ElektroTrendy Nr 14 by ELEKTROTRENDY

Trends Today Tomorrow

yn i n dl ie a E ty le lk k o. try .. kó

ElektroTrendy Nr 14 (2014-1)

Wywiad z Piotrem Pętlakiem strona 26

ENERGETAB | Pawilon N | Stoisko 17 | Zapraszamy!

Od jakości do radości! Pełna gama najwyższej jakości źródeł światła w technologii LED

• Własna fabryka w Chinach, w Prowincji Guangdong – centrum przemysłu LED, ze specjalistyczną linią produkcyjną • Laboratoria badawcze EcoEnergy • Wysoka jakość i wydajność produktów • Poszanowanie środowiska naturalnego

EcoEnergy Sp. z o.o. Sp. K. Cieśle 42 56-400 Oleśnica tel.: +48 71 72 300 04

www.eenergy.com.pl

początek od redakcji spis treści

POCZĄTEK 4 Spis Treści 6 Od Redakcji

NA DOBRY POCZĄTEK Relacje 8 HKTDC - targi oświetleniowe w Hongkongu Flesz 10 Chiński Rok Drewnianego Konia Kalejdoskop 12 25.lat firmy Kanlux 13 PESA x3 13 PESA nagrodzona przez Financial Times 14 PESA zatańczy w Rosji 14 PESA wygrała przetarg Intercity. 15 Jet-2 – polski odrzutowy bezzałogowiec 15 Olbrzymi diament w kosmosie 16 Bateria na bazie granatu 16 Aplikacyjny LED 17 Wiatrowa stacja GE ładowania pojazdów elektrycznych Wydarzenia 18 6. Konwencja Rynku Elektrotechnicznego Podsłuchane 20 CHINT Poland 5.latkiem 20 Face Controller 20 Powietrzne elektrownie wiatrowe 21 Po żarówkach – odkurzacze 22 Wymarz siebie z sieci 22 Oszczędne oświetlenie ulic w Bydgoszczy 22 Politechnika Białostocka wybuduje małą elektrownię wiatrowo-fotowoltaiczną 23 Moto-walizka 23 X-GWp Project 24 Tesla i Panasonic produkuą baterie 24 Siemens + Dong = 300 x 6 MW morskich elektrowni wiatrowych

BRUNCH Z BIZNESEM Wywiad z iskrą 26 Piotr Pętlak, zawodowiec i pasjonat Raporty biznesowe 32 Przedsiębiorczość po polsku 32 Przedsiębiorcą być? 33 Faktoring dla poszukujących kapitału 33 Nie nasze, ale nasze 33 Skarbówka na tropie służbowych aut 34 Teraz czas na telefony 34 Nowe normy efektywności energetycznej 35 Nowy dowód osobisty A.D. 2015

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

WIEDZA I TECHNIKA 36 MARMAT – innowacyjne rozwiązania 38 HAGER – systemy rozdzielnic teletechnicznych 42 ZAMEL – exta free controller mini EFC-02

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

46 OSPEL – KIERuj się jakością 48 OBO BETTERMANN – innowacyjne koryta kablowe 52 ABC DATA - nowoczesna dystrybucja

NARZĘDZIA 56

FLUKE – kamera termowizyjna to nie wszystko

PORADY EksPERTA Czy wiesz, że 59 Vademecum elektryka 60 Brother P-touch P750W - drukarka etykiet 61 Kruger&Matz – debiut na rynku telewizorów 62 Lena Lighting – oprawy warsztatowe SMD LED 63 Kanlux – CONSI LED downlight LED MCOB 63 Kanlux – GORDO LED14 SMD oprawy najazdowe Dom w budowie 64 Schüco – solarny wymiar architektury Porady Praktyczne 66 Fadispe – kompleksowe zabezpieczenie instalacji

Reportaże Z pogranicza branży 68 Targi ELEKTROTECHNIKA 2014 Targi ŚWIATŁO 2014

CZAS RELAKSU

Ekologia 74 Opel HydroGen4 Krzyżówka 77 Krzyżówka VOLTENO z nagrodami

INFORMACJE 78 Wielki Konkurs ElektroTrendy i X o SKUTER ELEKTRYCZNY

KONTAKT-SIMON PREZENTUJE 2 NOWOŚCI APLIKACJA KONTAKT-SIMON To najszybszy sposób na wybranie i zamówienie osprzętu elektroinstalacyjnego dla wnętrz, bez znaczenia czy są nimi: jeden pokój, mieszkanie czy cały budynek. Mobilna aplikacja w miejscu inwestycji da ci następujące możliwości:

PO PIERWSZE

PO TRZECIE

będziesz miał możliwość zapoznania się ze wszystkimi seriami produktów Kontakt-Simon. Aplikacja przedstawia zdjęcia, wersje kolorystyczne i zalety techniczne produktów.

dzięki geolokalizacji znajdziesz punkt sprzedaży, który zrealizuje Twoje zamówienie w oparciu o stworzoną listę produktów. Oprócz miejsca sprzedaży, na mapie zaznaczeni będą również elektroinstalatorzy, którzy będą mogli zainstalować wybrany przez Ciebie osprzęt.

PO DRUGIE będziesz mógł skorzystać z konﬁguratora, aby stworzyć listę produktów z serii Simon 54 Premium i Simon 54 Nature, które chciałbyś zamówić dla danego pomieszczenia. Za pomocą drugiego, uproszczonego konﬁguratora będziesz mógł wybierać spośród proponowanych przez nas rozwiązań dla konkretnych pomieszczeń np. dla kuchni, łazienki, salonu.

GRAJ W ZIELONE to akcja skierowana do wszystkich instalujących osprzęt Kontakt-Simon z serii Basic moduł. Produkty tej serii pakowane są w folię koloru zielonego, im więcej pustych opakowań po tej serii wyślesz do nas tym większe szanse masz na nagrody. Aż dziesięć osób z największą ilością zgromadzonych opakowań wyjedzie z nami na wiosenną wycieczkę do Barcelony połączoną ze zwiedzaniem siedziby głównej Simona. Konkurs trwa do 31 grudnia 2014 r. na stronie www.zielone.kontakt-simon.pl Tam również znajdziesz pozostałe informacje m.in. jak za darmo wysłać do nas puste opakowania oraz co możesz wygrać oprócz wyjazdu do Barcelony.

początek od redakcji Od redakcji

Szanowny Czytelniku,

eśli to czytasz, to znaczy że trzymasz w swoich rękach już CZTERNASTY WOLUMIN 2-miesięcznika „ElektroTrendy”, Magazynu dla Elektryków i nie tylko…, jednocześnie jest to Wydanie Specjalne ET. Specjalne, ponieważ niesie ze sobą duże „...zmiany, zmiany, zmiany… ”. Od właśnie tego numeru wprowadziliśmy unowocześniony layout (DTP), który powinien umożliwić łatwiejsze orientowanie się w zawartości Magazynu ET i przyjemniejsze zapoznanie się z jego treścią. Nadal jednak pozostaniemy przy wprowadzaniu, w każdym numerze, niespodzianek, tj. drobnych zmian, tak aby Czytelnik chciał sięgać, po każdy kolejny numer ET, z ciekawości. Kolejna zmiana w ET, to Transfer Roku. W dobie mody na transfery postanowiliśmy pójść za panującą modą i podjęliśmy decyzję o powiększeniu Zespołu Redakcyjnego ET o nową postać, która obejmie funkcję Redaktora Prowadzącego ET, a z którą wszyscy zainteresowani współpracą z naszym Magazynem będą mieli bezpośredni kontakt. Kolejnymi zmiany wprowadzanymi sukcesywnie będą nowe tematyczne działy omawiające aktualny postęp w otaczającej nas technice oraz tematy zgłaszane przez naszych Czytelników. Niektóre działy tematyczne będą tez czasowo zawieszane lub tez takie z których będziemy rezygnować. Ważną zmianą, w tym również dla naszego Czytelnika, jest fakt (etap eksperymentalny) całkowitego przekształcenia Projektu ET w działalność typu „non profit”. Dalsze zmiany, to… wystarczy, na razie tylko tyle możemy uchylić „rąbka tajemnicy”.

Dla użytkowników elektroniki: Za pomocą urządzeń mobilnych (smartfon, tablet, laptop) i oczywiście tradycyjnych (komputer PC) z dostępem do Internetu, WSZYSCY mają możliwość wolnego dostępu do Portalu ElektroTrendy i przeglądania wersji elektronicznej wszystkich numerów magazynu ElektroTrendy (zakładka ARCHIWUM).

Czytaj bezpłatnie wersję elektroniczną

www.elektrotrendy.pl Dla przypomnienia lub dla tych osób, które mają po raz pierwszy: „ElektroTrendy”, Magazyn dla Elektryków i nie tylko…, to czasopismo, które ma ambicje być poradnikiem dla (prawie) każdego czytelnika, także takiego, który nie dysponuje nadmiarem czasu, a poszukuje rożnych informacji podanych w pigułce. Magazyn ma w łatwy, przystępny i zrozumiały sposób, ale „…zawsze z pieprzykiem” przybliżać to co się dzieje w branży lub komentować to, co się ostatnio w niej lub w dookoła niej działo. Jednocześnie jest typowym „czytadłem” skierowanym nie tylko do osób czynnych zawodowo, ale również do osób uczących się w szkołach i/lub na budowach lub właśnie zmieniających z różnych przyczyn życiowych swoje dotychczasowe zajęcie, na profesję elektryka. „ElektroTrendy” skierowane jest do tych Wszystkich, którzy chcą w sposób przystępny i „bezbolesny” uporządkować i/lub uzupełnić swoją wiedzę o produktach, firmach, trendach i historii branży elektrotechnicznej. Magazyn zawiera dużo „żywych” informacji z kraju i ze świata gospodarki oraz z pogranicza polityki, tej polityki, która ma istotny wpływ na rozwój, bądź wyhamowania naszej branży. „ElektroTrendy” co dwa miesiące oferują wszystkiego po trochu, trochę publicystyki, trochę techniki, trochę porad praktycznych, trochę historii elektrotechniki, krótkie opowieści o znanych i nieznanych wynalazcach, również „coś” dla duszy i ciała, i intelektu, czyli dla każdego coś miłego. „ElektroTrendy” ZAPRASZAJĄ wszystkie te osoby i firmy, które chcą na łamach Magazynu podzielić się swoją wiedzą z innymi. Zainteresowani współpracą powinni potraktować część publicystyczną (felietony) oraz merytoryczną (Porady Eksperta, w tym: Czy wiesz, że…, Dom w budowie, Porady Praktyczne), jak swoisty Hyde Park, tyle tylko, że na gruncie elektrotechniki. Zgłoszenia prosimy przysyłać na adres mailowy: redakcja@elektrotrendy.pl Jednocześnie, równolegle z wersją drukowaną, funkcjonuje wersja internetowa www.elektrotrendy.pl, ogólnie dostępna. która żyje własnym e-rytmem. Wszystkim życzymy miłej lektury Zapraszamy do współpracy. Redaktor Naczelny i Zespół Redakcyjny „ElektroTrendy”

WYDAWCA: Idea Electric Sp. z o.o. ul. Narbutta 22/7 02-541 Warszawa MARKETING i PR: pr@elektrotrendy.pl REKLAMA: Zapytania reklamowe reklama@elektrotrendy.pl

REDAKCJA: ul. Narbutta 22/7 02-541 Warszawa redakcja@elektrotrendy.pl tel.: (+48 22) 250 10 10 fax: (+48 22) 250 10 75 Barbara Grad Sekretarz Redakcji: b.grad@elektrotrendy.pl

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

PRENUMERATA: Zapytania związane ze sprzedażą prenumeraty oraz pojedynczych egzemplarzy prenumerata@elektrotrendy.pl

PROJEKT GRAFICZNY I SKŁAD: Katarzyna Płońska www.plonskapress.pl DRUK I OPRAWA: Drukarnia ArtDruk ul. Napoleona 4, 05-624 Kobyłka www.artdruk.com

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń oraz za teksty w dziale aktualności, prezentacje i gadżety. Nie zwracamy też materiałów niezamówionych oraz zastrzegamy sobie prawo do skrótów tekstów przyjętych do druku. Prawa autorskie zastrzeżone, przedruk i wykorzystanie materiałów możliwe tylko po uzyskaniu pisemnej zgody Wydawcy.

Quality out of Dedication

Serię aparatów elektrycznych niskiego napięcia wyróżniają takie cechy jak: sprawdzona niezawodność działania, wszechstronność zastosowań w instalacjach elektrycznych, modułowa konstrukcja, wysoka trwałość, małe wymiary, oraz pełna gama akcesoriów. Te cechy zapewniają bezpieczeństwo działania i obsługi każdego systemu dostarczania energii elektrycznej. Ze względu na kilkudziesięcioletnie doświadczenie na rynku elektrycznym, Chint Electric specjalizuje się w rozwoju oraz produkcji aparatów elektrycznych. Opierając się na obszernej liczbie linii produktowych oraz rozbudowanej sieci marketingowej na całym świecie, produkty Chint znajdują szerokie zastosowania w instalacjach oraz różnych urządzeniach elektrycznych w gałęziach przemysłu w ponad 90 krajach na całym świecie.

Chint Poland Sp. z o.o. 91-212 Łódź ul. Wersalska 47/75 lok. 406 www.chintpoland.pl

NA DOBRY POCZĄTEK Relacje

HKTDC Hong Kong International Lighting Fair (Autumn Edition) Największe w Azji jesienne targi oświetlenia odbędą się, 27-30 października 2014 roku w Hong Kong Convention & Exhibition Center

tegorocznej edycji jesiennych targów oświetlenia w Hongkongu weźmie udział około 2.360 wystawców z całego świata, którzy zaprezentują szeroką gamę produktów, marek i zaawansowanych technologii. W 2013 roku imprezę odwiedziło ponad 38 tys. osób ze 144 krajów i regionów.

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Jak ogarnąć tak wielką liczbę wystawców i różnorodność produktów? Aby ułatwić odwiedzającym sprawne poruszanie się po terenie targów, impreza podzielona jest na strefy produktowe. W dziale LED & Green Lighting znajdziemy oświetlenie LED, energooszczędne i inne produkty przyjazne dla

NA DOBRY POCZĄTEK Relacje

środowiska. Hall of Aurora w stylowych aranżacjach prezentuje produkty oświetleniowe z wyższej półki. Strefa Oświetlenia Reklamowego oferuje produkty związane z ekspozycją, reklamą i marketingiem. Smart Lighting & Solutions Zone jest odpowiedzią na najsilniejszy trend naszych czasów – wykorzystanie technologii do oszczędności czasu i energii. Targi w Hongkongu to nie tylko stoiska, ale również seminaria, koktajle, pokazy i mnóstwo możliwości nawiązania nowych kontaktów biznesowych oraz zdobycia wiedzy na temat najnowszych trendów w branży. Równolegle do targów oświetlenia, pod dachem centrum wystawienniczego AsiaWorld-Expo odbędą się dwie inne imprezy w pokrewnych branżach: HKTDC Hong Kong International Building and Hardware Fair oraz Eco Expo Asia.

Firmom odwiedzającym jesienne targi oświetlenia po raz pierwszy, organizator imprezy – Hong Kong Trade Development Council (HKTDC) zapewnia dofinansowanie hotelu do kwoty 385 USD. Informacji udziela warszawskie biuro HKTDC, tel. 22 830 05 52, e-mail: warsaw.consultant@hktdc.org

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK Flesz

Chiński Rok 2014 Rokiem Konia Drewnianego Nowe zodiakalne zwierzę horoskopu chińskiego, nowy władca świata, który urząd swój sprawować będzie przez chińskich dwanaście miesięcy, to Drewniany Koń. Pod rządami tego zwierzęcia będziemy się radować i smucić od 31 stycznia 2014 roku (godz. 05:40), do 18 lutego 2015 roku, do godziny 05:47 (tak głosi każdy chiński, tysiącletni kalendarz) czasu nie tylko pekińskiego, lecz z pewnością i naszego.

astrologii chińskiej na symbol każdego roku składa się zwierzę zodiakalne i jeden z żywiołów. Jak już wiemy, w nadchodzącym roku panować będzie Koń w żywiole DRZEWO. Już na wstępie prognozy na kolejny rok należy oczekiwać mniej kłopotów niż to miało miejsce w poprzednim roku, gdzie Woda i Ogień (rok Wodnego Węża) przez cały rok pozostawały w nieprzyjacielskich relacjach. W tym roku jego żywioły Drzewo i Ogień pozostają w korzystnych relacjach, czego dawno nie było i czego nie będzie w najbliższych latach. Nie oznacza to jednak, że będzie to tylko spokojny rok, pełen wyłącznie sprzyjających nam zdarzeń i okoliczności. Przecież liczą się też i inne zależności, które mogą odwrócić, czy może raczej częściowo zniweczyć, te ogólne korzystne tendencje, jak i wpływ sprzyjających gwiazd. Niemniej jednak zgodność pomiędzy żywiołem roku, a żywiołem naturalnym znaku, z pewnością znajdzie swoje odbicie w losach świata, kraju, a także w lo10

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

sie każdego z nas. I jest to pozytywną informacją, a tych w tym roku nie będzie wiele. W roku Jia Wu wyraźnie odczujemy przypływ sprzyjających okazji do zakochania się, co dobrze wróży przede wszystkim samotnym. Wyraźnie mniej będzie zagrożeń dotyczących trwałości związków, choć skandale obyczajowe, jakże charakterystyczne dla naszych czasów, nadal będą gościć na pierwszych stronach gazet. Generalnie rzecz ujmując, należy uznać, że rok 2014 będzie szczególnie korzystny na zawieranie związków małżeńskich czy staranie się o potomka. Tym bardziej, że Koń jest jednym z czterech znaków „kwiecia romansu”. Jeżeli zaś dodamy, że w roku 2014 dominującym i nadzwyczaj silnym żywiołem jest Ogień, który między innymi symbolizuje płomienną miłość, wówczas możemy być pewni, że jeśli chodzi o sprawy sercowe, to będzie się działo dużo i burzliwie. Porównując rok 2014 z rokiem poprzednim, zwanym rokiem ślepym (bez pierwszego dnia wiosny) możemy

NA DOBRY POCZĄTEK Flesz

powiedzieć, że nie ma w nim dodatkowych zakazów, co do wykonywania pewnych czynności, co daje nam większą swobodę w działaniu. Jedyne, co budzi niepokój, to przeświadczenie dawnych Chińczyków, że w przestępnym miesiącu (rok 2014 jest rokiem przestępnym), czyli pomiędzy 24 września a 21 listopada, nie należy podejmować ważnych decyzji. Ten przestępny dwumiesięczny okres jest czymś szczególnym, wymagającym rozwagi w korzystaniu z niego. Zatem jeżeli mamy do wykonania jakieś ważne zadanie lub jeśli powinniśmy dokonać czegoś, co w naszym życiu nieczęsto się zdarza, lepiej będzie przełożyć to na inny, bardziej przewidywalny okres tego roku. Koniowi, jak każdemu zwierzęciu zodiakalnemu, przypisuje się także wiele wartości, zdarzeń i przedmiotów, których wzrost znaczenia należy przewidywać z dużym prawdopodobieństwem. Wszystkie te dane mają ogromne znaczenie dla określenia, co w nadchodzącym roku będzie się liczyło, czego należy się spodziewać itd. I tak z Koniem kojarzone są następujące państwa: Indonezja, Austria, Algieria i Rumunia. Można zatem przypuszczać, że wiele ciekawych, a może raczej zaskakujących rzeczy zdarzy się w tych krajach, czy w związku z tymi właśnie krajami. Na to, co może nas spotkać w roku Konia, wiele światła rzuca znajomość cech osobowości tego zwierzęcia. A lubi on zmiany, i to zarówno na planie ogólnym, jak i w detalach. W ogóle to słowo „działanie” ma w tym roku szansę stania się słowem roku. Stanowić ono będzie klucz do niemalże wszystkich drzwi. W roku Konia możemy zatem napotkać na trudności w nadążaniu za wszystkim. Możemy mieć problemy z zapanowaniem nad wszystkim – czy to w miejscu pracy, w domu, a nawet i na arenie politycznej. Wiele dziedzin życia pozostawać będzie w większym niż zwykle pędzie, a nam przypadnie w udziale skoncentrowanie się na tym, aby owego pędu nie przedawkować, aby nie zagubić się w zmieniających się okolicznościach, aby nie podążać za tym, co odchodzi. Przez cały rok towarzyszyć nam będzie przeświadczenie, że decyzje i przedsięwzięcia, jakie będziemy podejmowali, jakoś dziwnie potrafią szybko znaleźć swoją realizację. Z tego zaś wynika jedna z najważniejszych praktycznych uwag na ten rok, a mianowicie, że należy robić wszystko, aby nie przeciwstawiać się tej interesującej tendencji roku Konia, który lubi działać samodzielnie i w poczuciu całkowitej wolności. Kolejną cechą wolnego Konia, a zatem i roku pozostającego pod wpływam tego znaku jest beztroska. Beztroska w polityce może zostać przezwyciężona dzięki działalności międzynarodowych organizacji, lecz w gospodarce może wyrządzić wiele szkód, zarówno jeśli chodzi o gospodarkę światową, jak również domową. Koń nie jest najlepszym zarządcą, z którego to powodu

należy uważać na finanse i sprawy gospodarcze bardziej niż w poprzednim roku. Jest to tym bardziej ważne, że kryzys roku 2008 jeszcze się nie skończył, że lokalnie (na pewno nie globalnie) może się częściowo powtórzyć. Koń jest zwierzęciem wolnym, a także romantycznym, beztroskim i jak już wspomniałem, nierozważnym. Zatem przyjdzie nam i innym popełniać wiele gaf, przeżyjemy wiele uniesień, lecz także wiele upadków. Zawrotne tempo sprawi, że młodzi szybko będą zawierali związki małżeńskie, lecz może się zdarzyć, że szybko się też będą rozwodzili. W roku Konia czeka nas wiele przyjęć i imprez towarzyskich, podróży i zajęć poza domem. Kto zaś chce medytować czy zastanawiać się nad sensem istnienia, powinien to odłożyć na inne lata. Reasumując prognozy na rok Drewnianego Konia trzeba podkreślić, że będzie to rok szybko zmieniających się wydarzeń, ale z możliwościami rozwiązania nawet tych najtrudniejszych sytuacji. Znowu dużo będzie zależało od natury, co wcale nie oznacza, że mało od człowieka. Do głosu mają szansę dojść ludzie młodzi (wywodzący się z kierunku SE – cokolwiek to oznacza) i kobiety, choć odrodzą się także uznane autorytety. Będzie to rok dużych możliwości i powolnego postępu, który w ten czy inny sposób pewnie umknie nieprzygotowanym. Chiński zodiak Rok Konia: 1918, 1930, 1942, 1954, 1966, 1978, 1990, 2002, 2014. Osoby urodzone w Roku Konia są na ogół lubiane. Zawsze są przyjaźni, dobrze obchodzą się z pieniędzmi i robią długoterminowe plany na przyszłość. Ludzie ci są mądrzy i mają artystyczne skłonności. Mimo że posiadają ogromny seksapil, są słabe jeśli chodzi o kontakty z płcią przeciwną. Przejawiają tendencje do bycia niecierpliwymi w sprawach zakłócających ich codzienną rutynę. Pasują do osób urodzonych w Roku Tygrysa, Psa i Owcy. Źródło: www.horse.png nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

KALEJDOSKOP 01. 2 5. rocznica firmy KANLUX S.A. (d. Kania) Dokładnie 1 kwietnia 2014 roku, minęło ćwierć wieku, odkąd firma KANLUX, pierwotnie KANIA, pojawiła się na polskim rynku. Wówczas firma Kania była niewielką firmą, ale za to z wielkimi planami. Minęły lata, firma zyskała rangę liczącego się w branży przedsiębiorstwa mającego również swoje firmy-córki za granicami kraju i spółki zależne. Na co dzień, pracownicy firmy starają się kultywować, choć nie jest to łatwe, pierwotny entuzjazm i ciepłą, rodzinną atmosferę, mając nadzieje, że to dopiero pierwsza kwarta z „setki”. Miejmy nadzieję, że te 25 lat to dopiero preludium do jeszcze wielu lat owocnego tworzenia produktów oświetleniowych. I nie tylko. Z okazji jubileuszu pracownicy Kanlux zrobili właścicielowi firmy niespodziankę. O godzinie 9:00 rano, kiedy Bolesław Kania oraz prezes Arkadiusz Chmiel weszli do recepcji

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Kanlux, zostali powitani przez przedstawicieli pracowników oraz zarządy spółek KPE Nieruchomości, Spokey oraz Ideal. Szczera radość na twarzy Pana Bolesława wywołała wśród zgromadzonych burzę oklasków. Kiedy na ręce właściciela powędrowały kwiaty, gorącym życzeniom i podziękowaniom nie było końca. Następnie przystąpiono do odsłonięcia pięknych, szklanych, pamiątkowych tablic przedstawiających portrety założycieli firmy – Bogusława i Bolesława Kania. Obok w gablocie umieszczono również zdjęcia dokumentujące kilka ważnych wydarzeń

w historii firmy, na których z niedowierzaniem rozpoznawano swoje i kolegów twarze. Pan Bogusław Kania niezmiennie pozostaje w naszej pamięci, stąd też wydarzeniu temu towarzyszyło wiele emocji. Mimo obchodów 25-lecia pracownicy Kanlux nie przerwali pracy ani w biurze, ani w terenie. 1 kwietnia byli obecni w Poznaniu, gdzie miała miejsce kolejna konferencja DESIGN prezentująca nowe trendy w architekturze wnętrz. Podczas prezentacji oferty produktowej omówiono szereg nowoczesnych opraw architektonicznych wykorzystujących źródła światła LED, w tym wielokrotnie nagradzaną pyłoszczelną oprawę SONIC oraz nowości

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

produktowe – panel CODIA LED 6060 i oprawę liniową CODIA LED 8030. Na stoisku firmy Kanlux można było bliżej zapoznać się również z innymi produktami w ofercie, pokazano hermetyczną plafonierę ECLERO, projektor na szynę OVID T MTH, ozdobne oczka SEIDY oraz oprawę liniową FADA. Z okazji trwającego właśnie jubileuszu rozlosowano pięć ledowych lampek TOKA marki Kanlux, wprowadzając tymi praktycznymi prezentami radosny nastrój wśród zgromadzonych gości. 02. PESA po trzykroć PESA Bydgoszcz SA jest największą polską firmą produkującą i modernizującą pojazdy szynowe, reagującą na współczesne wyzwania rynku i stawiającą na rozwój. Firma oparta jest na historycznie ugruntowanej marce, mającej swój początek w słynnych w całej Europie Królewskich Głównych Warsztatach Naprawczych Kolei, powstałych w 1851 r., funkcjonujących po II wojnie światowej jako ZNTK Bydgoszcz. Bagaż doświadczeń zdobytych w ponad 160 letniej historii, przy stałej dbałości o innowacyjność technologii, pozwala firmie skutecznie walczyć na współczesnym rynku europejskim. Pociągi i tramwaje służą przewoźnikom i pasażerom nie tylko w Polsce, ale też na Litwie, Ukrainie, Białorusi oraz we Włoszech, na Węgrzech, w Niemczech, Czechach, Rumunii, Kazachstanie, Rosji, a niebawem w Bułgarii.

Do sztandarowych produktów PESA Bydgoszcz SA należą sprawdzone już na rynku włoskim spalinowe zespoły trakcyjne ATR 220 Atribo oraz zamawiane przez przewoźników krajowych i zagranicznych pojazdy nowej generacji Link, a także elektryczne Elfy spełniające wymagania czterech scenariuszy zderzeniowych i niskopodłogowe tramwaje Swing dostarczane, m.in. do Warszawy w ramach kontraktu na 186 pojazdów. Najwyższe standardy zarządzania procesami produkcji w PESA potwierdzane są licznymi świadectwami przyznawanymi przez krajowe i zagraniczne instytucje certyfikujące – m.in. bardzo wymagającymi i prestiżowymi certyfikatami IRIS 02 i Q1. Ambicją PESA Bydgoszcz SA niezmiennie pozostaje oddawanie odbiorcom solidnie wykonanych i nowoczesnych produktów.

02.1. PESA nagrodzona przez Financial Times Bydgoska PESA odebrała w Londynie niezwykle prestiżowe wyróżnienie – jako pierwsza firma z Polski, a nawet całej Europy Środkowo -Wschodniej, została nagrodzona przez Financial Times! W rywalizacji pokonała nawet Twittera. Była to już szósta edycja konkursu, który swoim zasięgiem obejmuje Europę, obie Ameryki, Bliski Wschód oraz rejon Azji i Pacyfiku. Zwycięzcy są wybierani przez panel ekspertów, któremu przewodniczył Lionel Barber, redaktor Financial Times. Kandydatury z Europy Środkowo -Wschodniej zaproponował Jan Cieński, korespondent Financial Times na Polskę, Czechy, Białoruś i Słowację. Dotychczas jego propozycje przechodziły bez echa i PESA jako pierwsza jest nominowana z Europy Środkowo-Wschodniej, która znalazła

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

się w ścisłym finale rywalizacji. Firmę dostrzeżono nie tylko jako modelowy przykład stworzenia nowoczesnego przedsiębiorstwa na gruzach socjalistycznej firmy, ale przede wszystkim jako doskonały przykład innowacyjności i tworzenia produktów opartych o własne, oryginalne rozwiązania techniczne. To wielki sukces całej załogi PESA. Kilkanaście lat temu firma była prawie bankrutem, teraz odebrała nagrodę w towarzystwie wielkich światowych firm w Londynie. W gali wręczenia nagród, która odbyła się w Royal Albert Hall, uczestniczył również Tomasz Zaboklicki, prezes PESA i Maciej Grześkowiak, szef Działu Promocji i Reklamy. W swojej kategorii PESA walczyła z prawdziwymi potentatami: Twitterem (jeden z największych portali społecznościowych), Airbnb (system rezerwacji noclegów), Continental Resources (jeden z największych producentów paliw płynnych w USA), Splunk (dostawca oprogramowania z Krzemowej Doliny, ma ćwierć miliarda dolarów rocznego dochodu), Uber (operator car–sharingu w 70 miastach). W poprzednich latach w tej kategorii zwyciężali: Softbank, Hyflux, Groupon, Tullow Oil i Google. Wśród nominowanych firm w pozostałych kategoriach znalazły się również: BitCoin i Google (Liderzy Zmian), BMW, Ikea Philips, Skanska (Odpowiedzialność/ Środowisko), czy Bosch i Tesla Motors (Technologie). Źródło: PESA

02.2. P ESA zatańczy fokstrotem w Rosji Z końcem lutego pierwsze tramwaje serii Fokstrot pojechały do Moskwy Zamówienie to realizowane jest w konsorcjum z UralTransMasz 14

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Tramwaje PESA Fokstrot na ulicach Moskwy Zdjęcie: PESA

(UTM) bez którego nie byłoby tak wielkiego kontraktu w tak krótkim czasie, a co do którego strony porozumiały się w maju 2013 roku. Niskopodłogowe tramwaje o obrotowych wózkach będą miały 26,255 m długości i 2,5 m szerokości. Pomieszczą 190 osób, w tym 60 na miejscach siedzących. Źródło: PESA

02.3. P ESA wygrała przetarg na dostawę pociągów elektrycznych dla Intercity. Platforma została zaprojektowana jako pierwszy polski pociąg dużych prędkości. PESA złożyła najkorzystniejszą ofertę w przetargu na dostawę 20 nowych pociągów elektrycznych dla PKP Intercity. Jej wartość wyniosła 1.320.626.400 zł brutto i była niższa od drugiego oferenta (konsorcjum Stadler i Newag) o 90.528 000 zł brutto. Nowe elektryczne zespoły trakcyjne, jak fachowo określa się pociągi elektryczne, przeznaczone zostaną do obsługi tras w relacji: Jelenia Góra – Wrocław – Łódź – Warszawa – Białystok/Lublin – Warszawa – Koluszki – Częstochowa – Katowice – Bielsko-Biała. Ponadto

producent nowych pociągów zajmie się ich serwisowaniem w okresie nie krótszym, niż 15 lat. Zaproponowany przez Pesę pojazd należy do zupełnie nowej serii o nazwie „Dart”. Zgodnie z warunkami przetargu pojazd ma się poruszać z prędkościami do 160 km/h i spełniać wymagania systemu sterowania ruchem ERTMS (ETCS). PESA projektowała go jednak do osiągania prędkości 200 km/h, a w przyszłości nawet do 250 km/h. Według specyfikacji zamówienia, nowoczesne pociągi zostaną wyposażone w zintegrowany system klimatyzacji i ogrzewania, rozbudowany system informacyjny, w system wzmacniania sygnału telefonii komórkowej, zostaną przystosowane do montażu urządzeń WI-FI, będą udogodnienia dla osób niepełnosprawnych oraz miejsca do przewozu rowerów, a w toaletach zamontowane zostaną przewijaki dla niemowląt. Ten projekt zakupu pociągów jest równie ważny, jak zakup Pendolino, ale będzie miał dużo większe znaczenie dla polskiej gospodarki. Jest to również szansa dla polskich instytutów badawczych. W produkcji

Designerzy i inżynierowie z Działu Badań i Rozwoju PESA zaprojektowali dalekobieżny pojazd nowej generacji DART Zdjęcie: PESA

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

nowych pociągów PESY o wdzięcznej nazwie „Dart” weźmie udział ponad 70% krajowych poddostawców, co w sumie daje 350 polskich firm. Systemy energoelektroniczne pochodzić będą od polskich firm. Siłami polskich projektantów powstaną układy sterowania pojazdów, diagnozowania i zarządzania infrastrukturą. Źródło: PESA, PKP Intercity

03. Jet-2 – ćwiczebny odrzutowy bezzałogowiec dla Wojsk OPL – PRZETESTOWANY Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych poinformował właśnie o zakończeniu przedprototypowych prób poligonowych odrzutowego bezzałogowca Jet-2. Dron ten jest specjalnie skon-

struowany dla jednostek obrony przeciwlotniczej ćwiczebnym imitatorem celu. Jet-2 jest rozwinięciem poprzedniej konstrukcji Jet-1, wystrzelony z pneumatycznej wyrzutni jest w stanie rozpędzić się do 540 km/h. Jego maksymalna wysokość lotu to 5.000 metrów (docelowo, podczas testów osiągnięto wysokość około 2.000 metrów). Ten dwusilnikowy, odrzutowy bezzałogowiec sterowany za pomocą autopilota może pozostawać w powietrzu ponad godzinę. Jego trasa jest w pełni programowalna, z możliwością zmiany parametrów lotu już w trakcie wykonywania zadania. Głównym zadaniem tej konstrukcji jest... zostać zniszczonym. Jet-2 jest ruchomym celem dla rakietowych zestawów ziemia-powietrze Newa oraz Kub, będących na wyposażeniu Wojsk OPL. Źródło: Wojskowe Technologie

Zdjęcie: Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych

04. Odkryto diament w kosmosie. Nowa gwiazda wielkości Ziemi jest cała z diamentu. „The Mirror” podaje, że naukowcy z Uniwersytetu Wisconsin-Milwaukee odkryli gwiazdę, oddaloną od Ziemi o 900 lat świetlnych. Jej temperatura jest tak niska, że całe złoża węgla się skrystalizowały, tworząc największy diament w kosmosie. Gwiazda nazwana Dwarf (Karzeł, Krasnal) jest podobna do innych znanych już tzw. białych karłów, ale jest najzimniejszym z dotychczas odkrytych obiektów tego typu. Temperatura jej powierzchni jest tak niska, że całe złoża węgla się skrystalizowały. Tak powstał diament wielkości Ziemi. Gwiazda znajduje się 900 lat świetlnych od Ziemi, na tej samej

Diament wielości Ziemi Zdjęcie: Thinkstock

drodze, co konstelacja Wodnika. Jest to niezwykły obiekt, a takich zjawisk zapewne jest więcej, tylko są trudne do wykrycia, bo są słabe, niewyraźne i powoli gasną. Zazwyczaj białe karły są na początku wielkości naszego Słońca. Kiedy zbliżają się do końca swojego życia, powoli stają się coraz chłodniejsze i blakną przez miliardy lat. Naukowcy twierdzą, że ten karzeł jest stosunkowo chłodny i ma temperaturę 3.000 stopni Kelvina, czyli około 2.700 stopni Celsjusza. Białymi karłami nazywa się niewielkie obiekty astronomiczne, składające się ze zdegenerowanej materii, emitujące m.in. promieniowanie widzialne. Pierwszym znanym białym karłem była gwiazda 40 Eridani B, odkryta w 1783 roku przez Williama Herschela. W 1862 roku Alvan Graham Clark odkrył bardzo słabo świecącego towarzysza Syriusza (alfa Canis Majoris). Naukowiec, Subramanyan Chandrasekhar w 1930 roku wyprowadził wzór na masę maksymalną białego karła i obliczył, że jest ona rzędu 1,2-1,4 masy Słońca. W 1983 roku otrzymał za to nagrodę Nobla z fizyki. Źródło: The Mirror nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

Zdjęcie: Bateria na bazie granatu

05. Bateria na bazie granatu Akumulatory litowo-jonowe mogą zwiększyć swoją wydajność, dzięki pomocy owocu granatu. Według naukowców z amerykańskiego Uniwersytetu Stanforda, grupowanie maleńkich cząsteczek krzemu w twardej opoce węgla, na wzór nasion w owocu granatu, może być pomocne przy rozwoju przełomowego projektu następnej generacji baterii litowo-jonowych. Akumulatory litowo-jonowe, tak powszechnie stosowane w życiu codziennym, składają się z trzech części: anody, katody oraz elektrolitów, w których jony litu poruszają się pomiędzy dwoma biegunami. Proces ten jest odwracalny, dzięki czemu pozwala ładować i rozładowywać baterię. Naukowcy od dawna pragnęli wykorzystywać krzem w anodach akumulatora litowo-jonowego, ponieważ pozwala on pomieścić więcej energii na danej objętości niż tradycyjnie stosowany grafit. Taka krzemowa anoda może być również relatywnie mniejsza i lżejsza, przy zachowaniu i tak bardzo dużej gęstości energii. Krzem może, jednak pogorszyć swoje właściwości, a nawet zostać zniszczony podczas cykli ciągłego ładowania i rozładowania. Mimo to, Ampriusa Yi Cui, założyciel SLAC National Accelerator Laboratory, 16

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

zainicjował dotychczas wiele prac nad krzemowymi anodami, w szczególności w zakresie ich nanostruktur, co pozwoliłoby pozbyć się opisanego problemu. Nowy projekt, który czerpie z natury, a dokładnie ze struktury owocu granatu, po dalszych badaniach ma sporą szansę na komercjalizację. Po fazie wstępnych eksperymentów, zespół badaczy twierdzi, że taka struktura może po 1.000 cykli ładowania/rozładowywania zachowywać aż 97% bazowej pojemności. Otoczka węglowa wokół cząsteczek krzemu umożliwia przepływ prądu elektrycznego, lecz chroni krzem przed reakcją z elektrolitem. Naukowcy opublikowali wyniki badań w czasopiśmie „Nature Nanotechnology”. Aby zapewnić wystarczająco trwałe i wydajne baterie dla naszych gadżetów i samochodów, potrzeba jeszcze z pewnością wiele tego typu innowacji. Miejmy więc nadzieję, że to dopiero początek. Źródło: rdmag

06. Aplikacyjny LED, inteligentne urządzenie domowe Według amerykańskich analityków z Parks Associates, rynek inteligentnych urządzeń domowych będzie się intensywnie rozwijać. Sprzedaż w ośmiu głównych kategoriach połączonych produktów domowych, w tym źródeł światła, termostatów, kamer wideo, wzrośnie dwukrotnie do 2018 roku, osiągając 25 milionów urządzeń wartych 3,5 miliarda dolarów. Inżynierowie z General Electric razem ze specjalistami z firmy Quirky stworzyli inteligentny system LINK opar ty na technologii LED, który potrafi komunikować się z table-

Zdjęcie: smartfon i ledówka

tem oraz smartfonem. W urządzeniu zainstalowany został chip, dzięki któremu LINK łączy się bezprzewodowo z Internetem i komunikuje z użytkownikiem poprzez mobilną aplikację WINK, stworzoną przez Quirky. General Electric i Quirky planują wspólnie zaprojektować i stworzyć linię inteligentnych domowych urządzeń połączonych przez sieć internetową (styk czujników, baz danych, komunikacji), dzięki którym użytkownik będzie miał możliwość zdalnego sterowania przedmiotami. Wśród dotychczas wprowadzonych rozwiązań obu firm jest m.in.: LINK, reprezentująca segment oświetleniowy oraz klimatyzator AROS. Aplikacja WINK służy jako pilot, uczy się planu dnia użytkownika, odnajduje jego lokalizacje, informacje o pogodzie i wcześniejszym użytkowaniu inteligentnych urządzeń. Według specjalistów General Electric, zdarza się, że wychodząc z domu do pracy, czy też jadąc na wakacje zapominamy wyłączyć światło i zużywamy niepotrzebnie energię. Będąc w posiadaniu oświetlenia LINK i technologii WINK,

NA DOBRY POCZĄTEK kalejdoskop

Zdjęcie: Zestaw startowy wraz z aplikacja smartfon sprzedawany w USA

przeliczeniu około 160 złotych), który pozwala dodatkowo na zarządzanie kilkoma innymi urządzeniami domowymi, takimi jak: termostaty, drzwi garażowe, kamery ochronne. W przypadku, gdyby użytkownik jest zainteresowany wyłącznie sterowaniem oświetleniem, będzie on mógł nabyć sam pakiet startowy General Electric LINK. Zestaw będzie dostępny w sprzedaży w USA już na jesieni b.r. Ma zawierać dwa źródła światła LED 60 W w bańce A16 oraz nieduży koncentrator, który za pomocą technologii ZigBee będzie sterował oświetleniem. Źródło: General Electric

użytkownicy będą mogli wyłączyć oświetlenie w domu, niezależnie od miejsca, w którym przebywają. System można także dostosować do trybu kładzenia się spać i wstawania użytkownika. Oświetlenie LINK zużywa do 80% mniej energii na oświetlenie niż konwencjonalne źródła światła. W USA jest już dostępne w trzech wariantach: wersji 60 W do opraw wolnostojących, jako wewnętrzne oświetlenie o szerokim strumieniu świetlnym do zastosowania, np. w jadalni czy salonie oraz jako oświetlenie punktowe do zastosowania wewnętrznego bądź zewnętrznego, w trosce o wzrost bezpieczeństwa użytkownika. Cena pojedynczego źródła światła LINK w przeliczeniu po aktualnym kursie walutowym wynosi około 45 złotych, co stawia ją na pierwszym miejscu pod względem atrakcyjności cenowej wśród analogicznych rozwiązań dostępnych na rynku. Korzystanie z technologii LINK jest możliwe po podłączeniu do koncentratora WINK (koszt po

07. General Electric współtworzy wiatrową stację ładowania pojazdów elektrycznych. Przy brooklyńskim supermarkecie Whole Foods w Nowym Jorku uruchomione zostały dwie instalacje do ładowania samochodów elektrycznych napędzane siłą wiatru. Każda instalacja stanowi połączenie 4 kW

turbiny wiatrowej o pionowej osi obrotu (projekt Urban Green Energy) i stacji ładowania pojazdów elektrycznych autorstwa GE WattStation. Na parkingu UGE zamontowało dodatkowo 19 lamp zasilanych energią słoneczną i wiatrową, a także kilka zadaszonych miejsc parkingowych, które pokryto panelami słonecznymi. Kierownictwo Whole Foods jest bardzo zadowolone z nowych stacji, mając nadzieję, że współpraca nabierze jeszcze większego rozmachu, dzięki której obroty supermarketu znacznie wzrosną. Przedstawiciele Whole Foods podkreślają, że efektywność energetyczna sklepu na Brooklynie jest o około 60% wyższa od innych sklepów spożywczych w USA. Nowe rozwiązania obniżą zużycie energii o 2,5 miliona kilowatogodzin rocznie. To tak, jakby każdego roku zabierać z ulic 360 samochodów. Źródło: General Electric

Zdjęcie: Stacja GE ładowania samochodów elektrycznych

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK Wydarzenia

6. KONWENCJA

RYNKU ELEKTROTECHNICZNEGO

W dniach 15-16 maja 2014 roku w Józefowie pod Warszawą odbyła się 6. Konwencja Rynku Elektrotechnicznego.

Zdjęcie: Ryszard D’Antoni

zięło w niej udział 170 uczestników z 88 firm, w tym przedstawicieli 20 dystrybutorów i grup zakupowych oraz 60 producentów i importerów. Bezpośrednie spotkania biznesowe z „nutką” prywatności stanowią jedną z największych wartości tych konwencji. Prezentacje pokazały stan rynku dystrybucyjnego, nowe wyroby wdrażane przez firmy Hager i Osram oraz ocenę sytuacji płatniczej klientów, monitorowanej przez Euler Hermes. Firma Hager zaprezentowała bardzo ciekawą i ważną propozycję związaną ze zwiększeniem bezpieczeństwa na drogach, pn. „Wracam bezpiecznie”. Wszyscy przecież wiemy, jak jeżdżą przedstawiciele handlowi… Firma Osram przedstawiła prezentację, pt. „Osram – tworzymy światło” z nowoczesną technologią i innowacyjnością w tle. Euler Hermes Collections omówił „Syntesys – Program Analiz Należności” i jakie informacje można z niego uzyskać. Szczególnie zapadł w pamięć uczestników Konwencji wykład profesora Dariusza Rosatiego o sytuacji 18

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

ekonomicznej i jej perspektywach, pt. „Sytuacja gospodarcza i ekonomiczna Polski i Europy: Jak może wyglądać przyszłość?” Profesor Dariusz K. Rosati zaprezentował bardzo zrównoważoną, głęboką wizję stanu ekonomii w Polsce, Europie i na świecie. Profesjonalna forma przekazu i udokumentowane oceny zaimponowały większości słuchaczom.

Zdjęcie: Michał Modrzejewski

NA DOBRY POCZĄTEK Wydarzenia

Zdjęcie: Dariusz K. Rosati

Sympatyczna, aczkolwiek bardzo konkretna pani adwokat z Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych SZiP (Ślązak, Zapiór i Wspólnicy), specjalizująca się w prawie regulującym ład korporacyjny w spółkach kapitałowych, starała się uświadomić z jakimi problemami wiąże się bycie członkiem zarządu takich spółek. Prezentacja nosiła tytuł „Relacje w Spółce – konflikt, czy wspólność interesów?” Następnie prezes firmy EP Serwis, przedstawił autorską receptę na problemy związane z obrotem paletami pod hasłem „zawsze na czas”. Na bazie palety EUR EPAL zaprezentował usługę wynajmu palet i korzyści z niej wynikające pod nazwą „Serwis palet – pool paletowy EP Serwis”. W tej chwili jest to jedyna, dostępna na rynku polskim profesjonalna alternatywa dla zamkniętego poolu paletowego. Zespół ETIM Polska pod egidą przedstawicieli firmy TIM i Konsorcjum Elmega, zaprezentował stan zaawansowania projektu ETIM, a następnie wyraziście

Zdjęcie: Katarzyna Stabińska

przestawił wymagania dystrybutorów (ale wyłącznie członków ETIM) w stosunku do dostawców oraz konsekwencje jego wdrożenia dla przyszłości rynku. Choć przekaz był bardzo mocny i jednoznaczny, i w swoim założeniu miał bez przeszkód dotrzeć do adresatów, to jednak nie został odebrany przez słuchaczy zgodnie z intencjami autorów i prelegentów. Wdrażany przez ETIM Polska globalny projekt unifikacji produktów przy pomocy usystematyzowanych, wg klucza, kodów – nie zabezpiecza interesów polskich producentów, a w szczególności producentów średnich i małych, w praktyce rodzinnych firm. W sytuacji kiedy w Polsce narasta problem sukcesji (maleje ilość sukcesorów, a rośnie liczba spadkobierców), pomysłodawcy ETIM dodatkowo dokładają kolejny problem, czyli zmagania małych polskich firm – z góry skazanych na przegraną – z kapitałem zagranicznym, wielokrotnie przewyższającym możliwości rodzimych firm. Organizatorzy Konwencji Rynku Elektrotechnicznego, jak do tej pory nie wzięli pod uwagę faktu, że wiele firm działających w Polsce nie uczestniczyło jeszcze w żadnej z edycji konwencji lub pomimo wcześniejszego w latach poprzednich udziału, nie pojawiło się na niej powtórnie, być może z powodu panującego od pewnego czasu przeświadczenia – być może niesłusznego – że Konwencja Rynku Elektrotechnicznego nie do końca służy interesom polskim MSP, firmom o charakterze produkcyjnym i dystrybucyjnym, a w szczególności ich przyszłym interesom. Jednak firmy powinny rozważyć udział w tej imprezie ze względu na to, że obecnie jest to jedyne takie forum wymiany poglądów i osobistych kontaktów bez sformalizowanej oprawy – chyba, że powstanie impreza konkurencyjna – jednak nie byłaby to zbyt korzystna sytuacja dla polskich przedsiębiorców. Potencjał polskiego rynku pozwala na zorganizowanie branżowej konwencji na 300, 400 a nawet 500 osób. Trzeba tylko kierunek Konwencji Rynku Elektrotechnicznego ustawić na azymut „polski” i zmienić nazwę spotkania na „Konwencja Polskiego Rynku Elektrotechnicznego”. I to powinien być nasz wspólny cel. Wszyscy chętni zainteresowani swoją przyszłością będą mile widziani na 7.Konwencji, która odbędzie się w połowie maja 2015 roku.

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK podsłuchane

Podsłuchane 01. CHINT Poland 5.latkiem

CHINT Poland Sp. z o.o. w dniu 07 kwietnia 2014 roku obchodził swoje 5.urodziny, jest więc zodiakalnym Baranem i jak na zodiakalnego Barana przystało jest uparty i dąży do przodu nie oglądając się na nic i na nikogo, musi być wszędzie i zawsze pierwszy.

02. Face Controller, dzięki rzeszowskim studentom, pozwoli na sterowanie komputerem za pomocą mimiki, głosu i gestów W największym na świecie konkursie technologicznym studentów Imagine Cup, organizowanym przez Microsoft, w kategorii „Projekty Społeczne” wygrał zespół studentów z Politechniki Rzeszowskiej. Główną nagrodę otrzymali za System Face Controller. Jest to niedrogi system, dzięki któremu osoby sparaliżowane będą mogły za pomocą mimiki, ruchu głowy i komend głosowych sterować komputerem.

wi kamer i czujników Microsoftu, będącymi akcesoriami konsoli do gier. Tym samym niepotrzebne będzie dodatkowe oprzyrządowanie, ani przyklejane do ciała znaczniki. Platforma ma się łatwo dostosowywać do konkretnego użytkownika, a osoba niepełnosprawna będzie w stanie sama skonfigurować urządzenie. System Face Controll ma pomóc w korzystaniu z różnych programów, ale zespół Power of Vision zapowiada natywne aplikacje, które pozwolą na lepsze wykorzystanie sprzętu, w usługach takich jak, np. Facebook. Źródło: Politechnika Rzeszowska, facebook.com/ImagineCupPoland

Redakcja magazynu ElektroTrendy życzy firmie CHINT Poland wielokrotnego powtórzenia jubileuszu, a jej pracownikom i współpracownikom dalszego rozwoju zawodowego i przysłowiowego łutu szczęścia.

100 Lat.

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Zdjęcie: maxresdefault

Prototypowa wersja systemu Face Controller pozwala m.in na przesuwanie kursorem po ekranie za pomocą skinień głowy, otwarcie ust działa jak kliknięcie myszką a za pomocą głosu można korzystać z wirtualnej klawiatury. Rozwiązania o podobnej funkcji są już wprawdzie dostępne na rynku od lat, ale twórcy z Power of Vision przekonują, że ich system jest znacznie wygodniejszy i do tego bardzo tani. Sprzętowo Face Controller opiera się na Kinect, czyli systemo-

03. P owietrzne elektrownie wiatrowe Wiatraki ustawione na lądzie lub na morzu wykorzystują prądy powietrzne z reguły do wysokości 200 metrów. Powyżej wiatry są korzystniejsze i silniejsze, ale najlepsze warunki panują wyżej na wysokości 10.000 metrów. A gdyby umieścić je wysoko nad ziemią? Czy będą wydajniejsze? Jeżeli tak – to o ile? Amerykańscy inżynierowie z firmy Altaeros Energies przeprowadzili próby z turbiną uniesioną w górę balonem. Rozwiązanie takie umożliwia zmianę pułapu i miejsca w poszukiwaniu najkorzystniejszych warunków wiatrowych. Testy wykazały, że turbina jest 65% wydajniejsza, gdy

NA DOBRY POCZĄTEK podsłuchane

Kolejnym etapem projektu Airborne Wird Turbine twającym około dwa lata jest budowa kolejnego płatowca o rozpiętości skrzydeł 27 metrów i mocy generatorów około 600 kW. Jeżeli testy wypadną pomyślnie firma Makani Power planuje zbudować jeszcze większą maszynę wytwarzającą 5 MW energii. Zdjęcie: designbuzz.com oraz trendhunter.com

pracuje na wysokości 300 metrów niż na wysokości 100 metrów. Z kolei inni amerykańscy specjaliści, tym razem z firmy Makani Power (przejętej ostatnio przez Google) w ramach projektu Airborne Wird Turbine zbudowali z kompozytu węglowego kadłub płatowca ze skrzydłami o rozpiętości 8 metrów i wadze 55 kg. o roboczej nazwie Makani M1. Do kadłubów zamocowali śmigła na specjalnych wysięgnikach, dzięki którym śmigła nie zahaczają o kadłub. Śmigło napędza jeden generator-silnik elektryczny. Testy zostały przeprowadzone w dawnej bazie Marynarki Wojennej USA w Oakland w Kalifornii. Testowy Makani M1 wyposażony został w 4 generatory i osiągnął moc 5 kW.

Zdjęcie: Makani Power

Zdjęcie: tudelft / laddermill1

Zdjęcie: Podniebna turbina powietrzna Makani Power

Natomiast w Holandii fizyk, były astronauta Wubbo Ockels, profesor Delft University of Technology, zaprojektował układ połączonych latawców sterowanych drogą radiową tzw. Laddermill, który pozwala na generowanie energii elektrycznej z wiatru, na dużych wysokościach. Projekt nosi nazwę Kit Power. Urządzenie składa się z 8 latawców napełnionych powietrzem (podobnych do takich, jakich używają kitesurfingowcy). Każdy z latawców mają powierzchnię 25 m² i połączony jest z pozostałymi linkami. Zespół latawców Kit Power kotwiczy z ziemią 4 mm polietylenowa lina, a sterowanie odbywa się drogą radiową. Latawce ułożone są w dwa ciągi. Jeden uzyskuje maksymalną siłę wznoszenia, a drugi podtrzymuje całą konstrukcję. Wytworzona w ten sposób różnica sił przenoszona jest przez linę łączącą latawce z ziemią. Powstający w ten sposób zmienny naciąg liny przekłada się na pracę generatora i ilość wytworzonej przez

niego energii elektrycznej. Kit Power osiąga pułap 10.000 metrów. Źródło: makani power, laddermill, tudelft aeronews

04. Po żarówkach – odkurzacze Unijni urzędnicy z Brukseli mają kolejny pomysł, jak zaoszczędzić energię elektryczną i być bardziej pro-ekologicznym. Po tym jak na terenie krajów Unii Europejskiej zakazano używania energochłonnych żarówek, teraz przyszła kolei na odkurzacze powyżej 900 W. Odkurzacze o większej mocy kupić będzie można do końca 2017 roku.

Zdjęcie: Eco Power Źródło: newseria nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK podsłuchane

05. Wymarz siebie z sieci Co raz trafi do sieci internetowej, zostanie tam na zawsze. Nie zawsze tego chcemy. Coraz częściej mamy ochotę ograniczenia swojej obecności w sieci, w tym wymazania danych przechowywanych na portalach społecznościowych. I co wtedy zrobić? Oczywiście można spróbować ręcznego usuwania profili z serwisów społecznościowych, wykasować konta w komunikatorze, itp., lub zwrócić się do administratorów tych platform w celu uzyskania pomocy. Jednak oni niechętnie chcą z nami współpracować w tym zakresie, a opcje usunięcia kont dobrze zakamuflowali. Zanim więc spróbujemy je odkryć musimy przeczesać dziesiątki podstron. I wtedy nachodzi nas marzenie: „A gdyby tak istniało narzędzie, które w łatwy sposób pozwoli nam zniknąć z sieci?” Wytrwałym marzenia się spełniają. Okazuje się, że jest takie narzędzie, dzięki któremu można zniknąć z sieci. Nazywa się www.justdelete.me. Jest to nowa witryna, która zbiera bezpośrednie linki kierujące użytkownika od razu do miejsc, gdzie można usunąć konto z takich stron, jak: Facebook, Netflix (co nie jest takie łatwe, ponieważ bez współpracy z administratorem portalu, skasowane zostanie nasze konto, ale nie nasze dane…), Reddit, Flickr, Dropbox, Amazon, Ebay, Skype, PayPai, Hotmail oraz wielu innych.

Zdjęcie: wonderfulengineering 22

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Dzięki witrynie, każdy może zniknąć z sieci, również i Ci mniej zaawansowani użytkownicy. Źródło: Onet.pl

06. Oszczędne oświetlenie ulic w Bydgoszczy W ponad siedmiu tysiącach latarni w Bydgoszczy zamontowane zostaną oprawy LED-owe, a na słupach oświetleniowych – czujniki mierzące ruch uliczny. Przy mniejszym natężeniu ruchu latarnie zredukują moc. Dzięki inwestycji ratusz chce zaoszczędzić na prądzie. Jak poinformował Urząd Miasta w Bydgoszczy, szacowana na ponad 22 mln zł wymiana 7.309 lamp będzie największym tego typu przedsięwzięciem w historii miasta. Według ratusza, chociaż inwestycja będzie kosztowna, to w ciągu kilkunastu lat stanie się opłacalna. Obecnie testowanych jest około 20 opraw oświetleniowych typu LED. Widoczne są już efekty. Poprawiła się efektywność świecenia i zmniejszenie poboru. W utrzymaniu zarządu dróg znajduje się około 12.000 latarni, które wyposażone są w energochłonne sodowe oprawy oświetleniowe. Wymiana ponad połowy z nich na energooszczędne oprawy LED-owe pozwoli miastu zmniejszyć wydatki za prąd o około 30-40%. Prąd do oświetlenia ulic oraz naprawa i konserwacja lamp kosztują miasto blisko 14 mln zł rocznie. Oszczędności na prądzie mają być możliwe nie tylko dzięki nowym oprawom, ale również dzięki urządzeniom do inteligentnego sterowania mocą, które zostaną zamontowane na słupach oświetleniowych. Będą to czujniki monitorujące liczbę samochodów. Przy intensywnym natężeniu ruchu drogowego, oprawy

Zdjęcie: Wikipedia

LED-owe będą świecić na maksymalnym pułapie, natomiast gdy ruch się zmniejszy, zmaleje też moc światła, a co za tym idzie – pobór prądu. Latarnie zostaną wyposażone w specjalne urządzenia, dzięki którym możliwy będzie ich zdalny monitoring. W ten sposób inspektorzy wydziału utrzymania ulic będą mieli całodobowy podgląd stanu latarni. Informacja o ewentualnej awarii lub nieprawidłowo działającej oprawie natychmiast dotrze do wydziału. Nie trzeba będzie czekać na sygnały od mieszkańców, a następnie jechać na miejsce. Przyczynę usterki zdiagnozuje system. Wykonawcę inwestycji wyłoni przetarg. Na realizację przedsięwzięcia miasto otrzyma dofinansowanie w wysokości 10,06 mln zł z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska. Źródło: ZDMiKP Bydgoszcz

07. P olitechnika Białostocka wybuduje małą elektrownię wiatrowo-fotowoltaiczną Politechnika Białostocka otrzymała 12,8 mln zł dotacji unijnej na wartą łącznie 15,2 mln zł budowę małej elektrowni hybrydowej oraz termomodernizacji jednego budynku. Dzięki inwestycji uczelnia zaoszczędzi nawet do kilkunastu procent kosztów ciepła i energii elektrycznej, które rocznie w skali roku sięgają kilkunastu milionów złotych.

NA DOBRY POCZĄTEK podsłuchane

Zdjęcie: Elektrownia ma powstać na dachu Wydziału Elektrycznego

Według obliczeń budowa hybrydowej (wiatrowej i fotowoltaicznej) elektrowni na budynku wydziału elektrycznego politechniki powinna pozwolić zaoszczędzić rocznie 143,7 MWh energii. Ponadto budżet uczelni ma odciążyć termomodernizacja i modernizacja systemu wentylacyjnego budynku wydziału budownictwa i inżynierii środowiska. Inwestycje te mają także służyć celom naukowym. Wykorzystane w nich technologie mają stać się przedmiotem badań. Naukowcy mają zająć się bliżej działaniem zainstalowanych układów i szukać sposobów na ich zoptymalizowanie tak, aby przynosiły największe i najlepsze efekty energetyczne. Uczelnia pragnie przygotować się w ten sposób na nowy Regionalny Program Operacyjny, który zgodnie z unijną polityką będzie wspierał tzw. efektywność energetyczną. Wkrótce podpisana ma zostać umowa na drugi etap projektu, który zakłada m.in. instalację pomp ciepła oraz budowę przez uczelnię minibiogazowni. Władze uczelni mają nadzieję, że badania nad tymi instalacjami zaowocują opracowaniem i opatentowaniem nowych technologii. Jak na razie technologie w zakresie biogazowni Polska kupuje od Zachodu. Źródło: Politechnika Białostock

08. Moto-walizka Pewien kreatywny Chińczyk He Liangcai z miasta Changsha opatentował

dość prosty ale i zarazem genialny wynalazek, moto-walizkę. Tradycyjna walizka podróżna zespolona jest z tradycyjną hulajnogą napędzaną przez mały silnik elektryczny. Ten bardzo praktyczny pojazd rozwija prędkość 20 km/h i może przejechać 50-60 km na jednym ładowaniu baterii (zależnie od obciążenia oraz ukształtowania trasy).

Ponoć wynalazkiem pana He już zainteresowali się inwestorzy, którzy chcą wyłożyć środki na wdrożenie masowej produkcji moto-walizki. Moto-walizka pewnie nie zastąpi tradycyjnych środków lokomocji, ale może usprawnić dojazd np. od przystanku autobusowego do stacji kolejowej, czy z domu do stacji metra lub poruszanie się studentów po kampusie uczelni, itd. Tradycyjne środki komunikacji miejskiej w Chinach są bardzo zatłoczone a ulice zakorkowane – moto -walizka może być dobrą alternatywą aby oszukać korki w mieście oraz na czas dojechać na dworzec czy metro.

dukcji, panele PV mają być tańsze, niż te wyprodukowane w Chinach. W projekt o nazwie X-GWp zaangażowały się, oprócz renomowanego Instytutu Frauenhofera, także Francuski Narodowy Instytut Energetyki Słonecznej INES oraz szwajcarskie Centrum Elektroniki i Mikrotechnologii. Potencjał, którym dysponują wymienione wyżej instytucje daje nadzieje, że uruchomienie projektu X-GWp znacząco przyczyni się do postępu w rozwoju europejskiego rynku PV, zwiększenia konkurencyjności i realnie przybliży zastosowanie fotowoltaiki przez przysłowiowego Kowalskiego czy Schmidta. Harmonogram projektu X-GWp zakłada uruchomienie w pierwszej kolejności testowej linii produkcyjnej paneli krystalicznych o potencjale 100 MW / rok, która będzie zlokalizowana w Instytucie Frauenhofera w Freiburgu. Docelowy potencjał Produkcyjny w ramach X-GWp ma wynieść 1 GW. Produkcja takiej ilości modułów PV zaspokoiłaby około 10-15% obecnego zapotrzebowania na panele fotowoltaiczne w Europie. Pomysłodawcy projektu X-GWp zapewniają, że panele będą produkowane w tradycyjnej technologii krystalicznej, którą w dalszym ciągu uważają za najbardziej konkurencyjną technologie PV. Dzięki koncentracji produkcji i osiągniętym dzięki niej korzyściom skali oraz

Źródło: sina.coma.cn

09. X-GWp Project Powstanie europejska super fabryka paneli fotowoltaicznych. Powstały plany budowy europejskiej fabryki nowoczesnych i tanich paneli fotowoltaicznych, w której do produkcji mają zostać zastosowane najnowsze i najwydajniejsze europejskie technologie PV. Dzięki skali i wolumenowi pronr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK podsłuchane

dzięki nowym technologiom, europejscy producenci paneli fotowoltaicznych dalej będą mogli liczyć się na światowym rynku fotowoltaicznym. Ostatnio także, amerykański miliarder Elon Musk, właściciel m.in. SolarCity i Tesla, poinformował o planach budowy ogromnej fabryki paneli fotowoltaicznych, mogącej produkować 1GWp paneli PV rocznie. Źródło: Instytut Frauenhofera ISE, Freiburg

10. Tesla namówiła Panasonica na wspólną fabrykę akumulatorów Już wkrótce powstanie ogromna fabryka akumulatorów-magazynów energii. Szczegóły współpracy pomiędzy Teslą i Panasonic nie zostały ujawnione, wiadomo jednak, że Tesla do wspólnego przedsięwzięcia dostarczy teren i infrastrukturę produkcyjną, a Panasonic dostarczy swoje technologie. Nie jest jeszcze znana lokalizacja fabryki, a Tesla rozważa potencjalne lokalizacje w Nevadzie, Nowym Meksyku, Arizonie lub Teksasie. Wiadomo, że pracę w niej ma znaleźć 6.500 osób, produkcja ma ruszyć w 2017 roku, a pełna zdolność produkcyjna na poziomie

50 GWh baterii/rok ma zostać osiągnięta 3 lata później. Tesla zakłada, że dzięki produkcji baterii w „Gigafactory”, obniży koszt zestawów baterii montowanych w jej samochodach elektrycznych o ponad 30%. Dzięki temu możliwe będzie m.in. zapowiadane przez Teslę wypuszczenie na rynek swojego kolejnego elektrycznego Modelu 3, który ma kosztować w USA około 35.000 dolarów i którego zasięg ma wynosić ponad 320 km/h (około 200 mil). Projekt o nazwie „Gigafactory” ma pochłonąć 5 mld dolarów. Tesla chce sfinansować ogromną inwestycję częściowo poprzez emisję obligacji o wartości 1,6 mld dolarów. Udział finansowy Tesli w projekcie „Gigafactory” ma wynieść w sumie około 2 mld dolarów, a właściciel Tesli, Elon Musk zapowiada poszukiwania kolejnych partnerów. Na produkcji w „Gigafactory” i obniżeniu kosztów baterii może skorzystać również branża energii odnawialnej. Tanie baterie są niezbędne, aby rozwijać off-gridowe technologie produkcji energii. Baterie z „Gigafactory” Elon Musk będzie mógł wykorzystać nie tylko w Tesli, ale także w innej ze swoich firm – SolarCity, która montuje w USA małe instalacje fotowoltaiczne. Materiały prasowe: Panasonic

11. Siemens sprzeda duńskiej firmie DONG, 300 morskich elektrowni wiatrowych, każda o mocy 6 MW. Obecnie prototypy ogromnych, przeznaczonych do pracy na morzu elektrowni wiatrowych o mocy 5-7 MW buduje kilku czołowych producentów na świecie. W tym, m.in. 24

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Zdjęcie: Wikipedia

duński Vestas, a ostatnio prace nad 6-megawatowymi elektrowniami wiatrowymi typu offshore rozpoczęli także Chińczycy. Duński koncern energetyczny DONG, który jest obecnie także największym deweloperem morskich farm wiatrowych na świecie, postawił jednak na współpracę z Siemensem, od którego kupi aż 300 elektrowni wiatrowych, każda o mocy 6 MW. Prototyp tego rodzaju elektrowni wiatrowej Siemens testuje obecnie w Danii. Kwota, na jaką będzie opiewać jeden z największych kontraktów w branży energetyki wiatrowej, nie została ujawniona. Co ciekawe, porównywalny kontrakt obie firmy zawarły w 2009 roku, kiedy porozumiały się w sprawie sprzedaży 500 morskich elektrowni wiatrowych o mocy 3,6 MW każda. Montaż dwóch pierwszych turbin Siemensa o mocy 6 MW rozpocznie się jeszcze w 2014 roku na zlokalizowanej u wybrzeży Wielkiej Brytanii morskiej farmie wiatrowej Gunfleet Sands, a większość z zamówionych elektrowni wiatrowych zostanie zainstalowana w latach 2014-2017, wszystkie na wodach Morza Północnego. Siemens pracuje już nad nowym projektem gigantycznej morskiej elektrowni wiatrowej o mocy 10 MW. Źródło: Siemens

S I N ELE OP IE KT ISM TY RY O LK KĂ&#x201C; O ... W

fachowa wiedza w wielu formach

czasopismo

smartfon

komputer

elektrotrendy.pl

tablet

BRUNCH Z BIZNESEM Wywiad z iskrą

Piotr Pętlak, zawodowiec i pasjonat Piotr Pętlak, współwłaściciel i dyrektor firmy ERKO, udzielił wywiadu dla Czytelników magazynu ElektroTrendy

ElektroTrendy: Szanowny Panie, firma ERKO jest producentem narzędzi i końcówek kablowych – co za nimi stoi? Piotr Pętlak: ...ponad 33 lata inżynierskiej pracy całego zespołu, wsłuchiwania się w potrzeby rynku i reagowanie na nie. Obecnie to dwa zakłady produkcyjne zatrudniające ponad 180 wysoko wykwalifikowanych pracowników i sprzedaż na wszystkich kontynentach. ElektroTrendy: O ile wiem to produkcja w Jonkowie nie jest jedyną w firmie ERKO… bardzo proszę, pochwalić się tą mało znaną w naszym środowisku działalnością. Piotr Pętlak: Naszą filozofią jest działanie krok po kroku w wielu kierunkach zapewniając w każdym z nich zasoby wiedzy eksperckiej. Zarówno zakład w Jonkowie na Warmii, jak i w Czeluśnicy na Podkarpaciu od kilku lat są certyfikowanymi miejscami prowadzenia produkcji elementów do dużych silników lotniczych produkowanych w polskiej „Aviation Valley”. Choć niektórym trudno w to uwierzyć, ich rodziny latają samolotami, które są wyposażone w silniki z elementami ERKO – to ogromna odpowiedzialność i jesteśmy tego świadomi. Najnowszym obszarem naszej aktywności jest kompleksowa analiza, projektowanie i wykonanie automatycznych stanowisk i linii produkcyjnych. Począwszy od pojedynczego oprzyrządowania, aż po duże gniazda 26

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

produkcyjne – jedno z nich powstaje obecnie na zlecenie Apator S.A. w Ostaszewie. ElektroTrendy: ERKO jest firmą rodzinną. Jaki ma to wpływ na rozwój firmy? Jakie są plusy i minusy w codziennym funkcjonowaniu firmy? Piotr Pętlak: Plusy to są niewątpliwie zaufanie oraz duże zaangażowanie w budowanie przyszłości naszych rodzin – ale rodzinę pojmujemy tu znacznie szerzej –

BRUNCH Z BIZNESEM

Wywiad z iskrą

Taki był początek. Nie ma miejsca w tym numerze by opisać wszystkie perypetie polskiego rzemieślnika „prywaciarza” w tamtych czasach – to materiał na ciekawą książkę. Skracając – 2 lata później tenże warsztat, jako jedyna firma w Polsce uruchomiła antyimportową produkcję końcówek i złączek dla bardzo silnego wówczas polskiego przemysłu stoczniowego. Wymogi produkcji okrętowej zawsze były wyższe niż lądowej – stąd fundamentalne przywiązanie do jakości wyrobów i usług. ERKO jest pierwszą firmą w kraju, która otrzymała certyfikat systemu jakości ISO 9001, wg polskiej edycji tej normy. Wcześniejsze certyfikaty były wystawiane przez firmy spoza naszych granic. Obecnie produkujemy nie tylko końcówki i złączki

wszyscy pracownicy są jej członkami. Minusem są – jak w każdej zaangażowanej rodzinie – różnice zdań i emocje powstające przy ustalaniu wspólnych koncepcji. Jednak 33-letnie doświadczenie nauczyło nas jak postępować konstruktywnie, a jak unikać destrukcji. Przykładowo – codziennymi sprawami naszego biznesu nie obarczamy w żadnym stopniu naszych żon – im wystarczy problemów własnych spraw zawodowych, a to że wytrzymują z nami jest dodatkowym wyzwaniem – prawdę mówiąc – mamy w nich silne oparcie.

w zakresie od 0,14 – 1.000 mm² wraz z narzędziami do ich zaprasowywania, ale również inne narzędzia potrzebne w branży elektrycznej, jak na przykład urządzenia do obróbki szyn prądowych, gdzie jesteśmy niekwestionowanym liderem. Również jedyne polskiego pochodzenia złączki śrubowe do łączenia kabli, bez użycia prasek, są produkowane przez ERKO. ElektroTrendy: (…) a może na europejskim? A może i światowym? Dlaczego rynki europejskie? Piotr Pętlak: Jeden z przykładów – od ponad 8 lat, każdy transformator rozdzielczy produkowany w Polsce, w najlepszym w całym koncernie ABB, w zakładzie w Łodzi lub Schneider Electric w Mikołowie ma połączone

ElektroTrendy: Proszę o przedstawienie historii firmy, jej struktury organizacyjnej oraz zakresu działania na rynku polskim… Piotr Pętlak: Jak wspominałem, historia firmy sięga początku lat 80-tych. Wówczas mój ojciec Roman Pętlak, konstruktor z zamiłowania za zbyt dużą aktywność w ruchu Solidarności został przez służby specjalne usunięty ze stanowiska dyrektora technicznego pewnej państwowej firmy w Olsztynie i na dowidzenia otrzymał „wilczy bilet”, tzn. nikt w Olsztynie nie mógł go zatrudnić. Ponieważ był człowiekiem twardym i odpowiedzialnym za losy rodziny powiesił garnitur w szafie, sprzedał dużą część (i tak skromnego) majątku, w tym klasery znaczków zbieranych przez całe życie przez mojego dziadka – filatelistę i we wsi Jonkowo pod Olsztynem własnymi rękami zbudował warsztat, miały być to usługi dla okolicznych rolników. nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

BRUNCH Z BIZNESEM Wywiad z iskrą

Przykładowo klient norweski nie akceptował wymaganej ilości naciśnięć pompy hydraulicznej niezbędnych do bezpiecznego przecięcia grubych kabli energetycznych. W ciągu trzech tygodni nasi konstruktorzy zmodyfikowali pompę skracając czas cięcia dwukrotnie (!), po kolejnych dwóch tygodniach wszystkie zestawy do bezpiecznego cięcia kabli mogące znaleźć się pod napięciem były wyposażone w nowy zawór. ElektroTrendy: Co nie tak jest na rynku polskim? Piotr Pętlak: Pierwsze i bardzo bolesne to występująca jeszcze zawiść i całkiem dla mnie niezrozumiała niechęć do współpracy pomiędzy konkurencyjnymi podmiotami. Łatwiej nam Polakom nawiązać współ-

uzwojenia opatentowaną przez ERKO, jedyną taką produkowaną w Europie, technologią specjalistycznych złączek „REKIN” przebijającą izolację emaliowaną. Takie małe, dynamiczne firmy jak my, jesteśmy koncernom potrzebni. Oni doceniając zaangażowanie i współpracę, polecają nas swoim kolegom z innych krajów i tak krok po kroku, wdrażamy to unikalne rozwiązanie w coraz bardziej egzotycznych i odległych krajach. Kiedyś przez wiele lat wstrzymywaliśmy się z eksportem naszych wyrobów na rynki Europy zachodniej. Wiedzieliśmy, że można optymalnie wejść na nowe rynki jedynie wówczas, gdy zaproponuje się wyrób (i jego wsparcie) odpowiadający standardom jakościowym powszechnym w danym regionie. Bardzo skutecznie pozyskaliśmy środki UE, przy pomocy ponad 30 zrealizowanych działań na rozwój infrastruktury, urządzeń i maszyn produkcyjnych oraz aparatury badawczej, także szkoleń pracowników. Obecnie bardzo dynamicznie rozwijamy sieć partnerów biznesowych poza granicami naszego kraju, nie zapominając jednakże o rynku krajowym. ElektroTrendy: Czy eksport na rynki zewnętrzne pomaga rynkowi polskiemu? Piotr Pętlak: Zdecydowanie tak. Zwiększają się serie produkcyjne i rośnie standard naszych wyrobów, każdy klient to kolejne oczekiwania i pomysły, które błyskawicznie wdrażamy do standardowej produkcji. 28

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

pracę z podobnymi firmami niemieckimi, niż polskimi. Gdzie tu sens, gdzie logika? Dlaczego BMW, Mercedes i Volkswagen czy Audi może wymieniać się silnikami, podzespołami tworząc nowe samochody, a polscy producenci nadal są dla siebie największymi wrogami? Drugie, ja chyba staję się człowiekiem starej daty lub po prostu wolę spać spokojnie. Dziwię się ludziom, którzy w pogoni za pieniędzmi tracą własną godność. Lubię traktować pieniądze jako narzędzie do tworzenia czegoś co ludziom jest potrzebne, a nie jako cel sam w sobie. Ale w tej części świata, to chyba egzotyczne myślenie. ElektroTrendy: Czy ERKO jest firmą innowacyjną, jeżeli tak to jak to się przejawia? Piotr Pętlak: Trudno mi obiektywnie stwierdzić czy jesteśmy innowacyjni, no bo z kim należało by się porównać?

BRUNCH Z BIZNESEM

Z firmami: z miasta, regionu, kraju, Europy? W 2007 roku poważna kapituła z marszałkiem na czele nadała nam tytuł lidera innowacji Warmii i Mazur – to fakt. Jesteśmy firmą z własnym kapitałem, budowaną na zasadach Fair Play, stopniowo. Nie mamy inwestorów z mnóstwem pieniędzy do wprowadzenia na rynek. Moim zdaniem innowacyjność ERKO przejawia się w codziennym działaniu wszystkich pracowników. Oderwanie się od utartych ścieżek, aktywna postawa stwierdzająca, że nie ma rzeczy niemożliwych do wykonania powodują, że wsłuchiwanie się w potrzeby rynku i właściwa na nie reakcja zapewnia codzienny sukces. Nie jesteśmy firmą globalną, nie kształtujemy potrzeb klientów, choć to byłoby biznesowo najłatwiejsze: wykreować potrzebę, a potem ją zaspokoić, jeżeli to byłoby uznane za kryterium bycia innowacyjnym, to z pewną „niepoprawnością polityczną” muszę powiedzieć, że w tej skali nie jesteśmy innowacyjni. ElektroTrendy: Gdzie się Państwo widzą na rynku i dlaczego? Piotr Pętlak: Masz problem – dzwoń do ERKO – oni pomogą. Na takie stwierdzenie pracuje się latami. Jesteśmy z tego dumni, że w miarę naszych możliwości rozwiązujemy najbardziej nietypowe problemy związane z połączeniami i to nie tylko elektrycznymi, bo naszymi urządzeniami zaprasowuje się siatki do badmintona i siatkówki, a także liny do namiotów cyrkowych, ale to oczywiście tylko ciekawostka spoza branży. Tak naprawdę każdemu dobierzemy technologię, złączkę, końcówkę i narzędzie do wykonania dobrego i trwałego połączenia. Im trudniejszy problem tym ciekawszy. Nasze wyroby są stosowane w wielu markach samochodów, pociągach, tramwajach, statkach, autobusach, w ogromnych maszynach rolniczych – długo można wymieniać. Końcóweczka jest elementem mało spektakularnym, ale najistotniejszym pod względem jakości połączenia w całej trasie kablowej. Na końcach przewodu czy też kabla zdarza się statystycznie najwięcej problemów – warto do tego drobiazgu przykładać dużą wagę – praktycy to wiedzą. ElektroTrendy: Co się udało wykonać, a co nie? Piotr Pętlak: Wszystko udaje się wykonać. Czasem otoczenie nie sprzyja naszym planom, a i pomysłów bywa więcej niż sił – wówczas niektóre realizacje przeciągają się w czasie.

Wywiad z iskrą

ElektroTrendy: Jak wygląda Państwa wizja rozwoju firmy w ciągu najbliższych kilku lat? Piotr Pętlak: Intensywny wzrost znaczenia eksportu, rozwój nowych obszarów aktywności na obrzeżu naszej branży, dalsze doinwestowanie bazy produkcyjnej i badawczej, doskonalenie procesów wewnętrznych i być może pozyskanie partnera biznesowego, który pozwolił by dokonać skoku w przyszłość. Plan prosty choć należy przyznać, że ambitny. ElektroTrendy: Nowoczesność, ochrona środowiska, niska energochłonność są głównymi standardami dla producentów i dostawców Unii Europejskiej. A jak to wygląda w ERKO? Piotr Pętlak: To nowe kierunki wytyczone nam przez „wielkich” decydujących o strategii rozwoju Unii. Jak owa się nie rozpadnie, to potraktujemy to jako kolejne zadania na liście do wykonania. Cisną się wypłowiałe nieco, ale zawsze aktualne powiedzenia: „kijem Wisły nie zawrócisz” oraz „warto płynąć z prądem”. Jesteśmy w Unii i trudno będąc tu i teraz nie realizować wytycznych płynących z „góry”, co nie wyklucza realizacji nowych inwencji i pomysłów w tym zakresie. ElektroTrendy: Jak ocenia Pan sytuację na rynku szeroko pojętej elektrotechniki w bieżącym roku, zarówno patrząc przez pryzmat dostawcy, jak i całej branży? Piotr Pętlak: Branża odetchnęła nieco po wyhamowaniu w ostatnich latach. Proszę się rozejrzeć dookoła, wszyscy chodzą, jakby bardziej wyprostowani. nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

BRUNCH Z BIZNESEM Wywiad z iskrą

ElektroTrendy: Jak ocenia Pan bieżącą sytuację w połowie 2014 roku, w odniesieniu do porównywalnego okresu 2013 roku? Piotr Pętlak: Rynek rosyjski jest dla nas istotny. Lubię tamtejszych ludzi, będąc jednocześnie rozgoryczonym w obliczu panującego w Rosji systemu, to taki melanż dobrych i złych duchów, rynek na którym tylko lokalni lub ościenni przedsiębiorcy są w stanie się odnaleźć. My się odnajdujemy. Obudzone rosyjskie ambicje imperialistyczne nie ułatwiają życia ani nam, ani Rosjanom. To już polityka, więc dalej nie będę brnął w tą wypowiedź, wiemy jedno – Rosja jest dużym, lecz tylko jednym z wielu krajów na świecie, polskie firmy to wiedzą i znając inicjatywę naszych przedsiębiorców na pewno sobie z tym poradzą. Rynek krajowy stopniowo się odbudowywuje, nie liczyłbym tu na spektakularne wzrosty, ponadto nasza branża mimo wszystko jest dość konserwatywna (może i dobrze, bo jak włączam światło, to ciągle działa). Ciekawie zapowiada się obserwowanie starcia tradycyjnych i internetowych kanałów dystrybucji, jak wiemy eksperyment jednego z dużych graczy dystrybucyjnych wzbudził swego czasu sporo emocji, życie napisze dalszy scenariusz. ElektroTrendy: No i temat rzeka, co Pan może powiedzieć o dzisiejszych płatnościach za towar? 30

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Piotr Pętlak: I tu jest bardzo dobre miejsce by powiedzieć głośne DZIĘKUJĘ. Tak, DZIĘKUJĘ naszym wieloletnim partnerom biznesowym za partnerską współpracę z ERKO, bądź co bądź, średniej wielkości firmy, której obroty u każdego z dużych graczy są stosunkowo niewielkie. Przez wiele lat istnienia na rynku, mieszania się firm, dobrali się partnerzy o podobnej filozofii i etyce biznesowej. My pracujemy z najlepszymi. ElektroTrendy: Jak przebiegała Pana droga zawodowa? Piotr Pętlak: Nie lubię mówić o sobie, lepiej zrobią to inni. Moja historia jest prosta – technikum elektryczne w Olsztynie, Politechnika Gdańska Wydział Elektryczny, ukończony jako pierwszy na kierunku Automatyka i Robotyka, a trzy dni później praca w ERKO. I wie Pan co – nieustannie pasjonuje mnie ta „robota”. Dzień bez nowych idei, przełamywania problemów – uważam za niewarty przeżycia. ElektroTrendy: Jakie są Pana największe sukcesy? Piotr Pętlak: Mój tata był przez lata dla każdego pracownika jak ojciec. Zmarł na raka z lekką „pomocą” lekarzy w dwa tygodnie od wykrycia. Życie posadziło mnie, niedoświadczonego i nieopierzonego magistrainżyniera na jego krześle, nie pytając mnie o zdanie. Przez okrągły rok przychodziłem do biura godzinę przed pierwszym pracownikiem i wychodziłem wiele

BRUNCH Z BIZNESEM

godzin po ostatnim, samotnie gasząc światło. Moim szczęściem było to, że tata robił wiele notatek – było z czego czerpać wiedzę. Miałem też wsparcie kilku kluczowych pracowników, choć wielu „życzliwych” ludzi przyglądało się jedynie z boku, zakładając się czy „młody” rozwali firmę w kwartał czy w pół roku. Tak się jednak nie stało. ERKO w roku 2000 zatrudniało 95 pracowników, obecnie 180. Obroty są wielokrotnie większe, inwestujemy w nowe obszary działalności, mamy ambitne plany na przyszłość i to wszystko bez złotówki kredytu, a więc bezpiecznie. ElektroTrendy: Jakie ma Pan zainteresowania również te pozazawodowe? Piotr Pętlak: Pochodzę z Warmii i Mazur, krainy tysiąca jezior. To w pewnym stopniu determinuje zainteresowania. Kilka lat temu patrząc na niedoinwestowany olsztyński sport żeglarski ufundowałem klub sportowy NAUTICUS, którego celem jest prowadzenie szerokiej edukacji żeglarskiej i naboru do sportu dzieci w wieku 7-18 lat. Ogromną satysfakcję przynosi mi fakt obserwowania jak dzieci i młodzież przyciągnięta z międzyblokowych podwórek lub oderwana przez świadomych rodziców od monitorów komputerowych, krok po kroku na skutek treningów i pracy przy sprzęcie, przeistacza się z osoby, czasem agresywnej, a czasem zalęknionej, w chodzącą z podniesionym czołem, odważnej, gotowej przełamać wszelkie problemy życiowe. 10.latek, który wielokrotnie (oczywiście przy asekuracji trenera) przetrwał silny wiatr i wysokie fale, wytrzymał na palącym słońcu lub z zmarzniętymi palcami, zwalczył własne słabości – jest przygotowany do życia

Wywiad z iskrą

w otaczającym nas, coraz trudniejszym otoczeniu. Móc dawać – to ogromna radość. Gdyby było tego mało, to jeszcze zafascynowały mnie podróże motocyklowe ponieważ pobudzają wyobraźnię i poszerzają horyzonty oraz łamią stereotypy myślowe. Jedną z takich podróży opisywaliście Państwo na swoich łamach w 2012 roku. ElektroTrendy: Tak, to prawda cykl reportaży pisanych „na gorąco” przez jednego z uczestników wyprawy, a dziś uchylmy rąbka tajemnicy, tj. osobiście przez Pana opublikowany został w numerach ET 3, 4, 5 i 6/2012, w formie 4.odcinkowego cyklu, pod wspólnym tytułem: „Od morza do morza i dookoła Morza Czarnego”. Zresztą i dzisiaj można wrócić do tej historii na stronie internetowej naszego magazynu, gdzie wszystkie ukazujące się w nim treści, udostępnione są bezpłatnie. Piotr Pętlak: No to, zapraszam Wszystkich chętnych do lektury ElektroTrendy: Dziękujemy serdecznie za rozmowę! Piotr Pętlak: Również bardzo dziękuję

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

BRUNCH Z BIZNESEM Raporty biznesowe

RAPORTY BIZNESOWE 01. Przedsiębiorczość po polsku Wiedza jest, ale brakuje odwagi. „Cierpienie wymaga więcej odwagi niż śmierć” - Autor: Napoleon Bonaparte

Według raportu GEM – Global Entrepreneurship Monitor, polscy przedsiębiorcy są ostrożni, rzadko widzą szanse biznesowe, a współpracę uznają za zło konieczne. Mają przy tym bardzo wysoką samoocenę. Współdziałanie dotyczące tworzenia nowych produktów lub usług deklaruje co czwarty polski przedsiębiorca.

sie przeprowadzania badania przez Entrepreneurship Monitor (GEM) – założyło firmy z konieczności. Przekłada się to również na mniejszą chęć do zatrudniania, co ponownie stawia Polaków w końcówce europejskiego rankingu. Być może wpływ na tak słabą ocenę, wynikającą z różnych obaw Polaków, ma niski poziom polskiego systemu edukacji przedsiębiorczości, który nie sprzyja kreatywności, samodzielności i własnej inicjatywie. „Odwaga bez umiejętności to samobójstwo” - Autor: Dan Brown, Anioły i demony

Wiedza jest, ale brakuje odwagi. A może to niechęć do desperacji? Może niechęć do kolejnych kontroli (US, Sanepid, PiP, ZUS, BHP, gmina) i kolejnych wezwań, kolejnych kar dla zasady… dla uzasadnienia celowości przeprowadzonych kontroli? „Odwaga: wiedzieć, kiedy się bać” - Autor: Aleksander Kumor

Zdjęcie: Shutterstock

Jak wynika z opracowania Global Entrepreneurship Monitor (GEM), rodzima przedsiębiorczość w wielu kategoriach jest mocno poniżej średniej unijnej, a w niektórych przepadkach zajmuje ostatnie miejsca. Jednak Polacy wypadają nieźle jeśli idzie o deklarowaną chęć założenia firmy. I jest to jeden z nielicznych pozytywów. Ponadto, bardzo wysoko oceniają swoją wiedzę biznesową. „Kto nie ma odwagi do marzeń, nie będzie miał siły do walki” - Autor: André Malraux

Ale z drugiej strony brakuje umiejętności dostrzegania szans biznesowych. Co więcej, wg autorów raportu, odsetek osób, które je zauważają spadł na przestrzeni lat 2011-2012 o około 13%. Na tle krajów europejskich negatywnie wyróżnia nas bardzo wysoki poziom strachu przed poniesieniem ewentualnej porażki, strachu graniczącego z paranoją. W ostatnich latach, w spostrzeganiu Polaków, bardzo obniżył się poziom statusu społecznego przedsiębiorców. Ponadto, aż 40,7% nowych przedsiębiorców – w okre-

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Zaskakująco wysoki jest zakres deklarowanej współpracy między polskimi firmami, ale traktowana jest ona przez przedsiębiorców jako... zło konieczne. Doskonale wiedzą, że bez kooperacji nie będą w stanie przetrwać, ale gdy osiągną już stabilniejszą pozycję na rynku, zmniejszają natężenie współpracy. „Brak odwagi, to ostatnia rzecz, jaką kobieta zgodzi się dostrzec w mężczyźnie, którego kocha, albo od którego po prostu zależy” - Autor: Joseph Conrad Źródło: Global Entrepreneurship Monitor, PARP

02. Przedsiębiorcą być? Przedsiębiorcy zarabiają najwięcej, ale też pracują najdłużej. Ponad 31,5% przedsiębiorców w Polsce deklaruje, że pracuje ponad 50 godzin tygodniowo, 37,5% deklaruje powyżej 40 godzin, a 11,5% spędza w pracy 30-39 godzin. To zdecydowanie więcej na tle pracujących, którzy zwykle pracują 40 godzin. Własna działalność gospodarcza wymaga większego zaangażowania, ponieważ nie da się utrzymać i rozwijać firmy, pracując przez zaledwie 8 godzin dziennie. Tempo

BRUNCH Z BIZNESEM Raporty biznesowe

wie sytuacji finansowej klienta, ale także na podstawie analizy struktury odbiorców, terminowości regulowania zobowiązań, jakości wierzytelności.

04. Nie nasze, ale nasze Zdjęcie: Shutterstock

wzrostu gospodarczego od lat 2012-2013 nieustannie rośnie, ale za tym, niestety, nie następuje wzrost zatrudnienia. Oznacza to, że przedsiębiorcy sami pracują jeszcze więcej by wykorzystać koniunkturę. Ale spędzanie ponad 10 godzin dziennie w pracy ma też wymierny skutek finansowy. Według danych GUS najwyższy dochód na osobę był właśnie tych w gospodarstwach przedsiębiorców i wyniósł on średnio o 20% więcej, niż średnia w rodzinach pracowników.

Rośnie liczba przypadków wynoszenia tajemnic z firmy przez pracowników. Najczęściej trafiają one do konkurencji.

Zdjęcie: pendrive64

Źródło: GUS

03. Faktoring dla poszukujących kapitału Przedsiębiorcy poszukujący kapitału powinni zwrócić baczną uwagę na faktoring, który jest dobrym rozwiązaniem dla firm potrzebujących kapitału obrotowego, zwłaszcza w sytuacji braku zabezpieczeń wymagających przy zaciąganiu kredytu. Jeśli firma korzysta dodatkowo z usługi zarządzania należnościami i z monitoringu portfela, ma to także pozytywny wpływ na dyscyplinę płatniczą odbiorców. Spora grupa przedsiębiorców wybiera faktoring z przejęciem ryzyka wypłacalności odbiorców. Umożliwia to poprawę struktury bilansu. Faktoring sprawdza się też w firmach publikujących swoje dane i wskaźniki finansowe. W okresie spowolnienia gospodarczego przedsiębiorcy powinni świadomie dywersyfikować źródła finansowania swojej działalności i korzystać zarówno z kredytów bankowych, jak i z alternatywnego faktoringu, który obecnie jest bardziej dostępny niż kredyt, ponieważ ocena transakcji jest dokonywana nie tylko na podsta-

Rys. Factory.com

Źródło: BRE Faktoring

Przybywa osób, które bez skrupułów wynoszą z firm poufne informacje, takie jak bazy klientów, wyniki sprzedaży, a przede wszystkim strategie rozwoju i projektu. Jak wynika z danych Komendy Głównej Policji w 2013 roku wszczęto 150 spraw o ujawnieniu tajemnicy zawodowej lub służbowej. Dla porównania w 2008 roku, było to 121 przypadków. A 10 lat temu niecałe 100. Ale tylko w co 3 zgłoszonym przypadku znaleziono dowody przestępstwa. Zdaniem ekspertów do organów ścigania trafia zaledwie znikomy ułamek tego typu spraw. Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości

05. Skarbówka na tropie służbowych aut Urzędnicy Urzędów Skarbowych wytoczyli ciężkie działa przeciw firmom, które wykorzystują prywatnie samochody służbowe. Za weekendowe zakupy można stracić prawo do odpisania 100% VAT. Niektórzy z podatników będą żałować momentu, kiedy zdecydowali się złożyć deklarację co do sposobu używania służbowych aut, czyli wyłącznie na potrzeby firmy. Kiedy nowe przepisy w tej sprawie wchodziły w życie, doradcy podatkowi ostrzegali, że taka deklaracja równa jest zaproszeniu do kontroli. Przedstawiciele organów skarbowych mają prawo do przeprowadzania kontroli, m.in. w weekendy, np. na parkingach supermarketów lub centrów handlowych. Odbywać się to może, np. poprzez pieczętowanie samochodów oznakowanych w sposób pozwalający przypuszczać, że są samochodami firmowymi. Następnie przez nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

BRUNCH Z BIZNESEM Raporty biznesowe

Zdjęcie: archiwum własne

konfrontację dokumentów ich właścicieli lub kierowców ze stanem faktycznym, np. czy nie przyjechali na prywatne zakupy, np. z dziećmi. Źródło: Ministerstwo Finansów

06. Teraz czas na telefony i auta służbowe Urzędy Skarbowe zabrały się już za abonamenty medyczne dla pracowników oraz imprezy integracyjne. Teraz czas na telefony i auta służbowe, które to obecnie są standardem. Tylko jaka firma płaci podatek od wynagrodzenia w naturze, jakie otrzymuje pracownik? Pracodawcy nagminnie wręczają telefony komórkowe pracownikom nie zabezpieczając interesu przedsiębiorstwa, np. umową, a Ci nagminnie nadużywają korzystanie z nich. Ile może odzyskać pieniędzy od pracownika pracodawca z tytułu wydzwonienia „astronomicznego” rachunku? Maksymalnie zgodnie z Kodeksem Pracy pracodawca może odzyskać do 3 krotności wynagrodzenia pracownika, chyba, że posiada umowę cywilno-prawną na użytkowanie telefonu. W takiej sytuacji kwota nie jest ograniczona, tzn. można wnioskować przed sądem o zasądzenie faktycznie poniesionych kosztów, a nie tylko do trzykrotności wynagrodzenia pracownika. Niestety większość pracodawców zapomina o podpisaniu umowy i regulaminu na korzystanie ze służbowego telefonu komórkowego. Zdjęcie: sonymobile

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Urząd Skarbowy jednak nie zapomina i w przypadku braku regulaminu i umowy koszty rozmów telefonicznych może zaliczyć do wynagrodzenia w naturze pracownika. A skoro zwiększone wynagrodzenie, to i zwiększony podatek, i zwiększona składka ZUS. Doskonale wiadomo, że to podatnik musi udowodnić, że dany wydatek związany jest z prowadzeniem działalności gospodarczej. A jak udowodnić rozmowy telefoniczne pracownika, np. o godzinie 22:00? Jeżeli udowodnimy, że po tej godzinie były to rozmowy służbowe, to czy nie narazimy się na dodatkowe problemy, np. wynagrodzenie za nadgodziny pracownika? W jaki sposób zabezpieczyć się przed taką sytuacją? Wystarczy wprowadzić w firmie „Regulamin korzystania z telefonów służbowych” oraz „Umowę o korzystanie z telefonu służbowego”. Źródło: eforex.pl

07. N owe normy efektywności energetycznej dla budynków Sejm uchwalił ustawę o charakterystyce energetycznej budynków. Nowe normy przewidują, że wszystkie nowe budynki będą musiały spełniać wyśrubowane wymagania zużycia energii. Budynki publiczne takie standardy będą musiały spełniać od 2018 roku. Obecnie każdy nowy budynek musi mieć świadectwo charakterystyki energetycznej, które określa zapotrzebowanie budynku na energię; w przyszłości takie świadectwa będą musiały mieć wszystkie większe budynki. Właściciele lub zarządcy budynków, chcący je sprzedać bądź wynająć, będą musieli zlecić jego sporządzenie. Dotyczy to w przypadku sprzedaży, również osób posiadających spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Z przygotowania świadectw charakterystyki energetycznej zwolnione będą domy budowane na własny użytek. Obowiązek sporządzania świadectw nie będzie też dotyczył, m.in. zabytkowych kamienic, kościołów, a także budynków mieszkalnych, przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż cztery miesiące w roku. Świadectwo będą musiały mieć ponadto istniejące budynki o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m kw., a od 9 lipca 2015 roku – od 250 m kw., zajmowane przez: prokuraturę, wymiar sprawiedliwości i administrację publiczną. Budynki zajmowane przez te instytucje o powierzchni użytkowej od 250 m kw. będą musiały mieć świadectwa charakterystyki energetycznej zaraz po wejściu w życie przyszłej ustawy. Świadectwa nie będą musiały mieć budynki przemysłowe i gospodarcze, które nie posiadają instalacji zużywających energii. W ramach osiedla budownictwa jednorodzinnego mającego takie same rozwiązania konstrukcyjno-mate-

BRUNCH Z BIZNESEM Raporty biznesowe

wzór dowodu osobistego. Znikną z niego informacje o adresie zameldowania, kolorze oczu i wzroście oraz skan podpisu właściciela dowodu.

Zdjęcie: Shutterstock

riałowe i instalacyjne, wystarczy aby jeden z nich posiadał świadectwo charakterystyki energetycznej, to pozostałe będą mogły z niego korzystać. Przepisy wprowadzają obowiązek umieszczenia kopii świadectwa charakterystyki energetycznej w widocznym miejscu w budynkach o powierzchni przekraczającej 500 m kw., w których są świadczone usługi. Chodzi m.in. o dworce, lotniska, muzea, hale wystawiennicze i centra handlowe. Regulacja rozszerza katalog osób, które będą mogły sporządzać świadectwa energetyczne. Będą to inżynierowie i osoby z uprawnieniami budowlanymi. Obecnie są to osoby z wyższym wykształceniem i ukończonymi studiami podyplomowymi w tym zakresie lub zdanym egzaminem państwowym. Świadectwo charakterystyki energetycznej ma być ważne 10 lat. Jeśli jednak np. w wyniku prowadzonych robót budowlanych zmieni się charakterystyka energetyczna budynku lub jego części, straci ono ważność przed upływem tego terminu. Ministerstwo Budownictwa będzie prowadziło, w systemie teleinformatycznym, centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków. Znajdą się tam m.in. świadectwa, a także osoby uprawnione do ich sporządzania oraz do kontroli systemu ogrzewania lub klimatyzacji. Za kontrole świadectw ma odpowiadać Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Będzie również nadzorować opracowanie krajowego planu działań, którego celem ma być zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii. Chodzi o to, by budynki spełniały takie wymogi techniczne, które pozwolą im zużywać jak najmniej ciepła do ogrzewania zimą. Podstawowe przepisy ustawy mają wejść w życie po sześciu miesiącach od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Nie zmieni się natomiast sam format dokumentu. Bez zmian pozostaną wymiary dowodu 86 × 54 mm. Dowód tożsamości będzie miał dziesięcioletni okres ważności, za wyjątkiem dokumentów wydawanych dla dzieci poniżej piątego roku życia. Osoby powyżej 65. roku życia dowód otrzymają bezterminowo. Zdjęcie do dowodu będzie takie samo jak to, które obowiązuje w paszportach. Nowe dowody będą obowiązywać od 1 stycznia, ale nie oznacza to, że stare stracą ważność. Ministerstwo podkreśla, że nie będzie konieczności wymiany dokumentów. Wniosek o nowy dokument będzie można złożyć drogą elektroniczną. Projekt tego rozporządzenia 30 lipca 2014 roku, został skierowany do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Zatem ostateczny kształt projektowanych rozwiązań jeszcze może ulec zmianom w wyniku prowadzonych uzgodnień. Rozporządzenie wykonuje upoważnienie zawarte w ustawie z 6 sierpnia 2010 roku o dowodach osobistych. Ustawa wchodzi w życie 1 stycznia 2015 roku, stąd konieczność wydania rozporządzenia zgodnego z jej treścią. Źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

Źródło: Ministerstwo Gospodarki, Urząd Regulacji Energetyki

08. Od 1 stycznia 2015 roku nowy dowód osobisty Ministerstwo Spraw Wewnętrznych poinformowało, że od 1 stycznia 2015 roku będzie obowiązywał nowy

Awers i rewers nowego dowodu osobistego Zdjęcie: MSW.gov.pl

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

INNOWACYJNE ROZWIĄZANIA DLA WYGODY ELEKTROINSTALATORÓW W oparciu o własne rozwiązania patentowe firma MARMAT z podpoznańskiego Jasina k/Swarzędza stworzyła szybszy, łatwiejszy, pewniejszy oraz tańszy system montażu modułów MS 45 w listwach elektroinstalacyjnych (rys.1).

ystem ten dzięki nowatorskim i nowoczesnym rozwiązaniom pozwala na dowolną konfigurację sposobu wykonania sieci kablowej, zarówno w nowo projektowanych jak i remontowanych instalacjach. Listwy elektroinstalacyjne typu MS-45 są produktami służącymi do prowadzenia i ochrony instalacji elektrycznych w obiektach budowlanych. Ich główne zalety to: duża uniwersalność: 99 możliwość montażu/demontażu w głównym kanale listwy (rys. 2., odnośnik nr 1) dodatkowych

Rys. 1. Widok listwy elektroinstalacyjnej MS-45

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

przegród (rys. 2., odnośnik nr 2) oraz kanałów separacyjnych, oddzielających kable elektryczne od siebie; 99 możliwość mocowania w listwie dowolnej ilości gniazd elektrycznych w różnych konfiguracjach; 99 możliwość otwierania w każdym momencie dowolnej części listwy; 99 w przypadku dokonywania dużych zmian w już istniejącej sieci list elektroinstalacyjnych typu MS-45, nie ma potrzeby demontażu tej sieci, a tylko dobudowy kolejnych listw oraz zmiany konfiguracji przegród i kanałów w już istniejących;

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

Rys. 2. Widok poszczególnych elementów listwy elektroinstalacyjnej MS-45

Nowoczesne systemy montowania gniazdek elektrycznych (rys. 2., odnośnik nr 5) nie wymagają ramek w gniazdkach elektrycznych, co znacząco: 99 ułatwia ich montaż – dotychczasowo należało wycinać otwór w pokrywie listwy na ramkę z gniazdkiem, teraz wystarczy ręcznie wcisnąć gniazdko w listwę; 99 zmniejsza koszty (zarówno finansowe, jak i czasowe) związane z zakupem ramek na gniazdka i montażem ich w listwie; Spinki zamocowane wewnątrz listwy (rys. 2., odnośnik nr 4), których zadaniami są: 99 podtrzymywanie kabli elektrycznych podczas montażu, co znaczącą ułatwia prace związane z ich instalacją; 99 ułatwianie demontażu kabli elektrycznych – po otworzeniu jednej z pokryw listwy (rys. 2., odnośnik nr 3), spinki zapobiegają wypadaniu przewodów elektrycznych znajdujących się w tej listwie;

Mocna i elastyczna konstrukcja, dzięki której nie ma możliwości wyrwania zainstalowanego gniazdka elektrycznego (modułowego MS-45) z listwy elektroinstalacyjnej.

Zachęcamy do obejrzenia filmu, który jest dostępny na naszej stronie internetowej www.marmat.com.pl. W razie jakichkolwiek pytań służymy Państwu pomocą techniczną.

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

Systemy rozdzielnic teletechnicznych Hager Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 2012 r (dz. U. z 2012 r. poz. 1289) zmieniające ustalenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, ustanawia nowe warunki prowadzenia instalacji telekomunikacyjnej w budynkach użyteczności publicznej oraz budynkach mieszkalnych wielorodzinnych. Zgodnie z nowym prawem, instalacja telekomunikacyjna powinna zapewnić świadczenie usług telekomunikacyjnych, zapewniać możliwość podłączenia do publicznych sieci telekomunikacyjnych oraz powinna być wykonana w sposób gwarantujący możliwość wymiany i instalowania odpowiedniej ilości elementów telekomunikacyjnych. Powinna również zapewnić instalacje dodatkowej infrastruktury, jak np.: kable antenowe wraz z osprzętem i urządzeniami telekomunikacyjnymi, bez naruszania konstrukcji budynku.

tosownie do nowego rozporządzenia, Hager opracował systemy rozdzielnic teletechnicznych, dedykowanych dla budynków użyteczności publicznej, jak i budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Systemy rozdzielnic FW Media, Volta VDI to kompletne, metalowe rozdzielnice elektryczne, zapewniające stopień ochrony IP30. Oferują one wystarczająco dużo miejsca, aby oprócz systemu rozdziału energii elektrycznej pełnić równocześnie rolę centrali dla urządzeń telekomunikacyjnych i mediów TV. Nowe rozdzielnice są poszerzeniem oferty obecnych modułowych typów rozdzielnic stanowią kompleksowe rozwiązania, które można ze sobą łączyć szeregowo tworząc możliwość instalowania dodatkowych aparatów i urządzeń takich jak Routery, Switch’e lub wzmacniacze TV w jednym miejscu. Rozdzielnice polowe FW Media / FWB Forma zabudowy urządzeń elektrycznych i multimedialnych, którą oferuje od dawna Volta w bu-

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

downictwie mieszkaniowym, może być realizowana również w budownictwie publicznym oraz wielomieszkaniowym. Wszystko to za sprawą rozdzielnic polowych Univers FW Media o głębokości tylko 110 mm.

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

Rozdzielnice te umożliwiają zabudowę urządzeń rozdziału energii oraz urządzeń multimedialnych na bardzo wysokim poziomie technicznym. Rozdzielnice FW media oferują dodatkową przestrzeń dla części stosowanych do inteligentnego sterowania budynkami (KNX). Czy to wersja natynkowa, czy podtynkowa (wnęki w murze / w ścianach z karton-gipsu), rozdzielnice FW, dzięki zabudowie polowej, umożliwiają utworzenie centralnego punktu, w którym następuje zarówno rozdział i zabezpieczenie przewodów elektrycznych, jak i rozdział różnych sygnałów multimedialnych (TV, telefon, internet, ochrona przeciwprzepięciowa), bez dodatkowych, pośrednich punktów (puszki multimedialne, dodatkowe obudowy).

Najlepsze rozwiązanie: Energia i Dane Tak jak Volta, tak i rozdzielnica polowa FW Media umożliwia zabudowę urządzeń multimedialnych na uniwersalnej, perforowanej płycie montażowej. Płytę tą można zabudować obok pola

z normalnym systemem zabudowy urządzeń modułowych (szyny DIN35). W tym miejscu następuje wydzielenie dwóch obszarów zabudowy wewnętrznej: urządzeń zabezpieczających i sterujących budynkiem (KNX) na szynach DIN oraz urządzeń multimedialnych na płycie montażowej. Rozwiązanie to jest bardzo elastyczne i umożliwia swobodne modyfikacje i zmiany wyposażenia w przyszłości. Rozdzielnice polowe natynkowe FWB przeznaczone są do montażu natynkowego, podtynkowego i częściowo wpuszczanego w ścianę. Zmodyfikowana konstrukcyjnie obudowa FWB zapewnia teraz jeszcze prostszy sposób montażu i użytkowania, łatwość instalowania oraz pełne bezpieczeństwo w postaci II klasy ochronności. Nowe obudowy dostępne są jako puste lub wyposażone w pokrywy pełne, do montażu zacisków szeregowych. Prosty system zabudowy wewnętrznej oraz możliwość zabudowy nawet do 336 modułów aparatów sprawiają, że obudowy stanowią idealną ofertę dla inteligentnych rozwiązań instalacyjnych w nowoczesnym budownictwie mieszkaniowym, budownictwie komercyjnym oraz publicznym. Nowe rozdzielnice FWB (IP30 dla FW Media) dostarczane są seryjnie w stopniu ochrony IP44, a dzięki w pełni spawanej konstrukcji można je bez żadnych obaw zastosować w obszarach mocniej narażonych na wpływ czynników zewnętrznych, np. w garażach, piwnicach, klatkach schodowych, wiatrołapach etc. Rozdzielnice FWB przy 160 mm głębokości zapewniają teraz o 20 milimetrów więcej przestrzeni do poprowadzenia i montażu kabli, w porównaniu z wersją dotychczasową. Nowe rozdzielnice posiadają także inne zalety, np.: • duże przepusty kablowe, które zapewniają wygodniejszy montaż, • osłony wyprowadzenia przewodów, montowane wygodną metodą zatrzaskową, które eliminują konieczność pracochłonnego wiercenia otworów. Elektromonter/instalator może wetknąć osłonę do przesuwanych uchwytów i ostatecznie dokładnie wyregulować mechanizmem zatrzaskowym ustawienie względem powierzchni tynku.

14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

Nowa rozdzielnica polowa FW Media IP30 marki Hager – jako tzw. media center W celu zapewnienia łatwiejszego sposobu wprowadzania przewodów elektrycznych, można wyjmować górne i dolne przepusty kablowe. Jako opcja, dostępne są również przezroczyste drzwi. Rozdzielnice FW Media standardowo wyposażone są w ruszt nośny z szynami TS35, pokrywy chroniące przed dotykiem, listwy samozaciskowe QuickConnect PE/N oraz łatwe w demontażu drzwi osadzone w płaskiej, estetycznej, metalowej ramie maskującej. Maksymalnie, w jednej obudowie,

Rozdzielnice wykonane są z blachy stalowej malowanej proszkowo. Spełniają jednocześnie najwyższe kryteria ochronności przed dotykiem – zgodnie z normą PN-EN 61-439. Rozdzielnice są idealną ofertą do budownictwa mieszkaniowego indywidualnego, wielorodzinnego i użyteczności publicznej, gdyż zapewniają najwyższy poziom bezpieczeństwa i najwyższą jakość wykonania. Umożliwiają łączenie funkcji rozdziału energii elektrycznej z funkcjami dostawy mediów tj. dostarczania sygnałów teleinformatycznych, Internetu, czy sygnału telewizyjnego. Rozdzielnica podtynkowa FW Media to obudowa, w której zastosowano izolację podstawową oraz izolację dodatkową. Jest to rozwiązanie szczególnie interesujące w przypadku montażu w miejscach i pomieszczeniach użyteczności publicznej, jako uzupełnienie ochrony dodatkowej i zwiększenie skuteczności ochrony przed dotykiem pośrednim. 40

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

można zamontować aż 288 modułów DIN, co gwarantuje wystarczająco dużo miejsca nawet przy bardzo zaawansowanych aplikacjach sterowania z zakresu automatyki budynku. Nowa volta teletechniczna Rozdzielnica Volta jako rozdzielnica mieszkaniowa oferuje przełomowe rozwiązania nie tylko w zakresie rozdziału energii elektrycznej. Można ją także wykorzystywać jako rozdzielnicę multimedialną w bezpośrednim sąsiedztwie rozdzielnicy elektrycznej. W dzisiejszych czasach i na obecnym poziomie techniki istotną rolę odgrywa nie tylko odpowiedni rozdział energii elektrycznej, lecz także odpowiednia transmisja danych. W nowej, multimedialnej rozdzielnicy Volta mieszczą się wszystkie komponenty komunikacyjne jednego poziomu. Można je w łatwy i przejrzysty sposób zamontować na specjalnej, perforowanej, stalowej płycie montażowej. Patch moduły i inne aparaty modułowe montowane są na szynie nośnej, którą połączyć można zaciskami z przewodem do wyrównania potencjałów.

podobnie jak dla rozdzielnic Volta tak, aby doskonale komponowały się ze ścianą budynku, nie zaburzając optyki korytarzy czy pomieszczenia.

Kompatybilność techniczna i harmonia we wzornictwie – univers

Dobrze przemyślane – bardzo łatwe w zastosowaniu

Rozdzielnice polowe marki Hager to bardzo uniwersalne obudowy. Ma to związek z systemem rozdzielnic Univers N i wielolicznikowym Univers Z, gdzie możliwa jest zabudowa obydwu przestrzeni obok siebie w jednej obudowie. W ten sposób można stworzyć jednolity obraz różnych funkcjonalności w instalacji elektrycznej budynku publicznego oraz wielorodzinnego. Dodatkowo, systemy szaf licznikowych i zabezpieczających, są wyjątkowe pod względem estetycznym. Ramki maskujące zaprojektowano,

Rozdzielnice univers, projektowane są tak, by gwarantować maksymalną łatwość instalacji. Na przykład istnieje możliwość szybkiej wymiany nowoczesnych liczników SmartGrid bezprzerwowo i bezpiecznie, przepustów kablowych, wersji zamknięcia (zamek z kluczem, zamek z dźwignią). Posiadają zaciski QuickConnect, zabudowa wewnętrzna – montaż zatrzaskowy głównych szyn UN, nośników systemu univers – bez potrzeby wiercenia, otworowania. Rozdzielnica przygotowana jest do wyprowadzenia przewodów wprost do osłony przepustu przewodów, która pasuje do systemów prowadzenia instalacji w kanałach elektroinstalacyjnych i posiada standardowo przygotowane miejsce na część teletechniczną.

14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

EXTA FREE CONTROLLER mini EFC-02 firmy ZAMEL sterowanie domem za pomocą urządzeń mobilnych Firma ZAMEL wprowadziła do oferty jednostkę centralną EXTA FREE CONTROLLER mini EFC-02.

ednostka centralna EXTA FREE CONTROLLER mini sprzężona z systemem EXTA FREE umożliwia sterowanie oświetleniem, roletami okiennymi oraz innymi urządzeniami w budynku nie tylko z poziomu nadajników radiowych, ale także za pomocą smartfonów i tabletów. Na tle rozwiązań konkurencyjnych system EXTA FREE wyróżnia łatwy i szybki montaż, intuicyjna obsługa oraz najniższe koszty instalacji (najtańszy zestaw dostępny jest już od kilkuset złotych). Jednostka centralna EXTA FREE CONTROLLER EFC-02 Charakterystyka EFC-02 umożliwia sterowanie systemem z poziomu urządzeń mobilnych takich jak tablety i smartfony z systemem Android. Ponadto możliwe jest sterowanie z poziomu szerokiej gamy nadajników EXTA FREE. Jednostka wyposażona jest w interfejs LAN przystosowany do połączenia z routerami Wi-Fi. Wbudowana w jednostkę EFC-02 karta MicroSD służy do zapisu wszystkich ustawień konfiguracyjnych – takie rozwiązanie pozwala na bezproblemowe odtworzenie ustawień w przypadku awarii. Aplikację cechuje przyjazny interfejs zaprojektowany w taki sposób, aby sterowanie i zarządzanie całym

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

systemem było intuicyjne i błyskawiczne. System konfigurowany jest z poziomu urządzeń mobilnych za pośrednictwem aplikacji EXTA FREE. Jednostka centralna EXTA FREE CONTROLLER mini stworzona przez konstruktorów firmy ZAMEL, to połączenie wysokiej jakości i funkcjonalności za przystępną cenę. Integracja bramki z odbiornikami EXTA FREE z poziomu smartfonów/tabletów jest intuicyjna i bezproblemowa.

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

Cechy 99 możliwość błyskawicznego sterowania urządzeniami przy zachowaniu minimalnej liczby „kliknięć”; 99przyjazny i przejrzysty interfejs użytkownika; 99sterowanie bez opóźnień czasowych; 99różne wersje językowe; 99 możliwość tworzenia na pulpicie urządzeń mobilnych skrótów z wielu poziomów aplikacji; 99swobodna edycja nazw i układu ikon; 99możliwość dodawania ikon użytkownika

System EXTA FREE wzbogacony o EXTA FREE CONTROLLER, to: 99 brak konieczności prowadzenia okablowania urządzeń dzięki zastosowaniu rozwiązań bezprzewodowych, a tym samym niskie koszty i krótki czas wykonania całej instalacji; 99 komfortowa adaptacja systemu do istniejących instalacji bez konieczności przeróbek i modyfikacji; 99 możliwość zwiększenia funkcjonalności już zainstalowanych elementów systemu EXTA FREE poprzez montaż jednostki centralnej (bramki) EXTA FREE CONTROLLER; 99 intuicyjna i bezproblemowa konfiguracja i obsługa systemu z poziomu aplikacji mobilnej; 99 rozbudowana funkcjonalność dzięki zróżnicowanej ofercie odbiorników i nadajników EXTA FREE Sterowanie za pomocą systemu EXTA FREE – przykłady zastosowania:

Urządzenie EXTA FREE CONTROLLER mini jest w 100% kompatybilnym uzupełnieniem bezprzewodowego systemu EXTA FREE.

Oświetlenie EXTA FREE CONTROLLER przy współpracy z odpowiednimi odbiornikami systemu EXTA FREE umożliwia sterowanie oświetleniem tradycyjnym oraz oświetleniem LED. Sterowanie możliwe jest z poziomu urządzeń mobilnych oraz nadajników EXTA FREE (pilot radiowy, nadajnik klawiszowy itp.). Oświetlenie może być sterowane indywidualnie lub grupowo.

system alarmowy

ogrzewanie

klimatyzacja

oświetlenie

dzwonki

rolety, zasłony

bramy wjazdowe

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA artykuł techniczny

Poza typową funkcjonalnością załącz/wyłącz oraz regulacją natężenia oświetlenia użytkownik ma możliwość tworzenia indywidualnych scen świetlnych oraz programowania funkcji czasowych. Dzięki nim oświetlenie będzie załączało się automatycznie zgodnie z ustawieniami zaprogramowanymi przez użytkownika, bądź wtedy gdy jest to konieczne. Sterowanie oświetleniem może mieć zarówno charakter pojedynczego zdarzenia, jak i powtarzać się cyklicznie (zgodnie z zadaną datą, godziną, dniem tygodnia itp.). Rolety System EXTA FREE to nie tylko pełna kontrola nad roletami okiennymi w całym budynku, ale także bramami garażowymi i wjazdowymi. Aplikacja umożliwia zarządzanie roletami z podziałem na poziomy i pomieszczenia budynku. Skróty widoczne na pulpicie smartfona pozwalają na błyskawiczne otwieranie bram wjazdowych i garażowych oraz opuszczanie/podnoszenie wszystkich rolet jednym kliknięciem. Opcja zaprogramowania funkcji czasowych umożliwia użytkownikom systemu sterowanie roletami zgodnie z zadanym harmonogramem. W ramach systemu EXTA FREE roletami można zarządzać również z poziomu nadajników EXTA FREE oraz tradycyjnych łączników żaluzjowych (sterowanie lokalne, centralne, ustawienia komfortowe). Ogrzewanie i klimatyzacja Exta Free Controller EFC-02 współpracuje z bezprzewodowymi czujnikami temperatury (RCL-01 oraz RCT-01). 44

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Możliwa jest wizualizacja temperatury z podziałem na pomieszczenia co pozwala użytkownikowi na szybką ocenę panujących w budynku warunków. Czujniki EXTA FREE CONTROLLER współpracuje z różnymi typami czujników. Dzięki tej współpracy użytkownicy systemu zyskują komfort automatyzacji procesów sterowania w obrębie domu, ogrodu, miejsca pracy i wypoczynku. Analiza temperatury, stopnia nasłonecznienia to niezastąpiona pomoc, a przede wszystkim oszczędność czasu w procesie sterowania roletami okiennymi czy w utrzymaniu komfortu cieplnego w domu. Natomiast czujniki kontaktronowe czuwają nad bezpieczeństwem domowników. Funkcje czasowe Użytkownik systemu może także w prosty sposób definiować czas realizacji, a także liczbę powtórzeń dla zaprogramowanych zdarzeń, sekwencji i scen. Funkcje czasowe pozwalają na całkowitą automatyzację wybranych procesów w budynku.

Szczegółowe informacje dotyczące jednostki centralnej EFC-02 dostępne są na stronie www.extafree.pl; www.zamel.com;

nowoczesność w Twoim domu exta free

exta xta

ledix

sterowanie radiowe

automatyka budynkowa

inteligentne oświetlenie

sundi

cet

matec

dzwonki i gongi

kable i przewody

systemy grzewcze

entra

etero

ynsta

systemy domofonowe

systemy przywoławcze

akcesoria

www.zamel.com

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

KIERuj się jakością Świetlna gra z geometrią w tle – osprzęt elektryczny KIER firmy OSPEL By wnętrze domu czy mieszkania nabrało wyrazu, powinniśmy zatroszczyć się nie tylko o podstawowe elementy wyposażenia, musimy zadbać także o szczegóły, które jedynie pozornie odgrywają mniej istotną rolę. W praktyce to właśnie detale, takie jak np. osprzęt elektryczny, decydują o ostatecznym kształcie, dlatego też wskazane jest, by współgrały z całością. W hołdujących minimalizmowi nowoczesnych wnętrzach idealnie odnajdą się elementy z kolekcji KIER firmy Ospel, których geometryczna forma doskonale wkomponuje się w wystrój, stając się prawdziwą ozdobą aranżacji. Geometryczne transformacje

awniej starożytni poeci natchnienia szukali w muzach – to właśnie antyczne boginie odgrywały rolę skarbnicy pomysłów. Współcześni twórcy mają ułatwione zadanie, bowiem inspiracje czerpią praktycznie zewsząd. Tym, co natchnęło i rozbudziło zapał twórczy projektantów firmy OSPEL, to proste, geometryczne figury oraz rozłożone z matematyczną precyzją wzory. Przykładem takiej kreacji jest najnowsza propozycja firmy OSPEL – monoblokowa kolekcja osprzętu elektrycznego KIER. Elementy wchodzące w skład

Łącznik podwójny i gniazdo z kolekcji KIER

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Nowość!!! linii zwracają uwagę prostą, nienachalną formą przywodzącą na myśl minimalistyczne, regularne kształty. Wnętrze osprzętu jest delikatnie wypukłe, a na całościowy wyraz wpływ mają także idealnie proporcjonalne brzegi. Seria KIER dostępna jest w neutralnych barwach: białym, brązowym i beżowym. Dzięki stonowanej kolorystyce tak łączniki, jak i pozostałe elementy będą idealnym, subtelnym uzupełnieniem finalnej koncepcji i z łatwością wpiszą się w wystrój każdej aranżacji.

Jednobiegunowy łącznik z podświetleniem KIER to prawdziwa gratka dla designerów i niezastąpiony element w każdym nowoczesnym domu.

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

KIER – nowoczesne serce domu W nowoczesnych wnętrzach bezapelacyjnie prym wiedzie, będący synonimem gustu i dobrego smaku – minimalizm. Bazujący na prostocie i zachowawczości styl jest wiodącym trendem aranżacyjnym, gdyż hołduje, tak pożądanej, elegancji w czystej postaci. Minimalistyczny kierunek szczególnie upodobał sobie ład i harmonię, które we wnętrzach osiągnąć można m.in. przez wykorzystanie symetrii, geometrycznych figur i brył. Dla uzyskania satysfakcjonującego efektu w przyjętej konwencji, utrzymane powinny zostać nie tylko podstawowe elementy wyposażenia, ale także często niedoceniane, acz niejednokrotnie stanowiące ukoronowanie całej aranżacji, dodatki w postaci osprzętu elektrycznego. W tej roli idealnie sprawdzi się najnowsza kolekcja KIER firmy Ospel. Nowoczesne i eleganckie elementy wchodzące w skład linii ujmują kształtem opartym na klasycznym kwadracie. Jednak tym, co stanowi o wyjątkowości serii, a co ma także niebagatelne znaczenie w przypadku nowoczesnych wnętrz wymagających nuty designu, jest ozdobne wnętrze w postaci podświetlenia wybranych modeli łączników. Niewielkie, okrągłe otwory symetrycznie rozłożone na klawiszu sprawiają, że prosty osprzęt zyskał nowy, nietuzinkowy charakter idealnie współgrający z ascetyzmem minimalistycznego wnętrza. Gustowne podświetlenie, docenią zarówno wrażliwi na nowinki trendsetterzy, jak i osoby,

według których estetyka i wzornictwo powinno iść w parze z funkcjonalnością. Ten typ osprzętu elektroinstalacyjnego jaki reprezentuje seria Kier, doskonale nadaje się na inwestycje deweloperskie, dlatego nowe rozwiązania dla tego typu sprzętu, takie jak: możliwość podniesienia stopnia ochrony łączników do IP44 czy gniazda wtyczkowe DATA, na pewno znajdą uznanie u potencjalnych inwestorów. Zdjęcia: OSPEL

Kolekcja KIER zostanie oficjalnie zaprezentowana podczas 27.Międzynarodowych Energetycznych Targach Bielskich ENERGETAB 2014, które odbędą się w dniach od 16–18 września 2014 roku. nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

Innowacyjne koryta kablowe

firmy OBO Bettermann Większa szybkość!

Wyższa nośność!

Większe bezpieczeństwo!

Najwyższej jakości systemy tras kablowych OBO Bettermann dedykowane są do prowadzenia, mocowania różnych typów przewodów i kabli, w tym także o odporności ogniowej (systemy E30/E90). Od wielu lat stosowane są one z powodzeniem jako nieodzowny element składowy instalacji zasilających, sterujących oraz teleinformatycznych. Profesjonaliści na całym świecie docenili jakość i rozwiązania zapewniające znaczne oszczędności czasu podczas montażu.

Koryta RKS-Magic® z opatentowanym systemem połączeń wzdłużnych Najnowsze koryta kablowe typu RKS-Magic® dzięki innowacyjnemu systemowi połączeń wzdłużnych łączą w sobie prędkość montażu z wysoką nośnością i wyższym bezpieczeństwem. Dwa koryta należy po prostu zbliżyć do siebie, zatrzasnąć – i gotowe. Wyraźne kliknięcie informuje instalatora o prawidłowym wykonaniu połączenia . Opatentowane przez firmę OBO rozwiąza-

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Rys. 1 Przykładowe instalacje tras kablowych z zastosowaniem systemów OBO Bettermann

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

Rys. 2 Opatentowany system połączeń wzdłużnych koryt RKS-Magic®

nie pozwala na znaczną oszczędność czasu i pieniędzy, poprzez ograniczenie ilości śrub, łączników i innych elementów wyposażenia, po prostu zwiększa ono możliwości montażowe o 100%. Element sprężynowy złącza zatrzaskowego jest na stałe połączony z korytkiem, więc nie może ulec zagubieniu, jednak przy połączeniu koryt RKS-Magic® z innymi typami koryt (np. RKS) lub kształtkami np. łukami, trójnikami i czwórnikami można go także dość łatwo zdemontować w celu wykonania połączenia typowym łącznikiem śrubowym (skręcanym).

oraz dodatkowych elementów łączących, szybko i łatwo buduje się trwałe, stabilne trasy, w których poszczególne odcinki są zatrzaskiwanie między sobą, co w żaden sposób nie ogranicza ich nośności, a pozwala za to na znaczne zmniejszenie kosztów związanych ze stosowaniem i magazynowaniem łączników śrubowych, czy szybkozłączy.

Korytka siatkowe GR-Magic® z opatentowanym system połączeń wzdłużnych

Nawet przy maksymalnym obciążeniu zapewniona jest pełna ochrona kabli w miejscu połączenia koryt pomiędzy sobą, nie są one łączone ze sobą stykowo, lecz jedno zachodzi na drugie. Wszystkie elementy systemu posiadają deklaracje zgodności z polską normą PN 61537:2007, dotyczącą prowadzenia przewodów na

Idealnym uzupełnieniem ofer ty tradycyjnych koryt kablowych są korytka siatkowe wykonane z drutu. Dzięki opatentowanej technologii również bez użycia narzędzi

Większe bezpieczeństwo mechaniczne, elektryczne i pożarowe

Rys. 3 Opatentowany system połączeń wzdłużnych koryt siatkowych GR-Magic®

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

Rys. 4 Aprobata Techniczna, Certyfikat Zgodności oraz Świadectwo Dopuszczenia CNBOP – dokumenty niezbędne dla inspektora przy odbiorze tras o klasyfikacji ogniowej E30/E90.

korytach kablowych. Złącza zatrzaskowe gwarantują, że wykonane połączenia wzdłużne są także bardziej odporne na wstrząsy i wibracje. Dzięki temu systemowi łączenia koryt możliwe jest także zachowanie ciągłości elektrycznej całej trasy, bez zastosowania dodatkowych elementów takich jak np. mostki, czy dodatkowe połączenia wyrównawcze, co potwierdzają specjalne raporty z badań przeprowadzone przez niezależne laboratoria. W celu zabezpieczenia koryt kablowych przed korozją wykonuje się je w kilku rodzajach powłok cynkowych tj.: ocynk Sendzimira, ocynk ogniowo-zanurzeniowy oraz w wersjach ze stali nierdzewnej 304 i kwasoodpornej 316, dodatkowo istnieje możliwość pomalowania tras na kolory z palety RAL, co pozwala na zastosowanie systemu w niemal każdych warunkach. Dodatkowo korytka siatkowe GR-Magic® produkuje się w wersji „Titan-Look”, to atrakcyjna wizualnie wersja koryt w ocynku galwanicznym, do zastosowań wewnątrz budynków, posiadająca wygląd zbliżony do stali nierdzewnej. Koryta kablowe OBO jako nieliczne produkty tego typu dostępne na naszym rynku, zostały przebadane również 50

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

pod kątem kompatybilności elektromagnetycznej tzn. ograniczania wpływu zewnętrznego pola elektromagnetycznego na przewody umieszczone wewnątrz koryt. Firma OBO Betterman posiada Certyfikat Zgodności CNBOP nr 2807/2012 oraz Świadectwo Dopuszczenia CNBOP Nr 1253/2012 spełniając wszystkie wymagania dla tras kablowych służących prowadzeniu kabli i przewodów z podtrzymaniem funkcji E30/E90. Świadectwo Dopuszczenia CNBOP na zamocowania przewodów i kabli elektrycznych oraz światłowodowych, stosowanych do zasilania i sterowania urządzeniami służącymi ochronie przeciwpożarowej jest dokumentem niezbędnym do odbioru tego typu instalacji na budowie przez inspektora. Nowe rozwiązania zawarte w najnowszej Aprobacie Technicznej CNBOP, stanowiącej odniesienie do Certyfikatu i Świadectwa Dopuszczenia, poszerzają możliwości stosowania tras OBO, oprócz instalacji standardowych również w wymagających instalacjach z podtrzymaniem funkcji E30/E90 wg normy DIN 4102-12. Podsumowanie Wszystkie elementy Kablowych Systemów Nośnych posiadają Deklaracje Zgodności CE, potwierdzającą zgodność produktów z normą PN-EN 61537 oraz zharmonizowaną dyrektywą niskonapięciową LVD. Przeszły również w niezależnym laboratorium: - testy ciągłości elektrycznej - testy kompatybilności elektromagnetycznej EMC - testy obciążeniowe - testy powłok (w komorze solnej) które to potwierdzają ich najwyższą jakość i znakomite parametry techniczne.

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

NowoczesnA Dystrybucja ABC Data S.A. jest jednym z liderów rynku dystrybucji sprzętu IT i elektroniki użytkowej w Polsce oraz jedynym podmiotem działającym bezpośrednio w siedmiu państwach Europy Środkowej i Wschodniej (należących do UE).

irma od ponad 20 lat oferuje sprzęt komputerowy, oprogramowanie i elektronikę użytkową. ABC Data dysponuje największą na rynku ofertą ponad 56 tysięcy produktów ponad 300 renomowanych dostawców. W czerwcu 2011 r. ABC Data S.A. rozpoczęła sprzedaż produktów pod własną marką Colorovo. Pod tą marką Spółka oferuje obecnie ponad 400 produktów we wszystkich krajach, w których działa. W latach 2009-2011 firma corocznie nagradzana była przez EMEA Channel Academy tytułem najlepszego dystrybutora IT w regionie CEE. ABC Data to nowoczesny dystrybutor wychodzący poza tradycyjne ramy biznesu i wykorzystujący zaawansowane rozwiązania w zakresie zamówień i logistyki. Obecnie ponad 90 procent zleceń realizowanych jest online poprzez system InterLink, autorską i uznaną na rynku internetową platformę sprzedaży oraz obsługi klientów. Rozmieszczenie magazynów w Warszawie i Sosnowcu pozwala firmie na zapewnienie dostaw w standardzie 24-godzinnym w regionie całej Europy Środkowo-Wschodniej. ABC Data to dynamiczny rozwój – obecnie oferuje swoim dostawcom o wiele więcej niż standardową dystrybucję. Na bazie pojedynczych produktów z naszej oferty tworzymy kompleksowe rozwiązania IT. Wartością dodaną, stanowiącą przewagę konkurencyjną ABC Data, jest stałe poszerzanie działalności o usługi związane z logistyką, oraz wsparcie partnerów w zakresie tworzenia i realizacji komplementarnych strategii marketingowych.

ABC DATA to ciągły rozwój i poszerzanie swojej oferty produktowej. Rynek IT jest bardzo wymagający, a rodzime firmy, które odniosły na nim sukces są w stanie wywalczyć sobie pozycję regionalnych liderów. Przykładem jest ABC Data, która na wszystkich rynkach, na których działa, wykorzystuje sprawdzony i efektywny model dystrybucji. Firma pełni rolę pośrednika pomiędzy producentem a resellerem, którego zadaniem jest dostarczanie produktów klientom końcowym. Sukces w dystrybucji IT wymaga dużej elastyczności, jeśli chodzi o kształtowanie oferty, zarządzanie portfolio produktów i poszerzanie kanałów sprzedaży – stąd płynne wprowadzenie do portfolio produktów oświetleniowych w technologii półprzewodnikowej LED. Dążąc do jak najpełniejszej oferty satysfakcjonującej klienta, ABC DATA rozpoczęła kooperację z firmami, mogącymi zapewnić kompletną ofertę.

www.abcdata.eu

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

Najważniejsze marki produktów oświetleniowych, dystrybuowane przez ABC DATA to:

Marka, której nie trzeba przedstawiać. To firma z ponad stuletnim doświadczeniem. Źródła światła i systemy oświetleniowe producenta pozwalają zobaczyć rzeczy z ich lepszej strony gwarantując jednocześnie bezpieczeństwo i komfort użytkowania. Jako firma działająca na globalnych rynkach, angażuje się w realizowanie założeń polityki odpowiedzialnego i ekologicznego biznesu, a także w sponsorowanie sztuki, kultury i sportu na całym świecie. Osram to największa oferta produktów typu LED „retrofit” wśród topowych marek, produkty Auto Motive, oprawy profesjonalne i konsumenckie, żarówki halogenowe i tradycyjne żarowe, świetlówki kompaktowe, liniowe i niezintegrowane, moduły LED, systemy sterowania LED jak i najbogatsza na rynku oferta osprzętu oświetleniowego.

Energetic Lighting to marka własna, której właścicielem jest firma Xiamen YANKON Energetic Lighting Co. Ltd.. Firma ta będąca na rynku oświetleniowym od ponad 40 lat, notowana na Szanghajskiej giełdzie papierów wartościowych, posiada w swojej ofercie ponad osiem tysięcy produktów samych „retrofitów” będących w ciągłej

produkcji. YANKON zajmuje się także produkcją na zasadzie OEM produktów dla ogólnoświatowych marek oświetleniowych. Firma jest liderem i innowatorem rozwiązań oświetleniowych. Na wzmiankę zasługuje fakt, iż to właśnie YANKON wprowadził, jako pierwszy Chiński producent zamiennik 60W „ledówki” o szerokim kącie świecenia do seryjnej produkcji. Produkty Energetic to najwyższa, jakość w przystępnej cenie.

ADATA to firma, która jest świetnie znana na rynku IT. Ta pochodząca z Tajwanu firma jest od wielu lat, niekwestionowany liderem, jeżeli chodzi o takie produkty jak Dyski SSD, pamięci USB i flash, przenośne dyski i wiele innych produktów. Produkty charakteryzują się znakomita, jakością i uznaniem konsumentów, nic, więc dziwnego, iż ich produkty oświetleniowe tak szybko wyrobiły sobie zasłużoną renomę. Mając na uwadze branżę produktową, z jakiej pochodzi A-data oraz ich innowacyjność i podejście do biznesu, możemy się spodziewać się wielu przełomów technologicznych i designerskich, jeśli chodzi o produkty oświetleniowe. Dzięki amerykańskiemu serwisowi KICKSTARTER, który umożliwia zgłoszenie ciekawych, często przełomowych projektów w celu pozyskania sponsorów – powstał innowacyjny produkt pod marką Tabü. nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ artykuł techniczny

Produkty z linii Lümen marki Tabü to inwokacyjność w najczystszej postaci. Już dziś za pomocą smartfona z zainstalowaną darmową aplikacją możemy regulować temperaturę barwową, natężenie strumienia światła oraz długość fali, a co za tym idzie wybierać z 16 tysięcy kolorów, jakie będą oświetlały na pomieszczenie. Urządzenie posiada wile dodatkowych wbudowanych trybów pracy i działania a wyglądem nie różni się niczym od tradycyjnej żarówki. Produkty te są synonimem nowego trendu inteligentnych żarówek (smartbulbs), który powoli zdobywa uznanie konsumentów.

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

LEDBULL i WATTLED to marki stosunkowo nowe na rynku, jednakże z pewnością wywołają burzę wśród konsumentów produktów oświetleniowych. Produkty tych marek charakteryzują się atrakcyjną ceną jak i wyszukanymi rozwiązaniami technicznymi. LEDBULL to żarówki typu „filament” odwzorowujące żarówki konwencjonalne w stopniu niemal identycznym, a także wiele innych produktów spełniających najśmielsze wymagania klientów. WATLED to z kolei siostrzana marka uzupełniająca ofertę LEDBULL, o wszystko, co potrzebne do prawidłowego działania i kontroli rozwiązań oświetleniowych, poprzez zasilanie aż do inteligentnych instalacji obsługujących standardy DMX czy DALI. Obie marki łączy elastyczność w aplikowaniu nowych trendów rynkowych jak i tworzeniu innowacyjnych funkcjonalnych rozwiązań zastępujących z powodzeniem produkty najbardziej znanych producentów, specjalistów w danych dziedzinach produktowych. Wszystkie produkty dystrybuowane przez ABC DATA spełniają wymogi wszelkich wymaganych norm EU, a także krajów poza obszarem Unii Europejskiej. Oferta charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem produktowym, zawiera wiele niespotykanych nigdzie indziej produktów i rozwiązań.

www. ab c d ata. eu

www.abcdata.eu

narzędzia Artykuły doradcze

Kamera termowizyjna to nie wszystko.

Fluke SmartView®

oprogramowanie do analizy Oprogramowanie SmartView® to rozbudowany, a zarazem prosty w obsłudze program do analizy obrazów w podczerwieni i tworzenia raportów. Oprogramowanie Fluke SmartView® jest dostarczane z każdą kamerą termowizyjną i każdym pirometrem graficznym firmy Fluke. Mobilna wersja oprogramowania – aplikacja SmartView Mobile® – dostępna jest bezpłatnie w App Store.

luke SmartView® to modułowy zestaw narzędzi umożliwiający wprowadzanie adnotacji, oglądanie, optymalizację oraz analizowanie obrazów i filmów wideo zarejestrowanych w podczerwieni. Pozwala także na tworzenie w pełni profesjonalnych raportów za naciśnięciem przycisku lub po wykonaniu kilku prostych kroków. Oprogramowanie jest nie tylko łatwe w obsłudze dla klientów mających podstawowe wymagania, ale także oferuje wydajność niezbędną dla zaawansowanych użytkowników w celu szczegółowej analizy i tworzenia raportów. Fluke SmartView® pracuje w środowisku Microsoft® Windows™ 7/8. Poniżej przedstawiamy krótki przewodnik po możliwościach, jakie oferuje Fluke SmartView®.

Wyświetlanie i optymalizowanie obrazów Dostosuj obraz, aby najbardziej efektywnie przedstawiać problemy współpracownikom lub klientom. 99 Modyfikuj obrazy, korzystając z wszechstronnych narzędzi optymalizacji, w celu jasnego komunikowania problemów lub dostarczania dowodów, że usterki zostały usunięte. 99 Wykorzystaj opcje wyświetlania technologii IR-Fusion®, aby prezentować obrazy w sposób najbardziej efektywny: 56

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

99 Tryb AutoBlend™ – łącz w jedno częściowo przezroczyste obrazy w podczerwieni z widzialnymi obrazami w celu łatwej identyfikacji problemów. 99 Tryb zdjęcie w zdjęciu – twórz wyraźną ramkę wokół obrazu w podczerwieni w celu łatwej orientacji i odniesienia do interesujących obszarów. 99 Alarmy kolorów – izoluj problematyczne obszary w celu jednoznacznej identyfikacji usterek. Analiza obrazu Wykorzystuj znaczniki, graficzne narzędzia analizy oraz możliwości współpracy bezprzewodowej z modułami CNX, aby precyzyjnie charakteryzować wykryte problemy.

narzędzia Artykuły doradcze

99 Określ poziom istotności i nadawaj priorytety usterkom wykrytym w czasie kontroli za pomocą znaczników w celu ilościowego określenia różnic w charakterystyce działania. 99 Szybciej rozwiązuj problemy i twórz bardziej szczegółowe raporty poprzez dodanie pomiarów CNX do obrazów termicznych. 99 Korzystaj z technologii 3D-IR™ do przeglądania obrazów z różnych perspektyw, określaj dodatkowe usterki i eliminuj fałszywe alarmy; w pełni wykorzystuj najlepsze narzędzie do analizy termowizyjnej. Informuj o wynikach Błyskawicznie udostępniaj wyniki kontroli poprzez wysyłanie obrazów lub raportów pocztą elektroniczną. 99 Planuj kolejne czynności lub zatwierdzaj wykonane prace. 99 W razie potrzeby proś o pomoc w analizie problemu. 99 Dostarczaj kompletne informacje dotyczące kontroli. 99 Ukończ zadanie, dostarczając raport klientowi lub managerowi za naciśnięciem jednego przycisku.

Aplikacja SmartView Mobile® Aplikacja umożliwia współpracę kamer termowizyjnych z serii Fluke Ti100 oraz najnowszych – Fluke Ti200, Ti300 i Ti400 – z urządzeniami mobilnymi działającymi w systemie iOS. Można ją bezpłatnie pobrać z App Store. Pozwala na przesyłanie obrazów z kamery do urządzeń mobilnych, analizę i optymalizację obrazów i danych, tworzenie raportów na miejscu oraz udostępnianie ich klientom lub zarządowi w celu przyśpieszenia procesu podejmowania decyzji. Dla użytkowników kamer termowizyjnych wartość raportów jest czynnikiem kluczowym, ponieważ spędzają oni średnio dwa razy więcej czasu za biurkiem niż w terenie. SmartView Mobile® pozwala wykonywać tę samą pracę co na komputerze stacjonarnym bez konieczności opuszczania miejsca pomiarów. Po więcej informacji na temat oprogramowania Fluke SmartView® i jego możliwości zapraszamy na www.fluke.pl. Polecamy również prezentację wideo: assets.fluke.com/ video-TI/smartview.html.

Fluke Corporation, firma założona w 1948 roku, jest światowym liderem w dziedzinie kompaktowych elektronicznych narzędzi diagnostycznych do profesjonalnych zastosowań. Narzędzia firmy Fluke służą do diagnostyki i rozwiązywania problemów o zasadniczym znaczeniu dla płynnego funkcjonowania w branży. Klientami firmy Fluke są technicy, inżynierowie, elektrycy, metrolodzy i specjaliści zajmujący się: diagnostyką budowlaną, instalatorstwem, usuwaniem awarii i zarządzaniem przemysłowymi urządzeniami elektrycznymi i elektronicznymi oraz procesami kalibracji, związanymi z kontrolą jakości, a także rekonstrukcją i renowacją. W ciągu ostatnich pięciu lat narzędzia marki Fluke zdobyły ponad 50 nagród, w tym nagrody Test and Measurement World Best in Test, Control Engineering Engineer’s Choice oraz Plant Engineering Product of the Year.

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA Czy wiesz, że…

Vademecum elektryka Jakakolwiek ingerencja w instalację elektryczną wymaga przynajmniej podstawowej wiedzy...

Napięcie – różnica potencjałów pomiędzy przewodem lub punktem w instalacji elektrycznej a innym przewodem lub punktem albo ziemią. Potencjał ziemi przyjmuje się równy zeru. W instalacji napięcie między przewodem każdej z faz a ziemią wynosi 230 V (Voltów), a między przewodami różnych faz 400 V (Voltów). Przewód fazowy, zwany też roboczym – przewód w normalnych warunkach znajdujący się pod napięciem i przewodzący prąd roboczy – oznaczany dużą literą L i cyframi od 1 do 3: L1, L2, L3. Przewód neutralny – (dawna nazwa „zerowy”) przewód w normalnych warunkach mogący znaleźć się pod napięciem; przewodzący prąd roboczy w obwodach jednofazowych; oznacza się dużą literą N. Przewód ochronny – przewód w normalnych warunkach nie będący pod napięciem i nie przewodzący prądu – oznacza się dużymi literami PE. Przewód ochronno-neutralny – przewód spełniający jednocześnie funkcję przewodu neutralnego i ochronnego; oznacza się dużymi literami PEN. Prąd zwarcia – prąd płynący w instalacji, gdy uszkodzona jest izolacja przewodów, osprzęt lub urządzenie elektryczne. Styk ochronny – element gniazdka wtyczkowego lub innego urządzenia elektrycznego, służący do przyłączenia przewodu ochronnego lub ochronno-neutralnego. Połączenie wyrównawcze – zespół przewodów i zacisków służący do wzajemnego połączenia ze sobą i z uziemieniem oraz z punktem zerowym tablicy rozdzielczej wszystkich metalowych przedmiotów. Zasilanie jednofazowe – linia zasilająca przy napięciu 230 V 50 Hz wykonana jako 3-przewodowa - L, N, PE. Zasilanie trójfazowe – linia zasilająca przy napięciu 230/400 V 50 Hz wykonana jako 5-przewodowa - L1, L2, L3, N, PE.

Przyłącze – odcinek lub element sieci służący do połączenia urządzeń odbiorcy z siecią przedsiębiorstwa świadczącego usługi przesyłowe. Zgodnie z nowym Prawem energetycznym nie musi on być dostawcą energii. Złącze – punkt połączenia przyłącza z siecią lub instalacją, zawierający zabezpieczenia główne oraz często także licznik. Moc przyłączeniowa – moc czynna, którą zamierza pobierać odbiorca, jest to moc mniejsza od sumy mocy posiadanych odbiorników. Odbiorca określa ją we wniosku o przyłączenie. Bezpiecznik topikowy – (popularny „korek” – wyrażenie niepoprawne, naganne) zabezpieczenie chroniące stare instalacje przed skutkami zwarć oraz przeciążeniami – ponowne użycie wymaga wymiany wkładki topikowej na nową o takim samym prądzie znamionowym właściwym dla wkładki danej wielkości, np. 10, 16 A itd. Przepalenie się bezpiecznika jest sygnalizowanie odpadnięciem kolorowego oczka widocznego przez szybkę w główce. Wkładka topikowa – rodzaj bezpiecznika elektrycznego, w którym przez stopienie się jednego z jego elementów następuje przerwanie ciągłości obwodu elektrycznego. Im wyższa wartość prądu, tym szybciej dochodzi do nagrzania i stopienia topika. Bezpiecznik automatyczny wkręcany – zabezpieczenie spełniające te same funkcje co bezpiecznik topikowy; włącza się ponownie przez wciśnięcie przycisku. Jest on wkręcany w takie samo gniazdo jak główka bezpiecznika topikowego. Wyposażony jest w dwa przyciski. Centralny, większy, po wciśnięciu do oporu załącza obwód, zaś umieszczony obok (mały) po naciśnięciu powoduje wyłączenie obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „wyskoczeniem” przycisku centralnego. W przypadku zwarcia lub przeciążenia występującego w chronionym obwodzie, przycisk centralny „wyskakuje” samoczynnie. Stara konstrukcja charakterystyki prądowej L oraz rzadko występująca K.

Wyłącznik nadprądowy – (popularna „eska”– wyrażenie niepoprawne, naganne) aparat chroniący instalację przed skutkami zwarć; ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, stara konstrukcja charakterystyk prądowych L, U, K dopuszczająca przeciążenia do 20-25% w stosunku do wyskalowania. Obecnie niezalecany. Zadziałanie wyłącznika nadprądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry. Wyłącznik nadmiarowo-prądowy – (popularna „eska”- wyrażenie niepoprawne, naganne) aparat chroniący instalację przed przeciążeniem i skutkami zwarć; występują w wersjach jedno-, dwu-, trzy- i czterobiegunowe ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, nowa konstrukcja charakterystyk prądowych B, C, D nie dopuszczająca przeciążeń w stosunku do wyskalowania. Obecnie stosowany. Zadziałanie wyłącznika nadmiarowo-prądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry. Wyłącznik różnicowoprądowy – aparat chroniący przed porażeniem elektrycznym; ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, najpopularniejsze typy: AC, A i ostatnio B. Zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy – z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry.

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA Czy wiesz, że…

Kompaktowa i bezprzewodowa drukarka etykiet:

Brother P-touch P750W Brother wprowadza na rynek stacjonarną drukarkę etykiet – P-touch P750W. Nowy model, charakteryzujący się kompaktowymi rozmiarami, oferuje obsługę sieci bezprzewodowej oraz technologii NFC.

tacjonarna drukarka etykiet P-touch P750W to kompaktowe, eleganckie i łatwe w użyciu urządzenie, które zajmuje niewiele miejsca na biurku. Model oferuje wysoką prędkość druku, wynoszącą do 30 mm/s oraz umożliwia druk na etykietach o szerokości do 24 mm, przy czym maksymalna wysokość zadruku wynosi 18 mm. Urządzenie wyposażone jest także w profesjonalną, automatyczną gilotynę z funkcją nacinania, pozwalającą uzyskiwać etykiety, które można łatwo odkleić od papieru podkładowego. P-touch P750W posiada interfejs USB, ale może także działać w sieci bezprzewodowej oraz pozwala na korzystanie z technologii NFC. Drukarka jest kompatybilna z systemami Windows, Mac OS, iOS oraz Android. Nie wymaga instalowania specjalnego oprogramowania ani sterowników – wystarczy tylko podłączyć urządzenie, zaprojektować etykietę, a następnie ją wydrukować. Dodatkowo, P-touch P750W obsługuje aplikację Brother iPrint & Label, która umożliwia tworzenie obrazów i drukowanie etykiet za pomocą smartfonów i tabletów. Model posiada również wbudowane oprogramowanie P-touch Editor Lite, wspierające użytkownika w projektowaniu oraz edytowaniu etykiet. Drukarka etykiet P-touch P750W może być zasilana na cztery, różne sposoby – użytkownik może używać zasilacza AC, alkaicznych baterii AA (6 sztuk), akumulatora NiMH lub baterii litowo-jonowej. Urządzenie dostępne jest w komplecie z taśmą (czarny nadruk na białym tle) o szerokości 24 mm (4 m), zasilaczem sieciowym oraz podręcznikiem użytkownika. Brother P-touch P750W pozwala użytkownikom drukować na taśmach Brother TZe, w których zastosowana

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

została opatentowana przez producenta technologia laminowania. Laminowane taśmy TZe składają się z sześciu warstw, tworzących cienką i bardzo wytrzymałą etykietę. Znaki nanoszone są metodą termotransferu i umieszczane pomiędzy dwoma ochronnymi warstwami PET (folia poliestrowa). Takie rozwiązanie zabezpiecza je przed cieczami, tarciem, temperaturą, chemikaliami oraz światłem słonecznym. Przeprowadzone testy taśm dają gwarancję wysokiej jakości oraz dużej wytrzymałości. Nośniki są również wygodne w użyciu – charakteryzują się łatwą w odklejeniu warstwą zabezpieczającą oraz dobrą przyczepnością. Drukarka Brother P-touch P750W jest objęta 3-letnią gwarancją. Więcej informacji znajduje się na stronie: www.brother.pl.

PORADY EKSPERTA Czy wiesz, że…

Kruger&Matz debiutuje na rynku telewizorów Telewizory to zupełna nowość w ofercie marki Kruger&Matz zajmującej się produkcją designerskich urządzeń mobilnych oraz eleganckiego sprzętu audio. Pod koniec kwietnia odbyła się premiera trzech nowych modeli: KM0240, KM0248 i KM0255, które różnią się głównie przekątną ekranu i wzornictwem. Urządzenia te wyróżnia nowoczesny design, dobre parametry techniczne oraz funkcjonalność, co udało się połączyć z niezwykle atrakcyjną ceną.

d niedawna w ofercie Kruger&Matz dostępne są telewizory o przekątnej 40”, 48” i 55”. Urządzenia cechują wysokiej jakości ekrany w rozdzielczości full HD z podświetleniem LED, które gwarantują idealną ostrość obrazu ze znakomitym odwzorowaniem kolorów. Dodatkowo czas reakcji matrycy na poziomie 6,5ms i odświeżanie grafiki w częstotliwości 50-60Hz umożliwia płynne oraz szybkie wyświetlanie dynamicznych scen. Doskonały dźwięk zapewniają głośniki o mocy w zależności od modelu 2 x 8W (KM0248 i KM0255) oraz 2 x 10W (KM0240). Telewizory Kruger&Matz wyposażone zostały w tuner DVB-T, który pozwala na odbieranie dostępnych kanałów telewizji naziemnej bez konieczności podłączania dodatkowych przystawek. Co więcej, szereg wejść i wyjść (USB, 3 x HDMI, RF, VGA, PC Audio, Scar t, Audio Video, Coaxial, Komponent oraz slot CI) pozwala cieszyć się różnego rodzaju treściami z dodatkowych nośników. Telewizory Kruger&Matz mogą pełnić także funkcję odtwarzacza multimedialnego. Dzięki wejściu USB i funkcji PVR współpracującej z pamięcią masową, użytkownik może zatrzymać obraz w dowolnym momencie, a także nagrywać lub też zaplanować nagrywanie dowolnego kanału. Telewizory Kruger&Matz o przekątnej ekranu 48” i 55” to idealne rozwiązanie dla osób ceniących elegancję. Te dwa modele posiadają charakterystyczną podstawkę, która w połączeniu z nowoczesną konstrukcją sprawia, że urządzenia doskonale uzupełnią wystrój każdego wnętrza. Model o przekątnej 40” wyposażony został w inny rodzaj podstawki, która prezentuje się równie elegancko. W celu rozszerzenia funkcjonalności telewizorów, Kruger&Matz wprowadził do oferty także przystawkę typu Android Dongle – model KM0202, która przeniesie użytkowników w świat SMART TV. Urządze-

Telewizor KM0248-KM0255

Telewizor KM0240

Przystawka typu Android Dongle KM0202

Materiały i zdjęcia: Kruger&Matz

nie zapewnia szybki dostęp do Internetu przez Wi-Fi, a dzięki Google Play otwiera drzwi do świata tysięcy ciekawych aplikacji i gier. Przystawka działa w oparciu o system operacyjny Android 4.2. i czterordzeniowy procesor RK3188 ARM Cortex-A9 1.8GHz oraz układ graficzny Mali-400. Kruger&Matz Smart TV Android dongle wyposażony został w 2GB pamięci RAM oraz 4GB pamięci wewnętrznej z opcją powiększenia jej o dodatkowe 32GB za pomocą karty microSD. Funkcjonalność urządzenia zwiększa także port USB oraz bluetooth, dzięki któremu można podłączyć dodatkowe urządzenia sterujące. Więcej informacji znajduje się na stronie: www.krugermatz.com

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA Czy wiesz, że…

Oprawy warsztatowe SMD LED firmy LENA LIGHTING

irma LENA LIGHTING oferuje profesjonalne oprawy przenośne oparte na wysoko wydajnych diodach SMD LED 2853M zasilane 5-metrowym przewodem gumowym. W pierwszej kolejności diody te znajdują zastosowanie w oprawach PROFI i GOTAR, które znane są z długiej żywotności i wytrzymałości na niekorzystne warunki zewnętrzne oraz z wysokiej jakości komponentów. Oprawy PROFI wyposażone są w klosz z odpornego na uderzenia poliwęglanu, dzięki któremu źródło światła zabezpieczone jest przed stłuczeniem przy upadku lampy. Trwałość zapewniają także rączki i i kapy z gumy oraz wysokiej jakości elektroniczny układ zapłonowy. Diody SMD LED zapewniają: 99 Duzy strumień światła uzyskany z 1 Wata na poziomie 115 lm (1W/115lm); 99 Żywotność źródła światła przekraczającego 50.000 godzin; 99 Stabilny strumień światła, który nie pogarsza się z czasem użytkowania lampy; 99 Szeroki rozsył światła sięgający 120°; 99 Neutralną barwę światła 4000 K, sprzyjającą zastosowaniom warsztatowym; Zastosowanie diod SMD LED wiąże się przede wszystkim z oszczędnością energii. Taką samą ilość światłą jak w przypadku lamp świetlówkowych uzyskać można przy znacznie mniejszym poborze prądu, np.  GOTAR LED  PROFI LED  PROFI LED  GOTAR LED

2 W = GOTAR 4 W = PROFI 12 W = PROFI 16 W = GOTAR

8 W; 11 W; 36 W; 39 W;

Użytkownicy opraw diodowych unikają ponadto konieczności wymiany co pewien czas źródła światła oraz nie muszą przejmować się możliwością stłuczenia kruchej świetlówki, która jest zastąpiona wytrzymałą technologią LED. Ważną cechą lamp warsztatowych opartych na SMD LED jest ich mniejszy rozmiar, są one krótsze od swoich świetlówkowych odpowiedników, a dzięki temu są od nich poręczniejsze.

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Materiały prasowe: Lena Lighting

PORADY EKSPERTA Czy wiesz, że…

CONSI LED

GORDO LED14 SMD

Nowe oprawy typu downlight LED MCOB końcem wiosny, firma KANLUX rozszerzyła ofertę opraw typu downlight o nowe produkty. Wprowadzane oprawy CONSI LED 11W-NW-W oraz CONSI LED 20W-NW-W to energooszczędne rozwiązanie wyposażone w zintegrowane źródło światła LED MCOB. CONSI LED zostały zaprojektowane w oparciu o najnowocześniejsze rozwiązania technologii LED. Nowe oprawy charakteryzuje wysoka energooszczędność oraz trwałość szacowana na 30.000 h. Pozwala to na ich bezobsługową eksploatację przez wiele lat i znaczne zmniejszenie kosztów energii. Oprawy CONSI LED posiadają wymiary zbliżone do zwykłych downlightów świetlówkowych o mocy 2x13 W i 2x18 W, dlatego też z powodzeniem możne je wykorzystać podczas unowocześnienia oświetlenia w różnego typu wnętrzach. Ich konstrukcja pozwala na montaż nawet wówczas, gdy przestrzeń nad stropem podwieszanym jest bardzo ograniczona. Dodatkowym estetycznym walorem CONSI LED jest widoczna na krawędzi szkła poświata, dająca wrażenie aureoli. Oprawy znakomicie nadają się do oświetlania biur, pomieszczeń użyteczności publicznej, sklepów, galerii handlowych, jak również holi wejściowych, korytarzy, schodów, a także wszystkich miejsc gdzie oświetlenie działa przez większą część doby.

Cechy produktów: 99 zasilanie: 220-240 V~; 50/60 Hz 99 moc: • CONSI LED 11W-NW-W: 11 W • CONSI LED 20W-NW-W: 20 W 99 strumień świetlny: • CONSI LED 11W-NW-W: 650 lm • CONSI LED 20W-NW-W: 1250 lm 99 obudowa, radiator: stop aluminium / osłona: szkło 99 temp. barwowa: 4000-4500 K 99 kąt rozsyłu światłości: 85° 99 współczynnik odporności na wnikanie pyłu i wilgoci: IP20 99 współczynnik odwzorowania barw: Ra≥80

Zmodernizowane modele opraw najazdowych

początkiem lata, firma KANLUX wprowadziła nową generację dotychczas sprzedawanych opraw najazdowych GORDO LED14 SMD z diodami DIP, charakteryzujące się wysoką energooszczędnością, wyższym strumieniem świetlnym oraz trwałością szacowaną na 20.000 h. Materiały, z których zostały wyprodukowane oprawy, wyróżniają się wysoką jakością gwarantującą długą, bezawaryjną pracę. Obudowa wykonana jest ze stopu metali odpornych na korozję, panel frontowy z wysokogatunkowej stali nierdzewnej, natomiast szyba z hartowanego szkła. Szyba ma dodatkowe uszczelnienie w postaci silikonowego pierścienia, a zasilanie jest doprowadzone przewodem w gumie H05RN-F przez dławicę kablową. W tego typu oprawach jakość wykonania oraz zastosowane komponenty są niezwykle istotne, ponieważ oprawa ta przeznaczona jest do wbudowania w podłoże. Współczynnik odporności na wnikanie ciał stałych, pyłu i wilgoci (IP 66), gwarantuje pyłoszczelność i ochronę przed falami wody. Elementami ułatwiającymi montaż GORDO LED14 SMD jest szeroki kołnierz i panel ze stali nierdzewnej, pozwalające dokładnie zamaskować wszelkie nierówności otworu, w którym oprawa jest mocowana. Oprawy przeznaczone są do oświetlenia iluminacyjnego elewacji budynków, altan, pomników, jak również do dekoracyjnego podświetlenia zadrzewionych terenów otwartych.

Dostępne wersje: 99 kwadratowa: GORDO LED14 SMD-L 99 okrągła: GORDO LED14 SMD-O Cechy produktów: 99 zasilanie: 220-240 V~; 50/60 Hz 99 moc: 0,7 W 99 temperatura barwowa: 6200-6500 K 99 współczynnik oddawania barw: Ra≥70 99 wytrzymałość na uderzenia IK10 99 wytrzymałość najazdowa 20 [kN] = 2 tony 99 brak zawartości rtęci oraz innych szkodliwych substancji nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA Dom w budowie

Solarny wymiar architektury Schüco BIPV

Energia słoneczna to jedno z najbardziej obiecujących źródeł energii odnawialnej. Systemy Schüco otwierają nowe horyzonty planowania nowoczesnych i zrównoważonych powłok, które nie tylko pozwalają pozyskiwać darmową energię, lecz również w pełni oddają indywidualny zamysł architektoniczny.

kologia to najprężniej rozwijający się obecnie nurt w architekturze. W nowo projektowanych budynkach stosuje się nie tylko energooszczędne technologie, lecz również materiały przyjazne środowisku i systemy pozwalające na darmowe pozyskiwanie części energii potrzebnej do zasilania instalacji grzewczych czy oświetleniowych. Jednym z najbardziej przyszłościowych źródeł energii odnawialnej jest słońce, dlatego na popularności zyskują systemy fotowoltaiczne. Często jednak ich zastosowanie bywa okupione ograniczeniami w planowaniu zewnętrznego wyglądu budynku. Dzięki elastycznym rozwiązaniom Schüco BIPV architektura nie jest ograniczana specyficznymi wymaganiami montażowymi, jakie stawiają standardowe instalacje. Ponadto oferują szereg funkcji związanych między innymi z ochroną cieplną, akustyczną czy przeciwsłoneczną. Nie tylko na dachu Systemowe rozwiązania Schüco BIPV pozwalają na pełną integrację instalacji fotowoltaicznej z powłoką budynku. W procesie planowania powłoki moduły mogą być traktowane jak standardowe wypełnienia konstrukcji okiennych i fasadowych. Rozwiązania

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Rozwiązania fotowoltaiki zintegrowanej z powłoką budynku dają pełną swobodę architektoniczną Zdjęcie: Schüco

PORADY EKSPERTA Dom w budowie

Schüco BIPV są w pełni kompatybilne z fasadami wentylowanymi i niewentylowanymi, oknami, przeszklonymi przekryciami dachowymi, elementami ochrony przeciwsłonecznej i zadaszeniami elewacyjnymi realizowanymi w systemach Schüco. W ten sposób powłoka budynku zyskuje harmonijny wygląd, a moduły fotowoltaiczne stają się widocznym sygnałem zrównoważonego charakteru inwestycji. W modułach zastosowano laminowane szkło bezpieczne, co znacznie podnosi ich funkcjonalność i chroni ogniwa fotowoltaiczne z obu stron przed czynnikami zewnętrznymi. W celu podniesienia bezpieczeństwa tafla stosowana od wewnątrz może być wykonana z bezpiecznego szkła laminowanego VSG. Moduły posiadają odporną na wodę, szczelną konstrukcję, dlatego znajdują doskonałe zastosowanie nie tylko w konstrukcjach wentylowanych fasad, lecz również jako element podwójnych lub potrójnych zestawów szybowych stosowanych w termoizolowanych fasadach niewentylowanych wystawionych na ekstremalne warunki pogodowe.

Indywidualny akcent architektoniczny Moduły fotowoltaiczne Schüco mogą być każdorazowo dopasowywane do indywidualnego zamysłu architekta pod względem struktury, wymiarów, formatu i koloru. Dostępne są dwa warianty modułów z ogniwami monokrystalicznymi i jeden z ogniwami polikrystalicznymi. W wersji standardowej można wybrać kolorystykę czarną lub niebieską. Ponadto istnieje dodatkowa możliwość indywidualnego doboru liczby i położenia ogniw w poszczególnych modułach. W zależności od funkcji i miejsca zastosowania moduły mogą posiadać różne stopnie przezierności – od 30 do 90%. Dzięki warstwie antyrefleksyjnej komórki krystaliczne są niemal niewidoczne, a moduły zyskują homogeniczny wygląd. Dzięki temu pola fasad z nich złożone przypominają jednolitą taflę barwionego szkła. Systemy fotowoltaiczne Schüco są zawsze „skrojone na miarę”, gdyż oferują szeroką paletę wymiarów modułów, od

Fasada ze zintegrowanymi modułami monokrystalicznymi Zdjęcie: Schüco

300x200 mm do aż 5000x2200 mm, a także są dostępne w kształtach specjalnych. Wszystkie moduły Schüco BIPV systemu posiadają certyfikaty IEC i dziesiecioletenią gwarancję uzysku solarnego, co potwierdza pełne bezpieczeństwo ich stosowania. Więcej informacji znajduje się na stronie: www.schueco.com

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA Porady Praktyczne

Kompleksowe zabezpieczenie firmy FADISPE >MULTI-PROTECTOR JC< Innowacyjne rozwiązania w dziedzinie zabezpieczeń elektrycznych

uan Cárceles, właściciel firmy FADISPE z hiszpańskiej Murcji to twórca urządzenia o nazwie Multiprotector JC. Jest to kompleksowe zabezpieczenie elektryczne w postaci jednolitego modułu do zabudowy, które wychodzi na przeciw potrzebom budynków mieszkalnych, biur czy fabryk zapobiegając konsekwencjom wynikającym z różnego typu awarii w dostawie energii elektrycznej. Pomysł na stworzenie zabezpieczeń elektrycznych powstał w czasie gdy Juan pracował w sektorze klimatyzacji i ubezpieczeń. Zauważył bowiem, że w sieciach energetycznych dochodzi do dużej ilości usterek. Ponadto zdał sobie sprawę, że na rynku hiszpańskim brakowało urządzeń, które rozwiązywałyby tego typu problemy. W związku z tym zdecydował się rozpocząć pracę nad ich stworzeniem. Pierwsze urządzenia JC zaprojektowane zostały w 2000 roku. Trzy lata później powstała firma CLC SL, która zajęła się ich komercjalizacją. Zabezpiecznia te chroniły sieć elektryczną przed spadkami napięcia i przepięciami, jednakże nie zapobiegały awariom powstałym z powodu innych usterek. I chociaż oferowały one możliwość udoskonalenia, to z uwagi na brak finansowania pomysł ten musiał poczekać, a firma CLC została rozwiązana.

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Juan powrócił do swojej ideii kilka lat później, a impulsem stał się film dokumentalny o firmie ENDESA, która w tym czasie zaczęła wymagać instalowanie zabezpieczeń w sieciach elektrycznych. Przeanalizował rynek i stwierdził, że w ciągu 7 lat produkty tego typu nie awansowały w żaden sposób. Zdecydował się zatem wyjść na przód ze swoim rozwiązaniem. Kolejny raz rozpoczął poszukiwanie finansowania, ale żaden bank nie był zainteresowany udzieleniem kredytu. W końcu projekt sfinansował z własnych środków, a dzięki pomocy

PORADY EKSPERTA Porady Praktyczne

Konsekwencja siedmiu lat pracy przy udoskanalaniu urządzenia pozwoliła szybko, praktycznie w trzy miesiące, osiągnąć rentowność. Multiprotector JC jest produktem, który dzięki swojej innowacyjności zajął, do tej pory niezagospodarowaną, niszę rynkową. W Hiszpanii za dystrybucję odpowiedzialny jest producent. Firma poszukuje także partnerów za granicą. Podpisała już umowy dystrybucyjne z firmami w Meksyku i Niemczech.

Agencji Rozwoju Gospodarczego Murcji (Instituto de Fomento Region de Murcia) uzyskał międzynarodowy patent. Firma FADISPE utworzona została w kwietniu 2012 roku i latem tego samego roku wprowadziła na hiszpański rynek Multiprotector JC.

JC-X1 (fot.jc7)

JC-X1-ICRA (fot.jc8)

Multiprotector JC to w zależności od modelu jedno- lub trójfazowe zabezpieczenie, które działa w sposób kompleksowy, analizuje i w razie potrzeby przerywa przepływ prądu elektrycznego do momentu ustania awarii. Dla przykładu model JC-X3 potrafi wykryć przepięcie, spadek napięcia, zmianę częstotliwości, awarię w fazie R,S,T i w przewodzie neutralnym a także awarię w synchronizacji fazy R,S,T. Urządzenie wskazuje fazę, której dotyczy awaria, wyposażone jest w pamięć, w której zapisuje dane na temat ostatniej usterki oraz sygnalizację LED, dzięki której identyfikuje się typ awarii.

JC-X3 (fot.jc6)

JC-X3-ICRA (fot.jc3)

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

REPORTAŻE Z pogranicza branży

TARGI ELEKTROTECHNIKA 2014 TARGI ŚWIATŁO 2014 ELEKTROTECHNIKA oraz ŚWIATŁO to impreza o charakterze biznesowym skierowana do specjalistów, w szczególności do architektów i projektantów, dystrybutorów, instalatorów, wykonawców i administratorów sieci oraz urządzeń niskiego i średniego napięcia. Hasło przewodnie edycji 2014: Targi pokazem nowych technologii i rozwiązań W dniach 26-28 lutego 2014 roku, XII-tą edycję Targów ELEKTROTECHNIKA i równolegle odbywające się XXII-tą edycję Targów ŚWIATŁO, odwiedziło blisko 15.800 zwiedzających z kraju i całego świata. Na 13.000 m² wystawiło się ponad 300 wystawców z Polski i z zagranicy zaprezentowało swoje innowacyjne rozwiązania w dziedzinie elektrotechniki, automatyki, inteligentnych budynków oraz oświetlenia i iluminacji. W ramach Targów ELEKTROTECHNIKA 2014 po raz czwarty odbyła się Wystawa TELETECHNIKA skierowana do producentów i dystrybutorów urządzeń, doradców, projektantów, wykonawców i administratorów wszelkich systemów teletechnicznych.

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

Warszawskie Centrum EXPO XXI,

01-222 Warszawa, ul. Prądzyńskiego 12/14

REPORTAŻE Z pogranicza branży

CHARAKTERYSTYKA TARGÓW edycji 2014: 99 4 hale wystawowe; 99 Wystawa osiągnięć czołowych producentów, m.in. instalacji elektrycznych i osprzętu, sieci niskiego i średniego napięcia oraz oświetlenia, układów zasilania i sterowania z Polski i ze świata; 99 Współpraca z Polską Izbą Inżynierów Budownictwa, Stowarzyszeniem Teletechników Polskich XXI, Stowarzyszeniem Elektryków Polskich, Mazowiecką Agencją Energetyczną, Magazynem Fotowoltaika i Magazynem ElektroTrendy; 99 Prezentacja opraw i systemów LED i OLED; 99 Targi i Konferencja All on Design – przegląd design i nowych trendów w projektowaniu i wzornictwie; 99 Bogaty program szkoleń, warsztatów i konferencji; 99 Szkolenia dla inżynierów budownictwa i inżynierów elektryków;

99 Spotkania dla projektantów, wykonawców i administratorów sieci niskiego i średniego napięcia; 99 Spotkania dla projektantów i architektów; 99 Szkolenia dla przedstawicieli władz samorządowych i zarządców dróg; 99 Szkolenie z zakresu automatyki i teletechniki; 99 Warsztaty fotowoltaiczne; 99 Warsztaty praktyczne z wykorzystaniem interaktywnych systemów iluminacji; 99 Wystawa studentów Wydziału Wzornictwa na Akademii Sztuk Pięknych; 99 Nagrody dla najlepszych i innowacyjnych wyrobów i technologii; 99 Wystawa pojazdów z napędem elektrycznym; 99 Strefa ElektroTrendy i ElektroTechnoIQ Show; 99 Konkursy i pokazy dla odwiedzających.

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

REPORTAŻE Z pogranicza branży

TARGI W LICZBACH 99 315 wystawców polskich i zagranicznych z krajów UE, Ukrainy, USA, Chin i Tajwanu; 99 15.782 odwiedzających z czego 1.534 stanowili goście zagraniczni z krajów UE, Rosji, Białorusi, Ukrainy, Chin, Tajwanu, Kanady, Stanów Zjednoczonych oraz krajów Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej; 99 Blisko 13.000 m² powierzchni wystawienniczej; 99 1.900 uczestników szkoleń, konferencji i warsztatów; 99 16% odwiedzających stanowili instalatorzy i elektrycy; 99 42% odwiedzających to producenci oraz dystrybutorzy produktów oświetleniowych i elektrycznych; 99 12% odwiedzających to przedstawiciele sklepów oraz hurtowni; WYSTAWCY XII Targi ELEKTROTECHNIKA 2014 i XXII Targi ŚWIATŁO 2014 zgromadziły ponad 300 wystawców z Polski, krajów Unii Europejskiej, Ukrainy oraz USA, Chin i Tajwanu. Największym sektorem wystawowym Targów ELEKTROTECHNIKA był sektor instalacji elektrycznych i osprzętu instalacyjnego, który zajmował 23% ekspozycji. Wystawcy pokazali także szeroki asortyment z zakresu automatyki oraz sieci niskiego i średniego napięcia. Dużo miejsca zajęła prezentacja innowacji w energetyce, systemów zasilających i sterujących oraz systemów oszczędności energii. Całość uzupełniała ekspozycja urządzeń rozdziału energii elektrycznej, sprzętu pomiarowego oraz teletechniki. Podział wystawców targów ELEKTROTECHNIKA 2014, wg asortymentu: 23% - instalacje elektryczne, osprzęt instalacyjny 17% - automatyka 13% - prezentacja innowacji w energetyce 12% - sieci niskiego i średniego napięcia 9% - prezentacja innowacji w energetyce 8% - systemy zasilające i sterujące Dyplom za wyjątkowe uczestnictwo w Strefie ET edycja 2014 otrzymały firmy: • Chint Poland • EcoEnergy • Lechpol

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

7% - systemy alarmowe i zabezpieczające 6% - systemy oszczędności energii 6% - urządzenia rozdziału energii elektrycznej 4% - sprzęt pomiarowy 3% - teletechnika 2% - urządzenia zaawansowanej technologii 1% - urządzenia ochrony przepięciowej i odgromowej; Podział wystawców targów ŚWIATŁO 2014, wg asortymentu: 24% - oświetlenie półprzewodnikowe (LED i OLED) 20% - oświetlenie dla biur i administracji 15% - oświetlenie mieszkaniowe i dekoracyjne 14% - oświetlenie dróg, ulic, małej architektury 9% - oświetlenie techniczne dla biznesu 6% - oświetlenie architektoniczne 4% - źródła światła 4% - komponenty i akcesoria 3% - oświetlenie specjalistyczne 1% - inne Podział odwiedzających, wg branż: 22% - producenci 20% - dystrybutorzy 17% - architekci i projektanci 9% - inżynierowie elektrycy 8% - hurtownicy 7% - instalatorzy 7% - inwestorzy 6% - detaliści 4% - inni WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE TARGOM Targom edycji 2014 towarzyszyły: 99 Wystawa Photontech; 99 Wystawa TELETECHNIKA 2104; 99 Wystawa studentów Wydziału Wzornictwa na Akademii Sztuk Pięknych;

REPORTAŻE Z pogranicza branży

99 Wystawa Pojazdów Elektrycznych; 99 Konkursy i specjalne pokazy dla odwiedzających; 99 III edycja ElektroTechnoIQ Show w Strefie ElektroTrendy; 99 KONFERENCJE, WARSZTATY I SZKOLENIA Integralnym elementem Targów były warsztaty, seminaria i konferencje przeznaczone dla inżynierów budownictwa, inżynierów elektryków, projektantów, architektów, inwestorów, deweloperów, spółdzielni mieszkaniowych, samorządów lokalnych, inżynierów elektryków, instalatorów, zarządców dróg, zarządców nieruchomości, inspektorów nadzoru, przedstawicieli zakładów energetycznych, służb utrzymania ruchu, kierujących zakładami pracy o różnym charakterze i sposobie pracy oraz i ich służb inwestycyjno konserwatorskich, wykonawców i administratorów wszelkich systemów elektroenergetycznych i teletechnicznych, przedstawicieli władz samorządowych oraz przedstawicieli sklepów i obiektów handlowych. Uczestnicy spotkań mieli możliwość skonfrontowania uzyskanych informacji z praktyczną ofertą producentów na stoiskach targowych. Podczas Targów zorganizowano 18 spotkań. Wszystkie szkolenia, warsztaty, seminaria i konferencje zgromadziły blisko 2900 osób. Konferencje, seminaria i szkolenia towarzyszące targom ELEKTROTECHNIKA 2014 i ŚWIATŁO 2014: 99 Prowadzenie i zabezpieczenie nowoczesnej instalacji elektrycznej; 99 Dobór aparatury rozdzielczej i konfiguracja rozdzielnic; 99 Technologia LED i OLED – zastosowanie, możliwości, ograniczenia, przyszłość; 99 Seminarium All On Design; 99 Nowe rozwiązania w oświetleniu drogowym i iluminacji; 99 Ochrona odgromowa i przepięciowa; 99 Instalacje elektryczne niskiego i średniego napięcia; 99 Wsparcie techniczne i projektowe z zakresu instalacji telekomunikacyjnych. Kompendium wiedzy dla projektanta, dewelopera, administratora i instalatora; 99 Konferencja/warsztat ARCHITEKTURA* ŚWIATŁO* PRZESTRZEŃ zorganizowany pod patronatem Stowarzyszenia Architektów Polskich i Izby Architektów Rzeczpospolitej; 99 Spotkania dla architektów i projektantów wnętrz; 99 Szkolenie dla przedstawicieli samorządów i władz lokalnych; 99 Praktyczne warsztaty z wykorzystaniem interaktywnych systemów iluminacji; 99 Dwa szkolenia z zakresu pomiarów fotometrycznych LED; 99 Dwa szkolenia z zakresu instalacji fotowoltaicznych;

99 Systemy oświetlenia awaryjnego od A do Z (wymagania, urządzenia, zastosowanie); 99 Zasady eksploatacji urządzeń elektrycznych; 99 10 spotkań szkoleniowych dla projektantów i wyższej kadry technicznej z zakresu instalacji elektrycznych, sieci zasilających, automatyki budynkowej, systemów zabezpieczających, instalacji odgromowej, oświetlenia i prawa energetycznego zorganizowanych wspólnie z PIIB; 99 Jednodniowe szkolenie dla instalatorów dotyczące okablowania strukturalnego. KONKURSY TARGOWE W ramach Targów ELEKTROTECHNIKA 2014 zorganizowano następujące konkursy: 99 Konkurs Ministerstwa Gospodarki na Najbardziej Innowacyjny Produkt lub Technologię; 99 Konkurs na Najlepszy Wyrób Targów – Nagroda Główna Prezydenta R.P. Lecha Wałęsy; 99 Konkurs na Najlepsze stoisko Targów; 99 Konkurs na Najlepsze Wzornictwo na Targach All on Design; 99 Konkurs Najlepiej Oświetlona Gmina i Miasto 2013 roku/Najlepsza Inwestycja Oświetleniowa 2013 roku; 99 Konkurs Rytm Światła a sposób kreowania wnętrz; Podczas uroczystego otwarcia Targów wręczono także nagrody Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, nagrodę Polskiej Izby Gospodarczej Elektrotechniki oraz nagrody Mazowieckiej Agencji Energetycznej. Wykaz wszystkich przyznanych nagród znajduje się na stronach internetowych: www.elektroinstalacje.pl i www.lightfair.pl

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

REPORTAŻE Z pogranicza branży

STREFA ElektroTrendy i Koło Fortuny oraz III edycja ElektroTechnoIQ Show na targach edycji 2014 Po raz trzeci w 12-letniej historii targów ELEKTROTECHNIKA i 22-letniej targów ŚWIATŁO została dla zwiedzających zorganizowana STREFA ElektroTrendy. Tym razem w Hali nr 4. Co to jest „STREFA ElektroTrendy”? – Jest to specjalnie wydzielona z większej całości przestrzeń, na której goszczeni są producenci, szeroko pojętej elektrotechniki i oświetlenia, prezentujący swoje innowacje i osiągnięcia oraz bieżącą ofertę handlową. W obrębie „Strefy ElektroTrendy”, znajduje się również „Scena ElektroTrendy”, gdzie przeprowadzane są pokazy montażu oraz gry zręcznościowe i quizy wybranych producentów i dostawców branży elektrotechnicznej i oświetleniowej. Stąd też nazwa imprezy „ElektroTechnoIQ Show”. Co wydarzyło się w tegorocznej EDYCJI 2014? STREFA ElektroTrendy w edycji 2014 została podzielona na pięć równocześnie funkcjonujących części: 99 Wystawa, gdzie swoje ekspozycje prezentują zaproszone Firmy: AB wraz z marką własną tb_energy,

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

ANLUX, CHINT, EcoEnergy, F-ELEKTRO z markami Fanton i Kaizer, GREENLUX, GRUPA TOPEX z markami własnymi: Graphite, Neo, Topex, LECHPOL z markami własnymi: Azusa, Cabletech, Dibeisi, Intex, Kemot, Kruger&Matz, M-LIFE, Peiying, Quer, Sunker, UNI-T i Vipow, ORNO POLSKA, SB-ELECTRIC z marką własną Smart Box oraz z markami: Siemens i TEM, SEZ-PL, SICHER ELECTRIC, SKAN, ZAMEL z markami własnymi: CET, CET Lighting i Zamel, ZEXT; 99 Scena ElektroTrendy, gdzie w ramach „ElektroTechnoIQ Show” przeprowadzane są pokazy montażu na czas, m.in. osprzętu elektroinstalacyjnego i taśm ledowych, gry zręcznościowe, gry komputerowe oraz konkursy, np. QUIZ „Dziś pytanie – Dziś odpowiedź” – łącznie około 15 pokazów dziennie i 50 nagród sponsorowanych przez współorganizatorów „Strefy ElektroTrendy”; 99 Strefa Muzyki, gdzie posłuchać można doskonałego brzmienia muzyki w dwóch sportowych Nissanach od podłogi po sufit wyposażonych w systemy audio marki Peiying i Kruger&Matz; 99 Strefa Gier, gdzie miłośnicy nowych technologii mogą pobawić się i przetestować sprzęt marki Kruger&Matz. Do dyspozycji zwiedzających, na specjalnie przygotowanym stendze, znalazły się tablety z popularnymi grami, designerskie systemy audio, unikalne drewniane słuchawki,

REPORTAŻE Z pogranicza branży

a także najnowsze na rynku smartfony. Dla najlepszych graczy przygotowane zostały nagrody-niespodzianki; 99 Strefa Zabawy, to tak naprawdę powrót do czasów dzieciństwa, gdzie na torze Formuły autoRT o powierzchni blisko 60 m² każdy chętny pod okiem instruktora mógł podryftować elektrycznymi samochodami sterowanymi radiowo; Dodatkowo: 99 Zapusty – Świętowanie tradycyjnego zwyczaju tłustego czwartku. Tym razem Strefę ElektroTrendy z jednej strony otwierało stoisko PIGE (Polska Izba Gospodarcza Elektrotechniki), na którym reprezentantami były firmy: tj. ELEKTRA, ERKO, INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI (IEL), PROMET oraz TIMEX, a z drugiej strony – AKADEMIA CHINT. XIII Międzynarodowe Targi ELEKTROTECHNIKA, odbędą się w dniach 25-27 marca 2015 roku w Warszawskim Centrum Wystawienniczym EXPO XXI.

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

CZAS RELAKSU Ekologia

Opel HydroGen4

Opel odgrywa wiodąca rolę w technologii tankowania wodoru Opel zdobył brązowy medal w prestiżowej kategorii ogniw paliwowych. Wzorcowy system testowy dla przyszłych stacji tankowania wodoru

üsselsheim/Stuttgart. Inżynierowie firmy Opel zdobyli brązowy medal za pracę nad rozwojem innowacyjnego systemu testującego dla pracujących pod ciśnieniem 700-bar stacji tankowania wodoru. Nagroda została wręczona podczas największej i najbardziej prestiżowej konferencji poświęconej kwestii wodoru i ogniw paliwowych, jaka odbywa się w Niemczech. Sponsorowana przez Ministerstwo Ochrony Środowiska Badenii-Wirtembergii i Rozwoju Gospodarczego Regionu Stuttgartu, nagroda przyznawana jest za praktyczne osiągnięcia na polu technologii ogniw paliwowych. Rita Forst, wiceprezes działu inżynierii firmy Opel, postrzega tę nagrodę jako wyraz uznania za zakrojone na szeroką skalę badania i prace rozwojowe, prowadzone przez inżynierów firmy Opel w dziedzinie pojazdów napędzanych ogniwami paliwowymi oraz w innych dziedzinach. „Najważniejsze jest to, że zajmujemy się kwestiami infrastruktury, takimi jak łatwe i bezpieczne tanko-

ElektroTrendy nr 14 (2014-1)

wanie pojazdów napędzanych ogniwami paliwowymi. W Niemczech praktycznie nie ma stacji tankowania wodoru, które byłyby otwarte bez wykorzystania naszych doświadczeń. Dzięki każdej kolejnej stacji zbliżamy się do celu, jakim jest premiera nieemitujących szkodliwych substancji pojazdów napędzanych ogniwami paliwowymi, która będzie miała miejsce w 2015 roku”, mówi Forst. Inżynierowie firmy Opel dzielą się swoją wiedzą w ramach projektu Partnerstwa Czystej Energii (Clean

CZAS RELAKSU Ekologia

Energy Partnership - CEP), współfinansowanego przez niemieckie władze, którego celem jest wykazanie praktycznego charakteru wodoru jako paliwa w transporcie drogowym. Przekazują ją też innym producentom samochodów. Oprócz prac nad modelem HydroGen4, obecnym pojazdem Opla napędzanym ogniwami paliwowymi, inżynierowie Opla pomagają w pracach rozwojowych nad wydajnym testowaniem nowych stacji tankowania wodoru. W przeszłości do przeprowadzenia właściwych testów wykorzystywano specjalnie przystosowany pojazd, co wymagało ogromnego wysiłku i wprowadzenia w nim poważnych zmian, uniemożliwiających jego późniejszą eksploatację. Opel zaprojektował specjalną platformę testową, która sprawdza proces tankowania, uwzględniając wszystkie możliwe parametry i scenariusze. Badaniom

można również poddać wszystkie możliwe interfejsy komunikacyjne: stacja nie tylko otrzymuje rzeczywiste parametry zbiornika, ale dokonywana jest również manipulacja poszczególnych wartości oraz wywoływane są błędy w transmisji danych. Celem tych działań jest sprawdzenie właściwych reakcji systemu stacji tankowania wodoru. Dzięki nowoczesnym urządzeniom wykorzystywanym do symulacji wyniki mogą być przekazywane innym producentom, stosującym inne systemy tankowania. Eliminuje to potrzebę prowadzenia wielokrotnych testów, oddzielnie dla każdego producenta stacji tankowania wodoru. Jest całkiem prawdopodobne, że w przyszłości instytucje prowadzące badania techniczne, takie jak TÜV, będą wykorzystywały taki lub podobny sprzęt badawczy podczas kontroli konfiguracji urządzeń stosowanych na stacjach tankowania wodoru i inspekcji bezpieczeństwa samego procesu tankowania. W związku ze wzrostem liczby stacji tankowania wodoru, jaki będzie miał miejsce w najbliższych latach, prace prowadzone przez firmę Opel przyniosą ogromne korzyści. Rozwój i badanie infrastruktury w sposób wydajny i jednolity pomaga uniknąć producentom samochodów, wytwórcom energii, dostawcom i instytucjom badawczym prowadzenia zbędnych prac. Materiały prasowe: General Motors

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

CZAS RELAKSU Krzyżówka

Sponsorem nagród do naszej krzyżówki jest firma Volteno, która przeznaczyła wyjątkowe nagrody dla pierwszych 5 osób, które nadeślą nam prawidłowe rozwiązanie. Adres redakcji: ElektroTrendy, ul. Narbutta 22/7, 02-541 Warszawa, z dopiskiem: krzyżówka. Wysłanie rozwiązania krzyżówki traktowane jest jako jednoczesne wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych, zgodnie z ustawą. Wdzięk, piękno Awan tura

Zew Praktyka nętrzne sądowa objawy czci

Pas przytrzy mujący siodło

Usu nięcie wody

... Nie mczyk Auro zza Odry

Soleni zantka z 23 XI Satelita teleko muni kacyjny

Uczest nik dawnych wojen Miniatu rowa kaplicz ka

10 18

Indianin z Ameryki Połud niowej

Moralista

Liczba egzemp larzy gazety

Model Polo neza

Poraże Łużycka nie sło lub neczne Kłodzka

Amery kański kuzyn łasicy

Walczy Władca o muzuł przyrodę mański Wypeł nia rurkę

Balowa w zamku

4 13

Gwara miejska, żargon

Ropucha olbrzy mia

Otacza lagunę Letni deser dla ochłody Trunek piratów

Litera grecka Ważny w wierszu

28 Zakłada Podmok Srebrzy insta ły las stobiały lacje liściasty metal Rzepako wy do sma żenia

Badanie składu sub stancji

Pocho dzenie, rodowód

Karmi młode mlekiem

Rankiem na łące

Odprowa dza dym z pale niska

Wysoka tempera tura

Roślina plecho wa

Koszulka Porcja sportowa winogron Smukłe warzywo

Imię Cemb rzyńskiej

Pierwsze danie obia dowe

Rycerz z Bog dańca

Uprzywi lejowana karta

Między sopra nem a tenorem

Bożek z fletnią

Czegoś na coś

Szereg dźwię ków

Stalińska lub Segda

Centrum cyklonu Rączy rumak

Cenny kamień Dys Austra kusja, lijski obrady struś

Salto akrobaty

Zespół zawod ników

Kolce Półksię przy życ z butach piekarni taternika

Punkt na niebo skłonie

Krążek do rzutu Dok tryner

Betono wa zabu dowa

Nad ziemna część rośliny

Nosze dla zmarłych

21 Wynik doda wania

Boko brody Karenina u Tołstoja

Słowa do utworu muzycznego

Część spłaty długu

11 Zawią zek kwiatu

Drań, łobuz

Powyżej kolana

Urzędo wa, stała opłata Wąż dusiciel

Seria lowy czołg

Już nie musi praco wać

Parów, wąwóz

Mono tonia Nad oczami

Miasto i port w Izraelu

Z Siedzi łasiczką na na grzędzie obrazie

Niejedna na pię ciolinii

Skała metamor ficzna

Węglik wapnia

Stronnik Waty kanu

Prośba do narodu Płonie Euro Ciężarek Odmiana w har pejskie jabłoni cerskiej jezioro murarza piosence

Wytwór nia wędlin

Główny składnik ciasta

Amery kańskie woje wództwo

... Kobu szewski

6 1

Litery z pól ponumerowanych od 1 do 32 utworzą rozwiązanie  przysłowie polskie. 1

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

20 21 22

23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

nr 14 (2014-1)

www.elektrotrendy.pl

Konkurs

zynu

Elek troTr

endy

Gra o Nagrodę Główną SKUTER ELEKTRYCZNY

Wielki

Maga

99 Konkurs podzielony będzie na kilka etapów; 99 Na stronie internetowej ET www.elektrotrendy.pl pojawi się banner, który pozwoli na przeniesienie się do testów (artykułów), w których będą ukryte słowa klucze; 99 Po zebraniu wszystkich słów będzie trzeba załogować się na stronie internetowej ET www.elektrotrendy.pl i przesłać hasło do Redakcji Magazynu ElektroTrendy; 99 Teksty będą pojawiały się co 2-3 tygodnie; 99 Artykuły będą archiwizowane na stronie internetowej ET. Dzięki czemu każdy chętny będzie mógł w dowolnym czasie trwania pierwszych etapów konkursu wejść na stronę, przeczytać wszystkie materiały i znaleźć odpowiednie słowa-klucze; 99 Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi pod koniec marca 2015 roku z uroczystym ogłoszeniem wyników i wręczeniem kluczyków do wygranego skutera elektrycznego; 99 Redakcja ElektroTrendy przewiduje nagrody pocieszenia dla najbardziej zaangażowanych uczestników konkursu „Gram o skuter elektryczny”.

Skuter elektryczny o pięknej stylowej linii nadwozia „new-retro”. W miarę trwania konkursu, stopniowo przybywać będzie więcej, coraz więcej stylowych dodatków tuningowych, czyniących GO jeszcze piękniejszym.

SZCZEGÓ ŁY KONK URSU w numerac następny h Elektro ch T r endy lub w w w. e n a p o rtalu ET lekt

rotren

d y . pl