λέει ο ίδιος, αναρωτήθηκε σε τι θα µπορούσε να µετατρέψει τα ξύλινα συντρίµµια. Την απάντηση δεν την έδωσε εκείνη τη µέρα, όµως, αυτό το πρώτο κλικ, ήταν η αρχή µιας µεγάλης καριέρας για τον 35χρονο σήµερα Νοτιοαφρικανό, που κατέκτησε τις γκαλερί του Λονδίνου. Η πρώτη του δηµιουργία που έκανε αίσθηση ήταν µια κρεµάστρα από πεπιεσµένο χαρτί εφηµερίδων. Και έκανε αίσθηση γιατί ήταν µια έµπνευση απλή και προωθηµένη ταυτόχρονα. Ένα αντικείµενο πρακτικό, µε µοντέρνα χρώµατα, από «ψαγµένο» υλικό, που έκανε πράξη την αρχή της ανακύκλωσης και της επαναχρησιµοποίησης των υλικών. Ένα αντικείµενο πρακτικό, που έγινε ανάρπαστο, αφού και οι καταναλωτές µπορούσαν µε µια κίνηση να έχουν την αίσθηση ότι… κρεµάνε τη βιώσιµη ανάπτυξη στην ντουλάπα τους. Ο Φρανκ Ράιαν φυσικά δεν περιορίστηκε στις κρεµάστρες. Ο τίτλος του eco designer του είχε αποδοθεί και έπρεπε, πλέον, να τον υποστηρίξει σε βάθος. Και αυτό έκανε. Ο επόµενος πειραµατισµός του ήταν τα έπιπλα από πλαστικές σακούλες. Και το αποτέλεσµα ήταν άκρως εντυπωσιακό. Μοντέρνα γραµµή, φανταχτερά χρώµατα από διαλεγµένες µία προς µία πλαστικές σακούλες, που οδεύοντας προς τα σκουπίδια και τις χωµατερές θα «βασίλευαν» άνευ λόγου και αιτίας για αιώνες. Το «µικρόβιο» της επαναχρησιµοποίησης των υλικών ο Ράιαν το είχε µέσα του. Γεννηµένος και µεγαλωµένος στη Νότια Αφρική, σε µια περιοχή όπου η πλειονότητα των κατοίκων είναι φτωχοί, είχε µάθει να ζει µε την εικόνα τους… να µαζεύουν από τα σκουπίδια ξύλινα ή µεταλλικά αντικείµενα και να τα µετατρέπουν σε έπιπλα για το σπίτι τους. Ίσως γι’ αυτό τον ενοχλεί το eco µπροστά από τη λέξη design. Όπως λέει, δεν πρέπει να υπάρχουν «συµβατικοί» και eco designers, γιατί οι αρχές της ανακύκλωσης και της επαναχρησιµοποίησης των υλικών θα πρέπει να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Ο Φρανκ Ράιαν βραβεύτηκε το 2008 µε το Green Dot Awards.
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
41
1
2
3
4
6 5
4 1. Οι πρώτες δημιουργίες, κρεμάστρες από πεπιεσμένο χαρτί παλιών εφημερίδων. 2-3-4-5. Τα υλικά από κατεστραμμένα έπιπλα, πεταμένα στα σκουπίδια, αναγεννιούνται και κερδίζουν έναν νέο κύκλο ζωής. 6. Σκαμπό από πλαστικές σακούλες διαλεγμένες μία προς μία από τους κάδους σκουπιδιών
42
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
ΩΚΕΑΝΟΣ, Η ΝΕΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ Τα παλάτια στην άµµο είναι, πλέον, γεγονός! Κι έτσι οι οραµατιστές των πόλεων του µέλλοντος έβαλαν νέο στόχο. Τους ωκεανούς. Γειτονιές χτισµένες στην άβυσσο…
3
Τεχνολογία
4
Η
1 2
1,2. Το σχέδιο της «πόλης που κολυµπά» κέρδισε το πρώτο βραβείο στην πρόκληση των ωκεανών 3. «Η όαση της θάλασσας» του Emerson Stepp πήρε τη 2η θέση 4. «Η απόδοση της ελευθερίας» του Antony Ling
ιδέα, το όραµα είναι διά… χειρός του Ιστιντούτου Seastead. Όπως οι ίδιοι λένε, αποστολή τους είναι να εγκαταστήσουν µόνιµες οικιστικές εγκαταστάσεις µέσα στους ωκεανούς, να αναπτύξουν ωκεάνιες κοινότητες! Και σε αυτή την πρόταση έχουν δώσει και ιδεολογικό περίβληµα… Για παράδειγµα, λένε ότι τα σηµερινά πολιτικά συστήµατα δεν µπορούν να λειτουργήσουν, πλέον, για δυο λόγους. Ο πρώτος είναι η έλλειψη ενός νέου συνόρου, µε την έννοια της νέας πρόκλησης για την εφαρµογή νέων µορφών διακυβέρνησης. Και ο δεύτερος, η έλλειψη κινητικότητας… «οι άνθρωποι είναι δεµένοι µε τα κτίρια και τα κτίρια δεµένα µε τη γη…». Εκτός πραγµατικότητας; Παραµυθάδες; Σκιτζήδες; Η ζωή θα δείξει… Το µόνο σίγουρο είναι ότι διερευνούν τις επιστηµονικές, τεχνολογικές, κατασκευαστικές και νοµικές δυνατότητες για την εγκατάσταση των πρώτων οικισµών στους ωκεανούς. Έκαναν, µάλιστα, και τον πρώτο διαγωνισµό. Τα φουτουριστικά, εντυπωσιακά σχέδια είναι το µοναδικό αντικείµενο αυτής της παρουσίασης, γιατί για όλα τα άλλα κρατάµε µικρό καλάθι ή και καθόλου! Ο πρώτος αρχιτεκτονικός σχεδιασµός καλούσε τους νέους επιστήµονες να φτιάξουν το θαλάσσιο σπίτι των ονείρων τους, θεµελιωµένο σε µια εξέδρα, όπως οι εκατοντάδες εξέδρες πετρελαίου που υπάρχουν στους ωκεανούς και φιλοξενούν εκατοντάδες εργαζόµενους στην άντληση του «µαύρου» χρυσού κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Η ιδέα ήταν απλή και προκλητική γιατί ήταν ανοικτή στα πάντα. Οι συµµετοχές ήταν πολλές. Πέντε, όµως, ξεχώρισαν και τέθηκαν και στην κρίση των πολιτών και των µελλοντικών ενοίκων. Το αξιοσηµείωτο είναι ότι η γνώµη των ειδικών δεν ταυτίστηκε µε αυτή του κοινού. Γιατί άλλος κέρδισε το πρώτο βραβείο της θαλάσσιας πόλης του µέλλοντος και άλλος σχεδιαστής κέρδισε τους εν δυνάµει κατοίκους της.
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
43
ECO-ΚΤΙΡΙΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΕΚΤΌΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΣΤΡΑΦΤΕΡΟ DESIGN ΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΤΕΣ ΠΡΟΩΘΟΥΝ ΚΑΙ ΤΙΣ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
«Η πόλη που κολυμπά»
Η λαμπερή «Άρνηση» που κέρδισε την προτίμηση του κοινού
Αυτό είναι το όνομα της πόλης που σχεδίασε ο Andras Gyorfi και κέρδισε το πρώτο βραβείο από το Ιστιντούτο Seastead. Μια σικ γειτονιά στα ανοικτά του ωκεανού. που διαθέτει από πισίνα (αλλοίμονο!) και αμφιθέατρο έως πράσινες ταράτσες και ελικοδρόμιο! Ο Ούγγρος σχεδιαστής εμπνεύστηκε τη θαλάσσια πόλη των ονείρων του από το νησί Sealand, μία παλαιά στρατιωτική πλατφόρμα 550 τετραγωνικών μέτρων, που βρίσκεται στα ανοικτά της Βρετανίας. Το Sealand ήταν και η πρώτη απόπειρα για την ανεξαρτητοποίηση των πολιτών στους ωκεανούς, αφού πριν από 20 χρόνια ανακηρύχθηκε σε ανεξάρτητο κρατίδιο από τον εκκεντρικό Βρετανό εκατομμυριούχο Ρόι Μπέιτς. Το Sealand δεν έχει βέβαια τίποτα από τη λάμψη του «The Swimming City», αφού πρόκειται για μια μεταλλική πλατφόρμα πάνω σε δύο στύλους από μπετόν, την οποία χρησιμοποιούσε ο βρετανικός στρατός το 1941. Ο εκκεντρικός εκατομμυριούχος, όμως, έβαλε τις βάσεις για τις ωκεάνιες πολιτείες του μέλλοντος, αφού Βρετανός δικαστής τον δικαίωσε.
Η πόλη «Άρνηση» Μπορεί οι ειδικοί να έδωσαν την πρώτη ψήφο εμπιστοσύνης στον 27χρονο Ουγγαρέζο designer, οι πολίτες όμως έδειξαν την προτίμησή τους για το «Refusion». Τη θαλάσσια πόλη του μέλλοντος που σχεδίασαν 3-D καλλιτέχνες από το Λας Βέγκας. Στην ψηφοφορία ίσως να έπαιξε σημαντικό ρόλο και το όνομα της πόλης... «Άρνηση»! Όπως οι ίδιοι λένε, άρνηση για τα πάντα… από τις κοινωνικές και πολιτικές δομές που υπάρχουν σήμερα έως τη σχεδιαστική και κατασκευαστική «καμαρίλα». Στα σχέδιά τους η «Άρνηση» θα διαθέτει τα τελειότερα περιβαλλοντικά συστήματα για την παραγωγή ενέργειας και θα είναι απολύτως ανεξάρτητη πολιτεία.
πρασ νο ποντικι
44
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
ΦΟΡΤΙΣΤΗΣ ΤΟΥΡΜΠΟ
Αγορά
Ο απόλυτος φορητός φορτιστής για τα περισσότερα gadgets όπως επίσης και για επαναφορτιζόµενες µπαταρίες. Το Powerchimp µπορεί να… αναστήσει τα περισσότερα κινητά της αγοράς δύο φορές πριν το ίδιο χρειαστεί φόρτιση. Εκτός βέβαια από κινητά διαθέτει ειδικά φις για την οικογένεια των iPod, το iPod Nano, το iTouch και το iPhone, όπως επίσης το Sony PSP. Φορτίζει µέσα σε πέντε ώρες από τον υπολογιστή σας µέσω της θύρας USB. ∆ιατίθεται µε δύο επαναφoρτιζόµενες µπαταρίες ΑΑ Ni-MH 1800mAh, ενώ χρησιµοποιείται και σαν φακός. Η τιµή του είναι 40,65 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.gadgetlife.gr.
ΜΑΓΙΚΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ Ένα επιστηµονικά σχεδιασµένο gadget µε το πιο φουτουριστικό αποτέλεσµα, για µικρά και µεγάλα παιδιά. Η υδρόγειος σφαίρα περιστρέφεται µετέωρη όχι χάρη σε κάποια οφθαλµαπάτη, αλλά λόγω του ηλεκτροµαγνητικού πεδίου που δηµιουργείται. Το µόνο που έχετε να κάνετε είναι να τη βάλετε στην πρίζα και να αφήσετε το ηλεκτροµαγνητικό πεδίο που δηµιουργείται µεταξύ της σφαίρας και της φουτουριστικής βάσης χρωµίου να κάνει όλη τη δουλειά. Η τιµή του είναι 97,50 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.gadgetlife.gr.
MP3 ΓΙΑ ΠΟΔΗΛΑΤΕΣ ∆εν είναι αδικία στο αυτοκίνητο να έχετε ολόκληρο στερεοφωνικό και στο ποδήλατο να είστε καταδικασµένοι να ακούτε µόνο τις κόρνες και τη φασαρία των µηχανοκίνητων; ∆ώστε τέλος µε το έξυπνο MP3 Bike Speaker, το οποίο διαθέτει βάση για το ποδήλατο και ηχείο, ενώ έχει εσωτερική µνήµη 2 GB, ικανή για να χωρέσει περίπου 1.000 µουσικά κοµµάτια! Λειτουργεί µε επαναφορτιζόµενη µπαταρία, που αρκεί για 10 συνεχόµενες ώρες αναπαραγωγής µουσικής. Η µπαταρία του φορτίζει µέσω της θύρας USB 2.0. Ο έξυπνος σχεδιασµός του MP3 Bike Speaker επιτρέπει την εύκολη αλλαγή τραγουδιών και ρύθµιση της έντασής τους ενώ οδηγείτε το ποδήλατό σας. Επιπλέον διαθέτει ενσωµατωµένο LED φακό. Η τιµή του είναι 145 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.gadgetlife.gr.
πρασ νο ποντικι
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
45
ΗΛΙΑΚΟΣ ΦΟΡΤΙΣΤΗΣ Πρωτοποριακός και πρακτικός φορτιστής, ο οποίος δίνει ενέργεια στις συσκευές σας να συνεχίσουν να λειτουργούν όπου κι αν βρίσκεστε! Το Freeloader Pro είναι ένας ηλιακός φορτιστής με ενσωματωμένη μπαταρία, που διαθέτει διπλό πάνελ, το οποίο συσσωρεύει την ενέργεια του ήλιου. Διαθέτει, επίσης, ένδειξη που φανερώνει κάθε φορά πόση ενέργεια απομένει στην ενσωματωμένη μπαταρία του. Ζυγίζει μόλις 68 γραμ. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να το έχετε μαζί σας παντού. Το CamCaddy είναι το ρυθμιζόμενο εξάρτημα που χρησιμοποιείται για να φορτίσει τις μπαταρίες από τις βιντεοκάμερες και τις φωτογραφικές μηχανές τύπου DSLR. Η τιμή του είναι 87,50 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.gadgetlife.gr.
ΗΛΙΑΚΟ ΜΡ4
ΤΟ ΚΛΙΜΑ… ΣΤΗΝ ΚΟΥΠΑ ΣΑΣ
Το Toucan είναι ένα φορητό ΜΡ4 player με εσωτερική μνήμη 4GB, το οποίο μπορείτε να φορτίσετε από οποιαδήποτε πηγή φωτός, από τον ήλιο μέχρι και τη... λάμπα του γραφείου σας, χάρη στον ενσωματωμένο ηλιακό πίνακα που διαθέτει. Φορτίζει αυτόματα στρέφοντας τον ηλιακό πίνακα προς το φως, ενώ, αν θέλετε, μπορείτε να το φορτίσετε μέσω αντάπτορα ή θύρας USB. Το Toucan έχει οθόνη TFT 2 ιντσών έγχρωμη και με μία ώρα φόρτισης από τον ήλιο μπορείτε να απολαύσετε 36 λεπτά μουσικής ή 18 λεπτά video. Πλήρως φορτισμένο, το Toucan μπορεί να αναπαράγει ΜΡ3 για 6 ώρες ή video για 4 ώρες. Η τιμή του είναι 129,50 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.gadgetlife.gr.
Με έναν απλό τρόπο μαθαίνετε τα πάντα για τις επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές. Και όλη αυτή η γνώση σάς μεταφέρετε μέσα σε λίγα λεπτά, όσο χρόνο χρειάζεστε, δηλαδή, για να φτιάξετε ένα ζεστό ρόφημα. Η διαδικασία είναι απλή… Μόλις βάλετε ζεστό καφέ στην κούπα, αρχίζουν σιγά σιγά να εξαφανίζονται διάφορες παράκτιες περιοχές του πλανήτη και στο τέλος ολόκληρες χώρες! Η κούπα είναι hand made και φέρει την υπογραφή της εταιρείας Unemployed Philosophers Guild, της «Συντεχνίας των Άνεργων Φιλοσόφων» σε απλά ελληνικά, η οποία πουλά αντικείμενα με άποψη και χιούμορ. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.philosophersguild.com.
πρασ νο ποντικι
46
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Βαφή; Και τι βαφή;
Οµορφιά
Ιδού η απορία… Επιµέλεια: ΤΖΕΝΗ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
Ενηµερωθείτε, διαβάστε τα ψιλά γράµµατα και επιλέξτε την ασφαλέστερη για την υγεία σας λύση
Ό
Το χρώµα της γιαγιάς Οι «παλιές» γυναίκες είχαν αναπτύξει την κουλτούρα του καλλωπισµού τους κι έφταναν στον στόχο τους ικανοποιητικότατα. Έβραζαν φλοιό κυπαρισσιού σε νερό και σκούραιναν τα µαλλιά τους. Με χαµοµήλι πετύχαιναν χρυσές ανταύγειες. Με χένα κάλυπταν τα γκρίζα. Και µε ίντιγκο έδιναν στην κώµη τους τη λάµψη του φεγγαριού. Ψάξτε το…
ταν παντρεύτηκαν οι ρήσεις «Ου γαρ έρχεται µόνον το γήρας» και «Μπρος στα κάλλη τι είναι ο πόνος» γεννήθηκαν οι βαφές µαλλιών. Το 75% των γυναικών και το 20% των ανδρών, σύµφωνα µε τελευταίες έρευνες, επιχειρούν τακτικά να διορθώσουν τη φύση, χρωµατίζοντας, αναχρωµατίζοντας ή αποχρωµατίζοντας το τριχωτό της κεφαλής τους. Το λιγότερο που απαιτεί η επαναληπτική διαδικασία της βαφής των µαλλιών είναι ο «κοµµωτηριακός» χρόνος και το αντίστοιχο χρήµα. Το περισσότερο είναι η παράβλεψη του χηµικού ρίσκου… Για δεκαετίες ολόκληρες οι βαφές µαλλιών κυκλοφορούσαν στην αγορά ανεξέλεγκτα. Κανείς δεν ήξερε τι περιείχαν τα παράξενα µπουκαλάκια που υπόσχονταν τη λάµψη των σταρ. Γύρω στο 1980 και µετά την ύποπτη αύξηση του καρκίνου των λεµφαδένων και της ουροδόχου κύστης που, ως επί το πλείστον, παρατηρήθηκε µεταξύ των επαγγελµατιών κοµµωτικής και αισθητικής, πραγµατοποιήθηκαν υγειονοµικές παρεµβάσεις και αφαιρέθηκαν από τις µαρµίτες των παρασκευαστών συγκεκριµένα επιβλαβή συστατικά. Η επόµενη διόρθωση έγινε το 2006 στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κι ενώ είχαν εκπονηθεί πιο εµπεριστατωµένες επιστηµονικές µελέτες που ενοχοποιούσαν και πάλι τις βαφές για διάφορες µορφές καρκίνου. Με µια «λυπητερή» προς τους εφησυχασµένους leaders της βιοµηχανίας οµορφιάς, το Ευρωκοινοβούλιο απαγόρευσε τότε 22 νέες επισφαλείς ουσίες. Έκτοτε υποτίθεται ότι είµαστε περισσότερο προστατευµένοι. Η σχετική φιλολογία, όµως, δεν κόπασε εντελώς. ∆ηµοσιεύµατα που έκαναν λόγο για πιθανότητες σταδιακής νέκρωσης των εγκεφαλικών κυττάρων, εκδήλωσης επικίνδυνων αλλεργιών λόγω της χηµικής ουσίας PPD και πρόκλησης νεοπλασιών ανάγκασαν το καταναλωτικό κοινό να λειτουργήσει µε περισσότερο σκεπτικισµό και να στραφεί σε ασφαλέστερες λύσεις. Σ’ αυτήν την ανάγκη απάντησαν και οι εταιρείες που άρχισαν να επενδύουν σε προϊόντα λιγότερο επιβαρυντικά έως και οικολογικά. Ήδη, στην εγχώρια αγορά κυκλοφορούν πολλές εναλλακτικές βαφές, τις οποίες οι ειδικοί µάς καλούν να συγκρίνουµε και να χρησιµοποιούµε µε µέτρο.
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
47
Η απάντηση στο κρυολόγημα Ο κόσμος της κυψέλης είναι θαυμαστός. Και διέπεται από σπάνιο επιστημονισμό. Οι μέλισσες «ποιούν τα πάντα εν σοφία»... Έτσι, τα προϊόντα που καταλήγουν στα ανθρώπινα χέρια μετά τις κοπιώδεις εργασίες τους έχουν υψηλή βιολογική αξία. Ένα απ’ αυτά, λιγότερο γνωστό από το μέλι, τον βασιλικό πολτό ή το κερί, είναι η πρόπολη. Πρόκειται για μια κολλώδη ουσία, μια ρητίνη, την οποία αναμειγνύουν τα ευρηματικά έντομα με κερί και τη χρησιμοποιούν για να απολυμάνουν τις φωλιές τους και να φράξουν τα περάσματα των εισβολέων. Η πρόπολη περιέχει 3.000 περίπου συστατικά με αντισηπτικές και βακτηριοστατικές ιδιότητες. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων και των τραυματισμών του αναπνευστικού, των μολύνσεων της στοματικής κοιλότητας, των δερματικών παθήσεων, των μυοσκελετικών προβλημάτων κ.λπ. Ειδικά τώρα τον χειμώνα, τα σιρόπια και οι καραμέλες πρόπολης αποτελούν ιδανικές εναλλακτικές λύσεις για το κρυολόγημα. Δοκιμάστε τα.
Eco-συνεργασίες Δύο είναι τα βασικά σημεία των καιρών σε ό,τι αφορά τη βιομηχανία της ομορφιάς. To πρώτο είναι η στροφή στις παρθένες και «εκτός οικονομικής κρίσεως» αγορές, όπως η Ινδία, η Κίνα, η Βραζιλία και η Ρωσία. Το δεύτερο είναι η πρακτική της ενσωμάτωσης μικρών εταιρειών φυτικών και βιολογικών καλλυντικών από τεράστιους κολοσσούς. Μεταξύ αυτών η πασίγνωστη L’ OREAL που, ανταποκρινόμενη στα πράσινα κελεύσματα των καιρών, συγχωνεύτηκε με τις οικολογικές Sanoflore και Kiel’s. Εκ πρώτης όψεως, η στροφή στους πράσινους δοκιμαστικο ύς σωλήνες είναι μάλλον θετική. Λαμβάνοντας όμως υπόψη το γεγονός ότι οι χώρες προς τις οποίες ανοίγουν τις δουλειές τους οι «παλιοί» είναι οι μεγαλύτεροι ρυπαντές της υφηλίου κι ότι οι εργασιακές συνθήκες εκεί είναι κατά γενική ομολογία άθλιες, αναρωτιόμαστε κατά πόσο τα νέα προϊόντα τους θα είναι eco ethical…
Φάρμακο η σιέστα
Τεστ μ’ ένα κλικ Στο ιταλικό site www.biodizionario.it μπορείτε να ελέγξετε την επικινδυνότητα των συστατικών των καλλυντικών που χρησιμοποιείτε. Πληκτρολογήστε τον όρο όπως αναφέρεται στη συσκευασία και βγάλτε συμπέρασμα…
Ο μεσημεριανός ύπνος ισοδυναμεί με δωρεάν σπα… Χαρίζει ομορφιά και γενική ευεξία. Ακόμα και στην εργασιακά άτεγκτη Ιαπωνία, η ξεκούραση μετά το γεύμα αποτελεί προβλεπόμενο σημείο του συμβολαίου των υπαλλήλων. Το ίδιο και στην υπερπαραγωγική Κίνα. Το δικαίωμα στη σιέστα προστατεύεται από το Σύνταγμα. Ίσως σ’ αυτό να οφείλουν οι Ασιάτισσες την αψεγάδιαστη επιδερμίδα τους. Οι ειδικοί λένε ότι ο υπνάκος αυτός ευνοεί την παραγωγή ορμονών που αναζωογονούν τα κύτταρα.
Πλανήτης... Ντίαζ Όλο και πιο πολλοί σταρ δηλώνουν ευαισθητοποιημένοι σε θέματα οικολογίας. Μεταξύ αυτών η Κάμερον Ντίαζ, που παρουσιάζει εκπομπή για τη φύση στο MTV και οδηγεί ηλεκτρικό αυτοκίνητο…
πρασ νο ποντικι
48
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ Η συντριπτική πλειονότητα των καταναλωτών δεν εµπιστεύεται τους ελέγχους που γίνονται από την πολιτεία...
Η
ακρίβεια, η απώλεια της εµπιστοσύνης στους µηχανισµούς ελέγχου αλλά και η αδυναµία κατανόησης των συστατικών που αναγράφονται στα τρόφιµα είναι τα µεγαλύτερα προβλήµατα που εντοπίζουν οι καταναλωτές, σύµφωνα µε έρευνα που πραγµατοποίησε το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών [ΚΕΠΚΑ], κατά το χρονικό διάστηµα 16.9.2009-11.10.2009, και στην οποία συµµετείχαν 983 καταναλωτές, από όλη την Ελλάδα. Συγκεκριµένα : Στο ερώτηµα «ποια προβλήµατα αντιµετωπίζουν οι καταναλωτές µε τα τρόφιµα», οι καταναλωτές απάντησαν: • Ακρίβεια: 44,97% • Κακή ποιότητα: 18,07% • Ασφάλεια / Υγιεινή: 33,06% • Κανένα: 3,90% Στο ερώτηµα «κατά πόσο γίνονται επαρκείς έλεγχοι από τους κρατικούς φορείς», οι καταναλωτές απάντησαν: • Ναι: 4,52% • Όχι: 86,45% Στο ερώτηµα αν «εµπιστεύονται οι καταναλωτές τους ελέγχους που κάνουν οι κρατικοί φορείς», οι καταναλωτές απάντησαν:
• Ναι: 22,18% • Όχι: 68,99% Στο ερώτηµα αν «εµπιστεύονται οι καταναλωτές τους ελέγχους που κάνει µόνη της η βιοµηχανία», οι καταναλωτές απάντησαν: • Ναι: 9,45% • Όχι: 84,60% Όπως επισηµαίνει το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών, σε σχέση µε τα αποτελέσµατα της έρευνας που είχε πραγµατοποιήσει το 2006, υπερδιπλασιάστηκαν οι καταναλωτές που έχουν πρόβληµα µε την ακρίβεια των τροφίµων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2006 οι καταναλωτές που είχαν πρόβληµα µε την ακρίβεια έφταναν το 20,76%, ενώ το 2009 το 44,97%. Σηµαντική υποβάθµιση εντοπίζεται και στον βαθµό εµπιστοσύνης των καταναλωτών όσον αφορά τους µηχανισµούς ελέγχου του κράτους. Η έρευνα, σε σχέση µε εκείνην του 2006, έδειξε αύξηση κατά 6 ποσοστιαίες µονάδες των καταναλωτών που πιστεύουν ότι δεν γίνονται επαρκείς έλεγχοι και αύξηση κατά περίπου 10 ποσοστιαίες µονάδες των καταναλωτών που δεν εµπιστεύονται τους ελέγχους της πολιτείας. Σταθερή, αλλά σε πολύ υψηλά ποσοστά παραµένει και η έλλειψη εµπιστοσύνης των καταναλωτών στους ελέγχους που πραγµατοποιούν οι ίδιες οι βιοµηχανίες
8 στους 10 καταναλωτές δυσκολεύονται να καταλάβουν τα συστατικά που αναγράφονται στα προϊόντα
ΠΡΩΤΗ Η ΙΤΑΛΙΑ Οι γείτονες βρίσκονται στις πρώτες θέσεις βιολογικής καλλιέργειας παγκοσµίως. Η Ιταλία παράγει βιολογικά προϊόντα σε έκταση ενός εκατ. στρεµµάτων και βρίσκεται 6η στην παγκόσµια κατάταξη µετά την Αυστραλία, την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Κίνα και τις ΗΠΑ.
∆ιατροφή
ΣΤΟ «ΚΟΚΚΙΝΟ» ΟΙ ΤΙΜΕΣ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ Τέσσερις στους πέντε Ευρωπαίους εξετάζουν και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που έχουν τα προϊόντα που αγοράζουν, σύµφωνα µε έρευνα του Ευρωβαρόµετρου. Αντίθετα, ένας στους δυο Ευρωπαίους δεν εµπιστεύεται τους ισχυρισµούς των επιχειρήσεων για τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των προϊόντων τους.
Η ακρίβεια επηρεάζει σε συντριπτικό βαθµό τις αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στη Γαλλία, το 27% των καταναλωτών δήλωσε ότι αγοράζει λιγότερα φρούτα και λαχανικά σε σχέση µε το 2008.
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
49
Τα αρχαία κράνα
Στο θρανίο οι καταναλωτές Σ
εμινάρια αγωγής καταναλωτή για τα μέλη της διοργανώνει η ΕΚΠΟΙΖΩ, σε μια προσπάθεια να διαλευκανθούν οι «σκοτεινές» πλευρές των καθημερινών αναγκών μας και να εξοπλιστούμε με πρακτικές και χρηστικές γνώσεις για τα τρόφιμα. Πρόκειται για μία σειρά σεμιναρίων τεσσάρων θεματικών ενοτήτων και συγκεκριμένα για τα τρόφιμα, το περιβάλλον και την αειφορία, τα προϊόντα μακράς διαρκείας και τα επενδυτικά προϊόντα. Τα σεμινάρια είναι δωρεάν και θα γίνονται κάθε δεκαπέντε ημέρες, σε ολιγομελή τμήματα, και
θα ολοκληρωθούν στις 8 Φεβρουαρίου. Εισηγητές θα είναι ειδικοί επιστήμονες, οι οποίοι θα αναλύουν το θέμα, θα δίνουν χρήσιμες πληροφορίες και πολύτιμες συμβουλές. Ειδικότερα, τα θέματα που θα αναλυθούν είναι: Βιολογικά προϊόντα - Πώς μπορώ να τα αναγνωρίσω και να τα επιλέξω; Τι πρέπει να προσέχω; Υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων στην κουζίνα μας - Πώς θα αποφύγω δυσάρεστες εμπειρίες; Ελαιόλαδο - Πώς μπορώ να αναγνωρίσω και να επιλέξω το καλό λάδι; Περισσότερες πληροφορίες στο www.ekpizo.gr
i Η στροφή των καταναλωτών στα παραδοσιακά προϊόντα αποτελεί μεγάλη ευκαιρία για τη συστηματική αξιοποίηση των κράνων
Το δέντρο είναι γνωστό από την εποχή του Ομήρου με το όνομα Κράνεια. Το ίδιο γνωστές από την αρχαιότητα ήταν και οι θεραπευτικές του ιδιότητες. Σήμερα, τα ξεχασμένα πια κράνα μπορούν να αποτελέσουν μια νέα εναλλακτική λύση για την αξιοποίηση των ορεινών και ημιορεινών αγρών χαμηλής απόδοσης. Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, τα κράνα έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, σίδηρο, βιταμίνη C, ασκορβικό οξύ (περισσότερο από τις φράουλες, τα πορτοκάλια και τα ακτινίδια), καροτίνη και ταννίνες. Τα κράνα παραδοσιακά χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ποτών, μαρμελάδας και γλυκών. Οι φαρμακευτικές ιδιότητές τους ήταν γνωστές από τα παλιά χρόνια. Χρησιμοποιούνται ακόμη και στις ημέρες μας κατά της διάρροιας και των εντερικών παθήσεων, ενώ ο φλοιός, οι βλαστοί και οι ρίζες χρησιμοποιούνταν ως αντιπυρετικά.
Η ΝΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ
ΤΟ ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ ΜΟΛΥΝΕΙ ΑΚΟΜΑ
Περίπου 200 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών, σύμφωνα με έκθεση της UNICEF, υποφέρουν στις αναπτυσσόμενες χώρες από καθυστέρηση της σωματικής ανάπτυξης λόγω του χρόνιου παιδικού και μητρικού υποσιτισμού.
Με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου παρατείνονται για άλλα δέκα χρόνια, μέχρι το 2020, οι περιορισμοί στις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τρίτες εκτός Κοινότητας χώρες, λόγω του ατυχήματος στο πυρηνικό εργοστάσιο Τσέρνομπιλ.
«ΠΡΑΣΙΝΗ ΖΩΝΗ» Η Μαδέρα ζητά να κηρυχθεί επισήμως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως περιοχή απαλλαγμένη από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Η απόφαση θα ληφθεί τον Μάιο του 2010, αφού ζητηθεί η γνώμη της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων.
πρασ νο ποντικι
50
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Η ΑΠΟΘΕΩΣΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Ταξίδια
Eπιµέλεια: ΑΝΤΡΙΑΝΑ ΒΑΣΙΛΑ
Η
Αµφίκλεια ή ∆αδί αποτελεί µια ολοκληρωµένη αγροτουριστική πρόταση βορειοανατολικά του Παρνασσού, που συνδυάζει την αγροτική ζωή και δραστηριότητες στη φύση. Ο οικισµός απλώνεται στις βορειοανατολικές πλαγιές του Παρνασσού, διατηρώντας τα παραδοσιακά της στοιχεία. Πέτρινα αρχοντικά και νεοκλασικά, θύρες εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, στενά δροµάκια συνθέτουν ένα ιδανικό σκηνικό για απόδραση! Ο ∆ήµος Αµφίκλειας βρίσκεται στον νοµό Φθιώτιδας, στην επαρχία Λοκρίδας, απέχει περίπου 50 χλµ. από τη Λαµία και 165 χλµ. από την Αθήνα, και ξεδιπλώνεται από τον Παρνασσό µέχρι το Καλλίδροµο... Ανάµεσα στα δύο αυτά βουνά σχηµατίζεται εύφορη κοιλάδα δίπλα στον ποταµό Βοιωτικό Κηφισό. Η περιοχή έχει να επιδείξει έντονη ιστορική παρουσία σε πολλές ιστορικές περιόδους, ιδιαίτερα στην Τουρκοκρατία. Η Αµφίκλεια είναι κοντά στο Χιονοδροµικό Κέντρο Παρνασσού, κάτι που την καθιστά ιδανική επιλογή για χειµερινό τουρισµό, πέρα από τα καθιερωµένα. Άλλωστε, η ευρύτερη περιοχή µε βουνά, ποτάµια, χωριουδάκια και µνηµεία θα σας µαγέψουν. Σας προτείνουµε να περιηγηθείτε τη γύρω περιοχή. Στον δρόµο προς τη Φτερόλακκα φτάνετε σε ένα γραφικό πλάτωµα µέσα στην καρδιά του Παρνασσού. Είναι η τοποθεσία της Περδικόβρυσης. Μαγευτικό µέρος µε πεύκα, έλατα και πηγή νερού. Λίγο πιο πίσω από την Περδικόβρυση υπάρχει το ωραίο δασικό κτίσµα µε τα πεύκα και η παλιά εκκλησία του Αϊ-Γιάννη του Κυνηγού. Το εκκλησάκι αυτό είναι ένα από τα µετόχια του Μοναστηριού της Αµφίκλειας.
1
Iδανική επιλογή για απόδραση µε δυνατές συγκινήσεις
Είναι µεταβυζαντινού ρυθµού (18ος αιώνας) και ξεχωρίζει για τις σπάνιες και ιδιαίτερου ενδιαφέροντος τοιχογραφίες που υπάρχουν στο εσωτερικό του. (Τοιχογραφίες του Αγίου Ρωµανού του Μελωδού, της Σταύρωσης του Κυρίου πάνω από την Ωραία Πύλη κ.ά.). Στα ανατολικά της Αµφίκλειας οι λάτρεις της φύσης µπορούν να διασχίσουν την απόκρηµνη χαράδρα της «Βαρσάµως» από ένα µονοπάτι, απολαµβάνοντας τη βλάστηση σε όλο το µεγαλείο της, και να καταλήξουν στην παµπάλαια εκκλησία της Αγίας Ιερουσαλήµ. Σε απόσταση 8 χλµ. από την Αµφίκλεια και ανηφορίζοντας προς το Χιονοδροµικό Κέντρο του Παρνασσού προβάλλεται επιβλητικό ως φρούριο µέσα σε πυκνή βλάστηση το γυναικείο µοναστήρι της Παναγίας της Γαυριώτισσας. Ανάµεσα σε πεύκα, έλατα, βελανιδιές, γαύρους – δέντρο από το οποίο προήλθε και το όνοµά του – το µοναστήρι µε το περιβόλι του, τα οπωροφόρα δέντρα και τα αµπέλια αποτελεί ένα µοναδικό σηµείο ξεκούρασης του επισκέπτη. Στο βόρειο τµήµα της εκτείνεται ο παραδοσιακός οικισµός «Πλάι», χτισµένος πριν από το 1923. Αποτελεί ένα παραδοσιακό σύνολο µε µεγάλη ιστορική και πολεοδοµική αξία. Τα στενά πλακόστρωτα σοκάκια του, τα πέτρινα κτίρια µε τις παραδοσιακές βυζαντινού τύπου στέγες, τα χαγιάτια, οι τοξωτές αυλόθυρες, τα στενά ξύλινα παράθυρα, οι πέτρινες σκάλες και οι ψηλοί µαντρότοιχοι συνθέτουν ένα παραδοσιακό πρότυπο σύνολο, που αξίζει κανείς να επισκεφθεί.
2
3
Αµφίκλεια
Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
51
Φαγητό Τα παϊδάκια, η προβατίνα και το καλό κρασί είναι τα must της Αμφίκλειας. Οι πίτες, όπως η τυρόπιτα, με το δικό τους φύλλο, το κεμπάπ με το πρόβειο κρέας, οι χυλοπίτες, το φιλέτο ελάφι, το αγριογούρουνο, το στιφάδο κοκορέτσι, το αρνάκι σούβλας με χόρτα στον φούρνο, το «γιαλά μεζέ» και το κλέφτικο στη γάστρα θα σας καταπλήξουν.
Εκδηλώσεις Η λατρεία του Διονύσου στην περιοχή τα αρχαία χρόνια άφησε κατάλοιπα, τα οποία είναι εμφανή την περίοδο των Απόκρεων, όταν αναβιώνουν τα σχετικά έθιμα. Το γνωστότερο, το «Χέι», είναι το άναμμα φωτιών, που συνοδεύεται από τραγούδια με σατυρικούς στίχους!
Αξίζει να δείτε
4
Η Αμφίκλεια διατηρεί μεγάλη παράδοση στην παραγωγή ψωμιού. Επισκεφθείτε το Μουσείο Άρτου. Εκεί θα μάθετε πώς παράγεται πραγματικά το παραδοσιακό ψωμί. Στο Μουσείο Επαγγελμάτων της πόληςθα γνωρίσετε τους παλιούς τρόπους ζωής και εργασίας της κωμόπολης, μέσα από το πλήθος των παραδοσιακών αντικειμένων, εργαλείων, σκευών, παραδοσιακών φορεσιών, όπλων και φωτογραφιών που διαθέτει. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Τετάρτη - Πέμπτη - Παρασκευή 10:00 έως 14:00 και Σάββατο - Κυριακή 10:00 έως 16:00. Λαογρ. Συλλογή 22340-23044.
Εναλλακτικές δραστηριότητες 5 Αγώνας αλεξίπτωτου πλαγιάς στην Αμφίκλεια Δύο από τις καλύτερες πίστες απογείωσης στην Ελλάδα βρίσκονται στην Αμφίκλεια, όπου κάθε χρόνο γίνονται φιλικές συναντήσεις και αγώνες αλεξίπτωτου πλαγιάς και αετού. Στην περιοχή αυτή ο στίβος είναι ιδανικός και έχουν επιτευχθεί από τους αιωροπτεριστές πολλά και σημαντικά πανελλήνια ρεκόρ ύψους και αποστάσεων. Τηλέφωνα: 22340-23044, Γκενεράλης Δημήτριος 6944144720.
Για τους λάτρεις του σκι Το Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού απέχει από την Αμφίκλεια μόλις 17 χλμ. Προσφέρει ιδιαίτερες εμπειρίες στους φίλους του σκι με πίστες συνολικής διαδρομής 14.000 μέτρων για αρχάριους, πεπειραμένους αλλά και τολμηρούς σκιέρ. Σε αυτό λειτουργούν δύο τελεσιέζ (τριθέσια καρεκλάκια) και δύο τελεσκί (συρόμενα). Επίσης διαθέτει εστιατόριο και καφετέρια. Στα «Κελλάρια», σε απόσταση περίπου 15 χλμ. από τον οικισμό, θα βρείτε καφετέρια, εστιατόριο και παιδικό σταθμό. Εκεί λειτουργούν μία τηλεκαμπίνα (4 θέσεων), τρία τελεσιέζ (δύο τριθέσια καρεκλάκια και ένα διθέσιο) και τρία τελεσκί. Στις υπέροχες πίστες των δύο Χιονοδρομικών Κέντρων ο λάτρης των χειμερινών σπορ θα μπορέσει να απολαύσει τις ομορφιές του χειμερινού τουρισμού στο έπακρο. Χιονοδρομικά Κέντρα: Κελλάρια: 22340-22596, 22340-22692 - Παρνασσός: 22340-22693-5.
6 1,2,3. Το μοναδικό τοπίο της Αμφίκλειας και η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της θα σας αποζημιώσουν 4,5,6. Για τους λάτρεις του σκι, το χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού απέχει, μόλις, 17 χιλιόμετρα
Άλλα αθλήματα Μπορείτε στην περιοχή να επιδοθείτε σε οργανωμένα σπορ, όπως mountain bike, trekking, canyoning, ιππασία, αλεξίπτωτο πλαγιάς, ορειβασία, αναρρίχηση, καθώς και να κάνετε μηχανοκίνητο αθλητισμό.
Τερματισμός: Στην ψηλότερη κορυφή του όρους Καλλίδρομο (1.419μ.). Σήμανση: Δεν υπάρχει. Συνολικός χρόνος: Τέσσερις (4) ώρες. Ορειβ. Σύλλογος: 22340-22640.
Μονοπάτια Αμφίκλειας
Ποδηλατικές διαδρομές Αμφίκλεια - Ξυλικοί - Τιθρώνι - Δρυμαία - Αμφίκλεια Εκκίνηση - Τερματισμός: Κεντρική πλατεία του χωριού (400μ.). Είδος διαδρομής: Ορεινή ποδηλασία. Δασικοί δρόμοι και επαρχιακοί ασφαλτοστρωμένοι. Σήμανση: Δεν υπάρχει. Συνολικός χρόνος: Πέντε (5) ώρες.
1. Αμφίκλεια - Αγ. Ιερουσαλήμ - Κεδρόλακκες Φτερόλακκα Εκκίνηση: Στο δυτικό άκρο της Αμφίκλειας, στη συμβολή με το ρέμα του Κεραμιδιού (400μ.). Τερματισμός: Στο σαλέ του Χιονοδρομικού Κέντρου Φτερόλακκας (1.600μ.) Σήμανση: Κόκκινα σημάδια σε δέντρα και βράχους. Συνολικός χρόνος: Εξι (6) ώρες. 2. Δρυμαία - Κορυφή Γκιόζα Καλλιδρόμου Εκκίνηση: Από την κεντρική πλατεία του χωριού (530μ.).
INFO Δήμος: Αμφίκλειας: 22340-22435, Κέντρο Υγείας: 22340-22944, Αστυνομία: 22340-22223, Αερολέσχη Αμφίκλειας: 22340-22174, 22340-29012
πρασ νο ποντικι
52
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
Επιµέλεια: ΜΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΗΣ
Το i-Miev διαθέτει ηλεκτροκινητήρα 64 ίππων και αυτονοµία 130 χιλιοµέτρων
Αυτοκίνητο
Hλεκτρικά... γκάζια! Μέσα στην επόµενη δεκαετία τα περισσότερα αυτοκίνητα πόλης φαίνεται πως θα χρησιµοποιούν την πρίζα του σπιτιού µας για τον «ανεφοδιασµό» τους. Ήδη, πέρα από το Smart electric drive, και η Mitsubishi έχει έτοιµη τη δική της οικολογική λύση, που ακούει στο όνοµα i-Miev
Ο
λοένα και περισσότεροι κατασκευαστές αυτοκινήτων παρουσιάζουν τις δικές τους οικολογικές λύσεις για κίνηση µέσα στα τείχη της πόλης. Φυσικά οι Ιάπωνες δεν θα µπορούσαν να µείνουν µε τα χέρια σταυρωµένα. Έτσι λοιπόν ήρθε και η σειρά της Mitsubishi να παρουσιάσει το ηλεκτροκίνητο i-Miev (Mitsubishi innovative electric vehicle). Στην περίπτωση αυτή δεν µιλάµε για ένα concept car, που ίσως να µη δούµε ποτέ να κινείται στους δρόµους, αλλά για ένα µοντέλο που σύντοµα θα είναι διαθέσιµο σε όλους. Ήδη η Mitsubishi δέχεται παραγγελίες για το i-Miev από τον περασµένο Ιούλιο ενώ οι πρώτες παραδόσεις στους τυχερούς ιδιοκτήτες αναµένονται την άνοιξη του 2010.
Ποια είναι όµως τα κύρια χαρακτηριστικά του, που το κάνουν τόσο ξεχωριστό σε σχέση µε τα υπόλοιπα αυτοκίνητα πόλης; Καταρχήν το i-Miev παράγει µηδενικές εκποµπές CO2 κατά την κίνησή του. Είναι απόλυτα οικονοµικό αφού χρησιµοποιεί µόνο ηλεκτρική ενέργεια ως πηγή ισχύος. Παράλληλα είναι και αθόρυβο καθώς απουσιάζει ο κινητήρας εσωτερικής καύσης. Η αυτονοµία του είναι ικανοποιητική για την κίνηση στην πόλη αφού µε µια φόρτιση µπορεί να διανύσει 130 χιλιόµετρα ενώ ο ηλεκτροκινητήρας των 64 ίππων προσφέρει ικανοποιητικές επιδόσεις. Το µικρό αυτοκίνητο πόλης των Ιαπώνων χρησιµοποιεί δύο διαφορετικούς τρόπους για τη φόρτιση της µπαταρίας του. Για
κανονική φόρτιση το i-Miev συνδέεται σε µια οικιακή πριζα 220 volt που σε 6-7 ώρες τη φορτίζει πλήρως. Η µπαταρία µπορεί επίσης να φορτιστεί σε σταθµούς ταχείας φόρτισης που αυτή τη στιγµή είναι διαθέσιµοι µόνο στην Ιαπωνία. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζονται µόνο 30 λεπτά για φόρτιση της µπαταρίας κατά 80%. Το συνολικό µήκος του αµαξώµατος φτάνει τα 3,39 µέτρα ενώ µπορεί µε άνεση να µεταφέρει τέσσερις επιβάτες. Τέλος, πλήρως ανακυκλώσιµα υλικά, όπως ίνες µπαµπού, χρησιµοποιούνται και στο σαλόνι του αυτοκινήτου, αποδεικνύοντας έτσι πως πρόκειται για ένα απόλυτα οικολογικό µοντέλο.
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009
ποντικι
πρασ νο
Eπιµέλεια: ΜΑΡΙΑ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΥ
Ο «φόρος» του άνθρακα
(...)
53
Επισηµάνσεις
Η δύναμη των κινημάτων
Τ
Για να υπάρξει ελαχιστοποίηση του κόστους των απαραίτητων περικοπών στις εκποµπές των αερίων του θερµοκηπίου και να περιοριστούν οι πιθανές διαταραχές στις αγορές, απαιτείται να επιβληθεί η σωστή τιµή για τις εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα: πρέπει να είναι υψηλή και παντού η ίδια. Αυτό θα δηµιουργήσει κίνητρα στην αγορά ώστε να ανταποκριθεί στις περικοπές ικανοποιητικά – ωστόσο οι πολιτικοί πρέπει να πουν την αλήθεια στους ψηφοφόρους τους: η ενέργεια, οι µεταφορές και τα προϊόντα που παράγονται υπό καθεστώς περικοπής εκποµπών θα πρέπει να ακριβύνουν. Θεωρητικά, ένας φόρος διοξειδίου του άνθρακα σε διεθνές επίπεδο θα µπορούσε να το κάνει αυτό. Στον πραγµατικό κόσµο, ένα διεθνές σχέδιο ανταλλάξιµων αναλογιών εκποµπών αερίων είναι η καλύτερη λύση. Για να δουλέψει ένα τέτοιο σχέδιο, το οποίο θα πρέπει να αποτελέσει τον πυρήνα της όποιας συµφωνίας στην Κοπεγχάγη, πρέπει να ικανοποιεί τρεις συνθήκες: ένα χρονοδιάγραµµα περικοπής εκποµπών για τις επόµενες δεκαετίες (έτσι ώστε επιχειρήσεις και νοικοκυριά να υπολογίσουν το καθαρό κόστος τέτοιων µακροπρόθεσµων επενδύσεων σε σπίτια και ενεργειακές εγκαταστάσεις), περιθώριο για προσαρµογές – µόνο εφόσον υπάρχουν νέα δεδοµένα από επιστηµονικής πλευράς –, επιβολή δεσµευτικών ορίων σε όλες τις χώρες. Ορισµένα αναπτυσσόµενα κράτη έχουν αρνηθεί εντόνως κάτι τέτοιο, στη βάση τού ότι οι πλούσιες χώρες δηµιούργησαν το πρόβληµα γεµίζοντας την ατµόσφαιρα µε αέρια του θερµοκηπίου, οπότε θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη. Το επιχείρηµα έχει βάση, αλλά έχει ξεπεραστεί. Οι αναδυόµενες οικονοµίες είναι τώρα µέρος του προβλήµατος: Η Κίνα έχει ξεπεράσει τις ΗΠΑ, µέχρι πρότινος πρώτο ρυπαντή της ατµόσφαιρας παγκοσµίως.
ο ειρηνιστικό κίνηµα, έως την εκλογή του Οµπάµα, επανειληµµένως διοργάνωνε µαζικές διαµαρτυρίες µε χιλιάδες ανθρώπους στην Ουάσιγκτον και πολλές άλλες πόλεις. Το 2008, για παράδειγµα, 30 χιλιάδες περίπου άνθρωποι διαδήλωσαν στη Μινεσότα κατά του πολέµου την ηµέρα της έναρξης του Συνεδρίου των Ρεπουµπλικάνων. Η µεγάλη πλειονότητα των περιβαλλοντικών οµάδων και οργανώσεων, όµως, έχει µικρή εµπειρία από µαζική δράση στους δρόµους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για οργανώσεις που έχουν την έδρα τους στην Ουάσιγκτον. Κυρίως λειτουργούν ως περιβαλλοντικά λόµπι που δρουν στο παρασκήνιο προσπαθώντας να πείσουν τα µέλη του Κογκρέσου για την ορθότητα των απόψεών τους, συντάσσουν εκθέσεις και βάζουν τα µέλη τους σε όλη τη χώρα να στέλνουν ηλεκτρονικά µηνύµατα, να τηλεφωνούν στα γραφεία των γερουσιαστών κ.λπ. Αυτό δεν είναι κακό όταν γίνεται σε συνδυασµό µε µια σειρά άλλων τακτικών και δράσεων. Όταν όµως γίνεται µε τρόπο που αποκλείει τη µαζική δράση και την «έξαψη του δρόµου», έχει πολύ περιορισµένη αξία. Στην πραγµατικότητα πρόκειται για κανονική σπατάλη δυνάµεων γιατί δεν θα φέρει αποτέλεσµα. Ευτυχώς, αναπτύσσεται σιγά σιγά ένα νέο κίνηµα για την κλιµατική αλλαγή που τα καταφέρνει στο πεδίο της τακτικής. Το δίκτυο 350.org* είναι ένα βασικό του κοµµάτι όπως και το κίνηµα κατά του λιθάνθρακα που ξεπετάγεται σιγά σιγά. Το 2007 υπήρχαν µόνο 8 διαδηλώσεις κατά του λιθάνθρακα και 33 άνθρωποι συνελήφθησαν σε πράξεις πολιτικής ανυπακοής, ενώ το 2009 πραγµατοποιήθηκαν 49 ανάλογες διαδηλώσεις και συνελήφθησαν 266 άνθρωποι. * Το 350.org είναι κίνηση που πήρε το όνοµά της από το επιστηµονικό δεδοµένο σύµφωνα µε το οποίο το ανώτατο επιτρεπόµενο όριο εκποµπής διοξειδίου του άνθρακα στην ατµόσφαιρα είναι τα 350 µέρη ανά εκατοµµύριο (ppm).
Από τους «Financial Times»
Ted Glick
(editorial)
από το Zmag.org
54
ποντικι
πρασ νο
Η λεζάντα
H ΠΛΗΓΗ ΚΑΙ Η ΕΛΠΙΔΑ Θ
α δώσουµε µάχη να µη λιώσουν οι ελπίδες µας όπως οι πάγοι από την υπερθέρµανση του πλανήτη.
Τίνα Μπιρµπίλη Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής
Πέµπτη 3 ∆εκεµβρίου 2009