Dom z Ogrodem Pazdziernik 2021 by MajerMedia

PAŹDZIERNIK 2021 • NR 123

Forma i funkcja grzejnika Impregnacja więźby dachowej Gładzenie ścian – zrób to sam Jesienna pielęgnacja trawnika

Termoizolacja domu Co musisz wiedzieć?

772082 99 772082

570214 570214

10 05 IS SN 2082-5706

CENA 5,90 zł (W T YM 8% VAT)

INDEKS 270 474

BUDOWA I REMONT – BY MIESZKAŁO SIĘ LEPIEJ

8626 ® Registered trademark of a company of the Melitta Group

Melit ta S T a t s i r a B ® S m a rt ®

Dwukomorowy pojemnik na ziarna kawy z cichym jak szept młynkiem, nagrodzonym Quiet Mark* *Dotyczy modeli z linii Barista Smart®

melitta® BARISTA smARt® – DWIE KAWY MLECZNE JEDNOCZEŚNIE Przygotuj dwie kawy czarne lub mleczne jednocześnie – skorzystaj z gotowych przepisów lub stwórz własne z funkcją Moja Kawa!

www.melitta.pl

UNIKALNE I TRWAŁE FASADY •

Najwyższej jakości płyty elewacyjne HPL

•

Szeroka paleta kolorów i wykończeń powierzchni

•

Wysoka odporność na czynniki pogodowe i trwałość kolorystyczna

•

Niskie nakłady na konserwację oraz łatwość czyszczenia (antigraffiti)

•

Solidność i wytrzymałość WIĘCEJ INFORMACJI NA TRESPA.COM

TRESPA POLAND SP. Z O.O. | Kraków, tel. 605 453 464, k.kowalik@trespa.com Warszawa, tel. 731 733 779, m.wojtecki@trespa.com | Poznań, tel. 731 731 705, b.kosinski@trespa.com | Wrocław, tel. 731 733 789, j.kocwin@trespa.com

DOM OTWARTY NA OTACZAJĄCY CIĘ ŚWIAT

OD REDAKCJI

Witam na łamach kolejnego wydania „Domu z Ogrodem”. Nadszedł październik, a wraz z nim coraz krótsze dni. Miejmy nadzieję, że jednak okaże się bardziej łaskawy niż zimny i deszczowy wrzesień, i pozwoli nam złapać trochę promieni słonecznych przed nieuchronnie zbliżającą się zimą. Naszym tematem numeru jest termoizolacja. Jeśli chcemy ocieplić dom, to jest to ostatni moment, w którym możemy to zrobić. Więcej informacji znajdą Państwo w artykule na str. 10. Powracamy do tematu grzejników, które dzisiaj przybierają przeróżne formy i kształty. Mogą pełnić znacznie więcej funkcji niż kiedyś. Jest w czym wybierać! Przypominamy też o zasadach pielęgnacji roślin doniczkowych. Sezon jesienno-zimowy jest dla nich dość trudny, dlatego warto je na ten czas dobrze przygotować. Październik to dobry moment na przegląd dachu i rynien. Usunięcie zalegających zanieczyszczeń uchroni nas przed ewentualnymi poważniejszymi usterkami. Pamiętajmy też o trawniku i ostatnich pracach wokół domu. Jest jeszcze sporo do zrobienia! Więcej na str. 98.

Życzę Państwu przyjemnej lektury!

redaktor naczelna

Wydawnictwo MajerMedia ul. Warszawska 13 21-500 Biała Podlaska Tel. 535 089 641 www.majermedia.com redakcja@majermedia.com reklama@majermedia.com prenumerata@majermedia.com

Zespół redakcyjny: Karolina Chmielewska, Monika Jaroszuk, Rafał Nowicki, Korekta: Anna Nalikowska Projekt i skład: Paweł Ilczuk Druk: Mazowieckie Centrum Poligrafii

Dyrektor zarządzający: Maciej Majerczak

REKLAMA Dyrektor ds. sprzedaży Jakub Kleszcz Specjaliści ds. sprzedaży: Sylwia Łuciuk, Dorota Matwiejuk

REDAKCJA Redaktor naczelna: Katarzyna Jaszczuk

Zdjęcie na okładce: ALEJANDRA CIFRE GONZÁLEZ, UNSPLASH

PAŹDZIERNIK 2021

WWW www.majermedia.com facebook.com/MajerMedia

Wydawnictwo MajerMedia jest członkiem Izby Wydawców Prasy Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadsyłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.

SPIS TREŚCI T E M AT N U M E R U 10 Termoizolacja domu

PROJEKTOWANIE IDEALNEGO PODJAZDU

POR ADNIK 18 26 32 38

Impregnacja więźby dachowej Forma i funkcja grzejnika Pielęgnacja roślin doniczkowych Gładzenie ścian – zrób to sam

A K T UA L N O Ś C I 46

Nowości, trendy, inspiracje

E K S P E R T R A DZ I 56 Jak poprawić standard energetyczny domu 60 Ostatni moment na ocieplenie domu 64 Kuchenny niezbędnik – szuflady 68 Czy rolety wewnętrzne materiałowe dopasują się do każdego rodzaju okien? 72 Zadbaj o drewniane podłogi przed zimą 76 Projektowanie idealnego podjazdu

W O KÓ Ł D O M U 82 Jak zabezpieczyć drewno? 88 Przegląd dachu i rynien 92 Jesienne przycinanie żywopłotu

JAK ZABEZPIECZYĆ DREWNO?

OGRÓD 98 Pielęgnacja trawnika 102 Sezonowe prace

GŁADZENIE ŚCIAN – ZRÓB TO SAM

IMPREGNACJA WIĘŹBY DACHOWEJ

TERMOIZOLACJA DOMU

W tym roku sezon grzewczy zaczął się wyjątkowo wcześnie. Mimo panujących na zewnątrz niskich temperatur nie jest jeszcze za późno na ocieplenie domu, które pozwoli znacząco zmniejszyć rachunki za ogrzewanie i poprawić komfort cieplny domowników.

KUCHENNY NIEZBĘDNIK – SZUFLADY

PIELĘGNACJA ROŚLIN DONICZKOWYCH

TEMAT NUMERU

Termoizolacja domu co musisz wiedzieć? Tekst: Wojciech Kondraciuk

Aby jak najlepiej określić, dlaczego w naszym domu jest zimno, warto przeprowadzić audyt energetyczny. Wykonany przez profesjonalistę, pozwoli wskazać najsłabsze punkty budynku, takie jak mostki termiczne, mogące powodować nawet przemarzanie ścian. Takim mostkiem termicznym są np. balkony i ich betonowe zadaszenia, które można dodatkowo ocieplić lub zlikwidować. Dzięki audytowi będziemy w stanie wybrać najodpowiedniejsze rozwiązania i uzyskać maksymalną skuteczność ocieplenia jak najniższym kosztem.

Takie materiały, jak cegły i beton, są w stanie przewodzić i magazynować ciepło. O ile bezwładność cieplna jest zjawiskiem korzystnym, bo ogrzana ściana lub podłoga pozostaje ciepła przez pewien czas, o tyle przewodnictwo cieplne jest sporym problemem – nie tylko zimą. To właśnie przez ściany i stropy z domów jednorodzinnych ucieka najwięcej energii cieplnej – głównie z powodu ich dużej powierzchni. Aby ograniczyć te straty, warto odizolować ściany od zewnątrz. Przyniesie to także ulgę w upalne dni.

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

OD CZEGO ZACZĄĆ?

PAŹDZIERNIK 2021

Do ocieplania ścian wykorzystuje się różne materiały o dobrych właściwościach izolacyjnych. Najczęściej wybieranym jest styropian EPS, czyli spieniony polistyren. Jego cena jest bardzo korzystna w stosunku do jego właściwości. Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów tego materiału, różniących się od siebie parametrami, grubością i kolorem. Sam kolor styropianu nie ma żadnego znaczenia, ponieważ ukrywa się go pod warstwą kleju i tynku dekoracyjnego, ale dzięki rozmaitym kolorom możemy rozpoznać kilka rodzajów tego materiału. W składach budowlanych znajdziemy m.in. styropian biały, grafitowy, a nawet pomarańczowy. Czym się różnią?

RODZAJE STYROPIANU Standardowy styropian ma kolor biały – będzie on odniesieniem dla pozostałych odmian tego materiału. Najważniejszym parametrem styropianu jest jego przewodnictwo cieplne, wyrażane współczynnikiem lambda (im jego wartość jest niższa, tym lepsza izolacja). Właściwości izolacyjne są uzależnione przede wszystkim od gęstości styropianu, mierzonej w kilogramach na metr sześcienny. W styropianie o niskiej gęstości jest więcej pustych przestrzeni wypełnionych powietrzem. Optymalne właściwości styropian osiąga przy gęstości od

25 do 33 kg/m3. Warto wiedzieć, że gęsty styropian jest również bardziej odporny na uszkodzenia mechaniczne. Oprócz właściwości termoizolacyjnych styropian powinien spełniać również szereg norm, gwarantujących m.in. bezpieczeństwo przeciwpożarowe. Droższy, szary styropian, zawdzięcza swój kolor domieszce grafitu – stąd często nazywa się go grafitowym. Ten dodatek znacząco poprawia izolacyjność styropianu, dzięki czemu można zastosować płyty cieńsze nawet o 25-30%. Ma to znaczenie głównie ze względów estetycznych oraz architektonicznych. Zbyt gruba warstwa styropianu mogłaby znacząco pogorszyć wygląd bryły niektórych budynków. Szary styropian ma też swoje wady – jego powierzchnia jest śliska, przez co wymaga specjalnego kleju i dodatkowej obróbki (szlifowania), co podnosi koszt prac. Poza tym jest bardzo wrażliwy na wahania i różnice temperatur, przez co może ulegać silnym naprężeniom wewnętrznym. Da się ich uniknąć, wykonując nacięcia przeciwprężne w odpowiednich miejscach. Na rynku znajdziemy też styropian dwukolorowy, nazywany „dalmatyńczykiem”. Kropkowany styropian powstaje poprzez

TEMAT NUMERU

FOTO: SHUTTERSTOCK

łączenie klasycznego styropianu w kolorze białym z tym gra- Ciekawą alternatywą dla styropianu jest styrodur, czyli styrofitowym. Pozwala to nieco poprawić jego właściwości przy pian ekstrudowany (XPS). Dzięki innej metodzie wytwarzania styrodur ma wyższą gęstość, przez co jest bardziej wytrzymały, jednoczesnym zachowaniu korzystnej ceny. trwalszy i ma nieco lepsze właściwości izolacyjne. Niestety za Pomarańczowy styropian to rzadko spotykany materiał, który ten materiał trzeba zapłacić więcej, przez co styrodur stosuje jednak ma sporo zalet. Kolorowy barwnik sprawia, że mate- się tylko w określonych sytuacjach, najczęściej do izolacji funriał jest bardziej odporny na działanie promieni UV i bardziej damentów i ścian piwnicznych – głównie ze względu na niższorstki, dzięki czemu lepiej łączy się z klejem bez dodatko- szą nasiąkliwość. Styrodurem można także ocieplić żelbetowy wego szlifowania. Dodatkowym atutem jest mniej uciążliwa strop, na którym planujemy założyć zielony dach lub taras. Do praca z nim. Biały styropian w silnym świetle słonecznym może ocieplania fundamentów można także wykorzystać styropian powodować olśnienie, co nie tylko jest męczące dla wzroku, ale o obniżonej chłonności wody, oznaczony kolorem niebieskim też może powodować zagrożenie podczas pracy na wysokości. lub zielonym.

PAŹDZIERNIK 2021

TEMAT NUMERU

POZOSTAŁE MATERIAŁY OCIEPLENIOWE Innym materiałem powszechnie używanym do izolacji ścian jest wełna mineralna, będąca jego największym konkurentem. Dostępna w postaci sztywnych płyt i zwijanych mat, nadaje się do różnych zastosowań, w tym np. do ocieplania dachów i ścian od wewnątrz. Na rynku znajdziemy różne gatunki tego materiału: wełna skalna, nazywana też kamienną, powstaje z minerałów, takich jak dolomit i bazalt. Aby kamień stał się elastyczną matą, roztapia się go do postaci lawy i rozdziela na włókna, spojone ze sobą za pomocą żywic. Wełna szklana powstaje w podobny sposób, a surowcem do jej produkcji jest stłuczka szklana i piasek kwarcowy. Uwięzione w macie powietrze nadaje jej bardzo dobre właściwości termoizolacyjne i czyni ją dużo lżejszą od wełny kamiennej. Z kolei wełna skalna jest bardziej odporna na ściskanie, ale nie chroni przed utratą ciepła tak dobrze.

PAŹDZIERNIK 2021

FOTO: ISOVER, WEBER

Płyty poliuretanowe PIR, czyli płyty ze sztywnej piany fenolowej oraz płyty z aerożelu, pod względem przewodnictwa cieplnego to materiały bezkonkurencyjne, jednak ich cena sprawia, że są stosowane dosyć rzadko. Jeśli zależy nam na bardzo cienkiej warstwie izolacji, np. ze względu na zabytkowy charakter budynku, który chcemy zachować, powinniśmy wybrać jeden z tych nowoczesnych materiałów.

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

NIE TYLKO ŚCIANY Termomodernizacja obejmuje znacznie więcej elementów niż tylko ocieplenie ścian zewnętrznych. Aby obniżyć koszty ogrzewania i straty ciepła w domu, możemy też zainwestować w ocieplenie dachu lub stropu, wymianę okien i drzwi (w tym także garażowych) oraz montaż wydajniejszego źródła ciepła, czyli np. kotła 5. klasy energetycznej lub pompy ciepła.

FOTO: ALUTHERMO

Wymianę stolarki okiennej warto przeprowadzić przed ociepleniem ścian, ponieważ osadzenie nowych okien wiąże się zwykle z uszkodzeniem ocieplenia i dodatkowymi kosztami. Obecnie standardem na rynku są okna trzyszybowe, ale można pokusić się o jeszcze lepiej izolujące okna z czterema szybami. Zapobiegają one nie tylko utracie ciepła zimą, ale też nagrzewaniu się pomieszczeń latem.

FOTO: SHUTTERSTOCK

TEMAT NUMERU

PROGRAM „CZYSTE POWIETRZE” Wszystkie opisane metody termomodernizacji mogą zostać objęte dofinansowaniem z rządowego programu „Czyste powietrze”. Dzięki programowi zyskamy nawet do 37 tys. złotych zwrotu za koszty poniesione podczas modernizacji domu. Dodatkowo warto się ubiegać o korzystnie oprocentowany kredyt, który mógłby pokryć pozostałą część kosztów termomodernizacji. Wniosek o dofinansowanie można złożyć przez internet, w biurze Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub w urzędzie gminy, jeśli podpisała ona umowę z WFOŚGW. Składając wniosek, wystarczy wskazać, co ma być przedmiotem dofinansowania (podając dokładne parametry techniczne) oraz określić przybliżone kwoty inwestycji – wraz z kosztami montażu i wszelkich potrzebnych do niego materiałów. W tym samym wniosku możemy także ubiegać się o dodatkowe 5 tys. zł na montaż instalacji fotowoltaicznej z programu „Mój Prąd”. ■

PAŹDZIERNIK 2021

PORADNIK

Impregnacja więźby dachowej Tekst: Adam Sobczyński

Dach można nazwać koroną domu – to określenie pasuje z kilku powodów: jest najwyższą częścią budowli, stanowi zwieńczenie najważniejszego etapu budowy, ale jest także ważnym atrybutem każdego domu. W końcu przysłowiowy dach nad głową musi wytrzymać naprawdę wiele, aby chronić domowników. By przetrwał jak najdłużej, warto nie tylko wybrać odpowiednie pokrycie, ale też zadbać o jego solidną konstrukcję i przedłużyć jej żywotność.

ięźba dachowa, czyli drewniana konstrukcja podtrzymująca dach, ma za zadanie przenosić działające na niego obciążenia na ściany nośne domu. Silny wiatr i ciężki, zalegający śnieg potrafią wystawić na próbę nawet najsolidniejszy dach. Drewno jest materiałem idealnym do tego – jednocześnie elastycznym, wytrzymałym i trwałym. Niestety, nic nie jest wieczne i więźba dachowa, podobnie jak samo poszycie dachu, może ulec zużyciu wskutek niesprzyjających warunków. Działanie większości szkodliwych dla drewna czynników da się wyeliminować za pomocą impregnatów do drewna.

PAŹDZIERNIK 2021

DREWNO IMPREGNOWANE Kupując materiał na więźbę dachową, możemy wybrać produkt zaimpregnowany przez producenta. Przemysłowe impregnowanie drewna odbywa się na dwa sposoby: poprzez zanurzanie w impregnacie lub w specjalnej komorze ciśnieniowej. Ta druga metoda sprawia, że impregnat dociera w głąb drewna i chroni je jeszcze lepiej. Impregnaty do drewna mogą pełnić liczne funkcje i zabezpieczać materiał przed wieloma zagrożeniami, które mogłyby skrócić jego żywotność. Podstawową rolą impregnatów

jest ochrona drewna przed oddziaływaniem wilgoci, która mogłaby doprowadzić do pęcznienia oraz pękania desek i krokwi. Nawet najlepsze zabezpieczenie przed paroprzepuszczalnością może się okazać zawodne. Jeśli wilgoć zacznie docierać do więźby dachowej (przez pokrycie lub od strony wnętrza domu), jej uszkodzenie będzie tylko kwestią czasu. Dodatkowo warstwa ocieplenia na więźbie dachowej powoduje, że do drewna praktycznie przestaje dochodzić powietrze, co utrudnia jego wysychanie, a sama wełna mineralna potrafi wchłaniać wilgoć. Kolejne zagrożenia, które mogą osłabić konstrukcję dachu, to szkodniki drewna, takie jak kołatek domowy i spuszczel pospolity, często mylnie brane za korniki. Impregnaty odstraszają owady żywiące się drewnem, chroniąc przed naruszeniem integralności więźby dachowej. Szkodniki są trudne do wykrycia – zwłaszcza w przypadku poddasza użytkowego. Kiedy konstrukcja dachu jest osłonięta i odizolowana akustycznie od wnętrza domu, owady mogą siać spustoszenie przez długie lata. Zwykle zdradzają je jedynie charakterystyczne odgłosy, które jednak łatwo przeoczyć w przypadku więźby dachowej. Dezynsekcja drewna opanowanego przez owady jest kosztowna i bardzo trudna, dlatego lepiej zabezpieczyć je wcześniej.

Równie niebezpieczne są grzyby i pleśń, które wnikają w drewno i stopniowo niszczą jego strukturę. W tym przypadku również łatwiej zapobiegać, niż leczyć – drewno może zostać zarażone grzybem jeszcze na etapie składowania lub budowy domu. Pozbycie się grzybów i pleśni to bardzo problematyczny proces, który nie zawsze kończy się sukcesem. Zdarza się też, że problem pozostaje niewykryty i dowiadujemy się o nim dopiero wtedy, kiedy dojdzie do widocznych uszkodzeń struktury dachu. Niektóre impregnaty posiadają dodatkowe właściwości ochronne na wypadek pożaru. Czy warto je zastosować? Tutaj sytuacja nie jest już tak oczywista. Nawet najlepszy impregnat tego typu nie uczyni drewna całkowicie niepalnym i nie jest w stanie pomóc w przypadku rozwiniętego pożaru. Chodzi tu raczej o ochronę przed zaprószeniem ognia, dlatego preparaty ogniotrwałe warto stosować szczególnie w przypadku odsłoniętego drewna, narażonego na bezpośredni kontakt ze źródłem zapłonu, czyli np. iskrami lub nagrzewającymi się przedmiotami. W przypadku poddaszy użytkowych, w których więźba dachowa jest niewidoczna, trudnopalny impregnat raczej nie będzie potrzebny. Lepszą ochronę przed ogniem zapewnia m.in. wełna szklana, czyli materiał najczęściej używany do ocieplania dachów.

PORADNIK

SAMODZIELNA IMPREGNACJA Impregnacja drewna po zakupie jest możliwa, ale dosyć problematyczna – z tego względu warto zainwestować w droższe, już zaimpregnowane drewno, lub poddać je impregnacji dopiero po zamontowaniu więźby na swoim miejscu. W przypadku impregnacji drewna we własnym zakresie przed montażem możemy skorzystać wyłącznie ze wspomnianej metody zanurzeniowej. Długość krokwi i desek rzadko przekracza 5 metrów, ale już taka długość stanowi poważny problem – skąd wziąć naczynie, które pomieści takie elementy? Można je wykopać w ziemi. Podłużny dół wyścielony grubą folią sprawdzi się w tej roli znakomicie. Musimy tylko uważać, aby nie przedziurawić folii – impregnat, podobnie jak inne środki chemiczne, nie powinien mieć kontaktu z gruntem.

PAŹDZIERNIK 2021

Drewno musi być zanurzone w impregnacie przez co najmniej 30 minut. Ważne są także warunki atmosferyczne w czasie zabiegu – temperatura w przedziale od 5 do 30 stopni Celsjusza oraz brak opadów atmosferycznych. Następnie elementy więźby dachowej powinny zostać poddane sezonowaniu. Drewno ułożone na przekładkach i osłonięte przed deszczem (najlepiej pod zadaszeniem) musi schnąć przez 72 godziny na świeżym powietrzu. Pamiętajmy także, że drewno powinno być prawidłowo wysezonowane jeszcze przed impregnacją – wilgotność powyżej 18% powoduje, że jest ono po prostu mniej chłonne. Impregnat nie wniknie w głąb wilgotnego materiału i nie uzyska pełnej skuteczności.

53 dB

PORADNIK

A CO Z GOTOWYM DACHEM? Jeśli chcemy zaimpregnować drewnianą konstrukcję dachu, który został już zainstalowany na budynku, mamy nieco ograniczone pole manewru – dostęp jest możliwy jedynie do wewnętrznej strony więźby dachowej. Dobra konserwacja ma znaczenie szczególnie w przypadku poddaszy użytkowych. W starym budownictwie strych zazwyczaj pozostawał niezagospodarowany i nie był zbyt dobrze izolowany. Nieszczelności w konstrukcji dachu i jego łączeniach ze ścianami sprawiają, że drewno jest dobrze wentylowane i w naturalny sposób wysycha nawet przy częstym kontakcie z wilgocią. Dostęp świeżego powietrza zapobiega też powstawaniu grzybów i pleśni. Jeśli jednak zamierzamy pokryć więźbę dachową izolacją i zaadaptować strych jako poddasze użytkowe, zdecydowanie powinniśmy zacząć od pokrycia konstrukcji dachu impregnatem.

PAŹDZIERNIK 2021

Dobrym momentem na impregnację jest wymiana poszycia dachowego. Wtedy zyskujemy dostęp do wierzchniej warstwy więźby dachowej. Jeśli podtrzymująca je konstrukcja jest w dobrym stanie i nie wymaga wymiany, możemy dodatkowo przedłużyć jej życie, stosując impregnaty. Konserwacja drewnianej konstrukcji jest bardzo prosta – możemy do niej wykorzystać zwyczajny pędzel i nałożyć kilka warstw preparatu. Aby zabieg był skuteczny, należy dokładnie przestrzegać zaleceń producenta impregnatu. Impregnację powierzchniową warto powtarzać mniej więcej co 5 lat. Drewno impregnowane metodą zanurzeniową, głęboko nasączone impregnatem, zachowuje swoje właściwości dłużej, przez co najmniej 10 lat. Drewno zabezpieczone w fabryce może być chronione dożywotnio, dzięki bardziej zaawansowanym metodom impregnacji.

C35/45

PORADNIK

JAKI ŚRODEK WYBRAĆ? W zależności od warunków używa się różnych impregnatów. W przypadku więźby dachowej najodpowiedniejszym wyborem będą impregnaty wodorozcieńczalne, które mogą być stosowane w zamkniętych pomieszczeniach. Impregnatów rozpuszczalnikowych i olejowych lepiej używać na zewnątrz, z powodu intensywnego zapachu i szkodliwych oparów. Dodatkowo impregnaty rozpuszczalnikowe i olejowe sprawdzą się lepiej tam, gdzie będą miały bezpośredni kontakt z wodą.

Impregnaty mogą barwić drewno na zielono, brązowo lub być całkowicie bezbarwne. Jeśli zależy nam na naturalnym wyglądzie, wybór padnie oczywiście na preparat bezbarwny. Kolorowy impregnat służy przede wszystkim temu, by odróżnić drewno zaimpregnowane od surowego i ułatwić nakładanie preparatu. ■

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

Jeśli konstrukcja naszego dachu została już zaatakowana przez owady lub pleśń, nie jest jeszcze za późno. Na rynku

są dostępne także impregnaty lecznicze, które są w stanie częściowo odwrócić skutki działalności insektów i grzybów. Oczywiście taki preparat nie nie uzupełni ubytków i nie odbuduje struktury drewna, ale pomoże zatrzymać postępujące zniszczenia i wydłużyć żywotność dachu.

PAŹDZIERNIK 2021

Leca® BLOK ciepły i suchy dom z keramzytu Budowa domu jednorodzinnego to zwykle jedna z najważniejszych i najkosztowniejszych inwestycji dla rodziny. O tym w jakiej technologii wybudowany będzie dom początkowo decyduje Inwestor. Pierwszą korektę techniczną wprowadza Projektant dostosowując marzenia Inwestora do „Warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie”. Kolejną korektę często wprowadza Wykonawca proponując rozwiązania łatwe w wykonaniu co nie zawsze znaczy, że są to rozwiązania tańsze i lepsze. Na tym etapie warto pamiętać o zasadzie, że Wykonawca wkrótce przejdzie na następną budowę a Inwestor właśnie w tym domu będzie mieszkał przez następne kilkanaście lub kilkadziesiąt lat. Funkcje podłogi na gruncie Podłoga na gruncie to zestaw różnych materiałów, które muszą spełniać kilka funkcji. Przede wszystkim izolacji termicznej chroniącej pomieszczenie przed przenikaniem ciepła do gruntu oraz izolacji przeciwwilgociowej zabezpieczającej podłogę przed wilgocią. Ponadto funkcję nośną pozwalającą na przenoszenie obciążeń użytkowych na grunt bez uszkodzeń posadzki. Podłoga na Leca® KERAMZYCIE impregnowanym Wykonanie podłogi „na keramzycie” nie jest skomplikowane. Wystarczy wysypać keramzyt impregnowany bezpośrednio na wyrównanym podłożu gruntowym. Następnie keramzyt zagęszcza się lekkimi mechanicznymi zagęszczarkami płytowymi lub na mniejszych powierzchniach do 30 m2 ubijakami ręcznymi z płytą o wymiarach około 50x50 cm. Kolejną warstwą jest wzmacniający szpryc cementowy, na którym układa się izolację z dwóch warstw folii. Na tak przygotowanych nośnych izolacjach układa się jastrych cementowy najlepiej zbrojony siatką lub zbrojeniem rozproszonym. W tego typu posadzce pomija się warstwę podłoża betonowego „chudziaka” .

Zagęszczony keramzyt przenosi znacznie większe obciążenia niż jastrych układany na styropianie czy styrodurze. Ponadto keramzyt jako materiał ceramiczny nie podlega procesom starzenia i nie zmienia swoich właściwości na przestrzeni dziesięcioleci. Impregnacja ogranicza kapilarne podciąganie wody w warstwę keramzytu maksymalnie do 4,5 cm a brak wilgoci w kruszywie pozwala na utrzymanie dobrych parametrów izolacji termicznej w myśl zasady suchy materiał skutecznie izoluje od zimna. Ścierna powierzchnia granulek keramzytu nie dopuszcza do gniazdowania w nim myszy, szczurów, nornic i innych gryzoni. W przypadku awarii instalacji pod posadzką woda odprowadzana jest do gruntu i nie zalega w warstwach podposadzkowych. W typowych rozwiązaniach warstwa 35 cm Leca® KERAMAZYTU impregnowanego w podłodze na gruncie spełnia wymagania w zakresie ochrony cieplnej dla pomieszczeń ogrzewanych. (U<0,3W/m2K). Tego typu rozwiązanie stosowane jest w budynkach z piwnicami i bez piwnic. Ścianki działowe należy wykonać na dodatkowej ławie w warstwie keramzytu. W tak wykonywanym podłożu można układać instalacje rurowe, kanały wentylacyjne oraz wykonywać izolacje radiestezyjne czyli chroniące przed niekorzystnym oddziaływaniem cieków wodnych. Keramzyt owinięty geotkaniną może stanowić nośne podłoże i izolację termiczną przy posadowieniu budynków na płycie. Leca® KERAMZYT impregnowany dostarczany jest w Big-bagach o poj. 2 m3 lub luzem samochodami samowyładowczymi. Na niewielkich powierzchniach można stosować Leca® KERAMZYT izolacyjny L układany w workach. Indywidualne rozwiązanie podłogi na gruncie i innych rozwiązań można pobrać ze strony www.lecakeramzyt.pl

PORADNIK

Forma i funkcja

grzejnika

Lubimy przebywać w dobrze zaprojektowanych i zaaranżowanych wnętrzach. Takich, które są przyjazne, niebanalne, dopracowane. Najlepiej, gdy harmonizują z naszą osobowością i mają swój niepowtarzalny styl. A styl tworzą wszystkie elementy, które widzimy, wchodząc do pokoju. Na wizualny efekt wpływ mają również grzejniki, których przecież nie wymieniamy zbyt często. Dlatego warto postawić na dobry wybór. JAKI GRZEJNIK WYBRAĆ? To nie jest tak, że dane pomieszczenie ogrzeje tylko określony typ grzejnika. Jedynym ograniczeniem wyboru jest dziś medium będące źródłem ciepła w grzejniku, czyli ogrzewanie wodne lub elektryczne. Poza tym nie ma specjalnych ograniczeń. Przy wyborze bierzemy pod uwagę funkcjonalność (np. chcemy w łazience suszyć ręczniki) oraz to, czy grzejnik będzie pasował do stylu naszego domu. Model dobrze dobrany podkreśli charakter wnętrza i pokaże, że nasze mieszkanie jest urządzone w sposób spójny i przemyślany.

PAŹDZIERNIK 2021

Jeśli chodzi o funkcjonalność, to mamy dziś sporo możliwości – są grzejniki suszarki na ręczniki, przeznaczone do pralni, a także grzejniki w formie ścianki działowej, wieszaka na ubrania, półki, a nawet barierki. Część grzejników wodnych może współpracować z grzałką elektryczną i być źródłem ciepła poza sezonem grzewczym. Jako punkt wyjścia musimy obrać zapotrzebowanie na ciepło i wielkość miejsca, które przeznaczyliśmy na grzejnik. Poza tym kluczową sprawą w modelach wodnych jest również

ZDJĘCIA: ATLANTIC POLSKA

odpowiednie dobranie sposobu zasilania. Każdy grzejnik ma bowiem swój indywidualny sposób wyjścia i wejścia ciepłej wody. Najprzyjemniejsze wydaje się wybranie stylu i koloru grzejnika.

JAKIE SĄ MOŻLIWOŚCI STYLISTYCZNE? Na pewno warto wybrać grzejnik pasujący do wnętrza i podkreślający jego specyfikę. Najlepiej podjąć tę decyzję wspólnie z projektantem wnętrz. Dziś wzory grzejników powstają w pracowniach znanych projektantów. Możemy znaleźć minimalistyczne, proste formy i grzejniki rzeźby przyciągające uwagę każdego, kto wejdzie do pomieszczenia. Grzejnik trzeba wkomponować we wnętrze i dopasować do estetycznych upodobań domowników. Są takie modele, które pozwalają na samodzielne zaprojektowanie wykończenia powierzchni grzewczej i które możemy nie tylko dobrać do koloru wnętrza, ale również zmienić go po kilku latach, i to bez konieczności demontażu grzejnika. Coraz częściej do

łazienek trafiają wysokie grzejniki dekoracyjne. Wyposażone w różne akcesoria, zyskują pełną funkcjonalność grzejników drabinkowych. Dają one możliwość budowania ciekawych aranżacji, tworząc przy tym wrażenie dużej przestrzeni. Do nowoczesnych wnętrz często wybierane są surowe i proste grzejniki ze stali nierdzewnej polerowanej, satynowanej, w kolorze technoline lub pokryte farbą strukturalną. Awangardą są grzejniki pokryte kamieniem, szklane grzejniki elektryczne, grzejniki oplatające kolumny, w formie prostej wzorniczo półki lub bardziej przypominające nowoczesną rzeźbę niż grzejnik. We wnętrzach stylizowanych lub pełnych antyków doskonale sprawdzają się nowoczesne grzejniki formą przypominające stare grzejniki żeliwne. Możemy też wybrać grzejnik pokryty podkładem przypominającym tynk i pomalować go tą samą farbą co ścianę. Niektóre grzejniki są wyposażone w oświetlenie i również w ten sposób przyczyniają się do tworzenia atmosfery wnętrza. Dziś możliwości są niemal nieograniczone.

PORADNIK

GDZIE ZAMONTOWAĆ GRZEJNIK? Gdy to możliwe, montujemy grzejnik pod oknem, wykorzystując zjawisko konwekcji powietrza i zapewniając w ten sposób dobry rozkład temperatury w pomieszczeniu. Ponieważ ciepłe powietrze zawsze idzie do góry, grzejników nie wieszamy zbyt wysoko. Warto też zwrócić uwagę na prawidłowe rozmieszczenie grzejników w pomieszczeniu. We wnętrzach sporych rozmiarów lepiej zastosować kilka grzejników o mniejszej wydajności niż jeden duży.

FOTO: VASCO

Dawniej grzejnik był jedynie urządzeniem grzewczym. Dziś to element wyposażenia wnętrz oferujący użytkownikom nawet kilka różnych funkcji. Grzejniki w formie ścianek działowych mogą być doskonałą formą przepierzenia, oddzieleniem różnych stref w pomieszczeniu. Dodatkowo do grzejników możemy dobrać całą gamę akcesoriów, które zapewnią nam wygodę na co dzień i ułatwią utrzymanie porządku. Do wyboru są rozmaite poręcze, wieszaki i półki. Można przystosować grzejnik do łazienki, przedpokoju czy kuchni. Są modele wyposażone opcjonalnie w lustro, koszyk na parasole, elementy oświetlenia czy półkę pod telefon lub na bibeloty.

FOTO: VARIOTERM

JAKIE FUNKCJE MOŻE SPEŁNIAĆ GRZEJNIK?

PAŹDZIERNIK 2021

www.meblewojcik.pl

ZDJĘCIA: ALPLAST

PORADNIK

O CZYM JESZCZE WARTO PAMIĘTAĆ PRZY WYBORZE GRZEJNIKÓW? Grzejniki kupujemy na wiele lat. Warto więc wybrać produkty markowe, wykonane z dobrej jakości materiałów. Stosowane dziś technologie zapewniają wysoką antykorozyjność i trwałość połączeń poszczególnych elementów grzejnika, a więc bezpieczeństwo naszego domu. Kwestię zakupu grzejnika powinniśmy traktować z nie mniejszą uwagą niż wybór wygodnej i eleganckiej kanapy. Obecnie grzejniki nie są jedynie źródłem ciepła. To również elementy wystroju wnętrza wydatnie wpływające na estetykę naszego otoczenia. Warto zatem wybrać grzejnik na miarę naszych potrzeb. ■ Opracowanie: redakcja

PAŹDZIERNIK 2021

PORADNIK

Jak zadbać o rośliny doniczkowe Tekst: Małgorzata Trębicka-Żuk

Rośliny w domu czynią cuda. Budują atmosferę, a w czasie późnej jesieni i zimy dają nam chociaż namiastkę tego, czego brakuje nam na zewnątrz – tętniącej życiem flory. Musimy pamiętać jednak, by odpowiednio o nie dbać. PO PIERWSZE: ODPOWIEDNIE PODLEWANIE

PO DRUGIE: WILGOTNOŚĆ POWIETRZA I NASŁONECZNIENIE Pielęgnując domową roślinność, musimy zdać sobie sprawę z tego, że nie tylko aura na zewnątrz naszego domu ulega zmianie. Także wewnątrz dochodzi do zmian. Chodzi tu o tzw. mikroklimat pomieszczeń i wnętrz, który zwłaszcza w okresie zimowym jest o wiele bardziej suchy niż latem. Niedostateczna wilgotność powietrza skutkuje m.in. usychaniem rośliny od czubków liści, ich żółknięciem i odpadaniem. Jeśli znane są nam takie objawy, mimo regularnego i optymalnego podlewania, to prawdopodobnie musimy poprawić wilgotność powietrza w pomieszczeniach, gdzie znajdują się usychające rośliny. Najłatwiej oczywiście namoczyć ręcznik i położyć go na grzejniku lub kaloryferze – wtedy parująca woda nawilży powietrze w danym pomieszczeniu.

FOTO: CELLFAST

Jesień i zima to czas pewnego rodzaju hibernacji roślin – i to nie tylko ogrodowych, ale też doniczkowych. W związku z takim zamieraniem spada zapotrzebowanie na wodę. Sami łatwo zauważymy, że ziemia w doniczce jest dłużej wilgotna, niż ma to miejsce latem i wiosną. Z tego powodu powinniśmy ograniczyć częstotliwość podlewania roślin doniczkowych. Oczywiście nie rezygnujmy z podlewania całkowicie, jednak pamiętajmy, że zalanie korzeni – tzw. przelanie rośliny – może mieć dla niej o wiele większe negatywne skutki niż ich delikatne przesuszenie. Zawsze zatem sprawdzajmy palcem, czy podłoże naszej rośliny jest suche – jeśli tak – uzupełnijmy braki wody. Gdy jest wilgotne, nie podlewajmy jej na zapas. Pamiętajmy, że podczas podlewania również w spodku pod doniczką zgromadzi się woda. Należy ją od razu wylać.

PAŹDZIERNIK 2021

FOTO: KELLY SIKKEMA, UNSPLASH FOTO: MIKE MARQUEZ, UNSPLASH

Warto także zaopatrzyć się w gliniane pojemniki, które zawieszamy na grzejniku lub kaloryferze i wlewamy do nich wodę. Powietrze możemy również nawilżyć specjalnymi urządzeniami, czyli nawilżaczami. Warto pamiętać, że odpowiednio wilgotne powietrze służy nie tylko roślinom, ale i wszystkim domownikom. Dlatego trzeba o nie zadbać. Oprócz wilgotności powietrza jedną z najważniejszych chyba rzeczy dla roślin doniczkowych jest dostęp do światła. Jesienią i zimą dni są o wiele krótsze niż wiosną i latem, dlatego roślina ma ograniczony dostęp do promieni słonecznych potrzebnych jej do prawidłowego wzrostu i rozwoju. W związku z tym warto rośliny ustawić bezpośrednio na parapecie okiennym, tak aby docierało do nich jak najwięcej dziennego światła, a także przenieść je w okolice okien wychodzących na południe.

PORADNIK

Kolejną kwestią, również w pewien sposób związaną z dostępem do światła, jest regularne odkurzanie rośliny. Kurz osadzający się na liściach, łodygach oraz kwiatach, niestety, ogranicza dostęp promieni słonecznych, a jak już zostało wspomniane, światło dzienne jest podstawą rozwoju i wzrostu roślin. Odkurzanie naszej domowej flory możemy wykonać na kilka sposobów: „wykąpać” roślinę pod bieżącą

PAŹDZIERNIK 2021

wodą, np. pod prysznicem, delikatnie polewając i spłukując z niej kurz. Możemy także do tego celu użyć ręcznego spryskiwacza wypełnionego zwykłą wodą. Jeśli nasza roślina jest duża: ma okazałe liście i grube łodygi, do odkurzania jej poszczególnych partii możemy użyć miękkiej gąbki lub szmatki – nawilżonej lub suchej. Tak odkurzona roślina na pewno będzie o wiele zdrowsza i będzie się także lepiej prezentować.

FOTO: HELENE SOUZA, PIXELIO.DE

PO TRZECIE: ODKURZANIE

FOTO: PIXABAY

Jesienią i zimą dni są o wiele krótsze niż wiosną i latem, dlatego roślina ma ograniczony dostęp do promieni słonecznych potrzebnych jej do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Warto więc ustawić rośliny bezpośrednio na parapecie okiennym, tak aby docierało do nich jak najwięcej dziennego światła.

R EK L A M A

4-6 LISTOPADA 2021 OGRODNICTWO

FLORYSTYKA

REKREACJA

www.TargiGardenia.pl TargiGardenia

sto lat dobrze zaprojektowanych wydarzeń

PORADNIK

Jak już zasygnalizowano, okres jesienno-zimowy to czas, w którym wegetacja roślin spowalnia. Z tego powodu nie wszystkie zabiegi pielęgnacyjne można wtedy wykonać. Mowa tu na przykład o nawożeniu, rozmnażaniu czy też przesadzaniu. Tak naprawdę listopad to ostatni moment na tego typu zabiegi. Od końca tego miesiąca aż do przełomu lutego i marca raczej wystrzegajmy się ich wykonywania. Przesadzanie roślin doniczkowych w grudniu czy styczniu może też sprawić, że nie przyjmą się w nowym podłożu, z kolei nawożenie ich w tym czasie może niepotrzebnie

PAŹDZIERNIK 2021

pobudzić je do życia, a przecież zima to okres swoistego odpoczynku naszej domowej flory i nabierania przez nią nowych sił witalnych. Na zakończenie warto dodać, że konkretne zabiegi pielęgnacyjne powinny być dostosowane do gatunku danej rośliny – inaczej będziemy się zajmować storczykiem, inaczej paprocią, a jeszcze inaczej kaktusami lub sukulentami. Każdy gatunek wymaga innych zabiegów i innej pielęgnacji. Dotyczy to zarówno częstotliwości i obfitości podlewania, jak i nawożenia czy przesadzania i rozmnażania naszych roślin. ■

FOTO: CERMAX

PO CZWARTE: OSTATNI DZWONEK NA...

NOWOŚĆ

Wykończe nie w imitacji betonu architekto nicznego lub corten u

Donice z włókn a szklanego wykończone w imitacji betonu archite ktonicznego: - prawie 10 razy lżejsze niż klasyczny beton - struktura z ży wicy jest dużo bardziej odporn a na uszkodzeni a mechaniczne ni ż klasyczny beto n - nie do odróżn ienia wizualnie od prawdziweg o betonu - możliwość wyk onania w dowolnym ro zmiarze

Donice z włókna szklanego na wymiar

Jesteśmy w stanie wykonać dowolny wymiar i kształt donicy w każdym kolorze z palety RAL lub NCS 100% mrozoodporne • • • •

100% wodoodporne

włókna szklane uznawane jest za jeden z najlepszych materiałów konstrukcyjnych włókno szklane nie pokrywa się rdzą ani korozją włókno szklane nie odkształca si nawet jeśli działa na nie ogromna siła tolerancja rozmiaru +/- 2 mm

lakiery odporne na promieniowanie UV • • • • • •

100% odporne na bardzo wysokie temperatury dowolna kolorystyka z palety RAL lub NCS możliwość ocieplenia styropianem wykończenie w wysokim połysku, macie, imitacji betonu lub cortenu niska waga

tel.: 607 382 078, e-mail: piotr.lyczak@cermax.com.pl

www.sklep.cermax.com.pl

PORADNIK

Gładzenie ścian

zrób to sam!

FOTO: BAUMIT

Tekst: Marcin Gomółka

Aby nadać ścianom przyjemną gładkość i zamaskować ich niedoskonałości, używa się gipsowych gładzi szpachlowych. Choć wydaje się to trudne, taką renowację można przeprowadzić samodzielnie – wystarczy kilka niedrogich narzędzi i odpowiednie materiały. To czasochłonna, ale satysfakcjonująca praca.

PAŹDZIERNIK 2021

PRZYGOTOWANIE STARYCH ŚCIAN Początki są zdecydowanie trudne i niezbyt przyjemne. Przed przystąpieniem do renowacji ścian musimy oczyścić je z powłok malarskich i starych tapet. Warto ułatwić sobie pracę za pomocą odpowiedniej chemii, czyli najczęściej rozpuszczalników. Najprościej będzie usunąć farby wodorozcieńczalne, które można zwyczajnie zmyć ze ścian za pomocą wody z mydłem i gąbki. Bardziej oporne powłoki, takie jak farba olejna i klej do tapet, będą wymagały użycia rozpuszczalnika lub skrobaczki. Należy także zdemontować wszystkie elementy przymocowane do ścian, jak np. włączniki, gniazdka i karnisze. Mechaniczne skrobanie ścian może doprowadzić do powstania nowych uszkodzeń na ich powierzchni. Największe ubytki, głębsze niż 2 mm, należy uzupełnić szpachlową masą naprawczą lub tynkiem.

BEZPOŚREDNIO NA TYNK

Do nierównych ścian o słabej kondycji należy użyć gipsu szpachlowego, który może być nakładany grubszą warstwą – nawet do 5 mm. Druga warstwa to właściwa gładź szpachlowa, czyli tzw. finisz, który pozwala uzyskać gładką powierzchnię i jest łatwiejszy do szlifowania. Tego typu gładź może mieć grubość maksymalnie 2 mm. Jeśli nasze ściany mają tylko delikatne defekty, możemy od razu użyć gładzi szpachlowej, pomijając grubszą warstwę gipsu szpachlowego. Oba rodzaje preparatów są dostępne zarówno w formie gotowej, jak i suchej, czyli w workach do samodzielnego mieszania z wodą. Ta druga opcja jest częściej polecana przez specjalistów i dużo tańsza, ale wymaga odrobiny pracy oraz użycia mieszadła przy przygotowywaniu masy. Materiały gotowe są sprzedawane w plastikowych wiadrach. Można dodatkowo rozcieńczać je wodą, jeśli zamierzamy nakładać gładź za pomocą specjalnego wałka. Najczęściej jednak nakładanie gładzi odbywa się za pomocą dużej pacy. Narożniki ścian warto wzmocnić aluminiowymi profilami, które pomogą uzyskać idealnie równe kanty, a dodatkowo będą chronić je przed uszkodzeniami mechanicznymi.

FOTO: ATLAS

Jeśli zamierzamy pokryć gładzią ściany w nowym domu, otynkowaną ścianę wystarczy oczyścić z pyłu, np. za pomocą długiej szczotki, a następnie pokryć emulsją gruntującą, czyli tzw. gruntem. Zadaniem tego środka jest przygotowanie ściany do utrzymania warstwy gładzi poprzez zwiększenie

przyczepności i wytrzymałości podłoża. Grunt najłatwiej nakłada się za pomocą wałka malarskiego. Po jego wyschnięciu możemy przystąpić do pracy.

PORADNIK

Najlepiej jest zaczynać naciąganie gładzi od narożników ścian. Porcję gładzi nakłada się na pacę za pomocą mniejszej szpachelki lub kielni, a następnie rozprowadza się cienką i możliwie równą warstwą po całej ścianie. Grubość warstwy reguluje się poprzez mocniejsze dociskanie pacy do ściany, ale nie można też przesadzić z siłą. Dbajmy o to, aby paca była czysta – w przeciwnym razie na ścianie powstaną nieestetyczne bruzdy i rysy. Warto co jakiś czas przetrzeć pacę mokrą ścierką. Do wyrównania nałożonej masy lub gładzi można też użyć podłużnej szpachli – im będzie dłuższa, tym równiejszą powierzchnię uzyskamy. Aby narożniki miały jak najbardziej regularny kształt, można nakładać gładź za pomocą gąbki szlifierskiej, która pomoże zachować kąt prosty. Zaleca się, aby nakładać gips na całe ściany przy jednym podejściu, a uniknie się w ten sposób powstania łączeń i nierówności. Po skończonej pracy należy pozostawić ściany do wyschnięcia. W zależności od użytego materiału i grubości warstwy może to potrwać nawet kilka dni.

ZDJĘCIA: ATLAS

Nie przejmujmy się niedoskonałościami naszej gładzi na tym etapie – nawet po wyschnięciu nie będzie jeszcze wyglądać idealnie. Warto jedynie delikatnie zdrapać z jej powierzchni największe wypukłości, pozostawione przez krawędzie szpachli. Ułatwi to pracę na kolejnym, ostatnim etapie.

Po nałożeniu gładzi wałkiem należy ją wstępnie wyrównać za pomocą szpachli lub pacy. Widoczna na zdjęciu szpachla z wymiennym ostrzem może zostać zamontowana na kiju teleskopowym, co znacznie przyspiesza i ułatwia pracę.

PAŹDZIERNIK 2021

PORADNIK ZACIERANIE GŁADZI Aby nadać ścianom docelową gładką fakturę, należy zeszlifować powierzchnię gładzi. Ten zabieg można wykonać na naprawdę wiele sposobów. Podstawowe metody to wykorzystanie pacy, na którą nakłada się papier ścierny lub specjalną siatkę do zacierania gładzi. Papier ścierny będzie odrobinę prostszy w użyciu dla początkujących, jednak zużywa się on dużo szybciej niż siatka. Papier zwyczajnie zapycha się zeszlifowanymi drobinkami gipsu. Siatka ma tę przewagę, że zużywa się dużo wolniej, a kiedy zapcha się pyłem, można ją łatwo wyczyścić. Użycie pacy z siatką wymaga nieco wprawy, ponieważ ostra siatka może tworzyć drobne zarysowania na powierzchni ścian. Jeśli powierzchnia ścian do wygładzenia jest naprawdę duża, możemy usprawnić sobie pracę za pomocą szlifierki do gipsu. Tarcza z papierem ściernym wiruje z wysoką prędkością, a dzięki długiemu wysięgnikowi nie wymaga korzystania z drabiny i bardzo przyspiesza pracę. Ze względu na kształt urządzenie tego typu nazywa się potocznie „żyrafą”. Dodatkowo taka szlifierka może być podłączona do odkurzacza przemysłowego, aby ograniczyć pylenie. Profesjonalna „żyrafa” potrafi być dosyć droga (a potrzebujemy jeszcze przecież odkurzacza), więc warto poszukać firmy, która wynajmuje takie urządzenia. Koszt wynajmu to zazwyczaj kilkadziesiąt złotych za dobę plus koszt papieru ściernego.

FOTO: SHUTTERSTOCK

Pył powstający podczas zacierania gładzi potrafi naprawdę dać się we znaki jeszcze długo po zakończeniu remontu. Jest bardzo drobny i będzie widoczny w całym domu przez jakiś czas po zakończeniu prac. Aby tego uniknąć, oprócz wykorzystania „żyrafy” z podłączonym odkurzaczem, można też spróbować obróbki na mokro. W tym celu należy delikatnie zwilżyć ściany, aby gładź znów stała się plastyczna, i zmatowić ją za pomocą gąbki. Następnie możemy przystąpić do wygładzania powierzchni za pomocą narzędzi – długiej szpachli lub pacy. W ten sposób ograniczymy ilość pyłu do minimum. Jeśli planujemy obróbkę gładzi na mokro, musimy wybrać produkt, który daje taką możliwość – nie każda gładź może być wykańczana w ten sposób.

GOTOWE! Efektem naszej pracy będą gładkie, białe ściany, które są doskonałą bazą do nakładania farb. Przed malowaniem należy pamiętać o ponownym użyciu emulsji gruntującej – w przeciwnym razie farba będzie wsiąkać w gładź, powodując powstawanie plam i słabe krycie. Użycie gruntu przed malowaniem pozwoli ograniczyć ilość potrzebnej farby i uzyskać dobry efekt nawet po nałożeniu pierwszej warstwy. ■

PAŹDZIERNIK 2021

Chemiczna Spółdzielnia Inwalidów „Ara” | ul. Batalionów Chłopskich 120c | 70-760 Szczecin www.ara.szczecin.pl | dh@ara.szczecin.pl

Yale wprowadza Linus® Smart Lock, inteligentny zamek z doskonałą równowagą formy i funkcjonalności Linus® Smart Lock od Yale pozwala na zaryglowanie i odryglowanie drzwi – bez względu na to, gdzie znajduje się jego właściciel. Wyposażony w zaawansowane oprogramowanie i pracujący na intuicyjnej aplikacji mobilnej Yale Access, umożliwia bezkluczykowy dostęp i pozwala użytkownikom zobaczyć kto i kiedy przyszedł czy wyszedł z domu, przydzielić wirtualne klucze gościom i sprawdzić, czy drzwi są otwarte, czy zamknięte. Linus® sprawi, że każde drzwi staną się inteligentne. Wyposażony w najnowocześniejszą technologię, łączy się z systemami inteligentnego domu, asystentami głosowymi i innymi platformami w celu łatwego sterowania drzwiami i zarządzania dostępem do nich. Inteligentny zamek zdążył już zostać doceniony prestiżowymi nagrodami Red Dot Awards, The European Product Design Awards, oraz The Ambient Awards na targach elektronicznych CES w Las Vegas za elegancki, inteligentny design i najlepsze w swojej klasie materiały wykonania. Linus® nadaje styl i funkcjonalność temu, od czego zaczyna się każdy dom lub mieszkanie – drzwiom wejściowym.

Cechując się subtelnym i zaokrąglonym kształtem, miłą w dotyku powierzchnią i perfekcyjnym wykończeniem szczotkowanego metalu w kolorze czarnym i srebrnym, ten inteligentny zamek zapewnia funkcjonalność i łatwość użytkowania, a jednocześnie pasuje do stylowych i nowoczesnych domów. Automatyczne ryglowanie i odryglowywanie zamka oraz kontrola statusu drzwi Funkcja Auto-Lock automatycznie rygluje zamek, gdy ktoś wychodzi z domu, natychmiast po zamknięciu drzwi lub po określonym czasie skonfigurowanym w aplikacji Yale Access. Kiedy użytkownik zbliży się do drzwi, funkcja

automatycznego odryglowywania Auto-Unlock otwiera zamek dzięki geolokalizacji. Wystarczy nacisnąć klamkę, aby wejść do domu, bez konieczności szukania kluczy. Użytkownicy nie będą musieli się już nigdy zastanawiać czy zapomnieli zamknąć drzwi, wychodząc z domu, a nawet jeśli pojawią się wątpliwości, mogą sprawdzić status drzwi w dowolnym momencie za pomocą aplikacji Yale Access. Dla dodatkowej wygody Linus® Smart Lock wykorzystuje technologię DoorSense™, dzięki której dowiemy się, czy nasze drzwi są bezpiecznie zamknięte. A jeśli wydarzy się coś nieoczekiwanego, na przykład drzwi zostaną uchylone, dowiemy się o tym pierwsi. Zdalny dostęp i sterowanie Intuicyjna aplikacja mobilna Yale Access umożliwia użytkownikom zdalny dostęp i sterowanie zamkiem za pomocą smartfona. Wystarczy podłączyć go do Yale Connect Wi-Fi Bridge, aby udzielać dostępu zaufanym osobom, wyświetlać aktywność, otrzymywać powiadomienia oraz ryglować i odryglowywać drzwi z dowolnego miejsca na świecie. Użytkownicy będą również mogli skorzystać z integracji z asystentami głosowymi, takimi jak Apple HomeKit. Podłączenie zamka do Yale Connect Wi-Fi Bridge

umożliwia też integrację z Amazonem Alexą, Asystentem Google i największymi platformami hostingowymi. Linus® oferuje konsumentom dodatkową elastyczność, zmieniając smartfon lub Apple Watch w klucz, aby w bardzo prosty sposób zaryglować lub odryglować drzwi. Jeśli zapomnimy telefonu, wystarczy że wpiszemy kod PIN na klawiaturze Yale Smart Keypad, aby odryglować zamek. Nowe, wyjątkowe możliwości Wraz z zaufanymi partnerami Yale, Linus® i aplikacja Yale Access wspólnie tworzą szereg wyjątkowych możliwości, w tym dostaw do domu, wynajmu krótkoterminowego i usług, takich jak sprzątanie lub opieka nad dziećmi – wszystko to, aby uprościć nasze zabiegane życie. Usługi dostaw do domu wyeliminują niektóre z największych wyzwań, przed którymi stają dziś klienci online. Dzięki Linus® Smart Lock, codzienne utrudnienia, takie jak nieudane dostawy z powodu nieobecności w domu i niewygodne miejsca odbioru, będą wyeliminowane. Aby uzyskać więcej informacji o Linus® Smart Lock od Yale, zachęcamy do odwiedzenia strony:

yalelock.pl

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE OCZYSZCZALNIA BIOLOGICZNA HABA BIO EASY FLOW Przydomowa oczyszczalnia ścieków Bio Easy Flow jest jednokomorową oczyszczalnią biologiczną, w której wszystkie procesy przebiegają cyklicznie. Dzięki wytrzymałej konstrukcji zbiornika i odpowiednio zaprojektowanemu systemowi oczyszczania tlenowego doskonale sprawdza się nawet w trudnych warunkach wodno-gruntowych. W oczyszczalniach Bio Easy Flow na wypływie zastosowano pompę, która pozwala odprowadzić lub zagospodarować ścieki niezależnie od poziomu wody gruntowej i rodzaju gruntu. Cechy produktu: technologia osadu czynnego; ciśnieniowe odprowadzenie ścieków oczyszczonych; możliwość wkomponowania oczyszczalni w ogród dzięki pokrywom KAMELEON; opcja wykorzystania ścieków oczyszczonych do nawadniania roślin; nowoczesne sterowanie pozwalające na optymalizację pracy oczyszczalni; wytrzymała konstrukcja zbiorników. Więcej na: haba.pl

PORUCZNIK – OPATENTOWANY, DWUFUNKCYJNY KOCIOŁ ELEKTRYCZNY PV READY Decydując się na montaż instalacji fotowoltaicznej lub przynajmniej rozważając budowę domu energooszczędnego, nie sposób pominąć w kalkulacjach ogrzewania elektrycznego. Opcji jest kilka, zaczynając od mat oraz kabli grzewczych, poprzez różne typy kotłów elektrycznych, a na drogich pompach ciepła kończąc. Kotły elektryczne oporowe (z grzałkami) są rozsądną alternatywą: z jednej strony koszt zakupu jest najniższy ze wszystkich dostępnych źródeł ciepła, a z drugiej – eksploatacja przy dobrze ocieplonym budynku, zwłaszcza wspomaganym instalacją PV – nie generuje wysokich rachunków. Firma Elterm jako jedyna na rynku posiada w swojej ofercie kotły z wbudowanymi podgrzewaczami c.w.u. Redukuje to do minimum miejsce niezbędne na montaż, przez co rozwiązanie jest bardzo popularne w niewielkich domach i mieszkaniach, gdzie każdy metr jest na wagę złota. Modele dostępne są od kwoty 2000 zł. Więcej o kotłach elektrycznych, ich zastosowaniu, zaletach oraz odpowiednim doborze na: elterm.pl

KUCHNIA NA MIARĘ POTRZEB Szeroka gama produktów umożliwia projektowanie kuchni w różnych stylach dostosowanych do potrzeb klientów. Obecnie na rynku możemy znaleźć fronty ramowe, gładkie bez uchwytów, ażurowe oraz dekoracyjne listwy lamelowe. Na co się jednak zdecydować i jaki styl wybrać? Zanim podejmiemy decyzję, musimy sobie uświadomić, w jakich wnętrzach czujemy się najlepiej. Dla miłośników prostych form, stonowanych barw oraz niemal pustego blatu w kuchni wybieramy styl nowoczesny, loftowy lub skandynawski. W takich wnętrzach postawmy na gładkie fronty bez uchwytów, z tzw. frezem, lub na bardzo delikatne ramki ze stonowanym uchwytem. Ważnym aspektem są delikatne dodatki, np. lamelowe listwy na ścianach lub stalowa półka dekoracyjna. Na okładziny najchętniej wybieramy szkło, beton lub surowy kamień i cegłę. Dla miłośników wnętrz z duszą, w których chętnie eksponujemy ozdoby, dekory oraz elementy codziennego użytku, wybieramy styl klasyczny, angielski, art déco oraz glamour. We wnętrzach urządzonych w tych stylach postawmy na fronty ramowe – bardziej zdobione, nietypowe szprosy w witrynach, ażurowe fronty lub klasyczną ramkę z kratką. Wybierajmy zdecydowane, dekoracyjne uchwyty, wyraziste lamy oraz płytki z dekorami. Wnętrza w tym stylu często są uzupełniane dekoracyjną sztukaterią lub intensywną tapetą. Weronika Brala

PAŹDZIERNIK 2021

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE SIMON 54 GO – OSPRZĘT STEROWANY SMARTFONEM Simon 54 GO to gama nowoczesnych sterowników przyciskowych kontrolowanych smartfonem przez sieć Wi-Fi. Nowoczesna bezprzewodowa elektronika, ukryta pod klawiszem, umożliwiła stworzenie sterowników, które nie tylko włączają i wyłączają światło lub kontrolują rolety, ale posiadają wiele rozbudowanych funkcjonalności sprawdzających się w codziennym użytkowaniu. Standardowa obsługa oświetlenia, rolet i innych urządzeń poprzez klawisz sterownika elektronicznego została wzbogacona o możliwość kontroli za pomocą urządzeń mobilnych, takich jak smartfony czy tablety. Dzięki pasującym do Simon 54 GO aplikacjom mobilnym wBox oraz wBox lite, masz możliwość kontroli wszelkich urządzeń podłączonych do sterowników przyciskowych Simon 54 GO, z domu i z każdego miejsca na świecie. Sterowniki Simon 54 GO pasują do ramek z serii Simon 54 Natura oraz Simon 54 Premium. kontakt-simon.pl

NOWOCZESNE OŚWIETLENIE Naturalne drewno oraz czarne metalowe dodatki zastosowane w lampach z serii Fabian to doskonałe połączenie, niezależnie od tego, czy mówimy o salonie, kuchni, jadalni, czy też o sypialni. Prosty, ale ciekawy design przyciągnie uwagę każdego, a przede wszystkim zapewni odpowiednią ilość światła w pomieszczeniu. Zastosowane rozwiązania dają dużą swobodę aranżacyjną – zarówno w aspekcie długości całych opraw, jak i pojedynczych źródeł światła. Z kolei dostosowanie lamp pod najbardziej tradycyjny, duży gwint pozwala na najszerszą możliwą zabawę samym światłem – od doboru barwy, przez moc, aż po inteligentne rozwiązania, jakich coraz częściej poszukujemy. My polecamy źródła światła LED filament, których wzornictwo idealnie komponuje się z oprawami Fabian. Dodatkowo metalowa klatka, w której są zamknięte żarówki, prezentuje niesamowitą grę światła oraz cienia, nadając wnętrzu spokojny i ciepły charakter. Seria doskonale się sprawdzi we wnętrzach w stylu skandynawskim, loftowym, czy też pełnym miękkich tkanin. Rodzina Fabian firmy Rabalux składa się z kilku lamp, dzięki czemu możemy wykorzystać je nie tylko jako główne źródło światła, ale także akcentujące dowolne elementy architektoniczne naszych wnętrz, czy jako idealne doświetlenie tych sfer, gdzie potrzebujemy więcej światła.. rabalux.pl

NOWOCZESNA FORMA RETENCJI WODY NA ZIELONYCH DACHACH Wysoce pożądaną cechą zielonego dachu jest niska waga. Dzięki swoim zaletom – tj. niskiej wadze i bardzo dużej pojemności wodnej – mata retencyjno-drenażowa SOPRAFLOR RPE może być z powodzeniem stosowana we wszystkich typach zielonych dachów (ekstensywnych i intensywnych). W systemach ekstensywnych, ze względu na znikome wymagania roślin, może stanowić jednowarstwowy element podłoża, skupiający się głównie na retencji i stworzeniu sprzyjających warunków do rozwoju systemu korzeniowego. Najczęściej w takim układzie stanowi podbudowę pod użycie roślinności w postaci mat wegetacyjnych, np. w Systemie Tundra Light. Mata retencyjno-drenażowa SOPRAFLOR RPE wymaga po rozłożeniu okrycia, dlatego w przypadku prowadzenia nasadzeń w systemie ekstensywnym należy na jej powierzchni zastosować substrat, o grubości wynikającej z potrzeb użytych do rozsady roślin. W systemach intensywnych głównym celem jest zmniejszenie wagi i grubości systemu. Powstaje zatem układ o hybrydowym składzie (substrat + mata), który poprzez bardzo duże zwiększenie retencji, sprzyja prawidłowym procesom wegetacji roślin, zwiększeniu wilgotności powietrza i optymalnemu zagospodarowaniu wód opadowych. Mata retencyjno-drenażowa SOPRAFLOR RPE jest bardzo łatwa w obróbce, co umożliwia tworzenie z niej różnych kształtów i elementów architektury krajobrazu, urozmaiconych pod względem wysokości. soprema.pl

PAŹDZIERNIK 2021

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE

SPOSÓB NA CZYSTY KOMINEK Czysty i zadbany kominek jest ozdobą wnętrza każdego salonu. Przez cały rok będzie przyciągał wzrok domowników, a jesienią przypominał o nadciągających chłodniejszych wieczorach spędzonych przy palenisku. Brudna i pokryta sadzą szyba kominkowa negatywnie wpływa na estetykę całego wnętrza oraz nie pozwala w pełni cieszyć się widokiem wesoło trzaskających płomieni. Sadza i spalenizna to jedne z najtrudniejszych do usunięcia zabrudzeń. Warto mieć zawsze w domu środek przeznaczony specjalnie do czyszczenia kominka – Indavox Home. To profesjonalny środek, który szybko i skutecznie usunie zaschnięty tłuszcz, wszelkie okopcenia oraz sadzę. Ma formę pianki, więc nie spływa z czyszczonych powierzchni. Preparat może być stosowany do kominków, szyb kominkowych, wkładów oraz cegieł i kamienia w obudowach. Indavox Home Kominek, 500 ml indavox.pl

CZAS NA WYMIANĘ OKIEN DACHOWYCH Jeśli masz okna dachowe, które mają ponad 20 lat, rozważ ich wymianę na 3-szybowe okna dachowe drewniane VELUX GLL lub drewniano-poliuretanowe VELUX GLU Standard Plus. Oprócz tego, że ochronią poddasze przed stratami ciepła, mają wiele innych zalet. Świetnie redukują odgłosy padającego deszczu i ulicznego hałasu, a dzięki specjalnej powłoce łatwozmywalnej można je myć znacznie rzadziej niż inne modele. Profesjonalny dekarz wymieni okna dachowe sprawnie i szybko. To także dobry moment, aby zastanowić się, czy nie potrzebujesz jednego lub dwóch okien więcej – dzięki temu lepiej doświetlisz przestrzeń. Aby wszystko przebiegło sprawnie, skorzystaj z usługi RenoVator. velux.pl/RenoVator

RABATY, KLOMBY I ŚCIEŻKI POD KONTROLĄ Jesień sprzyja porządkowym pracom w ogrodzie, który w sezonie letnim w naturalny sposób staje się przedłużeniem domu i salonem, gdzie wypoczywamy po pracy oraz w dni wolne. Staranne i przemyślane wydzielenie w ogrodzie różnych stref staje się tym samym równie istotne jak aranżacja wnętrza domu. Bardzo pomocne w tej roli będą obrzeża ogrodowe betonowe w stylu starej cegły. Cena takiego rozwiązania, która jest bardzo atrakcyjna, to tylko jeden z argumentów przemawiających na jego korzyść. Stylowe i solidnie wykonane obrzeża pozwolą przede wszystkim zachować przejrzysty podział na przestrzenie o różnym przeznaczeniu, wprowadzając w ogrodzie ład i harmonię. Znajdziemy je w ofercie firmy Elkamino Dom. elkaminodom.pl

LAMELE DREWNIANE DO DOMU I DO BIURA Lamele drewniane zaciekawią zwolenników niebanalnych i oryginalnych elementów dekoracyjnych oraz wykończeniowych. To wyjątkowy produkt o wysokich walorach praktycznych. Pionowe listwy ścienne doskonale prezentują się zarówno w nowoczesnych przestrzeniach, jak i klasycznych wnętrzach. Lamele wyróżnia wysoka jakość wykonania, odporność na uszkodzenia, funkcjonalność oraz bezproblemowe codzienne użytkowanie. Z ich montażem poradzą sobie nawet początkujący fachowcy. maxstone.pl

PAŹDZIERNIK 2021

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE NIEZBĘDNIK OGRODNIKA Linia Master Garden firmy Ramp zawiera najwyższej jakości narzędzia niezbędne do pracy w ogrodzie. Wykonane ze wzmocnionego tworzywa sztucznego narzędzia Master Garden są wyjątkowo lekkie i funkcjonalne. Ze względu na ich bardzo dużą popularność polski producent regularnie rozszerza linię o nowe modele. W tej chwili do wyboru mamy: łopatkę wąską do przesadzania roślin, łopatkę szeroką, uniwersalną do różnych prac ogrodowych, pazurki ogrodowe – bardzo wygodne w użyciu, widełki do prac ogrodowych – lekkie i funkcjonalne, motyczko-grabki – narzędzie wielofunkcyjne, pikownik – do wykonywania otworów w glebie, grabki uniwersalne – do wszelkich prac ogrodowych. Zestaw pięciu narzędzi Master Garden firmy Ramp dostępny jest w sklepach ogrodniczych w cenie około 35 zł. Można także kupić pojedyncze narzędzia w cenie około 8 zł za sztukę. ramp.pl

NOWOCZESNY NAPĘD DO OSŁON RolSolar-868 DC to autonomiczne solarne napędy do osłon niemieckiej marki Elero – firmy należącej do włoskiej grupy Nice – wiodącego dostawcy rozwiązań z obszaru automatyki dla domu. Napęd jest zasilany energią słoneczną i dzięki temu stanowi szczególnie ekologiczne rozwiązanie w zakresie automatyzacji i ochrony przeciwsłonecznej budynków nowych oraz rewitalizowanych, gdzie nie ma możliwości doprowadzenia zasilania 230 V. Sterowanie za pomocą nadajników radiowych lub dzięki centrali Smart Home Centero Home, także za pośrednictwem smartfona lub tabletu sprawia, że jest wygodny i przyjazny dla użytkownika. nice.pl

PRASOWANIE Z KLASĄ RÖRETS jest uznanym i jednym z największych w Europie producentów desek do prasowania i suszarek do odzieży. Firma powstała w Szwecji, ale od prawie 25 lat produkcja odbywa się w Polsce. Utrzymując wysoką jakość oferowanych produktów, łączy funkcjonalność z nowoczesnym designem. NEXT Space Grey to klasyczna deska do prasowania w nowej odsłonie kolorystycznej. Posiada blat wykonany z rozciąganej siatki metalowej, który zapewnia lepszy efekt prasowania dzięki przenikaniu pary. Profilowana podstawa na żelazko oraz regulacja wysokości blatu gwarantują wygodną pracę. Deska posiada mechanizm blokujący nogi po złożeniu, co ułatwia jej przenoszenie i przechowywanie. rorets.pl

CZYSTA WODA TO LEPSZA JAKOŚĆ ŻYCIA Bateria kuchenna BLANCO FONTAS-S II to unikalna bateria 3 w 1 serwująca wodę zimną, ciepłą i przefiltrowaną. Posiada oddzielne dźwignie: do wody zimnej i ciepłej z prawej strony, a do wody filtrowanej z lewej. Higieniczna: Oddzielne doprowadzenie wody i osobna wylewka wody pitnej uzdatnionej – brak możliwości zmieszania z wodą z wodociągu. Obrotowa wylewka ułatwia nalewanie wody do naczyń. Pasuje do każdej kuchni: dostępna w wielu kolorach i wykończeniach. Dostępne na: comitor.pl

PAŹDZIERNIK 2021

NOWOŚCI, TRENDY, INSPIRACJE FRONTY MEBLOWE NA TWOJĄ MIARĘ Fronty frezowane, ryflowane to najgorętszy trend 2021, zwłaszcza wzór frezowany w pionowe paski. Jesteśmy producentem frontów meblowych, paneli 3D i parapetów. Fronty meblowe wykonujemy na wymiar zlecony przez klienta. Art. 160 idealnie nadaje się zarówno do kuchni, jak i do pojedynczych mebli do łazienki czy przedpokoju. Wzór frontu jest wyfrezowany w MDF, nadaje się do wykończenia zarówno folią PVC, jak i lakierem ze wzorników ICA/RAL/NCS, co daje nam ogromne możliwości dopasowania do wnętrza. Do wyboru mamy nie tylko kolory jednobarwne, ale także ze strukturą betonu czy drewna. Delikatny wzór frontu podkreśla słoje i naturalny wygląd drewna. Szerokość paska to 6 mm, szerokość wgłębienia – 4 mm. Do kompletu istnieje możliwość wykonania frontu giętego wykończonego lakierem mat. Taki zestaw pozwoli stworzyć niezwykłe i oryginalne meble. Sprawdź wszystkie dostępne modele frontów meblowych i wybierz coś dla siebie! kobax.pl

VUTR V/VE EC A21 Centrala wentylacyjna nawiewno-wywiewna o wydajności do 670 m3/h z wymiennikiem obrotowym ma sprawność odzysku ciepła do 92%. Króćce są usytuowane pionowo. Jest wyposażona w filtr nawiewny F7 lub G4 + F7. Po pobraniu aplikacji centrala z automatyką A21 może być sterowana za pomocą smartfona, tabletu oraz innych urządzeń mobilnych. Centrala ma klasę efektywności energetycznej A. vents-group.pl

WŁĄCZNIKI DOTYKOWE LIVOLO Włącznik dotykowy pojedynczy Livolo VL C701. Szklany panel Livolo został wykonany z najwyższej jakości szkła hartowanego. Stworzony z niezwykłą precyzją oraz dbałością o każdy detal. Stylowy design połączony z elegancją idealnie wpasuje się w nowoczesne wnętrza. Dostępny w różnych wersjach kolorystycznych. Wszystkie włączniki dotykowe Livolo pasują do standardowych puszek, a montaż włączników jest identyczny jak instalacja zwykłych włączników światła, dzięki czemu nie jest wymagany przewód ochronny. Cena: ok. 95 zł brutto livolo.pl

ROZDRABNIACZ MH 2810 (NOŻOWY) Rozdrabniacz nożowy firmy AL-KO z mocnym silnikiem 2800 W. Wyposażony w zintegrowany kosz z półprzezroczystego tworzywa sztucznego, idealny do transportu rozdrobnionego materiału, oraz duże koła XL zapewniające stabilność i wygodny transport. Dzięki opatentowanemu rolkowemu wlotowi z bardzo dużym lejem rozdrabniany materiał można wygodnie i bez wysiłku umieścić w części roboczej. Wbudowany styk zwierny gwarantuje większe bezpieczeństwo, a noże hartowane indukcyjnie zapewniają dłuższą żywotność. alko-garden.pl

PAŹDZIERNIK 2021

EKSPERT RADZI

Chcesz poprawić standard energetyczny budynku? Podejmij kroki w odpowiedniej kolejności!

Hasło „sezon grzewczy” spędza sen z powiek właścicielom budynków na długo przed jego oficjalnym rozpoczęciem. Rosnące ceny energii sprawiają, że wizja przyszłych rachunków za ogrzewanie nie napawa optymizmem. W takiej sytuacji warto się zastanowić, jak poprawić standard energetyczny domu. Jak się okazuje, znaczenie ma tutaj nie tylko rodzaj, ale też kolejność działań.

ospodarstwa domowe realizują plan „energetycznych oszczędności” w dwojaki sposób: metodą małych kroków albo większych inwestycji. Zużycie energii można ograniczać, skupiając działania na oszczędzaniu: prądu (np. przez wyposażenie domu w sprzęty AGD o wysokiej klasie energetycznej czy mieszczące się w kategoriach energooszczędności oświetlenie) i ciepła (np. utrzymując odpowiednią temperaturę we wnętrzach lub wymieniając stare piece na nowoczesne, efektywniejsze i bardziej przyjazne środowisku).

Umacniająca się z roku na rok świadomość ekologiczna społeczeństwa, a także poszukiwanie sposobów na energetyczne oszczędności sprawiają, że coraz chętniej inwestujemy w odnawialne źródła energii (OZE). Według raportu Instytutu Energetyki Odnawialnej „Rynek fotowoltaiki w Polsce 2021” skumulowane tempo wzrostu mocy w fotowoltaice w latach 2016-2020 wyniosło w naszym kraju 114% przy średniej unijnej 10,3%. Wzrost popularności OZE w Polsce widać zresztą gołym okiem. Trend zwrotu ku zielonej energii odzwierciedla architektoniczny krajobraz miast, przedmieść i wsi. Dachy z zainstalowanymi panelami fotowoltaicznymi stały się

ZDJĘCIA: PAROC

Poważniejszy, bo związany ze sporym wkładem finansowym krok, to inwestycja w ogrzewanie budynku pompą ciepła lub w OZE.

ZIELONY TREND SZANSĄ NA OSZCZĘDNOŚCI?

PAŹDZIERNIK 2021

charakterystycznym elementem nowoczesnej zabudowy jednorodzinnej, a w części miast także wielorodzinnej. To oczywiście słuszna droga, bo korzyści dla środowiska są niepodważalne. Inwestycja w odnawialne źródła energii oznacza również szansę na mniejsze rachunki za energię. Inwestorzy indywidualni zainteresowani poprawą standardu energetycznego budynku powinni jednak pamiętać, że działania zmierzające do zmniejszenia zapotrzebowania na energię wymagają właściwego zaplanowania ich hierarchii.

IZOLACJA I TERMOMODERNIZACJA BUDYNKU – PIERWSZY KROK DO ENERGOOSZCZĘDNOŚCI Co należy wziąć pod lupę, zanim zdecydujemy się na realizację planów wcielania OZE w życie? – Żeby inwestycja w odnawialne źródła energii przyniosła właścicielom domów oszczędności, powinni się upewnić, czy budynek nie generuje start energetycznych, np. z powodu zbyt cienkiego ocieplenia i licznych mostków termicznych – wyjaśnia Adam Buszko, ekspert firmy Paroc Polska. – Jeżeli tak jest, ciepło będzie uciekać pomimo wkładu w zieloną energię. Jakich strat należy się spodziewać? – Przyjmuje się, że przez sam dach możemy tracić 25-30% energii wykorzystywanej do ogrzewania – dodaje ekspert. Właściwa kolejność działań, czyli najpierw ograniczanie strat, a dopiero potem poszukiwanie efektywniejszych metod pozyskiwania ciepła, sprzyja energooszczędności. Taki plan jest zgodny z tzw. koncepcją Trias Energetica – modelem stworzonym przez Uniwersytet Techniczny w Delft w Holandii.

Zgodnie z tą ideą proces zmniejszania zapotrzebowania budynków na energię i ograniczania emisji gazów cieplarnianych dobrze jest rozpocząć od efektywnej ekonomicznie izolacji nowych budynków lub termomodernizacji obiektów już istniejących. Odpowiednio ocieplone ściany zewnętrzne i dachy to krok, bez którego można się potknąć na drodze do oszczędności.

FOKUS NA PARAMETRY Kiedy celem staje się oszczędzanie, warto przyjrzeć się wskaźnikom określającym zapotrzebowanie budynku na energię: parametrom energii użytkowej, końcowej i pierwotnej. To wartości, które pojawiają się w świadectwie charakterystyki energetycznej obiektu. Energia użytkowa (EUCO) informuje o rocznym zapotrzebowaniu na ilość ciepła niezbędnego do utrzymania temperatury we wnętrzach (służącego do ich ogrzania i wentylacji), a także o energii potrzebnej do wytworzenia ciepłej wody

FOTO: PAROC

EKSPERT RADZI

i do chłodzenia (w przypadku klimatyzacji). Wskaźnik energii końcowej (EK) określa dodatkowo sprawność instalacji grzewczej (i wskazuje na ewentualne straty ciepła). Parametr oznaczający energię pierwotną (EP) mówi o ilości energii ze źródeł nieodnawialnych, która jest potrzebna, by pokryć roczne zapotrzebowanie na energię końcową.

Zabiegi termoizolacyjne, a w szczególności zadbanie o szczelność przegród zewnętrznych budynków, skutecznie ograniczają zapotrzebowanie na energię. Na tym rozwiązaniu korzysta i natura, i domowe budżety, bo maleją wydatki na ogrzewanie. ■ Opracowanie: redakcja

ZDJĘCIA: ALUTHERMO

Który z parametrów jest kluczowy, jeśli skupiamy się na wydatkach eksploatacyjnych? – Jeśli mowa o finansach, najbardziej istotny dla użytkowników budynku wydaje się wskaźnik energii końcowej – mówi Adam Buszko, ekspert firmy Paroc Polska. – Ten parametr uwzględnia kompletne zapotrzebowanie na energię, które

można przecież ograniczyć, np. przez inwestycję w izolację. Wskaźnik energii użytkowej informuje z kolei o jakości konstrukcji obiektu. Im EU jest niższy, tym większa pewność, że przegrody zewnętrzne lepiej zabezpieczają przed utratą ciepła – dodaje ekspert.

PAŹDZIERNIK 2021

EKSPERT RADZI

Zdążyć przed mrozem Mało kto myśli już o zimie, ale do końca roku zostało kilka miesięcy. To wcale niedużo, jeśli planujemy prace ociepleniowe. Przerwane pandemią koronawirusa łańcuchy dostaw nadal mogą odbijać się na dostępności styropianu, a termoizolację należy przecież wykonywać przy określonej pogodzie. Dla osób, które chcą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej, a nie rozpoczęły jeszcze inwestycji, to również jest ostatni dzwonek.

PAŹDZIERNIK 2021

ybór styropianu to już najmniejszy problem. Podstawowe pytanie, jakie zazwyczaj zadają sobie właściciele domów, brzmi: biały czy szary? Biały to styropian standardowy, szary nazywany jest też pasywnym i przede wszystkim kojarzony z energooszczędnością. – Warto pamiętać, że styropian biały oraz szary różnią się parametrami określającymi ich izolacyjność, ale nie znaczy to, że jeden jest lepszy, bo jest energooszczędny, a drugi gorszy, bo nie jest. To tak nie działa – podkreśla Dariusz Pruszkowski, doradca techniczny w firmie Styropmin.

ZDJĘCIA: STYROPMIN

Jak zatem to działa? Nowo budowane domy, a także te modernizowane, muszą spełniać te same normy (zaostrzone od stycznia 2021 roku), jeśli chodzi o zapotrzebowanie na energię, niezależnie od tego, jakie materiały budowlane zostaną użyte. Przy wyborze styropianu trzeba zatem mieć na uwadze nie tylko koszty tego materiału, ale także np. grubość warstwy. Ten sam efekt osiągniemy bowiem, układając grubszą warstwę styropianu standardowego, jak i cieńszą warstwę styropianu pasywnego. – To może mieć znaczenie np. dla estetyki elewacji, dlatego tego rodzaju decyzje są podejmowane już na etapie projektu domu – wskazuje Dariusz Pruszkowski.

To ważne szczególnie w przypadku docieplania domów już istniejących, gdzie płyty styropianowe są po prostu układane na elewacji. Gruba warstwa może być bardziej widoczna i zaburzyć proporcje np. poprzez optyczne złudzenie zmniejszenia okien. Płyty styropianowe standardowe i pasywne wymagają tej samej dbałości. Po pierwsze nie mogą być narażone na bezpośrednie działanie słońca – zarówno wtedy, gdy są przechowywane, jak i już po ułożeniu. Wzrasta wówczas ryzyko ich zniekształcenia. Z drugiej strony prace budowlane – przede wszystkim z powodu wymagań zaprawy klejowej – nie mogą być prowadzone w temperaturze poniżej minus 5 stopni Celsjusza.

FOTO: STYROPMIN

EKSPERT RADZI

PANDEMIA DOTYKA TERMOMODERNIZACJĘ Koniec lata i jesień to zatem ostatni moment na prace ociepleniowe. Tymczasem – jak wskazuje sierpniowy raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego – rynek nadal boryka się z niedoborem surowca do produkcji styropianu. Już w kwietniu Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu wyjaśniało, że to efekt z jednej strony przerwania łańcucha dostaw (zamknięte były dwie fabryki w USA i jedna w Holandii), a z drugiej – dużego zapotrzebowania Chin, które odbudowują się po pandemii. – Obserwujemy globalne zawirowania bardzo uważnie. Nasza produkcja nie ma zakłóceń i dostawy na rynek są nieprzerwane. Niemniej radzimy osobom, które planują w tym roku prace ociepleniowe, by nie zwlekały z zakupem na ostatnią chwilę – mówi doradca techniczny w firmie Styropmin.

TRZEBA ZBIERAĆ RACHUNKI Do (co najmniej) planowania prac powinny też przystąpić osoby, które chcą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej, a jeszcze nie rozpoczęły inwestycji. W zeznaniu podatkowym za 2021 rok będzie można odliczyć wydatki na ocieplenie domu (jak i inne związane z ograniczeniem zapotrzebowania na energię). Muszą być jednak udokumentowane. Warto zatem zadbać o to, by mieć nie tylko faktury za zakup, ale i za wykonanie robót. Maksymalnie jedna osoba (właściciel lub współwłaściciel domu) może odliczyć do 53 tys. zł. Co ważne, zwłaszcza w kontekście zaczynania inwestycji pod koniec roku, można ją realizować przez trzy lata. Ale nie dłużej: jeśli przedsięwzięcie nie zostanie ukończone w ciągu trzech lat, trzeba będzie zwrócić ulgę. ■ Opracowanie: redakcja

PAŹDZIERNIK 2021

EKSPERT RADZI

Kuchenny niezbędnik: szuflady Jak wybrać, żeby nie żałować?

ZDJĘCIA: KAM MEBLE

Szuflady to ulubieńcy użytkowników kuchni, którzy cenią sobie komfort, funkcjonalność i łatwość utrzymania porządku. Dobry wybór nie może jednak polegać na przypadkowym zestawieniu dowolnych modułów. Aby w pełni docenić potencjał i wygodę, jaką zapewniają szuflady, należy sporządzić plan, w którym określimy, co konkretnie będziemy przechowywać w szufladach.

W urządzeniu funkcjonalnej przestrzeni kuchennej szuflady są niezawodne! To nasi sprzymierzeńcy – pomagają zorganizować wygodną zabudowę meblową i zapanować nad porządkiem, co z uwagi na roboczy charakter pomieszczenia bywa niełatwe. W każdej kuchni jest przecież wiele rzeczy, które musimy gdzieś schować, a jednocześnie chcemy mieć pod ręką. Dzięki szufladom naczynia, sztućce, akcesoria kuchenne i produkty spożywcze znajdą swoje miejsce, a my zapewnimy sobie łatwy do nich dostęp. Zanim jednak docenimy potencjał szuflad, zastanówmy się, co będziemy w nich przechowywać i jak najlepiej pogrupować ten cały dobytek, aby ułatwić sobie codzienne „poruszanie się” po kuchni.

PAŹDZIERNIK 2021

– Szuflady to bardzo wygodne rozwiązanie, ponieważ pozwalają łatwo dopasować zabudowę kuchenną do indywidualnych potrzeb użytkowników i zauważalnie podnoszą komfort codziennego korzystania z mebli. Nie wystarczy jednak zamienić szafek na przypadkowe szuflady. Dobór modułów o wysokości odpowiednio dopasowanej do zawartości pozwoli sprawnie zorganizować wnętrze szuflad i wprowadzić przejrzyste zasady przechowywania – mówi Sylwia Kowalska-Mikutel, projektantka Spółki Meblowej KAM. – Jeżeli nie musimy się stale zastanawiać, gdzie schowaliśmy miskę, tarkę do warzyw czy słoik miodu, codzienna praca przebiega szybciej i sprawniej – dodaje.

OD OGÓŁU DO SZCZEGÓŁU, CZYLI SZUFLADY Z PODZIAŁEM NA ROLE Dlaczego wybór szuflad warto przemyśleć wcześniej? Ponieważ w naszych kuchniach mają ważną rolę do odegrania – pomagają w organizacji strefy przechowywania i porządkują jej zawartość. Tak się jednak nie stanie, jeżeli przedmioty o różnym przeznaczeniu wylądują przypadkowo w jednej szufladzie. Co prawda rozwiążemy problem zabezpieczenia miejsca do przechowywania, ale próba znalezienia konkretnego produktu może skończyć się niepotrzebną frustracją, że nasza kuchnia jest źle urządzona, a my nie możemy w niej niczego znaleźć. Dlatego cały kuchenny arsenał należy pogrupować według wygodnych dla nas zasad i umieścić w odpowiednich szufladach. – Mamy ułatwione zadanie, ponieważ wysokość standardowych szuflad jest dopasowana do podstawowych grup produktów, które zazwyczaj przechowujemy w kuchni – wyjaśnia projektantka. – Możemy wszystko pogrupować według przeznaczenia i rozmiarów, zapewniając określone – stałe miejsce każdemu z przedmiotów. Bonusem podziału szuflad na moduły o różnej wysokości jest optymalizacja dostępnego miejsca do przechowywania – nie tracimy cennej powierzchni. Skoro produkty przechowywane w kuchni mają różną wysokość, sensownie jest rozmieścić je w szufladach o różnych wysokościach. Te, w których z łatwością zmieścimy sztućce, drobne akcesoria kuchenne, papier śniadaniowy czy rolkę folii aluminiowej, nie muszą być wysokie. Nie schowamy w nich jednak zapasów spożywczych czy pakietu talerzy, dlatego musimy zabezpieczyć dla nich miejsce w szufladach odpowiednio wyższych. Jeżeli dużo gotujemy, potrzebujemy większej ilości szuflad wysokich,

w których zmieścimy garnki, drobny sprzęt AGD czy przeznaczymy je na podręczny magazyn zapasów spożywczych. Wysokie szuflady to również idealne miejsce dla produktów w dużych opakowaniach, jak butelka oleju czy wody mineralnej. Na każdą z grup produktów powinniśmy przeznaczyć dokładnie tyle miejsca, ile faktycznie potrzebuje. W ten sposób efektywnie wykorzystamy wnętrze wszystkich szuflad.

EKSPERT RADZI

ZADBAJMY O KOMFORT I BEZPIECZEŃSTWO Szuflady możemy wygodnie wysunąć przed korpus mebli, co ułatwia wyjmowanie rzeczy, a następnie odkładanie ich na miejsce. Nie musimy się schylać i niepotrzebnie przestawiać całej zawartości w poszukiwaniu określonych produktów. Od razu po wysunięciu mamy do nich pełen wgląd, nawet do rzeczy przechowywanych na końcu. Dzięki temu wszystko jest zawsze na swoim miejscu i pod ręką.

ZDJĘCIA: KAM MEBLE

Równie ważne są wytrzymałe i niezawodne prowadnice, na których będą zamontowane szuflady. Nawet przy dużym obciążeniu będą się lekko otwierały, nie wymagając wkładania w tę czynność nadmiernego wysiłku, i całkowicie wysuwały. Pomyślmy również o prowadnicach z zamontowanym hamulcem spowalniającym zamykanie, dzięki którym szuflady domkną się cicho i delikatnie, a my nie usłyszymy uciążliwego trzaskania frontu o korpus mebla. To rozwiązanie poprawi także bezpieczeństwo, dlatego warto je rozważyć szczególnie w przypadku, kiedy z mebli korzystają również dzieci.

ZAJRZYJMY DO SZUFLADY: ESTETYKA DLA WYMAGAJĄCYCH Wygoda i względy praktyczne zawsze są na pierwszym miejscu, jednak w przypadku nowoczesnych systemów szuflad nie musimy rezygnować z aspektów wizualnych. Chociaż wnętrze szuflady pozostaje ukryte za frontem, kiedy ją otworzymy, może cieszyć oko wysoką jakością i nienagannym dopasowaniem kolorystycznym do całej zabudowy. Można je idealnie dopasować do frontów mebli, tworząc atrakcyjną i spójną wizualnie aranżację. Jeżeli zdecydowaliśmy się na modne czarne fronty, środek szuflad może być w takim samym kolorze. Podobnie w przypadku jasnych dekorów nie będziemy mieli trudności z wybraniem barwy, która będzie się harmonijnie komponowała z całością. Możemy również zdecydować, jakie chcemy mieć boki szuflad. Pełne możemy zastąpić relingami lub efektownymi przeszkleniami, które prezentują się prestiżowo i są bardzo eleganckie. ■ Opracowanie: redakcja

PAŹDZIERNIK 2021

EKSPERT RADZI

Czy materiałowe rolety wewnętrzne dopasują się do każdego kształtu okien? Tym, co nadaje bryle budynku szczególny wygląd, a we wnętrzu stanowi o odpowiednim naświetleniu, kompozycji przestrzennej, układzie pomieszczenia, są okna. Najczęściej decydujemy się na te standardowe, o proporcjonalnych kształtach, ale mamy przecież o wiele większe możliwości. Dodatkowo niezbędnym dopełnieniem okien są osłony okienne, których wybór również musimy rozważyć na etapie planowania przestrzeni. Podpowiadamy, czy rolety wewnętrzne materiałowe są dobrym rozwiązaniem, które dopasujemy do każdego kształtu okien.

iedy słyszymy słowo „okno”, na ogół wyobrażamy sobie regularny prostokąt, osadzony równo w ścianie. Tak najczęściej rysują je dzieci, tak też przedstawiamy je na naszych wewnętrznych domowych projektach, planując urządzanie mieszkania czy remont. Ale czasy, kiedy okna istniały tylko w jednym konkretnym kształcie, już dawno minęły bezpowrotnie. Teraz zależą one od wyobraźni projektantów, architektów i inwestorów. Do prostokąta dołączyły

PAŹDZIERNIK 2021

kolejne podstawowe figury geometryczne: koło i trójkąt, a także bardziej „fantazyjne” propozycje w kształcie trapezu, rombu czy okna z łukami. Każde z nich niewątpliwe powinniśmy wyposażyć w dodatkowy element, bez którego samo okno i całe wnętrze nie jest wizualnie i praktycznie skończone: rolety wewnętrzne materiałowe. Dlaczego taki wybór? Ponieważ dopasujemy je do każdego kształtu okien. Poniżej podpowiadamy, jak to możliwe i na co zwrócić uwagę.

ZDJĘCIA: ANWIS

NA POCZĄTKU – WYGODA I PRAKTYKA Proces dopasowania rolet wewnętrznych materiałowych poprzedza oczywiście wybór samych okien. Nie możemy zapominać o pierwszej podstawowej zasadzie – w jakim pomieszczeniu i w jakim celu najczęściej będziemy ich używać. Jeśli mamy do czynienia z przestrzenią użytkową, w której spędzamy większą część dnia lub gdzie mamy mieć zapewniony komfortowy sen, powinniśmy zdecydować się na okna o regularnych kształtach, które łatwo się otwierają i dają możliwość szybkiej i efektownej cyrkulacji powietrza. Wtedy, im większa przestrzeń okienna, tym lepiej, dlatego sprawdzą się na pewno okna prostokątne, które możemy łączyć ze sobą, aby uzyskać wizualnie bardziej spektakularny efekt. Jeśli w pomieszczeniu zapewnimy już odpowiedni dostęp świeżego powietrza, a kolejne okna będą spełniać głównie rolę doświetlającą, możemy wybrać okrągłe, trójkątne lub bardziej rozbudowane, składające się z połączenia tych figur. Również w pomieszczeniach mniej użytkowych, takich jak garderoba czy spiżarnia, możemy zdecydować się na okna o nieregularnych kształtach, które bardzo efektownie podkreślą stylistykę i bryłę domu na zewnątrz. Wszystkie te zasady obowiązują także przy doborze rolet materiałowych okiennych, dlatego powinniśmy myśleć kompatybilnie i wcześniej rozważyć możliwości doboru odpowiednich osłon.

PROSTOKĄTY I KWADRATY – KLASYKA, KTÓRA SPRAWDZA SIĘ ZAWSZE Architekci często przekonują o tym, że najprostsze rozwiązania są najlepsze, a w przypadku okien na pewno najbardziej uniwersalne. Dopasujemy do nich bowiem wszystkie rodzaje rolet wewnętrznych materiałowych: rolety tego typu w kasecie (w tym z prowadnicami), rolety materiałowe wolnowiszące oraz rolety wewnętrzne elektryczne. Te pierwsze, w wersji z prowadnicami, idealnie korespondują z ramami okiennymi. Możemy wkomponować je tak, by tworzyły harmonijną całość. Sprawdzą się także przy każdym rozmiarze okien. – Rozmiar tkaniny w roletach wewnętrznych materiałowych w kasecie może wynosić aż 20 m2. Bez problemu dopasujemy je więc do dużych i szerokich okien – zapewnia ekspert marki Anwis, Agnieszka Gołębiewska. – Co ważne, wszystkie rolety z prowadnicami wyposażone są w elementy, które zapewniają stabilne przyleganie materiału do szyby. Jest to istotne w pomieszczeniach, które często wietrzymy, i w oknach uchylnych – minimalizuje ruchy rolety w trakcie powiewu wiatru. Jeśli chodzi o rolety wewnętrzne materiałowe elektryczne, ich użytkownicy niewątpliwie chwalą sobie podstawową zaletę: możemy sterować nimi z każdego punktu w pomieszczeniu, bez konieczności podchodzenia do okna. One także bez problemu dopasują się do okien klasycznych, stanowiąc ich praktyczne i potrzebne uzupełnienie.

EKSPERT RADZI Z ŁUKIEM I NA OKRĄGŁO – JAK DOBRAĆ OSŁONY DO BARDZIEJ FANTAZYJNYCH OKIEN

Opracowanie: redakcja

FOTO: ANWIS

Kiedy decydujemy się na okno o nietypowym kształcie czy małym rozmiarze, powinniśmy od razu na etapie planowania montażu rozważyć wybór osłon okiennych. Najbardziej praktyczne rozwiązanie to wybór rolety materiałowej wewnętrznej. Niezależnie od tego, czy zdecydujemy się na mechanizm ręczny, w którym sami za pomocą łańcuszka sterujemy wysokością odsłonięcia rolety, czy elektryczny, gdzie działamy za pomocą pilota, najlepiej taką roletę zamontować bezpośrednio nad oknem, niezależnie od jego kształtu, we wnęce okiennej. Pozwoli nam to przesłonić całość przeszklenia, bez ryzyka, że promienie słoneczne dostaną się do pomieszczenia, utrudniając pracę czy odpoczynek. Warto wybrać opcję rolety wewnętrznej wolnowiszącej bądź rolety wolnowiszącej w kasecie. Pomieszczenie będzie wyglądać estetycznie, a dodatkowo

spełni ona także funkcję zasłony, zwłaszcza gdy zdecydujemy się na grubszą czy kolorową tkaninę. Istotną rolę odgrywa tu także uniwersalność, a co za tym idzie – cena produktu. Rolety wewnętrzne materiałowe bez problemu będziemy mogli zamontować i zdjąć samodzielnie, przenieść je w inne miejsce, jeśli zajdzie taka potrzeba. Dodatkowo, nie naruszając ich mechanizmu, wymienimy tkaninę, gdy zdecydujemy się np. na zmianę dekoracji wnętrza. Oczywiście, istnieje możliwość wykonania osłon okiennych na zamówienie, takich jak plisy czy żaluzje, w specjalnie dobranym do okna kształcie. Jest to jednak rozwiązanie bardziej kosztowne i wiążące. Dlatego wybór rolet wewnętrznych materiałowych zamontowanych we wnęce okiennej jest najbardziej uniwersalnym rozwiązaniem dla okien o nietypowych kształtach. ■

PAŹDZIERNIK 2021

EKSPERT RADZI

Przygotuj drewniane podłogi do okresu zimowego Każda drewniana podłoga potrzebuje pielęgnacji i konserwacji, inaczej może stracić swoje walory estetyczne i praktyczne. Zima to szczególny okres, bo związane z nią warunki atmosferyczne mogą być dokuczliwe tak dla ludzi, jak i dla drewna.

eski do zimowego sezonu powinni przygotować nie tylko narciarze czy też użytkownicy desek snowboardowych, lecz także wszyscy posiadacze drewnianych podłóg. Podpowiadamy, o czym warto pamiętać, by cieszyć się piękną podłogą bez względu na aurę. Przypominamy o prostych, ale ważnych krokach, które warto zrobić, jeszcze zanim zima rozgości się na dłużej.

WŁAŚCIWY POZIOM WILGOTNOŚCI POWIETRZA Drewno jest materiałem higroskopijnym, reagującym na zmieniające się warunki otoczenia. Jeśli nie zadbamy o odpowiedni poziom wilgotności panujący w pomieszczeniu, w podłodze mogą pojawić się szczeliny, pęknięcia, a nawet wybrzuszenia. – Na etapie montażu podłogi elementem zapobiegania takim sytuacjom jest pozostawienie szczeliny

PAŹDZIERNIK 2021

dylatacyjnej (równej grubości deski) m.in. przy ścianach, wokół filarów, czy np. rur. Wilgotność powietrza trzeba kontrolować także podczas eksploatacji podłogi. To kwestia istotna przez cały rok, ale zimą szczególnie; gdy powietrze jest suche, a okna otwierane są zwykle rzadziej niż latem czy wiosną – zaznacza Sebastian Kos, ekspert marki Chapel Parket, którą sygnowane są deski, klepki i kasetony z drewna dębowego. Jeśli poziom wilgotności jest zbyt wysoki, zadbajmy o odpowiednią cyrkulację powietrza. Natomiast przy niskiej wilgotności najlepiej zaopatrzyć się w nawilżacz. Przypominamy: optymalny poziom wilgotności względnej mieści się w przedziale 45-60 proc., zaś temperatura powinna wynosić od 15 do 24 stopni Celsjusza. Co ważne, są to warunki odpowiednie nie tylko dla drewna, ale przede wszystkim – dla domowników oraz ich gości.

ZDJĘCIA: CHAPEL PARKET POLSKA

STOPNIOWE PRZYGOTOWANIE DO SEZONU GRZEWCZEGO Coraz częściej rezygnujemy z kaloryferów na rzecz ogrzewania podłogowego, na którym montowane jest naturalne drewno. Co zrobić, by w pełni cieszyć się zaletami tego rozwiązania? – Maksymalna temperatura użytkowa mierzona przy posadzce nie może przekraczać 28 stopni Celsjusza. Temperatura powinna być zmieniana stopniowo, maksymalnie o 1 lub 2 stopnie dziennie. To istotne szczególnie na początku sezonu grzewczego oraz po jego zakończeniu; podłoga powinna nagrzewać się powoli, bo gwałtowne zmiany temperatur mogą

prowadzić do jej uszkodzenia. Niekorzystne są także znaczące różnice między wysokością temperatury w ciągu dnia oraz w nocy – przypomina Sebastian Kos.

DOBRA WYCIERACZKA I ODPOWIEDNIA PIELĘGNACJA Niezależnie od temperatury piasek wnoszony na butach może powodować zarysowania na powierzchni podłogi, stąd najlepszym rozwiązaniem jest zaopatrzenie się w dobrej jakości wycieraczkę i umieszczenie jej przed drzwiami wejściowymi. Utrzymanie porządku w domu ułatwią także ociekacze, na które będziemy mogli odstawić mokre obuwie.

EKSPERT RADZI

Jak najlepiej pielęgnować podłogę? Odpowiedzi na to pytanie powinien udzielić sam producent. Stosujmy się do wszystkich zaleceń i wskazówek dołączonych do podłogi (np. w instrukcji użytkowania). Korzystajmy z tych porad, uwzględnijmy polecane środki i metody mycia oraz konserwacji, a piękna podłoga będzie cieszyć nasze oczy przez wiele kolejnych zim i wiosen. ■ Opracowanie: redakcja

PAŹDZIERNIK 2021

ZDJĘCIA: CHAPEL PARKET POLSKA

Podobny problem może stanowić mokra sierść psa. W okresie jesiennym i zimowym deszcz i śnieg nie sprzyjają utrzymaniu naszego czworonożnego przyjaciela w czystości. Warto zatem przed wpuszczeniem pupila „na salony” dokładnie go wytrzeć i osuszyć ręcznikiem, tak by sierść była w miarę sucha. Taki zabieg zapewni komfort psiakowi, a także zniweluje możliwość pojawienia się plamy na podłodze w miejscu, w którym się położy.

www.chrom-system.pl Balustrady i poręcze schodowe nierdzewne

Chcesz zrobić balustradę samodzielnie i tanio? Napisz lub zadzwoń: (+48) 784 90 03 30 sklep@chrom-system.pl Ceny gotowych

Ceny balustrad poręczy ściennych już od 350 pln już od 90 pln brutto/mb brutto/mb

NOWOŚĆ! PORĘCZE NIERDZEWNE MALOWANE PROSZKOWO

EKSPERT RADZI

JAK PODEJŚĆ DO PROJEKTU PODJAZDU? Wypada zacząć od analizy potrzeb i możliwości. Jak dużą mamy działkę? Ile posiadamy (planujemy mieć) samochodów? Wiata czy garaż? Na ile stanowisk? Jak często, na jak długo i jakimi środkami transportu przyjeżdżają do nas goście i pracownicy firm usługowych, np. kurierzy.

e współczesnych projektach otoczenia domów jednorodzinnych podjazd z reguły zostaje zredukowany do prostej i możliwie krótkiej drogi między wjazdem na działkę a bramą garażową. To oczywiście zrozumiałe w wypadku posiadania niezbyt dużej działki, jednak już posiadacze odrobinę większej powierzchni mają znacznie większe możliwości. Wystarczy pooglądać historyczne wille, dworki i pałace, aby zgromadzić pokaźną kolekcję inspiracji. Większość z nich to oczywiście podjazdy reprezentacyjne, budujące prestiż właściciela posiadłości, jednak nie tylko. Nieco bardziej rozbudowany podjazd daje również znacznie więcej możliwości użytkowych niż tylko prosty przejazd do garażu. Pozostaje więc zastanowić się, które z nich mogą nam się przydać, oraz oczywiście, czy jest na nie miejsce. Niestety, każde z tych rozwiązań ma jedno poważne ograniczenie – wymaga przestrzeni. Nie wszystkie jednak wymagają jej tyle samo.

GAZON – CO OZNACZAŁ KIEDYŚ Najbardziej znanym z historycznych dworów i pałaców rozwiązaniem jest gazon. Słowo kojarzone dzisiaj w zasadzie wyłącznie z dużą zewnętrzną donicą, w rzeczywistości oznacza pokaźny ozdobny trawnik otoczony drogą dojazdową kończącą się bezpośrednio przed wejściem do rezydencji. Tak rozwiązany podjazd doskonale podkreślał architekturę budynku i główną oś założenia. Był to układ bardzo reprezentacyjny, umożliwiający niemal teatralny podjazd przed drzwi budynku. Tworzył również fantastyczną perspektywę widoczną od bramy wjazdowej. Założenie takie miało również swój wymiar użytkowy. Należy pamiętać, że pojazdy używane powszechnie do końca XIX stulecia niezbyt dobrze radziły sobie z jazdą do tyłu, a i promień skrętu nie należał do najmniejszych – podjazd umożliwiający wysadzenie pasażerów i wygodny nawrót był więc w zasadzie koniecznością, tym bardziej że stajnie i wozownie znajdowały się najczęściej w oddalonej, „użytkowej” części posesji. Wymagało to jednak ogromnych obszarów, a próba zaadaptowania takiego rozwiązania do większości współczesnych budynków jednorodzinnych robiłaby raczej

PAŹDZIERNIK 2021

kuriozalne wrażenie. Chociażby dlatego, że nasze pojazdy z reguły są już wyposażone we wsteczny bieg (a jeżeli nie – zwykle można je zwyczajnie wyprowadzić) i mają znacznie mniejszy promień skrętu, garaż, którym dysponujemy, mieści jeden lub dwa samochody i z reguły jest integralną częścią budynku mieszkalnego, a pojazdy naszych gości najczęściej parkują „pod chmurką”.

ZDJĘCIA: BUSZREM

TRANSPORT I KOMUNIKACJA NA MEDAL Najpierw należy więc przeprowadzić analizę potrzeb i możliwości. Dobrze jest w niej uwzględnić kilka czynników. Poza wielkością działki jest to liczba posiadanych (i planowanych) samochodów, planowana wielkość garażu, ale również to, jak często, na jak długo i jakimi środkami transportu przyjeżdżają do nas zarówno goście, jak i pracownicy firm usługowych, tacy jak na przykład kurierzy czy taksówkarze. Dobrze jest również zwrócić uwagę, jak duży jest ruch na ulicy obsługującej posesję i czy jest możliwość choćby chwilowego bezpiecznego zatrzymania przy krawędzi jezdni i wysadzenia pasażera. Wszystkie te elementy zebrane w całość podpowiedzą nam, jakie rozwiązania należy uwzględnić, projektując podjazd do domu.

Zacznijmy od gości parkujących przez najkrótszy czas – taksówkarzy, kurierów. Jeżeli nasz dom stoi przy bocznej ulicy o niewielkim natężeniu ruchu lub wręcz przy sięgaczu obsługującym tylko kilka posesji – problemu właściwie nie ma. Staje się on jednak coraz większy wraz ze wzrostem natężenia ruchu. Jeśli pozostawienie na chwilę samochodu przy krawędzi jezdni lub na chodniku może powodować utrudnienia w ruchu – warto przewidzieć zintegrowaną ze strefą wejściową zatokę parkingową. Taka przestrzeń będzie szczególnie pożądana, jeśli często korzystamy z taksówek, wożąc ze sobą większy bagaż (na przykład na lotnisko), lub jeśli korzystają z nich osoby starsze bądź o obniżonej sprawności ruchowej.

EKSPERT RADZI Chociażby poszerzyć drogę dojazdową do garażu tak, aby parkujące równolegle auto zmieściło się, nie blokując przejazdu. Można do tego użyć kostki ażurowej lub płyt ażurowych. Jedyny warunek to długość płaskiej części podjazdu – musi wystarczyć do zaparkowania samochodu, czyli mieć ok. 6 metrów. Pozostaje jeszcze kwestia samego podjazdu „pod drzwi”. Raczej nie w celu zaparkowania tam samochodu na dłuższy czas, ale po to, by umożliwić wygodne dojście do domu szczególnie oczekiwanemu gościowi lub skrócić je komuś mającemu problemy z poruszaniem. Może się to przydać także przy transporcie mebli czy innych ciężkich elementów. Pytanie tylko, jak często wnosimy lub wynosimy meble i czy na pewno robimy to przez drzwi wejściowe, czy też może korzystamy z wygodnych, szerokich drzwi tarasowych... ■

FOTO: BUSZREM

Kolejna rzecz, o której warto pomyśleć, to miejsca parkingowe dla gości znajdujące się na posesji. Problem oczywiście znacznie się zmniejsza, jeśli w pobliżu znajduje się publiczny parking. W przeciwnym wypadku odwiedzający nas zmotoryzowani będą najprawdopodobniej parkować na podjeździe, blokując jednocześnie wjazd do garażu. Dodatkowe zewnętrzne miejsce parkingowe przydaje się również, jeśli przyjeżdżamy do domu na chwilę i zwyczajnie szkoda nam czasu na precyzyjne ustawianie samochodu wewnątrz garażu. Wadą tego rozwiązania jest oczywiście dość duże zapotrzebowanie na wolną przestrzeń. Typowe miejsce parkingowe ma wymiary 2,5 x 5 m, co w zestawieniu z niewielkimi powierzchniami działek często będzie barierą nie do przebycia. Nawet jeśli istnieje fizyczna możliwość jego wykonania, jest też duże ryzyko, że niewielka przestrzeń przed domem zmieni się w brukowaną pustynię. Można jednak próbować stosować pewnego rodzaju półśrodki.

PAŹDZIERNIK 2021

Bruk Toba i Alt Toba

BRUKI KLINKIEROWE KOLORY INSPIROWANE NATURA Bruk Classic i Alt Classic

EKSPERT RADZI

Przykładowe założenie historyczne z podjazdem dostosowanym dla powozów konnych. 1. Oś założenia 2. Oś fasady budynku 3. Droga wjazdowa 4. Gazon 5. Podjazd 6. Wejście do budynku 7. Budynek mieszkalny

Współczesny podjazd do domu jednorodzinnego, wersja minimalna – na bardzo małej działce. 1. Wejście do budynku 2. Wjazd do garażu 3. Wjazd na działkę 4. Dojście do budynku 5. Zatoka do parkowania równoległego wyłożona kostką ażurową 6. Zatoka do zatrzymania przed posesją

Współczesny podjazd w wersji optymalnej, nielimitowanej przez wielkość dostępnego terenu. 1. Wejście do budynku 2. Wjazd do garażu 3. Poszerzony wjazd na działkę obsługujący zarówno garaż, jak i zewnętrzne miejsca parkingowe 4. Dodatkowe zewnętrzne miejsca parkingowe; usytuowanie pod skosem ułatwia manewrowanie przy wjeździe i wyjeździe 5. Dojazd do garażu 6. Dojście do budynku od ulicy 7. Dojście do budynku od zewnętrznych miejsc parkingowych 8. Zatoka do zatrzymania przed posesją Opracowanie: redakcja

PAŹDZIERNIK 2021

RYSUNKI: BUSZREM

GRANIT NATURALNY

Podstawowa wersja znaku - poziom i pion

Podjazd do garażu z granitu Gwarancja trwałości i pięknego wyglądu Podjazd do garażu – dlaczego granit to świetny wybór? Tworzenie podjazdu zaczyna się na długo przed pierwszymi pracami, bo wszystko ma swój początek w planowaniu. To od odpowiednio przemyślanego doboru materiału oraz samego projektu, w którym uwzględnimy wszystkie najważniejsze czynniki, w dużej mierze zależy, czy będziemy zadowoleni z uzyskanego efektu.

– pęknięcia, zarysowania, ścieranie. Potwierdzają to parametry ﬁzyko-mechaniczne granitu, wskazujące na jego niezwykłą twardość oraz wytrzymałość na ściskanie oraz zginanie. Niezależnie od upływu czasu i różnych negatywnych czynników – granit sprawuje się znakomicie. A co równie ważne – granit prezentuje się niezwykle estetycznie, podkreślając wygląd domu i ogrodu. Możemy być również pewni, że granit dopasuje się do różnego rodzaju stylu domu. Jego uniwersalność sprawia, że doskonale prezentuje się w zestawieniu z wystrojem nowoczesnym, jak i bardziej tradycyjnym. Jednocześnie pasuje do innych naturalnych elementów w ogrodzie: zieleni drzewek i krzewów, koloru kwitnących kwiatów, drewnianych konstrukcji czy innych ozdób jak oczko wodne.

Granit - za co go cenimy? Podjazd może być wykonany z różnych materiałów, jednocześnie zdecydowanie najlepiej sprawdza się tu granit. I to niezależnie od tego, czy mówimy o kostce granitowej, czy płycie granitowej. Kamień ten nieprzypadkowo określany jest jako jedno z najtwardszych tworzyw na Ziemi, dzięki czemu wykorzystywany jest praktycznie od zawsze do różnych prac budowlanych. Wykazuje ogromną wytrzymałość na intensywną eksplo- Granit to idealne połączenie urody i wytrzymałości, dlatego atację, warunki pogodowe, odporność na różne uszkodzenia ceniony jest od lat. I można być pewnym, że to się nie zmieni.

info@granitnaturalny.pl 724 130 520

GranitNaturalny.pl

WOKÓŁ DOMU

Konserwacja drewnianych elementów wokół domu Jeśli chcemy, aby drewno służyło nam przez wiele lat, musimy zadbać o jego odpowiednią i systematyczną pielęgnację z wykorzystaniem dobrze dobranych produktów wysokiej jakości. Jesień to dobry moment na zabezpieczenie drewnianych elementów wokół naszego domu. CZYSZCZENIE

ZDJĘCIA: PIXABAY

Pielęgnacja, czyszczenie i impregnacja drewna w ogrodzie to podstawowy warunek, jaki trzeba spełnić, aby nasze drewniane elementy zachowały żywotność i służyły nam długi czas. Czyszczenie drewnianych elementów ogrodu to cykliczny zabieg, który powinniśmy wykonywać przynajmniej dwa razy w sezonie. Naszym sprzymierzeńcem jest tu przede wszystkim wilgotna ściereczka oraz woda. Można użyć także szarego mydła, sody lub specjalnych środków do czyszczenia

wyrobów drewnianych. Zabrudzone meble myjemy wilgotną ściereczką, a następnie spłukujemy niewielką ilością wody. Warto pamiętać, iż do mycia drewnianych konstrukcji nie powinniśmy używać myjki ciśnieniowej, gdyż wydobywająca się z niej pod wysokim ciśnieniem woda może zbyt głęboko wniknąć w strukturę drewna, powodując później jego butwienie i próchnienie. Po spłukaniu umytego drewna szybko wytrzyjmy je do sucha – zapobiegnie to zbyt dużemu nasiąknięciu drewna wodą.

PAŹDZIERNIK 2021

FOTO: V33

OLEJOWANIE Każde mycie drewna ogrodowego powinno się kończyć olejowaniem, czyli jednym ze sposobów pielęgnacji i impregnacji drewna. Warto pamiętać, że impregnacja drewna nie jest jednorazowym zabiegiem i należy ją wykonywać w zasadzie po każdym myciu, odświeżaniu czy też renowacji drewna, szczególnie tego użytkowanego na zewnątrz. Olej tworzy na drewnie niewidoczną warstwę podkreślającą naturalne usłojenie, co przekłada się na uzyskanie bardzo atrakcyjnego pod względem wizualnym efektu końcowego. Zaletą tego typu wyrobów jest również to, że nie łuszczą się i nie pękają, na długo zachowując swoją estetykę. To rozwiązanie przeznaczone przede wszystkim do drewna charakteryzującego się większym stopniem twardości (np. dąb jesion czy akacja). Produkty te dostępne są w wersji bezbarwnej, a także w naturalnych kolorach, to m.in. antracyt, dąb bielony lub też iroko egzotyczne. Olej dobrze sprawdzi się nie tylko przy konserwacji mebli ogrodowych, ale także zabezpieczeniu podłóg tarasowych – przy doborze konkretnego wyrobu zwróćmy uwagę na jego podwyższoną odporność na ścieranie. Pamiętajmy również, że drewno przeznaczone do olejowania nie może być wcześniej zaimpregnowane, gdyż uniemożliwi to skuteczne wsiąknięcie oleju w jego strukturę.

IMPREGNACJA Zabierając się do impregnacji drewna, mamy do dyspozycji szereg środków specjalnie stworzonych do tego celu. Oprócz wspomnianych olejów, czyli substancji roślinnych, które utwardzają i utrwalają drewno, na rynku mamy dostępny także pokost, czyli substancję na bazie skoncentrowanego oleju lnianego służącą do gruntowania drewna oraz specjalne impregnaty. Zadaniem impregnatu jest wzmocnienie i skuteczna ochrona drewna przed działaniem czynników atmosferycznych, grzybami i sinizną oraz owadami. Dlatego też głęboko wnika on w drewno, penetrując je. Tego typu rozwiązania można wykorzystać zarówno w przypadku drewnianych mebli do ogrodu, jak i ogrodzeń czy altan. Jednocześnie należące do tej „rodziny” wyrobów impregnaty powłokotwórcze pozwalają na uzyskanie dekoracyjnego wykończenia i podkreślenie naturalnego piękna malowanego materiału. Najlepsze, kompleksowe zabezpieczenie daje więc zastosowanie impregnatu gruntującego w zestawie z produktem tworzącym warstwę wierzchnią. Przy renowacji drewna ogrodowego dobrze sprawdzi się impregnat, który charakteryzuje się wczesną odpornością na deszcz oraz szybkim wysychaniem.

PAŹDZIERNIK 2021

FOTO: V33

FOTO: PIXABAY

WOKÓŁ DOMU

WOKÓŁ DOMU Poza pokostem, olejami i impregnatami mamy także lakiery i lakierobejce, które doskonale chronią drewno przed zewnętrzną wilgocią, gdyż tworzą szczelną wierzchnią warstwę. Niestety z tego samego powodu nie oddają wilgoci wewnętrznej drewnianych elementów, dlatego powinno się je stosować wyłącznie na dobrze wysuszone drewno.

Ostatnimi z produktów do pielęgnacji i impregnacji drewna są farby akrylowe. Są one idealne do malowania drewna ogrodowego, gdyż nie ulegają degradacji, a także pozwalają mu oddychać. Niestety nie chronią przed grzybem i pleśnią, dlatego powinny być stosowane razem z innym środkiem, np. impregnatem bezbarwnym.

Zastosowanie lakierobejcy sprawia, że drewno zyskuje subtelny połysk przypominający satynę. Tworzy ona na malowanej powierzchni bardzo trwałą powłokę, która jest jednocześnie elastyczna, dzięki czemu produkt ten dobrze sprawdza się przy odnawianiu elementów szczególnie narażonych na uszkodzenia. Zaletą tego rozwiązania jest również stosunkowo szeroka gama kolorystyczna, co pozwala na nadanie drewnu delikatnego koloru, bez ukrycia jego słojów. Lakierobejce możemy więc wykorzystać przy renowacji mebli ogrodowych, altan, pergoli, lecz także drewnianych ogrodzeń i elewacji.

Jeśli zależy nam na trwałym pięknie drewnianych elementów zastosowanych w naszym ogrodzie, warto o nie zadbać z wykorzystaniem odpowiednich preparatów. Środki do pielęgnacji możemy ze sobą łączyć lub wybierać te wielofunkcyjne w celu zwiększenia efektów ochrony.

Opracowanie: redakcja

FOTO: SHUTTERSTOCK

Innym produktem są impregnaty, zarówno te bezbarwne, jak i te koloryzujące. Idealnie chronią drewno przed grzybami, pleśnią oraz innymi szkodnikami. Są szczególnie polecane jako podkład pod lakiery i lakierobejce, a także farby akrylowe.

Bez względu na to, jakie rozwiązanie ostatecznie wybierzemy do zabezpieczenia drewna ogrodowego, pamiętajmy o wcześniejszym odpowiednim przygotowaniu podłoża. Musi być ono suche, czyste i gładkie – łuszczące się stare powłoki malarskie należy usunąć, a ewentualne ubytki wypełnić przy użyciu szpachli do drewna. Zgodnie z zaleceniami producenta dobierzmy też akcesoria do malowania. ■

PAŹDZIERNIK 2021

Firma Roku 2020

WOKÓŁ DOMU

Rynny gotowe na zimę Październik to dobry moment na to, by sprawdzić stan orynnowania swojego domu i wykonać niezbędne prace konserwacyjne lub naprawcze. Aby w spokoju móc cieszyć się długimi i relaksującymi wieczorami, powinniśmy podejść do tego zadania z zaangażowaniem. Niekiedy potrzebna będzie pomoc sprawdzonego fachowca.

CZYSTE I DROŻNE ORYNNOWANIE Podczas jesieni z drzew spadają ogromne ilości igliwia i liści, które zalegają w korytach rynien, skutecznie zmniejszając ich przepustowość. Aby zwiększyć wydajność całego systemu odprowadzania wody i przygotować go na nadejście mrozów, należy wykonać prace udrażniające. W tym celu świetnie sprawdzą się wszelkie miękkie przyrządy, takie jak gąbki. Ostre narzędzia, np. grabie czy druciane szczotki, mogłyby uszkodzić wewnętrzną, ochronną

FOTO: SHUTTERSTOCK

ynny, choć przez niektórych bagatelizowane, odgrywają niezwykle ważną rolę w całej konstrukcji budynku. Oprócz odprowadzania wody deszczowej z dachu, zapobiegają także występowaniu zawilgoceń na elewacji, które mogą powodować poważne i kosztowne uszkodzenia. Dlatego też dbanie o dobry stan techniczny i drożność całego systemu orynnowania to priorytet na liście domowych obowiązków. Powinniśmy o tym pamiętać i zrobić to przynajmniej dwa razy do roku.

PAŹDZIERNIK 2021

FOTO: GALECO

powłokę systemu, a w najgorszym przypadku doprowadzić do pojawienia się nieszczelności. Do czyszczenia rynien nie należy używać także silnych środków chemicznych, gdyż mogą one spowodować uszkodzenie powierzchni. W przypadku systemu wykonanego ze stali trwałych i ciężkich do usunięcia plam pozbędziemy się, stosując np. ściereczkę zwilżoną w spirytusie białym. Lekkie zanieczyszczenia natomiast najefektywniej usunie po prostu czysta woda wpuszczona do koryta pod dużym ciśnieniem (<100 barów). To również dobra metoda na weryfikację szczelności. Przepływająca woda wskaże nam ewentualne przeciekające fragmenty, które profesjonalista będzie mógł naprawić lub, jeśli to konieczne, wymienić na nowe. Udrożnienie całego systemu rynnowego przed okresem zimowym to priorytet. Zalegające, wilgotne liście, gałązki czy piasek mogą w znacznym stopniu uniemożliwić swobodny przepływ wody, a zimą zamienić się w bryłę lodu, całkowicie blokując przepustowość. Takie zmarzliny stanowią duże zagrożenie i mogą powodować rozsadzenie rynien i rur spustowych, niszcząc cały system odwodnienia, który na wiosnę będzie wymagał całkowitej wymiany na nowy. Sposobem na pozbycie się problemów związanych z zamarzającą wodą są kable grzejne, które możemy montować zarówno wewnątrz orynnowania, jak i pod poszyciem dachowym.

BEZ NAJMNIEJSZEJ RYSY Przeprowadzając rutynową kontrolę stanu naszego systemu rynnowego oraz przygotowując go na nadejście jesieni i zimy, warto zwrócić uwagę na wszelkie, choćby najmniejsze, zarysowania. Złuszczenie powłoki, nierównomierne blaknięcie, powstawanie pęcherzy i pękanie oraz miejscowe zarysowania są oznakami konieczności naprawy. Jeżeli je zignorujemy, mogą w konsekwencji przyczynić się do wymiany całego systemu odprowadzania wody. Niezwykle istotne jest także sprawdzenie stanu mocowań i łączeń rynnowych, które powinno odbywać się przynajmniej dwa razy do roku. Uszkodzone lub częściowo luźne złącza mogą powodować wyciek, a to z kolei niesie za sobą ryzyko wystąpienia korozji. Jeżeli zauważymy, że któreś mocowanie jest uszkodzone, należy je niezwłocznie wymienić. Pamiętajmy jednak, że fachowo zamontowany system rynnowy, przy prawidłowej i systematycznej konserwacji nie będzie przeciekał, a jego poszczególne elementy nie będą się odkształcać. Dlatego zarówno montaż, jak i dalsze prace konserwacyjne lub naprawcze należy zawsze zlecać sprawdzonym dekarzom.

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

WOKÓŁ DOMU

DACH I RYNNY IDĄ W PARZE Aby rynny przetrwały w nienaruszonym stanie ciężki okres zimy, warto zamontować odpowiednie zabezpieczenia na dachu. Płotki przeciwśniegowe to dość uniwersalne rozwiązanie, które nie tylko ochroni rynny przed ciężarem osuwającego się śniegu, ale sprawi także, że poruszanie się pod domem nawet po dużych opadach będzie bezpieczne dla mieszkańców. Wybór tego typu barier jest niezwykle szeroki, a rodzaj takiego zabezpieczenia można dopasować zarówno do materiału pokrycia, jak i stylu samego dachu, uzyskując spójną, harmonijną całość. Warto wspomnieć również o tym, że przyczyną oberwania rynny przez zalegający w niej opad jest często niewłaściwy montaż całego systemu względem połaci dachowej. Zamocowanie rynien zbyt wysoko może spowodować, że śnieg w ogóle do nich nie trafi. Z kolei system ulokowany zbyt nisko zwiększy prawdopodobieństwo uszkodzenia przez ciężar. ■ Opracowanie: redakcja na podstawie materiałów prasowych firmy Galeco

PAŹDZIERNIK 2021

od 1994 r

Sprawdź zalety naszych żaluzji fasadowych Pytaj o nie w dobrych punktach handlowych w Twoim mieście

www.fartprodukt.pl biuro@fartprodukt.pl

56 623 55 77

ul. Towarowa 3, 87-100 Toruń

WOKÓŁ DOMU

Jakie żywopłoty możemy przycinać jesienią? Październik to ostatni moment na przecięcie żywopłotu przed zimą. Jednak należy pamiętać, że to, czy powinniśmy nasz żywopłot obdarzyć tzw. późnym cięciem – czyli wykonanym w październiku – zależy w głównej mierze od gatunku rośliny, jaka go tworzy.

óźne cięcie niestety nie jest zalecane wszystkim roślinom żywopłotowym. Takie październikowe przycinanie żywopłotu wykonujemy zazwyczaj na takich gatunkach, jak grab i buk. Inne rośliny żywopłotowe powinny być przycięte jeszcze w sierpniu lub wrześniu. Jeśli nie wykonaliśmy takich czynności w poprzednim miesiącu, to lepiej jest wstrzymać się z przycinaniem do wiosny, gdyż rośliny inne niż grab i buk mogą zwyczajnie nie odrodzić się przed nadejściem zimowej aury.

Rośliny żywopłotowe oraz drzewa i krzewy w naszym ogrodzie powinniśmy cyklicznie przycinać. Taki zabieg pielęgnacyjny na pewno przyczyni się do dobrej kondycji roślin, wzmocni je oraz sprawi, że będą się szybciej rozgałęziać w poziomie, na czym nam najbardziej zależy. Po co jednak przycinamy żywopłot, szczególnie jesienią? Przede wszystkim po to, by pozbyć się młodych pędów, które dopiero co wypuściła roślina. Pędy takie niestety mogą nie przetrwać zimy, gdyż są za słabe, a ich przemarznięcie może rzutować także na kondycję całej roślin. Z tego powodu lepiej jest je przystrzyc, co powinno się wykonać najpóźniej we wrześniu lub październiku – wtedy mamy pewność, że pozostałe pędy zdążą zdrewnieć i niejako zabezpieczyć cały krzew lub drzewo przed surową aurą zimy. FOTO: HONDA

Jeśli w naszym ogrodzie mamy żywopłoty grabowe i bukowe, to październik jest ostatnim momentem na cięcie. Zobaczmy zatem, jak je wykonać i czego użyć do tego celu. Wiedza ta przyda nam się nie tylko przy wspomnianym późnym cięciu, ale także na wiosnę.

DLACZEGO PRZYCINAMY ŻYWOPŁOT?

PAŹDZIERNIK 2021

FOTO: BOSCH

Poza tym cykliczne (przynajmniej 1-2 razy w roku) zabiegi strzyżenia roślin żywopłotowych pozwolą nam bez większego wysiłku nadać im pożądaną formę.

JAK STRZYC? Jesienne strzyżenie żywopłotu jest jedną z podstawowych czynności zabezpieczających nasze krzewy na okres zimy. Zabieg powinniśmy wykonać starannie i dokładnie. Nie bez znaczenia jest długość, na którą przycinamy nasz żywopłot. W jesiennym strzyżeniu powinniśmy trzymać się zasady 10 cm, czyli o taką długość powinniśmy skrócić rośliny żywopłotowe. Bardzo ważne jest także, aby zachować jedną wysokość naszych roślin, szczególnie jeśli mają one ten sam wiek i rosną obok siebie. Najlepiej także przecinać żywopłot na „płasko”, czyli tak, aby góra krzewów miała płaską powierzchnię – to dodatkowo ochroni nasze rośliny przed śniegiem, który zatrzyma się na takiej powierzchni, nie przedostając się do niższych partii rośliny. Ta zasada dotyczy głównie takich gatunków, jak graby, buki, cisy, cedry. W przypadku tui, które z reguły są roślinami smukłymi o dość giętkich gałęziach, przycinania na płasko nie powinno się stosować, gdyż śnieg zalegający zimą na takiej płaskiej

powierzchni może łatwo uszkodzić tę dość wiotką roślinę. Ten gatunek powinniśmy strzyc tak, aby górna partia rośliny była węższa niż dolna – w tzw. szpic. Taki kształt tui zapewni, że gdy spadnie śnieg, łatwo zsunie się z rośliny, nie zalegając na niej i tym samym nie niszcząc jej. Warto także pamiętać, że jeśli nigdy nie strzygliśmy żywopłotu, powinniśmy podejść do tej czynności dość skrupulatnie. Jeśli nie mamy w tym wprawy, warto pomóc sobie np. palikami i sznurkiem, który wytyczy nam granicę i wysokość cięcia. Co więcej, sprawi, że nasz żywopłot nie będzie miał „schodków” i będzie idealnie równy. Takie rozwiązanie sprawdza się szczególnie wtedy, gdy żywopłot jest długi.

CZYM PRZYCINAĆ, ABY SIĘ NIE NACIĄĆ? Tak samo jak technik, także i rodzajów sprzętu do strzyżenia krzewów jest co najmniej kilka. Jest jednak główna zasada: bez różnicy czy użyjemy sprzętu mechanicznego, czy ręcznego – powinien być on maksymalnie ostry. Tępe narzędzia niestety mogą wyrządzić więcej szkód niż potencjalnych korzyści, głównie poprzez spowodowanie uszkodzeń gałęzi, jak np. poszarpanie przyciętych pędów. Taka sytuacja sprawia, że pędy wolniej drewnieją, a co za tym idzie, są narażone na różne choroby, np. grzybowe.

WOKÓŁ DOMU

Kolejną ważną kwestią jest czystość narzędzia, a w szczególności elementów tnących, czyli noży. Mają one bezpośredni kontakt z rośliną i jej przycinanymi pędami. Dlatego też jeśli użyjemy brudnego narzędzia, np. niewyczyszczonego po wiosennym cięciu, istnieje duża szansa, że znajdujące się na jego ostrzach mikroorganizmy zaszkodzą roślinie.

FOTO: SHUTTERSTOCK

Bardzo istotne w strzyżeniu żywopłotu jest także samo narzędzie. Na rynku mamy do wyboru dwa główne rodzaje urządzeń: ręczne oraz mechaniczne. Ręczne to klasyczne sekatory i nożyce – małe, duże czy też na wysięgniku.

W zakresie urządzeń mechanicznych mamy ogromy wybór: akumulatorowe, zasilane z sieci lub spalinowe. Mniejszych lub większych gabarytów. Z wymiennymi lub stałymi końcówkami. Wielo- lub jednofunkcyjne. Tu wybór zależy już głównie od naszych preferencji. Należy jednak pamięć, że jeśli mamy długi żywopłot, powinniśmy wybrać urządzenie o optymalnej dla nas wadze, dobrze wyważone i wyprofilowane. Warto w sklepie lub innym punkcie sprzedaży poprosić o możliwość przetestowania danego sprzętu, szczególnie jeśli chcemy przeznaczyć na zakup większą kwotę.

PAŹDZIERNIK 2021

FOTO: HUSQVARNA

WOKÓŁ DOMU

Jeśli natomiast chodzi o sposób zasilania, to będzie to zależało od naszych preferencji. Jeśli na działce mamy dostęp do źródła prądu, możemy pokusić się o sprzęt zasilany z sieci. Jeśli takiego dostępu nie mamy, warto wybrać zasilanie akumulatorowe lub spalinowe, przy czym to drugie stosowane jest zazwyczaj w sprzętach o większej mocy i do bardziej długotrwałych prac. Należy także pamiętać, że wybierając urządzenie mechaniczne, powinniśmy zaopatrzyć się w sprzęt ręczny, np. sekator lub nożyce do żywopłotu. Nie jest to kosztowny zakup, a będzie stanowił doskonałe uzupełnienie funkcji, jaką spełniają sprzęty zasilane – np. gdy niechcący pominiemy pojedyncze pędy, zawsze lepiej jest dociąć je sekatorem, który jest zdecydowanie bardziej precyzyjny niż duże mechaniczne piły i nożyce do żywopłotów. ■ Opracowanie: redakcja

PAŹDZIERNIK 2021

FOTO: SHUTTERSTOCK

OGRÓD

Jesienna pielęgnacja trawnika Tegoroczna jesień przychodzi z chłodem i rosą utrzymującą się długo w ciągu dnia, co wpływa na rytm pielęgnacji trawy, który powinien być dostosowany do lokalnych warunków meteorologicznych oraz stanu danego trawnika. Początek jesieni jest dobrą porą na dokładne przyjrzenie się kondycji trawy, by jak najlepiej przygotować ją do zimy i kolejnej wiosny. Po deszczowym lecie niektóre trawniki porosną mchem i chwastami albo będą miały niedobór substancji odżywczych, dlatego oprócz koszenia, warto zająć się renowacją ubytków i nawożeniem. KOSZENIE

FOTO: SHUTTERSTOCK

Koszenie trawnika pod koniec sezonu jesiennego jest jednym z najlepszych sposobów na utrzymanie trawy w odpowiedniej kondycji i zwiększenia szans na to, aby w przyszłym roku była równie wytrzymała i zielona. Jeśli pogoda jest wystarczająco ciepła, trawa wciąż kiełkuje. Moment przestoju pojawia się wtedy, gdy temperatura spada mocno poniżej 10°C w ciągu dnia. Zwykle jest to koniec października lub początek listopada, ale jeśli jesień jest ciepła – termin ten może przesunąć się nawet

na koniec listopada. Najlepszym pomysłem jest monitorowanie pogody za oknem – wtedy będziemy pewni, czy zbliża się odpowiedni czas. Kiedy więc wykonać ostatnie koszenie trawnika? Odpowiedź jest prosta – zdecydowanie przed pierwszymi przymrozkami. Jak już zostało wspomniane – najlepiej tuż po tym, jak trawa przestanie rosnąć, czyli na przełomie października i listopada. Po ostatnim koszeniu trawnika jesienią pozostawiamy trawę na wysokości ok. 4 cm. Unikniemy wtedy ryzyka powstania tzw. pleśni śniegowej oraz przemarzania korzeni.

PAŹDZIERNIK 2021

ZDJĘCIA: ANWIS

Trawnik po skoszeniu jest bardziej wrażliwy na suszę. Dlatego tuż po wykonaniu ostatniego koszenia jesienią należy go podlać. Co istotne, jeśli na powierzchni została jakaś część skoszonej trawy, koniecznie trzeba ją wygrabić (lub wyczesać za pomocą aeratora), by nie dotknęła jej pleśń. Dobrym pomysłem jest wykorzystanie jej do przygotowania kompostu.

FOTO: RAMP

FOTO: HONDA

CO ZROBIĆ PO SKOSZENIU TRAWY?

CO JESZCZE MOŻNA ZROBIĆ? Pamiętajmy także, że w okresie jesiennym warto przeprowadzić zabieg wertykulacji i aeracji. Wertykulacja pozwoli usunąć chore źdźbła traw i zbite martwe fragmenty roślin (filc), które podobnie jak pozostawienie trawnika na zbyt wysokim poziomie – mogą przyczynić się do powstania pleśni śniegowej. Należy jednak pamiętać, że wskutek wertykulacji trawa potrzebuje więcej czasu na regenerację, dlatego planując ten zabieg, warto śledzić długoterminowe prognozy pogody. Z kolei dzięki aeracji trawa stanie się bardziej zielona i bujna w kolejnym sezonie. Nie trzeba jednak wykonywać tej czynności drucianymi grabiami – o wiele prostsze i mniej czasochłonne będzie skorzystanie z wertykulatora elektrycznego. Ważnym zadaniem jest też jesienne nawożenie preparatami o zwiększonej ilości potasu, które pozwoli trawie wzmocnić się i uodpornić na nadchodzące trudne zimowe warunki. Pamiętajmy jednak, by skład nawozu i jego ilość zawsze dostosowywać do kondycji trawnika i rodzaju podłoża.

CO DALEJ? Kluczowym jesiennym zadaniem dla ogrodników jest oczyszczanie trawnika z opadłych liści, mchu, obumarłych elementów roślin, a także gałęzi. Tradycyjną pomocą przy tej pracy są grabie, ale rozwój technologii sprawia, że wielogodzinne, żmudne grabienie liści, to już powoli przeszłość. Nowocześni ogrodnicy stawiają na dmuchawy lub odkurzacze ogrodowe. Pierwsze pozwalają w łatwy sposób zgromadzić niepożądane elementy w jednym miejscu, dzięki czemu późniejsze zapakowanie ich w worki i usunięcie z trawnika jest banalnie proste i szybkie. Odkurzacz wciąga je z kolei do specjalnego zamontowanego worka. Co ciekawe, urządzenia renomowanych producentów są zaprojektowane w ten sposób, że nierzadko odkurzacz łatwo przezbroić w dmuchawę, dzięki czemu można uniknąć kupowania dwóch sprzętów. Zarówno dmuchawy, jak i odkurzacze występują w wariancie spalinowym, elektrycznym i akumulatorowym. Coraz popularniejsze stają się te o napędzie akumulatorowym, które są lżejsze, prostsze w obsłudze, a na niewielkich powierzchniach przydomowych ogrodów radzą sobie znakomicie. Dzięki większej mocy dla profesjonalistów wciąż jednak sprzętem pierwszego wyboru są urządzenia spalinowe. ■ Opracowanie: redakcja na podstawie materiałów prasowych Honda, Krysiak, Stihl

100

PAŹDZIERNIK 2021

ZDJĘCIA: BOSCH

OGRÓD

Ostatnie prace w ogrodzie Temperatury spadają, słońce zachodzi coraz wcześniej, a za oknami liście mienią się tysiącem kolorów. Jesień to czas, kiedy wielu ogrodnikom-amatorom wydaje się, że nie mają już nic do zrobienia przed domem. Nic bardziej mylnego! Praca wykonana w tym czasie pozwoli przygotować zieleń na nadchodzące mrozy, a w konsekwencji umożliwi nam cieszenie się pięknym ogrodem na wiosnę.

102

PAŹDZIERNIK 2021

arząc o tym, żeby ogród zachwycał nasze i sąsiadów oczy wiosną i latem przyszłego roku, trzeba odpowiednio o niego zadbać w październiku i listopadzie. Przed pierwszymi przymrozkami należy wykonać szereg czynności, które pozwolą naszym roślinom przetrwać zimowy czas, sprawią, że gleba będzie w kolejnym sezonie żyzna i płodna, a trawnik zachwyci soczystą zielenią.

ZBIORY OWOCÓW I WARZYW Wczesną jesienią czekają na nas późne odmiany owoców i warzyw. Ważne, by zebrać wszystkie warzywa z grządki i owoce z drzew przed nadejściem pierwszych przymrozków. Do zbierania jabłek i gruszy z wysokich drzew możesz użyć zrywaczki do owoców. Do końca października zbieramy też śliwkę węgierkę. Jeśli zbiory owoców są obfite, możemy rozważyć ich zasuszenie.

SADZENIE ROŚLIN W październiku sadzimy cebule kwiatów, które zakwitną na wiosnę. Tulipany, krokusy, hiacynty i narcyzy sprawią, że nasz ogród będzie się mienił pięknymi barwami już w pierwsze wiosenne dni.

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK

By efekt był najbardziej spektakularny, najlepiej sadzić cebule w większych grupach. Głębokość sadzenia dostosowujemy do rodzaju i wielkości cebul. Najlepiej korzystać ze wskazówek umieszczonych przez producenta na opakowaniu. Jesienią możemy sadzić też lilie ogrodowe i piwonie.

Od lat praktykuje się także jesienne sadzenie niektórych drzew, w tym owocowych oraz krzewów, np. róż. Nie można tego zrobić zbyt późno, gdyż nie zdążą się one ukorzenić. Początek października to dobry moment. Po sadzeniu pamiętajmy o obfitym podlaniu sadzonek i zabezpieczeniu ich korzeni przed nadchodzącymi mrozami. Można do tego celu zastosować tzw. kopczyki z ziemi, kory lub kompostu. Ochrona systemu korzeniowego umożliwi regenerację w razie przemrożenia nadziemnych części.

FOTO: KELLY NEIL, UNSPLASH

NAWOŻENIE Nadszedł też idealny moment na zastosowanie nawozów ogranicznych, warto sięgnąć po obornik lub kompost. Rozsypane wokół roślin i wymieszane z podłożem, pozwolą im przetrwać zimę i lepiej się rozwinąć na wiosnę. Można też zastosować nawóz mineralny, ale tylko taki niezawierający azotu.

103

OGRÓD WYKOPYWANIE I PRZECHOWYWANIE ROŚLIN W październiku ważnym zabiegiem jest wykopywanie cebuli, kłącz i bulw roślin niezimującyh w gruncie. Po dokładnym oczyszczeniu, osuszeniu i selekcji powinny one trafić do suchego, chłodnego pomieszczenia, w którym poczekają do wiosny. Oczywiście różne gatunki wymagają odmiennych warunków przechowywania, warto sprawdzić dokładnie wskazówki producenta.

ZIMOWANIE ROŚLIN BALKONOWYCH I TARASOWYCH Najwyższy czas, by schować do pomieszczeń rośliny, które w sezonie ozdabiały nasze tarasy i balkony. Część roślin, szczególnie tych egzotycznych, można spokojnie przenieść do wnętrza domu, gdzie spędzą zimę, dla niektórych temperatura pokojowa może być jedak za wysoka. Wtedy znajdźmy im miejsce w piwnicy lub innym chłodniejszym pomieszczeniu. Pelargonie przycinamy na wysokość 15 cm. Pomieszczenie, w którym będą zimować, powinno być suche i jasne, idealna temperatura to 5-10 stopni C.

FOTO: SHUTTERSTOCK

Nie tylko rośliny potrzebują uwagi przed zimą. Zadbać należy również o narzędzia ogrodowe, które w trakcie mrozów będą „odpoczywać” w altanie, piwnicy, czy składziku. Wszystkie kosy czy kosiarki, nożyce, dmuchawy i inne sprzęty pozwalające ogrodnikowi czerpać przyjemność z komfortowej pracy w ogrodzie powinny zostać przed mrozami oczyszczone z resztek trawy czy liści, umyte i schowane tak, żeby nie groziło im zamoknięcie czy skrajnie niskie temperatury. Tak samo należy postąpić z meblami ogrodowymi, jeżeli chcemy, by w kolejnym sezonie wciąż spełniały swoje funkcje, nie strasząc rdzą czy próchnem.

FOTO: PHOTOEXPRESS

ZABEZPIECZENIE NARZĘDZI I MEBLI OGRODOWYCH

104

PAŹDZIERNIK 2021

R EK L A M A FOTO: RAMP

TRAWNIK W okresie jesiennym bardzo ważnym zabiegiem jest regularne usuwanie zalegających na trawniku liści, dzięki czemu unikniemy gnicia trawy. Oprócz tradycyjnych grabi, możemy do tego celu użyć dmuchawy lub odkurzacza do liści. Szczególnie docenimy te urządzenia na większych powierzchniach. Więcej na temat pielęgnacji trawnika jesienią w artykule na str. 98. Złota polska jesień zachęca do spędzania czasu na świeżym powietrzu, a praca w ogrodzie pozwoli skorzystać z ostatnich ciepłych dni i naładować akumulatory przed ciemną i mroźną zimą. ■ Opracowanie: redakcja na podstawie materiałów prasowych Stihl, Gardena

Wybieramy okna

106

PAŹDZIERNIK 2021

Jak wykorzystać opadłe liście?

FOTO: 123RF

FOTO: SHUTTERSTOCK

R EK L A M A

GRZEJNIKI DEKORACYJNE I ŁAZIENKOWE

loco

calle

torget

trex

heaven

vibo

bruno kolor

puzel

Producent grzejników łazienkowych i dekoracyjnych Przedsiębiorstwo ALPLAST sp. z o.o. sp.k. ul. Rynkowska 2 85-503 Bydgoszcz, tel.: 52 327 22 22 wew. 18 e-mail: handlowy@alplast.pl 107

Multifunkcjonalność kompleksowe rozwiązanie łączące różne funkcje