Travel Polska 1 2024 by MajerMedia

STYCZEŃ/LUTY 2024

NUM

TRAVEL & ŚWIAT Zima – nie taka straszna, jak ją malują Z DALEKA I Z BLISKA Estonia mniej znana REPORTAŻ Gruzja – Jaskinia Prometeusza

241249 772353 9

ISSN 2353-2416

w Meksyku

CENA 19,90 ZŁ (+ 8% VAT)

Atrakcje, które trzeba zobaczyć

OD REDAKCJI

Mam przyjemność powitać Państwa na łamach kolejnego wydania magazynu

W bieżącym wydaniu – wbrew dacie na okładce – prezentujemy tematy nie tylko zimowe! Dobra kurtka narciarska powinna łączyć wygodę i funkcjonalność. Znaleźć odpowiednią wśród tysięcy dostępnych modeli nie jest jednak łatwo. Aby mieć pewność, że okrycie wierzchnie zapewni nam komfort cieplny, ochronę przed warunkami atmosferycznymi i swobodę ruchów, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych parametrów, o czym szerzej w poradniku na s. 40-44. Meksyk to idealne rozwiązanie dla turystów, którzy chcą się cieszyć nieustającym słońcem, oszałamiającymi krajobrazami, piaszczystymi plażami i bogatym dziedzictwie kulturowym. Starożytne ruiny Azteków i Majów oraz historyczne miasta kolonialne w Meksyku to obowiązkowe lokalizacje na liście każdego podróżnika. Wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, co roku przyciągają tysiące turystów. Zapraszamy na s. 16-24. Jeśli poznaliście już największe atrakcje Estonii, czas odkryć to, co ukryte! Ciekawych miejsc nie brakuje, choć to kraj niewielkich rozmiarów. Polecamy materiał na s. 50-54. Gökçeada, Bozcaada i Cunda, trzy piękne wyspy w Turcji Egejskiej, od wieków przyciągają turystów swoim bogactwem i różnorodnością przyrodniczą. Dzień na wyspach rozpoczyna się od pysznego tureckiego śniadania w typowych dla tego regionu kamiennych domach, po nim następuje kąpiel w morzu i wizyta na urokliwych plażach, a kończy się kolacją w tradycyjnej tawernie. W tych lokalach można spróbować dań wielowiekowej kuchni egejskiej, gdzie najpierw podawane są meze, a następnie na stole pojawiają się owoce morza, z których słyną te wyspy. Którą z wysp wybrać? Więcej na ten temat na s. 90-96. To zaledwie kilka propozycji spośród wielu innych – mam nadzieję – równie interesujących.

Z życzeniami inspirującej lektury

Redaktor naczelny

PISZĄ I FOTOGRAFUJĄ DLA WAS

Karina O’Neill

Kasia Jaszczuk

Zapraszamy na strony naszego wydawnictwa: facebook.com/TravelPolskaMagazyn

instagram.com/TravelPolska_Magazyn

SPIS TREŚCI

AKTUALNOŚCI 12 Gadżety, trendy, inspiracje TEMAT WYDANIA 16 Atrakcje, które trzeba zobaczyć w Meksyku NOWOŚCI WYDAWNICZE 26 Z księgarskiej półki

NA RYNKU 46 Na stoku w dobrym stylu! 56 Przydatne w podróży i nie tylko... Z DALEKA I Z BLISKA 50 Estonia mniej znana

FOTO: GERARDO MARTIN FERNANDEZ VALLEJO, UNSPLASH

PORADNIK 40 Wybieramy kurtkę narciarską

SPIS TREŚCI

REPORTAŻ 62 Gruzja – Jaskinia Prometeusza PRAWO W PODRÓŻY 70 Czy szkoła może wymagać od rodziców niepełnosprawnego dziecka ich obecności na wycieczce szkolnej? TRAVEL & ŚWIAT 72 Zima – nie taka straszna, jak ją malują ROZMAITOŚCI 86 Ciekawostki ze świata DOOKOŁA ŚWIATA 90 Tureckie wyspy w północnej części Morza Egejskiego TRAVEL & NATURA 98 Urokliwa Białka Tatrzańska

FOTO: DANIEL J. SCHWARZ, UNSPLASH

TRAVEL & AUTO 102 Mercedes-Benz Marco Polo

GADŻETY / TRENDY / INSPIRACJE FERIE ZIMOWE W HOTELU BRYZA Hotel Bryza w Juracie to doskonałe miejsce na rodzinne ferie zimowe, łączące bliskość przyrody z komfortem i relaksem. Położony nad Morzem Bałtyckim hotel oferuje czyste powietrze i malownicze widoki, które pozwalają na oderwanie się od miejskiego zgiełku. Lokalizacja hotelu tuż przy brzegu morza sprzyja długim spacerom wzdłuż plaży i kontemplacji przyrodniczych piękności, które otaczają to miejsce przez cały rok. Restauracja w hotelu Bryza serwuje dania przygotowane z lokalnych składników, które zachwycają podniebienia gości. Goście mogą również cieszyć się widokiem na morze podczas posiłków. Dla dorosłych dostępna jest strefa spa, gdzie można skorzystać z różnorodnych zabiegów i masaży, pozwalając na pełen relaks. Baseny, sauny i siłownia to dodatkowe udogodnienia sprzyjające odprężeniu. Hotel oferuje zarówno bliskość natury, jak i wygodę. Rodzinne ferie zimowe w tym miejscu to okazja do oderwania się od miejskiego zgiełku i cieszenia się spokojem oraz pięknymi widokami. bryza.pl ODKRYWAJ SKANDYNAWIĘ PRZEZ CAŁY ROK! ODKRYWAJ SKANDYNAWIĘ PRZEZ CAŁY ROK! Podróże relaksują i rozwijają, dlatego warto wyjeżdżać także w sezonie jesienno-zimowym! Na które oferty Unity Line warto teraz zwrócić szczególną uwagę? • Kwintesencja city break, czyli „Odkryj Ystad w jeden dzień”. Wycieczka dla zabieganych, którzy docenią spacer po miasteczku z niepowtarzalnym klimatem. • Korzystny „Rodzinny pakiet z dzieckiem”. Świetna opcja, gdy planujesz wspólny wyjazd. Za bilet na prom w jedną stronę dla 4 osób podróżujących bez auta zapłacisz już 319,50 zł! • Wybierz „Bilet do Kopenhagi” i odkryj uroki stolicy Danii. Oferta idealna dla pasażerów zmotoryzowanych, którzy nie chcą zaprzątać sobie głowy dodatkowymi opłatami za przejazd mostem nad Sundem. • Podróżuj na północ, kiedy i jak chcesz! To możliwe, bo promy Polonia i Skania kursują na trasie Świnoujście – Ystad 2 razy dziennie przez 7 dni w tygodniu. Co więcej, możesz podróżować, jak lubisz: pieszo, samochodem, rowerem lub motocyklem. unityline.pl

NITKOWANIE NIE MUSI BYĆ TRUDNE Codzienne nitkowanie zębów może być uciążliwe i czasochłonne. Dzięki GUM EASY-FLOSSERS zrobisz to łatwiej i szybciej! Wygodny jednorazowy uchwyt z fragmentem wytrzymałej, woskowanej nici dentystycznej pozwoli ci wygodnie oczyścić przestrzenie pomiędzy zębami w domu i w podróży. Jego ergonomiczna konstrukcja pozwala łatwo dotrzeć do tylnych zębów. Przyjemny aromat mięty zapewni dodatkowe uczucie odświeżenia. Dostępne w dobrych aptekach i drogeriach. Cena: 12,99 zł za opakowanie 30 szt. sunstargum.pl

KOMPAKTOWA POTĘGA DŹWIĘKU Sennheiser zaprezentował najmniejszego członka rodziny soundbarów AMBEO – model Mini. Soundbar Mini jest wyposażony w najnowocześniejszą technologię wirtualizacji dźwięku AMBEO, która odtwarza system kina domowego 7.1.4 z wbudowanymi dwoma subwooferami, bez zaśmiecania pokoju kablami i dodatkowymi głośnikami. Cena: 3599 zł sennheiser.pl/o/ambeo-soundbar-mini

STYLOWO W PODRÓŻY Marka Wings, obecna na rynku od ośmiu lat, to synonim elegancji i funkcjonalności w podróżowaniu. Walizki zdobyły uznanie zarówno w Polsce, jak i za granicą, stając się wyborem wielu świadomych podróżników. Wings wyróżnia się nie tylko długą tradycją, ale także różnorodnością kolorystyczną, od klasycznych odcieni po nowoczesne wzory. To nie tylko estetyka przyciąga klientów – walizki Wings to także solidność i funkcjonalność. Wytrzymałe materiały gwarantują bezpieczeństwo przewożonym rzeczom, a innowacyjne rozwiązania ułatwiają korzystanie z bagażu. Wings to nie tylko walizki – to styl podróżowania. Różnorodność, solidność i doskonała opinia sprawiają, że marka zasłużenie zajmuje czołowe miejsce w świecie akcesoriów podróżnych. wingsbrand.com

CZARTER PRYWATNYCH SAMOLOTÓW O GLOBALNYM ZASIĘGU Zapewniamy najwyższa jakość usług w zakresie czarteru prywatnych odrzutowców. Wybierz swoj styl podróży i latania.

JETPARTNER.PL | +48 512 308 935, +48 512 227 030 | SALES@JETPARTNER.PL

GADŻETY / TRENDY / INSPIRACJE

BUTELKI SIGG DLA PODRÓŻNIKÓW Do wyprodukowania butelek MyPlanet użyto aluminium, które w 100% pochodzi z recyklingu. Już po pięciokrotnym użyciu zostawia mniejszy ślad węglowy niż pięć jednolitrowych butelek PET. Po wielu latach użytkowania butelkę można ponownie poddać recyklingowi! Jest funkcjonalna, szczelna, lekka i wytrzymała. Łatwo ją utrzymać w czystości. Świetnie sprawdzi się w codziennym użytkowaniu. Pojemności: 0,6 l, 0,75 l i 1,0 l. Cena: od 94 do 102 zł makanu.pl DRUKUJ POCZTÓWKI Z PODRÓŻY PIXMA G3470 to drukarka atramentowa, która pozwala na uwiecznianie zdjęć z odbytych podróży, dzięki wysokiej jakości wydrukom, m.in. na magnetycznym czy matowym papierze fotograficznym. Model został wyposażony w system MegaTank, czyli 4 uzupełniane zbiorniki na atrament, które gwarantują wysoką wydajność i ekonomiczność rozwiązania. Urządzenie oferuje drukowanie bezprzewodowe oraz obsługę funkcji PIXMA Cloud Link, aplikacji Canon Print i technologii Apple AirPrint. Cena: od 798 zł brutto ceneo.pl/producenci/canon ALGOMASK MASKA POD OCZY – POZWÓL JEJ DZIAŁAĆ, KIEDY TY ŚPISZ Intensywnie odżywcza i bogata maska pod oczy w kremie o działaniu przeciwstarzeniowym z linii ALGOMASK stanowi ukoronowanie innowacji i najwyższej jakości kosmetyków naturalnych SENSUM MARE. To pierwsza na rynku tak bogata w składniki odżywcze maska pod oczy przynosząca skórze szereg korzyści. Została stworzona z myślą o zaawansowanej pielęgnacji delikatnej skóry wokół oka wymagającej odżywienia i regeneracji. Unikalna formuła zawiera 30 starannie wyselekcjonowanych składników aktywnych, dzięki którym posiada właściwości odżywcze i regeneracyjne. Bogactwo morskich składników aktywnych zawartych w masce, takich jak ekstrakt z 6 alg (w tym brunatnych) oraz olejowy kompleks morski, sprawia, że po użyciu maski skóra staje się nawilżona, ujędrniona, a cienie pod oczami są mniej widoczne. Kompleks fosfo-ceramidowy zawarty w masce wspomaga ochronę bariery hydrolipidowej, a kofeina ujędrnia i zmniejsza widoczność cieni oraz worków pod oczami. Krem maska pod oczy ALGOMASK działa jak odżywczy kompres – nawilża i pozostawia skórę gładką oraz miękką w dotyku, a także zabezpiecza przed działaniem czynników zewnętrznych. Cena regularna: 169 zł sensummare.pl PRZYJEMNOŚĆ I ZDROWIE „Chi” oznacza „energię życia”. Dlatego Chi-Cafe balans sprzyja witalności, służy koncentracji, korzystnie wpływa na serce, układ nerwowy oraz kostny. Ma wszystkie zalety kawy, ale nie ma jej wad. Zwykła kawa zakwasza, ponieważ wypłukuje z organizmu wapń i magnez. Chi-Cafe balans wręcz odwrotnie – to ich źródło! Jest łagodna dla żołądka. Zawiera rozpuszczalny błonnik z akacji, adaptogeny z grzybka reishi oraz witalizujące antyutleniacze z żeń-szenia, granatu i kakao. Ma kremowy smak i świetnie pobudza dzięki kofeinie z ziaren kawy oraz z guarany. Picie tej kawy to nie tylko przyjemność, ale i zdrowie. Cena: ok. 45-99 zł (180 lub 450 g) ChiCafe.pl DŹWIĘKOWA UCZTA DLA USZU Bezprzewodowe, uniwersalne i bajecznie łatwe w użyciu. Do tego legendarna, studyjna klasa dźwięku Dynaudio. Najnowsza seria Focus to rewolucja w świecie domowego audio, wyprzedzająca swoje czasy i odsyłająca w przeszłość wszystkie audiofilskie rozterki. Każdy z tych aktywnych, bezprzewodowych modeli zestawów głośnikowych wyposażono w najnowsze rozwiązania streamingowe oraz w sprawdzone od wielu lat doskonałe firmowe głośniki. Stawiamy tezę, że nowe Focusy są obecnie najnowocześniejszym tego typu systemem stereo na rynku, zapewniającym odbiorcy studyjną jakość dźwięku w połączeniu z wręcz nieprawdopodobną łatwością użytkowania i wszechstronnością zastosowań. Focusy, ze smukłymi obudowami dostępnymi w czterech wersjach wykończenia (biały i czarny połysk lub drewno orzechowe i blond), zostały zaprojektowane tak, by bezinwazyjnie wtopiły się w twój dom bez zajmowania priorytetowego miejsca i konieczności aranżowania całej przestrzeni dookoła nich, a zatem by nie odwracały uwagi od tego, co najważniejsze: relaksu przy muzyce i filmach. Cena: od 22 900 zł dynaudio.pl 14

TEMAT WYDANIA

Atrakcje, które trzeba zobaczyć w Meksyku Meksyk to idealne miejsce dla turystów, którzy chcą się cieszyć niekończącym się słońcem, oszałamiającymi krajobrazami i pięknymi, piaszczystymi plażami… nie wspominając o zadziwiająco bogatym dziedzictwie kulturowym!

GUADALAJARA Guadalajara, stolica stanu Jalisco, pod względem wielkości ustępuje tylko miastu Meksyk. Z powodzeniem zachowała ona swoją unikalną mieszankę wpływów kolonialnych i rodzimych Tapatíos. Słynąca z szerokich alei otoczonych malowniczymi parkami i pięknymi starymi budynkami wyróżniającymi się europejskim stylem, Guadalajara to prawdziwa skarbnica kultury meksykańskiej – od muzyki mariachi po fascynujące Charreada, czyli rodzaj rodeo, któremu zwykle towarzyszą uroczystości, takie jak taniec, śpiew i mnóstwo pysznego jedzenia. Jest to miasto idealne do zwiedzania pieszo, głównie ze względu na cztery duże place, które razem tworzą kształt krzyża i stanowią stare centrum miasta.

TEMAT WYDANIA

tarożytne ruiny Azteków i Majów oraz historyczne miasta kolonialne w Meksyku to obowiązkowe lokalizacje na liście każdego podróżnika. Wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, co roku przyciągają tysiące turystów.

mie z Guanajuato”, z wieloma naturalnie zmumifikowanymi szczątkami mieszkańców, którzy zmarli podczas epidemii cholery w połowie XIX wieku.

GUANAJUATO

Chihuahua, jeden z najbardziej wysuniętych na północ stanów Meksyku (graniczy z Nowym Meksykiem w USA), jest domem dla jednej z najczęściej odwiedzanych atrakcji przyrodniczych kraju, oszałamiającego Kanionu Miedzianego (Barranca del Cobre). Położony w regionie znanym jako Sierra Madre Occidental i składający się ze spektakularnej grupy głębokich kanionów Copper Canyon jest w rzeczywistości większy i głębszy niż jego bardziej znany kuzyn – Wielki Kanion. Nazwę zawdzięcza oczywiście swojemu charakterystycznemu miedziano-zielonemu kolorowi. Te niesamowite naturalne struktury zostały utworzone przez sześć rzek, które zbiegają się w Rio Fuerte przed wpłynięciem do Zatoki Kalifornijskiej.

Wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO dzięki wielu starym kolonialnym budynkom, krętym uliczkom i wąskim alejkom, Guanajuato jest miastem, które aż prosi się o zwiedzanie pieszo. To właśnie tutaj znajduje się piękny stary kościół San Diego i majestatyczny teatr Juárez, a także fontanny, kawiarnie i restauracje. Samo miasto jest również niezwykle piękne, z prawdziwie niepowtarzalną architekturą. Wielką atrakcją są podziemne ulice miasta, będące częścią sieci tuneli, którymi kiedyś płynęła rzeka, a obecnie są używane przez samochody i pieszych, którzy chcą szybko poruszać się po mieście. Turystom o mocnych nerwach polecamy również odwiedzenie słynnej wystawy „Mu-

MIEDZIANY KANION: WIELKI KANION W MEKSYKU

CABO SAN LUCAS I KORYTARZ LOS CABOS Na południowym krańcu pięknego półwyspu Baja leży Los Cabos – często określane po prostu jako „Cabo”. Jest jednym z najlepszych miejsc do plażowania w Meksyku. Składający się z dużego odcinka wybrzeża (który rozciąga się od miast Cabo San Lucas i San José del Cabo) 30-kilometrowy odcinek dziewiczych plaż przyciąga turystów z całego świata. Nie ma czemu się dziwić – znajdziemy tam bowiem czyste wody idealne do nurkowania, snorkelingu czy wędkarstwa. Oprócz spędzania czasu na plażach i zwiedzania Cabo San Lucas jedną z najpopularniejszych atrakcji jest także pływanie i nurkowanie z rurką wokół słynnego naturalnego punktu orientacyjnego El Arco de Cabo San Lucas, ogromnego łuku wykutego w linii brzegowej, gdzie Morze Cortéza spotyka się z Pacyfikiem.

TEMAT WYDANIA

HISTORYCZNE CENTRUM MIASTA MEKSYK Miasto Meksyk (Ciudad de México) jest nie tylko stolicą kraju i siedzibą rządu, ale także domem dla wielu światowej klasy muzeów, galerii sztuki i innych atrakcji. Szczególnie warto zainteresować się centrum miasta (Centro Histórico de la Ciudad), wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO, o powierzchni 15 kilometrów kwadratowych, szczycącym się ponad 1400 ważnymi budynkami kolonialnymi z czasów od XVI do XIX wieku. To właśnie tutaj znajduje się większość najważniejszych atrakcji miasta Meksyk, z których wiele leży w odległości spaceru od placu Konstytucji (Plaza de la Constitución), tętniącego życiem głównego placu miasta. Dodatkową atrakcją są także szczyty wulkaniczne górujące nad miastem, Popocatépetl i Iztaccíhuatl, z których każdy ma ponad 5 tys. metrów wysokości!

CHICHÉN ITZÁ: METROPOLIA MAJÓW Wspaniałe miasto Majów – Chichén Itzá – jest jednym z najczęściej odwiedzanych stanowisk archeologicznych w Meksyku, a także jednym z największych i najlepiej odrestaurowanych. Wpisane zostało również na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Koniecznie trzeba tu zobaczyć masywną El Castillo, znaną również jako piramida Kukulkána, która ma 30 metrów wysokości i jest najwyższą konstrukcją w tym miejscu. Innym godnym uwagi punktem jest wspaniałe Caracol, prawie 1000-letnie obserwatorium, które jest świadectwem tego, jak zaawansowani byli Majowie. Budynek ten ma charakterystyczne wąskie szczeliny w ścianach, które pozwalają słońcu przenikać dwa razy w roku, dzięki czemu kapłani mogli dokładnie określić datę. Interesujące są również liczne posągi, w tym te przedstawiające Majów Chacmools, trzymających swoje naczynia ofiarne.

TEMAT WYDANIA

WYSPA COZUMEL Wyspa Cozumel ma prawie wszystko, czego potrzeba do idealnego meksykańskiego wypoczynku. Położony 20 kilometrów od półwyspu Jukatan bujny tropikalny raj zawdzięcza swoją nazwę starożytnym Majom. „Ah-Cuzamil” w tłumaczeniu oznacza „krainę jaskółek”. Podczas gdy pierwszymi odwiedzającymi wyspę byli podobno pielgrzymi, a następnie europejscy przemytnicy i piraci, współczesnych podróżników przyciąga tu obietnica niekończącego się słońca na plażach Playa San Juan, Playa San Francisco i Playa Santa Rosa. Cozumel oferuje również możliwość snorkelingu z rurką lub nurkowania w pobliżu raf koralowych. Jeśli chcesz nurkować „na poważnie”, udaj się na rafę Palancar na południowo-zachodnim krańcu wyspy.

OAXACA

HISTORYCZNA MORELIA

Oaxaca, stolica stanu o tej samej nazwie, jest jednym z najpopularniejszych miejsc dla podróżnych zainteresowanych posmakowaniem prawdziwego Meksyku. Miasto kuszące interesującą mieszanką kultury rdzennych Indian i elementów hiszpańskich pozostało w dużej mierze nietknięte przez nowoczesność, a w konsekwencji zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Oprócz dziewiczego centrum i starej architektury miasto – jako znany ośrodek kulturalny – przyciąga tłumy na liczne wydarzenia i festiwale, w tym spektakularny Guelaguetza, rdzenny festiwal, który odbywa się co roku w lipcu i obejmuje tradycyjne tańce, kostiumy, muzykę, jedzenie i rzemiosło. Miasto jest również doskonałym punktem wypadowym do odkrywania wspaniałych okolicznych krajobrazów, a także licznych starożytnych ruin, takich jak Monte Albán.

Klejnot miasta, Morelia z czasów kolonialnych, to wspaniałe miejsce na pobyt w Meksyku, niezależnie od tego, czy jesteś tu przez kilka dni, czy dłużej. Układ tego historycznego miasta, założonego w 1541 roku, niewiele się zmienił, a dzięki ponad 200 dobrze zachowanym budynkom sprzed wielu setek lat całe centrum miasta zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Najważniejszym punktem wizyty jest spędzenie czasu na wspaniałym Plaza de Armas. Ten duży plac publiczny, wytyczony prawie 500 lat temu, jest idealny dla tych, którzy lubią zwiedzać pieszo. Oprócz wielu wspaniałych kawiarni, restauracji i sklepów znajdziesz tu wszystko: od posągów bohaterów rewolucji po atrakcyjne ogrody i przyjemne fontanny, tworzące razem jeden z najpiękniejszych krajobrazów miejskich w całym Meksyku.

TEMAT WYDANIA

CENOTY, PÓŁWYSEP JUKATAN

PALENQUE, CHIAPAS

Jedną z najlepszych atrakcji w Meksyku jest udanie się pod ziemię do tajemniczego świata cenot. Cenoty, najbardziej rozpowszechnione na półwyspie Jukatan, to duże zapadliska w ziemi, które otwierają wejście do sieci podziemnych rzek i jaskiń wykutych w starożytnej wapiennej skale. W tej części Meksyku można znaleźć ponad 6 tys. cenot! Majowie wierzyli, że były one wejściem do podziemnego świata i nadal są uważane za święte miejsca. Wiele z nich znajduje się na prywatnym terenie i jest chronionych, ale odwiedzający mogą je odkrywać podczas zorganizowanych wycieczek. Wspaniałe, krystalicznie czyste baseny z wodą są hipnotyzujące i mogą być idealnymi miejscami do nurkowania lub snorkelingu. Odkrywanie jaskiń pod powierzchnią ziemi to kolejna popularna aktywność, z wielowiekowymi stalaktytami i stalagmitami, które nadają tym jaskiniom niesamowity, nieziemski klimat.

Piękno ruin Majów w Meksyku polega na tym, że wiele z nich pozostaje ukrytych w gęstej, bujnej naturze. Ruiny Palenque, położone w dżungli południowego stanu Chiapas, są jednym z najbardziej magicznych stanowisk archeologicznych Majów. A ponieważ nie tak łatwo się tam dostać (jak do Tulum czy Chichén Itzá), podczas wizyty poczujesz się tak, jakbyś wkroczył do innego świata. Miejsce to jest najbardziej znane ze Świątyni Inskrypcji, piramidy z hieroglifami, które pomogły archeologom w interpretacji języka Majów. Ogromna część miasta pozostaje niezbadana, a resztę spowija otaczająca je dżungla. Jednak to, co zostało odkryte, zapiera dech w piersiach. Poznajmy inną kulturę, cudowną architekturę i zapomniane ruiny dawnych cywilizacji. Spędźmy cały dzień na plaży, prażąc się w gorącym słońcu… Tajemniczy, barwny Meksyk czeka! ■ Opracowanie: redakcja przy współpracy Travelplanet.pl

z księgarskiej półki

CHIŃSKI OBWARZANEK Fenomenalny skok cywilizacyjny, pozycja drugiego supermocarstwa świata oraz jednego z najważniejszych graczy politycznych i gospodarczych − dla Chin to wciąż za mało. Na drodze do „wielkiego odrodzenia narodu chińskiego” stoi niezależny Tajwan. Odbudowując imperium, Chińska Republika Ludowa już wcześniej podporządkowała sobie Mandżurię, Mongolię Wewnętrzną, Ujgurię, Tybet, Hongkong i Makau. Czy opierające się jeszcze Tajwan i Mongolia podzielą ich losy? Skąd bierze się chiński pęd imperialny i co oznacza dla reszty świata? Michał Lubina odwiedził wszystkie opisywane miejsca, a w tej książce ukazuje Państwo Środka widziane nie z centrum, lecz z pograniczy. Ta rzadka perspektywa oraz wielość opisanych tu procesów tworzą nieznany obraz współczesnych Chin. Oprawa miękka ze skrzydełkami, format 13,5 x 20,5 cm, 424 s. Cena 54,99 zł WYDAWNICTWO SZCZELINY szczeliny.pl

ZAKUPY W PRL. W KOLEJCE PO WSZYSTKO Czy stojący na wystawie orzeł z kalesonów naprawdę zachęcał do kupowania? Jak można było w zimie przetrwać dwa dni w kolejce po kredens? Od kiedy w sklepach była coca-cola? Czy naprawdę kioskarki dziurawiły prezerwatywy? Więcej kupowało się książek czy wódki? Jaki ciuch kosztował tyle, co połowa Syrenki, i czym pachniało w sklepach Baltony? Gdzie kupujących witały postaci z baśni „Ali Baba i czterdziestu rozbójników”? Gdzie można było usłyszeć: „czeńcz many”, a gdzie: „pan tu nie stał!”? Reportaż Wojciecha Przylipiaka to barwna opowieść o zakupowej rzeczywistości okresu 1945-1989. To świat wiejskich GS-ów i przeszklonych domów handlowych, prywatny handel i państwowe molochy. Pewex, Moda Polska i towary spod lady. Autor oddaje głos ludziom po obu stronach lady: kupującym i sprzedawcom. Nie powiela mitów o epoce wiecznego niedoboru, ale buduje z fragmentów zasłyszanych historii świat rzeczywisty, niepozbawiony oryginalności, społecznej inicjatywy, codziennej ekscytacji. To także świat ponadczasowego polskiego designu, mody, która wciąż zachwyca, fantastycznych haseł reklamowych czy neonów. Bywa sentymentalnie, często zabawnie, nieraz przerażająco. Zawsze za to – prawdziwie. Oprawa miękka, format 16,5 x 22 cm, 384 s. Cena 64,90 zł WYDAWNICTWO MUZA muza.com.pl

FAMILOKI. ŚLĄSKIE MIKROKOSMOSY Familoki. Jeden z symboli Górnego Śląska, wrośnięte w jego krajobraz na równi z kopalnianymi szybami, hałdami i kominami. Poza Śląskiem kojarzone głównie z filmami Kazimierza Kutza, Lecha Majewskiego czy malarstwem Grupy Janowskiej. I ewentualnie z coraz popularniejszą zabytkową dzielnicą Katowic – Nikiszowcem, który w 2011 roku został wpisany na polską listę pomników historii. Kamil Iwanicki, silesianista, pomysłodawca i twórca projektu Familoki, opowiada w książce o ich sięgającej końca XVIII wieku historii. O tym, skąd się wzięły robotnicze osiedla, kim byli ich mieszkańcy, jak wyglądało życie rodzinne w familokach i gdzie można je jeszcze dzisiaj zobaczyć. Odpowiada również na pytanie, dlaczego tak wiele z nich miało kolorowe okiennice, jak wyglądały typowe mieszkania w familokach i czemu obecnie wywołują one dwojakie skojarzenia. Przedstawia historię prawdziwego stalowego domu i weryfikuje legendy, jakoby ściągał pioruny. Autor oprowadza nas po przemijającym świecie śląskich (i nie tylko!) robotniczych kolonii. Świecie, który w sporej części bezpowrotnie utraciliśmy – tym bardziej warto się weń zagłębić. Oprawa miękka ze skrzydełkami, format 14 x 20,8 cm, 328 s. Cena 49 zł WYDAWNICTWO EDITIO editio.pl 26

PREzENTACJA PARTNERA

Toruńskie dziedzictwo

Przeprawa wiślana z ﬂisakami Nie ociągaj się, czeka na ciebie miasto, które tylko wydaje się, że już dobrze znasz. W Toruniu każdy nieustannie może znajdować nowe atrakcje i odkrywać nieznane mu dotąd oblicza miasta.

oruńskie nabrzeże przez kilkaset lat tętniło życiem, zapewniając bogactwo i rozwój miasta, to tutaj spotykali się kupcy zrzeszeni w Związku Hanzeatyckim, przybywający do Torunia z najodleglejszych zakątków Europy. Do portu zawijały pełnomorskie statki, przywożąc drogocenne sukno, luksusowe wyroby, a także… solone śledzie. Nawiązanie do tej tradycji zapewni nowa infrastruktura, która powstanie dzięki realizowanemu przez Miasto Toruń projektowi pn. „Zagospodarowanie Bulwaru Filadelfijskiego pod kątem rozwoju infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej na potrzeby związane z obsługą ruchu turystycznego generowanego przez rzekę”. Pawilony zlokalizowane na Bulwarze Filadelfijskim czy nowo zbudowane łodzie – typu „bat wiślany”, które jako rekonstrukcje historycznych łodzi flisaczych posłużą do organizacji niezapomnianych rejsów, stworzą nową atrakcję turystyczną. Pomosty pływające do cumowania małych jednostek, które zlokalizowane będą zarówno przy bulwarach nadwiślańskich, jak i na wysokości Zamku Dybowskiego, po przeciwnej stronie rzeki, zapewnią możliwość rekreacyjnego wykorzystania jej walorów. Regularne rejsy po Wiśle, w dodatku w zrekonstruowanych łodziach, to z pewnością atrakcja, która poszerzy ofertę turystyczną Miasta.

W pawilonach prezentowane będzie dziedzictwo flisactwa i związku Torunia z rzeką oraz będą prowadzone działania edukacyjne poświęcone tej tematyce. Należy zaznaczyć, że historyczne flisactwo, jak również przynależność Torunia do Związku Hanzeatyckiego przyczyniły się do rozwoju miasta, które stało się ważnym punktem handlu już na mapach średniowiecznej Europy, a dziś jest elementem tożsamości miasta i powodem dumy jego mieszkańców. Dzięki zrealizowanemu projektowi, dofinansowanemu ze środków europejskich, powstanie w Toruniu nowe miejsce spotkań i relaksu, zbliżające odwiedzających do rzeki Wisły, umożliwiające odpoczynek na nadwiślańskich bulwarach po spacerze uliczkami Starego Miasta oraz skorzystanie z oferty przeprawy rzecznej historycznymi łodziami toruńskich flisaków. ■

Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020. 27

TRAVEL & ŚWIAT

Gdzie zwykłe staje się niezwykłe

W Singapurze zwykłe chwile zmieniają się w niezwykłe doświadczenia, ponieważ Miasto Lwa oferuje wyjątkowe możliwości odkrywania życia we wszystkich jego zielonych, wielokulturowych i kreatywnych obliczach. Singapurska Rada Turystyki zaprezentowała swoją najnowszą globalną kampanię „Made in Singapore”, przedstawiającą znane atrakcje i ukryte perełki, która inspiruje ludzi do samodzielnego odkrywania unikalności Singapuru. Kraj ten jest nie tylko tętniącym życiem i kosmopolitycznym miejscem, ale także zakorzenioną w wielokulturowym dziedzictwie i jedną z najbardziej zielonych metropolii na świecie!

ZDJĘCIA: SINGAPORE TOURISM BOARD

Singapur

MIASTO WŚRÓD PRZYRODY Singapur dąży do bycia zrównoważonym ośrodkiem miejskim, w którym duże możliwości nie niszczą otaczającej go przyrody.

RÓŻNORODNY I EKLEKTYCZNY Singapur jest wielokulturowy i kosmopolityczny. Spotykają się tu kultury i pasje, oferując unikalną mieszankę wyjątkowych singapurskich doświadczeń, od jedzenia po architekturę. Niespodziewane przygody czekają na podróżnych w każdym zakątku miasta.

FOTO: KAYAK FISHING FEVER PTE. LTD.

Podróżni mogą odkrywać miasto wśród przyrody na zaskakujące sposoby – od przejażdżek rowerowych, po rejsy łodzią i zwiedzanie zielonych oaz położonych pośród panoramy miasta. Prawdopodobnie najbardziej ekscytująca i najdłuższa wyprawa kajakiem po namorzynach na świecie odbywa się na dystansie około 8 kilometrów, z północy miasta na południe, w kierunku Pulau Ubin. Wycieczka kajakiem to znakomita atrakcja dla entuzjastów sportu, którzy chcą podziwiać bogatą, zieloną scenerię wyspy z jej namorzynami i unikalną fauną i florą od strony wody.

Zarówno dla młodszych, jak i starszych odwiedzających Bird Paradise w Mandai Wildlife Reserve stanowi idealne miejsce do obserwacji ptaków w naturalnych i bogatych gatunkowo siedliskach. Bird Paradise, będący domem dla 3500 ptaków należących do 400 gatunków, oferuje osiem dużych, fascynujących wolier, które odzwierciedlają różne ekosystemy świata. Wizytę można zakończyć w Birds of Paradise Gelato Boutique, serwującym inspirowane botaniką desery i przekąski.

FOTO: SINGAPORE TOURISM BOARD

TRAVEL & ŚWIAT

Wycieczka Singapore Sidecars, zabytkowym skuterem vespa, to miejska przygoda oferująca jedyne w swoim rodzaju doznania, które prowadzą podróżnych poprzez dzielnice kulturalne i malownicze alejki, aby zanurzyć się w widokach i dźwiękach w naprawdę wyjątkowy sposób. Droga do dzielnicy Little India prowadzi bezpośrednio przez kolorowe ulice, gdzie dawne tradycje i nowe, modne restauracje spotykają się w niezwykłej kombinacji. Miłośnicy fotografii znajdą dla siebie idealne miejsce w hotelu Great Madras. Hotel mieści się w przedwojennym budynku mieszkalnym i został przebudowany, aby ożywić urok stylu art déco. Katong-Joo Chiat, typowy dom Peranakan (kultury będącej mieszanką chińskiego i malajskiego/indonezyjskiego dziedzictwa), można odkryć podczas spaceru obok zabytkowych rezydencji, malowniczych sklepów i restauracji. Pośród kolorowo zdobionych fasad z wyszukanymi motywami, zdobionych ceramicznymi płytkami, odwiedzający mogą nauczyć się rzemiosła haftu koralikowego Peranakan.

wydarzeń i atrakcji sportowych, rozrywkowych, artystycznych i muzycznych. Od pierwszego na świecie muzeum nauki i sztuki, pierwszego i jedynego w kraju muzeum historii naturalnej, po muzeum dedykowane specjalnie dzieciom, Miasto Lwa na nowo odkrywa placówki muzealne i oferuje szereg interaktywnych programów, wydarzeń i doświadczeń, które sprawiają, że każda wizyta jest wyjątkowa i ekscytująca. Pierwszym przystankiem, który pomoże dowiedzieć się więcej o dziedzictwie i kulturze Peranakan, jest Muzeum Peranakan, które zostało ponownie otwarte w 2023 roku. W dziesięciu stałych galeriach prezentowane są eksponaty, takie jak meble, biżuteria i odzież. Kolejną atrakcją jest Muzeum ArtScience, które stało się jedną z wizytówek Singapuru, dzięki swojemu budynkowi w kształcie kwiatu lotosu. Muzeum łączy w sobie sztukę, naukę, kulturę i technologię. Miłośnicy sportu nie powinni przegapić Grand Prix Singapuru. Nocny wyścig jest wyjątkowym widowiskiem, na które z niecierpliwością czeka nie tylko świat sportów motorowych, a wyścigowi towarzyszą występy międzynarodowych gwiazd muzyki. ■

DYNAMICZNY I KREATYWNY Kreatywna pasja i energia Singapuru pobudza odwiedzających do życia swoją tętniącą życiem mieszanką

Więcej informacji o Singapurze znajduje się na: www.VisitSingapore.com i www.singapur-magazin.de/pl

TRAVEL & ŚWIAT

Wielka podróż w wielkim stylu

ZDJĘCIA: SINGAPORE AIRLINES

Położony w samym sercu Azji Południowo-Wschodniej Singapur jest doskonałą bazą wypadową dla tych, którzy planują podróż do innych dużych miast w regionie, a także dla tych, którzy chcą kontynuować swoją podróż aż do Australii i Nowej Zelandii. Stanowi on tygiel azjatyckich kultur i wspaniałych, nowoczesnych atrakcji, a jego narodowy przewoźnik, Singapore Airlines, oferuje sprawne połączenia poprzez lotnisko Changi. Podróżni, którzy planują dłuższą przesiadkę na lotnisku Changi, będą zachwyceni niezliczonymi sklepami do odkrycia, kulinarnymi doznaniami płynącymi z próbowania dań rozmaitych kuchni, które zaspokoją ich podniebienia, lub mogą po prostu odpocząć i zrelaksować się w jednym z lotniskowych saloników.

la tych, którzy podróżują z Polski do Singapuru, Singapore Airlines, w ścisłej współpracy z partnerskimi liniami lotniczymi, oferuje codzienne połączenia z głównych regionalnych portów lotniczych w Polsce (Gdańsk, Katowice, Kraków, Poznań, Warszawa i Wrocław) do największych lotnisk międzynarodowych w Europie. Skorzystaj z naszych światowej klasy usług, wylatując z jednej z naszych europejskich baz, takich jak Amsterdam, Frankfurt i Monachium. Stamtąd nasza znana i ceniona za swoją gościnność linia lotnicza zaprosi was na pokład, aby zapewnić niezapomniane wrażenia.

czenie kulinarne podczas lotu. Oferta dostępna jest dla pasażerów Klasy Biznes i Klasy Ekonomicznej Premium na wybranych trasach.

ODKRYJ PRODUKTY KLASY PREMIUM W SINGAPORE AIRLINES

KLASA EKONOMICZNA

Całkowicie rozkładane łóżko i bezpośredni dostęp do korytarza w każdym fotelu Klasy Biznes W Klasie Biznes pasażer ma zawsze bezpośredni dostęp do przejścia, dla większego komfortu. Środkowe fotele są wyposażone w osobistą przegrodę, którą można całkowicie podnieść lub opuścić, tworząc dwa zupełnie płaskie łóżka. Siedzenie, które płynnie rozkłada się do pozycji horyzontalnej, posiada wyściełany zagłówek zapewniający większy komfort snu, oraz pościel, kołdrę i poduszki w zestawie. Zarezerwuj kucharza Ciesz się niezapomnianymi doznaniami kulinarnymi w powietrzu dzięki spersonalizowanej usłudze Singapore Airlines „Book the Cook”, w ramach której pasażerowie mogą wybierać spośród szerokiej gamy posiłków. Posiłki te obejmują kompozycje stworzone przez Międzynarodowy Panel Kulinarny Singapore Airlines. W połączeniu z szampanem i winami z najlepszych winnic na całym świecie, jest to wyjątkowe doświad-

Klasa Ekonomiczna Premium Fotele w klasie Ekonomicznej Premium zostały zaprojektowane z uwzględnieniem większej szerokości dla maksymalizacji komfortu. Podpórka pod łydki i podnóżek są wbudowane w siedzenie, aby zapewnić najlepszą pozycję do drzemki. Gwarantujemy wyjątkowe udogodnienia i priorytetowe traktowanie w trakcie odprawy, wejścia na pokład i obsługi bagażu.

Wszystkie fotele mają regulowane zagłówki, dodatkowe schowki i punkty ładowania urządzeń. Dzięki gniazdku elektrycznemu i portowi USB w każdym fotelu urządzenia będą zawsze w pełni naładowane i gotowe do utrwalenia wspomnień z celu podróży i samego lotu. Singapore Airlines jest członkiem Star Alliance, co pozwala pasażerom posiadającym karty stałego klienta linii lotniczych należących do Star Alliance, takich jak Miles and More, na wykorzystanie i gromadzenie kilometrów w Singapore Airlines. Możesz także dołączyć do programu nagród Singapore Airlines, KrisFlyer, aby cieszyć się ekskluzywnymi korzyściami, takimi jak bezpłatne Wi-Fi na pokładzie wszystkich samolotów Singapore Airlines we wszystkich klasach kabin, z wyjątkiem Boeinga 737-800NG. Odkryj Singapur i nie tylko. Azja Południowo-Wschodnia i południowo-zachodni Pacyfik czekają na ciebie. Rozpocznij swoją podróż w komforcie i luksusie. ■

TRAVEL & POLSKA

o k l y t e i POLSKA n

NA WEEKEND

Tatry

FOTO: VLAD KISELOV, UNSPLASH

Miejsca bardzo znane oraz te odwiedzane nieco rzadziej. Urokliwe zakątki wtopione w górskie, nadmorskie, czy po prostu sielskie krajobrazy. Wielkomiejskie atrakcje i urocze małe miasteczka. To właśnie w Polsce o każdej porze roku każdy znajdzie coś dla siebie. Mamy do dyspozycji wspaniałe góry, niesamowite jeziora i rzeki, stare zamki, warownie, dworki i ruiny, jaskinie, liczne parki narodowe i krajobrazowe. Nasz kraj stwarza niemal nieograniczone możliwości do zwiedzania i do wypoczynku. Wciąż powstają nowatorskie i przyjazne turystom miejsca, obiekty i wydarzenia, które gwarantują wysoką jakość i możliwość doznania wielu niezapomnianych wrażeń. W połączeniu z pięknymi tradycjami oraz gościnnością Polska jest wręcz idealnym miejscem do podróżowania i spędzania wolnego czasu, bo atrakcji jest tu bez liku!

P O D L A S K I E .T R AV E L

Olsztyn

Miasto, które klimatem urzekło Kopernika

Zagospodarowanie brzegów jezior, rewitalizacja miejskich parków oraz położenie promocyjnego akcentu na postać i dziedzictwo Mikołaja Kopernika – to sposób Olsztyna na przyciągnięcie turystów. Latem, lecz nie tylko.

lsztyn jest kameralnym miastem, które szczególnie w sezonie letnim tętni życiem. Pobudzający do refleksji gotycki klimat zamku i bazyliki na starówce zachęcają do spacerów nad przepływającą przez śródmiejskie parki Łyną. Być może tę inspirującą atmosferę antycypował najwybitniejszy mieszkaniec miasta – Mikołaj Kopernik, który w olsztyńskim zamku zaczął spisywać swe fundamentalne dzieło „O obrotach sfer niebieskich”. Tego się nie dowiemy, ale możemy wykazać, że atrakcje Olsztyna (nowe i odnowione) mają wspólny – naturalny – mianownik.

do siatkówki plażowej, z salami do squasha, boiska do siatkówki i place gier, parking, a także udogodnienia architektoniczne dla osób niepełnosprawnych. Co ważne, zastosowane rozwiązania uwzględniają specyfikę przyrodniczą miejsca – zachowano najcenniejszy drzewostan, zrobiono też nowe nasadzenia. Atutem kompleksu jest również bardzo dobra dostępność komunikacyjna – położenie w sąsiedztwie drogi krajowej nr 16 oraz bliska odległość do Dworca Zachodniego i centrum miasta.

PARK CENTRALNY CENTRUM REKREACYJNO-SPORTOWE „UKIEL” Świetnym przykładem świadomego wykorzystania potencjału miejsca jest inwestycja nad jeziorem Ukiel (zw. Krzywym). Przed kilku laty wzdłuż jego brzegu powstały m.in. mola i pomosty, promenada, szlaki rowerowe i narciarskie, wypożyczalnie sprzętu sportowego, sezonowe lodowisko, skatepark (zimą snowpark), całoroczna baza sportów wodnych, całoroczna hala

W samym „sercu” Olsztyna, wzdłuż brzegu Łyny, na obszarze, który przez lata pozostawał zapomniany i zaniedbany, powstało miejsce wyjątkowe. Obszar ten jest usytuowany pomiędzy ulicami 22 Stycznia, Pieniężnego, Kościuszki, Niepodległości, Emilii Plater i Knosały. Park Centralny, bo taką nazwę nosi te 13 hektarów oazy zieleni, w niezwykle efektowny sposób odmienił wygląd Śródmieścia.

ZDJĘCIA: GRZEGORZ JANUSZEWICZ

PREZENTACJA PARTNERA

Znajdują się tam m.in. fontanna z zadaszoną sceną, półokrągły podest, miniamfiteatr, ścieżki rowerowe i spacerowe, kładki na Łynie, altany, system oświetleniowy, wiele miejsc siedzących, obiekty sportowe i – oczywiście mnóstwo zieleni. Park jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w mieście – zarówno przez olsztynian, jak i przyjezdnych. Malowniczą ścieżką spacerowo-rowerową można się z niego przespacerować do pobliskiego parku Podzamcze.

ZAMEK Najstarsza budowla w mieście. Wzniesiono ją w drugiej połowie XIV w. Najwybitniejszym mieszkańcem zamku był Mikołaj Kopernik, który rezydował tam w latach 1516-1519 i 1520-1521, pełniąc funkcję administratora dóbr kapituły warmińskiej. To w nim skonstruował swoją

Jezioro Ukiel

słynną tablicę astronomiczną służącą do wyznaczania równonocy wiosennej. Ten unikalny eksponat, jedyne na świecie narzędzie wykonane ręką, która „wstrzymała Słońce”, wciąż można podziwiać w zamkowym krużganku. Obecnie w zamku mieści się Muzeum Warmii i Mazur. Od kilku lat turyści goszczący w olsztyńskich obiektach noclegowych mogą skorzystać ze zniżek m.in. do CRS „Ukiel” i planetarium oraz na basen „Aquasfera”, a także licznych punktów usługowych i gastronomicznych. Wszystko to dzięki miejskiej akcji promocyjnej „Visit Olsztyn. Nocujesz – zyskujesz!”, w której bierze udział ponad 20 hoteli i pensjonatów oraz kilkudziesięciu partnerów oferujących rabaty. ■ www.visit.olsztyn.eu

Wysoka Brama

Zamek Kapituły Warmińskiej

Wybieramy kurtkę narciarską Miłośników sportów zimowych przybywa z sezonu na sezon. Nic dziwnego. Białe szaleństwo na stoku to idealny sposób na to, by odetchnąć od zgiełku miasta i po prostu dobrze się bawić. Zacząć może każdy i nie potrzebuje do tego specjalnego wyposażenia. Wyjątkiem jest dobra kurtka na narty, której wybór nie powinien być przypadkowy.

FOTO: MAARTEN DUINEVELD, UNSPLASH

PORADNIK

Dobra kurtka narciarska powinna łączyć wygodę i funkcjonalność. Znaleźć odpowiednią wśród tysięcy dostępnych modeli nie jest jednak łatwo. Aby mieć pewność, że okrycie wierzchnie zapewni nam komfort cieplny, ochronę przed warunkami atmosferycznymi i swobodę ruchów, warto zwrócić uwagę na kilka poniżej opisanych parametrów. Termoizolacja – podczas szusowania przyjdzie nam zmierzyć się z ujemnymi temperaturami powietrza, dlatego dobra kurtka na narty – damska i męska – powinna być ciepła i skutecznie chronić przed chłodem przez wiele godzin szaleństw na stoku. Wodoodporność – pogoda w górach lubi zaskoczyć, dlatego warto zadbać o to, by okrycie wierzchnie zabezpieczało przed przemoczeniem w trakcie nagłego oberwania chmury, lekkiej mżawki czy śnieżycy. Oddychalność – jazda na nartach, podobnie jak inne rodzaje sportowych aktywności, sprawia, że temperatura ciała wzrasta i intensywniej się pocimy. Aby zachować komfort, potrzebujemy kurtki narciarskiej, która nie tylko zapewni ciepło czy ochronę przed opadami, ale też skutecznie odprowadzi pot na zewnątrz i pozwoli naszej skórze oddychać.

Optymalne dopasowanie – nie mniejsze znaczenie ma odpowiedni dobór kroju i rozmiaru. Okrycie wierzchnie nie powinno krępować ani ograniczać swobody ruchów. Funkcjonalność – kieszenie, kaptur czy pas śnieżny to tylko niektóre z wielu detali, które wyraźnie zwiększają komfort noszenia kurtki na narty. Okrycie wierzchnie powinno być maksymalnie praktyczne, umożliwiać przechowanie najpotrzebniejszych przedmiotów oraz chronić przed dostaniem się śniegu pod ubranie w trakcie upadków.

KURTKA NA NARTY Z MEMBRANĄ W trakcie zimowych szaleństw na stoku na narty sprawdzi się najlepiej kurtka z membraną, czyli specjalnie zaprojektowaną powłoką scalaną z właściwym materiałem. Nie przepuszcza cząsteczek wody z opadów atmosferycznych, za to efektywnie odparowuje pot. Kurtki narciarskie z membraną łączą wszystkie niezbędne funkcje dobrego sportowego okrycia wierzchniego. Oddychają, odprowadzają wilgoć, nie przemakają i zapewniają komfort cieplny. Dlatego pod względem funkcjonalności nie mają sobie równych. Membrany w kurtkach na narty zapewniają wodoodporność i paraprzepuszczalność na różnych poziomach. Do wyboru mamy modele z membraną od 5000 do

FOTO: KARSTEN WINEGEART, UNSPLASH

PODSTAWOWE WSKAZÓWKI

30 000. Wartość ta określa ilość milimetrów słupa wody, którego okrycie wierzchnie nie przepuści w ciągu 24 godzin. Kurtka na narty z membraną 5000 – sprawdzi się przy lekkich opadach deszczu. Kurtka na narty z membraną 10 000 – ochroni przed umiarkowanymi opadami atmosferycznymi i niskimi temperaturami powietrza.

FOTO: GREG ROSENKE, UNSPLASH

Kurtki narciarskie z membranami 15-20 000 – idealnie nadają się na trudne warunki pogodowe. Nie przemakają nawet w trakcie intensywnych opadów deszczu czy śniegu. Jeśli zamierzamy jeździć głównie w słoneczne dni przy sprzyjających warunkach, w zupełności wystarczy nam kurtka narciarska z membraną 5000. Jeśli jednak planujemy szusować bez względu na pogodę za oknem i maksymalnie wykorzystać wyjazd w góry, warto postawić na model przeznaczony do ekstremalnej jazdy. REKLAMA

PORADNIK

PRZYDATNE DODATKI Dobra kurtka na narty to nie tylko membrana i solidny materiał wierzchni, ale też niewidoczne na pierwszy rzut oka detale. Wykończenia, które wyraźnie zwiększają komfort noszenia to między innymi: pas śnieżny – zapobiega dostawaniu się śniegu pod ubranie; duży kaptur – można założyć go na czapkę, a nawet na kask narciarski, regulowane mankiety – dodatkowo chronią ręce przed chłodem; wygodne kieszenie zapinane na zamek – umożliwiają łatwe i bezpieczne przechowywanie niezbędnych na stoku przedmiotów; klejone szwy – dzięki nim nie ma szans, by woda przedostała się przez materiał; wysoka stójka kołnierza – dodatkowo chroni przed wiatrem; elementy odblaskowe – zwiększają naszą widoczność podczas jazdy po zmierzchu.

JAK DOBRAĆ ROZMIAR

Pamiętajmy, że kurtkę narciarską zakładamy na bieliznę termoaktywną, bluzę polarową, golf lub softshell, dlatego nie powinna być zbyt opięta. Ważne, by móc swobodnie się w niej poruszać i by rękaw po podniesieniu rąk do góry nie był za krótki. Odzież (szczególnie sportową) najlepiej mierzyć przed zakupem, jeśli jednak kupujemy przez internet, a mamy wątpliwości związane z doborem rozmiaru, można zamówić upatrzony model w dwóch rozmiarach i po przymierzeniu zwrócić ten niewłaściwy. Udanego szusowania! ■ Opracowanie: redakcja na podstawie informacji prasowych

FOTO: PIXABAY

Dobór kurtki na narty nie kończy się na znalezieniu modelu, który spełnia nasze oczekiwania. Nie mniejsze znaczenie ma dopasowanie odpowiedniego rozmiaru. Kurtka narciarska, w przeciwieństwie do snowboar-

dowej, powinna przylegać do sylwetki, ale nie może krępować ruchów. Jak wybrać jej rozmiar, by mieć pewność, że zapewni nam wygodę w trakcie ulubionych aktywności? Podobnie jak w przypadku innych okryć wierzchnich, najlepiej zmierzyć obwód klatki piersiowej, obwód talii i bioder, a następnie dodać około 10 centymetrów zapasu i porównać wymiary z rozmiarówką marki.

SPOTKAJMY SIĘ

w Beskidzie Małym

NA RYNKU

NA STOKU W DOBRYM STYLU! Regatta Hallin – długa męska zimowa kurtka pikowana, z syntetyczną izolacją dla ochrony przed niskimi temperaturami. Klasyczny krój, wysoki kołnierz i wygodny kaptur zapewniają swobodę ruchów, a hydrofobowe wykończenie materiału chroni przed opadami. Idealne połączenie miejskiego stylu z outdoorową funkcjonalnością. Cena: 749,99 zł regatta.pl

Gogle to obowiązkowy element zimowego wyposażenia na stoku. Mają za zadanie chronić oczy przed słońcem, odblaskami od śniegu, wiatrem oraz opadami. Dzięki zastosowaniu soczewki z filtrem S2 idealnie sprawdzą się podczas jazdy w słoneczne i lekko zachmurzone dni. Wyposażone w cylindryczną soczewkę z wytrzymałego poliwęglanu z filtrem UV 400 i multibarwną powłoką Ice Blue Gradient Color Coating, która minimalizuje odblaski i odbija promienie słoneczne, gwarantują ci pełen komfort użytkowania podczas zimowych aktywności. Natomiast powłoka Anti-Scratch chroni soczewkę przed zarysowaniami. Dodatkowo wielkość gogli umożliwia ich użytkowanie razem z okularami korekcyjnymi. Cena: 349,99 zł 4f.com.pl

Ciepłe, wodoodporne i elastyczne rękawice Wedze 550 zaprojektowano dla osób regularnie uprawiających narciarstwo i poszukujących precyzji. Te wykonane z wysokiej jakości materiałów (softshell/skóra) i starannie wykończone rękawice zapewniające elastyczność, precyzję i wytrzymałość. Rozciągliwy mankiet bez regulacji umożliwia szybsze zakładanie. Cena: 139,99 zł decathlon.pl

Kurtka z izolacją Infinit (Salomon) wyróżnia się odważnym wzornictwem, doskonałym poziomem ciepła i bardzo dobrymi wykończeniami. Produkt ten łączy wysokiej klasy nieprzemakalny materiał Dermizax®EV oraz niezwykle lekką i oddychającą izolację PrimaLoft® CROSS CORE™. Cena: 3000 zł salomon.com/pl

Regatta Elender – damski płaszcz zimowy w zawsze modnym wariancie oversize. Stylowy i wygodny, o wydłużonym i luźnym kroju, z dwustronnym zamkiem błyskawicznym. Ściągacze przy mankietach i kapturze pomagają w zachowaniu ciepła, a odpychająca wodę warstwa zewnętrzna sprawdzi się przy lekkich opadach. Cena: 799,99 zł regatta.pl

PIONEER THE TRANSITION IN TRAVEL & TOURISM. TOGETHER. 5 – 7 MARCA 2024 R. | ITB.COM/CONVENTION

KEYNOTES | DYSKUSJE | TRENDY

Z DALEKA I Z BLISKA

Estonia mniej znana Poznałeś już największe atrakcje Estonii? Czas odkryć to, co ukryte! Ciekawych miejsc nie brakuje, choć kraj to niewielkich rozmiarów. Będziesz zaskoczony i walorami przyrodniczymi, i ciekawostkami kulturowymi.

FOTO: MARKUS LAANISTO, UNSPLASH

Pejpus

Do najciekawszych atrakcji Estonii o charakterze przyrodniczym zalicza się jezioro Pejpus. Co w nim nadzwyczajnego? Jego rozmiar! Liczy sobie aż 50 kilometrów szerokości, przez co nie widać jego drugiego brzegu. Można tu spotkać wiele unikalnych gatunków ptaków i ryb – jeśli jesteś fanem birdwatchingu albo wędkowania, to śmiało wpisuj to miejsce do swojego planu zwiedzania kraju!

FOTO: CARLOS TORRES, UNSPLASH

PEJPUS – JEZIORO NICZYM MORZE

Parnu

OBRZEŻA TALLINNA

FOTO: A. SAVIN, WIKIPEDIA

Wycieczka do Tallinna jest zwykle łączona z Wilnem i Rygą, stolicami Litwy i Łotwy, tymczasem warto tu zostać dłużej, by odwiedzić jego okolice. To piękne, choć stosunkowo mało znane miejsca w Estonii. Poza Starym Miastem koniecznie odwiedź zespół pałacowo-parkowy Kadriorg, który powstał na życzenie cara Piotra I. Piękny zabytek i zadbana zieleń sprawią, że spacer tu będzie wielką przyjemnością. Dawne życie na estońskiej prowincji możesz obejrzeć w drobiazgowo przygotowanym skansenie Rocca al Mare, a doskonałe zbiory związane

Tallinn – Kadriorg

Z DALEKA I Z BLISKA

z morzem – w Muzeum Morskim. Odwiedź też koniecznie jego filię Lennusadam, gdzie obejrzysz m.in. łódź podwodną z lat 30. XX wieku albo stuletni lodołamacz. Pamiętaj, że będąc w Tallinnie, możesz wyskoczyć na jednodniową wycieczkę do fińskiej stolicy – Helsinek. To tylko 80 km drogą morską, które pokonasz regularnie kursującymi promami pasażerskimi.

NARWA – GRANICA ŚWIATÓW Narwa – pozornie nieciekawa, zaś w głębi duszy (a w zasadzie murów) całkiem interesująca miejscowość. Płynie przez nią rzeka o tej samej nazwie, stanowiąca granicę między Estonią a Rosją, a w rzeczywistości rozdzielająca dwa zupełnie różne światy. Bliźniacze miasto nosi nazwę Iwangorod. Po estońskiej stronie obejrzeć możesz ciekawy zamek, w którym mieści się muzeum. W czasie wolnym, w ramach relaksu, warto pospacerować ładną promenadą nad majestatyczną rzeką. Po drugiej stronie największą atrakcją jest potężna twierdza, która zaczęła powstawać pod koniec XV wieku z rozkazu Iwana III. Jeśli jesteś miłośnikiem polskiej architektury, to pewnie zainteresuje cię fakt, że w Narwie urodził się Adolf Szyszko-Bohusz.

Paldiski

FOTO: CARLOS TORRES, UNSPLASH

FOTO: A. SAVIN, WIKIPEDIA

Narwa

FOTO: FILIPPO CESARINI, UNSPLASH

ŚWIAT POSTSOWIECKI

Tallin

Kraje nadbałtyckie przez kilka dekad należały do ZSRR i ślady tej przynależności znajdziesz w wielu miejscach. Ba! Należą one dziś do najbardziej cenionych atrakcji Estonii. Np. w miejscowości Paldiski znajdowała się niegdyś baza treningowa łodzi podwodnych, a na archipelagu Pakri działał radziecki poligon i jeszcze dziś musisz uważać na miny i niewybuchy. Jest też dawna baza okrętów podwodnych w Hara, do której zaglądają miłośnicy urbexu (aktywności polegającej na eksplorowaniu opuszczonych, zrujnowanych, zapomnianych, niedostępnych czy ukrytych budynków), twórcy alternatywnej sztuki i oczywiście pasjonaci historii.

ALATSKIVI – SIEDZIBA ARYSTOKRATÓW Lubisz zwiedzać pałace? Jeżeli tak, to wybierz się do miejscowości Alatskivi, niedaleko Tartu. Znajdziesz tam neogotycki „cukierek” z XIX wieku będący efektem fascynacji angielskimi i szkockimi rezydencjami. Po II wojnie światowej pełnił różne funkcje i stopniowo niszczał, na szczęście obecnie został poddany rewitalizacji, dzięki czemu możesz w jego wnętrzach obejrzeć m.in. wystawę poświęconą estońskiemu kompozytorowi Eduardowi Tubinowi. Do dyspozycji będziesz mieć także piękny i bardzo rozległy park – idealny na spacery i chwilę odpoczynku.

Alatskivi

FOTO: KAITI LILLIPUU, WIKIPEDIA

Z DALEKA I Z BLISKA

RAKVERE – POLACY NA ESTOŃSKIM ZAMKU Polski wątek w historii Estonii? Jak najbardziej! Na północy kraju, w Rakvere wznoszą się ruiny niegdyś znaczącego zamku. Najpierw stała tu mała drewniana warownia, w XIII wieku powstał zamek zbudowany przez Duńczyków, a następnie potężna twierdza krzyżacka. W XVII wieku był ważną areną walk w czasie wojen polsko-szwedzkich. Dziś można obejrzeć urządzone tu muzeum oraz wziąć udział w jednej z licznych imprez kulturalnych. ■

Rakvere

FOTO: TAUNO RAHNU, WIKIPEDIA

Opracowanie: redakcja na podstawie materiałów prasowych

Zaplanuj mój pobyt

Doswiadcz małych cudów Odkryj Estonię

NA RYNKU

PRZYDATNE W PODRÓŻY I NIE TYLKO... Czapka Brite Light – zimowe nakrycie głowy z… wbudowaną latarką. Rozwiązanie, które doceni każdy, kto wraca wieczorem nieoświetloną ścieżką – czapka pomoże bowiem odnaleźć drogę, ale i zapewni lepszą widoczność i bezpieczeństwo. Latarkę ładujemy, korzystając z klasycznej ładowarki telefonicznej z USB. Cena: 129,99 zł regatta.pl

Wszechstronny i praktyczny model Wanderthirst Tote można nosić jako klasyczny plecak lub w dłoni, jako torbę tote bag. Paski służą jednocześnie jako uchwyty i paski na ramiona. Jedna kieszeń wewnętrzna oraz po dwie kieszenie przednie i boczne uzupełniają pojemną komorę główną. Wyściełana kieszeń wewnętrzna jest przeznaczona na laptopy oraz tablety do 14 cali i chroni zawartość przed uderzeniami. Torba prawie w całości jest wykonana z materiału pochodzącego z recyklingu. Cena: 489,99 zł jack-wolfskin.pl

Uniwersalny zestaw firmy Opinel. Nóż, łyżka i widelec. Można je w łatwy i szybki sposób złożyć i zdemontować. Nadają się zarówno do posiłków na świeżym powietrzu (piknik, biwak, kemping), jak i do szybkich posiłków w biurze! Wykonanie ze stali nierdzewnej zapewnia komfort, higienę i trwałość. Cena kompletu: 103 zł makanu.pl

Produkty Gear Aid to obowiązkowe wyposażenie każdego podróżnika, umożliwiają naprawy sprzętu w każdych warunkach. Rozerwana kurtka czy spodnie, podklejenie szwów, naprawa obuwia czy impregnacja odzieży, dziura w namiocie i w plecaku mogą być naprawione szybko i sprawnie. makanu.pl/produkty/gearaid

Sennheiser ACCENTUM Wireless to najnowsze słuchawki bezprzewodowe w ofercie niemieckiego producenta. Zapewniają komfort słuchania dzięki hybrydowemu ANC i żywotności baterii do 50 godzin odtwarzania. Zanurzenie się w świecie urzekającego dźwięku zapewniają potężne przetworniki o średnicy 37 mm. Cena: 839 zł sennheiser.pl/o/accentum-wireless-black

Vaccares – stylowa butelka termiczna 500 ml, efekt współpracy marki Regatta z domem mody Christian Lacroix. Wykonana ze stali nierdzewnej, o podwójnych ściankach dla zachowania ciepła. Idealna na zimowy spacer, dla wszystkich miłośników gorącej herbaty czy kawy. Cena: 299,99 zł regatta.pl

PREZENTACJA PARTNERA

Dalmacja – Szybenik

Bądź naturalny, bądź aktywny! Jeśli chcesz cieszyć się prawdziwym pięknem natury, doświadczyć bogactwa liczących stulecia zabytków kultury i historii na wyjątkowo zróżnicowanym i ekscytującym wybrzeżu lub odkryć tajemnice wnętrza lądu, nasz region jest tym czego szukasz. Dwa parki narodowe – Krka i Kornati, dwa chronione zabytki kultury wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO (katedra św. Jakuba i twierdza św. Mikołaja), liczne wyspy i wysepki, pomniki, stanowiska archeologiczne, chronione krajobrazy, zarówno na wybrzeżu, jak i poza nim – masz niezliczone możliwości na spędzenie prawdziwych wakacji.

eśli odwiedzisz wnętrze lądu w regionie Szybenika, odkryjesz historyczne fortece wokół rzeki Krka, stanowiska archeologiczne Burnum i Bribirska Glavica oraz stanowisko kultury Danilo, z prehistorycznymi pozostałościami archeologicznymi. Poczujesz ducha dalmatyńskiej wioski i doświadczysz zapomnianego już stylu życia. Odkryj pasmo górskie Dinara, najwyższy szczyt Chorwacji o wysokości 1831 m, na piechotę lub z dawką adrenaliny na jednym z wielu szlaków rowerowych, ale koniecznie odwiedź też historyczne miasta Knin i Drniš oraz unikalny hydrotermalny pomnik przyrody nad rzeką Cetiną.

Dalmacja – Szybenik to region, w którym możesz cieszyć się szeroką gamą ofert – czegokolwiek zapragniesz. Czy chcesz zatrzymać się na wybrzeżu i cieszyć się morskim powietrzem, czy chcesz poznać zalesione wzgórza we wnętrzu lądu, jego winnice i gaje oliwne. Niezależnie od tego, czy planujesz wspinaczkę górską, by poczuć przypływ adrenaliny, czy pociąga cię zwiedzanie kanionów rzeki Krka lub Čikola, czy po prostu chcesz cieszyć się łagodnym klimatem śródziemnomorskim, z przyjemną temperaturą i stosunkowo niewielkimi opadami deszczu, region ten jest idealnym dla ciebie miejscem na wakacje o każdej porze roku. ■

ZDJĘCIA: ŠIBENIK TB, DECODED ŠIBENIK

Spacery lub bieganie po szlakach Parku Przyrody Jezioro Vransko pozwolą ci zobaczyć i poznać wiele rzadkich gatunków ptaków, zamieszkujących ten obszar. Kontynuuj swoją podróż dalej na wyspę Murter i odkryj uroki autentycznej rybackiej wioski. Podążając przez wielowiekowe gaje oliwne, otoczone murami z kamieni bez zaprawy, dotrzesz do miasteczek Tribunj i Vodice,

gdzie znajdziesz bogatą ofertę gastronomiczną. A nieco dalej dotrzesz do perły Dalmacji – renesansowego Szybenika, uznawanego za jedno z najpiękniejszych miast Morza Śródziemnego, z wpisaną na listę światowego dziedzictwa UNESCO katedrą św. Jakuba z XV wieku i miejską twierdzą. Ale przy tym nie możesz też zapomnieć o Primošten i Rogoznica – małych miasteczkach rybackich, z wieloma ciekawymi legendami i historiami do opowiedzenia..

Autor: Goran Santar

Autor: Ivo Pervan

Autor: Ivo Biočina

2 ZABYTKI Z LISTY UNESCO | 2 PARKI NARODOWE | 11 ŚREDNIOWIECZNYCH TWIERDZ 230 ZABYTKÓW KULTURY | 300 WYSP | 600 STANOWISK ARCHEOLOGICZNYC

tak naturalna, tak piękna Szybenik www.dalmatiasibenik.hr

PREZENTACJA PARTNERA

Szybenik – miasto, które jest wielką sceną plenerową Wyobraź sobie miasto, na którego ulicach regularnie rozbrzmiewają dźwięki muzyki. Miasto, którego place stają się sceną taneczną, a historyczne twierdze przestrzenią, która zaprasza na wydarzenia kulturalne i wyśmienite koncerty. Nie można zapominać także o bogatym dziedzictwie historycznym, obejmującym aż dwa miejsca z listy światowego dziedzictwa UNESCO, ani o przepięknych plażach, parkach i bujnej roślinności. Brzmi idealnie? Tak, ale takiego idealnego obrazu nie trzeba sobie wyobrażać, bo wszystkie wymienione wyżej składniki znajdziesz w Szybeniku. To dalmatyńskie miasto na przestrzeni ubiegłych lat udowodniło, że ma do zaoferowania znacznie więcej niż tylko słońce i morze. Szybenik jest gospodarzem ekscytujących i nieszablonowych imprez, które w równej mierze zachwycają uczestniczących w nich jego mieszkańców, jak i ich gości. CZTERY HISTORYCZNE TWIERDZE – PERŁY W KORONIE SZYBENIKA Niewątpliwą osobliwością Szybenika są jego cztery twierdze, które zostały pięknie odrestaurowane i obecnie stanowią koronę miasta oraz centrum jego oferty kulturalnej. Twierdza św. Mikołaja „broni” miasta od strony morza, a od strony lądu czuwają nad nim twierdze Barone, twierdza św. Jana i twierdza św. Michała. Ta ostatnia jest najstarsza z nich, a jednocześnie jest to jedno z najpiękniejszych miejsc w Szybeniku, z którego rozciągają się zapierające dech w piersiach widoki. Ze względu na interesujący wygląd i atrakcyjne położenie słynie jako jedna z najbardziej prestiżowych plenerowych scen w regionie.

SZYBENIK TO MIASTO, KTÓRE MA WSZYSTKO: PRZEPIĘKNE PLAŻE, BOGACTWO KULTURY, WYŚMIENITĄ KUCHNIĘ I WINA… Szybenik to bez wątpienia jedna z najbardziej ekscytujących miejscowości na wybrzeżu Adriatyku. Niektóre miejscowości są idealne do podziwiania morza i aktywności na łonie natury, inne z kolei są doskonałe do uprawiania sportu i rekreacji na świeżym powietrzu, podczas gdy jeszcze inne kuszą rozkosznymi tradycyjnymi, znanymi już od dawien dawna daniami, smakami i zapachami. W Szybeniku nie trzeba dokonywać wyboru, bo miasto ma w ofercie wszystkie wyżej wspomniane atrakcje.

ZDJĘCIA: ŠIBENIK TB, DECODED ŠIBENIK

JEDNO Z NIELICZNYCH MIAST, KTÓRE POSIADA DWA ZABYTKI WPISANE NA LISTĘ ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA UNESCO Jedno z nielicznych miast, które może się pochwalić aż dwoma zabytkami wpisanymi na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Katedra św. Jakuba to jeden z najpiękniejszych obiektów sakralnych w Europie, pochodzi z XV i XVI wieku i jest jedyną katedrą z tego okresu, która została w całości wybudowana z kamienia. Druga atrakcja z listy UNESCO, twierdza św. Mikołaja, to urzekająca budowla, dzięki której Szybenik nigdy nie został zaatakowany od strony morza. Swoją fascynującą historią, inspirującą arhitekturą i interesującymi opowieściami zabierze cię na wycieczkę w odległą przeszłość. ■ REKLAMA

REPORTAŻ

Gruzja

Jaskinia Prometeusza TEKST I ZDJĘCIA MICHAŁ WALCZEWSKI

Znajdującą się na terenie dzisiejszej Gruzji Jaskinię Prometeusza odkryto stosunkowo niedawno, bo zaledwie w 1984 roku. Jak podają niektóre źródła, nie było to znalezisko przypadkowe: na jaskinię natrafiono podczas poszukiwania miejsc nadających się pod budowę baz dla sowieckich wyrzutni międzykontynentalnych pocisków rakietowych z głowicami jądrowymi. ZSRR upadło, ale jaskinia pozostała.

ierwotnie nowo odkryty podziemny świat nosił niezbyt subtelną nazwę zaczerpniętą od nazwy pobliskiej wioski – Jaskinia Kumistavi. Gdy Związek Radziecki zaczął się rozpadać, z planów budowy militarnego kompleksu szybko zrezygnowano, a wkrótce po tym władze niepodległej już Gruzji wpadły na nowy pomysł: jaskinię postanowiono przystosować do ruchu turystycznego i uczynić jedną z głównych atrakcji kraju. Pomysł miał duże szanse powodzenia – i niestety tak też się stało. Czemu niestety? O tym wkrótce.

W takim krasowym gruncie płynące po powierzchni rzeki łatwo stają się częściowo lub nawet całkowicie rzekami podziemnymi. Dynamiczne zjawiska hydrologiczne powodują powstawanie szczelin, pęknięć i wypłuczyn w pierwotnych skałach, a to prowadzi do tworzenia się skomplikowanych podziemnych systemów tuneli, cieków wodnych i zapadlisk. Wraz ze zmianami na powierzchni (takimi jak okresowe powodzie czy zmiany biegu rzek) wyrzeźbione przez wodę tunele i podziemne komory stają się z czasem puste – powstają jaskinie.

Czas na kilka słów o geografii. Jaskinia Kumistavi leży na terenie Imeretii, w regionie położonym w centralnej części Gruzji, zaledwie 20 kilometrów na północny-zachód od miejscowości Kutaisi, posiadającej międzynarodowe lotnisko (na którym lądują także samoloty z Polski). Tutejszy teren nie jest górzysty, to zaledwie pagórkowata równina porośnięta lasami. Ważniejsze jest jednak to, co pod powierzchnią: podobnie jak na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, tutejszą geologię tworzą krasy, czyli skały szczególnie podatne na wietrzenie i rozpuszczanie przez podziemne i naziemne wody.

W Jaskini Kumistavi rozpoznano obecnie około 11 kilometrów tuneli. Z całą pewnością nie jest to koniec, gdyż prawdopodobnie setki kolejnych korytarzy i dziesiątki komór wciąż czekają na odkrycie. W najbliższej okolicy znajdują się inne jaskinie i możliwe, że istnieją między nimi nieodkryte jeszcze połączenia. Gdy okaże się to prawdą, to łączna długość labiryntu może wzrosnąć do setek kilometrów. Warto pamiętać też o tym, że płynąca w podziemiach rzeka Kuma ma obecnie udokumentowane 30 kilometrów długości – a wciąż nie przebadano całego jej biegu wraz z rozgałęzieniami.

REPORTAŻ

Na przełomie lat 80. i 90. minionego wieku w Jaskini Kumistavi położono betonowe chodniki i schody, zainstalowano oświetlenie oraz przebito 150-metrowy sztuczny tunel wyjściowy. Dzięki temu uruchomiono długi na ponad kilometr szlak, którego pokonanie nie wymagało żadnych umiejętności speleologicznych. Później na pewien czas projekt zamarł, ale w 2007 roku powrócono do pomysłu stworzenia centrum turystycznego – i wykonano szereg kolejnych prac. Obecnie przeznaczona do zwiedzania podziemna trasa liczy sobie aż 1800 metrów i prowadzi przez sześć z ogólnej liczby 22 komór. Ponieważ projekt nabierał coraz większego rozmachu, to w 2010 roku postanowiono zmienić nazwę Jaskini Kumistavi na bardziej marketingową: w ten sposób podziemia stały się Jaskinią Prometeusza. Nowa nazwa nawiązuje do greckiego bohatera, który dał ludzkości ogień – do mitycznego Prometeusza. Za ten czyn Zeus – władca bogów – kazał przywiązać herosa do skał odległego Kaukazu (będącego dla ówczesnych Greków synonimem krańca świata). Każdego dnia do skazańca przylatywał sęp i wydzierał mu ostrym dziobem i szponami kawałek wątroby; koniec tej udręki położył dopiero inny z mitycznych bohaterów – Herkules.

Starożytni geografowie właśnie na terenach dzisiejszej Gruzji umiejscawiali mityczne krainy Kaukazu, w tym leżącą wśród gór Kolchidę. Władze Gruzji postanowiły wykorzystać tę legendę i tak oto przemianowały Kumistavi na Jaskinię Prometeusza… Jak wygląda dziś zwiedzanie jaskini? Niestety nie mam dla was dobrych wiadomości. Jaskinię Prometeusza miałem okazję odwiedzić w czerwcu 2023 roku, przy okazji tygodniowego pobytu w Gruzji. Wydawała się ona świetnym wyborem choćby ze względu na bliskość wspomnianego lotniska w Kutaisi; by tu dotrzeć, wystarczy zaledwie 3-godzinny, bezpośredni lot z Warszawy. Dojazd do jaskini jest bardzo łatwy: wiedzie do niej asfaltowa droga, przy której są tablice informacyjne, więc nie sposób zabłądzić. Na miejscu znajduje się obszerny płatny parking oraz kompleks zabudowań technicznych: toalety, restauracja oraz kasy biletowe i obszerna hala oczekiwania na wejście. Bilety można kupić z wyprzedzeniem przez internet lub bezpośrednio na miejscu. Bilety są raczej tanie – koszt wejścia dla osoby dorosłej to około 35 złotych. Za dodatkowe 25 złotych dokupić można bilet na krótki spływ podziemną rzeką.

REPORTAŻ

Jeżeli uda wam się kupić bilety – co w przypadku braku rezerwacji może okazać się problemem – to niestety dalej są już tylko „schody”. W naszym przypadku przedsmak kłopotów zaczynał się już w hali oczekiwania: jaskinię zwiedza się w grupach z przewodnikiem – a te grupy nie są kameralne. Czekając na naszą godzinę wejścia, z coraz większym przerażeniem obserwowaliśmy zbierający się tłum ludzi. Sala z każdą chwilą zapełniała się turystami, aż w końcu niemal zabrakło w niej miejsca. Okazało się, że nasza grupa liczy… około 150 osób. Sto pięćdziesiąt! Chyba nie muszę tłumaczyć, jak taka liczba zwiedzających wpłynęła na satysfakcję z naszego podziemnego spaceru? Już na wejściu do jaskini zrobił się korek, a opowieści przewodnika nie tylko nie było słychać – ale wręcz niemożliwością było dostrzec go w tłumie. Zresztą widząc, co się dzieje, od razu poczekaliśmy na sam koniec „wycieczki” – by iść w ogonie i uzyskać choć minimum swobody.

Betonowy chodnik prowadzący przez jaskinie ma zaledwie 1-1,5 metra szerokości, więc grupa natychmiast rozciągnęła się na kilkadziesiąt metrów długości. Zaraz za wejściem na jednej ze ścian ktoś niezdarnie narysował „malunki naskalne” przedstawiające wędrowców o greckich rysach twarzy – mające najpewniej naśladować starożytny mit o Prometeuszu. Mam nadzieję, że nie narysowano ich na oryginalnych malunkach, bo nie wyobrażam sobie takiego zniszczenia. Co robią te rysunki na ścianie? Nie mam pojęcia; zapewne to kolejny „chwyt marketingowy” – wyszło jak wyszło, być może pomyślicie, że się czepiam. Niestety te rysunki były zapowiedzią tandety i jarmarku, który czekał na nas podczas dalszej części spaceru. Jaskinię rozświetlono sztucznymi kolorami na wszystkie możliwe sposoby. Pierwotnie oświetlenie miało służyć wskazaniu i podkreśleniu ciekawych elementów, ale efekt, który osiągnięto, daleki jest od zamierzonego. Wnętrze jaskini świeci niczym świąteczne wesołe miasteczko. Od

razu przypomniała mi się chińska dzielnica w Singapurze: tam także wszystko świeciło dosłownie w każdym kierunku. W największych podziemnych salach jaskini (ich wielkość imponuje!) dodatkowo wymieszano światło z dźwiękiem wydobywającym się z rozwieszonych głośników… I ponownie wyszło słabo – dźwięk sobie, a zmieniające się światła sobie. Istny kalejdoskop. Niestety sama jaskinia doświadczyła poważnych zniszczeń. Przytłaczająca większość stalaktytów i stalagmitów będących w zasięgu ręki turystów jest potłuczona i pourywana. Ich narastające przez setki lat końcówki są oberwane i pozabierane „na pamiątkę”; trudno mi powiedzieć, w jakim stopniu za poczynione zniszczenia odpowiadają turyści, a w jakim prace budowlane, które tutaj przeprowadzono przez ostatnie dwadzieścia lat. Komuś, kto jest nieświadomy – takie uszkodzenia pew-

nie nie przeszkadzają. Toż to tylko kamienie wystające z sufitu! Jednak geologom i speleologom zapewne chce się płakać na ten widok. Prawdziwą traumę przeżyliśmy jednak dopiero podczas obserwacji naszej 150-osobowej grupy turystów. Przytłaczającą jej większość tworzyła setka dorosłych mężczyzn, którzy przez cały pobyt w podziemiach wydzierali się wniebogłosy, śpiewali piosenki, recytowali jakieś rymowanki – szli jak stado dzikich zwierząt. Na dodatek w jaskini… palili papierosy. Ich okrzyki momentami przeradzały się w dzikie wycie wypełniające całe podziemia, istna trauma. W końcu nie wytrzymałem i zapytałem jednego ze „śpiewaków”, kim są. Okazało się, że to grupa z Iranu, która pracowała w Gruzji nad jakimś projektem budowlanym i na jego zakończenie została zabrana na wycieczkę. Super.

REPORTAŻ

Gdy wróciłem do Polski, zastanawiałem się, że może po prostu mieliśmy pecha? Może akurat nam się trafiła taka turystyczna kumulacja? Obejrzałem kilka filmów dostępnych na YouTubie i już wiem, że jednak takie tłumy w Jaskini Prometeusza to raczej standard niż wyjątek. Stąd moja rada: jeżeli zdecydujecie się kiedyś na jej zwiedzenie, wybierzcie koniecznie jakieś mniej oblegane dni – inaczej cały czar tego miejsca pryśnie. My z jaskini wyszliśmy wściekli, ogłuszeni i totalnie zawiedzeni. Jaskinia Prometeusza ma szansę spodobać się tym, dla których będzie to jedna z pierwszych jaskiń w życiu. I oczywiście pod jednym warunkiem: że w tłumie ludzi czujecie się niczym ryby w wodzie. Jeżeli jednak poszukujecie ciszy i spokoju – to raczej nie tutaj. Zwiedzanie Jaskini Prometeusza może być przeżyciem nieco surrealistycznym, nawet jeżeli nie spotkacie grupy wycieczkowej robotników z Iranu. W chwili gdy odjeżdżaliśmy z parkingu do środka jaskini wchodziła następna grupa: kolejne sto osób – tym razem szkolna wycieczka pełna nastolatków… Pod względem głośności śmiało mogliby konkurować z Irańczykami. ■

Michał Walczewski – podróżnik i maratończyk, który od kilku lat realizuje projekt dotarcia do każdego kraju świata i przebiegnięcia tam maratonu. Miłośnik historii, architektury, starożytnych cywilizacji oraz niekoniecznie kamiennych zabytków. Autor prezentacji podróżniczych, które można znaleźć na stronie www.40latidopiachu.pl

Film z wizyty w Jaskini Prometeusza można zobaczyć tutaj:

Adaptogeny Dr. Jacob’s Adaptogeny dla spokoju i energii GW

P RO D U

ANCJ A

Z ReiChi Zen zrobisz smaczny napój kawowy. „Chi” to energia życia, „Zen” oznacza wewnętrzne skupienie. Im bardziej nasze życie nabiera tempa, tym ważniejsze staje się odnalezienie sposobów na utrzymanie odporności psychicznej, balansu i spokoju oraz na nabranie nowych sił. Nazwa ReiChi Zen pochodzi od głównego składnika produktu – grzyba reishi, który jest ceniony w Azji od tysięcy lat. Jednakże ReiChi Zen zawiera także inne grzyby adaptogenne: soplówkę jeżowatą, kordyceps i chagę*. Naturalna kofeina z guarany poprawia koncentrację. Kakao i odrobina cynamonu nadają ReiChi Zen wyjątkowy, harmonijny i kojący aromat i smak. Magnez zawarty w ReiChi Zen wspomaga redukcję zmęczenia, prawidłowy metabolizm energetyczny oraz prawidłowe funkcjonowanie nerwów i psychiki. Balansuje też działanie kofeiny. Więcej na DrJacobs.pl (zeskanuj kod przy zdjęciu).

K T NUM

D r. J a c o b

E RU

’s

* z przyczyn prawnych nie możemy opisać ich działania, ale polecamy artykuły w internecie

DHA-EPA

Witamina C Liposomalna

Żelazo liposomalne

Wegańskie kwasy Omega-3 DHA i EPA dla funkcji mózgu, dobrego widzenia, pracy serca, funkcji poznawczych, koncentracji, pamięci i odporności. Ważne w czasie ciąży oraz laktacji – dla rozwoju układu nerwowego oraz oczu dziecka.

Witamina C z dzikiej róży i aceroli połączona z fosfolipidami dla zwiększonej bioprzyswajalności. Wchłania się już w ustach! Dla odporności, wytwarzania kolagenu dla stawów, kości, zębów,skóry, naczyń. Nie draż-

Żelazo połączone z fosfolipidami dla większej bioprzyswajalności. Proszek podjęzykowy o przyjemnym smaku mango. Wchłania się już w ustach! Dla odporności, energii, funkcji poznawczych, tworzenia krwinek czerwonych.

ni zębów i żołądka.

B12 Forte

Krople podjęzykowe z bioaktywną B12 w postaci metylo- oraz hydroksykobalaminy. B12 wchłania się już w ustach. Aż 630 porcji po 100 mcg B12. Dla prawidłowej pracy układu nerwowego, funkcji psychologicznych oraz wytwarzania energii w komórkach.

Witaminy Dr. Jacob’s w kroplach podjęzykowych już rozpuszczone w hypoalergicznym oleju MCT. Wchłaniają się już w ustach. Aż 640 porcji dziennych! Świetna przyswajalność i bioaktywność, wegetariańskie. Witamina D dla odporności, zdrowych kości i zębów, witamina K2 MK-7 dla zdrowych kości i prawidłowej krzepliwości krwi, witamina A dla odporności, skóry i błon śluzowych, dobrego wzroku, witamina E dla ochrony komórek przed stresem oksydacyjnym. Witamina słońca D3 Baby – 10 μg (400 j.m.) D3 dla niemowląt (nie powoduje kolki) i dzieci do lat 7. Witamina słońca D3 – 20 μg (800 j.m.) D3 dla dzieci od 7. lat i dorosłych. Witamina słońca D3 Forte – 50 μg (2000 j.m.) D3, dla dorosłych i seniorów. Witamina D3K2 – 20 μg (800 j.m.) D3 i 20 μg K2 MK-7 dla dzieci i dorosłych. Witamina D3K2 Forte – 50 μg (2000 j.m.) D3 i 50 μg K2 MK-7, dla dorosłych i seniorów. Witamina ADEK – 240 μg (800 j.m.) A; 20 μg (800 j.m.) D3; 4 mg E (tokoferole); 20 μg K2 MK-7, dla dzieci i dorosłych.

Wiedza w sł użbie zdrowiu

Najwyższej jakości suplementy diety Dr. Jacob’s tworzą doktorzy medycyny. Pytaj w swojej aptece lub sklepie natura albo zamów wysyłkowo na

Sklep.DrJacobs.pl

PRAWO

Czy szkoła może wymagać od rodziców niepełnosprawnego dziecka ich obecności na wycieczce szkolnej? TEKST OKTAWIA BUDNIK, PRAWNIK KANCELARIA PRAWNA BUDNIK, POSNOW I PARTNERZY

FOTO: SHUTTERSTOCK

W całym systemie prawnym, międzynarodowym i krajowym, podkreśla się godność każdego dziecka. Dziecko, z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej. Za dziecko w aktach prawnych uważa się osobę niepełnoletnią, która nie osiągnęła wieku 18 lat. Towarzyszy temu zasada, że żadne dziecko nie może być w jakikolwiek sposób dyskryminowane. Na przykład Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. w art. 2 stanowi: „Państwa-strony w granicach swojej jurysdykcji będą respektowały i gwarantowały prawa zawarte w niniejszej konwencji wobec każdego dziecka, bez jakiejkolwiek dyskryminacji, niezależnie od koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych, statusu majątkowego, niepełnosprawności, cenzusu urodzenia lub jakiegokolwiek innego tego dziecka albo jego rodziców bądź opiekuna prawnego”. A więc także bez dyskryminacji niezależnie od niepełnosprawności.

est to minimalny poziom ochrony dzieci. Od świata dorosłych wymaga się bowiem aktywności w tworzeniu warunków do życia wszystkich dzieci w atmosferze pokoju, godności, tolerancji, wolności, równości i solidarności. Świadomość powyższych zasad pomoże nam udzielić odpowiedzi na pytanie postawione na wstępie. Jeżeli dziecko zostało zakwalifikowane do danej szkoły, pomimo swojej choroby czy niepełnosprawności,

i w konsekwencji uczestniczy w cyklu i programie oświatowym tej szkoły wraz ze wszystkimi dziećmi, to wręcz intuicyjnie jest oczywiste, że ma prawo uczestniczyć w wycieczce szkolnej wraz ze wszystkimi innymi dziećmi. Jeżeli z uczestnictwem któregokolwiek dziecka w wycieczce szkolnej powstają utrudnienia jakiejkolwiek natury, także wynikające z niepełnosprawności dziecka, to szkoła ma obowiązek zapewnić taką organizację wycieczki i taką pieczę nad wszystkimi dziećmi, że utrudnienia te staną się nieistotne.

Powstaje oczywiście kwestia, czy szkoła może wymagać szczególnego zaangażowania rodziców dziecka niepełnosprawnego w niwelowaniu takich utrudnień. Rzeczywiście w pierwszej kolejności to rodzice są zobowiązani do wykonywania pieczy nad dzieckiem. Niemniej w wypadku zajęć szkolnych, w tym wycieczek szkolnych, oczekiwania szkoły nie mogą się przeradzać w stawianie przez szkołę rodzicom dziecka niepełnosprawnego wymogów i dodatkowych obowiązków. Na przykład w postaci obowiązkowego uczestnictwa rodziców w wycieczce wraz z dzieckiem i sprawowania nad nim opieki w trakcie wycieczki szkolnej. Rodzice dziecka niepełnosprawnego ze szczególną starannością powinni współpracować ze szkołą, udzielać nauczycielom czy wychowawcom informacji o aktualnym stanie jego zdrowia i sprawności oraz o tym, jaki jest najlepszy schemat postępowania wobec ich dziecka. Także o wszelkich utrudnieniach czy ograniczeniach w jego funkcjonowaniu w szkole i poza szkołą, związanych z chorobą lub niepełnosprawnością. To jest właściwa forma współpracy z placówką, która sprawuje opiekę nad dzieckiem w czasie jego pobytu tam lub na zajęciach poza nią. Natomiast szkoła nie może obciążać rodziców dziecka niepełnosprawnego żadnymi obowiązkami sprawowania pieczy nad nim lub obecności, gdy uczestniczy ono w zajęciach szkolnych. Zatem szkoła nie może uzależniać uczestnictwa dziecka niepełnosprawnego w tych zajęciach od obecności rodziców. Tak jak i od obecności rodziców wszystkich pozostałych dzieci. Naturalnie szkoła może proponować rodzicom dziecka niepełnosprawnego bycie opiekunem wycieczki, ale ich odmowa nie może wywołać żadnych konsekwencji dla ucznia. Powyższe zasady potwierdza również polskie prawo oświatowe – ustawa i liczne rozporządzenia wykonawcze. O ile warunkiem uczestnictwa dziecka niepełnosprawnego w wycieczce szkolnej jest zgoda rodziców na ten udział wyrażana w formie pisemnej, to szkoła musi ustalić taki program wycieczki, który uwzględni wiek i potrzeby wszystkich uczniów oraz stan ich zdrowia. Za właściwe przygotowanie wycieczki pod względem organizacyjnym i programowym odpowiada szkoła – kierownik wycieczki wyznaczony przez dyrektora szkoły. A więc szkoła winna ustalić odpowiednią liczbę opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki, uwzględniając wiek uczniów, stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i niepełnosprawność dzieci

powierzonych opiece szkoły, specyfikę wycieczki oraz warunki, w jakich będzie się ona odbywać. Dziecko niepełnosprawne uczęszczające do szkoły powinno być traktowane tak jak pozostali uczniowie. Jeśli pozwala mu na to jego stan zdrowia, powinno w maksymalnym stopniu uczestniczyć w życiu szkoły, brać udział w wycieczkach, uprawiać sport. Powyższe wskazania wprost wynikają z przepisów ustawy Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r. oraz rozporządzeń wykonawczych, w szczególności z Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Z przepisów tych wynika także, co jest istotne dla omawianej sytuacji, że każda osoba pracująca w szkole podlega przeszkoleniu w zakresie udzielania pierwszej pomocy i w razie potrzeby powinna zapewnić uczniom taką pomoc. Podsumowując, uzależnianie uczestnictwa ucznia niepełnosprawnego w wycieczce od obecności rodzica jest nieuprawnione i nie wynika z żadnego przepisu. Podobnie stanowi również Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki – według paragrafu 8 nauczyciel nie może odmówić uczniowi przewlekle choremu (niepełnosprawnemu) udziału w wycieczce, jeśli stan zdrowia ucznia pozwala mu na uczęszczanie do szkoły i uczestniczenie w zajęciach, a rodzice ucznia wyrazili w formie pisemnej zgodę na jego udział w wycieczce. Także jeśli będzie to wymagało dodatkowego nakładu pracy ze strony nauczyciela. Tak stanowi prawo, ale wszyscy mamy świadomość, że możliwość integrowania się dzieci niepełnosprawnych czy przewlekle chorych z innymi uczniami w sposób nie do przecenienia pozytywnie wpływa na wszystkie dzieci. Także w pełni zdrowe. Odpowiadając na podstawowe pytanie, czy szkoła może wymagać od rodziców niepełnosprawnego dziecka ich obecności na wycieczce szkolnej, należy ustalić, że nie ma takiego prawa. Więcej, własnym staraniem winna dążyć do takiej organizacji wycieczki szkolnej, aby mogły w niej uczestniczyć wszystkie dzieci. Odstępstwa od tej zasady są absolutnie wyjątkowe, gdy z przyczyn obiektywnych, niezależnych od szkoły, okaże się to niemożliwe. Osoba niepełnosprawna, dziecko czy dorosły, jest zawsze podmiotem. ■

TRAVEL & ŚWIAT

Zima

Nie taka straszna, jak ją malują TEKST KARINA O'NEILL

FOTO: MIKE KOTSCH, UNSPLASH

Zima, czwarta i najzimniejsza pora roku, nadchodzi często wraz z delikatnymi opadami śniegu, zamieniając świat w magiczną krainę czarów. Zima to kontrast surowości i ciepła wspólnych chwil. Pomimo jej lodowatego dotyku – jest niezaprzeczalnie piękna. Każda pora roku ma swoje wady i dam sobie rękę uciąć, że więcej jest zwolenników wiosny, lata czy jesieni niż zimy.

TRAVEL & ŚWIAT

Co prawda ma się wrażenie, że zima trwa od momentu, kiedy liście spadną i pojawia się śnieg, to jednak oficjalnie zima na półkuli północnej rozpoczyna się wraz z przesileniem zimowym, zwykle około 21 grudnia. Oznacza to najkrótszy dzień i najdłuższą noc w roku. W momencie pisania tego artykułu dzieli nas tydzień od tej daty. Dla mnie to oznacza wspaniałą wiadomość – już niebawem dni będą coraz dłuższe! Zima zachęca do różnorodnych zajęć na świeżym powietrzu. Jedną z najbardziej kultowych zimowych aktywności są oczywiście zabawy na śniegu. Szkoda, że śnieg nie pada tak często jak kiedyś. Pamiętam go z lat dziecinnych. Był często. Zjeżdżałam na jabłuszku lub sankach na minigórce na moim osiedlu w centralnej Polsce. Ciekawe, czy obecne pokolenie dzieci mieszkających w tym rejonie ma jeszcze sanki. Śnieg zdarza się na tym terenie tak rzadko... Kiedyś był w każde święta, teraz pojawienie się białego puchu w tym czasie to wielkie wydarzenie. U mnie w Anglii śnieg to ewenement, który bardziej paraliżuje kraj, niż daje radochę. Ciekawe, czy mój syn będzie miał okazję ulepić pierwszego bałwana w życiu, czy będę musiała

FOTO: KARINA O'NEILL

ima nie ma co konkurować z innymi porami roku pod wieloma względami. Liście z drzew dawno pospadały i świat stał się szarobury, topniejący śnieg (który zdarza się coraz rzadziej poprzez ocieplenie klimatu) zamienia się w nieprzyjemną chlapę. Wtedy dni są najkrótsze, a noce najdłuższe. Jest zimno! To na pewno nie jest moja ulubiona pora roku, ale jednocześnie staram się nie wyrażać o niej negatywnie, tylko doceniać jej zalety i możliwości, które mi daje. Lepiej mi się żyje, od kiedy mam takie nastawienie – polecam! Poza tym nie chcę narzekać 3 miesiące w roku i tęsknić za wiosną lub latem. Uwielbiam okres przedświąteczny i same święta Bożego Narodzenia. Mroźne poranki, kiedy to szron pomalował świat, to moje ulubione dni w roku! Bardzo lubię także spędzać czas w wyremontowanym własnymi rękami domu (tylko szkoda, że mam elektryczny, a nie prawdziwy kominek), odczuwać, jak dni stają się coraz dłuższe z tygodnia na tydzień (w końcu to kilka minut dziennie!), jak przyroda budzi się do życia na wiosnę, kiedy ptaki ćwierkają jak najęte, a wiatr zamienia się w przyjemną ciepłą bryzę. Wiosna i lato nie sprawiałaby tyle frajdy, gdyby nie nastąpiły po takim długim zimnym okresie.

TRAVEL & ŚWIAT

szukać śniegu w górskich rejonach Europy. Śnieg zawsze zachęca do wyjścia z domu zimą, prawda? Wtedy świat staje się jaśniejszy i piękniejszy. Czy to spacer w miejskim parku, czy wypad do górskiej doliny, jazda na sankach czy szusowanie na nartach z Kasprowego, śnieg służy jako plac zabaw i przynosi frajdę dużym i małym. Daje wiele innych możliwości tym, którzy lubią być aktywni fizycznie. Nawet pływanie kajakiem (byłam, zrobiłam, przeżyłam i chcę jeszcze!). Wraz z nadejściem zimy przyroda ulega transformacji. Drzewa zrzucają liście, stanowiąc wyraźny kontrast na tle nieskazitelnie białej płachty śniegu albo niebieskiego nieba. Spokojne piękno pokrytego śniegiem krajobrazu to widok, który warto podziwiać, gdy delikatne płatki śniegu osadzają się na gałęziach i dachach, tworząc malowniczą scenę. Dla mnie szron i śnieg to okazja do fotografii. Pamiętam, jak mieszkając pół roku w Warszawie kilka lat temu, spędziłam 3 godziny przy -12 stopniach w Łazienkach Królewskich, fotografując park, ptaki i wiewiórki. Do tej pory są to jedne z moich ulubionych zdjęć. Zimą odbywają się sezonowe festiwale i targi ozdobione migoczącymi światłami, dając ludziom szansę

na wspólne świętowanie. Uwielbiam ich atmosferę, szczególnie wieczorem! Pierniki łatwo zrobić, grzańca też, a gier planszowych czy wciągających książek w sklepach nie brakuje. Odpoczynek na kanapie przy kominku, z ciepłym kocem i filiżanką gorącego kakao, nie musi być marzeniem rodem z social mediów. Ja od kilku lat stosuję pewien trik. Otóż puszczam na ekranie telewizora film z pewnego kanału w internecie, na którym jest pokazany prawdziwy kominek od momentu podpalenia drewna do samego końca. Sami sprawdźcie! To naprawdę działa! Tylko oglądajcie z dźwiękiem. A skoro wspominam o pichceniu, to właśnie zima jest idealnym pretekstem do odkrywania sztuki kulinarnej w cieple własnej kuchni. Pieczenie sezonowych smakołyków, takich jak pierniki, szarlotki czy zupy kremy, nie tylko napełnia dom cudownymi aromatami, ale może być także sposobem na kreatywne spędzanie czasu. Eksperymentowanie z nowymi przepisami lub udoskonalanie tradycyjnych rodzinnych dań potrafi stać się cenioną zimową tradycją. Angażowanie się w twórcze zajęcia, takie jak pisanie, malowanie lub rękodzieło, może pobudzić wyobraźnię i zapewnić poczucie spełnienia w spokojniejsze zimowe dni. A jeśli spędzamy w domu tak wiele czasu, to czemu nie upiększyć tej

FOTO: KARINA O'NEILL REKLAMA

ATLANTE HOTELS R O M E

TRAVEL & ŚWIAT

przestrzeni? Od zmiany aranżacji mebli po dekorowanie wnętrza za pomocą ciepłych, zachęcających dekoracji, takich jak pluszowe koce, miękkie poduszki, dodatki, świece, olejki zapachowe czy nastrojowe oświetlenie – wprowadzenie przytulności do przestrzeni mieszkalnej może podnieść jakość naszych zimowych doznań. Ja ostatnio uzależniłam się od hygge, duńskiej koncepcji, zgodnie z którą warto zadbać o swoje zadowolenie, wygodę, wprowadzić przytulność do wnętrza i takie elementy, które stworzą komfortową atmosferę w naszym domu. Nawet zrobiłam w tym roku pierwszy w życiu świąteczny wieniec na drzwi wejściowe!

FOTO: KARINA O'NEILL

Urok zimy leży nie tylko w jej estetyce wizualnej w domu czy na zewnątrz, ale także w spokoju, jaki ze sobą niesie. Świat wydaje się tonąć w opadach śniegu, tworząc atmosferę spokoju i pogody ducha. Cisza zimowej nocy, przerywana jedynie skrzypieniem śniegu pod stopami, zachęca do wyciszenia. To spokojne piękno sprzyja połączeniu z naturą, zachęcając do doceniania ciszy. Ponadto zima stanowi doskonałą okazję do zadbania o siebie. W jakim sensie? Nakłania do zwolnienia, refleksji i odnalezienia radości w prostych przyjemnościach tej pory roku. Ja mam wrażenie, że lato to 17 godzin na dobę intensywnego życia – bo

ciepło, bo jasno, bo chce się robić tyle różnych rzeczy i trzeba korzystać na maksa. Też tak macie? Może to kwestia tego, że lato trwa tylko 3 miesiące i człowiek ma wewnętrzne poczucie „obowiązku” do wykorzystania go. Zima zmusza mnie wręcz do spowolnienia i odpoczynku. Zima to pora roku, która oferuje nie tylko chłody, ale też różnorodne doświadczenia. Od aktywnego spędzania czasu na zewnątrz po ciche piękno pokrytego śniegiem lasu – każdy aspekt przyczynia się do tego, że sezon ten ma niepowtarzalny urok. Wędrując przez zimowe miesiące, nie tylko próbujmy znieść chłód, ale aktywnie korzystajmy z możliwości, jakie ten czas stwarza. Zima, ze swoją wyjątkową mieszanką wyzwań i radości, jest niewątpliwie piękną porą roku, która zachęca nas do docenienia świata w innym świetle. Ciepło wspólnych chwil spędzonych razem w salonie albo w plenerze w zimowym entourage'u czy zimowych uroczystości, tworzy trwałe wspomnienia i wzmacnia więzi. Zatem kto razem ze mną wejdzie w zimę pozytywnie nastawiony z zamiarem czerpania z tego, co ma do zaoferowania? Cieszmy się więc zimą w oczekiwaniu na... wiosnę! ■

PREZENTACJA PARTNERA

Zimowy relaks w luksusowym SPA

Pośród natury zanurzonej w zimowym śnie i okrytej białym puchem, znajdziesz miejsca pełne ciepła, wypełnione niezwykłą atmosferą. W luksusowych Hotelach SPA Dr Irena Eris spędzisz wyjątkowe chwile.

eśli marzy ci się odpoczynek w magicznej, urokliwej i mającej „to coś” przestrzeni, odwiedź jeden z trzech Hoteli SPA Dr Irena Eris. Każdy z nich, czy to Wzgórza Dylewskie, Polanica Zdrój, czy Krynica Zdrój 12+ (jedyny hotel w tej grupie z ofertą tylko dla dorosłych), jest usytuowany w zacisznym miejscu i w otoczeniu lasów. To wyjątkowe położenie Hoteli SPA pozwala na odnalezienie wewnętrznej równowagi oraz czerpanie energii płynącej bezpośrednio z natury. A holistyczne podejście do odpoczywania w połączeniu z komfortowymi warunkami oraz z doskonałym serwisem i indywidualną troską o każdego gościa, są wystarczającym powodem, by oddać się w ręce tutejszych specjalistów od efektywnego relaksu.

MAZURSKIE FERIE Okazją do wspaniałego wypoczynku może być przygotowany na sezon zimowy specjalny pakiet Ferie na Mazurach. Położony wśród mazurskich lasów i morenowych wzniesień pięciogwiazdkowy Hotel SPA

Dr Irena Eris Wzgórza Dylewskie wraz z kompleksem 14 Siedlisk, zaledwie o 2,5 godziny jazdy samochodem z Warszawy i 1,5 z Trójmiasta, zaprasza na rodzinne pobyty. Komfortowe wnętrza hotelu pozwalają gościom rozkoszować się tutejszą pełną swobody aurą oraz przygotowanymi atrakcjami. A co można robić? Wszystko lub... po prostu tylko się relaksować. Program animacji dla dzieci wypełni każdy dzień pobytu dobrą zabawą i zajęciami rozwijającymi umiejętności twórcze. Na atrakcje mogą liczyć także dorośli, wybierając coś dla siebie z bogatej oferty zajęć poprawiających kondycję. A tym, którzy potrzebują przejścia w tryb slow, hotel poleca Centrum SPA z basenami, pięcioma jacuzzi, kompleksem saun i studiem cardio. Z pewnością kąpiel w jacuzzi zewnętrznym podczas sypiącego śniegu lub siarczystego mrozu sprawi wielką frajdę i dostarczy niezapomnianych wrażeń. A tym, którym bliska jest idea wellness, hotel poleca długą listę zabiegów pielęgnacyjnych, high-tech oraz masaży

wzbogacanych o aromaterapię, dzięki którym można nie tylko przywrócić blask skórze, ale doświadczyć głębokiego odprężenia.

– ale zapewnia on także idealny spokój i ciszę, która stanowi kwintesencję każdego udanego wypoczynku bez towarzystwa małych dzieci.

Popularna zimowa atrakcja, jaką jest narciarstwo, zwykle kojarzy się z górami. Lecz mazurskie leśne dukty i okoliczne wzniesienia są znakomitą okazją do spróbowania sił... w narciarstwie biegowym, które są jedną z dostępnych tu, obok rakiet śnieżnych, sanek czy jazdy konnej, atrakcji na świeżym powietrzu.

Komfortowo wyposażone pokoje (m.in. w serwis kawowy, szlafroki i miękkie kapcie, minikosmetyki do ciała, zaciemniające zasłony i wygodne łóżka) oraz bogaty program animacji wypełniony zajęciami sportowymi (w tym dla młodzieży), warsztatami tematycznymi oraz wycieczkami po okolicy, są odpowiedzią na potrzeby dorosłych gości hotelowych. W wolnej chwili mogą również korzystać z atrakcji jakie zapewnia Klub Rebus i Bar Przy Kominku. A bajkowy widok z okien pokoi, restauracji i basenu zachwyci każdego, kto tu zawita.

DLA MIŁOŚNIKÓW BIAŁEGO SZALEŃSTWA Zapaleni narciarze i snowboardziści mogą skorzystać z propozycji dwóch pozostałych Hoteli SPA Dr Irena Eris Polanica Zdrój i Krynica Zdrój 12+, które przygotowały pakiet SKI & SPA. Połączenie miłości do białego szaleństwa z relaksem w Kosmetycznym Instytucie sprawi, że każda spędzona tu chwila będzie źródłem przyjemności. A wieczorne seanse saunowe z mistrzem sauny, aromaterapią i specjalnymi przekąskami odkryją przed gośćmi nowe, niezapomniane doznania. Ucztą dla ducha i ciała będzie też wizyta w wybranej hotelowej restauracji, gdzie każdy posiłek jest celebracją smaków – zarówno dań klasycznych, jak i wegetariańskich – dopełnionych listą wybornych win. Spędzony niespiesznie czas podczas wykwintnej kolacji nabierze nowego i wyjątkowego znaczenia.

HOTEL Z OFERTĄ DLA DOROSŁYCH

Warto celebrować razem spędzone chwile, cieszyć się miłością i tworzyć wyjątkowe wspomnienia. Hotele SPA Dr Irena Eris przygotowały pakiety dla dwojga, łączące przyjemność z bycia razem, z doskonałymi propozycjami kulinarnymi i zabiegami pielęgnacyjnymi, które wprowadzą w wyjątkowy nastrój beztroski. Romantyczny weekend w SPA dla dwojga w Hotelu SPA Dr Irena Eris Wzgórza Dylewskie i Polanica Zdrój czy Zmysłowy relaks proponowany przez Hotel SPA Dr Irena Eris Krynica Zdrój 12+ to propozycje, dzięki którym można doświadczyć również takich przyjemności, jakie zapewnia pobyt w prawdziwym SPA z luksusowym serwisem hotelowym. Najpiękniejsze, co można podarować drugiej osobie, to wspólne chwile. A spędzone w tak wyjątkowych miejscach jak Hotele SPA Dr Irena Eris, będą jednymi z najwspanialszych wspomnień. ■ DrIrenaErisSPA.com

ZDJĘCIA: HOTELE SPA DR IRENA ERIS

Na tle hoteli z ofertą wypoczynkową w sezonie zimowym z pewnością wyróżnia się Hotel SPA Dr Irena Eris Krynica Zdrój 12+. To jedyny w grupie SPA Dr Irena Eris hotel z ofertą dla gości powyżej dwunastu lat. Jest to nie tylko świetnie położony obiekt, zaledwie kilkaset metrów od największej stacji narciarskiej w Beskidach – Jaworzyny Krynickiej, z nowymi trasami zjazdowymi

ROMANTYCZNE WALENTYNKI

PREZENTACJA PARTNERA

FOTO: WWW.JASNA.SK

Zima na Liptowie

W pierwszą sobotę grudnia rozpoczyna się sezon zimowy na Liptowie w Jasnej, poniżej szczytu Chopoka. Dzięki Liptov Region Card obowiązują już nowe zniżki, które pozwolą zaoszczędzić nie tylko turystom, lecz także pracownikom branży turystycznej. Od początku listopada wprowadzono 52 rabaty, większość w wysokości od 5% do 50%. Jednak z pewnością ucieszą was także 100-procentowe zniżki na wybrane wystawy, a zwłaszcza na przejazd skibusem do Jasnej.

FOTO: WWW.JASNA.SK

adszedł czas, kiedy warto pomyśleć o tym, gdzie wybrać się tej zimy na aktywny wypoczynek, skorzystać z jazdy na nartach i różnorodnych atrakcji. Liptów to zdecydowanie właściwy wybór. Na małym obszarze zapewnia szeroką gamę opcji programu wakacyjnego dla każdego. – Liptowska Karta Regionu już od dawna oferuje szereg różnorodnych zniżek i korzyści dla gości Liptowa. Wielu jego lojalnych gości korzysta z karty od lat. Oprócz karty plastikowej wybierają także wersję online, dostępną w aplikacji Liptów – Tatry Niskie. Większość zniżek obowiązujących od 1 listopada wynosi od 5 do 50%, ale mamy też zniżki w wysokości 100% na niektóre wystawy lub na nasze skibusy do ośrodka Jasna – mówi dyrektor regionalnego biura turystyki organizacja REGION LIPTOV Darina Bartková. Każdemu gościowi zatrzymującemu się na więcej niż 2 noce przysługuje karta bezpłatna, a jej ważność nie jest ograniczona. Kartę można także kupić w centrach informacyjnych albo wygodnie online. – Na zimę przygotowaliśmy dla naszych gości aż 52 zniżki w 8 kategoriach, a mianowicie: transport, ośrodki narciarskie, aquaparki i relaks, rodziny z dziećmi, sport i przeżycia, kultura i historia, gdzie zjeść i wypić, a także wskazówki dotyczące zniżek w wypożyczalniach i sklepach. Posiadaczom karty przysługuje aż do 30% zniżki na karnety narciarskie w ośrodku narciarskim Demänová i Opalisko. Ucieszą na pewno także zniżki do aquaparków Bešeňová, Tatralandia w Liptowskim Mikułaszu, Gothal w Liptowskiej Osadzie, Uzdrowisko Lúčky lub do kilku centrów wellness. Wypożyczalnia sprzętu narciarskiego i konsumpcja w wielu restauracjach i schro-

niskach są również korzystniejsze. Informacje o zniżkach można znaleźć na naszej stronie internetowej oraz w poręcznej broszurze, która jest jednocześnie przewodnikiem po regionie – dodaje Darina Bartková, dyrektor regionalnej organizacji turystycznej REGION LIPTOV. Gospodarze zalecają korzystanie z tzw. karty samoakceptacyjnej dla kart rabatowych. To proste: wchodząc do wybranego obiektu, wczasowicz skanuje umieszczony w widocznym miejscu kod QR lub wchodzi w link, podaje 6-cyfrowy numer swojej karty i klika, aby wybrać usługę, z której chce skorzystać. Następnie przy kasie wystarczy potwierdzić akceptację i skorzystać z rabatu.

ZBLIŻA SIĘ SEZON, W JASNEJ I WYSOKICH TATRACH ZACZĘTO NAŚNIEŻAĆ STOKI Przedsprzedaż karnetów narciarskich rozpoczęła się w październiku, a naśnieżanie – w połowie listopada. Sezon narciarski już widać. Ośrodki narciarskie skorzystały z ochłodzenia, a armatki śnieżne zaczęły produkować pierwsze warstwy śniegu. – Zaczęliśmy w Jasnej w niedzielne popołudnie, naśnieżaliśmy północną i południową stronę Chopoka od wysokości około 1300 m, działało nawet 180 punktów naśnieżania. Fajnie, że wcześniej spadł naturalny śnieg, miejscami nawet 30 cm na większych wysokościach, a to ważne, bo liczy się każdy centymetr. Bazę już mamy, a teraz kontynuujemy przygotowania do światowego sezonu w Jasnej – mówi dyrektor ośrodka w Jasnej Jiří Trumpeš.

FOTO: WWW.VT.SK FOTO: WWW.VT.SK

FOTO: WWW.JASNA.SK

PREZENTACJA PARTNERA

gdzie narciarze mogą zakupić karnety na poszczególne dni sezonu w elastycznych cenach. Najkorzystniejszą jazdę na nartach dla aktywnych narciarzy w dalszym ciągu gwarantuje Smart sezonówka PREMIUM, która oferuje ponad 200 km tras narciarskich w 10 ośrodkach w 4 krajach. Dla wszystkich gości ośrodków górskich Jasna i Wysokie Tatry, przebywających w hotelach TMR, przygotowano atrakcyjną ofertę – na każdą noc pobytu otrzymują karnety narciarskie/bilety na kolejkę linową oraz wstęp do aquaparków Tatralandia i Bešeňová. ■

Rozpoczęli także naśnieżanie w Tatrach Wysokich. – Zaczęliśmy naśnieżać w poniedziałek o północy, warunki pozwoliły na rozpoczęcie pracy od stoku Skalnaté Pleso w kierunku Startu jako pierwszej filii – poinformował dyrektor ośrodka Vysoké Tatry Dušan Slavkovský.

Więcej informacji pod adresem: slovakia.travel/pl

Naśnieżanie trwało około 8 godzin i odbywało się w 50 punktach. Będzie ono kontynuowane we wszystkich ośrodkach zgodnie z aktualnymi warunkami pogodowymi. Ośrodki narciarskie poinformowały, że otwierają sezon narciarski 2023/2024: 2 grudnia w Jasnej, 9 grudnia w Szczyrbskim Jeziorze i 16 grudnia w Tatrzańskiej Łomnicy. Przedsprzedaż karnetów narciarskich rozpoczęła się 30 października w serwisie gopass.travel,

FOTO: WWW.VISITLIPTOV.SK

Szczególna uwaga zostanie poświęcona stokowi narciarskiemu w Jasnej, gdzie odbędą się zawody Pucharu Świata w terminie 20 i 21 stycznia 2024. – Od początku naśnieżamy tam z większą zawartością wody, aby podłoże było jak najbardziej zwarte i można było dalej nad nim pracować. Dzięki temu, że ochłodzenie pozwoliło na rozpoczęcie naśnieżania nieco wcześniej niż w poprzednich sezonach, wierzę, że przygotujemy idealne warunki dla najlepszych na świecie – dodaje kierownik stoków narciarskich Maroš Kupčo.

Tniemy ceny na pobyty lecznicze. W styczniu i w lutym taniej niż zwykle! Tej zimy wypocznij w jednym z najsłynniejszych ośrodków leczniczych na terenie Kujaw. „Solanki” Uzdrowisko Inowrocław z myślą o osobach chcących wypocząć zimą przygotowało specjalną ofertę na pobyty lecznicze. Potrzebujesz regeneracji i odnowy? Szukasz miejsca, w którym nie tylko wypoczniesz, ale i podreperujesz zdrowie? Nie chcesz czekać do lata za urlopem i marzysz o tym, by uniknąć sezonowych tłumów? Skorzystaj ze specjalnej oferty przygotowanej przez „Solanki” Uzdrowisko Inowrocław. Od początku stycznia do końca lutego przyszłego roku jeden z największych ośrodków leczniczych na Kujawach przygotował specjalną ofertę na pobyty lecznicze. Ceny są dużo niższe niż zwykle. Za dobę z pełnym wyżywieniem, konsultacja lekarską, 4 zabiegami dziennie (zabiegi odbywają się codziennie z wyjątkiem niedziel i dni świątecznych) i dostępną każdego dnia strefą relaksu (do 90 minut łącznie, do wyboru grota solna, jacuzzi, sauna sucha i pa-

rowa) zapłacimy dwadzieścia procent taniej. Warto przyjechać, wypocząć i skorzystać z szerokiej palety zabiegów leczniczych. „Solanki” Uzdrowisko Inowrocław, to ośrodek położony w malowniczym otoczeniu Parku Solankowego liczącego ponad 85 hektarów. To miejsce idealne dla osób poszukujących wytchnienia i chcących nacieszyć się bajkową zimową aurą. Uzdrowisko oferuje najwyższą jakość rehabilitacji i komfortowe warunki pobytowe. Promocja dotyczy pobytów o nazwie „Zimą postaw na zdrowie”. REZERWACJE: tel. 52 35 63 101 lub 52 35 63 100 e-mail: medicalspa@solanki.pl, recepcja@solanki.pl

www.solanki.pl

rozmaitości

Ciekawostki ze świata Stolica Ghany – Akra, to najmniej przyjazne miasto świata. Tak wynika z raportu międzynarodowej platformy edukacyjnej Preply. Na drugim miejscu jest marokański Marrakesz, a na trzecim – indyjski Bombaj. Metropolie oceniano według sześciu kategorii: liczba turystów wracających do danego miasta po jego wcześniejszym odwiedzeniu, bezpieczeństwo, równe traktowanie członków społeczności LGBTQ+, ogólne poczucie szczęścia mieszkańców, łatwość w komunikowaniu się za pomocą najpopularniejszych języków oraz odsetek pozytywnie ocenianych noclegów. W pierwszej dziesiątce znalazły się też takie miasta, jak: Ateny, Delhi, Doha, Kuala Lumpur, Lyon, Medellín, Rio de Janeiro.

FOTO: GIANT MAGELLAN TELESCOPE, GMTO CORPORATION

UZALEŻNIENI OD SMARTFONÓW

W Polsce lęk przed „odstawieniem” internetu odczuwa co trzeci uczeń. Co czwarte dziecko chciałoby przestać korzystać z mediów społecznościowych, jednak nie potrafi tego zrobić. Taka sama grupa młodzieży spotkała się z bezpośrednimi wyzwiskami i ośmieszaniem w sieci. Raport firmy Future Mind i SW Research wskazuje na to, że aż 39 proc. osób między 15. a 35. rokiem życia spędza z telefonem od 5 do 10 godzin. 10 proc. badanych między 15. a 20. rokiem życia przyznaje, że nie potrafiłoby wytrzymać bez używania smartfona dłużej niż godzinę.

FOTO: MUNTAKA CHASANT, WIKIPEDIA

NAJMNIEJ PRZYJAZNE MIASTA ŚWIATA

P O D L A S K I E .T R AV E L

rozmaitości

Budynek 111 West 57th Street to luksusowy apartamentowiec zlokalizowany na nowojorskim Manhattanie, z widokiem na Central Park. Budynek projektu pracowni SHoP Architects we współczesnym stylu nawiązuje do znanych wieżowców Big Apple, takich jak One Wall Street, 30 Rockefeller Center czy Empire State Building. To także jeden z najwyższych budynków w USA oraz najcieńszy drapacz chmur na świecie. Wieża mieszkalna sięga prawie 1428 stóp wysokości (około 435 metrów) i jest nowym, znaczącym punktem orientacyjnym w mieście. Forma budowli stanowi odważną interpretację możliwości, jakie daje plan zagospodarowania przestrzennego obszaru Midtown Manhattan. W całym wieżowcu znajduje się 60 superluksusowych apartamentów, a najwyżej położony jest na wysokości ok. 340 metrów. Oryginalny charakter i kształt budynku podkreślają charakterystyczne cofnięcia fasady, która jak pióro zwęża się ku niebu.

FOTO: DAVID SUNDBERG / SHOP ARCHITECTS

NAJSMUKLEJSZY APARTAMENTOWIEC NA ŚWIECIE

PRACA GENÓW KONTROLOWANA PRZEZ... ELEKTRYCZNOŚĆ Pracą genów można sterować za pomocą elektryczności! Odpowiednią technologię opracowali naukowcy ze Szwajcarii. Wykorzystuje ona słabe impulsy prądu do wyzwalania produkcji insuliny w przypadku cukrzycy typu pierwszego. Geny włączone lub wyłączone w nieodpowiednich momentach mogą powodować choroby, dlatego specjaliści od dawna poszukiwali sposobu, dzięki któremu można by nimi ręcznie zawiadywać. Wynaleziony sposób działania w przyszłości posłuży prawdopodobnie również do leczenia innych schorzeń. ■

FOTO: WALLPAPERFLARE.COM

Opracowanie: Renata Nawrocka

DOOKOŁA ŚWIATA

Odkryj piękne tureckie wyspy w północnej części Morza Egejskiego

Gökçeada, Bozcaada i Cunda, trzy piękne wyspy w Turcji Egejskiej, od wieków przyciągają turystów swoim bogactwem i różnorodnością przyrodniczą. Dzień na wyspach rozpoczyna się od pysznego tureckiego śniadania w typowych dla tego regionu kamiennych domach, po nim następuje kąpiel w morzu i wizyta na urokliwych plażach, a kończy się kolacją w tradycyjnej tawernie. W tych lokalach można spróbować dań wielowiekowej kuchni egejskiej, gdzie najpierw podawane są meze, a następnie na stole pojawiają się owoce morza, z których słyną te wyspy. Którą z wysp wybrać? Oto kilka wskazówek, które będą pomocne w podjęciu tej decyzji. 90

BOZCAADA – RAJ DLA OSÓB CHCĄCYCH ODPOCZĄĆ OD ZGIEŁKU MIASTA

ZDJĘCIA: TGA

Bozcaada to doskonale zachowany skarb Turcji Egejskiej, położony u wybrzeży Çanakkale. Wyspa, znana w mitologii jako Tenedos, słynie z krystalicznie czystych wód, winnic i produkowanych w nich win. Łatwo dotrzeć na nią promem odpływającym z przystani Geyikli, a pierwszym punktem witającym przybywających jest zamek, jeden z najważniejszych zabytków Bozcaady. Ta twierdza to również idealny punkt do wykonania niezwykłych zdjęć krajobrazu wyspy. Inne obowiązkowe atrakcje to muzeum Bozcaada, klasztor Ayazma, wiatraki i kościół Najświętszej Marii Panny. Latem mieniące się fale Morza Egejskiego zachęcają do zanurzenia się w wodzie, zwłaszcza w najpopularniejszych miejscach do pływania, na plaży Ayazma i w zatoce Akwarium. Bozcaada oferuje także szereg aktywności na świeżym powietrzu. Na plaży Çayır panują idealne warunki do uprawiania windsurfingu, a nurkując w błękitnych głębinach spokojnych zatoczek, można odkryć bogate podwodne

DOOKOŁA ŚWIATA

ZDJĘCIA: TGA

życie. Będąc na wyspie, trzeba też odwiedzić latarnię morską Polente oraz zobaczyć wiatraki znajdujące się w najbardziej wysuniętym na zachód krańcu wyspy. Delektowanie się słynnymi winami wytwarzanymi na wyspie podczas oglądania zachodu słońca to doświadczenie, które z pewnością zapadnie w pamięć. Podążając szlakiem winnym, turyści mają okazję zapoznać się ze starożytnymi tradycjami winiarskimi sięgającymi tu 3000 lat wstecz. W winnicach znajdujących się na trasie odwiedzający mogą skosztować win z czterech endemicznych odmian winogron występujących na wyspie. Ponadto co roku w pierwszych tygodniach września na Bozcaadzie odbywa się Festiwal Winnic.

DOOKOŁA ŚWIATA

FOTO: TGA

Gökçeada położona w północnej części Morza Egejskiego, u wybrzeży półwyspu Gallipoli, to malownicza turecka wyspa z zabytkowymi wioskami, ciepłymi wiatrami, czystym morzem, długimi plażami oraz wędrującymi po wzgórzach kozami. To wszystko sprawiło, że jako pierwsza i jedyna na świecie wyspa w 2011 roku dołączyła do międzynarodowej sieci „Cittaslow”. Do atrakcji Gökçeady, miejsca z jednymi z najbardziej dziewiczych zatok i plaż w Türkiye (Turcji), należą nurkowanie, surfowanie i pływanie w turkusowych wodach okalających długie plaże. Ponadto warunki na wyspie pozwalają na uprawianie windsurfingu przez 300 dni w roku, nic więc dziwnego, że każdego roku tysiące surferów odwiedzają Gökçeadę. W tym celu warto się udać na 1200-metrową plażę Aydıncık, charakteryzującą się złotym piaskiem. Inne nieskazitelnie piękne plaże na wyspie to Gizli Liman, zatoki: Laz, Yıldız i zatoka Mavi (czyli Zatoka Niebieska). Natomiast wioski na Gökçeadzie, Kaleköy, Zeytinli, Tepeköy, Bademli i Dereköy urzekają swoimi stuletnimi drzewami, wzgórzami i kamiennymi domami. Te ostatnie są szczególnie warte odwiedzenia, zwłaszcza że obecnie mieszczą się w nich hotele, kawiarnie i restauracje.

ZDJĘCIA: MEHMET TALHA ONUK, UNSPLASH

PIERWSZA I JEDYNA NA ŚWIECIE WYSPA „CITTASLOW” – GÖKÇEADA

FOTO: MERT KAHVECI, UNSPLASH

FOTO: BERRA METIN, UNSPLASH

BAŚNIOWA CUNDA W TURCJI EGEJSKIEJ Wyspa Cunda, znana też jako wyspa Ali Bey, zlokalizowana w północnej części Morza Egejskiego, o każdej porze roku urzeka swoim pięknem. Dzięki połączeniu z lądem za pomocą mostu dojazd na wyspę jest niezwykle łatwy i szybki. Obowiązkową atrakcją na wyspie jest zwiedzanie kościoła Taksiyarhis. Po renowacji w 2011 roku neoklasycystyczna świątynia, zbudowana w 1873 roku, odzyskała swoje pierwotne piękno. Obecnie budowla pełni funkcję Muzeum Rahmi M. Koç w Ayvalık. Podziwianie widoków ze wzgórza Aşıklar, degustacja przysmaków Cundy na dziedzińcach kamiennych domów po wędrówce brukowanymi uliczkami, pływanie w czystych wodach zatoki Akwarium, zwanej również Zie-

FOTO: TGA

DOOKOŁA ŚWIATA

i warzywami, takimi jak soliród zielny (deniz börülcesi) i karczochy. Najlepiej smakują podczas oglądania zachodu słońca nad morzem. Warto spróbować też papaliny (szprotki), charakterystycznej dla Cundy ryby. ■ Opracowanie: redakcja we współpracy z Turecką Agencją Promocji i Rozwoju Turystyki

FOTO: MERT KAHVECI, UNSPLASH

loną Zatoką, obserwowanie barwnych zachodów słońca, które spowijają całą wyspę w odcieniach czerwieni, to obowiązkowe doświadczenia na tej wyspie. Na Cundzie, słynącej ze smacznych meze i sałatek przygotowywanych z ziół, można skosztować jednych z najlepszych potraw w całym regionie Morza Egejskiego. Szczególnie polecane są dania z oliwą z oliwek, zwłaszcza z ziołami

PREzENTACJA PARTNERA

Kraków to miasto, które warto odwiedzić o każdej porze roku. Oferta turystyczno-kulturalno-imprezowa jest tak szeroka, że każdy znajdzie coś dla siebie. Ma to swoje negatywne strony – w sezonie jest tu ciasno. Dlatego warto wybrać się do miasta Kraka, kiedy nie ma tłumów. Na nocleg polecamy Vienna House by Wyndham Andel’s Cracow – położony w samym centrum, ale nie na Starym Mieście, co zapewnia dodatkową dawkę spokoju.

A co zobaczyć w Krakowie poza sezonem? Kilka naszych propozycji, mniej znanych, ale wartych odwiedzenia: • Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha – gratka dla miłośników dalekiego Wschodu. • MT – Muzeum Inżynierii i Techniki – coś dla pasjonatów inżynierii, nauki i… tramwajów.

• Teatr Słowackiego – niesamowite wnętrza i wyjątkowe spektakle. Warto wybrać się na nocne zwiedzanie „Zagubieni w Teatrze”. • Tawerna Wilczy Dół – lokal dla miłośników „Wiedźmina”, gdzie można zjeść smoczą zupę i wypić eliksir mocy. • Kraków Pinball Museum – to właściwie nie muzeum, a sala gier, gdzie można zagrać na fliperach i grach wideo sięgających historią lat 30. XX w. Poza wymienionymi jest całe mnóstwo innych galerii, muzeów, teatrów, klubów czy ciekawych parków, które można odwiedzić i pospacerować. Jednak z pewnością warto Kraków odwiedzić poza sezonem, kiedy jest mniej turystów, i zatrzymać się w sprawdzonym miejscu, jakim jest Vienna House by Wyndham, należący do sieci HR Group. ■ FOTO: VIENNA HOUSE

ynek z Sukiennicami i Muzeum Podziemia Rynku w Krakowie, Zamek Królewski na Wawelu i Smok Wawelski na Bulwarach Wiślanych czy spacer po Plantach i Kazimierzu to obowiązkowe, ale jednocześnie najbardziej oczywiste atrakcje Krakowa. Jednak Kraków nie tylko tym żyje. Nawet w obrębie Starego Miasta można znaleźć mnóstwo ciekawych atrakcji, które sprawią, że kolejny pobyt w tym mieście będzie całkiem inny. Jeżeli planujesz dotrzeć do Krakowa pociągiem, proponujemy zatrzymać się w designerskim Vienna House by Wyndham Andel’s Cracow. To hotel zlokalizowany tuż przy Dworcu Głównym i Galerii Krakowskiej, więc od razu po przyjeździe będzie można się zameldować i zostawić walizki. Hotel wyróżnia właśnie oryginalny design, łączący elegancję i funkcjonalność z lekkością i naturalnymi motywami. Restauracja Mavericks znajdująca się w hotelu to dobry pomysł na obiad po przyjeździe. Serwuje autorskie dania kuchni kalifornijskiej, które zapewnią dużo sił na zwiedzanie. Tutaj też zjesz hotelowe śniadanie, które zaskoczy cię różnorodnością i bogactwem oferowanych dań. Jeżeli jednak wybierzesz nocleg w apartamencie w centrum, możesz przyjść do Mavericksa na śniadanie – restauracja oferuje też zestawy śniadaniowe, które zaspokoją głód prawdziwych łakomczuchów.

FOTO: SHUTTERSTOCK

Kraków poza sezonem

TRAVEL & NATURA

Urokliwa Białka Tatrzańska

FOTO: TADEUSZ LAKOTA, UNSPLASH

Podhale to często odwiedzany region w Polsce, zwłaszcza w okresie zimowym. Nie brakuje tu znakomitych kurortów, w których znajdziemy wiele ciekawych atrakcji. Oprócz Zakopanego turyści często odwiedzają też okoliczne miasteczka, m.in. kierują swoje kroki do Białki Tatrzańskiej.

POŁOŻENIE BIAŁKI Białka Tatrzańska ma status podhalańskiej wsi. Położona jest na południu Polski, w obrębie województwa małopolskiego, w gminie Bukowina Tatrzańska. To długa na 8 km miejscowość, która sąsiaduje m.in. ze wspomnianą Bukowiną. Urokliwe widoki w Białce Tatrzańskiej zapewniają Tatry oraz rzeka Białka, nad którą miejscowość jest położona.

ZIMOWY NAJAZD NARCIARZY

Dysponują one licznymi wyciągami krzesełkowymi, orczykowymi i talerzykowymi. Wzorem alpejskich kurortów narciarskich także Białka Tatrzańska wprowadziła wspólne karnety (Tatry Ski) pozwalające na łatwiejsze i wygodniejsze korzystanie przez narciarzy z różnych stoków i stacji.

FOTO: ISTOCK

Jak tylko spadnie pierwszy śnieg, w Białce zaczyna się robić tłoczno. Przybywają tu bowiem miłośnicy narciarstwa, ponieważ Białka Tatrzańska jest górskim kurortem stwarzającym znakomite warunki do uprawiania

tzw. białego szaleństwa. Na nartach można tu jeździć w ośrodkach narciarskich: • Kotelnica, • Bania, • Kaniówka, • Litwinka-Grapa, • Wysoki Wierch, • Zebra.

PRZEŁOM BIAŁKI Niedaleko miejscowości Białka Tatrzańska, w kierunku Białki-Grapy, można dotrzeć do rzeki Białka. Pomiędzy wapiennymi skałami Pienin Spiskich – Kramnica i Obłazowa – znajduje się przełom Białki, nazywany po prostu Skałkami. To ścisły rezerwat przyrody, o malowniczych krajobrazach.

DLA NAJMŁODSZYCH I NIE TYLKO Zarówno dla dorosłych, jak i najmłodszych turystów atrakcją Białki Tatrzańskiej będzie Lodowy Zamek. To konstrukcja z lodu, która pojawia się w Białce zimą, przy sprzyjających warunkach atmosferycznych – kiedy temperatury są ujemne. Kolejną atrakcją Białki Tatrzańskiej jest mały piętrowy budynek nazywany „Domem do góry nogami”. Iluzja tego, że wszystko stanęło dosłownie na głowie, jest bardzo dobrze przygotowana i co roku przyciąga w to miejsce wielu turystów. ■ Opracowanie: redakcja na podst. materiałów prasowych

100

FOTO: YEVHENII DUBROVSKYI, UNSPLASH

FOTO: PIOTR PĘKALA, UNSPLASH

TRAVEL & NATURA

NAJLEPSZY

OŚRODEK NARCIARSKI W POLSCE

SCAN ME! BIALKATATRZANSKA.PL ul. Środkowa 181 B, 34-405 Białka Tatrzańska telefon: 18 265 41 33, e-mail: bok@bialkatatrzanska.pl

TRAVEL & AUTO

Świat jest twoim hotelem Mercedes-Benz Marco Polo

TEKST I ZDJĘCIA PAWEŁ ILCZUK

Moda na kampery jest obecnie silniejsza niż kiedykolwiek w historii. Wypożyczalnie świecą pustkami mimo zaporowych cen, a rynek wtórny został wymieciony z ciekawych ofert. Może więc warto rozejrzeć się za nowym pojazdem? Nie każdy ma ochotę inwestować w dziwacznie wyglądający samochód, który przyda się kilka razy w roku. Jest jednak ciekawa alternatywa, z której można wygodnie korzystać na co dzień. MARCO POLO BYŁBY W NIEBIE Nazwa inspirowana jednym z najsłynniejszych podróżników w dziejach jest jak najbardziej na miejscu. Trudno o większe poczucie swobody niż to dawane przez kompaktowego kampera – przynajmniej na lądzie. Jest tu jednak pewna nieścisłość. Historyczny Marco Polo podróżował w dużo bardziej spartańskich warunkach.

miejskim. Auto ma 514 cm długości, a jego szerokość to 193 cm (poniżej lusterek). To wymiary aktualnego Mercedesa Klasy V, na którym bazuje Marco Polo. Inna jest natomiast wysokość pojazdu, wynosząca 197 cm – o prawie 9 cm więcej niż w Klasie V, ale wciąż zmieści się w garażu podziemnym.

WYCIECZKA PO WNĘTRZU Umówmy się – Mercedes Marco Polo może nie jest prawdziwie kompaktowy, ale w porównaniu do typowego kampera z nadwoziem typu integra lub nawet półintegra to naprawdę poręczne auto, którego z powodzeniem można używać w codziennym ruchu

102

Deska rozdzielcza i fotele są wykonane z materiałów bardzo wysokiej jakości. Skórzana tapicerka w kolorze jedwabistego beżu rozświetla wnętrze, jest bardzo miękka i przyjemna w dotyku. Wszystkie fotele dają poczucie komfortu nawet w czasie dłuższej trasy, a znalezienie

wygodnej pozycji za kierownicą nie stanowi problemu. Siedzi się dosyć wysoko – to wymaga przyzwyczajenia i odrobiny gimnastyki przy zajmowaniu miejsca. Przydałby się dodatkowy uchwyt ułatwiający wsiadanie, taki jak ten przy tylnych drzwiach. Zdziwił mnie brak elektrycznej regulacji foteli kierowcy i pasażera, ale jest na to bardzo proste wytłumaczenie. Oba przednie fotele mogą zostać obrócone tyłem do kierunku jazdy, aby wnętrze auta stało się przestronnym salonikiem dla czterech osób. Zajmowanie miejsc z tyłu ułatwiają elektrycznie otwierane drzwi przesuwne po prawej stronie. Elektrycznie podnoszona jest także klapa bagażnika. Oparcia tylnych siedzeń mogą być regulowane elektrycznie, natomiast przesuwanie kanapy odbywa się już ręcznie. Nie trzeba się martwić o ilość miejsca na nogi.

zapewnia elastyczność w każdych warunkach i ciszę nawet podczas jazdy na autostradzie. Sterowanie pracą skrzyni odbywa się za pomocą wygodnej dźwigni przy kierownicy. Przewidziano też możliwość ręcznej zmiany biegów łopatkami, ale nie korzystałem z niej zbyt często. Skrzynia radziła sobie dobrze bez moich sugestii. Nie mierzyłem przyspieszenia od 0 do 100 km/h, ale Marco Polo może zawstydzić niejedną osobówkę. Średnie spalanie auta testowego utrzymało się na poziomie 8,6 litra na 100 km, co dokładnie pokrywa się z danymi producenta. Jak na tak duże, ciężkie i dynamiczne auto z napędem na 4 koła, to rewelacyjny wynik. Bazowa wersja z napędem na tył i silnikiem 220d (163 KM) według normy WLTP spala ok. 7,7 litra. Taka konfiguracja również powinna z powodzeniem wystarczyć do sprawnego i komfortowego podróżowania w typowych warunkach.

PROWADZENIE Do napędu Marco Polo służą 3 silniki diesla o mocy 163, 190 lub 237 KM. Wszystkie warianty silnikowe mogą występować w wersji z napędem na tył lub na 4 koła. System 4Matic zdecydowanie poprawia trakcję i sprawdzi się doskonale np. w czasie jazdy po górach – szczególnie w deszczu i śniegu. Testowany egzemplarz wyposażony był w najmocniejszy z tych silników o oznaczeniu 300d, napęd 4Matic oraz szereg innych udogodnień, takich jak system kamer 360 stopni sprzężony z czujnikami parkowania, który bardzo ułatwia manewrowanie. Widoczność jest jednak na tyle dobra, że nawet średnio wprawny kierowca poradzi sobie z parkowaniem, korzystając z dużych lusterek. Każdy z silników ma 2 litry i 4 cylindry i współpracuje wyłącznie z automatyczną skrzynią biegów 9G-TRONIC, która zdecydowanie zasługuje na pochwałę. 9 biegów

Natężenie hałasu w kabinie porównywalne jest z dużym SUV-em. Szerokie opony i wysokie nadwozie zawsze powodują szum, ale wygłuszenie jest na wysokim poziomie. Obawiałem się, że zmieniona konstrukcja dachu oraz umieszczona po prawej stronie kaseta z markizą będą generowały głośny szum, ale nawet podczas jazdy z otwartym oknem nie był on zbyt intensywny. Zaskoczył mnie też przyjemny i ledwie słyszalny dźwięk silnika – jego kultura pracy jest wysoka i typowa dla jednostek Mercedesa. Jeśli komuś nie przypadnie on do gustu, można go bez problemu zagłuszyć doskonałym systemem audio lub nawet szumem klimatyzacji, która sprawnie radzi sobie ze schłodzeniem obszernego wnętrza. A co z hamowaniem? W pełni załadowany Marco Polo może ważyć nawet 3200 kg, a zatrzymuje się tak, jakby ważył połowę tego. Auto testowe zostało wyposażone w pakiet AMG Line, w skład którego wchodzą m.in. 19-calowe felgi oraz ukryte za nimi wzmocnione hamulce. Logo Mercedes-Benz na zaciskach zdradza, że to auto zatrzymuje się równie chętnie, jak przyspiesza. Nawet z kompletem pasażerów na pokładzie nie musimy się martwić gwałtownym hamowaniem – o ile wszyscy mają zapięte pasy.

103

TRAVEL & AUTO

Po przyzwyczajeniu się do wysokiej pozycji za kierownicą i nieco większych gabarytów auta można szybko zapomnieć, że prowadzi się dom na kołach. To przede wszystkim zasługa zawieszenia pneumatycznego Airmatic, które doskonale i bezgłośnie tłumi nierówności i zapobiega wychylaniu się nadwozia w zakrętach. Kierowca może poczuć się pewnie, nawet jeśli nie ma doświadczenia w prowadzeniu wysokich i ciężkich pojazdów. Airmatic automatycznie utwardza i obniża zawieszenie przy jeździe po drogach szybkiego ruchu. Przełącznikiem na konsoli środkowej możemy zmienić tryb pracy zawieszenia i podnieść samochód nawet o 35 mm, co przydaje się po zjechaniu z asfaltu.

ROZBIJAMY OBÓZ! Przejdźmy do najważniejszej części testu. Marco Polo jest samochodem czteroosobowym. Auta tego typu są zwykle dostępne w konfiguracjach nawet 8- i 9-osobowych. Zastosowanie Marco Polo to jednak nie tylko przewóz osób, ale przede wszystkim ich zakwaterowanie. Siedzenia drugiego rzędu rozkładają się na płasko, by wraz z umieszczonym w bagażniku materacem stworzyć wygodne, pełnowymiarowe łóżko dla dwóch osób. Kolejne dwie osoby mogą spać w namiocie dachowym. Czeka tam na nie duży materac, zamykane na suwak okienka oraz lampki nocne o regulowanym natężeniu światła. Brakuje tylko jakiejś drabinki, która ułatwiłaby wejście na górny pokład – trzeba pomóc sobie, wchodząc na fotel pasażera. Jeśli podróżujemy we dwoje, możemy zrezygnować z dodatkowego łóżka na górze i je zdemontować. Wtedy po podniesieniu dachu otrzymujemy wnętrze o wysokości ponad 2,3 metra, w którym można się swobodnie wyprostować i korzystać ze wszystkich udogodnień. Namiot dachowy został wyprodukowany przez legendarną firmę Westfalia, co gwarantuje jego niezawodność i wysoką jakość. Podnoszenie dachu odbywa się elektrycznie, a do jego sterowania można użyć ekranu centralnego systemu MBUX lub aplikacji na smartfony.

Wakacje z kamperem to jednak nie tylko sen. Marco Polo został wyposażony w cały szereg udogodnień, takich jak lodówka, kuchenka gazowa i umywalka. Poniżej znalazło się miejsce na kilka szafek i szuflad. Bardzo ważnym gadżetem jest rozkładana markiza, pod którą można urządzić sobie plenerowy taras. Zabudowa bagażnika skrywa kilka schowków, w tym m.in. miejsce na butlę gazową. Służy ona nie tylko do gotowania, ale także umożliwia pracę lodówki na postoju, jeśli nie mamy dostępu do zewnętrznego źródła prądu. Przyłącze do kempingowej sieci elektrycznej oraz zbiornik na wodę są dostępne pod klapką na lewym boku pojazdu. Główna różnica pomiędzy Marco Polo a tradycyjnym, dużym kamperem to brak łazienki – pozostaje korzystanie z przenośnej toalety turystycznej lub np. kempingowej. Udało się za to zainstalować prysznic, ale jest on dosyć specyficzny – mieści się bowiem pod tylną klapą. Wystarczy, żeby opłukać się po kąpieli w jeziorze, ale nie zapewnia zbyt dużo prywatności. Czy Marco Polo ma jakieś wady? Oczywiście, każde auto je ma. Największą bolączką są jak dla mnie nieprzyjemne odgłosy wydawane przez namiot dachowy (oczywiście złożony) w czasie jazdy po bardzo nierównej nawierzchni. Dla niektórych osób ten dźwięk może być dosyć uciążliwy, ale na szczęście pojawia się rzadko. Drugim problemem mogą się okazać duże, 19-calowe felgi. Owszem, wyglądają znakomicie i poprawiają prowadzenie na asfalcie, ale niskoprofilowa opona 245/45 nie powinna zjeżdżać z utwardzonych dróg zbyt często. Przy tak dużej masie auta łatwo ją uszkodzić np. na ostrych kamieniach. Jeśli zamierzamy korzystać z kampera nie tylko na asfalcie, warto pomyśleć o skromniejszych felgach i wyższych oponach. ■

104

PREzENTACJA PARTNERA

Każdy, kto kocha podróże i tworzenie z nich wideowspomnień, zgodzi się z pewnością z tym, że z biegiem czasu sprzętom foto/wideo stawiane są coraz to nowsze oczekiwania. Jednocześnie w dobie mediów społecznościowych dzielenie się swoimi podróżniczymi przeżyciami stało się niemal obowiązkowe. Niezależnie od tego, czy robi się to profesjonalnie, czy też po prostu hobbystycznie, do tworzenia contentu potrzeba w tym wypadku naprawdę niezawodnego sprzętu foto/wideo. Jego przykładem może być kompaktowa kamerka PowerShot V10 od marki Canon. WYSOKA JAKOŚĆ W KOMPAKTOWEJ FORMIE Podstawową cechą kamery PowerShot V10 jest jej niewielki rozmiar – pozwala on zaoszczędzić miejsce w plecaku podróżnym na sprzęt niezbędny w trakcie wyprawy. Bez problemu zmieści się w kieszeni, więc będzie pod ręką na każde zawołanie. Z tym sprzętem można być pewnym, że zarejestruje się nawet najbardziej spontaniczne kadry, które zdarzają się tylko raz, czasami przez ułamek sekundy. W końcu nigdy nie wiadomo, co czeka na nas za rogiem! Urządzenie zaskakuje także wysoką jakością rejestrowanego materiału – oferuje szeroką paletę kolorów i ostrość detali oraz imponujące możliwości nagrywania wideo. Pozwala to bardzo dobrze oddać obrazy, ale też dźwięki towarzyszące nam w podróży. Kamera ma rozdzielczość na poziomie 20 megapikseli, procesor DIGIC 8 oraz możliwość tworzenia filmów w jakości 4K UHD, co w przypadku treści na YouTube jest już coraz częściej standardem. Duże wbudowane mikrofony stereo oraz filtr wiatru gwarantują natomiast wyraźne rejestrowanie wypowiadanych słów. W podróży zdarza się, że warunki do fotografowania i filmowania nie są najlepsze, ale PowerShot V10 bez problemu poradzi sobie i z tym! Zastosowana w tym modelu duża matryca oraz czułość ISO (do 3200) umożliwia uchwycenie pełnego szczegółów obrazu na-

FOTO: CANON

Niezastąpiony towarzysz podróży vlogera

wet wtedy, gdy robi się ciemniej. Wbudowany obiektyw szerokokątny świetnie sprawdzi się przy rejestrowaniu pięknych widoków z podróży. W przypadku tworzenia vlogów z wyprawy bardzo przydatne są funkcje automatycznego poziomowania oraz nagrywania zdalnego. Ta pierwsza pomaga utrzymać prosty kadr i uniknąć przechyleń obrazu, np. gdy szybko się przemieszczamy, co w efekcie skraca czas edycji treści, a druga umożliwia „wciskanie” migawki kamery przy użyciu smartfona, gdy kamerka jest postawiona daleko od twórcy – w tym wypadku sprawdza się wbudowana podstawka. Bardzo wygodny jest także odchylany ekran, który ułatwia komponowanie ujęć z obu stron kamery.

SPOŁECZNOŚĆ PODRÓŻNICZA W ZASIĘGU RĘKI Canon PowerShot V10 umożliwia dzielenie się swoimi przeżyciami w mediach społecznościowych na bieżąco dzięki aplikacji Canon Camera Connect. Pozwala twórcom szybko i wygodnie przesyłać materiały na smartfon lub tablet poprzez Wi-Fi oraz prowadzić transmisje na żywo w serwisach YouTube i Facebook. Kamera umożliwia wygodne rejestrowanie zarówno w orientacji poziomej, jak i pionowej, dzięki czemu można dostosować materiał do poszczególnych platform społecznościowych. Sprzęt można łatwo naładować przez port USB-C. ■

105

n .: i . m u i n a d y w W następnym

FO TO : AH ME D AL

DA IE, UN SPL AS H

IATA DOOKOŁA ŚW zonych c o n d je Z o i k t Ciekawos skich b a r A h c a t a r i Em

Zapraszamy na strony naszego wydawnictwa: facebook.com/TravelPolskaMagazyn instagram.com/TravelPolskaMagazyn

Wydawnictwo MajerMedia ul. Warszawska 13 21-500 Biała Podlaska Tel. 535 089 641 www.majermedia.com redakcja@majermedia.com prenumerata@majermedia.com reklama@majermedia.com DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY: Maciej Majerczak

106

REDAKCJA: Redaktor naczelny: Rafał Nowicki Redaktor prowadząca: Katarzyna Jaszczuk Zespół redakcyjny: Renata Nawrocka, Robert Nienacki, Karina O’Neill Współpraca: Michał Stolarewicz Korekta: Anna Nalikowska Skład i fotoedycja: Paweł Ilczuk

REKLAMA: Dyrektor ds. sprzedaży: Jakub Kleszcz Specjaliści ds. sprzedaży: Marek Jastrząb, Dorota Matwiejuk

Okładka: fot. Jorge Gardner, Unsplash Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadsyłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.

Wydawnictwo MajerMedia jest członkiem Izby Wydawców Prasy

www.pol-plan.com.pl

Czasami najbardziej zapamiętanymi przeżyciami są spokojne chwile spędzone pod gwiazdami, tak jak tutaj, na Szlaku Appalachów. Latarka czołowa TIKKINA® to idealny towarzysz wszystkich biwaków, z rodziną lub przyjaciółmi. © 2024 - Petzl Distribution - Jeremiah Watt Photography