ElektroTrendy 05/2013 by ELEKTROTRENDY

Cena: 9,99 w tym 8% VAT

05/2013 (12)

w w w . e l e k t r o t r e n d y. p l

Trends Today Tomorrow

ElektroTrendy

yn i n dl ie a E ty le lk k o. try .. kó

26.ENERGETAB FORUM MENADŻERÓW ELEKTROTECHNIKI w w w w w w w w

AB - siła w markach własnych ACTION - ActiveJet - UPS AN-KOM bodygardem CHINT uczy na SICHER EcoEnergy - LEDmotion HAGER - Generacja R LECHPOL - Mr Electronics ZeXtPRess - 20 lat made in ZeXt

Od jakości do radości! Pełna gama najwyższej jakości źródeł światła w technologii LED

• Własna fabryka w Chinach, w Prowincji Guangdong – centrum przemysłu LED, ze specjalistyczną linią produkcyjną • Laboratoria badawcze EcoEnergy • Wysoka jakość i wydajność produktów • Poszanowanie środowiska naturalnego

EcoEnergy Sp. z o.o. Sp. k. Cieśle 42 56-400 Oleśnica, Poland tel.: +48 71 72 300 04

www.eenergy.com.pl

od redakcji

WSTĘP

Szanowny Czytelniku,

eśli to czytasz, to znaczy że trzymasz w swoich rękach już DWUNASTY (jak dwunastu legendarnych rycerzy króla Artura) WOLUMIN 2-miesięcznika „Elektro-Trendy”, Magazynu dla Elektryków i nie tylko…, jednocześnie jest to PIĄTY NUMER, tzw. JESIEŃ jednym – z sześciu zaplanowanych w 2013 roku (PRZEDWIOŚNIE, WIOSNA, LATO, BABIE LATO, JESIEŃ i ZIMA). Jednocześnie jest to numer, który domyka 2.ROK bytu magazynu ElektroTrendy na niwie elektrotechniki. Tak to nasze DRUGIE urodziny (jak ten czas szybko płynie). Dla przypomnienia. Za pomocą urządzeń mobilnych (smartfon, tablet, laptop) i oczywiście tradycyjnych (komputer PC) z dostępem do Internetu, WSZYSCY mają możliwość wolnego dostępu do Portalu ElektroTrendy i przeglądania wersji elektronicznej wszystkich numerów magazynu ElektroTrendy (zakładka ARCHIWUM)... W ostatnim okresie tego roku, poza nadmiarem zamówień i jednoczesnym niedostatkiem wolnej gotówki, dominowały spotkania branżowe. Najpierw wrześniowe targi Energetab 2013, później Forum Menadżerów Elektrotechniki, rozstrzygnięcie konkursu Menadżer Roku 2012 branży elektrotechnicznej, rozdanie nagród Wiktoria - Znak Jakości Przedsiębiorców, przyznanie statuetek Gepard Biznesu 2013, w końcu Orły Polskiego Budownictwa oraz inne szacowne konkursy i rankingi, chociażby wywiadowni gospodarczych. Na koniec 2013 roku przypadł też Jubileusz 20.lecia firmy ZeXt. To kolejny tegoroczny jubileusz po m.in. Polo, Elektro-Plast Nasielsk i PIGE. Niedługo koniec roku, nastąpią kolejne roczne podsumowania, co się udało, a co nie i dlaczego. I wszyscy będą zadowalać sobie, i innym, pytanie co dalej? Rozwój, czy zastój? I nawet jak zostaną wyciągnięte „czarne” wnioski, nikt nie powinien się poddawać, i na przekór przeciwnościom, i malkontentom, powinien przeć do przodu. Na pohybel kryzysowi. W myśl powiedzenia „Psy szczekają, karawana idzie dalej”.

współpracę z osobą lub osobami zajmującymi się na co dzień technicznym lub kończącymi studia dziennikarskie, lub mającymi smykałkę dziennikarską. Kolejne targi tym razem symbolicznie otwierające nowy sezon tj. ELEKTROTECHNIKA 2014 i ŚWIATŁO 2014, odbędą się w nowej rozszerzonej formule i w nowym terminie, czyli w dniach 26-28 lutego 2014 (środa – czwartek – piątek), w godzinach 10-17. Organizatorzy zarezerwowali miejsce na interesujące i tematycznie na czasie, konferencje. Redakcja ET już po raz trzeci kibicuje targom jako patron medialny. W „Strefie ElektroTrendy” ponownie znajdzie swoje miejsce „Scena ElektroTrendy”, na której odbędzie się 3.edycja ElektroTechnoQI Show, gdzie zaprezentują się zaproszeni przez gospodarzy Strefy – Goście. Przewidziane są również inne atrakcje, do tej pory niespotykane na targach elektrotechnicznych. Dla odwiedzających „Strefę ElektroTrendy” przewidziano ciekawe pamiątki i nagrody. Zapraszamy. Naprawdę warto. Dla przypomnienia lub dla tych osób, które po raz pierwszy mają w rękach nasze pismo: „ElektroTrendy”, Magazyn dla Elektryków i nie tylko…, to czasopismo, które ma ambicje być poradnikiem dla (prawie) każdego czytelnika, także takiego, który nie dysponuje nadmiarem czasu, a poszukuje rożnych informacji podanych w pigułce. Magazyn ma w łatwy, przystępny i zrozumiały sposób, ale „…zawsze z pieprzykiem” przybliżać to co dzieje się w branży lub komentować to, co się ostatnio w niej lub w dookoła niej działo. Jednocześnie jest typowym „czytadłem” skierowanym nie tylko do osób czynnych zawodowo, ale również do osób uczących się

w szkołach i/lub na budowach lub właśnie zmieniających z różnych przyczyn życiowych swoje dotychczasowe zajęcie, na profesję elektryka. „ElektroTrendy” skierowane jest do tych Wszystkich, którzy chcą w sposób przystępny i „bezbolesny” uporządkować i/lub uzupełnić swoją wiedzę o produktach, firmach, trendach i historii branży elektrotechnicznej. Magazyn zawiera dużo „żywych” informacji z kraju i ze świata gospodarki oraz z pogranicza polityki, tej polityki, która ma istotny wpływ na rozwój, bądź wyhamowania naszej branży. „ElektroTrendy” co dwa miesiące oferują wszystkiego po trochu, trochę publicystyki, trochę techniki, trochę porad praktycznych, trochę historii elektrotechniki, krótkie opowieści o znanych i nieznanych wynalazcach, również „coś” dla duszy i ciała, i intelektu, czyli dla każdego coś miłego. „ElektroTrendy” ZAPRASZAJĄ wszystkie osoby i firmy, które chcą na łamach Magazynu podzielić się swoją wiedzą z innymi. Zainteresowani współpracą powinni potraktować część publicystyczną (felietony) oraz merytoryczną (Porady Eksperta, w tym: Czy wiesz, że…, Dom w budowie, Porady Praktyczne), jak swoisty Hyde Park, tyle tylko, że na gruncie elektrotechniki. Zgłoszenia prosimy przysyłać na adres mailowy: redakcja@elektrotrendy.pl

Jednocześnie, równolegle z wersją drukowaną, funkcjonuje wersja internetowa www.elektrotrendy.pl, ogólnie dostępna, która żyje własnym e-rytmem. Wszystkim życzymy miłej lektury. Zapraszamy do współpracy. Zespół Redakcyjny „ElektroTrendy”

WYDAWCA: Idea Electric Sp. z o.o. ul. Sieradzka 3 01-263 Warszawa MARKETING i PR: pr@elektrotrendy.pl REKLAMA: Zapytania reklamowe reklama@elektrotrendy.pl

REDAKCJA: ul. Sieradzka 3 01-263 Warszawa redakcja@elektrotrendy.pl tel.: (22) 250 10 10 fax: (22) 250 10 75 Barbara Grad Sekretarz redakcji: b.grad@elektrotrendy.pl

ElektroTrendy nr 5/2013

PRENUMERATA: Zapytania związane ze sprzedażą prenumeraty oraz pojedynczych egzemplarzy prenumerata@elektrotrendy.pl

PROJEKT GRAFICZNY I SKŁAD: Katarzyna Płońska www.plonskapress.pl

FOTOGRAF: (sesja pod prądem) Artur Bonkowicz

DRUK I OPRAWA: Drukarnia ArtDruk ul. Napoleona 4, 05-624 Kobyłka www.artdruk.com

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń oraz za teksty w dziale aktualności, prezentacje i gadżety. Nie zwracamy też materiałów niezamówionych oraz zastrzegamy sobie prawo do skrótów tekstów przyjętych do druku. Prawa autorskie zastrzeżone, przedruk i wykorzystanie materiałów możliwe tylko po uzyskaniu pisemnej zgody Wydawcy.

ELEKTROMAN SIEĆ SKLEPÓW ELEKTRYCZNYCH

DOŁĄCZ DO SIECI PROFESJONALNYCH

SKLEPÓW ELEKTRYCZNYCH

PROPOZYCJA DLA WŁAŚCICIELI SKLEPÓW ELEKTRYCZNYCH ELEKTROMAN sieć sklepów elektrycznych ZAPRASZA do współpracy franczyzowej opartej na zasadzie wyłączności WSZYSTKICH, którzy prowadzą sklepy elektryczne, poszukują nowych pomysłów, chcą mieć mocną pozycję na swoim rynku lokalnym. Gwarantujemy jeden sklep elektryczny ELEKTROMAN w mieście na każde 30 000 mieszańców lub poza miastem, w odległości około 20-30 km. OCZEKUJEMY partnerstwa, zaangażowania, lojalności, doświadczenia i znajomości rynku. Kontakt: info@elektroman.pl

TO MOŻE BYĆ TWÓJ SPOSÓB NA ŻYCIE

www.elektroman.pl

spis treści

8 NA DOBRY POCZĄTEK 4 6

Od Redakcji Spis treści

Felieton 8 Naturalna ewolucja Flesz 10 AB – 4 x tb Zbliżenia 12 Nominacje Menadżer Roku 2012 14 Forum Menadżerów Elektrotechniki 16 Konkurs Menadżer Roku branży elektrotechnicznej – rozstrzygnięty Kalejdoskop 18 PSE i Pinggao Group wybudują linie przesyłowe 18 Ładowanie telefonu za pomocą pioruna 18 Aplikacja sprawdzi stan licznika energii 19 Autobus elektryczny w Zakopanem 19 Darmowy Internet 20 Rowerowe dynamo – reaktywacja 20 Elektrownia na dachu 20 Elektryczne pocztowozy na ulicach Łodzi 21 Elektrownia słoneczna po amerykańsku 21 Fundamenty dla morskich wiatraków ze Szczecina 22 Duński poligon dla turbin wiatrowych 22 Projekt elektro-blu-caru od Pinifariny 22 Małe reaktory jądrowe w USA 23 Mikrofalówka ładowarką 23 Najefektywniejsze ogniwo słoneczne 24 Opłacalne domy energooszczędne 24 Wrocławki wózek inwalidzki sterowany oddechem 25 Akumulator GE – jedno ładowanie na 400 kilometrów Panorama 26 ENERGETAB po raz 26. Podsumowanie 30 Niezależne Targi Hager Polo nr 6 Podsłuchane 32 Budżet unijny na lata 2014-2020 32 Siemens traci, chociaż oszczędza 32 X Kongres Nowego Przemysłu 32 Rebranding Delta Plus 6

ElektroTrendy nr 5/2013

32 33 33 34 34 34 34 35 35 35 36 36 37 37 37 37 38 38 38 39 39 39

Grodno elektrownią PV stoi Grodno – 13 x Warszawa ElektroUnion wyróżnione Namysłowska fabryka Velux ma 10 lat Kanlux nagrodzony Es-System oświetli kolejowe szlaki Dospel w ofensywie Prawo Jazdy na elektrocykl Etykiety energetyczne Ecodesign Nowa dyrektywa RoHS Szczyt ekologii Udany test superszybkiego pociągu Dekalog budowlańca Konwencja Rynku Elektrotechnicznego po raz 6 Sytuacja ekonomiczna w firmach po 3.kwartałach Poprawa nastrojów polskich rodzin po 3.kwartałach Smart jak lustrzanka Elektromont S.A. ma 35% wzrost zysku po 3.kwartałach (R)ewolucja energetyczna dla Polski Upadłość FagorMastercook Optimus – reaktywacja Nadchodzi KIA Venga electric

Relacje 40 RENEXPO® Poland

BRUNCH Z BIZNESEM Peryskop 42 Konferencja „Inteligentna Energetyka” Raporty biznesowe 44 Obligacje szansą na niezły zarobek 44 Dodatkowe ewidencje dla kas rejestrujących 44 MP dla ZUS bierze pod lupę w RN Spółek 44 Polscy inżynierowie pinie poszukiwani 45 Praca magisterska sprzed lat może być sprawdzona 45 Pożyczka bez powiadomienia – koszt 10 x większy 46 Polacy najbardziej zapracowanym narodem 47 Sprzedaż ziemi z zasobów 47 Fala termomodernizacji? Teleskop 48 Konkurs Orły Polskiego Budownictwa

spis treści

116

102

110 WIEDZA I TECHNIKA 50 56 60

AB - Siła w markach własnych HAGER – Generacja R. Berker by Hager AN-KOM – osobisty strażnik na etacie bez limitu

TECHNIKA NA CO DZIEŃ 64 66 70 72 74 76

CHINT - Sicher ist Sicher CHINT - Wyłączniki nadmiarowo-prądowe NB-1 ACTION - Moda na UPS ActiveJet PLISZKA - Zabezpieczenie szachtów kablowych EcoEnergy - Taśmy LED stworzą domowy nastrój EcoEnergy - Naświetlacze LED. Siła, Moc i Światło

NARZĘDZIA 78 79 79 80

Fluke 709H – kalibrator pętli prądowej z modułem HART Miernik cęgowy Brymen BM197 Brother P-touch E300VP przenośna drukarka etykiet Narzędzia NEO dla elektryków

PORADY EksPERTA

95 96 97 97 98 100 101

Kanlux – lampa biurkowa PIXA KT-40 Bitner – nowy kabel BiT CP Action – nowe rastry Actis Action – UPS ActiveJet 1000 ONLINE EcoEnergy – kompletna oferta taśm LED GE – nowe rozwiązania w kontroli oświetlenia Minbud – profile konstrukcyjne i budowlane

Reportaże Z pogranicza branży 102 Akademia Chint – Ogólnopolski Konkurs „Nowatorska Elektryka” rozstrzygnięty Rodzinny biznes 106 Konferencja szkoleniowa Lechpol

Z ARCHIWUM ET Historia Firmy 110 Jubileusz firmy ZeXt. 20 lat minęło jak jeden dzień Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy 116 Rok 2013 - Rokiem Profesora Romana Dzieślewskiego. 150. rocznica urodzin pierwszego polskiego profesora elektrotechniki

Czy wiesz, że 82 Vademecum elektryka 83 Vademecum oświetleniowca 84 Niesamowite i dziwne wynalazki 86 Gorące skały w Polsce 88 CRI – współczynnik oddawania barw 89 Ekologiczne słuchawki Kruger&Matz

Hobby 120 Elektryzująca przyszłość rowerów

Dom w budowie 90 Słoneczna rewolucja - szkło PVGU z ogniwami PV 91 Rewolucja w branży grzewczej 92 Łap energię z klasą!

Pod prądem 126 Kasia

Porady Praktyczne 94 Kanlux – oprawy ścienne ZEW PLUS EL 94 Kanlux – zasilacz DUPLO LED 100W 95 Kanlux – oprawy OFRA /4 (FOR) LED

CZAS RELAKSU

Ekologia 122 Park Narodowy na Mazurach nie powstał. Dlaczego?

Krzyżówka 135 Krzyżówka 1 – EcoEnergy 137 Krzyżówka 2 – ZeXt

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

na dobry początek

Felieton

NATURALNA EWOLUCJA Grupa Zakupowa w większości przypadków jest Organizacją nienastawioną na własny zysk, a sami Udziałowcy nie inwestują większych środków w celu uzyskania w przyszłości większej dywidendy. Niespodziewanie osiągniętą nadwyżkę, z reguły, od razu konsumują indywidualnie. Grupy Zakupowe, zwane też Grupami Handlowymi, Zrzeszeniami, Konsorcjami, Stowarzyszeniami lub gronami, powstawały i powstają – podchodząc do zagadnienia idealistycznie – by pełnić rolę służebną wobec swoich członków. Zadaniem Centrali Grupy jest wspieranie i dawanie wartości dodanej w postaci możliwie najlepszych na rynku, oczywiście na daną chwilę, warunków handlowych oraz pomoc w indywidualnym rozwoju swoich członków. Zakłada się, że współpraca w Grupie odbywa się na zasadach etycznych i koleżeńskich. Jednak realia zdecydowanie różnią się od ideałów.

Sławomir Dębowski

Grupie chodzi również o to, aby w pewnym momencie nie zabrakło ww. wsparcia, aby wspólny cel i wizja pozostały niezmiennie takie same, ewentualnie, aby ewoluowały we właściwym kierunku, lekko sterowane przez osobę lub grupę osób patrzących szeroko i perspektywicznie – często wyprzedzające – dopiero nadchodzące wydarzenia, mającego, tzw. „nosa”, czyli przeczucie oraz doświadczenie. Jednak dla większości „przywództwo” jest to trudne do zaakceptowania, m.in. dlatego, że każdy ma swój „patent” i wie najlepiej. Zatrudnienie zawodowego menadżera też nie zawsze rozwiązuje sytuację, ponieważ dla wielu „niemożliwością jest”, aby pracownik rządził właścicielami (czytaj. firm hurtowych). Firmy zrzeszone w Grupie powinny bezwzględnie wykorzystywać efekt skali, m.in. poprzez integrację i wyraźny wizerunek Grupy, wyznaczenie wspólnego kierunku działania dzięki większym możliwościom Grupy oraz zmobilizowanie własnego potencjału. Grupa ma za zadanie promowanie różnymi realnymi sposobami Firm skupionych przy tzw. Centrali. W zamyśle i zapewne w szczegółowych ustaleniach, w celu budowy solidnego fundamentu podpisywanych jest wiele umów, które poza wartością

ElektroTrendy nr 5/2013

wymierną, same w sobie, mają zadanie konsolidacyjne, tak aby Grupa i jej członkowie rośli w siłę i to w ekspresowym tempie. Centrala Grupy ma nie tylko pozwolić na korzystanie ”pełnymi garściami” z dobrodziejstw umów handlowych, ale również promować wśród członków Grupy właściwe wartości etyczne, w tym oczywiście etykę biznesu, nawet, gdyby było to odbierane przez otoczenie jak dziwactwo. Jedną z ważnych dla Grupy i jej członków wartości, powi-

nien być szacunek dla zasad ogólnoludzkich. Zaangażowanie, uczciwość, szacunek wobec innych, rzetelność i solidność, to zasady którymi zapewne kierują się wszystkie grupy inicjatywne/założycielskie każdej Grupy i tymi założeniami powinni kierować się wszyscy członkowie Grupy w codziennym prowadzeniu biznesu. Atmosfera wspólnej pracy nie powinna przypominać wyścigu szczurów, a w Grupie winny panować relacje partnerskie i/lub przyjacielskie.

Felieton

Jednak jak pokazuje życie, nie wszyscy wytrzymują tempo rzetelnej współpracy. Składa się na to wiele powodów, m.in. brak wewnętrznej akceptacji zmiany własnej mentalności, w tym indywidualnego otwarcia się na Grupę, przezwyciężenia przyzwyczajeń i rutyny, traktowania firmy z Grupy jak Partnera, a nie jak Konkurenta, brak właściwego rozumienia definicji „Co to jest Grupa?” oraz odpowiedniego podejścia do filozofii działania Grupy, m.in., że: „Grupa zakupowa to Grupa wspólnego interesu” i że „Interes Grupy jest ważniejszy niż interes indywidualny”. To ostanie zagadnienie jest najtrudniejsze do zaakceptowania. Inną, często nie do przezwyciężenia przyczyną jest skłonność do tzw. „geszefcików” (interesików), wynikających z wcześniejszych doznań zawodowych lub osobistych, często mylonych ze sprytem lub przedsiębiorczością. Ale jak wszyscy wiemy, wszelkie zmiany należy zacząć od własnego podwórka, a nie od podwórka sąsiada. Dlatego, dobór do Grupy odbywać powinien się nie tylko przez pryzmat obrotów, dochodu, czy wypłacalności, ale również – a może przede wszystkim – pod względem mentalnym. Ale jak uczy doświadczenie, nie zawsze dobór jest trafny. Często błąd wynika ze zwykłej ludzkiej pomyłki lub ze złej oceny sytuacji albo z powodu „kamuflażu” kandydata do Grupy, czyli samo życie. Często też sposób spostrzegania na Grupę wynika z samej natury spostrzegającego, czyli z: • charakterystyki spostrzegania związane ze spostrzegającym; • nastawienia i oczekiwania; • wartości; • stałości spostrzegania; • widzenia obrazów; • obronności percepcyjnej; • wiarygodności percepcji – złudzenia percepcyjnego; Percepcja złudzenia widzenia – Niemożliwe figury

A przecież polityka Grupy Zakupowej jest jasna i klarowna, a w szczególności jest to: • maksymalna konsolidacja zakupów, wg ustalonego parytetu Dostawców; • wiarygodność finansowa i dyscyplina płatnicza, • współpraca regionalna, w tym: 33 wspólne działania handlowe (interesy) w Grupie, 33 ścisła sąsiedzka współpraca Uczestników Grupy, 33 tworzenie regionalnych magazynów dla wybranego asortymentu w celu minimalizacji kosztów, • wspólny marketing i promocja Grupy, w tym: 33 wspólna wizualizacja i reprezentacja, 33wspólna integracja, 33 szkolenia techniczne wewnętrzne i zewnętrzne, 33 wyróżnik Grupy, np. własna marka handlowa mająca w sposób naturalny i samoistny promować Grupę; 33 niekonwencjonalny sposób działania; • wewnętrzny permanentny obieg informacji; • ujednolicenie operatora komórkowego (optymalizacja kosztów); • realizowanie celów Grupy; • unikanie zagrożeń – umiejętności niezbędnej, w obecnej dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości; Grupy Zakupowe są „otwarte” i „zamknięte” (dla potencjalnych kandydatów). Zawsze liczy się potencjał Firmy i na szczęcie coraz częściej, wiarygodność biznesowa (czytaj. finansowa). Grupy dzielą się na „wyjadaczy” i „pretendentów”. Zdarza się też, że jakaś Grupa staje się swoistym inkubatorem lub jak kto woli „szkółką” dla pozostałych Grup. W takiej „szkółce” czy też inkubatorze, z reguły jest zbyt duża liczba, często zmieniających się „adeptów”, którzy poznają i uczą się zasad grupowych. „Efekt cieplarniany” skutkuje, niestety, brakiem właściwej wewnętrznej komunikacji, przekładającej się na długotrwałe procesy decyzyjne i w efekcie blokujące rozwój tej Grupy, co bezpośrednio przekłada się na dyscyplinę zakupową, czyli wszelkie konsolidacje towarowe i w efekcie na uzyskiwane marże. Występuje też

na dobry początek

zjawisko polaryzacji grupowej, czyli tendencji do zaostrzania stanowiska Grupy, wynikająca z nowych argumentów usłyszanych od innych jest to (tzw. czynnik poznawczy) oraz z chęci zyskania akceptacji Grupy, czyli tzw. czynnik motywacyjny. W Grupach panuje także tendencja do dyskutowania nad tzw. „informacjami” znanymi wszystkim członkom Grupy i pomijania wiedzy dostępnej nielicznym. Podłożem konfliktu w „szkółce” bywa istniejąca pomiędzy „adeptami” niezgodność interesów, podział zasobów i nie dające się pogodzić wartości. W sytuacji konfliktu następuje mobilizacja i modyfikacja funkcjonowania Grupy, poprzez wzrost etnocentryzmu i zagrożenie spójności Grupy. Przykładem takiej formy konfliktu może być sytuacja niemożności wynegocjowania czegokolwiek podczas debaty nad sprawami ważnymi i ważniejszymi Grupy. Niezgodność wartości wyznawanych przez zwolenników i przeciwników forsowanej idei powoduje konflikt. W takiej Grupie „pisklak” dorasta, dojrzewa, opierza się, nabiera wiary w siebie i w swoje możliwości, trochę konfabuluje, a następnie „wyfruwa” aby poszukać innego, według niego, „lepszego” gniazda. Raz je znajduje, a raz nie. W „nowym gnieździe”, czyli w nowej Grupie lub już na „swoim” – „opierzony pisklak” zderza się z brutalną rzeczywistością. Od tego momentu zaczyna się jego nowy etap w biznesie, czyli „życie na gorąco”. Zawsze jednak część „adeptów” pozostaje w swoim inkubatorze, czy też w „szkółce”, stając się naturalnymi „nauczycielami” dla nowych „nieopierzonych pisklaków”. Zdarza się też, że „szkółka” przeistacza się w „wyjadacza” lub co najmniej w „pretendenta”, a jej miejsce zajmuje nowy inkubator. Nie koniecznie musi być on nowy. Może to być także dotychczasowy „wyjadacz” lub „pretendent”. Taki proces to po prostu NATURALNA EWOLUCJA.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

TB Energy to gama nowoczesnych rozwiązań oświetleniowych opartych o technologię XXI wieku – diody LED. Są one najbardziej trwałym i energooszczędnym źródłem światła IV generacji. Ich trwałość szacuje się nawet na 50 000 godzin – ok. 5–7 lat świecenia bez przerwy. www.tbenergy.eu

TB Print (dawniej TB) od ponad 15 lat zapewnia klientom szeroki wybór tuszów oraz tonerów do wszystkich popularnych drukarek, zaś doświadczony zespół czuwa, aby portfolio było systematycznie poszerzane i jak najlepiej dopasowane do potrzeb rynku, a przede wszystkim wymagań klienta. www.tbprint.eu

TB Clean to szeroki asortyment produktów czyszczących przeznaczonych do sprzętu elektronicznego. Solidne wykonanie i sprawdzona formuła gwarantują najwyższą jakość na rynku. Wszystkie produkty spełniają wymagania REACH i pozostałe normy Unii Europejskiej. www.tbclean.eu

TB Touch to nowa marka tabletów w rodzinie produktów TB. Tworzą ją cztery linie produktowe: Ignis, Aqua, Terra, Aer – o różnym stopniu zaawansowania technologicznego. Wszystkie łączy nowoczesne wzornictwo oraz ciekawa kolorystyka. TB Touch to po prostu żywiołowa technologia. www.tbtouch.eu

na dobry początek

Zbliżenia

KONKURS MENADŻER ROKU BRANŻY

ELEKTROTECHNICZNEJ 2012 Sławomir Dębowski, prezes ElektroUnion Sp. z o.o.

Janusz Nowak, wiceprezes Manex Sp. z o.o.

onad pięć lat temu Sławomir Dębowski utworzył grupę hurtowni elektrycznych pod nazwą ElektroUnion. Jej nadrzędne hasło brzmi: „Przyszłość w jedności”. Mimo licznych „turbulencji” Grupa rozwija się cały czas zgodnie ze strategią przyjętą w 2008 r. Kluczem do sukcesu Grupy jest równość wszystkich zrzeszonych firm, niezależnie od ich statusu formalnego i momentu podjęcia współpracy. ElektroUnion stawia na jakość produktów w „przyswajalnej” cenie, rzetelność, a przy tym na indywidualny potencjał hurtowni, ich etykę biznesową oraz dobre relacje. O tym jak bardzo przyjęte zasady przynoszą oczekiwane rezultaty jest fakt, że firma na przestrzeni zaledwie 5 lat pokaźnie rozwinęła skrzydła. Wynikiem realizacji planów jest znaczący wzrost potencjału Grupy przy jednoczesnym wzroście potrzeb związanych z jej obsługą. Potwierdzeniem rozwoju firmy są nagrody: 1. nagroda w konkursie Orły Polskiego Budownictwa 2012 oraz Certyfikat Dynamiczna Firma 2012. Sławomir Dębowski z powodzeniem aktywizuje współpracę handlową i techniczną, co w konsekwencji umacnia markę i pozycję rynkową. Dla Sławomira Dębowskiego liczy się to, co będzie pojutrze, a nie tu i teraz. W celu zwiększenia atrakcyjności oferty firm członkowskich uruchomiony został w 2011 r., przy siedzibie ElektroUnion, magazyn towarów szybko rotujących i wysoko marżowych. Grupa ElektroUnion nie tylko dba o różnorodność oferowanych towarów, aby służyły wszystkim potencjalnym odbiorcom, lecz także jest otwarta na partnerską współpracę z firmami zajmującymi się hurtem elektrycznym. www.elektrounion.pl

Marek Huzarewicz, prezes Philips Lighting Poland SA

arek Huzarewicz przyczynił się do stworzenia z lokalnej fabryki w Kętrzynie międzynarodowego centrum produkcyjnego dla globalnej firmy Philips. Wyniki finansowe potwierdzają trafność obranej strategii – wartość sprzedaży systematycznie rośnie w ostatnich dwóch latach, przy jednoczesnym wzroście zysku. Udział opraw ledowych to już ok. 50 proc. przychodów, podczas gdy dwa lata temu było to zaledwie 5 proc. Dzięki działaniom innowacyjnym oraz sprawnemu zarządzaniu tak intensywnym wzrostem produktywność fabryki mierzona kosztem na sztukę wyrobu poprawiła się w ostatnich dwóch latach o 15 proc. Kluczowe czynniki sukcesu to: zbudowanie kompetencji w obszarze badań i rozwoju opraw oświetleniowych, rozwinięcie technologii LED, zmiana kultury organizacji produkcji w oparciu o lean manufactruring, rozbudowa zakładu umożliwiająca wzrost produkcji, zbudowanie młodego i ambitnego zespołu zarządzającego, zdolnego wdrożyć strategię w życie. Wiele produktów pochodzących z Kętrzyna odniosło sukces rynkowy. W opinii klientów Marek Huzarewicz to menadżer o szerokich horyzontach, wizjoner, ale przy tym bardzo konkretny, o dużej charyzmie i z poczuciem humoru. Doskonale rozumie konteksty globalne i regionalne w prowadzeniu biznesu. To menadżer na dobre i złe czasy – rozumie, że żyjemy w epoce, której jedyną stałą rzeczą jest zmiana. Świetny rozmówca, żeglarz, angażuje się w działania społeczne. www.philips.com

ElektroTrendy nr 5/2013

irma na przestrzeni ponad 25 lat swojej działalności wykazuje ciągły wzrost sprzedaży i asortymentu produkcji. Dzięki temu nawet w okresie kryzysu, jaki obecnie panuje, ciągle się rozwija oraz prowadzi działania inwestycyjne nakierowane na wprowadzanie w firmie innowacji technologicznych i produktowych. Aktualnie realizuje trzy programy inwestycyjne z dofinansowaniem. Działania firmy są nakierowane na rozwój i wprowadzanie innowacji technologicznych i technicznych. Wszelkie nowoczesne systemy sterowania, napędu i komunikacji są realizowane poprzez własny dział budowy maszyn i linii technologicznych. Podstawy tego rozwoju zostały w dużej mierze zapoczątkowane i później kontynuowane poprzez Janusza Nowaka – biorącego osobisty udział w konstrukcji, serwisie i uruchomieniach maszyn i linii technologicznych konstrukcji Manex, a także renomowanych producentów europejskich. Znamienne jest to, że większość linii technologicznych działających w firmie została zakupiona lub zmodernizowana w ciągu ostatnich pięciu lat. W ramach wieloletniej współpracy z czołowym producentem linii ciągarniczych Janusz Nowak prowadził rozruchy i uruchomienia w wielu krajach Europy, Azji, USA i Afryki. Strategia rozwoju technicznego opartego na innowacyjnych rozwiązaniach systemów sterowania, w połączeniu ze strategią wprowadzania nowych rozwiązań technologicznych jak i produktowych (przewody w izolacjach porowanych, bezhalogenowych i sieciowanych radiacyjnie) pozwala na dynamiczny rozwój firmy i promowanie marki. www.manex.com.pl

Krzysztof Wieczorkowski, prezes SONEL SA

Wizja i cele Krzysztofa Wieczorkowskiego sprawiły, że Sonel jest obecnie największym producentem przyrządów pomiarowych w Europie Środkowo-Wschodniej. Obecnie sieć sprzedaży budowana jest również w Azji. Rozwój marki dokonuje się także na polu produktowym. Po wprowadzeniu gamy urządzeń do pomiarów jakości energii elektrycznej i kamer termowizyjnych, spółka zamierza wejść na rynek fotowoltaiki tzn. produkcji paneli słonecznych. Wyniki finansowe z ostatnich lat świadczą o stabilnym wzroście w dłuższym okresie. W zakresie sprzedaży 2012 rok należał do najlepszych w historii spółki. Spółka realizuje program działań strategicznych opracowanych na lata 2012-2015 pod hasłem „Wszyscy wpływamy na sukces”. Ma ono uświadomić pracownikom, że na każdym etapie realizacji zadań cząstkowych, lepszą i efektywniejszą pracą można zbliżyć się do poprawy wyników finansowych. Dzięki uzyskaniu dotacji Sonel poprawił poziom innowacyjności poprzez przeprowadzenie kompleksowych prac badawczo-rozwojowych w zakresie nowej generacji mierników do pomiarów elektrycznych i środowiskowych oraz wdrożenie wyników tych prac. W sumie zostało wdrożonych 20 linii produktowych obejmujących ok. 35 wyrobów. Rozpoczęty został kolejny program rozwojowy, w wyniku którego powstaną produkty nie występujące dotychczas w ofercie. Spółka wdraża w zarządzaniu projektami rozwojowymi metody i narzędzia sprzyjające wymianie pomysłów i informacji w zespołach lokalnych i rozproszonych. www.sonel.pl

Zbliżenia

Roman Ostrowski, prezes Ostrowski-biz.pl Sp. z o.o.

możliwościach rozwoju firmy w oparciu o Internet dzisiaj nie trzeba nikogo przekonywać, ale w roku 2005 nie było to takie oczywiste. Stojąc przed wyborem dalszej drogi zawodowej, po zakończeniu pracy na stanowisku prezesa firmy oświetleniowej, Roman Ostrowski postanowił zaangażować się w prywatne przedsięwzięcie. Wybór padł na handel artykułami elektrotechnicznymi w internecie. Sprzedaż od początku oparta była na indywidualnie stworzonym programie. Ciągła praca, a także wiedza o produktach oraz e-handlu (reklama w sieci) pozwoliły na dynamiczny rozwój firmy. Dzięki temu dzisiaj firma jest liderem w segmencie sprzedaży artykułów elektrotechnicznych przez internet. Obecnie każdy z sześciu sklepów internetowych (m.in. www.LuxMarket.pl czy www.DobreGniazdka.pl) w swoim segmencie jest liczącym się partnerem, zarówno dla klientów jak i dla dostawców. Działalność z założenia jest innowacyjna, ale należy również podkreślić wiele ciekawych indywidualnych rozwiązań zwiększających wydajność systemu, takich jak integracja systemów informatycznych sklepu z systematami dostawców, dzięki czemu np. w sklepie www.KableSklep.pl można sprawdzić aktualnie dostępne odcinki kabli znajdujące się na magazynie producenta. Ciekawym rozwiązaniem jest system automatycznego rabatowania w zależności od ilości zamawianego towaru. Klient widzi pod każdym produktem, jaka będzie jego cena w zależności od zamawianej ilości. www.ostrowski-biz.pl

na dobry początek

Paweł Jarmużek, prezes A-T S.A.

omysłem na rozwój P.H. A-T S.A. jest zbudowanie własnej sieci punktów sprzedaży detalicznej oraz duża dywersyfikacja. Firma ma ogromnie rozdrobnione portfolio klientów oraz potężny asortyment produktów, dlatego jest dużo bardziej odporna na okresowe osłabienia koniunktury. Od początku istnienia, czyli od 1989 r., firma odnotowuje ciągły wzrost przycho- dów, pomimo spadków, które odnotowywał rynek w czasie stagnacji. Z roku na rok wyniki finansowe poprawiają się. Udaje się osiągać wzrostowe wartości pomimo jednocześnie prowadzonych inwestycji. W połowie 2012 r. rozpoczęte zostało wdrożenie nowego systemu klasy ERP do zarządzania wszystkimi obszarami biznesowymi, a jego zakończe- nie zaplanowano na czerwiec 2014 r. Celem strategicznym spółki jest otwarcie 250 sklepów pod logo A-T na terenie całego kraju. Głównym obszarem zainteresowania są miasta powiatowe o liczbie mieszkańców pow. 20 tys. Firma chce stworzyć największą w kraju sieć detaliczną branży elektrotechnicznej. Od 2008 r. liczba placówek A-T powiększyła się o 54 punkty sprzedaży. Obecnie jest ich już 95 i liczba ta nieustannie rośnie. A-T posiada ekskluzywny salon oświetleniowy pod nazwą Fabryka Światła, który jest dedykowany do obsługi projektantów oraz specjalistów aranżacji wnętrz. Kolejny oddział w powstaje właśnie w Rzeszowie. W ocenie partnerów biznesowych Paweł Jarmużek aktywnie uczestniczy w rozwoju firmy, tworzy strategię i pilnuje jej realizacji. Reprezentuje rzadkie połączenie konsekwencji w działaniu i otwartości. www.at-krotoszyn.pl

Michał Twerd, właściciel firmy TWERD

Bostjan Leban, prezes ETI Polam Sp. z o.o.

ichał Twerd niezmiennie i niezłomnie walczy o miejsce całkowicie polskiego przemiennika częstotliwości na polskim rynku. Od lat, jako jedyny polski producent falowników, odnosi sukcesy, jakość jego falowników porównywana jest do jakości światowych producentów, a często odpowiada klientom bardziej niż standardowy produkt, ponieważ może zostać zmieniony zgodnie z ich oczekiwaniami. – Mimo trudności w walce z dużymi koncernami uważam, że warto jest reprezentować polską markę. Markę, która ma renomę w Polsce, a także poza granicami kraju (otworzyliśmy bowiem fabrykę w Chinach i eksportujemy nasze falowniki do Chin, do Rosji, na Białoruś i Ukrainę, a ostatnio także na Filipiny) – podkreśla Michał Twerd. Strategią firmy od samego początku było konsekwentne promowanie polskiej marki i polskich falowników. Firma nigdy nie sprzedawała przemienników częstotliwości innych marek. Najistotniejszym elementem strategii jest działalność B+R. Rozwój firmy pozwolił na zaplanowanie nowej siedziby, która umożliwi zwiększenie produkcji oraz prowadzenie bez ograniczeń bardziej skomplikowanych badań. Firma ZE TWERD jest firmą niesłychanie innowacyjną. W latach 2009-2012 stworzyła (dzięki wsparciu UE) sześć nowych, innowacyjnych produktów, których nie produkuje nikt w kraju: małogabarytowy wektorowy przemiennik częstotliwości, nowy trójfazowy przemiennik MFC1000, zespół generatorowy do uzyskiwania energii odnawialnej, przemiennikowy zespół napędowy do produkcji gazu, napęd samochodu elektrycznego i generator do uzyskiwania energii w elektrowniach wiatrowych.

omysłem prezesa jest budowa nowoczesnej i silnej firmy produkcyjno-handlowej w Polsce i w krajach bałtyckich oraz stopniowe przechodzenie od sprzedaży produktów do sprzedaży kompleksowych systemów rozwiązań. Działania Bostjana Lebana skupione są na umocnieniu marki i wizerunku firmy. Dzięki temu marka ETI jest dziś znana i szanowana. Sportowa dusza (były gracz Narodowej Drużyny Słoweńskiej w koszykówce) sprawia, iż wiele zapału i determinacji przekłada się na działania biznesowe. Bostjan Leban nigdy się nie poddaje i zawsze brnie do celu. Działania podejmowane przez prezesa są nowatorskie i odważne, ale jednocześnie bardzo dobrze przemyślane. Obecnie firma ETI Polam jest postrzegana dużo wyżej niż w momencie jej przejęcia przez Bostjana Lebana w 2008 roku. Polska w tym czasie stała się numerem jeden w koncernie ETI. Właśnie ze względu na pozycję lidera w koncernie stała się jego lokomotywą. ETI w Polsce nie korzysta z gotowych rozwiązań koncernu – prezes wraz ze swoim zespołem sam je tworzy i realizuje. Są one później wykorzystywane na pozostałych rynkach. Rozbudowa oferty handlowej w ostatnich kilku latach przyczyniła się do zainwestowania w narzędzia informatyczne. Ogromnym wyzwaniem była inwestycja w nowy park maszynowy i technologiczny oraz przyjęcie nowych asortymentów produkcyjnych do Polski. Klienci otrzymali duże wsparcie w postaci ETI Cennik oraz ETI CAD. Bostjan Leban dąży do doskonałości w każdym obszarze zarówno zarządzania jak i produkcji. Nie ma takich wyzwań, których realizacji nie podjąłby się. www.etipolam.com.pl

www.twerd.pl

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

na dobry początek

Zbliżenia

Forum Menadżerów Elektrotechniki

Późnym popołudniem, w dniu 24 października 2013 roku, w Warszawie, w Teatrze Kamienica, przy Alei Solidarności nr 93 (dawna ul. Leszno, klimat miejsca nawiązuje do warszawskich teatrów z lat 20.-30. XX w.), odbyło się spotkanie menadżerów branży elektrotechnicznej. Uczestnikami byli przedstawiciele najbardziej liczących się w Polsce hurtowni, firm produkcyjnych oraz wykonawczych. Organizatorem Forum było Wydawnictwo PUBLIKATECH, wydawca takich czasopism branżowych, jak: Rynek Elektryczny, Oświetlenie LED i Magazyn Fotowoltaika.

potkanie podzielone zostało na dwie główne części. Forum Menadżerów Elektro-techniki i Finał Konkursu Menadżer Roku Branży Elektrotechnicznej 2012. 1. Forum Menadżerów Elektrotechniki Forum było okazją do zapoznania się z bieżącą sytuacją przedsiębiorstw. Niejako przy okazji podsumowano Ranking firm elektrotechnicznych. W tym roku wyróżnienie otrzymała firma LUG S.A., a nagrodę odebrał Prezes Ryszard Wtorkowski. Wykłady o płynności finansowej oraz kondycji finansowej zaprezentowane zostały przez przedstawicieli wywiadowni gospodarczych Euler Hermes i Bisnode, które przedstawiły dzisiejszy obraz oraz perspektywy dla biznesu na kolejne miesiące.

ElektroTrendy nr 5/2013

Zbliżenia

Referaty wygłosili: • Janusz Niedźwiecki, były prezes zarządu APATOR, laureat II edycji Konkursu Menadżera Roku Branży Elektrotechnicznej, w ramach Akademii Menadżera, wykład, pt. „Sztuka Zarządzania”

• Michał Modrzejewski, EULER HERMES – prezentacja, pt. „Spływ należności w branży elektrycznej”

• Ewa Suchta, BISNODE – prezentacja, pt. „Kondycja branży elektrotechnicznej w Polsce”

na dobry początek

Uzupełnieniem pierwszej części był, w Sali Kolumnowej, oryginalny pokaz ręcznego zwijania cygar zaprezentowany przez czarnoskórą poznaniankę.

2. Finał Konkursu Menadżer Roku Branży Elektrotechnicznej 2012 W drugiej części Forum ogłoszono wyniki konkursu i wręczono zostały nagrody dla najlepszych menadżerów branży elektrotechnicznej w 2012 roku. Nominacje pod linkiem: www.publikatech.pl/nominacje.pdf Ideą Konkursu jest zwrócenie uwagi na ludzi, którzy wyróżniają się szczególną aktywnością na rynku, ich firmy dynamicznie rosną podnosząc standardy w branży. Kandydatem do Konkursu Menadżer Roku Branży Elektrotechnicznej może być każda osoba, która uczestniczy od co najmniej pięciu lat w zarządzaniu przedsiębiorstwem branży elektrotechnicznej na polskim rynku. Konkurs obejmuje trzy kategorie: Producent, Hurtownia i Usługi. Podstawowymi kryteriami oceny dokonywanej przez Komisję Konkursową były: • Przedsiębiorczość: pomysły na rozwój firmy; umiejętność przezwyciężania kryzysów, niezłomność i determinacja w dążeniu do osiągnięcia sukcesu, budowa silnej marki.

• Wyniki finansowe: wyniki finansowe świadczące o stabilnym wzroście; efektywność podjętych inwestycji. • Strategia: wizja i strategia rozwoju firmy oraz ich konsekwentna realizacja; kluczowe czynniki sukcesu firmy. • Innowacyjność: podejmowanie twórczych i nowatorskich działań dążących do lepszego pozycjonowania firmy wobec konkurencji; wprowadzanie i stałe rozwijanie nowych produktów i usług. • Relacje z pracownikami: podstawowe zasady współpracy i etyki pracy; motywowanie personelu (system ocen, nagród, awansowania). • Nagrody i osiągnięcia: ukończone kursy i szkolenia, przyznane nagrody, zdobyte medale, • Działalność społeczno-kulturalna: wspieranie wydarzeń artystycznych, akcje charytatywne, sponsoring. W skład kapituły konkursu wchodzili przedstawiciele (alfabetycznie): BISNONE (d. D&B), EULER HERMES, MAK MEDIA, PIGE, PSE, PUBLIKATECH, PZPO i SHE ZPDE.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

na dobry początek

Zbliżenia

Organem doradczym dla Konkursu jest Klub Menadżera, którego członkami są wszyscy laureaci. Laureaci konkursu „Menadżer Roku Branży Elektrotechnicznej 2012”, w kategorii: • Producent – Krzysztof Wieczorkowski, prezes SONEL S.A. • Hurtownia – Paweł Jarmużek, prezes A-T S.A. • Usługi – nagrody głównej nie przyznano ze względu na to, że zgłoszony został tylko jeden kandydat.

ElektroTrendy nr 5/2013

Zbliżenia

na dobry początek

Nagrody / Wyróżnienia Specjalne konkursu „Menadżer Roku Branży Elektrotechnicznej 2012”, w kategorii: • Producent – Michał Twerd, właściciel firmy TWERD, za innowacyjność i dążenie do rozwoju polskich produktów w trudnych warunkach konkurencji rynkowej. • Hurtownia – Roman Ostrowski, prezes Ostrowski-biz.pl Sp. z o.o., za wdrażanie nowoczesnych metod dystrybucji artykułów elektrotechnicznych. • Usługi – Sławomir Dębowski, prezes ElektroUnion Sp. z o.o., za niestandardowe działania w zakresie tworzenia grupy zakupowej.

Dopełnieniem artystycznym wieczoru był pełen humoru i ekspresji monodram Emiliana Kamińskiego „W obronie Jaskiniowca”.

Następnie uczestnicy Forum spotkali się w kuluarach.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Kalejdoskop

KALEJDOSKOP 01. PSE wybiera chińską ofertę Pinggao Group, która wybuduje linie energetyczne w północnej Polsce Chiński koncern Pinggao Group rozpoczął proces podpisywania dwóch umów o wartości ponad 500 mln zł. Kontrakty dotyczą realizacji linii energetycznych w północnej Polsce. Inwestycje, o których mowa to m.in. linia 400 kV Żydowo Kierzkowo - Słupsk oraz stacja 400/110 kV Żydowo Kierzkowo. Właścicielem Pinggao Group Ltd. jest State Grid Corporation of China, trzecie na świecie co do wielkości aktywów przedsiębiorstwo infrastrukturalne. PSE jest przygotowane na wypadek kłopotów z realizacją inwestycji, wymaga złożenia przez wykonawcę notarialnego oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji

Przedstawiciele polskich firm projektujących i budujących linie wskazują na fakt, że chińskie firmy nie mają w Polsce zaplecza wykonawczego, a będą musiały szukać podwykonawców. Zastrzegają jednocześnie, że nie będą współpracować po zaniżonych stawkach. Jerzy Polaczek, były minister transportu zwraca jednak uwagę, że obecność COVEC w takcie realizacji autostrady A2 spowodowała wiele bankructw pośród podwykonawców. Konsekwencje tych zdarzeń były odczuwalne w praktycznie całej branży budowlanej. PSE nie obawia się podobnego scenariusza i tłumaczy, że Pinggao Group jest przygotowane do budowy linii przesyłowych. Firma została założona w 1970 r., ma ponad 7.000 pracowników, jest także odpowiednio przygotowana finansowo oraz może pochwalić się europejskimi certyfikatami jakościowymi. Źródło: PSE

02. Ładowanie telefonu za pomocą energii z pioruna Nokia prowadzi prace nad nową technologią prowadzoną razem z University of Southampton

Źródło: Phys.org

Zdjęcie: PSE

Chińskie oferty są najczęściej wybieranymi podczas organizowanych przez PSE – Polskie Sieci Elektro-energetyczne OPERATOR S.A. przetargów, ponieważ są najtańsze. Początkowo oferta Pinggao wynosiła 430,5 mln zł przy budżecie inwestora w wysokości 454,6 mln zł. Polscy inwestorzy zaproponowali ceny w wysokości od 581,8 mln zł do 676,45 mln zł. W czasie drugiego przetargu chińskie Pinggao przedstawiło ofertę wartą 76 mln zł przy budżecie inwestora 78 mln zł. Konkurenci zaproponowali ceny od 95,44 mln zł do 151,97 mln zł.

ElektroTrendy nr 5/2013

laboratorium na uniwersytecie of Southampton. High Voltage Laboratory to jedno z najlepiej wyposażonych laboratoriów wysokich napięć na skalę światową. Przeprowadzony eksperyment pozwala wierzyć, że już za kilka lat możliwe będzie wykorzystanie zjawisk naturalnych do dostarczenia energii elektrycznej do różnych urządzeń. Wykorzystano zjawisko prądu zmiennego, który był przepuszczony przez transformator, udało się wysłać ponad 200.000 woltów przez szczelinę szerokości 300 milimetrów. Końcowym efektem było zjawisko o właściwościach podobnych do naturalnego wyładowania atmosferycznego. Sygnał został potem przechwycony przez następny transformator, co umożliwiło naładowanie telefonu. Do eksperymentu użyto smartfonu Lumia 925. Obwód w Nokii miał pozytywny wpływ na sygnał, ustabilizował go, co pozwoliło na naładowanie baterii. Odkrycie to potwierdza, że urządzenia można ładować za pomocą prądu znajdującego się w powietrzu. Naukowcy wraz z przedstawicielami Nokia cieszą się i wierzą, że jest to wielki krok w kierunku zrozumienia naturalnych sił – takich jak piorun – i korzystania z ich energii oraz że obrana droga pozwoli w przyszłości na zupełnie nową jakość ładowania telefonów.

03. Aplikacja, którą sprawdzisz aktualny stan licznika energii

Nokia wierzy, że odkrycie zrewolucjonizuje sposób ładowania urządzeń. Współpraca badaczy z University of Southampton oraz inżynierów Nokii zaowocowała opracowaniem technologii ładowania smartfona dzięki energii generowanej przez pioruny. Prace przeprowadzane są w High Voltage Laboratory, w specjalnym

Operator Energa oferuje swoim klientom aplikację na smartfony, aby mogli kontrolować zużycie energii. „Mój Licznik” można pobrać na tablety i smartfony z systemem Android oraz

Kalejdoskop

iOS. Niestety zainteresowani muszą mieć zainstalowany licznik z możliwością zdalnego odczytu. Aplikację można zainstalować już z Google Play oraz z AppStore. Użytkownik może sprawdzić zużycie prądu w domu z każdej zakończonej doby, porównać, kiedy ta wartość była najwyższa oraz przekonać się, czy zużywa tyle energii elektrycznej, co osoby korzystające z tej samej taryfy. Dzięki temu klienci mają możliwość ocenienia czy korzystają optymalnie z energii elektrycznej w domu. Dodatkowo aplikacja zawiera dostęp do podstawowych informacji z umowy tj.: adresu i numeru Punktu Poboru Energii, sprzedawcy energii, okresu obowiązywania umowy oraz wybranej taryfy.

zimą, kiedy występuje zjawisko inwersji i miasto ma problem ze smogiem. We wrześniu br. władze miasta Zakopanego miały okazje przetestować elektryczny Solaris do komunikacji miejskiej. Pierwsze autobusy elektryczne marki Solaris zostały zaprezentowane w 2011 roku. Solarisy testowane były już w kilkudziesięciu miastach w Europie, również zimą w miastach alpejskich. Autobusy kupiły już władze Klagenfurtu w Austrii. Kolejne pojazdy zamówiły władze Brunszwiku oraz Dusseldorfu w Niemczech.

NA DOBRY POCZĄTEK

wozy konne osób na wózkach inwalidzkich. Takie możliwości dawałby autobus elektryczny. Firma Solaris deklaruje przejechanie takim autobusem 100 km za około 50-60 złotych. W porównaniu z tradycyjnym dieslem to koszt trzykrotnie mniejszy. Zakup elektrycznego autobusu, który może zabrać 60 pasażerów, to wydatek około 2 mln złotych, czyli dwa razy więcej niż autobus z silnikiem tradycyjnym o podobnych gabarytach. Urząd miasta Zakopane, wspólnie z Polskimi Kolejami Górskimi i Tatrzańskim Parkiem Narodowym, chce na zakup autobusów pozyskać fundusze unijne. Przy zakupie autobusów firma Solaris dostarcza także stacje do ładowania pojazdów. Źródło: UM Zakopane, zakopane.eu, PKR, TPN

05. Darmowy Internet

Zdjęcie: Solaris

Nowy, zdalny licznik energii elektrycznej to urządzenie, które daje możliwość kontrolowanego użytkowania prądu. Dzięki niemu rozliczenia za energie elektryczną prowadzone są w oparciu o faktyczne zużycie energii elektrycznej, a nie o prognozy. Liczniki zdalnego pomiaru energii elektrycznej zostały już zainstalowane w Kaliszu, Drawsku Pomorskim i na Półwyspie Helskim. Operator zamierza niedługo wymienić liczniki klientom na całym terenie działania spółki. Źródło: Energa

04. Autobus elektryczny w Zakopanem Czy znikną fiakry na drodze do Morskiego Oka? Transport elektryczny to przyszłość dla Zakopanego, zwłaszcza

„Elektryk” kursował na trasie z centrum miasta do Kuźnic (Kuźnice to część Zakopanego położona w parku narodowym), czyli tam gdzie odbywa się największy ruch turystyczny w Zakopanem. W sezonie turystycznym przemieszczają się tam codziennie tysiące turystów i konieczne są rozwiązania ekologiczne, które nie będą uciążliwe dla przyrody i dla samych turystów. A autobus elektryczny spełnia te warunki, bo silnik autobusu jest całkowicie elektryczny, dzięki czemu nie emituje spalin i nie wydaje hałasu. Energia do napędzania silnika gromadzona jest w dwóch bateriach o wadze 700 kg każda. Autobus elektryczny był również testowany na drodze do Morskiego Oka w Tatarach, gdzie pokonał wszystkie strome podjazdy. Na tej trasie istnieje tradycyjny transport konny i decyzja o wprowadzeniu tam autobusów elektrycznych, to rozważanie między tradycją hodowli i użytkowania koni a nowoczesnością. Innym problemem jest to, że autobus nie wydaje dźwięków i turyści idący drogą mogą nie zareagować na nadjeżdżający pojazd. Autobus elektryczny jest z kolei szansą dla osób niepełnosprawnych, którzy obecnie nie mają możliwości wjazdu do Morskiego Oka, ponieważ fiakrzy nie zabierają na

UKE opracował mapę uruchomionych przez Jednostki Samorządu Terytorialnego hotspotów, zapewniających dostęp do darmowego i taniego internetu. Urząd Komunikacji Elektronicznej przygotował graficzne zestawienie miejsc, w których można skorzystać z bezprzewodowego dostępu do internetu, oferowanego najczęściej w standardzie Wi-Fi. Hotspoty uwzględnione na mapie uruchomione zostały przez Jednostki Samorządu Terytorialnego, zainstalowane w miejscach publicznych, takich jak place miejskie, uniwersyteckie, w budynkach użyteczności publicznej, w parkach, alejach. Jest ich w sumie 1986 w całej Polsce.

Zdjęcie: UKE

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Kalejdoskop

Samorządowe hotspoty zapewniają dostęp do sieci o niższej prędkości transmisji danych niż oferują firmy telekomunikacyjne na zasadach komercyjnych, często ograniczona jest także długość jednej sesji połączenia z siecią. Mapę hotspotów można znaleźć na stronie UKE. W miarę przybywania kolejnych hotspotów, co następować będzie po wydaniu przez UKE pozytywnych decyzji Jednostkom Samorządu Terytorialnego, mapa będzie aktualizowana.

Zdjęcie: UKE

Jeśli chodzi o jej obsługę, to jest ona prosta. Mapą startową jest mapa kraju. W zależności od dokonanego wyboru po kliknięciu na województwo, ukaże się mapa wybranego województwa z zaznaczonymi powiatami. Należy kliknąć na wybrany powiat, a ukaże się mapa powiatu z zaznaczonymi obszarami gmin w ramach powiatu. Należy kliknąć na gminę, aby ją dokładnie obejrzeć. Na każdym poziomie znajdują się informacje dotyczące ilości hotspotów na danym obszarze. Aby zobrazować ilość zainstalowanych przez JST hotspotów, wybrano sześć kolorów, oznaczających przedziały ilościowe. Niestety sporo obszarów zostało zaznaczonych kolorem białym, który oznacza brak samorządowych hotspotów.

Zdjęcie: ecoxgear.com/ Ecoxpower Firma Ecoxpower wprowadziła na rynek nowoczesną wersję dynama, instalowaną na przednim kole, którego zadaniem jest nie tylko zasilanie doczepionego doń oświetlenia, ale także pełnienie roli ładowarki do baterii uzupełniającej energię w naszym w naszym mobilnym sprzęcie, np. odtwarzaczu przenośnym, nawigacji GPS lub też smartfonie, itp. Urządzenie przeznaczone jest dla amatorów naprawdę długich przejażdżek rowerowych, gdyż pełne naładowanie baterii naszego sprzętu zajmie około 90 minut, przy założeniu, że będziemy cały czas jechać z prędkością 20 km/h, pedałując na rowerze z 26” kołami. Założenie jest mocno optymistyczne, więc zapewne potrwa to znacznie dłużej. W dodatku taka ładowarka nie jest tania, kosztuje bowiem aż 130 dolarów, ale przy dojazdach rowerem do pracy może okazać się całkiem przydatnym rozwiązaniem. Za: ecoxgear

07. Duża elektrownia na niemieckim dachu W Niemczech uruchomiono największą w Europie dachową instalację solarną. Zajmuje ona ponad 110.000 metrów kwadratowych powierzchni.

06. Rowerowe dynamo – reaktywacja

ElektroTrendy nr 5/2013

Źródło: cleantechnica.com/ theguardian.com

08. W Łodzi pocztę rozwożą elektrycznymi autami z Radomia

Źródło: UKE

Dzisiejszym dynamem zasilamy, nie tylko oświetlenie ledowe roweru, ale również naładujemy baterię smartfona.

W Niemieckim Heddesheim położonym niedaleko Mannheim zaczęła pracę największa na naszym kontynencie instalacja solarna zlokalizowana na jednym dachu. Na dachu tamtejszego centrum logistycznego Pfenning, zamontowano 33.000 modułów fotowoltaicznych, które zajmują powierzchnię 110.000 m². Ta mała elektrownia dysponuje mocą 8,1 MW i ma produkować rocznie około 7.905,8 MWh energii elektrycznej. Wystarczyłoby to na zasilenie ponad 1800 niemieckich domów. Energia będzie jednak produkowana wyłącznie na potrzeby centrum logistycznego, nie będzie sprzedawana do sieci ogólnokrajowej. Moduły solarne ułożono pod niewielkim kątem w linii wschód-zachód. Prace przy budowie instalacji trwały tylko cztery tygodnie. Prowadziła je spółka Wirsol. Moduły fotowoltaiczne dostarczył zaś chiński Yingli Solar. Instalacja ta pozwoli zmniejszyć emisję dwutlenku węgla o około 5.171 ton rocznie. Największa dachowa elektrownia solarna znajduje się obecnie na dachach zakładów motoryzacyjnych General Motors w Saragossie w Hiszpanii. Tam na budynkach koncernu zamontowano 85.000 paneli fotowoltaicznych. Tutaj jednak wykorzystano elastyczne panele, które rozwinięto na dachu niczym dywan. Ta dachowa elektrownia dysponuje już mocą 12 MW i produkuje ponad 15,1 mln kWh energii rocznie. Pozwoliłoby to zasilić około 4.600 domów zużywających średnio 3.300 kWh energii rocznie. Pozwala ona zmniejszyć emisją CO2 o 6.700 ton rocznie. Energia produkowana przez panele na dachach zakładów General Motors w Saragossie również jest w całości konsumowana przez fabrykę samochodów.

Zdjęcie: cleantechnica/pfenning

Kalejdoskop

Amerykanie uruchomili największą elektrownię solarną na Ziemi. Na pustyni Mojave, około 64 km na południowy-zachód od Las Vegas uruchomiono elektrownię Ivanpah (ang.

Zdjęcie: Elipsa Vehicles

Samochody napędzane silnikami elektrycznymi o nawie ELIPSA produkowane w ZNTK Radom, rozwożą od ubiegłego roku przesyłki pocztowe w Łodzi.

Jedna z firm przesyłkowych zdecydowała się testować na ulicach Łodzi 20 sztuk eco-aut o wdzięcznej nazwie Elipsa, przy rozwożeniu poczty i obsługi paczkomatów w Łodzi. To pierwszy miejski program pilotażowy tych pojazdów, do tej pory były one wykorzystywane na terenach zamkniętych, czyli w zakładach produkcyjnych, parkach rekreacyjnych, zakładach hotelarskich. Zdjęcie: Elipsa Vehicles

ELIPSA, to pojazd o zasięgu 60-70 km. Ma elektryczny napęd, którego podstawą są klasyczne, ołowiowe akumulatory. Pełne naładowanie baterii trwa około ośmiu godzin. Jest tu również zainstalowany system odzyskiwania energii z hamowania, który trochę wydłuża zasięg pojazdu. Koszt przejechania 100 km tym samochodem wynosi około 6 zł. Średnia prędkość ruchu jest odpowiednia dla elektrycznych pojazdów, które dodatkowo mogą poruszać się w miejscach wykluczonych dla pojazdów spalinowych.

09. Elektrownia słoneczna po amerykańsku Na pustyni Mojave w Kalifornii uruchomiono największą na świecie elektrownię słoneczną. Dysponuje ona mocą 392 MW i zajmuję powierzchnię 3.500 akrów.

NA DOBRY POCZĄTEK

10. Fabryka fundamentów dla morskich wiatraków powstanie koło Szczecina Po kilku latach nowoczesny przemysł na rzecz gospodarczego wykorzystania morza wraca do Szczecina. Wartością projektu jest jego międzynarodowy charakter, nowoczesna branża oraz wykorzystanie intelektualnego i materialnego potencjału szczecińskiego środowiska stoczniowego.

Zdjęcie: ivanpahsolar

Ivanpah Solar Electric Generating System). Elektrownia dysponuje mocą 392 MW, choć pierwotne plany zakładały moc na poziomie 440 MW. Obiekt składa się z ponad 300.000 luster ustawionych na obszarze 3.500 akrów (1 akr to w przybliżeniu 4.046,85 metrów kwadratowych). Elektrownia składa się z trzech wież słonecznych zbudowanych w technologii LPT 550, otoczonych lustrami. Lustra skupiają promienie słoneczne na położonych centralnie specjalnych wieżach słonecznych (o wysokości 140 m) pełniących rolę boilera. Skupione lustrami promienie słoneczne są wykorzystywane do podgrzania wody w boilerze. Uzyskana dzięki temu para napędza turbiny. Lustra są zaś sterowane komputerowo tak by w ciągu dnia skupiać na wieży jak najwięcej energii słonecznej. Budowa Ivanpah rozpoczęła się w październiku 2010 roku i pochłonęła 2,2 mld dolarów. W obiekt ten zainwestowały amerykańskie koncerny Bright Source, NRG oraz Google. Elektrownia będzie produkować energię pozwalającą zasilić około 140.000 domów. Konstruktorzy wskazują również, że elektrownia pozwoli na uniknięcie emisji gazów cieplarnianych w ilości jaką rocznie produkuje 70.000 samochodów. Dodatkowo elektrownia nie będzie wykorzystywała wody do schładzania pary, ale powietrze. Dodatkowo będzie to system zamknięty, więc skroplona para będzie wykorzystywana ponownie. Jedyną wodą, której nie będzie można ponownie wykorzystać będzie ta użyta do czyszczenia luster. Źródło: ivanpahsolar.com

Zdjęcie: Bilfinger Crist Offshore

W Szczecinie będą powstawać konstrukcje dla morskich farm wiatrowych. W Podstrefie Szczecin Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK Mielec powstanie fabryka fundamentów dla morskich wież wiatrowych. Inwestycja warta jest 326 mln zł. Agencja Rozwoju Przemysłu udzielił spółce Bilfinger Crist Offshore Sp. z o.o. (BCO) zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej w Podstrefie Szczecin Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK Mielec. Wkład ARP w szczecińskie przedsięwzięcie, poza znaczącym wsparciem procesu przygotowania inwestycji i utworzenia specjalnej strefy ekonomicznej, przekracza 100 mln złotych. Inwestor za 326 mln zł zbuduje w Strefie fabrykę fundamentów, na których montowane będą maszty i turbiny wiatrowe morskich farm wiatrowych. Przewidywane moce produkcyjne mającego powstać zakładu będą na poziomie 90 fundamentów kratownicowych. Każda z tego typu konstrukcji ma wymiary 32 m x 32 m x 70 m i waży przy tym 1.000 ton. Na potrzeby fabryki powstanie hala produkcyjna o powierzchni 29.760 m² oraz malarnia o powierzchni 4.200 m².

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Kalejdoskop

Szacuje się, że globalne zapotrzebowanie na fundamenty dla morskich wież wiatrowych w ciągu 10 lat osiągnie poziom 5.500 sztuk. Szczecińska fabryka ma pomóc Bilfingerowi ugryźć jak największy kawałek tego „tortu”. Inwestor zaś do końca 2015 roku ma zainwestować w swój nowy zakład 326 mln zł. Powstaną dzięki temu 462 nowe miejsca pracy. Źródło: arp.com.pl

11. Gdzie Duńczycy testują turbiny wiatrowe?

skać pewność, że turbina wytrzyma 25 lat pracy w trudnych warunkach. Firma wskazuje przy tym, że dzięki wymagającym testom wewnętrznym może zagwarantować oczekiwaną przez klientów jakość turbin. Vestas zatrudnia około 17.000 pracowników i dostarcza turbiny do farm wiatrowych w 73 państwach. Na świecie 49.000 zamontowanych turbin wiatrowych pochodzi od tego właśnie producenta. Farmy wiatrowe wyposażone w turbiny od tej spółki dysponują mocą ponad 56 GW w skali globu. Źródło: vestas.com

Duński Vestas uruchomił największą na świecie platformę testową dla swoich turbin wiatrowych. Powstała ona w Aarhus i waży ponad 700 ton. Duńczycy z Vestas zbudowali nową platformę do testowania swoich turbin wiatrowych. Ma ona pozwolić na badanie wytrzymałości oraz wydajności kompletnej gondoli turbiny V164-8.0 MW. Generator mający zapewnić energię platformie dysponuje mocą 20 MW. Dochodzi do tego jeszcze symulator wiatru. Cała konstrukcja ma 42 m długości i 9 m szerokości ważąc przy tym 700 ton. By utrzymać ten ciężar platformę ustawiono na specjalnie wzmocnionych betonowych fundamentach głębokich na 50 m. Nowa platforma pozwala na symulowanie zużycia turbiny w ciągu 25 lat jej „życia». Duńczycy będą ją teraz wykorzystywać do badania jak zachowywałaby się turbina V164-8.0 MW w warunkach Morza Północnego. Szczególnie interesuje inżynierów wpływ morskich warunków na układ napędowy, wał główny i generator turbiny. Symulacje będą przeprowadzane w kontrolowanym środowisku stworzonym na podstawie danych zebranych z 25.000 turbin wiatrowych z całego świata.

Zdjęcie: Vestas

Vestas zainwestował w największą platformę testową w branży by uzy-

ElektroTrendy nr 5/2013

12. Czy to kolejny utopijny projekt elektrocaru? Pininfarina/Bollore – Bluecar, elektryczny samochód na iPhone’a. Pierwsze dostawy samochodu Bluecar z napędem elektrycznym, produkcji francuskiej spółki Bolloré i włoskiej Pininfariny, mają pojawić się „między wiosną a latem” 2015 rok. Do 2017 roku Pininfarina chce wyprodukować około 60.000 aut.

Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Hiszpania i Szwajcaria), a potem do Ameryki Północnej i Azji. Produkcja akumulatorów LMP, które mają zapewnić autu zasięg 250 km na jedno naładowanie, zacznie się na skalę przemysłową na przełomie jesień/zima 2013 w zakładach w Bretanii i w Kanadzie. Całkowite ładowanie akumulatora LMP (Lithium Metal Polymere) ma potrwać 6 godzin. Jeśli komuś się spieszy, może podpiąć się do prądu na krótkie 5 minut, a potem jechać 25 kilometrów. Po kolejnych 5-10 minutach ma szansę jechać 50 km. Samochodu nie trzeba będzie kupować. Firma będzie go leasingować za niewiele ponad 400 dolarów miesięcznie. Układ napędowy dostosowano również do zwrotnego pozyskiwania energii elektrycznej w czasie hamowania. Baterie umieszczone w płycie podłogowej powinny mieć żywotność 200.000 km. Niektóre podzespoły elektryczne będą dodatkowo czerpać energię z paneli solarnych umieszczonych na dachu. Od czasu zaprezentowania modelu seryjnego samochodu Bluecar podczas Salonu Samochodowego w Genewie wpłynęło już około 6.000 rezerwacji wstępnych. Źródło: Pininfarina

13. Małe reaktory jądrowe odpowiedzią na problemy energetyczne USA Zdjęcie: www.pininfarina.com

Legendarna motoryzacyjna firma Pininfarina, której projektanci stoją za wieloma kultowymi ulicznymi ścigaczami musiała się przeprosić z kryzysem i opracować coś bardziej rozsądnego. Tym razem jest to pojazd Pininfarina Bluecar – elektryczny samochód, który będzie mieć możliwość sterowania iPhonem (pierwsze auto z iPhone’em jako pilotem na świecie). Eleganckie 4-miejscowe, 5-drzwiowe MPV Pininfarina BLUECAR z automatyczną skrzynią biegów osadzono systemem elektrycznym firmy Bolloré. Bluecar, który będzie produkowany w Turynie przez Pininfarinę, powinien trafić najpierw do sprzedaży w sześciu krajach europejskich (Włochy,

Małe reaktory jądrowe (SMR) są w USA określane mianem następców energetyki opartej na węglu, dlatego też zarówno inwestorzy jak i rząd wspierają prace nad SMR. Departament energii (DoE) przyznał już ponad 450 mln dolarów projektowi mPower, którego prototyp powstanie w stanie Tennessee. Rząd amerykański chce, aby budowa prototypu rozpoczęła się już w 2017 roku, wtedy, zgodnie z planem, w 2021 rok reaktor będzie już działać.

Kalejdoskop

Zdjęcie: Elektrownia, foto Glow ImagesEast News

Według Generation Power, nie trzeba przerabiać sieci wyprowadzającej moc, bo moc jest porównywalna. Ze względu na umieszczenie pod ziemią, SMR potrzebuje niewielkiej strefy bezpieczeństwa wokół – rzędu 300 m, więc zazwyczaj wystarczy teren starej elektrowni, bez ingerencji w budynki czy instalacje, które z czasem powstały wokół. SMR (Small Modular Reactor, tj. o mocach poniżej 300 MW) różnią się od dużych reaktorów przede wszystkim umieszczeniem wszystkich istotnych elementów w jednym zbiorniku, dzięki czemu może on być w całości dostarczony na miejsce budowy. Początkowo koncepcja miał być odpowiedzią na problemy energetyczne na izolowanych obszarach, jak np. na Alasce. Jednak w 2009 roku Prezydent USA Barack Obama zapowiedział nową politykę energetyczną USA, która przewiduje m.in. dużą redukcję emisji CO2. Według Nuclear Energy Institute – organizacji amerykańskiego przemysłu jądrowego, w ciągu kilkunastu lat w USA trzeba będzie wyłączyć stare, 50-60 letnie, wyeksploatowane elektrownie węglowe o łącznej mocy około 40 GW. Typowy taki obiekt ma moc kilkuset MW, więc SMR doskonale wpasuje się w jego miejsce. Oznacza to dla SMR znaczący rynek, bo sieć energetyczna, oprócz dużych źródeł, potrzebuje też źródeł mniejszych. Realizacja nowego bloku atomowego wymaga kapitału początkowego, który będzie równy kilkunastu miliardom dolarów, dlatego też SMR ma być częściowo receptą na ten problem. Zamiast dużego bloku za 7 mld dol., powstanie źródło energi, którego koszt budowy jest równy 2-3 mld. Obecnie orientacyjna cena projektu to około 5.000 dol. za kW, czyli około 225 mln za reaktor o mocy 45 MW.

Według szefa wydziału inżynierii jądrowej uniwersytetu Georgia Tech, zaletą SMR jest to, że wykorzystuje znaną i dobrze opanowaną technologię III generacji reaktorów. To wydaje się rzeczywiście najlepszą opcja na najbliższe lata. Wiele wskazuje, że SMR będą powstawać i pracować równolegle z dużymi, „klasycznymi” reaktorami. Na praktyczne zastosowanie kolejnej, IV generacji potrzeba jeszcze kilkudziesięciu lat. Źródło: stefczyk.info

14. Mikrofalówka ładuje inne urządzenia kuchenne Energia z dwóch minut pracy mikrofalówki wystarczyła, by przez kilka minut zasilać inne sprzęty. Urządzenie, które umożliwi korzystanie z emitowanych przez kuchenki mikrofalowe fal elektromagnetyczne do ładowania prostych i niewielkich urządzeń elektrycznych zostało zaprojektowane przez inżyniera z Uniwersytetu Tokijskiego Yoshihiro Kawahara.

NA DOBRY POCZĄTEK

nych. Energia nagromadzona podczas dwóch minut pracy mikrofalówki wystarczyła, by przez kilka minut zasilać niektóre urządzenia wymagające niewielkiej ilości prądu. Naukowiec przeanalizował wiele kuchenek, które można dostać na rynku. Przeciętny poziom energii emitowanej na zewnątrz był dużo niższy, niż określony przez przepisy. Taka ilość energii umożliwiła otrzymanie jednego miliwata energii. Zaprojektowano niewielkie narzędzie (długość do 1,5 cm), wyposażone w krótką antenę, które zostało zamontowane na pobliskich urządzeniach elektrycznych. W ten sposób można je było stopniowo ładować w czasie pracy mikrofalówki. Dzięki urządzeniu efektywne staję się wtedy zasilenie drobnych urządzeń, takich jak wagi elektryczne, termometry czy stopery w tradycyjnych kuchenkach. Inżynier wykorzystał pomysł „kosmicznej energii słonecznej”, w myśli którego w przyszłości energia elektryczna będzie produkowana przy pomocy olbrzymich paneli słonecznych umieszczonych w kosmosie i przesyłających energię na Ziemię przy pomocy mikrofal. Źródło: now.msn.com

15. Nowy rekord wydajności w fotowoltaice

Zdjęcie: Poziom energii emitowany przez mikrofalówkę jest określony prawnie

Kuchenki mikrofalowe często używają narzędzi zwanych magnetronami, aby wygenerować fale elektromagnetycznych. Powodują one drgania cząsteczek wody, które znajdują się w jedzeniu, i w ten sposób podgrzewają nasze dania. Większa część mikrofal jest uwięziona w środku kuchenki, jednak pewna ilość wydostaje się na zewnątrz przez szczelinę wokół drzwiczek kuchenki oraz przez okno w tych drzwiczkach. Poziom energii, który kuchenka w ten sposób emituje jest określony prawnie za względów bezpieczeństwa. Japoński inżynier postanowił użyć nawet tak niedużą ilość energii do zasilania prostych urządzeń kuchen-

Grupa europejskich badaczy stworzyła ogniwo słoneczne o najwyższej efektywności. Naukowcom udało się osiągnąć efektywność rzędu 44,7%. Już w zasięgu jest 50% efektywności ogniw solarnych.

Europejscy naukowcy opracowali nowe ogniwo solarne w technologii CPV (ang. Concentrated Photovoltaics). W prace badawcze zaangażowały się koncern Soitec, francuski instytut badawczy CEA-Leti oraz niemiecki

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Kalejdoskop

Instytut Frauenhofera z Freiburga orazinstytut Helmholtz Zentrum z Berlina. Prace rozpoczęto trzy lata temu. W maju tego roku zespół opracował ogniwo o efektywności na poziomie 43,6% Teraz udało się podnieść efektywność do 44,7%. Naukowcy zapowiadają, że już wkrótce uda się przekroczyć granicę 50% efektywności dla ogniw słonecznych. Technologia CPV opiera się na wykorzystaniu wielowarstwowych ogniw słonecznych. Każda z warstw zbudowana jest z innych materiałów, tak by przechwycić jak najszerszy zakres widma światła słonecznego. Wykorzystywane są tutaj pierwiastki znajdujące się w grupach III, IV i V układu okresowego pierwiastków. Do tej pory podobne technologie wykorzystywała NASA w eksploracji kosmosu. Opisane ogniwo składa się z czterech warstw. Nad podobnymi technologiami pracują też Amerykanie i Japończycy. Japoński Sharp latem tego roku ogłosił, że opracował trójwarstwowe ogniwo o efektywności 44,4%. Instytut Frauenhofera z Freiburga jest największym w Europie instytutem badawczym zajmującym się energetyką słoneczną. Helmholtz Zentrum Berlin jest zespołem badawczym specjalizującym się w odnawialnych źródłach energii oraz cienkich ogniwach solarnych. Francuski CEA-Leti specjalizuje się z kolei w nanotechnologiach wykorzystywanych, m.in. w energetyce i medycynie. Soitec jest natomiast międzynarodowym koncernem specjalizującym się w produkcji półprzewodników. To właśnie ta korporacja zajmie się produkcją nowych ogniw. Źródło: cleantchenica.com/ soitec.com

16. Opłaca się budować energooszczędne domy Dom energooszczędny pozwala na zmniejszenie kosztów ogrzewania o 40-70%. Zbudowanie jednak takiego domu jest droższe od tradycyjnego budownictwa o 10-30%. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej chce jednak przekonać Polaków do tego typu budownictwa. Krajowa Agencja Poszanowania Energii (KAPE) uważa, że inwestycja w dom energooszczędny ulży kiesze-

ElektroTrendy nr 5/2013

17. Wózek inwalidzki sterowany oddechem z Wrocławia To może być wielka nadzieja dla osób niepełnosprawnych. Ruch głowy i mocne dmuchnięcie powietrza w rurkę wystarczą, by poruszać się wózkiem inwalidzkim skonstruowanym przez doktoranta Politechniki Wrocławskiej – Marcina Skórę. Teraz swój wynalazek dopracowuje, by był intuicyjny i bezawaryjny. ni rodziny dzięki mniejszym rachunkom za ogrzewanie. Zdaniem Agencji koszty ogrzewania w takim budynku mogą spaść nawet poniżej 1 zł za ogrzanie metra kwadratowego. Dom zbudowany zgodnie ze standardami będzie kosztował mniej, natomiast energooszczędny w dłuższej perspektywie pozwoli nam zaoszczędzić do 40%. Dla tych, którzy myślą długofalowo, jest to istotna informacja. Należy jednak przy tym pamiętać, że postawienie takiego domu jest droższe o 10-30%. W sąsiednich Niemczech nie ma jednak tak dużej różnicy cen pomiędzy budową domu tradycyjnego, a energooszczędnego. Różnice te wynoszą około 8%. Dlaczego? U naszych sąsiadów wymagania dotyczące tradycyjnego budownictwa są wyższe. W Polsce zagadnienie efektywności energetycznej w budownictwie jest ciągle niedoceniane. Budujemy znacznie gorsze budynki niż w Niemczech, czy Danii. Inwestorom brakuje świadomości, że koszty energii w cyklu użytkowania budynku są istotnym składnikiem. Również świadomość po stronie projektantów jest ciągle niska. Już dzisiaj analiza łącznych kosztów budowy i użytkowania wskazywałaby, że warto budować budynki o znacznie wyższym standardzie. Kto chce zbudować dom energooszczędny powinien pamiętać, że może uzyskać dofinansowanie od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jeśli budowany dom będzie spełniał standard NF40 lub NF15 (odpowiednio oznacza to roczne zużycie energii nieprzekraczające 40 kWh/mkw. lub 15 kWh/mkw.), będzie można starać się o dofinansowanie kredytu w wysokości 30-50.000 zł brutto z NFOŚiGW. Źródło: newseria

Zdjęcie: Shutterstock

Wystarczy usiąść na wózku, założyć słuchawki z zamontowaną na nich rurką, dmuchnąć w nią powietrze, przechylić głowę i w zasadzie można jechać. Młody konstruktor swój pojazd przygotował w ramach swojej pracy magisterskiej. Chciał stworzyć coś działającego i przydatnego. Prototyp przygotował w ciągu jednego roku akademickiego. Impulsem, który zasygnalizuje urządzeniu, że użytkownik chce ruszyć z miejsca jest dmuchnięcie powietrza w umieszczony w rurce czujnik ciśnienia oraz ruch głowy. Kierunek ruchu pojazdu i jego szybkość zależą od pochylenia głowy osoby sterującej. Jeśli użytkownik odchyli głowę pod jakimś kątem w lewo lub w prawo, to wózek skręci we wskazaną przez nas stronę. Im bardziej głowa jest pochylona, tym szybciej można jechać. Wózek porusza się na czterech kołach, z czego dwa są napędzane osobnymi silnikami. Zakładane na głowę słuchawki i umieszczone na nich elementy, pełnią funkcję «modułu sterującego» urządzeniem. Słuchawki służą tylko do tego, aby zamocować na nich niezbędne urządzenia. Głównym elementem pomiarowo-sterującym jest płytka elektroniczna, którą trzeba było zamocować na głowie osoby sterującej. Właśnie na niej umocowano też rurkę i czujnik ciśnienia. Konstruktor przyznał, że jemu kierowanie wózkiem nie sprawia już kło-

Kalejdoskop

potów. Jednak osoby, które próbowały tej sztuki, za pierwszym razem poruszały się z «dużą dozą asekuracji». Nie było to sterowanie z precyzją co do centymetra, ale podstawowe ruchy opanowywały szybko. Wózek sterowany oddechem najbardziej przyda się chorym, którzy nie mają wystarczającej siły w nogach i rękach, by kierować zwykłym wózkiem. Będzie służył też osobom o sparaliżowanych kończynach, ale mogącym swobodnie poruszać głową. Marcin Skóra chce swój projekt rozwijać w ramach przygotowywanej pracy doktorskiej. Zamierza dopracować sposób sterowania, by pojazd był jeszcze bardziej intuicyjny i przyjazny użytkownikowi. Chciałby też zastosować nowocześniejsze silniki w pojeździe oraz sprawić, by był odporny na awarie elektroniki, układu napędowego. Jak przyznaje, już napisało do niego kilka osób, które korzystają z wózków inwalidzkich i chciałyby przetestować nowatorską konstrukcję. Ze strony przemysłu i inwestorów na razie nie ma odzewu, choć mile widziani byliby sponsorzy pomagający w dalszych pracach nad wózkiem. Na razie trudno oszacować, jak duży może być koszt urządzenia. Na wykonanie prototypu potrzebował 2.500 zł. Był to koszt części. Koszty pracownika i wyposażenia warsztatu nie były liczone.

Departament Energii Stanów Zjednoczonych chce stworzenia akumulatora, który pozwoli samochodowi przejechać 240 mil (386 km). Według naukowców z Energy Frontier Research Center, ośrodka prowadzonego przez GE ten wynik można jeszcze poprawić. Jak mówią inżynierowie GE, w przeciwieństwie do akumulatorów litowo-jonowych i innych dostępnych na rynku akumulatorów, nowa technologia wykorzystywać będzie roztwory wodne chemikaliów nieorganicznych, które potrafią zapewnić wysoką gęstość energii dzięki przekazywaniu więcej niż jednego elektronu naraz. Nazwali ten układ akumulatorem „przepływowym” („flow” battery), gdyż rozładowywanie i ładowanie odbywa się w ogniwach elektrochemicznych znajdujących się w osobnym miejscu niż układy magazynujące energię, co czyni ich użytkowanie bezpieczniejszym. Badacze widzą możliwość zastosowania akumulatora przepływowego w transporcie i w masowym magazynowaniu energii, a dla sektora pojazdów elektrycznych będzie to zupełnie nowa technologia. Badania prowadzone są w ramach progra-

NA DOBRY POCZĄTEK

mu ARPA-E RANGE uruchomionego przez Departament Energii Stanów Zjednoczonych. Jego założeniem jest stworzenie rewolucyjnych technologii elektrochemicznego magazynowania energii. Inżynierowie pracujący w GRC i Berkeley Lab zakładają, że w przeciągu roku stworzą działający prototyp i „wykażą możliwość praktycznej realizacji” koncepcji. Dla porównania, Nissan Leaf z 2013 roku ma według EPA (Environmental Protection Agency) zasięg rzędu 75 mil (121 km). Luksusowy Model S wyprodukowany w tym samym roku przez Tesla Motors może przejechać 265 mil (426 km) na pojedynczym ładowaniu. Obydwa korzystają z akumulatorów jonowo-litowych. GE ma bogatą historię badań nad samochodami elektrycznymi. Już sto lat temu firma opracowała pierwsze ładowarki do samochodów elektrycznych. W ostatnim czasie inżynierowie GE stworzyli stacje ładowania samochodów elektrycznych WattStation oraz akumulatory sodowe Durathon, które weszły do portfolio GE ecomagination. Źródło: Grayling Poland

Źródło: ekr/ agt/

18. Nowy akumulator GE pozwoli przejechać prawie 400 km na jednym ładowaniu Wyobraźmy sobie niedrogi elektryczny samochód rodzinny pokonujący trasę między Warszawą a Gdynią na jednym ładowaniu. Dziś pozostaje to jeszcze w sferze wyobraźni, ale wkrótce może się to zmienić. Naukowcy z GE Global Research i Lawrence Berkeley National Laboratory pracują nad nowym typem akumulatora wykorzystującego wodę, który umożliwiłby pokonanie takiego, a nawet dłuższego dystansu. Nowe akumulatory byłyby o 75% tańsze niż te oferowane obecnie na rynku i mogłyby zwielokrotnić zasięg dostępnych obecnie samochodów elektrycznych.

Zdjęcie: Akumulator przepływowy

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Panorama

ENERGETAB bielskie targi po raz 26. PODSUMOWANIE

Sławomir Dębowski

ENERGETAB trzyma się… Tytułem wstępu W kronikach branżowych należy już odnotować wrześniowe święto elektroenergetyki, czyli 26. targi ENERGETAB – edycja 2013, które odbyły się w Bielsku Białej tydzień później niż w ostatnich latach, tj. w dniach 17-19 września. Niestety mimo przesunięcia terminu, pogoda nie dała się przebłagać i było jak zawsze, czyli tradycyjnie wypełniła swoją rolę w scenariuszu targowym, tzn. pierwszego dnia padał deszcz, drugiego dnia było ładne słońce, a trzeciego na zmianę słońce i deszcz z przewagą chmur. Czyli cieplej nie było, choć zakładano że będzie…. Dobrze, że nie dopisał silny wiatr, tak jak rok wcześniej. Generalnie impreza udana. Jak na razie są to największe i najważniejsze targi elektro-

ElektroTrendy nr 5/2013

techniczne i energetyczne w Polsce. Fenomen targów bielskich trwa. Być może dobrze się stało, że padał deszcz i było zimno, bo w tym roku mniej było widać osób szczęśliwych jednocześnie, szczęśliwych jak nigdy dotąd…, którzy później zmęczeni niekłamanym nadmiarem szczęścia odpoczywali pod drzewami w kucki lub horyzontalnie na ekologicznym dywanie. Dlaczego? Bo było mokro i zimno, a do hotelu daleko. Być może dobrze się stało, bo to lepiej dla organizatorów – zimniej, ale merytoryczniej. Napewno dobrze się stało, że nieformalne spotkania przeniosły się na późniejszą wieczorową porę do hoteli i restauracji w Bielsku-Białej, Szczyrku, Wiśle czy Ustroniu. Tym bardziej, że niektórzy wystawcy organizowali uro-

czyste spotkania z okazji obchodzonych jubileuszy. Tak jak przez ostanie lata - po za ostatnim Jubileuszowym – niestety, trwały one zdecydowanie za krótko. Wystawców przybywa, czasu trwania targów nie. I jeszcze ta zmienna pogoda. Najwięcej tracą wystawcy plenerowi zajmujący małe i średnie pawilony. Tracą i pieniądze i nerwy, i czas. W tym roku niejednemu zwiedzającemu robiło się ich żal. Żadne prośby, ani groźby nie przekonały do tej pory organizatorów do wydłużenia chociaż o 1 lub 2 dni targów, ani do wydłużenia ilości godzin, np. od 9.00 do 18.00 lub 19.00. Nawet różne protesty nie odniosły oczekiwanego skutku. I jak co

Panorama

roku wysiłek finansowy i emocjonalny wystawców po części został zmarnowany, a przecież targi są świętem całej naszej branży. I co by nie mówić, zastrzykiem finansowym dla regionu. Szkoda też, że najbliższa atrakcja targów, czyli kolej linowa na Szyndzielnię jest zamykana tuż po godzinie17-stej, zresztą podobnie jak tereny targowe. Co ciekawe obydwie firmy podlegają pod jedną instytucję i mają jednego właściciela. Czyżby włodarzom miasta nie zależało, aby z okazji Energetabu uczestnicy targów nie zostawiali więcej środków płatniczych w miejscowych hotelach, sklepach, barach i restauracjach, itd.? Czyżby problemem społeczności lokalnej był nadmiar gotówki? Ciekawe… Trochę statystyk ENERGETAB swoje początki miał bardzo skromne. Zaczynał jako Krajowa Giełda Elektrownianych Projektów Wynalazczych (1984), aby po latach różnych eksperymentów wystawienniczo-konferencyjnych, przyjąć nazwę Energetab (1998). Jak znawcy tematu znają i wiedzą, wystawa od samego początku rozwijała się impulsywnie i samorzutnie. Targi z roku na rok rozrastały się, poprawiała się infrastruktura, co prawda wolno, ale zawsze. Jeszcze

nie tak dawno, w miejscu dzisiejszych nitek asfaltowych w deszczu płynęły strumyki, a przy słonecznej pogodzie można było zachłysnąć się „zdrową” beskidzką kurzawką. ENERGETAB w Bielsku-Białej okazał się po raz kolejny rekordowy, tak pod względem ilości wystawców, jak i odwiedzających. Wstęp na targi był, tradycyjnie, bezpłatny. Ekspozycja targowa obejmowała takie obszary tematyczne jak: • Przesył, dystrybucja i rozdział energii elektrycznej i cieplnej; • Wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej; • OZE – Odnawialne Źródła Energii; • Elektrotechnikę i elektronikę przemysłową; • Oświetlenie przemysłowe, miejskie i parkowe oraz źródła światła. Tradycyjnie targom towarzyszyły liczne konferencje, seminaria, prezentacje i konkursy. Przyznano wiele nagród i wyróżnień, tradycyjnie puchar Ministra Gospodarki, medale i wyróżnienia targów Energetab, medale PSE, także innych stowarzyszeń i izb gospodarczych, w tym również statuetkę złotego Volta ufundowaną przez PIGE - Polską Izbę Gospodarczą Elektrotechniki.

NA DOBRY POCZĄTEK

740 wystawców z 18 krajów Europy i Azji, na stoiskach zbudowanych na ponad 30 tys. m² powierzchni wystawienniczej, zlokalizowanymi w 15 pawilonach i budynkach, na terenie 20 głównych ekspozycji plenerowych i kilku mniejszych – zaprezentowało, to co miało najlepszego, czyli najnowocześniejsze maszyny, urządzenia, aparaty i materiały służące zwiększeniu niezawodności przesyłania energii elektrycznej oraz podniesieniu efektywności jej wytwarzania i użytkowania. Z tymi najnowszymi rozwiązaniami postanowiło w tym roku zapoznać się około 21.000 zwiedzających z kraju i zagranicy. Aby zobaczyć jak najwięcej musieli mieć dobrze przygotowany terminarz targowy. W najgorszej sytuacji byli Ci, co przyjechali tylko na jeden dzień. Szczególnie było to widoczne drugiego dnia, gdy nad Szyndzielnią pojawiło się słońce a tłumy zwiedzających pojawiły się w alejkach pośród setek stoisk plenerowych. Gama prezentowanych urządzeń i aparatów była bardzo szeroka: stacje transformatorowe, rozdzielnice, wyłączniki, przekładniki, agregaty prądotwórcze i napędy, odnawialne źródła energii, maszty oświetleniowe i oprawy, aparaty i systemy pomiarowe, automatyki, przesyłania i obróbki informacji, kable i przewody, urządze-

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Panorama

nia UPS, pojazdy specjalistyczne dla energetyki oraz wiele innych wyrobów czy oferowanych usług. Praktycznie prawie na każdym stoisku można było dostrzec ciekawe, innowacyjne rozwiązania – niektóre zrozumiałe być może tylko dla wąskiej grupy specjalistów. Ale i mniej zaawansowanych w technice mogły zaciekawić prezentowane aparaty, narzędzia, nowoczesne źródła światła, cała gama specjalistycznych pojazdów czy podnośników, ogniwa fotowoltaiczne, kolektory słoneczne a nawet betonowe stacje transformatorowe kolorowo i przyjaźnie dla oka wkomponowane w otoczenie. Na koniec Podczas targów, duże zainteresowanie zwiedzających, wzbudziły zorganizowane przez wydawcę cza-

ElektroTrendy nr 5/2013

sopisma „Fachowy Elektryk”, przy współudziale firmy Chint Poland oraz Gira, Topex-Graphite-Neo, STS-elektro, Porsche Inter Auto Polska i VW-samochody użytkowe - „Mistrzostwa Polski Elektryków”. W zaciętej rywalizacji mogli oni sprawdzić swoje umiejętności w szybkim i bezbłędnym wykonywaniu instalacji elektrycznych w budownictwie. Po trzydniowych zmaganiach zwycięzca wyjechał z targów z czekiem na kwotę 15.000 złotych. Duże zainteresowanie towarzyszyło warsztatom zatytułowanym „Inżynier Elektryk w Europie – Ujednolicenie Kształcenia Inżynierów Elektryków w UE” zorganizowanym w ramach europejskiego projektu ELEVET przez Stowarzyszenie Elektryków Polskich i Polską Izbę Gospodarczą Elektrotechniki. Organizatorzy warsztatów

Panorama

przedstawili nowe formuły szkolenia elektryków oraz możliwości „nałożenia” na krajowe ramy kształcenia zawodowego zasad określonych w projekcie ELEVET, w celu doprowadzenia do wzajemnego uznawania kwalifikacji w krajach UE. Ponad 50 uczestników warsztatów otrzymało w formie elektronicznej specjalnie opracowany podręcznik dla wykładowców. Jeden z zagranicznych wystawców w wywiadzie dla prasy wyraził się, iż „miejsce i jego atmosfera powoduje, że co roku Bielsko-Biała staje się „Mekką” dla ludzi, którzy szukają nowych rozwiązań w energetyce. Nie

NA DOBRY POCZĄTEK

wyobrażamy sobie, aby zaistnieć w polskiej energetyce bez obecności na targach ENERGETAB”. Tak, to prawda. Atmosfera bielskich targów jest niepowtarzalna w skali Polski i całej Europy. I właśnie dlatego, w przyszłym roku, i w latach następnych, warto, choć na krótko zajrzeć na wrześniowe bielskie targi ENERGETAB. Niech fenomen trwa nadal. Na kolejne XVII targi ENERGETAB 2014, ich organizator, ZIAD Bielsko-Biała S.A. zaprasza w dniach od 16 do 18 września 2014 roku.

27.Targi ENERGETAB Bielsko-Biała 16-18 września 2014 nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Panorama

HAGER – VI Niezależne Targi Hager Polo

dniach 17-19 września 2013 roku, firma Hager Polo należąca do międzynarodowego koncernu Hager Group już po raz SZÓSTY zorganizowała na własnym terenie w Tychach, przy ul. Fabrycznej 10, wystawę w połączonym klimacie targów i dni otwartych.

ElektroTrendy nr 5/2013

Gwiazdą VI Niezależnych Targów Hager Polo była GENERACJA R, czyli trzy (3) nowe serie osprzętu elektroinstalacyjnego z rodziny łączników i gniazd z segmentu Premium: R1, R3 i R classic marki Berker, zw. właśnie Generacją R. Hager Polo od sześciu lat, wykorzystując swoją lokalizację organizuje

spotkania z klientami w tym samym czasie, w którym odbywają się międzynarodowe targi ENERGETAB w Bielsku-Białej. Firma Hager Polo nie bez powodu, liczy na przybycie osób, które corocznie podążają trasą prowadząca do granicy z naszymi południowymi sąsiadami, tym bardziej, że tyska firma znajduje się nieopodal tej trasy. Podobnie jak w ubiegłym roku dodatkową motywacją do zjazdu z trasy na „złapanie oddechu” był uciążliwy remont drogi krajowej, w południowej części Tych. Dodatkową okazją do odwiedzenia tyskiej firmy, był jubileusz 20.lecia marki Polo, marki wywodzącej się, właśnie z Tych i zapoznania się z ekonomiczną serią Lumina-2, zw. też serią rocznicową. W tym roku gospodarze zanotowali rekordową liczbę odwiedzających. Oprócz klientów przyjeżdżających indywidualnie, przyjechało także kilka zorganizowanych grup elektroinstalatorów w wynajętych autokarach. Firma Hager Polo w 2008 roku podjęła historyczną decyzję o niewystawianiu się na Targach Energetab, ze względu na brak odpowiednich warunków, dzisiaj będących standardem w cywilizowanym świecie i co gorsza, braku zrozumienia ich argumentów przez bielskich organizatorów. Co prawda, od tamtej pory wybudowa-

Panorama

no jedną halę sportową, zmieniającą swoje przeznaczenie na czas targów - na wystawową, ale to wszystko dalej jest za mało. Podobne decyzje podjęły w tym roku, m.in. firmy ETI Polam i Kanlux przenosząc swoje wystawy z Bielska-Białej do Warszawy na targi ELEKTROTECHNIKA i ŚWIATŁO, odbywające się w okresie późnej zimy, czyli w dniach 26-28 lutego 2014 roku na terenach EXPO XXI na warszawskiej Woli, przy ul Prądzyńskiego 12/14. Dodatkowym bodźcem tego typu imprezy jest bliskie położenie Tych i Bielska-Białej. I tak zrodził się pomysł

Dni Otwartych, nazwany „Niezależnymi Targami Hager Polo”. Zaletą Niezależnych Targów Hager Polo jest to, że odbywają się na własnym, nieograniczonym w zasadzie niczym, terenie. Do dyspozycji przybyłych gości jest większość handlowców i techników, na co dzień pracujący w swoich regionach lub na miejscu w fabryce. Podczas trwania targów klienci oprócz zapoznania się z ofertą i nowościami firmy mieli także możliwość zwiedzenia zakładu produkcyjnego. Dodatkowo zorganizowane są krótkie, nienużące prezentacje techniczne. Dla chętnych przewidziano indywidualne konsulta-

NA DOBRY POCZĄTEK

cje. I to wszystko w jednym miejscu. Dla pokrzepienia ciała przewidziano wyśmienite potrawy z grilla, a dla smakoszy czekoladową fontannę i wiele innych smakołyków. A to wszystko odbywało się we wspaniałej, prawie rodzinnej, atmosferze. Udane VI Niezależne targi Hager Polo przeszły już do historii, a organizatorzy już myślą o kolejnych VII Niezależnych targach Hager Polo w dniach 16-18 września 2014 roku i mają nadzieję, że frekwencja odwiedzających będzie co najmniej taka sama jak w tym mijającym roku.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Podsłuchane

e n a h c u dsł

01. Rada Europejska podjęła kluczowe decyzje w sprawie budżetu unijnego na lata 2014-2020 !

Fundusze Unijne to nowe szanse dla wszystkich organizacji. Nowa perspektywa dofinansowania z funduszy unijnych to liczne zmiany w zakresie absorpcji środków a także samych Programów Operacyjnych. Dlatego już dziś warto przygotować plan i zweryfikować potrzeby rozwojowe własnej firmy lub organizacji, pod kątem możliwości jakie dają dotacje unijne.

02. S iemens traci, chociaż oszczędza

Akcje grupy przemysłowej Siemens pomimo wprowadzonych oszczędności starciły około 1% Siemens zapowiedział zwolnienie 15.000 pracowników, z czego aż 5.000 osób, przypadnie na Niemcy. Zwolnienia trwać będą około roku. Siemens chce ograniczyć koszty o 6 mln euro. Cześć pracowników może liczyć na zatrudnienie w innych sektorach koncernu, inni przechodzić będą na wcześniejsze emerytury a jeszcze inni na odprawy.

03. X Kongres Nowego Przemysłu – zakończony

Potrzeby energetyczne Polski i Europy, inwestycje, energetyka jądrowa, scenariusze dla rynku gazu i energetyki odnawialnej, nowe regulacje prawne,

ElektroTrendy nr 5/2013

związki energetyki z górnictwem – to najważniejsze tematy poruszane podczas X Kongresu Nowego Przemysłu, który w dniach 16-17 października zorganizowała w Warszawie Grupa PTWP. Mocno zabrzmiało odniesienie do polityki klimatycznej. Jeśli gospodarka europejska ma obronić swoją konkurencyjność, ochrona klimatu powinna być jednym z celów polityki energetycznej, a nie ją determinować - mówiono podczas Kongresu. Wydarzenie zgromadziło około tysiąca gości. W 11 sesjach tematycznych zaprezentowało się blisko 80 panelistów. To największe takie przedsięwzięcie dla sektora energetyczno-paliwowego w Polsce. Podczas uroczystej gali przyznano 12 tytułów „Człowiek z energią”, nawiązując do znanych z ubiegłych lat wyróżnień Nowy Impuls. W roku jubileuszu Kongresu chciano jednak nadać nagrodzie wyjątkowy wymiar, podsumowując w pewien sposób dekadę.

DELTA PLUS jest odtąd jedną wspólną marką dla wszystkich Środków Ochrony Indywidualnej oraz usług, reprezentuje 3 główne założenia: • OFERTA GLOBALNA – projektowanie i produkcja pięciu rodzin produktów, oferowanie wielu usług; • BLISKOŚĆ – nieustanne wsparcie sprzedaży oraz niezawodność globalnego łańcucha dostaw; • WARTOŚĆ – produkty o najlepszej relacji jakości do ceny, więcej rozwiązań zaawansowanych.

05. GRODNO SA ma własną elektrownię

Grodno S.A., realizując strategię rozwoju produktowego w obszarze fotowoltaiki, we wrześniu 2013 roku wykonała instalację fotowoltaiczną o mocy 12 kW w swoim centrum dystrybucji w Małopolu. Dostawcą kompletnego rozwiązania była niemiecka firma SolarWorld. Zainstalowano 48 modułów SunModule mono 250Wp oraz inwerter SMA.

04. DELTA PLUS zakończyła rebranding. Jednolita marka i jednolite logo

Przez ostanie dwa lata DELTA PLUS koncentrowała się na ujednolicaniu wizerunku swoich marek i wzbogacaniu oferty w produkty zawansowane technologicznie.

Podczas instalacji prowadzone było szkolenie dla instalatorów z terenu całego kraju. Firma Grodno S.A. wraz z firmą SolarWorld prowadzi program certyfikowanego instalatora

Podsłuchane

NA DOBRY POCZĄTEK

Spółka kończy rok 2013 rok kolejnymi wyróżnieniami, które są jednocześnie potwierdzeniem jej doskonałej kondycji oraz dynamicznego rozwoju. ElektroUnion otrzymała Certyfikat Wiarygodności Biznesowej od BISNODE

CERTYFIKAT WIARYGODNOŚCI BIZNESOWEJ Nadawany za najwyższą ocenę stabilności firmy w roku 2012 według D&B Poland z Grupy Bisnode Polska

D-U-N-S: D&B Poland międzynarodowa wywiadownia gospodarcza, ocenia wiarygodność i stabilność firm na podstawie: - analizy moralności płatniczej według programu Bisnode International Payment Monitor - analizy wskaźników finansowych ostatnich dostępnych sprawozdań finansowych - największej w Polsce bazy relacyjnych powiązań korporacyjnych i osobowych

Worldwide Network

rozwiązań firmy SolarWorld. Korzyści dla uczestników programu, poza nabyciem umiejętności samodzielnego projektowania i instalowania systemów fotowoltaicznych, obejmują m.in.: wsparcie projektowe, doradztwo techniczne, wsparcie instalacyjne.

06. GRODNO SA ma już trzynaście punktów handlowych w stolicy

W Warszawie, 10 października 2013 r., GRODNO S.A. Grodno SA otworzyło kolejny, trzynasty oddział w Warszawie Tym razem spółka zdecydowała się na uruchomienie oddziału w Warszawie, przy al. Krakowskiej 219. Stolica jest kluczowym rynkiem dla warszawskiej spółki. Na terenie miasta GRODNO S.A. posiada obecnie 13 punktów.

Zarząd GRODNO S.A. wciąż widzi w stolicy duży potencjał rozwoju i dlatego zamierza dalej poszerzać swoją sieć sprzedaży na tym terenie. Giełdowa spółka prowadzi w tej chwili 36 oddziałów w całym kraju. Zgodnie z przyjętą strategią, GRODNO S.A. chce w ciągu najbliższych 2-3 lat zwiększyć ich liczbę do co najmniej 45. Plany te zamierza zrealizować zarówno poprzez rozwój organiczny, jak i akwizycje. Przed niespełna tygodniem spółka podała szacunkową wartość przychodów w II kw. roku obrotowego 2013/14. Wyniosły one 52,6 mln zł, czyli o 9,2% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Oficjalne dane za ten okres zostaną opublikowane 12 listopada 2013 roku.

07. ElektroUnion Sp. z o.o. wyróżnione Dla firmy GRODNO S.A., Warszawa to najlepiej rozpoznany i rozwijający się rynek, który generuje dużą część sprzedaży. Tutaj od lat jest liderem. Co więcej jest to Region, w którym produkcja budowlano-montażowa rozwija się bardzo dynamicznie.

Martin Coufal

Andrzej Osiński

Prezes Zarządu

Wiceprezes Zarządu

Od firmy BISNODE, jednej z wiodących na rynku wywiadowni gospodarczych ElektroUnion Sp. z o.o. otrzymała Certyfikat Wiarygodności Biznesowej nadawanego na podstawie danych finansowych z roku 2012. D&B Poland (Grupa Bisnode), honoruje firmy wiarygodne biznesowo. Do grona nagrodzonych należą firmy o najwyższej i wysokiej ocenie stabilności wystawianej przez D&B Poland z Grupy Bisnode. Ocena wiarygodności i stabilności firmy, wystawiana przez analityków, opiera się na: • analizie moralności płatniczej według programu Bisnode International Payment Monitor; • analizie wskaźników finansowych dostępnych sprawozdań finansowych; • największej w Polsce bazie relacyjnej powiązań korporacyjnych i osobowych; ElektroUnion wyróżniona w konkursie „Menadżer Roku Branży Elektrotechnicznej 2012” przez kapitułę PUBLIKATECH Kapituła konkursu Menadżer Roku Branży Elektrotechnicznej edycja 2012, organizowanego przez wydawnictwo PUBLIKATECH przyznała Wyróżnienie w kategorii USŁUGI „Za niestandardowe działania w zakresie tworzenia grupy zakupowej”. W skład kapituły wchodzili przedstawiciele

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Podsłuchane

(alfabetycznie): BISNONE (d. D&B), EULER HERMES, MAK MEDIA, PIGE, PSE, PZPO, RYNEK ELEKTRYCZNY i SHE ZPDE.

W ubiegłym roku, ElektroUnion Sp. z o.o. przyznany został Certyfikat Dynamiczna Firma (od HBI Polska i D&B Poland) za osiągniętą dynamikę wzrostu w latach 2009-2011, uwzględniającą obrót i zysk firmy oraz Złoty Orzeł Polskiego Budownictwa w kategorii: „Elektrotechnika i Elektroinstalatorstwo” (od kapituły Polska Przedsiębiorczość i Europa 2000).

08. 10 lat fabryki VELUX w Namysłowie

Fabryka okien VELUX w Namysłowie to dynamicznie rozwijający się zakład produkcyjny i jeden z największych pracodawców w woj. opolskim. Produkcja okien ruszyła tu 10 lat temu. W ubiegłym roku zakończyła się największa w historii fabryki inwestycja, dzięki której zmodernizowano zakład i uruchomiono produkcję nowej generacji okien VELUX. Wzrosło również zatrudnienie. Na terenie fabryki znajduje się 9 hal produkcyjno-magazynowych, w których wytwarzane są okna drewniano-poliuretanowe oraz kołnierze aluminiowe. Mieści się tu również centrum dystrybucji okien VELUX na rynek polski i europejski. Łączna powierzchnia produkcyjno-magazynowa to 61 tys. m2. Obroty spółki produkcyjnej NB Polska Sp. z o. o., obejmującej fabryki w Namysłowie i Gnieźnie, wyniosły w 2012 roku 629 mln zł i był to wynik lepszy o 3,5% w porównaniu do roku poprzedniego. Firma przywiązuje szczególną wagę do bezpieczeństwa pracy i od kilku lat prowadzi działania mające na celu ograniczenie wypadków przy pracy do zera. Dba również o jakość i innowacyjne rozwiązania zarówno w procesie produkcyjnym, jak

ElektroTrendy nr 5/2013

i zarządzaniu. W październiku 2013 roku, podczas Międzynarodowego Kongresu GEMBA KAIZEN, fabryka VELUX w Namysłowie otrzymała tytuł „Wiodącego przedsiębiorstwa we wdrażaniu procesów ciągłego doskonalenia”. Nagroda ta jest uhonorowaniem codziennych wysiłków wkładanych w doskonalenie procesów zarządzania firmy VELUX.

09. Produkty marki Kanlux zostały nagrodzone złotym godłem KONSUMENCKI LIDER JAKOŚCI 2013 w kategorii: „Oprawy oświetleniowe”

Koniec października przyniósł produktom marki Kanlux – I. miejsce w kategorii: „Oprawy oświetleniowe”. Tym samym Kanlux otrzymal złote godło KONSUMENCKI LIDER JAKOŚCI 2013. Jest ono szczególnie cennym wyróżnieniem, ponieważ zostało przyznane przez osoby mające na co dzień kontakt z produktami, czyli przez samych Klientów i kapitułę Redakcji Strefy Gospodarki, dodatku do Dziennika Gazety Prawnej. Celem programu jest wyłonienie najlepszych marek i firm funkcjonujących na polskim rynku.

Redakcja Strefy Gospodarki przyznaje marce

KANLUX złote godło KONSUMENCKI LIDER JAKOŚCI 2013 w kategorii „Oprawy oświetleniowe”

Łukasz Osypiński

Grzegorz Kozicki

Sekretarz Kapituły Zastępca Redaktora Naczelnego

Dyrektor Programu Redaktor Naczelny

Licencja nr 60/2013 29.10.2013

kolejowych – szlaków oraz stacji kolejowych modernizowanych i przygotowywanych przez PKP PLK S.A. m.in.: do obsługi ruchu pasażerskiego. Wszystkie oprawy spełniają najnowsze wymogi UE w zakresie energooszczędności, gwarantując niski koszt zużycia energii elektrycznej, a także specjalne wymagania w zakresie układu optyki, bezpieczeństwa pracy oraz parametrów technicznych określonych wewnętrznymi standardami PKP. Na przestrzeni lat 2009-2013 spółka po raz czwarty przedstawiła najlepszą ofertę w dorocznym przetargu PKP PLK S.A. na dostawę opraw oświetlenia zewnętrznego terenów kolejowych. Dotychczas ES-SYSTEM dostarczył łącznie 25.000 opraw oświetleniowych o wartości 8,5 mln zł netto.

11. Dospel w ofensywie 10. ES-SYSTEM oświetli kolejowe szlaki

ES-SYSTEM, czołowa polska firma specjalizująca się w oświetleniu profesjonalnym, realizuje dostawę opraw oświetlenia drogowego dla PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Wartość kontraktu wynosi 1,5 mln zł netto. W ramach realizacji umowy ES-SYSTEM dostarczy 5.500 opraw oświetlenia zewnętrznego typu BOYEN dla zakładów PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. zlokalizowanych na terenie całej Polski. Energooszczędne oprawy drogowe zostaną wykorzystane do oświetlenia terenów

Szefostwo częstochowskiej firmy Dospel, lidera wentylacji, doceniło pracę swoich przedstawicieli handlowych i zakupiło im 30 nowiutkich samochodów dostawczych marki Mercedes Benz, model Citan, którymi teraz jeżdżą oni na spotkania z klientami.

Podsłuchane

Szefostwo Dospela uważa, że handlowiec czasami nawet połowę swojej dniówki spędza za kierownicą. Nie jest tajemnicą poliszynela, że jazda w dalekie trasy jest przyjemnością, gdy kierowca może prowadzić auto, w którym podróżuje się komfortowo i bezpiecznie. Ci, którzy nie interesują się motoryzacją, pewnie nie wiedzą, że Mercedes Benz, model Citan, to są pojazdy zaprojektowane zarówno do poruszania się w mieście, jak i do przejazdów na dłuższych trasach. Ci, którzy śledzą nowinki związane z przemysłem samochodowym, mają świadomość, że są to auta niezawodne i ekonomiczne. Zużywają niewiele paliwa, mają dużą przestrzeń bagażową oraz – co też jest niezmiernie ważne – są doskonale wyposażone. Nowe auta w firmowej flocie to jedna z inwestycji Dospelu w 2013 roku. Druga to poszerzenie parku maszyn generalna modernizacja już istniejącego. Zarząd firmy zainwestował w nowe urządzenia, dzięki którym usprawnione zostały procesy technologiczne. Inwestycja była niezbędna, gdyż zapotrzebowanie na produkty, które ma w swojej ofercie Dospel ciągle rośnie. Inwestycje w park maszyn związane są także z kolejną, dobrą informacją, tym razem dla mieszkańców Częstochowy i okolic. W chwili, gdy szaleje kryzys gospodarczy i mnóstwo firm zwalnia swoich pracowników, w firmie Dospel planowane są przyjęcia do pracy.

Dokument nie nakłada wprost na ośrodki egzaminacyjne obowiązku zapewnienia motocykli elektrycznych pojazdów. Jednak jasne jest, że taka zmiana wcześniej czy później musi nastąpić. Dla setek szkół jazdy i ośrodków egzaminowania może to oznaczać konieczność kolejnej zmiany parku maszynowego. Wpłynie to również na sposoby nauczania techniki jazdy w WORD, a w konsekwencji na obowiązek uzupełnienia wiedzy z techniki jazdy i obsługi jednośladów elektrycznych przez samych instruktorów jazdy, którzy nowo zdobytą wiedzę będą musieli przekazać dalej. Źródło: Ministerstwo Transportu

13. Dyrektywy Ecodesign o etykietowaniu energetycznym urządzeń grzewczych opublikowane przez Komisję Europejską

NA DOBRY POCZĄTEK

szczędnych i efektywnych technologii na rynku. Etykiety energetyczne dla wszystkich systemów grzewczych (gazowe, olejowe, kolektory słoneczne, pompy ciepła, kogeneracja) pozwolą na porównanie efektywności i energooszczędności urządzeń. Pompy ciepła jako jedne z najbardziej efektywnych energetycznie urządzeń grzewczych otrzymają najwyższe klasy energetyczne (A+, A++, oraz w kolejnych latach nawet A+++). Można się więc spodziewać bardzo korzystnego wpływu dyrektywy na rynek pomp ciepła. Jednym z najważniejszych skutków przygotowanych Dyrektyw jest wprowadzenie jednolitej etykiety energetycznej pozwalającej na dokładne porównanie urządzeń. Treść dokumentów dostępna jest pod adresem: http://eur-lex.europa.eu/JOHtml. do?uri=OJ:L:2013:239:SOM:PL:HTML Źródło: PORT PC

14. Nowa dyrektywa RoHS Obowiązująca dotychczas dyrektywa RoHS 2002/95/WE została zastąpiona nową, opublikowaną 8 czerwca 2011 roku dyrektywą „nowego podejścia” RoHS 2011/65/EU.

12. Prawo Jazdy A2 na elektryczny motocykl

Ministerstwo Transportu zdecydowało, że kandydat na kierowcę będzie mógł przystąpić do egzaminu korzystając z jednośladu o napędzie elektrycznym. Jednocześnie określiło minimalną masę własną motocykla na 175 kg oraz wskazano moc co najmniej 50 kW (68 KM) – dziś jest to 35 kW (48 KM), zaś stosunek masy do mocy nie może przekraczać 0,2 kW/kg.

Po wielu latach pracy Komisja Europejska opublikowała w oficjalnym dzienniku Unii Europejskiej Dyrektywy Ecodesign i Etykietowania Energetycznego gazowych, olejowych i zasilanych elektrycznie urządzeń grzewczych. Dokumenty weszły w życie z dniem 26 września 2013 roku. PORT PC (Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, stowarzyszenie osób związanych z branżą pomp ciepła, powstało w styczniu 2011 roku) z wielkim zadowoleniem przyjmuje opublikowane dyrektywy, gdyż jest bardzo prawdopodobne, że skłonią one konsumentów do wyboru najbardziej energoo-

Czym jest RoHS? RoHS (ang. Restriction of Hazardous Substances) – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Dyrektywa RoHS 2011/65/EU – najważniejsze zmiany: 1) Nowe kategorie produktów objętych dyrektywą RoHS:

• wyroby

medyczne i diagnostyki

in-vitro,

Zdjęcie - motovoyager.net

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Podsłuchane

• przyrządy do nadzoru i sterowania (w tym - w obiektach przemysłowych). Dyrektywa wprowadza także pojęcie „innego” wyposażenia elektrycznego i elektronicznego (EEE), które nie zostało objęte żadną „z powyższych kategorii”, co oznacza produkty nie uwzględnione we wcześniejszej wersji dyrektywy. Zdjęcie - flickr.com/treesftf

Na Filipinach bambusa, który jest surowcem wytrzymałym i tanim, jest pod dostatkiem

2) Nowe wymagania dla producentów, autoryzowanych przedstawicieli, importerów i dystrybutorów EEE w zakresie: • dokumentacji technicznej • wewnętrznej kontroli produkcji • deklaracji zgodności UE • znaku CE.

3) Zniesienie całkowitego ograniczenia użycia niektórych substancji (wprowadzono maksymalne wartości ich stężenia dopuszczalne wagowo w materiałach jednorodnych): • Ołów (Pb): 0,1 % • Rtęć (Hg): 0,1 % • Kadm (Cd): 0,01 % • Sześciowartościowy chrom (Cr+6): 0,1 % • Polibromowane bifenyle (PBB): 0,1 % • Polibromowane etery difenylowe (PBDE): 0,1 %

15. Szczyt ekologii

Bambusowe auto na olej kokosowy silniejsze niż stal Filipiny przyłączyły się do walki ze zmianami klimatu, prezentując prototyp samochodu przeznaczonego dla transportu publicznego: karoseria została wykonana z materiałów odnawialnych – bambusa i przetworzonych liści palmowych, a pojazd napędzany jest paliwem produkowanym z kokosów.

ElektroTrendy nr 5/2013

Jak podał dziennik „The Philippine Inquirer”, wehikuł został zaprezentowany w Manili w filipińskim Departamencie Transportu Lądowego. Pokazano trzy wersje samochodu przeznaczone do przewożenia od sześciu do dwudziestu osób. Mała miejscowość Tabontabon na wyspie Leyte rozpoczęła ekologiczne projekty z inicjatywy burmistrza i fizyka w jednym – dr. Rustica Balderiana. Burmistrz chciał rozwiązać problem komunikacji. Specjalne autobusy jeepney jeżdżą bardzo rzadko, bo czekają aż zapełnią się pasażerami. Najpopularniejszym środkiem transportu jest motor, zwany habal-habal, który zdaniem burmistrza jest niebezpieczny. Balderian eksperymentował więc w poszukiwaniu idealnego środka transportu – próbował już trójkołowców i samochodów z silnikami jednocylindrowymi. W końcu wynaleziono dwucylindrowy silnik na biopaliwo z kokosa. Karoseria zrobiona jest z lokalnych materiałów. Starania zaowocowały stworzeniem trzech prototypów ekologicznych samochodów w ramach projektu Tabontabon Organic Transportation Industry (Toti). Model Eco 1, zaprojektowany przez Balderiana, zbudowany jest z lokalnych materiałów, oprócz silnika, opon i podwozia. Na jednym galonie ekologicznego paliwa może jechać nawet osiem godzin. Samochody są zrobione z bambusa w 70-90% i przewożą od 6 do 20 osób. Niektóre modele mają nawet systemy stereo. Burmistrz Balderian mówi, że bambus występujący w okolicy miasteczka jest silniejszy niż stal i znacznie obniża koszty produkcji. Jest także giętki i lekki. Jego zdaniem karoseria samochodu wytrzyma 10 lat, gdyż bambus i inne

materiały użyte do jej budowy zostaną pokryte poliuretanem i będą odporne na deszcz i upał. Nie trzeba się też obawiać, że samochód będzie łatwopalny. Jeśli będzie wystarczające zainteresowanie, planowana jest masowa produkcja. Burmistrzowie innych miast w okolicy określają pomysł jako przyszłościowy. Według obliczeń burmistrza Balderiana, produkcja samochodu i jego konstrukcji będzie kosztowała 4.100 dolarów. Źródło: inquirer.net

16. Udany test superszybkiego pociągu

Kraj Kwitnącej Wiśni posiada już jedną z najnowocześniejszych i najszybszych kolei na świecie, ale wciąż pracuje nad jej rozwojem. Po sześciu latach prac projektowych odbył się pierwszy test pociągu w technologii Maglev.

Zdjęcie – kyodo

Testom poddano pierwszych pięć wagonów serii LO, które odcinek o długości 42 kilometrów, pokonały w około dziewięć minut, przy czym na pierwszych pięciu kilometrach rozwijając prędkość 500 km/h. Reporterzy, którzy mieli okazję przejechać się tym niezwykłym pociągiem twierdzą, że podczas jazdy nie czuli żadnych wstrząsów oraz obniżenia komfortu, zaś wagony sunęły niczym zawieszone w powietrzu (co zresztą jest zgodne z prawdą, gdyż pociąg porusza się na poduszce magnetycznej). Testy miały na razie pokazać, że technologia działa i jest bezpieczna. Teraz inżynierowie zajmą się jej potencjalnym wpływem na środowisko oraz wrócą do desek kreślarskich, by poszukać sposobu na obniżenie kosztów obsługi nowych pociągów. Zanim jednak nowy pociąg trafi do normalnego użytku, minie jeszcze trochę czasu, ponieważ jego premiera zaplanowana jest dopiero na 2027 rok. Źródło: engadgert.com

Podsłuchane

17. Dekalog budowlańca

Branża budowlana zaczyna sprzątanie własnego podwórka. Właśnie powstaje projekt budowlanego kodeksu etyki. Przedsiębiorca, który go złamie trafi przed sąd branżowy.

Najcięższe grzechy, które zdarzają się firmom z branży budowlanej to zmowy cenowe, podkupywanie podwykonawców, przerzucanie na mniejszych graczy kosztów i ryzyka czy składanie ofert na realizację których wykonawca nie ma funduszy ani potencjału. Polski Związek Pracodawców Budownictwa chce naprawić rynkowe relacje, więc zaczyna od swojego podwórka. Właśnie rozpoczął branżowe konsultacje, dotyczące wprowadzenia kodeksu dobrych praktyk. Eksperci związku zakładają, że zobowiązanie się do przestrzegania branżowego dekalogu nie będzie jedynie pustą deklaracją. Chcą ustanowić wewnętrzny arbitraż, który będzie rozstrzygał spory dotyczące przestrzegania kodeksu.

18. VI. Konwencja Rynku Elektrotechnicznego w 2014 roku

NA DOBRY POCZĄTEK

19. W 3. kwartale’13 nastąpiła poprawa sytuacji ekonomicznej w firmach Według Narodowego Banku Polskiego trzeci kwartał przyniósł poprawę sytuacji ekonomicznej w firmach. Sprzyjał jej rosnący stopień wykorzystania mocy produkcyjnych oraz spadek nadmiernych zapasów produktów gotowych. Utrzymała się również wysoka zdolność do regulowania zobowiązań, w tym zwłaszcza kredytów bankowych. Przedsiębiorcy nie patrzą w przyszłość jednak z optymizmem. Drugi kwartał z rzędu obniżał się optymizm prognoz kwartalnych. Pogorszenie zanotowano w odniesieniu do przewidywanej sytuacji, popytu, zamówień, produkcji, eksportu, a także zatrudnienia. Eksporterzy spodziewają się osłabienia tempa wzrostu sprzedaży zagranicznej, a spadek optymizmu w tej grupie ma miejsce mimo dobrych ocen koniunktury w Niemczech. W ślad za spadkiem optymizmu prognoz popytu przedsiębiorstwa rzadziej planują zwiększać zatrudnienie. Po czterech kwartałach wzrostu wskaźnik prognoz zatrudnienia wyhamował. Pod koniec 2013 roku można oczekiwać, że redukcje będą nieco częstsze niż wzrost liczby pracowników. Niewiadomo jednak czy jest to korekta, czy zapowiedź odwrócenia obserwowanego w ciągu ostatniego roku trendu wzrostowego. Nadal niska pozostaje też skala planowanych podwyżek płac. Według NBP, odsetek firm zamierzających zwiększyć wynagrodzenia jest co prawda wyraźnie wyższy niż w 2009 rok, ale wciąż poniżej swojej średniej długookresowej. Najnowsze badania koniunktury pokazuje też dalszy niewielki wzrost nowo planowanych inwestycji. Wiele przedsiębiorstw nadal wstrzymuje się z ich rozpoczęciem i czeka na silniejsze sygnały poprawy koniunktury,

natomiast te firmy, które są już w fazie realizacji inwestycji – najczęściej będą je kontynuować. Rezygnacja z dokończenia rozpoczętych projektów jest obecnie rzadkim zjawiskiem.

20. W 3. kwartale’13 nastąpiła poprawa nastrojów polskich rodzin.

Według Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH, wskaźnik kondycji gospodarstw domowych zwiększył się o 3,2 punkty procentowe. Jest to poprawa po raz trzeci z rzędu (łącznie w trzech kwartałach o około 13,5 pp.) po znaczącym pogorszeniu nastrojów w IV kw. 2012 roku. Przełamana została tendencja spadkowa. Do poprawy wskaźnika najbardziej przyczyniły się lepsze oceny ogólnej sytuacji gospodarczej oraz spadek obaw przed bezrobociem.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Podsłuchane

21. SMART jak lustrzanka

umowy na wykonanie instalacji elektrycznych, kolejny aneks Elektromont podpisał 22 października 2013 roku z Dr. Schneider Automotive Polska. Źródło: Elektromont S.A.,

23. (R)ewolucja energetyczna dla Polski

22. ELEKTROMONT S.A. osiągnął 35% wzrost zysku po 3. kwartałach 2013 Elektromont S.A., spółka elektroinstalacyjna notowana na rynku New Connect, wypracowała 35% zysk netto, który wyniósł 353,6 tys. zł. Podobną dynamikę wzrostu miał zysk brutto, który osiągnął wartość 446,8 tys. zł. Po III kwartałach zysk ze sprzedaży wzrósł o 15% i wyniósł 421,7 tys. zł. Przychody ze sprzedaży osiągnęły poziom 21,6 mln zł. i były wyższe od uzyskanych w analogicznym okresie ubiegłego roku o 6% (20,3 mln zł.). Cieszymy się, że po trzech kwartałach możemy pochwalić się tak dużym wzrostem zysku netto i wysokimi przychodami. Trzeci kwartał również był dla nas bardzo pracowity. Podpisaliśmy umowy i aneksy, pozyskaliśmy nowe zlecenia na łączną kwotę ponad 14,5 mln zł. Po tym okresie, tylko w ciągu ostatnich 6 tygodni udało nam się pozyskać kolejne zlecenia na ponad 6 mln zł. Wartość naszego portfela zamówień na ten rok wskazuje, że możemy być spokojni o bardzo dobre tegoroczne wyniki i przekroczenie poziomu 30 mln zł przychodów. Bardzo istotnym dla nas jest również fakt, że firmy z którymi zrealizowaliśmy kontrakty w przeszłości, wybierają nas do kolejnych inwestycji i rozszerzają dotychczasowy zakres prac. Świadczy to dużym zaufaniu do Elektromontu i otwiera przed nami kolejne możliwości – powiedział Marek Błażków, prezes zarządu Elektromont S.A. Przykładami takich realizacji są kontrakty podpisywane lub aneksowane w ostatnich tygodniach. 8 października Spółka otrzymała od Skanska S.A. aneks do

ElektroTrendy nr 5/2013

Czy Polska powinna przedstawić swoją energetykę na OZE? Instytut Energetyki Odnawialnej we współpracy z Instytutem Badań Kosmicznych i Termodynamiki Technicznej DLR w Stuttgarcie przygotował scenariusz energetyczny dla Polski. Ma on być alternatywą dla rządowego programu polityki energetycznej do 2030 roku. Zdaniem Instytutu Energetyki Odnawialnej Polska powinna inwestować w odnawialne źródła energii. Rządowy plan polityki energetycznej do 2030 roku, zakłada tymczasem oparcie się na paliwach kopalnych, głównie węglu. Polska gospodarka opiera się w ponad 90% na spalaniu paliw kopalnych, ale dalsze uzależnienie Polski od paliw kopalnych (utrzymywanie obecnego miksu energetycznego, otwieranie nowych kopalni odkrywkowych węgla brunatnego czy budowa elektrowni jądrowych) nie jest konieczne. Nie ma do tego żadnych podstaw technologicznych lub gospodarczych. Instytut Energetyki Odnawialnej we współpracy z Instytutem Badań Kosmicznych i Termodynamiki Technicznej DLR w Stuttgarcie przygotował na zlecenie Greenpeace raport „[R]ewolucja energetyczna dla Polski. Scenariusz zaopatrzenia Polski w czyste nośniki energii w perspektywie długookreso-

wej”. Twórcy raportu porównują w nim program rządowy (zakładający oparcie się na energii z węgla i jądrowej) ze swoim scenariuszem opartym o OZE. Autorski scenariusz alternatywny IEO zakłada znacznie szybszy rozwój systemu energetycznego w modelu zdecentralizowanym, wykorzystującym potencjał energetyki regionalnej, lokalnej i prosumenckiej, oraz uwolnienie innowacji i lokalnych inwestycji w odnawialne źródła energii. Zdaniem twórców raportu Polska może do 2050 roku osiągnąć poziom 88% energii elektrycznej pochodzącej z OZE. Postawienie na źródła odnawialne ma być również dużo korzystniejsze ekonomicznie. Instytutu Energetyki Odnawialnej, twierdzi, że o ile w okresie do 2030 roku jednostkowe koszty energii dla odbiorców w obu scenariuszach są zbliżone, to po roku 2030 koszty w scenariuszu alternatywnym bardzo szybko spadają i w 2050 r. osiągają 8,2 eurocentów/ kWh, podczas gdy w scenariuszu referencyjnym koszty te sięgają 11,8 eurocentów/kWh. Niższe koszty w scenariuszu alternatywnym przekładają się na znacznie wyższe korzyści gospodarcze. Koszty zapewnienia krajowi energii w 2050 roku kształtują się w granicach przekroczą 33-36 mld zł. Dodatkowo OZE pozwolą na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Polski. Wymaga to jednak zmiany podejścia do energetyki. Realizacja scenariusza alternatywnego wymaga jednak odejścia od energetyki korporacyjnej na rzecz energetyki rozproszonej. Nie można tego dokonać bez przekształcenia modelu scentralizowanego w model rozproszonej energetyki gminnej i energetyki obywatelskiej rozsianej po całym kraju. Koncepcja ta korzystnie wpłynie na koszty związane z rozwojem sieci, zmniejszając wymagane nakłady we wszystkich województwach i nie zagrażając tym samym bezpieczeństwu energetycznemu. Pełną treść raportu można znaleźć na stronie: http://www.ieo.pl/pl/raporty/doc_ details/658-rewolucja-energetyczna-dla-polski.html Źródło: ieo.pl

Podsłuchane

24. Upadłość FagorMastercook Wrocławski producent sprzętu AGD, FagorMastercook złożył wniosek o upadłość. Część pracowników jest na przymusowych, płatnych urlopach. Sytuacja FagorMastercook ma związek z kłopotami hiszpańskiego koncernu Fagor. Zarząd firmy FagorMastercook poinformował, że marka złożyła do sądu San Sebastian (Hiszpania) wniosek, który ma rozpocząć postępowanie upadłościowe ogólnoświatowego producenta. Polskie fabryki znajdujące się przy ul. Żmigrodzkiej we Wrocławiu obecnie nie funkcjonują. Część produkcji w polskiej fabryce została wstrzymana. Zarząd marki nie chciał komentować zaistniałej sytuacji. Podany został do publicznej wiadomości komunikat dotyczący hiszpańskiej firmy Fagor Electrodomésticos, która jest głównym udziałowcem spółki akcyjnej FagorMastercook. Poinformowano w nim, że marka prowadzi negocjacje z Korporacją Mondragón, rządem baskijskim, bankiem i pozostałymi wierzycielami w celu zapewnienia stabilności finansowej firmy. Fagor ma 1,1 mld euro długu. 16 października w sądzie handlowym w San Sebastian złożono wniosek o ochronę przed wierzycielami. Według hiszpańskiego prawa ma on cztery miesiące na restrukturyzację zadłużenia. Firma FagorMastercook poinformowała, że w dalszym ciągu prowadzi działania na rynku handlowym. Obecnie marka prowadzi rozmowy ze wszystkimi swoimi wierzycielami. „Wierzymy głęboko, iż starania Grupy Fagor zakończą się powodzeniem, żeby jednak zapewnić niezbędny czas na realizację tego zadania oraz w trosce o dobro naszych wierzycieli, klientów i pracowników, w dniu 30.10.2013 rok złożony został w Sądzie w San Sebastian wniosek

o wszczęcie postępowania upadłościowego dla FagorMastercook” - czytamy w oświadczeniu firmy. Jak podaje strona internetowa firmy – FagorMastercook jest jednym z największych producentów urządzeń AGD w Polsce. W 2011 roku spółka osiągnęła przychody ze sprzedaży na poziomie niemal 900 mln złotych. Pod względem liczby sprzedanych produktów FagorMastercook ze swoją marką Mastercook zajmuje w Polsce pozycję wicelidera. We Wrocławiu działają cztery fabryki Fagor Mastercook – sprzętu kuchennego, pralek i zmywarek, lodówek oraz tłocznia. Pracuje w nich ponad 1.300 osób. W sumie grupa Fagor zatrudnia blisko 6.000 osób w swoich 13 fabrykach w Hiszpanii, Francji, Maroko, Chinach i w Polsce. Źródło: komunikat FagorMastercook

25. Optimus – reaktywacja

Firma informatyczna AB S.A. z siedzibą we Wrocławiu poinformowała, że przejęła prawo do marki Optimus, powołując tym samym do życia Optimus Sp. z o.o. i jeszcze w tym roku zamierza na dobre wskrzesić legendę lat 90-tych. W czasach wszechobecnych urządzeń przenośnych, AB S.A. pod legendarnym szyldem zamierza produkować komputery osobiste, czyli PeCety. Nowatorski pomysł zakłada zbudowanie sieci franczyzowej dla małych i średnich integratorów IT. Ponadto pod marka Optomus będzie oferowane szerokie portfolio produktów: m.in. serwery, komputery osobi-

NA DOBRY POCZĄTEK

Zdjęcie: FagorMastercook

ste i przemysłowe, oraz systemy Digital Signage. AB S.A. twierdzi, że dzięki przyjętemu rozwiązaniu Optimus będzie mógł realnie wspierać swoich partnerów na rynku lokalnych i ogólnopolskich przetargów. Zależy nam, aby firmy należące do sieci Optimus były postrzegane jako rzetelne, zaangażowane i profesjonalne, a przede wszystkim dostępne.

26. Do walki o klientów wkracza KIA Venga electric Koreański producent wprowadza na rynek europejski elektryczną wersję popularnego auta rodzinnego z segmentu B. wersja benzynowa zadebiutowała w 2009 roku.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

NA DOBRY POCZĄTEK

Relacje

RENEXPO Poland ®

16. – 17.10.2013 Warszawa 3. Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej RENEXPO Poland to polski odpowiednik jednych z najbardziej renomowanych spotkań na rynku ogólnoeuropejskim RENEXPO – Renewable Energy Exposition. RENEXPO skupiają się na przedstawieniu całego zakresu odnawialnych źródeł energii oraz rozwiązań związanych z efektywnością energetyczną i budownictwem energooszczędnym.

iędzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej RENEXPO® Poland odbyły się w Centrum Wystawienniczym EXPO XXI na warszawskiej Woli, pod honorowym patronatem Ministerstwa Gospodarki, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Marszałka Województwa Mazowieckiego. Targi te, podobnie jak wydarzenia im towarzyszące, powoli stają się tradycją i pokazują jak proste i ekologiczne może stać się generowanie, dostawa i użytkowanie energii przyszłości. Celem tego innowacyjnych targowych spotkań branży jest stworzenie wspólnie z decydentami gospodarczymi i politycznymi, najważniejszej platformy branżowej dla kluczowych osób i ekspertów celem umożliwienia transferu wiedzy w polskim sektorze OZE. Targi i konferencje mają na celu zaprezentowanie branży energii odnawialnej nie tylko na płaszczyźnie

ElektroTrendy nr 5/2013

polskiej, ale również na płaszczyźnie międzynarodowej. Przedstawiciele znanych firm i stowarzyszeń spotkają się, aby uzyskać ogólny zarys najnowszych wydarzeń, technologii i innowacji w tej branży. Dzięki RENEXPO® Poland można dowiedzieć się, jak stać się częścią fascynującego rozwoju polskiej branży energii odnawialnej. Dzięki prezentacjom produktów i usług przez Wystawców można dotrzeć do europejskich odbiorców i wzmocnić swoją wiedzę, a może i pozycję na rynku energii odnawialnej. Pomimo problemów, z którymi boryka się ta branża w Polsce, Organizatorom udało nam się skutecznie zaprosić 120 wystawców i dołożyć wszystkich starań,

aby te targi każdy, Wystawca i Odwiedzający mógł zaliczyć do udanych. Targom RENEXPO 2013 towarzyszyły różnotematyczne Fora (Forum PV, Forum Prawo Energetyczne w Praktyce, II. Forum Biogazu, Forum Biomasy, Forum Pomp Ciepła, II. Kongres Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, III. edycja Dnia Samorządowca) i Konferencje (Konferencja „Praktyczne Aspekty Inwestycji w Zieloną Energię”, III. Konferencja „Energia Wodna Polsce”, II.Konferencja na Temat Biopaliw, III. Konferencja „Fotowoltaika w Polsce” i I. Konferencja „Inteligentna energetyka” zorganizowana przez Smart Grids Polska). Z tą ostatnią konferencją sympatyzowały ElektroTrendy.

Statystyki RENEXPO Poland 2013: • 135 wystawców - 40% zagranicznych firm, pochodzących z 13 krajów • 3.850 odwiedzających • ponad 1.000 uczestników konfere ncji • 100 uczestników rozdania Pucharów RENEXPO® Poland • około 100 rozmów w ramach spotkań kooperacyjnych

Relacje

Polityka energetyczna Polski powinna skupiać się przede wszystkim na wzmacnianiu konkurencyjności sektora, na jego zrównoważonym rozwoju oraz na bezpieczeństwie dostaw energii. Ministerstwo Gospodarki właśnie aktualizuje dokument zakresie perspektywy rozwoju branży do 2050 roku. Ma on uwzględniać nowe wyzwania, w tym wykorzystanie gazu ze źródeł niekonwencjonalnych, strategię klimatyczną, budowę wspólnego rynku energii i wykorzystanie funduszy europejskich w latach 2014-2020. Prezydent RP podpisał 14 sierpnia 2013 r. nowelizację Prawa Energetycznego, natomiast Ministerstwo Gospodarki kończy prace nad tzw. Dużym Trójpakiem, czyli pakietem ustaw, w skład którego wchodzą: Prawo Gazowe, Prawo Energetyczne oraz ustawa o OZE. Jest więc nadzieja, że od przyszłego roku można będzie stosować nowe rozwiązania. Nowe propozycje Ministerstwa Gospodarki dotyczące OZE mają zawierać czytelny i efektywny system wsparcia dla producentów zielonej energii. Ma on zachęcić do inwestowania w nowe moce wytwórcze oparte na lokalnych i dostępnych źródłach

NA DOBRY POCZĄTEK

z wykorzystaniem najbardziej optymalnych ekonomicznie technologii. Ponadto zgodnie z unijną dyrektywą, projekt ustawy o OZE ma promować energetykę rozproszoną, w tym podmioty, które będą sprzedawały energię elektryczną wytworzoną w mikro i małej instalacji. Ustawa ma stworzyć możliwość sprzedaży po gwarantowanej cenie nadwyżek energii elektrycznej wytwarzanej na własne potrzeby (A czy stworzy?). W założeniu, nie ma być do tego wymagane prowadzenie działalności gospodarczej (?). Dzięki temu można będzie nie tylko korzystać z energii ze źródeł odnawialnych, ale także ją produkować. Stać się tzw. prosumentem. Budowanie energetyki rozproszonej to źródło rozwoju i innowacyjności. Przebudowa energetyki w tym kierunku ma wpłynąć pozytywnie na gospodarkę i zwiększyć jej konkurencyjność międzynarodową. Regulacje mają sprzyjać rozwojowi gospodarczemu i jednocześnie wypełniać unijne zobowiązania. Redakcja ElektroTrendy trzyma za to kciuki (patrz. ET 4-2013, str. 8-9 i str. 38-39).

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

Peryskop

Inteligentna Energetyka

w Polsce? Coraz bliżej! W Warszawie, w dniu 17 października 2013 roku, w ramach targów RENEXPO odbyła się 1. Konferencja „INTELIGENTNA ENERGETYKA” zorganizowana przez wydawcę kwartalnika Smart Grids Polska oraz portalu Smart-Grids.pl. W trakcie spotkania udowodniono, że pomimo barier i sprzeczności interesów polski rynek elektroenergetyczny czekają duże zmiany i nie ma już możliwości odwrotu od wdrażania inteligentnych sieci w energetyce.

Izabela Żylińska Blok I – Perspektywy rozwoju inteligentnej energetyki w Polsce Blok I otworzyła prezentacja dr Leszka Juchniewicza, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w latach 1997–2007, w której przedstawiono uwarunkowania wdrożenia Smart Grid w naszym kraju. Dodatkowo opisane zostały korzyści i zagrożenia jakie wiążą się z implementacją inteligentnych sieci. Kolejnym prelegentem był Tomasz Kowalak, Radca Prezesa, Centrum Koordynacji Rozwoju Inteligentnych Sieci URE, który w swoim wystąpieniu zauważył, że rozwój ISE w Polsce napotyka na pewne bariery i sprzeczności interesów. Podzielił warunki racjonalnego wdrożenia inteligentnej energetyki na organizacyjno-prawne

ElektroTrendy nr 5/2013

i technologiczne. Do tych pierwszych zaliczył: zapewnienie ram interoperacyjności i wymienności wdrażanych rozwiązań technologicznych wdrażanych rozwiązań technologicznych; wdrożenie struktury rynku sprzyjającej efektywnemu wykorzystaniu informacji rynkowej, w tym inteligentnego cenotwórstwa; zabezpieczenie cybersecurity i ochrony prywatności użytkowników sieci i uczestników rynku energii użytkowników sieci i uczestników rynku energii. Do grupy drugiej zaklasyfikował natomiast: upowszechnienie produkcji elementów do mikrogeneracji oraz komercjalizację baterii (rozproszonych magazynów energii). Trzecią prezentację pt. „Wpływ zasad rozliczeń na opłacalność inwestycji w mikroinstalację fotowoltaiczną” przedstawił Janusz Bil, były Wiceprezes Zarządu ds. handlowych w spółce ENEA. Według prelegenta kwestia sposobu rozliczeń pomiędzy prosumentem a OSD ma istotne znaczenie, ponieważ inny jest profil produkcji energii i inny profil konsumpcji energii z instalacji prosumenckiej w porównaniu do wersji tradycyjnej. Wzorem innych krajów, zaproponował on doprecyzowanie regulacji w tym zakresie umożliwiające prosumentowi dokonywanie płatności za różnicę pomiędzy energią elektryczną wprowadzoną

i pobraną z sieci OSD w rocznych okresach rozliczeniowych. Prezentacja wyjaśniała tę kwestię i uzasadniała proponowane rozwiązanie. Podstawowym wnioskiem płynącym z przeprowadzonych analiz było wskazanie, że zaproponowane rozwiązanie w zakresie zasad rozliczeń jest warunkiem, aby ten segment energetyki mógł się rozwijać. Czwartym i jednocześnie ostatnim panelistą Bloku I. był adwokat Grzegorz Mazurek z wystąpieniem „Inteligentna energetyka a zamówienia publiczne. Czy Prawo zamówień publicznych chroni interes zamawiających – spółek energetycznych?”. Jak wyjaśnił prelegent, zamówienia w zakresie Smart Grid obejmują: dostawy i usługi w zakresie zakupu i instalacji infrastruktury licznikowej (zakupy liczników, koncentratorów) wraz z ich instalacją, a także dostawy w zakresie zakupu i instalacji oprogramowania i sprzętowej infrastruktury

Peryskop

brunch z biznesem

informatycznej – umożliwiających wykorzystanie infrastruktury licznikowej. Do najważniejszych części zamówień dotyczących inteligentnej energetyki zaliczył: otwarty opis przedmiotu zamówienia, wymagania podmiotowe (dopuszczenie wielu przedsiębiorców), sztywne zasady dotyczące umów. Blok II – Technologie Blok II został poświęcony produktom dla inteligentnej energetyki Mariusz Bednarski, Przedstawiciel Regionalny na Polskę głównego sponsora Konferencji „Inteligentna energetyka” – firma LG CNS – zaprezentował technologie wspierające efektywność energetyczną w domu zintegrowane z systemami zarządzania OZE na bazie Smart Grid i AMI. Bardzo ciekawym przykładem wdrożenia jest inteligentna sieć na koreańskiej wyspie Jeju. Celami projektu były: promocja nowych „zielonych” technologii, zachęta do korzystania z niskoemisyjnych rozwiązań adresowana do społeczności lokalnych. Dodatkowo 6 tys. gospodarstw domowych na Jeju dostało możliwość przetestowania niskoemisyjnych i energooszczędnych technologii. W trakcie swojego wystąpienia Tomasz Matuła, Dyrektor Infrastruktury IT i Bezpieczeństwa Teleinformatycznego z Orange Polska powiedział o bezpieczeństwie w sieciach Smart Grid. Wyjaśnił, że budując inteligentną sieć energetyczna trzeba wziąć pod uwagę bezpieczeństwo teleinformatyczne już na etapie jej projektowania. Takie podejście pozwoli uniknąć wielu kosztownych podatności, które później mogą być trudne lub zbyt kosztowne do wyeliminowania. O doświadczeniach Grupy Diehl Metering mówił Bertrand Bisch, Dyrektor Generalny spółki Mirometr. Zaprezentował również otwarty system zarządzania danymi METERUS i system zdalnego odczytu IZAR. Michał Ajchel, Wiceprezes Rynku Energetyki w firmie Schneider Electric Polska starał się odpowiedzieć na pytanie: czy Smart Grid jest nam potrzebny? Przedstawił wiele wyzwań, jakie aktualnie stają przed energetyką. Jednymi z ważniejszych są potrzeba inteligentnego zarządzania, a także komunikacja i informatyzacja na wszystkich poziomach sieci inteligentnej. Według prelegenta kluczem do sukcesu jest integracja urządzeń, systemów i informacje w czasie rzeczywistym.

BLOK III – Finansowanie W Bloku III, Maria Milewska, Doradca w Wydziale Rozwoju i Nadzoru Kapitałowego NFOŚiGW, przedstawiła założenia Programu Priorytetowego Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii. Celem programu jest efekt ekologiczny w postaci ograniczenia lub uniknięcia emisji CO2 w wyniku zwiększenia produkcji energii z odnawialnych źródeł poprzez zakup i montaż małych lub mikroinstalacji OZE do produkcji energii cieplnej lub elektrycznej w gospodarstwach domowych. Zakres programu to: źródła energii cieplnej do 300 kWt (źródła ciepła opalane biomasą, pompy ciepła, kolektory słoneczne) oraz źródło energii elektrycznej, kogeneracja do 40 kWe (systemy fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatrowe, mikrobiogazownie, mikrokogeneracja na biomasę lub biopłyny). Budżet programu to 600 mln zł. Program Priorytetowy Prosument skierowany jest do osób fizycznych posiadających prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym, wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni mieszkaniowych. Wojciech Stawiany, Ekspert, Samodzielne Stanowisko ds. Analiz i Ekspertyz w NFOŚiGW, podsumował I Konkurs w ramach Programu Priorytetowego Inteligentne Sieci Energetyczne. Ideą PP ISE są działania w obszarze inteligentnych sieci energetycznych, które stanowią unikatowy obszar, gdzie ochrona środowiska idzie w parze z innowacyjnością i wzrostem konkurencyjności. Wnio-

skujący o środki – realizujący zadania PP ISE deklarowali wdrożenie w przestrzeni pilotażowej co najmniej jednego rozproszonego źródła energii odnawialnej i uzyskanie w wyniku działań ISE redukcji 1000 Mg CO2 rocznie. Łącznie wpłynęło 21 wniosków o dofinansowanie w formie dotacji. Promesę uzyskało 12 projektów na 171,9 mln zł. Ich planowany koszt to 588,6 mln zł, natomiast przewidywane efekty ekologiczne: moc zainstalowanych rozproszonych OZE – 25 MW(e), uniknięcie bądź redukcja 210 tys. ton/rok. O tym co zrobić, aby finansowanie bankowe działań związanych z wdrożeniem Smart Grid było możliwe, mówił Janusz Markowski, Ekspert Finansowania Projektów i Odnawialnych Źródeł Energii, BGŻ S.A. Blok IV – Podsumowanie W podsumowaniu 1.Konferencji „INTELIGENTNA ENERGETYKA” wzięli udział: Tomasz Kowalak, Grzegorz Mazurek, Michał Ajchel, Wojciech Stawiany i Janusz Markowski. Każdy z prelegentów wyraził swoją opinię w temacie jakie są widoczne wąskie gardła dynamicznego wdrożenia Smart Grid w Polsce. Główne problemy związane są z finansowaniem i brakiem regulacji prawnych. Technologia jest, cały czas rozwija się i czeka na wdrożenie. mgr inż. Izabela Żylińska, Redaktor Naczelna, Smart Grids Polska i Smart-Grids.pl

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

Raporty biznesowe

e w o s e n z i b y t r po

01. O bligacje mogą zainteresować inwestorów Szansa na bezpieczną inwestycję i niezły zarobek W listopadzie resort zaoferuje klientom indywidualnym obligacje 13 miesięczne, których oprocentowanie wyniesie 3% w skali roku. Oferta jest na tyle atrakcyjna, co i konkurencyjna do tego co jest oferowane na rynku, ponieważ tylko niektóre banki oferują lokaty z wyższym oprocentowaniem. Według założeń projektu z inwestycji w obligacje oszczędnościowe można się będzie wycofać wcześniej nie tracąc odsetek i nie ponosząc dodatkowych opłat. Jednak brak opłaty za wcześniejsze odsprzedanie obligacji, nie oznacza „zerowych” kosztów. Wycofanie pieniędzy przed terminem sprawi, że zarobek inwestora będzie bardzo skromny. Obligacje skarbowe będzie można kupić w oddziałach banku PKO BP, a także przez telefon i internet. Więcej informacji na www. obligacjeskarbowe.pl.

02. D odatkowe ewidencje już od 1 października 2013 roku

Od 1 października 2013 roku podatnicy, którzy stosują kasy rejestrujące, muszą wdrożyć nowe procedury. Mają obowiązek ewidencjonowania zwrotów i oczywistych pomyłek. Ze względów praktycznych rejestry te powinny być prowadzone za poszczegól-

ElektroTrendy nr 5/2013

ne okresy rozliczeniowe. Większość przepisów rozporządzenia ministra finansów z 14 marca 2013 roku w sprawie kas rejestrujących zaczęły obowiązywać od 1 kwietnia 2013 roku. Ale nie wszystkie. Prawodawca wprowadził bowiem okres przejściowy (do 30 września), który miał umożliwić podatnikom przygotowanie się do nowych rozwiązań. W efekcie, od 1 października br. podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych, którzy stosują kasy rejestrujące, muszą wdrożyć nowe procedury.

03. Ministerstwo Pracy chce pozyskać pieniądze dla ZUS w radach nadzorczych Spółek

Zdjęcie: Główna siedziba ZUS Ministerstwo Pracy chce, aby od 1 stycznia 2014 roku, członkowie rad nadzorczych zatrudnieni na podstawie umowy-zlecenia, płacący obecnie w ZUS tylko składki ubezpieczenia zdrowotnego – płacili również składki ubezpieczania emerytalnego i rentowego. Ministerstwo Pracy podobno szermuje dość kontrowersyjnym argumentem, że „zmniejszy się kombinatorstwo”. Ciekawe co na to mogą odpowiedzieć

członkowie Rad Nadzorczych polskich Spółek. Ministerstwo Pracy dzięki zmianom chce dla ZUS osiągnąć rocznie dodatkowo 500 mln złotych. Interesujące jest czy wynik będzie podobny do wyniku pozyskania dodatkowych pieniędzy dla budżetu, mających pochodzić z mandatów od kierowców?

04. Polscy inżynierowie pinie poszukiwani Firmy zagraniczne coraz częściej wybierają Polskę na swoje centra kompetencyjne ze względu na jakość polskiej kadry technicznej. Najbardziej poszukiwani fachowcy w takich branżach jak elektrotechnika, elektronika i automatyka oraz mechanika maszyn, hydraulika siłowa, pneumatyka i konstrukcje budowlane. Wzmożone zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę inżynierską widoczne jest głównie wśród firm inżynieryjnych oraz produkcyjnych, gdzie występują działy konstrukcyjne, projektowe czy też badań i rozwoju. Od polskich inżynierów wymaga się więcej, niż od ich odpowiedników w krajach rodzimych dla inwestora. Oprócz umiejętności technicznych, wymaga się znajomości języka angielskiego, bądź niemieckiego (a najlepiej jak kandydat zna obydwa), zdolności interpersonalnych, organizacyjnych i umiejętności analitycznego myślenia. Wszystkie ww. wymagania wiążą się z przyszłą bardzo często wykonywaną funkcją kierownika projektu, a co za tym idzie zarządzaniem projektem, motywowaniem zespołu, delegowaniem a później egzekwowaniem realizacji zadań oraz realizowaniem założonych celów biznesowych.

Raporty biznesowe

(Żeby tak jeszcze – w pakiecie – kwota wynagrodzenia dla polskiego inżyniera wyrażona była w złotówkach, a waluta w euro lub funtach).

06. Nie poinformujesz fiskusa o pożyczce – zapłacisz 10 x więcej

05. P raca magisterska sprzed kilku lat może być ponownie sprawdzona

Gdy przekroczone zostały limity określone w ustawie, o pożyczonych prywatnie pieniądzach trzeba poinformować fiskusa. Zapłaty podatku można uniknąć bez względu na wysokość pożyczanej kwoty w przypadku pożyczek od najbliższych. Trzeba jednaka pamiętać o spełnieniu dwóch warunków. Inaczej fiskus może zażądać 10-krotnie wyższej należności.

Zdjęcie: Shutterstock Wszystkie prace magisterskie, licencjackie i inżynierskie napisane po 2005 roku mogą zostać ponownie sprawdzone pod kątem plagiatu. Oznacza to, że niektóre z osób mających tytuł naukowy mogą go stracić. Jeżeli w czasie pisania pracy magisterskiej lub licencjackiej „nadużywałeś pomocy naukowych”, tytuł może zostać Ci odebrany. Wszystko za sprawą nowego systemu antyplagiatowego opracowywanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Prace mogą być sprawdzone kilka lat wstecz - chodzi o wszystkie tytuły obronione po 30 września 2005 roku, czyli łącznie o około 3,5 mln prac. Renomowane uniwersytety wyższe korzystają w tej chwili z programów antyplagiatowych, brakuje jednak ujednolicenia tego systemu. Dodatkowo, okazuje się, że na wielu uczelniach nie stosuje się żadnego programu do oceny autentyczności tekstu. Jak mówi Przemysław Lech z Plagiat.pl, nikt nie będzie celowo sprawdzał starych „magisterek”, ale będą one przesiewane przez system przy okazji wrzucania nowych prac. „Jeśli okaże się, że np. kilka innych tekstów w systemie ma taki sam tytuł i prawie niczym się nie różni, może to oznaczać, że absolwenci nie napisali ich samodzielnie. Uczelnia na tej podstawie ma prawo sprawdzać, czy nie są plagiatem”.

Źródła: Media

Zdjęcie: liberte

Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega także pożyczka pieniędzy oraz rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, udzielana przez podmioty niekomercyjne. Do zapłaty PCC obowiązany jest pożyczkobiorca. Podstawę opodatkowania stanowi wartość udzielanej pożyczki, choć w przypadku pożyczki rzeczy oznaczonych co do gatunku bierze się pod uwagę wartość pożyczki określoną w umowie. Stawka PCC wynosi aktualnie 2%. PCC podatnik wykazać musi w deklaracji PCC-3, w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego i w tym terminie uregulować należność. Chyba, że może skorzystać ze zwolnienia. Warto pamiętać, że przepisy przewidują szereg zwolnień udzielanych pożyczek od PCC. Przede wszystkim zwolnione są co do zasady pożyczki pieniężne udzielane najbliższej rodzinie (tzw. „zerowa grupa podatkowa”), do której zaliczają się: rodzeństwo, rodzice, dziadkowie, małżonek, dzieci, wnuki, ojczym i macocha. Najbliższa rodzina może pożyczać bez limitu. Jeżeli jednak wartość pożyczki przekroczy 9.637 zł, zwolnienie obowiązywać będzie po spełnieniu dwóch

brunch z biznesem

dodatkowych warunków. Po pierwsze, pożyczka musi być przekazana w formie przelewu (na rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez skok lub przekazem pocztowym), po drugie zaś podatnik będzie musiał w ciągu dwóch tygodni, licząc od dnia zawarcia umowy, złożyć w urzędzie skarbowym deklarację PPC-3, w której wykaże pożyczoną kwotę. W przypadku gdy pożyczki udziela inna osoba z rodziny (niezaliczająca się do grupy „zerowej”), taka pożyczka może być również zwolniona. Pożyczki od innych członków rodziny i znajomych też mogą być bez podatku. Obowiązuje tu jednak ograniczenie kwotowe – 9.637 zł. Jeżeli pożyczka jest zaciągana u tej samej osoby więcej niż jeden raz, pilnując limitu uprawniającego do zwolnienia, pożyczane kwoty należy sumować w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym udzielona została ostatnia pożyczka. Podatek może się także nie pojawić w sytuacji, gdy pożyczkodawcą jest osoba spoza rodziny. W takiej sytuacji zwolnienie przysługuje jednak do znacznie niższego limitu – do łącznej wysokości nieprzekraczającej kwoty 5.000 zł od jednego podmiotu i 25.000 zł od wielu podmiotów – w okresach 3 kolejnych lat kalendarzowych. Warto pamiętać o zgłoszeniu faktu otrzymania pożyczki w odpowiednim czasie. Stawka podatku wyniesie bowiem aż 20% wartości pożyczki, jeśli przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego podatnik powoła się na fakt zawarcia umowy takiej pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a wcześniej nie zapłaci należnego od tych czynności podatku. Podwyższona stawka. Sankcyjna stawka dotyczy także pożyczkobiorcy, który ze względu na niespełnienie ustawowych warunków nie skorzystał ze zwolnienia przewidzianego dla najbliższej rodziny i powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Na podstawie artykułu: Tax Care

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

Raporty biznesowe

07. P olacy najbardziej zapracowanym narodem Polacy są jednym z najciężej pracujących narodów na świecie. W codziennej bieganinie dążymy do naturalnej kolei rzeczy – równowagi między pracą a odpoczynkiem. A co najchętniej robimy w wolnym czasie? Spędzamy go sam na sam lub w towarzystwie najbliższych, szukamy wyciszenia i oderwania od codziennych obowiązków. Według badań Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)1, Polacy są bardzo zapracowanym narodem. Statystyczny Polak poświęca na pracę aż 1929 godzin rocznie – pod tym względem spośród państw przebadanych przez OECD, w Europie wyprzedzają nas tylko Grecy i (nieznacznie) Rosjanie. Średnia spośród wszystkich krajów uwzględnionych w badaniu wynosi zaś 1765 godzin pracy rocznie. Statystycznie każdy z nas ma średnio 4 godziny i 39 minut czasu wolnego w ciągu doby – czyli czasu niepoświęconego na pracę i dojazdy, zajęcia domowe czy opiekę nad dziećmi2. Tak wyglądają statystki, jednak czy każdy z nas przeznacza codziennie ponad 4 godziny tylko dla siebie? Aż 40% badanych pracujących zawodowo deklaruje, że w ciągu tygodnia nie ma dla siebie czasu i wypełnia jedynie konieczne obowiązki. Na odpoczynek pozostaje zatem weekend, jednak… 64% respondentów pracujących (oraz 35% całej grupy badanych) przyznaje, że podejmuje pracę zarobkową w soboty i niedziele. Wygląda zatem na to, że jesteśmy bardzo zapracowanym narodem. Kiedy zatem powinnyśmy odpoczywać? W tygodniu nie mamy czasu, w weekendy, albo pracujemy, albo nadrabiamy zaległości domowe.

ElektroTrendy nr 5/2013

Potrzebujemy czasu dla siebie Odpoczynek, relaks, czas tylko dla siebie – tego brakuje Polakom. Według badań CBOS, statystyczny Polak przeznacza na pracę zarobkową średnio 46 godzin tygodniowo, a co drugi nie ma czasu dla siebie3. Polacy marzą o odpoczynku, a co najchętniej robiliby w czasie wolnym? Badania przeprowadzone przez MillwardBrown SMG/KRC4 pokazują, że najczęściej wybieramy bierne formy odpoczynku. Relaksujemy się zarówno z rodziną, jak i „sam na sam”. Właśnie ta ostatnia forma odpoczynku jest dla nas jedną z najlepszych odskoczni od codziennych obowiązków. Wolne chwile z pilotem w ręku - tak Polacy relaksują się najczęściej Ponad połowa badanych Polaków (52%) deklaruje, że odpoczywa z pilotem w ręku. Oglądamy coraz więcej telewizji, korzystamy też z niemal nieograniczonych możliwości wyboru treści, jakie dają nam współczesne media. Pojawia się jednak nowy trend, wynikający z przesytu mediami. Likwidowanie konta na facebooku, niezabieranie laptopa na wakacje, wyłączanie telefonu – Polacy coraz chętniej świadomie wybierają odcięcie się od mediów. Doceniamy zaś fizyczne spotkania z najbliższymi lub relaks w pojedynkę, które są dla nas gwarancją prawdziwego „złapania oddechu” po codziennych trudach. Co jeszcze robimy w wolnym czasie? Ponad jedna trzecia (36%) przyznaje, że najchętniej przebywa z rodziną, co czwarty zaś – „uprawia

nicnierobienie”. Popularne są spacery – wskazane przez 22% badanych5. W Polsce nie przyjęło się jeszcze aktywne spędzanie czasu z rodziną, jak np. wspólne uprawianie sportu. Z kolei korzystanie z oferty kulturalnej (np. wspólne wyjście do kina czy teatru) bądź wyjście do restauracji jest swego rodzaju przejawem luksusu – dla wielu Polaków jest jeszcze zbyt drogie. Naturalna kolej rzeczy „Najpierw obowiązki – później przyjemności” takie powiedzenie przychodzi wielu z nas do głowy po powrocie z pracy kiedy najchętniej usiedlibyśmy wygodnie na kanapie, a tu jeszcze trzeba zadbać o dom. Najważniejsze jest znalezienie równowagi między pracą a odpoczynkiem. Po powrocie do domu warto złapać trochę oddechu i nie zapominać, że relaks również się nam należy. Każdy organizm potrzebuje regeneracji. W codziennym zabieganiu staramy się wygospodarować czas na drobne zachcianki, na chwile oddechu. Eksperci psychologii nie mają wątpliwości – odpoczynek jest nam niezbędny jak powietrze do oddychania. To dzięki niemu właściwie się regenerujemy, zyskując więcej energii i motywacji do wykonywania codziennych zadań. Odpocznijmy więc po ciężkim dniu. Odreagujmy godziny pracy i codziennych obowiązków spontanicznym wypadem ze znajomymi, relaksem na kanapie czy popołudniową drzemką. Zamiast robić na przekór naszemu naturalnemu rytmowi, współgrajmy z nim, znajdując idealną dla każdego z nas formę odpoczynku.

Raporty biznesowe

OECD Employment Outlook 2013

Źródło: badania „Budżetów czasu”, Główny Urząd Statystyczny (GUS).

Źródło: CBOS, Czas wolny Polaków, 2010

Źródło: badanie „Polacy cenią swój czas wolny”, MillwardBrown SMG/KRC, 2012 4

Ibidem

Artykuł sponsorowany

08. Sprzedaż ziemi z zasobów W 2016 roku znikną ograniczenia w zakupie ziemi przez cudzoziemców. Ministerstwo rolnictwa chce, aby do tego czasu jak najwięcej gruntów z zasobu Agencji Nieruchomości Rolnych trafiło do polskich rolników. Po 2016 roku nie należy się obawiać masowego wykupu ziemi przez obcokrajowców. Obecne przepisy nadal będą obowiązywać, a zgodnie z nimi, żeby cudzoziemiec mógł wziąć udział w przetargu, musi mieszkać w Polsce 5 lat i osobiście prowadzić gospodarstwo rodzinne. Polski parlament ma jeszcze prawie trzy lata na stworzenie przepisów prawnych, które będą ograniczać swobodny obrót ziemi. Wiadomo, że siła nabywcza rolników z Polski i zza Odry jeszcze nie jest wyrównana. Prezes ANR zapewnił, że prowadzona obecnie sprzedaż z zasobów Agencji jest zabezpieczona przed tzw. słupami, czyli podstawionymi kupującymi. W komisjach przetargo-

wych bierze udział przedstawiciel izb rolniczych. Osoby, które nie spełniają kryteriów rolnika indywidualnego, nie są dopuszczane do przetargów. Jeśli jednak ktoś nie zostałby właściwie zweryfikowany i później okazałoby się, że kupił ziemię do celów spekulacyjnych, przepisy pozwalają nałożyć karę, a nawet unieważnić przetarg. W pierwszym półroczu 2013 roku odwołano 112 przetargów, z czego 90 w woj. zachodniopomorskim. W zasobach Agencji Nieruchomości Rolnych jest obecnie około 1 mln 800 tysięcy hektarów gruntów, z czego 1,5 mln ha w dzierżawach. Do rozdysponowania pozostało około 300.000 ha. Większość gruntów trafia do gospodarstw rodzinnych o powierzchni do 300 ha, na ich powiększenie. Źródło: IAR

9. Czy ruszy fala termomodernizacji? Czy Polacy postawią na budownictwo zero energetyczne? Polacy coraz częściej zwracają uwagę na energooszczędność. Może być to dużą szansą na rozwój sektora budownictwa energooszczędnego oraz firm zajmujących się termomodernizacjami budynków. Polacy coraz częściej przy wyborze mieszkania i domu biorą pod uwagę koszty jego utrzymania w przyszłości. Coraz więcej osób decyduje się rów-

brunch z biznesem

nież na termomodernizację domu by zmniejszyć koszty jego ogrzewania. Według ekspertów Instytutu na rzecz Ekorozwoju (InE), to bardzo duży sektor rynku, który można zagospodarować w zakresie tworzenia nowych, małych firm, nie tylko w dużych miastach, ale szczególnie w regionach w Polsce, bo tam rzeczywiście jest bardzo dużo domów budowanych w latach 70-80., które absolutnie nie spełniają standardów i warto byłoby to zmienić, przeprowadzając głęboką termomodernizację. Większość kupujących mieszkanie czy budujących dom Polaków patrzy przede wszystkim na jego cenę i nie zastanawia się nad kosztami utrzymania w przyszłości. Mało kto w Polsce myśli o tym, ile będzie płacić za ogrzewanie domu czy mieszkania. Większości zależy tylko na tym, by mieć własne lokum. Szkoda, bo w perspektywie 10-20 lat, dzięki posiadaniu energooszczędnej nieruchomości, można oszczędzić naprawdę znaczące kwoty. Obecnie polskie przepisy budowlane nie precyzują jaki budynek można uznać za energooszczędny. Zmiany w prawie mogą jednak zostać wymuszone albo przez Unię Europejską, albo prze zmiany na rynku. Od 2021 roku wszystkie nowopowstające budynki zgodnie z wymogami UE będą musiały spełniać kryteria budownictwa „zeroenergetycznego”. Szykowane są zmiany, które będą wymagać, by budynki spełniały jak najwyższe normy. Wprowadzane będą m.in. klasy energetyczne. Wszystko to doprowadzi do tego, że wartość rynkowa budynków energooszczędnych za kilka lat będzie wyższa. Źródło: InE

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

brunch z biznesem

Szanowni Państwo,

Teleskop

członek

Nominacja do udziału w Projekcie „Orły Polskiego Budownictwa” to wielkie wyróżnienie. Szanowni Państwo,niezwykle ważne jest pokazywać dobre wzorce, przykłady ﬁrm, W dzisiejszych czasach przedsiębiorstw, które stawiają na jakość i konkurencyjność. Nominacja do udziału w Projekcie „Orły Polskiego Budownictwa” to wielkie wyróżnienie. W dzisiejszych czasach niezwykle ważne jest pokazywać dobre wzorce, przykłady ﬁrm, „Orły Polskiego Budownictwa” to inicjatywa, która jest wpisana w Narodowy Program przedsiębiorstw, które stawiają na jakość i konkurencyjność.

Projekt Promocji POLSKA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ 2020. Zmiany, jakie zaszły na przestrzeni ostatnich Projekt „Orły Polskiego Budownictwa” inicjatywa, która takich jest wpisana w Narodowy Programnową 25 lat w polskiej gospodarce, wymuszają to wprowadzenie działań, które stworzą Promocji POLSKA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ 2020. Zmiany, jakie zaszły na przestrzeni ostatnich równowagę w sferze stosunków gospodarczych i społecznych. Jest to szczególnie istotne 25 lat w polskiej gospodarce, wymuszają wprowadzenie takich działań, które stworzą nową z punktu zmiennego w którymgospodarczych funkcjonują podmioty. Dlatego Narodowy Program równowagęotoczenia, w sferze stosunków i społecznych. Jest toteższczególnie istotne Promocji POLSKA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ ma podmioty. za zadanie zarówno promować z punktu zmiennego otoczenia, w którym 2020 funkcjonują Dlatego też Narodowy Programpolską PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ za zadanie zarówno promować polską markę, jak Promocji równieżPOLSKA wsłuchując się w potrzeby 2020 jego ma uczestników wypracować model dialogu markę, jak również wsłuchującgospodarczymi się w potrzeby oraz jego uczestników wypracować model dialogu i współpracy pomiędzy podmiotami władzą rządową i samorządową. Cieszę i współpracy pomiędzy podmiotami gospodarczymi oraz władzą rządową i samorządową. Cieszę się, że po raz kolejny wręczymy statuetki najlepszym ﬁrmom z branży budowlanej. się, że po raz kolejny wręczymy statuetki najlepszym ﬁrmom z branży budowlanej.

SerdecznieSerdecznie zapraszam do udziału w konkursie. Statuetka “Orzeł Budownictwa” to symbol zapraszam do udziału w konkursie. Statuetka “Orzeł Polskiego Polskiego Budownictwa” to symbol jakości i wiarygodności. jakości i wiarygodności.

Z poważaniem, Składowski ZRobert poważaniem,

Robert Składowski Prezes Mazowieckiego Zrzeszenia Handlu, Przemysłu i Usług

Prezes Mazowieckiego Zrzeszenia Handlu, Przemysłu i Usług

Projekt realizowany w ramach NARODOWEGO PROGRAMU PROMOCJI

POLSKA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ 2020

Projekt realizowany w ramach NARODOWEGO PROGRAMU PROMOCJI 48

ElektroTrendy nr 5/2013

POLSKA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ 2020

Zapraszamy do kolejnej edycji konkursu

Konkurs realizowany w ramach Narodowego Programu Promocji

Polska Przedsiębiorczość 2020

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Siła w markach własnych

półka AB to największy dystrybutor IT i elektroniki użytkowej w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Notowana na warszawskiej GPW spółka prowadzi działalność w Polsce, Czechach i na Słowacji sprzedając produkty największych światowych producentów nowoczesnych technologii do ponad 15.000 tysięcy partnerów handlowych. To największa baza kliencka w tym regionie. Siłą AB jest nowoczesny system logistyczny. W 2009 roku wrocławskie Centrum Dystrybucyjne zostało zmodernizowane w oparciu o najnowocześniejsze rozwiązania z zakresu techniki magazynowej. Wielopoziomowa antresola do kompletacji towaru oraz zintegrowany, w pełni skalowany system automatyki magazynowej, znacznie wpływają na wzrost wydajności i obniżenie kosztów logistycznych. W swojej ofercie AB S.A. posiada trzy marki własne TB – TB Print, TB Energy, TB Clean oraz wprowadzoną właśnie na rynek czwartą markę TB Touch.

TB Print - marka z doświadczeniem rynkowym TB Print istnieje na rynku od przeszło 15 lat. Pełna oferta materiałów alternatywnych obejmuje tusze do drukarek atramentowych, tonery do drukarek laserowych oraz zestawy do napełniania.

ElektroTrendy nr 5/2013

Dbając o najwyższą jakość oferowanych produktów, spółka AB starannie wybiera dostawców poszczególnych komponentów. Dzięki współpracy z największymi, światowymi dostawcami, gwarantuje klientom najlepsze produkty w konkurencyjnych cenach, których największą zaletą jest wydajność, bezpieczeństwo i bardzo dobre parametry wydruków. Dodatkowym potwierdzeniem ich jakości jest pakiet bezpieczeństwa TB Print – bezterminowa gwarancja, która

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

obejmuje również drukarki użytkowników. Wysoką jakość produktów TB Print potwierdzają certyfikaty ISO, TUV Rheinland Polska oraz Politechniki Wrocławskiej. Współpraca z Fundacją „Mam Marzenie” W grudniu 2011 roku TB Print nawiązało współpracę z Fundacją Mam Marzenie. Fundacja działa w Polsce od 2003 roku i zajmuje się spełnianiem marzeń ciężko chorych dzieci, a także organizowaniem różnych inicjatyw na rzecz dzieci cierpiących na choroby zagrażające ich życiu oraz dzieci znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej. Po pierwszej udanej akcji świątecznej TB Paka dla Dzieciaka, obie strony zdecydowały się na kolejne, tym razem długoterminowe działania. W związku z tym akcja ta organizowana jest co roku, a do katalogu nagród w Programie Partnerskim TB Partner została dodana możliwość dołożenia swojej „cegiełki” do adoptowanego przez TB Print dziecięcego marzenia.

TB Clean – zobacz jak robią to profesjonaliści Produkty sygnowane marką TB Clean to szeroki asortyment produktów czyszczących przeznaczonych do sprzętu elektronicznego. Solidne wykonanie i sprawdzona formuła gwarantują najwyższą jakość na rynku. Wszystkie produkty spełniają wymagania REACH i pozostałe normy Unii Europejskiej. W ofercie TB Clean znajdują się: sprężone powietrze, żel czyszczący, mokre ściereczki, pianka czyszcząca oraz chusteczki morka/sucha. Produkty TB Clean powstają w Niemczech, z materiałów pochodzących z Unii Europejskiej. Cechuje je wysoka jakość i wygoda użycia. Do pianki i żelu dodawana jest ściereczka z mikrofazy, aby efektywność czyszczenia była jeszcze lepsza. Chusteczki powstają z biodegradowalnego materiału. TB Clean to podstawa czystości stanowiska pracy.

Specjalne mokre ściereczki czyszczące TB Clean, pakowane po 100 sztuk idealnie nadają się do usuwania kurzu oraz innych zanieczyszczeń z ekranów TFT/LED/LCD/ Plazma, laptopów, ekranów płaskich, PDA i innych dotykowych wyświetlaczy. Doskonale sprawdzą się również przy czyszczeniu filtrów, powlekanych i częściowo niepowlekanych powierzchni szklanych (jak np. lustra, czytniki mikrofilmów, soczewki). Dodatkową zaletą jest to, że produkt nie tystatyczne. Świetna do powierzchni plastikowych i metalowych (drukarki, obudowy komputerów). Szybko i łatwo usuwa różnego rodzaju zabrudzenia.

zawiera alkoholu i jest niepalny, a także ma działanie antystatyczne. Żel czyszczący TB Clean doskonale wyczyści ekrany TFT/LCD/LED/ Plasma, a także ekrany notebooków, skanerów, filtrów i szklanych powierzchni każdego rodzaju. Nie zawiera alkoholu. Niezawodny żel dzięki swojej konsystencji nie ścieka z ekranu i czyści nie pozostawiając smug. Do zestawu dołączona jest ściereczka z mikrofazy.

Sprężone powietrze TB Clean sprawnie i szybko wydmuchuje kurz i nawet najmniejsze zabrudzenia z trudno dostępnych miejsc w urządzeniach takich jak klawiatury, drukarki, CD-ROM/disk drivers, kopiarki, faxy itp. Dodatkowo TB Clean proponuje Chusteczki – dziesięć podwójnych chusteczek mokra/sucha do czyszczenia ekranów TFT/LCD, laptopów, PDA. Aby uzyskać najlepszy efekt należy najpierw użyć wilgotnej ściereczki nr „1” , a następnie przetrzeć suchą ściereczką nr „2”. Dzięki takiemu połączeniu, sprzęt elektroniczny w naszym domu będzie idealnie czysty.

Pianka czyszcząca TB Clean dedykowana jest do ekranów plazmowych i TFT/LCD/LED oraz do powierzchni urządzeń biurowych i multimedialnych. Posiada właściwości an-

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

TB Touch – poczuj moc żywiołów TB Touch to marka tabletów. Tworzą ją cztery linie produktowe: Ignis, Aqua, Terra, Aer – produkty o różnym stopniu zaawansowania technologicznego. Wszystkie łączy nowoczesne wzornictwo oraz ciekawa kolorystyka. Oprócz urządzeń w klasycznych barwach, będzie można wybrać również bardziej zdecydowaną opcję – w kolorze morskim czy fuksji. Tablety marki TB Touch są dostosowane do różnych potrzeb i wymagań. Tym, którzy chcą mieć szybki tablet i obraz HD, ale małe rozmiary i lekką wagę, AB proponuje siedmiocalowy model Aqua 7. Dla miłośników intensywnych kolorów, którzy pragną by ich tablet przykuwał uwagę dedykowane są modele Aqua 8. Natomiast dla osób poszukujących dużych ekranów, na których z powodzeniem można oglądać filmy, idealne będą Ignis 9 i Aqua 9. Marka TB Touch to przede wszystkim mocne konfiguracje, wysoka jakość, wyróżniający się desing oraz atrakcyjna cena. Podczas produkcji

dobierane są najszybsze procesory i mocne konfiguracje, aby użytkownik mógł w pełni cieszyć się szybkością i wydajnością tabletu TB Touch, niezależnie od modelu. TB Touch oferuje oryginalne, fascynujące kolory obudów, dbałość o szczegóły i piękne minimalistyczne opakowania. Tablety marki TB Touch to wysoka jakość w dobrej cenie. Na sklepowych półkach są już dostępne: TB Touch Aqua 7 (A70 01), który łączy ze sobą małe wymiary i wysoką wydajność. Dzięki czterordzeniowemu procesorowi pozwalają pracować nawet z najbardziej wymagającymi aplikacjami. Ekran HD o podwyższonej rozdzielczości zapewnia bardzo dobrą jakość obrazu. TB Touch Aqua 8 (A80 01 i A80 02) zachwycają kolorami obudowy i wygodnym rozmiarem. 8” to idealna przekątna, która udostępnia optymal-

ną wielkość ekranu przy bardzo wysokiej mobilności. Dla zapewnienia wygodnej pracy i rozrywki modele te zostały wyposażone w czterordzeniowy procesor. TB Touch Aqua 9 (A97 01) inspiruje kształtem aluminiowej obudowy. Wydajny czterordzeniowy procesor zapewni rozrywkę na najwyższym poziomie najbardziej wymagającym użytkownikom. TB Touch Ignis 9 (I97 02) fascynuje wyglądem i zachwyca jakością wyświetlanego obrazu Ultra HD. Bardzo wydajny czterordzeniowy procesor z możliwością pracy do 1.8 GHz zapewnia płynność w każdym momencie.

ElektroTrendy nr 5/2013

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

TB Energy – nowoczesna technologia XXI wieku TB Energy to gama nowoczesnych rozwiązań oświetleniowych opartych o technologię XXI wieku – diody LED. Są one najbardziej trwałym i energooszczędnym źródłem światła IV generacji. Zużywają nawet do 80% mniej energii niż tradycyjne źródło światła, czyli żarówki żarowe i ponad połowę w stosunku do świetlówki energooszczędnej. Trwałość ledowego źródła światła wynosi od 30.000 h do 50.000 h, co daje prawie 9 lat świecenia bez przerwy. 3 razy „E” Nowoczesne źródła światła TB Energy cechują się przede wszystkim ekologicznością, energooszczędnością i efektywnością. 1. Ekologiczność: Diody LED nie zawierają substancji trujących. W odróżnieniu od innych źródeł światła, produkcja diod LED nie wymaga używania rtęci i innych metali niebezpiecznych dla środowiska naturalnego. Oszczędność energii elektrycznej szacuje się nawet do 80%. Ponadto diody emitują bardzo małe ilości ciepła, co wynika z ich wysokiej sprawności (większość pobieranej energii jest zamieniana w światło, a nie w energię cieplną, jak w przypadku tradycyjnych żarówek). 2. Energooszczędność: Diody LED są najbardziej energooszczędnym źródłem oświetlenia oferowanym na rynku. Ich sprawność (czyli ilość dostarczanej energii przekształcanej w światło widzialne) wynosi 8095%. Dla porównania, sprawność zwykłej żarówki to 5-10%. Zarówno diody SMD jak i COB stosowane w produktach TB Energy zapewniają szerokie kąty świecenia i cechują się wysokim współczynnikiem odwzorowania barw (CRI > 75). Ponadto żarówki oparte na diodach SMD charakteryzują się bardzo niskim kosztem ponoszonym w stosunku do uzyskanej mocy świat-

ła. Dzięki szczelnej obudowie (IP44) doskonale zastępują tradycyjne żarówki halogenowe, nawet w miejscach o podwyższonej wilgotności (łazienka czy kuchnia), pozwalając na oszczędności prądu na poziomie przekraczającym 80%. 3. Efektywność: Moduły oświetleniowe LED charakteryzują się przeciętnym czasem pracy wynoszącym ok. 50.000 godzin. To dziesięciokrotnie dłużej w porównaniu do czasu pracy żarówki halogenowej i 25 razy więcej od zwykłej żarówki. Przeciętny czas eksploatacji modułu LED wynosi 5-7 lat. Charakteryzują się one również natychmiastową reakcją na włączenie (brak efektu rozgrzewania). Diody osiągają pełną jasność w ciągu mikrosekund, w przeciwieństwie do tradycyjnych żarówek i świetlówek potrzebujących nawet kilku sekund na ustabilizowanie parametrów pracy. Światło generowane przez diody posiada bardzo wąski zakres promieniowania, ponieważ dioda wysyła tylko jedną długość fali (inaczej kolor). Dzięki temu kolory światła diodowego są bardzo nasycone i wyglądają znacznie lepiej niż z innych źródeł. Ponadto, światło diodowe nie zawiera w sobie ani podczerwieni ani ultrafioletu (chyba że dioda właśnie w tym zakresie ma świecić). W niektórych zastosowaniach ma to ogromne znacznie, jak na przykład w gablotach muzealnych z eksponatami wrażliwymi na ultrafiolet lub podczerwień. Mała emisja ciepła pozwala na wykorzystanie rozwiązań LED do oświetlania obiektów czułych na promieniowanie cieplne - np. chłodni, w których muszą być zachowane stabilne wartości temperatury.

się od 12W przy 1000lm w barwie ciepłej przy zachowaniu stabilnych parametrów pracy diody. Linia ta została wzbogacona o coraz bardziej popularną wśród klientów barwę neutralną (4800-5300K), z której można uzyskać 1100lm plus barwa zimna w najmocniejszym wydaniu 1200lm przy 12W. Cała linia ma współczynnik określający stopień oddawania barw na poziome CRI 80+. Korpus i płytka PCB została wykonana z aluminium, co pozwala na lepsze odprowadzenie ciepła. W związku z tym można uzyskać dłuższe życie takiego źródła światła oraz stabilniejszą barwę zgodnie z zaplanowaną jednostką temperatury (wartość Kelvina). Ma to kolosalne znaczenie w przypadku źródeł światłą opartych o gwint E27 i E14. W tradycyjnych żarówkach ciepło jest emitowane w tym samym kierunku co światło. W przypadku rozwiązań LED jest ukierunkowane w drugą stronę, czyli do tyłu. Z tych nowych przyjaznych źródeł światła uzyskuje się w barwie ciepłej aż 800lm przy 10W. Barwa neutralna (4800-5300K) to 830lm a barwa zimna 860lm. Dodatkową korzyść gwarantuje źródło światła o mocy 10W i 830lm w barwie ciepłej i kącie padania światła 320o, gdzie standardem jest kąt 180o. Reflektor R63 E27 – odpowiednik w ledowym rozwiązaniu Na gwincie E27 TB Energy proponuje zamiennik starego reflektora R63 o mocy 5W w dwóch barwach: ciepłej– 430lm oraz neutralnej – 450lm.

Nowe produkty w ofercie TB Energy Linia Gwintów Edisona – E14, E27 Nowe rozwiązania w ofercie TB Energy na gwincie E27 zaczynają

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Ledowe rozwiązanie R63 spełnia wszystkie wymagania dotyczące bezpieczeństwa. Reflektor został wykonany zgodnie z obowiązującym standardem, co pozwala na wymianę z tradycyjnym halogenem 1:1. Pasuje on do wszystkich rodzajów opraw z gwintem E27 zasilanych napięciem 230V. Uzyskanie w barwie ciepłej 430lm pozwala na płynne przejście z tradycyjnego źródła na rozwiązanie

Linię nowości E27 kończy rozwiązanie 3W i 280lm. Jest to mała kulka stosowana w podświetleniach, wszędzie tam gdzie chcemy uzyskać efekt światła punktowego.

LED bez dyskomfortu w stosunku do ilości emitowanego światła, jak również do jakości tego światła – RA 80+.

Gwint GU10 podstawa w domu Gwint GU10 jest najbardziej popularnym źródłem światła wybieranym przez konsumenta. Łatwość instalacji, wymienne 1:1 ze standardowym halogenem, najszybszy zwrot poniesionego kosztu w stosunku do zużycia energii elektrycznej, świetne parametry oddawania barwy RA sprawiają, że oszczędności będą zauważone już od pierwszego miesiąca stosowania. Klientom, którzy potrzebują mocniejszego światła, TB Energy proponuje zastosowanie rozwiązania na gwincie GU10 o mocy 5W. Dioda 3063 przy 370lm występuje w barwie ciepłej (2800-3300K) przy RA 80+. Wszystkie źródła LED marki TB Energy mają oznaczenia pokazujące jaką moc tradycyjnego oświetlenia są w stanie zastąpić. Strumień świetlny wyrażony w lumenach pokazuje ilość światła emitowanego przez dane źródło światła. W przypadku źródeł LED, 1 Wat energii pobieranej zamieniany jest na od 60 do ponad 100 lumenów. Dla przykładu wartości uzyskiwane przez tradycyjną żarówkę to zaledwie 10-12 lumenów z Wata,

ElektroTrendy nr 5/2013

dla halogenu to około 20 lumenów, zaś dla świetlówek około 40 lumenów z tej samej porcji energii.

oświetlenie LED

trzy razy

Energooszczędność Ekologiczność Efektywność GU 10

MR 16

E 27 E 14

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Okrągła i funkcjonalna:

Generacja R. Berker by Hager prezentuje trzy nowe serie łączników.

ozwój okrągłych łączników to nieodłączna tradycja marki Berker. Historia producenta toczy się dalej, a wprowadzenie nowej Generacji R zatacza koło. Nowe serie łączników R.1, R.3 oraz R.classic,

stanowią jednocześnie nową i miłą w dotyku generację wyróżniającą się okrągłym kształtem i wysoką jakością wykonania. Projekty serii znane jako Generacja R. i charakteryzują się różnorodnością funkcji i innowacyjnymi materiałami. Nowe serie łączników są również dopasowane do sensorów przyciskowych i dotykowych KNX. Berker R.1 to seria o łagodnych kształtach ramki zewnętrznej i okrągłym elemencie centralnym. Natomiast Berker R.3 łączy okrągły element centralny z kwadratową ramką. Taka forma ułatwia instalację w kanałach elektroinstalacyjnych. Dzięki temu program ten jest idealny do stosowania w budynkach komercyjnych, gdzie wymagane jest zróżnicowanie systemu kanałowego. Oba programy dostępne są w pełnym zakresie asortymentowym oraz sensorów dotykowych KNX.

Dzięki kwadratowej ramce Berker R.3 jest idealny do montażu w kanałach instalacyjnych.

Berker R.1

ElektroTrendy nr 5/2013

Seria Berker R.classic z płytą czołową z białego szkła.

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

W połączeniu z kompletem uszczelek, wybrane artykuły mogą być wykorzystane do podtynkowej bryzgoszczelnej instalacji IP44. Liczne warianty funkcjonalności, dostępność w ramkach od 1- do 5-krotnych oraz ponadczasowy klasyczny wygląd, czynią ten program idealnym dla wszystkich projektów mieszkaniowych, hotelowych czy biurowych. Trzecim nowym programem jest seria Berker

Więcej możliwości W wersji podstawowej wszystkie programy wykonane są z czarnego lub białego tworzywa, a wysokość ramki wynosi 10 mm. W innych przypadkach płytka jest wykonana ze szkła, aluminium lub stali nierdzewnej i zestawiona z grubą na 7 mm podstawą z tworzywa. Dzięki temu dostępne są różne kombinacje, które tworzą zupełnie nowe projekty i poszerzają wybór możliwości. Pozwala na zastąpienie w przyszłości poszczególnych lub wszystkich elementów instalacji z materiału lepszej jakości. R.1/R.3 – sensory przyciskowe i dotykowe KNX

Przegląd oferty programów R.1, R.3 i R.classic dostępny jest w broszurze Generacja R. do pobrania pod adresem: www.hager.pl

Eleganckie, szlachetne, nowoczesne. Seria Berker R. classic z płytą czołową ze szkła. R.classic. Okrągły łącznik w prostej formie, takiej jak istniejąca seria Berker 1930, zdecydowanie stawia na klasykę. Z sympatycznie zaokrąglonym kształtem i prostym pokrętłem wywołuje entuzjazm w budynkach będących architektonicznym wyzwaniem.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

instalację nowych urządzeń oraz montaż w istniejących już systemach. Tylko urządzenia z regulatorem temperatury wymagają dodatkowego napięcia zasilania (24V).

Nowe łączniki Generacji R. Berker by Hager: miła w dotyku powierzchnia, czytelna forma, doskonała jakość oraz ogromna różnorodność. Do systemów łączników Berker R.1 i R.3 doskonale pasują nowe sensory przyciskowe KNX (pojedyncze i podwójne) oraz sensory dotykowe Berker KNX (od pojedynczego do poczwórnego) o łagodnych lub kwadratowych konturach, utrzymane

ElektroTrendy nr 5/2013

w tonacji czarnej lub białej. Obsługa sensora jest bardzo prosta. Lekki dotyk wystarczy, by wywołać funkcje włączania, przyciemniania, regulacji żaluzji, czy też jedną z ośmiu zapisanych scen świetlnych. Zintegrowany port magistralny systemu KNX ułatwia

Nowa platforma elektroniki dla instalacji podtynkowych Serie R.1 i R.3 zapoczątkowały nowy system elektroniki Berker by Hager, przeznaczony do instalacji podtynkowej. Platforma oferuje wiele dodatkowych rozwiązań, takich jak bezobsługowe przyciski z baterią słoneczną, łatwe w konfiguracji zegary sterujące żaluzjami oraz funkcjami załączania. Przede wszystkim jednak pierwsze autoadaptacyjne ściemniacze uniwersalne w wersji 1- i 2-krotnej, które automatycznie rozpoznają podłączone oświetlenie. Nowe ściemniacze uniwersalne pozwalają sterować lampami LED, żarówkami energooszczędnymi oraz niemal wszystkimi istniejącymi typami oświetlenia. Wszystkie komponenty są łatwe w montażu, można je idealnie łączyć oraz, w razie potrzeby, w każdej chwili rozszerzyć funkcjonalność. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu dwukierunkowej technologii radiowej KNX. „Materiał jest dla nas integralną częścią konceptu Generacji R.” – wyjaśnia Ralph Bertelt, Wiceprezes Business Group Building Automation, Hager Group. „Wraz z naszą nową platformą elektroniki pozwala na zastosowanie różnorodnych funkcji na wszystkich poziomach instalacyjnych, spełniając tym samym niemal każde życzenie klientów w ramach ogólnie przyjętego wzornictwa. Generacja R. stanowi doskonały program do projektowania i instalacji, dzięki nadzwyczajnemu połączeniu funkcjonalności, materiałów i przyszłościowych technologii”.

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Na imię mam AN-KOM jestem Twoim BODYGARDEM AN-KOM OCHRONA ODGROMOWA OBIEKTÓW PRZEMYSŁOWYCH I MIESZAKLNYCH

irma AN-KOM, to rodzinna firma rodem z okolic Andrychowa, producent nowoczesnych systemów odgromowych od 1999 roku. Od początku działalności nieprzerwanie stawia na rozwój, nowe technologie i rozwiązania zwiększające konkurencyjność swojej oferty rynkowej. W tym celu pozyskuje również fundusze europejskie na zakup nowoczesnych środków produkcji. Firma przywiązuje ogromną wagę do wysokiej jakości wytwarzanych produktów w związku z tym wybiera tylko sprawdzonych i najlepszych dostawców surowców. Jakość wszystkich oferowanych produktów potwierdza odpowiednimi certyfikatami oraz badaniami potwierdzającymi zgodność produkowanych wyrobów z normami obowiązującymi w tym zakresie.

ElektroTrendy nr 5/2013

Bardzo ważnym elementem kontroli jakości i wdrażania nowych rozwiązań i produktów jest współpraca z uznanymi ośrodkami naukowo-badawczymi w kraju, a w szczególności w zakresie badań produktów na zgodność z normami PN-EN 50164 przez: • Instytut Mechaniki Precyzyjnej w Warszawie – realizacja badań korozyjnych powłok, próby mechaniczne, kondycjonowanie próbek do badań prądowych; • Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy w Warszawie – stała współpraca w zakresie badań prądowych elementów połączeniowych na zgodność z normą PN-EN 50164-1; • Politechnika Krakowska – badania oddziaływania wiatru na maszty odgromowe wolnostojące;

Według norm (dawniej PN-EN 50164-1 i PN-EN 50164-2) PN-EN 62561-1 i PN-EN 62561-2 osprzęt odgromowy powinien przejść badanie elektryczne, mechaniczne oraz posiadać wymaganą odporność na korozje. Normy te także określają minimalne przekroje, kształt, wytrzymałość mechaniczną materiałów stosowanych do budowy urządzeń piorunochronnych. Wszystkie produkty wykonywane są z najwyższej jakości stali z zachowaniem wymaganych przekrojów i kształtów wynikających z wyżej wymienionych norm. Odporność antykorozyjna uzyskiwana jest poprzez zastosowanie powłoki ochronnej – ocynk ogniowy o grubości minimum 50 mikrometrów. Powłoka ochronna cynku (Zn) wynosi 45-60 um na złączach i uchwytach oraz 85-100 um na uziomach prętowych i masztach odgromowych.

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

Pozytywne wyniki badań na zgodność z normą PN-EN 50164-1,2 potwierdzają wysoką jakość oferowanych przez AN-KOM produktów, co oznacza że mogą być stosowane do projektowania i budowania zewnętrznych instalacji odgromowych i są również podstawą do wprowadzania systemowych zmian w produktach. Wysoka jakość produktów i szeroka paleta asortymentowa lokuje AN-KOM w czołówce producentów mających kompleksową ofertę w zakresie zewnętrznej ochrony odgromowej na obiektach przemysłowych oraz mieszkalnych. AN-KOM oferuje: • ZŁĄCZA Służą do połączenia zwodów i przewodów okrągłych oraz płaskich w układzie równoległym, krzyżowym oraz T. • UCHWYTY Systemy uchwytów do montażu zwodów i przewodów okrągłych i płaskich na dachach, elewacjach i fundamentach. • UZIOMY Umożliwiają wykonanie uziemienia pionowego płytkiego lub głębokiego w każdym rodzaju gruntu. • SKRZYNKI I STUDZIENKI PROBIERCZE Obudowy do gruntu i elewacji, w których realizujemy połączenie

kontrolne uziemienia ze przewodem odprowadzającym. • MASZTY / IGLICE Maszty wolnostojące tworzą strefę chronioną, przejmują i odprowadzają bezpośredni prąd pioruna do siatki zwodów. • ZWODY ODSUNIĘTE Elementy do budowy zwodów odsuniętych na dachach i urządzeniach chronionych. • PROSTOWARKI Urządzenia do prostowania przewodów okrągłych i płaskich. • PRZEWODY ODGROMOWE Przewody okrągłe i płaskie stosowane do budowy urządzeń piorunochronnych i uziemień. • RURY ODGROMOWE Rury odgromowe służą do osłony przewodów odgromowych okrągłych w elewacji oraz płaskich (bednarki) w uziemieniu. • OSPRZĘT SIECIOWY NN Osprzęt do budowy sieci kablowych napowietrznych i ziemnych niskiego napięcia. • LISTWY ZACISKOWE Listwy zaciskowe połączeniowe ochronne, zerowe i prądowe. • AKCESORIA Dodatkowe produkty niezbędne przy budowie instalacji piorunochronnych.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

• AN-KOM oferuje także systemowe rozwiązania ochrony odgromowej klimatyzatorów, wentylatorów i ogniw fotowoltaicznych. W grupie produktowej (zwody odsunięte) oferowane są: • drążki izolacyjne o średnicy 20 mm i długościach 790, 1040, 1540, 2040 mm; • drążki izolacyjne o średnicy 30 mm i długości 1035 mm; • iglice; • rury wsporcze; • uchwyty. Drążki izolacyjne zbudowane są tworzywa o bardzo dobrych właściwościach elektroizolacyjnych i mechanicznych. Szeroka grupa uchwytów oraz rur wsporczych pozwala budować zwody odsunięte na samych urządzeniach oraz podkonstrukcjach. Firma gwarantuje wysoką jakość wyrobów połączoną z gwarancją szybkiej dostawy, jak również odpowiedniej pomocy technicznej. Nowy serwis internetowy zapewnia odpowiednio łatwy i szybki dostęp przez projektantów i wykonawców do wszystkich ważnych informacji niezbędnych podczas przygotowania oferty i realizacji zamówień, którzy skorzystać mogą ze specjalnie przygotowanych w tym celu witryn informacyjnych. Potwierdzeniem słuszności strategii jest dynamicznie rosnący rynek odbiorców obejmujący renomowane hurtownie elektrotechniczne na terenie całego kraju. AN-KOM wyposaża je w ekspozytory, katalogi, tablice demonstracyjne, które pozwalają wybrać właściwe produkty do budowy instalacji odgromowych. Produkty te są dostępne «od ręki» z magazynów hurtowni. Pozostałe produkty nie zmagazynowane przez hurtownie po zamówieniu dostarczane są w 48h. Co to jest właściwie ochrona odgromowa, sztandarowy produkt AN-KOM? Ochrona odgromowa (zewnętrznai wewnętrzna) to ogół środków

ElektroTrendy nr 5/2013

technicznych mających na celu ochronę przed bezpośrednimi i pośrednimi skutkami działania wyładowań atmosferycznych w chroniony obiekt. Do środków ochrony odgromowej należą: odstępy izolacyjne, wyrównywanie potencjału, dodatkowe zabezpieczenia (ochronniki przepięciowe), ekranowanie. Uzupełnieniem ochrony odgromowej jest ochrona przepięciowa. Rodzaje ochrony odgromowej • Ochrona odgromowa podstawowa;

• Ochrona odgromowa obostrzona; • Ochrona odgromowa w wykonaniu specjalnym. Przy projektowaniu instalacji odgromowej / piorunochronowej (instalacja chroniąca obiekty przed porażeniami wynikłymi z wyładowań piorunowych, stosowana najczęściej w budownictwie mieszkalnym) ważne jest oszacowanie ryzyka jakie niesie piorunowe wyładowanie doziemne w obiekt budowlany lub urządzenie usługowe. Oszacowanie takiego ryzyka pomoże w wyborze odpowiedniego poziomu

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

ochrony dla urządzenia piorunochronnego. Zarządzanie ryzykiem zostało znormalizowane i zamieszczone w Polskiej Normie PN-EN 62305, w części drugiej Instalacje odgromowe / piorunochronne składają się z: • zwodów – bezpośrednio przyjmujących wyładowania; • przewodów odprowadzających – łączących zwody z przewodami uziemiającymi; • przewodów uziemiających – łączących przewody odprowadzające z uziomem; • zacisku probierczego – stanowiącego rozłączane połączenie śrubowe przewodu odprowadzającego i przewodu uziemiającego w celu umożliwienia pomiaru rezystancji uziomu lub sprawdzenia ciągłości galwanicznej części nadziemnej instalacji odgromowej; • uziomu, odprowadzającego ładunek elektryczny do metalowych części umieszczonych w gruncie. Każdy ostro zakończony element przewodzący (w szczególności metalowe elementy dachu lub ściany), wystający poza jednolity zarys budynku może stać się naturalnym źródłem wyładowań elektrycznych w zjonizowanym powietrzu. Instalacje odgromowe chronią obiekty mieszkalne oraz ich mieszkańców przed pożarami i porażeniami wywołanymi uderzeniem piorunów. W instalacjach odgromowych stosuje się zwody naturalne, lub w przypadku ich braku – zwody sztuczne poziome lub pionowe. Ich celem jest w przypadku powstania wyładowania piorunowego – jak najszybsze zwiedzenie go ku gruntowi. Elementami wykorzystywanymi do budowy zwodów i przewodów odprowadzających są zewnętrzne metalowe warstwy pokrycia dachu lub w przypadku niepalnych warstw dachowych wewnętrzne warstwy i dźwigary metalowe, zbrojenia żelbetowe, wszelkie elementy metalowe wystające poza dach i metalowe pokrycia ścian. Jako uziomów

naturalnych używa się metalowych części podziemnych, nieizolowanych żelbetowych fundamentów, metalowych rurociągów wodnych lub uziomów pobliskich obiektów budowlanych. Koncepcja strefowej ochrony odgromowej i przepięciowej Obiekt budowlany dzielimy na strefy ochrony odgromowej i przepięciowej (LPZ) i odpowiednio dobieramy aparaty i urządzenia tak, aby ich poziom odporności udarowej był wyższy od wartości szczytowej sygnału zakłócającego, dopuszczalnego dla danej strefy. Na granicach stref stosuje się odpowiednie ekranowanie, którym może być, np. zbrojenie ścian oraz ograniczniki przepięć o określonym poziomie ochrony. Strefy ochrony odgromowej dzielimy na: 0A, 0B, 1, 2, 3. Regulacja prawna i normalizacja

§ 1. W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.3)) załącznik nr 1 otrzymuje brzmienie określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia. § 2. Jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia: 1) został złożony wniosek o pozwolenie na budowę lub odrębny wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i wnioski te zostały opracowane na podstawie dotychczasowych przepisów, 2) zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonania robót budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę – stosuje się przepisy dotychczasowe. § 3. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY1 z dnia 10 grudnia 2010 r.

Minister Infrastruktury: C. Grabarczyk

zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.2) zarządza się, co następuje:

AN-KOM Józef Przystał 34-120 Andrychów, Roczyny, ul. Kwiatowa 9 e-mail: biuro@an-kom.pl; tel. (33) 875 18 11 www.an-kom.pl

Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej – budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. Nr 216, poz. 1594). 2 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 170, poz. 1217, z 2007 r. Nr 88, poz. 587, Nr 99, poz. 665, Nr 127, poz. 880, Nr 191, poz. 1373 i Nr 247, poz. 1844, z 2008 r. Nr 145, poz. 914, Nr 199, poz. 1227, Nr 206, poz. 1287, Nr 210, poz. 1321 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 31, poz. 206, Nr 160, poz. 1276 i Nr 161, poz. 1279 oraz z 2010 r. Nr 75, poz. 474, Nr 106, poz. 675, Nr 119, poz. 804 i Nr 121, poz. 809.

Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 33, poz. 270, z 2004 r. Nr 109, poz. 1156, z 2008 r. Nr 201, poz. 1238 oraz z 2009 r. Nr 56, poz. 461. 3

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

Sicher electric ist Sicher

Ograniczniki przepięć Ryszard Świetlicki

Rys.1 OCH-C 1P

Rys.2 OCH-C 3P+N

ychodząc naprzeciw potrzebą klienta firma Chint Poland rozpoczęła dystrybucję ograniczników przepięć marki Sicher Electric. Ograniczniki te są produkowane w Europie przez co spełniają wysokie wymagania jakościowe. Obok Aparatury Chint będą stanowiły mocny punkt w naszej ofercie. Jednym z serii tych produktów są ograniczniki przepięć. Aparaty są dostępne w wersjach jednobiegunowych oraz wielobiegunowych w typach, B+C i C. Ograniczniki przepięć w wersji jednobiegunowej znajdują swoje zastosowanie przede wszystkim w 1-fazowych systemach sieciowych jak i również w systemach 3-fazowych. To drugie rozwiązanie wiąże się z koniecznością okablowania wszystkich elementów,

Ochronnik B+C

Rys.3 OCH-B+C 1P

natomiast jego korzyścią jest zapewnienie logistycznej elastyczności i utrzymywania stanów magazynowych tylko jednego rodzaju produktu. Ograniczniki przepięć w wersji wielobiegunowej znajdują swoje zastosowanie w systemach 1-fazowych (2-modułowe) oraz 3-fazowych (3- i 4- modułowe). Na ofertę firmy Chint Poland składają się ochronniki przepięć grupy B, C oraz B+C. W celu spełnienia swojego zadania w postaci ochrony instalacji niskiego napięcia, jako pierwszy stopień ochrony, należy zwrócić uwagę aby ich montaż odbywał się w rozdzielnicach głównych budynku. Ochronniki przepięć spełniają swoje wymagania zgodnie z normą IEC 62305.

Rys.4 OCH-B+C 3P+N

Ochronniki marki Sicher Electric firmy Chint Poland posiadają modułową obudowę dostosowaną do montażu na szynie TH 35 mm oraz możliwość podłączenia przewodów do 35 mm². Składają się z podstawy aparatu oraz wkładki wymiennej. Ochronniki OCH zapewniają wysoki stopień ochrony napięciowej i prądowej. Warystory ZnO oraz system Thermo Dynamic Control zapewniają ich wysoką jakość oraz pewność zadziałania. Aparaty te również posiadają okno rewizyjne, które zmienia się z koloru zielonego na czerwony w przypadku zadziałania aparatu i konieczności wymiany jego wkładki.

Typ ochrony Ochrona instalacji niskiego napięcia przed skutkami częściowych, bezpośrednich i pośrednich wyładowań atmosferycznych. Ochrona instalacji niskiego napięcia przed skutkami pośrednich wyładowań atmosferycznych oraz łączeniowymi przepięciami w sieci.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Wyłączniki

nadmiarowo-prądowe NB-1 firmy CHINT

Wyłączniki nadmiarowo-prądowe firmy CHINT, to kolejny produkt z bogatej oferty aparatów niskiego napięcia, wprowadzony przez firmę Chint Poland na rynek polski. Ryszard Świetlicki

HINT to czołowy producent aparatów elektrycznych na rynku azjatyckim. Aparaty tej firmy posiadają szereg certyfikatów wiodących na świecie laboratoriów certyfikujących. Dbałość o wysoką jakość produktów zapewnia ścisła kontrola produkcji na każdym etapie jego wytworzenia. Temu procesowi towarzyszy również kontrola dostaw surowców. Wiele produktów firmy Chint spełnia dyrektywę 2002/95/ CE dotyczącą ograniczenia stosowania szkodliwych substancji w niektórych produktach elektrycznych i elektronicznych RoHS (Restriction of Hazarduos Substances). Wyłączniki NB-1 firmy Chint oferowane przez firmę Chint Poland spełniają tą dyrektywę co w znacznym stopniu polepsza warunki ich recyklingu. Przed wprowadzeniem tych aparatów na rynek polski, spółka Chint Poland zleciła testy sprawdzające w Instytucie Elektrotechniki w Warszawie. Badania zostały zakończone pozytywnymi wynikami, a rezultaty dostępne są na stronie internetowej www.chintpoland.pl NB1 to doskonale sprawdzające się wyłączniki nadmiarowo-prądowe znajdujące zastosowanie we wszelkich instalacjach niskiego napięcia. Już ponad roczna sprzedaż aparatury niskiego

napięcia firmy Chint na rynku polskim, w tym wyłączników nadprądowych, potwierdziła ich zastosowanie – zarówno w budownictwie mieszkaniowym, hotelarskim oraz przemysłowym. Dzięki różnorodności typów oraz szerokiej gamie akcesoriów urządzenia te spełniają najbardziej zróżnicowane wymagania w różnych dziedzinach ich zastosowania. Gama akcesoriów do wyłączników nadmiarowo-prądowe NB-1 zawiera: • styki pomocnicze Xf9 wskazujące pozycję styków,

• styki alarmowe XF9J wskazujące pozycję styków tylko w przypadku wyzwolenia automatycznego wyłącznika nadmiarowo-prądowego, • wyzwalacz napięciowy S9 powoduje zdalne otwarcie styków wyłącznika w momencie pojawienia się napięcia, • wyzwalacz podnapięciowy V9 realizuje zabezpieczenie obciążenia na wypadek spadku napięcia w zakresie od 70% do 35% jego wartości znamionowej. Służy on również do awaryjnego wyłączania obwodów przy użyciu przycisku (gdy pojawi się przerwa w obwodzie wyzwalacza aparat zostanie wyłączony). Wyłączniki NB-1 spełniają wymagania takich norm jak: IEC/EN 60898-1, IEC/EN 60947-2, UL1077. Produkowane są w zakresie prądów znamionowych 1-63A. Wartości znamionowe tych prądów podane są dla temperatury 30oC. Jako iż maksymalny prąd znamionowy wyłącznika zależy od temperatury otoczenia w jakiej wyłącznik jest umieszczony (temperatura wewnątrz rozdzielnicy lub obudowy), dla temperatur innych niż temperatura odniesienia należy uwzględnić odpowiedni współczynnik kompensacji temperatury. Napięcia znamionowe produkowanych wyłączników to: 220/380V, 230/400V, 240/415V.

T [C]

-10

Współczynnik kompensacji temperatury

1,20

1,15

1,10

1,05

1,00

0,95

0,90

0,87

0,85

ElektroTrendy nr 5/2013

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

Zastosowane na obudowie dwukolorowe okno rewizyjne pokazujące jednoznacznie stan styków wyłącznika

Możliwość łączenia za pomocą szyn typu pin oraz widelcowych

Wyłącznik nadmiarowo-prądowy NB-1 wyposażony jest w wyzwalacz magnetyczny zabezpieczający przed skutkami zwarć oraz wyzwalacz bimetalowy zapewniający ochronę przed skutkami przeciążeń. Posiada bardzo czytelny system oznaczeń na czołowej obudowie informujący użytkownika o takich parametrach, jak:

Możliwość blokady dźwigni. To rozwiązanie daję możliwość zablokowania dźwigni wyłącznika, zarówno w pozycji „załącz” jak i „wyłącz”, natomiast jego odpowiednia budowa mechanizmów wewnętrznych zapewnia jego zadziałanie niezależnie od blokady dźwigni.

• charakterystyka i prąd znamionowy • zdolność wyłączeniowa • klasa ograniczenia energii • napięcie znamionowe • zgodność z normą • producent • typ aparatu • posiadane certyfikaty • opis elektryczny • numer zamówieniowy

Wyłączniki NB-1 wyróżniają się pewnymi cechami, które ułatwiają ich montaż oraz demontaż w rozdzielnicy jak, również polepszają warunki ich pracy. Dostępne w charakterystykach B, C oraz D. Charakterystyka B (3-5In) – zabezpieczenie przed skutkami zwarć i przeciążeń, ochrona ludzi i długich kabli sieci. Charakterystyka C (5-10In) – zabezpieczenie przed skutkami zwarć i przeciążeń obwodów i urządzeń o obciążeniu rezystancyjnym i impedancyjnym przy występowaniu niskich prądów udarowych. Charakterystyka D (10-14In) – zabezpieczenie przed skutkami zwarć i przeciążeń obwodów i urządzeń o dużym obciążeniu oraz występowaniu wysokich prądów udarowych.

Bardzo istotną cechą wyróżniającą ten aparat wśród wyłączników nadmiarowo-prądowych jest szczelina wentylacyjna poprawiająca cyrkulację powietrza wewnątrz rozdzielnicy. Odpowiednio zaprojektowany mechanizm mocujący pozwala na montaż jak i demontaż aparatu na szynie TH bez konieczności demon-

Liczba biegunów: 1P, 1P+N, 2P, 3P, 3P+N, 4P. Na rynku polskim wyłączniki nadmiarowo-prądowe, jak i inne aparaty, dostępne są w znamionowej zdolności wyłączeniowej 6 kA oraz 10 kA.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

tażu szyny łączącej. To rozwiązanie w bardzo znaczący sposób skraca czas potrzebny na demontaż modułu z rozdzielnicy lub obudowy. Niezawodność działania, przemyślana konstrukcja mechanizmów wewnętrznych jak i konstrukcji zewnętrznej wyłącznika, użycie najwyższej klasy surowców oraz precyzja wykonania składają się na bardzo wysoką jakość tego produktu, który coraz częściej i chętniej jest stosowany w wykonaniach instalacji niskich napięć w Polsce. Ryszard Świetlicki Autor jest dyrektorem technicznym Firmy Chint Poland

ElektroTrendy nr 5/2013

Quality out of Dedication

Serię aparatów elektrycznych niskiego napięcia wyróżniają takie cechy jak: sprawdzona niezawodność działania, wszechstronność zastosowań w instalacjach elektrycznych, modułowa konstrukcja, wysoka trwałość, małe wymiary, oraz pełna gama akcesoriów. Te cechy zapewniają bezpieczeństwo działania i obsługi każdego systemu dostarczania energii elektrycznej. Ze względu na kilkudziesięcioletnie doświadczenie na rynku elektrycznym, Chint Electric specjalizuje się w rozwoju oraz produkcji aparatów elektrycznych. Opierając się na obszernej liczbie linii produktowych oraz rozbudowanej sieci marketingowej na całym świecie, produkty Chint znajdują szerokie zastosowania w instalacjach oraz różnych urządzeniach elektrycznych w gałęziach przemysłu w ponad 90 krajach na całym świecie.

Chint Poland Sp. z o.o. 91-212 Łódź ul. Wersalska 47/75 lok. 406 www.chintpoland.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

Rośnie moda na zasilacze awaryjne UPS Dziś nowoczesne technologie wkroczyły na dobre nie tylko do biur, ale i gospodarstw domowych. Na wyposażeniu niemal każdego z nich jest komputer, router, plazma czy zaawansowany sprzęt audio wideo. Wszystkie te urządzenia są niezmiernie czułe na zanik napięcia. Stąd, aby uniknąć niepotrzebnych zakłóceń w pracy sprzętu IT, RTV czy wręcz jego uszkodzenia, użytkownicy coraz częściej inwestują w zakup zasilaczy awaryjnych. Zdają sobie sprawę, że w kontekście strat jakie mogą ponieść w wyniku awarii instalacji elektrycznej, jak również zabezpieczenia samych urządzeń przed niebezpieczeństwem uszkodzenia, to wydatek, który szybko się zwraca.

Zalety produktów UPS Podstawową cechą zasilaczy awaryjnych jest ich zapobieganie przerwom w dostawie energii elektrycznej. Dzięki temu, użytkownicy nie są narażeni na utratę danych, które znajdują się w pamięci operacyjnej komputera, czy nawet uszkodzenie urządzeń pamięci masowej. UPS-y umożliwiają podtrzymanie zasilania odbiorników małej mocy, takich jak popularne w domu routery, modemy internetowe nawet do 300 minut. Natomiast w przypadku sprzętu audio wideo, zasilacz awaryjny zabezpiecza przed niespodziewanym skokiem napięcia w sieci, które w najgorszym razie może doprowadzić do jego uszkodzenia, a nawet spalenia. Ważnym aspektem korzystania z zasilaczy awaryjnych jest zabezpieczenie przeciwprzepięciowe i przeciążeniowe oraz bardzo przydatna funkcja automatycznego restartu po powrocie zasilania w sieci. Ogromnym walorem dobrego zasilacza awaryjnego jest wyświetlacz LCD. Takie rozwiązanie zastosowano w prawie wszystkich modelach UPS marki ActiveJet. Monitor LCD pomaga użytkownikom kontrolować pracę UPS, a także poziom naładowania akumulatorów.

ElektroTrendy nr 5/2013

Najpopularniejsze funkcje zasilaczy awaryjnych AVR, czyli automatyczna regulacja napięcia to zdecydowanie najważniejsza funkcja dostępnych na rynku zasilaczy awaryjnych. Umożliwia ona płynną pracę nawet przy dużych wahaniach napięcia w sieci (od 160V do 290V). Ważne jest też, aby urządzenie takie miało możliwość tzw. zimnego startu (DC start), czyli wymuszenia pracy akumulatorowej bez podłączania UPS-a do sieci zasilającej oraz interfejs USB wraz z dołączonym oprogramowaniem do automatycznego zamykania systemu

po zaniku napięcia. Zapobiega to utracie danych podczas dużych spadków napięcia. Zaawansowane UPS-y mogą być podłączone do sieci Ethernet. Dodatkowo, posiadają własny adres IP, poprzez który można się zalogować do interfejsu zarządzania poprzez adres strony internetowej. Starsze UPS-y natomiast mają możliwość podłączenia się do nich poprzez interfejsy szeregowe, np. USB. Dzięki ostatnim z wymienionych funkcjonalności możliwe jest zdalne zarządzanie urządzeniem w sieci. Można na odległość sterować wyłączaniem podpiętych sprzętów.

Artykuły techniczne

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Zmieniająca się technologia UPS W ostatnich latach rynek zasilaczy awaryjnych ewoluował z modeli off-line do modeli line interactive, które są obecnie najpopularniejsze wśród klientów. Ich podstawową cechą jest zapewnienie ciągłego zasilania w wymaganym przez urządzenia zakresie napięcia, dostarczając napięcie bezprzerwowo. Zmiana wynika z zastosowania nowoczesnych rozwiązań, które pozwalają nie tylko zwiększyć sprawność urządzenia, ale także zoptymalizować jego cenę dla konsumenta. Nowością 2013 są przede wszystkim line interactive z czystą sinusoidą na wyjściu zasilania. Moda na „zielone” UPS-y Trend rynkowy wymaga, aby urządzenia miały nie tylko niski koszt eksploatacji, ale także posiadały szersze spektrum zastosowań oraz były „green”, czyli oszczędne energetycznie. Kluczowym dla klientów jest również, aby zasilacze awaryjne wykazywały się wysoką sprawnością dochodzącą nawet do 97%. Kierunki rozwoju UPS Na podstawie obserwacji rynku można stwierdzić, że rozwój produktów z tego segmentu idzie obecnie w stronę lepszych parametrów napięcia wyjściowego (czysta sinusoida) oraz bardziej efektywnego gospodarowania coraz droższą energią elektryczną. Dlatego w ofercie ActiveJet dostępne są UPS AJE 700 Sinus oraz UPS AJE 1500 Sinus z czystą sinusoida na wyjściu napięcia, jak również modele np. AJE 650/850LCD czy AJE 1200/1600/2200LCD, w których zastosowano zaawansowane rozwiązania umożliwiające oszczędność energii nawet do 50%.

NIEZAWODNE ZASILANIE DLA MAŁYCH I ŚREDNICH FIRM.

ActiveJet UPS AJE-650 LCD

ActiveJet UPS AJE-1000 On-line

ActiveJet UPS AJE-3000VA RACK 19”(SINUSOIDA)+

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

Kontakt: ACTION S.A. Zamienie, ul. Dawidowska 10, 05-500 Piaseczno, tel. 22 332-16-59

activejet.pl

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

Zabezpieczenie szachtów kablowych biernie i czynnie

Arkadiusz Gancarz

Współczesne biurowce, zakłady produkcyjne, laboratoria, a także muzea i archiwa mają wysokie zapotrzebowanie na energię elektryczną. Do tego dochodzą inne elementy teletechniczne, w które wyposażane są wymienione obiekty. W tym celu projektowane są w nich pionowe i poziome kanały, służące do prowadzenia okablowania. Jak zabezpieczyć przeciwpożarowo to coraz powszechniejsze rozwiązanie architektoniczne?

able zasilające, łącza teleinformatyczne i okablowanie sterujące urządzeniami klimatyzacyjnymi i wentylacyjnymi to newralgiczne punkty współczesnych obiektów. Zabezpieczenie od ognia szachtów kablowych jest więc niezwykle ważne. Przestój związany z brakiem prądu lub łączności jest bowiem dla firm niezwykle kosztowny. W szachtach, podobnie jak w innych miejscach, gdzie jest duże zapotrzebowanie na energię elektryczną, występuje szczególne zagrożenie pożarowe. Na szczęście istnieją rozwiązania, skutecznie chroniące kanały kablowe przed ogniem. Są to zarówno bierne, jak i czynne systemy przeciwpożarowe. Do tych pierwszych zaliczane są zaprawy ognioochronne oraz specjalne płyty i otuliny ogniochronne. Zabezpieczenia konstrukcyjne służą jednak jedynie ochronie przewodów od pożaru na zewnątrz lub też zabezpieczają przed wydostaniem się ognia z szachtu. Jak natomiast można ochronić kable, gdy ogień pojawi się w środku, wskutek na przykład przepięcia? Jednym z rozwiązań jest Aktywna Linia Samogasząca z gazem FE-36™ firmy PLISZKA Inżyniering Przeciwpożarowy. System składa się z butli ze środkiem gaśniczym i polimerowego przewodu, służącego jednocześnie jako detektor ognia i linia gaśnicza. Elastyczny przewód można poprowadzić pomiędzy kablami. Gdy dojdzie do zapłonu, polimerowa rurka pęknie w miejscu przegrzania i ugasi ogień. Jednocześnie wtłoczony do szachtu gaz FE-36™będzie utrzymywał się w nim i nie dopuści do ponownego zapłonu.

ElektroTrendy nr 5/2013

Z zabezpieczeń przeciwpożarowych dla kanałów kablowych, opartych na gazie FE-36™, jest jeszcze Stałe Urządzenie Gaśnicze. W firmie PLISZKA wytwarzana jest specjalna wersja tego systemu, przeznaczona do pracy w torach w podłodze lub w suficie. Modułowa konstrukcja SUG Pliszka na FE-36 pozwala na montowanie zbiorników w rożnych pozycjach. Łatwo można je przystosować do pracy w poziomie, co ułatwia ich montaż np. w przestrzeniach podpodłogowych lub podstropowych oraz w kanałach kablowych. Montowane są m.in. w biurowcach w Warszawie. Ciekawostką w tym systemie jest manometr na długim kablu, by swobodnie móc kontrolować ciśnienie zbiornika ze środkiem gaśniczym. Powyższe systemy są w pełni automatyczne. Można je również włączyć w istniejący w obiekcie system monitorowania ppoż. i sterowania gaszeniem. W momencie wykrycia ognia przez czujki dymu odpowiednia informacja podawana jest do centrali sterującej, która decyduje o wyzwoleniu środka gaśniczego lub czeka na wyzwolenie przez operatora. Szachty kablowe można również chronić systemem ręcznym. Przeznaczone jest do tego Półstałe Urządzenie Gaśnicze PUG z FE-36™. Sprawdzi się w obiektach, gdzie istnieje stały nadzór ludzki. W momencie wykrycia ognia przez system czujek PUG przeprowadza się w pobliże źródła ognia i uruchamia ręcznie proces gaszenia. Wszystkie wyżej wymienione systemy przeciwpożarowe oparto na gazie FE-36™ amerykańskiego koncernu DuPont. FE-36™ charakteryzuje się

bowiem wyjątkowymi właściwościami gaśniczymi. Środek ten jest bezpiecznym dla środowiska i ludzi zamiennikiem halonu 1211. Gasi pożary grup A, B i C oraz urządzenia elektryczne pod napięciem do 123 kV w pomieszczeniach zamkniętych. Dodatkowo nie uszkadza czułej elektryki i elektroniki oraz teleinformatyki, jak to mogą spowodować systemy z wodą, pianą lub gazem CO2. Systemy z FE-36™ są niskociśnieniowe (do 20 bar), dzięki czemu nie wymagają wzmacniania konstrukcji zabezpieczanych pomieszczeń czy też podwyższania ognioodporności ścian i okien. Nie generują zatem dodatkowych kosztów ani przed montażem, ani po akcji gaśniczej, pozostawiając po odparowaniu czystą i suchą powierzchnię.

TECHNIKA na co dzień

Artykuły techniczne

Wpuść nastrój do domu taśmy LED we wnętrzach

Jak stworzyć niesamowitą atmosferę w mieszkaniu, nie robiąc wielkiego remontu? Rozwiązaniem są LED-y! Dzięki taśmom ledowym bez problemu można wyczarować magiczne kolory, cienie i efekty dekoracyjne, o których wcześniej można było tylko pomarzyć.

ożliwości, jakie pojawiły się wraz z wynalezieniem oświetlenia LED są ogromne, wręcz nieograniczone. Stosunkowo nowym produktem z gamy LED są taśmy – wciąż jeszcze mało popularne w naszych domach, ale coraz częściej pojawiające się w aranżacjach projektantów i designerów. Jak korzystać z taśm LED i do czego można ich użyć? A przede wszystkim – jakie pomysły możemy z ich pomocą zrealizować i jak osiągnąć wymarzony efekt nastrojowego mieszkania? O odpowiedzi na te pytania poprosiliśmy specjalistów z firmy EcoEnergy, produkującej oświetlenie LED. Inspiracji dostarczyła z kolei Joanna Budzyńska, wrocławska projektantka wnętrz.

Po pierwsze, znajdź inspirację Warto poświęcić trochę czasu i przewertować magazyny wnętrzarskie oraz portale oświetleniowe w poszukiwaniu pomysłów, które odzwierciedlą nasze marzenia.

ElektroTrendy nr 5/2013

– Natchnienia można szukać wszędzie: w ulubionych gazetach, w telewizji, w mieszkaniach znajomych. Można też samemu coś wymyślić. Przy dzisiejszych możliwościach realizacyjnych z oświetleniem można już zrobić chyba wszystko – mówi Joanna Budzyńska. Projektantka kończy właśnie podświetlanie łazienki w mieszkaniu przyjaciół. – Chcieli mieć LED-y, by doświetlić łazienkę, ale też stworzyć w niej fajny klimat. Mieli dość rażącego, górnego oświetlenia. Zaproponowałam im podświetlenie wanny przy pomocy ledowej taśmy, a ponieważ przy okazji chcieli zbudować obok kabinę prysznicową, zamontowaliśmy również LED-y pomiędzy kafelkami w kabinie. Efekt przeszedł nasze najśmielsze oczekiwania – cieszy się Joanna. gcW łazience, poza wanną czy kabiną prysznicową, podświetlić taśmą można praktycznie wszystko: lustro, szafki, umywalkę. – Do pomieszczeń, w których sporo jest wilgoci i taśma może być narażona na kontakt z wodą, mamy specjalną wersję produktów o IP 68. Są wypełnione epoksydem, a podczas montażu dodatkowo wypełnia się je specjalnym silikonem, więc można być pewnym, że będą w 100% wodoodporne. – dodaje Joanna.

Po drugie, wyczaruj nastrój Biorąc pod uwagę, że na nasz nastrój wpływa zarówno barwa, jak i natężenie światła, warto i w tej kwestii poradzić się specjalistów. Poza standardową – białą ciepłą i białą zimną - barwą taśmy LED firmy EcoEnergy występują w kilku opcjach kolorystycznych. – Przykładowo, do łazienki trzeba wziąć diody o ciepłej barwie, bo patrząc w lustro przy zimnym świetle będziemy wyglądać bardzo niekorzystnie – śmieje się Joanna Budzyńska. Taśmy ledowe produkowane są w wielu wariantach, w zależności od ich przeznaczenia. – Od taśm na diodach typu SMD 3528 do zastosowań akcentowych, poprzez diody SMD 5050 do oświetlenia ogólnego, na taśmach RGB z diodami przystosowanymi do zmiany koloru przy pomocy odpowiedniego sterownika – wyjaśnia Adrian Pelon, dyrektor handlowy z firmy EcoEnergy

Wszystkie taśmy EcoEnergy dostępne są w różnych wariantach – od taśm przeznaczonych do wnętrz, poprzez taśmy IP65, a na taśmach całkowicie wodoodpornych (IP68) skończywszy.

Taśmy RGB mają zarówno możliwość zmiany koloru emitowanego światła, jak i mieszania poszczególnych kolorów oraz zmiany jego intensywności i jasności. Do taśm przygotowana została również pełna oferta sterowni-

Artykuły techniczne

ków, ściemniaczy i zasilaczy o różnych parametrach i przeznaczeniu. Takie kolorowe LED-y mogą znaleźć zastosowanie np. do podświetlenia mebli kuchennych lub w salonie. – Podświetlić można szklane półki lub taflę ozdobnego szkła, spełniającą rolę dekoracyjną. Modne są też napisy świetlne, tworzone za pomocą odpowiedniej konstrukcji płyt gipsowo-kartonowych i podświetlających je LED-ów na ścianach lub suficie. Nasze produkty wykorzystywane są przez ludzi z wielką fantazją i zmysłem estetycznym – opowiada Adrian Pelon. Światło w meblach Początkowo ledowe taśmy służyły wyłącznie do celów dekoracyjnych. Dziś jednym z ich najpowszechniejszych zastosowań jest oświetlenie różnego rodzaju mebli. – Ze względu na fakt, że emitują minimalną ilość ciepła, można umieszczać je nawet w garderobach, gdzie zastosowanie tradycyjnych żarówek jest niemożliwe i spowodowałoby zagrożenie pożarem – mówi Joanna Budzyńska. Ledowe diody rewelacyjnie sprawdzają się również jako podświetlenie mebli kuchennych. – Łańcuchem diod podświetlić można zarówno szafki wewnątrz, aby

oświetlały nam swoją zawartość lub bardziej tradycyjnie, np. montując je pod górnymi szafkami w celu oświetlenia blatu. Efektownie wyglądają również pod spodnią częścią szafek, oświetlając podłogę – wylicza Adrian Pelon. Ostatnim hitem jest połączenie ledów z taflami szkła Lacobel. – Szkło powinno mieć niejednorodną powierzchnię. Można podświetlić je paskiem ledowym z brzegu, uzyskując bardzo ciekawy efekt lub zamówić w szkle konkretny wzór. Po podświetleniu krawędzi taśmą LED świeci tylko wzór, nie całe szkło – wyjaśnia dekoratorka. …i na suficie Przy odpowiednim obliczeniu mocy lamp można tak zastosować taśmy

TECHNIKA na co dzień

ledowe, by stanowiły oświetlenie ogólne, a nie tylko dekorację pomieszczenia. – Przyjmuje się, że trzeba 7,5 W/1 m, aby światło mogło pełnić rolę głównego. Wiele zależy też od naszych preferencji – często montuje się np. taśmy LED pod tzw. wyspą zrobioną na suficie z regipsów. Tylko od użytkownika zależy, czy chce, by pełniło one rolę rozproszonego, delikatnego światła wprowadzającego miły nastrój we wnętrzu czy też głównego, mocnego oświetlenia całego pomieszczenia. – mówi Adrian Pelon Do zmiany natężenia i barwy światła służą właśnie taśmy RGB. Dzięki odpowiednim sterownikom można zmieniać parametry i kolor światła. Bardzo efektownie wyglądają też podświetlone taśmami LED schody. – Możliwości aranżacji wnętrz przy pomocy oświetlenia jest tak wiele, że każdy znajdzie coś dla siebie. Warto zaprzyjaźnić się z LED-ami, tym bardziej że poza walorami dekoracyjnymi to również ponad 7-krotna oszczędność energii elektrycznej i korzyści dla środowiska – przekonuje Adrian Pelon z EcoEnergy.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

TECHNIKA na co dzień

Artykuły techniczne

Naświetlacze:

SIłA, MOC i ŚWIATŁO

Iluminacja budynków, oświetlenie wielkoformatowych reklam, mostów, fontann i pomników – dzięki ledowemu oświetleniu wieczorami duże miasta zmieniają się w krainy pełne świateł, cieni i kolorów. Nie byłoby to możliwe bez ledowych naświetlaczy.

Naświetlacze LED to odpowiedniki tradycyjnych lamp halogenowych. Ich najbardziej typowym zastosowaniem jest doświetlanie przestrzeni na placach budowy, w warsztatach czy w remontowanych pomieszczeniach. Dają mnóstwo światła, mają bardzo wysoką moc (nawet 70W, co jest odpowiednikiem 250-watowego halogenu). – Dzięki wyjątkowo wydajnym diodom w systemie COB (Chip on Board) nasze produkty charakteryzują się bardzo dobrą wydajnością przy niewielkim zużyciu energii elektrycznej. Wbrew pozorom to dość ważne, ponieważ tradycyjne halogeny to pożeracze prądu – mówi Adrian Pelon, Regionalny Dyrektor Handlowy EcoEnergy. – Ledy mają cechę, która tu jest wyjątkowo ważna: nie nagrzewają się. Nie musimy więc obawiać się o poparzenia (nierzadkie na budowach), ani odczekiwać, aż lampy przestaną parzyć, by schować je po skończonej pracy – dodaje Adrian Pelon. Naświetlacze można zamontować na specjalnych statywach teleskopowych, co poszerza gamę ich zastosowań. Do wyboru jest również kąt padania światła – od 90 do 120o, w zależności od potrzeb można więc dobrać halogen oświetlający szerzej lub

ElektroTrendy nr 5/2013

stosunkowo wąsko. Lampy dostępne są w dwóch wersjach kolorystycznych (obudowa szara i czarna) oraz w dwóch temperaturach barwy światła (biały ciepły i biały zimny). Kolorowe miasto nocą Ledowe naświetlacze coraz częściej wykorzystywane są do uzyskiwania artystycznego efektu przy podświetlaniu budynków. – W zależności od celu, jaki chcemy osiągnąć, montuje się je albo przy podstawie albo w określonym miejscu na elewacji. W ten sposób budynki, które w dzień wyglądają nieciekawie i szaro, w nocy mogą zyskać zaskakująco piękne oblicze – mówi Joanna Budzyńska, projektantka wnętrz i oświetlenia. Naświetlacze produkowane są również w wersji z czujnikami ruchu, pomocnej np. przy oświetleniu wejścia do domu i z uchwytami umożliwiającymi wygodne przenoszenie (idealne dla majsterkowiczów). Królowie outdooru Bez dobrego oświetlenia nie byłoby reklamy. A już na pewno nie tej zewnętrznej. Mocne naświetlacze ledowe są wręcz nieodzownym elementem

wyposażenia przy ekspozycji billboardów i każdej formy wielkoformatowej reklamy. I to w bardzo dużej ilości. – Przy wykorzystaniu ich do oświetlenia reklam i budynków w przestrzeni miejskiej bardzo istotny jest czynnik ekonomiczny. Ledy zużywają aż siedmiokrotnie mniej prądu niż tradycyjne halogeny, dlatego nie dziwi tendencja włodarzy miast do przechodzenia na ten właśnie rodzaj oświetlenia – wyjaśnia Marcin Dróżdż, dyrektor handlowy z EcoEnergy. – I mają nieporównywalnie długą wytrzymałość. Nie przepalają się jak zwykłe źródła światła. A przy licznych lampach do zastosowań outdoorowych, umieszczonych wysoko i trudno dostępnych, ta zaleta nabiera szczególnego znaczenia – dodaje Marcin Dróżdż Postindustrialne wnętrza Rzadko kiedy ledowe naświetlacze wykorzystuje się inaczej niż w typowo przemysłowych zastosowaniach. Wyjątkiem są lofty. – Zdarzają się aranżacje w typowo postprzemysłowych wnętrzach, w których naświetlacze mogą stanowić ciekawy element wystroju wnętrza – mówi Joanna Budzyńska. – W inspirowanym halą fabryczną salonie w nowoczesnym lofcie faktycznie może być to interesujący, choć bardzo odważny pomysł. – dodaje. Ledowe naświetlacze spełniają swoją rolę również w garażach, warsztatach samochodowych czy piwnicach. Nie są polecane jedynie do pracowni artystycznych, w których kluczową rolę odgrywa kolor (np. malarskie, fotograficzne, modowe) – naświetlacze mają bowiem z reguły niskie CRI, czyli współczynnik oddawania kolorów (żeby oświetlane przez nie barwy wyglądały, jak w rzeczywistości, RI musi być na poziomie przynajmniej 80).

PROFI LINE

NAŚWIETLACZ LED w czarnej 10/20/30/50 W obudowie

PROFI LINE

NAŚWIETLACZ LED ruchu 10/20/30/50 W czujnik i zmierzchu

Moc 10/20/30/50 W Odpowiednik 75/100/150/250 W Moc 10/20/30/50 W Odpowiednik 75/100/150/250 W 6000 K (biały dzienny) Jasność 800/1320/2310/3410 lm

6000 K (biały dzienny) Jasność 800 lm Rodzaj diod COB

Rodzaj diod COB

Jasność 800/1320/2310/3410 lm

Stopień ochrony IP IP65

Czujnik ruchu i zmierzchu

PROFI LINE

NAŚWIETLACZ LED 10 W z uchwytem

Moc 10 W Odpowiednik 75 W

6000 K (biały dzienny)

Rodzaj diod COB

Stopień ochrony IP IP65

PROFI LINE

NAŚWIETLACZ LED w szarej 10/30/50 W obudowie

Stopień ochrony IP IP65 Moc 10/30/50 W Odpowiednik 75/150/250 W 6000 K (biały dzienny) Jasność 800/2300/3700 lm Kolor obudowy szary

Rodzaj diod COB

Stopień ochrony IP IP65

www.eenergy.com.pl

narzędzia

Fluke 709H – kalibrator pętli prądowej z modułem HART

W ofercie Fluke Corporation możemy znaleźć narzędzie o nazwie «Fluke® 709H», czyli kalibrator pętli prądowej, będące precyzyjnym, prostym w obsłudze przyrządem z przyjaznym dla użytkownika interfejsem oraz komunikacją HART.

alibrator pętli prądowej Fluke 709H redukuje czas pomiaru generowania napięcia lub prądu oraz zasilenia pętli. Dzięki najlepszej w swojej klasie dokładności odczytu 0,01% Fluke 709H doskonale odpowiada na potrzeby techników, których praca wymaga użycia precyzyjnego kalibratora pętli i komunikatora HART w jednym niewielkim przyrządzie. Fluke 709H obsługuje zestaw uniwersalnych i powszechnie stosowanych komend HART. W trybie komunikatora technicy mogą odczytać podstawowe informacje o urządzeniu, wykonać testy diagnostyczne i precyzyjnie skalibrować większość przetworników HART. Eliminuje to konieczność stosowania dedykowanego komunikatora, wysokiej klasy kalibra-

tora wielofunkcyjnego lub laptopa z odpowiednim modemem. Przyrząd posiada również 250-omowy (Ohm) opornik do dostosowania pętli przy komunikacji HART. Modele 709H oraz 709 (bez HART) wyposażone są w intuicyjne interfejsy z dedykowanymi przyciskami, pokrętła enkodera Quick-Set oraz proste, dwuprzewodowe złącza do szybkich i nieskomplikowanych pomiarów. Dedykowany zakres 0-100% oraz przyciski skoku 25% przyspieszają i ułatwiają prowadzanie testów. Jak wszystkie przyrządy z oferty Fluke, kalibratory z serii 709 cechuje wysoka wytrzymałość, niezawodność i ergonomiczna budowa.

Więcej na: www.fluke.pl

Fluke Corporation, firma założona w 1948 roku, jest światowym liderem w dziedzinie kompaktowych elektronicznych narzędzi diagnostycznych do profesjonalnych zastosowań. Narzędzia firmy Fluke służą do diagnostyki i rozwiązywania problemów o zasadniczym znaczeniu dla płynnego funkcjonowania w branży. Klientami firmy Fluke są technicy, inżynierowie, elektrycy, metrolodzy i specjaliści zajmujący się: diagnostyką budowlaną, instalatorstwem, usuwaniem awarii i zarządzaniem przemysłowymi urządzeniami elektrycznymi i elektronicznymi oraz procesami kalibracji, związanymi z kontrolą jakości, a także rekonstrukcją i renowacją. W ciągu ostatnich pięciu lat narzędzia marki Fluke zdobyły ponad 50 nagród, w tym nagrody Test and Measurement World Best in Test, Control Engineering Engineer’s Choice oraz Plant Engineering Product of the Year.

ElektroTrendy nr 5/2013

narzędzia

Miernik cęgowy Brymen BM197

RYMEN BM197 to miernik cęgowy nowej generacji z pomiarem prądów do 2000A i napięć do 1000V – zarówno prąd, jak i napięcie przemienne mierzone są w trybie TrueRMS. Dostępny jest pomiar sygnałów przemiennych ze składową stałą. Konstrukcja cęgów pozwala na pomiar prądów w przewodnikach o średnicy maksymalnej 55 mm. Miernik ten charakteryzuje najwyższy stopień ochrony: 12kV (przepięcia),1000V (przeciążenie) na wejściu “COM” i “+”, 2000A (pomiar ciągły) oraz kategoria przepięciowa CAT IV 1000V AC&DC. Przyrząd posiada nowe i bardzo przydatne w praktyce przemysłowej funkcje jak VFD (funkcja służąca głów-

nie do pomiarów napędów z przemiennikami częstotliwości), AutoCheck (automatyczny wybór funkcji pomiarowej: DCV, ACVHz, lub Ω), rejestracja wartości szczytowych 5ms CREST-MAX oraz bezdotykowa detekcja napięcia przemiennego EF-Detection. Ponadto dostępne są tu też inne funkcje, takie jak pomiar pojemności, temperatury sondą typu K, częstotliwości, a także test diod i ciągłości. Podwójny wyświetlacz z szybkim próbkowaniem 5 razy/s pozwala na jednoczesne obserwowanie wyników napięć lub prądów przemiennych i częstotliwości. Przyrząd otrzymał nową wytrzymałą i ergonomiczną obudowę oraz przełącznik obrotowy umożliwiający obsługę jedną ręką.

BM197 wyposażony jest w optyczne złącze do współpracy z PC (USB / RS232), dzięki czemu możliwe jest obserwowanie wyników pomiarów na ekranie komputera, a także rejestrowanie ich za pomocą oprogramowania (zestaw BRUA-19X do komunikacji z PC dostępny jest jako opcja).

BROTHER Polska wprowadził na rynek przenośną drukarkę etykiet dla elektryków i elektroinstalatorów Firma Brother zaprezentowała najnowszą mobilną drukarkę etykiet, przeznaczoną dla branż elektrycznej, instalatorskiej i elektroenergetycznej. Model P-touch E300VP umożliwia profesjonalny i wygodny druk najpopularniejszych typów etykiet.

-touch E300VP to wytrzymałe i kompaktowe urządzenie, które znajdzie zastosowanie w pracy elektryków i elektroinstalatorów. Model charakteryzuje się intuicyjną obsługą – posiada podświetlany graficzny wyświetlacz LCD o wymiarach 67 mm na 40 mm, wyświetlający do 3 wierszy tekstu. Urządzenie wyposażone jest również w standardową klawiaturę QWERTY, która uzupełniona jest dodatkowo o specjalne przyciski funkcyjne, służące do drukowania określonych typów oznaczeń. Drukarka E300VP pozwala drukować 384 najczęściej używane symbole elektryczne, komunikacyjne, AV i bezpieczeństwa, jak również 9 typów kodów kreskowych. Użytkownik może wybierać spośród 7 dostępnych czcionek, o rozmiarach od 6 do 42. P-touch E300VP drukuje na taśmach o wybranej szerokości: 3.5, 6, 9, 12 i 18 mm. Maksymalna prędkość druku oferowana przez urządzenie wynosi 20 mm na sekundę, przy czym wydruk może składać się maksymalnie z 5 wierszy, zawierać do 200 znaków i mieć długość do 300 mm. Urządzenie

wyposażone jest w łatwą w wymianie, wytrzymałą baterię litowo-jonową i posiada interfejs w języku polskim. P-touch E300VP jest dostępny w zestawie z podręczną walizką. Drukarka P-touch E300VP wykorzystuje technologię termotransferu. Model pozwala drukować na taśmach TZe, w których zastosowano opatentowaną przez Brother technologię laminowania, zapewniającą odporność na zarysowania. Laminowane taśmy TZe składają się z sześciu warstw i tworzą cienką i bardzo mocną etykietę. Znaki nanoszone są metodą termotransferu i umieszczane pomiędzy dwoma ochronnymi warstwami PET (folia poliestrowa). Takie rozwiązanie zabezpiecza je przed cieczami, tarciem, temperaturą, chemikaliami i światłem słonecznym. Taśmy TZe są dostępne w różnych kolorach i rozmiarach. Unikatowa technologia sprawia, że idealnie nadaje się ona do nawet najbardziej wymagających rodzajów powierzchni jak kable, powierzchnie malowane proszkowo oraz zagięte rury, szafki rozdzielcze i krosownice.

Do modelu E300VP dołączony jest bezpłatny, profesjonalny program do tworzenia etykiet dostępny również w wersji polskojęzycznej. Jego aktualizacje i dodatki można bezpłatnie pobierać ze strony http://solutions.brother. com. Urządzenie Brother P-touch E300VP jest objęte 3-letnią gwarancją.

Więcej szczegółów na www.brother.pl.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

narzędzia

Narzędzia NEO dla elektryków Konsekwentnie rozwijamy ofertę marki NEO. Asortyment dla elektryków, instalatorów oraz osób pracujących przy instalacjach elektrycznych to kolejne grupy produktowe, które wzbogaciliśmy o nowe pozycje.

ezpieczeństwo w pracach instalacyjnych to podstawa, dlatego narzędzia NEO dla elektryków posiadają certyfikat VDE zaświadczający o zgodności z wymogami norm dotyczących prac pod napięciem. Wysoką jakość NEO potwierdza również certyfikat TÜV M+T oraz 25-lrtnia gwarancja na wybrany asortyment. Jakość NEO to również najlepsze materiały i komfort użytkowania. Nowe produkty dla elektryków wykonane zostały z naj-

lepszych stopów stali CrV przy zachowaniu wzorowej ergonomii. Każdy z nowych produktów wyposażony jest w autonomicznie ukształtowane uchwyty ułatwiające pracę i zapewniające precyzję niezbędną przy pracach z okablowaniem. Szeroka gama produktów elektrycznych NEO zapewni nawet najbardziej wymagającym użytkownikom możliwość dostosowania narzędzi do ich potrzeb.

Zalety produktów z serii to: • Certyfikat VDE* • Certyfikat TÜV M+T* • 25 lat gwarancji* • Ergonomiczne dwumateriałowe uchwyty • Zastosowanie stali CrV do metalowych elementów • Szeroki asortyment produktów * na wybrany asortyment

Oferta NEO dedykowana branży elektrycznej dostępna na neo-tools.com

ElektroTrendy nr 5/2013

Neo. Pracuje z NajlePszymi.

* *

Wysokiej klasy narzędzia ręczne dla wymagających użytkowników. Najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne i materiały wykorzystywane w produktach. Gwarancja jakości i niezawodności potwierdzona przez niezależnych ekspertów.

neo-tools.com *25 lat gwarancji oraz TUV M + T (Monitoring + Testing) posiadają wybrane produkty NEO – szczegóły na stronie neo-tools.com

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

Vademecum elektryka Jakakolwiek ingerencja w instalację elektryczną wymaga przynajmniej podstawowej wiedzy...

Napięcie - różnica potencjałów pomiędzy przewodem lub punktem w instalacji elektrycznej a innym przewodem lub punktem albo ziemią. Potencjał ziemi przyjmuje się równy zeru. W instalacji napięcie między przewodem każdej z faz a ziemią wynosi 230 V (Voltów), a między przewodami różnych faz 400 V (Voltów). Przewód fazowy, zwany też roboczym - przewód w normalnych warunkach znajdujący się pod napięciem i przewodzący prąd roboczy - oznaczany dużą literą L i cyframi od 1 do 3: L1, L2, L3. Przewód neutralny - (dawna nazwa „zerowy”) przewód w normalnych warunkach mogący znaleźć się pod napięciem; przewodzący prąd roboczy w obwodach jednofazowych; oznacza się dużą literą N. Przewód ochronny - przewód w normalnych warunkach nie będący pod napięciem i nie przewodzący prądu - oznacza się dużymi literami PE. Przewód ochronno-neutralny - przewód spełniający jednocześnie funkcję przewodu neutralnego i ochronnego; oznacza się dużymi literami PEN. Prąd zwarcia - prąd płynący w instalacji, gdy uszkodzona jest izolacja przewodów, osprzęt lub urządzenie elektryczne. Styk ochronny - element gniazdka wtyczkowego lub innego urządzenia elektrycznego, służący do przyłączenia przewodu ochronnego lub ochronno-neutralnego. Połączenie wyrównawcze - zespół przewodów i zacisków służący do wzajemnego połączenia ze sobą i z uziemieniem oraz z punktem zerowym tablicy rozdzielczej wszystkich metalowych przedmiotów. Zasilanie jednofazowe - linia zasilająca przy napięciu 230 V 50 Hz wykonana jako 3-przewodowa - L, N, PE. Zasilanie trójfazowe - linia zasilająca przy napięciu 230/400 V 50 Hz wykonana jako 5-przewodowa - L1, L2, L3, N, PE.

ElektroTrendy nr 5/2013

Przyłącze - odcinek lub element sieci służący do połączenia urządzeń odbiorcy z siecią przedsiębiorstwa świadczącego usługi przesyłowe. Zgodnie z nowym Prawem energetycznym nie musi on być dostawcą energii. Złącze - punkt połączenia przyłącza z siecią lub instalacją, zawierający zabezpieczenia główne oraz często także licznik. Moc przyłączeniowa - moc czynna, którą zamierza pobierać odbiorca, jest to moc mniejsza od sumy mocy posiadanych odbiorników. Odbiorca określa ją we wniosku o przyłączenie. Bezpiecznik topikowy - (popularny „korek” - wyrażenie niepoprawne, naganne) zabezpieczenie chroniące stare instalacje przed skutkami zwarć oraz przeciążeniami - ponowne użycie wymaga wymiany wkładki topikowej na nową o takim samym prądzie znamionowym właściwym dla wkładki danej wielkości, np. 10, 16 A itd. Przepalenie się bezpiecznika jest sygnalizowanie odpadnięciem kolorowego oczka widocznego przez szybkę w główce. Wkładka topikowa - rodzaj bezpiecznika elektrycznego, w którym przez stopienie się jednego z jego elementów następuje przerwanie ciągłości obwodu elektrycznego. Im wyższa wartość prądu, tym szybciej dochodzi do nagrzania i stopienia topika. Bezpiecznik automatyczny wkręcany - zabezpieczenie spełniające te same funkcje co bezpiecznik topikowy; włącza się ponownie przez wciśnięcie przycisku. Jest on wkręcany w takie samo gniazdo jak główka bezpiecznika topikowego. Wyposażony jest w dwa przyciski. Centralny, większy, po wciśnięciu do oporu załącza obwód, zaś umieszczony obok (mały) po naciśnięciu powoduje wyłączenie obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „wyskoczeniem” przycisku centralnego. W przypadku zwarcia lub przeciążenia występującego w chronionym obwodzie, przycisk centralny „wyskakuje” samoczynnie. Stara konstrukcja charakterystyki prądowej L oraz rzadko występująca K.

Wyłącznik nadprądowy - (popularna „eska”- wyrażenie niepoprawne, naganne) aparat chroniący instalację przed skutkami zwarć; ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, stara konstrukcja charakterystyk prądowych L, U, K dopuszczająca przeciążenia do 20-25% w stosunku do wyskalowania. Obecnie niezalecany. Zadziałanie wyłącznika nadprądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry. Wyłącznik nadmiarowo-prądowy (popularna „eska”- wyrażenie niepoprawne, naganne) aparat chroniący instalację przed przeciążeniem i skutkami zwarć; występują w wersjach jedno-, dwu-, trzy- i czterobiegunowe ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, nowa konstrukcja charakterystyk prądowych B, C, D nie dopuszczająca przeciążeń w stosunku do wyskalowania. Obecnie stosowany. Zadziałanie wyłącznika nadmiarowo-prądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry. Wyłącznik różnicowoprądowy aparat chroniący przed porażeniem elektrycznym; ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, najpopularniejsze typy: AC, A i ostatnio B. Zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry.

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

Vademecum oświetleniowca LUMEN – najbardziej obiektywna jednostka miary ilości emitowanego światła. W związku z pojawieniem się na rynku różnych typów ledówek, w celu ujednolicenia łatwych do porównania parametrów ilości emitowanego światła (jasności), zaczęto określać ją w lumenach [lm]. Lumen to jednostka określająca ilość emitowanego światła przez dane źródło światła (niezależnie od jego mocy). Co to oznacza w praktyce? Każda lampa LED emituje określoną ilość światła – za przykład może posłużyć ledówka 900 lm. Przy tej wartości emitowanego światła tradycyjna żarówka pobiera 75W energii, natomiast ledówka jedynie 10W. Obie emitują zbliżoną ilość światła, różnica pojawia się przy zużyciu energii – lampa LED pobiera około 7,5 razy mniej energii. Lampa LED ma wydajność na poziomie 90 lm z 1 W, natomiast tradycyjna jedynie około 12 lm z 1W. Kolejnym problemem przy ocenie żywotności lampy LED i ilości emitowanego światła jest klasa zastosowanych diod LED. Wielu producentów w celu osiągnięcia większej ilości światła z jak najtańszych diod, zasila je prądem wyższym od znamionowego, co skutkuje skróceniem ich żywotności i szybką zmianą temperatury światła na zimniejszą w wyniku degradacji luminoforu pod wpływem temperatury. Jeszcze częstszym przekłamaniem jest podawanie czasu życia ledówki w ilości 50.000 godzin, co jest czasem życia dla diody LED w optymalnych warunkach laboratoryjnych, a nie w warunkach pracy w gotowym urządzeniu. Realny czas życia diody LED w warunkach „domowych” wynosi do 35.000 godzin. Temperatura barwy światła i CRI Technologia LED w przeciwieństwie do tradycyjnych żarówek pozwala na dobór koloru emitowanego światła. Temperaturę barwy światła określa się w stopniach Kelvina. Przedział od 2500°K do 3000°K należy interpretować jako światło „ciepłe”, przedział od 3000°K do 3500°K należy interpretować jako światło „neutralne” lub światło dzienne, światło powyżej 5000°K uznaje się już za światło „zimne”. Niemniej jednak postrzeganie temperatury barwy światła jest po części kwestią indywidualną.

Współczynnik oddawania barw (CRI) dla źródeł światła wykonanych w technologii LED waha się w skali od 60-90 CRI (RA), im wyższy jest współczynnik oddawania barw, tym bardziej światło odpowiada naturalnemu (słonecznemu).

Najpopularniejsze trzonki:

Kąt rozsyłu światła Najprościej rzecz biorąc, kąt rozsyłu światła to nic innego jak szerokość rozchodzenia się światła na boki względem źródła światła. Obrazuje to poniższy rysunek:

Stopień ochrony IP Kod IP (stopień ochrony), to międzynarodowy system oznaczeń informujący użytkownika o ochronie zapewnionej przez obudowę przed wnikaniem do urządzenia części niebezpiecznych i ciał obcych w postaci stałej i cieczy. Kod IP składa się z dwóch liter „IP” i dwóch cyfr. Pierwsza cyfra oznacza zabezpieczenie przed ciałami obcymi stałymi:

Przykładowo kod IP63 oznacza, że urządzenie jest całkowicie zabezpieczone przed wnikaniem pyłu do jego wnętrza (informuje nas o tym pierwsza cyfra kodu - 6) oraz jest odporne przed drobnymi kroplami wody padającymi na jego obudowę pod kątem 60° od pionu (woda rozpylana) – (informuje nas o tym druga cyfra kodu - 3).

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, Ĺźe

Niesamowite i dziwne wynalazki

ElektroTrendy nr 5/2013

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

Gorące skały w Polsce Czy zaczniemy pozyskiwać energię z gorących suchych skał? Polscy geolodzy znaleźli na terenie naszego kraju tzw. suche gorące skały. Pierwsze badania wskazują, że będzie można je wykorzystać do produkcji czystej energii.

aństwowy Instytut Geologiczny (PIG) poinformował, że geolodzy odkryli na terenie Polski kilka obszarów występowania tzw. gorących suchych skał. Będzie je można wykorzystać do produkcji energii metodami zwanymi z angielska Hot Dry Rocks lub Enhanced Geothermal Systems. Hot Dry Rocks (HDR) to technologia pozyskiwania energii cieplnej wnętrza Ziemi z suchych gorących skał, w naturalnych warunkach praktycznie niezawierających wody i nieprzepuszczających jej. Enhanced Geothermal

ElektroTrendy nr 5/2013

Systems (EGS) zaś to technologia pozyskiwania energii z podobnych systemów geotermicznych, wspomaganych jednak niewielkim dopływem wód (występujących w skałach w nieznacznych ilościach). W przypadku obu tych technologii aby pozyskać ciepło gorących skał będzie trzeba wykonać zabieg szczelinowania i zatłoczyć do gorących skał wodę. Woda zaabsorbuje ciepło ze skał, a po jej wypompowaniu będzie można wykorzystać ją do produkcji prądu lub ciepła. Badania prowadzili naukowcy i inżynierowie z PIG oraz Akademii Górniczo-

-Hutniczej, Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN oraz Przedsiębiorstwa Badań Geofizycznych. Prace zleciło Ministerstwo Środowiska. Na podstawie danych archiwalnych wykonano modele geologiczno-strukturalne wytypowanych struktur i przeprowadzono modelowanie rozkładu gęstości i właściwości magnetycznych oraz modelowania pojemności cieplnej i możliwości produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Finalnym etapem analiz były modelowania numeryczne efektów wymiany ciepła skał z zatłaczanymi płynami, których

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

wynikiem są scenariusze eksploatacji instalacji geotermalnych. Gorące suche skały w najkorzystniejszych warunkach występują w okolicach Szklarskiej Poręby, Gorzowa Wielkopolskiego oraz w rejonie Krośniewic. Poniżej prezentujemy charakterystykę wskazanych obszarów badań. 1. Skały krystaliczne Sudetów Za najlepsze uznano parametry geotermiczne w podatnym na procesy szczelinowania granitowym plutonie Karkonoszy – szczególnie w rejonie na południe od Szklarskiej Poręby oraz w pasie na południowy wschód od Jeleniej Góry – w okolicy Kowar i Karpacza. Gradient geotermiczny w tych strefach wynosi ok. 4°C/100 m. Na głębokości 3.500 m temperatura skał sięga 145°C, a na głębokości 4.000 m ok. 165°C. Jednostkowa moc elektryczna brutto, możliwa do wygenerowania w tych warunkach termicznych, wynosi odpowiednio 9,5–10 kW/(m3/h) i 12–13 kW/(m³/h). Moc elektryczna brutto przykładowej elektrowni binarnej w warunkach stałej eksploatacji wód z głębokości ok. 4,5 km z wydajnością 100 m³/h, o stabilnej temperaturze około 165°C i przy zatłaczaniu wody powrotnej o temperaturze 70°C może wynieść 1,2–1,3 MW brutto (cieplna może być ośmiokrotnie większa).

Mapa temperatury na głębokości 2000 metrów p.p.t. (PIG, Szewczyk, 2010 – zmodyfikowana)

2. Skały wulkaniczne bloku Gorzowa Wielkopolskiego Do lokalizacji systemu geotermalnego wytypowano rejon Dębna. Gradient geotermiczny, wynoszący w tym rejonie ok. 40°C/km, implikuje wysokie temperatury skał na relatywnie małej głębokości, umożliwiające produkcję energii elektrycznej w systemach binarnych. Niewielki strumień wody (50 m³/h) oraz niewielka przepuszczalność skał skutkowałyby powolną migracją płynu. Pozwoliłoby to uzyskać stabilność źródła mocy przez minimum 25 lat, nawet przy niewielkiej kubaturze strefy szczelinowanej, a w przypadku większej objętości nawet do 40 lat. W górotworze o temperaturze początkowej równej 153°C (głębokość 4,3 km) modelowana moc elektryczna brutto jednego obiektu wahałaby się od okolo 555 kW w początkowych latach do około 520 kW po upływie 50 lat (moc cieplna byłaby ośmiokrotnie większa). Przy strumieniu wody o przepływie 100 m³/h moc brutto wynosiłaby w okresie początkowym około 1.110 kW, a po upływie 50 lat w optymistycznym

scenariuszu około 950 kW, a w pesymistycznym – około 660 kW. 3. Skały osadowe w rejonie Krośniewic W modelu wykonanym dla rejonu Krośniewic założono możliwość wykorzystania istniejącego otworu Krośniewice IG-1 (głębokość 5,4 km, temperatura 179°C) i zainstalowania systemu EGS. Po 50 latach pracy moc elektryczna systemu brutto spadłaby z początkowej wartości 1,8 MW do 1,7 MW. Moc cieplna systemu po roku pracy wynosiłaby 12,9 MW, po 50 latach – 12,2 MW. Całkowitą produkcję energii elektrycznej netto w ciągu 50 lat szacuje się na 764,5 GWh. Oprócz rejonu Krośniewic wskazano również dwie inne strefy o korzystnych parametrach dla EGS – rejon Konina oraz Pleszewa. Więcej informacji na temat projektu Hot Dry Rocks w Polsce można znaleźć na stronie internetowej: http:// www.pgi.gov.pl/pl/wstep-hdr-mw.html. Źródło: pgi.gov.pl

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

Współczynnik oddawania barw CRI (ang. Colour Rendering Index) – wskaźnik oddawania barw, charakteryzujący źródło światła. Wyrażony jest liczbą z przedziału od 0 (dla światła monochromatycznego) do 100 (dla światła białego – widmo ciągłe). Określa, jak dobrze postrzegane są barwy oświetlonych przedmiotów. Im współczynnik ten jest wyższy, tym barwy są lepiej oddawane, a oświetlane przedmioty wyglądają naturalniej. Niskim współczynnikiem CRI charakteryzują się np. niskoprężne lampy sodowe, a wysokim światło słoneczne.

W dniu 1 września 2013 roku prowadzono „podniesienie wymagań jakościowych dotyczących produktów oświetleniowych” a od 2016 roku będą w sprzedaży wyłącznie żarówki z klasą energetyczną C. Etykietowanie energetyczne lamp elektrycznych – teraz także dla opraw oświetleniowych Od 1 września 2013 r. obowiązują wytyczne nowego rozporządzenia UE 874/2012 w odniesieniu do „etykietowania energetycznego lamp elektrycznych i opraw oświetleniowych“. W konsekwencji tego producenci lamp elektrycznych oraz opraw oświetleniowych zobowiązani są do publikacji danych o efektywności energetycznej oraz rocznym zużyciu energii odpowiedniej lampy wzgl. modułu LED. Rozporządzenie to obejmuje również oprawy oświetleniowe, wyposażone w zintegrowane moduły LED. Znakowanie lamp elektrycznych oraz modułów LED klasą efektywności energetycznej oraz wartością zużycia energii dzięki zawartym informacjom o efektywności energetycznej źródeł światła wspomaga podjęcie decyzji o kupnie danego produktu. Z dniem 1 września br. te nowe wymogi zastąpią obowiązującą dotychczas dyrektywę 98/11/WE dotyczącą „Etykietowania energii lamp gospodarstwa domowego”. Rozszerzony zakres obowiązywania nowego rozporządzenia Podczas gdy dotychczasowa dyrektywa obowiązywała dla lamp gospodarstwa domowego nowe uregulowanie swoim zakresem obowiązywania obejmuje obecnie wszystkie lampy do celów oświetleniowych (łącznie z modułami LED), w tym następujące: • lampy ze światłem „niekierowanym” oraz światłem „kierowanym” (np. lampy odbłyśnikowe)

ElektroTrendy nr 5/2013

• lampy profesjonalne (TL, CFL-ni oraz HID) • lampy LED oraz moduły LED • lampy niskonapięciowe oraz • oprawy dla wymienionych powyżej lamp, oferowanych w „punkcie sprzedaży” (Point of Sale) „użytkownikowi ostatecznemu” (konsumentowi). Uwaga: Pojęcie „lampa“ w rozumieniu Komisji UE obejmuje także moduły LED. Nowe klasy efektywności energetycznej oraz ważone zużycie energii na etykiecie lampy Klasy efektywności energetycznej (EEC) F i G zostały skreślone, a w miejsce nich dodano w górnej części skali nowe klasy A+ oraz (dla nowych lamp LED) A++. Tym samym zachowano dotychczasową ilość klas. Zmianie nie uległy też wartości graniczne dotychczasowych klas EEC od A do E. Oprócz wartości EEC istnieje obowiązek podawania zużycia energii (w kWh na 1000 h). Etykieta umieszczana będzie jak dotychczas na opakowaniu lampy. Nowa etykieta dla opraw oświetleniowych, sprzedawanych użykownikom ostatecznym

Nowością jest także „Etykieta opraw oświetleniowych”, zawierająca: • informacje o kompatybilności oprawy oświetleniowej z lampami wzgl. informację o zabudowanych modułach LED, • informacje o skali możliwych klas efektywności energetycznej (EEC), • informacje o EEC lamp (wzgl. modułów LED), dostarczanych wraz z oprawą oświetleniową. Uwaga: Etykieta opraw oświetleniowych nie zawiera informacji o efektywności samej oprawy oświetleniowej. Etykieta opraw oświetleniowych nie będzie elementem składowym opakowania oprawy oświetleniowej, lecz będzie ona w przyszłości prezentowana użytkownikowi ostatecznemu w tzw. punkcie sprzedaży (Point of Sale). Terminy: Informacje dotyczące lamp, sprzedawanych jako odrębne produkty, należało zapewnić począwszy od 1 września 2013 roku. Informacje dotyczące opraw oświetleniowych, sprzedawane użytkownikom ostatecznym, należy publikować począwszy od 1 marca 2014 roku.

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

Słuchawki przewodowe nauszne Kruger&Matz Każdy, kto poszukuje słuchawek, które podkreślą jego indywidulany styl, a jednocześnie zapewnią doskonałej jakości doznania muzyczne, z pewnością zwróci uwagę na serię KM0665. Słuchawki te charakteryzuje typowe dla Kruger&Matz wzornictwo. Dostępnych jest sześć modeli, które różnią się od siebie rodzajem drewna użytego do wykonania obudowy. Model KM0665SP to słuchawki wykonane z doskonałej jakości drewna sapele. Posiadają one pełnowymiarowe kwadratowe nauszniki pokryte miękką eko skórą, które doskonale blokują hałas z otoczenia. Metalowa konstrukcja pałąka, pokrytego w górnej części materiałem z eko skóry powoduje idealne dopasowanie słuchawek do każdej wielkości głowy, a tym samym doskonały komfort w czasie wielu godzin słuchania ulubionej muzyki.

ołączenie doskonale zestrojonych 40 mm głośników dynamicznych oraz niwelującej zniekształcenia dźwięku obudowy, zapewnia wierne odwzorowanie basów oraz bardzo naturalne brzmienie. Słuchawki KM0665 pracują w częstotliwości 20Hz-20kHz z maksymalną mocą wejściową 30 mW. Niezachwianą jakość dźwięku zapewnia także kabel wykonany z miedzi beztlenowej OFC z powłoką TPE, a także pozłacane wtyki (3,5 mm). Słuchawki KM0665 są kompatybilne z większością urządzeń elektronicznych: iPod, iPhone, odtwarzaczami CD, MP3, MP4, komputerami oraz telefonami komórkowymi i smartfonami.

Poniżej dostępne modele słuchawek:

Słuchawki przewodowe

nauszne Kruger&Matz

KM0665CR (wiśnia)

KM0665EB (heban)

KM0665MP (klon)

Słuchawki przewodowe

nauszne Kruger&Matz

KM0665RW (palisander)

KM0665SP (sapele)

KM0665WN (orzech czarny)

Specyfikacja:

• Drewniana obudowa • Czysty i naturalny dźwięk • Magnes neodymowy • Cewka CCAW • Przewód OFC Szczegóły techniczne: • Napęd: głośnik dynamiczny • Rozmiar głośnika: 40 mm • Pasmo przenoszenia: 20Hz-20kHz • Impedancja: 32Ohm • Czułość: 110 +/- 3dB • Nominalna moc wejściowa: 10 mW • Kabel: TPE długość 1.2 m • Wtyczka 3.5 mm pozłacana

AKCESORIA

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

Dom w budowie

Słoneczna rewolucja – szkło SunGuard PVGU z ogniwami fotowoltaicznymi Energia uzyskiwana dzięki elektrowniom wiatrowym, dachowym kolektorom słonecznym i biopaliwom to dopiero początek zielonej rewolucji w energetyce. Guardian, czołowy producent szkła architektonicznego, poszedł o krok dalej i przygotował szkło SunGuard PVGU ze zintegrowanymi ogniwami fotowoltaicznymi. Zestawy wyposażone w ten rodzaj szkła nie tylko ochraniają wnętrza przed nadmiernym nasłonecznieniem i gwarantują wysoką przejrzystość, ale również produkują prąd pozwalający na zaspokojenie potrzeb współczesnych budynków.

zkło SunGuard PVGU z systemem Phytagoras jest połączeniem niezawodności wysokoselektywnych szkieł Guardian i zaawansowanej technologii fotowoltaicznej firmy Pythagoras Solar. Efektem współpracy jest rozwiązanie pozwalające na osiągnięcie w szybie zespolonej wysokiej wydajności energetycznej i dużej efektywności produkcji energii elektrycznej. W szybie zespolonej od strony wewnętrznej umiejscowione jest szkło termoizolacyjne, a od strony zewnętrznej szkło o niskiej zawartości żelaza. Pomiędzy warstwami szkła umieszczone są natomiast ułożone prostopadle do nich ogniwa fotowoltaiczne, na które od góry pada światło. Taka konstrukcja umożliwia przekazywanie do pomieszczenia odpowiedniej ilości światła z zachowaniem naturalnego widoku przez okno. Szczególnie godny uwagi jest fakt, że technologia Guardian i Phytagoras pozwala na niemal trzykrotne zwiększenie mocy generowanej energii elektrycznej w porównaniu do innych technologii „instalacji fotowoltaicznych zintegrowanych z budynkiem” (BIPV) i zapewnia zwrot poniesionych kosztów w ciągu 3-5 lat, w zależności od projektu i warunków klimatycznych. Co istotne, zastosowanie optyki pryzmatycznej gwa-

ElektroTrendy nr 5/2012

Dane techniczne: Specyfikacja szyby* 6 mm, szkło o niskiej zawartości

Szkło zewnętrzne

żelaza

Szkło wewnętrzne

6 mm, szkło termoizolacyjne

Współczynnik przenikania ciepła

1,1 W/m2K**

Współczynnik całkowitej przepuszczalności energii

14%

słonecznej (wartość g) Transmisja światła widzialnego (VT)

49%

Specyfikacja elektryczna Maksymalna moc

120 Wp/m2

Wydajność modułu

Do 12%

Sprawdzona temperatura robocza

-40°C do +85°C

Maksimum układu

600 V DC

Maksymalny prąd znamionowy serii bezpieczników Tolerancja mocy

15 A +/- 5%

Mechaniczna specyfikacja modułu Długość Maks.

152,4 cm

Szerokość Maks.

152,4 cm

Grubość

34 mm

Masa Maks.

95 kg

* Przedstawione wartości to kalkulacje ogólne oparte na wstępnych szacunkach dotyczących konfiguracji modułu. Wartości te mogą ulec zmianie i należy je zweryfikować przed dokonaniem zakupu jakichkolwiek rozwiązań z asortymentu SunGuard PVGU. ** Przestrzeń międzyszybowa 14mm, wypełnienie argonem

rantuje lepszą przezroczystość szyb i wyrazistość obrazu niż w przypadku konkurencyjnych rozwiązań. SunGuard

PVGU to produkt zgodny z wymogami przepisów budowlanych, uwzględniany w systemie certyfikacji LEED.

Dom w budowie

PORADY EKSPERTA

System FERIS

rewolucja w branży grzewczej Sezon grzewczy zbliża się wielkimi krokami. Standardowe systemy ogrzewania oparte na grzejnikach konwekcyjnych bardzo często nie są w stanie zapewnić optymalnego komfortu cieplnego wewnątrz ogrzewanych pomieszczeń. Na ścianach, które pozostają zawsze chłodniejsze od podgrzanego powietrza ogrzewającego pomieszczenia, często występują takie zjawiska jak: pleśń, w mieszkaniu wzbija się kurz oraz alergeny, następuje wysuszanie powietrza. Wszystkie te niedogodności eliminuje innowacyjny system ogrzewania fazowego FERIS firmy C.D.N. Business Group. Dodatkowo system ten zapewnia bezkonkurencyjne oszczędności eksploatacyjne w ogrzewaniu pomieszczeń, dzięki swojej rewolucyjnej technologii – przemianie fazowej.

System przyjazny domownikom Jednym z elementów systemu ogrzewania fazowego FERIS są podtynkowe panele grzewcze. Przy tradycyjnych grzejnikach źródłem ciepła rozchodzącego się w pomieszczeniach jest podgrzewana woda kotłowa. W przypadku systemu ogrzewania fazowego FERIS woda nie ogrzewa pomieszczeń, jej zadaniem jest przekazanie ciepła do kolektora dolnego panela, nie wypełniając go. Panele same zaczynają grzać poprzez zastosowaniu innowacyjnej technologii przemiany fazowej wewnątrz elementów grzewczych. Dzięki temu w obiegu hydraulicznym budynku przy ogrzewaniu FERIS znajduje się mniej wody aż o 80%. Dla przykładu – w budynku ok. 150 m2 przy zastosowaniu systemu FERIS krąży około 35 litrów wody o średniej temperaturze 35oC. Subtelne ciepło promieniujące ze ścian jest porównywalne do promieniowania słonecznego, a więc jest to najzdrowsza forma ogrzewania dla domowników. Co istotne temperatura powierzchni grzejnej paneli jest o kilkadziesiąt stopni niższa niż w grzejnikach konwekcyjnych. A to ma bardzo znaczący wpływ na nasze zdrowie - wykazano, że ogrzewania ścienne nie powodują takich niepożądanych skutków jak tradycyjne ogrzewanie grzejnikowe, czyli: podrażnienia oczu, choroby gardła i błony śluzowej, poprzez wysuszanie i przegrzewanie powietrza. Ogrzewanie ścienne powoduje mniejszą cyrkulację powietrza, a co za tym idzie mniejszą cyrkulację kurzu powodującego u wielu osób

reakcje alergiczne. Obniżenie wilgotności ogrzewanej ściany minimalizuje z kolei ryzyko rozwoju pleśni. System FERIS całkowicie wysusza mur, wypychając z niego wilgoć. Sucha przegroda budowlana stanowi bardzo dobry izolator termiczny. Innymi słowy System FERIS poprawia energooszczędność budynku. Zgrana współpraca System FERIS jest w pełni kompatybilny z istniejącymi rozwiązaniami i współpracuje z każdym źródłem ciepła (pompy ciepła, kolektory słoneczne, kominek z płaszczem wodnym, ogrzewanie elektryczne, kocioł gazowy, olejowy oraz na paliwa stałe) Podstawową różnicą pomiędzy ściennym ogrzewaniem fazowym a konwencjonalnym jest sposób oddawania ciepła. W ogrzewaniu tradycyjnym, niezależnie od tego, czy jest to grzejnik lub systemy podłogowe, zawsze najpierw jest nagrzewane powietrze, a dopiero od niego mieszkańcy i przedmioty, znajdujące się w pomieszczeniu. Przy ogrzewaniu ściennym, którym jest system fazowy FERIS jest odwrotnie: promieniowanie nagrzewa bezpośrednio ciała stałe będące w jego zasięgu, osoby, przedmioty a dopiero potem pośrednio powietrze. Pomimo tego wcale nie odczuwamy zimna. Kolejną ważną sprawą wpływającą na komfort oraz korzyści eksploatacyjne jest to, że dla promieniowania cieplnego, przy ogrzewaniu ściennym, przy temperaturze w pomieszczeniu 18oC, odczuwamy

taki sam komfort cieplny jak przy ogrzewaniu tradycyjnym, grzejnikowym przy ogrzanym powietrzu do temperatury 21oC – mówi Marcin Dziedzic twórca marki FREIS, współwłaściciel firmy C.D.N. Business Group. Grzejniki ścienne, zbudowane z paneli FERIS posiadają małą bezwładność cieplną, dzięki temu znacznie szybciej reagują na zmianę parametrów wymuszających ich pracę i w konsekwencji w krótszym czasie dostosowują swoją wydajność do chwilowego zapotrzebowania na ciepło. Może się ono zmieniać np. pod wpływem zmiany nasłonecznienia, obecności ludzi czy włączenia sprzętu biurowego. Jednocześnie stosowanie ogrzewania ściennego zmniejsza zapotrzebowanie na ciepło poprzez obniżenie wymaganej temperatury wewnętrznej oraz ograniczenie strat ciepła przez przenikanie. Dodatkowe oszczędności to mniejsze straty na wietrzeniu pomieszczeń ogrzewanych oraz nieszczelności w obiektach. ZOSTAŃ WŁAŚCICIELEM SALONU POD MARKĄ FERIS. Firma C.D.N. Business Group rozwija sieć sprzedaży i dystrybucji na terenie całego kraju i zaprasza do współpracy podmioty zainteresowane tworzeniem Salonów oraz Oddziałów firmowych pod marką FERIS. Więcej informacji na stronie internetowej: www.feris.co

nr 5/2012 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

Dom w budowie

Łap energię z klasą! Nadszedł sezon grzewczy, a wraz z nim sprawdzian efektywności instalacji solarnych. Efektywne i zarazem eleganckie kolektory Schüco pozwalają na maksymalne wykorzystanie dostępnej energii słonecznej, nie tylko do podgrzania wody, lecz również ogrzewania pomieszczeń. Pasują przy tym na każdy dach, stanowiąc jego niezwykle praktyczną ozdobę.

nwestycja w kolektory słoneczne często wiąże się ze żmudnym poszukiwaniem zestawu najlepiej dopasowanego do ilości osób, sposobu użytkowania czy funkcji, które mają pełnić. Kolektory mogą bowiem nie tylko podgrzewać ciepłą wodę użytkową, lecz również wspomagać ogrzewanie budynku przez cały rok. Problem pojawia się wtedy, gdy dach posiada nietypowy kształt lub jego powierzchnia uniemożliwia ustawienie kolektorów pod pożądanym kątem 45°. Wszystkie te wątpli-

Zestaw solarny Schüco do produkcji c.w.u. i wspomagania c.o. Zdjęcie Schüco

wości rozwiewają eleganckie kolektory Schüco w czarnych aluminiowych ramach, które mogą być estetycznie montowane za pomocą dopasowanych akcesoriów na wielu typach da-

ElektroTrendy nr 5/2012

chów. Cztery warianty wysokowydajnych zestawów solarnych pozwalają na wybór idealnego rozwiązania pozwalającego efektywnie wykorzystać energię słoneczną do produkcji c.w.u. i ogrzewania pomieszczeń. Efektowny design na każdy dach Dachy różnią się pomiędzy sobą sposobem wykończenia i konstrukcją, dlatego kolektory Schüco CTE 319 CH otrzymały ponadczasowy, czarny design, który je ozdobi, niezależnie od tego, czy są one pokryte klasyczną czerwoną dachówką, blachą falistą czy papą. Absorber został umieszczony w anodowanej na czarno, estetycznej ramie z wysokogatunkowego aluminium. Przezroczyste, odporne na gradobicie szkło solarne i optymalnie dobrane proporcje powierzchni aktywnej z wysokoselektywną powłoką gwarantują bezawaryjność i maksymalne uzyski energii. Tak wykonane kolektory mogą być szybko i w bezpieczny sposób montowane na lub w dachu skośnym, jak również na dach płaski, za pomocą innowacyjnego systemu MSE 310, obejmującego szeroką gamę akcesoriów. Montaż może się odbywać na dachach skośnych o kącie pochylenia od 22 do 60°. W skład kompletu wchodzą mocowania do wszystkich powszechnie dostępnych rodzajów pokryć, takich jak łupek naturalny, dachówka karpiówka czy blacha falista. Najbardziej elegancki wygląd dachu można uzyskać stosując system montażowy MSE 310 „w dach”. Kolektory są wbudowywane w połać dachu, nie wychodząc poza jej obrys. Blaszane wanienki wychwy-

towe, w których są umieszczane kolektory, zapewniają szczelność systemu. Opcjonalnie poszczególne kolektory mogą być montowane obok siebie, co dodaje całości jeszcze bardziej stylowego wyglądu. W przypadku instalacji na dachu płaskim kolektory są mocowane pod kątem 45° do estetycznej konstrukcji w kolorze czarnym. Wielofunkcyjny układ Zaprojektowanie efektywnej instalacji solarnej wymaga wzięcia pod

Przykład montażu kolektorów Schüco „w dach” w budynku szeregowym Zdjęcie Schüco

Dom w budowie

PORADY EKSPERTA

Zestawy solarne Schüco

Budowa kolektora Schüco

Zdjęcie Schüco

uwagę nie tylko ilości osób i indywidualnego zużycia wody przez mieszkańców, lecz również dobrania optymalnych komponentów w postaci stacji solarnej i regulatora solarnego, które zapewnią odpowiednie parametry pracy całego systemu. Gotowe rozwiązania solarne Schüco obejmują dwa warianty zestawów do produkcji c.w.u. i dwa zestawy pozwalające na dodatkowe wspomaganie c.o. W zależności od funkcji, w jednym zestawie może występować od dwóch do pięciu kolektorów o powierzchni 2,53 m2. Optymalnie zaprojektowana instalacja może w opcji c.w.u. dostarczyć w ciągu roku aż 2/3 energii potrzebnej do podgrzewania ciepłej wody, a w trybie wspomagania centralnego ogrzewania nawet do 1/3 energii na potrzeby zasilania systemów c.w.u. i c.o. Szeroka paleta zasobników do c.w.u oraz c.w.u i c.o. pozwala z powodzeniem pokryć zapotrzebowanie nawet wieloosobowej rodziny. Zbiorniki posiadają wyjątkowo skuteczną izolację z pianki poliuretanowej z dodatkowym płaszczem polistyrenowym, dzięki czemu minimalizują straty ciepła. Emaliowanie próżniowe i magnezowa anoda

Kolektory Schüco CTE 319 CH otrzymały ponadczasowy, czarny design. Absorber został umieszczony w anodowanej na czarno, lśniącej ramie z wysokogatunkowego aluminium. Przezroczyste, odporne na gradobicie szkło solarne i optymalnie dobrane proporcje powierzchni aktywnej z wysokoselektywną powłoką gwarantują bezawaryjność i maksymalne uzyski energii. Mogą być montowane na lub w dachu skośnym, jak również na dach płaski, za pomocą innowacyjnego systemu MSE 310. Bogate spektrum akcesoriów montażowych umożliwia montaż w każdym rodzaju pokrycia. Gotowe zestawy solarne Schüco obejmują cztery warianty – po dwa do produkcji c.w.u. i dwa zestawy pozwalające na dodatkowe wspomaganie c.o. W zależności od funkcji, w jednym zestawie może występować od dwóch do pięciu kolektorów o powierzchni 2,53 m2. W zależności od potrzeb można dobrać zasobnik, który pokryje zapotrzebowanie na c.w.u. lub c.w.u. i c.o. wielooso-

ochronna zabezpieczają ich wnętrze przed korozją. Na zasobniku jest umieszczana energooszczędna stacja solarna, która optymalizuje pracę instalacji, gwarantując jej najwyższą efektywność i bezawaryjność. Para-

bowej rodziny. Energooszczędna stacja solarna z elektroniczną regulacją przepływu optymalizuje pracę instalacji, gwarantując jej najwyższą efektywność i bezawaryjność. Parametry systemu można obserwować i korygować na łatwym w obsłudze regulatorze solarnym z wizualizacją 3D. Obsługa za pomocą trzech przycisków i kreator instalacji pozwala na szybkie i łatwe uruchomienie w technologii Plug&Play. Optymalnie zwymiarowana instalacja może w ciągu roku dostarczyć 2/3 energii potrzebnej do podgrzania c.w.u., a w opcji wspomagania c.o. aż 1/3 energii cieplnej do zasilania systemów c.w.u. i c.o.

metry systemu można obserwować i korygować na łatwym w obsłudze regulatorze solarnym. Obsługa za pomocą trzech przycisków i kreator instalacji pozwala na szybkie i łatwe uruchomienie w technologii Plug&Play.

Schüco – Systemowe rozwiązania okien, drzwi, fasad i produktów solarnych Dzięki światowej sieci partnerów, architektów, projektantów i inwestorów firma Schüco International KG tworzy zrównoważone powłoki budynków, skupiając szczególną uwagę na człowieku i jego potrzebie pozostawania w harmonii z naturą i technologią. Spełnieniu najwyższych wymagań w zakresie wzornictwa, komfortu i bezpieczeństwa towarzyszy efektywność energetyczna, przyczyniająca się do redukcji emisji CO2 i ochrony konwencjonalnych źródeł energii. Firma oraz jej trzy oddziały – Konstrukcji Aluminiowych i Stalowych, Konstrukcji z PVC-U i Nowych Energii dostarczają szerokiej gamy produktów do budynków nowych i modernizowanych, zapewniając spełnienie indywidualnych wymagań we wszystkich strefach klimatycznych. Firma Schüco, z ponad 5.000 pracownikami oraz 12.000 firmami partnerskimi, aktywnie działa w 78-u krajach na całym świecie. W 2012 roku osiągnęła roczny obrót na poziomie 1,8 miliarda Euro. Więcej informacji na stronie www.schueco.pl

nr 5/2012 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

Porady Praktyczne

KANLUX – oprawy ścienne serii ZEW PLUS EL Cechy produktów: • zasilanie: 220-240 V~; 50/60 Hz • moc: 2 x max 35W • źródło światła: JDR (w komplecie) • trzonek: GU10 • obudowa: aluminium, szybka: hartowane szkło • przeznaczone są do nabudowania na ścianę • IP 44 • pierwsza klasa ochronności przed porażeniem elektrycznym

irma Kanlux oferuje oprawy ścienne serii ZEW PLUS EL235 w kolorze szarym i czarnym. Oprawy dostępne są w wersji z kwadratowym wykończeniem ZEW PLUS EL-235J-B oraz z półokrągłym wykończeniem ZEW PLUS EL-235U-B. Obudowa opraw wykonana jest ze stopu aluminium, natomiast szybka z hartowanego szkła, w komplecie znajdują się dwa halogenowe źródła światła o mocy 35 W każde (alternatywnie można stosować źródła ledowe z trzonkiem GU10). Oprawy przeznaczone są do na-

budowania na ścianę zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz pomieszczeń ponieważ współczynnik odporności na wnikanie ciał stałych, pyłu i wilgoci wynosi IP 44. Doskonale nadają się one do oświetlenia elewacji budynków, czy pomocniczego oświetlenia domów, altan i biurowców, a dzięki strumieniowi światła, który skierowany jest jednocześnie w dwóch kierunkach zarówno w górę jak i w dół nadają oświetlanej powierzchni piękne, dekoracyjne akcenty.

KANLUX – zasilacz DUPLO LED 100W Cechy Cechy produktów: • zasilanie: 220-240 V~; 50/60 Hz • stabilizacja napięcia strony wtórnej: 12 V DC • IP 00 • I klasa ochronności przed porażeniem elektrycznym

Firma Kanlux oferuje zasilacze ledowe DUPLO LED 100W. Zasilacz dedykowany jest przede wszystkim do zasilania taśm LED, cieszących się w ostatnim czasie znacznym zainteresowaniem klientów, wynikającym z dużych możliwości aplikacji taśm LED oraz efektownego wyglądu tego typu oświetlenia. Przy zakupie taśm LED oczywiście niezbędny jest dobór odpowiedniego zasilacza. W ofercie firmy Kanlux dostępne

ElektroTrendy nr 5/2013

są zróżnicowane pod kątem mocy zasilacze, a dopełnieniem tej oferty jest właśnie DUPLO LED o mocy 100 W. Konstrukcja obudowy zasilacza zapewnia swobodny przepływ powierza, co gwarantuje stabilną i niezawodną współpracę, jako podzespół w układach oświetlenia diodowego. DUPLO LED 100W doskonale sprawdzi się także, jako zasilanie źródeł światła LED oraz wszystkich systemów diodo-

wych o wymaganym napięciu zasilania 12V DC. Ponadto produkt ten posiada zabezpieczenie przeciwprzeciążeniowe, przeciwzwarciowe oraz przeciwprzepięciowe, a także spełnia najwyższe wymogi Unii Europejskiej dotyczące kompatybilności elektromagnetycznej EMC.

Porady Praktyczne

PORADY EKSPERTA

KANLUX - OFRA /4 (FOR) LED/ Cechy produktów: • zasilanie: 220-240 V~; 50/60 Hz • trzonek: G13 • źródło liniowe T8 LED, zasilane dwustronnie • IP 20 • I klasa ochronności przed porażeniem elektrycznym

irma Kanlux oferuje rodzinę opraw serii OFRA, w tym osiem modeli przystosowanych do działania z zasilanymi dwustronnie, innowacyjnymi źródłami T8 LED. Nowe modele OFRA /4LED/ dostępne są w kolorze białym oraz srebrnym, w wersji z rastrem oraz z pryzmatycznym kloszem. Obudowa opraw została wykonana z blachy stalowej, natomiast od-

błyśnik z aluminium. Raster w modelach OFRA /4LED/ (B) wykonany z tworzywa sztucznego ogranicza w znaczny sposób efekt olśnienia. Z kolei klosze w modelach OFRA /4LED/ (A) wykonane z polistyrenu (PS) zapewniają równomierne rozproszenie światła. Głównym atutem OFRA /4LED/ jest to, że bez konieczności jakichkolwiek przeróbek, można zastosować energo-

oszczędne i jednocześnie odznaczające się bardzo długim okresem działania, LED-owe źródła T8, zasilane dwustronnie napięciem 220-240V~, odpowiednio o długościach 600 mm lub 1200 mm. Nowoczesne wzornictwo opraw OFRA /4LED/ sprawia, że znajdą one zastosowanie w oświetleniu wnętrz o charakterze reprezentacyjnym takich jak: gabinety, banki, biura, sklepy czy gabinety lekarskie.

KANLUX – PIXA KT-40 lampa biurkowa wysięgnik lampy pozwala na dowolne ukierunkowanie strumienia świetlnego aby dopasować go do naszych potrzeb. Korpus PIXA KT-40 został wykonany z aluminium, natomiast podstawa z tworzywa sztucznego. PIXA KT-40 to nowoczesna lampka biurowa o bardzo dużym zastosowaniu, która wspaniale sprawdzi się przede wszystkim w pracy biurowej, gdzie odpowiednia ilość światła ma bardzo duże znaczenie. Firma Kanlux oferuje różne lampki biurkowe, w tym model PIXA KT-40 w kolorze białym i czarnym, który został zaprojektowany w taki sposób aby zapewnić użytkownikowi odpowiednią ilość światła w strefach zadaniowych. Podstawową zaletą PIXA KT-40 jest jej duża elastyczność, która umożliwia jej obrót przy podstawie w zakresie 360°, natomiast głowica lampy może być wychylana o kąt 180°. Ruchomy łamany

Cechy produktów: • zasilanie 220-240 V~; 50/60 Hz • moc: max 40 W • źródło światła: świetlówka kompaktowa/LED • trzonek: E14 • wyposażona we włącznik • podstawa: metal/tworzywo sztuczne / klosz, wysięgnik: metal • II klasa ochronności przed porażeniem elektrycznym • deklaracja CE

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

Porady Praktyczne

BITNER wprowadził nowy kabel

akłady Kablowe BITNER nieustannie poszerzają zakres produkcyjny. Tym razem przedstawiła specjalny kabel BiT CP dedykowany do połączeń w układach ochrony katodowej, w szczególności służy do ochrony

przed korozją elektrochemiczną konstrukcji metalowych, zbiorników, rurociągów, gazociągów, orurowań odwiertów studni głębinowych, kolektorów ściekowych, oczyszczalni ścieków i innych obiektów. Jego innowacyjność polega na zastosowaniu wyselekcjonowanych materiałów, pozwalających uzyskać wydłużoną żywotność wyrobu, potwierdzoną 30-letnią gwarancją producenta – parametry wyrobu poddawane są szczegółowej kontroli międzyoperacyjnej i poprodukcyjnej. Dzięki zastosowaniu żył z czystej miedzi, zgodnie z normą: PN EN 60228 kl. 2, IEC 60228 kl.2, VDE 0295, izolacji z polietylenu usieciowanego XLPE o bardzo dobrych parametrach elektrycznych i wysokiej wytrzymałości mechanicznej zgodnie z normą IEC 60502-1, BS 5467. Powłoka kabla BiT CP została wykonana ze specjalnie wyselekcjonowanego materiału odpornego na działanie promieniowania UV i innych czynników atmosferycznych, odporna na rozprzestrzenianie płomienia zgodnie z normą PN EN 60332-1, IEC 60332-1, EN 50265. Kabel BiT CP dzięki izolacji i powłoce wykonanej ze specjalnych polimerów, może być stosowany bezpośrednio w ziemi, w wodzie, jest odporny na działanie promieniowania

ElektroTrendy nr 5/2013

UV i rozprzestrzenianie płomienia. BiT CP spełnia wszystkie wymagania narzucone przez normę PN-EN 12954:2004 „ochrona katodowa konstrukcji metalowych w gruntach lub w wodach (…)”

Posiada nadruk metryczny ułatwiający układanie i konfekcję na żądaną długość.

BiT CP Dane techniczne: Specjalny kabel przeznaczony do pracy w układach ochrony katodowej, o izolacji z polietylenu usieciowanego i powłoce o zwiększonej odporności chemicznej w kolorze czarnym, odporny na UV. Zakres temperatury: Podczas pracy: -40°C do 90°C Podczas układania -5°C do 50°C Dopuszczalna temperatura żył roboczych: 90°C Dopuszczalna temperatura żył podczas zwarcia: 250°C Napięcie pracy: U /U=0,6/1kV 0 Próba napięciowa: 4kV Rezystancja żyły (20°C): wg PN-EN 60288 kl. 2,IEC 60288 kl. 2 Min. promień gięcia: 10 x Ø Budowa: Żyły: miedziane, wielodrutowe zgodnie z PN-EN 60228 kl.2 Izolacja: polietylen usieciowany (XLPE) Kolory żył: czarna (inne kolory na zamówienie) Powłoka zewnętrzna: specjalny uniepalniony polimer nierozprzestrzeniający płomienia (wg PN-EN 60332-1 badanie na pojedynczym kablu) o zwiększonej odporności chemicznej Kolor powłoki: czarny Zastosowanie: Kabel jest przeznaczony do pracy w układach ochrony katodowej rurociągów, gazociągów, orurowań odwiertów studni głębinowych, kolektorów ściekowych, oczyszczalni ścieków i innych obiektów. Powłoka zewnętrzna odporna na UV. Kabel może pracować w instalacjach zewnętrznych oraz bezpośrednio w ziemi.

Porady Praktyczne

PORADY EKSPERTA

Nowe rastry Actis – inwestycja

w oświetlenie dobrej jakości Mając na uwadze potrzeby klientów dotyczące oświetlenia wysokiej jakości, marka Actis poszerzyła swoją ofertę produktową o rastry, czyli wewnętrzne oprawy świetlówkowe. Zapewnią one odpowiednie światło do pomieszczeń użyteczności publicznej.

aster jest osłoną wykonaną z elementów, które w pewien sposób zakrywają źródła światła, zapobiegając przy tym olśnieniu i pozwalając na równomierne oświetlenie pomieszczenia. Oferowane przez Actis rastry znajdują zastosowanie głównie w pomieszczeniach biurowych, handlowych, użyteczności publicznej oraz powierzchniach przemysłowych, a więc takich, które są miejscem wielogodzinnej pracy. Oprawy te posiadają możliwość prostego montażu natynkowego oraz podtynkowego w sufitach z karton-gipsu, dzięki uchwytom UM1000. Zaletą rastrów jest odpowiedni układ optyczny odbłyśnika, który pozwala na uniknięcie efektu olśnienia w momencie, gdy użytkownik spoglą-

da w górę. Ponadto, zamontowanie opraw stwarza lepszy odbiór pomieszczeń, a emitowane światło w znaczący sposób wpływa korzystnie na samopoczucie osób znajdujących się w oświetlonej przestrzeni. Swoim uniwersalnym wyglądem pasują do każdego stylu architektury i wyposażeń. - Zdajemy sobie sprawę z rosnącej świadomości naszych klientów, dotyczącej potrzeby wprowadzenia oświetlenia, które nie ma negatywnego wpływu na wzrok. Dlatego też wprowadziliśmy do naszej oferty produkty, które pozwalają niwelować dokuczliwe uczucie dyskomfortu płynące ze zbyt dużej jaskrawości światła, szczególnie w pomieszczeniach użytku publicznego. Cieszymy się, że dzięki temu Actis ma możliwość rozwijania oferty w pełni dopasowanej do oczekiwań klientów. Zapewniamy przy tym bardzo dobrą jakość naszych produktów i ich wysokie standardy. – komentuje Rafał Ornowski, Pełnomocnik Zarządu ds. marki Actis w ACTION S.A.

Grupa ACTION S.A. to jeden z wiodących podmiotów na rynku dystrybucji sprzętu IT i RTV/AGD w Polsce oraz znaczący producent sprzętu komputerowego. Od 2006 r. Spółka jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. ACTION dystrybuuje produkty największych dostawców na świecie, jest również producentem sprzętu IT pod własnymi markami: Actina (komputery stacjonarne, serwery), ActiveJet (materiały eksploatacyjne, produkty oświetleniowe i zasilające) oraz Actis (materiały eksploatacyjne, produkty oświetleniowe). 18.11.2011 r. spółka ACTION S.A. podpisała umowę sponsorską ze stołecznym klubem piłkarskim Legia Warszawa. Na mocy umowy marka ActiveJet będzie pełnić rolę głównego sponsora Legii do 31 grudnia 2013 roku. Więcej informacji na: www.action.pl

UPS ActiveJet 1000 ONLINE UPS ActiveJet 1000 ONLINE, to nowy zasilacz marki ActiveJet, której właścicielem jest firma ACTION S.A. Produkt skonstruowany jest w topologii on-line (podwójnej konwersji, VFI). UPS posiada najnowsze rozwiązania technologiczne zapewniające efektywną i oszczędną prace oraz niezawodną ochronę, zarówno pojedynczych komputerów czy serwerów, jak i większych systemów informatycznych. Urządzenie wyposażone jest w wielofunkcyjny wyświetlacz LCD, umożliwiający łatwą obsługę i wygodne monitorowanie stanu jego pracy. Dzięki zastosowaniu nowej technologii Inteligent Energy Saving sprawność zasilacza zwiększono aż do 85%, a koszty jego pracy w trybie sieciowym zredukowano do 50 %.

UPS ActiveJet 1000 ONLINE posiada wszystkie niezbędne zabezpieczenia: przeciążeniowe, przeciwzwarciowe, przepięciowe, a także zabezpieczenie akumulatorów przed rozładowaniem. Bardzo szeroki zakres akceptowalnego napięcia wejściowego 100-300 V umożliwia pracę w różnych warunkach. Dla wygody użytkowników nowo wprowadzony do ofert UPS wyposażony jest w złącza komunikacyjne USB, RS232 oraz do kart SNMP, które wraz z rozbudowanym oprogramowaniem pozwalają na zdalne sterowanie i bezpieczne, automatyczne zamykanie systemów informatycznych w przypadku dłuższych przerw w dostawie energii. Do specjalnych zastosowań produkty UPS ActiveJet 1000 ONLINE

mogą być opcjonalnie rozbudowywane o dodatkowe moduły bateryjne oraz, w szczególnych przypadkach, współpracować z generatorami prądotwórczymi. Wszystkie modele objęte są pełną, 24-miesięczną gwarancją producenta. Producent: ACTION S.A.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

Porady Praktyczne

EcoEnergy prezentuje

zróżnicowaną ofertę taśm LED EcoEnergy konsekwentnie rozwija ofertę nowoczesnych rozwiązań oświetleniowych, łączącą cechy oszczędności i nowoczesności. Od niedawna w asortymencie firmy dostępny jest szeroki wybór taśm ledowych do profesjonalnych zastosowań wnętrzarskich i designerskich.

zięki zastosowaniu przez EcoEnergy odpowiedniego rodzaju podłoża z grubszą warstwą miedzi udało się nie tylko ulepszyć estetykę taśm, ale również ich wydajność. Poza standardową – białą ciepłą i białą zimną – barwą taśmy LED firmy EcoEnergy występują w kilku opcjach kolorystycznych. Są produkowane w wielu wariantach, w zależności od ich przeznaczenia – od taśm na diodach typu SMD 3528 (do zastosowań akcentowych), poprzez diody SMD 5050 (do oświetlenia ogólnego), na taśmach RGB skończywszy (diody przystoso-

ElektroTrendy nr 5/2013

wane do zmiany koloru przy pomocy odpowiedniego sterownika). Taśmy RGB mają zarówno możliwość zmiany koloru emitowanego światła, jak i mieszania poszczególnych kolorów oraz zmiany jego intensywności i jasności. Wszystkie taśmy dostępne są w różnych wariantach – od taśm przeznaczonych do wnętrz, poprzez taśmy IP65, a na taśmach całkowicie wodoodpornych (IP68) skończywszy. Do taśmy przygotowana została również pełna oferta sterowników, ściemniaczy i zasilaczy o różnych parametrach i przeznaczeniu.

Taśma LED IP 3528 IP20 Taśmy z tej serii posiadają podłoże samoprzylepne oraz wyprowadzone kable zasilania (12V). Nawijane są na rolki o długości 5 m.

Porady Praktyczne

PORADY EKSPERTA

Taśma LED IP 3528 IP68 Taśmy z tej serii umieszczone są w wyjątkowo mocnej silikonowej obudowie, a w środku dodatkowo wypełnione są epoksydem. Dzięki temu są bardzo odporne na czynniki zewnętrzne.

Taśmy LED RGB Do prawidłowej pracy taśm RGB niezbędne są sterowniki. Ich proste modele oferują takie funkcje jak zmiana barwy (kilkanaście podstawowych kolorów), zmiana jasności świecenia, czy użycie jednego z kilku gotowych programów (sekwencji), pozwalających uruchomić taśmę w trybie stroboskopu, płynnego zapalania się i gaszenia czy też mrugania żądanymi kolorami.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

PORADY EKSPERTA

Porady Praktyczne

GE wprowadza nową linię rozwiązań z zakresu kontroli oświetlenia

GE Lighting wprowadza nowy system kontrolowania oświetlenia DALI, który umożliwi optymalne oświetlenie budynków poprzez maksymalne wykorzystanie światła dziennego, zastosowanie czujników ruchu i zwiększenie energooszczędności. Ten wszechstronny system jest kompatybilny z wszystkimi oprawami oświetleniowymi GE obsługującymi protokół DALI i współpracuje z popularnym systemem zarządzania budynkami KNX.

zięki czujnikom ruchu korytarze, powierzchnie magazynowe czy serwerownie oświetlone są jedynie wówczas, gdy przebywają w nich ludzie. Funkcja umożliwia także zmniejszenie natężenia oświetlenia, zwiększając tym samym energooszczędność budynku. Nowa linia wielofunkcyjnych kontrolerów DALI to proste i łatwe w obsłudze rozwiązania umożliwiające kontrolowanie oświetlenia. Wszechstronny system GE Lighting jest kompatybilny z wszystkimi oprawami oświetleniowymi GE obsługującymi protokół DALI i współpracuje z popularnym systemem zarządzania budynkami KNX. Oprawy oświetleniowe GE wyposażone w funkcję kontrolowania oświetlenia zawierają czujniki ruchu. Dzięki temu korytarze, powierzchnie magazynowe czy serwerownie oświetlone są jedynie wówczas, gdy przebywają w nich ludzie. Funkcja umożliwia także zmniejszenie natężenia oświetlenia, zwiększając tym samym energooszczędność budynku. Pakiet DALI CB Typ 1 firmy GE Lighting jest gotowy do ekploatacji zaraz po podłączeniu: za pośrednictwem prostego kontrolera pozwala na indywidualne przypisanie 64 balastów/sterowników DALI oraz tworzenie stref. Dodatkowo, w ofercie GE znajduje się pakiet DALI CB Typ 2, który pozwala na obsługę do 100 jednostek DALI lub analogowych balastów/sterowników. Typ 2 posiada także dwie funkcje aktywowane przyciskami oraz funkcję przyciemniania wyposażoną w potencjometr.

100

ElektroTrendy nr 5/2013

„Nowa linia rozwiązań z zakresu kontrolowania oświetlenia to dla nas duży krok naprzód”, wyjaśnia Mike Barrett, dyrektor generalny GE Lighting ds. zarządzania produktami w regionie EMEA. „Oznacza to, że użytkownicy będą mogli nie tylko korzystać z lamp i opraw oświetleniowych sprawdzonej marki, ale także zwiększyć energooszczędność, wdrażając systemy kontroli oświetlenia. Wszystko to za pośrednictwem jednego dostawcy, co jest dla naszych klientów niezwykle korzystnym rozwiązaniem”. Więcej informacji znajduje się na stronie: http://www.gelighting.com/ LightingWeb/emea/images/Lighting-Contols-Brochure-EN_tcm181-44491.pdf

Informacje o GE Lighting GE Lighting czerpie z pasji swojego założyciela Thomasa Edisona i rozwi-

ja efektywne energetycznie rozwiązania zmieniając sposób, w jaki ludzie oświetlają przestrzenie komercyjne, przemysłowe, miejskie i domowe. Dział zatrudnia 13.000 ludzi w ponad stu krajach i sprzedaje produkty pod zastrzeżonymi markami konsumenckimi Reveal i Energy Brand, oraz markami komercyjnymi Evolve, GTx, Immersion, Infusion, Lumination i Tetra. Informacje o firmie GE Firma GE (NYSE:GE) zajmuje się kwestiami o znaczeniu globalnym. Zatrudnia wybitnych fachowców i stosuje zaawansowane technologie, aby zmierzyć się z najtrudniejszymi wyzwaniami w obszarze energii, infrastruktury medycznej i transportowej, technologii użytkowych oraz usług finansowych. GE buduje, zasila energią, wprawia w ruch i leczy świat. Przemienia marzenia w rzeczywistość. GE po prostu działa. www.ge.com.

reportaże

Z pogranicza branży

AKADEMIA CHINT Rozstrzygnięcie I edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Nowatorska Elektryka” W dniu 25 października 2013 roku w łódzkiej Restauracji Satyna odbyło się oficjalne rozstrzygnięcie Ogólnopolskiego Konkursu „NOWATORSKA ELEKTRYKA” organizowanego przez Fundację „AKADEMIA CHINT” oraz Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 20 w Łodzi.

onkurs trwał od 21 grudnia 2012 roku do 10 września 2013 roku Został skierowany do wszystkich szkół ponadgimnazjalnych branży elektrycznej i branż pokrewnych. Składał się z dwóch etapów. Pierwszy polegał na zaproponowaniu tematu projektu z założeniem, że ma być jednocześnie i użyteczny, i innowacyjny. Drugi etap dotyczył praktycznej jego realizacji. Szkoły zakwalifikowane do II. etapu otrzymały granty w wysokości 3.000 zł na praktyczne wykonanie swoich pomysłów. Konkurs zyskał uznanie w środowisku łódzkim, w wyniku czego patronatem objęli go: Wojewoda Łódzki Jolanta Chełmińska, Marszałek Województwa Łódzkiego Witold Stępień, Prezydent Miasta Łodzi Hanna Zdanowska oraz łódzki oddział SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich), którego przedstawiciele zasiadali w Komisji Konkursowej.

Do konkursu zgłosiło się 25 szkół z całej Polski, do II etapu zakwalifikowanych zostało 11 szkół, których przedstawiciele uczestniczyli w uroczystości. Wszystkie zrealizowane projekty reprezentowały bardzo wysoki poziom zarówno pod względem merytorycznym jak i technicznym wykonaniem. Jury stanęło przed trudnym wyborem. Dopiero po kilkugodzinnej dyskusji i osobistych dylematach podjęło ostateczną decyzję i przyznało: 1. miejsce – „Odzyskiwanie energii traconej przy otwieraniu i zamykaniu drzwi” – autorstwa: Zespół Szkół Mechanicznych im. Arki Bożka w Raciborzu 2. miejsce – „System sterowania oświetleniem dla Inteligentnego domu” – autorstwa: Zespół Szkół Elektryczno-Elektronicznych w Szczecinie 3. miejsce – „Układ sterowania wjazdem/wyjazdem na parking” – autorstwa: Zespół Szkół nr 2 im. prof. J. Groszkowskiego w Pabianicach 1. Miejsce: „Odzyskiwanie energii traconej przy otwieraniu i zamykaniu drzwi”

102

ElektroTrendy nr 5/2013

Z pogranicza branży

reportaże

Nagrody główne w wysokości 5.000, 3.000, 2.000 zł odpowiednio za 1, 2, 3 miejsce Laureaci otrzymali z rąk Wojewody Łódzkiego Jolanty Chełmińskiej, Łódzkiego Kuratora Oświaty Jana Kamińskiego, Prezesa Zarządu Akademii Chint Ryszarda Świetlickiego oraz Dyrektora ZSP nr 20 w Łodzi Zdzisława Jurewicza. Generalnym Sponsorem nagród w konkursie „Nowatorska Elektryka” była firma Chint Poland Sp. z o.o.

2. Miejsce: „System sterowania oświetleniem dla Inteligentnego domu”

3. Miejsce: „Układ sterowania wjazdem/wyjazdem na parking”

Wyróżnienia otrzymały projekty: · „Model systemu elektroenergetycznego” - autorstwa: ZSZ nr 2 w Knurowie · „Układ nadążny śledzenia położenia słońca” - autorstwa: Zespół Szkół Technicznych w Cieszynie

W tym dniu odbyło się również bardzo ważne dla Akademii wydarzenie, a mianowicie podpisanie listu intencyjnego z nowym członkiem Akademii – Centrum Kształcenia Ustawicznego Nowoczesnych Technologii w Łodzi reprezentowaną przez Dyrektora Sławomira Fatera. List intencyjny stanowić będzie naszą wspólną wytyczną działań dążących do rozwoju szkolnictwa zawodowego i propagowania nowoczesnych rozwiązań technicznych.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

103

reportaże

Z pogranicza branży

Po części oficjalnej wręczenia nagród uroczystości przeniosły się do Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 20 w Łodzi, gdzie zapoznać można się było z pozostałymi konkursowymi pracami oraz podziwiać pokaz wschodnich sztuk walki.

Akademia rozwija się, zyskuje renomę i prestiż. Podjęte działania skupiają uwagę nie tylko młodzieży i instytucji związanych z edukacją, ale również przedsiębiorców liczących na popularyzację zawodów technicznych i dopływ specjalistów w poszukiwanych zawodach. Wierzymy, że podejmowanie takich przedsięwzięć jak konkurs „Nowatorska Elektryka” przyczyni się w pełni do rozwoju i popularyzacji szkolnictwa zawodowego. Pomoże młodym ludziom odważniej wychodzić naprzeciw wymaganiom zawodowym, a szkołom do podejmowania inicjatywy uczestnictwa w nich. Z pewnością podejmiemy w przyszłości organizację kolejnych edycji konkursu z nadzieją jeszcze większego zaangażowania i sukcesów młodzieży.

Autor: Karolina Żak Koordynator ds. Akademii Chint Opracowanie i Zdjęcia: Redakcja ElektroTrendy

104

ElektroTrendy nr 5/2013

Wybrane prace konkursowe:

reportaże

Rodzinny biznes

Konferencja szkoleniowa dla partnerów biznesowych firmy LECHPOL W dniach 5-6 października 2013 w Hotelu Warszawianka Congress&SPA w Jachrance koło Warszawy odbyła się doroczna konferencja szkoleniowa firmy Lechpol (AD 1990), która jest dystrybutorem urządzeń elektronicznych dwunastu marek (Azusa, Cabletech, Dibeisi, Intex, Kemot, Kruger&Matz, M-LIFE, Peiying, Quer, Sunker, Unit, Vipow), a wśród nich najbardziej popularnych Cabletech, Peiying czy Kruger&Matz. Oferowane przez firmę produkty charakteryzują się wysoką jakością oraz niepowtarzalnością rozwiązań technicznych. Dzięki temu spełniają oczekiwania nawet najbardziej wymagających klientów. Firma Lechpol od wielu lat jest jednym z ambasadorów powiatu garwolińskiego w Polsce i Europie. www.lechpol.eu

elem spotkania było omówienie planów rozwoju firmy na najbliższy rok oraz zaprezentowanie nowości w ofercie. W tym roku w spotkaniu udział wzięło blisko 500 partnerów handlowych firmy. Konferencje szkoleniowe wpisały się na stałe do kalendarza firmy Lechpol. Są one doskonałą okazją do spotkania z kontrahentami i przedstawiania im najważniejszych informacji o produktach czy też wprowadzanych nowych rozwiązań w zakresie obsługi klienta. Podczas tegorocznego spotkania Zarząd firmy Lechpol szczegółowo przedstawił również procedury związane z serwisem gwarancyjnym i pogwarancyjnym oferowanych produktów oraz zasady logistyki magazynowej i spedycji, co było szczególnie interesujące dla nowych klientów, któ-

106

ElektroTrendy nr 5/2013

Zdjęcie 1: Od lewej: Michał Leszek, Dyrektor marketingu; Zbigniew Leszek, prezes Lechpol; Marek Puszkiel, Kierownik Działu Zaopatrzenia; Mariusz Leszek, Wiceprezes Lechpol podczas prezentacji

Rodzinny biznes

Zdjęcie 2: Zgromadzonych przywitał Zbigniew Leszek, Prezes Lechpol

Zdjęcie 3: Jeden z klientów odbiera z rąk zarządu firmy nagrodę za najlepszą sprzedaż dekoderów DVB-T marki Cabletech

reportaże

rzy dopiero rozpoczynają współpracę z firmą Lechpol. Takie coroczne spotkania z klientami są dla nas bardzo ważne, ponieważ ułatwiają nam wymianę doświadczeń i spostrzeżeń dotyczących naszej współpracy handlowej oraz są doskonałą okazją do przedstawienia firmy i naszej oferty klientom, którzy dopiero zaczynają z nami współpracę. Cieszę się, że w tym roku odwiedziło nas tak liczne grono partnerów biznesowych. To, że klienci tak chętnie uczestniczą w naszych konferencjach jest efektem wielu lat ciężkiej pracy, a jednocześnie jest to najlepsza ocena, którą mogą nam wystawić nasi kontrahenci. Dzięki ich obecności wiemy, że traktują nas jako profesjonalnego partnera biznesowego – powiedział Zbigniew Leszek, prezes firmy Lechpol. Podczas tegorocznej konferencji prezes firmy Lechpol, oficjalnego dystrybutora urządzeń do odbioru naziemnej telewizji cyfrowej marki Cabletech, podsumował zakończony w lipcu proces cyfryzacji oraz sprzedaż dekoderów tej marki. Jednocześnie wyróżnionych zostało dziesięciu najlepszych klientów z trzech kanałów dystrybucyjnych - dystrybucja internetowa, sprzedaż hurtowa, sprzedaż detaliczna. Bardzo ważnym elementem konferencji, który cieszył się dużym uznaniem klientów był czas, kiedy na specjalnie przygotowanych stoiskach ekspozycyjnych mogli oni zapoznać się z działaniem, funkcjami oraz obsługą wielu urządzeń z bogatej oferty firmy.

Zdjęcie 4, 5, 6: Klienci podczas prezentacji produktów dostępnych w ofercie firmy

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

107

reportaże

Rodzinny biznes

Lechpol otrzymuje rożne wyróżnienia biznesowe. Ostatnio otrzymał trzeci Certyfikat Wiarygodności Biznesowej oraz dwa Laury Konsumenta 2013. Certyfikat Wiarygodności Biznesowej od D&B Poland – Międzynarodowa Wywiadownia Gospodarcza.

Srebrny Laur Konsumenta 2013 w ogólnopolskim plebiscycie popularności produktów i usług, za urządzenia umożliwiające odbiór naziemnej telewizji cyfrowej, czyli tunery oraz anteny DVB-T marki Cabletech.

Godło Odkrycie Roku 2013 przyznane marce Kruger&Matz za smartfon Kruger&Matz LIVE. O przyznaniu tej nominacji zdecydowała Redakcyjna Komisja Weryfikacyjna, doceniając innowacyjność produktu, stały wzrost zainteresowania i dalsze perspektywy odbioru przez rynek.

O nieustannym rozwoju firmy Lechpol, profesjonalnym podejściu do biznesu oraz podnoszeniu jakości oferowanych produktów świadczą także wcześniejsze wyróżnienia m.in. Złoty Orzeł Biznesu w konkursie MAZOWIECKA FIRMA DZIESIĘCIOLECIA, Diament 2010 magazynu Forbes, Certyfikat Wiarygodności Biznesowej 2010, a także odznaczenie w plebiscycie Wiktoria Mazowieckiego Znaku Jakości 2010 i Wiktoria Znak Jakości Przedsiębiorców 2011. Lechpol zawsze chętnie bierze udział w różnego rodzaju akcjach, promocjach i imprezach kulturalnych. Jego ślad można też zauważyć w teledysku Donatan-Cleo „My Słowianie”. http://youtu.be/rr1DSgjhRqE lub http://www.youtube.com/ watch?v=dBpWvX4QxzI

108

ElektroTrendy nr 5/2013

Na szyi wokalistki Cleo, wprawne oko dopatrzy się zawieszonych słuchawek nausznych przewodowych, wykończonych drewnem, marki Krüger&Matz.

Rodzinny biznes

reportaże

Fotoreportaż z konferencji LECHPOL

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

109

Z ARCHIWUM ET

Historia firmy

To juz . lat Jubileusz firmy Tak, tak... to już 20 wspólnie spędzonych z Państwem lat. Przez cały okres naszej działalności staramy się zachować nienaganny styl, dobrą jakość produktów, i wysoki poziom świadczonych usług. Słowem dominującym w naszej biznesowej encyklopedii zarządzania, którą realizowaliśmy przez okres dwóch dekad naszej działalności była i pozostaje umiejętna kompilacja kreatywności, innowacji i nowoczesnych rozwiązań technologicznych, a szereg otrzymanych nagród i certyfikatów jest potwierdzeniem najwyższych standardów jakości, które wyróżniają nas na tle branży.

ówiąc wprost, był to czas ogromnych wyzwań, wielkiej odpowiedzialności, ale także czas naznaczony wieloma sukcesami. Dały nam one wiele satysfakcji w codziennym zarządzaniu spółką, dla której cel i transparentność zawsze były głównym kierunkiem działań, dając pełne zadowolenia naszym interesariuszom – klientom, dostawcom, pracownikom i społeczeństwu. Z należytą troską staraliśmy się realizować nasze cele, dzięki czemu efekt końcowy to zawsze „dobry produkt, życzliwość ludziom i społeczna użyteczność”.

20 lat minęło jak jeden dzień… Mamy zaszczyt i przyjemność poinformować, że w tym roku ZeXt obchodzi jubileusz 20-lecia funkcjonowania na rynku elektryczno – oświetleniowym. Każda taka chwila powoduje, że nie sposób odjeść od patetycznego sposobu wyrażenia kilku słów refleksji i krótkiej historycznej retrospektywy wydarzeń związanych z funkcjonowaniem firmy na przestrzeni tych dwóch, długich i wypełnionych sukcesami dekad. To także czas i niepowtarzalna chwila na podziękowania dla naszych Klientów i Partnerów

110

ElektroTrendy nr 5/2013

Handlowych za lata nieocenionej i owocnej współpracy, dzięki którym nasza pozycja na rynku ciągle i nieustannie wzrasta – zgodnie z duchem partnerskich relacji Win – Win. Jednocześnie mamy nadzieję, że zapisana karta sukcesów, którą każdego dnia urozmaicamy o kolejne nowoczesne i innowacyjne rozwiązania produktowe na trwałe odciśnie swój ślad na biznesowej mapie rynku elektryczno – oświetleniowego.

Historia firmy

Klika słów o historii Nasza firma funkcjonuje na rynku elektryczno – oświetleniowym od 1993 roku. Na fali przemian społeczno – ustrojowych i rodzącej się wolności gospodarczej w Polsce postanowiliśmy zaryzykować i spro-

wadzić do kraju trochę asortymentu z wysublimowanym akcentem. Pierwszym z produktów, który wprowadziliśmy do obiegu był halogen z czujnikiem ruchu, który okazał się krokiem w przyszłość i dał początek naszej działalności na rynku elektryczno oświetleniowym. Od początku naszej działalności, kładziemy silny nacisk, na jakość oraz zgodność z normami bezpieczeństwa oferowanych produktów. ZeXt jest firmą, która nieustannie się rozwija i jest rozpoznawalna na rynku krajowym jak i zagranicznym. Już dzisiaj możemy poszczycić się bogatą gamą asortymentu liczącą 1000 pozycji w stałej ofercie. 20 lat to czas podsumowań, ale to także Planów na przyszłość, to ETAP dojrzałego rozwoju w oparciu o innowacyjność i ekspansję rynkową.

Z ARCHIWUM ET

Naszym priorytetem jest to, by każdy produkt sprzedawany pod marką ZeXt, spełniał wszelkie, niezbędne wymogi dyrektyw Unii Europejskiej i posiadał certyfikat zgodności tożsamy z obowiązującymi normami w zakresie bezpieczeństwa. W nasz biznesowy słownik na trwale wpisany jest termin „ekspansja”, więc nie spoczywamy na laurach i sprzedajemy nasz towar zarówno w Europie jak i krajach niezrzeszonych z Unią Europejską.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

111

Z ARCHIWUM ET

Historia firmy

Z radością możemy poinformować, że sprzedaż naszego asortymentu w strefie Euro stale rośnie. Rynki Europejskie wymagają więcej, dlatego tym większą odczuwamy satysfakcje, iż fala zainteresowania naszym asortymentem ciągle rośnie. Szczególnym powodzeniem cieszy się aparatura modułowa, którą wprowadziliśmy na rynek w 2005 roku, a jej ciągły i dynamiczny wzrost sprzedaży jest potwierdzeniem naszych słusznych strategicznych decyzji. W swoim katalogu wartości, jakimi kierujemy się w codziennym działaniu, cenimy sobie biznesową współpracę ze sprawdzonymi, zaufanymi partnerami handlowymi. Najważniejsze jest dla nas obopólne zadowolenie z finalizowanych transakcji, tak by każda zawierana przez nas umowa na linii potencjalny kontrahent – ZeXt

była działaniem dającym podwaliny pod stały biznesowy fundament współpracy. Każdego z potencjalnych parterów traktujemy indywidualnie i dokładamy niezbędnych starań, by decyzja o zakupie w naszej firmie była decyzją satysfakcjonującą. Zapewnimy profesjonalne doradztwo i opiekę serwisową. Nasze opakowania zawierają opis prawdziwy i zgod-

112

ElektroTrendy nr 5/2013

ny ze specyfikacją, są starannie sprawdzane i testowane przez serwis przed wprowadzeniem do obrotu. Całość naszej oferty zawarta jest na stronie www.zext.pl, którą warto odwiedzać by w szczegółowo zapoznać się z zamieszczonym tam asortymentem, przeglądając zarazem aktualne promocje i nowości. W razie ewentualnych niejasności można również

skierować pytanie do konkretnego działu, gdzie czeka na Państwa zespół doświadczonych fachowców, którzy, uzbrojeni w kompleksową wiedzę merytoryczno – techniczną i długoletnie doświadczenie w kontakcie z klientem, rozwiążą każde postawione przed nimi zadanie i odpowiedzą na każde pytanie, na które będziecie Państwo ciekawi odpowiedzi. Profe-

Z ARCHIWUM ET

Historia firmy

sjonalne szkolenia i sprawna pomoc techniczna nie tylko pomogły ugruntować pozycję firmy ZeXt na rynku elektryczno - oświetleniowym, ale także przyczyniły się do utożsamiania marki z najwyższą jakością produktów i świadczonych usług. Oprócz szerokiego portfolio produktów, klienci firmy ZeXt mogą liczyć na dynamicznie rozwijający się dział sprzedaży w Sulejówku, który doradzi odpowiedni produkt i wyjaśni zasadę jego działania, a także na szybką dostawę towarów dzięki znakomitej i zorganizowanej sieci dystrybucji. Osiągnięty przez nas sukces to zasługa ciągłego rozwoju i doskonalenia. Nasza firma stale i nieustannie poszukuje nowych źródeł inspiracji, unowocześniając ofertę tak, by klient dostał od nas „więcej, za mniej”. W związku z bardzo intensywnym rozwojem technologii produktów i ich energooszczędności firma ZeXt przywitała I kwartał bieżącego roku nową gamą produktów w tech-

114

ElektroTrendy nr 5/2013

nologii LED, która stale się rozszerza i staje się coraz popularniejsza w Polsce. Gwarantem naszego rozwoju jest prężnie działający dział importu – serce firmy i grono lojalnych klientów. Dobry produkt broni się sam, a posiadane certyfikaty są namacalnym dowodem na to, że każde z badań, oparte o różne metodologie, szeroko analizowane oraz profesjonalnie sprawdzane są rękojmią naszego codziennego zaangażowania, odpowiedzialności i ciągle doskonalonemu rozwojowi. Na przestrzeni naszej 20-letniej działalności, firma ZeXt jest stale obecna w sektorze tradycyjnym, do którego należą wszystkie hurtownie elektrotechniczne. W sektorze rynku nowoczesnego, firma współpracuje z wiodącymi sieciami marketów budowlanych. Horyzont i długofalowość naszych działań wyznaczają ciągła praca i rozwój, dzięki któremu będziemy starali się zachować pozycję dominującej firmy na rynku. Twórcza i finezyjna postawa do biznesu sprawia, że ciągle rozbudowujemy i poszerzamy naszą ofertę asortymentową i usługową w duchu i myśli przemian technologiczno-marketingowych zachodzących na rynku. W bieżącym roku mamy zamiar powiększyć swój katalog z asortymentem o nową linię produktów, które w znacznym stopniu przyczynią się do podniesienia obrotów generowanych przez firmę. Z optymizmem patrzymy w przyszłość. Wizja i rozmach w działaniu są podstawą każdej dobrze prowadzonej organizacji gospodarczej. Firma ZeXt od lat obecna jest na rynkach Europy Środkowej i Wschodniej. Firma odnotowała kilkudziesięcioprocentowy wzrost przychodów w stosunku do roku ubiegłego. Zwiększenie sprzedaży nastąpiło zarówno na rynku krajowym, jak i w eksporcie. Jest to efekt implementacji nowej strategii rozwoju firmy. W pierwszym kwartale bieżącego roku została utrzymana dynamika wzrostu przychodów. Uruchomiliśmy wiele programów wewnętrznych mających na celu zwiększanie efektywności naszych działań

w obszarach logistyki, zakupów oraz dystrybucji. Dbając o wyniki spółki i utrwalając w świadomości naszych klientów wizerunek marki, chcemy doprowadzić do znacznego wzrostu obrotów firmy. Jesteśmy pewni, że spółka będzie się nieustannie rozwijać i umacniać, osiągając coraz lepsze wyniki. W ostatnim czasie wprowadzając nowości postanowiliśmy zmienić kolor opakowań i wprowadzić nowy zielony kolor – kolor Zielonej Energii, co stanowi zaczyn równomiernej dynamiki wzrostu. Dotychczasowa historia firmy jak i prowadzona polityka sprzedaży pozwala nam wierzyć, że zarówno dzisiaj, jak i w przyszłości będziemy w stanie oferować klientom najwyższej jakości produkt w konkurencyjnej cenie. Oczekując na odwrócenie fazy cyklu koniunkturalnego i nieuniknione ożywienie gospodarcze, będziemy nieustannie, krok po kroku robić swoje i realizować zamierzone cele. Mamy już przygotowaną nową linię produktów, które wprowadzimy na rynek w 2014 roku. Słowem – standardy, normy, bezpieczeństwo i potwierdzona wszelkimi certyfikatami jakość produktu to wszystko wpisane jest w markę jaką jest ZeXt. Zaufało nam już wiele osób. Zachęcamy wszystkich Państwa do współpracy i serdecznie dziękujemy za te 20 lat owocnej i wydajnej współpracy. Zespół pracowników ZeXt

Z ARCHIWUM ET

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

W tym roku przypadła

150 rocznica urodzin

pierwszego polskiego profesora elektrotechniki

Profesor Roman Dzieślewski vel Zdzisławski pochodził z Tarnowa, ale w wieku 15 lat ukończył z odznaczeniem szkołę realną w Jarosławiu. Potem swoje życie zawodowe związał ze Lwowem – nestor polskiej elektryki, pierwszy polski profesor elektrotechniki, rektor Politechniki Lwowskiej. Autor pierwszego akademickiego podręcznika elektrycznego „Encyklopedia elektrotechniki podług wykładów”.... Sławomir Dębowski

Roman Dzieślewski (1863-1924)

Zgodnie z uchwałami Zarządów Głównych Polskiego Towarzystwa Elektroniki Teoretycznej i Stosowanej oraz Stowarzyszenia Elektryków Polskich

Rok 2013 został uznany przez elektryków polskich

Rokiem Profesora Romana Dzieślewskiego

oman Dzieślewski vel Zdzisławski, ur. 18 stycznia 1863 r. w Tarnowie, zm. 8 sierpnia 1924 r. we wsi Kasinów pod Iwacewiczami na Polesiu. Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie w grobowcu rodzinnym Powała Zdzisławskich, przy głównej alejce prowadzącej do kwatery „Orląt lwowskich”, w odległości ok 30 m. od niego. Uważając nazwisko Dzieślewski za zniekształcone przez Niemców powrócił w 1923 r. do rodowego nazwiska Zdzisławski. Potomności znany jest jednak pod nazwiskiem Dzieślewski. We Lwowie była kiedyś, poświęcona pamięci Profesora, ulica Romana Dzieślewskiego. Tak nazwana została końcowa część ulicy Potockiego (prowadząca w kierunku torów kolejowych). Profesor Roman Dzieślewski to pierwszy polski profesor elektrotechniki w historii elektryki, nestor i twórca nauczania elektrotechniki na poziomie

116

ElektroTrendy nr 5/2013

akademickim. Autor polskiego, akademickiego podręcznika elektrycznego oraz pierwszego uczelnianego laboratorium elektrotechnicznego. Organizator pierwszego Oddziału Elektrotechnicznego kształcącego inżynierów elektryków. Jeden z twórców polskiego słownictwa elektrotechnicznego. Wybitny działacz społeczny i samorządowy. W dniach 27-29 września 2013 roku na Politechnice Rzeszowskiej odbyły się

główne ogólnopolskie obchody Roku Profesora Romana Dzieślewskiego. Oddziałowi SEP w Rzeszowie przypadło zaszczytne wyróżnienie zorganizowania 3-dniowego seminarium historycznego. Uroczystości odbyły się: • 27 września 2013 Rzeszów, Politechnika Rzeszowska • 28-29 września 2013 r. Lwów, Politechnika Lwowska, aula poświęcone pamięci Profesora oraz Cmentarz Łyczakowski, gdzie pochowany jest Profesor (dzielnica nr 50, odnowiony grobowiec). Najbardziej szczytnym zamiarem całego projektu obchodów „Roku Dzieślewskiego” była renowacja zabytkowego grobowca na Cmentarzu Łyczakowskim, której inicjatorem był SEP. Finansowanie całego przedsięwzięcia renowacji grobowca Profesora zostało zrealizowane przez wszystkich członków Stowarzyszenia.

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Zdjęcie: Grobowiec Powała-Zdzisławskich na Cmentarzu Łyczakowskim

W dniu 10 października 2013 roku w Sali Konferencyjnej ZG SEP w Warszawie odbyło się 26. zebranie ZG SEP, któremu przewodniczył Prezes SEP prof. Jerzy Barglik. Podczas zebrania odbyło się spotkanie z wnuczką prof. Romana Dzieślewskiego,

Elżbietą Gromnicką i jej mężem Janem, podczas którego wspominano uroczystości poświęcone obchodom jubileuszu 150-lecia urodzin SEP-owskiego Patrona Roku 2013, które odbyły się w dniach 27-30 września 2013 roku w Rzeszowie i we Lwowie. Roman Dzieślewski urodził się 18 stycznia 1863 r. w Tarnowie. Był najmłodszym synem Leona i Gabrieli z Morawskich. Miał dwóch braci Waleriana i Władysława oraz siostrę Felicję, która zmarła jako dziecko. Wszyscy bracia zostali inżynierami. Walerian był autorem projektu budowy wąskotorowej kolejki z Zakopanego przez Kuźnice, Halę Gąsienicową, na Przełęcz Świnicką. Projekt początkowo wzbudził ogromne zainteresowanie, ale ostatecznie nie podjęto jego realizacji wskutek sprzeciwu Towarzystwa Tatrzańskiego. Roman Dzieślewski od najmłodszych lat wyróżniał się swymi uzdolnieniami.

• W 1878 roku, w wieku 15 lat, ukończył z odznaczeniem szkołę realną w Jarosławiu. • W tym samym, 1878 roku, podjął studia na Wydziale Budowy Machin C. K. Szkoły Politechnicznej we Lwowie. • W 1880 roku rozpoczął działalność społeczną, w wieku 17 lat został członkiem Towarzystwa Politechnicznego. Jako student został asystentem Katedry Geodezji, kierowanej przez prof. Dominika Zbrożka i jednocześnie odbywał praktykę w przedsiębiorstwie budowlanym architekta W. Rawskiego we Lwowie. Mając 20 lat w 1883 roku, uzyskał dyplom inżyniera z odznaczeniem. • W latach 1882-1883 był asystentem Katedry Geodezji, kierowanej przez prof. Dominika Zbrożka, gdzie

Z ARCHIWUM ET

Zdjęcie: Po prawej: dom Dzieślewskich w Tarnowie (archiwum Marzeny Korendo, prawnuczki prof. Dzieślewskiego)

zajmował się przyrządami mierniczymi i jednocześnie odbywał praktykę w przedsiębiorstwie budowlanym architekta Wincentego Rawskiego we Lwowie. • W latach 1883-1885 po rezygnacji z asystentury otrzymał z Wydziału Krajowego dwuletnie stypendium naukowe na uzupełnienie studiów za granicą. W ramach tego stypendium uczęszczał przez 3 semestry na wykłady w Akademii Górniczej w Berlinie (Königliche Bergakademie), a następnie na wykłady z elektrotechniki na Politechnice w Berlinie Charlottenburgu (Königliche Technische Hochschule). W Berlinie był asystentem sławnego prof. Adolfa Slaby’ego. Był to profesor elektrotechniki politechniki berlińskiej, uczestnik eksperymentów Guglielmo Marconiego przesyłu sygnału radiowego przez Kanał la Manche. • Równocześnie ze studiami pogłębiał swą wiedzę praktyczną pracując jako wolontariusz w fabryce telegrafów G. Wehra w Berlinie, a także w fabryce lokomotyw i maszyn w Winterthur w Szwajcarii. • Po powrocie do kraju w 1885 r. pracował w warsztatach inż. Rychnowskiego we Lwowie. W latach 18871889 odbył techniczną służbę wojskową w austriackiej marynarce wojennej. Potem pracował przez dwa lata jako inżynier maszynowy i budowlany w Salinach w Wieliczce. • W wieku 28 lat, w 1891 roku, w CK Szkole Politechnicznej we Lwowie w drodze konkursu został powołany na profesora nadzwyczajnego elektrotechniki oraz na stanowisko kierownika Katedry Elektrotechniki. Był to pierwszy polski profesor elektrotechniki na ziemiach polskich.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

117

Z ARCHIWUM ET

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Zdjęcie: Roman Dzieślewski. Widok z ul. Śniadeckich na gmach Lwowskiej Politechniki (Fot. pryzmat.pwr.edu.pl, mhf.krakow.pl)

W zaborze rosyjskim takiej możliwości nie było, bo mimo wielu starań o utworzenie polskiej wyższej uczelni technicznej, zapoczątkowanych jeszcze w 1826 roku w Warszawie, potem w Puławach i Łodzi, nigdy nie udało się uzyskać na to zgody cara. Dlatego też nominacje polskich profesorów-elektryków na Politechnice Warszawskiej możliwe były dopiero po odzyskaniu niepodległości, w 1919 roku, a więc aż 28 lat później. • Osiągnięciem profesora było uzyskanie funduszy rządowych na zorganizowanie laboratorium elektrotechnicznego, bowiem rząd z zasady skąpił na wydatki w Galicji. Laboratorium zostało dobrze wyposażone (jak na ówczesne warunki), umożliwiało prowadzenie ćwiczeń i eksperymentów. Studenci mogli poznawać maszyny i urządzenia elektryczne w działaniu. Nieliczne mierniki z tego laboratorium można oglądać w obecnym Muzeum Lwowskiej Politechniki. • Wraz z rozwojem elektrotechniki zwiększał ilości godzin wykładów i rozszerzał ich tematykę. W 1892 roku wykłady obejmowały elektrotechnikę ogólną oraz elektrotechnikę szczegółową, a więc: maszyny elektryczne, transformatory, oświetlenie elektryczne oraz pomiary elektrotechniczne. Później jeszcze wykład z budowy elektrowni. Na inauguracji roku akademickiego 1892/93 wygłosił wykład, który był wielkim wydarzeniem pt. „Pogląd na elektryczne przenoszenie siły”. • Natomiast mając 32 lata, w 1895 roku otrzymał nominację na profesora zwyczajnego.

118

ElektroTrendy nr 5/2013

• W 1898 roku, kiedy miał 35 lat, we Lwowie wydano jego podręcznik akademicki „Encyklopedia elektrotechniki podług wykładów”. • Utrzymywał kontakty z elektrotechnikami z zaboru rosyjskiego. W 1900 roku był recenzentem książki „Prąd Elektryczny jego wytwarzanie i zastosowanie” warszawskiego elektrotechnika Kazimierza Lutosławskiego. Profesor Roman Dzieślewski był znakomitym pedagogiem i bardzo dobrym wykładowcą. Jego wykłady odznaczały się wielką jasnością i przejrzystością. Cieszyły się wśród słuchaczy dużą popularnością. Słusznie zasługuje na miano nestora i twórcę nauczania elektrotechniki na poziomie akademickim. Odbył 6 jednorocznych kadencji jako dziekan Wydziału Budowy Maszyn i 5 jako prodziekan. Był rektorem Szkoły Politechnicznej w kadencji 1901/02 i prorektorem w kadencji 1902/03. Był członkiem wydziałowej komisji egzaminu dyplomowego. W 1901 roku Szkoła Politechniczna otrzymała prawo nadawania stopnia naukowego doktora nauk technicznych. W czasie sprawowania przez prof. Dzieślewskiego funkcji rektora odbyły się dwie pierwsze obrony prac doktorskich. W 1902 roku rektor Dzieślewski poprowadził uroczystą promocję pierwszych polskich doktorów nauk technicznych Michała Kornella i Jana Blauta. Uświetnili ją udziałem namiestnik Galicji, marszałek Sejmu Galicyjskiego oraz arcybiskupi rzymskiego, greckiego i ormiańskiego obrządku.

Pierwszym asystentem prof. Dzieślewskiego od 1893 roku był Zdzisław Stanecki, następnie jego współpracownikami byli przyszli wybitni profesorowie polskich politechnik: Gabriel Sokolnicki, Kazimierz Idaszewski, Kazimierz Drewnowski, Wacław Günther. Różne funkcje pełnione na uczelni też zajmowały mu sporo czasu. Sytuacja taka doprowadziła w końcu do powołania w 1906 roku Katedry Elektrotechniki Konstrukcyjnej. Jednak dopiero w 1908 roku kierownictwo katedry i powołanie na profesora zwyczajnego objął znany w całej Europie wybitny specjalista w dziedzinie maszyn elektrycznych i organizacji pracy Aleksander Rothert. Profesor Roman Dzieślewski przekazał mu zajęcia z maszyn elektrycznych i transformatorów oraz budowy elektrowni. W roku akademickim 1910/11 utworzył pierwszy w dziejach polskiego szkolnictwa wyższego Oddział Elektrotechniczny, kształcący inżynierów elektryków. W 1912 roku prof. Dzieślewski wykładał również elektrotechnikę na odpłatnych kursach organizowanych przez Szkołę Politechniczną we Lwowie dla inżynierów budowy maszyn. Był to zaczątek studiów podyplomowych. W okresie 1914-1920 Lwowska Szkoła Politechniczna była czynna tylko dorywczo. W latach 1915/16 i 1916/17, mieścił się w niej szpital wojskowy. W 1918 roku, po odzyskaniu niepodległości uczelnia została przemianowana na Politechnikę Lwowską, a wydział zmienił nazwę na Wydział Mechaniczny. Prof. Aleksander Rothert po wojnie do Lwowa nie wrócił. Katedra Elektrotechniki Konstrukcyjnej została zlikwidowana.

Ulica 29 Listopada 102 – willa „Grażyna” zbudowana w 1906 r. według projektu arch. T. Obmińskiego (przebudowana w 1913, arch. A. Piller) dla profesora elektrotechniki i działacza społecznego Romana Dzieślewskiego.

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Strona tytułowa odbitki ze „Słowa Polskiego” 1905 roku

Jednak Oddział Elektrotechniczny, dzięki staraniom prof. Dzieślewskiego, uzyskał znakomitą obsadą. Jego dawni asystenci po kilkunastoletniej pracy w przemyśle i energetyce wrócili na uczelnię. W roku 1919 powstała Katedra Pomiarów Elektrotechnicznych, z laboratorium, z kierownikiem prof. Kazimierzem Idaszewskim, który podjął też opiekę nad przedmiotem maszyny elektryczne. W 1920 roku utworzono Katedrę Oświetlenia Elektrycznego (później Urządzeń Elektrycznych) z kierownikiem prof. Gabrielem Sokolnickim. Profesor Dzieślewski dla siebie pozostawił tylko kierownictwo Katedry Elektrotechniki Ogólnej oraz wykład i ćwiczenia z elektrotechniki ogólnej. Pierwsza

Strona tytułowa „Sprawozdania w sprawie budowy kolei elektrycznej w mieście Lwowie

inauguracja roku akademickiego Politechniki Lwowskiej odbyła się 10 XII 1920 roku a nowy statut, w którym wymieniono trzy istniejące Oddziały Wydziału Mechanicznego: Maszynowy, Naftowy i Elektrotechniczny, został zatwierdzony 28 VI 1921 roku. Profesor Dzieślewski był w 1923 roku recenzentem pierwszej pracy doktorskiej z elektrotechniki na Politechnice Lwowskiej. Praca została odznaczona (wyróżniona), a pierwszym doktorem był Stanisław Fryze. W dniu 12 stycznia 1924 roku prof. Dzieślewski wygłosił przemówienie podczas uroczystej promocji doktorskiej Stanisława Fryzego. Przez 16 lat był członkiem Rady Stołecznego Miasta Lwowa, był referentem różnorodnych spraw technicznych miasta, m.in. dotyczących rzeźni, wodociągów, gazowni i elektrowni. W 1901 roku, jako rektor Szkoły Politechnicznej był z urzędu posłem do Sejmu Krajowego. Zajmował się również projektem organizacji miejskiego Urzędu Budowniczego. W 1905 roku opublikował w Słowie Polskim szereg artykułów na temat udziału, organizacji i stanowiska urzędów technicznych w administracji miasta Lwowa, a w 1910 roku przedstawił 27 projekty reformy Miejskiego Urzędu Budowniczego. W 1919 roku kandydował na posła do Sejmu w Warszawie. Od młodych swoich lat związany był z Politechniką Lwowską – najpierw jako student, członek Towarzystwa Politechnicznego, nauczyciel akademicki. Przez 33 lata wykładał elektrotechnikę ogólną na swojej uczelni. Zgromadził wokół siebie zespół młodych zdolnych adeptów elektrotechniki, którzy stali się uczonymi o europejskiej renomie. Do jego najwybitniejszych wychowanków należeli: Kazimierz Drewnowski (Politechnika Warszawska), Kazimierz Idaszewski (Politechnika Lwowska i Politechnika Wrocławska), Gabriel Sokolnicki (Politechnika Lwowska i Lvivska Politechnika). W wielkim stopniu przyczynił się do rozwoju Szkoły Politechnicznej we Lwowie, w szczególności do rozwoju kierunku elektrotechnika i utworzenia Oddziału Elektrotechnicznego. Jako energiczny samorządowiec walczył o usprawnienie administracji technicznej w mieście. Dzięki jego zaangażowaniu we Lwowie ruszył pierwszy tramwaj elektryczny. Współautor

Z ARCHIWUM ET

Pierwszy tramwaj we Lwowie, koniec XIX w.

„Sprawozdania w sprawie kolei elektrycznej w mieście Lwowie”, w którym udowodniono rentowność elektrycznego tramwaju, jego wydajność i wytyczono trasę pierwszej linii tramwaju elektrycznego w mieście i jednocześnie pierwszego na ziemiach polskich. Zmarł nagle 8 sierpnia 1924 roku w wieku 61 lat we wsi Kasinów pod Iwacewiczami na Polesiu. Pochowany został na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie w grobowcu Zdzisławskich. Profesor Roman Dzieślewski w małżeństwie z Marią Jadwigą Ipohorską Lankiewicz (ślub 2 III 1897 r.) miał troje dzieci: Danutę, Zygmunta Powałę-Dzieślewskiego por. dypl. i Grażynę.

Opracowano na podstawie nw. źródeł: 1. Artykuł profesora Jerzego Hickiewicza „Nauce i społeczeństwu. Roman Dzieślewski” 2. S trona internetowa: www.ptetis.ee.pw.edu.pl 3. Opracowanie na podstawie różnych publikacji: Zbigniew Białkiewicz, Jerzy Hickiewicz 4. Kurier Galicyjski 5. Inne informacje i zdjęcia ogólnie dostępne

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

119

CZAS RELAKSU

Ekologia

Elektryzująca przyszłość rowerów Branża rowerowa w miejscu nie stoi. Projekty rozwiązań dla bicykli XXI wieku mogą zaskakiwać. Komputery pokładowe, zasilanie energią słoneczną, automatyczne przerzutki czy rowery składane z modułów kompaktowych – to tylko część przedstawionych w ostatnim czasie rowerowych nowości. Wyraźnie potwierdza się rosnąca rola segmentu rowerów elektrycznych oraz elementów elektronicznych.

ajnowsze projekty i kierunki, którymi podąża rowerowy świat, zaprezentowano w ostatnich dniach sierpnia w niemieckim Friedrichshafen na targach Eurobike 2013. Premierę miało tam aż 300 produktów. Swoje propozycje przedstawiło w sumie blisko 1.300 firm z 54 państw, w tym m.in. Shimano, Campagnolo i polski Kross. Targi odwiedziło łącznie ponad 45.000 osób. Tegoroczna edycja Eurobike potwierdziła, że producenci coraz mocniej stawiają na poszerzanie zakresu oferowanego sprzętu. Powszechnie deklarowanym celem jest jak najlepsze dopasowanie do indywidualnych potrzeb rowerzystów. Stąd też dalszy rozwój i zróżnicowanie modeli MTB, cross, city i trekking. Widoczne są również śmiałe kroki, jeżeli chodzi o rozmiary opon, np. ekspansja kół o średnicy 27,5 cala oraz wprowadzanie na rynek tzw. fat bikes, czyli rowerów o bardzo grubych oponach. Najwięcej innowacji szykuje się jednak w ofercie dotyczącej rowerów elektrycznych, które zdecydowanie zdominowały wystawę. Nie chodzi już tylko o elektryczne systemy wspomagania napędu, ale także o automatyzację i komputeryzację na szeroką skalę. Komputer na pokładzie, solarnie zasilany… Furorę podczas Eurobike 2013 zrobił system stworzony przez niemiecką firmę Bosch. Mowa o eBike Systems – rdzeniem nowej propozycji jest komputer pokładowy, który można będzie połączyć ze smartfonem. Dzięki urządzeniu rowerzysta może np. dowiedzieć się, ile kalorii spalił już w trakcie jazdy. Sprzęt oferuje też m.in. pełną

120

ElektroTrendy nr 5/2013

Zdjęcie: Smart materials, czyli wyjątkowo lekkie materiały komunikację za pomocą bluetooth czy systemu komend i poleceń głosowych. Oczywistością jest w tym przypadku również mapa GPS. Mała rewolucja szykowana jest ponadto w zasilaniu e-rowerów. Na Eurobike 2013 przedstawiono nowe, alternatywne źródła zasilania. W fazie koncepcyjnej znajdują się przykładowo przyjazne dla środowiska naturalnego systemy oparte na energii słonecznej. Ładowanie ma przebiegać także w czasie jazdy, co pozwoli – poprzez brak przymusu doładowania – na pokonanie wyraźnie dłuższych dystansów z włączonym wspomaganiem elektrycznym. W segmencie e-rowerów alternatywne metody zasilania znajdują się jednak jeszcze w powijakach. Praktycznie jedynym takim – realnie uży-

tecznym rozwiązaniem – są obecnie systemy odzyskiwania energii podczas zjazdu w dół zbocza i przy hamowaniu (np. napędy serii Tranz X). Jeszcze ciekawiej zapowiada się koncept poboru energii „z ubrania”. Naukowcy pracują nad materiałami – chodzi o bieliznę i ubiór wierzchni – pozwalającymi na przetworzenie powstałej podczas ruchu energii, która jest następnie magazynowana w specjalnych ogniwach. Rowerzysta będzie mógł wykorzystać zebraną w ten sposób energię np. przy podchodzeniu pod stromy podjazd. Jazda harmonijna Z równie ciepłym przyjęciem spotkała się prezentacja przerzutek Harmony 2, przygotowanych przez firmę NuVinci. To przerzutki automatyczne – wybór

Ekologia

przełożenia dokonywany jest więc z automatu. Sprzęt działa na podobnych zasadach, jak automatyczna skrzynia biegów w samochodzie. Urządzenie powinno znaleźć zastosowanie przede wszystkim w rowerach elektrycznych. Jak się bowiem okazało, duża część ich użytkowników nie zwraca uwagi na ustawienie przerzutek. E-rower sam się nimi „zajmuje”. W efekcie często pozostawiony jest najwyższy bieg, a jeśli kierujący jednośladem na to nie zważa, to w konsekwencji elektryczne doładowanie po prostu szybciej się zużywa. W przypadku e-rowerów działanie przerzutek polega na ścisłym dostosowaniu obciążenia do pokonywanego zjazdu, podjazdu i wkładanej w pedałowanie siły. Co ciekawe, przewidziano do tego swego rodzaju rozdział siły ludzkich mięśni oraz siły dodawanej przez silnik – na ekranie widoczny będzie stopień wykorzystania w danej chwili każdej z tych sił. Mimo dobrych ocen zbieranych przez przerzutki automatyczne, sprzęt ten może mieć poważne problemy z szerszym zaistnieniem na rynku. Barierą jest cena, która oscyluje w granicach 3.000 euro. Dopiero konkurencja (podobne do Harmony rozwiązania proponują m.in. SRAM i Shimano) i dalszy rozwój procesów technologicznych doprowadzą z czasem do zmniejszenia kosztów. Renesans składaków? Targi pokazały, że do łask wracać zaczynają rowery składane, popularne niegdyś i w Polsce (np. Wigry produkowane w XX w. przez bydgoski Romet). Teraz jest to już jednak całkiem innym pułap technologiczny. Popularność zdobywają głównie projekty oparte na gotowych modułach, wykonanych z wyjątkowo lekkich materiałów. Tego rodzaju kompaktowe składaki pozwalają na osiągnięcie większej

CZAS RELAKSU

Zdjęcie: Futurystyczny BionX mobilności, co jest szczególnie istotne dla ludzi żyjących w mocno zurbanizowanej przestrzeni. Wydaje się, że w kolejnych latach rozwiązania tego typu będą coraz powszechniejsze. To całkowicie zrozumiałe, tym bardziej w kontekście życia miejskiego. Taki model składanego roweru można, np. bez większych problemów rozłożyć na trzy części i schować do stosunkowo niedużej torby. Polska perspektywa Do Polski większość rowerowych nowości i trendów dociera niestety zazwyczaj ze sporym opóźnieniem. Podobnie jest z rowerami elektrycznymi. Obecnie ich sprzedażą zajmuje się nad Wisłą tylko kilka firm. Jednym z pionierów jest Taurus, znany dotychczas głównie z produkcji bagażników samochodowych, w tym także uchwytów do transportu rowerów. E-rowery nie są jeszcze zakorzenione w świadomości Polaków. Większość, również wśród miłośników rowerowej rekreacji, podchodzi do nich

sceptycznie. Drugim problemem jest kwestia ceny. Koszt dobrej jakości e-roweru to co najmniej 5.000 zł. Zatem, zważywszy na wysokość średniej płacy w Polsce, jest to już spory wydatek. Mające siedzibę na Górnym Śląsku przedsiębiorstwo postanowiło podjąć działania mające na celu spopularyzowanie rowerów elektrycznych. W Mikołowie i Warszawie otwarło – w ramach oferty elektrobikes.pl – centra testów, gdzie każdy chętny może sprawdzić, czy odpowiada mu jazda z elektrycznym wspomaganiem. Reakcje osób są bardzo różne. U jednych widać nastroje nawet euforyczne, u części jednak niezadowolenie. To prawdopodobnie kwestia gustu, być może też po części przyzwyczajenia do klasycznych rozwiązań. Segment rowerów elektrycznych stanowi na razie tylko drobny ułamek w sprzedaży rowerów. Szacuje się, że w 2013 roku liczba sprzedanych egzemplarzy nie przekroczy w Polsce 1.000 sztuk. Dla porównania, w Niemczech, które są pod tym względem zdecydowanym liderem w Europie, kupionych zostanie nawet 400.000 sztuk. Więcej na: www.elektrobikes.pl; www.taurus.info.pl; testy rowerów elektrycznych (elektrobikes.pl): http://youtu.be/C17rwN86QOc eBike Systems firmy Bosch: http://youtu.be/FUDFhzl2RkU Źrodło i Zdjecia: Taurus.info

Zdjęcie: Składak XXI wieku

Zdjęcie: Magma Concept Bike nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

121

CZAS RELAKSU

Ekologia

Dlaczego nie powstał

park narodowy na Mazurach?

Krzysztof A. Worobiec

W ogólnoświatowym konkursie na 7 Nowych Cudów Natury oraz związanej z konkursem kampanii promocyjnej „Mazury – Cud Natury”, podczas której chórem powtarzano, że Mazury to istny „cud”, nie uczyniono nic, by ten cud chronić!

a szeroko zakrojona, kosztująca 2,5 miliona złotych kampania pozostawiła niedosyt: mazurska natura została potraktowana instrumentalnie, wyłącznie jako tło dla haseł reklamowych, zabrakło natomiast refleksji, że chodzi przecież o cud NATURY, zabrakło aktu wieńczącego całość, jakim byłoby utworzenie (lub zainicjowanie procesu tworzenia) parku narodowego, choć od ponad pół wieku postuluje się objęcie tą formą ochrony najcenniejszych fragmentów Krainy Wielkich Jezior Mazurskich! Ochrona taka jest konieczna – pomyślmy, jak będą wyglądały Mazury za 50 lat przy takim jak obecnie tempie inwestowania, mnożenia samowoli budowlanych, dewastowania brzegów jezior, grodzenia ich płotami, zasypywania gruzami terenów podmokłych, zamieniania lasów w ser szwajcarski z powycinanymi plackami zrębów? Musimy wyzbyć się krótkowzroczności i doraźnego liczenia korzyści, a zastanowić się, czy chcemy przyszłym pokoleniom pozostawić zabetonowane brzegi jezior, zaśmiecony i zdegradowany krajobraz. Czy rzeczywiście chcemy zostawić im „Cud Natury” tylko do oglądania na plakatach kampanii promocyjnej zakończonej A.D. 2012? Problem braku należytej ochrony najcenniejszych miejsc przyrodniczych nie dotyczy jednak tylko Mazur!

122

ElektroTrendy nr 5/2013

Przez ostatnią dekadę (od 2001 roku) nie utworzono w Polsce ani jednego parku narodowego. Niepowodzeniem skończyły się wieloletnie działania prowadzące do utworzenia parków narodowych na obszarze Jury Krakowsko-Częstochowskiej czy wokół Arłamowa na Pogórzu Przemyskim i Gór Sanocko-Turczańskich lub do powiększenia obszaru Białowieskiego Parku Narodowego poprzez włączenie do niego całej polskiej części

Rzeka Krutynia. Zdjęcie. K. A. Worobiec

Puszczy Białowieskiej. Nie doszło do tego mimo apeli organizacji pozarządowych, analiz naukowych potwierdzających, że obecny stopień ochrony tych wszystkich obszarów jest niewystarczający, a także planów rządu, który wśród zadań na lata 2008–2013 przyjął powołanie nowych obszarów chronionych... doprecyzowując, że: „do priorytetowych zadań w tym zakresie należy m.in.: powołanie Turnickiego PN, Jurajskiego PN,

Ekologia

Jezioro Tałty. Zdjęcie. K. A. Worobiec

czeniem wartości „współczesnemu i przyszłym pokoleniom”. Wartości te muszą być wyjątkowe i mieć znaczenie ponadlokalne i ponadregionalne, a więc „narodowe” zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego: „dotyczące narodu; należące do niego”. Bogactwo przyrodnicze (różnorodność biologiczna) Polski należy do

największych w Europie, dlatego jako członek Wspólnoty możemy wnieść bardzo znaczący wkład: naszą cenną przyrodę i harmonijny krajobraz. To cenne dziedzictwo przyrodnicze jest niezwykle wrażliwe na czynniki zewnętrzne i wymaga należytej ochrony, a najbardziej skuteczną formą obszarowej ochrony przyrody są parki naroZdjęcie K. Płońska

Mazurskiego PN, powiększenie Białowieskiego PN i Karkonoskiego Parku Narodowego...”! Od 1872 roku powstało na świecie ponad 7 tys. parków narodowych i stale powstają nowe (w Szwecji w 2009 roku, w Norwegii w 2009 roku, we Francji są tworzone aż 3 kolejne). W Polsce istnieją 23 parki narodowe zajmujące około 1% powierzchni kraju (dla porównania: Włochy ok. 5%, Austria 3%, Francja 2,7%, Czechy 2,5%, Niemcy 0,54%). Najważniejszym celem tworzenia parków narodowych jest kompleksowa ochrona przyrody i krajobrazu. Jest to niezbędne zwłaszcza obecnie, gdy na skutek nadmiernej eksploatacji wszelkich zasobów, zagrożonych wyginięciem jest aż 15% wszystkich żyjących na świecie gatunków roślin i zwierząt (wśród zwierząt zagrożonych jest 33% gatunków ssaków, 31% płazów, 20% gadów, 12% ptaków i 40% ryb)! Zgodnie z polskim prawem parki narodowe – najwyższe rangą formy ochrony przyrody, tworzy się w celu zachowania szczególnie cennych, unikalnych bądź zagrożonych znisz-

CZAS RELAKSU

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

123

CZAS RELAKSU

Ekologia

Zdjęcie W. Wróbel dowe. Ale te w Polsce nie powstają, bo zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o ochronie przyrody rząd zobowiązany jest przedłożyć projekt rozporządzenia o powołaniu lub zmianie granic parku narodowego stosownym radom gmin, powiatów i sejmikom wojewódzkim, które mają prawo odmowy uzgodnienia takiego projektu! „Uzgodnienie” oznacza tyle co „zgoda”, ma więc charakter wiążący, a ponieważ nie ma organu nadrzędnego nad samorządami lokalnymi, to poprzez prawo weta mogą one skutecznie blokować plany tworzenia lub zmiany granic parków narodowych. Tym samym tereny o wyjątkowych walorach naturalnych i znaczeniu narodowym, a nawet światowym, nie mogą być chronione jako parki narodowe, bo samorządy lokalne wspierane przez

124

ElektroTrendy nr 5/2013

inwestorów patrzących z pożądaniem na najładniejsze (=najcenniejsze) tereny oraz przez lobby myśliwsko-leśne, są przeciwne takim powierzchniowym formom ochrony przyrody (nawet tworzonym na nieruchomościach należących do Skarbu Państwa). Decydenci straszą społeczności lokalne parkami narodowymi, twierdząc że są one hamulcem postępu, że ich tworzenie prowadzi do zwiększenia bezrobocia, że wstrzymają one rozwój i wszelkie inwestycje – jakie, nie wiadomo?! Prof. Tomasz Żylicz, dziekan Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego na podstawie wieloletnich badań stwierdziła: „Analiza faktycznie obserwowanych konfliktów «parkowych» wykazuje, że ludzie obwiniają parki za ograniczenia, które wcale nie są z nimi związane. Podobnie, obwi-

niają je za utratę możliwości inwestycyjnych, które były iluzoryczne”... Park narodowy to najtrwalsza i najbardziej stabilna forma ochrony przyrody. Nadanie obszarowi statusu parku narodowego jest równoznaczne z nadaniem „najwyższego znaku jakości krajobrazu”, daje możliwości kontrolowanego rozwoju i stanowi najlepszą, bo najskuteczniejszą formę zarządzania krajobrazem. Poza wartością prestiżową i promocyjną tworzenie parków narodowych ma wymierne znaczenie ekonomiczne. Stanowią one bowiem państwowe jednostki budżetowe, a więc są finansowane z budżetu centralnego, a nie obciążają kasy lokalnej, wojewódzkiej (tak jak parki krajobrazowe). Dają też możliwość korzystania z innych funduszy – np. Narodowego Funduszu Ochro-

CZAS RELAKSU

ny Środowiska na budowę kanalizacji czy sieci wodociągowych. Gminy, na których obszarze utworzony jest park narodowy, otrzymują z budżetu państwa rekompensaty z tytułu utraty dochodów podatkowych. Wszędzie na świecie tworzenie parków narodowych przyczynia się do rozwoju społeczności lokalnych i generuje miejsca pracy, szczególnie w miejscowości, w której znajdzie się dyrekcja parku (poza specjalistami zatrudnia się prze-

Zdjęcie K. Płońska

Zdjęcie W. Wróbel

Ekologia

cież pracowników administracyjnych, technicznych, strażników etc). Istnienie parku narodowego przyczynia się do zmniejszenia bezrobocia poprzez rozwój turystyki (rozwój ten jest kontrolowany i regulowany) oraz zwiększenia ilości miejsc pracy w handlu i usługach „okołoparkowych” (np. przewodnicy, pamiątkarstwo). Tak więc tworzenie parku narodowego przyczynia się do rozwoju regionu – odwrotnie niż uważają nasi samorządowcy wszelkich szczebli, którzy wmawiają nam, iż są one „zagrożeniem dla rozwoju”. Tę trwającą od lat stagnację w tworzeniu i zmianie granic parków narodowych postanowili przerwać przedstawiciele organizacji pozarządowych, którzy wystąpili z obywatelską inicjatywą ustawodawczą, mającą na celu zmiany obecnie obowiązujących przepisów w tym zakresie. Ale o tym za miesiąc...

Krzysztof A. Worobiec, z wykształcenia geograf, współzałożyciel (z żoną Danutą) i prezes Stowarzyszenia „Sadyba”; inicjator wielu działań na rzecz ochrony krajobrazu, m.in. akcji „Ratujmy Aleje”, autor projektu „Zagubione wioski Puszczy Piskiej”, stale współpracuje z miesięcznikiem „Dzikie Życie”, kwartalnikiem „Borussia” i prasą lokalną. Wraz z żoną mieszka w Kadzidłowie na Mazurach, gdzie stworzyli wpisaną do rejestru zabytków „Osadę kulturową” złożoną z 6 przeniesionych drewnianych budynków, a w jednym z nich prywatne muzeum. Więcej: www.sadybamazury.wordpres.com/; http://worobiec.wm.pl/ Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur Sadyba powstało w 2004 roku by chronić krajobraz kulturowy i naturalny jako całość oraz jego elementy zagrożone zniszczeniem z powodu niewiedzy, bezmyślności lub świadomego działania. Stowarzyszenie edukuje, prowadzi działania o charakterze interwencyjnym oraz działania długofalowe: od 2004 roku akcję Ratujmy Aleje w celu wstrzymania wycinek alei przydrożnych; od 2005 roku działania w celu utworzenia Starowierskiego Parku Kulturowego i Mazurskiego Parku Narodowego; od 2009 roku realizuje projekt Zagubione wioski Puszczy Piskiej w celu przywrócenia pamięci o wsiach, które po 1945 roku rozszabrowano i zlikwidowano, od 2010 roku uczestniczy w ogólnopolskiej koalicji „Oddajcie Parki Narodowi”. W 2009 roku książką „Aleje przydrożne. Historia, znaczenie, zagrożenie, ochrona” Stowarzyszenie zainicjowało serię wydawniczą „Ślady w krajobrazie”. Wszystkie działania Stowarzyszenia opierają się na pracy społecznej i wkładzie finansowym wnoszonym przez członków.

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

125

CZAS RELAKSU

126

ElektroTrendy nr 5/2013

Pod prądem K a s i a

Pod prÄ&#x2026;dem K a s i a

CZAS RELAKSU

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

127

CZAS RELAKSU

128

ElektroTrendy nr 5/2013

Pod prądem K a s i a

Pod prÄ&#x2026;dem K a s i a

CZAS RELAKSU

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

129

CZAS RELAKSU

130

ElektroTrendy nr 5/2013

Pod prądem K a s i a

Pod prÄ&#x2026;dem K a s i a

CZAS RELAKSU

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

131

CZAS RELAKSU

132

ElektroTrendy nr 5/2013

Pod prądem K a s i a

Pod prÄ&#x2026;dem K a s i a

CZAS RELAKSU

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

133

PORTAL ElektroTrendy.pl

z a w s ze a k t u a l n e i n fo r m a c j e

narzÄ&#x2122;dzia

dom

w budowie

newsy

porady

eksperta

wiedza

i technika

biznes

relacje

BHP

www.ElektroTrendy.pl

Super nagrody!

Krzyżówka

CZAS RELAKSU

Sponsorem nagród do naszej krzyżówki jest firma EcoEnergy, która przeznaczyła wyjątkowe nagrody dla pierwszych 5 osób, które nadeślą nam prawidłowe rozwiązanie. Adres redakcji: ElektroTrendy, ul. Sieradzka 3, 01-263 Warszawa, z dopiskiem: krzyżówka. Wysłanie rozwiązania krzyżówki traktowane jest jako jednoczesne wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych, zgodnie z ustawą. Unieruchamia złamana rękę

Kojarzy się z żuciem

Osiedlił się w obcym kraju

Biblijny bratobójca Miasto w południowych Włoszech

Drwina, Connery, szyderaktor stwo

Drania nie rusza

Nowela Bolesława Prusa

4 25

Rozbrajana przez sapera

Przekroczył Rubikon

Rodak, ziomek Kurek, zawór

Koń maści czarnej Ortopedyczna w bucie

Korek na drodze Złocisty trunek

Zioła zalane wrzątkiem Chorobliwy podpalacz

19 Jednostka napięcia

Z Tokio Autor "Winnetou"

Śpiewała o orłach, sokołach

Obiekt sportowy Rewolwer bębenkowy

Spis obecnych na zebraniu

Dyletant, ignorant

Sztuka układania kwiatów

Rewia Strój żałobny

Miasto u stóp Etny NaczySzyk nie z samokwiatem lotów

Drzewo Laury i Filona

Świętuje 21 VI Płyty na dachu

Worek podróżny

Baśniowy stworek

8 Step na Węgrzech

17 Ruch tłoka w silniku

Pląs na parkiecie

24 Samochód z Korei

Psia mama Narożnik Pryzma, kopiec Krwawa rzeź

August II Mocny

Cechy budzące wesołość

Krzywda, szkoda Omasta

Model Opla

Ogłoszenie w czasopiśmie

Miękka tkanina Gra w karty

Mądry doradca

Pled Ożenił się z Jagną

Awantura, kłótnia

Do rozpylania perfum

Przyjem- W parze ny z zapach Warsem

26 7

Willa Szymanowskiego

Skandowiec ... Krasicki

Skrzydlaty koń Dopływ Dunaju Akt parlamentarny

Odmiana jabłoni

Archaik Jedna z Gorgon

Układ nitek wzdłuż tkaniny

Podłoga stodoły

Składnik płynów do chłodnic

Trzyma liść na łodydze

Octowa do marynat

Uczucie Część piecze- Talmudu nia w Uchwyt przełyku ślusarski

Ćwiczenia wojskowe

Domino lub warcaby

Wśród Fiatów

Wdycha- Bywa drażliwy ny nad Litera morzem grecka Wawrzyn Liście 16 pietruszki Łużycka lub Kłodzka

12 31

Dalszy plan obrazu

Ukrop

Śródziemnomorska wyspa

Muzyka Eminema

Zadrzewiony obszar

Ptasi śpiew Stworzona z żebra Adama

Liściaste warzywo

Intensywne żywienie zwierząt

Wstążka we włosach

2 15

Litery z pól ponumerowanych od 1 do 31 utworzą rozwiązanie - przysłowie polskie. 1

9 10

11 12 13

14 15 16 17

18 19 20

22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Nazwiska zwycięzców krzyżówki nr 1 – ZEXT - z ET nr 04/2013, hasło: CO SERCE DYKTUJE TO PIÓRO PISZE 1. Aneta Paszkowska, Kraków, 2. Paulina Zagórna, Warszawa, 3. Tatiana Olkowicz, Białystok, 4. Paulina Zagórna, Warszawa, 5. Tomasz Woźniak, Lublin,

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

135

Portal branĹźy elektroinstalacyjnej

cloud www.ElektroTrendy.pl

smartfon

tablet komputer

Super nagrody!

Krzyżówka

CZAS RELAKSU

Sponsorem nagród do naszej krzyżówki jest firma ZeXt, która przeznaczyła wyjątkowe nagrody dla pierwszych 5 osób, które nadeślą nam prawidłowe rozwiązanie. Adres redakcji: ElektroTrendy, ul. Sieradzka 3, 01-263 Warszawa, z dopiskiem: krzyżówka. Wysłanie rozwiązania krzyżówki traktowane jest jako jednoczesne wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych, zgodnie z ustawą. Srebrzystobiały metal Wyspiarskie państwo w Europie

Manna, Wyparta gryczana przez lub jaglana płytę CD Gra podwójna w tenisie

Pruski ziemianin

Jadowity wąż Technik dźwiękowy Miasto nad Dunajem

Czapka rektora Rankiem na łące

W grupie Wielkich Jezior Zjazd

Podany w rysopisie

17 Bóg wojny

Ringo z The Beatles Kolega judoki Występ po owacji

Legenda Imię Andrycz, aktorki

Wyrób z krosna Japońska kasta

Stolica Albanii

2 11

12 16

Sąsiad Turcji Pełna leków

10 Przydomek Eisenhowera

Zobojętnienie, stan odrętwienia

22 Zobowiązanie do zapłaty

Powszechne uznanie, rozgłos

Odmiana Równokapusty waga, warzywbrak nej ruchu

Ruch tłoka w silniku

Zbędny ciężar

Bryczka

Włoskie imię męskie

Porcja rudy do wytopu

Lud z Rwandy Lerska, śpiewała "Po prostu jestem" Wysokie Tkwią w siodło futrynie

Dopływ Wołgi Związek państw

Słynny agent J-23

Bożek z fletnią Forma rozliczeń

Giętki pręt metalowy

MuzyczNie Wierzch- Medykament ne posłunia talerze chał rad osłona Czeskie Dedala Strateg miasto przy granicy z Polską

Dzień tygodnia

Procenty Zastyga w formie

Powóz konny

Wincenty, kronikarz Miłośnik

Ziemia uprawna Zakrywa dziurę

Pora kanikuły

Ropucha olbrzymia

27 Szkocki trunek

Przód męskiej koszuli

Angielska miara gruntu

Niewielki lasek Wymarły struś Nad rzeką

Bazar, jarmark

Dorosły samiec owcy Głęboka na zupę

Uprzywilejowana karta

Trafiła na kamień

Broń ręczna Wczesna pora

Metal alkaliczny

30 Oprawca

Przy filmowym płaszczu

Statek kosmiczny

Balowa w zamku

Muzeum sztuki w Paryżu

Gruba deska

Nietakt, uchybienie

Urzędowe Biblijny dokumenty prorok Księstwo Turner, arabskie piosenkarka

Turecka metropolia

Buty na kółkach

Naprawa

Atrybut ministra

Salvadore, surrealista Odzyskanie zastawu

Napój Stan gobogów towości Wykaz błędów drukarskich

Próbny okres pracy

Dźwięk Gz krzyżykiem

Podobna do skrzypiec Fason sukni

Miasto św. Franciszka

Litery z pól ponumerowanych od 1 do 35 utworzą rozwiązanie - przysłowie polskie. 1 2 3

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

Nazwiska zwycięzców krzyżówki nr 2 – SMART- z ET nr 04/2013, hasło: DOBRE KOWADŁO MŁOTKA SIĘ NIE BOI 1. Anna Kruszak, Gliwice, 2. Beata Borek, Katowice, 3. Jolanta Antkowiak, Turek, 4. Paweł Kawelec, Warszawa, 5. Zygmunt Szczęsny, Słupsk,

nr 5/2013 www.elektrotrendy.pl

137

Naturalna ewolucja