MAGAZYN BEZPŁATNY ISSN 2450-9612
28 ŚWIAT NOBEL 2019
NUMER 23 • GRUDZIEŃ / STYCZEŃ 2019/2020
40 PODRÓŻE LIBAN
56 START-UPY KLARNA
LINIE LOTNICZE ENTER AIR DUBAI EXPO 2020 PROGRAMY LOJALNOŚCIOWE DLA FIRM
DRUGIE ŻYCIE ZNANE MARKI, KTÓRE POWRÓCIŁY
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
AS TRAS
WS Z YSTKICH
FUEL EX Fuel EX pokona każdą trasę i zrobi to po mistrzowsku. Jeśli masz wybrać tylko jeden rower, to wybierz właśnie ten. trekbikes.com
OD REDAKCJI WYDAWNICTWO MAJERMEDIA ul. T. Kościuszki 26 21-500 Biała Podlaska Tel. 83 411 50 11
REDAKCJA REDAKTOR NACZELNY: Szymon Lach REDAKTOR PROWADZĄCY: Maciej Majerczak ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Paweł Ilczuk, Katarzyna Jaszczuk, Konrad Jaszczuk, Aleksandra Makaruk, Rafał Nowicki
SZANOWNI PAŃSTWO!
Wygląda na to, że zbliżamy się już w bardzo szybkim tempie do końca roku 2019. Snujemy plany na przyszłość, podsumowujemy to, co się wydarzyło. Mam wrażenie, że świat kręci się z roku na rok w coraz bardziej zawrotnym tempie. Ciągle przyspieszamy, technologia, której zadaniem jest skracanie czasu trwania procesów i której codziennie używamy, jest obecna w niemalże każdej dziedzinie naszego życia. Warto zatem w czasie świąt na chwilę się odłączyć, spojrzeć z lotu ptaka, zdystansować się i nabrać świeżości na kolejny rok.
WSPÓŁPRACA: Marta Brzezińska, Krzysztof Kotlarski, Dawid Mikoś
Aby umilić Wam, Drodzy Czytelnicy, zimowe wieczory, przygotowaliśmy wiele interesujących tekstów. Przede wszystkim zapraszamy do zapoznania się z naszymi rekomendacjami na sylwestra, szczególnie tych z Państwa, którzy decyzję, gdzie i z kim spędzić sylwestra, podejmują w ostatniej chwili. A można go przeżyć w najróżniejszy sposób. My wybraliśmy pięć zagranicznych, metropolitalnych propozycji. W końcu dlaczego by nie spędzić nocy sylwestrowej na dubajskiej plaży albo na placu Czerwonym?
SPECJALIŚCI DS. SPRZEDAŻY: Jakub Wróbel Bartłomiej Dudziński
Państwa uwadze polecam również tekst poświęcony ciekawemu trendowi, który jest związany z nowym ekonomicznym ruchem i filozofią. Mowa o Benefit Corporation. System funkcjonuje w Stanach Zjednoczonych, coraz częściej spotyka się go także w krajach Europy Zachodniej. W Polsce dopiero raczkuje, i właśnie dlatego uważam, że warto mu się bliżej przyjrzeć. W tym numerze naszego magazynu testujemy także i opisujemy najlepsze samochody. Tym razem na ulice wyjeżdżamy Porsche 911 Carrera S. Jest szybkie, czerwone, zwinne i piękne. Niesłychana technika, a doznania w trakcie jazdy wywołują ciarki. Podróżowanie tym samochodem jest absolutną przyjemnością. I choć przyjemności kosztują, za takie naprawdę warto zapłacić. Dziękuję w imieniu swoim, jak i całej redakcji, że jesteście Państwo z nami, i zapraszam do lektury również w przyszłym roku. Tymczasem życzę szampańskiej zabawy i pomyślności w 2020 roku!
KOREKTA: Anna Nalikowska
REKLAMA
Skład: Piotr Pyczek Fotografowie: Bartek Kuczer, Łukasz Kuczyński Druk: MAZOWIECKIE CENTRUM POLIGRAFII
WWW www.majermedia.com
E-MAIL redakcja@majermedia.com reklama@majermedia.com prenumerata@majermedia.com Zdjęcie na okładce: Jakob Owens, Unsplash
Kłaniam się nisko… Szymon Lach redaktor naczelny
8
Business Life Polska
WYDAWNICTWO MAJERMEDIA JEST CZŁONKIEM IZBY WYDAWCÓW PRASY.
Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.
Żadnych kompromisów. Żadnych opłat wstępnych. Używaj już dziś. Zapłać później. Kup i sfinansuj zakup swojego komputera Mac w salonie Cortland.
www.cortland.pl
28
56
KIM SĄ TEGOROCZNI NOBLIŚCI?
Newsy ze świata ���������������������������������������������������������12 Gadżety ����������������������������������������������������������������������16 Temat numeru – powrót znanych marek ������������������ 20 Świat: Nobel 2019 �����������������������������������������������������28 Linie lotnicze – Enter Air ���������������������������������������������32 Recenzje hoteli ��������������������������������������������������������� 36 Podróże – Liban ��������������������������������������������������������� 40 Start-upy – Klarna ������������������������������������������������������ 46 Programy lojalnościowe dla firm ����������������������������� 50 Dubai Expo ���������������������������������������������������������������� 56 Benefit systems ������������������������������������������������������� 62 Zakupy w procentach ������������������������������������������������ 66 Dobre kino domowe ��������������������������������������������������72 Przegląd – prezenty świąteczne ��������������������������������76 Cyberbezpieczeństwo ���������������������������������������������� 80 5 miejsc na zabawę sylwestrową ����������������������������� 88 Auto – prezentacja ���������������������������������������������������� 90 Change management �����������������������������������������������94
CZYM SZEJKOWIE ZASKOCZĄ ŚWIAT?
FOTO: © NOBEL MEDIA AB, NANAKA ADACHI
SPIS TREŚCI
EXPO 2020 W DUBAJU
20 TEMAT NUMERU
DRUGIE ŻYCIE ZNANE MARKI, KTÓRE POWRÓCIŁY MAGAZYN BEZPŁATNY ISSN 2450-9612
28 ŚWIAT NOBEL 2019
NUMER 23 • GRUDZIEŃ / STYCZEŃ 2019/2020
40 PODRÓŻE LIBAN
56 START-UPY KLARNA
LINIE LOTNICZE ENTER AIR DUBAI EXPO 2020 PROGRAMY LOJALNOŚCIOWE DLA FIRM
DRUGIE ŻYCIE ZNANE MARKI, KTÓRE POWRÓCIŁY
BIZNES • SYLWETKA • LIFESTYLE • FINANSE • GADŻETY • JEDZENIE • PODRÓŻE
10
Business Life Polska
ENTER AIR
FOTO: MAT. PRASOWE
FOTO: MAT. PRASOWE
32
PNIE SIĘ W GÓRĘ
72
90
MAŁY, ALE WARIAT
FOTO: MAT. PRASOWE
FOTO: ALEX LITVIN, UNSPLASH
KINO DOMOWE W STYLU PREMIUM
PORSCHE 911 CARRERA S
11
AKTUALNOŚCI ZE ŚWIATA
FOTO: КИРИЛЛ ВЕНЕДИКТОВ, WIKIPEDIA.JPG
UBER WYJEŻDŻA Z LONDYNU Londyński nadzór transportu to jedna z najbardziej rygorystycznych instytucji tego typu na świecie. Wiedzą o tym choćby tysiące londyńskich taksówkarzy. Tym razem jednak taksówkarze mogą odetchnąć z ulgą, bowiem urząd odmówił Uberowi przedłużenia licencji na świadczenie usług w Londynie. Akcje marki zaczęły szybko tracić na wartości. Londyński nadzór transportu uzasadnił swoją decyzję rażącymi nieprawidłowościami w pracy kierowców, mogącymi zagrażać bezpieczeństwu podróżnych. Przez lukę w funkcjonowaniu aplikacji możliwe było także podszywanie się pod licencjonowanych kierowców Ubera. ⚫
LEWANDOWSKI BEZ ZŁOTEJ PIŁKI
FOTO: AUSTIN DISTEL, UNSPLASH
Jak co roku francuski magazyn „France Football” wyłonił najlepszego piłkarza świata – już po raz szósty został nim Lionel Messi – kapitan Barcelony. Drugie i trzecie miejsce przypadło w udziale Virgilowi van Dijkowi z Liverpoolu oraz Cristiano Ronaldo, grającemu w barwach Juventusu. Wśród nominowanych piłkarzy, na ósmej lokacie, znalazł się także Robert Lewandowski. To jednak nie jedyny Polak nominowany w plebiscycie. Na tegorocznej gali po raz pierwszy wręczono trofeum dla najlepszego bramkarza. Wśród kandydatów do nagrody im. Lwa Jaszyna znalazł się także Wojciech Szczęsny. Najlepszym bramkarzem obwołano jednak Alissona Beckera z Liverpoolu. Nagrodę wręczył Beckerowi Robert Lewandowski. ⚫
FOTO: LA SO, UNSPLASH
200 DOMÓW PO 1 EURO
12
Business Life Polska
W obawie przed wyludnieniem włoskie miasteczko Ollolai wyszło z nietypową propozycją. 200 opuszczonych domów trafiło na sprzedaż, a cena wywoławcza każdego z nich to… 1 euro. Burmistrz miasta Efisio Arbau pragnie, aby zyskało ono nowych mieszkańców oraz zachowało swoją tradycję i kulturę. Sprawą zainteresowali się ludzie z całego świata, a pierwsze umowy zostały już podpisane. Czy jest w nich jakiś haczyk? Niewielki. Kupując dom za 1 euro w Ollolai, musimy się zobowiązać, że poddamy go remontowi w ciągu najbliższych 3 lat. Remont musi jednak zostać przeprowadzony z zachowaniem charakteru malowniczego miasteczka, co wiąże się z kosztami na poziomie 100 tys. zł. ⚫
ILE MA WŁADIMIR PUTIN? Od lat trwają spekulacje dotyczące prawdziwej wartości majątku Władimira Putina – to jedna z najpilniej strzeżonych tajemnic dotyczących jego osoby. Oficjalnie prezydent Federacji Rosyjskiej zarabia 150 tys. dolarów rocznie, jednak według najnowszych szacunków „Harvard Political Review” jego majątek może być wart od 60 do nawet 200 miliardów dolarów. Górna granica szacunków oznaczałaby, że Władimir Putin jest bogatszy niż Bill Gates i Jeff Bezos razem wzięci. Oficjalnie prezydent Rosji nie posiada w zasadzie niczego. Ta tajemnica z pewnością pozytywnie wpływa na jego wizerunek, a przez to także popularność i poparcie wśród Rosjan. ⚫
FOTO: JAN KALUZA, UNSPLASH
FOTO: KREMLIN.RU, WIKIPEDIA
Narodowy Bank Polski sprowadził niemal połowę krajowych rezerw złota z terenu Wielkiej Brytanii. Ściśle tajny transport 100 ton złota o wartości 18,3 mld zł zakończył się sukcesem. Łączne zasoby złota NBP to 228,6 tony o wartości 42,3 mld zł. Blisko połowa drogocennego kruszcu będzie przechowywana na terenie naszego kraju, a pozostałe 123 tony złota będą wciąż znajdowały się na terenie Anglii. NBP poinformował także, że w ciągu ostatnich dwóch lat polskie zasoby złota wzrosły o 125,7 tony. Inwestycja w złoto ma na celu umocnić bezpieczeństwo finansowe Polski na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń, mogących zagrozić mu w przyszłości. ⚫
FOTO: ANDRZEJ BARABASZ (CHEPRY), WIKIPEDIA
100 TON ZŁOTA WRÓCIŁO DO POLSKI
LVMH PRZEJMUJE TIFFANY & CO. Portfolio ponad 70 luksusowych marek, należących do Louis Vuitton Moët Hennessy, wzbogaciło się o cenny klejnot w koronie. Francuski koncern ogłosił przejęcie znanej firmy jubilerskiej Tiffany & Co. Amerykańska marka z blisko 200-letnią tradycją boryka się z dotkliwym spadkiem sprzedaży, co dało dobrą okazję do jej przejęcia. Transakcja będzie kosztowała francuski holding 14,5 mld dolarów, jednak ta kwota może się zwrócić w zaskakująco krótkim czasie. Wykupienie amerykańskiej spółki może pomóc LVMH w ekspansji na tamtejszy rynek dóbr luksusowych. ⚫
13
AKTUALNOŚCI ZE ŚWIATA LITEWSKI VINTED WART MILIARD
FOTO: ANNIE SPRATT, UNSPLASH
Kolejna europejska firma dołączyła do grona „jednorożców”, czyli start-upów wycenianych na ponad miliard dolarów. Vinted to platforma służąca do handlu odzieżą z drugiej ręki. Dzięki aplikacji możemy kupować i sprzedawać używane ubrania. Ta przyjazna ekologii idea spodobała się 25 milionom użytkowników w 11 krajach świata. Pracownicy Vinted spodziewają się, że łączna wartość transakcji w 2019 roku może wynieść nawet 1,3 mld euro. Firma o takim zasięgu i obrocie z łatwością zdobywa nowych inwestorów. Ostatnia tura finansowania zaowocowała zebraniem prawie 141 mln dolarów. Vinted stał się tym samym pierwszym litewskim start-upem o przeszło miliardowej wartości rynkowej. ⚫
KAWA NA ŁAWĘ O FSM-IE
FOTO: LOUIS HANSEL, UNSPLASH
Nawet najbardziej trwałe i solidne wyposażenie kawiarni czasami potrzebuje serwisu. Sprawna naprawa sprzętu pozwala serwisantom zyskać w oczach właścicieli punktów gastronomicznych, a właścicielom przypodobać się klientom. Wrocławska firma Hicron, pomagając wdrażać firmom serwisowym SAP FSM (Field Service Management), dostarcza intuicyjną w obsłudze aplikację do kontaktu z Obsługą Klienta (wystarczy zeskanować kod kreskowy urządzenia, aby przenieść się do formularza zgłoszeniowego na stronie) oraz platformę do zarządzania zgłoszeniem, jego realizacją i oceną efektywności. I teraz kawiarnia może rozwijać się espress-owo, bez dłuższych przestojów na naprawy. ⚫
FOTO: MARTIN ADAMS, UNSPLASH
SIŁA SYBERII
14
Business Life Polska
Władimir Putin i Xi Jinping podpisali kontrakt na dostawy rosyjskiego gazu do Chin jeszcze w 2014 roku. Opiewająca na 400 mld dolarów umowa weszła w życie z początkiem grudnia, kiedy to przywódcy obu państw zainaugurowali rozpoczęcie dostaw. Przez najbliższe pół roku potrwa wstępny etap współpracy, po którym następować będzie coroczne zwiększanie przepływu gazu. Docelowa przepustowość mierzącego 2200 km gazociągu to około 38 mld metrów sześciennych rocznie. Wraz ze stopniowym zwiększaniem przesyłu gazu w najbliższych latach Chiny staną się drugim po Niemczech największym konsumentem rosyjskiego gazu. ⚫
GADŻETY GUCCI GRIP
IPAD PRO iPad to komputer inny niż wszystkie. Niezwykle praktyczny, a w dodatku zachowany w minimalistycznym stylu. Przyda się w szkole, w pracy i w domu. Wykonasz na nim notatki (także odręczne), przygotujesz prezentację, przeczytasz gazetę, przejrzysz strony internetowe, zagrasz w grę i nie tylko. Idealnym uzupełnieniem będzie Apple Pencil, który od razu zareaguje na twój dotyk i rozpozna siłę nacisku. Dwukrotnym stuknięciem zmienisz narzędzie do rysowania, a po skończonej pracy magnetycznie przyłączysz go do iPada. ⚫
cortland.pl Cena: od 3799 zł
Gucci wprowadza nową linię zegarków unisex o nazwie Grip. Jego wyjątkowy design łączy ponadczasowy urok z nowoczesnym stylem. Kolekcja składa się z czterech nowych zegarków kwarcowych. Każdy z nich ma zaokrągloną kwadratową kopertę z trzema okienkami, w których trzy białe obracające się dyski wskazują odpowiednio godzinę, minutę i datę. Gucci Grip występuje w kilku wariantach: z żółtego złota PVD z wygrawerowanym sygnowanym logo Gucci. Inny wariant jest opracowany wyłącznie ze stali, aby uzyskać elegancki, nowoczesny wygląd, który łatwo łączy się z różnymi strojami. Dodając wyrafinowany i luksusowy kolor, dwie kolejne edycje są oferowane z kolorowymi paskami ze skóry cielęcej. Grip to idealny wybór dla kobiet i mężczyzn, którzy cenią sobie czysty i przyciągający wzrok design z klasycznym wyglądem. ⚫
gucci.com Cena: 7890 zł
RECMAN RIPON
Małe firmy coraz częściej zostają ofiarami cyberataków, ponieważ przechowują coraz więcej wrażliwych danych. Kaspersky Small Office Security jest przeznaczony dla firm posiadających do kilkudziesięciu komputerów i urządzeń mobilnych oraz kilka serwerów. Działa od razu po zainstalowaniu i jest zarządzany z łatwej w użyciu konsoli opartej na chmurze. Obsługa ochrony nie wymaga żadnych umiejętności informatycznych. ⚫
Stylowy sweter to absolutny must have w szafie każdego mężczyzny. W oryginalnym kroju, wykonany z najwyższej jakości przędz, to niezbędny element męskiej garderoby. W kolekcji Recman obserwujemy harmonijne połączenie różnych faktur i deseni. Bardzo modnym fasonem w tym sezonie jest golf, który świetnie sprawdzi się w zestawieniu z marynarką. Ripon to model, który zwraca uwagę geometryczną strukturą materiału w formie kraty. Model dostępny w 3 wariantach kolorystycznych podkreśli ponadczasowy charakter stylizacji. Idealny jako prezent na chłodniejsze dni. ⚫
kaspersky.pl Cena: 799 zł
Recman.pl Cena: 259 zł
KASPERSKY SMALL OFFICE SECURITY
16
Business Life Polska
GADŻETY
NOORI V01 Dzięki temu urządzeniu grill w ogródku już nigdy nie będzie wyglądał tak samo. Noori V01 to mobilny grill, piec i kuchenka w jednym. Przygotujemy na nim w zasadzie każdą potrawę – od grillowanych żeberek aż po pizzę. Po skończonym posiłku po prostu się przy nim ogrzejemy, jak przy ognisku lub kominku. Jako paliwo możemy wykorzystać drewno lub węgiel. Modułowa konstrukcja pozwala dostosować Noori V01 do aktualnych potrzeb w ciągu kilku sekund. ⚫
noori.com.br Cena: ok. 1500 dolarów
IPHONE 11 Jeszcze lepsze zdjęcia? Trzy razy tak. Nowy system trzech aparatów. Jeszcze wydajniejsza bateria na cały dzień. Najszybszy czip kiedykolwiek użyty w smartfonie. Oraz wyświetlacz Super Retina XDR – największy i najjaśniejszy, jaki miał iPhone. ⚫
iDream.pl Cena: od 3599 zł
JEFFERSON LEATHER BRIEFCASE Niezwykle kunsztowna torba podręczna, wykonana z garbowanej skóry licowej. Oczywiście wygląd to nie wszystko – ergonomia i walory praktyczne stoją na równie wysokim poziomie, co strona wizualna produktu. Wykończone bawełnianym splotem wnętrze torby zostało zaprojektowane w przemyślany sposób, by pomieścić wszystkie przedmioty potrzebne w codziennej pracy – łącznie z notebookiem. W połączeniu z podwójną rączką i paskiem na ramię otrzymujemy idealną torbę dla każdego eleganckiego mężczyzny. ⚫
buffalojackson.com Cena: 525 dolarów
18
Business Life Polska
KRZESŁO DENUO Odważne, oryginalne i zwracające uwagę wzornictwem krzesło Denuo jest jak zastrzyk pozytywnej energii, błyskotliwy pomysł, wyzwanie, któremu chce się sprostać. Strzelista, geometryczna linia oparcia wnosi do biura świeżość i dobrą energię. Tak rodzi się atmosfera kreatywności. ⚫
nowystylgroup.com Cena: u producenta
Temat numeru
BYĆ MOŻE WIELE OSÓB NAWET TEGO NIE ZAUWAŻYŁO, ALE TELEFONY I SMARTFONY NOKII PRAKTYCZNIE ZNIKNĘŁY Z RYNKU W LATACH 2014-2016. 20
Business Life Polska
ZNANE MARKI, KTÓRE POWRÓCIŁY TEKST: PAWEŁ ILCZUK
XXI wiek – odkrycia medycyny, cuda techniki i… powracające mody z ubiegłego stulecia. Nostalgia i sentyment często okazują się doskonałymi narzędziami sprzedażowymi. Podstawa to dobry pomysł, a może raczej dobra pamięć. DLACZEGO TAK SIĘ DZIEJE?
Nietrudno zauważyć, że moda często zatacza kręgi – przedmioty, kolory i wzory modne nawet kilkadziesiąt lat temu często pojawiają się na nowo na sklepowych półkach. Jest w tym duża zasługa tęsknoty za dawnymi czasami i wspomnień z dawnych czasów. Ta moda trafia jednak nie tylko do ludzi, którzy pamiętają oryginalne produkty danej marki. Styl retro stał się modą samą w sobie. Reaktywowanie brandu lub produktu jest pod wieloma względami łatwiejsze niż wykreowanie od podstaw i wypromowanie własnej marki. Nawet jeśli nowe produkty nie mają nic wspólnego z wytwarzanymi dawniej, rozpoznawalna nazwa zdecydowanie zwiększa szanse na sukces sprzedażowy. HISTORIA PRZEPISANA NA NOWO
FOTO: ISAAC SMITH, UNSPLASH
Nie da się jednak ukryć, że marki popularne na całym świecie rzadko przeżywają upadki, a jeszcze rzadziej wracają na rynek – wśród nielicznych wyjątków można znaleźć firmę Fila – włoskiego producenta odzieży sportowej. Niegdyś legendarna marka wróciła do łask właśnie dzięki modzie na buty w stylu retro, a ponieważ przez pewien czas Fila była nieobecna na rynku, stała się także niszowa. Fila dostała szansę na świeży start wśród młodzieży i wielki powrót do starych klientów, dobrze pamiętających charakterystyczne logo. Innym wyjątkiem jest fińska Nokia, która nie poradziła sobie w erze boomu na smartfony i otarła się
o bankructwo. Dział urządzeń mobilnych i usług Nokii został przejęty przez Microsoft w 2014 roku. Amerykański gigant bez wahania usunął znaczek Nokii ze swoich smartfonów. Jak się okazało, również Microsoft nie poradził sobie w rywalizacji z Google i Apple – seria Microsoft Lumia i mobilny system Windows Mobile zostały porzucone w październiku 2017 roku. W tym samym czasie, w roku 2016, prawa do samej marki Nokia zostały nabyte przez chiński koncern HMD Global wraz z działem podstawowych telefonów funkcyjnych. Chińczykom udało się postawić markę na nogi oraz uczynić ją groźnym konkurentem na rynku telefonów i smartfonów. Wskrzeszenie Nokii to jednak nie tylko znak firmowy na nowych urządzeniach. Idąc za ciosem, firma przygotowała kilka nowych modeli, nawiązujących do swoich najbardziej legendarnych modeli. Niezniszczalna Nokia 3310 oraz 8110 nazywana „bananem” zyskały swoich następców w roku 2017 i 2018. Dzięki nim marka znów znalazła się na ustach milionów, pokazując, że dalej żyje i pamięta o swoim rodowodzie. Międzynarodowe koncerny często decydują się na przywrócenie budzących nostalgię produktów, takich jak chociażby reedycje kultowych ubrań i butów Nike i Adidasa z lat 70. i 80. Tego typu produkty budzą wielkie emocje w krajach zachodnich, ale z oczywistych względów są praktycznie nieznane w Polsce. Moda obuwnicza w kraju nad Wisłą wyglądała w tamtych czasach zupełnie inaczej.
21
LOGO, KTÓRE KOJARZY CHYBA KAŻDY, WRÓCIŁO NA SKLEPOWE PÓŁKI - REAKTYWACJA MARKI FILA SPOTKAŁA SIĘ Z GORĄCYM PRZYJĘCIEM NA CAŁYM ŚWIECIE. POMOGŁA JEJ W TYM TRWAJĄCA MODA NA STYL RETRO.
22
Business Life Polska
FOTO: VINICIUS AMANO, UNSPLASH
Temat numeru
FOTO: MAT. PRASOWE
NOWY START MARKI KUBOTA WSKRZESIŁ WIELE WSPOMNIEŃ. TO BEZPRECEDENSOWY PRZYPADEK PRZENIESIENIA ZNAKU FIRMOWEGO I PRODUKCJI Z CHIN DO POLSKI ZAZWYCZAJ DZIEJE SIĘ DOKŁADNIE ODWROTNIE. CZAR PRL-U POWRACA
Szczególnie wiele przypadków wskrzeszonych produktów i marek możemy znaleźć w Polsce. Nic nie stoi na przeszkodzie, by kupić przez internet produkty marek kojarzonych z epoką PRL-u i pierwszymi latami po transformacji. Nostalgia jest w nas tak silna, że może przywrócić do życia nawet te firmy, które nie poradziły sobie z wolnorynkowymi przemianami w początkach III RP. Dziś mają szansę odnieść prawdziwy sukces. Piankowe klapki na rzep marki Kubota zna chyba każdy. Zawitały do naszego kraju w roku 1994 dzięki grupie przedsiębiorczych Polaków, którzy dostrzegli potencjał w handlu z Chinami. Zaczęło się od kilku wypchanych klapkami toreb przywiezionych z Chin pociągiem. Kilka lat później buty przybywały do Polski w kontenerach na masową skalę. Sprzedano miliony par butów. Popyt osłabł dopiero z początkiem nowego tysiąclecia, a nieco później chiński producent klapek zawiesił działalność. Marka została przejęta i reaktywowana w roku 2018 z gościnnym udziałem tych samych osób, które były odpowiedzialne za pierwsze dostawy. Całą historię reaktywacji marki można znaleźć na blogu Kubota. W nowej ofercie Kuboty znajdziemy kilka modeli klasycznych klapek, których jakość pozytywnie odbiega od pierwowzoru. Umiarkowane ceny w po-
łączeniu z kultowym logo mogą sprawić, że „Kuboty” znów mogą stać się popularne. Jedni się z nich śmiali, inni je uwielbiali – tak czy inaczej, były w praktycznie każdym polskim domu, a nawet… doczekały się podróbek! Oczywiście w większości chińskich. Nowe klapki są jednak produkowane wyłącznie w Polsce. Polska branża obuwnicza miała też inną perełkę, uwielbianą przez ówczesną młodzież. Chodzi o buty marki Relaks, wytwarzane przez Nowotarskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Podhale”. Produkcja charakterystycznych butów trwała od roku 1955, a szczyt ich popularności to lata 70. i 80. Wyprodukowano znacznie ponad 100 milionów par, a mimo wszystko nie każdy mógł je mieć – te buty były przedmiotem pożądania, a właścicieli uważano za szczęściarzy. Po ponad dwudziestoletniej przerwie produkcja została wznowiona w roku 2014 przez markę Wojas, która nabyła prawa do znaku towarowego „Relaks”. Niestety „Relaksy” prawdopodobnie wkrótce znów znikną z rynku. Sklep internetowy marki Wojas prowadzi obecnie ich wyprzedaż. Zdaje się, że nie był to zbyt udany powrót, jednak na pewno znalazła się rzesza zachwyconych nabywców. Zostawmy jednak temat obuwia. Jedną z najbardziej znanych marek Polski Ludowej była z pewnością Unitra – ceniony producent, a w zasadzie zrzeszenie producentów niezliczonych radioodbiorników i odtwarzaczy. Unitra była jednocześnie codziennością
23
Temat numeru
i marzeniem milionów. Posiadacze gramofonów marzyli o odtwarzaczach kaset, a właściciele magnetofonów szpulowych pragnęli rozszerzyć swój zestaw o parę kolumn głośnikowych. Nie wszystkie urządzenia były łatwo dostępne, ale Unitra grała w praktycznie każdym polskim domu. Dziś znów możemy kupić sprzęt audio sygnowany legendarnym logo. Trzeba przyznać, że również stylistyka urządzeń świetnie nawiązuje do klasycznej stylistyki Unitry – od niedrogich słuchawek dousznych, aż po wysokiej klasy wzmacniacze lampowe. Co więcej, Unitra planuje reaktywować zrzeszenie polskich producentów sprzętu elektronicznego, by wesprzeć działania kreatywnych projektantów. Jednym z najstarszych spośród ponad 30 producentów należących do Zjednoczenia Przemysłu Elektronicznego i Teletechnicznego Unitra był Tonsil. Założone w roku 1945 we Wrześni przedsiębiorstwo państwowe, od początku zajmowało się produkcją głośników i pozostawało krajowym monopolistą aż do roku 1989. Niestety, mimo wsparcia ze strony marki Pioneer, Tonsil nie odnalazł się w realiach wolnego rynku. Podejmowano wiele prób reanimacji marki i wznowienia produkcji, jednak skuteczna okazała się oczywiście ta ostatnia. W 2012 roku pozostałości przedsiębiorstwa wykupił od komornika Sławomir Wieszczeciński, któremu udało się przywrócić marce dawny blask i jakość, a nawet dodać jej prestiżowego sznytu. Jego firma w ciągu kilku lat na powrót stała się prężnie działającą spółką. Pierwszym przywróconym do życia produktem były kolumny z flagowej serii Altus, które nie mają sobie równych w swojej kategorii cenowej i są od początku do końca produkowane we Wrześni. Wśród odświeżonych marek z epoki PRL-u warto wymienić również wytwórnię zegarków Błonie. Zakłady Mechaniczno-Precyzyjne w Błoniu utworzono w roku 1953, a pierwsze zegarki wyprodukowano 6 lat później. Choć produkcja została wstrzymana jeszcze w latach 70., marka istniała do roku 2003, kiedy ogłoszono jej upadłość. Powrót zegarków Błonie w 2014 roku zawdzięczamy dwóm młodym przedsiębiorcom, którzy dostrzegli wagę marki dla historii naszego kraju i pragnęli pielęgnować polską tradycję zegarmistrzowską. MOTORYZACJA PRL-U NIE WYMARŁA
Szczególne miejsce w sercach Polaków zajmują pojazdy z epoki PRL-u. Rowery, motorowery i motocykle – podobnie jak sprzęt marki Unitra – były dla milionów zarówno codziennością, jak i wielkim marzeniem. Dziś na nowego „Rometa” lub „Junaka” może pozwolić sobie niemal każdy, i to bez wielomie-
24
Business Life Polska
sięcznego oczekiwania na dostawę do Polmozbytu. Choć dzisiejsze produkty marek Romet i Junak mają częściowo chiński rodowód, niektóre modele mogą naprawdę przywoływać wspomnienia i są ciekawą alternatywą zakupową dla zagranicznych marek. W katalogach wskrzeszonych marek znajdziemy klasycznie stylizowane perełki, takie jak Junak M11, Romet Ogar, a nawet Romet Pony, czyli reinkarnacja kultowej „Motorynki”. Być może już wkrótce na ulicach spotkamy też stuprocentowo polskie motocykle WSK, których produkcja ma się odbywać w Świdniku. Wciąż czekamy również na szumnie zapowiadane wskrzeszenie aut wytwarzanych dawniej przez polskich producentów. To jednak zadanie na nieporównywalnie większą skalę, dodatkowo komplikowane przez wciąż rosnące wymagania homologacyjne wobec współczesnych samochodów. Niestety żadnej z dotowanych przez państwo spółek nie udało się do tej pory uruchomić choćby małoseryjnej produkcji następcy Syreny lub Poloneza. Wielu miłośników motoryzacji marzy o tym, by marka FSO wróciła do życia. Udało się to chociażby przejętej przez Renault Dacii, czy wskrzeszonemu przez BMW Mini. FSO nie miało podobnego szczęścia do inwestorów. Co ciekawe, mimo całkowitego zatrzymania produkcji aut w roku 2011 spółka FSO nigdy nie przestała istnieć, czego dowodem może być chociażby wciąż utrzymywana strona internetowa. Szanse na ponowne podjęcie produkcji aut w tym miejscu są jednak wyjątkowo małe. Na pocieszenie możemy odwiedzić fantastyczne muzeum klasyków w budynku warszawskiej fabryki. W zasadzie jedynym polskim samochodem osobowym, a właściwie terenowym, jest chętnie kupowany przez wojsko Honker. W sierpniu bieżącego roku prawa do upadającej marki nabyła firma Autobox Innovations, która przeniesie produkcję z legendarnej fabryki w Lublinie do Starachowic. Odświeżony Honker będzie powstawał w tym samym miejscu, co wciąż produkowane ciężarówki marki Star. Co ciekawe, prawa do znaku firmowego Star posiada niemiecka grupa MAN. Dużo szczęścia miała także ponad stuletnia marka Ursus, której udało się przetrwać obie wojny światowe i trudny okres transformacji ustrojowej. Niestety dziś Ursus znalazł się poważnych opałach. Trwająca w spółce restrukturyzacja to pokłosie problemów finansowych i złożonego przez PKO BP wniosku o ogłoszenie upadłości firmy. Jak widać, w branży samochodów i ciągników sentymenty do
FOTO: MAT. PRASOWE FOTO: MAT. PRASOWE
JUNAK TO CHYBA NAJLEPSZY PRZYKŁAD POWROTU Z MOTORYZACYJNYCH ZAŚWIATÓW. ODPOWIADA ZA NIEGO SPÓŁKA ALMOT, KTÓRA ZAPREZENTOWAŁA NOWE WCIELENIE „POLSKIEGO HARLEYA” W 2010 ROKU.
25
Temat numeru
polskich marek nie wystarczają, by konkurować z zagranicznymi producentami. WSPOMNIENIA LAT 90.
JAK TO SIĘ DZIEJE?
Wskrzeszone marki zawdzięczają swoje sukcesy przede wszystkim ludzkim sentymentom oraz skutecznemu marketingowi. Ożywienie upadłej marki wymaga zwykle ogromnych nakładów finansowych, ale także odrobiny samozaparcia i dobrze zrealizowanego pomysłu. Największym problemem jest często nabycie praw do danej marki i jej znaku towarowego. Później pozostaje już tylko przekonać klientów do naszego produktu i wizji – często dzieje się to niemal samoczynnie. Wieści o wskrzeszanych produktach często rozprzestrzeniają się w internecie szybciej niż wirusy, a chętnych do zakupu można liczyć w milionach.
26
Business Life Polska
FOTO: MAT. PRASOWE
Lata 90. to także czas, kiedy do polskich firm i szkół zaczęły masowo wkraczać komputery. Pracownie informatyczne były niemal całkowicie zdominowane przez maszyny z logo polskiej firmy. Optimus, bo oczywiście o nim mowa, pomógł skomputeryzować Polskę. Po licznych perturbacjach i problemach z fiskusem firma Romana Kluski w zasadzie przestała istnieć. Prawa do marki Optimus zostały nabyte w 2013 roku przez polskiego dystrybutora sprzętu elektronicznego AB SA. Dzięki temu charakterystyczne logo znów możemy spotkać na obudowach komputerów biurowych, a nawet tych projektowanych z myślą o graczach.
FOTO: MAT. PRASOWE
W przypadku przywróconych do życia produktów spożywczych nie ma mowy o luźnych inspiracjach, czy poleganiu na sile samej marki. Ludzie oczekują, że wracający na rynek produkt przypomni im smak minionych lat dzieciństwa, młodości lub całej epoki. Świetnym przykładem jest legendarny napój Frugo, który po raz pierwszy pojawił się w sklepach w roku 1996. Mimo wysokiej popularności, nakręconej przez ciekawie poprowadzoną kampanię marketingową, napój zniknął z rynku już po 6 latach. Okazało się jednak, że kilkanaście lat później ludzie wciąż wspominają produkt z rozrzewnieniem – takiej okazji nie można było zmarnować. Wielki powrót Frugo w roku 2011 zawdzięczamy koncernowi FoodCare, który przejął prawa do marki i świetnie wykorzystał wciąż żywe zainteresowanie młodych Polaków. Oprócz tego w sklepach znajdziemy makaron Malma, czy piwo EB, które powróciły na rynek po kilku-, a nawet kilkunastoletnich przerwach.
Nieco trudniej będzie, jeśli zależy nam także na utrzymaniu formy dawno wygaszonego produktu. Potrzebna będzie do tego cała dokumentacja produktu, a następnie zmodyfikowanie go tak, by zachował swoje charakterystyczne cechy, a jednocześnie spełniał nowe standardy i był opłacalny w produkcji. Wiele firm tylko żeruje na sentymentach – ich praca polega często na umieszczaniu dawnych emblematów na chińskich produktach, w celu podniesienia ich cen i sprzedaży. W najlepszym wypadku dochodzi do tego konieczność montażu sprzętu na miejscu. Częściowo można to uzasadnić jako pójście z duchem czasu i starania o bycie konkurencyjnym na rynku. Szkoda tylko, że często cierpi na tym duch marki, którą z sentymentem wspominają nawet 2-3 pokolenia. Z drugiej strony to wciąż polskie firmy, dające zatrudnienie i odprowadzające podatki w naszym kraju. Z tą myślą nawet przyjemniej jest korzystać z rzeczy oznaczonych polską nazwą. ⚫
FOTO: © NOBEL MEDIA, NIKLAS ELMEHED
Nobel 2019
KIM SĄ TEGOROCZNI NOBLIŚCI? TEKST: MARCIN GOMÓŁKA
HISTORIA NAGRODY
Choć każdy słyszał o Nagrodzie Nobla, zdecydowanie warto nieco lepiej poznać jej historię. Fundatorem nagrody był sam Alfred Nobel – szwedzki przemysłowiec i naukowiec, który dorobił się fortuny dzięki wynalezieniu dynamitu. Urodzony w 1833 roku w Sztokholmie Alfred Nobel był prawdziwym człowiekiem renesansu. Już w wieku 17 lat mówił płynnie pięcioma językami, gorąco interesował się nauką oraz kwestiami społecznymi i związanymi ze światowym pokojem. Z zamiłowania był też poetą i dramaturgiem. Te najważniejsze dla niego
28
Business Life Polska
dziedziny życia, nauki i kultury stały się inspiracją do ufundowania nagrody, która miała uhonorować ich najwybitniejszych przedstawicieli. Alfred Nobel zmarł 10 grudnia 1896 roku. Zgodnie z ostatnią wolą zmarłego zawartą w jego testamencie spadkobiercą i dysponentem jego fortuny stała się Szwedzka Akademia Nauk, która wedle woli zmarłego nagradza ludzi, którzy w poprzednim roku przynieśli ludzkości największą korzyść. Akademia przyznaje nagrody po dziś dzień, wybierając wybitnych fizyków, chemików, lekarzy, literatów oraz
10 grudnia w Sztokholmie odbyła się ceremonia wręczenia Nagród Nobla. Laureaci zostali wybrani spośród wybitnych naukowców i artystów z całego świata, którzy wnieśli znaczący wkład w rozwój nauki i literatury, a także wykazali się troską o światowy pokój. Warto bliżej przyjrzeć się ich sylwetkom i osiągnięciom.
osoby mające wkład w kształtowanie światowego pokoju. Ceremonia wręczenia nagród odbywa się zawsze w rocznicę śmierci jej fundatora. Od roku 1901, kiedy odbyła się po raz pierwszy, rozdano 597 nagród, które otrzymało 950 osób i organizacji. Każdy z tegorocznych laureatów otrzymał nagrodę pieniężną w wysokości 9 milionów koron szwedzkich, czyli około 3,5 miliona złotych. Jeśli nagroda trafi do więcej niż jednej osoby, podlega równemu podziałowi. Te środki nie pochodzą bezpośrednio z fortuny Alfreda Nobla, lecz z odsetek zgromadzonych dzięki przechowywaniu aktywów w formie papierów wartościowych. Oprócz nagrody pieniężnej laureaci otrzymali także wykonane ze złota medale upamiętniające ten wielki zaszczyt. TEGOROCZNI LAUREACI
FOTO: FRYTA 73, WIKIPEDIA
W ostatnich tygodniach największą sensację w naszym kraju wzbudziła oczywiście literacka Nagroda Nobla. W tym roku ogłoszono dwoje laureatów – za rok 2018, w którym nie wyłoniono najwybitniejszego pisarza, a także za rok 2019. Ta decyzja była podyktowana skandalem i przedwczesnym ujawnieniem nazwisk laureatów przez męża jednej z jurorek zasiadających w komisji przyznającej nagrody. Członkowie Akademii zdecydowali, że wstrzymają się z ogłoszeniem laureata za rok 2018 do następnego roku. Olga Tokarczuk została nagrodzona „za narracyjną wyobraźnię, która z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic jako formę życia”. Jest to zaległa nagroda za rok 2018, którą Tokarczuk otrzymała za całokształt twórczości, a w szczególności za powieść historyczną „Księgi Jakubowe” albo „Wielka podróż przez siedem granic, pięć języków i trzy duże religie, nie licząc
tych małych”. Książka wydana w 2014 roku ma już na swoim koncie m.in. Nagrodę „Nike” oraz liczne przekłady na języki obce. Literacka Nagroda Nobla trafiła do pisarza tworzącego w języku polskim po raz piąty. Olga Tokarczuk jest drugą kobietą i pierwszą polską prozaiczką, która dostąpiła tego najwyższego zaszczytu, otrzymując najbardziej prestiżową nagrodę literacką na świecie. Wcześniej Akademia Szwedzka doceniła Wisławę Szymborską, Czesława Miłosza, Władysława Reymonta i Henryka Sienkiewicza. W poczet polskich literatów-noblistów można wliczyć także Isaaca Bashevisa Singera – urodzonego w Polsce Żyda, który wyemigrował do USA w roku 1935. Literacką Nagrodę Nobla za rok 2019 otrzymał austriacki pisarz Peter Handke „za wpływową pracę, która z językową pomysłowością badała obrzeża i specyfikę ludzkiego doświadczenia”. Nagroda dla Handkego spotkała się z głośną krytyką mediów, zarzucających pisarzowi bliskie relacje ze Slobodanem Miloševicem i opowiadanie się po stronie serbskich nacjonalistów w konflikcie bałkańskim. Co ciekawe, w roku 2014 Handke wzywał do zlikwidowania „cyrku”, jakim jest literacka Nagroda Nobla. Po ogłoszeniu jego wygranej przyznał, że to była dosyć odważna decyzja, która dała mu swego rodzaju poczucie wolności. Pokojowa Nagroda Nobla trafiła do premiera Etiopii – Abiyego Ahmeda Ali. Otrzymał ją „za wysiłki w celu osiągnięcia pokoju i międzynarodowej współpracy, w szczególności za jego decydującą inicjatywę, by rozwiązać konflikt na granicy z sąsiadującą Erytreą”. Norweski Komitet Noblowski docenił zaangażowanie premiera w zakończenie wieloletniego konfliktu pomiędzy Erytreą a Etiopią, które doprowadziło do zawarcia pokoju i nawiązania stosunków dyplomatycznych. Dokument został podpisany przez Abiyego Ahmeda i prezydenta Erytrei Isajasa Afewerkiego 9 lipca 2018 roku w Asmarze. Nagroda w dziedzinie fizyki została przyznana „za wkład w nasze rozumienie ewolucji wszechświata
29
Nobel 2019
FOTO: © THE NOBEL FOUNDATION.
i miejsca Ziemi w kosmosie”. Co ciekawe, laureatami zostali trzej naukowcy, odznaczeni za dwa różne odkrycia. Kanadyjczyk James Peebles został nagrodzony „za odkrycia teoretyczne w kosmologii fizycznej”, takie jak rozwijanie modeli Wielkiego Wybuchu na podstawie licznych rewolucyjnych obserwacji. Druga połowa nagrody powędrowała do szwajcarskich astronomów Michela Mayora i Didiera Queloza „za odkrycie egzoplanety krążącej wokół gwiazdy typu słonecznego”. Oficjalna nazwa tego gazowego olbrzyma to 51 Pegasi b, lecz bywa też nazywana Dimidium lub Bellerofontem. To pierwsze tego typu odkrycie w historii.
rodzajach urządzeń elektrycznych, takich jak smartfony, laptopy, elektronarzędzia, a nawet samochody i inne pojazdy elektryczne.
W dziedzinie medycyny i fizjologii William G. Kaelin Jr., Sir Peter J. Ratcliffe i Gregg L. Semenza otrzymali wyróżnienie „za odkrycia, w jaki sposób komórki wyczuwają i dostosowują się do dostępności tlenu”. To odkrycie ma fundamentalne znaczenie dla ludzkiej fizjologii i pozwoli na skuteczniejszą walkę z wieloma schorzeniami, takimi jak nowotwory.
FOTO: © NOBEL MEDIA AB, NANAKA ADACHI
NAGRODA SVERIGES RIKSBANK
Nagroda Nobla z dziedziny chemii dotyczy czegoś znacznie bardziej przyziemnego – przedmiotu, który zrewolucjonizował rozwój technologii i który każdy z nas ma codziennie w kieszeni. John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham i Akira Yoshino zostali nagrodzeni „za rozwój akumulatorów litowo-jonowych”. Choć akumulator litowo-jonowy został zaprezentowany światu już w roku 1991, trzeba przyznać, że to właśnie w 2019 nie wyobrażamy sobie życia bez tego rewolucyjnego wynalazku. Tanie, trwałe i wydajne źródło zasilania uczyniło dzisiejszy świat bezprzewodowym i pełnym technologii. Ogniwa stworzone i udoskonalone przez trzech naukowców znajdują zastosowanie w niemal wszystkich
30
Business Life Polska
Podczas gali wręczenia Nagród Nobla wręczono także Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych. Nagroda ta została po raz pierwszy ogłoszona w roku 1969 i w ramach 51 plebiscytów została przyznana już 84 laureatom. Są to nagrody ufundowane przez Szwedzki Bank Narodowy, czyli nie pochodzą z tych samych funduszy, z których pochodzą Nagrody Nobla. Są jednak traktowane niemal na równi z „Noblami”, mają tę samą wysokość (9 milionów koron) i są wręczane podczas tej samej ceremonii, stąd też często nazywa się je po prostu „Nagrodą Nobla z ekonomii”. Ten skrót myślowy raczej nie powinien być problematyczny dla laureatów nagrody, bowiem i ona jest ogromnym zaszczytem – różni się w zasadzie jedynie wiekiem i tym, kto ją ustanowił i sfinansował. Tegorocznymi laureatami Nagrody Banku Szwecji w dziedzinie ekonomii są Michael Kremer, Esther Duflo oraz Abhijit Banerjee. Trójka ekonomistów otrzymała nagrodę „za eksperymentalne podejście do łagodzenia światowego ubóstwa”. Badacze wykazali się niezwykłą pomysłowością, bowiem podeszli do zwalczania ubóstwa w sposób eksperymentalny, sprawdzając, w jaki sposób konkretny rodzaj pomocy humanitarnej i społecznej wpływa na kondycję danego społeczeństwa. Dzięki temu wielokrotnie okazywało się, że najbardziej oczywiste i kosztowne metody zwalczania ubóstwa w praktyce nie zawsze muszą być tymi najbardziej skutecznymi. Możemy być pewni, że wysoka nagroda finansowa tylko wzmocni zapał tej trójki i da im nowe narzędzia do walki z ubóstwem. ⚫
#ELODigital
Cyfryzacja Państwa Biznesu z ELO ECM Suite
www.elo-digital.pl
Rozwiązania DMS i ECM muszą być dostosowane do konkretnych wymogów różnych firm. Dlatego opracowaliśmy produkty właściwe dla firm każdej wielkości. Czy to małe firmy z niewielką liczbą pracowników, średnie firmy zatrudniające kilkaset osób czy też globalnie działające koncerny – ELO oferuje właściwe rozwiązanie na potrzeby Państwa biznesu.
Pakiet ELO ECM Suite (modułowo skonstruowany) zawiera ELOprofessional dla firm średniej wielkości oraz ELOenterprise, niezależny od platformy system dla dużych firm i koncernów. ELO ECM Suite to kompleksowe oprogramowanie oferujące całościowe rozwiązania w zakresie Enterprise Content Management.
Enterprise Content Management · Zarządzanie Dokumentami · Archiwizowanie · Obieg Dokumentów · Team Working
Linie lotnicze
ENTER AIR PNIE SIĘ W GÓRĘ
ENTER AIR I RAINBOW TOURS PODPISAŁY UMOWĘ O WSPÓŁPRACY NA SEZON LATO 2020 – ZIMA 2020/2021. SZACUNKOWA WARTOŚĆ UMOWY WYNOSI 49,8 MLN USD (OK. 192,5 MLN ZŁ). 32
Business Life Polska
TEKST: MARCIN GOMÓŁKA
ZDJĘCIA: MAT. PRASOWE
Prywatne linie lotnicze, takie jak Ryanair i Wizzair, kojarzy każdy – nawet osoby, które nigdy nie były choćby w pobliżu lotniska. Jednak nie tylko Irlandia i Węgry mają swoich prywatnych przewoźników – ma ich również Polska, a największym z nich jest Enter Air.
E
nter Air znajduje się obecnie w czołówce czarterowych linii lotniczych w Europie. Polski przewoźnik współpracuje ze światowej klasy biurami podróży i realizuje połączenia do 230 turystycznych lokacji w 36 krajach. Przewoźnik posiada sześć stałych baz operacyjnych: w Warszawie, Katowicach, Poznaniu, Wrocławiu, Paryżu i Zurychu oraz kilka baz sezonowych, m.in. w Londynie, Madrycie, Pradze i Tel Awiwie.
Chopina do Tunezji. Zaczynając od zaledwie dwóch używanych Boeingów 737-400, Enter Air szybko stał się drugą największą linią lotniczą w Polsce. Obecnie flota spółki składa się z 27 samolotów Boeing 737. Jeśli spółce uda się utrzymać obecne tempo rozwoju, w ciągu kilku lat może stać się poważnym zagrożeniem dla pozycji państwowego LOT-u. Warto jednak pamiętać, że obecnie te spółki nie konkurują ze sobą – charakter ich działalności jest zupełnie inny. SUKCESYWNY ROZWÓJ
HISTORIA ENTER AIR
Firma została utworzona w listopadzie 2009 roku przez Marcina Kubraka, Grzegorza Polanieckiego, Mariusza Olechno i Andrzeja Kobielskiego. Czterej panowie pracowali wcześniej w założonej przez PLL LOT spółce Centralwings, która została zlikwidowana kilka miesięcy przed założeniem Enter Air. Choć Centralwings zdecydowanie nie można uznać za sukces (przewoźnik istniał przez niecałe 5 lat), jego działalność pozwoliła założycielom Enter Air na zdobycie cennego doświadczenia. Po 10 latach możemy z całą pewnością uznać, że nie popełnili tych samych błędów, co ten i wielu innych powietrznych przewoźników w tym samym czasie. W okresie kryzysu gospodarczego po roku 2008 kolejni przewoźnicy znikali z rynku. Kolejne upadłości prywatnych linii lotniczych były zwykle efektem zbyt optymistycznie szacowanych zysków w przyszłości. Ogromne inwestycje często przewyższały osiągane dzięki nim zyski, prowadząc do utraty płynności finansowej. Dzięki rozważnemu i konserwatywnemu zarządzaniu na Enter Air nie wpłynęły negatywnie upadłości dużych biur podróży ani wydarzenia polityczne, takie jak kryzys w Grecji, czy protesty Arabskiej Wiosny w Tunezji i Egipcie, które wstrzymały ruch turystyczny w tych krajach. Pierwszy lot pod znakiem Enter Air odbył się 25 kwietnia 2010 i zabrał podróżnych z Lotniska
Sukces Enter Air to skutek zrównoważonego i konsekwentnego rozwoju firmy. Duże znaczenie ma także podejście do kwestii ekonomii i optymalizacja kosztów. Trudno sobie wyobrazić, jak ogromne znaczenie ma chociażby waga foteli, na których podróżują pasażerowie. Lekkie, a przy tym bardziej komfortowe fotele pozwalają oszczędzać ogromne ilości paliwa i zmniejszyć emisję spalin samolotów. 14 grudnia 2015 Enter Air zadebiutował na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży akcji zostały przeznaczone na zakup kolejnych samolotów. Wśród nabytych w ostatnich latach przez polskiego przewoźnika maszyn znalazły się także dwa Boeingi 737-8 MAX. Enter Air był też jedną z pierwszych linii, które zwróciły się do amerykańskiej firmy w sprawie zwrotu kosztów poniesionych w związku z przymusowym uziemieniem nowych samolotów. Mimo tych problemów zarząd Enter Air jest przekonany, że Boeing jest w stanie skutecznie poprawić oprogramowanie pokładowe swojego najnowszego modelu, w związku z czym firma nie odwołała zamówienia na sześć kolejnych maszyn tego typu. Wśród najnowszych kamieni milowych w historii Enter Air warto wymienić także przejęcie 49% udziałów w szwajcarskich liniach Germania Flug AG, przemianowanych obecnie na Chair
33
Linie lotnicze
FIRMA ZOSTAŁA UTWORZONA W LISTOPADZIE 2009 ROKU PRZEZ MARCINA KUBRAKA, GRZEGORZA POLANIECKIEGO, MARIUSZA OLECHNO I ANDRZEJA KOBIELSKIEGO. CZTEREJ PANOWIE PRACOWALI WCZEŚNIEJ W ZAŁOŻONEJ PRZEZ PLL LOT SPÓŁCE CENTRALWINGS.
Airlines. Enter Air stał się partnerem strategicznym marki, przejmując udziały należące wcześniej do niemieckich linii Germania, które ogłosiły upadłość w lutym tego roku. STALE W GÓRĘ
Po zamknięciu trzeciego kwartału 2019 roku Enter Air może się pochwalić przychodem 1,34 mld zł, czyli o 26,4% wyższym niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Znacząco, bo o całe 88%, wzrósł także zysk operacyjny Grupy Enter Air, wynoszący na chwilę obecną ponad 230 mln zł. Tak dobre wyniki znalazły oczywiście odzwierciedlenie w cenach akcji spółki. W lipcu br. akcjonariuszom wypłacono łącznie aż 12,3 mln zł dywidendy. Dobre wyniki grupy to powód do radości nie tylko dla jej właścicieli i akcjonariuszy, ale także dla wszystkich podróżnych. Korzystne ceny, dobra organizacja i wysoka jakość usług to wynik wieloletniego doświadczenia członków jej zarządu. Jako
34
Business Life Polska
byli pracownicy innych linii lotniczych dobrze wiedzą, co jest ważne dla zadowolenia klientów. Przyszłość marki maluje się w jasnych barwach – dowodem może być chociażby podniesienie wartości kontraktu z biurem podróży TUI Poland i przedłużenie go na kolejne dwa lata. Enter jest w trakcie negocjowania kontraktów także z innymi biurami podróży, wśród których znajdują się cztery największe biura w Polsce i wiele zagranicznych. Współpraca z Enter Air jest dla nich po prostu opłacalna i bezproblemowa. – Jesteśmy w trakcie uzgadniania szczegółów ostatnich kilku kontraktów na kolejne sezony z naszymi klientami. Sytuacja na rynku jest dobra, konkurencja osłabiona i nieprzewidywalna, a zgłaszane zapotrzebowanie na nasze usługi przewozowe jest wysokie w całej Europie. Utrzymujemy przewagę dzięki efektywnemu, niskokosztowemu modelowi biznesowemu, dzięki któremu wygrywamy z konkurencją w dłuższym okresie – mówi Grzegorz Polaniecki, członek zarządu Enter Air. ⚫
Testujemy i oceniamy
ATMOSPHERE KANIFUSHI MALDIVES TEKS T: KR Z YSZ TOF KOTL ARSKI
Ten rajski, pięciogwiazdkowy hotel znajduje się na wyspie Kanifushi na Malediwach i zajmuje niemal całą jej powierzchnię. Oferuje 132 wolnostojące wille oraz przestronne apartamenty, z których każdy ma bezpośredni dostęp do plaży i pięknej turkusowej laguny. Cały ośrodek został zaprojektowany i zbudowany tak, by połączyć tradycyjną architekturę z nowoczesnymi udogodnieniami, a przy tym wykorzystać wszelkie zalety krajobrazu wyspy. Zastaniemy tam współczesny komfort połączony
z klasycznymi akcentami malediwskiej tradycji i kultury. Wszystkie budynki na wyspie zostały wykonane z naturalnych materiałów: drewna i kamienia. Otacza je tropikalna zieleń, biel piasku oraz błękit oceanu. To chyba najbardziej kojące połączenie kolorystyczne, jakie można sobie wyobrazić. Wizytą w Atmosphere będą zachwyceni przede wszystkim miłośnicy sportów wodnych, takich jak windsurfing i snorkeling. Dla tych
ostatnich każdego dnia organizuje się dwie wyprawy w jedno z siedmiu niezwykłych miejsc. Do dyspozycji gości oddano też m.in. dwa baseny, rewelacyjną strefę SPA, kilka różnorodnych restauracji, bary przy plaży i basenie, kort tenisowy oraz liczne atrakcje dla najmłodszych w klubie dziecka. Wieczorami odbywają się też codzienne imprezy taneczne. Całość jest otoczona bujną tropikalną roślinnością i wysokimi drzewami kokosowymi, które nie tylko zapewniają cień, ale również chronią prywatność gości. Podróż wodnosamolotem na wyspę Kanifushi z lotniska w Male trwa około pół godziny i już sama w sobie jest ogromną przyjemnością, dzięki zapierającym dech widokom. Zdecydowanie warto odbyć taką przejażdżkę. Potwierdzają to również liczne nagrody wyróżniające Atmosphere jako jeden z najlepszych hoteli na Malediwach i w całym regionie Oceanu Indyjskiego. Już standardowa oferta ośrodka to typowy all inclusive, jednak warto zainteresować się także opcją Platinum Plus, która zapewni nam dostęp do pełnej oferty sportów wodnych, a także restauracji i barów bez dodatkowych opłat. ⚫
36
Business Life Polska
KĒSA HOUSE SINGAPORE TEKS T: SZ YMON L ACH
Już z zewnątrz hotel KēSa House robi ciekawe wrażenie. Budynek wygląda jak reszta zabudowy w chińskiej dzielnicy, można poczuć powiew historii. Po wejściu do hotelu bezpośrednio z ulicy znajdziemy się w lobby połączonym z recepcją, która mocno odbiega od standardowych rozwiązań stosowanych zwykle w miejscu, gdzie wita się gości. Recepcjonistka siedzi przy dużym stole, jaki znamy z przestrzeni coworkingowych. Za nią znajduje się sporej wielkości półka z książkami przytwierdzona do ściany. Nie jest to jednak zwykła ściana, gdyż po delikatnym naciśnięciu otwiera się i pracownicy mogą przejść na zaplecze. To niezwykle ciekawie zagospodarowana przestrzeń. Z lobby można przejść bezpośrednio do kawiarni, gdzie podają świeżą kawę i brownie, którego smak czuję do dzisiaj. Goście hotelowi w porannych godzinach w tym samym miejscu mogą skorzystać ze śniadania. Podobnie jak w innych punktach hotelu,
tak i tu zarządzający nim odeszli od standardowych rozwiązań. Dlatego nie ma olbrzymiego bufetu z dużą ilością dań, a zamiast tego jest kilka śniadaniowych pozycji z krótkiego menu do wyboru, do tego kawa lub herbata. Przyjemnie jadło się śniadanie na zewnątrz, siedząc przy jednym ze stołów ustawionych przy ulicy, skąd można obserwować miejskie życie. KēSa House oferuje 60 nowoczesnych i komfortowych pokoi, każdy o niepowtarzalnym układzie i zaprojektowany tak, aby zmaksymalizować przestrzeń. Pokoje są bardzo starannie umeblowane, aby zapewnić gościom jak najprzyjemniejszy pobyt. Są wyposażone w darmową sieć Wi-Fi, uniwersalne punkty podłączenia i telewizory SMART. Ciekawym rozwiązaniem jest wspólna przestrzeń na pierwszym piętrze, gdzie można swobodnie popracować, napić się kawy, a nawet samemu ją przyrządzić w kuchni dostępnej dla mieszkańców
hotelu. Przestrzeń ta urządzona jest bardzo przytulnie, nienachalnie, dzięki czemu zarówno efektywna praca, jak i odprężający relaks są tu gwarantowane. Ten butikowy hotel zlokalizowany jest w pobliżu dzielnicy China Town. Do ścisłego centrum, w którym można spróbować specjałów kuchni chińskiej, będziemy szli niecałe 5 minut, zatem lokalizacja jest wspaniała. Stacja metra znajduje się również około 5 minut spacerem od hotelu, a dzięki bardzo dobrze rozwiniętej siatce połączeń można dotrzeć do najdalszych zakątków Singapuru w 30 minut. Pokoje są zaprojektowane w ciekawy sposób, jednak na dłuższy pobyt mogą się okazać zbyt małe. Dlatego rekomenduję ten hotel podróżnym, którzy planują zostać w Singapurze na 2 lub 3 noce, głównie ze względu na jego rewelacyjną lokalizację i bardzo ciekawy, nowatorski design. ⚫
37
Testujemy i oceniamy
HOTEL Z TRADYCJAMI ARYSTOKRATYCZNYMI TEKS T: K ATAR Z YNA JASZCZUK
ZDJĘCIA: HOTEL PAL ACCIO GUENDUL AIN
Tym razem zabieramy Państwa w podróż do słonecznej Pampeluny, gdzie ciepły, wakacyjny klimat łączy się z historią. Ta część Hiszpanii pełna jest urokliwych miejsc i zabytków, które „wtopiły się” w dzisiejszą architekturę i tworzą niepowtarzalną atmosferę. Palacio Guendulain to czterogwiazdkowy, luksusowy hotel, który powstał w XVIII-wiecznym pałacu w stolicy prowincji Nawarra, Pampelunie. Dla szerszej publiczności został otwarty w 2009 roku. Jest to jeden z najważniejszych zabytków pałacowych w tej prowincji, znajdziemy go na turystycznej mapie każdego przewodnika po tym regionie. Pałac od XVIII w. należy do arystokratycznego rodu Guendulain. Niedawno hotel został ponownie inaugurowany. Całkowita powierzchnia hotelu to ponad 3 tys. m², z długimi na 38 m fasadami. W 2007 roku budynek został poddany procesowi renowacji, podczas której odzyskano wiele oryginalnych elementów, tj. drewniane podłogi czy panele i malowidła ścienne. Właściciele chcieli zachować jak najwięcej oryginalnych elementów budynku. Już przy wejściu przywita nas herb rodzinny, zapraszający do przeniesienia się w niezwykłą atmosferę minionych wieków. Zachowano i wyeksponowano pieczołowicie odnowione ozdobne artefakty. Możemy podziwiać
38
Business Life Polska
wspaniałą XVIII-wieczną karetę oraz kolekcję samochodów pochodzących z przełomu XIX i XX w. W hotelowych bawialniach natomiast zachwyci nas kolekcja zabytkowych mebli, tapet i malowideł, które pozwolą nam poczuć się jak XVIII-wieczna arystokracja. Pierwsze piętro budynku to główna część hotelu przeznaczona m.in. na siedem bawialni. W trzech z nich znajduje się restauracja, w której można spróbować kulinarnych specjałów z prowincji Nawarra i Kraju Basków. W pozostałej części pierwszego piętra znajdują się czytelnia oraz eleganckie gabinety, w zaciszu których można prowadzić rozmowy biznesowe i nie tylko. Hotel oferuje dwadzieścia pięć pokoi gościnnych, znajdujących się na drugim i trzecim piętrze budynku. Okna niektórych z nich wychodzą na wewnętrzny dziedziniec, gdzie znajduje się krypta rodu Guendulain oraz kolekcja zabytkowych samochodów, pozostałe zaś na malowniczą ulicę Zapateria oraz plac Consejo. Wszystkie pokoje zostały urządzone w stylu klasycznym, nawiązującym do charakteru i wystroju całego hotelu. Do ich wyposażenia wykorzystano stare meble pałacowe, zachowano też oryginalne malowidła ścienne. Jedynymi nowoczesnymi akcentami są łazienki
gościnne, urządzone z wszelkimi luksusami, mające zapewnić gościom właściwe dla czterogwiazdkowego hotelu warunki. Również położenie hotelu wpływa na jego atrakcyjność – Palacio Guendulain znajduje się w samym centrum starego miasta, tuż obok słynnej ulicy Estafeta, na której co roku zbierają się tłumy ludzi, by uczestniczyć w Sanfermines – legendarnym festiwalu, którego najważniejszym elementem jest gonitwa z rozjuszonymi bykami. Z roku na rok przybywa turystów pragnących wziąć udział w tym niezwykłym wydarzeniu – m.in. za sprawą książki „Słońce też wschodzi” Ernesta Hemingwaya. W niewielkiej odległości od hotelu znajdziemy też wszystkie najważniejsze zabytki Pampeluny, tj. Muzeum Nawarry, kościół San Saturnino, katedrę Świętej Marii. Ponadto w hotelu znajduje się kawiarnia z bezpośrednim wejściem z ulicy, oprócz codziennego menu oferująca również tapas – popularne w Hiszpanii przekąski serwowane jako dodatek do napojów. Palacio Guendualin to połączenie historii i luksusu. Odnajdą się tu zarówno wielbiciele wnętrz eleganckich, stylowych, jak i tych „z duszą”, które pozwalają przenieść się w czasie i wczuć w atmosferę dawnych lat. ⚫
podróże
LIBAN TEKST: DAWID MIKOŚ
WYPOCZYNEK NA PLAŻY, NA STOKU, W CIENIU CEDRÓW
Choć mniejszy niż niejedno polskie województwo, Liban jest jednym z najbardziej zróżnicowanych kulturowo krajów Bliskiego Wschodu. Obok siebie żyje tu wiele narodów i wyznawców różnych religii i – jak na dawną kolonię francuską przystało – silne są tam również wpływy znad Sekwany. Różnorodność ta bywa źródłem wybuchających co jakiś czas konfliktów, ale jednocześnie wpływa na wielobarwność Libanu i odróżnia go od innych krajów regionu. Dziś, w czasach relatywnego pokoju, kraj chce na powrót podbić serca turystów. Na śródziemnomorskich plażach Libanu można się opalać, na wschodzie odkryć winiarskie tradycje kraju i zobaczyć niezwykłe ruiny rzymskie, a w resortach zimowych pojeździć na nartach i zobaczyć rezerwaty lasów cedrowych. Nie zapominajmy o stolicy kraju – kosmopolitycznym Bejrucie słynącym z luksusowych hoteli z widokiem na marinę, sky barów i dynamicznej sceny kulinarnej. 40
Business Life Polska
FOTO: PIOTR CHROBOT, UNSPLASH
FOTO: RAMY KABALAN, UNSPLASH (3)
LIBAN TO NIEODKRYTY PRZEZ MASOWĄ TURYSTYKĘ KRAJ NA WSCHODNIM BRZEGU MORZA ŚRÓDZIEMNEGO. JEGO STOLICĄ JEST DYNAMICZNIE ROZWIJAJĄCY SIĘ BEJRUT CZĘSTO OKREŚLANY „IMPREZOWĄ STOLICĄ” BLISKIEGO WSCHODU.
centrum znajduje się plac de l’Etoile z wieżą zegarową, od którego odchodzą zadbane uliczki z butikami największych marek świata. Nad brzegiem morza znajdują się luksusowe pięciogwiazdkowe hotele, takie jak Kempinski czy Lancaster Eden Bay. Ich strefy relaksu z basenami i spa to oazy luksusu, a z tarasów widokowych doskonale widoczny jest symbol Bejrutu: dwie wystające z morza skały określane Skałami Gołębimi.
BEJRUT NA PIĘĆ GWIAZDEK
HUMMUS, STEKI, ŚLIMAKI
Stolica kraju, Bejrut, to wielka metropolia pełna kontrastów. Głównym deptakiem miasta jest ulica Hamra – pełno przy niej butikowych hoteli, różnorodnych restauracji i małych sklepików. Przechodnie rozmawiają ze sobą po arabsku, francusku i angielsku. Nowoczesne wieżowce przeplatają się tu z budynkami zniszczonymi w wojnie z Izraelczykami ponad dekadę temu. Najpiękniejszą dzielnicą jest odrestaurowana dzielnica rządowa. W samym jej
Libańczycy uwielbiają dobrą kuchnię. Scena kulinarna Bejrutu jest niezwykle dynamiczna i zróżnicowana. Ekstrawagancka, ale równocześnie niezwykle stylowa restauracja Kaléo serwuje najlepsze dania kuchni fusion (w karcie znajdziemy zarówno steki, jak i hummus), a brasserie L’Avenue Du Parc rozpieszcza podniebienia najlepiej przyrządzonymi w Libanie ślimakami. Z kolei Balthus jest idealnym wyborem na biznesowy lunch lub formalną kolację.
41
NAZWA KRAJU NAWIĄZUJE DO POKRYTYCH ŚNIEGIEM GÓR (LIBAN I ANTYLIBAN), ODDZIELONYCH ŻYZNĄ DOLINĄ BEKAA SŁYNĄCĄ Z UPRAWY WINOROŚLI. ROCZNIE W LIBANIE PRODUKUJE SIĘ 6 MILIONÓW BUTELEK WINA.
Bejrut bawi się do rana: podczas pobytu nie wypada nie odwiedzić dekadenckich pubów mieszczących się w okolicach Błękitnego Meczetu oraz popularnych barów i klubów podniebnych. Sky Bar na ostatnim piętrze wieżowca O1NE słynie z futurystycznego wystroju i występów światowych didżejów; z kolei z eleganckiego Level 26 w hotelu Four Seasons zobaczyć można spektakularną panoramę zatoki Zaitouna. DZIEWICZE PLAŻE LIBANU
Około 80 km na południe od Bejrutu, w okolicach miejscowości Sur, znajdują się najpiękniejsze i najbardziej dziewicze plaże Libanu. Jeśli ktoś szuka ciszy i spokoju, ma zagwarantowane, że nie spotka tam żadnych turystów. To idealne miejsce na opalanie i nurkowanie, a spacer wzdłuż wybrzeża będzie szansą na spotkanie… żółwi morskich. Sur to miasteczko o niesamowitej historii: koniecznie trzeba odwiedzić w nim wpisane na listę światowego
42
Business Life Polska
dziedzictwa UNESCO stanowisko archeologiczne Al Mina z rzymskimi ruinami, śladami po weneckiej katedrze i zamku krzyżowców. Zostało ono założone 4 tys. lat temu przez Fenicjan.
RODOWÓD LIBAŃCZYKÓW
Fenicjanie to grupa etniczna, z którą Libańczycy identyfikują się najmocniej. Jako pierwsi budowali statki i żeglowali po Morzu Śródziemnym, handlując z mieszkańcami nawet tak odległych terytoriów jak dzisiejsze Maroko. Rzekomo dotarli nawet do Ameryki i opłynęli całą Afrykę. Stworzyli również alfabet dający podwaliny łacinie. Pozostałości po starożytnych świątyniach i grobowcach fenickich można oglądać w mieście Byblos położonym 30 km na północ od Bejrutu. W latach 70. w tamtejszym porcie cumowały jachty światowej sławy gwiazd, takich jak Brigitte Bardot, Marlon Brando czy Nancy Sinatra. Elita artystyczna spędzała czas w istnieją-
FOTO: ART OF HOPING, UNSPLASH
podróże
FOTO: RAMY KABALAN, UNSPLASH
FOTO: SEAN BERNSTEIN, UNSPLASH FOTO: MICHAL GADEK, UNSPLASH
cym do dziś domu gościnnym Pépé Abed. Obecnie mieści się tu niezwykle popularna restauracja rybna. Na każde zamówienie w tawernie powinny się składać: garść świeżo złowionych sardynek smażonych w głębokim tłuszczu, baba ghanoush, oliwki i butelka libańskiego wina. WINA Z DOLINY BEKAA
Winorośl uprawia się w żyznej dolinie Bekaa położonej między dwoma pasmami górskimi: Libanem
i Antylibanem. Obecne uprawy zostały zapoczątkowane 200 lat temu przez misjonarzy jezuickich. Najpopularniejszym producentem tego szlachetnego trunku jest winnica Château Musar. W trakcie wojny domowej w latach 70. jej właściciel utracił swoje zbiory, gdyż piwnice winiarni służyły jako schron dla mieszkańców okolicznych wiosek; z kolei w czasie wojny z Izraelem w 2006 roku została całkowicie zniszczona. Winiarz był jednak tak zdeterminowany, że skrupulatnie odbudował uprawę i dziś jego wina są wysoko cenione przez koneserów trunku. Wszystkie libańskie winnice potrafią wytworzyć rocznie nawet ponad 6 milionów butelek wina, które jednak w większości eksportowane są do Francji. BAALBEK: MODLITWA DO BACHUSA
Na samym wschodzie kraju położony jest tajemniczy Baalbek. Miasto będące siedzibą organizacji politycznej Hezbollah słynie z niesamowitych ruin starożytnych. 30-tonowe kamienie, na których stoją dawne świątynie, są zagadką dla naukowców: do dziś nikt nie potrafił precyzyjnie opisać, w jaki sposób zostały przetransportowane w miejsce, w którym stoją. 32-metrowe kolumny świątyni Jowisza robią takie samo wrażenie jak zachowana w idealnym
43
podróże
stanie świątynia Bachusa. W letnie weekendy na terenie stanowiska ustawiana jest scena, na której odbywają się plenerowe koncerty.
infrastruktury jest Mzaar Kfardebian w pobliżu wioski Kfardebian, nieco ponad godzinę jazdy od stolicy Bejrutu.
W CIENIU CEDRÓW
Mieszkańcy stolicy często jeżdżą tu tylko po to, by rozkoszować się górskim powietrzem, zjeść w restauracjach, np. w Massaya Faqra, i zrelaksować się w luksusowym resorcie Intercontinental Mzaar. Wszystko to w sąsiedztwie ostatniego rezerwatu cedrów. Ten rzadki gatunek drzewa jest symbolem Libanu i znajduje się na jego fladze. ⚫
FOTO: ART OF HOPING, UNSPLASH
FOTO: CHRISTELLE HAYEK, UNSPLASH
Kto myśli, że Liban to kraj, który odwiedza się tylko dla plaż i zabytków, jest w błędzie. To także miejsce na zimową wyprawę. W Libanie działa bowiem sześć popularnych ośrodków narciarskich z trasami zjazdowymi dla amatorów białego szaleństwa. Największym i najlepszym z nich pod względem
44
Business Life Polska
MIESZKAŃCY LIBANU TO WIELE RÓŻNYCH GRUP ETNICZNYCH I RELIGII. ŻYJĄ TU OBOK SIEBIE CHRZEŚCIJANIE, MUZUŁMANIE I DRUZOWIE.
-,
BDARD
Przezroczysta czy mleczna?
Zarządzaj prywatnością z folią Sonte
Z inteligentną folią Sonte łatwo zmienisz przezroczystość szklanych ścianek działowych i dostosujesz biuro do aktualnych potrzeb. Otwarta, przeszklona przestrzeń czy kameralne pomieszczenie do negocjacji? Wybór należy do Ciebie!
_J
Technologia i finanse
NAJDROŻSZY FINTECH W EUROPIE TEKST: ADAM SOBCZYŃSKI
ZDJĘCIA: KLARNA
Branża technologii finansowych zdążyła się już przekonać, że warto wychodzić naprzeciw potrzebom klientów i ułatwiać im życie – nawet jeśli nie wiedzą, że jest im to potrzebne. Najlepsze pomysły bronią się same, zdobywając pieniądze i popularność na całym świecie. To właśnie dzieje się z założonym przez Polaka mieszkającego w Szwecji start-upem Klarna. OD POCZĄTKU
Klarna to prężnie rozwijający się dostawca usług finansowych, który może raz na zawsze zmienić oblicze internetowych zakupów. Pomysł jej założyciela, Sebastiana Siemiątkowskiego, zrewolucjonizował branżę fintech i od 2005 roku szturmem zdobywa kolejnych klientów i wiernych użytkowników. W 2017 roku wartość firmy była szacowana na 2,5 miliarda dolarów. W tym samym roku zyskała licencję bankową. W ten sposób Klarna International stała się najmłodszym i jednym z największych europejskich banków. Wśród najważniejszych inwestorów Klarny można wymienić spółkę Visa, Sequoia Capital, oraz grupę Hennes & Mauritz – właściciela sieci odzieżowej H&M. Największe emocje i zainteresowanie wzbudził jednak inny inwestor – amerykański raper Snoop Dogg. Legendarny artysta wziął nawet udział w spocie reklamowym, w którym został koronowany na
46
Business Life Polska
króla Klarny – Smooth Dogga (smooth – ang. płynny, gładki – tak jak płacenie z użyciem Klarny). Ostatnia partia finansowania przyniosła szwedzkiemu fintechowi 460 milionów dolarów. Dzięki wsparciu inwestorów i współpracy z kolejnymi firmami Klarna wyceniana jest obecnie na 5,5 miliarda dolarów. Ten wynik pozwolił start-upowi ze Sztokholmu pokonać dotychczasowych liderów branży fintech – niemiecki bank N26 oraz brytyjski TransferWise. Być może w ciągu najbliższych lat Klarna dogoni PayPal, którego wartość szacuje się obecnie na mniej więcej 61 miliardów dolarów. Wśród ważnych inwestorów można wymienić również fundusz inwestycyjny Permira, będący współwłaścicielem grupy Allegro, który w 2017 roku nabył aż 10% udziałów Klarny za 250 milionów dolarów. Co ciekawe, na portalu Allegro pojawiła się niedawno podobna do oferowanej przez Klarnę moż-
ZAŁOŻYCIELEM SZWEDZKIEJ FIRMY JEST SEBASTIAN SIEMIĄTKOWSKI - SZWED POLSKIEGO POCHODZENIA. TO JEGO REWOLUCYJNY POMYSŁ SPRAWIŁ, ŻE KLARNA STAŁA SIĘ NAJDROŻSZYM FINTECHEM W EUROPIE I ÓSMYM NA ŚWIECIE.
liwość odroczonej płatności, jednak jest to usługa świadczona przez innego polskiego operatora. JAK TO DZIAŁA?
Kup teraz, zapłać później – tym hasłem Klarna zdobyła do tej pory 60 milionów klientów. Tylko w 2018 roku z usługi skorzystało aż 26 milionów
klientów, a obroty wyniosły ponad 29 miliardów dolarów. Ogromny wzrost zainteresowania to zasługa nawiązania współpracy z nowymi, potężnymi kontrahentami, takimi jak chociażby IKEA. Kolejne marki chętnie decydują się na współpracę z Klarną, która powoli staje się preferowaną metodą płatności i pozytywnie wpływa na wyniki sprzedażowe. Na całym świecie z rewolucyjnej metody płatności korzysta już ponad 170 000 sklepów internetowych – ta liczba rośnie wręcz lawinowo, wraz z wdrażaniem usługi w kolejnych krajach. Obecnie Klarna funkcjonuje w 17 krajach, w tym między innymi w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemczech i oczywiście rodzimej Szwecji. Najbardziej otwarte na nową, wygodną usługę finansową okazały się właśnie Stany Zjednoczone. Około 6 milionów nowych klientów rocznie pochodzi właśnie z USA. Zdobyte w ostatniej rundzie finansowania 460 milionów dolarów ma zostać przeznaczone na ekspansję na terenie USA.
47
Technologia i finanse
Mechanizm działania Klarny może nieco przypominać okryte złą sławą pożyczki krótkoterminowe, jednak w tym przypadku nie ma mowy o żadnych nieczystych zagraniach i wysokich odsetkach. Kupujący w sklepie internetowym ma na zapłatę 30 dni od daty otrzymania przesyłki z towarem. Istnieje też możliwość rozłożenia płatności na raty bez dodatkowych kosztów. Wtedy na spłatę należności mamy 3-4 miesiące. Zarejestrowani użytkownicy mają też możliwość rozbicia płatności za duże zakupy na 36 miesięcznych rat, jednak w tym przypadku mogą już zostać naliczone odsetki. Ta idea szybko przekonała do siebie miliony. Możliwość zapłaty za zakupy jednym kliknięciem i spłata należności w ciągu miesiąca, czyli np. po następnej wypłacie, trafiły w sedno. Dzisiejsze społeczeństwo żyje w biegu – zakupy powinny trwać krótko i docierać do nas tak szybko, jak to możliwe. W tym przypadku dotrą na długo przed tym, jak będzie nas na nie stać. Procedura zakupu jest dużo prostsza, szybsza i mniej kosztowna niż najprostsze systemy ratalne, a przy tym dostępna niemal dla każdego. Ważną zaletą usługi jest też możliwość przetestowania produktu przed dokonaniem wpłaty. Oczywiście zwrot towaru zawsze jest możliwy, jednak oczekiwanie na zwrot kosztów bywa dla klientów uciążliwe i kłopotliwe. Dzięki temu ludzie są bardziej skłonni kupować przedmioty, co do których przydatności i jakości nie są pewni. Jeśli okaże się, że towar przypadnie im do gustu – mają 30 dni na opłacenie zakupu. Oczywiście również wśród użytkowników Klarny zdarzają się osoby, które nie mogą lub nie chcą spłacić swojego długu. Może to mieć bardzo przykre
48
Business Life Polska
SIEDZIBA KLARNY MIEŚCI SIĘ W SZTOKHOLMIE. JUŻ PIERWSZY RZUT OKA NA IDENTYFIKACJĘ WIZUALNĄ MARKI MÓWI O NIEJ WIELE - ZACHĘCA DO SWOBODNYCH, ŁATWYCH I PRZYJEMNYCH ZAKUPÓW.
konsekwencje, ponieważ jest to w rzeczywistości pożyczka krótkoterminowa, świadczona przez międzynarodowy bank. Jeśli nie uregulujemy w porę naszych zobowiązań, wpłynie to negatywnie na naszą zdolność kredytową. W ostateczności takie zaniechanie może też doprowadzić do naliczenia niewielkiej kary umownej oraz wszczęcia postępowania windykacyjnego. WIDOKI NA PRZYSZŁOŚĆ
Inwestorzy z niecierpliwością wyczekują zapowiedzianego już jakiś czas temu debiutu Klarny na giełdzie. Trudno się temu dziwić – to najszybciej rozwijający się fintech na świecie, który ma przed sobą wielkie możliwości. Choć pojawiają się już konkurencyjne firmy, oferujące podobne rozwiązania, raczej żadna z nich nie będzie w stanie zagrozić pozycji Klarny. Jeśli ekspansja platformy będzie utrzymywana na wysokim poziomie, możemy się spodziewać, że rewolucyjna, wygodna i sprawdzona usługa zagości w stałej i powszechnej świadomości użytkowników internetu. Pozostaje nam bacznie obserwować poczynania Sebastiana Siemiątkowskiego i jego firmy. Klarna ma wszelkie zadatki na to, by stać się drugim PayPalem, a nawet przewyższyć go i jeszcze bardziej uprościć internetowe płatności. ⚫
Hotel Puro, Łodż | proj. : ASW Architekci
Bezszprosowe szklane ściany przeciwpożarowe Vision Line | EI30, EI60
B2B
PROGRAMY LOJALNOŚCIOWE DLA FIRM TEKST: KRZYSZTOF KOTLARSKI
Zapewne każdy z nas zetknął się kiedyś z programami lojalnościowymi. Te skierowane do klientów indywidualnych otaczają nas już zewsząd, od małych kawiarni, gdzie za zbierane punkty możemy otrzymać firmowy kubek, po supermarkety rozdające maskotki dla dzieci i sklepy internetowe. Coraz większą popularnością cieszą się jednak także oferty skierowane do odbiorców biznesowych, pozwalające na tworzenie trwałych i obopólnie korzystnych relacji między przedsiębiorstwami.
W
edług klasycznej definicji program lojalnościowy polega na nagradzaniu częstego korzystania z produktów i usług danej firmy, zwykle w formie gratyfikacji finansowych. Współcześnie jednak ich zakres znacznie się poszerzył. Dodatkowe „punkty” zdobywać możemy często już nie tylko poprzez zakup towarów i usług, lecz także przez chociażby polecanie danej firmy znajomym czy udzielenie zgody marketingowej. Obecnie programy traktowane są już nie tylko jako instrument stricte sprzedażowy i marketingowy, lecz także jako kanał komunikacyjny informujący naszych najlepszych klientów o nowych produktach, promocjach i zmianach w przedsiębiorstwie. Dzięki utrzymaniu ścisłej relacji z przedsiębiorstwem mają oni pierwszeństwo w korzystaniu ze wszelkich nowinek.
50
Business Life Polska
Obecnie już niemal połowa dużych przedsiębiorstw w Polsce wprowadziła do swojej działalności jakąś formę programów lojalnościowych o charakterze B2B. Zjawisko to nie jest ograniczone do konkretnych branż, lecz może zostać zaimplementowane niemal wszędzie. PO PIERWSZE LOGISTYKA
Jedną z pierwszych płaszczyzn, na których pojawiły się programy lojalnościowe typu B2B, była obsługa podróży służbowych. W dużych korporacjach są to bowiem wydarzenia częste, a jednocześnie nieprzywiązujące przedsiębiorcy do konkretnego kontrahenta, tak jak np. zakup towarów. Wybór transportu czy hotelu zwykle każdorazowo podejmowany jest na nowo i podyktowany ceną, a nie przywiązaniem do marki. Dlatego też klienta biznesowego trzeba zachęcić dodatkowymi profitami. Przykładem takiego szerokiego pakietu korzyści w branży transportowej może być chociażby pro-
51
FOTO: WEBAROO.COM.AU, UNSPLASH
NA STACJACH ORLEN Z PROGRAMÓW LOJALNOŚCIOWYCH MOGĄ KORZYSTAĆ PRZEDSIĘBIORSTWA KAŻDEJ WIELKOŚCI (PROGRAM MIKROFLOTA DLA MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW). STOSUJE SIĘ TU POPULARNY MECHANIZM KART LOJALNOŚCIOWYCH I ZBIERANIA PUNKTÓW. gram LOT Dla Firm od PLL LOT, w którym za każdy przelot przyznawane są firmie punkty, które można wykorzystać na zakup kolejnych biletów, ulepszenie klasy podróży czy wykupienie dodatkowej sztuki bagażu. Z podobnych udogodnień pracownicy przebywający w podróży służbowej mogą korzystać w hotelach czy odwiedzanych po drodze stacjach paliw. Na przykład na stacjach Orlen z programów lojalnościowych mogą korzystać przedsiębiorstwa każdej wielkości (program Mikroflota dla małych przedsiębiorstw). Stosuje się tu popularny mechanizm kart lojalnościowych i zbierania punktów. Sieci hotelowe z kolei promują zwykle dokonywanie rezerwacji grupowych czy wynajem sal konferencyjnych. Zgromadzone w ten sposób punkty można wykorzystać często w każdej placówce danej sieci hotelowej. Jeżeli posiadamy dużą flotę samochodów, to także w ramach ich serwisowania możemy liczyć na spore oszczędności. Na tym tle wyróżnia się chociażby firma Volkswagen oferująca przedsiębiorcom program Service Pro pozwalający na zmniejszenie kosztów napraw i eksploatacji pojazdów.
52
Business Life Polska
CODZIENNE ŻYCIE BIURA
Aby skorzystać z atrakcyjnych udogodnień i zniżek, nie trzeba jednak pracowników nigdzie wysyłać. Także w ramach codziennej obsługi biura możemy dziś przebierać w ofertach, które pozwolą nam znacząco obniżyć generowane koszty. Każdy aspekt naszej działalności, od zakupu materiałów biurowych po obsługę bankową, może być obecnie oparty na korzystnych programach lojalnościowych. Dostawcy usług finansowych to kolejna grupa oferująca największe profity dla przedsiębiorstw. Niemal każda firma musi posiadać rachunek bankowy, z reguły więcej niż jeden. Jeżeli wszystkie otworzymy w jednym banku i będziemy korzystać z oferowanych przez bank instrumentów finansowych, możemy liczyć na spore ulgi, ułatwienia w transakcjach walutowych czy nawet karty kredytowe z programem lotniczym. Nasi pracownicy muszą również coś jeść. Na tym polu także mamy do wyboru ogromną ilość dostępnych programów, od zaopatrujących bezpośrednio biura firm kateringowych po oferujące firmowe zniżki restauracje i knajpy. Również wszelkie imprezy firmowe i spotkania integracyjne mogą być okazją do oszczędności.
FOTO: GRUPA ORLEN
B2B
SPORT W BIZNESIE Wielu przedsiębiorców zastanawia się, jak poprawić relacje w organizacji i zwiększyć wydajność swojego zespołu, czyli pośrednio poprawić osiągane przez firmę efekty. Z palety narzędzi motywacyjnych mają do wyboru takie, które pozwalają pracownikom rozwijać się zawodowo (szkolenia), i takie, które wpływają na rozwój osobisty oraz zdrowie. Właśnie na te ostatnie warto zwrócić szczególną uwagę w okresie świątecznym, stanowiącym naturalną okazję do podniesienia morale. Pośród świadczeń pozapłacowych służących do motywacji, po które sięgają pracodawcy, znajduje się kilka szczególnie preferowanych przez beneficjentów. Według raportu „Świadczenia dodatkowe w oczach pracowników w 2018 roku” autorstwa Sedlak & Sedlak prym wiodą karnety na siłownię i do klubów fitness (51,6%), ubezpieczenie na życie (42,5%) i telefon służbowy do użytku prywatnego (39,7%). Taki wybór stanowi dużą szansę dla menedżerów i działów HR-ów, stających przed szansą wdrożenia zdrowych nawyków w organizacji. Kolejny ruch: zmotywowany pracownik Wysoka pozycja świadczeń pozapłacowych powiązanych ze sportem powinna cieszyć pracodawców, ponieważ ruch to jeden z czynników bezpośrednio przyczyniających się do dobrego samopoczucia pracowników, obniżających absencję i zwiększających zaangażowanie w pracę. Według badań zadowolony pracownik jest 12% bardziej produktywny, a sposób na podniesienie poziomu jego szczęścia stanowi właśnie odpowiednia dawka sportu. Ćwiczenia stymulują produkcję endorfin, a te są naturalnymi środkami przeciwbólowymi poprawiającymi nastrój. Nie powinno zatem dziwić, że w społeczeństwie coraz bardziej świadomym zysków płynących ze sportu rośnie potrzeba zwiększonej aktywności. Odpowiadają na nią dostawcy podarunkowych kart sportowych. Przykładu nie trzeba szukać daleko – popularna sieć z akcesoriami sportowymi Decathlon w wyniku rosnącego zapotrzebowania na atrakcyjne nagrody i upominki pracownicze wprowadziła do oferty Karty Podarunkowe Decathlon dla Biznesu.
Wybieraj mądrze i wygrywaj Inwestycja w sportowe karty podarunkowe to po prostu opłacalna decyzja biznesowa, co wyraźnie dostrzega sektor korporacyjny. Według raportu Global Gift Cards z 2019 roku światowy rynek kart podarunkowych w 2025 roku osiągnie wartość 506 mld USD, czyli o 188 mld USD więcej niż w 2017 roku. Karty są wielokrotnego użytku, a więc zapewniają wygodę, jakiej nie dają bony prezentowe. Można nimi docenić zarówno pracowników, jak i partnerów biznesowych. Pozwalają przełamać schemat uniwersalnego prezentu odpowiedniego dla wszystkich, czyli de facto dla nikogo. As w rękawie Każdy beneficjent Karty Podarunkowej Decathlon ma szansę wykorzystać zgromadzone na niej środki na dowolny z produktów do ponad 78 dyscyplin sportowych dostępnych w 58 sklepach stacjonarnych lub online. Popularność Kart Podarunkowych Decathlon wynika m.in. z faktu, że sieć jest powszechnie rozpoznawalna i cieszy się dobrą reputacją. Najwięcej, bo aż 46% Polaków, najchętniej robi zakupy sportowo-turystyczne właśnie w sklepach Decathlon. Z Kart Podarunkowych Decathlon dla Biznesu korzystają z duże, średnie i małe przedsiębiorstwa, kluby sportowe, agencje marketingowe. Najczęściej stanowią świadczenie pozapłacowe lub nagrodę w turniejach i konkursach, prezent na Gwiazdkę, ale także element zestawu powitalnego nowego pracownika. Jeśli jesteś pracodawcą, który szuka pomysłu na rozbudowanie oferty benefitów wpływających pozytywnie na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, sprawdź, co zyskasz z Kartą Podarunkową Decathlon. Szczegóły znajdziesz na stronie: kartapodarunkowadlabiznesu.decathlon.pl.
Marcin Łuczak marcin.luczak@decathlon.com www.linkedin.com/in/marcinłuczak
B2B
Odpowiedni wybór dostawcy towaru, bez którego i tak nie moglibyśmy się obejść, także może się stać okazją do zyskania dodatkowych profitów. Np. producent mrożonek, firma McCain, w zamian za kody kreskowe ze swoich produktów oferuje współpracującym z nią przedsiębiorstwom gastronomicznym liczne nagrody z katalogu produktów AGD, RTV i wyposażenia kuchni, pozwalając im na rozszerzenie swojej działalności i generowanie wyższych zysków. JAK ZBUDOWAĆ SKUTECZNY PROGRAM LOJALNOŚCIOWY?
Być może jednak nie poszukujecie ciekawej oferty B2B, lecz chcielibyście sami takowy stworzyć. Istnieje kilka wskazówek, których przestrzeganie zagwarantuje mu sukces. Po pierwsze, zasady programu muszą być sformułowane w jasny i klarowny sposób. Klient musi od razu wiedzieć, co powinien zrobić, aby uczestniczyć w programie, i jakie profity mu on przyniesie. Korzyści muszą być faktycznie atrakcyjne. Jako że programy motywacyjne dla firm prowadzi już ponad 40% przedsiębiorstw, konkurencja jest bardzo duża. Kiedyś najczęściej oferowaną formą wynagradzania klientów były nagrody finansowe – rabaty, upusty czy faktyczne nagrody gotówkowe. Obecnie częściej wykorzystuje się karty zakupowe, kupony czy nagrody rzeczowe. Ta metoda jeszcze bardziej przywiązuje klienta do danej marki.
Podstawową miarą sukcesu programu lojalnościowego jest bez wątpienia wzrost sprzedaży i obrotów. Nie są to jednak jedyne wyznaczniki. Części z nich nie da się zmierzyć w tak prosty sposób. Warto wyróżnić tu chociażby budowanie świadomości marki czy trwalszej i jakościowo lepszej relacji z klientem. Jeżeli zastanawiacie się, czy warto wprowadzić program lojalnościowy dla swoich kontrahentów, to doświadczenie tysięcy przedsiębiorców mówi, że rozwiązanie to faktycznie działa. Jeżeli dany klient korzysta z waszych usług przynajmniej cztery razy w roku, to jest to sygnał mówiący, że będzie dobrym odbiorcą dla programu motywacyjnego, który zachęci go do jeszcze częstszych wizyt. KONSOLIDACJA
Jak widać, programy lojalnościowe rozwijają się prężnie nie bez przyczyny. Jest to po prostu doskonałe rozwiązanie zarówno dla firm oferujących takie pakiety motywacyjne, jak i dla tych, które z nich korzystają. Niektóre korporacje wprowadzają nawet własne, wewnętrzne punkty motywacyjne, które pracownicy mogą wykorzystać w programach lojalnościowych firm trzecich. Takie konsolidowanie oferty lojalnościowej to obecnie silnie rozwijający się trend. Firmy coraz częściej będą ze sobą współpracować, aby wspólnie zbudować konkurencyjną ofertę, która wyróżni się na coraz bardziej konkurencyjnym rynku. ⚫
FOTO: JULIAN HOCHGESANG, UNSPLASH
ZASADY PROGRAMU MUSZĄ BYĆ SFORMUŁOWANE W JASNY I KLAROWNY SPOSÓB. KLIENT MUSI OD RAZU WIEDZIEĆ, CO POWINIEN ZROBIĆ, ABY UCZESTNICZYĆ W PROGRAMIE, I JAKIE PROFITY MU ON PRZYNIESIE.
54
Business Life Polska
Bliski Wschód
EXPO 2020 W DUBAJU
CZYM SZEJKOWIE ZASKOCZĄ ŚWIAT? TEKST: DAWID MIKOŚ
L
ZDJĘCIA: MAT. PRASOWE
ionel Messi w wysokobudżetowym spocie wideo kopie piłkę w kierunku chłopaka ubranego w dżalabiję, tradycyjny strój arabski. Następnie podają ją sobie przechodnie w zatłoczonym mieście w Indiach, przypadkowi spacerowicze w Londynie i mieszkańcy wioski w Kenii. Na koniec futbolówka trafia z powrotem w ręce zawodnika FC Barcelona. Przesłaniem filmu jest
56
Business Life Polska
górnolotna idea, że tylko współpraca pomiędzy przedstawicielami różnych kultur i narodów sprawia, że ludzkość jest w stanie sprostać globalnym wyzwaniom i tworzyć lepszą przyszłość dla kolejnych pokoleń. Spot nie jest nową kampanią UNICEF-u ani promocją gry FIFA.. To zapowiedź przyszłorocznej wystawy światowej organizowanej w Dubaju. Wydarzenie rozpocznie się w październiku 2020 roku i zakończy w kwietniu 2021 roku, w 50. rocznicę
NA POŁUDNIOWYM SKRAJU DUBAJU OD KILKUNASTU MIESIĘCY POWSTAJE SAMOWYSTARCZALNE MIASTO Z PAWILONAMI WYSTAWOWYMI 200 PAŃSTW.
utworzenia Zjednoczonych Emiratów Arabskich. EXPO 2020 ze względu na rozmach, z jakim jest przygotowywane, ma szansę przebić wszystkie dotychczasowe wystawy światowe. EXPO: WZLOTY I UPADKI
Za pierwszą międzynarodową wystawę światową uznaje się Great Exhibition w Londynie w 1851 roku. Od tego czasu impreza odbyła się ponad 70 razy.
Na EXPO prezentowane są wynalazki (w tym tak przełomowe jak żarówka i telefon), omawiane są gospodarcze i kulturowe przemiany oraz wyznaczane kierunki rozwoju technologicznego. Z myślą o wystawach światowych powstało także kilka architektonicznych ikon. Najsłynniejszą z nich jest wieża Eiffla zaprojektowana na targi odbywające się Paryżu w 1889 roku, by zademonstrować francuski poziom wiedzy inżynierskiej i możliwości techniczne
57
Bliski Wschód
OGANIZACJA EXPO JEST PRÓBĄ WZMOCNIENIA POZYCJI DUBAJU JAKO MIĘDZYNARODOWEGO CENTRUM BIZNESU.
ówczesnych czasów. Diabelski młyn, ikoniczny obiekt Chicago, postawiono na targi w 1893 roku, a wieżę Space Needle w Seattle otwarto po raz pierwszy dla zwiedzających podczas targów w 1962 roku. Nie zawsze wszystkie wystawy były w pełni udane: na przykład EXPO w Nowym Orleanie w 1984 roku zbankrutowało, a impreza w Mediolanie w 2015 zakończyła się aferą korupcyjną. NAJBARDZIEJ SPEKTAKULARNE EXPO WSZECH CZASÓW
W przyszłym roku pierwszy raz w historii EXPO organizowane będzie na Bliskim Wschodzie. Uczestnictwem w wydarzeniu zainteresowanie wyraziło 200 państw, w tym – zgodnie z kolaboratywną ideą imprezy – kraje oficjalnie nieutrzymujące stosunków dyplomatycznych z Emiratami (takie jak Izrael) oraz te, które są z nimi skonfliktowane (choćby Katar i Iran). Dubaj planuje powitać u siebie blisko 25 mln zwiedzających i chce zrobić to z rozmachem. Na południowym skraju Dubaju od kilkunastu miesięcy powstaje samowystarczalne miasto z pawilonami narodowymi zaprojektowanymi przez tak słynne studia architektoniczne jak Foster + Partners, Grimshaw Architects i zespół Santiago Calatravy. Centralną część terenu Expo zajmie budynek Al Wasl (którego nazwa w arabskim oznacza „połączenie”) – 65-metrowa konstrukcja z gigantyczną kopułą, na
58
Business Life Polska
której multimedialnych ścianach będą wyświetlane filmy i wizualizacje. Codziennie ma odbywać się tutaj 60 imprez towarzyszących; ma także być czynnych ponad 200 punktów gastronomicznych. Oczywiście najistotniejsze będą wystawy narodowe, które zajmą trzy dystrykty poświęcone następującym ideom: możliwościom, mobilności oraz zrównoważonemu rozwojowi. Pawilony w części poświęconej możliwościom będą w całości wykonane z materiałów organicznych. Jednym z najbardziej spektakularnych z nich ma być wystawa należąca do Arabii Saudyjskiej, której architektura przypomina duże okno wzbijające się ku niebu. Dystrykt eksplorujący ideę mobilności zabierze zwiedzających w podróż w czasie: od IX-wiecznego bagdadzkiego Domu Mądrości aż po futurystyczny świat sztucznej inteligencji i wirtualnej rzeczywistości. Jedną z najbardziej zjawiskowych wystaw tej części targów będzie ta przygotowywana przez Francuzów, inspirowana obrazami olejnymi Claude’a Moneta. Wreszcie dystrykt poświęcony zrównoważonemu rozwojowi ma kłaść nacisk na życie w zgodzie z naturą. Prym wieść tutaj będzie pawilon Singapuru, w którym znajdzie się miejsce na las deszczowy i wertykalny ogród.
Fyrklӧvern – 5 lat na polskim rynku! Skandynawski design na miarę wszech czasów Firma Fyrklövern – wiodąca marka w branży luksusowej porcelany, cenionej przez pasjonatów oryginalnego designu najwyższej jakości – świętuje 45 lecie działalności w Skandynawii i jubileusz obecności na polskim rynku. Już od 5 lat Fyrklövern kreuje w Polsce trendy aranżacyjne, dostarczając najwyższej jakości produkty, wyróżniające się zachwycającym wzornictwem. Przez ten czas, firma zdobyła szerokie uznanie, a Fyrklövern można śmiało uznać za symbol tradycji i wytwornej stylizacji stołu i aranżacji wnętrz. www.fyrklovern.pl
Design tworzony z pasją Wywodząca się ze Szwecji i działająca od ponad 45 lat w Skandynawii oraz od 5 lat w Polsce Firma Fyrklövern, zachwyca niezwykłym asortymentem. W portfolio marki znajdują się luksusowe serwisy obiadowe i kawowe, eleganckie sztućce, kieliszki oraz ekskluzywne artykuły dekoracji wnętrz. Unikalne wzornictwo Fyrklövern jest dziełem wielu wybitnych projektantów i artystów; w tym m.in. Larsa Wallina (wybitnego szwedzkiego projektanta couture, tworzącego dla gwiazd i dworu królewskiego), czy światowej sławy duetu projektantów Gitte Dyrberg i Henning Kerna. Znakiem rozpoznawczym porcelany Fyrklövern są materiały najwyższej jakości oraz unikalne wzornictwo – ręcznie nanoszone dekory z 18-karatowego złota i prawdziwej platyny. Urzekające bogactwo i różnorodność produktów, pozwalają tworzyć wyjątkowe aranżacje stołu na każdą okazję – w stylu klasycznym, nowoczesnym, romantycznym czy glamour. Dla podkreślenia ekskluzywności, każdy z porcelanowych elementów serwisu opatrzony jest sygnaturą firmy gwarantującą autentyczność i najwyższą klasę produktu. Do bestsellerów marki zaliczamy zastawy porcelanowe tj.: Celebration, Victoria, Polska 100, Magic Garden, Nordic Birds, Lace czy Diamond. W 2018 roku marka otrzymała nagrodę od prestiżowego magazynu Dobre Wnętrze dla serwisu POLSKA 100, który został okrzyknięty mianem: PRODUKT ROKU 2018. Ambasadorką kolekcji została wielka artystka Grażyna Brodzińska. Fyrklövern w Polsce Na rynku polskim firma Fyrklövern zadebiutowała z ogromnym sukcesem pod koniec 2014 roku. Obecnie warszawski zespół polskiego oddziału firmy tworzy ponad 40 osób, które z pasją i kreatywnością angażują się we współtworzenie oraz lansowanie nowych trendów, a przede wszystkim dbają o najwyższy poziom profesjonalizmu w Obsłudze Klienta. – To dla nas wielki zaszczyt, iż już od 5 lat cieszymy się zaufaniem tysięcy wymagających Klientów i możemy dostarczać im unikalne produkty, które łączą w sobie doskonałą jakość, ekskluzywność, funkcjonalność oraz najnowsze trendy - mówi Katarzyna Gorzkowska-Pasek, Dyrektor Generalna Fyrklövern Polska. – Priorytetem jest dla nas budowa długoterminowych relacji z naszymi Klientami. Odpowiadamy na ich oczekiwania, zarówno w zakresie unikalnego wzornictwa oraz jakości na najwyższym, światowym poziomie, jak i doskonałej obsługi. Inspirujemy, zapewniamy indywidualne doradztwo – tak, by każdy kupujący mógł poczuć się naprawdę wyjątkowo. Satysfakcja i zaufanie Klientów jest dla nas najlepszą motywacją, a fakt, iż Fyrklövern zagościł na tak wielu polskich stołach, stając się nieodłącznym towarzyszem rodzinnych spotkań i wyjątkowych uroczystości – to szczególny powód do dumy.
Fyrklövern należy do Stowarzyszenia Marketingu Bezpośredniego. Organizacja zrzesza najbardziej dynamiczne firmy działające w obszarze marketingu bezpośredniego i interaktywnego, które przestrzegają najwyższych zasad etycznych. Fyrklövern zapowiada dalszy rozwój i ugruntowanie wysokiej pozycji na rynku produktów luksusowych.
Bliski Wschód
POLSKI PAWILON MA BYĆ OTWARTĄ, ROZRASTAJĄCĄ SIĘ KU GÓRZE KONSTRUKCJĄ Z ORYGINALNĄ RZEŹBĄ KINETYCZNĄ PRZEDSTAWIAJĄCĄ LECĄCE STADO PTAKÓW.
POLSKIE PTAKI
Co na EXPO 2020 szykują Polacy? W październiku br. ogłoszony został zwycięski projekt zabudowy oraz ekspozycji należący do Polski. Przygotowywany przez warszawską pracownię WXCA pawilon ma być otwartą, rozrastającą się ku górze konstrukcją, która ma przyciągać gości oryginalną rzeźbą kinetyczną przedstawiającą lecące stado ptaków. Polska na EXPO ma się jawić jako dynamiczny kraj, w którym poprzez rozwój nauki i technologii może oferować światu zrównoważone, przyjazne środowisku i inspirowane naturą technologie. Za przygotowanie naszego udziału w wystawie odpowiada Polska Agencja Inwestycji i Handlu, która do grudnia br. zbierała wnioski wystawców z całego kraju zainteresowanych zaprezentowaniem się na niej. Po EXPO 2020 polski pawilon wróci tutaj i stanie na kampusie Politechniki Białostockiej. DUBAJ PO EXPO
A co po zakończeniu EXPO stanie się z budynkami, na które szejkowie wydali 7 miliardów dolarów? Organizatorzy twierdzą, że 80% z nich zostanie włączonych do nowej dzielnicy nazwanej District 2020. Znajdzie się w niej miejsce na osiedle mieszkalne, szkoły i obiekty edukacyjne oraz parki. Będzie tam również funkcjonowała strefa wolnego handlu w całości przeznaczona dla podmiotów zagranicznych,
60
Business Life Polska
pozwalająca przedsiębiorstwom na prowadzenie działalności zwolnionej z podatku. Swoje zainteresowanie najmem powierzchni wykazali już tacy giganci biznesowi jak Accenture i Siemens. Na razie emiracki rozmach, z którym stawia się obiekty związane z EXPO, budzi niepokój obserwatorów. W końcu już dziś Dubaj nie wie, co zrobić z kilkoma „białymi słoniami” – projektami tak kosztownymi, że nikomu nie spieszy się z ich ukończeniem. Są wśród nich Palm Dżabal-Ali, sztuczny archipelag, niedokończony bliźniak Palm Dżamira, ogromny park rozrywki Six Flags, którego rozbudowę zawieszono ze względu na milionowe straty, i wciąż niedokończone i nieskomunikowane z resztą miasta lotnisko Al Maktum. PO CO DUBAJOWI EXPO?
Dla Dubaju organizacja Expo jest próbą wzmocnienia pozycji emiratu jako międzynarodowego centrum biznesu. Wiążą się z nią także duże możliwości finansowe: wydarzenie to, zgodnie z opublikowaną niedawno oceną wpływu ekonomicznego przeprowadzoną przez firmę konsultingową EY, ma przynieść 33,4 mld USD przychodu i wygenerować blisko 50 tys. pełnoetatowych miejsc pracy rocznie. Organizacja imprezy jest także kolejnym krokiem na uniezależnienie się kraju od handlu ropą naftową. ⚫
B-CORPS
CORAZ WIĘCEJ WPŁYWOWYCH EKONOMISTÓW Z NAJLEPSZYCH SZKÓŁ BIZNESU WSKAZUJE NA KONIECZNOŚĆ ZMIAN W XXI WIEKU W SPOSOBIE MYŚLENIA O BIZNESIE, PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Z PUNKTU WIDZENIA WPŁYWU, JAKI ONA WYWIERA NA NASZĄ PLANETĘ.
62
Business Life Polska
REWOLUCJA W MYŚLENIU O BIZNESIE?
CZY JUŻ CZAS NA POLSKIE BENEFIT CORPORATIONS? TEKST: WOJCIECH BAGIŃSKI, KANCELARIA BAGINSKI.PRO / MARKET EXPLORER B-LAB
FOTO: BEN WHITE, UNSPLASH
W gospodarkach zachodnich coraz większą popularność zyskują tzw. Benefit Corporations (B-Corps) – firmy na miarę XXI wieku, które wykorzystują praktyki biznesowe do czynienia dobra. Ich modele biznesowe oparte są na dogmacie maksymalizacji pozytywnego wpływu na wszystkie podmioty z otoczenia, na które oddziałują (interesariuszy), a nie tylko na maksymalizacji zysku dla udziałowców. Działając na bazie modelu Benefit Corporation, firmy te przystępują do międzynarodowego ruchu przedsiębiorstw, które chcą być nie tylko najlepsze na świecie, ale również najlepsze dla świata – i dla których biznes to przede wszystkim narzędzie do jego polepszania.
63
B-CORPS
W Stanach Zjednoczonych przeprowadzono badania, i są już częściowe dowody empiryczne na to, że firmy, które są rzeczywiście zaangażowane w realizację idei zrównoważonego rozwoju, osiągają lepsze wyniki ekonomiczne niż pozostali konkurenci. Przewaga konkurencyjna oraz sukces ekonomiczny tego typu spółek są wynikiem wielu czynników. Praktyka wskazuje, że głównym motorem napędowym powodzenia takich przedsięwzięć jest tzw. „Purpose” – czyli wyższy cel, misja spółki, wokół którego zorganizowany jest jej model biznesowy. Ten cel jednoczy właścicieli, pracowników, zarząd, klientelę, odbiorców oraz inne podmioty w szeroko rozumianym otoczeniu gospodarczym, na które poprzez swoje działanie wpływa dane przedsiębiorstwo. Pokolenie milenialsów (generacja urodzona w latach 1980-2000) chce pracować oraz inwestować w firmy działające i kierujące się wyższymi celami społecznymi niż tylko czysty zysk. Jak pokazują badania, pragnienie pracy w służbie czegoś, co ma większą rangę niż my sami, wydaje się bardzo ważnym elementem prawdziwej motywacji pracowników – ważniejszym niekiedy niż wysokość wynagrodzenia. Co więcej, niektóre badania wykazują, że firmy, które angażują się w sprawy ważne dla pokolenia milenialsów, są bardziej skłonne do zdobycia ich zaufania i lojalności. Pokolenie to oczekuje, że biznes będzie aktywnie i w większej skali zaangażowany w rozwiązywanie problemów społecznych. ZMIANA – EWOLUCJA SYSTEMU
Coraz więcej wpływowych ekonomistów z najlepszych szkół biznesu wskazuje na konieczność zmian w XXI wieku w sposobie myślenia o biznesie, prowadzenia działalności gospodarczej z punktu widzenia wpływu, jaki ona wywiera na naszą planetę, społeczeństwa, środowisko oraz klimat, w którym żyjemy. Jak podkreśla Kate Raworth (ekonomistka z Uniwersytetu Oxfordzkiego) w swojej przełomowej książce pt. „Doughnut Economics”, ludzkość powinna podjąć wzmożone działania, aby przywrócić równowagę na świecie i ograniczyć negatywne skutki epoki antropocenu, w którą się wpędziliśmy – epoki geologicznej zdominowanej działalnością człowieka.
FOTO: JON TYSON, UNSPLASH
SPÓŁKI TEGO TYPU TWORZONE SĄ JEDNAK RÓWNIEŻ PO TO, ABY ZARABIAĆ
W obliczu zmian klimatycznych, zwiększającej się populacji ziemskiej niezbędne jest, aby ludzkość zmieniła swój dotychczasowy sposób postępowania. Konieczne jest ograniczenie negatywnego wpływu, jaki swoją działalnością wywieramy na świat. Powinniśmy wykorzystać nowe technologie oraz sprzyjający okres dla przedsiębiorczości do przekształcenia procesów i modeli biznesowych, tak aby można było zmaksymalizować ich pozytywny wpływ na społeczeństwo i środowisko. Przedsiębiorstwa XXI wieku zaangażowane w realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju – SDGs (Social Development Goals) – czy też oparte na modelu ekonomii cyrkularnej powinny się stać katalizatorem pozytywnych zmian. Do tego konieczne jest przemyślenie na nowo starych modeli ekonomicznych i zastąpienie ich modelami odpowiadającymi bliżej realiom, w których obecnie żyjemy. Na przykład przemyślenia wymaga paradygmat „człowieka ekonomicznego” – „Homo oeconomicus”, zakładającego, że człowiek jako jednostka kieruje się we wszystkich działaniach racjonalistyczną koncepcją własnego interesu i dą-
POKOLENIE MILENIALSÓW (GENERACJA URODZONA W LATACH 1980-2000) CHCE PRACOWAĆ ORAZ INWESTOWAĆ W FIRMY DZIAŁAJĄCE I KIERUJĄCE SIĘ WYŻSZYMI CELAMI SPOŁECZNYMI NIŻ TYLKO CZYSTY ZYSK.
64
Business Life Polska
ODPOWIEDZIĄ MOŻE BYĆ B-CORP
Wyrazem dążeń środowisk biznesowych do uczynienia świata lepszym jest wspomniany wyżej ruch ekonomiczno-prawny oparty na modelu Benefit Corporations. Obecnie na świecie jest ok. 3500 podmiotów certyfikowanych znakiem B-Corp. Funkcjonują one w 60 państwach i reprezentują około 150 obszarów działalności przemysłowej. Prominentnymi przedstawicielami ruchu Benefit Corporation są między innymi spółki Ben & Jerry’s, Patagonia, Kickstarter, Plastic Whale czy też Natura. Ze znanych międzynarodowych podmiotów niedawno zainteresowanie certyfikacją B-Corp ogłosił także Danone. Na naszym rodzimym rynku pojawił się również prominentny przykład spółki – notowanej na giełdzie Benefit Systems – działającej na bazie certyfikacji B-Corp, której starania w tym zakresie z dużą przyjemnością wspierałem merytorycznie. Coraz więcej podmiotów z Polski oraz obszaru CEE wyraża zainteresowanie tą ideą i przystępuje do procesu reorganizacji swoich przedsiębiorstw. B-Corp to oznaczenie dla certyfikowanego przez B Lab (organizację non profit z siedzibą w Pensylwanii oraz Amsterdamie) podmiotu, który dobrowolnie spełnia zaostrzone standardy transparentności, odpowiedzialności oraz wydajności i który uzyskał co najmniej 80 punktów w wyspecjalizowanym przekrojowym badaniu swojej działalności operacyjnej i wpływu wywieranego na otoczenie. Z kolei Benefit Corporation to oznaczenie nowej formy prawnej, która powstała w Stanach Zjednoczonych i która powoli zostaje inkorporowana do innych porządków prawnych (np. Società Benefit we Włoszech). Wyróżnikiem tej formy prawnej jest między innymi to, że przewidziano w niej mechanizmy, które wpisują w DNA spółki wybrany lub ogólny cel społeczny obok celu, jakim jest generowanie zysku dla jej udziałowców. Na przykład w tego typu spółkach na członków zarządu nałożone zostają obowiązki spółki związane z realizacją tego celu i braniem go pod uwagę przy podejmowaniu wszystkich decyzji biznesowych. Spółki zawiązane w formie prawnej Benefit Corporation nie są zobowiązane do certyfikacji, podczas gdy podmioty posiadające certyfikat B-Corp są zobowiązane do zmiany formy prawnej, o ile jest ona dostępna w danej jurysdykcji,
a jeżeli nie, to do modyfikacji swoich dokumentów korporacyjnych zgodnie ze standardami wyznaczonymi przez B Lab, nad przystosowaniem których do europejskich, w tym polskich warunków, mam również przyjemność pracować. Podsumowując, ruch skupiony wokół modelu Benefit Corporations stanowi nową jakość wobec dotychczasowej działalności CSR (społecznej odpowiedzialności) biznesu. Przenosi ją z wyodrębnionych departamentów korporacyjnych bezpośrednio do DNA spółki, wprowadzając je od razu na poziomy zarządów i rad nadzorczych oraz jednostkowych pracowników przedsiębiorstw. Czy Polska i polscy przedsiębiorcy skorzystają z tej unikatowej możliwości współtworzenia i bycia liderem w skali światowej nadchodzących zmian? TWORZĄCY SIĘ RUCH SPÓŁEK Z POLSKI ORAZ OBSZARU CEE
W październiku 2019 r. razem z Pawłem Nizińskim – CEO BETTER i partner Goodbrand CEE – zorganizowaliśmy spotkanie B-Corp w Polsce jako Market Explorerzy z ramienia B Lab. To inicjatywa, której główną ideą jest integracja środowisk z Polski zainteresowanych prowadzeniem biznesu w sposób zrównoważony i skoncentrowany na wywieraniu pozytywnego wpływu. W wydarzeniu udział wzięli liderzy ruchu B-Corp na świecie, liderzy działających w Polsce biznesów zaangażowanych prospołecznie i prośrodowiskowo, naukowcy, adwokaci oraz założyciele start-upów pozytywnego wpływu. Debatowaliśmy nad zasadniczym celem i misją biznesu oraz dyskutowaliśmy o tym, jak rozumienie tego celu ewoluowało historycznie. Wszyscy byli zgodni, że B-Corpy mogą odegrać kluczową rolę w naprawie systemu na świecie. Zapraszamy serdecznie do udziału w przeobrażeniu światowej gospodarki pod szyldem „Using business as a force for good” (w wolnym tłumaczeniu – Wykorzystujemy biznes jako siłę do tworzenia dobra), które jest mottem B Lab – organizacji certyfikującej i nadzorującej rozwój sieci B-Corp. ⚫ wojciech@bcorporation.eu
FOTO:MATEUSZ KALINOWSKI | UP!FILM WWW.UP-FILM.COM
żeniem do maksymalizacji osiąganych przez siebie zysków. Modele te zostały sformułowane w zupełnie innych realiach historycznych, politycznych, społecznych, ekonomicznych i technologicznych. Jak wskazują niektórzy ekonomiści, może warto byłoby namalować inny portret ludzkości i zbudować modele ekonomiczne w oparciu o altruistyczną wizję człowieka?
65
FOTO: SCOTT WARMAN, UNSPLASH
Zakupy w procentach
ŚWIĄTECZNE ZAKUPY POLAKÓW
ALKOHOL KUPUJEMY NA PREZENT, ŚWIĄTECZNY STÓŁ I NA SYLWESTRA Ponad 4 miliardy złotych wydamy na alkohol w okresie świątecznoprezentowym. 60 procent z nas podaruje bliskim wino, whisky albo na przykład brandy. Polacy deklarują największy w Europie wzrost wydatków na święta. 66
Business Life Polska
CZEKAJĄC NA PROMOCJĘ
W prezentowym rankingu prym wiodą wina spokojne, musujące i alkohole mocne z segmentu premium. Wiele wskazuje na to, że w tym roku wydamy na nie więcej. Jak wynika z danych Deloitte1, optymizm konsumentów wciąż rośnie. 28% Polaków uważa, że ich sytuacja finansowa poprawiła się i deklaruje wzrost wydatków na zakupy świąteczne. To daje nam pierwsze miejsce wśród przebadanych państw europejskich. Jesteśmy też najbardziej skłonni do przekraczania ustalonego budżetu, i co ciekawe, otwarcie przyznają się do tego mężczyźni. W POSZUKIWANIU IDEALNEGO PREZENTU
Blisko połowę budżetu świątecznego przeznaczymy na prezenty. Najmłodszym chętnie kupujemy słodycze albo np. gry, dorosłym – książki lub wino. Aż 60% konsumentów wskazuje alkohol jako idealny upominek z okazji urodzin, imienin i świąt. Wina spokojne wybiera ponad 45% osób, z czego 60% wydaje na nie ponad 30 złotych2. Wśród alkoholi mocnych stawiamy na whisky, wódkę premium oraz
FOTO: RUPIXEN.COM, UNSPLASH
AŻ 60% KONSUMENTÓW WSKAZUJE ALKOHOL JAKO IDEALNY UPOMINEK Z OKAZJI URODZIN, IMIENIN I ŚWIĄT.
koniak lub brandy. Wybieramy to, co sami lubimy. Prawie połowa wskazuje znajomość marki jako najważniejszy czynnik wyboru alkoholu na prezent. Co trzecia osoba zwraca uwagę na cenę. Liczy się też opakowanie i prestiż. Bez wątpienia jednak najważniejsza jest marka, zwłaszcza w przypadku wyboru win spokojnych. Ich spożycie rośnie – polski rynek w tej dziedzinie przekroczył już wartość 2 mld złotych. Wciąż jednak daleko nam do innych europejskich krajów. Pokochaliśmy wino, ale jego zakup nadal jest dla nas wyzwaniem. Przytłacza nas oferta i obawa, że nie trafimy z wyborem. Szukamy więc „kotwicy” w postaci marki. Decydujemy się na sprawdzone propozycje, które nas nie zawiodły i kojarzą się z dobrym – zazwyczaj słodkim lub łagodnym smakiem. Wśród win stołowych w segmencie do 12 zł liderem jest marka Fresco. W 2018 roku Polacy kupiliśmy ponad 5,5 miliona litrów tego trunku3. W segmencie do 20 zł jako jedno z najbardziej rozpoznawalnych win wskazujemy El Sol.
Źródło 1: Deloitte, Świąteczne wydatki Polaków. Rozrzutność czy rozsądek?, listopad 2018 r. Źródło 2: SW Research, Badanie ilościowe „Jak Polacy kupują alkohol”, październik 2018 r. Źródło 3: Nielsen, JA, 2019 r.
67
WINA SPOKOJNE WYBIERA PONAD 45% OSÓB, Z CZEGO 60% WYDAJE NA NIE PONAD 30 ZŁOTYCH. WŚRÓD ALKOHOLI MOCNYCH STAWIAMY NA WHISKY, WÓDKĘ PREMIUM ORAZ KONIAK LUB BRANDY
FOTO: REBECCA WIGGINS, UNSPLASH
Zakupy w procentach
Największą nowością w świątecznym koszyku zakupowym będą w tym roku wina bezalkoholowe. Zmiany w naszym stylu życia i preferencjach sprawiają, że segment ten, pomimo niskiej dystrybucji, dynamicznie rośnie i ma szansę stać się znaczącym w kategorii win musujących4. Dziś wynosi 1,6%. Sylwester będzie jednak należał do prosecco. Sezon świąteczno-sylwestrowy jest kluczowy dla kategorii win musujących. W tym okresie z „hukiem” konsumujemy 1/3 sprzedaży najpopularniejszych win musujących, takich jak np. CIN&CIN. Za wzrosty tego segmentu odpowiada głównie prosecco – przebój ostatniego lata i nadchodzących imprez sylwestrowych. ⚫ Źródło 4: Nielsen, Hipermarkety, Sierpień 2019 r.
Na podstawie materiałów prasowych Ambra 68
Business Life Polska
FOTO: CHRISTIAN BURRI, UNSPLASH
SYLWESTER Z PROSECCO
Nieruchomości
URZĘDNICY W NOWOCZESNYCH BIUROWCACH TEKST: BARTŁOMIEJ ZAGRODNIK, PARTNER ZARZĄDZAJĄCY W WALTER HERZ
Najwięcej powierzchni biurowych w Warszawie wynajmują firmy z branży bankowości, usług finansowych i ubezpieczeń, ale na rynek wkracza także sektor publiczny.
70
Business Life Polska
I
nstytucje publiczne w ostatnim czasie wykazują zauważalnie większe zainteresowanie wynajmem powierzchni w nowoczesnych biurowcach, zarówno w Warszawie, jak i w największych miastach w Polsce. Zmiana siedziby to w przypadku wielu urzędów konieczność, ponieważ stan budynków, w których się mieszczą, nie spełnia dzisiejszych wymogów i standardów. Nierzadko wymagają one kapitalnych remontów. Możliwe do osiągnięcia korzyści, które niesie relokacja takich podmiotów do nowych lokalizacji, zarówno nowo powstałych budynków, jak i starszych, ale spełniających określone parametry, pozwala sądzić, że sektor państwowy stanie się niebawem poważniejszym graczem na rynku biurowym.
FOTO: SEAN POLLOCK, UNSPLASH
KONTRAKTY NA DUŻE POWIERZCHNIE
Z danych Walter Herz wynika, że w 2012 roku instytucje publiczne zakontraktowały już niespełna 70 tys. m2 komercyjnych powierzchni biurowych. Jeszcze bardziej owocny był rok 2014, kiedy spółki skarbu państwa wygenerowały na rynku warszawskim kilkanaście procent popytu na biura. Do jednych z największych transakcji należał kontrakt Urzędu Rejestracji Leków na 13 tys. m2 powierzchni w Adgar Park West. Znaczące umowy zawarły w tym czasie także m.in. Główny Inspektorat Transportu Drogowego, Urząd Lotnictwa Cywilnego i Agencja Nieruchomości Rolnych. Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej Frontex weszła zaś w Warsaw Spire na powierzchnię 14,6 tys. m2, a najemcą 6,2 tys. m2 powierzchni w tym samym kompleksie zostało Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Jedną z największych umów najmu podpisanych w 2015 roku przez podmiot państwowy był kontrakt Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń na wynajem 17,5 tys. m2 powierzchni w budynku Konstruktorska Business Center.
W 2015 roku siedzibę zmieniały również spółki z grupy Poczty Polskiej, które wynajęły łącznie 18 tys. m2 w Domaniewska Office HUB, jak również Ministerstwo Spraw Zagranicznych, które ulokowało się w budynku Foksal City. Polskie Sieci Elektroenergetyczne wynajęły zaś biuro o powierzchni 7,1 tys. m2 w Delta Eurocentrum Office Complex przy Alejach Jerozolimskich w Warszawie, a Urząd Komunikacji Elektronicznej przeniósł się do biurowca przy ulicy Kasprzaka. CORAZ WIĘCEJ URZĘDÓW W NOWYCH BIUROWCACH
Do znaczących kontraktów podpisanych w ciągu ostatnich pięciu lat należała również umowa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która w kompleksie Poleczki Park przedłużyła wynajem powierzchni 17,5 tys. m2, wynajem przez PKP 17 tys. m2 biur w West Station, czy umowa na powierzchnię 14,8 tys. m2 podpisana przez KNF w biurowcu Piękna 2.0. Ponadto siedzibę przeniosła też spółka PKP Cargo, która w katowickim kompleksie A4 Business Park wynajęła 8 tys. m2 biur. Do najemców instytucjonalnych, którzy wybrali nowoczesne budynki biurowe, należy również Agencja Rynku Rolnego, która w Karolkowa Business Park zajęła 10 tys. m2, Gaz-System, który w kompleksie Cristal Park rozlokował się na powierzchni 9,2 tys. m2, Urząd Komunikacji Elektronicznej, który w budynku G9 zajął 8,1 tys. m2, czy Zarząd Transportu Miejskiego, który w 2017 roku przedłużył umowę najmu na siedzibę w JM Tower na powierzchnię 7,3 tys. m2. W 2018 roku Fundacja Polskiego Funduszu Rozwoju w warszawskim Cedecie wynajęła z kolei 10,3 tys. m2. A w lipcu bieżącego roku Bank Gospodarstwa Krajowego wynajął 12,4 tys. m2 w położonym w sąsiedztwie warszawskiego Dworca Centralnego kompleksie Varso Place. ⚫
71
Kino domowe
KINO DOMOWE W STYLU PREMIUM TEKST: PAWEŁ ILCZUK
Kino i telewizja powstały po to, by móc zabrać widza do innego świata i pokazać mu rzeczy, które wymykają się wyobraźni. Dzięki coraz nowszym osiągnięciom techniki nawet domowy sprzęt RTV może zapewnić niezapomniane wrażenia wzrokowe i słuchowe. Warunek jest jeden: trzeba będzie wydać trochę pieniędzy. TELEWIZOR CZY PROJEKTOR?
Miłośnicy kina często marzą o wielkim ekranie w swoim domu. Są na to dwa sposoby, a każdy z nich ma zarówno zalety, jak i wady. Mowa oczywiście o projektorach i telewizorach. To właśnie projektory kojarzą nam się z kinowymi przeżyciami na wielkim ekranie. Wysokiej klasy projektor o rozdzielczości 4K, taki jak BENQ TK800M lub OPTOMA UHD300X, nadają się jednak nie tylko do zaciemnionych sal kinowych. Ich potężna optyka jest w stanie wyświetlić obraz o przekątnej 100 cali nawet w niezaciemnionym pomieszczeniu, czyli dziennym salonie. Ciekawą alternatywą są także projektory krótkiego rzutu, które mogą wyświetlić ogromny obraz z odległości zaledwie kilkudziesięciu centymetrów, czyli np. stojąc na komodzie przy samej ścianie. To wygodne rozwiązanie pozwoli łatwiej zaaranżować nasze domowe kino. Jeśli chodzi o przekątną obrazu, telewizory wcale nie muszą ustępować miejsca projektorom. Wśród największych znajdziemy np. 219-calowy ekran marki Samsung wykonany w technologii Micro LED oraz 262-calowy telewizor ekskluzywnej marki C SEED.
72
Business Life Polska
Żeby lepiej zobrazować ogrom tego ostatniego, dodajmy, że jego wymiary to około 6 metrów szerokości i 2,6 wysokości. Jeśli jednak nie dysponujemy kwotą dziesiątków lub setek tysięcy złotych, duży obraz taniej będzie wyświetlić z użyciem projektora. CO NOWEGO W ŚWIECIE TELEWIZORÓW?
Najnowszym trendem wśród producentów telewizorów jest wytwarzanie matryc w technologii OLED. W tradycyjnym ekranie LCD, oprócz samej matrycy ciekłokrystalicznej, potrzebne jest także jej jednolite podświetlenie. Matryce OLED składają się z mikroskopijnych, trójkolorowych diod LED, które same w sobie są źródłem światła. Dzięki temu obraz jest bardziej nasycony kolorami, płynny i dobrze widoczny pod każdym kątem. Niestety ta fantastyczna technologia ma także swoje drobne wady. Pierwszą z nich jest stosunkowo niska jasność, która może się okazać niewystarczająca w jasnym pomieszczeniu. Dodatkowo powierzchnie ekranów OLED zwykle są bardziej błyszczące od tradycyjnych, co może powodować
BY DOŚWIADCZYĆ KINOWYCH EMOCJI, WCALE NIE MUSIMY OPUSZCZAĆ DOMOWEGO ZACISZA. PODPOWIADAMY, NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ, BY DOMOWE SEANSE ZYSKAŁY KINOWĄ JAKOŚĆ.
powstawanie refleksów. Problemem jest także trwałość matrycy wykonanej z organicznych diod. Choć są one stale ulepszane, to niestety nie ma tu mowy o długowieczności znanej z niemal bezawaryjnych paneli LCD. Najbardziej szkodliwe dla OLEDa jest jednak wyświetlanie statycznego obrazu, który może spowodować wypalenie się na ekranie np. logo ulubionej stacji telewizyjnej lub elementów interfejsu graficznego gry wideo. Inna popularna technologia pozwala rozwiązać te problemy i zachować niemal równie dobrą jakość obrazu. Łudząco podobna nazwa QLED w rzeczywistości nie ma nic wspólnego z technologią matryc organicznych. Litera „Q” pochodzi od technologii kropki kwantowej (Quantum Dot). Jest to w rzeczywistości matryca LCD z dodatkową warstwą aktywnych punktów kwantowych, pozwalających na uzyskanie pełniejszej gamy kolorów. Niestety zarówno telewizory OLED jak i QLED są dosyć drogie, ale możemy być pewni, że te technologie upowszechnią się w ciągu najbliższych lat, wraz ze wprowadzeniem standardu 8K. Najdroższe telewizory wiodących marek coraz częściej mogą się pochwalić rozdzielczością 8K – czterokrotnie wyższą niż standardowe obecnie 4K. W rzeczywistości rozdzielczość 8K przynosi zauważalną poprawę jakości tylko w przypadku ogromnych telewizorów o przekątnej obrazu przekraczającej 90 cali. Problemem jest też niewielka liczba materiałów dostępnych w tak wysokiej jakości. Warto pamiętać, że nawet rozdzielczość 4K jest pod tym względem wciąż problematyczna. KINOWY DŹWIĘK
FOTO: ALEX LITVIN, UNSPLASH
Systemy nagłośnienia są najbardziej rozwiniętą grupą urządzeń RTV. Szukając nagłośnienia do naszego domowego kina możemy natrafić zarówno na soundbary za kilkaset złotych, jak i high-endowe zestawy kolumn i wzmacniaczy o wartości średniej klasy samochodu. Najdroższe systemy nagłośnienia dla audiofili w zasadzie nie mają górnej granicy ceny. Przeciętny użytkownik powinien zwrócić uwagę na kilka podstawowych wartości i funkcji. Przede wszystkim moc nagłośnienia, podobnie jak przekątna ekranu, powinna być dobrana do rozmiarów pomieszczenia. Nie chodzi jednak o ograniczanie mocy ze względu na niewielkie wymiary naszego salonu, lecz bardziej o zapewnienie wystarczającego natężenia dźwięku. W niewielkim salonie w zupełności wystarczy zestaw głośników w systemie 2.0, 2.1 (dwie satelity i głośnik niskotonowy) lub soundbar z subwooferem o łącznej mocy 200-300 watów.
73
Kino domowe
Aby odpowiednio nagłośnić duży salon z ogromnym ekranem, źródła dźwięku powinny znajdować się w różnych punktach salonu oraz dysponować większą mocą. W naprawdę dużym pomieszczeniu warto wykorzystać zestaw 5, 6 lub nawet 7 kolumn głośnikowych i mocny głośnik niskotonowy. Moc takiego zestawu może bez trudu przekroczyć nawet 1000 watów.
POŁĄCZENIE SOLIDNEGO NAGŁOŚNIENIA I WYSOKIEJ KLASY EKRANU SPRAWI, ŻE PRAWDZIWE SALE KINOWE NIE BĘDĄ JUŻ ROBIŁY NA NAS TAKIEGO WRAŻENIA, JAK KIEDYŚ.
Jeśli zamierzamy potraktować kino domowe dosłownie i stworzyć pomieszczenie w pełni zaadaptowane na prywatną salę kinową, w zasadzie nie musimy się hamować z doborem nagłośnienia. Większy zapas mocy pozwoli nam poczuć dźwięk na własnej skórze i ustrzec się zniekształceń, występujących przy wysokich poziomach głośności. Ważniejsze jest jednak odpowiednie wygłuszenie pomieszczenia, by uniknąć efektu pogłosu. Ściany, sufit i podłoga powinny być wykończone miękkimi materiałami pochłaniającymi fale dźwiękowe.
Przykładem telewizora z doskonałym systemem nagłośnienia może być 77-calowy telewizor OLED Beovision Harmony. Producentem tego modelu jest firma Bang & Olufsen, słynąca z tworzenia najwyższej jakości zestawów audio. Telewizor posiada 6 głośników o łącznej mocy 450 watów, które zostały zainstalowane za maskownicami wykonanymi z drewna. Co ciekawe, po wyłączeniu telewizor opuszcza się w dół na specjalnej podstawie, a głośniki składają się częściowo, ukrywając ekran. Każde włączenie telewizora to mała uczta dla oczu, przypominająca nieco ptaka rozkładającego skrzydła do lotu. Ta przyjemność dla oczu i uszu jest jednak kosztowna. Cena tego niezwykłego urządzenia to około 100 tysięcy złotych.
Największą wadą płaskich telewizorów są zazwyczaj niskiej klasy wbudowane głośniki. Nie wynika to z tego, że producenci chcą zarobić na dodatkowych soundbarach, ale po prostu z ograniczeń sprzętowych. W płaskiej obudowie telewizora zwyczajnie brakuje miejsca na porządne głośniki i odpowiednie komory rezonansowe. Na szczęście istnieją urządzenia, które mogą naprawdę zachwycić jakością dźwięku. Kupując taki telewizor, zaoszczędzimy sobie problemu z dobieraniem i podłączaniem kolejnych komponentów zestawu audio – producenci potrafią zadbać o nasze wrażenia słuchowe. Będzie się to jednak wiązało ze znacznie większym wydatkiem.
Wśród telewizorów marek popularnych pozytywnie wyróżnia się Philips OLED+ 984 z zestawem audio Bowers & Wilkins. Rozmiar ekranu to dosyć standardowe, lecz zazwyczaj wystarczające 65 cali. Zestaw głośników wspierających funkcję Dolby Atmos został zamontowany na eleganckiej podstawie telewizora. Oprócz tego możemy liczyć na niesamowite wrażenia wizualne, dostarczane przez doskonałą matrycę OLED z nowoczesnym przetwornikiem obrazu oraz system Ambilight, podświetlający ścianę za telewizorem. Cena urządzenia to około 24 tysiące złotych. ⚫
FOTO: CHAUHAN MONIZ, UNSPLASH
TELEWIZOR, KTÓRY BRZMI DOBRZE
Warto zwrócić też uwagę na produkty niemieckiej firmy Loewe. Produkty tej marki zachwycają niezwykłym designem oraz najwyższą jakością obrazu i dźwięku. Najwyższy model tej marki to Loewe Bild 7.77. Za 74 tysiące złotych otrzymujemy 77-calowy telewizor OLED o rozdzielczości 4K w połączeniu z rewelacyjnym algorytmem przetwarzania obrazu VantaVision. Zainstalowany bezpośrednio pod ekranem soundbar składa się z 6 głośników i 4 membran pasywnych. Łącznie dysponuje mocą 120 watów. Jeśli potrzebujemy większej mocy, możemy łatwo połączyć telewizor z dodatkowymi głośnikami z serii Loewe Klang.
74
Business Life Polska
OD PONAD 10 LAT WSPIERAMY NAJWIĘKSZE FIRMY Z SEKTORA, W ZATRUDNIANIU NAJLEPSZYCH TALENTÓW. HR Design Group to zespół doświadczonych ekspertów rekrutacji rynku nieruchomości i budownictwa, współpracujący z największymi firmami deweloperskimi oraz generalnego wykonawstwa w Polsce. REALIZUJEMY REKRUTACJE W ZAKRESIE:
ARCHITEKTURY, PROJEKTOWANIA PROJECT MANAGEMENTU, FIT OUT, INŻ. SANITARNEJ, HVAC, ELEKTRYCZNEJ, FASADOWEJ, KONSTRUKCYJNEJ
ZARZĄDZANIA BIUREM, STANOWISK ASYSTENCKICH
PRAWA, KSIĘGOWOŚCI, FINANSÓW
SPRZEDAŻY, MARKETINGU, PR
LEASING, ASSET, PROPERTY MANAGEMENT
HR DESIGN GROUP www.hrdg.pl, biuro@hrdg.pl, +48 668 806 646
Przegląd świąteczny
2 1
3
4
5
POMYSŁY
NA ŚWIĄTECZNY PREZENT 1. Polaroid OneStep +, amazon.com – 100 dolarów 2. Giiker Smart Supercube Puzzle Game, moma.org – 246 zł 3. Apple Watch 5, cortland.pl – 1999 zł 4. Zegarek męski TAG Heuer Monaco Gulf 50th anniversary, tagheuer.com – 23 790 zł 5. Kubek Ember Temperature Control Smart, ember.com – 100 dolarów
76
Business Life Polska
7
6
8
10
9
6. Podgrzewana maszynka do golenia GilletteLabs, gillette.com – 200 dolarów 7. Urządzenie do sous vide Breville Joule, amazon.com – 160 dolarów 8. Oculus Quest, x-kom.pl – 2600 zł 9. Zegarek damski TAG Heuer Aquaracer, tagheuer.com – 6990 zł 10. Cyfrowe lustro treningowe The Mirror, mirror.com – 1495 dolarów
77
Przegląd świąteczny
1
3
2
5
4
1. Urządzenie do pomiaru jakości powietrza Awair, amazon.com – 174 dolary 2. Składana hulajnoga Hudora 230, hudora.pl – 560 zł 3. Słuchawki Apple AirPods Pro, idream.pl – 1249 zł 4. Kuchenny termometr Thermapen, thermoworks.com – 71 dolarów 5. Słuchawki bezprzewodowe Master & Dynamic, ceneo.pl – 1999 zł
78
Business Life Polska
7
6 8
10
9
6. Samoczyszcząca butelka na wodę LARQ, neimanmarcus.com – 95 dolarów 7. Ekspres do kawy mrożonej Royal Brew Nitro, royalkitchenco.com – 160 dolarów 8. Amazon Kindle Paperwhite 4, x-kom.pl – 558 zł 9. Walizka podręczna Samsara, samsaraluggage.com – 345 dolarów 10. Torebka damska Hermes Change, hermes.com – 2600 zł
79
Cyberbezpieczeństwo
PHISHING
KORPORACYJNY
W POSTACI OCENY WYDAJNOŚCI Poszukując danych logowania do zasobów firmowych, cyberprzestępcy nieustannie próbują znaleźć nowe sposoby wabienia pracowników na strony phishingowe. Niedawno nasi badacze wykryli interesujący schemat ataku, w którym cyberprzestępcy powołują się na proces oceny wydajności w firmie. TEKST: PIOTR KUPCZYK KASPERSKY LAB POLSKA
A
tak opiera się na dwóch założeniach: potencjalne ofiary są przekonywane, że ta ocena jest obowiązkowa i może być podstawą do uzyskania podwyżki. Warto dodać, że w niektórych firmach takie oceny są rutynowym elementem procesu zmiany wynagrodzenia, co sprawia, że cały mechanizm ataku może nie wzbudzić podejrzeń.
oszuści proszą użytkownika o zaakceptowanie zasad polityki prywatności, jednak nie dają żadnej możliwości przeczytania stosownego dokumentu.
Wszystko zaczyna się tradycyjnie, czyli od otrzymania sfałszowanej wiadomości e-mail. Pracownik czyta w niej, że dział kadr zaprasza do przeprowadzenia oceny wydajności. W tekście wiadomości znajduje się odnośnik do strony internetowej, na której należy wypełnić „formularz oceny”. Gdy pracownik kliknie odnośnik z e-maila, zobaczy stronę logowania do „Portalu HR”. Wygląda ona dość prymitywnie – ma jednolite lub cieniowane tło i duże pola służące do wprowadzenia danych. Aby zwiększyć wrażenie autentyczności,
80
Business Life Polska
Przykład sfałszowanej strony wykorzystanej w ataku phishingowym
FOTO: HACK CAPITAL, UNSPLASH
Ofiara ma wprowadzić dane do firmowej poczty e-mail: nazwę użytkownika, hasło i adres e-mail. Klikając przycisk sugerujący logowanie lub rozpoczęcie procesu oceny, pracownik w rzeczywistości przekazuje dane cyberprzestępcom. Następnie pracownik ma czekać (na próżno) na wiadomość zawierającą szczegółowe informacje. W najlepszym razie może zacząć podejrzewać, że wystąpił jakiś błąd, lub delikatnie upomnieć się w dziale kadr, który wówczas poinformuje dział bezpieczeństwa IT. W najgorszym wypadku firma może nawet przez kilka miesięcy nie zorientować się, że doszło do kradzieży tożsamości.
JAK ZAPEWNIĆ BEZPIECZEŃSTWO
Tego rodzaju ataki wykorzystują głównie czynnik ludzki. Dlatego poza stosowaniem skutecznych rozwiązań pozwalających na wykrywanie ataków phishingowych, bardzo ważne jest uświadamianie pracowników w kwestii panujących w firmie procedur i procesów cyberbezpieczeństwa. Przykładem systemu, który pozwala zautomatyzować firmowe szkolenia podnoszące świadomość w zakresie cyberzagrożeń jest Kaspersky Automated Security Awareness Platform (ASAP). Więcej informacji na ten temat można uzyskać na stronie https://r.kaspersky.pl/asap. ⚫
81
prawo
NOWY OBOWIĄZEK MENEDŻERÓW
CENTRALNY REJESTR BENEFICJENTÓW RZECZYWISTYCH TEKST: MARCIN L. MRÓZ
Od 13 października członkowie zarządów i spółek mają nowy obowiązek. Od tego dnia bowiem weszło w życie prawo, zgodnie z którym utworzony został Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR), a spółki zostały zobowiązane do dokonywania wpisów w tym rejestrze pod sankcją kary finansowej.
82
Business Life Polska
C
RBR powstał w związku z wykonaniem unijnych przepisów o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, a jego odpowiedniki będą również funkcjonowały w pozostałych krajach UE. Rejestr jest elektroniczny (dostępny pod adresem: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/.), a wpis do niego jest wolny od wszelkich opłat. KOGO DOTYCZY OBOWIĄZEK?
Obowiązek wpisu do CRBR dotyczy: 1. spółki jawnej; 2. spółki komandytowej; 3. spółki komandytowo-akcyjnej; 4. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; 5. spółki akcyjnej (niepubliczne); 6. prostej spółki akcyjnej (od 1 marca 2020 roku). Nie są więc zobowiązane do wpisu: spółki cywilne, spółki partnerskie oraz osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Wyjątek ten dotyczy również spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, natomiast warto pamiętać o tym, że takie spółki na ogół posiadają w swojej strukturze holdingowej spółki zależne, które spółkami publicznymi nie są, więc ich ten obowiązek będzie dotyczył w całości. KTO DOKONUJE WPISU?
Wpisów powinny dokonywać osoby uprawnione do reprezentacji danej spółki, czyli w szczególności Zarząd. Wpis następuje pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywego oświadczenia. Przestępstwo takie jest zagrożone nawet karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. To na menedżerach spoczywa teraz ciężar prawidłowej identyfikacji beneficjenta oraz podania zgodnych z prawdą danych. Do dokonania wpisu niezbędne jest posiadanie elektronicznego podpisu kwalifikowanego lub profilu zaufanego w systemie ePUAP.
decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez daną spółkę. W szczególności może to być: 1. osoba fizyczna, która posiada więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej spółki; 2. osoba fizyczna dysponująca więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki (np. Zgromadzenie Wspólników), także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu; 3. osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji spółki, lub łącznie dysponująca więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu; 4. osoba fizyczna sprawująca kontrolę poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnień podmiotu dominującego w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Ustalenie, kto jest beneficjentem rzeczywistym (nie musi to być tylko jeden podmiot), przy złożonych wielostopniowych strukturach korporacyjnych może być utrudnione, podobnie jak w przypadku istnienia struktur powierniczych, rozproszonego akcjonariatu, zaangażowania struktur międzynarodowych, czy też przyznania określonym podmiotom uprawień osobistych lub uprzywilejowania akcji czy też udziałów. Warto więc, dokonując oceny, przeanalizować umowy wspólników, porozumienia dotyczące wykonywania prawa głosu, umowy inwestycyjne, umowy zastawu, przewłaszczenia na zabezpieczenia, czy też umowy holdingowe. Niezbędne może się okazać również zasięgnięcie opinii eksperta. W sytuacji, gdy nie można ustalić tożsamości beneficjenta rzeczywistego (lub są co do tego wątpliwości), za beneficjenta rzeczywistego uznaje się osobę zajmującą wyższe stanowisko kierownicze (czyli np. członkowie zarządu).
FOTO: DENNY MÜLLER, UNSPLASH
JAKIE DANE NALEŻY WPISAĆ? KTO JEST BENEFICJENTEM RZECZYWISTYM?
Wpisowi podlegają informacje o beneficjencie rzeczywistym danej spółki. W uproszczeniu: beneficjentem rzeczywistym jest osoba lub osoby sprawujące bezpośrednią bądź pośrednią kontrolę nad spółką poprzez posiadanie uprawnień, które umożliwiają wywieranie
Wpisowi do CRBR podlegają dane identyfikacyjne spółki (nazwa, forma organizacyjna, siedziba, numer wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym, NIP). Należy wskazać również dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania spółki, w tym: imię i nazwisko, obywatelstwo, państwo zamieszkania, PESEL albo data urodzenia (w przypadku osób, które
83
prawo
WPISÓW POWINNY DOKONYWAĆ OSOBY UPRAWNIONE DO REPREZENTACJI DANEJ SPÓŁKI, CZYLI W SZCZEGÓLNOŚCI ZARZĄD.
nie posiadają numeru PESEL), informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach, które przysługują danemu beneficjentowi rzeczywistemu. JAKI JEST TERMIN NA WPIS DO CRBR?
Termin na dokonanie wpisu dla nowych spółek (tj. utworzonych od 13 października 2019 r.) wynosi 7 dni od dnia wpisu spółki do KRS (przy czym do biegu terminu nie wlicza się sobót i dni ustawowo wolnych od pracy), natomiast dla starych spółek (tj. utworzonych przed 13 października 2019 r.) termin ten upływa 13 kwietnia 2020 roku. Co istotne, wpisy w Rejestrze podlegają stałej aktualizacji. Każda zmiana danych ujawnianych w CRBR powinna zostać zarejestrowana w terminie 7 dni od wejścia w życie nowego prawa. Warto przy tym odnotować, że niektóre zmiany w spółkach obowiązują od chwili dokonania danej czynności (np. co do zasady zbycie akcji lub udziałów), natomiast inne od chwili prawomocnego wpisu w KRS (w szczególności zmiany statutu, emisja nowych akcji, podwyższanie i obniżanie kapitału zakładowego). Rozróżnienie to będzie miało podstawowe znaczenie dla ustalenia terminu aktualizacji wpisu w CRBR, a więc również dla potencjalnej odpowiedzialności finansowej spółki. JAKIE SĄ KARY ZA BRAK WPISU?
Za brak dokonania wpisu do CRBR lub brak aktualizacji wpisu w terminie grożą kary pieniężne w wysokości do 1 miliona złotych. Są to kary nakładane na spółkę, natomiast jak wspomniano już wyżej, osobistą, karną odpowiedzialność za prawdziwość danych podlegających rejestracji ponoszą członkowie zarządu.
FOTO: WESLEY TINGEY, UNSPLASH
JAWNOŚĆ REJESTRU
84
Business Life Polska
CRBR jest rejestrem publicznym, co oznacza, że każdy bezpłatnie ma dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych i każdy może sprawdzić, kto faktycznie stoi za daną firmą. Pozostanie zatem anonimowym uczestnikiem obrotu gospodarczego będzie bardzo utrudnione, ale taki jest właśnie cel tej regulacji – transparentność w największym możliwym stopniu. ⚫
Przegląd narciarski
1 3
NIEZBĘDNE NA STOKU 1. Buty K2 Recon 120 MV Heat, evo.com – 650 dolarów 2. Kamera GoPro Hero 8 Black, gohd.pl – 1899 zł 3. Kask POC Auric Communication, pocsports.com – 280 euro 4. 2 w 1 ogrzewacz i ładowarka Celestron Elements , amazon.com – 31 dolarów 5. Rękawice Chaval Supernova, chavalusa.com – 425 dolarów
2 4
86
Business Life Polska
5
6
7
6. Spodnie Trew Trewth Bib, trewgear.com – 425 dolarów 7. Gogle Glade Challenger, shopglade.com – 94 dolary 8. Termiczny pokrowiec na telefon Phoozy XP3 Cosmic Plus, shopmyexchange.com – 45 dolarów 9. Narty Atomic Redster X9 S2020, snowshop.pl – 3999 zł 10. Kurtka Rossignol Surfusion, snowshop.pl – 2999 zł
9
8 10
87
Rozrywka
5
POMYSŁÓW NA NIEZAPOMNIANEGO SYLWESTRA
88
Business Life Polska
Wielkimi krokami zbliża się do nas koniec roku. Dla jednych to czas radosnych świąt i spotkań z rodziną, dla innych okres refleksji i podsumowań. Są wśród nas także ci, którzy już od lata myślą tylko o jednym – gdzie spędzić tegorocznego sylwestra? Poniżej znajdziecie kilka pomysłów, które co roku przyciągają rzesze turystów. TEKST: KRZYSZTOF KOTLARSKI
K
ażdy z nas ma swoje ulubione sposoby na spędzenie tego ostatniego dnia w roku. Niektórzy lubią wylegiwać się na kanapie przed telewizorem z ukochaną osobą, a inni zaszyć się na kilka dni w górach. Poniższa lista skierowana jest przede wszystkim do miłośników hucznych miejskich imprez, na których szampan leje się strumieniami, a muzyka gra do rana.
DUBAJ, ZJEDNOCZONE EMIRATY ARABSKIE
W ostatnich latach noworocznym hitem stał się także Dubaj. To przede wszystkim zasługa najwyższego na świecie wieżowca Burdż Chalifa, który jest centralnym punktem tutejszego świętowania. Zgromadzony u stóp budynku tłum może podziwiać niesamowity pokaz fajerwerków wystrzeliwanych wprost z architektonicznego kolosa na całej jego imponującej wysokości. MOSKWA, ROSJA
FOTO: TRENT SZMOLNIK, UNSPLASH
SYDNEY, AUSTRALIA
Największe miasto australijskiego kontynentu to pierwsza wielka metropolia świata, która wita Nowy Rok. Z tego względu jest niezwykle chętnie odwiedzana przez turystów w tym okresie. Władze miasta nie szczędzą zaś funduszy na zapierające dech w piersi atrakcje transmitowane na cały świat, który czeka na wybicie godziny dwunastej. Największym magnesem na turystów jest rzecz jasna ogromny pokaz fajerwerków prezentowany na tle zatoki i słynnej opery w Sydney. Warto także pamiętać, że Nowy Rok w Australii to początek lata, co dla przybyszów z północnej półkuli stanowi dodatkową atrakcję.
Jak wiemy, w Rosji również nie żałuje się pieniędzy na wielkie wydarzenia. Nie inaczej jest w przypadku imprezy sylwestrowej. Skute mrozem oblicze dawnej stolicy carów dodatkowo buduje atmosferę wydarzenia i wydaje się najwłaściwszym tłem dla powitania Nowego Roku. Największa plenerowa impreza odbywa się rzecz jasna na placu Czerwonym pod murami Kremla, gdzie punktualnie o dwunastej dzwony na wieży Spasskiej wybijają godzinę i rozpoczyna się pokaz fajerwerków. NOWY JORK, USA
Trudno rozmawiać o miejskich imprezach sylwestrowych, nie
wspominając o tej, która dzięki popularyzacji amerykańskiej kinematografii obecna jest w głowach każdego z nas, czyli o powitaniu Nowego Roku na Times Square w Nowym Jorku. W Stanach jest to właściwie punkt obowiązkowy. Nawet jeśli nas tam nie ma, to i tak oglądamy transmisję telewizyjną ostatnich sekund mijającego roku właśnie z Nowego Jorku. Słynna kula opada nad placem wraz z odliczaniem już od 1907 roku. Jak na razie, nic nie zapowiada, by impreza sylwestrowa na Times Square została zdetronizowana. GÓRA TAKAO, JAPONIA
Na koniec propozycja dla tych, którzy huczne imprezy nawet w sylwestra omijają szerokim łukiem. Mowa o niezwykle cenionej przez Japończyków, i coraz popularniejszej wśród turystów, tradycji noworocznej wspinaczki na górę Takao. Położona o godzinę podróży pociągiem od Tokio góra przyciąga tych, którzy ostatnie chwile roku chcą spędzić na refleksji, a na koniec powitać wschód noworocznego słońca z przepięknym widokiem ze szczytu. Uczestniczenie w buddyjskim rytuale powitania światła o poranku jest naprawdę niezwykłym doświadczeniem. ⚫
89
Auto – prezentacja
MAŁY, ALE WARIAT TEKST: SZYMON LACH
ZDJĘCIA: MAT. PRASOWE
PORSCHE 911 CARRERA S
Czy to w dzień, czy w nocy, tego samochodu nie można pomylić z żadnym innym. Piękna bryła modelu 911 zachowuje swoje klasyczne kształty, ale od samego początku czuć nutę świeżości w zaproponowanym designie. Samochód, jak na sportowe auto przystało, jest zawieszony bardzo nisko nad ziemią. Osoby wyższe będą miały zapewnioną dodatkową gimnastykę, wsiadając do tego cuda. Projektanci postarali się o stworzenie optymalnych warunków aerodynamicznych, nawet do tego stopnia, że klamki do drzwi nie są wystającym elementem. Odskakują dopiero w momencie naciśnięcia kluczyka lub kiedy zbliżymy się do samochodu.
N
ie będziemy się tu jednak rozpływać nad kluczykami czy klamkami. Oczywiście, są to miłe elementy, detale, które ostatecznie wpływają na cały wizerunek i jego postrzeganie zarówno przez posiadaczy auta, jak i przechodniów samochodu wartego 750 000 złotych. Skupimy się jednak na najważniejszych aspektach, czyli jak prowadzi się Porsche 911 Carrera S. TRZY… CZTERY… STO!
Zacznijmy od silnika. W nowym modelu 911 dostępna jest jednostka napędowa typu bokser. Pomimo że silnik montowany jest z tyłu pojazdu, inżynierowie starają się z każdym kolejnym modelem przenosić go bliżej środka, aby uzyskać bardziej optymalne warunki do jazdy. W opisywanym modelu podczas jazdy wibracje właściwie nie występują, a jest to spowodowane właśnie przesunięciem silnika bliżej środka samochodu. Do tego dołóżmy większą stabilność jazdy. Stabilność jest konieczna ze względu na siłę generowaną przez 3-litrowy sześciocylindrowy silnik biturbo o mocy 450 koni mechanicznych. Taka kompozycja
90
Business Life Polska
PORSCHE 911 CARRERA 4S Z PAKIETEM SPORT CHRONO I WYKORZYSTANIEM SYSTEMU LAUNCH CONTROL OSIĄGA PRĘDKOŚĆ 100 KM/H W CIĄGU ZALEDWIE 3,4 SEKUNDY. TYLE MNIEJ WIĘCEJ CZASU ZAJĘŁO PRZECZYTANIE TEGO ZDANIA. 91
Auto – prezentacja
gwarantuje maksymalny moment obrotowy o wartości 530 Nm. W rezultacie Porsche 911 Carrera 4S z pakietem Sport Chrono i wykorzystaniem systemu Launch Control osiąga prędkość 100 km/h w ciągu zaledwie 3,4 sekundy. Tyle mniej więcej czasu zajęło przeczytanie tego zdania. A przyspieszać można długo dalej, właściwie do momentu ograniczenia prędkości, które jest ustawione na 305 km/h. A gdyby tego było mało, warto dodać, że koncern
W NOWYM MODELU 911 DOSTĘPNA JEST JEDNOSTKA NAPĘDOWA TYPU BOKSER. POMIMO ŻE SILNIK MONTOWANY JEST Z TYŁU POJAZDU, INŻYNIEROWIE STARAJĄ SIĘ Z KAŻDYM KOLEJNYM MODELEM PRZENOSIĆ GO BLIŻEJ ŚRODKA, ABY UZYSKAĆ BARDZIEJ OPTYMALNE WARUNKI DO JAZDY.
rozdzielczość i przekątną 10,9”. Dostępna jest m.in. nawigacja online z wykorzystaniem Google Maps, co staje się możliwe po podłączeniu do internetu. Możemy obserwować wiele wskaźników dotyczących jazdy, zmieniać parametry prowadzenia i przełączać tryby, których jest aż 5. Jedynym elementem, który sugerowałbym zmienić, jest centralnie umiejscowiona manetka do przełączania trybu jazdy. Przy pierwszym spotkaniu bardziej przypomina wystający element, z którym nie wiadomo co począć. W moim odczuciu wygląda mało sportowo, brakuje jej charakteru. ze Stuttgartu dumny jest ze swojego Porsche Active Suspension Management, w skrócie PASM, czyli systemu odpowiedzialnego za bieżącą i aktywną kontrolę zawieszenia. System jest dopracowany do tego stopnia, że każde koło indywidualnie odbiera stan nawierzchni i dopasowuje się do niego, dzięki czemu jazda może być płynna i niczym niezmącona. SALON W SPORTOWYM WYDANIU
Konstruktorzy wnętrza zadbali o to, aby kierowca i pasażer dojechali do celu nie tylko w mgnieniu oka, ale również w komfortowych warunkach. Skórzane fotele, konfigurowalne w kilkunastu miejscach, dają maksimum komfortu, nawet przy dłuższych przejazdach. Ja osobiście miałem wrażenie, jeżdżąc modelem 911, że fotel dopasowuje się do mnie… a mam wysokie oczekiwania co do tego elementu. Deska rozdzielcza jest przejrzysta, można swobodnie zmieniać dane na wyświetlaczu przyciskami na kierownicy. System jest bardzo intuicyjny i można się go szybko nauczyć. TECHNIKA I NOWOCZESNOŚĆ
Ten model auta ma centralny wyświetlacz i dotykowy ekran w jednym. System nazywa się Porsche Communication Management. Ekran posiada wysoką
92
Business Life Polska
Podsumowując: wrażenia z jazdy są oczywiście kosmiczne. Przyspieszenie, trakcja, stabilność, wygoda w środku i wygląd zewnętrzny powodują, że za każdym razem, gdy wysiadam z Carrery, kręci mi się łezka w oku i zaczynam już tęsknić. Na tyle mocno, że chcę do niego wrócić i po prostu sobie pojeździć. Bez żadnego konkretnego celu. Dla przyjemności. ⚫
Nowe trendy
NOWOROCZNE
ZMIANY W BIZNESIE
JAK WPROWADZIĆ I WYTRWAĆ? TEKST: MICHAŁ SARNA, SAP SUPPORT MANAGER W HICRON
P
od koniec roku chętnie mówimy o osiągnięciach technologicznych, rozwijających się innowacyjnych trendach i fantazjujemy na temat wyników, które możemy uzyskać w nowym roku. W 2019 roku prym wiodły takie pojęcia jak Artificial Intelligence, Machine Learning czy Cloud Computing. Rok 2020 ma upłynąć pod znakiem konwersji na S/4HANA. Jednak działaniem, które łączy wszystkie powyższe trendy, powinien być Change Management. CHANGE MANAGEMENT, CZYLI FOKUS NA LUDZI
O Change Managemencie mówiono już dekady temu. Mam jednak wrażenie, że ciągle świadomość biznesowa dotycząca tego zjawiska jest zbyt ograniczona i często wrzucana do tej samej kategorii co Project Management. Moim zdaniem są to jednak dwie odrębne dziedziny. Project Management posiada swoje metodyki i narzędzia, które dążą do tego, by wdrożyć i zaimplementować cel, uruchomić dany projekt – np. narzędzie, technologię czy system. Change Mana-
94
Business Life Polska
gement z kolei skupia się na ludziach. Przygotowuje ich na wprowadzenie, kontynuowanie i realizowanie projektu. Efektem Change Managementu ma być zmiana zachowania ludzi. Odpowiednie zarządzanie zmianą powinno doprowadzić do sytuacji, której skutkiem będzie świadome używanie wdrażanego przez nas narzędzia/technologii/systemu. Bardzo często po rozpatrzeniu uwag do wprowadzonych projektów, które dostają się do ewidencji gwarancyjnych, okazuje się, że ich źródło leży właśnie w braku zarządzania zmianą, a nie w konkretnym błędzie czy usterce technicznej. Kluczem Change Managementu jest zaplanowane zarządzanie zmianą oraz zaangażowanie pracowników w jej przebieg poprzez odpowiednią komunikację i wyprzedzanie faktów. Change Management przygotowuje ludzi na nadchodzące działania, dając im większy spokój i poczucie bezpieczeństwa. PO CO NAM ZMIANY?
Kto nie idzie na przód, ten zaczyna się cofać. Dynamiczny rozwój firm wpływa na ich działania zewnętrzne i wewnętrzne. Okazuje się, że zwycza-
FOTO: ROSS FINDON, UNSPLASH
TRANSPARENTNA KOMUNIKACJA JEST JEDNYM Z PODSTAWOWYCH NARZĘDZI CHANGE MANAGEMENTU. DZIĘKI NIEJ ZMIANY PRZYJMOWANE SĄ LEPIEJ, A PRACA ZYSKUJE NA EFEKTYWNOŚCI.
jowe modele postępowania, które sprawnie działały, kiedy organizację tworzyło 10 osób, zawodzą w przypadku kilkudziesięcioosobowych zespołów rozrzuconych po kilku krajach. Zmiany wydają się oczywistym następstwem rozwoju, jednak samo ich wprowadzanie okazuje się nie takie proste. Przy wdrożeniu skomplikowanych projektów często szuka się oszczędności. Jeżeli narzędzie jest długo wyczekiwane, technologicznie może zostać wprowadzone w całości. Niestety, w takich przypadkach często ucina się koszty, które powinny zostać przeznaczone na szkolenie ludzi i przygotowanie ich na nadchodzące lub już nawet wprowadzone zmiany. Jeżeli wdrażamy projekt bez reguł towarzyszących Change Managementowi, sukces może okazać się tylko pozorny, a choćby wzorcowo wdrożone narzędzie pozostać nieużywane, niezrozumiałe lub notorycznie obchodzone przez pracowników. JAK POŻEGNAĆ STARY PORZĄDEK?
Elisabeth Kübler-Ross znana jest ze swojej przełomowej książki „Rozmowy o śmierci i umieraniu”, w której przedstawiła psychologiczną teorię reakcji pacjenta na wiadomość o nieuleczalnej chorobie i bli-
skiej perspektywie śmierci. Wyróżniła pięć etapów psychologicznych takiej reakcji, które są adekwatne także w przypadku pojawiania się innych życiowych zmian. Są to: zaprzeczenie, gniew, targowanie się (negocjacja), depresja i akceptacja. Niesamowite, że te same stadia możemy zaobserwować także przy wdrażaniu nowych metod czy narzędzi biznesowych. Change Management nie jest rozwiązaniem, które pozwoli pominąć wymienione etapy. Jednak pomaga ustalić, w jakim miejscu procesu jesteśmy, uświadomić sobie, dlaczego czujemy i zachowujemy się w ten, a nie inny sposób, i zaplanować kolejne kroki, które pomogą łatwiej uporać się ze zmianą. Mając tę świadomość i rozmawiając otwarcie w szerszej grupie przed rozpoczęciem projektu, można wypracować pewne gotowe pomysły na złagodzenie stadiów z modelu Kübler-Ross, zaplanować wsparcie osób, które będą przechodzić poszczególne etapy, tak aby ich przepracowanie odbywało się szybciej i łagodniej. Takie wsparcie, w zależności od rodzaju problemu, może polegać na przykład na działaniach komunikacyjnych, rozmowach indywidualnych czy na pomocy w nauce konkretnych narzędzi. Aby działać skutecznie, trzeba odpowiedzieć jasno na
95
Nowe trendy
RZECZYWISTE SKUTKI ZMIAN NIE BĘDĄ WIDZIANE PO TYGODNIU, ALE NIE MOŻEMY CZEKAĆ PÓŁ ROKU, BY POCHWALIĆ SIĘ MIARODAJNYM RAPORTEM [...]. CIĄGŁA ATENCJA I CELEBRACJA SUKCESÓW, DLA KTÓRYCH STWORZYMY MIERNIKI OPARTE NA KRÓTKOTERMINOWYCH DZIAŁANIACH, TO NIEZWYKLE ISTOTNE CZYNNIKI PRZEŁAMANIA NIECHĘCI DO NOWEGO. pytanie: co mogę zrobić, żeby pomóc moim ludziom przejść przez ten proces, tak by zaczęli działać w zaplanowany sposób? W moim zespole działamy, opierając się na zasadach Change Managementu już od kilku lat, i widzę ogromną różnicę w skuteczności wprowadzania zmian. Wcześniejsze doświadczenia nauczyły mnie, że jeżeli nie zadbamy o atencję, to nawet przy początkowym szczerym zaangażowaniu i chęciach, po pierwszej fali entuzjazmu projekt zostanie zbojkotowany lub samoistnie wygaśnie. JAK SKUTECZNIE WPROWADZAĆ ZMIANY?
FOTO: O12, UNSPLASH
Poprawna, szczera, transparentna komunikacja jest jednym z podstawowych narzędzi Change Managementu. Dzięki niej zmiany przyjmowane są lepiej, a praca zyskuje na efektywności. Jeżeli wdrażanie projektu prowadzone jest od początku w zespole, w którym istnieją konflikty – zadanie jest tym trudniejsze. Brak komunikacji i wzajemne ataki to pierwszy krok do kumulacji niechęci do całego przedsięwzięcia, a w konsekwencji do jego zbojkotowania. Dlatego to niezwykle istotne, by przygotować ludzi, jasno określić oczekiwania wobec nich i zakres odpowiedzialności. Dobrym i ważnym posunięciem jest także zaangażowanie
96
Business Life Polska
pracowników w podejmowanie decyzji, które pozwoli im się z nimi lepiej utożsamić. Bardzo istotna jest także celebracja sukcesu. Jeżeli zmiana ma się przyjąć, to osoby z zespołu zmiany powinny na każdym możliwym etapie wyciągać na światło dzienne nawet najmniejsze sukcesy związane z wprowadzaniem zmiany. Jeżeli mówimy na przykład o nowym sposobie fakturowania, to każda faktura jest takim właśnie sukcesem i ta pierwsza powinna być pokazana. Po miesiącu możemy pochwalić się liczbą nowych faktur z pierwszego miesiąca, które mogliśmy przygotować prościej albo szybciej niż poprzednio. Ważne, by do tych małych sukcesów znaleźć odpowiednie mierniki, które będą wyciągane krótkookresowo. Rzeczywiste skutki zmian nie będą widziane po tygodniu, ale nie możemy czekać pół roku, by pochwalić się miarodajnym raportem – bo do tego czasu zmiana zostanie odrzucona i zapomniana. Ciągła atencja i celebracja sukcesów, dla których stworzymy mierniki oparte na krótkoterminowych działaniach, to niezwykle istotne czynniki przełamania niechęci do nowego. Jedną z najtrudniejszych faz Change Managementu jest etap końcowy – projekt już działa, ludzie wiedzą, jak powinni go używać, a nawet chcą z niego korzystać, ale nadal są przyzwyczajeni do innych rozwiązań. Ten etap, w którym nowe zachowanie wchodzi w krew, jest trudny, ale także kluczowy. Zależnie od wielkości zmiany potrzebna jest konsekwencja w działaniu i odpowiedzialność. Jeżeli powiedzieliśmy sobie, że od dnia X robimy coś tylko w nowy sposób, musimy dołożyć wszelkich starań, by było to faktycznie jedyne praktykowane w firmie rozwiązanie. Taki upór pomoże przekonać cały zespół, że zmiana jest nieuchronna, a powrót do starych nawyków – niemożliwy. Tylko przygotowani na zmiany możemy korzystać z technologicznych udogodnień w szerokim zakresie i pełnymi garściami. Skupieni na spełnianiu technicznych wymagań nowych rozwiązań pamiętajmy o kwestii zasadniczej. Żadne wdrożenie wprowadzone w oderwaniu od pracowników nie przyniesie w pełni zadowalających efektów. ⚫
W PAKIECIE NAWET
DO 10% TANIEJ
PAKIET KOCIOŁ KONDENSACYJNY Z ZASOBNIKIEM modem WIFI do sterowania kotłem w pakiecie
Pakiet ONE TOP 24 NET składa się z:
/ GENUS ONE SYSTEM 24 modulacja 1:10, funkcja Auto, funkcja Care, duży dotykowy panel sterowania / zasobnik BCH 120 / stojak zasobnika BCH / Cube S Net – termostat pokojowy z modemem Wi-Fi + darmowa aplikacja mobilna do sterowania kotłem