Travelpro - april 2023

Page 1

Reisadviseurs gemakzuchtiger?

Michel Houmes en Rudolf Verbeek

D-reizen Beuningen: Team of the Year

De plannen van Apollo Reizen

april 2023 APRIL 2023

“JE BENT ONDERDEEL

VAN

EEN FIJN BEDRIJF”

-

TRAVEL COUNSELLOR CHRISTINA GESTART IN 2020

TRAVEL COUNSELLORS

W W W . W O R D E E N T R A V E L C O U N S E L L O R . N L

In de interviews die je in deze Travelpro leest, gaan de geïnterviewden ook in op de hogere prijzen

Over reisagenten gesproken, in dit nummer vind je ook een interview met de toppers van D-reizen

In de special ‘luxe cruises’ word je bijgepraat door meerdere collega’s die zeer goed op de hoogte limousineservice van huis naar Schiphol en omgekeerd of wat is nu precies een ultra all-inclusive

Terug naar een andere zoektocht, namelijk naar die van goede techniek. Tijdens de MarketHub, georganiseerd door Hotelbeds, kwam dat onderwerp maar wat vaak naar voren. Niet gek natuurlijk reisbedrijf. Je zou denken dat ze nog een beetje aan het zoeken zijn, maar volgens mij is intern wel duidelijk welke richting het opgaat. In het interview vertelt Thomas ook meer over reisagenten die

touroperator op te richten. Baan opgezegd en aan de slag, maar de coronacrisis gooide roet het

In deze editie ook het resultaat van onze zoektocht naar jouw mening over hoe de media over de reissector schrijven. En jullie reageerden massaal, waarvoor dank! En niet alleen maar reacties die

kan worden. Hoelang blijft de vakantieganger niet besparen op een mooie reis? Ook daarin zal de Wij blijven zoeken naar mooie verhalen, reportages, specials en interviews. Dat doen we graag met

VOORWOORD
Lutgendorff
Arjen
Hoofdredacteur arjen@travelpro.nl
3

MEER

4 06.
RUDOLF VERBEEK EN MICHEL HOUMES IN DIT NUMMER
72.
COLUMNS
03. Arjen Lutgendorff 24. Ronella Croes
65. Fred van Eijk SPECIALS 26. Luxe cruises 52. Amerika en Canada
Spanje
26. LUXE AAN BOORD VAN EEN CRUISESCHIP 16. D-REIZEN BEUNINGEN: Team of the Year 18. OP ONTDEKKINGSREIS door Jordanië

52. EEN ROADTRIP DOOR Amerika en Canada

COLOFON

Tom van Apeldoorn - Uitgever

T.J. van Apeldoorn - Commercieel Directeur

Arjen Lutgendorff - Hoofdredacteur

Sharon Evers - Eindredacteur

Dylan Cinjee - Redacteur

Rahanna van Stapele – Redacteur

Theo de Reus - Redacteur

Tijn Kramer - Redacteur

Judith Wetselaar - (Web)redacteur

Dennis de Groot - Sales Manager

Dennis Ebbers - Sales Manager

Danielle van Ewijk – Event Manager

Iris Bax - Project Manager Events

Tina Bakker - Sales Support

Iris Beenen - Graphic Design

Kantooradres:

Arendstraat 33A, 1223 RE Hilversum

Tel: +31(0)35-2005481

E-mail: redactie@travelpro.nl

Internet: www.travelpro.nl

Verantwoording: Travelpro is een uitgave van uitgeverij T&S Productions B.V.

Dit magazine is als volgt verspreid: Oplage: 7.218

Digitaal via issuu.com

Nieuwsbrief: 7.400+ abonnees

Social media: 12.500+ volgers

Opgave en vragen over abonnementen: Abonnementenland

Postbus 20, 1910 AA Uitgeest

Tel. +31(0)251-25 79 24

Fax +31(0)251-31 04 05

Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Beëindigen abonnement:

Opzeggingen dienen 12 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

Prijswijzigingen voorbehouden.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 30 dagen voor de vervaldatum bij ons wordt opgezegd. Dit kan uitsluitend per mail: info@travelpro.nl

Kijk voor actuele tarieven op travelpro.nl/abonneren.

Vragen? redactie@travelpro.nl

Auteursrechten: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerde database, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij electronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Travelpro.

5
42. STEIN PELT VIERT jubileum bij Sunny Cars 60. APOLLO REIZEN IN NEDERLAND Wat moeten we verwachten? 80. TRAVELPRO RESEARCH REISBRANCHE IN DE MEDIA 68. BERTRAND SAVA (BEDSONLINE) “Mensen willen reizen” 48. DE TOEKOMSTIGE REIZIGER Tech, AI en meer… Een blik terug in de tijd 38. 150 JAAR HOLLAND AMERICA LINE Michel Houmes en Rudolf Verbeek

“IK HEB REGELMATIG RETAILERS HUILEND AAN DE TELEFOON GEHAD”

Ze zijn ongeveer even oud, hebben beiden twee dochters en kennen elkaar al jaren; Rudolf Verbeek (Key Account Manager Interhome Group) en Michel Houmes (Manager Retail & New Business Buro Scanbrit) spreken elkaar in het gloednieuwe kantoor van Interhome in Rijswijk. Er volgt een gesprek waarin ze elkaar de vragen mogen stellen die ze altijd al eens hebben willen stellen…

Rudolf: “Eind 2022 heeft Stena Line, eigenaar van Buro Scanbrit, Voigt Travel gekocht. Een concurrerende partij die nu een zusterorganisatie is geworden, welke plannen liggen er voor Buro Scanbrit en Voigt Travel?”

Michel: “Buro Scanbrit was tot voor kort de enige Nederlandse touroperator binnen de Stena Line Travel Group die zich richt op Noordwest-Europa, en sinds november valt Voigt Travel onder dezelfde groep. We hebben nu dus dezelfde moederorganisatie achter ons. Vooralsnog blijven we twee aparte labels met onze eigen kwaliteiten en positionering. Achter de schermen wordt wel gekeken naar synergie, waar we elkaar kunnen versterken, bijvoorbeeld op het gebied van inkoop. Maar ik verwacht niet dat beide merken in elkaar zullen overgaan. Buro Scanbrit is van origine een B2Btouroperator en dat zullen we ook blijven.”

Michel: “Bij Interhome zal het net even iets anders liggen, hoe ligt de verhouding tussen directe verkoop en dat wat je via de retail wegzet?”

Rudolf: “We hebben een mooie mix tussen directeen B2B-verkoop. Kijk, het is natuurlijk een redelijk gemakkelijk product dat simpel en snel online te boeken is door de directe klant. Binnen Interhome Nederland ben ik verantwoordelijk voor de B2B-markt, daar valt de retail onder maar ook affiliate partners. Sinds afgelopen zomer zit ik in het Key Accountmanagers-team waardoor ik ook verantwoordelijk ben voor Airbnb. Dat is toch wel een van onze grotere online partners. Daarnaast ben ik verantwoordelijk voor B2B-sales Benelux en Scandinavië, genoeg te doen dus.”

Michel: “Hoe hebben jullie de coronaperiode beleefd?”

Rudolf: “Voor de meeste reisbedrijven is het een hele zware periode geweest. Maar voor de vakantiewoningenmarkt heeft het wel voor een boost gezorgd. Als ik met vrienden uit de reiswereld sprak dan was het soms echt zien te overleven. Ik durfde destijds dan ook bijna niet te zeggen dat wij weer een topdag hadden gedraaid.”

Michel: “Het beste jaar ooit?”

Rudolf: “Ons boekjaar loopt van november tot en met oktober. In 2020 hebben we nog een hele goede winter gedraaid, daarna ging alles op slot. Uiteindelijk hebben we dat jaar afgesloten met een klein verlies, terwijl de meeste reisbedrijven uitkwamen op zo'n min 80 tot 95%.”

Michel: “Wij hebben inderdaad zo’n 20% overgehouden.”

Rudolf: “Dat was natuurlijk al heel bizar. Je durfde soms niet te zeggen hoe goed het bij ons ging. Elk slecht nieuws voor de branche was weer goed voor de autovakanties, denk aan de Schipholproblematiek. In 2021 ging het ook meteen supergoed, want toen ‘mocht’ het ook. Mensen mochten met de auto op vakantie. Dat werd letterlijk ook zo gezegd. Uiteindelijk werd 2022 ons recordjaar, voor de hele groep trouwens. 2022 was dus een topjaar, en daar zitten we nu ook alweer boven en met name in Nederland is de groei heel fors. De klanten die normaal gesproken kozen voor een pakketreis in een hotel, hebben nu een privévakantiewoning met

7
INTERVIEW
DOOR: SHARON EVERS

eigen zwembad ontdekt, en blijken dit echt fantastisch te vinden. Prijstechnisch is het ook heel interessant.”

Michel: “Je zei net dat een vakantiewoning een gemakkelijk direct te verkopen product is, maar hoe doet de retail het? Werken jullie met alle retail-ketens samen?

Rudolf: “Wij werken in Nederland met alle retail-ketens. Vakantiewoningen waren altijd een soort van bijproduct en nu is het toch echt wel een volwaardig product. Dat merken we juist bij de retail-ketens. Via alle kanalen komt de verkoop superhard binnen, maar de verkoop via affiliates en direct gaan wel harder dan via de retail. Klant komt niet snel een reisbureau binnen met de vraag naar een vakantiewoning, die moet je daar echt op wijzen. Leuk, eens een keer wat anders dan een hotel. Huurauto erbij en lekker genieten van je privézwembad. Ik denk ook dat we het als Interhome zo goed doen, omdat we tijdens de coronacrisis niet zijn gaan werken met vouchers. De Interhome Group heeft er voor gekozen om geannuleerde boekingen direct terug te betalen, klanten kregen binnen twee weken hun geld terug. Ik ben dan ook heel blij dat we dit financieel hebben kunnen dragen. Dit werd enorm gewaardeerd, ook door retailers. Ik heb in die periode regelmatig retailers en ZRA's huilend aan de telefoon gehad, maar we hebben ons altijd heel coulant opgesteld door boekingen kosteloos te annuleren, of om te boeken naar een andere bestemming. Ik denk dat we een hele fijne retail-partner zijn om mee samen te werken.”

Michel: “In de ellendige jaren heeft iedereen zijn partners kunnen vinden. Er is boven water gekomen wie betrouwbaar en wie minder betrouwbaar is. Wij hebben wel alles moeten annuleren, en hebben vouchers uitgegeven omdat niemand wist wat er op ons af kwam. Achteraf gezien hebben we een solide organisatie en hebben met Stena Line een nóg solidere maatschappij achter ons. Als we de hele periode opnieuw zouden moeten doen, dan denk ik dat we waarschijnlijk geen vouchers hadden uitgegeven en het op een andere manier hadden opgelost. Het heeft toch heel veel administratieve rompslomp met zich meegebracht. Maar dat wisten we op dat moment niet. Eén ding is belangrijk en dat is dat je flexibel en klantvriendelijk ermee blijft omgaan. We hebben als touroperator bewezen een goede partner te zijn voor onze retail-klanten, en dat zien we is het afgelopen jaar en ook dit jaar terug in de cijfers.”

Rudolf: “Hoe is jullie verdeling tussen retail en direct? “

Michel: “Het is ongeveer 50-50. Die mix is de afgelopen jaren altijd wel een beetje hetzelfde gebleven. Retail is voor ons een belangrijk kanaal en dat blijft het ook. Wij werken met elke partij in Nederland samen, met uitzondering van het nieuwe D-reizen. In België zijn we ook actief en werken we selectief met twee partijen. Het product dat wij hebben, is natuurlijk anders dan het product dat Interhome heeft. Uiteraard zijn er ook vakantiewoningen in ons aanbod te vinden, maar vaak worden deze geboekt in combinatie met andere reisonderdelen en dat is vaak inclusief overtocht, excursies; het hele pakket.”

Rudolf: “Waarom werken jullie niet samen met D-reizen?”

Michel: “Dat is een bewuste keuze. Het heeft eigenlijk niets met het faillissement of de doorstart te maken. Uiteindelijk moet je elkaar weer vinden, en dat is nog niet gebeurd. En daarnaast, vorig jaar was voor ons een heel extreem en chaotisch jaar, doordat we afscheid hebben moeten nemen van een aantal medewerkers en we min of meer vastliepen doordat we veel te veel werk hadden en veel te weinig mensen. Dan kun je er niet nog een nieuwe partij bij hebben. Je wil toch een goede service kunnen én blijven bieden. Dat is eigenlijk een luxe probleem. Het is niet zozeer dat we niet met D-reizen willen samenwerken. Maar als je je handen al vol hebt, dan moet je jezelf ook afvragen of je daar nog een nieuwe partij bij kan hebben? Maar de deur staat op een kier wat dat betreft.”

Rudolf: “Nog even over D-reizen, wil je nog iets kwijt over het faillissement?”

Michel: “Haha, nee dat ligt gelukkig achter ons. Net als veel andere partijen hebben wij flink wat schade geleden. Maar dat is gelukkig allemaal afgehandeld. Het ligt nu achter ons, maar je wordt er ook wel weer wijzer van. Het heeft wel wat verandering gebracht in de samenwerking met de retail-partijen. Wij hebben ook een aantal aanpassingen gedaan, zoals het vragen van aanbetalingen. Daardoor dek je namelijk het risico ook wat meer in. Inmiddels zijn we met onze retail-partners netjes tot overeenstemming gekomen en verloopt alles zonder problemen. Alles draait weer en het vraagstuk is inmiddels ook weer voor een groot deel op de achtergrond verdwenen nu iedereen gelukkig weer wat geld verdient.”

Michel: “Hebben jullie bepaalde zaken aangepast?”

Rudolf: “Wij hebben ook zo onze schade geleden aan het faillissement van D-reizen. Het is wel bizar dat ondanks dat ze ons tot de laatste dag netjes hebben betaald er toch zo'n grote schade is. Maar het financiële risico dat je als touroperator in Nederland loopt, is extreem groot. Dat is in andere landen heel anders geregeld. In België bijvoorbeeld ben je als touroperator voor dat soort zaken gedekt.”

8
‘‘
Ik hoor dat ZRA’s en reisagenten wel heel gemakkelijk klantaanvragen over de schutting gooien

Michel: “Dat klopt, is dit ook een reden waarom Interhome niet meer is aangesloten bij SGR?”

Rudolf: “Ja, we zijn destijds per direct gestopt met de SGR. We waren al een paar jaar geen SGR-lid meer, maar hadden wel een vrijstelling van SGR. Uiteraard accepteerden wij de getekende leveringsplicht en daar hebben we ons netjes aan gehouden. De interpretatie over die leveringsplicht verschilde echter tussen beide partijen, met name over de dossiers waarbij Interhome de gelden al had terugbetaald aan D-reizen. Inmiddels hebben we alle dossiers waarover onenigheid was met SGR toch netjes kunnen afhandelen. Maar dit was voor ons wel de reden om de stekker er helemaal uit te trekken. Interhome heeft trouwens via AXA een insolventieverzekering, en dus nog steeds een goede garantie voor retailers en vandaar ook het ANVR-lidmaatschap”.

Michel: “Hoe zit het met jullie betalingsverplichtingen richting de retail?”

Rudolf: “Na het faillissement van D-reizen zijn we begonnen met directe incasso, daar waren veel retailers het niet mee eens. We zijn met samenwerkende partijen gaan praten en hebben een voorstel gedaan, bijvoorbeeld het overleggen van een bankgarantie, werken met derdengeldrekening, 100% betaling bij boeking of directe incasso. We staan overal voor open, maar willen niet meer het volledige risico dragen. Gelukkig gingen enkele grote ketens, waaronder het nieuwe D-reizen, hier gelijk in mee. Op een gegeven moment kregen we wel te maken met retailers, die vanwege het niet willen werken met directe incasso, de samenwerking met ons hadden opgezegd, maar zij kwamen er snel achter dat vakantiewoningen wel heel populair waren. Ik kreeg

vervolgens te horen dat ze ons niet meer mogen boeken en wat te doen? Natuurlijk mag dat wel, maar dan wel met directe incasso of een van de eerder genoemde alternatieven.”

Michel: “Denk je dat retailers of reisagenten bang zijn dat jullie er met de klant vandoor gaan?”

Rudolf: “Geen idee. Interhome is een Zwitserse touroperator. Als iemand volgens de regels werkt, dan zijn het wel de Zwitsers. We mogen niet eens aan retailklantgegevens komen. Maar dat kun je natuurlijk duizend keer zeggen. Als je naar partners als Booking.com of Airbnb kijkt, die zijn juist heel trots dat ze Interhomewoningen aanbieden en daar staat ook groot ons logo vermeld bij de woning op hun site. Die klant gaat niet bij Interhome op de site kijken, dat is een echt Airbnb-klant. Hetzelfde geldt voor klanten van een reisbureau of ZRA, die klant kiest echt bewust om daar te boeken. Weet je wat gek is? Interhome werkt in alle landen waar het actief is op basis van directe incasso, behalve in Nederland, en overal werkt dat prima. Maar blijkbaar was Nederland nog niet zo ver. Ik denk dat het faillissement van D-reizen best wel een goed moment was geweest voor de branche om daar een soort keerpunt in te krijgen. Inmiddels hebben we met alle ketens goede afspraken waar iedereen tevreden mee is.”

Rudolf: “Hoe gaan de boekingen momenteel? Wordt er nog steeds vergeleken met 2019?”

Michel: “Nee, we vergelijken nu wel met afgelopen jaar, maar we kijken nog wel met de schuin oog naar 2019. Het gaat hartstikke goed. We zitten bijna op het niveau van 2019. Daar zouden we overheen kunnen gaan, maar we

9

hebben net als de volledige sector nog steeds te kampen met minder handjes.”

Rudolf: “Dat hoor je vaak. Er is momenteel ook een discussie over de bereikbaarheid van touroperators en het lange wachten op offertes.”

Michel: “Dat is waar wat je zegt. De discussie over offerteaanvragen speelt natuurlijk al langer. Het is niet van vandaag of gisteren, alle maatwerktouroperators kampen daarmee. Het is heel bewerkelijk, heel arbeidsintensief. Daar worstelen we met zijn allen mee. Op het moment dat je minder handjes hebt, stapelt het werk nog meer op en bloeit de discussie dus ook weer op. Maar aan de retailkant speelt dit natuurlijk eveneens. Er zijn ook minder mensen en nieuwe medewerkers waardoor retailers dus minder kennis in huis hebben, en dat geeft eigenlijk een sneeuwbaleffect. Dit is allemaal nog steeds de nasleep van de enorme coronacrisis.”

Rudolf: “Hebben jullie nog bepaalde regels daarvoor?”

Michel: “Als wij voorheen bepaalde reisonderdelen niet in ons standaard assortiment hadden, dan gingen we daar naar op zoek. Een klant of reisagent kon voor alles bij ons terecht. Daarvan hebben we nu gezegd dat we gewoon niet alles meer kunnen doen. Enerzijds vanwege de werkdruk, maar je moet ook kritisch zijn op je marges en dus je verdiensten. Daar moet je een goede balans in zien te vinden. En natuurlijk voer ik ook wel eens een discussie met een reisagent over de slechte bereikbaarheid, dat het allemaal te lang duurt. Daar zit zeker een kern van waarheid in. Binnen de organisatie wordt er harder dan ooit gewerkt aan onder meer automatisering van boekingsprocessen en efficiëntere werkwijze. Ook blijven we nieuwe medewerkers werven. Maar we moeten echt het besef hebben dat we in de gehele branche 20-25% van de mensen missen en de vraag dit jaar groter dan ooit is met name in de

10

eerste paar maanden van het jaar. Het loopt dan ergens vast. Tenzij je, net als bij jullie, een product hebt dat geautomatiseerd is en online vrij lean en mean kan worden geboekt, dan heb je die problemen niet.”

Rudolf: “Wij hebben weer andere problemen, die van het ontbreken van aanbod aan vakantiewoningen. Die zijn namelijk erg populair, we zijn nu al voor de zomervakantie van 2024 aan het boeken. Interhome biedt allemaal unieke woningen. Het zijn geen hotels met 100 kamers. Iedereen wil in de zomervakantie in een vakantiewoning met zwembad op die berg in Toscane zitten. We zitten in twintig verkooplanden en hebben een aanbod van 40.000 huizen. Onze grootste prioriteit op dit moment is om zoveel mogelijk nieuw aanbod erbij te krijgen.”

Nog even over D-reizen, wil je nog iets kwijt over het faillissement?

Rudolf: “Hoe lossen jullie het personeelstekort op?”

Michel: “Tijdens de pandemie hebben we helaas afscheiden moeten nemen van een aantal mensen en we doen ons uiterste best om weer voldoende mensen in huis te krijgen, maar ze staan niet voor de deur te wachten. Gelukkig hebben we afgelopen jaar het team op ons contactcenter weer verdubbeld. Maar gezien de vraag naar onze reizen moeten er zeker wat meer mensen bij komen om ook nog steeds het advies en de service van een specialist te kunnen bieden. Maar we zijn ook op bepaalde vlakken een stuk efficiënter gaan werken, we hebben bijvoorbeeld stappen gezet in de automatisering; ons contactcenter werkt nu met nieuwe systemen waarbij de klantcontacten goed worden gebundeld en waardoor er efficiënter opvolging gegeven kan worden. En op technisch gebied moeten er ook wel stappen worden gezet. Alleen het feit blijft dat het hele product dat wij aanbieden vrij complex is. Maatwerk op zich is heel moeilijk te automatiseren, daar blijft een groot stuk handwerk in zitten. Maar tegelijkertijd is dat voor een deel toch ook wel toekomst om meer te automatiseren. De consument lijkt wel allergisch te zijn voor de standaard pakketjes en iedereen wil overal zijn eigen sausje overheen gooien. Of dat nou een complete rondreis is of een vakantiewoning. Iedereen wil iets unieks en iets bijzonders. Dan is de kracht dat je het wel kan leveren. Alleen moet je er dan soms wat langer op wachten.”

Rudolf: “Jullie hebben met bepaalde reisagenten een intensievere samenwerking, kan je daar meer over vertellen?”

Michel: “Klopt, we hebben een netwerk met preferente

reisagenten, zowel ZRA’s als fysieke reisbureaus, die heel veel affiniteit hebben met onze producten en onze bestemmingen, en daardoor ook specialist zijn geworden. Dat zijn eigenlijk onze externe reisspecialisten geworden. Dit netwerk is trouwens al voor corona opgezet. Daar waar wij overflow hebben en het zelf niet aankunnen, schuiven we dat door naar die partners. Dat werkt gewoon goed. Waar wij bepaalde reisonderdelen niet kunnen leveren, hebben die reisagenten weer de tools met bijvoorbeeld beddenbanken om dat aanvullend te maken. Uiteindelijk houd je samen wel die klant vast. Een voorbeeld: een klant wil bij ons een reis boeken met vakantiewoningen in een bepaalde plaats en wij hebben daar geen aanbod. Dan kan de reisagent daar een aanvullend huisje bij Interhome bijboeken. Dat werkt goed, we verstevigen elkaar. Het is een samenwerking die we de komende jaren zeker nog gaan voortzetten. Je deelt de klanten die je anders wellicht moet laten gaan. Het werkt ook de andere kant op. Als wij een klant doorverwijzen die in eerste instantie niet op zoek is naar een reisagent, maar nu wel in contact wordt gebracht met diegene, dan is de kans groter dat hij nu misschien voor Noorwegen kiest en het jaar daarop bij diezelfde reisagent uitkomt voor zijn rondreis naar Zuid-Afrika. Het mes snijdt dus aan twee kanten en dat maakt de samenwerking alleen maar krachtiger.”

Rudolf: “Zijn jullie op zoek naar meer reisagenten om het netwerk uit te breiden?”

Michel: “Als we ergens zogenaamde ‘witte vlekken’ hebben dan overweeg ik altijd uitbreiding. Niet alleen ZRA’s, maar ook fysieke kantoren die goede kennis hebben van Scandinavië en Groot-Brittannië en die natuurlijk al een goede samenwerking met ons hebben, kunnen en mogen zich altijd melden.”

Rudolf: “Ik hoor verhalen over ZRA’s en reisagenten dat zij wel heel gemakkelijk klantaanvragen over de schutting gooien. Hebben jullie daar ook mee te maken?”

Michel: “Daar hebben wij regelmatig mee te maken. Dat is op zich ook logisch, want Scandinavië en GrootBrittannië zijn, ondanks dat het ‘dichtbij-bestemmingen’ zijn, voor veel reisagenten onbekende bestemmingen waar ze niet dagelijks vraag naar krijgen en mee bezig zijn. Maar inderdaad, het gemak van over de schutting gooien, zoals ik het nu even noem, mag wel wat minder. Mijn klant wil in juli drie weken naar Noorwegen, hij wil dit en dat doen, kun je een voorstel maken? Dit soort verzoeken krijgen we zeker. In het verleden gingen we hiermee aan de slag, maar dat lukt nu echt niet meer. We hebben het grootste vakantie-aanbod naar NoordwestEuropa met talloze kant-en-klare fantastische rondreizen. Waarom moet je elke keer het wiel opnieuw uitvinden en een reis van A tot Z opnieuw samenstellen, terwijl in het bestaande aanbod altijd wel een reis te vinden is die aansluit bij de wensen van je klant? En als een reis toch net niet volledig aansluit, dan kunnen we hem aanpassen, waardoor die alsnog aansluit bij de behoefte van de klant. Tegenwoordig verwijzen we de reisadviseur gerichter naar ons bestaande aanbod, daar kunnen we eventueel op voortborduren als het niet geheel passend is.”

11
‘‘
INTERVIEW

Rudolf: “Zijn reisadviseurs tegenwoordig wat gemakzuchtiger dan voorheen?”

Michel: “Gemakzuchtig wil ik niet zeggen, ik denk dat het meer te maken heeft met tijdsdruk. Iedereen heeft het nu weer drukker. En als je ergens minder kennis van hebt, dan klop je aan bij een partij die erin is gespecialiseerd. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je onvoorbereid aanvragen moet doorsturen. Misschien dat je het door de tijdsdruk wat eerder over de schutting gooit. Maar het gebeurde daarvoor ook al, en dat is meteen de valkuil voor onszelf; voorheen pakten we alles aan en gingen we daarmee aan de slag. Nu zijn we wat kritischer en richten we ons meer op wat we wél in ons aanbod hebben dan wat we niet hebben. Met goed voorbereidend werk kan je als reisagent negen van de tien keer een passende reis in ons bestaande aanbod vinden voor je klant.”

Rudolf: “Is de commissie hoger bij kant-en-klare reizen?”

Michel: “Nee, daarin zit geen onderscheid. De commissie is op alle producten hetzelfde.”

Michel: “Nu ga je natuurlijk zeggen dat je voor een reis naar Fins Lapland de Staatsloterij ook daadwerkelijk moet winnen?”

Rudolf: “Haha, nee want ik ben er zelf ook geweest.”

Michel: “Ik weet dat dit soort reizen een duur en bijna onbetaalbaar imago hebben, en ik ga ook niet zeggen dat het een goedkope bestemming is. Wil je alles erop en eraan, dan hangt er wel een prijskaartje aan. Maar het is wel echt een onvergetelijke vakantie. Het is een vakantie die je de rest van je leven bijblijft. Maar je kan ook op een voordeligere manier naar Fins Lapland afreizen als je bijvoorbeeld alleen een vlucht, een blokhut en één of twee excursies boekt, dan is het best wel betaalbaar en dan heb je ook een fantastische vakantie.”

Rudolf: “We hebben inderdaad nog contact gehad over onze reis ernaartoe. Na de zoveelste lockdown, zo rond de kerstvakantie, waren we er thuis helemaal klaar mee. Mijn vrouw, dochters en ik wilden er gewoon even tussenuit, Fins Lapland werd de bestemming. Maar we konden niets vinden, alles zat vol. Ik weet nog dat ik thuis zei dat ik wel wat mensen ken die ik wel even zou bellen, toen heb ik jou inderdaad nog gebeld.”

Michel: “Ik vroeg toen of je volgend jaar bedoelde.”

Rudolf: “Haha. Ja, maar Interhome heeft zelf ook een groot aanbod in Lapland. We vonden een heel mooi huis, boekten losse vliegtickets en huurden een auto bij Sunny Cars. Dat laatste vond ik wel een beetje spannend, maar je kan er heel goed zelf rijden. We hebben het fantastisch gehad.”

Michel: “Welke bestemmingen zijn bij Interhome populair?”

Rudolf: “Frankrijk, Italië en Spanje zijn onze topbestemmingen. Maar wij zien ook dat Scandinavië, Groot-Brittannië en in het bijzonder Schotland steeds meer in trek komen.”

Rudolf: “Welke trend zien jullie momenteel?”

Michel: “Ik werk al zo’n zeventien jaar voor Buro Scanbrit en in al die jaren heb ik Scandinavië eigenlijk altijd al populairder zien worden. Sterker, het zit altijd al in een stijgende lijn. Scandinavië groeit zowel in de zomer als de winter, maar vooral in de winter is Scandinavië booming. We zijn zo’n veertien jaar geleden begonnen met onze eigen chartervluchten, en dat is door de jaren heen verder uitgebouwd. Voor komende winter staat er opnieuw extra capaciteit gepland. Het noorden van Scandinavië is hiermee een stuk toegankelijker geworden. Het krijgt ook meer exposure door onder meer het noorderlicht en het staat bij iedereen wel op de bucketlist. Iedereen wil wel een keer naar Lapland toe, zelfs mensen die niet van winterkoude of sneeuw houden. Ze willen toch een keer het noorderlicht zien of bijvoorbeeld met husky’s op pad.”

Rudolf: “Heeft de reclame van de Staatsloterij jullie nog iets opgeleverd?”

Michel: “Dat is echt wel een hele mooie reclame. Het is nu nog te vroeg om te zeggen dat het ons iets heeft opgeleverd, maar het gaat zeker ook meewerken. Maar ook dat het noorderlicht een paar maanden geleden in Nederland was te zien, dat soort dingen triggert mensen ook.”

Michel: “Ik denk dat de coronaperiode hieraan heeft meegewerkt. Mensen zijn gaan realiseren dat het ook anders kan lopen in het leven. Het is niet meer zo voor de hand liggend dat je weg kan gaan wanneer je dat wil. Dus ik denk dat de drang om iets bijzonders te gaan doen groter is dan ooit. Maar ik zie ook dat mensen steeds vaker op zoek gaan naar rust en ruimte op reis. Als ik kijk naar de zomer, dan is Scandinavië enorm populair. De overtochten richting Scandinavië in het hoogseizoen zitten nu al zo goed als vol. Maar we zetten komende zomer ook verschillende charters in naar onder meer IJsland en Lapland.”

Rudolf: “Maar vergeet ook de aangename temperatuur niet. In Zuid-Europa wordt het steeds warmer, daar zit ook niet iedereen op te wachten. We zijn onlangs ook een nieuwe samenwerking aangegaan met een Deense partner waardoor we momenteel ruim 5.000 woningen in Denemarken aanbieden.”

Michel: “Je zegt 5.000 woningen in Denemarken erbij; in zijn totaliteit biedt Interhome een enorm aanbod. Hoe wordt de kwaliteit van die huizen gewaarborgd?”

Rudolf: “Het zijn allemaal privéwoningen; de inkoop wordt lokaal gedaan. De woningen worden door onze lokale inkopers bezocht met een checklist. Een eigenaar

12
‘‘
We hebben net als de volledige sector te kampen met te weinig handjes

kan naar ons toekomen om zijn woning te laten verhuren. Hij kan vinden dat het een vijfsterrenvilla is, maar als het volgens ons lijstje het een driesterrenvilla is, dan is het op onze site ook gewoon een driesterrenvilla. Het contact tussen de inkopers en de woningeigenaren wordt altijd heel prettig ervaren en we komen sowieso elk jaar langs om alles te controleren.”

Michel: “Worden er binnenkort nog meer samenwerkingen aangekondigd?”

Rudolf: "We zijn altijd op zoek naar kwalitatief goede woningen om ons aanbod mee uit te breiden. Dat kan door samenwerkingsverbanden zijn, maar ook door overnames en nieuwe kantoren die we openen. We openen jaarlijks een flink aantal nieuwe kantoren op bestemming, waarvan Blankenberge aan de Belgische Kust een recent voorbeeld is".

Michel: “Iets anders, maar niet onbelangrijk. Ik ben wel benieuwd wat jullie doen op het gebied van duurzaamheid?”

Rudolf: “Het is (hopelijk) voor iedereen, maar zeker in de reisbranche, een belangrijke item natuurlijk. Elke meeting bij ons komt dit onderwerp dan ook als eerste

13
‘‘ INTERVIEW
Wij hebben weer andere problemen

naar boven. We vallen onder de Hotelplan Groep, en deze groep heeft de Glasgow Declaration ondertekend. Elk land heeft zijn eigen duurzaamheidscoördinator, dus we nemen het heel serieus. Duurzaamheid wordt bij ons ver doorgetrokken, iets wat ik toejuich.”

Michel: “Dus alle vakantiewoningen hebben zonnepanelen?”

Rudolf: “Nee, dat kunnen we ook niet doen. Het zijn niet onze woningen. Maar we adviseren de eigenaren hier er wel in. Voor woningen hebben we een checklist met twaalf duurzame punten opgesteld die bijdragen aan een duurzamere woning. Als een woning aan

minimaal zeven van die punten voldoet, krijgt het een soort keurmerk in de vorm van een groen boompje, hier kun je ook op filteren. Denk aan afval scheiden, zonnepanelen, autolaadpalen, groene energie et cetera. Maar we trekken duurzaamheid ook veel verder door binnen het bedrijf door onder meer ook bewustwording bij de medewerkers te creëren. We hebben toevallig onlangs ons eerste duurzaamheidsuitje gehad met Enjoy Cleaning Up. Dit is een fantastische stichting, de man erachter heeft zijn honden geleerd om plastic afval te kunnen oprapen. Hij heeft ons een hele inspirerende presentatie gegeven. Zo vertelde hij onder meer dat er in Nederland twee miljoen hondenbezitters zijn. Als elke hondenbezitter bij elk loopje één stukje plastic opraapt en iemand loopt gemiddeld vier keer per dag met zijn hond, dan zijn dat toch acht miljoen stukjes plastic per dag. Met dit soort woorden én daden creëer je bewustwording. Daarna zijn we met z’n allen de duinen ingetrokken om afval te rapen.”

Michel: “Het begint bij bewustwording. Het zijn kleine dingetjes, maar dit soort uitstapjes dragen er wel aan bij.”

Rudolf: “Hoe zit het bij Buro Scanbrit?”

Michel: “Idem dito. De bewustwording begint bij de mensen zelf; van eenvoudig afval scheiden tot bewust inkopen en weten waar je inkoopt, maar natuurlijk wordt duurzaamheid ook doorgevoerd in de bedrijfsvoering. Je bent niet opeens in één keer duurzaam. We kunnen wel stapje voor stapje steeds duurzamer worden. Wij hebben het uiteraard ook hoog op de agenda staan. Door onder meer een team verantwoordelijk te stellen om het duurzaamheid beleid vorm te geven en bewaken. En natuurlijk kijken we ook naar ons productaanbod door bijvoorbeeld reizen te ontwikkelen voor de elektrische auto en meer treinreizen op te nemen in het aanbod. We geven duurzamere accommodaties hebben een duurzaamheidslabel. Op dit moment heeft een klein aandeel van de accommodaties dit label, maar we streven er naar om in 2025 zo’n 80% van ons aanbod te kunnen voorzien van dit label. Zeker de Scandinavische bestemmingen lopen redelijk voorop wat dit onderwerp betreft, met Noorwegen als koploper. Dus dat werkt natuurlijk in het hele duurzaamheidsbeleid mee.”

14

WELCOME TO THE ALL-INCLUSIVE SONESTA RESORTS SINT MAARTEN

A duo of stunning oceanfront properties, Sonesta Resorts Sint Maarten includes the funfor-all-ages Sonesta Maho Beach Resort, Casino & Spa , offering a variety of spacious accommodations, first-rate amenities, and stellar personalized service for singles, couples, families and groups, and the luxury, all-suite, adults-only Sonesta Ocean Point Resort , a “resort within a resort” featuring swim-out and sunset suites, exclusive pools, bars and dining experiences, 24-hour room service, concierge and butler service in top category suites, culminating in the most sophisticated holiday retreat in the Caribbean. The award-winning resorts are steps away from the airport, beaches, nightlife, shopping and the largest casino and theatre on island, Casino Royale located at the heart of Maho Village. Elevate your vacation experience from memorable to unforgettable at the all-inclusive Sonesta Resorts Sint Maarten. For more information, please contact your preferred travel partner, visit sonestastmaarten. com or call 1.800.223.0757, and join MyMahoRewards.com, an educational and loyalty program offering advisors the opportunity to earn cash incentives on qualified bookings.

MYMAHOREWARDS JOIN MYMAHOREWARDS LOG YOUR BOOKINGS EARN CASH INCENTIVES PER BOOKING 1 2 3 MyMahoRewards.com | MyOceanPointRewards

“HET ZIJN DE KLEINE DINGEN DIE HET ‘M DOEN”

Het zal je maar gebeuren, je wordt opeens met allerlei toeters en bellen het podium op geroepen voor al je collega’s en wordt uitgeroepen tot Team of the Year. Het gebeurde Anneloes van Tongeren, Joyce Sprokholt en Nena Janssen van D-reizen Beuningen.

TEKST:

SHARON EVERS

FOTO:

DONJA SCHOLTEN

Anneloes van Tongeren, Joyce Sprokholt en Nena Janssen

D-reizen heeft dit jaar tijdens het event Connecting Worlds voor het eerst een Team of the Year uitgeroepen. De foto waarop de dames van D-reizen Beuningen met een glimlach van oor tot oor compleet met award en confetti staan, hangt duidelijk zichtbaar in het reisbureau. De award prijkt op de balie. De vraag of ze trots zijn op de behaalde titel is dan ook een open deur, maar dat zijn ze zeker. Vanzelfsprekend.

Flexibel

Joyce: “Toen er woorden op het scherm verschenen die te maken hadden met het winnende team, keken we elkaar aan en dachten we alle drie hetzelfde: dit moet over ons gaan. Maar als je dan echt te horen krijgt dat je bent uitgeroepen tot Team of the Year, kan je dat bijna niet geloven. Het is echt heel erg leuk.” Anneloes: “We hebben het afgelopen jaar of eigenlijk anderhalf jaar, sinds de opening van D-reizen Beuningen, heel hard gewerkt. Iedereen heeft hard gewerkt natuurlijk, maar we hadden een medewerker te weinig en hebben echt flink moeten ploeteren om alles rond te krijgen. We hebben er sinds oktober wel een collega bij gehad, maar zij is onlangs weer gestopt omdat het werk niet bij haar past. Dat kan natuurlijk. Het afgelopen anderhalf jaar hebben we samen het reisbureau draaiende gehouden, en heel eerlijk: dat was aanpoten, maar het is gelukt. De waardering vanuit het hoofdkantoor is dan ook geweldig.” Joyce: “We hebben samen ook hele mooie resultaten weten neer te zetten. We zijn met z’n drieën heel flexibel geweest en zijn als team ook heel goed op elkaar ingespeeld.” Nena: “We hebben elkaar goed geholpen om samen ons filiaal tot een succes te maken. Het is dan erg leuk en fijn dat het wordt gezien door het hoofdkantoor en ook wordt gewaardeerd.” Joyce: “En toen stonden we daar opeens op het grote podium met confetti en al.”

D-reizen

Anneloes, Joyce en Nena werken al jaren voor D-reizen. De eerste twee dames al zo’n zestien jaar, waarvan Anneloes er een tijdje tussenuit is geweest. Nena werkt dit jaar twaalf en half jaar voor de reisorganisatie. Anneloes werkte bij D-reizen Wijchen, maar stopte daar nog voor het faillissement. Ze is er een tijdje tussenuit geweest, maar nadat D-reizen, zoals ze zelf zegt, een compleet nieuwe en hele fijne doorstart maakte, én Joyce haar vroeg om naar Beuningen te komen, ging ze er weer aan de slag. “Het is er nu zo anders, ik kan me eigenlijk geen betere werkgever wensen.” Joyce werkte jarenlang bij D-reizen Dukenburg in Nijmegen, maar na het faillissement ging de winkel in Beuningen eerder open en is ze daar begonnen. “Ik ben daar zo blij mee. In Beuningen hebben we te maken met heel andere klanten, veel vriendelijker, opener en heel gemakkelijk. Onze vaste klanten vanuit Nijmegen Dukenburg zijn met ons meegegaan en daarnaast hebben wij vele nieuwe klanten erbij gekregen. Klanten die voor een dubbeltje op de eerste rang

willen zitten en weken moeten nadenken zijn we inmiddels kwijt, dat werkt heel prettig. Wat ook leuk is, dat ze ons ook echt willen leren kennen.” Nena is begonnen bij D-reizen Arnhem Kronenburg, maar omdat het team hervormde was er helaas geen plek meer voor haar. “Daarna ben ik overgeplaatst naar Nijmegen Dukenburg en daar heb ik het langst gezeten, tot aan het faillissement.”

Waardering

Nena: “Door het faillissement is D-reizen in een afgeslankte versie verdergegaan; in zijn totaliteit zijn we niet meer zo groot als we waren. Daardoor is het onderlinge contact tussen winkels een stuk gemakkelijker en fijner, maar ook het contact dat we hebben met de mensen op het hoofdkantoor. Het is zo fijn om te zien hoe er wordt omgegaan met de medewerkers.” Anneloes: “Je bent geen nummertje meer, de betrokkenheid vanuit het hoofdkantoor is veel groter dan het ooit was. Alle successen die we op het reisbureau halen, worden gevierd. Hoe groot of klein ze ook zijn.” Joyce: “We ontvangen regelmatig bloemen, chocolade, een etentje of een handgeschreven kaartje van de directeur of Michelle de Wit (Chief Retail Officer D-reizen, red.) en Anet Huzen (Retail Manager, red.) komen spontaan even binnenstappen. Het zijn toch de kleine dingen die het hem doen.” Anneloes: “Het nieuwe D-reizen is echt heel goed voor zijn medewerkers, veel persoonlijker en weet ons telkens weer in het zonnetje te zetten en te verrassen.”

Op afspraak

Om de drukte te kunnen reguleren, werken de dames op afspraak. Joyce: “We willen de tijd nemen voor onze klanten. Natuurlijk kunnen klanten op elk moment van de dag binnenstappen, maar als ze echt een reis willen uitzoeken dan doen we dat liever op een ingepland moment.” Anneloes: “Voor de klant is dat ook fijner. We merkten dat klanten een beetje zenuwachtig konden worden als er andere klanten aan het wachten zijn. Wij hadden daar veel minder last van, maar voor hen is dat wel vervelend als je je opgejaagd voelt. Maar hierdoor kunnen we de drukte op het reisbureau ook reguleren. We weten waar we aan toe zijn.” Nena: “Het werkt ook een stuk fijner. Voorheen had ik echt het gevoel dat we lopende band-werk deden, nu kunnen we onze klanten veel beter helpen.”

Gelukkig

Dat de dames elkaar al jarenlang kennen, is te merken aan de chemie die ze hebben. Anneloes: “Ik ben zo blij met Joyce en Nena. We kunnen alles met elkaar bespreken.” Joyce: “Dat klopt, we zien elkaar natuurlijk ook heel vaak en daardoor deel je al snel privézaken met elkaar.” Nena: “Ik ga elke dag met plezier naar mijn werk.” Anneloes: “Mij kan je niet gelukkiger maken. Het klikt ontzettend goed onderling, maar ook met onze klanten. Wat wil je dan nog meer?”

17
INTERVIEW

Bucketlist-bestemming:

Jordanië

Lelijke oude zooi? Echt niet!

DOOR: SHARON EVERS

Wie in de reisbranche werkt, ontdekt al snel de mooiste bestemmingen. We zijn eigenlijk een beetje verwend geraakt door al die pareltjes en daardoor ‘raakt’ niet alles je meer zoals het wellicht zou moeten doen, zoals het de consument waarschijnlijk wel raakt. Maar dan is daar Jordanië met onder meer haar waanzinnige nieuwe wereldwonder Petra, de prachtige Wadi Rum en de Dode Zee. Kippenvel. En dat zegt dus wel iets.

Sinds jaar en dag hebben ze bij Middenoostenreizen.com een passie voor - hoe kan het ook anders - het Midden-Oosten. Ze kennen deze regio door en door en weten dan ook de perfecte reis samen te stellen voor elk type klant. Kenmerken als origineel, avontuur, onvergetelijk en service voeren daarbij de boventoon. Omdat Middenoostenreizen. com sinds kort samenwerkt met de retail, vond Rob van Helvoort (oprichter/eigenaar) het de hoogste tijd voor een studiereis met een aantal ZRA’s van The Travel Club, Travel Counsellors, The Travel Company en Travelcenter de Wit naar een van zijn topbestemmingen: Jordanië.

Ver weg, maar toch dichtbij

Op zo’n vierenhalf uur vliegen vanaf Schiphol bevind je je al snel in een totaal andere wereld, in die van een uitgestrekte woestijn met de meest mooie rotsformaties, indrukwekkende steden met een evenzo indrukwekkende geschiedenis en gastvrije bevolking én heerlijk eten. Jordanië dus. Een bestemming die

op veel bucketlisten staat, en tegenwoordig nog vaker kan worden afgestreept. Jordanië is namelijk enorm populair bij Middenoostenreizen.com. En dat snap ik maar al te goed. We hebben vier dagen om dit land een beetje te leren kennen, om er in elk geval een goede indruk van te krijgen. En dat is gelukt, meer dan zelfs.

Visa

Voordeel van een reis naar Jordanië boeken bij Middenoostenreizen.com is dat het visum voor jouw klanten door hen wordt geregeld. Zij worden op de luchthaven verwelkomd door een medewerker die een herkenbaar bord omhoog houdt, het paspoort geef je even af - dat klinkt misschien wat spannend, maar nog voor de bagage er is, is het paspoort alweer terug bij de eigenaar. Op de eerste dag maken we kennis met Mohammed, onze gids voor de komende tijd. Al ruim twintig jaar leidt hij mensen met trots rond door ‘zijn’ land. Onze eerste stop is het W Hotel in Amman, de hoofdstad van Jordanië. Het hotel doet

18

een beetje futuristisch aan; de hal is namelijk zo gebouwd dat het lijkt op Petra. De kamers zijn ruim en licht ingericht en het bed laat je slapen als een roos.

Citadel

Onze eerste echte stop is de King Abdullah Moskee; de bekendste en grootste moskee van Amman, waar je dankzij de 25 meter-grote blauwe koepel niet omheen kan. De moskee werd in opdracht van koning Hussein eind jaren ‘80 gebouwd ter nagedachtenis aan zijn grootvader, koning Abdullah I. De moskee biedt plaats aan ruim 7.000 mensen binnen en aan nog eens 3.000 mensen op de binnenplaats. Mohammed vertelt ons over de Islam en de Koran, maar ook over de verhouding tussen mannen en vrouwen in Jordanië. Die dag blijven we in Amman en reizen we af naar het citadel/amfitheater van Amman. De overblijfselen van de imposante stadspoorten, zuilengangen, tempels en theaters laten duidelijk zien dat dit een belangrijk keizerlijk centrum is geweest. Mohammed leidt ons vakkundig rond, en voor diegene die niet zo’n liefhebber is van geschiedenis geeft het een fantastisch uitzicht over Amman en alleen dat is een bezoek al meer dan waard.

Krioelende mensen

Leuk hoor, al dat verleden. Maar we willen ook het heden meemaken in Amman. Mohammed twijfelt geen moment en neemt ons mee naar de plaatselijke markt, waar de ene marktkoopman de ander overschreeuwt en wellicht overtroefd met zijn groenten en fruit. We lopen verder, voorbij souvenirwinkels en kledingzaken waar de mooiste creaties in de etalages hangen. Het krioelt er van de mensen, die zo nu en dan die met mensen uit Nederland op de foto willen. Mohammed laat ons onderweg een typische Jordanese lekkernij proeven; het is kaas met veel honing en suiker. Voor de meesten iets te zoet…

Adembenemend

Vanuit Amman rijden we naar Petra, the place to be. Want hoe je het went of keert, we komen toch echt voor dit nieuwe wereldwonder, waar er in totaal zeven van zijn. Voor het zover is, is goede nachtrust aan te raden: we gaan namelijk niet via de voordeur naar Petra, maar kiezen de volgende ochtend voor de backdoor-hike. Een route die ons vanuit Little Petra via de bergen naar de achterkant van Petra brengt. Een route die iedereen - mits je een beetje goed ter been bent - zou moeten doen. Zo bijzonder. Onze gids voor die dag is Fadi, hij begeleidt net als Mohammed al jaren toeristen en dat is meteen te merken. Fadi leert ons om onze naam in het Arabisch uit te spreken en onthoudt daardoor ook meteen hoe iedereen heet. Als ik opeens mijn naam hoor, omdat hij mij iets wil laten zien, vind ik dat toch bijzonder. Alsof je geen nummertje bent. Fadi neemt ons dus mee door de bergen richting Ad-Deir, ook wel bekend als de Monastery. Onderweg lopen we over smalle paden, over aangelegde trappen en genieten we van het adembenemende uitzicht. Ik heb eigenlijk nog niets van

19 REPORTAGE
Petra Rianne Baas en Lilian Miltenburg (Travel Counsellors)

het wereldberoemde Petra gezien, maar dit is nu al geweldig. Na een kleine twee uur wandelen bereiken we Ad-Deir met haar Monastery ofwel Klooster. Het enige wat ik kan uitbrengen is wow! Eigenlijk is het geen klooster, maar net als het merendeel van de andere monumenten in Petra een grafmonument. Het is minder bekend als de Treasury ofwel de Schatkamer, maar het bouwwerk is minstens zo mooi. Zo is het monument maar liefst 50 meter breed en 45 meter hoog. Groter dan de Treasury dus, die is 25 meter breed en 40 meter hoog.

Tadaa

We gaan door. Fadi leidt ons vanuit de Monastery via honderden traptreden (omlaag) door Petra. Dit is een van de vele pluspunten van de backdoor-hike: je loopt de hoofdroute maar één keer in plaats van dubbel. Vanuit de hoofdingang (normale route) is het Monastery namelijk het eindpunt van de opwaartse route, waardoor je daarna weer terug moet lopen. Op naar de Treasury,

onderweg passeren we verschillende koningsgraven en vertelt Fadi ronduit over al het moois. En dan is daar de Treasury, waar we worden opgewacht door Nabateeërs die van alles aan ons willen slijten, maar waarmee je óók een praatje kan maken. Ik neem plaats op een van de bankjes en laat het allemaal even op me inwerken. Heel eerlijk; ik ben niet zo van ‘oude zooi’, maar deze zooi weet ik aardig op waarde te schatten. Ik vind het prachtig en ondanks dat ik het nu van mijn bucketlist kan afstrepen, laat ik hem toch staan. Dit wil ik nog een keer zien, want ik weet zeker dat je dan toch weer andere dingen ziet… Oké, de Treasury dus. Dit is het meest bekende en meest gefotografeerde monument van Petra. Het bestaat uit imposante zuilen, nissen en pilaren. De originele functie van het monument is nog steeds een raadsel. Het is waarschijnlijk gebouwd in de eerste eeuw voor Christus. Er werd altijd gedacht dat het diende als tempel, maar recent onderzoek heeft uitgewezen dat het een koninklijk graf is. Koninklijk graf of niet, het is een heel indrukwekkend stukje Petra.

20
Loes Peskens en Rob van Helvoort (Middenoostenreizen.com) Citadel Amman

Hoe het begon

Nog even een stukje geschiedenis, want hoe zit het ook alweer met Petra? Eeuwen geleden bouwden de Nabateeërs een koninkrijk dat verborgen lag in de bergen. Ze creëerden een unieke in rotsen uitgehouwen stad die door het ingenieuze watersysteem lange tijd kon floreren op deze afgelegen plek. De Nabateeërs waren echte kunstliefhebbers en hebben hun eigen cultuur vermengd met andere culturen. Zo lieten ze zich graag inspireren door de Griekse, Romeinse en Egyptische bouwstijl. Deze unieke mix van stijlen zie je dan ook terug in Petra. Tot op de dag van vandaag discussiëren wetenschappers over de functie van Petra. Was het een heilige stad waar de belangrijkste bewoners werden begraven? Of was het een welvarend handelscentrum?

Feit is in ieder geval dat de Nabateeërs de natuurlijke ravijnen en kloven gebruikten om hun tempels, triomfbogen, graftombes en huizen te sculpturen. In 1812 werd de stad herontdekt door de Zwitser Jean Luc Bruckardt en is vanaf toen een trekpleister voor

21
‘‘ REPORTAGE
Dit wil ik nog een keer zien, want ik weet zeker dat je dan toch weer andere dingen ziet…
Angela Weiden, Sabine Elzinga en Marion Niessen De tempel van Hercules en de hand, Citadel Amman

reizigers van over de hele wereld geworden. Er is inmiddels zoveel opgegraven dat je urenlang door de oude stad kunt dwalen. Er is in werkelijkheid slechts 20% van de oude stad te zien. Dat geeft te denken over de schatten die nog onder de rotsen verstopt liggen.

Kampvuur

In Petra nemen we afscheid van Fadi en rijden we naar Wadi Rum. Deze woestijn wordt ook wel Maanvallei genoemd door de vele en prachtige rotswanden van zandsteen en graniet die je er tegenkomt. Het is met een oppervlakte van zo'n 720 vierkante kilometer

de grootste wadi in Jordanië. In 2011 is Wadi Rum door UNESCO op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Eenmaal aangekomen stappen we behendig in Jeeps voor een tour door de woestijn. Ik blijf strooien met superlatieven, maar ook dit is geweldig! Leuk weetje: vanwege de roodgekleurde rotsen en bodem, die doen denken aan de planeet Mars, is Wadi Rum een veelgebruikte filmlocatie voor sciencefictionfilms die op Mars afspelen. Zo zijn onder andere de films Mission to Mars (2000), Red Planet (2000), The Last Days on Mars (2013) en The Martian (2015) hier opgenomen. In 2019 is ook een groot deel van de film Aladdin er opgenomen, eveneens als de film Dune, en David Lean nam hier in 1960 een groot deel van zijn film Lawrence of Arabia op. Na de nodige oh’s en ah’s én het zien van de zonsondergang bij een kampvuur, is het tijd om naar onze accommodatie voor die nacht te rijden: een luxe Bedoeïenen-kamp. We eten en drinken wat en proberen ons niet of juist wel te laten verleiden om mee te dansen met de plaatselijke bevolking…

Even niets

Om onze reis completer te maken, reizen we de volgende dag naar Aqaba waar we ontbijten bij Hyatt Regency Aqaba Ayla Resort. Bijzonder aan deze accommodatie is dat het faciliteiten heeft voor mensen met autisme; van groot tot klein. Volgens de CEO zijn ze de enige ter wereld die dat biedt. Over Aqaba; het is een aangename aanvulling op je reis door Jordanië. Het is namelijk de enige havenplaats en badplaats van Jordanië. Je komt naar Aqaba om te

22
Sharon Evers, Lilian Miltenburg en Angela Weiden Koning Abdullah-moskee in Amman

relaxen, te genieten van zon, zee en strand, te duiken, te winkelen en lekker uit eten te gaan én om alle indrukken van de afgelopen dagen even in je te laten opnemen. Vanaf Aqaba zie je Eilat in Israël goed liggen, dat aan de andere kant van de baai ligt. ’s Avonds kijk je uit op de glinsterende lampjes van Eilat. Iets verder weg, aan de overkant van de baai, ligt Egypte.

Drijven

Maar om ons bezoek aan Jordanië helemaal af te maken, rijden we door naar de Dode Zee. Nou ja zee, eigenlijk is het een meer en om nog specifieker te zijn, het is het laagst gelegen meer ter wereld. De Dode Zee wordt zo genoemd omdat door het hoge zoutgehalte ervan geen waterorganismen kan plaatsvinden, en er dus geen vissen en waterplanten in kunnen leven. We lunchen heerlijk bij Kempinski Dead Sea Hotel en wie wil, drijft daarna nog even in de Dode Zee.

Nog een keer

Als je me nu de vraag zou stellen, of Jordanië een ‘been there, done that’-bestemming is, kan ik zeggen dat ik er zeker meer van zou willen zien. Of sterker, nog een keer.

Wil je meer zien van onze reis door Jordanië? Klik dan snel op deze QR-code voor de video die Max Schoeber heeft gemaakt. www.travelfeels.nl

23
REPORTAGE
Angela Weiden, Lilian Miltenburg, Marieke Pijnen, Sabine Elzinga, Emmie de Wit en Jennifer Cheung Onze gids Fadi in Petra

WAAROM HERSTEL GEEN TOVERWOORD MEER IS VOOR ARUBA

Dat het toerisme de voornaamste inkomstenbron voor Aruba vormt is alom bekend. Sterker, ons One happy island is voor 60% van het bbp afhankelijk van de toeristische sector. Volgens het IMF is Aruba een van de landen met de sterkste afhankelijkheid van het toerisme wereldwijd en behoorde het eiland ten tijde van de COVID-19 pandemie in één klap tot een van de zwaarst getroffen landen ter wereld.

Robuuste maatregelen om het virus terug te dringen werden in rap tempo opgevolgd met het testen van bezoekers bij aankomst toen de grenzen heropend werden. Zo konden wij toeristen al in een vroeg stadium op een veilige manier verwelkomen. De zogeheten Aruba Health & Happiness Code, een gezondheids- en veiligheidsprogramma met strikte hygiënenormen waar alle bedrijven die zich met het toerisme bezighouden aan moeten voldoen, zorgde ervoor dat we de veiligheid van zowel onze inwoners als onze bezoekers daadwerkelijk konden waarborgen. De samenwerking tussen de overheid en de private sector en de veerkracht van de bevolking als geheel speelde hierbij een onmisbare rol.

De pandemie heeft de eerder ingezette langetermijnstrategie om een duurzaam toerismebeleid te ontwikkelen verstevigt. Niet in de laatste plaats vanwege het veranderende reisgedrag van bezoekers en het almaar veranderende toerismelandschap.

Door meer kleinschalige belevingen te ontwikkelen en te promoten spelen wij in op de toenemende behoefte van reizigers om in intiemere kring aan activiteiten deel te nemen. Wij noemen dit signature experiences. Dit kunnen culinaire ervaringen met het eigen gezelschap zijn zoals een luxe picknick op het strand, of het inhuren van een privé-chef in de eigen vakantiewoning, wat steeds meer aan populariteit wint. Ook zijn er steeds meer aanbieders van eco-tours om met een beperkt aantal mensen op een verantwoorde manier de natuur te verkennen.

Het uitdragen en preserveren van het veelzijdige culturele aanbod is en blijft ook een belangrijk speerpunt, evenals het positioneren van Aruba als dé workation-bestemming binnen het Caribisch gebied. Zo trekken wij steeds meer digital nomads en andere mensen aan die op afstand kunnen en willen werken. Met een speciaal workation-programma kunnen mensen tot wel 90 dagen achtereen op het eiland verblijven en een wezenlijke bijdragen aan de lokale economie leveren en zich tegelijkertijd echt onderdompelen in het lokale leven.

Waar we in de afgelopen paar jaar steevast spraken van ‘bouncing back’ spreken we nu uitsluitend over ‘bouncing forward.’ De vraag is wat we met ‘bouncing forward’ precies willen bereiken? Het antwoord daarop is meerledig. Aruba bestaat nog steeds bij de gratie van het toerisme, dat verander je niet op korte termijn. Met de komst van enkele nieuwe hotels wordt aan de wensen van een divers publiek voldaan. De Europeaan die tijdens zijn verblijf met de lokale cultuur in aanraking wil komen en de Amerikaanse toerist die van een ontspannen wellnessvakantie op niveau wil genieten, blijven allebei even welkom. Wel is het van belang dat we het kwaliteitssegment van het toerisme blijven aanboren en ervoor zorgen dat we de natuur niet afbreken. Dat toekomstige generaties nog steeds van hun dushi eiland kunnen genieten en dat Tripadvisor Eagle Beach over tien jaar nog steeds tot beste strand in het Caribisch gebied uitroept. En daardoor is het toverwoord niet langer herstel, maar behoud.

Ronella Croes

24
COLUMN
Ontdek THE OCEAN STATE OF MIND EXPLORAJOURNEYS.COM/TRAVELADVISORS

WAT IS LUXE?

Wat voor de één luxe is, is voor de ander misschien wel standaard. Maar wat is luxe aan boord van een cruiseschip? Gaat het dan om de service, de faciliteiten, de route of noem maar op, of juist om een combinatie van dit allemaal?

“CHAMPIONS LEAGUE”

Op de vraag welk type klant zich het beste thuis voelt bij Silversea, antwoordt Maurits Kruytzer (Business Development Manager Silversea Cruises): “Gasten die graag op luxe, kleine schepen de wereld willen verkennen en die totaal willen worden ontzorgd. Om een voorbeeld te noemen, bij ons is zo goed als alles inbegrepen, zelfs de limousineservice van huis naar Schiphol en omgekeerd. Silversea zit in het meest luxe segment van cruises en expeditiecruises, in voetbal termen zou je zeggen: Finale Champions League.”

Op welke route ben je zelf het meest trots?

“Ik vind onze cruises naar Antarctica in de winterperiode het meest bijzonder. Zo is het bij Silversea onder meer mogelijk om met het vliegtuig direct naar een landingstrip in Antarctica te vliegen om daar direct met de expeditiecruise te beginnen. Welke route ik wil aanraden? Silversea is de rederij met de meeste bestemmingen en aanloophavens wereldwijd, meer dan welke rederij dan ook. Dus dat is een moeilijke vraag. Als ik kijk naar komende

DOOR: SHARON EVERS
LUXE CRUISES

zomer dan hebben we echt fantastische cruises met ons nieuwste expeditieschip, de Silver Endeavour. Deze maakt prachtige routes naar de Arctic en gaat echt heel noordelijk, omdat ze hiervoor is gebouwd.” Over nieuwe routes zegt Maurits het volgende: “We hebben vele nieuwe routes in ons aanbod, zo zijn voor de Nederlandse markt de nieuwe kortere zeven nachten fjordencruises heel interessant: van Kopenhagen naar Bergen en visa versa, waarbij de mooiste en belangrijkste fjorden worden aangedaan. Deze steden zijn uitstekend te bereiken per vliegtuig vanuit Nederland.”

Komen er nog meer nieuwe schepen in de vaart?

“Silversea introduceert in augustus de Silver Nova, het meest milieuvriendelijke cruiseschip ooit gebouwd. Dit unieke hybride schip gebruikt LNG, waterstof en batterijen voor de aandrijving en het genereren van elektriciteit. Echt uniek en klaar voor de toekomst. En in zomer van 2024 komt haar zusterschip, de Silver Ray in de vaart.”

Heb je tips voor reisagenten om een cruise met Silversea het beste te verkopen?

“Als je klanten hebt die interesse hebben in de hogere hut/suite-categorieën op de grote mainstream-cruiseschepen, kijk dan ook eens naar de prijzen van onze suites en stel Silversea voor. Je zult zien dat onze prijzen toch heel concurrerend zijn, omdat echt bijna alles inbegrepen is.”

“LUXE BEGINT AL BIJ DE REISADVISEUR

Clara Gruben (Clara's Choice Cruises) staat bekend als cruisespecialist en vraagt zich het volgende hardop af: “Wat is een luxe cruise? Een cruise is eigenlijk altijd luxe. In de watten worden gelegd, een kamer die altijd schoon is en voorzien van schone handdoeken en badlakens en een fijn bed, noem maar op.

Firsttime-cruisers worden al snel achterover geblazen door het comfort en de luxe aan boord. Maar als je het echt over luxe hebt, dan kan ik zeggen dat mijn klanten daar steeds vaker voor kiezen. Zeker na covid wil men niet meer bezuinigen op de kwaliteit. Ik hoor ze steeds vaker zeggen: ‘Doe maar meteen die suite’.”

Bij welke rederij lik jij je vingers af?

“Ik houd van de culinaire eigenschappen van een cruise aan boord bij Oceania Cruises. Heeft dat met luxe te maken? Ik vind aandacht voor lang tafelen en goed eten een enorme luxe. Maar dat is vast iets anders dan wat de meeste mensen onder luxe verstaan.”

Wat is volgens jou een luxe cruise?

"Een luxe cruise hangt bij mij meestal samen met het formaat van het schip. Kleine schepen waar de service is gepersonaliseerd, waar gasten al gauw bij hun naam worden genoemd, waar hun favoriete drankje meteen klaarstaat als de gast in beeld komt. En natuurlijk een ruime, comfortabele hut met alles erop en eraan. Heerlijk eten, voldoende personeel om de gast van de allerbeste service te voorzien. Dat gaat niet zonder de bijbehorende kennis en service van een cruise-specialist, vind ik. Het ontzorgen begint al thuis, vanaf de offerte en de boeking, en dan gedurende het hele traject richting de cruise. Assistentie bij het boeken van de excursies, het inchecken, uitgebreide reisbescheiden; dat is tegenwoordig ook luxe. Dat is iets anders dan een mailbevestiging en login…”

Welke meest luxe cruise heb je weleens mogen boeken?

“Een cruise naar Antarctica en een cruise rondom Australië, in een suite aan boord van een schip waar service hoog in het vaandel staat. Waar een privéchauffeur beschikbaar is in elke haven en de favoriete drankjes en hapjes klaarstaan bij terugkomst aan boord. Langere cruises, dat is ook een vorm van luxe, want dan komt de klant echt tot rust.”

Betekent een luxe cruise ook een dure cruise?

“Luxe hangt samen met het formaat van het schip en de combinatie van route, lengte van de cruise en de culinaire verwennerij. Dus ja, als je het echt goed wil hebben, ga je ook steeds hoger in budget. Alhoewel die curve niet altijd evenredig loopt.”

Heb je tips voor collega’s om een cruise te upgraden?

“Wees niet bang die duurdere hut of suite aan te bieden. Heel vaak maakt dat laatste stukje budget het verschil en vindt de klant het prima om dat uit te geven voor een geweldige cruise-ervaring.”

28

SMALL SHIP – GREAT ADVENTURE: PREMIERE ON THE GREAT LAKES

The HANSEATIC inspiration will undertake a grand premiere in early summer 2023. For the first time, the small, stateof-the-art expedition ship (max. 230 guests) will head to the Great Lakes of North America. A lake landscape with unlimited potential for discovery that only very few ships can navigate. Look forward to exciting lock passages, deepgreen forests, active hikes and the living heritage of settlers.

For details and further Great Lakes cruises in 2024 and 2025, please see our website: www.hl-cruises.com/greatlakes

Three Great Lakes cruises in 2023: 30 May – 12 Jun 2023 | 13 days | cruise INS2311 from Milwaukee to Windsor (Detroit)

12 Jun – 22 Jun 2023 | 10 days | cruise INS2312 from Windsor (Detroit) to Milwaukee

27 Sep – 08 Oct 2023 | 11 days | cruise INS2319 from Toronto to Milwaukee

For example cruise INS2312 (Special Launch Offer 2 for 1): Starting from € 3,710 per person Outside Cabin (Cat. 1), double occupancy, cruise only

Interested in a collaboration? Get in touch with our Sales Representative Belgium/Netherlands Davy Van Acker Phone: + 32 483 376 206 Email: davy.vanacker@hl-cruises.com Hapag-Lloyd Cruises, a TUI Cruises GmbH company, Heidenkampsweg 58, 20097 Hamburg, Germany Free phone Belgium: 0800 79421 Free phone Netherlands: 08000 220459 Email: service@hl-cruises.com
THE WORLD AHEAD OF US

Wendy Rood (Cruise-specialist/ Commercieel medewerker onder meer bij Celebrity Cruises): “Er staan verschillende afvaarten voor komend seizoen gepland, en het mooie is: er is voor elk wat wils. We hebben schitterende reizen naar Noorwegen en de Noordkaap vanuit Nederland. Dat is een echte aanrader. Wie wat meer zonzekerheid wil hebben, kan in de Middellandse Zee een cruise maken en daarbij kiezen tussen de Westelijke kant of de Oostelijke kant (Griekse Eilanden, Kroatië, Turkije, maar ook Egypte en Israël).”

Voor welk type klant is Celebrity Cruises een geschikte rederij?

“Celebrity Cruises is geschikt voor mensen die houden van luxe, maar wel op een ontspannen manier, mensen die houden van relaxen, fantastische service en geweldig eten.”

Hoe luxe is Celebrity Cruises? Wat is bijvoorbeeld inclusief?

“Celebrity is luxe, maar op een moderne relaxte manier. De schepen en het interieur zijn licht, de service is fantastisch, maar toegankelijk. De luxe uit zich vooral ook in de kleine details. Er zijn drie verschillende boekingsmogelijkheden: No Perks, waarbij de gast aan boord verblijft op basis van volpension (ontbijt, lunch en diner zijn altijd inclusief). Gasten kunnen ook boeken op basis van All Included, hierbij is de cruise volpension met een Classic drankpakket, fooien en surf wifi. Tot slot kunnen gasten boeken op basis van the Retreat, hierbij verblijft de gast in een suite op basis van

volpension en maakt daarnaast gebruik van het Premium Drankpakket, de fooien, stream wifi en tegoed dat ze aan boord kunnen spenderen aan bijvoorbeeld een excursie, een spa-behandeling of specialiteitenrestaurants, voor deze restaurants wordt namelijk een toeslag gevraagd.”

Welke excursies zou je aanraden?

“Daar kan ik niet één antwoord op geven. Een excursie is natuurlijk iets persoonlijks. De ene persoon houdt van een excursie waarbij hij wordt rondgereden en een ander wil bijvoorbeeld graag iets in de natuur doen, of is juist erg sportief. Alles is mogelijk. Als de gast daarentegen geen excursie wenst te doen en graag op eigen gelegenheid op onderzoek uitgaat, dan is dat ook goed.”

Op welke route ben je zelf het meest trots?

“Wat ik op dit moment het meest bijzonder vind, is dat we vanaf komend herfst- en winterseizoen met Celebrity Infinity in de Middellandse Zee blijven waarbij het schip de warmte op zoekt. Het doet Egypte, Israël, Marokko, Canarische Eilanden en de rest van de Middellandse Zee aan.”

Komen er nieuwe schepen in de vaart?

“Celebrity Ascent is het nieuwste schip in de Edgeserie schepen, het schip komt uit in november 2023. Er zullen eerst twee korte preview cruises zijn, waarna het schip op drie december 2023 haar maiden voyage heeft. Op 14 april 2024 vaart het schip trans-Atlantisch en zal daarna in de Middellandse Zee varen.”

Heb je tips voor reisagenten om een cruise met Celebrity Cruises te verkopen?

“Vooral de relaxte luxe, het waanzinnige eten - wat veel mensen nog niet weten is dat je door een open dinerzitting elke avond kunt kiezen voor een andere cultuur en een ander restaurant dat al standaard inclusief is. Het feit dat het modern en licht is en veel ruimte voor de passagiers aan boord biedt.”

“EEN HOOG SERVICENIVEAU, RUIMTE EN PRIVACY ZIJN VAN GROOT BELANG”

Suzanne Kochen (Head of Sales, Northern Europe & Middle East bij Explora Journeys): “Al onze afvaarten zijn nieuw, aangezien komende zomer het eerste seizoen voor de rederij Explora Journeys is. Wij beginnen in juli in Noord-Europa met routes langs de Noorse fjorden, IJsland en het Verenigd Koninkrijk en Ierland. In augustus is er zelfs nog een korte route van vier dagen van Hamburg naar Southampton, waarbij het schip ook Rotterdam bezoekt. Het seizoen in Noord-Europa wordt in september afgesloten met een prachtige reis van IJsland via Groenland naar

30
“LUXE
OP EEN ONTSPANNEN MANIER”

15-DAY GLACIERS, FJORDS & INDIGENOUS CULTURES

Seabourn Venture | 4 juni 2023

Van Reykjavik, IJsland naar Kangerlussuaq, Groenland vanaf € 9.009,-*

Inclusief chartervlucht van Kangerlussuaq, Groenland naar Reykjavik, IJsland en een hotelovernachting in Reykjavik, IJsland**

Inclusief economy class vlucht

15-DAY GREENLAND & ICELAND: VIKINGS & VOLCANOES

Seabourn Venture | 17 juni; 29 juli 2023

Van Kangerlussuaq, Groenland naar Reykjavik, IJsland vanaf € 9.009,-*

Inclusief chartervlucht van Reykjavik, IJsland naar Kangerlussuaq, Groenland en een hotelovernachting in Reykjavik, IJsland**

Inclusief economy class vlucht

15-DAY ICELAND & GREENLAND WILD SHORES

Seabourn Venture | 16 juli; 13 augustus 2023

Van Reykjavik, IJsland naar Kangerlussuaq, Groenland vanaf € 9.569,-*

Inclusief chartervlucht van Kangerlussuaq, Groenland naar Reykjavik, IJsland en een hotelovernachting in Reykjavik, IJsland**

Inclusief economy class vlucht

SPECIAAL GEBOUWDE EXPEDITIESCHEPEN | LUXE SUITES MET ZEEZICHT ERVAREN EXPEDITIETEAM | 2 ONDERZEEËRS | ONTDEKKEN VAN NIEUWE WILDLIFE

Ontdek meer op Seabourn.com

Voor informatie, marketing- en salesactiviteiten neem contact op met ons Business Development Team: SalesNL@Seabourn.com. Bezoek GoSeabourn.com, de bron voor het verkopen van ‘s werelds beste ultra-luxe reiservaring.

*Prijzen zijn per persoon, op basis van tweepersoonsbezetting in de veranda categorie en zijn inclusief havengelden en andere toeslagen. De prijs is inclusief een economy class vlucht. Alle aanbiedingen zijn onder voorbehoud van beschikbaarheid en kunnen op elk moment zonder aankondiging worden gewijzigd of ingetrokken. Er kunnen andere beperkingen van toepassing zijn.

**Vlucht- en hotelinformatie kan worden gewijzigd. Groepstransfers die passend zijn aan de chartervlucht- en hotelovernachting zijn inbegrepen. Alle aanbiedingen zijn op basis van beschikbaarheid en kunnen op elk moment zonder aankondiging worden gewijzigd of ingetrokken. Er kunnen andere beperkingen van toepassing zijn.

Included air to REYKJAVÍK Aappilattoq Qaqortoq/ Hvalsey Paamiut Nuuk Maniitsoq Sisimiut Kangerlussuaq Brattahlið/ Tunulliarfik Fjord Prince Christian Sund Amerloq Fjord Ilulissat East Greenland Experience Included air to REYKJAVÍK Prince Christian Sund Atlantic Ocean Scoresby Sund REYKJAVÍK The East Greenland Experience Skjoldungen Fjord Aappilattoq Nuuk Itilleq (Itivdleq) Kangerlussuaq Brattahlið/ Tunulliarfik Fjord Note: routing/ activity dependent on weather and ice conditions. Included air from REYKJAVÍK Umivik Bay Skjoldungen Fjord Heimaey Akranes Qaqortoq/ Hvalsey Paamiut Nuuk Kangerlussuaq Tasermiut Fjord/ Nanortalik Brattahlið/ Tunulliarfik Fjord Prince Christian Sund Tasiilaq Atlantic Ocean REYKJAVÍK

New York. EXPLORA I vaart in de herfst in Canada & New England tussen New York en Quebec, waarna zij doorvaart naar de Caribbean, waar zij vanaf november verschillende routes vaart die eventueel ook met elkaar gecombineerd kunnen worden.”

Voor welk type klant is Explora een geschikte rederij?

“Natuurlijk denken wij dat mensen die al vaker een cruise hebben gemaakt met een luxe rederij, nieuwsgierig zijn om een nieuwe rederij uit te proberen. Maar vergeet vooral ook niet die klanten die bijvoorbeeld in een suite reizen op een groter schip, en eens op zoek zijn naar iets anders. Dit kan een mooie up-sell zijn. Een belangrijke andere doelgroep van ons zijn die mensen die nog nooit een cruise hebben gemaakt, en misschien zelfs denken dat een cruise niets voor hen is. Wij doelen dan op stellen die nu tijdens vakanties verblijven in luxe en exclusieve resorts, graag de wereld willen ontdekken, en daarbij willen genieten van een hoog service niveau. Ten slotte richten wij ons op multigeneratie families die gewend zijn om in een luxe omgeving te reizen.”

Hoe luxe is Explora Journeys?

“Explora Journeys is een levendig, kosmopolitisch, nieuw Europees luxemerk, ontstaan in het hart van de Zwitserse gastvrijheid en luxe in Genève. Door een aanzienlijke investering in onderzoek, enquêtes en focusgroepen is er een merk ontwikkeld dat de veeleisende luxereiziger zeer aanspreekt, met prachtig ontworpen schepen, reizen en routes die doordacht zijn gepland en een langzamere en intensere ervaring bieden met ruime aankomst- en vertrektijden, overnachtingen en zeedagen. Een hoog serviceniveau, ruimte en privacy zijn van groot belang voor de reiziger die op zoek is naar een luxe ervaring. Daarom is EXPLORA I ontworpen rondom de wensen van de gast, met veel buitenruimte, een ruime keuze in bars, lounges en restaurants, en zeer ruime suites, die allen voorzien zijn van een privéterras.”

Welke luxe excursies raad je aan?

“Wij bieden een exclusief en bijzonder vijfdaags pre-cruise arrangement aan in IJsland, in samenwerking met Pelorus. Dit is een avontuurlijk programma, voor maximaal twintig personen die de verbeeldingswereld van de deelnemers in vuur en vlam zetten. Het is een ontdekking van IJsland, waarbij gasten geisers, gletsjers en watervallen zien, maar ook lavatunnels bezoeken en een tocht maken op IJslandse pony’s door het vulkanische landschap. De gasten verblijven in een prachtige lodge die exclusief voor Explora Journeys is geboekt, waarbij de meereizende Michelinsterrenbekroonde chefkok de diners verzorgt. Na dit avontuur gaan de gasten in Reykjavik aan boord van EXPLORA I voor een zeventiendaagse reis naar IJsland, Groenland, Canada, en New York.”

Tips voor reisagenten?

“Denk wat betreft doelgroep voor cruises naast de fervente cruisefans ook eens aan mensen die graag een rondreis maken of die verblijven in luxe resorts. Het gebeurt nog vaak dat de klant zelf niet aan een cruise denkt, of er de verkeerde vooroordelen over heeft. Wij richten ons onder andere ook op jongere stellen. Denk aan koppels in de 30 en 40 die graag de wereld willen ontdekken, maar wel op een comfortabele manier, in een informele setting, en met een hoog serviceniveau. Het feit dat wij een Europese rederij zijn in het luxe segment, en dat wij ons ook echt richten op de Europese reiziger, komt terug in veel aspecten van onze schepen. Om wachttijden weg te nemen en om het verkoopgesprek nog wat gemakkelijker te maken, bieden wij naast de mogelijkheid om online, telefonisch of via email contact met ons op te nemen, ook een by appointment service en een by appointment+ service. Bij de eerste kan de reisagent online een afspraak inplannen op een door hen gewenste dag en tijd met een van onze ambassadeurs. Hierbij krijgen zij een telefonische afspraak van 30 minuten om vragen te stellen en om eventueel hulp te krijgen bij het maken van een boeking. Bij de by appointment+ service is het zelfs mogelijk om de klant ook uit te nodigen. Op deze manier kan een van de ambassadeurs helpen bij het verkoopgesprek, alle vragen van de klant beantwoorden, en indien gewenst gelijk de boeking maken.”

32

“AAN BOORD IS BIJNA ALLES INBEGREPEN”

Helena Ewen (Business Development Representative Europe Seabourn): “Dit jaar bevinden zich ook weer vier van onze vijf schepen in Europa met een grote focus op de Middellandse Zee met namelijk drie schepen; waarbij bijvoorbeeld de Seabourn Encore tussen Griekenland en Turkije vaart. Het andere schip vaart deze zomer in Alaska. Met ons expeditieschip, de Seabourn Venture, zijn wij komende zomer in de Arctic te vinden, denk hierbij aan reizen rondom IJsland, West-Groenland en als uniek gebied ook Oost-Groenland. Verder blijft natuurlijk Antarctica de nummer één als expeditiegebied waar naast de Seabourn Venture ook de Seabourn Pursuit het hele seizoen vaart.”

Voor welk type klant is Seabourn een geschikte rederij?

“Elke gast is bij Seabourn welkom aan boord. De gasten bij ons aan boord houden van luxe en comfort, exact wat Seabourn aanbiedt. De gemiddelde leeftijd is toch wel 50-plus, waarbij deze mensen regelmatig in exclusieve hotels en resorts verblijven. Deze mensen verwachten dat het personeel de naam en zeker ook voorkeuren, zoals drankjes, onthoudt. Daarnaast is Seabourn een geschikte rederij als je houdt van op doorreis

zijn, de gemiddelde cruise bij Seabourn begint op punt A en eindigt op punt B, typische rondreizen worden niet door Seabourn gemaakt. Aangezien de schepen kleiner zijn dan gemiddeld kom je ook op plekken waar grotere schepen niet kunnen komen.”

Wat houdt luxe in bij Seabourn?

“Seabourn is een ultra all-inclusive cruiserederij, bijna alles aan boord is inbegrepen. Er worden surcharges gevraagd voor bijvoorbeeld de spa, exclusieve wijnen en excursies aan wal. Sinds dit jaar zijn op bijna alle bestemmingen zelfs de vluchten en transfers inbegrepen die de gasten van het thuisland op de bestemming brengt.”

Welke excursies zou je aanraden?

“Onze excursies zijn niet inclusief en kunnen naar wens worden geboekt voorafgaand aan de cruise en, indien nog beschikbaarheid, ook tijdens de cruise. De excursie naar Efeze vanuit Kusadasi is de uitzondering op de regel. Evening at Ephesus is een klassiek privéconcert in de oude ruïnes onder de sterrenhemel dat een favoriet is onder onze gasten. Na een vroeg diner aan boord, reizen de gasten naar Efeze. Er volgt een magische avond, terwijl de gasten onder het genot van een drankje en het eten van lokale hapjes luisteren naar het klassieke muziekrepertoire van een orkest op de locatie in enkele van de beroemdste ruïnes ter wereld.”

33

Op welke route ben je zelf het meest trots?

“Dat is de 47-Day Seychelles & Exotic Islands, de Seabourn Sojourn is bezig met de totale wereldcruise en komt in april aan in Victoria, Seychelles waaruit ze vertrekt en vervolgens eindigt in Barcelona, Spanje. Deze route heeft een grote focus op Afrika, waarbij dit ook gelijk een hele unieke route is. Enkele landen die worden bezocht zijn Kenia, Zuid-Afrika, Namibië en Gambia. Er is niet echt een route die ik kan aanraden. Als gasten niet lang willen vliegen, maar wel lekker weer willen, adviseren wij altijd de Middellandse Zee. De schepen varen eigenlijk altijd met de zon mee, in het einde van het jaar varen de schepen naar het Caribisch gebied, dit is ook zeker een aanrader voor lekker weer en om lekker gepamperd te worden aan boord. Voor iets meer actie kan er gekozen worden om naar Azië of misschien zelfs Australië te vliegen, waarbij sommige cruises gecombineerd kunnen worden met Indonesië.”

Komen er nieuwe schepen in de vaart?

“Naast onze vijf schepen die bekend staan als kleine cruiseschepen en op deze manier de wereld laten zien, hebben wij sinds 2022 een expeditieschip aan de vloot toegevoegd, dit jaar komt daar het tweede expeditieschip bij, de Seabourn Pursuit, een exacte kopie van de Seabourn Venture. De Seabourn Venture en Seabourn Pursuit komen elkaar tegen in Antarctica aan eind van dit jaar. Expeditieervaringen, maar dan in ultra luxe.”

Tips voor reisagenten?

“Doe onze Seabourn Academy! Als de academy voltooid is, kan er voor een mooi gereduceerd tarief mee worden gevaren bij ons aan boord om zo uiteindelijk nog beter Seabourn te kunnen verkopen. Een andere mogelijkheid is om je in te schrijven voor een scheepsbezoek.”

“LUXE REIZIGERS WILLEN VERDER EN LANGER OP REIS”

Regent Seven Seas Cruises heeft onlangs de langste World Cruise ooit aangekondigd. De cruise op de Seven Seas Mariner gaat op 10 januari 2026 van start en is volgens de rederij een droom voor nieuwsgierige en avontuurlijke reizigers. De 2026 World Cruise – The Sense of Adventure begint en eindigt in Miami, Florida. De gasten, die 154 nachten aan boord doorbrengen, varen over drie oceanen en komen op plaatsen in Noord- en ZuidAmerika, de zuidelijke Stille Oceaan, Australië en Nieuw-Zeeland, Azië en Europa. Tijdens de reis wordt een afstand van 39.722 zeemijl afgelegd en wordt er in 77 havens in 41 landen op zes continenten aangemeerd.

Andrea DeMarco (President Regent

Seven Seas Cruises): “Luxe reizigers willen verder en langer op reis. We zijn dan ook erg blij dat we voor 2026 onze nieuwste en langste World Cruise ooit mogen aankondigen. The Sense of Adventure spreekt luxe reizigers zeker aan; er staan onvergetelijke ervaringen te wachten op deze cruise van 154 nachten, die hen naar de verste hoeken van de aarde brengt. De gasten genieten een ongekende persoonlijke service, onovertroffen gastvrijheid, de comfortabele weelde van onze allsuite, all-balcony-accommodaties en een scala aan inbegrepen opties die het luxe gevoel alleen maar versterken.”

Fascinerende bestemmingen

“Regent staat erom bekend dat het gasten een ongekende ervaring biedt op de meest bijzondere plekken ter wereld. Dat is tijdens deze cruise niet anders. Bij de reis is er keuze uit 431 landexcursies en zestien overnachtingen in verschillende havens aan boord inbegrepen. Reizigers kunnen dan ook fascinerende bestemmingen, zoals Bora Bora in Frans-Polynesië, Darwin in Australië en Walvisbaai in Namibië verkennen en onvergetelijke herinneringen maken. Nieuw zijn drie bijzondere ervaringen aan land – A Taste of History at the Battleship Missouri in Honolulu, Hawaï, Across the Archipelago Dinner at Garuda Wisnu Kencana in Bali, Indonesië, en Passport to Portuguese Flavor at Convento do Beato in Lissabon – die de gasten de kans bieden om nog dieper in de cultuur te duiken. Op de route wordt een bezoek gebracht aan 47 UNESCO-Werelderfgoederen, zoals het natuurreservaat Vallée de Mai op Praslin in de Seychellen, Robbeneiland bij Kaapstad, Zuid-Afrika en het Great Barrier Reef bij Cairns, Australië.”

Gala

DeMarco: “Voordat gasten voor hun wereldreis aan boord van Seven Seas Mariner stappen, brengen ze een nacht door in een luxe hotel in het bruisende Miami, Florida en zijn ze te gast op een exclusief pre-cruise gala. De exclusieve World

34
Discover the Silver Nova ‘23 and ‘24 itineraries on Silversea.com.

Cruises van Regent zijn inclusief persoonlijke extra's, waaronder onbeperkte valet wasservice inclusief stomen en strijken, telefoontegoed per suite, een cadeau als aandenken en meer. Gasten kunnen met een gerust hart op reis, want er zijn medische faciliteiten aan boord en alle visums worden voor hen geregeld. De persoonlijke service, de gastronomische hoogstandjes in elegante restaurants, de premium dranken in de chique bars en lounges en het beste entertainment maken de ongeëvenaarde ervaring waar Regent bekend om staat, compleet.”

“DE LAT LIGT STEEDS HOGER”

Bernard Carter (Vice-president en Managing Director Oceania):

"Bij Oceania Cruises ervaar je luxe, comfort en klasse als nooit tevoren. Wij zijn wereldleider op het gebied van culinaire en bestemmingsgerichte cruises en komen op de meest bijzondere plekken, en overtreffen alle verwachtingen op het gebied van service en gastronomie. Onze rederij pakt uit met het gloednieuwe Tropics & Exotics-programma voor 2024 – 2025, met een ruim aanbod om de meest exotische plaatsen te ontdekken in alle comfort. Deze nieuwe reeks vaarroutes omvat iconische havens en een schat aan mogelijkheden om delen van de wereld te verkennen die vrijwel onaangetast zijn door het toerisme, en met zeven splinternieuwe of vernieuwde schepen zal de reis net zo boeiend zijn als de bestemmingen. Daarnaast is het summum de epische 180-daagse reis rond de wereld, die gepland staat in 2025, in een unieke Oost-West navigatie. Oceania Cruises streeft ernaar om de lat steeds hoger te leggen en opent een nieuwe wereld van luxe met de introductie van het state-of-the-art cruiseschip Vista.”

Kan je meer vertellen over Vista?

Riet Goetschalckx (Sales Director Oceania Cruises): “Vista is ons indrukwekkende nieuwe vijfsterrenschip met een capaciteit tot 1.200 gasten, dat is ontworpen om de kenmerkende luxe van kleine schepen te combineren met de nieuwste visie op de ultieme reisbeleving. Vista vaart voor het eerst uit in mei en biedt uitsluitend hutten en suites met balkon. Met twee bemanningsleden voor elke drie gasten zetten we verder in op een hoogstpersoonlijke service en met twaalf specialiteitenrestaurants wordt de gastronomie en culinaire ervaring aan boord naar een nog hoger niveau gebracht.”

Hoeveel schepen heeft Oceania in de vaart?

Carter: “Oceania Cruises beschikt over zes intieme middelgrote schepen van vijfsterrencategorie

en biedt uitgebreide faciliteiten en ruime, luxueuze hutten en suites. Dankzij hun kleinere formaat met een capaciteit van 648 tot 1238 passagiers, kunnen de cruiseschepen in kleinere boetiekhavens aanmeren, die onbereikbaar zijn voor de grote schepen. We streven hierbij naar een langer verblijf ter plaatse om de stad of regio meer intens te kunnen ontdekken. De sfeer aan boord is ontspannen, zonder formele avonden en gasten ervaren een warme en persoonlijke service op het allerhoogste niveau. Oceania Cruises is daarnaast ook de rederij voor culinaire liefhebbers met verschillende specialiteitenrestaurants van topniveau, waar gasten gastronomisch in de watten gelegd worden, ongelimiteerd en zonder toeslag. Ook in 2023 zet de groep verder in op culinaire ontdekkingen en nieuwe smaken die à la minute bereid worden met de beste ingrediënten.”

Welke routes zijn favoriet?

Goetschalckx: “De aangeboden vaarroutes zijn stuk voor stuk pareltjes en verrijkt met een ruime waaier aan unieke bestemmingservaringen ter plaatse. Voor reizigers op zoek naar avontuur zijn er exotische reizen naar buitengewone plekken, zoals Bora Bora en Madagaskar, maar er zijn ook gevarieerde routes dichtbij, zoals de Middellandse Zee of naar IJsland en Groenland. Gasten kunnen bij Oceania Cruises bovendien zorgeloos reizen en genieten. Met de ‘fly & cruise’-formule verzorgt de cruiserederij de volledige reis vanaf de luchthaven van Amsterdam of Brussel tot en met het verblijf aan boord.”

PREMIÈRE OP DE GREAT LAKES

Steden, wildernis en avonturen in de natuur: de HANSEATIC inspiration bezoekt voor het eerst de vijf Great Lakes van Noord-Amerika. Zet koers naar een werkelijk bijzondere manier om Amerika te (her) ontdekken. Te midden van diepgroene bossen vormen de Great Lakes een uniek landschap van onbegrensde mogelijkheden dat op ontdekking wacht. Met een totale oppervlakte van ongeveer 244.000 km² staan ze symbool voor dat heerlijke gevoel van onbegrensde vrijheid. Dit is precies wat je keer op keer zult voelen op de vele open dekken van de HANSEATIC inspiration, die je meeneemt naar het blauwgroene hart van NoordAmerika. De cruises op de Great Lakes in de vroege zomer vermengen verbazingwekkende werelden: ontluikende, weelderige natuur ontmoet de pracht van schilderachtige plaatsen waar de tijd lijkt stil te staan. Kleine baaien, archipels en eilandwerelden zijn een eldorado voor allerlei buitenactiviteiten, zoals kajakken en wandelen. Volg de sporen van de Amerikaanse geschiedenis en de erfenis van Europese immigranten..

36

REGENT EXPERIENCE

HOW EXPERIENCED ARE YOU IN THE UNRIVALLED?

Regent Seven Seas Cruises® is the only truly all-inclusive cruise line. We attend to every detail and provide every luxurious amenity – so guests can make the most of every unforgettable moment of their unrivalled travel experience.

YOUR GUESTS CAN ENJOY...

Unlimited Shore Excursions

Choose from a wide range of Included & Unlimited shoreside tours and experiences.

Valet Laundry Service

Make the most of every moment with our complimentary valet laundry service.

Unlimited Premium Drinks

Enjoy unlimited beverages, including fine wines and spirits.

1-Night Pre-Cruise Hotel Package

Unwind at a luxurious hotel at the heart of the embarkation city, in a Concierge Suite and higher.

IT’S

Become

Pre-Paid Gratuities

Enjoy a flawless experience at every turn with never an additional gratuity expected.

Unlimited Wi-Fi

Have access to unlimited Wi-Fi throughout the ship –for as long as required.

Speciality Restaurants

Dine whenever, wherever and with whomever, with a wide choice of cuisine.

Flights and Transfers

Optional flights and transfers.

37
TO BE UNRIVALLED?
ALL INCLUDED WANT
part of the Regent family, and let us help you grow your luxury cruise business.
the Regent family. @RegenTradeEU
the first to hear about the latest news and special offers from Regent.
Join
Be

150 JAAR HOLLAND AMERICA LINE

DOOR:

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

Holland America Line viert dit jaar, en in het bijzonder afgelopen maand, haar 150ste verjaardag. Hoe kwam het zover?

1882: Holland America Line opent een vestiging in Noord-Amerika in Hoboken, New Jersey.

1883: Het achtervoegsel ‘dam’ wordt gebruikt voor de namen van de passagiersschepen.

1887: Het eerste Holland America Line-kantoor wordt geopend aan de Prins Hendrikkade 7 in Rotterdam.

1888: Holland America Line lanceert een kortstondige dienst van Nederland naar Buenos Aires.

1889: Holland America Line koopt een stuk rivieroever in Rotterdam dat al snel de Prinsessekade wordt, later omgedoopt tot Wilhelminakade.

1890: Holland America Line koopt haar terminal in Hoboken, New Jersey.

1895: De Rotterdam II vaart de eerste Holland America Line-cruise; een korte zomerreis van Rotterdam naar Kopenhagen en terug.

1872: Rotterdam I, het eerste schip van het bedrijf, vaart haar vijftiendaagse eerste reis van Nederland naar New York City. Het vervoert 70 passagiers (tien Cabin Class en 60 Immigrant Class) en 800 ton vracht. De officiële capaciteit is acht passagiers in First Class en 288 in Steerage.

Het begin: 18 april 1873. Holland America Line (HAL - of Holland-Amerika Lijn) wordt opgericht als de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij (NASM - Netherlands-American Steamship Company), een scheepvaart- en passagierslijn. Het bedrijf ontstaat als resultaat van de reorganisatie van een eerder bedrijf: Plate, Reuchlin & Co.

1880: Het bedrijf is een belangrijke vervoerder van immigranten van Europa naar de Nieuwe Wereld tijdens de massale emigratie die plaatsvindt van 1880 tot 1920. Op een gegeven moment vervoerde Holland America Line meer dan 10% van degenen die naar de Nieuwe Wereld reisden. Alsof dat nog niet indrukwekkend genoeg was, werden alle gasten getrakteerd op drie maaltijden per dag en dagelijkse schoonmaak, wat Holland America Line de bijnaam 'de smetteloze vloot' opleverde.

1896: De Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij (NASM - Netherlands-American Steamship Company) wordt officieel Holland-Amerika Lijn.

1898: Bij haar 25e verjaardag bezit Holland America Line zes schepen en heeft het 90.000 kajuitpassagiers en 400.000 tussendekpassagiers vervoerd, samen met 5 miljoen ton vracht, voornamelijk bloembollen, haring en jenever.

1906: De Nieuw Amsterdam I wordt toegevoegd aan de vloot van de rederij. Vernoemd naar de oorspronkelijke naam van New York, toen het nog deel uitmaakte van de Nederlandse koloniën. Het schip vervoert 440 eerste klas, 246 tweede klas en 1.078 derde klas gasten en nog eens 1.284 passagiers in tussendekken.

1908: Rotterdam IV wordt in gebruik genomen als vlaggenschip van het bedrijf. Rotterdam IV is het eerste trans-Atlantische schip met een glazen promenade.

1910: De tweede Holland America Line-cruise (en de eerste 'pleziercruise') vertrekt vanuit New York naar de Middellandse Zee en het Heilige Land aan boord van de Statendam I.

38

1914: De Statendam II is net voor de oorlog besteld en is bij oplevering het grootste schip in de vloot.

1918: In 1918 wordt Justicia getorpedeerd door een Duitse onderzeeër en tot zinken gebracht. Holland America Line verliest zes schepen, dertien medewerkers overlijden. Rijndam I wordt door de USA gebruikt om troepen naar Europa te vervoeren en keert na de overwinning weer naar huis.

1923: Holland America Line viert haar 50-jarige jubileum. Ook veranderen ze de spelling van hun scheepsnamen van Nederlands naar Engels. Vandaar dat de Rijndam van 1900 na 1923 als Ryndam wordt gespeld.

1926: De Veendam II vaart de eerste Caribische cruise van Holland America Line. Ryndam I maakt de eerste reis rond de wereld van het bedrijf als drijvende universiteit. De rederij begint containers te gebruiken voor het vervoeren van meubels en andere ‘niet-bulk’vracht.

1936: Holland America Line ontvangt financiering voor de bouw van de Nieuw Amsterdam II van de Nederlandse overheid. Een jaar later wordt het schip gedoopt door Hare Majesteit Koningin Wilhelmina der Nederlanden.

1938: De winst van Holland America Line begint weer te stijgen. Trans-Atlantische zaken groeien opnieuw en er varen 36 vakantiecruises. De elegante Nieuw Amsterdam II wordt gebouwd als het nieuwe vlaggenschip.

De Nieuw Amsterdam II begint haar eerste reis op de ochtend van 10 mei 1938. Ze vaart van Rotterdam via Boulogne sur Mer en Southampton naar New York.

1939: Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog heeft het bedrijf 25 schepen; er zijn er slechts negen over aan het einde van de oorlog. Aan het begin van de oorlog wordt Westernland, met aanlegplaats in Falmouth, Engeland, de zetel van de Nederlandse regering. Nieuw Amsterdam II vervoert bijna 400.000 troepen.

1940: Holland America Line wordt gedwongen hun lijnschepen uit dienst te nemen. Duitsland valt Nederland binnen op 10 mei 1940 en op 14 mei geeft Nederland zich over. Tijdens deze vier dagen zijn de Statendam III, de Veendam II en het vrachtschip van de Holland Amerika Lijn, de Boschdijk, onherstelbaar beschadigd door het bombardement op de haven.

1942: Vrachtschip Breedijk en passagiersvrachtschip Zaandam II worden getorpedeerd, waarbij 127 slachtoffers vallen, onder wie twee kapiteins.

1943: Passagiersschepen worden omgebouwd tot troepentransportschepen. De Noordam II, ontworpen voor 125 passagiers, vervoert nu 2.300 troepen; de Nieuw Amsterdam II net geen 9.000.

1946: Op 10 april 1946 vaart de Nieuw Amsterdam II van Southampton naar Rotterdam waar 600.000 mensen langs de dijken aan de Wilhelminakade staan. Tijdens de oorlog vervoerde het schip 378.361 troepen.

De Westerdam I maakt de eerste naoorlogse passagiersvaart van Holland America Line. Het is ook de eerste reis van het schip.

1951: Ryndam II en Maasdam III zijn de eerste schepen die het bovendek beperken tot alleen eersteklas gasten.

1958: De SS Statendam IV vertrekt vanaf de terminal

ACHTERGROND 39

in Hoboken, New Jersey voor de eerste Grand World Voyage van het bedrijf.

De Rotterdam V wordt in gebruik genomen als het nieuwe vlaggenschip van het bedrijf. Ontworpen als een staatsschip, werd Rotterdam V gedurende 25 jaar gefinancierd door de Nederlandse overheid.

1960: De trans-Atlantische passagiersdienst van Holland America Lines breidt zich nog steeds uit. Het bedrijf verkoopt meer dan 100.000 tickets.

Het 'luchtvaarttijdperk' van de jaren ‘60 blijkt desastreus voor Holland America Line. Het grootste deel van de activiteiten van het bedrijf zijn trans-Atlantische reizen en de Boeing 707-jet verandert de reis van dagen in uren. Het ombouwen van de vloot voor vakantiecruises versus Atlantische overtochten is de enige oplossing.

1964: 61 trans-Atlantische reizen, een cijfer dat nooit meer gehaald zal worden.

1968: Slechts 21 overtochten gemaakt; cruisen domineert nu de passagiersactiviteiten van Holland America Line. Een jaar later wordt het aantal transAtlantische afvaarten gereduceerd tot dertien.

1971: Holland America Line staakt alle NoordAtlantische passagiersdiensten. De hele vloot is nu gewijd aan vakantiecruises.

Holland America Line vervangt de originele huisvlag van ‘NASM’ (de groen-wit gestreepte Rotterdamse stadsvlag) door een oranje vlag met drie stroken aqua en wit en weer aqua.

1972: Holland America Line introduceert de nachtblauwe kleurstelling op de rompen van haar passagiersschepen. De Statendam IV is het eerste schip dat opnieuw geschilderd wordt. Passagiersschepen worden geregistreerd in Nederland.

1973: Holland America Line viert het 100-jarige jubileum en neemt afscheid van de SS Nieuw Amsterdam II uit 1938, de ‘Darling of the Dutch’.

1973: Het eerste speciaal gebouwde cruiseschip van Holland America Line, het MS Prinsendam met plek voor 452 passagiers, wordt in de vaart genomen en vaart Indonesische cruises vanuit Singapore.

1983: Holland America Line verhuist naar Seattle om de activiteiten met Westours te consolideren en wordt bekend als Holland America Line-Westours Inc. De Nieuw Amsterdam III, met aan boord 1.214 gasten, voegt zich bij de vloot.

Rotterdam V maakt haar laatste wereldcruise aangezien de inkomsten op de kortere cruises veel hoger blijken te zijn. Holland America Line investeert 50% aandeel in Windstar Sail Cruises in 1987; de resterende 50% wordt een jaar later, in 1988, verworven.

Windstar-schepen, bekend als de ‘zeilschepen’ met poëtische namen als Wind Star, Wind Song en Wind Spirit, zijn zeiljachten met mast, oorspronkelijk ontworpen door Jean-Claude Poitier.

1988: In maart 1988 neemt Holland America Line, Home Lines over. In november 1988 wordt The Homeric omgevormd tot Westerdam.

40

1989: Carnival koopt Holland America Line-Westours Inc. voor $ 625 miljoen.

De jaren ‘90: Van 1992 tot 2000 introduceert Holland America Line acht nieuwe schepen - bijna één per jaar. Medio jaren ‘90 worden alle schepen weer geregistreerd in Rotterdam.

Holland America groeit met vier zusterschepen: Statendam in 1992, Maasdam in 1993, Ryndam in 1994 en Veendam in 1996.

1993: Statendam V wordt in de vaart genomen en die zomer is het eerste Europese cruiseseizoen van Holland America Line in ongeveer twintig jaar.

1994: De Alaska-vloot van Holland America Line groeit tot vijf schepen met toevoeging van de nieuwe Maasdam, die plaats biedt aan 1.266 gasten.

1997: Holland America Line verkrijgt eind jaren ‘80 een levenslang huurcontract voor het eiland Little San Salvador van de Bahamaanse regering en herdoopt het tot Half Moon Cay.

In september 1997 maakt Rotterdam haar laatste cruise onder Holland America Line - een overtocht die eindigt in Fort Lauderdale. In 1998 wordt het 125-jarig bestaan gevierd.

Het begin van het nieuwe millennium brengt een schare nieuwe schepen met zich mee. In 2002 voegt Prinsendam II (voorheen de Royal Viking Sun) zich bij de vloot. Prinsendam III is door Carnival Corporation overgebracht van Seabourn/Cunard naar Holland America Line met plek voor 834 gasten.

Prinsendam III is ontworpen voor elegant cruisen op kleine schepen, met langere, unieke wereldwijde routes. Haar formaat stelt haar ook in staat om moeiteloos kleinere havens binnen te gaan.

In 2002 introduceert Holland America Line vier nieuwe zusterschepen met een capaciteit voor 1.848 gasten. Twee derde van de passagiershutten heeft een eigen veranda.

2004: De Prinsendam is het eerste schip van Holland America Line dat de Amazone opvaart.

2008: 135-jarig jubileumfeest in Rotterdam. Hare Majesteit Koningin Beatrix der Nederlanden doopt Eurodam in Rotterdam. Het schip vertrekt op 5 juli voor haar eerste reis.

2010: Nieuw Amsterdam voegt zich bij de vloot op 4 juli 2010 tijdens een ceremonie in aanwezigheid van Hare Koninklijke Hoogheid, Prinses Maxima der Nederlanden in Venetië. De Nieuw Amsterdam IV, die

2.106 gasten kon vervoeren, vaart haar eerste reis op een tiendaagse cruise op de Middellandse Zee.

2012: De vloot van Holland America Line breidt zich uit, maar er wordt afscheid genomen van de twee zusterschepen Statendam en Ryndam.

2016: De Koningsdam voegt zich op 20 mei 2016 bij de vloot en wordt gedoopt door Hare Koninklijke Majesteit Koningin Maxima der Nederlanden. De vloot bestaat uit veertien schepen.

2018: De Nieuw Statendam VI komt in december in de vaart. Het schip is in februari 2019 gedoopt door Oprah Winfrey.

2020: Op 14 maart 2020 stopt Holland America Line alle cruiseactiviteiten vanwege de Covid-19-pandemie. Vier schepen worden verkocht. Op 20 juli wordt aangekondigd dat de Ryndam IV (waarvan de kiel in november 2019 is gelegd) in dienst zal treden als de Pinnacle Class Rotterdam VII.

2022: Holland America Line reageert op de crisis in Oekraïne door Volendam aan te bieden als veilige haven voor vluchtelingen. Sinds begin april zijn ongeveer 12.000 vluchtelingen veilig gehuisvest, inclusief drie maaltijden per dag.

18 april 2023: Holland America Line viert haar 150e verjaardag.

ACHTERGROND 41

“MET HELE HOGE PRIJZEN KOMEN OOK HELE HOGE VERWACHTINGEN”

Stein Pelt mocht afgelopen maand zijn tienjarig jubileum als Coördinator Touroperating bij Sunny Cars vieren. Travelpro spreekt hem over de ups, downs en de autohuur van dit moment.

DOOR:

RAHANNA VAN STAPELE

Wanneer was de exacte dag?

“Mijn officiële eerste werkdag bij het bedrijf was 18 maart 2013. Ik heb het niet echt gevierd, maar op kantoor was er een momentje met felicitaties, taart en een leuke dinercheque. Daar zijn ze hier altijd wel goed in.”

Is tien jaar een bijzondere mijlpaal bij Sunny Cars?

“Eigenlijk niet zo, ik heb best veel collega’s die hier al lang werken. Mijn collega Marco Ammerlaan (Director

of Sales, red.) is net een maand voor mij begonnen. Zeker in het management werkt men er wel tien jaar of zelfs langer. Ik moet voor een echt unieke mijlpaal nog wel even wat langer blijven.”

Hoe kwam je in 2013 bij Sunny Cars terecht?

“Een verhaal met twee kanten. Mijn vorige werkgever, Holiday Cars, ging failliet. En zo’n faillissement brengt natuurlijk een hoop ellende met zich mee. Een van de klanten van Holiday Cars, touroperator Eliza was

42
Stein Pelt

here, ging over naar Sunny Cars. Dat was natuurlijk vrij specifieke handel, en de kennis die ik had van dat account was waardevol. Hans Knottnerus (Managing Director bij Sunny Cars, red.) woonde in de buurt en was dus geen onbekende van mij. Hij heeft me uitgenodigd en ik ben dus eigenlijk min of meer meegekomen met die touroperator.”

Je zit echter al veel langer in het reizen?

“Ja, al meer dan 30 jaar eigenlijk. En dat is vooral toeval geweest. Mijn tante werkte bij Neckermann en ze hadden op dat moment mensen nodig op de reserveringsafdeling. Gedurende een periode van twaalf jaar ben ik dat bedrijf ingegroeid en heb ik de kneepjes van het vak geleerd.”

Heb je bij Sunny Cars ook verschillende functies gehad?

“Nee, hier is het toch wel altijd touroperator-gerelateerd geweest. Met de komst van Eliza was here ontstond een soort nieuwe businesscase en dat heb ik helpen uitbouwen.”

Kun je daar iets meer over vertellen?

“Touroperators zijn klanten met hele specifieke wensen en vaak behoorlijk veeleisend. Logisch, want ze dragen over het algemeen een grote verantwoordelijkheid richting hun klanten. En dat je dat soort bedrijven helpt om te voorzien in een product maakt het interessant. Het is heel divers werk en eigenlijk een combinatie met mijn vroegere voorland.”

In welke zin?

“Bij de meeste pakketreizen die worden verkocht, is autohuur een extra. Bij een vakantie naar Malaga zit een vlucht, maar mensen willen daar dan soms ook een auto bij. Wat onze businesscase voor touroperators uniek maakt, is de garantie dat er bij elke boeking een auto zit. En dat moet je inkopen, waarbij je het toch over grote aantallen hebt. De complexiteit zit ‘m erin dat je van tevoren niet weet wanneer die reizen gaan worden verkocht. Dat kan aan het begin van een seizoen zijn, maar het zou theoretisch ook een last minute moeten kunnen zijn, en dan moet die auto er wel staan. Dat is geen gemakkelijke forecast. Daar zit onze waarde in; we hebben daar veel kennis over.”

Was dat specifieke aanbod er tien jaar geleden nog niet?

“Sunny Cars had wel touroperators als klant, alleen het verkopen van vakanties waarin huurauto’s een vaststaand onderdeel zijn, dat was er nog niet. Althans, niet via ons. Door de jaren heen hebben we dit product opgebouwd. Waarin het bedienen van een touroperator niet alleen maar het regelen van een auto is, maar echt het ontzorgen vanuit ons. Een product dat tot stand is gekomen door nauw samen te werken met drie partijen: de touroperator, wij als tussenpersoon en de leveranciers

ter plaatse. Daarvoor moet je wel vertrouwen in elkaar hebben. Als wij bij een wagenparkaanbieder ter plaatse komen met de boodschap: ‘Luister, je moet even 5.000 auto’s voor ons vrijhouden’, dan is dat nogal een financieel risico.”

Welke voordelen heeft dit voor een reisorganisatie?

“We kunnen ze fte’s besparen. De organisatie hoeft niet meer per bestemming zelf contact te leggen met een lokale verhuurder. Wij factureren, zijn de vraagbaak en doen de klachtenafhandeling. Het betekent veel comfort voor de andere partij, want zij ervaren autohuur echt als een complex en klantgevoelig product, en dat is het ook. Bijvoorbeeld, hoe kun je een touroperator op een goede manier factureren? Het gaat immers om veel boekingen.”

Wat maakt het zo complex?

“Je moet je voorstellen dat alleen al één verhuurder in Spanje 40.000 auto’s heeft rondrijden. Die staan niet allemaal op één locatie. Die rijden, gaan stuk en vertegenwoordigen een grote waarde. Een klant krijgt soms voor € 200 een auto mee die misschien wel € 25.000 kost. Daar zitten een hoop voorwaarden aan vast. Vakantiegangers hebben vaak ook bepaalde verwachtingen, waar de auto aan moet voldoen. Het ophalen van de auto, dat eerste contactmoment op bestemming, dat nemen wij eigenlijk voor onze rekening. We doen al het mogelijke om dat zo soepel mogelijk te laten verlopen. We werken met 400 verschillende autoverhuurders in verschillende landen met hun eigen overheden en regelgeving. Tegelijkertijd blijven we natuurlijk zorgen dat autohuur het meest flexibele onderdeel van een pakketreis blijft. Wanneer je iets wijzigt aan de boeking of moet annuleren, kan dat altijd gratis. Dat maakt samenwerking met ons heel aantrekkelijk, denk ik.”

Een lastige service om te verlenen in de maanden net na de pandemie, lijkt me?

“Na de eerst complete stillegging tijdens de pandemie, ontstond er een enorme run op huurauto’s. Dat zijn momenten dat die samenwerkingen onder flinke druk komen te staan. Het is zeker uitdagend geweest. Ik kijk dan ook terug op een interessante, maar zeker geen leuke periode. Maar in de zeven jaar ervoor is het wel goed gegaan, en daardoor heb je een sterke relatie met de betrokken partijen opgebouwd. Je weet dat je elkaar kunt vertrouwen en dat je problemen gezamenlijk tegemoet kan treden. Zolang je maar blijft communiceren, dan red je het wel. Dat gaat niet vanzelf, dat is ook typisch Sunny Cars; open en eerlijk communiceren. Ook als het soms niet altijd even gemakkelijke boodschappen zijn voor de partner is het toch zaak om te zeggen waar het op staat.”

Is de druk inmiddels wat afgenomen?

“Die is er eigenlijk nog steeds, maar het is niet zo stressvol als het was. Destijds kwamen er ook eigenlijk

43
INTERVIEW

diverse crisissen samen. Er mocht net weer worden gereisd, maar de oorlog brak uit in Oekraïne. Maar we hebben ook last gehad van het gebrekkige aanbod aan chips, kabelbomen en daardoor dus auto’s. Maar inmiddels stevenen we weer af op een recordjaar wat betreft aantal boekingen.”

Nog beter dan jullie sterke boekjaar 2022?

"Zoals het er nu naar uitziet wordt het huidige boekjaar opnieuw een succesvol jaar, mits er geen problemen voorkomen die we de afgelopen jaren zijn tegengekomen (denk aan Covid, de problemen op Schiphol et cetera). Het prijsniveau is nog niet op het niveau dat het ooit was, en de vraag is of dat ooit nog gaat gebeuren. Maar goed, mede daardoor heeft eigenlijk iedereen in de sector een heel goed jaar gedraaid. Met hele hoge prijzen komen ook hele hoge verwachtingen, dat maakt het soms moeilijker. Maar we zijn er goed uitgekomen.”

Waar ben je het meest trots op?

“Misschien een simpel antwoord, maar als je tien jaar geleden begint te werken aan een bepaald product dat er op dat moment nog niet is, wat nu zorgt dat het goed bijdraagt aan de totale omzet, ben ik daar wel heel blij mee. Dat is iets om trots op te zijn.”

De omzet via touroperators draagt dus goed bij?

“Jazeker. Zoiets doen we met een team van meerdere mensen. Het bewijs ervan is dat zeker tijdens en kort voor corona, veel toeristische bedrijven ons opzochten. En zeiden: ‘Hé, jullie hebben daar een manier van werken die zouden wij ook graag willen’. En dat is voor Sunny Cars natuurlijk het mooiste compliment dat je kan krijgen, dat bedrijven dat opmerken.”

Hoe is de verhouding tussen directe en B2Bboekingen?

“Zo even uit mijn hoofd maken de directe boekingen ongeveer 25% uit, en B2B zo’n 75%.”

Het dieptepunt laat zich wellicht raden?

“Corona is inderdaad het logische antwoord, maar dat was natuurlijk meer een externe factor. Ik heb dat wel echt als een donkere periode ervaren, waarin we verschillende collega’s moesten laten gaan.”

Wat heb je door de jaren zien veranderen?

“Als ik terugga naar 30 jaar geleden, dan heb ik zo’n beetje alles zien veranderen, haha. Dat ik nog bij Neckermann rondliep en er werd aangekondigd dat we via het internet zouden gaan verkopen. Er is een hoop veranderd, waarbij internet wel de grootste omslag moet zijn geweest, al klinkt ik wel meteen als een oude zak als ik dat ga zeggen. Daarnaast zijn er natuurlijk steeds meer mensen op vakantie gegaan en er wordt meer gehuurd ter plaatse. Er zit nog wel meer aan te komen door de toch meer dynamisch gerichte prijzen, iets dat erg speelt in autohuurland.”

In deze uitgave van Travelpro is ook een poll te lezen over de weergave van de branche in de media. Hoe kijk jij bijvoorbeeld naar het thema duurzaamheid in dit vak?

“Dat is een moeilijk onderwerp. Want het is nu eenmaal een feit dat reizen en duurzaamheid niet altijd hand in hand gaan. Maar ik geloof ook niet dat er een wereld bestaat zonder reizen. We moeten met elkaar werken naar een omslagpunt en bijdragen aan verandering. Het zijn kleine percentages, maar we werken met een aantal partijen samen die elektrische

44

auto’s aanbieden. Bestemmingen waar je goed kunt rondtoeren met een elektrische auto zijn bijvoorbeeld Scandinavië, Mallorca, maar ook Curaçao.”

Wat houdt versnelling tegen?

“Een probleem is dat een auto die stilstaat geld kost, net als een stilstaand vliegtuig. Op het moment dat een klant een elektrische auto inlevert, moet de auto weer verhuurklaar worden gemaakt. Dit omvat voertuigverzorging binnen- en buitenkant, voertuigcontroles en opladen. Bij een elektrische auto neemt dit veel meer tijd in beslag, dan een benzineauto. De benzineauto’s kunnen na 20 minuten alweer de verhuur in. Daarnaast zijn veel landen nog niet goed ingericht. Er zijn niet overal laadpalen aanwezig of het netwerk kan het niet aan. Als een klant een rondreis Italië maakt, dan wil hij met een kalme gemoedstoestand op pad gaan, wetende dat je in elk dorpje terecht kunt, en kunnen gaan en staan waar je wil. Zonder stress.”

voor een rondreis op bestemming. De oplossing, of tussenoplossing, ligt ergens in het midden. Maar dat autoverhuurbedrijven uiteindelijk overgaan naar een duurzame samenstelling lijkt me duidelijk. Het grotere doel is uiteindelijk tot een volledig klimaatneutrale oplossing te komen.”

Is daar vanuit de reisorganisaties veel interesse in?

“Ja, zonder uitzondering noemen ze het allemaal. Kijk, als jij als reisorganisatie de eerste bent die daar echt iets in kan bieden, dan heb je natuurlijk een hele gave boodschap. Maar ook voor hen geldt: de wens is er, maar de oplossing is er nog niet direct.”

Welke bestemmingen worden op dit moment veel geboekt?

“De voornaamste bestemmingen zijn Spanje en Portugal. Amerika is ook echt een koploper. Mensen kijken bij het boeken en plannen van een reis nooit in de eerste plaats naar de auto. Dat is iets wat later wordt bijgeboekt. In de tijd van sterke krapte moesten reisagenten andersom boeken, dat was echt de wereld op zijn kop. Eerst kijken waar je nog voor een fatsoenlijke prijs een auto kon huren. Gelukkig zitten we nu weer in een wat gezondere situatie. Het is wel echt duidelijk geworden hoe nodig een auto op een vakantiebestemming is om die goed te leren kennen. Het is een fundamenteel onderdeel van het vakantieplezier.”

Op welk vlak wil je je bij Sunny Cars nog graag verder ontwikkelen?

Zie je elektrisch echt als de toekomst, of zal een moderne techniek zich aandienen?

“Uiteindelijk denk ik wel dat elektrisch de grootste kans van slagen heeft. Maar misschien moet je het enigszins uit elkaar trekken. Een elektrische auto die ik voor mijn eigen woonwerkverkeer gebruik, terwijl een auto op bijvoorbeeld waterstof misschien wel geschikter is

“De marktsituatie in Nederland is anders dan bijvoorbeeld in Duitsland, en ik heb de hoop dat we ons product nog iets internationaler kunnen maken. We zijn al enige tijd actief in België, omdat dat onder de verantwoordelijkheid van Sunny Cars Nederland valt en daar merk je dat de samenwerkingen er al zijn. In Duitsland werkt men iets behoudender als het gaat om echt innovatief kijken naar productontwikkeling, maar ik denk wel dat het gaat komen.”

Zie je jezelf over tien jaar nog bij Sunny Cars?

“Ik vind Sunny Cars een geweldige werkgever, vooral als je kijkt naar de zorg die ze dragen voor collega’s. We hebben onlangs allemaal persoonlijke gesprekken kunnen voeren, waarin je bijvoorbeeld heel gedegen advies krijgt over je pensioen en wat je daar zelf nog in kan bijdragen. Zelfs als je er al wat van weet is het goed om met een expert te praten, zeker voor jonge mensen. Er zijn legio van dat soort voorbeelden. Het is echt een fijne omgeving.”

Ten slotte natuurlijk de vraag: huur jij zelf graag een auto op vakantie?

“Uiteraard. Als de vakantie erbij past, huur ik altijd een auto. Ik vind zelfstandigheid op reis het allerfijnst en ik wil altijd kunnen gaan en staan waar ik wil. Wat ik heel leuk vind is om in een huurauto de Amalfikust in Italië te ontdekken, al is de tip wel om vroeg op pad te gaan. Komende zomer ga ik met mijn gezin naar Amerika, waar de wegen echt als een andere wereld voelen.”

45
INTERVIEW
‘‘
Een auto is een fundamenteel onderdeel van vakantieplezier

EEN GROEIENDE ROL BINNEN HET BEDRIJF

opzetten van de social media en mailingstrategie. Uiteindelijk ben ik me meer gaan focussen op de advertising-kant, en dan met name op Google Ads om zo heel gericht bezoekers met een specifieke zoekintentie naar de website van Prijsvrij te leiden. Dat werd steeds meer, want Prijsvrij groeide ook elk jaar fors. De marketingafdeling werd dus ook steeds groter en mijn rol veranderde daarmee ook. Ik ging me meer op de management-kant richten, iets wat ik erg leuk vind. Als Director Online Marketing & Sales ben ik vooral strategisch bezig, maar zo nu en dan ook nog steeds met de voeten in de klei en werk ik ook samen met het team om Prijsvrij/D-reizen flink uit te bouwen. Deze combinatie vind ik dan ook erg leuk.”

Specialisme

Twaalf jaar geleden zaten ze bij de reisorganisatie nog maar met z'n tweeën op marketing, inmiddels is er een hoop veranderd. “Waar we vroeger alles met z'n tweeën deden, doen we het nu heel specialistisch met veel meer mensen en maken we ontzettend veel gebruik van data. We hebben per discipline een team ingericht, onder meer voor social media, content en advertising. In de loop der jaren is Prijsvrij een stuk professioneler geworden. Maar we doen eigenlijk nog steeds hetzelfde, alleen dan op een iets grotere schaal.” Op de vraag hoe het voor hem was om de groei van Prijsvrij van dichtbij mee te hebben mogen maken én er zelf aan mogen bouwen, antwoordt Joep: “Heel leuk, ik ben daar ook heel trots op. In het begin moesten we roeien met de riemen die we hadden. Als er op een andere afdeling iets tegenzat, kon het voorkomen dat je daar moest bijspringen. Iets wat ik eigenlijk alleen maar toejuich. Daardoor heb ik het hele bedrijf goed leren kennen, werden we samen een hecht team, en dat kenmerkt ook de kracht van Prijsvrij.”

Potentie

Joep Kelder startte twaalf jaar geleden zijn carrière op het hoofdkantoor van Prijsvrij in Den Bosch, na zijn studie Tourism Management. Hij kent het klappen van de zweep en is inmiddels Director Online Marketing & Sales bij de reisorganisatie. Travelpro spreekt hem over zijn werk, maar ook over hoe de organisatie jong talent laat uitgroeien tot heuse professionals.

TEKST:

SHARON EVERS

FOTO:

DONJA SCHOLTEN

Joep: “Meteen na mijn studie Tourism Management aan de NHTV in Breda ben ik bij Prijsvrij terechtgekomen. Voor mij was het de ideale combinatie tussen marketing en travel. Prijsvrij was destijds nog een start-up, maar wel één met grote plannen. Ik richtte me in het begin onder meer op het

Een kleine twee jaar geleden werd Joep ook verantwoordelijk voor de online marketing en sales van D-reizen. “We zijn meegenomen in dat proces; op een gegeven moment was het ook noodzakelijk om aan onze kant te kunnen beoordelen of we überhaupt D-reizen wilden overnemen. Toen we inzicht kregen in de online cijfers viel eigenlijk meteen op, als we de vergelijking met Prijsvrij gingen trekken, dat er werk aan de winkel was. Maar we zagen ook dat er veel potentie was. Prijsvrij is altijd een online speler geweest en bij D-reizen lag voorheen de focus voornamelijk op de retail. Dat was duidelijk terug te zien in de cijfers.” Joep laat weten dat de achterkant van de website van D-reizen meteen is aangepakt door de techniek van Prijsvrij te gebruiken. “We hebben eigenlijk de online-motor vervangen. Dat was best een flink proces. Maar het resultaat mag er zijn want D-reizen draait beter dan ooit, zeker online.” Joep: “Wij zijn eigenlijk continu bezig om te kijken hoe we onze websites nog meer kunnen verbeteren voor onze klanten. Als

46
Nick Bertrums en Joep Kelder

mensen op onze sites komen, dan moeten ze zo snel en zo goed mogelijk hun vakantie kunnen zoeken en boeken. Om dat te kunnen faciliteren is het belangrijk dat onze bezoekers daadwerkelijk op de juiste plek op de website terecht komen. Een voorbeeld: als mensen in Google intikken: waterparken hotel Griekenland, dan wil je ze het liefst laten landen op een pagina waar alleen maar waterparken in Griekenland op staan. We willen zo specifiek mogelijk zijn, zodat de klant daadwerkelijk vindt wat hij zoekt. Dat betekent dat je heel erg veel content moet produceren.”

Ontdekken van Talenten

Joep kwam als jonkie binnen bij Prijsvrij en is ondanks zijn nog steeds jonge leeftijd van 36 jaar een senior te noemen. Op de vraag wat hij zou doen als hij alles opnieuw mocht doen, antwoordt hij: “Precies hetzelfde.” Deze woorden laten zien dat de reisorganisatie er alles aandoet om jong talent te ontwikkelen tot pareltjes. “Binnen Prijsvrij/D-reizen is veel mogelijk, kansen en talenten worden echt benut”, zegt Joep. Een voorbeeld daarvan is Nick Bertrums. Hij heeft dezelfde studie als Joep gedaan en startte drie jaar geleden op de Customer Care-afdeling van de reisorganisatie. “Dat was een maand voordat de coronacrisis uitbrak, dus ik kon meteen flink aan de bak. Ik heb altijd aangegeven dat ik opensta om

Hi Social Media Manager!

Werken in de reisbranche is natuurlijk het leukste wat er is! Wil je met jouw social media kennis en ervaring onze reizigers meenemen in de oriëntatie op hun ideale vakantie?

We laten je vrij in het bedenken van vernieuwende concepten en je coördineert de content-creatie van A tot Z. Bovendien krijg je de kans om onze influencer strategie verder uit te bouwen! Join

te groeien binnen het bedrijf. Na anderhalf jaar kreeg ik de kans om de overstap te maken naar online marketing. Ik ben erg blij dat Prijsvrij mij deze mogelijkheid heeft gegeven, ik heb het erg naar mijn zin op deze afdeling.” Joep: “Wij zijn ook heel blij met Nick. We zorgen er bovendien altijd voor dat nieuwe aanwas niet verdrinkt binnen onze organisatie. Zodra iemand aan boord is, laten we de hele organisatie zien. We nemen ze mee aan de hand, maar laten diegene ook vrij door bepaalde verantwoordelijkheden te geven. Als ik alleen al naar onze afdeling kijk, zijn er nog drie collega’s die dezelfde weg als Nick hebben bewandeld. Daardoor zie je ook dat de tandem tussen klantenservice en marketing heel belangrijk is.”

Nick laat weten dat hij het fijn vindt dat je binnen de organisatie veel vrijheid krijgt, en de kans krijgt om te ontdekken waar jouw talenten liggen. “Ze staan open voor je eigen ideeën, maar je krijgt ook tips over hoe je bepaalde zaken wellicht anders zou kunnen aanpakken. Je leert het echt door te doen en te kijken.” Joep: “Dat klopt, functies zijn bij ons enorm kneedbaar en dat is iets wat vooral de ervaren professionals erg aanspreekt. We hebben een mooie mix tussen jong talent en collega’s met meer senioriteit.”

47
INTERVIEW
our team! Start jouw nieuwe uitdaging hier!

DE TOEKOMSTIGE REIZIGER: TECH, AI EN MEER

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

AI, robots, apps; ze zullen de efficiëntie van de reisindustrie verbeteren en tegelijkertijd de klantervaring verbeteren, aldus sprekers tijdens de MarketHub Europe by Hotelbeds in Amsterdam.

De MarketHub, die voor het eerst gedurende twee dagen in Amsterdam werd gehouden, was een zeer interessante bijeenkomst met reisprofessionals van over de hele wereld die werden bijgepraat over de laatste ontwikkelingen in de sector.

Misschien wel dé grootste

Tijdens de Hotelbeds MarketHub

Europe in Amsterdam is Eric van der Hout (CEO Netmatch) een van de ruim 400 aandachtige toeschouwers. “Het zijn meer onze klanten die met Hotelbeds/ Bedsonline samenwerken. Sommigen integreren het rechtstreeks en anderen doen dat via een aggregator, zoals Peakwork. Onze klanten hebben Hotelbeds/ Bedsonline aangesloten als hotelsupplier. Meestal voor het dynamic packaging-proces en omdat het natuurlijk een van de grootste, of misschien wel dé grootste wholesaler is, kom je hen eigenlijk overal tegen. Ik ken eigenlijk geen dynamic packaging-proces waar zij niet zijn aangesloten”, aldus Van der Hout.

Vrienden en familie

Wellness breaks en in de voetsporen treden van je favoriete tv-personages zijn slechts twee van de opkomende trends in de reisindustrie die door de CEO van Hotelbeds, Nicolas Huss, zijn onthuld tijdens de MarketHub Europe. Onder het thema ‘Where Next’ debatteren de afgevaardigden van de conferentie over de ‘Reiziger van morgen’. Huss onthult dat

39% van de reizigers kiest voor een bestemming, nadat deze in shows of films is gezien. Tv-toerisme is de op één na meest invloedrijke bron van reisinspiratie –slechts 2% achter de al jarenlange nummer één: advies van vrienden en familie. “De reiziger is niet alleen aan het prijsvergelijken en op zoek naar een goede klantenservice; reizigers willen ook verbeterde en verfijnde ervaringen en ze willen tv-programma's/films zelf beleven, in contact komen met zichzelf, de natuur en filosofie”, aldus Huss.

Ontwikkelingen

Een van de ontwikkelingen die Van der Hout is opgevallen, is dat Hotelbeds allerlei partijen heeft overgenomen. “Ik vond het tijdens de MarketHub interessant wat de CEO van Hotelbeds vertelde over de het feit dat ze allemaal activiteiten en excursies toevoegen. Als je met hen samenwerkt, krijg je een nog completer pakket waar je uit kan putten. En wat zij ook aangeven is dat partijen proberen hun kosten te reduceren en daarbij hoort vaak ook het terugbrengen van het aantal suppliers. Dus niet met tien beddenbanken aansluiten, maar misschien vier. Dan is het gemakkelijker om voor Hotelbeds te kiezen, want zij hebben een ever growing-aanbod en dan ook nog ancillary's toevoegen. Hoewel ik me persoonlijk afvraag hoe dat gaat uitpakken. De ancillary-markt is booming, maar dat is al heel lang zo en je hebt al partijen die zich daarin specialiseren. De vraag is of Hotelbeds/ Bedsonline daarin mee kan.”

Achterlopen

José María Pestaña (Chief Innovation Officer van Hotelbeds) werkt met zijn team aan oplossingen waar de hele reisindustrie van kan profiteren. “Als

48

TravelTech-bedrijf is het essentieel dat we niet alleen ideeën tot leven te brengen, maar dat we onze partners ook aanmoedigen om nieuwe ideeën te omarmen. De reiziger van morgen zal anders en technisch onderlegder zijn dan de reiziger van vandaag. Degenen die niet voorop blijven lopen op het gebied van AI, VR en de volgende innovatie, blijven achter.”

Tak van sport

Op de vraag of Van der Hout verwacht of Hotelbeds ook vliegtickets gaat toevoegen aan haar systeem, laat hij weten: “Dat zou ik persoonlijk niet verwachten, want het is een hele andere tak van sport. Kijk maar wie hier allemaal staan. Allemaal hotelketens, hospitality, mannen in glimmende pakken. Het is een hele andere business dan de airline business. Daarnaast zit Hotelbeds alweer dik in de lift, terwijl airlines het nog moeilijk hebben. De consolidatie in de airline business speelt zich denk ik op een veel hoger niveau af en het gaat daarbij ook om hele andere bedragen.”

Normaal over tien jaar

Ali Beklen (Oprichter en Managing Partner bij HotelRunner) sprak tijdens de MarketHub Europe onder andere de volgende woorden uit: “Bedrijven in de reissector moeten investeren en samenwerken om ervoor te zorgen dat ze verbonden zijn en de vraag van klanten kunnen bijbenen. Bedrijven moeten daarnaast niet nadenken over wat klanten nu nodig hebben, maar wat over tien jaar normaal is: checkt iedereen in een hotel in met alleen zijn foto, waarop al zijn persoonlijke informatie staat? En als er één het doet, moeten we het allemaal doen.”

Beddenbankwereld

“Er vindt in de beddenbankwereld een consolidatie plaats en bepaalde partijen worden alleen maar groter en groter”, aldus Van der Hout. “Daarnaast maken veel partijen gebruik van de Hotelbeds API. Dat die goed is, kan ik bevestigen: professioneel en omvangrijk en niet onnodig complex én goed gedocumenteerd, het klopt gewoon allemaal. Nu gaan ze verder met het includeren van ancillaries, maar daarna? Dat is de grote vraag. Er zijn partijen die op basis van artificial intelligence (AI), patronen en data heel goed kunnen voorspellen wat voor ancillary jij waarschijnlijk zou willen boeken. Natuurlijk heeft dat ook met de bestemming te maken en de groepssamenstelling.”

Andere trends

Personalisatie was een ander belangrijk thema tijdens de conferentie, evenals wellness breaks. "Wellness breaks zijn weer populairder aan het worden sinds 2021, met een stijging van meer dan 30% in 2022", aldus Huss. "Bijna de helft van de wereldreizigers staat ook meer dan ooit open voor zo’n break, wat onderstreept dat reizigers steeds geavanceerder worden en hun wereldbeeld verandert in de richting van een evenwichtiger leven, zowel in- als extern." Raphaël Zier (Medeoprichter en uitvoerend voorzitter van PerfectStay): “Ik ben ervan overtuigd dat we getuige zijn van het einde van de zoekmachine, zoals we die de afgelopen twintig jaar hebben gekend. Zeer binnenkort zullen we een evolutie in het digitale ecosysteem meemaken. ChatGPT is een voorbeeld van hoe AI een ‘one-to-me’-ervaring in plaats van een ‘one-to-many’-ervaring kan bieden. Dit zal waarschijnlijk een enorme loyaliteit van klanten opleveren.”

Techniek gevaarlijk?

“Ik begrijp het heel goed dat ze bij Hotelbeds in technologie investeren, maar ze hebben ook nog heel veel werk te doen, want er zijn zoveel hotels nog die nu niet voorkomen in de distributiesystemen. Zorg dat die er ook in komen”, aldus Van der Hout. “Wat betreft deep integration is er ook nog genoeg werk te doen, voordat het bij de retail terechtkomt. On top zijn er nog allerlei mogelijkheden voor Hotelbeds/Bedsonline, zoals het beter boekbaar maken van zaken als de klassieke room upgrade, een treatment in de spa, een gratis ontbijt, al dit soort dingen, wat hoteliers hartstikke graag meer zouden willen distribueren en marketing op inzetten, die ze in ieder geval bij de huidige grote bedenbanken/wholesale niet kwijt kunnen. Eigenlijk puur om technische redenen. Het past net niet goed in de bestaande datastandaarden, het is vaak te ingewikkeld, omdat iedereen het net weer een beetje anders doet. Wij kijken er met een klant naar hoe zij dit soort upgrades wel beschikbaar krijgen, rechtstreeks bij OTA's. Voor een OTA is het ook hartstikke interessant, want hij zou daardoor het standaardpakket specialer kunnen maken. Dat is onderscheidend. En voor een hotelier is het interessant, omdat hij daardoor gewoon meer betere marketing kan doen en zich door de upgrade-mogelijkheden kan onderscheiden. Daar zijn wel mogelijkheden voor.”

49 INTERVIEW

EEN ROADTRIP DOOR DE VERENIGDE STATEN EN CANADA

Het combineren van wereldsteden met wonderschone natuur kan als geen ander in de Verenigde Staten en Canada. Maar deze twee landen zijn ook perfect te combineren tijdens een roadtrip.

DOOR: DYLAN CINJEE

Olympic National Park

We hebben eerder al veel mooie rondreizen beschreven. Van de westkust van de Verenigde Staten met steden als San Francisco, Las Vegas en Los Angeles en tussenliggende natuurparken, zoals Yosemite, Death Valley, Bryce Canyon en Zion. Of wat dacht je van de muziekroute met Memphis, Nashville en New Orleans? En natuurlijk fun in the sun in Orlando, Miami en The Keys. Maar deze keer nemen we je mee naar het ruigere deel van de Verenigde Staten, het noorden. Ga je mee?

We starten de rondreis in Seattle, gelegen in de staat Washington. Er zijn tal van activiteiten en bezienswaardigheden in Seattle. Zo kan je een bezoek brengen aan de iconische Space Needle. Deze toren biedt een prachtig uitzicht over de stad en omliggende bergen. Wandel door het Seattle Center en bezoek het Museum of Pop Culture of het Pacific Science Center. Of ga naar Pike Place Market, een van de oude openbare markten van de Verenigde Staten. Hier vind je de beroemde vismarkt, ambachtelijke winkels en tal van eetgelegenheden. Zeg je Seattle, dan zeg je koffie. Want de stad kent een bloeiende koffiecultuur en is de thuisbasis van het wereldberoemde merk Starbucks. De eerste winkel is nog steeds te bezoeken. Maar ook voor de luchtvaartindustrie is Seattle een belangrijke stad. Boeing, een van de grootste vliegtuigfabrikanten ter wereld, is hier gevestigd. Wie meer wil leren over de geschiedenis van de luchtvaart kan een bezoek brengen aan het Museum of Flight.

OLYMPIC NATIONAL PARK

Op ongeveer twee uur rijden van de stad, ligt Olympic National Park. Een van de belangrijke attracties van het park is het Hoh Rain Forest. Het is een van de meest noordelijke regenwouden ter wereld en kent een unieke flora en fauna. Een spectaculair gezicht zijn de Sitkasparren die wel 80 meter hoog kunnen worden. Er zijn verschillende wandelpaden te bewandelen in het Hoh Rain Forest, variërend van korte wandelingen tot meerdaagse trektochten. De Hall of Mosses Trail is een populaire korte looproute van ongeveer anderhalf kilometer, die je door het hart van het regenwoud voert. Ben je op zoek naar een langere wandeling? Bewandel dan de Hoh River Trail. Dit pad loopt langs de rivier en biedt nóg meer kans om wilde dieren te spotten. Andere mooie bezienswaardigheden in Olympic National Park zijn Hurricane Ridge, een spectaculair gebied in het park vanwege de adembenemende uitzichten op de bergen en gletsjers. Sol Duc Valley, een gebied dat bekendstaat om zijn warmwaterbronnen, watervallen en mooie wandelpaden en Kalaloch Beach, een schilderachtig strand dat een ideale plek is om te bewandelen, picknicken en om het zeeleven te spotten.

SPECIAL EXPEDITIE CRUISES 53
AMERIKA/CANADA

GLACIER NATIONAL PARK

Vanuit Seattle kan je ervoor kiezen om de noordelijke grens over te steken richting Vancouver, maar daar komen we later op terug. Voor nu blijven we in de Verenigde Staten. Rijd richting het oosten naar Glacier National Park. Onderweg kan je er voor kiezen om een stop te maken in Mount Rainier National Park. Hier vind je, en de naam zegt het al, Mount Rainier. Dit is een van de hoogste pieken van Noord-Amerika. Het park kent niet alleen hoge pieken, maar ook diepe dalen, want er zijn honderden meren te vinden. Heb je tijd om een stop te maken? Dan is het zeker de moeite waard om een bezoek aan dit park te brengen. Vanuit Seattle begint je reis in Glacier National Park bij de westelijke ingang, bij Apgar Village. Hier vind je tevens het bezoekerscentrum van het park en kan je meer informatie krijgen over verschillende activiteiten en wandelroutes. Vanuit Apgar Village kun je de Going-to-the-Sun Road nemen, een 80 kilometer lange panoramische weg die door het hart van het park loopt. Onderweg kom je langs adembenemende uitzichten op de bergen, valleien, meren en watervallen van Glacier National Park. Een van de hoogtepunten op deze route is Logan Pass, gelegen op een hoogte van 2.026 meter. Er zijn verschillende wandelpaden die starten vanaf Logan Pass, waaronder de populaire Hidden Lake Trail.

GOING-TO-THE-SUN ROAD

Verderop op de Going-to-the-Sun Road, die je voorafgaand aan de reis moet reserveren, kom je langs de St. Mary Valley. Ook hier heb je talloze mogelijkheden om te wandelen en te genieten van de natuur. Bezoek de St. Mary Falls of Virginia Falls, of maak een korte wandeling naar Wild Goose Island Viewpoint voor een prachtig uitzicht over St.

Mary Lake. Een andere optie is om vanuit Apgar Village de Camas Road richting het noorden te nemen, die leidt naar Bowman Lake en Kintla Lake. Hier vind je ongerepte wildernis met een adembenemend uitzicht over de bergen. Er zijn verschillende wandelroutes en kampeerplekken langs deze route. We spraken in het begin al over het ruige deel van de Verenigde Staten en dat komt zeker in Glacier National Park goed tot uiting. Naast alle bergen, meren, watervallen en bossen is het gebied ook rijk aan wilde dieren, zoals beren, elanden, herten en berggeiten, waardoor het een populaire plek is voor natuurliefhebbers en wildlife-spotters. Het park zou natuurlijk niet Glacier National Park heten zonder gletsjers. Grinnell Glacier is een van de meest iconische en laatst overgebleven gletsjers in het park en staat bekend om zijn prachtige turquoise kleur en imposante grootte. Er zijn verschillende wandelroutes die naar de gletsjer leiden, waaronder de Grinnell Glacier Trail.

HELENA

Na Glacier National Park is het tijd voor misschien wel een van de mooiste nationale parken van de Verenigde Staten: Yellowstone National Park. Yellowstone is het oudste nationale park van de Verenigde Staten en werd opgericht in 1872. Het park is beroemd om zijn geothermische activiteit, met geisers, hete bronnen, modderpoelen en biedt ook een prachtige wildernis met bossen, meren, bergen, watervallen en rivieren. Voordat je het nationale park bereikt, passeer je Helena. Deze stad heeft veel historische en culturele bezienswaardigheden, zoals het Montana State Capitol en de historische wijk Last Chance Gulch. Er zijn ook verschillende kunst- en cultuurinstellingen, zoals de Archie Bray Foundation en het Helena Civic Center. Ook heeft de stad een levendige

54
Grinnell Glacier, Glacier National Park Whitefish (© Shutterstock)

culinaire scene met veel restaurants en cafés die heerlijke lokale gerechten serveren, maar ook brouwerijen en wijnhuizen.

YELLOWSTONE NATIONAL PARK

Je hebt het beeld vast wel eens gezien, de gekleurde warmwaterbronnen van Yellowstone. Maar het park heeft nog veel meer te bieden. Zoals eerder beschreven staat het park bekend om haar geothermische activiteit, met spuitende geisers als hoogtepunt. Het is fascinerend om deze natuurlijke verschijnselen te zien en te horen, zoals de beroemde Old Faithful-geiser die ongeveer om de 90 minuten uitbarst. Voor toeristen is er een bezoekerscentrum bij Old Faithful, waar je meer te weten kunt komen over de geologie van Yellowstone en de activiteiten van de geisers en andere bezienswaardigheden in het park. Niet ver van Old Faithful ligt de Grand Prismatic Spring. Dit is de grootste en een van de kleurrijkste

warmwaterbronnen in de Verenigde Staten. De bron ligt in het Midway Geyser Basin en is ongeveer 80 meter breed en 50 meter diep. Het water in de bron is kokendheet en heeft een heldere, turquoise kleur. Er zijn verschillende uitkijkpunten en wandelpaden rondom de Grand Prismatic Spring, waar bezoekers kunnen genieten van het uitzicht op de hete bron en de omliggende omgeving. Ook de watervallen zijn het bezoeken waard; ontdek onder meer de Lower Falls, Upper Falls, Tower Fall en Mystic Falls. Het is natuurlijk altijd handig om goed voorbereid op reis te gaan en dat geldt ook voor een bezoek naar Yellowstone. Zo kan het weer in Yellowstone onvoorspelbaar zijn en snel veranderen. Het is belangrijk om rekening te houden met het weer bij het inpakken van kleding en benodigdheden. Zelfs in de zomer kan het er koud worden, vooral 's nachts, dus zorg ervoor dat je warme kleding meeneemt.

JACKSON

Ten zuiden van Yellowstone ligt Grand Teton National Park. In het park ligt het Tetongebergte met toppen die tot meer dan 4.000 meter hoogte reiken. Het park heeft ook verschillende meren die populair zijn bij bezoekers, waaronder Jenny Lake, Jackson Lake, en Leigh Lake. Deze meren bieden de mogelijkheid om te kajakken, te kanoën, te vissen en te zwemmen. Een goede plek om te overnachten is Jackson, deze stad ligt op een paar minuten afstand van Grand Teton National Park. Het levendige Town Square biedt een scala aan winkels, restaurants en kunstgalerijen. Maar niet alleen in de zomer is er veel te beleven in Jackson, ook in de winter weten toeristen de stad en het omliggende gebied goed te vinden. Zo is Snow King Mountain een populaire skibestemming in de winter. Een ander skigebied is Jackson Hole Mountain Resort, waar je in de winter heerlijk kan skiën en snowboarden en in de zomer kan wandelen en mountainbiken.

SALT LAKE CITY

Vanuit Jackson is het ongeveer vijf uur rijden naar Salt Lake City. De stad is een mooie afsluiter als je je reis bent begonnen in Seattle en een goede stad om weer terug te vliegen naar Nederland. Maar voordat het zover is, kan je de stad ook nog verkennen. Niet alleen de stad zelf is de moeite waard, ook het omliggende landschap is spectaculair. Vlakbij Salt Lake City liggen de Wasatch Mountains en de Great Salt Lake. Hierdoor zijn er tal van mogelijkheden voor outdoor-activiteiten, zoals skiën, wandelen en mountainbiken. De stad heeft een levendige kunsten cultuurscene, met veel musea, galerijen, theaters en muziekpodia. Er worden regelmatig festivals en evenementen georganiseerd, zoals het Sundance Film Festival en het Utah Arts Festival. Uiteraard hoeft Salt Lake City helemaal niet het einde van de reis te betekenen, maar kan het ook een beginpunt zijn van je rondreis. Zoals we in het begin al zeiden, is Amerika ook goed te combineren met Canada.

AMERIKA/CANADA 55
Old Faithful, Yellowstone (© Kit Leong/Shutterstock) Grand Prismatic Spring, Yellowstone

Neem de zojuist beschreven route omgekeerd tot aan Glacier National Park, want vanaf daar gaan we de grens over naar Canada.

AIR CANADA

Voordat we de grens overgaan naar Canada, spreken we eerst met Wim Jaap Berkhout (Sales Manager Netherlands bij Air Canada) over de laatste ontwikkelingen bij Air Canada. “Nederland is een belangrijke markt voor Air Canada, ondersteund door de recente aankondiging van nieuwe, non-stopseizoensgebonden vluchten tussen Amsterdam en Montreal voor deze zomer. Vanaf 3 juni 2023 wordt de route vijf keer per week uitgevoerd Boeing 787 Dreamliner. Via de Montreal hub kan men een verbinding maken van en naar het uitgebreide Noord-Amerikaanse netwerk van Air Canada. De nieuwe service is een aanvulling op onze service van Amsterdam naar Toronto die het gehele jaar wordt uitgevoerd en biedt klanten uit Nederland tot twee keer zoveel dagelijkse vluchten tussen Amsterdam en twee van onze wereldwijde Canadese hubs tijdens de zomerpiek”, laat Wim Jaap weten. “We blijven reisagenten door heel Nederland ondersteunen en werken nauw samen met een professioneel team in de Benelux. Agenten kunnen gemakkelijk contact met ons opnemen als ze vragen hebben over boekingen, onze producten en diensten of connectiviteitsopties. Ons lokale team streeft er altijd naar om snel te reageren.”

ETA

Wim Jaap: “We zijn verheugd om ons netwerk uit te breiden met de toevoeging van non-stop

zomerseizoensvluchten tussen Amsterdam en Montreal, als aanvulling op onze bestaande service van Amsterdam naar Toronto en blijven een robuuste en groeiende vraag naar onze diensten zien gedurende het zomerseizoen. Onze diensten bieden een belangrijke toegangspoort tussen Nederland en Canada, evenals handige verdere reismogelijkheden. Of het nu gaat om reizen voor vakantie of zaken, er is een sterke aantrekkingskracht om tussen Nederland en Canada te reizen. Vergeet niet om altijd de Elektronische Reisvergunning (eTA) aan te vragen, een inreisvereiste die is ingevoerd door de regering van Canada. We kunnen niet toestaan dat passagiers aan boord gaan van een vlucht naar Canada als dit niet is goedgekeurd. Een eTA is ook vereist als een klant op doorreis is via een Canadese luchthaven naar een bestemming buiten Canada. Een eTA is eenvoudig aan te vragen op de officiële website van de Canadese overheid, kost CAD 7 en is vijf jaar geldig, afhankelijk van de geldigheid van het paspoort.”

CALGARY

We gaan door met de reis. Vanuit Whitefish, vlakbij Glacier National Park, is het ongeveer vijf uur rijden naar Calgary in Canada. De stad heeft veel te bieden, van bekende attracties zoals de Calgary Tower, een icoon van de stad, de Calgary Zoo, het Glenbow Museum en de Calgary Arts Commons tot aan talloze parken, restaurants, en winkels. Calgary staat bekend om zijn jaarlijkse evenementen, zoals de Calgary Stampede, een rodeo- en muziekfestival dat in juli wordt gehouden. Het biedt ook een verscheidenheid aan culturele evenementen, waaronder theater, dans en muziek. Maar ook hier is de natuur een van de hoogtepunten. In de stad

56
Moraine Lake, Banff National Park

ligt Fish Creek Provincial Park, dit park biedt meer dan 80 kilometer aan wandel- en fietspaden. Het park heeft ook een grote verscheidenheid aan flora en fauna. Maar voor het echte natuurschoon moet je naar Banff National Park, op ongeveer anderhalf uur rijden van de stad.

BANFF NATIONAL PARK

Banff National Park is een van de mooiste nationale parken in Canada en biedt een prachtige natuurlijke omgeving voor allerlei buitenactiviteiten. Zo behoren de meren van het park, waaronder Lake Louise, Moraine Lake en Peyto Lake tot de mooiste ter wereld. Deze kristalheldere meren hebben turquoise blauw water en worden omringd door majestueuze bergtoppen. Bezoekers kunnen een wandeling maken langs de oevers van deze meren of kiezen voor een boottocht om te genieten van het uitzicht vanaf het water. De wandelschoenen mogen zeker niet ontbreken in de koffer, want er zijn heel veel wandelpaden te vinden. Variërend van eenvoudige looproutes tot meer uitdagende hikes. Bezoekers kunnen genieten van spectaculaire uitzichten op bergen, gletsjers, valleien en bossen. Populaire wandelroutes zijn onder meer Plain of Six Glaciers en Johnston Canyon. Ook hier vind je weer veel wilde dieren, zoals grizzlyberen, zwarte beren, wolven, lynxen en berggeiten. Ben je op zoek naar wat ontspanning? Bezoek dan de Banff Upper Hot Springs. Hier kan je genieten in het warme water met een prachtig uitzicht op de bergen.

ICEFIELD PARKWAY

De route van Banff National Park naar Jasper National Park duurt ongeveer drie uur, maar dit ga je vast niet redden, want de Icefields Parkway, ook wel bekend als Highway 93, is een van de meest spectaculaire wegen ter wereld. Een van de grootste attracties van de Icefields Parkway zijn de gletsjers. Bezoekers kunnen de Athabasca Glacier en de Columbia Icefield bezoeken, twee van de grootste ijsmassa's ten zuiden van de poolcirkel. Bezoekers kunnen deze gletsjers bekijken vanaf een uitkijkplatform, of kunnen er zelfs op lopen met een georganiseerde gletsjerwandeling. Neem dus vooral de tijd en maak verschillende stops op deze route, het is meer dan de moeite waard.

JASPER NATIONAL PARK

Ook Jasper National Park laat een indruk achter die je niet snel zal vergeten. Een van de meest opvallende kenmerken van Jasper National Park zijn de majestueuze bergen. Het park bevat de hoogste toppen in de Canadese Rockies, waaronder de iconische Mount Edith Cavell. Ook hier zijn er weer tal van meren en rivieren te bezoeken, waaronder Maligne Lake, Medicine Lake en de Athabasca-rivier. Met name Maligne Lake is een bekend gezicht. Aan de oever van het meer vind je verschillende wandelpaden die variëren in lengte en moeilijkheidsgraad. Het meest populaire wandelpad is de Mary Schäffer Loop, een wandeling van 3,2 kilometer die je door de bossen en langs de

oevers van het meer voert. Een andere populaire wandeling is de Bald Hills Trail, een uitdagende wandeling van met spectaculaire uitzichten op het meer en de omliggende bergen. Een leuk uitstapje is de Jasper SkyTram, een kabelbaan die je meeneemt naar de top van Whistlers Mountain. Eenmaal op de top kun je genieten van een panoramisch uitzicht op de omliggende bergen en de vallei van Jasper.

VANCOUVER

Vanuit Jasper is het ongeveer negen uur rijden naar Vancouver. Onderweg is het zeker de moeite waard om nog te stoppen in Clearwater en het Wells Gray Provincial Park. Vancouver zelf is een bruisende stad met een multiculturele sfeer, veel groene ruimtes en parken, een prachtige haven en veel kunst- en cultuuractiviteiten. Daarnaast is de stad perfect gelegen om de natuurlijke schoonheid van British Columbia te verkennen. Een van de meest populaire bezienswaardigheden in Vancouver is Stanley Park. Dit enorme park is een prachtige groene oase in het hart van de stad en biedt veel mogelijkheden om te wandelen en te fietsen. Een andere populaire attractie is Granville Island. Dit is een voormalige industriële wijk die nu is omgetoverd tot een culturele hotspot met veel galerieën, ambachtelijke markten, restaurants en bars. Je kunt ook een bezoek brengen aan Capilano Suspension Bridge, een hangbrug die over de Capilano-rivier hangt en een prachtig uitzicht biedt. In Vancouver zijn er ook verschillende festivals gedurende het hele jaar, zoals het Vancouver International Jazz Festival en de Celebration of Light vuurwerkshow. Nu je tijdens je route al veel elanden, herten en beren hebt gespot wordt het tijd om het water te verkennen. Want vanuit Vancouver kan je heel makkelijk een dagtocht maken om walvissen en orka’s te spotten. Een onvergetelijke ervaring en een geweldige manier om de prachtige natuur van British Columbia te ervaren. Het is aan te raden om vooraf te reserveren, vooral tijdens het hoogseizoen, omdat de tours snel volgeboekt zijn.

57
AMERIKA/CANADA
Capilano Suspension Bridge (© Ink Drop/Shutterstock)

Vijf verrassende staatsparken in de VS

Vergeet Yellowstone National Park en hallo Valley of Fire State Park! Met minder drukte, minder bekende landschappen en adembenemende vergezichten is het tijd dat de Amerikaanse State Parks eens in de schijnwerpers worden gezet. Er zijn meer dan 2.400 staatsparken in de VS en Brand USA heeft de vijf meest verrassende voor je op een rijtje gezet. Natuurgebieden die een omweg waard zijn en waarmee jij jouw klant kunt verrassen!

Sam Houston Jones State Park - Lake Charles, Louisiana

Drie wandelpaden kronkelen door het Sam Houston Jones State Park en voeren langs met bomen omzoomde lagunes die als zijrivieren aftakken van de traag stromende brede Calcasieu rivier. Het park staat vol met longleaf pines - de oudste pijnboomsoort die

in het zuiden van Amerika groeit. Bijzonder zijn ook de bosbewoners die vrij tussen de bomen en in het water rondscharrelen zoals schildpadden, alligators, otters en wasberen. Daarnaast is dit met bijna 200 vogelsoorten één van de beste plekken in Louisiana voor het spotten van vogels. Ook is het park een populaire plek voor liefhebbers van watersporten. En het bezoek aan het park wordt compleet door midden in de natuur te overnachting op één van de vele campings, die in veel gevallen ook verschillende mogelijkheden voor glamping bieden.

Valley of Fire - Overton, Nevada

Het Valley of Fire State Park, wereldberoemd om de felrode zandsteenrotsen, is de thuisbasis van oude versteende bomen en meer dan 2000 jaar oude rotstekeningen. Het park ligt in de Mojave-woestijn

58
Little Missouri © North Dakota Tourism Sam Houston Jones State Park © Lindsey Janies Valley of Fire - © Visit the USA

en met zandsteenformaties die dateren uit het Jura-tijdperk is het een geologisch wonderland. Nevada's oudste en grootste State Park ligt slechts 80 kilometer ten noordoosten van Las Vegas. Hierdoor is een bezoek aan de Valley of Fire een perfecte dagtrip voor iedereen die de drukte van de stad wil ontvluchten. Raad je klant aan om in ieder geval rond zonsondergang in het park te zijn, om een spectaculair natuurverschijnsel bij te wonen. Als de stralen van de ondergaande zon reflecteren op de rotsen lijkt het landschap in brand te staan. Nu wordt duidelijk waar het park zijn naam aan te danken heeft.

Castle Rocks – Almo, Idaho

Op de hellingen van de bergen in Cassia County, Idaho ligt het Castle Rocks State Park. Dit park, met rotsformaties tot wel 2,5 miljoen jaar oud, is de thuisbasis van historische spoorwegovergangen en overblijfselen van Indiaanse schilderingen. Jaarlijks trekt het bijzondere landschap van dit park vele klimmers en wandelaars. Ervaren wandelaars worden beloond met spectaculaire uitzichten langs de California National Historic Trail. Het ruige terrein is het hele jaar door ideaal voor mountainbiken en in de winter voor langlaufen, sneeuwschoenwandelen en ijsklimmen. Maar daarnaast is Castle Rocks ook een populaire bestemming voor gezinnen, want het park heeft allerlei outdoor activiteiten die leuk zijn voor jong en oud.

Desoto - Fort Payne, Alabama

Aan de zuidelijke voet van de Appalachian Mountains in het noordoosten van Alabama, bieden de uitgestrekte beschermde bossen van Desoto State Park het hele jaar door een regenboog van natuurlijke schoonheid. In het voorjaar geurt de lucht zoet door de bloei van de kleurig roze en paarse rododendrons en de bomen kleuren zomers van een fris en helder groen naar schakeringen van zacht geel tot diep rood in de herfst. Het park heeft meer dan veertig kilometer wandelpaden. Een absolute must-see zijn de Grace’s High Falls, de hoogste waterval van Alabama. En raad je klanten aan om onderweg de ogen goed open te houden, want je kunt zomaar aan de oever van de rivier een beer zien scharrelen. In het park zijn verschillende accommodaties en welke jouw klant ook kiest, één ding is zeker… de avonden rond het kampvuur onder een heldere sterrenhemel, s’mores roosteren terwijl er meegezongen wordt met klassieke country-nummers zullen een onvergetelijke herinnering achterlaten.

Little Missouri - Killdeer, North Dakota

Little Missouri State Park, in het westen van North Dakota, herbergt enkele van de meest ruige en tegelijkertijd schilderachtige Badlands van de staat. De grootste delen van het park zijn alleen te voet of te paard bereikbaar. Een van de populairste paden is de Park Loop. Een route die volledig buiten de

gebaande paden loopt met een onvergetelijke uitzichten op de Badlands. Raad je klant aan om zeker een verrekijker mee te nemen, want het park is een toevluchtsoord voor wilde dieren als muildierherten, coyotes, vossen, bobcats en steenarenden. Na een dag in de Badlands, kun je de nacht in alle comfort doorbrengen op een camping onder de sterrenhemel.

Voor meer informatie en inspiratie over de grenzeloze diversiteit van Amerikaanse reismogelijkheden en de authentieke, rijke cultuur ga je naar

DESTINATION REPORT
Castle Rocks 2 © Visit Idaho
59
Castle Rocks 5 Visit Idaho Little Missouri © North Dakota Tourism
visittheusa.com/traveltrade

WAT MOETEN WE VAN APOLLO REIZEN VERWACHTEN?

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

Een extra aanbieder op de Middellandse Zee, daar was in de Nederlandse retail wel oren naar, zo kreeg de redactie van Travelpro her en der te horen. Maar wat is Apollo en wat zijn de plannen van het bedrijf dat begin dit jaar werkelijk van start ging? Travelpro spreekt erover met Thomas de Bruijn, teamleader Apollo Reizen.

Apollo Reizen heeft al 30 jaar ervaring met traditionele pakketreizen in Scandinavië. Het bedrijf werd opgericht als Apoller Resor in 1982 door Fotios Costoulas (en zijn vroegere partner Georgios Hadjis). Destijds werden er vier Griekse bestemmingen aangeboden: Athene, de Atheense Rivièra, Poros en Naxos. Ondertussen is Apollo Reizen sinds 2015 onderdeel van DER Touristik, de op één na grootste touroperator van Europa. Het Nederlandse kantoor is het eerste kantoor buiten Noord-Europa en met een Nederlands team wordt hier - als ANVR-lid en SGR-deelnemer - aan de weg getimmerd.

Wanneer is het idee ontstaan om in Nederland de markt op te gaan?

“Dat is eigenlijk al een aantal jaar geleden ontstaan in Zweden, maar door de coronacrisis kwam het op een laag pitje te staan. Vorig jaar zomer zijn de plannen serieus gestart en is er eind november een team in Nederland gevormd.”

Waar in Nederland zit het kantoor?

“We zijn gevestigd in Duivendrecht, waar we samen met Koning Aap, Shoestring en YourWay2GO, die net als Apollo Reizen onderdeel zijn van Adventure Specialists B.V. (onderdeel van DER Touristik, red.) in een kantoor zitten aan de Entrada.”

Hoe groot is het team?

“We zijn met een klein team van zeven personen in

Nederland gestart, we zetten in op een Nederlands contact center met reisadviseurs en daarnaast Nederlandse marketeers, zodat we onze Nederlandse klanten en reizigers te woord kunnen staan. Onze support komt vanuit de Nordics.”

In welke landen zit Apollo Reizen nog meer?

“Noorwegen, Zweden, Denemarken en Finland. In Zweden is het 35 jaar geleden begonnen. Vervolgens is Noorwegen er eind jaren ‘90 bijgekomen. In 2007 Denemarken en dertien jaar geleden is de stap gemaakt naar Finland. In de Noorse landen is Apollo Reizen goed aanwezig en nu is de stap naar Nederland gemaakt waar we sinds eind januari live zijn.”

Verkopen jullie vooralsnog alleen direct en zijn er plannen om via de retail te gaan verkopen?

“Op dit moment verkopen we alleen direct via onze website en natuurlijk via ons contactcentrum. Maar op korte termijn zullen wij ook samen gaan werken met retailers. We zijn momenteel hard aan het werk met technologische oplossingen. De eerste contacten zijn al gelegd, van beide kanten eigenlijk. Zo hebben ook de eerste reisbureaus en agenten ons weten te vinden en we hopen dus op relatief korte termijn die samenwerking aan te gaan. Maar om er echt mee van start te gaan, moeten we er wel 100% klaar voor zijn. We hopen daar eigenlijk, als het allemaal goed gaat, ergens rond de zomer mee te kunnen starten.”

60
Armeno Beach

Op de website kan ik alleen vertrek vanaf Schiphol aanklikken. Klopt dat?

“Het klopt, op dit moment bieden we alleen vertrek vanaf Schiphol aan. We bieden momenteel alleen vliegpakketten aan in samenwerking met Transavia. De voorbereidingen voor het winterseizoen lopen ook en daarvoor kijken we ook naar vertrekken vanaf andere luchthavens, die we binnen enkele weken verwachten te kunnen aanbieden.”

Welke bestemmingen bieden jullie aan?

“We zijn met een beperkt aanbod van start gegaan. De eerste bestemmingen die we verkopen zijn Griekenland, Albanië, Cyprus, Portugal en Spanje. Als je naar bijvoorbeeld onze Zweedse website kijkt, apollo.se, zie je dat ons aanbod daar veel groter is. Naar zo’n uitgebreid bestemmingsaanbod willen we in Nederland langzaam toe groeien. Denk aan uitbreiding met Dubai en Egypte. Dat zijn opties die we nu aan het bekijken zijn.”

Alleen winterzon of ook wintersport?

“We zijn echt een zonvakantiespecialist met aanbod in het Middellandse Zeegebied en de Canarische Eilanden, inclusief sportieve zonvakanties. Ons sportproduct is een grote kracht van Apollo Reizen en ik verwacht dat het aanslaat op de Nederlandse markt. Daarmee focussen we op onze sporthotels.”

Bestaat het aanbod uit zelf samengestelde pakketten?

“Ja, we stellen alle reizen zelf samen.”

Hoe wil Apollo Reizen de bekendheid vergroten? Volgens mij heb ik nog geen tv- of radioreclame gezien of gehoord.

“Daar zijn we wel mee bezig. We hebben onze eerste advertentie in een aantal landelijke dagbladen gehad. En we proberen sterker te worden op onze socials. En vervolgens gaan we kijken welke stappen we willen nemen op de Nederlandse markt. Of er een video- of een radiocommercial gaat komen, dat weet ik nog niet. Maar ik hoop toch echt wel dat de Nederlandse vakantieganger ons gaat zien. We zijn er in ieder geval druk mee bezig om te kijken hoe we dat vorm gaan geven.”

Wat valt typisch onder het aanbod van Apollo? Met welke vakantiewensen kan je bij Apollo terecht?

“Wij zijn een lokale specialist op zonbestemmingen. In eerste instantie in Griekenland, waar onze organisatie mee is begonnen. Griekenland zit echt in ons DNA. Maar ook voor andere bestemmingen die ik eerder noemde kan je bij ons terecht. Voor zonvakanties zijn wij gewoon een hele goede aanbieder en partner voor de Nederlandse markt. Aan de andere kant bieden we ook sportvakanties. Daar is Apollo Reizen heel groot in, ook in de Noorse landen en daar willen we ook in Nederland iets mee doen. Ons sportaanbod bij onze eigen Apollo Sports-hotels is uniek en enorm groot. Bij deze hotels kan je 365 dagen in

het jaar terecht om in de zon te sporten. Denk aan crossfit, boksen, trainingsfaciliteiten voor zwemmers, hardlopers, fietsers, maar ook yogalessen, surflessen, paddelkampen, dus behoorlijk uitgebreid.”

Onlangs kregen we het bericht dat het aanbod is uitgebreid met onder meer stadshotels. Waarom die keuze?

“Voor Nederlanders zijn twee zaken belangrijk bij het kiezen van een bestemming: de nabijheid van het strand én het stadscentrum. Bij onze stadshotels worden beide wensen verenigd. Reizigers ervaren het dagelijkse lokale leven in het stadscentrum met alle geuren en smaken op een steenworp afstand en hebben ook nog het genot van de nabijheid van de zee of een zwembad. Op dit moment biedt Apollo vijf stadshotels verspreid over verschillende bestemmingen aan, waaronder Rhodosstad en Chania op Kreta. Maar de nieuwe hotelcategorie voegt ook nieuwe bestemmingen toe, waaronder de hoofdstad van de regio Epirus, Ioánnina en het naburige stadje Preveza op het Griekse vasteland.”

Wat is er vanuit management voor doel meegegeven voor de Nederlandse markt? Hoe groot moet Apollo worden?

“Het is onze insteek om van start te gaan en zo goed mogelijk ons best te doen. We zitten nu eigenlijk nog in de introductiefase voor de Nederlandse markt. Gedurende de tijd zal blijken waar dit toe kan gaan leiden, maar we hebben absoluut de ambitie om een van de grootste touroperators van de Nordics te worden, en dus ook een van de grootste van Nederland. Eerst maar eens bekend worden in Nederland en kijken hoe we verder kunnen groeien.”

61 INTERVIEW
Thomas de Bruijn

46-JARIGE START REISORGANISATIE VOOR 18- TOT 37-JARIGEN

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

Zijn plan was om een eigen touroperator te starten, Travel Around. De planning van de lancering, maart 2020, zorgde ervoor dat hij die moest uitstellen. “Ik was al weg bij Mambo, en dat was goed. Ik zat niet helemaal meer op dezelfde lijn met wat de eigenaren wilden. Dan moet je je conclusies trekken. Het eerste jaar zat ik gewoon in de WW, ben samen met een vriend binnen Nederland gaan eilandhoppen van Texel naar Schiermonnikoog. Dat was het meest avontuurlijke wat op dat moment mogelijk was.”

Wanneer ben je weer aan de slag gegaan?

“Meerdere reisorganisaties kregen te maken met personeel dat was weggegaan. Er was behoefte aan nieuwe producten. Toen de grenzen opengingen, ben ik mij daar als ZZP’er voor gaan inzetten. Ik doe dat nog steeds voor onder andere Estivant.”

Begin maart ben je live gegaan met travelaround.nl. Niet bang meer voor corona?

“Onzekerheden horen bij de reisbranche.”

Hoe was het om een reisorganisatie op te zetten?

“Er komen allerlei dingetjes bij kijken, maar ik was er wel van op de hoogte. Ik heb mij aangesloten bij het garantiefonds GGTO en bij de ANVR. Het is een hoop gedoe. Het is soms een beetje schipperen.”

Waarom heb je gekozen voor de ANVR en niet voor de VvKR?

“ANVR is iets bekender bij consumenten. De VvKR kent eigenlijk niemand en ik heb gemerkt dat netwerken via de ANVR gemakkelijk gaat. Ik heb de ambitie om een kwalitatief goede reisorganisatie neer te zetten.”

Je hoopt dus dat je bedrijf snel groeit?

“Ja, uiteindelijk wel. Dat zal natuurlijk wel tijd kosten, helemaal omdat ik net ben begonnen en elke klant er één is. Het hoeft niet heel groot te worden, maar ik streef wel naar een team van mensen waarmee we mooie reizen kunnen organiseren.”

Welke bestemmingen zijn er boekbaar?

“Binnen Europa heb ik ervoor gekozen om geen Spanje en Italië aan te bieden, maar ander type bestemmingen, avontuurlijke bestemmingen, zoals Albanië, Noorwegen, Portugal. Buiten Europa ben ik bezig met Azië, Afrika (waaronder Marokko en Kenia) en Colombia en Peru in Zuid-Amerika. Het zijn allemaal bestemmingen waar ik bekend ben.”

Zijn het ook bestemmingen waar je al contacten had?

Of moest je daar ook nog echt naar op zoek gaan?

“Nee, daar hoefde ik niet naar op zoek, dus dat scheelt wel. De meeste dingen heb ik ook zelf gezien en gedaan. Dat vind ik ook belangrijk, dat je weet wat je verkoopt,

Ronald Izendooren werkt ruim twintig jaar in de reissector, waarvan vijftien jaar bij Mambo tot december 2019. “Ik vond het wel mooi geweest na vijftien jaar, en was toe aan iets nieuws en wilde toen mijn eigen reisorganisatie starten.”
62

dat je de juiste contacten hebt die je ook vertrouwt. Uiteindelijk is alles menswerk.”

Heb je de eerste boeking al binnen?

“Ja, die kwam eigenlijk al heel snel. Ik was op dat moment in Oostenrijk en het verbaasde me dat ik al zo snel een eerste boeking kreeg.”

Waar ben je nu vooral druk mee?

“Ik moet nog een goede basis neerzetten wat betreft de marketing, maar daar ben ik volop mee bezig.”

Je richt je op de leeftijdscategorie 18 tot 37 jaar. Waarom?

“Jaren geleden hebben we die categorie reizen al eens neergezet bij Mambo. Gewoon een hele harde segmentatie. Op de Vakantiebeurs stond die leeftijdssegmentatie destijds ook heel groot boven de stand. Daar kregen we enorm veel commentaar op, vooral van oudere mensen. Jongeren reageerden juist heel enthousiast. Het is mij altijd bijgebleven als een goede keuze. Geïnteresseerden die niet binnen de leeftijdscategorie vallen kan ik altijd verwijzen naar een goed alternatief.”

Wat is je idee achter die leeftijdssegmentatie?

“Om heel duidelijk te maken voor wie de reizen die ik aanbied zijn. De reizen zijn ook opgesplitst in verschillende leeftijdsgroepen. Dus iemand van 18 komt niet bij iemand van 37 in één groep. Het idee daarachter is om mensen bij elkaar te brengen die in dezelfde levensfase zitten om hen samen een avontuurlijke reis te laten maken. Er zit wel iets van leeftijdsverschil in, maar nooit te veel. Voor het groepsproces is dat het allerleukste.”

Nu moet ik wel vragen hoe oud jij zelf eigenlijk bent…

“Ik ben 46 jaar. Dus ik mag helemaal niet mee.”

Hoe doe je dat dan?

“Ik ga niet mee als reisleider. Ik werk met lokale reisbegeleiders die in dezelfde leeftijd zitten als de reizigers. Ik denk dat je door de ogen van een lokale begeleider een land veel beter leert kennen. Dat je echt bij de leuke lokale restaurantjes terechtkomt, dat je gemakkelijker contact maakt met lokale mensen. We proberen ook steeds meer buiten de gebaande paden te gaan. Ik houd er zelf niet van als ik ergens naartoe ga, omdat je zo’n plek veel voorbij ziet komen op de mooiste social media-posts en dat je er aankomt en het er enorm druk is. Dat je er in de rij moet staan om dat ene mooie fotootje te maken wat je dan op Instagram kan plaatsen. Ik neem liever mensen mee naar andere plekken waar je die drukte niet hebt. Een plek voor jezelf, met je eigen groep.”

Er zijn natuurlijk al genoeg andere reisbedrijven die ook zeggen dat te doen. Hoe spring jij eruit?

“Dat zal tijd nodig hebben. Het heeft te maken met de reizen die we organiseren en de reviews die we krijgen.

De claim maken is best makkelijk. Dat doet iedereen, maar uiteindelijk gaat het er om wat je echt laat zien. Veel partijen claimen avontuurlijk te zijn en buiten de gebaande paden te gaan, maar de vraag is of dat echt zo is.”

Veel reizigers willen toch ook de bekende plekken zien, zoals de Machu Picchu in Peru.

“Als je naar Peru gaat, dan moet je daar gewoon geweest zijn. Peru is veel moeilijker te verkopen wanneer je de Machu Picchu niet in je programma opneemt. Dat bieden wij dus ook aan, maar daarnaast doen we een trekking naar een Inca-ruïne die nog niet zo lang geleden is ontdekt en die nog deels onder de jungle ligt. Dat is een hele bijzondere ervaring.”

Verkoop je ook via de retail?

“Ik heb er in het verleden niet actief mee samengewerkt, maar ik sta er nu wel voor open en sta open voor een gesprek met geïnteresseerden. Een goede samenwerking maakt elkaar alleen maar sterker.”

Maar, je had toch gemakkelijk aan de slag gekund bij een ander reisbedrijf?

“Ik wilde een nieuwe uitdaging. Nieuwe dingen doen. Als product manager bij een andere organisatie was ik weer hetzelfde gaan doen.”

Hoe zit het met het duurzaamheidsaspect in de reizen die je aanbiedt?

“Ik vind duurzaamheid een hele grote uitdaging voor de reiswereld. Mensen zeggen al snel dat ‘duurzaam reizen’ eigenlijk niet kan en ik denk dat het ook klopt zolang je vliegt. Maar verre bestemmingen zijn best wel afhankelijk van toerisme. Wat gebeurt er als er geen toerisme is? Dan worden er meer bossen gekapt,

63 INTERVIEW
Ronald Izendooren

want dat levert geld op. Er wordt meer gestroopt. De situatie verslechtert dan, dus je kan beter toerisme op een goede manier inzetten, wat zorgt voor economische ontwikkeling. Wat betreft vliegen denk ik dat je er bewust mee moet omgaan. Wat is je vlieggedrag en als je vliegt, wat doe je er dan mee? Ik werk samen met twee projecten die ook onderdeel zijn van mijn reizen, onder andere in Kenia en Sri Lanka, maar ook met ecolodges. Dat onze reizigers zien wat wij doen aan duurzaamheid vind ik belangrijker.”

Wat vind je van de mensen die zeggen dat alle reisbedrijven hun eigen projectje hebben?

“De partij waar de ANVR mee samenwerkte (Southpole), waar alle ANVR-leden aan mee konden doen, kwam onlangs in opspraak. Er is altijd wel weer wat. Ik sta achter de projecten waarvoor ik heb gekozen, ik ken die mensen, ik weet dat het goed is. Ik weet ook dat er dan geen geld blijft hangen en het is voor mij controleerbaar wat er gebeurt én mijn reizigers kunnen het controleren. Want ze komen daar, ze kunnen het zien, kritische vragen stellen. Ik vind transparantie daarin wel heel belangrijk. Ik ga nooit zeggen dat mijn reizen 100% duurzaam zijn, want dat kan niet. Ik probeer de negatieve kanten van toerisme wel zoveel mogelijk te verkleinen en aan positieve impact te doen. Voor mij was het onderwerp duurzaamheid een van de redenen om niet bij Mambo te blijven, omdat ik mijn ideeën over duurzaamheid er niet meer kwijt kon. Het duurzaamheidsaspect blijft een zoektocht voor de hele reiswereld.”

Bied je zowel individuele reizen als groepsreizen aan?

“Op dit moment alleen nog groepsreizen. We brengen mensen bij elkaar. In de toekomst wil ik ook graag individuele reizen aanbieden. Ik zie het voor me dan korte programma’s te maken, zoiets als de starterspakketten die NBBS vroeger had.”

Wat speelt er in de reissector op de bestemmingen die je aanbiedt?

“Ik was begin januari op Bali en voor de komende zomer is daar geen accommodatie meer te krijgen en de vliegtickets er naartoe zijn ontzettend duur, maar mensen zijn bereid ervoor te betalen. De boekingen voor verre bestemmingen gaan echt weer terug naar het niveau van 2019 en misschien zelfs wel beter. En wat je bijvoorbeeld op Bali ziet, evenals op andere bestemmingen, is dat er heel veel Russen en Oekraïners naartoe zijn gegaan die voor de mobilisatie zijn gevlucht. Dat zorgt voor enorme prijsstijgingen bij de accommodaties.”

Ik neem aan dat je vertrek vanaf iedere mogelijke luchthaven aanbiedt?

“Ja, vanaf Schiphol of Duitse luchthavens. Bij ons kan je boeken en aangeven of je via ons de vlucht wil regelen of dat je het zelf wil boeken. Vanaf Brussel of vanuit Duitsland vertrekken kan ook weleens een stuk voordeliger zijn. En jongeren zijn heel flexibel als het om vliegen gaat. Ik geef wel aan dat een rechtstreekse

64

vlucht een stuk duurzamer is en die boek ik dan ook zelf het liefst.”

Welke reacties kreeg je uit je omgeving toen je voor jezelf startte?

“Iedereen vindt het fantastisch. Ik liep al langer met de gedachte rond, voor mensen in mijn directe omgeving was het geen nieuwtje. Op LinkedIn krijg ik nog steeds heel veel reacties op mijn initiatief.”

Hoe ga je de marketing eigenlijk aanpakken? Daar komen best hoge prijzen bij kijken over het algemeen. “Als starter heb ik natuurlijk geen groot budget en ik moet natuurlijk wel een beetje gaan verdienen. Ik was een jaar geleden bezig met een investeerder, maar ik heb er uiteindelijk voor gekozen om dat niet te doen. Nu ik het helemaal zelf doe, kost het misschien iets meer tijd om op een bepaald niveau te komen, maar dat heb ik liever dan een samenwerking waar ik aan twijfel. Ik heb wel redelijk wat ervaring om te weten hoe ik de doelgroep kan bereiken.”

Hoe is dat bij Mambo gelukt om dat merk bekend te maken?

“Ik ben vijftien jaar verantwoordelijk geweest voor het merk. We hadden het geluk, toen we dat concept lanceerden, dat een persbericht van ons werd geplaatst bij een interview met Floortje Dessing. Daar hebben we naar mijn idee heel lang van geprofiteerd.”

Wat zie je als een eerste succes? “Het moment dat we de eerste reis daadwerkelijk gaan uitvoeren.”

DIT IS EEN OPROEP!

Soms steek ik wel eens ergens mijn hand voor op waarvan ik dan later denk... hoe ben ik hier nou toch in verzeild geraakt? Zo ook een paar maanden geleden, toen er via de ANVR een oproep kwam om namens de branche mee te werken aan het MBO kwalificatiedossier.

Op kantoor hebben we het geregeld over het gat tussen wat studenten op de toerisme-opleidingen leren en de praktijk, en hoe zonde het is dat dit weinig op elkaar aansluit. Als je daar dan een stevige mening over hebt moet je je ook inzetten als er om input wordt gevraagd, vond ik. Inmiddels ben ik, samen met de collega’s van TUI en Reiswerk, al een aantal maanden betrokken bij het opstellen van dit nieuwe kwalificatiedossier.

Het vraagstuk gaat niet alleen over de toerismeopleidingen, maar ook over de synergiën met aanverwante opleidingen, zoals leisure & hospitality en horeca. De vraag vanuit de overheid is om te kijken of er in plaats van meerdere dossiers één kwalificatiedossier kan worden opgesteld. Dit zodat er vanuit de breedte meer studenten instromen op de opleidingen waar wij het als sector uiteindelijk van moeten hebben. Voor iedereen dus van belang!

Dit is dan ook een oproep; wil je meedenken als achterban? Laat het vooral weten. Heb je de mogelijkheid om betrokken te zijn bij de verschillende opleidingen, in een denktank of als gastdocent bijvoorbeeld… Steek je hand een keer op! We worden er aan het eind van de rit allemaal beter van.

65 COLUMN
Milka van Dam General Manager Travel Counsellors Nederland en België Milka van Dam

SUNCAMP INSIDE: LIVE EEN CAMPINGVAKANTIE VOLGEN!

Een uniek format in de reisbranche

Van 13 tot 20 mei draaien de camera’s van Suncamp

Inside 24/7 tijdens een vakantie van een leuk Nederlands gezin op een SunLodge-camping. Het verblijf vindt plaats op Camping Village Poljana, een prachtige locatie in Kroatië met adembenemend uitzicht over de baai. Suncamp Inside biedt kijkers een unieke kans om deze schitterende locatie live te zien en mee te ervaren.

Een bijzondere beleving waarbij je live op kantoor, thuis of op je telefoon alles kunt volgen. Kijkers genieten mee van alles wat de familie meemaakt. Geen flauwe opdrachten maar een gewone campingvakantie op een mooie locatie. Op dinsdagavond komt een Kroatische top-kok langs die een heerlijk diner bereidt (kijk live mee!) en donderdagavond mag je zelf vragen stellen aan de familie over de ervaringen.

We hopen dat Suncamp Inside kijkers inspireert en laat zien wat er allemaal mogelijk is als je kiest voor een vakantie met Suncamp.

REVIEWS BEKIJKEN… DAT IS ZÓ..2021…

Krijg reisadvies van iemand die écht op de camping is geweest

Bij Suncamp weten we alles over campings. Maar soms zijn er van die vragen die alleen experts kunnen beantwoorden. Mensen die écht op een camping zijn geweest of een camping extra goed kennen. Daar hebben we onze CampingGuru’s voor. Bij Suncamp heb je ook als reisagent de mogelijkheid een specifieke campingvraag te stellen aan deze CampingGuru en krijg je binnen 2 uur antwoord van een ervaringsdeskundige. Dus wil je weten hoe ver het lopen is van de stacaravan Gold naar het zwembad? Of hoeveel andere Nederlanders er op de camping komen? Vraag het de CampingGuru!

Suncamp is altijd op zoek naar nieuwe Guru’s die hun kennis willen delen. Heb je zelf één of meerdere Suncampcampings bezocht dan kun jij ook CampingGuru worden. Je doet het niet voor niks. Voor ieder gegeven antwoord ontvang je € 2

Kijk op suncamp.nl voor de deelnemende campings.

Mail naar campingguru@acsi.eu en geef door voor welke camping(s) je CampingGuru wilt worden.

Na aanmelding ontvang je binnen één week een uitgebreide handleiding op het door jou aangegeven e-mailadres.

Nadat je bent toegevoegd als CampingGuru kun je vragen ontvangen en krijg je per gegeven antwoord € 2 uitbetaald.

ADVERTORIAL
Hoe werkt het?
66
Suncamp Inside is van 13 tot 20 mei te volgen via suncamp.nl/suncampinside en via de website van Travelpro.

MEIN SCHIFF

TUI Cruises

Vaar in luxe met Mein Schiff naar de mooiste bestemmingen. Geniet zonder zorgen met de Premium All Inclusive van TUI cruises. Dat houdt in dat je geen onverwachte kosten hebt aan het einde van de vakantie. Bijna alles is inbegrepen! Start je dag fris in het zwembad. Geniet van de uitgebreide keuze aan restaurants. Relax in de sauna. Of sport in de goed uitgeruste

gym. Geen vaste dinertijden, geen gala avonden. Met Mein Schiff bepaal je zelf hoe jouw dag er uit ziet. Dat is genieten!

Daarom Mein Schiff:

Moderne schepen

Ruime hutten

Premium All Inclusive

Volop dinermogelijkheden

Veel sportfaciliteiten

10-daagse cruise

West Middellandse Zee

Mein Schiff 2r

10 dagen, All Inclusive

Vertrek: juni t/m augustus 2023

Per persoon al vanaf

1910,-

Genoemde prijs is een vanafprijs p.p. o.b.v. 2 p.p., tenzij anders vermeld, 40
kosten
ter plaatse te betalen kosten zie
Kijk voor overige voorwaarden op TUI.nl/actievoorwaarden.
euro
per boeking. (Voor)
accommodatiepagina.

“WIJ ZIJN ER OM REISBUREAUS TE HELPEN”

Hotelbeds bracht haar paradepaardje MarketHub Europe, dat werd bijgewoond door 400 lokale en internationale executives, voor het eerst naar Nederland. Travelpro spreekt met Bertrand Sava, algemeen directeur van de retail-afdeling van de Hotelbeds Group, Bedsonline.

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

Bertrand Sava

Voor de mensen die Bedsonline niet kennen, kun je het bedrijf kort omschrijven?

“Bedsonline is onderdeel van de Hotelbeds Group en richt zich al bijna 30 jaar vol op de retail, maar Hotelbeds is het belangrijkste merk en de naam van het bedrijf. De Hotelbeds Group is verbonden met 300.000 hotels in 150 landen. We distribueren die hotels in ongeveer 195 landen. Reisagenten kiezen voor Bedsonline vanwege ons brede wereldwijde aanbod, de uitgebreide zoekfilters, de zoekresultaten, onze vergelijkingstool en de eenvoud van ons boekingsplatform.”

Hoe doet de retail het in Nederland?

“Ik zou zeggen dat Europa, en Nederland als onderdeel van Europa, zich heel goed herstelt. Het gaat heel goed met ons, dus we zijn erg blij. Als bedrijf hebben we cijfers die beter zijn dan 2019, waar de markt min of meer gelijkwaardige cijfers met 2019 laat zien, wat al heel goed is. We zijn dus erg blij met wat we zien en de trends die we zien. We kijken voorzichtig naar de oorlog en de inflatie, maar tot nu toe zien we geen impact en de snelheid verandert niet.”

Wat zijn de plannen voor Nederland? Het team laten groeien?

“We zijn blij met het team dat we momenteel hebben, maar we zullen altijd groeien als we de kans krijgen.”

Welke continenten doen het momenteel het beste?

“Een van de kenmerken van Hotelbeds en Bedsonline in dit geval is dat we wereldwijd aanwezig zijn op alle continenten. De hoogste groei zien we momenteel in Brazilië en Mexico; 100% groei voor Brazilië en 66% voor Mexico. En we beginnen de impact van het herstel te zien. Waaronder voor Japan en China. We zagen al dat de Pacific het beter deed, maar ook Japan en China herstellen. Dus dat helpt de algehele groei. Het plaatje begint er dus echt goed uit te zien.”

Bedsonline is een sterke naam. Denk je dat Bedsonline ook B2C gaat worden?

“We zijn een pure B2B-speler, dus de eindreiziger is nooit onze klant. Reisbureaus hoeven niet bang te zijn dat we met Bedsonline een B2C-partij gaan worden. Dat is niet ons doel. We zijn volledig B2B. Hun succes is ons succes. Wij zijn er om reisbureaus te helpen.”

Ik heb een aantal van de laatste persberichten gelezen en zie dat technologie elke keer terugkomt. Dat jullie zoveel investeren in technologie, is dat geen gevaar voor de retail?

Zijn de reisagenten in de toekomst nog wel nodig?

“Ik begrijp absoluut wat je zegt. Allereerst, ja, technologische innovatie is superbelangrijk. Eigenlijk ben ik nieuw in de branche, ik kom uit de betalingsindustrie en zag dat technologie erg belangrijk is bij betalingen en zie ook dat technologie erg belangrijk is in de reisindustrie. Ik denk niet dat het een gevaar is. Als je een klein reisbureau bent en denkt dat het alleen je rol is om vliegtickets of hotels te verkopen, dan gaat dat niet werken. Je moet verder kijken naar mogelijkheden en wij willen de partner zijn die ze kiezen om hen te helpen met het boeken van een accommodatie en de volledige endto-end-ervaring. Want wat ze uiteindelijk moeten verkopen, is de reiservaring. Mensen zijn op zoek naar ervaring en ik

INTERVIEW 69

denk dat het reisbureau, ondersteund door technologie, echt dé plek is om ervaringen aan de man te brengen en verder te helpen in het organiseren van de reis. Wij zijn niet zomaar een beddenbank. Wij zijn reistechnologie. We willen dat technologie de business van onze partners versterkt.”

Wat is het aandeel van vliegtickets in het bedrijf?

Kijken jullie ernaar, want jullie bieden het toch niet aan?

“We bieden momenteel geen vluchten aan, maar vluchten maken wel deel uit van de volledige end-to-endreiservaring.”

Kijkt het bedrijf naar de mogelijkheden om vliegtickets te integreren?

“Binnen de end-to-end-ruimte zoeken we naar nieuwe kansen, omdat we de volledige reis willen bieden. De geconnecteerde reis omvat alles, het gaat over transfers, het gaat over ervaringen en het gaat over activiteiten. Het gaat over alles wat met reizen te maken heeft. We voegen dus functies toe, maar we bieden geen vluchten aan als onderdeel van ons portfolio.”

Technologische innovatie is superbelangrijk

De Hotelbeds Group is een heel groot bedrijf. Hoe houd je het persoonlijk? Ben je niet bang dat reisprofessionals het te groot vinden worden?

'Nou, we zijn niet klein, maar ik denk dat er altijd plaats is voor menselijk contact. Tijdens het event in Amsterdam was er tijd voor face-to-face interactie. Ik vind dat geweldig. Dat mag niet verdwijnen. Ik ben een jaar geleden bij Bedsonline gekomen en heb in een jaar tijd meer dan 100 klanten bezocht. Ik begrijp dus heel goed wat ze leuk vinden en waar we moeten nadenken over wat we doen. We hebben 150 bronlanden en de feedback die we krijgen is dat ze onze producten goed vinden, de gebruikers denken dat we concurrerend zijn, ze houden van het webgebaseerde systeem en ze houden van onze mensen. We zijn wereldwijd, maar we hebben een lokaal tintje. We zijn dus aanwezig in het land. We zullen steeds meer aanwezig zijn, want we zijn natuurlijk ook een beetje aan het vernieuwen na de pandemie, want dat is erg belangrijk.”

En wat mist de retail? Wat kan beter?

“Ik denk niet dat er iets is waarvan ze duidelijk hebben gezegd dat ze het missen. Maar er zijn natuurlijk dingen die ze meer willen zien. Dus alles wat met technologie

te maken heeft, met ons product of hulpstukken, willen ze graag meer zien. We bewegen ons in de ruimte van innovaties. Zo hebben we onlangs een aantal goede tools toegevoegd.”

Wat voor tools?

“We hebben bijvoorbeeld een virtuele assistent gelanceerd in de Verenigde Staten. Het is een tool met kunstmatige intelligentie. Het leert dus elke keer weer van de opdracht die wordt gegeven. Het doel is absoluut niet om, laten we zeggen, de menselijke maat te elimineren. Het is om de machine te laten doen wat ze kunnen doen om ruimte vrij te maken voor onze mensen in de backoffice om zich bezig te houden met dingen die de machine niet kan. Want, zoals onze CEO zegt, er is veel wrijving in deze sector en bij die dingen moet je kunnen helpen. Dus wat we proberen te doen, is om de mensen ter plekke, in het hotel of bij het overstappen, te laten focussen op de brandende problemen, en ze te bevrijden met behulp van een virtuele assistent. En we hebben veel gegevens. Het nummer dat ik me altijd herinner, zijn de 4 miljard zoekopdrachten elke dag. Dat is een groot aantal. We proberen deze gegevens ter beschikking te stellen aan onze klanten en partners. Alles zit dus in de Cloud. We hebben een enorm datameer van 258 tetrabytes. We zorgen ervoor dat onze klanten, de detailhandel, op de meest eenvoudige manier toegang hebben tot de gegevens om te kijken wat ze nodig hebben. Dat vinden de klanten erg leuk. We lanceerden ook onze digitale sterrenbrochure, een catalogus in digitale vorm met video. Het is een tool die de detailhandel kan gebruiken om iets persoonlijker, meer op maat gemaakt, te creëren. En dan kunnen ze het via mail, QR-code of via WhatsApp naar klanten sturen. Dus het maakt het aanbod krachtiger. En er komt nog meer.”

Veel reisprofessionals zeggen dat er niet genoeg hotelbedden zijn, of te duur…

“De hoge prijzen van de hotels zien we overal in de branche. Ik bedoel, iedereen zegt het, dat is wat we de ADR noemen, de gemiddelde prijs van een kamer. Deze is bijna 20% gestegen ten opzichte van 2019. Maar we zien dat ondanks dat, mensen nog steeds willen reizen. Ze willen vliegen, treinen, wat dan ook, en een hotelkamer. We zien de impact van de hoge prijzen tot nu toe niet.”

OVER HOTELBEDS/BEDSONLINE

Hotelbeds is een van 's werelds toonaangevende bedbanken en biedt meer dan 300.000 hotelaccommodaties over de hele wereld. Naast accommodaties is Hotelbeds ook 's werelds grootste B2Bverkoper van reisbenodigdheden, met transferroutes over de hele wereld en 18.000 activiteiten, evenals attracties, tickets en autoverhuur. Het hoofdkantoor is gevestigd in Palma, Spanje.

70
‘‘

Bienvenido in Spanje

Binnen de Virtuele Touroperator

Vuelandia vind je een ruim aanbod van Spaanse bestemmingen

VEELZIJDIG SPANJE

Met 52 provincies in zeventien autonome regio’s is Spanje niet alleen omvangrijk, maar ook ontzettend divers. Perfect voor de relaxte zonvakantie, maar ook voor een avontuur buiten de gebaande paden om geheel nieuwe ervaringen op te doen.

ASTURIË: BETOVERENDE VALLEIEN

In het noorden van Spanje ligt Asturië, aan de Cantabrische Zee. Waar Asturiërs in de eerste plaats erg trots op zijn is de natuur in de regio, haar uitgestrekte begroeide bossen en een betrekkelijk onaangetaste kustlijn, de Costa Verde. De regio heeft een koel zeeklimaat en er kan veel neerslag vallen, maar zeker tijdens de zomermaanden kan je hier ook heerlijk van het strand genieten. Rivieren vol zalm lopen langs en door de steile bergen en valleien die geliefd zijn bij bergbeklimmers en wandelaars. Het is dan ook niet voor niets dat meer dan een derde van Asturië tot nationaal en internationaal beschermd gebied behoort. Onder de bijzondere dieren die in deze bossen leven zijn de bruine beer (reservaat Somiedos) en de wolf. Picos de Europa is een van de bekende parken. Asturië heeft een lange en veelbewogen geschiedenis en is een van de weinige Spaanse regio’s die geen Moorse overheersing heeft gekend en de bekende Moorse invloeden en kunst zijn hier dus ook niet terug te vinden. Behalve interessante Romeinse en Keltische historische locaties zijn een van de bijzondere bezienswaardigheden de dinosaurussporen die op een gedeelte van de kust zijn gevonden. Een van de

lokale lekkernijen is appelcider, typisch voor deze streek. ’s Zomers worden in Asturië ciderfestivals gehouden.

ANVR-CONGRES

Het komende ANVR-Congres vindt van 16 tot 19 november plaats in Asturië. Frank Oostdam (directeur ANVR): “Het was dit jaar een moeilijke beslissing. We hebben met veel gepassioneerde mensen uit verschillende mooie vakantiebestemmingen gesproken. Het nog tamelijk onbekende Asturië heeft ons het meest verrast en zal ook zeker de congresgangers verrassen.” Ignacio Valle Munoz (directeur van het Spaans verkeersbureau) geeft op zijn beurt aan ontzettend blij te zijn met de kans die zijn regio krijgt om het noorden van Spanje extra op de kaart te zetten. “Asturië is een waar natuurparadijs en openluchtmuseum, klaar om ontdekt te worden.”

ANDALUSIË

Andalusië heeft als een van de grootste en de meest zuidelijke Spaanse regio een 800 meter lange kustlijn, twee nationale parken en meerdere wereldberoemde steden. Met meer

72
DOOR: RAHANNA VAN STAPELE Asturië - Somiedo

dan acht miljoen inwoners heeft het tevens de meeste inwoners van het land. De rijke cultuur van Andalusië herbergt onder meer UNESCOWerelderfgoederen als het Alhambra in Granada, de Grote Moskee in Córdoba en de Giralda in Sevilla. Maar ook de kleinere steden als Huelva, Jaén, Ronda, en Cadíz zijn met even oude schatten absoluut het bezoeken waard. In dit vakantieparadijs geniet je optimaal van zon, zee en strand én lekker eten. Wat dat laatste betreft vind je een sterke focus op visgerechten in de kustprovincies. De streekkeuken is bekend geworden door haar groenten en peulvruchten, fruit, vis en olijfolie. Uiteraard heeft Andalusië de befaamde Costa del Sol, waar je kan kiezen tussen drukkere zandstranden en ongerepte en verlaten strandjes. Voor de liefhebber: met meer dan 120 golfbanen is deze sport in Andalusië twaalf maanden per jaar een geliefd tijdverdrijf.

Naast een uitgebreid aanbod aan mooie steden vind je in Andalusië ook romantische witte bergdorpjes en authentieke onaangetaste Spaanse dorpen op het platteland, waar je door de olijfgaarden, dennen en kurkbomen rijdt. Andalusië heeft de meeste beschermde natuurgebieden van Spanje, waar

elk gebied zijn eigen unieke kenmerken heeft. Zo is er de Sierra Nevada bij Granada, waar de hoge bergpieken al van verre te zien zijn en waar zelfs kan worden geskied, maar waar ook een diverse wildlife te vinden is. Ook Sierra de las Nieves ligt in deze provincie. In Almeria bezoek je het Cabo de Gata Natuurreservaat en voor het Grazalemagebergte ga je naar Cadiz. Door de microklimaten in de totaal verschillende omgevingen sta je het ene momenten in de frisse, droge berglucht en het andere moment in subtropisch weer op het strand. Die sterke contrasten en het gevarieerde klimaat vormen de grootste aantrekkingskracht van de regio. Uiteraard niet over te slaan in deze zuidelijke streek is flamenco, dat ook in de deze tijd nog volop beoefend wordt in zowel grote theaters als de kleine, lokale cafés.

EXTREMADURA: HET AUTHENTIEKE ZUIDEN

De helemaal zuidwestelijk gelegen regio Extremadura grenst aan Portugal en Andalusië. Ook hier zijn veel natuurparken te vinden, maar met een veel droger klimaat dan de noordelijke natuurregio’s. Het is als dunbevolkte en minst toeristische regio van Spanje vrij ongerept en je kan hier ongestoord

73
SPANJE

wandelen door de uitgestrekte steppeachtige heuvels. De rivier de Taag stroomt door het gebied en vormt samen met de stuwmeren het hart van de flora en fauna, met ontzettend veel vogelsoorten en de Iberische lynx. Het Nationaal Park Monfragüe is een van de mooie plekken van Extremadura. Vogelliefhebbers weten wellicht al dat deze regio een van de beste is om roofvogels te spotten. De regio heeft ook een rijk Romeinse geschiedenis, met Merída als belangrijkste Romeinse stad, en je vindt hier veel middeleeuwse stadjes en dorpjes, door het geringe aantal toeristen een authentieke ervaring. Een van de beroemde Spaanse delicatessen, de Iberico-ham, komt hier vandaan.

CASTILIË EN LEÓN: WIJN EN KASTELEN

Net onder de Noord-Spaanse regio’s ligt geografisch gezien de grootste Spaanse regio: Castilië en León. Door de gebied stroomt de Douro (die ook als grens met Portugal functioneert) en hier ligt de uitgestrekte noordelijke Meseta, een hoogvlakte omringd door randgebergten, die ervoor zorgt dat de regio een landklimaat heeft. Precies in het midden ligt hoofdstad Valladolid. De naam is ontstaan door het samengaan van twee historische koninkrijken: León en het Oude Castilië. Door het verleden als koninkrijk barst het in deze regio van indrukwekkende kastelen, kathedralen, kloosters en authentieke stadskernen waar massatoerisme nog geen voet aan de grond heeft gekregen. In de negen provincies binnen de regio zijn wel drie van de historische steden uitgeroepen tot UNESCO-Werelderfgoederen: Salamanca, Ávila en Segovia. Behalve zijn authentieke dorpen en steden heeft Castilië en León een fraai landschap met genoeg natuur(parken) voor de actieve reiziger.

Juist de binnenlanden van de streek trekken veel toerisme dat op zoek is naar rust en Spaanse authentieke cultuur. Ook de prachtige natuur van Las Médulas staat op de werelderfgoedlijst, evenals de archeologische opgravingen in de Sierra de Atapuerca en de grotten van Siega Verde. Sierra de Gredos en Sierra de Guadarrama zijn indrukwekkende berggebieden om te verkennen tijdens de reis. Ten slotte is deze regio dé wijnstreek van Spanje. Castilië en León ligt net onder de kleine regio Rioja, dat iedereen van zijn wijn zal kennen, en met daaronder het wijngebied Ribera del Duero. Vergeet dan ook zeker niet om een kleine proeverij te houden tijdens een bezoek aan deze streek.

CANARISCHE EILANDEN

Deze eilandengroep is weliswaar Spaans, maar biedt door zijn zuidelijke ligging langs de Afrikaanse kust een meer tropische beleving. Om precies te zijn bestaat de archipel uit acht eilanden, waarvan vier groot en bevolkt genoeg om te echt te dienen als vakantie-eiland. De eilanden zijn vulkanisch van oorsprong, waardoor je tussen de stadjes in uitgestrekte vlaktes van donkere rotsformaties en lavavelden vindt die soms doen denken aan een maanlandschap, met uiteraard vulkanische bergen. Die grimmige landschappen grenzen dan weer aan weelderige bossen, vruchtbare valleien en romantische stranden. De eilanden zijn populair bij echte levensgenieters én (water) sporters. Er kan ontzettend goed worden gesurft, gesnorkeld en gedoken. Walvissen en dolfijnen zijn dan ook zeker te spotten in de Canarische wateren. Klanten zullen niet de enige toeristen op de eilanden zijn, maar er zijn dan ook vrij veel bezienswaardigheden als musea, botanische tuinen, aquaria en archeologische locaties. Op Tenerife ben je als natuurliefhebber helemaal op de juiste plaats. Hier zie je de mooiste stranden en wandel je via kilometerslange paden door de bossen en bergen, óf door de historische wijken. Gran Canaria is een eiland van contrasten, waar je gedurende de dag kan genieten van het strand en binnenland met ravijnen en pijnbomen, en je ’s avonds kan genieten van het bruisende nachtleven. Lanzarote lijkt door zijn sterk vulkanische landschap op een andere planeet, met het schitterende Mandaya National Park. Op Fuerteventura moet je dan weer zijn voor eindeloze witte stranden en turquoise, heldere wateren.

BALEAREN

De eilanden ten oosten van Spanje: Mallorca, Menorca, Ibiza en Formentera zijn natuurlijk een zeer geliefde bestemming onder Nederlanders en met name Mallorca en Ibiza hebben daarbij naam gemaakt als echte feesteilanden. Maar de eilanden hebben ook prachtige natuur en bieden genoeg cultuur voor een mooie roadtrip. De typische uitbundige Spaanse cultuur en mediterrane keuken zijn zeker terug te vinden op deze eilanden, al zie je bijvoorbeeld in de architectuur ook sporen terug van andere heersende bevolkingen. De eilanden liggen

74
Castilie en Leon - Las Médulas World Heritage

Spanje

✔ Ibiza Mallorca

Fuerteventura

Gran Canaria

Lanzarote

Tenerife

Costa Brava

Costa del Sol

✔ Van Logies

t/m Ultra

All Inclusive

✔ Premium & Premium Platinum Selections

✔ Charming hotels

✔ Family of Only Adult

Genieten Ook al jaren de Spanje specialist! Vliegen vanaf: • Amsterdam • Rotterdam • Groningen • Eindhoven • Brussel

van:
✔ Rondreizen, Cruises, Fly-Drive & Formule 1 GRATIS PARKEREN BIJ VERTREK VANAF GRONINGEN

in de Middellandse Zee en hebben dan ook een droog zeeklimaat met zachte winters. In de winter is het er niet zo warm dat er gezwommen kan worden, maar voor het echte zonnebaden moet je hier in het zomerse gedeelte van het jaar zijn. Vooral Mallorca biedt door zijn grote en uitgestrekte achterland met volop natuur een interessante bestemming om de stranddagen te combineren met uitstapjes. Op Menorca en Formentera heerst een kalmere sfeer en vind je meer ecotoerisme. Met een gemixte begroeiing van zowel palm-, fruit- en olijfbomen als oleanders en cactussen vind je hier uiteraard honderden soorten vogels. Langs de kusten worden regelmatig dolfijnen gespot. Ibiza staat ten slotte bekend als het eiland met de mooiste en meest idyllische stranden, waarvan enkele horen tot de mooiste ter wereld.

CATALONIË

Catalonië is na Andalusië dé regio met de meeste inwoners en bekend om zijn eigengereide cultuur en eigen taal. De regio met natuurlijke contrasten. Bergen en zee, verborgen baaien en groene valleien. 30% van de regio is dan ook beschermd gebied. De regio bevat een deel van de Pyreneeën met zijn bijzondere landschap en dorpen in Romaanse stijl. De Catalaanse kust, de Costa Brava, ligt aan de Middellandse Zee en kent kleine en charmante baaitjes met vissersbootjes, maar ook kilometers lange zandstranden. De gemiddelde temperatuur is 17 graden en je geniet van 300 dagen zon zonder de extreme hitte die je in het zuidelijke binnenland soms treft. De landschappen van Catalonië hebben niet voor niets gediend als inspiratie voor kunstenaars als Picasso, Miró en Dalí. Publiekstrekker in deze regio is uiteraard hoofdstad Barcelona, waar je geniet van een kosmopolitische sfeer en bekende architectuur en kunst als de Sagrada Familia van Gaudí. Ook andere Catalaanse steden als Girona, met zijn prachtige Gotische kathedraal en Middeleeuwse wijk, Lleida en Tarragona bieden een historische stad en cultuur in een modern jasje. Op korte afstand van de steden vind je er ook kleine, charmante dorpjes waar je de duizenden jaren plattelandsleven weerspiegelt ziet. In Catalonië ben je als liefhebber van gastronomie

helemaal op de juiste plaats. De Catalaanse keuken is een van de meest gereputeerde ter wereld, met 60 Michelinsterren verdeeld over 50 Catalaanse restaurants. Wijn en cava spelen een belangrijke rol in de Catalaanse geschiedenis en cultuur, te zien aan de speciale zogenoemde wijnkathedralen: wijnhuizen ontworpen door enkele van de meest toonaangevende Catalaanse modernistische kunstenaars. Deze regio is tevens een must voor liefhebbers van natuurparken. In totaal ligger er hier 18, waaronder het nationale park van Catalonië, waar je meer dan 5.000 verschillende soorten en meer dan 200 meren en enkele indrukwekkende kliffen aantreft. In Catalonië liggen vier van de grootste vogelgebieden van Europa.

VALENCIA

Valencia is de op drie na meest bevolkte regio van Spanje. Een bezoek aan de regio staat veelal in het teken van een bezoek aan of verblijf in de gelijknamige grote stad. Deze op en top mediterrane stad kent een tweeduizend jaar lange geschiedenis en heeft enorm veel te bieden als het gaat om aangename parken, meer dan 30 musea, talloze historische gebouwen, bruisende pleinen met terrasjes en lange zandstranden. De oostelijke regio ligt aan de Middellandse Zee en grenst in het noorden aan Catalonië. Door de lange kustlijn van de regio is het klimaat in Valencia milder dan in de binnenlandse regio’s. De kustlijn is erg populair onder toeristen: de stranden van de Costa Blanca, Costa Cálida en Costa del Azabar trekken jaarlijks miljoenen bezoekers. In Valencia liggen ook de bekende kustplaatsen Alicante en Benidorm. Iets meer richting het achterland van de regio, in de provincie Castellón, zijn verschillende dorpen te bezoeken die op de lijst Los Pueblos más bonitos de España staan: de mooiste dorpen van Spanje. De regio is overigens niet alleen befaamd om haar stranden, maar ook om de teelt van groente en fruit. Je vindt, voornamelijk rond de stad Valencia, uitgestrekte citrusplantages. Breng ook vooral een bezoekje aan natuurpark Albufera, zuidelijk van de stad Valencia gelegen en is ongeveer 21.000 hectare groot. Hier wandel je tussen oude vissershuisjes en rijstvelden. Het hoogtepunt is een boottocht over het grootste zoetwatermeer van Spanje. Bijzondere natuur vind je evengoed in de Guadalest-vallei, een prachtig gebied vol fruit- en olijfbomen die er floreren door het door de Moorse bevolking gecreëerde meer.

BASKENLAND

Baskenland is eigenlijk een gebied in zowel Frankrijk als Spanje. Spaans Baskenland grenst aan de Golf van Biskaje en heeft een eigen cultuur en taal. In Baskenland heerst dan ook een sterke eigen identiteit en men voelt zich vaak eerder Baskisch dan Spaans. Het is een fantastische regio om te bezoeken als je al vaker andere delen van Spanje hebt bezocht en een heel nieuwe ervaring wil opdoen. In Baskenland is de bewoning

Valencia

zeer gecentreerd in verschillende leuke steden, met als hoofdstad Pamplona. Vooral Bilbao, San Sebastián en Vitoria-Gasteiz zijn leuk om aan te doen. Bilbao is het grootst en heeft niet alleen een zeer sfeervol centrum, maar de grootste publiekstrekker is het Guggenheim Museum, waarmee het een van de vier Guggenheim-steden ter wereld is. San Sebastian ligt aan een schitterende baai en doet bijna Caribisch aan, en biedt met verschillende Michelinrestaurants de mogelijkheid om hoogstaand te dineren. Culinair gezien staat Baskenland dan ook zeer hoog aangeschreven, met Bilbao en San Sebastian als een waar foodparadijs. Naast veel verse ingrediënten en uitgebreid gebruik van vis, kennen de Basken hun eigen tapas: pintxos. Dit zijn verse hapjes met een prikkertje op een klein broodje die gedurende de hele dag overal kunnen worden gehaald. De Baskische natuur is zoals je die zou verwachten van een kuststreek. Naast prachtige natuurparken vind je hier groene heuvels en bossen, hoge kliffen en rotswanden en eindeloze kusten. Het is niet voor niets ook een geliefde ecotoeristische bestemming. Het klimaat in Baskenland is door de ligging aan zee gematigd en een stuk natter dan in andere delen van Spanje. Locaties die je hier zeker op moet zoeken zijn onder meer het ecologisch park Urdaibai, waar je volop flora en fauna vindt en weinig toeristen. Ook voor vogelspotters is dit een ideaal gebied. Bermeo is een havendorp met charmante gekleurde huisjes en geeft een inkijkje in de maritieme geschiedenis van Baskenland. De tijd heeft het betrekkelijk onaangeroerd gelaten. Op het eilandje San Juan de Gaztelugatxe waan je je weer midden in een scene van Game of Thrones.

GALICIË

Galicië vormt het meest oostelijke puntje van Spanje en daarmee ook van Europa. Het is het meest bekend om bedevaartsoort en hoofdstad Santiago de Compostella, maar het biedt voor de vakantieganger nog veel meer. Niet in de laatste plaats door de bijzondere geschiedenis met Keltische invloeden. Ook Galicië kent een sterke eigen cultuur én taal. Het is de groenste regio van Spanje en heeft talloze schitterende bezienswaardigheden en echte natuurlijke wonderen, zoals de Cies-eilanden of de kliffen van Vixiá Herbeira, werelderfgoederen, zoals de Muren van Lugo of de Toren van Hercules, de oudste werkende vuurtoren van Europa. Uiteraard vind je in deze regio ook de Camino de Santiago, te vertalen als het Pad van Santiago, jaarlijks bewandeld door duizenden pelgrims vanuit heel Europa. Zij bezoeken de kathedraal, het heiligdom en graf van Sint-Jacob, waarvan overal in de stad symbolische schelpen te verkrijgen zijn. Stad Santiago de Compostella zelf, als sinds de 9e eeuw een christelijke pelgrimsbestemming, heeft schitterende oude straatjes en architectuur waar je heerlijk doorheen kan slenteren. Een van de wonderlijke plekjes aan de kust is Kaap Finisterre door zijn geografische ligging en spectaculaire zonsondergangen. In het zuiden vind je dan weer de Cies-eilanden, een van de archipels die samen met de eilanden Ons, Sávlvora en Cortegada het nationaal park van de Galicische Atlantische Eilanden vormen. In deze spectaculaire landschappen leeft een rijkdom aan flora en fauna.

77
Baskenland - San Juan de Gaztelugatxe

TINY KONING NAAR UNTAMED TRAVELLING

Na jarenlang ZRA te zijn geweest, besloot Tiny Koning (Travel Counsellors) onlangs de overstap te maken naar Untamed Travelling. Hoe dat is gegaan, vertelt ze aan Travelpro.

Ik ben al heel lang ZRA en zoals iedereen denk ik ook wel eens na over de toekomst. Is dit het nu? Vind ik het nog wel leuk? Hoe lang wil ik nog doorgaan? Dat soort vragen stelde ik mezelf”, zegt Tiny. Afgelopen herfst sprak ze Joyce Janssen (Operationeel Manager bij Untamed Travelling, red) en kwam het gesprek op dit onderwerp. “Ik heb toen heel spontaan gevraagd of ik iets op projectbasis voor Untamed kon gaan doen. Joyce gaf als antwoord dat we daar maar eens een keertje over moesten praten.” Kleine kanttekening: Tiny staat bekend bij Untamed als verkooptopper en mag zich met recht Afrika-specialist noemen. Reden voor Jozef Verbruggen (directeur/eigenaar Untamed Travelling, red.) en Joyce om haar eens uit te nodigen voor een gesprek. En zo geschiedde. Tiny stapte half januari in haar auto richting het Gelderse Horssen waar Jozef kantoor aan huis heeft. Tiny: “Jozef zag werken op projectbasis niet zitten, maar bood me wel een baan aan voor drie dagen in de week als Afrika-specialist. Ik viel eigenlijk van mijn stoel, want dit had ik niet verwacht.”

HOE GAAT HET NU?

Tiny is inmiddels een maand aan de slag bij Untamed. Op de vraag hoe het bevalt, antwoordt ze: “Goed Sharon, het is natuurlijk enorm wennen. Hoewel ik de bestemmingen Oost- en Zuidelijk Afrika wel aardig ken, is het dat echt niet alleen. Ik zit nu aan de andere kant van het bureau en dan kom je er pas achter hoeveel werk er schuilt achter het maken van een voorstel voor de klant. Nu weet ik ook waarom het soms wat langer duurt voordat de reisagent een mooi voorstel in de mailbox krijgt. We werken met voor mij allemaal nieuwe systemen, maar ik heb geduldige collega’s die altijd willen helpen. En Untamed is natuurlijk een heel gaaf bedrijf, ik ben er trots op dat ik hiervan deel mag uitmaken.”

Afscheid

Tiny moest wel nadenken over dit onverwachte aanbod, want dat betekende dat ze écht afscheid moest nemen als ZRA. “Iedereen roept wel eens wat, maar door dit aanbod kwam het afscheid dichtbij en werd het concreet. Ik wil niet zeggen dat ik er een week lang wakker van heb gelegen, maar ik heb er wel veel en lang over gesproken met mijn man, vrienden en collega’s uit de branche. Ik ben zestien en een half jaar zelfstandig reisadviseur geweest, en ben enorm gewend aan mijn vrijheid. Die zou ik nu met een negen-totvijfbaan opgeven. Zestien en half jaar lang ‘vrijheid, blijheid’, is natuurlijk heel lang. Als ZRA kan ik elk moment van de dag bepalen of ik wel of niet een heel eind ging wandelen, om maar iets te noemen. Dat zou anders worden als ik voor Untamed aan de slag zou gaan. Dan kan ik natuurlijk niet even zeggen dat ik de rest van de middag buiten ben, haha.”

Als een jas

Op de vraag wat voor haar de doorslag gaf, antwoordt Tiny: “Natuurlijk lever ik een deel vrijheid in, maar mijn werkdagen worden nu wel veel meer af gekaderd. De avonden en weekenden zijn vrij, dus het levert me ook weer meer vrijheid op. Maar het samenstellen van mooie belevingsreizen naar het prachtige Afrika bij een fantastisch bedrijf als Untamed gaf mij de doorslag.” Tiny zegt dat ze ook werd gesteund door de vele leuke reacties die ze heeft mogen ontvangen, onder meer van Fred van Eijk en Milka van Dam van het hoofdkantoor van Travel Counsellors. “Maar ook van collega’s. Deze baan is me ontzettend gegund. ‘Deze functie past je als een jas’, zeiden ze. Dat is erg leuk om te horen.” Haar klantenbestand is inmiddels opgeschoond en overgedragen aan Rike van den Beld (Travel Counsellors). Tiny is klaar voor een nieuwe stap in haar carrière. “Spannend vind ik het wel. Mijn bureau staat klaar, de laptop en schermen staan erop. Ik ben al een beetje aan het oefenen met de systemen. Ik ben er klaar voor en heb er zin in.”

Tiny Koning DOOR: SHARON EVERS
78
www.untamedtravelling.com • info@untamedtravelling.com • +31 487-540367 Untamed Travelling STIJL RAUW BELEVING FLAIR SERVICE

“TERECHT DAT MEDIA KRITISCH ZIJN OP ONZE SECTOR”

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

Regelmatig krijgt de redactie van Travelpro opmerkingen over de berichtgeving en het beeld dat de (landelijke) media schetsen over de reis-/luchtvaartsector. Lees hier hoe reisprofessionals denken over de media.

Op de vraag waarom reisprofessionals zich wel of niet ergeren aan de media, kregen we de volgende reacties. “Deze is zeer eenzijdig en er wordt aan voorbijgegaan dat de sector veel in het werk stelt om geluid, milieu, et cetera aan te pakken. De reisbranche is een gemakkelijk slachtoffer”, aldus Jeroen van Sprang.

Eenzijdig beeld

“Het geeft een eenzijdig beeld. Alsof een vermindering van 10% van het vliegverkeer alle stikstofproblemen gaat oplossen en we hiermee andere sectoren (agrarisch of bouw) kunnen ontzien van deze verplichting. Natuurlijk is het een goede vraag of we minder kunnen vliegen voor een beter klimaat. Echter als we ons beseffen dat slechts 2% van de stikstofuitstoot afkomstig is van de luchtvaart (overigens inclusief vrachtvervoer waaronder voor de agrarische sector), is de conclusie snel getrokken dat we met die 0,02% besparing de problemen niet gaan oplossen. Sterker nog: de huidige oplossingen (minder slots en hogere vliegtax) zorgen juist voor meer uitstoot. Immers, de reiziger vertrekt nu uit België of Duitsland. Veel positiever zou zijn om te focussen op duurzamer vliegen, bijvoorbeeld door biobrandstof of nieuwere toestellen”, aldus Anja Bos (intermediair/verkoper).

Waarom zou ik mij ergeren?

“Waarom zou ik mij ergeren aan de berichtgeving van de media over de reis-en/of luchtvaartsector?”, aldus Christine de Blecourt (Mozaïek Reizen, fietsvakanties Midden-Europa). “Er moet minder worden gevlogen. En mensen zouden veel meer moeten worden gestimuleerd om de trein te pakken als goed en vooral betaalbaar

alternatief voor de korte en middellange afstand. Dat is het nu (nog) geenszins. Ik ben voor veel meer investeringen en subsidies in treinverkeer en afbouw subsidies luchtvaart. Is dat de ergernis waarop hier wordt gedoeld? Een vliegreis belast het milieu zeven tot elf keer vaker dan dezelfde reis per trein. Het verschil is het grootst op een korte reisafstand (minder dan 700 kilometer). Verder draagt een vliegreis twee tot vier keer zoveel bij aan het broeikaseffect als dezelfde reis per auto.”

Spiegel

“Ik erger me er niet aan, omdat ik vind dat we als sector onszelf in de spiegel moeten kunnen aankijken. Bepaalde onderdelen van onze mooie reissector zijn nu daarover eenmaal enorm vervuilend. We moeten niet wegkijken en al helemaal niet verwachten dat media positief zijn. Onze klanten moeten weten hoe groot de voetafdruk is die zij achterlaten met hun vakantie. Het klimaat kan niet wachten. Als sector moeten we niet tegenstribbelen. Nee, we moeten al onze creativiteit inzetten om mensen nog steeds mooie vakanties aan te bieden, maar dan wel véél duurzamer dan we nu doen”, aldus een anonieme inzender die werkzaam is bij een touroperator.

Terecht

“Het is terecht dat de media kritisch zijn op onze sector. Vliegen is nou eenmaal niet al te best voor het milieu. Bovendien staan er ook neutrale en positieve berichten in de kranten”, aldus Tim de Hoog, werkzaam bij een touroperator. Iemand anders laat weten de enquête van Travelpro een suggestieve enquête te vinden. “De

80
81

landelijke media die ik lees (onder andere NRC) doen goede objectieve verslaglegging. Een enquête, zoals deze, zal logischerwijze als uitslag krijgen: Reisbranche ergert zich aan...”

Sensatie

“Niet zozeer alle media, maar vooral ook de politiek. Te veel meepraten met sentiment dat speelt, een klein aantal ‘klagers’ heeft het land in de macht, net als bij de boeren”, aldus iemand die werkzaam is in de luchtvaart. Een andere enquêtedeelnemer schrijft: “Te eenzijdig en er vooral op gericht om de linkse woke hobby’s van onze politieke partijen te vervullen.” Een reisbureaumedewerker schrijft dat hij/zij zich ergert aan de media om de volgende reden: “Omdat het inhoudelijk vaak niet klopt. De media snappen nog steeds het verschil niet tussen een reisbureau en een reisorganisatie. Daarnaast wordt iedereen over één kam geschoren, de berichtgeving is te eenzijdig belicht en de artikelen worden op een sensatieachtige manier geschreven. Ook de koppen.”

Consument wordt misleid “Omdat het helaas een feit is dat de consument wordt misleid in reclamecampagnes. Ik erger me, net als de consument, eerder aan de misleiding van de partijen in de branche die niet transparant zijn”, aldus Henny Hagenaars (ZRA). “De media dwingen de sector en hebben dat al gedaan door kritisch te kijken naar de negatieve impact van hun activiteit en die te reduceren. Als deze discussie er niet was, zouden we nog steeds applaudisseren voor bedrijven die zich duurzaam noemen, omdat de reiziger zijn vlucht kan compenseren door mee te betalen om ergens een twijg te planten”, aldus Joke, werkzaam in de (toeristische) PR. Een anonieme enquêtedeelnemer schrijft: “Het is de waarheid (wat de media schrijven, red.). De reissector is prachtig, maar je kan er natuurlijk niet omheen dat het ook vervuilend is. Reizen zal nooit echt duurzaam zijn, zolang je in het vliegtuig stapt. Het is niet erg om dat toe te geven. En er zijn ook genoeg mensen die er helemaal geen moeite mee hebben om te vliegen.”

Polarisatie

Volgens Mark Noppers, werkzaam bij een touroperator, wordt er een te eenzijdig beeld bericht. “Zoals zoveel zaken hebben issues twee kanten. Het zou de mainstream media sieren als ze beide kanten toelichten. Dat geldt niet alleen voor de luchtvaart, maar helaas voor heel veel zaken. Gevolg is ook nog dat mensen hun berichtgeving van de alternatieve media halen, en je raadt het al: ook die is gekleurd. Bovenstaande werkt polarisatie in de hand, met als gevolgen dat we de ander nog meer als de tegenpartij zien...”

Niet moeilijk doen

“Na jarenlange groei, veel onder de pet gehouden misstanden en een toenemende zorg over het milieu

82

moeten we niet moeilijk doen dat er een wat kritischer houding is ontstaan”, aldus iemand die werkzaam is in de marketing. “Er zijn meer manieren om op vakantie te gaan dan met het vliegtuig. Veel minder vervuilend bovendien. Maar de V in ANVR staat heel duidelijk voor Vliegen. Ik heb me wel enorm geërgerd aan de denigrerende berichtgeving over treinreizen, onder andere met het ANVR-Congres”, aldus Léonie, werkzaam bij een treinspecialist.

Anders?

Ook op de vraag wat de landelijke media anders zouden moeten doen, komen verschillende reacties binnen. “Luchtvaart niet zwart maken en ook niet als boosdoener voor het stikstofprobleem aanmerken. Daarnaast, als het beter met de luchtvaart gaat, kunnen de airlines ook investeren in schonere vliegtuigen. Meer vluchtbewegingen kan dus ook om deze reden beter uitpakken”, aldus iemand. “En niet de zaken weglaten die óók waar zijn, maar misschien voor velen niet goed uitkomen”. “Diverse aanbieders benaderen als ze iets horen en wederhoor vragen… en niet van één kant uitgaan. Een verhaal heeft altijd twee kanten.” Een ander schrijft: “Minder belang hechten aan snelheid/ de eerste zijn en meer aan kwaliteit van het bericht.” Patrick Mulder schrijft: “Niet meegaan in het woke-gedrag” en een ander schrijft “Ook de positieve dingen belichten”.

We mogen wat mij betreft dagelijks geconfronteerd worden met hoe ernstig de situatie is. Hoe meer aandacht, hoe meer er hopelijk gebeurt. Eerlijke berichtgeving, gebaseerd op feiten is belangrijk. We moeten als sector niet gaan miepen dat we steeds de dupe zijn van negatieve berichtgeving. Die moeten we zelf ombuigen naar iets positiefs.”, aldus een medewerker van een touroperator. Wat Tim de Hoog schrijft op de vraag wat de media zouden moeten veranderen: “Niet, gewoon haar taak blijven uitvoeren als waakhond van de democratie.” Hilde Hissink (ZRA) zegt: “Zich beter inlezen en informeren hoe de vork aan de steel zit.”

Rotte appels

“Echt nieuws brengen in plaats van populistisch politiek gekleurd nieuws. Het lijkt zo alsof heel Nederland dit zo wil, maar in feite is het een klein clubje drammers”, aldus een anonieme enquêtedeelnemer. Een ander schrijft: “Iemand met verstand van zaken de artikelen laten schrijven dus journalisten die hun vak verstaan en eerst onderzoek doen voordat ze iets publiceren. Denk dan wat meer aan het niveau van NRC en de Volkskrant versus het sensatie zoeken van de Telegraaf of SBS alleen maar voor eigen gewin. Media kan ook ANVR raadplegen voordat ze iets publiceren.” Henny Hagenaars (ZRA) schrijft: “Niet heel veel. Misschien alleen de rotte appels benoemen en aangeven dat er ook partijen zijn die wel transparante informatie geven.”

Eén kam

Richard Ruiter (Flow Reizen): “Niet alles over één kam scheren. Benoem het zoals het is: er zijn bedrijven, waaronder... die zich niet aan de regels houden. Daar tegenover staan natuurlijk veel bedrijven die wel voldoen.” Jeroen van Sprang schrijft: “Meer stilstaan bij het feit dat reizen moet. Vakanties zijn nu eenmaal belangrijk voor de inwoners van ons land en Schiphol is essentieel voor de Nederlandse economie. Zoeken naar oplossingen die geboden worden door onze branche is belangrijker dan wijzen naar en beschuldigen van.”

Anja Bos: “Eerlijke informatie over de CO2-uitstoot van bijvoorbeeld Schiphol, liefst ten opzichte van andere sectoren.”

Waakhond

“Het klimaat zou nog veel meer aandacht verdienen.

Huilen over extra belasting Nog enkele van de vele reacties: “Het is natuurlijk behoorlijk eenzijdig en dat mag wel minder. De media zouden vaker de sector bij het gesprek moeten betrekken en experts om breder tot oplossingen te komen. Maar dat is wat veel gevraagd vrees ik, veel media zoeken toch een 'makkelijk' verhaal”, “genuanceerder en graag volgens de feiten. Niet hijgerig achter elkaar aan hollen”, “de waarheid vertellen. Schiphol is een vervuilend, lawaaiig en groeiend monster dat zich aan geen enkele wet of regelgeving houd” en “altijd beide kanten belichten en niet teveel meeliften op alleen de negatieve aspecten van de luchtvaart”. Léonie, die werkzaam is bij een treinspecialist, schrijft: “Hangt van de media af. Sommigen schetsen een aardig goed beeld van vliegreizen, de milieubelasting en problemen op Schiphol. Anderen beginnen te huilen als de politiek spreekt over een paar tientjes extra belasting. Alsof het tegenwoordig een mensenrecht is om meerdere keren per jaar op stedentrip/vliegvakantie te gaan!”

Je gezicht laten zien Moet de reis-/luchtvaartsector wat jou betreft zelf iets doen om de berichtgeving te veranderen vroegen wij ons af en zo ja, wat dan en zo nee, waarom niet?

“Zeker! Meer duidelijkheid en inzicht geven dat meer vluchtbewegingen niet alleen maar negatief is”, aldus Nannette, werkzaam op een reisbureau. “Ik vind van wel, maar ik vraag me af of dit zin heeft omdat de meeste mensen toch blindelings de mediaberichten

83 RESEARCH
‘‘
Door foute negatieve berichtgeving willen ze onze branche kapotmaken

zullen overnemen”, aldus Angelo, werkzaam bij een touroperator. Barbara (ZRA): “Absoluut, altijd je gezicht laten zien, goed of niet goed.” Een reisorganisatieeigenaar zegt: “Kan, maar helemaal sinds corona (staatssteun) staan Schiphol en KLM 1-0 achter. Werkgelegenheid? Innovatief? Het lijkt geen impact te hebben.”

Meer feiten publiceren

“Blijf een eerlijke boodschap geven, vergoelijk niet de impact die reizen heeft. Het is vervolgens aan de klant om een keuze te maken”, aldus Thomas, werkzaam bij een reisorganisatie. Nadine Derikx (ZRA): “Ja, vanaf-prijzen duidelijker vermelden, zeker alle extra kosten inclusief. Die direct bekend zijn, en vermelden voor welke datum de vanaf-prijs geldig is, zodat mensen ook daadwerkelijk die prijs zien.” Frangken Tuhumena: “Ja, veel meer feiten publiceren en landelijk tonen, ook over CO2. De CO2uitstoot van vliegtuigen in Nederland is te verwaarlozen, luchtvaart is absoluut niet de grootste vervuiler. Dit soort feiten moeten veel meer en herhaaldelijk worden getoond. Het bewegen van A naar B met vliegtuigen is niet tegen te houden, dus als overheid moet er meer gedaan worden aan duurzaam vliegen en ook dit moet worden gepubliceerd. Wat doen we hieraan”, aldus Frangken Tuhumena (333travel).

Voorbeelden positieve impact

“Proactief zijn, maar het is hoe dan ook lastig, omdat er ook een hoop idioten zitten op social media die van alles en nog wat roepen. Het heeft alleen zin met een gedegen strategie", aldus Harry Aarsse. “Ik denk dat het vooral van belang is om te controleren of zaken niet uit verband worden getrokken en of de feiten kloppen. Voor de rest is het aan het mediakanaal zelf om te bepalen welk deel ze onder de loep willen nemen of vanuit welke hoek ze het willen insteken”, aldus een touroperatormedewerk(st) er. Volgens Patrick Mulder moet IATA nog meer journalisten actief betrekken en laten zien wat zij als instelling doen om de uitstoot te verminderen. Een medewerk(st)er van een touroperator die zich specialiseert op verre maatwerk reizen zegt: “Ja, met veel meer transparantie hoe het achter de schermen werkt. Leg uit hoe prijzen tot stand komen, waarom deze zo veel wijzigen en wat de obstakels zijn om dit op te lossen.” Richard Ruiter (Flow Reizen): “Jazeker. Er zijn zoveel voorbeelden van de positieve impact van reizen. Wij maken heel veel mensen gelukkig en helpen aantoonbaar mee aan het vergroten van de zelfredzaamheid. Wij werken alleen voor mensen met een beperking. Of de berichten van Harco van Uden. Zet dit soort organisaties nou eens bij Jinek, Op1, enzovoorts. Helaas zijn het altijd de TUI's en de Corendon's en dat draagt niet altijd bij aan het grote plaatje.”

Reputatie man: start with it

Of de reissector iets moet doen om de berichtgeving te veranderen? “Nee, er is persvrijheid en iedere krant is enigszins (politiek) gekleurd. Daar tegenaan schoppen

levert alleen maar scherpere columns en opiniestukken tegen de luchtvaart op”, aldus een ZRA. Dennis Landman (Sales & Marketing): “Ja, PR bedrijven is een vak. Daar mag wel meer aandacht aan besteed worden als je onder vuur ligt. Reputatie manager/management is bij veel bedrijven een volwaardige functie of zelfs afdeling. Start with it in de reissector.” Jeroen van Sprang: “Ja, maar geen idee hoe. Wij zijn vaak een gewillig slachtoffer in vele ogen.” Anja Bos: “Het lijkt wel of het motto 'stilzitten als je wordt geschoren’ het adagium is. Toch zouden we als branche veel vaker het positieve geluid moeten laten klinken.” Volgens Christine de Blecourt (Mozaïek Reizen) wordt de luchtvaart al relatief enorm gepamperd en buiten schot gehouden.”

Verhalen over…

“Ja absoluut!”, aldus een touroperator-medewerker op de vraag of de reissector zelf iets moet doen aan de berichtgeving. “We moeten als sector onze plaats kennen. Het klopt dat iedereen ontspanning nodig heeft. We hebben daarvoor prachtige producten te bieden. Maar je hoeft niet per se ontspannen in Thailand of elders heel ver weg. En al zeker niet jaarlijks. Reizen mag best weer wat bijzonderder worden. De prijs van een vakantie moet in verhouding staan tot de uitstoot. Misschien kunnen we dan minder vaak ver weg op vakantie, maar misschien gaan we het dan juist nóg meer waarderen? Wij hebben de expertise in huis om de meest mooie reizen te maken. Laten we die expertise inzetten en met prachtige producten komen, die klanten enthousiast maken om duurzamer te reizen. Dan komt die positieve berichtgeving vanzelf!, aldus een touroperator-medewerker. Tim de Hoog, werkzaam bij een touroperator, schrijft: “Nee, we moeten niet de tabaksindustrie gaan volgen lijkt mij. Verder hebben we de grootste krant van Nederland (Telegraaf) aan onze zijde, dus Leiden lijkt mij niet in last.” Hilde Hissink (ZRA) schrijft: “Frank heeft het geprobeerd in talkshows, maar ook daar stoppen ze, als zij het antwoord hebben wat de programmamaker voldoende acht!” Joke, werkzaam in de PR, schrijft: “Ik denk wel dat we meer

Zet ander soort organisaties eens bij Jinek, Op1, enzovoorts.
‘‘
Helaas zijn het altijd de TUI's en Corendon's
84

tegenwicht zouden moeten bieden. Laten we (blijven) werken aan het reduceren van de negatieve impact en dat ook uitdragen. Tegelijkertijd zou het goed zijn te werken aan een onderbouwd verhaal over de positieve impact van toerisme. Wat gebeurt er met de welvaart van landen als toerisme, al is het maar deels, wegvalt bijvoorbeeld? Daar wordt soms wel heel makkelijk overheen gestapt in de media 'dan gaan ze maar wat anders doen'. Los van de positieve aspecten van een vakantie op het welzijn, begrip voor andere culturen en uiteindelijk ook een dieper besef als je reist hoe mooi de wereld is en hoe belangrijk dus dat onze planeet beschermd wordt.”

Storen

Voelt het voor reisprofessionals zo dat ze door sommige media worden weggezet als iemand die werkt in een sector waarin je niet zou moeten willen werken, vroegen wij ons af. Voor Nannette, werkzaam op een reisbureau, in ieder geval niet. “Aangezien Nederlanders heel graag (blijven) reizen, voel ik dit niet zo.” Barbara (ZRA) ziet het anders: “Absoluut, moet altijd maar verdedigen waarom het wel goed is om bij mij te boeken in plaats van zelf boeken en waarom je bij mij wel een eerlijke prijs krijgt ten opzichte van anderen.” Thomas, werkzaam bij een reisorganisatie schrijft: “Nee, maar het voelt wel soms als een overbodige sector.” Ook Frangken Tuhumena (333travel) voelt het alsof hij door sommige media wordt weggezet als iemand die werkt in een sector waarin je niet zou moeten willen werken: “Door foute negatieve berichtgeving willen ze onze branche kapotmaken

en daar stoor ik me zeker aan.” Harry Aarsse schrijft daarentegen: “Nee hoor; wat een onzin; de sector - en dan met name de luchtvaart- is al heel druk bezig om de footprint te reduceren.”

Aandoening

Richard de Ruiter (Flow Reizen) schrijft dat hij zich zeer zeker door sommige media voelt weggezet als iemand die in een sector werkt waarin je niet zou moeten willen werken: “Wordt ons regelmatig duidelijk gemaakt op de socials. Ik zie vooral veel roeptoeters zonder enig inzicht in de feiten.” Een ZRA schrijft: “Nope. Komt ook door de regio waar ik gevestigd ben. Vliegschaamte en aanverwante gekkigheid is meer een Randstedelijke aandoening denk ik.” Jeroen van Sprang: “Wel door de media, maar gelukkig niet door onze klanten”. Een anonieme touroperator-medewerk(st)er schrift: “Nee, dat niet. Ik voel een enorme kans om klanten te inspireren en de goede weg te wijzen als het gaat om duurzaam reizen. Laten we als sector al onze creativiteit bij elkaar sprokkelen om onze klanten te verleiden om meer duurzaam te reizen.” Weer een andere touroperatormedewerker schrijft: “Ja. Zeker in de tijd van D-Reizen. Die fraudeerden de boel bij elkaar. Wij kregen de rotzooi om op te lossen. Uiteindelijk is het treurig dat de merknaam D-Reizen nog steeds bestaat. Tijdens covid werd de sector weggezet als oplichters terwijl de sector in zijn recht stond hoe te handelen. Helaas waren er een aantal touroperators/reisagenten die de consument aan het lijntje hielden.”

RESEARCH 85

Egypte, de wereld van de mystieke farao’s...

…boek je bij Yaxa Reizen

Een reis door Egypte is een unieke belevenis in één van de meest fascinerende landen ter wereld. Het land barst van eeuwenoud erfgoed, sfeervolle straatjes en machtige tempels. Ontdek alle cultuurschatten die Egypte met haar bijzondere geschiedenis te bieden heeft! Denk aan de Piramides van Gizeh en de Vallei der Koningen met de tombe van Toetanchamon. Wandel in Caïro door de Khan El-Khalili, de grootste souk ter wereld en breng een bezoek aan het Egyptisch Museum. Luxor is nog steeds het kloppend hart van het Oude Egypte en hier waan je je in een waar ‘openluchtmuseum’. Wat dacht je van een ballonvaart over dit gebeid! Dit alles ervaren vanaf het water kan tijdens een cruise over de Nijl waar veel historische bezienswaardigheden voorbijkomen. Vergeet niet, na een boeiende rondreis, nog een paar dagen te relaxen aan de Rode Zee, het duik – en snorkelparadijs en de prachtige stranden van Sharm-El-Sheikh. Egypte is onvergetelijk! Interesse? Boek ook deze unieke belevenis voor jouw klant bij Yaxa Reizen!

Stap in een andere wereld met Yaxa Reizen info@yaxareizen.nl www.yaxareizen.nl

0594 740 100

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.