Travel Polska 4 2016 by MajerMedia

LIPIEC/SIERPIEŃ 2016 › NUMER 16

POLSKA

BEZPŁATNY MAGAZYN O PODRÓŻACH

Podróże z pasją

PORADNIK

Apteczka w podróży

Statkiem

DOOKOŁA ŚWIATA

ISSN 2353-2416

Swiss made

WYSPY OCEANU INDYJSKIEGO

Temat wydania

Madera

OD REDAKCJI

Witam na łamach kolejnego wydania „Travel Polska”. W bieżącej, wakacyjnej edycji naszego magazynu przeważa tematyka adekwatna do pory roku. Kierunkiem tego wydania „Travel Polska” jest Madera. Już samo przybycie na tę soczyście zieloną wyspę na Oceanie Atlantyckim jest nadzwyczaj interesującym doświadczeniem. Madera jest tak górzysta, że nie można było znaleźć płaskiego miejsca dla pasa lotniczego i trzeba było go zbudować na palach wzdłuż wyspy! Więcej o tym niezwykłym miejscu na s. 22-32. Szwajcaria jest jednym z niewielu krajów, w których można doświadczyć tak dużej różnorodności na tak niewielkiej powierzchni. Od alpejskich szczytów, ośnieżonych nawet latem, szmaragdowych jezior, przez historyczną architekturę, po tradycyjną kuchnię i – rzecz jasna – czekoladę w niezliczonych odmianach. Zapraszamy na s. 44-56. W dziale prawnym poruszamy temat aktualny zwłaszcza teraz, w czasie wakacyjnych wojaży: kiedy pracodawca ma prawo odwołać pracownika z urlopu? Temat rozwijamy na s. 58-60. Marzycie o podróży statkiem dookoła świata? Dla wielu osób taki rejs słusznie kojarzy się z podróżą życia. Tak jak statków są setki, tak duży będzie wybór wszystkiego – od kabin przez restauracje do atrakcji na statku. Bo chyba to oczywiste, że najwięcej atrakcji będzie właśnie na takim ogromnym liniowcu! No właśnie, więc jak go wybrać? Jak wybrać ten pierwszy lub kolejny rejs statkiem? O tym na s. 62-72.

FOTO: MACIEJ JENCZ

To tylko kilka propozycji spośród wielu innych – mamy nadzieję, równie interesujących. Z życzeniami inspirującej lektury

redaktor naczelny

PISZĄ DLA WAS

Karina O’Neill

Maciej Majerczak

SWISS MADE

APTECZKA W PODRÓŻY

Kasia Jaszczuk

Zapraszamy na stronę naszego wydawnictwa na: facebook.com/TravelPolskaMagazyn

SPIS TREŚCI

TEMAT WYD A N I A

MADERA - DRAMATYCZNA SCENERIA I BOTANICZNE CUDA

Zamiast klubów, tłocznych plaż i wysokich hoteli są tu strome klify, botaniczny luksus i pocztówkowe widoki praktycznie z każdego okna. Witamy na Maderze!

Wyspa Reunion - Ocean Indyjski

AKTUALNOŚCI 14 Gadżety, trendy, inspiracje NOWOŚCI WYDAWNICZE 20 Z księgarskiej półki PORADNIK 36 Kupujemy plecak 76 Apteczka w podróży NA RYNKU 42 Plecaki dla każdego DOOKOŁA ŚWIATA 46 Swiss made PRAWO W PODRÓŻY 60 Czy pracodawca ma prawo pokrzyżować plany urlopowe pracownika? PODRÓŻE Z KLASĄ 64 Statkiem dookoła świata MIEJSCE Z CHARAKTEREM 82 Zgorzelec – warto się zatrzymać... nie tylko na weekend! WYDARZENIA 90 Brave Festival 2016 Z DALEKA I Z BLISKA 92 Wyspy Oceanu Indyjskiego, czyli kurs na raj

NOWOŚCI RYNKOWE

Turkusowa laguna otoczona długą, nieprzerwaną linią nieskazitelnie białych plaż. Atmosphere Kanifushi to prawdziwa wartość i 5-gwiazdkowe doświadczenia malediwskiego resortu. Wyjątkowo opracowany pakiet wakacyjny – Premium All-Inclusive Holiday Plan – Platinum plus oferuje gościom wybór najlepszych, luksusowych kwater przy samej plaży i szeroki wachlarz udogodnień i usług, począwszy od darmowego minibaru dostępnego na plaży oraz możliwości korzystania z oferty 5 różnych restauracji. Szeroki wybór lądowych i wodnych atrakcji, gwarancja niezapomnianych wrażeń podczas snorkelingu i nurkowania, a także wielokrotnie nagradzana kuchnia. Wszystko to jest kwintesencją filozofii Atmosphere: radość dawania zapewnia prawdziwie beztroskie wakacje na Malediwach. atmosphere-kanifushi.com

Zwijana butelka to nowoczesny gadżet dla każdego, kto szuka wygodnych rozwiązań. Można ją napełnić ulubionym napojem i wrzucić do torebki lub zahaczyć o szlufkę spodni. Nieważne, czy wybierasz się do pracy, na trening czy upragniony wakacyjny wyjazd – oryginalna butelka to „must-have” na lato, dzięki któremu twój ulubiony napój będzie zawsze pod ręką. Po opróżnieniu butelki nie trzeba rozglądać się za koszem na śmieci, ale uzupełnić ją płynem, np. wodą, albo zwinąć i schować do kieszeni lub torby/torebki. Butelka jest ekologiczna i wolna od szkodliwego bis fenolu-A. Można myć ją w zmywarce. Poj. 480 ml. Cena: ok. 19 zł Butelka dostępna jest w sieci Rossmann i na stronie antybutelka.pl

Niewielki odbiornik radiowy CR-2004 DAB+ wyposażony w kolorowy ekran, tuner radia DAB i funkcję budzika. Nowoczesny design i kompaktowe wymiary gwarantują, że idealnie sprawdzi się na nocnym stoliku w sypialni. Czytelne menu ekranowe i dołączony do zestawu pilot sterowania sprawiają, że obsługa jest niezwykle prosta. 519 zł lenco.com W ostatnich latach w krajach zachodnich rower elektryczny przyczynił się do olbrzymiego wzrostu zainteresowania turystyką rowerową. Dzięki wspomaganiu pedałowania pokonywanie długich dystansów stało się dostępne dla każdego. Dziś jazda na rowerze bez nadmiernego wysiłku umożliwia osiąganie celów turystycznych każdemu, bez względu na wiek i kondycję. Doświadczenie zachodnich sąsiadów pokazało, że regionom narciarskim, w których sezon letni był dotychczas raczej sezonem martwym, rower elektryczny dał „drugie życie”, znacząco uatrakcyjniając letnią ofertę turystyczną. Dlatego powstał pomysł stworzenia hotelowej sieci ACTIVELO oferującej noclegi z pakietem wypożyczenia roweru elektrycznego. activelo.pl

NOWOŚCI RYNKOWE

18 lipca rusza konkurs konsumencki organizowany przez GP Battery Polska. Na zwycięzców czekają: skuter, smartfony i powerbanki GP. W promocji biorą udział ładowarki USB GP, które pozwalają na jednoczesne ładowanie nawet do 4 akumulatorów. Dzięki wyjściu USB możliwe jest zasilanie zarówno za pomocą ładowarek ściennych, jak i samochodowych. Wskaźnik LED pozwala na sprawdzenie naładowania akumulatora. Akumulatory przydają się bez wątpienia w wielu sytuacjach. Mogą posłużyć jako źródło zasilania wszelkiego rodzaju urządzeń domowego użytku czy aparatów fotograficznych. Są znacznie bardziej wydajne niż baterie alkaliczne, a ponadto mogą być ładowane do 1000 razy, dzięki czemu są rozwiązaniem ekonomicznym i bardziej ekologicznym niż jednorazowe baterie. Aby wziąć udział w konkursie, należy kupić promocyjną ładowarkę USB, zachować paragon i zgłosić się do konkursu! Wystarczy odpowiedzieć na pytanie: „Co daje ci latem energię?”. Zgłoszenia są przyjmowane na 2 sposoby: rejestracja poprzez wysłanie SMS pod numer 70908 według wzoru: GPBatteries.Nr dowodu zakupu.Twoja odpowiedź lub na stronie promocjagp.pl Zgłoszenia można wysyłać do 28 sierpnia. Szczegóły promocji oraz regulamin na stronie promocjagp.pl

Doskonały płaski gramofon L86 z USB i aluminiowym talerzem 300 mm. Złącze USB do podłączenia PC do zgrywania płyt. Model L86 posiada zintegrowany przedwzmacniacz stereo, 2 prędkości obrotu talerza: 33 i 45 RPM. Zdejmowana aluminiowa głowica. Regulowana przeciwwaga, napęd paskowy, a w zestawie pokrywa przeciwkurzowa. Wkładka Audio Technica. Obudowa z MDF. 1049 zł lenco.com Wśród egzotycznych, turkusowych wód Południowego Atolu Male leży spokojna wysepka Maadhoo, miejsce, w którym już za chwilę przywita gości luksusowy resort OZEN by Atmosphere. Już 15 lipca 2016 roku OZEN by Atmosphere otworzy swe drzwi dla gości pragnących skorzystać z wyjątkowego, ekskluzywnego planu wakacyjnego – The Atmosphere Indulgence. Goście będą mogli tu przeżyć wyjątkowe i beztroskie malediwskie wakacje. Resort z 90 willami i 6 różnymi restauracjami (w tym egzotyczną i luksusową restauracją podwodną). Współczesne wzornictwo i ogólny nastrój tego miejsca podkreślają tylko wyjątkowość otoczenia wyspy Maadhoo – luksusowy styl życia w najlepszym wydaniu. ozen-maadhoo.com REKLAMA

NOWOŚCI RYNKOWE

Unikalny głośnik podłogowy BTL450-W Bluetooth o mocy wyjściowej 60 W i dźwięku 2.1 dzięki wbudowanemu subwooferowi uatrakcyjni twój trening świetną i mocną muzyką. Umieść swój smartfon lub tablet na głośniku lub podłącz kartę SD czy USB. Na przednim panelu głośnika dodatkowo ukaże się pulsacyjne podświetlenie LED w 8 kolorach i 3 trybach migania. Baw się dobrze! 839 zł lenco.com

Ponad pół wieku temu Polak – Henryk Strzelecki – założył w Wielkiej Brytanii firmę produkującą odzież żeglarską. Dziś to najbardziej rozpoznawalna marka w branży, która w latach 80. podbiła też świat mody. W swoich kolekcjach ma m.in. niezawodne sztormiaki, wiatro- i wodoodporne kurtki, szybkoschnące koszulki czy nieprzemakające buty, a także dopasowane sukienki, klasyczne koszule, koszulki polo, stylowe bluzki oraz różnorodne dodatki. Kolekcje Henri Lloyd łączą w sobie elegancję z miejskim stylem, w najmodniejszych kolorach i wzorach. Przykładem tego jest kurtka Sail – funkcjonalna, ale i stylowa. Powstała ze 100% wiatro- i wodoodpornej, wysoce oddychającej tkaniny TP1, dzięki czemu idealnie nadaje się na wakacyjne wypady nad wodę oraz wieczorne spotkania z przyjaciółmi.

LaCie Rugged to propozycja dla podróżujących fotografów, ale również dla osób, które z różnych względów muszą przenosić duże ilości danych. Ukryte w gumowej pomarańczowej opasce dyski twarde są niezwykle trwałe – są nie tylko wodoi wstrząsoodporne, ale również dobrze reagują na upadek z wysokości i wytrzymują duży nacisk. Jeśli więc przez nieuwagę Twój dysk trafi przypadkiem pod koła samochodu, zapisane na nim dane pozostaną bezpieczne. Dostępne są modele różnego formatu ze złączem USB 3.0, które jest prawie 4 razy szybsze od wcześniejszej generacji lub Thunderbolt™ (tę cechę docenią zwłaszcza użytkownicy komputerów Apple) o pojemności od 1 TB do 4 TB. Jeśli przenoszone dane są szczególnie ważne, do wyboru jest urządzenie z dwoma dyskami w obudowie, z których jeden jest lustrzaną kopią drugiego. alstor.pl

Siedzimy już wygodnie na lotnisku albo w samolocie w drodze na upragnione i zasłużone wakacje. Czy zrobiliśmy wszystko, aby zagwarantować sobie bezpieczny urlop? O ile na idealną pogodę nie mamy wpływu, to na komfort ubezpieczenia owszem. Ubezpieczenie kosztów leczenia jest najważniejszym rodzajem ubezpieczenia. Choroba może przytrafić się również za granicą, gdzie koszty leczenia czy koszty transportu do Polski mogą zdecydowanie przekroczyć nasze własne możliwości finansowe. Ten temat jest bardzo ważny i niejednokrotnie może stanowić spore obciążenie budżetu podróży. Zatem kwestia ubezpieczenia podróży wydaje się czymś oczywistym. Sprawdźmy zatem, czy sumy ubezpieczeniowe (głównie KL) w pakiecie organizatora są wystarczająco wysokie w kraju, do którego wyjeżdżamy. Być może istnieje konieczność dokupienia ubezpieczenia, tak aby zapewnić sobie poczucie bezpieczeństwa w trakcie podróży. Więcej w biurach podróży oraz na hansemerkur.pl

Z KSIĘGARSKIEJ PÓŁKI

CHINY BEZ MAKIJAŻU Dzięki połączeniu wiedzy sinologicznej, reportażu i zapisków z podróży powstała subiektywna opowieść o chińskich doświadczeniach współczesności. Autor Marcin Jacoby pokazuje, że szybkim wprowadzeniem do taoizmu może być próba przeżycia na chińskim skrzyżowaniu, a kluczem do zrozumienia chińskich sukcesów odpowiedź na pytanie, dlaczego największym marzeniem młodych Chińczyków jest... sen. Czego można się dowiedzieć o Chinach, obserwując sztukę zarządzania tłumami na chińskim dworcu? Jak wygląda życie codzienne wobec wszechwładnej cenzury? Autor prowadzi czytelnika przez chińską rzeczywistość z pewnością eksperta, ciekawością podróżnika i pasją wielbiciela. „Chiny bez makijażu” to obowiązkowa lektura dla wszystkich tych, którzy pragną wgryźć się głęboko w „chińskość” i zrozumieć, co w niej tak fascynuje. Rok wyd. 2016, oprawa broszurowa ze skrzydełkami, format 13,5 × 20 cm, 445 s. Cena: 39,90 zł WYDAWNICTWO MUZA www.muza.com.pl

WNIEBOWZIĘTE Zarabiają w dolarach, wyjeżdżają na Zachód, kupują modne ubrania, kawior popijają szampanem, podróżują z aktorami, pisarzami, sportowcami, chodzą na rauty w ambasadach. I to wszystko w godzinach pracy. Totalna wolność – to daje w komunistycznej Polsce zawód stewardesy. Zawód, a właściwie zajęcie, jak twierdzą setki zazdrosnych, polegające na tym, by ładnie wyglądać, przejść się po pokładzie i podać kanapki pasażerom. To wszystko prawda, ale częściowa. Bo bycie stewardesą w PRL-u to także praca po dwanaście godzin na dobę przez niemal trzydzieści dni w miesiącu, konieczność radzenia sobie ze zmęczeniem, z trudnymi pasażerami, ze służbami bezpieczeństwa, z chorobami, ze strachem o życie swoje i koleżanek. To także codzienne wybory – czy zapisać się do partii, czy dorobić, czyli przemycać, uciec z Polski, czy jednak zostać z rodziną? Niedoceniane, często pomijane w historii polskiego lotnictwa, w książce Anny Sulińskiej „Wniebowzięte. O stewardesach w PRL-u” opowiadają, jak naprawdę wyglądało ich życie. Rok wyd. 2016, oprawa twarda, format 13 × 21,5 cm, 240 s. Cena: 39,90 zł WYDAWNICTWO CZARNE www.czarne.com.pl

„MALUCHEM” PRZEZ CZARNY LĄD Arkady Paweł Fiedler przejechał legendarnym maluchem, zwanym przez niego Zieloną Bestią, ponad 16 tys. km wzdłuż Afryki Wschodniej, trasą od Egiptu do RPA. Niespieszna jazda, zbaczanie z wyznaczonych tras i wzbudzający żywe zainteresowanie miejscowych maluch pozwoliły podróżnikowi doświadczyć prawdziwej, zapomnianej już Afryki i poznać rdzenną ludność. Wnuk podróżnika i pisarza Arkadego Fiedlera dotarł w ten sposób m.in. do gościnnych Nubijczyków, widział codzienną udrękę w Etiopii, obserwował obrzędy plemienia Hamer, a w Namibii spotkał się z Buszmenami. „Maluchem przez Afrykę” to dziennik szczególnej wyprawy. Autor udowodnił, że porzucenie monotonii miejskiego życia i podróż w nieznane nie muszą pozostawać jedynie w sferze marzeń. Rok wyd. 2016, oprawa miękka ze skrzydełkami, format 14,5 × 20 cm, 384 s. Cena: 39,90 zł WYDAWNICTWO MUZA www.muza.com.pl

Odkryj na nowo Polskę Czy można wspaniale spędzić letnie miesiące w Polsce? Z pewnością tak, ale warto dowiedzieć się, gdzie czekają na nas atrakcje i gdzie wypoczniemy komfortowo. Proponujemy trzy niezwykłe miejsca w trzech uroczych zakątkach Polski wraz z ich atrakcjami.

POPRADZKI PARK KRAJOBRAZOWY To jeden z najstarszych i najbogatszych przyrodniczo Parków tego rodzaju w Polsce. Obejmuje przyjazny do uprawiania turystyki pieszej Beskid Sądecki. To na jego terenie występują największe złoża wody mineralnej – 1/5 zasobów Polski – głównie szczawy, wody mineralne zawierające wolny CO2 w ilości powyżej 1 g/dm³ oraz sporadycznie źródła siarczkowe. Z odkrytymi w XVII wieku źródłami, jak i borowinami wiąże się historia i rozwój okolicznych kurortów, w tym Krynicy-Zdroju. Do wód zjeżdżali nie tylko kuracjusze, ale i sławne osoby, a wśród nich między innymi Jan Kiepura. Co roku na cześć światowej sławy tenora, odbywa się festiwal muzyki operowej jego imienia. W tym roku - już po raz pięćdziesiąty. Jubileuszowy festiwal będzie obfitował przez ponad tydzień nie tylko w koncerty sław muzyki operowej i operetkowej, ale również wydarzenia mu towarzyszące, m.in. dzięki licznym sponsorom, w tym także Hotelowi SPA Dr Irena Eris Krynica Zdrój. Hotel SPA Dr Irena Eris Krynica Zdrój zaprasza na wakacje na łonie przyrody. Poza licznymi wycieczkami, aktywnościami na świeżym powietrzu proponuje codzienne warsztaty z robotyki połączone z nauką języka japońskiego dla dzieci i dorosłych! Warsztaty to przede wszystkim zabawa – ale także zachęta do rozwijania zainteresowań w kierunku nauki przedmiotów ścisłych.

POŚRÓD WZGÓRZ DYLEWSKICH Do czasu powstania na Mazurach Zachodnich Hotelu SPA Dr Irena Eris mało kto wiedział o istnieniu Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich, chociaż cechą charakterystyczną tych okolic jest wyjątkowo silna dynamika rzeźby terenu, tworząca unikatowe walory krajobrazowo-widokowe. Gdy nacieszymy wzrok malowniczością terenów, jego dziewiczym charakterem i osobliwościami przyrodniczymi, warto wybrać się, chociażby rowerem, na słynne pola Bitwy Pod Grunwaldem z 1410 roku. Każdego

roku w połowie lipca odbywa się tu ogromna inscenizacja jednej z największej bitew średniowiecznej historii Europy, która przyciąga rzesze członków bractw rycerskich z całej Europy oraz kilkadziesiąt tysięcy turystów chcących obejrzeć spektakularne widowisko. Hotel SPA Dr Irena Eris Wzgórza Dylewskie proponuje spędzenie rodzinnych wakacji, zapraszając do zabawy w skautów - obfitującej w gry i zabawy na świeżym powietrzu, tropienie śladów leśnej zwierzyny, akademię gotowania z szefem kuchni, jazdę konną czy uczestniczenie w ognisku. Nie zabraknie wycieczek po okolicy, zajęć ruchowych oraz relaksu w Centrum SPA.

WAKACJE ODKRYWCÓW SUDETÓW Wybierając się w rejon Kotliny Kłodzkiej, można mieć tylko jeden problem – z wyborem atrakcji – jest ich bowiem tyle i są tak ciekawe, że nie wiadomo, które przedłożyć nad inne. Jednego dnia można się zagubić w o-Błędnych Skałach, następnego o wybrać się do Piekła albo Nieba. Na miłośników trekkingów czekają niezliczone kamienne schody, tajemnicze korytarze, wspinaczka na Szczeliniec. Kto nie miał okazji uczestniczyć w poszukiwaniu złotego pociągu lub bursztynowej komnaty, może odwiedzić Kopalnię Złota w Złotym Stoku z podziemną trasą turystyczną oraz jedynym w Polsce podziemnym wodospadem. Wieczorem warto pojawić się w Parku Zdrojowym Polanicy-Zdroju, gdzie można podziwiać spektakl typu światło i dźwięk. W rytm odtwarzanej muzyki „tańczy” woda tryskająca na wysokość 12 metrów. Dlatego tegoroczne wakacje w Hotelu SPA Dr Irena Eris Polanica Zdrój upływają pod hasłem „Wakacyjni odkrywcy Sudetów”. Każdego dnia czekają na gości propozycje ciekawych wypraw po okolicznych atrakcjach turystycznych, spotkania z przewodnikiem Sudeckim oraz bogaty program animacji. DrIrenaErisSpa.com

Z KSIĘGARSKIEJ PÓŁKI

PRAWDZIWE OBLICZE DUBAJU Pełen sprzeczności Dubaj od lat intensywnie przykuwa uwagę świata. Dla jednych jest synonimem niewyobrażalnego bogactwa i rozmachu, dla innych pozbawionym charakteru miastem będącym wyrazem megalomańskich ambicji. Uważa się, że bogactwo Dubaju pochodzi ze złóż ropy naftowej, ale głównym jego źródłem są turystyka, finanse, transport lotniczy i ogromne inwestycje w najszybciej rozwijający się rynek nieruchomości na świecie. „Czego nie widzą turyści? Czy zadłużonemu na ponad 100 mld dolarów miastu nie należałoby się wreszcie krytycznie przyjrzeć? – z takimi pytaniami mierzy się Jacek Pałkiewicz w swojej najnowszej książce. Bo przecież to miasto, jak każda tego typu metropolia na świecie, ma drugą stronę, mniej reprezentacyjną. Wystarczy tylko dotrzeć na jego przedmieścia, żeby odkryć getta zamieszkane przez setki tysięcy Hindusów i Pakistańczyków, których rękoma wybudowano na pustyni ten sięgający nieba arabski Manhattan. Poznawszy ich historie, trudniej zachwycić się dubajskim emiratem. Rok wyd. 2016, oprawa miękka, format 14,5 × 20,5 cm, 340 s. + 48 s. wkładka fot. Cena: 35,90 zł WYDAWNICTWO ZYSK I S-KA www.zysk.com.pl

NOTATKI Z AFRYKI Nowa książka Marcina Kydryńskiego to zapis licznych podróży do Afryki, które autor odbył w ciągu 25 lat. Książka, uzupełniona o wyjątkowe i liczne zdjęcia, pokazuje kontynent dziki i nieustannie zmieniający się na naszych oczach. To osobisty zapis szczególnych wydarzeń i obserwacji z perspektywy Europejczyka. „Biel. Notatki z Afryki” to zbiór wrażeń i doświadczeń stanowiących dowód afrykańskiej fascynacji autora. Książka składa się 21 rozdziałów i zawiera blisko 150 fotografii, z których wiele dotychczas nie było publikowanych. Z opisów Kydryńskiego wyłania się pełen brutalności, a jednocześnie piękna i tysiąca barw świat. Obecne zagrożenia, zdaniem autora, mogą być bardziej niebezpieczne niż te sprzed lat. Dynamiczne zmiany, jakie zachodzą w mentalności i stylu życia, bezpowrotnie zmieniają afrykańskie plemiona. Obok przekrojowego spojrzenia na historie poszczególnych krajów książka dostarcza konkretną dawkę wiedzy o ludności, lokalnych obyczajach i obrzędach. Rok wyd. 2016, oprawa twarda, format 16,5 × 23 cm, 656 s. Cena: 59,90 zł WYDAWNICTWO EDIPRESSE KSIĄŻKI www.hitsalonik.pl

SAGA PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ Simona Kossak – biolog, leśnik, profesor, popularyzator nauki – znała Puszczę Białowieską od podszewki, w końcu mieszkała w niej 30 lat. Wiedziała o niej niemal wszystko, kochała ją i broniła za wszelką cenę. Piętnowała ludzką głupotę i pazerność, protestowała przeciw bezsensownemu wycinaniu drzew i niszczeniu tego unikatu na skalę światową. Była wojowniczką znaną z bezkompromisowości, ale też czułą mamką wielu dzikich zwierząt, których odchowała niemało: łosie, lisy, sarny, borsuki, dziki, kruk, bociany, żeby wymienić tylko kilka gatunków. Tylko ona mogła napisać „Sagę Puszczy Białowieskiej”, opowiedzieć jej historię od czasów prehistorycznych po wydarzenia najnowsze. Tutaj króluje przyroda – piękna, fascynująca i zagrożona. Książka jest nie tylko zapisem wspaniałości natury, ale także wołaniem o opamiętanie, póki jeszcze nie wszystko stracone. Rok wyd. 2016, oprawa miękka ze skrzydełkami, format 15 × 23 cm, 500 s. Cena: 44,90 zł WYDAWNICTWO MARGINESY www.marginesy.com.pl

KIERUNEK WYDANIA

MADERA

Dramatyczna sceneria i botaniczne cuda TEKST KARINA O’NEILL

ZAMIAST KLUBÓW, TŁOCZNYCH PLAŻ I WYSOKICH HOTELI SĄ TU STROME KLIFY, BOTANICZNY LUKSUS I POCZTÓWKOWE WIDOKI PRAKTYCZNIE Z KAŻDEGO OKNA. WITAMY NA MADERZE!

ZDJĘCIA: KARINA O’NEILL

KIERUNEK WYDANIA

uż samo przybycie na tę soczyście zieloną wyspę na Oceanie Atlantyckim jest nadzwyczaj interesującym doświadczeniem. Madera jest tak górzysta, że nie można było znaleźć płaskiego miejsca dla pasa lotniczego i trzeba było go zbudować na palach wzdłuż wyspy! W czasie lotu na wyspę polecam usiąść po prawej stronie samolotu.

Maleńkie osady mieszczą się tutaj na rozległych zielonych szczytach, a rozległe klify wcinają się w granatową wodę Oceanu Atlantyckiego. Nawet stolica wyspy, Funczal, zbudowana jest na zboczu. Może nie ma tu

ZDJĘCIA: KARINA O’NEILL

Porto Moniz

FOTO: BRENDAN O’NEILL

Droga do Ponta do Furado

szerokich plaż, ale nie ma też rzędów leżaków i głośnych plażowiczów. I mimo że plaże są rzadkością, istnieją słonowodne skalne kąpieliska i baseny ze słoną wodą. Najlepszy taki wulkaniczny basen znajduje się na północy w Porto Moniz. Mimo że wyspa jest mała (800 km2), wydaje się o wiele większa. Trik polega na tym, że dzięki górzystemu ukształtowaniu terenu dostanie się gdziekolwiek zajmuje sporo czasu. Madera to po prostu jedna wielka góra. Drogi są tu niemożliwie kręte i zawsze nachylone pod dość wysokim kątem. Nawet na wybrzeżu nie jest łatwo i wybudowano tam sporo tuneli, aby umożliwić bezpieczne poruszanie się naokoło wyspy. Droga na północy z Sao Vicente do Porto Moniz to podobno jedna z najdroższych (w budowie) dróg na świecie. I z pewnością jedna z najpiękniej położonych.

FOTO: KARINA O’NEILL

KIERUNEK WYDANIA

Droga do Paul do Mar

Na szczęście budowniczowie pomyśleli też o tych, co na Maderę przyjeżdżają raz w życiu, i pomiędzy około 200 tuneli wcisnęli tarasy z punktami widokowymi. Wyspa powinna uzyskać nagrodę za posiadanie najdłuższej drogi widokowej na świecie. Może taki konkurs w przyszłości zorganizuję. To właśnie „widoki z drogi” gwarantują wspaniałe zdjęcia i zapierające dech panoramy. Najlepszym sposobem na zobaczenie wyspy jest wynajęcie samochodu. Jeśli zostajecie w stolicy, można dołączyć się do zorganizowanej wycieczki. Jest ich wiele, gdyż Portugalczycy znają się na pięknie swojego kraju. Przyjazd na Maderę nie może się kończyć na pozostaniu w stolicy i jej okolicy, to jest wręcz nie do pomyślenia. Owszem, jest tu ogród rodem ze świata „ogrodniczej fantazji”, aromatyczny rynek w egzotycznych kolorach i ciasne uliczki z pomysłowymi

barami i galeriami, ale sercem wyspy są góry i to ich trzeba doświadczyć. Samochodem można jechać i podziwiać we własnym tempie i zatrzymywać się do woli. Jednak trzeba pamiętać, że zbyta wolna jazda ogranicza czas na zwiedzanie zaplanowanych miejsc (na pocieszenie powiem, że powrót odbywa się tą samą drogą). Tydzień do 10 dni – tyle potrzeba, żeby Maderę dobrze objechać wzdłuż i wszerz i przy okazji odpocząć. Jadąc na wyspę, spodziewajcie się wakacji spędzonych w samochodzie. Pomyślcie zatem o spędzeniu kilku dni przed wyjazdem... bez auta. Według mnie nie ma nic lepszego niż widok na ocean z tarasu, na którym codziennie rano jem śniadanie albo wieczorem oglądam zachód słońca. Świeżo wyciśnięty sok

FOTO: KARINA O’NEILL

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM

ZDJĘCIA: KARINA O’NEILL

KIERUNEK WYDANIA

Jeśli akurat zdarzy się, że jesteście na wyspie na koniec grudnia to najlepszym miejscem na przywitanie Nowego Roku będzie Funchal. Tutejsze fajerwerkowe show słynie na całą Europę.

Droga z południa do Sao Vicente

z pomarańczy (z uwagi na to, że rośnie ich tu bez liku, są nie tylko wspaniałe, ale także bardzo tanie) jest nieodłącznym elementem mojej śniadaniowej nadmorskiej tradycji. O taki taras nie jest tutaj trudno, ale trzeba oddalić się od stolicy. Południowe wybrzeże będzie słoneczne o wiele dłużej, gdyż szczyty górskie odcinają północną stronę wyspy od promieni słonecznych już około godziny 17 (godzina zmienia się oczywiście w zależności od pory roku). Jeśli zdecydujecie się na całkowity objazd wyspy, polecam przenieść się w trakcie pobytu na inną stronę wyspy. Ja wybrałam

Ribiera de Janela

KIERUNEK WYDANIA

Jardim do Mar na południu i Ponta Delgada na północy. Odpowiednia lokalizacja naszej bazy będzie połową sukcesu. Taras przyda się nawet podczas wyspiarskiej „zimy”. Nie wiem, czy to określenie nie jest trochę na wyrost, skoro nawet pod koniec grudnia w ciągu dnia nosi się krótkie spodenki, a temperatura często utrzymuje się w granicach 22 stopni Celsjusza. Widoki na nadmorskie osady i klify ciągnące się po horyzont można tu podziwiać nie tylko z drogi, ale także z wielu szlaków pieszych, kolejki górskiej albo nawet i łodzi. Z mariny w Funchal dwa razy dziennie odpływa łódź w poszukiwaniu delfinów i wielorybów. Przy okazji można podziwiać wyspę z innej perspektywy, wykąpać się i podpłynąć do jednego z najwyższych klifów w Europie – Cabo Girao. Kolejka linowa na zachodnim wybrzeżu w Achadas da Cruz dostarczy dreszczyku emocji, za to po wjechaniu kolejką do Monte z Funchalu będziecie mogli zjechać tzw. tobboganem, czyli wiklinowym krzesłem.

Gdzieś między Sao Vicente i Santana

Darmowa „myjnia” samochodowa

ZDJĘCIA: KARINA O’NEILL

Achadas da Cruz

KIERUNEK WYDANIA

ZDJĘCIA: KARINA O’NEILL

Okolice Pico do Juncal

Widoki mimo wszystko najlepsze będą ze szczytów, na które będzie trzeba dostać się o własnych siłach. Może nie będzie długo, ale stromo. Na najwyższe szczyty, jak np. Pico Ruivo, Pico do Areiro czy Pico do Ribiero, prowadzą dobrze oznakowane szlaki. Z góry można podziwiać widoki od jednego wybrzeża do drugiego. Pamiętajcie, że w każdych górach trzeba uważać na nieprzewidywalną pogodę. Wiecie już, że Madera to wyspa niezwykła, więc i szlaki do wędrówek są tu oryginalne. Tzw. lewady to kanały irygacyjne typowe dla wyspy. Nadal przenoszą wodę z gór, meandrując przez bujną roślinność górską, a wzdłuż nich biegnie ścieżka dla pieszych. Sceneria jest piękna, a przy jednej z nich znajduje się las Laurisilva. Jest to największy na świecie las laurowy, został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Naturalnego UNESCO. ■ Grafiki: Shutterstock.com

PORADNIK

Kupujemy plecak turystyczny TEKST ROBERT NIENACKI

Wybór odpowiedniego plecaka wbrew pozorom nie jest prosty. Mnogość modeli, fasonów, typów wyposażenia - wszystko to bynajmniej nie ułatwia zadania. W naszym poradniku podpowiadamy, na co warto zwrócić uwagę w tych poszukiwaniach, aby zakupiony plecak był jak najlepiej dopasowany do naszych potrzeb.

FOTO: PIXABAY

WIELKOŚĆ PLECAKA Należy dobrać ją do preferowanego typu turystyki oraz ilości rzeczy, które będziemy nosić w plecaku (np. namiotu i akcesoriów kempingowych, śpiwora itd.). Plecak nie powinien być jednak zbyt duży – wiele osób, dysponując zapasem miejsca, ma tendencję do zabierania rzeczy niepotrzebnych. Pamiętajmy, że nawet najlepszy plecak będzie źródłem udręki, jeśli zostanie przeciążony. Dlatego przyjmuje się, że najcięższy plecak dla kobiety nie powinien ważyć więcej niż 15 kg, zaś dla mężczyzny - 18 kg. Plecak o poj. 20-30 l będzie odpowiedni na krótką wycieczkę. Na jeden dzień w górach najlepiej wybrać plecak ok. 30-, 35-litrowy, ponieważ do takiego zmieści się zarówno polar, jak i kurtka oraz prowiant. Plecak o pojemności 40-50 l sprawdzi się podczas kilkudniowych wycieczek z noclegiem w schronisku, natomiast kilkudniowe wędrówki połączone z noclegami pod namiotem wymagają już plecaka 60-litrowego lub większego. Warto wiedzieć, że wiele modeli plecaków ma możliwość powiększenia litrażu poprzez doczepienie dodatkowych kieszeni oraz podniesienie komina w komorze głównej. Optymalną wielkością pozwalającą na wygodne przemierzanie zarówno górskich szlaków, jak i podróż autostopem charakteryzują się plecaki o pojemności 55-70 l (dla kobiet do 65 l).

MATERIAŁY I WYKOŃCZENIA To właśnie od nich zależy zarówno trwałość, jak i wodoodporność naszego plecaka. Niestety, im lepszy materiał, tym na ogół wyższa cena plecaka. Jednym z najpopularniejszych obecnie materiałów jest cordura, w niektórych modelach dodatkowo pokrywana teflonem dla lepszej ochrony przed wilgocią i zabrudzeniami. To wytrzymały materiał używany zarówno w plecakach trekkingowych, jak i wyczynowych. Lepszy materiał zwykle oznacza nieco wyższą masę samego plecaka, jednak takie plecaki są dużo bardziej wytrzymałe i odporne na przetarcia. Zwracajmy też baczną uwagę na szwy, bo to one w znacznej mierze decydują o trwałości plecaka. Najbardziej wytrzymałe są szwy potrójne, dodatkowo obszyte lamówkami. Słabym punktem plecaka mogą być także klamry. Powinny one być wykonane z wysokiej jakości tworzyw sztucznych lub stopów metali lekkich. Sposób zapinania klamer i ich wytrzymałość najlepiej sprawdzić już w sklepie, przy okazji mierzenia plecaka. ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM

PORADNIK

FOTO/GRAFIKA: SHUTTERSTOCK.COM

Plecaki turystyczne mają inaczej ukształtowane szelki oraz pas biodrowy w wersjach dla kobiet i dla mężczyzn, co wynika z oczywistych różnic anatomicznych obu płci. W plecakach typu męskiego szelki są szersze, także ich odległość od siebie jest większa. Plecaki turystyczne damskie cechują się inaczej wyprofilowanym systemem nośnym oraz pasami: biodrowym i piersiowym – uwzględniają one cechy charakterystyczne kobiecej anatomii.

BUDOWA, ERGONOMIA, WYPOSAŻENIE

Kupując plecak, koniecznie musimy go przymierzyć i to nie po to, by sprawdzić, jak w nim wyglądamy, ale czy dobrze się z nim czujemy. Nie liczmy na to, że nowy nabytek „ułoży się” później. Pamiętajmy, że plecak nie może nas nigdzie uwierać, przeszkadzać itp. – potencjalnie będziemy spędzać w nim po kilka godzin przez co najmniej kilka dni, zatem musi on być idealnie dobrany do naszej sylwetki. Dobrze jest obciążyć plecak w sklepie (w tym celu można wykorzystać inne dostępne w sklepie gadżety), założyć go i zapiąć pasy: biodrowy oraz piersiowy. Pas biodrowy powinien przenosić ok. 70% całego obciążenia plecaka, więc jego precyzyjne dopasowanie jest jedną z fundamentalnych kwestii przy doborze plecaka (dzięki temu będzie nam się wygodniej i lżej nosić plecak). Z kolei pas piersiowy wpływa na plecak stabilizująco.

morę główną, najczęściej nie mają klapy ani rozbudowanych kieszeni bocznych. Średnie plecaki trekkingowe (30-45 l) są lekkie, proste, z boku mają niewielkie kieszenie (często siateczkowe), górną klapę wraz z regulacją jej wysokości, zaś pas biodrowy jest tutaj bardziej rozbudowany i regulowany. Duże plecaki transportowe (od 60 l poj.) mają dwie lub więcej komór, co pozwala na lepszy dostęp do ekwipunku podczas wycieczki i na bardziej efektywne spakowanie. „Transportowce” wyposażane są także w wewnętrzny stelaż (stelaży zewnętrznych już się właściwie nie spotyka), wykonany z aluminium lub włókna węglowego i pomagający w odpowiednim rozłożeniu ciężaru. Niektóre modele posiadają także systemy wentylacji – rozwiązanie szczególnie przydatne wtedy, gdy czeka nas długa wędrówka z plecakiem w wysokich temperaturach.

Małe plecaki (do 30 l poj.) mają miękkie systemy nośne i pas biodrowy o minimalnym rozmiarze. Posiadają tylko jedną ko-

Warto zwrócić uwagę na ilość bocznych kieszeni oraz sposób ich mocowania. Niektóre plecaki mają kieszenie

PORADNIK

„ruchome”, które w przypadku krótszych eskapad lub wyjazdów z mniejszą ilością rzeczy można po prostu odpiąć. Przydatnym elementem są również zamykane kieszenie na pasie biodrowym (dotyczy to szczególnie plecaków średnich i dużych), umożliwiające szybki i łatwy dostęp do telefonu komórkowego, pieniędzy czy paszportu. Wszystkie plecaki powinny mieć kieszeń boczną na butelkę z wodą, którą dobrze mieć w zasięgu ręki, bez potrzeby zdejmowania bagażu z pleców. Bardzo ważnym i przydatnym elementem jest wszyty w osobnej kieszeni, łatwo dostępny pokrowiec przeciwdeszczowy na nasz plecak. Plecak transportowy (nazywany też wielodniowym), oprócz solidnego pasa biodrowego, musi posiadać także regulowany system nośny. Można go wtedy dopasować do sylwetki i indywidualnych preferencji użytkownika, a tym samym

zmaksymalizować komfort noszenia. Z uwagi na to, że na dłuższe wyprawy zabieramy ze sobą dużo więcej wyposażenia, ułatwieniem w pakowaniu są wszystkie dodatkowe elementy, zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Kupując plecak, zwróćmy uwagę, czy system nośny da się choćby prowizorycznie naprawić oraz czy jego regulacja jest łatwa (lub wręcz przeciwnie, sprawia kłopot). Źle dobrany, niewygodny plecak może bowiem popsuć nawet najlepiej zapowiadającą się wycieczkę. Jeśli chcemy, aby plecak służył nam przynajmniej kilka sezonów (a nie rozpadł się po pierwszej wycieczce), warto udać się do specjalistycznego sklepu turystycznego, gdzie przede wszystkim możemy liczyć - w większości przypadków - na fachową obsługę i rzetelną informację. ■

ilość troków pozwalających na przyczepienie do plecaka dodatkowego ekwipunku, np. karimaty czy kijków trekkingowych;

praktyczne rozwiązania, np.: łatwo dostępne boczne kieszenie siatkowe, dodatkowy zamek pozwalający na dostęp do komory głównej bez konieczności odpinania klapy, umieszczone na pasie piersiowym albo biodrowym dodatkowe taśmy lub uchwyty (umożliwiające doczepienie m.in. karabińczyka, kompasu czy gazu przeciwko psom), tajne kieszonki, bezpieczne i wodoodporne schowki na klucze, dokumenty itp.;

gwarancję – standardowe minimum to 24 miesiące, ale niektórzy producenci oferują dożywotnią gwarancję na swoje wyroby.

FOTO/GRAFIKA: SHUTTERSTOCK.COM

PRZY ZAKUPIE PLECAKA WARTO ZWRÓCIĆ UWAGĘ NA:

NA RYNKU

Plecak Deuter Aircontact Pro 60+15 jest legendą tras trekkingowych na całym świecie. Zawdzięcza to przede wszystkim systemowi nośnemu, który gwarantuje maksymalny komfort podczas każdego kroku oraz perfekcyjnej organizacji przegród i kieszeni. Ceniony jest również za dużą ilość troków oraz łatwy dostęp do głównej komory, możliwy z trzech stron.

Bieganie, wspinanie, rower oraz codzienny użytek – jeśli potrzebujesz plecaka, który spisze się dosłownie wszędzie, to Lowe Alpine Strike 12 będzie idealny. Nowoczesny design, lekka konstrukcja i wysokiej klasy wykonanie sprawiają, że Strike posłuży wiele sezonów. Profilowane pianki na plecach w technologii Air-Contour i perforowane szelki pomagają oddychalności. 239,90 zł POLARSPORT.PL

1179 zł 8A.PL

Lekki i funkcjonalny plecak turystyczny do szybkiego przemierzania szlaków? Taki właśnie jest nowoczesny The North Face Litus 22-RC. Model ten doskonale sprawdzi się podczas całodziennej wędrówki w terenie. Mnóstwo kieszeni i przegród, boczne troki, profilowane pasy oraz załączony pokrowiec przeciwdeszczowy składają się na dopracowaną całość. 349 zł 8A.PL

Niebieski 4F C4L15-PCG001B to górski plecak, który został stworzony specjalnie dla zwolenników pokonywania szlaków turystycznych oraz długich wypraw. Bardzo pojemny, z mnóstwem kieszeni, zaczepów i uchwytów. Wykonany z wysokiej jakości wytrzymałego na uszkodzenia oraz zabezpieczającego przed przemakaniem materiału Duralon. Doskonale sprawdzi się podczas złych warunków atmosferycznych. 159,90 zł HURTOWNIASPORTOWA.NET

Firma Lowe Alpinie dla wybierających się w dalszą podróż z wykorzystaniem różnych środków transportu stworzyła bardzo przemyślane rozwiązanie. AT Travel Trekker 70+30 to zestaw 2 plecaków o pojemnosci 70 i 30 l. Plecaki można łatwo spiąć razem i „zarzucić” na plecy jak standardowy plecak. W dużym plecaku można łatwo schować szelki, tworząc torbę, a mały plecak z powodzeniem pomieści i ochroni laptopa. 1099 zł E-PAMIR.PL

Plecak Lowe Alpine AirZone Pro 35:45 to propozycja dla tych, którzy cenią sobie wygodę użytkowania i lubią ambitniejsze wypady w góry. System nośny AirZone umożliwia dopasowanie plecaka do wzrostu. Zapewnia także miły przewiew na plecach, co przekłada się na komfort podczas długich wędrówek. Plecak posiada zamek z boku, który umożliwia łatwy dostęp do rzeczy w całej komorze. Dodatkowe kieszenie, troki, zawieszki na kije trekkingowe pozwolają z głową rozmieścić bagaż, który zabieramy ze sobą w góry.

Fjord Nansen Geranger 20 to wielozadaniowy plecak do użytku codziennego, wyposażony w funkcjonalne kieszonki i przegródki. Świetnie sprawdza się na dojeździe do pracy lub szkoły, ale również na weekendowych wypadach rowerowych i pieszych wycieczkach. Możliwość zainstalowania bukłaka z wodą oraz pokrowiec przeciwdeszczowy nadają mu sportowy charakter.

569 zł E-PAMIR.PL

219,90 zł FJORDNANSEN.PL

NA RYNKU

Capac to wygodny i komfortowy plecak turystyczny firmy Martes o poj. 45 l, wykonany z trwałej tkaniny poliestrowej. Posiada jedną dużą komorę, zakończoną zaciąganym kołnierzem. System nośny tego modelu to regulowane szelki oraz pas biodrowy i piersiowy dla większego komfortu przenoszenia plecaka z obciążeniem. 89,90 zł HURTOWNIASPORTOWA.NET

Średniej wielkości Osprey Kestrel 38 to plecak, który sprawdzi się na szlaku o każdej porze roku. Jest wyposażony w pokrowiec przeciwdeszczowy oraz zewnętrzną, łatwo dostępną kieszeń na bukłak. Nowoczesny i lekki system nośny AirSpace™ zapewnia wysoki komfort podczas długiego marszu, a wysokiej klasy materiały gwarantują niezawodne użytkowanie.

Salewa Guide 35 to techniczny plecak górski – doskonale nadaje się do wspinaczki, wypraw na nartach skitourowych oraz eksploracji trudnych szlaków. Możliwość przytroczenia nart, czekanów lub kijów trekkingowych sprawia, że doskonale spisze się w czasie wielu aktywności. System nośny Contact Fit gwarantuje pełną stabilność bagażu w każdej sytuacji.

639,90 zł POLARSPORT.PL

649,90 zł 8A.PL

Deviate Travel Pack 60L to plecak amerykańskiej firmy Eagle Creek składający się z dwóch plecaków: głównego o poj. 47 l i mniejszego o poj. 15 l. Łatwy załadunek większego plecaka umożliwia otwierana duża klapa z przodu. Lekki i wytrzymały system nośny można łatwo dopasować do sylwetki. W komplecie pokrowiec chroniący np. od deszczu. Mały plecak wyposażono w kieszeń z blokadą RFID, chroniącą przed kradzieżą np. danych z karty kredytowej. Waga zestawu: 1600 g

Deuter Aircontact 65+10 to pojemny plecak trekkingowy z pasem biodrowym 3D Vari-Flex, który pracuje zgodnie z balansem bioder. Jego wahadłowa konstrukcja odciąża ramiona i plecy, pozwalając oszczędzić siły podczas wielogodzinnego marszu. System Vari-Quick pozwala na komfortowe dopasowanie do sylwetki użytkownika, a nowa konstrukcja daje wygodny dostęp do wnętrza. 999,90 zł POLARSPORT.PL

899 zł MAKANU.PL

Fjord Nansen Bodo 32 to plecak z kolekcji Fast & Light, który waży jedynie 1100 g. Zaprojektowany z myślą o kilkudniowych wycieczkach. Wygodny system nośny Insular Mapping System zwiększa komfort maszerowania z obciążeniem, a rozpinana komora ułatwia dostęp do ekwipunku. Plecak posiada wymiary pozwalające na użycie go jako bagażu podręcznego w samolotach. 369,90 zł FJORDNANSEN.PL

Plecak Lowe Alpine Core 34 to propozycja dla tych, którzy w swoje podróże zabierają komputer. Specjalna kieszeń, która w efektywny sposób zabezpiecza laptopa, spełnia wymagania TSA. Podczas przechodzenia kontroli na lotniskach nie będziecie zmuszeni go wyciągać, a jedynie rozpiąć komorę i rozłożyć plecak. Zespół projektowy zadbał także o wygląd – plecak świetnie pasuje zarówno do garnituru, jak i odzieży outdoorowej. 399 zł E-PAMIR.PL

DOOKOŁA ŚWIATA

SWISS MADE Szwajcaria jest jednym z niewielu krajów, w których można doświadczyć tak dużej różnorodności na tak niewielkiej powierzchni. Od alpejskich szczytów, ośnieżonych nawet latem, szmaragdowych jezior, przez historyczną architekturę, po tradycyjną kuchnię i – rzecz jasna – czekoladę w niezliczonych odmianach.

FOTO: SWISS-IMAGE.CH/INTERLAKEN TOURISMUS

TEKST RAFAŁ NOWICKI

ZDJĘCIA: RAFAŁ NOWICKI

DOOKOŁA ŚWIATA

W drodze na „Top of Europe”. Obok tablica upamiętniająca stulecie inauguracji działalności kolejki Jungfraujoch.

Pobyt na „szczycie Europy” zaostrza apetyt na kaloryczne dania, takie jak smakowite rösti serwowane prosto z patelni (zdjęcie powyżej).

FOTO: SWISS-IMAGE.CH/ROB LEWIS

DOTKNĄĆ NIEBA Kiedy u schyłku XIX stulecia w kraju Helwetów zaczynał się boom turystyczny, chcących doświadczyć pięknych widoków, ale nieco bardziej leniwych miłośników gór wnoszono na nie na specjalnych krzesłach albo wwożono na mułach. W 1912 r. po kilku latach budowy oddano do użytku kolejkę na przełęcz Jungfraujoch. Trasa kolejki biegnąca skrajem lodowca i tunelami wykutymi w litej skale ma 9 km długości i pokonuje na tym dystansie aż 1400 m różnicy wzniesień. Pociąg zatrzymuje się na „dachu Europy”, najwyżej położnej stacji kolejowej na naszym kontynencie (3454 m n.p.m.), skąd rozciąga się majestatyczny widok na szczyty Jungfrau, Mönch i Eiger. Żeby mieć go jeszcze bliżej, wystarczy wjechać windą na taras widokowy w obserwatorium astronomicznym Sphinx (3571 m n.p.m.). Natomiast znajdująca się na wys. 3883 m n.p.m. platforma widokowa (dostęp z kolejki gondolowej) oferuje możliwość podziwiania szczytu Matterhorn o charakterystycznym kształcie piramidy – jest to jedna z najczęściej fotografowanych gór świata.

> GDZIE DOBRZE ZJEŚĆ? Interlaken/Unterseen – restauracja Stadthaus www.restaurantstadthaus.ch Jungfraujoch - restauracja Eigergletscher www.gletscherrestaurant.ch Zurych – restauracja Filini (Radisson Blu Airport) Zurych – restauracja Haus zum Rüden www.hauszumrueden.ch Gruyères – restauracja Le Chalet www.gruyeres-hotels.ch

ZDJĘCIA: RAFAŁ NOWICKI

Lucerna – restauracja Lapin www.de-la-paix.ch

Dzieje regionu przedstawione w graficznej formie. Z lewej ściana pamięci z nazwiskami robotników, którzy zginęli podczas budowy trasy na „szczyt Europy”.

DOOKOŁA ŚWIATA

Rzeka Aare jest jednocześnie granicą dwóch sąsiadujących ze sobą miejscowości - Interlaken oraz Unterseen.

ZDJĘCIA: RAFAŁ NOWICKI

FOTO: SWISS-IMAGE.CH/INTERLAKEN TOURISMUS

Doskonałą bazą wypadową na wycieczki górskie w masywie Jungfrau jest 6-tysięczna miejscowość Interlaken, położona – jak wskazuje nazwa – między jeziorami (Thun i Brienz). Miasto jest gwarnym ośrodkiem turystycznym i przyciąga nie tylko amatorów wspomnianych górskich eskapad, ale także spadochroniarzy, paralotniarzy i miłośników kanioningu. Z przystani położonych nad brzegami obu jezior, połączonych wodami rzeki Aare, kursują również statki wycieczkowe.

> GDZIE PRZENOCOWAĆ? Interlaken – Hotel Bernerhof www.bernerhof-interlaken.ch Zurych – Sorell Hotel Rex www.sorellhotels.com Lucerna – Hotel Ibis Styles www.ibis.com

Interlaken z lotu ptaka. Widoczne na zdjęciu powyżej „narzędzia” to... czekolada w nietypowej formie. Do nabycia w lokalnej czekoladziarni Funky Chocolate Club.

DOOKOŁA ŚWIATA

Zurych

FOTO: RAFAŁ NOWICKI

FOTO: ZÜRICH TOURISM/CHRISTIAN SCHNUR

Jezioro Zuryskie, wzdłuż którego ciągnie się kilkukilometrowy bulwar pełen słońca oraz zieleni. Idealne miejsce na spacer, jogging, przejażdżkę rowerem, a nawet... kąpiel. Jezioro, mimo że znajduje się w centrum miasta, słynie z czystej wody. A propos wody: jeśli podczas letnich dni dopadnie nas pragnienie, w całym mieście mamy do dyspozycji blisko 1,2 tys. fontann, z których płynie woda nadająca się do bezpośredniego spożycia. Zurych to także właściwe miejsce dla fanów clubbingu – miasto jest prawdziwym klubowym zagłębiem. Imprezy muzyczne w klubie Kaufleuten z największymi hitami z lat 80. czy w najstarszym klubie

Kabaret „Voltaire” - miejsce narodzin dadaizmu.

FOTO: ZÜRICH TOURISM/ELISABETH REAL

Upływ czasu jest doskonale widoczny w Zurychu za sprawą wszechobecnych w przestrzeni miejskiej zegarów, co akurat w Szwajcarii nie powinno dziwić. Największe szwajcarskie miasto jest głównym ośrodkiem gospodarczym kraju i ma też adekwatną do swojej pozycji ofertę propozycji turystycznorekreacyjnych i kulturalnych, a różnorodność form spędzania wolnego czasu to główna cecha miasta. Miłośnicy zakupów powinni koniecznie zajrzeć na Bahnhofstrasse – jedną z najsłynniejszych ulic handlowych na świecie. Po południowej stronie tego miejsca znajduje się

Muzeum Sztuki (Kunsthaus) w Zurychu.

Wieża kościoła św. Piotra, z największym tego typu zegarem w Europie.

FOTO: RAFAŁ NOWICKI

TEMPUS FUGIT, CZYLI CZAS PŁYNIE...

ZDJĘCIA: RAFAŁ NOWICKI

DOOKOŁA ŚWIATA

miasta, Mascotte, rozpoczynają się po godzinie 23 i trwają do... końca, a nie do godzin zamknięcia, bo takich tutaj nie ma! Miłośnicy sztuki także nie mogą narzekać na brak atrakcji: w Zurychu jest ponad 50 muzeów, z których 14 poświęconych jest sztuce. Należą do nich: Muzeum Sztuki (Kunsthaus), ze wspaniałą kolekcją obrazów, rzeźb, fotografii i wideo, czy Muzeum Rietberg – jedno z wiodących centrów sztuki pozaeuropejskiej, w szczególności z Indii, Chin i Afryki. Nieopodal dworca głównego swoją siedzibę ma Szwajcarskie Muzeum Narodowe, natomiast pod adresem Seestrasse 27 mieści się FIFA World Football Museum – imponujący zbiór memorabiliów oraz kronika najważniejszych wydarzeń w historii futbolu w nowoczesnym multimedialnym otoczeniu. Obowiązkowy przystanek dla każdego miłośnika piłki nożnej, nie tylko w kontekście tegorocznych Mistrzostw Europy.

Miejska Starówka – z galeriami sztuki, antykwariatami i księgarniami – to z kolei miejsce dla łowców białych kruków. Miasto jako ośrodek intelektualny od stuleci przyciągało twórców i myślicieli, wśród których byli m.in. Richard Wagner, Johann Wolfgang von Goethe, Thomas Mann, Albert Einstein czy James Joyce. To właśnie w Zurychu podczas I wojny światowej w obchodzącym stulecie powstania kabarecie „Voltaire” na Spiegelgasse narodził się dadaizm – międzynarodowy ruch artystyczno-literacki, którego głównymi hasłami były dowolność wyrazu artystycznego i swoboda twórcza odrzucająca istniejące kanony i tradycje. Warto wiedzieć, że w Zurychu urodził się również Andreas Vollenweider, znany także w Polsce muzyk i kompozytor, wirtuoz harfy elektroakustycznej.

FOTO: SWISS-IMAGE.CH/CHRISTOF SONDEREGGER

ZDJĘCIA: RAFAŁ NOWICKI

Lokalna serowarnia

W Szwajcarii co roku produkuje się ok. 180 tys. ton serów w 450 (!) gatunkach. Najsłynniejsze z nich to emmentaler i gruyère. Wymienione sery to podstawowe składniki narodowej potrawy Szwajcarów, czyli fondue. Topiony w kociołku ser z dodatkiem białego wina zajada się, maczając w nim nadziany na szpikulec kawałek chleba. Serowym przysmakiem numer dwa jest raclette: grube plastry sera o tej samej nazwie, roztopione na czymś w rodzaju małej patelni lub tradycyjnie nad ogniem serwuje się z ziemniakiem gotowanym w mundurku, korniszonem i marynowaną cebulką. Najbardziej odpowiednim miejscem do spróbowania sera gruyère, przede wszystkim w postaci fondue, jest średniowieczne miasteczko Gruyères. Smakowita potrawa to nie jedyna atrakcja tej pocztówkowej miejscowości. Są tutaj aż trzy muzea o całkowicie odmiennej tematyce. Pierwsze z nich – poświęcone 800-letniej

FOTO: SWISS-IMAGE.CH /CHRISTOF SONDEREGGER

DAM CI SERA NA... FONDUE

FOTO: SWISS-IMAGE.CH/FREDERIC GRANGIER

Gruyères - widok jak z pocztówki...

FOTO: RAFAŁ NOWICKI

DOOKOŁA ŚWIATA

Gratka dla miłośników SF - muzeum twórczości H. R. Gigera.

regionalnej historii architektury znajduje w XIII-wiecznym zamku, dawnej siedzibie grafów. Z kolei w pobliskim Château St. Germain mieści się muzeum twórczości H. R. Gigera, szwajcarskiego artysty, najbardziej znanego jako twórca postaci filmowego „Obcego”. Natomiast w 2009 r. otwarto w miasteczku Muzeum Tybetu z ponad 300 buddyjskimi rzeźbami, obrazami i przedmiotami rytualnymi z różnych regionów Himalajów.

ZDJĘCIA: RAFAŁ NOWICKI

Restauracja Le Chalet znakomite fondue w stylowym miejscu.

ZDJĘCIA: RAFAŁ NOWICKI

Wizyta w czekoladziarni Max Chocolatier to uczta wizualna i smakowa.

STOLICA CENTRALNEJ SZWAJCARII 60-tysięczna Lucerna jest malowniczo położona na zachodnim brzegu Jeziora Czterech Kantonów, u stóp góry Pilatus (2137 m n.p.m.). Miejscowość, powstała z małej osady założonej w VIII wieku, z początkiem XXI stulecia stała się jednym z najszybciej rozwijających się szwajcarskich ośrodków miejskich. Dzięki wielu atrakcjom miasto jest popularnym celem turystycznym. Niewątpliwie największą atrakcją Lucerny jest średniowieczny Most Kapliczny z trójkątnymi malowidłami pod dachem – jeden z najstarszych (1333 r.) mostów drewnianych w Europie, po pożarze w 1993 r. pieczołowicie odrestaurowany. Ciekawostką jest fakt, że budowla nie łączy brzegów najkrótszą drogą – jej kształt to rezultat dostosowania konstrukcji do bagnistego podłoża. Częścią mostu FOTO: SWISS-IMAGE.CH/CHRISTOF SONDEREGGER

FOTO: RAFAŁ NOWICKI

Lucerna - Most Kapliczny

jest kamienna wieża należąca do dawnego systemu obronnego, a obecnie mieszcząca archiwum. Z panoramą miasta nierozerwalnie wiążą się też bliźniacze wieże barokowego XVII-wiecznego kościoła jezuitów, jednej z pierwszych w Szwajcarii budowli sakralnych wzniesionych w tym stylu. Symbolem miasta jest wykuta w skale postać umierającego lwa, upamiętniająca heroiczną śmierć szwajcarskich żołnierzy poległych w ataku pod Tuileries w 1792 r. Zabytki architektury sąsiadują z architekturą jak najbardziej współczesną, której przykładem jest choćby zaprojektowane przez Jeana Szczyt Pilatus - widok z Jeziora Czterech Kantonów Nouvela futurystyczne Centrum KulturalnoKongresowe KKL. W Lucernie znajdują się trzy muzea: Picassa, Wagnera oraz Transportu, najchętniej odwiedzane muzeum w kraju. W mieście nie brakuje sklepów, barów i restauracji, ale znaleźć można tu również niewielkie manufaktury, działające w dwóch branżach charakterystycznych dla Szwajcarii: czekolady i zegarków. Wizyta w czekoladziarni Max Chocolatier to uczta wizualna i smakowa dla każdego miłośnika czekolady. Lucerna ma także swoje zegarki! Czasomierze powstają w pracowni Waltera Hessa, prawdopodobnie najmniejszej na świecie firmie zegarmistrzowskiej. Obowiązkowym punktem pobytu w Lucernie jest także rejs statkiem po Jeziorze Czterech Kantonów i jego licznych rozgałęzieniach oraz podróż panoramiczną kolejką Wilhelm Tell.

ZDJĘCIA: RAFAŁ NOWICKI

DOOKOŁA ŚWIATA

FOTO: SWISS-IMAGE.CH/CHRISTIAN PERRET

Wybór przedstawionych miejsc był z konieczności ograniczony i bynajmniej nie wyczerpuje zasobów dostępnych w tym alpejskim kraju atrakcji, o których z pewnością nie raz jeszcze napiszemy. ■

Czy Twój pracodawca ma prawo pokrzyżować Ci plany urlopowe?

FOTO: SHUTTERSTOCK.COM

PRAWO

TEKST KAMIL ZŁOTEŃKI, APLIKANT RADCOWSKI POD REDAKCJĄ ADWOKATA KRZYSZTOFA BUDNIKA KANCELARIA PRAWNA BUDNIK, POSNOW I PARTNERZY

Czy zdarzyło Ci się, że zaplanowałeś urlop, kupiłeś już bilet lotniczy, opłaciłeś hotel i kiedy zadowolony jechałeś na lotnisko, otrzymałeś telefon, że musisz pilnie wracać do pracy? A może z uwagi na „gorący okres” w pracy czy sprawowaną funkcję obawiasz się, że taka sytuacja może mieć miejsce? Każdy pracownik, którego łączy z pracodawcą stosunek pracy, może znaleźć się w tej niefortunnej sytuacji. 60

asadą jest, że pracownikowi przysługuje prawo do nieprzerwanego i niezakłóconego odpoczynku od pracy (art. 152 kodeksu pracy). Przepisy kodeksu pracy przewidują jednak wyjątki od tej zasady i dają pracodawcy możliwość odwołania urlopu pracownika przed jego rozpoczęciem, a nawet przerwania trwającego już urlopu i ściągnięcia pracownika do zakładu pracy.

KIEDY PRACODAWCA MOŻE PRZERWAĆ URLOP PRACOWNIKA? Zgodnie z treścią art. 167 § 1 kodeksu pracy „pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu.” Oznacza to, że przerwanie urlopu przez pracodawcę dopuszczalne jest jedynie w przypadku, gdy łącznie spełnione zostaną dwa warunki. Po pierwsze, wystąpić muszą szczególne okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu, a pod drugie, nieobecność pracownika mogłaby spowodować poważne

zakłócenia w procesie pracy. Do takich sytuacji mogą należeć: konieczność usunięcia awarii, niespodziewana kontrola w zakładzie pracy, niespodziewane przesunięcie się terminu ważnego spotkania, na którym potrzebna jest wiedza pracownika, czy też choroba osoby zastępującej pracownika w czasie urlopu. Korzystając z uprawnienia do odwołania pracownika z urlopu, pracodawca zobowiązany jest podać mu jasną i konkretną przyczynę przerwania urlopu. Warto podkreślić, że opisywane uprawnienie obejmuje zarówno zwykły urlop wypoczynkowy, jak i tzw. urlop na żądanie. Kodeks pracy nie wprowadza ograniczenia liczby odwołań z urlopu. Oznacza to, że pracownik teoretycznie może zostać odwołany z urlopu nawet kilka razy w ciągu jednego roku. Należy mieć jednak na uwadze, że to swoiste uprawnienie pracodawcy jest wyjątkiem od zasady. Pracodawca może zatem kilkakrotnie przerywać urlop pracownika, ale za każdym razem podstawą do tego musi być wyjątkowa sytuacja w zakładzie pracy. W przeciwnym

PRAWO

razie działanie pracodawcy może zostać ocenione jako nadużycie jego uprawnień, dyskryminacja pracownika czy nawet mobbing.

CZY PRACOWNIK MOŻE SPRZECIWIĆ SIĘ DECYZJI PRACODAWCY O ODWOŁANIU GO Z URLOPU? Ocena potrzeby stawiennictwa pracownika w zakładzie pracy należy tylko i wyłącznie do pracodawcy. Pracownik musi natomiast podporządkować się woli pracodawcy i to bez względu na własny pogląd o zasadności odwołania z urlopu. Taki podział ról stanowi rozwinięcie bardziej ogólnej zasady prawa pracy, w myśl której pracownik zobowiązany jest do stosowania się do poleceń przełożonego oraz dbania o dobro zakładu pracy i chronienia jego mienia (m.in. art. 100 § 1 i 2 pkt. 4 kodeksu pracy).

CO SIĘ DZIEJE Z NIEWYKORZYSTANYM URLOPEM? W sytuacji, gdy urlop pracownika zostaje przerwany, pracodawca udziela pracownikowi niewykorzystanego urlopu w terminie późniejszym. Prawo nie przewiduje automatycznego przesunięcia niewykorzystanego urlopu na okres bezpośrednio następujący po ustaniu przyczyny przerwania urlopu. Udzielenie urlopu w późniejszym terminie następuje poprzez zawarcie porozumienia z pracodawcą. Należy mieć na względzie, że przy uzgadnianiu kolejnego terminu wykorzystania urlopu pracodawca nadal jest obowiązany udzielić go pracownikowi w tym samym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Natomiast gdyby się zdarzyło, że zaległy urlop nie został przez pracownika wykorzystany we wspomnianym terminie, pracodawca musi udzielić go pracownikowi najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.

dynie pozostałej części poniesionych kosztów. Do typowych kosztów podlegających zwrotowi przez pracodawcę należą: koszty zakwaterowania, wyżywienia (jeżeli pracownik zawarł umowę o wyżywienie w czasie pobytu na urlopie), koszty imprez kulturalnych, turystycznych i rozrywkowych, w których pracownik zamierzał uczestniczyć, a także koszty podróży do miejsca spędzania urlopu wraz z powrotem. Jeśli pracownik wskutek przerwania urlopu przez pracodawcę powrócił z urlopu wraz z rodziną, kosztami pozostającymi w bezpośrednim związku z odwołaniem będą także wydatki, o których mowa powyżej, przypadające na członków rodziny pracownika. Pracownikowi nie przysługuje natomiast zwrot takich wydatków, jak: koszt zakupu odzieży, sprzętu sportowego lub żywności. Nie podlega również zwrotowi koszt utraconego zarobku w sytuacji, gdy pracownik zamierzał przeznaczyć urlop na podjęcie pracy, np. sezonowej. Należy pamiętać, że na pracowniku spoczywa obowiązek wykazania wszelkich poniesionych kosztów (zarówno przed pracodawcą, jak i ewentualnie później przed sądem). Warto więc zatrzymać rachunki, paragony oraz potwierdzenia rezerwacji i zapłaty, które w razie potrzeby będą stanowiły dowody poczynionych wydatków. Roszczenia o zwrot kosztów powstałych na tle odwołania pracownika z urlopu przedawniają się z upływem 3 lat od daty odwołaniu go z urlopu. Na koniec zaznaczyć można, że w razie bezzasadnego przerwania urlopu pracowniczego przyjmuje się, że pracownikowi przysługuje odszkodowanie na zasadach ogólnych (art. 471 kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 kodeksu pracy), a więc w granicach pełnej szkody. Jeżeli pracodawca odmówi pokrycia szkody, pracownik może sprawę skierować na drogę sądową. ■

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 167 § 2 kodeksu pracy „pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu”. Oznacza to, że pracodawca, decydując się na przerwanie urlopu pracowniczego, musi liczyć się z obowiązkiem zwrotu przynajmniej części poniesionych przez pracownika kosztów. Do kosztów tych zazwyczaj zalicza się wydatki poniesione przez pracownika „z góry” w związku z zamiarem spędzenia urlopu poza miejscem zamieszkania. Podkreślenia wymaga, że zwrot należy się tylko za okres rzeczywiście niewykorzystany przez pracownika i to w zakresie, w którym nie może on już odzyskać poniesionych wydatków, np. od biura podróży lub hotelu. Dla przykładu: jeżeli na czas urlopu pracownik opłacił dwutygodniowy pobyt w hotelu, a przebywał w nim tylko przez jeden tydzień i następnie jego urlop został przerwany przez pracodawcę, to będzie mu przysługiwał od pracodawcy zwrot opłaty za pobyt w hotelu za okres jednego tygodnia. Jeżeli jednak hotel zwróci pracownikowi część kosztów niewykorzystanej rezerwacji, to od pracodawcy pracownik będzie mógł uzyskać zwrot je-

FOTO: FREEIMAGES

CZEGO PRACOWNIK MOŻE SIĘ DOMAGAĆ OD PRACODAWCY W PRZYPADKU ODWOŁANIA Z URLOPU?

PODRÓŻE Z KLASĄ

Statkiem dookoła świata STATKI-LINIOWCE SĄ JAK HOTELE, TYLKO ŻE TE OSTATNIE NIE MOGĄ ZMIENIĆ LOKALIZACJI. ROZPAKUJ SIĘ RAZ I ZAPOMNIJ O WALIZCE. ZAPOMNIJ TEŻ O TROSKACH, PRAWIE JAZDY I ZŁYM SAMOPOCZUCIU. TEKST KARINA O’NEILL

ie będę Cię przekonywać o tym, żeby się wybrać na rejs. Ten tekst jest dla tych, którzy już się zdecydowali na taką podróż. Ci, którzy jeszcze mają wątpliwości i nie wiedzą, dlaczego miliony ludzi na świecie spędzają czas na środku oceanu, powinni zaczerpnąć informacji od znajomych szczęśliwców, którzy już na takim rejsie byli. Tak jak statków są setki (np. po samych Karaibach pływa ponad 200 statków), tak duży będzie wybór wszystkiego – od kabin przez restauracje do atrakcji na statku. Bo chyba to oczywiste, że największy wybór atrakcji będzie właśnie

na takim ogromnym liniowcu! No właśnie, więc jak go wybrać? Jak wybrać ten pierwszy lub kolejny rejs statkiem? Najpierw zadaj sobie pytanie, czego chcesz i co lubisz. Może w sam raz dla ciebie będzie 2-dniowy rejs do Karlskrony w Szwecji albo romantyczny rejs po Polinezji Francuskiej lub też ekspedycja na Spitsbergen w poszukiwaniu gór lodowych i niedźwiedzi polarnych? Dzięki rejsowi możesz odwiedzić ponad 300 miejsc na wszystkich kontynentach – od Morza Śródziemnego do Kamczatki. Linia Cunard ma zaplanowany rejs, który trwa aż 120 dni. Popularne są rejsy na około 30 dni, które zaczynają się np. w Kapsztadzie

PODRÓŻE Z KLASĄ

i kończą w Wielkiej Brytanii. Na pierwszy raz polecam wybrać coś krótszego, jak np. 7-dniowy rejs wzdłuż fiordów norweskich (zimą lub latem) albo 3-dniowy rejs rzeką Irrawady w Birmie z Mandalaj do Bagan. Są rejsy po oceanach (np. rejs z Wielkiej Brytanii do Nowego Jorku), morzach (np. na Morzu Śródziemnym) i rejsy rzekami (np. z Amsterdamu do Budapesztu). Najbliżej będzie nam m.in. do Tallina w Estonii czy Kopenhagi w Danii, ale praktycznie do każdego portu łatwo się dostać samolotem. Są porty także w Niemczech, Szwecji i Wielkiej Brytanii. W porcie spędza się zazwyczaj jeden dzień, ale i tak można zobaczyć dużo miejsc. Na rejsie piękne, egzotyczne miejsca przychodzą do ciebie same, codziennie budzisz się za nowym horyzontem, który jest obietnicą przygody. Przed i po rejsie można zwiedzić miasta portowe dłużej albo po-

łączyć wyjazd z inną formą podróży, np. trekkingiem w Patagonii albo fly drivem w Kanadzie. W Internecie jest wiele przeglądarek rejsów i można szybko znaleźć linię, która pływa w nasze rejony albo zainspirować się, jeśli brak nam pomysłów. Są interaktywne mapy, mnóstwo galerii i relacji.

PODRÓŻE Z KLASĄ

Zawsze można spytać o zdanie agenta biura podróży. Podróż statkiem może być podróżą życia, miesiącem miodowym, arktyczną ekspedycją albo urlopem rodzinnym. Nie tylko zobaczysz dużo nowych miejsc poza statkiem, ale i każdego dnia dostaniesz... gazetkę o tym, co się będzie działo za dnia i wieczorem na statku. Weź udział w tym, na co akurat masz ochotę. Chcesz popływać? Proszę bardzo, wybierz z kilku basenów. Chcesz trochę czasu dla siebie? Może SPA, fitness albo książka na własnym balkonie? Lubisz być wśród przyrody? Wybierz statek z parkiem. Wieczorem zaszalej w kasynie lub klubie jazzowym albo obejrzyj widowisko akrobatyczne. A może dawno nie byłeś w teatrze? Na każdy nastrój znajdzie się rozrywka. Wybierać statek to jak wybierać w miłości – bardzo trudno. Nawet jeśli linie rejsowe wydają się na pierwszy rzut oka podobne, każda jest tak naprawdę inna. Celebrity jest np. nastawiona na smakoszy i SPA, Royal Caribbean celuje w rodziny, a na statkach Carnival wszystko jest jak w karnawale, czyli rozrywkowo na maksa. Wybierać można z ponad 30 linii rejsowych, niektóre z nich posiadają w swojej flocie nawet 26 statków, jak np. Royal Caribbean, ale są też linie ultraluksusowe, jak Seabourn, która posiada 4 statki pasażerskie.

PODRÓŻE Z KLASĄ

Jedną z najważniejszych kwestii do rozważenia będzie wybór pokoju, czyli kabiny. Czy chcesz najtańszy pokój, który będzie zwykle przestrzenią bez okien, czy zapłacisz więcej za posiadanie okna, balkonu lub fantazyjnego apartamentu. Większość kabin jest mniejsza niż hotelowe pokoje, ale mimo to są dość przestronne, stylowo i funkcjonalnie wyposażone. Łóżko jest zazwyczaj większe niż w przeciętnej domowej sypialni, łazienki także są wygodne. Jest fotel, stoliczek i biurko. Sprzątanie odbywa się nawet kilka razy dziennie, a obsługa nierzadko zostawia jakąś niespodziankę. Jeśli

lubisz ciche miejsca, w których możesz oglądać zmieniający się świat, to wybierz kabinę z balkonem. Nie ma chyba nic lepszego niż oglądanie zachodu słońca nad oceanem z własnego prywatnego balkonu. Jeśli masz skłonności do choroby morskiej i dodatkowo wybierasz się na mały statek, to weź kabinę na dolnym pokładzie. I tak najpewniej nie odczujesz ruchu statku, ale najlepiej zabezpieczyć się zawczasu. Jeśli wybierzesz najtańszą opcję, to będzie to kabina wewnętrzna, czyli bez okna. Często zdarzają się promocje i kupując np. kabinę wewnętrzną najniższej klasy można

PODRÓŻE Z KLASĄ

dostać pomieszczenie z oknem albo balkonem bez dopłaty. Za dodatkową opłatą można wybrać sobie nawet pokład albo konkretną kabinę.

niejsze jest to, że można jeść do woli i nie martwić się o rachunek, ponieważ wyżywienie jest wliczone w koszt rejsu.

To, że podczas takich rejsów dużo się je, to nie nowość, liniowce są na to świetnie przygotowane. Statki oferują zazwyczaj szeroką gamę restauracji z różnymi kuchniami świata – od azjatyckiego bufetu do sushi. Jeśli masz specjalne wymaganie dietetyczne, warto powiadomić o tym linię rejsową wcześniej i bez względu na to, czy jesteś weganinem czy alergikiem – możesz być pewien, że wszystko będzie zapewnione zgodnie z życzeniem. A najważ-

Aktualnie największym (i zarazem najdroższym) liniowcem jest Harmony of the Seas – długi na 362 m (to więcej niż wysokość Wieży Eiffla) i szeroki na 66. Zabiera on 6360 pasażerów i 2100 załogi. Ma aż 16 pięter. Na statku jest park, który jest domem dla 12000 gatunków roślin, jest tu teatr mieszczący 1400 widzów i zjeżdżalnia wysoka na 10 pięter. To oczywiście jedynie kilka bardziej spektakularnych atrakcji, pomniejsze trudno zliczyć.

Mniejsze statki to np. ekspedycyjne Silversea, które zabierają około 200 pasażerów i płyną w rejony arktyczne albo na Galapagos. Kiedy już wybierzesz rejs i statek, pamiętaj, że jego załoga zadba o to, żebyś był dopieszczony, zdrowy i zadowolony, żeby było wygodnie i rozrywkowo. Będzie jak w bajce o Kopciuszku. A najlepsze jest to, że zobaczysz kawał świata! ■ Zdjęcia i grafika: Shutterstock.com

PODRÓŻE Z KLASĄ

Linia rejsowa

Czym się wyróżnia

Od strony kuchni

Minusy

Dla kogo

Kierunki

Celebrity

Duże nowoczesne statki. Na pikniki są trawniki z prawdziwą trawą.

Linia jest znana ze wspaniałej kuchni i eleganckich barów serwujących wymyślne drinki; sushi zamawia się tu na iPadach.

Wiele atrakcji jest dodatkowo płatnych.

Pary, rodziny

M.in. Norwegia, Morze Śródziemne, Alaska, Galapagos, Kanada, Hawaje, Ameryka Łacińska

Royal Caribbean

Na statkach jest wszystko: od ścian wspinaczkowych, lodowisk, do musicali prosto z Broadwayu.

Nie tylko można dobrze zjeść, ale także nauczyć się gotować. Ponadto nie trzeba dodatkowo płacić za lody czy kawę.

Kabiny na starszych statkach są ciasne

Dla każdego

Praktycznie wszędzie (oprócz Antarktydy), od Alaski, przez Arktykę, do Rosji i na Hawaje

Cunard

Luksusowo, formalnie i tradycyjnie; linia ma tylko 3 statki i istnieje od ponad 175 lat. Posłuchaj wykładu, przeczytaj książkę z największej nadwodnej wypożyczalni.

Znajdzie się tu coś na każdy smak i humor w bardzo eleganckich lokalach.

Życie nocne kończy się grubo przed północą

Pary, rodziny

M.in. Afryka, Rosja, Karaiby, Australia, Daleki i Bliski Wschód, Ameryka Płn., Hawaje

Princess

Są tu promenady idealne na długie spacery albo jogging i miejsce do leżakowania tylko dla dorosłych. Jedyna linia, która pływa na każdy z 6 kontynentów. Wiele wycieczek lądowych i ekscytujących programów dla nastolatków.

Każdy smakosz znajdzie coś dla siebie, czy to w dzień czy to w nocy.

Połowa statków ma mało prywatne balkony, z których można widzieć sąsiada; dodatkowe opłaty.

Dla każdego

Morza, oceany i rzeki na 6 kontynentach

Norwegian

Tradycja łączy się tu z nowoczesnością; atmosfera jest nieformalna, strona rozrywkowa na duży plus.

Wolność w stołowaniu, czyli można jeść kiedykolwiek, z kimkolwiek i jakiejkolwiek restauracji.

Kabiny wewnętrzne są ciaśniejsze niż na innych statkach.

Rodziny, pary, imprezowicze

M.in. Norwegia, Daleki Wschód, Azory, północna Europa, Morze Czerwone, Australia

Disney

Rewelacyjne atrakcje dla dorosłych i dzieci, duże kabiny ułatwiające urlop z maluchami, musicale Disneya, bale.

Restauracje oferują możliwość zamówienia osobistego kelnera.

Jeśli statek ma komplet pasażerów, to baseny będą przepełnione, brak kasyn.

Rodziny

Europa, Meksyk, Morze Śródziemne, Ameryka Południowa, Kanada

Carnival

Życie towarzyskie na niektórych statkach kończy się przed północą, ale tutaj kończy się rano. Posiada park wodny i część statku tylko dla dorosłych.

Duży wybór i jeszcze w dodatku są miejsca całodobowe.

Brak możliwości nauki i rozwoju, amerykański styl statku nie każdemu przypadnie do gustu.

Imprezowicze, pary, rodziny

M.in. Bahamy, Karaiby, Riwiera Meksykańska, Hawaje, Fidżi

Holland America Line

Najlepsza kawiarnia internetowa połączona z biblioteką na wodzie, fantastyczne kursy gotowania, kino i dużo przestrzeni.

Raki i muszle w basenowym barze w cenie; skosztujecie wspaniałych win.

Po północy spotkasz tylko załogę.

Dla dorosłych

Rejsy dookoła świata; Karaiby, Bałtyk, Kanada

Costa

Jest wielonarodowościowo i ta mieszanka pasażerska gwarantuje świetną zabawę – od konkursów do balów przebierańców.

Będzie włosko: makarony, gęste sosy i wiele rodzajów pizzy.

Zdarzają się głośni sąsiedzi, ogłoszenia wydłużają się, bo są przekazywane w wielu językach.

Dla każdego, dla pokoleniowych rodzin, dzieci, grup

M.in. Bałtyk, Wyspy Kanaryjskie, Karaiby, Ocean Indyjski, Dubaj, Meksyk

TABELA: OPRACOWANIE AUTORA

PORADNIK

Apteczka w podróży TEKST MAŁGORZATA TRĘBICKA-ŻUK

Wymarzoną podróż lub długo oczekiwany wyjazd może popsuć tylko jedno – nagła i niespodziewana choroba lub wypadek. Dlatego warto zawsze mieć ze sobą apteczkę zaopatrzoną w niezbędne leki i akcesoria ratunkowo-opatrunkowe. Odpowiednio skomponowany zestaw apteczny ułatwi nam postępowanie w takich sytuacjach i powrót do dobrej kondycji.

pteczka podróżna powinna być pierwszą rzeczą, jaką pakujemy do naszej walizki. Oczywiście jej zawartość będzie zależała od miejsca, do którego planujemy wyjazd. Inaczej skompletujemy apteczkę na podróż do krajów Trzeciego Świata niż na wyjazd do krajów europejskich. Inaczej zaopatrzymy ją, jadąc na survival, a jeszcze inaczej wybierając się do luksusowego kurortu. Co więcej, skład apteczki będzie zależał także od osób, które z nami jadą – czy są to dorośli, dzieci czy może osoby starsze. Niemniej jednak każdy taki „niezbędnik” powinien zawierać podstawowe minimum, przydatne w większości wypadków i zachorowań.

PREPARATY APTECZNE W składzie każdej apteczki powinien znaleźć się preparat do odkażania ran i skaleczeń. Najlepiej wybrać ten na bazie oktenidyny, która jest doskonałym antyseptykiem. Ponadto bardzo przydatna bywa sól fizjologiczna, która ma zastosowanie w przemywaniu ran i otarć. Najlepiej zaopatrzyć się w sól w ampułkach – w małych buteleczkach po 5 ml – jest to bardzo wygodne rozwiązanie, idealne nawet do niewielkiej apteczki.

Oprócz preparatu antyseptycznego oraz soli fizjologicznej apteczka powinna zawierać także krople do oczu, szczególnie przydatne w sytuacji zaprószenia, stanu zapalnego czy też podrażnienia lub suchości gałki ocznej. Krople te koją i likwidują uczucie dyskomfortu. Warto zaopatrzyć się w krople w ampułkach do jednorazowego użycia.

LEKI W apteczce podróżnego powinny znaleźć się także niektóre leki. Oprócz medykamentów, które przyjmujemy na stałe, podstawą będą tu te o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym. Ponadto w apteczce warto umieścić leki na zatrucie, łagodzące podrażnienia żołądka, na zaparcia oraz na biegunkę (tzw. blokery biegunki, które hamują objawy), na ból gardła oraz ewentualnie tabletki działające rozkurczowo, np. w przypadku bólu brzucha.

> Wybieraj preparaty, leki i akcesoria pakowane w małych, najlepiej jednorazowych, dawkach (np. ampułki, pojedyncze plastry, łatwo podzielne listki tabletek).

> W miarę możliwości wybieraj preparaty wielofunkcyjne, np. tabletki działające jednocześnie przeciwbólowo, przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie – zaoszczędzi to miejsce w twojej walizce.

> Nie zabieraj całych opakowań leków – wystarczy po

jednym listku danych tabletek lub kilka sztuk danego preparatu, np. kropli do oczu w ampułkach, chyba że podejrzewasz, że może przydać ci się większa ilość danego specyfiku.

> Sprawdzaj apteczkę przed każdym wyjazdem lub podróżą.

> Kompletując

lub uzupełniając apteczkę, zawsze zwracaj uwagę na datę przydatności medykamentów, a dokupując nowe, poproś w aptece o te z jak najdłuższym terminem ważności.

> Zawsze kompletuj apteczkę w oparciu o wiek osób, którym będzie ona służyć.

ZDJĘCIA I GRAFIKA: SHUTTERSTOCK.COM

W ramach leków warto zaopatrzyć naszą apteczkę także w preparat stosowany w stanach odwodnienia (uzupełniający elektrolity), przywracający florę bakteryjną (tzw. probiotyk), podstawowe leki łagodzące objawy alergii (np. wapno musujące), łagodzące objawy choroby lokomocyjnej, a także maści i żele na stłuczenia, obrzęki, oparzenia (w tym słoneczne) oraz łagodzące ukąszenia owadów.

PAMIĘTAJ!

PORADNIK

AKCESORIA Oprócz preparatów aptecznych i leków nasza podróżna apteczka powinna być zaopatrzona także w szereg akcesoriów, które umożliwią nam odpowiednie postępowanie w razie skaleczeń, ran czy innych wypadków. Podstawą takiego zestawu są rękawiczki lateksowe lub nylonowe jednorazowe (2-3 pary), nożyczki, pęseta i agrafki. Warto także zaopatrzyć się w kilka sztuk jałowych igieł i strzykawek – szczególnie jeśli jedziemy do krajów słabo rozwiniętych (w razie konieczności wykonania iniekcji podczas takiego pobytu lepiej jest zastosować własne akcesoria).

Do kolejnych podstawowych rzeczy, które powinny znaleźć się w apteczce, należą: bandaże – szerszy i węższy plus ewentualnie bandaż elastyczny, zestaw plastrów i opatrunków różnych rozmiarów, plaster w rolce, gaziki jałowe różnych rozmiarów, gaziki nasączone środkiem dezynfekującym, opaska na głowę, chusta trójkątna służąca do tymczasowego usztywnienia zwichniętych lub złamanych kończyn. W naszej apteczce warto także umieścić plastry żelowe i hydrożel na otarcia i rany, które są barierą dla bakterii, a jednocześnie pozwalają oddychać skórze i zachować odpowiednią

FOTO: SHUTTERSTOCK.COM

Wbrew powszechnej opinii do dezynfekcji ran i otarć nie powinno stosować się spirytusu salicylowego. Spirytus ze względu na swoje silne właściwości może prowadzić do uszkodzeń wewnątrz rany, dlatego polecane są tu środki z aktywnym składnikiem antyseptycznym. Można także zastosowywać wodę utlenioną, jednak jej nieporęczne, dość duże opakowanie nie zawsze sprawdzi się w małej apteczce.

FOTO: FREEIMAGES

> CIEKAWOSTKA

PORADNIK

Każda podróż jest inna, dlatego warto przemyśleć, co może nas spotkać i co może nam się przydać w jej trakcie oraz w czasie pobytu w miejscu docelowym. Wymienione powyżej wyposażenie apteczki ma charakter podstawowy i standardowy. Jeśli wybieramy się w miejsca oddalone od cywilizacji, nasza apteczka powinna być lepiej zaopatrzona (m.in. w filtr do wody) niż przy wyjeździe np. nad polski Bałtyk, gdzie dostęp do leków nie jest ograniczony. Wybierając się w bardziej ekstremalne miejsca i rejony świata, poświęćmy więcej uwagi kompletacji apteczki, gdyż może to uratować nie tylko nasze zdrowie, ale także i życie. ■

ZDJĘCIA I GRAFIKA: SHUTTERSTOCK.COM

wilgotność uszkodzonego miejsca. Dobrym pomysłem jest także wyposażenie apteczki w elastyczne szyny do usztywniania złamanych kończyn, tzw. sam-splint, folię NRC (termiczną), rurki UG służące do wykonywania resuscytacji oraz paski klejące zastępujące tymczasowo szwy, tzw. steri-strip. Co więcej, bardzo przydatny będzie także płyn lub żel do dezynfekcji rąk bez używania bieżącej wody – można go kupić w każdej drogerii.

MIEJSCE Z CHARAKTEREM

Widok na kościół św. Piotra i Pawła w Görlitz

Europa-Miasto Zgorzelec/Görlitz

Warto się zatrzymać... nie tylko na weekend!

Zgorzelec to doskonała baza wypadowa dla miłośników zabytków, historii oraz aktywnego wypoczynku. Jego największe atuty to urokliwe Przedmieście Nyskie z licznymi restauracjami i kawiarniami, a także zabytki sąsiedniego Görlitz, które dzięki budowlom z czasów późnego gotyku, renesansu, baroku i secesji jest architektonicznym dziełem sztuki.

Główna ulica handlowa w Görlitz W Zgorzelcu koniecznie trzeba zajrzeć do jednej z najbardziej reprezentacyjnych budowli miasta, dawnej Górnołużyckiej Hali Pamięci (nazwa przedwojenna), w której swoją siedzibę ma dzisiaj Miejski Dom Kultury. Miejski Dom Kultury w Zgorzelcu

Przedmieście Nyskie w Zgorzelcu

gorzelec to jedno z nielicznych miast w Europie podzielonych granicą. Jego najbliższym sąsiadem, a zarazem naturalnym miastem bliźniaczym jest niemieckie Görlitz – perła architektury i jedno z najatrakcyjniejszych miast turystycznych wschodnich Niemiec. Od 1998 r. razem tworzą jedyne w swoim rodzaju Europa– Miasto Zgorzelec/Görlitz, proklamowane dla podkreślenia łączących je partnerskich stosunków. Razem stanowią też miejsce, w którym spotykają się dwa światy, tworzące barwny tygiel kultur, tradycji i charakterów. Co ciekawe, dzięki przebiegającemu przez Görlitz 15. południkowi zegarki wskazują tu dokładnie czas środkowoeuropejski.

Dom Jakuba Böhme na zgorzeleckim Przedmieściu Nyskim

Filmowe miasta, które pokochali artyści Niezwykły urok i architektoniczne bogactwo sąsiedniego Görlitz od lat doceniają europejscy i hollywoodzcy filmowcy.

W szczególny sposób zachwycają również domy na niemieckiej starówce, ich bogato zdobione fasady, kunsztowne sklepienia i malowane sufity z różnych epok. Jedyne w swoim rodzaju są typowe dla starówki kamienice halowe z imponującymi sklepieniami krzyżowymi. Tędy przebiegał niegdyś ważny europejski szlak handlowy „Via Regia” – Droga Królewska, prowadząca z Frankfurtu nad Menem do Kijowa. Leżący nieopodal starówki zabytkowy cmentarz św. Mikołaja w Görlitz nie przypomina współczesnych miejsc spoczynku. Na tym najstarszym cmentarzu w mieście znajduje się grób wspomnianego już Jakuba Böhme. Uwagę podróżujących z kierunku wschodniego przyciąga wznosząca się majestatycznie po niemieckiej stronie nad Nysą Łużycką bryła ewangelickiego kościoła pw. św. św. Piotra i Pawła. Tu znajdują się zbudowane w latach 1697-1703 Organy Słoneczne – arcydzieło kunsztu rzemieślniczego i jedyne na świecie organy z piszczałkami uformowanymi na kształt promieni słonecznych. Cmentarz Żołnierzy II Armii Wojska Polskiego w Zgorzelcu to jedna z największych polskich nekropolii wojskowych. W 3430 jednakowych mogiłach, zwieńczonych betonowymi krzyżami grunwaldzkimi, pochowano uczestników krwawych walk o Łużyce stoczonych w kwietniu i maju 1945 r. Nad cmentarzem góruje Pomnik Orła Piastowskiego, symbolicznie zwróconego w kierunku granicy na Nysie Łużyckiej.

Kadr z planu filmu „Zakochany Goethe”

„Bękarty wojny” Quentina Tarantino, „Lektor” Stephena Daldry’ego, „Złodziejka książek” Briana Percivala oraz nagrodzony aż czterema Oscarami „The Grand Budapest Hotel” Wesa Andersona powstały właśnie nad Nysą. Małe filmowe epizody ma na swoim koncie także nasze miasto. Zgorzeleckie Przedmieście Nyskie w 2014 roku „zagrało” stary, przedwojenny Kraków w polsko-niemieckim filmie dokumentalnym telewizji TVP i ZDF o wybuchu II wojny światowej, a monumentalna budowla Miejskiego Domu Kultury stała się planem biograficznego filmu o Käthe Kruse (Katarzynie Szymon), autorce bestsellerowych lalek z początku ubiegłego wieku.

Filmowcy i aktorzy docenili klimat niemieckiego Görlitz i polską gościnność w Zgorzelcu, zwiedzając oba miasta, kosztując serwowanych potraw i spędzając wolny czas po obu stronach Nysy Łużyckiej, do czego oba miasta serdecznie zapraszają wszystkich turystów! © ZBIÓR URZĘDU MIASTA GÖRLITZ

Gmach, zwieńczony górującą nad koronami drzew, charakterystyczną jasnozieloną przeszkloną kopułą, jest ciekawą pamiątką historii miasta i jednym z najbardziej interesujących zabytków architektury, jakich Zgorzelec/Görlitz ma przeszło 4 tysiące! Muzeum Łużyckie (znajdujące się na zgorzeleckim Przedmieściu Nyskim) gromadzi zabytki związane z przeszłością wschodnich części Górnych Łużyc, dziś znajdujących się w granicach państwa polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem okolic miasta Zgorzelec i powiatu zgorzeleckiego. W zbiorach budowanych zaledwie od kilku lat znalazły się różnorodne muzealia o szerokich ramach chronologicznych. Muzeum Łużyckie ma pod swoją opieką także sąsiadujący z nim Dom Jakuba Böhme, w którym mistyk mieszkał w latach 1599-1610. Dom Jakuba Böhme jest udostępniany zwiedzającym chcącym zapoznać się z jego historią.

Dolny Rynek w Görlitz

MIEJSCE Z CHARAKTEREM

Fort Bolka i Lolka - nowoczesny plac zabaw dla dzieci

Park Nadnyski w Zgorzelcu

SPORT I REKREACJA PO OBU STRONACH NYSY ŁUŻYCKIEJ W obu miastach nie brakuje również bezpiecznych i nowoczesnych miejsc aktywnego wypoczynku i rekreacji, jak choćby rozciągający się nad Nysą Łużycką Park Nadnyski ze ścieżkami edukacji ekologicznej czy szerokie zaplecze zgorzeleckiej bazy sportowo-rekreacyjnej zawierającej m.in.: - Centrum Sportów Ekstremalnych, - liczne boiska, - halę sportowo-widowiskową PGE Turów Arena – siedzibę i główne miejsce treningów koszykarskich drużyny PGE Turów Zgorzelec – mistrzów Polski sezonu 2013/2014,

- basen i miejski stadion, na którym swoje pierwsze rzuty oddawał Paweł Fajdek – najmłodszy złoty medalista mistrzostw świata w rzucie młotem, - ścieżki rowerowe, w tym trasę rowerową wzdłuż Nysy nad jezioro Berzdorfer See w południowej części Görlitz – obowiązkowego miejsca wypoczynku mieszkańców obu miast. Tak rozwinięta baza sportowa sprawia, że z roku na rok przybywa osób zainteresowanych atrakcyjną ofertą kulturalno-rozrywkową Zgorzelca.

Ścieżki rowerowe nad Nysą Łużycką

Nowoczesne boisko wielofunkcyjne w Zgorzelcu

Hala sportowo - widowiskowa PGE Turów Arena w Zgorzelcu

Widok na most kolejowy

Berzdorfer See

Fontanna na skwerze im. ks. J. Popiełuszki w Zgorzelcu

MIEJSCE Z CHARAKTEREM „Jakuby - Święto starego miasta” w Zgorzelcu

KONIECZNIE ZAREZERWUJ SOBIE CZAS NA... „Jakuby – Święto Starego Miasta” w Zgorzelcu i Altstadtfest w Görlitz Święto Starego Miasta – Jakuby wyrosło do rangi najatrakcyjniejszego wydarzenia kulturalno-rozrywkowego w regionie, organizowanego zawsze w ostatni weekend sierpnia na Przedmieściu Nyskim. Święto klimatem nawiązuje do początków miasta, czyli do czasów, w których na zgorzeleckiej Starówce mieszkał i pracował Jakub Böhme. To spotkanie z historią, tańcem, muzyką, teatrem i rzemiosłem. W wielu miejscach na urokliwym Przedmieściu Nyskim odbywają się koncerty, spektakle i pokazy tańców dawnych, przy Moście Staromiejskim rzemieślnicy prezentują swoje rękodzieło nawiązujące do dawnych epok. Istotnym elementem jarmarku (targu średniowiecznego) jest część historyczna – obejmująca osady rycerskie i słowiańskie, w których znajdują się elementy dawnego rzemiosła i życia codziennego prezentowane przez bractwa rycerskie. Inspiracją do zorganizowania festynu miejskiego było wybudowanie obecnego Mostu Staromiejskiego, który łączy Przedmieście Nyskie w Zgorzelcu ze starówką Görlitz, na ulicach której od wielu lat w tym samym czasie świętuje się Altstadfest. Obie imprezy przyciągają rocznie nad Nysę ponad 100.000 Most Staromiejski łączący Zgorzelec i Görlitz

gości. Święto na przestrzeni lat zmieniło klimat imprezy z festynu miejskiego na historyczno-artystyczno-handlowy jarmark. Z roku na rok przybywa atrakcji bogatych w elementy historyczne i walory edukacyjno-zabawowe. Tegoroczne „Jakuby Święto starego miasta” i Altstadtfest w Görlitz odbędą się w dniach 26 - 28 sierpnia. www.jakuby.eu Rocznicowy Koncert Zgorzeleckiej Orkiestry Mandolinistów Zgorzelecka Orkiestra Mandolinistów gra już prawie 30 lat! Mandoliniści co roku dają wspaniały rocznicowy koncert z udziałem największych gwiazd polskiej piosenki. Dzięki nim na zgorzeleckiej scenie zagrali już m.in. Stanisław Soyka, Alicja Majewska, Olga Bończyk, grupa MoCarta, Zbigniew Wodecki, Grzegorz Turnau i wielu innych znakomitych artystów. www.mdk.zgorzelec.eu Dni Literatury nad Nysą To forum dla międzynarodowej wymiany kulturalnej. Celem tego interesującego projektu jest prezentacja nowych trendów literackich w Niemczech, Polsce i innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej oraz zainteresowanie czytelników odkrywaniem wspólnej przeszłości. Prezentowana podczas festiwalu literatura współczesna ma pomóc publiczności zrozumieć zawiłości skomplikowanej środkowoeuropejskiej historii i poprzez prezentację nieznanych dotąd sposobów jej interpretacji umożliwić odbiorcom wyrobienie sobie własnej opinii na podejmowane tematy. www.literaturtage.eu Streetball Zgorzelec Centrum miasta, mnóstwo ludzi i wszechobecna koszykówka – tak w wielkim skrócie można opisać Festiwal Koszykówki Ulicznej – Streetball Zgorzelec! To prawdziwe święto koszykówki! Dzieci, młodzież, dorośli i całe rodziny grają w koszykówkę. Warto tu być, warto tu zagrać, aby poczuć prawdziwą magię tego sportu. www.zgorzelec.eu

Streetball Zgorzelec

Via Thea - Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych

przemieniają się w jedną wielką scenę pod niebem. Różnorodność i bogactwo form artystycznych prezentacji przyciągają co roku wielu gości i turystów specjalnie na to teatralne trzydniowe święto ponad granicami i barierami językowymi. www.viathea.de

Europamarathon Zgorzelec/Görlitz Europamarathon to niezwykle prestiżowe cykliczne wydarzenie biegowe. Impreza od lat cieszy się dużym zainteresowaniem zarówno uczestników, jak i kibiców. Bieg znajduje się w zestawieniu 100 najlepszych maratonów rozgrywanych w Europie. Trasa biegu wiedzie przez dwa miasta, a tym samym przez dwa kraje, a w programie są również: półmaraton, wyścig na 10 km, „Bieg dla każdego” oraz bieg dla dzieci. Obok biegaczy na trasę wyruszają również chodziarze nordic walking, rolkarze, zawodnicy na wózkach ręcznych i hulajnogach. www.maraton.zgorzelec.eu Rowerowy Rajd Gwiaździsty Miłośnicy rowerowych wycieczek mogą wyruszyć w podróż po malowniczych okolicach sąsiedniego powiatu Görlitz. Przygotowane trasy rowerowe prowadzą przez przepiękne i urozmaicone krajobrazy. Ze względu na różne długości oferowanych tras rowerowych każdy może znaleźć coś odpowiedniego dla siebie. Dzień pełen sportowych wrażeń z pewnością jeszcze bardziej uatrakcyjni bogaty program rozrywkowy na mecie. www.sternradfahrt.de

Śląski Jarmark Bożonarodzeniowy w Görlitz Na zabytkowym Dolnym Rynku (Untermarkt) w Görlitz rzemieślnicy artystyczni, kupcy i restauratorzy prezentują i wystawiają na sprzedaż produkty i wyroby z regionu trzech państw: Polski, Czech i Niemiec. Pobyt na jarmarku umilają odwiedzającym świąteczne występy muzyczne i artystyczne na scenie. www.kultur-service-goerlitz.de Powyżej przedstawione, to tylko te największe miejskie imprezy. Warto dodać, że życie kulturalne i rozrywkowe tętni tutaj przez cały rok! Altstadtfest na Górnym Rynku w Görlitz

Streetball Zgorzelec

Międzynarodowy Festiwal Piosenki Greckiej Zgorzelecki festiwal to wydarzenie dedykowane Grekom, których powojenna historia związała z Polską, a szczególnie z miastem Zgorzelec. Muzyka, potrawy kulinarne, wystawy, a nawet rozgrywki sportowe – wszystko to ma przypomnieć mieszkańcom Zgorzelca o tym, że miasto ma w swojej historii piękny grecki epizod. www.zgorzelec.eu

Via Thea – Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych To występy artystów i ulicznych zespołów teatralnych z różnych stron świata w miejskiej przestrzeni ulic, placów, parków nad Nysą Łużycką w Görlitz i w Zgorzelcu, które na trzy dni

MIEJSCE Z CHARAKTEREM

ZGORZELEC

Twoje miejsce w Europie

NA BIZNES! Komunikacja Zgorzelec leży w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, na granicy z Republiką Federalną Niemiec i przy granicy z Republiką Czeską. Samochodem można tu dojechać w 1,5 godziny z Wrocławia; 3 godziny z Poznania; 2 godziny z Pragi; 2,5 godziny z Berlina i w godzinę z Drezna. Usytuowany na obrzeżach miasta węzeł Jędrzychowice – Ludwigsdorf na autostradzie A4 (E40) to dzisiaj jeden z najważniejszych punktów tranzytowych między wschodem a zachodem Europy. Innym ważnym szlakiem komunikacyjnym jest sieć dróg wojewódzkich 351, 352, 355 prowadząca z północy kraju do granicy z Czechami. Przez miasto przebiega także zmodernizowany niedawno szlak kolejowy E30 będący częścią III Paneuropejskiego Korytarza Transportowego łączącego Niemcy, Polskę i Ukrainę. W promieniu niespełna 170 km od miasta zlokalizowane są lotniska w Dreźnie, Pradze i Wrocławiu, które zapewniają sprawną komunikację lotniczą z każdym zakątkiem świata.

Tereny inwestycyjne pod działalność hotelarską

Tereny inwestycyjne należące do LSSE

Dla biznesu Bliskość Niemiec i Czech oraz świetna infrastruktura komunikacyjna sprawiają, że Zgorzelec to wymarzone miejsce dla rozwoju międzynarodowej współpracy gospodarczej. Na przedsiębiorców czekają tu nie tylko atrakcyjne tereny inwestycyjne, ale także gotowe plany zagospodarowania przestrzennego miasta, co znacząco skraca procesy planowania, projektowania i realizacji inwestycji. Zgorzelec to dobre miejsce do inwestowania w turystykę, hotelarstwo i gastronomię, ale nie tylko. To właśnie w Zgorzelcu działa prężnie m.in. firma Citronex, lider w imporcie bananów, która właśnie tu ulokowała największą w Europie dojrzewalnię tych owoców. Z myślą o kolejnych firmach miasto przygotowało 40 ha gruntów pod działalność przemysłową, wytwórczą, usługową lub handlową. Na zainteresowanych czeka tu blisko 100 ha terenów inwestycyjnych należących do Legnickiej

Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz Kamiennogórskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości. Dodatkowym atutem jest też niespotykana gdzie indziej, a tak potrzebna dla przemysłu, infrastruktura energetyczna – bliskość elektrowni Turów oraz gazowych i energetycznych sieci przesyłowych dużych mocy. Zgorzelec. Twoje miejsce w Europie na biznes! Doskonałe położenie geograficzne Dostępność komunikacyjna Sprawna obsługa administracyjna Ulgi inwestycyjne Elastyczne podejście do potrzeb inwestora Kompetentna obsługa Warunki inwestowania oraz pełna oferta inwestycyjna miasta na stronie: www.360.zgorzelec.eu

Tereny inwestycyjne należące do KSSE MP

> INFORMACJE DODATKOWE Przydatne strony internetowe: www.zgorzelec.eu www.movie.zgorzelec.eu – miasto widziane z góry www.360.zgorzelec.eu – wirtualny spacer po mieście www.jakuby.eu Media społecznościowe: facebook: zgorzelecEU nasza klasa: zgorzelecEU twitter: zgorzelecEU instagram: zgorzelec_eu

Dane teleadresowe: Urząd Miasta Zgorzelec ul. Domańskiego 7 59-900 Zgorzelec tel. 75 77 52 687 fax 75 77 59 923 e-mail: urzad@zgorzelec.com Kontakt w sprawie inwestycji: Doradca Burmistrza Miasta ds. Przedsiębiorczości e-mail: invest@zgorzelec.com tel. 604 524 375

BRAVE FESTIVAL 2016 Wrocławski „Brave Festival - przeciw wypędzeniom z kultury” w tym roku odbędzie się w dniach 1-16 lipca. Dwunasta już edycja tego kulturowego wydarzenia poświęcona będzie tematowi wykluczenia.

O BRAVE FESTIVAL To jedyny w Polsce przegląd kultur, tradycji i rytów z całego świata, które są na granicy wyginięcia. Festiwal niezmiennie nosi znaczący podtytuł „Przeciw wypędzeniom z kultury”. Narodził się w 2005 roku, a dziś jest jednym z najważniejszych emblematów kultury Wrocławia. Do tej pory festiwal gościł artystów z 47 państw podczas prawie 750 wydarzeń. Każdego roku odwiedza go ok. 150 tys. widzów. Grzegorz Bral, założyciel i dyrektor artystyczny, stworzył specyficzny festiwal pokazujący autentyczną sztukę różnych nacji, kultywowaną i przechowywaną przez uczestników społeczności, które żyją w niesprzyjających warunkach społecznych, religijnych i politycznych lub są zagrożone utratą własnej kultury na rzecz cywilizacyjnej asymilacji. To festiwal ludzi odważnych – podkreśla Grzegorz Bral. – Ludzi, którzy mówią, skąd pochodzą, jakie są ich wartości, jaka jest ich tradycja. To festiwal nie o dziełach sztuki, ale o sztu-

ce, dzięki której można ocalić i ochronić tysiące zapomnianych, porzuconych, osamotnionych kultur i ludzi. Tradycje poznajemy więc nie tylko w aspektach dźwięku, melodii, tańca, kostiumów, obrzędowości, ale właśnie przede wszystkim w kategoriach ginięcia, umierania, zapominania. Coroczna festiwalowa podróż widzów i reprezentantów wciąż żywych tradycyjnych duchowości to zarazem lekcja otwartości i tolerancji, za której sprawą choć trochę możemy przysłużyć się ratowaniu wielokulturowej tożsamości naszego świata. Brave Festival uczy, że nie o atrakcyjną turystycznie egzotykę chodzi, ani o folklor wyjęty z kontekstu kultury, a o etniczny autentyzm. Każdej kolejnej edycji przewodzi temat, który odwołuje się do fenomenu duchowości ludzi. Zaklinacze, modlitwy, pieśni, magia, maski, wtajemniczenia czy święte ciało to funkcje i narzędzia, za sprawą których budowana jest komunikacja człowieka ze światem nadprzyrodzonym, ale i tożsamość kulturowa społeczności.

FOTO: ASSOCIAO FERNANDA BIANCHINI

WYDARZENIA

„

Chciałem, by widzowie zrozumieli, że rdzenne kultury to jednocześnie tożsamość ludzi, którzy do nich przynależą. Odebranie im ich kultury to odarcie z tożsamości, która oparta jest na wspólnym rytmie spotkań, narodzin, śmierci, czemu ci ludzie dają rytualno-artystyczny wyraz przekazywany z pokolenia na pokolenie. Grzegorz Bral

Dwunasta edycja Brave Festival jest chyba najbardziej symboliczna. Dlaczego? Gdyż jest to edycja chyba najbardziej ze wszystkich dotychczasowych właśnie o „wypędzeniach”. Dzisiejszy świat jest planszą, na której setki tysięcy ludzi migruje, ucieka, przemieszcza się, szuka nadziei i ocalenia. Warto mówić w szerszym kontekście o ludziach, którzy od zawsze byli w swoich i obcych społecznościach odmienni, inni, a przez to stygmatyzowani i piętnowani. Tegoroczna edycja to kilkanaście zjawisk z całego świata ukazujących ludzi, których codzienność z różnych przyczyn jest bardzo trudna i skomplikowana. Festiwal pokazuje ludzi, którzy przy pomocy sztuki postanowili odmienić swoje wykluczenie. W programie pojawią się koncerty, spektakle, dyskusje, spotkania z artystami, warsztaty i wystawy, a także pokazy filmowe. Nie zabraknie również aktywności ekologicznych i edukacyjnych. Zadaniem tego festiwalu jest bowiem uczyć odrębności, różnorodności i płynących z nich społecznokulturalnych korzyści.

FOTO: HOFIT RAUCHBERGER

FOTO: ZHONG LIN

„

skiego aktora, reżysera, teoretyka teatru, który w latach trzydziestych ubiegłego wieku odwiedził Indian Tarahumarów, ostatnich z meksykańskich plemion ocalałych po hiszpańskich podbojach. To wtedy Artaud stworzył teorię „teatru okrucieństwa”, która odmieniła kształt europejskiego teatru w XX wieku. Bral jednak w 70 lat po pobycie Artauda u Tarahumarów nie znalazł ich już. Zniszczyła ich cywilizacja. Zepchnęła w odległe, nieprzyjazne miejsca, odbierając im możliwość trwania w swojej kulturze. Bral spotkał jednak człowieka, który próbuje kulturę Indian chronić. Ta współczesna podróż w poszukiwaniu zaginionej tradycji dała impuls do stworzenia Brave Festival. Organizatorem i inicjatorem Brave Festival jest Stowarzyszenie Kultury Teatralnej „Pieśń Kozła”. Przychody ze sprzedaży biletów, jak co roku, zostaną w całości przekazane na działalność międzynarodowej organizacji charytatywnej ROKPA, która pomaga przede wszystkim dzieciom w Tybecie. ■

JAK TO SIĘ ZACZĘŁO? Narodziny festiwalu związane są z podróżą Grzegorza Brala do Meksyku – śladami wielkiego Antonina Artauda, francu-

Więcej informacji na: www.bravefestival.pl www.rokpa.org/pl

Z DALEKA I Z BLISKA

Kurs na raj TEKST KARINA O’NEILL

Wyspy Oceanu Indyjskiego walczą nieustannie o tytuł tej najpiękniejszej. Niestety, wybór nie należy do łatwych, gdyż natura każdą z nich wyposażyła hojnie w dziewicze lasy, cudowne plaże, piękne rafy, góry czy wulkany. A oprócz tego jest tu ciepło przez okrągły rok.

FOTO: PHOTOGOLFER/SHUTTERSTOCK.COM

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM

yspy Oceanu Indyjskiego są tak różnorodne jak ich mieszkańcy. Można je znaleźć u wybrzeży Australii, Afryki i po prostu gdzieś na środku oceanu, który ma ponad 70 milionów m2. I nieważne, czy chcesz się oderwać od wszystkiego, czy poszukujesz olbrzymich żółwi, bujnych lasów deszczowych, raf koralowych czy luksusowych kurortów – na tak dużej powierzchni wysp jest tak dużo, że na pewno znajdziesz tę idealną dla siebie. A może jedna z poniżej opisanych przypadnie Ci do gustu?

REUNION Chyba zacznę uczyć się francuskiego! Podobno tutaj każdy odnajdzie swoje miejsce. Może dlatego wielu Francuzów emigruje tutaj na stałe (wyspa ta jest departamentem zamorskim Francji i posiada ten sam status i prawa co europejska część Francji). Jej mieszkańcy uważają ją za najpiękniejszą na świecie i trudno jest się z nimi nie zgodzić. Wyspa charakteryzuje się urozmaiconą mieszanką zachwycających krajobrazów, wspaniałych punktów widokowych i kuchni, a czarujących nadmorskich miasteczek jest tutaj bez liku. Czego chcieć więcej? Ta magiczna wyspa pokry-

ta jest naturalnymi skarbami, czyli szmaragdowymi lasami, tropikalnymi kwiatami, wodospadami, wysokimi górami; jest tutaj nawet aktywny wulkan. Możecie liczyć tu nie tylko na liczne rodzaje sportów, jak np. wspinaczkę górską, paralotniarstwo, surfing czy nurkowanie, ale – jak na Francję przystało – będzie tu mnóstwo piekarni i cukierni. Smakosze na pewno docenią kuchnię kreolsko-indyjsko-chińskofrancuską, a miłośnicy kultury z pewnością zauważą zbieraninę wpływów z różnych części świata. Reunion najlepiej odwiedzić od kwietnia do października, choć miejsce to jest najbardziej atrakcyjne w lipcu i sierpniu.

Z DALEKA I Z BLISKA

PEMBA Mimo że Pembę i Zanzibar dzieli jedynie 50 km, wyspy są bardzo różne. W przeciwieństwie do Zanzibaru, gdzie infrastruktura turystyczna jest świetnie rozwinięta, Pembę można uznać w dużej mierze za nieodkrytą. Tutaj, w odróżnieniu od płaskiego Zanzibaru, teren jest pagórkowaty i porośnięty soczystymi lasami, plantacjami goździków i owoców. Tu się po prostu przyjeżdża, aby odpocząć od cywilizacji pośród tropikalnego piękna. W rezerwacie Ngezi Forest można podziwiać rozmaite gatunki ptaków, a w wodach okalających wyspę można snurkować albo nurkować w koralowych ogrodach. Na doświadczonych nurków czekają tu pionowe ściany, kanały, wrak greckiego statku i nurkowanie dryfowe. Pod wodą można zobaczyć m.in. gigantyczne płaszczki, homary, ośmiornice, żarłacze tępogłowe i delfiny. Na malowniczym i odludnym cyplu wyspy znajduje się zanurzona na 4 m sypialnia, taka prywatna pływająca wysepka. Ten niezwykły podwodny bungalow posiada sypialnię zarówno pod wodą, jak i pod gołym niebem. Możemy podziwiać świat podwodny albo rozgwieżdżone niebo, nie wychodząc z łóżka. Na Pembę najlepiej jechać między listopadem a marcem.

ZDJĘCIA I GRAFIKA: SHUTTERSTOCK.COM

Z DALEKA I Z BLISKA

PULAU WEH Maleńki tropikalny kawałek plaży i dżungli niedaleko wielkiej Sumatry. Mimo jej niewielkich rozmiarów i wygodnego dostępu w porównaniu do odległej siostry Bali można śmiało ją nazwać jeszcze w miarę “nietkniętą”. Po wycieczce wśród wulkanów i jezior nadejdzie nagroda w postaci podwodnego ogrodu. Spotkacie tu wspaniałe stworzenia morskie, jak na przykład manty, rekiny wielorybie, delfiny i żółwie morskie. Wokół wyspy znajduje się około 20 miejsc do nurkowania, uważanych za jedne z najlepszych w kraju. Część wyspy została zadeklarowana jako obszar ochrony przyrody, bo przecież jest ona domem dla rzadkich gatunków żyjących na lądzie i zróżnicowanej gamy życia podwodnego. Wyspę najlepiej odwiedzić w okresie od kwietnia do listopada.

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM

ED KIP

WI N TA

F OT

: JO

WYSPA BOŻEGO NARODZENIA Administracyjnie należy do Australii, jednak położona jest od niej dość daleko, bo na południe od indonezyjskiej Jawy. Mieszkańcy wyspy to głównie unikalne ptaki i czerwone kraby, które żyją zakopane w piasku albo w cieniu wysokich drzew do jesieni, kiedy migrują do oceanu. Nie bez powodu nazywane jest to wielką migracją krabów, jest ich tutaj 14 gatunków. Jednak prawdziwe wrażenie robi liczba tych skorupiaków – podobno jest ich tutaj ok. 40 milionów! Na piasku, zamiast śladów ludzkich stóp, widać ślady po gniazdujących żółwiach. Oczywiście wyspę okala piękna rafa koralowa. Większość wyspy zajmuje park narodowy, w którym oprócz endemicznych gatunków można znaleźć las deszczowy i wodospady. Przy takim zbiorze przyrodniczym wyspa czasami jest nazywana Galapagos Oceanu Indyjskiego. Na pewno trzeba się o tym przekonać na własne oczy. Na wyspę najlepiej przyjechać między majem i sierpniem.

FOTO : GW OE II/

SH UT TE RS TO CK

.CO M

FOTO: JUSTIN GILLIGAN/CHRISTMAS ISLAND TOURISM ASSOCIATION

Z DALEKA I Z BLISKA

ARCHIPELAG BAZARUTO Rajskie wyspy tego archipelagu prawie w całości zostały objęte ochroną i utworzono tu morski park narodowy. To zdecydowanie najbardziej urokliwa część Mozambiku i jeśli marzy Ci się odpoczynek po safari na wyspach rywalizującymi z Malediwami, to nie szukaj już więcej. Oprócz śnieżnobiałego piasku i dziesiątków gatunków kolorowych ptaków znajdziecie tu flamingi, krokodyle nilowe, delfiny i dugongi, czyli krowy morskie. Te intrygujące stworzenia żerują na łąkach trawy morskiej, oczywiście pod wodą. Najlepszą porą na przyjazd jest okres od maja do października.

ZDJĘCIA I GRAFIKA: SHUTTERSTOCK.COM

Z DALEKA I Z BLISKA

MALEDIWY Są bezkonkurencyjne pod względem luksusu, ze śnieżnobiałym piaskiem i magicznym podwodnym światem. Te cechy uczyniły z tego miejsca oczywisty wybór podróży życia. Na Malediwy przyjeżdża ponad milion ludzi rocznie. Mimo to tłumów tutaj nie zobaczymy, gdyż wysp jest tu blisko 1200, zaś hotele i resorty znajdują się na ok. 100 z nich. Praktycznie każda wyspa to raj otoczony turkusową wodą. Archipelag tworzy najmniejszy kraj w Azji, zarazem najbardziej ekskluzywny, najdroższy i niestety najbardziej zagrożony... zniknięciem. Okazuje się, że Malediwy są najniżej położonym krajem, więc mogą zniknąć pod wodą w nieodległej przyszłości. Malediwy to raj także dla smakoszy – w hotelach i restauracjach nie brakuje tutaj niczego: od egzotycznych owoców po wyborne sery, wędliny i wina, sprowadzane z całego świata. To tu można zjeść kolację w podwodnej restauracji czy też zafundować sobie podwodny masaż... Wyspy są bezpieczne i brak tu straganiarzy sprzedających sarongi czy wycieczki po okolicy. Najlepszym okresem na odwiedzenie tego raju na Ziemi jest czas między grudniem i kwietniem.

ZDJĘCIA I GRAFIKA: SHUTTERSTOCK.COM

100

ARCHIPELAG MERGUI Mimo że Birma otworzyła się na świat już dawno, istnieje pewien odludny archipelag 800 wysp, gdzie plaże są jeszcze nienazwane. Archipelag jest w znakomitej mierze pozostawiony naturze, a ingerencja człowieka jest znikoma. Większość wysp pokryta jest soczystym lasem deszczowym, który otoczony jest gładkimi piaszczystymi plażami i krystalicznie czystą wodą. Z uwagi na liczbę wysp i bardzo słabą turystyczną infrastrukturę najlepiej wybrać się w rejs i zrobić sobie hotel na łodzi. Tak żyje wielu mieszkańców archipelagu, tzw. morskich cyganów, którzy podróżują po wyspach w porze suchej, a w czasie pory deszczowej osiedlają się na jednej z nich. Do Birmy najlepiej udać się podczas pory suchej (w czasie polskiej zimy).

101

Z DALEKA I Z BLISKA

ANDAMANY z nich jest dostępnych dla turystów. Nikobary są na przykład absolutnie niedostępne dla turystów, gdyż są obszarami plemiennymi. Na najpopularniejszej wyspie, Haveloc, nie znajdziecie rzędu sklepów z pamiątkami ani leżaków na plaży. Jest tu po prostu rajsko, a turystów na szczęście jest tu wciąż jak na lekarstwo. Na tę indyjską wyspę najlepiej przyjechać między grudniem a kwietniem. ■

ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK.COM

Mimo swoich legendarnych plaż ze śnieżnobiałym piaskiem i światowej klasy miejscami do nurkowania oraz położenia wyspy te wciąż uchodzą za miejsce, w którym można uciec od wszystkiego. Są oddalone aż o 1370 km od stałego lądu i kuszą swoim wciąż dziewiczym charakterem. Choć należą do Indii, są zupełnie inne od zatłoczonej części kontynentalnej. Mimo że jest tu około 300 wysp, tylko kilkanaście

FOTO: PAKHNYUSHCHY/SHUTTERSTOCK.COM

102

103

REKLAMA

104

105

W następnym wydaniu

TRAVEL POLSKA m.in.:

rewolucja o lk ty ie n a b u K i oldtimer y

Indonezja – znana i nieznana

ZDJ ĘCIA : SHU TTE RSTOCK

Wydawnictwo MajerMedia ul. Kościuszki 26 21-500 Biała Podlaska tel. 83 411 50 11 fax 83 410 70 30

www.majermedia.com redakcja@majermedia.com prenumerata@majermedia.com

DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY: Maciej Majerczak REDAKCJA Redaktor naczelny: Rafał Nowicki Redaktor prowadząca: Katarzyna Jaszczuk Zespół redakcyjny: Robert Nienacki, Karina O’Neill, Małgorzata Trębicka-Żuk Korekta: Marlena Skorupska-Trocewicz Fotograf: Łukasz Kuczyński REKLAMA reklama@majermedia.com Skład: Grzegorz Waszczuk Druk: Artdruk Wydawnictwo MajerMedia jest członkiem Izby Wydawców Prasy. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.

Okładka: grafika – Grzegorz Waszczuk

106

.CO M

107

108