ElektroTrendy 03/2012 by ELEKTROTRENDY

od redakcji

WSTĘP

Szanowny Czytelniku, J

eśli to czytasz, to znaczy że trzymasz w swoich rękach już CZWARTY numer 2-miesięcznika „ElektroTrendy”, Magazynu dla Elektryków i nie tylko…, czasopisma, które ma ambicje być poradnikiem dla (prawie) każdego czytelnika, także takiego, który nie dysponuje nadmiarem czasu, a poszukuje rożnych informacji podanych w pigułce. Magazyn ma w łatwy, przystępny i zrozumiały sposób, ale „…zawsze z pieprzykiem” przybliżać to co się dzieje w branży lub komentować to, co się ostatnio w niej działo. Jednocześnie jest typowym „czytadłem” skierowanym nie tylko do osób czynnych zawodowo, ale również do osób uczących się w szkołach i/lub na budowach lub właśnie zmieniających z różnych przyczyn życiowych swoje dotychczasowe zajęcie, na profesję elektryka. Jest skierowane do tych Wszystkich, którzy chcą w sposób przystępny i „bez bolesny” uporządkować i/lub uzupełnić swoją wiedzę o produktach, firmach, trendach i historii branży elektrotechnicznej. Magazyn zawiera dużo „żywych” informacji z kraju i ze świata gospodarki oraz z pogranicza polityki, tej polityki, która ma istotny wpływ na rozwój, bądź wyhamowania naszej branży. „ElektroTrendy” co dwa miesiące oferują wszystkiego po trochu, trochę publicystyki, trochę techniki, trochę porad praktycznych, trochę historii elektrotechniki, krótkie opowieści o znanych i nieznanych wynalazcach, również „coś” dla duszy i ciała, i intelektu, czyli dla każdego coś miłego.

WYDAWCA: Idea Electric Sp. z o.o. ul. Sieradzka 3 01-263 Warszawa MARKETING i PR: pr@elektrotrendy.pl REKLAMA: Zapytania reklamowe reklama@elektrotrendy.pl

Ostatni okres zdominowały Polskę dwie informacje: • EURO 2012 - będzie sukces czy porażka, nasz odwieczny dylemat. Większość Polaków czynnie lub biernie uczestniczy w święcie piłkarskim, nawet płeć piękna zaczęła rozumieć pojęcie spalonego i rozróżniać niuanse pomiędzy rzutem wolnym, a rożnym. Najpiękniejsze w tym szaleństwie jest jedno, że wreszcie, cała Polska jest biało-czerwona, nawet słupy wysokiego napięcia w okolicach Poznania, że wreszcie można nosić barwy biało-czerwone bez narażania się na uszczypliwości o bractwie moherowym. W czasach PRL-u wywieszanie polskiej flagi państwowej zarezerwowana była wyłącznie na święta narodowe i uroczystości państwowe. Była na to nawet specjalna ustawa. Obecnie zakazu nie ma. Zawsze zazdrościliśmy Amerykanom, Brytyjczykom, Francuzom, Szwajcarom czy Turkom, jawnej codziennej możliwości bycia dumnym ze swoich barw narodowych. Dlatego po zmianach ustrojowych i mentalnych, od 2004 roku w dniu 2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Dlaczego właśnie 2 maja? A dlatego, że w czasach PRL-u, właśnie 2 maja władze nakazywały zdejmowanie flag po Święcie Pracy tak, aby nie były eksponowane w nieuznawane przez komunistyczne władze Święto Konstytucji 3 Maja. Tego samego dnia także obchodzimy święto polonii i Polaków poza granicami kraju, aby w ten sposób manifestować wspólnotę wszystkich Polaków. I uszanujmy to. • Plaga upadłości przedsiębiorstw. W pierwszej połowie 2012 roku Sądy odnotowały, największą od 4 lat, liczbę bankructw firm. W maju 2012r., aż o 32% wzrosła liczba upadłości firm w porównaniu do maja 2011r. Kryzys, ale kryzys finansowy, nie popytowy, coraz szybciej kroczy. Został rozpętany przez Banki za pomocą drogich kredytów obrotowych. Menadżerowie banków „po przyspawaniu się do stołków” bronią

REDAKCJA: ul. Sieradzka 3 01-263 Warszawa redakcja@elektrotrendy.pl tel.: (22) 250 10 10 fax.: (22) 250 10 75 Barbara Grad Sekretarz redakcji: b.grad@elektrotrendy.pl

ElektroTrendy nr 3/2012

PRENUMERATA: Zapytania związane ze sprzedażą prenumeraty oraz pojedynczych egzemplarzy prenumerata@elektrotrendy.pl FOTOGRAF: (sesja pod prądem) Artur Bonkowicz

swoich wyników finansowych, m.in. przez coraz większe utrudnienia w uzyskaniu środków finansowych na prowadzenie działalności gospodarczej. Producentom i importerom, hurtowniom i sklepom, coraz trudniej indywidualnie kredytować, tzw. „inwestorów”. Bo co to w końcu za inwestor, który zamiast w banku zaciąga kredyt obrotowy u swojego dostawcy, kto by to nie był. Bo to taniej i bezproblemowo. Traktuje to jako najłatwiejszy i najtańszy kredyt obrotowy. W praktyce nie płaci w terminie, jak w ogóle zapłaci. Po prostu zwyczajnie naciąga go. A naciąganie jest karalne (patrz. § w kodeksie karnym). Handel, niestety dla niego samego, bawi się w bank, w jakiś parabank, a to przyniesie zgubę w najbliższym czasie, wielu firmom handlowym. Mówiąc brutalnie zbankrutują. Po prostu, przysłowiowy „Pieniądz obrotowy” jest za drogi. Do tego wszystkiego, do dnia dzisiejszego nie została załatwiona ustawa o rozliczaniu podatku VAT oraz zaliczania faktur w koszty prowadzenia działalności dopiero po ich zapłaceniu. Nie mówiąc już o ustawowych terminach płatności. Ale co tu wymagać, skoro największym dłużnikiem jest budżet Państwa. Więcej wewnątrz tego numeru i w numerach poprzednich. „ElektroTrendy” zapraszają wszystkie te osoby i firmy, które chcą na łamach naszego magazynu podzielić się swoją wiedzą z innymi. Zainteresowani współpracą powinni potraktować część publicystyczną (felietony) oraz merytoryczną (Porady Eksperta, w tym: Czy wiesz, że…, Dom w budowie, Porady Praktyczne), jak swoisty Hyde Park, tyle tylko, że na gruncie elektrotechniki. Zgłoszenia prosimy przysyłać na adres mailowy: redakcja@elktrotrendy.pl Jednocześnie, równolegle z wersją drukowaną, funkcjonuje wersja internetowa www.elektrotrendy.pl, ogólnie dostępna po zalogowaniu, która żyje własnym e-rytmem. Wszystkim życzymy miłej lektury Zapraszamy do współpracy. Zespół Redakcyjny „ElektroTrendy”

PROJEKT GRAFICZNY I SKŁAD:

DRUK I OPRAWA: Drukarnia ArtDruk ul. Napoleona 4, 05-624 Kobyłka www.artdruk.com

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń oraz za teksty w dziale aktualności, prezentacje i gadżety. Nie zwracamy też materiałów niezamówionych oraz zastrzegamy sobie prawo do skrótów tekstów przyjętych do druku. Prawa autorskie zastrzeżone, przedruk i wykorzystanie materiałów możliwe tylko po uzyskaniu pisemnej zgody Wydawcy.

Grupa Hurtowni Elektrycznych

w 贸 t n e d u t s wspieramy

i k i n h c e Polit j e i k s w a Warsz

www.elektrounion.pl

· komfort

spis treści

CMY

• cienki, kolorowy 7” wyświetlacz LCD • wykonany ze stopu aluminium • wysoka rozdzielczość obrazu • regulacja głośności rozmowy • regulacja nasycenia barw i jasności • regulacja głośności melodii • czternaście polifonicznych melodii • możliwość podłączenia dodatkowego wideomonitora • możliwość wywołania obrazu na żądanie użytkownika • nowoczesny design

ZAMEL Sp. z o.o. ul. Zielona 27, 43-200 Pszczyna tel. +48 (32) 210 46 65

www.zamelcet.com

NA DOBRY POCZĄTEK 4

Od redakcji

Spis treści

Felieton 10

A miało być tak pięknie!!!

Choćbyś kręcił z całej siły i tak ich nie dogonisz

· design

TECHNIKA NA CO DZIEŃ 66 System bezprzewodowego sterowania automatyką budynkową EXTA FREE 70 PARK LED – oświetlenie LED dla przestrzeni miejskich 74

Nowa odsłona sprawdzonych rozwiązań

Kalejdoskop 16

Kalejdoskop

Podsłuchane 24

Podsłuchane

NARZĘDZIA 76 Akumulatorowa pilarka taśmowa GCB 18 V-LI firmy Bosch. Najlżejsze i najbardziej

BRUNCH Z BIZNESEM

kompaktowe urządzenie w swojej klasie

Wywiad

32 Jolanta Brzozowska i jej świeże spojrzenie

78 Mały przewodnik po narzędziach do

w trudnych sprawach. Raporty biznesowe 36

Pojazdy elektryczne będą zasilać domy

2012 - to ostatni rok taniej energii Polsce

Zakup samochodu? Tylko w leasingu!

39 Z ustawy o VAT ma zniknąć zwolnienie dotyczące rozdawania ulotek reklamowych Paprykarz gospodarczy 40

Nowa linia narzędzi hydraulicznych ERKO podstawowych prac z okablowaniem

79 Nowość produktowa 3M™ Drukarka ręczna PL150

BHP 80

Buty ochronne z kompozytów

Paprykarz gospodarczy

PORADY EksPERTA WIEDZA I TECHNIKA 46

Oprawy biurowe serii CUMULUS

50 Bezpieczeństwo i oszczędności W oświetleniu czy to możliwe? 56

Aparatura niskiego napięcia firmy CHINT

Nowe wyłączniki mocy firmy Hager

ElektroTrendy nr 3/2012

Vademecum elektryka

Czy wiesz, że... 85

Genialne w swojej prostocie

86 Niektóre zjawiska elektryczne obserwowano już w czasach przedhistorycznych. 87

Nadchodzi Termseries Weidmüller

spis treści

118

110

102 88 Nie nawijając taśmy na uszy. O izolacji trochę jaśniej 89 Nowe promienniki Comfort Sun szklane lub metalowe 90

LED-y do codziennego użytkowania

Dolina przedsiębiorczości 116 Laboratorium Badawcze Kanlux S.A. Rodzinny biznes 118 G - jak GRODNO. Podręcznikowy przykład do naśladowania

91 Dlaczego elektroinstalatorzy nie zajmują się lampami? 92 MAH PLUS – nowe oprawy pyłoszczelne w ofercie KANLU X 93 Saya – nowe lampy z diodami led smd w ofercie kanluX 94

Puszki przeciwogniowe typu E90, firmy jsl

Dom w budowie

Z ARCHIWUM ET Historia produktu 122 ELFA DISTRELEC Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy 126 Geniusz bez dyplomu. Thomas Edison

95 HAger Prezentuje: „nowe ograniczniki przepięć typu 1, kombinowane” 96 Nowa firma ArtHAuss PoLAnd wybuduje domy marzeń Porady praktyczne 98

Era naziemnej telewizji cyfrowej

102 Wszystko, co musisz wiedzieć o przedłużaczach do kosiarek, które będziesz wykorzystywać w swoim ogrodzie? 106 Jak skutecznie zabezpieczyć budynek przed przepięciami za pomocą zespolonych ogra-

CZAS RELAKSU Ekologia 130 Opel Ampera elektryzująca przyszłość jutra Pod prądem 136 Julia Krzyżówka 144 Krzyżówka 1 z hasłem i nagrodami 146 Krzyżówka 2 z hasłem i nagrodami

niczników przepięć, na przykładzie aparatury etitec B 275/12,5 F typ1+typ2 Firmy eti polam

REPORTAŻE Z pogranicza branży 110 W 21 dni od morza do morza i dookoła morza czarnego

a t Ah

. . . a i l Ju

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

OĹ&#x203A;wietlenie LED www.tbenergy.eu

Wabimy światłem

na dobry początek

Felieton

A miało być tak pięknie!!! Co nam zostało z inwestycyjnych planów na mistrzostwa Europy w piłce nożnej EURO 2012, w Polsce i na Ukrainie, zapowiedzianych przez rządzących 5 lat temu? A miało być… miało być tysiące kilometrów dróg ekspresowych i autostrad, nowoczesne składy pociągów, nowe dworce kolejowe i pozostała kolejowa infrastruktura, nowe lotniska, hotele średniej i niższej i turystycznej klasy, stadiony i ośrodki treningowe spełniające najwyższe standardy światowe. Co z tego zostało zrealizowane? Poniżej spróbujmy dokonać krótkiego podsumowania. Sławomir Dębowski Źródło: msport.gov.pl, sport.pl, onet.pl, dziennik.pl

W kwietniu 2007 roku, Prezydent UEFA, Michel Platini ogłosił, że mistrzostwa UEFA w piłce nożnej EURO 2012 odbędą się w Polsce i na Ukrainie. Wywołało to w Polsce (i na Ukrainie) falę euforii i liczenie pierwszych zysków, które popłyną z tytułu organizacji jednej z największych imprez sportowych. Z sondażu CBOS wynikało, że z EURO 2012 cieszy się aż 68% Polaków, i to nie tylko tych, co interesują się piłką nożną. Przygotowania do EURO 2012 szybko stały się sprawą narodową, sprawą milionów Polaków. W kilka miesięcy gotowe już były rozwiązania prawne mające ułatwić organizację mistrzostw. Zaprezentowano także program budowy i modernizacji dróg i autostrad. Koszt inwestycji wyliczono na 121 mld zł, z czego większość pochodzić miała z budżetu państwa, pozostałe ze środków Unii Europejskiej. Później, po zmianie rządów, okazało się, że potrzebna jest kwota niemal dwa razy większa. Zamierzenia: • Dobrymi drogami miały zostać połączone wszystkie miasta 10

ElektroTrendy nr 3/2012

w Polsce, w których rozgrywane miałyby być mecze EURO 2012 oraz na Ukrainę. Do czerwca 2012 roku należało zbudować ponad 3.000 km autostrad i dróg ekspresowych. • Kolosalnych zmian na in plus, miały doczekać się dworce lotnicze i kolejowe oraz sam transport kolejowy. Miały jeździć nowe pociągi z szybkością ponad 200 km/h na trasach: Warszawa – Katowice i Warszawa – Gdynia. Natomiast na modernizowanych trasach: Kraków – Rzeszów, Warszawa – Poznań i Poznań – Wrocław pociągi miały poruszać się z prędkością trochę mniejszą, bo 160 km/h. • Pojawiły się wielkie plany odnośnie centrów treningowych, nowych stadionów i bazy hotelowej. W rywalizację zaangażowani byli też mieszkańcy miast, które ubiegały się o organizację mistrzostw. Znaczna większość z tych inwestycji i tak była zaplanowana, niezależnie od tego czy mistrzostwa byłyby organizowane czy też nie. Niektóre z inwestycji zostały jedynie przyspieszone, ale to tyl-

ko spowodowało podniesienie ich kosztów, a w konsekwencji i presji czasu i tak większość z nich zostanie dokończona lub wybudowana po EURO 2012. Realizacja: Infrastrukturalnych projektów mających związek z turniejem zaplanowano 219, z czego 83 określono jako ważne. Ich koordynacją i monitoringiem zajęła się nowo powołana spółka celowa PL.2012. Z 46 kluczowych projektów do końca stycznia 2012 roku zrealizowano jedynie 19 z nich. Projektów określanych jako „ważne” było 37. Jedynie tylko w 4 przypadkach zakończono już budowę. Spośród pozostałych 136 inicjatyw, do stycznia udało się zakończyć tylko 54, czyli nawet nie połowę. Według danych z ministerialnego sprawozdania na koniec 2011 roku w Polsce oddano do użytku ponad 304 km autostrad i dróg ekspresowych, z czego 288 km to trasy strategiczne z punktu widzenia turnieju. Rok wcześniej było to analogicznie - 117,5 km i 74 km. Zmodernizowane lub wyremontowane dworce w miastach

Felieton

- gospodarzach pracowały całą dobę. Na kibiców oczekiwało więcej niż zwykle pociągów o wydłużonych składach. Jednak podobnie jak w przypadku infrastruktury drogowej, nie udało się przed czasem zakończyć sztandarowych inwestycji, ani też nie udało się zmodernizować w całości, żadnych odcinków linii kolejowych na trasach między miastami gospodarzami. Największą dumą urzędników Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej jest nowa linia kolejowa wiodąca wprost pod warszawskie lotnisko Okęcie, im. Fryderyka Chopina. Stadiony zostały przygotowane do przeprowadzenia 15 meczów w ramach turnieju. Na kibiców czekały także zmodernizowane lotniska. 13 spośród 16 drużyn na swoje miejsce pobytu wybrało Polskę. Dotychczasowe, już obliczone przygotowania do Euro pochłonęły 95 mld zł. Jak wynika z opublikowanego w marcu 2012 roku dokumentu, pierwsze plany polityków, ogromne oczekiwana społeczne i wyliczenia specjalistów od początku nie miały szans na 100% realizację. Co gorsza, może się okazać, że EURO 2012 będzie finansową klapą, a przeciętny mieszkaniec naszego kraju dopłaci do każdego biletu około 12.000 zł. A mimo to według urzędników i prognoz Ministerstwa Sportu i Turystyki, dzięki mistrzostwom Europy w piłce nożnej, polska gospodarka ma wygenerować dodatkowo 115 mld złotych. Co się udało: • Stadion Narodowy w Warszawie; • Stadion PGE Arena w Gdańsku; • Stadion Miejski w Poznaniu; • Stadion Miejski we Wrocławiu; • Nowa linia kolejowa pomiędzy warszawskim lotniskiem

Okęcie, im. Fryderyka Chopina, w kierunku Śródmieścia i dalej w kierunku Stadionu Narodowego i dalej w zależności od trasy wraz z odnowionymi stacjami: Warszawa Powiśle i Warszawa Stadion oraz z zupełnie nowymi przystankami; • Dworzec Wschodni kolejowy i autobusowy w Warszawie; • Dworzec Główny kolejowy w Poznaniu; • Dworzec Główny kolejowy w Gdyni; • Odnowiono Dworzec Główny kolejowy we Wrocławiu; • 90 km fragment autostrady (na razie jest to nazwa na wyrost!) pomiędzy Strykowem a Warszawą, to chyba największy sukces po za wybudowaniem Stadionu Narodowego w Warszawie; • W Gdańsku wybudowano linie tramwajową (choć kibice nią nie pojadą, bo po co? Ale mieszkańcy, a i owszem); • W Gdańsku dokończono budowę Armii Krajowej, czyli dwupasmowej drogi łączącej centrum miasta z obwodnicą, wybudowano największy węzeł drogowy w północnej Polsce, za chwilę otwarta zostanie południowa obwodnica Gdańska, a samochody jeżdżą już fragmentem nowej Trasy Słowackiego łączącej lotnisko ze stadionem i dalej z portem. • Nowy terminal w Poznaniu, lotnisko Ławica, dziś jest dwa razy większe; • Nowy terminal w Łodzi; • Nowy terminal w Rzeszowie; • Nowy terminal we Wrocławiu; • We Wrocławiu uruchomiono jeszcze: obwodnicę miasta i szybki tramwaj; Co zostanie dokończone po Euro? Tylko (nie wiadomo) kiedy? • Być może do jesieni 2012 roku zakończy się budowa brakującego odcinka autostrady A1 między Łodzią i Toruniem. Wte-

na dobry początek

dy kierowcy będą mogli jeździć autostradą między Warszawą i Gdańskiem przez węzeł w Strykowie; • Na początku przyszłego roku - prawdopodobnie - zostanie zakończona budowa autostrady A4 przez Małopolskę do granicy z Ukrainą; • Większość ekspresowej‚ „ósemki’’ między Wrocławiem i Warszawą ma być gotowa za dwa lata. Ale pełnego połączenia tych miast doczekamy się prawdopodobnie dopiero w drugiej połowie obecnej dekady. Bo do tej pory nie ogłoszono nawet przetargu na budowę kilkudziesięciu ostatnich kilometrów S8 na trasie tej drogi do stolicy; • Południowa część obwodnicy Warszawy; • Lotnisko i terminal pomiędzy Lublinem i Świdnikiem; • Lotnisko i terminal w Modlinie, k/Warszawy; • W Łodzi podziemna hala dworca Łódź Fabryczna; • Budowa zintegrowanego centrum komunikacyjnego na stacji Poznań-Główny, która była kluczową inwestycją związaną z mistrzostwami, jest planowana dopiero na koniec 2013 roku. • Remont odcinka na trasie kolejowej Warszawa-Gdynia jeszcze potrwa, według szacunków PKP PLK do 2014 roku; • Remonty na pozostałych liniach kolejowych między miastami gospodarzami, podobnie. Żadnej trasy nie udało się zmodernizować w całości; • Energetyka. o PSE-Operator uruchomił bardzo ważną stację rozdzielczą 400/100 kV w Kromolicach k/Poznania; o Zakończono inwestycje linii 400+110 kV Wrocław - Świebodzice oraz rozbudowę stacji Świebodzice w zakresie transformacji 400/220 kV. Obiekty te w trakcie EURO 2012 pełniły rolę rezerwową

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

na dobry początek

Felieton

Co okazało się zbędne: • Ostróda gorączkowo zabiegała o uzyskanie statusu centrum pobytowego dla jednej z drużyn. W tym celu władze miasta zainwestowały około 30 mln zł w budowę nowoczesnej infrastruktury sportowej (powstał jeden z piękniejszych ośrodków piłkarskich w Polsce) oraz pomagały w powstaniu okolicznych luksusowych hoteli. Wielu urzędników miejskich zaangażowało się osobiście, przesuwano nawet planowane wcześniej inwestycje, by ostatecznie nikt w Ostródzie nie zamieszkał. Głównie z powodu oddalenia o dwie godziny jazdy autobusem od najbliższego lotniska międzynarodowego w Gdańsku- Rębiechowie. Co spadło z planów: • Po skreśleniu Chorzowa z listy miast gospodarzy upadły plany budowy do 2012 r.: szybkiej kolei z Pyrzowic do Katowic, nowoczesnych tramwajów i autostrady A1 na odcinku Pyrzowice-Tuszyn; • Spośród kluczowych i ważnych przedsięwzięć aż 18 nie doczekało się realizacji. Według ekspertów stanowi to 21% wszystkich planowanych inwestycji o wartości niemal 35 mld zł. W tej grupie znalazł się, m.in.: o Odcinek autostrady A1 zapewniający połączenie z Czechami o Ponad 200 km autostrady A4 wiodącej od niemieckiej granicy w Zgorzelcu aż do polsko-ukraińskiego przejścia w Korczowej. Droga szybkiego ruchu S7 pomiędzy Gdańskiem i Warszawą, o Droga szybkiego ruchu S8 pomiędzy Wrocławiem i Warszawą; o Droga szybkiego ruchu S5 pomiędzy Poznaniem i Gdańskiem; o Droga szybkiego ruchu S5 pomiędzy Poznaniem i Wrocławiem. o Nie ma nawet harmonogramu budowy ww. dróg ekspreso12

ElektroTrendy nr 3/2012

wych, których budowa jest bardzo pilna ze względu na panujący ruch; o Na ukończenie przed EURO 2012 nie doczekała się także wrocławska Aleja Stabłowicka łącząca lotnisko ze stadionem piłkarskim na wrocławskich Pilczycach. Wszystko to przez brak nowych torów kolejowych i wiaduktu nad nimi. o Rozwój szybkiej kolei w Trójmieście został przełożony na „po Euro 2012” o Brak infrastruktury i budynków obok dworca kolejowego w Poznaniu (tzw. „Zintegrowane Centrum Komunikacyjne przy Dworcu Poznań-Główny); o W Warszawie nie powstała II linia metra, nie powstały również bulwary nadwiślańskie i turystyczna kolei linowa w okolicach Starego Miasta i warszawskiego ZOO. Nie zbudowano infrastruktury sportowej, w tym boisk pomocniczych, na błoniach warszawskiego Stadionu Narodowego (od strony ulicy Zielenieckiej) oraz Centrum hotelowo-kongresowego ciągnącego się od ronda Waszyngtona po ul. Targową i Grochowską, którego naturalnym „zielonym zapleczem” miał być znajdujący się od strony południowej, na Kamionku, Park im. Ignacego Paderewskiego wraz z jeziorkiem kamionkowskim • Energetyka. Wg Master Planu przygotowanego przez rządową agendę PL.2012, z kluczowych inwestycji wynika, że nie powstało większość planowanych nowych linii wysoko- i średnioprądowych. o We Wrocławiu nie wykonano na czas przebudowy linii 220 kV na linię 400 +110kV; o W Warszawie nie została przebudowana rozdzielnia na Powiślu zaraz obok (naprzeciwko) Stadionu Narodowego oraz linia 110kV prowadząca do Elektrociepłowni na Siekierkach; o Wiele inwestycji dopiero na przełomie maja i czerwca przechodziło testy.

Eksperci od dawna alarmują, że polskie sieci przesyłowe mają po 30-40 lat. Wciąż nie mamy także mostu energetycznego z Litwą. Jego otwarcie planowane jest dopiero na 2015 rok. Możemy wspierać się jedynie kiepskiej jakości połączeniami z Niemcami oraz Szwecją. Tymczasem Euro 2012 to było wielkie wyzwanie dla elektroenergetyków, którzy najbardziej bali się tzw. „efektu światła w lodówce” Kiedy podczas trwania meczu większość urządzeń jest wyłączonych, to nagle podczas przerwy, w całej Polsce wszyscy wstaną z kanap i foteli, włączą światło w mieszkaniu, pójdą do kuchni aby włączyć czajnik i zajrzeć do lodówki. Choć może wydawać się to dziwne, to jest właśnie moment którego obawiają się energetycy najbardziej. Jest to moment najbardziej niebezpieczny dla sieci, bo pobór prądu zwiększyć się może w kilka sekund o tysiące megawatów.

W każdym mieście, ba w każdej miejscowości można wyliczyć inwestycje które nie powstały, przepraszam, powstały wyłącznie na „papierze” lub w wyobraźni politykierów.

Felieton

Sukces czy Porażka? Być może do 2020 roku uda się zrealizować to wszystko, co miało być wykonane do 2012 roku.

Podscriptum Tylko w piłkarzach drużyny narodowej nadzieja. Chyba, że zastrajkują… i po pięknych widowiskowo, błyskawicznych i finezyjnych rajdach do bramki przeciwnika, w końcowym efekcie, jednak nieskutecznych, po to by ostatecznie powiedzieć Grzegorzowi Lato – Sprawdzamy! Nie mają nic do stracenia, ponieważ na co dzień grają w zagranicznych klubach, gdzie ręka prezesa nie sięga. W najgorszym przypadku pozostaną jeszcze eliminacje do mistrzostw świata. A Polska i tak będzie biało-czerwona, jak długa i szeroka, na przekór całemu podstępnemu „złu”. Sławomir Dębowski

Podscriptum, ciąg dalszy Wszyscy jesteśmy wygrani. Obiektywnie rzecz ujmując, należy ciszyć się z tego, że wreszcie po latach zaniedbań, udało się nam, z i do Warszawy dojechać w miarę szybko. Że czas podroży skróci się niezależnie, czy to z lub do Łodzi, Poznania, Gorzowa Wielkopolskiego lub Szczecina. Bielsko-Biała, Tychy, Katowice, ba, cała aglomeracja śląska plus Opolszczyzna, też zbliżą się do centrum Polski i to pomimo wciąż trwającej przebudowie (do obrzydzenia!), prawie 100 km (od Piotrkowa Trybunalskiego, aż za Mszczonów) środkowego odcinka trasy katowickiej lub zwaną przez innych „gierkówką”. Jeżeli pojedzie się i co ważne! przejedzie się przez Łódź (kolejne wyzwanie dla kierowców), to zaraz Stryków i A2, a tu kierunki do wyboru do koloru: Warszawa, Poznań i Szczecin oraz po dokończeniu A1, Toruń

i Bydgoszcz w zasięgu reki. Dalej już tylko Wybrzeże. Po dotarciu do „siedmiogrodu” (Pruszcz Gdański, Gdańsk, Sopot, Gdynia, Rumia, Reda, Wejherowo), cała zatoka Gdańska i środkowe wybrzeże są do wzięcia. W kierunku odwrotnym, tzn. południowym, podgórze i góry (od Beskidów po Bieszczady) też stoją otworem. Autostradą A4 już podróżuje się sprawnie, a jak dotrze do Korczowej, to już będzie jak w bajce. Jeżeli jeszcze, do tego, dojdzie w ciągu najbliższych 2 lat, kilkaset kilometrów (w skali kraju) dróg ekspresowych i obwodnic trudno przejezdnych miast i miejscowości, to tylko „żyć nie umierać”. A jeżeli dodatkowo spełnia się marzenia tych, co podróżują pociągami… to... już zupełnie zabranie słów! Marzeniem pokolenia 50+, 60+ i więcej, jest realizacja planów, które zostały opracowane i co najważniejsze kartograficznie rozrysowane!!! pod koniec lat 40tych ubiegłego wieku. Jeżeli rozbudowa dróg i autostrad nie zwolni, np. przez brak woli politycznej lub środków finansowych, to jest nadzieja, że w okrągłą 100-letnią rocznicę powstania owych planów – marzenia się spełnią. Lub ziszczą, jak kto woli. Prawdopodobnie nie wszyscy doczekają, ale zawsze jest jakaś nadzieja.

na dobry początek

i domy co najmniej odmalowane, ulice (przynajmniej główne) posprzątane, restauracje i kawiarnie, wyszły z ogródkami letnimi na ulice, tworząc tym samym „Strefę kibica”. Ba nawet hotele utworzyły dla swoich gości „Funzonne”. W większości polskich miast powstały takie strefy, gdzie umożliwiono dobrą zabawę i zdrowy doping. Okazało się, to niewiarygodne! że ludzie są wzajemnie sobie życzliwi. Cudzoziemcy, po tych mistrzostwach, powinni, w większości, na ochotnika, zostać honorowymi ambasadorami Polski. A jak będzie czas pokaże. Ale na pewno zrobiliśmy kolejny, dobry krok do przodu. W większości dokonali tego ludzie dobrej woli, często tak sami z siebie, pasjonaci swoich małych ojczyzn, miast i miasteczek, wsi i osad. Udało się to tam, gdzie są i mieszkają!!! myślący włodarze tych miejscowości. Na koniec, aż prosi się zacytować klasyka, więc niech wszyscy za Wojciechem Młynarskim krzykną: „Róbmy swoje”

I aby tak dalej, i aby tak zostało. A JEDNAK JEST PIĘKNIE. Sławomir Dębowski

Obecnie zrealizowanych jest około 55% planów opracowanych ponad 70 lat temu. I jeszcze jedno! Największym sukcesem jest to co udało się dokonać nam WSZYSTKIM. Udało się DOKONAĆ NIEMOŻLIWEGO. Przejeżdżając Polskę wszerz i wzdłuż, jak na dłoni widać, że dotychczas zapyziałe miejsca zmieniły się w urocze zakątki. Kamieniczki

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

na dobry początek

Felieton

Choćbyś kręcił z całej siły i tak ich nie dogonisz

Rynek polski jest nasycony w hurtownie elektrotechniczne, a według wielu znawców tematu jest wprost przesycony. Ewenementem w skali światowej jest kondycja tych firm przy tak dużej konkurencji. Sławomir Wysocki

Polsce

najwięksi

działają gracze

o ogromnym tencjale

po-

organiza-

cyjnym i finansowym niezależni

duzi hurtownicy, grupy zakupowe, niewielkie hurtownie praktycznie sklepy elektryczne, które niewiadomo dlaczego nazywają się hurtowniami. Acha to nie wszystko, ponieważ następnym dostawcą do ostatecznego odbiorcy są producenci. Jak można być konkurencyjnym i się utrzymać na tak zatłoczonym rynku? Konkurowanie z wielkimi tuzami, którzy mają nieporównywalnie duże możliwości zakupu i dystrybucji mija się z celem. Większość graczy kopiuje działania „przodowników” koncentrując się nie tylko na identycznym rodzaju produktów, ale również na tych samych markach. Wiadomo, że w tej chwili żadna z firm polskich czy nawet grup zakupowych nie będzie miała takiego potencjału jak Rexel czy Sonepar. Ci wielcy gracze mogą w bardzo prosty sposób wyeliminować dużą liczbę hurtowni i pseudohurtowni z naszego rynku. Dziw14

ElektroTrendy nr 3/2012

Felieton

na dobry początek

Jednak mimo wszystko można

można otrzymać w dużo bardziej

nie zrobiły, a może odpowiada

się próbować obronić przed przo-

konkurencyjnej ofercie i wracamy,

im tak bardzo rozproszony rynek

downikami tych czasów.Są to na-

do „ale” bo trzeba włożyć własną

i taka ilość różnych hurtowni. Na

rzędzia, które funkcjonują na ryn-

pracę dla rozpropagowania tego

to pytanie my niestety nie jeste-

kach zachodnich a nie tylko, bo

producenta, a nie tylko z za lady

śmy w stanie odpowiedzieć. Jed-

i np. na Węgrzech. Niestety wiąże

obsługiwać klientów i czekać, aż

no jest wiadome, że jak bardzo

się to z pracą, aby rynek i klienci

ktoś się zapyta o ten produkt czy

by nie kręcili uczestnicy wyścigu

przekonali się do nowej marki lub

producenta. W momencie padnię-

ulokowani na początku lub na

wyrobu. Niestety producent A do-

cia tego pytania niestety już jest

końcu tego peletonu, biorąc pod

starczający do jednego z wielkich

za późno dla hurtowni czekającej

uwagę realia naszych czasów, nie

nie da takich samych warunków

na klienta za ladą.

są w stanie dogonić uciekających.

handlowych mniejszym, czy naj-

Ponadto elementem do wyko-

I co jest bardziej niepokojące to,

mniejszym graczom. Ale oczywi-

rzystania przez mniejszych graczy

że ucieczka sama decyduje lub

ście jest ten sam produkt, który

jest pewnego rodzaju uśpienie

może decydować o dzielącym ich

od innego producenta (mniejsze-

i wygodnictwo stosowane przez

go lub nowego gracza na rynku)

tuzy polegające na wymogu przy-

ne, że do tej pory jeszcze tego

dystansie.

noszenia projektów

gotowych przez

zamówień,

producentów

(chyba coś komuś się pokręciło). Niech każdy robi to, co potrafi najlepiej, producent produkować, a hurtownik sprzedawać. Następnym takim podstawowym narzędziem jest wprowadzanie nowych produktów na rynek i bycie prekursorem (w marketingu mówimy o krowach) i spijanie śmietanki z racji bycia pierwszym bądź jednym z pierwszych. Podstawowym wymogiem jest doprowadzenie do wyróżniania się na rynku, a nie bezsensowne kopiowanie gwarantujące, co najwyżej balansowanie na linie. I tutaj wróciliśmy do punktu wyjścia i podstawowego pytania czy mamy doczynienie z hurtownią czy sklepem. Na zakończenie musimy rzucić hasło, które niestety jest najbardziej aktualne właśnie w Polsce „Łammy monopole!!!”

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Kalejdoskop

Nowa etykieta informująca o zużyciu energii

przez urządzenia

Nowy wzór etykiety, która podaje szczegółowe dane o efektywności energetycznej urządzenia wprowadza ustawa o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię.

Dokument, przygotowany w Ministerstwie Gospodarki, Rada Ministrów przyjęła 12 czerwca 2012 roku. Ustawa określa szczegółowe obowiązki dystrybutorów i dostawców sprzętu w zakresie informowania konsumentów o zużyciu energii przez poszczególne produkty. Takie dane będą oni zobowiązani zamieszczać nie tylko na etykiecie, ale również w materiałach promujących dane produkty. Nowe przepisy rozszerzą zakres urządzeń objętych wymaganiami etykietowania na wszystkie wyroby wykorzystujące energię. Obecnie był on ograniczony tylko do sprzętu gospodarstwa domowego takiego jak pralki, zmywarki do naczyń czy lodówki. Ustawa wprowadza także nowy, bardziej przejrzysty wzór etykiety. Znajdą się w niej m.in. piktogramy podkreślające parametry wydajności i cechy urządzenia oraz roczne zużycie energii w kWh. Powstanie również system kontroli prawidłowe etykietowanie produktów. Organem monitorującym będzie prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta. Funkcje kontrolne 16

ElektroTrendy nr 3/2012

z kolei powierzone zostaną wojewódzkim inspektorom Inspekcji Handlowej oraz Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Projekt ustawy o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię z autopoprawką jest wypełnieniem postanowień dyrektywy 2010/30/WE Parlamen-

tu Europejskiego i Rady z 19 maja 2010 r. w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zużycia energii oraz innych zasobów przez produkty związane z energią Źródło: Ministerstwo PARP, PIGE, portal wnp

Gospodarki,

AKTY DELEGOWANE WPROWADZAJĄ NOWY WZÓR ETYKIETY

Kalejdoskop

NA DOBRY POCZĄTEK

Firma KRULEN Technika Świetlna oświetliła perony stacji

PKP Kraków Główny

edną z inwestycji przeprowadzonych z okazji piłkarskich mistrzostw Europy EURO 2012, jest modernizacja stacji PKP Kraków Główny. Przeprowadziła ją firma KRULEN Technika Świetlna wspomagając się firmami niemieckimi. Do oświetlenia 5 peronów wybrany został nowoczesny system oświetleniowy WRATISLAVIA. WRATISLAVIA jest to zintegrowany system opraw oświetleniowych z profilem aluminiowym. Profil umożliwia swobodne planowanie oświetlenia, stanowiąc jednocześnie szynę nośną do prowadzenia dodatkowego oprzewodowania oraz montażu systemu nagłośnienia i informacji wizualnej. Realizacja projektu trwała prawie rok. W tym czasie dostarczono 3700 metrów systemu profili aluminiowych FISCHER oraz 751 opraw oświetleniowych NORKA. Długość tę można porównać do długości 35 boisk piłkarskich lub 596 ciężarówek. Każda z 10 linii świetlnych na każdym z 5 peronów została indywidualnie zaprojektowana przy współpracy z niemieckimi inżynierami. Celem projektu było uzyskanie linii świetlnej idealnie odwzorowującej linię krawędzi peronu, łącznie z łukami i zwężeniami. Elementy systemu profili wyprodukowane zostały według indywidualnego projektu, precyzyjnie przycięte laserem, idealnie dopasowane, aby linia świetlna łagodnie „skręcała” razem z krawędzią peronu. Specjalnie zaprojektowany system podwieszek

został dostosowany do konstrukcji dachu peronów stacji PKP Kraków Główny oraz zapewnia właściwą statykę każdej linii świetlnej, co przy średniej długości ok. 400 mm było nie lada wyzwaniem dla projektantów i inżynierów. W systemie profili zamontowane zostały nowoczesne oprawy oświetleniowe na świetlówki liniowe T5 2*49W z kloszem zintegrowanym z wewnętrznym odbłyśnikiem MIRO-SILVER®. System optyczny opraw WRATISLAVIA

eliminuje efekt olśnienia, co jest ważnym aspektem bezpieczeństwa przy oświetlaniu peronów. Ponadto, technologia kloszy NORKA ze zintegrowanym lustrzanym odbłyśnikiem MIRO-SILVER® zdecydowanie wyprzedza technologicznie standardowe rozwiązania oświetleniowe i zapewnia energooszczędność i najwyższą efektywność ekonomiczną eksploatacji.

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Kalejdoskop

Smartfon ZTE Acqua - ciekawostka z Chin Firma ZTE przedstawiła nowy, wielofunkcyjny smartfon Acqua z Ice Cream Sandwich z bardzo ciekawym, nowoczesnym wyglądem, z przykuwającym dużym, kolorowym wyświetlaczem. Urządzenie dostępne jest w dwóch wersjach kolorystycznych: białej i czarnej.

owy smartfon ZTE oparto na systemie operacyjnym Android 4.0 Ice Cream Sandwich, który pozwala użytkownikom pobierać aplikacje z platformy Google Play. Smartfon został wyposażony w wyświetlacz o przekątnej 4” i rozdzielczości 480 x 800 pixeli. Ekran jest wykonany w technologii TFT i nawigowany dotykowo. Acqua obsługuje połączenia sieciowe za pomocą wbudowa-

Nowa metoda Nie każdy kierowca lubi, gdy w aucie plączą mu się przewody służące między innymi do ładowania baterii telefonu. Inżynierowie z amerykańskiego Dodge’a rozwiązali ten problem. Dodge, jako pierwszy na świecie, wprowadzi do swych pojazdów specjalne maty służące do bezprzewodowego ładowania telefonów komórkowych. Pierwszym modelem w którym będzie on dostępny, to model Dodge – Dart, rocznik 2013.

ElektroTrendy nr 3/2012

nego WiFi oraz transmisję danych przy wykorzystaniu sieci trzeciej generacji z prędkością HSDPA do 7.2 Mbps oraz HSUPA do 5,8 Mbit/s. Wśród dostępnych aplikacji znajdują się, m.in. Google Search, Maps, Gmail, YouTube, Google Talk oraz zintegrowane portale społecznościowe. Dodatkowo smartfon posiada moduł Bluetooth do kreowanie połączeń lokalnych i swobodnego przesyłania danych między telefonem, a innymi urządzeniami. ZTE Acqua dysponuje także szeregiem opcji multimedialnych, takich jak odtwarzanie plików audio i wideo czy wbudowane radio FM. Użytkownicy mogą również robić

zdjęcia za pomocą aparatu o rozdzielczości 5 Mpx z autofocusem i opcją nagrywania wideo. Rozszerzeniem możliwości telefonu jest nawigacja GPS, pomocna w terenie, zwłaszcza dla kierowców. Acqua posiada także opcję edytowania i przeglądania dokumentów. Wszystkie funkcje multimedialne zostały wsparte procesorem o taktowaniu 1GHz oraz 512 MB pamięci RAM. Wewnętrzna pamięć telefonu to 4 GB, a w razie potrzeby można zainstalować dodatkową kartę pamięci o pojemności do 32 GB. Źródło: chip.pl

ładowania w samochodzie Każdy nabywca, który zdecyduje się na to auto, w liście wyposażenia dodatkowego, będzie mógł wybrać bezprzewodową stację ładowania, która zostanie zainstalowana tuż przed lewarkiem skrzyni biegów. Dzięki indukcji elektrycznej, wystarczy tylko położyć telefon na specjalnej macie, a jego bateria zacznie być ładowana. Oczywiście, aby system działał, smartfon musi posiadać specjalną obudowę, która dostarcza-

telefonu

na będzie w komplecie łącznie ze stacją. Samo urządzenie kosztować ma 200 USD plus, oczywiście, koszty montażu instalacji. Źródło: Tomsguide.com

Kalejdoskop

NA DOBRY POCZĄTEK

Dystrybucja cyfrowa wypiera tradycyjne nośniki Za dwa, trzy lata, w celu obejrzenia nowego filmu nie będziemy już używać odtwarzacza DVD lub Blu-ray, ponieważ te nośniki całkowicie znikną z rynku.

pecjaliści od lat głoszą koniec tradycyjnych nośników Blu-ray lub DVD wykorzystywanych w przemyśle filmowym, który wkrótce przestawi się w całości na dystrybucję cyfrową. Z raportu specjalistów IHS Screen Digest wynika, że już w tym roku liczba filmów oglądanych za pośrednictwem cyfrowej dystrybucji, będzie większa, niż ilość egzemplarzy filmów sprzedanych na DVD oraz Blu-ray. Szacuje się sprzedaż filmów na tradycyjnych nośnikach na 2,4

miliarda, czyli o 7,7% mniej, niż w 2011, natomiast ilość filmów obejrzanych w streamingu ma przekroczyć 3,4 miliarda. Będzie więc o ponad 100% większa, ponieważ w 2011 roku ich wynik ten wyniósł 1,4 miliarda. Zwiększone zainteresowanie nową formą oglądania filmów, jest zasługą takich serwisów, jak Netflix, iTunes oraz Amazon Prime Instant Video zapewniających nieograniczony dostęp do treści w ramach abonamentu, z których pochodzi 94% wszystkich filmów obejrzanych w ubiegłym roku.

Co ciekawe tylko 1,3% pochodzi z serwisów pobierających opłaty za każde obejrzenie filmu, około 50 centów, przy około 4,90 dolara za film na fizycznym nośniku. Na razie nośniki DVD i Blu-ray na pewno nie znikną z rynku, ale jeśli popularność systemów steamingowych będzie nadal rosła, to kto wie jak będzie wyglądać rynek za kilka lat.

Diody firmy Soarra świecą nawet 10 razy jaśniej, dzięki azotkowi galu

arówki typu LED to niezwykle wydajna i nietoksyczna alternatywa dla obecnie stosowanych żarowych i halogenowych żarówek. Jednak oświetlenie za pomocą diod LED całych pomieszczeń może być zarówno technicznie trudne jak i kosztowne. Amerykańska firma Soraa opracował nowy typ diod LED. Generuje on 10 razy więcej światła z tej samej ilości aktywnego materiału stosowanego przy budowie innych diod. Jednym z jej pierwszych produktów jest 12-watowa żarówka, która wykorzystuje o 75% mniej energii, niż dająca podobną jakość oświetlenia 50-watowa żarówka halogenowa. Przedstawiciele firmy nie ujawniają jednak na razie jej ceny, ale są zdania, że koszt zwróci się w czasie krótszym niż jeden rok dzięki wydajność energooszczędnej diody.

Diody LED zawierają półprzewodnikowy materiał, który „zapala się”, kiedy przechodzi przez niego prąd. Są powszechnie stosowane do słabego oświetlenia, np. w ekranach komputerowych. Zazwyczaj diody LED są wykonane z cienkiej warstwy azotku, który pokrywa podłoże wykonane z szafiru, węglika krzemu lub krzemu. Firma Soraa znalazła nowe rozwiązanie. Do wykonania podłoża wykorzystuje azotek galu. Zmniejsza to niedopasowanie w strukturze kryształu występujące między dwiema warstwami. Poprzez zmniejszenie tych rozbieżności, można zmieścić 10 razy więcej prądu na danej powierzchni aktywnego materiału. Dzięki wzrostowi gęstości wzrasta także jakość światła. Azotek galu jest znacznie droższe, niż taki otrzymany z szafiru lub innych krzemowych materiałów, ale skal produkcji ma zrów-

noważyć dodatkowy koszt, który stanowi zaledwie 1% całkowitego kosztu produkcji. Firma otrzymała już ponad 100 mln dolarów rządowego dofinansowania. Pierwsze żarówki do komercyjnego użytku mają zostać wypuszczone na rynek pod koniec kwartału. Inne 50-watowe diody LED działają zazwyczaj na zasadzie łączenia wielu diod w pojedynczej żarówce. Nowy model zakłada, że już z jednej diody może uzyskać taka samą jakość światła. Źródło: TechnologyReview nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Kalejdoskop

Czy czeka nas przełom w uzyskiwaniu energii? Baterie grafenowe mogą zmienić ciepło w energię elektryczną

izycy stworzyli grafonową baterię, która “zbiera” energię powstałą wskutek termicznego ruchu jonów w roztworze. Szybkość termiczna jonów w roztworze wodnym jest ogromna, może wynosić do kilkuset metrów na sekundę w temperaturze pokojowej. Do tej pory jednak niewielu naukowców zbadało możliwość wykorzystania tego zjawiska do produkcji energii. Naukowcy na uniwersytecie w Hongkongu przestudiowali ten proces uważnie i, jak twierdzą, nauczyli się go wykorzystywać. Stworzyli obwód składający się z diody LED podłączonej drutem z listwą z grafenu. Następnie umieścili go w roztworze chlorku miedzi. Zgodnie z ich oczekiwaniami, dioda się zaświeciła. Chińscy naukowcy potrzebowali sześciu obwodów grafenowych w seriach potrzebnych do generowania 2V, aby dioda LED zaświeciła się. Według naukowców, jony miedzi, które mają podwójny ładu-

nek dodatni, poruszają się w roztworze z prędkością około 300 metrów na sekundę, dzięki energii cieplnej roztworu w temperaturze pokojowej. Kiedy jon rozbija pasmo grafenu, kolizja wytwarza wystarczająco dużo energii, aby wypchnąć przemieszczony elektron z grafenu. Są dwie opcje konsekwencji wypchnięcia elektronu. Może on zostawić pasek grafenu i połączyć się z jonami miedzi lub poruszać się po obwodzie grafonu. Z badań wynika, iż mobilność elektronów jest znacznie wyższa w grafenie, niż w roztworze, więc elektron naturalnie wybiera drogę przez obwód. Wytworzone napięcie zapala diodę LED. Tak więc energia generowana przez urządzenie powstaje dzięki ciepłu otoczenia. Naukowcy z Hongkongu twierdzą, że byli w stanie zwiększyć natężenie prądu przez ogrzewanie roztworu, i przez przyspieszenie jonów miedzi za pomocą ultradźwięków. Udało im się ponadto otrzymać

baterię grafenową, która działała przez 20 dni, energię uzyskując z ciepła otoczenia Istnieje jednak także możliwość, energia jest wytwarzana w wyniku reakcji chemicznej, tak jak dzieje się to w przypadku normalnych baterii. Jednak badacze twierdzą, że zrobili wystarczająco dużo testów, aby wykluczyć tą możliwość. Nie udostępniono na razie wszystkich materiałów, trudno więc zweryfikować te informacje. Takie baterie to szansa na czyste, zielone baterie zasilane ciepłem otoczenia. Jeśli doniesienia zespołu chińskich naukowców okażą się prawdziwe, będzie to oznaczało przełom w badaniach nad zasilaniem własnym technologii. Źródło: TechnologyReview

Trójkołowy pojazd „Rennholz” wykonany został, jak sama nazwa wskazuje, z drewna. Aby ruszyć z miejsca nie potrzebuje niczego innego oprócz zwyczajnego elektrycznego wkrętaka. Rennholz został zbudowany przez trzech studentów projektowania z Uniwersytetu Nauk Stosowanych i Sztuki w Hildesheim w Niemczech. Celem ich było, stworzenie pojazdu napędzanego za pomocą silnika elektrycznego. Prace nad jego powstaniem, od samych szkiców do całkowi-

ElektroTrendy nr 3/2012

tej konstrukcji, trwały 10 tygodni. Trójkołowiec został wykonany z giętego drewna, które dało dużo swobody przy tworzeniu kształtów pojazdu oraz dodatkowo zmniejsza wstrząsy i poprawia komfort w czasie jazdy. Oprócz elastyczności, materiał ten jest także bardzo lekki, co w połączeniu z kilkoma aluminiowymi elementami dało masę całkowitą, zaledwie 9 kilogramów. Pojazd jest zasilany dzięki elektrycznemu śrubokrętowi, a prędkość maksymalną jaką

Foto: trendhunter.com

Trójkołowiec napędzany śrubokrętem – elektrycznym!

można nim uzyskać, to 30 km/h. Nie jest to wprawdzie pojazd marzeń zwłaszcza, że napęd wkrętaka wystarcza zaledwie na 10 minut jazdy przy najwyższej prędkości, ale jest ciekawym rozwiązaniem, które pokazuje sposób na ograniczenie wpływu pojazdów na środowisko. Źródło: trendhunter.com

Kalejdoskop

NA DOBRY POCZĄTEK

ABB: Technologia prądu stałego na statkach Przełomowe zamówienie na technologię prądu stałego (DC) dla jednostek pływających

BB otrzymała zamówienie na zainstalowanie pierwszego na świecie rozwiązania, które wykorzystuje technologię prądu stałego (DC) dla jednostek pływających. Pokładowa Sieć Prądu Stałego (Onboard DC Grid) pozwoli na zmniejszenie zużycia paliwa oraz emisji gazów cieplarnianych nawet do 20 % ABB podpisało umowę z właścicielem jednostki, firmą Myklebusthaug Management. Zainstalowane urządzenia pozwolą, aby nowy przybrzeżny statek pomocniczy, właśnie budowany w Norwegii, pracował na najwyższym poziomie efektywności energetycznej, co pozwoli na zminimalizowanie emisji gazów cieplarnianych, nawet do 20%. W jednostkach z tradycyjnym napędem elektrycznym, napędy i stery strumieniowe są zasilane prądem stałym (DC), który pochodzi z obwodów prądu zmiennego (AC). Jednak proces ten zużywa ponad 80% całości wykorzystywanej energii. Pokładowa Sieć Prądu Stałego (Onboard DC Grid) firmy ABB to istotny krok w kierunku optymalizacji napędu. Energię dostarcza tylko jeden obwód prądu stałego (DC), co przekłada się na znaczące oszczędności energii. Pokładowa Sieć Prądu Stałego firmy ABB została uruchomiona

już w maju 2011 roku. Jej celem jest zapewnienie wydajnych systemów dystrybucji energii oraz dostarczenie napędów elektrycznych przeznaczonych dla wielu rodzajów statków. Sieć została zaprojektowana na użytek jednostek pływających posiadających obwody niskiego napięcia. Technologię mogą więc wykorzystywać przybrzeżne statki pomocnicze, holowniki, promy i jachty. Dzięki temu rozwiązaniu statki będą gotowe maksymalnie zwiększyć swoje możliwości jeśli chodzi o oszczędności energii, stosując uzupełniające źródła prądu stałego (DC), takie jak panele słoneczne, ogniwa paliwowe i baterie połączone bezpośrednio z Pokładową Siecią Prądu Stałego na statku. Pokładowa Sieć Prądu Stałego pomoże statkom już od początku swojego funkcjonowania operować na najwyższym poziomie jeśli chodzi o zużycie paliwa przy jednocześnie niskiej emisji gazów.

wyposażenia i budowy platform wydobywczych. Opracowany dla niej system będzie dostarczony zapewne w pierwszym kwartale 2013 roku. Podstawową zaletą Pokładowej Sieci Prądu Stałego (Onboard DC Grid) firmy ABB to zmiana pracy silników. Nie muszą już pracować na stałych obrotach, a ich prędkość może być regulowana, aby zoptymalizować zużycie paliwa. Ciężar i gabaryty całego systemu elektrycznego mogą zostać zmniejszone o 30% bo nie trzeba będzie instalować dużych transformatorów i rozdzielni. Będzie więc więcej miejsca dla pasażerów lub ładunku. Ponadto zwiększy się możliwość rozmieszczania elementów systemu na statku. Źródło: ABB

ABB przygotuje więc kompletny pokładowy system prądu stałego (DC). Dostarczy także wszystkie systemy zasilania, napędu i automatyki dla statku o długości 93 metrów. Ta jednostka pływająca może załadować 5000 ton różnego rodzaju materiałów z przeznaczeniem dla

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Kalejdoskop

Żarówki LED o 20-letniej żywotności Właśnie trafiły na rynek zupełnie nowe żarówki koncernu Philips w technologii LED, które jak zapewnia producent, legitymują się około 20-letnią żywotnością. Nowe żarówki mają wspomóc domowe budżety.

hilips twierdzi, że żywotność, nowej żarówki LED, obliczona została na 30.000 godzin, co daje, używając jej przez 4 godziny dziennie 20-letni okres życia. Do tej pory średnia długość żarówki LED wynosi 11 lat. Nowa żarówka emituje 940 lumenów i dzięki konstrukcji opatentowanej przez firmę Philips, pn. „Remote fosfor”, która delikatnie rozprasza światło LED w ciepłym tonie bursztynu. Jest w 83% bardziej energooszczędna, niż standardowa 60W żarówka. Co prawda koszt początkowy to prawie 62 USD, około 210 zł (jednak niektóre sklepy otrzymały zniżkę i mogą ją nabyć „już” za 20 dolarów), ale jeżeli podzielimy go przez 240 miesięcy, to wychodzi całkiem miła dla oka, akceptowalna cena (mniej niż 1 złoty za 1 miesiąc świecenia). Philips pracuje dalej nad ceną, którą chce zmniejszyć w ciągu najbliższego roku, dzięki skali produkcji, do 22-25 USD. Niestety to nadal dość drogo, jeśli weźmiemy pod uwagę, że

ElektroTrendy nr 3/2012

energooszczędne świetlówki o podobnej wydajności, można kupić już za 5 dolarów. Możemy jedynie liczyć na to, że masowa produkcja pozwoli obniżyć cenę do bardziej przystępnego poziomu. Prace nad rozwojem tej technologii spowodowane są zakazem sprzedaży i produkcji starych żarówek wolframowych. Pożegnaliśmy już żarówki 100-watowe (w USA i Europie), natomiast żarówki 60-watowe, wycofane już na Starym Kontynencie, są w trakcie znikania z rynku amerykańskiego. Od 2014 roku to samo spotka żarówki 40-watowe.

W ubiegłym roku amerykański Departament ds. Energii rzucił wyzwanie inwestorom, proponując opracowanie taniej, lecz wysoce efektywnej żarówki, mogącej zastąpić 40W żarówkę, która w 2014 roku będzie już zakazana. Konkurs wygrał koncern Philips, projektując żarówkę w technologii LED, która nie tylko zużywa zaledwie 10W energii, lecz jej żywotność szacowana jest na 20 lat. Źródło: slashgear.com, philips lighting

Kalejdoskop

Ogniwa słoneczne jak

NA DOBRY POCZĄTEK

diody LED

Im więcej fononów emituje panel słoneczny, tym bardziej zwiększa się napięcie i wydajność

ajbardziej produktywne panele słoneczne są wytwarzane, tak aby pochłaniały możliwie najwięcej światła. Nowe badania wykazują także, że można je konstruować na wzór diod LED, które są w stanie nie tylko absorbować światło, ale także je emitować. Amerykański zespół badaczy udowodnił, że im więcej fononów emituje panel słoneczny, tym bardziej zwiększa się napięcie i jego wydajność. Już od ponad 50 lat naukowcy wiedzą, że w idealnych (czysto hipotetycznych) warunkach ilość możliwej do pobrania energii z panelu słonecznego jest ograniczona. Limit wynosi 33.5%. Znaczy to, że 33.5% energii z fotonów może być pobrana i zmieniona w energię Przez te pięć dekad naukowcy nie byli w stanie zbliżyć się do tego poziomu. W 2010 roku, skonstruowano panel, którego wydajność wynosi 26%. Naukowcy przez dłuższy czas nie mogli zrozumieć, dlaczego istnieje tak duża różnica między teoretycznym, a rzeczywistym limitem. Teraz badają dość niezwykłą, ale w zasadzie prostą matematyczną regułę dotyczącą zależności absorpcji i emisji światła. Istnieje termodynamiczny relacja między absorpcją i emisją. Projektowanie ogniw słonecznych, tak aby emitowały światło (bez utraty fotonów w komórce), powoduje naturalne zwiększenie napięcia wytwarzanego przez ogniwo słoneczne. Bateria słoneczna, która jest dobrym emiterem światła, jest jednocześnie generatorem wyższego napięcia,

które z kolei zwiększa ilość energii elektrycznej pobranej z promieni słonecznych. Choć idea mówiąca, że napięcie i emisja światła są współzależne nie jest nowa, to do tej pory nikt nie wykorzystywał jej przy konstrukcji paneli słonecznych. W zeszłym roku, firma Alta Devices, współfinansowana przez Yablonovitch, stworzyła prototypowe ogniwo słoneczne wykonane z arsenku galu, materiału często używanego przy produkcji ogniw słonecznych w satelitach. Prototyp pobił rekord, a jego skuteczność wyniosła 28,3%. Firma osiągnęła ten etap, w części, poprzez projektowanie komórkę, aby światło uciec tak łatwo, jak to możliwe z komórki, z wykorzystaniem technik, które obejmują, na przykład, zwiększając współczynnik odbicia w lusterku, który wysyła przychodzących fotony z powrotem przez z przodu urządzenia. Ogniwa słoneczne wytwarzają energię elektryczną, gdy fotony uderzają w materiał półprzewodnikowy w komórce. Energia z fotonów „wybija” swobodne elektrony z tego materiału, powodując ich na swobodny przepływ elektronów. Ten proces może generować także nowe fotony, to luminescencja. Ideą nowego projektu ogniwa słonecznego jest to, że te nowe fotony, które nie pochodzą bezpośrednio z promieniowania słonecznego, powinny mieć możliwość „ucieczki” z komórki tak łatwo, jak to możliwe. Początkowo najbardziej odpowiednie wydaje się umożliwienie ucieczki jak największej ilości, by mogły wyge-

nerować kolejne. Jednak, jak wynika obliczeń, lepiej pozwolić im „uciec” W ten sposób zwiększa się napięcie. Być może to jest właśnie sposób na zwiększenie wydajności ogniw słonecznych. Źródło: ScienceDaily

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Podsłuchane

e n a h c u dsł

Źródło:

1. Kablownie

niespodziewanie obniżają ceny kabli i przewodów. Na razie na papierze.

Ceny kabli i przewodów rosły nieustanie od dłuższego czasu, i to pomimo różnych kursów cen miedzi. Rynek został maksymalnie rozregulowany. Hurtownie „sprzedają” kable i przewody, bardzo często po cenie zakupu lub jeszcze taniej, aby tylko klient nie odszedł od lady i żeby kupił inny asortyment na którym jest generowana jakaś marża. Nagle stał się cud – ceny mogą spaść. Czy to tylko zabieg marketingowy, czy wreszcie opamiętanie, czy zapowiedź nadchodzących gorszych czasów?

2. Raport OECD:

wzrost PKB Polski spowolni w tym roku do 3%

Wzrost PKB Polski spowolni w tym roku do 3%, w przyszłym - do 2,7% - ocenia w opublikowanym w raporcie OECD ma temat Polski. Źródło: GUS

ElektroTrendy nr 3/2012

3. Ekonomiści

zapowiadają mocne hamowanie

Przed polską gospodarką zapowiada się najgorszy od trzech lat kwartał - III kwartał b.r., tak wynika z rankingu makroekonomistów… Już po raz drugi 18 zespołów analitycznych, które rywalizują o miano najlepszego gospodarczego prognostyka w polskiej bankowości w rankingu „Pulsu Biznesu”, przesłało prognozy. Choć największe emocje zaczną się dopiero w przyszłym kwartale (dopiero wtedy będzie można rozliczyć pierwsze przepowiednie), to ciekawych wniosków z przesłanych ankiet nie brakuje. Jak pokazują prognozy, polską gospodarkę czeka wyraźne spowolnienie. Według ekonomistów, trzeci kwartał będzie okresem najsłabszej koniunktury od trzech lat. Mediana nadesłanych nam prognoz mówi, że w przyszłym kwartale wzrost gospodarczy Polski spowolni z około 3,5% do zaledwie 2,7% Najwięksi pesymiści wieszczą nawet wyhamowanie do 2,2 - 2,3%. Źródło: Puls Biznesu

Reuters

4. W tym roku ziemia zdrożeje

Czy to tylko żart? - Jaki będzie symbol 2012 roku na rynku ziemi? - Wstęga i nożyczki. Nawet jeśli nie zostaną dotrzymane wszystkie terminy otwarcia nowych dróg, to i tak oddane do użytku trasy istotnie zmienią sytuację rynku ziemi. Przejazd samochodem autostradą A2 z Warszawy do Berlina zajmuje teraz około pięciu godzin. Autostrada A4 łączy Drezno, Wrocław, Kraków, Rzeszów i biegnie w stronę Lwowa. Do niedawna takie stwierdzenia mógłby posłużyć jako wprowadzenie do filmu science fiction. Jednak pomimo ogromnych problemów z realizacją powili stają się realne. Choć większość z obiecanych dróg krajowych i autostrad nie jest gotowa na EURO 2012, to dla nas ważny jest fakt, że w końcu jakość podróży po kraju powoli, ale (jak na razie) systematycznie, ulega poprawie. Ulega „na plus” czas i komfort jazdy. Na atrakcyjności zyskują te gminy, które są największymi beneficjentami prowadzonych obec-

Podsłuchane

NA DOBRY POCZĄTEK

szczególnie, że w najbliższym czasie dojdzie na nim do poważnych zmian, które przysporzą dodatkowych możliwości inwestycyjnych. Źródło: Wealth Solutions

5. Rząd przyznaje granty zagranicznym inwestorom

nie inwestycji komunikacyjnych. Szczególnie ważna jest dla nich poprawa połączeń z największymi miastami w Polsce, które jednocześnie są Centrami Rynków Pracy. Ale to nie wszystko, sprawny i szybki dojazd do pracy jest jednym z najważniejszych czynników uwzględnianych przy zakupie nieruchomości. Dlatego planując inwestycje w ziemię należy brać pod uwagę nie tylko obecną mapę komunikacyjną okolicy, ale również zmiany, jakim ulegnie ona w najbliższej przyszłości. Do najważniejszych inwestycji oddanych w okolicach Warszawy należy odcinek autostrady A2, łączący Warszawę, Łódź, Gdańsk i Wybrzeże poprzez Toruń, Poznań i Berlin. Dzięki autostradzie A2, mieszkańcy m.in. miejscowości i gmin, tj.: Piastów, Pruszków, Brwinów, Milanówek, Grodzisk Mazowiecki, Jaktorów, Baranów, Wiskitki czy Żyrardów, uzyskali nowe i co ważne, szybkie połączenie ze stolicą. Usprawniona zostanie (wreszcie!) komunikacja od południowo-zachodniej strony Warszawy dzięki takim inwesty-

cjom jak ekspresowa południowa obwodnica Warszawy (S2), łącząca węzeł Konotopa z węzłem Lotnisko, czy też pierwszy etap drogi S8 Salomea – Wolica. Dzięki przedłużeniu autostrady A4, Kraków uzyskał z kolei sprawne połączenia w terenami położnymi na wschód od miasta. W tym roku polepszy się również dojazd do Wrocławia z północnego-wschodu (Oleśnica, Syców). W trójmieście oddana zostanie Południowa Obwodnica Gdańska. Lista realizowanych inwestycji jest oczywiście dłuższa, a większość z nich powinna znaleźć odbicie na lokalnych rynkach ziemi. Ziemia w ostatnich latach okazała się stabilną alternatywą inwestycyjną, odporną na zawirowania na rynkach finansowych. Według danych Agencji Nieruchomości Rolnych średnia cena 1 ha gruntów rolnych w trzecim kwartale 2011 roku, wyniosła 17,114 zł. W porównaniu do drugiego kwartału 2011 roku wzrosła o 2,3%, a w stosunku do pierwszego o 12,9%. Warto w związku z tym rozważyć inwestycje na rynku ziemi

Wsparcie z budżetu otrzymała branża motoryzacyjna oraz firma z sektora outsourcingu. Rząd przyznał granty trzem zagranicznym inwestorom: Mando, koreańskiemu koncernowi z branży motoryzacyjnej, szwajcarskiej firmie Ronal produkującej samochodowe felgi aluminiowe oraz brytyjskiej spółce Capita z branży nowoczesnych usług. To pierwsze decyzje faktycznie uruchamiające zatwierdzony w połowie ubiegłego roku program wspierania zagranicznych inwestycji, strategicznych dla polskiej gospodarki. Wartość rozpisanego na lata 2011 - 2020 programu wynosi 727 mln zł. Sam sposób przyznawania grantów jest teraz prostszy niż w starym systemie. Umowę z inwestorem po rekomendacji międzyresortowego zespołu będzie podpisywał minister gospodarki, nie trzeba także tworzyć dla każdej inwestycji programu wieloletniego. Ale jest wyjątek: gdy w grę wchodzi łączenie kilku rodzajów pomocy publicznej, zgodę na wsparcie musi wyrażać Rada Ministrów. Źródło: Ministerstwo Gospodarki

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Podsłuchane

6. 7 wspaniałych

staje do turnieju Polkomtela

Największe firmy stają do przetargu na budowę sieci dla Polkomtela: Ericsson, Nokia Siemens, Huawei, Alcatel Lucent, Motorola, ZTE i Ericsson. Od wygrania tego kontraktu zależeć może wszystko, w tym i przyszłość kiku tysięcy osób pracujących w branży telekomunikacyjnej. Przetargi te ogłoszone zostały na dostawę sprzętu do rozbudowy sieci nadawczych dla największych operatorów komórkowych w Polsce: Plusa, Orange, T-Mobile i Playa, dzięki którym świadczyć mogą usługi szybkiego mobilnego internetu. Teraz uwaga skupia się na Polkomtelu. Źródło: DziennikGazeta Prawna

7. Ministerstwo

Gospodarki, po nauczce z ACTA, chce konsultować online projekty aktów prawnych

Do końca 2012 roku ma być gotowa platforma konsultacyjna on-line do przygotowywanych przez Ministerstwo Gospodarki, dzięki czemu obywatele uzyskają realny wpływ na tworzenie prawa. Projekt zakłada, że każdy będzie mógł przedstawić swoje propozycje do wszystkich aktów prawnych, tak aby buble prawne i przepisy utrudniające życie były wychwytywane już na wczesnym etapie legislacji. Wicepremier rządu, minister gospodarki Waldemar Pawlak twierdzi, że: „Jeśli nie chcemy powtórki z ACTA, musimy dać wszystkim obywatelom możliwość zgłaszania uwag do projektów aktów prawnych. Dlatego w Ministerstwie Gospodarki wprowadzamy pilotażowy projekt konsultacji on-

ElektroTrendy nr 3/2012

line. Dzięki temu obywatele będą mieli realny wpływ na stanowienie prawa w Polsce. Taka społeczna +kontrola+ wpłynie pozytywnie na jakość naszych regulacji” Według Waldemara Pawlaka: „Setki tysięcy aktywnych internautów-obywateli może skuteczniej wspierać ustawodawcę lepiej niż najlepsze prawnicze ekspertyzy, a Ci z internautów, którzy teraz protestują przeciwko umowie ACTA, z zadowoleniem przyjmą taką formę zgłaszania uwag”. Po okresie testowania narzędzie będzie udostępnione także innym organom administracji publicznej.. Źródło: Ministerstwo Gospodarki, Gazeta Prawna

8. Zatory płatnicze

bija rekordy - może wreszcie nadejdą zmiany

Metoda kasowa niekorzystna dla budżetu. Przeterminowane płatności w sześciu największych branżach: budowlanej, spożywczej, spedycyjnej, kosmetycznej, metalowej oraz RTV i AGD w końcu 2011 roku osiągnęły wartość 957 mln zł. W pozostałych, mniej licznych branżach, np. wśród producentów opakowań, grzejników czy tworzyw sztucznych zaległości przekroczyły 275 mln zł. Daje to łączną kwotę nieuregulowanych w terminie faktur i rachunków, opiewającą na ponad 1,2 mld zł. To jest absolutny rekord. Wg wywiadowni Dun & Bradstreet Poland, w porównaniu z rokiem poprzednim kwota długów zwiększyła się o 34%, a w porównaniu z kryzysowym dla firm rokiem 2009, aż o 48%. Jej dane są jednak niepełne, obejmują tylko część firm funkcjonujących w poszczególnych branżach. Eksperci nie mają wątpliwości, że często kontrahenci nie płacą należności

w terminie nie dlatego, że nie mają pieniędzy. Część z nich kredytuje w ten sposób swoją bieżącą działalność, albo liczy na to, że uda się im uniknąć płatności. Metoda kasowa niekorzystna dla budżetu BCC - Business Centre Club przekazał Ministerstwu Finansów rekomendacje rozwiązań, które mogłyby znacznie ograniczyć skalę zatorów płatniczych w Polsce. Wśród nich m.in. znalazło się zastąpienie systemem kasowym, memoriałowego systemu rozliczania podatków dochodowych systemem kasowym. Zdaniem resortu finansów wprowadzenie metody kasowej byłoby jednak niekorzystne dla budżetu, a firmy musiałyby prowadzić podwójną ewidencję. Jak wynika z informacji przekazanych PAP, ministerstwo zgadza się z tym, że zatory płatnicze są niekorzystne dla firm. Resort uważa jednak, że rozwiązanie kwestii zatorów płatniczych powinno mieć charakter kompleksowy i dotyczyć regulacji wpływających m.in. na skuteczność i szybkość dochodzenia zaległości od kontrahentów. Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że stosowanie zasady memoriałowej przy rozliczaniu przychodów jest powiązane z taką samą zasadą wynikającą z przepisów o rachunkowości. Ponadto z regułą tą koresponduje memoriałowe rozliczanie kosztów podatkowych, co umożliwia podatnikom - przy ustalaniu dochodu do opodatkowania, uwzględnianie kosztów uzyskania przychodów, które nie zostały jeszcze zapłacone. Odmienne regulacje od tych przyjętych w rachunkowości, wiązałoby się z nałożeniem na podatników dodatkowych obowiązków – a więc prowadzeniem podwójnej ewidencji: jednej do celów rachunkowych, a drugiej do podatkowych. „Ponadto kasowe ustalanie przychodów i kosztów uzyskania

Podsłuchane

przychodów mogłoby prowadzić do braku systematycznych wpływów do budżetu państwa z tytułu podatków dochodowych. (...) Minister Finansów, kierując polityką podatkową państwa, musi pogodzić z jednej strony funkcje fiskalne podatków, z drugiej ich aspekt społeczny. W aspekcie fiskalnym najważniejszym zadaniem staje się realizacja zaplanowanych dochodów budżetu państwa” - podkreśla MF. Nie można więc zaakceptować propozycji zmierzającej do zastąpienia memoriałowej metody rozliczania przychodów i kosztów metodą kasową. Można jednak, zdaniem Ministerstwa rozważyć propozycję dotyczącą korekty podstawy opodatkowania po stronie dłużnika - w razie braku zapłaty w ciągu 30 dni od upływu terminu płatności przewidzianego w przepisach, umowie lub na fakturze. Źródło: Dziennik Gazeta Prawna, Bankier, e-podatki

9. Kartą jednak taniej? Główni gracze na rynku płatności kartowych wstępnie zgadzają się na plan obniżek tzw. opłaty interchange zaproponowany przez NBP. Jak podał NBP, do kieszeni banków, organizacji płatniczych oraz agentów rozliczeniowych z tytułu prowizji od transakcji kartami trafia blisko 1,5 mld zł rocznie. Z informacji wynika, że wszyscy, z nielicznymi przypadkami, uczestnicy systemu płatności kartami, zgodzili się na plan obniżek. Ale taki MasterCard ogłosił, że co prawda, od stycznia 2013

roku, obniży większość obowiązujących w Polsce stawek opłaty interchange, ale nie przystąpi do porozumienia proponowanego przez NBP. Opłata dla kart debetowych ma spaść średnio do 1,11 pkt. procentowych, ale już dla kart kredytowych premium, tj. MasterCard World i MasterCard World Signianie nie zmienią się w ogóle. Decyzją MasterCard zdumiona jest Visa, która wcześniej poparła propozycje NBP. Do programu chęć przystąpienia wyraziły również banki i firmy handlowe. Jeżeli jednak nie dojdzie do ostatecznego porozumienia, to Ministerstwo Finansów może odgórnie wprowadzić limit opłaty interchange.

Źródło: newseria.pl

10. Definicja „terenu

NA DOBRY POCZĄTEK

12. KGHM

wyprodukował najwięcej srebra na świecie w 2011 roku

Spółka KGHM, która wyprodukowała w 2011 roku 1260 ton srebra, odnotowując wzrost o 8,5% r/r (rok do roku) została uznana w zestawieniu World Silver Survey 2011 za największego producenta na świecie. W ubiegłorocznym notowaniu World Silver Survey KGHM miał trzecią lokatę, teraz został największym, światowym producentem srebra. Tym samym Polska awansowała na szóstą pozycję (w roku 2011 – 8 pozycja), przed Rosją i Boliwią. Za KGHM uplasowała się firma BHP Billiton i spółka Fresnillo.

budowlanego” – inna w Polsce, inna w Unii Europejskiej!

Ministerstwo Finansów niedokładnie dostosowuje polskie regulacje do przepisów Unii Europejskiej. Ostatnia propozycją jest inna interpretacja definicji terenu budowlanego. Co będzie następne? Tereny użytkowe, tereny zielone, ulice, aleje, sprzęt budowlany… Czyżbyśmy inaczej pojmowali te same tematy? Źródło: Gazeta Prawna

11. Prezydent

podpisał ustawę o podatku od wydobycia niektórych kopalin

Foto. Shutterstock

KGHM produkuje srebro o zawartości powyżej 99,99% Ag w postaci sztabek (gąsek) oraz granulatu. Srebro było jedną z najlepszych inwestycji ostatnich lat. Od 2005 roku jego średnioroczna cena wzrosła o blisko 500%, z ok. 7,3 USD/oz do nieco ponad 35 USD/oz w roku ubiegłym. Głównymi odbiorcami srebra produkowanego przez KGHM są: Wielka Brytania, USA i Belgia. Źródło: Gazeta Prawna, Rzeczpospolita

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę o podatku od wydobycia niektórych kopalin - poinformowała Kancelaria Prezydenta. Źródło: Rzeczpospolita Foto. Shutterstock

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Podsłuchane

13. PRYZMIAN i DRAKA – teraz razem globalnie, a EKSA sprzedaje w Polsce

W roku 2011, w wyniku zakupu przez PRYSMIANA firmy DRAKA, powstał największy na świecie producent kabli i przewodów GRUPA PRYSMIAN. W roku 2011 sprzedaż GRUPY PRYSMIAN wyniosła 7,583 mld EUR. Od początku roku 2012 działa nowa, jednolita struktura handlowa GRUPY PRYSMIAN. W Polsce dla zakładów energetycznych oraz klientów zajmujących się dystrybucją produktów elektrotechnicznych w sektorze rynku energii i infrastruktury wyłącznym przedstawicielem GRUPY PRYSMIAN jest firma EKSA Sp. z o.o., jako członek tej grupy kapitałowej. www.eksa.eu Synergia wprowadzonych zmian oznacza dla klientów wymierne korzyści, takie jak: • Szersza oferta produktowa, • Dwie silne światowe marki w jednym kanale sprzedaży, • Dostępność z magazynu w Polsce kabli i przewodów PRYSMIAN i DRAKA, • Obsługa logistyczna obydwu marek według najwyższych standardów EKSA, • Jednolity system ofertowania dla obydwu marek, • Większa elastyczność terminów dostaw. Źródło: Pryzmian, Eksa

14. Euler Hermes,

skonsolidowany

W ciągu ostatnich trzech lat w firmie zachodziły zmiany wewnątrz organizacyjne, w wyniku których narodziła się nowa marka Euler Hermes. W tym celu opracowano nową politykę komunikacyjną, w ramach której zunifikowano nazewnictwo firm, wprowadzając jedną prostą markę „Euler

ElektroTrendy nr 3/2012

Hermes” na całym świecie. W niektórych krajach zmiany te zostały już przeprowadzone, lecz w innych wciąż funkcjonowały stare nazwy. Od teraz we wszystkich państwach będzie stosowana nazwa „Euler Hermes”, oznaczająca jedną wspólną organizację, działającą pod spójną międzynarodową marką. Wprowadzone zmiany pozwoliły stworzyć podstawy, które umożliwiają zapewnienie klientom jeszcze lepszej obsługi. Podstawowym mottem działalności, które będzie się pojawiało zawsze w komunikacji z Klientami, jest hasło: „Our knowledge serving your success” („Nasza wiedza pracuje na Twój sukces”). Źródło: EulerHermes

15. Na Krymie

powstaną elektrownie słoneczne

Rada Ministrów Autonomicznej Republiki Krymu na Ukrainie wydzierżawiła 336 hektarów pod budowę elektrowni słonecznych, tereny na 49 lat dostało osiem firm, m.in. z Niemiec, USA, Chin i Australii. Tereny znajdują się w regionach: Symferopolskim i Kirowskim. Rada Ministrów Autonomicznej Republiki Krymu wyznaczyła w regionie Kirowskim po 50 ha dla spółek „Bora Solar” i „Calypso Solar” oraz po 40 ha dla 3 spółek: „Canari Solar”, „Clarion Solar” i „Lennet Solar”. W regionie Symferopolskim ziemie zostały podzielone: 40 ha dla „Orion Solar” i „Jupiter Solar” oraz 36 ha dla „Capella Solar”. Rada Ministrów Autonomicznej Republiki Krymu ustanowiła wysokość czynszu za ziemię w wysokości 10% ich rocznej wyceny. Aby zrealizować projekt budowy elektrowni został zmieniony przez władze Krymu i Ukrainy status tych ziem, z rolnych na tereny

energetyczne. Było to niezbędne ponieważ do budowy elektrowni słonecznej o mocy 1 MW potrzeba około aż 2 ha. Kodeks Ziemski Ukrainy przewiduje przydzielenie gruntów pod budowę i funkcjonowanie wszelkich projektów energetycznych bez przetargów lub aukcji. Źródło: Agencja Interfax

16. Rośnie sprzedaż ekologicznych ciężarówek

W 2011 roku dwukrotnie zwiększyła się sprzedaż ciągników samochodowych wraz z naczepą, tzw. tirów, spełniających ekologiczną normę Euro5, czyli dopuszczalna emisja spalin w nowych pojazdach sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej. Eksperci oceniają, że wpłynęły na to dwa czynniki: niższe koszty eksploatacji oraz mniejsze stawki w systemie viaTOLL. Z danych operatora systemu viaTOLL wynika, że rośnie liczba rejestracji pojazdów, które spełniają ostrzejsze normy emisji spalin. Wpływa na to konstrukcja stawek w systemie elektronicznych opłat, im samochód spełnia wyższe normy ekologiczne, tym mniejsza opłata. W porównaniu do starszych samochodów jest to nawet 50% stawki. Sprzedaż samochodów z normą Euro 5 w 2011 roku wzrosła o 100%, czyli z 16.000 do ponad 33.000.

Podsłuchane

W 2007 roku sprzedaż takich samochodów oscylowała wokół zaledwie 7.000 sztuk rocznie. System viaTOLL, elektroniczny pobór opłat, zaczął działać w Polsce w lipcu 2011 roku na płatnych odcinkach autostrad, dróg ekspresowych i krajowych. Źródło: GDDKiA, newseria.pl

17. Prąd z biogazu w legnickich wodociągach

W Legnicy na Dolnym Śląsku, na terenie tamtejszego przedsiębiorstwa wodociągowego, powstaje instalacja biogazowa, dzięki której firma będzie pozyskiwać prąd i ciepło na własne potrzeby. Legnickie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji wyda prawie 10 milionów złotych na realizację projektu pod nawą „Modernizacja części gazowo-energetycznej, w tym instalacji biogazu z wprowadzeniem kogeneracji, modernizacji układu nadawy i odbioru osadu”.

Legnicka spółka znaczą część tej kwoty, to jest prawie 8 milionów złotych, uzyskała w formie pożyczki od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Do tej pory zakończono już budowę instalacji i zbiornika biogazu. Natomiast w trakcie realizacji jest budowa zbiornika zagęszczonego osadu, modernizacja wymienników ciepła i pompowni oraz montaż agregatów prądotwórczych. Wszystkie prace mają zakończyć się do końca 2012 roku. Źródło: WFOŚiGW Wrocław, Biznes Dolnośląski

18. Pogotowie

energetyczne na quadach

Spółka ENEA Operator zdecydowała się na włączenie quadów do służb Pogotowia Energetycznego. Obecnie posiada już osiem tego typu pojazdów, które użytkowane będą przez wszystkie Oddziały przedsiębiorstwa. Po rocznych testach quada marki KYMCO na Posterunku Energetycznym Drawno, Spółka zdecydowała się na zakup kolejnych pojazdów. Używane będą do lokalizacji awarii oraz planowanych oględzin linii energetycznych. Quad testowany przez pracowników Pogotowia Energetycznego zdał egzamin. Dzięki użyciu quada zdecydowanemu skróceniu uległ czas oględzin linii. Dodatkowym jego atutem jest

NA DOBRY POCZĄTEK

możliwość dojazdu w miejsca trudnodostępne, gdzie niejednokrotnie pracownicy musieli dochodzić pieszo. Po przychylnych opiniach i zauważalnych efektach polepszenia się warunków i efektywności wykonywanych prac, ENEA zakupiła siedem maszyn, w tym dwa quady ATV KYMCO, dwa quady Bombardier OUTLANDER 800R MAX z silnikiem o mocy 71 KM oraz trzy pojazdy użytkowe Bobcat 3400D. Spółka ENEA Operator jest pierwszą firmą w Polsce, która zdecydowała się na zakup tego najnowszego modelu Bobcat’a. Po jednym pojeździe do przeprowadzenia testów dostaną oddział poznański, szczeciński, bydgoski i zielonogórski, a pozostałe trzy pojadą do oddziału gorzowskiego, który po zeszłorocznych testach zgłosił pełną gotowość do ich wykorzystywania. Źródło: ENEA

19. Technologia LED

na krakowskich ulicach Philips Lighting oświetlił ul. Wielicką w Krakowie

Na ulicy Wielickiej w Krakowie rozpoczął się test nowoczesnego oświetlenia wykorzystującego technologię LED. Jest to kolejna, po projektach m. in. w Warszawie i Gorzowie Wielkopolskim, realizacja oświetlenia ulicznego w polskich miastach, powstała w oparciu o diodowe rozwiązania Philips Lighting. Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Kranr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Podsłuchane

kowie, we współpracy z Philips Lighting Poland, zainstalował dziesięć opraw LED’owych Philips SpeedStar. Nowe oświetlenie znajduje się po jednej stronie ulicy Wielickiej (na wysokości ulicy Prostej), natomiast druga strona ulicy jest nadal oświetlana oprawami starego typu. Dzięki temu, możliwe będzie przeprowadzenie pomiarów jakości obu systemów oświetlenia w tych samych warunkach. Po zakończeniu trwającego rok testu, oprawy pozostaną na latarniach jako docelowe oświetlenie. Jest to pierwsza realizacja LED’owa tej klasy zastosowana do oświetlenia ulic Krakowa. Technologia oświetlenia LED to ciekawa alternatywa dla władz miejskich. Samorządy muszą w równym stopniu dbać normy oświetleniowe jak i o przestrzeganie ograniczeń poboru mocy i emisji CO². Zastosowana w projekcie w Krakowie nowa oprawa Philips SpeedStar LED jest przykładem rozwiązania, które do minimum ogranicza niekorzystny wpływ na środowisko naturalne. Kolejną zaletą jest długi okres eksploatacji przy niskich kosztach konserwacji, co sprawia, że ta energooszczędna oprawa jest idealnym rozwiązaniem dla systemów oświetlenia dróg i ulic. Źródło: lighting.philips

20. Chiński prąd

w Polsce? Negocjacje Kompanii Węglowej i Shanghai Electric Group

Trwają negocjacje chińskiej Shanghai Electric Group z Kompanią Węglową dot. kontraktu na budowę i zarządzanie blokiem węglowym, którego wartość wynosi nawet 5 mld zł. Będzie on generować prawie 5% dzisiejszej produkcji energii elektrycznej w Polsce.

ElektroTrendy nr 3/2012

Kampania Węglowa, która jest największą firmą górniczą w Europie przez dłuższy czas nie ujawniała informacji z kim już od lutego prowadzi negocjacje dot. budowy bloku o mocy 900 MW na terenie zamkniętej kopalni Czeczott koło Oświęcimia. Kompania otrzymała pięć ofert, po analizie zostawiła dwie, obie azjatyckie. Z informacji zdobytych przez DGP, jeden z nich to Shanghai Electric Group. Jest to grupa przemysłowa, w której skład wchodzą firmy produkujące m.in. podzespoły dla elektrowni. W Shanghai Electric Power Generation Equipment Co. (produkująca turbiny i generatory) 38% udziały ma niemiecki Siemens, jeden z najbardziej uznanych dostawców na rynku energetycznym. Przedstawiciele firmy chińskiej, którzy chcą budować wraz z Kompanią Węglową elektrownię na Śląsku, czekają na wstępną dokumentację związaną z założeniami technicznymi i środowiskowymi dla inwestycji. Kontrakt do końca roku Spółka ma wkrótce wyłonić autora projektu koncepcyjnego elektrowni. Jak mówi prezes kontrakt ma zostać zawarty najpóźniej do końca tego roku. Kolejny etap rozmów z przedstawicielami Shanghai Electric Group będzie miał miejsce się pod koniec kwietnia. Wtedy premier Chin przyjedzie do Polski z oficjalną wizytą. Jednym z punktów programu jest uczestnictwo w dwustronnym forum gospodarczym. Inwestycja ma zostać wybudowana w formule spółki celowej i być gotowa do 2018 r. Kompania Węglowa chce mieć niej do 49% udziałów. Ciężar finansowania spółki będzie spoczywał na

zagranicznym partnerze, dlatego polska firma nie chce większości w spółce. Kompania jest jednak gotowa przeznaczyć na realizację projektu do 2 mld zł. Planowany maksymalny koszt inwestycji to 5 mld zł. Blok o mocy 900 MW będzie wytwarzał 5 – 7 TWh rocznie, tj. do 4,5 % dzisiejszej produkcji energii elektrycznej w Polsce. Shanghai Electric Group rozmawia o możliwości finansowego konsorcjum z dwoma partnerami gotowymi wyłożyć kapitał i zaangażować się w zarządzanie elektrownią. Prawdopodobnie chodzi, m.in. o Datang Power. To jeden z pięciu głównych graczy na rynku energetycznym Kraju Środka. Shanghai Electric Group jest także zainteresowany realizacją nowego bloku dla Energi w Ostrołęce o wartości 5-5,5 mld zł. Koncern zakwalifikował się na krótką listę wykonawców. Źródło: DziennikGazetaPrawna

21. Chiny, Rosja,

Indie napędzają światowy rynek transformatorów

Zgodnie z szacunkami, udział Chin i Indii wzrośnie z 36% w 2011 roku do 45,6% w 2020 roku Wnioski z najnowszego raportu GlobalDate są jednoznaczne. Chiny i Indie to kluczowi konsumenci na rynku transformatorów, a już wkrótce dołączy do nich Rosja.

Podsłuchane

Dochód światowego rynku transformatów osiągnął 12,5 mld dolarów w 2011 roku. Ten wzrost był spowodowany głównie dzięki krajom Azji i Pacyfiku oraz Bliskiego Wschodu. Zgodnie z szacunkami udział Chin i Indii wzrośnie z 36% w 2011 do 45,6% roku 2020. Prognozuje się, że rosyjski rynek ma wzrosnąć znacząco w przyszłości, ponieważ poprawiają się warunki ekonomiczne kraju. Wpływ na jego rozwój ma także zwiększenie zużycia energii elektrycznej oraz wprowadzanie odpowiednich reform tj. prywatyzacja i ustalenie cen energii elektrycznej w sektorze energetycznym. Planowane inwestycje w rosyjską sieć energetyczną do 2030 r. nie pozostaną bez wpływu na światowy rynek transformatorów. Ma on wzrosnąć z 750dolarów w 2011r do 1,3 mld dolarów do 2020 roku. Poziom eksploatacji nowych transformatorów energetycznych w Ameryce Północnej i Europie jest stosunkowo niższy. Jednak prawie 70% transformatorów mocy na tych obszarach ma więcej niż 25 lat, dlatego większy rozwój zanotuje się zapewnie w sektorze wymiany transformatorów. Może on wynieść 22,8 mld dolarów w 2020 roku. Źródło: indrus.in

22. Pięć największych zagrożeń dla chińskiej gospodarki

Podupadający rynek nieruchomości, spowolnienie produkcji. Ekonomiści z coraz większym pesymizmem spoglądają na perspektywy chińskiej gospodarki. Większość spodziewa się szóstego z rzędu kwartału, w którym gospodarka spowolni. Mówiąc krótko, druga co do wielkości gospodarka świata łapie zadyszkę. Konsekwencje tego mogą

NA DOBRY POCZĄTEK

być ogromne. Chiny napędzały globalny boom na surowce. Na potęgę też inwestowały w infrastrukturę i firmy na całym świecie. Dodatkowo Chiny były głównym nabywcą amerykańskich i europejskich papierów dłużnych. Główne zagrożenia dla chińskiej gospodarki, wg ekonomistów ds. azjatyckich, w tym z takich instytucji jak: ANZ, Julius Baer, HSBC czy Commercial Economics Asia, to:

domy i samochody mówią: „To jest moja własność. Dlaczego ktoś chce mi ją odebrać?”

Zagrożenie 1 Największym zagrożeniem dla chińskiej gospodarki w tym momencie, szczególnie w perspektywie krótkoterminowej, jest bardzo powolna implementacja polityki fiskalnej, deklarowanej zarówno przez rząd centralny, jak i samorządy. Nie ma zbyt wielu funduszy do wydania. Obawy dotyczą realizacji celów dotyczących budownictwa publicznego, które w tym roku mogą zostać nie zrealizowane.

23. Chińscy

Zagrożenie 2 Słabym punktem jest sektor nieruchomościowy. Widać znaczący spadek liczby transakcji i cen w róznych miastach, co może stać się samospełniająca się przepowiednia, która będzie miała mnożnikowy wpływ na wydatki konsumenckie. Zagrożenie 3 Akcja kredytowa banków nie spełnia w tym roku oczekiwań rządu. Na cały rok rząd zakłada osiem i pół biliona nowych kredytów udzielonych przez banki, a przy obecnym tempie osiągniemy najwyżej siedem bilionów, czyli znacząco mniej. Jeżeli banki pożyczą mniej, będzie to oznaczało poważne zagrożenie dla chińskiego wzrostu. Zagrożenie 4 Zbyt wielka zachłanność za dużo nieuczciwości. To bardzo bolesna ewolucja prawa własności w Chinach, za którą stoi bardzo prosta logika. Ludzie, którzy posiadają

Zagrożenie 5 Wyjście Grecji z Euro. Słabość wspólnej waluty odbija się na niemal jednej czwartej zagranicznych inwestycji Pekinu. To kolejny dowód, że żadna gospodarka nie jest odporna na globalny kryzys. Źródło: Reuters

developerzy oferują zniżki

Aby zachęcić potencjalnych klientów odwiedzających Pekińskie Wiosenne Targi Nieruchomości do kupna mieszkań, coraz więcej firm deweloperskich oferuje korzystne warunki. Większość firm budowlanych oferuje zniżki od 2 do 6%, ale niektóre firmy, mające dobre układy z bankami mogą zaoferować nawet do 15% zniżki dla kupujących. Projekt budowlany znajdujący się pomiędzy wschodnią czwartą, a piątą pekińską obwodnicą oferuje 9 apartamentów za cenę 19,999 ¥ ($3,174) za metr kwadratowy, podczas gdy przeciętna cena to od 24,000 do 25,000 ¥ za metr kwadratowy. Według obliczeń organizatorów pierwszego z czterech dnia Targów było 32,750 odwiedzających, czyli o 102% więcej niż w zeszłym roku. Ostatnie badania internetowe wskazały, że 50% ankietowanych wciąż uważa ceny nieruchomości za zbyt wysokie i dopiero po 30% zniżce stałyby się przystępne. Zasady gry na rynku nieruchomości ulegają zmianie. Obecnie niemożliwe jest, aby firmy deweloperskie podnosiły ceny sprzedaży ziemi i mieszkań, jak to miało miejsce w ostatniej dekadzie. Muszą dostosować swoje produkty do wymagań rynkowych, zgodnie z wynikami badań. Źródło: China Daily

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

Wywiad z iskrą

Jolanta Brzozowska i jej świeże spojrzenie w trudnych sprawach.

Jolanta Brzozowska, Prezes firmy ZeXt, udzieliła ekskluzywnego wywiadu dla Czytelników magazynu ElektroTrendy. ElektroTrendy Pani Prezes, firma ZeXt jest producentem oświetlenia i osprzętu elektrycznego. Proszę o przedstawienie historii firmy, jej struktury organizacyjnej oraz zakresu działania na polskim rynku, a może i europejskim? 32

ElektroTrendy nr 3/2012

Jolanta Brzozowska ZeXt powstał w 1993 roku. Byliśmy młodymi ludźmi, na naszych oczach Balcerowicz zmieniał Polskę, wszyscy chcieliśmy w tym uczestniczyć. Każdy czuł, że duchotę komuny zastępuje świeży powiew wolności. Z Anglii, gdzie

szykowaliśmy się na emigrację do Stanów Zjednoczonych wróciliśmy do Polski pełni twórczego zapału. Przywieźliśmy ze sobą halogeny z czujnikiem ruchu, każdy pytał co to jest? A to był krok w przyszłość! Dziś firma ZeXt produkuje ponad 1000 pozycji w stałej ofercie!

Wywiad z iskrą

Szefem importu jest Mateusz Zając, następne pokolenie w biznesie. Jego priorytetem jest, żeby każdy produkt sprzedawany pod marka ZeXt spełniał wszystkie wymogi dyrektyw UE i posiadał certyfikat zgodności obowiązującymi w zakresie bezpieczeństwa. ZeXt sprzedaje swój towar zarówno na Europę jak i na kraje nie zrzeszone z Unią Europejską. Rynki europejskie wymagają więcej niż rynek polski dlatego z radością odnotowujemy wzrost sprzedaży w strefie euro szczególnie aparatury modułowej, którą z dumą wprowadziliśmy na rynek polski w 2005 roku, a ciągły dynamiczny wzrost sprzedaży przekonuje nas, że to była słuszna decyzja. ElektroTrendy Czy coś nie jest tak na rynku polskim? Jolanta Brzozowska Odpowiem na to pytanie bardzo oględnie. Polski klient idąc na zakupy kieruje się przeważnie ceną, a szkoda bo cena nie odzwierciedla jakości. Czasami dobry produkt kosztuje trochę więcej, ale jest zdecydowanie lepszy. Warto porównywać produkty, nie etykiety na opakowaniach. ElektroTrendy Czym wyróżnia się Państwa oferta na tle innych firm o zbliżonym profilu produkcji? Jolanta Brzozowska W nawiązaniu do poprzedniej kwestii, to staramy się dać więcej za mniej. I taka jest właśnie nasza oferta. ZeXt oferuje produkt do-

brej jakości w średniej cenie dla klienta, który stawia na jakość, ale nie chce przepłacać. Nasze opakowania zawierają opis prawdziwy i zgodny ze specyfikacją, są starannie sprawdzane i testowane przez serwis przed wprowadzeniem do obrotu. Całość naszej oferty zawarta jest na stronie www. zext.pl, którą warto odwiedzać bo zamieszczamy tam aktualne promocje, nowości i odpowiadamy na pytania klientów. ElektroTrendy Czy jest ZeXt jest firmą innowacyjną, jeżeli tak to jak to się przejawia? Jolanta Brzozowska Czym jest innowacja? Staram się żyć w zgodzie z naturą i jak najmniej zanieczyszczać Matkę Ziemie, nie korzystać z przetworzonej żywności, segregować śmieci… Zabawne, że UE wycofuje oświetlenie żarowe, najbardziej przyjazne dla oka ludzkiego i promuje od lat świetlówki energooszczędne! Już pobieżna analiza porównawcza wskazuje, że świetlówka zawiera rtęci tyle co termometr, że osłabia w dłuższej perspektywie wzroczność ludzi, a świeci światłem, w którym człowiek wygląda jak wyjęty z formaliny: żywy trup. Co to ma wspólnego z ekologią??? O estetyce nie wspominam – wielkie i brzydkie! Teraz Ledy! Tylko Ledy! Ale stawka celna na Ledy jest wyższa niż na świetlówki. Dlaczego? Dlaczego??? Ale ZeXt z radowością wprowadza oświetlenie Ledowe w całej gamie wierząc, że stawka ulegnie zmianie. Na temat żarówek LED wypowiadamy się na dalszych stronach tego periodyku.

brunch z biznesem

Proponujemy też na zamówienie przydomowe elektrownie wiatrowe, widząc opór rodaków wobec atomu i znając katastrofalny stan polskiej energetyki. ElektroTrendy Jakie znajduje Pani obecną pozycję swojej firmy na rynku polskim? Jak widzi Pani polski rynek w kontekście globalizacji produkcji i sprzedaży? Jolanta Brzozowska Produkt w dobrej cenie i 20-letnia historia firmy daje nam prawo wierzyć, że w przyszłości tak jak dzisiaj będziemy kontynuować politykę sprzedaży dobrego produktu w najlepszej cenie. Gwarantem jest prężny dział importu - serce firmy i grono lojalnych klientów. Bo dobry produkt broni się sam, a posiadane certyfikaty jakości to potwierdzają. Jeżdżąc po świecie dostrzega się potęgę koncernów i zanik firm rodzimych. Jeżeli koncerny zawładną rynkiem polskim to wszyscy klienci na tym stracą. Dobrze by było gdyby państwo wspierało małe i średnie firmy tak jak się to dzieje w innych krajach Europy, bo to one stanowią o dobrobycie jego obywateli. W ostatnim czasie wprowadzając nowości postanowiliśmy zmienić kolor opakowań i wprowadzić nowy zielony kolor - Zielonej Energii i to stanowi zaczyn równomiernej dynamiki wzrostu. ElektroTrendy Jak wygląda Państwa wizja rozwoju firmy w ciągu najbliższych kilku lat? Jolanta Brzozowska Dalej będziemy robić swoje. Stabilnie krok po kroku iść do przodu. W przygotowaniu na dziś mamy już linię produktów które

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

Wywiad z iskrą

wprowadzimy w 2015 roku, po zakończeniu kryzysu, bo wtedy rynek będzie na to przygotowany. ElektroTrendy Nowoczesność, ochrona środowiska, niska energochłonność są głównymi standardami dla producentów Unii Europejskiej. A jak to wygląda w firmie ZeXt? Jolanta Brzozowska Nowoczesność, to raczej szacunek dla natury. ZeXt jest współzałożycielem oraz członkiem organizacji odzysku sprzętu elektrotechnicznego AURAEKO, która zajmuje się recyklingiem i utylizacją oraz unieszkodliwianiem popularnych elektro-śmieci i zachęcamy klientów do korzystania z naszych usług. W tym roku wymieniając flotę samochodów dokładnie analizowaliśmy ich parametry, ubolewając, że ciągle nie ma sieci stacji z Zieloną Energią. Wszystkie źródła światła w firmie wymieniamy na Ledowe i staramy się ograniczać zużycie papieru. Drukując fakturę ubolewamy, że szkoda lasu. Dlaczego e-faktura nie jest podstawowym dokumentem? Dlaczego nie ma zachęt do powrotu do wykorzystania energii naturalnej: wody, wiatru, wód termalnych? Czy światowa dominacja koncernów zawładnie naszym życiem? ElektroTrendy Jak ocenia Pani sytuację na rynku producentów w bieżącym roku, zarówno patrząc przez pryzmat Dostawcy, jak i całej branży? Jolanta Brzozowska Problemem producentów jest przede wszystkim cena produktu budowana z góry. Co zrobić, jak

ElektroTrendy nr 3/2012

„odchudzić” produkt, żeby był jeszcze tańszy - tylko że to droga donikąd. Produkt nie spełniający dyrektyw UE jest niebezpieczny dla użytkownika i daje klientowi prawo do zasadnej reklamacji. Zachęcam klientów do analizowania produktu pod tym kątem, bo tylko produkt spełniający wymagania norm europejskich jest bezpieczny i trwalszy w użyciu. Walczmy o jakość, bo sądzę że Polski klient na to zasługuje. Producenci oferujący dobry produkt zawsze będą liderami rynku, a ZeXt wśród nich. Branża elektrotechniczna w każdym kraju ma dużą przyszłość przy rosnących cenach energii, produkty ograniczające jej zużycie zawsze będą poszukiwane. ElektroTrendy Jaką koniunkturę przewiduje Pani w branży na koniec bieżącego roku i w roku przyszłym? Jakie są szanse, a jakie zagrożenia dla tego rynku? Jolanta Brzozowska Ubolewam, że w 2008 roku Polska nie weszła do strefy euro, bo nie dotknęłyby nas skutki ogromnych wahań kursów, a stopa kredytu byłaby stabilna. Globalne spekulacje giełdowe na surowcach mają przeogromny wpływ na sytuację gospodarczą kraju a nadmierny fiskalizm państwa i brak gruntownych reform a także ciągły wzrost stóp procentowy jest przyczyną wzrostu kosztów produkcji. Rozwój branży elektrotechnicznej będzie postępował co jest oczywiste, bo dużo jest jeszcze do zrobienia. ElektroTrendy Jak może Pani ocenić obecną sytuację na rynku Dostawców elek-

trotechniki, jakie stoją przed ta branżą wyzwania, co firma ZeXt będzie robiła, aby w jak najmniejszym stopniu odczuć skutki kryzysu z jakim mamy do czynienia w Polsce i na świecie? Jolanta Brzozowska Rozwój branży jak i całej gospodarki blokują zatory płatnicze. Każdy każdemu zalega, żeby nie zapłacić podatku, a odliczyć VAT zamawia się towar, a potem przewleka płatność. W ten sposób uczy się i utrwala zasady „złego biznesu”. A recepta wydaje się bardzo prosta. Gdyby nie można było zaliczyć w koszty przychodu faktury niezapłaconej w danym kwartale każdy zdynamizowałby płatności. Brak płynności finansowej, ciągle rosnąca stopa kredytu, wzrastające koszty zatrudnienia nie sprzyjają wzrostom gospodarczym w żadnym kraju. W naszym kraju brak jest atmosfery sprzyjającej rozwojowi biznesu. Mimo tego że stopa bezrobocia sięga 11% brak jest ludzi do pracy. Warto jest promować dobry biznes. Popierać tych którzy dają miejsce pracy innym, bo człowiek prowadzący firmę jest postrzegany jako ktoś nieuczciwy i często jest to prawda, choć czasem nie z jego winy. ElektroTrendy Jak będzie się zmieniać koniunktura na rynku w 2012 r. i jakie czynniki będą miały na to największy wpływ? Jolanta Brzozowska Branża ma się dobrze. Powstają nowe firmy, a to świadczy o potencjale rynku, niestety ciągle pogłębiający się kryzys ogranicza nasze możliwości rozwoju. Ten rok nie przyniesie ożywienia

Wywiad z iskrą

brunch z biznesem

a więc rozwoju ani następny, dopiero w 2014 przyniesie wzrost koniunktury, choć koncentracja kapitału wymusi że przetrwają najsilniejsi. ZeXt tworzą młodzi ludzie, pełni zapału do pracy, którzy nie boją się przyszłości i ciężkiej pracy, a na ich czele dynamiczny Szef Importu, który ma jasno określony cel: dostarczać polskiemu klientowi dobry, bezpieczny produkt w najlepszej cenie, ulepszać obsługę klienta i wprowadzać nowe produkty. ElektroTrendy Na koniec naszej rzeczowej rozmowy, może jakieś przesłanie dla czytelników magazynu ElektroTrendy, może prognozę? Jolanta Brzozowska Europa, a wraz z nią Polska przeżywa bardzo poważny kryzys gospodarczy. Brak jest wspólnej wizji „co dalej?” Brak przywódcy – wizjonera, który by określił cele na najbliższe 25 lat. Buntu ulicy nie okiełznają technokraci z Brukseli. Mimo przeogromnych kwot wpakowanych w Grecję wszyscy powoli liczą się z jej bankructwem i tak by było chyba najlepiej dla Eurolandu i wszystko zmierza w tym kierunku, a widmo powtórnych wyborów uświadamia nam klęskę działań UE. Jaki kurs obierze lewica we Francji?? Nie sądzę, żeby propagowała filozofię cięcia kosztów, a nie ma innej drogi wyjścia z kryzysu. Niemniej jak kryzys gospodarczy, doskwiera kryzys wielkich przywódców politycznych na miarę trudnych czasów, mających świadomość wyzwań przed którymi stoi socjalna Europa. Przykładem są Niemcy, którzy wyjdą z kryzysu wzmocnieni, bo już kilka lat temu rozpoczęli cięcie kosz-

Jolanta Brzozowska – Prezes ZeXt i Mateusz Zając – Szef Działu Importu ZeXt

tów, a Francja straci na znaczeniu w dłuższej perspektywie. „Jak żyć Panie Premierze? Jak żyć?” W Polsce do dziś nie dopracowaliśmy się spójnej wizji rozwoju. Brak zrozumienia istoty biznesu, promocji rodzinnych, małych i średnich firm budujących nowoczesny kraj, wsparcia aktywnych sprawia, że drepczemy w miejscu. Potrzeba nam wizjonera, a za sterami urzędnik i księgowy. Stany Zjednoczone już dziś wydobywają się z zapaści i to one rozpoczną proces sanacji, jak zwykle. Może warto zapożyczyć od nich wzorce wspierania niepokornych. Dynamiczny rozwój Chin, który budzi zachwyt wszystkich jest konsekwentną realizacją celu postawionego przed społeczeństwem 30 lat temu. Chociaż

niewątpliwie są jedną z największych gospodarek światowych nie sądzę, żeby weszły do grona największych mocarstw świata. Rozwój gospodarczy wzmaga świadomość, odwagę, potrzebę wolności, a historia uczy, że nie ma rzeczy niemożliwych. Potrzeba wolności jest tak silna, że Chińczycy po nią sięgną, czy to się komuś podoba, czy nie. To raczej Indie w tym stuleciu urosną do jednej z największych potęg światowych. ElektroTrendy Ostatnie pytanie, jakie ma Pani zainteresowania pozazawodowe? Jolanta Brzozowska Prywatnie jestem buddystką i weganką i to określa mój światopogląd i drogę zawodową. w

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

Raporty biznesowe

Pojazdy elektryczne będą zasilać domy

Foto. ElektroTrendy

maju tego roku podczas odbywającego się w Detroit Światowego Kongresu Stowarzyszenia Inżynierów Branży Motoryzacyjnej 2012 (SAE 2012World Congress) firma GE przedstawiła instalację, która pozwala na zasilanie domowej sieci energetycznej z samochodu

Foto. Mennekes

ElektroTrendy nr 3/2012

elektrycznego. Firma GE zbudowała dom, w którym ładowarkę pojazdów elektrycznych Wattstation podłączono do systemu Nucleus Home Energy Manager, służącego do zarządzania energią w mieszkaniu, podłączonego z kolei do inteligentnej sieci elektrycznej. W ten sposób powstało gotowe i sprawne rozwiązanie do zasilania domu. Koncern GE dość mocno zaangażował się w rozwój pojazdów elektrycznych, które mogą również zasilać inteligentne sieci energetyczne. Jego inwestycja to około 10% całego budżetu przeznaczonego w rozwój pojazdów elektrycznych. Inwestycja powinna przynieść koncernowi GE wymierne korzyści w dłuższej perspektywie. Koncern GE inwestuje jedynie w takie technologie, które zdobędą trwałą popularność i zapewnią przewagę konkurencyjną, a pojazdy elektryczne do takich technologii z pewnością należą. System zarządzania energią Nucleus (Nucleus Energy Manager) pozwala zbudować domową sieć energetyczną i podłączyć do niej bezprzewodowo inteligentny licznik, urządzenia użytkowe, termostat i inne rozwiązania. Ten mieszczący się w dłoni system można podłączyć do dowolnego standardowego gniazdka elektrycznego. Pozwala on gromadzić bezprzewodowo informacje na temat zużycia energii pochodzą-

Foto. ElektroTrendy

Koncerny GE i Nissan zaprezentowały technologię zwrotnego przepływu prądu z akumulatorów samochodu elektrycznego. Proces ten pozwoli zasilić mieszkanie, na przykład podczas awarii sieci energetycznej.

ce z inteligentnego licznika (udostępniającego dane na temat całkowitego zużycia energii w mieszkaniu), a także dane na temat szacowanego zużycia energii pochodzące z poszczególnych urządzeń wyposażonych w technologię Brillion oraz innych instalacji. Dysponując tego typu danymi na temat zużycia energii, użytkownik może zdecydować się na wprowadzenie drobnych zmian w stylu życia, które mogą zaowocować obniżeniem kosztów zużywanej energii. GE WattStation, to ładowarka, pasująca do każdego domu i umożliwiająca ładowanie samochodu elektrycznego. Urządzenie to pozwala przygotować pojazd do porannej jazdy do pracy - można dzięki niemu naładować samochód w domu i uniknąć odwiedzania stacji paliwowych. n Źródło: Grayling

Raporty biznesowe

brunch z biznesem

2012 - to ostatni rok taniej

ak wynika z najnowszego raportu przygotowanego na zlecenie Towarzystwa Gospodarczego Polskie Elektrownie, polski sektor energetyczny radzi sobie lepiej, niż gospodarka energetyczna w krajach OECD. Tam w I półroczu 2011 roku produkcja energii elektrycznej wzrosła o 1,2% podczas gdy w Polsce o ponad 5%. Większy wzrost zanotowano jedynie w Turcji (7%). Kryzys i katastrofa elektrowni atomowej w Japonii spowodował spadek produkcji energii elektrycznej. Ma to związek z zamykaniem programów atomowych w niektórych krajach (np. Niemcy zdecydowały się na wyłączenie wyłączeniu siedmiu najstarszych reaktorów oraz na nieuruchamianie ponownie reaktora Kruemmel). Sytuacji nie poprawiło nawet szybkie dodanie nowych mocy w odnawialnych źródłach. Istnieje wręcz zagrożenie, że na zachodzie Europy w niedalekiej przyszłości wystąpią braki w dostawach energii elektrycznej. Wyłączenie części elektrowni w Niemczech spowodowało wzrost przepływów transgranicznych, co spowodowało niewielki wzrost cen hurtowych energii w Polsce, ale w kontekście korzyści płynących ze wzrostu eksportu, jest to zjawisko pozytywne. Polskie firmy umiejętnie wykorzystują tą sytuację, bo to przecież szansa na znaczące zwiększenie przychodów.

energii Polsce

W ubiegłym roku sprzedaliśmy za granicę ok. 7% wyprodukowanej energii za równowartość 2,5 mld złotych. To prawie o miliard więcej, niż dwa lata temu. PSE Operator udostępnił w 2011 więcej mocy przesyłowych na granicach z Czechami, Niemcami i Słowacją. Skorzystały wiec także firmy zajmujące się obrotem energią, bo jej ceny na zagranicznych rynkach są wyższe, niż w kraku. Średnia cena energii na niemieckiej giełdzie EEX to 51 euro (ok. 225 zł). Natomiast w Polsce za 1 MWh trzeba zapłacić 199 za.

Niemiecka rezygnacja z atomu to szansa dla polskich sprzedawców energii elektrycznej. W zeszłym roku wysłaliśmy za granicę o 48% więcej energii elektrycznej. Taki wzrost eksportu to zysk nawet miliarda złotych więcej. Energię, moce można kupić na skoordynowanych aukcjach pod Monachium, które organizuje Centralne Biuro Aukcyjne. Eksport jest korzystny także z powodu słabej złotówki – polska energia jest konkurencyjna. Producentom energii sprzyjają także niskie ceny praw do emisji CO2. Zdaniem analityków do 2016 roku, nie grozi nam deficyt energii elektrycznej. Obecnie jest jej

wystarczająco, a ceny na rynku hurtowym mają jedynie niewielką tendencję wzrostową. Jednocześnie przypominają oni, ze to prawdopodobnie ostatni rok taniej energii. Polska podpisała pakt klimatyczno-energetyczny, który zwiększa opłaty za emisję CO2. W 2013 ceny na pewno wzrosną. n Źródło: Rzeczpospolita

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

Raporty biznesowe

Zakup samochodu?

Tylko w leasingu!

Leasing nadal jest najbardziej popularnym sposobem sfinansowania zakupu pojazdu, dzięki korzystaniu z dobrodziejstw „tarczy podatkowej”

o niewątpliwych zalet leasingu należy mała ilość dokumentów potrzebnych do uzyskania finansowania zaplanowanego przez nas zakupu samochodu. Wymagane są z reguły jedynie oświadczenia o uzyskiwanym przychodu i dochodu. Wynika o z faktu, że leasingowany przedmiot pozostaje przez cały czas trwania umowy własnością leasingodawcy i jest głównym zabezpieczeniem umowy. W przypadku samochodów osobowych, ze względu na korzyści podatkowe wybierany jest leasing operacyjny, ponieważ w ujęciu podatkowym samochód amortyzuje leasingodawca, a raty leasingowe są bezpośrednimi kosztami uzyskania przychodu dla firmy korzystającej z usługi, czyli obniżają podstawę do opodatkowania. Do tych kosztów zalicza się także opłatę wstępną, opłaty manipulacyjne, prowizje, a nawet koszty eksploatacyjnie. Podatek VAT odlicza się proporcjonalnie od każdej faktury. Dzięki temu leasingobiorca nie musi płacić dużych kwot, takich jak jest to w leasingu finansowym. Maksymalny okres finansowania to przeważnie 5 lat. Ale najbardziej korzystny jest 3-letni leasing z 5% stopą i całkowitym kosztem nie przekraczającym 115%.

ElektroTrendy nr 3/2012

Coraz większą popularnością cieszy się leasing z wysokim wykupem. Dzięki podwyższonej kwocie za wykup, można płacić niższe miesięczne raty, a pod koniec umowy leasingowej zadecydować, czy wykupujemy pojazd za cenę rynkową, czy tez zwracamy go leasingodawcy.

Od leasingodawców można uzyskać również usługi dodatkowe, tj.: • Dla przedsiębiorców istotne przy wyborze oferty leasingowej jest możliwość poniesienia niższych kosztów nabycia leasingo-

wanych dóbr. Dzieje się tak dzięki dobrym relacjom firm leasingowych z producentami oraz dealerami aut, jak również silniejszej pozycji negocjacyjnej tych firm; • Decydując się na leasing samochodu osobowego od firmy finansującej można uzyskać wiele bonusów i dodatkowych usług. Przede wszystkim będą to polisy komunikacyjne, które dzięki efektowi skali oferowane są w pakietach zlesingiem w dobrych i z szerokim zakresem ubezpieczenia; • Dobrą propozycję dla firm, szczególnie tych, których flota liczy kilkanaście czy kilkadziesiąt aut, stanowią karty paliwowe. Podstawową korzyścią dla przedsiębiorców korzystających z kart paliwowych jest brak wielu faktur za każdorazowe tankowanie oraz odroczony termin płatności. n

Raporty biznesowe

brunch z biznesem

Z ustawy o VAT ma zniknąć zwolnienie dotyczące

rozdawania ulotek reklamowych

Przygotowany jest przez Ministerstwo Finansów projekt nowelizacji ustawy o podatku VAT jest na etapie uzgodnień międzyresortowych. Zmiany miałyby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2013 roku.

inisterstwo Finansów chce wykreślić z ustawy o VAT zwolnienie dotyczące rozdawanych ulotek reklamowych. Ministerstwo Finansów obiecuje, że rozdawanie ulotek nadal nie będzie podlegało podatkowi VAT i że będą one traktowane jak „prezenty o małej wartości”. Intencją urzędników Ministerstwa Finansów jest doprecyzowanie niektórych przepisów, które rodziły problemy interpretacyjne. A jak będzie życie pokaże. Czy jak zawsze, czy jednak, ku zaskoczeniu, będzie to pozytywna zmiana. Większość nowych rozwiązań zawartych w projekcie to przepisy techniczne, dostosowujące polskie prawo do regulacji UE, najczęściej neutralne dla podatników. Jednak niektóre propozycje mogą niepokoić, m.in. taką zmianą może być, np.

pomysł wykreślenia z ustawy o VAT przepisu, który wyłącza z opodatkowania VAT przekazywanych kontrahentowi lub potencjalnemu klientowi, drukowanych materiałów informacyjnych i reklamowych. W przyszłości, może to oznaczać, że podmioty reklamujące się w ten sposób, powinny naliczyć i odprowadzić podatek, jeśli takie materiały promocyjne nie będą mogły być uznane za „prezenty o małej wartości”. Zgodnie z ustawą o podatku VAT, przekazywanie „prezentów o małej wartości” nie podlega opodatkowaniu, jeżeli ich wartość nie przekracza 10 zł. Wyłączone z opodatkowania są też prezenty, których wartość w roku podatkowym nie przekracza 100 zł, jednak pod warunkiem prowadzenia przez daną firmę ewidencji obdarowanych. Wg przygotowanej

przez Ministerstwo Finansów regulacji, limity te mają wzrosnąć od 01 stycznia 2013 roku, odpowiednio do 20 zł i 200 zł. Według specjalistów zmiana dotycząca drukowanych materiałów informacyjnych nie będzie miała negatywnych skutków dla podatników. Uważają, że broszurę reklamową można zaliczyć do „prezentów o małej wartości”, ponieważ jest przekazywana nieodpłatnie. Wadą projektu jest brak definicji takiego właśnie prezentu. Jest tylko określenie jego wartości. Innym problemem jest fakt, że część propozycji Ministerstwa Finansów związanych z dostosowaniem polskich regulacji do przepisów unijnych nie pokrywa się w 100% z przepisami Unii Europejskiej, np. opracowaną przez MF definicję terenu budowlanego. n

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

r p a P „

Paprykarz gospodarczy

y z c r a d o p

s o g ” z r yka

Tryumfalny powrót tradycyjnych żarówek

ElektroTrendy nr 3/2012

Foto. Panthermedia

onad 2 lata temu (wrzesień 2009), na mocy unijnej dyrektywy, tradycyjne 100 watowe żarówki zostały zakazane i zastąpione przez drogie, energooszczędne świetlówki. Rok później (2010) los ten spotkał żarówki 75W, a ostatnio (wrzesień 2011) 60W. W 2012 mają zniknąć żarówki 40W. W użytkowaniu będą mogły pozostać 25W i słabsze. Formalnie nie wolno ich na terenie UE produkować, sprzedawać, a także ich sprowadzać. Urzędnicy unijni swoją decyzję uzasadniają opinią, że tradycyjna żarówka zamienia w światło tylko 4-6% energii, reszta natomiast przetwarzana jest w ciepło, a energooszczędne źródła mają skuteczność o wiele wyższą, bo w światło zamieniają około 50% energii. W ten sposób władze UE chciały uhonorować i jednocześnie zrefundować znaczne wydatki poniesione na rozwój świetlówek energooszczędnych, przez duże europejskie koncerny. Stało się to w momencie, kiedy nagle okazało się, że technologia ledowa (LED i OLED) mocno przyspieszyła w swoim rozwoju, a przyszłość świetlówek energooszczędnych stała się niepewna. Wycofanie ze sklepów tradycyjnych żarówek oznaczało

100W żarówki znów można znaleźć w polskich sklepach. Pomimo zakazów unijnych wróciły pod płaszczykiem specjalistycznej żarówki wstrząsoodpornej. Miały bezpowrotnie zniknąć, a tryumfalnie wracają. Po za walorem ekonomicznym (pozornym) jest to cichy protest przeciwko niezrozumiałym, dla większości, decyzjom urzędników unijnych. wyższe koszty dla użytkowników. Energooszczędne źródła światła są znacznie droższe. Komisja Europejska liczyła, że nowa regulacja może przynieść mieszkańcom Unii oszczędności w wysokości od 5 do 8 mld euro rocznie. Jednocześnie regulacja jest częścią zaproponowanego w 2007 roku proekologicznego planu. Do roku 2020 kraje Unii Europejskiej mają zredukować o 20% zużycie prądu

i emisję gazów cieplarnianych, a 20% wyprodukowanej energii miałoby pochodzić ze źródeł odnawialnych, a kolejne 10% z używanych paliw. W ten sposób zmniejszylibyśmy też swoje uzależnienie od importu energii spoza Unii Dzisiaj, kiedy okazało się, że zakaz nie dotyczy producentów z po za Unii Europejskiej, ponownie żarówki można kupić,

Paprykarz gospodarczy

tym razem jako „Specjalistyczne wstrząsoodporne”. Producenci i sprzedawcy zapewniają jednak, że nie są to te zakazane prawem, tyle tylko, że nie należy stosować do użytku domowego. Furorę w sklepach robią tanie, tradycyjne żarówki o mocy 100W, ale produkowane w ukraińskiej firmie ISKRA (tej samej, która kupiła udziały w katowickiej firmie HELIOS). Nasz wschodni sąsiad, który nie jest członkiem UE, może bez żadnych przeszkód wytwarzać żarówki starego typu. Na rynku jeszcze można spotkać żarówki wyprodukowane w Chinach.

Żarówki można legalnie sprzedawać w Polsce, w sklepach można je kupić już za 2–3 zł. Co prawda na pudełku znajdują się znaki sugerujące, że produkt można zastosować wyłącznie do ulicznej sygnalizacji świetlnej lub warsztatowej, a inny symbol przedstawia przekreśloną domową lampę, to jednak Klienci specjalnie się tym nie przejmują i dokonują zakupów trochę na wyrost. Importerzy i sprzedawcy, w przypadku kontroli, dysponują badaniami i certyfikatami świadczącymi, że są to produkty specjalistyczne na które nie ma zakazu UE. Jednak pierwszymi, którzy zaczęli obchodzić unijne zakazy byli, o dziwo! pro unijni i „zawsze porządni” Niemcy. Już w pierwszej połowie 2010 roku, jeden z nich Siegfried Rotthäuser (wg se.pl) postanowił w sprytny sposób ominąć dyrektywy unijne dotyczące żarówek o mocy 100W i 75W i zaoferował je, jako: „Kule grzewcze o wysokiej efektywności”, pasujące do oprawek spotyka-

brunch z biznesem

nych w każdym domu. W opisie produktu, dla celów marketingowych, przewrotnie odwrócił dotychczasową definicję żarówki. „Kule grzewcze” określał nawet mianem „najlepszego wynalazku od czasu żarówki”, mające bardzo wysoką skuteczność, około 95% pobieranej przez nie mocy zamieniane jest w ciepło, dlatego ich efektywność mieści się w klasie A (Class A), natomiast pozostała część mocy zostaje utracona, zamieniając się w bezużyteczne światło. Niemiec zaproponował żarówki w cenie po 1,69 euro za sztukę, deklarując jednocześnie, że 30 centów od każdej sprzedanej żarówki przekaże na projekt ratowania lasów deszczowych. Teraz żarówki 75W i 100W, sprzedawane są w sklepach z elementami wyposażenia warsztatu oraz sklepach sprzedających «elementy grzewcze» tuż obok grzejników i pieców węglowych. Źródło: Dziennik Polski, Interfax se.pl

Po SOPA, PIPA i ACTA, teraz czas na kontrowersje wokół CISPA

yber Intelligance Sharing and Protection Act, w skrócie CISPA jest kolejną kontrowersyjną ustawą wzbudzającą wiele emocji i niepokojów. O ile SOPA, PIPA i ACTA były bojkotowane nie tylko przez internautów, ale także przez wielu znaczących graczy, to o tyle CISPA, pomimo sprzeciwu społeczności internetowej, przedstawicieli przedsiębiorstw itd., znajduje, niestety coraz więcej zwolenników wśród wielkich firm, tj.: Microsoft. Intel, Verizon, AT&T czy Facebook.

A czemu CISPA wzbudza kolejne kontrowersje? Otóż, w imię bezpieczeństwa narodowego, zgodnie z zapisami zawartymi w CISPA, rząd danego kraju może uzyskać dostęp do danych zgromadzonych przez prywatne firmy. Wystarczy cień podejrzenia, żeby bez żadnych dodatkowych zezwoleń, rządowe agencje mogły rozpocząć szpiegowanie danej osoby. Do tego CISPA zawiera bardzo ogólną definicję „informacji”, przez co agencje mogą gromadzić wiadomości dotyczące każdego aspektu naszego życia,

oraz daje władzy prawo do cenzury, blokowania kont jak i zamykania stron internetowych. Ponownie zabrakło także jasnego określenia czym jest „własność intelektualna”, za to agencje rządowe mogą działać także w charakterze obrońców tychże wartości. Na razie CISPA jest zmartwieniem jedynie obywateli USA, choć niewykluczone, że dzięki przyzwoleniu ze strony dużych prywatnych firm, wyleje się poza granice Stanów Zjednoczonych. Źródło: Vr-Zone, portale internetowe

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

Paprykarz gospodarczy

Pomysł na patent groźny dla konkurencji

olscy przedsiębiorcy, wynalazcy, i racjonalizatorzy powinni szukać sojuszników, aby wszcząć alarm nagłośnić sprawę i powstrzymać ratyfikację. Naturalnym sojusznikiem wydaje się Krajowa Izba Gospodarcza, która powinna w ekspresowej tempie zając się tą sprawą. Wspólną inicjatywa 25 państw członkowskich Unii Europejskiej ma na celu zapewnienie wzmocnionej ochrony unijnych patentów. Jedynym dobrym sygnałem jest fakt, że z prac wycofały się Hiszpania i Włochy. Wprowadzając system jednolitej ochrony patentowej może zakłócić rozwój krajowych, w tym i polskiej gospodarki. Polska gospodarka nie ma żadnych szans w europejskiej rywalizacji. W zgłaszaniu patentów przewodzą Niemcy i Francuzi. Nie będzie w Polsce przedsiębiorstwa, którego nie dotnie wprowadzenie nowej ustawy. Unia Europejska nie będzie finansować sądu patentowego, ale opłaty sądowe mają być niskie, aby zachęcać do powszechnego korzystania z niego. Ale taniość

Jednolity system ochrony patentowej wzmacnia zagraniczne koncerny - kosztem polskich przedsiębiorstw. System ten będzie przyjazny, ba tani i przyjemny dla państw, które mają wypracowaną strategię patentową. 42

ElektroTrendy nr 3/2012

Informujemy naszych Czytelników o nowej niebezpiecznej sytuacji dotyczącej wszystkich producentów w Polsce. Sprawa dotyczy „patentu europejskiego” i jest BARDZO GROŹNA w skutkach. Jest już, niestety w toku sejmowych prac przygotowawczych. Rząd polski powinien zablokować legislację ustawy i powinien wycofać się z tego projektu.

spowoduje, że wszystkie państwa członkowskie będą dokładały do niego. A jeżeli tak, to rząd polski powinien dołożyć wysiłków, aby doprowadzić do utworzenia w kraju polskiego oddziale sądu patentowego, z polskimi sędziami, z polskimi pełnomocnikami, gdzie sprawy prowadzone byłyby w języku polskim, itd. Stosowanie prawa w innym języku niż polski, znacząco utrudni obronę swoich racji przed nie władającym językiem polskim sędzią, nie mówiąc już o kosztach postępowania sądowego, które liczone będzie wg stawek zagranicznych kancelarii prawnych. A do tego dojdą koszty podróży…

Działania te są niezbędne i pilne! tak aby patent jednolity nie stał się narzędziem złej woli, ponieważ istnieje realne zagrożenie eliminowania „dzięki” niemu potencjalnej konkurencji. Porozumienie patentowe jest zbliżone do umowy ACTA. Wszystkie przepisy są podobne, a nawet tak samo brzmiące w swych zapisach. Porównując je od strony prawnej, to można dojść do wniosku, że środki ochrony patentowej są zbliżone do środków przewidzianej w umowie ACTA. Źródło: UPRP, Rzeczpospolita,

Paprykarz gospodarczy

brunch z biznesem

Plaga upadłości przedsiębiorstw

danych Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE) wynika, że w maju 2012r. sądy powszechne ogłosiły upadłość 82 firm. W ciągu ostatnich 12 miesięcy z powodu niewypłacalności działalność zakończyło 788 przedsiębiorstw, a przed rokiem było ich 688. Największą falę bankructw odnotowano w budownictwie. Tylko w maju upadło 17 firm z branży budowlanej, co jest największą liczbą od czterech lat i o 55% wyższą, niż przed rokiem. Pomimo to KUKE i GUS podają, że sytuacja finansowa polskich firm wciąż jest dobra. W I kw. 2012 roku, przedsiębiorstwa zarobiły na czysto 23,6 mld zł, czyli najwięcej w historii. Pomimo prowadzenia różnorodnej działalności, duże firmy mają kłopoty finansowe i borykają się z regulowaniem należności swoim podwykonawcom. Eksperci podkreślają, że kłopoty branży trwają już od kilku lat, a od czasu kryzysu w 2008 r. głośno było zwłaszcza o stagnacji w budownictwie mieszkaniowym. Ostatnio jednak pojawiły się informacje o kłopotach firm budujących, m.in. autostrady. 17 kwietnia Sąd Rejonowy w Warszawie ogłosił upadłość likwidacyjną spółki Dolnośląskie Surowce Skalne. Spółka Krug złożyła natomiast wniosek o upadłość Hydrobudowy, ale sąd zwrócił wniosek o upadłość likwidacyjną ze względu na uchybienia formalne. W obu przypadkach protestowali podwykonawcy, którzy nie otrzymali zapłaty, co jest nagminną praktyką w branży. Nawet duże giełdowe spółki budowlane mają złą passę. PBG,

W maju 2012 roku Sądy odnotowały, największą od 4 lat, liczbę bankructw firm. W maju 2012r., aż o 32% wzrosła liczba upadłości firm w porównaniu do maja 2011r. która ostatnio wypadła z indeksu WIG 20, jest po Budimeksie, Polimeksie Mostostal i Elektrobudowie - czwartą największą spółką budowlaną na giełdzie. Eksperci twierdzą, że kłopoty firm budowlanych wynikają przede wszystkim z ostrej konkurencji oraz rosnących zatorów płatniczych. I jest to efekt silnej konkurencji, walki za wszelką cenę o kontrakty na granicy opłacalności. Niestety eksperci spodziewają się dalszego pogorszenia koniunktury, ponieważ nie widać sygnałów, aby do budownictwa miało trafić więcej zleceń, a w ślad za tym środków, dlatego raczej nie zmieni się trend rosnącej stopniowo spirali opóźnionych należności. Wyrazem tego jest wzrost upadłości firm budowlanych. Do tego rynek przetargów w infrastrukturze dramatycznie szybko się kurczy. Jeszcze trudniejsza jest sytuacja małych i średnich firm, które podjęły się roli podwykonawców. To właśnie ich kosztem duże firmy chcą sobie zrekompensować wzrost kosztów, co może prowadzić do zwolnień w branży. Wg GUS, na koniec lutego 2012 r. zatrudnienie w budownictwie wyniosło 480 tysięcy osób, biorąc pod uwagę tylko firmy zatrudniające powyżej 9 osób. Do tego trzeba doliczyć kolejne 150160 tysięcy osób, które pracują w mniejszych firmach budowlanych. Według niektórych szacunków w związku tylko z zakończeniem inwestycji infrastrukturalnych

Duże firmy budowlane mają kłopoty finansowe, zagrożeni bankructwem są niektórzy wykonawcy i podwykonawcy. Zdaniem ekspertów, kłopoty wynikają, m.in. z ostrej konkurencji i zatorów płatniczych. pracę może stracić nawet ponad 50 tysięcy osób. Będzie to następować sukcesywnie, z końcem zakończenia etapów robót. Według danych ASM na koniec lutego 2012 r. przeciętne wynagrodzenie w budownictwie wynosiło 3545 zł. Z danych GUS wynika, że udział budownictwa w PKB na koniec 2011 r. sięgał 7,1 %. Tylko w samym 2011 roku spadła rentowność obrotu netto w budownictwie z 4,2 do 2,3%, a wynik finansowy netto spadł aż o 36,7% Wpływ na to miała niska marża na prowadzonych pracach, wymuszona dużą konkurencją na rynku. Źródło: KUKE, GUS, PAP, Euler Hermes

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

Paprykarz gospodarczy

Spada poziom bezpieczeństwa prowadzenia działalności – SZOK!!! Ostatnie cztery miesiące przyniosły spadek poziomu bezpieczeństwa prowadzenia działalności gospodarczej, aż o 6,15 pkt. To najniższy poziom wskaźnika BIG od 2,5 roku.

g najnowszej edycji raportu BIG, przygotowanego przez BIG InfoMonitor, spadek zanotowano we wszystkich badanych segmentach, czyli zarówno wśród przedsiębiorców, jak i dostawców usług finansowych oraz masowych. Główny wskaźnik poziomu bezpieczeństwa prowadzenia działalności gospodarczej wynosi obecnie 5,36 pkt. (spadek o 6,15 pkt.). Wcześniejsze badania wykazywały dużą stabilność oraz odporność firm na kryzys. Największy spadek zanotowano wśród przedsiębiorców, z 15,3 do 5,3 pkt. Sytuacja uległa pogorszeniu również w dwóch pozostałych badanych grupach, tj. wśród przedstawicieli usług finansowych - z 9,4 do 5,5 pkt., oraz wśród przedstawicieli usług masowych z 10,5 do 5,4 pkt. O zmianach wskaźnika w poszczególnych segmentach decydowały różne czynniki. Większość badanych w segmencie przedsiębiorców spodziewa się w przyszłości wzrostu zaległych zobowiązań i to zarówno od klientów korporacyjnych, jak i indywidualnych. Z drugiej strony badani pozytywnie oceniali zdolność do bieżącego i terminowego płacenia należności przez klientów indywidualnych. Coraz większym problemem dla polskich przedsiębiorców stają się zatory płatnicze. Jednym z efektem jest spadek oceny zdolności kontrahentów do termino-

ElektroTrendy nr 3/2012

wego regulowania zobowiązań. Ilość badanych pozytywnie oceniających tą zdolność spadła z 66 do 61%. Obecnie tylko co trzecia firma (38%) otrzymuje więcej, niż 76% płatności w terminie. Z drugiej strony, aż 36% badanych deklaruje, że zgodnie z terminem otrzymuje mniej niż połowę należności. Można zaobserwować, że nieterminowe regulowanie całości bądź części zobowiązań, stają się coraz bardziej powszechne. Patrząc przez pryzmat badanych małych i średnich firm, mówi się o istotnych kwotach zaległości. Blisko jedna trzecia firm (32%) ocenia, że suma przeterminowanych należności z jakimi zalegają

na ich rzecz kontrahenci przekracza 100 tysięcy złotych. Koniecznością jest poświęcanie większej uwagi ocenie wiarygodności partnerów biznesowych, w celu uniknięcia ewentualnych problemów, jeszcze przed rozpoczęciem współpracy. Pomimo pesymistycznych ocen bieżącej sytuacji, przypadkowo wytypowane firmy zachowują umiarkowany optymizm, co do rozwoju sytuacji w kolejnych miesiącach. Około 46% firm uważa, że sytuacja się nie zmieni, 28% spodziewa się poprawy swojej sytuacji finansowej, a przeciwnego zdania jest 24%. Źródło: BIG InfoMonitor

Paprykarz gospodarczy

brunch z biznesem

Czy Polska wejdzie do agencji kosmicznej? Jeżeli do końca czerwca polski rząd nie zatwierdzi przystąpienia naszego kraju do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), to w najbliższych latach możemy stracić nawet 2 mld zł!

olska formalnie spełniła wszystkie stawiane wymogi przez ESA oraz zakończyła konsultacje techniczne. Jeżeli rząd polski nie podejmie decyzji, to ta niefrasobliwość może nas kosztować w ciągu najbliższych 4-5 lat, nawet 2 mld zł. I wszystko, to ze względu na straconą szansę na członkowstwo w Europejskiej Agencji Kosmicznej. Kolejny, najbliższy termin przyjęć do ESA przypada na lata 2015-2016. Żeby było tragikomicznie, to i tak płacimy, płacimy pośrednio, płacąc roczną składkę do budżetu Unii Europejskiej, która i tak, z urzędu, finansuje działalność ESA. Jeżeli przystąpimy do ESA, to co prawda przez kolejne 5 lat zapłacimy do niej 25 mln euro, ale z powrotem otrzymamy aż 80% wpłaconej kwoty, w postaci projektów technologicznych i związanych z nimi nowych miejsc pracy. Jeżeli nie, to otrzymamy zwrot ze składki w wysokości zaledwie 5%, czyli po odjęciu ich od naszych wpłat, stracimy owe 2 mld zł. A Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk i tak na co dzień współpracuje z ESA i już nieraz dostarczało wyposażenie do satelitów, czy sond kosmicznych ESA, w tym do zdalnych obserwacji Wenus i Marsa, czy do

misji Rosetta połączonej z planowanym lądowaniem na komecie. Tak więc, czy duże pieniądze weźmiemy to zależy tylko i wy-

łącznie od naszego polskiego rządu. A ich pieniędzy nie mamy chyba za wiele!!! Źródło: Rzeczpospolita

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Oprawy biurowe serii CUMULUS Andrzej Wiewióra

prawy biurowe serii CUMULUS, przeznaczone do oświetlenia wnętrz i ciągów komunikacyjnych, to jeden ze sztandarowych produktów INTELIGHT. Firma oferuje je od początku swojej działalności, dbając przy tym o jakość i cykliczny rozwój produktu. Bogata paleta produktowa sprawia, że każdy z klientów znajdzie coś dla siebie lub jest w stanie zaadaptować wybraną opcję indywidualnie do swoich potrzeb. Oprawy CUMULUS występują zarówno w wersji natynkowej jak i podtynkowej dzięki czemu mają możliwość zabudowania w suficie podwieszanym oraz montażu natynkowego. Oferta opraw serii

Primus 6-36W

ElektroTrendy nr 3/2012

Primus Tec 6-36W

Primus EXT 4-80W

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

CUMULUS jest rozbudowana o wersje: CUMULUS T5 4x14 Podstawową cechą tej serii jest statecznik elektroniczny, który zdecydowanie podnosi ekonomiczność pracy opraw, zapewnia wyższą skuteczność świetlną w porównaniu do stateczników tradycyjnych oraz gwarantuje lepszy komfort pracy. Dodatkowo oprawę Cumulus T5 można wyposażyć w moduły awaryjne Primus EXT w wersjach 1/2/3h. Dzięki zastosowaniu świetlówek T5 zamiast świetlówek T8 oraz statecznika elektronicznego EVG klasy (EEI=A3) uzyskujemy mniejsze zużycie energii

CUMULUS T8 4x18 oraz CUMULUS T8 2x36 wyposażony w trzy wersje zasilania. Wersja ze statecznikiem EVG klasy (EEI=A2) oraz statecznik magnetyczny KVG klasy EEI=B2 jak rów-

nież wersja z kompensacją mocy biernej. Tak jak CUMULUS T5 tak również i CUMULUSY T8 współpracują z naszymi modułami PRIMUS/PRIMUS TEC/ PRIMUS EXT naszej krajowej produkcji dzięki czemu jakość dostarczonego produktu oraz kontrola pozwalają dostarczyć produkt wysokiej klasy. Oprawy te przeznaczone są do świetlówek liniowych typu T8 oraz T5. Najnowsze oprawy CUMULUS oferowane są z bogatą gamą rastrowych układów optycznych.

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Układy zasilania Nowe oprawy dostępne są z elektrycznymi układami zasilającymi źródła światła wyposażonymi w: • niskostratne stateczniki elektromagnetyczne, • w wersjach: • z kompensacją mocy biernej (oznaczenie KMB w nazwie oprawy), • bez kompensacji mocy biernej (oznaczenie M w nazwie oprawy), • elektroniczne układy stabilizacyjno-zapłonowymi (oznaczenie EVG klasy EEI=A3 możliwością montażu modułów awaryjnych 1/2/3h serii PRIMUS EXT). Sposoby montażu Do rodziny tej zalicza się oprawy: • CUMULUS T8 4x18W oraz CUMULUS T5 4x14 – oprawa do wbudowania w kasetonowy strop podwieszany o module 600 x 600 mm oraz wersja do montażu nastropowego, • CUMULUS T8 2x36W– oprawy natynkowe przeznaczone

rys.1

ElektroTrendy nr 3/2012

do montażu nastropowego oraz wersja do zabudowanie w stropie podwieszanym kasetonowym. Źródła światła Oprawy przystosowano do współpracy z: • CUMULUS 4x18 z czterema świetlówkami liniowymi T8 18W • CUMULUS 4x14 z czterema świetlówkami liniowymi T5 14W • CUMULUS 2x36 z dwiema świetlówkami T8 36W

Zasilanie świetlówek statecznikami elektronicznymi zdecydowanie podnosi ekonomiczność pracy opraw, zapewnia wyższą skuteczność świetlną w porównaniu do stateczników tradycyjnych oraz gwarantuje lepszy komfort pracy. Układy optyczne W oprawach Cumulus T5 zastosowaliśmy rastry pełnej paraboli

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

a poprzeczki są ryflowane (rys 1) podobne rozwiązanie jest w oprawach CUMULUS T8. Takie układy pozwalają na uniknięcie efektu olśnienia. Każdy użytkownik kierujący wzrok w kierunku oprawy z różnych miejsc w pomieszczeniu nie zostaje oślepiony a światło jest idealnie rozproszone. Tu występują dwie odmiany na życzenie klienta z rastrem aluminiowym polerowanym chemicznie bądź raster stalowy powlekany aluminium dzięki świetnej obróbce technicznej i czystości rozsył światła jest idealny.

Obudowa Lekkość oprawy oraz jej estetyka jest efektem zastosowania obudowy z blachy stalowej malowanej proszkowo na kolor biały. Proces takiego malowania jest bardziej przyjazny dla środowiska. Dostęp do wnętrza oprawy jest ułatwiony poprzez zastosowanie bocznych zaczepów sprężynujących co pozwala instalatorowi dostać się do wnętrza bez użycia narzędzi. Dzięki elastycznemu mocowaniu rastra który wisi pod oprawą po odpięciu ze sprężyn, instalator może dokonywać błyskawicznej wymiany świetlówek. Elementy elektryczne zamknięte są w obudowie. Orawy serii CUMULUS charakteryzują się klasą ochronności IP20. Zaletą opraw serii CUMULUS jest ich łatwość w montażu oraz konserwacji a także estetyczny wygląd dzięki czemu zdobyły ogromną popularność we wnętrzach wielkich biurowców jak i budynkach użyteczności publicznej. Oprawy tego typu charakteryzują się dobrymi parametrami technicznymi i świetlnymi dzięki zastosowaniu różnego rodzaju odbłyśników.

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

BEZPIECZEŃSTWO I OSZCZĘDNOŚCI W OŚWIETLENIU - CZY TO MOŻLIWE? Sławomir Melski

edług statystyk Komendy Głównej Policji w 2011 roku doszło do 1116 wypadków drogowych w wyniku zderzenia samochodu ze słupem oświetleniowym lub podobnym obiektem infrastruktury drogowej. W wypadkach tych zginęło 119 osób, a rannych zostało 1436. Te niechlubne dane wpisują się negatywnie w powtarzane, nie tylko w mediach, złe opinie na temat bezpieczeństwa w ruchu drogowym w naszym kraju. Stalowe lub betonowe słupy oświetleniowe, którymi usiane są nasze drogi, są cichymi zabójcami, którzy po uderzeniu samochodu w momencie złamania konstrukcji nie dają żadnych szans kierowcy i pasażerom pojazdu. Społeczne naciski, aby zwiększyć bezpieczeństwo na drogach i w ich obrębie powodują, iż pasy jezdni w całym kraju z roku na rok ulegają poprawie. Być może wkrótce poprawi się również sytuacja w zakresie infrastruktury oświetleniowej. Szansą na poprawę policyjnych statystyk są słupy oświetleniowe z kompozytów polimerowych. W 2009 roku w Tuchowie (woj. Małopolskie) na terenie badawczym firmy Wimed przeprowadzono pierwsze w Polsce crashtesty słupów kompozytowych. Bada-

ElektroTrendy nr 3/2012

nia obserwowane i analizowane przez inżynierów ruchu drogowego i infrastruktury drogowej oraz przedstawicieli policji dały bardzo pozytywne wyniki. Słup kompozytowy, o podobnych parametrach

wytrzymałościowych, jak słupy stalowe i aluminiowe, nie stwarzał żadnego zagrożenia dla kierowcy i pasażerów samochodu. Pojazd po uderzeniu w taki słup po prosty przejeżdżał po nim. Słupy

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

kompozytowe zostały po testach spozycjonowane w klasie pochłaniania energii NE (zgodnie z normą PN-EN 12767), co oznacza, iż praktycznie nie przenoszą one energii uderzenia pojazdu pozwalając kierowcy na zachowanie (w mniejszym lub większym stopniu ograniczonej) kontroli nad autem oraz wyhamowanie pojazdu. DLACZEGO KOMPOZYT? Opracowanie technologii produkcji słupów kompozytowych przez specjalistów nie było przypadkowe, a przyczynkiem do tego były maszty flagowe produkowane z kompozytów polimerowych. Okazało się, że w trudnych warunkach wiatrowych maszty kompozytowe dzięki swojej wysokiej wytrzymałości mechanicznej, przy jednoczesnej elastyczności oraz niskiej wadze, sprawdzają się dużo lepiej, niż podobne konstrukcje wykonane np. z aluminium. Na potrzeby produkcji słupów oświetleniowych zmieniono parametry tych konstrukcji, zwiększając średnicę słupa i grubość ścianek, co ograniczyło elastyczność produktu (źródło światła nie powinno być umieszczane na konstrukcjach wpadających w wysokie drgania pod wpływem wiatru), przy jednoczes-

nym wzmocnieniu wytrzymałości biernej słupa. Wykorzystanie kompozytów do produkcji słupów zwróciło również uwagę specjalistów od elektryki. Kompozyty są bowiem izolatorami, co ma duże znaczenie dla instalatorów, a także przy dalszym użytkowaniu takich konstrukcji. Wystarczy bowiem przypomnieć głośne w całej Polsce przypadki porażenia prądem przypadkowych osób, które znalazły się w pobliżu uszkodzonych słupów stalowych i betonowych. W przypadku słupów kompozytowych takiego zagrożenia po prostu nie ma. Kompozyty wykorzystane przy budowie słupów oświetleniowych to – w zależności od wysokości słupa – kilka warstw tkanin i mat szklanych, tkaniny z włókna węglowego (wzmacniające konstrukcję), żywice poliestrowe oraz żelkot barwiący. W wyniku reakcji chemicznych po połączeniu tych materiałów powstaje produkt trwały i wytrzymały, a jednocześnie bezpieczny dla użytkowników dróg. Użycie żelkotów barwiących ma jeszcze jeden dodatkowy aspekt – słup kompozytowy może być praktycznie w dowolnym kolorze, co ma istotny wpływ na estetykę infrastruktury. Stąd w ostatnich latach w gminach ca-

łej Polski pojawiły się słupy czarne, srebrne, niebieskie, zielone, bordowe, czerwone, żółte i w wielu innych odcieniach. Pojawiły się również (także już eksploatowane w niektórych miejscowościach) słupy wielokolorowe oraz odblaskowe! Te ostatnie zostały opracowane z przeznaczeniem na przejścia drogowe, w celu zwiększenia bezpieczeństwa pieszych. Jest to również idealne rozwiązanie na potrzeby niestrzeżonych przejazdów kolejowych, z których widocznością kierowcy mają niejednokrotnie problemy! Wykorzystanie mikrokulek szklanych na powierzchni słupa powoduje, iż cały słup odbija światło nadjeżdżającego samochodu, co w porach wieczornych i nocnych ma szczególne znaczenie. WAGA LEKKA Zastosowanie materiałów kompozytowych w konstrukcji słupa oświetleniowego ma jeszcze jeden, bardzo wymierny plus. Okazało się, że konstrukcja słupa jest kilkukrotnie lżejsza od podobnych konstrukcji ze stali i betonu, jest również lżejsza od rur aluminiowych. Prawdziwymi rekordami wagi mogą pochwalić się słupy z kompozytów wkopywane w grunt, w których nie ma prak-

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

tycznie wcale elementów metalowych. Najwyższy z nich - 9-metrowy - waży zaledwie 40 kg! Oznacza to, że słup taki może zostać ustawiony ręcznie (sic!) przez 2 osoby, bez pomocy ciężkiego sprzętu. Nawet jeżeli dodamy do tego ramię wysięgnika i oprawę o łącznej wadze około 15 kg, to wynik jest wciąż imponujący. Dla porównania - słup stalowy o takiej wysokości może ważyć nawet 160kg! Niska waga słupa kompozytowego (w przypadku słupa na fundament doliczyć należy około 10-15 kg stalowej stopy fundamentowej) ma wymierne korzyści nie tylko dla monterów pracujących przy ich osadzaniu w pasie drogowym. Najbardziej istotna jest dla… portfela inwestora. Przy zakupie dużej ilości słupów na dobry początek oszczędzamy na transporcie – jeden samochód ciężarowy zabierze np. 40 słupów kompozytowych, a stalowych? 10, może 15… Kolejny raz nie musimy sięgać do portfela przy zabudowie słupów. Nie ma potrzeby wynajmowania ciężkiego sprzętu

ElektroTrendy nr 3/2012

do podnoszenia słupa. Wystarczą 2-3 osoby i sprawne ręce. Kolejne oszczędności pojawiają się przy ewentualnym demontażu konstrukcji – ponownie nie potrzebujemy ciężkiego sprzętu, aby słup kompozytowy wymienić. To jedna nie wszystko, bo kolejne OSZCZĘDNOŚCI SĄ TAM, GDZIE SŁUPY KOMPOZYTOWE

Kompozyt nie koroduje i nie przebarwia się. Nie natkniemy się przy eksploatacji słupów kompozytowych na problem rdzawych plam i malowania słupa co kilka lat, aby nie psuł efektów wizualnych otoczenia. Oszczędzamy na środkach antykorozyjnych i malowaniu. Nie obawiamy się złamania przerdzewiałego słupa, który może stać się ulubioną toaletą dla naszych ulubionych piesków. Nie obawiamy się również ponoszenia kosztów wymiany stalowych lub aluminiowych drzwiczek rewizyjnych, które ulegają czasowi i warunkom atmosferycznym, ale również miłośnikom skupów złomu. Kompozytowe drzwiczki nie mają bowiem żadnej wartości wtórnej. Nawet jeżeli zapłacimy za słup kompozytowy nieco więcej, niż za słup o podobnych parametrach, ale wykonany ze stali lub aluminium, to w perspektywie lat taka inwestycja jest dużo bardziej opłacalna. Warto tez pamiętać, że żywotność kompozytów jest oceniana na co najmniej kilkadziesiąt lat! Najstarsze kompozyty polimerowe były wykorzystywane w budowie jachtów już 50 lat temu i łodzie te jeszcze pływają.

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

KOLEJ RÓWNIEŻ STAWIA NA KOMPOZYTY Branża drogowa z doświadczeń z kompozytami skorzystała szybko i dziś słupów kompozytowych na polskich drogach, ulicach, ale i w parkach przybywa. Kilkanaście miesięcy temu o konstrukcje z kompozytów upomniało się również kolejnictwo. Zarządcy infrastruktury kolejowej są operatorem dziesiątków tysięcy słupów oświetleniowych przy dworcach kolejowych, węzłach transportowych, czy przejazdach kolejowych w obrębie pasów drogowych. Jednocześnie słupy te są eksploatowane w ekstremalnych warunkach - poddawane są drganiom wywoływanym przez przejeżdżające pociągi, uderzają w nie ładunku elektryczne o wysokim napięciu i mocy z trakcji kolejowej i wreszcie - ich ewentualna wymiana niesie za sobą problemy dla wszystkich użytkowników kolei, gdyż do tej pory wiązała się z wielogodzinnym zablokowaniem toru lub torów przez lokomotywy obsługi technicznej. Nic więc dziwnego, że na przełomie 2009 i 2010 roku słupy w kompozytów znalazły się pod lupą Instytutu Kolejnictwa w Warszawie, który po kilku tygodniach testów i badań dopuścił je do stosowania w infrastrukturze kolejowej PKP PLK. Kompozyty, w wersji dedykowanej kolei wyposażone w dodatkowe, wewnętrzne uszynienie, przeszły pozytywnie testy na wytrzymałość w warunkach silnych drgań przenoszonych przez grunt w obrębie traktów kolejowych oraz - przede wszystkim przewodzenie prądu w przypadku przypadkowego przebicia z trakcji elektrycznej. ŁAMANIE POD KONTROLĄ Na potrzeby kolei, ale do wykorzystania także w innych warunkach, specjaliści opracowali w 2011 roku kolejną wersję słupa kompozytowego. W ofercie pojawił się słup łamany. Wyposażony w sta-

lowy zawias słup jest łatwy do złożenia, co w wymierny sposób upraszcza procedurę wymiany oprawy oświetleniowej, czy wysięgnika. Takie rozwiązanie jest bardzo korzystane w przypadku miejsc, gdzie infrastruktura (trakcja kolejowa, sieć energetyczna, wiadukty, tunele itp.) nie pozwala na użycie zwyżki w celach instalatorskich i remontowych. Ze względu na niską wagę kompozytu górną część słupa w przypadku konstrukcji niskich (3-6m) można, po odblokowaniu zawiasu, opuścić ręcznie. Do położenia słupa wyższego służy specjalne narzędzie, którego użycie nie wymaga zaangażowania więcej niż jednej osoby. EKO-KOMPOZYT Kompozyty nie wpływają negatywnie na środowisko naturalne. Już w fazie produkcji produkt ten jest ekologiczny, a jego wykonanie pochłania niewiele energii. Przy produkcji wykorzystuje się bowiem zaledwie 1/200 energii potrzebnej do produkcji słupa aluminiowego lub 1/60 słupa stalowego! To oznacza, iż nie ma praktycznie żadnej emisji CO2 w fazie produkcji, a już gotowy wyrób nie wpływa w żaden sposób na środowisko. Dodatkowym atutem jest to, że uszkodzony słup kompozytowy nadaje się w całości do recyklingu i ponownego wykorzystania. Elementy stalowe i gumowe (uszczelki itp.) są demontowane i podlegają procesowi przetworzenia lub nadają się do ponownego użycia. Natomiast sam materiał kompozytowy jest mielony w specjalnych młynach, a w ten sposób uzyskany materiał może być wykorzystany np. przy produkcji podstaw do masztów flagowych lub parasoli ogrodowych! ŚWIATŁO ZA DARMO? Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rozwijającego się rynku energii odnawialnej w opracowa-

no również specjalną konstrukcję lampy autonomicznej, zasilanej energią słoneczną lub wiatrową, wykonanej oczywiście z kompozytów polimerowych. Źródło światła wykorzystane w tym rozwiązaniu zostało oparte na technologii LED, co nie tylko poprawia jakość oświetlenia w obrębie słupa, ale przede wszystkim ogranicza zużycie energii odnawialnej. Lampa autonomiczna może funkcjonować całkowicie niezależnie do zasilania sieciowego, co jest istotne w przypadku terenów trudnodostępnych i nie wyposażonych w niezbędną infrastrukturę (np. na niestrzeżonych przejazdach kolejowych). Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby na terenach uzbrojo-

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

demontażu i posadowienia w zupełnie innej lokalizacji, co przy podobnych rozwiązaniach ze stali lub aluminium wydaje się niemożliwe. STAWIAMY NA KOMPOZYTY Słupy kompozytowe w infrastrukturze kolejowej pojawiają się coraz częściej. Po raz pierwszy w Polsce zostały wykorzystane przez tę branże w 2009 roku, gdy zostały zamontowane w obrębie stacji kolejowej w Goczałkowicach (woj. śląskie).

nych ograniczyć autonomię tej konstrukcji zabezpieczając się przed brakiem nasłonecznienia i wiatru standardowym łączem z siecią energetyczną.

ElektroTrendy nr 3/2012

Ciekawostką jest fakt, iż zastosowanie w lampie autonomicznej kompozytów polimerowych powoduje, że lampa może stanowić produkt przenośny, łatwy do

This article discusses the employment of composite lighting columns on railway stations and platforms. It presents the safety and economy of these lighting poles, and other advantages resulting from the installation of composite lighting columns.

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Aparatura niskiego

napięcia

firmy CHINT

R yszar d Świetlicki Dyrektor Techniczny Chint Poland

oncern Chint jest czołowym producentem aparatów elektrycznych na rynku azjatyckim. Od dwóch lat cieszy się coraz większym uznaniem również na ryku polskim. Produkty firmy Chint zostały przebadane przez największe światowe laboratoria uzyskując odpowiednie certyfikaty, dodatkowo firma Chint Poland zleciła przeprowadzenie testów kontrolnych wybranej aparatury przez Polską instytucję certyfikującą - Instytut Elektrotechniki w Warszawie uzyskując odpowiednie atesty (więcej informacji na stronie www.ChintPoland.pl). Dbałość o wysoką jakość produktów zapewnia ścisła kontrola produkcji na każdym etapie jego wytworzenia. Temu procesowi towarzyszy również kontrola dostaw surowców. Wiele produktów 56

ElektroTrendy nr 3/2012

firmy Chint spełnia dyrektywę 2002/95/CE dotyczącą ograniczenia stosowania szkodliwych substancji w niektórych produktach elektrycznych i elektronicznych RoHS (Restriction of Hazarduos Substances). W ofercie firmy Chint Poland znajduje się: aparatura modułowa, styczniki, przekaźniki, wyłączniki silnikowe, aparatura pulpitowa oraz wyłączniki mocy. Aparatura modułowa: • wyłączniki nadmiarowo-prądowe NB1-63 oraz NB1-63H, • wyłączniki różnicowoprądowe NL1, • wyłączniki różnicowoprądowe z członem nadprądowym NB1L, • rozłączniki izolacyjne NH4, • styczniki modułowe NCH8, • przyciski NP9, • lampki ND9, • przekaźniki czasowe NTE8, • szyny widelcowe, • styki pomocnicze XF9, • styki sygnalizacyjne XF9J, • wyzwalacz napięciowe S9, • wyzwalacz podnapięciowe V9.

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

Wyłączniki nadmiarowo-prądowe z serii NB-1 Wyłączniki nadmiarowo-prądowe serii NB1 przeznaczone są do ochrony obwodów elektrycznych w budownictwie przemysłowym i komercyjnym. Aparaty dostępne są w wersjach jedno-. dwu-, trzy- i czterobiegunowych. Zakres prądów znamionowych od 1 do 63 A przy napięciu znamionowym 230/400V AC 50/60 Hz w charakterystyce B, C, D. Dla

• okienko rewizyjne jednoznacznie opisujące stan styków wyłącznika oraz oznaczenie na dźwigni wskazujące stan wyłącznika, • szczeliny dylatacyjne, których funkcją polepszenie cyrkulacji powietrza w rozdzielnicy, • zacisk z przysłoną ochronną zapieniającą większe bezpieczeństwo przy okablowaniu.

tych charakterystyk wyzwalanie członu zwarciowego następuje odpowiednio przy wartości „B” 3–5xIn; „C” 5-10xIn; „D” 10-14xIn. Oferta zawiera wyłączniki nadprądowe o zwarciowej zdolność wyłączania: NB1-63 – 6kA oraz NB1-63H – 10kA. Wyłączniki serii NB1 posiaddają szeroką gamę akcesoriów: styki pomocnicze, styki alarmowe oraz wyzwalacze podnapięciowe i wzrostowe. Wyłączniki NB-1 posiadają kilka cech użytkowych na które należy zwrócić uwagę, m.in.: • klips do zapinania na szynie TH-35 umożliwiający prosty montaż i demontaż bez konieczności odkręcania całej grupy aparatów,

Wyłączniki różnicowoprądowe NL1-63 Wyłączniki różnicowoprądowe NL1 produkowane są w wersjach dwubiegunowych oraz czterobiegunowych typu A, AC, A-S oraz AC-S o zwarciowej zdolność wyłączania 6kA oraz 10kA. Są to nowoczesne aparaty których prąd znamionowy w zależności od typu wynosi 25A; 40A; 63A; 100A. Każdy z tych aparatów dostępny jest w trzech wartościach prądu różnicowego 0,03A; 0,1A; 0,3A. Na uwagę zasługuje tu umieszczenie N po lewej stronie wyłącznika co w znaczny sposób ułatwia wykonanie połączeń w rozdzielnicy.

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Wyłączniki różnicowoprądowe z członem nadprądowym NB1L (kombinowane) Wyłączniki NB1L produkowane są o prądach znamionowych od 1A do 25 A w charakterystykach B oraz C. Znamionowa zdolność wyłączania 6kA oraz 10kA w konfiguracji 1P+N oraz prądzie różnicowoprądowym 0,03A. Podobnie jak inne aparaty są one wyposażone we wskaźnik optyczny oraz akcesoria w postaci: styków pomocniczych, alarmowych oraz wyzwalaczy podnapięciowych i wzrostowych. Wyłączniki mocy. Oferta na rynek polski to bogata gama wyłączników powietrznych NA1 oraz kompaktowych NM8. Wyłączniki powietrzne serii NA1 przystosowane są do pracy w sieci prądu przemiennego 50Hz/60Hz przy napięciu znamionowym 400V i 690V oraz prądach znamionowych do 6300A. Są wykorzystywane do rozdziału energii i ochrony instalacji oraz urządzeń przed skutkami przeciążeń, zwarć, zbyt niskim napięciem oraz doziemieniami w jednej fazie. Dzięki inteligencji modułów zabezpieczeniowych i możliwości dokonywania nastaw w szerokim zakresie wyłączniki NA1 poprawiają pewność zasilania i pomagają uniknąć niepotrzebnych przerw w dostawach prądu. 5 rozmiarów wyłączników NA1:

bezzwłocznej oraz z nastawianym opóźnieniem. Dostępne czasy opóźnienia: 0,1s,2s,3s,4s,5s,6s,7s dla NA1-1000 oraz: 1s,3s,5s dla NA1-2000, 3200, 4000 oraz 6300. W czasie krótszym niż 0,5 nastawionego opóźnienia, wyłącznik nie zadziała gdy napięcie sterujące powróci oraz będzie większe niż 85% Ue; • Wyzwalacz wyłączający. Wykorzystywany do zdalnego wyłączania aparatu; • Wyzwalacz załączający. Umożliwia zdalne załączanie aparatu jeśli sprężyna napędu wyłącznika została wcześniej naciągnięta;

Symbol wyłącznika

NA1-1000

NA1-2000

NA1-3200, 4000

NA1-6300

Prąd znamionowy

200A – 1000A

630A – 2000A

2000A – 4000A

4000A – 6300A

Wszystkie rozmiary wyłączników powietrznych NA1 produkowane są w typie stacjonarnym jak i wysuwnym, w wersjach z trzema lub czteroma biegunami.. Ze względu na komfort użytkowania przy wersji wysuwnej wyłącznika 58

na szczególną uwagę zasługuje niezawodny mechanizm wysuwu wyłącznika. Wsuwu i wysuwu dokonuje się za pomocą łamanej korby, która przechowywana jest w specjalnie dla tego celu zaprojektowanym gnieździe w obudowie kasety. Każda pozycja wyłącznika jest jednoznacznie sygnalizowana przez odpowiedni wskaźnik położenia. Do wyłączników NA1 firmy Chint dostępna jest cała gama akcesoriów pozwalająca użytkownikowi na optymalne konfigurowanie wyłącznika dla własnych potrzeb.

ElektroTrendy nr 3/2012

Na długą listę akcesoriów składają się: • Wyzwalacz podnapięciowy. W przypadku gdy na zaciskach wyzwalacza brak jest napięcia sterującego nie pozwala on załączyć wyłącznika. Dostępny w wersji

• Napęd elektryczny sprężyny. Dzięki napędowi elektrycznemu napinającemu sprężynę oraz jego automatycznemu działaniu możliwe jest bardzo szybkie załączenie wyłącznika po wcześniejszym jego wyłączeniu;

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

Tabela danych znamionowych lp 1.

Parametr wyłączników typu NM8 i NM8S* Prąd znamionowy In

2. 3. 4.

Napięcie znamionowe Izolacji Ui Napięcie znamionowe udarowe Uimp Napięcie znamionowe pracy

Prąd zwarciowy wyłączalny graniczny Icu (RMS)

• Styki pomocnicze. Standardowo 4NO (normalnie otwarte) lub 4NC (normalnie zamknięte) oraz wersja 6NC (normalnie zamknięte); • Kołnierz na drzwi rozdzielnicy. Instalowany na drzwiach rozdzielnicy w celu uszczelnienia pozwala na uzyskanie stopnia ochrony IP40; • Osłony międzybiegunowe. Instalowane pomiędzy szynami torów prądowych zapewniają wyższą ich izolację; • Blokada przycisków wyłącznika. Za pomocą tej blokady

Zakres parametru AC 16A - 1250A DC 16A - 500A 750V 8kV AC 50/60Hz-690V DC 500V do 150kA

możliwe jest zablokowanie przycisków załączania i wyłączania aparatu za pomocą kłódki; • Przezroczysta osłona panelu dla wyłącznika NA1-2000. Zainstalowana na kołnierzu drzwi zapewnia stopień ochrony IP54. Osłona tego typu może być stosowana w przypadku wyłącznika stacjonarnego jak i jego wersji wysuwnej; • Blokada za pomocą kłódki. Tego typu blokada stanowi zabezpieczenie wyłącznika typu wysuwnego przed wsunięciem

uwagi wg. IEC60947-2 EN60947-2

Dla poszczególnych napięć, wg. Katalogu

do kasety. Uniemożliwia wsunięcie aparatu do pozycji „test” lub „podłączony”; • Blokada z kluczykiem. Pozwala na zabezpieczenie wyłącznika w pozycji „wyłączony”; • Blokada mechaniczna z linkami. Pozwala na zrealizowanie blokady pomiędzy dwoma wyłącznikami zamontowanymi względem siebie poziomo lub pionowo; • Blokada mechaniczna z prętami. Za pomocą tej blokady możliwe jest zrealizowanie blokady

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

pomiędzy trzema wyłącznikami zamocowanymi względem siebie pionowo; • Zabezpieczenie przed wsunięciem niewłaściwego wyłącznika do kasety. Szczegóły i parametry wymienionych akcesoriów dostępne są z opisami w katalogu produktów, który dostępny jest w języku polskim, do pobrania na stronie www.chintpoland.pl

• Wyłącznik z wyzwalaczem magnetycznym; • Zakres nastaw wyzwalacza termicznego: 0,8-1,0 In; • Zakres nastaw wyzwalacza magnetycznego: 5,0-10,0 In; • Wyłącznik z wyzwalaczem elektronicznym; • Zakres nastaw wyzwalacza termicznego: 0,4 - 1,0 In’ • Zakres nastaw wyzwalacza magnetycznego: 1,5-12,0 In

Funkcją zabezpieczeń jest ochrona przed skutkami prądów zwarciowych oraz przeciążeniowych. Ze względu na rodzaj wyzwalacza oferta obejmuje wyłączniki z wyzwalaczem termomagnetycznym NM8, elektronicznym NM8S oraz magnetycznym NM8M. Wszystkie typy wyłączników serii NM8 oferowane są w trzech lub sześciu rozmiarach w zależności od prądów znamionowych oraz typu wyzwalacza. Zakres nastaw prądu znamionowego (In) wyłącznika w zależności od typu wyzwalacza przedstawia poniższe zestawienie.

Pozycja montażu wyłączników firmy Chint jest dopuszczalna we wszystkich płaszczyznach za pomocą śrub do płyt montażowych oraz szyn, specjalny adapter umożliwia montaż na szynie TH-35 (dla wyłączników NM8(S)-125,250 w wersji stacjonarnej). Wyłączniki kompaktowe firmy Chint produkowane są zarówno w wersji stacjonarnej jak i wtykowej. Zaletą wyłączników serii NM8(S) jest możliwość zarówno dolnego jak i górnego podłączenia zasilania.

Zakres prądów znamionowych oferowanych wyłączników mieści się w przedziale 16-1250 A.

ElektroTrendy nr 3/2012

Oferta firmy Chint Poland zawiera również bardzo szeroki zakres akcesoriów zewnętrznych jak i wewnętrznych do oferowanych wyłączników. • Rączki obrotowe mocowane na wyłączniku oraz wydłużone do montażu na drzwiach rozdzielnicy; • Napędy silnikowe umożliwiające ręczne lub zdalne załączenie lub wyłączenie wyłącznika. Posiadają one wskaźniki stanu położenia aparatu; • Blokada na kłódkę umożliwiającą za pomocą do trzech kłódek blokadę wyłącznika w pozycji wyłączonej; • Osłony zacisków; • Podstawy wtykowe; • Adapter do szyny TH-35; • Zaciski przyłączeniowe; • Wyzwalacze napięciowe; • Wyzwalacze podnapięciowe; • Styki pomocnicze (lewe, środkowe oraz prawe); • Styki alarmowe; • Blokady mechaniczne; • Zaciski umożliwiające podłączenie bezpośrednie kabli do wyłącznika;

Za pomocą wyłączników firmy Chint możliwe jest realizowanie układów selektywnych. Selektywność jest realizowana za pomocą odpowiednio dobranych charakterystyk zabezpieczeń wyłączników. Wystąpienie warunków przeciążeniowych w jakimkolwiek punkcie instalacji elektrycznej jest natychmiast wykrywane przez najbliższe urządzenie zabezpieczające umiejscowione powyżej tego punktu. Podczas, gdy cała reszta odbiorników oraz innych urządzeń zabezpieczających pozostaje bez zmian i zapewnia ciągłość zasilania w pozostałych liniach instalacji.

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Maksymilian Grabowski

nowe wyłączniki mocy firmy Hager Nowa generacja wyłączników mocy i rozłączników obciążenia niskiego napięcia h3 firmy Hager poza bezpieczeństwem, komfortem obsługi i niezawodnością działania zapewnia możliwość prostego łączenia bloków różnicowoprądowych do 500A oraz możliwość regulacji prądu różnicowego do 6A. Oferta aparatów h3 przeznaczona jest głównie do zabezpieczania głównych obwodów instalacji elektrycznych od skutków zwarć, przeciążeń oraz doziemień. Zakres prądowy od 16 do 1600A oraz zdolność łączeniowa 25 kA, 40 kA, 50 kA, 70kA (w zależności od wielkości aparatu), tworzy kompletną ofertę dla budownictwa mieszkaniowego oraz komercyjnego.

yłączniki oferowane są w 6 wielkościach x160, x250, h250, h630, h1000 i h1600. Wielkości x160 i x250 wyposażone są w wyzwalacze termiczno-magnetyczne oraz w szereg elementów dodatkowych i udogodnień montażowych dostarczanych już w standardowym wykonaniu. Wyłączniki posiadają zintegrowaną blokadę dźwigni, która umożliwia założenie kłódki a po zastosowaniu dodatkowego elementu założenia do trzech kłódek np. na czas czynności serwisowych instalacji. Cechą szczególną jest łatwy dostęp do wnętrza wyłącznika - otworzenie przedniej pokrywy wyłącznika wymaga obrócenia tylko jednej śruby o 90° oraz zatrzaskowy

ElektroTrendy nr 3/2012

montaż styków pomocniczych, sygnalizacyjnych lub wyzwalaczy wzrostowych/podnapięciowych.

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

Podłączenie przewodów sterowniczych do akcesoriów jest wyjątkowo szybkie dzięki zastosowanym samozaciskom QuickConnect. Praktycznym rozwiązaniem zastosowanym w wielkości x160 są okienka rewizyjne znajdujące się w pokrywie wyłącznika, które umożliwiają łatwą identyfikację zamontowanych wyzwalaczy lub styków wewnątrz aparatu. Wiel-

kość x160 wyposażona jest w zaciski klatkowe do przewodów Cu z końcówkami konektorowymi do podłączenia obwodów sterowniczych lub pomiarowych. W razie potrzeby istnieje możliwość demontażu zacisków i zastosowania zacisków do przewodów Al. Wyłączniki do 160A standardowo dostarczane są z adapterem do montażu na szynach TS35 (obniżonych). Akcesoria w postaci profili podwyższających TS35 umożliwiają zabudowę standardowej aparatury modułowej obok wyłączników dając jednolitą formę zabudowy. Wyłączniki o wielkościach h250, h630, h1000 i h1600 wyposażone są w wyzwalacze elektroniczne LSI umożliwiające szeroki zakres regulacji członu przeciążeniowego od 0,4 do 1 x In oraz bezzwłocznego od 2,5 do 14 x In. Ustawienie wyzwalacza LSI polega na określeniu prądu rozruchowego Ir oraz na wyborze numeru, do którego przypisana jest charakterystyka wyzwolenia o kształcie właściwym do chronionego elementu instalacji. Pełne informacje i wykresy charakterystyk znajdują się w instrukcjach obsługi dostarczanych wraz z produk-

tem oraz są dostępne w materiałach katalogowych, gdzie znaleźć można też tabele selektywności w celu łatwego doboru aparatów. W wielkościach x160, x250, h630, h1000, h1600 dostępne są również rozłączniki obciążenia. Posiadają dokładnie te same cechy użytkowe jak wyłączniki za wyjątkiem braku wewnętrznych wyzwalaczy przeciążeniowych i zwarciowych. Oferta serii h3 zawiera także bloki różnicowoprądowe typu A-HI, dołączane do wyłączników lub rozłączni-

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

ków o prądach znamionowych do 500A. Szeroki zakres regulacji prądu różnicowego od 0,03 do 6A, czasu zwłoki od 0 do 1sekundy pozwala na stosowanie tych aparatów nie tylko w nowych, ale również starych instalacjach o znacznym - ze względu na starzenie się izolacji, prądzie upływowym. Aparaty posiadają diodową sygnalizację poprawnej pracy, przekroczenia 25% I∆n i 50% I∆n, ponadto wyposażone są w styki bezpotencjałowe do zdalnej sygnalizacji przekroczenia 50% I∆n oraz zadziałania od przekroczenia nastawionego I∆n. Należy pamiętać, że stosowanie niezawodnych zabezpieczeń różnicowoprądowych w postaci bloków dołączanych do wyłączników to przede wszystkim zapewnienie

ElektroTrendy nr 3/2012

bezpieczeństwa użytkowania instalacji, na co aktualnie stawiany jest szczególny nacisk. Na uwagę w serii h3 zasługuje bogata oferta akcesoriów, wśród których znajdują się zaciski klatkowe do przewodów Cu i Al, przedłużenia przyłączy – proste i rozszerzone, przyłącza tylne, przegrody biegunów, osłony przyłączy, styki pomocnicze, styki sygnalizacyjne, cewki wzrostowe, cewki podnapięciowe, elementy blokujące. Z bardziej zaawansowanych akcesoriów możemy wymienić napędy obrotowe ręczne bezpośrednio montowane na aparacie oraz montowane na drzwi, blokady mechaniczne między-wyłącznikowe i napędy silnikowe do układów SZR. W ofercie firmy Hager nie zabrakło również nowych elementów zabudowy rozdzielnic univers, dzięki którym montaż serii h3 okazuje się wyjątkowo prosty i wygodny dla instalatora. Nową serię charakteryzują wysoka jakość wykonania oraz innowacyjne, profesjonalne rozwiązania techniczne, co jest charakterystyczne dla produktów Hager. w

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

System bezprzewodowego sterowania automatyką budynkową

EXTA FREE

System EXTA FREE to propozycja bezprzewodowego i bezpiecznego sterowania domową instalacją elektryczną za przystępną cenę. Rozwiązanie zapewnia kompleksową kontrolę, m.in. nad oświetleniem w budynku i na zewnątrz, roletami okiennymi, a także bramami wjazdowymi. Dzięki bezprzewodowej strukturze, system można zainstalować niemalże w każdym budynku i to bez konieczności modyfikacji istniejącego okablowania. Duży zasięg działania oraz niezawodność to cechy bezprzewodowej instalacji pracującej na częstotliwości 868MHz.

Radiolinia 868MHz EXTA FREE pracuje na bezpiecznej częstotliwości 868MHz. Wybór takiej nośnej ogranicza problem interferencji i wzajemnych zakłóceń z innymi układami radiowymi instalowanymi w domu (np. z routerem Wi-Fi, dzwonkiem bezprzewodowym, radiolinią innego producenta itp.). Nowoczesna konstrukcja układu radiowego, zawierająca antenę trawioną w płytce pcb, zapewnia duży zasięg działania (rzędu 300m z możliwością retransmisji sygnału do 1300m w terenie otwartym). Struktura systemu Wymiana informacji pomiędzy modułami odbywa się zawsze w kierunku od nadajnika do odbiornika. Dany kanał nadajnika jest wpisywany do odbiornika. W systemie EXTA FREE istnieje możliwość wpisania do wielu od-

ElektroTrendy nr 3/2012

biorników tego samego nadajnika. Takie rozwiązanie umożliwia realizację różorodnych scenariuszy pracy urządzeń zasilanych elektrycznie. Pojedynczy odbiornik może być kontrolowany z 32 różnych nadajników. Dzięki np.

rozmieszczonym w całym korytarzu nadajnikom klawiszowym, można z dowolnego miejsca z łatwością zapalać i gasić oświetlenie. Podobną funkcję spełnia radiowy czujnik ruchu, który po wykryciu ruchu w monitorowa-

Artykuły techniczne

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

zarządzaniu roletami, oświetleniem, pompami itp. • translator IR/EXTA FREE RTI-01 • Urządzenie konwertuje sygnały podczerwieni pochodzące z pilota IR (np. pilot do TV) na sygnały radiowe standardu EXTA FREE.

nym obszarze drogą radiową wysyła sygnał załączający obwody świetlne. Elementy systemu System EXTA FREE posiada pełną gamę nadajników i odbiorników radiowych cechujących się unikalnymi właściwościami. Urządzenia instalowane są do puszki fi60, na szynę TH35 lub natynkowo. Nadajniki systemu EXTA FREE: • nadajniki klawiszowe 2i 4- kanałowe RNK-02 i RNK-04 montowane natynkowo • Urządzenia grubości 15mm naklejane są wprost na ścianę. Idealnie spisują się w obiektach drewnianych, na ścianach kartonowo-gipsowych oraz szklanych powierzchniach. • nadajniki dopuszkowe zasilane z 230V (RNP-01) oraz bateryjnie (RNP-02)

• Moduły mieszczą się w puszce fi60 i współpracują z przyciskiem dowolnego producenta. Zasilanie bateryjne uwalnia od konieczności doprowadzenia okablowania. • radiowy czujnik ruchu RCR-01 • Urządzenie doskonale sprawdza się w sterowaniu oświetleniem. Posiada wbudowany wyłącznik zmierzchowy oraz ogranicznik czasowy. Układ zasilany jest bateryjnie i nie wymaga montażu okablowania. Sygnał radiowy uruchamia dowolne obwody świetlne. • nadajnik na szynę TH35 4-kanałowy RNM-10 • Dzięki RNM-10 z łatwością można uruchomić automatycznie obwody rozproszone na dużej powierzchni, zgodnie z sygnałami generowanymi np. przez programator czasowy astronomiczny ZCM-31. Aplikacja tego typu znajduje zastosowanie w centralnym

Odbiorniki systemu EXTA FREE: • odbiorniki dopuszkowe 1i 2- kanałowe. • Odbiorniki w formie przekaźników montowanych w puszce fi60, pracują w trybie monostabilnym, bistabilnym oraz czasowym. Pozwalają z łatwością załączać i wyłączać dowolne aplikacje. • odbiorniki na szynę TH35 ROM-01 i ROM-10 • To doskonałe rozwiązanie, w przypadku, gdy elementy automatyki budynkowej umieszczone są w rozdzielnicy. Jeżeli obudowa rozdzielnicy wykonana jest z metalu, można zastosować specjalną antenę zewnętrzną ANT-01. • sterowniki rolet SRP-02 i SRP-03 • Elementy pozwalają na sterownie lokalne, centralne i grupowe poszczególnymi napędami rolet 230VAC wyposażonymi w wyłączniki krańcowe. Sterowniki posiadają pamięć dwóch ustawień komfortowych. Współpracują z nadajnikami EXTA FREE oraz umożliwiają sterowanie przewodowe za pośrednictwem przycisków roletowych.

Sterowanie za pomocą systemu EXTA FREE – przykłady zastosowania: Sterowanie roletami Dzięki sterownikom rolet systemu EXTA FREE możliwe jest sterowanie każdą z rolet indywidualnie za pomocą łączników dowolnego

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

nie oświetlenia do wymaganego poziomu. Zaprogramowane sceny świetlne można wywołać za pomocą pilota radiowego, pilota TV, a także nadajnika klawiszowego. Wykorzystując bezprzewodowy czujnik ruchu serii EXTA FREE, można automatycznie zapalić światło w dowolnym miejscu. Wchodząc po schodach, przechodząc do garażu czy łazienki oświetlenie uruchomi się automatycznie.

producenta (przewodowo). Możliwe jest także sterowanie indywidualne, bezprzewodowe z każdego z nadajników systemu EXTA FREE. Jeżeli pojedynczy nadajnik zostanie wpisany do grupy urządzeń, będzie on powodował pracę grupową zaprogramowanych odbiorników SRP-02. Dodatkowo każdy ze sterowników rolet posiada tryb pracy centralnej oraz dwa tryby ustawień komfortowych. Sprzęgając w rozdzielnicy nadajnik modułowy RNM-10 z programatorem czasowym 2-kanałowym ZCM-12, możliwe jest automatyczne sterowanie wszystkimi roletami w budynku zgodnie z zadaną godziną w cyklu tygodniowym. Sceny świetlne Właściwie dobrane oświetlenie wpływa korzystnie zarówno na estetykę wnętrza, jak i komfort osób, które w nim przybywają. Bez wątpienia możliwość zaprogramowania scen świetlnych, zgodnie z indywidualnymi wymaganiami użytkownika, to najpopularniejsza funkcjonalność systemu. Oświetlenie może być sterowane indywidualnie lub grupowo. Ściemniacze EXTA FREE pozwalają na płynne dostosowa-

ElektroTrendy nr 3/2012

Ogród i bramy wjazdowe pod kontrolą System EXTA FREE pozwala na jednoczesną kontrolę napędu bramy wjazdowej, bramy garażowej oraz oświetlenia wokół budynku. Ergonomiczne piloty EXTA FREE umożliwiają sterowanie urządzeniami w ogrodzie np. załączanie i wyłączanie opraw świetnych, sterowanie ogrodową fontanną, sterowanie systemami nawadniania. Domowa sala kinowa – multiroom EXTA FREE Translator podczerwieni RTI-01 to jeden z ciekawszych elementów pozwalających na sterowanie oświetleniem oraz roletami za pośrednictwem pilotów podczerwieni. Ten 32-kanałowy nadajnik uczy się kodów pilotów podczerwieni, a następnie po odebraniu sygnału

z urządzenia (np. pilot TV), generuje sygnał radiowy uruchamiający zadana scenę świetlną. Z systemem EXTA FREE za pomocą pilota TV wciskając jeden przycisk można uruchomić kino domowe, zasunąć rolety w pomieszczeniu oraz załączyć podświetlenie progowe wykonane w technologii LED. Komfort bezprzewodowego sterowania za przystępną cenę EXTA FREE to propozycja niezawodnego i przyjaznego dla użytkownika systemu sterowania „na każdą kieszeń”. Koszt instalacji opartej na systemie EXTA FREE jest wielokrotnie niższy od konkurencyjnych, inteligentnych przewodowych i bezprzewodowych instalacji. EXTA FREE nie wymaga zakupu drogich central sterujących oraz ponoszenia kosztów związanych z montażem dodatkowego okablowania. Dzięki bezprzewodowej konstrukcji systemu, koszty można rozkładać w czasie, sukcesywnie dodając kolejne elementy. Ponadto urządzenia EXTA FREE oznaczone są znakiem ECOLINE, świadczącym o energooszczędnej konstrukcji. Więcej informacji na temat systemu można znaleźć na stronie www.zamelcet.com . Więcej informacji na temat systemu można znaleźć na stronie producenta www.zamelcet.com .

entra zestawy wideodomofonowe

ZAMEL Sp. z o.o. ul. Zielona 27, 43-200 Pszczyna tel. +48 (32) 210 46 65

www.zamelcet.com

·bezpieczeństwo · komfort · design

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

PARK LED – oświetlenie LED dla przestrzeni miejskich Marek Kołakowski

PARK LED to oprawy do ekonomicznego i bezawaryjnego oświetlania przestrzeni miejskich o charakterze reprezentacyjnym i rekreacyjnym, np. miejskich deptaków i ciągów spacerowych, otoczenia budynków publicznych, parków i terenów zielonych lub osiedlowych alejek. Oprawy PARK LED wyposażono w najnowocześniejsze źródła światła – diody świecące LED, charakteryzujące się wyjątkowo wysoką trwałością i niskim zużyciem energii elektrycznej.

Pierwszych 48 białych diod Podstawową funkcją opraw PARK LED jest efektywne oświetlenie ogólne otoczenia światłem białym. W pierwszych modelach wprowadzonych do oferty cel ten realizowało 48 diod białych Cree XP-E o łącznym strumieniu świetlnym 5480 lm lub tyle samo diod Cree XP-G o wyższym strumieniu 6630 lm – wszystkie o neutralnej białej barwie światła. Diody są

ElektroTrendy nr 3/2012

zamontowane na panelu w formie graniastosłupa o podstawie ośmiokątnej, umieszczonym pod górnym odbłyśnikiem oprawy, popularnie nazywanym „kapeluszem”. Diody LED wyposażono dodatkowo w soczewki o rozsyle symetrycznym o kątach 30° lub 60°. Taka konstrukcja zapewnia odpowiednie ukierunkowanie strumienia świetlnego diod na boki, wokół oprawy.

Oświetlenie ogólne – światło białe

barwa neutralna biała 3700 ÷ 5000K

Artykuły techniczne

Poza oprawami PARK LED świecących wyłącznie światłem białym, w ofercie dostępne są też modele, które oprócz 48 białych diod LED mają dodatkowy panel zawierający sześć diod barwnych mogących tworzyć kolorowe akcenty dekoracyjne w oświetlanej przestrzeni. Wśród nich dostępne są oprawy z sześcioma diodami

LED o czerwonej (R), zielonej (G) lub niebieskiej (B) barwie światła albo z trzema kompletami po sześć diod w każdym z trzech kolorów, co przy odpowiednim zasilaniu umożliwia uzyskanie dowolnej barwy światła. Panel barwny umieszczony jest w dolnej części obudowy zamykającej podstawę klosza i skierowany diodami ku

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

górze. Delikatne, barwne światło diod pada na „kapelusz” oprawy i jest odbijane ku dołowi. Światło barwne może być załączane niezależnie od podstawowego światła białego. Wersja opraw z diodami w trzech barwach wyposażona jest w specjalną wersję układu zasilającego z opcją sterowania barwą światła diod.

Oświetlenie dekoracyjne – światło kolorowe

barwa czerwona (R)

barwa zielona (G)

barwa niebieska (B)

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

Górny panel z białymi diodami LED wyposażonymi w indywidualne soczewki o kącie rozsyłu 30° lub 60°, zasilany za pomocą zasilacza elektronicznego

8 diod

24 diody

wersje, w których panel górny zawiera 24 białe diody LED. Tu również dostępne są oprawy z diodami Cree typu XP-E lub XP-G, wszystkie o neutralnej białej barwie światła. Także w tych oprawach diody LED wyposażono w soczewki o rozsyle symetrycznym o kącie 30° lub 60°. Analogicznie, jak we wcześniejszych modelach z czterdziestoma ośmioma diodami, tak i tu, oprócz opraw z wyłącznie białym światłem, oferowane są wersje z diodami barwnymi w jednym z trzech kolorów podstawowych lub w wersji RGB. Oprawy zawierające 24 diody białe, w wersji podstawowej mają moc 30 W. Może być ona fabrycznie zwiększona do 55 W (w odstępie co 5 W).

nel zawierający osiem białych diod LED Cree XP-E lub XP-G, o neutralnej białej barwie światła, z soczewkami o rozsyle symetrycznym 30° lub 60°. Oprawy te oferowane są jedynie w wersji ze światłem białym, bez panelu diod barwnych. 8-diodowe oprawy mogą mieć 10 W lub 20 W mocy. Pewna konstrukcja Mechaniczna konstrukcja wszystkich modeli opraw PARK LED, której podstawą są sprawdzone oprawy PARK, produkowane równolegle dla wyładowczych źródeł światła i świetlówek kompaktowych, gwarantuje funkcjonalność, wytrzymałość i odporność na zewnętrzne czynniki atmosferyczne. ELGO Lighting Industries S.A.

...oraz 8 diod Druga, nowa grupa opraw PARK LED została wyposażona w pa-

48 diod

Dotychczasowe modele opraw zawierające 48 diod białych, w wersji podstawowej charakteryzują się mocą 60 W, z możliwością fabrycznego zwiększenia do 100 W, przy stopniowaniu co 5 W. Wkrótce po wdrożeniu do produkcji najnowszej serii diodowych opraw oświetleniowych PARK LED, jej oferta została rozszerzona o modele z inną liczbą diod i mocy. Teraz 24 białe diody Obecnie oferta PARK LED została rozszerzona o inne modele. Pierwsza nowa grupa opraw to

ElektroTrendy nr 3/2012

Odbłyśnik (tzw. kapelusz) o średnicy 650 mm, z wypukłym, ozdobnym elementem w kształcie walca, stożka lub półkuli, malowany proszkowo na kolor grafit (czarny, RAL 9005)

walec, wykonanie standardowe

stożek, wykonanie specjalne

sfera, wykonanie specjalne

Artykuły techniczne

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

Nowa odsłona sprawdzonych rozwiązań

Firma Sabaj-System z Krakowa, specjalizuje się w produkcji kompleksowych systemów zabezpieczeń, kontroli i transmisji energii elektrycznej. Oferta firmy

dpowiadając na potrzeby najbardziej wymagających Klientów, Sabaj-System stale doskonali swoje produkty, zarówno pod względem technicznym, jak i jakościowym, jak również poszerza szeroki wachlarz rozdzielnic i obudów o nowe rozwiązania. Poniżej prezentujemy Państwu parę sprawdzonych rozwiązań, które z sukcesem od paru lat funkcjonują na polskim rynku. Pierwszą grupą produktową są obudowy typ RH (hermetyczne), które uzyskały podwyższony stopień ochrony IP65 (zdjęcie nr 1). Na drzwiach obudowy, a także na deklu (przepuście kablowym), który znajduje się w dni obudowy wylana jest uszczelka, co zapewnia wymaganą hermetyczność. Rozdzielnice RH przeznaczone są do montażu wewnątrz pomieszczeń. Wykonywane są również w opcji do zastosowania na zewnątrz – z blachy nierdzewnej. W zależności

obejmuje rozdzielnice niskiego napięcia, z metalu i tworzyw sztucznych, szafy teleinformatyczne 19” oraz 10”, szafy sterownicze, a także szafki i drzwi gazowe oraz wodomierzowe. od rodzaju zainstalowanej aparatury, mogą łącznie z rozdziałem energii elektrycznej, wykonywać funkcje: pomiaru, kontroli urządzeń elektrycznych, sterowania i nadzoru procesu produkcji. Obudowy RH wykonywane są z malowanej proszkowo na kolor jasny szary (RAL 9002) blachy stalowej. W standardzie wyposażone są w płytę montażową z blachy alu-cynkowej o grubości 2 mm. Ponadto zastosowano także możliwość przekładania drzwi z lewych na prawe. W ofercie znajdują się także bratnie obudowy typu NR, które mają niższy stopień ochrony

IP 21, tam, gdzie wyższy nie jest wymagany, co z kolei wpływa korzystnie na ceny oferowanych produktów (zdjęcie nr 2). Tak jak obudowy typu RH wyposażone są w płytę montażową, a szeroki wachlarz rozmiarów zadowoli nawet najbardziej wymagającego Klienta. Należy również zwrócić uwagę na szeroką gamę szafek osłonowych rozdzielaczy oraz szafek gazowych i wodomierzowych. Szafki osłonowe rozdzielacza typ SP (podtynkowe), SPR (podtynkowe bez ramki) (zdjęcie nr 3), NS (natynkowe) (zdjęcie nr 4), które stosowane są we wnętrzach jako element służący do montażu roz-

Więcej informacji oraz fachowego doradztwa technicznego wraz z materiałami informacyjnymi na stronie internetowej

www.sabaj.pl.

ElektroTrendy nr 3/2012

Artykuły techniczne

dzielacza do centralnego ogrzewania i ogrzewania podłogowego oraz centralnej wody użytkowej. Jednocześnie stanowią zabudowę wnęki (w wypadku szafek podtynkowych) lub są elementem chroniącym rozdzielacz przed uszkodzeniem (w przypadku szafek natynkowych). Drzwi szafek osłonowych wykonane są z blachy stalowej o grubości 0,8mm, pokrytej lakierem proszkowym kolor RAL 9003, nakładanej metodą elektrostatyczną. Część wewnętrzna wykonana jest z blachy ocynkowanej o grubości 1,0 mm. Konstrukcja szafek pozwala na regulowanie

ich położenia we wnęce dzięki ruchomym elementom zewnętrznym. Wyposażenie stanowią szyny, na których montuje się rozdzielacz, umożliwiające również regulację pozycji rozdzielacza w dwóch płaszczyznach – pionowej i poziomej. Szafki oraz drzwiczki gazowe typ SG i DG (zdjęcie nr 5 i 6) przeznaczone są do ochrony zaworów, gazomierzy oraz reduktorów dla odbiorców w domach jednorodzinnych, blokach mieszkalnych. Wykonane są z blachy stalowej o grubości 0,8-1,2 mm, pokrytej powłoką lakierową kolor RAL 1028, nakładaną metodą elektrostatyczną. W przypadku szafek gazowych możliwa jest konfiguracja z plecami lub bez pleców. Oferta firmy Sabaj-System, obejmuje także szafki i drzwiczki wodomierzowe typ SWS i DWS wykorzystywane do zabudowy przydomowych przyłączy wodociągowych. Produkowane są z blachy stalowej o grubości 0,8mm, pokrytej powłoką lakierową kolor RAL 9003, nakładaną metodą elektrostatyczną. Nowością w ofercie firmy Sabaj-System są plastikowe modułowe rozdzielnice instalacyjne niskiego napięcia typ ALFA-modułowe (zdjęcie nr 7), wykonywane z wysokiej jakości niepalnych modyfikowanych tworzyw sztucznych. Konstrukcja tych rozdzielnic umożliwia instalowanie w ich wnętrzu wyłączników różnicowo-prądowych, wyłączników instalacyjnych oraz wszelkich modułowych aparatów elektrycznych, przystosowanych do montażu na szynach nośnych TH35. Dobrze znane większości elektroinstalatorom obudowy, zyskały nowy wygląd, dzięki zmianie koloru drzwi na „dymiony”. Seria obudów została także rozszerzona o możliwość montażu do 39 zabezpieczeń.

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Rozdzielnie charakteryzują się następującymi parametrami elektrycznymi: znamionowe napięcie izolacji 500V, stopień ochrony IP33, mają II klasę ochronności. Dzięki estetycznemu wykonaniu obudowy stanowią optymalne rozwiązanie dla budownictwa mieszkaniowego.

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

narzędzia

Akumulatorowa pilarka taśmowa GCB 18 V-LI firmy Bosch Najlżejsze i najbardziej kompaktowe urządzenie w swojej klasie

kumulatorowa pilarka taśmowa GCB 18 V-LI firmy Bosch, 343 mm długości i waga 3,8 kg, to podstawowe parametry najnowszej pilarki taśmowej firmy Bosch. Nowe urządzenie charakteryzuje się niskim poziomem drgań brzeszczotu, co gwarantuje komfort pracy i precyzję cięć wykonywanych w popularnych materiałach do głębokości 63,5 mm oraz przycinania na wymiar. Produkt jest dostępny w sprzedaży od października 2011. Nowy model GCB 18 V-LI Professional rozszerza ofertę urządzeń litowo-jonowych firmy Bosch o segment akumulatorowych pilarek taśmowych 18 V. Dzięki niewielkim wymiarom (343 mm długości i 3,8 kg wagi) model GCB 18 V-LI Professional jest najlżejszą i najbardziej kompaktową pilarką taśmową w tej klasie napięcia. GCB 18 V-LI Professional jest przeznaczona do długotrwałych zadań i zapewnia wysoki komfort pracy także w miejDane techniczne

scach trudno dostępnych. Akumulatorowa pilarka taśmowa może być stosowana do przycinania na długość takich materiałów jak metal, tworzywa sztuczne lub aluminium. Głębokość cięcia wykonanego GCB 18 V-LI wynosi 63,5 mm. Nowa pilarka ułatwi pracę ślusarzom, płytkarzom oraz monterom instalacji sanitarnych i grzewczych, którzy będą mogli wykonać precyzyjne cięcia i korzystać z długiego czasu pracy akumulatora litowo-jonowego Premium 3,0 Ah wykonującego na jednym cyklu ładowania do 150 cięć w profilach rurowych z tworzywa sztucznego o średnicy 25 mm. Optymalną widoczność miejsca pracy zapewni zintegrowane oświetlenie LED. Akumulatorowa pilarka taśmowa GCB 18 V-LI Professional posiada ergonomiczną rękojeść z miękką okładziną Softgrip oraz dodatkową rękojeść przestawną, która zapewni komfort podczas wykonywania długotrwałych zaGCB 18 V-LI Professional

Napięcie akumulatora

18 V

Prędkość obrotowa bez obciążenia

162 m/min

Wymiary brzeszczotu

730 x 12,7 x 0,5 mm

Maks. głębokość cięcia

63,5 mm

Waga z akumulatorem

3,8 kg

ElektroTrendy nr 3/2012

dań. Bezpieczeństwo pracy gwarantuje osłona rolek brzeszczotu oraz włącznik typu Lock-Off, który zapobiega niekontrolowanemu rozruchowi piły. Dodatkowo, łatwa w obsłudze dźwignia napinająca ułatwia wymianę brzeszczotu. Akumulatory litowo-jonowe Bosch Premium z systemem ECP (Electronic Cell Protection) Długą żywotność akumulatora litowo-jonowego Premium zapewnia system elektronicznej ochrony ogniw ECP (Electronic Cell Protection). Chroni on akumulator przed przeciążeniem, przegrzaniem i całkowitym rozładowaniem. Akumulatory nie wykazują przy tym efektu pamięci, ani samorozładowania, dzięki czemu są w pełni gotowe do użycia nawet po kilku miesiącach przechowywania. Praktyczny wskaźnik stanu naładowania akumulatora informuje użytkownika o dostępnych rezerwach energii. w

narzędzia

Opracowano na podstawie materiałów firmy ERKO

narzędzi hydraulicznych ERKO

Nowa linia

owa linia narzędzi hydraulicznych została zaprojektowana na bazie głowicy zatrzaskowej. Korpus głowicy wykonany został w oparciu o technologię kucia metali co zapewnia podwyższoną trwałość produktu. Zastosowanie rozwiązania zatrzasku do zamykania i otwierania głowicy przyczynia się do podniesienia jej funkcjonalności. Wymiana matrycy i założenie głowicy na zaciskany przewód jest ułatwione. Nową linię tworzą głowica GZ300 (rys. 1), przeznaczona do intensywnych prac, współpracująca z pompą nożną H700 i linią agregatów hydraulicznych firmy ERKO: AH300, AH400, AH500 i AH550. Na bazie głowicy zaprojektowana została również praska ręczna hydrauliczna HRZ300 (rys. 2), dedykowana do mniej intensywnych prac instalatorskich oraz miejsc o utrudnionym dostępie do zasilania elektrycznego. Uzupełnieniem nowej gamy narzędzi jest mechaniczna praska PRZ240 (rys. 3). Aktualnie dostępne są matryce ZS o sześciokątnej formie zaprasowania zgodnej z normą DIN 48083. Służą one do zaci-

Rys. 2. Praska ręczna hydrauliczna HRZ300

Rys. 1. Głowica GZ300

Rys. 4. Praskę ręczną PR33

Od jakości wyposażenia elektroinstalatora zależy szybkość oraz skuteczność przeprowadzanych prac serwisowych i montażowych. Mając na uwadze ten fakt, firma ERKO w sposób ciągły doskonali dedykowane dla tego segmentu rynku narzędzia i urządzenia, tak aby praca przy ich użyciu stawała się coraz bardziej wydajna. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu, praktycznej znajomości specyfiki pracy elektroinstalatorów oraz stosowaniu nowych technologii Zakłady Metalowe ERKO wychodzą naprzeciw wymaganiom Klientów poszerzając swoją ofertę o nową linię narzędzi mechanicznych i hydraulicznych. skania końcówek i złączek rurowych miedzianych na żyłach kabli i przewodów o przekrojach od 6 do 300 mm2 oraz zaciskania końcówek i złączek rurowych aluminiowych o przekrojach od 16-240 mm2. W przygotowaniu znajdują się matryce o oznaczeniach : ZE przeznaczone do zaciskania końcówek oczkowych izolowanych z zakresu od 25-120 mm2; ZA do końcówek oczkowych nieizolowanych z zakresu od 25-120 mm2; ZT do końcówek tulejkowych w przedziale od 25185 mm2, oraz matryce ZF służące do przeformowywania na okrągło sektorowych żył aluminiowych w zakresie 16-240 mm2 . Odrębną poszerzoną grupę narzędzi oferowanych przez firmę ERKO stanowią praski mechaniczne. Wychodząc na przeciw potrzebom Klientów, producent wprowadził do swojej oferty uniwersalną praskę ręczną PR33 (rys.4) z łatwo wymiennymi matrycami. Przygotowano gamę najczęściej wykorzystywanych przy pracach monterskich i instalatorskich rodzajów matryc. Wytypowano matryce do końcówek oczkowych izolowanych i nieizolowanych, tulejkowych i konektorowych. Zakres zaprasowywa-

Rys. 3. Mechaniczna praska PRZ240

nych końcówek i złączek mieści się w przedziale od 0,5-6 mm2 oraz końcówek tulejkowych od 0,5-35 mm2. Wykonanie matryc ze stali chromowo-molibdenowej, obrobionej do odpowiedniej twardości zapewnia poprawne zaprasowanie. Wymienne matryce zaciskowe mocowane są w prasce za pomocą sprężyny zatrzaskowej. Rozwiązanie to nie wymaga stosowania żadnych narzędzi do wymiany matryc co skutkuje podniesieniem efektywności pracy. Dzięki wykorzystaniu automatycznej linii produkcyjnej do montażu praski PR33 uzyskano powtarzalność parametrów produkcji, wpływających bezpośrednio na trwałość i bezawaryjność pracy. Zastosowanie dwukomponentowych rękojeści zapewnia wygodną, pewną pracę oraz antypoślizgowy chwyt. Warto wspomnieć również, iż dzięki możliwości dowolnej kompletacji matryc zaciskowych, możliwe jest dostosowanie praski do indywidualnych potrzeb Klienta. w nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

narzędzia

Mały przewodnik po narzędziach

do podstawowych prac z okablowaniem Na każdym z wielu etapów pracy elektryka towarzyszą mu narzędzia, które służą precyzyjnie określonym zadaniom. Duży stopień specjalizacji przyrządów odzwierciedla charakter pracy instalatora. Nie dziwi więc fakt, że obecnie producenci oferują rozwiązania wyraźnie sprofilowane pod konkretne zadania.

by ułatwić pracę instalatorom, firmy narzędziowe wprowadzają na rynek coraz bardziej zaawansowane i wyspecjalizowane produkty. Jednym z najpopularniejszych przyborów elektryka jest ściągacz do izolacji. W sklepach znajdziemy wiele rodzajów tego typu przyrządów. Jednym z ważniejszych parametrów, na które zwracają uwagę fachowcy przy ich wyborze jest zakres średnicy obsługiwanych przewodów. Uniwersalnym takim urządzeniem dla większości instalatorów będzie ściągacz do izolacji kabli i przewodów marki TOPEX – model 32D810. Umożliwia on wygodną pracę z przewodami o średnicy od 8 do 22 mm. Przyrząd jest dodatkowo wyposażony w precyzyjny system regulacji głębokości cięcia, który znacząco ułatwia operowanie z jego pomocą. Usunięcie izolacji jest najczęściej wstępem do dalszych prac instalatorskich, takich jak łączenie przewodów czy osadzanie końcówek. Połączenia lutowe, ze względu na skomplikowane i czasochłonne wykonanie, coraz częściej zastępowane są bardziej funkcjonalną techniką zaciskową. Technika łączenia konektorowego, choć zdecydowanie łatwiejsza i efektywniejsza od lutowania, również wymaga od instalatora dużej precyzji. Dlatego poszukując odpowiednich szczypiec do 78

ElektroTrendy nr 3/2012

zaciskania końcówek konektorowych warto zwrócić uwagę na sztywność ich konstrukcji. Przekłada się ona bezpośrednio na precyzję wykonanych połączeń. Ponadto, dobre szczypce zaciskowe często wyposażone są w innego typu przydatne udogodnienia. Dla przykładu, szczypce marki TOPEX (model 32D410) posiadają dodatkowe ostrza do zdejmowania izolacji z przewodów o małej średnicy (0.75 – 6.0 mm) oraz ostrze do cięcia kabli. Specjalizacja w branży elektroinstalacyjnej związana jest z niezwykle szybkim postępem technologicznym notowanym w ostatnich dekadach. Dynamiczny rozwój teleinformatyki sprawia, że coraz więcej fachowców musi wyposażyć się w szczypce umożliwiające zaciskanie końcówek telefonicznych i komputerowych. Niestety producenci często oferują narzędzia, które dostosowane są wyłącznie do jednego typu końcówek. Sprawia to, że do skutecznej pracy instalatorzy

potrzebują kilku różnych zaciskarek. Nowa zaciskarka marki TOPEX odpowiada na te potrzeby. Umożliwia montowanie różnych końcówek (4P, 6P oraz 8P) – i to bez konieczności wymieniania głowicy (np. zaciskarka 32D409). Takie podejście minimalizuje ilość narzędzi niezbędnych instalatorowi oraz realnie wpływa na efektywność, a przez to skrócenie czasu pracy. Praca z okablowaniem ma różne oblicza. Jej różnorodność sprawia, że nie ma jednego, uniwersalnego narzędzia, które sprosta wszystkim wyzwaniom. Rosną jednak wymagania jakościowe co do efektów. Dlatego w codziennej pracy warto postawić na solidne rozwiązania – specjalistyczny sprzęt, który ułatwi i przyspieszy pracę. w

Opracowano na podstawie materiałów firmy TOPEX

narzędzia

Nowość produktowa 3M™ Drukarka Nowość produktowa 3M™ Drukarka ręczna PL150 ręczna PL150 Widoczność Podświetlenie o dużym kontraście

Czytelność Duży wyświetlacz LCD z wyraźnymi znakami

Wyjątkowe Klawisze dostępu • Ogólne i stałe • Przewody/kable i flagi • Moduł i przerywacz • Obracanie i wyrównywanie tekstu • Kody kreskowe Code 39 i Code 128

Łatwość nawigacji Prosta w obsłudze klawiatura

Przyjazna konstrukcja NOWOŚĆ Klawiatura QWERTY Personalizacja NOWY i wyjątkowy klawisz Favorites (Ulubione)

Wytrzymałe Zintegrowane gumowe ochraniacze Trwałość: Możliwość podłączenia akumulatora litowo-jonowego Intuicyjność Pasek menu ułatwiający dostęp do symboli, terminów, biblioteki etykiet i innych elementów

Idealne zastosowanie PL 150:

. Profesjonalne systemy AV, bezpieczeństwo,

Personalizacja NOWY i wyjątkowy klawisz Custom (Niestandardowy)

konserwacje, naprawy i przeglądy Idealne zastosowanie PL 150:

. Profesjonalne systemy AV, bezpieczeństwo, Profesjonalne systemy Konserwacje, naprawy konserwacje, naprawy i przeglądy

AV i bezpieczeństwo

 



Profesjonalne systemy

Łatwa i intuicyjna obsługa i bezpieczeństwo KlawiszeAV skrótów WIRE/CABLE  Łatwaoraz i intuicyjna obsługa FLAG  – ułatwiają Klawisze skrótów WIRE/CABLE identyfikację kabli i oraz FLAG – ułatwiają przewodów identyfikację kabli i Klawisz FAVORITES przewodów (Ulubione) – umożliwia  Klawisz FAVORITES – umożliwia zapisanie (Ulubione) max. 25 etykiet i zapisanie max. 25 etykiet i łatwe przywoływanie ich łatwe przywoływanie ich z pamięci z pamięci Klawisz –  LIBRARY Klawisz LIBRARY – pamięci urządzenia w pamięci wurządzenia zapisano fabrycznie zapisano fabrycznie 40 terminów i symboli 40 terminów i symboli związanych z związanych z bezpieczeństwem (np. Tylne wyjście, bezpieczeństwem (np.Kamera)  Kompaktowe wymiary Tylne wyjście, Kamera) z myślą o pracy w terenie Kompaktowe wymiary z myślą o pracy w terenie

i przeglądy



 

Konserwacje, naprawy Klawiatura QWERTY i przeglądy ułatwia wprowadzanie

co QWERTY idealnie znaków, Klawiatura sprawdza się przy ułatwia wprowadzanie znaków, cooidealnie etykietach dużej ilości sprawdza się przy tekstu etykietach o dużej ilości Strzałki tekstu oraz obsługa taśm 19mm ułatwia o szer. Strzałki oraz obsługa taśm o szer. 19mm oznaczanie rurułatwia (ANSI 13.1) oznaczanie rur (ANSI 13.1) Obsługa kodów  Obsługa kodów kreskowych oraz kreskowych Code Code 3939 oraz Code łatwiej Code128 128 pozwala pozwala łatwiej monitorować zasoby monitorować zasoby  Biblioteka – zawiera Biblioteka – zawiera terminy i symbole terminy i symbole z zakresu bezpieczeństwa z zakresu Możliwośćbezpieczeństwa drukowania na etykietach drukowania DYMO Możliwość na odpornych na działanie etykietach DYMO chemikaliów i wilgoci odpornych na działanie chemikaliów i wilgoci

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl 2

BHP

BUTY OCHRONNE Z KOMPOZYTÓW

Od wielu lat Delta Plus Group, wiodący w Europie producent środków ochrony indywidualnej, prowadzi ciągłe badania mające na celu poprawę bezpieczeństwa pracy. Dotyczy to odzieży roboczej, środków ochrony głowy, rękawic, sprzętu do pracy na wysokości czy zaawansowanego technologicznie obuwia zapewniającego bezpieczeństwo w różnych warunkach pracy. Zbigniew Gach

Na czym polega szczególna innowacja zaawansowanych technologicznie butów? Do niedawna, standardem w zabezpieczeniu stopy było zastosowanie zabezpieczeń metalowych w konstrukcji obuwia. Takie zabezpieczenia stosowano zarówno w podnosku, chroniącym palce, jak również we wkładce antyprzebiciowej, chroniącej stopę przed przebiciem np. przez gwóźdź wystający z deski. Takie sposoby zabezpieczeń powoli przechodzą do historii. Obecnie standardem staje się stosowanie podnosków z kompozytu oraz wkładek antyprzebiciowych z materiałów na bazie włókien zaawansowanych technologicznie, jak, np. Kevlar®, stosowany początkowo głównie przez wojsko, np. w kamizelkach kuloodpornych. Główne zalety stosowania kompozytu: • bezpieczeństwo: wszystkie buty dopuszczone do pracy zgodnie z najnowszą normą europejską EN ISO 20345, chronią palce przed maksymalnym uderzeniem o wartości 200 dżuli i przed zgnieceniem o wartości 15kN. Znamy takie przypadki, gdzie siła uderzenia na podnosek była znacznie większa niż możliwości ochronne jakie daje jego zastosowanie.

ElektroTrendy nr 3/2012

W takiej sytuacji przy zastosowaniu zabezpieczenia metalowego stopę można było wyciągnąć z buta tylko poprzez amputację. W przypadku zastosowania podnoska kompozytowego sytuacja

jest inna: podnosek może popękać, amortyzując w ten sposób energię lub powrócić do swojego pierwotnego kształtu; • brak przewodności cieplnej: kompozyt nie przewodzi ani

BHP

• elastyczność, zastosowanie wkładki z włókien sprawia, że podeszwa jest bardziej elastyczna; • amagnetyczność;

ciepła ani zimna. Odczujemy to głównie w zimie podczas pracy na 20 stopniowym mrozie. W butach z zastosowaniem podnosków i wkładek stalowych już po pół godzinie odczujemy duży dyskomfort, a niedługo później będziemy musieli zakończyć pracę z powodu grożącego nam odmrożenia. Dyskomfort od-

czujemy również latem pracując na upale i w słońcu, temperatura wewnątrz buta zacznie szybko wzrastać i niewiele pomoże w tym przypadku stosowanie przewiewnych materiałów; • niska waga, zabezpieczenia kompozytowe są lżejsze od metalowych zwiększając znacząco komfort użytkowania;

W ofercie Delta Plus znaleźć można wiele modeli obuwia kompozytowego. Między innymi obuwie Platoon w wersji skórzanej oraz Pertuis w wersji z weluru skórzanego i nylonu. Buty takie wyposażone są w wyściółkę z materiału Cambrelle lub poliester, co zapewnia doskonałą wentylację oraz poprawę higieny użytkowania (suchość i miękkość). Podeszwa jest odporna na oleje i benzynę oraz inne rozpuszczalniki organiczne. A dom tego podeszwy posiadają doskonałe właściwości antypoślizgowe - SRC. Wkładka w butach wykonana z poliamidu na piance EVA i nie ulega odkształceniu. Na osobiste życzenie, można zamówić indywidualną prezentację pełnej oferty butów w swoim miejscu pracy.

Zbigniew Gach Dyrektor Handlowy Delta Plus Polska Sp. z o.o. www.deltaplus.com.pl

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

OCHRONA DRÓG ODDECHOWYCH

FFP1

EN149

FFP3

EN149

Współczynnik ochrony x10

Współczynnik ochrony x20

Miękkie drewno bez obróbki, szlifowanie, cięcie, spawanie, frezowanie, węgiel, włókno szklane, włókno mineralne, sproszkowane pestycydy...*

Azbest (bez prac manipulacyjnych), sproszkowane pestycydy, czynniki biologiczne, proszek farmaceutyczny, drewno po obróbce, twarde drewno (egzotyczne), chrom, wapno, ołów...*

SUBSTANCJE

ZASTOSOWANIE

Współczynnik ochrony x4

FFP2

Pył cementu, mąka, węglan wapnia (kreda), grafit, bawełna, beton...*

SPIDER MASK M1200SM

SPIDER MASK M1200SMW

SPIDER MASK M1300SM

M1300V / M2FP3V

PREMIUM

Chroni przed zapachami X20

M1100VB

M1200VB

X20

M1200VPW

M1300VB

M1200VP

M1300VP

EVOLUTION

Chroni przed zapachami X1

X10

M1100V

X10

M3FP1

M1200

M2FP3V2

X10

M3FP2

ESSENTIAL

X10

M1100

X10

M1300V2

M1200V

X20

D Test opcjonalny na zatykanie wg normy EN149 :2001 z użyciem pyłu dolomitowego

*Powyższa lista ma charakter orientacyjny, nie jest wiążąca w sensie prawnym i nie może stanowić podstawy do pociągnięcia DELTA PLUS do odpowiedzialności.

PPE, DESIGNER & MANUFACTURER

OCHRONA DRÓG ODDECHOWYCH SPI DER M A S K

UNIKALNA,

eko LOGICZNA, eko NOMICZNA

PREMIUM

KIT=

PREMIUM

EVOLUTION

M1300V - M1 3 0 0 V2

OZNAKOWA N I E V : zawór zapewnia więcej komfortu, ułatwia wydech, zmniejsza stężenie CO2 oraz zmniejsza temperaturę i wilgotność wewnątrz maski.

FFP2 : Poziom ochrony zapewniany przez maskę w zależności od właściwości filtracyjnych filtra. Filtering Facepiece Particles = Część Twarzowa Filtująca Cząstki Numer laboratorium kontroli jakości.

P : Składana poziomo. B : Składana pionowo.

W : Ochrona przed nieprzyjemnymi zapachami. M1200VPW FFP2 NR D

NR : Jednorazowego użytku. Maska nie powinna być używana dłużej niż 8 godz.

0194 EN149:2001

Norma Instrukcja użytkowania umieszczona wewnątrz

D : Test opcjonalny na zatykanie wg normy EN149:2001 z użyciem pyłu dolomitowego, gwarantuje lepsze parametry odporności na zatykanie, większą wygodę użytkowania oraz dłuższą żywotność.

PPE, DESIGNER & MANUFACTURER

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

Vademecum elektryka Jakakolwiek ingerencja w instalację elektryczną wymaga przynajmniej podstawowej wiedzy...

Napięcie - różnica potencjałów pomiędzy przewodem lub punktem w instalacji elektrycznej a innym przewodem lub punktem albo ziemią. Potencjał ziemi przyjmuje się równy zeru. W instalacji napięcie między przewodem każdej z faz a ziemią wynosi 230 V (Voltów), a między przewodami różnych faz 400 V (Voltów). Przewód fazowy, zwany też roboczym - przewód w normalnych warunkach znajdujący się pod napięciem i przewodzący prąd roboczy - oznaczany dużą literą L i cyframi od 1 do 3: L1, L2, L3. Przewód neutralny - (dawna nazwa „zerowy”) przewód w normalnych warunkach mogący znaleźć się pod napięciem; przewodzący prąd roboczy w obwodach jednofazowych; oznacza się dużą literą N. Przewód ochronny - przewód w normalnych warunkach nie będący pod napięciem i nie przewodzący prądu - oznacza się dużymi literami PE. Przewód ochronno-neutralny - przewód spełniający jednocześnie funkcję przewodu neutralnego i ochronnego oznacza się dużymi literami PEN. Prąd zwarcia - prąd płynący w instalacji, gdy uszkodzona jest izolacja przewodów, osprzęt lub urządzenie elektryczne. Styk ochronny - element gniazdka wtyczkowego lub innego urządzenia elektrycznego, służący do przyłączenia przewodu ochronnego lub ochronno-neutralnego. Połączenie wyrównawcze - zespół przewodów i zacisków służący do wzajemnego połączenia ze sobą i z uziemieniem oraz z punktem zerowym tablicy rozdzielczej wszystkich metalowych przedmiotów. Zasilanie jednofazowe - linia zasilająca przy napięciu 230 V 50 Hz wykonana jako 3-przewodowa - L, N, PE. Zasilanie trójfazowe - linia zasilająca przy napięciu 230/400 V 50 Hz wykonana jako 5-przewodowa - L1, L2, L3, N, PE.

ElektroTrendy nr 3/2012

Przyłącze - odcinek lub element sieci służący do połączenia urządzeń odbiorcy z siecią przedsiębiorstwa świadczącego usługi przesyłowe. Zgodnie z nowym Prawem energetycznym nie musi on być dostawcą energii. Złącze - punkt połączenia przyłącza z siecią lub instalacją zawierający zabezpieczenia główne oraz często także licznik. Moc przyłączeniowa - moc czynna, którą zamierza pobierać odbiorca, jest to moc mniejsza od sumy mocy posiadanych odbiorników. Odbiorca określa ją we wniosku o przyłączenie Bezpiecznik topikowy - (popularny „korek” - wyrażenie niepoprawne, naganne) zabezpieczenie chroniące stare instalacje przed skutkami zwarć oraz przeciążeniami - ponowne użycie wymaga wymiany wkładki topikowej na nową o takim samym prądzie znamionowym właściwym dla wkładki danej wielkości, np. 10, 16 A itd. Przepalenie się bezpiecznika jest sygnalizowanie odpadnięciem kolorowego oczka widocznego przez szybkę w główce. Wkładka topikowa - rodzaj bezpiecznika elektrycznego, w którym przez stopienie się jednego z jego elementów następuje przerwanie ciągłości obwodu elektrycznego Im wyższa wartość prądu, tym szybciej dochodzi do nagrzania i stopienia topika. Bezpiecznik automatyczny wkręcany - zabezpieczenie spełniające te same funkcje co bezpiecznik topikowy; włącza się ponownie przez wciśnięcie przycisku. Jest on wkręcany w takie samo gniazdo, jak główka bezpiecznika topikowego. Wyposażony jest w dwa przyciski. Centralny, większy, po wciśnięciu do oporu załącza obwód, zaś umieszczony obok (mały) po naciśnięciu powoduje wyłączenie obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „wyskoczeniem” przycisku centralnego. W przypadku zwarcia lub przeciążenia występującego w chronionym obwodzie, przycisk centralny „wyskakuje” samoczynnie. Stara konstrukcja charakterystyki prądowej L oraz rzadko występująca K

Wyłącznik nadprądowy - (popularna „eska”- wyrażenie niepoprawne, naganne) aparat chroniący instalację przed skutkami zwarć; ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, stara konstrukcja charakterystyk prądowych L, U, K dopuszczająca przeciążenia do 20-25% w stosunku do wyskalowania. Obecnie niezalecany. Zadziałanie wyłącznika nadprądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry. Wyłącznik nadmiarowo-prądowy (popularna „eska”- wyrażenie niepoprawne, naganne) aparat chroniący instalację przed przeciążeniem i skutkami zwarć; występują w wersjach jedno-, dwu-, trzy- i czterobiegunowe ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, nowa konstrukcja charakterystyk prądowych B, C, D nie dopuszczająca przeciążeń w stosunku do wyskalowania. Obecnie stosowany. Zadziałanie wyłącznika nadmiarowo-prądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry. Wyłącznik różnicowoprądowy - aparat chroniący przed porażeniem elektrycznym; ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, najpopularniejsze typy: AC, A i ostatnio B. Zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry.

czy wiesz, Ĺźe

PORADY EKSPERTA

Genialne w swojej prostocie

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

Czy wiesz, że… Niektóre zjawiska elektryczne obserwowano już w czasach przedhistorycznych. Uderzenia pioruna napawały jednak ludzi strachem i były jednocześnie niemożliwe do zbadania.

Starożytni Grecy poznali pierwsze zjawiska elektrostatyki. Zauważyli, że pocierając bursztyn (gr. elektron -ηλεκτρον) kawałkiem futra, nadają temu kamieniowi zdolność przyciągania drobnych i lekkich przedmiotów, takich jak pyłki czy włosy. Dalszy rozwój nauki nastąpił dopiero w XVII wieku. Około 1600 roku William Gilbert powrócił do greckiej nazwy bursztynu, przez co wkrótce całą naukę nazwano elektrycznością. W 1660 roku, Otto von Guericke zbudował pierwszy generator elektrostatyczny. Robert Boyle (1675) zauważył, że oddziaływania elektrostatyczne przenikają próżnię. Stephen Grey podzielił (1729) wszystkie substancje na przewodniki i izolatory. W 1745 roku powstała butelka lejdejska. Wkrótce badania nad elektrostatyką doprowadziły do pojęcia prądu elektrycznego. W 1752 roku, Benjamin Franklin zbudował pierwszy piorunochron, wypuszczając swojego latawca na metalowej lince podczas burzy. Przełom XVIII i XIX wieku, to złoty okres elektrotechniki: Michael Faraday opracował podstawy elektromagnetyzmu, czyli wpływu pola magnetycznego ma ładunki elektryczne; Luigi Galvani odkrył, że do przesyłania bodźców w układzie nerwowym u zwierząt również wykorzystywane są ładunki; Alessandro Volta zbudował pierwsze ogniwo elektryczne: André-Marie Ampère pracował nad elektromagnetyzmem.

ElektroTrendy nr 3/2012

Z czasem udało się ustalić i opisać najważniejsze prawa rządzące elektrycznością. Przyczynili się do tego, m.in. Georg Ohm, Gustav Kirchhoff, James Clerk Maxwell i inni. Wkrótce nowa dziedzina wiedzy zaczęła być wykorzystywana w praktyce. Samuel Morse zbudował telegraf, Alexander Graham Bell - telefon, Thomas Edison wynalazł żarówkę, fonograf, postawił pierwszą elektrownię i zbudował pierwszą miejską sieć elektryczną, rozpoczynając tym samym elektroenergetykę, Nikola Tesla zbudował pierwszy silnik elektryczny, Werner von Siemens założył pierwszą fabrykę elektrotechniczną i opracował pierwszy tramwaj elektryczny. Powstały urządzenia takie jak radar, radio, telewizja, komputery, satelity... Większość tych nazwisk jest przechowywana w pamięci po-

przez nazwanie nimi jednostek fizycznych. Elektryczność jest wygodną i stosunkowo tanią formą przesyłania energii i obecnie trudno sobie wyobrazić życie bez energii elektrycznej. Obecnie naukowcy zajmują się opracowaniem tańszych metod wytwarzania i przekształcania energii elektrycznej, zwiększaniem wydajności istniejących urządzeń, opracowywaniem jeszcze lepszych materiałów na przewodniki i izolatory itp. Istotną sprawę stanowi ochrona życia i mienia. Mimo iż elektryczność jest już żywiołem ujarzmionym, ciągle nierozważne posługiwanie się nią może być przyczyną nieszczęścia. Choć większość praw i reguł rządzących światem elektrycznym wydaje się być znana, ciągle jeszcze pozostaje wiele do odkrycia lub rozwinięcia.

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

Nadchodzi Termseries Weidmüller TERMSERIES, to nowa rodzina przekaźników i optoizolatorów z rodu Weidmüller Firma Weidmüller wprowadza właśnie na rynek nową serię przekaźników interfejsowych i optoizolatorów pod nazwą TERMSERIES. Opisywane przekaźniki dostępne są w dwóch wykonaniach z jednym i dwoma zestykami przemiennymi i charakteryzują się kompaktową budową. W przypadku wykonania z jednym zestykiem ich szerokość wynosi 6,4 mm, a wykonania dwu zestykowego odpowiednio 12,8 mm. W efekcie komponenty zajmują bardzo mało cennego miejsca na szynach nośnych w szafach rozdzielczych. Przekaźniki z rodziny TERMSERIES załączają obciążenia do 250V przy prądzie 8A. Użytkownik ma do wyboru warianty ze ściśle określonym napięciem wejściowym lub unikalnym na rynku wejściem multi-napięciowym. W tym drugim przypadku za pomocą jednego modułu można przetwarzać sygnały z zakresu od 24 do 230V AC/DC. Moduły serii TERMSERIES dostępne są zarówno ze śrubowymi zaciskami przyłączeniowymi jak i ze sprężynowymi. Wysokiej jakości obudowa posiada bardzo wyraźne i czytelne nadruki opisowe, dobrze widoczne w każdej pozycji zabudowy. Producent przewidział również kodowanie kolorami napięcia znamionowego. Zapobiega to ewentualnemu pojawieniu się błędów przy montażu i eksploatacji. Walory użytkowe TERMSERIES wzbogaca dodatkowo taki osprzęt jak przemyślane wtykowe poprzeczne mostki łączeniowe i ścianka działowa. Ścianka działowa służy do optycznej separacji grup funkcyjnych Obudowy mają zaokrąglone krawędzie i taki sam kontur

Rodzina Termseries

Przemyślane szczegóły:

Wyraźny wskaźnik stanu na dźwigni wyrzutnika

Dobrze widoczne i łatwe w obsłudze mostki wtykowe.

niezależnie od rodzaju zacisków przyłączeniowych i liczby zestyków. W rezultacie można łączyć za pomocą mostków wykonania z zaciskami śrubowymi i sprężynowymi. Mostkami można łączyć moduły również poprzez ścianki działowe. Moduły wyposażone są w wyrzutnik, którego dźwignia jest

podświetlana i dodatkowo służy jako wskaźnik stanu(LED). Sam wyrzutnik zapewnia bezpieczny demontaż modułów łączeniowych z cokołu. Weidmüller dostarcza odbiorcom kompletnie zmontowane przekaźniki i optoizolatory z serii TERMSERIES. Opracowano na podstawie materiałów firmy Weidmüller

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

Marek Bobrowski

Nie nawijając taśmy na uszy. O izolacji trochę jaśniej

d czasu kiedy człowiek odkrył, że prąd elektryczny płynie w przewodnikach, narodziła się potrzeba izolowania owych ciągów elektrycznych. W 1739 roku, Jean Theophile Desaguliers zaproponował nazwy „izolator” i „przewodnik”. Podstawową cechą tych ostatnich jest, co oczywiste, jak najniższy opór elektryczny. Materiał izolatora natomiast powinien charakteryzować się przede wszystkim wysoką rezystancją elektryczną również przy ekstremalnie niekorzystnych warunkach elektrycznych i atmosferycznych. Dodatkową funkcją izolacji jest separacja toru prądowego od wilgoci i wody. Przewody i kable elektryczne zaizolowane są fabrycznie zwykle polimerem. Zdarza się jednak, nie tak rzadko, że następują ubytki izolacji spowodowane działaniem człowieka, maszyny, zwierzęcia. Istnieje wówczas potrzeba szczelnego odtworzenia braku. Taką rolę pełnią taśmy elektroizolacyjne. Taśma elektroizolacyjna – rodzaj taśmy z zaaplikowaną substancją klejącym. Budowa: elastyczny nośnik – zwykle PCW (polichlorek winylu), substancja klejąca – kleje naturalne lub syntetyczne. Istnieją również taśmy samospajalne (samowulanizujące), które tworzą między sobą silną przyczepność, a tym samym idealnie wodoszczelną strukturę Jakie główne funkcje pełni taśma elektroizolacyjna? Głównym zadaniem taśm elektroizolacyjnych jest stworzenie trwałej , wytrzymałej elektrycznie i mechanicznie separacji torów prądowych i/lub innych elementów przewodzących oraz zabezpieczenie przed bezpośrednim

ElektroTrendy nr 3/2012

dotykiem. Ważnym kryterium oceny jakości jest napięcie przebicia - jest to poziom napięcia, przy którym jedna warstwa taśmy ulega uszkodzeniu i staje się przewodnikiem. Wartość napięcia przebicia jest wprost proporcjonalna do całkowitej grubości taśmy oraz zależy od rodzaju i jakości materiału nośnika np. PCW plastyfikowany; Kolejnym funkcją izolacji elektrycznej jest wodoodporne uszczelnienie połączeń. Łatwość przenikania wody do wewnątrz zaizolowanego elementu jest odwrotnie proporcjonalna do jakości aplikacji, ale również jakości kleju (adhezja*, wskaźnik - przyczepność do stali), elastyczności nośnika (wydłużenie względne wyrażone w procentach); Ważną funkcja taśmy elektroizolacyjnej jest również ochrona mechaniczna przed przetarciem, wgnieceniem. Ważna jest odporność na rozpuszczalniki np. benzyny, oleje smary, ale również agresywne gazy; Oznaczanie kolorami przewodów i/lub kabli. W tym przypadku taśmę owija się na nieprzerwanej izolacji fabrycznej. W tym wypadku nie ma większego znaczenia wytrzymałość elektryczna systemu. W literaturze często mówi się w takim przypadku o taśmie izolacyjnej; Wyraziste kolory odporne na starzenie mają w tym przypadku kluczowe znaczenie. Zwykle światło słoneczne, a precyzyjniej promienie UV (Ultra Violet) niszczą nośnik i zmniejszają nasycenie barwą; Wiązkowanie przewodów – jest to łączenie w stos dwóch lub więcej żył w izolacji fabrycznej w celu stworzenia sieci - instalacji np. do pojazdów lub maszyn. Innym celem wiązkowania jest obniżenie możliwość drgań przewodów, wyciszenie konstrukcji. Taką rolę pełnią taśmy tkaninowe nazywane często „parcianymi”. W tym wypadku również wytrzymałość elektryczna nie gra dużej roli.

Wiele taśm elektroizolacyjnych na rynku polskim spełnia najwyższe wymagania instalatorów. Jak poprawnie wybrać taśmę elektroizolacyjną? • pamiętaj o całkowitej grubości – minimum 0,13 [mm] • ważna jest elastyczność taśmy – nie mniej niż 125 % • wytrzymałość na rozciąganie – minimum 17,9 [N/cm] • przyczepność do stali – minimum 1,8 [N/cm] • zwróć uwagę na wytrzymałość elektryczną – nie mniej niż 50 [kV/mm] • i/lub • napięcie przebicia – minimum 8,0 [kV] • zakres pracy temperaturowej - najlepsze właściwości ma PCW sieciowany • odporność na starzenie • jakość barwy nośnika • palność – nośnik wykonane z polietylenu (skrót PE) zwykle podtrzymują ogień • odporność na promienie UV Wbrew pozorom systemy izolacyjne są ważnym elementem instalacji i sieci elektrycznych. Od nich zależy zdrowie i życie ludzi (porażenie, pożar) również bezpieczeństwo dostaw energii. Słaba izolacja jest źródłem znaczących upływów oraz zwarć i w konsekwencji prowadzi do odcięcia przez zabezpieczenie dostaw energii. *Adhezja – łączenie się powierzchni dwóch różnych (stałych lub ciekłych) ciał na skutek przyciągania międzycząsteczkowego.

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

Marta Serafin

Nowe promienniki Comfort Sun szklane lub metalowe

Niskotemperaturowe promienniki szklane przewidziane są do stosowania w biurach, mieszkaniach, budynkach użyteczności publicznej itp.

Firma LuxBud proponuje je w dwóch wariantach: • z tafli w kolorach

szklanej białym,

dostępnej czarnym

(o grubości 4 mm) i lustro (o grubości 6 mm), która zamocowana jest w ramie aluminiowej w kolorze matowego srebra. • metalowe, pokryte specjalną farbą proszkową – KOMAXIT – odporną na oddziaływanie substancji chemicznych i czynników korozyjnych (wysokie IP). Powierzchnia pokryta komaxitem jest dodatkowo idealnie gładka, dzięki czemu można ją lepiej czyścić. Właśnie z tego względu promienniki te polecamy np. do szpitali. Tylna cześć promiennika wykonana jest w formie obudowy ze stali ocynkowanej wypełnionej warstwą izolacji cieplnej z wełny bazaltowej zapobiegającej stratom ciepła na spodzie panelu. Element grzejny stanowi specjalna folia o odporności temperatu-

Zabudowany

bezpiecznik

Drogi Użytkowniku.

termiczny oraz możliwość mon-

Montaż i demontaż promienników

tażu w pozycji poziomej i piono-

jest łatwy i prosty.

wej sprawiają, że urządzenie jest

Są energooszczędne i łatwe

wszechstronne i może być zasto-

w utrzymaniu czystości, a do tego

sowane w szeregu aplikacji zgod-

wyjątkowo estetyczne.

nie z wymaganiami

rowej do 150oC.

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

LED-y do codziennego użytkowania W związku ze stałym wzrostem kosztów energii elektrycznej oraz chęcią poprawy sytuacji ekologicznej producenci i importerzy wprowadzają do swojej oferty nowe żarówki wykonane w technologii LED, które z założenia mają dobrze świecić i być tanie w użytkowaniu, a koszt zakupu ma w szybkim czasie zwrócić się z nawiązką. Mateusz Zając

arka ZEXT wprowadza takie właśnie źródła światła o trzonkach GU10, które to są bardzo popularne w gospodarstwach domowych. Aktualna gama produktów o diodach DIP zostanie urozmaicona o żarówkę, które zawiera już 80 takich diod dostępne w barwie ciepłej 2700K oraz zimnej 6400K. Dodatkowo oprócz znanej technologii DIP dostępne będą żarówki LED z diodami SMD, które dzięki swojej konstrukcji zapewniają lepsze osiągi świetlne oraz tańszą eksploatację. Do oferty trafią żarówki z modułem SMD3528 w ilości 38, 48 oraz 60 diod. Z uwagi żeby produkty były bezpieczne dla klientów posiadają one dodatkowo przeźroczyste klosze, które chronią żarówkę przed ewentualnymi zabrudzeniami czy możliwym porażeniem prądem. Skupiając się na najnowszych technologiach w tym samym czasie zostanie wprowadzona żarówka która będzie działać w oparciu o moduły SMD 5050, które ge-

ElektroTrendy nr 3/2012

nerują bardzo wysoki strumień świetlny. Do oferty trafi żarówka SMD5050 z 24 modułami LED oraz szklaną szybą. Strumień świetlny tej żarówki w barwie ciepłej będzie wynosił 400 lumenów oraz rozsył świetlny 120 stopni. Taka żarówka w znacznym stopni oświetli pomieszczenia a w porównaniu do tradycyjnych źródeł światła będzie o wiele bardziej ekologiczna oraz jej eksploatacja będzie tańsza bo trwałość świetlna została określona na 35.000 godzin. Biorąc pod uwagę kolejne zastosowania źródeł światła w technologii LED firma ZEXT zdecydowała o wprowadzeniu do produkcji najnowszych żarówek model A60 i A50, które gabarytami oraz efektywnością świetlną przypominają tradycyjne żarówki 60W, ale są o wiele tańsze w eksploatacji A60 odpowiednio 6W, a model A50 3W. Żarówki dostępne w ciepłej barwie światła i trzonku E27 będą emitowały strumień świetlny odpowiednio A60 490 lumenów i A50 250 lumenów. Dzięki użyciu modułów LED produkcji firmy EPISTAR, żarówki będą miały rozsył świetlny na poziomie 180 stopni. Dodatkowo żarówka wykonana

z odlewu aluminiowego prezentuje się bardzo nowocześnie. Długi proces selekcji komponentów oraz technologii produkcyjnej powyższych produktów w znaczny sposób wpłynął na to żeby dostarczyć produkty odpowiedniej jakości na rynek. Diody LED zostały odpowiednio dobrane tak żeby nie generowały różnych barw świetlnych podczas świecenia. W znaczący sposób wpływa to na poprawę pracy przy uruchomionym źródle światła, nie wpływa to negatywnie na wzrok. Przy różnych tańszych odpowiednikach źródeł LED nie jest to przestrzegane wówczas oko ludzkie bardzo się męczy przy takim oświetleniu. Podczas wielomiesięcznych testów nowej linii produktowej udało się w znaczący sposób wyeliminować wadliwe bądź nie adekwatne komponenty tak żeby klient mógł używać bezpiecznych źródeł światła LED firmy ZEXT jak najdłużej i żeby ta długoterminowa inwestycja się zwróciła dzięki długiemu działaniu oraz niższemu zużyciu prądu w porównaniu do tradycyjnych metod oświetlania.

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

Dlaczego elektroinstalatorzy nie zajmują się lampami? Przyczyn jest wiele. Jedną z nich jest to, że na rynku funkcjonuje duża liczba firm z oświetleniem mieszkaniowym i trudno wybrać taką, która zapewniłaby pełen przekrój asortymentu i potrafiła współpracować z taką grupą odbiorców, jak elektrycy i ich klienci. Beata Basińska

roblem ten rozwiązuje firma Miviena, która stworzyła sklep internetowy, który nie tylko jest dla konsumenta, ale również jest narzędziem współpracy z pośrednikami. Wykorzystując ponad 10-letnie doświadczenie ludzi tworzących Mivienę w branży oświetleniowej, firma potrafi zaproponować najciekawsze rozwiązania, będąc jednocześnie dobrym doradcą dla pośrednika i finalnego klienta. A to, że Miviena jest bezpośrednim importerem pozwala na zaproponowanie bardzo dobrych warunków współpracy.

W obecnej chwili Miviena reprezentuje kilka marek produktów: • Searchlight – firma angielska, szeroka oferta lamp zarówno do wnętrza, jak i na zewnątrz; • Herstal – oświetlenie duńskie do mieszkań; • Startrading – oświetlenie dekoracyjne, szczególnie na święta Bożego Narodzenia, ale nie tylko: • Disney – lampy do pokojów dziecięcych; • Megaman – energooszczędne źródła światła – świetlówki i LEDy; Kompleksowa oferta pozwala na dotarcie do bardzo szerokiego grona klientów. A zakup lamp staje się zdecydowanie łatwiejszy, bezpieczny i bez ponoszenia niepotrzebnego ryzyka.

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

MAH PLUS – nowe oprawy pyłoszczelne w ofercie KANLUX Opracowano na podstawie materiałów firmy Kanlux

kwietniu 2012 roku, firma KANLUX powiększyła ofertę opraw pyłoszczelnych o dwa nowe modele: MAH PLUS-236-ABS/ PC oraz MAH PLUS-236-ABS/PS. Nowe oprawy posiadają statecznik EVG, wysoki stopień ochrony przed pyłem i wilgocią wynoszący IP65 pozwala na oświetlenie pomieszczeń przejściowo wilgotnych, hal produkcyjnych itp. Produkty serii MAH PLUS cechują doskonałe możliwości funkcjonalne, takie jak: nowoczesna konstrukcja umożliwiająca przesuwanie oprawy w osi podczas montażu aby dopasować mocowanie do istniejących już otworów w podłożu, podwieszana płyta ułatwiająca podłączenie i serwis oprawy, zwieszany klosz na zapinkach ułatwiający wymianę źródła światła, możliwość zamontowania modułu awaryjnego. Do kompletu dołączone są kołki rozporowe do mocowania uchwytu szybkiego montażu do sufitu, oraz dwa dławiki umożliwiające zasilanie przelotowe opraw, bez utraty

ElektroTrendy nr 3/2012

szczelności. Oprawy MAH PLUS przeznaczone są do oświetlenia przejść podziemnych, parkingów podziemnych, garaży, piwnic, warsztatów, pomieszczeń technicznych, składów, magazynów, wiat, hal i pomieszczeń przemysłowych oraz wielu innych miejsc. Cechy produktów: zasilanie 220-240V~; 50/60Hz moc 2 x 36W statecznik EVG (w komplecie) źródło światła świetlówka liniowa T8 trzonek G13 podstawa: tworzywo ABS, zapinki: poliwęglan (PC), klosz MAH PLUS-236-ABS/PC: poliwęglan (PC), klosz MAH PLUS-236-ABS/PS: polistyren (PS) • współczynnik odporności na wnikanie pyłu i wilgoci IP65 • klasa efektywności energetycznej Ei A2 • deklaracja CE

• • • • • •

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

SAYA – nowe lampy z diodami LED SMD w ofercie KANLUX Opracowano na podstawie materiałów firmy Kanlux

kwietniu 2012 roku, firma KANLUX powiększyła ofertę lamp z diodami LED SMD o dwa modele: SAYA LED48 SMD G9-WW o ciepłobiałej barwie świecenia oraz SAYA LED48 SMD G9-CW o chłodno białej barwie świecenia. Nowe produkty mogą być stosowane jako zamiennik źródeł na trzonek G9 po uprzednim sprawdzeniu gabarytów, aby najlepiej dostosować je do oprawy. SAYA LED SMD jest odpowiednikiem standardowej żarówki o mocy 21W charakteryzuje się wysoką wydajnością świetlną i doskonale sprawdzą się, jako pomocnicze źródło światła w oprawach ścienno-sufitowych oraz jako akcent dekoracyjny.

Cechy produktów:

• • • • • • •

• h • deklaracja CE

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

porady eksperta

Dom w budowie

Puszki przeciwogniowe typu E90,

firmy JSL Raul Machado

awet najlepsze środki bezpieczeństwa nie mogą w 100% wykluczyć zagrożenia pożaro-

wego. Jeżeli mimo wszystko dojdzie do pożaru, w szczególności w miejscach dużych skupisk ludności, ratujące życie drogi ewakuacyjne, instalacje gaśnicze i ratownicze m u s z ą b y ć maksymalnie wytrzymałe. Optymalna ochrona przeciwpożarowa stawia tym samym wysokie wymagania w odniesieniu do instalacji systemów elektrycznych, gdyż to właśnie one w razie potrzeby muszą utrzymać działanie decydujących funkcji. Firma JSL- Material Electrico oferuje wysokiej jakości produkty w zakresie bezpiecznych rozwiązań przeciwpożarowych. W zakresie instalacji elektrycznej obowiązują jasne przepisy. Norma DIN 4102 (część 12) definiuje oraz reguluje kwestie podtrzymania funkcji instalacji kablowych. W zależności od czasu podtrzymania funkcji rozróżnia do E90.

ElektroTrendy nr 3/2012

Równocześnie ustala, że jedynie kompletne systemy, włącznie z wszystkimi komponentami takimi, jak: skrzynki połączeniowe, przewody i kołki rozporowe czy puszki przeciwogniowe firmy JSL, mogą być badane oraz dopuszczane pod kątem podtrzymania funkcji. Różnorodne możliwości zastosowania wyróżniają produkty serii BOXLINE, w tym puszka PRZECIWOGNIOWA E90, o s t o p n i u o c h r o n y IP 66, IK 08 z elastycznym prowadzeniem kabla, puszki oferują optymalne rozwiązania dla różnych obszarów zastosowań.

Dotykowe zalety produktów JSL to między innymi: • Kompletny zakres dostaw włącznie z osprzętem - wszystkie puszki są sprzedawane włącznie z zaciskiem, wpustami kablowymi oraz kołkami przeciwpożarowymi do betonu; • Maksymalne bezpieczeństwo – halogenowa obudowa z tworzywa termoutwardzalnego i zaciski ze specjalnej ceramiki; • Certyfikowane przez KEMA KEUR według normy IEC EN 60670-22; • Zastosowana do kabli Dätwyler, Eupen, Nexans, Pirelli, Leoni Studer, Prysmian i inne zgodnie z DIN 4102 część 12.

Dom w budowie

porady eksperta

HAGER prezentuje:

„Nowe ograniczniki przepięć typu 1, kombinowane” Niezawodna ochrona przed wyładowaniami atmosferycznymi

urze mogą być zarówno piękne i ekscytujące, jak i niebezpieczne dla ludzi i budowli. Instalacje elektryczne i teletechniczne w budynkach mieszkalnych i obiektach przemysłowych narażone są na bezpośredni przepływ prądu piorunowego (udarowego), występowanie prądów zwarciowych następczych oraz występowanie dużej różnicy potencjałów (rzędu kilku kV). Brak właściwej ochrony przed tymi zjawiskami skutkuje poważnym uszkodzeniem czy też zniszczeniem urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Przyczynami występowania przepięć w instalacji elektrycznej są bezpośrednie wyładowania atmosferyczne (uderzenia pioruna) w instalację odgromową budynku, wyładowania atmosferyczne w przewody sieci elektroenergetycznej niskiego napięcia, przepięcia atmosferyczne indukowane w instalacjach budynku lub innych bliskich obiektów oraz przepięcia łączeniowe i stany awaryjne w sieci elektroenergetycznej. Urządzeniami chroniącymi przed skutkami przepięć w instalacji elektrycznej niskiego napięcia są ograniczniki przepięć (SPD – Surge Protection Devices). Zgodnie z normą PN-EN 61643-11, urządzenia tego typu dzielą się na ograniczniki typu 1 (ochrona przed bezpośrednim oddziaływaniem części prądu piorunowego, przepięciami atmosferycznymi praz wszelkiego rodzaju przepięciami łączeniowymi, wyrównywanie potencjałów), typu 2 (ochrona przed przepięciami atmosferycznymi indukowanymi i przepięciami łączeniowymi) oraz typu 3 (ochrona

przed przepięciami atmosferycznymi indukowanymi i przepięciami łączeniowymi, powstającymi w instalacji elektrycznej odbiorczej niskiego napięciami). Mając na uwadze wymagania związane z wymaganiami koordynacji energetycznej pomiędzy poszczególnymi stopniami ochrony oraz inne uniklane cechy, rozwiązaniami szczególnie polecanymi są kompletne kombinowane (hybrydowe) ograniczniki typu 1. Nowością w ofercie Hager są ograniczniki powyższego rodzaju o symbolach SPA201 (1-faz. dla sieci TN/TT), SPA400 (3-faz. dla sieci TN-C) oraz SPA401 (3-faz. dla sieci TN-S/TT). Urządzenia te cechują się następującymi własnościami: Zastosowana technologia iskiernikowa, zapewniająca jednostopniową ochronę instalacji i urządzeń przed zagrożeniami pochodzącymi od bezpośrednich lub bliskich wyładowań atmosferycznych, przepięć atmosferycznych indukowanych oraz przepięć łączeniowych, • wytrzymałość na prąd udarowy do 50 kA (12,5 kA na biegun), • skuteczne wygaszenie dużej energii wyładowania, powstającej przy prądzie piorunowym (badanie impulsem udarowym 10/350 µs), • napięciowy poziom ochrony ≤ 1,5 kV, • zdolność gaszenia prądu następczego do 25 kAeff - selektywność z bezpiecznikami o niewielkich prądach znamionowych (brak zbędnych zadziałań wkładki bezpiecznikowej), • parametry techniczne odpowiadające działaniu ochrony dwustopniowej,

Maksymilian Grabowski

• koordynacja energetyczna umożliwiająca ochronę urządzeń końcowych (ochrona trójstopniowa) dla urządzeń końcowych w odległości ≤ 5 m, • spełnienie wymagań III i IV klasy ochrony odgromowej. Nowe ograniczniki przepięć posiadają wbudowane iskierniki z dodatkowymi układami zapłonowymi, przyspieszającymi przeskok pomiędzy elektrodami iskiernika, przez co są one urządzeniami o dużej szybkości działania (≤ 100 ns) i skuteczności. Zabudowany optyczny wskaźnik zadziałania nie wprowadzaj prądu upływowego w instalacji elektrycznej. Cechują się niewielkimi rozmiarami zewnętrznymi oraz konkurencyjną ceną. SPA201, SPA400 i SPA401 znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagane jest skuteczne odprowadzenie prądów piorunowych oraz niski poziom przepięć już w miejscu wprowadzenia sieci zasilającej do obiektu, przy jednoczesnym spełnieniu warunków koordynacji energetycznej i zdolności gaszenia zwarciowych prądów następczych. Hager Polo Sp. z o.o. 43-100 Tychy, ul. Fabryczna 10

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

porady eksperta

Dom w budowie

Nowa firma ArtHauss Poland

wybuduje domy marzeń Opracowano na podstawie materiałów firmy ArtHauss

iemiecka firma ArtHauss, lider w branży domów energooszczędnych, zadebiutowała na polskim rynku. Ta ciesząca się od wielu lat uznaniem budowniczych i architektów firma we współpracy z polskim inwestorem utworzyła spółkę joint venture - ArtHauss Poland. Nowy oddział potentata oferować będzie unikatową ofertę, dając klientowi szereg najwyższej jakości kompatybilnie ze sobą działających urządzeń energooszczędnych typu wentylacja z rekuperacja, panele fotowoltaiczne, kolektory słoneczne, pompę ciepła, turbinę wiatrowa w cenie standardowej 2160,00 zł brutto/m² domu, czyli PREMIUM W STANDARDZIE! Zrewolucjonizuje to dotychczasowe oblicze branży budowlanej by, zgodnie z mottem firmy, urzeczywistnić marzenia o domu idealnym - na którego utrzymanie będzie stać każdego. Nowy odział ArtHauss Poland będzie realizował i rozwijał swoją działalność w Polsce w oparciu o wieloletnie doświadczenie, profesjonalną kadrę inżynierów oraz słynną niemiecką jakość. Innowacyjne technologie stosowane przez ArtHauss Poland ułatwią rozwiązanie wielu ważnych kwestii zarówno na etapie projektowania, jak i budowy inteligentnego domu. ArtHauss - Solidny Partner Konstrukcje domów ArtHauss produkowane są w oparciu o wysokiej jakości stalowe konstrukcje których poszczególne elementy są ocynkowane, a tym samym

ElektroTrendy nr 3/2012

odporne na działanie korozji. Fachowość kadry oraz precyzyjność wykonywanych usług sprawia, że możliwie jest odtworzenie wszystkich wymiarów projektowych z dokładnością do 1 mm, dysponując w 100% powtarzalnymi komponentami do budowy domów. Potwierdzeniem wysokiej jakości materiałów jest zarówno 100 letnia gwarancja, jak i spełnienie wymogów polskiej normy PN-88/H-84020 St4V oraz przyznane firmie ArtHauss: Deklaracja Zgodności oraz Europejski Znak CE. „W myśl zasady, że to wymagania i oczekiwania klientów wyznaczają kierunek naszego działania, a każdy wykonany wyrób powinien stanowić rekomendację dla przyszłego odbiorcy wierzymy, że dzięki partnerstwu ze znaną i cenioną zagraniczną marką ArtHauss mamy szansę wprowadzić na polski rynek budowlany nową jakość produktów i usług. Nasz niemiecki współzałożyciel jest nie tylko liderem w branży, ale i podziela aspiracje naszej spółki – by urzeczywistniać marzenia naszych klientów o pięknym i energooszczędnym domu. Biorąc pod uwagę dynamiczny rozwój ArtHauss zaledwie na przestrzeni ostatniej dekady jestem przekonany, że to partnerstwo w połączeniu z imponującą ofertą, pozwoli zaoferować klientom fachowe i rzetelne usługi w bezkonkurencyjnej cenie” – komentuje powstanie i plany rozwoju spółki ArtHauss Poland, Prezes Zarządu, Sebastian Myśliwiec. Nowe przedsięwzięcie niemieckiej marki ArtHauss z pewnością przyniesie ożywienie na rynku

budowlanym w Polsce. Czerpiąc z wieloletniego doświadczenia niemieckiej firmy, nowa polska spółka joint venture – ArtHauss Poland- będzie mogła kontynuować politykę zagranicznego partnera, oferując budowę najwyższej jakości energooszczędnych domów w przystępnej cenie.

Dom w budowie

porady eksperta

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

porady eksperta

Porady Praktyczne

Era naziemnej telewizji cyfrowej Adam Jurak Specjalista ds. Badań i Certyfikacji Apollo Electronics Sp. z o.o.

W całym kraju od wielu miesięcy mówi się o problematyce i zagadnieniach związanych z wyłączeniem analogowego sygnału telewizyjnego i przejściem na odbiór naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T.

wyniku podjętych ustaleń międzynarodowych na terenie Unii Europejskiej do końca 2015r ma zostać wyłączony przekaz telewizji cyfrowej w wersji analogowej .

ŹRÓDŁO: GAZETA WYBORCZA

W Polsce termin całkowitego wyłączenia sygnału analogowego określono na koniec lipca 2013r. Proces ten odbywać ma się kilkuetapowo, a pierwsze wyłączenia mają rozpocząć się już od listopada bieżącego roku. Pomimo szerokiej kampanii informacyjnej, prowadzonej w ra-

ElektroTrendy nr 3/2012

diu i w telewizji wydaje się, że znaczna rzesza odbiorców nie jest świadoma obecnej sytuacji. Nie zdają sobie sprawy, że już za kilka miesięcy będą musieli stanąć przed koniecznością zakupienia tunerów DVB-T umożliwiających odbiór audycji telewizyjnych nadawanych w przekazie cyfrowym. WYMAGANIA PRAWNE Problematyka naziemnego przekazu telewizji cyfrowej pojawiła się w naszym kraju już przed kilkoma laty. W wyniku podjętych prac 18 grudnia 2009r opublikowano Rozporządzenie Mini-

sterstwa Infrastruktury (Dziennik Ustaw Nr 221 poz. 1742) w którym zawarto wymagania techniczno – ekspoatacyjne dla odbiorników DVB-T umożliwiających odbiór naziemnej telewizji cyfrowej. Należy podkreślić, że wymagania te dotyczą urządzeń wprowadzonych do obrotu na terenie naszego kraju. Zgodnie z w/w wymaganiami odbiorniki DVB-T powinny umożliwiać odbiór sygnału wizji w formacie SDTV oraz HDTV (w standardowej oraz wysokiej rozdzielczość ) przesyłanego w kompresji MPEG-4, Part 10 (H.264/AVC)

Porady Praktyczne

porady eksperta

PRZEKAZ ANALOGOWY A CYFROWY – ELEMENTY WSPÓLNE Pomimo ogromnych różnic technicznych występujących pomiędzy przekazem analogowym a cyfrowym można dopatrzeć się kilku elementów wspólnych. Oba rodzaje transmisji sygnału telewizyjnego – analogowa i cyfrowa nadawane są na tych samych częstotliwościach oraz wykorzystują te same szerokości kanału transmisyjnego (8MHz). MOŻLIWOŚCI ODBIORU NAZIEMNEJ TELEWIZJI CYFROWEJ Dobór tunera DVB-T do posiadanego odbiornika telewizyjnego często stwarza przeciętnemu użytkownikowi wiele problemów. Generalnie podczas wyboru tunera DVB-T należy pamiętać, że odbiór naziemnej telewizji cyfrowej możliwy jest poprzez wszystkie odbiorniki telewizyjne posiadające gniazdo SCART (tzw. EURO), lub HDMI. W przypadku odbiorników telewizyjnych starszego typu przystosowanych jedynie do odbioru sygnału analogowego oraz odbiorników telewizyjnych wyposażonych w tuner DVB-T MPEG-2 konieczny jest zakup zewnętrznego tunera DVB-T MPEG-4. Urządzenia te nazywane również set-top-boksami (STB) przekształcają cyfrowy sygnał telewizyjny, umożliwiając tym samym odbiór telewizji cyfrowej na odbiornikach analogowych, lub odbiornikach nie przystosowanych do odbioru sygnału nadawanego w systemie MPEG-4. W przypadku nowoczesnych odbiorników telewizyjnych z wbudowanym tunerem spełniającym

standardy obowiązujące w naszym kraju odbiór naziemnej telewizji cyfrowej jest możliwy bez konieczności zakupu dodatkowych urządzeń. Niewątpliwą zaletą tunerów DVB-T którą należy wymienić jest możliwość nagrywania i odtwarzania programów w postaci cyfrowej na zewnętrznych nośnikach USB. Tunery DVB-T produkowane przez Apollo Electronics oprócz możliwości odbioru naziemnej telewizji cyfrowej umożliwiają odtwarzanie plików audio, wideo, oraz dają możliwość przeglądania zdjęć. TELEWIZJA CYFROWA - NOWA JAKOŚĆ, NOWE MOŻLIWOŚCI Przejście na odbiór telewizji cyfrowej odkrywa przed szeroką rzeszą odbiorców nową jakość telewizji.

Już dzisiaj telewizja cyfrowa udostępnia dużą ilość programów do tej pory dostępnych jedynie w telewizji satelitarnej oraz kablowej. Jakość odbioru programów nadawanych w telewizji cyfrowej jest nieporównywalnie wyższa od przekazu analogowego. Dostępne już są także programy nadawane w systemie HDTV (wysokiej rozdzielczości) z dźwiękiem dookólnym (E-AC-3).

Warto wymienić również przydatną usługę EPG elektronicznego przewodnika po programach. Usługa ta umożliwia szczegółowy przegląd programów obejmujący opis bieżącego programu wraz z uwzględnieniem godziny rozpoczęcia i zakończenia danego programu. Możliwości multimedialne jakie otwiera telewizja cyfrowa są jednak znacznie większe. W przyszłości dostępne będą równolegle nadawane różne wersje językowe, a oprócz napisów możliwy będzie dostęp do funkcji o charakterze interaktywnym.

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

porady eksperta

Porady Praktyczne

Przełom technologiczny związany z wprowadzeniem w Polsce naziemnej telewizji cyfrowej umożliwił zaoferowanie dużo bogatszej w porównaniu do emisji analogowej oferty programowej. Programy cyfrowe przesyłane są w trzech ogólnopolskich multipleksach cyfrowych: MUX1, MUX2 oraz MUX3. Multipleksy obrazowo można porównać do „paczek” złożonych z programów radiowych i telewizyjnych.

Dodatkowo zawierają one dane takie jak np. elektroniczny przewodnik po programach (EPG), dane dotyczące napisów itp. INFORMACJE DOTYCZACE INSTALACJI Aby móc cieszyć się w pełni niezakłóconą pracą tunera DVB-T wymagane jest skontrolowanie stanu technicznego istniejącej instalacji antenowej.

100

ElektroTrendy nr 3/2012

W przypadku gdy telewizja analogowa odbierana była dotychczas bez widocznych zakłóceń, istnieje duże prawdopodobieństwo, niezakłóconego odbioru telewizji cyfrowej bez konieczności wymiany aktualnie użytkowanej anteny. W szczególnych przypadkach niezbędna jednak może być konieczność dodatkowych inwestycji. Generalnie rozróżniamy podział na dwa podstawowe rodzaje anten: anteny wewnętrzne oraz anteny zewnętrzne.

Stojąc przed koniecznością wyboru anteny należy pamiętać, że antena zewnętrzna zawsze zapewni lepszy odbiór telewizji cyfrowej w porównaniu do anteny wewnętrznej (pokojowej) Podczas instalacji anteny należy kierować się również zasadą, że antena powinna być umieszczona jak najwyżej. W przypadku odbiorców zamieszkałych w pobliżu stacji nadawczych odbiór naziemnej telewizji cyfrowej powinien być możliwy przy użyciu najprostszych anten pokojowych (wewnętrznych). TYPOWE PROBLEMY ZWIĄZANE Z ODBIOREM TELEWIZJI CYFROWEJ Podczas odbioru, telewizji analogowej często występowały

Porady Praktyczne

niekorzystne zjawiska związane ze złą jakością sygnału telewizyjnego. Zdarzające się śnieżenia, odbicia oraz inne zakłócenia wraz w przejściem na odbiór telewizji cyfrowej odchodzą już w przeszłość. Zjawiska te przeważnie związane były ze zbyt niskim poziomem odbieranego sygnału. Niekiedy również wynikały z przesterowania zastosowanego wzmacniacza antenowego. Przy odbiorze telewizji cyfrowej możemy o tych problemach zapomnieć, gdyż przy sprawnej instalacji antenowej oraz poprawnej konfiguracji tunera DVB-T uzyskany obraz powinien być doskonałej - cyfrowej jakości.

Należy również wspomnieć, że uzyskanie niezakłóconego odbioru telewizji cyfrowej może przysporzyć potencjalnemu odbiorcy problemów oraz dodatkowych inwestycji. Podczas użytkowania wiekowych, od lat niekonserwowanych instalacji antenowych mogą wystąpić zjawiska dotychczas nie spotykane przy przekazie analogowym. Najczęściej pojawiać się może tzw. „pixelizacja” oraz zatrzymanie obrazu. Efekty te występują gdy poziom, a w szczególności jakość odbieranego sygnału jest na granicy poprawności odbioru.

porady eksperta

Sytuacja taka może wystąpić w przypadku znacznej odległości pomiędzy nadajnikiem a miejscem odbioru, lub gdy występujące przeszkody terenowe pogarszają odbiór sygnału . W takich przypadkach usprawnienia instalacji antenowej mogą pomóc rozwiązać problem PODSUMOWANIE Tunery DVB-T są urządzeniami Które wkrótce będą masowo poszukiwane przez szerokie rzesze klientów. Dzięki możliwościom aktualizacji oprogramowania istnieje możliwość rozszerzenia funkcji użytkowych dzięki czemu mają duże możliwości rozwoju na polu technologii multimedialnej. w

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

101

porady eksperta

Porady Praktyczne

Wszystko, co musisz wiedzieć

o przedłużaczach do kosiarek,

które będziesz wykorzystywać w swoim ogrodzie?

Marta Smuła

a pewno zamierzasz kupić przedłużacz do swojego nowo zakupionego modelu kosiarki. Rozważasz, który wybrać, jak dopasować najlepszy rodzaj? Spróbujemy w tym artykule wyjaśnić jakimi kryteriami powinieneś się kierować przed podjęciem decyzji o zakupie danego produktu!!! Za oknem ciepło, rozpoczynamy prace wokół domu. Każdy z nas chce mieć piękny, zadbany ogród, stąd w trosce o jego wygląd wspomagamy się różnego rodzaju sprzętami elektrycznymi, które ułatwiają nam prace w ogrodzie i nie tylko. Takim urządzeniem zapewne będzie kosiarka elektryczna, której nieodłącznym elementem jest przedłużacz umożliwiający podłączenie do źródła 102

ElektroTrendy nr 3/2012

zasilania. W tym celu potrzebny nam będzie sprawdzony, dobry i bezpieczny produkt przeznaczony, o odpowiedniej długości bez potrzeby łączenia kilku krótszych przedłużaczy. Odpowiedzią na nasze poszukiwania może być gama przedłużaczy z gniazdem pojedynczym PK, PS firmy ELGOTECH. Przed zakupem przedłużacza powinniśmy zwrócić uwagę przede wszystkim na parametry techniczne, aby wybrany przez nas przedłużacz był odpowiedni do urządzeń jakie zamierzamy do niego podłączyć. Potrzebne informacje znajdziemy na etykiecie dołączonej do produktu, a w tym: jakie jest maksymalne obciążenie prądem, przekroju przewodu jaki jest zastosowany i kolejno, czy

Porady Praktyczne

przedłużacz posiada uziemienie, czy też nie i jaka jest długość przewodu. Z uwagi na szerokość oferty, przedłużacze firmy Elgotech spełnią większość wymagań użytkowników kosiarek elektrycznych. Produkty te standardowo, wykonane są z przewodu OMY lub opcjonalnie z przewodu H05VV-F, przekrój przewodu to 2x1mm² dla przedłużaczy bez uziemienia oraz 3x1mm² dla przedłużaczy z uziemieniem na prąd znamionowy 10A/250V~. W ofercie są również produkty wykonane z przewodu o przekroju 2x1,5mm², 3x1,5mm² na prąd znamionowy 16A/250V~. Długość przedłużaczy od 10 do 40 metrów, a w przypadku przewodów 2x1,5mm² oraz 3x1,5mm² od 10 do 50m. Może być obciążony maksymalnym prądem 16A, co przy napięciu sieci 250V odpowiada mocy urządzenia zasilanego 3680W, które gwarantuje nam odpowiednie działanie i bezpieczeństwo. Wy-

porady eksperta

DEKLARACJA ZGODNOŚCI WE NR 05.15.2004 NiŜej podpisany, reprezentujący poniŜej wymienionego producenta:

Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe ELGOTECH® inŜ. Jerzy Znamirowski ul. Krakowskie Przedmieście 53 32 087 Zielonki Polska niniejszym deklaruje, Ŝe wyrób:

PrzedłuŜacz przenośny PK, PS Typ 04GZ 10A, 16A, 250V~

Specyfikacja odmian w dokumentacji technicznej

jest zgodny z postanowieniami Dyrektywy Unii Europejskiej nr 2006/95/WE i Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dn. 21 sierpnia 2007r. oraz, Ŝe zastosowano do oceny następujące normy: PN IEC 60884-1 PN-E-93201

Gniazda wtyczkowe i wtyczki do uŜytku domowego i podobnego. Wymagania ogólne. Gniazda wtyczkowe i wtyczki na napięcie znamionowe 250V i prądy znamionowe do 16A

Ostatnie dwie cyfry roku, w którym naniesiono znakowanie CE: 04

Kraków dn. 04.05.2004. Aktualizacja 10.01..2008.

bór przekroju jest bardzo istotny, ze względu na pobór mocy podłączonych urządzeń. Oczywiście im większy przekrój żyły tym większy prąd dopuszczalny dla danego przedłużacza (możemy podłączyć urządzenie o większym poborze mocy). Kolejnym czynnikiem będzie cena, dla kupującego zawsze jest to główne kryterium przy podejmowaniu decyzji. Musimy pamiętać, natomiast, że tańsza wersja produktu to przedłużacz dwużyłowy o przekroju 2x1mm² lub 2x1,5mm², który jest „cieńszy” i „tańszy”. Niestety nie wszystkie urządzenia możemy

..................................... inŜ. Jerzy Znamirowski DYREKTOR

do niego podłączyć, a mianowicie tylko te klasy II czyli niewymagające uziemienia jak, np. kosiarki, elektronarzędzia i inne. Dlatego może warto wydać odrobine więcej i mieć produkt uniwersalny i zakupić przedłużacz trójżyłowy o przekroju 3x1mm², 3x1,5mm² i wtedy możemy do takiego przedłużacza podłączyć urządzenia wymagające uziemienie klasy I, bardziej specjalistyczny sprzęt jakim jest np. betoniarka. Oczywiście przed ostatecznym podjęciem decyzji należy dokładnie sprawdzić jakiego przedłużacza potrzebujemy klasy II, czyli niewymagająnr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

103

porady eksperta

Porady Praktyczne

ce uziemienia, czy wymagające uziemienie klasy I. Następną wskazówką dla kupującego przy wyborze przedłużacza, powinna być jakość potwierdzona deklaracją zgodności CE i fakt, że produkt nie zawiera substancji szkodliwych takich jak: ołów, rtęć, kadm i chrom, czyli jest zgodny z RoHS. Przedłużacze wspomnianego wcześniej producenta są produktami do użytku domowego i podobnego, wewnątrz i na zewnątrz budynków i podlegają normie PN-IEC 60884-1, która definiuje jakie powinny spełniać wymaga-

nia. Wspomniane przedłużacze, przed wprowadzeniem do obrotu przeszły pozytywnie badania zgodnie z ww. normą. Wszelkie deklaracje dla produktów podlegających certyfikacji, producent udostępnia na swoich stronach internetowych www.elgotech.pl . Niezaprzeczalnym kryterium dla kupującego jest również kraj pochodzenia zakupionego produktu. Przedłużacze firmy Elgotech są produktami polskimi, wykonanymi z komponentów polskiego pochodzenia i z przewodów pochodzących z polskich renomowanych kablowni. Dla klientów, którym nie wystarczy produkt o podstawowych parametrach technicznych możemy zarekomendować przedłużacze w izolacji gumowej z linii produktów wspomnianego wyżej producenta. Poza standardowymi przedłużaczami firma Elgotech ma w swojej ofercie gamę przedłużaczy dla wymagających, czyli produkty wykonane z przewodu o podwyższonej wytrzymałości.

104

ElektroTrendy nr 3/2012

Produkty te doskonale sprawdzą się zarówno w domu jak i w ogrodzie. Producent stosuje łatwy do odróżnienia system nazewnictwa poszczególnych grup towarowych, ze względu na rodzaj zastosowanego przewodu, który ułatwia konsumentowi wybór produktu o odpowiednich parametrach dla jego potrzeb : LIGHT –H05RR-F 3G1mm², -F 2G1mm² przedłużacz wykonany z przewodu o izolacji gumowej 3x1mm² , 2x1mm² na prąd znamionowy 10A długościach od 10 do 40 metrów. STRONG –H05RR-F 3G1, 5mm², -F 2G1,5mm² przedłużacz wykonany z przewodu o izolacji gumowej 3x1,5mm², 2x1,5mm² charakteryzujący się podwyższoną odpornością na warunki zewnętrzne, na prąd znamionowy 16A o długościach od 10 do 50 metrów. HARD –H05RR-F 3G2,5mm² przedłużacz wykonany z przewodu o izolacji gumowej 3x2,5mm² wyjątkowo duży przekrój żyły umożliwiający użytkowanie urządzeń o wyższym poborze energii, na prąd znamionowy 16A długościach od 10 do 50 metrów. Dalej wymieniając możemy zwrócić uwagę na estetyczne kryteria wyboru produktu dzięki, któremu ułatwimy sobie prace w ogrodzie. I właśnie dlatego dbając o klienta firma Elgotech wprowadziła do swojej oferty produkty w różnej kolorystyce. Obok standardowego przedłużacza ogrodowego w kolorze pomarańczowym producent ma do zaoferowania również ten sam produkt w kolorze zielonym. Dzięki tej kolorystyce przedłużacz ogrodowy jest przedłużaczem na różne pory roku, np. można go wykorzystać w zimie do podpięcia lampek na choince. Również zielony kolor przewodu pozwoli nam

na wiosnę w trawie ukryć kabel i podłączyć w ogrodzie wszelki dodatkowy sprzęt wymagający źródła światła. Dodatkowym atutem będzie również zastosowanie przeźroczystego gniazda zawierającego diodę, która ułatwi zlokalizowanie w ciemności miejsca pozostawienia przedłużacza, np. w garażu czy piwnicy.

porady eksperta

Porady Praktyczne

Jak skutecznie zabezpieczyć budynek przed przepięciami za pomocą zespolonych ograniczników przepięć, na przykładzie aparatury ETITEC B 275/12,5 F Typ1+Typ2 firmy ETI Polam Roman Kłopocki

W całym kraju od wielu miesięcy mówi się o problematyce i zagadnieniach związanych z wyłączeniem analogowego sygnału telewizyjnego i przejściem na odbiór naziemnej telewizji cyfrowej DVB-T.

graniczniki przepięć ETITEC B 275/12,5 F dwustopniowe, 1-biegunowe i zespolone Typ1+ Typ2 (B+C) bez cewek indukcyjnych sprzęgających - Rys.1 są przeznaczone do zapewnienia ochrony urządzeń pracujących w niewielkich obiektach (np. w budynkach jednorodzinnych), gdzie nie ma możliwości zachowania wymaganych odległości (zwykle 10m) pomiędzy poszczególnymi typami ograniczników. Posiadają podobne właściwości jak dotychczasowe układy dwustopniowe ograniczników T1 i T2 z indukcyjnościami sprzęgającymi. Modułowe graniczniki ETITEC B 275/12,5 F zostały skonstruowane dla różnych układów sieci - TNC-S, TNC, TT i IT co znacznie ułatwia ich montaż. Ograniczniki te posiadają również optyczny wskaźnik uszkodzeń warystorów oraz wersja oznaczona RC posiada styki zewnętrzne sygnalizacji uszkodzenia warystorów. Ograniczniki ETITEC B 275/12/5 F posiadają znamionowy prąd wyła106

ElektroTrendy nr 3/2012

Rys. 1 Ogranicznik przepięć dwustopniowy ETITEC B 275/12,5 F

dowczy - Iimp (10/350) = 12,5 kA na 1 biegun. Napięciowy poziom ochrony Up < 1,6kV. Ograniczniki te są przystosowane do wymiany wstawek warystorowych w każdym biegunie (np. po uszkodzeniu elementu warystorowego lub w czasie pomiarów diagnostycznych instalacji). Obiekty budowlane – budynki, w których mają być zainstalowane

ograniczniki przepięć dzielą się na 3 grupy (Rys. 2): - budynki wyposażone w zewnętrzną instalację odgromową (LPS) - budynki zasilane linią kablową bez instalacji odgromowej - budynki zasilane linią napowietrzną Układy ochronne wielostopniowe złożone z ograniczników

Porady Praktyczne

Przyłącze

Chroniony obiekt

porady eksperta

Chroniony obiekt

Rozdzielnica główna/przyłącze

Ograniczniki Typ1 + Typ2 (B+C) TNC ETITEC B 275/12,5 F 3+0

TNS TT ETITEC B 275/12,5 F ETITEC B 275/12,5 F 4+0 4+1

Odległość pomiędzy przyłączem a rodzielnicą piętrową

< 10 m

> 10 m

Rozdzielnica piętrowa

Ograniczniki Typ2 (C) TNC ETITEC C 275/20 3x1p

TNS ETITEC C 275/20 4x1p

TT ETITEC C 440/20 3x1p+ETITEC 255/20G

Rozdzielnica piętrowa/gniazdo instalacyjne

ETITEC D 275/3

ETITEC D2 275/5 2+0

ETITEC D MINI

Ograniczniki Typ3 (D) Rys. 2 Przeznaczenie ograniczników przepięć poszczególnych typów nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

107

porady eksperta

Porady Praktyczne

Rys. 3 Ogranicznik przepięć Typ2 – ETITEC C 275/20 4p

Typu 1 i Typu 2 (B i C) stosuje się w obiektach z zewnętrzną instalacją odgromową, lub zasilanych linią napowietrzną. Jest to spowodowane tym że ok. 50% prądu piorunowego może wniknąć do instalacji wewnętrznej obiektu poprzez uziom, zbrojenie lub inne instalacje np. wodociągową. Tego typu instalacje są narażone na bezpośrednie działanie prądów piorunowych. - Układów ochronnych wielostopniowych wymagają również obiekty bez zewnętrznej instalacji odgromowej, zasilane linią kablową, ale usytuowane obok obiektów ułatwiających bezpośrednie wniknięcie do instalacji prądu piorunowego lub pochodzącego od przepięć wewnętrznych, np. sąsiedni (znajdujący się w odległości bliższej, niż 100 m) obiekt wyposażony w zewnętrzną instalację odgromową, wysoka metalowa budowla, maszt, metalowa konstrukcja obiektu lub rozdzielnica zasilająca. - W obiektach bez zewnętrznej instalacji odgromowej (budynki wielomieszkaniowe lub jednoro-

108

ElektroTrendy nr 3/2012

dzinne) zasilanych linią kablową (nie krótszą niż 150m) można stosować ograniczniki Typu 2 (C) (Rys.3) jako pierwszy stopień w miejscu wejścia instalacji zasilającej do obiektu (przyłącze). W przypadku instalacji rozległych ograniczniki Typu2 należy instalować co 20m. Jest to podyktowane tym, że w instalacji pomiędzy ogranicznikami mogą powstać dodatkowe przepięcia. W budynkach wielokondygnacyjnych poprawną ochronę uzyskuje się montując ograniczniki Typu 2 (C) w każdej rozdzielnicy piętrowej (Rys. 1). W budynkach niskich i rozległych należy montować ograniczniki Typu 2 (C) w rozdzielnicach obwodowych (np. zasilających czuły sprzęt elektroniczny) zachowując odległość nie większą niż 20m od chronionych urządzeń. - Realizując ochronę dwustopniową należy przyjąć, że drugi

Rys. 3 Ogranicznik przepięć Typ3 – ETITEC D 275/3

stopień ochrony tj. ogranicznik klasy II chroni odcinek instalacji o długości ok. 20m. W przypadku stosowania trójstopniowego układu ochronnego np. w celu ochrony czułego sprzętu elektronicznego (RTV, komputery itp.) należy zwrócić uwagę aby ograniczniki trzeciego stopnia - Typu 3 (D) nie były instalowane zbyt blisko miejsca zainstalowania ograniczników Typu 2. Minimalna odległość jaka powinna dzielić te dwie klasy powinna wynosić nie mniej niż 5m czynnej instalacji. Ograniczniki Typ3 ETITEC D 275/3 (Rys.3) i ETITEC D2 275/5 2+0 (Rys.4) są aparatami modułowymi do montażu w rozdzielnicy, natomiast ogranicznik ETITEC D MINI jest przeznaczony do montażu w puszce instalacyjnej pod gniazdem przeznaczonym do ochrony. w

Rys. 4 Ogranicznik przepięć Typ3 – ETITEC D2 275/5 2+0

Rys. 4 Ogranicznik przepięć Typ3 – ETITEC D 255/3 MINI

Bezpłatne e-wydanie

załóż darmowe konto na www.elektrotrendy.pl i pobierz wersję elektroniczną

reportaże

Z pogranicza branży

W 21 dni od morza do morza i dookoła morza czarnego

Around the Black Sea Вокруг Черного моря - Gruzja 2012 (zapisy z bloga)

Opis wyprawy której celem było dotarcie do Gruzji – motocyklami W szalonej wyprawie do i z powrotem oraz dookoła morza czarnego wziął udział prawdziwy pasjonat sportów i rajdów motorowych, Piotr Pętlak na co dzień spokojny i zrównoważony menadżer firmy ERKO z Jonkowa. W doborowej kompani oprócz Piotra, znaleźli się również: Tomek, Sławek, Przemek, Janek i Jacek, również na co dzień parający się elektryką i automatyką. Tylko jeden się wyłamał - informatyk. Opisu wyprawy dokonano w postaci zapisów w ostatnio popularnym, blogu.

Zaplanowany dzień wyjazdu: 19 maja 2012 – START Zaplanowany dzień powrotu: 08 czerwca 2012 – META

Część 1 Plan był taki, aby poznać kulturę gruzińską, pobratać się na wszelkie możliwe sposoby i bezpiecznie powrócić do domu. Do przejechania planowaliśmy około 10-12 tys. km w trzy (3) tygodnie. Droga wiodła z Olsztyna przez Lwów i Krym do Kercz. Stamtąd promem do Rosji, przejazd obok Elbrus i wjazd Gruzińską Drogą Wojenną. Następnie zwiedzanie trudno dostępnych wiosek w górach, przez Turcję – szerokim łukiem do Kapadocji i powrót do kraju.

Planowana trasa PLAN: 21 dni, około 10.000 km, noclegi w namiotach i u przygodnie spotkanych ludzi, kuchnia lokalna – awaryjnie jedynie żywność liofilizowana i kawa rano przed namiotem. Gruzja: Kazbegi (podjazd do Cminda Sameba - cerkwi trójcy świętej) Mccheta (świątynia Sweti Cchoweli, miasto) Shatili -twierdza 60 km (z nad Zinawlskiego zbiornika wodnego przez Chewsuretię do Shatili) Tibilisi - termy Pętla swanecka, Mestia stolica regionu, Ushguli, Lentehi Wardzia - miasto skalne Turcja – starożytne miasto Ani, Kapadocja, podziemne miasto Mazi, Stanbuł Bułgaria, Rumunia, Węgry, Słowacja, Polska

110

ElektroTrendy nr 3/2012

Z pogranicza branży

przygotowania c.d.

Testujemy sprzęt obozowy - tu: namioty. Namioty są małe (a nawet malutkie) - pakując się oszczędzamy każdy dkg, każdy cm2. Jeżeli przyjąć tezę, że jeżeli dziecko Sławka się mieści to i On sie zmieści - to wszystko gra :) Anty-teza jest taka, że Sławuś może się nieco nie wysypiać będzie więc pełnił permanentną wartę. Leśno – polnym treningom jazdy offroad nie ma końca ... jednak do czasu spotkania z koniem - wybiegł niespodziewanie na czołówkę - odruchowe złapanie przed-

reportaże

niego hamulca przy wyłączonym dla offroadu ABS i efektowne salto w wykonaniu Piotra zakończyło dzień treningowy. Koniom nic sie nie stało - Piotra żebra też raczej całe (rtg zrobiony), ale trzeba będzie jechać na tabletkach p./bólowych, bo nawet kaszlnąć się nie da .... Przygotowania c.d. Jako że podeszliśmy do wyprawy na serio - w maju 2012 skorzystaliśmy ze specjalnego szkolenia enduro poprowadzonego przez Instruktora Radka. Nie miało ono wiele wspólnego z programem Akademii Enduro BMW - ale też nasze zlecenie było na tyle specjalne jak cała grupa „specjalnej troski”. Zadaniem Radka było sponiewierać nas w kamieniołomie w Krakowie, co jak musimy przyznać, udało mu się znakomicie. W 30 stopniowym upale, pełnym słońcu, braku wiatru uczyliśmy nasze ociężałe motki wlatywać i zlatywać z kamiennych górek - na wzór lekkich maszyn crossowych. W ten sposób został wyłoniony „pierwszy oblatywacz Tomek” którego będziemy rzucać w przepaście i górskie strumienie jako pierwszego :)

Sprzęt którym jedziemy...

Kilka słów o tym czym jedziemy. Podobnie jak chyba większość klientów na motocykle BMW zainspirowali zostaliśmy filmem Long Way Round oraz drugą częścią Long Way Down. W filmie tym dwaj przyjaciele Ewan McGregor i Charley Boorman jadą na ciężkich enduro BMW GS pierwszym razem dookoła świata, drugim z Wielkiej Brytanii przez całą Afrykę. Jedziemy na 4 BMW GS oraz KTM 990 Adventure i najbardziej szosowym, a najmniej „terenowym” Suzuki V-Strom. We wspomnianym filmie firma KTM

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

111

reportaże

Z pogranicza branży

popełniła ogromny błąd wycofując ofertę udostępnienia Ewanowi i Charleyowi motocykli KTM na wyjazd dookoła świata. W rezultacie BMW odniosło i nadal odnosi największe sukcesy w sprzedaży ciężkiego turystycznego enduro.

środa, 9 maja 2012

Udział w wyprawie biorą: Od lewej: Jacek (Suzuki V-Strom) - naczelny informatyk, osoba zrównoważona, ostrożna - aczkolwiek twardy jak skała kiedy trzeba. Śpi jadąc, nie marnuje czasu na noclegi stacjonarne. Zawodowo jest informatykiem i obsługuje sieci aptek. Tomek (BMW R1200GS) crossowiec/endurowiec pełną gębą, często zdradza swojego GS’a udając się na randki z lekkim KTM’em. Idzie przez bezdroża jak przecinak - nasz frontman na szutry. Zawodowo wspólnie za Sławkiem prowadzi firmę Smart Automation zajmującą się automatyzacją procesów przemysłowych oraz firmę ELMARK z Olsztyna dostarczającą elementy automatyki i wyposażenie elektryczne. Sławek (BMW R1200GS) - chodzący optymizm. Nawet w obliczu kompletnej klęski umie znaleźć ukryte głęboko pozytywy. Mechanik wyprawy. Zawodowo - główno dowodzący Smart Automation

112

ElektroTrendy nr 3/2012

Jasiu (KTM Adventure) - szara eminencja; dołączył w ostatniej chwili - ale dokonał niemożliwego: przygotowania się do wyprawy w tydzień. Chodząca konsekwencja i determinacja. Zawodowo prowadzi firmę Janczar zajmującą się szybami oraz klimatyzacją samochodową, a także prowadzi z synem salon i serwis motocykli KTM w Olsztynie. Piotr (BMW R1200GS Adv) - nazywany zapobiegliwym (czytaj: czasem nadgorliwym). Ma zwyczaj zajmować sie wszystkim, niezależnie od wcześniejszego podziału obowiązków. Dziwnym zbiegiem okoliczności jedzie przeważnie pierwszy. Zawodowo – szef spółki ERKO z Jonkowa produkującej złączki, kocówki i narzędzia do prac elektrycznych. Przemek (BMW R1200GS Adv) pistolet rodem z westernu. Facet totalnie „cool” - rozwiązuje problemy zanim się zdążą pojawić. Uwielbia najpierw zrobić, potem analizować efekty. Zarządza firmą zajmującą się montażem i serwisem urządzeń oraz instalacji elektrycznych.

piątek, 11 maja 2012 Jacek: Pora na nowy wpis, tydzień przed wyjazdem. Co siedzi w głowie tydzień przed? U mnie siedzi bardzo dużo. Czterech nowych kompanów, każdy całkowicie inny,

jak to opisywał Piotr. Zastanawiam się czy znalazłem kompanów do następnych życiowych wypraw. Ostatnie zakupy sprzętu biwakowego zrobione, krzesiwo, kubek termiczny, mydło w listkach, rozpałka ‘Light My Fire’. Okaże się czy mydełko w listkach spełni swoją funkcję. Przygoda czai się przed nami, naprawdę jestem ciekaw jak nasza paczka zestroi się w otoczeniu pierwszych dni urlopu. Wolni od zgiełku codziennych spraw, stawiają czoła problemowi pokonania dziennie blisko tysią-

Z pogranicza branży

ca kilometrów aby osiągnąć założony cel, nie zapominając, że po drodze mijamy raj na Ziemi. No dobra, starczy tego podwyższonego tonu. Jak to wygląda z perspektywy członka ekipy. Bardzo proste, wsiadasz na motocykl i jedziesz, nie zdając sobie sprawy jak dużo wnosi to do Twojego życia. Czas płynie, odwiedzasz nowe miejsca, przemierzając setki kilometrów, poznając nowych ludzi, smakując nowych potraw. Robisz zdjęcia, które nigdy nie uchwycą tego co widzimy, na własne oczy, tak naprawdę. Postaramy się dokumentować każdy dzień, własnymi doświadczeniami, żeby później nie było wstyd. Bo męska rzecz być daleko, a kobieca wiernie czekać ... za słowami refrenu piosenki Alicji Majewskiej zorganizowaliśmy małą integrację naszych Pań – taki wieczorek zapoznawczo pożegnawczy. Zapoznawały się nasze żony i partnerki, no a my próbowaliśmy się przyzwyczaić do myśli, że zostawiamy nasze rodziny na trzy tygodnie. Bez naszej opieki i wsparcia. Sytuacja trudna dla wszystkich ale wieczorek przebiegł w dobrych humorach. Niestety ze zbiorowego machania chusteczkami na pożegnanie niewiele wyszło... Panie umówiły się na wspólną imprezkę zaraz jak wyjedziemy. Postanowiły, że tak będą się z nami łączyć w bólu i tęsknocie (cóż, nieco odmienny sposób od oczekiwanego, ale zawsze jakiś). Poważnie mówiąc, mają możliwość wspierania się podczas naszej nieobecności.

STARTUJEMY!

No i nadeszła ta chwila. Oczekiwana od sześciu miesięcy. Niezliczone godziny przygotowań, noce spędzone nad laptopem planując trasę, zakupy wyposażenia, wybór najmniejszych i najlżejszych akcesorii, treningi jazdy offroad, przygotowania sprzę-

tu ... to wszystko już za nami. A co przed? Niby trasa przejechana w „google map” wielokrotnie ale rzeczywistość niesie ze sobą wiele niespodzianek. Jak na razie optymizm płynie z prognozy pogody - mamy info, że za dwa dni na trasie Lwów-Krym ma być 27 st. C - sporo, lepsze to jednak, niż deszcz na brudnych i dziurawych drogach Ukrainy. Piotr rusza z Warszawy po załatwieniu spraw zawodowych, reszta o rano z Olsztyna - spotkamy się gdzieś na trasie do Lublina. Pierwszy nocleg planujemy jeszcze w Polsce - tuż przed Hrebenne. Jeszcze kilka godzin snu i... TIME TO GO!

reportaże

mały ruch (polecam drogę z Warszawy przez Górę Kalwarię i Kazimierz Dolny), słoneczko, słabiutki wiaterek – czy może być lepiej? No nie może… więc nieco frustruje mnie fakt, że to być może najpiękniejszy dzień tej podróży, skoro nie może być lepiej – będzie tylko gorzej? Jestem strasznie sterany po zrobieniu w tych warunkach dwustu paru kilometrów J więc leżę przed domkiem z piwkiem w ręku, patrzę jak niebo przebija się przez sosnowe igły – słowem relaks przez duże „R” - prawdziwe

Mała przerwa na rozprostowanie kości Jacek jadąc odsypia nocne harce i Kortowiadę (dni Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego). Ogólnie dobrze idzie połykanie kilometrów. Póki coś jedyna awaria to wysunięta wsuwka na wybojach od rozrusznika w Sławka GS-ie. Dzień pierwszy - Polska Pierwszy nocleg – Zielony Raj w Krasnobrodzie, około 40 km za Zamościem. Miła obsługa, TV, LCD, WI-FI, czysto, las sosnowy, zalew, domek 8 osobowy za 200 zł i karczma za płotem, słowem jest dobrze. Co prawda z zaplanowanym survivalem niewiele ma to wspólnego, ale myślimy, że jeszcze wystarczy nam niewygody w najbliższych tygodniach. Dzisiejszy dzień to prawdziwy raj dla motocyklistów. 21 st C,

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

113

reportaże

Z pogranicza branży

ENDURO J Reszta chłopaków zabawiała nieco w Warszawie i teraz nadgania czas. Powinni zaraz być więc zrobiłem zakupy na śniadanko w Biedronce by byli dopieszczeni. Ciekawa sprawa – nigdy nie kupowałem produktów na śniadanie dla sześciu chłopa i miałem mały dylemat, czy „sucha karma dla dzieci” fitness (czytaj – Musli z jogurtem) są ich w stanie zado-

114

ElektroTrendy nr 3/2012

wolić – zobaczymy jakie zrobią miny rano. Dzień drugi – Ukraina, Lwów No to co, stało się...przekroczyliśmy granicę Polski i Ukrainy... Muszę przyznać ze spodziewałem się trudności, a tu mile zaskoczenie. Na granicy wszyscy mili i przyjaźnie nastawieni, mimo iż polska

Pani celnik wyskoczyła z pytaniem „dlaczego Pan tu wjechał!”. Ja na to, że eee… nietutejszy, zielone było, ja pierwszy raz itd. itp. Za mną wali jeszcze pięć motorków więc Pani zwątpiła, machnęła ręką i zaczęli nas odprawiać. Odprawa błyskawiczna. Pogranicznik ukraiński sugeruje nam mało używaną drogę na Krym (potem dowiemy się dlaczego). Szybki przelot do Lwowa i lądujemy w internacie szkoły muzycznej, gdzie mamy umówiony nocleg. Wszędzie gdzie się pojawimy wzbudzamy dość spore poruszenie. Nawet dzieci których głównym zainteresowaniem jest muzyka wybiegły na dziedziniec i oglądały motocykle. Lwowiacy są bardzo mili, pokoje czyste choć skromne. Przebieramy się w cywilizowane ciuchy i gonimy zwiedzać miasto. Nasz przyjaciel przewodnik już czeka. Umówiliśmy się na wycieczkę, pt. „od spaceru do kieliszka” po najciekawszych lwowskich knajpach – a jest w czym wybierać! Nasza modyfikacja standardowego pro-

Z pogranicza branży

gramu rozrywkowego polegała na tym by poznać podstawowe zabytki Lwowa i przy tej okazji dość skomplikowaną i zawiłą polsko-radziecko-ukraińską przeszłość miasta. Zaistniałe małe kłopoty z otwarciem pokoju, więc Pan otwierał swoimi metodami. Jesteśmy już po kilku obiektach sakralnych. Jest mega panel,

reportaże

ciekawie! Cmentarz Łyczakowski i Orląt Lwowskich robi duże wrażenie, głównie powoduje zaciśnięcie się gardła. Jeżeli dowiadujesz się, że dzieci w wieku 9 lat walczyły o Polskę, to na prawdę kulawo... Lwów...wieczorem i nocą Zaczęliśmy od cmentarzy, a skończyliśmy na spacerze po najlepszych barach i knajpach Lwowskich. Knajpy żydowskie robią niesamowite wrażenie, klimat, ludzie i nie do opisania wystrój wnętrz - nie do opowiedzenia... Knajpa hrabiego de Sad - uruchomcie wyobraźnię i wyimaginujcie sobie wystrój rodem z fil-

mu sadystycznego, pejcze, skóry i inne wyrafinowane gadżety. Raj dla kogoś o zgodnych preferencjach. Za darmo, można zamówić u kelnerki baty pejczem...Niezła jazda... Ilość knajp, ich różnorodność, przytłacza. To uzmysławia nam, ze w Olsztynie można jeszcze dużo zrobić :-) Właśnie siedzimy w knajpie gdzie podają wszystko ze słoniny...tak, tak, ze słoniny. Można tu zjeść różne „rzeźby” np. elementy ludzkiego ciała - wykonane ze słoniny .... mniam. w cdn w kolejnym numerze

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

115

reportaże

Dolina przedsiębiorczości

Laboratorium Badawcze Kanlux S.A. Opracowano na podstawie materiałów firmy Kanlux

Kanlux S.A. to jakość i bezpieczeństwo. Dlatego też, już na etapie prototypu/wdrożenia do oferty, każdy nasz produkt jest długotrwale sprawdzany i testowany, aby zagwarantować Państwu pełne zadowolenie z użytkowania naszych produktów. W tym celu do życia powołane zostało Laboratorium Badawcze Kanlux S.A. Fakt posiadania własnego Laboratorium Badawczego to również dodatkowy atut przyspieszający i usprawniający proces wprowadzania na rynek nowych produktów oraz gwarantujący, że nowe produkty będą spełniały wymagania, ściśle określone przez dyrektywy oraz zharmonizowane z nimi normy. Możliwość przeprowadzenia powyższych badań w naszym Laboratorium sprawia również, iż deklarowane parametry naszych produktów są zgodne z rzeczywistymi. Wysoko wykwalifikowany

116

ElektroTrendy nr 3/2012

personel Laboratorium Badawczego Kanlux S.A. przeprowadza kompleksowe badania w zakresie jakości, funkcjonalności, bezpieczeństwa użytkowania, efektywności energetycznej oraz kompatybilności elektromagnetycznej produktów wprowadzanych do

naszej oferty oraz znajdujących się już w naszym katalogu. Wyniki tych badań stanowią podstawę oceny zgodności z wymaganiami dyrektyw Unii Europejskiej (znak CE) oraz są niezbędne do sporządzania deklaracji zgod-

Dolina przedsiębiorczości

ności w oparciu o normy zharmonizowane. Podstawowe wyposażenie Laboratorium stanowią stanowiska oraz komory badawcze, umożliwiające wykonywanie badań, których opisy zawarte są w normach zharmonizowanych z dyrektywami: • 2006/95/WE, Niskonapięciowe wyroby elektryczne (LVD), • 2004/108/WE, Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC), • 2000/55/WE, Efektywność energetyczna stateczników (EEB). Wszystkie wyniki testów i pomiarów zawarte zostają w raporcie z badań, który stanowi podstawę dla wydania deklaracji zgodności wyrobu. Laboratorium wyposażone w nowoczesne urządzenia pomiarowe umożliwia pełną automatyzację niektórych ro-

reportaże

dzajów prób, dzięki czemu wpływ czynnika ludzkiego na wyniki badań jest znikomy. Dodatkowym atutem naszego Laboratorium są stanowiska do oceny parametrów świetlnych oferowanych źródeł światła m.in. nowoczesne spektrofotokolorymetry sprzężone z lumenomierzami kulistymi (tzw. kule Ulbrichta, o średnicach 1,0m oraz 2,0m). Pomiary fotometryczne wykonywane za pomocą w/w urządzeń są zgodnie z metodologią zawartą we współczesnej literaturze technicznej, dotyczącej tej dziedziny. Wyposażenie to pozwala nam określić wszystkie, niezbędne parametry świetlne oferowanych przez naszą firmę produktów: strumień świetlny, temperaturę barwową, współczynnik oddawania barw i inne.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych klientów stale pracujemy nad poprawą funkcjonalności produktów nowowprowadzanych bądź obecnie znajdujących się w ofercie naszej firmy. Kanlux S.A., ul. Objazdowa 1-3 41-922 Radzionków tel. +48/32/388 74 00 fax +48/32/388 74 99

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

117

reportaże

Rodzinny biznes

L E K SY K O N f irm elektrote c hni c z nyc h

G - jak GRODNO

podręcznikowy przykład do naśladowania

Mirosława i Tadeusz Jurczakowie

Rodzinny Zarząd GRODNO S.A.

irma GRODNO rozpoczęła działalność we wrześniu 1990 roku, pod nazwą „GRODNO Mirosława Jurczak”. Założycielami firmy byli Mirosława i Tadeusz Jurczakowie. Nazwa firmy szybko zakorzeniła się wśród odbiorców i dostawców. Wymyślił ją Tadeusz Jurczak, który darzył sentymentem Grodno (obecnie w granicach Białorusi) - miasto z którego pochodzili przodkowie jego rodziny. Sprzedaż początkowo prowadzona była w małym oddziale o powierzchni 40 mkw. przy ul. Dobrej 26 w Warszawie. Oddział ten do dzisiaj istnieje jako jeden z punktów sprzedaży. Placówka szybko się rozwijała i wkrótce przekształciła w jedną z pierwszych w Warszawie hurtowni elektrycznych. W kolejnych pięciu latach (1993-98) firma uruchomiła w Warszawie trzy nowe punkty sprze-

Firma GRODNO działa na polskim rynku już od 22 lat. Rozpoczynała działalność od jednego, niewielkiego sklepu w Warszawie. Dzisiaj spółka notowana jest na alternatywnym rynku NewConnect, ma 36 punktów sprzedaży zlokalizowanych w całej Polsce i planuje przenieść akcje na parkiet główny Giełdy Papierów Wartościowych. daży oraz magazyn centralny w miejscowości Michałów Grabina koło Warszawy, gdzie obecnie znajduje się jej siedziba. Ważnym momentem w historii firmy było założenie w 1998 roku, wraz z kilkoma innymi firmami z branży pierwszej, do dzisiaj działającej

grupy zakupowej Inter Elektro. Pierwszym Prezesem Zarządu tej grupy był Tadeusz Jurczak. Lata 1998-2005 to okres dalszego i konsekwentnego rozwoju spółki. W tym okresie uruchomiła ona wiele nowych placówek. Powstają one między innymi

Centrum Dystrybucji Malopole 118

ElektroTrendy nr 3/2012

Rodzinny biznes

reportaże

w Warszawie, przy ulicach: Puławskiej, Konstruktorskiej, Wilczej i Marsa. W ten sposób GRODNO stało się największym w stolicy dystrybutorem elektrotechniki. W 2002 roku wdrożony został w przedsiębiorstwie System Zarządzania Jakością ISO 9001, który działa do dzisiaj. Przełomowym momentem w rozwoju firmy były lata 20052006. W okresie tym wdrożony został nowoczesny system informatyczny Safo (Asseco). Jego implementacja umożliwiła dalszy dynamiczny rozwój. To również czas, kiedy uruchomiony został pierwszy punkt sprzedaży poza Warszawą – na jego lokalizację wybrano Katowice. W tym czasie spółce został przyznany po raz pierwszy tytuł Gazela Biznesu, który otrzymuje nieprzerwalnie do dzisiaj, zajmując coraz wyższe miejsca w rankingu najdynamiczniej rozwijających się firm. GRODNO zaczyna być wówczas postrzegane wśród kontrahentów jako firma ogólnopolska. Lata 2006-2010 są okresem bardzo dynamicznego rozwoju nowych oddziałów na terenie całego kraju. We wrześniu 2006 roku stery w firmie przejmują synowie Mirosławy i Tadeusza Jurczaków – Andrzej, jako Prezes Zarządu, oraz Jarosław, Wiceprezes i Dyrektor ds. Handlu i Marketingu. W tym okresie spół-

Pierwszy punkt sprzedaży Warszawa, ul. Dobra 26

ka przejmuje rynki w 11 miastach Polski, uruchamiając swoje własne placówki, a także przejmując dwie firmy z branży. W paździer-

niku 2009 roku GRODNO zostało przekształcone w spółkę akcyjną, a w listopadzie 2009 zostają jej przyznane środki z UE na dalszy rozwój systemu informatycznego. W związku z dynamicznym rozwojem firmy, zarząd zdecydował o inwestycji w nowy magazyn centralny. W kwietniu 2010 roku, na terenie o powierzchni 3,5 ha w miejscowości Małopole koło Warszawy, rozpoczęto budowę magazynu wysokiego składowania z częścią biurową oraz kablownią. Centrum Dystrybucji zostało uroczyście otwarte w październiku 2011 roku. W listopadzie 2010 roku spółka podpisała umowę przedwstępną zakupu niezorganizowanej czę-

Siedziba – Michałów-Grabina nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

119

reportaże

Rodzinny biznes

Centrum Dystrybucji Malopole w nocy

ści przedsiębiorstwa Ostel z Rzeszowa, dysponującej ośmioma punktami dystrybucji na terenie Polski południowo-wschodniej. 7 stycznia 2011 r. została podpisana umowa ostateczna. Obecnie podstawowa działalność spółki skupia się na hurtowym handlu poprzez sieć 36 hurtowni zlokalizowanych na terenie całego kraju. Dzięki dokonanym akwizycjom punktów sprzedażowych spółka rozpo-

częła proces konsolidacji rozdrobnionego rynku i stała się jedną z czołowych firm w branży elektrotechnicznej w Polsce. GRODNO posiada szeroką i zdywersyfikowaną grupę odbiorców z sektorów energetyki, budownictwa, infrastruktury i przemysłu. Oprócz bogatej oferty towarów – ponad 135 000 produktów – spółka świadczy dodatkowe usługi, w tym między innymi doradztwo techniczne, audyty

systemów oświetlenia oraz instalacji elektrycznych, konserwację czy obsługę gwarancyjną. Na przestrzeni lat wiele się zmieniło, ale GRODNO nadal jest firmą rodzinną. Założyli ją rodzice, potem zaangażowali swoich synów, a i duża część pracowników, to również członkowie rodziny. Pracownicy, to przeważnie młodzi ludzie o dużej wiedzy i umiejętnościach, głównie z wykształceniem technicznym i ekonomicznym. Firma GRODNO dzisiaj, to: • 21 lat tradycji; • 100% polskiego kapitału; • 36 Punktów sprzedaży; • 274 Zatrudnionych osób; • 2.200 m² powierzchni biurowej; • 1.500 m² powierzchni ekspozycyjnej; • 21.500 m² powierzchni magazynowej; Opracowano na podstawie materiałów firmy Grodno S.A.

Wręczenie wyróżnienia na Targach ELEKTROTECHNIKA i ŚWIATŁO 2012

120

ElektroTrendy nr 3/2012

Rodzinny biznes

reportaże

Kalendarium: 09.1990

Mirosława i Tadeusz Jurczak decydują się na otwarcie własnego sklepu przy ul. Dobrej 26. Sklep ten szybko zyskał renomę i zaufanie Klientów.

09.1993

Pierwsza filia, otwarcie punktu sprzedaży przy ul. Wolskiej - Warszawa

1996

Uruchomienie Centrali i magazynu centralnego Michałów Grabina

1998

Uruchomienie punktu sprzedaży przy ul. Broniewskiego - Warszawa

1998

Założenie Grupy Zakupowo-Dystrybucyjnej Inter Elektro, zrzeszającej obecnie 31 hurtowni z całej Polski

04.2000

Uruchomienie punktu sprzedaży przy ul. Puławskiej - Warszawa

2002/2003

Wdrożenie Systemu Zarządzania Jakością wg norm ISO 9001:2000

2004

Uruchomienie punktu sprzedaży przy ul. Konstruktorskiej - Warszawa

04.2004

Uhonorowanie wysokiej jakości obsługi w Grupie Hurtowni Grodno poprzez uzyskanie Certyfikatu ISO 9001:2000

01.2005

Przystąpienie Grupy Inter Elektro do Europejskiego Stowarzyszenia Hurtowni Elektrycznych IMELCO Uruchomienie punktu sprzedaży przy ul. Wilczej - Warszawa

03.2005

Uruchomienie punktu sprzedaży przy ul. Marsa - Warszawa

04.2005

Wprowadzenie systemu komputerowego klasy ERP- SAFO oraz organizacja własnego Pionu Księgowości,

05.2005

Otrzymanie tytułu GAZELI BIZNESU w rankingu Puls Biznesu dla najdynamiczniej rozwijających się firm za rok 2004

02.2006

Otrzymanie Mazowieckiej Nagrody Jakości za działalność w 2005 roku

03.2006

Uruchomienie punktu sprzedaży KATOWICE

05.2006

Otrzymanie tytułu GAZELI BIZNESU w rankingu Puls Biznesu dla najdynamiczniej rozwijających się firm za rok 2005

10.2006

Uruchomienie punktu sprzedaży OPOLE

01.2007

Uruchomienie punktu sprzedaży BYDGOSZCZ

05.2007

Uruchomienie punktu sprzedaży KRAKÓW

05.2007

Otrzymanie tytułu GAZELI BIZNESU w rankingu Puls Biznesu dla najdynamiczniej rozwijających się firm za rok 2006

06.2007

Uruchomienie punktu sprzedaży POZNAŃ

01.2008

Uruchomienie punktu sprzedaży ul. Europejska (Warszawa-Wilanów)

09.2008

Uruchomienie drugiego punktu sprzedaży POZNAŃ

09.2008

Uruchomienie punktu sprzedaży CZĘSTOCHOWA

10.2008

Uruchomienie punktu sprzedaży BIELSKO-BIAŁA

03.2009

Uruchomienie punktu sprzedaży OLSZTYN

05.2009

Uruchomienie punktu sprzedaży WROCŁAW

20.10.2009

Przekształcenie w Spółkę Akcyjną GRODNO S.A.

05.2010

Uruchomienie punktu sprzedaży RYBNIK

01.2011

Uruchomienie punktów sprzedaży RZESZÓW, PRZEMYŚL, LUBLIN, SANDOMIERZ, KRASNYSTAW, DYNÓW

04.2011

Uruchomienie punktów sprzedaży ŁÓDŹ, KRAKÓW II

07.2011

Uruchomienie punktu sprzedaży CHORZÓW

08.2011

Uruchomienie punktu sprzedaży TORUŃ

09.2011

Uruchomienie punktu sprzedaży RADZYMIŃSKA

10.2011

Uruchomienie punktu sprzedaży GDAŃSK

02.2012

Uruchomienie punktu sprzedaży BIAŁYSTOK

06.2004

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

121

Z ARCHIWUM ET

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Geniusz bez dyplomu Weronika Dębowska

Najwybitniejszy amerykański wynalazca. Znany głównie jako twórca żarówki - ale był również autorem wielu innych wynalazków. „Podobnie jak dla rzeźbiarza niezbędny jest kawał marmuru, tak dla duszy Edison_in_his_NJ_laboratory_1901_wikipedia

niezbędna jest wiedza.” – mówił. Wiedza, którą zdobył sam, bo w szkole spędził zaledwie trzy miesiące.

rodził się 11 lutego 1847 r. jako najmłodsze dziecko Samuela i Nancy Edisonów,

w niewielkiej

którzy

mieszkali

miejscowości

Milan

w stanie Ohio. Byli średniozamoż-

Szkolny tuman

z sali i już nigdy do niej nie wrócił.

ną rodziną. On - właściciel firmy

Do szkoły poszedł w wieku 8

Thomas na zawsze opuścił szkol-

handlującej drewnem, ona – z wy-

lat, gdy całkowicie doszedł do

ne mury zaledwie po trzech mie-

kształcenia nauczycielka -

zajmo-

zdrowia po przebytej chorobie.

siącach nauki. Uczył się w domu

wała się domem i czwórką dzieci

Jednak niedługo zagrzał szkolną

z matką, która skutecznie rozwi-

(troje pozostałych zmarło). Thomas

ławkę. Uczniem był ambitnym,

jała wrodzoną ciekawość syna.

Alva, pieszczotliwie zwanego Alem

122

lecz niesfornym. Często odmawiał

Mnóstwo

(drugie imię dostał na cześć wspól-

wykonania prac domowych, uwa-

książkami i w domowej piwnicy,

nika ojca), był oczkiem w głowie

żając je za mało rozwijające, za to

gdzie odtwarzał przeróżne eks-

rodziców, którzy bali się o zdrowie

zasypywał nauczycieli szczegóło-

perymenty, a w końcu prowadził

najmłodszej

pociechy.

czasu

spędzał

nad

Obawy

wymi pytaniami, na które rzadko

swoje własne. Nie raz, nie dwa

okazały się uzasadnione. Chłopiec

uzyskiwał zadowalające go od-

rodzinnym

poważnie zachorował na szkar-

powiedzi. Gdy usłyszał jednego

wstrząsnął wybuch, będący wy-

latynę – dziś leczoną penicyliną,

z profesorów mówiącego o nim

nikiem

a wówczas ciężką przypadłość

jako o przypadku beznadziejnym,

naukowca. Pewnego dnia, chcąc

często kończącą się śmiercią.

tak się zdenerwował, że wyszedł

uzyskać przepływ prądu, Thomas

ElektroTrendy nr 3/2012

domem

doświadczeń

Edisonów młodego

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Z ARCHIWUM ET

Thomas Edison edison_75_urodziny_britanica_com

zaczął pocierać o siebie dwa koty, a do ich ogonów podłączył przewody. Innym razem badał wpływ proszku do robienia napojów musujących na organizm człowieka – nakarmił nim kolegę w nadziei, że proszek spęcznieje w żołądku chłopca i uniesie go w powietrze. Stał się miejscowym ekspertem od telegrafu, kiedy samodzielnie uruchomił to urządzenie na stacji kolejowej w swoim rodzinnym miasteczku.

„Nie odniosłem porażki. Po prostu odkryłem 10.000 błędnych rozwiązań.”

Wynalazca i biznesman Młody Edison był nie tylko zdolny, inteligentny i pomysłowy; miał też żyłkę do interesów. Pierwszą pracę podjął już jako dwunastolatek, kiedy to zaczął sprzedawać gazety, zimne napoje i słodycze. Chłopiec chciał wesprzeć rodzinę, która cierpiała na brak pieniędzy, i móc samemu finansować swoje kosztowne zainteresowania. Wolny czas spędzał w bibliotekach, a także w licznych podróżach. Towarzyszył ojcu w jego wyjazdach służbowych. Z czasem w jednym z wagonów pociągu zrobił sobie małe laboratorium. W wieku 15 lat rozpoczął budowę własnego laboratorium, a rok później, dzięki wynalezieniu roz-

wiązania umożliwiającego podłą-

Niedługo potem, na potrzeby

czenie 6 telegrafów do jednego

miejskiej giełdy i lokalnej gazety,

przewodu przesyłowego, stał się

skonstruował na bazie telegrafu

ekspertem w skali kraju w tej racz-

maszynę automatycznie drukują-

kującej dopiero dziedzinie.

cą notowania akcji. Wynalazek ten sprzedał później nie tylko w Bo-

W raju naukowców

stonie, ale także w Nowym Jorku,

W 1868 r. Edison przeprowa-

zarabiając

dził się do Bostonu, gdzie mógł

pieniędzy, która pozwoliła mu

rozwinąć skrzydła jako nauko-

ziścić jego odwieczne marzenie.

wiec. W mieście tym swe przed-

Wreszcie mógł zbudować własne,

siębiorstwa

profesjonalne laboratorium.

mieli

najwspanialsi

niebagatelną

sumę

amerykańscy inżynierowie. Dzięki

dostępności

wielu

sklepów

Menlo Park i Science

branżowych Thomas mógł kupić

Kwota 40 tys. dolarów pozwoli-

wszystkie składniki i urządzenia

ła Thomasowi na wybudowanie

niezbędne do jego doświadczeń.

nie tylko własnego laboratorium,

A dzięki dobrze płatnej pracy (do-

ale i wytwórni. Swoje przedsię-

stał angaż w Towarzystwie Tele-

biorstwo założył w miejscowości

graficznym Western Union) było

Menlo Park w New Jersey, która

go na to stać.

dziś, na cześć wielkiego wyna-

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

123

Z ARCHIWUM ET thomas_a_edison_www_emersonkent_com

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

„Naszą największą słabością jest poddawanie się. Najpewniejszą drogą do sukcesu jest próbowanie.”

prawdziwa „fabryka wynalazków”. Za cel dla swoich pracowników i dla siebie samego wyznaczył „tworzenie jednego przełomowego wynalazku co pół roku i jednego mniej istotnego co każde 10 dni”. Poza tym przyjmował zlecenia na rozwiązywanie problemów technicznych, z którymi inni nie dawali sobie rady. Po dwóch latach pracy Edison zatrudniał 60 inżynierów.

Angażował

jedynie

najlepszych. Sam miał niesamowitą pamięć i od innych wymagał tego samego. Kandydatom do pracy zadawał szereg encyklopedycznych pytań i przyjmował tylko tych z najlepszymi wynikami (test składający się z 150 pytań zdawał jedynie co piętnasty kandydat). Był

wizjonerem.

Dostrzegał

potencjał, jaki niesie ze sobą energia zaklęta w siłach przyrody. W nauce pokładał nadzieję, wiedział, że dziedzina, w której stawiał pionierskie kroki, zawiedzie ludzkość bardzo daleko. „Ze

124

ElektroTrendy nr 3/2012

odrzucenie

niewłaściwej

próby

doskonale, lepiej niż początkowo

stanowi kolejny krok naprzód.” –

przewidywała moja żywa wyobraź-

twierdził.

nia. Na czym się to skończy, Bóg

Edison pracował ciężko i dłu-

tylko wie!” – mówił. W 1880 r. za-

go. Prowadził badania aż do sa-

łożył wydawany do dziś prestiżo-

mej śmierci (zmarł w wieku 84

wy tygodnik naukowy „Science”,

lat). Sypiał niewiele, za to gdzie-

gdzie publikowane są najważniej-

kolwiek, na czymkolwiek i w każ-

sze odkrycia w dziedzinie nauk

dej pozycji, również na stojąco.

przyrodniczych.

Nad swoimi wynalazkami spędzał

W 1886 r. powstało przedsię-

nawet po 18 godzin dziennie.

biorstwo Edison Electric Light

„W moich sukcesach jest 99%

Company, które w ciągu kolej-

pracy w pocie czoła, reszta przy-

nych 25 lat wchłonęło kilkanaście

pada na talent, natchnienie, powo-

mniejszych firm tworząc jedną

dzenie i inne przypadki” – mówił.

z największych spółek na świecie

Nie wszystko złoto…

General Electric.

Jednak nie wszystkie pomysły wielkiego wynalazcy należy uznać

Patentowy rekordzista

za służące ludzkości – takim przy-

W ciągu całego życia Thoma-

kładem jest krzesło elektryczne.

sa Alvy Edisona w laboratoriach

Pierwszą egzekucję przy jego

przez niego założonych i prowa-

użyciu przeprowadzono 6 sierpnia

dzonych powstało blisko 5000

1890 r. Skazaniec został porażony

opatentowanych

wynalazków,

prądem o natężeniu powodują-

w tym ponad 1000 na jego nazwi-

cym poważne poparzenia, lecz za

sko. Najbardziej znanym dziełem jest oczywiście żarówka. Ale Edison jest ojcem także takich urządzeń jak fonograf, silnik prądu stałego, prądnica prądu stałego, oscyloskop,

płyta

gramofono-

wa, perforowana taśma filmowa, kamera filmowa z jednoczesną rejestracją dźwięku na taśmie filmowej, projektor filmowy do filmów dźwiękowych, suche baterie alkaliczne czy dyktafon. Innymi wynalazkami wielkiego inżyniera są… betoniarka i lodówka. W swej pracy charakteryzował się wytrwałością i uporem. „Nigdy się nie zniechęcam, ponieważ każde

Thomas_Edison,_1878_en_wikipedia_com

lazcy, nosi jego nazwisko. To była

światłem elektrycznym idzie nam

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

niskim by spowodować śmierć. Przerwano próbę i zwiększono napięcie, jednak zanim generator naładował się, skazaniec przeżywał prawdziwe katusze. Salę wy-

Z ARCHIWUM ET

„Podobnie jak dla rzeźbiarza niezbędny jest kawał marmuru, tak dla duszy niezbędna jest wiedza.”

pełniał swąd palonego ciała i jęki poparzonego, które zakończyła dopiero druga, już udana próba. „Lepiej by było, gdyby użyli siekiery” – skomentował reporter będący świadkiem egzekucji. Niektórzy twierdzą, że Edison skonstruował to śmiercionośne urządzenie, próbując udowodnić jak www.planetshifter.com

niebezpieczny jest prąd zmienny, którego z niewyjaśnionych przyczyn był przeciwnikiem. Nikola Tesla - wieloletni rywal wynalazcy, z którym Edison konkurował w ilości opatentowanych wynalazków, był zagorzałym zwolennikiem prądu zmiennego. Wielu doszukuje

była inna – brak znajomości teo-

wynalazcy w dniu jego pogrze-

się powodów niechęci Edisona do

rii liczb zespolonych niezbędnych

bu Amerykanie wyłączyli światło

prądu zmiennego właśnie w rywa-

do zrozumienia prądu zmiennego.

w swoich domach. Zgasły lampy

lizacji z genialnym Teslą. Złośliwi

Edison zmarł 18 października

w Białym Domu. Wygaszono po-

jednak twierdzą, że przyczyna

1931 roku. Na cześć genialnego

chodnię w Statui Wolności. w

Kalendarium: 11 lutego 1847 – urodził się w Milan 1877 – udoskonalenie telefonu Bella 1879 – wynalezienie żarówki 1880 – opatentowanie żarówki 1882 – uruchomienie pierwszej dużej elektrowni miejskiej (Nowy Jork) 1883 – odkrycie zjawisko termoemisji elektronów 1889 – skonstruowanie kinetoskopu 1904 – budowa akumulatora zasadowego niklowo – żelazowego 1928 – przyznanie przez Kongres USA tytułu Zasłużonego Amerykanina 18 października 1931 – zmarł w West Orange

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

125

Z ARCHIWUM ET

Historia firmy

ELFA DISTRELEC Historia firmy ELFA ELFA została założona w 1945 roku przez Arne Lydmara. Sprzedaż komponentów elektronicznych była początkowo tylko poboczną działalnością firmy. Po kilku latach współwłaścicielem został Nils Jensen, który po podziale firmy w 1951 roku, przejął część zajmującą się elektroniką. Dynamiczny rozwój spowodował konieczność kilkukrotnej zmiany lokalizacji firmy. Ostatnia przeprowadzka nastąpiła w roku 1998. Obecna siedziba wraz z magazynem centralnym znajduje się w Järfälla na północ od Sztokholmu. W roku 2006 rodzina Jensen sprzedała ELFA funduszowi inwestycyjnemu Industri Kapital. W roku 2008 ELFA stała się częścią międzynarodowego koncernu przemysłowego Dätwyler.

Stany Zjednoczone oferowały bogaty zakres urządzeń elektronicznych (nadwyżki wojskowe) po korzystnych cenach. Nils Jensen podjął pracę, jako steward na amerykańskim statku, aby osobiście importować towar. Odbył dwie podróże do Ameryki. Dzięki nim nawiązał kontakty z załogą statku, która pomagała mu później przy transporcie towarów. Wkrótce nawiązał również współpracę z pracownikami lotnictwa, co zdecydowanie wpłynęło na skrócenie czasu dostaw.

Kalendarium: 1945 Firma Elfa Engineering Firm została zarejestrowana i rozpoczęła działalność 8 września 1945 roku. Początkowo firma zajmowała się naprawą rowerów oraz sprzedażą komponentów radiowych.

1950 Równolegle ze wzrostem sprzedaży komponentów elektronicznych, wielkim przebojem w wielu sklepach stały się stojaki na naczynia, stworzone przez małą firmę inżynierską. Nisse i Arne zaczęli rozważać podział firmy.

1946 Wydano pierwszy katalog ELFA. Katalog miał 64 strony odbite na powielaczu i ukazał się w nakładzie 200 sztuk. Nils Jensen rozpoczął pracę dla ELFA.

1951 01 stycznia 1951 roku firma została podzielona. Nils i jego żona Bibbi Jensen stali się wyłącznymi właścicielami części firmy zajmującej się sprzedażą komponentów elektronicznych, przyjmując nazwę ELFA Radio&Television. Z kolei Britta i Arne Lydmar przejęli część firmy zajmującą się stojakami na naczynia, pod nazwą Elfa Engineering Firm.

1947 Arne Lydmar zaproponował Nilsowi Jensenowi, aby został wspólnikiem firmy. Jego wkład finansowy wynosił 1200 koron.

126

ElektroTrendy nr 3/2012

Sloganem firmy stało się hasło: Wszystko między anteną a uziemieniem.

Opracowano na podstawie materiałów firmy Elfa Distrelec

Ukazały się dwa wydania katalogu ELFA liczące po 88 stron. Obroty osiągnęły poziom 125.000 koron, a firma zatrudniała pięciu pracowników. 1953 Jeszcze przed spopularyzowaniem TV w Szwecji, Gunnar Roth z ELFA skonstruował zestaw telewizyjny dostosowany do warunków europejskich. Zestaw kosztował 695 koron, co w owym czasie było dużą kwotą. Gunnar postanowił podzielić zestaw na sprzedawane oddzielnie moduły. Klienci mogli samodzielnie składać poszczególne moduły, a po złożeniu wysyłać je do ELFA w celu dokonania regulacji. Wyregulowane moduły były odsyłane do klientów razem z kolejnym niezłożonym modułem. Klienci płacili gotówką osobno za każdy moduł, co ułatwiało im zakup. Zestaw telewizyjny stał się przełomowym produktem dla firmy. Do 1968 roku sprzedano 10.000 takich zestawów. 1954 19 stycznia firma ELFA Radio & Television AB stała się spółką akcyjną. Kapitał zakładowy wynosił 20.000 koron. Firma zatrudniała wtedy 16 osób, a obrót osiągnął poziom 840 000 koron.

Historia produktu

Z ARCHIWUM ET

1985 ELFA obchodziła jubileusz 40-lecia. Katalog ELFA ukazał się w nakładzie 70.000 egzemplarzy i zawierał 1.650 stron, na których zaprezentowano 20.000 magazynowanych artykułów.

01 lutego, w związku z rozwojem firmy, został otwarty nowy, bardziej przestronny sklep w centrum Sztokholmu. 1955 Obroty firmy po raz pierwszy przekroczyły 1 milion koron.

Rozpoczęto projekt przebudowy siedziby w Solna do powierzchni 20.000 m2.

1965 Siedziba ELFA została przeniesiona się do dzielnicy Kungsholmen w centralnej części Sztokholmu. Nowa powierzchnia magazynowa miała 3.000 m2. Asortyment obejmował już 10.000 artykułów a katalog ELFA wydawany był w nakładzie 17 000 egzemplarzy. ELFA zatrudniała w tym okresie 70 osób.

1988 Słowa „Radio & Television” zostały usunięte z nazwy firmy. Od tej pory firma nosi nazwę ELFA AB. ELFA otworzyła sklep w Linköping. Katalog ELFA po raz ostatni został wydany w formacie A5 i zawierał ponad 2.400 stron.

Przeprowadzka ELFA do Solna. Przejęcie firmy przez nowe pokolenie rodziny Jensen.

prezentowano 15.000 magazynowanych artykułów.

1968 Katalog ELFA składał się z 570 stron a jego okładka wykonana przez Eugena Semitjova przedstawiała lądowanie na księżycu. Katalog ELFA ukazał się we wrześniu, a w lipcu 1969 Neil Armstrong i Edwin Aldrin rzeczywiście postawili pierwsze kroki na księżycu.

1975 ELFA obchodziła jubileusz 30-lecia.

1969 Ponowne powiększenie powierzchni magazynowej stało się niezbędne. Dział produktów dźwiękowych oraz centralny serwis zostały przeniesione do pomieszczeń na południu Sztokholmu. 1972 W związku z przygotowaniem do automatyzacji wszystkie artykuły z asortymentu otrzymały nowe oznaczenia numeryczne. 1973 Równocześnie z otwarciem nowej siedziby firmy w Solna, oddano do użytku nowy w pełni zautomatyzowany magazyn o powierzchni 10.000 m2. Liczba zatrudnionych wynosiła 100 osób. Katalog ELFA składał się 728 stron, na których

1990 Katalog ELFA został wydany w nowym, większym formacie i w sztywnej oprawie. Nakład osiągnął 80 000 egzemplarzy a asortyment obejmował 26 000 artykułów.

1977 Katalog ELFA po raz pierwszy został wydrukowany na „cienkim” papierze, aby nie przekroczyć granicznej dla przesyłek drukowanych masy 1 kg. Pomimo, iż katalog miał ponad 1.100 stron, był cieńszy niż poprzedni.

1991 Otwarcie sklepu w Geteborgu.

1980 ELFA sprzedała dział produktów dźwiękowych dla indywidualnych odbiorców, który stał się niezależną spółką ELFA HiFi AB.

1994 Otwarcie sklepu w Oslo, który był pierwszym sklepem ELFA poza granicami Szwecji.

1983 Powstała spółka ELFA Studio AB, zajmująca się urządzeniami dźwiękowymi dla profesjonalnych odbiorców takich jak studia muzyczne czy Szwedzkie Radio&Telewizja.

1992 ELFA rozpoczęła działalność w Norwegii, otwierając biuro sprzedaży ELFA Scandinavia AS. 1993 Otwarcie sklepu w Malmö.

1995 ELFA obchodziła uroczyście jubileusz 50-lecia. W rocznicę oficjalnie otwarto również sklep w Solnej.

Przeznaczono kwotę 1 miliona koron na utworzenie Fundacji Badawczej ELFA. Celem fundacji było wsparcie finansowe badań z pogranicza medycyny i techniki.

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

127

Z ARCHIWUM ET

Historia firmy

1997 ELFA rozpoczęła działalność w Polsce, wydając polski katalog i otwierając biuro sprzedaży w Warszawie. W tym samym roku szwedzki katalog prezentujący 34 000 magazynowanych artykułów, został opublikowany wraz z unikatową wyszukiwarką na stronie internetowej ELFA oraz wydany na płycie CD. ELFA rozpoczęła sprzedaż internetową.

Rozpoczęto współpracę z przedstawicielem handlowym w Turcji. 2002 Rozpoczęto współpracę z przedstawicielami w Czechach, Słowacji i na Węgrzech.

1998 ELFA przeniosła główną siedzibę i magazyn do Järfälla na północ od Sztokholmu. Oficjalne otwarcie nowej lokalizacji odbyło się w sierpniu.

2003 ELFA rozpoczęła działalność na Ukrainie i Białorusi. Na stronie internetowej zostały opublikowane elektroniczne wersje polskiego i angielskie-

W Solna pozostał sklep ze swoim magazynem.

go katalogu ELFA. Dzięki temu klienci z całej Europy zyskali dostępu do informacji oraz możliwość łatwiejszego składania zamówień przez Internet. W przeciągu roku sprzedaż internetowa osiągnęła poziom 35% rocznych obrotów firmy.

1999 ELFA rozpoczęła działalność w Finlandii, otwierając biuro sprzedaży w Helsinkach. Została nawiązana współpraca z przedstawicielem handlowym w Estonii. 2000 Wiosną ukazał się po raz pierwszy katalog ELFA w języku angielskim. Ukazały się również dodatkowe dwie wersje katalogu dostosowane do rynków w Finlandii i Danii. 128

Została podjęta współpraca z przedstawicielami handlowymi z Łotwy, Litwy i Rosji. 2001 ELFA rozpoczęła działalność w Danii otwierając biuro sprzedaży w Kopenhadze.

ElektroTrendy nr 3/2012

W maju ELFA kupiła fińską firmę Suomen Huoltopalvelu Oy, SHP. SHP zatrudniało ponad 50 pracowników a siedziba firmy znajdowała się w Helsinkach. SHP miało swoje biura

również w Åbo, Uleåborg i Kuopio. Przejęcie SHP znacząco wzmocniło pozycję ELFA na rynku skandynawskim. W grudniu kontynuując ekspansję ELFA zakupiła norweską firmę elektroniczną Arthur F Ulrichsen AS, AFU. 2004 Magazyn AFU z ok. 10.000 artykułami został przeniesiony do głównej siedziby ELFA w Järfälla. Od tego czasu działalność w Norwegii jest prowadzona pod marką ELFA. 3 maja Nisse Jensen otworzył nowy sklep ELFA w Kungens

kurva na południu Sztokholmu. 20 maja, prawie 2 tygodni później, umarł Nils Jensen, założyciel ELFA. 2006 Fundusz inwestycyjny Industri Kapital kupił ELFA AB od rodziny Jensen, która pozostała właścicielem mniejszościowym. 2008 Szwajcarski koncern przemysłowy Deatwyler kupił ELFA od Industri Kapital i rodziny Jensen.

OPRAWY PYŁOSZCZELNE

... więcej niż światło!

M A H PLUS EVG MAH PLUS-236-ABS/PS

18520

MAH PLUS-236-ABS/PC

18521

Doskonała funkcjonalność!

PRZESUWANIE W OSI

możliwość przesuwania w osi podczas montażu

220-240V~; 50/60Hz

PODWIESZANA PŁYTA MONTAŻOWA ułatwiająca podłączenie i serwis oprawy

2 x 36W

ZWIESZANY KLOSZ

na zapinkach ułatwiający wymianę źródła światła

EVG (w komplecie)

ZASILANIE PRZELOTOWE

możliwość zasilania przelotowego opraw

Ei = A2



IP 65



Do oświetlenia pomieszczeń przejściowo wilgotnych, hali produkcyjnych, itp.

  

Statecznik EVG (w komplecie). Prosty montaż. Szerokość oprawy 125mm.



Nowoczesna konstrukcja umożliwiająca dostosowanie rozstawu mocowania do wywierconych otworów.



Możliwość zamontowania modułu zasilania awaryjnego.

podstawa: tworzywo ABS / zapinki: poliwęglan (PC) / klosz MAH PLUS-236-ABS/PC: poliwęglan (PC) / klosz MAH PLUS-236-ABS/PS: polistyren (PS)

Kanlux S.A. ul. Objazdowa 1-3, 41-922 Radzionków, tel. 32/388 74 00, fax 32/388 74 99, e-mail: kanlux@kanlux.pl

kanlux.pl

CZAS RELAKSU

Ekologia

Opel Ampera elektryzująca przyszłość jutra

Łukasz Sosiński

owością na rynku pojazdów ekologicznych jest Opel Ampera - elektryczny samochód o zwiększonym zasięgu, bliźniak Chevroleta Volta. Innowacyjna technologia zastosowana w tym modelu sprawiła, że postanowiliśmy opisać dokładniej ten samochód, jak i zasadę działania technologii przyszłości która będzie dostępna z każdym nowym modelem spod marki Opel/Chevrolet. General Motors już zapowiada dalsze prace nad rozwojem alternatywnych technologii oraz stosowaniem ich w coraz to popularniejszych modelach. Opel to marka, która zawsze wyznaczała sobie cele odnośnie

130

ElektroTrendy nr 3/2012

wprowadzania do swoich rozwiązań technologii przyszłości (przykładem mogą być początki reflektorów AFL, system FlexRide znany z modeli Astra H i Vectra C jako IDS Plus). Teraz marka z Rüsselsheim, pokazuje stanowczość w swoich działa-

niach i pracą nad samochodem elektrycznym. Opel Ampera jest pierwszym elektrycznym pojazdem o zwiększonym zasięgu wyprodukowanym w Europie, gotowym do ekonomicznego poruszania się Dzięki czemu użytkownicy nie muszą nerwowo

Ekologia

uwagę to niskie zawieszenie nadające sportowy charakter Amperze. Doskonałe właściwości aerodynamiczne pozwoliły zwiększyć zasięg pojazdu i zmniejszyć emisję spalin. Dokonano korzystnych zmian poprawiając przepływ powietrza nad przednią linią samochodu oraz wokół zewnętrznych lusterek bocznych. Przednia atrapa oraz dolna część została wykonana z poliwęglanu, tak samo jak i felgi aluminiowe, co przyczynia się do ograniczenia wagi - poliwęglan jest dużo bardziej wytrzymały na uszkodzenia mechaniczne oraz nacisk.

CZAS RELAKSU

W tylnej części pojazdu znajduje się specjalnie zaprojektowany spojler oraz elementy, które kierują strumieniem powietrza (widoczne wyprofilowania na tylnym zderzaku mają za zadanie kierować strumień powietrza w odpowiednim kierunku, element ten dodatkowo pomaga zredukować opory do minimum). Zabiegi te mają za zadanie poprawę aerodynamiki samochodu a zarazem przyczyniają się do nadania szykownego sportowego wyglądu. Pod względem aerodynamiki Opel Ampera jest jednym z najlepiej dopracowanych i oferowanych samocho-

śledzić stale rosnących cen na stacjach paliw. Opel Ampera to samochód elegancki, który może się podobać nawet wybrednym. Posiada dynamiczny styl, którego nie da się pomylić z żadnym innym samochodem. Przednie reflektory w kształcie bumerangów oraz ładnie wkomponowane światła przeciwmgielne, przyciągają wzrok przechodniów do nowego Opla. Ampera przypomina swoim wyglądem samochód przyszłości, ale ta przyszłość jest bliżej niż mogło by się wydawać ponieważ samochód już od pewnego czasu jest oferowany w sprzedaży. To, co dodatkowo przykuwa naszą

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

131

CZAS RELAKSU

Ekologia

dów na rynku. Redukcja oporów powietrza pozwoliła zwiększyć zasięg pojazdu w trybie elektrycznym o dodatkowe 13 km. W segmencie nieciekawych i mało praktycznych samochodów elektrycznych Opel Ampera udowadnia, że auto elektryczne wcale nie musi być nudne a jego linia może być prawdziwym dopracowanym smakiem designu łącząc w sobie cechy auta praktycznego. Wnętrze Ampery to jak skok w przyszłość - gustowne i odzwierciedlające charakter auta. Pierwsze co rzuca się w oczy to fakt, że auto jest cztero osobowe, ale dopiero wtedy kiedy wygodnie zajmiemy miejsce w środku za kierownicą ku naszemu zaskoczeniu ukazuje się widok rodem iście z filmów science fiction. Charakter samochodu ukazują dwa wyświetlacze informacyjne i kolorowy wielofunkcyjny ekran dotykowy obsługujący między innymi system informacyjno-rozrywkowy. Niestety podczas jazdy będziemy mieli problem z obsługą dotykowego wyświetlacza co wiąże się z koniecznością oderwania wzroku od kierunku jazdy tak, aby odpowiednio wybrać funkcje czy po prostu wejść w menu. Opel Ampera ma swój prawdziwy niepowtarzalny, nowoczesny charakter, wyróżniający go spośród innych samochodów oferowanych na rynku. Standardowe zegary zastąpiono wyświetlaczem systemu

132

ElektroTrendy nr 3/2012

DIC (Driver Information Center). Kolorowy ekran o wysokiej rozdzielczości umieszczony w górnej części panelu środkowego to centrum zarządzania wszystkimi systemami samochodu od systemu audio-informacyjnego, czy klimatyzacji poprzez nawigację a na informacjach o stanie naładowania

specjalnie dla nowego samochodu z Rüsselsheim. Zapewnia doskonałe brzmienie, a w dodatku zużywa o 50% mniej energii niż zestawy o porównywalnej mocy. W skład zestawu multimedialnego wchodzi zestaw sześciu głośników z subwooferem, dysk twardy o pojemności 60-GB z możli-

akumulatorów kończąc. Ekran ma także funkcje wyświetlania wskaźnika ekonomii jazdy w postaci obracającej się kuli, która poruszając się w górę i w dół zmienia kolor w zależności od prędkości z jaką się poruszamy oraz od naszego obchodzenia się z pedałem przyspieszenia czy hamowania. Nowy Opel posiada bardzo bogate wyposażenie w standardzie obejmuje między innymi automatyczną klimatyzację i radio sterowane za pomocą przycisków na kierownicy. Dodatkowo można doposażyć samochód w wysokiej klasy system audio marki Bose, oraz system nawigacyjny. Ciekawostką systemu audio Bose (Energy Efficient Series) jest to, że został on opracowany

wością wgrania 30-GB plików muzycznych, nawigacja satelitarna, wielofunkcyjna kierownica i łączność z Bluetooth. Za przyjemność podróżowania odpowiada zasilany elektrycznie system ogrzewania wnętrza i klimatyzacji z opcją podgrzewania foteli. System posiada trzy standardowe programy – Wentylacja, Eco i Komfort – które dostosowują efektywność działania układu klimatyzacji lub ogrzewania do obecnej ekonomii podróżowania. Zastosowane wysokiej jakości materiały i nowoczesny design oferuje pasażerom Opla doznania dostępne jedynie w klasie samochodów kompaktowych marek Premium. Nowy Opel wyróżnia się dużą przestrzenią na nogi jak

Ekologia

i odpowiednią ilością miejsca nad głowami, która zadowoli nawet wybrednych, dzięki temu w tym czteroosobowym samochodzie wygodnie podróżuje komplet pasażerów. Bagażnik mieści 310 litrów, a po złożeniu tylnych siedzeń mamy do dyspozycji aż 1005 litrów. Niskie umieszczenie akumulatorów w centralnej części samochodu pozwoliło na uzyskanie płaskiej podłogi po złożeniu oparć tylnych foteli. Podczas jazdy Opel Ampera prowadzi się pewnie - to zasługa dopracowanego zawieszenia zestrojonego bardziej sportowo tak, aby sprostać oczekiwaniom najbardziej wymagających użytkowników. Z przodu samochodu zastosowano kolumny McPhersona z aluminiowymi wahaczami i hydraulicznymi tulejami. Pół-zależne zawieszenie tylne opiera się na belce skrętnej. Niska masa konstrukcji daje możliwość większego obciążenia samochodu a jednocześnie zapewnia stałą kontrolę nachylenia kół. Elektryczny system wspomagania układu kierowniczego składa się na najwyższej jakości komponentach firmy ZF. Zastosowano w nim podwójne zębatki z których

jedna odpowiada za sterowanie samochodem, a druga wspierając dostosowuje siłę potrzebną podczas skrętu. Technologia Voltec To co czyni Opla Ampere jeszcze bardziej wyjątkowym, to jego innowacyjny system napędowy Voltec. Układ napędu elektrycznego zapewnia moc z energii elektrycznej. Układ ten połączony jest z silnikiem i generatorem prądu. Silnik spalinowy o pojemności 1,4 litra i mocy 63kW/86KM napędza generator prądu (prądnicę) o mocy 54kW/72KM. Układ napędu elek-

CZAS RELAKSU

trycznego współpracuje z planetarną przekładnią, poprawiając w ten sposób synchronizację pracy silników. W przeciwieństwie do konwencjonalnych układów przeniesienia napędu, zmiana przełożeń odbywa się tu w trybie bezstopniowym. Takie rozwiązanie pozwala utrzymywać prędkość obrotową silnika na stałym poziomie, niezależnie od zmian prędkości samochodu. Daje to możliwość pracy silnika w punkcie najwyższej sprawności (podczas „normalnej” jazdy) lub maksymalnej mocy (gdy potrzebne jest szybkie rozpędzenie samo-

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

133

CZAS RELAKSU

Ekologia

chodu). Dodatkowo moment jest dostarczany na koła płynnie, bez przerw na zmiany biegów. Podczas jazdy napęd elektryczny Ampery zapewnia iście dynamiczne osiągi i bardzo łatwo można zapomnieć, że poruszamy się samochodem elektrycznym który często w naszym przekonaniu jest samochodem po prostu powolnym. Zastosowany silnik elektryczny o mocy 111 kW/150 KM pozwala na uzyskanie aż 370 Nm momentu obrotowego dostępnego od samego początku, dzięki temu Opel Ampera przyśpiesza od 0 do 100 km/h w 9 sekund (co ciekawe Ampera 50 km/h osiąga już po 3 sekundach). To naprawdę rewelacyjny wynik biorąc pod uwagę sporą wagę auta (aż 1700 kg). Prędkość maksymalna wynosi 161 km/h, niestety poruszanie się z taką prędkością spowoduje szybsze rozładowanie baterii. Silnik elektryczny zapewnia prawie bezgłośną pracę, a po włączeniu trybu rozszerzonego, w którym silnik spalinowy uruchomiony zostaje automatycznie w celu podtrzymania ładowania i przedłużenia zasięgu podróży, poziom hałasu docierającego do pasażerów praktycznie się nie zwiększa. Dzięki temu podróżowanie Amperą jest niczym niezakłócona. Dzięki inteligentnemu systemowi rozszerzenia zasięgu obawy całkowitego rozładowania akumulatorów zostały praktycznie wyeliminowane. Ampera łączy w pełni ekologiczną jazdę z naprawdę niezłymi osiągami. A teraz mała instrukcja obsługi. Aby rozpocząć jazdę w wyznaczonym kierunku musimy wybrać ustawienie lewarka zmiany biegów, który oznaczony jest tak jak w zwykłym samochodzie z automatem - znajdują się na nim oznaczenia: P, R, N, D, L. Wszystkie opcje spełniają tę samą funkcje

134

ElektroTrendy nr 3/2012

co standardowy automat. Z małym wyjątkiem - wariant L, dzięki któremu Ampera intensywniej odzyskuje energię z hamownia. Jest to zauważalne w momencie gdy puścimy pedał przyspieszania, a samochód od razu zwalnia. Do wyboru mamy także kilka ustawień m.in. tryb normalny, sportowy, górski i podtrzymywania. W trybie sportowym pedał przyspieszania jest bardziej czuły i auto szybciej reaguje na nasze polecenia. Natomiast w trybie górskim elektronika w taki sposób steruje pracą układu, aby zachować zapas energii do pokonywania wzniesień. W trybie podtrzymywania uruchomiony jest silnik spalinowy. Czas jaki musimy poświęcić, aby akumulator Ampery został w pełni naładowany to około 6 godzin prądem o natężeniu 10A,a 11 w przypadku natężenia 6A. Ampe-

rę podłączamy za pomocą specjalnego kabla do standardowego gniazdka ~230V. Producent wcześniej podawał, że takie ładowanie zajmuje ok. 4 godz. (ładowanie prądem o natężeniu 16A). Niestety zostało wprowadzone ograniczenie do 10A, które wynika z parametrów technicznych większości prywatnych, domowych instalacji elektrycznych. Podczas niezależnych badań ustalono, że około 80% europejczyków przejeżdża dziennie poniżej 60km, a nowy Opel jest wyśmienitym samochodem na niewielkie dystanse. Przez pierwszych 40 - 80 km (w zależności od ukształtowania terenu oraz stylu jazdy i temperatury otoczenia) energia dostarczana jest z 16-kWh akumulatora litowo-jonowego. Podczas jazdy z wykorzystaniem energii elektrycznej dostarczanej

Ekologia

z akumulatora Ampera nie zużywa ani kropli paliwa i przez to nie emituje żadnych spalin! W przypadku dłuższych podróży i wyczerpania akumulatora napędzany paliwem silnik uruchamia się samoczynnie ładując akumulator i tym samym zwiększając całkowity zasięg samochodu do ponad 500 km przy pełnym zbiorniku paliwa (35l). Uruchomienie się silnika nie powoduje utraty ani momentu obrotowego ani elastyczności jazdy ponieważ to silnik elektryczny przekazuje cały czas napęd na koła. Tego typu rozwiązanie sprawia, że Opel Ampera jest pierwszym samochodem elektrycznym gwarantującym rozszerzenie zasięgu i wysoki komfort podróżowania.

Amperę dodatkowo wyposażono w hamulce rekuperacyjne które odzyskują energię podczas hamowania zamieniając ją w energię elektryczną, która gromadzona jest w akumulatorze. Podczas podróży na dłuższym dystansie w akumulatorze gromadzona jest energia elektryczna pozyskana podczas hamowania oraz niewykorzystana energia wytworzona przez silnik spalinowy. Technologia w jakiej wykonane są akumulatory ma bardzo ważne znacznie dla napędu elektrycznego samochodu. Jednak możliwości jakie daje obecnie zastosowanie akumulatora litowo-jonowego całkowicie odmieniło dotychczasowy pogląd na samochody elektryczne, dzięki temu Opel Ampera

CZAS RELAKSU

jest skuteczną alternatywą dla samochodów z silnikami benzynowymi lub z silnikami Diesla. Większość pojazdów o konwencjonalnym napędzie hybrydowym (HEV) wyposażono w akumulatory niklowo-metalowo-wodorkowe (NiMH). Opel poszedł o krok dalej dzięki temu Ampera czerpie energię z zespołu akumulatorowego o pojemności 16 kWh, który składa się z 288 litowo-jonowych ogniw paliwowych ułożonych w literę T o łącznej masie, aż 180kg. Przy mniejszych rozmiarach akumulatory litowo-jonowe zapewniają od 2 do nawet 3 razy więcej energii niż akumulatory NiMH. Charakteryzują się one także lepszym stosunkiem pojemności do masy. Foto. Opel

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

135

CZAS RELAKSU

136

ElektroTrendy nr 3/2012

Pod prÄ&#x2026;dem julia

julia Pod prÄ&#x2026;dem

CZAS RELAKSU

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

137

CZAS RELAKSU

138

ElektroTrendy nr 3/2012

Pod prÄ&#x2026;dem julia

julia Pod prÄ&#x2026;dem

CZAS RELAKSU

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

139

CZAS RELAKSU

140

ElektroTrendy nr 3/2012

Pod prÄ&#x2026;dem julia

julia Pod prÄ&#x2026;dem

CZAS RELAKSU

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

141

CZAS RELAKSU

142

ElektroTrendy nr 3/2012

Pod prÄ&#x2026;dem julia

julia Pod prÄ&#x2026;dem

CZAS RELAKSU

nr 3/2012 www.elektrotrendy.pl

143

CZAS RELAKSU

Krzyżówka

Super nagrody!

Sponsorem nagród do naszej krzyżówki jest firma Elpar, która przeznaczyła wyjątkowe nagrody dla pierwszych pięciu osób, które nadeślą nam rozwiązanie. Adres redakcji: ElektroTrendy, ul. Sieradzka 3 01-263 Warszawa, z dopiskiem krzyżówka. Wysłanie rozwiązania krzyżówki traktowane jest jako jednoczesne wyrażenie zgody na przetwarzania danych osobowych zgodnie z ustawą

Nazwiska zwyciężców krzyzówki nr. 1 z ET nr. 2/2012 Karol Ciupalski Kołobrzeg, Janina Dudek Dębno, Zbigniew Kowalski Jabłonna, Zenon Przybylski Chrzanów, Józef Tokarzewski Sosnowiec. Nagrody zostały wysłane pocztą

144

ElektroTrendy nr 3/2012

ZAMÓW PRENUMERATE

Najłatwiejszy sposób na zakup czasopisma W prenumeracie jeden numer GRATIS Dostawa bezpośrednio do domu

Cena: 50zł

Dlaczego warto reklamować się w

ET - ElektroTrendy?

Kontakt: reklama@ElektroTrendy.pl, tel. (22) 250 10 10, fax. (22) 250 10 75

ElektroTrendy jest 2-miesięcznikiem poświęconym branży elektrotechnicznej, ze szczególnym uwzględnieniem branży elektroinstalacyjnej i produktów stosowanych w większości instalacji elektrycznych. A wszystko podane jest przystępnie izrozumiale, bez niepotrzebnych komplikacji. Przy nakładzie 8000 egzemplarzy trafiamy wszędzie tam, gdzie czytelnik tego oczekuje. Dodatkowo oferujemy e-wydanie. Dlaczego WARTO? Magazyn skierowany jest do elektryków i elektroinstalatorów, do elektromonterów i prefabrykatorów rozdzielnic, do uczniów i studentów oraz do tych wszystkich, którzy interesują się lub chcą zainteresować się popularną elektrotechniką, nowościami technicznymi oraz zachodzącymi w niej zmianami i najnowszymi trendami. Reklama w ElektroTrendach gwarantuje dotarcie do obecnych, i co równie ważne, pozyskanie nowych, czytelników i użytkowników.

prenumerata@ElektroTrendy.pl

www.ElektroTrendy.pl

CZAS RELAKSU

Krzyżówka

Super nagrody!

Sponsorem nagród do naszej krzyżówki jest firma LUMAX która przeznaczyła wyjątkowe nagrody dla pierwszych pięciu osób, które nadeślą nam rozwiązanie. Adres redakcji: ElektroTrendy, ul. Sieradzka 3 01-263 Warszawa, z dopiskiem krzyżówka. Wysłanie rozwiązania krzyżówki traktowane jest jako jednoczesne wyrażenie zgody na przetwarzania danych osobowych zgodnie z ustawą

Nazwiska zwyciężców krzyzówki nr. 2 z ET nr. 2/2012. Nagrody zostały wysłane pocztą Halina Kozak Brzeg, Władysław Kuna Hucisko, Katarzyna Przytula Gdynia, Herman Rajzer Bytom, Andrzej Samkiewicz Warszawa.

146

ElektroTrendy nr 3/2012