So á62 Naêm thöù möôøi moät - Construction Planning Journal
Sˇ 62 N°M 2 0 1 3
sË
“Ngöôøi ngheøo coù nhaø, kinh teá phaùt trieån” S o c i a l
62
1 ISSN 1859 - 3054
SË 62 . 2013
H o u s i n g Höôùng tôùi moät thò tröôøng nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng
VIEĂ„N Ă„ KIEĂ N TRUĂ™C, QUY HOAĂ?C Ă? H Ă‘OĂ‚ THĂ’Ă’ VAĂ˜ NOĂ‚NG THOĂ‚N - BOĂ„Ă„ XAĂ‚Y DĂ–Ă?N Ă? G
PHAÂN VIEÄN QUY HOA�CH ÑO THÒ NOÂNG THOÂN MIEÀN NAM 65 Maïc Ñ�nh Chi Quaän 1 - TP. HCM * Tel : 08.38235714 - Fax: 08.38220090 - Email : siup@siup.org.vn
Ă‘OĂ€ AĂ™N: Ă‘IEĂ€U CHÆNH QUY HOAĂ?CH CHUNG THAĂ˜NH PHOĂ CAĂ€N THĂ” Ă‘EĂ N NAĂŠM 2030. ChuĂť ĂąaĂ u tĂś: SĂ´Ăť Xaây dÜïng Tp. CaĂ n ThĂ´ Ă‘Ă´n vò thÜïc hieän: Phaân Vieän Quy hoaĂŻch Ă‘oâ thò Noâng thoân MieĂ n Nam. HĂ´ĂŻp taĂšc tĂś vaĂĄn: NhoĂšm chuyeân gia ĂąaĂŻi hoĂŻc Leuven. NaĂŞm thÜïc hieän: 2010-2012 Quy moâ: Dieän tĂch tÜï nhieân khoaĂťng 1.409 km2. ChuĂť nhieäm ĂąoĂ aĂšn:
KTS. Ngoâ Quang Huøng
PhoÚ chuÝ nhieäm:
KTS. LÜu PhÜông Hieà n
TaĂ m nhĂŹn ĂąeĂĄn 2050 â– TP. CaĂ n ThĂ´ laø thaønh phoĂĄ caĂĄp quoĂĄc gia, trung taâm Ăąoäng lÜïc cuĂťa vuøng Ă‘BSCL, coĂš taĂ m aĂťnh hÜôÝng trong vuøng Ă‘oâng Nam AĂ™. â– Trung taâm thÜông maĂŻi - dòch vuĂŻ, du lòch caĂĄp quoĂĄc gia vaø quoĂĄc teĂĄ. Trung taâm coâng nghieäp, noâng nghieäp coâng ngheä cao. Trung taâm giaĂšo duĂŻc - Ăąaøo taĂŻo vaø khoa hoĂŻc - coâng ngheä. Trung taâm y teĂĄ theĂĽ duĂŻc theĂĽ thao vaø du lòch cuĂťa vuøng Ă‘BSCL. â– CaĂ n ThĂ´ laø Ăąoâ thò thĂch ÜÚng bieĂĄn ĂąoĂĽi khĂ haäu, vĂ´Ăši ĂąaĂŤc trĂśng caĂťnh quan soâng nÜôÚc, vÜôøn caây aĂŞn traĂši cuĂťa vuøng Ă‘BSCL vaø laø Ăąoâ thò coĂš chaĂĄt lÜôïng soĂĄng toĂĄt, haøi hoøa giÜþa Ăąoâ thò vaø noâng thoân.
Moâ hĂŹnh phaĂšt trieĂĽn Moâ hĂŹnh phaĂšt trieĂĽn theo chuoĂŁi caĂšc Khu Ăąoâ thò taäp trung, Ăąa trung taâm. Vuøng Ăąoâ thò trung taâm vaø caĂšc Ăąoâ thò veä tinh trung taâm huyeän lĂŽ vĂ´Ăši baĂťn saĂŠc rieâng. â– Caân baèng nhÜþng troĂŻng taâm khaĂšc nhau cuĂťa moĂŁi khu Ăąoâ thò trong moät caĂĄu truĂšc Ăąoâ thò coĂš cĂ´ caĂĄu maĂŻch laĂŻc vaø vĂ´Ăši quy moâ phuø hĂ´ĂŻp. ■Ñònh hÜôÚng quaĂš trĂŹnh Ăąoâ thò hoĂša, gaĂŠn keĂĄt sÜï phaĂšt trieĂĽn vaø neĂ n caĂťnh quan hieän coĂš. â– PhaĂšt trieĂĽn vuøng laĂľnh thoĂĽ nhĂś moät Ăąoâ thò caây xanh vaø maĂŤt nÜôÚc, coĂš khoâng gian Ăąoâ thò neĂšn, Ăąan xen vĂ´Ăši maĂŤt nÜôÚc vaø daĂťi caĂťnh quan xanh. â–
PhoÚ chuÝ nhieäm:
KS. TraĂ n NgoĂŻc BĂŹnh
TrÜôÝng nhoÚm hôïp taÚc:
GS.TS.KTS. Kelly Shanon
Thaønh vieân:
GS.TS.KTS. Bruno De Meulder
Vò trà TP. Caà n Thô trong vuøng Nam Boä
Sô ùoà caåu truÚc maÍt nÜôÚc cuÝa TP. Caà n Thô
8Ă‹
1
Sˇ 62 N°M 2 0 1 3
So å62 Naêm thÜÚ mÜôøi moät - Construction Planning Journal
sË
S O C I A L
62
IISSN IS SSN SN 1 1859 859 - 3 85 30 3054 0 054 54 5 41
“NGĂ–Ă”Ă˜I NGHEĂ˜O COĂ™ NHAĂ˜, KINH TEĂ PHAĂ™T TRIEĂ…Nâ€? H O U S I N G HÜôÚng tĂ´Ăši moät thò trÜôøng nhaø Ă´Ăť xaĂľ hoäi beĂ n vÜþng
8Ă‹ 8Ă‹ 8 Ă‹
Nhaø ôÝ xaþ hoäi taïi Haø Lan
PHA�M Hoaøng TuÚ
PGS. TS. Nguyeãn Quoåc Thoâng
AÛnh: Cao Trung
BaĂŻn ĂąoĂŻc thaân meĂĄn! LaĂŻi qua moät thaĂšng 6 oi aĂť, nhĂśng thaĂšng 6 naĂŞm 2013 laø moät thôøi ĂąieĂĽm ĂąaĂšng ghi nhaän khi moät luoĂ ng khĂ mĂ´Ăši nhĂś tieĂĄp theâm sinh lÜïc cho thò trÜôøng baĂĄt Ăąoäng saĂťn Ăąang trong boĂĄi caĂťnh aĂťm ĂąaĂŻm. Ă‘oĂš laø vieäc trieĂĽn khai goĂši cho vay hoĂŁ trĂ´ĂŻ 30.000 tyĂť ĂąoĂ ng, taĂŻo theâm cĂ´ hoäi mua nhaø cho ngÜôøi thu nhaäp thaĂĄp. Ă‘aây ùÜôïc coi laø moät trong nhÜþng giaĂťi phaĂšp quan troĂŻng ùÜôïc Boä Xaây dÜïng ĂąeĂ xuaĂĄt nhaèm gĂ´Ăľ khoĂš cho thò trÜôøng baĂĄt Ăąoäng saĂťn vaø phaĂšt trieĂĽn nhaø Ă´Ăť xaĂľ hoäi. TrÜôÚc moät vaĂĄn Ăąeà ùÜôïc coi laø “noĂšngâ€?, taĂŻp chĂ Quy hoaĂŻch xaây dÜïng soĂĄ 62 seĂľ mang ĂąeĂĄn cho Ăąoäc giaĂť nhÜþng thoâng tin hÜþu Ăch xoay quanh chuyeân ĂąeĂ Nhaø Ă´Ăť xaĂľ hoäi. Ă‘aĂŤc bieät, trong soĂĄ naøy, baĂŻn ĂąoĂŻc seĂľ ùÜôïc ĂąoĂĄi thoaĂŻi vĂ´Ăši Boä trÜôÝng Boä Xaây dÜïng Trònh Ă‘ĂŹnh DuĂľng veĂ vieäc thaĂšo gĂ´Ăľ khoĂš khaĂŞn cho thò trÜôøng baĂĄt Ăąoäng saĂťn vaø nhaø Ă´Ăť xaĂľ hoäi. TieĂĄp ĂąoĂš seĂľ laø nhÜþng lôøi khuyeân hÜþu Ăch ĂąeĂĽ laøm sao hÜôÚng tĂ´Ăši moät thò trÜôøng nhaø Ă´Ăť xaĂľ hoäi beĂ n vÜþng, qua baøi phoĂťng vaĂĄn ThS. KTS. Ngoâ Trung HaĂťi – Vieän trÜôÝng Vieän KieĂĄn truĂšc, Quy hoaĂŻch Ăąoâ thò vaø noâng thoân.
Thieåt keå myþ thuaät Mr. Aries
QuaÝng caÚo - PhaÚt haønh Nguyeãn thò minh ùÜÚc
Tel: (04) 22210888 (712) Mobile: 0915 015567
ChuĂšng ta haĂľy baøn luaän veĂ chuyeân ĂąeĂ soĂĄ naøy cuøng caĂšc chuyeân gia vaø nhaø quaĂťn lyĂš; cuøng suy nghĂł, traĂŞn trĂ´Ăť vaø laĂŠng nghe yĂš kieĂĄn cuĂťa ngÜôøi daân veĂ vaĂĄn ĂąeĂ nhaø Ă´Ăť xaĂľ hoäi trong loaĂŻt baøi cuĂťa muĂŻc DieĂŁn Ăąaøn. BaĂšm saĂšt chuyeân ĂąeĂ kyø naøy, muĂŻc KhaĂši nieäm seĂľ giuĂšp Ăąoäc giaĂť hieĂĽu hĂ´n “TheĂĄ naøo laø nhaø Ă´Ăť xaĂľ hoäi?â€?. MuĂŻc Quy hoaĂŻch vaø KieĂĄn truĂšc theĂĄ giĂ´Ăši seĂľ daønh taĂŤng Ăąoäc giaĂť nhÜþng hĂŹnh aĂťnh Ăąoäc ĂąaĂšo cuĂťa moät soĂĄ maĂŁu hĂŹnh nhaø Ă´Ăť xaĂľ hoäi treân theĂĄ giĂ´Ăši. Ă‘oâ thò boĂĄn phÜông seĂľ gÜÝi tĂ´Ăši baĂŻn ĂąoĂŻc hĂŹnh aĂťnh Ăąoâ thò Ă‘oâng TrieĂ u giaøu tieĂ m naĂŞng, hÜôÚng tĂ´Ăši moät Ăąoâ thò hieän ĂąaĂŻi phaĂšt trieĂĽn beĂ n vÜþng. Khu vÜïc naøy ùÜôïc ĂąaĂšnh giaĂš laø Ăąoâ thò haĂŻt nhaân, thuĂšc ĂąaĂĽy phaĂšt trieĂĽn vuøng phĂa Taây QuaĂťng Ninh. Sau phaĂ n tin, muĂŻc GiĂ´Ăši thieäu quy hoaĂŻch vĂ´Ăši moät soĂĄ moâ hĂŹnh quy hoaĂŻch nhaø Ă´Ăť xaĂľ hoäi tieâu bieĂĽu seĂľ kheĂšp laĂŻi noäi dung kyø naøy; ĂąeĂĽ theâm moät laĂ n nÜþa, chuĂšng ta cuøng suy ngaĂŁm vaø hieĂĽu hĂ´n veĂ moät vaĂĄn ĂąeĂ maø xaĂľ hoäi Ăąang raĂĄt quan taâm, vaĂĄn ĂąeĂ Nhaø Ă´Ăť xaĂľ hoäi.
Taïp chà Quy hoaïch xaây dÜïng
1
CON
t
e
n
t
s
Events and Comments
Bao Hien n Interviewing Minister of Ministry of Construction “When the poor have houses, the economy is developed” Gia Bao n Interviewing Mr. Ngo Trung Hai, General Director of VIAP Towards sustainable social housing market
4 10
Concepts
Tan Hung n What’s the Social Housing? Nguyen Dang Son n Social Housing & Low-income Housing development
Forum:
16 17
Experts & managers opinions
Khuat Tan Hung n Architecture and planning of social housing in Vietnam Hoang Anh n High-rise residential architecture for low-income people in urban areas Nguyen Tuan Minh n Social housing for low-income people in urban areas Nguyen Trung Dung n Social planning Experience of the social housing development in France Le Thi Bich Thuan n Solutions to move from commercial houses Dao Tien Ngoc n Standards for social housing. Nguyen Hong Thuc n Low-income housing - Essential requirements for urban development Huy Gia
20 23 26 29 33 36
4
Phoûng vaán Boä tröôûng Boä Xaây döïng: “Ngöôøi ngheøo coù nhaø, kinh teá phaùt trieån”
38
Community Opinions
n
Dream within reach?
40
Urban Design
Trans. by Thanh Bich n Social housing on Paul-Signac street, Paris, Fran Le Binh n Cement brick aggregate: The best perfect choice for social housing
42
Urban areas everywhere: Dong Trieu urban area towards sustainable development Phuong Thao n Dong Trieu urban area towards sustainable and modern development Chan Phuong n Dong Trieu urban area, playing a role of a core, promotes the development of Quang Ninh in the west. Tran Phuong n The strategic orientation for Dong Trieu urban area towards sustainable development. Phan An n Dong Trieu - towards a fourth grade urban Moc Co n Dong Trieu Tourism: “A green pearl’ begins to shine
Planning issues and Author:
Pham Anh Dung n Solutions for trees in Quy Nhon City Nguyen Thanh Ha n Urban land use plan by vertical side Trinh Duy Anh n Architectural aesthethic of new buildings in Ho Chi Minh City
52
70 73
76
Hoang Vinh Hung n Solutions of planning and architecture adapting to heavy rains, flooding, sea level rise and water scarcity conditions
Diep Duc n Villa Dream House - Value of life from nature Binh Phuongn Resettlement area of National University
82 84 86
90 92
For students
Binh Thanh n Awards for young architects, National Architecture Awards
2
Quy hoaïch vaø Kieán truùc nhaø ôû xaõ hoäi taïi Vieät Nam trong boái caûnh ñoâ thò hoùa
79
Thanh Binh n Introduce new documents Thuc Anh n International information Thanh Binh n In-country information
Introducing new planning projects
20
Information
Phoûng vaán Vieän tröôûng VIAP: Höôùng tôùi moät thò tröôøng Nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng.
55 58 62
Multi-sectors
10
64 67
Planning & Worldwide architecture
Trans. by Thuc Anh n Social Housing around the world Nguyen Khanh Binh n Development of Sustainable social housing Success stories of Singapore
48
94
40
Giaác mô trong taàm tay?
MÙc lÙc 26 Trong soá naøy
Nhaø ôû xaõ hoäi Social housing
Chaân Phöông n Phoûng vaán Chuû tòch UBND huyeän Ñoâng Trieàu Traàn Phöông n Nhöõng ñònh höôùng chieán löôïc cho ñoâ thò Ñoâng Trieàu phaùt trieån beàn vöõng Phan An n Ñoâng Trieàu höôùng tôùi ñoâ thò loaïi IV Moäc Coû n Du lòch Ñoâng Trieàu: “Ngoïc xanh” baét ñaàu toûa saùng
52 55 58 62
Quy hoaïch vaø taùc giaû: Söï kieän & Bình luaän
Baûo Hieàn n Phoûng vaán Boä tröôûng Boä Xaây döïng: “Ngöôøi ngheøo coù nhaø, kinh teá phaùt trieån” 4 Gia Baûo n Phoûng vaán Vieän tröôûng VIAP: Höôùng tôùi moät thò tröôøng Nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng. 10
Khaùi nieäm
Taán Höng n Theá naøo laø nhaø ôû xaõ hoäi? Nguyeãn Ñaêng Sôn n Phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp
16
YÙ kieán chuyeân gia & nhaø quaûn lyù
Khuaát Taân Höng n Quy hoaïch vaø Kieán truùc nhaø ôû xaõ hoäi taïi Vieät Nam trong boái caûnh ñoâ thò hoùa Hoaøng Anh n Kieán truùc nhaø ôû cao taàng cho ngöôøi thu nhaäp thaáp taïi caùc ñoâ thò Nguyeãn Taán Minh n Nhaø ôû xaõ hoäi cho ngöôøi thu nhaäp thaáp taïi caùc ñoâ thò Nguyeãn Trung Duõng n Quy hoaïch mang tính xaõ hoäi: Kinh nghieäm phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi taïi Coäng hoøa Phaùp Leâ Thò Bích Thuaän n Giaûi quyeát nhaø ôû thöông maïi chuyeån sang nhaø ôû xaõ hoäi taïi caùc ñoâ thò Ñaøo Tieán Ngoïc n Tieâu chuaån cho nhaø ôû xaõ hoäi Nguyeãn Hoàng Thuïc n Nhaø ôû thu nhaäp thaáp - yeâu caàu taát yeáu trong phaùt trieån ñoâ thò
Quy hoaïch & kieán truùc theá giôùi
Thuïc Anh (bieân dòch) n Caùc maãu hình nhaø ôû xaõ hoäi treân theá giôùi Nguyeãn Khaùnh Bình n Phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng caâu chuyeän thaønh coâng cuûa Singapore
73 76
Ña ngaønh
17
Dieãn ñaøn
Phaïm Anh Duõng n Giaûi phaùp caây xanh thaønh phoá Quy Nhôn 64 Nguyeãn Thanh Haø n Quy hoaïch söû duïng ñaát ñoâ thò theo chieàu ñöùng 67 Trònh Duy Anh n Thaåm myõ kieán truùc trong caùc khu nhaø ôû môùi taïi TP. HCM 70
Hoaøng Vónh Höng n Giaûi phaùp quy hoaïch vaø kieán truùc thích nghi vôùi möa lôùn, luõ luït, nöôùc bieån daâng vaø ñieàu kieän khan hieám nguoàn nöôùc 79
Thoâng tin
23
Thanh Bình n Giôùi thieäu vaên baûn Thuïc Anh n Tin Quoác teá Thanh Bình n Tin trong nöôùc
26
Giôùi thieäu quy hoaïch môùi
20
29
82 84 86
Dieäp Ñöùc n Bieät thöï nhaø vöôøn Dream House: Giaù trò cuoäc soáng töø thieân nhieân 90 Bình Phöông n Khu taùi ñònh cö Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi 92
Daønh cho sinh vieân
33 36
Bình Thanh n Giaûi KTS treû - Giaûi thöôûng KTQG 2012
94
38
YÙ kieán coäng ñoàng
Huy Gia n Giaác mô trong taàm tay?
40
Thieát keá ñoâ thò
Francis Soler n Nhaø ôû xaõ hoäi treân phoá Thanh Bích (bieân dòch) Paul-Signac - Paris - Phaùp Leâ Bình n Gaïch xi maêng coát lieäu: Löïa choïn hoaøn haûo cho nhaø ôû xaõ hoäi
‘Ñoâ thò boán phöông: Ñoâng Trieàu höôùng tôùi ñoâ thò phaùt trieån beàn vöõng
42 46
Phöông Thaûo n Phoùng söï aûnh: Ñoâng Trieàu höôùng tôùi ñoâ thò hieän ñaïi phaùt trieån beàn vöõng 48
16 Giaù: 30.000ñ
3
SÖÏ KIEÄN
“Ngöôøi ngheøo coù nhaø kinh teá phaùt trieån” Thöïc hieän: Baûo Hieàn
Quan ñieåm ña muïc tieâu naøy ñaõ ñöôïc Boä tröôûng Boä Xaây döïng Trònh Ñình Duõng khaúng ñònh trong trao ñoåi vôùi phoùng vieân xung quanh vaán ñeà thaùo gôõ khoù khaên cho thò tröôøng baát ñoäng saûn vaø phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi. Boä tröôûng cho bieát vieäc thaùo gôõ khoù khaên cho thò tröôøng baát ñoäng saûn phaûi vöøa ñaùp öùng yeâu caàu tröôùc maét laø caân ñoái cung caàu treân thò tröôøng cuõng nhö ñaûm baûo söï phaùt trieån oån ñònh, beàn vöõng veà laâu daøi, ñoàng thôøi, ñaùp öùng ñöôïc nhaø ôû cho nhöõng ñoái töôïng khoù khaên veà nhaø ôû.
4
SË 62 . 2013
Thöa Boä tröôûng, Ngöôøi thu nhaäp thaáp seõ coù choã ôû oån ñònh laø muïc tieâu quan troïng trong Chieán löôïc phaùt trieån nhaø ôû quoác gia ñeán naêm 2020. Xin Boä tröôûng cho bieát, Chieán löôïc nhaø ôû coù gì ñoät phaù ñeå coù theå giaûi quyeát hieäu quaû caùc chöông trình nhaø ôû, ñaëc bieät laø chöông trình nhaø ôû xaõ hoäi? Chuùng ta ñeàu bieát nhaø ôû laø moät nhu caàu böùc thieát cuûa con ngöôøi vaø laø moät trong ba nhaân toá
taïo ñieàu kieän phaùt trieån con ngöôøi toaøn dieän. Khoâng chæ ñeå phuïc vuï con ngöôøi, phaùt trieån nhaø ôû coøn laø ñoäng löïc ñeå chuùng ta hoaøn thieän phaùt trieån kinh teá vaø vaên hoùa xaõ hoäi. Trong nhöõng naêm qua, cuøng vôùi quaù trình phaùt trieån kinh teá, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc luoân luoân quan taâm ñeán phaùt trieån nhaø ôû thoâng qua vieäc ñöa ra nhieàu chính saùch ñeå phaùt trieån nhaø ôû theo cô cheá thò tröôøng. Vì vaäy, nhaø ôû trong thôøi kyø
Boä tröôûng Trònh Ñình Duõng trao ñoåi vaán ñeà nhaø ôû xaõ hoäi vôùi Hieäp hoäi KTS New York (Hoa Kyø) vaø tham quan Khu nhaø ôû xaõ hoäi ôû phía Taây New York. (xem baøi phoûng vaán veà nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng)
S ˘ ki ÷n & B ◊nh luÀn
ñoåi môùi phaùt trieån raát maïnh meõ vaø thoûa maõn ngaøy caøng toát hôn nhu caàu cuûa ngöôøi daân, theo khaû naêng thanh toaùn cuûa neàn kinh teá thò tröôøng. Maët khaùc, Nhaø nöôùc ñaõ coù nhöõng chính saùch ñeå quan taâm ñeán nhaø ôû cuûa caùc ñoái töôïng chính saùch, trong ñoù coù nhaø ôû cho ngöôøi coù coâng vôùi Caùch maïng, nhaø ôû cho ngöôøi ngheøo ôû noâng thoân, nhaø ôû cho ñoàng baøo daân toäc khoù khaên veà nhaø ôû, Nhaø ôû cho ñoàng baøo ngaäp luõ vuøng Ñoàng baèng soâng Cöûu Long, nhaø ôû cho ñoàng baøo vuøng baõo luõ Baéc trung Boä vaø Duyeân haûi mieàn Trung, nhaø ôû cho coâng nhaân, nhaø ôû cho sinh vieân. Coù theå noùi laø chuùng ta ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû raát quan troïng vaø töøng böôùc thöïc hieän muïc tieâu tieán boä vaø coâng baèng xaõ hoäi. Tuy nhieân, beân caïnh ñoù, coøn moät boä phaän khoâng nhoû ngöôøi daân, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi daân ôû ñoâ thò, trong ñoù coù caùn boä coâng chöùc vieân chöùc, vaên ngheä syõ, trí thöùc, ngöôøi ngheøo ôû ñoâ thò, coâng nhaân khu coâng nghieäp coøn vaãn raát khoù khaên veà nhaø ôû, vaãn phaûi ôû trong nhöõng ngoâi nhaø chaät choäi hoaëc ñi thueâ nhaø ôû. Ñeå khaéc phuïc nhöõng baát caäp naøy, vôùi traùch nhieäm laø thaønh vieân ban chæ ñaïo chính saùch nhaø ôû vaø thò tröôøng baát ñoäng saûn; ñoàng thôøi laø cô quan Chính phuû ñöôïc phaân quaûn lyù vaø phaùt trieån lónh vöïc nhaø ôû, Boä Xaây döïng ñaõ trình Chieán löôïc nhaø ôû vaø ñöôïc Chính phuû pheâ duyeät vaøo ngaøy 30/11/2011. Coù theå noùi, ñaây laø laàn ñaàu tieân chuùng ta coù moät chieán löôïc mang tính ñoät phaù, khoa hoïc, caû veà quan ñieåm, caùch tieáp caän, tö duy phaùt trieån nhaø ôû, ñeå töø ñoù ñeà ra nhöõng giaûi phaùp ñoàng boä phaùt trieån nhaø ôû nhaèm cuï theå hoùa ñöôøng loái cuûa Ñaûng veà phaùt trieån moät neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN. Chieán löôïc khaúng ñònh phaùt trieån nhaø ôû laø traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc, cuûa xaõ hoäi vaø ngöôøi daân, thay vì boû maëc thò tröôøng. Trong chieán löôïc phaùt trieån nhaø ôû cuõng xaùc ñònh roõ traùch nhieäm cuûa töøng cô quan töø Trung öông ñeán ñòa phöông, yeâu caàu phaûi ñöa chæ tieâu xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi laø chæ tieâu phaùp leänh trong keá hoaïch phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi haøng naêm, trung haïn vaø daøi haïn cuûa töøng ñòa phöông vaø cuûa caû nöôùc ñeå thöïc hieän baét buoäc thay vì töï nguyeän nhö hieän nay. Thöù 2 laø trong chieán löôïc naøy ñaõ phaân roõ hai loaïi nhaø ôû laø nhaø ôû thöông maïi – nhaø ôû thò tröôøng, haøng hoùa, vaø nhaø ôû xaõ hoäi – hay coøn goïi thò tröôøng nhaø ôû phi haøng hoùa ñeå coù chính saùch ñieàu chænh cho phuø hôïp. Hai loaïi nhaø ôû naøy ñeàu phaùt trieån theo cô cheá thò tröôøng, nhöng nhaø ôû xaõ hoäi phaùt trieån theo höôùng coù cung, coù caàu vaø coù söï hoã trôï cuûa nhaø nöôùc ñeå giaûi quyeát choã ôû cho caùc nhoùm ñoái töôïng gaëp khoù khaên veà nhaø ôû, khoâng ñuû khaû naêng chi traû nhaø ôû theo cô cheá thò tröôøng. Nhaø ôû thò tröôøng phi haøng hoùa töùc laø coù caïnh tranh, chaát löôïng phaûi ñöôïc nhö nhaø ôû thöông maïi, chæ khaùc laø dieän tích nhoû, vaät lieäu khoâng xa xæ vaø giaù reû do coù söï hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc. Nhö vaäy, neáu chieán löôïc naøy ñöôïc thöïc hieän thì chaéc chaén laø trong trung haïn vaø daøi haïn chuùng ta seõ töøng böôùc caûi thieän
nhaø ôû cuûa ngöôøi daân theo ñuùng nhöõng muïc tieâu maø Nghò quyeát Ñaïi hoäi cuûa Ñaûng ñaõ ñeà ra. Boä Xaây döïng ñaõ laøm gì ñeå cuï theå hoùa caùc muïc tieâu ñeà ra trong chieán löôïc nhaø ôû quoác gia ñeán naêm 2020, thöa Boä tröôûng? Ñeå cuï theå hoùa chieán löôïc, Boä Xaây döïng, ñaõ cuøng caùc Boä ngaønh lieân quan nhö Boä Taøi chính, Ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam xaây döïng nhieàu cô cheá chính saùch ñeå taïo haønh lang phaùp lyù thöïc hieän chieán löôïc naøy. Trong ñoù coù Nghò ñònh 11 veà quaûn lyù vaø phaùt trieån ñoâ thò nhaèm khaéc phuïc tình traïng phaùt trieån töï phaùt, phong traøo, quaù taäp trung vaøo thò tröôøng nhaø ôû cao caáp maø khoâng höôùng saûn phaåm baát ñoäng saûn ñeán ngöôøi tieâu duøng. Hay Nghò ñònh veà nhaø ôû sôû höõu nhaø nöôùc vaø moät loaït caùc chính saùch khaùc nhö nhaø ôû taùi ñònh cö... ñaëc bieät chuùng ta chuaån bò pheâ duyeät Nghò ñònh veà nhaø ôû xaõ hoäi. Ñaây laø moät caùi nhìn toaøn dieän nhaát ñeå ñieàu chænh caùc ñoái töôïng, caùc chuû theå tham gia phaùt trieån cuõng nhö söû duïng nhaø ôû xaõ hoäi. Cuøng vôùi ñoù, Boä Xaây döïng cuõng ñaõ cuøng Ngaân haøng Nhaø nöôùc xaây döïng nhöõng chính saùch veà hoã trôï voán cho phaùt trieån nhaø
Boä tröôûng Trònh Ñình Duõng thaêm caên hoä nhaø ôû xaõ hoäi do Becamex IDC xaây döïng.
ôû. Ngoaøi ra, Boä Xaây döïng cuõng ñaõ cuøng caùc ñòa phöông coù nhu caàu cao veà nhaø ôû xaây döïng chöông trình phoái hôïp haønh ñoäng thöïc hieän chieán löôïc nhaø ôû taïi caùc ñòa phöông naøy ñeå chæ ñaïo troïng taâm, troïng ñieåm, ñoàng thôøi ruùt kinh nghieäm cho vieäc trieån khai roäng raõi treân ñòa baøn caû nöôùc. Thöa Boä tröôûng, sau moät thôøi gian phaùt trieån maïnh, thò tröôøng baát ñoäng saûn rôi vaøo traàm laéng. Vôùi tö caùch laø cô quan quaûn lyù veà nhaø ôû vaø baát ñoäng saûn, Boä Xaây döïng ñaõ coù nhöõng haønh ñoäng gì ñeå thaùo gôõ khoù khaên cho thò tröôøng naøy? Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, sau moät thôøi gian phaùt trieån maïnh, thò tröôøng baát ñoäng saûn rôi vaøo traàm laéng, coù theå goïi laø ñoùng baêng. Thò tröôøng baát ñoäng saûn ñoùng baêng khoâng chæ aûnh höôûng lôùn ñeán caùc ngaønh coù lieân quan vaø aûnh höôûng ñeán hieäu quaû chung cuûa neàn kinh teá maø SË 62 . 2013
5
S˘ ki÷n & B ◊nh l u Àn
coøn aûnh höôûng ñeán chaát löôïng neàn kinh teá, aûnh höôûng ñeán vieäc laøm, do ñoù aûnh höôûng chung ñeán ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân. Thöïc hieän yù kieán chæ ñaïo cuûa Quoác hoäi, Chính phuû vaø Thuû töôùng Chính phuû, Boä Xaây döïng ñaõ taäp trung xaây döïng caùc giaûi phaùp nhaèm thaùo gôõ khoù khaên cho thò tröôøng baát ñoäng saûn, ñaåy maïnh phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi vôùi quan ñieåm: thöù nhaát, vieäc thaùo gôõ khoù khaên cho thò tröôøng baát ñoäng saûn phaûi vöøa ñaùp öùng yeâu caàu tröôùc maét laø caân ñoái cung caàu treân thò tröôøng cuõng nhö ñaûm baûo söï phaùt trieån oån ñònh, beàn vöõng veà laâu daøi. Muoán vaäy, phaûi gaén vieäc thaùo gôõ khoù khaên cho thò tröôøng baát ñoäng saûn vôùi vieäc thöïc hieän chieán löôïc phaùt trieån nhaø ôû quoác gia. Thöù 2, ñaùp öùng ñöôïc nhaø ôû cho nhöõng ñoái töôïng khoù khaên veà nhaø ôû, ñaëc bieät laø nhöõng ñoái töôïng thuoäc dieän ñöôïc mua, thueâ mua nhaø ôû xaõ hoäi, höôùng caùc saûn phaåm baát ñoäng saûn ñeán ngöôøi tieâu duøng, nhö vaäy seõ khaéc phuïc ñöôïc leäch pha cung caàu, traùnh ñöôïc khuûng hoaûng thieáu hoaëc thöøa. Ñaây laø quan ñieåm ñuùng, nhaèm moät luùc thöïc hieän ñöôïc nhieàu muïc tieâu: ngöôøi ngheøo coù nhaø, kinh teá phaùt trieån.
khoù khaên cho caùc doanh nghieäp, xöû lyù haøng toàn kho vaø thaùo gôõ khoù khaên cho thò tröôøng baát ñoäng saûn. Theo ñoù, moät loaït caùc nhoùm giaûi phaùp ñaõ ñöôïc ñöa ra nhö: hoaøn thieän theå cheá, caáu truùc laïi döï aùn, traùch nhieäm cuûa doanh nghieäp vaø ngöôøi daân trong vieäc phaùt trieån nhaø ôû. Môùi ñaây, Ngaân haøng nhaø nöôùc taùi caáp voán goùi hoã trôï 30.000 tyû cho caùc Ngaân haøng thöông maïi. Goùi hoã trôï naøy laø nhaèm höôùng tôùi ngöôøi ngheøo, cho ngöôøi ngheøo ñöôïc vay mua, thueâ mua vaø thueâ nhaø ôû xaõ hoäi, ñoàng thôøi, hoã trôï cho caùc doanh nghieäp höôùng vaøo phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi. Goùi hoã trôï naøy, cuøng vôùi nhöõng hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc nhö khoâng thu tieàn söû duïng ñaát, hoã trôï veà thueá giaù trò gia taêng,... chính laø moät goùi kích caàu giaùn tieáp ñeå taïo caàu traàn cho neàn kinh teá. Khoâng chæ döøng laïi ôû goùi hoã trôï naøy, khi kinh teá ñaát nöôùc phaùt trieån caøng caàn boå sung caùc goùi hoã trôï tieáp theo. Bôûi ngay ôû caùc nöôùc phaùt trieån vaãn coù nhöõng goùi hoã trôï tín duïng cho ngöôøi ngheøo vay ñeå mua nhaø vôùi laõi suaát raát thaáp 1- 3%. Nhieàu chuyeân gia, nhieàu nhaø quaûn lyù vaø ngaân haøng cuõng khaúng ñònh tieáp tuïc boå sung goùi hoã trôï, caøng veà sau laõi suaát caøng giaûm. Goùi vay hoã trôï nhaø ôû xaõ hoäi 30.000 tyû ñoàng chính thöùc coù hieän löïc töø 01/6, tieàn hoã trôï vay mua nhaø ñaõ coù, vaäy coøn nguoàn cung, ngaønh xaây döïng ñaùp öùng ñöôïc ñeán ñaâu, thöa Boä tröôûng? Hieän nay vieäc phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi ñang laø moät yeâu caàu caáp baùch, nhu caàu ñeán naêm 2020, chuùng ta caàn xaáp xæ moät trieäu caên nhaø ôû xaõ hoäi. Trong ñoù thaønh phoá Haø Noäi caàn treân 100.000 caên hoä, TP. HCM cuõng vaäy, chöa keå nhöõng tænh lôùn nhö Bình Döông, Ñoàng Nai vaø caùc tænh coâng nghieäp phía Baéc. Ñieàu ñoù chöùng toû nhu caàu nhaø ôû xaõ hoäi laø raát lôùn. Chính vì vaäy, Boä Xaây döïng ñaõ taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp chuyeån ñoåi cô caáu döï aùn töø nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi, ñeán nay ñaõ coù khoaûng treân 50 döï aùn ñaõ ñaêng kyù vaø tieáp tuïc seõ coù nhöõng döï aùn khaùc ñaêng kyù.
Boä tröôûng Trònh Ñình Duõng thaêm vaø kieåm tra tình hình trieån khai caùc döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi taïi Toång Coâng ty Viglacera
6
SË 62 . 2013
Töø quan ñieåm treân, Boä Xaây döïng ñaõ chuû ñoäng phoái hôïp vôùi caùc boä, ngaønh trung öông khaùc taäp trung ñeà ra nhieàu chính saùch ñeå thaùo gôõ. Trong ñoù, phaûi keå ñeán Chæ thò 2196/CT-TTG. Ñaây laø moät chæ thò ñaùnh giaù toaøn dieän veà nguyeân nhaân daãn ñeán khoù khaên cuûa thò tröôøng baát ñoäng saûn; vaø ñeà ra caùc quan ñieåm, giaûi phaùp trong ñoù coù vieäc raø soaùt ñeå caáu truùc laïi caùc döï aùn baát ñoäng saûn. Tieáp theo ñoù, laø Nghò quyeát 01 vaø 02 ñeå phaùt trieån kinh teá, ñeå thaùo gôõ
Vôùi tö caùch laø Boä tröôûng Boä Xaây döïng, toâi cuõng ñeà nghò caùc doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá, ñaëc bieät laø doanh nghieäp nhaø nöôùc phaûi tieân phong cho vieäc phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi. Vaø toâi keâu goïi caùc doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá taäp trung cho nhaø ôû xaõ hoäi. Toâi cuõng ñeà nghò caùc ñoàng chí laõnh ñaïo caùc ñòa phöông, tieáp tuïc quan taâm ñeán nhaø ôû xaõ hoäi, taïo ñieàu kieän ñeå boài thöôøng, giaûi phoùng maët baèng, thuû tuïc haønh chính ñeå chuyeån töø nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi moät caùch nhanh vaø thuaän tieän nhaát. Xin caùm ôn Boä tröôûng!
e ven t s
“When the poor have houses, the economy is developed” This multipurpose point of view has been presented by the Minister of Construction in the talk with the reporter revolving around removing difficulties of the real estate market and social housing development. According to the Minister, such solutions must satisfy the current requirements for balancing the market demand and supply together with ensuring the long-term sustainable development, while helping provide enough houses to the needy. By: Bao Hien
Mr. Minister, to provide the low-income earners with accommodation is an important objective of the National Strategy on Housing Development through 2020. Could you pletase tell us if there is any significant breakthrough in the strategy for the effectiveness improvement of housing programs, especially the social one? As we all know, housing is among the necessaries of life and three factors that facilitate the comprehensive human development. Besides serving the people’s
needs, housing construction plays the role of the driving force behind the economic, cultural, and social progress. Over the past years, through the process of economic evolution, the Party and State has always paid attention to the housing development by issuing favourable policies under the market mechanism. Therefore, housing has strongly developed and better served the demands in accordance with solvency of the market economy. Additionaly, the State has carried out other policies aimed at housing for the beneficiary of social SË 62 . 2013
7
Ev en t s & O p i n i on
welfare including peole who have contributed to the Revolution, poor people within rural areas, ethnic groups unable to afford houses, people of the inundated areas of Mekong River Delta and Nothern Central together with Central Coastal provinces, workers, and students. It is possible to affirm that we have gained significant achievements and gradually come closer to the social equality and social progress targets. However, there have been a considerable number of inhabitants, especially in urban areas, including civil servants, officials, artists, intelligentsia, poor people, and workers in industrial zones who have to live in cramped houses, hire houses, or find it impossible to afford a house. As the member of the National Steering Committee on Housing and Property Market and the Government Agency for Housing Development and Management, with the intention of rectifying the aforementioned problems, the Ministry of Construction proposed the Housing Strategy which was approved by the Government on November 30th, 2011. This is the first time we have such scientific and innovative strategy in terms of point of view, approach, and mindset to lay the foundation for comprehensive solutions on housing development and the concretization of the Party’s policy on the creation of the socialistoriented market economy. As it was stated in the strategy, the State, the society, and all people were required to shoulder the responsibility of housing development rather than leave it to the market’s discretion. Also, the strategy clearly identified tasks of all agencies from the
8
SË 62 . 2013
central to local level as well as the requirement for legitimating the housing construction target in the local’s annually medium and long term economic and social development plan so that it would be shooted at mandatorily, not voluntarily as it is now. Secondly, for the purpose of having appropriate modification, the strategy differentiated two types of housings focusing on commercial purpose (housing for goods market) and social purpose (housing for non-goods market). Both of these two types would be driven by the market mechanism, but the social housing development needs the support of the State to resolve the housing probems of those meeting difficulties in affording housing according to the market mechanism. Also, the non-goods housing market is very competitive, meaning the social housing should contains the quality as good as that of commercial housing with the smaller areas, less expensive materials, and lower prices thanks to the State’s support. Thus, if the strategy is executed, we can gradually impove the people’s housing according to the objectives set up by the Party’s Congress Resolutions. What has the Ministry of Contruction done to concretize the declared objectives in the National Strategy on Housing Development through 2020, Mr. Minister? To concretizing the strategy, the Ministry of Construction was in company with revelant Ministries and Branches such as the Ministry of Finance and the State Bank of Vietnam to design a number of policies and mechanisms for the purpose of legal framework establishment. The legal documents range from the Decree No. 11 on investment management of urban development, aiming at ameliorating the situation of spontaneous development and sole focus on the luxury housing market instead of directing the property to the end-users, the Decree on the State-owned housing, to a wide range of other policies involving resettlement housing. Espcially, we are preparing to approve the Decree on the social housing, which serves as a comprehensive view of objects and subjects participating in the process of housing use and development. At the same time, the Ministry of Construction together with the State Bank of Vietnam has shaped policies on the finance supporting for housing development. Also, the Ministry of Construction has cooperated with the locals of great demand for housing to formulate the cooperation program for the
housing strategy implementation at those places, which makes the steering more focused and precise as well as draws the experience for the implementation on the larger scale. Mr. Minister, it is reported that the property market has been sluggish after a period of rapid development. As the agency for housing and property management, what has the Ministry of Contruction done to rescue this market? In recent years, after a period of rapid development, the real estate market has been sluggish, or in other words, freezing. This state has considerably affected not only the relating industries and the effectiveness of the economy, but also the quality of the economy, the employment, and therefore, affected the people’s lives. Under the steering of the Congress, the Government, and the Prime Minister, the Ministry of Construction has concentrated on finding solutions for extricating the property market from the impasse and fostering the social housing development. Firstly, such solutions must satisfy the current requirement for balancing the market demand and supply, while ensuring the long-term sustainable development. To do so, we have to fasten the rescue of the property market and the implementation of the national housing strategy together. Secondly, the solutions must meet the demand for housing of the needy, especially those given preferences towards buying and renting social housing, and give priority to provide property products to the end-users in order to repair the supply-demand imbalance and avoid the overproduction or underproduction. This is, I think, an absolutetly right viewpoint adopted to fufill many objectives at the same time: the poor have houses and the economy develops. Holding that viewpoint, the Ministry of Construction has actively cooperated with other central Ministries and branches to introduce a number of rescuing policies. The Directive No. 2196/CT-TTg which represents a comprehensive evaluation of the sources of the difficulities in the property market as well as a set of viewpoint and proposed solutions including property projects restructuring. The Resolution No. 01 and 02 on the economic development, constraint removal for businesses, inventory depletion, and constraint removal for the property market as well as proposed solutions including the regulation improvement, project
restructuring, and and responsibility allocation to businesses and citizens. Recently, the State Bank of Vietnam has given commercial banks a credit support package of 30,000 billions so that the poor will be able to borrow money to buy and rent social housing whereas the businesses will be supported in social housing development. This support package together with other State’s incentives such as land use fee exemption and VAT reduction act as indirect demand stimulus package aimed at creating the ceiling demand for the economy. It is also important to provide the economy with futher support packages because even the most developed countries must keep alive the credit support package for the poor to afford housing at low interest rate, namely 1-3%. A great number of experts, managers, and banks have also commited to offer supplementary support packages and reduce the interest rate with time. The housing support package of 30,000 billions dong came into effective on June 1st. The money for buying houses are now available, how about the ability of the constructing industry to meet the demand, Mr. Minister? Housing development has become an urgent requirement as we need approximately 1 million social houses to 2010, in which at least one tenth are for Hanoi City, so does Ho Chi Minh City, and it is not to mention Binh Duong, Dong Nai and Nothern industrial provinces. That means a huge demand for social housing. As a result, the Ministry of Construction has facilitated enterprises to restructure their projects from commercial to social housing. Up to present, there have been more than 50 registed project and the number will be larger. As the Minister of Construction, I do recommend that enterprises of all economic sectors, especially the SOEs, must pioneer the social housing development. I also ask all enterprises to focus on the social housing and local authorities to keep an eye on that field as well as facilitate the process of compensation, ground clearance, and administrative procedures of shifting from commercial to social housing in a quick and convenient way. Thank you, Mr. Minister! SË 62 . 2013
9
Höôùng tôùi moät thò tröôøng
Nhµ Î x∑ hÈi b“n v˜ng
SÖÏ KIEÄN
“Tröôùc khi baét tay vaøo laøm nhaø ôû xaõ hoäi, caùc nhaø ñaàu tö neân coù ñieàu tra xaõ hoäi hoïc veà nhu caàu, ñoái töôïng khaùch haøng maø mình seõ höôùng tôùi, ñoàng thôøi, khoâng neân xem nheï vieäc thieát keá vaø quy hoaïch, bôûi quy hoaïch vaø thieát keá ñoùng vai troø quan troïng trong quaù trình hình thaønh nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng”. Ñaây ñöôïc xem laø lôøi khuyeân höõu ích cuûa KTS. Ngoâ Trung Haûi – Vieän tröôûng, Vieän Kieán truùc, Quy hoaïch ñoâ thò vaø noâng thoân, Boä Xaây döïng, nhaèm höôùng tôùi moät thò tröôøng nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng. Thöïc hieän: Gia Baûo Thöa oâng, taïi sao laïi ñaët ra vaán ñeà nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng vaøo thôøi ñieåm naøy, phaûi chaêng nhaø ôû xaõ hoäi cuûa chuùng ta ñang khoâng beàn vöõng? Tröôùc heát, toâi phaûi khaúng ñònh, khoâng phaûi baây giôø chuùng ta môùi coù loaïi hình nhaø ôû xaõ hoäi. Ngay töø thôøi kyø ñaàu xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi ôû mieàn Baéc, nhöõng khu nhaø ôû xaõ hoäi nhö khu nhaø goã Chöông Döông,… sau ñeán caùc khu taäp theå nhö Nguyeãn Coâng Tröù, Kim Lieân, roài ñeán Trung Töï, Vaên Chöông,...
Khu nhaø ôû xaõ hoäi taïi Amsterdam, Haø Lan
10
ñaõ ñöôïc xaây döïng cho caùn boä, coâng chöùc, só quan, quaân nhaân chuyeân nghieäp, coâng nhaân tuøy thuoäc vaøo caáp baäc, chöùc vuï vaø möùc ñoä coáng hieán cho Nhaø Nöôùc. Theo doøng thôøi gian, chuùng ta coù theå nhaän thaáy, vieäc xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi cuûa chuùng ta coù söï bieán chuyeån veà nhaän thöùc. Neáu ôû giai ñoaïn ñaàu, khu taäp theå Haøm Töû Quan coù ñaëc ñieåm laø laøm baèng goã, thöù vaät lieäu deã tìm thôøi ñoù, vôùi khu phuï, nhaø aên chung, nhaø treû
AÛnh trong baøi: Haûi Ngoâ
S˘ ki ÷n & B ◊ n h l u Àn
tröôøng hoïc beân ngoaøi khu ôû, thì ñeán khu taäp theå Kim Lieân ñöôïc boá trí theo hình thöùc tieåu khu, coù nhoùm nhaø, coù heä thoáng nhaø treû, maãu giaùo, tröôøng hoïc, saân vaän ñoäng, cöûa haøng baùch hoùa, sau ñoù taäp theå Nguyeãn Coâng Tröù, Vaên Chöông cuõng ñöôïc xaây döïng hoaøn chænh theo hình maãu naøy. Giai ñoaïn 1965-1986, haøng loaït caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc xaây döïng nhö Tröông Ñònh, Yeân Laõng, sau ñoù Trung Töï, Khöông Thöôïng, Giaûng Voõ, Vónh Hoà… Nhöõng khu taäp theå naøy, ban ñaàu töø moâ hình 2 nhaø chung moät khu phuï, sau naøy, dieän tích ôû bình quaân taêng 4-6m2/ngöôøi, cuøng vôùi ñoù laø taêng dieän tích phuï, roài chuyeån ñoåi töø duøng chung sang ngaên chia, kheùp kín… Sau naêm 1986, ñaát nöôùc chuyeån sang cô cheá thò tröôøng, nhaø nöôùc xoùa boû bao caáp nhaø ôû, thay vaøo ñoù laø caùc chính saùch khuyeán khích, taïo ñieàu kieän ñeå ngöôøi daân töï caûi thieän nhaø ôû. Töø ñoù, ñieàu kieän nhaø ôû cuûa taàng lôùp thu nhaäp thaáp, ngöôøi giaø khoâng nôi nöông töïa,… trôû neân thaáp keùm, caáu truùc töôûng chöøng nhö raát toát cuûa nhöõng khu nhaø ôû xaõ hoäi tröôùc ñaây baét ñaàu bò phaù vôõ, nhieàu loaïi nhaø, nhieàu caên hoä, nhieàu khoâng gian “vaù víu” ñaùp öùng nhu caàu thöïc teá ñoøi hoûi cuoäc soáng rieâng tö, môû roäng hoä gia ñình ñaõ xuaát hieän. Vì theá, vöøa qua, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ yeâu caàu phaûi phaùt trieån maïnh loaïi hình nhaø ôû xaõ hoäi ñeå töøng böôùc caûi thieän ñieàu kieän ôû cho ngöôøi daân, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi daân ñoâ thò, vuøng noâng thoân coù thu nhaäp thaáp, theo ñuùng taùm nhoùm ñoái töôïng ñang caàn ñöôïc öu tieân. Höôûng öùng chuû tröông treân, phong traøo xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi do Boä Xaây döïng khôûi xöôùng vaø Chính phuû quyeát lieät ñaõ ñöôïc trieån khai treân ñòa baøn caû nöôùc. Tuy nhieân, khi maø caùc doanh nghieäp Vieät Nam chuyeån sang ñaàu tö xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi, nhaø thu nhaäp thaáp, thì laïi coù moät thöïc teá ñang lo ngaïi xuaát hieän. Ñoù laø maûng thieát keá vaø quy hoaïch caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi döôøng nhö ñang bò caùc chuû ñaàu tö xem nheï. Caùc nhaø ñaàu tö hieän nay môùi chæ môùi taäp trung ñeán vieäc giaûm dieän tích vaø giaù
thaønh xaây döïng ñeå baùn ñöôïc nhaø, maø chöa chuù yù ñeán vaán ñeà beàn vöõng. Neáu tieáp tuïc nhö vaäy thì chöông trình nhaø ôû xaõ hoäi cuûa chuùng ta chæ ñaït ñöôïc veà soá löôïng chöù khoâng ñaûm baûo ñöôïc chaát löôïng vaø raát nhieàu khu nhaø, maëc duø giaù reû nhöng vaán “eá”. Töø thöïc teá, nhìn laïi nhöõng khu nhaø ôû xaõ hoäi cuûa chuùng ta tröôùc ñaây sau nöûa theá kyû ñaõ laàn löôït phaûi dôõ boû. Nhìn tieáp veà töông lai, neáu baây giôø chuùng ta khoâng ñaët ra vaán ñeà nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng, thì 50 naêm nöõa, nhöõng khu nhaø ôû xaõ hoäi hieän nay lieäu noù coù trôû thaønh nhöõng khu “oå chuoät”, nhöõng ñieåm ñen veà kieán truùc trong töông lai hay khoâng? Töø ñoù daãn ñeán caâu chuyeän taïi sao ñaët ra vaán ñeà nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng vaøo thôøi ñieåm naøy. Ñoù laø ñeå caùc nhaø ñaàu tö, caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch vaø caùc nhaø quaûn lyù nhìn laïi vaán ñeà, coù höôùng daãn vaø löïa choïn caùch laøm phuø hôïp vôùi thöïc teá phaùt trieån vaø theo kòp xu höôùng theá giôùi. Vaäy theá naøo laø nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng thöa OÂng? Nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng coù nghóa laø khu nhaø aáy, ngoâi nhaø aáy khoâng chæ ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu hieän taïi maø noù coøn coù khaû naêng toàn taïi laâu vôùi ñôøi soáng ñoâ thò, khoâng bò laïc haäu, khoâng bò coi nhö ñoù laø ñieåm ñen veà kieán truùc, veà teä naïn xaõ hoäi, veà maët moâi tröôøng soáng… Nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng khoâng chæ giaûi quyeát vaán ñeà nhoû vaø reû, maø coøn phaûi giaûi quyeát caùc vaán ñeà lieân quan ñeán cuoäc soáng cuûa ngöôøi söû duïng, ñeán nhaø ñaàu tö, vaø ñeán coäng ñoàng. Theo OÂng, Chuùng ta phaûi laøm gì ñeå nhaø ôû xaõ hoäi coù theå toàn taïi laâu vôùi ñôøi soáng ñoâ thò? Thöù nhaát, chuùng ta phaûi hoaïch ñònh, ñeà xuaát ñöôïc vò trí, ñòa ñieåm phuø hôïp ñeå xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi. Vò trí ñoù coù theå laø gaàn caùc tröôøng ñaïi hoïc, caùc khu coâng nghieäp, khu ñoâng daân cö… ñeå ñaûm baûo ñaùp öùng ñöôïc cöï ly di chuyeån cuûa ngöôøi ôû ñeán nôi lao ñoäng, hoïc taäp. Ñoàng thôøi, vò trí aáy phaûi gaàn ñaàu moái giao thoâng vaän taûi, ñaàu moái xe khaùch. Thöù hai, chuùng ta phaûi xaùc ñònh ñöôïc ñuùng ñoái töôïng vaø ñuùng nhu caàu. Muoán xaùc ñònh ñuùng, chuùng ta phaûi coù nghieân cöùu tính toaùn raát kyõ, töø nhu caàu chung cuûa ñoâ thò, nhö tyû leä nhaø ôû xaõ hoäi laø bao nhieâu, moâ hình nhö theá naøo, ñeán töøng khu vöïc cuï theå, phaûi coù ñieàu tra xaõ hoäi hoïc tröôùc khi baét tay laøm nhaø ôû xaõ hoäi, tìm hieàu veà nhu caàu, taâm lyù, ñieàu kieän, loái soáng… cuûa caùc ñoái töôïng khaùch haøng maø mình seõ höôùng tôùi. Thöù ba, nhaø ôû xaõ hoäi phaûi gaén vôùi vieäc laøm. Nhu caàu haøng ñaàu cuûa ngöôøi thu nhaäp thaáp laø coù vieäc laøm ñeå trang traûi cuoäc soáng vaø haïn cheá toái ña nhöõng khoaûn chi tieâu khoâng caàn thieát. Vì vaäy, hoï caàn ôû saùt vôùi nôi laøm vieäc, neáu ôû xa nôi laøm vieäc coù theå toán chi phí ñi laïi vaø gaây taéc ñöôøng. Ngay trong khu ôû cuõng caàn taïo ra nhöõng khoâng gian ñeå ngöôøi daân coù theå laøm theâm ngheà phuï, taêng theâm thu nhaäp, coù raát nhieàu caùch, chaúng haïn, daønh dieän tích caùc taàng döôùi laøm cöûa haøng cho ngöôøi daân thueâ, hay thieát keá nhöõng khoâng gian buoân baùn nhö chôï trôøi, tuaàn 2-3 buoåi,… Thöù tö, nhaø ôû xaõ hoäi phaûi gaén vôùi caùc tieän ích vaø dòch vuï coâng coäng, nhö khu vui chôi giaûi trí, nhaø treû, tröôøng hoïc, cô sôû y teá, cöûa haøng cung öùng nhu caàu sinh hoaït,… vaø ñaëc bieät laø chôï daân sinh, ñeå ngöôøi daân khoâng chæ ñöôïc ôû trong caên hoä tieän nghi, maø coøn mua ñöôïc môù
11
OÂng coù theå giôùi thieäu cho ñoäc giaû taïp chí moät moâ hình nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng maø oâng bieát? Trong moät chuyeán coâng taùc, toâi ñaõ coù cô hoäi ñeán thaêm moät khu nhaø ôû xaõ hoäi ôû Myõ. Khu nhaø naøy khoâng chæ ñaùp öùng ñöôïc ñuû nhöõng tieâu chí cuûa moät khu nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng maø coøn laø moät coâng trình xanh – moät tieâu chí ñöôïc xem laø cao ñoái vôùi ñieàu kieän cuûa nhöõng nöôùc ñang phaùt trieån nhö chuùng ta. Khu nhaø ñoù ñöôïc xaây baèng nhöõng loaïi vaät lieäu thaân thieän vôùi moâi tröôøng, coù söû duïng taám naêng löôïng maët trôøi… vaø coù troàng caây treân maùi.
KTS Ngoâ Trung Haûi vaø oâng Laurent Perrin (Vieän QHPT Vuøng lle de France - CH Phaùp) tham quan moät Khu nhaø ôû xaõ hoäi môí theo moâ hình thích öùng vôùi bieán ñoåi khí haäu vaø beàn vöõng ven soâng Seine (Paris, 2013)
rau, con caù reû, vaø deã daøng tieáp caän vôùi caùc dòch vuï giaùo duïc, y teá… Thöù naêm, neân boá trí nhaø ôû xaõ hoäi trong nhöõng khu ñoâ thò maø ôû ñoù coù söï ña daïng veà möùc thu nhaäp vaø vaên hoùa. ÔÛ ñoù, khoâng phaân bieät ngöôøi thu nhaäp thaáp, hay thu nhaäp cao cuøng nhau chia seû moät khoâng gian coâng coäng coù coâng vieân chung, cöûa haøng chung… boá trí nhö vaäy, ngoaøi vieäc taïo ra ñöôïc söï soáng ñoäng, haøi hoaø cho ñoâ thò, noù coøn taïo cô hoäi cho ngöôøi thu nhaäp thaáp taêng theâm thu nhaäp thoâng qua caùc hoaït ñoäng dòch vuï, phuïc vuï… Moät tieâu chí nöõa raát quan troïng khi thieát keá nhaø ôû xaõ hoäi, ñoù laø tính linh hoaït phaûi ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu. Moïi khoâng gian ñeàu coù khaû naêng thay ñoåi ñöôïc deã daøng theo nhu caàu cuûa ngöôøi söû duïng, ôû ngay trong baûn thaân töøng caên hoä, moät nhoùm caên hoä, ñeán khoâng gian coâng coäng. Ví duï nhö khaû naêng môû roäng caên hoä baèng caùch gheùp 2-3 caên vôùi nhau, hay nhö khoâng gian taàng 1, bình thöôøng coù theå laø nhöõng chôï nhoû, quaùn caø pheâ, nhöng khi caàn cuõng coù theå trôû thaønh khoâng gian roäng, daønh cho sinh hoaït taäp theå. Ñoàng thôøi, phaûi thuùc ñaåy quaù trình coâng nghieäp hoùa xaây döïng. Coâng nghieäp hoùa xaây döïng vöøa taêng ñöôïc tính linh hoaït vöøa giaûm ñöôïc giaù thaønh. Cuoái cuøng laø phaûi höôùng ñeán moâ hình quaûn lyù nhaø ôû xaõ hoäi chuyeân nghieäp. Kinh
12
nghieäm cuûa Haø Lan, vieäc quaûn lyù, cho thueâ, mua baùn nhaø ôû xaõ hoäi ñeàu do Hieäp hoäi nhaø ôû xaõ hoäi “Social Housing Association – SHA” ñieàu haønh. Hieäp hoäi naøy ñöôïc thaønh phoá baûo trôï veà maët phaùp lyù, caùc toå chöùc, caù nhaân coù nhaø ñuû tieâu chuaån ñeå laøm nhaø ôû xaõ hoäi coù nhu caàu baùn, hay cho thueâ seõ kyù göûi nhaø cho Hieäp hoäi naøy quaûn lyù, kinh doanh. Caùc ñoái töôïng ñuû tieâu chuaån thueâ, mua nhaø ôû xaõ hoäi seõ thoâng qua toå chöùc naøy ñeå tìm nhaø cho phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa mình. Thuû tuïc khaù ñôn giaûn, goïn nheï, taát caû ñeàu ñöôïc thöïc hieän qua maïng. Chaúng haïn, neáu baïn coù ñuû tieâu chuaån, muoán thueâ nhaø ôû xaõ hoäi, baïn chæ caàn ñeà xuaát mong muoán cuûa mình leân Hieäp hoäi, nhö vò trí ôû ñaâu, giaù tieàn nhö theá naøo… Töø ñoù, Hieäp hoäi naøy seõ ñeà xuaát khoaûng 10 vò trí ñeå baïn löïa choïn. Baïn chuyeån tieàn thueâ nhaø vaø tieàn ñaët coïc laø coù theå ñeán ôû. Tieàn ñaët coïc laø ñeå ñaûm baûo cho taøi saûn cho thueâ. Heát hôïp ñoàng, baïn coù theå nhaän laïi soá tieàn naøy. ÔÛ Vieät Nam, ñaõ coù coâng trình nhaø ôû xaõ hoäi naøo ñaùp öùng ñöôïc ñuû caùc tieâu chí naøy khoâng, thöa OÂng? Phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng laø xu theá taát yeáu vaø laø muïc tieâu höôùng tôùi maø taát caû caùc quoác gia ñeàu phaûi quan taâm. Treân theá giôùi ñaõ coù raát nhieàu khu nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng. Tuy nhieân, ôû thôøi ñieåm hieän taïi, Vieät Nam chöa coù coâng trình nhaø ôû xaõ hoäi naøo ñaùp öùng ñuû caùc tieâu chí treân.
Noùi laø khu nhaø ôû xaõ hoäi nhöng thaønh phaàn daân cö ôû ñaây khaù ña daïng. Trong cuøng moät toøa nhaø, ñôn nguyeân naøy laø nhaø ôû xaõ hoäi, nhöng ñôn nguyeân khaùc laø nhaø ôû thöông maïi vôùi nguyeân vaät lieäu, trang thieát bò khaùc haún vaø giaù cuõng khaùc haún, taát caû cuøng ñöôïc höôûng chung caùc dòch vuï tieän ích vaø khoâng gian coâng coäng. Trong moãi toøa nhaø aáy, coù hai ba taàng ñöôïc gaén vôùi phoá, ôû ñoù coù cöûa haøng, shop cho thueâ. Thieát keá toøa nhaø khaù aán töôïng, nhôø bieát phoái hôïp maøu saéc, chaát lieäu, tyû leä nhaø, vaø bieát caùch toå chöùc khoâng gian, maëc duø toøa nhaø ñöôïc xaây döïng töø vaät lieäu giaù reû. Khoâng gian trong toøa nhaø ñöôïc thieát keá raát linh hoaït, ngay töø nhöõng baäc theàm cuõng coù theå bieán thaønh nhöõng nôi ngoài nghæ ngôi raát thuù vò. Qua ñoù ta coù theå thaáy, loaïi hình nhaø ôû naøy raát ñöôïc ngöôøi Myõ coi troïng. Khi xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi, hoï khoâng chæ quan taâm ñeán vaán ñeà nhoû vaø reû maø nghó ngay ñeán cuoäc soáng, nhaø ñaàu tö vaø coäng ñoàng. Moät kinh nghieäm hay cuûa hoï, maø theo toâi chuùng ta coù theå deã daøng aùp duïng ñöôïc vaø ñem laïi hieäu quaû cao. Ñoù laø hoï raát coi troïng khaâu thieát keá. Tröôùc khi xaây döïng khu nhaø xaõ hoäi treân, Hoäi Kieán truùc sö New York ñaõ ñöùng ra toå chöùc cuoäc thi thieát keá, nhaèm choïn ñöôïc phöông aùn toát nhaát ñeå thi coâng xaây döïng. Vì vaäy, nhaân ñaây toâi muoán coù lôøi khuyeân ñeán caùc nhaø ñaàu tö: tröôùc khi baét tay vaøo laøm nhaø ôû xaõ hoäi thì neân coù ñieàu tra xaõ hoäi hoïc ôû caùc khu vöïc xung quanh ñaáy veà nhu caàu, ñoái töôïng mình döï kieán baùn haøng. Ñoàng thôøi, khoâng neân xem nheï vieäc thieát keá vaø quy hoaïch, bôûi quy hoaïch vaø thieát keá ñoùng vai troø quan troïng trong quaù trình hình thaønh nhaø ôû xaõ hoäi beàn vöõng. Xin caûm ôn OÂng!
Towards
sustainable social housing market
Why is the matter of socially sustainable housing posed in this time? Does it mean our social housing is unsustainable? First of all, I have to say that we have had social housing for a long time. As early as the beginning of socialism in the North, there were a large number of social housing areas such as wooden house terraces in Chuong Duong ward, collective quarters in Nguyen Cong Tru, Kim Lien, Trung Tu, Van Chuong…
By Gia Bao built for cadres, officials, officers, professional soldiers, and workers depending on ranks, positions and dedication to the State. According to the timeline, we can see the cognitive evolution in our construction of social housing. If in the early stages, the collective quarter Ham Tu Quan was characterized by wood, an easy-to-find material at that time. People living there shared the secondary
e ven t s
“Before starting to build the social housing, investors should conduct a sociological investigation on demand and customer objects, at the same time they should not underestimate the significant role of designing and planning in the process of formulating sustainable social housing.” This is considered as a useful advice of Architect Ngo Trung Hai, Director of Vietnam Institute of Architecture and UrbanRural Planning of the Ministry of Construction, with the aim towards a sustainable social housing market.
Social housing in NewYork, USA Photos by: Hai Ngo
13
structures and canteen together while kindergartens and schools were located outside the collective quarter. Next, the collective quarter Kim Lien was arranged in the form of sub-area with groups of houses and the system of kindergartens, schools, stadium and department stores. After that, the collective quarters Nguyen Cong Tru and Van Chuong were built completely following this pattern. In the period 1965-1986, a series of social housing such as Truong Dinh, Yen Lang, Trung Tu, Khuong Thuong Vo, Vinh Ho... the collective quarters with the initial model of secondary structures for 2 houses were expanded to average area of 4-6m2/ person along with the secondary structures, then transformed into self-contained flat. After 1986, the country switched to market mechanisms, the subsidized housing was removed, being replaced by policies to encourage and create favorable conditions for local people to improve their housing. Since then, the housing conditions of low-income, elderly and helpless went bad. The former structure of the social housing that seemed to be good began to be broken down. There were many houses, apartments, and space expanded patchily to meet the practical needs requiring
14
private life of household. Therefore, the Party and the State required to develop strongly the type of social housing to improve gradually living conditions for people, especially urban residents, low-income rural areas in accordance with the 8 preferred groups. In response to the above policy, the movement of social housing construction initiated by the Ministry of Construction and Government has been deployed all over the country. However, when the Vietnamese enterprises turned to the construction of social housing and low-income housing, then there appears a real concern that the design and planning of social housing seems to be overlooked by investors. Investors are now only focusing on reducing the area and construction costs to sell houses without paying attention to sustainable matter. If the situation stays the same, our social housing programs just meet the quantity, not the quality, that’s why there are many reasonable building unsalable. Our social housing of the half past century ago has been torn down. If we now do not consider the sustainable social housing, would the nowadays social housing become “ghettoes” or architectural black points in another 50 years? It explains why we raise questions on sustainable social housing at this time. The purpose is to make investors, policy makers and managers look
back the problem and set forth guidance and options to fit the actual development trends and keep up with the world. So, what is sustainable social housing? Sustainable social housing means that buildings and houses not only meet current needs but also has the ability to be used in a long time with urban life, which means they will neither go backward nor be considered as black points in terms of architecture, social evils, and environment. Sustainable social housing will not only solve the matters of small and reasonable areas, but also handle problems related to users’ lives, investors, and the community. What should we do to make social housing survive along with urban life? First, we need to plan and seek for a suitable location for the construction of social housing. It can be near universities, industrial parks, or residential areas ... to meet the need of inhabitants’ traveling to their workplace and school. Also, the location must be close to traffic and transportation center. Second, we need identify the right target audience and their needs. To do so, we have to study very carefully, from the common needs of the urban life, namely the proportion of social housing, and model, to each particular region. There must be a sociological investigation on the needs, psychology, conditions, and lifestyle ... of the target customers before embarking on social housing.
Ev en t s & O p i n i on Third, social housing must accompany with employment. The foremost demand of low-income group is having a job to make ends meet and minimize the unnecessary expenditures. So, they need to stay near their workplace, otherwise it may cost them an amount of moving expense and cause traffic congestion. Even in those areas, spaces are also in need so that they are able to raise their income by extra jobs. There are many ways, for example, building the downstairs area as kiosks for lease, or design trade-space such as opening up flea markets twice or three times a week.
user’s needs, right in each apartment itself, a group of apartments, and public space. For example, we can expand apartments by merging 2-3. Also, normally, the 1st floors which normally can be small markets or cafe, but can also become large space for public activities when necessary. At the same time, it is required to accelerate the industrialization of construction because it both increases the flexibility and reduced the cost.
Fifth, it is advisable to arrange social housing in urban areas where there is a diversity of income levels and culture. There, they share public space with public parks and stores, regardless of income level, thereby, apart from creating a vibrant and harmonious urban area, it also provides opportunities for low-income people to increase their income through service activities.
Finally, we must forward the professional socialhousingmanagementmodel.According to the experience of the Netherlands, the management, leasing, purchase and sale of apartments under the social housing projects are all undertaken by “Social Housing Association - SHA”. It is legally sponsored by the city; organizations and individuals who are eligible for social housing and need to sell or lease apartments will consign apartments to SHA for management and trading. Those who could afford to rent or buy these apartments will find suitable ones via SHA. The procedure is simple and all done online. For example, if you could afford, you just need to submit your proposal to the Association, including the location and price. The Association will suggest approximately 10 options for you to choose. You pay the rental charges and deposit to be able to stay. Deposit is to secure rental properties. Out of contract, you can get this money back.
When designing social housing, flexibility must be the top priority. The entire space can be easily adjusted according to the
Are there any social housing projects that could meet the criteria in Vietnam? The development of sustainable social
Fourth, social housing must go with public facilities and services, such as amusement parks, kindergartens, schools, medical facilities, and every day-life stores, especially residential markets so that inhabitants could not only live in furnished apartments, but also buy cheap vegetables, fish, and be accessible to education, health care.
Social housing in Amsterdam, Holland Photos by: Hai Ngo
housing is an inevitable trend and it is target of interest in all countries. There have been lots of sustainable social housing projects in the world. Unfortunately, up to now, no such social housing projects have been made in our country. Can you introduce one model of sustainable social housing that you have known? In one of my business trips, I had a chance to visit a social housing area in US. The areas both meet criteria of sustainable social housing area and appear to be a green building – a highly considered criterion for the conditions of the developing countries like Vietnam. The housing area is made from the environmentally friendly materials with solar panels and trees planted on the roofs. Being known as the social housing area, the sectors of population here are quite diverse. In the same building, there are monads for social and commercial purposes separately with the different materials and equipment and prices, but they enjoy the common utility services and public place. In each building, there are two or three stories faced streets in which there are shops for rent. Despite being made from cheap materials, the building’s design is impressive with the suitable color, material, and ratio coordination and space organization. The space inside the building is designed flexibly; even its steps can be an interesting place for sit for rest. We can see that Americans appreciate this type of housing. When building a social housing, they pay attention to not only the matter of small area and cheap price but life, investors, and community. In my opinion, one of their good experiences we can learn from which brings high efficiency is that paying much importance to design stage. Prior to the construction of social housing, the New York Society of Architects organized the design competition in order to choose the best option for construction. So here’s the advice I want to give to the investors: before starting to build the social housing, investors should conduct a sociological investigation on demand and customer objects, at the same time they should not underestimate the significant role of design and planning in the process of formulating sustainable social housing. Thank you so much!
15
KHAÙI NIEÄM
Döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi Harold - Paris - Phaùp
KHAÙI NIEÄM VEÀ
Nhµ Î x∑ hÈi Taïi nhieàu quoác gia phaùt trieån, ngöôøi ta coi nhaø ôû xaõ hoäi laø nhaø ôû daønh cho caùc ñoái töôïng khoâng coù khaû naêng chi traû cho nôi cö truù cuûa mình. ÔÛ Vieät Nam, hieän chöa hoaøn toaøn thoáng nhaát trong quan nieäm veà nhaø ôû xaõ hoäi. Beân caïnh quan ñieåm taùch baïch giöõa nhaø ôû xaõ hoäi vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp, coù nhieàu yù kieán cho raèng neân ñöa nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp vaøo nhoùm nhaø ôû xaõ hoäi. Ñaây cuõng laø ñieàu ñaõ ñöôïc xaùc ñònh roõ trong Chieán löôïc nhaø ôû quoác gia ñeán naêm 2020 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2030. Coù 8 nhoùm ñoái töôïng seõ ñöôïc öu tieân giaûi quyeát choã ôû, bao goàm: ngöôøi coù coâng vôùi caùch maïng; caùc hoä ngheøo khu vöïc noâng thoân; ngöôøi coù thu nhaäp thaáp taïi khu vöïc ñoâ thò; caùn boä, coâng chöùc, vieân chöùc, nhaân só, trí thöùc, vaên ngheä só; só quan, quaân nhaân chuyeân nghieäp thuoäc löïc löôïng vuõ trang nhaân daân; coâng nhaân lao ñoäng taïi caùc khu coâng nghieäp, cuïm coâng nghieäp vaø caùc cô sôû saûn xuaát, dòch vuï ngoaøi khu coâng nghieäp; sinh vieân, hoïc sinh caùc tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng, trung caáp chuyeân nghieäp vaø daïy ngheà; caùc ñoái töôïng chính saùch xaõ hoäi ñaëc bieät khoù khaên.
16
SË 62 . 2013
Taán Höng
Ph∏t tri”n
Nhaø ôû xaõ hoäi & NHAØ ÔÛ CHO NGÖÔØI THU NHAÄP THAÁP Nguyeãn Ñaêng Sôn
Phoù Vieän tröôûng Vieän Nghieân cöùu Ñoâ thò & Phaùt trieån Haï taàng
Toång quan veà nhaø ôû cho nguôøi thu nhaäp thaáp Sau chieán tranh theá giôùi thöù 2, ôû moät soá nöôùc, tình traïng thieáu nhaø trôû neân traàm troïng. Vì vaäy vaøo giai ñoaïn 1950-1971, vôùi söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc vaøo caùc chöông trình nhaø ôû coâng coäng ñeàu theo ñuoåi muïc ñích chuû yeáu laø taêng soá löôïng nhaø ôû. Ña phaàn caùc nöôùc taäp trung xaây döïng chung cö. Töø thaäp nieân 1950, nhieàu quoác gia treân theá giôùi uûng hoä xu höôùng naøy. Taïi chaâu AÙ, Singapore vaø Hoàng Koâng khôûi ñoäng chöông trình nhaø ôû chung cö khaù thaønh coâng. Tuy nhieân cuõng coù nhöõng tröôøng hôïp thaát baïi nhö “khu ôû lôùn” taïi Phaùp. Nguyeân nhaân laø do quy moâ xaây döïng quaù lôùn vaø vò trí laïi taùch bieät vôùi thaønh phoá neân nhöõng khu naøy ñaõ trôû thaønh khu oå chuoät, ngheøo ñoùi, toäi phaïm.
Trong thaäp nieân 1970, “khuûng hoaûng taøi chính coâng” ñaõ khieán caùc nöôùc phaûi giaûm daàn quy moâ ñaàu tö trong lónh vöïc xaây döïng nhaø ôû cuõng nhö trong lónh vöïc cô sôû haï taàng, ñoàng thôøi, khuyeán khích chuyeån töø cheá ñoä “nhaø nöôùc-ngöôøi baûo hoä” sang cheá ñoä “nhaø nöôùc-ngöôøi taïo ñieàu kieän/ngöôøi höôùng daãn” nhaèm huy ñoäng caùc ñoái taùc ñòa phöông ñaàu töø vaøo lónh vöïc xaây döïng nhaø ôû. Trong nhöõng thaäp nieân vöøa qua, soá ngöôøi voâ gia cö vaø nhöõng ngöôøi khoâng coù nôi truù nguï töôm taát ñaõ tieáp tuïc taêng leân, maëc duø ñaõ coù nhöõng coá gaéng cuûa caùc chính phuû vaø coäng ñoàng quoác teá. Vì vaäy, Lieân hieäp quoác ñaõ coù nhieàu hoaït ñoäng coù lieân quan ñeán vaán ñeà naøy: n Taïi Hoäi nghò veà Ñònh cö con ngöôøi (United Nations Conference on Human settlements - Habitat) ôû Vancouver, Canada, naêm 1978, Ngaân haøng theá giôùi ñaõ thaâm nhaäp vaøo lónh vöïc nhaø ôû taïi caùc nöôùc thoâng qua vieäc khuyeách tröông moâ hình “caáp ñaát vaø dòch vuï” vaø moâ
Pinnacle@Duxton - Moät döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi cuûa Singapore ñöôïc ñöa vaøo söû duïng naêm 2010.
hình “naâng caáp taïi choã caùc khu nhaø luïp xuïp” (1792-1986). Caùc moâ hình naøy ñaõ trôï giuùp cho 36 chöông trình nhaø ôû khaép theá giôùi. n Naêm quoác teá veà choã ôû cho ngöôøi voâ gia cö (International Year of Shelter for Homeless _ IYSH-1987) ñaõ khaúng ñònh nhu caàu taêng cöôøng caùc noã löïc quoác gia vaø quoác teá ñeå saûn
xuaát, cung öùng vaø caûi thieän choã ôû cho taát caû moïi ngöôøi, trong ñoù, ñaëc bieät nhaán maïnh ñeán ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi baát haïnh. Trong chöông trình naøy, nhaø nöôùc ñoùng vai troø hoã trôï, höôùng daãn vaø khuyeán khích, taát caû caùc quyeát ñònh vaø muïc tieâu do chính coäng ñoàng ngöôøi ngheøo quyeát ñònh.
SË 62 . 2013
17
Naêm 1988, Trung taâm Ñònh cö con ngöôøi cuûa Lieân hieäp quoác (United nation Centre for Human Settlement – UNCHS) ñaõ phaùt ñoäng Chieán löôïc toaøn caàu veà choã ôû ñeán naêm 2000. Nguyeân taéc hoaït ñoäng quan troïng nhaát cuûa Chieán löôïc naøy laø phöông phaùp “taïo ñieàu kieän” maø nhôø ñoù huy ñoäng ñöôïc toaøn boä tieàm naêng vaø nguoàn löïc cuûa moïi ngöôøi trong quaù trình hoaït ñoäng xaây döïng vaø caûi thieän choã ôû. Chieán löôïc naøy cuõng chæ ra raèng, lónh vöïc nhaø cho thueâ cuõng caàn ñeán söï chuù yù cuûa chính phuû nhö laø moät nhaõn quan höôùng veà töông lai.
n
Tuyeân boá Istambul taïi Hoäi nghò Lieân hieäp quoác veà ñònh cö con ngöôøi laàn thöù II taïi Istambul Turkey 1996, chæ ra raèng: “Traùch nhieäm cuûa Chính phuû laø taïo ra khung ñieàu kieän cho moät thò tröôøng nhaø ôû ñöôïc vaän haønh toát. Lónh vöïc nhaø ôû phaûi ñöôïc xem nhö laø moät thò tröôøng hôïp nhaát, trong ñoù xu höôùng cuûa moät phaân ñoaïn naøy coù theå aûnh höôûng ñeán moät phaân ñoaïn khaùc. Söï can thieäp cuûa Chính phuû laø caàn thieát ñeå xöû lyù nhu caàu cuûa nhoùm daân cö bò baát lôïi vaø deã bò toån thöông maø thò tröôøng phuïc vuï khoâng hieäu quaû”…
n
Cho neân neáu Nhaø nöôùc trao göûi haàu heát moïi thöù vaøo söï may ruûi cuûa thò tröôøng thì ñaâu phaûi laø “taïo ñieàu kieän deã daøng” theo ñuùng nghóa?
Hieän traïng nhaø ôû xaõ hoäi vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp ôû nöôùc ta.
Trong neàn kinh teá thò tröôøng – ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa nhaø nöôùc phaûi chuû ñoäng trong thò tröôøng nhaø ôû; ñoàng thôøi phaûi xaây döïng chính saùch hoã trôï ñeå khuyeán khích khoái tö nhaân xaây döïng vaø cho thueâ nhaø ôû cho nhoùm thu nhaäp thaáp, nhöõng ngöôøi khoâng coù khaû naêng hoaëc khoâng theå tieáp caän vôùi vieäc sôû höõu rieâng veà nhaø ôû. Coù 2 loaïi thò tröôøng nhaø ôû vaän haønh trong neàn kinh teá thò tröôøng laø nhaø cho thueâ vaø “nhaø sôû höõu”. ÔÛ Vieät Nam chæ coù khoaûng 50-60% soá hoä coù theå laø khaùch haøng trong thò tröôøng nhaø ôû, 3040% chæ coù theå trôû thaønh khaùch haøng neáu coù söï hoã trôï töø beân ngoaøi, 10% soá hoä ngheøo vaø raát ngheøo coøn laïi thì ngay caû vieäc kieám soáng haøng ngaøy cuõng ñaõ chaät vaät, chæ mong coù ñöôïc choã ôû toái thieåu, vì vaäy, hoï laø ñoái töôïng quan taâm cuûa Chính phuû vaø xaõ hoäi.
18
SË 62 . 2013
Veà nhaø ôû xaõ hoäi (social housing): Luaät Nhaø ôû naêm 2005 quy ñònh ñoái töôïng ñöôïc thueâ/mua nhaø ôû xaõ hoäi laø coâng chöùc, vieân chöùc, syõ quan, quaân nhaân chuyeân nghieäp thuoäc caùc löïc löôïng vuõ trang nhaân daân, coâng nhaân laøm vieäc taïi caùc khu kinh teá, khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát, khu coâng ngheä cao vaø caùc ñoái töôïng khaùc theo quy ñònh cuûa chính phuû nhö chöa coù nhaø, coù nhaø nhöng dieän tích bình quaân döôùi 5m2 saøn/ ngöôøi, nhaø ôû taïm hoaëc hö hoûng doät naùt. Loaïi nhaø ôû xaõ hoäi cho thueâ taïi khu vöïc ñoâ thò thöôøng laø nhaø chung cö, khoâng coù thang maùy, quy moâ caên hoä phuø hôïp vôùi cô caáu gia ñình, giaù thueâ / baùn hôïp lyù. Caùc döï aùn xaây döïng nhaø löu truù cho coâng nhaân vaø kyù tuùc xaù cho sinh vieân, Nhaø nöôùc seõ caân ñoái voán ñeå ñaàu tö haï taàng kyõ thuaät cho caû beân trong khuoân vieân cuûa döï aùn. Ñoái vôùi caùc döï aùn xaây döïng nhaø löu truù cho coâng nhaân vaø kyù tuùc xaù cho sinh vieân, khoâng söû duïng voán ngaân saùch, caùc chuû ñaàu tö ñöôïc Nhaø nöôùc giao ñaát daøi haïn “lieân hôïp” vôùi khu coâng ngheä hoaëc tröôøng ñaïi hoïc vaø ñöôïc xaây döïng nhaø caáp 3, nhaø laép gheùp thaáp taàng, coù giaù thaønh haï ñeå cho coâng nhaân thueâ. Theo Nghò quyeát 18/NQ-CP thì UNND caáp tænh, thaønh phoá phaûi raø soaùt ñieàu chænh boå sung quyõ ñaát ñeå phaùt trieån nhaø ôû sinh vieân, nhaø ôû coâng nhaân khu coâng nghieäp vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp trong quy hoaïch chung, quy hoaïch chi tieát cuûa ñòa phöông. Tuy nhieân, cho ñeán nay nhieàu ñòa phöông vaãn chöa coù quy hoaïch, keá hoaïch boá trí quyõ ñaát ñeå chuaån bò phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp. Nhaø cho thueâ ôû caùc nöôùc phaùt trieån thöôøng chieám gaàn 40%, töông ñöông vôùi nhaø sôû höõu. ÔÛ Vieät Nam chöa coù thoùi quen thueâ nhaø ñeå ôû. Hieän nay, môùi chæ coù coâng nhaân caùc khu coâng nghieäp, sinh vieân thueâ nhaø vaø kyù tuùc xaù ñeå ôû. Tuy nhieân, taïi caùc tænh thaønh phoá coù caùc khu coâng nghieäp vaø caùc tröôøng ñaïi hoïc vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu nhaø löu truù cho coâng nhaân vaø kyù tuùc xaù cho sinh vieân. Trong khi ñoù nhaø troï do ngöôøi daân töï xaây coøn nhieàu haïn cheá: chaát löôïng, quy caùch chöa ñaït yeâu caàu, cô sôû vaät chaát khoâng ñaûm baûo, thieáu aùnh saùng, khoâng thoâng thoaùng, thieáu dieän tích vui chôi...
Vaán ñeà nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp (low income): Hoä gia ñình coù thu nhaäp thaáp laø hoä gia ñình treân möùc ñoùi ngheøo vaø coù thu nhaäp hôn möùc trung bình cuûa khu vöïc ñoâ thò thoâng thöôøng vaø goàm raát nhieàu taàng lôùp daân cö. Hoä gia ñình coù thu nhaäp thaáp ñöôïc ñònh nghóa laø nhöõng hoä coù thu nhaäp oån ñònh vaø coù theå tieát kieäm cho vieäc söûa chöõa nhaø vôùi söï hoã trôï cuûa chính phuû döôùi daïng cho vay daøi haïn traû daàn, vôùi ñieàu kieän öu ñaõi veà chính saùch, cô sôû haï taàng vaø ñaát ñai, ngöôøi ñi vay coù theå traû ñöôïc tieàn vay. Maëc duø ñaõ coù nhieàu noã löïc nhöng nhieàu döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi, nhaø cho ngöôøi thu nhaäp thaáp, nhaát laø taïi caùc ñoâ thò lôùn nhö Haø Noäi vaø TP. HCM vaãn coøn möùc giaù baùn nhaø khaù cao maø ngay caû nhöõng ngöøi coù thu nhaäp trung bình, trung bình khaù (khoaûng 7-10 trieäu ñoàng/ thaùng) cuõng khoù maø mua ñöôïc. Vôùi chính saùch hoã trôï cuûa nhaø nöôùc nhö hieän naøy coù theå thu huùt ñöôïc nhieàu thaønh phaàn kinh teá tham gia vaøo thò tröôøng nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp. Tuy nhieân, hieän chuùng ta coøn ñang luùng tuùng trong vieäc haï giaù thaønh hoaëc xaây döïng nhöõng caên hoä dieän tích nhoû, kieåu studio ñeå coù nhaø giaù reû.
Caùc giaûi phaùp phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp
Giaûi phaùp veà chính saùch: Theo toång keát cuûa Ngaân haøng Phaùt trieån Chaâu AÙ (ADB) thì coù 7 truï coät cho chính saùch nhaø ôû: (i) Caûi thieän quyeàn sôû höõu (ii) Phaùt trieån tín duïng baát ñoäng saûn (iii) Trieån khai heä thoáng hoã trôï coù ñònh höôùng toát (iv) Môû roäng nguoàn cung caáp ñaát ñoâ thò (v) Cung caáp khung phaùp lyù cho vieäc phaùt trieån ñaát vaø baát ñoäng saûn (vi) Laøm noåi baät tính caïnh tranh cuûa ngaønh kinh doanh baát ñoäng saûn (vii) Phaùt trieån khung theå cheá cho chính saùch nhaø ôû caáp quoác gia. Veà maët chính saùch, nöôùc ta ñaõ coù Chieán löôïc phaùt trieån nhaø ôû, Luaät Ñaát ñai 2003, Luaät Nhaø ôû 2005 vaø Luaät Kinh doanh baát ñoäng saûn 2006 vaø caùc nghò ñònh höôùng daãn thi haønh. Nghò ñònh 71/NÑ- CP höôùng daãn thi haønh Luaät Nhaø ôû, ñaõ thoáng nhaát: nhaø ôû xaõ hoäi cuõng laø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp chöù khoâng
K h ∏ i
taùch ra nhö tröôùc ñaây. Nhaø ñaàu tö xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc mieãn tieàn söû duïng ñaát, höôûng thueá xuaát öu ñaõi VAT, giaûm thueá thu nhaäp doanh nghieäp, ñöôïc vay kích caàu, taêng heä soá söû duïng ñaát. Hieän nay nhaø nöôùc ñang coù chính saùch chuyeån ñoåi nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi, vaø cho ngöôøi mua thuoäc dieän nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc vay voán öu ñaõi cuûa Ngaân haøng ñeå mua nhaø nhaèm hoã trôï cho thò tröôøng baát ñoäng saûn ñoàng thôøi taêng nguoàn cung cho nhaø ôû xaõ hoäi nhaát laø ôû Haø Noäi vaø TP. HCM. Tuy nhieân vaãn caàn quan taâm boå sung moät soá chính saùch nhö: Boå sung tieàn nhaø vaøo löông, quyeàn söû duïng ñaát laø moät loaïi taøi saûn vaø haøng hoùa ñaëc bieät. Khuyeán khích xaây nhaø cho thueâ... Giaûi phaùp veà quy hoaëch söû duïng ñaát Coù theå noùi, quy hoaïch söû duïng ñaát hieän nay chöa ñeà caäp ñaày ñuû ñeán quyõ ñaát cho nhaø ôû xaõ hoäi vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp. Ñoái vôùi nhaø ôû xaõ hoäi thì raát caàn coù quyõ ñaát ñeå gaén keát vôùi nôi laøm vieäc vaø dòch vuï coâng coäng taïo thaønh caùc khu lieân hôïp: Khu coâng nghieäp - nhaø ôû coâng nhaân - dòch vuï coâng coäng, tröôøng ñaïi hoïc - kyù tuùc xaù sinh vieân - dòch vuï coâng coäng. Trong khi, ôû nöôùc ta khi xaây döïng caùc khu coâng nghieäp laïi ít khi daønh quyõ ñaát ñeå phaùt trieån nhaø ôû cho coâng nhaân chöù chöa noùi ñeán dòch vuï coâng coäng. Moät böôùc ñi quan troïng nöõa laø phaûi hoaøn thaønh quy hoaïch xaây döïng coù tính chieán löôïc daøi haïn vaø roäng khaép nhaèm cung caáp moät khung lieân keát chính saùch veà ñoâ thò vaø khoâng gian sao cho quy hoaïch vaø ñaàu tö veà nhaø ôû, toaøn boä cô sôû haï taàng xaõ hoäi - khoâng gian ñoâ thò ñöôïc phaùt trieån cô baûn laø theo quy hoaïch ñoâ thò. Treân thöïc teá, coâng cuï chuû choát ñeå giaûi quyeát vaø taïo ñieàu kieän hieän thöïc hoùa quy hoaïch ñoâ thò khoâng gì khaùc hôn laø thöïc hieän theo Chieán löôïc nhaø ôû quoác gia. Giaûi phaùp phaùt trieån giao thoâng vaø cô sôû haï taàng ñoàng boä Caàn thöïc hieän ñieàu tieát cheânh leäch ñòa toâ do nhaø nöôùc ñaàu tö kyõ thuaät haï taàng maø coù ñeå caân baèng giöõa phaùt trieån nhaø ôû vaø phaùt trieån haï taàng ñoâ thò.
Giaûi phaùp hôïp taùc nhaø nöôùc vaø tö nhaân Giaûi phaùp hôïp taùc nhaø nöôùc - tö nhaân cuõng coù theå öùng duïng ñeå phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp. Tuy nhieân hieän â nay nöôùc ta chöa coù cô cheá ñaày ñuû ñeå vaän haønh moâ hình “Hôïp taùc Coâng - Tö”. Giaûi phaùp veà taøi chính Caàn coù moät heä thoáng taøi chính ñuùng ñaén ñeå baûo ñaûm cung caáp ñaày ñuû voán cho saûn xuaát vaø baûo döôõng quyõ nhaø ôû vaø caùc tieän nghi ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän cho ngöôøi mua nhaø ôû coù theå traû daàn trong moät thôøi gian daøi. Hieän ôû nöôùc ta nhieàu thaønh phoá ñaõ coù ngaân haøng phaùt trieån nhaø, quyõ tín duïng cho ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi thu nhaäp thaáp. Caàn sôùm thaønh laäp “Quyõ tieát kieäm nhaø ôû” (quyõ naøy hình thaønh treân cô sôû taùi cô caáu quyõ phaùt trieån nhaø taïi caùc ñòa phöông). Quyõ tieát kieäm nhaø ôû hoã trôï cho ngöôøi coù nhu caàu nhaø ôû nhöng thu nhaäp haïn cheá. Nguoàn voán ñöôïc hình thaønh töø söï ñoùng goùp cuûa ngöôøi lao ñoäng töø tieàn löông theo tyû leä quy ñònh (coù quoác gia quy ñònh möùc 10-15%, möùc thaáp nhaát töø 3-5%). Muïc ñích cuûa quyõ tieát kieäm nhaø ôû ñeå ñaàu tö xaây döïng nhaø ôû vaø cho ngöôøi mua vay öu ñaõi. Ngöôøi göûi tieàn sau 10-15 naêm seõ ñöôïc mua nhaø baèng tieàn tieát kieäm. Neáu ngöôøi göûi khoâng xoùa yeâu caàu mua nhaø thì khi nghæ höu seõ ñöôïc traû caû goác laãn laõi. Ñaây laø moâ hình ñöôïc haàu heát caùc neàn kinh teá ñang phaùt trieån aùp duïng. Maët khaùc, ñoái vôùi hoä gia ñình caù nhaân tham gia chöông trình tieát kieäm nhaø ôû, tieàn ñoùng goùp haøng thaùng coù theå khoâng tính theo tyû leä tieàn löông maø tính theo nhu caàu cuûa khoaûn vay döï kieán. Khi tieàn ñoùng goùp vaøo quyõ baèng khoaûng 30% giaù trò nhaø ôû caàn mua hoaëc caàn thueâ mua vaø thôøi gian ñoùng goùp quyõ toái thieåu töø 5 naêm trôû leân thì hoä gia ñình, caù nhaân seõ ñöôïc vay tieàn töø Quyõ tieát kieäm nhaø ôû. Vieäc cho vay ñöôïc tính treân nguyeân taéc, ai göûi tieát kieäm nhieàu hoaëc thôøi gian daøi hôn thì ñöôïc öu tieân vay tröôùc. Ngöôøi vay phaûi traû ñeàu haøng thaùng trong thôøi haïn toái thieåu 15 naêm, tính töø ngaøy ñöôïc vay ñeå mua nhaø ôû xaõ hoäi. Tuy nhieân nguoàn voán hình thaønh quyõ tieát kieäm nhaø ôû caàn ñöôïc huy ñoäng töø nhieàu nguoàn: nguoàn voán cuûa quyõ tieát kieäm nhaø ôû,
n i ÷ m
10% tieàn söû duïng ñaát thu ñöôïc töø caùc döï aùn phaùt trieån thöông maïi, döï aùn khu ñoâ thò môùi, nguoàn voán töø ngaân saùch trung öông caáp 1 laàn ban ñaàu cho quyõ, ngaân saùch ñòa phöông hoã trôï haøng naêm, 30% lôïi nhuaän thu ñöôïc töø phaùt haønh soå soá kieán thieát hoaëc phaùt haønh xoå soá nhaø ôû, nguoàn voán töø vieäc phaùt haønh traùi phieáu nhaø ôû baét buoäc ñoái vôùi caùc ñoái töôïng tham gia moät soá hoaït ñoäng lieân quan ñeán baát ñoäng saûn… Ngöôøi vay laø doanh nghieäp, theo ñeà aùn, quyõ seõ thöïc hieän cho vay ñoái vôùi doanh nghieäp coù döï aùn ñaàu tö xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi. Soá tieàn cho vay toái ña baèng 70% toång voán ñaàu tö xaây döïng vaø laép ñaët thieát bò cuûa döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi. Laõi xuaát cho vay töø quyõ baèng laõi xuaát trung haïn cuûa ngaân haøng thöông maïi tröø (-) laõi xuaát khoâng kyø haïn, coäng (+) 1%. Giaûi phaùp veà toå chöùc Theo kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc chaâu AÙ thì caàn coù moät cô quan coù ñuû quyeàn löïc laøm ñaàu moái ñeà xuaát chính saùch ñeå quaûn lyù vaøo phaùt trieån nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp vaø nhaø ôû xaõ hoäi nhaèm ñaûm baûo giaûi quyeát caùc nhieäm vuï quan troïng veà ñaát ñai, taùi thieát vaø phaùt trieån caùc khu vöïc ñoâ thò, xaây döïng vaø quaûn lyù nhaø ôû xaõ hoäi vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp. Do vaäy coù theå thaønh laäp Toång cuïc Phaùt trieån nhaø. Maët khaùc cuõng coù theå thaønh laäp Toång coâng ty Phaùt trieån nhaø nhaø nöôùc ñeå thöïc hieän nhieäm vuï chuû yeáu laø phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. United Nations Conference on Human settlement , Habitat Vancouver (Canada),1978 2. Congress of Local Authorities for Development of Human Settlement in Asia Pacific Yokohama (Japan),1982 3. International Year of Shelter for Homeless IYSH,1987 4. Global Strategy of Shelter to the Year 2000 UNCHS,1988 5. Housing Debate-Urban Challenges Paris (France),1990 6. Rehabilitacion Los Barrios - Del Tercer Mundies Caracas (Venezuela),1991 7. Low-income Housing in Bangkok Yap Kioe Sheng,1992 8. Integration Urbaine et Rehabilitation des Grands Ensembles Guy Lale - Gerard,1992 9. Access to land and security of tenure as condition to sustainable shelter and urban development - New Delhi (India),1996 10. Istambul Decleration - Second United Nations Conference on Human Settlements. Habitat II, Istambul Turkey , 3-14/2/1996 11. Luaät Nhaø ôû, naêm 2005
SË 62 . 2013
19
Quy hoaïch & kieán truùc
NHAØ ÔÛ XAÕ HOÄI TAÏI VIEÄT NAM TRONG BOÁI CAÛNH ÑOÂ THÒ HOÙA
DIEÃN ÑAØN TS. KTS. Khuaát Taân Höng
Tröôøng Ñaïi hoïc Kieán truùc Haø Noäi
The surveys on population and living standards of low-income people and the urban poor in recent times show that multidimensional poverty index in urban Vietnam is considerable, in which mostly contribute the dimensions of social welfare lacking, limited access to housing services and bad housing quality. The housing condition of the majority of low-income people, especially immigrants is miserable in terms of reliability and using area. In this situation, the paper suggests the solutions on planning and architecture of social housing in order to meet the multidimensional needs of low-income people in the urbanization context, with emphasis on criteria related to job opportunities, social welfare and social integration capability, while maintaining the ability to easily access to social housing for them.
P
haùt trieån nhaø ôû ñoùng vai troø trung taâm cuûa neàn kinh teá quoác daân vì nhaø ôû laø neàn taûng cho taêng tröôûng kinh teá vaø laø coâng cuï oån ñònh kinh teá vó moâ. Tuy nhieân ñoái vôùi nhaø ôû xaõ hoäi, baøi toaùn quy hoaïch vaø kieán truùc chöa bao giôø laø vaán ñeà ñôn giaûn. Treân cô sôû nhöõng phaân tích veà ngöôøi thu nhaäp thaáp ôû Vieät Nam vaø nhöõng kinh nghieäm phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi treân theá giôùi, baøi vieát ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp veà quy hoaïch vaø kieán truùc nhaø ôû xaõ hoäi taïi caùc ñoâ thò Vieät Nam trong boái caûnh ñoâ thò hoùa ñang dieãn ra maïnh meõ.
Quan nieäm veà nhaø ôû xaõ hoäi
Nhaø ôû xaõ hoäi laø vaán ñeà chung mang tính toaøn caàu. Tuy nhieân quan nieäm veà nhaø ôû
20
SË 62 . 2013
xaõ hoäi khoâng hoaøn toaøn gioáng nhau ôû caùc nöôùc khaùc nhau. Taïi nhieàu quoác gia phaùt trieån, vôùi daân soá khaù oån ñònh vaø ñaõ ñaït ñöôïc söï caân baèng töông ñoái veà tyû leä daân cö ñoâ thò - noâng thoân, ngöôøi ta coi nhaø ôû xaõ hoäi laø nhaø ôû daønh cho caùc ñoái töôïng khoâng coù khaû naêng chi traû cho nôi cö truù cuûa mình. Vôùi nghóa naøy, nhaø ôû xaõ hoäi ñaõ ñöôïc phaân bieät taùch baïch vôùi nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp, voán daønh cho moät ñoái töôïng khaùc - thu nhaäp thaáp nhöng vaãn coù khaû naêng chi traû. ÔÛ Vieät Nam, hieän chöa hoaøn toaøn thoáng nhaát quan nieäm veà nhaø ôû xaõ hoäi. Beân caïnh quan ñieåm taùch baïch giöõa nhaø ôû xaõ hoäi vaø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp, coù nhieàu yù kieán cho raèng neân ñöa nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp vaøo nhoùm nhaø ôû xaõ hoäi. Ñaây cuõng laø
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
ñieàu ñaõ ñöôïc xaùc ñònh roõ trong Chieán löôïc Nhaø ôû Quoác gia ñeán Naêm 2020 vaø Taàm nhìn ñeán Naêm 2030. Ñieàu naøy laø raát hôïp lyù trong boái caûnh hieän nay, khi chæ soá giaù nhaø/thu nhaäp cuûa ngöôøi daân Vieät Nam laø töø 24,5 - 26,6, cao hôn nhieàu so vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi vaø khu vöïc (khu vöïc Nam AÙ laø 6,25, Ñoâng AÙ laø 4,14, Chaâu Phi laø 2,21, Chaâu AÂu, Trung Ñoâng vaø Baéc Myõ laø 6,25, Myõ La tinh vaø Caribeâ laø 2,38), vaø so vôùi chæ soá hôïp lyù maø Lieân Hôïp Quoác ñeà xuaát (töø 3 - 4) [6], laøm cho ñoái töôïng thu nhaäp thaáp hoaøn toaøn khoâng coù khaû naêng chi traû cho ngoâi nhaø cuûa mình.
Thöïc traïng ngöôøi thu nhaäp thaáp taïi ñoâ thò
Theo soá lieäu cuûa Toång cuïc Thoáng keâ, neáu tính theo möùc chuaån ngheøo môùi (500.000 ñoàng/ ngöôøi/thaùng), tæ leä hoä ngheøo (ngheøo thu nhaäp) taïi thaønh thò laø 6,9%, trong ñoù coù nhieàu vuøng coù tæ leä hoä ngheøo ñoâ thò vöôït quaù 20% nhö Vuøng Trung du vaø Mieàn nuùi phía baéc - 29,4%, Vuøng Baéc trung boä vaø Duyeân haûi mieàn trung 20,4%, Vuøng Taây nguyeân - 22,2% [6]. Trong thöïc teá, neáu tính theo chæ soá ngheøo ña chieàu, con soá ñoù coøn lôùn hôn nhieàu. Chæ soá ngheøo ña chieàu ñaùnh giaù möùc ñoä ngheøo khoâng chæ döïa treân khía caïnh thu nhaäp maø coøn döïa treân moät loaït caùc thieáu huït maø ngöôøi daân phaûi gaùnh chòu nhö giaùo duïc, y teá, nhaø ôû, an sinh xaõ hoäi… [8], trong ñoù 3 chieàu ñoùng goùp nhieàu nhaát vaøo chæ soá ngheøo laø thieáu huït veà tieáp caän heä thoáng an sinh xaõ hoäi, thieáu huït tieáp caän caùc dòch vuï nhaø ôû (ñieän, nöôùc, thoaùt nöôùc, raùc thaûi…) vaø thieáu huït veà chaát löôïng vaø dieän tích nhaø ôû. Theo Toång Ñieàu tra Daân soá vaø Nhaø ôû Vieät Nam 2009, chæ coù 41,4% soá hoä ôû thaønh thò ôû trong nhaø kieân coá, coøn laïi laø ôû trong nhaø baùn kieân coá - 52,7%, thieáu kieân coá - 3,3% vaø nhaø ñôn sô - 2,6% (nhaø baùn kieân coá goàm nhöõng ngoâi nhaø coù töôøng xaây/gheùp goã/khung goã vaø coù maùi lôïp baèng ngoùi/toân/taám lôïp/taám maï hoaëc baèng caùc vaät lieäu töông ñöông). Ngoaøi ra coøn raát nhieàu hoä gia ñình soáng trong caûnh chaät choäi vôùi chæ döôùi 7m2/ngöôøi [5]. Baùo caùo Ñaùnh giaù Ngheøo Ñoâ thò ôû Haø Noäi vaø TP. HCM naêm 2010 cho thaáy, tæ leä daân soá phaûi soáng trong ñieàu kieän chaät choäi ôû hai thaønh phoá lôùn nhaát nöôùc töông öùng laø 31% (TP. HCM) vaø 26% (Haø Noäi). Trong ñoù, tình traïng nhaø ôû cuûa ngöôøi nhaäp cö coøn teä hôn: coù tôùi 62% ngöôøi nhaäp cö soáng trong tình traïng chaät choäi, 1/3 trong soá ñoù coù dieän tích ôû bình quaân döôùi 4m2/ngöôøi. Nhöõng nôi ôû ñoù laïi thöôøng khoâng thuoäc sôû höõu cuûa hoï. Hôn 90% daân di cö ôû
nhaø thueâ, möôïn hoaëc ñöôïc cho ôû taïi leàu/laùn taïm cuûa caùc coâng tröôøng xaây döïng, ôû taïi caùc phaân xöôûng saûn xuaát, ôû nhaø cuûa chuû ñang laøm thueâ…, trong khi tæ leä thueâ nhaø cuûa daân thöôøng truù chæ laø 8% [8]. Nhöõng con soá treân cho thaáy, duø ñaõ coù nhöõng caûi thieän ñaùng keå nhöng nhu caàu nhaø ôû taïi caùc ñoâ thò, nhaát laø Haø Noäi vaø TP. HCM cho ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi thu nhaäp thaáp vaãn raát cao vaø caàn ñöôïc quan taâm phaùt trieån, trong ñoù ñoái töôïng ngöôøi nhaäp cö caàn ñöôïc ñaëc bieät chuù yù, bôûi hoï chieám phaàn lôùn trong soá nhöõng ngöôøi ngheøo ñoâ thò. Vôùi toác ñoä ñoâ thò hoùa nhanh choùng nhö hieän nay, theo döï baùo töø nay ñeán naêm 2020, toång nhu caàu veà nhaø ôû taïi caùc ñoâ thò loaïi II trôû leân cuûa ñoái töôïng thu nhaäp thaáp vaø thöïc söï raát khoù khaên ñeå caûi thieän choã ôû laø khoaûng 1.175.000 caên, trong ñoù soá caên caàn xaây döïng môùi khoaûng 500.000 [7]. Veà cô caáu vieäc laøm, baùo caùo ñaùnh giaù ngheøo treân ñaây cuõng cho thaáy, ña phaàn lao ñoäng thuoäc nhoùm hoä ngheøo nhaát laø lao ñoäng chaân tay vaø lao ñoäng giaûn ñôn khoâng ñoøi hoûi nhieàu kyõ naêng, soá coøn laïi chuû yeáu laøm nhaân vieân dòch vuï vaø baùn haøng [8].
Ñeà xuaát veà quy hoaïch nhaø ôû xaõ hoäi
Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà quy hoaïch caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi, caàn phaûi coù caùi nhìn nhieàu chieàu vaø höôùng tôùi ña giaûi phaùp tuøy thuoäc vaøo töøng ñoái töôïng söû duïng. Kinh nghieäm ôû nhieàu nöôùc cho thaáy, khoâng coù giaûi phaùp ñôn leû naøo coù theå giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà cuûa taát caû caùc ñoái töôïng nhaø ôû xaõ hoäi. Moät giaûi phaùp coù theå toát vôùi 20% ngöôøi ngheøo ñoâ thò nhöng laïi hoaøn toaøn khoâng phuø hôïp vôùi 80% coøn laïi [10]. Treân cô sôû ñaëc ñieåm vaên hoùa, xaõ hoäi, kinh teá cuûa caùc ñoái töôïng söû duïng nhaø ôû xaõ hoäi, vaø vai troø quan troïng cuûa phaùt trieån nhaø ôû ñoái vôùi taêng tröôûng vaø oån ñònh kinh teá vó moâ, nhaø ôû xaõ hoäi caàn ñaït ñöôïc 3 tieâu chí cô baûn laø: gaén vôùi vieäc laøm, gaén vôùi caùc tieän ích vaø dòch vuï coâng coäng vaø khuyeán khích söï ña daïng veà thaønh phaàn daân cö trong quy hoaïch khu ôû. Gaén vôùi vieäc laøm Ñoái vôùi caùc ñoái töôïng chính saùch xaõ hoäi, nhu caàu haøng ñaàu cuûa hoï laø coù vieäc laøm ñeå trang traûi nhöõng chi phí sinh hoaït haøng ngaøy vaø haïn cheá toái ña nhöõng khoaûn chi tieâu khoâng caàn thieát. Theo moät nghieân cöùu veà ngöôøi ngheøo taïi Quaän 8, TP. HCM, maëc duø soáng trong moâi tröôøng oâ nhieãm, ngaäp nöôùc vaø nhaø ôû coøn taïm bôï, 86% soá hoä ngheøo ñöôïc phoûng vaán cho bieát hoï haøi loøng vôùi nôi ôû cuûa mình [2]. Lyù do chuû yeáu laø nhöõng cô hoäi möu sinh do vò
trí quaän trung taâm mang laïi. Moät nghieân cöùu khaùc cho thaáy, trong naêm 2010 taïi Haø Noäi vaø TP. HCM coù 15,5% ngöôøi daân di cö thöôøng xuyeân thay ñoåi choã ôû ít nhaát 2 laàn, trong ñoù 43% thay ñoåi choã ôû do thay ñoåi coâng vieäc vaø 31% do tìm ñöôïc nôi ôû reû hôn [8]. Ñieàu ñoù cho thaáy, ñoái vôùi ngöôøi daân nhaäp cö vaøo thaønh phoá (chieám phaàn lôùn trong soá ngöôøi thu nhaäp thaáp), choã ôû gaén vôùi vieäc laøm vaø giaûm chi phí ñi laïi laø yeâu caàu quan troïng. Gaén vôùi caùc tieän ích vaø dòch vuï coâng coäng Keát quaû khaûo saùt veà ngheøo ña chieàu naêm 2010 cho thaáy, ngoaøi thieáu huït veà chaát löôïng vaø dieän tích nhaø ôû, ngöôøi ngheøo ñoâ thò taïi Haø Noäi vaø TP. HCM coøn raát thieáu huït veà tieáp caän heä thoáng an sinh xaõ hoäi vaø tieáp caän caùc dòch vuï nhaø ôû phuø hôïp (bao goàm dòch vuï ñieän, nöôùc vaø raùc thaûi). Hoï cuõng thöôøng bò haïn cheá trong hoøa nhaäp xaõ hoäi, vaø soáng trong moâi tröôøng soáng oâ nhieãm vaø thieáu an toaøn [8]. Nhö vaäy, ñeå giaûi quyeát baøi toaùn giaûm ngheøo vaø taïo coâng baèng xaõ hoäi, nhaø ôû xaõ hoäi neân ñöôïc boá trí gaén vôùi caùc tieän ích vaø dòch vuï coâng coäng (xaây môùi hoaëc saün coù). Khuyeán khích söï ña daïng veà thaønh phaàn daân cö trong quy hoaïch khu ôû Kinh nghieäm ôû nhieàu nöôùc cho thaáy, vieäc taùch ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi coù thu nhaäp thaáp vaøo trong nhöõng khu vöïc rieâng bieät ôû ngoaïi vi thaønh phoá laøm haïn cheá ñaùng keå khaû naêng tieáp caän vôùi nhöõng cô hoäi veà kinh teá, xaõ hoäi vaø giaùo duïc cuûa hoï. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi tìm kieám ñöôïc vieäc laøm ôû beân ngoaøi thì laïi chòu gaùnh naëng veà chi phí giao thoâng. Moâi tröôøng naøy cuõng laø nôi phaùt sinh vaø nuoâi döôõng teä naïn vaø toäi phaïm xaõ hoäi, nhöõng öùng xöû khoâng phuø hôïp, vaø laøm saâu saéc hôn söï phaân hoùa xaõ hoäi vaø khoaûng caùch giaàu - ngheøo. Nhöõng chöông trình nhaø ôû xaõ hoäi toát thöôøng höôùng tôùi söï ña daïng trong thaønh phaàn daân cö vaø taïo khaû naêng ñeå ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi thu nhaäp thaáp coù theå choïn löïa nôi ôû phuø hôïp vôùi ñieàu kieän, hoaøn caûnh cuûa mình [9], töø ñoù laøm taêng khaû naêng tieáp caän nhöõng cô hoäi kinh teá, xaõ hoäi vaø giaùo duïc. Ñoái vôùi Vieät Nam, söï phaân hoùa giaøu - ngheøo chöa quaù saâu saéc neân vieäc boá trí nhaø ôû xaõ hoäi gaén vôùi caùc khu nhaø ôû cho ngöôøi coù möùc thu nhaäp cao hôn coøn taïo ñieàu kieän cho caùc taàng lôùp daân cö khaùc nhau trôï giuùp nhau trong caùc hoaït ñoäng dòch vuï nhoû, dòch vuï ñôøi soáng thieát yeáu hay caùc dòch vuï ngaén haïn taïm thôøi khaùc. Töø nhöõng phaân tích veà 3 tieâu chí cuûa nhaø ôû xaõ SË 62 . 2013
21
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
hay mua nhaø). Moät nghieân cöùu veà nhaø ôû xaõ hoäi taïi Ñaø Naüng cho thaáy, ña phaàn ngöôøi thu nhaäp thaáp mong muoán nhaø ôû xaõ hoäi coù dieän tích 30 - 50 m2 do phuø hôïp vôùi khaû naêng chi traû cuûa hoï [4]. Tuy nhieân, coù theå nghieân cöùu ñeà xuaát caùc caên hoä nhoû hôn (döôùi 30 m2) cho caùc hoä ñôn thaân hoaëc chæ coù 2 ngöôøi neáu vaãn ñaûm baûo ñöôïc caùc yeâu caàu sinh hoaït bình thöôøng.
Khu nhaø ôû Ñaëng Xaù, Gia Laâm, Haø Noäi
hoäi treân ñaây, chuùng ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc vò trí quy hoaïch cuûa nhaø ôû xaõ hoäi tuøy theo ñoái töôïng söû duïng nhö sau: n Ñoái vôùi coâng nhaân lao ñoäng taïi caùc khu coâng nghieäp vaø cuïm coâng nghieäp, coù theå boá trí nhaø ôû taäp trung theo cuïm gaàn caùc khu - cuïm coâng nghieäp hay gaén vôùi cô sôû saûn xuaát cuï theå. Nhöng caàn chuù yù taïo ra caùc dòch vuï coâng coäng thieát yeáu phuïc vuï cho nhu caàu cuûa hoï. n Töông töï, kyù tuùc xaù hoïc sinh, sinh vieân coù theå boá trí thaønh töøng khu vöïc taäp trung gaàn caùc tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng, trung caáp chuyeân nghieäp vaø daïy ngheà hay gaén tröïc tieáp vôùi cô sôû ñaøo taïo. n Nhaø ôû cho syõ quan, quaân nhaân chuyeân nghieäp thuoäc löïc löôïng vuõ trang nhaân daân neân ñöôïc boá trí gaàn vôùi caùc ñôn vò nôi hoï laøm vieäc. n Nhaø ôû cho caùc ñoái töôïng thu nhaäp thaáp khaùc, bao goàm caû ngöôøi thöôøng truù vaø ngöôøi nhaäp cö, vaø coâng nhaân laøm vieäc trong caùc cô sôû saûn xuaát, dòch vuï ngoaøi khu coâng nghieäp, coù theå ñöôïc boá trí xen keõ hoaëc laân caän caùc khu nhaø ôû cho ngöôøi coù thu nhaäp trung bình vaø cao hay caùc khu ñoâ thò môùi, treân cô sôû söû duïng chung caùc tieän ích vaø dòch vuï coâng coäng (saün coù hoaëc ñöôïc boå sung theâm). n Rieâng caùc ñoái töôïng nhö ngöôøi coù coâng vôùi Caùch maïng, caùc ñoái töôïng chính saùch xaõ hoäi ñaëc bieät khoù khaên (ngöôøi taøn taät, ngöôøi giaø coâ ñôn, ngöôøi nhieãm chaát ñoäc gia cam…) thì töông ñoái oån ñònh vaø khoâng nhieàu veà soá löôïng neân tuøy töøng tröôøng hôïp cuï theå maø coù boá trí phuø hôïp. Nhaø ôû cho caùc ñoái töôïng naøy cuõng coù theå ñöôïc boá trí chung vaøo khu nhaø ôû cho caùc ñoái töôïng thu nhaäp thaáp khaùc.
Ñeà xuaát veà kieán truùc nhaø ôû xaõ hoäi
Ñoái vôùi kieán truùc nhaø ôû xaõ hoäi taïi caùc ñoâ thò ôû Vieät Nam, yeâu caàu ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu hieän nay laø tính kinh teá, sau ñoù môùi ñeán caùc yeâu caàu veà thích duïng, beàn vöõng vaø thaåm myõ. Ñoù laø bôûi caùc ñoái töôïng söû duïng nhaø ôû xaõ hoäi coù khaû naêng chi traû raát haïn cheá, trong khi chæ soá giaù nhaø/ thu nhaäp laïi quaù cao nhö chæ ra treân ñaây. Ñeå phuø hôïp vôùi thöïc teá ñoù, khi thieát keá nhaø ôû xaõ hoäi caàn tuaân thuû caùc nguyeân taéc sau: Maät ñoä cao: Do giaù ñaát ôû caùc ñoâ thò thöôøng raát ñaét ñoû, trong khi nhu caàu nhaø ôû xaõ hoäi laïi raát lôùn, neân vieäc vieäc boá trí khu ôû coù maät ñoä cao giuùp gia taêng toái ña soá caên hoä treân moät dieän tích ñaát chaät heïp. Phaùt trieån theo chieàu cao: Nhaø ôû xaõ hoäi coù theå nghieân cöùu phaùt trieån theo chieàu cao ñeå tieát kieäm moät phaàn ñaát daønh cho saân vöôøn vaø caùc khoâng gian sinh hoaït ngoaøi trôøi. Hieän nay theo Luaät Nhaø ôû 2005, nhaø ôû xaõ hoäi khoâng ñöôïc cao quaù 6 taàng. Quy ñònh naøy neân ñöôïc ñieàu chænh ít nhaát laø ñoái vôùi caùc ñoâ thò loaïi 1 vaø loaïi ñaëc bieät bôûi noù gaây baát lôïi cho vieäc phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi caû töø khía caïnh ñaàu tö laãn khía caïnh söû duïng do chi phí veà ñaát ñai quaù lôùn. Caên hoä kích thöôùc nhoû: Caên hoä kích thöôùc nhoû giuùp ñoái töôïng thu nhaäp thaáp deã tieáp caän hôn (keå caû trong tröôøng hôïp thueâ, thueâ mua
22
SË 62 . 2013
Giaûm chieàu cao taàng: Ñoái vôùi nhaø ôû xaõ hoäi, ñeå tieát kieäm chi phí ñaàu tö, chieàu cao cuûa caùc caên hoä coù theå giaûm xuoáng coøn 2,5 - 2,7m. Neáu ñöôïc thieát keá phuø hôïp, vieäc giaûm chieàu cao naøy khoâng aûnh höôûng ñeán chaát löôïng ôû beân trong caên hoä. Tieát kieäm naêng löôïng: Ñoái vôùi ngöôøi thu nhaäp thaáp, vieäc giaûm chi phí trong quaù trình söû duïng nhaø ôû, nhaát laø caùc chi phí cho chieáu saùng, laøm maùt laø raát quan troïng. Vaäy neân vieäc thieát keá nhaø ôû xaõ hoäi phaûi tính ñeán caùc giaûi phaùp tieát kieäm naêng löôïng, baét ñaàu töø thieát keá thích öùng vôùi ñieàu kieän khí haäu ñòa phöông. Coâng ngheä xaây döïng phuø hôïp: Ñeå giaûm giaù thaønh xaây döïng, nhaø ôû xaõ hoäi neân söû duïng caùc coâng ngheä saûn xuaát haøng loaït, chaúng haïn coâng ngheä saøn panel nheï, coâng ngheä saøn boùng… ÔÛ nhieàu nôi treân theá giôùi, coâng ngheä môùi thöôøng ñöôïc trieån khai thí ñieåm treân nhaø ôû xaõ hoäi tröôùc, sau ñoù môùi nhaân roäng ra trong ngaønh xaây döïng [1].
Keát luaän
Ñoái vôùi caùc ñoâ thò Vieät Nam hieän nay, khi quy hoaïch nhaø ôû xaõ hoäi, caàn phaûi coù caùi nhìn nhieàu chieàu vaø höôùng tôùi ña giaûi phaùp treân cô sôû ñaït ñöôïc 3 tieâu chí cô baûn laø: gaén vôùi vieäc laøm, gaén vôùi caùc tieän ích vaø dòch vuï coâng coäng vaø khuyeán khích söï ña daïng veà thaønh phaàn daân cö trong quy hoaïch khu ôû. Ñieàu naøy taïo cô hoäi cho ngöôøi thu nhaäp thaáp deã daøng hoøa nhaäp vôùi moâi tröôøng xaõ hoäi vaø taêng cöôøng khaû naêng tieáp caän nhöõng cô hoäi kinh teá, xaõ hoäi vaø giaùo duïc. Töø ñoù giuùp hoï töøng böôùc giaûm ngheøo moät caùch beàn vöõng. Trong khi ñoù, kieán truùc nhaø ôû xaõ hoäi caàn tuaân thuû 6 nguyeân taéc: maät ñoä cao, phaùt trieån cao taàng, caên hoä kích thöôùc nhoû, giaûm chieàu cao taàng, tieát kieäm naêng löôïng vaø coâng ngheä xaây döïng phuø hôïp ñeå giuùp ngöôøi thu nhaäp thaáp nhanh choùng vaø deã daøng hôn trong vieäc tieáp caän nhaø ôû trong ñieàu kieän khaû naêng chi traû thaáp vaø haïn cheá veà quyõ ñaát ñoâ thò trong thôøi kyø ñoâ thò hoùa. Ñoù cuõng laø muïc tieâu ñaët ra trong Chieán löôïc Nhaø ôû Quoác gia ñeán Naêm 2020 vaø Taàm nhìn ñeán Naêm 2030. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. PADDI, 2009. Khoùa taäp huaán veà phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi taïi TP. HCM. 2. Perucca, F. vaø coäng söï, 2012. Nghieân cöùu ngheøo ñoâ thò. 3. Quoác hoäi nöôùc CHXHCN Vieät Nam. Luaät Nhaø ôû 2005 4. Huyønh Nguyeân Daï Quyeân, 2011. Giaûi phaùp phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi taïi thaønh phoá Ñaø Naüng. Luaän vaên thaïc só kinh teá, Ñaïi hoïc Ñaø Naüng. 5. Toång cuïc thoáng keâ, 2010. Toång ñieàu tra daân soá vaø nhaø ôû naêm 2009. Nhaø Xuaát baûn Thoáng keâ 6. Toång cuïc thoáng keâ, 2011. Keát quaû khaûo saùt möùc soáng daân cö naêm 2010. Nhaø Xuaát baûn Thoáng keâ 7. Thuû töôùng Chính phuû, 2011. Chieán löôïc phaùt trieån nhaø ôû ñeán naêm 2020 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2030. 8. UBND Thaønh phoá Haø Noäi, UBND TP. HCM, 2010. Ñaùnh giaù ngheøo ñoâ thò ôû Haø Noäi vaø TP. HCM. 9. The Brookings Institution, The Urban Institute, 2003. Rethinking local affordable housing strategies: Lessons from 70 years of policy and practice. 10. UN-HABITAT, 2008. Housing the poor in Asian cities. United Nations Human Settlements Programme
DIEÃN ÑAØN
Khu nhaø ôû xaõ hoäi taïi Haøn Quoác
Kieán truùc nhaø ôû cao taàng
cho ngöôøi thu nhaäp thaáp taïi caùc ñoâ thò
KTS. Hoaøng Anh
Tröôøng Ñaïi hoïc Xaây döïng
“Urban machine” consumes a lot of energy and resources. Resources including land. Yesterday, the great urban tend to “expand” horizontally and breadth, to improve its image. Today’s Urban toward optimal, “compact”, fuel efficiency, and save resources. A multipolar urban, and are connected together by the huge green space. In this trend, urban housing will be displayed in any form? High-rise, multi-storey or low-rise? This article a few exchanges of experience world-storey building housing for lowincome people in urban areas, are available for conditions of Vietnam.
Ñaët vaán ñeà
Nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp laø baøi toaùn caàn ñaùp soá cuûa baát kyø ñoâ thò naøo trong quaù trình phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng. Caùc ñoâ thò thu huùt löïc löôïng lao ñoäng vaø ngöôøi di cö ngaøy caøng cao. Theo thoáng keâ cuûa Toå chöùc Ñònh cö con ngöôøi, Lieân Hieäp quoác (UN Habitat), cho ñeán naêm 2030 tyû leä ñoâ thò hoùa trung bình taïi chaâu AÙ laø 70%, trong ñoù coù Vieät Nam. Bôûi theá, ñaõ xuaát hieän nhöõng nhu caàu caáp baùch cuûa ngöôøi daân trong caùc ñoâ thò: caùc nhu caàu veà nhaø ôû, nhu caàu veà coâng ích xaõ hoäi, y teá, giaûi trí, ñi laïi. Noåi troäi laø nhu caàu veà nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp vaø trung bình.
Ñoù laø nhöõng ngöôøi lao ñoäng cho caùc khu coâng nghieäp - saûn xuaát - dòch vuï; laø sinh vieân, hoïc sinh. Ñoù laø nhöõng ngöôøi môùi böôùc ñaàu laäp nghieäp taïi caùc thaønh phoá lôùn. Nhieàu gia ñình thu nhaäp thaáp hieän taïi coøn gaëp nhieàu khoù khaên veà nhaø ôû. Nhieàu hoä soáng chung trong cuøng moät soá nhaø. Vaø nhieàu ngöôøi ôû chung trong cuøng moät phoøng. Nhu caàu naøy chieám tyû troïng lôùn trong xaõ hoäi. Do thu nhaäp thaáp vaø khoâng oån ñònh, hoï khoâng coù khaû naêng thanh toaùn theo yeâu caàu cuûa chuû ñaàu tö, neân caàn coù giaûi phaùp tín duïng, hay ngaân haøng hoã trôï (!). Vaø maëc duø coù giaù ñaàu tö thaáp, nhöng caên hoä hoï ôû phaûi SË 62 . 2013
23
xung quanh moät loõi. Caùc toøa thaùp noái nhau lieân hoaøn baèng caùc phoá treân khoâng, ñöôøng ñi boä, taäp theå duïc vaø ngaém caûnh. Ñaây laø moät maãu möïc veà kieán taïo khoâng gian ôû theo chieàu cao.
coù ñaày ñuû caùc tieän nghi toái thieåu nhaát, vaø ñöôïc xaây döïng taïi nôi coù haï taàng xaõ hoäi, kyõ thuaät ñaày ñuû ñeå thu huùt hoï ñeán ôû. Vì theá, thieát keá caên hoä phaûi ñaït ñöôïc nhöõng yeâu caàu cô baûn nhaát cuûa cuoäc soáng, chaát löôïng xaây döïng toát, giaù trò caên hoä ñaït möùc toái thieåu nhaát, naèm trong khaû naêng chi traû,vôùi söï hoã trôï vaø baûo laõnh töø caùc giaûi phaùp tín duïng cuûa cô quan taøi chính nhö ngaân haøng, quyõ tín duïng, quyõ phaùt trieån ñaàu tö nhaø ôû, quyõ an sinh xaõ hoäi. Beân caïnh ñoù, xaây döïng nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp coøn phaûi tính ñeán yeáu toá phaùt trieån moâi tröôøng ôû beàn vöõng, moâi tröôøng xaõ hoäi vaø moâi tröôøng sinh keá. Taïi Vieät Nam, caùch thöùc tieáp caän phoå bieán hieän nay laø xaây döïng nhöõng khoái nhaø ôû coù chieàu cao töø nhieàu taàng ñeán caän cao taàng (treân döôùi 10 taàng). Kinh nghieäm theá giôùi cho thaáy, taïi caùc ñoâ thò lôùn, xaây döïng nhaø ôû cao taàng ban ñaàu tuy chi phí cao, nhöng coù hieäu quaû kinh teá trong daøi haïn. Nhaát laø trong boái caûnh taøi nguyeân ñaát ngaøy caøng thu heïp do phaùt trieån ñoâ thò vaø bieán ñoåi khí haäu toaøn caàu.
Kinh nghieäm xaây döïng nhaø ôû cao taàng treân theá giôùi
Töø nhöõng naêm 1960-1970, ôû Myõ ñaõ xaây döïng nhöõng khoái nhaø cao taàng (>30 taàng) cho ngöôøi thu nhaäp thaáp. Nhöõng moâ hình naøy ñaõ nhanh choùng giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà thieáu nhaø ôû taïi caùc thaønh phoá lôùn. Tuy nhieân, vieäc chöa tính ñeán moâi tröôøng sinh keá vaø moâi tröôøng xaõ hoäi ñaõ daãn ñeán hình thaønh caùc khu “oå chuoät” kieåu môùi taïi nhöõng khu ôû naøy. ÔÛ Hoàng Koâng caùc khoái nhaø ôû coù chieàu cao trung bình treân 30 taàng. Trong soá 100 ngoâi nhaø ôû cao taàng cao nhaát theá giôùi, thì ôû Hoàng
24
SË 62 . 2013
Koâng coù tôùi gaàn 40 chieác. Caùc caên hoä ñeàu coù thieát keá ôû daïng “toái thieåu”. Ñieàu naøy cuõng deã hieåu bôûi vì ñaát ôû Hoàng Kong coù trò giaù cao. ÔÛ Trung Hoa luïc ñòa, coâng ngheä xaây döïng ñöông ñaïi cho pheùp trung bình “moãi ngaøy moät taàng”, caùc khoái nhaø cao khoaûng 30-40 taàng, vôùi chi phí raát hôïp lyù. Ngöôøi Trung Quoác ñaõ saùng taïo ra nhöõng taám töôøng/vaùch ngaên raát nheï, sieâu beàn, coù theå gia coâng taïi coâng tröôøng baèng duïng cuï xaây döïng phoå thoâng. Do ñoù ñaõ giaûm ñöôïc giaù thaønh xaây döïng. Thöôïng Haûi laø thaønh phoá ñi ñaàu trong phaùt trieån nhaø ôû cao taàng cho ngöôøi thu nhaäp thaáp taïi Trung Quoác. ÔÛ Malaysia, taïi thuû ñoâ Kua Lampur, taïi thaønh phoá Penang haàu heát nhöõng khoái nhaø cho ngöôøi thu nhaäp thaáp (low-cost apartment) ñeàu laø nhaø ôû cao taàng. Nhöõng khoái nhaø naøy thöôøng ôû daïng nhaø moûng, daïng taám, khoâng chæ ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu hôïp lyù veà giaù thaønh, maø coøn coù khaû naêng tieát kieäm naêng löôïng do ñöôïc öùng duïng nhöõng coâng ngheä xaây döïng vaø vaät lieäu môùi nhö heä taám saøn vaø heä thoáng ñieàu hoøa nöôùc. Ñaây laø moät kinh nghieäm ñaùng ñeå nghieân cöùu vì GDP bình quaân cuûa hoï, vaø khí haäu caän nhieät ñôùi aåm gaàn gioáng Vieät Nam. ÔÛ Haøn Quoác, Nhaät Baûn, nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp ñeàu ñöôïc xaây cao taàng taïi caùc vuøng ven ñoâ thò. Hoï khoâng chæ thieát keá hôïp lyù ñeán toái öu, maø coøn quan taâm ñeán vaán ñeà phaùt trieån beàn vöõng vaø toái öu naêng löôïng. Kinh nghieäm cuûa Haøn quoác laø xaây döïng nhöõng cuïm nhaø “moûng”, daïng taám cao taàng ñeå toái öu veà thoâng gioù vaø chieáu saùng. Coøn ôû Singapore, vöøa khaùnh thaønh ñaàu naêm 2013 moät toå hôïp nhaø ôû cao 50 taàng cho ngöôøi thu nhaäp thaáp vaø trung bình (public housing). Toå hôïp naøy goàm 7 toøa thaùp quaây
ÔÛ Vieät Nam, nhaø ôû thu nhaäp thaáp cao taàng ít ñöôïc thaûo luaän. Tuy nhieân, xu theá hình thaønh nhöõng khu nhaø ôû cao taàng xen keõ, vôùi heä thoáng haï taàng keát noái tôùi nôi laøm vieäc laø xu höôùng taát yeáu ñeå phaùt trieån ñoâ thò hoùa. Vaán ñeà laø cao bao nhieâu taàng? ñi keøm giaûi phaùp kieán truùc laø giaûi phaùp quy hoaïch khu ôû nhö theá naøo? cuõng nhö nhöõng vaán ñeà khaùc nhö phaùt trieån moâi tröôøng xaõ hoäi vaø sinh keá beàn vöõng?
Moâ hình nhaø ôû naøo cho ngöôøi thu nhaäp thaáp taïi caùc ñoâ thò?
Dö luaän xaõ hoäi ñang ñaùnh ñoàng khaùi nieäm nhaø ôû thu nhaäp thaáp vaø nhaø ôû xaõ hoäi. Ñieàu naøy theå hieän raát roõ qua nhöõng keát quaû khoâng maáy khaû quan trong cuoäc thi nhaø ôû thu nhaäp thaáp vöøa roài do Hoäi kieán truùc sö Vieät Nam toå chöùc. Theo quan ñieåm chuùng toâi, veà ñònh höôùng, khu nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp caàn coù nhöõng yeáu toá sau: n Moät trong nhöõng öu tieân haøng ñaàu cuûa dö luaän hieän nay ñoù laø giaù thaønh caên hoä. Tuy nhieân theo quan ñieåm chuùng toâi ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà quan troïng nhaát. Chuùng ta coù theå coù quyõ ñaát saïch hôïp lyù, xaây nhaø cao taàng, hoã trôï voán... ñeå giaûm giaù thaønh toát nhaát. Ñieàu ñaùng quan taâm hôn laø söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa caùc khu ôû thu nhaäp thaáp naøy, nhaát laø beàn vöõng xaõ hoäi. Vì theá, caàn kieán taïo nhöõng khu ôû hoãn hôïp, taêng tính töông taùc giöõa caùc ñoái töôïng ôû. n Khu ôû hoãn hôïp coù tyû leä hôïp lyù (caàn nghieân cöùu) giöõa ngöôøi thu nhaäp thaáp-thu nhaäp trung bình-thu nhaäp treân trung bình. Taïm thôøi ñeà xuaát moâ hình 60%-30%-10%. Coù nghóa laø nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp neân naèm trong moät khu nhaø ôû xaõ hoäi! Kinh nghieäm theá giôùi cho thaáy nhöõng khu nhaø ôû chæ coù ngöôøi thu nhaäp thaáp ñeàu phaùt trieån khoâng beàn vöõng (ví duï ñieån hình khu ôû PruttIgore ôû Myõ, thieát keá cuûa KTS. Yamasaki). Khu nhaø ôû xaõ hoäi taïi ñoâ thò Baéc An Khaùnh (Splendora) do Vinaconex ñaàu tö ñang ñi theo höôùng naøy. n Khi quy hoaïch - thieát keá caàn löu yù ñeán yeáu toá “chôï” trong khu ôû hoaëc giöõa caùc cuïm khu ôû. Ñaây laø yeáu toá an sinh xaõ hoäi heát söùc caàn thieát ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thu nhaäp thaáp khoâng coù khaû naêng mua haøng trong caùc sieâu
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
thò (nhö caùc khu ñoâ thò môùi), ñoàng thôøi, ñaây coøn laø khoâng gian töông taùc vaø moâi tröôøng sinh keá ñaùng keå. n Veà maët sôû höõu, söû duïng, nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp neân laø nhaø ôû cho thueâ ngaén haïn hoaëc daøi haïn. Khi ñieàu kieän kinh teá phaùt trieån, hoï coù theå mua hay thueâ mua nhaø ôû cho ngöôøi coù thu nhaäp trung bình/treân trung bình trong chính khu ôû ñoù. Nhöõng yeáu toá quy hoaïch caàn quan taâm Veà vò trí xaây döïng, nhöõng khu ñaát ôû vò trí trung taâm khoâng phuø hôïp vôùi nhaø ôû giaù reû, bôûi ngöôøi söû duïng seõ chuyeån quyeàn söû duïng ñeå laáy cheânh leäch. Veà maët giao thoâng, vôùi nhöõng vò trí phuø hôïp thöôøng ôû ngoaïi vi, caàn phaûi coù giao thoâng coâng coäng ñeán taän nôi ôû. Vì thoâng thöôøng, ngöôøi lao ñoäng coù thu nhaäp thaáp khoâng coù khaû naêng sôû höõu nhöõng phöông tieän giao thoâng caù nhaân. Veà haï taàng xaõ hoäi, phaûi coù ñaày ñuû tieän nghi, phuùc lôïi xaõ hoäi. Vôùi khu quy hoaïch môùi, neáu döï aùn ñôn leû phaûi xaây döïng caïnh khu daân cö vaø ñaõ coù haï taàng xaõ hoäi. Trong boái caûnh hieän nay taïi trung taâm thaønh phoá ñang bò beá taéc giao thoâng, chuùng ta neân choïn phöông aùn ôû ngoaïi vi keát hôïp xaây döïng haï taàng xaõ hoäi ñaày ñuû ñeå thu huùt cö daân ôû trung taâm ra ngoaøi. Veà giaûi phaùp quy hoaïch, ngoaøi caùc coâng trình ôû caàn coù caùc coâng trình xaõ hoäi nhö tröôøng hoïc, y teá, giaûi trí, theå duïc theå thao, choã ñeå xe... Ngoaøi ra caàn coù caùc khoâng gian maët nöôùc, khoaûng khoâng gian sinh hoaït coäng ñoàng, ñi daïo cho ngöôøi lôùn tuoåi, hoïp maët toå daân phoá cuõng laø nhöõng yeáu toá caàn löu yù khi quy hoaïch. Nhöõng giaûi phaùp kieán truùc caàn quan taâm ÔÛ Vieät Nam, thoâng thöôøng nhaø ôû giaù reû laø loaïi chung cö thaáp taàng. Loaïi hình naøy tieát kieäm chi phí laép ñaët thang maùy, chi phí dòch vuï haøng thaùng. Nhöng nhieàu quoác gia khoâng coøn aùp duïng vì giaù trò ñaát vaãn coøn chi phoái ñeán giaù trò caên hoä. Xu höôùng theá giôùi hieän nay laø phaùt trieån nhaø ôû theo chieàu cao, nhöng vôùi ñieàu kieän nöôùc ta, caàn coù giôùi haïn soá taàng ñeå khoâng aûnh höôûng ñeán giaûi phaùp keát caáu moùng cuûa coâng trình. Chieàu cao trung bình trong khoaûng töø 15 ñeán 25 taàng, haïn cheá xaây döïng treân 25 taàng.
Veà giao thoâng chieàu ñöùng, neân söû duïng haønh lang chung, thang maùy boá trí moät chieàu vôùi soá löôïng phuïc vuï treân 10hoä/taàng. Theo kinh nghieäm cuûa Singapore, caùc taàng lieàn nhau neân boá trí töø 1 ñeán 2 ñieåm döøng cho töø 2 ñeán 3 taàng. Thí duï taàng 1-2-3 ñi boä, taàng 5 leân taàng 6 hoaëc xuoáng taàng 4, taàng 8 leân taàng 9 hoaëc xuoáng taàng 7, taàng 11 leân taàng 12 hoaëc xuoáng taàng 10... khi ñoù giaù caên hoä moãi taàng cuõng phaûi ñieàu chænh khaùc nhau. Veà vaät lieäu xaây döïng, neân söû duïng khoái xaây gaïch thöôøng hoaëc gaïch khoâng nung coù giaù thaønh reû hôn saét theùp, hoaëc caùc vaät lieäu daïng taám coù troïng löôïng nheï ñeå laøm vaùch ngaên. Toái thieåu veà oáp-laùt trong caên hoä ñeå giaûm giaù thaønh vaø giaûm taûi troïng. Beà maët caàu thang coù theå laùng xi maêng troän phuï gia taêng ñoä cöùng. Caùc khu veä sinh, nhaø beáp cuõng neân toái thieåu veà dieän tích caùc vaät lieäu oáp laùt. Veà kieán truùc maët ñöùng, caøng ñôn giaûn caøng toát. Maët ñöùng neân laëp ñi laëp laïi theo chieàu cao, chæ khaùc nhau veà maøu saéc. Toái thieåu hoùa caùc chi tieát maët ñöùng, caøng coù nhieàu chi tieát seõ naâng giaù thaønh leân cao. Veà heä thoáng kyõ thuaät toøa nhaø, chaúng haïn nhö heä thoáng caáp ñieän vaø caáp nöôùc chung, neân ñi “noåi”, “loä thieân” ñeå giaûm chi phí xaây döïng vaø deã daøng baûo trì khi caàn thieát. Hình minh hoïa Coøn ñoái vôùi caùc khoâng gian phuï trôï nhö nhaø ñeå xe, khoâng gian sinh hoaït coäng ñoàng coù theå boû troáng moät phaàn taàng treät (taàng moät) hoaëc ñeå ra ngoaøi nhaø (kinh nghieäm cuûa Ñaø Naüng). Xeùt treân khía caïnh kinh teá, thì xaây döïng moät taàng noåi giaù reû hôn nhieàu so vôùi xaây döïng moät taàng haàm, ñeå troáng moät taàng cho caùc khoâng gian phuï trôï (ñeå xe, laáy raùc, doïn veä sinh) vaø trôû thaønh moät khoâng gian ña naêng khi caàn thieát (hoïp toå daân phoá, toå chöùc caùc söï kieän cho treû em, ngöôøi cao tuoåi hay toå chöùc ñaùm cöôùi ...) Hình minh hoïa
gaây toán keùm. Ñöôøng oáng kyõ thuaät ñeàu laép ñaët noåi, ñeå deã daøng söû chöõa, raùc coù theå laáy ôû taàng treät. Ngöôøi Vieät ta coù caâu “an cö laïc nghieäp”, ngoaøi nôi aên choán ôû, thì ngheà nghieäp sinh keá laø moät yeáu toá khoâng theå thieáu. Bôûi theá khi quy hoaïch - thieát keá caùc khu nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp, ngoaøi yeáu toá giaù thaønh caên hoä, caàn quan taâm hôn nöõa ñeán moâi tröôøng laøm vieäc vaø moâi tröôøng töông taùc xaõ hoäi, ñeå caùc khu ôû naøy khoâng chæ ñaùp öùng ñöôïc nhu caàn tröôùc maét maø coøn beàn vöõng trong töông lai. Taøi lieäu tham khaûo 1. Carlos Reimers, Beyond the trailer: Rethinking affordable manufactured housing in U.S, Habitat International 2012 2. CECODHAS, Housing Europe 2007 - Review of social, co-operative and public housing in the 27 EU member states, EU 2007 3.Irene Pasina, High space - Low cost, 2000 4. Pedro Fonseca Jorge, The minimum cell as a House: ideas and forms of social housing in search of a Home, Workshop 01 - Finance and Regulation 2010 5. Pedro Fonseca Jorge, The minimum cell - minimum housing standarts for future applications, NHR 2010 6. R.McCUTCHEON, The Role of Industrialised Building in Low-income Housing Policy in the USA, Habitat International Vol 14.No1 pp167-176, 1990 7.Systeme d’evaluation de logements SEL, Concevoir, evaluer et comparer des logements, Edition 2000 8. UN-HABITAT, Affordable land and housing in Asia, UNON Nairobi 2011 9. UN-HABITAT, Affordable land and housing in Latin America and the Caribbean, UNON Nairobi 2011 10. UN-HABITAT, Affordable land and housing in Europe and North America, UNON Nairobi 2011 11. UN-HABITAT, Affordable land and housing in Africa, UNON Nairobi 2011 12. ZAID, N.S.M, Low-cost housing in Malaysia: A contribution to sustainable development, 2000
Veà chieàu cao cao caên hoä, kích thöôùc thoâng thuûy hôïp lyù laø töø 2,4m ñeán 2,8m. Cöûa soå neân ñeå saùt traàn (hay buïng daàm) ñeå khoâng caàn laøm caùc lanh toâ, ñoàng thôøi vôùi nhöõng caên hoä giaù reû coù chieàu cao thaáp thì cöûa soå saùt traàn coù öu theá veà maët thoâng thoaùng. Caùc caên hoä naøy cuõng khoâng caàn coù bancoâng, hay logia vì ít söû duïng maø phaûi traû tieàn SË 62 . 2013
25
DIEÃN ÑAØN
Nhµ Î x∑ hÈi
CHO NGÖÔØI THU NHAÄP THAÁP TAÏI CAÙC ÑOÂ THÒ Vaán ñeà Nhaø ôû xaõ hoäi cho daân thu nhaäp thaáp taïi caùc ñoâ thò ñaõ ñöôïc ñaët ra töø laâu, xong tôùi nay môùi chæ coù moät soá ít döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi quy moâ nhoû ñöôïc trieån khai xaây döïng trong caùc khu ñoâ thò môùi. Moät trong caùc vöôùng maéc laø thieáu caùc nghieân cöùu chuyeân saâu veà quy hoaïch - kieán truùc nhaø ôû xaõ hoäi – lónh vöïc vaãn coøn laø môùi meû vôùi chuùng ta hieän nay. Nhaø ôû xaõ hoäi khoâng phaûi laø nhaø reû tieàn, chaát löôïng vaät tö keùm, chaát löôïng soáng keùm. Moïi giaûi phaùp quy hoaïch, kieán truùc ñeàu phaûi ñöôïc tính toaùn khoa hoïc hôïp lyù ñeå ñöa ñeán giaù caû caên hoä maø ñoâng ñaûo ngöôøi daân coù theå chaáp nhaän ñöôïc, nhöng chaát löôïng coâng trình, chaát löôïng soáng vaãn phaûi baûo ñaûm. KTS. Nguyeãn Tuaán Minh
Vieän Kieán truùc, Quy hoaïch ñoâ thò vaø noâng thoân
Döï aùn caûi taïo khu nhaø ôû xaõ hoäi lôùn taäp trung La grande borne, Nantes, Phaùp caûi taïo kieán truùc maët nhaø & khoâng gian coäng ñoàng theâm phaàn haáp daãn.
Quy hoaïch
Ñoái vôùi Vieät Nam, moät quoác gia ñang phaùt trieån nhö hieän nay thì vaán ñeà ngöôøi ngheøo, ngöôøi thu nhaäp thaáp coù ôû khaép moïi nôi, trong moïi gia ñình, trong vaø ngoaøi thaønh phoá. Cuøng vôùi ñaëc ñieåm phaùt trieån ñoâ thò (môû roäng ñòa giôùi & caûi taïo khu vöïc trung taâm), chuû tröông xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi cuûa Chính phuû & Boä Xaây döïng, nhaø ôû xaõ hoäi coù theå quy hoaïch taäp trung thaønh caùc khu ôû lôùn, hoaëc xaây döïng thaønh
26
caùc khu ôû quy moâ nhoû hôn, caùc nhoùm nhaø ôû taïi caùc phaàn ñaát caûi taïo khu ñoâ thò cuõ (chung cö cuõ, khu vöïc caùc xí nghieäp oâ nhieãm caàn di chuyeån…), loâ ñaát ñan xen trong caùc khu ñoâ thò môùi (theo quy ñònh daønh ra 20% quyõ ñaát döï aùn laøm nhaø ôû xaõ hoäi). Ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà xaõ hoäi (coâng aên vieäc laøm, hoaø nhaäp coäng ñoàng…), taïo laäp moâi tröôøng soáng coù chaát löôïng, quy hoaïch nhaø ôû xaõ
Döï aùn caûi taïo khu nhaø ôû xaõ hoäi lôùn taäp trung La grande borne, Nantes, Phaùp - boå sung dòch vuï, thöông maïi; taêng cöôøng giao thoâng coâng coäng (xe ñieän, xe buyùt) tieáp caän khu ôû.
hoäi caàn löu yù: n Vò trí ñeå xaây döïng khu nhaø ôû xaõ hoäi caàn ñöôïc tieáp caän toát nhaát tôùi caùc nôi laøm vieäc cuûa ñoái töôïng söû duïng (caùc tröôøng ñaïi hoïc, khu ñoâ thò môùi, khu coâng nghieäp, khu vöïc dòch vuï thöông maïi…). n Toå chöùc khoâng gian khu nhaø ôû xaõ hoäi traùnh ñoùng kín, taùch bieät vôùi beân ngoaøi, ñaûm baûo söï tieän nghi ñeå taïo ra nhöõng cô hoäi ñeå ngöôøi thu nhaäp thaáp coù theå tieáp caän, vöôn leân, coù nieàm tin vaøo cuoäc soáng töông lai, khoâng töï ti vôùi hieän taïi. Khoâng gian coâng coäng ñöôïc boá trí nhö laø khoâng gian xanh ôû trung taâm khu ôû, nôi dieãn ra caùc hoaït ñoäng toå chöùc hoäi hoïp, thuùc ñaåy gaëp gôõ vôùi caùc dòch vuï xaõ hoäi, giuùp ngöôøi daân hoaø nhaäp vaøo xaõ hoäi, giaùo duïc ngheà nghieäp, ñem ñeán söï caûm nhaän töï do, thoaûi maùi, do vaäy caàn thieát keá theo kieåu môû, ñaûm baûo tính ñeán ñöôïc (töø beân ngoaøi khu ôû). Khu nhaø ôû xaõ hoäi phaûi baûo ñaûm söï tieáp caän toái ña tôùi caùc coâng trình tieän ích coâng coäng thieát yeáu nhö tröôøng hoïc, nhaø treû, chôï, trung taâm y teá, nhaø vaên hoùa… n Khu nhaø ôû xaõ hoäi caàn ñeán söï haøi hoøa vôùi caûnh quan kieán truùc cuûa ñoâ thò, söû duïng dieän tích toái öu, maät ñoä xaây döïng toái ña maø vaãn khoâng aûnh höôûng tôùi caûnh quan moâi tröôøng toaøn khu. n Maët baèng toång theå boá trí caùc ngoâi nhaø ñaûm baûo ñieàu kieän thoâng gioù & chieáu saùng töï nhieân cho khu ôû mang laïi moâi tröôøng vi khí haäu toát, giaûm tieâu thuï naêng löôïng caùc hoä gia ñình. Xaây döïng caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi lôùn taäp trung, khu hoaëc nhoùm nhaø ôû xaõ hoäi phaân taùn taïi
caùc khu ñoâ thò môùi, khu vöïc trung taâm thaønh phoá caàn tính ñeán hieäu quaû ñaàu tö, taùc ñoäng xaõ hoäi & caùc giaûi phaùp quy hoaïch cô baûn. Khu nhaø ôû xaõ hoäi lôùn taäp trung: Giaûi quyeát choã ôû vôùi soá löôïng lôùn. Coù ñieàu kieän trieån khai xaây döïng ñoàng boä khu ôû, dòch vuï, haï taàng, caây xanh taïo moâi tröôøng toát, hoaøn chænh, thi coâng coâng nghieäp hoaù (treân cô sôû thieát keá ñieån hình hoaù, thi coâng theo hình thöùc moâ ñun laép gheùp…) ñeå giaûm thôøi gian & giaù thaønh xaây döïng. Tuy nhieân, moâ hình naøy cuõng vaáp phaûi moät soá trôû ngaïi: n Ñaùp öùng yeâu caàu söû duïng khoâng gian cho caùc nhoùm ñoái töôïng ôû xaõ hoäi khaùc nhau (caùn boä veà höu, caùn boä treû, coâng nhaân, giaùo vieân, ngöôøi buoân baùn nhoû…) trong cuøng moät khu ôû laø raát khoù. n Thôøi gian xaây döïng laâu môùi coù theå ñöa vaøo söû duïng, kính phí ñaàu tö lôùn (chæ coù ngaân saùch nhaø nöôùc môùi ñaùp öùng ñöôïc). n Soá löôïng cö daân ñoâng gaây khoù khaên cho coâng taùc quaûn lyù sau naøy. Khi moâi tröôøng ôû xuoáng caáp do khoâng ñöôïc quan taâm ñuùng möùc, caùc vaán ñeà xaõ hoäi trôû neân traàm troïng nhö thaát nghieäp quy moâ, dòch vuï xaõ hoäi, tuoåi treû thieáu söï chaêm soùc tieän nghi, toäi phaïm…, khu vöïc naøy seõ trôû thaønh nhöõng maàm moáng gaây maát oån ñònh xaõ hoäi. Nhö ôû Phaùp ñaàu nhöõng naêm 2000, ñaõ xaûy ra caùc cuoäc baïo ñoäng xuaát phaùt töø caùc khu ôû nhaäp cö toài taøn vuøng ngoaïi oâ Paris, voán ñöôïc coi laø “khu vöïc ngoaøi leà xaõ hoäi”, “vuøng khoâng phaùp luaät”, “vuøng maát traät töï xaõ hoäi”! Giaûi phaùp quy hoaïch: n Boá trí xa trung taâm (vuøng ngoaïi oâ), nôi coù
quyõ ñaát lôùn, giaù reû. Caàn coù phöông tieän giao thoâng coâng coäng tieáp caän khu ôû ñaûm baûo lieân keát haï taàng ñoâ thò (ñi laïi thuaän tieän). n Kinh nghieäm trong vaø ngoaøi nöôùc cho thaáy khu nhaø ôû xaõ hoäi neân thieát keá töø khoaûng 9 - 15 taàng ñeå ñaït söï hôïp lyù veà ñaàu tö & söû duïng. n Khoâng neân boá trí quaù nhieàu caùc khu chöùc naêng trong khu ôû (nhö nhaø ôû hoãn hôïp, vaên phoøng, thöông maïi) seõ laøm taêng kinh phí ñaàu tö maø khai thaùc chöa chaéc ñaõ coù hieäu quaû, chæ daønh cho nhaø ôû vaø caùc chöùc naêng phuïc vuï cho noù (nhö tröôøng hoïc, nhaø treû, traïm y teá, thöông maïi - chôï, baõi ñoã xe, coâng vieân…). n Quy hoaïch baõi ñoã xe ñoäc laäp, xaây cao taàng ñeå giaûm ñaùng keå giaù thaønh ñaàu tö xaây döïng. n Giaûm tyû leä ñaát giao thoâng: toå chöùc heä thoáng giao thoâng chæ tieáp caän vôùi caùc coâng trình nhaø ôû thoâng qua baõi ñoã xe hoaëc heä thoáng giao thoâng ñi boä vaøo coâng trình - giaûm ñöôïc tyû leä ñöôøng giao thoâng, daønh dieän tích cho caây xanh coâng vieân, vaø an toaøn veà giao thoâng cho treû em vaø khaùch boä haønh. Nhoùm nhaø ôû xaõ hoäi trong khu ñoâ thò môùi (theo quy ñònh chieám 20% quyõ ñaát döï aùn): Nhoùm nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc loàng gheùp, thoáng nhaát trong heä thoáng quy hoaïch khu ñoâ thò môùi. Caùch laøm nhö vaäy deã ñaït ñöôïc söï hoaø nhaäp coäng ñoàng, cö daân nhaø ôû xaõ hoäi coù cô hoäi tìm kieám vieäc laøm thoâng qua heä thoáng dòch vuï, thöông maïi ñöôïc boá trí ngay trong khu ñoâ thò. Tuy nhieân neáu cheânh leäch giöõa hai coäng ñoàng quaù lôùn (veà vò trí xaõ hoäi, möùc
27
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
taïo cô ñoäng nhö cöûa, vaùch ngaên nheï, cho pheùp boá trí khoâng gian phuø hôïp vôùi chöùc naêng söû duïng cuõng nhö coù theå bieán ñoåi theo thôøi tieát vaø nhu caàu söû duïng cuûa moãi gia ñình (deã daøng taïo ra nhöõng khoâng gian soáng khaùc nhau: khi laø moät phoøng khaùch roäng raõi, thoâng thoaùng; khi bieán thaønh phoøng sinh hoaït). n Ñoái vôùi khu phuï trôï (taäp trung caùc haïng muïc chöùc naêng nhö beáp, nhaø veä sinh xung quanh loâ-gia phuï trôï…): coù theå söû duïng cöûa tröôït tieát loä hoaëc che giaáu khoâng gian.
Giaûi phaùp noäi thaát linh hoaït söû duïng vaùch ngaên nheï, di ñoäng & ñoà noäi thaát thanh maûnh, deã di chuyeån.
soáng, trình ñoä vaên hoaù…), söï hoaø nhaäp khoù coù theå ñaït ñöôïc, kieán truùc giaûn ñôn cuûa nhaø ôû xaõ hoäi seõ trôû neân laïc loõng trong toång theå kieán truùc khu ñoâ thò cao caáp. Khu hoaëc nhoùm nhaø ôû xaõ hoäi taïi caùc vò trí trung taâm thaønh phoá (xaây döïng treân phaàn ñaát chung cö cuõ, ñaát cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc, khu vöïc di dôøi caùc nhaø maùy, xí nghieäp ñoäc haïi…): quy moâ xaây döïng nhoû, phuø hôïp naêng löïc caùc doanh nghieäp xaây döïng trong nöôùc, khaû naêng huy ñoäng voán, ñaùp öùng nhanh nhu caàu ôû, dòch vuï vieäc laøm thuaän lôïi, traùnh di chuyeån choã ôû nhieàu. Vì naèm taïi caùc vò trí trung taâm, xung quanh laø caùc khu phoá ñoâng ñuùc, neân toå chöùc khu hoaëc nhoùm nhaø ôû theo kieåu khoâng gian môû, khai thaùc dòch vuï theo höôùng tieáp caän giao thoâng ñoái ngoaïi, taïo coâng aên vieäc laøm cho cö daân.
Kieán truùc
Hình thöùc kieán truùc: Kieán truùc nhaø ôû xaõ hoäi caàn höôùng ñeán söï giaûn ñôn ñeå traùnh röôøm raø laõng phí khoâng caàn thieát, hình khoái ñôn giaûn, trong saùng, neân söû duïng phong caùch kieán truùc hieän ñaïi. Giaûm tieâu hao naêng löôïng: n Khai thaùc toái ña caùc naêng löôïng töï nhieân nhö gioù vaø aùnh saùng… (toå chöùc khoâng gian caên hoä: boá trí maët baèng caùc phoøng, heä thoáng cöûa, löïa choïn ñoä cao hôïp lyù…)
28
n Giaûm taùc ñoäng böùc xaï maët trôøi (löïa choïn höôùng nhaø, boá trí caên hoä, thieát keá keát caáu bao che…)
Noäi thaát linh hoaït: Söû duïng vaùch di ñoäng, ñoà noäi thaát ñeå ngaên chia, thay ñoåi nhanh choùng khoâng gian theo yeâu caàu söû duïng maø khoâng phaûi phaù dôõ nhieàu gaây toán keùm, laõng phí. Beân caïnh ñoù, caùch saép xeáp khoa hoïc cuøng vieäc löïa choïn noäi thaát kheùo leùo giuùp caên hoä roäng hôn nhieàu so vôùi dieän tích voán coù. Löïa choïn giaûi phaùp noäi thaát linh hoaït cho nhaø ôû xaõ hoäi nhaèm muïc ñích: n Trong ñieàu kieän dieän tích nhoû heïp, vaãn ñaûm baûo söï thoâng thoaùng, caûm giaùc roäng raõi, coù nhieàu caùch toå chöùc khoâng gian khaùc nhau (cho nhieàu ñoái töôïng söû duïng, sôû thích khaùc nhau). n Deã daøng toå chöùc laïi caên hoä khi coù ñieàu kieän môû roäng dieän tích (gheùp caùc caên hoä nhoû thaønh caên hoä lôùn) Giaûi phaùp noäi thaát linh hoaït deã aùp duïng ñoái vôùi nhaø coù böôùc coät khaåu ñoä lôùn, maët baèng caên hoä coù hình daïng ñôn giaûn, vuoâng vaén (khoâng rích raéc, goùc caïnh). Söû duïng vaùch ngaên: n Ñoái vôùi khu ôû (goàm phoøng nguû, phoøng khaùch, phoøng sinh hoaït, phoøng aên…): ngaên chia linh hoaït baèng vaät lieäu nheï daïng caáu
Söû duïng ñoà noäi thaát: n Thieát keá vôùi söï keát hôïp kheùo leùo caùc chöùc naêng nhaèm ñaùp öùng nhu caàu söû duïng vaø haïn cheá dieän tích chieám ñoà (nhöõng chieác tuû, khoái beáp, giaù ñöïng saùch hay ñoà vaät... ñoàng thôøi cuõng laø caùc maûng töôøng). n Deã daøng chuyeån dòch, thay ñoåi vò trí, coù troïng löôïng nheï, caáu taïo laép raùp moâ ñun... (nhöõng chieác baøn hoaëc giöôøng coù theå gaáp laïi cho aùp saùt vaøo töôøng khi khoâng caàn duøng). Keát hôïp xöû lyù khoaûng môû ra beân ngoaøi & beà maët phoøng (töôøng, saøn, traàn) ñeå mang laïi caûm giaùc khoâng gian roäng raõi: n Söï traøn ngaäp aùnh saùng töï nhieân töø cöûa soå vaø cöûa chính seõ taêng söï thoaùng ñaõng n Saøn nhaø laùt ñaù granite boùng loaùng vaø töôøng coù gaén kính goùp phaàn “ñaùnh löøa” thò giaùc veà ñoä lôùn cuûa caên phoøng. n Traàn nhaø xöû lyù coù ñoä saâu (traàn giaû, chieáu saùng haét leân traàn …) taïo caûm giaùc nhö ñöôïc naâng cao leân.
Keát luaän
Caùc vaán ñeà: ñaùp öùng soá löôïng lôùn veà choã ôû, thieát laäp khoâng gian coäng ñoàng, cô hoäi tìm kieám vieäc laøm, moâi tröôøng ôû coù chaát löôïng trong ñieàu kieän phaûi giaûm giaù thaønh ñaàu tö xaây döïng, haøi hoaø lôïi ích giöõa nhaø ñaàu tö & cö daân, ngöôøi daân caûm thaáy thoaûi maùi khi soáng trong khu ôû, coù ñieàu kieän hoaø nhaäp vaøo xaõ hoäi… thöïc söï laø thaùch thöùc cho caùc nhaø quy hoaïch, kieán truùc trong coâng vieäc thieát keá xaây döïng caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi lôùn taäp trung, khu hoaëc nhoùm nhaø ôû phaân taùn taïi caùc khu ñoâ thò môùi, khu vöïc trung taâm thaønh phoá. Treân ñaây chæ laø moät soá yù töôûng veà giaûi phaùp quy hoaïch, kieán truùc lieân quan xaây döïng Nhaø ôû xaõ hoäi cho daân thu nhaäp thaáp taïi caùc khu vöïc ñoâ thò maø taùc giaû thu thaäp trong quaù trình nghieân cöùu, hy voïng coù nhöõng ñoùng goùp thieát thöïc vaøo tieán trình xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi taïi caùc ñoâ thò.
DIEÃN ÑAØN
4.500.000 ñôn vò nhaø ôû xaõ hoäi. 12 trieäu ngöôøi (1/5 daân soá) cö truù trong caùc loaïi hình nhaø ôû XH. 17% toång quyõ nhaø ôû laø nhaø ôû XH. 20% laø tæ leä nhaø ôû XH baét buoäc ñoái vôùi caùc thaønh phoá treân 3500 daân. 1% quyõ löông laø möùc ñoùng goùp baét buoäc cuûa doanh nghieäp cho nhaø ôû XH. 4 tæ euro laø ngaân saùch ñaàu tö xaây döïng haøng naêm. 305 xí nghieäp xaõ hoäi veà nhaø ôû.
QUY HOAÏCH mang
t›nh x∑ hÈi
Kinh nghieäm phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi taïi Coäng hoøa Phaùp
SOCIAL PLANNING Experience of the social housing development in France
4,500,000 social housing units. 12 million people (accouting for one fifth of the population) live in diffirent types of social housing. The social housing rate takes up 17% of the total housing fund. The required one is 20% for cities with more than 3,500 people. Enterpirses are requested to contribute 1% of their salary fund to the social housing development. The building investment budget is 4 billion Euro annually. There are 305 social housing enterprises. Republic of France is a country with a long tradition of social life in Europe. The social housing in France had a long history of over 100 years of development. Established in 1889, the social housing was formerly known as Affordable Housing HBM (Habitation aø bon Marcheù) and then the boom of housing development for low-income households HLM (Habitation aø loyer modeùreù) occured in the years 1960-1980. Besides the undeniable success in creating accommodation for more than one fifth of the population, the social housing in France also revealed many shortcomings, particularly in the construction planning and social issues settelement. Researches on the social housing issues in Republic of France will provide us useful experiences of development policy making and social housing construction planning in Vietnam currently.
C
TS. KTS. Nguyeãn Trung Duõng
Vieän Kieán truùc, Quy hoaïch ñoâ thò vaø noâng thoân
oäng hoøa Phaùp laø moät quoác gia coù truyeàn thoáng xaõ hoäi laâu ñôøi ôû chaâu AÂu. Nhaø ôû xaõ hoäi taïi Phaùp ñaõ coù moät beà daøy lòch söû phaùt trieån hôn 100 naêm vôùi tieàn thaân laø loaïi hình Nhaø ôû giaù reû HBM (Habitation aø bon marcheù) ra ñôøi töø naêm 1889, cho ñeán söï phaùt trieån buøng noå cuûa Nhaø ôû cho hoä gia ñình thu nhaäp thaáp HLM (Habitation aø loyer modeùreù) trong nhöõng naêm 1960-1980. Beân caïnh nhöõng thaønh coâng khoâng theå phuû nhaän trong vieäc taïo ra choã ôû cho hôn 1/5 daân soá, nhaø ôû xaõ hoäi taïi Phaùp cuõng boäc loä nhieàu ñieåm baát caäp, ñaëc bieät trong coâng taùc quy hoaïch xaây döïng vaø giaûi quyeát caùc vaán ñeà xaõ hoäi. Nghieân cöùu veà nhaø ôû xaõ hoäi taïi Coäng hoøa Phaùp seõ cho chuùng ta nhöõng kinh nghieäm boå ích cho vieäc hoaïch ñònh chính saùch phaùt trieån vaø quy hoaïch xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi taïi Vieät Nam hieän nay.
Quyõ nhaø ôû xaõ hoäi taïi coäng hoøa Phaùp:
Naêm 2009, quyõ nhaø ôû xaõ hoäi taïi Phaùp coù khoaûng 4.500.000 ñôn vò ôû, chieám 17% quyõ nhaø ôû toaøn quoác. Khoaûng 55% quyõ nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc xaây döïng töø tröôùc naêm 1976, khi caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi quy moâ lôùn ñöôïc xaây döïng oà aït taïi ngoaïi oâ caùc thaønh phoá lôùn. Toác ñoä xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi vaøo khoaûng 56.000 ñôn vò môùi haøng naêm trong nhöõng naêm 1990 vaø giaûm xuoáng coøn 50.000 ñôn vò/naêm trong nhöõng naêm SË 62 . 2013
29
gaàn ñaây. 86% trong toång soá ñôn vò nhaø ôû xaõ hoäi laø nhaø ôû daïng caên hoä vaø con soá naøy laø 97% taïi vuøng Paris (Levy-Vroelant and Tutin, 2007). Theo thoâng baùo môùi ñaây nhaát cuûa Chính phuû trong naêm 2010 ñaõ coù 131.509 nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc caáp ngaân saùch xaây döïng, taêng 9,7% so vôùi naêm 2009. Söï phaân boá cuûa nhaø ôû xaõ hoäi phaûn aùnh phaân boá daân cö cuûa nöôùc Phaùp: 62% nhaø ôû xaõ hoäi taäp trung ôû caùc thaønh phoá treân 100.000 daân vaø 14% ôû khu vöïc caùc thò traán nhoû vaø vuøng noâng thoân. Tuy nhieân, coù söï phaân boá raát khoâng ñoàng ñeàu giöõa caùc vuøng, taäp trung moät soá löôïng lôùn nhaø ôû xaõ hoäi taïi ngoaïi oâ cuûa caùc thaønh phoá lôùn nhö Paris, Lyon, Marseille… trong khi taïi moät soá khu vöïc giaøu coù khaùc laïi haàu nhö khoâng coù.
Tyû leä nhaø ôû xaõ hoäi treân toång quyõ nhaø ôû taïi moät soá nöôùc phaùt trieån Nguoàn: Kathleen Scanlon, Christine Whitehead, 2011
Caùc loaïi hình nhaø ôû xaõ hoäi: •Nhaø ôû daønh cho ngöôøi thu nhaäp thaáp HLM (Habitation aø loyer modeùreù): ñöôïc xaây döïng vaø quaûn lyù bôûi caùc toå chöùc coâng coäng hay tö nhaân; Nhaø ôû hoã trôï: ñöôïc xaây döïng vaø ñieàu haønh bôûi caùc xí nghieäp tö nhaân vôùi söï hoã trôï cuûa chính quyeàn; Nhaø ôû ñoàng sôû höõu: Hình thöùc naøy ñöôïc hoã trôï bôûi chính quyeàn nhö moät hình thöùc ñôn giaûn nhaát nhaèm thuùc ñaåy vieäc sôû höõu hoùa caù nhaân veà nhaø ôû. Nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp HLM: Laø loaïi hình nhaø ôû xaõ hoäi chuû ñaïo taïi Phaùp. Ngöôøi ta öôùc tính hieän nay coù khoaûng 12 trieäu ngöôøi daân (töông ñöông 1/5 daân soá) ñang sinh soáng trong caùc caên hoä HLM. Nhaø ôû HLM chieám tôùi 50% toång quyõ nhaø ôû cho thueâ. Nhaø ôû thu nhaäp thaáp ra ñôøi töø nhöõng naêm 1950, laø giaûi phaùp cho cuoäc khuûng hoaûng nhaø ôû taïi Phaùp sau chieán tranh theá giôùi laàn 2, baét nguoàn töø caùc nguyeân nhaân: buøng noå daân soá vaø dòch cö töø caùc vuøng noâng thoân veà thaønh thò vaø töø caùc nöôùc thuoäc ñòa cuõ (chuû yeáu taïi Baéc Phi) veà chính quoác. Eugeøne Claudius-Petit Boä tröôûng Taùi thieát vaø Ñoâ thò hoùa ñaõ ñöa ra moät chöông trình xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc hoã trôï quy moâ lôùn. Moät heä thoáng nhaø ôû xaõ hoäi môùi-nhaø ôû thu nhaäp thaáp HLM ñöôïc hình thaønh treân cô sôû cuûa moâ hình Nhaø ôû giaù reû (Habitation aø bon marcheù) ra ñôøi töø naêm 1889. Nhaø ôû HLM baét ñaàu ñöôïc xaây döïng vôùi quy moâ lôùn töø naêm 1956 vôùi khoaûng 300.000 caên hoä ñöôïc xaây döïng moãi naêm. Toác ñoä xaây döïng nhaø ôû HLM taêng ñaùng keå trong nhöõng naêm 1960-1970 vôùi söï ra ñôøi cuûa caùc “Khu quy hoaïch öu tieân” (zones aø urbaniser en prioriteù-ZUP), taäp trung chuû yeáu taïi Vuøng Paris. Coù tôùi 195 khu quy hoaïch öu tieân ñöôïc quy hoaïch xaây döïng vaø cung caáp khoaûng 2 trieäu caên hoä môùi trong ñoù chuû yeáu laø nhaø ôû thu nhaäp thaáp HLM.
30
SË 62 . 2013
Moät khu nhaø ôû xaõ hoäi HLM taïi ngoaïi oâ thaønh phoá Caen nhöõng naêm 1960.
Chính saùch phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi Chính saùch hoã trôï phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi taïi Phaùp döïa treân hai noäi dung chuû yeáu ñoù laø xaây döïng moät khung theå cheá hoaøn thieän vaø ñöa ra caùc nhoùm giaûi phaùp hoã trôï heát söùc cuï theå. Xaây döïng khung theå cheá: Nöôùc Phaùp coù moät quaù trình hôn 60 naêm ñeã xaây döïng vaø hoaøn thieän theå cheá cho phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi cuûa mình. Ñieåm qua moät soá moác thôøi gian quan troïng döôùi ñaây cho chuùng ta thaáy tieán trình ñoù vôùi ñænh cao laø söï ra ñôøi cuûa Boä luaät 2007-290 hay coøn goïi laø Luaät DALO coâng nhaän quyeàn coù nhaø ôû baét buoäc cho moïi coâng daân vaø vai troø cuûa nhaø ôû xaõ hoäi trong vieäc thöïc thi luaät naøy. Naêm 1949: Luaät veà nhaø ôû thu nhaäp thaáp (HLM) ñeà ra caùc tieâu chuaån veà nhaø ôû xaõ hoäi cuõng nhö ghi nhaän quyeàn ñöôïc tieáp caän nhaø ôû coù chaát löôïng cuûa coâng daân. 1953: Quy ñònh ñoùng goùp baét buoäc 1% quyõ löông ñoái vôùi caùc coâng ty coù treân 10 nhaân vieân cho vieäc xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi. 1957: Luaät ngaøy 07 thaùng 8 ñeà ra chính saùch veà caùc « Khu quy hoaïch öu tieân » (ZUP). Laàn ñaàu tieân döï kieán vieäc xaây döïng ñoàng boä caùc khu nhaø ôû vaø haï taàng xaõ hoäi. Moät chöông trình 05 naêm xaây döïng nhaø ôû thu nhaäp thaáp ñöôïc ñeà ra vôùi muïc tieâu thöïc hieän 300.000 caên hoä/naêm. 1977: Luaät soá 77-1 ngaøy 03 thaùng 1: Caûi caùch hoã trôï taøi chính cho nhaø ôû xaõ hoäi. Luaät ñöa ra nhöõng hình thöùc hoã trôï môùi nhö: Vay hoã trôï mua laïi nhaø (preâts d’accession aø la proprieùteù-PAP); vay hoã trôï thueâ nhaø (preâts locatifs aideùs-PLA) ; vay coù ñaûm baûo vaø hoã trôï caù nhaân cho nhaø ôû (preâts conventionneùs et l’aide personnaliseùe au logement -APL). 1982: Luaät Phaân quyeàn: Phaân quyeàn cho Chính quyeàn ñòa phöông chòu traùch nhieäm veà quy hoaïch ñoâ thò vaø xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi taïi ñòa phöông mình. 3/1992: Chính phuû ñöa ra 04 giaûi phaùp nhaèm hoã trôï phaùt trieån nhaø ôû, bao goàm: • Söû duïng laõi thu ñöôïc töø caùc Quyõ tieát kieäm nhaân daân (Soå tieát kieäm A) vaø Quyõ tieát kieäm (LED) cho caùc chöông trình phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi; • Thieát laäp Quyõ cho vay baûo ñaûm daønh cho caùc hoä gia ñình thu nhaäp thaáp; • Taêng cöôøng hieäu quaû cuûa tieát kieäm nhaø ôû baèng vieäc naâng möùc traàn cho vay vaø giaûm thôøi gian xeùt duyeät; • Nghieân cöùu nhieàu giaûi phaùp trong ñoù coù giaûi phaùp giaûm thueá nhaèm hoã trôï vieäc caûi taïo vaø baûo döôõng quyõ nhaø ôû hieän coù. 12/1992: Thaønh laäp Hoäi ñoàng toái cao veà nhaø ôû cho ngöôøi coù hoaøn caûnh khoù khaên theo saéc leänh soá 92-1339 ngaøy 22/12/1992. 12/2000: Coâng boá Luaät soá 2000-1208 lieân quan ñeán Luaät Ñoaøn keát vaø Caûi taïo ñoâ thò (Luaät SRU) trong ñoù nhaán maïnh ñeán yeâu caàu hoøa troän
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
Moät Döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi môùi hieän nay
ñoâ thò vaø ña daïng hoùa nhaø ôû. Luaät cuõng khaúng ñònh taàm quan troïng cuûa nhaø ôû xaõ hoäi cho thueâ cuõng nhö vai troø cuûa caùc toå chöùc nhaø ôû xaõ hoäi trong vieäc thöïc hieän quyeàn nhaø ôû cuõng nhö söï hoøa troän xaõ hoäi. Luaät cuõng ñöa ra caùc giaûi phaùp ñoåi môùi trong vieäc choáng laïi tình traïng xuoáng caáp cuûa nhaø ôû cuõng nhö quyeàn ñöôïc soáng trong caùc caên hoä toát cuûa coâng daân. Luaät cuõng ñöa ra quy ñònh baét ñaàu töø 1/1/2002 nhöõng ñòa phöông khoâng ñaït ñuû möùc 20% quyõ nhaø ôû laø daønh cho nhaø ôû xaõ hoäi seõ phaûi traû caùc khoaûn phaït vaø phaûi cam keát moät keá hoaïch ñeå thöïc hieän muïc tieâu treân. 10/2005: Trình Hoäi ñoàng boä tröôûng döï thaûo luaät vôùi cam keát hoã trôï phaùt trieån nhaø ôû cuûa Chính phuû trong ñoù: • Giaûm thueá giaù trò gia taêng xuoáng 5,5% ñoái vôùi ngöôøi mua caùc caên hoä môùi trong caùc khu vöïc caûi taïo ñoâ thò coù thoûa thuaän; • Ñôn giaûn hoùa caùc thuû tuïc xaây döïng (giaáy pheùp xaây döïng seõ do Tænh tröôûng caáp vaø khoâng caàn thoâng qua Thò tröôûng); • Taêng cöôøng quyeàn löïc cuûa ñòa phöông trong vieäc giaùm saùt xaây döïng; • Saùt nhaäp cô quan nhaø ôû thu nhaäp thaáp HLM vaø OPAC thaønh moät cô quan nhaø ôû duy nhaát OPH; • Xaây döïng Quyõ nhaø ôû ñoaøn keát daønh cho caùc tröôøng hôïp khoù khaên ñaëc bieät; • Ñöa ra leänh caám caét ñieän, nöôùc, gaz vaøo muøa ñoâng (töø 1/11-15/3 haøng naêm). 3/2007 : Ban boá Luaät soá 2007-290 (Luaät DALO): Coâng nhaän quyeàn coù nhaø ôû baét buoäc cho moïi coâng daân: Chính phuû ñaûm baûo quyeàn coù nhaø ôû cho moïi ñoái töôïng cö truù treân laõnh thoå coäng hoøa Phaùp moät caùch lieân tuïc vaø oån ñònh. Thaønh laäp ra moät Hoäi ñoàng toái cao giaùm saùt thöïc thi quyeàn nhaø ôû baét buoäc. 12/2007: Michel Delebarre, Chuû tòch Hieäp hoäi xaõ hoäi veà nhaø ôû vaø Christine Boutin, Boä tröôûng nhaø ôû vaø ñoâ thò kyù keát moät thoûa thuaän cho pheùp baùn laïi caùc caên hoä nhaø ôû xaõ hoäi cho ngöôøi thueâ ñeå laáy quyõ xaây döïng caùc caên hoä môùi trong cuøng ñòa phöông. 7/2010: François Baroin, Boä tröôûng ngaân saùch thoâng baùo chaáp döùt vieäc mieãn thueá töø thu nhaäp cho thueâ nhaø ôû cuûa caùc toå chöùc nhaø ôû xaõ hoäi. • Hoã trôï taøi chính: • Chính phuû hoã trôï tröïc tieáp töø ngaân saùch döôùi 03 hình thöùc: - Hoã trôï tröïc tieáp cho döï aùn xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi; - Mieãn thueá ñaát cho chuû döï aùn xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi: Chính phuû traû buø khoaûn thueá ñöôïc mieãn cho chính quyeàn ñòa phöông sôû taïi; - AÙp duïng möùc thueá giaù trò gia taêng öu ñaõi (5,5%), ñoåi laïi Tænh tröôûng coù quyeàn giöõ laïi 30% soá caên hoä cuûa döï aùn trong ñoù 5% daønh cho caùn boä coâng chöùc cuûa Chính phuû. • Quyõ tieát kieäm cuûa nhaân daân (Caisse des deùpoâts et consignations): Quyõ cho vay daønh cho nhaø ôû xaõ hoäi laâu ñôøi nhaát taïi Phaùp. Thoâng qua phaùt haønh soå tieát kieäm A (Livret A), cung caáp tín duïng cho caùc döï aùn xaây döïng môùi nhaø ôû xaõ hoäi.
• Chính quyeàn ñòa phöông ñoùng goùp ngaân saùch cho xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi döôùi hình thöùc caáp kinh phí boå sung beân caïch caùc khoaûn hoã trôï töø Chính phuû. • Doanh nghieäp treân 10 nhaân vieân ñoùng goùp 1% quyõ löông döôùi hình thöùc caùc khoaûn cho vay hoaëc trôï caáp hoã trôï thueâ nhaø hoaëc mua nhaø cho ngöôøi lao ñoäng. • Quyõ hoã trôï gia ñình (Caisses d’allocations familiales): Nhaän caùc khoaûn baûo laõnh töø doanh nghieäp vaø cung caáp caùc hình thöùc hoã trôï caù nhaân cho nhaø ôû. Caùc vaán ñeà toàn taïi: Beân caïch caùc thaønh töïu ñaït ñöôïc, nhaø ôû xaõ hoäi taïi Phaùp hieän ñang phaûi ñoái maët vôùi nhieàu vaán ñeà xaõ hoäi vaø ñoâ thò caàn ñöôïc giaûi quyeát, ñaây cuõng laø caùc baøi hoïc maø Vieät Nam coù theå ruùt kinh nghieäm cho phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi: Cô cheá phaân phoái, thu hoài: Nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc phaân phoái hoaëc cho thueâ döïa treân cô sôû möùc thu nhaäp cuûa ngöôøi ñaêng kyù. Tuy nhieân khi maø möùc thu nhaäp cuûa caùc chuû hoä thay ñoåi taêng leân thì vieäc thu hoài laïi caùc caên hoä cho thueâ laø vieäc heát söùc khoù khaên. Ngöôøi thueâ nhaø luoân coù xu höôùng chieám giöõ caên hoä laâu daøi ñeå ñöôïc höôûng caùc öu ñaõi veà giaù. Ñieàu naøy daãn ñeán söï baát coâng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoù khaên thöïc söï veà nhaø ôû nhöng khoâng ñöôïc thueâ do khoâng coøn ñuû quyõ nhaø. Vôùi lyù do ñoù Luaät « Boutin » naêm 2009 ñaõ ra ñôøi quy ñònh vieäc thu hoài laïi caùc caên hoä xaõ hoäi ñoái vôùi caùc chuû hoä coù möùc thu nhaäp vöôït quaù 02 laàn möùc traàn thu nhaäp quy ñònh. Tuy nhieân vieäc thöïc thi luaät naøy cuõng raát khoù khaên do vaáp phaûi caùc vaán ñeà xaõ hoäi vaø nhaân ñaïo. Phaùt trieån quyõ nhaø ôû: Döïa theo caùc chæ tieâu chính thöùc ñeå ñöôïc quyeàn thueâ nhaø thu nhaäp thaáp, thì coù khoaûng 60-70% daân soá Phaùp ñaùp öùng ñöôïc, tuy nhieân Luaät chæ quy ñònh tæ leä baét buoäc nhaø ôû xaõ hoäi laø 20% toång quyõ nhaø ôû, do vaäy daãn ñeán moät söï thieáu huït raát lôùn veà nhaø ôû XH caàn ñöôïc ñaùp öùng. Chaát löôïng nhaø: Chaát löôïng nhaø ôû xaõ hoäi laø moät vaán ñeà khaù böùc xuùc taïi Phaùp. Haàu heát caùc khu nhaø ôû HLM ñöôïc xaây döïng töø nhöõng naêm 1960-1980 vôùi tieâu chuaån xaây döïng thaáp ñeå giaûm chi phí xaây döïng. Ví duï naêm 1968 chæ coù 40% caùc caên hoä coù khu veä sinh ñaït yeâu caàu, con soá naøy laø 80% trong nhöõng naêm 1970. Cho ñeán nay, phaàn lôùn caùc khu nhaø ôû HLM ñaõ cuõ naùt vaø khoâng ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu vaø chæ tieâu xaây döïng môùi. Caùc khu vöïc naøy hieän laø ñoái töôïng cuûa caùc döï aùn taùi thieát caûi taïo ñoâ thò. Quy hoaïch thieáu tính xaõ hoäi: Soáng trong caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi laø noãi aùm aûnh cuûa nhieàu ngöôøi daân Phaùp. Caùc khu nhaø ôû HLM trôû thaønh bieåu töôïng cuûa söï ngheøo naøn, cuûa thaát nghieäp vaø toäi phaïm. Thaønh phaàn cö daân ôû caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi HLM laø caùc taàng lôùp coù möùc soáng thaáp nhaát trong xaõ hoäi bao goàm: ngöôøi nhaäp cö, sinh vieân, ngöôøi thaát nghieäp.... Taïi caùc khu vöïc nhaø ôû naøy ñaõ xaûy ra tình traïng phaân taùch xaõ hoäi saâu saéc. Nhöõng heä luïy cuûa vaán ñeà naøy ñaõ trôû neân traàm troïng vaø gaây ra söï chia reõ trong xaõ hoäi Phaùp ñöông ñaïi, khi maø nhöõng ngöôøi ngheøo, ngöôøi nhaäp cö caûm thaáy khoâng theå hoøa ñoàng vaø bò ñaåy ra beân leà xaõ hoäi. Haøng loaït caùc vuï baïo ñoäng lôùn xaûy ra naêm 2006 taïi ngoaïi oâ Paris vaø caùc thaønh phoá lôùn, nôi taäp trung caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi, ñöôïc cho nhö laø söï phaùt noå cuûa quaû bom caùc vaán ñeà xaõ hoäi Phaùp. Beân caïnh nhieàu nguyeân nhaân cuûa vaán ñeà treân, quy hoaïch thieáu tính xaõ hoäi ñöôïc cho laø moät thuû SË 62 . 2013
31
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
phaïm. Moät thöïc teá laø caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi HLM ñöôïc quy hoaïch xaây döïng caùch bieät taïi caùc khu ngoaïi oâ xa xoâi cuûa caùc thaønh phoá lôùn ñeå tieát kieäm chi phí ñaát ñai, taïo ra söï caùch bieät veà khoâng gian ñoâ thò. Söï caùch bieät veà khoâng gian cuøng vôùi phaân taùch thaønh phaàn cö daân ñaõ goùp phaàn taïo ra moâi tröôøng thuaän lôïi cho söï phaân caùch xaõ hoäi phaùt sinh. Maët khaùc, vieäc quy hoaïch xaây döïng caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi vôùi quy moâ quaù lôùn, leân ñeán haøng ngaøn ñôn vò ôû chæ ñeå giaûi quyeát vaán ñeà caáp baùch veà nhaø ôû maø khoâng gaén vôùi phaùt trieån haï taàng xaõ hoäi vaø caùc ñieàu kieän vieäc laøm caøng laøm theâm traàm troïng theâm vaán ñeà. Taïi caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi, tæ leä thaát nghieäp laø ñaëc bieät cao so vôùi caùc khu vöïc ñoâ thò khaùc, vaø taäp trung chuû yeáu trong giôùi treû. Theo baûn Baùo caùo cuûa toå chöùc Quan saùt caùc khu ñoâ thò nhaïy caûm: Tæ leä thaát nghieäp taïi caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi cuûa Phaùp naêm 2005-2006 cao gaáp ñoâi tæ leä toaøn quoác, chieám tôùi 22,1% daân cö ôû ñoä tuoåi lao ñoäng vaø trong ñoù 22% laø thanh nieân (Roland Pignol, Teùmoignages sur le monde HLM, Emerit Publishing,2010).
Quy hoaïch caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi höôùng tôùi muïc tieâu “Hoøa troän xaõ hoäi”
Khaùi nieäm: “Grand emsemble” chæ caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi taäp chung ñöôïc xaây döïng vôùi quy moâ lôùn taïi Phaùp trong thaäp nieân 60-70 ñaõ aên saâu vaøo tieàm thöùc ngöôøi daân gioáng nhö “Khu taäp theå” taïi Vieät Nam cho thaáy khía caïnh thaát baïi cuûa coâng taùc quy hoaïch. Vieäc quy hoaïch vôùi quy moâ quaù lôùn vaø quaù taùch bieät trong khoâng gian ñoâ thò ñöôïc cho laø nguyeân nhaân laøm naûy sinh caùc vaán ñeà xaõ hoäi phöùc taïp taïi caùc khu vöïc naøy. Do ñoù, vaøo naêm 1973, moät ñaïo luaät ñaõ ñöôïc thoâng qua nhaèm haïn cheá vieäc xaây döïng caùc khu nhaø ôû HLM vôùi quy moâ lôùn treân 500 ñôn vò ôû. Sau nhöõng naêm 70, taïi caùc ñoâ thò cuûa Phaùp, tieâu bieåu laø Vuøng Paris, moät hình thaùi phaùt trieån ñoâ thò môùi ra ñôøi thay theá cho caùc Grand ensemble ñoù laø caùc thaønh phoá veä tinh (Ville nouvelle). Hình thaùi naøy cho pheùp phaùt trieån caùc ñoâ thò quy moâ nhoû nhöng coù chöùc naêng ñaày ñuû, khaéc phuïc caùc haïn cheá cuûa caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi taäp trung tröôùc ñaây chæ chuù troïng ñeán chöùc naêng ôû maø khoâng gaén vôùi caùc ñieàu kieän taïo coâng aên vieäc laøm vaø sinh hoaït vaên hoùa cho cö daân. Ñaëc bieät, khi maø cö daân taïi ñaây coù möùc thu nhaäp thaáp nhöng laïi raát ña daïng veà chuûng toäc vaø vaên hoùa, toân giaùo. Höôùng tôùi moät söï «Hoøa troän xaõ hoäi» (Mixiteù sociale) laø muïc tieâu maø xaõ hoäi Phaùp ñang xaây döïng hieän nay, ñieàu naøy ñöôïc theå hieän cuï theå qua coâng taùc quy hoaïch caùc khu ôû xaõ hoäi môùi. Ruùt baøi hoïc töø quaù khöù, caùc döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi hieän nay ñöôïc thöïc hieän vôùi quy moâ vöøa vaø nhoû vaø ñöôïc boá trí xen keõ trong caùc khu vöïc ñoâ thò chöù khoâng phaùt trieån vôùi quy moâ lôùn vaø taùch bieät ôû ngoaïi oâ nhö tröôùc kia. Keå töø naêm 2003, döôùi söï baûo trôï cuûa UÛy ban Quoác gia veà caûi caùch ñoâ thò (ANRU), nhieàu khu nhaø chung cö HLM cuõ taïi Phaùp ñaõ ñöôïc phaù ñi vaø nhieàu khu khaùc ñaõ ñöôïc caûi taïo. Cuõng töø ñoù, ñaõ coù nhieàu döï aùn xaây döïng môùi ra ñôøi, mang theo mình ít nhieàu yù töôûng caûi tieán vaø saùng taïo môùi veà moïi maët. Chaát löôïng caên hoä cuõng ñöôïc quan taâm vaø caûi thieän ñaùng keå vôùi söï ra ñôøi cuûa caùc chæ tieâu vaø chöùng chæ baét buoäc nhö caùc chöùng chæ veà tieát kieäm naêng löôïng. Caùc giaûi phaùp kieán truùc ñöôïc khai thaùc trieät ñeå ñeå taêng tính myõ thuaät, chaát löôïng nhaø ôû nhöng vaãn giaûm ñöôïc chi phí ñaàu tö.
Ñuùc keát moät soá kinh nghieäm cho phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi taïi Vieät Nam: 32
SË 62 . 2013
Qua vieäc nghieân cöùu lòch söû vaø chính saùch phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi taïi Coäng hoøa Phaùp chuùng ta coù theå ñuùc ruùt moät soá kinh nghieäm sau: 1. Xaây döïng khung theå cheá: Vieäc xaây döïng theå cheá cho phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi laø vieäc caàn tieán haønh ñaàu tieân, tuy nhieân cuõng caàn coù moät thôøi gian ñeå hoaøn thieän treân thöïc teá. Tuy nhieân, moät soá noäi dung coù theå nghieân cöùu aùp duïng ñöôïc ngay töø baây giôø ñoù laø: Ñöa ra caùc quy ñònh baét buoäc nhö: Tæ leä nhaø ôû xaõ hoäi taïi caùc thaønh phoá, coù caùc cheá taøi cuï theå ñoái vôùi caùc ñòa phöông khoâng ñaït tæ leä; Quy ñònh tæ leä ñoùng goùp cuûa doanh nghieäp vaøo quyõ xaây döïng nhaø ôû XH; Ban haønh Luaät veà vieäc thu hoài nhaø ôû xaõ hoäi cho thueâ. 2. Chính saùch hoã trôï cuï theå: Beân caïch giaûi phaùp mieãn thueá thueâ ñaát nhö chuùng ta vaãn ñang thöïc hieän hieän nay, coù theå xem xeùt boå sung theâm moät soá giaûi phaùp hoã trôï hieäu quaû khaùc nhö: Xaây döïng Quyõ ñaát cho phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi, Caáp ñaát xaây döïng giaù thaáp hôn giaù thò tröôøng; Giaûm thueá giaù trò gia taêng cho chuû ñaàu tö; Caáp tín duïng öu ñaõi töø nguoàn tín duïng cuûa caùc quyõ tieát kieäm nhaø ôû; Taïo döïng caùc khu “Quy hoaïch öu tieân” ñeå aùp duïng caùc cô cheá öu ñaõi veà ñaát ñai, chæ soá quy hoaïch, tín duïng, caáp pheùp xaây döïng, quaûn lyù khai thaùc nhaø ôû xaõ hoäi. 3. Xaõ hoäi hoùa nhaø ôû xaõ hoäi: Thaønh laäp caùc xí nghieäp coâng coäng vaø tö nhaân xaây döïng vaø kinh doanh nhaø ôû xaõ hoäi; mieãn thueá thu nhaäp cho caùc doanh nghieäp nhaø ôû XH; khuyeán khích ngöôøi thueâ nhaø mua laïi caên hoä cuûa nhaø nöôùc ñeå laáy quyõ xaây döïng caùc caên hoä môùi. Phaùt trieån hình thöùc nhaø ñoàng sôû höõu do ngöôøi daân töï goùp ñaát vaø xaây döïng khu nhaø ôû chung cho mình. 4. Ñaûm baûo chaát löôïng nhaø ôû: Xaây döïng caùc quy chuaån xaây döïng baét buoäc cho nhaø ôû xaõ hoäi: quy chuaån veà baûo veä moâi tröôøng vaø tieâu chuaån veà ñaït möùc tieâu thuï naêng löôïng thaáp caùc ñoái vôùi caùc coâng trình xaây döïng; khuyeán kích nghieân cöùu caùc giaûi phaùp kieán truùc, quy hoaïch nhaèm naâng cao chaát löôïng nhaø ôû nhöng vaãn ñaûm baûo giaù thaønh hôïp lyù. 5. Quy hoaïch mang tính xaõ hoäi: Baøi hoïc töø quaù trình phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi taïi Coäng hoøa Phaùp cho thaáy vai troø quan troïng cuûa coâng taùc quy hoaïch trong söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa moät döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi. Trong ñoù, vieäc löïa choïn ñòa ñieåm vaø quy moâ xaây döïng hôïp lyù coù yù nghóa quyeát ñònh. Vieäc xaây döïng caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi rieâng reõ coù quy moâ lôùn vaø taïi caùc khi vöïc ngoaïi oâ coù theå taïo ñieàu kieän cho söï phaân hoùa giaøu ngheøo trong xaõ hoäi, neân keát hôïp nhaø ôû xaõ hoäi vôùi caùc loaïi hình nhaø ôû khaùc trong cuøng moät toång theå döï aùn khu ñoâ thò môùi hoaøn chænh veà haï taàng vaø chöùc naêng ñoâ thò. Cuøng vôùi vieäc ñaûm baûo boá trí choã ôû, döï aùn quy hoaïch caàn chuù yù ñeán vieäc taïo sinh keá cho cö daân baèng caùc döï aùn, coâng trình hoã trôï taïo coâng aên vieäc laøm taïi choã nhö caùc coâng trình dòch vuï thöông maïi, dòch vuï coâng coäng, vaên hoùa, theå thao; vaên phoøng caùc coâng ty söû duïng nhieàu lao ñoäng phuø hôïp vôùi trình ñoä cuûa cö daân. Ngöôøi daân coù theå tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng vaän haønh, duy trì baûo döôõng toøa nhaø hay caû khu ôû cuûa mình. Beân caïnh ñoù, vieäc quan taâm ñeán cuoäc soáng tinh thaàn vaø vaên hoùa cuûa cö daân trong khu nhaø ôû xaõ hoäi cuõng caàn ñöôïc löu taâm vaø cuï theå hoùa baèng caùc coâng trình tieän ích coâng coäng, coâng trình vaên hoùa, taâm linh…bôûi caùc ñoái töôïng coù thu nhaäp thaáp laø nhöõng nhöõng ñoái töôïng deã toån thöông nhaát trong xaõ hoäi. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc minh chöùng khi taïi Phaùp khi ngöôøi ta thöôøng duøng cuïm töø “Quartier urbain sensible” (Khu vöïc ñoâ thò nhaïy caûm) ñeå chæ caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi taïi ngoaïi oâ.
DIEÃN ÑAØN
GIAÛI QUYEÁT
Nhaø ôû thöông maïi chuyeån ñoåi sang nhaø ôû xaõ hoäi TAÏI CAÙC ÑOÂ THÒ
TS. KTS. Leâ Thò Bích Thuaän
Phoù vieän tröôûng Vieän NCÑT vaø PTHT
N
gay töø nhöõng ngaøy ñaàu thaønh laäp Nhaø nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa, caùc khu taäp theå nhö Kim Lieân, Trung Töï, Giaûng Voõ, Thaønh Coâng, Vaên Chöông, Nguyeãn Coâng Tröù, khu taäp theå khu coâng nghieäp Cao- Xaø -Laù, khu taäp theå nhaø maùy deät 8-3; khu taäp theå cho coâng nhaân ôû Nhaø maùy deät Nam ñònh, Nhaø maùy xi maêng Haûi Phoøng... laø loaïi hình nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc xaây döïng cho caùn boä, coâng chöùc, só quan, quaân nhaân chuyeân nghieäp, coâng nhaân tuøy thuoäc vaøo caáp baäc, chöùc vuï vaø möùc ñoä coáng hieán cho Nhaø Nöôùc. Ñeán naêm 1991, Nhaø nöôùc baõi boû chính saùch bao caáp veà nhaø ôû, thay vaøo ñoù laø caùc chính saùch khuyeán khích, taïo ñieàu kieän ñeå ngöôøi daân töï caûi thieän nhaø ôû, vaø töø ñoù caùc taàng lôùp thu nhaäp thaáp luoân luoân loay hoay ñi tìm cho mình moät choã ôû thích hôïp vaø mô öôùc sôû höõu moät caên hoä ñoái vôùi ngöôøi daân ñoâ thò vaãn laø mong öôùc cuûa haàu heát nhöõng ngöôøi thu nhaäp thaáp. Trong moät thôøi gian daøi, loaïi nhaø ôû cho caùc ñoái töôïng thu nhaäp thaáp ñoâ thò khoâng ñöôïc quan taâm ñaàu tö cuõng nhö phaùt trieån, caùc toå chöùc Nhaø nöôùc cuõng nhö
caùc toå chöùc tö nhaân taäp trung vaøo loaïi hình nhaø ôû thöông maïi vaø ñaõ ñaåy vieäc xaây döïng nhaø ôû thöông maïi quaù khaû naêng caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng, daãn ñeán nguoàn löïc kinh teá cuûa xaõ hoäi taäp trung quaù lôùn vaøo phaân khuùc nhaø naøy daãn ñeán vieäc hieän nay nhieàu döï aùn nhaø ôû thöông maïi gaëp nhieàu khoù khaên veà huy ñoäng caùc nguoàn voán vaø haøng nghìn caên hoä thöông maïi khoâng tieâu thuï ñöôïc treân thò tröôøng, trong khi ñoù nhaø ôû cho caùc ñoái töôïng thu nhaäp thaáp… laïi voâ cuøng thieáu, ngöôøi thu nhaäp thaáp khoâng theå tieáp caän ñöôïc vôùi nhaø ôû. Ñeå caùc ñoái töôïng thu nhaäp thaáp tieáp caän ñöôïc nhieàu hôn vôùi nhaø ôû thì thò tröôøng nhaø ôû caàn coù nhieàu saûn phaåm vôùi giaù phuø hôïp vôùi khaû naêng chi traû cuûa nhieàu ñoái töôïng daân cö laø vieäc caàn ñöôïc söï quan taâm cuûa toaøn xaõ hoäi, do vaäy chuû tröông cuûa Chính phuû höôùng Nhaø ôû sang thò tröôøng an sinh chöù khoâng phaûi thò tröôøng thöông maïi laø ñieàu ñaùng khuyeán khích vaø ñöôïc söï uûng hoä töø nhieàu phía. Vieäc chaáp nhaän chuyeån ñoåi nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi khoâng chæ giuùp cho doanh nghieäp tieâu thuï soá haøng toàn kho vaø taïo ñieàu kieän tieáp caän goùi tín duïng öu ñaõi 30.000 tyû cuûa Chính phuû. Nghò quyeát soá 02/NQ-CP ñöôïc Chính phuû ban haønh ñaõ cho pheùp chuyeån ñoåi nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi, trong ñoù yeâu caàu Boä Xaây döïng chuû trì phoái hôïp vôùi caùc Boä, caùc cô quan ñòa phöông raø soaùt taát caû caùc döï aùn phaùt trieån nhaø ôû ñeå phaân loaïi caùc döï aùn ñöôïc tieáp tuïc thöïc hieän,
33
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
caùc döï aùn caàn taïm döøng, caùc döï aùn caàn ñieàu chænh cô caáu, loaïi hình nhaø ôû, chuyeån ñoåi sang phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi ñeå cho thueâ, cho mua cho caùc ñoái töôïng chính saùch phuø hôïp vôùi nhu caàu thò tröôøng vaø nguoàn löïc xaõ hoäi. Boä Xaây döïng cuõng ñaõ ban haønh thoâng tö 02/2013/TT-BXD höôùng daãn vieäc ñieàu chænh cô caáu caên hoä caùc döï aùn nhaø ôû thöông maïi, döï aùn ñaàu tö xaây döïng khu ñoâ thò vaø chuyeån ñoåi nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi hoaëc coâng trình dòch vuï. Theo baùo caùo cuûa Boä Xaây döïng, ñeán heát thaùng 4/2013 coù 24 döï aùn nhaø ôû thöông maïi ñaêng kyù chuyeån ñoåi thaønh nhaø ôû xaõ hoäi vôùi toång soá 24.863 caên, trong ñoù, taïi Haø Noäi Sôû Xaây döïng ñaõ chaáp thuaän 6 döï aùn chuyeån ñoåi töø nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi vaø ñang xem xeùt 12 döï aùn chuyeån ñoåi töø nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi chieám 8.000 caên hoä. Naêm 2013 Haø Noäi döï kieán chuyeån ñoåi 10 döï aùn, trong quyù II döï kieán seõ khôûi coâng 5 – 6 döï aùn caên hoä nhaø ôû xaõ hoäi. TPHCM coù 16 döï aùn vôùi hôn 12.000 caên hoä. Ñoàng Nai coù khoaûng 4.700 caên. Baø Ròa - Vuõng Taøu laø ñòa phöông coù toác ñoä ñoâ thò hoùa cao vaø coù nhu caàu veà nhaø ôû xaõ hoäi raát lôùn vaø hieän nay coù 5 doanh nghieäp treân ñòa baøn Baø Ròa - Vuõng taøu kieán nghò Nhaø nöôùc mua laïi caùc döï aùn nhaø ôû thöông maïi chung cö ñaõ hoaøn thaønh vôùi khoaûng treân 800 caên vaø 500 neàn. Beân caïnh vieäc chuyeån ñoåi nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi ñeå baùn, ñaõ coù 5 doanh nghieäp xin chuyeån ñoåi döï aùn nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû cho thueâ laø döï aùn BEE HOME 1 vaø BEE HOME II taïi TP.HCM, Döï aùn khu nhaø ôû coâng nhaân, chuyeân gia vaø thöông maïi dòch vuï Bình Minh Vónh Long, Döï aùn khu nhaø ôû vaø dòch vuï khu coâng nghieäp Tieân Sôn vaø khu coâng nghieäp Yeân Phong – Baéc Ninh. Moät soá doanh nghieäp baát ñoäng saûn cho raèng, sau khi chuyeån ñoåi muïc ñích thì seõ giaûi quyeát ñöôïc nhu caàu nhaø ôû cho ngöôøi daân coù thu nhaäp thaáp, goùp phaàn “khôi thoâng” thò tröôøng baát ñoäng saûn. Ñieàu naøy ñaõ nhaän ñöôïc söï uûng hoä cuûa Boä Xaây döïng, Boä Xaây döïng ñaõ chæ ñaïo “giaûm thieåu” caùc thuû tuïc lieân quan ñeán vieäc chuyeån ñoåi sang nhaø ôû xaõ hoäi. Maët khaùc, Ngaân haøng Ñaàu tö vaø phaùt trieån Vieät Nam (BIDV) cuõng seõ hoã trôï goùi vay leân ñeán 30.000 tyû ñoàng cho vaán ñeà nhaø ôû xaõ hoäi trong giai ñoaïn 2013-2015. Boä Xaây döïng cuõng ñaõ ban haønh thoâng tö 02/2013/TT-BXD ngaøy 8/3/2013 höôùng
34
SË 62 . 2013
Khu nhaø ôû xaõ hoäi Trung Vaên - Töø Lieâm (Nguoàn: Internet)
daãn vieäc ñieàu chænh coù caáu caên hoä vôùi dieän tích nhoû hôn ñeå giaûm giaù thaønh, ñoàng thôøi cho pheùp chuû ñaàu tö ñöôïc höôûng moät soá cô cheá öu ñaõi. Nhìn nhaän ñoù laø nhöõng coá gaéng cuûa Chính phuû, trong ñoù ñaëc bieät vai troø cuûa Boä Xaây döïng vôùi thò tröôøng baát ñoäng saûn nhöng döôøng nhö noù vaãn chöa thöïc söï haáp daãn ngöôøi mua nhaø vaø ñoù laø nhöõng thaùch thöùc cuûa xaõ hoäi. Thöù nhaát veà chaát löôïng coâng trình vaø chaát löôïng dòch vuï: Trong quaù trình chuyeån ñoåi, chaát löôïng coâng trình laø moät chæ soá nieàm tin trong ngöôøi daân, tuy nhieân ngöôøi daân luoân hoaøi nghi vaøo ñieàu naøy bôûi vì thöïc teá coù nhieàu khu nhaø ôû xaõ hoäi bò xuoáng caáp raát nhanh chæ sau vaøi naêm ñöa vaøo söû duïng. Beân caïnh ñoù chaát löôïng dòch vuï cuûa caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi cuõng laø moät “raøo caûn”. Nhieàu khu nhaø ôû xaõ hoäi xaây döïng nhieàu naêm vaãn khoâng ñuû haï taàng xaõ hoäi, dòch vuï tieän ích cho ngöôøi ôû, vaäy caùc khu nhaø ôû thöông maïi chuyeån ñoåi thaønh nhaø ôû xaõ hoäi coù cheá taøi gì ñeå ñaûm baûo ñieàu naøy? Vieäc ngöôøi daân thieáu “thieän caûm” ñoái vôùi caùc khu nhaø ôû xaõ hoäi laø maáu choát khaù quan troïng, aûnh höôûng raát lôùn ñeán taâm lyù ngöôøi mua nhaø. Ñoái töôïng mua nhaø ôû xaõ hoäi laø nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp thaáp, taøi chính haïn heïp cho neân, hoï seõ phaûi tính toaùn
vaø caân nhaéc raát kyõ khi löïa choïn mua nhöõng caên hoä ñoù, töø chaát löôïng ñeán nhöõng tieän ích toái thieåu keøm theo nhö tröôøng hoïc, chôï,.... Ñaây laø nhöõng yeáu toá gaén lieàn vaø aûnh höôûng raát lôùn ñeán cuoäc soáng cuûa ngöôøi mua nhaø. Moät baên khoaên nöõa cuûa ngöôøi daân laø hieän nay nhieàu doanh nghieäp xaây döïng nhaø ôû thöông maïi ñeà nghò chuyeån ñoåi sang nhaø ôû xaõ hoäi, sau 10-20 naêm caùc khu nhaø ôû naøy coù bieán thaønh caùc khu chung cö cuõ vaø trôû thaønh gaùnh naëng khoù gôõ nhö caùc khu chung cö cuõ hieän nay khoâng? Neáu khoâng coù söï ñaùnh giaù nhu caàu thöïc söï ñeán vieäc quy hoaïch loaïi hình nhaø ôû xaõ hoäi, ñeán moät luùc naøo ñoù seõ khuûng hoaøng thöøa chuùng ta laïi chaïy theo ñeå giaûi quyeát? Thöù hai laø vaán ñeà taøi chính: Theo caùc chuû ñaàu tö, vieäc ñaàu tö vaøo nhaø ôû thöông maïi ñaõ trieån khai thöôøng coù chi phí lôùn, chieám tôùi 60% giaù trò ñaàu tö, vì vaäy ñeå haï giaù thaønh laø raát khoù khaên, caùc chuû ñaàu tö seõ khoâng deã gì haï giaù baùn hôïp lyù. Moät soá döï aùn nhaø ôû thöông maïi ñang “caïnh tranh” maïnh baèng vieäc “caét bôùt laõi” ñeå haï giaù thaønh caên hoä nhaèm thu huùt khaùch haøng, ñieàu ñoù cuõng khieán cho chaát löôïng nhaø ôû seõ phaûi “haï” khieán ngöôøi mua nhaø phaûi caân nhaéc vaø tính toaùn trong khi ñoù hieän nay nhieàu nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp coù giaù baùn töông ñöông nhaø ôû thöông maïi. Moät khoù khaên nöõa lieân
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
Khu nhaø ôû xaõ hoäi Sunny Garden City (Nguoàn: Internet)
quan ñeán taøi chính laø “nieàm tin” cuûa ngöôøi mua nhaø ñoái vôùi caùc doanh nghieäp baát ñoäng saûn ñaõ bò “phai nhaït”. Hoï raát sôï khi noäp tieàn cho doanh nghieäp baát ñoäng saûn roài nhöng doanh nghieäp laïi khoâng trieån khai hoaëc trieån khai chaäm. Thöïc teá, nhieàu döï aùn baát ñoäng saûn ñang phaûi naèm “ñaép chieáu” hoaëc ngöøng trieån khai vì chuû ñaàu tö thieáu voán hoaëc bò phaù saûn. Ngöôøi daân sôï trôû thaønh “chuû nôï baát ñaéc dó” cuûa caùc oâng chuû baát ñoäng saûn trong khi ñoù ngöôøi mua tieáp caän ñöôïc voán vay khoù vì ñieàu kieän vay voán tín duïng nhieàu
Khu nhaø ôû cao taàng ñoâ thò Soâng Ñaø, Soâng Ñaø (Nguoàn: Internet)
thuû tuïc khoù khaên. Ngoaøi ra, ñieåm ñöôïc coi laø “coát loõi” ôû thò tröôøng baát ñoäng saûn laø söï thieáu kieåm soaùt cuûa caùc cô quan chöùc naêng, ñaëc bieät laø veà giaù. Ñieàu naøy ñaõ daãn ñeán vieäc giaù baát ñoäng saûn bò “ñoäi leân” quaù cao, khieán ngöôøi mua luoân coù caûm giaùc “khoâng an taâm” khi mua nhaø.
Thöù tö laø caùc thuû tuïc mua nhaø: Thuû tuïc mua nhaø ôû xaõ hoäi cuõng khoâng phaûi ñôn giaûn, coù quaù nhieàu caùc yeâu caàu, vaên baûn keøm theo… nhieàu thuû tuïc daãn ñeán ngöôøi daân caûm thaáy mua nhaø thöông maïi deã tieáp caän hôn nhaát laø taïi thôøi ñieåm naøy khi nhaø ôû ñang vaãn treân ñaø haï giaù.
Thöù ba laø kieán truùc, quy hoaïch: Haàu heát caùc döï aùn nhaø ôû thöông maïi ñeàu phaûi ñieàu chænh laïi maät ñoä xaây döïng, thay ñoåi heä soá söû duïng ñaát vaø phaûi xin pheùp ñieàu chænh quy hoaïch chi tieát hoaëc quy hoaïch toång maët baèng, ñaây laø nhöõng traên trôû nhaát cuûa caùc doanh nghieäp (maëc duø trong thoâng tö ñaõ quy ñònh cheá taøi raát roõ nhöng vôùi caùch laøm vieäc hieän nay caùc doanh nghieäp maát loøng tin vaøo caùc cô quan chöùc naêng), vieäc naøy seõ raát toán keùm veà thôøi gian, söùc löïc cuõng nhö nhieàu vöôùng maéc khaùc. Khi xem xeùt chuyeån ñoåi phaûi ñaùp öùng caùc nguyeân taéc theo höôùng daãn cuûa thoâng tö 02/TT-BXD ñoù laø dieän tích nhoû döôùi 70m2, chaát löôïng nhaø phaûi ñaûm baûo, caên hoä dieän tích nhoû sau khi chuyeån ñoåi phaûi coù ñuû khoâng gian, dieän tích söû duïng toái thieåu nhö: beáp, veä sinh, phoøng taém. Tröôùc ñaây ñoái töôïng nhaø ôû khaùc vaø sau khi chuyeån ñoåi thì ñoái töôïng cho caùc loaïi nhaø naøy laø nhöõng ngöôøi thu nhaäp thaáp, caùn boä coâng chuùc, vieân chöùc, löïc löôïng vuõ trang mua vaø thueâ mua… nhö vaäy quaù trình phaûi thieát keá laïi cho phuø hôïp seõ gaàn nhö thieát keá môùi, ñoù cuõng laø trôû ngaïi trong thöïc thi khi chuyeån ñoåi.
Phöông aùn chuyeån ñoåi töø nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi laø moät trong nhöõng giaûi phaùp ñöôïc Boä Xaây döïng ñöa ra vaø ñöôïc söï ñoàng thuaän cuûa caùc doanh nghieäp baát ñoäng saûn vaø nhieàu taàng lôùp daân cö ñoâ thò. Tính khaû thi cuûa giaûi phaùp phuï thuoäc raát nhieàu vaøo caùch trieån khai thöïc hieän cuõng nhö “nieàm tin” cuûa ngöôøi mua nhaø. Ñoàng thôøi, caùc giaûi phaùp nhö hoã trôï voán vay, chia taùch caên hoä, cô cheá öu ñaõi doanh nghieäp,... cuõng caàn ñöôïc thöïc hieän song song. Beân caïnh ñoù, nhöõng döï aùn khaùc lieân quan ñeán haï taàng giao thoâng, phöông tieän coâng coäng,... mang tính töông trôï tích cöïc ñeán giaûi phaùp chuyeån ñoåi naøy phaûi ñöôïc thöïc hieän moät caùch ñoàng boä, coù nhö vaäy thò tröôøng baát ñoäng saûn môùi coù theå “khôûi saéc” vaø taïo ñöôïc böôùc ñoät phaù trong lónh vöïc phaùt trieån nhaø ôû ñoâ thò ñaëc bieät laø nhaø ôû xaõ hoäi. Taøi lieäu tham khaûo: - Nguoàn Internet - Baùo caùo Nhaø ôû vaø thò tröôøng BÑS – Boä Xaây döïng
SË 62 . 2013
35
Không gian công cộng trên cao tại khu ở pinnacle@duxton Singapore
TS.KTS.Đào Tiến Ngọc Viện Kiến trúc, Quy hoạch đô thị và nông thôn
T
öø nhieàu naêm nay Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ coù nhieàu coá gaéng chaêm lo, taïo ñieàu kieän ñeå töøng böôùc ñaùp öùng nhu caàu veà nhaø ôû cho caùc taàng lôùp nhaân daân. Caùc cô cheá - chính saùch, caùc chuû tröông, giaûi phaùp veà quy hoaïch - kieán truùc xaây döïng ñaõ ñöôïc trieån khai nhaèm taïo ñöôïc moät quyõ nhaø bình oån, ñaùp öùng cho moïi ñoái töôïng trong xaõ hoäi ñang ngaøy caøng roõ reùt qua töøng chöông trình, döï aùn ñaàu tö cuï theå. Tröôùc ñaây, nhaø ôû ñöôïc thieát keá, xaây döïng vôùi tieâu chuaån dieän tích toái thieåu ñöôïc quy ñònh laø 6m2/ngöôøi, caùc yeâu caàu thieát keá tuaân thuû TCVN 4450: 1987, Caên hoä ôû - Tieâu chuaån thieát keá vaø TCVN 4451:1987, Nhaø ôû - Nguyeân taéc cô baûn ñeå thieát keá. Quy moâ
36
vaø dieän tích caùc caên hoä ñöôïc quy ñònh töông öùng vôùi soá phoøng trong caên hoä töø 1 ñeán 4 phoøng ôû nhö sau: + Loaïi caên hoä cho 2-3 ngöôøi: dieän tích söû duïng 28m2- 34m2, dieän tích ôû 14m2- 18m2; + Loaïi caên hoä cho 4-5 ngöôøi: dieän tích söû duïng 46m2- 48m2, dieän tích ôû 24m2- 26m2; + Loaïi caên hoä cho 6-7 ngöôøi: dieän tích söû duïng 56m2- 58 m2, dieän tích ôû 34m2- 36m2; + Loaïi caên hoä cho 8 ngöôøi trôû leân: dieän tích söû duïng 70m2-72m2, dieän tích ôû 46m2- 48m2. Toác ñoä ñoâ thò hoaù nhanh khieán nhu caàu veà nhaø ôû taêng cao vaø coù nhieàu thay ñoåi veà nhu caàu ôû. Ñeå hoaøn thieän cô cheá chính saùch veà nhaø ôû, moät soá boä Luaät, Nghò ñònh, Quyeát ñònh, Thoâng tö ñaõ ñöôïc ban haønh nhaèm thaùo gôõ nhöõng vöôùng maéc vaø moät laàn nöõa laïi môû ra cô hoäi coù tính trong hoaït ñoäg phaùt trieån vaø quaûn lyù nha ô ø ,û taïo ñieàu kieän cho moïi ngöôøi daân ñöôïc tieáp caän vôùi quyõ nhaø ôû vaø coù nhaø ôû theo ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng ñoái töôïng: Luaät Ñaát ñai soá 13/2003/QH11; Luaät Xaây döïng soá 16/2003/ QH11; Luaät Nhaø ôû soá 56/2005/QH11 vaø Nghò
ñònh soá 71/2010/NÑ-CP ngaøy 23/6/2010; Luaät Quy hoaïch ñoâ thò soá 30/2009/QH12; Nghò quyeát soá 18/NQ-CP ngaøy 20/4/2009 cuûa Chính phuû; Caùc Quyeát ñònh soá 65/2009/ QÑ-TTg, 66/2009/QÑ-TTg, 67/2009/QÑ-TTg cuûa Thuû töôùng Chính phuû trieån khai thöïc hieän Nghò quyeát soá 18/NQ-CP... Luaät Nhaø ôû quy ñònh “Nhaø ôû xaõ hoäi laø nhaø ôû do Nhaø nöôùc hoaëc toå chöùc, caù nhaân thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá ñaàu tö xaây döïng cho caùc ñoái töôïng ñöôïc quy ñònh cuûa Luaät Nhaø ôû thueâ hoaëc thueâ mua (ngöôøi thueâ nhaø ôû sau moät thôøi gian quy ñònh thì ñöôïc mua vaø ñöôïc coâng nhaän sôû höõu ñoái vôùi nhaø ôû ñoù) theo quy cheá do Nhaø nöôùc quy ñònh”. Ñaây laø chính saùch coù yù nghóa xaõ hoäi lôùn. Tuy nhieân, moät soá quy ñònh chöa phuø hôïp tình hình thöïc teá vaø coâng ngheä, xu höôùng xaây döïng hieän nay nhö: Ñieàu 47 Luaät Nhaø ôû quy ñònh nhaø ôû xaõ hoäi taïi ñoâ thò ñaëc bieät laø nhaø 5 taàng ñeán 6 taàng, taïi ñoâ thò loaïi 1, 2, 3, 4, 5 yeâu caàu chieàu cao khoâng quaù 6 taàng, dieän tích caên hoä töø 30m2 ñeán 60m2, ñöôïc hoaøn thieän theo caáp vaø haïng nhaø ôû, coù caùc tieâu chuaån haï taàng kyõ thuaät, haï taàng xaõ
hoäi phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa töøng loaïi ñoâ thò. Ñieàu 40, Nghò ñònh soá 71/2010/NÑ-CP cuûa Chính phuû höôùng daãn thi haønh Luaät Nhaø ôû quy ñònh: thôøi gian cho pheùp chuyeån nhöôïng nhaø ôû xaõ hoäi toái thieåu 10 naêm laø daøi, daãn ñeán nhieàu ngöôøi thu nhaäp thaáp khoâng muoán löïa choïn saûn phaåm baát ñoäng saûn loaïi naøy. Theo Quyeát ñònh soá 2127/QÑ-TTg ngaøy 30/11/2011 cuûa Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät chieán löôïc phaùt trieån nhaø ôû quoác gia ñeán naêm 2020 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2030, chieán löôïc haønh ñoäng chung seõ laø taêng tyû troïng nhaø ôû chung cö, thöïc hieän ñaàu tö xaây döïng môùi nhaø ôû moãi naêm khoaûng 100 trieäu m2 saøn, toái thieåu coù khoaûng 20% dieän tích saøn trong caùc döï aùn phaùt trieån nhaø ôû taïi caùc khu vöïc ñoâ thò daønh cho caùc ñoái töôïng chính saùch xaõ hoäi, ngöôøi coù thu nhaäp thaáp; hoaøn thaønh muïc tieâu: + Ñeán naêm 2015: dieän tích nhaø ôû bình quaân toaøn quoác ñaït khoaûng 22m2 saøn/ngöôøi, trong ñoù taïi ñoâ thò ñaït 26m2 saøn/ngöôøi vaø taïi noâng thoân ñaït 19m2 saøn/ngöôøi, phaán ñaáu ñaït chæ tieâu dieän tích nhaø ôû toái thieåu 06m2 saøn/ngöôøi. + Ñeán naêm 2020: dieän tích nhaø ôû bình quaân toaøn quoác ñaït khoaûng 25m2 saøn/ngöôøi, trong ñoù taïi ñoâ thò ñaït 29m2 saøn/ngöôøi vaø taïi noâng thoân ñaït 22m2 saøn/ngöôøi, phaán ñaáu ñaït chæ tieâu dieän tích nhaø ôû toái thieåu 8m2 saøn/ngöôøi. + Ñeán naêm 2030: dieän tích nhaø ôû bình quaân toaøn quoác ñaït khoaûng 30m2 saøn/ngöôøi, phaán ñaáu ñaït chæ tieâu dieän tích nhaø ôû toái thieåu 12m2 saøn/ngöôøi. Treân thöïc teá, vieäc ñaàu tö xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi chæ phuø hôïp vôùi caùc thaønh phoá lôùn coù nhu caàu cao veà nhaø ôû, taïi haàu heát caùc ñòa phöông quyõ ñaát ôû coøn nhieàu, ngöôøi daân chöa coù thoùi quen ôû nhaø chung cö, thu nhaäp bình quaân cuûa ngöôøi daân coøn thaáp so vôùi ñôn giaù nhaø xaõ hoäi, thaäm chí moät soá nôi ñôn giaù tính treân m2 saøn nhaø ôû xaõ hoäi laïi cao hôn nhieàu so vôùi ñaát ôû. Caùc ñòa phöông ñaõ linh ñoäng trong vieäc aùp duïng caùc giaûi phaùp thaùo gôõ cho phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá cuûa ñòa phöông tuy nhieân veà laâu daøi, vaãn caàn phaûi coù caùc quy ñònh ñeå ñieàu tieát thò tröôøng nhaø ôû, cuï theå nhö vieäc xaây döïng caùc tieâu chuaån phaùt trieån nhaø ôû aùp duïng cho töøng vuøng mieàn, töøng loaïi ñoâ thò... Tröôùc thöïc traïng nhu caàu veà nhaø ôû xaõ hoäi gia taêng ôû caùc ñoâ thò lôùn, nhieàu doanh nghieäp ñaõ höôùng ñeán vieäc ñaàu tö caùc döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi hoaëc chuyeån ñoåi coâng naêng töø nhaø ôû thöông
maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi. Maët khaùc, thôøi gian qua Nhaø nöôùc cuõng ñaõ taïo ñieàu kieän khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá tham gia phaùt trieån nhaø ôû thöông maïi ñeå baùn, cho thueâ theo cô cheá thò tröôøng nhaèm ñaùp öùng nhu caàu cuûa caùc ñoái töôïng coù khaû naêng chi traû, ñoàng thôøi coù cô cheá, chính saùch hoã trôï phaùt trieån nhaø ôû ñeå giaûi quyeát cho caùc nhoùm ñoái töôïng chính saùch xaõ hoäi gaëp khoù khaên veà nhaø ôû nhöng khoâng ñuû khaû naêng thanh toaùn theo cô cheá thò tröôøng. Sau khi Nghò quyeát 02/NQ-CP ngaøy 07/01/2013 cuûa Chính phuû ban haønh thì Boä Xaây döïng cuõng ñaõ coù Thoâng tö 02/2013/TTBXD ngaøy 08/3/2013 höôùng daãn vieäc ñieàu chænh cô caáu caên hoä caùc döï aùn nhaø ôû thöông maïi, döï aùn ñaàu tö xaây döïng khu ñoâ thò vaø chuyeån ñoåi nhaø ôû thöông maïi sang laøm nhaø ôû xaõ hoäi hoaëc coâng trình dòch vuï vaø Thoâng tö 07/TT-BXD ngaøy 15/5/2013 veà höôùng daãn vieäc xaùc ñònh ñoái töôïng vay voán hoã trôï nhaø ôû. Chuyeån ñoåi nhaø thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi laø chuû tröông ñuùng song khoâng neân laøm oà aït. Bôûi döï aùn nhaø thöông maïi coù dieän tích caên hoä lôùn haøng traêm m2 nay haï xuoáng dieän tích nhoû töø 40 ñeán 50m2 thì daân soá taêng, keùo theo caêng thaúng veà giao thoâng, choã ñoã xe, tröôøng hoïc… gaây quaù taûi haï taàng nghieâm troïng. Thöïc teá cho thaáy nhu caàu veà caên hoä cho 2-3 theá heä chung soáng seõ tieáp tuïc giaûm, maø chuû yeáu laø caên hoä cho moät theá heä (gia ñình nhoû) vaø caùc hoä ñoäc thaân. Cô caáu caên hoä cuõng seõ thay ñoåi theo chieàu höôùng caên hoä ñoâng ngöôøi tieáp tuïc giaûm, tyû leä caên hoä chæ coù 2 theá heä seõ taêng vaø ngay caû loái soáng, taäp quaùn soáng cuûa ngöôøi daân ñoâ thò cuõng seõ thay ñoåi. Cô caáu caùc loaïi caên hoä caàn tính toaùn theo ñieàu tra cuï theå veà thaønh phaàn daân cö cuûa töøng döï aùn. Veà giaûi phaùp toå hôïp maët baèng: coù theå öùng duïng linh hoaït theo ñôn vò xaây döïng coå truyeàn: “böôùc gian”. Ví duï nhö: Caên hoä nhoû: 1 gian; Caên hoä vöøa: 1.5 gian; Caên hoä lôùn hôn: 2 gian. Caùc caên hoä 35m2, 46m2, 69m2 ñan xen nhau, toå hôïp thaønh ngoâi nhaø hình chöõ nhaät, hoaëc quaây laáy saân trong, coù theå noái daøi. Vôùi giaûi phaùp kieán truùc nhö vaäy seõ taïo ñöôïc thoâng gioù vaø chieáu saùng töï nhieân xuyeân phoøng, khoâng caên hoä naøo bò che laáp. Tyû leä caên hoä 24m2 - 30m2 daønh cho caùc caëp vôï choàng treû vaø 1 con nhoû neân ñöôïc chuù yù öu tieân nhaèm hoã trôï cho löïc löôïng lao ñoäng treû coù choã ôû, vì ñaây seõ laø nguoàn löïc cô baûn cuûa
xaõ hoäi. Maët khaùc, vieäc hoã trôï gia ñình treû cuõng laø giaùn tieáp caûi thieän ñieàu kieän taùch hoä vôùi caùc gia ñình nhieàu theá heä. Caên hoä 30m2 - 45m2 seõ chieám tyû leä cao nhaát vôùi 2 vôï choàng vaø 2 con, vì ñieàu tra cho thaáy ñaây laø cô caáu hoä gia ñình chieám tyû troïng lôùn nhaát. Hoä treân 60m2 seõ chieám tyû leä nhoû nhaát. Ñoái vôùi caùc hoä ñoâng ngöôøi coù theå ñöôïc boá trí taùch hoä. Caên hoä coù dieän tích döôùi 24m2 daønh cho ngöôøi ñoäc thaân neo ñôn, phuï nöõ ñôn thaân nuoâi con nhoû, baø meï Vieät Nam anh huøng... Cho pheùp taêng maät ñoä xaây döïng vaø khoâng cöùng nhaéc trong quy ñònh maãu thieát keá nhaø ôû xaõ hoäi, nhaø ñaàu tö coù quyeàn thieát keá maãu nhaø treân cô sôû nghieân cöùu thò tröôøng, kinh nghieäm kinh doanh vaø phaân khuùc khaùch haøng, töï quyeát ñònh soá taàng xaây döïng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá ñeå naâng cao heä soá söû duïng ñaát. Quan ñieåm nhaø ôû xaõ hoäi neân xaây döïng thaáp taàng, khoâng neân coù thang maùy ñeå tieát kieäm chi phí xaây döïng laø ñuùng nhöng cuõng coù theá tieát kieäm chi phí baèng coâng ngheä xaây döïng vaø caùc bieän phaùp thi coâng. Quan ñieåm cho raèng xaây döïng caên hoä dieän tích nhoû seõ taïo ra nhöõng “khu oå chuoät treân cao” khoâng hoaøn toaøn ñuùng bôûi “oå chuoät” hay khoâng laø do chaát löôïng thieát keá, xaây döïng, vaät lieäu, chaát löôïng quaûn lyù chung cö, yù thöùc, söï tuaân thuû quy ñònh cuûa ngöôøi söû duïng caên hoä, chöù khoâng do dieän tích caên hoä quyeát ñònh. Ñoái vôùi phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi caàn boå sung theâm caùc quy ñònh: hình thöùc xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi ñeå baùn; ñoái töôïng ñöôïc mua, thueâ, thueâ mua nhaø ôû xaõ hoäi; hình thöùc phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi ñeå baùn; quy hoaïch quyõ ñaát ñeå phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi; löïa choïn chuû ñaàu tö döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi; caùc cô cheá öu ñaõi phaùt trieån nhaø ôû xaõ hoäi; quy ñònh cuï theå caùc cheá ñoä öu ñaõi ñoái vôùi chuû ñaàu tö xaây döïng baèng voán ngoaøi ngaân saùch nhaø nöôùc; quaûn lyù giaù thueâ, giaù mua, thueâ mua,... Tieâu chuaån ôû ñoái vôùi loaïi hình nhaø ôû xaõ hoäi caàn caên cöù vaøo tình hình vaø nhu caàu thöïc teá cuûa caùc ñoái töôïng söû duïng ñeå xaây döïng. Chæ tieâu dieän tích phaûi ñaûm baûo tieän nghi ôû toái thieåu vaø quan troïng hôn laø ñaûm baûo khaû naêng thanh toaùn khi thueâ hoaëc thueâ mua. Ñaûm baûo tieän nghi ôû coøn phaûi quan taâm ñeán chaát löôïng coâng trình vaø caùc dòch vuï xaõ hoäi vaø tieän ích khaùc.
37
DIEÃN ÑAØN
Nhµ Î gi∏ th†p MOÄT PHAÀN TAÁT YEÁU CUÛA ÑOÂ THÒ HOÙA “Moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn coù nhaø ôû. Ñoâ thò phaûi ñuû choã cho taát caû caùc ngöôøi daân ñoâ thò, trong ñoù bao goàm caû nhöõng ngöôøi gaëp ruûi ro, keùm may maén. Hoï luoân caàn ñeán nhöõng ngoâi nhaø giaù thaáp ñeå ôû. Nhaø ôû giaù thaáp laø thaønh phaàn taát yeáu cuûa ñoâ thò...”. Quan ñieåm naøy cuûa PGS. TS. KTS. Nguyeãn Hoàng Thuïc - Tröôøng Ñaïi hoïc Kieán Truùc Haø Noäi ñöôïc giôùi chuyeân moân ñaùnh giaù laø coù cô sôû khoa hoïc. Thöïc hieän: Gia Linh
Coù hay khoâng nhaø ôû daønh rieâng cho ñoái töôïng thu nhaäp thaáp? Taïi moät cuoäc hoäi thaûo, PGS ñaõ neâu ra moät quan ñieåm “Caàn phaûi quan nieäm laïi moät caùch khoa hoïc, neáu khoâng seõ daãn ñeán söï nhaàm laãn laø phaûi coù moät loaïi nhaø ôû daønh rieâng cho ngöôøi thu nhaäp thaáp”. PGS coù theå noùi cuï theå hôn? Ñuùng, khoâng coù loaïi nhaø ôû daønh rieâng cho ngöôøi thu nhaäp thaáp. Trong moãi caáu truùc ñoâ thò bao giôø cuõng coù moät boä phaän nhaø ôû daønh cho ñoái töôïng coù nhu
38
SË 62 . 2013
caàu heát söùc toái thieåu. Nhöõng ñoái töôïng naøy khoâng hoaøn toaøn laø ngöôøi thu nhaäp thaáp maø coù theå laø sinh vieân, thanh nieân môùi laäp nghieäp, caëp vôï choàng treû, gia ñình coâng nhaân vieân chöùc coù thu nhaäp khoâng cao, ñoái töôïng chính saùch, di daân… Cuoäc soáng cuûa hoï khoâng phaûi taïm bôï maø caàn ñöôïc oån ñònh. Hoï luoân caàn ñeán caên hoä coù giaù thaønh thaáp, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá vaø sinh hoaït coøn töông ñoái khoù khaên cuûa mình. Trong töông lai hoï coù theå trôû thaønh ngöôøi thu nhaäp khaù vaø thaäm chí cao. Con ngöôøi khoâng theå ñoaùn tröôùc vaø hoï thöôøng coù yù muoán phaùt trieån taát caû caùc cô hoäi cuûa mình.
D i ‘ n
Ngöôøi thu nhaäp thaáp chæ laø moät boä phaän daân cö caàn ñeán nhaø giaù thaáp. Vì vaäy, caàn phaûi nghieân cöùu phaùt trieån nhaø giaù thaáp trong caùc khu ñoâ thò cho caùc boä phaän daân cö coù nhu caàu. Vaäy theo PGS, neân ñaët vaán ñeà nhaø giaù thaáp thay vì nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp? Baát cöù moät ñoâ thò naøo, keå caû nhöõng ñoâ thò phaùt trieån cao nhö New York, London… vaãn luoân toàn taïi moät boä phaän nhaø ôû giaù thaáp (giaù mua thaáp, giaù thueâ thaáp). Nhöng tyû leä nhaø ôû giaù thaáp laø bao nhieâu trong toång theå caáu truùc ñoâ thò, moâ hình ra sao thì caàn phaûi nghieân cöùu, tính toaùn. Löu yù raèng nhöõng nghieân cöùu, tính toaùn naøy phaûi döïa treân nhöõng ñaëc ñieåm rieâng bieät cuûa töøng ñoâ thò. Haø Noäi chaéc chaén coù nhu caàu veà nhaø ôû giaù thaáp khaùc Haûi Phoøng, TP. HCM… Vaø söï khaùc bieät naøy coøn roõ reät hôn khi xaây döïng ôû caùc ñoâ thò loaïi nhoû. Ngoaøi ra, nhöõng nghieân cöùu, tính toaùn naøy coøn phaûi döïa theo cô caáu daân cö, nhu caàu sinh hoaït cuûa caùc ñoái töôïng nhaø ôû, taâm lyù, loái soáng, ngheà nghieäp, thu nhaäp cuûa hoï… Vaán ñeà laø chuùng ta phaûi hoaïch ñònh, ñeà xuaát vò trí naøo laø thuaän lôïi cho vieäc xaây döïng nhaø ôû giaù thaáp. Theo toâi vò trí ñoù coù theå laø caûng, caùc khu coâng nghieäp, khu dòch vuï, khu vöïc nuoâi troàng thuyû saûn, chôï, khu ñoâng daân cö… Ñaây laø nhöõng nôi maø haøng ngaøy ngöôøi cö truù trong caên hoä giaù thaáp ñeán laøm vieäc. Phaûi löu yù, vaán ñeà toái caàn cho ñôøi soáng cuûa ngöôøi thu nhaäp thaáp laø vieäc laøm. Hoï caàn ôû saùt vôùi nôi laøm vieäc, neáu ôû xa nôi laøm vieäc coù theå toán chi phí ñi laïi vaø gaây taéc ñöôøng. Ñaây laø vaán ñeà lôùn cuûa Quy hoaïch ñoâ thò. Ñaâu laø tieâu chí xaây döïng nhaø ôû giaù thaønh thaáp? Baøi toaùn cho thieát keá phaûi xuaát phaùt töø chính nhu caàu veà caáu truùc toång theå ñoâ thò, dieän tích, soá löôïng khu ôû, ñôn nguyeân, caên hoä, tieän nghi, trang thieát bò thích hôïp vôùi kinh teá, loái soáng cuûa ñoái töôïng ôû… Nhaø ôû giaù thaáp coù theå laø nhaø chung cö nhöng khoâng theå laø nhaø cao taàng quaù, toát nhaát laø töø 6 taàng trôû xuoáng vaø khoâng söû duïng thang maùy cho caùc khu vöïc coù quyõ ñaát. Caùc khu vöïc hieám ñaát thì coù theå cao taàng, nhöng baøi toaùn ñaàu tö theá naøo cho hieäu quaû caàn nghieân cöùu töø nhu caàu vaø loái soáng taïi choã, ñöøng ñeå khi xaây xong laïi bieán thaønh chung cö cho ngöôøi thu nhaäp cao nhö khu ñoâ thò Ngoâ Thì Nhaäm-
Haø Ñoâng. Caùc tieän nghi, thieát bò cuõng neân ñaàu tö ôû möùc phuø hôïp. Trong chung cö cao taàng xaây môùi hieän nay, phaûi laø ngöôøi thu nhaäp khaù trôû leân môùi ñuû khaû naêng chi traû caùc khoaûn phí ñieän, nöôùc, dòch vuï veä sinh, göûi xe, vaän haønh thang maùy… Maëc duø vaäy, nhaø ôû giaù thaáp vaãn phaûi ñaûm baûo moät caùch cô baûn nhaát chaát löôïng soáng ñoâ thò. Caên hoä coù tính ñoäc laäp cao vaø linh hoaït ñeå hoï coù theå toå chöùc vieäc laøm taïi nhaø. Ngöôøi söû duïng cuõng phaûi ñöôïc höôûng nhöõng dieän tích haønh lang, giao thoâng, dòch vuï toát nhö caùc chung cö khaùc.
Taïo döïng nhaø ôû giaù thaáp
Theo PGS, laøm theá naøo ñeå coù nhaø ôû giaù thaáp? Chung cö giaù thaáp coù theå thöïc hieän ñöôïc baèng vieäc thuùc ñaåy coâng nghieäp hoaù xaây döïng nhaø ôû. Vieäc duøng heä Pa-nen döï öùng löïc cho saøn nhaø coù theå haï 300.000 ñoàng/m2 saøn… Chöa keå, neáu coâng nghieäp hoaù saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng, vaät lieäu hoaøn thieän thì giaù thaønh coøn giaûm nöõa. Caàn thay ñoåi quan nieäm “Khoâng xaây döïng nhaø ôû giaù thaáp maø phaûi tieán ñeán saûn xuaát nhaø ôû giaù thaáp thoâng qua coâng nghieäp hoùa”. Ñaây laø con ñöôøng duy nhaát ñeå haï giaù thaønh nhaø ôû taïi ñoâ thò Vieät Nam hieän nay. Boä Xaây döïng caàn coù nghieân cöùu cô baûn veà chieán löôïc, khuyeán khích nhaäp coâng ngheä saûn xuaát nhaø haøng loaït theo phöông thöùc coâng nghieäp hoùa vaø ñöa ra caùc heä tieâu chuaån quy phaïm cho caùc coâng ngheä naøy coù choã ñöùng treân thò tröôøng. Ngoaøi ra, coøn coù theå haï giaù caên hoä baèng caùch tính toaùn dieän tích cho moät ñaàu ngöôøi thaáp ñi, dieän tích caên hoä beù ñi (Naêm 2013, thaønh phoá New York ñang thi thieát keá chung cö giaù reû cho caên hoä dieän tích 18-25m2, hoï ñaët haøng cho caùc kieán truùc sö thieát keá caùc tieän nghi trong caên hoä coù theå xeáp ñöôïc vaøo töôøng...). Nhöõng caên hoä naøy khoâng neân chia caùc phoøng coá ñònh maø neân söû duïng khoâng gian linh hoaït. Song beân caïnh ñoù, khu vöïc giao thoâng, khu sinh hoaït chung, dòch vuï cuûa taàng nhaø, toaø nhaø phaûi toát vaø phuø hôïp, traùnh tình traïng trong nhaø chaät, ngoaøi nhaø dòch vuï laïi toài. Hieän nay xu höôùng cuûa theá giôùi laø duøng caùc thieát bò taïo naêng löôïng töø töï nhieân ñeå laép ñaët cho nhaø thu nhaäp thaáp, laáy nöôùc möa ñeå söû duïng cho toøa nhaø. Vì baèng caùch naøy
Æ µ n
coù theå giaûm tieàn ñieän cho maùy bôm, ñieän coâng coäng vaø nöôùc cho cö daân coøn ngheøo naøy. Taát nhieân laø hoï coù chính saùch hoã trôï cho boä phaän daân cö thu nhaäp thaáp baèng caùch xaây döïng nhieàu nhaø nhö vaäy cho hoï. Maët khaùc Nhaø nöôùc ñöôïc lôïi vì ñaây thöôøng laø nhöõng nhaø cho thueâ töø Quyõ nhaø ôû thuoäc sôû höõu thaønh phoá vaø giaûm caêng thaúng xaõ hoäi. Phaùp laø nöôùc coù phuùc lôïi coâng coäng baèng quyõ nhaø ôû nhö theá naøy raát hieäu quaû. Nhaø ôû giaù thaønh thaáp maø PGS vöøa moâ taû xem ra coù phaàn gioáng caùc khu chung cö 4-5-6 taàng xaây döïng trong nhöõng naêm 6070 cuûa theá kæ tröôùc. Chaúng phaûi sau 30-40 söû duïng chuùng ñaõ raát reäu raõ? Nhöõng naêm 60-70 laø cao ñieåm phaùt trieån veà nhaø ôû cuûa Vieät Nam. Chuùng ta ñaõ söû duïng nhöõng coâng ngheä saûn xuaát nhaø haøng loaït. Coøn baây giôø, caùc döï aùn ñoâ thò môùi thi coâng thuû coâng laø chính, maëc duø cuõng coù moät ít beâ toâng töôi, coáp pha tröôït. Neáu chung cö giaù thaáp baây giôø maø baèng ñöôïc Kim Lieân, Trung Töï cuûa Haø Noäi nhöõng naêm 60-70 thì toát quaù. Khoaûng luøi cuûa coâng trình ñoái vôùi ñöôøng giao thoâng, khoaûng caùch giöõa caùc toøa nhaø laø 1,5h, khoaûng caùch ly, tyû leä caây xanh vaø caùc khu dòch vuï coâng coäng nhö chôï, nhaø treû, baùch hoùa, tröôøng hoïc, khu vui chôi… ñöôïc thieát keá theo tieâu chuaån raát cao. Tieác laø hình aûnh chung cö naøy ñang bò meùo moù bôûi hai nguyeân nhaân: thöù nhaát laø tieâu chuaån thôøi kyø ñoù quaû thöïc coøn quaù thaáp veà dieän tích caên hoä vaø tieän nghi, thöù nöõa laø coâng taùc quaûn lyù sau xaây döïng coøn quaù keùm, ñeå cho ngöôøi söû duïng laán chieám khoâng coøn moät chuùt khoaûng caùch caàn thieát, khu vöïc chung bieán thaønh caùc khu oå chuoät. Toâi thaáy kinh ngaïc laø sao caùc chung cö naøy laïi toát, beàn vöõng ñeán theá. Nhieàu tröôøng hôïp, nhaø laép gheùp taám lôùn bò möa gioù boùc phôi heát caû coát theùp nhöng laïi ñeo voâ soá nhöõng “baloâ” keành caøng maø… chöa thaáy saäp. Tröôøng hôïp khaùc, khu nhaø söû duïng 30-40 naêm song chöa moät laàn ñöôïc söûa chöõa nhoû, queùt voâi, laøm veä sinh hay baûo döôõng vaäy maø noù vaãn “soáng”. Roõ raøng, vaán ñeà khoâng phaûi laø chaát löôïng nhaø chung cö thaáp, maø laø chuùng ta quaûn lyù toài. Neáu khoâng coù cô cheá quaûn lyù, khai thaùc vaø söû duïng hôïp lyù sau xaây döïng thì ngay caû nhöõng chung cö cao caáp hieän nay cuõng nhanh choùng trôû neân tieàu tuî, chöù chaúng rieâng nhaø chung cö giaù thaáp maø chuùng ta ñang höôùng tôùi. SË 62 . 2013
39
Gi†c m¨ trong t«m tay? Chöa bao giôø vaán ñeà nhaø ôû laïi ñöôïc quan taâm nhö baây giôø, khi maø löôïng ngöôøi ñoå veà caùc thaønh phoá lôùn laøm aên sinh soáng ngaøy caøng ñoâng. Giaù nhaø ñaát vì vaäy cuõng khoâng ngöøng taêng leân, nhaát laø ôû caùc ñoâ thò lôùn nhö Haø Noäi vaø TPHCM. Nhaø ôû laø moät trong nhöõng nhu caàu cô baûn khoâng theå thieáu ñoái vôùi cuoäc soáng con ngöôøi, thaäm chí ñoù coøn laø taøi saûn coù giaù trò lôùn nhaát ñoái vôùi nhöõng gia ñình coù thu nhaäp thaáp. Tröôùc thöïc traïng hieän nay, mong muoán ñöôïc “an cö laïc nghieäp” cuûa ngöôøi daân coù thu nhaäp thaáp ñöôïc ñaùp öùng nhö theá naøo?
Noäi thaát caên hoä P202-G9- Khu nhaø ôû daønh cho ngöôøi thu nhaäp thaáp Xuaân Ñænh - Haø Noäi
Giaác mô mua nhaø
Chò Nguyeãn Thò Phöôïng - queâ Thuûy Nguyeân - Haûi Phoøng – nhaân vieân Coâng ty Noäi Picture (25 Ngoõ 158 Ngoïc Haø – Haø Noäi): Vôï choàng toâi vaãn mô öôùc coù moät caên hoä nhoû, nhöng vôùi möùc löông hôn 4 trieäu/thaùng/ ngöôøi thì coù tieát kieäm ñeán maáy chuùng toâi cuõng raát khoù coù theå mua ñöôïc moät caên hoä ôû ñaây. Maëc duø hieän taïi, giaù baát ñoäng saûn ñang gaàn chaïm ñaùy.
40
SË 62 . 2013
cuõng laïi sôï nhö tröôùc ñaây, duø nhaø nöôùc ñaõ toán nhieàu tieàn ñeå thöïc hieän caùc döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi nhöng thöïc teá nhöõng ngöôøi coù nhu caàu thaät söï cuõng chöa ñeán löôït ñöôïc mua. Nhöng, duø sao gôïi yù treân cuõng ñaõ thaép leân trong toâi moät hy voïng, chæ mong sao caùc cô quan chöùc naêng coù lieân quan sôùm thöïc hieän vieäc naøy.
Vôï choàng toâi gom goùp maáy naêm, cuøng vôùi söï hoã trôï cuûa gia ñình, phaán ñaáu ñeå coù moät caên hoä nho nhoû ôû ngoaïi thaønh, nhöng qua nhieàu laàn khaûo saùt thì giaù ít nhaát cuõng treân 20 trieäu ñoàng/m2. Tính sô sô, moät caên 50m2 cuõng treân 1,5 tæ ñoàng. Vôùi möùc thu nhaäp nhö hieän taïi thì caû ñôøi chuùng toâi cuõng khoâng ñuû tieàn ñeå mua nhaø.
Chò Nguyeãn Phi Nga (Nam Ñaøn – Ngheä An) – hieän laø giaûng vieân tröôøng Ñaïi hoïc Vaên hoùa Haø Noäi, laø ñoái töôïng ñang phaûi ñi thueâ nhaø ôû taïm thôøi: Gaàn ñaây nghe baùo chí noùi veà vieäc mua nhaø ôû xaõ hoäi vay voán öu ñaõi töø goùi kích caàu 30.000 tyû ñoàng maø toâi cöù töôûng mình ñang… mô. Maø ñuùng laø mô thaät.
Khi nghe thoâng tin veà vieäc ngöôøi daân ñöôïc gôïi yù veà nhaø thu nhaäp thaáp giaù 2-4 trieäu ñoàng/m2, toâi cuõng khaáp khôûi möøng thaàm, hy voïng coù nhaø laïi thaép leân. Theá nhöng toâi
Theo nhö phaân tích, gia ñình hai vôï choàng ñi laøm, toång thu nhaäp 18 trieäu ñoàng/ thaùng, coù theå trích ra 30% moãi thaùng ñeå tham gia goùi vay mua nhaø 30.000 tyû ñoàng.
Quy hoπch & ki’n trÛc th’ giÌi Pheùp tính naøy quaû khoâng sai, nhöng 18 trieäu ñoàng tieàn löông moãi thaùng cho caû hai ngöôøi, nhö gia ñình toâi thì chöa bieát laáy ôû ñaâu ra? Trong luùc ñoù, theo ñieàu tra xaõ hoäi hoïc taïi Haø Noäi vaø TP. HCM, thu nhaäp bình quaân cuûa gia ñình khoaûng 15 trieäu ñoàng/thaùng. Nhö gia ñình toâi, vôï löông giaûng vieân, choàng thì laøm tö nhaân thì laøm sao coù noåi möùc thu nhaäp 18 trieäu/ thaùng? Maø coù chaêng ñi nöõa thì cuoäc soáng bao thöù phaûi caàn ñeán tieàn, thu nhaäp nhö vaäy cuõng khoâng ñuû ñeå tích luõy mua nhaø. Chöa noùi ñeán ñoä tin caäy cuûa caùi goïi laø ñieàu tra naøy vì soá lieäu raát ñaùng ngôø, bôûi ñeå ñaït möùc löông ñoù, moät vieân chöùc bình thöôøng phaûi coù thaâm nieân coâng taùc ba chuïc naêm, nghóa laø saép söûa ñeán tuoåi haï caùnh roài. Chaúng ñaâu xa, laáy baûn thaân toâi laøm thí duï. Vôùi caùi ngheà giaûng daïy, tính taát taàn taät, coäng caû nhöõng khoaûn öu ñaõi cuûa nhaø nöôùc daønh cho ngheà giaùo nhö: phuï caáp ñöùng lôùp, phuï caáp thaâm nieân thì toång löông cuõng chæ xaáp xæ 9 trieäu ñoàng. Caùc ñoàng nghieäp treû môùi veà tröôøng nhaän coâng taùc ñöôïc vaøi ba naêm thì ñang höôûng löông “an uûi” 3 trieäu ñoàng/thaùng. Nhaø thu nhaäp thaáp ñoái vôùi hoï quaû laø giaác mô giöõa ban ngaøy. Mong caùc vò haõy haï phoùng tìm hieåu thöïc teá ñôøi soáng cuûa ñaïi ña soá nhöõng ngöôøi laøm coâng aên löông thì seõ bieát ai laø ngöôøi thu nhaäp thaáp, ai ñuû ñieàu kieän mua nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc vay voán öu ñaõi töø goùi kích caàu 30.000 tyû ñoàng. Toâi nghó raèng khoâng neân ñeå moät chuû tröông ñeïp xa taàm vôùi cuûa ngöôøi lao ñoäng. Anh Vuõ Ngoïc Bieân - queâ Nam Ñònh, hieän ñang laøm vieäc taïi Haø Noäi: Toâi cuõng mong muoán sôùm coù nhöõng chính saùch ñeå cuï theå hoaù veà xaây nhaø thu nhaäp thaáp. Theo toâi, trong hoaøn caûnh hieän taïi, caû nhaø nöôùc, doanh nghieäp vaø ngöôøi daân ñeàu khoù khaên, vaäy vì sao khoâng coù söï phoái hôïp toát giöõa ba boä phaän naøy?. Duø raát vui möøng khi ñoùn nhaän thoâng tin töø chöông trình hoã trôï nhaø ôû cho ngöôøi ngheøo nhöng nhieàu ngöôøi nhö toâi vaãn lo laéng veà tính khaû thi cuõng nhö nhöõng vaán ñeà phaùt sinh khi thöïc hieän nhaø ôû cho ngöôøi thu nhaäp thaáp vôùi giaù döôùi 5 trieäu ñoàng/m2. Nhöõng lo laéng cuûa ngöôøi daân khoâng phaûi khoâng coù cô sôû, khi nhöõng döï aùn nhaø thu nhaäp thaáp tröôùc ñaây ñöôïc trieån khai nhöng soá ngöôøi coù nhu caàu thöïc söï raát khoù “chen” chaân vaøo. Nhaø nöôùc hoã trôï, ngöôøi daân ñoùng goùp, doanh nghieäp thöïc hieän, nhö theá seõ hieäu quaû hôn
bôûi nhaø nöôùc laøm laø raát khoù, moät mình doanh nghieäp cuõng khoâng laøm ñöôïc, coøn ngöôøi daân nhö chuùng toâi thì caøng khoâng theå. Chuùng ta ñaõ thöïc hieän nhieàu coâng trình vôùi phöông chaâm “Nhaø nöôùc vaø nhaân daân cuøng laøm”. Vaäy taïi sao ôû phöông dieän nhaø ôû, chuùng ta laïi khoâng thöïc hieän theo höôùng naøy? Toâi tin neáu caû ba cuøng chung tay thì ñieàu ñoù seõ trôû thaønh hieän thöïc. Neáu coù söï keát hôïp haøi hoaø lôïi ích giöõa nhaø nöôùc, doanh nghieäp vaø nhaân daân trong vieäc trieån khai nhaø thu nhaäp thaáp thì giaác mô coù nhaø cuûa ngöôøi daân thaønh thò seõ khoâng coøn xa vôøi.
Haïnh phuùc khi coù nhaø
Hoaøng Anh – P1703 - CT1A Khu Xa La Haø Ñoâng: Xeùt veà möùc giaù vaø ñoái töôïng nhöõng ngöôøi mua nhaø ôû ñaây cuõng ña phaàn laø nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp khoâng cao. Veà chaát löôïng nhaø thì chöa theå noùi tröôùc vì gia ñình toâi cuõng môùi chuyeån ñeán ñaây. Chæ coù ñieàu ñòa ñieåm hôi xa trung taâm quaù neân hôi baát tieän trong vieäc ñi laïi. Bieát laø xa nhöng toâi vaãn mua nhaø ôû ñaây vì giaù reû vaø laïi coù caên nhoû, hôïp vôùi khaû naêng taøi chính cuûa gia ñình. Vì vaäy, toâi khoâng coù söï löïa choïn naøo khaùc. Nhöng duø sao vaãn thaáy thoaùi maùi vaø thuaän tieän hôn vì nhaø cuõ ñöôïc tieáng laø ôû treân phoá nhöng ñieàu kieän sinh hoaït quaù chaät choäi vaø bí baùch. ÔÛ kieåu nhaø chung cö theá naøy, treû con, ngöôøi lôùn ñeàu coù cô hoäi ñöôïc giao löu. Coù nhieàu hoä trong moät taàng thì treû con raát vui nhöng ñoâi khi aàm ó khieán ngöôøi lôùn meät moûi. Nhöõng hoâm ñi laøm veà meät moûi laø toâi laïi chui vaøo phoøng cho yeân tónh. ÔÛ ñaây, ngöôøi daân cuõng ñöôïc höôûng ñaày ñuû caùc dòch vuï cuûa toøa nhaø töø troâng giöõ xe, an ninh, veä sinh coâng coäng. Chæ coù ñieàu hoâm naøo chaúng may coù veà muoän thì cuõng heát choã ñeå xe, phaûi ñeå xe ôû loái ñi. Tuy nhieân vaãn coù ngöôøi troâng nom caån thaän. Vò trí khu nhaø toâi ôû quaû coù xa trung taâm thaät nhöng cuõng tieän lôïi vì sieâu thò lôùn nhoû coù heát, chôï thì caùch nhaø 100m, ñoà aên thöùc uoáng cuõng reû hôn so vôùi treân phoá, raát phuø hôïp vôùi thu nhaäp cuûa gia ñình. Hai ñöùa con nhaø toâi ñang hoïc tieåu hoïc thì tröôøng hoïc cuõng caùch nhaø 1km, muoán ñi hoïc thì phaûi ñi baèng xe maùy. Xeùt moät caùch toaøn dieän tröôùc maét, chuùng toâi caûm thaáy töông ñoái haøi loøng vôùi cuoäc soáng taïi nôi ôû môùi.
Anh Nguyeãn Ñoàng Sôn – P202 – G9 Chung cö daønh cho ngöôøi thu nhaäp thaáp Xuaân Ñænh: Cho duø caên hoä toâi ñang ôû laø nhaø daønh cho ñoái töôïng coù thu nhaäp thaáp, nhöng coá gaéng ñeå sôû höõu caên hoä naøy cuõng laø ñieàu raát may maén vôùi gia ñình toâi. Cuoäc soáng döôøng nhö thay ñoåi vaø deã chòu haún töø khi baûn thaân ñöôïc sôû höõu moät choán “an cö laïc nghieäp”. Tröôùc ñaây, haèng thaùng hai vôï choàng phaûi nôm nôùp lo moät khoaûn chi phí thueâ nhaø beân caïnh haøng loaït caùc khoaûn chi traû cho cuoäc soáng thöôøng nhaät. Cho duø ñaây laø khu nhaø daønh cho ngöôøi coù thu nhaäp thaáp, chaát löôïng coù theå chöa cao, haï taàng coù theå chöa thöïc söï toát, moïi thöù coù theå chöa thöïc söï ñaày ñuû, nhöng coù ñöôïc choã ôû oån ñònh theá naøy toâi ñaõ caûm thaáy haïnh phuùc laém roài. Moãi caên hoä vôùi dieän tích vöøa phaûi, hôn 50m2, nhöng kheùo saép xeáp thì moïi thöù ñaâu vaãn vaøo ñaáy. Vôùi dieän tích khieâm toán nhöng toâi vaãn boá trí ñaày ñuû khoâng gian sinh hoaït töø beáp, choã ngoài aên, choã tieáp khaùch, 2 phoøng nguû ñuû ñeå cho hai vôï choàng vaø hai ñöùa con. Vì dieän tích loøng nhaø haïn cheá neân caùc hoä ôû ñaây taän duïng toái ña phaàn dieän tích nhaø. May maén cho gia ñình toâi vaø caùc hoä daân ôû taàng 2, phía ñaèng sau nhaø laø caû caùi maùi cuûa moät sieâu thò, chuùng toâi nhaø naøo cuõng taän duïng, troå cöûa ra ngoaøi ñeå coù theâm ñöôïc moät khoaûng khoâng gian môû cho ñôõ chaät choäi. Vaäy maø cuõng giaûi quyeát ñöôïc nhieàu vaán ñeà, caùc chaùu vöøa coù choã chôi thoaûi maùi, coù nhaø coøn döïng maùi thaønh khu beáp, saân phôi quaàn aùo. Thaäm chí, ôû taàng 2 naøy, nhaø naøo cuõng troàng caây xanh khoâng chæ ñeå cho maùt maø coøn troàng rau aên haèng ngaøy, vöøa tieát kieäm chi phí, vöøa an toaøn. Soáng ôû ñaây coù theå moïi thöù khoâng phaûi laø hoaøn haûo nhöng gia ñình toâi laïi caûm thaáy mình ñang sôû höõu moät cuoäc soáng yeân bình vôùi nhöõng ngöôøi haøng xoùm thaân thieän.
SË 62 . 2013
41
NhÎź ĂŽ x∑ hĂˆi
TREÂN PHOà PAUL-SIGNAC, PARIS, PHAÙP
K
hi thieĂĄt keĂĄ khoĂĄi nhaø Ă´Ăť naøy, Francis Soler ĂąaĂľ giaĂťm chi phĂ xaây dÜïng vaø dòch vuĂŻ baèng caĂšch taän duĂŻng toĂĄi Ăąa coâng ngheä xaây dÜïng hieän coĂš. KieĂĄn truĂšc sĂś mong muoĂĄn taĂŻo ra moät giaĂťi phaĂšp xaây dÜïng khoâng bò goø boĂš, cho pheĂšp dòch chuyeĂĽn ùÜôïc Ă´Ăť beân trong hoaĂŤc thay theĂĄ ùÜôïc Ă´Ăť maĂŤt ngoaøi khi coĂš nhÜþng quyeĂĄt ùònh thay ĂąoĂĽi caĂšch boĂĄ trĂ. Haøng loaĂŻt taĂĄm beâ toâng saøn ùÜôïc xaây theo tÜøng taĂ ng, khoâng coĂš lieân keĂĄt vĂ´Ăši caĂšc vaĂšch tÜôøng, thÜôøng laøm phÜÚc taĂŻp hoĂša tieĂĄn Ăąoä xaây dÜïng. KieĂĄn truĂšc sĂś ĂąaĂľ quyeĂĄt ùònh xaây caĂšc taĂĄm beâ toâng coĂš kĂch thÜôÚc 48x14m, ùÜôïc ùôþ Ă´Ăť giÜþa bĂ´Ăťi moät keĂĄt caĂĄu lieân tuĂŻc khoâng giaĂšn ĂąoaĂŻn. NhieĂ u coät ùÜôïc boĂĄ trĂ quanh vieĂ n ngoaøi. Vaät lieäu beâ toâng gia coĂĄ cuĂťa nhÜþng coät vuoâng naøy ĂąaĂľ laøm giaĂťm ĂąaĂšng keĂĽ dieän tĂch chieĂĄm choĂŁ cuĂťa coät. MaĂŤt ngoaøi sÜÝ duĂŻng toĂĄi Ăąa keĂĄt caĂĄu nhoâm ùònh hĂŹnh, ĂąoĂš laø moät giaĂťi phaĂšp
42
8Ă‹
DIEĂƒN Ă‘AĂ˜N
FRANCIS SOLER THANH B�CH (dòch)
Thi’t k’
Æ´ thďŹ
NhÜþng taĂĄm beâ toâng naèm ngang phaân boĂĄ trong 8 ùôn nguyeân vĂ´Ăši taĂĄt caĂť nhÜþng phoøng chĂnh mĂ´Ăť ra beân ngoaøi.
CaÚc maÍt chieåu caÝ beân trong vaø ngoaøi ùÜôïc keåt hôïp theo caÚch laÍp laïi nhÜþng moâ ùun baèng nhoâm sôn maøu vaøng.
NhÜþng caĂŞn hoä Ă´Ăť saĂšu taĂ ng ĂąaĂ u tieân coĂš taĂĄm kĂnh trÜôït in hĂŹnh naèm sau nhÜþng khung nhoâm. ÔÛ taĂ ng treân cuøng, bao quanh maĂŤt ngoaøi thaĂşng ùÜÚng laø kĂnh hai lĂ´Ăšp coĂš in hĂŹnh, kieĂĽm soaĂšt lÜôïng nhieät giÜþa beân trong vaø beân ngoaøi, do ĂąoĂš nhieät Ăąoä trong caĂŞn hoä coĂš theĂĽ tÜï do ĂąieĂ u chĂŚnh. NhÜþng taĂĄm kĂnh maøu taĂŻo maøu saĂŠc cho khoâng gian beân trong caĂŞn hoä cuĂľng nhĂś phaân bieät chuĂšng vĂ´Ăši nhÜþng caĂŞn hoä khaĂšc.
duy nhaĂĄt trĂ´Ăť neân thĂch hĂ´ĂŻp cho toaøn boä toøa nhaø maø khoâng caĂ n tĂ´Ăši nhÜþng yeĂĄu toĂĄ khoâng caĂ n thieĂĄt. Francis Soler ĂąaĂľ thÜïc hieän theo caĂšch thÜÚc laĂŤp laĂŻi. KhaĂši nieäm bao goĂ m vieäc taĂŻo ra moät yeĂĄu toĂĄ vaø nhaân noĂš leân tĂ´Ăši ĂąieĂĽm thoĂťa maĂľn ùÜôïc yeâu caĂ u. CaĂšch thÜÚc nhaân leân vaø laĂŤp laĂŻi laø nhÜþng khaĂši nieäm ùÜôïc keĂĄ thÜøa tÜø ngheä thuaät ĂąaĂŻi chuĂšng. Coâng vieäc cuĂťa Christian Boltanski, Andy
Warhol hoaĂŤc Roman Cieslewicz ĂąaĂľ laøm cho nhÜþng khaĂši nieäm naøy trĂ´Ăť neân khaĂť thi. Khoâng gioĂĄng nhĂś hoäi hoĂŻa, Ăąieâu khaĂŠc hoaĂŤc vaĂŞn hoĂŻc, kieĂĄn truĂšc laø moät moân ngheä thuaät coĂš tĂnh thÜïc duĂŻng, khoâng theĂĽ ùÜôïc nuoâi dÜôþng chĂŚ baèng oĂšc tÜôÝng tÜôïng. VĂŹ theĂĄ caĂšch thÜÚc naøy khoâng nhÜþng chĂŚ thoĂťa maĂľn cho nhÜþng heä thoĂĄng ngaĂŁu nhieân, maø coøn coøn thĂch ÜÚng toĂĄt cho nhÜþng caĂĄu truĂšc chaĂŤt cheĂľ nhaĂĄt ùònh. Vaø chĂnh keĂĄt caĂĄu chaĂŤt cheĂľ nhaĂĄt ùònh naøy Ăąoâi khi daĂŁn ĂąeĂĄn sÜï buøng phaĂšt cuĂťa moät yeĂĄu toĂĄ ĂąoĂš laø: tĂnh nhòp Ăąieäu. TĂnh nhòp Ăąieäu naøy ùÜôïc hoaøn thaønh Ă´Ăť maĂŤt ngoaøi vĂ´Ăši nhÜþng lĂ´Ăšp bao thaĂşng ùÜÚng baèng nhoâm ùònh hĂŹnh vaø nhÜþng ban coâng naèm ngang noĂĄi tieĂĄp nhau. MaĂŤt ngoaøi cuĂľng bao goĂ m nhÜþng thieĂĄt keĂĄ in treân kĂnh, taĂŻo cho toøa nhaø coĂš moät yeĂĄu toĂĄ maøu saĂŠc, cuĂľng ùÜôïc ĂąaĂšnh giaĂš raĂĄt cao khi quan saĂšt tÜø beân trong caĂŞn hoä.
8Ă‹
43
Thi’t k’
Æ´ thďŹ
Vieäc in hĂŹnh treân caĂšc taĂĄm kĂnh ĂąaĂľ ùÜôïc laĂĄy caĂťm hÜÚng tÜø vĂ´Ăť opera “Carmenâ€?
44
8Ă‹
Maøn polyeste ùieà u khieün baèng tay VÌ thoâng gioÚ beân trong
LĂ´Ăšp bao ngoaøi: NhÜþng khung trÜôït ùôn giaĂťn baèng nhoâm sĂ´n Schuco kĂnh luĂŻa kĂch thÜôÚc daøy 8mm LaĂšt saøn baèng goĂŁ cÜÚng Cumaru
LĂ´Ăšp bao beân trong: Nhoâm ùònh hĂŹnh sĂ´n Schuco, laĂŠp kĂnh hai lĂ´Ăšp kĂch thÜôÚc 8 + 12 + 4mm Lan can baèng theĂšp khoâng rĂŚ Coät kĂch thÜôÚc 220 x 220mm
Ban coâng beâ toâng ùuÚc saßn
MaĂŤt caĂŠt
MaĂŤt caĂŠt
MaĂŤt caĂŠt
LĂ´Ăšp bao ngoaøi taĂ ng 7: CaĂšc quy ùònh chi phoĂĄi sÜï caĂšch ly seĂľ khoâng cho pheĂšp caĂšc maĂŤt ngoaøi ùÜôïc laĂŠp kĂnh hoaøn toaøn trÜø khi nhÜþng khung ùÜôïc gaäp nhĂś trong trÜôøng hĂ´ĂŻp taĂŻi Ăąaây.
MaĂŤt chieĂĄu
Khung kĂnh trÜôït beân trong coĂš maøn polyeste
LĂ´Ăšp bao ngoaøi tÜø taĂ ng 1 ĂąeĂĄn taĂ ng 6: NhÜþng caĂšch Ăąo toĂĄi Ăśu cho caĂšc maĂŤt caĂŠt doĂŻc daĂŁn ĂąeĂĄn mÜÚc Ăąoä chĂnh xaĂšc cao ĂąeĂĽ xÜÝ lyĂš maĂŤt ngoaøi baèng moät keĂĄt thuĂšc Ăąoäc ĂąaĂšo vaø traĂšnh laĂŠp raĂšp phÜÚc taĂŻp.
CaĂšc taĂĄm kĂnh trÜôït: Nhoâm sĂ´n, kĂnh hai lĂ´Ăšp, kĂch thÜôÚc 8 + 2 + 5mm Coät, kĂch thÜôÚc 220 x 220mm Lan can baèng theĂšp khoâng rĂŚ VĂŚ thoâng gioĂš Ban coâng beâ toâng ĂąuĂšc saĂźn KĂnh coĂš in hĂŹnh daøy 8mm Ă‘eĂĄ khung coĂĄ ùònh
Ă‘eĂĄ
8Ă‹
45
lê bình
Làm sao để giảm giá thành xây dựng mà vẫn đảm bảo được chất lượng công trình? Đó là trăn trở của không ít chủ đầu tư các dự án Nhà ở xã hội. Một trong những phương pháp giải bài toán nêu trên là lựa chọn loại vật liệu xây dựng phù hợp. Để hiểu thêm về vấn đề này, PV Tạp chí Quy hoạch đã cùng trò chuyện với Ông Đặng Việt Lê - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Gạch Khang Minh, xoay quanh việc tìm hiểu về công nghệ giảm giá thành của sản phẩm Gạch không nung xi măng cốt liệu (XMCL). Đây được coi như một hướng đi trong câu chuyện giảm giá thành xây dựng cho nhà ở xã hội.
Saûn phaåm Gaïch XMCL
46
Theo Quyết định 567QĐ/TTg ngày 28/4/2010 của Thủ tướng Chính phủ: Gạch không nung có ba loại, trong đó gạch xi măng cốt liệu được ưu tiên phát triển chủ đạo, chiếm tỷ lệ trên 70% trên tổng số vật liệu xây không nung, gạch nhẹ (gạch bê tông khí chưng áp - AAC và gạch bê tông bọt) chiếm khoảng 25%, 5% còn lại là các sản phẩm khác như gạch đất hóa đá, gạch đá ong...
H
ieän taïi, Boä Xaây döïng ñang ñaåy maïnh chöông trình phaùt trieån Nhaø ôû xaõ hoäi, oâng nhaän ñònh theá naøo veà xu höôùng söû duïng loaïi hình gaïch khoâng nung XMCL cho loaïi hình nhaø ôû naøy? Gaïch XMCL sôû höõu nhieàu öu ñieåm vaø ñaõ ñöôïc tin duøng trong haøng loaït coâng trình cao taàng. Khi öùng duïng xaây trong nhöõng döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi, gaïch XMCL seõ giuùp chuû ñaàu tö giaûm giaù thaønh coâng trình, chaát löôïng xaây döïng cao vaø thi coâng nhanh (giaûm chi phí quaûn lyù). OÂng coù theå lyù giaûi cuï theå hôn, laøm sao ñeå gaïch XMCL giaûi ñöôïc baøi toaùn giaûm giaù thaønh xaây döïng, maø chaát löôïng coâng trình vaãn cao vaø thi coâng nhanh, ñoàng thôøi giaûm chi phí quaûn lyù? Ñaàu tieân laø chi phí cho gaïch XMCL hôn gaïch ñaát seùt nung töø 15-20%. Cuï theå, moãi meùt vuoâng töôøng xaây baèng gaïch XMCL (chöa tính vöõa) coù giaù 160.000 ñoàng (tính theo baûng giaù Coâng ty coå phaàn Gaïch Khang Minh - ñôn vò ñaàu ngaønh gaïch XMCL ôû Vieät Nam hieän nay). Trong khi con soá naøy ôû gaïch ñaát seùt nung laø 200.000 ñoàng. Chöa keå ñeán vieäc söû duïng loaïi vaät lieäu naøy coøn tieát kieäm löôïng vöõa xaây traùt, kích thöôùc vieân gaïch lôùn cuõng giuùp giaûm thao taùc xaây, ruùt ngaén thôøi gian thi coâng. Thöù hai laø Gaïch xi maêng khoâng nung coát lieäu ñöôïc saûn xuaát töø hai nguyeân lieäu chính laø ximaêng vaø ñaù maït, traûi qua quaù trình rung eùp lôùn (250kg/cm2) cuûa daây chuyeàn maùy moùc thieát bò hieän ñaïi neân cöôøng ñoä chòu löïc cuûa
Gaïch XMCL Khang Minh ñöôïc saûn xuaát treân daây chuyeàn coâng ngheä hieän ñaïi
vieân gaïch khaù lôùn, leân tôùi 100 kg/cm2 ñoái vôùi caùc saûn phaåm gaïch ñaëc vaø 75% kg/cm2 ñoái vôùi caùc saûn phaåm gaïch loã roãng. Thôøi gian qua, Khang Minh coøn gia taêng giaù trò cho saûn phaåm baèng caùch nghieân cöùu vaø cho ra ñôøi saûn phaåm gaïch XMCL choáng thaám vôùi ñoä ngaäm nöôùc cuûa gaïch ñaït döôùi 8% (trong khi ñoä ngaäm nöôùc cuûa gaïch ñaát seùt nung töø 14% ñeán 18%). Khaû naêng choáng thaám naøy giuùp töôøng xaây ñaûm baûo ñoä beàn, haïn cheá toái ña khaû naêng naám moác, bong sôn, nöùt daêm hoaëc buïc lôùp vöõa traùt, töø ñoù tieát giaûm chi phí baûo trì sau xaây döïng. Theo phaân tích neâu treân, gaïch XMCL coù raát nhieàu öu ñieåm, song vaãn coøn môùi meû ôû Vieät Nam. Vaäy ñoäng löïc naøo khieán Coâng ty quyeát ñònh choïn höôùng saûn xuaát loaïi gaïch naøy? Coù 4 lyù do ñeå chuùng toâi quyeát ñònh ñaàu tö saûn xuaát gaïch XMCL vôùi quy moâ lôùn. Ñaàu tieân laø nguoàn nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát cuûa loaïi gaïch naøy coù tröõ löôïng doài daøo. Ñaây laø vaán ñeà goác, laø cô sôû caên baûn ñeå phaùt trieån saûn xuaát gaïch XMCL. Thöù hai laø ñaàu tö loaïi saûn phaåm naøy so vôùi caùc doøng gaïch khaùc khoâng caàn quaù nhieàu veà voán, veà coâng ngheä saûn xuaát maø vaãn coù naêng suaát cao, chaát löôïng oån ñònh vaø giaù thaønh caïnh tranh. Thöù ba laø vieäc phaùt trieån gaïch XMCL raát phuø hôïp vôùi xu theá chung, bôûi caùc nöôùc phaùt trieån vaø gaàn guõi vôùi Vieät Nam ñeàu söû duïng gaïch XMCL laø vaät lieäu chính trong xaây döïng, ñaëc bieät laø xaây caùc toøa nhaø chung cö cao taàng. Caùc chuû ñaàu tö Haøn Quoác khi ñaàu tö vaøo Vieät Nam ñeàu chuû ñoäng choïn gaïch naøy ñeå thi coâng, ví duï
nhö Keangnam, Grand Plaza, Chavit Hotel, Huyndai Hillstale..., hieän taïi laø Lotte, Nhaø maùy Samsung... Cuoái cuøng laø tính vaên minh cuûa saûn phaåm khi loaïi gaïch naøy goùp phaàn baûo veä moâi tröôøng, baûo veä ñaát noâng nghieäp. Taïi caùc nöôùc phaùt trieån, gaïch ñaát seùt nung ñaõ bò caám hoaëc haïn cheá söû duïng töø raát laâu roài. Saûn phaåm Gaïch XMCL cuûa coâng ty ñaõ coù nhöõng caûi tieán gì theâm khoâng thöa oâng? Ngoaøi saûn phaåm gaïch ñaëc coù kích thöôùc nhö gaïch nung truyeàn thoáng, chuùng toâi coøn cho ra ñôøi nhieàu loaïi gaïch roãng, kích thöôùc lôùn, tieát kieäm ñöôïc chi phí nhaân coâng vaø thôøi gian xaây döïng cho chuû ñaàu tö. Nhôø caáu truùc loã roãng, loaïi saûn phaåm naøy coù theå haáp thuï aâm thanh toát vaø trôû thaønh maøng ngaén aâm hieäu quaû. Ñaëc bieät, Coâng ty Coå phaàn Gaïch Khang Minh coøn phaùt trieån loaïi gaïch nöûa vieân duøng trong nhöõng tröôøng hôïp xaây töôøng caàn gaïch cheøn (ôû cuoái haøng). Ñaây laø giaûi phaùp hieän ñaïi, tieän ích, giuùp coâng nhaân thi coâng deã daøng hôn, khoâng phaûi duøng phöông thöùc thuû coâng “chaët gaïch” nhö ñoái vôùi gaïch nung. Vieäc söû duïng caùc loaïi gaïch khoâng nung cho nhaø ôû xaõ hoäi, nhaø ôû thu nhaäp thaáp laø moät höôùng ñi phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån. Vôùi nhieàu lôïi theá veà ñieàu kieän saûn xuaát vaø tính naêng öu vieät, gaïch khoâng nung xi-maêng coát lieäu ñaõ ñöôïc choïn laøm saûn phaåm chuû ñaïo trong vieäc xaây döïng Nhaø ôû xaõ hoäi, nhaø ôû thu nhaäp thaáp.
47
ÑOÂ THÒ BOÁ N PHÖÔNG
ÑOÂNG TRIEÀU
Höôùng tôùi ñoâ thò hieän ñaïi phaùt trieån beàn vöõng Baøi vaø aûnh : Phöông thaûo
Naèm treân quoác loä 18A, Ñoâng Trieàu, Maïo Kheâ cuøng caùc xaõ noái lieàn hai thò traán naøy ñaõ chuyeån mình maïnh meõ trong tieán trình ñoâ thò hoùa, ñeå vöôn leân ñoâ thò loaïi IV vaên minh, hieän ñaïi. Ñaây laø trung taâm chính trò - kinh teá - vaên hoùa cuûa thò xaõ Ñoâng Trieàu töông lai, ñoàng thôøi laø ñòa baøn phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi naêng ñoäng cuûa Quaûng Ninh vaø vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc boä. Quoác loä 18A - Ñoaïn Ñoâng Trieàu - Maïo Kheâ ñaõ ñöôïc hieän ñaïi hoùa
48
SË 62 . 2013
Trung taâm thò traán Ñoâng Trieàu
SË 62 . 2013
49
Thaùi Laêng treân hoà Traïi Loác.
Ñeàn An Sinhâ - Nôi thôø 8 vò vua Traàn
Coâng vieân Maïo Kheâ
Ñeán thaêm vuøng ñaát vaên hoùa taâm linh, nôi thôø töï 8 vò vua Traàn anh minh xöa kia, ñeå chöùng kieán nhöõng gì caùc theá heä con chaùu ngaøy nay ñaõ vaø ñang laøm cho Ñoâng Trieàu xöùng taàm moät ñoâ thò “ñaàu taøu”, thuùc ñaåy söï taêng tröôûng beàn vöõng cho vuøng cöïc taây Quaûng Ninh vaø caû khu vöïc Ñoâng Baéc boä.
Nhöõng khu ñoâ thò môùi goùp phaàn hieän ñaïi hoùa Thò traán Maïo Kheâ
50
SË 62 . 2013
Caûnh quan thieân nhieân neân thô laø moät theá maïnh cuûa Ñoâng Trieàu
Nhöõng hình aûnh naøy cho ta thaáy moät Ñoâng Trieàu giaøu tieàm naêng, ñang phaùt trieån theo höôùng CNH-HÑH, ñoàng thôøi vôùi vieäc gìn giöõ, phaùt huy giaù trò thieân nhieân xanh vaø nhöõng di saûn vaên hoùa, lòch söû quyù hieám cuûa mình. Ñaây cuõng laø thaønh quaû lao ñoäng taâm huyeát bao naêm qua cuûa ngöôøi daân, theo chuû tröông ñuùng ñaén cuûa heä thoáng chính trò huyeän Ñoâng Trieàu.
Trung taâm thöông maïi taïi Maïo Kheâ
SË 62 . 2013
51
ÑOÂ THÒ BOÁ N PHÖÔNG
Ñoâng Trieàu
Ñoâ thò haït nhaân thuùc ñaåy phaùt trieån vuøng phía taây Quaûng Ninh Vuøng ñaát noåi tieáng vôùi nhieàu di tích giaù trò veà caùc ñôøi Vua Traàn vaø nhöõng moû than ñaù lôùn, ñang treân ñaø trôû thaønh ñoâ thò loaïi IV phaùt trieån hieän ñaïi vaø beàn vöõng. Chuùng ta haõy gaëp gôõ Chuû tòch huyeän Ñoâng Trieàu, ñeå hieåu roõ söùc maïnh lan toûa cuûa thò xaõ töông lai naøy trong tieán trình ñoâ thò hoùa, coâng nghieäp hoùa cuûa Quaûng Ninh vaø vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc boä.
OÂng Vuõ Vaên Hoïc Chuû tòch UBND huyeän Ñoâng Trieàu
Thöa chuû tòch, oâng ñaùnh giaù theá naøo veà vò theá cuûa Ñoâng Trieàu trong chieán löôïc phaùt trieån ñoâ thò cuõng nhö phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi cuûa Quaûng Ninh, ñaëc bieät laø khi toaøn huyeän trôû thaønh ñoâ thò cöûa ngoõ cuûa tænh? Ñoâng Trieàu naèm ôû cöûa ngoõ phía Taây tænh Quaûng Ninh, laø moät trong ba tænh, thaønh “haït nhaân” cuûa vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc boä. Coù theå noùi, Ñoâng Trieàu coù vò theá chieán löôïc trong söï phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi vaø an ninh quoác phoøng khoâng chæ ñoái vôùi tænh Quaûng Ninh, maø coøn cho caû khu vöïc Ñoâng Baéc boä. Noùi nhö vaäy bôûi vuøng ñaát naøy hoäi tuï ñöôïc nhöõng öu theá veà vò trí ñòa lyù thuaän lôïi, do naèm treân truïc quoác loä troïng yeáu 18A vaø töông lai thuoäc haønh lang xuyeân AÙ “Coân Minh – Laøo Cai – Haø Noäi – Quaûng Ninh”. Hôn nöõa, ñòa baøn Ñoâng Trieàu tieáp caän tröïc tieáp vôùi
52
Thöïc hieän: Chaân Phöông caùc ñoâ thò laø nhöõng trung taâm kinh teá lôùn nhö Haûi Phoøng, Haï Long, Haûi Döông, Baéc Giang. Vôùi ñòa theá naøy, Ñoâng Trieàu laø caàu noái quan troïng giöõa Quaûng Ninh vôùi thuû ñoâ Haø Noäi vaø caùc tænh thuoäc vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc boä. Söï phaùt trieån cuûa Ñoâng Trieàu seõ goùp phaàn taïo hieäu quaû taêng tröôûng cho caû vuøng naøy. Ñoâng Trieàu ñöôïc bieát ñeán vôùi nhöõng nguoàn taøi nguyeân khoaùng saûn phong phuù, noåi baät laø nguoàn than ñaù tröõ löôïng lôùn, laïi laø nôi coù caûnh quan thieân nhieân haáp daãn vaø ñaëc bieät laø löu giöõ nhieàu di tích vaên hoùa, lòch söû coù giaù trò cuûa thôøi Traàn. Taát caû nhöõng yeáu toá ñoù laø neàn taûng vöõng chaéc ñeå Ñoâng Trieàu phaùt trieån maïnh caùc ngaønh coâng nghieäp khai khoaùng, saûn xuaát ñieän naêng, saûn xuaát haøng hoùa, môû roäng caùc dòch vuï du lòch vaø giao löu kinh teá, thöông maïi. Nhöõng thaønh quaû phaùt trieån trong caùc lónh vöïc neâu treân ñaõ ñöa Ñoâng
ß´ thfi
bËn ph≠¨ng
Trieàu leân vò trí daãn ñaàu tænh trong chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp - dòch vuï ñoâ thò hieän ñaïi, ñoàng thôøi khaúng ñònh vò theá cuûa Ñoâng Trieàu ñoái vôùi chieán löôïc ñaûm baûo an ninh naêng löôïng quoác gia. Theo Chöông trình phaùt trieån ñoâ thò quoác gia giai ñoaïn 2012 - 2020 vaø Quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi tænh Quaûng Ninh ñeán naêm 2020, Ñoâng Trieàu ñöôïc ñònh höôùng phaùt trieån leân ñoâ thò loaïi IV vaø phaán ñaáu toaøn huyeän trôû thaønh thò xaõ tröôùc naêm 2015. Laø ñoâ thò, toâi tin raèng Ñoâng Trieàu seõ caøng phaùt huy ñöôïc vò theá cuûa mình, trôû thaønh “haït nhaân” thuùc ñaåy söï phaùt trieån cho caû vuøng nuùi phía taây cuûa tænh. Khoâng nhöõng theá, Ñoâng Trieàu seõ laøm hoaøn thieän hôn böùc tranh ñoâ thò cuûa vuøng ñaát moû vaø cuøng vôùi caùc ñoâ thò hieän coù vaø khu kinh teá Vaân Ñoàn, hình thaønh truïc ñoäng löïc phaùt trieån kinh teá - ñoâ thò doïc quoác loä 18A vaø ñöôøng cao toác Haø Noäi - Haï Long - Moùng Caùi. Ñaây cuõng laø heä thoáng ñoâ thò taïo ñaø cho Quaûng Ninh trôû thaønh ñòa baøn ñoäng löïc phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, ñaûm baûo an ninh quoác phoøng, coù söùc lan toûa maïnh meõ cho caû vuøng Ñoâng Baéc boä vaø laø cöûa ngoõ giao thoâng quan troïng cuûa vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc boä ñoái vôùi khu vöïc vaø Quoác teá. Theo nhaän ñònh cuûa oâng, coù gì khaùc bieät trong coâng taùc quaûn lyù khi huyeän Ñoâng Trieàu trôû thaønh ñoâ thò - thò xaõ? Ñöông nhieân laø coù söï khaùc bieät, bôûi coù nhieàu söï thay ñoåi veà ñoái töôïng quaûn lyù. Vieäc quaûn lyù moät ñòa baøn ñoâ thò ñang treân ñaø phaùt trieån môû roäng, vôùi quy moâ daân soá, lôùn hôn, cô caáu kinh teá chuyeån ñoåi sang lao ñoäng coâng nghieäp, thöông maïi, dòch vuï laø chuû yeáu, cuøng nhieàu vaán ñeà ñoâ thò khaùc naûy sinh, chaéc chaén laø phöùc taïp hôn nhieàu khi quaûn lyù ñòa baøn huyeän vôùi vieäc saûn
xuaát noâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp laø chính. Hieän nay huyeän chuùng toâi coù 17,9 vaïn daân, hôn 397km2 dieän tích töï nhieân. Döï baùo daân soá Ñoâng Trieàu naêm 2015 laø 18,86 vaïn ngöôøi, trong ñoù daân soá noäi thò laø 8,48 vaïn ngöôøi. Huyeän Ñoâng Trieàu hieän coù 21 ñôn vò haønh chính, bao goàm19 xaõ, trong ñoù coù 14 xaõ mieàn nuùi vaø 2 thò traán laø huyeän lî Ñoâng Trieàu vaø Maïo Kheâ. Theo tieán trình phaùt trieån ñoâ thò ñeán 2015, boán xaõ Xuaân Sôn, Kim Sôn, Höng Ñaïo vaø Ñöùc Chính noái lieàn Maïo Kheâ vaø Ñoâng Trieàu, seõ ñöôïc ñaàu tö maïnh ñeå trôû thaønh khu noäi thò cuûa ñoâ thò Ñoâng Trieàu töông lai. Giai ñoaïn ngoaøi 2015, khu vöïc naøy seõ tieáp tuïc ñöôïc môû roäng theâm 2 xaõ laø Hoàng Phong vaø Yeân Thoï, taïo neân khoâng gian ñoâ thò taäp trung quy moâ lôùn, coù ñuû naêng löïc hoã trôï vaø chia seû caùc chöùc naêng phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi vôùi caùc ñoâ thò lôùn khaùc trong tænh vaø trong vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc boä. Nhö vaäy coù theå thaáy, coâng taùc quaûn lyù ñoâ thò Ñoâng Trieàu töông lai seõ khaùc nhieàu, vôùi ñoøi hoûi cao hôn. Ñeå quaûn lyù ñoâ thò Ñoâng Trieàu phaùt trieån hieäu quaû, xöùng vôùi vai troø vaø vò theá nhö ñaõ neâu, chuùng toâi nhaän thöùc ñöôïc raèng phaûi chuaån bò moät boä maùy quaûn lyù chuyeân nghieäp, coù kieán thöùc veà quaûn lyù ñoâ thò, hieåu bieát saâu veà ñoâ thò mình quaûn lyù. Beân caïnh ñoù, chuùng toâi phaûi xaây döïng moät heä thoáng vaên baûn phaùp luaät veà quaûn lyù ñoâ thò ñaày ñuû, ñoàng boä vôùi phaùp cheá nghieâm, ñeå vaän haønh coù hieäu quaû cao nhaát. Coâng taùc quaûn lyù ñoâ thò caàn theo nguyeân taéc taäp trung, thoáng nhaát cao vaø nhaát thieát phaûi döïa theo quy hoaïch. Taát caû nhöng vieäc naøy ñaõ ñöôïc chuùng toâi tieán haønh. UBND huyeän ñaõ ban haønh caùc nghò quyeát veà chöông trình phaùt trieån ñoâ vaø toå chöùc boä maùy quaûn lyù ñoâ thò Ñoâng Trieàu, xaùc ñònh loä trình thöïc hieän vaø laäp quy hoaïch nguoàn nhaân söï cho ñoâ thò Ñoâng Trieàu töông lai.
Trung taâm thöông maïi treân Quoác loä 18A - ñoaïn Ñoâng Trieàu - Maïo Kheâ. AÛnh trong baøi: Cao Anh
53
ß´ thfi
bËn ph≠¨ng
Chuû tòch coù theå cho bieát nhöõng bieän phaùp cô baûn trong quaûn lyù ñoâ thò, ñeå ñaûm baûo Ñoâng Trieàu phaùt trieån haøi hoøa giöõa taêng tröôûng kinh teá, baûo veä moâi tröôøng vaø chaát löôïng soáng toát cho ngöôøi daân? Nhö toâi ñaõ noùi, vuøng ñaát Ñoâng Trieàu ñöôïc thieân nhieân öu ñaõi, neân coù nguoàn taøi nguyeân khoaùng saûn phong phuù vôùi tröõ löôïng lôùn leân tôùi haøng chuïc trieäu taán, nhö than ñaù, ñaù voâi, ñaát seùt,… Nguoàn nguyeân lieäu naøy laø ñieàu kieän raát thuaän lôïi, ñeå chuùng toâi phaùt trieån maïnh caùc ngaønh coâng nghieäp khai khoaùng, saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng vaø ñieän naêng. Ñaây laø caùc hoaït ñoäng khoâng chæ ñem laïi giaù trò kinh teá cao cho Huyeän, cho Tænh, maø coøn cho vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc boä vaø phuïc vuï ñaéc löïc vieäc ñaûm baûo an ninh naêng löôïng quoác gia. Song nhöõng hoaït ñoäng saûn xuaát naøy cuõng laø caùc ngaønh ngheà coù taùc ñoäng tröïc tieáp vaø coù khaû naêng aûnh höôûng xaáu ñeán moâi tröôøng thieân nhieân cuõng nhö moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi. Vì vaäy, ñeå ñaûm baûo Ñoâng Trieàu phaùt trieån haøi hoøa giöõa taêng tröôûng kinh teá, baûo veä moâi tröôøng vaø taïo cuoäc soáng chaát löôïng toát cho ngöôøi daân, chuùng toâi luoân ñaët muïc tieâu phaùt trieån kinh teá xanh leân haøng ñaàu. Ñeå thöïc hieän muïc tieâu naøy, chính quyeàn ñaõ coù chuû tröông vaø nhöõng quy ñònh cuï theå döïa treân cô sôû quy hoaïch chung xaây döïng huyeän Ñoâng Trieàu ñeán naêm 2025 ñaõ ñöôïc tænh thoâng qua. Theo ñoù, taát caû caùc khu vöïc döï aùn xaây döïng nhaø maùy lieân quan ñeán saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng ñöôïc quy hoaïch taäp trung trong vuøng coù caùc ñòa ñieåm khai thaùc taøi nguyeân. Ñieàu naøy nhaèm giaûm toái ña vieäc vaän chuyeån nguyeân lieäu ñaàu vaøo gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Ñoái vôùi nhöõng cô sôû saûn xuaát hieän coù, huyeän ñang cho raø soaùt, kieåm tra, xem cô sôû naøo gaây oâ nhieãm seõ phaûi di rôøi ra khoûi ñoâ thò vaø khu vöïc daân cö taäp trung. Vieäc quy hoaïch caùc khu coâng nghieäp phaûi di rôøi ñaõ ñöôïc huyeän trieån khai tích cöïc, ñoàng thôøi vôùi vieäc boá trí quyõ ñaát. Tuy nhieân coâng vieäc naøy ñang ñöôïc tieán haønh theo loä trình vaø keá hoaïch. Ñeå thöïc hieän muïc tieâu phaùt trieån ñoâ thò, theo oâng, vaán ñeà gì laø khoù khaên nhaát vaø Ñoâng Trieàu caàn söï hoã trôï gì töø tænh, töø trung öông ñeå vöôït qua khoù khaên thaùch thöùc?
Khoù khaên lôùn nhaát coù theå nhaän thaáy laø huyeän Ñoâng Trieàu tieán haønh xaây döïng ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng, thöïc hieän ñeà aùn naâng loaïi ñoâ thò leân thò xaõ ñuùng vaøo giai ñoaïn kinh teá ñaát nöôùc khoù khaên. Song vôùi nhieàu noã löïc cuûa Ñaûng boä, chính quyeàn vaø nhaân daân huyeän trong vieäc taäp trung moïi nguoàn löïc, thöïc hieän muïc tieâu phaùt trieån ñoâ thò, ñeán nay Ñoâng Trieàu ñaõ ñaït caùc tieâu chuaån ñoâ thò loaïi IV. Töï ñaùnh giaù vaø chaám ñieåm theo caùc quy ñònh cuûa Nghò ñònh 42/2009/NÑ-CP cuûa Chính phuû, Ñoâng Trieàu ñaït 84,6/100 ñieåm. Tuy nhieân, ñieåm veà cô sôû haï taàng Ñoâng Trieàu coøn thaáp, do thieáu moät soá coâng trình haï taàng cöùng nhö Trung taâm vaên hoùa theå thao, khu xöû lyù raùc thaûi, nöôùc thaûi... Vieäc ñaàu tö xaây döïng nhöõng coâng trình naøy caàn nguoàn voán lôùn, leân tôùi hôn 500 tyû ñoàng. Chuùng toâi ñaõ ñeà nghò vaø ñöôïc tænh ñoàng yù hoã trôï treân vaên baûn. Tuy nhieân, huyeän mong sôùm nhaän ñöôïc nguoàn hoã trôï naøy ñeå thöïc hieän ñaàu tö xaây döïng trong naêm 2013 - 2014 vaø hoaøn thieän caùc chæ tieâu leân thò xaõ. Ñoái vôùi coâng vieäc di rôøi caùc cô sôû saûn xuaát gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, huyeän seõ phaûi laäp quy hoaïch, coù kinh phí vaø quyõ ñaát cho vieäc naøy. Nhöng do nguoàn ngaân saùch cuûa Ñoâng Trieàu coøn eo heïp, neân mong nhaø nöôùc coù nhöõng cô cheá, chính saùch hoã trôï kinh phí cho caùc ñôn vò thöïc hieän di rôøi, coøn huyeän seõ boá trí quyõ ñaát. Laø vuøng ñaát coù nhieàu di tích vaên hoùa coå, Ñoâng trieàu ñaõ ñöôïc Chính phuû pheâ duyeät Quy hoaïch toång theå baûo toàn vaø phaùt huy giaù trò di tích lòch söû nhaø Traàn. Quy hoaïch naøy caàn nguoàn kinh phí raát lôùn ñeå thöïc hieän. Trong ñieàu kieän hieän nay, Ñoâng Trieàu chöa coù ñuû khaû naêng, do ñoù ñeà nghò trung öông, ñaëc bieät laø Boä Vaên hoùa xem xeùt, caân ñoái nguoàn voán ñeå coù söï hoã trôï, ñoàng thôøi tænh coù chæ ñaïo vieäc keâu goïi ñaàu tö theo hình thöùc xaõ hoäi hoùa. Nhaän ñöôïc söï quan taâm hoã trôï töø trung öông cuõng nhö ñòa phöông trong vieäc ñoâ thò Ñoâng Trieàu môû roäng leân ñoâ thò loaïi IV, seõ taïo theá vaø löïc môùi cho Ñoâng Trieàu trong xu theá hoäi nhaäp, phuø hôïp vôùi Quy hoaïch xaây döïng Vuøng Duyeân haûi Baéc Boä ñeán naêm 2025 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2050. Ñaây cuõng laø cô hoäi ñeå Ñoâng Trieàu phaùt trieån beàn vöõng, goùp phaàn thöïc hieän coâng cuoäc coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc.
Truïc ñöôøng môùi hieän ñaïi taïi thò traán Maïo Kheâ.
54
ÑOÂ THÒ BOÁ N PHÖÔNG
Trôû thaønh moät ñoâ thò loaïi IV phaùt trieån kinh teá naêng ñoäng, hieäu quaû cao, ñi ñoâi vôùi vieäc ñaûm baûo moâi tröôøng vaø caûi thieän chaát löôïng soáng cho ngöôøi daân laø muïc tieâu Ñoâng Trieàu ñang höôùng tôùi. Nhöõng ñònh höôùng trong caùc quy hoaïch xaây döïng laø tieàn ñeà vöõng chaéc ñeå vuøng ñaát than ñaù naøy nhanh choùng ñaït ñöôïc mong muoán cuûa mình.
Nhöõng ñònh höôùng chieán löôïc
cho ñoâ thò ñoâng trieàu phaùt trieån beàn vöõng
Ñ
oâng Trieàu - vuøng ñaát naèm ôû cöïc Taây cuûa tænh Quaûng Ninh, nôi coù caùc tuyeán quoác loä 18A, 18B, ñöôøng saét quoác gia vaø tænh loä 332; 333 chaïy qua. ÔÛ phía Baéc, Ñoâng Trieàu giaùp tænh Baéc Giang; phía Taây giaùp thò xaõ Chí Linh, tænh Haûi Döông; phía Ñoâng giaùp thaønh phoá Uoâng Bí vaø phía Nam giaùp huyeän Thuûy Nguyeân, thaønh phoá Haûi Phoøng vaø huyeän Kinh Moân, tænh Haûi Döông. Theâm vaøo ñoù, Ñoâng Trieàu coøn naèm treân truïc haønh lang kinh teá Laøo Cai - Haø Noäi - Haûi Phoøng - Haï Long vaø trong vuøng tam giaùc taêng tröôûng kinh teá phía Baéc. Töông lai, treân ñòa baøn huyeän coøn coù ñöôøng cao toác Noäi Baøi-Haï Long. Lôïi theá naøy cho Ñoâng Trieàu môû roäng taàm aûnh höôûng trong moái lieân heä vuøng vôùi caùc taùc ñoäng töông hoã ñeå phaùt trieån kinh teá- xaõ hoäi vaø giao löu kinh teá - vaên hoùa - du lòch.
Trâaàn Phöông
Ñònh höôùng phaùt trieån ñoâ thò:
Theo quy hoaïch chung xaây döïng huyeän Ñoâng Trieàu ñeán naêm 2025, ñònh höôùng ngoaøi 2025 ñaõ ñöôïc UBND tænh thoâng qua, ñoâ thò Ñoâng Trieàu töông lai ñöôïc xaây döïng taäp trung, keát noái 2 thò traán Ñoâng Trieàu, thò traán Maïo Kheâ vaø vuøng phuï caän trôû thaønh moät ñoâ thò lôùn, hieän ñaïi, xöùng taàm laø ñoâ thò cöûa ngoõ phía Taây cuûa tænh Quaûng Ninh vaø trôû thaønh ñoâ thò loaïi III vaøo naêm 2025. Keá hoaïch toång theå phaùt trieån ñoâ thò huyeän Ñoâng Trieàu vaø thaønh laäp thò xaõ Ñoâng Trieàu ñaõ ñöôïc UBND tænh pheâ duyeät. Theo ñoù, ñeán naêm 2015, thaønh laäp thò xaõ Ñoâng Trieàu vôùi 6 phöôøng vaø 15 xaõ, trong ñoù, vuøng noäi thò (6 phöôøng) coù toång dieän tích töï nhieân laø 5.125,56ha (trong ñoù dieän tích ñaát xaây döïng ñoâ thò laø 1.788,87ha), daân soá 80.995 ngöôøi ñaït tieâu chí ñoâ thò loaïi IV. Sau naêm 2015 seõ phaùt trieån môû roäng ra caùc xaõ Hoàng
Phong, Yeân Thoï thaønh phöôøng vaø thò traán Maïo Kheâ chia taùch thaønh 04 phöôøng. Nhö vaäy thò xaõ Ñoâng Trieàu sau naêm 2015 goàm 11 phöôøng vaø 13 xaõ. Vôùi tieàm löïc veà taøi nguyeân khoaùng saûn vaø di tích vaên hoùa lòch söû coù giaù trò, Ñoâng Trieàu töông lai ñöôïc xaùc ñònh laø ñoâ thò coâng nghieäp, dòch vuï vaø du lòch. Cuï theå theo ñònh höôùng quy hoaïch chung, ñoâ thò Ñoâng Trieàu môùi seõ coù ba trung taâm chính, laøm haït nhaân phaùt trieån, ñoù laø khu vöïc thò traán Ñoâng Trieàu hieän nay vaø xaõ Ñöùc Chính, Höng Ñaïo laø trung taâm haønh chính vaø dòch vuï - du lòch. Trung taâm thöù hai naèm taïi khu vöïc Xuaân Sôn vaø Kim Sôn, seõ laø trung taâm coâng nghieäp vaø dòch vuï. Thöù 3 laø trung taâm taïi thò traán Maïo Kheâ, vôùi chöùc naêng laø trung taâm thöông maïi - dòch vuï -
55
coâng nghieäp. Nhö vaäy, noäi thò ñoâ thò Ñoâng Trieàu töông lai döï kieán seõ bao goàm hai thò traán Ñoâng Trieàu, Maïo Kheâ vaø 4 xaõ: Ñöùc Chính, Xuaân Sôn, Kim Sôn, Höng Ñaïo. Phía Baéc Ñoâng Trieàu, nôi coù nuùi non, hoà nöôùc cuøng phong caûnh neân thô nhö nuùi Ngoïa Vaân naèm trong cuïm di tích Yeân Töû, hoà Khe Cheø, hoà Traïi Loäc... Khu vöïc naøy chuû yeáu ñöôïc daønh cho phaùt trieån du lòch sinh thaùi chaát löôïng cao vaø du lòch vaên hoùa taâm linh, bôûi nôi ñaây coøn coù moät heä thoáng laêng taåm, ñeàn, chuøa ñôøi
Khu Coâng nghieäp treân QL 18A
nhaø Traàn raát giaù trò. Khu vöïc doïc tuyeán quoác loä 18A laø nôi phaùt trieån ñoâ thò vaø coâng nghieäp saïch. ÔÛ phía Nam, saùt soâng Kinh Thaày vaø soâng Ñaù Baïc seõ ñöôïc phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp keát hôïp vôùi heä thoáng giao thoâng thuûy. Taïi caùc khu vöïc cöûa ngoõ Ñoâng Trieàu seõ phaùt trieån nhöõng khu dòch vuï vaø coâng nghieäp. Vôùi ñòa hình trung du ñoài nuùi ôû phía Baéc, Taây - Baéc, vuøng ñoàng baèng phì nhieâu ôû phía Nam, huyeän Ñoâng Trieàu laø ñòa baøn troïng ñieåm noâng nghieäp, ñoàng thôøi cuõng laø nôi coù caùc cô sôû coâng nghieäp lôùn. Do ñoù, vieäc phaùt trieån ñoâ thò Ñoâng Trieàu luoân ñöôïc gaén vôùi xaây döïng noâng thoân môùi vaø ñaûm baûo moâi tröôøng soáng beàn vöõng. Ñieàu naøy theå hieän roõ ngay trong caùc giaûi phaùp quy hoaïch toå chöùc khoâng gian cho Ñoâng Trieàu. Moät soá giaûi phaùp quy hoaïch ñöôïc quan taâm haøng ñaàu laø taïo ra moät moâi tröôøng ñoâ thò vaên minh, hieän ñaïi vôùi nhöõng ñieàu kieän soáng toát cho ngöôøi daân. Cuï theå laø vieäc hình thaønh moät trung taâm ñoâ thò hieän ñaïi, treân cô sôû toå hôïp cuûa caùc trung taâm haønh chính, vaên hoùa, dòch vuï du lòch. Taïi ñaây seõ coù caùc coâng trình cao taàng, coâng vieân caây xanh, khu theå duïc theå thao vaø caùc coâng trình töôïng ñaøi; Trong
56
khu vöïc daân cö, taïo döïng caùc trung taâm vaên hoùa, theå duïc theå thao vaø du lòch. Toaøn boä heä thoáng caûng doïc soâng ñöôïc toå chöùc saép xeáp laïi ñeå thuaän tieän vieäc xaây döïng môû roäng heä thoáng caûng phuïc vuï vaän chuyeån haøng hoùa vaø ñaûm baûo khoâng aûnh höôûng moâi tröôøng. Haïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng do khoùi buïi vaø chaát thaûi baèng giaûi phaùp troàng caây xanh caùch ly giöõa khu vöïc khai thaùc than, saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng vôùi khu vöïc daân cö.
Nhaø maùy ñieän Maïo Kheâ
Caùc khu vöïc saûn xuaát vaät lieäu ñöôïc boá trí gaàn caùc ñieåm khai thaùc nguoàn nguyeân lieäu ñaàu vaøo, nhaèm traùnh gaây buïi baån oâ nhieãm khoâng khí, moâi tröôøng khi vaän chuyeån nguyeân, vaät lieäu. Ñaëc bieät, Ñoâng Trieàu laø vuøng ñaát giaøu taøi nguyeân thieân nhieân, vôùi vieäc phaùt trieån maïnh caùc ngaønh khai khoaùng, saûn xuaát vaät lieäu… Do vaäy, vieäc taïo döïng khoâng gian xanh, haønh lang xanh cuøng khu coâng vieân nghæ ngôi, giaûi trí, ñeå ñoâ thò phaùt trieån caân baèng vaø caûi thieän moâi tröôøng vi khí haäu raát ñöôïc chuù troïng. Khu caây xanh coâng vieân vui chôi, giaûi trí seõ ñöôïc boá trí doïc theo hai beân bôø caùc soâng, suoái, nhaèm muïc ñích caûi thieän moâi tröôøng soáng, phaân chia caùc khu nhaø ôû ñeå traùnh söï khoâ cöùng do ñoâ thò keùo daøi lieân tuïc. Taän duïng caùc vuøng ñaát troáng, caùc khu ñaát cao, ñeå xaây döïng coâng vieân caây xanh cho ñoâ thò. Moãi khu ôû ñeàu coù loõi xanh ñöôïc keát hôïp laøm saân taäp theå duïc theå thao. Toaøn boä heä thoáng caây xanh trong caùc khu ôû, trong caùc daûi caùch ly, caây xanh trong coâng vieân... keát hôïp vôùi nhau thaønh moät heä thoáng lieân hoaøn, thoâng thoaùng, ñem laïi caûm giaùc thö thaùi cho ngöôøi daân vaø caûi thieän moâi tröôøng thieân nhieân.
Söû duïng tieàm naêng hieäu quaû ñeå phaùt trieån kinh teá, haøi hoøa vôùi phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng.
Vôùi nguoàn taøi nguyeân khoaùng saûn phong phuù, ña daïng nhö than ñaù, ñaù voâi, moû ñaát seùt, huyeän Ñoâng Trieàu ñaõ vaø ñang phaùt trieån maïnh caùc ngaønh coâng nghieäp nhieät ñieän, khai khoaùng, vaät lieäu xaây döïng vaø laøng ngheà saûn xuaát goám söù. Ñaây cuõng laø nhöõng ngaønh coâng nghieäp ñöôïc tieáp tuïc phaùt trieån trong töông lai. Caùc khu, cuïm coâng nghieäp taäp trung ñaõ vaø ñang ñöôïc ñaàu tö xaây döïng, nhö: cuïm coâng nghieäp Kim Sen 120ha, Khu coâng nghieäp
Ngheà goám söù Ñoâng Trieàu
Quaùn Trieàu 150ha... Coâng nghieäp khai khoaùng Moû than Maïo Kheâ, vôùi tröõ löôïng lôùn, naêm 2012, Moû ñaõ saûn xuaát vaø tieâu thuï 1,7 trieäu taán than, ñaït doanh thu treân 1.600 tyû ñoàng. Naêm 2013 phaán ñaáu ñaït saûn löôïng than nguyeân khai 1,85 trieäu taán, ñaøo loø 27.990m3, tieâu thuï treân 1,5 trieäu taán. Theo ñònh höôùng phaùt trieån ngaønh khai khoaùng than, Maïo Kheâ phaán ñaáu khai thaùc than saïch vôùi moâ hình khai thaùc kieåu maãu, ñeå phuø hôïp vôùi chieán löôïc phaùt trieån du lòch cuûa tænh. Töø cuoái naêm 2012, heä thoáng baêng taûi kín caáp than, coâng suaát vaän chuyeån 2,1 trieäu taán/naêm cho Nhaø maùy Nhieät ñieän Maïo Kheâ ñaõ chính thöùc ñöa vaøo söû duïng. Baêng truyeàn naøy daøi 3,6km, töø kho than nhaø saøng tuyeån tôùi nhaø maùy nhieät ñieän. Heä thoáng baêng taûi kín vaän chuyeån than töø moû ra thaúng caûng thay cho oâtoâ. Caùch vaän chuyeån naøy ñaõ giaûm toái thieåu söï aûnh höôûng tôùi moâi tröôøng. Ñaây cuõng laø minh chöùng cho vieäc thöïc hieän chieán löôïc ñoåi môùi beàn vöõng veà moâi tröôøng ôû Ñoâng Trieàu. Coâng nghieäp nhieät ñieän Nhaø maùy nhieät ñieän Maïo Kheâ coâng suaát 2x220MW, ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh vaøo naêm 2012. Nhaø maùy hieän ñang cung caáp khoaûng 2,86 tyû kwh/naêm, ñieän thöông phaåm vaø laøm
taêng nguoàn ñieän cho heä thoáng ñieän quoác gia. Vôùi vieäc söû duïng than nhieät löôïng thaáp, Nhaø maùy nhieät ñieän Maïo Kheâ ñaõ ñöôïc Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng thaåm ñònh, caáp pheùp laø coâng trình beàn vöõng vaø thaân thieän vôùi moâi tröôøng, ñaùp öùng tieâu chuaån nghieâm ngaët nhaát veà moâi tröôøng. Laøng ngheà saûn xuaát goám söù vaø vaät lieäu xaây döïng: Caùc ngaønh tieåu thuû coâng nghieäp saûn xuaát truyeàn thoáng nhö: goám söù, vaät lieäu xaây döïng, cô khí, ñoà moäc… cuûa Ñoâng Trieàu tieáp tuïc ñöôïc
Theâm vaøo ñoù, Ñoâng Trieàu ñang nghieân cöùu vaø môû roäng theâm nhöõng vuøng caây môùi nhö Thanh Long ruoät ñoû, thí ñieåm troàng Cam V2, khoai taây, taïo theâm saûn phaåm phuïc vuï coâng nghieäp vaø môû ra höôùng saûn xuaát môùi, hieän ñaïi.
Caùc quy hoaïch xaây döïng vaø döï aùn phaùt trieån ñoâ thò Ñoâng Trieàu
Thöïc hieän caùc muïc tieâu phaùt trieån ñoâ thò vaø cuï theå hoaù chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh, cuûa huyeän, nhöõng naêm qua, Ñoâng Trieàu ñaõ laäp quy hoaïch xaây döïng cho caùc
Ñoâ thò môùi Vónh Thoâng
Quy hoaïch hai beân ñöôøng traùnh Ñoâng Trieàu
ñaàu tö vaø coù böôùc phaùt trieån maïnh.
khu vöïc phaùt trieån ñoâ thò, khu daân cö vaø khu coâng nghieäp treân ñòa baøn huyeän. Caùc ñoà aùn naøy ñöôïc pheâ ñuyeät laø cô sôû ñeå Ñoâng Trieàu phaùt trieån hieäu quaû quyõ ñaát, thu huùt ñaàu tö xaây döïng vaø laø coâng cuï quaûn lyù söï phaùt trieån ñoâ thò höõu hieäu. Vieäc noã löïc thöïc hieän theo quy hoaïch, taïo ñaø cho ñoâ thò Ñoâng Trieàu phaùt trieån ñuùng höôùng, phaùt huy ñöôïc heát tieàm naêng, theá maïnh, goùp phaàn thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø ñaûm baûo moâi tröôøng beàn vöõng.
Goám Ñoâng Trieàu laø saûn phaåm noåi tieáng töø xöa, ñöôïc laøm theo phöông phaùp thuû coâng, vôùi ngheä thuaät trang trí hoa vaên tinh xaûo, phong phuù vaø chaát men lam ñaëc tröng. Hieän nay, Ñoâng Trieàu coù 10 doanh nghieäp vaø 54 cô sôû saûn xuaát goám söù, taäp trung chuû yeáu taïi caùc xaõ Yeân Thoï, Xuaân Sôn, Bình Döông, Ñöùc Chính. Vieäc saûn xuaát, kinh doanh goám, söù ñaõ coù treân 302.000 saûn phaåm caùc loaïi ñöôïc xuaát khaåu sang Phaùp, YÙ vaø Trung Quoác, vôùi toång doanh thu hôn 37 tyû ñoàng, goùp phaàn quan troïng vaøo söï phaùt trieån kinh teá vaø vieäc laøm cuûa Ñoâng Trieàu. Caùc cô sôû saûn xuaát goám, söù coøn laø ñieåm ñeán haáp daãn trong caùc tour du lòch, nôi döøng chaân ñeå du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc chieâm ngöôõng saûn phaåm goám söù Ñoâng Trieàu. Moät trong nhöõng nôi cung caáp saûn phaåm noâng nghieäp phuïc vuï coâng nghieäp vaø du lòch cuûa tænh Quaûng Ninh. Huyeän Ñoâng Trieàu coù quyõ ñaát noâng nghieäp roäng lôùn, khoaûng 27.711ha, trong ñoù ñaát troàng caây haøng naêm laø 5.830ha. Treân vuøng ñaát naøy, caùc vuøng chuyeân canh hoa, na dai, cam Canh, böôûi Dieãn, cuû ñaäu... ñang ñöôïc duy trì. Ñaëc bieät laø moät soá vuøng troàng hoa ñaõ trôû thaønh ñieåm du lòch haáp daãn cuûa khaùch boán phöông.
Caùc quy hoaïch chi tieát vaø döï aùn phaùt trieån ñoâ thi ñieån hình, maø Ñoâng Trieàu ñaõ vaø ñang trieån khai thöïc hieän goàm: Quy hoaïch chi tieát 1/2000 hai beân ñöôøng traùnh Ñoâng Trieàu: Tuyeán ñöôøng traùnh Ñoâng Trieàu ñaõ ñöïôc hình thaønh ñeå giaûm taûi giao thoâng noäi thò cho thò traán Ñoâng Trieàu vaø ñaûm baûo an toaøn giao thoâng trong khu vöïc. Theo quy hoaïch, khu vöïc hai beân tuyeán ñöôøng traùnh Ñoâng Trieàu seõ trôû thaønh moät khu chöùc naêng ñoâ thò, nôi coù caùc coâng trình vaên hoùa, theå thao, hoäi chôï vaø nhieàu coâng trình dòch vuï coâng coäng khaùc. Ñaây cuõng laø ñòa ñieåm xaây döïng trung taâm haønh chính cuûa Ñoâng Trieàu. Nôi ñaây seõ laø khu vöïc ñoâ thò phaùt trieån naêng ñoäng vaø haáp daãn. Trung taâm vaên hoùa – theå thao huyeän Ñoâng Trieàu roäng 9ha, naèm trong quy hoaïch doïc hai
beân ñöôøng traùnh Ñoâng Trieàu. Ñaây laø khoâng gian lôùn, nôi dieãn ra caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, theå thao, leã hoäi… cuûa Ñoâng Trieàu. Khu ñoâ thò môùi hai beân ñöôøng 188 taïi thò traán Maïo Kheâ. Ñaây laø khu ñoâ thò ñöôïc ñaàu tö xaây döïng hieän ñaïi, ñaày ñuû tieän ích ñoâ thò nhö trung taâm thöông maïi, nhaø treû, tröôøng tieåu hoïc, nhaø sinh hoaït coäng ñoàng... ñeå trôû thaønh moät khu vöïc ñoâ thò tieän nghi vaø saàm uaát. Quy hoaïch khu daân cö taïi xaõ Hoàng Phong, Ñoâng Trieàu 14,2ha vaø Khu daân cö taïi khu Vónh
Maãu Nhaø ôû khu ôû
Thoâng quy moâ hôn 10ha, thuoäc thò traán Maïo Kheâ. Ñaây laø caùc khu daân cö môùi, ñöôïc ñaàu tö ñoàng boä veà heä thoáng haï taàng kyõ thuaät vaø caùc coâng trình dòch vuï nhö thöông maïi, nhaø treû, traïm y teá... vaø khu caây xanh, vöôøn hoa. Khu ñoâ thò môùi Kim Sôn phía Baéc quoác loä 18A roäng 41ha vaø khu ñoâ thò phía Nam quoác loä 18A roäng 8,7ha. Ñaây laø khu ñoâ thò môùi naèm giaùp vôùi QL18A thuoäc xaõ Kim Sôn, huyeän Ñoâng Trieàu. Khu ñoâ thò ñang ñöôïc trieån khai xaây döïng haï taàng kyõ thuaät ñeå taïo döïng caùc loaïi hình nhaø ôû vôùi saân vöôøn vaø caûnh quan haáp daãn. Töông lai, ñaây laø khu ñoâ thò ñieåm nhaán, taïo boä maët vaên minh, hieän ñaïi cho thò xaõ Ñoâng Trieàu. Cuøng vôùi vieäc ñaàu tö xaây döïng caùc khu ñoâ thò môùi, Ñoâng Trieàu cuõng ñaõ vaø ñang thöïc hieän chænh trang caùc khu daân cö hieän höõu, caùc tuyeán phoá vaên minh, hieän ñaïi vôùi caùc khoâng gian sinh hoaït vaên hoùa coâng ñoäng. Vieäc taäp trung ñaàu tö, hoaøn thieän caùc döï aùn quy hoaïch treân, mang laïi cho Ñoâng Trieàu moät dieän maïo ñoâ thò môùi khang trang, hieän ñaïi, ñaùp öùng caùc tieâu chí cuûa ñoâ thò loaïi IV. Ñoàng thôøi, ñaây cuõng laø neàn taûng ñeå Ñoâng Trieàu töï tin phaùt huy lôïi theá voán coù, trôû thaønh thò xaõ “haït nhaân” thuùc ñaåy söï phaùt trieån hieäu quaû, beàn vöõng cho caû vuøng phía taây Quaûng Ninh.
57
ÑOÂNG TRIEÀU HÖÔÙNG TÔÙI
Ñoâ thò loaïi IV ÑOÂ THÒ BOÁ N PHÖÔNG
Nhöõng naêm gaàn ñaây, Ñoâng Trieàu ñaõ thöïc hieän hieäu quaû caùc muïc tieâu ñoâ thò hoùa. Vôùi vieäc phaùt huy tieàm naêng, ñaàu tö, xaây döïng hoaøn thieän cô sôû haï taàng ñoâ thò, vuøng ñaát ôû phía Taây Quaûng Ninh naøy ñaõ saün saøng trôû thaønh ñoâ thò loaïi IV – ñoäng löïc cuûa tænh trong phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi vaø an ninh quoác phoøng. PhAn An
N
eàn taûng cô baûn cho Ñoâng Trieàu phaùt trieån ñoâ thò
Vuøng ñaát lòch söû, vaên hoùa: Noùi ñeán huyeän Ñoâng Trieàu, ít ai bieát nôi ñaây töøng noåi danh laø vuøng ñaát ñòa linh nhaân kieät, vôùi nhieàu daáu aán lòch söû vaø vaên hoaù. Do ôû cöûa ngoõ ra Ñoâng Baéc neân thôøi Traàn huyeän Ñoâng Trieàu laø trung taâm cuûa chaâu Ñoâng Trieàu. Teân coå cuûa vuøng ñaát naøy laø An Sinh, ñôøi vua Traàn Duï Toâng môùi ñoåi thaønh Ñoâng Trieàu nghóa laø “Trieàu ñình ôû phía Ñoâng”, ñeå xöùng taàm vôùi vò theá laø nôi löu giöõ haøi coát caùc vua Traàn. Nôi ñaây töøng laø trung taâm Phaät giaùo theo Thieàn phaùi Truùc laâm Yeân Töû, lôùn nhaát cuûa nöôùc Ñaïi Vieät xöa. Ñaây cuõng laø nôi vò vua anh minh Traàn Nhaân Toâng, sau hai laàn ñaùnh tan quaân Nguyeân Moâng, ñaõ töø boû ngoâi hoaøng ñeá, veà ñaây tu haønh roài hoùa Phaät. Cuõng vì theá, ôû ñaây nôi qui tuï nhieàu coâng trình kieán truùc, ñeàn, chuøa, mieáu maïo noåi tieáng. Theo baûn ñoà haønh chính thôøi phong kieán thì vuøng ñaát Ñoâng Trieàu hieåm trôû, maët tröôùc ñöôïc aùn ngöõ bôûi cöûa bieån cuøng caùc cöûa soâng roäng, raát saâu vaø döõ daèn.Maët sau ñöôïc chaén bôûi voøng cung nuùi non truøng ñieäp, taïo ra theá phoøng thuû vöõng chaéc veà an ninh quoác
58
SË 62 . 2013
phoøng cho nôi ñaây. Ñòa theá hieåm trôû cuûa Ñoâng Trieàu ñaõ ñöôïc nhieàu cuoäc khôûi nghóa nhaân daân taâm ñaéc, troïn laøm caên cöù daáy binh khôûi nghieäp. Thôøi kyø caùch maïng thaùng Taùm naêm 1945, Ñoâng Trieàu laïi noåi danh veà söï hình thaønh vaø lôùn maïnh cuûa giai caáp coâng nhaân, veà truyeàn thoáng ñaáu tranh caùch maïng, giaûi phoùng daân toäc. Noåi baät laø moû than Maïo Kheâ, nôi caùc cuoäc ñaáu tranh cuûa giai caáp coâng nhaân Vieät Nam choáng laïi boïn chuû moû tham taøn; Chieán khu Traàn Höng Ñaïo, caên cöù ñòa oai huøng cuûa Ñeä töù chieán khu, nôi nhöõng chieán coâng löøng laãy cuûa quaân vaø daân ta ñaõ ñöôïc ghi daáu taïi maûnh ñaát naøy.
Vò trí cuûa huyeän Ñoâng Trieàu trong vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc Boä
Vò trí chieán löôïc: Ñoâng Trieàu voán ñöôïc coi laø ñòa danh chieán löôïc coù yù nghóa caû veà kinh teá laãn quaân söï, do coù nhieàu taøi nguyeân phong phuù vaø coù vò trí quan troïng ôû vuøng Ñoâng baéc Baéc Boä. Ngaøy nay, huyeän Ñoâng Trieàu naèm trong vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc boä, vôùi 21 ñôn vò haønh chính goàm 2 thò traán vaø 19 xaõ. Thò traán Ñoâng Trieàu laø thuû phuû cuûa huyeän Ñoâng Trieàu; thò traán Maïo Kheâ ñaõ ñöôïc coâng nhaän ñoâ thò loaïi 4 vaøo naêm 2011, laø trung taâm coâng nghieäp vaø dòch vuï thöông maïi cuûa huyeän. Tieàm naêng khoaùng saûn, di tích lòch söû vaø caûnh quan doài daøo, phong phuù V ù eà ñieàu kieän töï nhieân: Huyeän coù ñòa hình ñaëc tröng ñoài nuùi (cao trung bình 300- 400m, cao nhaát laø ñænh Am Vaùp 1031m) xen laãn ñoàng baèng. Nôi ñaây coù heä thoáng soâng suoái daøy ñaëc (vôùi toång tröõ löôïng khoaûng 500 tyû m3 nöôùc), nôi coù soâng Kinh Thaày, soâng Caàu Vaøng, soâng Ñaïm chaûy qua... Ñieàu kieän töï nhieân ñaõ taïo cho Ñoâng Trieàu nguoàn taøi nguyeân vaø caûnh quan thieân nhieân phong phuù, ña daïng.
Veà taøi nguyeân khoaùng saûn: Noùi ñeán Ñoâng Trieàu, khoâng theå khoâng keå ñeán nguoàn taøi nguyeân khoaùng saûn voâ cuøng phong phuù vaø coù tröõ löôïng lôùn nhö: moû than ñaù ôû Maïo Kheâ khoaûng 60 trieäu taán, moû ñaù voâi Taân Yeân, thuoäc xaõ Phaïm Hoàng Thaùi, coù tröõ löôïng 350 trieäu m3. Caùc moû ñaát seùt Bình Vieät tröõ löôïng 13,9 trieäu m3, ôû Kim Sen tröõ löôïng 6,886 trieäu m3, ôû Traøng Baïch tröõ löôïng 14 trieäu m3 vaø ôû Hoaøng Queá laø 758 ngaøn meùt khoái.
Ñoâng trieàu coù raát nhieàu laøng ngheà truyeàn thoáng töø cha oâng ñeå laïi. Vôùi caùc ngheà goám söù, moäc gia duïng, saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng, deät thoå caåm, ñan laùt maây tre, reøn, theâu ren vaø ñieâu khaéc than ñaù... caùc laøng ngheà naøy ñang phuïc vuï thò tröôøng raát hieäu quaû. Ñaëc bieät, khaùch thaäp phöông ñeán thaêm quan thöôûng ngoaïn ñoà thuû coâng myõ ngheä ngaøy caøng ñoâng. Ñieàu ñoù môû ra tieàm naêng khoâng nhoû ñeå phaùt trieån du lòch thaêm quan, nghæ döôõng taïi vuøng laøng ngheà truyeàn thoáng naøy.
Caùc taøi nguyeân khoaùng saûn treân ñaûm baûo nguoàn vaät lieäu saïch cho Ñoâng Trieàu saûn xuaát haøng hoùa gaïch ngoùi, goám söù, ñaït chaát löôïng xuaát khaåu cao vaø taïo ñaø phaùt trieån maïnh coâng nghieäp khai khoaùng, vaät lieäu xaây döïng, saûn xuaát ñieän naêng...
Moät trong nhöõng trung taâm ñaøo taïo cuûa vuøng kinh teá troïng ñieåm Baéc Boä. Tröôøng Ñaïi hoïc Coâng nghieäp Quaûng Ninh naèm treân ñòa baøn huyeän Ñoâng Trieàu, tröïc thuoäc Boä Coâng Thöông. Tröôøng ñoùn nhaän khoaûng hôn 2000 sinh vieân moãi naêm. Ñaây laø nôi ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc töø trình ñoä coâng nhaân, trung caáp kyõ thuaät, cao ñaúng, ñaïi hoïc vaø caùc trình ñoä cao hôn. Caùc chuyeân ngaønh ñaøo taïo goàm coâng ngheä khai thaùc khoaùng saûn raén, ñieän töû, traéc ñòa moû vaø coâng trình, cô khí, coâng ngheä thoâng tin, kyõ thuaät moâi tröôøng, kinh teá...
Khaû naêng phaùt trieån du lòch vaên hoùa taâm linh vaø du lòch sinh thaùi Treân ñòa baøn huyeän coù khoaûng 133 di tích ñình ñeàn, chuøa, laêng mieáu vaø nôi thôø töï, trong ñoù coù 25 di tích ñöôïc xeáp haïng caáp quoác gia vaø caáp Tænh. Moät soá di tích ñaõ ñöôïc truøng tu, toân taïo, neân ngaøy caøng thu huùt ñoâng ñaûo du khaùch. Ñaây quaû thöïc laø moät tieàm naêng to lôùn cho söï phaùt trieån du lòch vaên hoùa taâm linh ôû vuøng ñaát naøy. Ñaëc bieät, ngaøy 7/2/2012, Chính phuû ñaõ ban haønh Quyeát ñònh soá 307/QÑ-TTg, pheâ duyeät quy hoaïch toång theå baûo toàn vaø phaùt huy giaù trò di tích lòch söû nhaø Traàn ôû Ñoâng Trieàu. Ñieàu ñoù ñang thu huùt maïnh meõ caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc vaø quoác teá ñeán vôùi ngaønh du lòch taâm linh vaø dòch vuï thöông maïi huyeän Ñoâng Trieàu. Beân caïnh ñoù, thieân nhieân ñaõ ban taëng cho Ñoâng Trieàu bieát bao caûnh quan ña daïng tuyeät saéc, mang ñaäm chaát sôn thuûy höõu tình. Hoøa quyeän vaøo caûnh saéc ñoäc ñaùo ñoù laø caùc röøng nguyeân sinh, hoà nöôùc, suoái soâng, trang traïi caây aên quaû... Tieáng laønh ñoàn xa, khaùch thaäp phöông ngaøy caøng tìm ñeán Ñoâng Trieàu ñeå thaêm thuù nghæ döôõng. Khaû naêng phaùt trieån laøng ngheà truyeàn thoáng
Phaán ñaáu ñöa Ñoâng Trieàu leân ñoâ thò loaïi IV vaø trôû thaønh thò xaõ, laõnh ñaïo vaø nhaân daân huyeän Ñoâng Trieàu ñaõ raát tích cöïc taäp trung moïi nguoàn löïc ñaàu tö, xaây döïng phaùt trieån ñoâ thò Ñoâng Trieàu, ñaëc bieät veà cô sôû haï taàng kyõ thuaät vaø xaõ hoäi.
Giao thoâng thuûy & caûng
Khu khai thaùc than
Ñaïi hoïc Coâng nghieäp Quaûng Ninh vôùi kyù tuùc xaù cho 1500 sinh vieân noäi truù.
Ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng ñoâ thò ñaït tieâu chuaån ñoâ thò loaïi IV.
Xaây döïng heä thoáng caùc coâng trình haï taàng xaõ hoäi. Caùc coâng trình haï taàng xaõ hoäi trong nhöõng naêm qua ñaõ ñöôïc hình thaønh ñoàng boä, hieän ñaïi, ñeå ñaùp öùng nhu caàu an sinh xaõ hoäi vaø cung caáp caùc dòch vuï ñoâ thò. Veà nhaø ôû: beân caïch vieäc xaây döïng vaø hoaøn thieän caùc döï aùn phaùt trieån ñoâ thò môùi vaø xaây döïng, chænh trang caùc khu daân cö theo ñoà aùn quy hoaïch chung ñeå taïo theâm quyõ nhaø ôû, Ñoâng Trieàu ñaõ thöïc hieän coù hieäu quaû chöông trình hoã trôï vaø caûi thieän nhaø ôû cho caùc hoä ngheøo treân ñòa baøn. Hieän nay, huyeän Ñoâng
AÛnh trong baøi: Cao Anh
SË 62 . 2013
59
Hoaøn thaønh quy hoaïch noâng thoân môùi
Xaây döïng vaø hoaøn thieän caùc döï aùn phaùt trieån ñoâ thò môùi
ngheä... nhôø ñoù caùc hoaït ñoäng vaên hoùa phaùt trieån maïnh. Trung taâm vaên hoùa – theå thao caáp huyeän ñang ñöôïc tieán haønh xaây döïng. Tuy nhieân hieän nay huyeän ñang thieáu nhaø haùt, raïp chieáu phim vaø baûo taøng. Trieàu ñaït 100% nhaø ôû kieân coá vaø baùn kieân coá. Töø naêm 2010, treân ñòa baøn huyeän khoâng coøn nhaø taïm. Dieän tích bình quaân nhaø ôû ñaït 22,5m2 saøn/ngöôøi. Caùc tuyeán phoá vaên minh hieän ñaïi vôùi daûi caây xanh, thaûm hoa phaân caùch laøn ñöôøng ñaõ ñöôïc hoaøn thieän. Khoâng gian sinh hoaït vaên hoùa coâng ñoäng, vôùi töôïng ñaøi nhaø vaên hoùa, vöôøn hoa, caây xanh cuûa huyeän seõ ñöôïc xaây döïng taïi khu vöïc ñöôøng traùnh Ñoâng Trieàu. Caùc coâng vieân ñöôïc gaén vôùi caùc khu daân cö ñoâ thò vaø moät soá ñieåm caây xanh khaùc treân truïc QL18A ñaõ ñöôïc xaây döïng. Caùc coâng trình y teá, giaùo duïc vaø thöông maïi: Veà y teá, toaøn huyeän coù moät beänh vieän ña khoa huyeän 210 giöôøng beänh, coù moät trung taâm y teá than khu vöïc Maïo Kheâ 180 giöôøng beänh, moät phoøng khaùm ña khoa taïi Maïo Kheâ. Coù trung taâm y teá, trung taâm daân soá- KHHGÑ, 21 traïm y teá xaõ, thò traán vôùi toång coäng 63 giöôøng. Veà giaùo duïc ñaøo taïo, ngoaøi tröôøng Ñaïi hoïc Coâng nghieäp Quaûng Ninh - trung taâm ñaøo taïo nhaân löïc cuûa tænh vaø khu vöïc mieàn Baéc, huyeän coøn coù Trung taâm giaùo duïc thöôøng xuyeân, vôùi nhieàu lôùp ñaøo taïo ngheà phong phuù, ña daïng.
60
SË 62 . 2013
Veà giaùo duïc phoå thoâng, toaøn huyeän coù 87 tröôøng, trong ñoù coù 30 tröôøng maàm non, 27 tröôøng tieåu hoïc, 23 tröôøng trung hoïc cô sôû, 7 tröôøng trung hoïc phoå thoâng. Ñaõ ñaït chuaån quoác gia laø 50 tröôøng, chieám 57,5% treân toång soá. Veà thöông maïi dòch vuï, ngoaøi caùc chôï hieän coù, Ñoâng Trieàu ñaõ xaây döïng hoaøn chænh chôï trung taâm thò traán Ñoâng Trieàu, caûi taïo naâng caáp chôï Trung taâm thò traán Maïo Kheâ ñaït tieâu chuaån chôï loaïi 1; Xaây döïng chôï khu phoá 2 thò traán Maïo Kheâ, chôï xaõ Kim Sôn ñaït tieâu chuaån chôï loaïi 2, chôï xaõ Höng Ñaïo ñaït tieâu chuaån chôï loaïi 3. Xaây döïng caùc coâng trình thöông maïi, dòch vuï hai beân tuyeán ñöôøng traùnh thò traán Ñoâng Trieàu. Ngoaøi ra treân ñòa baøn coøn coù heä thoáng kinh doanh dòch vuï cuûa caùc ñôn vò tö nhaân doïc ñöôøng quoác loä 18A. Caùc coâng trình vaên hoùa, theå duïc theå thao, vui chôi giaûi trí: Moãi khu vöïc daân cö ñeàu coù nhaø vaên hoùa khang trang to ñeïp. Ñoái vôùi caùc xaõ vaø 2 thò traán thuoäc khu vöïc döï kieán noäi thò, ñaõ ñöôïc ñaàu tö xaây döïng nhaø vaên hoaù coäng ñoàng, khu giao löu bieåu dieãn vaên
Hoaøn thieän cô sôû haï taàng kyõ thuaät ñoàng boä, hieän ñaïi Hoaøn thieän heä thoáng giao thoâng: Ñöôøng boä: Quoác loä 18A chaïy theo höôùng Ñoâng Taây, qua ñòa baøn huyeän daøi 29km. Maët ñöôøng roäng 11-12m coù ñaày ñuû heä thoáng ñieän chieáu saùng, ñeøn trang trí treân daûi caây xanh phaân caùch laøn ñöôøng. Ñöôøng tænh loä 332 daøi 3km; ñöôøng tænh loä 333 daøi 4,5km vaø hieän nay ñang thi coâng tuyeán ñöôøng tænh loä töø Ñoâng Trieàu sang Baéc Giang (ñöôøng 345) daøi gaàn 20km. Quoác loä 18B noái thò traán Ñoâng trieàu vôùi caùc xaõ Ñöùc Chính, Traøng An, Bình Kheâ, Traøng Löông sang thaønh phoá Uoâng Bí, ñaõ traûi nhöïa vaø beâ toâng ñöôïc 18km. Heä thoáng ñöôøng boä tieáp tuïc ñöôïc hoaøn thieän, naâng caáp vaø ñaàu tö môùi. Maïng löôùi giao thoâng treân ñòa baøn ñaûm baûo vieäc giao löu thuaän tieän töø trung taâm huyeän ñeán taát caû caùc xaõ, thò traán. Ñaëc bieät, Ñoâng Trieàu ñaõ ñöôïc Thuû töôùng Chính phuû taëng Côø thi ñua vì ñaõ coù thaønh tích xuaát saéc trong Phong traøo xaây döïng Giao thoâng noâng thoân mieàn nuùi naêm 2012. Ñöôøng thuûy: Ñoâng trieàu coù caùc soâng chaûy qua nhö: soâng Caàm daøi 12km, soâng Ñaïm daøi 7km, soâng Ñaù Vaùch daøi 15km, soâng Vaøng
daøi 3km vaø soâng Kinh Thaøy ngaên caùch Ñoâng trieàu vaø Haûi Döông. Ñaây laø ñieàu kieän thuaän lôïi phaùt trieån giao thoâng thuûy. Hieän coù moät soá beán soâng phuïc vuï vaän chuyeån than vaø VLXD, nhö caûng Beán Caân - Maïo Kheâ ñaõ ñöôïc xaây döïng ñoàng boä. Ñöôøng saét: Caùch ñöôøng QL18A hôn 700m veà phía Baéc coù ñöôøng saét quoác gia vaø nhaø ga Maïo Kheâ thuoäc loaïi ga lôùn cuûa khu vöïc Quaûng Ninh. Ñöôøng xuaát phaùt töø ga Yeân Vieân (Haø Noäi) vôùi ñieåm cuoái laø khu coâng nghieäp caûng Caùi Laân Quaûng Ninh. Treân ñòa baøn huyeän hieän coù 2 beán xe khaùch (beán xe Maïo Kheâ vaø beán xe Ñoâng Trieàu) vaø coù treân 50 xe khaùch. Coù 2 doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï xe buyùt vaø 06 doanh nghieäp kinh doanh dòch vuï taxi vôùi treân 100 ñaàu xe. Khoái löôïng vaän chuyeån ñöôøng boä chieám tôùi 90% veà haønh khaùch vaø 80% veà haøng hoùa. Vieäc caáp vaø thoaùt nöôùc: Veà vieäc caáp nöôùc, tyû leä hoä daân söû duïng nöôùc hôïp veä sinh ñaït 92% (naêm 2012) ñaõ taêng hôn nhieàu so vôùi caùc naêm tröôùc. Caáp nöôùc sinh hoaït, hieän nay ñöôïc caáp nöôùc bôûi hai nguoàn nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët. Veà thoaùt nöôùc, ñoâ thò Ñoâng Trieàu coù treân 80km heä thoáng coáng thoaùt nöôùc ñöôïc boá trí doïc caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng. Töø naêm 2006 ñeán naêm 2009 tænh Quaûng Ninh ñaàu tö treân 30tyû ñoàng baèng nguoàn voán baûo veä moâi tröôøng ñeå xaây döïng caûi taïo heä thoáng keø suoái Lim vaø heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi, nöôùc maët treân QL18. Ñoái vôùi caùc khu xaây döïng môùi, ñaõ quy hoaïch vaø thieát keá thi coâng ñoàng boä, taùch heä thoáng thoaùt nöôùc möa rieâng vôùi thoaùt nöôùc baån. Caáp ñieän vaø thoâng tin lieân laïc: Theo thoáng keâ, soá hoä duøng ñieän löôùi quoác gia ñaït tyû leä laø 98,6%, ñieän naêng tieâu thuï ñaït khoaûng 674kwh/ngöôøi/naêm. Tyû leä ñöôøng phoá chính ñöôïc chieáu saùng vaø tyû leä ngoõ heûm ñöôïc chieáu saùng ñaït tieâu chí ñeà ra cuûa ñoâ thò loaïi IV. Heä thoáng böu chính, chuyeån phaùt nhanh ñeán treân ñòa baøn huyeän coù 03 böu cuïc, 18 ñieåm böu ñieän vaên hoùa xaõ, thuøng thö coâng coäng. Coång thoâng tin ñieän töû cuûa huyeän, heä thoáng hoøm thö ñieän töû, heä thoáng truyeàn tröïc tuyeán giöõa huyeän caùc xaõ. huyeän vaø tænh ñaõ phaùt huy hieäu quaû. 2.565 hoä coù keát noái internet, trong ñoù coù 80 cô sôû kinh doanh internet. Toång soá thueâ bao ñieän thoaïi treân ñòa baøn huyeän naêm
2012 ñaït maät ñoä hôn 17 maùy/100 daân, vöôït tieâu chí cuûa ñoâ thò loaïi IV. Caây xanh ñöôïc chuù troïng phaùt trieån: Toaøn khu vöïc ñoâ thò coù 116,27ha ñaát caây xanh, bình quaân ñaát caây xanh toaøn ñoâ thò laø 15,6 m2/ngöôøi. Caây xanh coâng coäng trong khu vöïc noäi thò laø: 30,2ha, bình quaân ñaát caây xanh coâng coäng laø 4,05m2/ngöôøi, ñaït tieâu chí ñeà ra cuûa ñoâ thò loaïi IV. Veä sinh moâi tröôøng vaø xöû lyù chaát thaûi: Nhieàu döï aùn veà moâi tröôøng goùp phaàn caûi thieän moâi tröôøng soáng cuûa ngöôøi daân ñaõ ñöôïc thöïc hieän. Xaây döïng ñöôïc heä thoáng keø soâng hoà gaén vôùi heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi, nöôùc maët, qua ñoù xöû lyù ñöôïc hôn 75% löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït. Trong caùc khu coâng nghieäp cuõng ñaõ coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp vaø khu raùc thaûi coâng nghieäp, phaân khu chöùc naêng theo möùc ñoä oâ nhieãm ñeå keát hôïp xöû lyù nöôùc vaø raùc thaûi.
Du lòch taïi laøng ngheà
Khaû naêng phaùt trieån du lòch vaên hoùa taâm linh
Trong caùc döï aùn khu laøng ngheà cuõng ñaõ chuù troïng xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc ñeå traùnh gaây oâ nhieãm trong khu vöïc daân cö. Chaát thaûi raén ñöôïc thu gom ñeán haàu heát taát caû caùc khu vöïc vaø ñöa veà baõi choân laáp raùc hôïp veä sinh. Toaøn boä raùc thaûi cuûa huyeän seõ ñöôïc thu gom chuyeån veà traïm xöû lyù taäp trung cuûa huyeän taïi thoân Trung Löông xaõ Traøng Löông. Tyû leä raùc seõ ñöôïc thu gom xöû lyù ñaït treân 80%, vieäc thu gom do coâng ty Moâi tröôøng ñoâ thò Haûi Yeán ñaûm nhieäm.
Chôï trung taâm thò traán Ñoâng Trieàu
Xaây döïng noâng thoân môùi: Ñoâng Trieàu coøn laø huyeän ñaàu tieân cuûa Tænh Quaûng Ninh hoaøn thaønh quy hoaïch noâng thoân môùi. Ñeán nay, toaøn huyeän Ñoâng Trieàu ñaõ coù 19/19 xaõ xong quy hoaïch vaø ñeà aùn xaây döïng noâng thoân môùi. Hieän nay huyeän ñang taäp trung moïi nguoàn löïc phoái hôïp cuøng caùc caáp caùc ngaønh vaø ngöôøi daân phaán ñaáu ñeán naêm 2014 veà cô baûn caùc xaõ ñeàu ñaït tieâu chuaån noâng thoân môùi.
Tuyeán baêng taûi oáng vaän chuyeån than, giaûm thieåu toái ña oâ nhieãm moâi tröôøng.
Ñoâng Trieàu hoâm nay ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu ñaùng keå treân caùc lónh vöïc chính trò, kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi. Dieän maïo ñoâ thò ngaøy caøng khang trang hieän ñaïi ñaõ töøng böôùc khaúng ñònh xöùng taàm laø ñoâ thò loaïi IV vaø laø ñoâ thò ñaûm nhaän vai troø vuøng kinh teá troïng ñieåm cuûa tænh Quaûng Ninh, ñoàng thôøi laø ñaàu moái quan troïng cuûa vuøng kinh teá Haø Noäi – Quaûng Ninh – Haûi Phoøng. Veä sinh moâi tröôøng
SË 62 . 2013
61
Du lòch Ñoâ n g Trieà u
NGOÏC XANH ÑOÂ THÒ
baét ñaàu toûa saùng
BOÁ N PHÖÔNG MOÄC COÛ
Du khaùch ñeán vôùi Ñoâng Trieàu hoâm nay khoâng chæ söûng soát tröôùc veû thanh bình cuûa nhöõng vuøng hoà roäng lôùn in boùng non xanh, maø coøn ñaëc bieät hieáu kyø vôùi nhöõng ñeàn chuøa, laêng mieáu cuøng caùc coå vaät quyù hieám thôøi Traàn. Caû vuøng non nöôùc bao la aån chöùa huyeàn thoaïi naøy töïa vieân ngoïc xanh laáp laùnh, ñang raïng rôõ daàn sau lôùp than ñen, ñeå du lòch Ñoâng Trieàu “caát caùnh” thaêng hoa.
AÛnh treân: Hoà Khe Cheø - Nguoàn taøi nguyeân xanh cuûa Ñoâng Trieàu AÛnh: Cao Anh
62
SË 62 . 2013
Chuøa Ngoïa Vaân treân ñænh nuùi Baûo Ñaøi
L
eân ñænh Ngoïa Vaân thaêm nôi Phaät hoaøng Traàn Nhaân Toâng tu haønh vaø vieân tòch; Gheù chuøa Hoà Thieân bieát veà Thieàn phaùi Truùc laâm… Xuoáng Hoà Traïi Loác ngaém Thaùi laêng cuûa vua Traàn Anh Toâng… Vaøo ñeàn An Sinh thaép höông cho 8 vò hoaøng ñeá nhaø Traàn vaø chieâm ngöôõng caùc coå vaät quyù…. Nhöõng ñieåm du lòch aáy cuøng voâ vaøn di tích, thaéng caûnh khaùc ñang laøm noåi danh vuøng ñaát than Ñoâng Trieàu.
kieán truùc caûnh quan veà baûo toàn vaø phaùt huy giaù trò Khu di tích lòch söû NhaøTraàn ôû Ñoâng Trieàu, ñaëc bieät laø 14 ñieåm di tích bao goàm heä thoáng laêng moä, ñeàn, chuøa vaø caùc coâng trình toân giaùo thôøi nhaø Traàn naèm treân ñòa baøn caùc xaõ An Sinh, Traøng An, Thuûy An vaø Bình Kheâ. Vieäc baûo toàn vaø khai thaùc coù choïn loïc giaù trò khu di tích seõ goùp phaàn phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, vaên hoaù - du lòch cuûa huyeän vaø tænh.
Giôø ñaây, Ñoâng Trieàu khoâng chæ ñöôïc bieát ñeán laø vuøng than coù giaù trò lôùn trong phaùt trieån coâng nghieäp, maø coøn coù moät mieàn xanh bao la vôùi nhöõng di tích lòch söû ñaùng quyù. Ñaây chính laø nguoàn taøi nguyeân “xanh” chaép caùnh cho ngaønh coâng nghieäp khoâng khoùi phaùt trieån. Cuõng nhôø ñoù maø Ñoâng Trieàu trôû thaønh moät trong nhöõng trung taâm du lòch vaên hoaù taâm linh, du lòch sinh thaùi chaát löôïng cao khoâng chæ cuûa Quaûng Ninh, maø coøn laø cuûa quoác gia.
Theâm vaøo ñoù, vôùi lôïi theá naèm khoâng xa khu di tích Yeân Töû noåi tieáng vaø Vònh Haï Long - di saûn thieân nhieân theá giôùi, Ñoâng trieàu coù cô hoäi ñeå taïo tuyeán du lòch keát noái khu di tích lòch söû nhaø Traàn vôùi caùc thaéng caûnh treân. Ñaây seõ laø moät tuyeán tham quan khoâng chæ haáp daãn du khaùch trong vuøng tænh, maø caû du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc.
Ñieàu naøy caøng ñöôïc khaúng ñònh khi Quy hoaïch toång theå baûo toàn vaø phaùt huy giaù trò Khu di tích lòch söû Nhaø Traàn ôû Ñoâng Trieàu ñöôïc Thuû töôùng chính phuû pheâ duyeät. Quy hoaïchnaøy laø cô sôû ñeå quaûn lyù vaø hoaøn thieän khoâng gian
Xaây döïng cô sôû haï taàng phuïc vuï phaùt trieån du lòch vaø hoaøn thieän muïc tieâu ñoâ thò hoùa. Thöïc hieän caùc muïc tieâu ñoâ thò hoùa vaø phaùt huy tieàm naêng du lòch, Ñoâng Trieàu ñang noã löïc ñaàu tö, xaây döïng heä thoáng ñöôøng ñeán caùc ñieåm di tích lòch söû, vaên hoùa vaø caùc khu danh thaéng
ñeå thu huùt du khaùch. Nhieàu tuyeán ñöôøng ñaõ ñöôïc xaây döïng vaø naâng caáp nhö tuyeán ñöôøng töø ñeàn An Sinh vaøo caùc laêng moä vua Traàn; tuyeán Taân Vieät vaøo chuøa Quyønh Laâm; ñöôøng caàu Caàm vaøo di tích chuøa Myõ Cuï. Caùc döï aùn ñöôøng haønh höông leân chuøa Ngoïa Vaân, döï aùn ñöôøng noái töø Yeân Töû sang khu di tích nhaø Traàn ôû Ñoâng Trieàu, tuyeán ñöôøng noái töø quoác loä 18A vaøo khu laêng moä caùc vua Traàn… ñaõ ñöôïc ñaàu tö vaø thöïc hieän. Cuøng vôùi ñoù laø caùc döï aùn thaêm doø, khaûo coå hoïc, laøm cô sôû cho vieäc laäp caùc döï aùn toân taïo caùc chuøa Quyønh Laâm, Ngoïa Vaân, Hoà Thieân vaø caùc laêng moä vua Traàn cuõng ñang ñöôïc trieån khai. Beân caïnh ñoù, Ñoâng Trieàu coøn laø nôi duy trì nhieàu laøng ngheà truyeàn thoáng noåi tieáng khu vöïc phía Baéc, nhö goám söù, troàng hoa, moäc, ñan maây tre... Ñaây laø moät yeáu toá haáp daãn nöõa cuûa du lòch Ñoâng Trieàu. Taän duïng lôïi theá naøy, Ñoâng Trieàu ñaõ khai thaùc naêm ñieåm döøng chaân du lòch gaén vôùi vieäc thaêm quan caùc cô sôû saûn xuaát haøng thuû coâng myõ ngheä. Boán ñieåm trong soá ñoù ñaõ ñöôïc Sôû Vaên hoùa, Theå thao vaø Du lòch caáp bieån hieäu “Ñieåm döøng chaân ñaït tieâu chuaån phuïc vuï khaùch du lòch”. Ñoù laø ñieåm döøng chaân taïi caùc coâng ty Thaønh Ñoàng; Thaønh Taâm 668; Quang Vinh vaø coâng ty Thaùi Sôn 88.
Heä thoáng khaùch saïn, nhaø haøng, trung taâm vui chôi giaûi trí ôû Ñoâng trieàu ñaõ vaø ñang ñöôïc hoaøn thieän. Ñaùng keå laø Khu vui chôi giaûi trí Long Haûi, vôùi toøa Khaùch saïn tieâu chuaån 4 sao cao taàng, naèm beân truïc QL.18A; Khu giaûi trí Taân Vieät Baéc taïi thò traán Maïo Kheâ… Ñoù laø nhöõng ñieåm ñeán haáp daãn, goùp phaàn giöõ chaân du khaùch ôû Ñoâng Trieàu. Naêm 2012, löôïng khaùch tham quan du lòch ñeán vôùi Ñoâng Trieàu ñaït treân 1 trieäu löôït ngöôøi, taêng gaáp 3 laàn so vôùi giai ñoaïn 2001 - 2006 (bình quaân treân 300 nghìn löôït khaùch/naêm). Khaùch ñeán caùc ñieåm döøng chaân du lòch laø treân 800 nghìn löôït ngöôøi, du khaùch veà döï leã hoäi vaø thaêm quan caùc di tích ñaït treân 200 nghìn löôït ngöôøi/naêm. Trong naêm 2013, Ñoâng Trieàu ñang tích cöïc chuaån bò khôûi coâng xaây döïng ba khu di tích quan troïng laø chuøa Ngoïa Vaân trong thaùng 6, Thaùi M ieáu trong thaùng 9 vaø chuøa Quyønh Laâm trong thaùng 12, töø nguoàn voán xaõ hoäi hoùa. Ñoàng thôøi, ñöôïc tænh ñoàng yù hoã trôï ñaàu tö heä thoáng ñieän töø hoà Traïi Loác vaøo chaân nuùi Ngoïa Vaân, Ñoâng Trieàu ñang ñaåy nhanh tieán ñoä hoaøn thaønh tuyeán ñöôøng naøy ngay trong naêm. Chuøa Ngoïa Vaân - nôi Traàn Nhaân Toâng ñaõ töøng tu haønh vaø vieân tòch – xöa chæ laø moät
am nhoû naèm treân nuùi Baûo Ñaøi, thuoäc daõy nuùi chaïy töø Yeân Töû sang, vôùi ñoä cao hôn 500m so vôùi möïc nöôùc bieån. Cuïm di tích Ngoïa Vaân thuoäc xaõ Bình Kheâ, coù moät ñòa theá ñeïp caû veà caûnh quan laãn phong thuyû. Ñaây ñang laø ñieåm du lòch huùt khaùch. Du lòch Ñoâng Trieàu trong nhöõng naêm tôùi, phaùt trieån troïng taâm vaøo caùc loaïi hình du lòch vaên hoùa taâm linh, sinh thaùi vaø laøng ngheà. Xaây döïng caùc tuyeán du lòch lieân hoaøn trong khoâng gian vaên hoaù keát noái vôùi heä thoáng di tích Yeân Töû vaø Khu di tích lòch söû nhaø Traàn ôû Ñoâng Trieàu. Söï tieáp tuïc ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng, truøng tu, toân taïo caùc quaàn theå di tích lòch söû vaên hoaù vaø caùc vuøng sinh thaùi thaéng caûnh seõ taïo ñieàu kieän cho ngaønh du lòch phaùt trieån. Ñoàng thôøi, Ñoâng Trieàu cuõng ñaåy maïnh, ña daïng hoùa caùc saûn phaàm vaø dòch vuï du lòch ñaëc tröng cuûa vuøng ñaát coå, ñeå phaùt trieån du lòch laøng ngheà. Vieäc phaùt huy di saûn vaên hoùa saün coù vaø “nguoàn voán” thieân nhieân quyù giaù, seõ taïo cô hoäi môùi cho ngaønh du lòch Ñoâng Trieàu thöïc söï toûa saùng. Ñaây cuõng laø nguoàn löïc goùp phaàn phaùt trieàn kinh teá - xaõ hoäi vaø coâng cuoäc ñoâ thò hoùa cuûa vuøng ñaát mieàn Ñoâng Baéc boä naøy.
SË 62 . 2013
63
ñöa vaøo söû duïng, tuy chöa nhieàu, nhöng ñaây cuõng laø ñieåm maïnh caàn ñöôïc nhaân roäng vaø phaùt huy.
Caây xanh vöôøn – coâng vieân
The basic solutions for development of green space of Quy Nhon city are as follow: setting up a harmonized plan for green space with a focus on the inner city, urban fringe, preventive and technical functions, having different strategies for different types and areas with respect to the city diversity, putting priority for those important areas which require large trees, increasing the public awareness in the preservation and development of urban green space. Phaân tích thöïc traïng caây xanh thaønh phoá Quy Nhôn Laø moät trong nhöõng thaønh phaàn thieát yeáu cuûa ñoâ thò, heä thoáng caây xanh TP. Quy Nhôn haøm chöùa nhieàu ñaëc tröng roõ neùt, nhieàu öu ñieåm vöôït troäi so vôùi caùc khu vöïc töông öùng trong caû nöôùc. Ñaëc tröng quan troïng nhaát cuûa heä thoáng caây xanh thaønh phoá Quy Nhôn laø ña daïng veà theå loaïi, thích öùng phaùt trieån trong ñieàu kieän moâi tröôøng töï nhieân phong phuù cuûathaønh phoá. Giaûi phaùp phaùt trieån heä thoáng caây xanh taïi ñaây, caàn thieát phaûi tìm hieåu roõ töøng ñaëc tröng naøy, nhaèm ñeà xuaát ñònh höôùng phaùt trieån phuø hôïp cho töøng loaïi hình caây xanh khaùc nhau
Taïi Quy Nhôn hieän nay, dieän tích caây xanh coâng vieân coøn quaù ít chæ coù 1 coâng vieân doïc bôø bieån vaø moät vaøi vöôøn hoa nhoû 1-2ha, chöa töông xöùng vôùi quy moâ ñoâ thò hieän taïi. Giaù trò thaåm myõ, laøm cô sôû taïo hình caûnh quan, cuûa caây xanh trong coâng vieân hieän cuõng chöa cao. Chuûng loaïi caây coøn töông ñoái ít vaø khaù ñôn ñieäu chuû yeáu laø cau kieång, döøa. Vieäc keát hôïp caây xanh vôùi caùc yeáu toá taïo caûnh nhö: ñòa hình, maët nöôùc, kieán truùc, khoâng gian troáng… coøn khaù nhieàu haïn cheá, chöa phong phuù ña daïng, laøm cho caây xanh chöa phaùt huy heát taùc duïng taïo caûnh cuûa noù.
Caây xanh ven maët nöôùc Do coù caáu truùc ñòa lyù ñaëc thuø coù caû hoà ñaàm, bieån vaø soâng ngoøi,… neân heä thoáng caây xanh ven maët nöôùc laø voán quyù caàn baûo veä, khai thaùc cuûa thaønh phoá Quy Nhôn. Tuy nhieân, thöïc teá, hieän nay, loaïi hình caây xanh naøy gaàn nhö chöa ñöôïc chuù troïng. Coù nôi nhö khu vöïc tieáp giaùp trung taâm, tuy ñaõ coù chuù yù taïo hình, nhöng chöa ñaùp öùng nhieàu ñeán thò hieáu thaåm myõ chung cuûa cö daân vaø du khaùch. Caùc khu vöïc khaùc coøn laïi haàu nhö raát hoang sô.
Caây xanh treân nuùi Thaønh phoá Quy Nhôn coù nhieàu nuùi toïa laïc trong loøng ñoâ thò nhö Vuõng Chua, Baø Hoûa,… Chính vì theá, caây xanh treân nuùi cuõng laø maûng xanh ñaëc tröng quan troïng cuûa thaønh phoá Quy Nhôn, laøm taêng maûng xanh ñaùng keå, goùp phaàn hoaøn thieän kyõ thuaät ñoâ thò (caây xanh phoøng hoä,â taïo caûnh quan, caûi thieän vi khí haäu…). Ñaây coøn laø nguoàn döï tröõ phaùt trieån caây xanh quan troïng trong töông lai. Tuy nhieân söï phaùt trieån coøn chaäm, coøn nhieàu khu vöïc nuùi trô ñaù (chaân nuùi Baø Hoûa, moät phaàn ñænh nuùi Vuõng Chua). Chuûng loaïi caây chöa nhaát quaùn vaø chöa coù nghieân cöùu phuø hôïp.
Ñaùnh giaù thöïc traïng heä thoáng caây xanh thaønh phoá Quy Nhôn * Ñieåm maïnh
Heä thoáng caây xanh thaønh phoá Quy Nhôn coù theå phaân thaønh caùc loaïi hình nhö sau:
- Caùc loaïi hình caây xanh trong heä thoáng caùc maûng xanh ñoâ thò, veà cô baûn, ñaõ ñöôïc chuù yù phaùt trieån ôû nhöõng vò trí thích hôïp trong toång theå ñoâ thò.
Caây xanh ñöôøng phoá
- Moät soá chuûng loaïi caây xanh, nhaát laø maûng xanh ñöôøng phoá, ñaõ phaùt trieån khaù toát vaø ñaõ khaúng ñònh söï thích hôïp cuûa chuùng trong quaù trình töông taùc töï nhieân vôùi ñieàu kieân ñaát ñai, thoå nhöôõng, thôøi tieát, khí haäu ñaëc thuø trong vuøng.
Heä thoáng caâyâ xanh ñöôøng phoá Quy Nhôn khaù phong phuù veà chuûng loaïi, ña daïng veà maøu saéc: maøu tím cuûa Baèng laêng, vaøng cuûa Ñeäp, ñoû cuûa Phöôïng, xanh cuûa Cau… Ñieàu kieän khí haäu taïi Quy Nhôn töông ñoái ít bieán ñoåi khieán cho caây xanh ñöôøng phoá gaàn nhö xanh toát quanh naêm. Tuy nhieân, caùch boá trí caây xanh ñöôøng phoá hieän höõu coøn khaù töï do vaø mang tính cuïc boä töøng khu vöïc rieâng leû. Moät thöïc teá khaù baát lôïi khaùc laø heä thoáng væa heø – phaàn neàn ñeå phaùt trieån caây xanh - phaàn lôùn coøn khaù heïp. Vieäc boá trí loaïi hình caây xanh phuø hôïp tính chaát töøng loaïi ñöôøng phoá cuõng chöa ñöôïc chuù yù, nhieàu nôi thieáu tính ñoàng boä vaø chöa hôïp lyù. Tuy nhieân, beân caïnh ñoù, chuûng loaïi caây troàng ñaõ töøng böôùc ñöôïc choïn loïc, caùc loaïi caây mang goác ñòa phöông cuõng ñaõ ñöôïc
64
* Ñieåm yeáu -Heä thoáng caây xanh chöa phaùt trieån ñoàng boä, chöa coù tính lieân hoaøn. - Caáu taïo ñòa taàng toaøn ñoâ thò khoâng ñoàng nhaát. Phaàn lôùn khu vöïc noäi ñoâ laø neàn ñaát caùt, doïc ñaàm Thò Naïi phía Taây vaø Taây Baéc ñaát truõng ngaäp nöôùc… chæ thích hôïp vôùi moät soá loaïi caây troàng mang tính ñaëc tröng, khoù taïo ñöôïc tính ña daïng veà chuûng loaïi trong cuøng moät khu vöïc. -Coøn nhieàu dieän tích ñaát xaáu, hoang hoùa, keùm thuaän lôïi cho phaùt trieån heä thoáng caây troàng, nhaát laø nuùi ñaù.
* Cô hoäi -Chính phuû ñaõ coù nhieàu chuû tröông phaùt trieån heä thoáng caây xanh cho caùc ñoâ thò troïng yeáu, trong soá ñoù coù TP. Quy Nhôn. - Taêng cöôøng heä thoáng caùc maûng xanh cho toaøn ñoâ thò laø quyeát saùch lôùn vaø laø quyeát taâm cuûa chính quyeàn thaønh phoá Quy Nhôn. - Trong hoïa ñoà quy hoaïch toång theå TP. Quy Nhôn ñaõ ñöôïc duyeät, caùc maûng xanh chuû yeáu trong noäi ñoâ cuûa ñoâ thò ñaõ hieän höõu. -Heä sinh thaùi phong phuù laø neàn taûng phaùt trieån ña daïng caùc gioáng caây troàng vaø nhieàu loaïi hình caûnh quan ñaëc tröng cho toaøn ñoâ thò. -Quyõ ñaát döï tröõ coøn doài daøo taïo ñieàu kieän khaù thuaän lôïi ñeå hình thaønh heä thoáng caây xanh, caûnh quan lôùn cho ñoâ thò. * Nguy cô - Söï maâu thuaãn å giöõa lôïi ích kinh teá mang tính cuï theå qua caùc döï aùn ñaàu tö lôùn coù khaû naêng sinh lôïi trong saûn xuaát - thöông maïi, goùp phaàn gia taêng ngaân saùch vaø lôïi ích tinh thaàn mang tính tröøu töôïng cuûa caùc döï aùn caây xanh, caûnh quan khoâng sinh lôïi cuï theå laïi coøn tieâu toán ngaân saùch khaù nhieàu laø thaùch thöùc lôùn trong quyeát saùch ñaàu tö caùc döï aùn caây xanh thöïc teá. -Vieäc phuû xanh caùc daõy nuùi ñaù, ñoài troïc… hoaëc caùc khu vöïc ñaàm, phaù, khu xaû luõ… ñaàu tö phaùt trieån caây xanh raát toán keùm laïi chöa coù caùc döï aùn sinh lôïi lieân quan… cuõng laø thaùch thöùc lôùn trong phaùt trieån caây xanh taïi caùc khu vöïc naøy. -Ñòa hình Quy Nhôn bò nhieàu chia caét bôûi röøng nuùi, hoà ñaàm, bieån caû, soâng ngoøi gaây khoù khaên cho vieäc toå chöùc heä thoáng caây xanh lieân hoaøn, thoáng nhaát. -Ñòa taàng noäi ñoâ ít thuaän lôïi ñeå phaùt trieån caùc loaøi caây cao, boùng caû, löu nieân.
Phaân tích sô boä heä thoáng caây xanh treân sô ñoà ñònh höôùng phaùt trieån khoâng gian ñeán naêm 2020 cuûa thaønh phoá Quy Nhôn. * Theo nhieäm vuï quy hoaïch döï kieán ñeán 2020:
- Ñaát xaây döng ñoâ thò: 6000ha (daân soá 500.000 ngöôøi) - Ñaát caây xanh: 15% (800 ha) ->16m2/ng - Ñaát caây xanh coâng vieân ñoâ thò: 495ha Töø ñoù, cho thaáy dieän tích caây xanh noäi oâ theo ñònh höôùng töông ñoái cao so vôùi ñoâ thò loaïi 2, nhöng so vôùi ñaëc thuø ñoâ thò mang moät phaàn giaù trò du lòch, nghó döôõng thì tyû leä naøy laø vöøa phaûi. Tuy nhieân vôùi hieän traïng tröôùc maét ñeå ñaït ñöôïc dieän tích treân laø thaùch thöùc raát lôùn. Theo sô ñoà ñònh höôùng phaùt trieån khoâng gian ñeán naêm 2020 cuûa thaønh phoá Quy Nhôn, caùc maûng caây xanh daân duïng - noäi ñoâ töông ñoái hôïp lyù, nhöng heä thoáng caây xanh ngoaøi daân duïng - ven ñoâ, caây xanh phoøng hoä, caây xanh kyõ thuaät chöa roõ neùt. Hieän nay heä thoáng caây xanh treân nuùi bao phuû quanh ñoâ thò vaø caây xanh khu vöïc ñaàm laày, keânh raïch ven ñoâ coøn khaù khieâm toán vaø khoâng ñoàng ñeàu. Trong nhieäm vuï quy hoaïch cuõng chöa thaáy ñeà caäp roõ vaán ñeà naøy. Phaân tích caùc yeáu toá khaùch quan quan troïng, aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán vieäc toå chöùc heä thoáng caây xanh thaønh phoá Quy Nhôn - Ñieàu kieän töï nhieân phong phuù ñaõ maëc nhieân quy ñònh heä thöïc vaät khaù phong phuù, ña daïng cho TP.Quy Nhôn. - Khí haäu töông ñoái oân hoøa so vôùi caùc tænh mieàn Trung khaùc. - Daân cö ña phaàn xuaát phaùt töø noâng-ngö daân ñaõ coù truyeàn thoáng laâu ñôøi gaén lieàn vôùi thieân nhieân, vôùi nuùi röøng bieån caû ao ñaàm (ñaëc tröng vaên hoùa), hoï raát yeâu chuoäng moät heä thöïc vaät töï nhieân, phong phuù.
Kieán nghò vaø ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp toå chöùc heä thoáng caây xanh thaønh phoá Quy Nhôn. Kieán nghò lieân quan ñeán toång theå TP. Quy Nhôn:
Chuùng toâi kieán nghò caàn chuù yù hôn nöõa ñeán caùc maûng caây xanh ngoaïi vi thaønh phoá. Caùc maûng caây xanh naøy mang tính chaát kyõ thuaät phoøng hoä ngaên gioù baõo, caùt… choáng xoùi moøn saït lôû doïc soâng, ñaàm... Caùc maûng caây xanh caùch ly oâ nhieãm ñoái vôùi caùc khu coâng nghieäp cuõ vaø khu vöïc daân cö tieáp caän chöa ñöôïc ñònh hình, caàn boå sung hoaøn chænh. Ñoàng thôøi, caàn hoaøn chænh caùc tuyeán caây xanh lieân tuïc treân caùc ñöôøng phoá lôùn noäi ñoâ hieän ñang bò ñöùt quaõng, taïo theâm caùc maûng xanh chuû yeáu cuûa ñoâ thò qua vieäc phaùt trieån theâm caùc coâng vieân lôùn (15-30ha). Ñaëc bieät, tuyeán caây xanh lieân tuïc doïc hai beân bôø soâng Haø Thanh töø Vaân Canh ra ñeán ñaàm Thò Naïi, kieán nghò caàn thieát môû roäng keát hôïp vôùi döï aùn coâng vieân hoà Phuù Hoøa, taïo thaønh daõy coâng vieân lieân hoaøn. Truïc caây xanh xuyeân taâm naøy keát hôïp vôùi caùc maûng xanh nuùi ñaù tieáp giaùp coù khaû naêng taïo neân böùc tranh sôn thuûy tuyeät vôøi, ñoàng thôøi, ñaây laø tuyeán noái keát caây xanh trong vaø ngoaøi ñoâ thò toát nhaát ñoái vôùi TP. Quy Nhôn, tröôùc maét vaø laâu daøi. Ngoaøi ra, do taäp quaùn soáng truyeàn thoáng gaén boù vôùi thieân nhieân cuûa cö daân, kieán nghò neân phaùt trieån caùc maûng xanh ñöôïc taïo hình töï nhieân hoaëc moâ phoûng töï nhieân, nhaát laø gioáng caây troàng ñòa phöông caàn ñaëc bieät chuù yù phaùt trieån. Caùc gioáng loaøi “ngoaïi nhaäp” hoaëc ñöa töø ñòa phöông khaùc ñeán, hoaëc taïo hình, boá cuïc quaù phöùc taïp … khoâng phuø hôïp vôùi cö daân Quy Nhôn.
Ñeà xuaát lieân quan ñeán caùc loaïi hình caây xanh TP. Quy Nhôn: Phaùt trieån ñoàng boä heä thoáng caùc daûy caây xanh ñöôøng phoá. Phaùt trieån caây xanh ñoàng boä doïc khaép caùc tuyeàn ñöôøng trong trung taâm thaønh phoá. Ñaëc bieät phaùt trieån theâm tuyeán ñöôøng chaïy doïc soâng Haø Thanh cuøng vôùi daõy caây xanh doïc tuyeán taïo thaønh truïc caây xanh lieân hoaøn trong vaø ngoaøi ñoâ thò. Muoán phaùt trieån daõy caây xanh boùng maùt, caàn môû roäng væa heø (b ≥ 3,5m) ñeå ñaûm baûo dieän tích troàng caây caàn thieát vaø khoaûng caùch an toaøn cho ngöôøi ñi boä. Do ñieàu kieän khaùch quan, beà maët noäi ñoâ coù ñòa taàng ñaát caùt khoù phaùt trieån caùc loaïi caây cao, taàn ø g lôùn, löu nieân. Maët khaùc, trong ñieàu kieän sinh toàn töï nhieân, töông taùc vôùi caùc yeáu toá baát lôïi cuûa caáu truùc ñòa taàng noäi ñoâ vaø ñieàu kieän thôøi tieát ñaëc thuø, moät soá chuûng loaïi caây coù tuoåi thoï trung bình (30 - 60 naêm), taùn goïn, thaáp, daùng ñeïp, hoa ñeïp hoaëc thöôøng xanh, ít gaõy caønh, coù boä reã vöõng chaéc… ñaõ vaø ñang phaùt trieån toát, cuï theå nhö: Xaø cöø, Vieát, Baèng laêng,… tuy khoâng nhieàu chuûng loaïi, nhöng caùc loaïi hình caây xanh neâu treân caàn ñaëc bieät chuù troïng cho vieäc phaùt trieån vaø nhaân roäng ñoái vôùi caùc daõy caây xanh ñöôøng phoá taïi Quy Nhôn. Caàn taêng cöôøng troàng caây xanh hai beân caùc ñaïi loä môùi môû roäng ñeå laáy boùng maùt. Taêng cöôøng troàng caùc caây thaáp, caây coù khoái daùng vaø hoa ñeïp ôû caùc daûi phaân caùch. Moät soá loaïi caây trang trí ñaëc tröng ñaõ ñöôïc troàng, phuø hôïp vôùi ñòa taàng vaø thoå nhöôõng noäi ñoâ Quy Nhôn nhö: Phöôïng ñoû, Kim Ñieäp, Hoaøng Haï (boø caïp nöôùc), Cau kieång, Truùc Ñaøo, Söù … keå caû caùc chuûng loaïi Baèng Laêng, chuù yù phaùt trieån. Rieâng ñoái vôùi bôø bieån, caùc theå loaïi caây truyeàn thoáng nhö: röøng döøa, röøng döông, raëng phi lao, baøng bieån, möôùp saùt, phaát duï… vaãn coøn thích hôïp ñoái vôùi Quy Nhôn, caàn coù keá hoaïch nhaân roäng.
Taêng cöôøng maûng xanh vöôøn – coâng vieân Ngoaøi moät vaøi coâng vieân hieän höõu, caàn quyeát taâm phaùt trieån theâm nhieàu coâng vieân roäng lôùn xöùng taàm ñoâ thò loaïi II, coù quy moâ töø 15-30ha, nhö sô ñoà phaùt trieån khoâng gian Tp. Quy Nhôn ñaõ ñònh hình. Caàn laøm phong phuù theâm heäâ thoáng caây xanh trong caùc coâng vieân ñeå hoùa giaûi tình traïng ñôn ñieäu, nhaøm chaùn nhö hieän nay. Ngoaøi caùc loaïi hình caây xanh trang trí caàn phoái hôïp taïo hình thaåm myõ cao, caây xanh boùng maùt cuõng caàn ñaëc bieät chuù yù phaùt trieån, chính loaïi hình caây xanh boùng maùt laø nhaân toá chính taïo vi khí haäu vaø goùp phaàn laøm trong laønh
65
Bằng lăng tím
Bò cạp nước
ñoâ thò. Ñeà xuaát caùc coâng vieân coù dieän tích 3ha, loaïi hình caây xanh boùng maùt troàng thaønh cuïm, maûng… neân chieám töø 70-80% dieän tích ñaát toaøn coâng vieân. Ñaëc bieät chuù yù caùc chuûng loaïi caây xanh ñaëc thuø ñòa phöông, thích hôïp vôùi ñieàu kieän ñaát ñai thoå nhöôõng Quy Nhôn, nhö phaàn caây xanh ñöôøng phoá ñaõ trình baøy. Trong chieàu höôùng phaùt trieån chung, ñeà xuaát quyeát taâm phaùt trieån truïc coâng vieân lieân hoaøn, xuyeân taâm laøm yeáu toá troäi, ñaëc tröng cho thaønh phoá Quy Nhôn. Coù 2 chuoãi caây xanh noái keát lieân hoaøn caàn chuù yù: + Daõy caây xanh noái keát beân ngoaøi vaø trong khu ñoâ thò cuõ: Baét ñaàu töø nuùi Hoøn Chaø ñeán coâng vieân Hoà Phuù Hoøa, keát hôïp theâm daõy caây xanh noái keát ñeán coâng vieân Hoà Baøu Laùc, tieáp tuïc phaùt trieån daõy caây xanh doïc soâng Haø Thanh, keát thuùc laø ñaàm Thò Naïi. + Daõy caây xanh noái keát khu coâng nghieäp vaø ñoâ thò môùi Nhôn Hoäi: Baét ñaàu töø khu vöïc chaân caàu vöôït ñaàm Thò Naïi, phía baùn ñaûo Phöông Mai keùo daøi suoát doïc bôø ñoâng ñaàm Thò Naïi, tieáp giaùp khu coâng nghieäp Nhôn Hoäi keùo daøi noái keát ñeán khu ñoâ thò môùi Nhôn Hoäi, keát thuùc hoaø vaøo maûng xanh cuûa khu du lòch sinh thaùi phía Baéc ñaàm Thò Naïi vaø cöûa soâng Coân. Beân caïnh söï phaùt trieån chung cuûa caùc maûng xanh vöôøn – coâng vieân, Quy Nhôn ñaëc bieät coù nhieàu coâng trình vaên hoùa lòch söû baûo toàn (Caùc thaùp Chaêm, nhaø thôø Thieân chuùa, chuøa Phaät…), neân boá trí theâm caùc maûng xanh xung quanh caùc khu vöïc di tích coù giaù trò baûo toàn naøy, caàn thieát coù theå hình thaønh caùc coâng vieân di tích, ñeå vöøa taêng giaù trò caûnh quan, vöøa taïo vaønh ñai baûo veä di tích, ñoàng thôøi vöøa taêng dieän tích caây xanh ñoâ thò. Naâng cao hieäu quaû kyõ thuaät vaø thaåm myõ caùc daõy caây xanh ven maët nöôùc. - Ñoái vôùi caùc khu vöïc ven soâng suoái thuaän lôïi veà nguoàn nöôùc ngoït, neân choïn loaïi hình caây xanh chòu aåm, reã noâm, xanh toát quanh naêm, coù khaû naêng giöõ ñaát, choáng suït lôû, ñeà xuaát caùc loaïi cau, döøa hoaëc baàn, maém (khu vöïc cöûa soâng), ngoaøi ra caùc loaïi hình caây xanh khaùc nhö: vieát, xoaøi, thò… cuõng coù theå keát hôïp taïo maûng xanh, phong phuù lieân hoaøn. Khu vöïc naøy cuõng coù theå keát hôïp theâm caùc maûng coû, luoáng hoa laøm neàn trong boá cuïc thaåm myõ. - Ñoái vôùi caùc khu vöïc ven ñaàm, caàn phaùt trieån caùc loaïi caây chòu maën, chòu uùng, reã noâm, coù khaû naêng choáng saït lôû ôû caùc khu vöïc ñaát yeáu, ven ñaàm… vaø neân söû duïng caây xanh gioáng ñòa phöông mang tính truyeàn thoáng, ñaëc tröng cho vuøng ñaát yeáu, ngaäp nöôùc ñònh kyø nhö maém, veït, baàn… - Ñoái vôùi khu vöïc bôø bieån, caàn laøm phong phuù theâm baèng caùch taêng cöôøng caùc loaïi hình caây xanh trang trí ñaëc thuø, chòu ñöôïc gioù caùt nhö: phong ba, maõ kyø, baøng vuoâng, phi lao, phaát duï campot, möôùp saùt… Ñoái vôùi khu vöïc tieáp giaùp noäi ñoâ coù theå boá cuïc ñaêng ñoái nhaèm phuø hôïp vôùi tính chieát trung cuûa caùc kieán truùc laân caän, nhöng caùc khu vöïc ngoaïi vi, neân boá cuïc töï do baèng caùc loaïi hình caây xanh truyeàn thoáng cuûa bieån nhö röøng döøa, raëng phi lao… seõ phuø hôïp vôùi thò hieáu thaåm myõ chung cuûa cö daân vuøng bieån. Ngoaøi ra, coù theå toå chöùc caùc khu nghæ döôõng, du lòch sinh thaùi ôû nhöõng nôi coù caûnh quan ñeïp, döôùi taùn röøng ngaäp maën ven ñaàm. Ñeà xuaát giaûi phaùp phuû xanh nuùi ñaù Baø Hoûa. Keát hôïp lôïi ích mang tính caù nhaân veà nhaø bieät laäp vaø giaûi quyeát nhu caàu xaõ hoäi caàn phuû xanh nuùi ñaù, chuùng toâi xin maïnh daïn ñeà xuaát giaûi phaùp moät
66
Sứ hoa đào
khu bieät thöï ñaëc thuø cao caáp ngay treân phaàn ñaát bò xoùi moøn trô ñaù cuûa nuùi Baø Hoûa. Theo quy chuaån xaây döïng bieät thöï thì dieän tích phuû xanh cho moãi khu ñaát coøn laïi phaûi ≥ 70%, ñieàu ñoù coù nghóa laø phaàn nuùi trô ñaù ñaõ ñöôïc phuû xanh. Vieäc coøn laïi trong phaàn vieäc cuûa Nhaø nöôùc laø khaûo saùt chi tieát thöïc ñòa, quy hoaïch chi tieát khu vöïc, quy hoaïch kyõ thuaät vaø quaûn lyù quy hoaïch, taïo ñieàu kieän chuaån veà haï taàng cho nhoùm bieät thöï môùi naøy nhö: Baén ñaù, taïo ñöôøng, caáp ñieän, taïo maët baèng töông ñoái cho moãi khu ñaát, cung caáp ñaát troàng caây… vaø xaây döïng moät hoà nöôùc caáp khaù lôùn phuïc vuï sinh hoaït vaø töôùi tieâu cho khu vöïc, nöôùc coù theå laáy töø hoà nöôùc ngoït Phuù Hoaø tieáp â giaùp, taát caû kinh phí chung neâu treân coù theå deã daøng keâu goïi ñaàu tö hoaëc haïch toaùn vaøo giaù thaønh söû duïng ñaát cuûa caùc cö daân môùi. - Trong ñieàu kieän coøn khaéc nghieät, vieäc choïn gioáng caây troàng ban ñaàu khoâng thuaän lôïi cho caùc gioáng loaøi “khoù tính”. Qua nghieân cöùu chuùng toâi xin ñeà xuaát moät soá loaïi caây nhö: Kim Giao, La Haùn Tuøng, Ngoïc Am, Sau Sau, Caùng Loø, Coàng Saùp, Trai Lyù, caùc loaïi Thò, Nghieán, Baèng laêng coøi, Me röøng… caùc loaïi caây naøy phuø hôïp cho vuøng nuùi khaéc nghieät coù nguoàn nöôùc saâu, lôùp ñaát maøu moûng, chòu saùng choùi chang, chòu gioù, laïi moïc nhanh, boä reã coù theå xuyeân saâu vaøo caùc khe ñaù, vaøo loøng ñaát ñeå huùt nöôùc töø lôùp nöôùc ngaàm beân döôùi loøng ñaát, chòu khoâ noùng toát. Ñaëc bieät chuùng toâi ñeà xuaát caây Goõ Maät thaân cao, goã quyù, deã tính coù theå moïc treân ñaát ngheøo, ñaát ñaù… coù theå nhaân gioáng taïo moâi tröôøng röøng chung cho toaøn khu vöïc.
Keát luaän: - Ñoái vôùi TP. Quy Nhôn caàn xaây döïng keá hoacïh phaùt trieån ñoàng boä heä thoáng caây xanh. Chuù troïng khoâng chæ maûng caây xanh beân trong maø caû caây xanh ven ñoâ, caây xanh mang tính chaát phoøng hoä, kyõ thuaät. - Coù chieán löôïc phaùt trieån rieâng cho töøng loaïi hình, töøng khu vöïc caây xanh, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän töï nhieân ña daïng cuøa thaønh phoá, coù theå tham khaûo caùc kieán nghò vaø ñeà xuaát neâu treân. - Caàn coù chieán löôïc öu tieân phaùt trieån caùc khu vöïc caây xanh quan troïng vaø caàn nhieàu thôøi gian phaùt trieån nhö: Heä thoáng caây xanh löu nieân treân ñöôøng phoá, heä thoáng caùc coâng vieân doïc soâng Haø Thanh vaø hoà Phuù Hoøa, caùc maûng caây xanh treân nuùi ñaù… caàn thôøi gian phaùt trieån laâu. - Caàn söï quan taâm ñuùng möùc vaø quyeát taâm cuûa caùc caáp laõnh ñaïo. Naâng cao yù thöùc veà taàm quan troïng vaø keâu goïi, thuùc ñaåy söï hôïp taùc cuûa ngöôøi daân trong vieäc gìn giöõ vaø phaùt trieån caây xanh ñoâ thò . TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Quyeát ñònh soá 98/QÑTTg ngaøy 01/06/2004 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc pheâ duyeät vai troø thaønh phoá Quy Nhôn. 2. Quyeát ñònh soá 54/2009/QÑ-TTg ngaøy 07/4/2009 cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà pheâ duyeät Quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi tænh Bình Ñònh ñeán naêm 2030. 3. Quyeát ñònh 773-TTg ngaøy 21/12/94 veà phuû xanh nuùi ñaù, ñoài troïc. 4. Nghò quyeát soá 04/NQ-TU ngaøy 18/3/2008 cuûa Ban Thöôøng vuï Tænh uyû Bình Ñònh veà xaây döïng phaùt trieån Tp. Quy Nhôn. 5. Quy chuaån Quy hoaïch xaây döïng Vieät Nam, NXB Hoàng Ñöùc, 2008. 6. Quy chuaån Moâi tröôøng Vieät Nam, Luaät Baûo veä Moâi tröôøng, NXB Lao ñoäng, 2009.
"
Quy hoaïch söû duïng ñaát ñoâ thò theo chieàu ñöùng TS. KTS. Nguyeãn Thanh Haø
Khoa Quy hoaïch - ÑH Kieán truùc TP. HCM
PLANNING URBAN LAND USE VERTICALLY
Population boom, the trend of globalization and rapid rate of urbanization of the modern world has changed profoundly structural economic, social and urban areas, while creating a pressure growing up in cities capable of providing shelter, infrastructure and its ability to adapt. All these factors require urban planners and policy makers to find out how the strategies to improve the growing demand for housing, work, activities and services. This is a challenge bring urgency not only for mega cities of developed countries but also specifically important for planning and urban
Toång quan veà quy hoaïch söû duïng ñaát ñoâ thò theo chieàu ñöùng Hieän nay caùc ñoâ thò lôùn theá giôùi, khoâng gian ñoâ thò ñöôïc söû duïng khoâng nhöõng theo 2 chieàu, maø coøn ñöôïc phaùt trieån theo chieàu ñöùng. Ñieàu naøy khoâng traùnh khoûi vôùi caùc ñoâ thò lôùn ôû Vieät Nam, ñaëc bieät laø Haø Noäi vaø TP. HCM. Vôùi toác ñoä phaùt trieån maïnh meõ cuûa caùc ñoâ thò lôùn hieän nay, coù raát nhieàu döï aùn ñaàu tö vôùi caùc toå hôïp coâng trình hoãn hôïp söû duïng ñaát, caùc khu chöùc naêng trong ñoâ thò söû duïng khoâng gian neùn theo chieàu ñöùng ngaøy caøng phaùt trieån.
management in developing countries, in including Vietnam. Urban planning model “the compact city” is a solution almost accepted across the world wide for mixed land use or vertical land-use in the mega cities. This paper focuses on (i) Systematize study basis as well as case study of urban land use vertically, (ii) Situation and challenges of planning urban land use vertically in the mega city in Vietnam, (iii) Conclusions about the biggest challenges of planning urban land uses vertically in Vietnam.
Trong lòch söû phaùt trieån ñoâ thò, khaùi nieäm veà söï hoãn hôïp caùc loaïi hình söû duïng ñaát khaùc nhau (the mixing of different land uses) hay söû duïng ñaát hoãn hôïp - khu vöïc nhaø ôû, khu vöïc laøm vieäc, vui chôi giaûi trí, nghæ ngôi, coâng coäng, vaên hoùa… trong moät khu vöïc ñaát ñoâ thò coù moái lieân heä vôùi nhau laø daïng phoå bieán taïi caùc thaønh phoá lôùn. Söï buøng noå daân soá, xu höôùng toaøn caàu hoaù vaø toác ñoä ñoâ thò hoaù choùng maët cuûa theá giôùi hieän ñaïi ñaõ bieán ñoåi saâu saéc caáu truùc kinh teá, xaõ hoäi cuûa caùc vuøng ñoâ thò, ñoàng thôøi taïo ra moät aùp löïc ngaøy caøng lôùn leân caùc SË 62 . 2013
67
H-1 Trung taâm John Hancock taïi Chicago
H-2 Copley Place taïi Boston
thaønh phoá veà khaû naêng cung caáp choã ôû, cô sôû haï taàng vaø khaû naêng thích öùng cuûa noù. Theo moät ñieàu tra veà daân soá trong quaù trình ñoâ thò hoaù ñeán naêm 2025 khoaûng ba phaàn tö daân soá theá giôùi seõ soáng taïi caùc thaønh phoá. Hoï coù xu höôùng thích soáng gaàn nhau taäp trung hôn laø soáng raûi raùc nhaèm muïc ñích tranh thuû ñöôïc caùc thuaän lôïi veà ñieàu kieän lao ñoäng, söû duïng dòch vuï vaø haøng hoaù. Theâm vaøo ñoù, trong xu höôùng toaøn caàu hoaù neàn kinh teá theá giôùi, caùc doanh nghieäp thöôøng öu tieân ñaët ñòa ñieåm kinh doanh cuûa mình ôû nhöõng khu trung taâm thöông maïi. Haäu quaû laø giaù ñaát lieân tuïc taêng. Chính nhu caàu cao hôn veà vieäc tieáp caän vôùi caùc thaønh phoá lôùn ñaõ thay ñoåi moät caùch ñaùng keå boä maët ñoâ thò. Taát caû caùc yeáu toá treân ñoøi hoûi caùc nhaø quy hoaïch ñoâ thò vaø hoaïch ñònh chính saùch laøm sao phaûi tìm ra caùc chieán löôïc, nhaèm caûi thieän nhu caàu ngaøy caøng taêng veà choã ôû, nôi laøm vieäc, sinh hoaït, dòch vuï... Khaùi nieäm ñoâ thò neùn (the compact city) xuaát hieän vôùi caùc giaûi phaùp cho toå chöùc khoâng gian ñoâ thò coù maät ñoä söû duïng ñaát taäp trung cao taïi khu vöïc loõi cuûa ñoâ thò khoâng chæ theo 2 chieàu truyeàn thoáng söû duïng ñaát, maø phaùt trieån söû duïng ñaát theo chieàu leân cao vaø chieàu saâu döôùi loøng ñaát (underground). Vieäc nghieân cöùu caùc hình thöùc söû duïng ñaát theo caáu truùc ñoâ thò neùn chính laø khaùi nieäm söû duïng ñaát theo chieàu ñöùng hay theo phöông ñöùng hoaëc chieàu thöù 3. Caùc hình thöùc hoãn hôïp söû duïng hieän nay thöôøng bieåu hieän ôû 4 daïng theo möùc ñoä tích hôïp khaùc nhau veà khoâng gian vaät lyù vaø coâng naêng hoaït ñoäng theo caû 3 chieàu khoâng gian: Coâng trình hoãn hôïp söû duïng, thöôøng laø coâng trình ñoäc laäp hình thaønh trong quaù trình caûi taïo khu vöïc trung taâm ñoâ thò. Ví duï nhö caùc cao oác vaên phoøng, thöông maïi dòch vuï, nhaø ôû cao taàng vôùi ñeá thöông maïi dòch vuï… (H-1). Toå hôïp coâng trình hoãn hôïp söû duïng, nhieàu coâng trình hoãn hôïp söû duïng ñoäc laäp ñöôïc gaén keát bôûi caùc khoâng gian coâng coäng. Ví duï nhö toå hôïp trung taâm thöông maïi dòch vuï, toå hôïp trung taâm vaên hoùa, bieåu dieãn, TDTT, hoäi chôï trieån laõm, hoäi thaûo, thoâng tin…(H-2)
68
SË 62 . 2013
Khu trung taâm hoãn hôïp söû duïng, laø khu vöïc coù quy moâ dieän tích lôùn hình thaønh bôûi nhieàu coâng trình hoãn hôïp söû duïng hoaëc cuïm coâng trình hoãn hôïp söû duïng. Söï lieân keát baèng nhieàu khoâng gian keát noái nhö khoâng gian coâng coäng, truïc ñi boä, caûnh quan, truïc giao thoâng ñoâ thò, heä thoáng giao thoâng coâng coäng ñoâ thò hieän ñaïi. (H-3) Khoâng gian ngaàm ñoâ thò laø nhöõng khoâng gian chuû yeáu söû duïng gaàm döôùi maët ñaát cuûa ñoâ thò coù theå coù quy moâ lôùn nhö khu trung taâm ñoâ thò môùi ôû Haøng Chaâu (Trung Quoác) vôùi dieän tích treân 23 ha, gaén vôùi ga chuyeån tieáp cuûa taøu ñieän ngaàm; Hay ñöôøng phoá ngaàm, nhö Yaesu Chikagai thuoäc khu Chuo ôû Tokyo (7,3ha). Khoâng gian ngaàm coù theå laø nhöõng coâng trình ngaàm ñaëc thuø rieâng leû, nhö nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi Viikinmaki ôû Helsinky, ñöôøng haàm ôû Kuala Lumpur chöùa ñöôïc 3 trieäu m3 vaø caùc coâng trình ngaàm daïng maïng hay tuyeán, nhö haàm/haøo kyõ thuaät thò chính, haàm giao thoâng caùc loaïi. Trong xu höôùng phaùt trieån khoâng gian ñoâ thò hieän ñaïi, kieán truùc sö Ken Yeang ñaõ ñöa ra yù töôûng môùi veà quy hoaïch ñoâ thò theo phöông ñöùng. Vôùi quan nieäm Cao oác trong töông lai nhö laø moät ñoâ thò, seõ ñöôïc toå chöùc trong moät khoâng gian ba chieàu vôùi nhieàu muïc ñích söû duïng, caùc khu vöïc coâng coäng, caùc nôi choán, caùc coâng vieân vaø khoâng gian môû khaùc nhau ôû caùc phaàn khoâng gian lieân keát maïnh theo chieàu cao, taïo ra ñieàu kieän soáng thoaûi maùi vaø lyù töôûng baèng thaäm chí coøn hôn khi soáng ôû maët ñaát. (H-4) Hay döï aùn cuûa kieán truùc sö Julien De Smedt vôùi yù töôûng bieán Thaåm Quyeán (Trung Quoác) thaønh moät thaønh phoá sinh thaùi theo chieàu thaúng ñöùng vôùi nhieàu khoâng gian phöùc hôïp beân trong haøi hoøa vôùi thieân nhieân. (H-5) Thöïc tieãn xaây döïng thaønh phoá chieàu thaúng ñöùng treân theá giôùi raát phong phuù, coù moät soá nôi ñöôïc meänh danh laø thaønh phoá thaúng ñöùng (vertical city), coù maät ñoä daøy ñaëc nhaø choïc trôøi (skyscraper) nhö Mahattan - New York, Tokyo vaø Hoàng Koâng (Hình H-6).
H-3 La Deùfense
Nhöõng thaùch thöùc trong quy hoaïch söû duïng ñaát hoãn hôïp taïi caùc ñoâ thò lôùn Vieät Nam
Quy hoaïch söû duïng ñaát ñoâ thò theo chieàu ñöùng taïi TP. HCM ñaõ vaø ñang ñöôïc quan taâm, truù troïng vôùi caùc cuoäc thi, caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån caùc khoâng gian ngaàm ñoâ thò… laø söï coá gaéng trong vieäc khai thaùc toái ña söû duïng ñaát hoãn hôïp taïi caùc khu vöïc trung taâm ñoâ thò, taän duïng kinh nghieäm khai thaùc söû duïng ñaát theo chieàu ñöùng cuûa caùc nöôùc phaùt trieån. Tieâu bieåu laø cuoäc thi quoác teá yù töôûng thieát keá ñoâ thò Khu trung taâm hieän höõu môû roäng TP. HCM, Ñoà aùn ñaït giaûi cuûa Nikken Sekkei bieåu ñaït nhieàu giaûi phaùp söû duïng ñaát hoãn hôïp (H-7). Nhieàu CTN ñang ñöôïc trieån khai nghieân cöùu vaø xin pheùp ñaàu tö nhö caùc coâng trình ngaàm laøm baõi ñaäu xe (keát hôïp thöông maïi - dòch vuï) taïi khu vöïc caùc coâng vieân, quaûng tröôøng, ñöôøng phoá lôùn; caùc tuyeán MRT (metro, tramway..) vaø heä thoáng ga (goàm caû khoâng gian ngaàm khai thaùc thöông maïi vaø loái löu thoâng- döï aùn UMRT1- H-8). Hay caùc tuyeán giao thoâng boä haønh ngaàm (H-9). Tuy nhieân, vaán ñeà quy hoaïch vaø quaûn lyù ñoâ thò ñoái vôùi söû duïng ñaát hoãn hôïp theo chieàu ñöùng coøn ñang ñoái maët vôùi nhieàu thaùch thöùc sau:
Boái caûnh hieän traïng söû duïng ñaát, ñaàu tö manh muùn vaø voán ñaàu tö lôùn
Hieän traïng söû duïng ñaát manh muùn vaø daày ñaëc taïi caùc khu vöïc trung taâm ñoâ thò laø moät trôû ngaïi lôùn cho caùc giaûi phaùp hoaøn thieän caùc khoâng gian söû duïng ñaát hoãn hôïp hieän ñaïi, ñaëc bieät laø khoâng gian ngaàm ñoâ thò. Ngoaøi vaán ñeà phöùc taïp vaø toán keùm trong coâng taùc ñeàn buø giaûi phoùng maët baèng hay voán ñaàu tö lôùn, thì ñaëc ñieåm söû duïng ñaát naøy gaây trôû ngaïi cho caùc giaûi phaùp quy hoaïch toái öu caùc hình thöùc söû duïng ñaát hoãn hôïp, giaûm tính haáp daãn ñaàu tö vaø khaû thi. Ñaëc bieät, trong töông lai caùc vaán ñeà keát noái ñoàng boä caùc hình thöùc söû duïng ñaát hoãn hôïp seõ khoâng traùnh khoûi baát caäp, khoâng theå khaû thi hoaëc phaûi toán keùm ñaàu tö lôùn. Toång möùc ñaàu tö ban ñaàu cuûa Döï aùn metro soá 1 Beán Thaønh - Suoái Tieân vaøo khoaûng 1,1 tyû USD töø nguoàn voán vay ODA cuûa Nhaät Baûn. Tuy nhieân, hieän nay, theo tính toaùn chi tieát cuûa
H-4 Quy hoaïch ñoâ thò theo phöông ñöùng - Kieán truùc sö Ken Yeang
tö vaán chung, toång möùc ñaàu tö döï aùn laø 2,3 tyû USD, taêng 197% [1]. Nhìn nhaän vieäc choïn öu tieân ñaàu tö xaây döïng tuyeán metro soá 1 Beán Thaønh - Suoái Tieân tröôùc so vôùi 5 tuyeán metro coøn laïi taïi TP. HCM cho thaáy voán ñaàu tö lôùn aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh ñaàu tö vaø tính khaû thi cuûa döï aùn. Trong khi ñoù so vôùi nhu caàu vaän taûi coâng coäng ñoâ thò thì tuyeán metro soá 1 thaáp hôn nhieàu so vôùi taát caû 5 tuyeán metro coøn laïi.
H-7 Ñoà aùn cuûa Nikken Sekkei
Chöa nhaän thöùc ñaày ñuû vaø thieáu kinh nghieäm Suoát moät thôøi gian daøi caû nöôùc môùi chæ taäp trung nghieân cöùu söû duïng phaàn khoâng gian ñoâ thò treân maët ñaát maø chöa nghieân cöùu saâu ñeán phaàn khoâng gian ngaàm. Vì vaäy, ñöông nhieân chuùng ta thieáu caû veà kinh nghieäm laãn nguoàn löïc. Coâng taùc quy hoaïch vaø quaûn lyù khoâng gian ngaàm ñaëc bieät phöùc taïp, bôûi vì khoâng gian ngaàm phaûi keát hôïp chaët cheõ vôùi khoâng gian ñoâ thò treân maët ñaát; Phaûi thaän troïng khi phaùt trieån khoâng gian ngaàm vì ñoù laø quaù trình khoâng theå ñaûo ngöôïc; Keát hôïp söû duïng trong thôøi bình vaø khi coù chieán tranh; Keát hôïp nhu caàu tröôùc maét vôùi taàm nhìn xa veà söï phaùt trieån cuûa ñoâ thò [1]. Quy hoaïch phaùt trieån caùc ñoâ thò Vieät Nam thöôøng boû qua khu vöïc ñoâ thò trung taâm vaø chæ phaùt trieån ôû vuøng ven seõ raát baát lôïi, vì vaäy quyeát ñònh phöông phaùp hieäu quaû nhaát ñeå hôïp nhaát ñaát ñai seõ laø moät öu tieân vaø caàn phaûi nghó ñeán vieäc laøm theá naøo ñaït ñöôïc maät ñoä hôïp lyù bao goàm caû phaùt trieån theo phöông ñöùng moät caùch kheùo leùo ôû nhöõng khu vöïc ñoâ thò trung taâm. Döôøng nhö caùc ñoâ thò ôû Vieät Nam ñang
H-5 Shenzhen Logistic City
phaùt trieån theo chieàu roäng thay vì theo chieàu saâu. Chaúng haïn Haø Noäi ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng thaønh phoá roäng nhaát theá giôùi… Khi môû roäng nhö vaäy, chính quyeàn seõ phaûi ñaàu tö raát nhieàu vaøo caùc ñoâ thò veä tinh trong khi nhu caàu chính naèm ôû Haø Noäi. Vôùi nguy cô bieán ñoåi khí haäu thì Vieät Nam neân chuyeån höôùng taäp trung phaùt trieån thaønh phoá goïn, maät ñoä cao, tieát kieäm naêng löôïng maø vaãn ñaûm baûo nhu caàu nhaø ôû vaø vieäc laøm cho moïi ngöôøi [2]. Roõ raøng laø thaät
H-6 Hình aûnh thaønh phoá toaøn caàu Hoàng Koâng.
Hieän nay heä thoáng khung phaùp lyù veà quy hoaïch ñoâ thò môùi chæ quy ñònh chính cho vieäc quy hoaïch vaø quaûn lyù ñoâ thò cho söû duïng ñaát khoâng gian beà noåi, maø vieäc aùp duïng heä thoáng khung phaùp lyù naøy coøn ñang gaëp raát nhieàu khoù khaên, baát caäp…chöù hoaøn toaøn chöa coù moät heä thoáng khung phaùp lyù naøo quy ñònh cho coâng taùc quy hoaïch vaø quaûn lyù ñoâ thò caùc hình thöùc söû duïng ñaát hoãn hôïp neâu treân.
H-8 Tuyeán metro 1 (Beán Thaønh - Suoái Tieân)
caáp thieát thay ñoåi nhaän thöùc veà vaán quy hoaïch vaø quaûn lyù ñoâ thò veà caùc hình thöùc söû duïng ñaát hoãn hôïp theo chieàu ñöùng. Chöa coù heä thoáng khung phaùp lyù ñaày ñuû vaø phuø hôïp Khoâng gian ngaàm laø moät daïng taøi nguyeân quyù baùu caàn ñöôïc tích cöïc khai thaùc ñeå trôû thaønh khoâng gian thöù hai cuûa ñoâ thò hieän ñaïi. Môùi chæ noùi ñeán loaïi hình khoâng gian ngaàm, trong caùc luaät ñöôïc ban haønh gaàn ñaây, phaùt trieån khoâng gian ngaàm ñoâ thò ñaõ coù nhöng chöa ñuû, chöa thoáng nhaát. Khung phaùp lyù quan troïng nhaát laø luaät Ñaát ñai chöa ñeà caäp ñeán khai thaùc khoâng gian ngaàm ñoâ thò. Caùc khung phaùp lyù lieân quan khaùc cuõng khoâng ñeà caäp hoaëc chöa ñeà caäp roõ raøng. Vieäc chöa coù ñaày ñuû heä thoáng khung phaùp lyù khieán cho coâng trình ngaàm hieän nay ñöôïc quaûn lyù rieâng cho töøng ngaønh, khoâng coù söï phoái hôïp coù heä thoáng, cho neân chöa coù döõ lieäu chia seû coâng trình ngaàm, khoâng gian ngaàm. Ñoù laø nguyeân nhaân khieán cho coâng taùc quy hoaïch khoâng thoáng nhaát, ñaàu tö choàng laán, keùm hieäu quaû [1].
H-9 Keát noái giao thoâng boä haønh taïi khu vöïc taàng haàm
Keát luaän
Phaûi chaêng nhöõng toàn taïi naøy baét nguoàn saâu xa veà phöông thöùc quy hoaïch truyeàn thoáng - quy hoaïch xaây döïng - taäp trung giaûi quyeát toång theå caùc giaù trò vaät theå cho ñoâ thò ñaõ khoâng coøn phuø hôïp vôùi boái caûnh ñoâ thò Vieät Nam hieän nay ñang chòu taùc ñoäng cuûa kinh teá thò tröôøng, toaøn caàu hoùa vaø tôùi ñaây laø bieán ñoåi khí haäu… Ñaây laø thaùch thöùc lôùn nhaát cho coâng taùc quy hoaïch vaø quaûn lyù ñoâ thò ñoái vôùi sö duïng ñaát hoán hôïp theo chieàu ñöùng taïi caùc ñoâ thò lôùn Vieät Nam.
Taøi lieäu tham khaûo 1. Hoäi thaûo “Quy hoaïch vaø quaûn lyù phaùt trieån khoâng gian ngaàm ñoâ thò”. Toång hoäi Xaây döïng Vieät Nam phoái hôïp vôùi Boä Xaây döïng, Boä GTVT, UBND TPHCM, Ngaøy 28/ 7-Tp. HCM. 2. Ñoâ thò Vieät Nam ñang phaùt trieån theo phöông thaúng ñöùng. Chandan Deuskar (Khoa Nghieân cöùu vaø Quy hoaïch Ñoâ thò, Hoïc vieän Coâng ngheä Massachusett), Arish Dastur - Victor M. Vergara (Chuyeân gia Ñoâ thò, Khu vöïc Ñoâng AÙ Thaùi Bình Döông, Ngaân haøng Theá giôùi). 3. Thaønh phoá thaúng ñöùng Shenzhen Logistic. VnExpress
SË 62 . 2013
69
THAÅM MYÕ KIEÁN TRUÙC
TRONG CAÙC KHU NHAØ ÔÛ MÔÙI
TS. KTS. TRòNH DUY ANH
Khu Quy hoaïch Baéc Raïch Chieác
Ho Chi Minh City is growing and needs to expand living and working space, many new housing areas have been invested to contribute to the change the city image: creating the environment of modern city, contributing to improving the quality of urban services, ensuring urban infrastructure and reduce pressure on urban housing problems... The fact of the construction of new housing and has had much success but also faced many difficulties. Besides the issues of land, capital, real estate market... the very important factor is the aesthetic element in architectural planning, design and construction, this factor is very big decision environmental values..., as well as the value of the service. However, the aesthetic elements present architecture, influenced greatly from the perception of investors, buyers’ tastes and more importantly, the economic efficiency of the project, therefore, in many projects, architectural aesthetics become secondary and almost no attention. This paper presents: (i) an opinion on the aesthetics of the residential area, (ii) The problem of architectural aesthetics in residential new construction, and (iii) a number of orientation in the construction and development of new residential areas in HCMC
Quan ñieåm veà thaåm myõ kieán truùc trong caùc khu nhaø ôû
Trong suoát chieàu daøi lòch söû, töø khi hình thaønh cho ñeán ngaøy nay, nôi cö truù cuûa con ngöôøi coù nhöõng böôùc chuyeån bieán raát lôùn, ñaùnh daáu söï phaùt trieån cuûa lónh vöïc kieán truùc xaây döïng vaø phaùt trieån ñoâ thò. Trong baát cöù moät neàn vaên minh naøo, taïo döïng “nôi aên choán ôû” laø moät trong nhöõng hoaït ñoäng soáng raát quan troïng cuûa con ngöôøi. Moâi tröôøng ôû laø moät khoâng gian voâ cuøng quan troïng, laø nôi truù nguï, sinh soáng, chieám quy moâ raát lôùn trong toång theå caùc ñoâ thò. Vaán ñeà thaåm myõ trong kieán truùc ñoâ thò, ñaëc bieät laø trong “moâi tröôøng ôû” raát caàn ñöôïc ñaët ra nhaèm ñaùp öùng nhu caàu soáng cuûa con ngöôøi, taïo neân caùi ñeïp cuûa khoâng gian soáng beân caïnh quaù quaù trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Thaåm myõ kieán truùc ñoâ thò phaûn aùnh söï phaùt trieån cuûa vaên hoaù ñoâ thò, laø chieác noâi nuoâi döôõng chaêm soùc caùc giaù trò vaên hoaù truyeàn thoáng, ñoàng thôøi, cuõng laø nôi nhaän dieän caùi môùi, tieáp thu, hoaëc choái boû caùc yeáu toá vaên hoaù ñaõ loãi thôøi hoaëc khoâng phuø hôïp, qua söï
70
SË 62 . 2013
thaåm ñònh thaåm myõ cuûa coäng ñoàng vaø xaõ hoäi ñoâ thò. Vieäc xaây döïng moâi tröôøng thaåm myõ ñoâ thò chính laø xaây döïng nguoàn taøi nguyeân vaên hoaù ñoâ thò - coù vai troø laø neàn taûng tinh thaàn, laø ñoäng löïc vaø muïc tieâu cuûa xaây döïng vaø phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng. Coù theå phaân tích vaø baøn luaän veà vaán ñeà naøy nhö nhö sau:
Thaåm myõ trong cuoäc soáng con ngöôøi
Trong cuoäc soáng, thaåm myõ laø yeáu toá raát quan troïng phaûn aûnh hoaït ñoäng soáng cuûa con ngöôøi trong moät boái caûnh töï nhieân, kinh teá xaõ hoäi nhaát ñònh. Thaåm myõ xuaát hieän trong thöïc tieãn hoaït ñoäng lao ñoäng xaõ hoäi vôùi söï tham gia tích cöïc cuûa yù thöùc, quaù trình con ngöôøi töï hoaøn thieän vaø caûi taïo theá giôùi xung quanh mình. Caùc yeáu toá thaåm myõ hieän dieän trong moïi lónh vöïc hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa con ngöôøi: trong giao tieáp, lao ñoäng saûn xuaát; caùc hoaït ñoäng soáng vaø sinh hoaït haøng ngaøy. Coù theå noùi, caùc yeáu toá thaåm myõ khoâng theå taùch rôøi quaù trình hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi, noù
vöøa laø keát quaû cuûa hoaït ñoäng thöïc tieãn, cuûa nhaän thöùc, vöøa laø phöông tieän phaûn aùnh theá giôùi, vöøa taùc ñoäng naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng cuûa con ngöôøi. Yeáu toá quan troïng nhaát khi xem xeùt tính thaåm myõ trong caùc khu nhaø ôû ñoâ thò, chính laø: "Giaù trò nôi choán". Thaåm myõ kieán truùc trong caùc khu daân cö, khu nhaø ôû laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng goùp phaàn hình thaønh “giaù trò nôi choán” vaø “baûn saéc” cho khu vöïc chöùc naêng naøy cuûa ñoâ thò.
Thaåm myõ trong caùc hình thöùc bieåu hieän kieán truùc vaø caùc ngheä thuaät khaùc Nhöõng kieán truùc ñaàu tieân cuûa loaøi ngöôøi laø nhöõng caùi hang, caùi leàu, caùi nhaø, thaønh luõy..., khi aáy, nhöõng truï baèng ñaù, moät böùc töôøng thaúng, nhöõng xaø ñaët thaønh goùc vuoâng vaø moät caùi maùi taïo thaønh moät khoâng gian kheùp kín coù theå ñaùp öùng nhu caàu ôû cuûa con ngöôøi. Nhöng khoâng chæ döøng ôû ñoù, con ngöôøi muoán vöôn tôùi caùi ñeïp, söû duïng nhieàu yeáu toá khaùc nhau nhaèm mang laïi cho coâng trình kieán truùc söï caân ñoái, haøi hoøa töø hình khoái, ñeán ñöôøng neùt,
chi tieát… töø coâng trình rieâng leû ñeán toång theå coâng trình vaø ñoâ thò. Kieán truùc ñöôïc coi nhö moät ngaønh ngheä thuaät taïo hình coù tö caùch nhö ñieâu khaéc, hoäi hoïa, trang trí öùng duïng… vaø ngoaøi ra, caùc coâng trình kieán truùc luoân toàn taïi gaén boù vôùi caùc loaïi hình ngheä thuaät taïo hình keå treân trong vieäc mang laïi giaù trò thaåm myõ cho ñoâ thò.
Thaåm myõ kieán truùc trong hình thaùi ñoâ thò
Ñoâ thò laø moät hình thöùc cö truù, trong ñoù, con ngöôøi soáng vaø laøm vieäc. Caùc hoaït ñoäng soáng cuûa con ngöôøi trong ñoâ thò ñöôïc ñaùp öùng baèng caùc giaù trò cuûa kieán truùc. Trong töøng giai ñoaïn khaùc nhau cuûa lòch söû phaùt trieån moät ñoâ thò, caùc vaät theå kieán truùc phaûn aùnh caùc hoaït ñoäng töông öùng qua ñoù theå hieän yù nghóa cuûa khoâng gian kieán truùc vaø ñoâ thò, hay noùi moät caùch khaùc, ñoù chính laø giaù trò cuûa ñoâ thò veà maët hình thaùi hay coøn ñöôïc xem laø caùc giaù trò vaên hoùa ñoâ thò. Ñaây chính laø nhöõng giaù trò cuûa thaåm myõ kieán truùc. Hình thaùi ñoâ thò coù tính chuyeån tieáp vaø keát noái qua nhieàu giai ñoaïn lòch söû khaùc nhau. Traûi qua nhieàu thôøi kyø, caùc giaù trò naøy coù theå toàn taïi hay maát ñi.
trieån nhanh cuûa caùc khu nhaø ôû vaø coâng trình coâng coäng môùi, nhieàu kieåu daùng kieán truùc lai taïp, nhieàu phong caùch trang trí cuøng toàn taïi, aûnh höôûng lôùn ñeán boä maët thaåm myõ ñoâ thò. Thöïc traïng neâu treân cho thaáy, döôøng nhö caùc yeáu toá thaåm myõ kieán truùc khoâng ñöôïc xem troïng ngay töø khaâu quy hoaïch ñoâ thò, thieát keá ñoâ thò. Thöïc teá, quy hoaïch ñoâ thò luoân phaûi ñi tröôùc nhaèm ñaûm baûo caùc ñieàu kieän veà khoâng gian, caûnh quan, moâi tröôøng keå caû noäi dung kieán truùc phaûi phuø hôïp vôùi töøng vò trí ñeå duy trì khoâng gian thaåm myõ, vaên hoùa ñoâ thò.
Söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, nhu caàu höôûng thuï caùc giaù trò vaên hoùa vaø thaåm myõ ngaøy caøng gia taêng, thaåm myõ kieán truùc coøn bao goàm caùc yeáu toá tieän nghi vaø chaát löôïng cuoäc soáng
Quan nieäm veà caùc yeáu toá thaåm myõ trong kieán truùc ñoâ thò laø moät quan nieäm mang tính toång quaùt, noù gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån xaõ hoäi nhö laø moät heä thoáng toaøn veïn, trong ñoù moãi yeáu toá luoân thích öùng vôùi nhau vaø thuùc ñaåy toaøn boä cuoäc soáng ñoâ thò ñi leân.
Thaåm myõ kieán truùc trong caùc khu daân cö
Khu daân cö Gia Hoøa – Phuù Höõu Quaän 9
Thaåm myõ kieán truùc trong caùc khu daân cö coù theå ñöôïc nhaän bieát qua caùc yeáu toá: Söï maïch laïc cuûa hình thaùi kieán truùc, bao goàm caùc lôùp hình thaùi khoâng gian coâng coäng, hình thaùi nhaø ôû - coâng trình. Ñaûm baûo söï töông thích giöõa caùc giaù trò khoâng gian vaät theå vaø caùc hoaït ñoäng soáng trong khu daân cö. Söï maïch laïc cuûa hình thaùi coøn theå hieän tính lieân tuïc cuûa khoâng gian. n Chaát löôïng cuûa khu vöïc coâng coäng: caùc khoâng gian trong vaø ngoaøi nhaø ñaûm baûo caùc hoaït ñoäng sinh hoaït coäng ñoàng nhö khoâng gian ñöôøng phoá, quaûng tröôøng, saân trong, ñöôøng daïo, loái ñi boä… Thaåm myõ kieán truùc bao goàm caûm giaùc tieän nghi vaø thoaûi maùi, vôùi khoâng gian coâng coäng vaø ñöôøng phoá soáng ñoäng, haáp daãn. n Tính ña daïng: laø yeáu toá quan troïng trong thaåm myõ kieán truùc caùc khu nhaø ôû. Söï ña daïng veà hình thaùi kieán truùc vaø khoâng gian coâng coäng laø yeáu toá goùp phaàn naâng cao chaát löôïng thaåm myõ khu vöïc. n Söï lieân keát vaø ñan xen: Moät khu vöïc coù hình thaùi kieán truùc ña daïng nhöng coù söï lieân keát haøi hoøa, keát noái hôïp lyù giöõa nhöõng hình thaùi khaùc nhau. Söï lieân keát coøn theå hieän ôû tính nôi choán, khu vöïc. n Tính deã daøng nhaän bieát: laø moät yeáu toá quan troïng trong thaåm myõ kieán truùc caùc khu nhaø ôû. Tính ñaëc tröng vaø caùc yeáu toá kieán truùc ña daïng, haøi hoøa, hoaëc caùc giaù trò baûn saéc mang laïi nhöõng hình aûnh roõ raøng deã nhaän bieát. n
Hình thaùi ñoâ thò chuû yeáu bao goàm: Hình thaùi khoâng gian coâng coäng vaø hình thaùi nhaø ôû coâng trình. Giaù trò thaåm myõ kieán truùc coù theå nhìn thaáy trong caùc khu vöïc coâng coäng vaø trong caùc khu vöïc nhaø ôû, trong töøng coâng trình kieán truùc vaø khoâng gian hoaït ñoäng. Yeáu toá thaåm myõ kieán truùc theå hieän raát roõ neùt trong caû hai loaïi hình thaùi: khoâng gian coâng coäng vaø nhaø ô -û coâng trình.
Thaåm myõ kieán truùc trong quaù trình ñoâ thò hoùa vaø quy hoaïch
Quaù trình ñoâ thò hoùa taïi haàu heát caùc ñoâ thò ñeàu mang laïi nhöõng giaù trò vaên hoùa vaø tính thaåm myõ khaùc nhau. Cuøng vôùi söï taùc ñoäng maïnh meõ cuûa quaù trình hoäi nhaäp vaø giao löu quoác teá, quaù trình ñoâ thò hoùa ñaõ laøm thay ñoåi nhieàu maët coäng ñoàng xaõ hoäi, dieãn ra theo chieàu höôùng thuaän nghòch khaùc nhau cuûa neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn, trong ñoù moät boä phaän khoâng nhoû lao ñoäng noâng thoân ra thaønh thò, keùo theo söï gia taêng daân soá ôû caùc ñoâ thò, nhaát laø caùc ñoâ thò lôùn. Daân soá taêng cao, ñoâ thò môû roäng, nhu caàu veà xaây döïng caùc coâng trình saûn xuaát, dòch vuï vaø nhaát laø nhaø ôû, ñaõ laøm cho ñoâ thò thay ñoåi. Quaù trình ñoâ thò hoùa laøm naûy sinh nhieàu heä luïy veà thaåm myõ kieán truùc - ñoâ thò. Cuøng vôùi söï phaùt
Khu vöïc Hoà Baùn Nguyeät – Phuù Myõ Höng
Döï aùn Saøi Goøn Pearl
SË 62 . 2013
71
Caùc vaán ñeà veà tính thaåm myõ trong caùc khu nhaø ôû môùi taïi TP. HCM
Trong thôøi gian qua coù nhieàu döï aùn nhaø ôû môùi ñöôïc ñaàu tö xaây döïng ôû TP. HCM, haàu heát caùc döï aùn ñeàu coù nhöõng vaán ñeà caàn baøn luaän veà giaù trò thaåm myõ kieán truùc, ñoù laø: Söï maïch laïc cuûa hình thaùi kieán truùc Vôùi caùc döï aùn xaây döïng môùi, coâng taùc thieát keá ñaõ ñöôïc chuù troïng, do vaäy, xeùt veà hình thaùi kieán truùc, söï maïch laïc trong khoâng gian vaät theå ñöôïc ñaûm baûo khaù toát: n Coù söï phaân bieät raïch roøi giöõa khoâng gian ôû vaø sinh hoaït, giöõa khoâng gian caù nhaân vaø coâng coäng trong caùc chung cö. n Khoâng gian ñöôøng phoá ñöôïc toå chöùc lieân tuïc, ñoùng môû hôïp lyù. Caùc khoaûng troáng boá trí töông ñoái toát vôùi tyû leä caây xanh phuø hôïp, ít khoâng gian thöøa vaø khoâng gian khoâng ñöôïc quan taâm. n Tuy vaäy, coøn coù söï khoâng töông thích giöõa khoâng gian vaät theå vaø nhu caàu söû duïng, yeáu toá thaåm myõ kieán truùc khoâng ñöôïc ñaûm baûo. Caûnh quan ñöôøng phoá ñöôïc thieát keá khaù ñeïp nhöng laïi thieáu caùc hoaït ñoäng ñöôøng phoá. Moät soá khu nhaø ôû hoaøn toaøn khoâng boá trí caùc khu vöïc sinh hoaït coäng ñoàng vaø khoâng gian coâng coäng. n ÔÛ moät soá döï aùn, hình thaùi kieán truùc loän xoän khoâng ñoàng nhaát, quaù trình thi coâng keùo daøi, khieán khoâng gian trong khu nhaø thieáu tính lieân tuïc. Chaát löôïng cuûa khu vöïc coâng coäng: n Thieát keá cho caùc khu nhaø môùi khaù chi tieát vaø caån troïng phoái hôïp vôùi ngheä thuaät coâng coäng. n Phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa moïi ñoái töôïng keå caû ngöôøi giaø vaø ngöôøi khuyeát taät. n Caùc tieän ích coâng coäng nhö gheá ngoài,
ñöôøng daïo, ñeøn vaø caùc thieát bò ñöôøng phoá ñöôïc thieát keá khaù toát. Ñaûm baûo an ninh, an toaøn. Tuy vaäy, trong moät soá döï aùn, khoâng gian coâng coäng vaø ñöôøng phoá chöa ñöôïc quaûn lyù toát, vieäc duy tu baûo döôõng khoâng ñöôïc thöïc hieän, thieáu kieåm soaùt vieäc khai thaùc, vaän haønh caùc khu vöïc coâng coäng neân thöôøng bò laán chieám, coù khu vöïc trô û thaønh nôi chöùa raùc…. Tính ña daïng, söï lieân keát vaø ñan xen: Moät trong nhöõng haïn cheá lôùn cuûa caùc khu nhaø ôû hieän nay laø tính ña daïng. Moät soá khu nhaø ôû ñöôïc xaây döïng khaù ñôn ñieäu, trong khi ngöôïc laïi, moät soá khu nhaø khaùc laïi quaù loän xoän, thieáu tính lieân keát – lieân tuïc veà maët hình thaùi. Caùc khu nhaø ôû môùi haàu heát laø ñöôïc xaây döïng taïi caùc khu vöïc coù khaû naêng tieáp caän thuaän tieän, nhöng cuõng coøn moät soá khu haïn cheá veà giao thoâng keát noái vôùi ñoâ thò. Tính deã daøng nhaän bieát: Ñaây laø moät yeáu toá haïn cheá trong kieán truùc cuûa caùc khu nhaø ôû môùi taïi TP.HCM. Moät quan ñieåm khaù sai laàm trong thieát keá khi cho raèng caàn taïo caùc ñieåm nhaán, hoaëc tính ñaëc tröng cho caùc khu nhaø baèng giaûi phaùp cao taàng, daãn ñeán caùc döï aùn ñeàu ñöôïc xaây döïng vôùi chieàu cao toái ña cho pheùp. Trong khi ñoù, ñaëc tröng thaåm myõ cuûa caùc khu nhaø ôû khoâng chæ naèm ôû caùc toøa nhaø cao taàng, maø coøn theå hieän qua caùc hình thaùi nhaø ôû khaùc, trong söï haøi hoøa toång theå. Caùc ñaëc tröng kieán truùc cho töøng döï aùn vaãn chöa ñöôïc nghieân cöùu. Nhieàu döï aùn coù maãu nhaø sao cheùp, pha troän nhieàu hình thöùc khaùc nhau. Vieäc cho pheùp ngöôøi daân töï xaây döïng theo maãu cuõng mang ñeán nhöõng khu daân cö loän xoän thieáu ñaëc tröng.
Quan ñieåm veà thaåm myõ kieán truùc trong caùc khu nhaø ôû xaây döïng môùi taïi TP.HCM
Thaåm myõ kieán truùc trong caùc khu daân cö taïi caùc thaønh phoá lôùn laø moät yeáu toá quan troïng ñaûm baûo caùc giaù trò khoâng gian soáng cuûa ngöôøi daân ñoâ thò. Trong thöïc teá, quan nieäm veà thaåm myõ kieán truùc ñöôïc hieåu laø nhöõng “caùi ñeïp” veà maët hình thöùc kieán truùc hay caûnh quan khu vöïc. Tuy nhieân, caàn hieåu roõ thaåm myõ kieán truùc xuaát phaùt töø nhöõng giaù trò vaên hoùa ñoâ thò. Ñoái vôùi caùc khu daân cö trong ñoâ thò, thaåm myõ kieán truùc bao haøm caû nhöõng giaù trò phi vaät theå, caùc yeáu toá vaên hoùa, hoaït ñoäng soáng, söï keát hôïp haøi hoøa giöõa con ngöôøi vôùi khoâng gian kieán truùc, söï töông taùc chaët cheõ giöõa khoâng gian vaät theå vôùi caùc hoaït ñoäng soáng trong khu vöïc. Coù theå taäp hôïp thaønh moät soá giaù trò ñaëc tröng sau: Giaù trò boái caûnh khu vöïc; Giaù trò hình thaùi ñoâ thò vaø Caùc giaù trò coäng ñoàng coù yù nghóa veà maët baûn saéc cuûa nôi choán. Ñaây laø nhöõng vaán ñeà caàn heát söùc coi troïng trong phaùt trieån caùc khu nhaø ôû môùi trong caùc ñoâ thò noùi chung vaø TP.HCM. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Taïp chí Khoa hoïc xaõ hoäi, Baøn veà caùc yeáu toá thaåm myõ trong kieán truùc ñoâ thò”. 2. Hayward, R. & McGLynn S. (eds) 1993, Making Better Places, Architectural Press, Butterworth Heinemann Ltd, United Kingdom 3. Building Community,Creating Places,.. Using Commmon Sense, [Homepage of Project for Public Spaces] [Online], 2008. 4. What is a Great Civic Space? [Homepage of Project for Public Spaces], [Online], 2008. 5.http://www.pps.org/info/placemakingtools/casesforplaces/ benefits_public_spaces [2008, August] 6. Woodward, K., (ed) 1997, Identity and Difference, London: Sage.
Giaù trò hình thaùi kieán truùc: söï maïch laïc trong khoâng gian vaät theå, söï töông thích giöõa khoâng gian vaät theå vôùi caùc giaù trò vaên hoùa vaø caùc hoaït ñoäng soáng
72
SË 62 . 2013
Pinnacle @ Duxton - Singapore
THAØNH COÂNG
TRONG CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN
QUY HOAÏ C H
THEÁ GIÔÍ
Nhaø ôû xaõ hoäi taïi Singapore & KIEÁN TRUÙC
Singapore laø ñaát nöôùc coù tôùi 90% ngöôøi daân sôû höõu nhaø rieâng vaø tæ leä ngöôøi ñi thueâ nhaø ôû raát thaáp. Chính saùch nhaø nöôùc laø thaønh toá raát quan troïng ñoái vôùi söï oån ñònh xaõ hoäi vaø chieán löôïc xaây döïng quoác gia.
H
ieän nay, Singapore laø moät trong nhöõng thaønh phoá coù maät ñoä daân cö cao nhaát treân theá giôùi. Khoaûng 60 naêm trôû laïi ñaây, Singapore ñaõ chöùng kieán söï taêng tröôûng choùng maët veà kinh teá vaø möùc soáng. Thôøi ñieåm nhöõng naêm 1960, coù khoaûng 1,3 trieäu trong toång soá 1,9 trieäu daân Singapore soáng trong nhöõng tuùp leàu taïm bôï, trong nhöõng nhaø kho moät taàng ñöôïc döïng leân baèng bìa caùc toâng, taám keõm, raát oïp eïp vaø khoå sôû. Taïi thôøi ñieåm ñoù, ngöôøi daân Singapore chæ coù moät choã döïa duy nhaát laø troâng chôø vaøo chính saùch cuûa nhaø nöôùc. Naêm 1960, UÛy ban Phaùt trieån Nhaø (HDB) ñöôïc thaønh laäp ñeå giaûi quyeát vaán ñeà khuûng hoaûng nhaø ôû cuûa quoác gia. Muïc
tieâu quan troïng cuûa HDB laø thuùc ñaåy quyeàn sôû höõu nhaø cho ngöôøi daân vaø laøm cho hoï yù thöùc ñöôïc söï quan taâm cuûa nhaø nöôùc Singapore. Vaøo nhöõng naêm 1960-1970, Singapore baét ñaàu xaây döïng soá löôïng lôùn caên hoä cho nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát maø tröôùc ñaây hoï khoâng coù khaû naêng thueâ nhaø ôû. Taïi thôøi ñieåm naøy, moät soá ngöôøi daân cho raèng öôùc mô cuûa hoï ñaõ trôû thaønh hieän thöïc. Ñeán giöõa naêm 1980, nhôø vaøo chính saùch nhaø ôû xaõ hoäi, Singapore ñaõ gaàn nhö khoâng coøn nhöõng khu nhaø oå chuoät taïm bôï. Taïi Hoäi nghò thöôïng ñænh caùc thaønh phoá treân theá giôùi ñöôïc toå chöùc vaøo naêm 2012, Tieán só Cheong – Chuû tòch Hoäi ñoàng quaûn lyù vaø phaùt SË 62 . 2013
73
Hieän nay, 82% daân soá Singapore soáng trong caên hoä cuûa HDB vaø 95% trong soá ñoù toû roõ söï haøi loøng. Con soá 93% ngöôøi daân Singapore coù quyeàn sôû höõu nhaø ôû ñöôïc coi laø tyû leä cao nhaát theá giôùi. Moät trong nhöõng lyù do cô baûn giaûi thích taïi sao tyû leä ngöôøi daân Singapore coù quyeàn sôû höõu nhaø cao nhö vaäy laø nhôø chính saùch hoã trôï cho vay cuûa chính phuû ñoái vôùi nhöõng ngöôøi daân coù thu nhaäp. Baèng caùch naøy, ngay caû nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp thaáp cuõng coù ñöôïc nguoàn kinh phí ñeå mua nhaø.
Moät soá maãu hình nhaø ôû xaõ hoäi treân theá giôùi trieån nhaø – Cô quan phuï traùch quaûn lyù khoaûng 82% soá löôïng nhaø ôû taïi Singapore, ñaõ cho thaáy söï thaønh coâng trong lónh vöïc phaùt trieån nhaø ôû cuûa Singapore:
1. Taây Ban Nha
“Hoïc taäp kinh nghieäm cuûa Thaùi Lan, laø moät ñaát nöôùc treû vaø ñoäc laäp. Ngay töø ñaàu, chính phuû nöôùc naøy ñaõ ñaàu tö moät khoaûn ngaân saùch ñaùng keå cho lónh vöïc nhaø ôû. Ñieàu ñaùng noùi ôû ñaây laø ngay töø ñaàu, Chính phuû Thaùi Lan ñaõ raát quan taâm tôùi vaán ñeà nhaø ôû. Toâi cuõng chaéc raèng ngöôøi daân Singapore ñaõ coù nhaø ôû toát vôùi möùc giaù phaûi chaêng. Singapore laø ñaát nöôùc coù tôùi 90% ngöôøi daân sôû höõu nhaø rieâng vaø tæ leä ngöôøi ñi thueâ nhaø ôû raát thaáp. Chính saùch nhaø nöôùc laø thaønh toá raát quan troïng ñoái vôùi söï oån ñònh xaõ hoäi vaø chieán löôïc xaây döïng quoác gia. Toâi nghó raèng vieäc tieáp caän vaán ñeà quy hoaïch vaø nhaø ôû xaõ hoäi cuûa Singapore töø nhieàu naêm nay ñaõ trôû thaønh hai vaán ñeà coát loõi raát quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa Singapore ngaøy hoâm nay.”. Vaøo khoaûng cuoái nhöõng naêm 1970, moät chính saùch nhaø ôû ñaõ ñöôïc ñöa ra vaø ñeà caäp tôùi vaán ñeà traùnh söï phaân bieät chuûng toäc. Noäi dung cuûa chính saùch keâu goïi söï gaén keát vaø hoøa hôïp caùc saéc toäc vôùi nhau. Chính saùch naøy ñaõ ñöôïc thieát laäp vaø ban haønh, vì UÛy ban Phaùt trieån nhaø cuûa Chính phuû nhaän thaáy raèng khi moät daân toäc xuaát hieän ôû nhieàu nôi thì caùc daân toäc khaùc seõ cuøng hoøa nhaäp vaøo ñoù, taïo thaønh nhöõng khu vöïc chung mang tính coäng ñoàng. Muïc ñích cuûa chính saùch naøy laø khoanh vuøng giôùi haïn cho 3 daân toäc chính (Trung Quoác, Malay, AÁn Ñoä) ñöôïc quy hoaïch trong cuøng moät khu ôû. Chính vì theá, chính saùch nhaø ôû luùc ñoù ñaõ ñaït ñöôïc moät soá muïc tieâu: traùnh söï phaân bieät chuûng toäc, thuùc ñaåy söï hoøa hôïp giöõa caùc coäng ñoàng ngöôøi vôùi nhau, ñoàng thôøi xaây döïng Singapore laø moät quoác gia ña vaên hoùa.
74
SË 62 . 2013
Tính beàn vöõng lieäu coù theå xoùa boû söï phaân bieät veà nhaø ôû xaõ hoäi (NÔXH)? Ngaân saùch daønh cho vieäc thieát keá NÔXH coù haïn neân kieán truùc sö laø ngöôøi phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc lôùn khi baét tay thieát keá loaïi moâ hình nhaø ôû naøy. Thieát keá moät coâng trình NÔXH phaûi ñaûm baûo caùc tieâu chí nhö: chi phí hieäu quaû, deã daøng baûo trì, giaûm thieåu caùc chi phí khi xaây döïng, phuø hôïp vôùi xu theá thaåm myõ chung cuûa caûnh quan vaø caùc coâng trình xung quanh... Coâng ty kieán truùc ACXT cuûa Taây Ban Nha ñaõ tìm caùch xoùa ñi söï phaân bieät ñoái vôùi nhaø ôû xaõ hoäi trong coâng trình Salburua. Nhìn vaøo toøa nhaø naøy, ngöôøi ta khoâng coù caûm giaùc ñaây laø khu nhaø daønh cho ngöôøi coù thu nhaäp thaáp. 2. Phaùp Döï aùn nhaø ôû höõu cô ôû Paris taïo ra moät vuøng ñeäm giöõa caùc khu phoá coù maät ñoä daøy ñaëc vaø khoâng gian xanh ñöôïc bao boïc beân ngoaøi. Coâng trình naøy do Jakob + Macfarlane thieát keá. Döï aùn nhaø ôû Harold ñaõ ñöôïc quy hoaïch moät caùch caån thaän nhaèm taïo moät moâi tröôøng caûnh quan coù ñuû aùnh saùng vaø khoâng gian xanh. Caùc khu vöïc coâng coäng vaø tö nhaân
Quy hoπch & ki’n trÛc th’ giÌi
8. Khu nhaø ôû xaõ hoäi lôùn nhaát taïi Australia
hoøa queän vôùi nhau thaønh moät quaàn theå coù caû khoâng gian caây xanh vaø loái ñi boä. 3. Ñaây laø hình aûnh cuûa 28 caên hoä ñaày maøu saéc vaø raát thoaùng ñaõng trong khu nhaø ôû xaõ hoäi taïi Courbevoie - Phaùp. Moâ hình nhaø ôû
nhoû. MDW khoâng ñôn thuaàn thieát keá moät khu nhaø ôû xaõ hoäi phöùc hôïp maø coøn laø moät quaàn theå cho ngöôøi daân tieáp caän ñöôïc vôùi cuoäc soáng beàn vöõng. naøy heát söùc nhoû goïn nhöng vaãn ñaûm baûo ñeå ngöôøi daân coù ñuû ñieàu kieän sinh hoaït maø vaãn ñöôïc sôû höõu caên hoä cuûa mình. Caùc caên hoä ôû ñaây khoâng chæ coù ñuû aùnh saùng maø coøn coù caû heä thoáng loïc nöôùc möa, keát hôïp vaøo ñoù laø maùi nhaø xanh cuøng heä thoáng logia cuûa caùc caên hoä giuùp cho ngöôøi daân coù theå söû duïng nhö moät ngoâi nhaø xanh cuûa rieâng mình.
6. Döï aùn nhaø ôû sinh vieân Keetwonen Amsterdam. Khu nhaø naøy bao goàm 1000
10. Coâng ty Kieán truùc Zizag Architectura taïi Madrid ñaõ thieát keá döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi mang
4. Kieán truùc sö ngöôøi Canada - Moshe Safdie ñaõ thieát keá vaø xaây döïng thí ñieåm khu caên hoä daønh cho sinh vieân Haø Lan, trôû thaønh moät khu sinh vieân lôùn nhaát theá giôùi. 7. Khu nhaø ôû xaõ hoäi Galbally thuoäc quaän Limerick - Ireland ñaõ ñöôïc moät nhoùm kieán
nhaø ôû phöùc hôïp mang teân Habitat 67. Moâ hình cuï theå caùc toøa nhaø ñaõ ñöôïc giôùi thieäu taïi Hoäi chôï trieån laõm quoác teá Montreal naêm 1967. Khu nhaø phöùc hôïp naøy ñaõ ñöôïc Safdie taùi thieát keá nhaèm taïo döïng moät cuoäc soáng ñoâ thò, vaø nhaèm cung caáp nhaø ôû giaù reû cho ngöôøi daân, ñoàng thôøi taïo ra moät coäng ñoàng hoaøn chænh vôùi caùc cöûa haøng vaø tröôøng hoïc. Taát caû caùc ñôn nguyeân ñaõ ñöôïc xaây döïng theo ñuùng vò trí vaø moãi ñôn nguyeân ñeàu coù khoâng gian vöôøn treân saân thöôïng, ñoàng thôøi laø maùi che cho caùc nhaø beân döôùi. 5. Treân khu ñaát cuûa moät nhaø maùy saûn xuaát xaø phoøng gaàn Brussels - Bæ, Coâng ty kieán truùc MDW ñaõ hoaøn thaønh moät döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi nhaèm taïo ra moät coäng ñoàng beàn vöõng. Döï aùn bao goàm 42 caên hoä vôùi nhieàu daïng khaùc nhau: loaïi caên hoä chæ coù maët baèng, coù caên 1-6 phoøng nguû, gaùc xeùp, caên duplex vaø daïng nhaø
truùc sö hoaøn thaønh thieát keá vaøo naêm 2002, nhoùm naøy goàm coù kieán truùc sö O’Donnell vaø moät nhoùm kieán truùc sö thuoäc tröôøng phaùi ñôn giaûn Tuomey. Töø hình thöùc beân ngoaøi cho ñeán caùc chi tieát cuûa nhaø ôû truyeàn thoáng ñeàu ñöôïc thieát keá phuø hôïp vôùi nhau vaø theo phong caùch kieán truùc ñöông ñaïi. nhöõng maùi nhaø nguyeân khoái, cuøng nhöõng khoaûng luøi ñöôïc xaùc ñònh, vaø heä thoáng maùi hieân traûi daøi. O’Donnell vaø Tuomey thieát keá hai ñöôøng maùi choáng leân nhau, taïo thaønh maùi hieân cho töøng caên nhaø; ñoàng thôøi taïo thaønh moät ñöôøng vieàn chaïy xung quanh khu ñaát.
teân Mieres. Baèng caùch xoùa boû caùc khoái nhaø thoâng thöôøng, töø caáu truùc beân trong ñeán hình thöùc beân ngoaøi, hoï ñaõ taïo ra hình aûnh naêng ñoäng hôn cho caùc caên hoä so vôùi thieát keá ñieån hình cuûa nhaø ôû xaõ hoäi. 11. Khu caên hoä hình toå ong taïi Izola Slovenia do nhoùm kieán truùc sö mang teân Ofis thieát keá. Nhoùm naøy coù truï sôû taïi Ljubljana, ñöôïc Rok Oman vaø Spela Videcnik thaønh laäp vaøo naêm 1998. Ñaây laø caùc chuyeân gia thuoäc nhieàu lónh vöïc kieán truùc khaùc nhau; moät trong soá ñoù laø thieát keá nhaø ôû xaõ hoäi. Khu nhaø hình toå ong ñaõ giaønh giaûi nhaát trong moät cuoäc thi thieát keá hai khoái nhaø ôû xaõ hoäi taïi Izola - Slovenia. Muïc tieâu cô baûn khi thieát keá khu nhaø laø nhaèm taïo döïng moâ hính nhaø ôû vôùi kinh phí raát thaáp daønh cho caùc gia ñình treû vaø caùc caëp vôï choàng son. Moâ hình nhaø ôû naøy raát phoå bieán treân toaøn chaâu AÂu.
SË 62 . 2013
75
Khu Chinatown của Singapore những năm 1960
Singapore ngày nay
N TS. KTS. Nguyễn Khánh Bình Phòng Nghiên cứu Tiêu chuẩn, VIAP
Từ một nước thuộc “Thế Giới thứ 3”, Singapore đã vươn lên vị thế của một trong những nước phát triển hàng đầu thế giới chỉ trong vòng một thế hệ. Trong câtu chuyện về sự vươn lên thần kỳ của đất nước này, sự thành công của hệ thống nhà ở xã hội là một chương rất quan trọng. Bài viết này hy vọng sẽ đem đến cho bạn đọc một cái nhìn tổng quan về quá trình xây dytựng và phát triển hệ thống nhà ở xã hội của Singapore – hiện nay đã trở thành hình mẫu cho các nước Châu Á và cho toàn Thế giới học hỏi. 76
hìn vào diện mạo của Singapore ngày nay, ít ai nghĩ rằng chỉ cách đây hơn 50, đất nước này hầu như đã phải xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, đặc biệt là nhà ở, của họ từ con số không. Sau khi trở thành một đất nước tự chủ vào năm 1959, Singapore ngay lập tức phải đối mặt với hàng loạt vấn đề nghiêm trọng liên quan đến nhà ở: thiếu trầm trọng nguồn cung, tốc độ xây dựng thấp, Thế Chiến thứ II làm trầm trọng hoá tình trạng thiếu nhà trước đó, chất lượng sử dụng quá kém,... Vào năm 1947, báo cáo của Ủy ban Nhà ở Vương Quốc Anh thậm chí còn nhận định hệ thống nhà ở của Singapore là "một trong những khu ổ chuột tồi tệ nhất trên thế giới”, “sự xấu hổ cho một cộng đồng văn minh”. Nhà ở cao tầng ở Singapore lúc đó còn rất hiếm và người dân phải ở chen chúc nhau trong những ngôi nhà xập xệ (trung bình có đến 18,2 người sống trong một căn nhà – số liệu năm 1947). Đến năm 1966, vẫn có tới 70% hộ gia đình sống trong khu ổ chuột, với khoảng 300.000 người sống trong các khu định cư tạm bợ ở các vùng ngoại ô và 250.000 người sống trong các khu nhà phố bẩn thỉu ở khu vực miền Trung. Nhà ở khi đó đã trở thành vấn đề cấp thiết bậc nhất của Singapore. Chính vì thế, khi Đảng Hành động Nhân dân (PAP) đưa ra cam kết sẽ cung cấp nhà ở xã hội giá rẻ cho người nghèo trong chiến dịch bầu cử năm 1959, họ đã giành được rất nhiều sự ủng hộ. Sau khi thắng cử, PAP đã ngay lập tức thực hiện lời hứa của mình. Chính phủ còn non trẻ của Singapore nhanh chóng thông qua Luật Nhà ở và Phát triển năm 1960, thay thế Quỹ Phát triển Singapore (Singapore Improvement Trust) bằng Ủy ban Nhà ở Singapore (Housing and Development Board – HDB). Về cơ bản, HDB là cơ quan chịu trách nhiệm hoạch định chiến
lược, lên kế hoạch và triển khai công tác đảm bảo vấn đề nhà ở cho cư dân Singapore. Sự ra đời của HDB (hiện trực thuộc Bộ Phát Triển Quốc Gia Singapore) là cột mốc rất quan trọng trong quá trình xây dựng đất nước Singapore hiện đại. Dưới sự điều hành của HDB, chỉ trong khoảng 50 năm, Singapore đã phát triển được một hệ thống nhà ở xã hội mà bất cứ quốc gia nào cũng phải thán phục. Quá trình phát triển này về cơ bản có thể được chia làm 3 giai đoạn: - Thập kỷ 60 và 70: Xây dựng hàng loạt các khu nhà xã hội; - Thập kỷ 80: Chú trọng vào quy hoạch đô thị và phát triển các vùng ngoại ô; - Thập kỷ 90 trở lại đây: Nâng cao chất lượng nhà xã hội. Những thách thức mà HDB phải đối mặt trong những năm 1960 bao gồm: nhanh chóng tạo nguồn cung nhà ở, ngăn chặn việc chiếm đất, xây dựng trái phép, giải tán các khu ổ chuột và tái định cư dân chúng vào các khu nhà ở xã hội, nâng cao chất lượng xây dựng và chất lượng sử dụng. Thêm vào đó còn có rất nhiều vấn đề xã hội khác, gây thêm khó khăn cho việc cung cấp nhà ở như: sự phát triển không định hướng của đô thị, tỉ lệ thất nghiệp và tội phạm cao, hệ thống hạ tầng hỗ trợ yếu kém, ô nhiễm mỗi trường, tắc nghẽn giao thông, nền kinh tế thiếu sự ổn định, thiếu năng lượng và nước sạch,... Sự gia tăng nhanh dân số sau chiến tranh cùng với một quỹ đất hạn hẹp cũng là những trở ngại lớn. Trước những khó khăn đó, lãnh đạo đầu tiên của HDB khi đó là Lim Kim San đã thông qua “Kế hoạch nhà ở 5 năm” lần thứ nhất, với mục đích “xây dựng được càng nhiều nhà giá rẻ càng tốt, trong thời gian nhanh nhất
Khu ổ chuột Covent Garden năm 1961
Princess Estate – một trong những khu dân cư đầu tiên thuộc dự án Queenstown
... và 50 năm sau
Khu Bukit Ho Swee tan hoang sau đám cháy năm 1961
có thể”. Lim Kim San – người đã tình nguyện làm việc không lương trong vòng 3 năm – là nhân vật đứng sau sự bùng nổ của các chung cư cao tầng giá rẻ trên khắp Singapore, về sau trở thành nguồn cung cấp nhà xã hội chủ yếu của đảo quốc này. Bất chấp mọi nghi ngờ và phản đối, Lim Kim San đã bỏ qua nhiều bước quy hoạch chi tiết tốn nhiều thời gian, thay vào đó là những biện pháp trực tiếp nhằm tiết kiệm chi phí và đẩy nhanh tốc độ thi công. Nghi ngờ khả năng thành công của Kế hoạch 5 năm, Quỹ Phát triển Singapore đã thành lập một Ủy ban nhằm kiểm tra năng lực của HDB. Đến khi Ủy ban này công bố báo cáo của họ thì HDB đã xây xong được hơn 1000 khu nhà! Trong 2 năm đầu tiên của Kế hoạch, HDB đã xây dựng được hơn 2000 khu nhà, nhiều hơn tổng số đơn vị ở đã được xây tại Singapore trong vòng 10 năm trước đó – vượt mọi dự đoán của các chuyên gia. Kế hoạch nhà ở 5 năm lần thứ nhất của Singapore đã thu được thành công lớn, hoàn thành chỉ tiêu xây dựng 5000 khu nhà ở xã hội đến năm 1965. Dự án lớn nhất trong giai đoạn này là khu đô thị vệ tinh Queenstown với hơn 17,5000 căn hộ, giải quyết nhu cầu nhà ở cho gần 22,000 dân. Khu đô thị này được xây dựng theo hướng khép kín (self-contained) với đầy đủ các dịch vụ xã hội nằm xen kẽ với các khu dân cư nhằm làm giảm thiểu nhu cầu đi lại của người dân đến khu vực trung tâm Singapore. Thành công của Queenstown khiến cho tư duy thiết kế này (về sau được phát triển thành khái niệm “trung tâm khu vực” – regional centre) được áp dụng rộng rãi cho các dự án nhà ở xã hội trên khắp Singapore – góp phần giải quyết vấn nạn giao thông cũng như nhiều vấn đề tiêu cực xã hội có liên quan. Ước tính, Kế hoạch nhà ở 5 năm lần thứ nhất đã cho ra đời khoảng 54,430 đơn
vị ở, chủ yếu là dưới dạng chung cư cao tầng với mật độ xây dựng cao do áp lực về đất đai và dân số của Singapore. Phần lớn nhà ở xã hội được xây dựng trong giai đoạn 1960 – 1965 được dùng để cho người nghèo thuê. Chính phủ cũng đưa ra Đề án sở hữu nhà toàn dân nhằm giúp cho người thu nhập thấp và tầng lớp lao động có thể mua đứt căn hộ mà họ đang thuê. Đề án này sau đó cũng là một thắng lợi của Singapore trên mặt trận kinh tế, khi nó giúp giảm rủi ro tài chính cho những người có nhu cầu sở hữu nhà, đồng thời đóng vai trò như một hàng rào ngăn cản lạm phát. Một loạt các biện pháp hỗ trợ tài chính khác cũng được Chính phủ Singapore đưa ra nhằm thuyết phục dân nghèo từ bỏ các khu nhà cũ nát để tới sống trong các căn hộ mới. Tuy nhiên những nỗ lực này ban đầu đã không đem lại hiệu quả như mong đợi. Phải đến tháng 5 năm 1961, khi vụ cháy lớn tại khu ổ chuột Bukit Ho Swee xảy ra làm hơn 16,000 người mất nhà cửa, người dân Singapore mới bắt đầu ủng hộ các dự án nhà xã hội của Chính phủ. Đặc biệt, sự hiệu quả và minh bạch của HDB trong việc khắc phục hậu quả vụ cháy đã chiếm được lòng tin của người dân: họ chỉ mất 4 năm để di dời và xây dựng lại Bukit Ho Swee, biến nó từ một khu ổ chuột tồi tệ với tỉ lệ tội phạm cao nhất Singapore trở thành một dự án nhà ở xã hội điển hình như hiện nay. Những yếu tố chính tạo nên sự thành công của Kế hoạch nhà ở 5 năm lần thứ nhất có thể kể đến các quyết định đúng đắn của HDB trong việc áp dụng trên quy mô lớn các thiết kế kiến trúc điển hình, cũng như chọn các nhà thầu tư nhân thay vì sử dụng trực tiếp lao động nhỏ lẻ có giá rẻ hơn – vốn rất phổ biến
tại thời điểm đó. HDB cũng xây dựng quy trình giám sát và xử lý trách nhiệm nhà thầu rất nghiêm ngặt nhằm đảm bảo tiêu chuẩn xây dựng, đồng thời tiết kiệm chi phí và thời gian giải quyết các vấn đề phát sinh. Tổng chi phí của các dự án luôn được giữ ở mức thấp bằng cách mời rất nhiều đơn vị tham gia đấu thầu, hay lựa chon vật liệu xây dựng từ nhiều nguồn khác nhau. Bên cạnh đó, sự trợ giúp về mặt chính sách của Chính phủ Singapore cũng rất đáng kể. Theo PGS SIM Loo Lee, Trưởng khoa Bất động sản, Đại học Quốc gia Singapore, một trong những ví dụ điển hình thể hiện sự tích cực của Chính phủ trong nỗ lực phát triển nhà ở xã hội bền vững là việc thành lập Quỹ tiết kiệm Trung ương (Central Provident Fund - CPF) vào năm 1955. Quỹ này cho phép các tổ chức tuyển dụng lao động đóng 13% và người lao động đóng 20% tổng số lương hàng tháng vào quỹ như một khoản tiết kiệm theo lãi suất ngân hàng để sử dụng mua nhà. Người dân có quyền dùng số tiền trên để mua nhà, thanh toán viện phí, chi phí học tập và được trả lãi. Những người dân đóng góp vào CPF được Chính phủ hỗ trợ mua nhà giá rẻ hơn hai lần và những người này có thể bán những căn hộ của mình theo giá thị trường. Đây cũng là một kênh đầu tư để người dân “làm giàu.” Những doanh nghiệp tư nhân tham gia vào xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp cũng thường xuyên nhận được sự hỗ trợ của Nhà nước và các thủ tục hành chính rõ ràng, được thực hiện nhanh chóng. Trong khi đó, giá bán nhà của các doanh nghiệp tư nhân do doanh nghiệp tự quy định. Điều này đã thu hút được nhiều doanh nghiệp sẵn sàng tham gia góp sức cùng Chính phủ chăm lo cho người nghèo.
77
Khu nhà ở xã hội Jurong West thuộc quận Jurong, là khu vực tập trung dân cư cao thứ 2 của Singapore
Khu Bukit Ho Swee ngày nay
Khái niệm “trung tâm khu vực” tiếp tục được áp dụng rộng rãi trong các dự án nhà xã hội Trong suốt quá trình hoạt động của mình, HDB và Chính phủ Singapore thường xuyên có những phản ứng nhanh nhạy trước sự thay đổi của thị trường nhà ở, đặc biệt là những quyết sách của họ đều hướng đến người dân, ổn định xã hội và phát triển bền vững. Ví dụ, chính sách phát triển nhà của HDB cũng nằm trong nhóm các giải pháp của Chính phủ nhằm thúc đẩy sự gắn kết xã hội và chủ nghĩa yêu nước trong nhân dân. Năm 1989, chính sách hội nhập dân tộc (Ethnic Integration Policy - EIP) đã được đưa ra để hạn chế sự phân tầng xã hội và chia rẽ sắc tộc có thể dẫn tới xung đột – theo đó nhà ở của các nhóm thu nhập khác nhau được trộn lẫn trong các dự án phát triển nhà. Một ví dụ tiếp theo đó là Luật Thu hồi đất (Land Acquisition Act) ra đời năm 1967 cho phép Chính phủ thu hồi đất đai với giá rẻ để phục vụ cho nhà ở xã hội. Bộ luật này đầu tiên cũng gây nhiều tranh cãi, song qua một thời gian đã chứng minh được sự đúng đắn của nó trong bối cảnh đất chật người đông của Singapore. Việc phần lớn đất đai được sở hữu công cũng giúp cho Singapore tránh được những cuộc khủng hoảng thị trường bất động sản đang hoành hành trên Thế giới trong suốt thập kỷ vừa qua. Từ những năm 1990 trở về sau, HDB tập trung vào việc nâng cấp các căn hộ cũ, lắp đặt các trang thiết bị và tiện ích như thang máy, hệ thống thông gió, thoát hiểm, hệ thống quản lý thông minh… cho các toà nhà. Các căn hộ studio được xây dựng nhiều hơn để phục vụ nhu cầu của người cao tuổi trong xã hội đang trở nên lão hóa của Singapore. Quá trình phát triển nhà xã hội bước vào giai đoạn nâng cao chất lượng. Các công nghệ xây dựng và vật liệu được đầu tư mạnh. Quy hoạch chi tiết của các dự án được làm rất chặt chẽ với các tiêu chí rõ ràng, như nâng cao tương tác xã hội, khuyến khích sự giao thoa giữa các tầng lớp và sắc tộc, đề cao ý thức cộng đồng,... Chất lượng sử dụng của các căn hộ dần dần được cải thiện và hiện nay đang ở mức rất cao so với các nước trên Thế giới. Đồng thời, hệ thống pháp lý của Singapore
78
cũng được hoàn thiện, kiểm soát rất chặt chẽ việc mua bán/thuê nhà của từng nhóm đối tượng, quá trình xây dựng các dự án mới, cũng như việc định giá các căn hộ. Hiện nay, Singapore cùng với Hong Kong và Hàn Quốc là những quốc gia châu Á nổi tiếng về việc phát triển và giải quyết tốt vấn đề nhà ở xã hội cho người dân. Các khu nhà ở xã hội của đảo quốc này hiện vẫn đang được đầu tư phát triển với mặt bằng chất lượng ngày càng cao, tương xứng với thu nhập bình quân của người dân nước này (những công dân Singapore có thu nhập dưới 97,000USD hầu hết vẫn sống trong các khu nhà xã hội, chỉ một số ít các triệu phú là có nhà riêng). Theo các chuyên gia địa ốc tại Singapore, hiện 91% người dân nước này được sở hữu nhà, trong đó có tới 83% đang ở nhà giá thấp – một tỉ lệ rất ấn tượng. Theo đề án nhà ở xã hội của Bộ Xây dựng, giai đoạn 2009 - 2015, Việt Nam sẽ đầu tư trên 18.000 căn hộ, tổng vốn gần 50.000 tỷ đồng nhằm đáp ứng nhu cầu của 30% số hộ gặp khó khăn về nhà ở tại khu vực đô thị. Bài học thành công của Singapore là rất đáng học hỏi khi chúng ta triển khai những dự án này – vốn đang vấp phải khá nhiều khó khăn.
Tài liệu tham khảo: Louis, T.H.H. (2010). “Sustainable Affordable Housing for a Nation – The Singapore Success Story”. World Bank Anchor City Innovations Seminar Series – Washington DC – 7 Oct 2010. (2012). Greening of Singapore’s public housing. GPA Report. No GPA-GB-4-020512. <http://www. greenprospectsasia.com> Belinda, Y. (2007). "Squatters no more: Singapore social housing". Global Urban Development Magazine 3 (1). (2013). “Public Housing in Singapore”. Wikipedia. <https://en.wikipedia.org/wiki/Public_housing_in_ Singapore>
ÑA NGAØNH
Giaûi phaùp quy hoaïch vaø kieán truùc
thích nghi vôùi möa lôùn, luõ luït, nöôùc bieån daâng vaø ñieàu kieän khan hieám nguoàn nöôùc
TS. KTS. Hoaøng Vónh Höng Planning and architectural measures to adapt to high rainfall, flooding,
Phoù tröôûng khoa Quaûn lyù ñoâ thò sea level rise and water scarity Tröôøng Ñaïi hoïc Kieán truùc Haø Noäi Located in disaster prone area, Vietnamese has a long history of making houses adapt to extreme weather conditions. However, the measures applied to ancient houses are less effective against modern buildings because of the differences in scale and complexity of use. Moreover, due to the impact of climate change, the frequency and extent of future disasters will increase and unpredictable. In this context, finding adaptive principles and measures for planning and architecture are urgently needed taskes. This article analyzes existing conditions of disaster and coping ability for proposing some structural and nonstrutural measures to adapt to climate change in Vietnam.
N
aèm ôû vò trí chòu aûnh höôûng naëng neà cuûa nhieàu loaïi thieân tai, töø nhieàu theá kyû nay, ngöôøi daân Vieät Nam ñaõ söû duïng nhieàu bieän phaùp laøm cho coâng trình xaây döïng thích öùng vôùi caùc ñieàu kieän khaéc nghieät. Tuy vaäy, caùc bieän phaùp aùp duïng vôùi coâng trình kieán truùc coå thöôøng ít phaùt huy taùc duïng ñoái vôùi coâng trình hieän ñaïi vì söï khaùc bieät veà quy moâ cuõng nhö ñoä phöùc taïp veà coâng naêng söû duïng. Hôn nöõa, do taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu, taàn suaát vaø möùc ñoä thieân tai trong töông lai seõ taêng leân vaø khoù döï baùo. Trong boái caûnh ñoù, tìm kieám vaø ñöa ra nhöõng nguyeân taéc vaø giaûi phaùp quy hoaïch vaø kieán truùc thích nghi ñieàu kieän thieân tai ôû Vieät Nam laø vieäc laøm caáp thieát.
SË 62 . 2013
79
ß a
n g µ n h
Hieän traïng vaø xu höôùng thieân tai ôû Vieät Nam
khieán caùc coâng trình vaø con ngöôøi deã bò toån thöông hôn tröôùc. Bieán ñoåi khí haäu ñaõ laøm cho caùc hình thaùi thôøi tieát cöïc ñoan xuaát hieän vôùi taàn suaát vaø cöôøng ñoä cao hôn, phöùc taïp vaø khoù döï baùo hôn. Caùc moâ hình nghieân cöùu döï baùo raèng Vieät Nam laø moät trong 5 nöôùc treân theá giôùi bò aûnh höôûng naëng neà nhaát töø bieán ñoåi khí haäu vaø nöôùc bieån daâng [1].
Veà ñaëc ñieåm töï nhieân, Vieät Nam coù ba khu vöïc ñòa lyù rieâng bieät: mieàn Baéc, mieàn Trung vaø mieàn Nam, trong ñoù ñöôïc chia nhoû thaønh naêm khu vöïc chính, moãi vuøng coù nhöõng ñaëc ñieåm ñòa lyù, ñòa hình khaùc nhau vaø gaëp phaûi nhöõng ruûi ro thieân tai khaùc nhau (Hình 1).
Caùc taùc ñoäng cuûa thieân tai ñeán coâng trình xaây döïng
Vieät Nam laø moät trong nhöõng quoác gia coù khaû naêng chòu nhieàu thieân tai nhaát treân theá giôùi. Vôùi khoaûng 70% daân soá coù nguy cô bò aûnh höôûng bôûi caùc côn baõo lôùn, luõ luït vaø saït lôû ñaát. Trong khi moät soá nôi dö thöøa nöôùc (do luõ luït) thì haïn haùn laïi xaûy ra taïi moät soá khu vöïc vuøng cao.
Trong soá caùc loaïi thieân tai, luõ luït vaø baõo xaûy ra vôùi taàn suaát cao ôû taát caû caùc vuøng mieàn taïi Vieät Nam. Do löôïng möa lôùn, haàu heát caùc thieân tai taïi Vieät Nam ñeàu tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp lieân quan ñeán nöôùc. Luõ luït laø loaïi thieân tai nghieâm troïng nhaát ôû Vieät Nam vaø thöôøng xuyeân gaây ra thieät haïi to lôùn veà ngöôøi vaø kinh teá. Thieät haïi gaây ra bôûi luõ luït ñaëc bieät cao khi ñi keøm vôùi baõo. Tính trung bình, 4 ñeán 6 côn baõo ñoå vaøo Vieät Nam moãi naêm [1]. Baõo laøm taêng möïc nöôùc bieån vaø daâng nöôùc ôû cöûa soâng, phaù vôõ ñeâ bieån, laøm ngaäp vaø phaù huûy nhaø cöûa vaø coâng trình xaây döïng khaùc. Trong hôn 30 naêm gaàn ñaây, thieân tai xaûy ra vôùi taàn suaát vaø möùc ñoä ngaøy caøng cao, gaây nhieàu haäu quaû nghieâm troïng ñeán tính maïng, coâng trình xaây döïng vaø taøn phaù moâi tröôøng. Beân caïnh ñoù, bieán ñoái khí haäu vaø quaù trình ñoâ thò hoaù laøm gia taêng aûnh höôûng tieâu cöïc cuûa thieân tai,
Quaù trình ñoâ thò hoaù ôû Vieät Nam ñang dieãn ra raát nhanh. Trong 10 - 15 naêm tôùi, daân soá ñoâ thò Vieät Nam seõ taêng khoaûng 1 trieäu ngöôøi moãi naêm, leân tôùi 40 trieäu ngöôøi vaøo naêm 2020. Tuy nhieân, phaùt trieån ñoâ thò vaø caùc khu phaùt trieån coâng nghieäp taäp trung nhieàu ôû caùc vuøng ven bieån vaø gaàn soâng seõ ñaët caùc ñoâ thò ñoái maët vôùi caùc ruûi ro veà baõo, luõ luït, nöôùc bieån daâng, nhieãm maën. Bieán ñoåi khí haäu seõ ñaët nhieàu ñoâ thò, ñaëc bieät laø caùc TP.HCM, Haûi Phoøng, Haø Noäi, Ñaø Naüng, Caàn Thô phaûi ñoái maët vôùi nhieàu ruûi ro thieân tai [2]. Thieät haïi cuûa thieân tai gaây ra cho coâng trình con ngöôøi sinh soáng vaø laøm vieäc trong coâng trình ñoù laø do caùc hieän töôïng cöïc ñoan trong thieân nhieân gaëp caùc tình huoáng deã bò toån thöông do caùch thöùc ñoái phoù khoâng ñaày ñuû. Caùc thieät haïi cuûa luõ luït thöôøng laø do vieäc quy hoaïch choïn vò trí xaây döïng coâng trình trong nhöõng vuøng deã bò ngaäp vaø xaùc ñònh cao ñoä neàn thaáp hôn cao ñoä ngaäp hay söï xuaát hieän cuûa moät soá heä thoáng coâng trình haï taàng laøm ngaên caûn khaû naêng thoaùt luõ. Caùc thieät haïi do baõo thöôøng laø do giaûi phaùp thieát keá kieán truùc vaø keát caáu khoâng phuø hôïp. Hai thaønh phoá lôùn nhaát cuûa Vieät Nam laø TP.HCM vaø thaønh phoá Haø Noäi ñeàu deã xaûy ra ngaäp luït. Haø Noäi coù cao ñoä ñaát thaáp hôn so vôùi vôùi Soâng Hoàng nhöng nhôø coù heä thoáng ñeâ neân giaûm ñöôïc nguy cô bò luõ soâng. Tuy nhieân, Haø Noäi coù nguy cô bò luït gaây ra bôûi caùc traän möa lôùn. Nöôùc möa ôû Haø Noäi seõ ñöôïc xaû qua heä thoáng coáng, soâng Toâ Lòch, soâng Löø, taäp trung ôû hoà Yeân Sôû töø ñoù seõ ñöôïc bôm ra Soâng Hoàng. Thieát bò bôm naøy ñöôïc thieát keá cho traän möa coù taàn suaát 10 naêm, vôùi löôïng möa khoâng vöôït quaù 86mm moät ngaøy. Hieän nay, caùc maùy bôm ñang ñöôïc naâng coâng suaát nhöng nhöõng baát caäp veà heä thoáng coáng vaø soâng nhoû daãn nöôùc thoaùt veà hoà Yeân Sôû vaãn chöa ñöôïc khaéc phuïc, ruûi ro veà ngaäp luït vaãn cao ñoái vôùi caùc coâng trình ôû Haø Noäi. TP.HCM haøng naêm ñeàu ngaäp do trieàu cöôøng. Hieän raát khoù coù theå choáng ngaäp do heä thoáng keânh raïch vaø ñòa hình phöùc taïp ôû TP.HCM. Ngöôøi daân vaø heä thoâng coâng trình xaây döïng ôû TP.HCM phaûi chòu ñöïng caûnh luït loäi ngaøy caøng traàm trong trong vaøi naêm gaàn ñaây. Khu vöïc mieàn trung Vieät Nam cuõng chòu nhieàu aûnh höôûng cuûa thieân tai. Haøng naêm, baõo vaø luõ queùt ñaõ gaây ra thieät haïi khoâng nhoû ñeán caùc coâng trình xaây döïng gaây saäp nhaø, toác maùi vaø nhieàu thieät haïi khaùc. Hieän taïi, ôû caùc tænh mieàn Trung, nhaø ôû vaø caùc coâng trình xaây döïng ñöôïc cho laø moät trong boán lónh vöïc deã bò toån thöông nhaát bôûi caùc aûnh höôûng khí haäu cöïc ñoan, trong ñoù baõo vaø luõ gaây ra aûnh höôûng lôùn nhaát so vôùi caùc thieân tai khaùc. Ngoaøi ra, ôû khu vöïc Nam Trung boä, hieän töôïng khoâ haïn vaø thieáu nöôùc sinh hoaït ñang gia taêng.
Hình 1. Caùc vuøng hay bò aûnh höôûng bôûi thieân tai
80
SË 62 . 2013
Möùc ñoä phöùc taïp vaø khoù döï ñoaùn cuûa thieân tai do taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu ñoøi hoûi phaûi coù caùc bieän phaùp thích nghi. Caùc bieän phaùp naøy seõ hieäu quaû neáu thöïc hieän thoâng qua caùc giaûi phaùp veà quy hoaïch vaø kieán truùc phuø hôïp.
Caùc nguyeân taéc vaø giaûi phaùp trong quy hoaïch vaø kieán truùc
Ñeå phoøng traùch vaø giaûm thieåu thieät haïi cuûa baõo, luõ luït vaø caùc loaïi thieân tai khaùc nhö nöôùc bieån daâng vaø haïn haùn caàn ñaùnh giaù ñöôïc möùc ñoä, taàn xuaát cuûa thieân tai vaø ñöa ra caùc giaûi phaùp phuø hôïp vôùi töøng vuøng, töøng loaïi thieân tai cuï theå. a) Thích nghi vôùi möa lôùn vaø luõ luït Ñoái vôùi khu vöïc ñoâ thò lôùn caùc nguyeân taéc quy hoaïch bao goàm: n Giaûm löôïng nöôùc möa, nöôùc luït thoâng qua vieäc xaây döïng heä thoáng tích tröõ nöôùc möa, heä thoáng coáng thoaùt nöôùc ñuû lôùn, n Thay theá caùc beà maët beâ toâng baèng caùc beà maët thaám nöôùc cho pheùp nöôùc möa thaám xuoáng ñaát hay gia taêng vieäc troàng caây treân maùi nhaø ñeå giöõ nöôùc möa. Giaûi phaùp cho ñoâ thò: Caûi taïo caùc doøng soâng trong ñoâ thò ñeå taêng toác ñoä doøng chaûy. Caûi taïo caùc hoà trong thaønh phoá theo chieàu höôùng laøm taêng khoái tích cuûa hoà ñeå coù theå taïm tröõ nöôùc möa; Duøng caùc loaïi gaïch gheùp (cho pheùp nöôùc möa thaám xuoáng ñaát) ñeå laùt væa heø, caùc baõi ñeå xe, quaûng tröôøng; Caûi taïo naâng coâng suaát cuûa heä thoáng coáng thoaùt nöôùc. Giaûi phaùp cho coâng trình: Xaùc ñònh cao ñoä saøn taàng 1 cuûa coâng trình lôùn hôn cao ñoä nöôùc luït. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu naøy phaûi kieåm tra vaø so saùnh caùc thoâng soá taïi ñòa ñieåm xaây döïng vôùi caùc thoâng soá cuûa baûn ñoà ngaäp luõ. Trong tröôøng hôïp khoâng coù baûn ñoà ngaäp luõ thì phaûi tìm caùc thoâng soá veà möùc nöôùc luõ cuûa caùc traän luõ luït xaûy ra trong lòch söû ôû taïi ñòa ñieåm xaây döïng. Tuy nhieân, trong ñieàu kieän thöïc teá ôû caùc ñoâ thò cuûa Vieät Nam, khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù theå xaùc ñònh cao cao ñoä nöôùc luït. Trong tröôøng hôïp naøy phaûi aùp duïng caùc caùc bieän phaùp thích nghi. Caùc bieän phaùp thích nghi coù muïc ñích giaûm thôøi gian ngaäp luõ vaø giaûm thieät haïi kinh teá. Caùc bieän phaùp naøy caàn ñöôïc thöïc hieän daàn töøng böôùc, trong thôøi gian daøi töø khi thieát keá, thi coâng, thaäm chí phaûi boå xung khi coâng trình ñaõ ñöa vaøo söû duïng. Danh saùch caùc bieän phaùp bao goàm: n Kieåm tra cao ñoä saøn taàng haàm vaø taàng 1 vaø so saùnh vôùi baûn ñoà ngaäp luõ hoaëc thoâng soá veà möùc nöôùc ngaäp cuûa caùc traän luõ trong quaù khöù. n Laép ñaët maùy bôm nöôùc ngaäp ôû taàng haàm. n Duøng vaät lieäu (xaây döïng vaø noäi thaát) chòu nöôùc ôû taàng haàm vaø taàng 1.
b) Thích nghi vôùi nöôùc bieån daâng Theo tính toaùn cuûa boä Taøi nguyeân moâi tröôøng, neáu möïc nöôùc bieån daâng 1m, khoaûng 40.000 km2 ñoàng baèng ven bieån Vieät Nam seõ bò ngaäp haøng naêm, trong ñoù 90% dieän tích thuoäc caùc tænh Ñoàng baèng soâng Cöûu Long bò ngaäp haàu nhö hoaøn toaøn, seõ coù khoaûng 10% daân soá caû nöôùc bò aûnh höôûng tröïc tieáp, toån thaát ñoái vôùi GDP khoaûng 10%/naêm.
Thích nghi vôùi nöôùc bieån daâng chuû yeáu ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc giaûi phaùp quy hoaïch: Vieäc löïa choïn ñaát xaây döïng cuõng nhö caùc phöông aùn phaùt trieån ñoâ thò phaûi ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû phaân tích ñaùnh giaù caùc kòch baûn veà nöôùc bieån daâng taïi khu vöïc hay ñòa phöông coù döï aùn phaùt trieån. Treân cô sôû ñoù, loàng gheùp caùc ñoà aùn quy hoaïch vôùi caùc kòch baûn ñaõ ñöôïc ñaùnh giaù ñeå quyeát ñònh choïn ñòa ñieåm xaây döïng. Beân caïnh ñoù, ñoái vôùi nhöõng khu vöïc ñoâ thò hieän höõu coù nhieàu ruûi ro bò aûnh höôûng bôûi nöôùc bieån daâng, giaûi phaùp chuû yeáu laø töøng böôùc di rôøi ngöôøi daân vaø coâng trình ñeán vuøng ñaát cao hôn vaø söû duïng caùc khu vöïc naøy ñeå xaây döïng caùc khoâng gian môû: coâng vieân, khu theå thao hay khu caây xanh ñoâ thò. c) Thích nghi vôùi vieäc khan hieám nguoàn nöôùc Cuøng vôùi vieäc gia taêng toác ñoä ñoâ thò hoaù, nhu caàu söû duïng nöôùc saïch cuõng khoâng ngöøng taêng leân. Trong boái caûnh caùc nguoàn nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët bò suy giaûm veà soá löôïng do haïn haùn, nhieãm maën vaø suy thoaùi veà chaát löôïng do oâ nhieãm, nguyeân taéc quan troïng ñoái vôùi caùc coâng trình xaây döïng ôû vuøng khan hieám nöôùc laø aùp duïng caùc giaûi phaùp söû duïng nöôùc tieát kieäm vaø hieäu quaû. Giaûi phaùp tieát kieäm nöôùc trong ñoâ thò bao goàm phoái hôïp vôùi coâng taùc phoøng choáng luõ luït do möa baèng vieäc xaây döïng heä thoáng caùc beå chöùa nöôùc möa côõ lôùn döôùi caùc saân vaän ñoäng hay khoâng gian coâng coäng ñeå tích tröõ nöôùc möa vaø taùi söû duïng cho vieäc röûa xe, töôùi caây hay caùc nhu caàu khaùc cuûa con ngöôøi. Caùc giaûi phaùp tieát kieän nöôùc trong coâng trình thì chi tieát hôn, reû tieàn vaø deã aùp duïng hôn. Nhieàu nghieân cöùu cho thaáy vieäc aùp duïng caùc bieät phaùp tieát kieäm nöôùc coù theå giaûm 20-30% löôïng nöôùc tieâu thuï trong toaø nhaø. Ñoù laø vieäc taùi söû duïng nöôùc xaùm trong coâng trình hay vieäc söû duïng vaø thay theá nhöõng thieát bò tieát kieäm nöôùc nhö voøi röûa, voøi sen chaûy chaäm vaø keùt nöôùc boàn xí coù dung tích beù. Ngoaøi ra, vieäc thay ñoåi haønh vi duøng nöôùc cuûa ngöôøi söû duïng coâng trình cuõng coù taùc duïng raát lôùn: ruùt ngaén thôøi gian taém hay taét voøi nöôùc trong khi caïo raâu, ñaùnh raêng hoaëc khoâng duøng nöôùc aên ñeå röûa xe vaø töôùi caây.
4. Keát luaän
Thieân tai, ñaëc bieät laø luõ baõo ñaõ vaø seõ gaây nhieàu taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán caùc coâng trình vaø con ngöôøi ôû Vieät Nam. Do vaäy, vieäc aùp duïng nhöõng nguyeân taéc vaø giaûi phaùp quy hoaïch vaø kieán truùc noùi treân seõ giuùp coâng trình thích öùng vôùi thieân tai vaø giaûm thieåu taùc ñoäng cuûa thieân tai ñeán coâng trình xaây döïng vaø ngöôøi söû duïng. Taøi lieäu tham khaûo 1. Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng, 2009. Kòch baûn bieán ñoåi khí haäu cuûa Vieät Nam 2. Thuû töôùng chính phuû, 2011. Chieán löôïc quoác gia veà Bieán ñoåi khí haäu
SË 62 . 2013
81
aùp duïng trong naêm 2013 laø 6%.
Thoâng tö höôùng daãn: Xaùc ñònh ñoái töôïng ñöôïc vay voán vaø quy ñònh veà cho vay hoã trôï nhaø ôû
Trieån khai Nghò quyeát soá 02/NQ-CP ngaøy 07/1/2013 cuûa Chính phuû, ngaøy 15/5/2013, Boä Xaây döïng ñaõ ban haønh Thoâng tö soá 07/2013/TT-BXD höôùng daãn vieäc Xaùc ñònh caùc ñoái töôïng ñöôïc vay voán hoã trôï nhaø ôû. Cuøng ngaøy, Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam cuõng ñaõ ban haønh Thoâng tö soá 11/2013/TT-NHNNVN quy ñònh veà cho vay hoã trôï nhaø ôû. Theo noäi dung Thoâng tö soá 07/2013/ TT-BXD, ñoái töôïng ñöôïc vay voán hoã trôï goàm: caùn boä coâng chöùc, vieân chöùc, löïc löôïng vuõ trang vaø ñoái töôïng thu nhaäp thaáp vay voán ñeå thueâ, thueâ mua vaø mua nhaø ôû xaõ hoäi; caùc caùn boä coâng chöùc, vieân chöùc, löïc löôïng vuõ trang vaø ñoái töôïng thu nhaäp thaáp vay voán ñeå thueâ, mua nhaø ôû thöông maïi coù dieän tích nhoû hôn 70m2 vaø coù giaù baùn döôùi 15 trieäu ñoàng/m2; caùc doanh nghieäp laø chuû ñaàu tö döï aùn xaây döïng nhaø ôû xaõ hoäi, hoaëc chuû ñaàu tö döï aùn nhaø ôû thöông maïi chuyeån ñoåi sang döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi; caùc toå chöùc, caù nhaân coù lieân quan. Thoâng tö soá 11/2013/TT-NHNNVN quy ñònh thôøi haïn cho vay öu ñaõi toái ña laø 10 naêm ñoái vôùi khaùch haøng mua, thueâ, thueâ mua nhaø ôû xaõ hoäi vaø thueâ, mua nhaø ôû thöông maïi vaø 5 naêm ñoái vôùi khaùch haøng laø doanh nghieäp, nhöng khoâng vöôït quaù thôøi ñieåm 01/6/2023. Ñònh kyø vaøo thaùng 12 haøng naêm, Ngaân haøng Nhaø nöôùc xaùc ñònh vaø coâng boá laïi möùc laõi suaát aùp duïng rieâng cho naêm tieáp theo, baèng khoaûng 50% laõi suaát bình quaân cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi treân thò tröôøng, nhöng khoâng vöôït quaù 6%/naêm, rieâng laõi suaát
82
Caùc toå chöùc tín duïng thöïc hieän cho vay goàm: Ngaân haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoâng Vieät Nam (Agribank), Ngaân haøng TMCP Ñaàu tö vaø Phaùt trieån Vieät Nam (BIDV), Ngaân haøng TMCP Coâng thöông Vieät Nam (Vietinbank), Ngaân haøng TMCP Ngoaïi thöông Vieät Nam (Vietcombank) vaø Ngaân haøng TMCP Phaùt trieån nhaø ñoàng baèng soâng Cöûu Long (MHB). Beân leà leã kyù keát 2 thoâng tö naøy, Thöù tröôûng Boä Xaây döïng Nguyeãn Traàn Nam cho bieát: “So vôùi döï thaûo thoâng tö cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc thì caùc ñoái töôïng ñöôïc vay voán laàn naøy coù môû roäng hôn. Tröôùc ñaây, ngöôøi mua nhaø ôû xaõ hoäi hay nhaø thu nhaäp thaáp caàn coù hôïp ñoàng coù xaùc nhaän cuûa cô quan chính quyeàn ñòa phöông ñeán trình vôùi ngaân haøng keøm theo phöông aùn traû nôï thì ngaân haøng seõ cam keát cho vay. Ngöôøi thu nhaäp thaáp laø nhöõng ngöôøi khoâng phaûi ñoùng thueá thu nhaäp”. Thoâng tö môùi ban haønh coù noäi dung môùi laø môû roäng ñoái töôïng cho vay ñoái vôùi ngöôøi daân mua nhaø thöông maïi coù dieän tích döôùi 70m2 giaù baùn döôùi 15 trieäu ñoàng/m2. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi mua nhaø ôû thöông maïi thì coù giôùi haïn phaûi coù hoä khaåu thöôøng truù, neáu laø hoä khaåu taïm truù thì phaûi ñaõ ñoùng baûo hieåm ôû caùc doanh nghieäp 1 naêm trôû leân. Tröôùc maét chuùng ta giaûi quyeát khoù khaên cho nhöõng ngöôøi ñang soáng ôû ñoâ thò. Neáu vieäc laøm khoâng kheùo seõ keùo theo vieäc di daân töø caùc vuøng khaùc veà.
Thoâng tö 02/2013/TT-BXD: Höôùng daãn vieäc ñieàu chænh cô caáu caên hoä caùc döï aùn nhaø ôû thöông maïi, döï aùn ñaàu tö xaây döïng khu ñoâ thò vaø chuyeån ñoåi
nhaø ôû thöông maïi sang laøm nhaø ôû xaõ hoäi hoaëc coâng trình dòch vuï Thoâng tö do Boä Xaây döïng chính thöùc ban haønh, goàm 7 ñieàu vaø coù hieäu löïc ñeán heát ngaøy 31/12/2014. Theo ñoù, 4 tröôøng hôïp döï aùn ñöôïc ñieàu chænh cô caáu caên hoä, chuyeån ñoåi muïc ñích söû duïng töø nhaø ôû thöông maïi sang laøm nhaø ôû xaõ hoäi hoaëc coâng trình dòch vuï. Moät laø, nhöõng döï aùn nhaø ôû thöông maïi, döï aùn ñaàu tö xaây döïng khu ñoâ thò ñaõ ñöôïc cô quan coù thaåm quyeàn pheâ duyeät, nhöng chöa trieån khai thi coâng xaây döïng, hoaëc ñaõ ñöôïc trieån khai thi coâng nhöng cô caáu caên hoä hoaëc muïc ñích söû duïng nhaø ôû thöông maïi khoâng phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa thò tröôøng. Loaïi hình döï aùn naøy ñöôïc ñieàu chænh sang laøm nhaø ôû xaõ hoäi. Hai laø, chuû ñaàu tö caùc döï aùn phaùt trieån nhaø ôû thöông maïi, döï aùn ñaàu tö xaây döïng khu ñoâ thò ñöôïc ñieàu chænh quy moâ caên hoä thöông maïi coù dieän tích lôùn sang caên hoä thöông maïi coù dieän tích nhoû hoaëc chuyeån ñoåi caùc khoái nhaø chung cö vaø nhaø ôû thöông maïi thaáp taàng sang laøm nhaø ôû xaõ hoäi hoaëc coâng trình dòch vuï (beänh vieän, trung taâm y teá, tröôøng hoïc, khaùch saïn, coâng trình thöông maïi…). Vieäc chuyeån ñoåi naøy phaûi baûo ñaûm phuø hôïp vaø quyeát ñònh pheâ duyeät cho pheùp ñieàu chænh cô caáu caên hoä hoaëc chuyeån ñoåi muïc ñích söû duïng nhaø ôû thöông maïi cuûa UBNDcaáp tænh. Ba laø, vieäc ñieàu chænh cô caáu caên hoä, chuyeån ñoåi muïc ñích söû duïng nhaø ôû thöông maïi sang laøm nhaø ôû xaõ hoäi hoaëc coâng trình dòch vuï chæ ñöôïc thöïc hieän ñoái vôùi caùc haïng muïc coâng trình xaây döïng vaø caên hoä (keå caû cao taàng vaø thaáp taàng) maø chuû ñaàu tö chöa kyù hôïp ñoàng goùp voán, hôïp ñoàng mua baùn vôùi khaùch haøng. Tröôøng hôïp ñaõ kyù hôïp ñoàng goùp voán, hôïp ñoàng mua baùn vôùi khaùch haøng thì tröôùc khi thöïc hieän vieäc ñieàu chænh cô caáu caên hoä, ñieàu chænh muïc ñích söû duïng thì phaûi ñöôïc söï ñoàng yù baèng vaên baûn cuûa taát caû khaùch haøng ñaõ kyù hôïp ñoàng.
Boán laø, caùc döï aùn phaùt trieån nhaø ôû thöông maïi, döï aùn ñaàu tö xaây döïng khu ñoâ thò coù quy moâ töø 500 caên hoä trôû leân thì tröôùc khi UBND caáp tænh ra quyeát ñònh cho pheùp ñieàu chænh cô caáu caên hoä hoaëc chuyeån ñoåi muïc ñích söû duïng phaûi coù yù kieán thoáng nhaát cuûa Boä Xaây döïng. Thoâng tö quy ñònh roõ, vieäc ñieàu chænh cô caáu caên hoä nhaø ôû thöông maïi töø dieän tích lôùn sang caên hoä thöông maïi coù dieän tích nhoû phaûi baûo ñaûm an toaøn, tieän lôïi cho ngöôøi söû duïng.
nhieäm kyù quyeát ñònh cho pheùp ñieàu chænh, chuyeån ñoåi muïc ñích söû duïng cuûa döï aùn hoaëc coù vaên baûn traû lôøi chuû ñaàu tö veà vieäc khoâng chaáp nhaän ñieàu chænh, chuyeån ñoåi muïc ñích söû duïng cuûa döï aùn ñoù.
dieän ñöôïc sôû höõu nhaø taïi Vieät Nam thì noäp hoà sô vaø nhaän giaáy chöùng nhaän taïi UBND phöôøng, xaõ, thò traán, nôi coù ñaát, taøi saûn gaén lieàn vôùi ñaát. Ñoái vôùi chuû sôû höõu laø ngöôøi nöôùc ngoaøi thì noäp hoà sô taïi Vaên phoøng ñaêng kyù ñaát ñai Haø Noäi.
Quyeát ñònh soá 13/2013/QÑUBND: Haø Noäi caáp soå ñoû cho ngöôøi nöôùc ngoaøi
Tuy nhieân, Quyeát ñònh cuõng neâu roõ moät soá loaïi ñaát seõ khoâng ñöôïc caáp giaáy chöùng nhaän nhö: ñaát do nhaø nöôùc giao, ñaát noâng nghieäp, ñaát saân vöôøn, ñaát coâng coäng, ñaát thuoäc vuøng thu hoài… Ngoaøi vieäc quy ñònh caáp “soå ñoû” cho nhaø ôû, taøi saûn, taïi Quyeát ñònh naøy cuõng quy ñònh moät soá ñieàu kieän ñeå caáp giaáy chöùng nhaän sôû höõu röøng saûn xuaát laø röøng troàng cho caùc ñoái töôïng noùi treân.
Caên hoä dieän tích nhoû sau khi chuyeån ñoåi phaûi coù ñuû khoâng gian, dieän tích söû duïng toái thieåu nhö: Beáp, coâng trình veä sinh, phoøng taém… Ngoaøi ra, dieän tích caên hoä sau khi chuyeån ñoåi khoâng thaáp hôn tieâu chuaån toái thieåu thieát keá nhaø ôû thöông maïi theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà nhaø ôû. Vieäc chuyeån ñoåi nhaø ôû thöông maïi sang nhaø ôû xaõ hoäi ñöôïc ñieàu chænh taêng maät ñoä xaây döïng, heä soá söû duïng ñaát vaø ñöôïc höôûng caùc öu ñaõi theo quy ñònh hieän haønh, nhöng phaûi baûo ñaûm ñuùng tieâu chuaån thieát keá nhaø ôû xaõ hoäi vaø baùn, cho thueâ, cho thueâ mua ñuùng ñoái töôïng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà nhaø ôû. Caùc döï aùn ñaõ noäp tieàn söû duïng ñaát thì ñöôïc Nhaø nöôùc hoaøn traû laïi soá tieàn ñaõ noäp hoaëc ñöôïc khaáu tröø vaøo nghóa vuï taøi chính maø chuû ñaàu tö döï aùn phaûi noäp cho Nhaø nöôùc treân cô sôû tính toaùn laïi tieàn söû duïng ñaát cuûa döï aùn sau khi ñieàu chænh. Sôû Xaây döïng caùc tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông laø ñôn vò ñaàu moái tieáp nhaän, thuï lyù hoà sô xin chuyeån ñoåi, ñieàu chænh cuûa caùc chuû ñaàu tö ñeå toå chöùc thaåm ñònh tröôùc khi trình UBND caáp tænh xem xeùt, quyeát ñònh. Thôøi gian thaåm ñònh, quyeát ñònh cho pheùp ñieàu chænh, chuyeån ñoåi muïc ñích söû duïng cuûa döï aùn khoâng quaù 30 ngaøy laøm vieäc, keå töø ngaøy nhaän ñöôïc hoà sô hôïp leä. Ñoái vôùi caùc döï aùn phaûi coù yù kieán thoáng nhaát cuûa Boä Xaây döïng thì trong thôøi haïn toái ña laø 10 ngaøy, keå töø ngaøy nhaän ñöôïc vaên baûn thoáng nhaát cuûa Boä Xaây döïng, UÛy ban nhaân daân caáp tænh coù traùch
Nghò ñònh soá 62/2013/NÑ-CP: Quy ñònh chöùc naêng, nhieäm vuï, quyeàn haïn vaø cô caáu toå chöùc cuûa Boä Xaây döïng UBND thaønh phoá Haø Noäi ñaõ ban haønh quyeát ñònh veà vieäc caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát, quyeàn sôû höõu nhaø ôû vaø taøi saûn khaùc gaén lieàn vôùi ñaát; ñaêng kyù bieán ñoäng veà söû duïng ñaát, sôû höõu taøi saûn gaén lieàn vôùi ñaát cho hoä gia ñình, caù nhaân, coäng ñoàng daân cö, ngöôøi Vieät Nam ñònh cö ôû nöôùc ngoaøi, caù nhaân nöôùc ngoaøi treân ñòa baøn thaønh phoá Haø Noäi. Theo ñoù, keå töø ngaøy 04/5/2013, caùc ñoái töôïng noùi treân vôùi tö caùch laø ngöôøi söû duïng ñaát, chuû sôû höõu nhaø ôû, sôû höõu taøi saûn khaùc gaén lieàn treân ñaát ñaùp öùng ñuû ñieàu kieän theo quy ñònh, nghóa vuï taøi chính seõ ñöôïc caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát vaø sôû höõu nhaø ôû, taøi saûn. Theo noäi dung Quyeát ñònh, giaáy chöùng nhaän ñöôïc caáp cho ngöôøi söû duïng ñaát, sôû höõu nhaø gaén lieàn vôùi ñaát theo töøng thöûa ñaát. Thöûa ñaát coù nhieàu ngöôøi coù quyeàn söû duïng, nhieàu chuû sôû höõu nhaø ôû thì giaáy chöùng nhaän ñöôïc caáp cho töøng ngöôøi söû duïng ñaát, sôû höõu nhaø, taøi saûn, coøn quyeàn söû duïng ñaát laø söû duïng chung. Ñoái vôùi hoä gia ñình, caù nhaân ngöôøi Vieät Nam ñang ñònh cö ôû nöôùc ngoaøi thuoäc
Ngaøy 25 thaùng 6 naêm 2013, Chính phuû ban haønh nghò ñònh soá 62/2013/NÑ-CP goàm 5 ñieàu quy ñònh chöùc naêng, nhieäm vuï, quyeàn haïn vaø cô caáu toå chöùc cuûa Boä Xaây döïng. Nghò ñònh quy ñònh Boä Xaây döïng laø cô quan cuûa Chính phuû thöïc hieän chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc veà: Quy hoaïch xaây döïng, kieán truùc; hoaït ñoäng ñaàu tö xaây döïng; phaùt trieån ñoâ thò; haï taàng kyõ thuaät ñoâ thò vaø khu coâng nghieäp, khu kinh teá, khu coâng ngheä cao; nhaø ôû; coâng sôû; thò tröôøng baát ñoäng saûn; vaät lieäu xaây döïng; quaûn lyù nhaø nöôùc caùc dòch vuï coâng trong caùc lónh vöïc quaûn lyù nhaø nöôùc cuûa Boä theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Boä Xaây döïng bao goàm 25 ñôn vò, trong ñoù, 17 ñôn vò laø caùc toå chöùc giuùp Boä tröôûng thöïc hieän chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc, 8 ñôn vò laø caùc ñôn vò söï nghieäp nhaø nöôùc tröïc thuoäc Boä. Nghò ñònh coù hieäu löïc thi haønh töø ngaøy 15 thaùng 8 naêm 2013, thay theá Nghò ñònh soá 17/2008/NÑ-CP ngaøy 04 thaùng 02 naêm 2008 cuûa Chính phuû quy ñònh chöùc naêng, nhieäm vuï, quyeàn haïn vaø cô caáu toå chöùc cuûa Boä Xaây döïng.
83
ANH
Döï aùn coäng London
giôùi döôùi hình thöùc 3D, ngoaøi ra trong baûo taøng seõ tröng baøy caùc giaûi thöôûng boùng ñaù vaø nhöõng boä trang phuïc, thieát bò phuïc vuï huaán luyeän, thi ñaáu.
ñoàng
taïi
Foster + Partners ñaõ ñöôïc löïa choïn ñeå phaùt trieån moät döï aùn tieát kieäm naêng löôïng vaø moät khu coù maät ñoä xaây döïng cao taïi Islington - London. Khu vöïc quy hoaïch cuûa döï aùn laø moät khu thöông maïi ra ñôøi töø naêm 1980, khu vöïc naøy seõ ñöôïc taùi sinh thaønh moät khu daân cö goàm hai toøa thaùp vaø moät coâng vieân caûnh quan. Döï aùn ñöôïc quy hoaïch ñeå xaây döïng caùc toøa nhaø cao taàng, ñoàng thôøi goùp phaàn vaøo vieäc thieát keá quy hoaïch chung cho thaønh phoá. Hai toøa thaùp caên hoä taïi ñòa chæ 250 City Road naèm trong khu vöïc quy hoaïch seõ coù 800 caên hoä. Taïi 36 vaø 42 Stories, seõ coù hai thaùp coù chieàu cao hôn caùc toøa nhaø xung quanh, nhöng phaàn beân döôùi ñöôïc thieát keá haøi hoøa ñeå hoøa nhaäp vôùi kieán truùc thaáp taàng hieän coù. Döï aùn ñöôïc quy hoaïch nhaèm taïo ra moät moâi tröôøng tieän nghi vaø toát cho söùc khoûe. Muïc tieâu cuûa döï aùn laø cung caáp toái ña khoâng gian ngoaøi trôøi, tieän nghi, coù heä thoáng giao thoâng keát noái, coù heä thoáng baûo veä choáng laïi gioù vaø tieáng oàn trong caùc khoâng gian môû. Khu vöïc döï aùn coøn ñöôïc keát noái vôùi caùc tuyeán ñöôøng cho ngöôøi ñi boä, keát noái vôùi ñöôøng phoá laân caän, caùc lieân keát giao thoâng vaän taûi, caùc cöûa haøng vaø quaùn caø pheâ ñeå taïp laäp thaønh moät khu ñoâ thò.
Coâng trình NEO Bankside
Vaên phoøng kieán truùc taïi London Rogers Stirk Harbour + Partners vöøa hoaøn thaønh coâng trình NEO Bankside. Ñaây laø toå hôïp khoái nhaø chung cö saùu caïnh cuøng gallery ngheä thuaät Tate Modern beân bôø soâng Thames.
84
Gioáng nhö Centre Pompidou vaø raát nhieàu caùc toaø nhaø khaùc ñöôïc do Richard Rogers thieát keá, boán thaùp beân ngoaøi ñeàu coù heä thoáng giaèng taïo thaønh moät heä löôùi ñan töø theùp treân caùc maët tieàn. Chuùng laø thaønh phaàn chòu löïc ñôõ cuûa moãi caáu truùc, giuùp ngaên ngöøa söï caàn thieát cho caùc böùc töôøng chòu löïc beân trong toaø nhaø vaø qua ñoù cho pheùp söï boá trí linh hoaït treân caùc taàng khaùc nhau. “Moät tính naêng quan troïng laø caùc thanh giaèng beân ngoaøi, chuùng taïo ra söï linh hoaït tuyeät vôøi beân trong caên hoä”, Graham Stirk giaûi thích. “Taát caû caùc böùc töôøng trong noäi boä laø phi caáu truùc, coù nghóa laø chuùng ta hoaøn toaøn coù theå môû moät khoâng gian thoâng töø saøn ñeán traàn nhieàu hôn so vôùi moät caên hoä thoâng thöôøng. Ñieàu naøy ñaõ cho pheùp chuùng toâi toái ña hoaù aùnh saùng ban ngaøy vaø caùc taàm nhìn”.
Baûo taøng cuõng seõ chuù troïng vaø laøm noåi baät nhöõng chöông trình mang tính xaõ hoäi cuûa FIFA, cuõng nhö caùc döï aùn thuùc ñaåy vaø phaùt trieån moân boùng ñaù, coå vuõ tinh thaàn “Fair play”... Khoâng chæ tröng baøy caùc hieän vaät, baûo taøng coøn laø nôi toå chöùc caùc dieãn ñaøn vaø caùc cuoäc giao löu gaëp gôõ cuûa taát caû caùc thaønh vieân trong gia ñình boùng ñaù theá giôùi, trong ñoù coù caùc coå ñoäng vieân, caùc caâu laïc boä, caùc lieân ñoaøn boùng ñaù, caùc ñoái taùc vaø caùc nhaø taøi trôï.
MYÕ
Phía Taây thaønh phoá New York: Taùi phaân khu cuøng nhöõng con phoá
THUÏY SÓ
FIFA xaây döïng baûo taøng boùng ñaù theá giôùi taïi Thuïy Só
Lieân ñoaøn Boùng ñaù Theá giôùi (FIFA) vöøa thoâng baùo seõ khai tröông baûo taøng boùng ñaù theá giôùi ôû trung taâm thaønh phoá Zurich (Thuïy Só) vaøo giöõa naêm 2015. Theo öôùc tính sô boä, chi phí ñeå xaây döïng baûo taøng naøy seõ leân tôùi 200 trieäu USD. Sau khi hoaøn thaønh baûo taøng, khaùn giaû seõ ñöôïc xem Phoøng Vinh danh, caùc hieän vaät trieån laõm vaø taùi hieän nhöõng traän ñaáu kinh ñieån cuûa boùng ñaù theá
Phía Taây thaønh phoá New York seõ phaûi ñoái maët vôùi vieäc taùi phaân khu trong töông lai gaàn. Vieäc laøm naøy seõ bieán moät khu phoá ñoâng ñuùc thaønh haøng chuïc toøa thaùp vaên phoøng. Ñeå giuùp chính quyeàn Bloomberg trong vieäc quaûn lyù caùc ñòa chæ khi phaùt sinh vaán ñeà naøy, thaønh phoá ñaõ thueâ Coâng ty phaùt trieån baát ñoäng saûn beàn vöõng Jonathan Rose, Coâng ty Kieán truùc – Quy hoaïch cuûa Haø Lan ñöùng ñaàu laø kieán truùc sö Gehl, vaø Coâng ty xaây döïng daân duïng toaøn caàu Skanska. Caùc coâng ty seõ cuøng nhau hôïp taùc ñeå cuøng xaây döïng moät döï aùn mang teân: Quy hoaïch taàm nhìn khu vöïc phía Ñoâng trung taâm thaønh phoá, döï kieán seõ ñöôïc hoaøn thaønh vaø coâng boá vaøo cuoái naêm nay. Khu vöïc phía Ñoâng trung taâm thaønh phoá seõ ñöôïc bao truøm baèng moät khu phoá lôùn, bao goàm 63 khoái nhaø keùo daøi töø ñöôøng Ñoâng soá 39 vôùi ñöôøng Ñoâng soá 57, naèm giöõa ñaïi loä soá 5 vaø
soá 3. Quy hoaïch taàm nhìn ñöôïc ñöa ra theå hieän söï quan taâm cuûa chính quyeàn thaønh phoá ñoái vôùi ngöôøi daân ñòa phöông trong söï phaùt trieån caùc khu phoá cuõng nhö cuûa coäng ñoàng.
Michel Govan – ngöôøi ñaõ laøm vieäc vôùi Zumthor trong thôøi gian hôn boán naêm veà vieäc nghieân cöùu yù töôûng döï aùn; oâng noùi: “YÙ töôûng cuûa coâng trình laø laøm sao cho noù thaät gaàn guõi vôùi ngöôøi daân”.
Quy hoaïch seõ ñöôïc caùc chuyeân gia thieát keá chuù troïng tôùi vaán ñeà giao thoâng vaän taûi, ñaëc bieät laø vieäc xaây döïng heä thoáng ñöôøng, khuyeán khích ngöôøi ñi boä. Quy hoaïch môùi cuõng seõ öu tieân xaây döïng caùc toøa nhaø vaên phoøng, taêng maät ñoä xaây döïng töø 50 ñeán 200%.
Vieäc ñeà xuaát keá hoaïch phaù huûy moät soá toøa nhaø LACMA do kieán truùc sö ngöôøi Haø Lan Rem Koolhaas thieát keá tröôùc ñaây ñaõ môû ra moät cuoäc tranh luaän coâng khai veà töông lai cuûa baûo taøng ngheä thuaät naøy.
Giaûi phaùp quy hoaïch môùi seõ taïo ñieàu kieän cho caùc coâng trình xaây döïng. Beân caïnh ñoù coøn laø vieäc môû roäng ñaïi loä Lexington vaø Madison, taïo thaønh moät chuoãi quaûng tröôøng coâng coäng cuøng vôùi ñaïi loä Vanderbilt. Vieäc phaùt trieån nhö vaäy seõ taïo neân moät trung taâm giaûi trí, thöông maïi keùo daøi tôùi quaûng tröôøng Thôøi Ñaïi. Nhö vaäy seõ taïo ñöôïc söï phaùt trieån caân baèng vôùi quy hoaïch khu vöïc phía Taây cuûa khu trung taâm.
Peter Zumthor ñeà xuaát ñaàu tö 650 trieäu USD ñaïi tu cho LACMA
Baûo taøng Ngheä thuaät Los Angeles (LACMA) seõ sôùm traûi thaûm ñoû ñeå chaøo ñoùn huyeàn thoaïi ngöôøi Thuïy Só Peter Zumthor tôùi nhaän giaûi thöôûng vaøng caáp Nhaø nöôùc. Kieán truùc sö Peter Zumthor ñöôïc ñaùnh giaù laø ngöôøi ñaàu tieân ñaùnh daáu vieäc môû ra “Söï hieän dieän cuûa quaù khöù, Peter Zumthor tìm bieän phaùp khaéc phuïc cho LACMA”. OÂng tuyeân boá tham voïng coù 650 trieäu USD ñeå laäp döï aùn laøm thay ñoåi dieän maïo LACMA. Caáu truùc caùc toøa nhaø vaø haønh lang cuûa LACMA ñöôïc xaây döïng treân cô sôû kinh nghieäm “laøng”. Keát caáu baèng thuûy tinh hieän ñaïi seõ giuùp toøa nhaø tích luõy ñöôïc nhieàu naêng löôïng hôn tröôùc. Giaùm ñoác ñieàu haønh LACMA, oâng
Ngaøy 09/6/2013 taïi Resnick Pavilion LACMA dieãn ra trieån laõm “Söï coù maët cuûa quaù khöù: Peter Zumthor xem xeùt laïi LACMA”, seõ tieát loä moät moâ hình ñeà xuaát cuøng vôùi moät maøn hình hieån thò cuûa lòch söû kieán truùc LACMA vaø moät trieån laõm nhoû veà coâng vieäc cuûa Zumthor.
MONACO
Caên hoä penthouse ôû toøa thaùp Odeon - Monaco coù theå trôû thaønh baát ñoäng saûn ñaét nhaát theá giôùi
Caên hoä penthouse ôû toøa thaùp Odeon - Monaco coù theå trôû thaønh baát ñoäng saûn ñaét nhaát theá giôùi vôùi caùi giaù “giaät mình”: 301 trieäu Euro khi ñöôïc tung ra thò tröôøng vaøo naêm 2014. Naèm beân bôø bieån Monaco, caên hoä penthouse (caên hoä naèm treân taàng cao nhaát cuûa moät toøa nhaø, cao oác hay coøn goïi laø caên hoä thoâng taàng), bao goàm phoøng nguû thöôïng haïng, hoà bôi loä thieân khoång loà vaø raát nhieàu khoâng gian khaùc theå hieän söï sang troïng. Toaøn boä khoâng gian ñöôïc thieát keá theo phong caùch “môû”, keát hôïp haøi hoøa giöõa caùc vaät duïng tieän nghi hieän ñaïi. Phong caùch thieát keá môû ñöôïc caùc kieán truùc sö theå hieän roõ neùt nhaát ôû heä thoáng vaùch kính trong suoát, nhöõng oâ cöûa ñeå troáng giuùp ngöôøi thöôûng laõm coù theå
ngaém toaøn caûnh Monaco. Nôi chaéc chaén seõ ñöôïc söû duïng nhieàu khoâng keùm gì caùc khoâng gian coøn laïi trong nhaø chính laø hoà bôi loä thieân vôùi maùng tröôït nöôùc. Ngoaøi ra, taát caû caùc dòch vuï nhö troâng nhaø, lau doïn… ñeàu ñöôïc ñieàu khieån thoâng qua maøn hình caûm öùng. Trong töông lai, thaùp ñoâi Odeon seõ laø toøa nhaø cao thöù 2 ôû vuøng bôø bieån Ñòa Trung Haûi vôùi ñoä cao 170m, goàm 70 caên hoä cao caáp, trong ñoù rieâng caên hoä penthouse noùi treân coù dieän tích 1.200m². Beân caïnh caên hoä penthouse ñoäc ñaùo, toøa nhaø naøy coøn ñöôïc trang bò caùc phoøng taém hôi theo phong caùch Nga vaø Thoå Nhó Kyø, nhieàu hoà bôi vaø moät raïp chieáu phim. Theo keá hoaïch, toøa thaùp seõ hoaøn thaønh vaøo thaùng 7/2014, ñoù laø thôøi ñieåm giaác mô cuûa kieán truùc sö Alexander Giraldi trôû thaønh hieän thöïc.
australia
Wilkinson Eyre chieán thaéng trong cuoäc thi thieát keá Sydney Hotel Resort
Caùc kieán truùc sö cuûa Wilkinson Eyre Architects ñaõ giaønh chieán thaéng trong moät cuoäc thi quoác teá thieát keá “Kieät taùc tieáp theo cuûa Sydney”. Ngoaøi ra, coøn coù ba coâng ty loït vaøo danh saùch ñoaït giaûi laø: Renzo Piano, Adrian Smith + Gordon Gill vaø KPF - coù truï sôû taïi London seõ chòu traùch nhieäm thieát keá caùc bieåu töôïng ñieâu khaéc cho khu resort 6 sao Crown Sydney, vôùi toång trò giaù 1,5 tyû USD. Khu nghæ döôõng naøy coù toång dieän tích 6000m2, naèm ven bôø soâng cuûa Barangaroo. Ñöôïc caáp pheùp xaây döïng, döï aùn seõ coù caùc caùc toøa nhaø choïc trôøi cao 235m, seõ cung caáp 350 phoøng, cuøng vôùi boán nhaø haøng, moät quaùn caø pheâ, moät sieâu phoøng chôø, khu spa, beå bôi treân maùi nhaø vaø caùc cöûa haøng baùn leû cao caáp.
85
L
eã kyû nieäm ñaõ ñöôïc toå chöùc taïi Cung Vaên hoùa Höõu Nghò Haø Noäi. Cuõng nhaân dòp naøy, Hoäi Kieán truùc sö Vieät Nam ñaõ keát hôïp toå chöùc leã trao Giaûi thöôûng Kieán truùc Quoác gia laàn thöù 10. Ñaây laø Giaûi thöôûng do Hoäi Kieán truùc sö Vieät Nam, Boä Xaây döïng, Boä Vaên hoùa Theå thao vaø Du lòch toå chöùc 2 naêm 1 laàn nhaèm toân vinh caùc taùc giaû, taùc phaåm kieán truùc xuaát saéc treân toaøn quoác. Taïi leã kyû nieäm, Boä tröôûng Trònh Ñình Duõng bieåu döông nhöõng ñoùng goùp lôùn lao cuûa
Hoäi Kieán truùc sö trong coâng taùc taäp hôïp ñoäi nguõ vaø thuùc ñaåy saùng taïo cuûa giôùi kieán truùc sö nöôùc nhaø, Hoäi Kieán truùc sö Vieät Nam caàn ñi ñaàu trong ñoåi môùi saùng taùc kieán truùc, kieân quyeát loaïi boû nhöõng kieán truùc sao cheùp, nhaïi coå, kieán truùc laïc haäu, chaïy theo hình thöùc, phoâ tröông laõng phí… Hoäi caàn coù nhöõng hoaït ñoäng tích cöïc hôn nöõa, phoái hôïp caùc boä, ngaønh trong vieäc xaây döïng Luaät Kieán truùc sö, trong coâng taùc boài döôõng ñaïo ñöùc ngheà nghieäp, naâng cao naêng löïc haønh ngheà, ñònh
T
khoaûng 34,4%. Ñeán naêm 2030 quy moâ daân soá toaøn vuøng taêng leân khoaûng 16,807 ngöôøi, daân soá ñoâ thò khoaûng 6,681 ngöôøi, tyû leä ñoâ thò hoùa khoaûng 39,8%.
huû töôùng Chính phuû vöøa pheâ duyeät Quy hoaïch xaây döïng vuøng trung du vaø mieàn nuùi Baéc Boä ñeán naêm 2030. Ñaây laø vuøng coù vò trí chieán löôïc ñaëc bieät quan troïng veà kinh teá - xaõ hoäi, quoác phoøng, an ninh vaø ñoái ngoaïi cuûa caû nöôùc, coù vai troø quyeát ñònh ñoái vôùi moâi tröôøng sinh thaùi cuûa caû vuøng Baéc Boä.
Phaïm vi laäp quy hoaïch vuøng trung du vaø mieàn nuùi Baéc Boä goàm 14 tænh: Laïng Sôn, Cao Baèng, Haø Giang, Laøo Cai, Lai Chaâu, Ñieän Bieân, Sôn La, Baéc Giang, Thaùi Nguyeân, Baéc Kaïn, Tuyeân Quang, Phuù Thoï, Yeân Baùi, Hoøa Bình vaø caùc huyeän phía Taây hai tænh Thanh Hoùa, Ngheä An, vôùi toång dieän tích laø 115.153,4km2 chieám 35% dieän tích töï nhieân caû nöôùc. Döï baùo naêm 2020 quy moâ daân soá toaøn vuøng khoaûng 15,11 trieäu ngöôøi, daân soá ñoâ thò khoaûng 5,195 trieäu ngöôøi, tyû leä ñoâ thò hoùa
86
höôùng saùng taùc giuùp Kieán truùc sö, nhaát laø lôùp treû saùng taïo nhieàu taùc phaåm coù giaù trò phuø hôïp vaên hoùa ñieàu kieän thöïc teá Vieät Nam vaø xu höôùng phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc trong thôøi kyø ñoåi môùi, môû cöûa vaø hoäi nhaäp quoác teá; laøm toát vai troø tö vaán phaûn bieän, tham möu vôùi Ñaûng vaø Nhaø nöôùc caùc vaán ñeà quan troïng trong lónh vöïc kieán truùc, quy hoaïch cuûa ñaát nöôùc, chòu traùch nhieäm tröôùc Ñaûng, tröôùc nhaân daân veà tình hình phaùt trieån kieán truùc Vieät Nam. Nhaân dòp naøy, leã trao Giaûi thöôûng Kieán truùc Quoác gia naêm 2012 cuõng ñaõ ñöôïc dieãn ra, Hoäi ñoàng Giaûi thöôûng Kieán truùc Quoác gia 2012 ñaõ quyeát ñònh trao 38 giaûi chính thöùc trong toång soá 140 coâng trình, taùc phaåm tham döï giaûi, trong ñoù coù: 01 Giaûi Nhaát ñöôïc trao cho coâng trình Dolphin Plaza cuûa taùc giaû Tan Jian Woei (DP Architects Pte Ltd – Singapore), 05 Giaûi Nhì, 17 Giaûi Ba vaø 15 Giaûi Khuyeán khích.
Theo quy hoaïch, Vuøng bieân giôùi Vieät Trung, goàm caùc tænh Laïng Sôn, Cao Baèng, Haø Giang, Laøo Cai vaø Lai Chaâu laø vuøng baûo veä sinh thaùi töï nhieân, nguoàn nöôùc, röøng ñaëc duïng, röøng ñaàu nguoàn; phaùt trieån kinh teá toång hôïp, trong ñoù kinh teá cöûa khaåu, coâng nghieäp khai khoaùng laø chuû ñaïo, phaùt trieån du lòch vaên hoùa - lòch söû vaø sinh thaùi.
Giang, Thaùi Nguyeân, Baéc Caïn, Tuyeân Quang, Yeân Baùi, Phuù Thoï vaø Hoøa Bình laø vuøng trung gian keát noái khu vöïc phaùt trieån ôû ñoàng baèng vôùi khu vöïc chaäm phaùt trieån ôû mieàn nuùi. Taïi ñaây seõ hình thaønh caùc trung taâm kinh teá - ñoâ thò, caùc khu cuïm coâng nghieäp, heä thoáng haï taàng kyõ thuaät, haï taàng xaõ hoäi ñeå giaûm taûi cho Thuû ñoâ Haø Noäi; lieân keát, hôïp taùc vôùi caùc ñoâ thò lôùn trong vuøng Thuû ñoâ Haø Noäi, vuøng duyeân haûi Ñoâng Baéc Boä; chia seû vaø hoã trôï phaùt trieån vôùi heä thoáng ñoâ thò noâng thoân 2 vuøng bieân giôùi Vieät - Trung vaø Vieät - Laøo.
Vuøng bieân giôùi Vieät - Laøo, goàm tænh Ñieän Bieân, Sôn La vaø caùc huyeän phía Taây tænh Thanh Hoaù, Ngheä An seõ phaùt trieån laâm nghieäp, baûo veä röøng ñaàu nguoàn vaø ña daïng sinh hoïc; coâng nghieäp khai khoaùng, thuûy ñieän, cheá bieán noâng laâm, vaät lieäu xaây döïng; du lòch vaên hoùa - lòch söû, sinh thaùi vaø nghæ döôõng. Vuøng trung du goø ñoài, goàm caùc tænh Baéc
Theo quy hoaïch, heä thoáng ñoâ thò toaøn vuøng trung du vaø mieàn nuùi Baéc boä ñeán naêm 2030 ñöôïc phaân boá hôïp lyù treân cô sôû 3 vuøng khoâng gian: vuøng bieân giôùi Vieät - Trung coù khoaûng 82 ñoâ thò, vuøng bieân giôùi Vieät - Laøo coù khoaûng 76 ñoâ thò, vuøng trung du goø ñoài coù khoaûng 120 ñoâ thò.
Ñoäng thoå döï aùn Khu nhaø ôû xaõ hoäi Sunny Garden City Haø Noäi
Quy hoaïch Phaân khu ñoâ thò S1, tyû leä 1/5000
Quy hoaïch ñaõ ñöôïc coâng boá vaø baøn giao theo Quyeát ñònh soá 741/QÑUBND ngaøy 04/02/2013. Quy hoaïch naèm ôû phía Taây thaønh phoá trung taâm, thuoäc chuoãi ñoâ thò phía Ñoâng ñöôøng vaønh ñai 4 (khu vöïc phía Nam soâng Hoàng). Toång dieän tích quy hoaïch laø 1.189,32ha, trong ñoù dieän tích thuoäc ñòa giôùi haønh chính caùc xaõ Lieân Hoàng, Haï Moã, Lieân Haø, Lieân Trung, Taân Hoäi, Taân Laäp - huyeän Ñan Phöôïng laø 916ha, caùc xaõ Thöôïng Caùt, Taây Töïu, Lieân Maïc - huyeän Töø Lieâm laø 273,32ha. Döï baùo ñeán naêm 2030, daân soá khoaûng 68.000 ngöôøi. Phaân khu ñoâ thò S1 ñöôïc chia thaønh 3 khu vaø 16 oâ quy hoaïch ñeå kieåm soaùt phaùt trieån. Ranh giôùi caùc oâ quy hoaïch ñöôïc giôùi haïn töø caáp ñöôøng chính khu vöïc trôû leân. Chöùc naêng söû duïng ñaát chính trong caùc oâ quy hoaïch laø ñaát coâng coäng, caây xanh, tröôøng hoïc, ñöôøng giao thoâng, heä thoáng haï taàng kyõ thuaät thaønh phoá - khu vöïc vaø caùc ñôn vò ôû. Cuïm coâng trình ñieåm nhaán trong ñoâ thò ñöôïc quy hoaïch taïi khu vöïc coù taàm nhìn thuaän lôïi, naèm ôû xung quanh khu vöïc gaàn caùc nuùt giao caét ñöôøng Taây Thaêng Long vôùi caùc tuyeán ñöôøng Vaønh ñai 4 hay tuyeán ñöôøng ñi truïc Hoà Taây Ba Vì, ñöôøng ñi caàu Thöôïng Caùt. Ñaây khoâng chæ laø ñieåm nhaán cuûa ñoâ thò maø coøn laø ñieåm nhaán cuûa khu vöïc cöûa ngoõ phía Taây cuûa ñoâ thò trung taâm.
hoäi cuûa thaønh phoá 160.000m2 saøn xaây döïng, 2.500 caên hoä vaø giaûi quyeát choã ôû cho 6.000 cö daân.
Chuyeån ñoåi döï aùn nhaø ôû thöông maïi 143 Traàn Phuù, quaän Haø Ñoâng sang kinh doanh theo phöông thöùc nhaø ôû xaõ hoäi
Leã ñoäng thoå ñaõ dieãn ra taïi huyeän Quoác Oai (Haø Noäi) vaøo ngaøy 01/6/2013. Ñaây laø döï aùn nhaø ôû thöông maïi ñöôïc chaáp thuaän chuyeån ñoåi thaønh nhaø ôû xaõ hoäi ñaàu tieân chính thöùc khôûi ñoäng treân caû nöôùc. Khu nhaø ôû xaõ hoäi Sunny Garden City seõ cung caáp 500 caên hoä vôùi dieän tích töø 30m2 ñeán 70m2/caên, döï kieán hoaøn thaønh vaøo ñaàu naêm 2015, vôùi möùc giaù thaønh thaáp nhaát khoaûng 250-300 trieäu ñoàng/caên.
Ñoäng thoå döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi taïi Khu ñoâ thò Ñaëng Xaù II - Gia Laâm - Haø Noäi
UBND thaønh phoá Haø Noäi ñaõ chaáp thuaän chuyeån ñoåi döï aùn noùi treân. Theo ñoù, Coâng ty Coå phaàn Ñaàu tö vaø Phaùt trieån ñoâ thò Soâng Ñaø (SDU) ñöôïc ñaàu tö döï aùn naøy, vôùi muïc ñích kinh doanh nhaø ôû xaõ hoäi baèng nguoàn voán khoâng phaûi töø ngaân saùch Nhaø nöôùc. Khi döï aùn hoaøn thaønh (vaøo naêm 2015), SDU phaûi baùn cho ngöôøi thu nhaäp thaáp theo quy ñònh cuûa thaønh phoá.
Quyeát ñònh ñieàu chænh möùc giaù dòch vuï nhaø chung cö treân ñòa baøn thaønh phoá
Quyeát ñònh do UBND thaønh phoá Haø Noäi ban haønh. Theo ñoù, giaù dòch vuï nhaø chung cö coù thang maùy toái thieåu 800 ñoàng/m2/thaùng, toái ña 16.500 ñoàng/m2/ thaùng (gaáp boán laàn so vôùi möùc giaù cuõ). Rieâng chung cö khoâng coù thang maùy, möùc giaù ñöa ra toái thieåu laø 450 ñoàng/m2, toái ña 5.000 ñoàng/m2/thaùng.
Hoäi nghò tham gia yù kieán phöông aùn thieát keá nuùt giao thoâng OÂ Chôï Döøa
Ngaøy 05/6/2013 ñaõ chính thöùc dieãn ra leã ñoäng thoå noùi treân. Döï aùn ñöôïc trieån khai treân 5 loâ ñaát (NO1, NO2, NO3, NO4, NO6) vôùi toång dieän tích 6,2ha. Döï aùn coù caùc loaïi caên hoä coù dieän tích töø 33m2 (chieám 60%), 44m2 (chieám 20%) vaø 55m2 chieám (20%). Giaù baùn döôùi 9 trieäu ñoàng/m2 laø möùc haáp daãn vaø thöïc söï phuø hôïp vôùi caùc ñoái töôïng coù nhu caàu mua nhaø hieän nay. Döï kieán, caên hoä ñaàu tieân daønh cho caùc ñoái töôïng xaõ hoäi seõ ñöôïc baøn giao trong dòp Teát Giaùp Ngoï 2014. Döï aùn coù toång möùc ñaàu tö 850 tyû ñoàng. Sau khi hoaøn thaønh vaøo quyù II/2015, döï aùn seõ ñoùng goùp vaøo quyõ nhaø ôû xaõ
Hoäi nghò do UBND thaønh phoá Haø Noäi toå chöùc chieàu 5/6/2013. Döï aùn ñaõ nhaän ñöôïc söï ñoàng thuaän cao töø caùc chuyeân gia ñaàu ngaønh treân nhieàu lónh vöïc... Haàu heát caùc yù kieán ñeàu baøy toû ñoàng tình cao vôùi phöông aùn 3 vaø 4. Cuï theå, phöông aùn 3 thieát keá caàu vöôït truïc thoâng theo höôùng ñöôøng vaønh ñai 1 ñi leäch veà phía Nam (phía ñöôøng Nguyeãn Löông Baèng); phöông aùn 4 thieát keá caàu vöôït truïc thoâng theo höôùng ñöôøng vaønh ñai 1, ñi leäch veà
87
phía Nam (phía ñöôøng Nguyeãn Löông Baèng) coù thieát keá boå sung caàu nhaùnh ñi moät chieàu töø Khaâm Thieân ñi qua nuùt OÂ Chôï Döøa, nhaäp vaøo caàu chính treân ñöôøng vaønh ñai 1. Chuû tòch UBND thaønh phoá Haø Noäi tieáp thu caùc yù kieán goùp yù vaø söï uûng hoä cuûa nhieàu boä, ngaønh vaø chuyeân gia ñoái vôùi phöông aùn 3–4. OÂng khaúng ñònh, ngay sau buoåi laøm vieäc naøy seõ yeâu caàu cô quan chuyeân moân taäp trung nghieân cöùu theâm ñeå coù giaûi phaùp kieán truùc phuø hôïp nhaát, vöøa ñaûm baûo yeâu caàu veà baûo toàn, vöøa ñaûm baûo ñöôïc nhöõng vaán ñeà böùc xuùc cuûa Haø Noäi hieän nay. Theo ñoù, caùc ñôn vò chöùc naêng seõ tieáp tuïc hoaøn thieän caû 2 phöông aùn naøy, trong ñoù chuù yù phaàn kieán truùc, nghieân cöùu, toân taïo, baûo toàn caùc daáu tích. Phöông aùn löïa choïn seõ ñöôïc ñöa ra laáy yù kieán nhaân daân 4 phöôøng thuoäc quaän Ñoáng Ña tröôùc khi trình leân caùc Boä vaø coâng boá roäng raõi.
Ñieàu chænh quy hoaïch khu trung taâm ñoâ thò môùi Taây Hoà Taây
Ñoà aùn ñieàu chænh quy hoaïch chi tieát khu vöïc trung taâm khu ñoâ thò Taây Hoà Taây ñaõ ñöôïc Hoäi ñoàng thaåm ñònh quy hoaïch xaây döïng thaønh phoá thaåm ñònh. Khu vöïc quy hoaïch laø moät khu ôû hoaøn chænh, ñaûm baûo caùc chæ tieâu veà haï taàng, vì vaäy theo Hoäi ñoàng caàn phaân roõ ranh giôùi caùc ñôn vò ôû ñeå thaáy roõ caùc chæ tieâu, baùn kính phuïc vuï. Veà quy moâ daân soá, ñoà aùn ñöa ra laø 25.000 ngöôøi, taêng so vôùi quy hoaïch cuõ ñöôïc duyeät, Hoäi ñoàng ñaùnh giaù, vôùi muïc tieâu ñeå boå sung quyõ nhaø taùi ñònh cö laø phuø hôïp. Vaán ñeà cô caáu söû duïng ñaát, caàn löu yù daønh quyõ ñaát döï phoøng boá trí cô quan haønh chính cuûa huyeän Töø Lieâm. Theo Sôû Quy hoaïch - Kieán truùc Haø Noäi, toång dieän tích ñaát nghieân cöùu quy hoaïch khoaûng 210,43ha, tuaân thuû ranh giôùi ñaõ ñöôïc UBND thaønh phoá Haø Noäi pheâ duyeät naêm 2007.
74,6% xaõ hoaøn thaønh pheâ duyeät quy hoaïch xaây döïng noâng thoân môùi Ngaøy 14/6, taïi Hoäi nghò ñaùnh giaù thöïc
88
hieän Quyeát ñònh 193/QÑ-TTg ngaøy 02/02/2010 cuûa Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät Chöông trình raø soaùt Quy hoaïch xaây döïng noâng thoân môùi ñaõ ñöôïc toå chöùc taïi taïi thaønh phoá Thaùi Bình, tænh Thaùi Bình, ñaïi dieän Boä Xaây döïng cho bieát, trong thôøi gian qua, coâng taùc laäp Quy hoaïch xaây döïng noâng thoân môùi ñaõ ñaït ñöôïc keát quaû khaû quan. Tính ñeán heát thaùng 5/2013, trong toång soá 10.000 xaõ cuûa caû nöôùc coù 74,6% soá xaõ ñaõ hoaøn thaønh vieäc pheâ duyeät quy hoaïch xaây döïng noâng thoân môùi. Haø Noäi laø moät trong nhöõng tænh, thaønh phoá ñaõ hoaøn thaønh treân 85% quy hoaïch xaây döïng noâng thoân môùi treân ñòa baøn. Chöông trình raø soaùt Quy hoaïch xaây döïng noâng thoân môùi treân phaïm vi caû nöôùc laø moät trong nhöõng nhieäm vuï nhaèm thöïc hieän thaéng lôïi caùc muïc tieâu veà “Noâng nghieäp, noâng daân, noâng thoân”, ñaûm baûo ñeán naêm 2015 coù 20% toång soá xaõ ñaït tieâu chí Noâng thoân môùi vaø ñeán naêm 2020 coù 50% soá xaõ ñaït tieâu chí Noâng thoân môùi.
Thöøa Thieân Hueá
Khôûi coâng döï aùn môû roäng quoác loä 1A
Phoù Thuû töôùng Chính phuû Nguyeãn Xuaân Phuùc ñaõ chính thöùc phaùt leänh khôûi coâng döï aùn xaây döïng coâng trình môû roäng quoác loä 1A, ñoaïn km791A+500 km848+8 qua tænh Thöøa Thieân - Hueá theo hình thöùc BOT. Döï aùn môû roäng quoác loä 1A ñoaïn qua tænh Thöøa Thieân - Hueá laø moät trong nhöõng döï aùn troïng ñieåm caûi taïo naâng caáp quoác loä 1A trong giai ñoaïn 2012– 2020. Döï aùn daøi treân 31km, coù toång voán ñaàu tö treân 2.200 tæ ñoàng vaø döï kieán seõ hoaøn thaønh vaøo naêm 2015.
Quaûng Ngaõi
Khôûi coâng Döï aùn môû roäng Quoác loä 1 ñoaïn qua Quaûng Ngaõi
Ngaøy 09/6, Boä Giao thoâng vaän taûi vaø UBND tænh Quaûng Ngaõi phoái hôïp toå chöùc khôûi coâng Döï aùn môû roäng Quoác loä 1 ñoaïn qua Quaûng Ngaõi (töø km 1063+877 ñeán km 1092+577). Döï aùn coù toång chieàu daøi gaàn 30km, ñi qua ñòa baøn caùc huyeän Tö Nghóa, Moä Ñöùc, Ñöùc Phoå. Dieän tích maët ñöôøng 24m (môû roäng moãi beân 6m, goàm boán laøn xe cô giôùi, hai laøn xe thoâ sô coù daûi phaân caùch giöõa vôùi vaän toác 60-80km/hø). Phöông aùn xaây döïng naâng caáp, môû roäng treân cô sôû ñöôøng hieän taïi vaø xaây döïng môùi tuyeán traùnh thò traán Thi Phoå vaø Moä Ñöùc (huyeän Moä Ñöùc) vôùi tieâu chuaån ñöôøng caáp I quoác gia. Döï kieán, coâng trình hoaøn thaønh thaùng 12/2015.
Bình Ñònh
Khôûi coâng döï aùn Nhaø ôûø xaõ hoäi Cao oác Long Thònh
Ngaøy 17/6, Coâng ty Coå phaàn Ñaàu tö vaø kinh doanh Vaät lieäu xaây döïng Fico (Toång Coâng ty Vaät lieäu xaây döïng soá 1 - Boä Xaây döïng) ñaõ khôûi coâng xaây döïng döï aùn treân. Ñaây laø döï aùn nhaø ôû xaõ hoäi ñaàu tieân taïi thaønh phoá Quy Nhôn. Döï aùn coù quy moâ 416 caên. Caùc caên hoä coù dieän tích töø 4050m2, vôùi giaù baùn döï kieán döôùi 10 trieäu ñoàng/m2, ñöôïc coi laø phuø hôïp vôùi möùc thu nhaäp vaø thò tröôøng nhaø ôû taïi thaønh phoá Quy Nhôn hieän nay. Döï aùn coù toång möùc ñaàu tö 197 tyû ñoàng, ñöôïc aùp duïng coâng ngheä thi coâng vaø vaät lieäu xaây döïng ngay töø khaâu thieát keá neân coù theå ruùt ngaén ñöôïc thôøi gian thi coâng, döï kieán baøn giao nhaø vaøo cuoái naêm 2015.
TP. HCM
Coâng boá 5 ñoà aùn quy hoaïch chi tieát xaây döïng ñoâ thò tyû leä 1/2000 treân ñòa baøn quaän Phuù Nhuaän Ngaøy 14/6/2013, 5 ñoà aùn naøy ñaõ ñöôïc coâng boá taïi UBND quaän Phuù Nhuaän. Ñoà aùn Khu daân cö lieân phöôøng 1-27 ñaõ ñöôïc UBND TP. HCM pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh soá 1817/QÑ-UBND ngaøy 12/4/2013 vôùi toång dieän tích 70,92ha. Vò trí khu vöïc quy hoaïch cuûa ñoà aùn naøy thuoäc phöôøng 1, phöôøng 2 vaø phöôøng
7 - quaän Phuù Nhuaän. Phía Ñoâng giaùp quaän Bình Thaïnh, phía Taây giaùp ñöôøng Phan Ñình Phuøng, phía Nam giaùp raïch Thò Ngheø vaø khu daân cö Taïch Mieãu, phía Baéc giaùp ñöôøng Phan Ñaêng Löu. Khu vöïc ñöôïc quy hoaïch coù quy moâ daân soá laø 40.000 ngöôøi, vôùi tính chaát laø khu daân cö hieän höõu caûi taïo chænh trang. Maät ñoä xaây döïng chung laø 50%, heä soá söû duïng ñaát laø 3,5 laàn, taàng cao xaây döïng toái ña laø 18 taàng. Quy moâ daân soá laø 40.000 ngöôøi. Toaøn khu vöïc quy hoaïch ñöôïc phaân chia laøm 3 ñôn vò ôû vaø caùc khu chöùc naêng caáp ñoâ thò naèm ngoaøi ñôn vò ôû. Ñoà aùn Khu daân cö lieân phöôøng 8-1517 ñaõ ñöôïc UBND TP. HCM pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh soá 1877/QÑ-UBND vôùi toång dieän tích 68,08ha. Khu vöïc quy hoaïch ñöôïc giôùi haïn bôûi phía Ñoâng Baéc giaùp ñöôøng Phan Ñình Phuøng, phía Ñoâng Nam giaùp quaän 3 qua keânh Nhieâu Loäc, phía Taây Nam giaùp ñöôøng Nguyeãn Vaên Troãi, phía Baéc giaùp ñöôøng Hoaøng Vaên Thuï. Tính chaát cuûa ñoà aùn quy hoaïch laø taïo laäp khu daân cö hieän höõu caûi taïo chænh trang, trong ñoù, maät ñoä xaây döïng chung laø 48%, heä soá söû duïng ñaát laø 3,5 laàn, taàng cao xaây döïng toái ña laø 18 taàng. Döï kieán daân soá ñeán naêm 2020 laø 35.000 ngöôøi. Toaøn khu vöïc quy hoaïch ñöôïc phaân chia laøm 3 ñôn vò ôû vaø caùc khu chöùc naêng caáp ñoâ thò naèm ngoaøi ñôn vò ôû. Ñoà aùn Khu daân cö lieân phöôøng 3-4-5 ñaõ ñöôïc UBND TP. HCM pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh soá 1654/QÑ-UBND vôùi toång dieän tích 76,89ha. Theo ñoù, phaïm vi khu vöïc quy hoaïch phía Ñoâng Baéc giaùp quaän Goø Vaáp vaø quaän Bình Thaïnh, phía Ñoâng Nam giaùp phöôøng 9 qua ñöôøng Nguyeãn Kieäm, phía Taây giaùp phöôøng 1-2-7 qua ñöôøng Phan Ñaêng Löu. Vôùi tính chaát laø khu daân cö hieän höõu caûi taïo chænh trang keát hôïp xaây döïng môùi, trong ñoù caùc chæ tieâu söû duïng ñaát quy hoaïch ñoâ thò toaøn khu cuï theå: maät ñoä xaây döïng chung laø 50%, heä soá söû duïng ñaát laø 3,4 laàn, taàng cao toái ña döï kieán laø 18 taàng, quy moâ daân soá khoaûng 42.000 ngöôøi.
Theo quy hoaïch, ñoái vôùi döï aùn chung cö cao taàng xaây döïng môùi taàng treät seõ coù khoaûng luøi so vôùi loä giôùi toái thieåu laø 6m, caùc coâng trình coâng coäng xaây döïng môùi taàng treät coù khoaûng luøi toái thieåu laø 3m, caùc coâng trình thöông maïi dòch vuï treân truïc ñöôøng Phan Ñaêng Löu vaø ñöôøng Nguyeãn Kieäm phaûi coù khoaûng luøi thích hôïp vaø boá trí caùc baõi ñaäu xe hôïp lyù, traùnh gaây uøn taéc giao thoâng trong khu vöïc. Ñoà aùn Khu daân cö lieân phöôøng 10– 11–12–13 ñaõ ñöôïc UBND TP. HCM pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh soá 1419/QÑUBND vôùi dieän tích 101,21ha. Quy hoaïch ñöôïc giôùi haïn: phía Ñoâng Baéc giaùp ñöôøng Nguyeãn Vaên Troãi, phía Taây giaùp ranh quaän Taân Bình, phía Nam giaùp ranh quaän 3. Vôùi tính chaát laø khu daân cö hieän höõu caûi taïo chænh trang xen caøi xaây döïng môùi. Chæ tieâu söû duïng ñaát quy hoaïch ñoâ thò toaøn khu cuï theå: maät ñoä xaây döïng chung laø 50%, heä soá söû duïng ñaát laø 3,2 laàn, taàng cao xaây döïng toái ña laø 22 taàng. Döï baùo quy moâ daân soá khoaûng 50.000 ngöôøi. Toaøn khu vöïc quy hoaïch ñöôïc phaân chia laøm 4 ñôn vò ôû vaø caùc khu chöùc naêng caáp ñoâ thò naèm ngoaøi ñôn vò ôû. Ñoà aùn Khu daân cö phöôøng 9 ñaõ ñöôïc UBND TP. HCM pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh soá 1872/QÑ-UBND vôùi toång dieän tích 139,99ha. Theo ñoù, quy hoaïch ñöôïc giôùi haïn, phía Ñoâng giaùp ñöôøng Nguyeãn Kieäm, phía Taây giaùp phöôøng 2, quaän Taân Bình, phía Nam giaùp ñöôøng Hoaøng Vaên Thò, phía Baéc giaùp coâng vieân Gia Ñònh. Vôùi tính chaát laø khu daân cö hieän höõu caûi taïo chænh trang, trong ñoù caùc chæ tieâu söû duïng ñaát quy hoaïch ñoâ thò toaøn khu cuï theå: maät ñoä xaây döïng chung laø 40%, heä soá söû duïng ñaát laø 3 laàn, taàng cao xaây döïng toái ña laø 18 taàng. Quy moâ daân soá laø 25.000 ngöôøi. Toaøn khu vöïc quy hoaïch ñöôïc phaân chia laøm 2 ñôn vò ôû vaø caùc khu chöùc naêng caùp ñoâ thò naèm ngoaøi ñôn vò ôû. Coâng boá Quy hoaïch chi tieát 1/2000 Khu trung taâm hieän höõu Ñoà aùn ñaõ ñöôïc Sôû Quy hoaïch - Kieán truùc TP. HCM ñaõ toå chöùc coâng boá ngaøy 09/5/2013.
Quy hoaïch roäng 930ha, coù 5 phaân khu chöùc naêng goàm: Khu loõi trung taâm thöông maïi - taøi chính; khu trung taâm vaên hoùa - lòch söû; khu bôø Taây soâng Saøi Goøn; khu thaáp taàng; vaø khu laân caän loõi trung taâm. Vôùi khu vöïc loõi seõ phaùt trieån vôùi chöùc naêng kinh doanh, thöông maïi, haønh chính, dòch vuï coâng; toaøn boä naèm trong ranh giôùi quaän 1, coù dieän tích 92,3ha.
Taäp ñoaøn Archetype kyù keát hôïp ñoàng laäp tö vaán Laâm vieân sinh thaùi Khu ñoâ thò môùi Thuû Thieâm
Caûnh quan cuûa TP. HCM ñaõ coù cô sôû cho vieäc boå sung vaø hình thaønh moät khu vöïc mang tính ñaëc tröng veà sinh thaùi qua söï kieän kyù keát Hôïp ñoàng tö vaán laäp quy hoaïch chi tieát tyû leä 1/500 Khu Laâm vieân sinh thaùi taïi khu ñoâ thò môùi Thuû Thieâm vaøo ngaøy 6/2/2013 giöõa Ban Quaûn lyù Khu Thuû Thieâm vaø Coâng ty Archetype, hôïp ñoàng tö vaán seõ ñöôïc thöïc hieän trong thôøi gian 6 thaùng.Khu laâm vieân sinh thaùi trong Khu ñoâ thò môùi Thuû Thieâm coù quy moâ 150ha, naèm ñoái dieän quaän 4 vaø quaän 7 qua soâng Saøi Goøn. Ñoà aùn quy hoaïch chi tieát tyû leä 1/2000 Khu ñoâ thò môùi Thuû Thieâm ñöôïc duyeät naêm 2005 vaø ñoà aùn quy hoaïch phaân khu tyû leä 1/2000 ñöôïc pheâ duyeät vaøo thaùng 6/2012 ñaõ xaùc ñònh caùc chöùc naêng cuûa vuøng chaâu thoå phía Nam. Ñeå boå sung cho caùc coâng vieân töï nhieân, nôi ñaây cuõng seõ coù moät khu nghæ maùt, moät coâng vieân nöôùc vaø moät vieän nghieân cöùu thöïc vaät. Cô sôû haï taàng cô baûn seõ sôùm ñöôïc xaây döïng ñeå coù theå ñaûm baûo thöïc hieän ñaàu tö vaøo khu vöïc döï aùn. Vieäc Thuû Thieâm coøn giöõ ñöôïc quyõ ñaát ôû trung taâm cuûa moät trong nhöõng thaønh phoá lôùn nhaát Ñoâng Nam AÙ ñaõ mang ñeán nhieàu söï quan taâm, ñaëc bieät laø ñoái vôùi vieäc phaùt trieån nôi ñaây. Vôùi hôïp ñoàng ñaõ ñöôïc kyù keát, giaù trò cuûa Khu ñoâ thò môùi Thuû Thieâm seõ ñöôïc naâng cao thoâng qua chaát löôïng caûnh quan vaø moâi tröôøng sinh thaùi ñoäc ñaùo giaøu baûn saéc cuûa Khu laâm vieân sinh thaùi.
89
Ă&#x2018;ieĂ u chĂŚnh quy hoaĂŻch chi tieĂĄt tyĂť leä 1/500
Khu tâ&#x2C6;?i Ă&#x2020;ďŹ nh câ&#x2030; Ă&#x;Ď&#x20AC;i D
Üï aĂšn thuoäc xaĂľ ThaĂŻch Hoøa, huyeän ThaĂŻch ThaĂĄt vaø xaĂľ CoĂĽ Ă&#x2018;oâng, thò xaĂľ SĂ´n Taây, thaønh phoĂĄ Haø Noäi, ùÜôïc xaây dÜïng nhaèm phuĂŻc vuĂŻ taĂši ùònh cĂś taĂŻi choĂŁ, taĂši ùònh cĂś caĂšc hoä daân thuoäc dieän phaĂťi giaĂťi phoĂšng maĂŤt baèng trong khu ĂąaĂĄt xaây dÜïng Ă&#x2018;aĂŻi hoĂŻc QuoĂĄc gia Haø Noäi taĂŻi Hoøa LaĂŻc vaø dÜï trÜþ quyĂľ ĂąaĂĄt taĂši ùònh cĂś phuĂŻc vuĂŻ caĂšc dÜï aĂšn ĂąaĂ u tĂś trong khu vÜïc. Quy hoaĂŻch ùÜôïc xaây dÜïng theo moâ hĂŹnh Ăąoâ thò, vĂ´Ăši heä thoĂĄng caây xanh, maĂŤt nÜôÚc lieân hoaøn, taĂŻo cho ngÜôøi daân coĂš khoâng gian soĂĄng vaø nghĂŚ ngĂ´i thoaĂťi maĂši, deĂŁ chòu. CaĂšc nhoĂšm nhaø vÜôøn ùÜôïc xaây dÜïng toĂĄi Ăąa 4 taĂ ng vĂ´Ăši maät Ăąoä thaĂĄp. CaĂšc nhoĂšm nhaø lieân heä vĂ´Ăši beân ngoaøi bĂ´Ăťi heä thoĂĄng ùÜôøng maĂŻng caro vaø heä caây xanh boĂšng maĂšt, vÜôøn caây. CaĂšc nhoĂšm nhaø, daĂľy nhaø ùÜôïc thieĂĄt keĂĄ theo phong caĂšch truyeĂ n thoĂĄng AĂ&#x2122; Ă&#x2018;oâng. CaĂšc kieĂĄn truĂšc sĂś ĂąaĂľ kheĂšo leĂšo taän duĂŻng ùòa hĂŹnh vaø caĂťnh quan hieän coĂš, Ăśu tieân hÜôÚng ĂąeĂŻp ĂąeĂĽ boĂĄ cuĂŻc roĂľ khoâng gian chĂnh, khoâng gian phuĂŻ, khoâng nhÜþng ĂąaĂšp ÜÚng nhu caĂ u Ă´Ăť hieän taĂŻi maø coøn phuø hĂ´ĂŻp vĂ´Ăši nhu caĂ u trong tÜông lai cuĂťa ngÜôøi daân.
ToĂĽng theĂĽ dÜï aĂšn ùÜôïc quy hoaĂŻch thaønh 2 phaân khu: Phaân khu phĂa BaĂŠc coĂš dieän tĂch 67,59ha ùÜôïc xaây dÜïng theo moâ hĂŹnh nhaø Ă´Ăť Ăąoâ thò, goĂ m 5 nhoĂšm nhaø tÜø khu B.A ĂąeĂĄn khu B.E. Quy moâ daân soĂĄ khoaĂťng 3.204 ngÜôøi. Phaân khu ùÜôïc toĂĽ chÜÚc khoâng gian phuø hĂ´ĂŻp vĂ´Ăši tĂnh chaĂĄt khoâng gian haønh lang xanh thaønh phoĂĄ. TaĂŻi Ăąaây, caĂšc coâng trĂŹnh coĂš chieĂ u cao khoâng quaĂš 4 taĂ ng. Khu Ă´Ăť vĂ´Ăši dieän tĂch tÜø 40 ĂąeĂĄn 300m2, vĂ´Ăši caĂšc loaĂŻi hĂŹnh nhaø Ă´Ăť phong phuĂš nhĂś: nhaø vÜôøn, nhaø vÜôøn ùôn laäp vaø nhaø vÜôøn lieĂ n keĂ â&#x20AC;Ś ùÜôïc thieĂĄt keĂĄ haøi hoøa vĂ´Ăši caĂťnh quan thieân nhieân, maĂŤt nÜôÚc, taĂŻo thaønh khu Ăąoâ thò sinh thaĂši ĂąaĂŤc trĂśng.
Cuøng vĂ´Ăši chÜÚc naĂŞng Ă´Ăť laø caĂšc trung taâm dòch vuĂŻ nhĂś: trÜôøng maĂ m non, tieĂĽu hoĂŻc, trung hoĂŻc cĂ´ sĂ´Ăť, traĂŻm y teĂĄ, bĂśu Ăąieän, khu theĂĽ duĂŻc theĂĽ thao vaø dòch vuĂŻ thÜông maĂŻi, trung taâm thÜông maĂŻi, nhaø VaĂŞn hoĂša, truĂŻ sĂ´Ăť haønh chĂnh, chĂ´ĂŻ ngoaøi trôøi, khu caây xanh vÜôøn hoaâ&#x20AC;Ś Phaân khu phĂa Taây roäng 46,11ha. Quy moâ daân soĂĄ 2.272 ngÜôøi. VĂ´Ăši ĂąaĂŤc trĂśng ùòa hĂŹnh coĂš caĂšc thung luĂľng thaĂĄp daĂ n tÜø Nam leân BaĂŠc, khoâng gian kieĂĄn truĂšc caĂťnh quan ùÜôïc toĂĽ chÜÚc theo moâ hĂŹnh Ăąoâ thò mĂ´Ăši theo hÜôÚng sinh thaĂši, haøi hoøa vĂ´Ăši caĂťnh quan vaø heä thoĂĄng ùÜôøng Ăąoâ thò maĂŻng caro keĂĄt noĂĄi vĂ´Ăši ùÜôøng Hoøa LaĂŻc â&#x20AC;&#x201C; Hoøa BĂŹnh.
Phaân khu coĂš ĂąaĂ y ĂąuĂť caĂšc chÜÚc naĂŞng chĂnh cho moät khu Ăąoâ thò hoaøn chĂŚnh ĂąeĂĽ phuĂŻc vuĂŻ Ăąa daĂŻng nhu caĂ u Ă´Ăť cuĂťa ngÜôøi daâ n .
VĂ´Ăši soĂĄ voĂĄn ĂąaĂ u tĂś gaĂ n 2.000 tyĂť ĂąoĂ ng, khu taĂši ùònh cĂś Ă&#x2018;aĂŻi hoĂŻc QuoĂĄc gia Haø Noäi taĂŻi Hoøa LaĂŻc roäng 113,7ha hÜÚa heĂŻn mang laĂŻi moät khoâng gian laøng queâ truyeĂ n thoĂĄng cuĂťa vuøng baĂšn sĂ´n ùòa. NĂ´i Ăąaây seĂľ trĂ´Ăť thaønh moät Ăąoâ thò sinh thaĂši mieät vÜôøn, tÜông phaĂťn vĂ´Ăši khoâng gian hoaønh traĂšng cuĂťa Ăąoâ thò Ă&#x2018;aĂŻi hoĂŻc QuoĂĄc gia Haø Noäi lieĂ n keĂ phĂa Ă&#x2018;oâng. DÜï aĂšn khoâng nhÜþng ĂąaĂšp ÜÚng nhu caĂ u ngÜôøi daân trong â&#x20AC;&#x153;thôøi mua nhaø ĂąeĂĽ Ă´Ăťâ&#x20AC;? maø coøn taĂŻo neân phong caĂšch vaø daĂĄu aĂĄn rieâng...
90
8Ă&#x2039;
hâ&#x20AC;°c QuĂ&#x2039;c Gia HÂľ NĂ&#x2C6;i
Ă&#x2018;Ă´n vò tĂś vaĂĄn thieĂĄt keĂĄ:
Trung taâm TĂś vaĂĄn KieĂĄn truĂšc vaø Ă&#x2018;aĂ u tĂś xaây dÜïng - VIAP
Phaân khu ùÜôïc xaây dÜïng theo moâ hĂŹnh nhaø Ă´Ăť Ăąoâ thò vÜôøn, goĂ m 5 nhoĂšm: T.A, T.B, T.C, T.D, T.E, trong ĂąoĂš coĂš khu Ă´Ăť vĂ´Ăši loaĂŻi hĂŹnh nhaø Ă´Ăť thaĂĄp taĂ ng chuĂť yeĂĄu tÜø 120 ĂąeĂĄn 150m2, khu dòch vuĂŻ coâng coäng, trÜôøng hoĂŻcâ&#x20AC;Ś Trung taâm dòch vuĂŻ cuĂťa khu Ă´Ăť ùÜôïc boĂĄ trĂ thaønh 1 trung taâm Ăąoäc laäp taĂŻi ngaĂľ tĂś phĂa Taây cuĂťa tieĂĽu khu T.A, taĂŻo ĂąieĂĽm nhaĂĄn caĂťnh quan cho khu vÜïc. Toaøn caĂťnh phaân khu phĂa Taây hieän leân nhĂś moät taĂĄm thaĂťm kieĂĄn truĂšc daân gian, tÜông phaĂťn maø vaĂŁn haøi hoøa vĂ´Ăši khoâng gian kieĂĄn truĂšc caĂťnh quan cuĂťa khu Ă&#x2018;aĂŻi hoĂŻc QuoĂĄc gia Haø Noäi lieĂ n keĂ phĂa Nam. Khu taĂši ùònh cĂś Ă&#x2018;aĂŻi hoĂŻc QuoĂĄc gia Haø Noäi, tyĂť leä 1/500 vÜøa ùÜôïc UBND thaønh phoĂĄ Haø Noäi pheâ duyeät Ă&#x2018;ieĂ u chĂŚnh taĂŻi quyeĂĄt ùònh soĂĄ 1596/QĂ&#x2018;-UBND, ngaøy 21/02/2013. Ă&#x2018;oĂ aĂšn
ùÜôïc ĂąieĂ u chĂŚnh ĂąeĂĽ phuø hĂ´ĂŻp vĂ´Ăši Quy hoaĂŻch chung ThuĂť Ăąoâ Haø Noäi ĂąeĂĄn naĂŞm 2030 vaø taĂ m nhĂŹn ĂąeĂĄn naĂŞm 2050, vĂ´Ăši muĂŻc tieâu caäp nhaät chĂŚ tieâu sÜÝ duĂŻng ĂąaĂĄt Ă´Ăť taĂši ùònh cĂś; khĂ´Ăšp noĂĄi ĂąoĂ ng boä heä thoĂĄng haĂŻ taĂ ng kyĂľ thuaät cuĂťa khu taĂši ùònh cĂś vĂ´Ăši caĂšc dÜï aĂšn xung quanh nhĂś ùÜôøng cao toĂĄc Hoøa LaĂŻc - Hoøa BĂŹnh, ùÜôøng quoĂĄc loä 21,â&#x20AC;Ś phuø hĂ´ĂŻp vĂ´Ăši tĂnh chaĂĄt laø moät Ăąoâ thò veä tinh. CaĂšc noäi dung ĂąieĂ u chĂŚnh cuĂŻ theĂĽ nhĂś sau:
n Khu B.A: tÜø chÜÚc naêng ôÝ vôÚi soå daân laø 432
ngÜôøi, nay chuyeĂĽn ĂąoĂĽi thaønh nghĂła trang khu vÜïc coĂš dieän tĂch 1,69ha . n Khu B.B: soĂĄ daân tÜø 548 xuoĂĄng 216 ngÜôøi. n Khu B.C: soĂĄ daân tÜø 2.012 xuoĂĄng 1.996 ngÜôøi. n Khu B.D: soĂĄ daân tÜø 1.460 xuoĂĄng 436 ngÜôøi.
n Khu B.E: soå daân tÜø 416 ngÜôøi leân 556 ngÜôøi. n Khu T.A: TÜø 1.964 ngÜôøi leân 2.272 ngÜôøi. n Khu T.B: tÜø chÜÚc naêng ôÝ vôÚi soå daân laø 888 ngÜôøi, chuyeün ùoüi thaønh ùaåt dÜï trÜþ phaÚt trieün khu ôÝ vaø dòch vuï thÜông maïi. n Khu T.C: tÜø chÜÚc naêng ôÝ vôÚi soå daân laø 400 ngÜôøi, chuyeün ùoüi thaønh ùaåt ôÝ hieän traïng caÝi taïo chÌnh trang vaø ùaåt dÜï trÜþ phaÚt trieün. n Khu T.D: tÜø chÜÚc naêng ôÝ vôÚi soå daân 412 ngÜôøi, chuyeün ùoüi thaønh ùaåt ôÝ hieän traïng caÝi taïo chÌnh trang vaø ùaåt dÜï trÜþ phaÚt trieün. n Khu T.E: tÜø khu coâng vieân caây xanh caÝnh quan, chuyeün ùoüi thaønh khu ùaåt dÜï trÜþ phaÚt trieün.
8Ă&#x2039;
91
N
ằm trên địa phận xã Cư Yên, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình, Khu biệt thự Dream House chỉ cách trung tâm Hà Nội 45km, giao thông đi lại rất thuận lợi. Xe ô tô có thể chạy theo hai hướng: từ Đại lộ Thăng Long, qua thị trấn Xuân Mai, hoặc từ Quốc lộ 6 qua thị trấn Xuân Mai đến thị trấn Lương sơn đi khoảng 2km là đến.
Dream House là khu biệt thự nằm trong chuỗi dự án trọng điểm biệt thự nhà vườn có vị trí liền kề khu biệt thự Vườn Mai, khu biệt thự The Mountain do Công ty cổ phần tư vấn đầu tư phát triển nhà vườn TAT làm chủ đầu tư. Với những lợi thế về địa điểm, nằm cạnh khu Resort Vịt Cổ Xanh của Pháp, sân golf Phonenix…, có các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, dịch vụ y tế, vui chơi giải trí, an ninh bảo vệ 24/24 và dịch vụ chăm sóc sân vườn… sẽ mang đến sự an tâm và
92
thoải mái cho người dân khi tận hưởng cuộc sống và dịch vụ nơi đây. Với khí hậu ôn hòa, mát mẻ của vùng đất Lương Sơn – cửa ngõ phía Tây của Hà Nội, có địa hình núi thấp chạy dài xen kẽ, ôm lấy cánh đồng, làng mạc, hồ nước tự nhiên, tạo nên cảnh sắc thơ mộng, nguyên sơ, đậm chất rừng. Cảnh quan xung quanh như một phông nền cho một tổ hợp những không gian nội và ngoại thất khu biệt thự đan xen vào nhau đã làm nên giá trị và chất lượng sống cho ngôi nhà thứ 2 của con người. Toàn bộ dự án có diện tích 80.000m2, gồm 80 khuôn viên biệt thự có diện tích rộng từ 500m2 đến 1500m2, diện tích xây dựng 110m2. Việc sử dụng mẫu biệt thự kiểu nhà ở dân gian nông thôn truyền thống đã tạo nên sự gần gũi, ấm cúng, quen thuộc cho cư dân khu biệt thự. Hệ thống cửa chính, cửa sổ luôn rộng mở để đón ánh nắng mặt trời và thiên nhiên đầy cây
xanh hoa lá. Cửa sổ và cửa đi màu trắng nổi bật trên thân tường được sơn màu café và màu kem vàng làm cho ngôi nhà nhẹ nhàng, duyên dáng. Cửa kính lớn hướng về các khu vườn làm mờ đi ranh giới giữa bên trong với bên ngoài ngôi nhà, giúp tạo ra sự riêng tư đồng thời giúp điều hòa nhiệt độ làm nên môi trường nhà thoáng mát và tràn đầy ánh sáng. Căn nhà 110m2 được cấu tạo từ ba không gian chính xếp thành hình chữ Nhất (-) nằm trong một không gian sân vườn, đường dạo rộng rãi hướng ra vườn cây, cánh đồng gần đó. Mặt bằng nhà được thiết kế gồm các phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ theo truyền thống nhà người Mường: Bếp đặt ở giữa nhà, cùng với gian khách , hai bên là 2 gian ngủ, cửa sổ mở hai đầu hồi và mặt trước gian buồng. Mặt bằng gian trung tâm (gian giữa) bao gồm phòng khách, phòng ăn và nhà bếp chạy dọc theo chiều sâu là điểm nhấn trong cách bố cục không gian của ngôi nhà.
Giá bán: 1.500.000/m2 Chương trình ưu đãi: Mua đất tặng biệt thự vườn trị giá 200.000.000VND áp dụng cho 5 khách hàng đầu tiên Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư phát triển nhà vườn TAT TAT garden development investment consulting joint stock company. Địa chỉ: Số 12 ngõ 218/16 Trần Duy Hưng, Cầu Giấy, Hà Nội Điện thoại: 04 37690262 - Fax: 04 37690263 Website: nhavuonluongson.info - Hotline: 0912682711
93
GIAĂ&#x203A;I THĂ&#x2013;Ă&#x201D;Ă&#x203A;NG
KieĂĄn truĂšc sĂś treĂť quoĂĄc gia
KTS. KIEĂ&#x20AC;U TUAĂ N TUĂ&#x2122;
Quy hoaĂŻch chi tieĂĄt xaây dÜïng 1/2000: KHU DĂ&#x2019;CH VUĂ? Ă&#x2018;OĂ&#x201A; THĂ&#x2019; VAĂ&#x2DC; DAĂ&#x201A;N CĂ&#x2013; Ă&#x2018;OĂ&#x201A;NG BAĂ&#x2030;C NINH HOĂ&#x2DC;A NhoĂšm taĂšc giaĂť: KieĂ u TuaĂĄn TuĂš (1984), HoĂ Hoøa PhÜông (1976), Ă&#x2018;aøo Thò Lan (1985), NguyeĂŁn PhÜông Nga (1980), ĂąeĂĄn tÜø Vieän KieĂĄn truĂšc, Quy hoaĂŻch Ăąoâ thò vaø noâng thoân â&#x20AC;&#x201C; Boä Xaây dÜïng laø moät trong hai nhoĂšm taĂšc giaĂť vÜøa ùÜôïc trao giaĂťi KieĂĄn truĂšc sĂś treĂť cho ĂąoĂ aĂšn Quy hoaĂŻch chi tieĂĄt xaây dÜïng 1/2000 Khu Dòch vuĂŻ Ăąoâ thò vaø daân cĂś Ă&#x2018;oâng BaĂŠc Ninh Hoøa â&#x20AC;&#x201C; ĂąoĂ aĂšn daønh giaĂťi ba giaĂťi thÜôÝng KieĂĄn truĂšc QuoĂĄc gia naĂŞm 2012. GiaĂťi KieĂĄn truĂšc sĂś treĂť ùÜôïc trao cho taĂšc giaĂť, nhoĂšm taĂšc giaĂť tuoĂĽi ùôøi dÜôÚi 35 coĂš ĂąoĂ aĂšn, coâng trĂŹnh ĂąaĂŻt GiaĂťi thÜôÝng KieĂĄn truĂšc QuoĂĄc gia. GiaĂťi thÜôÝng KieĂĄn truĂšc QuoĂĄc gia laø giaĂťi thÜôÝng danh giaĂš ùÜôïc toĂĽ chÜÚc 2 naĂŞm 1 laĂ n nhaèm toân vinh caĂšc taĂšc giaĂť - taĂšc phaĂĽm kieĂĄn truĂšc xuaĂĄt saĂŠc treân toaøn quoĂĄc.
KTS. HOĂ&#x20AC; HOĂ&#x2DC;A PHĂ&#x2013;Ă&#x201D;NG
KTS. Ă&#x2018;AĂ&#x2DC;O THĂ&#x2019; LAN
KTS. NGUYEĂ&#x192;N PHĂ&#x2013;Ă&#x201D;NG NGA 94
8Ă&#x2039;
Khu Dòch vuĂŻ Ăąoâ thò vaø daân cĂś Ă&#x2018;oâng BaĂŠc Ninh Hoøa coĂš quy moâ 616,2ha, trong ĂąoĂš coĂš khoaĂťng 450ha ĂąaĂĄt xaây dÜïng Ăąoâ thò, thuoäc xaĂľ Ninh ThoĂŻ vaø xaĂľ Ninh HaĂťi, huyeän Ninh Hoøa. YĂ&#x2122; tÜôÝng quy hoaĂŻch xaây dÜïng Ăąoâ thò hÜôÚng bieĂĽn, coĂš caĂĄu truĂšc, caĂťnh quan laĂĄy khoâng gian maĂŤt nÜôÚc laøm loĂľi trung taâm, bao goĂ m maĂŤt nÜôÚc Ăąoäng cuĂťa vònh vaø maĂŤt nÜôÚc tĂłnh cuĂťa heä thoĂĄng hoĂ nÜôÚc, keânh mÜông trong Ăąoâ thò; maĂŤt khaĂšc, ĂąoĂ aĂšn khai thaĂšc Ăąoäng lÜïc phaĂšt trieĂĽn doĂŻc hai beân truĂŻc giao thoâng noĂĄi quoĂĄc loä 1A vĂ´Ăši khu vÜïc Hoøn KhoĂši. Ă&#x2018;oĂ aĂšn khai thaĂšc vaø dÜïa treân caĂĄu truĂšc maĂŤt nÜôÚc tÜï nhieân, toân taĂŻo vaø laøm roĂľ neĂšt caĂĄu truĂšc maĂŤt nÜôÚc hieän traĂŻng ĂąeĂĽ trĂ´Ăť thaønh khoâng gian caĂťnh quan chĂnh trong Ăąoâ thò. BaĂťn saĂŠc khoâng gian Ăąoâ thò ùÜôïc xaĂšc ùònh bĂ´Ăťi caĂšc yeĂĄu toĂĄ: â&#x2013; Ranh giĂ´Ăši ngoaøi vaø caĂšc ranh giĂ´Ăši trong cuĂťa Ăąoâ thò. â&#x2013; HĂŹnh daĂšng Ăąoâ thò - caĂĄu truĂšc khoâng gian Ăąoâ thò toĂĽng theĂĽ. â&#x2013; Khu trung taâm cuĂťa Ăąoâ thò. â&#x2013; CaĂšc vuøng caĂťnh quan vaø caĂĄu truĂšc Ăąoâ thò chĂnh. â&#x2013; Heä thoĂĄng khoâng gian mĂ´Ăť cuĂťa Ăąoâ thò. â&#x2013; CaĂšc hÜôÚng nhĂŹn chĂnh vaø caĂšc ĂąieĂĽm nhaĂĄn trong khoâng gian cuĂťa Ăąoâ thò.
CaÝng khaÚch quoåc teå Hoøn Gai
Giâ&#x2C6;&#x201A;i Nhâ&#x20AC; t
Sinh vieân: NGUYEĂ&#x192;N THUĂ&#x2DC;Y Ă&#x2018;aĂŻi hoĂŻc Xaây dÜïng Haø Noäi GiaĂšo vieân hÜôÚng daĂŁn: TS.
LINH
HOAĂ&#x2DC;NG THUĂ&#x2122;C HAĂ&#x2DC;O
aĂĄm cuĂšng, thay ĂąoĂĽi goĂšc nhĂŹn vaø hÜôÚng nhĂŹn sinh Ăąoäng. ChieĂ u cao cuĂťa caĂšc coâng trĂŹnh ĂąieĂĽm nhaĂĄn khoâng quaĂš 3 taĂ ng. TaĂŻi caĂšc coâng trĂŹnh khaĂšc coĂš chieĂ u cao khoâng quaĂš 2 taĂ ngâ&#x20AC;Ś Khu Ăąoâ thò ven hoĂ trung taâm naèm phĂa Taây ùÜôøng Ăąi VaĂŻn GiaĂľ (2) naèm taĂŻi vò trĂ khaĂš
CaĂšc nhaân toĂĄ taĂšc Ăąoäng tĂ´Ăši vieäc hĂŹnh thaønh phÜông aĂšn cĂ´ caĂĄu quy hoaĂŻch: â&#x2013; Khai thaĂšc heä thoĂĄng keânh raĂŻch vaø maĂŤt nÜôÚc hieän hÜþu. â&#x2013; HĂŹnh thaønh moät heä thoĂĄng giao thoâng thaân thieän vĂ´Ăši moâi trÜôøng. â&#x2013; KeĂĄt noĂĄi vĂ´Ăši heä thoĂĄng giao thoâng chĂnh Ăąi qua khu vÜïc. â&#x2013; KeĂĄt noĂĄi vĂ´Ăši heä thoĂĄng laøng xoĂšm hieän hÜþu. â&#x2013; Haønh lang xanh - Khoâng gian xanh. Khoâng gian Ăąoâ thò ùÜôïc hĂŹnh thaønh bĂ´Ăťi caĂšc vuøng caĂťnh quan chĂnh vaø caĂĄu truĂšc ĂąaĂŤc trĂśng: Khu quaĂťng trÜôøng trung taâm ven vònh (1) laø khoâng gian toĂĽ hĂ´ĂŻp, bao goĂ m caĂšc coâng trĂŹnh xaây dÜïng, ùÜôøng daĂŻo, caây xanh boĂšng maĂšt vaø caĂšc tieän Ăch Ăąoâ thò khaĂšc noĂĽi leân treân quaĂťng trÜôøng lĂ´Ăšn. CaĂšc coâng trĂŹnh ùÜôïc boĂĄ cuĂŻc tÜông ĂąoĂĄi tÜï do, hĂŹnh thÜÚc kieĂĄn truĂšc Ăąa daĂŻng, gaĂ n guĂľi, thaân thieän, taĂŻo khoâng gian
troĂŻng taâm cuĂťa Ăąoâ thò - laø ĂąieĂĽm hoäi tuĂŻ cuĂťa toaøn boä khu Ăąoâ thò phĂa Taây ùÜôøng chĂnh BaĂŠc - Nam. MaĂŻng ùÜôøng giao thoâng cuĂťa khu vÜïc phĂa Taây hoäi tuĂŻ veĂ hoĂ trung taâm, vĂŹ vaäy hoĂ trung taâm ĂąoĂšng vai troø nhĂś moät ĂąieĂĽm keĂĄt, hay ĂąieĂĽm nhaĂĄn veĂ maĂŤt khoâng gian, caĂťnh quan trong khu vÜïc, hÜÚa heĂŻn taĂŻo neân khoâng gian thaân thieän, saĂ m uaĂĄt. ChieĂ u cao coâng trĂŹnh khoâng quaĂš 7 taĂ ng, vĂ´Ăši caĂĄu truĂšc daĂŻng nhaø lieân keĂĄ, hoaĂŤc block nhaø ùònh daĂŻng theo oâ phoĂĄ, coĂš saân trong. Ă&#x2018;oĂĄi vĂ´Ăši khu vÜïc nhaø ven keânh phĂa Taây, boĂĄ cuĂŻc nhaø chuĂť ĂąaĂŻo coĂš maĂŤt tieĂ n quay hÜôÚng BaĂŠc hoaĂŤc hÜôÚng Nam. CaĂšc thieĂĄt keĂĄ ĂąaĂťm
8Ă&#x2039;
95
GIAĂ&#x203A;I THĂ&#x2013;Ă&#x201D;Ă&#x203A;NG KIEĂ N TRUĂ&#x2122;C SĂ&#x2013; TREĂ&#x203A; 2012 baĂťo Ăąoä thoâng gioĂš tÜï nhieân vaø traĂšnh naĂŠng, taĂŻo daĂŁn hÜôÚng vaø khai thaĂšc toĂĄi Ăąa caĂťnh quan thieân nhieân ven keânh. Khu Ăąoâ thò phĂa Taây QuaĂťng trÜôøng trung taâm ven vònh (3) laø khu Ăąoâ thò daĂŻng nhaø
kieĂĄn truĂšc chuĂť ĂąaĂŻo laø daĂŻng khoĂĄi hoaĂŤc lieân keĂĄ ùònh daĂŻng theo oâ phoĂĄ coĂš saân trong, coĂš cuøng ngoân ngÜþ kieĂĄn truĂšc vĂ´Ăši khu Ăąoâ thò ven hoĂ phĂa Taây, coĂš chieĂ u cao khoâng quaĂš 7 taĂ ng. Khu Ăąoâ thò nÜôÚc (5) laø khu vÜïc phĂa BaĂŠc, ven vònh, toĂĽ chÜÚc caĂšc dòch vuĂŻ hoĂŁn hĂ´ĂŻp coĂš caĂĄu truĂšc khai thaĂšc keĂĄt hĂ´ĂŻp giao thoâng thuĂťy vaø giao thoâng ùÜôøng boä. CaĂšc coâng trĂŹnh Ă´Ăť Ăąaây cao khoâng quaĂš 6 taĂ ng, coĂš theĂĽ laø daĂŻng nhaø lieân keĂĄ, khoĂĄi hoaĂŤc coâng trĂŹnh ùôn leĂť maät Ăąoä thaĂĄp. MoĂŁi cuĂŻm coâng trĂŹnh toĂĽ chÜÚc nhieĂ u
giaĂšo duĂŻc chuyeân nghieäp vaø dòch vuĂŻ Ăąoâ thò. Khu caây xanh sinh thaĂši ngaäp maĂŤn vaø nuoâi troĂ ng thuĂťy saĂťn (10) naèm Ă´Ăť ven vònh, taĂŻi vò trĂ keĂĄt noĂĄi caĂšc khu xaây dÜïng taäp trung. Xaây dÜïng caĂšc coâng trĂŹnh dòch vuĂŻ nhoĂť moät taĂ ng hoøa laĂŁn trong caây xanh, coĂš theĂĽ laø choøi caâu, leĂ u nghĂŚ sinh thaĂši, nhaø haøngâ&#x20AC;Ś ĂąeĂĽ taĂŻo thaønh khu vÜïc dòch vuĂŻ trong khoâng gian sinh thaĂši tÜï nhieân. Khu vÜïc coĂš theĂĽ xaây dÜïng caĂšc dÜï aĂšn kheĂšp kĂn (11) laø khu Ăąoâ thò naèm phĂa Ă&#x2018;oâng vònh, coĂš ùòa theĂĄ raĂĄt ĂąeĂŻp tÜïa nuĂši, hÜôÚng ra vònh vaø laø khu vÜïc tÜông ĂąoĂĄi Ăąoäc laäp vĂ´Ăši caĂšc khu khaĂšc, do ùÜôïc bao vaây bĂ´Ăťi nuĂši vaø vònh. TaĂŻi Ăąaây coĂš theĂĽ boĂĄ trĂ caĂšc dÜï aĂšn tÜông ĂąoĂĄi kheĂšp kĂn nhĂś: resort, bieät thÜï cao caĂĄp, dòch vuĂŻ, saĂťn xuaĂĄt coâng nghieäp saĂŻchâ&#x20AC;Ś Toaøn boä dÜï aĂšn coĂš hai khu caĂťi taĂŻo laø Khu laøng xoĂšm caĂťi taĂŻo (9) vaø Khu laøng xoĂšm caĂťi taĂŻo khu vÜïc Hoøn KhoĂši (12).
lieân keĂĄ hoaĂŤc daĂŻng khoĂĄi vĂ´Ăši chieĂ u cao khoâng quaĂš 6 taĂ ng, hÜôÚng boĂĄ cuĂŻc chuĂť ĂąaĂŻo laø hÜôÚng coĂš maĂŤt tieĂ n quay hÜôÚng BaĂŠc hoaĂŤc hÜôÚng Nam, taĂŻo neân sÜï chuyeĂĽn tieĂĄp veĂ chieĂ u cao vaø khoâng gian mĂ´Ăť giÜþa khu Ăąoâ thò trung taâm vĂ´Ăši quaĂťng trÜôøng ven vònh. Khu Ăąoâ thò ven hoĂ trung taâm naèm phĂa Ă&#x2018;oâng ùÜôøng Ăąi VaĂŻn GiaĂľ (4) coĂš hĂŹnh thaĂši
beĂĄn neo Ăąaäu thuyeĂ n vaø quaĂťng trÜôøng nhoĂť, taĂŻo nhÜþng giao dieän sinh Ăąoäng giÜþa coâng trĂŹnh Ăąoâ thò vaø khoâng gian maĂŤt nÜôÚc. Khu Ăąoâ thò phĂa Taây Ăąoâ thò nÜôÚc (6) naèm tÜïa vaøo ngoĂŻn nuĂši nhoĂť phĂa BaĂŠc khu vÜïc thieĂĄt keĂĄ, tieĂĄp giaĂšp vĂ´Ăši quaĂťng trÜôøng nÜôÚc vaø nhĂŹn sang khu Ăąoâ thò nÜôÚc. ChieĂ u cao xaây dÜïng ùÜôïc quy hoaĂŻch khoâng quaĂš 7 taĂ ng. Nhòp Ăąieäu khoâng gian ùÜôïc thieĂĄt keĂĄ ĂąoĂ ng Ăąieäu vĂ´Ăši ùòa hĂŹnh nuĂši, taĂŻo thaønh nhÜþng daĂťi coâng trĂŹnh vaø loĂľi xanh noäi boä trong khu vÜïc chaĂŻy doĂŻc theo ùÜôøng ĂąoĂ ng mÜÚc. Khu Ăąoâ thò hai beân ùÜôøng Ăąi khu coâng nghieäp Hoøn KhoĂši (7) laø khu Ăąoâ thò khoâng haĂŻn cheĂĄ chieĂ u cao xaây dÜïng, khuyeĂĄn khĂch xaây dÜïng cao taĂ ng vĂ´Ăši maät Ăąoä xaây dÜïng cao, tuy nhieân, tuøy theo nhu caĂ u thÜïc teĂĄ, caĂšc dÜï aĂšn coĂš theĂĽ lÜïa choĂŻn chieĂ u cao xaây dÜïng. Ă&#x2018;aây laø nhÜþng khu Ăąoâ thò Ăąa naĂŞng, ĂąaĂšp ÜÚng linh hoaĂŻt nhu caĂ u cuĂťa xaĂľ hoäi. Khu vÜïc khuyeĂĄn khĂch phaĂšt trieĂĽn coâng nghieäp (8) Ăśu tieân boĂĄ trĂ caĂšc chÜÚc naĂŞng Ăąoâ thò nhĂś: coâng nghieäp, tieĂĽu thuĂť coâng nghieäp,
96
8Ă&#x2039;
Quy hoaĂŻch caĂšc truĂŻc khoâng gian chuĂť ĂąaĂŻo laø moät trong nhÜþng ĂąieĂĽm nhaĂĄn cuĂťa Ăąoâ thò, neân nhoĂšm taĂšc giaĂť quan taâm ĂąaĂŤc bieät khi thieĂĄt keĂĄ Ăąoâ thò cho caĂšc truĂŻc caĂťnh quan chĂnh, keĂĄt hĂ´ĂŻp vĂ´Ăši vieäc boĂĄ trĂ caĂšc tieän Ăch xaĂľ hoäi. CaĂšc truĂŻc caĂťnh quan chĂnh bao goĂ m: TruĂŻc caĂťnh quan caây xanh vaø coâng trĂŹnh Ăąoâ thò doĂŻc theo quaĂťng trÜôøng ven bieĂĽn, quanh hoĂ trung taâm vaø doĂŻc theo keânh nÜôÚc; truĂŻc caĂťnh quan caây xanh vaø coâng trĂŹnh Ăąoâ thò doĂŻc theo truĂŻc ùÜôøng tÜø QuoĂĄc loä 1 Ăąi tÜø nhaø maĂšy ĂąoĂšng taøu; truĂŻc caĂťnh quan Ăąoâ thò doĂŻc theo truĂŻc ùÜôøng chĂnh theo hÜôÚng BaĂŠc - Nam, Ăąi VaĂŻn GiaĂľ qua khu trung taâm Ăąoâ thò. Quy hoaĂŻch caĂšc ĂąieĂĽm nhĂŹn, ĂąieĂĽm nhaĂĄn trong khoâng gian Ăąoâ thò taĂŻi caĂšc khu vÜïc giao thoa giÜþa caĂšc truĂŻc caĂťnh quan chĂnh vaø coĂš taĂ m nhĂŹn thuaän lĂ´ĂŻi, caĂšc khu vÜïc cÜÝa ngoĂľâ&#x20AC;Ś Ă&#x2018;aây laø caĂšc coâng trĂŹnh chuĂť choĂĄt cao taĂ ng coĂš chieĂ u cao noĂĽi troäi, hoaĂŤc coĂš khoaĂťng luøi vĂ´Ăši hĂŹnh thÜÚc ĂąaĂŤc bieät, thu huĂšt sÜï chuĂš yĂš thò giaĂšc. CaĂšc coâng trĂŹnh ĂąieĂĽm nhaĂĄn seĂľ hieäu quaĂť hĂ´n khi ùÜôïc ĂąaĂŤt trong khu trung taâm coĂš chÜÚc naĂŞng hoĂŁn hĂ´ĂŻp. CaĂšc coâng trĂŹnh ĂąieĂĽm nhaĂĄn naøy giuĂšp ngÜôøi daân ùònh hÜôÚng trong khoâng gian, nhaĂĄn maĂŻnh taĂ ng baäc khoâng gian vaø taĂŻo hĂŹnh boĂšng Ăąoâ thò haĂĄp daĂŁn. CaĂšc dÜï aĂšn xaây dÜïng coâng trĂŹnh taĂŻi caĂšc vò trĂ naøy caĂ n coĂš giaĂťi phaĂšp thieĂĄt keĂĄ quan taâm tĂ´Ăši vieäc ĂąoĂšn caĂšc taĂ m nhĂŹn chĂnh vĂ´Ăši giaĂš trò kieĂĄn truĂšc tÜông xÜÚng, ĂąaĂťm baĂťo Ăąoâ thò coĂš moät heä thoĂĄng caĂšc ĂąieĂĽm nhaĂĄn khoâng gian phong phuĂš vaø sinh Ăąoäng.
VIEÄN KIEÁN TRUÙC, QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ VAØ NOÂNG THOÂN
Vietnam Institute of Architecture, Urban and Rural Planning
TR¢N TRñNG GIõI THIåU CUˇN SÉCH
"THI⁄T K⁄ ߧ THë
TRONG QUY HOÑCH X¢Y D#NG ߧ THë VIåT NAM" Ñôn vò phaùt haønh: Taïp chí Quy hoaïch xaây döïng - Taàng 7 soá 10 Hoa Lö - Hai Baø Tröng - Haø Noäi Tel: 04-39741942 * Email: tapchiquyhoach@gmail.com
G THOÂN ning VAØ NOÂN l Plan ÑOÂ THÒ rura n and HOAÏCH ÙC, QUYhitecture, urba ÁN TRUof arc VieäN Kie institute Vietnam
THIEÁT KEÁ ÑOÂ THÒ TRONG QUY HOAÏCH XAÂY DÖÏNG ÑOÂ THÒ VIEäT NAm
´ ÂYtDÖhÏNfiG ’Æ tk AÏCH XA Thi’ QUY HO Â THÒ VieäT NAm TRONG ÑO
sign e d n urba
VieäN KieÁN TRUÙC, QUY HOAÏCH ÑOÂ THÒ VAØ NOÂNG THOÂN
Vietnam institute of architecture, urban and rural Planning
Thi’t k’ Æ´ thfi
VieäN Kie Vietnam
ÁN TRUÙC
institute
urbandesign urband TRONG QUY HOAÏCH XAÂY DÖÏNG ÑOÂ THÒ VieäT NAm
, QUY HOA
of arc hite
ÏCH ÑOÂ
ctur
THÒ VAØ
e, urba
n and
NOÂNG
rura
THOÂN
l Plan
Thi’t k’ Æ´ TRONG thfi QUY HO
ning
AÏCH XA ÑOÂ THÒ ÂY DÖÏNG VieäT NA m
esign
NHAØ XUAÁT bAûN KHOA HOÏC & KYõ THUAäT
ÁT bAûN
NHAØ XUA
KHOA HOÏC
äT
& KYõ THUA
NHAØ XUA
ÁT bAûN
KHOA HOÏC
& KYõ THUA
äT
SË 62 . 2013
1
8Ã&#x2039;
1