PRAWO W PODRÓŻY
Przedterminowy powrót z zagranicznych wakacji
JERSEY
WYSPA, KTÓRĄ MOŻNA ZWIEDZIĆ NA ROWERZE
LISTOPAD/GRUDZIEŃ 2015 › NUMER 12
POLSKA
travel BEZPŁATNY MAGAZYN O PODRÓŻACH
Kierunek wydania
SRI LANKA Wiedeń
znany i nieznany
QR CODE
Wygenerowano na www.qr-online.pl
ISSN 2353-2416
OD REDAKCJI
Mam przyjemność powitać Państwa na łamach kolejnego wydania magazynu W bieżącej edycji magazynu moc interesujących tematów i miejsc. Kierunkiem tego wydania „Travel Polska” jest Sri Lanka – kojarzona głównie z uprawą herbaty. Wyspa ma jednak do zaproponowania znacznie więcej atrakcji. Jakich? Zapraszam na strony 22-36. Polecam również relację z wyspy Jersey. Jej całkowita powierzchnia wynosi jedynie 116 km2, pomimo to jest największą wyspą archipelagu u wybrzeży Francji. Choć położona w kanale La Manche, nie jest częścią Unii Europejskiej ani Wielkiej Brytanii. Więcej na s. 92-98. Nurkowanie to doskonały sposób na poprawienie kondycji fizycznej oraz jednocześnie na zobaczenie na własne oczy cudów podwodnego świata. Nurkowe vademecum znajdziecie na s. 102-112. W dziale „Prawo” poruszamy natomiast zagadnienie, które może dotyczyć każdego z nas – co zrobić w przypadku upadłości biura podróży, w którym zakupiliśmy wycieczkę? To zaledwie kilka propozycji spośród wielu innych – mam nadzieję, że równie interesujących.
FOTO: MACIEJ JENCZ
Z życzeniami inspirującej lektury
redaktor naczelny
PISZĄ DLA WAS
Karina O’Neill
Maciej Majerczak
Kasia Jaszczuk
22
102
WĘDRÓWKI WŚRÓD KRZAKÓW HERBATY
ZANURZ SIĘ W INNEJ RZECZYWISTOŚCI
Zapraszamy na stronę naszego wydawnictwa na: facebook.com/TravelPolskaMagazyn
3
SPIS TREŚCI
AKTUALNOŚCI 14 Gadżety, trendy, inspiracje NOWOŚCI WYDAWNICZE 20 Z księgarskiej półki
K I E RU N E K W Y D A N I A
22
SRI LANKA - WĘDRÓWKI WŚRÓD KRZAKÓW HERBATY
Starsi znają ją jako Cejlon, młodsi już jako Sri Lankę. Ale na pewno wszyscy kojarzą tę wyspę ze względu na herbatę, bo przecież właśnie tu w 1890 roku sir Thomas Lipton zbudował pierwszą wytwórnię tego znanego na całym świecie napoju.
ŚWIATOWE METROPOLIE 42 Wiedeń znany i nieznany PRAWO W PODRÓŻY 54 Przedterminowy powrót z zagranicznych wakacji POMYSŁ NA PREZENT 56 Propozycje świątecznych upominków nie tylko dla podróżników RYNEK TURYSTYCZNY 66 Taniej na drugi koniec świata PODRÓŻE Z PASJĄ 70 Prowansalskie klimaty Francji PORADNIK 86 Kupujemy plecak turystyczny Z DALEKA I Z BLISKA 92 Jersey - wyspa, którą można zwiedzić na rowerze TRAVEL & SPORT 102 Nurkowanie - zanurz się w innej rzeczywistości DOOKOŁA ŚWIATA 114 Islandia - przestrzeń jak w muzyce Sigur Rós
12
13
NOWOŚCI RYNKOWE
Citizen proponuje jedyny w swoim rodzaju zegarek speleologiczno-wspinaczkowy wyposażony w wysokościomierz baryczny z możliwością pomiaru głębokości w wodzie i w powietrzu. Z uwagi na zastosowanie dokładnego kompasu magnetycznego doskonale sprawdza się także jako zegarek wspinaczkowy i w marszu na azymut. Wyeliminowano w nim podstawowe ograniczenie w ciągłej eksploatacji – źródłem energii dla Citizena Promaster Land jest wydajne ogniwo fotowoltaiczne typu Eco-Drive. Zapewnia ono – po ośmiogodzinnej ekspozycji na światło dzienne – moc wystarczającą do podtrzymania pracy zegarka przez 100 dni. Zegarek, wykonany ze stopu tytanu w węglowej powłoce, zapewnia komfort eksploatacji w każdych warunkach atmosferycznych! 3025 ZŁ SWISS.COM.PL Klasyczne jesienno-zimowe buty Conhpol, wzbogacone modnymi i efektownymi przeszyciami, sprawią, że jesienne i zimowe spacery staną się przyjemnością. Buty wyposażono w lekkie i elastyczne podeszwy, które odciążają stopę i kręgosłup. DOSTĘPNE W SIECI SALONÓW CONHPOL ELITE I NA CONHPOLELITE.PL
Herbaty Newby to gwarancja niezmiennej jakości i charakteru. Wszystkie produkty Newby zachowują naturalne walory smakowe i zapachowe i pozostają tak świeże, jak w dniu, w którym opuściły plantację. Stworzona w oparciu o tradycyjną indyjską recepturę Masala Chai, czyli mieszanka czarnej herbaty z orientalnymi przyprawami – cynamonem, czarnym pieprzem, imbirem, kardamonem i goździkami – daje esencjonalny, rozgrzewający, aromatyczny napar z wyraźnie wyczuwalną pikantną nutą egzotycznych dodatków. W Indiach masalę tradycyjnie gotuje się i pija z dodatkiem mleka. Każde opakowanie Masala Chai z kolekcji Silken Pyramids zawiera 15 porcji herbaty w torebkach-piramidkach. PRODUKT DOSTĘPNY W SIECI DELIKATESÓW ALMA
Lars Larsen to duńska firma z ponadwiekową tradycją i pasją do zegarków. Prezentuje unikalną kolekcję, która wyróżnia się wysoką jakością wykonania oraz wyjątkowym projektem. Rzemiosło zegarmistrzowskie w najlepszym wydaniu. Inspirowane surowym duńskim minimalizmem, zegarki wyrażają skandynawską funkcjonalną postawę i estetykę. Proste, klasyczne, sportowe, eleganckie. 790 ZŁ (MODEL NA ZDJĘCIU) SWISS.COM.PL
Wygodna, ciepła, lekka i bardzo wytrzymała męska kurtka narciarska Dare 2b Dexterity Jacket, która sprawdzi się w każdych warunkach pogodowych. O zabezpieczenie przed deszczem i śniegiem zadba oddychający, elastyczny w 4 kierunkach materiał Ared VO2 15000, wzmocniony dodatkowo powłoką odpychającą wodę i podklejonym zamkiem centralnym. Z kolei przed przenikliwym mrozem i wiatrem osłoni rewelacyjna izolacja High Loft. Ochronę przed śniegiem podczas wywrotek zapewni specjalnie skrojony kaptur z regulacjami, ściągacze w mankietach z osłoną dłoni oraz mocny fartuch przeciwśnieżny. Jeśli dołożyć do tego ergonomiczny krój, który gwarantuje pełną swobodę ruchów, oraz liczne kieszenie, które pomieszczą niezbędne drobiazgi, otrzymujemy kurtkę idealną zarówno na stok, jak i na wycieczkę w góry. SKLEP-DARE2B.PL
14
NOWOŚCI RYNKOWE
Keen, marka znana z wysokiej jakości sprzętu outdoorowego, coraz mocniej zaznacza swoją obecność także wśród „cywilnych” butów. Model Tumalo to świetne rozwiązanie dla ludzi ceniących sobie klasyczny wygląd i stawiających przede wszystkim na wygodę. Wykonana z wysokiej jakości skóry cholewka oraz siatkowane podszycie sprawiają, że buty dobrze chronią przed niską temperaturą i wilgocią, a jednocześnie zapewniają dobrą cyrkulację powietrza. Dodatkowym atutem jest także wykonana z poliuretanu wymienna anatomiczna wkładka ze skórzaną oprawą. But dostępny jest w dwóch wariantach: z wysoką oraz niską cholewką. CENY: 499 ZŁ (WERSJA NISKA), 549 ZŁ (WERSJA WYSOKA) KEEN.PL
Drobiny Czasu to pomysł na unikalny i ponadczasowy prezent w stylu vintage. Niekonwencjonalna i elegancka forma oferowanych precjozów nadaje każdej stylizacji wyjątkowy charakter. Każdy z przedmiotów cechuje się unikalnym, niepowtarzalnym designem i każdy jest na swój sposób piękny. Najwyższa jakość wykonania i różnorodność wzorów trafia zarówno w wyrafinowane gusta koneserów oryginalności, jak i oczekiwania estetyczne zwolenników klasycznej elegancji. ZEGAREK NA ZDJĘCIU - 399 ZŁ DROBINYCZASU.PL
Szwajcarski zegarek Swiss Military Hanowa z kolekcji Arrow gwarantuje precyzyjny pomiar czasu, niezależnie od zakątka świata, w którym się znajdziesz. Duża, czytelna tarcza pokryta została szafirowym szkłem, które ochroni ją przed zarysowaniami. Wysokiej jakości skórzany pasek sprawia, że zegarek doskonale układa się na nadgarstku bez względu na sytuację. Granatowa kolorystyka paska i tarczy, kojarząca się z otwartą przestrzenią i oceanem, z pewnością wyróżni Cię z tłumu. Idealny czasomierz dla łowców przygód! 1480 ZŁ SWISS.COM.PL
REKLAMA
16
NOWOŚCI RYNKOWE
Uniwersalna latarka czołowa marki Petzl z serii Active (wersja 2015) do wszelkich aktywności outdoorowych. Kompaktowa, prosta w użyciu, dzięki kilku wiązkom światła zapewnia wygodne oświetlenie bliskiego i dalekiego zasięgu. Latarka dysponuje trybem Boost umożliwiającym chwilowe skorzystanie z maksymalnej mocy latarki (180 lumenów), ma oświetlenie czerwone i tryb pulsujący. Technologia Constant Lighting sprawia, że parametry oświetlenia nie zmniejszają się w miarę rozładowywania baterii. Gdy baterie są bliskie wyczerpania, następuje automatyczne przejście na tryb rezerwowy. Waga: 85 g 219 ZŁ AMC.KRAKOW.PL
Grupa Atmosphere Hotels & Resorts skupiająca hotele na Malediwach poszerzyła swoją ofertę o dwa nowe obiekty. Czterogwiazdkowy ośrodek OBLU by Atmosphere na wyspie Helengeli to nowoczesny hotel w opcji all inclusive, którego oferta skierowana jest do osób szukających wakacji na Malediwach w konkurencyjnej cenie. Helengeli stanowi jedno z najbardziej atrakcyjnych miejsc nurkowych na Malediwach, słynie z bogatej rafy koralowej oraz możliwości spotkania z rekinami rafowymi i wielorybimi, barakudami, mantami czy żółwiami. Pięciogwiazdkowy OZEN by Atmosphere na wyspie Maadhoo dedykowany jest osobom poszukującym najwyższego luksusu w kameralnym wydaniu. Dla gości hotelu przygotowano eleganckie wille zawieszone nad wodami oceanu, podwodną restaurację, profesjonalne SPA oraz ekskluzywny pakiet all inclusive o nazwie The Atmosphere Indulgence. ATMOSPHEREHOTELSANDRESORTS.COM
50-letnie doświadczenie w projektowaniu obiektywów fotograficznych zaowocowało stworzeniem obiektywu Sigma C 18-300 F3.5-6.3 DC MACRO OS HSM, należącego do serii Contemporary. Odpowiedni układ optyczny połączony ze specjalnymi rodzajami szkieł gwarantuje uniwersalność obiektywu z zachowaniem wysokiej ostrości w każdym zakresie ogniskowych. Jego kompaktowe rozmiary oraz funkcja macro powodują, że spełnia oczekiwania entuzjastów fotografii plenerowej i świetnie spisuje się podczas wakacyjnych podróży. Obiektyw jest niezastąpiony przy wykonywaniu efektownych zbliżeń i doskonale sprawdzi się podczas fotografowania owadów. Obiektyw można kupić lub wypożyczyć w salonach Sigma ProCentrum. Wyłącznym dystrybutorem marki Sigma w Polsce jest firma K-Consult Sp. z o.o . WIĘCEJ INFORMACJI NA SIGMA-FOTO.PL ORAZ SIGMA-BLOG.PL
Wygodny i wszechstronny wózek dziecięcy Britax B-MOTION 4 to lekki model z łatwym w obsłudze mechanizmem składania przy użyciu jednej ręki oraz uchwytem z regulacją wysokości. Kompaktowy rozmiar po złożeniu. Doskonałe tylne zawieszenie zapewnia wygodną podróż, a pompowane gumowe koła poradzą sobie w każdym terenie. Adapter w zestawie do łączenia z kołyską BABY-SAFE, BABY-SAFE Sleeper lub gondolą oraz pojemny kosz na zakupy tworzą wyjątkowo wygodny system podróżny. B-MOTION jest wyposażony w wielopozycyjny mechanizm odchylania oparcia siedziska, który umożliwia uzyskanie płaskiej pozycji, niezbędnej w przypadku niemowląt. Przeznaczony dla dzieci o wadze do 17 kg 1099 ZŁ BRITAX-ROEMER.PL
18
Z KSIĘGARSKIEJ PÓŁKI
PRZEZ TRZY AMERYKI. 30 TYSIĘCY KILOMETRÓW Z ALASKI DO ZIEMI OGNISTEJ Autor – Tomasz Gorazdowski – zwiedził już ponad 100 państw. Dziennikarz sportowy radiowej Trójki, najlepiej czuje się na boliwijskich bezdrożach i meksykańskim wybrzeżu. W swojej książce przedstawia czytelnikom m.in. bezkresne tereny Alaski, peruwiańską pustynię, boliwijski szlak rajdu Dakar. Za kierownicą terenówki rusza w podróż przez trzy Ameryki, odwiedzając mnóstwo fascynujących miejsc. Zabiera nas na wyścig psich zaprzęgów, kosztuje lokalnych trunków w mieście Tequila, zajada kokę ze świętym Maximonem w Gwatemali i odkrywa tajniki produkcji cygar w Nikaragui. W tzw. bonusie otrzymujemy: smaki i zapachy trzech Ameryk, niezawodne tematy do rozmów z celnikami, porady dla podróżujących po wymagających drogach Panamericany oraz wskazówki, jak unikać policyjnych mandatów. Rok wyd. 2015, oprawa miękka, format 16,5 × 21,5 cm, 304 strony. Cena 39,90 zł SPOŁECZNY INSTYTUT WYDAWNICZY „ZNAK” www.znak.com.pl
Rafał Jabłoński
STOŁECZNE I OPOWIEŚCięci… z niepam
STOŁECZNE OPOWIEŚCI Z NIEPAMIĘCI... WYDOBYTE Drugi tom „Historii warszawskich, nieznanych… wstydliwych”. Autor, Rafał Jabłoński, przez prawie pół wieku pracował w stołecznych gazetach codziennych i tygodnikach. Odkrywał rzeczy zapomniane, albo i kompletnie nieznane. Natrafił na resztki największego w kraju prywatnego zbioru unikatowych aut, ustalił historię kolei wiodącej do Łomianek, wyliczył, że w Warszawie tuż po wyzwoleniu prawie nie było mieszkańców, a stało za to 208 dział przeciwlotniczych, odnalazł XIX-wieczny spis ulic Żydom niedostępnych i na podstawie dokumentów wyliczył straty Powstania Warszawskiego. Niektóre z tych informacji szokują, a inne stoją w sprzeczności z powszechnym przekonaniem. Lektura nad wyraz interesująca, nie tylko dla warszawiaków. Rok wyd. 2015, oprawa miękka, format 16,5 × 23,5 cm, 304 strony. Cena 39,90 zł WYDAWNICTWO TRIO www.wydawnictwotrio.pl
…wydobyte Wydawnicwo TRIO
SZTUKA PODRÓŻOWANIA Nie ma pewnie w Polsce nikogo, kto by bardziej zasłużył sobie na miano podróżnika. Są podróżujący celebryci, reportażyści, dokumentaliści, ale podróżnik jest jeden. To Jacek Pałkiewicz. Jego najnowsza książka to swoiste kompendium wiedzy o wędrówkach wzdłuż i wszerz globu ziemskiego. Autor dzieli się nie tylko wiedzą i doświadczeniem, ale przede wszystkim pasją i intensywnością przeżywania. Przy okazji pokazuje swój podróżniczy warsztat, odsłania tajemnice i podpowiada, jak podróżować, by zyskać jak najwięcej, a stracić jak najmniej. Obowiązkowa lektura dla ludzi ciekawych świata. Rok wyd. 2015, oprawa miękka, format 16 × 22 cm, 472 strony. Cena 59 zł WYDAWNICTWO ZYSK I S-KA www.zysk.com.pl
20
Santo Domingo
PROMOCJA
Kolonialna metropolia w sercu Karaibów
PRZY BRUKOWANYCH ULICACH LUDZIE GRAJĄ W DOMINO, Z ODDALI SŁYCHAĆ NIEMAL NIEPRZERWANE TRĄBIENIE KLAKSONÓW SAMOCHODOWYCH, PRZEZ OTWARTE DRZWI MAŁYCH ZAKŁADÓW TYTONIOWYCH ZOBACZYĆ MOŻNA RĘCZNY WYRÓB CYGAR, DŹWIĘKI MERENGUE I BACHATY ULATUJĄ Z OTWARTYCH OKIEN, ŁAWKI NA PLACACH MIEJSKICH ZAJĘTE SĄ DO OSTATNIEGO MIEJSCA… ŻADNE INNE MIASTO KARAIBÓW NIE MA TAKIEJ ATMOSFERY JAK SANTO DOMINGO. Nadmorskie miasto stołeczne Santo Domingo leży na południowym wybrzeżu Republiki Dominikany i zaskakuje turystów swoją czystością i zachowaną architekturą. Można tu znaleźć nie tylko pierwszą katedrę, uniwersytet i szpital w Ameryce, ale także wiele innych pięknych miejsc, włączając w to ponad 300 muzeów. Stąd Santo Domingo często nazywane jest „Miastem Kultury”. Od roku 1990 dzielnica kolonialna stolicy Dominikany wpisana jest na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. I to nie jedyny powód, by koniecznie ją odwiedzić, przebywając na Dominikanie. Santo Domingo zostało założone w 1496 roku przez Bartolomeo Kolumba, brata słynnego Krzysztofa, odkrywcy wyspy Haiti (dawniej Hispaniola). Miasto wkrótce zostało reprezentacyjną siedzibą królewskiego dworu hiszpańskiego. Jest to najstarsze miasto Karaibów, w sercu którego mieści się historyczny obszar kolonialny, do którego turyści zwykle kierują swoje pierwsze kroki. Główne atrakcje obejmują: katedrę Primada de Americas, pierwszy szpital i uniwersytet Nowego Świata oraz Palace Alcázar de Colón, w którym żył Diego, syn Krzysztofa Kolumba, i jego żona, Maria de Toledo. Z tego powodu pałac jest także znany jako Pałac Don Diego Kolumba, budynek w kształcie olbrzymiego krzyża. Ten kamienny budynek można znaleźć na placu Plaza de Espana, skąd podziwiać można wspaniały widok na rzekę Ozama. Odbudowany pół wieku temu, dziś mieści w sobie muzeum. Ulice w dzielnicy Las Damas pełne są kafejek, restauracji i sklepów z pamiątkami. Od stycznia 2014 historyczne centrum jest obszarem ruchu jedynie pieszego. Kolejny znany monument to Faro a Colón, czyli Latarnia Kolumba, obecnie centrum kultury i edukacji. Miano latarni budynek zdobył dzięki efektownej iluminacji. Konstrukcję ukończono w 1992 roku, w 500 rocznicę odkrycia Ameryki. Dzieciom spodoba się na pewno interaktywne muzeum; dorośli mogą odwiedzić największy ogród botaniczny na Karaibach lub cieszyć się zakupami i wydarzeniami kulturalnymi, np. weekendową imprezą „Santo Domingo de Fiesta” na placu Plaza de Espana, gdzie można zatańczyć merengue i bachatę z Dominikanami, spróbować przepysznej kuchni i z
bliska poznać folklor Dominikany. Dominikańska metropolia jest również popularnym przystankiem podczas rejsów po Karaibach. Santo Domingo, dzięki swojej strategicznej lokalizacji, jest nie tylko „portem matką”, skąd turyści podróżują na inne wyspy Karaibów, ale także stacją tranzytową podczas eksploracji wybrzeża Dominikany. Terminal Don Diego daje bezpośredni dostęp do dzielnicy kolonialnej miasta z jego wieloma zabytkami. Drugi terminal, Sans Souci, uważany jest za najbardziej nowoczesny w regionie Karaibów. WSKAZÓWKA: Nie przegap festiwalu Merengue, który odbywa się co roku pod koniec lipca i na początku sierpnia. W lutym tysiące kolorowych masek wypełniają ulice podczas popularnych karnawałowych imprez. Jesienią warto odwiedzić mecze baseballa, odbywające się na prestiżowym Estadio Quisqueya. Dominikanę można odwiedzać cały rok. W zimie różnica czasu wynosi 5 godzin, a w lecie 6 godzin. Bardzo ważne jest mieć ze sobą adapter elektryczny do urządzeń elektrycznych, gdyż napięcie w gniazdkach wynosi tu 110 V. www.godominicanrepublic.pl
109
KIERUNEK WYDANIA
TEKST KARINA O’NEILL
SRI LANKA
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
Wędrówki wśród krzaków herbaty
22
23
KIERUNEK WYDANIA
Starsi znają ją jako Cejlon, młodsi już jako Sri Lankę. Ale na pewno wszyscy kojarzą tę wyspę ze względu na herbatę, bo przecież właśnie tu w 1890 roku sir Thomas Lipton zbudował pierwszą wytwórnię tego znanego na całym świecie napoju! Wcale nie tak wiele lat temu, bo jeszcze w XIX wieku tereny na południe od Kandy były dzikie i w całości poro-
śnięte dżunglowym lasem. Stan ten zmienili Brytyjczycy, którzy pojawili się na wyspie i z miejsca zamienili ciągnące się po horyzont wzgórza dziewiczych lasów w jedną gigantyczną plantację herbacianą. Paradoksalnie, krajobraz nie tylko na tym nie stracił, ale wręcz zyskał, a jego malowniczość niezmiennie zachwyca.
ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM
FOTO: KARINA O’NEILL
24
›› Herbaciane ciekawostki › Historia herbaty zaczęła się w Chinach. Według legendy
w 2737 roku p.n.e. cesarz chiński Shen Nong siedział pod drzewem, a jego sługa gotował wodę do picia. Nagle kilka liści z drzewa spadło do wrzącej wody. Cesarz, który był podobno również zielarzem, postanowił spróbować naparu, który przypadkowo powstał. Nie wiadomo, ile w tym prawdy, ale na pewno faktem jest to, że herbata była pita w Chinach wieki przedtem, zanim usłyszał o niej świat zachodni.
› Im ciemniejsza herbata, tym bardziej przetworzona. Zielona jest najjaśniejsza. To właśnie zielona herbata została wynaleziona pierwsza, a czarna została odkryta przez pomyłkę, kiedy w czasie drogi morskiej z Chin do Azji ładunek zielonej herbaty zamókł i zaczęła ona fermentować. Z uwagi na cenę herbaty w tamtych czasach postanowiono jednak ją wysuszyć i parzyć.
skończywszy, jest bardzo interesującym doświadczeniem. Na dodatek wytwórnie herbaty to chyba jedyne miejsca „przemysłowe”, które… ładnie pachną.
› U źródła wcale nie znaczy najlepiej. Niestety najlepsze odmiany
herbaty idą na eksport, a w sklepach sprzedaje się jedynie kiepską jakościowo czarną herbatę. Wyjątkami są nieliczne plantacje, na których udaje się dostać herbatę świeżo zebraną i zapakowaną. A może to nie to wyjątkowe miejsce, ale jego wspomnienie powoduje, że herbata kupiona na dawnym Cejlonie smakuje po prostu lepiej niż ta kupiona w osiedlowym spożywczaku?
› Zbieraczami listków herbaty są tylko kobiety. Podobno tylko
ich zwinne palce umożliwiają zbieranie delikatnych, malutkich listków bez wyrządzania im szkody. Niestety, mimo ciężkiego charakteru tej pracy jest to jeden z najsłabiej opłacanych zawodów.
› Obserwacja zbioru i procesu powstawania herbaty, od sorto- › Herbata, zaraz po wodzie, to najczęściej konsumowany napój wania poprzez suszenie, fermentację, mielenie, na pakowaniu
na świecie.
Brytyjczycy, którzy pojawili się na wyspie na przełomie XIX i XX w. z miejsca zamienili ciągnące się po horyzont wzgórza dziewiczych lasów w jedną gigantyczną plantację herbacianą. Paradoksalnie, krajobraz nie tylko na tym nie stracił, ale wręcz zyskał, a jego malowniczość niezmiennie zachwyca.
25
KIERUNEK WYDANIA
Lankijską stolicą herbacianą – zwaną także Małą Anglią – jest Nuwara Eliya. Miasto ma piękny botaniczny ogród i dobrze rozbudowaną bazę noclegową. Uwaga! Jest położone na wysokości ok. 2 tys. m n.p.m., co sprawia, że jest w nim dość zimno. Polecam złapanie pociągu na południe, np. w stronę Haputale. Miasteczko samo w sobie urokliwe może nie jest, ale
Jazda pociągiem na Sri Lance jest niezapomnianą przygodą, bo chyba nigdzie indziej nie będziecie mogli stać w otwartych drzwiach pociągu (podczas jazdy rzecz jasna), by podziwiać widoki.
ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM
26
zachody słońca nad falującymi herbacianymi wzgórzami, widziane z własnego pokoju (i to bardzo taniego), pozostaną w pamięci na zawsze… Sama jazda pociągiem jest niezapomnianą przygodą, bo chyba nigdzie indziej nie będziecie mogli stać w otwartych drzwiach pociągu (podczas jazdy rzecz jasna), by podziwiać widoki.
Brand Watches Poland Sp. z o.o. ul. Baletowa 29 02-867 Warszawa www.brandwatches.pl email biuro@brandwatches.pl
2015-10-20-DW-travel-v01.indd 1
23/10/15 12:12
KIERUNEK WYDANIA
Z licznych plantacji ciężko w ybrać tę najwspanialszą. Wciąż istnieje ogromna, legendarna liptońska Dambatenne, a w jej sercu na najw y ższym wzniesieniu (aż 2 tys. m n.p.m.) znajduje się „siedzisko” sir Liptona. Stąd możecie, tak jak przed laty on, podziwiać ciągnące się po horyzont soczyście zielone wzgórza herbaty. Dostać
›› Sri Lanka praktycznie › Przed wyjazdem można ubiegać się o wizę elektroniczną
ETA (koszt to 20 USD) albo na lotnisku po przylocie można ją dostać za 25 USD.
› Kiedy jechać?
Tu prawie zawsze świeci słońce. Można przyjeżdżać przez cały rok (nie polecam jedynie końca października i początku listopada). Pora sucha i szczyt sezonu trwają od grudnia do kwietnia. W ciągu naszego lata polecam plaże na północnym wschodzie, w czasie naszej zimy najlepiej jest wygrzewać się na połu
28
się tu można właśnie z wioski Haputale, a z samej fabryki wiedzie na górę droga, która nie powinna zająć dłużej niż 2,5 godziny. Warto wyruszyć wcześnie rano, by wchodzić przed największym upałem. Można też złapać lokalny busik wiozący ludzi do pracy na plantacji, którym pokonacie większą część drogi.
dniowym zachodzie. Temperatura rzadko spada poniżej 25˚C, ale na terenach górskich może spaść nawet do 15˚C.
› Jak dolecieć?
Na Sri Lankę nie ma bezpośrednich lotów. Najszybciej będzie liniami arabskimi, np. Etihad przez Abu Dhabi albo Emirates Airlines przez Dubaj. W obu przypadkach możemy zrobić sobie prawie darmowy przystanek na noc czy dwie. Loty na marzec 2016 z Warszawy kosztują 2700 zł, ale w promocji albo w niższym sezonie można kupić bilet nawet za 1900 zł.
FOTO: KARINA O’NEILL
Wciąż istnieje ogromna, legendarna liptońska Dambatenne, a w jej sercu na najwyższym wzniesieniu (aż 2 tys. m n.p.m.) znajduje się
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
„siedzisko” sir Thomasa Liptona.
29
KIERUNEK WYDANIA
Miasto Kandy
Mimo że wejście sprawia sporą satysfakcję, droga powrotna w blasku rażącego słońca do przyjemnych może już nie należeć. W samej wytwórni roi się od turystów, jednak na wspomniane miejsce Liptona wchodzi ich niewielu. Polecam
Ogród botaniczny w Kandy
30
wybrać się również do jednej z malutkich plantacji, gdzie oprowadzą Was za darmo, a herbatą będziecie delektować się w spokoju i bez widoku na autobusowych turystów robiących sobie selfie z patyczka…
31
ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM
KIERUNEK WYDANIA
32
cerem. Pociągi jeżdżą tu rzadko, w dodatku są powolne i głośne. Tory stanowią na Sri Lance dość popularne trasy dla lokalnych spacerowiczów, więc nie ma się czego obawiać.
ZDJĘCIA I MAPA: SHUTTERSTOCK.COM
Pociąg można też wziąć do samego Kandy, które znajduje się na trasie większości podróżnych odwiedzających ten kraj. Można wsiąść i podjechać jedną stację, by wzdłuż torów wrócić... spa-
M
nogość dostępnych obecnie mieszanek może przyprawić o zawrót głowy każdego wielbiciela herbaty. W rzeczywistości wyróżniamy jednak zaledwie 6 bazowych rodzajów: białą, żółtą, zieloną, oolong (czyt.: ulung), czarną oraz pu erh (czyt.: puer), nazywaną również herbatą czerwoną. Wszystkie herbaty produkuje się z liści krzewu tej samej rośliny, tj. Camellia sinensis, występującej w dwóch głównych odmianach: oryginalnej chińskiej Camellia sinensis sinensis oraz indyjskiej Camellia sinensis assamica. Świeżo zebrane herbaciane liście są zielone, a to, jaki rodzaj herbaty z nich otrzymamy zależy zarówno od pogody charakteryzującej dany region oraz gleby, w której rosną krzewy, jak i okresu zbiorów, ale przede wszystkim od sposobu przetworzenia zebranych liści, a konkretnie – od stopnia ich oksydacji podczas produkcji suszu. W zachodniej części świata największą popularnością cieszą się wciąż herbaty czarne. Najprawdopodobniej jest to efekt przyzwyczajenia z dawnych czasów, kiedy herbaty dostarczano do Europy kliprami, a niepoddawane procesowi oksydacji i przez to delikatniejsze herbaty zielone często psuły się jeszcze w ładowniach, podczas gdy herbaty czarne, charakteryzujące się dłuższą trwałością, pomimo trudnych warunków transportu zachowywały pełnię smaku. Liście do produkcji najlepszej jakości herbat czarnych, takich jak herbaty Newby, zbiera się wczesną wiosną, a następnie poddaje procesom więdnięcia i rolowania. W trakcie procesu rolowania konstrukcja liścia zostaje naruszona, w wyniku czego zawarte w nim enzymy wydostają się na powierzchnię i reagują z tlenem. W efekcie tego procesu, zwanego właśnie oksydacją, liście ciemnieją jak miąższ nadgryzionego jabłka i uzyskują głęboką, brunatną barwę. W odróżnieniu od innych rodzajów herbaty, liście do produkcji herbat czarnych są poddawane pełnej oksydacji. Po zakończeniu tego procesu praży się je i sortuje. Wybitnej jakości herbaty czarne produkuje się w wielu krajach. Prym wiodą tu regiony Assam i Darjeeling w północnych Indiach, słynące z herbat o tych samych nazwach. Tuż za nimi uplasowały się Sri Lanka (Cejlon) oraz wschodnia Afryka (szczególnie Kenia) i Chiny. Pomimo zastosowania podobnych metod produkcji, czarna herbata z każdego z wymienionych krajów smakuje zupełnie inaczej. Indyjska assam, np. Assam Newby, daje esencjonalny napar
INSTRUKCJA PARZENIA W przypadku najlepszej jakości herbat, takich jak herbaty Newby, na 1 porcję wystarczą zaledwie 2 gramy herbacianego suszu, czyli 1 łyżeczka do herbaty. Wszystkie czarne herbaty zalewamy wrzątkiem i parzymy od 3 do 5 minut, należy jednak pamiętać, iż ostatecznie w kwestii mocy naparu największe znaczenie mają osobiste preferencje.
o wyraźnym posmaku słodu. Z kolei darjeeling słynie wytrawnym posmakiem gron muszkatu, dzięki któremu zyskała miano „szampana wśród herbat”. Produkowaną na Sri Lance herbatę cejlon charakteryzują nuty korzenne, zaś smak czarnych herbat afrykańskich doskonale balansuje między naturalną słodyczą i cierpkością aromatycznego liścia. Chiny wyspecjalizowały się w produkcji czarnych herbat o niepowtarzalnym, cierpkawym, nieco dymnym, a niekiedy ziemistym posmaku. Wśród wielbicieli herbaty niezmienną popularnością cieszą się również czarne herbaty aromatyzowane, czyli te, których smak wzbogacono poprzez nasączenie naturalnym aromatem innego składnika, np. olejkiem roślinnym oraz herbaty smakowe, czyli powstałe w wyniku zmieszania herbacianego suszu z innymi ingrediencjami – kawałkami owoców, ziołami, czy też przyprawami. Wszystkie aromatyzowane i smakowe czarne herbaty Newby, np. Earl Grey, czy też Masala Chai, zawierają jedynie naturalne dodatki.
Wybrane herbaty Newby są dostępne w sieci delikatesów Alma Assam
Earl Grey
Położony w północno-wschodniej części kraju Assam jest najbardziej rozległym, a jednocześnie najmniej zaludnionym i gościnnym pogodowo obszarem w Indiach. Od czerwca do września region ten raz za razem nawiedzają monsuny, którym towarzyszą bardzo wysokie temperatury. A jednak to właśnie stąd pochodzą jedne z najlepszych herbat na świecie i właśnie tutejszym warunkom klimatycznym herbata assam zawdzięcza swój wyrazisty słodowy charakter, z lekko orzechową nutą.
Aromatyczna mieszanka czarnej herbaty wzbogacona olejkiem z bergamotki zawdzięcza swoją nazwę brytyjskiemu premierowi, hrabiemu Grey, który, jak wieść niesie, spopularyzował ją w Wielkiej Brytanii. Daje intensywny napar o pełnym, wyrazistym smaku, słodkawym aromacie i charakterystycznym posmaku dojrzałych cytrusów.
KIERUNEK WYDANIA
Niewiele miejsc na świecie może poszczycić się tak niezwykłym połączeniem na tak małym skrawku lądu zachwycających krajobrazów, urzekającego dziedzictwa kulturowego i złotych plaż jak Sri Lanka. Na powierzchni zaledwie
Ruiny na szczycie góry Sigirija
34
65 610 km 2 (czyli prawie 5 razy mniejszej od Polski) znajdziecie 8 miejsc światowego dziedzictwa UNESCO, 1330 km wybrzeża, 15 parków narodowych, ponad 300 wodospadów, kilka tysięcy słoni, kulturę liczącą ponad 2,5 tys. lat,
›› Gdzie jeszcze rośnie herbata? w regionie. A może przystanek w drodze z Kalkuty do Nepalu? › Do Sri Lanki należy jedynie około 12% rynku herbaty, to i tak › Chiny. Tu herbata zielona uprawiana jest aż od 5 tys. lat. Do XIX sporo jak na tak małą wyspę. Do grona największych producentów tej rośliny należą Chiny, Indie, Indonezja i Kenia. Uprawia się ją też na Tajwanie i w Turcji, ale na znacznie mniejszą skalę.
wieku Chiny były jedynym jej eksporterem i mimo że już nim nie są, wciąż pozostają największym na świecie producentem tej odmiany. Teraz na ogromnych plantacjach rośnie herbata wszystkich odmian.
› Indie. To tu powstają dobrze nam znane odmiany Darjeeling › Indonezja. Herbata jest tutaj uprawiana całorocznie na naj-
ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM
i Assam. Mimo że Indie są ogromnym krajem, to herbata upodobała sobie tylko rejon wciśnięty pomiędzy Nepal i Chiny. Dzięki uprawie na niemal 3 tys. m n.p.m. i intensywnemu słońcu liście dojrzewają tu wolniej i w ten sposób powstaje „szampan” wśród herbat. Tak jak na Sri Lance, tu również łatwo jest odbyć uspokajający spacer wśród krzaczków podczas dłuższej wycieczki
większych wyspach, czyli Jawie i Sumatrze. Herbata lubi tutejsze strome stoki wulkaniczne.
›
Kenia. Ten kraj to nie tylko producent kawy, ale także herbaty (ok. 15% światowego rynku). Tutejsza mocna herbata upodobała sobie również gleby wulkaniczne.
35
KIERUNEK WYDANIA
›› Inne atrakcje Sri Lanka jest tak zróżnicowana pod względem atrakcji, że aż trudno uwierzyć, że na tak małej wyspie jest aż tyle do zobaczenia. Jest tutaj tyle historii do poznania, że nawet część wyspy jest nazywana historycznym trójkątem. A może wycieczka rowerowa wśród świątyń dawnego królestwa Pollonaruw? Albo wspinaczka na skalną fortecę Sigiriya, potocznie zwaną też Lwią Skałą (lwia z przypadku nie jest, ale żeby się o tym przekonać, musicie zobaczyć ją na własne oczy)? Jak na wyspę Oceanu Indyjskiego przystało, jest ona otoczona wspaniałymi złotymi plażami. Można znaleźć tu hotele 5*, ale i tanie słomiane chatki. Są tutaj długie i szerokie plaże z pięknymi muszlami i szalejącymi falami, są spokojne zatoczki z plażowymi barami. Na kilka miesięcy w roku przypływają tu delfiny i wieloryby. Plażową przerwę w zwiedzaniu można zrobić sobie bardzo łatwo, gdyż dystanse są tu małe, a wybrzeże baaardzo długie. Plaże na Sri Lance przyciągają nie tylko ludzi, ale też żółwie, które upodobały je sobie do znoszenia jaj. Są tu jaskinie, fortyfikacje, ciekawe miasta, świątynia Zeba Buddy; można uprawiać windsurfing, rafting i nurkowanie. Jest tu nawet las deszczowy Sinharaja. Jest tu jeszcze coś, czego się na pewno nie spodziewaliście – leopardy. I setki słoni. W samym parku Uda Walawe jest ich ponad 500, ale można je zobaczyć w wielu innych miejscach. Mogę śmiało powiedzieć, że spotkanie słoni jest na Sri Lance wręcz gwarantowane!
Starożytne miasto - Polonnaruwa
36
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
FOTO: PZAXE / SHUTTERSTOCK.COM
no i oczywiście ponad 200 tys. hektarów plantacji herbaty. Pojedźcie na tę magiczną wyspę, perłę Oceanu Indyjskiego i przekonajcie się sami. Tylko nie zapomnijcie pójść na spacer herbacianym szlakiem.
EUROPEJSKIE SZLAKI
SKARBY I ARCYDZIEŁA architektury gotyckiej Ciągnący się przez 1500 km Europejski Szlak Gotyku Ceglanego łączy kilka krajów wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego, w tym Danię, Polskę i Niemcy, zapraszając zwiedzających w podróż przez skarby architektury średniowiecznej Hanzy. Niemiecka część trasy biegnie od Flensburga przez Szlezwik, Wismar, Stralsund, wyspę Rugia, aż do Wolgastu, bramy do bałtyckiej wyspy Uznam.
©AMT FÜR TOURISMUS
Od czasów Hanzy opaci i rycerze przez setki lat odciskali swój ślad wzdłuż wybrzeża Bałtyku i jego szlaków śródlądowych; jednak najbardziej trwałą kulturową pozostałością po średniowieczu jest ceglana gotycka architektura, którą można znaleźć na tej trasie do dnia dzisiejszego. Region ten został zdominowany przez Hanzę w średniowieczu, a wikingowie, Krzyżacy, a później reformacja, również pozostawili swoje piętno na regionie Morza Bałtyckiego.
WIĘCEJ NIŻ TYLKO KILKA STARYCH CEGIEŁ Historyczne symbole zarówno świeckich, jak i religijnych potęg średniowiecza, takie jak klasztory, ratusze, bramy miejskie, mury obronne i budynki kościelne, pozostały nienaruszone do dziś. Czerwone wieże katedr, bramy miast i dworów – miejski pejzaż wielu nadbałtyckich miast – nadal bezdyskusyjnie określają typową architekturę ceglaną z epoki średniowiecza.
Brama Unglinger w mieście Stendal
w mieście Greifswald
38
©PRESSESTELLE HANSESTADT STENDAL
Ruiny Klasztoru Eldena
©EUROPÄISCHE ROUTE DER BACKSTEINGOTIK
Brama Rostocka w mieście Ribnitz-Damgarten
Ratusz i kościół św. Mikołaja w mieście Stralsund
©TOURISMUS ZENTRALES STRALSUND
GOTYK CEGLANY: DOBRO KULTUROWE Katedra w Schwerin
Każda z charakterystycznych czerwonych cegieł, które stosowano w tym stylu architektonicznym, powstała i została ułożona ręcznie, a każdy budynek jest wyjątkowy i posiada swoją własną, odmienną historię. Bogato zdobione fasady i potężne wieże stanowią również wyróżniające się w obrębie murów miejskich rozpoznawalne elementy. Wiele z tych zabytków wciąż jest wykorzystywanych zgodnie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem, inne natomiast zostały przekształcone w sale koncertowe i muzea.
DOŚWIADCZANIE BOGACTWA KULTURY
Kościół św. Marii w dawnym klasztorze Sonnenkamp w mieście Neukloster
©EUROPÄISCHE ROUTE DER BACKSTEINGOTIK
©EUROPÄISCHE ROUTE DER BACKSTEINGOTIK
Europejski Szlak Gotyku Ceglanego nie tylko pozwala podążać śladami historii i wielkich mocarstw. Jego trasa obfituje również w elementy współczesnego życia, dając wiele okazji do poznania różnych ludzi i kultur. Dzięki zdrowemu klimatowi wzdłuż Morza Bałtyckiego w regionie działa wiele domów zdrojowych o kilkusetletniej historii. Wiele z nich do dziś mieści się w nadmorskich willach zbudowanych na początku XX wieku. Oprócz podziwiania cudów architektonicznych zwiedzający mogą również korzystać z wyjątkowych walorów przyrodniczych regionu.
39
EUROPEJSKIE SZLAKI
©TORSTEN KRÜGER / DEUTSCHE ZENTRALE FÜR TOURISMUS
Lüneburg – kościół św. Jana
A TO JESZCZE NIE WSZYSTKO! Wybrzeże Morza Bałtyckiego to prawdziwy raj dla miłośników sportów wodnych, zbieraczy małży i poszukiwaczy bursztynu, natomiast okoliczne parki narodowe i rezerwaty ptaków są idealne dla miłośników przyrody i pieszych wędrówek. Cały
region można również podziwiać z wody, ciesząc się widokiem z wycieczkowej łodzi, statku albo promu. Zwiedzający mogą także skorzystać ze słynnych długodystansowych tras rowerowych, takich jak Trasa Rowerowa Berlin-Kopenhaga czy Trasa Rowerowa po Wybrzeżu Bałtyckim, które przecinają się z Europejskim Szlakiem Gotyku Ceglanego.
EUROPEJSKI SZLAK GOTYKU CEGLANEGO DŁUGOŚĆ: ok. 1500 km TEMAT: kultura średniowiecza i Hanzy GŁÓWNE ATRAKCJE: NIEMCY Flensburg: kościoły, historyczny port, muzea Greifswald: zabytkowy port, starówka, kościoły Wyspa Rugia: przylądek Arkona, morskie kurorty, skały kredowe Lüneburg: Klasztor Lüne, Kościół św. Michała (St. Michaeliskirche), portowa dzielnica Stintmarkt Neubrandenburg: Cztery Bramy Miejskie, park kulturowy, kościoły Ribnitz-Damgarten: klasztor św. Klary i muzeum bursztynu Szlezwik: Pałac Gottorf, Muzeum Wikingów w Hedeby (Winkinger Museum Haithabu), opactwo św. Jana (St. Johanniskloster) Stralsund: miejskie zabytki wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, oceanarium Ozeaneum, port Wolgast: kościoły, muzea, zoo DANIA Haderslev: starówka, katedra POLSKA Olsztyn: zamek, kościół Zbawiciela www.eurob.org, www.germany.travel
40
Odkryj najpiękniejsze jarmarki bożonarodzeniowe w Niemczech! Poczuj magię świąt i rozkoszuj się niezwykłą atmosferą Adwentu. Kolorowe karuzele dla dzieci, unoszący się w powietrzu zapach grzanego wina i prażonych migdałów oraz radość na twarzach zwiedzających to tylko kilka powodów, aby odwiedzić kiermasz
_magia Bożego Narodzenia
© imago
adwentowy w Niemczech. Najpiękniejsze z nich znajdziesz na www.germany.travel – oferty specjalne
ŚWIATOWE METROPOLIE
WIEDEŃ
ZNANY I NIEZNANY Pierwsze skojarzenia z Wiedniem to najczęściej muzyka i zabytki. Takie konotacje są jak najbardziej trafne, jednak stolica Austrii ma do zaoferowania znacznie więcej atrakcji. Przedstawiamy kilka z nich.
42
43
© WIENTOURISMUS / CHRISTIAN STEMPER
©WIENTOURISMUS / PETER RIGAUD FOTO: BWAG / WIKIPEDIA
ŚWIATOWE METROPOLIE
HOFBURG Słynna rezydencja Habsburgów. Jej dzieje sięgają aż XIII wieku, a na przestrzeni stuleci była wielokrotnie przebudowywana. O średniowiecznym zamku, który był zalążkiem dzisiejszego pałacu, przypomina obecnie już tylko gotycka kaplica. Podczas zwiedzania prywatnych apartamentów i komnat reprezentacyjnych Hofburga można podziwiać przepych i bogactwo, jakim odznaczało się codzienne życie cesarskiej rodziny, zamieszkującej Hofburg do 1918 roku. Dziś w pałacu urzęduje prezydent Republiki Austrii, swoje miejsce znalazły tutaj także bogate zbiory sztuki, wśród których znajduje się m.in. korona Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Oryginalne wnętrze kawiarni w Muzeum Historii Sztuki
MUZEUM HISTORII SZTUKI (KUNSTHISTORISCHES MUSEUM WIEN) Rodzina cesarska zgromadziła tak dużą ilość dzieł sztuki, że konieczne było wzniesienie w pobliżu Hofburga… drugiego pałacu, służącego do przechowywania i prezentowania zbiorów. Dziś mieści się tu Muzeum Historii Sztuki, jedna z najważniejszych galerii sztuki na świecie. Znajdują się tutaj m.in.: największa na świecie kolekcja dzieł Bruegla, „Madonna w zieleni” Rafaela, „Pracownia artysty” Vermeera, portrety infantek Velazqueza, mistrzowskie dzieła Rubensa, Rembrandta, Dürera, Tycjana i Tintoretta. Kolekcja starożytna oraz egipsko-orientalna fascynuje skarbami zagadkowych kultur z zamierzchłych czasów.
Muzeum Historii Sztuki...
©WIENTOURISMUS / CHRISTIAN STEMPER
44
©WIENTOURISMUS / MAXUM
©WIENTOURISMUS / CHRISTIAN STEMPER
...i jego zbiory.
Główny sponsor
Patroni medialni
Partnerzy
Więcej informacji i rezerwacja na stronie www.tyrolinfo.pl
ŚWIATOWE METROPOLIE
USZY SZEROKO OTWARTE W Wiedniu muzyka jest wszechobecna. Muzyczne tradycje austriackiej stolicy doskonale ilustruje działalność Domu Muzyki, którego sześć kondygnacji zaprasza do świata dźwięku codziennie do godziny 22. Muzyki można nie tylko słuchać, ale także samodzielnie skomponować własną melodię. Warto wiedzieć, że w Domu Muzyki wychował się twórca i pierwszy dyrygent Filharmoników Wiedeńskich – Otto Nicolai (1810-1849).
46
©WIENTOURISMUS / PETER RIGAUD
ZDJĘCIA: INGE PRADER / HAUS DER MUSIK
Palmiarnia na terenie kompleksu pałacowego Schönbrunn
©WIENTOURISMUS / WILLFRIED GREDLER-OXENBAUER
OGRÓD ZOOLOGICZNY SCHÖNBRUNN Jest najstarszą wciąż działającą instytucją tego typu na świecie (zał. 1752 r.) i już cztery razy został wybrany najlepszym zoo w Europie. Ogród, położony na terenie Parku Schönbrunn, w 1996 roku wraz z całym kompleksem pałacowym wpisano na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Młode pandy, małe słonie oraz wiele innych rzadkich zwierząt co roku przyciągają ponad dwa miliony odwiedzających. W roku 2007 miała tu miejsce prawdziwa sensacja. Po raz pierwszy na świecie w zoo urodziła się poczęta metodą naturalną panda; niedźwiadkowi nadano imię Fu Long. Tuż obok ogrodu zoologicznego znajduje się „pustynny dom” (Wüstenhaus), w którym bada się florę i faunę najbardziej suchych rejonów świata.
©WIENTOURISMUS / WILLFRIED GREDLER-OXENBAUER
47
FOTO: WIKIPEDIA
©WIENTOURISMUS / POPP & HACKNER
ŚWIATOWE METROPOLIE
GLORIETTE
48
HUNDERTWASSERHAUS Zdecydowanie najbardziej ekscentryczny budynek w Wiedniu, który można podziwiać na rogu ulic Kegelgasse i Löwengasse. Dom powstał w latach 1983-1985, a nazwę zawdzięcza swemu twórcy – Friedensreichowi Hundertwasserowi, austriackiemu artyście (1928-2000), który zasłynął z dość swobodnego interpretowania reguł obowiązujących w architekturze. Ale z jakim rezultatem! Charakterystyczne kolorowe płaszczyzny, nieregularne formy, często porośnięte bujną roślinnością, hojnie wykorzystywane elementy ceramiczne. Dom Hundertwassera zdaje się zaprzeczać prawom architektury, tymczasem jest w pełni funkcjonalnym budynkiem mieszkalnym, w którym znajduje się kilkadziesiąt apartamentów.
FOTO: THOMAS AU / WIKIPEDIA
FOTO: BGABEL AT WIKIVOYAGE SHARED / WIKIPEDIA
Oryginalna budowla, która w 1775 roku powstała na terenie kompleksu pałacowego Schönbrunn jako punkt widokowy. Dziś w tym wspaniałym obiekcie znajduje się kawiarnia o tej samej nazwie. Można się tutaj rozkoszować smakołykami, podziwiając jednocześnie piękną panoramę Wiednia. Warto, a wręcz należy pamiętać o zabraniu aparatu fotograficznego! W niedzielne przedpołudnia na gości czeka także muzyka na żywo – repertuar od klasyki do jazzu.
W Polsce obowiązuje bezwzględny zakaz sprzedaży napojów alkoholowych osobom małoletnim
ŚWIATOWE METROPOLIE
FOTO: GUGERELL / WIKIPEDIA
Najstarszy most w Wiedniu - Konstantinsteg
Wiedeń jest istnym „mostowym zagłębiem” – jest ich tutaj czterokrotnie więcej niż w Wenecji. Wymienić można choćby 10 mostów nad Dunajem, 32 nad Kanałem Dunajskim, 40 nad rzeką Wiedeń, 271 mostów kolejowych i inne. Konstrukcje te w większości mają charakter budowli funkcjonalnych, ale dopracowanie w najmniejszych szczegółach sprawia,
Fontanna przed pałacem Schönbrunn
50
że jak najbardziej warto je zobaczyć. Najstarszym (1873 rok) z wiedeńskich mostów jest niewielki, ale piękny Konstantinsteg w wiedeńskim parku Prater, o którym więcej za chwilę. Interesujące z punktu widzenia architektury są także liczne historyczne fontanny-monumenty, upiększające Wiedeń. Razem z dziewięcioma setkami studzienek z wodą pitną (źródlaną!) stanowią oazy spokoju, które zapraszają do chwili odpoczynku.
©WIENTOURISMUS / PETER RIGAUD
HISTORYCZNE MOSTY I FONTANNY
To miejsce już od XVIII wieku cieszy mieszkańców Wiednia i licznie przybywających tu turystów. Dawne tereny łowieckie Habsburgów (o pow. 1700 ha) udostępniono do użytku publicznego w 1766 roku. Znajdujący się tutaj największy i najbardziej znany diabelski młyn Wiener Riesenrad ma blisko 65 m wysokości i waży 430 ton. Obraca się bardzo powoli, co pozwala na delektowanie się niezwykłą panoramą Wiednia. Jest to jedna z najstarszych tego typu konstrukcji na świecie (powstała w 1897 roku). Inną atrakcją, także jedyną na świecie w tym rozmiarze, jest gigantyczna karuzela Praterturm,
REKLAMA
©WIENTOURISMUS / CHRISTIAN STEMPER
PARK PRATER
ŚWIATOWE METROPOLIE
Karuzela Praterturm
Kolejka Liliputbahn
©WIENTOURISMUS / POPP & HACKNER
Na terenie parku funkcjonuje także kolejka wąskotorowa – Liliputbahn. Kolej otwarto w 1928 roku, początkowa długość trasy wynosiła 1,5 km, obecnie jest to ok. 4,7 km. Wejście do parku jest bezpłatne, zaś bilety na poszczególne atrakcje kosztują od 1 do 15 euro. Park jest otwarty od 15 marca do 31 października.
TARGOWISKA Zakupy zrobić można na targowiskach, co dla większości odwiedzających Wiedeń z pewnością będzie ciekawym doświadczeniem. To tu spotkać można wielokulturowość austriackiej stolicy: wiedeńską swobodę mieszającą się ze wschodnioeuropejskim wdziękiem, południowym temperamentem i orientalną egzotyką. Można tutaj kupić dosłownie wszystko: od owoców, warzyw i kwiatów, aż po perski kawior i sushi; od kurczaka Tandoori po ostrygi i bułki z wątrobianką. Warto wiedzieć, że wiedeńskie targowiska to nie tylko zakupy. Dla wielu artystów to także możliwość zaprezentowania swojej twórczości. Najwyraźniej jest to widoczne na największym i najsłynniejszym wiedeńskim Targu Naschmarkt. Położony między Placem Karola a Kettenbrückengasse, tworzy jedną z ciekawszych dzielnic miasta.
©WIENTOURISMUS / CHRISTIAN STEMPER
©WIENTOURISMUS / KARL THOMAS
FOTO: DARKWEASEL94 / WIKIPEDIA
wznosząca się na wysokość 117 metrów.
Targ Naschmarkt
52
PRAWO
PRZEDTERMINOWY POWRÓT Z ZAGRANICZNYCH WAKACJI Corocznie w okresie wakacyjnym w programach informacyjnych prezentowany jest powtarzalny schemat – upada biuro podróży, a po stronie jego klientów zaczynają się prawdziwe problemy z dalszym pobytem w hotelu czy choćby otrzymaniem biletów na wcześniejszy powrót do kraju. Od 2010 roku upadło aż 29 polskich operatorów obsługujących tysiące turystów. Z najnowszych badań Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wynika, że zdecydowana większość z nas deklaruje, że wybierając się na zorganizowane wakacje, najbardziej obawia się właśnie upadłości biura podróży. Dlatego warto zapoznać się z podstawowymi informacjami dotyczącymi prawnej i faktycznej sytuacji turystów, którzy o upadku „swojego” biura podróży dowiedzieli się w trakcie pobytu za granicą, często daleko od kraju. W jaki sposób należy zareagować, gdy dociera do nas informacja, że nasze wakacje dobiegły końca przed czasem? Kto zamiast biura podróży zorganizuje nasz powrót do kraju?
IGŁA W STOGU SIANA Na rynku turystycznym działa bardzo wielu operatorów turystycznych (biur podróży). Jak wybrać tego, który zapewni nam upragniony wypoczynek bez przykrych niespodzianek? Warto poznać kilka rozwiązań, które ułatwią nam to zadanie. Pierwszy krok to sprawdzenie podstawowej wiarygodności biura podróży, w którym zamierzamy wykupić wycieczkę. Aby to zrobić, nie musimy wychodzić z domu. Każde działające biuro podróży umieszczone jest w powszechnie dostępnym rejestrze, zwanym Centralną Ewidencją Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych (CEOTiPT). Jest to całkowicie bezpłatna baza, skupiająca określone dane o wszystkich przedsiębiorcach legalnie prowadzących działalność o charakterze turystycznym. Rejestr ten, dostępny na stronie www.turystyka.gov.pl w zakładce CEOTIPT, zawiera (oprócz wielu innych) podstawową dla turysty informację o formie zabezpieczenia finansowego. Każde biuro podróży jest bowiem zobowiązane na wypadek swojej niewypłacalności (np. owej tak częstej niestety „upadłości”) do zabezpieczenia pokrycia kosztów powrotu swoich klientów do miejsca wyjazdu lub planowanego powrotu, zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną w wypadku, gdy z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego impreza turystyczna nie zostanie zrealizowana, a także zwrotu części wpłat, odpowiadającej części imprezy turystycznej, która nie zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących organizatora
54
turystyki lub pośrednika turystycznego. Prawo wymaga od biur podróży co najmniej zawarcia umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub zawarcia umowy ubezpieczenia na rzecz klientów, a jeżeli biuro wykonuje usługi turystyczne wyłącznie na terenie kraju, pozwala także na przyjmowanie wpłat klientów wyłącznie na rachunek powierniczy (środki z takiego rachunku mogą być przeznaczone wyłącznie na opłacenie wycieczki, a przede wszystkim nie mogą z niego zaspokajać się wierzyciele biura podróży). Gwarant lub ubezpieczyciel, wystawiając na zlecenie biura podróży stanowiącą powyższe zabezpieczenie „gwarancję” lub „polisę”, zobowiązuje się do zapłaty turyście określonej sumy pieniężnej na wypadek niewywiązania się przez biuro podróży z zawartej z nim umowy. Przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 2013 r. określają minimalną wysokość powyższych zabezpieczeń, jakie powinno posiadać biuro podróży. Celem tych regulacji jest zapewnienie konsumentom chociaż minimalnej ochrony w przypadku utraty płynności finansowej przez organizatora wyjazdu (biuro podróży). UMOWA Oczywiście zwieńczeniem poszukiwań i wyboru biura podróży jest związanie się z nim „umową”. Pamiętajmy, że na gruncie prawa cywilnego funkcjonuje zasada swobody umów, co uprawnia nas przed jej zawarciem do żądania od
GRAFIKA: SHUTTERSTOCK.COM
TEKST RÓŻA BILSKA POD REDAKCJĄ ADW. KRZYSZTOFA BUDNIKA KANCELARIA PRAWNA BUDNIK, POSNOW I PARTNERZY
przedstawicieli biura nie tylko informacji o wycieczce, ale i zasadach ustanowionych zabezpieczeń na wypadek niewypłacalności biura oraz warunkach korzystania z takich zabezpieczeń. Oznacza to też, że obie strony mają wpływ na treść umowy, a więc przed jej podpisaniem i opłaceniem warto dokładnie zapoznać się z jej treścią, sprawdzić, co oferuje nam biuro i na jakich warunkach możemy później dochodzić od niego spełnienia wszystkich usług na oferowanym poziomie. Możemy również negocjować treść umowy i żądać zmiany niekorzystnych dla nas zapisów. Niekiedy, zwłaszcza w wypadku kwalifikowanych, odległych, dalekich czy drogich imprez turystycznych, przy wielostronicowych umowach pisanych „drobnym drukiem” warto skorzystać z pomocy doradcy, który ma doświadczenie pozwalające na ocenę wiarygodności i rzetelności wybranego przez nas biura (wcale nie musi to się wiązać z dużymi wydatkami). JAK GROM Z JASNEGO NIEBA Niekiedy, pomimo dołożenia wszelkich starań i zachowania wymaganej staranności, nie jesteśmy w stanie uniknąć sytuacji, w której nasz operator turystyczny ogłasza upadłość. O niewypłacalności biura podróży mówimy, gdy nie ma ono środków na wywiązanie się z zaciągniętych zobowiązań, w tym na zrealizowanie już wykupionych przez klientów wycieczek. Wbrew pozorom nie zawsze możemy postawić znak równości pomiędzy „dużym biurem podróży”, a „niezawodnym biurem podróży”. Najlepszym przykładem jest tegoroczny upadek jednego z największych w Polsce biur podróży ALFA STAR. To wydarzenie pokazuje, że każdy z nas powinien poznać przed wyjazdem podstawowe wskazówki przydatne w przypadku bankructwa wybranego operatora turystycznego. SKĄD UZYSKAĆ POMOC? O bankructwie biura podróży możemy się dowiedzieć z różnych źródeł. Od najbliższych, z mediów czy od obsługi hotelowej. W najlepszej sytuacji są ci, którzy mogą liczyć na wsparcie rezydentów – zagranicznych przedstawicieli czy pośredników biur podróży, przebywających w tym samym miejscu co turyści. To do ich obowiązków należy zapewnienie swoim podopiecznym bezpiecznego i spokojnego pobytu i powrotu. Nie zapominajmy jednak, że w chwili bankructwa biura podróży także rezydent może tracić pracę. Nie zawsze więc przyjdzie nam z pomocą. Co możemy więc zrobić, gdy biuro podróży jednak nie zapewnia nam pobytu, a przede wszystkim powrotu do kraju? W pierwszej kolejności, jako obywatele Polski, mamy możliwość skorzystania z tzw. pomocy konsularnej. Polskie placówki dyplomatyczne mają swoje siedziby na całym świecie, prawie w każdym państwie świata, a ich działalność ma na celu między innymi ochronę praw i interesów obywateli polskich, w tym zapewnienie im bezpiecznego powrotu do kraju. Ponadto, w razie niezbędnej potrzeby, konsul może udzielić obywatelowi polskiemu przebywającemu czasowo za granicą pomocy finansowej na pokrycie kosztów powrotu do kraju. Mapę placówek dyplomatycznych oraz wykaz podstawowych danych kontaktowych
znaleźć możemy na portalu Ministerstwa Spraw Zagranicznych: http://www.msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/ polskie_placowki/ Jedną z konsekwencji członkostwa Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej jest to, że jako obywatele Polski posiadamy jednocześnie obywatelstwo UE. Oznacza to, że gdy w kraju, w którym aktualnie przebywamy, nie ma polskiej placówki konsularnej lub dyplomatycznej, jesteśmy uprawnieni zgłosić się po pomoc do konsulatu każdego innego państwa członkowskiego UE. „ONE WAY TICKET”, CZYLI BILET W JEDNĄ STRONĘ W tym roku doszło do znowelizowania ustawy regulującej sektor usług turystycznych. Priorytetem było uniknięcie rozbieżności związanych z tym, na kim ciąży prawny obowiązek zorganizowania powrotu turystów przebywających poza granicami kraju, w przypadku gdy niewypłacalne biuro podróży nie wywiązuje się z zawartych umów. Zgodnie z brzmieniem ustawy o usługach turystycznych to Marszałek Województwa, na którego terenie zarejestrowane jest biuro podróży, organizuje powrót jego klientów z imprezy turystycznej do miejsca wyjazdu lub planowanego powrotu. W przypadku każdego bankructwa procedura wygląda tak samo. Biuro podróży zawiadamia Urząd Marszałkowski o utracie płynności finansowej oraz zaprzestaniu dalszej działalności. Jeżeli biuro podróży nie wdroży procedury sprowadzania swoich klientów do kraju, to właśnie na Marszałku Województwa spoczywa obowiązek podjęcia natychmiastowych działań celem zorganizowania ich powrotu. Pierwszym krokiem jest ustalenie miejsca pobytu i liczby turystów znajdujących się poza granicami Polski. W celu jak najszybszego sprowadzenia turystów do kraju, bo na przykład ich pobyt nie jest opłacony i muszą opuścić hotel, Urząd Marszałkowski kontaktuje się m. in. z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Ministerstwem Sportu i Turystyki oraz – przede wszystkim – z upadłym organizatorem turystyki i jego gwarantem lub ubezpieczycielem. Kolejnym krokiem jest uruchomienie przez Marszałka Województwa procedury wypłaty środków pieniężnych z gwarancji lub polisy ubezpieczeniowej, z których finansowane będą powroty do kraju oraz spłacane dalsze zobowiązania. Dlatego właśnie fundamentalne znaczenie przy wyborze biura podróży ma wysokość zabezpieczenia finansowego danego biura podróży i to przede wszystkim powinniśmy weryfikować przed wykupieniem wycieczki. Wszelkie niezbędne informacje dotyczące kolejności i harmonogramu sprowadzania turystów do kraju oraz wskazówki co do dochodzenia dalszych roszczeń umieszczone zostają na portalu właściwego Urzędu Marszałkowskiego. Nadto jego pracownicy udzielą nam telefonicznie niezbędnych informacji.
W kolejnym wydaniu zajmiemy się sytuacją klientów upadłych biur podróży, którzy nie zdążyli wyjechać na urlop, bo ich biuro stało się niewypłacalne. Wyjaśnimy, kiedy i jak należy zgłaszać roszczenia oraz spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy poza odszkodowaniem możemy domagać się zadośćuczynienia za nieudany urlop.
55
POMYSŁ NA PREZENT
Grudzień to czas świąt oraz gwiazdkowych prezentów. Na kolejnych stronach przedstawiamy propozycje upominków, nie tylko dla podróżników.
Zegarek TBL.13670JSU/02 z kolekcji Oakwell: stalowy chronograf na skórzanym pasku; wodoszczelny do 100 m
799 zł TIMBERLAND
Męska kurtka zimowa J-fitbac, wykonana z nylonu, w wydłużonym fasonie regular. Posiada trzy obszerne kieszenie oraz spory kaptur obszyty imitacją futra. Kurtka wypełniona lekkim, szybko schnącym oraz antyalergicznym włóknem poliestrowym.
349,99 zł VOLCANO
Słuchawki SE-MJ561BT umożliwiają korzystanie z funkcji Bluetooth i technologii NFC, które zapewniają bezprzewodowe połączenie urządzeń poprzez zbliżenie ich do siebie. Przyciski umieszczone w obudowie słuchawek gwarantują kontrolę nad głośnością, funkcją odtwarzania/pauzy, zmiany utworu oraz odbierania połączeń. Słuchawki wyposażono w duże, 40-milimetrowe przetworniki zapewniające mocne, naturalne brzmienie z głębokim basem. Połączenie materiału przypominającego skórę z miękkimi poduszkami nauszników sprawia, że słuchanie jest komfortowe – nawet po dłuższym czasie. Zewnętrza strona słuchawek wykończona jest aluminiowymi krążkami. Słuchawki dostępne są w kolorze srebrnym oraz brązowym.
349 zł PIONEER 56
Szybkoschnący ręcznik treningowy Dr.Bacty z ultramikrowłókna wykończony w technologii Polygiene. Nie przyjmuje przykrych zapachów. Schnie 10 razy szybciej od zwykłego ręcznika. Jest 3 razy lżejszy od ręcznika bawełnianego.
od 39,99 zł DRBACTY.COM Zegarek NAUTICA A19629G jest idealną propozycją dla odważnych osób szukających sportowego zegarka. Model ten posiada obracany pierścień, wysoką klasę wodoodporności i charakterystyczny design.
940 zł TIMERTEND.PL Męska zimowa kurtka J-sambor, uszyta w klasycznym luźnym fasonie regular. Obszerny kaptur i wnętrze kołnierza wykończone futerkiem, ciekawe detale skórkowe nadają kurtce sportową nonszalancję. Wykończenie rękawów przylegającymi mankietami zapobiega wdzieraniu się zimnego powietrza pod kurtkę. Połączenie stylu i funkcjonalności.
299,99 zł VOLCANO Nowa kobieca linia perfum o nazwie Sedbury. Została ona ochrzczona na cześć słynnego konia z XVIII wieku. Opisany jako niezwykle piękny rumak o delikatnej postaci. Perfumy te powielają te wartości. Są nieskazitelną mieszanką kwiatów z nowoczesnymi nutami.
785 zł PARFUMS DE MARLY
57
POMYSŁ NA PREZENT
Zegarek NAUTICA A16681G o ciekawym designie charakteryzuje się 100-metrową klasą wodoszczelności. Na tarczy zamieszczono rozbudowany datownik.
765 zł TIMERTEND.PL
Przenośny, lekki i mocny głośnik IBT180-Light z podświetleniem LED. Głośnik o mocy 7 W posiada funkcję Bluetooth, NFC i jest wodoszczelny. Dzięki G-sensor sterujesz dwiema wielokolorowymi diodami LED. Ten głośnik stereo ma dodatkowo czytnik na kartę pamięci micro SD i wejście Aux.
359 zł LENCO
Q&Q SMILE to kolorowe, ekologiczne zegarki stworzone z materiału recyklingowego i wyposażone w baterię słoneczną. Przedstawiona na zdjęciach limitowana kolekcja została zainspirowana pięknem zwierząt zagrożonych wyginięciem, takich jak: irbis śnieżny czy pyton birmański (gatunki z listy WWF).
139 zł TIMERTEND.PL
Zegarek DW Classic Warwick z kopertą o śr. 40 mm w kolorze rosegold. Pasek typu nato.
660 zł DANIEL WELLINGTON BRANDWATCHES.PL 58
Zegarek DW Dapper: stalowa koperta o śr. 38 mm doskonale współgra z brązowym skórzanym paskiem i niebieskimi wskazówkami.
995 zł DANIEL WELLINGTON BRANDWATCHES.PL
Zimowa kurtka J-kampus pozwala na zachowanie uczucia ciepła i komfortu nawet przy bardzo niskich temperaturach. Fason regular pozwala na zachowanie swobody ruchów. Kurtka posiada cztery obszerne funkcjonalne kieszenie. Dla tych, którzy cenią komfort użytkowania i klasykę.
299,99 zł VOLCANO
REKLAMA
POMYSŁ NA PREZENT
Zegarek DW Classy Winchester z kopertą o śr. 34 mm i tarczą ozdobioną kamieniami Swarovskiego.
570 zł DANIEL WELLINGTON BRANDWATCHES.PL
Najnowsza wersja popularnej kompaktowej latarki czołowej Tikka Petzl z serii Classic. Odświeżony design oraz parametry. Maksymalna ilość światła: 100 lumenów, zasięg do 55 metrów. Zapewnia przyjemne oświetlenie bliskiego zasięgu i umożliwia krótkie przemieszczanie się. Technologia Standard Lighting pozwala osiągnąć kompromis pomiędzy mocą a czasem świecenia. Latarka posiada szeroką wiązkę i dwa tryby oświetlenia, dzięki którym można dostosować ilość światła do każdej sytuacji. Dzięki fosforyzującemu reflektorowi łatwo znaleźć ją w ciemności. Ciężar: 85 g
115 zł PETZL
TBL.13910JSU/12 z kolekcji Campton to zegarek typu multidata, wyposażony w stalową kopertę i skórzany pasek. Klasa wodoszczelności: 100 m
895 zł TIMBERLAND
Świetny prezent dla osób lubiących aktywny tryb życia. Termos marki Thermos wykonany w technologii stalowego wkładu próżniowego Thermax utrzymuje ciepło lub zimno przez 24 godziny. Szczelna zakrętka pozwala na nalewanie nawet w rękawiczkach i jednocześnie na łatwe otwieranie i zamykanie. Wys. 31 cm, poj. 1 l, waga 510 g; materiał: stal nierdzewna.
149,99 zł ZABIERZKONIECZNIE.PL
60
POMYSŁ NA PREZENT
Infinity Backpacker Mug to praktyczny kubek z izolacją gwarantującą, że kawa długo pozostanie w nim gorąca. Posiada zamykany wlew, który zapobiega utracie ciepła i chroni napoje. Zaopatrzony jest w poszycie zewnętrzne, izolujące ręce przed oparzeniem i gwarantujące pewny chwyt w najtrudniejszych warunkach. Składany uchwyt z taśmy pomoże w wygodnym trzymaniu naczynia i nie przeszkadza, gdy będziemy chcieli spakować kubek do podręcznej torby lub plecaka.
45 zł GSI OUTDOORS
Kurtka outdoorowa J-suppers, wodo- i wiatroszczelna, z membraną 10 000 X 10 000. Zapewnia wysoki komfort cieplny, a jednocześnie stylowy casualowy wygląd. Rozwiązanie dla tych, którzy cenią miejski szyk na równi z ochroną przed niedogodnymi warunkami atmosferycznymi.
299,99 zł VOLCANO
Wielofunkcyjny sportowy zegarek MX 006 – wodoszczelny, z japońskim mechanizmem kwarcowym Citizen Miyota. Odporny na zróżnicowane warunki atmosferyczne, wyposażony w japońską baterię litową typu CR.
205 zł XONIX Mikrosystem audio XCM35BT z funkcją bezprzewodowego odtwarzania przez Bluetooth i szybkim połączeniem NFC. System dostępny jest w siedmiu opcjach kolorystycznych, dzięki czemu z łatwością wybierzesz wersję pasującą do wnętrza: pomarańczową, czarną, niebieską, limonkową, czerwoną, zółtą lub białą. Oprócz odtwarzania płyt CD i radia FM pozwala na bezprzewodowe słuchanie muzyki przez Bluetooth ze smartfonów i tabletów. Dzięki funkcji NFC połączenie bezprzewodowe można nawiązać po umieszczeniu w pobliżu systemu kompatybilnego smartfona. Możesz również skorzystać z darmowej aplikacji Pioneer Wireless Streaming, aby dodawać efekty muzyczne czy zmieniać tempo odtwarzania.
1099 zł PIONEER
62
Zegarek KTBL.14477JSB/61 z kolekcji Rollins to czasomierz typu multidata, wyposażony w stalową kopertę i parciany pasek podbity skórą. Klasa wodoszczelności: 50 m
799 zł TIMBERLAND
Kolorowy zawrót głowy. Gramofon L-85 z pokrywą i bezpośrednim nagrywaniem MP3 z płyt na USB, dostępny w 6 kolorach. A do tego wbudowany przedwzmacniacz stereo, dwie prędkości obrotowe (33 i 45 RPM), mechaniczne podnoszenie ramienia, napęd paskowy, półautomat, autopowrót i podział utworów.
669 zł LENCO
REKLAMA
POMYSŁ NA PREZENT
Wielofunkcyjny sportowy zegarek JW 003 – wodoszczelny, z japońskim mechanizmem kwarcowym Citizen Miyota. Odporny na zróżnicowane warunki atmosferyczne, wyposażony w japońską baterię litową typu CR i wytrzymały polimerowy pasek.
135 zł XONIX
Męski bezrękawnik V-arty w modnym denimowym odcieniu przełamanym brązowymi wstawkami. Posiada dwie funkcjonalne kieszenie oraz spory kaptur. Całość zapinana na zamek oraz patkę z zatrzaskami. Idealne rozwiązanie na chłodne dni.
189,99 zł VOLCANO
Zegarek TBL.14491JSU/61 z kolekcji Harling – stalowy wskazówkowy zegarek z datownikiem na skórzanym pasku. Klasa wodoszczelności: 100 m
599 zł TIMBERLAND
Nowy zapach dla kobiet Shaik Gold Women to uzupełnienie naszej najnowszej kolekcji Opulent, która zaskakuje swą innowacyjścią i wyznacza zupełnie nowe trendy. Wyjątkowe flakony zanurzone w 18-karatowym różowym złocie i zamknięte w nich zapachy są uosobieniem klasycznej elegancji, co czyni je odpowiednimi na każdą okazję. Nowa seria zapachów jest dostępna jako edycja limitowana w perfumerii Mon Credo.
1990 zł DESIGNER SHAIK
64
RYNEK TURYSTYCZNY
TEKST RADOSŁAW DAMASIEWICZ TRAVELPLANET.PL
Taniej na drugi koniec świata
Zauważalny wzrost popularności wyjazdów egzotycznych to już wyraźna tendencja na rynku turystycznym. Odsetek podróżujących decydujących się na odległe wyprawy wzrósł z 6,5 do 10% wśród planujących wyjazd w okresie od 15 września 2015 do 15 kwietnia 2016. Mocną determinantą jest tutaj z pewnością spadek cen – średni koszt wakacji na drugim końcu świata obniżył się o niemal 900 zł na osobę.
PORTAL TRAVELPLANET.PL PRZEANALIZOWAŁ STATYSTYKI REZERWACYJNE OBEJMUJĄCE OKRES OD JESIENI DO WIOSNY (15 WRZEŚNIA – 15 KWIETNIA, REZERWACJE DO 10 WRZEŚNIA) W UBIEGŁYM I NADCHODZĄCYM SEZONIE. LICZBA WYJEŻDŻAJĄCYCH NA EGZOTYCZNE WYPRAWY NIEMAL PODWOI SIĘ, A ODSETEK PLANUJĄCYCH URLOP „ZA SIÓDMĄ GÓRĄ” WZRÓSŁ Z 6,5 DO BLISKO 10% WYBIERAJĄCYCH SIĘ W TYM CZASIE NA WYPOCZYNEK.
EGZOTYKA PRZYSTĘPNIEJSZA CENOWO Powodem może być polityka touroperatorów, którą obserwujemy od ubiegłego sezonu. Proponują oni egzotyczne wczasy porównywalne cenowo do wakacji z wyższej półki na najbardziej popularnych europejskich kierunkach. Przykłady? Już od 2300 zł za osobę można zarezerwować wylot do Emiratów Arabskich (7 dni, hotel 3-4*, śniadania), a za
66
2800 zł spędzić tydzień w Emiratach ze śniadaniami i obiadokolacjami lub w Gambii (hotel 3*, all inclusive). W tej samej cenie można polecieć na wycieczkę objazdową do Chin (8 dni, śniadania i obiadokolacje). To najbardziej przystępne cenowo destynacje. Wypoczynek w takim standardzie w Tajlandii lub Kenii to wydatek przynajmniej 3600 zł od osoby. Wakacje w Indiach, Wenezueli, Wietnamie, na Kubie, Dominikanie, Sri Lance, Zanzibarze czy na Malediwach to wydatek rzędu 4600-5000 zł od osoby. Oczywiście egzotyczne wakacje nie będą pod względem standardu porównywalne cenowo z wypoczynkiem w basenie Morza Śródziemnego. Jednak o ile ten drugi typ wypoczynku jest po prostu formą rekreacji, to egzotyczny wyjazd wciąż postrzegany jest jako dobro luksusowe. Najbardziej popularne kierunki w tym sezonie to: Kuba, Chiny, Dominikana, Emiraty Arabskie i Tajlandia. Wybiera je 58% wyjeż-
FOTO: TRAVELPLANET.PL
Coraz większe jest także zainteresowanie turystów Chinami.
Rośnie liczba urlopowiczów wybierających takie
dżających na egzotyczne wyprawy. Preferencje nie zmieniły się wyraźnie w porównaniu do pierwszej piątki z poprzedniego sezonu (Dominikana, Kuba, Tajlandia, Chiny, Izrael).
DREAMLINEREM NA KUBĘ Zwłaszcza Kuba i Chiny cieszą się ogromną popularnością. Kuba reklamowana jest jako ostatnia możliwość odwiedzenia tego kraju i zanurzenia się w klimacie socjalizmu a la Fidel Castro. Daleko ważniejszym powodem jest jednak ekonomia wyjazdu. Po wprowadzeniu przez biura podróży ofert wypoczynku z bezpośrednim dolotem dreamlinerem ceny wczasów na tej wyspie spadły od kilkuset do nawet 2500 zł od osoby. W przypadku Chin wytłumaczenie również ma podłoże ekonomiczne – średni koszt egzotycznej wyprawy, wynoszący ok. 3700 zł od osoby, jest jednym z najniższych, jeśli chodzi
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
destynacje jak Kuba (z lewej) czy Mauritius.
o egzotyczne wyprawy. Można też znaleźć wyprawy do Pekinu za 2700 zł od osoby czy wycieczki objazdowe po tym kraju za 3300-3400 zł od osoby – to mniej więcej tyle, ile kosztuje wylot z tygodniowym pobytem all inclusive w luksusowym hotelu nad Morzem Śródziemnym lub na Wyspach Kanaryjskich. Obecnie mamy do czynienia z sytuacją, w której przeciętny koszt wyjazdu na wakacje od jesieni do wiosny wzrósł nieznacznie, bo z 2670 zł za osobę do 2690 zł za osobę, a tymczasem koszt wakacji egzotycznych obniżył się i to znacznie, bo o 870 zł na osobę, tzn. do ok. 6750 zł. W porównywalnym okresie na przełomie 2014 i 2015 roku wynosił on ok. 7620 zł. W tamtym czasie był więc blisko trzy razy droższy od przeciętnego kosztu wyjazdu ogółem. W nadchodzącym sezonie „egzotycznym” ten współczynnik spadnie do 2,5. Ofertową nowością jest duża liczba wyjazdów 3-,4-dniowych. Najtańsze, do Emiratów Arabskich, trwające 3 dni
67
RYNEK TURYSTYCZNY
kosztują ok. 3000 zł od osoby (hotel 4*, śniadania). Wyloty w tym czasie do innych egzotycznych krajów kosztują mniej więcej tyle co 7-dniowe wycieczki na tych kierunkach.
Opracowanie: redakcja
CENA NIE JEST NAJWAŻNIEJSZA Ciekawie wypada porównanie najtańszych dostępnych ofert na najbardziej popularnych kierunkach egzotycznych do średniego kosztu, jaki realnie ponoszą turyści. Choć na Kubę można polecieć już za nieco ponad 5000 zł, średni koszt na osobę wynosi ok. 8250 zł. Wycieczka do Chin dostępna jest za ok. 2700 zł, ale turyści średnio płacą ok. 3700 zł. Podobne rozbieżności występują w wypadku Dominikany (odpowiednio 4500 zł i 7420 zł), Emiratów (2300 zł i 4600 zł) oraz Tajlandii (3500 zł i 5800 zł). Dla turysty decydującego się na egzotyczną wyprawę kryterium zasadniczym jest przede wszystkim jakość oferty, jej oryginalność. Natomiast cena jest ważnym, ale nie decydującym elementem. Z wyjazdem egzotycznym jest trochę jak z kupowaniem nowego auta – często dobieramy różne dodatki, dopłacając do wersji podstawowej, by auto oprócz wartości użytkowej miało również znaczenie prestiżowe. Egzotyczne wakacje to wyjazd na drugi koniec świata, gdzie być może udamy się tylko raz. Warto zatem zobaczyć tam możliwie jak najwięcej. Więcej informacji na: Travelplanet.pl ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM
Dubaj
68
PODRÓŻE Z PASJĄ
TEKST I ZDJĘCIA MACIEJ MAJERCZAK
PROWANSALSKIE klimaty Francji
70
Lubię wycieczki spontaniczne, bez rozpisanego co do dnia planu, bez ogólnej restrykcyjnej koncepcji i programu, tylko z mapą, a raczej – w dzisiejszych czasach – z nawigacją. Jadąc samochodem, jesteśmy niezależni, nie musimy się ciągać z walizkami, to my jesteśmy panem sytuacji. Kilka numerów temu pisałem o naszej „objazdówce” po Włoszech, z których to brzegiem Morza Śródziemnego udaliśmy się do Francji.
71
PODRÓŻE Z PASJĄ
Piękna panorama Marsylii
Muszę przyznać, że autostrada z północnej Toskanii przez kolorową Ligurię aż po samą Prowansję to ciąg zapierających dech w piersiach widoków. I to jest właśnie esencja podróży samochodem – widoki! Po jednej stronie piętrzące się pasmo górskie, po drugiej schody przepięknych kolorowych zabudowań typowych dla tej części Europy i na samym dole lazurowe połacie Morza Śródziemnego.
72
Korzystając z popularnego portalu pośredniczącego w wynajmie prywatnych kwater, znaleźliśmy nasz punkt docelowy, miasteczko Ollioules, od którego „rzut beretem” znajdują się czy to plaże, czy też lawendowa Prowansja. Zawiodę niektórych czytelników, bo nie wstąpiliśmy po drodze ani do Nicei, ani do Monako. Otóż o tych miastach czytał już chyba każdy, zdjęcia szejków i wypasionych jachtów też nam gdzieś siedzą w głowie...
PODRÓŻE Z PASJĄ
Ollioules, którego nazwy do dziś nie mogę poprawnie wymówić, leży u podnóża wapiennych wzniesień i ma małe wąskie uliczki, na których znajdziemy lokalnego rzeźnika, świeżą rybę i ciepłą bagietkę. Natomiast w miejscowych barach tutejsi codzienni „koneserzy” trunków wysokoprocentowych popijają sobie winko w kubeczkach, co dla nas Polaków wydaje się być (trochę stereotypowo) dość niecodziennym widokiem. Nasza kwatera była na ostatnim piętrze wiekowej kamienicy, z okna której można by spokojnie pożyczyć prześcieradło sąsiada, suszące się w zasięgu ręki. Co ciekawe, w związku z tym, że byliśmy tu
74
m.in. 14 lipca, mieliśmy okazję zobaczyć obchody La Fête Nationale, święta narodowego Francji. Zagłębiając się trochę w historię tego jakże ważnego dla każdego Francuza wydarzenia, można przeczytać, że Bastylii broniło kilkudziesięciu żołnierzy weteranów, w tym kilku inwalidów, a znaczenie tego zdarzenia zostało zmitologizowane jako symbol przeciwstawienia się władzy monarszej. O ile samo zdobycie twierdzy może się wydawać nieco przerysowane, o tyle huczna oprawa święta, z głośnymi fajerwerkami oraz odśpiewaniem „Marsylianki” przez lokalny tłum zebrany na głównym dziedzińcu Ollioules, zrobiła na mnie wrażenie.
Jeden z wielu uroczych zakątków w miasteczku Ollioules
75
PODRÓŻE Z PASJĄ
Kilkadziesiąt kilometrów od Ollioules znajduje się Aix-en-Provence, miasto, do którego prowadzi równie piękna droga, obok winnic zacnego Bandol, pól purpurowej lawendy i gajów oliwnych. Samo miasto nie jest metropolią, liczy około 140 tys. mieszkańców, ale ma swój unikalny charakter. Niektórym przypomina Dzielnicę Łacińską Paryża, lecz mnie bardziej kojarzy się z Toskanią, może nawet podobne jest do Sieny, tyle że więcej tam platanów niż cyprysów, pełno fontann i urokliwych kafejek, w których przesiadywali Cezanne i Hemingway. Najelegantsze miasto południa, dawna stolica i kwintesencja arystokratycznej Prowansji.
76
PODRÓŻE Z PASJĄ
Postument upamiętniający masakrę turecko-ormiańską w 1915 r.
78
Jest tu sporo zabytków, co na pewno ucieszy i tę grupę ludzi, która lubi zwiedzać i czytać. Ja natomiast wolę usiąść w jednej z wielu klimatycznych brasseries serwujących aromatyczną kawę i wchłonąć całą tę magiczną atmosferę, która unosi się na każdym skrytym skwerku miasta. Biorąc pod uwagę piękne plaże Lazurowego Wybrzeża, spodziewałem się, iż tutejsze będą równie wyborne. Natomiast plaża, na której spędziliśmy trochę czasu – kilkanaście kilometrów od Ollioules, nieopodal Tulonu – nie przypadła mi do gustu. Zimna woda i denerwujący wiatr, który ciskał
REKLAMA
FANTAZJA NIE ZNA GRANIC. Nagrywaj bez ograniczeń z nową kamerą sportową Full HD LAMAX ACTION X8 Electra.
● Nagrywanie w 4K oraz slow motion 120 fps ● Szeroki kąt widzenia 170° ● Film oraz zdjęcia poklatkowe ● Wbudowany ekran LCD ● Wbudowane WiFi ● Pełnowartościowa funkcja rejestratora samochodowego i kamery internetowej ● Dwie baterie oraz szeroki wachlarz akcesoriów w cenie
www.lamax-electronics.com
PODRÓŻE Z PASJĄ
ziarna piasku w oczy, sprawiły, że nie będę wspominał tej plaży z nostalgią. Ale z pewnością zapamiętam jedno miejsce, które dosłownie „wyssało” z mojego organizmu znaczne zasoby płynów.
80
PODRÓŻE Z PASJĄ
Ukryta wśród malowniczych skał plaża... Klimat rodem z filmu „Niebiańska plaża” z Leonardo DiCaprio.
82
Ciężko non stop siedzieć i pić wino w Ollioules, tym bardziej że na plaży hula wiatr. No cóż, wszędzie piszą, że będąc w tych rejonach, należy koniecznie odwiedzić Les Calanques de Marseilles, magiczne miejsce pomiędzy Cassis a Marsylią. To nazywane śródziemnomorskimi fiordami trudno dostępne doliny u podnóża stromych wapiennych skał, do których w większości nie da się dojechać, znacznie łatwiej jest do nich dopłynąć. Nie polecam nikomu wyprawy do Calanques d’En-Vau bez odpowiedniego przygotowania, zarówno fizycznego, jak i w zaopatrzenie. Czytałem przed wyprawą, że aby dojść do Calanques d’En-Vau, trzeba pokonać kilka wzniesień, to fakt. Ale co to dla mnie, przecież jestem dość wysportowany i po górach lubię chodzić. Tym bardziej, że wysiadając z samochodu, widzę dość płaskie wzniesienie, na moje oko jakieś 500 metrów stąd. Wystarczy pół godziny i będę na szczycie. Ujrzę te cuda natury z góry, zrobię kilka fotek i wracam. Wprawdzie na samym początku szlaku jest tabliczka, która informuje, ile trzeba wziąć litrów wody, że się idzie 3 lub 4 godziny w jedną stronę itd., ale nie zmniejsza to mojego zapału. Przecież wziąłem plecak i pół litra wody, dam sobie radę. Przypomina mi się film o tragicznym wypadku urugwajskiej drużyny rugby, której samolot rozbił się w Andach, i ta część, która przeżyła, miała do pokonania kilometry mało przyjemnych szczytów, by przeżyć. Przypomina mi się scena, kiedy po kilkudniowym marszu rozbitkowie wspięli się na szczyt, szczyt, który z dołu przysłaniał cały horyzont, tak że nic nie było widać. Był tak daleko, że wszyscy mieli nadzieję, iż za nim pojawi się miasto, osada, jakaś oznaka ludzkości. Ja natomiast myślałem, że po wspięciu się na górę zobaczę piękne morze, usiądę i napiję się wody i zaraz będę wracał. Nie widziałem wyrazu swojej twarzy, ale myślę, że śmiało bym się nadał na aktora tego filmu. Morza nie było, wody w butelce też nie, za to było kilka następnych podobnych wzniesień, jak i ponad 40 stopni w słońcu, a na ubraniu miałem białe solne kontury kałuż potu.
83
PODRÓŻE Z PASJĄ
Jak coś zacznę robić, to zazwyczaj muszę to skończyć, ale w obliczu pejzażu niekończących się wzniesień i braku wody, rozsądniejszym wyborem był powrót. Obrałem strategię drogi na skróty i szybkiego tempa, by dotrzeć do ukrytej plaży jak najszybciej, by tam wykąpać się w cudownej wodzie i kupić coś do picia. I tak dotarłem w półtorej godziny do ukrytej plaży Calanque d’En-Vau, gdzie ludzie wypoczywali na kocach, rozkosznie oddawali się kojącej zimnej kąpieli w pięknym lazurowym morzu, gdzie czarowne łodzie cumowały jedna obok drugiej i gdzie… nie było ani wody pitnej, ani miejsca, aby ją kupić. Samo miejsce wygląda bajecznie z góry, z piętrzącego się klifu, z którego widać przepiękne kolory wody i małą kamienistą plażę, na której ludzie przypominają barwne kropki. Lecz punkt widokowy to dodatkowy kilometr lub dwa, więc warto się zastanowić,
84
czy damy radę wejść na górę i zejść na plażę, by potem mieć jeszcze siły na powrót. Owszem, popluskałem się w bardzo zimnej wodzie, której temperatura akurat w tym czasie miała swoje plusy, odpocząłem i aby się nie odwodnić, ruszyłem w drogę powrotną. Nie chcę robić z tego tragikomedii ani użalać się nad własną głupotą, ale dochodząc do samochodu, miałem już dość doskwierające objawy odwodnienia. Nie przedstawia mnie to w świetle doświadczonego globtrotera, ale szczerze muszę przyznać, że gdybym miał tam pójść raz jeszcze i to z takim samym inwentarzem, zrobiłbym to. Tych, którym podobał się film ,,Niebiańska plaża” z Leonardo Di Caprio, gorąco zachęcam do tej wyprawy. Oczywiście nie popełnijcie tego błędu co ja i zaopatrzcie się w kilka litrów wody. Au revoir!
PORADNIK TEKST ROBERT NIENACKI
Kupujemy plecak turystyczny Wybór odpowiedniego plecaka wbrew pozorom nie jest prosty. Mnogość modeli, fasonów, typów wyposażenia - wszystko to bynajmniej nie ułatwia zadania. W naszym poradniku podpowiadamy, na co warto zwrócić uwagę w tych poszukiwaniach, aby zakupiony plecak był jak najlepiej dopasowany do naszych potrzeb.
WIELKOŚĆ PLECAKA Należy dobrać ją do preferowanego typu turystyki oraz ilości rzeczy, które będziemy nosić w plecaku (w tym namiotu i akcesoriów kempingowych, śpiwora itd.). Plecak nie powinien być jednak zbyt duży – wiele osób dysponując „zapasem”, ma tendencję do przepakowywania go i zabierania rzeczy często niepotrzebnych. Pamiętajmy, że nawet najlepszy plecak będzie źródłem udręki, jeśli zostanie przeciążony. Dlatego przyjmuje się, że najcięższy plecak dla kobiety nie powinien ważyć więcej niż 15 kg, zaś dla mężczyzny - 18 kg. Plecak o poj. 20-30 l będzie odpowiedni na krótką wycieczkę. Na jeden dzień w górach najlepiej wybrać plecak ok. 30-35-litrowy, ponieważ do takiego zmieści się zarówno polar, jak i kurtka oraz prowiant. Plecak o pojemności 40-50 l sprawdzi się podczas kilkudniowych wycieczek z noclegiem w schronisku, natomiast kilkudniowe wędrówki połączone z noclegami pod namiotem wymagają już plecaka 60-litrowego lub większego. Warto wiedzieć, że wiele modeli plecaków ma możliwość powiększenia litrażu
86
poprzez doczepienie dodatkowych kieszeni oraz podniesienie komina w komorze głównej. Optymalną wielkością pozwalającą na wygodne przemierzanie zarówno górskich szlaków, jak i podróż autostopem, charakteryzują się plecaki o pojemności 55-70 l (dla kobiet do 65 l).
MATERIAŁY I WYKOŃCZENIA To właśnie od nich zależy zarówno trwałość jak i wodoodporność naszego plecaka. Niestety, im lepszy materiał, tym na ogół wyższa cena plecaka. Jednym z najpopularniejszych obecnie materiałów jest Cordura, w niektórych modelach dodatkowo pokrywana Teflonem dla lepszej ochrony przed wilgocią i zabrudzeniami. To wytrzymały materiał używany zarówno w plecakach trekkingowych, jak i wyczynowych. Lepszy materiał zwykle oznacza nieco wyższą masę samego plecaka, jednak takie plecaki są dużo bardziej wytrzymałe i odporne na przetarcia. Zwracajmy też baczną uwagę na szwy, bo to one w znacznej mierze decydują o trwałości plecaka. Najbardziej wytrzymałe są szwy potrójne, dodatkowo obszyte lamówkami. Słabym punktem plecaka mogą
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
FOTO: PHOTOXPRESS.COM
FOTO: PHOTOXPRESS.COM
›› Plecaki turystyczne mają inaczej ukształtowane szelki oraz pas biodrowy w wersjach
dla kobiet i dla mężczyzn, co wynika z oczywistych różnic anatomicznych obu płci. W plecakach typu męskiego szelki są szersze, także ich odległość od siebie jest większa. Plecaki turystyczne damskie cechują się inaczej wyprofilowanym systemem nośnym oraz pasami: biodrowym i piersiowym – uwzględniają one cechy charakterystyczne kobiecej anatomii.
87
PORADNIK
być także klamry. Powinny one być wykonane z wysokiej jakości tworzyw sztucznych lub stopów metali lekkich. Sposób zapinania klamer i ich wytrzymałość najlepiej sprawdzić już w sklepie, przy okazji mierzenia plecaka.
BUDOWA, ERGONOMIA, WYPOSAŻENIE Kupując plecak koniecznie musimy go przymierzyć i to nie po to, by sprawdzić jak w nim wyglądamy, ale czy dobrze się z nim czujemy. Nie liczmy na to, że nowy nabytek „ułoży się” później. Pamiętajmy także, że plecak nie może nas nigdzie uwierać, przeszkadzać itp.; potencjalnie będziemy spędzać w nim spędzać po kilka godzin przez co najmniej kilka dni, zatem musi on być idealnie dobrany do naszej sylwetki. Dobrze jest obciążyć plecak w sklepie (w tym celu można wykorzystać inne dostępne w sklepie gadżety), założyć go i zapiąć pasy biodrowy oraz piersiowy. Pas biodrowy powinien przenosić ok. 70% całego obciążenia plecaka, więc jego precyzyjne dopasowanie jest jedną z fundamentalnych kwestii przy doborze plecaka (dzięki temu będzie nam się wygodniej i lżej go nosić). Z kolei pas piersiowy wpływa na plecak stabilizująco.
ZDJĘCIA: PHOTOXPRESS.COM
Małe plecaki (do 30 l poj.) mają miękkie systemy nośne i pas biodrowy o minimalnym rozmiarze. Posiadają tylko jedną komorę główną, najczęściej nie mają klapy ani rozbudowanych kieszeni bocznych. Średnie plecaki trekkingowe (30-45 l) są lekkie, proste, z boku mają niewielkie kieszenie (często siateczkowe), górną klapę wraz z regulacją jej wysokości, zaś pas biodrowy jest tutaj bardziej rozbudowany i regulowany. Duże plecaki transportowe (od 60 l poj.) mają dwie lub więcej komór, co pozwala na lepszy dostęp do ekwipunku podczas wycieczki i na bardziej efektywne spakowanie. „Transportowce” wyposażane są także w wewnętrzny stelaż (s. zewnętrznych już się właściwie nie spotyka), wykonany z aluminium lub włókna węglowego i pomagający w odpowiednim rozłożeniu ciężaru. Niektóre modele posiadają także systemy wentylacji – rozwiązanie szczególnie przydatne wtedy, gdy czeka nas długa wędrówka z plecakiem w wysokich temperaturach.
88
REKLAMA
Warto zwrócić uwagę na ilość bocznych kieszeni oraz ich sposób mocowania. Niektóre plecaki mają kieszenie „ruchome”, które w przypadku krótszych eskapad lub wyjazdów z mniejszą ilością rzeczy można po prostu odpiąć. Przydatnym elementem są również zamykane kieszenie na pasie biodrowym (dotyczy to szczególnie plecaków średnich i dużych), umożliwiające szybki i łatwy dostęp do telefonu komórkowego, pieniędzy czy paszportu. Wszystkie plecaki powinny mieć kieszeń boczną na butelkę z wodą, którą dobrze mieć w zasięgu ręki, bez potrzeby zdejmowania bagażu z pleców. Bardzo ważnym i przydatnym elementem jest wszyty w osobnej kieszeni, łatwo dostępny pokrowiec przeciwdeszczowy na nasz plecak.
FOTO: FREEIMAGES.COM
PORADNIK
Plecak transportowy (nazywany też wielodniowym), oprócz solidnego pasa biodrowego musi posiadać także regulowany system nośny. Można go wtedy dopasować do sylwetki i indywidualnych preferencji użytkownika, a tym samym zmaksymalizować komfort noszenia. Z uwagi na to, że na dłuższe wyprawy zabieramy ze sobą dużo więcej wyposażenia, ułatwieniem w pakowaniu są wszystkie dodatkowe elementy, zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Kupując plecak zwróćmy uwagę, czy system nośny da się choćby prowizorycznie naprawić oraz czy jego regulacja jest łatwa lub wręcz przeciwnie, sprawia kłopot. Źle dobrany, niewygodny plecak może bowiem popsuć nawet najlepiej zapowiadającą się wycieczkę. Jeśli chcemy, aby plecak służył nam przynajmniej kilka sezonów (a nie rozpadł się po pierwszej wycieczce), warto udać się do specjalistycznego sklepu turystycznego, gdzie przede wszystkim możemy liczyć - w większości przypadków - na fachową obsługę i rzetelną informację.
›› Przy zakupie plecaka warto zwrócić uwagę na:
• ilość troków – pozwalających na przyczepienie do plecaka dodatkowego ekwipunku, np. karimaty czy kijków trekkingowych; • praktyczne rozwiązania, jak np.: łatwo dostępne boczne kieszenie siatkowe, dodatkowy zamek pozwalający na dostęp do komory głównej bez konieczności odpinania klapy, umieszczone na pasie piersiowym albo biodrowym dodatkowe taśmy/uchwyty (umożliwiające doczepienie m.in. karabińczyka, kompasu czy gazu przeciwko psom), tajne kieszonki, bezpieczne i wodoodporne schowki na klucze, dokumenty itp.; • gwarancję – standardowe minimum to 24 miesiące, ale niektórzy producenci oferują dożywotnią gwarancję na swoje wyroby.
90
FOTO: PHOTOXPRESS.COM
Z DALEKA I Z BLISKA
TEKST I ZDJĘCIA MICHAŁ STOLAREWICZ
JERSEY – wyspa,
którą można zwiedzić na rowerze
Jersey to jedna z Wysp Normandzkich położonych w kanale La Manche. Jej całkowita powierzchnia wynosi jedynie 116 km2, pomimo to jest największą wyspą archipelagu u wybrzeży Francji. Nie jest częścią Unii Europejskiej ani Wielkiej Brytanii, choć głową państwa jest królowa Elżbieta II.
Jersey to dependencja Korony brytyjskiej posiadająca własny rząd oraz walutę, którą są funty Jersey (ich wartość jest identyczna z brytyjskimi, którymi możemy tutaj także płacić). Dzięki niskim podatkom zasłynęła jako raj podatkowy, który odwiedzają najbogatsi z całego świata. Jersey zachwyca wszystkich również swoim naturalnym pięknem oraz malowniczymi krajobrazami. To, co najbardziej mnie w niej zafascynowało, to możliwość bardzo oryginalnej formy zwiedzania. Wyspa jest tak mała (długość ok. 15 km i szerokość ok. 10 km), że można w jeden dzień objechać ją rowerem. Powiem szczerze, że nie planowałem wcześniej odwiedzić wyspy Jersey, ba, nawet nie miałem pojęcia o jej istnieniu. Pewnego pochmurnego wieczoru siedziałem w swoim pokoju w Londynie i z nudów zacząłem szukać lotów. Pomyślałem sobie, że fajnie byłoby kupić jeden z najbliższych tanich lotów i na drugi dzień już byłem w drodze na Jersey. Na wyspie toczy się bardzo spokojne życie, nikt się nigdzie nie spieszy. Można powiedzieć, że jest to wyspa rencistów i emerytów, ponieważ ta grupa wiekowa najbardziej upodobała sobie ten zakątek świata na wypoczynek. Zwiedzając wyspę, widziałem mnóstwo uśmiechniętych staruszków podziwiających widoki. Powiem Wam, że także chciałbym mieć możliwość spędzenia spokojnej i pogodnej
92
starości w takim miejscu... Jednak trochę dziwnie się czułem jako jeden z najmłodszych podczas śniadania w moim hotelu. Wszyscy traktowali mnie jak swojego wnuczka. Starsi Brytyjczycy są przemiłymi ludźmi, z dobrymi manierami oraz wysoką kulturą osobistą. Ja ogólnie kocham Wielką Brytanię – już dawno zakochałem się w tym kraju oraz kulturze. Jersey jest bardzo bezpieczną wyspą. Przestępczość tutaj jest prawie zerowa, mieszkańcy żyją komfortowo – nie zamykają swoich samochodów oraz domów. Pomimo to na wyspie znajduje się więzienie (które przez większość czasu jest puste). Największym przestępstwem w całej historii wyspy było zamordowanie polskiej rodziny przez Polaka mieszkającego na wyspie. Polonia jest tu największą grupą imigrantów, następni są Portugalczycy. Mieszkańcy wyspy dbają o wszystkich, nawet o lokalne wiewiórki. To dla nich wybudowali specjalne mosty nad drogami. Populacja wiewiórek zamieszkujących wyspę od lat drastycznie spadała, wszyscy zastanawiali się, co jest tego powodem. Po przeprowadzeniu badań doszli do smutnego wniosku, że większość gryzoni ginie na ruchliwych i wąskich drogach. Rozwiązaniem okazały się liny pomiędzy drzewami nad głównymi drogami.
Skała Mount Bingham, na której wierzchołku wybudowany został Napoleoński Fort Regent.
ZWIEDZANIE I ATRAKCJE WYSPY Najlepszym sposobem na zwiedzenie całej wyspy jest wykupienie jednej z wycieczek. Za 20 funtów spędzimy cały dzień z kierowcą-przewodnikiem, który zabierze nas w podróż dookoła wyspy. Całodniową wycieczkę Jersey Bus Tours Char-A-Banc możemy zarezerwować sobie wcześniej przez Internet, bądź na miejscu w lokalnych kioskach znajdujących się w głównym punkcie miasta Liberation Square. Możemy wybrać jedną z lokalnych agencji turystycznych: busy czerwone, niebieskie czy czarne, tzw. luksusowe. Wyruszają one codziennie o godzinie 10:30, powrót przewidziany jest na godzinę 17:00.
Jeśli dopisze nam pogoda, warto wypożyczyć rower bądź skuter i objechać całą wyspę w jeden dzień. Wycieczkę na rowerze polecam zacząć od wyjazdu z St. Helier na zachód wyspy – bardzo malowniczym deptakiem – do miasteczka St. Aubin. Panuje tutaj bardzo wakacyjny oraz wypoczynkowy klimat. W następnej kolejności mijamy piękną i szeroką plażę St. Brelades Bay – znalazła się ona na podium w rankingu najpiękniejszych brytyjskich plaż. Tutaj znajduje się bardzo ekskluzywny oraz zabytkowy XIX-wieczny hotel St. Brelade’s Bay Hotel, wybudowany przez Niemców, którym służył za główną kwaterę podczas ich okupacji wyspy. Cena za nocleg w sezonie sięga nawet 1500 złotych. Kolejnym miejscem wartym odwiedzenia jest kościół St. Brelades
93
Z DALEKA I Z BLISKA
z bardzo ciekawym Fisherman’s Chapel – Kaplicą Rybaków – oraz cmentarzem, które znajdują się na wzniesieniu. Z tego miejsca podziwiać możemy panoramę plaży w całej jej okazałości. Jadąc w górę wyspy, w stronę lotniska, przy głównym Waitrose skręcając w lewo, znajdziemy się w jednej z najdroższych dzielnic Jersey, potocznie zwanej przez lokalnych mieszkańców Milionaire Road. W tym miejscu wybudowane są domy oraz wille za 1,5 miliona funtów. Nawet małe domki z ogródkiem wycenia się obecnie na 700 tys. funtów. Drogą tą dojedziemy do jednego z najpiękniej położonych klifów – Corbiere – z widokiem na zabytkową latarnię morską. Corbiere Light House to 19-metrowa latarnia z 1874 r. Była to wówczas pierwsza betonowa latarnia morska na świecie. Otoczona skałami oraz klifami, jest praktycznie niedostępna. Dotrzeć do niej można jedynie podczas odpływu specjalnym szlakiem. Musimy jednak uważać i obserwować morze, ponieważ potrafi ono zaledwie w ciągu kilku godzin zalać jedyną drogę łączącą z lądem. Wielokrotnie miały tutaj miejsce akcje ratownicze turystów, którzy utknęli na klifie z latarnią morską podczas przypływu. Różnica poziomów morza wynosi nawet 11 metrów. Niesamowity jest widok odpływu, kiedy wszystkie zakotwiczone statki wyglądają, jakby były wbite w suchy piasek. Jadąc następnie na północ wzdłuż całego zachodniego wybrzeża Jersey, ujrzymy 8-kilometrową plażę St. Ouen’s Bay. Jest to jedna z najdłuższych plaż na wyspie. Wyróżnia ją ogromna ilość
Główny deptak miasteczka St. Helier
94
bunkrów oraz fortyfikacji. W jednym z bunkrów na północnym końcu plaży znajduje się muzeum militarne z oryginalnie zachowanymi zbiorami z czasów II wojny światowej. Bilet wstępu to koszt 4 funtów. Naprzeciwko C.I. Military Museum odwiedzić możemy słynny sklep jubilerski Jersey Pearl. Wyspa słynie z produkcji dobrej jakości pereł. Jako ciekawostkę powiem, że to właśnie stąd pochodzi wykonana z pereł suknia księżnej Diany, w którą Diana ubrana była podczas British Fashion Awards w 1989 r.; 7 lat później suknia została sprzedana na aukcji charytatywnej za kwotę 151 tys. dolarów. Poza tym w Jersey Pearl możemy zobaczyć na własne oczy replikę jednej z największych i najdroższych pereł świata „Pearl of Lao-tze”. Odnaleziona na Filipinach w 1934 r., ważąca 6,4 kg, wyceniania jest obecnie na kwotę 40 milionów dolarów.
PÓŁNOCNE KLIFY ORAZ GREVE DE LECQ Jersey to bardzo zielona wyspa. Im bardziej na północ wyspy, tym widoki stają się piękniejsze – wysokie klify obrośnięte zielenią zachwycają swoją wielkością. Widać stąd nawet wybrzeże francuskiej Bretanii oraz pobliską wyspę Guernsey. Z tej strony wyspa jest niedostępna drogą morską. O jej skaliste brzegi rozbryzguje się błękitna woda Oceanu Atlantyckiego. Najpiękniejsza plaża, jaką widziałem na wyspie, to Greve de Lecq,
Z DALEKA I Z BLISKA
która znajduje się w jednej z najwyżej położonych partii St. Ouen. Podziwiać tu możemy także stary młyn wodny Moulin de Lecq, który przekształcony został na restaurację i pub. Uwielbiam takie miejsca jak to – połączenie historii z nowoczesnością. Serce wodnego młyna stanowią dzisiaj barowe półki uginające się od lokalnego piwa ale oraz innych wyskokowych trunków. Kuchnia w tym miejscu jest przepyszna. Polecam szczególnie duży wybór owoców morza. Tak naprawdę to każdy lokal, w którym stołowałem się na wyspie, zaserwował mi smaczne i godne polecenia jedzenie. Wszystko za sprawą świeżych darów morza.
ATLANTYCKIE RYBY, OWOCE MORZA I PYSZNE ZIEMNIACZKI
Bardzo świeża i dobrze przyrządzona rybka serwowana z grillowanymi warzywami oraz krewetkami to koszt 15,50 funtów. Do tego lokalne piwko Liberation Ale, które produkowane jest tylko na Wyspach Normandzkich, i nasze kubki smakowe znajdą się w kulinarnym niebie. Zawsze podczas swoich podróży staram się popróbować lokalnej kuchni i produktów. Na wyspie Jersey byłem zachwycony kuchnią, składającą się głównie z ryb oraz owoców morza. Dzięki zmiennemu poziomowi morza mają one tutaj idealne warunki rozwoju. Lokalne homary, ostrygi, kraby, przegrzebki, mule, langustynki uważane są za jedne z najlepszych w Europie. Ciekawostką jest, że aż dwie restauracje na wyspie otrzymały gwiazdkę Michelina, czyli najwyższe wyróżnienie kulinarne.
Jersey to prawdziwy raj dla wszystkich smakoszy nadmorskich dań. Na wyspie znajdziemy bardzo duży wybór restauracji serwujących lokalne przysmaki prosto z otaczających ją wód atlantyckich. Królową wszystkich lokalnych ryb jest labraks (sea bass). Polecam restaurację Roseville Bistro, którą odwiedziłem jako pierwszą po przylocie i zjadłem w niej pysznego sea bassa, który – jak mnie zapewniano – na moją patelnię wpadł prosto z porannego połowu ryb.
Poza tym ubóstwiam tutejsze ziemniaczki! Jersey Royal Potatoes swój unikalny smak zawdzięczają tradycyjnym metodom uprawy stosowanym od pokoleń bez użycia jakiejkolwiek chemii. Można je dostać dosłownie na każdym kroku – nawet na lotnisku. Każdy opuszczający wyspę turysta ma możliwość – za symboliczną kwotę 2 funtów – wziąć ze sobą na pokład samolotu papierową torbę z kilogramem młodych ziemniaczków.
Pomnik upamiętniający wyzwolenie spod okupacji niemieckiej znajdujący się w centralnym punkcie St. Helier – Liberation Square
96
SŁYNNE KROWY JERSEY Wyspa może pochwalić się wspaniałymi wyrobami mlecznymi. Tutejsza rasa krów to smukłe zwierzęta o jasnobrązowym umaszczeniu, dające wyjątkowo dobre mleko. Mieszkańcy wyspy 200 lat temu wprowadzili zakaz sprowadzania innych ras bydła. Dzięki temu krowy Jersey uważane są za szlachecki gatunek. Jedna z tych krów, o imieniu Karlie, została sprzedana na aukcji w Nowym Jorku za 170 tys. dolarów (2013 r.). Każda z nich ma nadane imię. Nawet w lokalnych sklepach spożywczych na wszystkich serkach i śmietanach możemy znaleźć zdjęcie oraz imię krowy, od której pochodziło mleko. Polecam szczególnie spróbować lodów domowej produkcji z ich mleka. Pytajcie o “soft ice cream“. Mała porcja kosztuje 2 funty, duża 3 funty.
WYSPY NORMANDZKIE – II WOJNA ŚWIATOWA Jersey było jedynym brytyjskim terytorium okupowanym przez hitlerowców podczas II wojny światowej. Niemcy – podczas pięcioletniej okupacji wyspy – wybudowali tutaj całą masę bunkrów,
wież obronnych oraz dział wojennych. Myśleli, że szlakiem tym przybędą do Europy Amerykanie oraz Brytyjczycy. Na wyspie nie toczyły się jednak żadne walki. Pozostałości po niemieckiej działalności wojennej sprawiły, że wyspa wzbogaciła się o ciekawą historię oraz wiele miejsc wartych odwiedzenia. Wyspa uważana jest za raj przez wszystkich miłośników militariów wojennych, ponieważ to tutaj jest największe zagęszczenie fortyfikacji na świecie. Jedną z nich są Tunele Wojenne (Jersey War Tunnels). Są to podziemne tunele, które służyły Niemcom jako skład broni oraz miały chronić ich w czasie ewentualnego bombardowania wyspy, do którego nigdy nie doszło. Inna nazwa tego miejsca to German Underground Hospital, ponieważ tunele miały pełnić także funkcję szpitala. Dziś znajduje się w tym miejscu Muzeum II Wojny Światowej. Koszt przejazdu w obie strony wynosi jedynie 5 funtów. Zawsze kiedy odwiedzam magiczny i piękny zakątek świata, mam potem problem – piszę swoje relacje z podróży z nadmiernym entuzjazmem. Tym razem również nie mogę się powstrzymać od samych „ach” i „och”. Wyspa Normandzka Jersey jest pięknym zielonym miejscem, w którym podziwiać możemy nieskażone cywilizacją widoki.
97
Z DALEKA I Z BLISKA
Podróżując po całej wyspie, mamy wrażenie, że wygląda jak jedna wielka farma. Wszystkim wioskom oraz miasteczkom udało się zachować ich oryginalny charakter. Wielokrotnie czułem się jakbym cofnął się w czasie. Domki wrośnięte w ziemię wyglądają, jakby mieszkała w nich rodzina Hobbita. Pyszne jedzenie, świeże ryby i owoce morza, piaszczyste plaże pośród klifów, ciekawa historia wyspy – oto czym zachwyciła mnie Jersey. Jedyne, czego brakuje do pełni szczęścia, to wyższe temperatury latem. Maksymalna temperatura w lipcu i sierpniu wynosi 19°C, nie przeszkadza to jednak nikomu w kąpieli oraz uprawianiu sportów wodnych. Panują tutaj idealne warunki dla wszystkich miłośników windsurfingu. Jersey to świetna wyspa do odwiedzenia podczas kilkudniowego urlopu. Ja jednak wolę upały i tropiki.
Restauracja w zabytkowym młynie wodnym - Moulin de Lecq
Więcej na blogu autora: www.BlogGlobtrotera.pl
› Jak dostać się na wyspę Jersey?
Z Polski nie ma bezpośrednich lotów. Jako że Jersey należy poniekąd do Wielkiej Brytanii, nie potrzebujemy wizy. Najrozsądniejszym sposobem jest najpierw polecieć do Londynu, z którego jest najwięcej lotów na wyspę. EasyJet lata tutaj aż 3 razy dziennie z lotniska Gatwick, najtańsze bilety zaczynają się od 40 funtów w obie strony. Lot zajmie nam jedynie 40 minut (dokładnie 27 minut w powietrzu). Był to najkrótszy lot ze wszystkich 97 lotów w całym moim życiu – ledwo odpiąłem pasy po wystartowaniu, a już musiałem zapinać je do lądowania. Na lotnisko w Jersey
98
latają także lokalne linie lotnicze FlyBe. Innym sposobem jest przypłynięcie na wyspę promem z wybrzeży Francji, oddalonej jedynie o 25 kilometrów. Dojazd z lotniska Saint Peter do stolicy wyspy Saint Helier Lotnisko oddalone jest jedynie o 5 km od stolicy wyspy. Dojazd autobusem nr 15 zajmie nam ok. 30 min, a koszt biletu to 2 funty. Jest to dwupiętrowy miejski bus w londyńskim stylu, wszystkie przystanki są na żądanie. Końcowym przystankiem jest Liberation Station, od którego powinniśmy zacząć zwiedzanie stolicy. Za taksówkę zapłacimy 15-20 funtów.
›
SPECJALNIE DLA CZYTELNIKÓW MAGAZYNU TRAVEL POLSKA RABAT 10% NA CAŁĄ KOLEKCJĘ KEEN EUROPEAN MADE. ZRÓB ZAKUPY NA WWW.KEEN.PL I PRZY FINALIZACJI ZAMÓWIENIA WPISZ W SPECJALNYM POLU KOD RABATOWY TRAVEL
PROMOCJA
Co to jest SMARTWATCH? TO „INTELIGENTNY ZEGAREK”, KTÓRY – POZA INFORMOWANIEM O DACIE I GODZINIE – JEST WYPOSAŻONY W DODATKOWE FUNKCJE. Jest to zegarek z własnym system operacyjnym, co umożliwia ingerencję w jego funkcje i ich personalizację, oraz jest wyposażony w funkcję łączności Bluetooth lub Wi-Fi i dzięki temu komunikuje się z innymi urządzeniami. Aktualnie smartwatche cieszą się dużym zainteresowaniem i oferowane są przez wielu producentów urządzeń mobilnych. Podstawową funkcją obecnych na rynku zegarków typu smartwatch jest łączność z telefonem.
Na ekranie zegarka użytkownik odczytuje informacje o przychodzących połączeniach, wiadomości SMS i e-mail, a jeśli na telefonie ma zainstalowane aplikacje społecznościowe, wyświetlane są również powiadomienia. Trzymając telefon w torbie na spacerze lub na spotkaniu, nie zawsze słyszymy, że ktoś do nas dzwoni. Dostaniemy powiadomienie na smartwatchu. Natomiast podczas jazdy na rowerze lub wspinaczki, telefon można trzymać w bezpiecznym miejscu, w kieszeni lub w plecaku, i na smartwatchu sprawdzać, czy ktoś próbuje się z nami skontaktować. Za pomocą zegarka można też zlokalizować telefon, który gdzieś się zapodział.
100
Smartwatche to również specjalistyczne urządzenia dla sportowców. Firma Garmin ma w ofercie zegarki dla biegaczy, triathlonistów, żeglarzy, do gry w golfa czy do turystyki. Możliwość łączności i personalizacji ma tu szerokie zastosowanie. Przykładowo zegarki do biegania z GPS rejestrują szczegółowe dane treningowe, takie jak dystans, tempo, tętno, różnice wzniesień czy parametry dynamiki biegu, jak czas kontaktu z podłożem, kadencja lub odchylenie pionowe. Użytkownik, korzystając z odpowiedniej aplikacji, może w każdym momencie przesłać swój trening na platformę internetową taką jak Garmin Connect i tam dokładnie analizować swoje dane, porównywać i udostępniać, a także rywalizować z innymi użytkownikami.
Łączność z telefonem daje też możliwość śledzenia aktywności w czasie rzeczywistym. Trener lub znajomi mogą obserwować na komputerze, którędy się przemieszczamy, pokonany przez nas dystans, czas i inne parametry. Oprogramowanie zegarków treningowych umożliwia szczegółową personalizację. Wprowadzenie własnego profilu – płeć, wzrost, waga czy maksymalny pułap tlenowy – pozwala na precyzyjne określanie spalanych kalorii, stref tętna czy czasu potrzebnego na regenerację organizmu po wysiłku.
Dostosować można również wygląd zegarka, ekrany danych i tarczę oraz wgrywać dodatkowe aplikacje sportowe, nawet własnego projektu (platforma Connect IQ). Smartwatch dla żeglarzy można połączyć z elektroniką na jachcie i na ekranie zegarka odczytywać dane takie jak prędkość i kierunek wiatru oraz głębokość wody. Jeśli sparujemy smartwatch z autopilotem, możemy sterować jachtem z poziomu zegarka.
101
TRAVEL & SPORT
TEKST KARINA O’NEILL
ZANURZ SIĘ
W W INNEJ INNEJ RZECZYWISTOŚCI RZECZYWISTOŚCI Po co nurkować? Zdobycie nowego doświadczenia nie jest jedynym powodem, a w każdym razie nie powinno być. Możliwość oddychania pod wodą to przeżycie jedyne w swoim rodzaju i po prostu daje olbrzymią satysfakcję! Nurek pod wodą ma wrażenie jakby przenosił się do innego świata. Do świata, do którego mają wstęp tylko nieliczni. Zanurzenie się w nieznane zmienia postrzeganie rzeczywistości na zawsze, gdyż w ten wymiar wstępu nie mają żadne troski, a człowiek czuje się jak w stanie nieważkości. Nie dość, że mamy możliwość zobaczenia innej części naszego świata, to przy okazji pokonujemy własne słabości. Jest to zdrowy i unikalny sposób na spędzenie niezapomnianego czasu z rodziną lub przyjaciółmi oraz dobry pomysł na „letni” urlop w zimie.
102
103
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
NURKOWAĆ KAŻDY MOŻE To jednak nie znaczy, że każdy może zostać płetwonurkiem. Owszem, jest granica wieku (10 lat) i kilka przeciwwskazań zdrowotnych (wady serca czy płuc, epilepsja i astma), ale to wszystko. Nawet pływać nie trzeba umieć, aby spróbować tzw. intro, czyli „introduction dive” (z ang. nurkowanie wprowadzające). Intro to jedno nurkowanie poprzedzone krótkim wykładem teoretycznym i lekcja komunikacji pod wodą. My musimy jedynie uważnie patrzeć, słuchać się instruktora i spokojnie oddychać. Nawet podczas pierwszego nurkowania w życiu możecie zejść na 12 metrów. Jeśli wam się
104
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
TRAVEL & SPORT
spodoba, to czemu nie zrobić kursu nurkowego pierwszego stopnia, jakim jest OWD (Open Water Diver), czyli nurek wód otwartych. Taki kurs to wydatek około 1 tys. zł w Polsce, w Azji będzie najtaniej, z kolei w Australii prawdopodobnie najdrożej. Po takim kilkudniowym kursie dostaniecie licencję na nurkowanie aż na 18 metrów. Razem z licencją dostaniecie książeczkę, w której będziecie zapisywać wszystkie przygody nurkowe na świecie. Co za wspaniała pamiątka! Licencji nie trzeba odnawiać, jednak jeśli macie przerwę 2 lata lub więcej, to przed kolejnym nurkowaniem instruktor zabierze was gdzieś na płyciznę na krótkie przypomnienie. Oczywiście stopni nurkowych jest o wiele więcej!
TRAVEL & SPORT
JAK WYBRAĆ SZKÓŁKĘ NURKOWĄ? Niezależnie czy planujecie nurkowanie z wyprzedzeniem czy też decydujecie się spontanicznie, na pewno wypada sprawdzić, czy dane centrum ma certyfikat organizacji nurkowej, np. PADI czy SSI (jest ich kilka). Dzięki temu od pierwszego momentu będziemy w stanie określić, czy instruktorzy są godni zaufania i wiedzą, o czym mówią. Warto zwrócić uwagę na ceny, ale trzeba pamiętać, że wcale nie jest to wyznacznik standardu. Może się zdarzyć, że hotel, w którym mieszkacie, ma swoją szkółkę albo ktoś z waszego piętra hostelowego akurat nurkował kilka dni wcześniej i poleci wam dany adres.
ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM
106
Jeśli macie dostęp do Internetu, to czemu nie sprawdzić recenzji online. Ja, wybierając szkołę nurkową, akurat zawsze kieruję się przede wszystkim…poziomem uśmiechu instruktorów! NURKOWANIE W POLSCE Chyba wielu z was odstrasza mit brudnego i ciemnego akwenu, ale no właśnie... to tylko mit. W naszym pięknym kraju mamy, oprócz oczywiście wraków w Bałtyku, wiele czystych jezior idealnych do pierwszego, czy setnego, nurkowania. Należą do nich m.in. jeziora: Budziławskie, Drawsko, Hańcza, Leleskie, Piłakno, Narie, Lipie, Siecino, Białe Włodawskie, Niesłysz, Jeleń, Pluszne, Narty, Lubikowskie, Tre-
REKLAMA
POMÓŻ OPUSZCZONYM DZIECIOM W ŚWIĘTA
Staś ma cztery lata. Jego rodzice nie mogli się nim zajmować. Był bardzo zaniedbany, często głodny, czasem bity. Jeszcze nigdy nie obchodził Świąt Bożego Narodzenia. Kilka miesięcy temu trafił do rodziny SOS. Blisko 80 tysięcy dzieci w Polsce jest pozbawionych opieki rodzicielskiej tak jak Staś. Prawie milion najmłodszych żyje w biedzie. Prosimy o Twoją pomoc, abyśmy mogli zorganizować święta dla Stasia i innych podopiecznych SOS Wiosek Dziecięcych. Liczy się każda złotówka. Nasz numer konta:
07 1240 6247 1111 0000 4975 0683 www.dziecisos.org, tel. +48 (22) 843-73-76
TRAVEL & SPORT
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
śniowskie, Ińsko, Cisie, Wuksniki, Piaseczno, Kownatki i wiele więcej. Popularnością cieszą się nieczynne kamieniołomy, np. Zalew Zakrzówek pod Krakowem, w którym na nurków czeka… duży fiat oraz autobus! Do innych kamieniołomów należą m.in. Jaworzno, Silesia, Machów, Sujejów, Sobótka, Zimnik, Pogoria i kilka innych. Nurkować można nawet w Solinie czy Czorsztynie Niedzicy. Wbrew pozorom jest z czego wybierać, a ucząc się w naszych wymagających warunkach, tym mocniej będziecie się cieszyć feerią barw i różnorodnością stworzeń wodnych w tropikach.
108
INTERESUJĄCE MIEJSCA DO NURKOWANIA I NIE TYLKO... Nurkować jest najlepiej w porze suchej, kiedy promienie słońca oświetlają kolorowe dywany z korali, a deszcz nie mąci wody. Tak się składa, że dobry okres na odwiedziny w danym kraju jest równocześnie idealnym momentem na przygodę z nurkowaniem. Belize to malutki kraj w Ameryce Łacińskiej, gdzie nie tylko roi się od ruin i tukanów, ale istnieje też druga co do długości rafa na świecie,
LUKSUSOWE I BEZTROSKIE WAKACJE NA MALEDIWACH W PIĘCIOGWIAZDKOWYM HOTELU
Bogaty program All Inclusive Platinum Plus Eleganckie wille z widokiem na zachody słońca Jedna z najdłuższych plaż na Malediwach Wycieczki, nurkowanie i sporty wodne Niezapomniany przelot hydroplanem więcej na atmosphere-kanifushi.com
ZAREZERWUJ WAKACJE W ATMOSPHERE KANIFUSHI MALDIVES Z BIUREM PODRÓŻY MEMORIES VACATIONS!
Konkurencyjne ceny i dostęp do promocji hotelowych Profesjonalna obsługa w języku polskim Porady specjalistów ds. podróży egzotycznych więcej na memories.pl 12 30 77 222 kontakt@memories.pl
TRAVEL & SPORT
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
FOTO: KARINA O’NEILL
110
FOTO: SHUTTERSTOCK.COM
zwana Rafą Majów. To tu znajduje się także słynna „Blue Hole” (z ang. niebieska dziura). Jest to wielka i głęboka na 150 m studnia o okrągłym otworze, widoczna nawet z kosmosu. Najlepsze warunki zarówno do odwiedzin Belize, jak i nurkowania są tu od grudnia do kwietnia. Półwysep Jukatan, należący do Meksyku, graniczy od północy z Belize i posiada dwie unikalne wyspy. Cuzumel, gdzie widoczność sięga nawet 40 m, opleciona jest rafą z kolumnami tworzącymi swoisty labirynt. Wody oplatające wyspę Holbox są domem dla wielkich, a zarazem łagodnych rekinów wielorybich. I to ilu! Tu także można spróbować nurkowania jaskiniowego. Cenoty to jaskinie krasowe, które tworzą podwodne systemy połączeń. W innych krajach regionu też znajdą się miejsca, które z łatwością można wpisać na listę tych najpiękniejszych, np. kostarykańska wyspa Cocos czy archipelag Bocas del Toro w Panamie. Borneo – malezyjska wyspa, trzecia co do wielkości na świecie. Jakąś godzinę drogi od południowego wybrzeża w stanie Sabah leży sobie maluteńka, ledwo wystająca spod wody wysepka Sipadan. Tutaj wszystkiego jest dużo, np. ryb młotów, rekinów, mant czy żółwi. To tutaj często pojawiają się barrakudy – przy odrobinie szczęścia zobaczymy ich gigantyczne stado, tzw. tornado. Wielka Rafa Koralowa w Australii to największa rafa na świecie. Składa się na nią ponad 2,9 tys. indywidualnych raf i około 900 wysp. Ta kraina czarów kryje w sobie jeden z najbogatszych ekosystemów na Ziemi. Wiele miast wzdłuż wybrzeża w stanie Queensland, z Cairns na czele, stało się bramą do rafy. Żadna podróż do tej części Australii nie powinna się obyć bez wizyty na rafie. Można to zrobić na tak wiele sposobów, że po prostu nie
REKLAMA
FOTO: KARINA O’NEILL
TRAVEL & SPORT
ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM
wypada nie doświadczyć tego niesamowitego cudu, o którym nam mówili często na lekcjach geografii. Najlepszym czasem na odwiedziny tej części Australii są miesiące od czerwca do listopada. Egipt to doskonałe miejsce na pierwszy raz. Nie trzeba lecieć na koniec świata, żeby ujrzeć tysiące kolorowych ryb, rekiny czy wraki. Jednym z najlepszych miejsc, w którym można zanurkować, jest Park Narodowy Ras Muhammad, położony raptem 12 km od znanej miejscowości Sharm el Sheikh. Nurkowanie w Egipcie można uprawiać cały rok, szczególnie polecam wrzesień i październik, zaraz po upalnym lecie, kiedy woda wciąż ma prawie 30˚C. Tajlandia od wielu lat przeżywa oblężenie, także i to pod wodą. Tłumy nurków można spotkać u wybrzeży wyspy Koh Tao, ale za to na Similan dociera już niewielu. To perełka Tajlandii, którą można odwiedzić tylko od listopada do maja – poro-
112
śnięta dżunglą i obramowana najpiękniejszymi tajskimi plażami. To dzięki jej odległości – 100 km od Phuketu – docierają na nią tylko nurkowie. Filipiny - kraj położony na ponad 7 tys. wysp, są istnym rajem do nurkowania. Temperatura wody nie spada tu poniżej 26˚C, a w wodach, oprócz tysięcy gatunków ryb i setek gatunków korali, można zobaczyć także japońskie wraki, niebieskie ośmiornice czy koniki morskie. Najlepszy czas na odwiedziny to miesiące od listopada do maja. Daj się oszołomić pięknu rafy i pokonaj lęki. Pod wodą znajdują się dwie trzecie naszego świata i jest to miejsce zarówno fascynujące, jak i bardzo przyjazne. Planując kolejne wakacje, nie zapomnij sprawdzić, czy przypadkiem nie będzie czegoś odpowiedniego (dla ciebie) przy którejś ze słynnych raf koralowych. A płetwy i maskę proponuję kupić, tak na wszelki wypadek…
WRACA NA
KONTO!*
-D E-M1 M O a n e c a Now + bonus *
Gorąca oferta na chłodne dni: Odbierz swój bonus za wspaniałe produkty OLYMPUS! Przed Tobą długie i szare jesienno-zimowe wieczory? Wnieś nieco światła z wyjątkową ofertą firmy OLYMPUS. Wystarczy zakupić jeden z produktów przedstawionych powyżej i odebrać bonus: zyskaj 430 zł za M.ZUIKO DIGITAL 17mm 1:1.8, 320 zł za M.ZUIKO DIGITAL 25mm 1:1.8, 220 zł za M.ZUIKO DIGITAL 45mm 1:1.8, 430 zł za M.ZUIKO DIGITAL 60mm 1:2.8, 650 zł za M.ZUIKO DIGITAL 75mm 1:1.8 oraz 430 zł za aparat OM-D E-M1. Idealne wyposażenie do robienia doskonałych zdjęć w trudnych warunkach oświetleniowych.
*Dowiedz się więcej na temat warunków naszej oferty specjalnej na stronie www.olympus.eu/bonus i odbierz swój bonus. Oferta ważna od 1 października 2015 r. do 31 stycznia 2016 r.
DOOKOŁA ŚWIATA TEKST I ZDJĘCIA BEATA SADOWSKA
ISLANDIA
Przestrzeń jak w muzyce Sigur Rós
ISLANDIA TO NATURA, PRZEJRZYSTE POWIETRZE, NIESKAZITELNIE CZYSTA WODA. TO PRZESTRZEŃ I… CISZA. I WIDOKI, KTÓRE TAK ZACHWYCAJĄ, ŻE NAJLEPIEJ KONTEMPLOWAĆ JE BEZ SŁÓW. BO MA SIĘ WRAŻENIE, ŻE KAŻDY KOMENTARZ, NAWET NAJBARDZIEJ TRAFNY, ZAKŁÓCI TĘ HARMONIĘ. I MUZYKĘ NATURY, KTÓRA GRA BEZ NUTY FAŁSZU.
Na Islandii mieszka 300 tys. ludzi, w tym 2/3 w Reykjaviku. Dlatego jeśli pojedziemy na lodowiec albo pod wulkan Hekla, raczej nikogo nie spotkamy, co jest zdecydowanie niespotykane w innych „turystycznych” miejscach. Żeby tej przyjemności sobie nie zepsuć, najlepiej podróżować w małej, maksymalnie 6-osobowej grupie. Nam się udało. I było fantastycznie!
114
Co za widok! Geysir wyrzuca z siebie wodę co 5-7 minut. Warto zaczekać, w końcu to na jego cześć wszystkie podobne geotermalne źródła na świecie nazywamy gejzerami.
Spodziewałam się elfów, trolli i innych poczwar rodem z Krainy Wiecznego Lodu. Znalazłam… wielki błękit, czyli Blue Lagoon. Położone zaledwie 30 km od Reykjaviku kąpielisko jest zasilane wodą z głębokości 2 tys. metrów. Słoną i zdrową. Przy ujściu z ziemi ma temperaturę 70°C. Można się wygrzać!
Po drodze spotykamy urocze stado kucyków islandzkich.
Ruszamy dalej. Czeka na nas Hekla. Nie mylić z Teklą! Hekla jest wulkanem. W środku gorąca, czasem wylewa z siebie wszystkie żale. Nas oszczędziła!
115
DOOKOŁA ŚWIATA
Co tam zmarznięte nosy, stopy, dłonie! Dla takich widoków, ciszy i przestrzeni było warto! Już wiem, dlaczego w muzyce islandzkiej grupy Sigur Rós jest tyle przestrzeni…
Po Islandii poruszaliśmy się takim oto wehikułem...
W końcu znajdujemy przystojniaka o wdzięcznym imieniu Gullfoss. Jest majestatyczny i tak piękny, że – mimo zimna – nie możemy przestać się mu przyglądać. Nie jest trollem ani innym islandzkim stworem. Jest… wodospadem.
FOTO: ROBBY CYRON
Beata Sadowska – dziennikarka, podróżniczka, autorka bloga beatasadowska.com oraz dwóch książek „I jak tu nie jeść!” i „I jak tu nie biegać!”. Miłośniczka biegania: stanęła na mecie 15 maratonów i jednego triathlonu. Prowadzi audycję „Aktywnie bardzo” w Radiu ZET i program „Gwiazdy na tacy” w TVN Meteo Active. Redaktor naczelna magazynu „Dbam o zdrowie”. Mama Tytusa, z którym zwiedza świat.
116
Od 17 listopada do 31 grudnia
POZWÓL SIĘ ZASKOCZYĆ
is is the the road road less less boring. boring.
A K W A OPR E I C N E Z E R P W THE CARRERA 100/S
THE CARRERA 100/S
NOWA KOLEKCJA OPRAW OPTYCZNYCH I PRZECIWSŁONECZNYCH NOWA KOLEKCJA W OPRAW OPTYCZNYCH I PRZECIWSŁONECZNYCH SALONACH LYNX OPTIQUE W SALONACH LYNX OPTIQUE KRAKÓW: Bonarka Center, Galeria Bronowice, CH Krokus; WARSZAWA I OKOLICE: Arkadia, GaleriaBronkowice, Mokotów, KENCH Center, BYDGOSZCZ FocusCity Mall, Zielone Arkady, CH Rondo; KRAKÓW Bonarka CityCH Center, Galeria Krokus;
* W prezencie oprawka optyczna wyselekcjonowanej marki zgodnie z regulaminem promocji dostępnym w salonie i na www.lynx-optique.pl
Auchan Modlińska, Auchan Łomianki,CH Centrum Janki, M1 Marki, Auchan Piaseczno; POZNAŃ Auchan I OKOLICE Arkadia, Galeria Mokotów, KEN Center, Auchan KRAKÓW: BonarkaKomorniki; City Center, WARSZAWA Galeria Bronowice, CH Krokus; WARSZAWA I OKOLICE: CH Arkadia, Galeria Mokotów, KENModlińska, Center, BYDGOSZCZ: Focus Mall, CHJanki, Rondo; POZNAŃ: Auchan Komorniki; WROCŁAW: CH Korona. Auchan Łomianki, Centrum M1 Marki, Auchan Piaseczno; WROCŁAW CH Korona Auchan Modlińska, Auchan Łomianki, Centrum Janki, M1 Marki, Auchan Piaseczno;
BYDGOSZCZ: Focus Mall, CH Rondo; POZNAŃ: Auchan Komorniki; WROCŁAW: CH Korona.
www.lynx-optique.pl
www.lynx-optique.pl
LYNX_205x275 oprawkawprezencie.indd 1
04/11/15 10:19
przydatny w zaburzeniach snu • W związku z pracą zmianową • U osób niewidomych • Związanych ze zmianą stref czasowych
może być przydatny w leczeniu zaburzeń rytmu dobowego związanych z podróżami między różnymi strefami czasowymi (jet-lag)
Tonasen: melatoninum 5mg; 1 tabletka zawiera 5mg melatoniny. Wskazania do stosowania: Tonasen jest wskazany jako środek pomocniczy w zaburzeniach snu związanych ze zmianą stref czasowych lub w związku z pracą zmianową oraz ułatwiający regulację rytmu dobowego snu i czuwania u pacjentów niewidomych. Przeciwwskazania: Przeciwwskazaniami do stosowania leku Tonasen są: ciąża i okres karmienia, nadwrażliwość na składniki produktu, spożycie alkoholu. Podmiot odpowiedzialny: Medicplast Polska Sp. z o.o., ul. Wólczyńska 232, 01-919 Warszawa
TON/133/07/10/2014
TO NA naturalny SEN
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
BAGAŻNIKI
ŁAŃCUCHY PRZECIWŚNIEGOWE
BOXY DACHOWE
partner TAURUS wyłączny przedstawiciel Whispbar w Polsce
Mikołów
Warszawa - filia
Warszawa - sklep
Sopot - sklep
ul. Wieczorka 11 43-190 Mikołów
Al. Prymasa Tysiąclecia 76 E 01-424 Warszawa
ul. Ogrodowa 3 00-893 Warszawa
ul. Rzemieślnicza 13 81-855 Sopot
tel. 32 322 13 84, 32 226 07 84 fax. 32 322 13 85 e-mail: taurus@taurus.info.pl
tel. 22 823 86 36 fax. 22 823 86 36 e-mail: warszawa@taurus.info.pl
tel. 22 526 55 10 fax. 22 526 55 10 e-mail: sklep@taurus.info.pl
tel. 58 685 12 77 fax. 58 685 12 77 e-mail: sopot@taurus.info.pl
OSTATNIA STRONA
W następnym wydaniu
TRAVEL POLSKA m.in.:
Bursztyn - złoto Północy
Wydawnictwo MajerMedia ul. Kościuszki 26 21-500 Biała Podlaska Tel. 83 411 50 11 Fax: 83 410 70 30
www.majermedia.com redakcja@majermedia.com prenumerata@majermedia.com
Co zrobić w przypadku upadłości biura podróży? Cz. II
DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY: Maciej Majerczak REDAKCJA Redaktor naczelny: Rafał Nowicki Redaktor prowadząca: Katarzyna Jaszczuk Zespół redakcyjny: Robert Nienacki, Karina O’Neill Korekta: Marlena Skorupska-Trocewicz Współpraca: Bartłomiej Kuczer, Łukasz Kuczyński REKLAMA reklama@majermedia.com Projekt i skład: Arkadiusz Siuda Druk: Artdruk Wydawnictwo MajerMedia jest członkiem Izby Wydawców Prasy. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam. Okładka: grafika – Arkadiusz Siuda
122
BMW serii 5 GT w cenie BMW serii 3. Tylko w Premium Motors.
PremiumMotors
Centrum Samochodów BMW
BMW 530d xDrive Gran Turismo 2015 r. Cena nowego samochodu 469 000,00 złotych brutto. Cena samochodu z fabryczną gwarancją w Premium Motors: 259
000,00 brutto.
Jesteśmy najbardziej konkurencyjnym dostawcą samochodów pomenedżerskich z sieci BMW. Zapraszamy do kontaktu z naszymi doradcami. www.premiummotors.pl e-mail: bmw@premiummotors.pl tel. +48 58 320 05 10 kom. +48 664 788 565