ElektroTrendy 15 2014-2 by ELEKTROTRENDY

w w w . e l e k t r o t r e n d y. p l

Trends Today Tomorrow

yn i n dl ie a E ty le lk k o. try .. k

贸w

ElektroTrendy Nr 15 (2014-2)

Wywiad z Januszem Majchrowiczem strona 26

ENERGETAB | Pawilon N | Stoisko 16 | Zapraszamy!

CMY

POMYŚL, JAKIE OSZCZĘDNOŚCI OSIĄGNIESZ, UKŁADAJĄC OD DZIŚ TRASY KABLOWE W 48 MINUT.

zapraszamy na targi

ENERGETAB 2014 Hala A, Stoisko 16 16-18 IX 2014

codziennie do wygrania skuter elektryczny

www.zamel.com

początek od redakcji spis treści

POCZĄTEK 4 Spis Treści 6 Od Redakcji

NA DOBRY POCZĄTEK Relacje 8 OBO Bettermann w księdze Guinnessa Flesz 10 V Kongres Innowacyjnej Gospodarki Kalejdoskop 12 Formula E: 12 Polski nowy materiał na bazie grafenu 13 Długowieczne baterie 13 Wielki Brat na lotnisku w Helsinkach 14 Gigantyczne wieże oczyszczą powietrze 15 Darmowy internet dla Zambii 15 Baterie nowej generacji coraz bliżej 16 Niemożliwe stało się możliwe 17 Perowskit, nietypowe ogniwo słoneczne PIGE 18 Wyborcze Zgromadzenie PIGE 2014 Podsłuchane 20 Nowe logo ELPAR 20 Bateria niewidoczna dla oka 20 TF Kable – Torsionflex Mine – TEMC – NSSHÖU 21 OSRAM optymalizuje koszty 21 Słoneczny katamaran 21 Chiny – zniknie 5-6 mln starych samochodów 22 „Buzz” – eko-autko dla niepełnosprawnych 23 Elektrownia fotowoltaiczna u wybrzeży Japoni 23 Białostockie panele fotowoltaiczne 24 Nowa elektrownia słoneczna w USA 24 Podpoznański ELMAR – mecenasem sportu

BRUNCH Z BIZNESEM Wywiad z iskrą 26 Janusz Majchrowicz, fachowo i zawodowo Raporty biznesowe 28 CD Projekt ma odszkodowanie za Optimusa 28 Rządowy projekt skracający budowanie 29 Najwięksi wygrani i przegrani UE 30 Wywiadownie Gospodarcze Paprykarz gospodarczy 34 Przychodzi kontrahent do przedsiębiorcy

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

WIEDZA I TECHNIKA 36 AKS ZIELONKA – sztywne złączki kątowe 38 SICHER ELECTRIC – europejskie ograniczniki przepięć 46 GREENLUX – oprawa Dust metal

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

46 RELPOL – przekaźniki w naszym życiu 50 VOLTENO – life energy

BHP 56

KRAUSE - drabiny dielektryczne

PORADY EksPERTA Czy wiesz, że 59 Vademecum oświetleniowca 60 Luxan – nowoczesne oświetlenie osiedli 61 Kruger&Matz – tablet KM1080 z Windows 62 Trilux – nieograniczone możliwości downlight 63 Kanlux – MORTA B CT oprawy ozdobne 63 Kanlux – GORIA LED oprawy ogrodowe

Dom w budowie 64 Armacell – słoneczne ciepło w twoim domu Porady Praktyczne 66 EcoEnergy – oświetlenie kuchni ma znaczenie

Reportaże Z pogranicza branży 68 PLL LOT na 85.letnich fotografiach 69 Konkurs Menadżer Roku 2013 70 Dyson 21.latkiem

CZAS RELAKSU Ekologia

74 Renault ZOE najlepszym miejskim samochodem Krzyżówka 77 Krzyżówka VOLTENO z nagrodami

INFORMACJE 78 Wielki Konkurs ElektroTrendy i VOLTENO o SKUTER ELEKTRYCZNY

początek od redakcji Od redakcji

Szanowny Czytelniku,

Katarzyna Krakowiak Redaktor Prowadzący

eśli to czytasz, to znaczy że trzymasz w swoich rękach już PIĘTNASTY WOLUMIN 2-miesięcznika „ElektroTrendy”, Magazynu dla Elektryków i nie tylko…, jednocześnie jest to drugie Wydanie Specjalne ET. Specjalne, ponieważ niesie ze sobą kolejne „...zmiany, zmiany, zmiany… ”. Właśnie podjęłam poważny krok w swoim życiu dołączając do Zespołu Redakcyjnego ElektroTrendy i do tego w roli Redaktora Prowadzącego. Podjęcie współpracy z Magazynem ET jest dla mnie nie tylko wspaniałą przygodą ale też dużym wyzwaniem zawodowym.

Wraz z powiększeniem Zespołu Redakcyjnego przygotowaliśmy dla Państwa trochę zmian. Z każdym wydaniem ET będziemy wprowadzać zmiany, które mamy nadzieję umilą Państwu czytanie Magazynu ET oraz ułatwią wyszukiwanie potrzebnych informacji, artykułów. Mamy nadzieję, że nowa odsłona ET udoskonali Magazyn oraz zyska jeszcze większą aprobatę z Państwa stron, Magazyn po który będziecie Państwo sięgać z czystej ciekawości. Wszystkie osoby zainteresowane współpracą z magazynem zarówno pod kątem redakcyjnym jak i reklamowym zapraszam do kontaktu. Dla użytkowników elektroniki: Za pomocą urządzeń mobilnych (smartfon, tablet, laptop) i oczywiście tradycyjnych (komputer PC) z dostępem do Internetu, WSZYSCY mają możliwość wolnego dostępu do Portalu ElektroTrendy i przeglądania wersji elektronicznej wszystkich numerów magazynu ElektroTrendy (zakładka ARCHIWUM). WYDAWCA: Idea Electric Sp. z o.o. ul. Narbutta 22/7 02-541 Warszawa MARKETING i PR: pr@elektrotrendy.pl REKLAMA: Zapytania reklamowe reklama@elektrotrendy.pl

REDAKCJA: ul. Narbutta 22/7 02-541 Warszawa redakcja@elektrotrendy.pl tel.: (+48 22) 250 10 10 fax: (+48 22) 250 10 75 Katarzyna Krakowiak Redaktor Prowadzący k.krakowiak@elektrotrendy.pl kom. (+48) 602 563 728

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Dla przypomnienia lub dla tych osób, które mają po raz pierwszy: „ElektroTrendy”, Magazyn dla Elektryków i nie tylko…, to czasopismo, które ma ambicje być poradnikiem dla (prawie) każdego czytelnika, także takiego, który nie dysponuje nadmiarem czasu, a poszukuje rożnych informacji podanych w pigułce. Magazyn ma w łatwy, przystępny i zrozumiały sposób, ale „…zawsze z pieprzykiem” przybliżać to co się dzieje w branży lub komentować to, co się ostatnio w niej lub w dookoła niej działo. Jednocześnie jest typowym „czytadłem” skierowanym nie tylko do osób czynnych zawodowo, ale również do osób uczących się w szkołach i/lub na budowach lub właśnie zmieniających z różnych przyczyn życiowych swoje dotychczasowe zajęcie, na profesję elektryka. „ElektroTrendy” skierowane jest do tych Wszystkich, którzy chcą w sposób przystępny i „bezbolesny” uporządkować i/lub uzupełnić swoją wiedzę o produktach, firmach, trendach i historii branży elektrotechnicznej. Magazyn zawiera dużo „żywych” informacji z kraju i ze świata gospodarki oraz z pogranicza polityki, tej polityki, która ma istotny wpływ na rozwój, bądź wyhamowania naszej branży. „ElektroTrendy” co dwa miesiące oferują wszystkiego po trochu, trochę publicystyki, trochę techniki, trochę porad praktycznych, trochę historii elektrotechniki, krótkie opowieści o znanych i nieznanych wynalazcach, również „coś” dla duszy i ciała, i intelektu, czyli dla każdego coś miłego. „ElektroTrendy” ZAPRASZAJĄ wszystkie te osoby i firmy, które chcą na łamach Magazynu podzielić się swoją wiedzą z innymi. Zainteresowani współpracą powinni potraktować część publicystyczną (felietony) oraz merytoryczną (Porady Eksperta, w tym: Czy wiesz, że…, Dom w budowie, Porady Praktyczne), jak swoisty Hyde Park, tyle tylko, że na gruncie elektrotechniki. Zgłoszenia prosimy przysyłać na adres mailowy: redakcja@elektrotrendy.pl Jednocześnie, równolegle z wersją drukowaną, funkcjonuje wersja internetowa www.elektrotrendy.pl, ogólnie dostępna. która żyje własnym e-rytmem.

Barbara Grad Sekretarz Redakcji: b.grad@elektrotrendy.pl PRENUMERATA: Zapytania związane ze sprzedażą prenumeraty oraz pojedynczych egzemplarzy prenumerata@elektrotrendy.pl

Wszystkim życzymy miłej lektury Zapraszamy do współpracy. Redaktor Naczelny i Zespół Redakcyjny „ElektroTrendy”

PROJEKT GRAFICZNY I SKŁAD: Katarzyna Płońska www.plonskapress.pl DRUK I OPRAWA: Drukarnia ArtDruk ul. Napoleona 4, 05-624 Kobyłka www.artdruk.com

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń oraz za teksty w dziale aktualności, prezentacje i gadżety. Nie zwracamy też materiałów niezamówionych oraz zastrzegamy sobie prawo do skrótów tekstów przyjętych do druku. Prawa autorskie zastrzeżone, przedruk i wykorzystanie materiałów możliwe tylko po uzyskaniu pisemnej zgody Wydawcy.

seria

NA DOBRY POCZĄTEK Relacje

OBO Bettermann

bije rekordy

Wydarzenie owiane jest tajemnicą. Wszyscy zaproszeni goście otrzymują jedynie hasła: OBO Bettermann, 29 lipca 2014, lotnisko Grądy k/Ostrowii Mazowieckiej, bicie rekordu Guinessa.

o przyjeździe w wyznaczone miejsce pracownicy OBO Bettermann kręcą się po płycie lotniska, uśmiechają się, ale wciąż nie chcą wyjawić szczegółowych informacji. Parę minut przed południem wszyscy goście zostają poproszeni do linii startu. Na miejscu zostaje wyjawiona tajemnica związana z biciem rekordu Guinessa. Rekord polega na ułożeniu 1 kilometra tras kablowych w godzinę przez jednego instalatora. Wyzwanie jest o tyle trudne, że dzień w którym zostało zaplanowane ustanawianie rekordu jest wyjątkowo gorący +33°C. Śmiałkiem, który podjął się wyzwania jest Przemysław Głogowski, jeden z pracowników firmy. Wtorek, 29 lipca 2014, godz. 5:30 rano, dzwoni budzik, a to oznacza że pora już wstać. Wiem że TEN dzień właśnie nadszedł. Już dawno wyznaczyliśmy właśnie tę datę na ustanowienie rekordu świata w czasie układania 1km trasy kablowej. Wyglądam przez okno, mimo wczesnej pory słońce zaczyna mocno doskwierać. Już wiem, że w południe może być naprawdę gorąco, dziś zapowiadano jeden z najgorętszych dni w roku

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

+33°C. Wiem, że będzie ciężko. Ostatnie treningi dały w kość ale przez to czuję, że jestem dobrze przygotowany. Godz. 6:30 ruszam z Warszawy w kierunku Ostrowii Mazowieckiej po godzinie drogi osiągając bramy lądowiska Grądy koło Ostrowii Mazowieckiej. Samochód z 6 paletami koryt kablowych RKS-Magic® już czeka na rozładunek. Jeszcze tylko ostatni samolot wznosi się w powietrze i zamykamy lotnisko, przygotowania czas zacząć. Po 4 godzinach ustawiania koryt kablowych na trasie, mierzenia, dokładnego ustawiania oznaczeń trasy, przygotowania napojów, miejsca startu oraz mety, jesteśmy gotowi – mówi Pan Przemysław. Ostatnie minuty do rozpoczęcia wyzwania. Pracownicy chodzą po płycie lotniska i sprawdzają, czy aby na pewno wszystkie materiały są na odpowiednich miejscach. Rozstawiają butelki z wodą co kilkaset metrów. W samo południe rozbrzmiewa wystrzał z pistoletu startera. Pan Przemysław z dwoma pomocnikami prężnie pokonują pierwsze odcinki. Korytka kablowe łączą się na klik, bez żadnych dodatkowych łączników, wystarczy przyłożyć jedno w drugie. Po 50 metrach pierwszy

NA DOBRY POCZĄTEK Relacje

pomiar czasu: 2:47 s. Po pięciu i pół minuty ułożone zostało już 100 m trasy kablowej. Z każdym metrem widać coraz większe zmęczenie instalatora. Przydałaby się zmiana ale firmie zależy na tym, aby cały odcinek 1000 metrów został ułożony przez jednego instalatora. Na półmetku został odnotowany czas 25:14 s. – czas świetny, jest szansa złamać jedną godzinę ale wiem, że słabnę i kryzys może nadejść w najmniej spodziewanym momencie a wtedy nasz plan pójdzie w zapomnienie. Układam kolejne metry, kolejne odcinki znikają za mną, już nie patrzę na czas ale intuicyjnie czuję, że jest coraz gorzej, chyba nie dam rady, mam wrażenie że każdy kolejny odcinek to już nie czas jak na początku 2:47 s na 50 m ale coś w okolicach 3-4 minut a to oznacza, że niestety nie dam rady ułożyć 1000 metrów w godzinę – wspomina Pan Przemysław. Ostatnie 50 metrów. Widać, że instalator przyspiesza widząc coraz bliżej linię mety. Nadchodzi upragniony koniec. Stoper stopuje i podaje czas, 48:41 s, ostatni rekordowy odcinek w czasie 1:54 s na ostatnie 50 m. Wszyscy gratulują Panu Przemysławowi oraz pomocni-

kom. Cel, który został założony przez OBO Bettermann został zrealizowany w czasie krótszym niż zakładali. Został jeszcze tylko pomiar rezystancji. Trzy pomiary, 41 mΩ, 30 mΩ oraz 37mΩ po przeliczeniu średniej, dają w rezultacie wynik 36 mΩ. Wynik rewelacyjny, oznaczający pełną ciągłość elektryczną zgodnie z normą PN-EN 61537. Co więcej norma wymaga wyniku poniżej 50 mΩ tylko dla jednego połączenia, tu taki wynik osiągnięty został na odcinku 1000 m przy ponad 300 połączeniach. Jeszcze tylko podpisy świadków wydarzenia i rekord zostaje zgłoszony do Księgi Rekordów Guinnessa.

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK Flesz

V Kongres Innowacyjnej Gospodarki

Jubileuszowy V Kongres Innowacyjnej Gospodarki w Centrum Konferencyjnym Muranów w Warszawie, przy ul. Anielewicza 6, pod hasłem POLSKA 25+ SUKCES WYMAGA ZMIAN uroczyście otworzyli: 99 Andrzej Arendarski, Prezes Krajowej Izby Gospodarczej 99 Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent m.st. Warszawy 99 Bruno Duthoit, Prezes Zarządu Orange Polska Kongres Innowacyjnej Gospodarki, to wydarzenie mające na celu stworzenie otwartej platformy wymiany opinii pomiędzy wszystkimi uczestnikami-beneficjentami proinnowacyjnych działań w naszym kraju, która posłuży do wypra-

Andrzej Arendarski, Prezes KIG

Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent m.st. Warszawy

Bruno Duthoit, Prezes Orange Polska

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

cowania konkretnych rozwiązań, przyspieszających proces transformacji polskiej gospodarki w kierunku modelu innowacyjnego. Po raz kolejny honorowy patronat nad wydarzeniem objął Prezydent RP Bronisław Komorowski. Co roku przy okazji Kongresu przygotowywane i publikowane są raporty na temat stanu polskiej gospodarki. Następnie Maciej Głogowski, redaktor TOK FM przejął rolę moderatora Okrągłego Stołu Polskiego Biznesu przy którym zasiedli: 99 Maciej Adamkiewicz, Prezes Zarządu Adamed Pharma S.A. 99 Marek Cywiński, Prezes Zarządu Kapsch Telematic Services 99 Andrzej Drosik, Członek Zarządu NUTRICIA Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. 99 Ryszard Florek, Prezes Zarządu Fakro Sp. z o.o. 99 Mariusz Gaca, Członek Zarządu ds. Rynku Biznesowego Orange Polska 99 Janusz Jank, Dyrektor ds. Strategicznych Relacji Biznesowych, InPost 99 Krzysztof Kalicki, Prezes Zarządu Deutsche Bank Polska S.A. 99 Bożena Lublińska-Kasprzak, Prezes PARP 99 Henryk Siodmok, Prezes Zarządu Grupa Atlas S.A. 99 Michał Sołowow, Echo Investment S.A. 99 Maria Wasiak, członek Zarządu PKP S.A. 99 Leszek Wroński, Szef działu usług doradczych w KPMG w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej

NA DOBRY POCZĄTEK Flesz

Waldemar Pawlak, b. Premier RP, Poseł na Sejm RP

Józef Oleksy, b. Premier RP, Wiceprzewodniczący Klubu Parlamentarnego SLD

Po małej przerwie technicznej Jacek Żakowski objął obowiązki moderatora panelu Okrągły Stół III RP: Gdzie byliśmy, gdzie jesteśmy, gdzie będziemy? Perspektywa dalszego rozwoju Polski w Unii Europejskiej. Do dyskusji przystąpili: 99 Janusz Steinhoff, Przewodniczący Rady KIG, b. Wicepremier RP i Minister Gospodarki 99 Waldemar Pawlak, b. Premier RP, Poseł na Sejm RP 99 Józef Oleksy, b. Premier RP, Wiceprzewodniczący Klubu Parlamentarnego SLD 99 Kazimierz Marcinkiewicz, b. Premier RP Kolejnym panelem dyskusyjnym był Okrągły Stół Polskich Metropolii: Kompleksowe wyzwania – innowacyjne miasta, w którym rolę moderatora ponownie przyjął Jacek Żakowski, a udział w nim wzięli: 99 Grażyna Ciemniak, Zastępca Prezydenta Miasta Bydgoszczy 99 Marek Cieślak, Wiceprezydent Miasta Łodzi 99 Adam Grehl, Wiceprezydent Miasta Wrocławia 99 Włodzimierz Paszyński, Zastępca Prezydenta m.st. Warszawy 99 Stanisław Sienko, Wiceprezydent Miasta Rzeszów 99 Tadeusz Truskolaski, Prezydent Białegostoku Pierwszy dzień Kongresu zamknął Kiejstut Żagun, Dyrektor, Szef zespołu ds. ulg i dotacji w KPMG w Polsce, przestawiając raport KPMG: „Dojrzałość innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce”.

Bożena Lublińska-Kasprzak, Prezes PARP

Janusz Steinhoff, Przewodniczący Rady KIG, b. Wicepremier RP i Minister Gospodarki

Kazimierz Marcinkiewicz, b. Premier RP

Drugi dzień V. Kongresu Innowacyjnej Gospodarki rozpoczął gość specjalny Gary Shapiro, Prezes Consumer Electronics Association. Kolejnym punktem tego dnia był panel dyskusyjny, pn. Energetyka: Polityka Klimatyczno-Energetyczna UE do roku 2030. Otwarte Posiedzenie Komitetu ds. Polityki KlimatycznoEnergetycznej. Poprowadził go Herbert Leopold Gabryś, Przewodniczący Komitetu ds. Polityki Klimatyczno-Energetycznej Krajowej Izby Gospodarczej. Kolejne punkty programu to panele tematyczne w podgrupach: 99 Paczkomaty InPost: Od małych skrytek do wielkiego międzynarodowego sukcesu, poprowadzony przez Rafała Zgorzelskiego, Prezesa Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Niepublicznych Operatorów Pocztowych; 99 Raport Kongresu: „25+ Jak zapewnić Polsce kolejne 25 lat sukcesu? Od podwykonawcy do kreatora” przedstawił Ryszard Petru, Prezes Towarzystwa Ekonomistów Polskich; 99 Wystąpienie Olgierda Dziekońskiego z Kancelarii Prezydenta RP; 99 25+ Digitalizacja świata; 99 Transport 25+ – innowacyjna kolej. Inauguracji zamknięcia V Kongresu Innowacyjnej Gospodarki dokonał Andrzej Arendarski, przez rozdanie nagród Prezesa Krajowej Izby Gospodarczej „Innovatica”, przyznawanej za osiągnięcia w dziedzinie innowacji w polskiej gospodarce w następujących kategoriach: 1. Innowacyjnej firmy / uczelni / organizacji. 2. Innowacyjnego rozwiązania – produktu / technologii / usługi. 3. Osobistości innowacyjnej.

Paneliści okrągłego stołu polskiego Biznesu

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

KALEJDOSKOP 01. FORMUŁA E: Pierwsze elektryczne bolidy już trafiły do stajni wyścigowych Przygotowania do Mistrzostw FIA Formuły E, które rozpoczną się w połowie września (13.09.2014 r.) w Pekinie, nabierają tempa. Po okresie dopracowywania nastawów na torach wyścigowych, który przebiegał bez zakłóceń od stycznia 2014 roku, umożliwił zatwierdzenie przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych oraz sprawdzenie prawidłowego działania wszystkich elementów. Dziesięć egzemplarzy w 100% elektrycznych bolidów Spark-Renault SRT_01E zostało przekazanych w Donington (Wielka Brytania) dziesięciu stajniom, które zdecydowały się wziąć udział w tych mistrzostwach. W ten sposób Spark Racing i Renault dotrzymały terminu przygotowań do tego epokowego wydarzenia.

Jest to niemały wyczyn, ponieważ chodzi o pierwszy w 100% elektryczny, krótkoseryjny bolid na świecie o takich osiągach. To kolejny dowód entuzjazmu konstruktorów Renault Sport oraz doskonałego opanowania przez nich nowych technologii związanych z napędem elektrycznym. Dostrojenie i wyprodukowanie elektrycznego samochodu wyścigowego w tak krótkim czasie było dużym wyzwaniem. Współpraca z poszczególnymi partnerami przebiegała wyjątkowo dobrze, a wkład specjalistów z Spark Racing Technologies i Renault Sport okazał się decydujący przy opracowywaniu tego niezawodnego i jednocześnie bezpiecznego bolidu o tak wysokich osiągach. Źródło: renaultpolska

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

02. Polacy stworzą nowy materiał Krakowskie AGH pracuje nad niezwykłym materiałem opartym na grafenie. Jeżeli prace naukowców się powiodą, możliwy stanie się bardziej wydajny i ekologiczny przepływ prądu, a z materiału nowej generacji stworzone zostaną przewody linii napowietrznych.

Zdjęcie: renaultpolska

Kierownikiem projektu, który ma połączyć ze sobą grafen, aluminium oraz miedź, jest profesor Tadeusz Knych. Badania finansowane są przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, PSE oraz Tele-Fonika Kable, które razem z uczelnią tworzą konsorcjum badawcze. Prace nad projektem trwają od początku 2014 roku i zakończyć się mają za trzy lata, tzn. w 2016 roku. Efektem badań ma być trwałe połączenie grafenu z miedzią oraz grafenu z aluminium. Nowo powstałe materiały maja zostac nazwane CuGRAF oraz AlGRAF. Przewiduje się, że ich przewodność cieplna i elektryczna będzie stała na bar-

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

dzo wysokim poziomie. Pozwoli to na zniwelowanie strat cieplnych w obecnie wykorzystywanych przewodach przesyłowych, co może znacznie zredukować stopień komplikacji infrastruktury służącej do rozprowadzania energii. 20.000 TWh rocznie, to ilość energii elektrycznej wykorzystywana przez społeczeństwo całego świata, a także jedna z liczb, która stoi za ideą rozwoju nowych technologii przesyłowych. Wciąż rosnące zapotrzebowanie na energię i nieustająca konsumpcja każą sobie zadawać pytania na temat optymalnych dróg dla prądu elektrycznego. Terawatogodzina, to jednostka wielokrotna jednostki energii – watosekundy w układzie SI. 1 TWh = 109 kWh= 3600 * 1012 Ws = 3600 000 000 000 000 Ws Jeśli na AGH, które pozyskuje grafen z Instytutu Technologii Materiałów Elektronicznych, uda dokonać się syntezy CuGRAF-u lub AlGRAF-u, Tele-Fonika Kable S.A. spróbuje skomercjalizować tak rodzący się produkt. Rola PSE w przedsięwzięciu staje się oczywista. Czy za parę lat czeka nas więc rewolucja energetyczna? Źródło: TF Kable, PSE

03. Długowieczne baterie Trzy główne elementy baterii: anoda, katoda oraz elektrolit były od dawna postrzegane jako pełniące odrębne, samodzielne funkcje w akumulatorze. Zespół naukowców z US Department of Oak Ridge National Laboratory Energy (ORNL) zamierza zakwestionować ten truizm, eksperymentując ze zmuszeniem elektrolitu do pełnienia dodatkowej funkcji, która pozwala wesprzeć

Zdjęcie: długowieczne baterie

katodę w znacznej poprawie wydajności i wydłużeniu okresu trwałości baterii. W czasie testowania skuteczności nowoopracowanego elektrolitu, zespół pracował z baterią litowofluorkowo-węglową, uważaną za idealny tester żywotności akumulatorów, który charakteryzuje się wysoką gęstością energii oraz doskonałą stabilnością. Poprzez dodanie do elektrolitu stałego trifosforanu litu sprawił, że pracuje on wraz z katodą, co skutkuje zwiększeniem wydajności akumulatora o 26% w stosunku do sytuacji, w której katoda i elektrolit pracowałyby niezależnie od siebie. Chengdu Liang jeden z autorów badania, uważa, że w miarę wyczerpywania się baterii, generuje ona sól fluorku litu, katalizując tym samym dalszą elektrochemiczną aktywność elektrolitu. Ta zależność sprawia, że bierny dotychczas elektrolit zaczyna czynnie brać udział w całym procesie. Zdaniem naukowców, ta nowa formuła chemiczna może wydłużyć życie testowanych baterii o lata, a nawet dekady. To przede wszystkim dobra wiadomość dla ludzi, którzy mają wszczepiany rozrusznik serca. Prawdopodobnie w przyszło-

ści nie będą musieli poddawać się operacjom co 10 lat, a co 30, czy 40. Potencjalnych zastosowań nowej technologii jest o wiele więcej, a wykorzystanie ich w zdalnie monitorowanych czujnikach jest tylko kolejnym przykładem na różnorodność pomysłów z nimi związanych. Źródło: gizmag

04. Lotnisko w Helsinkach będzie obserwować każdy krok pasażerów Lotnisko w Helsinkach stanie się pierwszym na świecie portem lotniczym obserwującym każdy krok pasażerów. Plan ten został uznany za technologiczny przełom, ale też znalazł się pod baczną obserwacją obrońców prywatności.

Zdjęcie: archiwum własne nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

Czujniki będą śledziły wszystkie telefony komórkowe z dostępem do Wi-Fi – począwszy od parkingu po sale odlotów, umożliwiając obserwację tłoku i zapobieganie tworzenia się wąskich gardeł na dwóch terminalach lotniska, przez które rocznie przewija się około 15 milionów pasażerów. Pasażerowie decydujący się na zainstalowanie aplikacji będą otrzymywali też oferty sklepów i restauracji, a także informacje o bramkach i lotach. I choć technologia daje oczywiste korzyści, firmy muszą wprowadzać ją z rozwagą, ponieważ takie systemy mogą być postrzegane jako ułatwienie monitorowania nieświadomych tego ludzi. Sprzedawca detaliczny Nordstrom z siedzibą w Stanach Zjednoczonych przerwał w zeszłym roku testy z powodu ostrego sprzeciwu niezadowolonych klientów. System wewnętrznego pozycjonowania ruchu pasażerów dostarcza lotnisku firma Walkbase z siedzibą w Espoo w Finlandii. Takie systemy są montowane powszechniej w sklepach, które chcą zmniejszyć przewagę sklepów internetowych, korzystających z analizy cyfrowych śladów pozostawionych przez klientów. Finavia, operator lotniska w Helsinkach, nie będzie miał dostępu do informacji identyfikacyjnych użytkownika lub urządzenia, ponieważ wszystkie dane zostaną zagregowane. Po pobraniu niezbędnych danych, oprogramowanie usunie te elementy, które umożliwiają zidentyfikowanie urządzenia. Na terenie całego lotniska zostało rozmieszczonych około 150 białych skrzynek wielkości routera i mają one gromadzić numery identyfikacyjne (adresy MAC) urządzeń szuka14

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

jących sieci Wi-Fi. Potem zaszyfrują informacje i prześlą je do serwerów. Finavia spodziewa się ogromnych korzyści z tej inwestycji. Można będzie lepiej zarządzać lotniskiem, przewidywać tworzenie się wąskich gardeł i uważniej wszystko analizować. Kwestia prywatności oznacza, że zyskanie zaufania pasażerów „jest niezwykle istotne” dla Finavia, a anonimowy monitoring to uszanowanie prywatności klientów. W oparciu o doświadczenie sprzedawców detalicznych i pierwsze testy na lotnisku Walkbase szacuje się, że około 60-70% osób pozostawi swój dostęp do Wi-Fi, co umożliwi tworzenie analiz prognozujących, w tym o informację gdzie może wystąpić przeciążenie podczas rosnącego ruchu na lotnisku. I choć podobne systemy są stosowane w niektórych częściach innych lotnisk, Helsinki będą pierwszym portem lotniczym, gdzie obserwacją zostanie objęty cały teren. Pierwszy próbny system już działa i lotnisko dodaje ofertę, dzięki której informacje marketingowe mogą dotrzeć do pasażerów, którzy zdecydowali się na wybranie aplikacji, takiej jak linii lotniczych, czy sklepu. Na terenie lotniska działa 35 sklepów, między innymi odzieżowych, oferujących elektronikę i żywność, a także 32 restauracje i kawiarnie. Pełen system, który zacznie działać pod koniec roku, umożliwi pracownikom sklepów spożywczych poinformowanie klientów, gdzie znajdzie suszone mięso renifera lub przesłanie informacji osobie podróżującej do Tokio, że ma jeszcze czas na sushi, nim będzie musiała udać się do bramki. Źródło: Bloomberg News

Zdjęcie: Wizualizacja wież Feniksa w kolorze różowym

05. Gigantyczne wieże oczyszczą powietrze w chińskim mieście? Brytyjscy naukowcy zaproponowali Chinom stworzenie składającej się z dwóch wież budowli, której funkcją byłoby oczyszczanie powietrza i wody. Według oryginalnego pomysłu wieże miałyby stanąć w Wohan i być o 200 m wyższe od najwyższego dzisiaj budynku na świecie – Burdż Chalify w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Wieże Feniksa, jak nazwali swój projekt londyńscy architekci, miałyby mieć ponad kilometr wysokości i futurystyczny kształt. Miałyby zostać wyposażone w największy na świecie kalejdoskop, który ma być napędzany turbiną wiatrową, a pomiędzy nimi powieszone miałyby być kule symbolizujące planety krążące wokół gwiazd. Budowla miałaby zostać wyposażona w systemy wentylacyjne oraz filtry wody, którą chłonęłaby z pobliskiego jeziora. Woda do góry wędrować ma przez szereg filtrów. Nie będzie wykorzystywana energia z zewnątrz, by zassać wodę. Do napędu wykorzystywana ma być wyłącznie energią odnawialna.

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

W wieżach powstałyby kominy słoneczne, które miałyby wykorzystywać różnice nagrzania dolnych i górnych partii wież. Zgodnie z pomysłem jedna wieża miałaby zasilać drugą, wzajemnie wymieniając się mocą pobraną z odnawialnych źródeł energii. Stąd „feniks” w nazwie, który w Chinach symbolizuje harmonię i symbiozę yin i yang. Jeżeli projekt zostanie zatwierdzony, budowa rozpocznie się jeszcze w 2014 roku i zakończyć ma się w 2017 lub 2018. Jej koszt wyniósłby około 1,2 mld dolarów. Źródło: dailychina.com

06. D zięki internet.org Zambia ma darmowy dostęp do sieci Mark ZuckerBerg, założyciel Facebooka rok temu ogłosił powstanie fundacji internet.org, która przy wsparciu firm technologicznych Samsung i Nokia miała nieść kaganek oświaty, udostępniając dostęp do internetu mieszkańcom najbiedniejszych regionów świata.

Dzisiaj mieszkańcy Zambii dzięki udostępnionej im aplikacji do sieci Zambia Airtel otrzymują nielimitowany, a przede wszystkim darmowy dostęp do internetu. Nie jest to niestety pełny dostęp, a raczej pakiet usług, które nie obciążają rachunku tej sieci. Dotyczy to usług typu: wyszukiwarka Google, Wikipedia i oczywiście Facebook łącznie z Messengerem. Oprócz tego każdy, kto zainstaluje aplikację, może do woli korzystać z: AccuWeather, Airtel, eZeLibrary, Facts for Life, Go Zambia Jobs, Kokoliko, MAMA, WRAPP, Zambia uReport. Z pewnością jest to krok w dobrą stronę i trzeba wierzyć, że następne kraje i firmy ustawią się teraz w kolejce po darmowy internet od Facebooka. Źródło: Facebook

07. Baterie nowej generacji coraz bliżej Naukowcy z Uniwersytetu Standforda przedstawili swoje najnowsze osiągnięcie, zbliżające do zbudowania anody z czystego litu. Użytkownicy przenośnego sprzętu elektronicznego często mają proble-

my ze zbyt krótkim działaniem baterii, skracającym zadowolenie z użytkowania tych urządzeń. Badania prowadzone przez wiele ośrodków naukowych nad coraz doskonalszymi akumulatorami są jednymi z najważniejszych dziedzin, wyznaczających kierunek rozwoju nowych technologii, a wiadomo, że bez energii, żadne, nawet najdoskonalsze urządzenie działać nie będzie. W dobie mobilnej elektroniki i u progu rewolucji w motoryzacji, wielcy producenci zdają sobie z tego sprawę i nie szczędząc środków finansowych, a nawet zlecają placówkom naukowym na całym świecie prace nad tym zagadnieniem. A Ci chętnie startują do wyścigu po nowe, cenne patenty. Jeśli uda się w praktyce zwiększyć pojemność baterii, np. czterokrotnie w stosunku do obecnej technologii, to byłoby to ekscytujące. Umożliwi to 2- lub 3-krotne wydłużenie żywotności baterii, lub budowę samochodu elektrycznego o zasięgu 500 km w cenie 25.000 dolarów. Znane doskonale z codziennego życia baterie litowo-jonowe składają się, podobnie jak większość baterii, z trzech podstawowych elementów:

Internet.org dla Zambii

Baterie litowe coraz bliżej – odkrycie naukowców wielokrotnie wydłuży pracę

Zdjęcie: Materiały prasowe

akumulatorów. Zdjęcie: nature.com

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

elektrolitu, anody i katody. Podczas ładowania, pozytywnie załadowane jony litu akumulowane są w negatywnie naładowanej anodzie – tworzonej dzisiaj najczęściej z krzemu lub węgla. Inżynierowie od lat zdają sobie sprawę z tego, że zbudowana z litu anoda pozwoliłaby na zwielokrotnienie możliwości baterii, dzięki nieporównywalnej z innymi materiałami zdolności gromadzenia ładunków. Problem w tym, że taka anoda podczas gromadzenia ładunków rozszerza się nierównomiernie, powodując w materiale szczeliny, przez które następnie uciekają cenne jony litu, tworząc dendryty, które z kolei powodują spięcia i szybko kończą żywot baterii. Drugim problemem jest wysoka reaktywność litowej anody z elektrolitem (szybkie jego zużycie), a trzecim ciepło wytworzone podczas ich kontaktu. Ostatni problem dał o sobie znać w ostatnich miesiącach, gdy najnowsze baterie w samochodach Tesla oraz w samolotach Dreamliner ulegały zapłonowi… Idealna powłoka ochronna dla anody z litu musi być chemicznie stabilna, by uniemożliwić reakcje z elektrolitem oraz mechanicznie wytrzymała, by wytrzymać rozszerzanie litu podczas ładowania. Rozwiązanie przedstawione przez zespół naukowców z Uniwersytetu Stanforda to powłoka, którą twórcy nazwali nanosferami. Węglowa nanosfera przypomina plaster miodu i tworzy elastyczny, uniwersalny i niereaktywny filtr o grubości 20 nanometrów. Naukowcom udało się osiągnąć 99% wydajności kulombowskiej dla anody litowej przy 150 cyklach, co oznacza olbrzymi postęp w badaniach. Do 99,9% wydajności, kiedy baterie mogłyby zostać wprowadzone na rynek, jeszcze trochę brakuje, ale badacze są dobrej myśli i wierzą, że trochę pracy inżynierskiej i zastosowanie nowych elektrolitów 16

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

pozwoli zrealizować praktyczną i stabilną litową anodę, która zasili akumulatory nowej generacji. Źródło: phys.org

08. Niemożliwe stało się możliwe. Podobno Albert Einstein podsumował kiedyś postęp w taki sposób: „Wszyscy wiedzą, że czegoś nie da się zrobić. I wtedy pojawia się ten jeden, który nie wie, że się nie da, i on właśnie to coś robi”. W przypadku silników kosmicznych tym kimś może być Roger Shawyer. Testy NASA wykazały, że silnik, który nie ma prawa działać, jednak DZIAŁA. Wszystkie stosowane obecnie silniki kosmiczne do tego aby działały muszą wyrzucić coś z siebie. Niezależnie od tego, czy są to ogromne silniki rakietowe, niezwykle wydajne silniki jonowe czy małe silniki manewrowe, zawsze wyrzucają one w przestrzeń jakiś czynnik nośny, który musi wcześniej zostać zabrany na pokład statku. A paliwo waży, a co gorsza, kończy się szybciej, niż wszyscy by sobie tego życzył. Jednak na początku tego stulecia brytyjski inżynier Roger Shawyer zaprojektował i zbudował model silnika o nazwie EmDrive, który do działania wykorzystuje jedynie, generowane na przykład dzięki panelom słonecznym, mikrofale. A właściwie zjawisko ciśnienia promieniowania, ponieważ

Zdjęcie: NASA

promieniowanie elektromagnetyczne po zaabsorbowaniu, odbiciu lub rozproszeniu wytwarza ciśnienie odpowiadające gęstości energii strumienia pola podzielonej przez prędkość światła. Shawyer założył, że jeśli na jednym końcu prędkość fali w jednym miejscu będzie znacznie różniła się od prędkości fali w drugim, to odbijając ją pomiędzy nimi uzyska się różnicę w ciśnieniu promieniowania, a w rezultacie siłę wystarczającą do wygenerowania ciągu. Takie właściwości można uzyskać budując falowód w kształcie stożka i właśnie taki kształt przyjął EmDrive. Shawyer zaprezentował działające, choć bardzo małe i generujące jedynie 16 mN ciągu, modele swojego silnika. Pomimo tego, że przez wiele lat pełnił kierownicze funkcje w EADS Astrium, został wyśmiany przez kolegów z branży. Wszystko dlatego, że opracowany przez niego system jest zamknięty, a więc łamie zasadę zachowania pędu. Wynalazca się nie poddał i pracował dalej sprawdzając jeszcze dokładniej, czy obserwowany ciąg nie jest jednak przypadkiem efektem czegoś, czego nie wziął pod uwagę. Jego praca zwróciła uwagę chińskich naukowców z Politechniki Północno-Zachodniej w Xi’an, którzy po sprawdzeniu wszystkich teoretycznych podstaw działania EmDrive zbudowali własny, większy model. W ubiegłym roku opublikowali oni wyniki swoich eksperymentów, z których wynikało, że z kilku kilowatów energii elektrycznej udało im się uzyskać 720 mN ciągu. Nadal nie jest to wiele, ale stosowane obecnie silniki jonowe generują mniejszy, a do tego zużywają ksenon. Niestety świat nauki podszedł do tych wyników chińskich eksperymentów z dużym sceptycyzmem.

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

Zdjęcie / Rysunek: Relatywistyczny silnik elektromagnetyczny

Dość powiedzieć, że prawie nikt nie potraktował ich poważnie. Wyjątkiem był Guido Fetta, który nie tylko stworzył własną wersję silnika mikrofalowego o nazwie Cannae Drive (od projektu Shawyera różni się on kształtem falowodu, ale zasada działania jest taka sama), ale też przekonał inżynierów z NASA Eagleworks Laboratories, by go przetestowali. Wyniki tych testów zostały zaprezentowane i były dla wszystkich niemałym zaskoczeniem – silnik, który zdaje się łamać zasadę zachowania pędu, rzeczywiście działa. Choć ciąg, jaki udało się uzyskać inżynierom NASA był mniejszy niż w przeprowadzonych wcześniej eks-

perymentach (mieścił się on w przedziale od 30 do 50 mN), trudno pogodzić to ze znanymi prawami fizyki. Przynajmniej na pierwszy rzut oka, ponieważ specjaliści z NASA sugerują, że za działaniem tego silnika może stać kwantowe oddziaływanie pomiędzy pojawiającymi się i po chwili wzajemnie anihilujacymi się cząstkami materii i antymaterii w kwantowej próżni. Nie są tego jednak pewni, ponieważ celem przeprowadzonego przez nich eksperymentu nie było dokładne rozszyfrowanie zagadki działania tego silnika, a sprawdzenie czy w ogóle działa. Teraz, kiedy NASA potwierdziła, że silnik pomysłu Shawyera rzeczywiście działa, będzie mu dużo łatwiej uzyskać środki niezbędne do dalszych badań. Wynalazca ma już nawet pomysł na to, by znacząco zwiększyć moc silnika. Jeśli rzeczywiście uda się wykorzystać tego rodzaju silniki do napędzania statków kosmicznych, będzie to niemała rewolucja. Źródło: Emdrive, Giznet, Wired

09. Perowskit – nietypowe ogniwo słoneczne Naukowcy z Nanyang Technological University w Singapurze odkryli materiał, który zarówno pobiera, jak i emituje światło. Wśród wielu potencjalnych zastosowań, inżynierowie uważają, że perowskit otwiera nowe możliwości urządzeń przenośnych, w których wyświetlacze mogą pełnić także rolę ogniwa słonecznego. Perowskit już wcześniej okazał się obiecującym absorberem promieniowania słonecznego. Z powodzeniem został do tej pory zastosowany w prototypowym ogniwie fotowoltaicznym opartym o grafen, które osiągnęło

Zdjęcie: Nietypowe ogniwo słoneczne

rekordową sprawność 15,6%. Zespół NTU dokonał odkrycia wykazującego na to, że materiał ten emituje także światło. Udało się to prawie przez przypadek, gdy fizyk Suma Tze Chien poprosił badacza Xing Guichuana, by poświecił laserem na nowy hybrydowy perowskit, nad którym aktualnie pracował. Ponieważ większość materiałów na ogniwa słoneczne dobrze pochłania światło, naukowcy byli tym bardziej zaskoczeni, że perowskit nie zaabsorbował fotonów, lecz je wyemitował. Tym samym odkryto, że nowoopracowany materiał w ramach ekspozycji na światło może przechwytywać cząstki światła i przekształcać je w energię elektryczną lub odwrotnie. Poprzez regulację składu materiału można emitować szeroką gamę kolorów, co sprawia, że nadaje się on do wykorzystania jako wyświetlacz, tym bardziej, że materiał może być półprzezroczysty. Przykładowych zastosowań może być więcej. Dość wspomnieć o inteligentnych lampach, czy laserach nowej konstrukcji. Zespół naukowców złożył wniosek o patent na ów materiał do tworzenia ogniw słonecznych, a swoje badania szczegółowo opisał w czasopiśmie Science. Źródło: gizmag

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK PIGE

Wyborcze Walne Zgromadzenie Członków PIGE 2014 W dniach 11-13 czerwca 2014 roku w Ośrodku OLANDIA w miejscowości Prusim, niedaleko Kwilcza (woj. wielkopolskie) odbyło się Wyborcze Walne Zgromadzenie Członków Polskiej Izby Gospodarczej Elektrotechniki połączone z cyklem szkoleń.

99 W dniu 11 czerwca 2014 roku (środa) w godzinach wieczornych odbyło się ostatnie posiedzenie Zarządu upływającej czteroletniej kadencji. Jednym z punktów była konsultacja z zaproszonym gościem, p. Aleksandrem Stawickim reprezentującym kancelarię prawną www.wkb.com.pl, w zakresie spraw nadzoru rynku na drodze spraw sądowych o nieuczciwą konkurencję. W dniu 12 czerwca 2014 roku (czwartek) odbyło się Spotkanie członków PIGE. W pierwszej części Zgromadzenia odbyła się część szkoleniowa, a w niej: 99 Prezentacja nowego członka izby: ZPUE S.A. Włoszczowa, www.zpue.pl – prelegent Wacław Zając; 99 Przedstawienie stanu prac nad izbowym portalem eksportowym polskiego przemysłu elektrotechnicznego. Planowane uruchomienie portalu ma nastąpić w III kwartale 2014 roku. Zostaną 18

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

ustalone odpłatności abonamentowe dla firm wystawiających towary oraz reklamodawców – prelegent Mikołaj Jankowiak, Coderain; 99 Omówienie sprzedaży przez Internet, dynamicznie rosnącego kanału dystrybucyjnego – prelegent Roman Ostrowski, Ostrowski-biz.pl; 99 Przedstawienie aktualnej sytuacji polskich aktów normalizacyjnych i zasady ich powstawania. Tłumaczeń europejskich norm oraz koszty publikacji nowych norm technicznych – prelegent Piotr Kozakiewicz, ELTRIM; 99 Dyskusja nad powstaniem nowej polskiej normy dla przewodów elektroinstalacyjnych na napięcie znamionowe do 1 kV (dawne typy: YDY, YDYp, YDYt, YLY) – referent PIGE, Sekcja Producentów Kabli i Przewodów oraz Fundacja NOBE; 99 Omówienie korzyści jakie odnoszą uczestnicy zbiorowego zakupu energii elektrycznej – prelegent Waldemar Sobański, Polimerowa Energia.

NA DOBRY POCZĄTEK PIGE

W drugiej części Zgromadzenia odbyły się wybory do Zarządu PIGE. Walne Zgromadzenie odbyło się przy wymaganej obecności ponad 50% członków PIGE. Do władz Polskiej Izby Gospodarczej Elektrotechniki wybrani zostali: Zarząd PIGE 99 Prezes: Janusz Majchrowicz, Ergom, Łódź 99 I Wiceprezes: Piotr Wojtkowiak, Marmat, Jasin k/Poznania 99 Wiceprezes: Janusz Nowastowski, Elnowa, Bydgoszcz 99 Wiceprezes: Piotr Pętlak, Erko, Jonkowo k/Olsztyna 99 Sekretarz: Zdzisław Rawicki, Instytut Elektrotechniki, Warszawa 99 Członkowie Zarządu: Sławomir Dębowski, ElektroUnion, Warszawa Mariusz Gierszewski, Anwil, Włocławek Piotr Kozakiewicz, Eltrim, Ruszkowo Artur Kozłowski, Emag, Katowice Janusz Nowak, Manex, Kraków Marek Palka, Simech, Oświęcim Jakub Siemiński, Tele-Fonika Kable, Kraków Żanna Sikorska-Pejsz, Minbud, Mińsk Mazowiecki Komisja Rewizyjna 99 Przewodniczący: Marek Manikowski, Marmat, Jasin k/Poznania 99 Sekretarz: Zygmunt Kuczyński, Spamel, Twardogóra 99 Członek: Marek Wajszczyk, Technokabel, Warszawa Zarząd nowej 4-letniej II kadencji, m.in. zamierza: 1. Wzmocnić rangę i wizerunek PIGE, jako organizacji samorządowej oraz merytorycznej Izby Gospodarczej przyjaznej dla wszystkich firm branży elektrotechnicznej: producentów, importerów, dystrybutorów;

2. Wzmacniać integrację branży elektrotechnicznej poprzez ścisłą współpracę z branżowymi Stowarzyszeniami, Instytutami i innymi merytorycznie podobnymi organizacjami; 3. Zwiększyć udział nowych kadr w PIGE, zwłaszcza postawić na ludzi młodych i aktywnych zapraszając ich do Sekcji Młodych PIGE, którzy w miarę szybko powinni wziąć udział w bieżących pracach Izby, a w następnych latach przejąć w niej zarządzanie; 4. Zaktywizować wszystkich chętnych chcących współtworzyć nowoczesną branżę elektrotechniczną i mogących wnieść wartość dodaną, wszystkich niezrzeszonych i zrzeszonych, w tym obecnych i byłych członków Izby poprzez zaproszenie ich do Rady Ekspertów PIGE; 5. Zwiększyć uczestnictwo przedstawicieli PIGE w grupach doradczych lub konsultacyjnych organizowanych przez organy administracji rządowej i samorządowej, a także stowarzyszenia i inne organizacje zawodowe; 6. Stworzyć system nagradzania najlepszych firm branży elektrycznej; 7. Wprowadzić, na wzór zachodnich krajów europejskich, Znak Jakości PIGE. W ostatnim dniu Zgromadzenia, tj. 13 czerwca 2014 roku (piątek) w ramach cyklu szkoleniowego mecenas Tomasz Włostowski z Kancelarii Prawnej EUTRADEDEFENCE z siedzibą w Brukseli, zapoznał zebranych szczegółowo z mechanizmami tworzenia prawa gospodarczego w Unii Europejskiej. W ożywionej dyskusji słuchacze starali się uzyskać odpowiedzi na swoje pytania. Często powtarzającą się kwestią był temat lobbingu, zgodnego z prawem. nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK podsłuchane

Podsłuchane 01. Nowe logo kablowni ELPAR Z początkiem lata firma kablowa z Parczewa odświeżyła swoje dotychczasowe logo, nadając jemu więcej lekkości i nowoczesności.

dotychczasowe logo

nowe logo Źródło: ELPAR

02. B ateria niewidoczna dla ludzkiego oka Pentagon w ramach programu DARPA finansuje Instytut Badawczy Silicon Valley, który opracowuje baterię krzemowo-powietrzną zdolną zasilać urządzenia elektroniczne, która staje się niedostrzegalna dla ludzkiego oka, gdy jest włączona.

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

DARPA rozpoczęła program badawczy, aby rozwiązać problem z coraz szerszym rozprzestrzenianiem się małych urządzeń elektronicznych na polu bitwy, które znalezione przez potencjalnych wrogów mogą zostać wykorzystane przeciwko amerykańskiej armii. Takie urządzenia to przede wszystkim radio, zdalne czujniki, czy telefony. Akumulator, który DARPA nazwało SPECTRE ma być dostępny komercyjnie dla klientów firmy. Dzięki nowej technologii bateria nie będzie musiała ulegać autodestrukcji, by nie dostać się w niepowołane ręce. Baterie krzemowo-powietrzne zostały wymyślone w ostatniej dekadzie przez zespół kierowany przez izraelskiego naukowca Yaira Eina-Eliego w Technion – Israel Institute of Technology. Cechują je niska waga, niezwykła żywotność i bardzo dobra wydajność energetyczna. Wersja akumulatora, który będzie musiał sprostać wymaganiom DARPA jest nie lada wyzwaniem dla inżynierów. Źródło: greenbay

03. Tele-Fonika Kable – kable Torsionflex Mine – TEMC – NSSHÖU Tele-Fonika Kable konsekwentnie rozwija swoje produkty dedykowane do zastosowań w przemyśle wydobywczym ropy i gazu. Po kablach uszczelnionych wykorzystywanych w morskich platformach wydobywczych, teraz dostarczyła kable zasilające szyby wiertnicze odporne na ekstremalnie niskie

temperatury pracy. Kable Torsionflex Mine-TEMC-NSSHÖU znajdą zastosowanie na syberyjskich i tiumeńskich polach wydobywczych ropy naftowej.

Spośród kilku uznanych na świecie dostawców takich rozwiązań, wybrano właśnie polską fabrykę. To nie przypadek. To zasługa technologii wytwarzania polskich kabli, która zapewnia najwyższą dostępną w naszej branży, jakość. Zresztą tu nie ma miejsca na żadne kompromisy, gdy w grę wchodzi zapewnienie zasilania i sterowania w skrajnych temperaturach pracy, z jakimi mamy do czynienia na Dalekim Wschodzie. Kable Torsionflex Mine – TEMC – NSSHÖU zostały opracowane w jednym z działających w spółce Zespołów Rozwoju Produktu,

NA DOBRY POCZĄTEK podsłuchane

zespole odpowiedzialnym za kable w powłoce gumowej. Zleceniodawcą była niemiecka firma produkująca urządzenia i sprzęt wiertniczy. Na życzenie zleceniodawcy zmieniono powłokę chloroprenową na bardziej wytrzymały rodzaj materiału, tak by uzyskać maksymalną wytrzymałość mechaniczną, czyli żywotność kabla w niskich temperaturach otoczenia dochodzących do minus 45 stopni oraz w bardzo trudnych warunkach eksploatacyjnych. W pierwszych dniach kwietnia 2014 roku do odbiorcy trafiła pierwsza partia ponad 30 kilometrów tych kabli. Temat dotyczący lądowych platform wiertniczych należy do najbardziej perspektywicznych. I na tym segmencie asortymentowym Tele-Fonika Kable posiada stosowne technologie. Nie ulega wątpliwości, że znajdzie się w gronie dostawców do tego sektora. To koło zamachowe innowacyjności w projektowaniu i technologii produkcji. Źródło: Forhang Silesia PR

04. O SRAM optymalizuje koszty działalności Niemiecki koncern OSRAM musi obniżyć koszty własne i w których ramach planuje zwolnić 7800 pracowników, w tym 1700 z Niemiec i 6100 pracowników spoza Niemiec. Zwolnienia mają dać oszczędności około 260 mln euro. Zaplanowaną restrukturyzację OSRAM zmuszony jest przeprowadzić ze względu na spadek całkowitych obrotów i to pomimo wzrostu w sprzedaży oświetlenia LED. Przyczyną jest znaczący spadek sprzedaży w segmencie oświetlenia tradycyjnego i wzrostu ilości konkurencyjnych marek lokalnych.

05. Ekologiczny katamaran Katamaran Planet Solar, zaprojektowany został przez Jensa Langwassea, według pomysłu szwajcarskiego inż. Raphaela Domjana, jest jedną z pierwszych jednostek pływających wyłącznie dzięki energii słonecznej, który przepłynął już tysiące kilometrów. Okazuje się, że stosowanie czystej energii możliwe jest w najróżniejszych warunkach. Planet Soral jest całkowicie ekologiczny, ponieważ korzysta jedynie z energii uzyskiwanej z promieni słonecznych. Katamaran jest wyposażony w ogniwa, które łącznie zajmują powierzchnię ponad 500 metrów kwadratowych. Z kolei maksymalna moc jaką może uzyskać wynosi ponad 90 kW. Energia magazynowana jest w sześciu akumulatorach, która pozwala na pokonanie nawet 300 km. Dzięki takim instalacjom katamaran może osiągnąć prędkość do ponad 9 km/h. Katamaran wykorzystuje uzyskaną energię słoneczną zarówno do pracy silników, specjalistycznej aparatury badawczej a nawet w kuchni. Planet Solar udowodnił już swoją moc i wytrzymałość, bowiem zdołał przepłynąć już, w ciągu

prawie dwóch lat, rejs dookoła świata. Ostatnio statek posłużył również w badaniach nad Prądem Zatokowym. Budowa statku mogłaby wzbudzić wiele emocji. Istotnym jest jednak, jak katamaran przez kilka lat funkcjonowania, poradził sobie z postawionymi zadaniami. Źródło: www.oze.pl

06. Z chińskich dróg ma zniknąć 5-6 mln starych samochodów Rząd chiński chce zmniejszyć poziom zanieczyszczenia powietrza i wydał rozporządzenie o wycofaniu z ruchu publicznego, do końca 2014 roku, 5-6 mln starych samochodów, które nie spełniają standardów ekologicznych.

Zdjęcie: archiwum własne

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK podsłuchane

Chiny są największym na świecie rynkiem motoryzacyjnym, na którym tylko w 2013 roku sprzedano 17,9 mln nowych pojazdów. W roku 2014 przewiduje się wzrost sprzedaży aut o około 8-10% w stosunku r/r. Plan rządowy powstał po tym jak w Chinach nie wykonano krajowych założeń środowiskowych na lata 2011-2013, m.in. nie udało się zredukować smogu w miastach. Rząd chiński planuje, że wszystkie pojazdy zarejestrowane przed 2005 rokiem, a które nie spełniają standardów emisji spalin, zostaną „stopniowo usunięte” z dróg. W samym Pekinie ma zniknąć z ulic około 300.000 starych pojazdów, gdzie 31% zanieczyszczeń pochodzi ze spalin samochodowych. W ramach walki z zanieczyszczeniem powietrza władze w Pekinie nakazały zmiany w transporcie publicznym. Taksówki i miejskie autobusy będą stopniowo przechodzić z wykorzystywania benzyny i oleju napędowego na gaz i energię elektryczną. Władze zaczęły też wspierać produkcję pojazdów elektrycznych. Rządowy plan zakłada również, że na stacjach benzynowych w największych aglomeracjach, tj. Pekin czy Szanghaj będzie sprzedawane paliwo najwyższej jakości, zawierające mniej szkodliwych substancji. Po chińskich drogach porusza się około 240 mln pojazdów, z czego połowa to samochody osobowe. Po latach nieskrępowanego wzrostu gospodarczego i szybkiego uprzemysłowienia chińskie władze zapewniają, że priorytetowo traktują problemy ochrony środowiska i walkę z zanieczyszczeniem, które uważa się tu za przyczynę setek tysięcy przedwczesnych zgonów. Coraz więcej Chińczyków wyraża niezadowolenie z powodu smogu, 22

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

malejących i coraz bardziej zanieczyszczonych zasobów wody oraz skażonych gruntów rolnych. Źródło: Associated Press.

07. „ Buzz” - ekologiczny pojazd dla niepełnosprawnych Ultralekki pojazd dla niepełnosprawnych to nowy pomysł studentów Politechniki Krakowskiej. Elektryczny „Buzz” dołącza do rodziny ekologicznych pojazdów przyszłości, które powstały na krakowskiej uczelni jako odpowiedź na problemy komunikacyjne mieszkańców wielkich aglomeracji.

Premierowy pokaz „Buzza” odbył się w podczas Dnia Wynalazków na Politechnice Krakowskiej. Magistranci z Instytutu Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych na Wydziale Mechanicznym Politechniki Krakowskiej: Jerzy Pajerski, Filip Przybylski, Dawid Żmuda i Jarosław Rusek, pod kierunkiem prof. dr. hab. inż. Witolda Grzegożka, skonstruowali mały, elektryczny pojazd przeznaczony dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Z „Buzza” można korzystać w wygodny i bezpieczny sposób wyłącznie przy użyciu rąk. Użytkownik nie musi przesiadać się z wózka do auta - wjeżdża do środka pojazdu na wózku, który stabilnie zabloko-

wany pełni funkcję fotela kierowcy. Wjazd do pojazdu zapewnia tylna dolna pokrywa (pochylnia), opuszczana do powierzchni drogi (pełni rolę podjazdu). Nadwozie pojazdu wykonane zostało z klejonych kompozytowych paneli, zawierających aluminiowy rdzeń w formie plastra miodu. Dzięki takiemu rozwiązaniu masa własna pojazdu (bez baterii) to tylko 200 kg. Prototyp studentów Politechniki Krakowskiej osiąga prędkość ok. 40 km/h, przy zasięgu około 50 km. Technologia wykonania nadwozia nie wymaga specjalnego oprzyrządowania, można je skonstruować w średnio wyposażonym warsztacie mechanicznym.

Pojazd napędzany jest elektrycznie, a jego akumulatory mogą być ładowane ze zwykłego gniazdka. Niewielkie rozmiary (1,55 m szerokości i 2,2 m długości) pozwalają go zaparkować bez trudu na małej przestrzeni, a nawet wjechać do wąskich drzwi i na podjazdy dla wózków. Pojazd został zgłoszony do ochrony jako Zarejestrowany Unijny Wzór Przemysłowy (Registered Community Design), co oznacza, że jego wygląd będzie chroniony na terenie całej Unii Europejskiej. Materiały prasowe: Politechnika Krakowska

NA DOBRY POCZĄTEK podsłuchane

09. Pod Białymstokiem zbudują fabrykę paneli fotowoltaicznych

Zdjęcie: Japońska elektrownia słoneczna

08. E lektrownia fotowoltaiczna u wybrzeży Japonii Japończycy uruchomili swoja największą elektrownię fotowoltaiczną. Dysponuje ona mocą ponad 78 MW. Wyróżnia się tym, że zbudowano ją na terenach zabranych morzu. Po katastrofie w Fukushimie Japonia zdecydowała się zrezygnować z elektrowni jądrowych. W lipcu 2012 roku japoński rząd wdrożył program wsparcia dla OZE. Zakłada on, że władze lokalne mają obowiązek kupować energię z instalacji fotowoltaicznych o mocy większej niż 10 kW, jeśli takie są w regionie. Więc Japończycy rozpoczęli duże inwestycje w OZE. Jedną z nich jest elektrownia słoneczna nieopodal Kagoshimy zbudowana przez Kyocera Corporation, znaną w branży elektronicznej. Dysponuje ona mocą 78,8 MW. Nie byłoby w niej nic wyjątkowego gdyby nie to, że została zbudowana w zatoce na terenach zabranych morzu. Nieopodal obiektu znajduje się zaś aktywny wulkan Sakurajima. Elektrownia składa się z 290.000 paneli słonecznych. Zajmuje ona po-

wierzchnię 1.270.000 m kw. Budowa trwała od września 2012 roku i pochłonęła ponad 275,5 mln dolarów amerykańskich (czyli 851.267.450 zł). Ilość energii produkowanej przez tą instalacje ma pozwolić na zaspokojenie potrzeb 22.000 japońskich gospodarstw domowych. Dodatkowo by propagować OZE w Japonii zbudowano przylegający do elektrowni budynek edukacyjny z widokiem na elektrownię solarną, zatokę Kagoshima i wulkan. Budynek jest dostępny dla turystów i studentów. W ten sposób Kyocera chce propagować odnawialne źródła energii i wiedzę o nich w społeczeństwie opartym do tej pory na energii jądrowej. Dzięki programowi rządowemu elektrownia w Kagoshimie ma zapewniony odbiór energii przez 20 lat Źródło: global.kyocera.com

Firma High Tech Project chce pod Białymstokiem (Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna) zbudować fabrykę, gdzie 74 pracowników produkować będzie panele fotowoltaiczne. Firma High Tech Project (HTP) chce kupić za 5,4 mln zł netto ostatnią działkę o powierzchni 3,2 ha w podstrefie Białystok Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (SSSE). Firma deklaruje zainwestowanie w Białymstoku w sumie 195 mln zł. High Tech Project to polska firma zarejestrowana w Warszawie, która ma swój oddział w Białymstoku. Firmie HTP bardzo zależy na jak najszybszym postępie prac. Wiadomo, że fabryka paneli fotowoltaicznych ma powstać do końca 2018 roku. High Tech Project, to przedsiębiorstwo wysokich technologii. Zapowiada się więc niezwykle innowacyjne przedsięwzięcie. Spółka zamierza być jedną z wiodących firm w branży fotowoltaiki w Polsce i Europie. Planowana inwestycja High Tech Project, będzie jedną z największych w 18-letniej historii suwalskiej strefy. Dotychczas większe inwestycje zrealizowały jedynie Pfleiderer w Grajewie oraz Rockwool Polska. Obecnie podstrefa Białystok SSSE zajmuje około 30 ha, a wszystkie należące do niej działki mają już inwestorów. Miasto chce jednak powiększyć obszar podstrefy o około 19 ha, które znajdują się wokół Białostockiego Parku Naukowo -Technologicznego (BPNT). Tereny te graniczą z podstrefą. Grunty BPNT są uzbrojone i przygotowane pod inwestycje. Źródło: SSSE nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK podsłuchane

10. N owa elektrownia słoneczna w USA W amerykańskim stanie Kalifornia, uruchomiono elektrownię słoneczną o mocy blisko 400 MW. Inwestycja została zrealizowana w wyniku porozumienia trzech firm: NRG, BrightSource Energy oraz Google. Realizacja tego projektu jest przełomem dla globalnej energetyki solarnej. Oficjalne uruchomienie elektrowni – Ivanpah Solar Electric Generating System (ISEGS), położonej na pustyni w Południowej Kalifornii, w pobliżu granicy z Nevadą, odbyło się w czwartek, 13 lutego 2014 roku. Realizacja projektu zatwierdzonego w 2010 roku trwała kilka lat i była cały czas nadzorowana przez Komisję Energii Kalifornii. Elektrownia słoneczna osiąga moc 392 MW i może zapewnić energię dla około 140.000 gospodarstw domowych. Koszt realizacji wyniósł ponad 2 mld dolarów. Odbiorcami energii mają być firmy Pacific Gas & Electric oraz Southern California Edison. Źródło: www.oze.pl

11. E LMAR Przeźmierowo / Tarnowo Podgórne – MECENASEM SPORTU Klub GKS „Tarnovia” Tarnowo Podgórne został założony w 1949 roku. w celu rozwoju aktywności sportowej dzieci, młodzieży oraz dorosłych na terenie gminy. Od początku istnienia realizuje swoją misję poprzez udział w rozgrywkach sportowych, organizację imprez i turniejów w różnych dyscyplinach sportu ze szczególnym uwzględnieniem piłki nożnej oraz koszykówki. Przez wiele lat działalności klubu jego zawodnicy odnosili 24

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Zdjęcie: Seniorzy GKS Tarnovia

Zdjęcie: Koszulki dla zawodników GKS Tarnovia zakupione przez ELMAR Przeźmierowo / Tarnowo Podgórne i podwrocławską firmę oświetleniową EcoEnergy

sukcesy zarówno na arenie ogólnopolskiej, jak i międzynarodowej. Efektem ciężkiej pracy jest awans zespołu seniorów sekcji piłki nożnej do III ligi. Zawodnicy GKS Tarnovia Tarnowo Podgórne rozegrali w tym sezonie 30 spotkań, zwyciężając 21 razy. Zdobyli w sumie 67 punktów i aż 11 punktową przewagę nad kolejnym zespołem. Ale GKS Tarnovia Tarnowo Podgórne to także sekcja koszykówki oraz lekkoatletyki. Dziś klub, liczący ponad dwustu zawodników i mający silne drużyny juniorów, coraz wyraźniej zaznacza swoją obecność na sportowej mapie Wielkopolski. Firma ELMAR działa na polskim rynku od 1990 roku, od 2001 jako Spółka Jawna. Posiada dwa oddziały: Przeźmierowo, ul. Rynkowa 30 i Tarnowo Podgórne, ul. Poznańska 151 oraz sklep elektryczny w Poznaniu,

ul. Jeżycka 45. Prowadzi sprzedaż hurtową i detaliczną. Oferuje asortyment zarówno dla instalatorów, jak i odbiorców indywidualnych. Oferuje wszystko to, co potrzebne jest do zasilenia, rozdziału i zabezpieczenia energii elektrycznej, w tym: artykuły oświetleniowe, osprzęt elektroinstalacyjny, kable i przewody. Elmar jest udziałowcem Grupy Handlowej ElektroUnion

Grupa Hurtowni Elektrycznych

elektrounion.pl

SILNA GRUPA na trudne czasy DOŁĄCZ DO NAS!

BRUNCH Z BIZNESEM Wywiad z iskrą

25 LAT ZAE ERGOM fachowo i zawodowo

ElektroTrendy: Proszę o przedstawienie historii firmy, jej struktury organizacyjnej oraz zakresu działania na polskim rynku. Może europejskim? ERGOM, Janusz Majchrowicz: Zaczynaliśmy co prawda nie w garażu, ale w prywatnym mieszkaniu mojego wspólnika – Jurka Pietrasika. Pierwsze pieniądze zarobiliśmy na sprzedaży przedłużaczy telefonicznych. Pierwsza kupiona maszyna – wytłaczarka została w pełni wdrożona po dwóch miesiącach, a zwróciła się w trzecim miesiącu przy pierwszym zamówieniu, które zrealizowaliśmy dla jednej z polskich elektrowni. Zaczynaliśmy więc od produkcji, ale i od handlu, który potem szybciej się rozwijał od produkcji. Teraz role się odwróciły i produkcja rośnie nam znacznie szybciej, jej udział w sprzedaży wyniesie w tym roku około 65%. Dzisiaj zatrudniamy prawie 200 osób, które pracują na około 15.000 metrów kwadratowych. Organizacyjnie firma jest podzielona na 5 pionów: 99 Produkcji – największy, tu się rodzi dobra polska, niemiecka, francuska, itd. JAKOŚĆ; 99 Logistyki – obsługujący klientów lepiej niż czynią to nasi konkurenci (to zdanie klientów), 99 Sprzedaży – utrzymujący kontakt z klientami, 99 Rozwoju – pracujący na rzecz przyszłości, 9 9 Finansowo-Księgowy – dzięki pracującym tu ludziom wiemy co ile kosztuje . ElektroTrendy: Czym wyróżnia się Państwa oferta na tle innych firm o zbliżonym profilu asortymentowym? 26

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Janusz Majchrowicz: Nie ma firm o podobnym profilu asortymentowym. W ofercie mamy około 10 podstawowych grup asortymentowych, a nasi konkurenci zwykle konkurują z nami tylko jedną, dwiema z nich. Nasza oferta jest komplementarna, ma odpowiednią szerokość i głębokość. Jest podparta największym na rynku wsparciem technicznym i poradnictwem. Jest ukierunkowana odpowiednio na klienta hurtowego i docelowego. O jej jakości świadczy duży i ciągle rozwijający się eksport.

BRUNCH Z BIZNESEM

ElektroTrendy Gdzie się Państwo widzą na rynku i dlaczego? Janusz Majchrowicz: To co było dobre wczoraj, dzisiaj już nie wystarcza. Dzisiaj bardzo ważna jest obsługa klienta: profesjonalizm i kompetentna załoga. Dotrzymywanie przyrzeczonych terminów, krótkie terminy dostaw, dostawy bez pomyłek – to nasz cel. Na tle konkurencji wyglądamy co prawda dobrze, ale to nas nie zadowala. Pracujemy nad lepszą obsługą z wykorzystaniem strefy B2B na naszej stronie internetowej. Tak się widzimy dzisiaj na rynku. ElektroTrendy: Czy eksport na rynki zewnętrzne pomaga rynkowi polskiemu? Janusz Majchrowicz: Zdecydowanie tak. Zaczęliśmy eksportować, gdyż w poszczególnych grupach wyrobów mieliśmy duże udziały w rynku krajowym. Zorientowaliśmy się, że przy naszej wysokiej jakości i niskich kosztach, łatwiej nam sprzedawać na rynki europejskie. Eksport i jego rozwój to zarówno skutek jakości i konkurencyjności naszej oferty jak i efekt pracy zespołu ludzi pracujących u nas, ich kwalifikacji i zaangażowania. Szybko zostaliśmy zauważeni przez handlowców z krajów postsocjalistycznych – najszybciej urósł nam rynek w Czechach, na Ukrainie i na Słowacji, krajach nadbałtyckich, Bułgarii, Rumunii. Potem zaczęliśmy sprzedawać do Europy Zachodniej i na Bliski Wschód, do Afryki i do innych stron świata. Rocznie sprzedajemy w sposób ciągły nasze produkty w ponad trzydziestu krajach. Jak więc widać eksport przysłużył się nie tylko naszej firmie, ale i rynkowi krajowemu, bo dzięki niemu podnieśliśmy i ustabilizowaliśmy jakość, obniżyliśmy koszt jednostkowy (dzięki zwiększonemu zapotrzebowaniu mogliśmy wprowadzić automatyzację produkcji). Efekt? Możemy oferować niższe ceny. Eksport wymusił też lepsze standardy obsługi klientów, co automatycznie zostało przeniesione na rynek krajowy i tam docenione. ElektroTrendy: Co jest nie tak na rynku polskim? Janusz Majchrowicz: Przede wszystkim jakość wielu wyrobów nie odpowiada standardom europejskim, w tym obowiązującym dyrektywom, np. dyrektywie niskonapięciowej. Nacisk dystrybutorów na jak najniższe ceny bez oglądania się na jakość powoduje, że wielu producentów i importerów zaniża jakość, np. przez zaniżanie „procenta

Wywiad z iskrą

miedzi w miedzi” – dotyczy to przewodów, końcówek kablowych, rur ochronnych lub przez dostarczanie wyrobów, np. taśm kablowych, które nie spełniają wymagań dyrektywy LVD i nadają się do wiązania kwiatków, a nie przewodów czy kabli. Nie ma niestety żadnej instytucji skutecznie dyscyplinującej nieuczciwych producentów i importerów. W ostatnich miesiącach złożyliśmy doniesienie do prokuratury. Nasze styczniki próżniowe typu SV złomowane przez użytkownika zostały sprzedane jako nowe do kopalni ze sfałszowanymi tabliczkami znamionowymi. Nietrudno sobie wyobrazić skutki awarii takiego stycznika w kopalni metanowej, bo do takich warunków są przeznaczone. Podobne historie dotyczą końcówek cienkościennych aluminiowych, które nie mają żadnych atestów dopuszczających do stosowania w energetyce, bo ze względu na swoją konstrukcję nie mogą przejść testów, a są masowo zamawiane przez energetykę. Można przypuszczać, że znaczna część w/w nieprawidłowości nie jest nieznana dystrybucji, ale nie chciałbym przez to stwierdzenie zdejmować odpowiedzialności z niektórych producentów i importerów. Innym bardzo dużym problemem jest nieprzestrzeganie praw własności intelektualnej i prawnej. ElektroTrendy: Jak wygląda Państwa wizja rozwoju firmy w ciągu najbliższych kilku lat? Janusz Majchrowicz: Planujemy pozostać liderem w naszej branży, solidnym partnerem biznesowym dla dystrybucji. Chcemy rozwinąć znacznie nasz potencjał produkcyjny. W tym roku i w następnym planujemy wydać na ten cel grubo ponad 10 mln złotych, co jak na wielkość naszej firmy jest bardzo dużą kwotą. Zamierzamy ciągle rozwijać kompetencje naszych pracowników. Współpraca z klientami, spełnianie ich wymogów będzie możliwe tylko wtedy, gdy po naszej stronie będą mieli do czynienia z fachowcami. Dzisiaj w niektórych grupach wyrobów ponad 50% sprzedaży to wyroby produkowane wg projektów wykonanych przez nas według uzgodnień z klientami. Z bardziej prozaicznych spraw, co nie znaczy, że nieistotnych, zamierzamy odświeżyć i unowocześnić wizerunek firmy, co nastąpi w tym i w kolejnym roku. ElektroTrendy: Dziękujemy za rozmowę! Janusz Majchrowicz: Dziękuję również. nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

BRUNCH Z BIZNESEM Raporty biznesowe

RAPORTY BIZNESOWE 01. C D Projekt dostanie za Optimusa odszkodowanie od państwa w wysokości 1,09 mln zł Skarb Państwa musi zapłacić CD Projektowi 1,09 mln złotych plus odsetki od 15 listopada 2005 roku. Tak orzekł Krakowski Sąd Okręgowy. Tym samym sędziowie uznali, że wskutek bezprawnych działań służb skarbowych firma Optimus (której następcą prawnym jest właśnie CD Projekt) poniosła straty finansowe i wizerunkowe. To zachwiało działalnością firmy i wpędziło w kłopoty finansowe.

Kwota ustalona przez sąd jest dużo niższa od tego, czego spodziewał się CD Projekt. Zdaniem CD Projektu, Skarb Państwa powinien zapłacić 36 mln złotych plus odsetki. Spór dotyczy wydarzeń z przełomu 1999-2000 roku. Wtedy właśnie przedstawiciele Urzędu Skarbowego uznali, że Optimus wyłudzał podatek VAT. W jaki sposób? Optimus wywoził komputery na Słowację, a potem sprowadzano je do Polski. W listopadzie 2003 roku Najwyższy Sąd Administracyjny uznał decyzję urzędników skarbowych za niezgodne z prawem. Dzisiaj marka OPTIMUS należy do wrocławskiej firmy AB S.A.

płynące z projektu nowelizacji ustawy prawo budowlane przyjętej 5 sierpnia 2014 r. przez rząd. Poprawa nastąpi, m.in. poprzez zniesienie wymogu uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę i przebudowę budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane. W takim przypadku konieczne będzie jedynie zgłoszenie budowy z projektem budowlanym. Ponadto, ograniczono katalog obiektów budowlanych, które wymagać będą pozwolenia na użytkowanie. Projekt wprowadza w określonych przypadkach możliwość wystąpienia z wnioskiem o umorzenie lub rozłożenie na raty opłaty legalizacyjnej za dokonanie samowoli budowlanej. Znosi obowiązek dołączania do projektu budowlanego oświadczeń o zapewnieniu energii, wody, ciepła i gazu oraz o warunkach przyłączenia do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych. Nie będzie też konieczności dołączania oświadczenia właściwego zarządcy drogi o możliwości dostępu do drogi publicznej (przy drogach niższej klasy). Projekt przewiduje również zniesienie obowiązku zgłoszenia zamierzonego terminu rozpoczęcia robót budowlanych oraz rozszerza katalog obiektów oddawanych do użytkowania na podstawie zawiadomienia, bez konieczności uzyskiwania ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowa-

Źródło: CD Projekt

02. R ząd przyjął projekt skracający procedury budowlane Uproszczenie i skrócenie procedury w większości inwestycji budowlanych to najważniejsze korzyści 28

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Zdjęcie: archiwum własne

BRUNCH Z BIZNESEM Raporty biznesowe

nie, m.in. dla warsztatów rzemieślniczych, myjni samochodowych, obiektów magazynowych i stawów rybnych. Inwestor będzie mógł rozpocząć wszystkie roboty budowlane, na podstawie decyzji podlegającej wykonaniu, gdy nie ma innych stron postępowania. Właściwe organy administracji architektoniczno-budowlanej będą zobowiązane do sprawdzenia pod względem formalnym złożonych wniosków o pozwolenie na budowę (w wyznaczonym terminie) oraz skrócenie czasu oczekiwania na tzw. milczącą zgodę na użytkowanie (brak sprzeciwu administracji) – z 21 do 14 dni – w przypadku obiektów oddawanych do użytkowania na podstawie zgłoszenia. Zgodnie z projektem nowela ma wejść w życie po 3 miesiącach od daty ogłoszenia jej w Dzienniku Ustaw. Źródło: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

03. N ajwięksi wygrani i przegrani wspólnego rynku europejskiego Na zlecenie Fundacji Bertelsmanna naukowcy obliczyli, które z państw założycielskich wspólnego, europejskiego rynku skorzystały na nim najbardziej. Okazało się, że największe korzyści rynek przyniósł Danii i Niemcom. Instytut Prognos AG obliczył, że od momentu zintegrowania się wewnętrznego Rynku Europejskiego w 1992 roku, PKB w Niemczech w latach 1992-2012 roku rósł każdego roku przeciętnie o 37 mld euro. W przełożeniu na dochody na głowę mieszkańca był to wzrost o 450 euro rocznie. Jeszcze lepszym wynikiem legitymuje się Dania, gdzie wzrost dochodów na głowę wzrósł o 500 euro. Integracja Europy miała korzystny wpływ na wszystkie właściwie państwa, które partycypowały w tworzeniu wspólnego rynku. Widoczne są jednak spore różnice.

Zdjęcie. archiwum własne

Zdjęcie: archiwum własne

Wspólny rynek wyszedł szczególnie na zdrowie wszystkim państwom mającym silne powiązania gospodarcze z innymi krajami Unii Europejskiej. Kraje południowe odnotowały znacznie mniejszy wzrost niż Dania, Niemcy czy Austria (280 euro więcej na głowę mieszkańca). Przeciętny, roczny wzrost dochodu za sprawą wspólnego rynku wyniósł we Włoszech 80 euro, w Hiszpanii i Grecji po 70 euro, w Portugalii tylko 20 euro na głowę mieszkańca. Grecja jest w tym zestawieniu szczególnym przypadkiem. Dzięki europejskiej integracji przeciętnie wykazywała się ona wzrostem, ale tylko do momentu kryzysu zadłużenia w latach 2008/2009. Ten kryzys wyrzucił Grecję praktycznie poza nawias. Jeżeli porównać dane tylko za rok 1992 i 2012, wszystkie kraje oprócz Grecji zwiększyły swój dochód na głowę mieszkańca, jednocześnie sporo jeszcze jest do zrobienia, przede wszystkim na europejskim rynku usług i zatrudnienia. Usługi stanowią obecnie prawie 70% europejskiego PKB, ale tylko 20% ponadgranicznej wymiany handlowej między poszczególnymi państwami. Aby to zmienić, autorzy analizy radzą standaryzację usług i pełną implementację unijnej dyrektywy o usługach. Pomocne byłoby także szybkie i niebiurokratyczne uznanie kwalifikacji i dyplomów oraz poprawienie dostępności informacji także o zagranicznych ofertach pracy. Ułatwieniem życia pracobiorców byłoby uznawanie i przeliczanie świadczeń socjalnych nabytych w różnych państwach, ponieważ zwiększyłoby to ich mobilność. Źródło: DPA, Deutsche Welle

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

BRUNCH Z BIZNESEM Raporty biznesowe

Wywiadownie Gospodarcze  Czym są wywiadownie gospodarcze?  Co mogą one ustalić o firmie?  Z jakich źródeł czerpią dane?  Ile kosztuje sprawdzenie firmy?

Tomasz Starzyk

Weryfikacja kontrahenta jest zalecana nie tylko przed zawarciem pierwszej transakcji gospodarczej, ale powinna być także procesem ciągłym. Pozwoli

w aktach znajdziemy tylko wyniki finansowe spółki bez

to uchronić firmę przed nieuczciwymi kontrahentami

jej oceny. Więc otrzymamy dane pokazujące niepełny

lub przynajmniej zminimalizować ryzyko utraty

obraz badanego podmiotu.

należności.

Czy wywiadownia gospodarcza dostarcza firmom – swoim klientom gotową wiedzę, czy raczej informacje,

Celem każdego przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą jest minimalizacja ryzyka współ-

które są dopiero podstawą uzyskania potrzebnej firmom wiedzy?

pracy. Jedną z czynności minimalizujących ryzyko

Wywiadownia przygotowuje dla swoich klientów

utracenia należności jest sprawdzenie wiarygodności

produkty, zawierające z jednej strony pełny obraz

swojego kontrahenta.

działalności firm z całego świata, a z drugiej gotową

Weryfikacja kontrahentów powinna być procesem

wiedzę w postaci rekomendacji dotyczącej wiarygodności

ciągłym. W stale zmieniającej się rzeczywistości

tej firmy. Produkty Bisnode Polska spełniają więc dwie

gospodarczej, sytuacja finansowa kontrahenta może

funkcje: informacyjną oraz wspomagającą zarządzenie

ulec gwałtownej zmianie.

ryzykiem w przedsiębiorstwie. Pierwsza z tych funkcji pozwala klientom zaoszczędzić czas związany z ich

Czy można ocenić wiarygodność swojego partnera gospodarczego samodzielnie?

samodzielnym pozyskiwaniem ze źródeł publicznych, druga pomaga podjąć właściwą decyzję związaną

Przedsiębiorca może również sprawdzić samodziel-

z zawarciem współpracy z klientem na warunkach

nie swojego kontrahenta. Jednak przy takim rozwiązaniu

kredytu kupieckiego. Ten drugi element bazuje na wiedzy

musi liczyć się z pewnymi negatywnymi konsekwencja-

specjalistów z zakresu analizy finansowej oraz statystyki,

mi. Głównym źródłem informacji wywiadowni gospodar-

którzy przygotowali modele scoringowe, pozwalające

czych są sądy gospodarcze i krajowy rejestr sądowy.

ocenić prawdopodobieństwo upadku firm działających

Znając skostniałą strukturę sądów gospodarczych mu-

na całym świecie. Jest to więc jeden ze sposobów

simy liczyć się ze znaczną i niepotrzebną stratą czasu

wykorzystania know-how w samodzielnej analizie

trwonionego w kolejkach po akta sądowe. Poza tym

kondycji finansowej kontrahentów przez klientów.

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

BRUNCH Z BIZNESEM Raporty biznesowe

Jakie dane zawiera raport handlowy, który przedsiębiorca

może

nabyć

u profesjonalnego

dostawcy informacji gospodarczej?

rejestrowe badanego podmiotu, sposób reprezentacji spółki. Rapor t zawiera dokumentację zdjęciową, dostarcza informacje co do jakości i wielkości floty

Raporty korzystają z wielu źródeł informacyjnych

samochodów. Ponadto pozwala poznać stan prawny

– zarówno rejestrowych, branżowych oraz typowo

i przede wszystkim techniczny zajmowanych przez spół-

marketingowych. Pozwala to klientom uzyskać w bardzo

kę nieruchomości.

krótkim czasie pełną informację na temat kontrahenta, począwszy od potwierdzenia jego danych rejestrowych (zgodne z KRS lub ewidencją działalności gospodarczej),

Co na podstawie raportu handlowego może ustalić firma o ewentualnym kontrahencie?

informacji o danych finansowych (sprawozdania finan-

Podstawową wartością raportu handlowego jest

sowe firm składających takie dane w sądach gospo-

rekomendacja współpracy z danym partnerem handlo-

darczych), zdarzeniach prawnych (rejestr upadłości

wym. W przypadku negatywnej rekomendacji, nasz klient

i likwidacji) po dane zamieszczone w różnych portalach

powinien zastanowić się czy takie ryzyko jest dla niego

internetowych, prasie lub z wywiadu z kierownictwem

opłacalne. Klient może zauważyć również pogarszającą

firmy. Dodatkowo informacja o firmie wzbogacona jest

się sytuację finansową podmiotu na licznych wykre-

o dwa istotne źródła: informację o moralności płatniczej

sach, co pozwala na pierwszy rzut oka ocenić najbliższą

podmiotu oraz powiązania kapitałowe podmiotu z firmami

przyszłość firmy. Ciekawym elementem raportu jest po-

zagranicznymi. Pierwsze z tych źródeł informuje o histo-

równanie podmiotu do jego branżowej konkurencji przez

rii zaległości płatniczych podmiotów wobec partnerów

pryzmat wskaźników porównawczych. Raport handlo-

Bisnode Polska, co daje naszym klientom unikalną wie-

wy pozwala również dostrzec niebezpieczne symptomy

dzę na temat obecnych i przyszłych kontrahentów. Dru-

istniejące u badanego kontrahenta, takie jak powiązania

gie źródło to największa na świecie baza danych pod-

osób z kierownictwa z firmami w złej kondycji finansowej.

miotów i powiązań licząca w tej chwili ponad 190 mln

Inny element, na jaki warto zwrócić uwagę, to tendencje

firm, pozwalająca zbadać kondycję finansową spółki

w sezonowości moralności płatniczej podmiotu. Pozwala

matki badanego kontrahenta, nawet gdy pochodzi ona

on dotrzeć do sytuacji finansowej spółki matki podmiotu.

z bardzo odległych krańców świata.

Raport handlowy stanowi więc wielofunkcyjne narzędzie pozwalające odkrywać niebezpieczne obszary ryzyka

Kiedy firma może przekroczyć granicę prawa

działalności z konkretnym partnerem handlowym.

podczas samodzielnego zbierania informacji? Wywiadownie gospodarcze działają na zasadzie białego wywiadu, tzn. źródłem ich danych zawsze

Czy w Państwa firmie obserwuje się wzrost zainteresowania usługami w związku z kryzysem?

są jawne i ogólnodostępne źródła. Przede wszystkim: sąd

Paradoksalnie ostatni rok był jednym z lepszych

gospodarczy KRS, Monitory Gospodarcze (Prasa rządowa),

w historii dla wywiadowni gospodarczej Bisnode Polska,

rozmowy z kierownictwem, prospekty emisyjne, ewiden-

która odnotowała ponad 14% wzrost obrotów w porów-

cje działalności gospodarczej, urzędy statystyczne, Izby

naniu z minionym rokiem. Przypadek? Niekoniecznie,

gospodarcze, prasa. W żadnym wypadku nie dopuszcza

ponieważ jednocześnie obserwujemy wzmożone zapo-

się w wywiadowni gospodarczej do łamania prawa przy

trzebowanie na informację gospodarczą co świadczy

sporządzaniu raportu handlowego czy zbierania danych.

o tym, że rozwiązaniami oferowanymi przez wywiadownie

Na specjalną prośbę klienta wywiadownia gospodarcza

gospodarcze zainteresowały się również przedsiębior-

proponuje „Raport Weryfikacyjny”, który łączy w sobie

stwa z sektora MSP oraz osoby indywidualne, które

cechy raportu handlowego jak również cechy raportu de-

chcą sprawdzić kondycję finansową np. dewelopera

tektywistycznego. Raport weryfikuje podstawowe dane

czy też biur podróży. nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

BRUNCH Z BIZNESEM Raporty biznesowe

Jak wybrać wywiadownię. Czy warto korzystać

nymi rozwiązaniami. Jednocześnie duże podmioty coraz

z usług dużych firm międzynarodowych, czy też

częściej odchodzą od pojedynczych raportów handlo-

mniejszych lokalnych?

wych, a w długotrwałą strategię wpisują produkty po-

To w głównej mierze zależy od zakresu informacji, które chcemy pozyskać. Jeśli firma działa na arenie mię-

zwalające na monitoring firm z całego świata, oferując analizy i monitoringi branżowe, portfelowe.

dzynarodowej, to wskazane jest korzystanie z usług międzynarodowych wywiadowni gospodarczych, oferujących

Jakie firmy korzystają z usług wywiadowni?

dostępy do światowej bazy danych i oferujących globalne

Nie można konkretnie wskazać branży. Jednak więk-

usługi minimalizacji ryzyka transakcji. W przypadku chęci

szość klientów wywiadowni handlowych stanowią pod-

pozyskania informacji o mniejszych podmiotach lub spół-

mioty mające swój rodowód w sektorze usług finanso-

kach jednoosobowych, to wskazałbym na usługi pomniej-

wych. W pierwszej kolejności należy wymienić banki,

szych, lokalnych firm specjalizujących się w dostarczaniu

firmy ubezpieczeniowe, doradztwa biznesowego, insty-

informacji o przedsiębiorstwach małych i średnich.

tucje kredytowe.

Jaka jest jego orientacyjna cena? Kryzys w znacznym stopniu wpłynął na zwiększenie

Jakimi danymi dysponuje? Ile firm znajduje się w bazie?

obrotów i wzrost zainteresowania usługami najwięk-

W bazie danych Bisnode posiadamy informa-

szych wywiadowni, Jednak to nie przełożyło się na

cje o 3,5 mln firm z Polski (cała baza REGON),

wzrost cen usług. Pojedynczy raport o firmie to koszt

czyli wszystkie firmy zarejestrowane w Polsce. I ponad

od 150 do 250 zł netto. Bisnode Polska oferując usługi

250 mln firm z całego świata.

o charakterze globalnym, pozwala na nieograniczony dostęp do światowej bazy danych przez 12 miesięcy. Przy czym pakiet abonamentu obejmuje nieograniczony wgląd w raporty o polskich firmach i nieograniczony dostęp do zagranicznych raportów z 27 krajów.

Ile wywiadowni funkcjonuje w Polsce? Czym się różnią? W Polsce działa 6-7 dużych wywiadowni gospodarczych. W tym 3 wiodące. Te dzielą pomiędzy siebie znaczną część rynku.

Jaka przyszłość czeka wywiad gospodarczy w Polsce?

Wywiadownie można podzielić na kilka typów. Te dzia-

Wywiadownie handlowe w Polsce mają się dobrze.

łające na arenie międzynarodowej i lokalnie. Te które ofe-

A zapotrzebowanie na rozwiązania stale rośnie. Świad-

rują informacje o podmiotach z zagranicy i tylko o firmach

czą o tym wyniki głównych podmiotów działających

z Polski. Rynek wywiadowni gospodarczych nabiera roz-

w branży. W ostatnich latach byliśmy świadkami pro-

pędu. Rośnie także świadomość samych przedsiębiorców

cesu, który charakteryzował się powolnym, lecz syste-

co do możliwości uzyskania informacji. Spośród tych

matycznym spadkiem ceny głównego produktu wywia-

wszystkich firm działających w szeroko pojętej branży

downi, jakim jest raport handlowy. Na rynku w ostatnich

informacji gospodarczych zostaną te, które zachowają

pięciu latach powstało wiele firm, portali internetowych

wysoką jakość oferowanych produktów w niskiej cenie.

oferujących bilanse i sprawozdania handlowe po znacz-

Wartość rynku szacuje się na około 100 mln zł.

nie niższych cenach. Wydawać się mogło, że taka po-

lityka znajdzie swoje konsekwencje w spadku obrotów

Czy zauważyliście Państwo wzrost obrotów w tym

największych wywiadowni. Jednak tak się nie stało, bo-

segmencie działalności firmy w porównaniu do roku 2013?

wiem najwięksi bronią się przede wszystkim zasobem

Jeśli tak – o ile wzrosły obroty (w ujęciu procentowym)?

baz danych, jakością oferowanych rozwiązań, czasem

Tak o 14%! To był bardzo dobry rok dla Bisnode w Polsce.

realizacji zamówienia oraz droższymi, lecz zaawansowa-

Obroty całej grupy osiągną w tym roku 34 mln złotych.

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

BRUNCH Z BIZNESEM Raporty biznesowe

Natomiast cała branża jest dużo większa, bo przecież nie

i spożywczej. Tutaj w związku z narastającym problemem

jesteśmy jedynym podmiotem na rynku. W tej chwili obroty

i spadkiem kondycji finansowej, szczególnie w sektorach

wszystkich firm zajmujących się informacją gospodarczą

produkcyjnych przedsiębiorcy sprawdzają się na potęgę.

wynoszą około 100 mln złotych.

W przypadku raportów zagranicznych najczęściej sprawdzane są wschodnie kraje europejskie: Rosja,

Ile raportów sprzedała Państwa firma w ub. r. i jak to wygląda w porównaniu do roku 2013?

Ukraina, także kraje nadbałtyckie. W obszarze zainteresowania polskich przedsiębiorców leżą także kraje

Nasza firma w odróżnieniu od tradycyjnych wywiadowni

Europy Zachodniej. W Pierwszej kolejności Niemcy

gospodarczych, nastawia się na sprzedaż serwisów dają-

a także kraje Europy Południowej: Hiszpania, Portugalia,

cych klientom nieograniczony dostęp do serwisów zawiera-

Włochy i przede wszystkim Grecja, Cypr.

jących informację gospodarczą. W roku 2013 sprzedaliśmy lub udostępniliśmy około 1,3 mln raportów, co w porównaniu do roku ubiegłego stanowi wzrost o ponad 50%.

Czy ceny usług wywiadowni wzrosły w ubiegłym roku ze względu na wzmożony popyt?

Średnio miesięcznie przeglądanych lub kupowanych polskich i zagranicznych raportów jest ponad 100.000.

Nie, nie zostały podniesione ceny na jakiekolwiek produkty.

Pod tym względem jesteśmy liderem w branży. W tej chwili ponad 60% sprzedaży to klienci z segmentu ban-

Jakie są perspektywy tego rynku na rok 2014

kowego i ubezpieczeniowego, a także MSP. Naszymi naj-

– zarówno pod względem szacowanego popytu na

większymi klientami są banki i firmy ubezpieczeniowe,

usługę, wielkości stawek za sprzedawane raporty oraz

które potrzebują informacji, żeby podejmować decyzje

szacowanego poziomu sprzedaży?

dotyczące ryzyka działalności swoich klientów.

Wraz z rosnącą świadomością przedsiębiorców rynek będzie rósł, a wraz z nim my. Szacujemy około

Na który typ usługi był największy popyt? Sscoring

15% wzrost sprzedaży w 2014 roku Nie przewidujemy

wiarygodności płatniczej – a może weryfikacja terenowa?

wzrostów cen produktów tradycyjnych, takich jak raporty

Zbieramy informacje o każdej firmie w Polsce,

handlowe.

która jest zarejestrowana w oficjalnych rejestrach i jest

Tomasz Starzyk

aktywna kredytowo. W tej chwili jest to prawie 4 miliony

Bisnode D&B Polska

przedsiębiorstw. Dzięki temu, że dane aktualizują się Bisnode jest liderem branży informacji gospodarczej.

automatycznie, można otrzymać najświeższe informacje niemal natychmiast. Można także zażyczyć sobie indywidualny

Jej

rozwiązania

pomagają

ponad

200.000

firm

wywiad i wtedy specjalnie dla klienta aktualizujemy

maksymalizować

sprzedaż,

minimalizować

dane na ten konkretny dzień. Nadal numerem jeden jest

i podejmować trafne decyzje biznesowe. W Polsce

raport handlowy, jednak w ostatnim czasie uwidacznia

obecni są od 20 lat. Aktualnie 200 pracowników

się zapotrzebowanie na serwisy pomagające zarządzać

Bisnode Polska każdego dnia wspiera 5.000 klientów

należnościami, w związku z narastającymi problemami

w prowadzeniu bezpiecznego biznesu oraz docieraniu

płatniczymi polskich firm.

do nowych, wiarygodnych partnerów handlowych.

ryzyko

Przedsiębiorcy z których branż najczęściej byli sprawdzani przez swoich kontrahentów za Państwa pośrednictwem? Nie będzie niczym nowym jeśli powiem, że najczęściej sprawdzanymi firmami są podmioty z branż budowlanej nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

BRUNCH Z BIZNESEM Paprykarz Gospodarczy

Przychodzi kontrahent

do przedsiębiorcy

by zdobyć rzetelną wiedzę o kontrahencie, przedsiębiorca powinien zamienić się w detektywa i szukać informacji wszędzie, gdzie tylko się da, od wywiadowni gospodarczych, przez zaprzyjaźnione firmy, nawet konkurencyjne, aż po poszukiwania na własną rękę. Bowiem nie wystarczy sprawdzić potencjalnego kontrahenta w jednej bazie. Dane zbierane przez wywiadownie są ogólnodostępne. Trzeba jednak przyznać, że wywiadownia wywiadowni nierówna i sposoby gromadzenia informacji oraz ich źródła w różnych tego typu firmach mogą się różnić i nie są to informacje unikalne. Wynika to z faktu, że często gromadzą je nieprzeszkoleni, w sposób wystarczający, pracownicy, którzy nie potrafią wnikliwie czytać składanych do KRS-u sprawozdań, a już na pewno wyciągać na ich podstawie jakichkolwiek wniosków. Ich praca z reguły polega na zrobieniu zdjęcia i przesłaniu go do bazy. Natomiast warto przeszukać wszelkie dostępne źródła, w tym Internet. Wszystko po to, aby później porównywać „zdobyte” informacje i wyciągnąć z nich wnioski. Dzisiaj głównym źródłem wiedzy o firmach jest KRS, czyli Krajowy Rejestr Sądowy. Nie jest to jednak idealne źródło wiedzy. Przyczyną tego jest nieterminowe składanie przez firmy swoich sprawozdań za ostatni rok. Zdarza się – i to nie rzadkość – że firmy składają sprawozdania do KRS z dużym opóźnieniem, nawet 4 letnim, a są też i takie, które nie robią tego w ogóle... Do tego informacji, które spółki składają do KRS, nikt nie weryfikuje. Ponadto w KRS znajdują się tylko dane na temat tylko spółek prawa handlowego, natomiast informacje o 1-osobowych działalnościach gospodarczych nie są dostępne. Dostępne są one w innej bazie, czyli w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Ale żeby nie było tak łatwo są to jedynie podstawowe dane rejestrowe. Tak więc, uzyskane informacje często są nieaktualne i nieweryfikowalne. Wobec powyższego jak sprawdzić kontrahenta? Zacząć należy od odpowiedzi na najprostsze, wydawać by się mogło banalne pytanie. Czy firma z którą chcemy rozpocząć współpracę w ogóle istnieje? W dobie Internetu i technik marketingowych dość łatwo jest wytworzyć wrażenie, że coś czego tak na prawdę nie ma – jest. Tymczasem to, że w sieci znajdziemy informację o danej firmie, jej stronę internetową itp. nie powinno w żadnym wypadku być podstawą do weryfikacji

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

i … Co dalej?

informacji o przedsiębiorcy. Fakt, że nawet na forach internetowych znajdziemy pochlebne informacje na temat dotychczasowej działalności naszego potencjalnego partnera nie daje nam żadnej gwarancji. Dziś dość powszechną techniką promocji jest marketing szeptany i profesjonalne moderowanie treści w Internecie, wiec tak naprawdę zainteresowany może umieścić tak każdą pożądaną przez siebie informację. Przeszukanie sieci internetowej w poszukiwaniu wiedzy na temat danego przedsiębiorcy jest oczywiście wskazane i niczemu nie wadzi, nie mniej jednak zacząć należy od dwóch innych kroków, tzn. od sprawdzenia NIP-u i numeru PESEL. NIP służy do podstawowej weryfikacji identyfikacji podatników, czyli czy dany podmiot w ogóle istnieje, czyli do sprawdzenia ich wiarygodności podatkowej. Warto też przy tym pamiętać, że tzw. prefiks, czyli trzy pierwsze cyfry każdego NIP-u oznaczają kod urzędu skarbowego, który nadał dany numer, a dziesiąta cyfra NIP jest cyfrą kontrolną, obliczaną według specjalnie przemyślanego algorytmu. NIP jest tak generowany, aby nigdy w wyniku tego dzielenia nie wyszła liczba 10. Dlaczego warto o tym wiedzieć? Bo możemy sprawdzić sami poprawność podanego nam NIP-u. W internecie funkcjonuje wiele wirtualnych weryfikatorów NIP. Wystarczy wpisać tylko podany nam przez drugą stronę numer by internetowy weryfikator sprawdził jego poprawność w oparciu o opisany wyżej mechanizm. Zatem nawet jeśli ktoś poda nam numer NIP, w prosty sposób możemy sprawdzić czy nie blefuje. Drugim takim dobrym potwierdzeniem tego czy dana firma faktycznie istnieje jest numer w Rejestrze Gospodarki Narodowej, powszechnie zwanym jako REGON. REGON jest rejestrem niezwykle wiarygodny, bowiem prowadzony jest przez centralny organ władzy państwowej tj. Prezesa GUS, czyli Głównego Urzędu Statystycznego. REGON to dziewięciocyfrowy numer podmiotu gospodarki narodowej w tym rejestrze. Osoby fizyczne mają numer REGON przypisany raz na zawsze, przy pierwszej rejestracji w rejestrze. Jeżeli, po zlikwidowaniu działalności, podejmą kiedykolwiek nową działalność (taką samą lub inną), ich 9-cyfrowy numer REGON pozostanie niezmieniony. By sprawdzić czy nasz kontrahent posiada REGON, bądź ten który nam podał istnieje, jest jeszcze prościej niż w przypadku NIP, bowiem wystarczy wejść w wyszukiwarkę internetową www.stat.gov.pl/regon Kolejną bazą dzięki której możemy potwierdzić wiarygodność naszego przyszłego partnera biznesowego jest Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (w skrócie CEIDG).

BRUNCH Z BIZNESEM Paprykarz Gospodarczy

Jest ona spisem przedsiębiorców, będących osobami fizycznymi, działających na terenie Polski. Spis prowadzony jest w systemie teleinformatycznym przez ministra właściwego do spraw gospodarki na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (nie mniej jednak dane z dotychczasowych rejestrów prowadzonych przez władze gmin zostały do niego przeniesione). W tym przypadku także mamy utworzony przez ministerstwo gospodarki portal pod adresem www.firma.gov.pl. Sprawdzenie czy dany przedsiębiorca posiada NIP bądź REGON to jednak bardzo podstawowa weryfikacja jego wiarygodności. Kolejnym istotnym źródłem informacji o przedsiębiorcy jest w naszym kraju KRS, czyli Krajowy Rejestr Sądowy, prowadzony w systemie informatycznym przez sądy rejonowe. Centralna Informacja KRS zawiera, m.in. elektroniczny katalog dokumentów spółek, udziela informacji oraz przechowuje i udostępnia stosowne dokumenty z katalogu, który obejmuje m.in. akty założycielskiej, umowy i statuty, uchwały o powołaniu i odwołaniu członków organów spółek, roczne sprawozdania finansowe itp. Należy pamiętać, że rejestr jest jawny. Oznacza to tyle, że każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w nim za pośrednictwem Centralnej Informacji KRS oraz każdy ma prawo otrzymać z niego poświadczone odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje. KRS składa się z trzech części: 1. z rejestru przedsiębiorców; 2. z rejestru stowarzyszeń, fundacji, organizacji społecznych i zawodowych oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej; 3. z rejestru dłużników niewypłacalnych (to co najważniejsze); W rejestrze KRS możemy sprawdzić nie tylko to czy przedsiębiorca płaci podatki czy też nie, ale także, a może nawet przede wszystkim, to czy ma długi czy nie. W ustaleniu tego pomocny będzie nam Rejestr Dłużników Niewypłacalnych. Można w nim sprawdzić: 99 Osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, jeżeli ogłoszono ich upadłość lub jeżeli wniosek o ogłoszenie ich upadłości został prawomocnie oddalony z tego powodu, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania albo umorzono prowadzoną przeciwko nim egzekucję sądową lub administracyjną z uwagi na fakt, iż z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych; 99 Wspólników ponoszących odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, z wyłączeniem komandytariuszy w spółce komandytowej, jeżeli ogłoszono jej upadłość lub jeżeli wniosek o ogłoszenie jej upadłości został prawomocnie oddalony z tego powodu, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania albo umorzono prowadzoną przeciwko nim egzekucję sądową lub administracyjną z uwagi na fakt, iż z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych;

99 Dłużników, którzy zostali zobowiązani do wyjawienia majątku w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu egzekucyjnym; 99 Osoby, które przez sąd upadłościowy zostały pozbawione prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu; Na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości www.ems. ms.gov.pl działa wyszukiwarka podmiotów zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym www.ems.ms.gov.pl/ krs/wyszukiwaniepodmiotu, dzięki której można bezpłatnie wygenerować elektroniczny dokument (w formacie pdf) Centralnej Informacji KRS odpowiadający aktualnemu odpisowi z rejestru i nie jest już konieczne odwiedzanie sądu rejestrowego, ani uiszczanie osobnych opłat za wydanie odpisu aktualnego z Krajowego Rejestru Sądowego, gdyż pobrane samodzielnie wydruki komputerowe aktualnych informacji o podmiotach wpisanych do Rejestru mają moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację www.bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/okrajowy-rejestr-sadowy/ To co jednak najbardziej nas interesuje w relacjach biznesowych to stan przedsiębiorstwa naszego potencjalnego kontrahenta, m.in. czy ma jakieś zaległości wobec Urzędu Skarbowego, np. podatek VAT, które mocno, w przypadku przeprowadzenia kontraktu, mogą nadszarpnąć naszą kondycją finansową, a w związku z tym i nasz wizerunek. Powinniśmy zatem, w naszym dobrze pojętym interesie, domagać się od potencjalnego kontrahenta zaświadczenia o prawidłowym rozliczaniu się z Urzędem Skarbowym. Sami także możemy żądać takiej informacji od Urzędu Skarbowego. Nie mniej jednak musimy pamiętać, że bez zgody naszego kontrahenta takiej informacji nie uzyskamy. Mało tego – powinna mieć ona odpowiednią formę, tj. powinna być ona wyrażona na piśmie, z podpisem osoby upoważnionej do reprezentowania i pieczęcią firmową. Zaopatrzeni w taki dokument spokojnie możemy udać się do właściwego Urzędu Skarbowego i żądać stosownej informacji czy dany podatnik zalega z płaceniem podatków. Urząd obowiązany jest nam wtedy udzielić takiej informacji. Weryfikację uczciwości i wiarygodności naszego potencjalnego kontrahenta możemy przeprowadzić także dzięki bazom podmiotów prywatnych, tzw. BIG-ów, czyli Biur Informacji Gospodarczej. W naszym kraju działają trzy biura informacji gospodarczej, tj. InfoMonitor – Biuro Informacji Gospodarczej, KRD – Krajowy Rejestr Długów i Erif BIG S.A. Ten pierwszy np. umożliwia także dostęp do baz Biura Informacji Kredytowej oraz Związku Banków Polskich. Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości, HRS

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

sztywne złączki kątowe AKS ZIELONKA nieustannie pracuje nad uzupełnieniem swojej oferty. Dział konstrukcyjny firmy ma za zadanie przygotowywać propozycje nowych projektów oraz uzupełniać istniejące już grupy asortymentowe.

olejnym istotnym elementem tworzonego przez AKS spójnego systemu rozprowadzania instalacji elektrycznych są sztywne złączki kątowe. Powszechnie znany jest fakt, że popularne złączki elastyczne oprócz wielu zalet mają też duże wady. W wielu przypadkach niedopuszczalny jest montaż z powodu stosowania niewłaściwych surowców. Stosowanie tworzywa takiego jak w rurkach RL jest trudne technologicznie. Złączki elastyczne, które produkowane są z niewłaściwych tworzyw są nieodporne na promienie słoneczne (UV), a więc następuje szybka degradacja, kruszą się i rozpadają. AKS ZIELONKA produkuje i oferuje swoje złączki wykonane z tworzywa PVC takiego samego jak rurki RL. Nie grozi im degradacja przyśpieszonego rozpadu. Złączki znakujemy nadrukiem, że są wykonane z PVC – więc mogą być montowane w takich samych warunkach jak rurki RL. Niestety, po wielu przykrych doświadczeniach, wielu wykonawców, a zwłaszcza zakłady energetyczne, w swoich wytycznych często wykluczają zastosowanie złączek elastycznych. W związku z tym AKS ZIELONKA rozpoczął produkcję złączek sztywnych, umożliwiających pewne, kątowe łączenie elementów instalacji. Specjalnie w tym miejscu

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

podkreślony jest fakt, iż nie jest to zwykłe łączenie rurek typu RL, ponieważ innowacyjność nowego produktu firmy polega na poszerzeniu jego zastosowania, można połączyć nimi rury karbowane, można również konfigurować połączenia mieszane – rury karbowanej z rura prostą. W złączkach kątowych, w ramach poprawienia już istniejących rozwiązań technicznych dołożone zostały wewnętrzne pierścienie, zapewniające pewne połączenie elementów. Istotną cechą nowego produktu, jest jego uniwersalność. Jeśli jest potrzeba doboru odpowiedniej obciążalności mechanicznej instalacji osłonowej, to stosując nowe złączki AKS, wykonawca ma absolutną pewność spełnienia wszystkich, nawet najbardziej wyśrubowanych norm. Utrzymując europejską standaryzację wymiarów dostępne są złączki o wymiarach DiN, od Ø 16 do Ø 50. Stosowane w procesie produkcyjnym pierwotne tworzywo PVC zapewnia odporność na UV, dokładnie tak samo jak cała reszta wyrobów AKS ZIELONKA. W najbliższej przyszłości firma planuje dalsze rozszerzanie oferty, uzupełnianie już istniejących grup produktowych i wprowadzanie nowych, nieznanych jeszcze na polskim rynku rozwiązań technicznych.

www.aks-zielonka.pl

Złączki sztywne kątowe

• JEDNA ZŁĄCZKA - TRZY ZASTOSOWANIA •

• Rura sztywna z rurą sztywną

• Rura sztywna z rurą karbowaną

Ø 16

• Rura karbowana z rurą karbowaną

Ø 20

Ø 25

Ø 32

• Obciążenie ponad 800 N/5cm • Większa hermetyczność w przypadku łączenia rur sztywnych

• Odporność na działanie promieni UV

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

OGRANICZNIKI

PRZEPIĘĆ Wychodząc naprzeciw potrzebom klienta firma SICHER ELECTRIC sukcesywnie rozszerza swoją ofertę na rynek polski w zakresie aparatury niskich napięć w oparciu o wejście we współpracę z europejskim producentem, który swoją tradycją w zakresie produkcji tych aparatów sięga początków lat 80-tych.

paraty dostępne są w wersjach jednobiegunowych oraz wielobiegunowych w typach, B+C i C. Głównymi rynkami zbytu są: Słowenia, Polska, Rosja, Ukraina. Wiele lat doświadczeń oraz inwestycje kierunkowane w rozwój technologii ich produkcji zapewniają dostarczanie tych aparatów na rynki europejskie w najwyższej światowej jakości. Ograniczniki przepięć w wersji jednobiegunowej znajdują swoje zastosowanie przede wszystkim w 1-fazowych systemach sieciowych jak i również w systemach 3-fazowych. To drugie rozwiązanie wiąże się z koniecznością okablowania wszystkich 38

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

elementów natomiast za korzystne uważane jest zapewnienie logistycznej elastyczności i utrzymywanie stanów magazynowych tylko jednego rodzaju produktu. Ograniczniki przepięć w wersji wielobiegunowej znajdują swoje zastosowanie w systemach 1-fazowych (2-modułowe) oraz 3-fazowych (3- i 4- modułowe). Obecnie na ofertę marki SICHER ELECTRIC składają się ochronniki przepięć grupy B, C oraz B+C. W planie jest wprowadzenie ograniczników nowoczesnych, zminiaturyzowanych typu A oraz ogranicznika przepięć dla fotowoltaiki.

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

Ochronnik

Typ ochrony Ochrona instalacji niskiego napięcia przed skutkami częściowych, bezpośrednich i pośrednich wyładowań atmosferycznych

B+C

Ochrona instalacji niskiego napięcia przed skutkami pośrednich wyładowań atmosferycznych oraz łączeniowymi przepięciami w sieci.

oraz pewność zadziałania. Do produkcji ochronników używane są tylko warystory renomowanych producentów. Procedura przygotowania warystorów odbywa się

Ochronniki posiadają wymienne wkładki warystorowe. Dostępne wersje: 1P, 1P+N, 2P, 3P, 3P+N dla sieci TN-S, TN-C, IT oraz wersja 3P+NPE z iskiernikiem do zabezpieczenia toru NPE dla sieci TT. W celu spełnienia swojego zadania w postaci ochrony instalacji niskiego napięcia, po pierwsze należy zwrócić uwagę aby ich montaż odbywał się w rozdzielnicach głównych budynku. Ochronniki przepięć spełniają swoje wymagania zgodnie z normą IEC 62305. Ochronniki marki Sicher Electric posiadają modułową obudowę dostosowaną do montażu na szynie TH 35 mm oraz możliwość podłączenia przewodów w zakresie od 1,5 mm² do 25 mm² dla linek, oraz 35 mm² dla drutów i przewodów wielodrutowych. Ochronniki OCH zapewniają wysoki stopień ochrony napięciowej i prądowej. Warystory ZnO oraz system Thermo Dynamic Control zapewniają ich wysoką jakość

Dane techniczne

w firmie Reflow. W procesie produkcyjnym stosowana jest pasta lutownicza INTERFLUX, Sn 4% Ag i japoński epoxy (Pelnox). Proces zgrzewania ultradzwiękowego odbywa się na maszynach formy Branson. W procesie produkcyjnym należy nadmienić, że sposób montażu warystora polega na jego »nurkowaniu« w żywicy epoksydowej, a nie »podlewaniu« jak to się odbywa u innych producetów, co ma decydujący wpływ na jakość działania ochronnika. Aparaty posiadają okno rewizyjne, które zmienia się z koloru zielonego na czerwony w przypadku zadziałania aparatu i konieczności wymiany jego wkładki.

B+C

Napięcie znamionowe

230V AC

Maksymalne napięcie pracy

275V AC

Znamionowy prąd wyładowczy

30kA

Maksymalny prąd wyładowczy

Imax

60kA

Impulsowy prąd wyładowczy (10/350µs)

Iimp

7kA

Napięcie poziomu ochrony

0,8 kV

Typ sieci

TNS, TNC, IT

Ilość biegunów

1,2,3,4

Zgodność z normami

IEC 61643-1

Stopień ochrony

IP20

Moment dokręcenia śrub

4,0 Nm

Temperatura pracy

-40C…+80C

Sposób montarzu

TH 35 mm

Wskaźnik zadziałania

czerwony

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

Dane techniczne

Napięcie znamionowe

230 V AC

Maksymalne napięcie pracy

275V AC

Znamionowy prąd wyładowczy

20kA

Maksymalny prąd wyładowczy

Imax

40kA

Impulsowy prąd wyładowczy (10/350µs)

Iimp

1,3kV

Typ sieci

TNS, TNC, IT, TT

Ilość biegunów

1,2,3,4

Zgodność z normami

IEC 61643-1

Stopień ochrony

IP20

Moment dokręcenia śrub

4,0 Nm

Temperatura pracy

-40C…+80C

Sposób montarzu

TH 35 mm

Wskaźnik zadziałania

czerwony

N-PE

Napięcie znamionowe

Maksymalne napięcie pracy

255V AC

Znamionowy prąd wyładowczy

20kA

Maksymalny prąd wyładowczy

Imax

40kA

Impulsowy prąd wyładowczy (10/350µs)

Iimp

2,0kV

Typ sieci

Ilość biegunów

Zgodność z normami

IEC 61643-1

Stopień ochrony

IP20

Moment dokręcenia śrub

4,0 Nm

Temperatura pracy

-40C…+80C

Sposób montarzu

TH 35 mm

Wskaźnik zadziałania

Napięcie poziomu ochrony

Dane techniczne

Napięcie poziomu ochrony

Jarosław Misztela Kierownik Działu Handlowego Sicher Electric 40

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Technika na co dzieñ artykuł techniczny

Greenlux oprawa oświetleniowa Oprawa oświetleniowa serii DUST metal została specjalnie zaprojektowana do użytkowania zarówno w „zwykłych” oraz w tzw. trudnych i ciężkich warunkach pracy. Nadaje się z powodzeniem wszędzie tam, gdzie inne oprawy, m.in. wykonane z tworzyw sztucznych (np. ABS, PC, PS itp.), nie zdają egzaminu niezawodności i trwałości.

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

• hale i zaplecza magazynowe • zakłady produkcyjne • zakłady przetwórcze • myjnie samochodowe • parkingi samochodowe • ciągi komunikacyjne • zaplecza sklepowe

• hale i targowiska • hale wystawowe • montownie • warsztaty • piwnice • garaże • itp.

Zastosowanie

UST metal wyróżnia się nie tylko wyjątkową trwałością oraz niezawodnością, ale także odpornością na pracę w zmiennych warunkach otoczenia, podwyższonych temperaturach, w różnych warunkach środowiskowych, jak również tam, gdzie oprawa może być narażona na uszkodzenia mechaniczne i promieniowanie UV.

Technika na co dzieñ artykuł techniczny

DUST metal jest wyrobem o dużej skuteczności świetlnej i energetycznej, a do tego jest energooszczędny.

Rodzaje montażu 1) S ufitowy podstawowy 99 zaczepy typu zatrzask, 99 szybki montaż i demontaż, 99 zalecany do zastosowań „zwykłych” – standardowe warunki użytkowania. 2) Sufitowy i ścienny wzmocniony 99 przykręcane wsporniki montażowe, 99 pewny, stabilny i niezawodny montaż, 99 zalecany do zmiennych warunków temperaturowych i środowiskowych, podwyższonych temperatur, oraz w przypadku potencjalnych narażeń na uszkodzenia mechaniczne, drgania, wibracje itp. 3) Sufitowy i ścienny regulowany 99 specjalne wsporniki z możliwością dowolnej regulacji kątowej w zakresie 0-90°. 4) Sufitowy zwieszany 99 wszędzie tam, gdzie nie można instalować oprawy bezpośrednio na suficie, 99 gdzie wymaga się obniżenia oprawy w celu zwiększenia natężenia oświetlenia w miejscach oświetlanych. Klosz ochronny * szyba hartowana o wysokiej wytrzymałości na uszkodzenia mechaniczne * zakończony nakładkami z tworzywa syntetycznego umożliwiającymi bezproblemowy dostęp do wnętrza * uchylny i zespolony z przegubami – bez konieczności odkładania klosza podczas wymiany świetlówek * bez ostrych krawędzi * oszlifowany na całej długości - chroni przed przypadkowym skaleczeniem, poprawia wygląd oprawy i zmniejsza naprężenia wewnętrzne zwiększając odporność mechaniczną i termiczną * krawędzie i obramowanie w kolorze czarnym – przysłaniają elementy wewnętrzne i zwiększają estetykę oprawy.

Zapinki / Zamki * metalowe * odporne na korozję * trwałe i niezawodne w każdych warunkach użytkowania * z dodatkowymi otworami ułatwiającymi wypięcie przy podważeniu śrubokrętem lub podobnym przedmiotem. Odbłyśnik * wysokopolerowane aluminium dużej czystości * anodowany * o szczególnie wysokim współczynniku odbicia światła * zabezpieczony niebieską folią przed przypadkowym zabrudzeniem i zarysowaniem – do usunięcia po zainstalowaniu oprawy. Uszczelka

gumowo-silikonowa * szczelna i odporna na starzenie oraz podwyższone temperatury * trwale wklejona w specjalne odsadzenie – bez uciążliwego efektu podwijania podczas wymiany lamp. *

Obudowa/ Korpus niekorodujący wysokociśnieniowy odlew aluminiowy o wysokim wskaźniku odporności mechanicznej IK * estetyczny, lakierowany w kolorze szarym * odporny na promieniowanie UV. *

Statecznik elektroniczny EVG klasy EEI=A2, wysokiej częstotliwości * zużywa 20% mniej energii niż odpowiednik indukcyjny VVG klasy B2 * natychmiastowy i bezmigotliwy zapłon * o podwyższonej odporności na częste cykle włącz / wyłącz * stabilna i bezmigotliwa praca lamp * bez niekorzystnego efektu stroboskopowego * ciepły zapłon wydłużający trwałość lamp * posiada szereg zabezpieczeń zwiększających trwałość i bezpieczeństwo użytkowania * możliwość adaptacji układów zasilania awaryjnego. *

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

Technika na co dzieñ artykuł techniczny

Przyłącze elektryczne 2 * wewnętrzne – złączka gwintowa 1-2,5 mm * z zaciskiem ochronnym * możliwość zasilania przelotowego * przepusty i uszczelki gumowe oraz mosiężne dławiki z łbem pod klucz metryczny – usytuowane po obydwu stronach oprawy. Parametry techniczne * Napięcie zasilania: 220-240V~ * Częstotliwość: 50/60Hz * Klasa ochrony przed porażeniem prądem elektry-cznym: klasa I (z zaciskiem ochronnym) * Statecznik: elektroniczny EVG * Klasa efektywności statecznika:

EEI=A2 * Sprawność statecznika: >88,9% * Świetlówka: 2x36W T8(G13) * ILCOS: FD-36-E-G13-26/1200 * Stopień ochrony przed penetracją czynników zewnętrznych: IP65 (pyło- i wodoszczelność) * Stopień ochrony przed uderzeniami: IK09 (10J) * Zakres temperatury pracy: -15÷50 °C (krótkotrwały do 70 °C) * Do stosowania na zewnątrz i wewnątrz * Możliwość instalacji na podłożu niepalnym oraz normalnie palnym * Spełnia wymagania higieniczne * Odporna na promieniowanie UV * Współczynnik mocy PF(λ)=0,98 (nie wymaga kompensacji mocy biernej) * Zgodność z dyrektywami i specyfikacjami UE: RoHS, CE, EEI, WEEE, EkoDesign.

LED 40 SMD 2835 GU10 6W LAMPA LED SMD klasy A++ zamiennik żarówek halogenowych JDR/GU10 wysoka skuteczność świetlna – ekwiwalent 50W 90% redukcji zużycia energii elektrycznej technologia LED SMD 2835 EPISTAR specjalna szyba frontowa redukująca olśnienie ceramiczna obudowa doskonale odprowadzająca ciepło trwałość 35 tys. godzin (wg dyrektywy ErP)

Symbol

Indeks

Napięcie zasilające [V]

Moc [W]

Strumień świetlny [lm]

Tc/CCT

Ra/CRI

LED40 SMD 2835 GU10 6W-CW

GXLZ162

230V~

620

6000K

≥80

LED40 SMD 2835 GU10 6W-WW

GXLZ163

230V~

600

2800K

≥80

LED EYE 360 E27 6W LAMPA LED SMD klasy A+ zamiennik klasycznych żarówek E27 wysoka skuteczność świetlna - ekwiwalent 50W 88% redukcji zużycia energii elektrycznej technologia LED SMD 2835 EPISTAR szklana mleczna bańka typu A60 wewnątrz gaz szlachetny optymalizujący chłodzenie dookólny kąt świecenia 360o trwałość 35 tys. godzin (wg dyrektywy ErP) LED VEGA / LED FENIX OPRAWA WBUDOWYWANA LED SMD korpus: lakierowane aluminium szyba ochronna: mleczne szkło akrylowe (PMMA) energooszczędny zamiennik opraw typu DOWNLIGHT 85% redukcji zużycia energii elektrycznej płaska obudowa umożliwia montaż w sufitach bez prześwitu zasilacz CCD LED w komplecie technologia LED SMD 2835 EPISTAR trwałość 30 tys. godzin dostępne wersje 12W i 18W / kwadratowe i okrągłe oraz natynkowe

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Indeks

Napięcie zasilające [V]

Moc [W]

Strumień świetlny [lm]

Tc/CCT

Ra/CRI

LED EYE 360 E27 6W-CW

GXLZ137

230V~

550

6000K

≥80

LED EYE 360 E27 6W-WW

GXLZ138

230V~

530

2800K

≥80

Symbol

Technika na co dzieñ artykuł techniczny

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

Przekaźniki w naszym życiu Czyli o automatyce, która trafia pod strzechy.

statni czas dla firmy Relpol to intensywne budowanie świadomości klientów, że technologia przekaźnikowa przechodzi swój renesans. Przez wiele lat przekaźniki kojarzone były z elementami sterowniczymi lub produktami wyspecjalizowanymi do pełnienia swych standardowych funkcji dla energetyki zawodowej oraz przemysłu. Czas pokazuje, że znajdują one coraz szersze zastosowanie i konieczna jest niewielka zmiana w postrzeganiu tego produktu. Choć obecnie funkcje sterownicze, poza odosobnionymi przypadkami, przejęły przekaźniki programowalne jak np. produkowane przez Relpol przekaźniki NEED, (zdjęcie 1.) okazuje się, że wraz z prostotą tworzenia układów sterownia, która jest dzięki nim możliwa, zna-

Zdjecie 2. Przekaźnik interfejsowy PIR6WB

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Zdjecie 1. Przekaźnik programowalny NEED

cząco wzrosła ich ilość. Powoduje to ogromny wzrost zastosowania przekaźników jako elementów separacyjnych i wykonawczych. Zmiana, jaka się dokonuje w automatyce przemysłowej, wywołana dążeniem do tworzenia nowoczesnych układów oraz chęcią uzyskania większej konkurencyjności skłania automatyków do szukania rozwiązań, które odbiegają od utartych standardów. Coraz częściej do zasilania niewielkich silników, grzałek i obwodów jednofazowych zamiast styczników spotkać możemy wysoko prądowe przekaźniki. Wielu automatyków zaczyna zadawać sobie uzasadnione pytanie czy oszczędność związana z wielkością, prostotą wymiany oraz ceną, przy zachowaniu parametrów elektrycznych, nie jest war ta tego, aby spróbować nowego podejścia. Okazuje się również, że zgodnie z naszą naturą, która dąży do ułatwienia życia i przyśpieszenia procesów, które nas otaczają, elementy sterujące coraz częściej trafiają do naszych mieszkań i domów stając się tak powszechne jak kontakt czy włącznik światła. Choć i tu możemy spotkać pewne bariery jak to, że już sama nazwa „przekaźnik przemysłowy” kieruje nasze myślenie na określone zastosowanie produktu. To właśnie systemy

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

Zdjecie 4. Zestaw przekaźników interfejsowych PI85

Zdjecie 3. Przekaźnik miniaturowy RM85 inrush

sterowania budynkami stały się nowym motorem dla produktów tak mocno przecież kojarzonych z automatyką zawodową. Przekaźniki znalazły swoje zastosowanie w centralach klimatyzacyjnych i wentylacyjnych, szafach sterowania oświetleniem, rozdzielniach głównych – stając się niezastąpionym elementem wykonawczym. Spowodowało to konieczność stworzenia produktów, które będą dostosowane do wymogów rynku – takich jak wysokie parametry prądowe, odporność na obciążania o charakterze indukcyjnym i pojemnościowym oraz dostosowanie do szybkiego montażu dużej ilości komponentów. Stąd zrodził się pomysł rozwoju linii przekaźników interfejsowych (zdjęcie 2. i 4.) oraz przekaźników w technologii Inrush (zdjęcie 3.). W większości sytuacji kłopoty z obciążeniami indukcyjnymi lub pojemnościowymi rozwiązać może zmiana materiału zestyku. W sytuacji, w której dochodzi do załączania większych obciążeń może dojść do „sklejania się przekaźnika”, więc pierwszym krokiem, jaki należy podjąć podczas projektowania układu to sprawdzenie, jaki jest charakter obciążenia. W tym celu polecamy udać się na ostatnie strony katalogu firmy Relpol, gdzie dokładnie opisane są rodzaje obciążeń i dostępne materiały zestyków. Jeśli ten krok nie jest wystarczajacy – pomocne będą przekaźniki wysokoprądowe. Jedną z flagowych

pozycji, która doskonale zakorzeniła się w sterowaniu oświetleniem, małymi silnikami jest przekaźnik firmy Relpol – RM85 Inrush. Przekaźnik o prądzie znamionowym 16A przy 250V AC1 w szczycie przez 20 ms może przeciążyć aż do 80A – co powoduje, że nawet duże zasilacze lamp ledowych i inne źródła światła o ciężkim starcie przestają być kłopotem. Przekaźnik możemy zamocować na szynie TH za pomocą podstawek GZT80, GZM80 i GZ80. Dodatkowo dzięki wykonaniu podstawki możemy dobrać dodatkowe akcesoria, takie jak: szyny grzebieniowe, moduły sterujące, płytki opisowe, wyrzutniki, co pozwoli stworzyć profesjonalny i czytelny układ sterowania. W sytuacji, gdy 80A w szczycie okaże się za mało, Relpol przygotował specjalne wykonanie przekaźnika RM83. Produkt również posiada obciążenie znamionowe 16A przy 250V AC1, ale jego zdolności przeciążeniowe są zdecydowanie większe. Przez 20 ms RM83 może przenieść obciążenie wielkości 120A. Przekaźnik z wykonaniu specjalnym tak samo jak przekaźnik RM85 Inrush posiada jedynie styki zwierne. Zwiększenie wymogów stawianych przekaźnikom w nowych realiach, spowodowało udoskonalenie konstrukcji, powszechnie uznanej serii przekaźników R2, R3, R4. Stąd przy konstruowaniu unowocześnionej serii przekaźników R2N, R3N, R4N wzięto pod uwagę wiele nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

Zdjęcie 5. Przekaźniki przemysłowe serii R2N, R3N, R4N

uwag specjalistów z zakresu automatyki. Wzmocniono całą konstrukcję przekaźnika, zwiększono funkcjonalność wskaźnika mechanicznego. Do wykonania płytki stykowej i przegrody izolacyjnej zastosowano najnowszej generacji tworzywo izolacyjne Poliamid PA66. W elektromagnesie wprowadzono innowacyjną technologię łączenia elementów, która gwarantuje pewniejsze działanie przekaźnika. Dzięki temu, nie zmieniając ani sposobu wyprowadzenia ani gabarytów, w ręce automatyków oddany został jeszcze doskonalszy produkt. (Zdjęcie 5.) Kolejny produkt, który dedykowany jest jako element wykonawczy, to przekaźnik RUC. Przekaźnik o obciążalności prądowej stałej zestyków 16A przy 250V oraz 10A przy 400V w kategorii obciążenia AC1 mogący w szczycie załączać nawet 40A. Znajduje on bardzo częste zastosowanie w miejscach gdzie powszechnie stosowane były styczniki. Gabaryty oraz możliwość ekspresowej wymiany dzięki gniazdu GUC11 powodują, że w wielu miejscach wypiera on tradycyjne rozwiązania. Wieloletnia obecność w ofercie Relpol, jak i certyfikaty oraz uznania potwierdzają, że ten produkt cechuje się świetnymi parametrami elektrycznymi oraz mechanicznymi. RUC jest coraz częściej spotykany w projektach i znajduje swoje powszechne zastosowanie w automatyce budynkowej oraz systemach klimatyzacji i wentylacji. Posiadany certyfikat kolejowy powoduje, że jest to jedno z powszechniej wybieranych rozwiązań w wagonach oraz lokomotywach. (Zdjęcie 6.)

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Przekaźniki coraz częściej przestają pełnić proste funkcje, stawia się przed nimi coraz większe oczekiwania. Dzięki swoim unikalnym cechom stają się powszechnie wybierane jako elementy wykonawcze. Coraz częściej mamy z nimi do czynienia w naszych domach i mieszkaniach gdzie, bez konieczności stawiania wielkiej rozdzielnicy chcemy zapewnić sobie możliwie największy stopień zautomatyzowania, stają się niezastąpionym elementem w automatyce przemysłowej mając przed sobą nowe ambitne zadania. Autor tekstu: Stanisław Rak

Zdjęcie 6. Przekaźniki przemysłowe RUC

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

Życie

z energią Marka VOLTENO jest częścią prężnie działającej na europejskim rynku motoryzacyjnym grupy ZIPP. Kolekcja VOLTENO utworzona została na bazie oczekiwań klientów, którzy poszukują energooszczędnych i funkcjonalnych produktów elektrycznych dobrej jakości w atrakcyjnej cenie. Panele LED – to nowoczesne i ekologiczne rozwiązanie, skonstruowane w taki sposób aby rozpraszać światło z diod, pobierając przy tym jak najmniejszą dawkę energii. Diody emitują jasne, intensywne światło, a przy tym zużywają minimalne ilości energii. Kilkuwatowa oprawa LED może stanowić pełnowartościowy zamiennik dla żarówki o mocy kilkudziesięciu watów. Warto zwrócić także uwagę, iż dioda LED emituje minimalne ilości ciepła, dzięki czemu są całkowicie bezpieczne w użytkowaniu. Dzięki temu ten rodzaj światła staje się coraz bardziej popularny i znajduje coraz szersze zastosowanie w różnych branżach oraz dziedzi-

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

nach życia. Ciekawa stylistyka naszych produktów powoduje, że panele LED montuje się tam gdzie oprócz światła liczy się także nowoczesny wygląd. Dzięki uniwersalnym gabarytom oraz bardzo wysokiej jakości rozpraszania światła panel LED może być z powodzeniem zamontowany w miejscu popularnych opraw rastrowych „świetlówkowych” stosowany do tej pory jako tradycyjne źródło światła. Panele LED są lekkie, mają niski pobór mocy a także wydłużoną żywotność, a przede wszystkim są estetycznie wykonane i wydajne w porównaniu z tradycyjnymi źródłami światła.

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

Naświetlacze LED – naświetlacze oparte na technologii LED to obecnie najbardziej oszczędne źródło światła, które z powodzeniem mogą być wykorzystywane w obiektach przemysłowych na przykład do oświetlania wnętrz magazynów lub parkingów zewnętrznych, podjazdów, ogrodów, magazynów, placów budowy. Innym zastosowaniem naświetlaczy LED jest także oświetlanie bannerów reklamowych. Dzięki innowacyjnej technologii wydajność takiej lampy przewyższa standardowe rozwiązania zastosowane w oprawach halogenowych. Oświetlenie tego typu musi być przystosowane do pracy w ciężkich warunkach atmosferycznych. Wysoka klasa szczelności produktów VOLTENO i duża odporność na różnice temperatur powoduje iż naświetlacze LED spełniają wszystkie wymogi niezbędne do zastosowania ich nawet w trudnych warunkach atmosferycznych. Warto zwrócić także nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

uwagę na wydajność świetlna urządzeń wykorzystujących technologię LED, która jest znacznie wyższa niż w przypadku tradycyjnych reflektorów i naświetlaczy. Dzięki mniejszemu zużyciu energii zakup naświetlacza LED może zwrócić się nawet po kilku miesiącach. Przewidywany czas działania urządzeń z tej kategorii to aż 50 tysięcy godzin. OPRAWY PRZEMYSŁOWE – przeznaczone są do stosowania w takich obiektach, jak hale produkcyjne, magazyny, budynki gospodarcze, warsztaty samochodowe. We wszystkich tego rodzaju 52

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

miejscach od opraw przemysłowych wymaga się przede wszystkim emitowania bardzo silnego światła, które umieszczone pod sufitem zapewnia dobrą widoczność i bezpieczeństwo w całym pomieszczeniu. Lampy przemysłowe VOLTENO w pełni odpowiadają tym wymaganiom. Do ich produkcji używa się wysokiej jakości materiałów, dzięki czemu lampy działają niezawodnie nawet przez kilka lat, bez konieczności wymiany – żywotność lamp nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

LED przewidywana jest na ponad 50 tysięcy godzin nieustannego świecenia. Oprawy VOLTENO zasilane w diody o łącznej mocy kilkudziesięciu watów są w stanie skutecznie zastąpić tradycyjną lampę halogenową o kilkakrotnie wyższej mocy. Zaletą technologii LED jest również mniejsza szkodliwość dla środowiska naturalnego. Diody podczas świecenia wytwarzają znacznie mniejsze ilości dwutlenku węgla oraz promieniowania ultrafioletowego niż tradycyjne żarówki. Oświetlenie przemysłowe LED – VOLTENO polecane jest wszystkim właścicielom obiektów przemysłowych, którzy szukają niezawodnego źródła światła, które pozwoli im zmniejszyć comiesięczne rachunki za energię elektryczną. Wykonane z najwyższej jakości komponentów lampy sprawdzą się z dużym powodzeniem w każdych warunkach, zapewniając komfort i bezpieczeństwo pracownikom i innym przebywającym w ich zasięgu osobom. Lampy LED ledówki, źródła światła LED, – technologia LED w ciągu kilku lat zdobyła ogromną popularność na rynku. Źródła światła LED cieszą bardzo dużą popularnością ze względu na intensywne światło o przyjaznej dla oka barwie, a przede wszystkim ze względu na dużo mniejsze zużycie energii. Oświetlenie LED emituje nieporównywalnie mniej dwutlenku węgla oraz szkodliwego promieniowania UV, dzięki czemu zalecane jest także dla osób dbających o środowisko naturalne. Jedna ledówka może świecić nieprzerwanie nawet przez 50 tysięcy godzin, co oznacza, że nie trzeba jej wymieniać przez kilka lat. Oferowane Lampy LED – VOLTENO dostępne są w najbardziej praktycznych wariantach.

VOLTENO Sp. z o.o. ul. Leszno 40, 06-300 Przasnysz tel. +48/ 29 771 20 00 fax. +48/ 29 752 22 33 sprzedaz@volteno.pl

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

BHP Artykuły doradcze

Drabiny dielektryczne… i elektryka prąd nie tyka! Działania elektryka, elektromontera czy też konserwatora sieci elektrycznych są niebezpieczne ze względu na pracę z urządzeniami funkcjonującymi pod napięciem. Nierzadko przewody, skrzynki elektryczne czy też generatory prądu są umiejscowione kilka metrów nad poziomem podłogi czy też ziemi. Tego rodzaju warunki pracy wymagają korzystania z narzędzi gwarantujących bezpieczeństwo przeprowadzanych napraw czy przeglądów. Firma KRAUSE zaprojektowała linię drabin z tworzywa sztucznego wzmacnianego włóknem szklanym tak, aby wszelkie prace wykonywane przy instalacjach elektrycznych były bezpieczne i komfortowe.

szędzie tam, gdzie człowiek narażony jest na możliwość porażenia prądem, powinny być stosowane rozwiązania gwarantujące ochronę pracowników, a zarazem zapewniające komfortowe warunki pracy. Wykonane z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem szklanym drabiny dielektryczne firmy KRAUSE, nie tylko nie przewodzą prądu, ale także są stabilne. Niezwykle ważnym atutem drabin KRAUSE jest również ich niewielka waga oraz kompaktowe rozmiary. Zalety te powodują, że profesjonalne ekipy elektromonterów chętnie wykorzystują drabiny dielektryczne podczas wszelkich robót instalacyjnych, naprawczych czy też przeglądów sieci elektrycznej. Bez napięcia Seria drabin dielektrycznych firmy KRAUSE składa się z 4 modeli. Pierwszym z nich jest drabina przystawna z podłużnicami z tworzywa sztucznego. Konstrukcja ta posiada obustronnie ryflowane aluminiowe szczeble o przekroju 30x30 mm. Wytrzymałe połączenie szczebli z podłużnicami gwarantuje stabilność drabiny i jej komfortowe użytkowanie, nawet pod dużym obciążeniem. Produkt ten został sprawdzony wg normy DIN EN 131; w oparciu o rozdział 6.5.1 z EN 61478:2002 + A1:2004 Kategoria 1, sprawdzone do 1.000 Volt. Bardziej rozbudowanym modelem jest drabina rozsuwana linką z podłużnicami z tworzywa sztucznego. Ta dwuele56

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Drabiny dielektryczne są niezbędne w pracy elektryka, montera czy instalatora Zdjęcie: KRAUSE

BHP Artykuły doradcze

Drabina dwustronna dla elektryków i monterów z podłużnicami z tworzywa sztucznego, Zdjęcie: KRAUSE

mentowa konstrukcja ze stabilnymi prowadnicami i aluminiowymi szczeblami jest lekka, a zarazem bardzo wytrzymała. Ręczne rozsuwanie co szczebel daje możliwość użytkowania każdego z dwóch elementów drabiny osobno. W przypadku konieczności dojścia do wyżej położnych miejsc, wystarczy za pomocą linki rozsunąć drabinę, a automatycznie działające zapadki z rolkami przyściennymi umożliwią stworzenie bezpiecznej konstrukcji. Drabina ta została sprawdzona wg normy DIN EN 131; w oparciu o rozdział 6.5.1 z EN 61478:2002 + A1:2004 Kategoria 1, sprawdzone do 1.000 Volt. Do dyspozycji elektromonterów firma KRAUSE oddała także drabiny dwustronne. Pierwsza z nich to dwustronna konstrukcja wykonana z tworzywa sztucznego wzmacnianego włóknem szklanym. Podstawą tej drabiny są antypoślizgowe, obustronnie ryflowane szczeble o przekroju 28x29 mm. Stabilną, stożkową konstrukcję drabiny gwarantują wytrzymałe połączenia

szczebli z podłużnicami oraz masywne, mocowane śrubami zawiasy. Warto podkreślić, że drabina ta została sprawdzona wg DIN EN 131; w oparciu o normę EN 61478: 2002 (Kategoria 1:28.000 Volt). Kolejnym modelem jest dwustronna drabina ze stopniami, o podłużnicach wykonanych ze wzmacnianego włóknem szklanym tworzywa sztucznego. Jest to niezwykle stabilna konstrukcja. Antypoślizgowe stopnie o głębokości aż 80 mm, wzmocnione połączenie stopni z podłużnicami oraz wytrzymałe pasy gwarantują bezpieczeństwo pracy i komfort podczas wykonywania zadań na wysokości. Duże znaczenie mają także masywne zawiasy, które zapobiegają rozjeżdżaniu się ramion drabiny podczas znacznego obciążenia. Nie bez znaczenie jest sprawdzenie tego produktu wg normy DIN EN 131; w oparciu o rozdział 6.5.1 z EN 61478:2002 + A1:2004 Kategoria 1, sprawdzone do 1.000 Volt. Więcej na: www.krause-systems.pl nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

XXIII Międzynarodowe Targi Sprzętu Oświetleniowego

PORADY EKSPERTA artykuł techniczny

Vademecum oświetleniowca LUMEN – najbardziej obiektywna jednostka miary ilości emitowanego światła. W związku z pojawieniem się na rynku różnych typów ledówek, w celu ujednolicenia łatwych do porównania parametrów ilości emitowanego światła (jasności), zaczęto określać w lumenach [lm]. Lumen to jednostka określająca ilość emitowanego światła przez dane źródło światła (niezależnie od jego mocy). Co to oznacza w praktyce? Każda lampa LED emituje określoną ilość światła – za przykład może posłużyć ledówka 900 lm. Przy tej wartości emitowanego światła tradycyjna żarówka pobiera 75W energii, natomiast ledówka jedynie 10W. Obie emitują zbliżoną ilość światła, różnica pojawia się przy zużyciu energii – lampa LED pobiera około 7,5 razy mniej energii. Lampa LED ma wydajność na poziomie 90 lm z 1 W, natomiast tradycyjna jedynie około 12 lm z 1W. Kolejnym problemem przy ocenie żywotności lampy LED i ilości emitowanego światła jest klasa zastosowanych diod LED. Wielu producentów w celu osiągnięcia większej ilości światła z jak najtańszych diod, zasila je prądem wyższym od znamionowego, co skutkuje skróceniem ich żywotności i szybką zmianą temperatury światła na zimniejszą w wyniku degradacji luminoforu pod wpływem temperatury. Jeszcze częstszym przekłamaniem jest podawanie czasu życia ledówki w ilości 50.000 godzin, co jest czasem życia dla diody LED w optymalnych warunkach laboratoryjnych, a nie w warunkach pracy w gotowym urządzeniu. Realny czas życia diody LED w warunkach „domowych” wynosi do 35.000 godzin. Temperatura barwy światła i CRI Technologia LED w przeciwieństwie do tradycyjnych żarówek pozwala na dobór koloru emitowanego światła. Temperaturę barwy światła określa się w stopniach Kelvina. Przedział od 2500°K do 3000°K należy interpretować jako światło „ciepłe”, przedział od 3000°K do 3500°K należy interpretować jako światło „neutralne” lub światło dzienne, światło powyżej 5000°K uznaje się już za światło „zimne”. Niemniej jednak postrzeganie temperatury barwy światła jest po części kwestią indywidualną.

Współczynnik oddawania barw (CRI) dla źródeł światła wykonanych w technologii LED waha się w skali od 60-90 CRI (RA), im wyższy jest współczynnik oddawania barw, tym bardziej światło odpowiada naturalnemu (słonecznemu).

Najpopularniejsze trzonki:

Kąt rozsyłu światła Najprościej rzecz biorąc, kąt rozsyłu światła to nic innego jak szerokość rozchodzenia się światła na boki względem źródła światła. Obrazuje to poniższy rysunek:

Stopień ochrony IP Kod IP (stopień ochrony), to międzynarodowy system oznaczeń informujący użytkownika o ochronie zapewnionej przez obudowę przed wnikaniem do urządzenia części niebezpiecznych i ciał obcych w postaci stałej i cieczy. Kod IP składa się z dwóch liter „IP” i dwóch cyfr. Pierwsza cyfra oznacza zabezpieczenie przed ciałami obcymi stałymi:

Przykładowo kod IP63 oznacza, że urządzenie jest całkowicie zabezpieczone przed wnikaniem pyłu do jego wnętrza (informuje nas o tym pierwsza cyfra kodu – 6) oraz jest odporne przed drobnymi kroplami wody padającymi na jego obudowę pod kątem 60° od pionu (woda rozpylana) – (informuje nas o tym druga cyfra kodu – 3). nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA Czy wiesz, że…

Nowoczesne oświetlenie osiedli Typowe oświetlenie polskich osiedli z drugiej połowy XX w. dotyczy przede wszystkim klatek schodowych i wejść do budynków – w nowych inwestycjach deweloperskich jest inaczej. System oświetlenia zewnętrznego odgrywa istotną rolę: jest ozdobą, ale musi być energooszczędny i jednoczenie przyjazny mieszkańcom. Ważne są nie tylko oprawy, ale również barwa światła i wskaźnik oddawania kolorów. Nic więc dziwnego, że coraz większą popularność zyskują nowoczesne lampy metalohalogenkowe, które podkreślają naturalny charakter otoczenia.

lan oświetlenia osiedla stanowi integralną część projektu inwestycji mieszkaniowej. Nowoczesne systemy są nie tylko energooszczędne, ale również przyjazne mieszkańcom. Oprócz ozdobnych i nowatorskich opraw liczy się dobór źródła światła, jego barwa oraz wskaźnik oddawania kolorów. Nic więc dziwnego, że nowoczesne lampy metalohalogenkowe, które podkreślają naturalny charakter otoczenia, zyskują coraz większą popularność. Zewnętrzne oświetlenie budynków mieszkalnych powinno wyróżniać się długim działaniem i wysoką wydajnością świetlną. Efekt ten można osiągnąć za pomocą lamp metalohalogenkowych. Najczęściej stosowane są one w galeriach handlowych oraz jako źródło światła reklam wielkoformatowych. Sprawdzają się także doskonale w przypadku oświetlenia chodników czy dróg dojazdowych do osiedla. Mogą być też zastosowane w funkcji całonocnego światła w częściach wspólnych, wewnątrz budynku. W teorii... Barwy światła są bardzo ważne nie tylko ze względu na estetykę. Należy zwrócić uwagę także na odbiór oświetlonego obszaru przez ludzkie oko w widzeniu zmierzchowym. Białe światło współczesnych lamp MH i świetlówek nie zaburza odbioru kolorystyki otoczenia, wpływa więc na widoczność i bezpieczeństwo chociażby na parkingach, dzięki temu, że zwiększa wydajność wzrokową. Kolejnym ważnym elementem systemu zewnętrznego oświetlenia jest wskaźnik oddawania kolorów otoczenia – im wyższy, tym bardziej naturalne wydają się na korytarzu, klatce schodowej lub parkingu. W przypadku lampy MH czynnik ten wynosi ok. Ra ≥ 80. Wyższe wartości są wykorzystywane w np. w przemyśle tekstylnym, gdzie rozróżnianie barw odgrywa zasadniczą rolę. W praktyce... Lampy metalohalogenkowe dają białe światło, które nie zakłóca naturalnego nocnego krajobrazu. Warto pamiętać, że im lepiej oddaje ono barwy otoczenia, tym jest efektywniejsze, co wpływa na ograniczenie kosztów eks-

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Zdjęcie: Wrocław, Ogrody Hallera ploatacji i jednocześnie sprzyja mieszkańcom. Przykładem tego typu rozwiązania mogą być wrocławskie Ogrody Hallera. Wyróżniająca się architektonicznie inwestycja, wymaga spójnego z koncepcją oświetlenia. Zastosowanie znalazły tutaj oprawy Nora używane w systemach oświetlenia zabytkowych części miast czy obiektów sakralnych. W połączeniu z nowoczesną koncepcją budownictwa tworzą one unikalne połączenie. Ważna jest jednak nie tylko estetyka, ale także funkcjonalność i energooszczędność. Dobrym rozwiązaniem dla osiedli mieszkaniowych jest wybór chłodnych źródeł światła, które są bardziej efektywne. Dlatego właśnie lampy metalohalogenkowe są odpowiednie do iluminacji strategicznych punktów terenu wokół budynku i w jego wnętrzu Tego typu lampy stają się wydajniejsze przy obniżeniu poziomu natężenia oświetlenia. System oświetlenia zewnętrznego współcześnie odgrywa bardzo istotną rolę. Mieszkańcy to grupa stałych odbiorców, dlatego tak ważne jest, by widok dzienny i nocny w sztucznym oświetleniu nie odbiegały od siebie znacząco. Barwy światła czy wydajność energetyczna i świetlna to cechy lamp metalohalogenkowych i tym samym elementy dobrego planu iluminacji zewnętrznej nowoczesnego osiedla mieszkaniowego. Źródło: LUXAN

PORADY EKSPERTA Czy wiesz, że…

KM1080, czyli pierwszy tablet Kruger&Matz z systemem Windows Kruger&Matz coraz bardziej popularna wśród klientów marka urządzeń mobilnych i sprzętu audio wprowadziła do oferty pierwsze tablety z systemem Windows. Od początku lipca na rynku dostępne są dwa 10 calowe modele z serii KM1080, napędzane czterordzeniowym procesorem Intel Atom Z3735D. Nowości Kruger&Matz przypadną do gustu zwłaszcza osobom, które korzystają z technologii mobilnych do celów biznesowych. Obydwa urządzenia wyposażone zostały w zintegrowaną klawiaturę, a różnią się obecnością wbudowanego modemu 3G.

ablety Kruger&Matz z systemem Windows 8.1, dzięki wykorzystanej technologii i parametrom technicznym mogą pełnić funkcję mobilnego biura. Z powodzeniem można zabrać je na spotkanie biznesowe, a także korzystać z nich w codziennej pracy – tworzyć teksty, prezentacje czy arkusze kalkulacyjne. Jest to możliwe dzięki systemowi Windows 8.1 oraz zainstalowanemu pakietowi Office Home and Student 2013. Płynne działanie urządzeń zapewnia wydajny czterordzeniowy procesor Intel Atom Z3735D o taktowaniu 1.33GHz (do 1,83GHz) wspomagany kartą graficzną Intel HD Graphics oraz 2GB pamięci RAM. Tworzone materiały i inne potrzebne dane można zapisać w przestrzeni dyskowej urządzenia o pojemności 32GB, którą można rozbudować o kolejne 32GB za pomocą karty microSD. Pracę na tabletach ułatwi także dołączona klawiatura oraz możliwość korzystania z Internetu poprzez Wi-Fi lub zewnętrzny modem 3G, a także wbudowany modem 3G w modelu KM1080G. Precyzyjny ekran dotykowy IPS o przekątnej 10.1” i rozdzielczości 1280x800 pix zapewnia wyraźny obraz i doskonałe odzwierciedlenie barw. Urządzenie zostało wyposażone także w dwie kamery 2 Mpix – przednią do wideorozmów i tylną do zdjęć i nagrywania. Dopełnieniem wyposażenia jest zestaw przydatnych w codziennej pracy złącz. Tablety posiadają gniazdo słuchawkowe 3,5 mm, port microUSB oraz wyjście miniHDMI, za pomocą którego można wyświetlić treści z tabletu na ekranie telewizora. Mają one także możliwość komunikacji z różnymi typami urządzeń obsługujących Bluetooth.

KM1080G Zdjęcie: Kruger&Matz

Zaletą urządzeń z serii KM1080 jest też płynne odtwarzanie wielu formatów audio i video. Po odczepieniu klawiatury urządzenie staje się tradycyjnym tabletem, na którym można przeglądać strony www, udzielać się na portalach społecznościowych oraz rozmawiać ze znajomymi za pomocą komunikatorów. W wolnej chwili można też pograć w gry zainstalowane z Windows Store. Dodatkowo wbudowana bateria o pojemności 7900mAh pozwoli na komfortową pracę przez wiele godzin bez konieczności podłączenia zasilania. Nowości z oferty Kruger&Matz, dzięki swoim parametrom i wyposażeniu z powodzeniem mogą zastąpić klasyczne notebooki. Ich mocna obudowa została wykonana z aluminium, a dodatkowo jest pokryta osłoną chroniącą tablet w transporcie, która również może pełnić funkcję podstawki. Więcej informacji znajduje się na stronie: www.krugermatz.com; https://www.facebook.com/ krugermatz

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA Czy wiesz, że…

Oprawa downlight – nieograniczone możliwości Oprawy downlight cieszą się dużą popularnością. Dzięki szerokiemu wachlarzowi zastosowań, stanowią doskonałe źródło światła – zarówno w obiektach handlowych, biurowych oraz usługowych.

prawy downlight charakteryzują się niewielkim rozmiarem oraz ponadczasowym wzornictwem. Zapewniają harmonijne i zoptymalizowane światło oraz właściwe doświetlenie powierzchni. Znajdują zastosowanie zarówno w biurach, salach konferencyjnych oraz sklepach. W obiektach handlowych modele downlight służą jako oświetlenie akcentowe, mające na celu właściwą ekspozycję towaru. Jednym z cieszących się dużą popularnością rozwiązań jest kompaktowa, wpuszczana oprawa Amatris firmy Trilux. Jej cechy charakterystyczne to strumień świetlny o mocy 1400 - 2000 lm, biały odbłyśnik i mikropryzmatyczny klosz. Gwarantują one odpowiednie rozproszenie światła i doskonały stosunek mocy do poboru energii. Oprawa jest bardziej oszczędna niż porównywalne kompaktowe oprawy świetlówkowe. Dodatkowo, dzięki zastosowaniu szybkozłączy jest bardzo prosta w montażu i konserwacji. Alternatywę dla Amatris stanowi model Inperla Ligra. Wyróżnia się wysokosprawnym odbłyśnikiem, długą trwałością oraz szeroką gamą dostępnych osłon. Dzięki ich różnorodności, łatwo dopasować ją do każdego pomieszczenia. Inną propozycją firmy Trilux jest dekoracyjna oprawa do nadbudowania Onperla LED. Dzięki formowanej ciśnieniowo ramie, lekko wypukłemu kloszowi bez narożników i spoin oraz subtelnemu wzornictwu świetnie pasuje do nowoczesnych przestrzeni. Układ optyczny tego modelu zawiera aluminiowy odbłyśnik ze specjalną powłoką zwiększającą odbicia światła. Onperla charakteryzuje się wysoką skutecznością świetlną przy niskim poborze mocy – wynosi on zaledwie 23 W. Więcej informacji znajduje się na stronie: http://www.trilux.com/pl

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Zdjęcie: Trilux Polska, oprawa Amarilis

Zdjęcie: Trilux Polska, oprawa Inperla

Zdjęcie: Trilux Polska, oprawa Onperla

PORADY EKSPERTA Czy wiesz, że…

MORTA B CT

GORIA LED

dostępne są w trzech kolorach - czarnym, srebrnym oraz

diody LED, wykonane w technologii SMD, charakteryzujące

niebieskim.

się wysoką trwałością i umożliwiające długą i bezobsługową

Nowe wzory opraw z rodziny MORTA a początku lata, firma KANLUX rozszerzyła popularną rodzinę opraw ozdobnych MORTA o nowe, bardzo ciekawe wizualnie modele. Mają one kształt kwadratu

i zostały wykonane z efektownego, grubego szkła. Nowe oprawy

Oprawy MORTA charakteryzują się eleganckim i oryginal-

Dwa nowe modele opraw ogrodowych irma KANLUX rozszerzyła ofertę opraw ogrodowych o nowe modele: GORIA LED 57– słupek do nabudowania

na podłożu oraz GORIA LED 22I-UP – kinkiet mocowany

do ściany. Oprawy zostały wyposażone w wysokiej jakości

eksploatację.

nym wzornictwem, zapewniając przy tym dyskretny rozsył

Oprawy GORIA LED 22I-UP mocowane na elewacji, do-

światła. Oprawy serii MORTA CT przeznaczone są zarówno do

skonale nadają się do oświetlenia wejść do budynków

ogólnych, jak i dekoracyjnych celów oświetleniowych. Szeroka

oraz obszarów przydomowych. Dopełniające rodzinę stojące

gama modeli opraw MORTA pozwoli na zrealizowanie bardzo

oprawy GORIA LED 57 znakomicie sprawdzą się w oświetlaniu

oryginalnych aranżacji w każdym domu.

dróg i chodników prowadzących do budynków, a także jako

Cechy produktów:

oświetlenie miejsc odpoczynku, tarasów czy altan. Wysoki sto-

99 zasilanie: 12 V

pień szczelności oraz obudowa wykonana ze stopu aluminium

99 moc: max 50 W

pozwalają na efektywną pracę opraw, a nowoczesny i minima-

99 źródło światła typu: MR-16

listyczny design podkreśla charakter miejsc, w których zostaną

99 trzonek: Gx5,3

zainstalowane.

99 obudowa: szkło, pierścień: stop metali nieżelaznych Cechy produktów: 99 zasilanie: 220-240 V~; 50/60 Hz 99 moc: 6,5 W 99 obudowa: stop aluminium / klosz: tworzywo sztuczne 99 temperatura barwowa światła: 6000-6500 K 99 trwałość minimum: 20.000h 99 współczynnik odporności na wnikanie pyłu i wilgoci: IP 44

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA Dom w budowie

Słoneczne ciepło w twoim domu Instalacje solarne zdobywają w Polsce coraz większą popularność. I nie ma się co dziwić, bo poza aspektem ekologicznym, do ich zakupu może zachęcać również kwestia oszczędności – stale zwiększające się koszty energii często są impulsem do szukania alternatywnych rozwiązań. Jednak, by inwestycja przyniosła oczekiwany efekt, warto jednak zwrócić uwagę na kilka aspektów.

hoć energia słoneczna od zawsze była warunkiem dla samego istnienia ludzkości, to instalacje solarne wykorzystujące ją jako źródło taniej energii są zjawiskiem stosunkowo nowym. Jednak należy pamiętać, że nasze położenie geograficzne (zwłaszcza zimą) sprawia, że wydajność tych systemów może być czasami niewystarczająca, by sprostać zapotrzebowaniom naszego domu. Dlatego też, aby zapewnić optymalne warunki działania, konieczne jest byśmy pamiętali o paru istotnych szczegółach.

Wybieramy instalację solarną Niewątpliwie jednym z najważniejszych elementów instalacji solarnej jest kolektor, odpowiedzialny za przemianę energii promieni słonecznych na ciepło przekazywane czynnikowi grzewczemu. Determinuje on sprawność całego systemu, bowiem jego rozmiar (oraz stopień zaawansowania technologicznego) określa ile ciepła trafi do naszego domu. Dlatego też warto poświęcić trochę czasu na zapoznanie się z ofertą kolektorów dostępnych na rynku, by optymalnie dopasować model do naszych konkretnych potrzeb. Co więcej, należy pamiętać, że kolektor z czasem ulega zabrudzeniu, a zbierający się na jego powierzchni kurz oraz inne nieczystości mogą utrudnić docieranie promieni słonecznych, a tym samym obniżyć jego wydajność. Kolejnym istotnym elementem systemu jest bojler, w którym ogrzewana jest woda. I chociaż nie wpływa on znacząco na sprawność instalacji, warto pamiętać o tym, że im większa pojemność zbiornika, tym czas potrzebny na odpowiednie podgrzanie wody będzie proporcjonalnie dłuższy. Jest to szczególnie istotne w przypadku kolektorów o niewielkiej powierzchni, które mogą być niewystarczające, aby zapewnić nam odpowiednią temperaturę potrzebnej wody. Czy jednak wybór kolektora oraz odpowiedniego bojlera to wszystko? Oczywiście nie. Nie można bowiem zapominać, jak istotną rolę pełnią rury łączące kolektor ze 64

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Instalacja solarna

zbiornikiem. To one bowiem są odpowiedzialne za większość strat energii występujących w systemie. Dlatego też tak istotnym jest zadbanie o izolację minimalizującą te straty. Dobór odpowiedniej otuliny do rur systemu solarnego jest kwestią kluczową dla wydajności całej instalacji oraz pozwala ograniczyć koszty związane z całą inwestycją, dzięki podniesieniu sprawności systemu nie trzeba będzie kupować tak dużego kolektora, co znacznie zmniejszy koszty instalacji. Dlatego też, choć mylnie kwestia izolacji może wydawać się drugorzędną, w żadnym wypadku nie należy jej bagatelizować Jedną z najbardziej istotnych rzeczy, o jakich musimy pamiętać wybierając otulinę dla naszego nowego systemu jest jej odporność na wysokie temperatury. Powinna charakteryzować się również jak najniższym współczynnikiem przenikalności cieplnej. Odpowiednia tolerancja temperaturowa jest rzeczą konieczną dla izolacji przeznaczonej do izolowania rur instalacji solarnej. Osiągają one bowiem bardzo wysokie temperatury mogące dojść nawet do 150 °C, dlatego słabej jakości otulina o niskiej tolerancji cieplnej może z czasem ulec stopieniu i będzie wymagała wymiany,

PORADY EKSPERTA Dom w budowie

Instalacja solarna musi być zabezpieczona materiałami odpornymi na wysokie temperatury i promieniowanie słoneczne

Izolacja HT/Armaflex pozwala znacznie ograniczyć straty

co z pewnością pociągnie za sobą dodatkowe koszty. Dlatego też przed przystąpieniem do zabezpieczenia rur, warto zdecydować się na otulinę dostosowaną do trudnych warunków. Jedną z nich jest np. HT/Armaflex, która przystosowana jest do ciągłej pracy w wysokich temperaturach, bez ryzyka utraty swoich właściwości. Zagwarantuje nam to optymalną ochronę przez długie lata. W połączeniu z bardzo niskim współczynnikiem przenikalności cieplnej, co minimalizuje wymianę energii z otoczeniem, czyni ją doskonałym wyborem do zastosowań takich jak właśnie instalacja solarna. Izolacje HT/ Armaflex dostępne są w formie otulin w grubościach do 25 mm i mat w grubościach do 32 mm. Otuliny nadają się do izolacji rur o średnicach zewnętrznych do 89 mm. Kolejnym istotnym parametrem jest odporność otuliny na działanie warunków atmosferycznych, szczególnie promieniowania UV, co jest sprawą równie istotną, jak jej parametry izolacyjne. Z oczywistych powodów,

instalacja solarna jest wystawiona na długotrwałe działanie promieni słonecznych, co może negatywnie wpłynąć na nieodpowiednio zabezpieczony materiał izolacji. Brak takiego zabezpieczenia może bowiem z czasem prowadzić do wystąpienia spękań na jej powierzchni, które powodują pogorszenie jej parametrów. Dlatego też firma Armacell zadbała o to, by HT/Armaflex otrzymała odpowiednią ochronę. Izolacja HT/Armaflex została wykonana ze specjalnego kauczuku EPDM, wysoce odpornego na działanie promieni słonecznych. Dodatkowo, dostępna jest również otulina HT/Armaflex S, której powierzchnia zewnętrzna pokryta jest specjalną folią ochronną, dodatkowo zmniejszającą ryzyko jej uszkodzenia.

Armaflex instalacja biała

Armaflex instalacja czarna

energii

Więcej informacji znajduje się na stronie: www.armacell.com

Materiały i zdjęcia: Armacell

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA Porady Praktyczne

Oświetlenie kuchni ma znaczenie!

uchnia to nie tylko miejsce przygotowywania posiłków, to także miejsce, gdzie spotyka się cała rodzina, je i rozmawia – prawdziwe serce domu. To w kuchni, zaraz po sypialni, spędzamy statystycznie najwięcej czasu. Dlatego dobór właściwego oświetlenia w tym pomieszczeniu to podstawa. Rodzaj źródła światła i lamp należy wybrać kierując się nie tylko estetyką i dekoracyjnością, ale także funkcjonalnością rozwiązania. Planując oświetlenie w kuchni pamiętajmy, że należy wyróżnić kilka stref, a każda z nich powinna być odpowiednio oświetlona. Oczywiście w każdej kuchni – jak i w innych pomieszczeniach – należy zainstalować oświetlenie ogólne. Wbrew pozorom, nie musi to być światło bardzo jasne, ale zaleca się by było rozproszone, natomiast nie powinno powodować powstawania nieprzyjemnych dla oka kontrastów stref silnie oświetlonych i zacienionych. Aby tego uniknąć, dobrze jest wybrać źródło światła o barwie zbli-

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

żonej do naturalnego, zastosować oprawy rozpraszające światło lub lampy, które skierują światło najpierw na sufit. Do wyboru mamy wiele różnych rozwiązań – możemy zastosować tradycyjne lampy sufitowe, podłużne świetlówki, halogeny (zawieszone na linkach lub szybach) lub oświetlenie zamontowane w suficie podwieszonym (punktowe oprawy sufitowe lub taśmy LED). Jeśli mamy w kuchni stół okrągły lub kwadratowy lampa sufitowa powinna wisieć centralnie nad nim. Jeśli jest to stół prostokątny należy powiesić dwie lub więcej lamp tak, aby cały blat był jednolicie oświetlony. Żeby oświetlenie nie raziło siedzących przy stole i nie przeszkadzało podczas posiłków, lampy należy zawiesić około 60-70 cm nad blatem.

PORADY EKSPERTA Porady Praktyczne

w nietypowych miejscach, w których montaż tradycyjnego oświetlenia jest trudny lub w ogóle niemożliwy np. na cokołach szafek stojących. Można też oświetlić nimi półki, zarówno te w szafkach jak i wolno wiszące. Kiedy umieścimy taśmę za szklaną półką, światło przechodzi przez taflę szkła dając ciekawy efekt – wrażenie, że źródło światła jest z przodu a nie z tyłu półki. Taśmy LED w łatwy sposób pomogą nam nadać określony charakter kuchni. Jeśli chcemy, aby stała się ona bardziej przytulna wybierzmy oświetlenie o żółtawej barwie, a gdy mamy ochotę na atmosferę szalonej imprezy postawmy na wyraziste kolory. Pamiętajmy, że diody LED należy umieszczać jak najbliżej zasilacza. Dzięki temu zminimalizujemy spadki napięcia na przewodach między zasilaczem a odbiornikiem. Marcin Dębowski Bardzo istotne jest oświetlenie przestrzeni roboczej, czyli nad blatem, kuchenką i zlewozmywakiem. Oświetlenie to powinno być jasne i rozproszone. Najlepszym rozwiązaniem jest umieszczenie źródeł światła pod spodem szafek wiszących. Można wykorzystać oświetlenie punktowe (halogeny lub świetlówki rozmieszczone co ok. 50 cm), ale coraz częściej stosuje się listwy z diodami LED-owymi, które dają rozproszone, równomierne światło, a zużywają znacznie mniej energii. Nie bez znaczenia jest także ich długa żywotność (ok. 50.000 godz., tradycyjna żarówka – do 2.000 godz.) i walory dekoracyjne. Stosując takie rozwiązanie należy pamiętać, aby taśmy LED-owe przesłaniać kloszami rozpraszającymi światło – w przeciwnym razie na blacie, który często bywa błyszczący, mogą powstawać nieprzyjemne i męczące oczy olśnienia. A gdzie jeszcze można zastosować oświetlenie LED-owe? Taśmy LED świetnie sprawdzą się jako oświetlenie dekoracyjne kuchni. Można je zainstalować

Firma EcoEnergy dostarcza nowoczesne technologie i gotowe rozwiązania dla Twojego domu i firmy, nie zapomina przy tym o środowisku naturalnym. Firma udostępnia innowacyjne rozwiązania i czyni Twoje życie wygodniejszym. Produkty dzięki zaawansowanej technologii LED przyczyniają się do zmniejszonego zapotrzebowania na energię zarówno domów, biur, hal przemysłowych i innych instytucji. Zastosowane w produktach EcoEnergy diody LED różnego typu sprawiają, że pobierają one średnio od 7 do 10 razy mniej energii elektrycznej od tradycyjnych odpowiedników, przy jednoczesnym zachowaniu ilości emitowanego światła i radykalnemu zmniejszeniu temperatury pracy źródła światła. Przekłada się to nie tylko na zmniejszenie wydatków na energię elektryczną, ale również na zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery produkowanego przez elektrownie.

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

REPORTAŻE Z pogranicza branży

85 lat historii PLL LOT na unikalnych fotografiach Przylot Rolling Stones do Warszawy w 1967 roku, wysiadająca z samolotu szwedzka „św. Łucja”, polskie stewardesy na tle egipskich piramid – to tylko niektóre ze scen uchwyconych na historycznych zdjęciach LOT-u. Wystawa 30 unikatowych zdjęć związanych z przełomowymi wydarzeniami w historii Polski odwiedziła Kraków, Wrocław, Poznań i Gdańsk.

olskie Linie Lotnicze LOT wraz z początkiem 2014 roku rozpoczęły świętowanie swoich 85 urodzin. To trzecia najstarsza linia lotnicza w Europie i szósta na świecie, występująca nieprzerwanie pod tą samą nazwą i logo. Z okazji jubileuszu LOT przygotował wyjątkową wystawę zdjęć ze swojego archiwum, stanowiącego kronikę dziejów polskiego lotnictwa cywilnego i historii naszego kraju. Partnerem wystawy z okazji 85-lecia PLL LOT został National Geographic Polska. Wśród postaci uwiecznionych na fotografiach znalazły się również gwiazdy podróżujące samolotami polskiego przewoźnika – Roman Polański, Anna German, Irena Santor, Jan Englert, Ignacy Mościcki, Juliette Gréco czy Lucélia Santos. Z kilkuset tysięcy negatywów, jakie znajdują się w archiwum PLL LOT wyselekcjonowano te, które miały przypominać pasażerom PLL LOT, z lekkim przymrużeniem oka, niezwykłą historię polskiego lotnictwa. Zapewne niejednemu odwiedzającemu wystawę zakręciła się łezka w oku a u innych pozostawiła miłe wspomnienia. Z prawdziwą przyjemnością odkrywali obrazy, wydobywając z kilkudziesięcioletnich negatywów ich ukryty czar. Wiele pań marzyło o pracy dla LOT-u. Kiedy w 1963 roku linie uruchomiły połączenia do Kairu, stewardesy mogły sfotografować się na tle piramid, które większość Polaków znała tylko z fotografii. Fot. Archiwum PLL LOT, opracowanie graficzne W. Franus 68

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

Prezydent Ignacy Mościcki uświetnił swoją obecnością obchody 10-lecia LOT-u w 1939 roku. Głowa państwa wystąpiła w nieodłącznym nakryciu głowy – cylindrze. Fot. Archiwum PLL LOT, opracowanie graficzne W. Franus

Dzisiaj kiedy fotografia otacza nas z każdej strony, trudno sobie wyobrazić, że były czasy, gdy fotografowano tylko wtedy, gdy było to konieczne. Na tym między innymi polega urok starych zdjęć. Wszyscy wiemy o słynnym koncercie Rolling Stonesów, występie Boney M czy karierze Anny German oraz kunszcie aktorskim Jana Englerta. Mało kto natomiast zdaje sobie sprawę, że artystom czy innym osobistościom prawie zawsze towarzyszył LOT. Polskie Linie Lotnicze LOT to jedna z najstarszych linii lotniczych na świecie. Od 1929 roku PLL LOT łączą Polskę ze światem. Obecnie samoloty w barwach LOT-u latają do blisko 60 miast w Europie, Ameryce Północnej, na Bliski Wschód oraz w Azji. Wśród pilotów LOT-u są mistrzowie Europy i świata we wszystkich dyscyplinach sportów lotniczych. Od 2003 roku LOT należy do sojuszu Star Alliance, którego członkowie oferują obecnie ponad 21,900 rejsów dziennie do 1.328 portów lotniczych w 195 krajach. Od 2013 roku, LOT jako pierwsza linia w Europie posiada we flocie dalekodystansowej 5 Boeingów 787 Dreamliner.

REPORTAŻE Z pogranicza branży

KONKURS Menadżer Roku 2013 w toku

Trwa 4_edycja Konkursu Menadżer Roku Branży Elektrotechnicznej. Ideą Konkursu jest zwrócenie uwagi na ludzi, którzy wyróżniają się szczególną aktywnością na rynku, a ich firmy dynamicznie rosną, podnosząc standardy w branży. Kandydatem do Konkursu Menadżer Roku Branży Elektrotechnicznej może być każda osoba, która uczestniczy od co najmniej pięciu lat w zarządzaniu przedsiębiorstwem branży elektrotechnicznej na polskim rynku. Konkurs obejmuje trzy kategorie: Producent, Hurtownia i Usługi. Producent – oznacza podmiot zajmujący się produkcją wyrobów elektrotechnicznych lub ich dystrybucją jako przedstawicielstwo handlowe producenta zagranicznego. Hurtownia – oznacza podmiot zajmujący się handlem wyrobami elektrotechnicznymi dysponujący siecią sprzedaży. Usługi – oznacza wykonywanie lub projektowanie instalacji energoelektrycznych oraz działalność grup zakupowych. W każdej z kategorii zostanie przyznana jedna statuetka. Podstawowymi kryteriami oceny dokonywanej przez Komisję Konkursową są:

99 Przedsiębiorczość: pomysły na rozwój firmy, umiejętność przezwyciężania kryzysów, niezłomność i determinacja w dążeniu do osiągnięcia sukcesu, budowa silnej marki. 99 Wyniki finansowe: wyniki finansowe świadczące o stabilnym wzroście; efektywność podjętych inwestycji. 99 Strategia: wizja i strategia rozwoju firmy oraz ich konsekwentna realizacja; kluczowe czynniki sukcesu firmy. 99 Innowacyjność: podejmowanie twórczych i nowatorskich działań dążących do lepszego pozycjonowania firmy wobec konkurencji; wprowadzanie i stałe rozwijanie nowych produktów i usług. 99 Relacje z pracownikami: podstawowe zasady współpracy i etyki pracy; motywowanie personelu (system ocen, nagród, awansowania). 99 Nagrody i osiągnięcia: ukończone kursy i szkolenia, przyznane nagrody, zdobyte medale. 99 Działalność społeczno-kulturalna: wspieranie wydarzeń artystycznych, akcje charytatywne, sponsoring. Aby wziąć udział w Konkursie należy wypełnić formularz konkursowy i przesłać go pod adres organizatora. Nad prawidłowością przebiegu Konkursu czuwa niezależna Komisja złożona z ekspertów z branży elektrotechnicznej. Organem doradczym dla Konkursu jest Klub Menadżera, którego członkami są wszyscy laureaci. Do Konkursu mogą zgłaszać się menadżerowie bezpośrednio. Istnieje również możliwość zgłoszenia menadżera przez osobę trzecią. Organizatorem Konkursu jest Publikatech, wydawca miesięcznika Rynek Elektryczny. Udział w Konkursie jest bezpłatny i nie wiąże się z żadnymi zobowiązaniami ze strony osób zgłaszających swoje osiągnięcia. Nazwiska zwycięzców zostaną ogłoszone na uroczystej gali podczas Forum Elektrotechniki w październiku 2014 roku. Źródło: Rynek Elektryczny

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

REPORTAŻE Z pogranicza branży

Dyson obchodzi 21-lecie Trzy wynalazki, które nigdy nie ujrzały światła dziennego

lat temu, po wyprodukowaniu 5.127 prototypów James Dyson wprowadza na rynek pierwszy na świecie cyklonowy odkurzacz. W 18 miesięcy staje się on najlepiej sprzedającym się odkurzaczem w Wielkiej Brytanii. 21 lat później, Dyson ma ponad 4.000 wniosków na przyznanie patentów dla ponad 500 wynalazków. W 2012 roku Dyson posiadał największą liczbę patentów w Wielkiej Brytanii – a na dzień dzisiejszy inżynierowie z Dysona współpracują z ponad dwudziestoma najbardziej prestiżowymi uczelniami brytyjskimi, opracowując kierunki technologii na 25 lat do przodu. Inżynierowie Dysona dobrze pilnują swoich wynalazków i nie ma mowy o plotkach czy przeciekach. Ściśle tajne wewnętrzne projekty nigdy nie są nazywane rzeczywistą nazwą, zamiast tego otrzymują tajny kod (kryptonim). Są one chronione przez zabezpieczenia biometryczne w centralnym ośrodku badawczo-naukowym w Malmesbury, w hrabstwie Wiltshire. Z okazji 21-lecia Dyson postanowił ujawnić kilka pomysłów, których nie udało się wprowadzić w życie. Tylko nikomu o nich nie mówcie!

Diesel (X007) W Wielkiej Brytanii zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do około 30.000 zgonów rocznie, ponieważ

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

podwyższa ono ryzyko raka, chorób płuc, ataku serca a także astmy i innych schorzeń układu oddechowego. Małe cząsteczki spalin mają około 2,5 mikronów. Cyklony w odkurzaczu Dysona wyłapują jeszcze mniejsze cząstki od wielkości 0,5 mikrona, zapewniając nieskazitelną czystość w domu. W 1997 roku inżynierowie Dysona rozpoczęli badania nad możliwościami wykorzystania tej technologii do oczyszczania spalin silników wysokoprężnych. Pierwsze zainicjowane prototypy bazowały na cyklonach, ale ich zużycie energii było zbyt wysokie. Następnie powstał pomysł rozbijania ropy na małe cząstki, aby zwiększyć ich promień. Jednak rozmiar cząsteczek był niestały i pozostawiał wiele do życzenia, więc skupiono się na elektrostatyce i finalnie system bazował na wyładowaniach elektrycznych, jonizujących i zbierających cząstki, które następnie były spalane w środowisku bogatym w tlen. W tamtym czasie Dyson nie planował budowy samochodu, a walka Jamesa Dysona mająca na celu wprowadzenie nowych rozwiązań niestety była nazbyt podobna do tej prowadzonej z producentami worków do odkurzaczy. Ostatecznie producenci nie byli zainteresowani tą technologią. Zamiast tego zdecydowali się na używanie filtrów z materiałów ceramicznych. Obecnie w układach wydechowych silników wysokoprężnych stosuje się filtry

REPORTAŻE Z pogranicza branży

cząsteczek stałych, które się zatykają, co doprowadza do spadku wydajności – cząsteczki, które powodują zatykanie muszą być spalane, aby układ odzyskał wydajność.

Dyson Halo (N066) W 2001 roku Dyson rozpoczął prace nad rozbudowanym zestawem słuchawkowym, wyposażonym w kolorowy wyświetlacz 3D. Otrzymał on tajną nazwę N066. Urządzenie było przenośnym, noszonym na głowie zestawem, którego jednostkę sterującą użytkownik mógł nosić w kieszeni. Było ono równocześnie urządzeniem komunikacyjnym i PC. Innowacyjny zestaw słuchawkowy można było nosić jak parę okularów, które wykorzystywały sygnały dźwiękowe i wizualne wskazówki w formie nakładki informacyjnej o aktualnym otoczeniu.

Zestaw słuchawkowy: 99 Dwa lusterka na swoich płaszczyznach odbijały obraz z dwóch małych monitorów zamontowanych na skroniach, który przechodził przez pryzmat. To tworzyło iluzję projekcji obrazu wyświetlanego około metra od nas na 10 calowym ekranie. Ekran wyświetlał serię aplikacji podobnych do tych z dzisiejszych smartfonów. 99 Za pośrednictwem prototypu użytkownik mógł widzieć oraz korzystać z kilku różnych kluczowych aplikacji. Wirtualny asystent, podobny do Siri, mógł czytać nasze e-maile oraz interpretować podstawowe komendy głosowe. 99 Prototyp rejestrował odczyt z zamontowanego żyroskopu. Pozwalało to wirtualnym obiektom pozostać na miejscu podczas ruszania głową w górę i w dół albo w lewo i prawo. Przykładowo klawiatura była stale wyświetlana przed użytkownikiem, dzięki czemu mógł pisać e-maile na każdej powierzchni.

Komputer: 99 Słuchawka mogła być odłączona od komputera, który mógł być podłączony do monitora, stając się tym samym komputerem stacjonarnym. Dawało to taki sam efekt jak podłączenie laptopa do telewizora.

Kontroler: 99 Użytkownik mógł nosić urządzenie sterujące jak zegarek, naśladujące wskaźnik pomocniczy, który był podobny do tych używanych w laptopach, znajdujących się pomiędzy klawiaturą. Pozwalało to użytkownikowi poruszać wirtualnym kursorem po wyświetlaczu. 99 Urządzenie mogło być także sterowane za pomocą śledzenia ruchu palca i rozpoznawania mowy. Palec

i gesty były śledzone za pomocą kamery, która w trybie 2D mogła być wykorzystana jako trackpad podobny do tego stosowanego w laptopie. Po trzech latach badań projekt został wstrzymany, aby inżynierowie mogli się skupić nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

REPORTAŻE Z pogranicza branży

na rozwijaniu technologii Dysona w USA. Elementy tej technologii są obecnie używane przy innych projektach, które będą opracowywane w przyszłości.

Ogniwo paliwowe Dysona Wodorowe ogniwo paliwowe przekształcające energię z reakcji chemicznych z wodoru i tlenu w energię elektryczną. Ogniwa wymagały do działania ogromnego, stałego źródła zarówno wodoru jak i tlenu, ale produkowały energię nieprzerwanie, tak długo jak dostarczało się do nich paliwo. Przez trzy lata, 10 inżynierów Dysona pracowało nad zaadoptowaniem silnika cyfrowego, który mógłby znajdować się w środku ogniwa paliwowego. Celem było podniesienie osiągów przy jednoczesnym zmniejszeniu rozmiarów. Rezultaty były imponujące. Kompaktowy, lekki i wysoko wydajny silnik cyfrowy V4HF charakteryzował się 20% wzrostem mocy i poprawą skuteczności. Natomiast czas uruchamiania był trzykrotnie szybszy. Dyson szczyci się kompaktową inżynierią. Teraz, kiedy potencjał tego wynalazku został potwierdzony, inżynierowie Dysona poszukują dodatkowych zastosowań dla cyfrowego silnika.

O Firmie Dyson: 99 W lutym Dyson przedstawił plany rozwoju i największej ekspansji w swojej 20 letniej historii. Prawdopodobnie spowoduje to dwukrotne powiększenie infrastruktury badawczo–rozwojowej w Wiltshire i stworzy 3.000 nowych miejsc pracy dla naukowców i inżynierów z Wielkiej Brytanii.

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

99 Dyson obecnie dysponuje gronem 2.000 inżynierów i naukowców, którzy wdrażają nowatorskie technologie, będące obiektem badań przez najbliższe dwadzieścia pięć lat. 99 Dyson inwestuje tygodniowo 3 miliony funtów w badania i rozwój. W ciągu ostatnich dwóch lat podwoił liczbę inżynierów zatrudnionych w ośrodkach badawczych znajdujących się na terenie Wielkiej

REPORTAŻE Z pogranicza branży

Brytanii. Nadal poszukuje około 400 inżynierów i naukowców, którzy w 2014 dołączą do działu R&D w siedzibie głównej w Wiltshire. (https://www.careers.dyson.com/ rdd/default.aspx) 99 Dyson ogłosił zainwestowanie 5 milionów funtów w Imperial College Londyn, w celu utworzenia wspólnego centrum robotyki, badającego inteligentne systemy wizyjne. 99 Dyson zainwestował 1,4 miliona funtów w katedrę na Uniwersytecie Cambridge. Profesor z katedry płynów i mechaniki koncentruje się na kształceniu studentów oraz absolwentów w zakresie badania mechaniki oraz działania zasad przepływu powietrza – działu nauki w którym Dyson jest ekspertem. Firma jest również pionierem nowatorskich technologii o wysokiej wydajności i jakości, które można znaleźć w typowym domu, biurze i lekkim przemyśle. 99 Inżynierowie Dysona mają doświadczenie w mechanice, robotyce, chemii, elektryce, akustyce, termodynamice, dynamice, cieczach, testowaniu oraz projektowaniu oprogramowania. Dyson jako jedyna firma produkująca odkurzacze posiada również własne wewnętrzne laboratorium mikrobiologiczne.

Kluczowe daty: 99 1993: DC01 – pierwszy odkurzacz Dysona pojawia się w Wielkiej Brytanii 99 1995: Dyson przenosi się do Malmesbury, po tym jak przestał się mieścić w poprzedniej siedzibie w Chippenham 99 1996: Nagły rozwój spowodował konieczność błyskawicznej rozbudowy, dzięki czemu została zbudowana obecna infrastruktura. 99 2002: Dyson finalnie przenosi swoje zakłady produkcyjne do Południowo-Wschodniej Azji, ponieważ dalszy rozwój w Malmesbury nie był możliwy. 99 2013: Dyson otwiera nową, w pełni zautomatyzowaną fabrykę silników w Singapurze. Zakład produkuje 8 milionów silników rocznie. 99 2014: Dyson celebruje swoje 21 urodziny i ogłasza największą ekspansję w swojej historii. Zainwestowanie 250 milionów funtów spowoduje stworzenie 3.000 nowych miejsc pracy. Docelowo ma to wpłynąć na rozwój nowych technologii i podwojenie działu R&D. Źródło: Na podstawie materiałów DYSON i APR Partner of Promotion

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

CZAS RELAKSU Ekologia

RENAULT ZOE

najlepszym samochodem miejskim Renault ZOE jest najlepszym samochodem miejskim w roku 2013 pod względem bezpieczeństwa, spośród modeli spalinowych i elektrycznych, według Euro NCAP. To wyniki testu ogłoszone przez niezależną jednostkę badawczą w corocznym zestawieniu „best in class cars”. Już w marcu 2013 roku samochód ten uzyskał najwyższą 5-gwiazdkową ocenę, zgodnie z zasadami zaostrzonymi z początkiem 2013 roku. To wyróżnienie jest kolejną gwarancją dla klientów ZOE i uhonorowaniem wysiłków inżynierów Renault pracujących nad bezpieczeństwem. Renault Zoe – samochód osobowy o napędzie elektrycznym produkowany przez francuski koncern Renault od 2012 roku był zaprojektowany od samego początku jako pojazd elektryczny, tylko na prąd, jedynie z akumulatorami. Nie jest jednak w 100% oryginalny. Częściowo wykorzystuje bowiem rozwiązania zastosowane w Nissanie Leaf, tyle że są one zaplikowane w wersji „light”, bo silnik w tym mniejszym niż Leaf samochodzie jest nieco słabszy. Ale wystarczający. Po raz pierwszy zaprezentowano go w 2005 roku podczas targów motoryzacyjnych w Genewie, pod nazwą Renault Zoe City Car Concept. Prototyp napędzany silnikiem elektrycznym osiągnął moc maksymalną 95 KM. W 2010 roku podczas targów motoryzacyjnych w Paryżu zaprezentowano koncepcyjne Renault Zoe Preview, które po dokonaniu drobnych zmian przerodziło się w 2012 roku w wersję produkcyjną. ZOE został zbudowany na bazie płyty podłogowej modelu Renault Clio. Jest to pierwsze seryjne auto elektryczne, który przekroczyło barierę 200 km zasięgu w cyklu NEDC (210 km). Dzięki opatentowanemu przez Renault układowi ładowania Cameleon baterie można ładować z wielu źródeł energii. Najwięcej czasu zabiera naładowanie

ElektroTrendy nr 15 (2014-2)

z domowego gniazdka 230V (8-10 godzin), z publicznych terminali trwa to od 30 do 60 minut. Złącze do ładowania akumulatorów umieszczono pod logotypem Renault. Już w trakcie projektowania Renault ZOE kierowano się jedną zasadą: zero kompromisów w zakresie bezpieczeństwa. Sedan ZOE jest w 100% elektryczny i pod względem bezpieczeństwa w niczym nie ustępuje samochodom spalinowym Renault. Powstał w wyniku połączenia wiedzy i know-how marki w zakresie biernego i aktywnego bezpieczeństwa.

CZAS RELAKSU Ekologia

W całym procesie jego tworzenia, począwszy od projektu aż po liczne testy, nie pozostawiono niczego przypadkowi. Oprócz wymagań Euro NCAP, firma Renault skoncentrowała się w szczególności na dwóch obszarach związanych z napędem elektrycznym: baterii i cichej pracy. Bateria jest równie ważna jak zbiornik paliwa, dlatego to właśnie na niej skupili się inżynierowie ds. bezpieczeństwa. Jej obudowa została wzmocniona w celu zapewnienia integralności modułów. Wszelkie kable zostały tak rozmieszczone w pojeździe, aby ograniczyć ryzyko ich uszkodzenia. Bateria została także poddana licznym testom i „ciężkim” próbom w celu wykazania jej zgodności ze specyfikacją bezpieczeństwa. Testy ognia, zanurzenie, podpalenie, przeciążenie elektryczne, zwarcia, gwóźdź (włożony w sam środek ogniwa), kompresja, upadek – to tylko niektóre „tortury”, którym został poddany pojazd. Po teście zderzeniowym bateria pozostała w stanie nienaruszonym, a jako środek ostrożności komputer pokładowy wysłał natychmiastowe polecenie wyłączenia prądu przez wyłącznik automatyczny. Przy prędkości do 30 km/h samochód jest wyjątkowo cichy, dlatego samochód ZOE został wyposażony w system Z.E. Voice, który wytwarza zewnętrzny dźwięk ostrzegający pieszych o zbliżaniu się pojazdu. Z.E. Voice jest słyszalny przy prędkościach od 1 do 30 km/h. Po zatrzymaniu samochód jest idealnie cichy. Dźwięk został specjalnie zaprojektowany i jest charakterystyczny dla stylu ZOE. Opracowano go we współpracy z zespołem ds. percepcji i projektowania dźwięków instytutu IRCAM (Instytut ds. Badań i Koordynacji Akustycznej/Muzycznej). Kierowca ma możliwość wyboru jednego spośród 3 różnych dźwięków: „Pure”, „Glam” i „Sport” oraz ich wyłączenia poje-

dynczym wciśnięciem wyłącznika. Dźwięk uruchamia się automatycznie po włączeniu zasilania w samochodzie. Dane techniczne: Podstawowe 99 Auto 5-osobowe z przednim napędem, z segmentu C, 99 skrzynia biegów typu CVT, 99 wymiary: 4084/1730/1562 (dł./szer./wys.), 99 rozstaw osi: 2.588 mm, 99 masa własna: 1415-1468 kg. Silnik elektryczny 99 Moc maksymalna: 88 KM (65 kW) przy 3 000 - 11 300 obr./min. 99 Maksymalny moment obrotowy: 220 Nm przy 250 - 2 500 obr./min. 99 Prędkość maksymalna: 135 km/h 99 Przyspieszenie od 0 do 100 km/h: 13,5 s 99 Akumulator litowo-jonowy: 22 kWh 99 Czas ładowania baterii: 30-60 minut 99 Maksymalny zasięg na jednym ładowaniu baterii: 100-210 km (w zależności od trybu jazdy) Wersje wyposażeniowe: Life, Zen, Intens Renault Zoe – pojazd standardowo wyposażony jest w ABS z EBD, przednie i boczne poduszki powietrzne, automatyczne włączanie świateł awaryjnych w przypadku nagłego hamowania, ESC, ASR i CSV, system Isofix, HBA, klimatyzację automatyczną, elektryczne sterowanie szyb, system multimedialny R-Link wyposażony w 7-calowy ekran dotykowy, nawigację satelitarną, 4-głośnikowy system autio z radioodtwarzaczem CD/MP3 z Bluetooth oraz gniazdem USB, SD i Jack, system odzyskiwania energii z hamowania, tryb Eco, 15-calowe alufelgi. Źródło: renaultpolska nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

INTERNETOWY

TUNING MAGAZYN Czytaj bezpłatnie na selectedmag.pl

CZAS RELAKSU Krzyżówka

Sponsorem nagród do naszej krzyżówki jest firma Volteno, która przeznaczyła wyjątkowe nagrody dla pierwszych 5 osób, które nadeślą nam prawidłowe rozwiązanie. Adres redakcji: ElektroTrendy, ul. Narbutta 22/7, 02-541 Warszawa, z dopiskiem: krzyżówka. Wysłanie rozwiązania krzyżówki traktowane jest jako jednoczesne wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych, zgodnie z ustawą.

Wdzięk, piękno Awan tura

Zew Praktyka nętrzne sądowa objawy czci

Pas przytrzy mujący siodło

Usu nięcie wody

... Nie mczyk Auro zza Odry

Soleni zantka z 23 XI Satelita teleko muni kacyjny

Uczest nik dawnych wojen Miniatu rowa kaplicz ka

10 18

Moralista

Indianin z Ameryki Połud niowej

Liczba egzemp larzy gazety

21 Wynik doda wania

Poraże Łużycka nie sło lub neczne Kłodzka

Amery kański kuzyn łasicy

Walczy Władca o muzuł przyrodę mański Wypeł nia rurkę

Balowa w zamku

4 13

Gwara miejska, żargon

Ropucha olbrzy mia

Otacza lagunę Letni deser dla ochłody Trunek piratów

Litera grecka Ważny w wierszu

28 Zakłada Podmok Srebrzy insta ły las stobiały lacje liściasty metal Rzepako wy do sma żenia

Badanie składu sub stancji

Pocho dzenie, rodowód

Karmi młode mlekiem

Rankiem na łące

Odprowa dza dym z pale niska

Wysoka tempera tura

Roślina plecho wa

Koszulka Porcja sportowa winogron Smukłe warzywo

Imię Cemb rzyńskiej

Pierwsze danie obia dowe

Rycerz z Bog dańca

Uprzywi lejowana karta

Między sopra nem a tenorem

Bożek z fletnią

Czegoś na coś

Szereg dźwię ków

Stalińska lub Segda

Centrum cyklonu Rączy rumak

Cenny kamień Dys Austra kusja, lijski obrady struś

Salto akrobaty

Zespół zawod ników

Kolce Półksię przy życ z butach piekarni taternika

Punkt na niebo skłonie

Krążek do rzutu Dok tryner

Betono wa zabu dowa

Nad ziemna część rośliny

Nosze dla zmarłych

Słowa do utworu muzycznego

Boko brody Karenina u Tołstoja

11 Zawią zek kwiatu

Część spłaty długu

Model Polo neza

Drań, łobuz

Powyżej kolana

Urzędo wa, stała opłata Wąż dusiciel

Seria lowy czołg

Już nie musi praco wać

Parów, wąwóz

Mono tonia Nad oczami

Miasto i port w Izraelu

Z Siedzi łasiczką na na obrazie grzędzie

Niejedna na pię ciolinii

Skała metamor ficzna

Węglik wapnia

Stronnik Waty kanu

Prośba do narodu Płonie Euro Ciężarek Odmiana w har pejskie jabłoni cerskiej jezioro murarza piosence

Wytwór nia wędlin

Główny składnik ciasta

Amery kańskie woje wództwo

... Kobu szewski

6 1

Litery z pól ponumerowanych od 1 do 32 utworzą rozwiązanie  przysłowie polskie. 1

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

20 21 22

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

nr 15 (2014-2)

www.elektrotrendy.pl

i k l

e i W

rrow

day Tomo

Trends To

s r u k n Gra o o K Nagrodę

ów; etap y.pl trend się ie n o z r e; t d k ę nie lucz ele yb ww. r zeniesie słowa k elon i w Skuter z d T po te jE ap elektry wać kurs towe zwoli n ędą ukr y o n e czny o g n o W r o K ł o e b m t a p z n i piękne i h a 99 y rę trw eba y.pl j stylo z onie ner, któr w któr yc a r r t t n i s a d e c i o n k wej lin a z n , o r e a N ) d n ; a r z więc kursu, bę lektrot 99 ii nadw ndy ię b tykułów w e s e r s ó i j ł T topnio s e s w o t . y ozia „n r r a l j t j h w a o e k ( w s o c i w w z e y p l c k o c w t z w E h ew-ret e p s ó rzybyw dodatk piękni st szy wej ET gazynu ro”. w e ó a j w do te s ć u ; o i z a t b y t e n u i ę m e n a M d n n . r i zie wię ngowy wej god zeb ie inter edakcji o y t t o c c h e ej, P 3 , czynią R m ern on 99 co 2 cych G e int owolny a str hasło do i ę i n n s o ę r d i O s st ć iały esła ógł w e na ć ojaw i pr z wan ędzie m su wejś dą p o ę z i b r b y iw aleźć ekst onku ętny arch 99 T ędą ażdy ch tapów k riały i zn b y ł e mate mu k r tyku ych arca 99 A zięki cze pier wsz szystkie ec m i D a w i n . n ć T o a E ta dk ego; cze; eczy ie tr w pi po yników ektr yczn ą t czas onę, pr z łowa-klu s a el w s tr rsu n tera iem na s iednie zenia onku głoszen ego sku k w cies e o i o n c o p a ę i r odp y m n g u grod r zyg roczysty do wy kurs ozst w je na ów kon u d i k 99 R roku z u luczykó w ni k pr ze zest 2015 zeniem endy nych uc r T c o r ę t a i wr Elek żow kcja j zaanga czny”. a d e e 99 R jbardzi r elektr y a e dla n o skut m a r G „ ka a kil

Główną

SKUTE

R ELE

KTRYC Z

SZCZEGÓŁY KONK URSU w następny ch numerach Elektro Trendy lub na po rt al u ET w w w. e

lektrotrend

y . pl