ElektroTrendy 06/2012

ElektroTrendy 6/2012 (7)

Najlepsze Życzenia Świąteczne i Szczęśliwego Nowego Roku 2013

w w w . e l e k t r o t r e n d y. p l

Magazyn dla elektryków i nie tylko...

elektrotrendy 05/2012

Cena: 9,99 w tym 8% VAT

ów yk tr ek .

El .. a ko dl tyl yn ie az i n ag M

Trends Today Tomorrow

00_redakcja.indd 10

2012-12-17 12:35:04 2012-12-20 11:01:39

000_okla

17 12:35:04

000_okladka_ET_6_2012.indd 3 00_redakcja.indd 11

2012-12-20 11:01:40

00_redakcja.indd 3

2012-12-19 21:29:17

od redakcji

WSTĘP

Szanowny Czytelniku, J

eśli to czytasz, to znaczy że trzymasz w swoich rękach już SIÓDMY, a szósty w tym roku, numer 2-miesięcznika „ElektroTrendy”, Magazynu dla Elektryków i nie tylko… Tym razem jest to NUMER ŚWIĄTECZNO-NOWOROCZNY. Tym samym życzymy Wszystkim Czytelnikom i Sympatykom - Spokojnych Rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia oraz Szczęśliwego Nowego Roku 2013, który wbrew przesądom (‘13) i przeciwnościom życia codziennego, suma summarum, powinien być jednak pomyślny.

Zespół Redakcji „ElektroTrendy” co prawda przewiduje, że nadchodzący 2013 rok, będzie dla wielu z nas bardzo trudny, trudny od strony finansowej, nie popytowej. Wiele firm z naszej branży może nie wytrzymać tego „ciśnienia”. Ponadto miejmy „cichą” nadzieję, że „na okrasę” rząd nie „zafunduje” nam 25% VAT-u. Wydaje się, że powinien zrobić wręcz odwrotnie - dla rozkręcenia koniunktury winien go zmniejszyć do 18-19%, a bilans w dochodach budżetu państwa i tak wyszedł by na plus. Ale jak to mówią zawsze trzeba mieć nadzieję i my zespół redakcyjny magazynu „ElektroTrendy” wierzymy, że przy prawidłowej polityce handlowo-finansowej każdego z nas, uda się „przetrzymać” nie tylko 2013 rok, ale i kolejne, dwa następne, które będą równie trudne.

W planowaniu „ciężko zdobywanego pieniądza” powinna pomóc ustawa wchodząca od 1 stycznia 2013 roku zmieniająca trzy ustawy (PIT, CIT i VAT), w wyniku których przedsiębiorca (wierzyciel), który nie dostał w terminie zapłaty za dostarczone przez siebie towary lub usługi musi obniżyć podstawę opodatkowania zarówno w podatku dochodowym, jak i podatku VAT oraz przedsiębiorca dłużnik będzie miał obowiązek podwyższenia zobowiązania podatkowego z tytułu zobowiązań, których nie zapłacił w terminie. Mechanizm korekt w przypadku wszystkich trzech ustaw ma zastosowanie po upływie 30 dni od terminu płatności. Zmiany będą nieco dolegliwe dla podatników, jednak mając na względzie, że prowadzić będą do płacenia podatków od faktycznie uzyskanych dochodów/przychodów – będą dla podatników zdecydowanie korzystne.

Dla przypomnienia lub dla tych osób, które mają po raz pierwszy: „ElektroTrendy”, Magazyn dla Elektryków i nie tylko…, to czasopismo, które ma ambicje być poradnikiem dla (prawie) każdego czytelnika, także takiego, który nie dysponuje nadmiarem czasu, a poszukuje rożnych informacji podanych w pigułce. Magazyn ma w łatwy, przystępny i zrozumiały sposób, ale „…zawsze z pieprzykiem” przybliżać to co się dzieje w branży lub komentować to, co się ostatnio w niej lub w dookoła niej działo.

Jednocześnie jest typowym „czytadłem” skierowanym nie tylko do osób czynnych zawodowo, ale również do osób uczących się w szkołach i/lub na budowach lub właśnie zmieniających z różnych przyczyn życiowych swoje dotychczasowe zajęcie, na profesję elektryka. „ElektroTrendy” skierowane jest do tych Wszystkich, którzy chcą w sposób przystępny i „bezbolesny” uporządkować i/lub uzupełnić swoją wiedzę o produktach, firmach, trendach i historii branży elektrotechnicznej.

Magazyn zawiera dużo „żywych” informacji z kraju i ze świata gospodarki oraz z pogranicza polityki, tej polityki, która ma istotny wpływ na rozwój, bądź wyhamowania naszej branży. „ElektroTrendy” co dwa miesiące oferują wszystkiego po trochu, trochę publicystyki, trochę techniki, trochę porad praktycznych, trochę historii elektrotechniki, krótkie opowieści o znanych i nieznanych wynalazcach, również “coś” dla duszy i ciała, i intelektu, czyli dla każdego coś miłego.

„ElektroTrendy” ZAPRASZAJĄ wszystkie te osoby i firmy, które chcą na łamach Magazynu podzielić się swoją wiedzą z innymi. Zainteresowani współpracą powinni potraktować część publicystyczną (felietony) oraz merytoryczną (Porady Eksperta, w tym: Czy wiesz, że…, Dom w budowie, Porady Praktyczne), jak swoisty Hyde Park, tyle tylko, że na gruncie elektrotechniki.

Zgłoszenia prosimy przysyłać na adres mailowy: redakcja@elektrotrendy.pl Jednocześnie, równolegle z wersją drukowaną, funkcjonuje wersja internetowa www.elektrotrendy.pl, ogólnie dostępna na komputerach, tabletach i smartfonach, która żyje własnym e-rytmem.

Wszystkim życzymy miłej lektury Szczęśliwego Nowego Roku 2013 Zapraszamy do owocnej współpracy Zespół Redakcyjny „ElektroTrendy”

WYDAWCA: Idea Electric Sp. z o.o. ul. Sieradzka 3 01-263 Warszawa MARKETING i PR: pr@elektrotrendy.pl REKLAMA: Zapytania reklamowe reklama@elektrotrendy.pl

4

00_redakcja.indd 4

REDAKCJA: ul. Sieradzka 3 01-263 Warszawa redakcja@elektrotrendy.pl tel.: (22) 250 10 10 fax: (22) 250 10 75 Barbara Grad Sekretarz redakcji: b.grad@elektrotrendy.pl

PRENUMERATA: Zapytania związane ze sprzedażą prenumeraty oraz pojedynczych egzemplarzy prenumerata@elektrotrendy.pl

PROJEKT GRAFICZNY I SKŁAD: Katarzyna Płońska www.plonskapress.pl

FOTOGRAF: (sesja pod prądem) Hadrian Kubasiewicz

DRUK I OPRAWA: Drukarnia ArtDruk ul. Napoleona 4, 05-624 Kobyłka www.artdruk.com

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń oraz za teksty w dziale aktualności, prezentacje i gadżety. Nie zwracamy też materiałów niezamówionych oraz zastrzegamy sobie prawo do skrótów tekstów przyjętych do druku. Prawa autorskie zastrzeżone, przedruk i wykorzystanie materiałów możliwe tylko po uzyskaniu pisemnej zgody Wydawcy.

ElektroTrendy nr 6/2012

2012-12-19 21:29:22

00_redakcja.indd 5

2012-12-19 21:29:22

spis treści

34

10

42

NA DOBRY POCZĄTEK 5

Od redakcji

6

Spis treści

Targi 10

TARGI 2012 już za nami.

Kalejdoskop 26 Najwyższe na świecie wiatraki są w Polsce, 26 Polskie prostowniki w Australii 27 Chiny budują miejską kolej podwieszaną 27 Najwyższy budynek świata w 90 dni.

28 ZaNa Design Apophis – pendrive z meteorytu i diamentów 28 Dziwny patent Apple’a 29 Smartfony przyszłości dorównają mocą pecetom 29 Uchwyt samochodowy do iPada Podsłuchane 30 Spółki komandytowe hitem 30 Polski boom na kolektory słoneczne 30 Radomski szpital przechodzi na solary

Zawiadomienia 34 Koło Fortuny na targach ELEKTROTECHNIKA 2013 Wydarzenia 38 WIELKA GALA „POLSKA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ 2012” ElektroUnion – „ORŁEM POLSKIEGO BUDOWNICTWA” 40 A&K z Tarnowa otworzyła oddział w Kazimierzy Wielkiej

BRUNCH Z BIZNESEM Wywiad 42 Wywiad. Mariusz Jęśkowiak, menadżer z wyboru Raporty biznesowe 46 Nie płacisz, wyrzucasz fakturę z kosztów 50 W ciągu 20 lat „zniknie” 2,5 mln Polaków 50 KUKE - w 2013 roku upadnie 1313 firm 51 Ile pieniędzy potrzebuje polska energetyka?

WIEDZA I TECHNIKA

30 Wodomierze zasilane energią słoneczną

52 Bezpieczniki HAGER

31 Chińskie solary pod nadzorem UE

56 Nowe rozłączniki listwowe EFEN

31 Philips zamyka fabryki tradycyjnych żarówek

60 Styczniki CHINT

32 Kolejna próba zwiększenie wydajności baterii Li-ion

64 Aparaty przeciwprzepięciowe EBB

32 Inteligentny akumulator juz w Polsce

66 Zegar astronomiczny F&F

32 Chińska promocja Warmii i Mazur 33 Przedszkolaki uczą się języka chińskiego 33 W Chinach codziennie znika 250 wiosek

6

00_redakcja.indd 6

ElektroTrendy nr 62012

2012-12-19 21:29:25

spis treści

38

122

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

100 Elgotech pomoże stworzyć Ci świąteczny

69 DOSPEL - Inspiracja w wentylacji

102 Jednorodzinne zestawy wideo domofonowe

70 DOSPEL - Wentylatory PLAY 71 ZAMEL - Programatory czasowe EXTA 73 ECOENERGY - Nowy gracz na rynku polskim

NARZĘDZIA 80

Miernik rezystancji izolacji Megger

82

Miernik długości kabla NanoTronic

83

STANLEY działa z laserową precyzją

nastrój ZAMEL serii VP600 i VP700

REPORTAŻE Z pogranicza branży 104 Around the Black Sea. część 4.

Z ARCHIWUM ET Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

PORADY EksPERTA 84 Vademecum elektryka

112 Sylwetki Wielkich Elektryków Polskich

CZAS RELAKSU

Czy wiesz, że

Ekologia

85 ZAMEL EXTA FREE, sposób na sterowanie

122 Electric Vehicle „made in China”

oświetleniem świątecznym 86 BORPETROL, po pierwsze RZETELNOŚĆ 87 HAGER, bezpieczniki i wkładki nożowe 88 LUXBUD system ogrzewania przeciwzamarzaniowego do rur 90 SABAJ łączy tworzywo z metalem, Dom w budowie 92 ARTHAUSS, święta we własnym… dworku Porady praktyczne 96 Systemy zdalnego odczytu liczników energii 99

Krzyżówka 144 Krzyżówka ElektroUnion z hasłem i nagrodami Pod prądem

elektrycznej F&F

138 Florentyna

Pierwsze jaskółki 2013 w ofercie ZeXt

146 Krzyżówka GRODNO z hasłem i nagrodami nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

00_redakcja.indd 7

7

2012-12-19 21:29:28

Oświetlenie LED www.tbenergy.eu

00_redakcja.indd 00_redakcja.indd 88

2012-12-19 2012-06-26 21:29:29 16:29:04

00_redak

26 16:29:04

Wabimy światłem 00_redakcja.indd 00_redakcja.indd 99

2012-12-19 2012-06-26 21:29:29 16:29:05

na dobry początek

targi

TARGI, TARGI, TARGI… 2012 już za nami Sławomir Dębowski

„To już jest koniec, nie ma już nic, jesteśmy wolni możemy iść…” – śpiewa Kuba Sienkiewicz, lider zespołu „Elektryczne Gitary”.

I my też doszliśmy lub tylko doczołgaliśmy się do mety (o dobiegnięciu nie ma mowy), czyli do końca 2012 roku.

Tylko nieliczni z nas, mogli poświęcić swój czas, na intensywne odwiedzanie imprez targowych, rozsianych po całym subkontynencie euroazjatyckim.

Patrząc na podwórko krajowe, za nami coroczne warszawskie targi (rozpoczynające polski sezon elektrotechniczny), czyli ŚWIATŁO i ELEKTROTECHNIKA, w tym roku jubileuszowe, odpowiednio XX i X (patrz. fotoreportaż w ET 04-2012 (5), od strony czerwonego logotypu, str. 8-13) i jedne z ważniejszych w Europie środkowo-wschodniej (umownie zamykające sezon w Polsce), biel-

skie targi ENERGETAB. To była edycja szczególna, bo 25-ta, jubileuszowa. „Fenomen” tych targów wciąż trwa (patrz. felieton w pierwszym, historycznym już numerze „ElektroTrendy”, ET 01-2011, str. 20-23 oraz jubileuszowym ET 05-2012 (6), str. 14-21), pomimo niedostatecznej infrastruktury i jak na powagę targów, zbyt krótkiego dnia targowego zbyt (tylko do godz.17.00).

Dla tych co nie mogli i dla przypomnienia nielicznym szczęśliwcom, krótka reminiscencja imprez targowych: • 24-27 stycznia 2012 • 12-14 marca 2012 • 12-14 marca 2012 • 12-14 marca 2012 • 12-14 marca 2012 • 20-23 marca 2012 • 20-23 marca 2012 • 6-9 kwietnia 2012 • 13-16 kwietnia 2012 • 13-16 kwietnia 2012 • 15-19 kwietnia 2012 • 15-20 kwietnia 2012 • 23-27 kwietnia 2012

10

– Poznań - BUDMA, targi budownictwa; – Warszawa - ŚWIATŁO, targi sprzętu oświetleniowego; – Warszawa - ELEKTROTECHNIKA, targi sprzętu elektrycznego i systemów zabezpieczających; – Warszawa - TELETECHNIKA – Warszawa – CENERG, targi czystej energii; – Warszawa - AUTOMATICON, targi automatyki i pomiarów; – Praha (Czechy) - AMPER, targi elektrotechniki, elektroniki, automatyki i komunikacji; – Hongkong (Chiny) - HKTDC Hong Kong International Lighting Fair - targi oświetleniowe; – Hongkong (Chiny) - ITC EXPO, targi informatyczne; – Hongkong (Chiny) - Hong Kong Electronics Fair, targi elektroniczne; – Guangzhou (Chiny, Kanton) - China Import and Export Fair Canton (Guangzhou, prowincja Guangdong); – Frankfurt/M (Niemcy) - Light+Building, targi oświetlenia i techniki budowlanej, targi odbywają się co dwa lata.

– Hanower (Niemcy) - HANNOVER MESSE – targi technologii, innowacji i automatyki w przemyśle.

ElektroTrendy nr 6/2012

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 10

2012-12-20 07:12:01

targi

na dobry początek

• 8-10 maja 2012 • 8-10 maja 2012 • 11-14 wrzesień 2012

– Poznań - EXPOPOWER – targi energetyczne; – Poznań - GREENPOWER – targi energii odnawialnej; – Bielsko Biała - ENERGETAB - targi energetyczne targi nowoczesnych urządzeń, aparatury i technologii dla przemysłu energetycznego oraz elektrotechnicznego i oświetleniowego; • 11-14.wrzesień 2012 – Tychy – Niezależne Targi Elektrotechniczne i Oświetleniowe, • 15-19 października 2012 – Guangzhou (Chiny, Kanton) - China Import and Export Fair Canton (Guangzhou, prowincja Guangdong); • 9-16 października 2012 – Tajwan i Hongkong – Misja Gospodarcza dla branży elektronicznej oraz IT/ ICT - organizowana przez PARP i HKTDC:  Taipei (Taiwan) – TAITRONICS - targi elektroniki;  Taipei (Taiwan) – BROADBAND - targi telekomunikacyjne;  Hongkong (Chiny) – Hong Kong Electronic Asia - targi elektroniki;  Hongkong (Chiny) – Hong Kong Electronics Fair - targi elektroniki; • 15-19 października 2012 – Guangzhou (Kanton, Chiny) - China Import and Export Fair Canton (Guangzhou, prowincja Guangdong); • 27-30 października 2012 – Hongkong (Chiny) - HKTDC Hong Kong International Lighting Fair – targi sprzętu oświetleniowego • 13-15 listopada 2012 – Lublin - ENERGETICS targi energetyczne (w tym roku dyskusyjne)

W dalszej części FOTOREPORTAŻ z najważniejszych imprez targowych, które odbyły w 2012 roku: • 24-27 stycznia 2012 – Poznań - BUDMA, targi budownictwa W tym roku swoją ofertę zaprezentowało 1 200 wystawców z 33 krajów. Budmę odwiedziło blisko 51 000 gości, w tym z takich państw jak: Austria, Belgia, Białoruś, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska, Rosja, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Ukraina, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.

BUDMA 2012 • 12-14 marca 2012 – Warszawa – ŚWIATŁO, targi sprzętu oświetleniowego • 1 2-14 marca 2012 – Warszawa – ELEKTROTECHNIKA, targi sprzętu elektrycznego i systemów zabezpieczających • 12-14 marca 2012 – Warszawa – TELETECHNIKA • 12-14 marca 2012 – Warszawa – CENERG, targi czystej energii;

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 11

11

2012-12-20 07:12:04

na dobry początek

targi

ELEKTROTECHNIKA 2012

12

Łącznie Targi ŚWIATŁO i Targi ELEKTROTECHNIKA oraz towarzyszące im Targi CZYSTEJ ENERGI - CENERG i TELETECHNIKA w Warszawie zajmowała ponad 10 000 m², zgromadziły ponad 262 wystawców z wielu krajów, blisko 12 347 odwiedzających, z czego 1 467 byli to goście z Białorusi, Egiptu, Malezji, Maroka, Ukrainy, USA oraz z większości krajów Unii Europejskiej, ponadto 1 500 uczestników szkoleń i konferencji, z czego 20% odwiedzających to projektanci i architekci, 50% to producenci, dystrybutorzy i hurtownicy, 10% uczniowie i studenci.

Oficjalnie Targi otwierał Mieczysław Kasprzak, wiceminister Ministerstwie Gospodarki.

Specjalne listy do organizatorów i uczestników skierowali prezes SEP Jerzy Barglik i b.prezydent RP Lech Wałęsa.

Gościem specjalnym był wicepremier rządu RP i Minister Gospodarki, Waldemar Pawlak, który dokonał uroczystego otwarcia ekspozycji „Pojazdów Elektrycznych i Ekologicznych”.

W tym roku patronem medialnym Targów były „ElektroTrendy”, magazyn dla elektryków i nie tylko… Wyróżnienie było tym większe, że były to targi Jubileuszowe: 20-ste - ŚWIATŁO i 10-te - ELEKTROTECHNIKA. Z tej okazji „ElektroTrendy” przygotowały trzy imprezy towarzyszące: 1. Wraz z zaprzyjaźnionymi firmami (DOSPEL, EBB, ELGOTECH, HAGER, INTELIGHT, JSL, NEGUROSU, PROMEDIA, SABAJ, TOPEX, VESTIGODATA) na scenie „ElektroTrendy”, przeprowadzone zostały

ElektroTrendy nr 6/2012

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 12

2012-12-20 07:12:12

targi

pokazy montażu wyrobów i quizy ze znajomości produktów i elektrotechniki ogólnej, pn. „Elektro-Techno-IQ Show”.

2. Razem z INTELIGHT i pod jego patronatem, zorganizowane zostały pokazy gry w tenisa ziemnego na bazie Akademii Tenisowej Intelight oraz Konkurs z nagrodami, pn. „Opykaj mistrza”.

na dobry początek

3. Po raz pierwszy w historii targów w Polsce wystawiono prace studentów uczelni artystycznej. Wystawę „Światło w ilustracji” przygotowała Pracownia Ilustracji profesora Zygmunta Januszewskiego, Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Przeprowadzony został również konkurs na najlepszą ilustrację „Światło w ilustracji” przy współudziale Grupy Handlowej „ElektroUnion”.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 13

13

2012-12-20 07:12:20

na dobry początek

targi

AUTOMATICON (20-23 marca 2012 – Warszawa - AUTOMATICON, targi automatyki i pomiarów; W tym roku była to już XVIII edycja targów AUTOMATICON w Warszawie. Targi zgromadziła 315 wystawców z kraju i zagranicy, zbudowano 286 stoisk na łącznej powierzchni 12 000 m² targi odwiedziło około 13 000 osób.

Targom towarzyszyły liczne seminaria w których wzięli udział automatycy, elektronicy i pomiarowcy.

Prezentowane były produkty i usługi m.in. w takich dziedzinach jak: komponenty dla energoelektroniki, systemy sterowania i monitorowania procesów technologicznych, aparatura kontrolno-pomiarowa, czy też kompletne roboty przemysłowe.

14

• 20-23 marca 2012 – Praha (Czechy) - AMPER, targi elektrotechniki, elektroniki, automatyki i komunikacji; Targi Amper są jedną z największych imprez targowych w branży elektrotechnicznej i elektronicznej w Europie Środkowej.

Tematyka targów obejmuje: części elektroniczne, produkcja i dystrybucja energii, urządzenia i podzespoły elektryczne, kable i przewody, elektrotechnika, napędy, urządzenia kontrolno-pomiarowe, automatyka, systemy oświetleniowe, technologie elektrotermiczne, telekomunikacja.

ElektroTrendy nr 6/2012

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 14

2012-12-20 07:12:25

targi

na dobry poczÄ…tek

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 15

15

2012-12-20 07:12:32

na dobry początek

targi

Hong Kong International Lighting Fair, Hong Kong Electronics Fair i International ICT Expo.

• 6-9 kwietnia 2012 – Hongkong (Chiny) - HKTDC Hong Kong International Lighting Fair - targi oświetleniowe, (Jesienna, tegoroczna powtórka przypada na 27-30 października 2012 roku, a już wyznaczono przyszłoroczne terminy na 6-9 kwietnia oraz 26-29 października 2013 roku);

16

• 13-16 kwietnia 2012 – Hongkong (Chiny) - ITC EXPO, targi informatyczne; • 13-16 kwietnia 2012 – Hongkong (Chiny) - Hong Kong Electronics Fair, targi elektroniczne; Słynne targi w Hongkongu organizowane są w różnych terminach, podczas całego

ElektroTrendy nr 6/2012

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 16

2012-12-20 07:12:39

targi

roku kalendarzowego. HKCEC corocznie organizuje ponad 45 międzynarodowych imprez targowych dla odwiedzających z ponad 100 krajów świata. Edycja wiosenna składa się z trzech wzajemnie powiązanych imprez wystawienniczo-konferencyjnych: Hong Kong International Lighting Fair, Hong Kong Electronics Fair i International ICT Expo.

Pierwszy raz w historii targów, edycja wiosenna 2012 została rozdzielona na dwa różne terminy (6-9 kwietnia i 13-16 kwietnia).

Targi oświetleniowe (Lighting Fair) zorganizowane zostały osobno i wypadły w niezbyt fortunnie, bo akurat w Święta Wielkanocne. Pomimo tego, ilość wystawców oferujących asortyment, związanych tylko z oświetleniem wyniosła

na dobry początek

ponad 1200. Liczba odwiedzających, może, jak na warunki azjatyckie i chińskie, nie była imponująca, i na pewno nie przewyższyła frekwencji z 2011 czy 2010 roku, ale i tak była zadawalająca. Należy jednak pamiętać, że HKTDC Lighting Fair 2012 były w tym roku, eksperymentalnie imprezą samodzielną.

W dniach 13-16 kwietnia 2012 r., odbyła się II tura edycji wiosennej targów, tj. Hong Kong Electronics Fair i International ICT Expo.

Targi w Hongkongu to jedne z największych w Azji targów oświetlenia i elektroniki. Ponadto na targach prezentowane są wybrane produkty elektryczne, elektrotechniczne oraz systemy automatyki budynków. Odwiedzającymi są importerzy i eksporterzy oraz miejscowi wykonawcy, inżynierowie, architekci, przedstawiciele samorządów lokalnych.

HKCEC razem z Asia World-Expo (Hongkong) stanowią jedno z najważniejszych azjatyckich centrów wystawienniczych.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 17

17

2012-12-20 07:12:44

na dobry początek

targi

• 15-19 kwietnia 2012 r. – Guangzhou (Chiny, Kanton) China Import and Export Fair Canton (Guangzhou, prowincja Guangdong); Chińskie Targi Importu i Eksportu China Import and Export Fair potocznie zwane Targami Kantońskimi są największymi i najważniejszymi targami wielobranżowymi na świecie. Spośród wszystkich chińskich imprez targowych oferują najszerszy zakres branżowy i największą liczbę wystawców.

Organizowane są one od 1957 roku, dwa razy w roku, wiosną i jesienią. Z uwagi na ogromne zainteresowanie targami każda edycja targów została podzielona dodatkowo na trzy części, na których wystawiane są towary innego

18

Kanton 2012

ElektroTrendy nr 6/2012

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 18

2012-12-20 07:12:46

targi

na dobry początek

rodzaju. Jak podają organizatorzy, jest to ponad 20 000 firm prezentujących ponad 150 000 produktów, zaś liczba zwiedzających przekracza 200 000 osób z ponad 200 krajów świata.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 19

19

2012-12-20 07:12:53

na dobry początek

targi

Frankfurt

• 15-20 kwietnia 2012 r.

– Frankfurt/M (Niemcy) Light+Building, targi oświetlenia i techniki budowlanej, targi odbywają się co dwa lata.

Głównym tematem frankfurckich targów Light + Building 2012 była efektywność energetyczna, digitalizacja światła budynków i budowli, jako zielone elektrowni.

Targi odwiedziło ponad 196 000 osób, z czego 44% z poza Niemiec.

Wystawiło się 2 352 producentów z 50 krajów świata, czego około 40 polskich firm, w tym m.in.: ALFA, SOSNOWSCY, APATOR, ART METAL, ATM LIGHTING, AWEX, BAKS, ELEKTRO-PLAST Opatówek, ES-SYSTEM, F&F, KANLUX, KARKAS, KOS, LEDs-ON, LEMIR, LENA, LUG, MEGAMAN, OSPEL, PXF, POLAM REM, ROSA, SONEL, SPECTRUM/WOJNAROWSCY, SPOT LIGHT i ZAMEL/CET. Wystawcy zaprezentowali swoje najnowsze produkty i trendy w dziedzinie oświetlenia, elektrotechniki, automatyki domowej i budynkowej oraz oprogramowania dla branży budowlanej.

20

ElektroTrendy nr 6/2012

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 20

2012-12-20 07:12:57

targi

• 23-27 kwietnia 2012 r. – Hanower (Niemcy) – HANNOVER MESSE – targi technologii, innowacji i automatyki w przemyśle.

HANNOVER MESSE 2012, to 5 000 wystawców z 69 krajów, prezentujących swoje firmy na 172 000 m² łącznej powierzchni wystawienniczej.

Głównym partnerem tegorocznych hanowerskich targów były Chiny. Państwo Środka reprezentowało 500 przedsiębiorstw rozlokowanych na 9 000 m².

Polskę reprezentowały, m.in. firmy: ALT-SENSOR, APLISENS, BITNER, ERGOM, IZO-ERG, IEL (Instytut Elektrotechniki), ITE (Instytut Technologii Elektronowej), ITR (Instytut Tele-Radiotechniczny), LUMEL, ŁUCZNIK, PROZAMET, RELPOL, SABAJ, SONEL, TAMEL, TERMIK, ZPAS (Zakład Produkcji Automatyki Sieciowej, Wolibórz), ZWAE (Zakład Wytwórczy Aparatów Elektrycznych, Lębork).

Targi w Hanowerze, to także osiem imprez towarzyszących: Industrial Automation (automatyzacja produkcji i procesów oraz systemy automatyzacji, automatyka przemysłowa), Energia (wytwarzanie energii ze źródeł konwencjonalnych i odnawialnych, zaopatrzenie w energię oraz przesył i dystrybucja energii), MobilTec (napędy hybrydowe i elektryczne, mobilne nośniki energii i pojazdów alternatywnych), Digital Factory, fabryka cyfrowa (zintegrowane procesy przemysłowe oraz systemy informatyczne i telekomunikacyjne), Industrial Supply (dostawy materiałów do produkcji, komponenty i systemy dla przemysłu pojazdów mechanicznych, maszynowego i urządzeń przemysłowych), CoilTechnika (transformatory, cewki i silniki elektryczne), Research & Technology (badania i rozwój technologii oraz transfer technologii) oraz IndustrialGreenTec (technologie ekologiczne).

na dobry początek

HANNOVER MESSE

Dodatkowo obok HANNOVER MESSE 2012, zaprezentował się Promotion World (Świat Promocji), wiodące targi artykułów i zachęt promocyjnych, przedstawiające ostatnie innowacje w sektorze promocji.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 21

21

2012-12-20 07:12:59

na dobry początek

targi

Poznań - EXPOPOWER • 8-10 maja 2012 r. – Poznań - EXPOPOWER – targi energetyczne; • 8-10 maja 2012 r. – Poznań - GREENPOWER – targi energii odnawialnej; Tegorocznej edycji targów towarzyszyło hasło: „energetyka przyszłości - przyszłość energetyki” Wystawiło się łącznie blisko 250 wystawców z 11 krajów, przybyło ponad 10 500 zwiedzających.

Wśród wystawców obecni byli wiodący producenci i dystrybutorzy z branży elektroenergetycznej, m.in.: ABB, ALSTOM, APATOR, ASTAT, BAKS, DACPOL, DRUT-PLAST, EFEN, ELEKTROMOTAŻ Poznań, ELEKTROBUDOWA, ELEKTROGIEŁDA, EL-PUK, ES-SYSTEM, F&F, Fabryka Przewodów Energetycznych BĘDZIN, HAGER POLO, HELLERMANN TYTON, LAPP KABEL, NEXANS, PARTEX, SABAJ, SIBA, SLAVITECH, TAURUS, ZPUE i wiele innych.

22

ElektroTrendy nr 6/2012

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 22

2012-12-20 07:13:06

targi

• 11-14. wrzesień 2012 r.- Tychy – Niezależne Targi Elektrotechniczne i Oświetleniowe Hager Polo

na dobry początek

Niezależne Targi Elektrotechniczne i Oświetleniowe Hager Polo

Firma Hager Polo (Hager Group) już po raz piąty zorganizowała w Tychach, przy ul. Fabrycznej 10, na własnym terenie, wystawę w klimacie targowym i dni otwartych. W tym roku gościem specjalnym była oświetleniowa firma OSRAM, a live motywem wspólny dla Hager Polo i Osram, program, pn. „PROFITEAM – pierwszy multipartnerski program lojalnościowy” oraz promocja „Tankuj z Berkerem”.

ENERGETAB

• 11-14. wrzesień 2012 r. – Bielsko Biała ENERGETAB - targi energetyczne targi nowoczesnych urządzeń, aparatury i technologii dla przemysłu energetycznego oraz elektrotechnicznego i oświetleniowego Była to Jubileuszowa 25 impreza targowo-wystawiennicza. Wystawiło się łącznie 720 wystawców z kilkunastu krajów Europy, Azji i Ameryki Północnej, na ponad 30 tys. m² powierzchni wystawienniczej, zlokalizowanymi w 15 pawilonach i budynkach oraz na terenie 20 głównych ekspozycji plenerowych i kilku mniejszych. (patrz. relacje w poprzednim numerze ET 05/2012 (6) str. 14-21)

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 23

23

2012-12-20 07:13:16

na dobry poczÄ…tek

24

targi

ElektroTrendy nr 6/2012

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 24

2012-12-20 07:13:28

targi

• 15-19 października 2012 r. – Guangzhou (Chiny, Kanton) - China Import and Export Fair Canton (Guangzhou, prowincja Guangdong); Chińskie Targi Importu i Eksportu China Import and Export Fair potocznie zwane Targami Kantońskimi, największe i najważniejsze targi wielobranżowe na świecie (patrz. w pierwszej części relacji).

Była to edycja jesienna.

na dobry początek

Największe w Azji wiosenne targi oświetlenia

• 27-30 października 2012 r. – Hongkong (Chiny) - HKTDC Hong Kong International Lighting Fair – targi sprzętu oświetleniowego Największe w Azji jesienne targi oświetlenia Hong Kong International Lighting Fair (Autumn Edition) są częścią słynnych targów w Hongkongu organizowanych pod koniec każdego roku kalendarzowego. Charakteryzują się doskonałą lokalizacją w centrum Hongkongu, ponad 2100 wystawców z 31 krajów i regionów, specjalne działy tematyczne, m.in. Galeria znanych marek w „Hall of Aurora”, oświetlenie przemysłowe, domowe, zewnętrzne oraz LED i energooszczędne.

HKCEC corocznie organizuje ponad 45 międzynarodowych imprez targowych dla odwiedzających z ponad 100 krajów świata (patrz. w pierwszej części relacji). Była to edycja jesienna.

• 13-15 listopada 2012 r. – Lublin - ENERGETICS targi energetyczne (w tym roku dyskusyjne) • 13-15 listopada 2012 r.– Lublin - INFOSTRADA targi technologii szerokopasmowych V Lubelskie Targi Energetyczne odbyły się na terenie Centrum Targowo-Wystawienniczym Targów Lublin S.A. Zaleta miał być termin niekolidujący z innymi tego typu imprezami, a precyzyjnie dobrany zakres tematyczny miał pozwolić, nie tylko na prezentację oferty wśród najlepszych, ale i na przedstawienie jej środowisku o wysokiej specjalizacji branżowej. ENERGETICS 2012 Miał być doskonałą okazją do nawiązania owocnych kontaktów biznesowych, stwarzającą możliwość dotarcia do właściwej grupy odbiorców i prezentacji swojej oferty wśród liderów branży, dodatkowo wspierając tworzenie wizerunku innowacyjnej firmy na miarę XXI wieku, a także wzmacniając kontakty z klientami oraz także pozwalając uzyskać cenne opinie o produktach firmy. Jak twierdzą organizatorzy z ofertą 120 Wystawców, w ciągu trzech dni zapoznało się 4300 zwiedzających.

Czy to się udało? Ci co byli niech odpowiedzą. Oni odpowiadają: gorycz i łza. Szkoda.

HKTDC Hong Kong International Lighting Fair (Spring Edition) HKTDC Hong Kong International Lighting Fair (wiosenna edycja) 6-9 kwietnia 2013 Hong Kong Convention and Exhibition Centre

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

01_reportaze_z_TARGI_new.indd 25

25

2012-12-20 07:13:29

NA DOBRY POCZĄTEK

Kalejdoskop

KALEJDOSKOP Zdjęcie: ABB

1. Najwyższe na świecie wiatraki są w Polsce, w Paproci We wsi Paproć postawiono najwyższe na świecie wiatraki o mocy 2,5 MW każdy, pozyskujące energię z wiatru. Są wyższe, niż Pałac Kultury i Nauki w Warszawie bez iglicy. Mają przy tym zapewnić 18.000 MWh energii rocznie. Taka ilość prądu wystarczy do zasilenia średniej wielkości miasteczka.

Do tej pory najwyższe wiatraki na świecie znajdowały się w Niemczech (nieopodal miejscowości Laasow) i mierzyły 205 m wysokości. Zostały one jednak zdeklasowane przez farmę wiatrową w Paproci, pod Nowym Tomyślem (woj. wielkopolskie. Farma wiatrowa jest własnością spółki Istra,

powstałej w 2009 r. Inwestycja ma wystarczyć do zasilenia około 6.000 gospodarstw domowych.

Przygotowania do budowy trwały sześć lat, koszty wyniosły nieco ponad 49 mln zł, mają zwrócić się po siedmiu latach.

Zwykle wiatraki stawia się na słupach, tutaj podstawą jest kratownica. Każdy z dwóch wiatraków mierzy 210 m wysokości. Dla porównania Pałac Kultury i Nauki w Warszawie ma 230 m wysokości. Bez iglicy ma on jednak już tylko 185 m. Same łopaty śmigła mają rozpiętość 100 m. Jeden maszt waży 342 tony. Waga jednego śmigła to natomiast 3 tony, a gondola zamocowana na szczycie masztu to kolejne 100 ton wagi. Aby móc zamontować wszystkie elementy na szczycie wieży, potrzebne było sprowadzenie specjalnego dźwigu o 180 metrowym wysięgniku i udźwigu ponad 100 ton. To jednak nie wszystko. By zapewnić konstrukcji stabilne podłoże trzeba było zużyć mnóstwo betonu. Na fundamenty pod jeden tylko wiatrak składa się 1 500 ton betonu.

Odległość między stopami masztu kratownicowego wynosi 29,8 m.

Oznacza to, że pomiędzy stopami fundamentu zmieściłaby się dwujezdniowa droga razem z pasem zieleni rozdzielającym jezdnie dla poszczególnych kierunków. Źródło: greenpolsystem.pl, wind.istra.com.pl

2. Polskie prostowniki w Australii ABB uczestniczy w nowatorskim programie realizacji linii szybkich tramwajów, a prostowniki z Aleksandrowa Łódzkiego posłużą do zasilania linii tramwajowej w Australii.

Gold Coast to turystyczne miasto, popularne także wśród

26

surferów. Nowa linia tramwajowa, która połączy miasteczko uniwersyteckie na Griffith University z przedmieściami Gold Coast – Broadbeach ma służyć przede wszystkim turystom oraz studentom. Linia łącząca najważniejsze dzielnice miasta będzie długa na 13 kilometrów i 16 przystanków.

Innowacyjne tramwaje będą mogły przewozić do 10 tysięcy pasażerów na godzinę. Budowa nowej linii planowo ma się zakończyć w 2014 r. Zdaniem władz stanu Queensland, nowa linia tramwajowa zredukuje o 30% czas przejazdu przez większą część miasta, stworzy pośrednio lub bezpośrednio około 6300 miejsc pracy oraz w ciągu 10 lat spowoduje zmniejszenie emisji gazu cieplarnianego na terenie miasta, aż o 114 tysięcy ton.

Linia będzie wyposażona w 7 prostowników zmontowanych w Zakładzie Energoelektroniki, Napędów SN i Urządzeń Trakcyjnych ABB w Aleksandrowie Łódzkim. Jak zakłada ten innowacyjny projekt, prostowniki oprócz standardowych elementów zasilających będą miały również dwa odłączniki – odpowiednio na biegunie dodatnim oraz ujemnym. Odłączniki, normalnie znajdujące się w rozdzielnicy na podstacji, oddzielają prostownik od linii zasilającej DC. Pozwala to na bezpieczne przeprowadzenie ewentualnych prac konserwacyjno-serwisowym urządzenia bez żadnych przerw w zasilaniu trak-

ElektroTrendy nr 6/2012

02_kalejdoskop_1.indd 26

2012-12-19 21:23:18

Kalejdoskop

cji. Oprócz tego w prostownikach użyto model termiczny półprzewodników. Umożliwia on obliczenie w czasie rzeczywistym przebiegu temperatury pracy tych półprzewodników. Rozwiązanie to ułatwiło układ nadzorowania pracy prostownika, zwiększając jednocześnie niezawodność systemu zasilania trakcji.

Australia jest kolejnym kontynentem po Europie (Anglia), Afryce (Algiera, Egipt, Nigeria) i Ameryce Południowej (Brazylia), na który trafiają prostowniki z polskiego oddziału ABB. Źródło: ABB

3. Chiny budują miejską kolej podwieszaną W celu usprawnienia transportu i złagodzenia korków w wielkich miastach Chiny rozpoczęły prace przy budowie kolei podwieszanej. Na początku kolej taka powstanie w Szanghaju, Tinajinie, Wenzhou i 4 innych miastach chińskich.

Według doniesień, prace przy opracowywaniu nowej technologii trwają już od 3,5 roku. Rozpoczęcie doświadczalnej budowy w Wenzhou planowane jest w 2013 roku. Nowa technologia jest prawie 10-krotnie tańsza od metra lub kolei tradycyjnej. Czas budowy skraca się z lat do miesięcy. Wprowadzenie nowej kolei nie

tylko usprawni transport publiczny, ale pozwoli na zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego i poprawę jakości życia mieszkańców miast.

Kolej podwieszona ma wielką przewagę nad metrem i tradycyjną koleją naziemną. Przede wszystkim jest to rozwiązanie tańsze, czas budowy jest bardzo krótki i nie trzeba wyłączać z ruchu dużych części miasta. Na konstrukcję odcinka kilkudziesięciu kilometrów potrzeba zaledwie od 3 do 5 miesięcy. Nie są wymagane żadne duże roboty ziemne.

Wystarczy postawić słupy, połączyć je szynami i zamontować potrzebne urządzenia. Na taki sam odcinek metra lub kolei naziemnej potrzeba od 3 do 5 lat. Kolej podwieszona oszczędza czas, energię i pieniądze. Budowa jednego kilometra w Chinach szacowana jest na 150 mln juanów (około 75 mln zł), czyli jest o 700 mln juanów niższy, niż taki sam odcinek metra.

Przy założeniu uruchomienia dużej produkcji urządzeń obsługujących kolej na terenie Chin, koszt ten może zostać obniżony do 50 mln juanów. Maksymalna prędkość kolei wynosi 50 km/h, każdy wagonik mieści 75 osób, a więc w ciągu godziny 4-składowy pociąg może przewieźć średnio 15 000 osób, a dopuszczalne maksymalne natężenie ruchu przewidywane jest nawet na 30 000 osób. Rozpoczęto już pra-

Zdjęcie: iStockphoto

NA DOBRY POCZĄTEK

ce przygotowawcze przy budowie kolei podwieszanej w Wenzhou.

Jeżeli próby wypadną pomyślnie, Pekin również zamierza dołączyć do tego projektu.

Pierwsza kolej podwieszana została zbudowana w Dreźnie w 1901 (Schwebebahn Dresden).

Jest to kombinacja górskiej kolejki linowej z szynową. Pierwszą prawdziwie miejską konstrukcją był 14 km odcinek kolei podwieszonej w Wuppertal (Niemcy), powstały również w 1901. Obecnie na terenie lotniska Dusseldorfie działa nowoczesna linia kolejki podwieszanej.

Źródło: Glopaltimes.cn, rail.ally.net.cn

4. Najwyższy budynek świata w 90 dni Nowe „pionowe miasto” ma powstać w ciągu trzech miesięcy.

Firma Broad Group ogłosiła, że zamierza wybudować nową najwyższą wieżę na ziemi „Sky City One”. Budynek stanie w poChinach łudniowo-środkowych w mieście Changsha. Jeśli władze zaakceptują plany inwestora, padną dwa rekordy: Broad Group wzniesie rekordzistę wysokości zaledwie w 3 miesiące!

Inwestor chce zacząć budowę w styczniu 2013 r. Jeśli tak się stanie, otwarcie nastąpi najpóźniej w kwietniu 2013 r. 95% budynku ma powstać jeszcze „na ziemi”, w fabryce. Dzięki zastosowaniu prefabrykatów, wieżą będzie rosła, aż o pięć pięter dziennie. Budynek Sky City One będzie liczył 220 kondygnacji. Na powierzchni liczącej 1,2 mln metrów kwadratowych będzie mogło zamieszkać 17.500 osób. Prawie drugie tyle znajdzie tam pracę.

W wieży oprócz mieszkań mają znaleźć się również biura, hotele, restauracje a nawet szkoły i szpitale. Na poziomych powierzchniach dachowych będą ogrody i lądowiska dla helikopterów.

Między ziemią a niebem, będzie kursowało ponad 100 wind.

Dotychczasowym liderem wyścigu o najwyższą Wieżę Babel jest Wieża Dubaju (Burdż Chalifa”, której szczyt wznosi się 828 m nad Zjednoczonymi Emiratami nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

02_kalejdoskop_1.indd 27

27

2012-12-19 21:23:19

NA DOBRY POCZĄTEK

Kalejdoskop

zdjęcia i mat. prasowe ZaNa Design

Zdjęcie i źródło: Broad Group

Arabskimi. Widać ją 95 km od Dubaju. Wieża ma 169 pięter, powstała w 5 lat kosztem 1,1 mld euro. Chińczycy deklarują budowę wieży o ponad połowę taniej niż Dubaj - 480 mln euro.

Najwyższy budynek świata o kroczek zbliża się do psychologicznej granicy 1 km, ale daleko mu jeszcze do jej przekroczenia. Nowy rekordzista będzie nieznacznie wyższy (o 10 m) niż Wieża Dubaju. Oznacza to, że technologicznie nie jesteśmy jeszcze gotowi do stawiania wyższych budynków 5. ZaNa Design Apophis – pendrive z meteorytu i diamentów za 4 tysiące zł Niecałe 4 tysiące złotych, kosztuje pendrive’a, który ma w sobie cząstkę nieba i to dosłownie.

APOPHIS pendrive z meteorytu i diamentów.

Pendrive Apophis to najnowsze dzieło firmy ZaNa Design.

Urządzenie powstało z myślą o najbardziej wymagających Klientach poszukujących wyjątkowych i jedynych w swoim rodzaju produktów. Dzięki zastosowaniu autentycznego i certyfikowanego meteorytu pendrive nawiązuje do słynnej planetoidy/asteroidy „Apophis”, która gna w kierunku Ziemi z prędkością ponad 300 000 km/h i według niektórych naukowców uderzy w Ziemię 13 kwietnia 2036 roku. „Kosmiczny” pendrive, to zdecydowanie luksusowy produkt. Pamięć flash kosztuje rów28

nowartość dobrego notebooka lub wydajnego peceta. Urządzenie powstało z myślą o najbardziej wymagających klientach poszukujących wyjątkowych i jedynych w swoim rodzaju produktów. Został on wykonany z niecodziennego surowca, bo z meteorytu, którego autentyczność została potwierdzona certyfikatem.

Dopełnieniem powstałego 4,5 miliarda lat temu meteorytu jest wysokiej czystości diament. Obudowa Apophisa została wykonana z 200-letniego drewna „African Black Wood”, uważanego za najbardziej luksusowe na świecie.

Całość wykończono srebrem próby 925, a w najbardziej ekskluzywnej wersji 18-karatowym złotem. Ręczna produkcja i 20-letnie doświadczenie gdańskich jubilerów, mają gwarantować najwyższą jakość wykonania i dbałość o każdy detal. Pendrive posiada interfejs USB 3.0, udostępnia 64 GB na nasze dane. Transfery wynoszą odpowiednio 190 MB/s dla odczytu i 60 MB/s dla zapisu.

Produkt objęty jest dożywotnią gwarancją producenta.

Specyfikacja

yyPojemność pamięci: 64 GB yyPrędkość odczytu: do 190 MB/s yyPrędkość zapisu: do 60 MB/s yy Interfejs pamięci: USB 3.0 kom-

6. Dziwny patent Apple’a Amerykański Urząd Patentowy przyznał koncernowi Apple kolejny patent, określony co najmniej dziwnym. Patent Apple’a dotyczy wirtualnego przewracania stron, z jakim możemy się zetknąć, np. w programie iBooks na iPadzie.

Apple opatentował wzornictwo animacji, ale nie samo przewracanie kartek. Aż tak daleko posuniętych granic absurdu (jeszcze) nie osiągnięto. Patent o numerze D670, 713 dotyczy wyłącznie wirtualnego przewracania kartek i na dodatek nie obejmuje wszystkich wariantów takiego efektu, z którym możemy się spotkać korzystając z różnego typu urządzeń mobilnych. Zakres jego obowiązywania jest ściśle ograniczony, zatem nie należy się obawiać, że Apple wykorzysta go w pozwach przeciwko producentom innych tabletów, czytników e-booków, czy aplikacji ułatwiających czytanie elektronicznych publikacji.

Podobnie jak w przypadku wszystkich patentów chroniących określony projekt, wzornictwo urządzenia czy interfejsu aplikacji istotne są ciągłe linie na ilustracjach zgłoszonych we wniosku patentowym. Zakres patentu

patybilny z USB 2.0

yyWymiary: 90 x 20 x 9,8 mm yyGwarancja: dożywotnia produ-

centa Proponowana cena „kosmicznego” pendrive Apophis w wersji srebrnej to bagatela! 3 990,00 zł, a w wersji złotej, równo, o trzy tysiące złotych więcej.

ElektroTrendy nr 6/2012

02_kalejdoskop_1.indd 28

2012-12-19 21:23:19

Kalejdoskop

ogranicza również to, że Apple nie wpadło pierwsze na pomysł opatentowania takiego rozwiązania. Włączenie metody wirtualnego przewracania kartek było już przedmiotem patentów wydanych innym firmom, m.in. Microsoftowi czy Adobe. Zresztą również sam Apple zgłosił już wcześniej inny patent, w którym ochronie podlega inny sposób przewijania wirtualnych kartek.

Ochrona patentowa będzie działać tylko w przypadku skopiowania przez konkurencyjną firmę konkretnego sposobu (jednego z bardzo wielu) wirtualnego przewracania stron. Nowy patent nie jest zatem jakąś prawną superbronią. Ot, kolejny niewielki nabój w systematycznie wzbogacanym prawnym arsenale korporacji. Źródło: The Verge

7. Smartfony przyszłości dorównają mocą pecetom Czterordzeniowe procesory w nowoczesnych smart fonach są dziś już standardem. Kolejnym skokiem technologicznym są modele wyposażone w osiem rdzeni. Taki procesor posiada już Samsung.

W przyszłym roku koreański koncern zamierza zaprezentować światu swój nowy 8-rdzeniowy procesor, bazujący na projekcie big.LITTLE, opracowanym przez firmą ARM. Nowy chip zbudowany w technologii 28 nm zostanie oparty na czterech mocnych rdzeniach ARM Cortex-A15, taktowanych zegarem 1,8 GHz, oraz czterech nieco słabszych rdzeniach Cortex-A7 CPU z zegarem 1,2 GHz, które będą pracować przy obliczeniach nie wymagających pełnej mocy.

NA DOBRY POCZĄTEK

Koncepcja jest bardzo ciekawa z technicznego punktu widzenia, a poza tym zapewnia sporą energooszczędność, ponieważ chip nie będzie musiał cały czas pracować z pełną mocą.

Na chwilę obecną nie wiadomo kiedy nowe rozwiązanie znajdzie się na rynku, ale Samsung jeszcze w pierwszym kwartale przyszłego roku oczekuje, że będzie miał już gotową listę smartfonów i tabletów, które skorzystają z nowego procesora. Źródło: softpedia.com

8. Uchwyt samochodowy do iPada CarGo – rozrywkowe podróże Cygnett, marka pomysłowych akcesoriów GSM oraz IT, ze specjalną linią produktów dedykowanych urządzeniom Apple, prezentuje uchwyt samochodowy do iPada - CarGo. Gadżet to dobra propozycja dla wszystkich posiadaczy iPadów, którzy nie lubią nudy podczas jazdy samochodem i chętnie umilają sobie czas, np. oglądając filmy.

Uchwyt marki Cygnett daje możliwość bezpiecznego przewożenia iPada w samochodzie – urządzenie jest dobrze dopasowane do krawędzi tabletu i gwarantuje jego stabilne ułożenie w czasie jazdy. Dzięki CarGo można słuchać muzyki czy oglądać filmy, mając całkowicie wolne ręce, podczas gdy iPad jest wygodnie przymocowany do zagłówka siedzenia.

Konstrukcja uchwytu pozwala na prostą i szybką instalację do zagłówka, a jednocześnie na łatwe podłączenie ładowarki czy słuchawek. CarGo zamienia każdy samochód w centrum rozrywki i umożliwia wspólne korzystanie z bogatych funkcji oferowanych przez tablet. Możliwość regulacji nachylenia i obracania o 360 stopni sprawia, że położenie iPada można dowolnie zmieniać i dostosowywać do potrzeb pasażerów. Uchwyt jest kompatybilny ze wszystkimi dostępnymi modelami iPadów.

CarGo w samochodzie to dobry towarzysz nawet najdłuższych wypraw – zapewnia pasażerom

rozrywkę, a iPadowi wygodne i bezpieczne przewożenie.

Marka Cygnett oferuje innowacyjne akcesoria do tabletów, smartfonów i laptopów dedykowane zarówno do produktów firmy Apple, jak i uniwersalne, przeznaczone do urządzeń innych producentów. W portfolio firmy znaleźć można różnorodne etui, pokrowce, słuchawki, głośniki oraz wszelkiego rodzaju gadżety.

Australijska marka Cygnett istnieje od 2003 roku. Posiada ponad 40 000 punktów sprzedaży w 36 krajach świata. Źródło: ASBIS Enterprises Plc

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

02_kalejdoskop_1.indd 29

29

2012-12-19 21:23:19

NA DOBRY POCZĄTEK

Podsłuchane

e n a h c słu

d o P

1. Spółki komandytowe hitem Błyskawicznie przybywa ilość spółek komandytowych. W ciągu niespełna roku ich liczba podwoiła się. Na popularności przedsiębiorstw, które nie płacą podatku dochodowego budżet traci coraz więcej.

Ministerstwo Finansów nie zdążyło opodatkować spółek komandytowo-akcyjnych od stycznia 2013 roku, co miało przynieść 300 mln zł. Tego „zastrzyku” finansowego nie tylko nie będzie, ale bardzo prawdopodobne jest, że budżet straci dodatkowe setki milionów złotych z podatku CIT. Brak zmian spowodował, że na kolejny rok otworzyło się okno umożliwiające niepłacenie podatków.

A wszystko przez rosnącą popularność spółek komandytowych… Źródło: Ministerstwo Finansów

2. Polski boom na kolektory słoneczne W przełomowym 2011 r. sprzedaż kolektorów słonecznych wzrosła o 70%. Sprzedaż w 2012 roku pobiła kolejny rekord. Zapowiada się, że rekordowa sprzedaż utrzyma się co najmniej do 2014 roku.

Pod względem sprzedaży kolektorów Polska zajęła w Europie czwarte miejsce po Niemczech, Włoszech i Hiszpanii. Niektóre firmy zanotowały wzrosty sprzedaży rzędu 150%.

Duży wzrost sprzedaży wziął się z dotacji ukierunkowanych na zakup i montaż paneli solarnych z funduszy unijnych, ale przede wszystkim z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dzięki zwiększeniu środków na dotacje przez NFOŚiGW popyt na panele solarne i fotowoltaiczne ma się utrzymać także w kolejnych latach. Źródło: Dziennik Gazeta Prawna

3. Radomski szpital przechodzi na solary

Zdjęcie: Shutterstock

30

ElektroTrendy nr 6/2012

03_podsluchane.indd 30

Radomski Szpital Specjalistyczny po remoncie zyska nie tylko termoizolację ścian, remont kotłowni

Zdjęcia: Łukasz Urbaniak

2012-12-19 21:30:18

Podsłuchane

NA DOBRY POCZĄTEK

dzą, możliwe jest wprowadzenie w ciągu 9 miesięcy ceł antydumpingowych.

i węzłów ciepłowniczych, ale także zamontowane na dachu ogniwa słoneczne. Koszt modernizacji wynoszący 10 mln zł, współfinansowany jest z kasy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.

4. Wielka Brytania: wodomierze zasilane energią słoneczną Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii zamierza na stałe zamontować w swoich placówkach wodomierze zasilane energią z paneli fotowoltaicznych. Wedle szacunków producenta urządzeń, zastosowanie tej technologii może przynieść brytyjskiej armii oszczędności rzędu 100 tys. funtów (ponad 0,5 mln zł) rocznie.

Do tej pory wodomierze w jednostkach wojskowych były na okresie próbnym. Użytkownicy, zadowoleni z ich działania, zdecydowali się pozostawić istniejące urządzenia i zamówić dodatkowe do 20 kolejnych jednostek. Ogółem, firma Severn Trent Costain ma dostarczyć 1.100 wodomierzy zasilanych energią słoneczną. Pozwoli to oszczędzić około 7.700 konwencjonalnych baterii.

Ale to nie koniec oszczędności: nowe wodomierze rzadziej się psują, co pozwala zaoszczędzić

czas mechaników przeznaczony zarówno na naprawy, jak i na dojazd do jednostek w celu wymiany baterii. Okres próbny pokazał, że baterie słoneczne pobierają energię nawet przy niskim dostępie do światła (np. w trakcie dużego zachmurzenia). A stare wodomierze, zasilane tradycyjnymi bateriami, zostaną poddane recyklingowi. Źródło: edie.net

5. Chińskie solary pod nadzorem UE Komisja Europejska prowadzi śledztwo w sprawie domniemanych dumpingowych cen paneli słonecznych produkowanych w Chinach i sprowadzanych do Europy.

Postępowanie potrwa 15 miesięcy. Jeśli zarzuty się potwier-

Przedstawiciele europejskich spółek zrzeszeni w „UE Pro Sun” twierdzą, że chińskie panele fotowoltaiczne trafiają do Europy po cenach niższych niż przewiduje rynek Skarga w tej sprawie trafiła do Komisji Europejskiej 25 lipca 2012 Jest to, pod względem wartości importowanych towarów, najpoważniejsza skarga dotycząca stosowania cen dumpingowych, jaka trafiła do tej pory do Komisji Europejskiej. Chińskie ministerstwo handlu twierdzi, że kroki podjęte przez Europejczyków są protekcjonistyczne i „mogą nie tylko zaszkodzić interesom przemysłu chińskiego jak i europejskiego, ale też spowolnią (...) globalny rozwój energii słonecznej i sektora czystych energii”. Co więcej, skrytykowało postawę „UE Pro Sun” za to, że przedsiębiorcy nie próbowali negocjacji.

Jeden z brytyjskich europosłów z frakcji EKR, również skrytykował decyzję Komisji Europejskiej twierdząc, że Komisja Europejska powinna przeprowadzić negocjacje, zanim «wpakuje się w wojny słoneczne z Chinami». Źródło: AFP

6. Philips zamyka fabryki tradycyjnych żarówek Producent oświetlenia Philips poinformował o wprowadzeniu programu oszczędnościowego, w skutek czego zamyka fabryki tradycyjnych żarówek. W Polsce ma dwie - w Pile i Pabianicach. W Polsce pracę w firmie Philips znajdowało

Zdjęcie: AFP

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

03_podsluchane.indd 31

31

2012-12-19 21:30:19

NA DOBRY POCZĄTEK

Podsłuchane

pracę blisko 7.000 pracowników w 4 zakładach produkcyjnych oraz organizacji marketingowo-sprzedażowej. Firma to jeden z największych inwestorów zagranicznych obecnych na polskim rynku.

Choć w ostatnim czasie zyski zostały podwojone, plan oszczędnościowy został wcielony w życie.

Jednak wzrost zysków możliwy był głównie dzięki sprzedaży nieopłacalnego biznesu telewizyjnego. Zysk netto za trzeci kwartał wyniósł 169 mln euro wobec 74 mln euro przed rokiem, kiedy ceny akcji holenderskiego koncernu zwiększyły się o 4,6%. Jednak Philips stoi przed kolejnymi wyzwaniami, musi sprostać m.in. sytuacji w Europie, gdzie interesy prowadzi się coraz trudniej ze względu na przeciągający się kryzys zadłużeniowy, przez który to Firma zmuszona jest zmniejszyć koszty. Skumulowane oszczędności w trzecim kwartale 2012 r. wyniosły 306 mln euro. Pomimo to, Philips odczuwa poważne problemy ekonomiczne na skalę globalną, co wyhamowuje rozwój firmy. Philips jest najważniejszym na świecie producentem artykułów oświetleniowych. Jak twierdzą przedstawiciele spółki prawie jedna czwarta to diody LED. Źródło: Philips, Życie Piły

7. Kolejna próba zwiększenie wydajności baterii Li-ion Naukowcy z Rice University i Lockheed Martin prawdopodobnie opracowali tanią metodę tworzenia wysokopojemnościowych baterii litowo-jonowych.

Jako anodę, w bateriach dostępnych w obiegu handlowym, stosuje się obecnie grafit, pomimo tego, że anody krzemowe przechowują dziesięciokrotnie większy ładunek przy porównywalnych rozmiarach.

Inżynier Sibani Lisa Biswal oraz naukowiec Madhuri Takur w swo32

ich pracach badali porowatą folię krzemową o właściwościach zbliżonych do gąbki. Chcieli, jednak wykorzystać materiał, który nada się do masowej produkcji. Odkryli, że przez rozdrabnianie cienkiej warstwy krzemu, powstaje proszek, który ma powierzchnię 50 razy większą, niż standardowy krzem w takiej samej formie. Anoda stworzona z takiej struktury ma pojemność 1000mAh/g w porównaniu z litowymi 350mAh/g.

Zespół pracuje wciąż nad udoskonaleniem technologii, skupiając się na odpowiednim doborze katody. Jeśli wszystko pójdzie po myśli naukowców, nowe akumulatory zawitają w świecie urządzeń mobilnych oraz samochodów elektrycznych. Źródło: xtech.pl Serwisy branżowe

8. Opracowała inteligentny akumulator, teraz otwiera swoją siedzibę w Gdańsku Izraelska firma Nation-E przedstawia swoje urządzenie „Inteligentny bank energii”, jako pierwsze prawdziwie inteligentne rozwiązanie dla lepszego zarządzania energią.

Izraelska firma Nation-E została założona przez Daniela Jammera w 2006 roku. Firma zapowiedziała, że do końca 2012 r. w Polsce, w Gdańsku, powstanie europejska centrala z Nation-E. Do tej pory Nation-E ulokowała swoje oddziały w Szwajcarii i w USA. Aplikacja zaawansowanych innowacji może pomóc w przezwyciężeniu globalnego kryzysu energetycznego. Urządzenie pozwala na zarządzanie pobierania energii z możliwością jej magazynowania.

Zastosowane rozwiązanie szybkiego ładowania wykorzystuje najbardziej zaawansowaną technikę litowo-jonową z wbudowanym modułem zarządzania baterią. Zarządza on wieloma protokołami oraz ryzykiem.

Umożliwi to użytkownikom kon-

trolę, definiowanie priorytetów i projektowanie zautomatyzowanych procesów dysponowania energią. Wytwarzana energii będzie mogła być przechowywana, a następnie rozpowszechniana przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów i poprawie bezpieczeństwa w zakresie ciągłości zasilania. Urządzenie magazynuje energię i nią zarządza, komunikuje się z siecią energetyczną i kupuje energię, gdy jest ona najtańsza.

Produkt ma się także bardzo dobrze sprawdzać w motoryzacji.

W Polsce powstanie europejska centrala Notion-E z siedzibą w Gdańsku Eksperci z dziedziny technologii i polityki energetycznej uważają, że magazynowanie energii jest brakującym ogniwem w nowo uznanej formule energii inteligentnej.

Firma Nation-E szacuje, że przeciętna rodzina w Europie dzięki inteligentnemu bankowi energii może zmniejszyć wydatki na energię o około 20%. Izraelska firma oczekuje obecnie na dyrektywę o „Pro Sun”, która pozwoli na sprzedaż wytworzonej prywatnie energii i jej nadwyżek bez zbędnych formalności. Jej wydanie spodziewane jest najwcześniej w 2014 r. Źródło: PulsBiznesu

9. Chińska promocja Warmii i Mazur Chińscy dziennikarze będą promować Warmię i Mazury. Region odwiedziła 9-osobowa chińska delegacja. Reporterzy zbierali informacje do promocyjnych ma-

ElektroTrendy nr 6/2012

03_podsluchane.indd 32

2012-12-19 21:30:19

Podsłuchane

teriałów o gospodarce i turystyce województwa.

Jak powiedział Li Chunlin, zastępca redaktora naczelnego jednego z chińskich dzienników prasowych, dziennikarze odwiedzili m.in. Olsztyn i Giżycko, aby po powrocie do Chin, w miejscowych mediach, przedstawić materiały promocyjne o Warmii i Mazurach.

Podczas spotkania w Urzędzie Marszałkowskim w Olsztynie goście z Chin zaoferowali chęć współpracy z Warmią i Mazurami.

Miałaby się ona opierać na dwóch gałęziach przemysłu: mleczarstwie i energetyce. Zdaniem wicemarszałek województwa Anny Wasilewskiej, region ma tereny do inwestowania oraz zaplecze naukowo-badawcze, a to może przyciągnąć chińskich inwestorów. Źródło: radioOlsztyn

10. W Rzeszowie przedszkolaki uczą się języka chińskiego

ża, że język chiński może być dla młodych ludzi tak samo ważny, jak język angielski. Obecnie Chiny to jedna z największych i najszybciej rozwijających się gospodarek na świecie Nauczycielką przedszkolaków jest Jiao Ping, która przyjechała do Polski w ramach studenckiego programu AIESEC. Sama nie zna języka polskiego i z maluchami porozumiewa się dzięki pomocy mówiących po angielsku nauczycielek z przedszkoli. Całe szczęście, że do zajęć zakwalifikowano tylko te placówki przedszkolne, w których nauczycielki znają język angielski.

Zajęcia trwają godzinę lekcyjną. Biorą w nich udział dzieci w wieku 5-6 lat, a nauka odbywa się przez zabawę. Jiao Ping w ciągu jednego dnia prowadzi lekcje w trzech przedszkolach.

Aby przemieszczać się między placówkami, nauczycielka otrzymała bilet miesięczny. Źródło: rzeszowdzisiaj, naszemiasto

Dzieci z 15 rzeszowskich przedszkoli podjęły naukę języka chińskiego. Zajęcia odbywają się raz w tygodniu i potrwają co najmniej do końca czerwca 2013 roku. Rodzice maluchów nie ponoszą żadnych opłat związanych z nauką, wszystkie koszty pokrywa Urząd Miasta Rzeszów.

Na pomysł nauki języka chińskiego wpadł prezydent Rzeszowa, który odwiedził Chiny, w celu nawiązania partnerskiej współpracy między Rzeszowem a miastem Fangchenggang. Prezydent uwa-

11. W Chinach codziennie znika 250 tradycyjnych wiosek Według prezesa Chińskiego Stowarzyszenia Literatury i Sztuki Ludowej, pisarza Feng Jicai (czyt.

Feng Dzicaj), każdego dnia znika średnio 250 tradycyjnych wiosek chińskich. Przyczyną jest szybki rozwój gospodarczy i gwałtowna urbanizacja w Chinach. Zdaniem Fenga Jicai, wielokrotnie apelującego w mediach o prawną ochronę tradycyjnych miejscowości, wiele z ginących wiosek posiada nieocenioną wartość historyczną i kulturalną. Niezależnie od ich rozmiaru i wartości rynkowej, tradycyjne wioski należą do najcenniejszych obiektów chińskiego dziedzictwa kulturowego, a ich historia zostaje bezpowrotnie utracona, gdyż najczęściej nie jest nigdzie zapisana i funkcjonuje niemal wyłącznie w pamięci mieszkańców i ustnych opowieś-

NA DOBRY POCZĄTEK

Zdjęcie: Reuters

ciach przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Najbardziej przerażające nie są same liczby, lecz fakt, że wioski te znikają, a my nawet o tym nie wiemy.

Nigdy nie zrobiliśmy spisu zabytkowych wiosek. Według oficjalnych danych w 2000 roku było w Chinach 3,6 mln tradycyjnych wsi. Do roku 2010 liczba ta zmalała do 2,7 mln, co oznacza, że rocznie przestawało istnieć średnio 90.000 takich wiosek.

Ochrona tradycyjnych wiosek jest w Chinach wyjątkowo trudna z powodu olbrzymiej i stale rosnącej dysproporcji w zarobkach i poziomie życia między rozwiniętymi miastami, a zacofanymi terenami wiejskimi. Pragnienie odnalezienia lepszego życia w bogatych metropoliach skłania młodych ludzi do ucieczki z rodzinnych wsi.

Często zabierają oni ze sobą rodziny. W efekcie w kraju pojawia się coraz więcej wymarłych lub wyludnionych wiosek.

Według danych z opublikowanego w sierpniu raportu Chińskiej Akademii Nauk Społecznych w chińskich miastach zarabia się średnio ponad 5 razy więcej, niż na wsiach. Różnica ta jest o 26% większa, niż 15 lat temu. Pod koniec ubiegłego roku wskaźnik urbanizacji po raz pierwszy w historii przekroczył w Chinach 50%. Źródło: Xinhua, Souhu, Reuters

Zdjęcie: Reuters

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

03_podsluchane.indd 33

33

2012-12-19 21:30:20

NA DOBRY POCZĄTEK

zawiadomienie

Koło Fortuny na targach

ELEKTROTECHNIKA 2013 zawiadomienie o zaproszeniu na

Szanowni Państwo! Szanowni Czytelnicy!

Szanowni Elektrycy!

Serdecznie Zapraszamy

do osobistego i bezpośredniego udziału w niekonwencjonalnej inicjatywie: Agencji SOMA – organizatora targów ELEKTROTECHNIKA Redakcji Magazynu ElektroTrendy oraz Przyjaciół i Sympatyków, czyli w kolejnej

II edycji

ElektroTechnoIQ Show 2013

w dniach 11-13 marca 2013 roku w Warszawie która odbędzie się podczas XI targów ELEKTROTECHNIKA 2013 w hali nr 3, gdzie zostanie specjalnie zbudowana STREFA ElektroTrendy

34

ElektroTechnoIQ Show jest aktywną częścią wiosennych warszawskich targów ELEKTROTECHNIKA i towarzyszącym im targów ŚWIATŁO

ElektroTrendy nr 6/2012

04_zawiadomienia.indd 34

2012-12-19 21:28:14

zawiadomienie

NA DOBRY POCZĄTEK

Najbliższa impreza targowa odbędzie się w dniach 11-13 marca 2013 roku, tradycyjnie już od lat w Warszawie, tuż obok i vis-à-vis dworca kolejowego i autobusowego Warszawa Zachodnia, na terenie Warszawskiego Centrum Wystawienniczego EXPO XXI, przy ul. Prądzyńskiego 12/14 (Warszawa-Wola).

W ramach XI edycji targów ELEKTROTECHNIKA 2013, na hali nr 3, została specjalnie wyodrębniona „STREFA ElektroTrendy”.

Co to jest „STREFA ElektroTrendy”?

Jest to specjalnie wydzielona z większej całości przestrzeń, na której goszczeni są Producenci, szeroko pojętej elektrotechniki i oświetlenia, prezentujący swoje innowacje i osiągnięcia oraz bieżącą ofertę handlową.

W obrębie „Strefy ElektroTrendy”, znajduje się również „Scena ElektroTrendy”, gdzie przeprowadzane są pokazy montażu oraz quizy wybranych producentów i dostawców branży elektrotechnicznej i oświetleniowej. Stąd też nazwa imprezy „ElektroTechnoIQ Show”.

Co się wydarzy w tegorocznej EDYCJI 2013?

STREFA ElektroTrendy w edycji 2013 została podzielona na kilka równocześnie funkcjonujących części: 1. WYSTAWA - ekspozycje zaproszonych firm-gości.

2. Scena ElektroTrendy, tu odbywać będzie się: 2.1. ElektroTechnoIQ Show - Pokazy i konkursy 2.2. Koło Fortuny - Quizy i losowanie nagród 2.3. Ciekawostki elektryczne – m.in.: • stoisko z cytrynami i ziemniakami zasilające lampy LEDowe, • gry logiczne „Crazy Machines” i „Angry Birds” - ściśle powiązane z elektryką • pokazy… cdn.

1. WYSTAWA - ekspozycje zaproszonych firm-gości.

Tym razem zaproszenia przyjęło 15 firm.: AB S.A. wraz z marką tb_ energy, ANLUX, BORPETROL wraz z marką Günsan, CHINT, DOSPEL, EBB, EcoEnergy, ENERGIZER, GRUPA TOPEX, INTELIGHT, SEZ-PL, ZAMEL, ZEXT oraz gość dnia, Przedstawiciel Hager Group – firma Hager Polo.

Atrakcją dodatkową, będzie gość specjalny, międzynarodowy koncern motoryzacyjny, który w praktyce zaprezentuje odwiedzającym swoje nowości w zakresie samochodów elektrycznych. Samochodów, którymi bezproblemowo można, już dzisiaj, poruszać się po ulicach, a nawet pokonywać bez obaw dłuższe dystanse.

Kto to będzie, niech do końca pozostanie „słodką” tajemnicą.

Ci z Państwa którzy przyjdą na targi ELEKTROTECHNIKA i zajrzą do „Strefy ElektroTrendy” – na pewno się nie zawiodą.

2. Scena ElektroTrendy, tu odbywać będą się konkursy: ElektroTechnoIQ Show oraz (tu uwaga! PREMIERA!) quizy i losowania Koło Fortuny.

W kręceniu „Kołem Fortuny” i wylosowaniu nagrody, wziąć udział może każdy, kto:

• odpowie na poniższe pytania, • przyjedzie na warszawskie targi w dniach 11-13 marca 2013, • przyjdzie do „Strefy ElektroTrendy” i odpowie na wylosowane pytania, w wybranej przez siebie kategorii lub według metody „na chybił trafił”, • zakręci „Kołem Fortuny”, • odbierze nagrodę, którą los mu da Jakie to proste!

Z pytaniami można zapoznać się: • Na łamach 2-miesięcznika „ElektroTrendy”, magazynu dla Elektryków i nie tylko…

• Na stronie internetowej www.elektrotrendy.pl • Na stronie internetowej www.elektroinstalacje.pl • lub po prostu poniżej zapoznać się z pytaniami konkursowymi:

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

04_zawiadomienia.indd 35

35

2012-12-19 21:28:16

NA DOBRY POCZĄTEK

zawiadomienie

Pytania konkursowe:

1. Za co opowiada współczynnik: CRI RA i przy jakie minimalnej wartości tego parametru czujemy się dobrze?

2. Jak działają białe diody LED? Dioda LED świeci tylko w jednym kolorze, wiec jak to się dzieje, że diody dają światło kolorowe?

3. Co to jest połowiczny czas życia diody?

4. Jakie są zalety oświetlenia LED? 5. Jaki rodzaj diody daje do 100lm/W? 6. Podaj różnicę pomiędzy żarówką LED, a lampą LED?

1. W którym roku powstała firma ANLUX? 2. W którym mieście firma ANLUX ma swoją siedzibę?

3. Wymień przynajmniej 3 główne grupy asortymentowe w marce ANLUX. 4. Jakie typy opraw oświetleniowych znajdują się w ofercie ANLUX? Wymień przynajmniej 3.

5. Wymień 3 typy źródeł światła znajdujące się w ofercie ANLUX. 6. Czy w ofercie ANLUX znajdują się żyrandole?

7. Czym różnią się poszczególne modele opraw do wbudowania („oczek”) – podaj 4 różnice?

8. Co to jest „ledówka” i dla czego?

1. Jaka jest standardowa wytrzymałość na zerwanie opaski o szerokości 2,5mm?

2. Z jakiego kraju pochodzi marka Günsan?

3. Czy firma Günsan oferuje ramkę 6-krotną?.

4. Wymień minimum 3 zalety osprzętu Günsan 5. Co oznacza słowo TRYTYTKI? 6. Wymień 3 grupy towarowe oferowane przez firmę Borpetrol-Boroniec Sp.J. 7. Z jakiego tworzywa wykonane są rurki termokurczliwe oferowane przez Borpetrol?

8. Czy TRYTYTKI są samogasnące?

9. Podaj różnicę pomiędzy „termokurczami” z polietylenu i „termokurczami” poliolefinu;

1. W którym roku, w jakim mieście i jak się nazywały targi, na których firma Chint Poland po raz pierwszy zaprezentowała swoją ofertę?

2. Jaki jest maksymalny prąd znamionowy (In) wyłącznika nadprądowego NB1 firmy Chint?

3. W jakich charakterystykach wyzwalacza magnetycznego dostępne są wyłączniki nadmiarowoprądowe NB1 firmy Chint?

4. Które z niżej wymienionych akcesoriów dla wyłączników nadmiarowoprądowych NB1 są dostępne w ofercie Chint Poland? a. styk pomocniczy tak nie b. styk alarmowy tak nie

36

c. wyzwalacz napięciowy tak nie d. wyzwalacz podnapięciowy tak nie 5. W ilu rozmiarach firma Chint Poland oferuje na rynek polski Styczniki NC1 z cewką AC? 6. W jakiej postaci (jedna z trzech wymienionych) firma Chint Poland publikuje na swojej stronie www.ChintPoland.pl cennik swoich produktów? a. PDF b. EXCEL c. JPG 7. Podaj numer telefonu komórkowego do dyrektora technicznego firmy Chint Poland?

8. Na temat jakiego produktu z oferty firmy Chint Poland ukazał się artykuł w Magazynie ElektroTrendy o numerze 06/2012 (7)?

9. Jaka jest odległość pomiędzy zaciskami (mm) w wyłączniku mocy NM8-250 firmy Chint?

10. Jaka jest zalecana wartość momentu dokręcania śrub M12 służących do mocowania zacisków?

1. W którym roku powstała firma Dospel?

2. Jak nazywał się pierwszy wentylator DOSPEL, będący w tym momencie jednym z najpopularniejszych wentylatorów na rynku wentylacyjnym?

3. Proszę podać nazwę jednej z central wentylacyjnych produkowanych przez Dospel Comfort.

4. Wentylatory Euro 1,2,3, WK, WK Plastic, Polo 1,2 , Euro 0 – są urządzeniami przodującymi na rynku w swojej kategorii. Do jakiej rodziny zaliczają się wymienione wentylatory?

5. Co oznacza skrót WCH? 6. Dospel wprowadził na rynek wentylator PLAY, będący najcichszym produktem na rynku, proszę wymienić chociaż dwa z trzech modeli wentylatora PLAY. 7. Dospel jest również producentem zakończeń wentylacyjnych najwyższej jakości, proszę odpowiedzieć, jaki produkt kryje się pod nazwą RD40?

8. W roku 2012 Dospel został sponsorem tytularnym ekstraklasowego klubu żużlowego, proszę podać jego nazwę.

9. W każdej instalacji wentylacyjnej, niezbędnym elementem są przewody wentylacyjne. W asortymencie Dospel znajduje się kilka rodzajów takich przewodów – Izolacją jakiego typu charakteryzuje się przewód Akustifleks?

1. Czy Państwo znają firmę EBB i EBB-Polska?

2. Czy Państwo wiedzą, jakie wyroby EBB-Polska rozwija i sprzedaje na polskim rynku?

3. Czy mogą Państwo wskazać przynajniej trzy wyroby sprzedawane na polskim rynku przez firmę EBB-Polska?

4. Czy są produkty firmy EBB-Polska wyprodukowane w EU? 5. Podaj najmniejszy dopuszczalny przekrój przewodu sterowniczego ułożonego na stałe w pomieszczeniach: a. dla przewodu miedzianego (mm²) b. dla przewodu aluminiowego (mm²)

6. Podaj różnicę pomiędzy wyłącznikiem nadprądowym i nadmiarowo-prądowym; 7. Podaj podstawowe typy wyłączników różnicowoprądowych 8. Podaj podstawowe stopnie ochrony przeciwprzepięciowej 9. Czym rożni się rozdzielnica od rozdzielni?

1. W jakich jednostkach podaje się ilość emitowanego strumienia świetlnego przez źródło światła?

2. Żywotność lamp LED w porównaniu do tradycyjnych żarówek jest: a. większą b. mniejsza c. taka sama 3. Czy lampa LED nagrzewa się tak samo jak tradycyjna żarówka? a. tak b. nie zdecydowanie mniej 4. Czy oświetlenie LED emituje promieniowanie UV? 5. Czy każdą lampę LED można rozjaśniać i ściemniać?

6. Czy lampy LED mogą z powodzeniem zastępować tradycyjne żarówki?

7. Dlaczego lampy LED zużywają tak mało energii elektrycznej?

8. Żywotność świetlówki kompaktowej (CFL) jest: a. większa od lampy LED b. mniejsza od lampy LED c. taka sama jak lampa LED 9. Czy Lampa LED potrzebuje czas na rozgrzanie się, zanim zacznie świecić pełna jasnością?

10. Co to jest CRI? a. rodzaj diody b. współczynnik oddawania barw c. kolor światła 11. W jakich jednostkach wyrażana jest temperatura barwy światła? a. w stopniach Celsjusza b. w stopniach Kelvina c. w stopniach Bufforta 12. Czy odpowiednie zaprojektowanie radiatora lampy LED wydłuża jej żywotność? a. tak b. nie 13. Czy taśma LED RGB może płynnie zmieniać kolory? a. tak, przy zastosowaniu odpowiedniego sterownika b. nie, posiada tylko podstawowe kolory 14. Czy taśmy LED mogą powodować zakłócenia elektromagnetyczne? a. tak b. nie 15. Czy zasilacz może powodować zakłócenie elektromagnetyczne? a. tak b. nie c. zależnie od warunków pracy, tak lub nie 16. Czy standardowe taśmy LED są zasilane napięciem stałym czy zmiennym? a. stałym b. zmiennym 17. Czym rożni się trzonek GU10 od E27?

18. Czy każda lampa LED 10W emituje tyle samo światła, co tradycyjna lampa LED 10W? 19. Czy nadal można kupić żarówki żarnikowe 100W? 20. Co mówi użytkownikowi oznaczenie IP68?

ElektroTrendy nr 6/2012

04_zawiadomienia.indd 36

2012-12-19 21:28:16

zawiadomienie

21. Czy lampa LED potrzebuje do swojego działania startera?

22. Czy taśmy LED można ze sobą łączyć?

23. Czy istnieją odpowiedniki tradycyjnych lamp zewnętrznych halogenowych w technologii LED? a. tak b. nie 24. Czy taśma LED pobierająca 24W może być zasilana, zasilaczem 48W? 25. Czy istnieją zasilacze mogące zasilać kilka taśm LED jednocześnie?

26. Czy istnieją taśmy LED i zasilacze wodoodporne? a. tak b. nie 27. Jaka jest standardowa długość taśmy LED na rolce? a. 5 metrów b. 10 metrów c. 15 metrów 28. Czy dany rodzaj tradycyjnej żarówki może posiadać rożne trzonki, np. E27 i E14? a. tak b. nie 29. Czy dany rodzaj lampy LED może posiadać rożne trzonki, np. E27 i E14? a. tak b. nie 30. Czy temperatura barwy światła „biały ciepły”, oznacza kolor zbliżony do żarówki tradycyjnej żarowej? a. tak b. nie 31. Wymień co najmniej 3 (trzech) producentów oświetlenia LED? 32. Lampa LED posiada około 900lm, jest odpowiednikiem tradycyjnej żarówki: a. 25 W b. 60 W c. 75 W d. 100 W 33. Czy taśmę LED można ciąć na odcinki? a. tak b. nie 34. Czy taśmy LED nadają się do podświetlania basenów i oczek wodnych? a. tak, IP68 b. nie 35. Czy stopień ochrony IP44 oznacza, że produkt jest odporny na działanie wody? a. tak b. nie 36. Czy źródła światła LED mogą znacząco zmniejszyć zużycie energii? a. tak b. nie 37. Czy zastosowanie oświetlenia LED wymaga specjalnych przeróbek instalacji elektrycznej? a. tak b. nie 38. Jaka jest średnia żywotność lampy LED na diodach typu SMD? a. 5.000 h b. 10.000 h c. 20.000 h 39. Czy napięcie 12V, którym zasilana jest większość taśm LED i niektóre lampy LED, jest bezpieczne dla człowieka (nie doprowadzi do porażenia prądem)? a. tak b. nie 40. Czy diody LED danego rodzaju mogą mieć rożną wydajność świetlną? a. tak b. nie

1. Jaką datę ważności ma bateria alkaliczna?

2. W jakich temperaturach może pracować bateria litowa?

3. W jakich strefach używa się latarek z Atexem?

4. Jak nazywa się nowa technologia akumulatorków Energizer?

5. Która z ładowarek może ładować wszystkie modele akumalatorków?

6. Jaka seria latarek jest przeznaczona do naprawdę ciężkich warunków pracy?

1. Jak się nazywa oprawa hermetyczna w marce Intelight?

2. Jakie produkty sprzedaje firma Intelight: a. budowlane b. elektryczne c. oświetleniowe 3. Proszę wymienić trzy oprawy oświetlenia awaryjnego w marce Intelight: a. Orion b. Vega c. Starlet d. Kasjopeja e. Oximia f. Punto 4. Proszę podać nazwę modułów awaryjnych firmy Intelight 5. Proszę podać poprawną odpowiedź jak nazywa się jedna z opraw rastrowych firmy Intelight: a. Cumulus b. Stratus c. Starlet

1. W którym roku powstała firma SEZ? a. 1955 b. 1947 c. 1957 2. Co oznacza skrót SEZ? a. Słowackie Elektrotechniczne Zakłady b. Słowackie Elektrotechniczne Zespoły c. Słoweńskie Elektryczne Zakłady 3. W jakim zakresie prądu nominalnego występują gniazda i wtyki w ofercie firmy SEZ? a. 16A - 125A b. 16A - 63A c. 10A - 125A 4. Z jakiego tworzywa wykonana jest puszka o numerze katalogowym 6455-11?

5. Jaki stopień ochrony ma złącze kablowe typu SP? 6. Jaką nazwę nosi wprowadzona w 2012 roku seria rozdzielnic? a. ROK b. ROSP c. ROS 7. Podaj symbol wtyczki dedykowanej do gniazda tablicowego serii VZG16?

8. Jaką nazwę nosi seria wtyczek i gniazd siłowych bezśrubowych?

9. Podaj stopień ochrony gniazdka tablicowego serii VZ16?

NA DOBRY POCZĄTEK

1. Podaj ile marek własnych posiada firma Grupa Topex.

2. Wymień chociaż 3 marki własne firmy Grupy Topex.

3. Podaj nazwę marki własnej firmy Grupy Topex, która posiada 25 lat gwarancji.

4. Podaj jaki asortyment firmy Grupy Topex kryje się pod marką GRAPHITE. 5. Aktualnie Topex to nazwa firmy czy marki produktowej?

6. Jaką nazwę aktualnie posiada firma Topex?

7. Czym zajmuje się firma Grupa Topex?

8. Wymień chociaż 5 produktów jakie dystrybuuje firma Grupa Topex.

9. Podaj jedną nazwę marki własnej firmy Grupy Topex pod którą kryją się elektronarzędzia.

10. Podaj dwie nazwy marki własnej firmy Grupy Topex pod którą kryją się narzędzia ręczne

1. Który z automatów schodowych modułowych oferowanych przez firmę ZAMEL posiada miękki start?

2. Podaj znamionowy pobór prądu w trybie stand by dla urządzenia PBM-05 firmy ZAMEL. 3. Czy, a jeżeli tak to jak ustawić 12 sekundowe opóźnienie w urządzeniu PCM-01 firmy ZAMEL? 4. Podaj liczbę programów dla zegara ZCM-12 - urządzenia z grupy automatyki budynkowej EXTA firmy ZAMEL. 5. Podaj zakres napięcia Umin dla przekaźnika napięciowego PNM-32 firmy ZAMEL. 6. Przy jakich rezystancjach zostanie „pewnie» wyłączony przekaźnik rezystancyjny?

7. Który z odbiorników Exta Free produkowanych przez ZAMEL ma inne napięcie zasilania niż 230V? 8. Jaki jest maksymalny zasięg działania urządzeń bezprzewodowego systemu sterowania Exta Free firmy ZAMEL bez stosowania retransmitera?

9. Podaj strukturę okablowania dla zestawu VP-703P dla odległości do 50m.

10. Podaj maksymalną ilość paneli zewnętrznych w systemie wideodomofonowym DX5100, który oferowany jest przez firmę ZAMEL.

Co to jest?

1. Oszczędzamy ją, gasząc zbędne oświetlenie 2. Sztuczne źródło światła, w którym jednym z elementów budowy jest włókno wykonane z trudno topliwego materiału.

3. Urządzenie służące do dopasowania dostępnego napięcia do wymagań zasilanego urządzenia.

4. Przyrząd pomiarowy służący do pomiaru natężenia prądu elektrycznego.

5. Jednostka natężenia prądu elektrycznego 6. Jednostka natężenia oświetlenia 7. Jednostka potencjału elektrycznego, napięcia elektrycznego i siły elektromotorycznej 8. Jednostka mocy lub strumienia energii 9. Nazwisko wynalazcy żarówki elektrycznej.

10. Wynalazł pierwsze źródło prądu 11. Najlepszym przewodnikiem prądu jest ...

12. Inaczej moduł liniowy

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

04_zawiadomienia.indd 37

37

2012-12-19 21:28:16

NA DOBRY POCZĄTEK

Wydarzenia

WIELKA GALA „POLSKA PR ZE ElektroUnion – „ORŁEM POLSKIEGO BUDOWNICTWA” W dniu 17 listopada 2012 roku w hotelu GROMADA w Warszawie, odbyła się WIELKA GALA „POLSKA PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ 2012”, podczas której przedstawiono Laureatów VI edycji konkursu „Orły Polskiego Budownictwa”, VII edycji konkursu „Samorząd Przyjazny Przedsiębiorczości”, X Jubileuszowej edycji konkursu „Mazowiecka Firma roku” oraz VI edycji konkursu „Perły Medycyny”.

P

odczas uroczystości, w konkursie „Orły Polskiego Budownictwa”, Spółka „ElektroUnion” otrzymała I nagrodę w kategorii: „ELEKTROTECHNIKA i ELEKTROINSTALATORSTWO” w postaci „Złotego Orła Polskiego Budownictwa” 2012 i okolicznościowego certyfikatu, przyznana decyzją Kapituły i Organizatorów Konkursu Orły Polskiego Budownictwa 2012 pod patronatem Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.

Uroczystość z udziałem przeszło 600 gości, w tym roku prowadzona przez Joannę Jabłczyńską i Krzysztofa Ibisza, zgromadziła przedstawicieli zwycięskich podmiotów oraz świata polityki i kręgów biznesu. Po części oficjalnej nadszedł czas na zabawę, a zaproszeni goście bawili się przy muzyce gwiazd wieczoru: Papa D, The Postman.

I Nagroda w kategorii

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTROINSTALATORSTWO dla firmy

ElektroUnion Sp. z o.o. przyznana decyzją Kapituły i Organizatorów Konkursu Orły Polskiego Budownictwa 2012 pod patronatem Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Patron Honorowy

Przewodnicząca Kapituły Konkursu

Janusz Żbik

Barbara Reduch-Widelska

dr Andrzej Malinowski

Organizatorzy Robert Składowski

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

Prezes Zarządu KPB „UNI-BUD”

Prezydent Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej

Prezes Zarządu Mazowieckiego Zrzeszenia Handlu Przemysłu i Usług

Patronat, Współpraca i Organizatorzy

38

ElektroTrendy nr 6/2012

05_wydarzenia.indd 38

Wielka Gala Polska Przedsiębiorczość 2012”, Warszawa 17.11.2012 r. ”

2012-12-19 21:29:07

Wydarzenia

NA DOBRY POCZÄ„TEK

R ZEDSIĘBIORCZOŚĆ 2012â€?

�

Konkursy mają charakter cykliczny i jak co roku adresowane są do wszystkich firm i przedsiębiorców z sektora budownictwa, do samorządów, zakładów opieki medycznej i firm działających na rynku medycznym oraz innych firm i przedsiębiorstw, niezaleşnie od charakteru własności zakładu pracy, jego wielkości czy liczby

zatrudnionych pracowników. Połączenie tych przedsięwzięć jest szczególne, wskazuje bowiem na szereg cech wspólnych, łączących Laureatów, reprezentujących jednakşe róşne branşe.

Laureaci to podmioty, które bez wątpienia, nadają ton rozwoju nie tylko polskiej przedsiębiorczości, ale równieş polskiej gospodarce.

Nagrody w konkursach, to prestişowe tytuły. Doceniane przez Kapitułę produkty, usługi, technologie, procesy oraz metody organizacji i zarządzania, przodują w dziedzinie biznesu.

Jest to kolejna w ostatnim czasie nagroda dla ElektroUnion.

Ostatnio ElektroUnion została wyróşniona Certyfikatem „Dynamiczna Firma 2012�, przyznanym przez

HBI Polska za osiągniętą dynamikę wzrostu w latach 2009, 2010, 2011, na podstawie autorskiego algorytmu oceny wzrostu uwzględniającego obrót i zysk firmy. Uzyskane dane są podane weryfikowane przez największą wywiadownię gospodarczą – Dun & Bradstreet.

ElektroUnion Sp. z o.o.

 ����  ����  ��� ­ € ‚

ƒ ‚ „ Â

Andrzej Osiński Wiceprezes Zarządu

Dane zweryfikowane przez Dun and Bradstreet Poland.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

05_wydarzenia.indd 39

39

2012-12-19 21:29:11

NA DOBRY POCZĄTEK

Wydarzenia

A&K z Tarnowa

otworzyła nowy oddział w Kazimierzy Wielkiej

F

irma A&K z siedzibą w Tarnowie, woj. małopolskie, (istnieje od 2001 roku), wchodząca w skład Grupy Handlowej ElektroUnion) otworzyła nowy punkt sprzedaży w uroczym miasteczku Kazimierza Wielka (woj. świętokrzyskie). Jest to obecnie, po reorganizacji, trzeci oddział po Tarnowie i Szczucinie.

Firma A&K początkowo sprzedawała kable i przewody. Dzisiaj oferuje cały asortyment oraz obsługuje poważne inwestycje. Posiada również zaplecze techniczne, umożliwiające wykonywanie

40

dużych zleceń elektroinstalacyjnych na terenie kraju. W miarę potrzeb świadczy usługi doradcze lub projektowe dla mniej doświadczonych firm wykonawczych.

Hurtownia Elektryczna A&K o/Kazimierza Wielka, otwarta została, dnia 1 grudnia 2012 r. (sobota) w 2-poziomowym obiekcie własnym, niedawno zakupionym i wyremontowanym do celów handlowych. W nowym obiekcie znalazł miejsce cały podstawowy asortyment elektrotechniczny, niezbędny w codziennej pracy elektroinstalatora.

Kazimierza Wielka, miasto i okolice, nie tylko zyskała nową placówkę branży elektrotechnicznej dysponującą dobrą aprowizacją, ale również firmą świadczącą usługi doradcze i projektowe w zakresie zabezpieczeń i dystrybucji energii elektrycznej. Jednocześnie okoliczni mieszkańcy zyskali nowe miejsce, mogące zapewnić zrealizowanie ich potrzeb technicznych, tak na niwie zawodowej, jak i prywatnej.

ElektroTrendy nr 6/2012

05_wydarzenia.indd 40

2012-12-19 21:29:18

05_wydarzenia.indd 41

2012-12-19 21:29:21

brunch z biznesem

Wywiad z iskrą

Mariusz Jęśkowiak, menadżer z wyboru

Mariusz Jęśkowiak, Prezes firmy Electric & Steel Trade MMM, udzielił wywiadu dla Czytelników magazynu ElektroTrendy ElektroTrendy Panie Prezesie, firma Electric & Steel Trade MMM Sp. z o.o., zwana popularnie MMM-EST jest dostawcą osprzętu do instalacji odgromowej. Proszę o przedstawienie historii firmy oraz zakresu działania na polskim rynku, a może i europejskim?

Mariusz Jęśkowiak Spółka powstała w lutym 2008 roku i już w marcu rozpoczęliśmy

42

działalność handlową. Ze względu na powiązania właścicielskie, polsko-niemieckie, od samego początku założyliśmy zakres działania firmy na terenie całej Unii Europejskiej. Nasza firma jest dystrybutorem na teren Polski, Czech i Słowacji bednarek ocynkowanych największego producenta w UE, niemieckiej firmy Meiser GmbH z siedzibą w St. Ingbert.

W miarę rozwoju naszej firmy powiększaliśmy nasz asortyment i obecnie jesteśmy firmą wyspe-

cjalizowaną w dostawach elementów do linii odgromowych i uziemienia największych europejskich producentów z terenu całej Unii Europejskiej. Posiadamy potencjał magazynowy zlokalizowany w Legnicy, który pozwala nam na zapewnienie ciągłości dostaw do każdego Klienta w całym kraju.

Realizujemy dostawy całosamochodowe, jak również i paletowe, bezpośrednio na miejsce budowy.

ElektroTrendy nr 6/2012

06_wywiad_1.indd 42

2012-12-19 10:44:57

Wywiad z iskrą

ElektroTrendy Dlaczego rynek polski?

Mariusz Jęśkowiak Wtedy, w 2008 roku rynek krajowy był bardzo interesujący ze względu na poziom konkurencyjności naszych dostaw w stosunku do innych – myślę tutaj o jakości, cenie, jak i o elastyczności dostaw.

ElektroTrendy Czy dostawy towarów spoza Polski, w tym z Unii Europejskiej pomagają rynkowi polskiemu?

Mariusz Jęśkowiak Oczywiście, to jest jak powiew świeżego powietrza w zamkniętym pomieszczeniu. Nie wyobrażam sobie sytuacji braku konkurencyjności na polskim rynku pomiędzy towarami sprowadzanymi spoza Polski z wyrobami rodzimymi producentów. Dla polskich wytwórców, to przede wszystkim motywacja do podnoszenia jakości produkowanych przez siebie wyrobów, a więc i szukania innowacyjności na swoim „podwórku”, bez której o bezpiecznej przyszłości dla naszej gospodarki nie możemy mówić.

ElektroTrendy Czy, odwracając pytanie, polski eksport lub dostawy w ramach Unii Europejskiej pomagają rynkowi polskiemu?

Mariusz Jęśkowiak Tak, oczywiście. Niekiedy ratują nasz kraj z potencjalnej recesji gospodarczej. Mieliśmy tego przykład w roku 2009, kiedy to eksport wraz z dostawami w ramach Unii Europejskie uratował naszą gospodarkę, co pozwoliło naszym politykom stąpać „po zielonej wyspie”.

ElektroTrendy Co nie tak jest na rynku polskim?

Mariusz Jęśkowiak Mam trochę ponarzekać? Nie, nie sprowokuje mnie Pan. Mam świadomość raczkującego polskiego kapitalizmu, nawet jeżeli ktoś mówi, że to przecież już ponad (?!) dwadzieścia lat, kiedy mamy gospodarkę rynkową i swobodę prowadzenia działalności gospodarczej, więc w zasadzie wszystko powinno być już poukładane. Ale żeby nie było tak słodko powiem krótko – na rynku polskim „obowiązują” zbyt długie terminy płatności oraz podstawowe kryterium wyboru dostawcy (w obecnych czasach, może nawet i jedyne), tj. najniższa cena towaru.

ElektroTrendy Czym wyróżnia się Państwa oferta na tle innych firm o zbliżonym profilu dostaw?

brunch z biznesem

Mariusz Jęśkowiak Jesteśmy na rynku najszybsi w dostawach, przy zachowaniu wysokiej jakości towaru atrakcyjności ceny.

ElektroTrendy Jakie czynniki decydują o pozycji Państwa firmy na rynku?

Mariusz Jęśkowiak Po pięciu latach działalności naszej firmy mogę powiedzieć, że wiarygodność nasza, jako stabilnego i odpowiedzialnego dostawcy, współpracującego z kontrahentami w okresach prosperity, jak i w tych, o których każdy przedsiębiorca chciałby jak najszybciej zapomnieć.

ElektroTrendy Gdzie się Państwo widzą na rynku i dlaczego?

Mariusz Jęśkowiak Jesteśmy dystrybutorem na rynku wyrobów elektrotechnicznych, więc i nasza pozycja działania będzie dalej umiejscowiona pomiędzy producentami z terenu Unii Europejskiej, a klientami zainteresowanymi naszymi towarami.

ElektroTrendy W którym kierunku zmierzają systemy odgromowe? Jakie dominują produkty stosowane obecnie, a jakie będą w najbliższej przyszłości oraz np. za 5 lat?

Jeden z zakładów produkcyjnych Meiser GmbH w Schmelz-Limbach w Niemczech

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

06_wywiad_1.indd 43

43

2012-12-19 10:44:57

brunch z biznesem

Wywiad z iskrą

Mariusz Jęśkowiak Zauważam, że świadomość każdego inwestora obecnie budującego obiekty do zamieszkania, co do konieczności montażu instalacji odgromowej jest coraz większa, więc elementy do budowy tych instalacji, będą cieszyły się coraz większym lub co najmniej dużym zainteresowaniem. Jeśli chodzi o perspektywę najbliższych 5 lat, to na pewno będzie zmieniał się rodzaj materiałów z których budowane są linie odgromowe czy uziemienia, z materiałów stalowych ocynkowanych na materiały bardziej szlachetne: z miedzi, aluminium, czy nawet stali nierdzewnej.

ElektroTrendy Co się udało wykonać, a co nie?

Mariusz Jęśkowiak Jesteśmy jeszcze cały czas młodą firmą, która weszła na rynek niespełna 5 lat temu. Pomimo tego, od początku udało nam się nawiązać trwałe kontakty handlowe z największymi grupami zakupowymi w kraju, jak i pozostałymi dużymi klientami hurtowymi. Uważam to za duży sukces i nie samo w sobie nawiązanie współpracy, ale jej utrzymanie w całym tym, bardzo zmiennym okresie.

Nie udało nam się wykonać również wielu rzeczy, ale to pozostawiamy do swojej wiadomości, może kiedyś uchylimy „rąbka” tajemnicy...

rzonej produkcji na skraju opłacalności, co w okresie długoterminowym, jest dla producentów sytuacją bardzo niekorzystną, szczególnie dla tych, którzy nie mają zakumulowanych wcześniej środków finansowych na te, ciężkie czasy.

Możliwa do wygenerowania przez producenta marża na samej produkcji, przenoszona jest i przechwytywana w głównej mierze przez firmy obsługujące ostatecznego klienta. Nie możemy jednak zapominać, że każda branża, to konglomerat współpracujących ze sobą przedsiębiorstw na etapie produkcji, dystrybucji, sprzedaży detalicznej oraz właśnie, świadczenia usług.

ElektroTrendy Jaką koniunkturę przewiduje Pan w branży w roku przyszłym?

Jakie są szanse, a jakie zagrożenia dla tego rynku?

Mariusz Jęśkowiak Czeka nas trudny rok (2013) w branży. Przy spadającym popycie wewnętrznym, ostrej konkurencji i problemami wynikającymi z utrzymaniem płynności finansowej w coraz to większej

ilości firm-odbiorców, prowadzenie firmy-dostawcy wymagało będzie dużej roztropności. Będzie to okres, w którym na pewno, niektórzy przedsiębiorcy nieprzygotowani na ciężkie czasy znikną z rynku..

ElektroTrendy Jak może Pan ocenić obecną sytuację na rynku dostawców elektrotechniki, jakie stoją przed ta branżą wyzwania, co MMM-EST będzie robił, aby w jak najmniejszym stopniu odczuć skutki kryzysu z jakim mamy do czynienia w Polsce i na świecie?

Mariusz Jęśkowiak Myślę, że od III kwartału b.r., każdy dostawca odczuł pewne spowolnienie w branży, które z resztą trwa w dalszym ciągu, więc nie jest to jeszcze koniec tendencji. A kiedy będzie ten „dołek”?

Nie wie przecież nikt. Z drugiej strony nie powiedziałbym, że mamy w Polsce kryzys, a wręcz przeciwnie, uważam, że to określenie nadużywane jest przez wszystkich. To kolejny etap cyklu koniunkturalnego do którego wszyscy muszą się dostosować.

My, na pewno będziemy kolejny

ElektroTrendy Jak ocenia Pan sytuację na rynku producentów w bieżącym roku, zarówno patrząc przez pryzmat Producenta/Importera/ Dostawcy, jak i całej branży?

Mariusz Jęśkowiak Obecnie na rynku produkcji wyrobów elementów linii odgromowych i uziemienia jest bardzo ostra konkurencja. Doprowadza to do sytuacji oferowania wytwo-

44

ElektroTrendy nr 6/2012

06_wywiad_1.indd 44

2012-12-19 10:44:59

Wywiad z iskrą

brunch z biznesem

raz analizować koszty w firmie, jeszcze bardziej kontrolować sytuację finansową każdego naszego klienta, a przede wszystkim będziemy starali się być jeszcze lepsi w tym, w czym przegrywamy z konkurencją.

ElektroTrendy Jak ocenia Pan bieżącą sytuację w końcówce 2012 roku, w konfrontacji do porównywalnego okresu 2011?

Mariusz Jęśkowiak Odpowiem jednym zdaniem – wtedy byliśmy jeszcze na fali wznoszącej, teraz jesteśmy już na fali spadającej. Pytanie w którym miejscu i czasie ponownie zmieni kierunek.

ElektroTrendy No i temat rzeka, co Pan może powiedzieć o dzisiejszych płatnościach za towar?

Mariusz Jęśkowiak Średni termin spływu należności po terminie wydłużył się od kilku do kilkunastu dni w zależności od firmy. Są tacy jednak, którzy pomimo możliwości terminowej zapłaty, rozpoczynają rozmowę na temat spłaty swojego zadłużenia słowem „kryzys” i nie płacą, ale takich jest na szczęście mało.

ElektroTrendy Jak przebiegała Pana droga zawodowa?

Mariusz Jęśkowiak Po ukończeniu studiów ekonomicznych i podatkowych we Wrocławiu, w 1992 roku rozpocząłem pracę w bankowości. Pracowałem w kilku bankach na różnych stanowiskach, kończąc na stanowisku szefa oddziału Invest-Bank S.A w Legnicy. W tzw. międzyczasie, w trakcie uzupełniania i porządkowania swojej wiedzy na SGH w Warszawie, zmieniłem branżę z bankowej na produkcyj-

ną, obejmując w 1997 roku stanowisko dyrektora finansowego, następnie handlowego w firmie Cynk-Mal S.A. Od 2008 roku jestem „na swoim”.

ElektroTrendy Jakie są Pana największe sukcesy, może i porażki?

Mariusz Jęśkowiak Może będę banalny, ale moja rodzina - żona i dwójka dzieci, z których jestem bardzo dumny. O porażkach będę mógł porozmawiać dopiero jak będę na emeryturze.

Teraz jeszcze wszystko jest przed nami.

ElektroTrendy Mówi się, że sukces oparty jest na kolejnym pokonywaniu porażek?

Mariusz Jęśkowiak Zostawmy ten wątek, mam jeszcze trochę planów i na konkluzje przyjdzie czas. A konkurencja nie

śpi i tylko czeka na sposobność poznania moich słabostek…

ElektroTrendy Jakie ma Pan zainteresowania również te pozazawodowe?

Mariusz Jęśkowiak Jestem zapalonym gitarzystą samoukiem, w domu mam sprzęt jeszcze z czasów młodzieńczego muzykowania, czyli z połowy lat osiemdziesiątych. Lubię w ciszy i spokoju pobrzdąkać na gitarze, to mnie uspokaja i relaksuje.

Ostatnio jestem na etapie nauki utworu „Girl from Ipanema” Antonio Carlosa Jobima. Łatwo nie jest, strasznie „powykręcane” akordy, ale jestem dobrej myśli… to tylko kwestia czasu.

ElektroTrendy Dziękujemy serdecznie za rozmowę!

Mariusz Jęśkowiak Również bardzo dziękuję.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

06_wywiad_1.indd 45

45

2012-12-19 10:45:01

brunch z biznesem

Raporty biznesowe

Raporty biznesowe Nie płacisz, wyrzucasz fakturę z kosztów Zmiany w VAT, CIT i PIT sposobem na zatory płatnicze Czy rok 2013 wystarczy na samooczyszczenie się rynku z nierzetelnych „przedsiębiorców”?

1 stycznia 2013 r. wejdzie w życie ustawa z 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce.

Wprowadza ona zmiany do kilku ustaw, między innymi do ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz.

361, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT) oraz do ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.

Dz.U. z 2011 r., nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej: ustawa o CIT).

Ustawa o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce, ma na celu m. in. wprowadzenie do prawa podatkowego narzędzi, które pozwolą przedsiębiorcom skuteczniej walczyć z zatorami płatniczymi. Wszyscy jednak musza pamiętać, że kij ma dwa końce. Jeżeli przedsiębiorca-wierzyciel sam jest dłużnikiem, musi się również przygotować na utrudnienia.

46

07_raporty.indd 46

Kiedy ponosimy koszty?

Należy wiedzieć, że nie ulega zmianie definicja dnia poniesienia kosztu. Zgodnie z art. 22 ust.

6b ustawy o PIT za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów co do zasady uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

Natomiast w przypadku podatników prowadzących księgi rachunkowe – zarówno podlegających pod reżim ustawy o PIT, jak i ustawy o CIT – zasadą wynikającą z art. 22 ust. 5d ustawy o PIT i art. 15 ust. 4e ustawy o CIT jest to, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie in-

nego dowodu w razie braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Od ww. zasad istnieją wyjątki dotyczą, m.in. zaniechanych inwestycji, kosztów prac rozwojowych czy składek ZUS. Kiedy upływa termin płatności?

Na podstawie ustawy z dnia 16 listopada 2012 roku, data upływu terminu płatności jest jasno określona. Z dniem upływu terminu płatności - rozpoczyna się 30-dniowy okres karencyjny, tzn. termin w którym przedsiębiorca ma nieprzekraczalny obowiązek uregulowania zobowiązania.

W przypadku niedotrzymania i tego terminu płatności nierzetelnego kontrahenta (dłużnika) dotkną dotkliwe sankcje wynikające z dodanego ustawą z 16 listopada 2012 r. art. 24d ustawy o PIT i art.

15b ustawy o CIT.

ElektroTrendy nr 6/2012

2012-12-18 16:31:32

Raporty biznesowe

Kiedy zmniejszamy koszty uzyskania przychodów wynikające z braku z niezapłaconej faktury?

Artykuł 24d ust. 1 ustawy o PIT (art. 15b ust. 1 ustawy o CIT) stanowi, że w razie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku), a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury (rachunku) – kwoty wynikającej z umowy albo innego dokumentu, i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów.

Ciekawostką, ale bardzo praktyczną i w rzeczywistości restrykcyjną jest ust. 2 powyższych artykułów. Zapobiegają one sytuacji, w której dochodziłoby do wydłużania okresów płatności – wbrew intencjom ustawodawcy – w taki sposób, że podstawowy cel ustawy, jakim jest ograniczenie zatorów płatniczych, nie mógłby być w praktyce zrealizowany.

Przykład. „Jeśli ustalono termin płatności dłuższy niż 60 dni, wówczas zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z dokumentów, o których mowa w ust. 1, dokonuje się z upływem 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie została ona uregulowana w tym terminie.

Oznacza to, że przypadku terminów płatności dłuższych niż 60 dni maksymalny czas, w którym przedsiębiorca, który nie płaci za zakupione towary czy usługi, nie narażając się jednocześnie na konieczność korygowania kosztów o wartość już zaksięgowanej faktury, to 90 dni od dnia, w którym doszło do zaliczenia kwoty do kosztów uzyskania przychodów”.

Kiedy zmniejszamy koszty wynikającą z niezapłaconej faktury?

Jak wynika z art. 24d ust. 3 ustawy o PIT (art. 15b ust. 1 ustawy o CIT), zmniejszenia, o którym

mowa w ust. 1 lub 2, dokonuje się w miesiącu, w którym upływa termin określony w tych przepisach.

W ww. ustępy mówią o: • terminie płatności, • terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, • o upływie 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów.

W przypadku wątpliwości o który termin chodzi, należy zapoznać się z ust.5, który w przejrzysty sposób określa, że „termin określony w tych przepisach” należy rozumieć jako termin wymieniony w pkt. 2 lub 3 powyżej.

Tak więc zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z niezapłaconych faktur (rachunków oraz innych dokumentów) dokonuje się w miesiącu, w którym mija 30 dni od daty upływu terminu płatności, lub – w razie gdy termin płatności jest dłuższy niż 60 dni – w miesiącu, w którym mija 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów.

Kiedy zwiększamy przychody o kwotę wynikającą z niezapłaconej faktury Ust. 5 artykułu 24d ustawy o PIT (art. 15b ustawy o CIT) stanowi, że jeżeli w miesiącu, w którym podatnik ma obowiązek dokonać zmniejszenia, o którym mowa w ust. 1 lub 2, podatnik nie ponosi kosztów uzyskania przychodów lub poniesione koszty są niższe od kwoty zmniejszenia, ma obowiązek zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów.

Jednoznacznie oznacza to, że w sytuacji, gdy „brakuje” kosztów, które można zmniejszyć, przedsiębiorca ma obowiązek o tę brakującą kwotę powiększyć uzyskane przychody.

Jest to wymóg stawiany przez prawo podatkowe i ustawę z 16 listopada 2012 r. Ma ono uzasadnienie w postaci konieczności

brunch z biznesem

osiągnięcia zamierzonego przez ustawodawcę efektu, tj. ustalenia dochodu do opodatkowania w wysokości różnicy między przychodami a kosztami uzyskania przychodu, wśród których nie będzie „przeterminowanych” faktur.

Jednak z drugiej strony przyczynia się do nieuzasadnionego zwiększania przychodów przedsiębiorcy. Przychody takie należy zakwalifikować jako, tzw. pozostałe przychody, ujmowane w kolumnie 8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów (w przypadku ksiąg rachunkowych – pozostałe przychody operacyjne).

Innym problemem może być konieczności zaprowadzenia ksiąg rachunkowych w związku z przekroczeniem przez osobę fizyczną limitu przychodów równowartości 1 200 000 euro. Do limitu tego należy bowiem wliczyć wszystkie przychody, o których mowa w art. 14 ustawy o PIT. Kiedy wchodzą nowe przepisy podatkowe?

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mają obowiązek stosowania przepisów wprowadzonych ustawą z 16 listopada 2012 r. począwszy od 1 stycznia 2013 r.

Dotyczy to również podatników podatku dochodowego od osób prawnych, chyba że ich rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2013 r., a zakończy się po 31 grudnia 2012 r. Wówczas zgodnie z art. 17 ustawy z 16 listopada 2012 r. stosują oni do końca przyjętego przez siebie roku po-

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

07_raporty.indd 47

47

2012-12-18 16:31:32

brunch z biznesem

Raporty biznesowe

datkowego przepisy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 r.

Ustawa w „pigułce” Wprowadzone rozwiązania bez żadnych wątpliwości, w istotny sposób odciążą podatników, którym dłużnik nie zapłacił należności. Z drugiej strony wpłynie mobilizująco na dłużników.

Ustawa wprowadza od 1 stycznia 2013 roku, zmiany w trzech ustawach (PIT, CIT i VAT), w wyniku których; • przedsiębiorca (wierzyciel), który nie dostał w terminie zapłaty za dostarczone przez siebie towary lub usługi musi obniżyć podstawę opodatkowania zarówno w podatku dochodowym, jak i podatku VAT. przedsiębiorca dłużnik • ma obowiązek podwyższenia zobowiązania podatkowego z tytułu zobowiązań, których nie zapłacił w terminie. Mechanizm korekt w przypadku wszystkich trzech ustaw ma zastosowanie po upływie 30 dni od terminu płatności.

Zmiany będą nieco dolegliwe dla podatników, jednak mając na względzie, że prowadzić będą do płacenia podatków od faktycznie uzyskanych dochodów/przychodów - będą dla podatników zdecydowanie korzystne.

Na mocy ustawy z 16 listopada 2012 r. przedsiębiorcy „przy okazji” uzyskali dodatkowy 30-dniowy termin płatności już wymagalnych zobowiązań. Do czasu jego upływu nie ponoszą negatywnych konsekwencji wprowadzonych tą ustawą z powodu nieuregulowania płatności.

Wierzyciele jednak nadal mają prawo – wynikające z art. 481 § 1 i 2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., nr 16, poz. 93, z późn. zm.) – do żądania odsetek za czas opóźnienia (ustawowych lub umownych), nawet jeśli nie poniósł żadnej szkody, a opóźnienie było następ-

48

07_raporty.indd 48

stwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Ułatwienie dla wierzycieli Łatwiej i szybciej odzyskają pieniądze wierzyciele, którzy zapłacili VAT, wynikający z nieuregulowanych faktur. Obecnie, przedsiębiorca, który chce skorygować kwotę odprowadzonego VAT–u w przypadku, gdy sam nie otrzymał zapłaty za wystawioną fakturę, ma do dyspozycji tzw. ulgę na złe długi. Procedurę taką może jednak rozpocząć dopiero po upływie 180 dni od daty płatności określonej na fakturze lub w umowie. Problem dodatkowo komplikują obowiązki formalne związane z uruchomieniem „ulgi”. Chodzi przede wszystkim o konieczność powiadomienia dłużnika o zamiarze skorzystania z takiego rozwiązania i uzyskania od niego potwierdzania odbioru takiej informacji. Przyjęta przez Sejm ustawa łagodzi te wymogi. Po pierwsze, procedurę „odzyskiwania” zapłaconego podatku można będzie rozpocząć po 60 dniach od upływu daty płatności. Po drugie, nie byłoby konieczne zawiadamianie dłużnika o zamiarze dokonania korekty.

Ocena Jeden z ekspertów BCC (Business Centre Club) oceniających ustawę zwrócił uwagę, że zaproponowane zmiany: • są kompleksowe w swoim przedmiocie i wprowadzają jednolite rozwiązanie w trzech ustawach (PIT, CIT i VAT),

• nie uprzywilejowują żadnej grupy podmiotów (jak np. metoda kasowa), • zawierają stosunkowo proste wymogi proceduralne dokonywania obniżenia lub podwyższenia podstawy opodatkowania, ponieważ obniżenie podstawy opodatkowania następowałoby „na bieżąco”, tj. w okresie, w którym upłynął wskazany termin płatności, bez konieczności zmiany rozliczeń podatkowych za poprzednie miesiące (kwartały) przez podatnika, • ograniczają do rozsądnych granic wymogi formalne jedynie do powiadomienia urzędu skarbowego o dokonanej korekcie, • dają jednocześnie organom skarbowym narzędzie do monitorowania dłużników, co do wykonania obowiązku podwyższenia podstawy opodatkowania, • określony 30-dniowy termin na dokonanie korekty znakomicie przyczyni się do poprawy płynności finansowej przedsiębiorstw, • wejście w życie zmian spowoduje istotną zmianę w zakresie księgowości przedsiębiorstw. Stosowanie obecnie obowiązującej w systemie podatkowym zasady memoriałowej przy rozliczaniu przychodów i kosztów podatkowych jest powiązane z zasadą memoriałową wynikającą z przepisów o rachunkowości. Źródło: Ministerstwo Finansów, eGospodarka.pl, podatki.biz, Business Centre Club Zdjęcie: Ruff - Fotolia.com

ElektroTrendy nr 6/2012

2012-12-18 16:31:32

07_raporty.indd 49

2012-12-18 16:31:33

brunch z biznesem

Raporty biznesowe

Foto. Shutterstock

nad kobietą ciężarną, medycyna szkolna, profilaktyka, leczenie bezpłodności, monitoring, wczesna diagnostyka i leczenie wad wrodzonych.

Źródło: GUS, sejm.gov.pl

Raporty biznesowe Państwo biernie się przygląda, jak w ciągu najbliższych 20 lat „zniknie” 2,5 mln Polaków” Z przygotowanej przez Główny Urząd Statystyczny prognozy na lata 2008-2035 wynika, że liczba ludności Polski będzie systematycznie się zmniejszać.

W celu zapobieżenia kryzysowi demograficznemu najlepszym środkiem byłoby stosowanie przez państwo ulg podatkowych oraz stworzenie ustawy o zdrowiu prokreacyjnym.

Liczba ludności Polski wynosi obecnie około 38,5 mln osób.

Z szacunków GUS wynika, że w 2020 Polaków będzie około 37,8 mln, zaś w 2035 roku – około 36 mln. W ciągu 26 lat liczba ludności zmniejszy się więc o około 2,5 mln osób. Analitycy demografowie alarmują, że za 40 lat ubędzie kilka milionów Polaków. Ten niepokojący scenariusz jest każdym rokiem coraz bardziej realny. W roku 2011 roku bowiem liczba ludności zwiększyła się w pięciu województwach, ale zmalała w aż jedenastu.

Kryzys demograficzny nie wywołał jeszcze „zdecydowanych” działań rządu. Rząd nie traktuje tej sprawy jako priorytetowej w swoich decyzjach. Ostatnie propozycje dotyczące wydłużenia urlopów macierzyńskich i tacierzyńskich nie rozwiążą problemu, ponieważ, aby móc skorzystać z takich urlopów, najpierw należy mieć pracę Pań50

07_raporty.indd 50

stwo na szerszą skalę powinno wprowadzić ulgi podatkowe i odliczenia, co powinno zachęcić Polaków do „działań prokreacyjnych”.

Kryzys demograficzny jest także pochodną ubóstwa i rozwarstwienia społecznego. Mamy w Polsce swoistą nierównowagę - osoby bezdzietne inwestują w siebie i swoją karierę, a osoby posiadające dzieci są często w tym „wyścigu» na gorszej pozycji. Państwo zaś biernie się temu przygląda, tak jakby dzietność nie miała dla niego większego znaczenia.

W ostatnim czasie pojawiły się także głosy, że Polska będzie musiała być przygotowana do zmian w polityce imigracyjnej, by zapełnić lukę na rynku pracy, która może pojawić się za kilka-kilkanaście lat. Według ekspertów państwo powinno zacząć inwestować we własne społeczeństwo, niż poszukiwać rozwiązania przez działania proimigracyjnych. Bycie otwartym na innych nie powinno zastępować troski o własne społeczeństwo. Tolerancja i wspomniana otwartość, także na imigrantów, muszą w nowoczesnym państwie funkcjonować obok, a nie zamiast, dbania o rozwój własnego narodu z jego historią i tradycją Państwo powinno stworzyć odpowiedni system opieki zdrowotnej, „w ramach działań mających na celu zwiększenie liczby urodzeń». Ocenia się, że należałoby przygotować ustawę o zdrowiu prokreacyjnym, która regulowałaby takie kwestie jak opieka

KUKE zapowiada - w 2013 roku upadnie 1313 firm, wobec prognozowanych 905. w 2012 r.

Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE) prognozuje, że w 2013 roku liczba upadłości sięgnie 1313 przedsiębiorstw i w porównaniu z 2012 rokiem, będzie wyższa o 45,1%. tendencja Tegoroczna silna wzrostowa liczby upadłości zostanie utrzymana w pierwszych dwóch kwartałach 2013 r., a III i IV kwartał 2013 r. ma przynieść lekką poprawę sytuacji.

Przy założeniu obniżenia tempa wzrostu gospodarczego w przyszłym roku do poziomu 2,1% oraz obniżenia wskaźnika rentowności obrotu netto firm do 2,5% prognozy zakładają, że do końca 2013 roku upadnie około 325 firm prowadzonych w postaci indywidualnej działalności gospodarczej, czyli 60,1% więcej w stosunku do 2012 roku (prognozowane 203 upadłości). W drodze prawa upadłościowego i naprawczego zakończy działalność 988 spółek prawa handlowego (dla 2012 r. roku prognozujemy 702 upadłości), stanowi to wzrost o 40,7%.

Czynnikiem zagrożenia w 2013 r. będzie słabnący w pierwszej połowie roku popyt wewnętrzny spowodowany wzrostem bezrobocia oraz niską dynamiką płac. Dopiero na wiosnę 2013 r. przedsiębiorstwa będą

ElektroTrendy nr 6/2012

2012-12-18 16:31:33

Raporty biznesowe

mogły odczuć pierwszy pozytywny impuls związany z niedawnym wejściem Rady Polityki Pieniężnej na ścieżkę obniżania stóp procentowych, w postaci niższej ceny kredytu.

W bankructwach przewodzić będzie branża budowlana, a szczyt fali nastąpi w ciągu najbliższych sześciu miesięcy. Jest to związane z wyhamowaniem inwestycji infrastrukturalnych, nadpodażą mieszkań oraz obostrzeniami w kredytowaniu zakupu własnego lokum przez osoby fizyczne.

Zewnętrznym czynnikiem powodującym wzrost ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej będą problemy gospodarcze strefy euro w szczególności zwalniającej gospodarki Niemiec, będącej odbiorcą ok. 25% polskiego eksportu.

Szansę dla przedsiębiorstw może stanowić eksport na wschód, zaś atrakcyjnym rynkiem dla polskich eksporterów, choć wciąż obarczonym ryzykiem, jest Rosja, która ostatnio stała się piątym partnerem Polski w eksporcie, tuż za Wielką Brytanią, Czechami i Francją.

Z danych pochodzących z sądów gospodarczych wynika, iż w listopadzie upadłość ogłosiło 86 firm. Było to o 5,5% mniej firm niż w październiku, w którym zanotowano 91 upadłości oraz 59,3% więcej niż w listopadzie 2011 r., kiedy to upadły 54 firmy.

Niepokojący poziom bankructw wciąż obserwuje się w branżach: budowlanej, meblarskiej, górniczej oraz produkcji metali.

W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy na skutek niewypłacalności, działalność gospodarczą zakończyło 860 przedsiębiorstw.

Suma upadłości z ostatnich dwunastu miesięcy po listopadzie okazała się o 3,9% wyższa od zanotowanej po październiku (828).

Przed rokiem tj. w listopadzie 2011 r. roczna krocząca suma upadłości wynosiła 711 firm, co oznacza wzrost o 17,6%. Źródło: ISBnews

Ile pieniędzy potrzebuje polska energetyka?

W Polsce w ciągu najbliższych 10 lat na inwestycje energetyczne potrzeba około 170 mld zł.

Nakłady finansowe potrzebne są m.in. na budowę nowych bloków energetycznych oraz sieci przesyłowych.

Już od kilkunastu lat wiadomo, że musimy sprostać coraz większemu zapotrzebowaniu na energię.

Biorąc pod uwagę stan polskiej infrastruktury wytwórczej i dystrybucyjnej konieczne są inwestycje, których koszt wynosi ponad 170 mld zł w perspektywie najbliższych 10 lat. W dobie kryzysu jednak należy liczyć się ograniczonym dostępem do środków finansowych.

Powołując się na prognozy PSE Operator, stwierdzono, że między 2015 a 2017 r. zapotrzebowanie na energię może być wyższe niż dostępne moce. Energii nie zabraknie, tylko wtedy jeśli planowane inwestycje zostaną zakończone w terminie. Już kilka

brunch z biznesem

lat temu było jasne, że wydatki na budowę nowych mocy do 2020 r. będą znaczące i już w 2009 r. oszacowano je na około 35 mld euro.

Inwestycje mogły być finansowane dzięki kapitałowi własnemu oraz instrumentom dłużnym. Kluczową kwestią pozostaje to, czy inwestorzy mogą pozyskać dodatkowy kapitał, np. z giełdy czy od partnerów zewnętrznych. Ponieważ ceny na giełdzie „dołują” i przy takich skokach cen energii, nie jest możliwe sfinansowanie w sposób opłacalny realizację nowego bloku energetycznego. Muszą być jasno określone ceny energii, które muszą wzrosnąć w ciągu najbliższych 10 lat, aby inwestorzy, spółki energetyczne mogły inwestować.

Uczestniczący w dyskusji prezes Tauronu Polska Energia, Dariusz Lubera, stwierdził natomiast, że nie zauważono żadnych sygnałów płynących z rynku, że brak jest pieniędzy na inwestycje w energetykę. Przyznał jednak, że konkretne projekty muszą rentowne oraz uzasadnione rynkowo.

Przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych trzeba liczyć się z rynkiem energii, czyli to, jaka będzie podaż i konsumpcja energii elektrycznej. Dziś mamy do czynienia ze spadającym popytem na energię, w 2012 r. zużycie energii spadło o ok. 2%, a 2013 rok na pewno nie będzie rokiem wzrostu, raczej będzie rokiem stagnacji. Nowa perspektywa budżetowa UE powinna sprowokować wzrost konsumpcji energii elektrycznej. Źródło: PulsBiznesu

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

07_raporty.indd 51

51

2012-12-18 16:31:33

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Bezpieczniki Hager

tradycyjnie niezawodne, nowocześnie kompaktowe Maksymilian Grabowski

G

dy kilkanaście lat temu zaczęto stosować w instalacjach elektrycznych na szeroką skalę wyłączniki nadprądowe, pojawiły się głosy szybkiego upadku bezpieczników topikowych. Bezpiecznik „jednorazowego użycia” przegrywał walkę z wyłącznikami wielokrotnego użytku/zadziałania. Prostota obsługi i załączania również przemawiała na korzyść wyłączników. Jednak mimo to bezpieczniki nie zniknęły z projektów, nowych i remontowanych instalacji i urządzeń. Projektanci docenili wyjątkowe właściwości bezpieczników. Bezpieczniki nie konkurują z wyłącznikami nadprądowymi czy mocy. Każde z tych urządzeń ma swoje miejsce w ob-

ne do pracy w obwodach prądu stałego i przemiennego o napięciu do 250V. Natomiast wartości prądów znamionowych mieszczą się w przedziale od 32mA do 16A. Kolejnym ważnym parametrem jest zdolność wyłączeniowa zwarciowa. Jest to największa wartość prądu zwarciowego, przy której bezpiecznik wyłączy prąd płynący

wodzie elektrycznym, a prawidłowo dobrane zapewniają skuteczną i selektywną ochronę.

Miedzy innymi z tych powodów firma Hager wprowadziła do swojej oferty pełną rodzinę bezpieczników, akcesoriów i urządzeń współpracujących z nimi.

1. Bezpieczniki szklane Bezpieczniki szklane produkowane są w dwóch rozmiarach 5x20 i 6,3x32, gdzie pierwsza cyfra oznacza średnicę a druga długość w milimetrach. Tak jak dla wszystkich rodzajów bezpieczników podstawowymi parametrami są: prąd znamionowy, napięcie pracy i typ charakterystyki. Oferowane, przez firmę Hager bezpieczniki szklane, są przeznaczo-

Bezpieczniki zwłoczne T Prąd znamionowy In

Prąd pomiarowy 2,1 x In

2,75 x In

4 x In

10 x In

32 mA – 100 mA

< 2 min

200 ms – 10 s

40 ms – 3 s

10 ms – 300 ms

125 mA – 6,3 A

< 2 min

600 ms – 10 s

150 ms – 3 s

20 ms – 300 ms

Bezpieczniki szybkie F Prąd znamionowy In

Prąd pomiarowy 1,5 x In

2,1 x In

2,75 x In

4 x In

10 x In

32 mA – 100 mA

> 1h

< 30 min

10 ms – 500 s

3 ms – 100 s

< 20 ms

125 mA – 6,3 A

>1h

< 30 min

50 ms – 2 s

10 ms – 300 s

< 20 ms

Bezpieczniki superszybkie FF Prąd znamionowy In 500 mA – 12,5A

52

Prąd pomiarowy 2,1 x In

2,75 x In

4 x In

10 x In

<1s

2 ms – 100 ms

1 ms – 15 ms

< 2 ms

ElektroTrendy nr 6/2012

08_wiedza_technika_hager.indd 52

2012-12-20 07:12:43

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

w obwodzie. Bezpieczniki szklane o podwyższonej zdolności wyłączeniowej zwarciowej, mają topik umieszczony w piasku kwarcowym w celu lepszego, szybszego zgaszenia łuku elektrycznego. Firma oferuje bezpieczniki szklane w trzech charakterystykach pracy: - zwłoczne - szybkie - superszybkie

„T” „F” „FF”

Bezpieczniki te znajdują głównie zastosowanie w urządzeniach i sprzęcie RTV oraz AGD, w układach elektronicznych i przemyśle motoryzacyjnym.

2. Bezpieczniki cylindryczne „C” Podobnie jak przy bezpiecznikach szklanych pierwszą cechą, która charakteryzuje bezpieczniki cylindryczne (walcowe) są wymiary. Pod tym względem możemy je podzielić na pięć grup:

-C

8 ,5 x 32 mm (średnica x długość)

- C1

9,0 x 36 mm

- CH-10

10 x 38 mm

- CH-14

14 x 51 mm

- CH-22

22 x 58 mm

Bezpieczniki te posiadają masywny korpus ceramiczny i topiki zasypane piaskiem kwarcowym.

Dzięki takiej technice wykonania uzyskano imponujące zdolności wyłączeniowe zwarciowe. W zależności od napięcia roboczego, osiągają one wartości 80kA, 100kA lub 120kA. Mogą pracować w trzech zakresach napięcia roboczego na 400, 500 lub 690V. Są produkowane na prąd znamionowy od 0,5 do 125A. Bezpieczniki serii CH posiadają charakterystykę gG do zabezpieczenia kabli i przewodów lub aM do zabezpieczenia silników. Do bezpieczników cylindrycznych firma Hager oferuje podstawy bezpiecznikowe LS oraz rozłączniki typu L38 (do bezp. CH-10 10 x 38mm) w wykonaniach 1-, 2-, 3- lub 3+N biegunowych. Podstawy bezpiecznikowe L31 1-biegunowe posiadają lampkę kontrolną, która w sposób jednoznaczny sygnalizuje przepalenie bezpiecznika, co bardzo ułatwia pracę monterom i skraca czas lokalizacji uszkodzonego bezpiecznika.

3. Bezpieczniki typu „D”, gniazda i główki Bezpieczniki typu DII i DIII to chyba najbardziej popularne na rynku bezpieczniki, stosowane od lat w instalacjach domowych, montowane w gniazdach porcelanowych na tablicach izolacyjnych.

Obecnie, w dobie miniaturyzacji, coraz większe uznanie zdobywa system D0. Bezpieczniki są produkowane na prądy znamionowe od 2 do 100A w charakterystyce gG. Podzielono je na trzy grupy: D01- 2; 4; 6; 10 i 16A D02- 20; 25; 32; 35; 40; 50 i 63A D03- 80 i 100A

Bezpieczniki w wielkościach DII i DIII są oferowane w trzech charakterystykach: gG - zwłoczne (do kabli i przewodów), F

- szybkie,

FF - superszybkie (energoelektronika).

Ofertę uzupełniają bezpieczniki w wymiarach: 13 x 50 mm od 2 - 25A

(NDZ)

34 x 56 mm 80 i 100A

(DIV)

47 x 56 mm 125; 160 i 200A (DV) 13 x 36 mm 10; 16 i 25A

(DL)

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

08_wiedza_technika_hager.indd 53

53

2012-12-20 07:12:43

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Wykonanie normalne Zakres prądowy

Oznaczenie

Zakres prądowy

00

do 160A

000 (lub 00C)

do 100A

1

do 250A

1C

do 160A

2

do 400A

2C

do 250A

3

do 630A

3C

do 400A

4a

do 1600A

-

-

Uzupełnieniem dla tej grupy bezpieczników są gniazda bezpiecznikowe do montażu na szynie TS35 lub płycie montażowej na napięcie znamionowe 500, 750 lub 1000V. W celu dopasowania gniazda bezpiecznikowego do odpowiedniej wielkości bezpiecznika, należy stosować wstawki kalibrujące wkręcane.

4. Bezpieczniki nożowe NH Nazywane również bezpiecznikami mocy, oznaczane i nazywane również jako „Bm” – bezpiecznik mocy lub WTN (wkładka topikowa nożowa). Obecnie, na bezpiecznikach nożowych, często znajduje się oznaczenie NH. Oznaczenie to zostało przejęte z niemieckich wyrobów i norm VDE, które oznacza całą aparaturę niskiego napięcia „N” i wysokiej mocy „H”.

54

Wykonanie kompaktowe

Oznaczenie

Pełna oferta obejmuje bezpieczniki produkowane w grupach od 00 do 4a, przy czym w grupach od 00 do 3 są dostępne wykonania kompaktowe. Wykonania te charakteryzują się tym samym rozstawem noży, co grupa pełnowymiarowa, ale kompaktowymi - mniejszymi korpusami ceramicznymi.

Dla użytkownika nie ma różnicy, pod względem technicznym, między wykonaniem pełnym a kompaktowym, natomiast stosowanie wykonania kompaktowego ma uzasadnienie ekonomiczne.

Najszerszą grupą bezpieczników oferowanych przez firmę Hager jest grupa o charakterystyce gG do zabezpieczenia kabli i przewodów, o znamionowym napięciu pracy 500 lub 690V. Wykonane z zaczepami izolowanymi lub nieizolowanymi.

Aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom klienta wprowadzono dwa rozwiązania sygnalizacji zadziałania. Bezpieczniki z górnym wskaźnikiem zadziałania są przeznaczone głównie do podstaw bezpiecznikowych, gdzie widoczność tego wskaźnika jest dobra z powodu braku osłon. Bezpieczniki z podwójnym, kombinowanym wskaźnikiem zadziałania są przeznaczone do rozłączników bezpiecznikowych. Wskaźnik, który znajduje się na płycie czołowej porcelanowego korpusu, jest doskonale widoczny w okienkach kontrolnych, które posiadają rozłączniki bezpiecznikowe. Stosowanie takiego rozwiązania znacznie skraca czas lokalizacji uszkodzonego bezpiecznika.

Również do tego typu bezpieczników ofertę uzupełniają rozłączniki i podstawy bezpiecznikowe.

Aparaty te, oferowane są do 630A i przystosowane do montażu na różnego rodzaju mostach szynowych w rozstawie szyn: 40, 60, 100 i 185 mm, na płyty montażowe lub w sposób bardzo szybki i wygodny montaż na dwóch szynach TS35. Wszystkie aparaty można zabudować w produkowanych i oferowanych przez firmę Hager systemach rozdzielnic podtynkowych, natynkowych, wiszących i stojących.

ElektroTrendy nr 6/2012

08_wiedza_technika_hager.indd 54

2012-12-20 07:12:43

08_wiedza_technika_hager.indd 55

2012-12-20 07:12:44

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Nowa generacja rozłączników listwowych firmy EFEN Zalety nowej generacji listwowych rozłączników bezpiecznikowych!

R afał Dąbrowski

D

la Zakładów Energetycznych, zaopatrujących odbiorców w energię elektryczną, zapewnienie ciągłości zasilania jest najwyższym priorytetem. Od kilkunastu lat w instalacjach energetycznych są stosowane rozłączniki listwowe, dużą popularność, zarówno

Rys.1 Tworzywa sztuczne aparatów: samogasnące i bezhalogenkowe

56

w Zakładach Energetycznych, jak i u producentów rozdzielni, zdobyły dzięki bezpiecznej i łatwej obsłudze, a przede wszystkim niezawodności i bezawaryjności.

Obserwując na rynku tendencje do zamiany prostych rozdzielni rozdziału energii na ich bardziej zaawansowane i „inteligentne” odpowiedniki – nowe generacje rozłączników powinny wychodzić naprzeciw tej tendencji. Konstrukcja powinna być przygotowana do dodatkowego wyposażenia pomiarowego i kontrolnego, a jego zainstalowanie nie powinno wymagać dodatkowej przestrzeni.

Poniżej chciałbym przybliżyć Państwu rodzaje rozłączników bezpiecznikowych listwowych i omówić ich specyfikę.

Jedną z najważniejszych cech rozłączników bezpiecznikowych listwowych jest materiał z którego zostały wykonane. Elementy izolowane powinny być z tworzywa sztucznego o wysokiej wytrzymałości temperaturowej, wolnego od halogenków i samogasnące. Przy zachowaniu powyższych parametrów aparaty powinny gwarantować wysoką wytrzymałość mechaniczną. Natomiast elementy przewodzące powinny być wykonane z powierzchniowo uszlachetnionej elektrolitycznie miedzi.

Rozłączniki bezpiecznikowe listwowe 630 kVA Wymogi stawiane bezpiecznikom średniego napięcia HH określa przepis IEC 60282-1. Najczęściej wkładki te stosowane w Polsce do zabezpieczeń transformatorów są wkładkami niepełnozakresowymi (inaczej zwane dobezpieczeniowymi – ich anglojęzyczny odpowiednik wg IEC to „back-up fuses”) tzn. wkładkami, które zabezpieczają transformator jedynie przed skutkami zwarć.

Zastosowanie wkładek o charakterystyce gTr po wtórnej stronie transformatora pozwala na zachowanie selektywności pomiędzy niepełnozakresowymi bezpiecznikami HH i bezpiecznikami głównymi NH gTr. Charakterystyka wkładki bezpiecznikowej NH w kategorii użytkowej gTr według norm została dostosowana do charakterystyki obciążeń transformatorów i bezpiecznika HH. Pozwala to na lepsze wykorzystanie przeciążalności transformatorów. Transformatorowe wkładki bezpiecznikowe w kategorii użytkowej gTr muszą pozwalać na przepływ 1,3-krotnego prądu znamionowego transformatora, przez co najmniej 10 godzin.

Wyłączenie przy 1,5-krotnym prądzie znamionowym transforma-

ElektroTrendy nr 6/2012

09_wiedza_technika_efen.indd 56

2012-12-19 21:34:22

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

tora następuje w ciągu 2 godzin.

Oznaczenia transformatorowych wkładek bezpiecznikowych dokonuje się zgodnie z mocą znamionową transformatora w kVA. W praktyce oznacza to, że np. wkładka bezpiecznikowa NH o rozmiarze 3 oznaczona jako 630 kVA pozwala na przepływ prądu roboczego o wartości

Rys.2 Schemat uproszczony stacji trafo

1182 A przez co najmniej 10 godzin. W wyniku tego wysokiego obciążenia wzrasta nie tylko moc wydzielana przez wkładkę bezpiecznikową NH, lecz także obciążenie zastosowanego aparatu bezpiecznikowego NH. To z kolei oznacza, że pojemność cieplna aparatu bezpiecznikowego NH musi być do tego dostosowana.

Jeśli aparaty bezpiecznikowe posiadają jedynie oznaczenie o nominalnym prądzie roboczym 910 A, to nie są one przygotowane do opisanych wyżej bezpieczników 630 kVA. Nawet przy zastosowaniu bezpiecznika o kolejnej niższej wartości 500 kVA zachodzi konieczność, aby przy 1,3-krotnym prądzie znamionowym transformatora aparat pozwalał na przepływ prądu roboczego 939 A przez co najmniej 10 godzin.

W tym przypadku użytkownik poprzez zastosowanie dodatkowych zabezpieczeń przed prądem przeciążeniowym musi sam zadbać o to, aby nie został przekroczony maksymalny dopuszczalny prąd roboczy dla aparatu bezpiecznikowego NH o wartości 910 A. „Prawdziwe” aparaty 630 kVA z uwagi na swoją szczególną konstrukcję powinny przewodzić wysokie prądy robocze (do 1182 A przez co najmniej 10 godzin) powstające przy pełnym wykorzystaniu przeciążalności transformatorów. Z tego względu oznaczenia tych rozłączników dokonuje się w oparciu o normę DIN VDE 0636/2011 według znamionowej mocy transformatora wyrażonej w kVA. nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

09_wiedza_technika_efen.indd 57

57

2012-12-19 21:34:22

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

wania”, tzn. zapewnić widoczną przerwę izolacyjną w przypadku rozłączenia przy minimum wymaganego miejsca. Listwa bezpiecznikowa powinna być przystosowana do blokowania kłódką zarówno w pozycji rozłączonej jak i załączonej.

Rys.3 Równoległe prowadzenie wkładek bezpiecznikowych w rozłączniku NSL-E3.

Rozłączniki listowe 1000A – listwy zasilające, z zamontowanymi na stałe zwieraczami nożowymi Listwa zasilająca 1000A stosowana jest do zasilania szyn zbiorczych w przypadku gdy nie jest wymagana ochrona przez wkładki bezpiecznikowe, lecz żąda się jedynie możliwości stworzenia widocznej przerwy.

Urządzenia te wyposażone są w zabudowane na stałe zwieracze nożowe 1000A o niskiej stratności.

W nowoczesnych aparatach poprzez użycie rygla wielofunkcyjnego można wprowadzić listwę zasilającą w pozycję „parko-

58

Rozłączniki bezpiecznikowe listwowe grupa 00-3 (160A- 630A) Rozłączniki listwowe stosowane w stacjach transformatorowych do zabezpieczenia obwodów odpływowych są przystosowane do montażu na szynach o rozstawie 185 mm. Posiadają szerokość 100 mm (tylko grupa 00 posiada szerokość 50 mm), co umożliwia jednolite rozplanowanie odpływów w rozdzielniach.

Nowe generacje rozłączników pozwalają na równoległe prowadzenie wkładek co praktycznie podwaja prędkość łączenia, dzięki czemu można uzyskać wysoką zdolność łączeniową. Jednoczesne rozłączanie w dwóch punktach na każdej z faz powoduje powstanie dwóch mniejszych łuków elektrycznych.

Również napięcie tych łuków jest dwukrotnie mniejsze. Zalety dwóch kontaktów roboczych na fazę:  Mały łuk elektryczny  Działanie tylko połowy wartości napięcia na kontakt przy powstawaniu łuku elektrycznego  Podwojona prędkość łączeniowa  Pewniejsze rozłączanie przy prądach pojemnościowych i indukcyjnych  Znacznie mniejsze i równomierne zużywanie się styków i noży

rzeczy: zachowania chłodnego umysłu. Stosując nowej generacji rozłączniki listwowe użytkownik otrzymuje związane z tym profity takie jak: zmniejszone straty mocy, poprawę bezpieczeństwa obsługi, większą trwałość.

Samo łączenie i zabezpieczanie to już historia. Przyszłość należy do bardziej inteligentnych rozdzielnic. Nowa generacja rozłączników bezpiecznikowych listwowych powinna być do tego przygotowana. Urządzenia pomiarowe i kontrolne dostępne na rynku oferują wielki wybór opcji: od podstawowego pomiaru prądów, parametrów mocy i energii, analizy harmonicznych, aż po

Rys.4 Zespolenie rozłącznika NSL-E3 i urządzenia pomiarowego typu EM

Bezpieczne rozprowadzanie prądów o dużym natężeniu wymaga przede wszystkim jednej

ElektroTrendy nr 6/2012

09_wiedza_technika_efen.indd 58

2012-12-19 21:34:22

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

Rys.5 Przykład zabudowy pionowej rozłączników listwowych NSL-E3.

zdalną komunikację i przekaźniki alarmowe oraz wiele innych.

Parametry elektryczne są wizualizowane na wyświetlaczu LCD, mogą być również, jeżeli to konieczne przekazywane do komputera (PC) lub sterownika (PLC) i tam archiwizowane. Zazwyczaj urządzenia pomiarowe typu EM są montowane w rozdzielnicy oddzielnie niż rozłączniki. Nowa generacja rozłączników daje nam teraz możliwość zespolenia tych dwóch aparatów za pomocą nakładanych na rozłączniki adapterów.

Zaufanie jest dobre, ale kontrola jeszcze lepsza. Na pytania co się stało? i gdzie to się zdarzyło? można prawie natychmiast znać odpowiedź, jeżeli tylko zastosuje się dodatkowe urządzenia konwertujące sygnały błędu i rozsyłające je w formie komunikatów poprzez SMS lub komputer (PC).

Technik odpowiedzialny za utrzymanie sieci otrzyma informację

konieczną do precyzyjnego zlokalizowania i naprawy skutków zwarć lub przeciążeń. Sprawia to, że taka sieć mimo iż wysoce wydajna jest równocześnie wyjątkowo niezawodna.

Producenci rozdzielni stosujący nowej generacji aparaty już dziś zapewniają sobie wielką technologiczną przewagę nad konkurencją. Nowe rozłączniki listwowe bezpiecznikowe gwarantują wysoki stopień przystosowania do wyzwań przyszłości. Mogą być one rozbudowywane w dowolnym momencie dostosowując się do zmieniających się warunków i zwiększających się wymagań użytkowników.

Opracował: mgr inż. Rafał Dąbrowski, pracuje w firmie EFEN Sp. z o.o.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

09_wiedza_technika_efen.indd 59

59

2012-12-19 21:34:23

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Styczniki firmy CHINT Ważną grupę wyrobów wprowadzoną na rynek polski przez firmę Chint Poland stanowią styczniki. Artykuł prezentuje styczniki miniaturowe NC6, styczniki NC1 i NC2 oraz styczniki CJ19 do baterii kondensatorów.

R yszar d Świetlicki

S

tyczniki firmy Chint, podobnie jak i inne produkty tej firmy, przebadane zostały przez czołowe światowe laboratoria uzyskując odpowiednie certyfikaty.

Kontrola procesu produkcyjnego, stosowanych materiałów, współpraca z renomowanymi dostawcami surowców na całym świecie oraz szczególna dbałość o walory konstrukcyjne gwarantuje niezawodną pracę i wysoką jakość wyrobów.

Styczniki Typy oferowanych styczników obejmują gamę zakresów prądowych tak aby zaspokoić potrzeby klienta w całym zakresie zastosowań.

Typ stycznika

60

Kategorie użytkowania oraz zakresy prądów znamionowych oferowanych styczników przedstawia poniższa tabela: AC-1 – obciążenia o charakterze nie indukcyjnym lub mało indukcyjnym, np. piece rezystancyjne ; AC-3 – zwarte silniki indukcyjne – rozruch, wyłączanie przy pełnej prędkości obrotowej ; AC-4 – zwarte silniki indukcyjne – rozruch, impulsowanie, hamowanie przeciwprądem, rewersowanie.

Styczniki firmy Chint oferowane na rynek polski spełniają dyrektywy europejskie dotyczące ograniczenia stosowania w produktach niektórych szkodliwych substancji – RoHS (Restriction of

Kategoria użytkowania

Hazardous Substances). Produkty te wyróżnia stempel „RoHS” umieszczony na ich obudowie.

Styczniki NC6 Styczniki serii NC6 (mini styczniki) produkowane są w wersjach trzylub czteropolowej. W wersji podstawowej posiadają zaciski śrubowe, dostępna jest również wersja z pinami do bezpośredniego wlutowania na płytce drukowanej.

Zaciski umożliwiają podłączenie

Prąd Znamionowy (A)

NC6

AC-1, AC-3, AC-4

6-9

NC1

AC-3, AC-4

9-95

NC2

AC-3, AC-4

115-800

CJ19

Baterie kondensatorów

17-63

ElektroTrendy nr 6/2012

010_wiedza_technika_chint.indd 60

2012-12-19 10:50:22

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

przewodów do 2,5 mm² za pomocą śrub M3. W ofercie dostępne są również akcesoria takie jak styki pomocnicze, czołowe oraz przekaźniki przeciążeniowe.

Styczniki serii NC6 przeznaczone są do załączania i wyłączania urządzeń elektrycznych małych mocy, np. silników elektrycznych o mocach w zakresie 1,2-2,2 kW. Styczniki NC1 Styczniki serii NC1 produkowane są w wersjach trzy- lub cztero-

polowej. W zależności od prądu znamionowego, który mieści się w granicach 9–95 A, stosowany jest do załączania i wyłączania urządzeń elektrycznych wyższych mocy, niż seria NC6, np. silniki elektryczne o mocach w zakresie 2,2-25 kW. Styczniki serii NC1 wyposażone są zarówno w cewki prądu przemiennego jak i stałego.

W wykonaniu z cewką prądu przemiennego, jak i stałego styczniki NC1 dostępne są w sześciu rozmiarach w zależności od prądu znamionowego (patrz tab.1).

Dodatkowo styczniki wyposażone w cewkę prądu stałego zawierają na oznakowaniu dodatkowo literę „Z”, co w jednoznaczny sposób ułatwia ich rozpoznanie.

Dla styczników serii NC1 dostępne są akcesoria w postaci styków pomocniczych czołowych, bocznych oraz styków pomocniczych z opóźnieniem. Odpowiednia konstrukcja obudowy stycznika, jak również zatrzaskowych mechanizmów, w które wyposażone są akcesoria, decyduje o łatwym ich montażu.

Styczniki NC2 Styczniki NC2, to kolejna seria oferująca wyższy zakres prądów znamionowych, który mieści się w granicach 115-800A. Za pomocą tych styczników można załączać lub wyłączać urządzenia elektryczne, typu silniki elektryczne o mocach znamionowych w zakresie 55-450 kW. Styczniki NC2 wyposażone w cewkę prądu przemiennego produkowane są w wersjach trzy- lub czteropolowych.

Zarówno jak i styczniki o niższych zakresach prądów znamionowych, jak i styczniki NC2 posiadają akcesoria w postaci styków pomocniczych oraz styków pomocniczych z opóźnieniem, oraz przekaźniki przeciążeniowe.

Styczniki CJ19 Styczniki CJ19, to seria przeznaczona do baterii kondensatorów.

Produkowane są w zakresie prądów znamionowych od 17-63A, w zależności od typu. Pojemność załączanego kondensatora to dla prądu przemiennego 220/230V: 6, 9, 10, 15 oraz 22 kVar, natomiast dla prądu przemiennego 380/400V: 12, 18, 20, 30 oraz

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

010_wiedza_technika_chint.indd 61

61

2012-12-19 10:50:23

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

40 kVar. Montażu styczników CJ19 można dokonywać za pomocą śrub, oraz na szynie TH-35 (DIN rail). Styczniki o wartościach

Galeria styczników NC1

prądów znamionowych 43 i 95 A przystosowane są do montażu za pomocą śrub oraz szynach TH-35 i TH-75. Zaciski stycznika są zabezpieczone nakładką izolacyjną, która chroni przed dotykiem elementów znajdujących się pod napięciem podczas pracy.

62

ElektroTrendy nr 6/2012

010_wiedza_technika_chint.indd 62

2012-12-19 10:50:28

010_wiedza_technika_chint.indd 63

2012-12-19 10:50:29

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

Słoweński producent aparatów

przeciwprzepięciowych,

bez kompleksów wkracza do polskich hurtowni

EBB EBB – ELEKTROMEHANIKA & BB D.OO – południowoeuropejski producent urządzeń przeciwprzepięciowych

P

oczątki firmy EBB sięgają czasów Federacyjnej Jugosławii, kiedy w 1983 roku, słoweński inżynier w miejscowości Logatec, pod Lublaną założył firmę „ElektroMehanika Oblak Bojan sp”. Firma zajęła się opracowywaniem i wdrażaniem do produkcji własnych konstrukcji zabezpieczających instalacje elektryczne, w szczególności od przepięć i wyładowań atmosferycznych. Z czasem EBB (obecna nazwa od 2004 roku) skupiła się na odgromnikach i ochronnikach przeciwprzepięciowych.

Właściciel firmy postawił na jakość i solidność, traktując ekonomiczne (tanie) wersje ochronników, jako mało skuteczne w ochronie majątku i życia ludzkiego.

64

Dlatego też głównym mottem EBB odzwierciedlającym filozofię Bojana Oblaka, właściciela EBB, jest: »JAKOŚĆ OGRANICZNIKÓW JEST NAJWAŻNIEJSZA«.

Natomiast mottem wspomagającym: »EBB - PRODUKT W 100% EUROPEJSKI«.

Po 2005 roku, EBB swoją pozycję na rynku ugruntowywała dwutorowo: jako dostawca gotowych wyrobów do innych większych firm z branży (ok.

60% produkcji) oraz jako bezpośredni dostawca pod własną marką EBB (ok. 40% produkcji).

Głównymi rynkami dla marki EBB jest rodzima Słowenia, następnie Serbia, Ukraina i Rosja, a ostatnio Polska. Najpopularniejszy asortyment to ograniczniki przepięć typu A, B, B+C, C

oraz ograniczniki typu: EBB PRO TV2 i EBB PRO S1.

Produktami najczęściej dostarczanymi na polski rynek są popularne ochronniki klasy C i B+C oraz stosowane przez energetykę odgromniki klasy A. W najbliższych planach wprowadzone zostaną do sprzedaży ograniczniki przepięć przeznaczonych dla systemów fotowoltaicznych oraz ograniczniki przepięć klasy C, impuls = 25 kA. Podstawowe informacje o produktach: • Ograniczniki zgodne są z międzynarodowymi standardami IEC i EN, OVE - ICT Wiedeń; • Do produkcji używane są tylko warystory renomowanych producentów;

ElektroTrendy nr 6/2012

011_technika_ebb_3.indd 64

2012-12-19 11:18:19

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

• Cały proces montażu warystorów odbywa się na miejscu, w Słowenii, w EBB; • Do montażu używana jest pasta lutownicza firmy Interflux, cyna lutownicza z 4% z dodatkiem srebra; • Epoxy firmy Pelnox (Japonia) - reaktywne prepolimery i polimery, tworzące wraz z utwardzaczami – termoutwardzoną polimerową powłokę warystora;

• Warystory kontrolowane są na specjalnym stanowisku pomiaru upływu prądu i dielektryczności; • Zacisk windowe (Niemcy); • Styki firmy DSQ (Tajwan), posiadającej certyfikat ISO 9001 i ISO14001, produkowane na maszynach zatwierdzonych przez EBB; • Styki sprężynowe produkowane są z najlepszego materiału odpornego na zginanie i ścieranie, jakim jest fosforobrąz (brąz cy-

KLASA »A«

KLASA »B«

PZ-M1 (280, 440, 500, 660) V 5 -10 kA

• Typ sieci: TNS, IT, TNC • 1, 3, 4-biegunowy • Uc= 275V AC, 320V AC • I imp=7,5/10kA/12,5 kA • In=30kA • Imax=60kA • Up= 0,8-1,45kV • IEC 61643-1

KLASA »B+C«

nowo-fosforowy o składzie stopowym CuSn10P, czyli: miedź + 10% cyny + 1% fosforu); • Powłoka galwaniczna i mechaniczna; • Używany jest granulat tworzywa sztucznego typu Technyl (nazwa handlowa poliamidów PA 6, PA 66 i PA 66/6) • Zgrzewanie ultradźwiękowe, odbywa się na urządzeniach marki Branson (Emerson Electric);

KLASA »C«

• Typ sieci: TNS, TNC, IT, TT • 1, 2, 3, 4-biegunowy • Uc= 275V AC, 320V AC, 440V AC • In=20kA • Imax=40kA • Up=1,3kV • IEC 61643-1

Inne opcje

Ograniczniki z iskiernikem

Ograniczniki zdalnie sterowanie

Ograniczniki z alarmem dźwiękowym

EBB PRO S1 / EBB PRO TV2 • Typ sieci: TNS, IT, TNC • 1, 3 i 4-biegunowy • Uc= 275V AC, 320V AC • I imp=30kA/40/kA/50kA • In=120kA • Imax=240kA • Up=0,8-1,45kV • IEC 61643-1

Producent: EBB d.o.o. www.ebb-si.com sales@ebb-si.com

Oddział EBB w Polsce EBB POLSKA Sp. z o.o. www.ebb-polska.pl m.galazka@ebb-polska.pl nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

011_technika_ebb_3.indd 65

65

2012-12-19 11:18:20

WIEDZA I TECHNIKA

Artykuły techniczne

ZEGAR ASTRONOMICZNY Krzysztof Gosławski

Zegary astronomiczne, podobnie jak automaty zmierzchowe, włączają urządzenia o zachodzie słońca i wyłączają o wschodzie.

Ale w przeciwieństwie do nich nie muszą mieć stałego dostępu do światła naturalnego, a punkty załączeń i wyłączeń są wyliczane dla każdego dnia osobno na podstawie danych zawartych w pamięci procesora. Są dokładniejsze oraz nieczułe na zewnętrzne zakłócenia, takie jak zachmurzenia, wyładowania atmosferyczne, czy inne „mocne” źródła światła.

S

pektrum zastosowań „astronomów” jest szerokie.

Najczęściej wykorzystywane są do sterowania oświetleniem ulic, parków, placów oraz iluminacji zabytkowych i instytucjonalnych budynków. Ponadto znajdują zastosowanie przy oświetleniu domów, ogrodów, witryn sklepowych, załączania re-

PARAMETRY zasilanie prąd obciążenia styk czas podtrzymania pracy zegara czas podtrzymania pracy wyświetlacza dokładność wskazań zegara błąd czasu dokładność nastawy czasu korekta czasu załączenia i wyłączenia zakres nastawy przerwy nocnej pobór mocy temperatura pracy przyłącze wymiary montaż 66

klam oraz przy sterowaniu roletami zewnętrznymi.

Działanie zegara astronomicznego ściśle związane jest z cyklem wschodów i zachodów słońca. Zegar na podstawie informacji o bieżącej dacie, współrzędnych geograficznych miejsca jego zainstalowania (lokalizacji) i przesunięciu godzinowym względem czasu uniwersalnego (Greenwich UT) samoczynnie wyznacza dobowe, czasowe punkty załączenia i wyłączenia. Czasowe punkty załączeń i wyłączeń mogą być konfigurowane przez użytkownika za pomocą przesunięcia godzinowego i korekcji czasu, tzn. istnieje możliwość przyspieszenia lub opóźnienia o ±99 min prograPCZ-524 <16A separowany 1P

—

mowych punktów załączenia i wyłączenia (osobno punktu załączenia i osobno punktu wyłączenia) w stosunku do zachodu i wschodu słońca. Dla precyzyjniejszych ustawień włączeń i wyłączeń zegara, pracującego w miejscach o różnych współrzędnych geograficznych, istnieje możliwość ustawienia danej szerokości i długości geograficznej lub wybrania

PCZ-525 24÷264V AC/DC <16A separowany 1P 6 lat (bateria litowa) brak 1s ±1s/24h 1min ±0÷99 min 00:00÷24:00 1,5W -20÷50°C zaciski śrubowe 2,5 mm2 2 moduły (35 mm) na szynie TH-35

PCZ-526 2x[<16A] separowany 2x1P

00:00÷24:00

ElektroTrendy nr 6/2012

012_wiedza_technika_FF.indd 66

2012-12-19 21:36:45

Artykuły techniczne WIEDZA I TECHNIKA

odpowiedniego kodu będącego automatycznym ustawieniem współrzędnych geograficznych dla danego miasta w Polsce (lista miast i odpowiadających im kodów w instrukcji oraz na stronie internetowej F&F. Dodatkowo istnieje możliwość ustawienia przerwy nocnej, czyli wyłączenie sterowanego odbiornika na określony czas t (np. od 23.00 (t1) do 04.00 (t2)) pomiędzy punktami załączeń programowych.

Zegar wielokanałowy pozwala na podłączenie wielu niezależnych obwodów. Kanał to linia pro-

gramowa z indywidualnymi ustawieniami opóźnienia lub przyspieszenia załączeń i wyłączeń oraz przerwy nocnej, sterująca stykiem załączającym jeden obwód. Każdy kanał jest oddzielnie programowalny, wspólne są tylko data i czas rzeczywisty odmierzane przez zegar. To eliminuje możliwość „rozbiegania” się w czasie załączanych odbiorników, jak to może mieć miejsce przy układzie wielu zegarów jednokanałowych (w każdym zegarze występuje błąd czasu określany na ±1sek/dobę).

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

012_wiedza_technika_FF.indd 67

67

2012-12-19 21:36:45

Artykuły techniczne

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

PROMOCJA

NOWOŚĆ

E-90

METALOWA PUSZKA ŁĄCZENIOWO - ROZGAŁĘŹNA PuszkI łączeniowo - rozgałęźne, Ui=400 V, z trwałym zachowaniem funkcji łączenia E30 / E60 / E90 wg DIN 4102 część 12. Stopień ochrony IP54.

PMO1 (5/6)

79,80.-

PMO1 (5/3)

PMO1 (3/3)

72,50.-

65,90.-

PMO2 (5/6)

PMO2 (5/3)

103,40.-

85,90.-

45

127

PMO2 (3/3)

79,20.-

55

100 160

Ø9

130

Ø9

PMO1 symbol

E-90

nr katalogowy

sz

t.

cena netto za 1 szt.

PMO2 symbol

E-90

nr katalogowy

sz

t.

cena netto za 1 szt.

PMO1(5/6)

801100

1

79,80

PMO2(5/6)

802010

1

103,40

PMO1(5/3)

801200

1

72,50

PMO2(5/3)

802020

1

85,90

PMO1(3/3)

801300

1

65,90

PMO2(3/3)

802030

1

79,20

Materiał dla PMO1 i PMO2: - stal malowana proszkowo RAL 2003, - kostka zaciskowa - specjalna ceramika odporna na wysokie temperatury, - dławik - tworzywo bezhalogenowe

PMO1 E symbol

E-90

nr katalogowy

t.

sz

cena netto za 1 szt.

PMO2 E symbol

E-90

nr katalogowy

t.

sz

PMO1(5/6) E

801101

1

PMO2(5/6) E

802011

1

PMO1(5/3) E

801201

1

PMO2(5/3) E

802021

1

PMO1(3/3) E

801301

1

PMO2(3/3) E

802031

1

cena netto za 1 szt.

Materiał dla PMO1 E i PMO2 E: - stal kwasoodporna 1.4301 malowana proszkowo RAL 2003 - kostka zaciskowa - specjalna ceramika odporna na wysokie temperatury, - dławik - tworzywo bezhalogenowe INFORMACJA TECHNICZNA Stosowana jako puszka: - przelotowa o przekroju kabla od 0,5 mm2 do 6 mm2, - rozgałęźna o przekroju kabla od 0,5 mm2 do 1,5 mm2.

Puszka wykonywana jest w wersji: PMO1 5/6 - 5 kostek zaciskowych, 6 dławików gumowych PMO1 5/3 - 5 kostek zaciskowych, 3 dławiki gumowe PMO1 3/3 - 3 kostki zaciskowe, 3 dławiki gumowe PMO1 5/6 E - 5 kostek zaciskowych, 6 dławików gumowych PMO1 5/3 E - 5 kostek zaciskowych, 3 dławiki gumowe PMO1 3/3 E - 3 kostki zaciskowe, 3 dławiki gumowe Maksymalne przekroje żył i ich ilość mieszcząca się w gnieździe kostki:

INFORMACJA TECHNICZNA Stosowana jako puszka: - przelotowa o przekroju kabla od 1,0 mm2 do 10 mm2, - rozgałęźna o przekroju kabla od 1,0 mm2 do 4 mm2, Puszka wykonywana jest w wersji : PMO2 5/6 - 5 kostek zaciskowych, 6 dławików gumowych PMO2 5/3 - 5 kostek zaciskowych, 3 dławiki gumowe PMO2 3/3 - 3 kostki zaciskowe, 3 dławiki gumowe PMO2 5/6 E - 5 kostek zaciskowych, 6 dławików gumowych PMO2 5/3 E - 5 kostek zaciskowych, 3 dławiki gumowe PMO2 3/3 E - 3 kostki zaciskowe, 3 dławiki gumowe Maksymalne przekroje żył i ich ilość mieszcząca się w gnieździe kostki:

5 x 0,5 mm2 5 x 0,75 mm2 4 x 1 mm2 3 x 1,5 mm2

6 x 1 mm2 6 x 1,5 mm2 4 x 2,5 mm2

1 x 2,5 mm2 1 x 4 mm2 1 x 6 mm2

2 x 4 mm2 1 x 6 mm2 1 x 10 mm2

*Przed złożeniem zamówienia prosimy o potwierdzenie cen promocyjnych w dziale handlowym BAKS

68

ElektroTrendy nr 6/2012

012_wiedza_technika_FF.indd 68

2012-12-19 21:36:47

012_wiedza_technika_FF.indd 69

2012-12-19 21:36:47

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

Inspiracja w wentylacji

W

ilgoć jest problemem, z którym musimy mierzyć się codziennie.

Czerpanie przyjemności z gorącej kąpieli kończy się wraz z wyjściem z wanny, czego powodem jest zbyt duszne powietrze w łazience. Znaleziono doskonały sposób na wyjście z tej kłopotliwej sytuacji. Rozwiązaniem tym jest inteligentny wentylator Rimera.

Rimera oparta jest na innowacyjnych układach mikroprocesorowych oraz technologii LED, zapewnia max. efektywność pracy. Intuicyjne menu oraz wysoka wydajność zapewnia komfort eksploatacji, a designerski wygląd wentylatora sprawia, że jest on estetycznym, stylowym dodatkiem do każdego wnętrza.

Wentylator wyposażono w układ elektroniki, który na bieżąco kontroluje impulsy świetlne z zewnątrz, poziom wilgotności w pomieszczeniu oraz obroty silnika. Co więcej, jeśli sygnały wejściowe zanikną, to specjalnie do tego przystosowany system czasowy „Time Support” będzie podtrzymywał pracę silnika przez określony przez użytkownika czas.

Dodatkowym atutem wentylatora jest specjalnie skonfigurowany silnik, który może rozpocząć pracę w dwóch określonych układach.

70

• Pierwszy z nich dostosowany jest do momentu, kiedy zostanie przekroczony poziom wilgotności w powietrzu.

• Drugi natomiast, gdy pojawi się impuls światła. Oba te rozwiązania pozwalają na dopasowanie ustawień do indywidualnych potrzeb użytkownika, co wentylator Rimera czyni niepowtarzalnym.

Kolejnym problemem większości domowych wentylatorów jest poziom hałasu, który często przeszkadza domownikom. Opatentowane przez firmę Dospel specjalnie wyprofilowane, hybrydowe śmigła wraz z kierownicą powietrza tworzą idealnie zgrany duet, którego efektem jest cicha praca silnika. Czwarta klasa ochronności IP wynika z precyzyjnie dobranych elementów i solidnej obudowy, która wykonana jest z ABS-u oraz poliwęglanu - ekologicznego tworzywa.

Rimera dodatkowo wyposażona jest w inteligentny system ochrony przed nawiewem z wentylacji kominowej, układ rowków odprowadzających wodę oraz cyfrowy panel sterowania. Dzięki temu ostatniemu możemy regulować próg wyzwalania czujnika wilgotności, czas podtrzymania pracy, kolor podświetlania czy opcje świecenia.

Zalety nowego wentylatora: • Hybrydowe śmigło zwiększające przepływ i zmniejszające hałas wentylatora; • Możliwość prostego demtontażu śmigiełka w trakcie okresowego czyszczenia wentylatora, • Tuba Wentylatora usztywniona 6 żebrami uniemożliwiającymi odkształcenie jej w momencie instalacji w niedokładnie wykonanym otworze montażowym; • Brak możliwości wypadnięcia śmigła z wentylatora; w czasie pracy jest ono dociskane do silnika przepływającym powietrzem; • Bardzo proste podłączenie wentylatora, bez konieczności jego rozbierania (wszystkie przewody są wyprowadzone na zewnątrz i zakończone kostką elektryczną); • Łatwa regulacja poziomów higro i timera za pomocą potencjometrów wysuniętych na czoło wentylatora (schowanych pod kratką), zaopatrzenie wentylatora w śrubokręt do regulacji potencjometrów (wersja WCH); • Umiejscowienie czujnika higro w górnej części wentylatora tam gdzie wilgotność jest największa (wersja WCH),

ElektroTrendy nr 6/2012

013_technika_dospel_1.indd 70

2012-12-21 10:36:26

Artykuły techniczne

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Wentylatory PLAY Wentylatory Play firmy DOSPEL należą do tych rozwiązań, które zaskakują klienta. Jest to produkt unikatowy, będący połączeniem inteligentnej technologii oraz wzornictwa.

Styl i nowoczesność tego urządzenia stają się odpowiedzią dla najbardziej wymagających klientów.

Zalety nowego wentylatora: • Hybrydowe śmigło zwiększające przepływ i zmniejszające hałas wentylatora; • Możliwość prostego demtontażu śmigiełka w trakcie okresowego czyszczenia wentylatora; • Tuba wentylatora usztywniona 6 żebrami uniemożliwiającymi odkształcenie jej w momencie instalacji w niedokładnie wykonanym otworze montażowym; • Brak możliwości wypadnięcia śmigła z wentylatora; w czasie pracy jest ono dociskane do silnika przepływającym powietrzem; •

• Bardzo proste podłączenie wentylatora, bez konieczności jego rozbierania (wszystkie przewody są wyprowadzone na zewnątrz zakończone kostką elektryczną); • Łatwa regulacja poziomów higro i timera za pomocą potencjometrów wysuniętych na czoło wentylatora (schowanych pod kratką), zaopatrzenie wentylatora w śrubokręt do regulacji potencjometrów (wersja WCH); • Umiejscowienie czujnika higro w górnej części wentylatora tam gdzie wilgotność jest największa (wersja WCH); www.dospel.com

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

013_technika_dospel_1.indd 71

71

2012-12-21 10:36:26

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

Programatory czasowe EXTA Firma ZAMEL poszerzyła ofertę automatyki budynkowej EXTA o programatory czasowe z pamięcią zewnętrzną oraz możliwością sterowania obwodami w trybie tygodniowo-rocznym.

P

rogramatory czasowe to urządzenia umożliwiające sterowanie, m.in.: oświetleniem, ogrzewaniem oraz innymi procesami w obrębie budynku. Cyfrowa konstrukcja sprawia, że urządzenia są precyzyjne i niezawodne. Do niewątpliwych atutów urządzeń należy łatwość instalacji, konfiguracji oraz obsługi. Modele programatorów czasowych wyposażone w pamięć przenośną pozwalają na powielanie ustawień jednego programatora na inne urządzenia tego typu. Takie rozwiązanie umożliwia szybką konfiguracje większej ilości urządzeń pracujących według identycznego harmonogramu.

Natomiast programatory oznaczone symbolem /U cechują się uniwersalnym poziomem napięcia zasilania rzędu 24-250V AC oraz 30-300V DC. Programatory tygodniowo-roczne pozwalają na uruchomienie obwodu o zadanej godzinie (z dokładnością co do minuty) w danym dniu roku. Użytkownik ma także możliwość wyboru szerszego okresu, w którym obwód ma być uruchomiony.

Programator czasowy tygodniowy 1-kanałowy ECONO ZCM-11E Urządzenie steruje obwodami w cyklu tygodniowym. Posiada pamięć 400 programów (200 par ON/OFF). Urządzenie pracuje w trzech trybach pracy: • on/off o zadanej godzinie w cyklu tygodniowym • tryb impulsowy generujący krótkotrwały impuls sterujący (od 1s do 99s) o wybranej godzinie, w danym dniu tygodnia

72

• praca losowa sterująca losowo włączaniem i wyłączaniem obwodów.

Programator posiada bateryjne podtrzymywanie zegara w przypadku chwilowego zaniku napięcia zasilania. Tryb uśpienia programatora, nazwany trybem „magazynowym”, zapewnia minimalną eksploatację energii baterii, w czasie gdy programator nie pracuje. Dzięki wbudowanemu inteligentnemu kalendarzowi zmiana pomiędzy czasem letnim i zimowym następuje automatycznie. Zacisk wyjściowy 1 NO/NC 16 A AC1 4000 VA pozwala na bezpośrednie podłączenie obwodów wykonawczych do programatora.

Programator czasowy tygodniowy 1-kanałowy z pamięcią zewnętrzną ZCM11P/U Urządzenie jest rozszerzoną wersją programatora ZCM-11E wyposażoną dodatkowo w pamięć zewnętrzną pozwalającą na błyskawiczne przenoszenie ustawień programatora na inne programatory. Urządzenie cechuje także uniwersalne napięcie zasilania rzędu 24-250V AC lub 30 – 300V DC. Takie rozwiązanie umożliwia zastosowanie programatora w różnych układach sterowania zasilanych różnymi poziomami napięcia.

Programator czasowy tygodniowy 2-kanałowy ZCM-12 Programator pracuje w cyklu tygodniowym sterując niezależnie dwoma obwodami. Urządzenie posiada pamięć 200 programów on/off na każdy kanał. Pracuje podobnie jak wersje jednokanałowe

w trzech różnych trybach pracy.

Wejście impulsowe IN pozwala na przełączenie za pomocą sygnałów sterujących (potencjał fazy lub przewodu neutralnego) między różnymi trybami pracy programatora bez otwierania rozdzielnicy.

Programator czasowy tygodniowy 2-kanałowy z pamięcią zewnętrzną ZCM12P/U Urządzenie stanowi rozszerzoną wersję programatora ZCM-12. Do urządzenia dodano dodatkowo układ pamięci zewnętrznej pozwalający na przenoszenie ustawień programatora za pomocą wygodnego klucza pamięci. Wersja zasilana jest napięcie 24-250V AC lub 30-300V DC.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Programator czasowy tygodniowo-roczny ZCM-22 Urządzenie pozwala na uruchomienie obwodu o zadanej godzinie (z precyzją co do minuty) w wybranym kalendarzowym dniu roku. Wyłączenie obwodu może odbywać się tego samego dnia lub w dowolnym innym. Bateryjne podtrzymanie ustawień zegara zapewnia ciągłość pracy programatora w przypadku chwilowego zaniku napięcia zasilania.

Programator czasowy tygodniowo-roczny z pamięcią zewnętrzną ZCM-22P/U Programator stanowi rozszerzona wersję programatora ZCM-22.

Dodatkowo wyposażony został w układ pamięci zewnętrznej oraz możliwość zasilania napięciem w zakresie 24-250V AC lub 30300V DC.

ElektroTrendy nr 6/2012

014_technika_zamel_2.indd 72

2012-12-18 16:48:58

zegary z pamiecia exta

205x285 copy.pdf

1

12.12.2012

14:26

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

014_technika_zamel_2.indd 73

2012-12-18 16:48:59

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

Nowy zawodnik wchodzi do gry EcoEnergy Sp. z o.o. Sp.k. to prężna firma działająca w sektorze oświetleniowym, która oferuje swoim klientom szeroki wachlarz nowoczesnych rozwiązań oświetleniowych. Spółka powiązana jest kapitałowo z firmami Serwis Polska Sp. z o.o. i Eurotransport Dłubak Sp.J. Siedziba firmy z centrum logistycznym i laboratorium pomiarowym mieści się w Cieślach, niedaleko Wrocławia, a laboratorium techniczno-badawcze w Chinach.

Serwis Polska Sp. z o.o.

- Firma powstała w roku 2001 jako przedsiębiorstwo świadczące usługi prefabrykacji grodzic produkowanych przez EVRAZ VITKOVICE STEEL. Firma od czasu swojego powstania realizuje duże projekty dla odbiorców z Europy zachodniej i rynku krajowego. Zaplecze techniczne w postaci własnego składu magazynowego z bocznicą kolejową, maszyn i urządzeń niezbędnych do świadczenia usług związanych z prefabrykacją grodzic oraz taboru samochodowego stanowi doskonałą podstawę kompleksowej realizacji zleceń.

W marcu 2012 roku firma otrzymała prestiżową nagrodę Gazele Biznesu jako jedna z najdynamiczniej rozwijających się w regionie.

74

Eurotransport Dłubak Sp.J. Firma jest jednym z największych dolnośląskich przedsiębiorstw świadczących usługi w zakresie transportu międzynarodowego i spedycji. Powstała w 1992 roku i działa nieprzerwanie do dziś.

Posiada nowoczesny tabor pojazdów ciężarowych uniwersalnych o ładowności od 2,5 do 24 ton i pojemności do 100m3. Firma Eurotransport jest laureatem wielu nagród między innymi Diamentów Forbesa.

Dlaczego warto zainwestować w źródła światła LED? Wpływ na środowisko – produkty w marce EcoEnergy, dzięki zaawansowanej technologii LED przyczyniają się do zmniejszonego zużycia energii elektrycznej zarówno domów, biur, jak i hal przemysłowych. Zastosowane w wyrobach diody LED różnego typu sprawiają, że produkty pobierają średnio od 7 do 10 razy mniej energii elektrycznej od tradycyjnych odpowiedników, przy jednoczesnym zachowaniu ilości emitowanego światła i radykalnemu zmniejszeniu temperatury pracy

ElektroTrendy nr 6/2012

015_technika_ekoener_3.indd 74

2012-12-19 11:21:58

Artykuły techniczne

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

jego źródeł. Przekłada się to nie tylko na zmniejszenie wydatków na energię elektryczną, ale również na zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery produkowanego przez elektrownie.

Oszczędność Zastosowana w produktach EcoEnergy technologia LED wysokiej jakości i bardzo dużej wydajności pozwala na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej nawet do 10 razy! Za przykład może posłużyć żarówka LED o mocy 10W i wydajności świetlnej sięgającej 850 lumenów. Tradycyjny odpowiednik żarówki LED (żarówka tradycyjna

60W o wydajności 850 lumenów) pobiera kilka razy więcej energii, której około 90% przetwarzane jest nie na światło, lecz na ciepło - stąd wysoka temperatura jej pracy.

Technologia LED pozwala na zminimalizowanie strat, ponieważ większość energii dostarczanej żarówce LED przetwarzana jest na światło.

Technologia LED jest obecnie najbardziej wydajną i najszybciej rozwijającą się gałęzią przemysłu oświetleniowego na świecie.

Konstruktorzy EcoEnergy nieustannie pracują nad udoskona-

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

015_technika_ekoener_3.indd 75

75

2012-12-19 11:22:00

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

laniem produktów, zwiększaniem ich wydajności i trwałości. Firma EcoEnergy posiada nowoczesne laboratorium badawczo-techniczne i konstrukcyjne. Kadra wykwalifikowanych inżynierów z pasją tworzy nowe rozwiązania technologiczne i stosuje je w produktach EcoEnergy. Dzięki zoptymalizowaniu procesu produkcyjnego wyroby charakteryzują się nie tylko nowoczesnym designem, ale również bardzo wysoką wydajnością i przystępną ceną.

Proces produkcyjny i laboratorium badawcze: Priorytetem firmy EcoEnergy jest wysoka jakość i wydajność produktów oraz bezpieczeństwo użytkowników. W tym celu stworzyła własne laboratorium badawcze w azjatyckim oddziale firmy mieszczącym się w Shenzhen w Chinach, tuż przy granicy z Hongkongiem.

Kluczowe znaczenie dla jakości produktów EcoEnergy ma odpowiedni dobór markowych komponentów z których budowane są produkty – począwszy od obudowy i radiatora, a na podzespołach elektronicznych skończywszy.

Dzięki kontrolowanemu procesowi produkcji wyroby EcoEnergy charakteryzują się wyjątkowymi parametrami technicznymi i niską awaryjnością.

76

ElektroTrendy nr 6/2012

015_technika_ekoener_3.indd 76

2012-12-19 11:22:04

Artykuły techniczne

Produkty i marki Jedną z najważniejszych kwestii związanych z zakupem oświetlenia LED jest świadomy wybór produktów w zależności od ich przeznaczenia. Zarówno na rynku krajowym jak i zagranicznym dostępnych jest wiele źródeł światła wykonanych w technologii LED, lecz charakteryzują się one różną jakością wykonania i różnymi parametrami.

Produkty serii EcoEnergy Home-Line przeznaczone są głównie dla gospodarstw domowych. Charakteryzują się one dobrymi parametrami technicznymi i wysoką jakością wykonania.

Seria EcoEnergy Profi-Line przeznaczona jest dla bardziej wymagających użytkowników.

W przeciwieństwie do standardowych produktów, wzbogacona

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

jest o dodatkowe funkcje niedostępne w serii Home-Line, np. moduł pozwalający na płynną regulację natężenia światła.

Firma dokłada wszelkich starań, by parametry techniczne swoich produktów w żaden sposób nie odbiegały od przyjętych norm i standardów i były całkowicie zgodne z podanymi w opisie.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

015_technika_ekoener_3.indd 77

77

2012-12-19 11:22:06

TECHNIKA NA CO DZIEŃ

Artykuły techniczne

Poradnik dla kupującego oświetlenie LED. Co to jest lumen?

Lumen [lm], to jednostka określająca ilość emitowanego światła przez dane źródło, niezależnie od jego mocy. Co to oznacza w praktyce? Każda żarówka emituje określoną ilość światła - za przykład może posłużyć żarówka 850lm. Przy tej wartości emitowanego światła tradycyjna żarówka pobiera 60W energii, natomiast żarówka oparta na technologii LED marki EcoEnergy jedynie 10W. Chociaż obie emitują zbliżoną ilość światła, to różnica pojawia się przy zużyciu energii - żarówka LED pobiera jej około 7 razy mniej. Żarówka LED ma wydajność na poziomie 90lm z 1W, natomiast tradycyjna jedynie około 12lm z 1W.

Co to jest CRI/RA? Technologia LED, w przeciwieństwie do tradycyjnych żarówek, pozwala na dobór koloru emitowanego światła. Temperaturę barwy światła określa się w stopniach Kelvina. Przedział od 2500 °K do 3000 °K należy interpretować jako światło „ciepłe”, przedział od 3500 °K do 4500 °K to światło „neutralne” lub dzienne, światło powyżej 5000 °K uznaje się już za „zimne”. Niemniej jednak postrzeganie temperatury barwy światła jest kwestią indywidualną.

Współczynnik oddawania barw (CRI) dla żarówek wykonanych w technologii LED waha się w skali od 60-90 CRI (RA). Im wyższy jest współczynnik oddawania barw, tym bardziej światło odpowiada naturalnemu-słonecznemu.

Kąt rozsyłu światła: Najprościej rzecz biorąc, kąt rozsyłu światła to nic innego jak szerokość rozchodzenia się światła względem jego źródła. Obrazuje to poniższy rysunek:

78

ElektroTrendy nr 6/2012

015_technika_ekoener_3.indd 78

2012-12-19 11:22:11

Portal branĹźy elektroinstalacyjnej

cloud www.ElektroTrendy.pl

smartfon

tablet komputer 015_technika_ekoener_3.indd 79

2012-12-19 11:22:11

narzędzia

Miernik rezystancji izolacji Megger MIT515, MIT525, MIT1025

Dostępne modele: • MIT515: do 5kV, testy IR, PI, DAR, brak pamięci pomiarów, • MIT525: do 5kV, testy IR, PI, DAR, SV, DD, test narastający, pamięć, zegar, transmisja USB do PC, • MIT1025: do 10kV, testy IR, PI, DAR, SV, DD, test narastający, pamięć, zegar, transmisja USB do PC. Cechy charakterystyczne: • pomiar do 10TΩ lub do 20TΩ (MIT1025), • odporność na zakłócenia zwiększona do 3mA, • pomiary PI, DAR, DD, SV oraz test napięciem narastającym, • z większona produktywność praca przy zasilaniu sieciowym, nawet przy całkowicie rozładowanym akumulatorze, • tryb dopalania (ułatwia lokalizację uszkodzeń reflektometrem), • akumulator Li-Ion - zwiększona pojemność, szybkie ładowanie, • zaawansowana pamięć ze znacznikiem czasu/daty, • kategoria bezpieczeństwa CAT IV 600V. Opis Mierniki rezystancji izolacji z nowej serii są mniejsze i lżejsze niż poprzednie modele, oferują też większe możliwości oraz szybsze ładowanie akumulatora. Nowa rodzina składa sie z trzech modeli.

Model podstawowy 5kV oraz dwa modele o pełnych możliwościach, jeden 5kV i drugi 10kV. Pomiar rezystancji do 10TΩ dla modeli 5kV i do 20TΩ dla modelu 10kV. Istotną nowością jest możliwość wykonywania pomiarów, gdy przyrządy są podłączone do zasilania sieciowego nawet przy całkowicie rozładowanym akumulatorze. Inteligentna ładowarka akumulatora zapewnia optymalną szybkość ładowania, zależną od stopnia rozładowania akumulatora. Dzięki temu uzyskujemy minimalny czas ładowania.

80

Solidna obudowa zapewnia najwyższy stopień ochrony dla tych przenośnych przyrządów, natomiast przypinana na zatrzaski kieszeń zapewnia, że przewody pozostają z przyrządem przez cały czas. Pokrywa obudowy jest zdejmowalna dla poprawienia dostępu do zacisków. Szczelność obudowy IP65 przy zamkniętej pokrywie zapobiega wnikaniu wody i pyłu.

Gwarantowana wysoka niezawodność i bezpieczeństwo. Wszystkie modele spełniają kategorię CAT IV 600V oraz mają podwójną izolację.

Pięć ustalonych wartości napięcia pomiaru izolacji plus szósta programowana przez użytkownika przyspiesza wybór napięcia pomiaru.

Wstępnie konfigurowane testy diagnostyczne obejmują: • wskaźnik polaryzacji (PI), • współczynnik absorpcji dielektryka (DAR), • współczynnik rozładowania dielektryka (DD), • test napięciem narastającym schodkowo (SV), • test napięciem narastającym. obsługi jest Uproszczenie osiągane dzięki dwum przełącznikom obrotowym oraz dużemu podświetlanemu wyświetlaczowi, który umożliwia jednoczesne wyświetlanie wielu wyników.

Zawansowana pamięć obejmuje znaczniki czasowe wyników, reje-

strację danych i wywoływanie wyników na ekran. W pełni izolowany interfejs USB (typu B) jest używany do bezpiecznego przesyłania danych do programu Meggera PowerDB dostępnego w wersjach Pro, Advanced oraz Lite.

Zalety • maksymalna wartość rezystancji 10TΩ (5kV) / 20TΩ (10kV), • t esty diagnostyczne IR w funkcji czasu plus PI i DAR, • możliwość pracy z sieci przy całkowicie rozładowanym akumulatorze, • szybkie ładowanie akumulatora Li-ion, • do 6 godzin ciągłych pomiarów (5kV), • funkcja dedykowanego woltomierza (30V do 660V), • kategoria przepięciowa CAT IV 600V, • d uży wyświetlacz LCD z automatycznym podświetleniem, • f iltr zakłóceń - odporny dla szumu do 3mA, • działanie na wysokości do 3000m.

ElektroTrendy nr 6/2012

016_narzedzia.indd 80

2012-12-19 11:32:35

narzędzia

Dodatkowe możliwości modeli MIT525 o MIT1025 • funkcje automatycznego pomiaru współczynnika rozładowania dielektryka (DD), • pomiar napięciem narastającym schodkowo (SV) i test napięciem narastającym, • rozbudowana pamięć ze znakowaniem czasu/daty z wywołaniem na ekran, • zegar czasu rzeczywistego, • p rzesyłanie zawartości pamięci poprzez izolowany interfejs USB (typu B) (USB kabel do PC), • oprogramowanie do zarządzania wynikami PowerDB Lite.

Zastosowania Pomiar rezystancji izolacji (IR) jest testem jakościowym, który wskazuje skuteczność izolacji elektrycznej produktu. Zastosowanie obejmuje kable, transformatory, silniki/generatory, wyłączniki i przepusty. Pomiar IR jest idealny do mierzenia i rejestracji długoterminowej stabilności izolacji w czasie, proces ten znany jest, jako trend. Testy IR są zależne temperaturowo i wymagają korekcji do temperatury odniesienia. Pamięć przyrządów oferuje opcję rejestracji temperatury.

Dane elektryczne • zakres napięcia zasilania: 85-265C rms, 50/60Hz, 60VA, • akumulator: 11,1V, 5,2Ah, spełnia IEC 62133:2003, • czas pracy z akumulatora: −− MIT515, MIT525: typowa pojemność 6 godzin ciągłej pracy przy 5kV i przy obciążeniu 100MΩ,

−− MIT1025: typowa pojemność 4,6 godzin ciągłej pracy przy 10kV i przy obciążeniu 100MΩ, • czas ładowania akumulatora: 2,5 godziny od pełnego rozładowania, 2 godziny dla typowego rozładowania, • 30 min. szybkie ładowanie: zapewnia 1 godzinę pracy przy 5kV, 100MΩ, • napięcia pomiarowe: −− MIT515, MIT525: 250V, 500V, 1000V, 2500V, 5000V, −− MIT1025: 250V, 500V, 1000V, 2500V, 5000V, 10000V, • napięcia pomiarowe definiowane przez użytkownika: −− MIT515, MIT525: 100V do 1kV z krokiem 10V, 1kV do 5kV z krokiem 25V, −− MIT1025: 5kV do 10kV z krokiem 25V, • dokładność (23°): • M IT515, MIT525: ±5% do 1TΩ, ±20% do 10TΩ, −− MIT1025: ±5% do 2TΩ, ±20% do 20TΩ, • obwód ochrony Guard: 2% błąd ochrony przed 500kΩ upływem dla 100MΩ obciążenia, • zakres skali analogowej: 100kΩ do 10TΩ, • zakres skali cyfrowej: −− MIT515, MIT525: 10kΩ do 10TΩ, −− MIT1025: 10kΩ do 20TΩ, • prąd zwarcia: nominalnie 3mA, maksymalna moc dla wszystkich obciążeń przewyższająca wiele 5mA testerów innych producentów, • alarm wartości progowej izolacji: 10kΩ do 1TΩ, • ładowanie pojemności: −− MIT515, MIT525: <3 sek./μF przy 3mA do 5kV, −− MIT1025: <5 sek./μF przy 3mA do 10kV, −− rozładowanie pojemności: −− MIT515, MIT525: <250 ms/μF dla rozładowania od 5000V do 50V, • MIT1025: <500 ms/μF dla rozładowania od 10000V do 50V, • zakres mierzonej pojemności (powyżej 500V): 10nF do 25μF (zależnie od napięcia pomiarowego), • d okładność pojemności (23°C): ±10% ±5nF, • dokładność napięcia wyjściowego (0°C do 30°C): +4%, -0%, ±10V nominalnego napięcia testu przy 1GΩ, • zakres pomiaru prądu: 0,01nA do 6mA,

pomiaru prądu: • dokładność ±5% ±0,2nA przy wszystkich napięciach, • o dporność na interferencje (szum): −− MIT515, MIT525: 1mA na 250V do maksymalnie 3mA, −− MIT1025: 1mA na 600V do maksymalnie 3mA • zakres woltomierza: 30V do 660V ac lub dc, 50/60Hz, • dokładność woltomierza: ±3%, ±3V, • zakres licznika czasu: do 99 minut, minimalne ustawienie 15 sekund, • p ojemność pamięci: 5 1/2 godzin ciągłej rejestracji co 5 sek. lub 33 rejestracje testów PI, lub 350 rejestracji testów IR, • rodzaje testów: −− MIT515: IR, IR(t), DAR, PI, −− MIT525, MIT1025: IR, IR(t), DAR, PI, SV, DD, test narastający, • interfejs: USB typ B, • w yjście na żywo: USB, 1 odczyt/ sekundę (napięcie, prąd i rezystancja).

Warunki środowiskowe • wysokość: 3000 m, z zachowaniem wartości CAT, >2000 m (przy podłączonych przewodach), • zakres temperatury pracy: -20°C do 50°C, • z akres temperatury magazynowania: -25°C do +65°C , • w ilgotność: 90% RH bez kondensacji przy +40°C , • szczelność obudowy: IP65 (przy zamkniętej pokrywie), IP40 (pokrywa otwarta).

Dane ogólne • Bezpieczeństwo: spełnia wymagania IEC 61010-1, CAT IV 600V, • EMC: spełnia wymagania IEC 61326-1, • wymiary: 315 x 285 x 181mm, • waga: 4,5kg.

Możliwość wymiany akumulatora przez użytkownika bez konieczności zrywania wewnętrznych plomb kalibracyjnych.

Nie ma potrzeby wysyłania przyrządu do serwisu w celu wymiany akumulatora.

Nie ma potrzeby rekalibracji zakresów IR. Nie ma potrzeby rekalibracji wskaźnika naładowania akumulatora na wyświetlaczu.

Szybkie ładowanie akumulatora w ciągu zaledwie 2 godzin.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

016_narzedzia.indd 81

81

2012-12-19 11:32:35

narzędzia

Miernik długości kabla model mTDR010 - miernik długości kabla marki NANOTronix • Przeznaczony do automatycznego pomiaru długości kabli w energetyce, telefonii, telewizji kablowej oraz kabli LAN i odległości kabla do zwarcia lub rozwarcia.

• Automatyczne ustawianie impedancji wyjściowej, automatyczne sterowanie zakresem pomiaru, automatyczne zerowanie i automatyczne ustawianie czułości.

• Wymaga tylko wprowadzenia prędkości propagacji sygnału w kablu.

• Zakres pomiaru długości (przy współczynniku propagacji VOP 66%) max. 3.000.

• Zakres regulacji współczynnika propagacji od 1% do 99%.

• Dokładność pomiaru:  ±2% w.w. + 50 cm - odległość < 100 m.  ±2% w.w. - odległość > 100 m.

• Impedancja wyjściowa wybierana automatycznie ze zbioru: 25, 50, 75, 100, 125, 150 Ω.

• Duży, wielofunkcyjny ekran ciekłokrystaliczny typu ICON o dużej rozdzielczości, z podświetleniem (włącza się na 1 minutę po uaktywnieniu).

• Funkcja konfigurowania przyrządu przed pomiarem: wykonywana na próbce kabla długości większej od 10 m; przyrząd automatycznie oblicza wartość VOP dla kabla rzeczywistego.

• Wewnętrzna biblioteka z 39 standardowymi typami kabli.

• Osobne 20 komórek pamięci przeznaczonych na dane typów kabli zdefiniowanych przez użytkownika.

• Obsługa za pomocą menu ekranowego przyjaznego dla użytkownika.

• Typ złącza pomiarowego: BNC. • W komplecie: futerał, przejściówka z BNC na dwa chwytaki krokodylowe.

• Zasilanie: 6V (cztery baterie alkaliczne LR6).

• Czas pracy baterii: ok. 5000 pomiarów.

• Automatyczne wyłączenie zasilania (po 30 minutach od uaktywnienia) z możliwością wyłączenia.

• Zakres temperatur pracy: od 0 do +60°C. • Wymiary: 235x100x44 (mm).

• Masa: ok. 450 g.

• Zabezpieczenie przed przepięciami występującymi w instalacjach telefonicznych: zgodne z normą EN 60950:1999 Sekcja 2.3).

• Bezpieczeństwo obsługi: IEC 61010-1:1995.

• Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC): EN 61326:1997 A1:1998.

82

ElektroTrendy nr 6/2012

016_narzedzia.indd 82

2012-12-19 11:32:35

narzędzia

Stanley działa

z laserową precyzją

F

irma Stanley wprowadza na rynek nowy laser liniowy 360°, przeznaczony do prac remontowo-wykończeniowych wewnątrz pomieszczeń, wymagających dokładnego wyznaczenia pionu i poziomu.

Pomoże on w takich pracach jak: równe ułożenie kafelków, położenie listew podłogowych i ściennych. Laser liniowy 360° będzie również przydatny podczas oznaczania poziomów, wzdłuż których zostaną powieszone szafki kuchenne lub półki oraz sprawdzi się podczas wieszania obrazów, zdjęć czy naklejenia tapet.

Laser liniowy Stanley 360° charakteryzuje się wysoką precyzją i dokładnością – 4 mm/10 m.

Emituje poziomą wiązkę laserową w zakresie 360° oraz wiązkę pionową. Wiązki mogą być wyświetlane osobno lub jednocześ-

nie, wyznaczając kąt 90°. Ponadto laser posiada blokadę wahadłowego mechanizmu samopoziomującego. Konstrukcja podstawy lasera zapewnia dużą stabilność.

Istnieje możliwość mocowania sprzętu na statywie (1/4” lub 5/8”).

W skład zestawu wchodzą: podstawa umożliwiająca precyzyjną korektę ustawienia, wsporniki do montażu ściennego, statyw, baterie i torba transportowa.

Fot: Stanley

Informacje o firmie Stanley Black & Decker Firma Stanley Black & Decker powstała w 2010 roku w wyniku połączenia dwóch wiodących firm z branży narzędziowej i elektronarzędziowej – Stanley Works i Black & Decker.

Stanley (The Stanley Works, Inc.) to światowy lider technologiczny w dziedzinie produkcji narzędzi ręcznych. Firma powstała ponad 160 lat temu (1843 r.) w Stanach Zjednoczonych. Od około

Fot: Stanley

Firma Stanley, producent wysokiej jakości narzędzi ręcznych wzbogaciła swoją ofertę laserów o nowy model – laser liniowy 360°, który usprawni prace remontowowykończeniowe wymagające dokładnego pomiaru.

1920 roku marka STANLEY jest znana na wszystkich kontynentach i należy dziś do najbardziej popularnych znaków firmowych świata. Od ponad 36 lat The Stanley Works jest notowany na giełdzie w Nowym Jorku.

W wyniku ciągłego rozszerzania i różnicowania asortymentu, The Stanley Works posiada w swojej ofercie już kilkadziesiąt tysięcy produktów. W 2006 r. pozycja rynkowa Stanley’a na świecie została dodatkowo wzmocniona przez przejęcie firmy Facom – dostawcę wysokiej jakości narzędzi dla przemysłu.

Black & Decker jest największym na świecie producentem elektronarzędzi i akcesoriów. Firma powstała w 1910 roku w Baltimore w Stanach Zjednoczonych.

Zarówno w U.S.A. jak i na całym świecie zajmuje czołowe miejsce w sprzedaży produktów tego rodzaju przeznaczonych do użytku domowego, do pracy w rzemiośle oraz w przemyśle. W niemal połowie ze 100 krajów, w których rozprowadzane są produkty Black & Decker mają one czołowy udział w swojej kategorii na rynku. Produkty firmy Black & Decker oferowane są pod markami: Black & Decker, DeWalt, Porter-Cable, Emhart Teknologies, Kwikset, Baldwin i Price Pfister.

Fot: Stanley

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

016_narzedzia.indd 83

83

2012-12-19 11:32:36

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

Vademecum elektryka Jakakolwiek ingerencja w instalację elektryczną wymaga przynajmniej podstawowej wiedzy...

Napięcie - różnica potencjałów pomiędzy przewodem lub punktem w instalacji elektrycznej a innym przewodem lub punktem albo ziemią.

Potencjał ziemi przyjmuje się równy zeru. W instalacji napięcie między przewodem każdej z faz a ziemią wynosi 230 V (Voltów), a między przewodami różnych faz 400 V (Voltów).

Przewód fazowy, zwany też roboczym - przewód w normalnych warunkach znajdujący się pod napięciem i przewodzący prąd roboczy - oznaczany dużą literą L i cyframi od 1 do 3: L1, L2, L3.

Przewód neutralny - (dawna nazwa „zerowy”) przewód w normalnych warunkach mogący znaleźć się pod napięciem; przewodzący prąd roboczy w obwodach jednofazowych; oznacza się dużą literą N. Przewód ochronny - przewód w normalnych warunkach nie będący pod napięciem i nie przewodzący prądu - oznacza się dużymi literami PE. Przewód ochronno-neutralny - przewód spełniający jednocześnie funkcję przewodu neutralnego i ochronnego oznacza się dużymi literami PEN. Prąd zwarcia - prąd płynący w instalacji, gdy uszkodzona jest izolacja przewodów, osprzęt lub urządzenie elektryczne.

Styk ochronny - element gniazdka wtyczkowego lub innego urządzenia elektrycznego, służący do przyłączenia przewodu ochronnego lub ochronno-neutralnego.

Połączenie wyrównawcze - zespół przewodów i zacisków służący do wzajemnego połączenia ze sobą i z uziemieniem oraz z punktem zerowym tablicy rozdzielczej wszystkich metalowych przedmiotów.

Zasilanie jednofazowe - linia zasilająca przy napięciu 230 V 50 Hz wykonana jako 3-przewodowa - L, N, PE. Zasilanie trójfazowe - linia zasilająca przy napięciu 230/400 V 50 Hz wykonana jako 5-przewodowa - L1, L2, L3, N, PE.

84

Przyłącze - odcinek lub element sieci służący do połączenia urządzeń odbiorcy z siecią przedsiębiorstwa świadczącego usługi przesyłowe.

Zgodnie z nowym Prawem energetycznym nie musi on być dostawcą energii.

Złącze - punkt połączenia przyłącza z siecią lub instalacją, zawierający zabezpieczenia główne oraz często także licznik.

Moc przyłączeniowa - moc czynna, którą zamierza pobierać odbiorca, jest to moc mniejsza od sumy mocy posiadanych odbiorników. Odbiorca określa ją we wniosku o przyłączenie.

Bezpiecznik topikowy - (popularny „korek” - wyrażenie niepoprawne, naganne) zabezpieczenie chroniące stare instalacje przed skutkami zwarć oraz przeciążeniami - ponowne użycie wymaga wymiany wkładki topikowej na nową o takim samym prądzie znamionowym właściwym dla wkładki danej wielkości, np. 10, 16 A itd.

Przepalenie się bezpiecznika jest sygnalizowanie odpadnięciem kolorowego oczka widocznego przez szybkę w główce.

Wkładka topikowa - rodzaj bezpiecznika elektrycznego, w którym przez stopienie się jednego z jego elementów następuje przerwanie ciągłości obwodu elektrycznego Im wyższa wartość prądu, tym szybciej dochodzi do nagrzania i stopienia topika.

Bezpiecznik automatyczny wkręcany - zabezpieczenie spełniające te same funkcje co bezpiecznik topikowy; włącza się ponownie przez wciśnięcie przycisku. Jest on wkręcany w takie samo gniazdo, jak główka bezpiecznika topikowego. Wyposażony jest w dwa przyciski. Centralny, większy, po wciśnięciu do oporu załącza obwód, zaś umieszczony obok (mały) po naciśnięciu powoduje wyłączenie obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „wyskoczeniem” przycisku centralnego. W przypadku zwarcia lub przeciążenia występującego w chronionym obwodzie, przycisk centralny „wyskakuje” samoczynnie. Stara konstrukcja charakterystyki prądowej L oraz rzadko występująca K.

Wyłącznik nadprądowy - (popularna „eska”- wyrażenie niepoprawne, naganne) aparat chroniący instalację przed skutkami zwarć; ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, stara konstrukcja charakterystyk prądowych L, U, K dopuszczająca przeciążenia do 20-25% w stosunku do wyskalowania. Obecnie niezalecany.

Zadziałanie wyłącznika nadprądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry.

Wyłącznik nadmiarowo-prądowy (popularna „eska”- wyrażenie niepoprawne, naganne) aparat chroniący instalację przed przeciążeniem i skutkami zwarć; występują w wersjach jedno-, dwu-, trzy- i czterobiegunowe ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, nowa konstrukcja charakterystyk prądowych B, C, D nie dopuszczająca przeciążeń w stosunku do wyskalowania. Obecnie stosowany.

Zadziałanie wyłącznika nadmiarowo-prądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry.

Wyłącznik różnicowoprądowy aparat chroniący przed porażeniem elektrycznym; ponowne włączenie nie wymaga wymiany elementów, najpopularniejsze typy: AC, A i ostatnio B. Zadziałanie wyłącznika różnicowoprądowego powoduje rozłączenie chronionego obwodu. Optycznie jest to sygnalizowane „przeskoczeniem” dźwigienki umieszczonej na przedniej stronie jego obudowy - z położenia załączone (górne) w położenie wyłączone (dolne). Ponowne włączenie następuje poprzez przesunięcie dźwigienki do góry.

ElektroTrendy nr 6/2012

017_poradnik_vadem.indd 84

2012-12-19 21:41:34

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

EXTA FREE – sposób na sterowanie oświetleniem świątecznym

W

okresie świątecznym oświetlenie oprócz swojej podstawowej funkcji spełnia rolę dekoracyjną. Z roku na rok zauważyć można coraz więcej upiększonych w ten sposób domów i ogrodów. Nie da się ukryć im więcej świątecznych iluminacji, tym czas poświęcany na sterowanie oświetleniem jest dłuższy. Aby maksymalnie ułatwić sterowanie świątecznym oświetleniem wystarczy instalacja bezprzewodowego systemu sterowania EXTA FREE firmy ZAMEL. Dzięki urządzeniom kontrolowanym za pomocą pilota radiowego, z łatwością można zapalać i wygaszać oświetlenie rozmiesz-

czone zarówno wewnątrz domu, jak i w ogrodzie czy na fasadzie budynku. Wykorzystując odbiorniki montowane w puszce instalacyjnej, można przygotować instalację, np. na dachu budynku. Łącząc elementy odbiornikowe z pilotami radiowymi w komfortowy sposób można załączyć i wyłączyć oświetlenie.

Zastosowanie wyłączników zmierzchowych oraz programatorów czasowych, pozwala na pełną automatyzację sterowania oświetleniem. O zmierzchu oświetlenie zostanie uruchomione automatycznie. Rano, automatycznie zostanie wyłączone. Bezprzewodowa struktura systemu pozwala na realizację

zaawansowanych funkcji sterujących w niezwykle prosty i komfortowy sposób. Urządzenia oferowane w ramach systemu EXTA FREE nie wymagają prowadzenia dodatkowego okablowania, natomiast odbiorniki w postaci gniazd zdalnie sterowanych, typu RWG-01 nie wymagają profesjonalnej pomocy instalatora. EXTA FREE to łatwy i bezpieczny sposób sterowania iluminacjami świątecznymi, natomiast gdy czas świąteczny dobiegnie końca system można ponownie skonfigurować i zastosować do sterowania innymi urządzeniami elektrycznymi.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

017_poradnik_vadem.indd 85

85

2012-12-19 21:41:37

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

Po pierwsze RZETELNOŚĆ BORPETROL-Boroniec Spółka Jawna, to jedna z wiodących na rynku polskim firm działających w sektorze dystrybucji opasek kablowych oraz innego osprzętu elektroinstalacyjnego.

Jarosław Sikora

H

istoria firmy ma swój początek w roku 1968, kiedy jeden z obecnych współwłaścicieli – Ryszard Boroniec założył prywatne przedsiębiorstwo pod nazwą PPH Borpetrol. Pierwszym rodzajem działalności była produkcja elementów metalowych metodą obróbki mechanicznej. Sama nazwa Borpetrol powstała jako akronim pierwszych liter nazwiska właściciela i początku nazwy „petrol” z uwagi na produkowane na eksport części do dystrybutorów paliwa. Przez ponad 20 lat PPH Borpetrol z powodzeniem działało na rynku obróbki metali, dostarczając produkowane przez siebie elementy m.in. dla przemysłów: górniczego i motoryzacyjnego.

Począwszy od połowy lat 90.

XX w. firma zaczęła stopniowo zmieniać profil działalności, ograniczając produkcję na rzecz handlu artykułami elektroinstalacyjnymi. Pierwszymi wyrobami, jakie PPH Borpetrol wprowadziło na rynek polski były opaski kablowe, produkowane przez tajwańską firmę KSS. Produkt, ulokowany w hurtowniach elektroinstalacyjnych na terenie całego kraju stał się w szybkim czasie bardzo popularny, co walnie przyczyniło się do rozwoju firmy, zarówno pod względem dystrybuowanego asortymentu, jak i samej organizacji przedsiębiorstwa. Wtedy narodziła się też marka handlowa „Trytytki”, będąca zarejestrowanym na wyłączność znakiem towarowym, która w krótkim czasie stała się dla wielu ludzi z branży synonimem opasek kablowych.

W tym okresie swą obecność w działaniach firmy aktywnie zaznaczyło drugie pokolenie rodziny Boroniec – bracia Adrian i Artur.

86

Na dzień dzisiejszy firma jest prężnie działającym przedsiębiorstwem handlowym, współpracującym na zasadzie umów partnerskich z ponad tysiącem odbiorców krajowych, oraz eksportującym dystrybuowane przez siebie wyroby również do krajów europejskich (Czechy, Węgry, Litwa, Łotwa).

BORPETROL oferuje swoim partnerom stały dostęp do ponad 1000 pozycji asortymentowych na magazynie oraz gwarantuje dostawę towaru w ciągu 24 godzin od otrzymania zamówienia.

Atrakcyjny poziom cenowy, miła i profesjonalna obsługa klienta oraz wysoka jakość dostarczanych towarów to tylko kilka podstawowych przesłanek będących podwaliną stałego rozwoju firmy.

W roku 2010, wychodząc naprzeciw wymaganiom rynku firma zmieniła swoją strukturę prawno-organizacyjną, przekształcając się z jednoosobowego przedsiębiorstwa PPH Borpetrol w spółkę handlową BORPETROL-Boroniec Spółka Jawna.

Dzisiejszy BORPETROL-Boroniec to dystrybutor na rynku polskim następujących, renomowanych marek: SapiSelco i KSS (opaski kablowe „Trytytki”), Etelec (mufy żywiczne i żelowe), Heavy Power (szybkozłączki), Elettrocanali i Mutlusan (korytka i kanały kablowe) i wiele innych. n

Ostatnią nowością w asortymencie firmy są wyłączniki i gniazda na i podtynkowe produkcji tureckiej firmy Günsan.

Firma ma swoją siedzibę prawną w Bielsku-Białej, a biuro handlowe i magazyn znajduje się w pobliskim Międzyrzeczu Górnym (43-392 Międzyrzecze Górne 165).

Kontakt: Czynne:

tel. +48 33 8119303, e-mail: biuro@trytyt.com od poniedziałku do piątku, w godzinach 08:00 - 16:00

ElektroTrendy nr 6/2012

017_poradnik_vadem.indd 86

2012-12-19 21:41:37

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

Bezpieczniki i wkładki nożowe Hager

F

irma Hager od lat skupia się na aparaturze zabezpieczającej w postaci wyłączników nadprądowych i wyłączników mocy.

W bieżącym roku rozszerzyła ofertę o bezpieczniki topikowe i współpracujące z nimi aparaty. Bezpieczniki topikowe, z racji swojej specyfiki (charakterystyki) pracy, bardzo dobrze współpracują w obwodach elektrycznych z wyłącznikami. Przesunięcie

charakterystyk czasowo-prądowych, względem wyłączników, zapewnia dużą skuteczność zabezpieczenia i pełną selektywność wyłączenia. Natomiast zdolność ograniczania prądów zwarciowych, umożliwia, stosowanie wyłączników o mniejszej wytrzymałości zwarciowej.

Oferta obejmuje bezpieczniki szklane w wymiarach 5x20 i 6x32, cylindryczne typu C, C1, CH, systemu D od D0 do DV oraz nożo-

we (mocy) NH w grupach 000 do 4a. Wykonane w charakterystykach: zwłocznej - T, szybkiej – F, superszybkiej – FF, do zabezpieczenia kabli i przewodów – gG, do zabezpieczenia silników – aM i do zabezpieczenia transformatorów – gTr. Do bezpieczników typu C, D i NH oferuje również różnego rodzaju podstawy i rozłączniki bezpiecznikowe. W celu ułatwienia czynności eksploatacyjnych, część podstaw bezpiecznikowych wyposażona jest w sygnalizację optyczną przepalenia bezpiecznika. W rozłącznikach natomiast istnieje możliwość sprawdzenia stanu bezpiecznika przez okienko kontrolne. Bezpieczniki typu NH są wyposażone w dwa wskaźniki zadziałania, górny i centralny, co umożliwia szybką i bezbłędną lokalizację uszkodzenia. n

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

017_poradnik_vadem.indd 87

87

2012-12-19 21:41:38

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

ogrzewanie elektryczne

SYSTEMY PRZECIWOBLODZENIOWE

System ogrzewania przeciwzamarzaniowego do rur 1. Jak dobrać system ogrzewania przeciwzamarzaniowego do rur?

Do zabezpieczenia przed zamarzaniem LUXBUD oferuje następujące rozwiązania:

gotowe zestawy kabla rezystancyjnego PIPE KABEL — zestawy zakończone dwumetrowym przewodem zasilającym z wtyczką i z termostatem.

gotowe zestawy kabla samoregulującego PIPE PROTEKTOR — zestawy zakończone dwumetrowym przewodem zasilającym z wtyczką; z termostatem (PIPE PROTEKTOR+T) lub bez termostatu (PIPE PROTEKTOR).

kable samoregulujące typu PROTEKTOR — dostarczane na szpuli i cięte na odpowiednią długość na miejscu montażu – konfekcjonowanie obwodów grzejnych odbywa się przy użyciu systemu zestawów TERMO-SET Zastosowanie

Typ kabla

Do rur z zimną wodą

PIPE KABEL, PIPE PROTEKTOR, FROST PROTEKTOR, ICE PROTEKTOR, EKO PROTEKTOR

Do rur z olejami, tłuszczami, ściekami kuchennymi

ICE PROTEKTOR/T, FAT PROTEKTOR 26, FAT PROTEKTOR 33

Do rur z ciepłą wodą

HEAT PROTEKTOR 55, HEAT PROTEKTOR 65

Tabela doboru zestawów grzejnych przeciwzamarzaniowych do rur dla PIPE KABEL i PIPE PROTEKTOR Założenia: temperatura minimalna: do –20°C, sposób montażu: 1-krotne prowadzenie przewodu wzdłuż rury Średnica rury

Grubość izolacji

DN100

DN80

DN65

DN50

DN32

10 mm

DN20

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m

PK 17 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m

PK 17 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

15 mm

20 mm

25 mm

DN25

30 mm

PK 17 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

40 mm

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

50 mm

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

PK 17 W/m PK 16 W/m PP 15 W/m PK 10 W/m

— zbyt niska moc grzejna przy 1-krotnym prowadzeniu PP — PIPE PROTEKTOR

PK — PIPE KABEL

W sprawie doboru kabla samoregulującego PROTEKTOR dla innych parametrów prosimy o kontakt z działem technicznym LUXBUD (luxbud@luxbud.com.pl).

2. Jak prawidłowo układać kable grzejne na rurach?

Kabel grzejny należy układać wzdłuż rurociągu z naddatkami na podporach, zaworach, itp. Krotność ułożenia uzależniona jest od wymaganej mocy grzejnej. Jedynie w wyjątkowych przypadkach kabel można ułożyć spiralnie.

88

ElektroTrendy nr 6/2012

12 017_poradnik_vadem.indd 88

Luxbud Sp. z o.o.

elektryczne systemy grzewcze www.luxbud.com.pl

2012-12-19 21:41:39

czy wiesz, że

PORADY EKSPERTA

SYSTEMY PRZECIWOBLODZENIOWE

samoprzylepną taśmą poliestrową wzmocnioną włóknem szklanym,

opaskami kablowymi z tworzywa — przy zastrzeżeniu, że ich dopuszczalna temperatura pracy jest wyższa od maksymalnej temperatury występującej w układzie,

dodatkowo taśmą aluminiową — w przypadku rur z tworzyw sztucznych, w celu zwiększenia przewodności cieplnej i zapewnienia równomiernego rozprowadzenia ciepła od przewodu grzejnego.

Kable grzejne powinny być układane tak, aby zapewnić łatwą konserwację, wymianę zaworów i innych zamontowanych na rurociągu urządzeń bez potrzeby usuwania zbyt dużej ilości izolacji termicznej i bez obcinania kabla.

ogrzewanie elektryczne

Kabel mocujemy do rurociągu:

Przy zastosowaniu kabli grzejnych zalecane jest użycie termostatu. Przy wyborze właściwego termostatu należy uwzględnić napięcie i prąd nominalny urządzenia, własności obudowy – zależnie od występujących warunków otoczenia (wodoszczelność, odporność na korozję, itp.).

3. Akcesoria do ogrzewania przeciwoblodzeniowego rur Puszka IP55

Puszka 1-, 2- lub 3-obwodowa, jedno lub trójfazowa, wewnętrzna.

Puszka IP65

Przyłączeniowo-rozgałęźna, 1-2 obwodowa z dławnicami i zaciskami, jedno lub trójfazowa.

Puszka czujnika UV

Puszka połączeniowa dla czujników typu NTC, PT-100 z dławnicami i zaciskami.

Wspornik uniwersalny

Służy do mocowania puszek i termostatów w obudowach na rurociągach ponad izolacją cieplną (do 200 mm). Montaż wspornika do rurociągu za pomocą opasek ślimakowych (2 sztuki oferowane standardowo do każdego wspornika).

Wspornik trwale połączony z płytą wyposażoną w otwory pod obudowy o różnych wymiarach. Wspornik i płyta wykonane ze stali nierdzewnej.

Przepust PG11/13,5

Umożliwia bezpieczne przejście przewodu zasilającego lub czujnika poprzez płaszcz ochronny izolacji cieplnej. Składa się z blaszki nierdzewnej oraz dławika PG13,5 lub PG11. Przepustu nie stosuje się w zestawach PIPE PROTEKTOR.

Taśma aluminiowa

Do oklejania rur w celu lepszego rozprowadzenia ciepła. Taśma aluminiowa stosowana jest w celu zwiększenia przewodności cieplnej i zapewnienia równomiernego rozprowadzenia ciepła od przewodu grzejnego. Niezbędna przy montażu na rurociągach z tworzyw sztucznych.

Taśma poliestrowa

Samoprzylepne taśmy wykorzystywane przy montażu przewodu grzejnego. Taśmy poliestrowe wzmacniane włóknem szklanym służą do mechanicznego mocowania przewodu PROTEKTOR do powierzchni rurociągu lub zbiornika.

Wytrzymałość temperaturowa +60°C lub +100°C.

TERMO-SET

System złączy do przyłączania i rozgałęziania systemu przewodów PROTEKTOR.

Sterowanie systemem ogrzewania przeciwoblodzeniowego Jakie regulatory zastosować?

Dzięki zastosowaniu termostatów obsługa wszelkich systemów ogrzewania staje się w pełni automatyczna.

Sterowanie pracą kabli rezystancyjnych jest wymagane, natomiast sterowanie kablami samoregulującymi – zalecane. Kable samoregulujące mogą pracować bez termostatu, jednakże zastosowanie sterowania zwiększa dokładność pracy systemu i optymalizację zużycia energii, włączając ogrzewanie zgodnie z nastawą na termostacie.

Do systemów przeciwoblodzeniowych powierzchni i rynien zalecamy stosowanie regulatora z czujnikiem (czujnikami) wilgotności i temperatury. Mamy wówczas pewność, że układ włączany jest tylko w momencie zaistnienia dwóch czynników: wilgoci i niskiej temperatury (bliskiej temperaturze zamarzania).

W przypadku zastosowania termostatów, które współpracują tylko z czujnikiem temperatury, układ grzejny włączany jest zawsze, gdy temperatura spadnie poniżej nastawionej, nawet w przypadku braku opadów.

Systemy ochrony rur przed zamarzaniem sterowane są termostatami współpracującymi z czujnikami temperatury w formie czujnika kabelkowego, umieszczanego na rurociągu lub w wodoszczelnej obudowie.

www.luxbud.com.pl

017_poradnik_vadem.indd 89

elektryczne systemy grzewcze Luxbud Sp. z o.o. nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

1389

2012-12-19 21:41:39

PORADY EKSPERTA

czy wiesz, że

SABAJ SYSTEM łączy tworzywo z metalem, czyli nowa eRPeTka Barbara Gurgacz

Nowość w ofercie firmy Sabaj System to: Rozdzielnice RPT p/t nn. z tworzywa z metalowymi drzwiami typ RPT w II klasie ochronności.

O

budowy te doskonale realizują potrzeby Klientów w zakresie produktu łączącego wysoką jakość wykonania i konkurencyjną cenę. Seria obejmuje rozdzielnice umożliwiające montaż 12, 24 lub 36 zabezpieczeń modułowych.

Dodatkowo posiadają łączniki, pozwalające łączyć ze sobą kilka rozdzielnic razem, otrzymując tym samym możliwość montażu większej ilości modułów. Zaletą obu-

90

dów jest także zwiększenie przestrzeni przeznaczonej na przewody, co w znaczący sposób ułatwia pracę instalatora i redukuje czas potrzebny do wykonania instalacji. Rozdzielnice posiadają odkręcaną regulowaną metalową ramkę z drzwiczkami malowanymi na biało w kolorze RAL 9003 (istnieje możliwość wykonania drzwi w innym kolorze lub ze stali nierdzewnej czy aluminium). Pionowa i pozioma regulacja drzwi umożliwia

dostosowanie ich do płaszczyzny ściany. Wyjmowane ścianki na górze i na dole obudowy ułatwiają prowadzenie kabli. Część aparatowa wykonana jest z uniepalnionego tworzywa sztucznego.

Rozdzielnice przystosowane są do montażu w ścianach murowanych, jak i w konstrukcjach gipsowo-kartonowych. Zamykane są na plastikowy zatrzask z możliwością zastosowania metalowego zamka.

ElektroTrendy nr 6/2012

017_poradnik_vadem.indd 90

2012-12-19 21:41:40

017_poradnik_vadem.indd 91

2012-12-19 21:41:41

PORADY EKSPERTA

dom w budowie

Święta we własnym…

Energooszczędny dworek firmy ArtHauss budowany w Starej Gorzelni pod Częstochową

dworku

Roman Jeziorski W okolicach Częstochowy od połowy listopada powstaje pierwszy w Polsce energooszczędny dworek, budowany w technologii ArtHauss. Lider domów energooszczędnych – firma ArtHauss – na przykładzie budowanego w Starej Gorzelni dworku, którego inwestorem jest p. Monika Piątkowska pokazuje, jak w prosty sposób można połączyć wyjątkową urodę i prostotę architektury sprzed kilku wieków z innowacyjnymi, przyjaznymi środowisku rozwiązaniami XXI wieku. Dzięki temu realizacja firmy ArtHauss to błyskawiczne urzeczywistnienie marzeń o własnym domu dla kilku pokoleń, który jest przyjazny domownikom i co ważne ekonomiczny w eksploatacji.

92

Innowacyjne rozwiązania standardem technologii ArtHauss Mieszkanie w klasycznym i niezwykle urokliwym dworku od zawsze było marzeniem Pani Moniki.

Połączenie dobrego stylu z nowoczesnymi rozwiązaniami budowlanymi a przy tym niezwykły profesjonalizm obsługi sprawiły, że inwestorka już po raz drugi zdecydowała się na współpracę z firmą ArtHauss. Tym razem z bogatej oferty wybrała projekt dworku. Jest on realizowany w Starej Gorzelni koło Częstochowy – rezydencja ma powierzchnię mieszkalną 190 m², dodatkiem jest 31 metrowy garaż, co daje łączną powierzchnię 221 m². Wszelkie formalnością związane z podpisa-

niem umowy oraz rozpoczęciem plac geodezyjno – planistycznych zostały dopełnione w połowie listopada. Jak przyznaje inwestorka, już kilka dni po rozpoczęciu prac związanych z zagospodarowaniem działki oraz projektowaniem ogrodu pojawiły się pierwsze elementy nowego domu, czyli wylana została płyta fundamentowa. „Dworek budowany w Starej Gorzelni jest uosobieniem moich marzeń o spokojnym, bezpiecznym i przyjaznym domu. Dlatego też osobiście chciałam doglądać kolejnych etapów budowy. Byłam zaskoczona, kiedy już po kilku dniach od sformalizowania umowy z firmą ArtHauss na działce widać było zarys budynku, a po kolejnych kilku dniach na plac budowy przyjechały gotowe ściany, które montowała niezwykle sprawnie wyspecjalizowana ekipa. Muszę przyznać, że ucieszył mnie widok

ElektroTrendy nr 6/2012

018_poradnik_dom.indd 92

2012-12-21 10:21:11

dom w budowie

drewnianych przegród zewnętrznych, a kiedy monterzy pokryli dach drewnianymi deskami oraz wybraną przeze mnie blachodachówką uwierzyłam, że możliwe jest, by tegoroczne Święta Bożego Narodzenia spędzić już w nowym, długo wyczekiwanym dworku” – opowiada inwestorka dworku w Starej Gorzelni. Firma ArtHauss stworzyła projekt willi tak, aby zapewniał on wysoki standard warunków mieszkaniowych oraz niskie koszty eksploatacji. Było to możliwe dzięki zastosowaniu energooszczędnych materiałów oraz instalacji, które pozyskują energię

wyłącznie z odnawialnych źródeł. „Zdecydowałam się na standardowe rozwiązania oferowane przez firmę ArtHauss – przede wszystkim jest to rekuperacja z wentylacją i nawilżaczem powietrza, panele fotowoltaiczne oraz pompa ciepła.

W domu zastosowano ogrzewanie podłogowe. Za ciepło wewnątrz budynku odpowiedzialny jest piec gazowy wraz ze zbiornikiem” – dodaje inwestorka. System wentylacji z rekuperacją wykorzystany tu przez firmę ArtHauss umożliwia doprowadzenie świeżego powietrza z zewnątrz oraz odprowadzenie powietrza zużytego,

PORADY EKSPERTA

przy jednoczesnym odzyskaniu energii cieplnej. Taka cyrkulacja możliwa jest dzięki metodzie rekuperacji, która polega na ogrzaniu powietrza chłodniejszego powietrzem cieplejszym, pozyskanym z pomieszczeń. Dzięki krzyżowo-przeciwprądowemu wymiennikowi centrala osiąga sprawność odzysku ciepła aż do 95%. Drugim, równie ważnym rozwiązaniem podnoszącym walory energetyczne budynku są panele fotowoltaiczne, dzięki którym pozyskiwanie energii jest proste i pozwala w znacznym stopniu ograniczyć konieczność korzystania z kon-

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

018_poradnik_dom.indd 93

93

2012-12-21 10:21:12

PORADY EKSPERTA

dom w budowie

Klasyczny dworek w Starej Gorzelni zachwyca estetyką i innowacyjnymi rozwiązaniami, fot. ArtHauss

wencjonalnych źródeł zasilania. Łatwe w obsłudze baterie słoneczne zapewniają ilość prądu wystarczającą do utrzymania stałego oświetlenia i funkcjonowania domowych sprzętów AGD i RTV. W oparciu o pobraną bezpośrednio z otoczenia energię funkcjonuje również pompa ciepła.

W budynku zastosowano także wysokiej jakości stolarkę okienną i drzwiową, która jest oparta na systemie profili PCW, dzięki czemu dom zyskuje dobre parametry izolacyjne. Podstawą budynków stawianych w technologii ArtHauss są bardzo dobrze wyizolowane ściany o współczynniku 0,14 W/m2 K, gdzie w budownictwie tradycyjnym jest to około 0,35 W/m2 K. „Budowa w Starej Gorzelni to już moja druga inwestycja realizowana z firmą ArtHauss, dlatego znałam już energooszczędne walory tej technologii, ale muszę przyznać, że podczas jednej z wizyt na budowie zostałam po raz kolejny bardzo zaskoczona. Budynek stał już w stanie surowym, otwory okienne zasłaniały tylko folie, na dworze panował kilku-

ARTHAUSS Polska ul. Główna 188 42 -280 Częstochowa www.arthauss.pl 94

stopniowy mróz, a po wejsciu do budynku odczułam przyjemne ciepło. Przekonałam się, że sama konstrukcja ściany powoduje już znaczne ograniczenia strat ciepła.

Już nie mogę się doczekać, kiedy w nim zamieszkam, przez użycie systemów energooszczędnych Arthauss będzie to prawdziwą przyjemnoscią i rajem dla mojego portfela... – dodaje inwestorka.

Rezydencja w szlacheckim stylu Budowany przez firmę ArtHauss nowoczesny dworek w Starej Gorzelni pod Częstochową to niezwykłej urody parterowa willa.

Pomieszczeniem, które zaprasza gości do wnętrza dworku jest sień, do której prowadzi niezwykle gustowny portyk. Sercem domu jest przestronny, ponad 60-metrowy salon, z którego można wyjść do ogrodu. W budynku znajdują się również 3 sypialnie, jedna z nich połączona jest bezpośredo z przestronną łazienką-salonem kąpielowym. Ilość pomieszczeń warunkowała przygotowanie aż 2 łazienek tak, aby mieszkańcy

mogli z nich swobodnie korzystać. Uzupełnieniem powierzchni mieszkaniowej jest półotwarta kuchnia, garderoba, a także pralnia z kotłownią. Integralną częścią budynku jest dwustanowiskowy garaż, z którego można przejść do części mieszkalnej. „W trakcie projektowania dworku zaznaczałam, że chciałabym, by był on przestronny i gwarantował wysoki komfort mieszkania wszystkim domownikom. Muszę przyznać, że teraz, kiedy dom jest już niemal gotowy cieszę się, że jest on tak duży i ustawny, przy jednoczesnym zachowaniu staropolskich elementów architektonicznych. Zachwyca mnie idealne połączenie klasycznej bryły budynku, eleganckiego wyglądu dworku z innowacyjnymi rozwiązaniami zapewniającymi doskonałe warunki mieszkaniowe.

– wyjaśnia Pani Monika.

Zabytkowe dwory czy pałace, okazałe wille i rezydencje od wieków były wpisane w historię polskiej kultury. Budowane z myślą o wielopokoleniowych rodach, często były to luksusowe dworki o dużej powierzchni, komfortowym rozmieszczeniu pomieszczeń oraz subtelnej estetyce. Budowany w Starej Gorzelni przez firmę ArtHauss dworek pokazuje jak w prosty sposób można połączyć wyjątkową urodę i prostotę architektury sprzed kilku wieków z innowacyjnymi rozwiązaniami XXI wieku.

Deweloper: ArtHauss Cena 1m² dworku: 2.260 zł brutto/m²

ArtHauss to uznana niemiecka marka, która od 2004 z powodzeniem dostarcza najwyższej jakości materiały do budowy domów energooszczędnych. Opracowanie w 2008 roku innowacyjnej nowej technologii, pozwalającej na projektowanie przy wykorzystaniu konstrukcji stalowej, zrewolucjonizowało branżę budowalną umożliwiając tworzenie inteligentnych i bezpiecznych domów. Dynamiczny rozwój ArtHauss rozpoczął w 2010 roku ekspansję firmy na rynki zagraniczne. Rok później, w 2011 roku, powstała spółka joint venture ArtHauss Poland, która dzięki fachowej kadrze i wysokiej jakości produktów i usług marki ArtHauss, z powodzeniem funkcjonuje na polskim rynku.

ElektroTrendy nr 6/2012

018_poradnik_dom.indd 94

2012-12-21 10:21:13

018_poradnik_dom.indd 95

2012-12-21 10:21:14

PORADY EKSPERTA

Porady Praktyczne

Systemy zdalnego odczytu liczników energii elektrycznej Krzysztof Gosławski

LExx-M Program LExx-M umożliwia zdalny odczyt wskazań maksymalnie 16 liczników energii typu LE01-M, LE-03M oraz LE03-M CT produkowanych przez firmę F&F. Liczniki komunikują sie poprzez sieć RS485 zgodnie ze standardem protokołu komunikacyjnego Modbus RTU. Wymiana danych pomiędzy licznikami a aplikacją realizowana jest za pośrednictwem standardowego konwertera RS485 <-> USB widzianego przez system operacyjny komputera jaka port szeregowy COM. Sieć RS wykonana jest za pomocą dwużyłowego (ekranowanego) przewodu sygnałowego typu „skrętka” (UTP, FTP).

Centralną część programu stanowi arkusz z listą aktywnych liczników energii oraz ich bieżącymi i poprzednimi wskazaniami ener-

96

gii. Konfiguracja liczników oraz zestawianie połączenia z nimi realizowane jest poprzez polecenia umieszczone w menu. Przyciski w dolnej części ekranu umożliwiają dokonanie odczytu bieżących wskazań liczników, oraz zapis wyników odczytu do pliku tekstowego (*.txt) lub arkusza programu Excel (*.xls). Tabela konfiguracji pozwala w łatwy sposób (pola wyboru) skonfigurować system, czyli dokonać wyboru liczników, ustawić ich parametry, nadać nazwę użytkową oraz opis. Program dostępny jest w trybie demo, w którym wyświetlane są tylko dwie ostatnie cyfry z wyniku odczytu licznika energii. Pozostała część funkcjonalności programu pozostaje bez zmian.

Aby uzyskać pełną funkcjonalność programu należy zakupić licencję na każde stanowisko, na

ElektroTrendy nr 6/2012

019_poradnik_praktzcyne.indd 96

2012-12-19 21:48:30

Porady Praktyczne

którym uruchamiany będzie program.

Wersja demo programu pozwala na adresowanie liczników i nastawę wartości przekładni dla liczników pomiaru półpośredniego CT. METERNET Program umożliwia zdalny odczyt wskazań maksymalnie 1000

liczników energii typu LE01-M, LE-03M oraz LE03-M CT produkowanych przez firmę F&F. Liczniki komunikują sie poprzez sieć RS485 zgodnie ze standardem protokołu komunikacyjnego Modbus RTU. Wymiana danych pomiędzy licznikami a aplikacją realizowane jest za pośrednictwem standardowego konwertera RS485 <-> USB lub serwera port w sieci LAN

PORADY EKSPERTA

(Ethernet). W przypadku sieci LAN z routerem ze statycznym adresem IP istnieje możliwość odczytu danych poprzez internet.

Sieć RS wykonane jest za pomocą dwużyłowego (ekranowanego) przewodu sygnałowego typu „skrętka” (UTP, FTP).

Aplikacja jest integralna częścią programu Excel. Odczytane dane program przedstawia w tabeli programu. Dane można dowolnie kształtować zgodnie z programowymi funkcjami arkusza kalkulacyjnego. Program w ramach swojego skoroszytu składa się z czterech arkuszy: Arkusz Pomiarów - tabela z listą aktywnych liczników oraz ich bieżącymi wskazaniami energii.

2) Ustawienie Modbus - wybór typów liczników, ich nazwa i opis oraz nastawa typu połączenia 3) Interfejsy - nastawa parametrów komunikacji (adres IP, COM, nazwa) 4) Logi - rejestracja i opis błędów komunikacji Program dostępny jest w trybie demo, w którym wyświetlane są tylko dwie ostatnie cyfry z wyniku odczytu licznika energii.

Pozostała część funkcjonalności programu pozostaje bez zmian.

Aby uzyskać pełną funkcjonalność programu należy zakupić licencję program(klucz elektroniczny) oraz licencję na każdy licznik wchodzący w skład systemu .

Wersja demo programu pozwala na adresowanie liczników i nastawę wartości przekładni dla liczników pomiaru półpośredniego CT.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

019_poradnik_praktzcyne.indd 97

97

2012-12-19 21:48:31

019_poradnik_praktzcyne.indd 98

2012-12-19 21:48:32

Porady Praktyczne

Pierwsze Mateusz Zając

PORADY EKSPERTA

jaskółki 2013 w ofercie ZeXt

W

raz z nadejściem nowego roku 2013 Zext wprowadza do swojej oferty parę nowości wykorzystujących nowoczesne źródła światła LED. Do oferty trafi między innymi żarówka z trzonkiem GU10 wykonana z tworzywa sztucznego typu PBT o bardzo ciekawym wyglądzie. Żarówka ta będzie wykorzystywała najnowszą i stale rozwijającą się technologię LED czyli COB - Chip on board (.ang). Ta technologia pozwala na wykonanie bardzo płaskich elementów świetlnych nawet do 2 milimetrów grubości oraz w znacznym stopniu zwiększenie gęstości modułów.

Przy bardziej już tradycyjnych diodach SMD nie ma możliwości zbudowania gęstej i płaskiej siatki diód obok siebie jako przykład może stanowić porównanie: na 1cm2 zmieścimy 4 diody SMD, a na diodzie COB do 70 modułów. W efekcie dzięki diodzie COB strumień świetlny jest bardziej gęsty, jednolity oraz wyższej mocy.

Ponadto temperatura barwy światła oraz współczynnik oddawania barw jest jednakowy jako że źródłem światła jest w całości jeden moduł, a nie jak w przypadku żarówek z diodami SMD kilkadziesiąt różnych nie zintegrowanych modułów świetlnych. Biorąc pod uwagę stale rosnący rozwój technologii COB oraz poszerzający się wachlarz produktów który wykorzystuje ten typ źródła światła np. naświetlacze wysokiej mocy czy różnego typu żarówki jest to

przyszłość w dziedzinie oświetlenia LED. Żarówka CERES COB-3W 250lm JDRD-COB-3 dostępna w barwie ciepłej i zimnej wykonana z technologii COB.

Ponadto do oferty trafi żarówka z gwintem E14 typ C35 „płomyk” o mocy 3W 150lm SPP-6LED przewidziana do różnego typu kinkietów i oświetlenia dekoracyjnego. Poprzez specjalne umiejscowienie diód znaczenie powyżej trzonka żarówka „FLAME” będzie miała rozsył światła do 180 stopni co w znaczący sposób poprawi jakość oświetlanych przedmiotów.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

019_poradnik_praktzcyne.indd 99

99

2012-12-19 21:48:33

PORADY EKSPERTA

Porady Praktyczne

Elgotech pomoże stworzyć Ci świąteczny nastrój Decydując się na dodatkowe oświetlenie w długie zimowe wieczory, warto sięgnąć po nową ofertę firmy Elgotech, która proponuje małe LAMPKI WTYCZKOWE LED Z CZUJNIKIEM ZMIERZCHOWYM typu LDA Marta Smuła

N

iewątpliwym atutem lampek jest ich nowoczesny design, oszczędne źródło światła oparte na diodzie LED. Nie bez znaczenia jest również zastosowany w obudowie wysokiej jakości materiał. Z uwagi na niewielki rozmiar oraz łatwość podłączania warto je wybrać do stworzenia niepowtarzalnego nastroju w salonie, sypialni, pokoju dziecięcym, biurze, restauracji czy sklepie. Na rynku jest wiele dostępnych produktów oświetleniowych, dlatego zanim dokona się wyboru warto przyjrzeć się bliżej parametrom poszczególnych towarów.

W oferowanej przez Elgotech lampce LDA wykorzystano diody elektroluminescencyjne.

Niskie napięcie konieczne do zasilania diod świecących, jest w nich wytwarzane za pomocą przetwornicy impulsowej, dzięki czemu lampka charakteryzuje się niskim kosztem eksploatacyjnym, zużywa bowiem 0,9W. Lampka wtyczkowa jest wyposażona w 3 diody LED o dużej jasności świecenia oraz większej niż w przypadku lampek żarowych trwałości. Zastosowane diody pozwalają na świecenie przez ponad 50000 godzin Należy również zaznaczyć większą sprawność diod, znacznie mniejsze ich nagrzewanie, oraz brak zależności tempera-

100

tury barwowej światła od napięcia zasilającego.

Przy zakupie jakiegokolwiek produktu powinniśmy kierować się względami bezpieczeństwa.

Podstawową acz bardzo pomocną wskazówką dla kupującego może być fakt, że lampka firmy Elgotech posiada deklarację zgodności CE oraz jest zgodna z RoHS – produkt nie zawiera substancji szkodliwych.

Niewątpliwym atutem lampek jest ich szeroka gama barw począwszy od zielonego, żółtego poprzez czerwony, niebieski lub biały zmieniających się podczas świecenia. Ten wielokolorowy efekt światła pozwala wykreować niepowtarzalną atmosferę wnętrza. Dodatkowo atrakcyjność lampki podnoszą naturalne elementy wewnątrz: muszelki, różnego rodzaju i koloru kwiaty i piórka co wzmacnia magię otoczenia.

W produkcie firmy Elgotech zastosowano czujnik zmierzchowy pozwalający na uruchomienie lampki w ciemnym pomieszczeniu i automatyczne wyłączenie przy dużym natężeniu światła, co wydłuża jej żywotność i dodatkowo oszczędza energię.

Lampki LDA zagwarantują miły nastrój na długie zimowe wieczory.

Ofertę lampek firmy Elgotech dopełniają Lampki LED zarówno z wyłącznikiem zmierzchowym typ 12LD.2, jak i w wersji bez wyłącznika zmierzchowego, typ 12LD.1. Podobnie, jak przedstawione powyżej lampki LDA, lampki typu 12 LD... charakteryzują się niewielkim zużyciem energii 0,5W. Produkty wyposażone są w 1 diodę LED o dużej jasności świecenia i wytrzymałości. Lampki dostępne są w kolorach czerwonym i żółtym. Ich niewielki rozmiar i opcja zasłonięcia gniazdka ściennego daje dodatkową funkcjonalność jaką jest ochrona dzieci przed bezpośrednim dostępem do prądu. Lampka jest produktem polskim

ElektroTrendy nr 6/2012

019_poradnik_praktzcyne.indd 100

2012-12-19 21:48:33

Porady Praktyczne

Firma Elgotech posiada w swojej ofercie również rozgałęźniki z Lampką LED typ R-2L. Niezwykle funkcjonalny produkt jest połączeniem rozgałęźnika na dwie płaskie wtyczki oraz lampki, co umożliwia, np. łatwe podłączenie oświetlenia choinkowego w zaciemnionych miejscach. Rozgałęźniki są dostępne w kolorach niebieskim, żółtym i czerwonym.

Parametry techniczne: 5A/˜250V Okres zimowy i świąteczny wiąże się z koniecznością podłączania dodatkowego oświetlenia, a to z kolei wymaga zastosowania odpowiednich przedłużaczy. Praktycznie nikt z nas nie wyobraża sobie świąt bez podkreślających świąteczną atmosferę kolorowych , świetlnych iluminacji tak w biurze, domu jak i sklepie. Firma Elgotech, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów do oferty wprowadziła produkty w różnej kolorystyce. Obok standardowych przedłużaczy domowych w kolorze białym, czarnym, brązowym, jak i pomarańczowym, producent ma do zaoferowania również te same produkty w kolorze zielonym.

W tej gamie kolorystycznej w ofercie znajdują się: • przedłużacz końcowy – jednokrotny model PS-12, dostępny z przewodem o długości 2m, 3m, 4m, 5m, 6m, 10m lub 20 metrów.

Produkt ten charakteryzuje się niewielkimi gabarytami i dzięki temu może w dyskretny sposób doprowadzić zasilanie do lampek choinkowych. Może zasilić jedno urządzenie o łącznym poborze prądu do 10 A (max 250V~).

• przedłużacz trzykrotny - model PSN-31,5-7 dostępny o dłu-

gościach: 1,5m, 3m lub 5 metrów, który może zasilić do trzech urządzeń o łącznym poborze prądu 10A (max. 250V~). Produkt ten

PORADY EKSPERTA

wyposażony w otwory do montażu, dzięki którym można przymocować przedłużacz do podłoża, biurka lub szafki.

W ten świąteczny czas firma Elgotech zachęca do zapoznania się z gamą produktów, wysokiej polskiej jakości, które pomogą stworzyć niepowtarzalny nastrój, jednocześnie życząc: WESOŁYCH ŚWIĄT i SUKCESÓW w NADCHODZĄCYM 2013 ROKU

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

019_poradnik_praktzcyne.indd 101

101

2012-12-19 21:48:36

PORADY EKSPERTA

Porady Praktyczne

Jednorodzinne zestawy wideodomofonowe serii VP600 i VP700 Zestawy VP-608A, VP-609P, VP-705A i VP-705P oferowane przez firmę ZAMEL to nowoczesne wideodomofony wyróżniające się precyzyjnym wykonaniem z wysokiej jakości komponentów oraz oryginalnym wzornictwem. Te przystępne cenowo zestawy zostały zaprojektowane z myślą o domach jednorodzinnych. Każdy zestaw wideodomofonowy zawiera panel zewnętrzny z wbudowaną kamerą, kolorowy wideomonitor z 7” wyświetlaczem LCD (seria VP700) lub 4” wyświetlaczem LCD (seria VP600) oraz zasilacz. Dodatkowo w zestawie znajduje się 15-metrowy przewód umożliwiający prosty montaż zestawu.

Funkcjonalności Zestawy serii VP600 i VP700 umożliwiają prowadzenie rozmowy z osobą znajdującą się przy wejściu do budynku lub posesji oraz zdalne odblokowywanie drzwi czy też furtki za pomocą przycisku wbudowanego w wideomonitor. Ponadto wideomonitor posiada funkcję wywołania obrazu na żądanie, dzięki której domownik w dowolnym momencie może włączyć podgląd obrazu z kamery w panelu zewnętrznym.

Dodatkowo zestawy VP-705P oraz VP-705A posiadają możliwość sterowania bramą wjazdową. Niewątpliwą zaletą zestawów wideodomofonowych serii VP700 jest możliwość ich rozbudowy o dodatkowy, równolegle podłączony wideomonitor, co znacznie podnosi komfort użytkowania, szczególnie w przypadku budynków o dużym metrażu.

Wideomonitory Każdy z zestawów serii VP700 posiada kolorowy wideomonitor z 7”

102

wyświetlaczem LCD, natomiast zestawy serii VP600 wyposażone zostały w wideomonitory z 4” wyświetlaczem LCD. Wideomonitory oferowane przez firmę ZAMEL to bezsłuchawkowe, głośnomówiące urządzenia z kolorowym wyświetlaczem TFT-LCD. Umożliwiają one regulację głośności, jasności obrazu i nasycenia barw, posiadają także czternaście polifonicznych melodii. Te zaprojektowane zgodnie z obowiązującymi trendami urządzenia zapewniają użytkownikom maksymalną funkcjonalność oraz komfort użytkowania.

Panele zewnętrzne Panele zewnętrzne należą do elementów zestawów wideodomofonowych najbardziej narażonych na szkodliwy wpływ warunków atmosferycznych i akty wandalizmu.

W zestawach serii VP600 oraz VP700 urządzenia te wykonane zostały ze stopu aluminium. Panele zewnętrzne wyposażone są

C

M

Y

CM

w duży przycisk i oświetlacz podczerwieni ułatwiający obserwację rozmówcy nocą. Zestawy VP-705P oraz VP-609P zawierają małogabarytowe panele rozmówne, dzięki czemu możliwy jest montaż urządzeń, np. na wąskich elementach ogrodzenia. Ponadto kamery wbudowane w panele zewnętrzne zestawów VP-705A oraz VP-608A charakteryzują się dużym kątem widzenia.

MY

CY

CMY

K

Montaż dla każdego Połączenie elementów zestawu jest łatwe i nie wymaga specjalistycznej wiedzy, ani kwalifikacji.

Liczba elementów wchodzących w skład zestawu została ograniczona do minimum, podobnie jak liczba przewodów w instalacji elektrycznej wideodomofonu.

Więcej informacji na temat zestawów wideodomofonowych serii VP600 i VP700 znaleźć można na stronie www.zamelcet.com.

ElektroTrendy nr 6/2012

019_poradnik_praktzcyne.indd 102

2012-12-19 21:48:36

quchwa dom z ogrodem 205x285.pdf

1

25.06.2012

11:05

entra zestawy wideodomofonowe

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

• cienki, kolorowy 7” wyświetlacz LCD • wykonany ze stopu aluminium • wysoka rozdzielczość obrazu • regulacja głośności rozmowy • regulacja nasycenia barw i jasności • regulacja głośności melodii • czternaście polifonicznych melodii • możliwość podłączenia dodatkowego wideomonitora • możliwość wywołania obrazu na żądanie użytkownika • nowoczesny design

·bezpieczeństwo · komfort · design

ZAMEL Sp. z o.o. ul. Zielona 27, 43-200 Pszczyna tel. +48 (32) 210 46 65

www.zamelcet.com

019_poradnik_praktzcyne.indd 103

2012-12-19 21:48:36

reportaże

Z pogranicza branży

Around the Black Sea

Вокруг Черного моря Gruzja 2012 – cześć 4 ostatnia

według MOTO ENDURO OLSZTYN Piotr Pętlak

> szczęśliwy finisz <

Turcja - starożytne miasto Ani Po zwiedzeniu w Gruzji skalnego miasta Vardza jedziemy dobrą drogą do Turcji.

Granica przechodzi szybko i dość sprawnie, jedynie po stronie tureckiej jest do odwiedzenia kilka okienek: policja, cło, wiza itp. Ledwie zdążamy przed ludźmi wysypującymi się z trzech autobusów – kolejka za nami tworzy się w mgnieniu oka – uff.

Turcja. Wiele godzin lecimy po wysokim płaskowyżu. Wysokość nie spada poniżej 1 900 m n.p.m.

Na jednej z przełęczy osiągamy 2 550 m n.p.m.

Widoki są tak przepiękne, że Przemek rozglądając się wokół na górskim, szybkim zakręcie łapie pobocze i przez kilkadziesiąt metrów walczy by wrócić na drogę - udaje się. Miękkie nogi

104

u wszystkich – balansowanie na wąskim pasku pobocza, gdy w dół jest zbocze najeżone głazami – to nie było wesołe. Wszyscy są mocno przejęci jego «wycieczką» poza asfalt. Uznajemy że to znak i obniżamy prędkość przelotową do takiej - która spokojnie pozwala kręcić głową na boki i chłonąć całkiem inne krajobrazy niż w Gruzji. Jak okiem sięgnąć jedynie łąki, trochę stad owiec i innego bydła – a droga szerokości dwupasmówki Warszawa-Katowice tyle, że … pusta.

Dojeżdżamy do miasta Kars Pytając o bankomat stwierdzamy że mimo mega bałaganu na drogach – ludzie są uprzejmi. Ciekawi co tu robimy i dokąd jedziemy.

W kilka minut zawsze robi się

zbiegowisko, po jednym z nich dostajemy od chłopca po bananie na drogę.  Robimy szybkie zakupy, gdyż planujemy nocleg pod namiotami i lecimy do starożytnego miasta Ani - kiedyś stolicy Armenii. Miasto, mimo że zniszczone przez trzęsienie ziemi robi wrażenie. Położone nad wąwozem, na szklaku jedwabnym, musiało być w czasach swojej świetności znakomitym. Turcy w 1915 dokonali potężnej rzezi na Ormianach – zagarnęli terytorium, m.in. miasta Ani i świętej góry Ararat. Od tego czasu nie znaleźli sposobu jak się „przeprosić”. Granice pomiędzy tymi państwami są zamknięte a ruch wojsk na granicy zauważalny na co dzień.

ElektroTrendy nr 6/2012

020_reportaze_podroz.indd 104

2012-12-20 07:16:43

Z pogranicza branży

Zbliża iż się zmrok, podejmujemy więc decyzję o zjechaniu na boczną drogę i noclegu pod namiotami. Świeci księżyc, mimo iż wieje silny wiatr - jest wspaniale.

Turcja - Święta góra Ararat i jezioro Van Wstaliśmy bardzo wcześnie jak na nasze standardy. Około 6:30 śniadanko w postaci 2 porcji żarcia liofilizowanego, kawa, herbata i pakowanie się. Dzisiejszy cel góra Ararat, pałac władcy i jezioro Van. Ale, ale nie jest to takie proste. Otaczają nas 3 wielgachne owczarki kaukaskie i nie pozwalają się ruszyć. Każde podejście do namiotu lub motocykla wywołuje głuchy warkot. Stado owiec, którego strzegły powoli przechodzi. Nareszcie pojawia się „pastuszek” ze słuchawkami walkmana w uszach. Uśmiecha się, odwołuje psy, przykuca i z zagadkowym uśmiechem Mona Lisy czeka, aż się spakujemy. Po dłuższej chwili, spakowani ruszamy w drogę.

Mijamy konwoje wojska w pełnej gotowości bojowej – nie jadą na wycieczkę, bo facet za działkiem na dachu ma palce na spuście przez cały czas. Na każdym skrzyżowaniu posterunek z workami z piaskiem i lufami w kierunku nadjeżdżających.

Powoli dociera do nas, że niedaleko zaczynają się terytoria Kurdyjskie no i tuż, tuż za miedzą w Iranie też nie jest spokojnie.

Wokół nas latają śmigłowce, nie możemy wytrzymać żeby nie zrobić zdjęcia.

W pewnym momencie naszym oczom ukazuje się góra. Pierwsza myśl to: „ależ wielka góra, ale to chyba nie Ararat”. Jechałem z tym przekonaniem przez przynajmniej godzinę, zanim grupa mnie uświadomiła. Takie są skutki nieposiadania mapy lub nawigacji.

Okrążamy górę i pozwalamy sobie na sesję zdjęciową z Araratem w tle, kilka fotek na facebook’a.

reportaże

Jesteśmy pod górą Ararat 5136 m n.p.m.

Jadąc w kierunku Araratu mijamy piękne miejsca, wulkaniczne skały, a także przepiękne pustynne krajobrazy.

Jedzonko, gruzińska wódeczka „czacza” i idziemy spać..... nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

020_reportaze_podroz.indd 105

105

2012-12-20 07:16:43

reportaże

Z pogranicza branży

Pod pałacem znajduje się jednostka wojskowa, czołgi budzą respekt. Zdjęcie może nie imponować, bo było robione podczas jazdy lewą ręką.

Po krótkim odpoczynku ruszamy dalej, mamy jeszcze trochę drogi do przejechania na ten dzień. Decydujemy się pojechać do pałacu, z którego według przewodnika widać świętą górę. Pałac robi duże wrażenie, jak na grupę samców przystało, kierujemy się jak najszybciej do haremu, niestety komnaty okazują się puste ;-) Zwiedzamy zabytek, zdobienia są zachwycające, tak samo jak widok z tarasu widokowego.

106

Po tym postoju ruszyliśmy w kierunku jeziora Van, którego zasolenie jest większe, niż w morzach. Udało nam się wynegocjować niższą kwotę za miejsce namiotowe, jednak później słono przepłaciliśmy za kolację i śniadanie bo wszyscy zapomnieli zapytać z góry o cenę, a Jasiu zostawił

ElektroTrendy nr 6/2012

020_reportaze_podroz.indd 106

2012-12-20 07:16:44

Z pogranicza branży

im paszport. Skroili nas na ponad 700 zł za śmierdzącą toaletę, bez natrysków i ciepłej wody - kąpiel w umywalce oraz wątpliwej świeżości rybki (ponoć z jeziora).

Tak wyglądała restauracja, obok której spędziliśmy noc, a poniżej zdjęcie widoku jaki widzieliśmy wychodząc z niej. NIE POLECAMY – oszuści!

reportaże

Turcja – baaaaardzo długa droga od jeziora Van - Ürgüp Bardzo długa droga oznacza 1000 km jednego dnia, wyjechaliśmy o ósmej rano i dojechaliśmy na dziewiątą wieczorem. Drogi w Turcji są świetne, jednak wiele z nich jest w trakcie przebudowy, co nas trochę zwalniało. Nie mniej udało nam się pokonać zakładany dystans, Jacek oczywiście umierał na każdym postoju z powodu złego samopoczucia.

Kolacja, dzień wcześniej, niestety mu zaszkodziła i stąd mam czas, aby Wam to opisać. Grupa zjadła rybkę, on natomiast pokusił się o baraninę, która wywołała perturbacje żołądkowe i dzisiejszą niedyspozycję. W trakcie tego maratonu nie obyło się bez pięknych widoków, Turcja, praktycznie w każdej swojej części zachwyca widokami.

Znajdujemy oczywiście czas na posiłek, chyba w jedynej restauracji, która nie próbuje wystawić nam zbyt dużych cen za posiłek. Pytamy się o menu – kelner dumnie wypina pierś: „Ja jestem menu”! Mówisz po angielsku, niemiecku, rosyjsku? – „NIE”. To co z ciebie za menu – śmiejemy się.

Nauczeni złym doświadczeniem każemy zaprowadzić się do kuchni i pokazać palcem co jemy i za ile.

Jajka na nasze śniadanie wysiedziała ta oto Pani

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

020_reportaze_podroz.indd 107

107

2012-12-20 07:16:44

reportaże

Z pogranicza branży

Zwyczajowo na stacji benzynowych jesteśmy goszczeni herbatą za free, jednak Turcja potrafi być gościnna.

Do Ürgüp dojechaliśmy już o zmroku.

Wieczorem zwiedziliśmy stare miasto i oczywiście przepłukaliśmy żołądki. Medycyna twierdzi, że alkohol nie pomaga na trawienie różnych dziwactw - my jednak wierzymy, że jest inaczej. 

przewodnika Piotra w miejscowości Kiaseri. Sam dotarłem do miejsca, w którym mieliśmy spać.

Pytając miejscowego restauratora o nocleg - pojechaliśmy za jego skuterkiem do polecanego hotelu - bez rewelacji. Chcemy to zostać 2 noce by odpocząć od motocykli więc szukamy czegoś lepszego za niską cenę. Idziemy do miejscowego biura turystycznego. Murat - handlarz z dziada pradziada daje nam 40% zniżki na hotel, przelot balonem i wieczór turecki. Hotel jest też bardzo słaby i brudny; rezygnujemy z hotelu - on strzela focha i anuluje wszystkie upusty. Idąc nocą po ulicach zachodzimy do hotelu w skale (120 euro/doba/osoba) i potem do hotelu Akuzun (www.hotelakuzun.com), który przeszedł nasze najśmielsze oczekiwania. Wysoki standard pokoi, za niewielką cenę (wynegocjowaną), pomoc w załatwieniu busa do zwiedzania okolicy, załatwienie lotu balonem, profesjonalny angielski, którym posługiwała się obsługa. Mógłbym tak wyliczać w nieskończoność, a powiem po prostu, miejsce godne polecenia.

Wracając do naszego pobytu był to dzień odpoczynku od jazdy motocyklami. Jacek niestety spędził ten dzień w hotelu, wracając

do zdrowia po zatruciu pokarmowym - reszta busem zwiedzając polecane miejsca: Pasabagi, Devrent Valley, Cavusin, Avanos, Kaymakli. Zajęło nam to 6 godzin.

Turcja – Kapadocja odpoczynek Choć dojazd do Kapadocji nie był usłany różami, mając założone ciemne szyby w kaskach, jazda po zmroku to udręka. Grupa zgubiła

108

ElektroTrendy nr 6/2012

020_reportaze_podroz.indd 108

2012-12-20 07:16:44

Z pogranicza branży

Kapadocja (lot balonem) – Stambuł (tur. Istanbul) Pobudka 4:30. Wyjazd busem spod hotelu o piątej rano by oglądać wschód słońca nad Kapadocją z kosza balonu. Niezwykłe przeżycie - kosztowne, lecz warte polecenia. Zliczyliśmy 52 balony w powietrzu.

Wszystko zorganizowane bardzo profesjonalnie, bezpiecznie. Kierujący balonem specjalnie leci bardzo blisko skał i drzew (można zrywać owoce) by potem wznieść się na 700 metrów nad ziemię.

Lądowanie wprost na przyczepie - udało się, lecz z pomocą kilku osób obsługi.

Druga część dnia była bardzo ciężka. Zrobiliśmy, czasem w deszczu, po autostradach (bardzo dobrych!) 900 km. Wieczorem, o zachodzie słońca przejechaliśmy przez Stambuł (sprawnie

100 km miasta bez zatrzymania, 100-120 km/h) do Silivri, niestety kemping był pełny. W pobliskim pensjonacie nie mogliśmy zanocować ponieważ były podwójne łóżka i właściciel nie zgodził się by spali w nich faceci - tylko mąż i żona. Szukaliśmy innych miejsc wożąc z tyłu na bagażach chłopców, którzy pokazywali nam drogę. Pensjonaty były w strasznym standardzie, a nędzne hotele

reportaże

chciały 70 LT za noc od osoby.

Blisko północy wybraliśmy w GPS Motel SAHIL w MARMARA ELEGRISI (www.sahilmotel.com) i to był strzał w dziesiątkę. Bardzo miła obsługa, niemal na deptaku, czyste pokoje za 40 LT od osoby.

Grubo po północy padamy do łóżek - dziś na nogach (kołach) byliśmy 20 godzin. Jutro Bułgaria.

Turcja – Bułgaria Rano – bunt na pokładzie.

Nigdzie dalej nie jedziemy zanim nie zamoczymy tyłków w morzu – prawdziwym. Postanowiono –

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

020_reportaze_podroz.indd 109

109

2012-12-20 07:16:44

reportaże

Z pogranicza branży

zrobiono. Znaleźć czystą plażę blisko portu – rzecz niemożliwa, trudno, sztuka kompromisów polegała tu na nie przejmowaniem się tłustymi plamami oleju na powierzchni. Kąpiel zaliczona, 1,5 godzinne opalanie też – dzida autostradą do Bułgarii.

Kraj ten nie odstaje za bardzo od Polski. Dzięki czemu czujemy się niemal jak w domu. Lecimy jakieś 400 km i śpimy na dziko, pod namiotami w górach. Ognisko, opowieści letniej treści - jest dobrze, nawet fochy dzisiejszego dnia chwilowo mijają.

Bułgaria – Rumunia Nad ranem budzi nas deszcz pukający o ściany namiotów.

Odwrót na drugi bok i czekamy: albo on się zmęczy albo my.

Wygraliśmy – około 8:00 przestaje padać, składamy sprzęty i wio! – Rumunia czeka, a dom coraz bliżej. Przejście Bułgaria/ Rumunia to najszybsza grani-

ca na naszej trasie. Wystarczyło pokazać jeden paszport z sześciu możliwych i „good luck”! „Obwodnica” Bukaresztu - ring jak berliński, ale z jednym pasem, a pas STOI. I to STOI na długości kilkunastu kilometrów. MASAKRA - bierzemy korek bokiem, prawym, lewym - jest coraz bardziej blisko TIR-ów. Na szczęście leci karetka pogotowia - podczepiamy pod nią 6 motocykli i...

WWWIIIOOO... lecimy na sygnale kilka kilometrów mijając stojące TIRy i gdzieniegdzie osobówki.

Rumunia – Węgry – Słowacja Jak pisałem wcześniej – „obwodnica” Bukaresztu dała nam nieźle w kość. Dojechaliśmy jednak do

miasta w którym urodził się hrabia Drakula - Sighișoara. Nocleg w pensjonacie z booking.com, którego nie polecamy ze względu na oschłość i niechęć właścicielki, mimo że był czysty i z zamykanym podwórzem. Śniadanko musiało być wiec na starym mieście i bardzo dobrze, bo starówka jest piękna.

Podsumowując Rumunię – to w pełni cywilizowany kraj, z piękną przyrodą i miasteczkami, zamkami wartymi zobaczenia. Ceny podobne do polskich. Dużo inwestycji niemieckich powoduje, że standard jest wyższy niż przewidywaliśmy.

Dalej droga prowadziła na Słowację. Tu popełniliśmy błąd wybierając opcję trasy „optymalnej” w GPS. Poprowadził nas uroczą drogą – przez wioski i wioseczki,

Śpimy w pensjonacie (bo pada deszcz) w mieście narodzin Drakuli - Sigishoara.

110

ElektroTrendy nr 6/2012

020_reportaze_podroz.indd 110

2012-12-20 07:16:45

Z pogranicza branży

Słowacja – Polska – (Olsztyn) Po imprezce w klubie Ponorka (łódź podwodna) ranek jest ciężki. Niektórzy z nas mają problemy ze startem w życiorys. Motywacja dojechania dziś do domu jednak zwycięża i opuszczamy gościnny pensjonat Antonio.

Polska Drogi zatłoczone ponad miarę, okolice Rzeszowa i Lublina to walka o każdy kilometr - by być bliżej domu. W Lublinie podejmujemy ryzykowną decyzję by jechać przez Warszawę. Dziś otwarcie mistrzostw Euro 2012.

Kilkanaście kilometrów przed stolicą dosięga nas skrzydło burzy, nad Warszawą walą pioruny, oberwanie chmury – „niezła pogoda nad stadionem” - myślę. Jednak okazuje się, że burza była, ale kilka kilometrów obok stadionu.

Ulice w Warszawie wymarłe, jak po ataku bomby neutronowej.

Na Wisłostradzie spotykamy tylko kilkanaście samochodów - całą stolicę robimy w 20 minut - to się już w naszym życiu nigdy nie powtórzy! Wszyscy siedzą przed TV, w Strefie Kibica lub na stadionie trwa mecz otwarcia.

Do Olsztyna dojeżdżamy po 21-ej. Strzela szampan, dziękujemy sobie wzajemnie za z wielkimi dziurami w asfalcie.

Fajna trasa na powolne włócznie się po Rumunii, ale nie na strzelenie tranzytem 760 km. Szybko więc wróciliśmy do opcji trasy „szybkiej” i po powrocie na drogi szybkiego ruchu dojechaliśmy na wieczór do słowackiego Presov.

Po drodze było spotkanko z rumuńskimi policjantami, którzy twierdzili, że w strefie nadgranicznej mandatów kredytowych nie dają, a jak Sławek odmówił płacenia stwierdzili, że będzie miał kłopoty na granicy, gdzie zaraz zadzwonią. Blef, szantaż – jak zwał tak zwał, ważne, że nie działa ;-) granicę przejechaliśmy jedynie lekko zwalniając.

reportaże

ostatnie trzy tygodnie spędzone razem. Ciężko będzie teraz wrócić do normalności. Wiemy teraz dużo więcej o wspólnym podróżowaniu, następna wyprawa wyjdzie jeszcze lepiej.

Podsumowując: • Sześciu facetów i sześć motocykli • 2 motocykle - GS1200 • 2 motocykle GS1200 ADV • 1 motocykl KTM 990 ADV • 1 motocykle Suzuki V-Strom • 20 dni + jeden bez jazdy motocyklem; odpoczynek/zwiedzanie Kapadocji • 9 państw, niemal 10 000 km, autostrady, dobre szerokie i puste drogi tureckie i rosyjskie • kilkaset km niby-dróg gruzińskich (realnie off-road) • podłe nawierzchnie dróg ukraińskich...

• noclegi pod namiotami, w gościnnych domach, pensjonatach • jeden raz w hotelu • jedzenie lokalne, awaryjnie żywność liofilizowana • Tatarzy, Ukraińcy, Rosjanie, Gruzini, Turcy, Bułgarzy, Rumuni, Słowacy.....

• mamy 32 GB materiałów wideo do obrobienia, będą filmy (!)

... BYŁO DOBRZE.....

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

020_reportaze_podroz.indd 111

111

2012-12-20 07:16:45

Z ARCHIWUM ET

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Sylwetki Wielkich Elektryków Polskich O PR A COWAN O na podstawie materiałów P. T.E.T. i S.

W 1984 roku Zarząd Główny PTETiS (Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej) powołał komisję, w składzie: Andrzej Marusak i Jacek Przygodzki, do wytypowania ośmiu Wielkich Elektryków Polskich z zamiarem wydania serii znaczków pocztowych pod nazwą: «Wielcy Elektrycy Polscy» Znaczki miały spopularyzować polską elektrotechnikę, jedną z dziedzin nauki i techniki polskiej.

W grudniu 1984 roku, Komisja przygotowała poczet 8 WEP (chronologiczny): 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)

112

Józef Herman Osiński (1738-1802) - pierwszy elektryk polski, Julian Ochorowicz (1850-1917) - pionier telewizji i telefonii, Napoleon Nikodem Cybulski (1856-1919) - twórca encefalografii, Michał Doliwo-Dobrowolski (1862-1919) - pionier techniki prądu trójfazowego, Ignacy Mościcki (1867-1946) - wynalazca i badacz wysokich napięć, Roman Podoski (1873-1954) - pionier elektryfikacji polskich kolei, Kazimierz Drewnowski (1881-1952) - pierwszy polski profesor elektrotechniki, Janusz Groszkowski (1898-1984) - pionier radiotechniki i elektroniki.

Józef Herman Osiński (1738-1802)

Julian Ochorowicz (1850-1917)

Napoleon Nikodem Cybulski (1856-1919)

Ignacy Mościcki (1867-1946)

Roman Podoski (1873-1954)

Kazimierz Drewnowski (1881-1952

Michał Doliwo-Dobrowolski (1862-1919)

Janusz Groszkowski (1898-1984)

ElektroTrendy nr 6/2012

021_reportaze_odkrywcy.indd 112

2012-12-19 22:00:03

h

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Komisja zaproponowała, aby poszczególne znaczki serii zawierały: • podobizny wielkich elektryków polskich, • ich nazwiska i imiona, • daty ich życia, a także • napis z nazwą serii i informacją o XXV-leciu PTETiS (przypadającym w 1986 r.).

Wyboru nazwisk komisja dokonała na podstawie dostępnych materiałów kierując się znaczeniem historycznym i wielkością dokonań w dziedzinie elektrotechniki.

Z przedstawionej listy Zarząd Główny PTETiS nie zatwierdził nazwiska Michała Doliwo-Dobrowolskiego, ponieważ ówczesny wiceprzewodniczący Zarządu Głównego (prof. Bolesław Dubicki) argumentował, że «...problematyczne jest polskie pochodzenie Doliwo-Dobrowolskiego, czego dowodzi wydanie w ZSRR 2 znaczków z podobizną Doliwo-Dobrowolskiego, jako wielkiego uczonego rosyjskiego...». Jednocześnie dla porównania, jakże innego podejścia merytorycznego należy wiedzieć, że Zarząd Główny SEP ustanowił 2012 rok, Rokiem Michała Doliwo-Dobrowolskiego.

Siedem pozostałych nazwisk umieszczono na liście wysłanej do Ministerstwa Łączności PRL z prośbą o wyemitowanie serii znaczków, pt. „Wielcy Elektrycy Polscy”.

Jednak Ministerstwo Łączności PRL propozycji nie zaakceptowało! I tak znaczki z podobiznami Wielkich Elektryków Polskich nigdy się nie ukazały. Nie ukazały się nawet w czasach obecnych, czyli w III Rzeczypospolitej Polskiej.

Z ARCHIWUM ET

Pierwszy elektryk polski.

Pionier techniki odgromowej, pedagog, autor i tłumacz dzieł z zakresu fizyki, chemii, i metalurgii, pionier fizjologii roślin w Polsce.

Urodzony 4 marca w Dobrzykowie k/Płocka. Do zakonu Pijarów wstąpił 20 VIII 1755 r., nowicjat odbył w Podolińcu. W latach 1757-60 studiował „humaniora” (w Rzeszowie) oraz logikę i filozofię (w Międzyrzeczu Koreckim), był studentem wybitnym.

Po studiach został nauczycielem poetyki w Międzyrzeczu (przez 2 lata) oraz w Warszawie (w 1763 r.).

W latach 1764-65 ks. Osiński odbył studia teologiczne w Warszawie i został skierowany do Wielunia jako profesor filozofii (1765-68). W 1768 r. wyjechał za granicę, jako opiekun młodocianego Stanisława Sołtyka z rekomendacji wykładowcy fizyki w Collegium Nobilium - Antoniego Wiśniewskiego. W Wiedniu (1768-71) i w Paryżu (1772) opanowywał najnowszą wiedzę z dziedziny fizyki, chemii i botaniki. Jego ówczesny podopieczny, Stanisław Sołtyk. wspominał po śmierci ks.

Osińskiego, że jego opiekun podczas tych studiów „Po kilka dni z pokoju nie wychodził, odzieży nie odmieniał, prawie bez pokarmu dni i noce na nauce trawił...”.

Po powrocie do Warszawy wykładał filozofię i matematykę w Collegium Nobilium przedstawiając ostatnie osiągnięcia tych nauk i najnowsze instrumenty fizyczne. Jesienią 1783 został wybrany na konsultora polskiej prowincji pijarów, a następnie został superiorem domu (1787-79) i rektorem Szkoły Pijarskiej w Łomży (1790-92).

Zorganizował pierwszą w Warszawie szkolną pracownię chemiczną i wykłady publiczne z bezpłatnymi pokazami doświadczeń fizycznych (od 1779). Treść tych wykładów - na wysokim poziomie naukowym - odpowiadała treści

Józef Herman Osiński, w zakonie Kazimierz (1738-1802)

Jego książki pt. „Fizyka doświadczeniami stwierdzona” (Warszawa 1777), napisanej na podstawie prac E. Mariotte’a (w zakresie mechaniki), I. Newtona (w dziedzinie optyki) i B. Franklina (w dziedzinie elektryczności).

Był to nowoczesny podręcznik fizyki z obszernym rozdz. IV poświęconym elektryczności, magnetyzmowi i galwanizmowi.

Zarówno w książce jak i w wykładach uwzględniał praktyczne zastosowania wykładanej wiedzy – objaśniał, np. zasady działania pomp, sikawek, młynów, tartaków itp. Jego „Fizyka ...” była używana tylko w niektórych szkołach, ponieważ nie została zatwierdzona jako podręcznik szkolny w wyniku niechęci części członków Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych i Komisji Edukacji Narodowej do szkolnictwa pijarskiego.

Napisał pierwszy polski podręcznik z dziedziny metalurgii żelaza (na podstawie literatury francuskiej), pt.: „Nauka o gatunkach i szukaniu rudy żelaznej” (Warszawa 1782 i wyd. 2 - 1817). Podręcznik ten traktował o wydobywaniu i wstępnej przeróbce rud, technice otrzymywania wysokich temperatur oraz o budowie i eksploatacji urządzeń wielkopiecowych.

W książce pt. „Opisanie polskich żelaza fabryk” (Warszawa 1782,

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

021_reportaze_odkrywcy.indd 113

113

2012-12-19 22:00:03

Z ARCHIWUM ET

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

W roku 1784 wydał pierwszą książkę z elektrotechniki w Polsce (okładka - patrz obok), pt. ”Sposób ubezpieczający życie i majątki od piorunów”.

reprint - 1976) przedstawił charakterystykę i atlas 48 gatunków rud żelaza, ułożył „tabelę generalną pieców wielkich w Koronie i na Litwie tudzież dymarek”, opisał 10 fabryk żelaza, podał przegląd literatury dotyczącej rozmieszczenia złóż rudy i jej eksploatacji oraz bardzo przydatny słownik górniczo-hutniczy obejmujący 164 hasła. Za to dzieło i za podręcznik fizyki został odznaczony przez króla Stanisława Augusta złotym medalem „Merentibus”.

W następnym dziele pt.: „Gatunki powietrza odmienne od tego, w którym żyjemy” (Warszawa 1783), z dziedziny botaniki i dzisiejszej chemii, przedstawił stan ówczesnej wiedzy o gazach oraz wyniki własnych badań nad zachowaniem roślin w środowisku niektórych gazów a także - mechanizm regeneracji powietrza przy pomocy roślin zielonych.

Otrzymał za nią złoty medal od króla Stanisława Augusta. Dawał w niej wskazówki jak należy konstruować i zakładać piorunochrony oraz przedstawiał poradnik ratowania osób porażonych piorunami. Biskup płocki Michał Poniatowski zalecił duchowieństwu instalowanie takich piorunochronów w podległej mu diecezji. Pierwszy piorunochron założono w Warszawie w 1778 r, a były to czasy kiedy wierzono, że biciem w dzwony można ustrzec się od pioruna.

W 1784 r. napisał również broszurę 114

pt.: „Robota machiny powietrznej pana Mongolfier” podchwytując zainteresowanie społeczeństwa polskiego aeronautyką (pierwsze loty balonów). Objaśnił w niej zasady budowy i lotu balonów.

Jako emeryt przeniósł się do Góry Kalwarii (1793), lecz kryzys szkolnictwa polskiego po upadku Rzeczpospolitej spowodował, że powrócił do szkolnictwa pijarskiego - objął stanowisko superiora, a następnie rektora w Górze Kalwarii (1796-97), a w roku szkolnym 1797/8 - wykłady fizyki w Kolegium Władysławowskim w Warszawie. Równocześnie pomagał prowincjałowi Ignacemu Zubowskiemu, jako jego pierwszy asystent (od 1799 r.) w rządzeniu prowincją Pijarów zagrożoną likwidacją przez Prusaków.

W 1800 r. powrócił do zajęć w Collegium Nobilium. Był jednym z 6-ciu założycieli Towarzystwa Przyjaciół Nauk (TPN) w Warszawie, uczestniczył w pierwszej sesji tego Towarzystwa 30 Xl 1800 roku.

Pracował nad doskonaleniem swego podręcznika fizyki, którego tom I - „Fizyka najnowszymi odkryciami pomnożona” (W-wa 1801) wydał przed śmiercią, a t. 2 (Warszawa 1803) - wydany po Jego śmierci przygotował do druku Jan Bystrzycki - Jego uczeń, również Pijar. Kolejne wydania tego podręcznika ukazały się w latach 1806 i 1810.

Ks. Osiński zmarł 13 marca 1802 roku w Warszawie.

Do końca życia zajmował się badaniami fotosyntezy u roślin zielonych oraz śledził rozwój fizyki i chemii. Na posiedzeniu TPN dnia 9 V 1801 przedstawił dysertację pt.: „O wzroście nauk fizycznych w drugiej połowie wieku XVIII”, (druk. w „Rocznikach Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” t. 1, 1802). Opublikował także artykuł o charakterze informacyjnym pt.: „Czym się bawi chimija - historia tej nauki” (druk. W „Nowym Pamiętniku Warszawskim” t. 1, 1801).

Julian Leopold Ochorowicz (1850-1917) Pierwszy Polak zajmujący się przesyłaniem obrazów na odległość.

Filozof, lekarz, psycholog, literat, wynalazca. Zasada szeregowego analizowania i odtwarzania obrazów podana przez niego jest wykorzystywana we współczesnej TV. Był również pionierem w dziedzinie telefonii jako wynalazca mikrofonów telefonu głośno-mówiącego. Telefon ten demonstrowano na wystawach w Paryżu, Antwerpii i Warszawie.

Pochodził z rodziny nauczycielskiej. Urodzony w Radzyminie.

Gimnazjum ukończył w Warszawie (1866) i wstąpił na wydział filozoficzno-historyczny Szkoły Głównej. Już jako student przejawiał zdolności naukowe i wynalazcze - publikował rozprawy z zakresu psychologii, a w 1869 roku skonstruował w uniwersyte-

ElektroTrendy nr 6/2012

021_reportaze_odkrywcy.indd 114

2012-12-19 22:00:04

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Stanisława Tomczykówna i Julian Ochorowicz przy pracy (foto. Czwarty Wymiar)

ckiej pracowni fizycznej pierwszy w Polsce działający model piszącegotelegrafu elektrycznego.

Absolwent (1872) Wydziału Fizyko-Matematycznego Uniwersytetu Warszawskiego, który powstał w miejsce zlikwidowanej Szkoły Głównej. Opublikował „Wstęp i pogląd ogólny na filozofię pozytywną” (1872) zapewniającą mu miejsce wśród wybitnych przedstawicieli polskiego pozytywizmu. Doktorat uzyskał na uniwersytecie w Lipsku za pracę z zakresu psychologii i fizjologii ludzkiego układu nerwowego i mózgu (1873). Po powrocie do Warszawy redagował „Niwę” wraz z Henrykiem Sienkiewiczem oraz „Bibliotekę Filozofii Pozytywnej”.

W Paryżu utrzymywał się z praktyki lekarskiej (terapia hipnotyczna) oraz z działalności wynalazczej w dziedzinie telefonii.

W 1875 przeniósł się do Lwowa, uzyskał habilitację w dziedzinie psychologii i filozofii natury i w latach 1876-81 był docentem na Uniwersytecie Lwowskim. Eksperymentował w dziedzinie elektryczności i elektromagnetyzmu oraz badał zjawiska z zakresu parapsychologii, a zwłaszcza hipnotyzmu i właściwości elektrycznych ciała ludzkiego. Na łamach lwowskiego „Kosmosu” przedstawił (1878) w sposób naukowy podstawowe problemy, których rozwiązanie umożliwiłoby stworzenie telewizji: „znalezienie sposobów równoważnej zamiany promieni świetlnych na prądy elektryczne, przesyłania owych prądów bez naruszenia ich układu oraz ich zamiany na powrót na układ promieni świetlnych”. Nie mając szans na uzyskanie profesury opuścił Lwów i wyjechał do Paryża (1882).

W Paryżu utrzymywał się z praktyki lekarskiej (terapia hipnotyczna) oraz z działalności wynalazczej w dziedzinie telefonii.

W latach 1882-87 wynalazł i opatentował: • mikrofon z opiłkami żelaznymi, • telefon magnetyczny, • termo-mikrofon • i udoskonalony mikrofon węglowy.

Jego aparaty telefoniczne produkowano we Francji na skalę handlową i były w użyciu jeszcze w 1905 roku. W Warszawie montowała je miejscowa firma „Abakanowicz i S-ka” z dostarczanych z Paryża części.

Po powrocie do Warszawy (1892) prowadził interesujące eksperymenty w zakresie hipnozy, telepatii i mediumizmu. Rozwijał działalność literacką oraz prowadził badania w dziedzinie fototechniki. Konstruował elektrotechniczne przyrządy pomiarowe własnego pomysłu, które wykorzystywał do badań parapsychologicznych, np. galwanometr nowego typu.

Stosowanie hipnozy w praktyce lekarskiej wywoływało niechęć

Z ARCHIWUM ET

warszawskiego środowiska medycznego, co skłoniło Go w końcu do przeniesienia się do Wisły.

W 1906 r. został wybrany sekretarzem Międzynarodowego Instytutu Psychologii w Paryżu, co pozwoliło Mu tam eksperymentować w dziedzinie psychologii doświadczalnej. Po powrocie do kraju zamieszkał na Żeraniu, a następnie w Warszawie (1912,) gdzie pracował w Instytucie Psychologicznym.

Pod koniec życia napisał jedno ze swych głównych dzieł pt.: „Psychologia i medycyna”. Zmarł 1 maja 1917 roku w Warszawie

Napoleon Nikodem Cybulski (1854-1919) Twórca encefalografii.

Jako doktor medycyny, fizjolog i profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Katedrze Fizjologii, Histologii i Embriologii, badał zjawiska elektryczne w mięśniach, nerwach i korze mózgowej. Wyniki badań tych zjawisk stworzyły podłoże, na którym powstała współczesna encefalografia.

Urodził się 13 IX w Krzywonosach w powiecie święciańskim.

Gimnazjum ukończył w Mińsku Litewskim (1875) z medalem srebrnym i wstąpił do Akademii Medyczno-Wojennej w Petersburgu, której stał się chlubą. Egzaminy na stopień lekarza złożył w 1880 r. i w drodze konkursu w tejże Akademii otrzymał stypendium na 3-letnie dalsze kształce-

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

021_reportaze_odkrywcy.indd 115

115

2012-12-19 22:00:04

Z ARCHIWUM ET

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Ogłosił około 100 prac drukiem w językach polskim, rosyjskim, francuskim i niemieckim. Jego «Fizjologia człowieka” wyszła w 2 wydaniach (1891-96) i 1896-1905).

nie się w wybranej przez Niego gałęzi nauk lekarskich. Studia te ukończył otrzymując złoty medal pierwszej klasy, a wiosną 1885 r. uzyskał stopień doktora medycyny, trudny do zdobycia szczególnie dla Polaka. Za przedmiot specjalizacji wybrał fizjologię wywołując zdziwienie kolegów, bo nie dawało mu to - jako Polakowi niemal żadnych widoków na przyszłość. Lecz On uważał, że i dla Polaka są widoki na stanowisko akademickie z zakresu fizjologii - w Krakowie na jedynym na ziemi polskiej Wydziale Lekarskim.

Jesienią 1885 r. objął Katedrę Fizjologii, Histologii i Embriologii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego . Ogłosił około 100 prac drukiem w językach polskim, rosyjskim, francuskim i niemieckim. Jego «Fizjologia człowieka” wyszła w 2 wydaniach (1891-96) i 1896-1905). Miał również znaczący udział w zbiorowej „Fizjologii człowieka”, wydanej pod redakcją prof. A. Becka (1915).

Napisał wiele prac z zakresu fizjologii fizykalnej, np.: • studiów nad szybkością krążenia krwi przy pomocy foto-chemo-tachometru (przyrządu własnego pomysłu), • nad zjawiskami elektrycznymi w mięśniach, nerwach i w korze mózgowej (ostatnie wspólnie z Beckiem), • nad zastosowaniem kondensatora przy badaniu pobudliwości nerwów i mięśni, • nad ciepłotą z pomocą mikrokalorymetru własnego pomysłu itd.

116

Wspólnie ze swym uczniem i asystentem Władysławem Szymonowiczem odkrył właściwości fizjologiczne wydzieliny nadnerczy (hormonu adrenaliny). Był też pierwszym polskim naukowcem badaczem zjawisk hipnotyzmu. Oprócz prac naukowych publikował również prace popularnonaukowe, np. „Żywienie się ludu w Galicji» (Kraków 1894), «W sprawie organizacji gospodarstw włościańskich” (Kraków 1900), czy wykład popularny o hipnotyzmie. Był również radnym Miasta Krakowa.

Jego zapał do pracy naukowej i pracowitość udzielały się uczniom i współpracownikom. Był człowiekiem skromnym, otwartym i prostolinijnym pełnym pomysłów naukowych, którymi się dzielił ze swymi bliższymi uczniami i współSerdecznością pracownikami. zjednywał i przywiązywał do siebie asystentów i współpracowników. Stał się twórcą szkoły lekarsko-naukowej w Krakowie. Jego uczniami byli późniejsi profesorowie: G. Piotrowski jun., A. Beck, Wł. Szymonowicz i St. Maziarski; oraz wybitni lekarze-naukowcy jak np.: J. Zanietowski, Wł. Gluziński, K. Kiecki, L. Kryński, Wł. Reiss, Al. Rosner, L. Wachholz, Walentowicz itd.

W celu pokrycia dużych kosztów utrzymania licznej rodziny, poza wytężoną pracą naukowa, pracował równocześnie zarobkowo (prowadząc zakład dentystyczny). Podkopało to Jego zdrowie i choć uniknął śmierci (1916), musiał wstrzymać się od wszelkich zajęć przez rok. Połowicznie sparaliżowany, podjął trudy nauczycielskie jesienią 1917 roku.

Zmarł 26 kwietnia 1919 roku w Krakowie. Był członkiem rzeczy-

wistym Polskiej Akademii Umiejętności, rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego (1904) i dwukrotnie dziekanem Wydziału Lekarskiego UJ. Był członkiem honorowym Towarzystw Lekarskich w Krakowie, Lwowie, Łodzi, Wilnie i Petersburgu, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika. Za działalność naukową otrzymał od Polskiej Akademii Umiejętności nagrodę z fundacji Jerzmanowskich (1918). Został pośmiertnie odznaczony krzyżem komandorskim Odrodzenia Polski (1936).

Michał Doliwo-Dobrowolski (1862-1919) Pionier techniki prądu trójfazowego.

Urodzony w Gatczynie k/Petersburga, pochodził z mazowieckiej rodziny szlacheckiej herbu Doliwa. Średnią szkołę realną ukończył w Odessie (1878) gdzie mieszkał z rodzicami od 1872 roku.

Od 1878 r. studiował na wydziałe chemicznym politechniki w Rydze. W 19-tym roku życia został relegowany z uczelni bez prawa studiowania w Rosji. Wyjechał z rodzicami do Niemiec.

Studia kontynuował na politechnice w Darmstadt - najpierw na wydziale mechanicznym, a następnie na nowo utworzonym wydziale elektrotechnicznym, który

ElektroTrendy nr 6/2012

021_reportaze_odkrywcy.indd 116

2012-12-19 22:00:04

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Z ARCHIWUM ET

założenia techniczne pierwszej na świecie trójfazowej elektrowni wodnej na Renie w Rheinfelden, zbudowanej w 1895 r.

Współpracował przy projektowaniu elektrowni trójfazowych w Zabrzu i Chorzowie (1897).

• W 1908 r. został mianowany dyrektorem berlińskiej fabryki aparatury elektrotechnicznej koncernu AEG. Zmarł 15. listopada 1919 roku w Heidelbergu

ukończył w 1884 roku. Był asystentem wybitnego elektrotechnika prof. E. Kittlera, wykładał metalurgię i galwanoplastykę.

W 1887 rozpoczął pracę w Berlinie, w przedsiębiorstwie Deutsche Edison Gesellschaft, przekształconym wkrótce na AEG (Allgemeine Elekiricitats Gesellschaft).

Od 1888 roku, pracował nad zagadnieniami wirującego pola magnetycznego (maszyny elektryczne) i elektroenergetycznego systemu trójfazowego. Opatentował pierwszy elektryczny silnik trójfazowy (1889), zapewniając koncernowi AEG światowy prymat w tej dziedzinie. W sumie uzyskał ponad 60 patentów. Pierwsze Jego silniki trójfazowe (18891890) miały wirniki «klatkowe”, dzięki czemu koszt ich produkcji był niski, a moment rozruchowy duży, co było bardzo pożądane.

Artykuły naukowe (kilkadziesiąt) publikował głównie na łamach „Elektrotechnische Zeitschrift”.

• Zawdzięczamy Mu wprowadzenie, tzw. współczynnika mocy [cos (fi)] - 1891 roku;

• Na światowej Wystawie Elektrotechnicznej we Frankfurcie n/Menem (1891) zaprezentował wiele urządzeń pracujących w systemie trójfazowym.

Największe zainteresowanie wzbudziła opracowana przez Niego trójfazowa linia energetyczna o długości 175 km, napięciu 20 kV i sprawności 75%, z którą współpracował - również skonstruowany przez niego - silnik trójfazowy o mocy okolo 74 kW (100 KM - największy wówczas na świecie). Wprowadził - tym samym - do praktyki system prądu trójfazowego, który szybko stał się i pozostaje dominujący do dziś; • Opracował pierwszą prądnicę prądu zmiennego 3-fazowego z wirującym polem magnetycznym.

• Uzyskał także kilka patentów na transformatory trójfazowe, przyrządy pomiarowe (np. fazomierz) i komory gasikowe w wyłącznikach wysokonapięciowych; • W latach 1894-1895 pracował nad generatorami dużej mocy dla hydroelektrowni. Opracował

Ignacy Mościcki (1867-1946) - Prezydent RP (VI 1926 - IX 1939)

Ignacy Mościcki (1867-1946) - Prezydent RP (VI 1926 - IX 1939) Był inżynierem chemikiem, profesorem elektro-chemii, wynalazcą, położył wielkie zasługi w dziedzinie elektrotechniki (technika wysokich napięć i ochrona przepięciowa).

Wykrył wyładowania powierzchniowe i opublikował prace z dziedziny wytrzymałości dielektryków na przebicie. Opracowywał technologie chemiczne (kwas azotowy, nawozy sztuczne i rafinacja ropy naftowej) oraz projektował fabryki chemiczne.

Opracował metodę i technologię produkcji tlenków azotu w łuku elektrycznym (1901- 1904), rewelacyjną w skali światowej. Była ona podstawą produkcji nawozów azotowych. Opracował również nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

021_reportaze_odkrywcy.indd 117

117

2012-12-19 22:00:04

Z ARCHIWUM ET

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

Otrzymał 8 doktoratów honoris causa: Politechniki Lwowskiej, Politechniki Warszawskiej (dwukrotnie: 1924 - z nadania Wydziału Elektrycznego, 1926 - z nadania Wydziału Chemii), Sorbony, 4-ch uniwersytetów w: Dorpacie, Fryburgu, Warszawie i Wilnie. wysokonapięciowe kondensatory produkowane we Fryburgu przez około 20 lat pod nazwą kondensatorów Mościckiego.

Był profesorem elektrochemii na Uniwersytecie Lwowskim od 1912 r., a od 1925 r. na Politechnice Warszawskiej. Doktor honoris causa Politechniki Lwowskiej (1922) i Politechniki Warszawskiej (1924).

W latach 1926-39 był Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej.

Urodził się 1 grudnia 1867 r. w Mierzanowie k/ Płocka w rodzinie ziemiańskiej o tradycjach powstańczych. Kształcił się w gimnazjum w Płocku, ukończył szkołę realną Babińskiego w Warszawie, w latach 1887-91 ukończył Wydzial Chemii politechniki w Rydze. Podczas studiów związał się z konspiracyjną patriotyczną organizacją socjalistyczną „II Prole-

118

tariat». Zagrożony aresztowaniem wyjechał w 1892 do Londynu, gdzie utrzymywał się z dorywczych zajęć, pracując, m.in. jako robotnik w fabrykach. Jednocześnie pogłębiał wiedzę w zakresie fizykochemii, m.in. w laboratorium Technical College Finsbury.

W Londynie zetknął się i związał politycznie z Józefem Piłsudskim.

• Przeniósł się do Fryburga (Szwajcaria, 1897) i został asystentem J. Wierusza-Kowalskiego, profesora fizyki miejscowego uniwersytetu.

Prowadził tam badania w zakresie chemii fizycznej i elektrochemii.

Wobec wyczerpywania się złóż saletry chilijskiej rosło zapotrzebowanie rolnictwa na nawozy azotowe, a przemysłu na kwas azotowy, opracował metodę techniczną wiązania azotu z powietrza. W celu objęcia kierownictwa firmy Societe de l’Acide Nitrique we Fryburgu - opartej głównie na polskich kapitałach - produkującej Jego metodą kwas azotowy, zrezygnował z asystentury na uniwersytecie (1901).

• Do znacznie wydajniejszej metody produkcji kwasu azotowego opracował kondensatory wysokonapięciowe (1903) i uruchomił ich produkcję we Fryburgu (1904). Produkował również opracowane przez siebie baterie wysokiego napięcia zasilające te kondensatory, np. baterię kondensatorową na 100 kV zainstalowaną na wieży Eiffla (1907).

• W roku 1905 zakończył prace nad bardzo wydajną metodą przemysłowej produkcji kwasu azotowego z powietrza przez spalanie powietrza w łuku elektrycznym wirującym pod wpływem pola magnetycznego.

• Zaprojektował w tym celu specjalny piec wyposażony w urządzenia zapłonowe, zawory przepięciowe oraz prostownik iskrowy wysokiego napięcia.

• W roku 1906 opracował nowy system absorpcji do wielkich rozcieńczeń produktów gazo-

wych oraz system wież absorpcyjnych nieprzerwanego działania.

• Wprowadził nową metodę stężania kwasu azotowego za pomocą kwasu siarkowego zastosowaną przez koncern Aluminium AG Neuhausen w dużej wytwórni kwasu azotowego w Chippis (kanton Wallis).

• W roku 1912 zastosował swój piec o płomieniu wirującym do syntezy cyjanowodoru z azotu i węglowodorów.

• Powrócił do kraju i objął Katedre Chemii Fizycznej i Elektrochemii Technicznej Szkoły Politechnicznej we Lwowie jako profesor zwyczajny.

• Własnym kosztem wyposażył zorganizowany przez siebie na tej uczelni Instytut Elektrochemiczny.

• W tym czasie opracował projekt fabryki kwasu azotowego w Miluzie oraz wytwórni żelazocyjanków w Borach k. Jaworzna, w których realizacji przeszkodził wybuch pierwszej wojny światowej.

W latach 1915-17 pełnił funkcję dziekana Wydzialu Chemicznego we Lwowie. Współpracował z konspiracyjną Polską Organizacją Wojskową (POW) oraz Ligą Niezawisłości Polski. Zorganizował we Lwowie (1916) Instytut Badań Naukowych i Technicznych „Metan”, wydający m.in. własny miesięcznik. We Lwowie zgromadził wokół siebie wybitnych współpracowników, do których zaliczali się m.in. K. Kling, Kazimierz Drewnowski, W. Swiętosławski i Eugeniusz Kwiatkowski.

W latach 1917-22 stworzył wiele metod i urządzeń udoskonalanej rafinacji ropy naftowej. Pracował nad polepszaniem sposobów destylacji ropy naftowej, opracował metodę frakcjonowanej kondensacji wprowadzoną w rafinerii w Jedliczu (1921), a następnie powszechnie stosowaną w przemyśle rafineryjnym USA. Wynalazł techniczne sposoby chlorowania metanu w celu uniknięcia

ElektroTrendy nr 6/2012

021_reportaze_odkrywcy.indd 118

2012-12-19 22:00:04

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

eksplozji. Pracował nad pirogenetycznym rozkładem węglowodorów, ekstrakcją wosku ziemnego z jego pokładów w Borysławiu, nadającą się także do uzyskiwania oleju z nasion, żywicy z trocin itp., a także nad metodami przemysłowymi produkcji cyjanków i amoniaku wykorzystanymi w fabryce „Azot” k/ Jaworzna.

Po odzyskaniu niepodległości Polski wniósł istotny wkład w organizację polskiego przemysłu chemicznego. W roku 1922 został mianowany dyrektorem kombinatu związków azotowych w Chorzowie opuszczonego przez niemiecki personel. Pomimo sabotażu, kombinat został uruchomiony w krótkim czasie, a po wprowadzeniu Jego własnych udoskonaleń produkcja azotniaku i karbidu została wielokrotnie powiększona i rozszerzona o amoniak, kwas azotowy, azotan amonu, saletrzak i nitrofos - to całkowicie uniezależniło Polskę w tym zakresie od importu.

• W roku 1925 został wybrany rektorem Politechniki Lwowskiej ale w tym samym roku przeniósł się na Politechnikę Warszawską, gdzie objął Katedrę Elektrochemii Technicznej.

• Z Jego inicjatywy powstał w latach 1927-30 nowoczesny państwowy kombinat chemiczny Mościce k/ Tarnowa, produkujący tani kwas azotowy z amoniaku.

• Ogłosił ponad 60 prac naukowych w językach polskim, francuskim i niemieckim.

• Był autorem 40 patentów polskich i zagranicznych.

• Otrzymał 8 doktoratów honoris causa: Politechniki Lwowskiej, Politechniki Warszawskiej (dwukrotnie: 1924 - z nadania Wydziału Elektrycznego, 1926 - z nadania Wydziału Chemii), Sorbony, 4-ch uniwersytetów w: Dorpacie, Fryburgu, Warszawie i Wilnie.

• Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, Akademii Nauk Technicznych, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Polskiego Towarzystwa Chemicznego.

• Pod koniec lat 1930-tych wynalazł urządzenie wytwarzające zjonizowane („górskie”) powietrze, m.in. dla celów szpitalnictwa.

• Po wybuchu drugiej wojny światowej opuścił Kraj. Internowany w Rumunii zrzekł się godności prezydenta RP i wyjechał do Szwajcarii, gdzie pracował naukowo, m.in. nad zminiaturyzowaniem Jego aparatu do wytwarzania „górskiego” powietrza tak, by się nadawał do instalowania w zwykłych mieszkaniach oraz nad nowymi metodami konserwacji żywności.

Zmarł 2 października 1946 roku w Versoix k/ Genewy.

Roman Podoski (1873-1954)

Pionier elektryfikacji polskich kolei.

Urodzony w Dąbrowicach k/ Lwowa w polskiej rodzinie ziemiańskiej.

W celu uniknięcia służby wojskowej, która groziła mu w Rosji, jako najmłodszemu z braci, rodzice wysłali go na naukę do szkoły księży Pijarów w Tarnopolu, położonym wówczas w Austrii. Po ukończeniu tej szkoły studiował początkowo na Politechnice Lwowskiej, a następnie (od 1893) w Zurichu na Wydziale Elektromechanicznym.

Po studiach (1897) krótko był asystentem na Politechnice w Zurichu, a następnie pracował w firmie „Helios” w Kolonii. W 1899 r. firma wysłała go do Como we Włoszech Północnych gdzie prowadził bu-

Z ARCHIWUM ET

dowę pierwszej linii tramwajowej.

Po zakończeniu budowy w Como został kierownikiem budowy tramwajów w Katanii na Sycylii gdzie pracował przez 3 lata.

Następnie powrócił do kraju.

Wyjechał na Ukrainę, aby w Kijowie założyć przedsiębiorstwo elektrotechniczne, które budowało elektrownie w różnych miastach Rosji. Rewolucja 1905 roku spowodowała zastój w interesach, przedsiębiorstwo zbankrutowało i stracił wszystko.

W 1907 roku rozpoczęto elektryfikację tramwajów w Warszawie (inwestorem była firma Maurycego Spokornego), a wykonawcą firma niemiecka Siemens-Schuckert.

Roman Podoski otrzymał pracę jako naczelnik kilku służb: eksploatacji, szkolenia kadr, warsztatów i budowy sieci. Pierwszy tramwaj elektryczny w Warszawie ruszył w 1908 r. (linia 3 - od Placu Krasińskich do Placu Mokotowskiego, obecnie Plac Unii Lubelskiej). Następne linie oddawano w krótkich odstępach czasu. Sieć tramwajowa w Warszawie w tamtych czasach była bardzo gęsta. Tramwaje stanowiły jedyny środek transportu publicznego, pędziły z prędkością 25 km/godz.

W latach 1914-17 był zarządcą majątku swojego szwagra w Kniaży k/Humania, skąd udało mu się wyprowadzić rodzinę bezpiecznie podczas grabieży związanych z rewolucją bolszewicką. We wrześniu 1918 roku udało mu się powrócić wraz z rodziną do Warszawy.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

021_reportaze_odkrywcy.indd 119

119

2012-12-19 22:00:05

Z ARCHIWUM ET

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

W 1918 roku opracował pierwszy projekt elektryfikacji kolei w Polsce. W 1919 roku wyjechał na kilka miesięcy do Stanów Zjednoczonych z ramienia Biura Elektryfikacji Kraju.

Był inicjatorem Biura Studiów Elektryfikacji Kolei w Polsce.

W 1929 r. opracował szczegółowy nowoczesny projekt wstępny elektryfikacji kolejowego węzła warszawskiego prądem stałym o napięciu 3000 woltów.

Był profesorem Politechniki Warszawskiej od 1919 r. - wykładał Kolejnictwo Elektryczne.

Po II wojnie światowej brał udział w opracowywaniu perspektywicznego planu elektryfikacji kolei w PRL. Zmarł 23 listopada 1954 roku w Zielonce k/Warszawy

Kazimierz Drewnowski (1881-1952) Pierwszy mianowany w Polsce profesor elektrotechniki.

Mianowany w roku akademickim 1915/16 w Politechnice Warszawskiej. Urodzony w Stanisławowie (4.3.1881) - syn Ignacego, inżyniera kolejowego. Studia odbył na politechnikach we Lwowie (1903), Zurychu (1905) i na politechnice w Darmstadt (1914) gdzie specjalizował się w dziedzinie techniki wysokich napięć.

W latach 1905-09 pracował w założonej przez Ignacego Mościckiego fabryce kondensato120

rów elektrycznych we Fryburgu (Szwajcaria) oraz w oddziale firmy „Siemens-Schuckert” w Wiedniu i we Lwowie.

Od 1907 roku był adiunktem Katedry Elektrotechniki w Szkole Politechnicznej we Lwowie.

Był współtwórcą polskiego słownictwa elektrotechnicznego. W 1908 roku zorganizował Komisję Słownictwa Elektrotechnicznego w ramach Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie. Zaowocowało to wydaniem Słownika Elektrotechnicznego. Miało to wielkie znaczenie, ponieważ profesorowie wykładający w nowo powstałych uczelniach polskich w nowo powstałej Polsce byli najczęściej przybyszami z różnych krajów. Zaborcy dyskryminowali język polski o czym może świadczyć, np. fakt że w Warszawie do 1915 roku działał „Politechniczeskij Institut Impieratora Nikołaja Wtorogo” z personelem bez wyjątku prawosławnym, który na wieść o zbliżaniu się Niemców zbiegł do Rosji zostawiając skromne wyposażenie szkoły.

Po wybuchu pierwszej wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich (1914). Był organizatorem wojskowych oddziałów łączności, a po wojnie szefem służby łączności i komendantem Głównej Szkoły Artylerii i Inżynierii w Warszawie w stopniu pułkownika (do 1922). Był uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej (1920).

W Politechnice Warszawskiej był współinicjatorem powstania Wydziału Elektrycznego. Zorganizował Zakład Miernictwa Elektrycznego i Wysokich Napięć (1923) oraz Laboratorium Wysokich Napięć - pierwszą tego typu placówkę w Polsce. Wykładał podstawy elektrotechniki i miernictwo elektrotechniczne. Był pionierem oryginalnych metod badawczych pola elektrycznego i nowoczesnych metod pomiarowych.

Stworzył 3 szkoły: • miernictwa elektrycznego, • techniki wysokich napięć • i materiałów elektrotechnicznych.

Utworzył pracownię probierczą, która miała być zaczątkiem Instytutu Elektrotechnicznego.

Przyczynił się walnie do wybudowania w latach 1930-34 gmachu elektrycznego Politechniki Warszawskiej. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Elektrycznego (dwukrotnie), a w 1939 r. został rektorem Politechniki Warszawskiej.

Podczas okupacji niemieckiej zarządzał gmachami i zakładami naukowo-badawczymi „byłej” Politechniki. Kierował równocześnie Zakładem Elektrotechnicznym, a w kwietniu 1942 roku został zastępcą kierownika uruchomionej przez okupanta Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej.

Prowadził także działalność konspiracyjną z ramienia tajnego Departamentu Oświaty i Kultury przy Delegaturze Rządu na Kraj (pod pseudonimem „Darowski”).

Opiekował się sprawami prowadzenia i finansowania konspiracyjnych prac naukowo-badawczych oraz opieki społecznej dla pracowników nauki. Został aresztowany i uwięziony na Pawiaku (w nocy z 10 na 11 XI 1942) - później przewieziony do obozów koncentracyjnych Majdanek i Dachau.

Był członkiem 3-osobowej grupy (2 Polaków i 1 Czech), która przez radio skonstruowane własnoręcznie, wezwała wojsko amerykańskie na pomoc więźniom obozu koncentracyjnego Dachau, ponieważ obóz miał być wysadzony przez Niemców w powietrze wraz

ElektroTrendy nr 6/2012

021_reportaze_odkrywcy.indd 120

2012-12-19 22:00:05

Odkrywcy, Badacze, Wynalazcy

z więźniami. Ten czyn uratował życie wielu więźniom.

Po wojnie (1945) w Brukseli założył Ośrodek Studiów Wyższych Polskich, w którym kształcono zdemobilizowanych żołnierzy polskich, których losy wojny rzuciły do Europy zachodniej.

Po powrocie do kraju (1947) podjął pracę na Politechnice Warszawskiej, przystąpił do odtworzenia zniszczonego laboratorium Zakładu Miernictwa Elektrycznego. W pracy naukowo-dydaktycznej kładł szczególny nacisk na pracę zespołową. Najważniejsze jego prace dotyczyły badania rozkładów napięcia w układach izolacyjnych i metod pomiarów wysokiego napięcia. Metoda kompensacyjnego pomiaru rozkładu pola elektrycznego, zwana jest w literaturze technicznej Jego metodą.

Opublikował ponad 100 prac naukowych, podręczników i skryptów akademickich.

Był współzałożycielem (1919) i członkiem honorowym SEP (Stowarzyszenia Elektryków Polskich), współinicjatorem powstania: Polskiego Komitetu Oświetleniowego, Polskiego Komitetu Wielkich Sieci Elektrycznych oraz Polskiego Komitetu Elektrotechnicznego (sekretarz generalny i wieloletni przewodniczący). W ramach SEP był m.in. przewodniczącym Komisji Słownictwa Elektrotechnicznego.

Był wiceprezesem Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej (IEC oraz współzałożycielem i wiceprezesem Międzynarodowej Konferencji Wielkich Sieci Elektrycznych CIGRE). Był również: - członkiem Koła Inżynierów Doradców i Inżynierów Rzeczoznawców przy Stowarzyszeniu Techników Polskich w Warszawie; - przewodniczącym Komisji Elektrycznej w Towarzystwie Naukowym Warszawskim.

Był miłośnikiem Tatr, członkiem Klubu Wysokogórskiego i Towarzystwa Tatrzańskiego.

Zmarł nagle w Tatrach dn. 22 sierpnia 1952 i jest pochowany na zabytkowym cmentarzu w Zakopanem na Pęksowym Brzyzku.

Z ARCHIWUM ET

(Frontu Jedności Narodu) (1971-76), posłem na Sejm (1972-76) i zastępcą Przewodniczącego Rady Państwa PRL. Od 1976 r. jawnie wyrażał swoje poglądy polityczne rezygnując tym samym ze stanowisk państwowych. Członek Założyciel i członek honorowy PTETiS.

Janusz Groszkowski (1898-1984)

Zmarł 3 sierpnia 1984 roku w Warszawie.

W roku 1986 został wybity medal 25-lecia PTETiS. z podobizną profesora J. Groszkowskiego.

Pionier radiotechniki i elektroniki.

Urodzony w Warszawie. Absolwent, a później profesor Politechniki Warszawskiej. Doktor honoris causa Politechniki Warszawskiej (1962). Organizator Instytutu Radiotechniki (1934) i Przemysłowego Instytutu Telekomunikacji. Inicjator (1937) pierwszych polskich prób telewizji.

Prowadził badania w dziedzinie wytwarzania i stabilizacji drgań elektrycznych wysokiej częstotliwości oraz technologii wysokiej próżni. Prezes Polskiej Akademii Nauk (1962-71).

W latach dwudziestych był: • współzałożycielem Warszawskiego Radioklubu, • pierwszym prezesem Polskiego Związku Krótkofalarskiego, • prezesem Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP).

W czasie okupacji niemieckiej, podczas II wojny światowej, działał w konspiracji i rozszyfrował elektroniczne układy starowania niemieckich rakiet V1 i V2. Wyniki tej pracy zostały przekazane przez wywiad Armii Krajowej do Londynu, co umożliwiło aliantom prowadzenie skutecznych działań antyrakietowych w obronie Londynu.

Był także działaczem państwowym: Przewodniczącym FJN

W czasie okupacji niemieckiej, podczas II wojny światowej, działał w konspiracji i rozszyfrował elektroniczne układy starowania niemieckich rakiet V1 i V2. Wyniki tej pracy zostały przekazane przez wywiad Armii Krajowej do Londynu, co umożliwiło aliantom prowadzenie skutecznych działań antyrakietowych w obronie Londynu. nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

021_reportaze_odkrywcy.indd 121

121

2012-12-19 22:00:05

CZAS RELAKSU

Ekologia

Electric Vehicle „made in China”

Czy Chiny będą potęgą motoryzacyjną w produkcji samochodów elektrycznych?

Sławomir Dębowski

Chiny – mity i rzeczywistość Chiny, kraj nieskończonych możliwości. Z naszej polskiej czy też europejskiej perspektywy widziany jest w krzywym zwierciadle.

Fascynujący kulturowo, kontrowersyjny politycznie, o silnym potencjale gospodarczym i o zróżnicowanym poziomie życia, gdzie różnica czasu w stosunku do Polski wynosi plus 6-7 godzin.

Chiny, tak jak i pozostałe kraje azjatyckie, wymagają cierpliwości. Tutaj nie robi się interesów telefonicznie i mailowo, a faktury to wymysł białego człowieka. To nie świat Zachodu. To Azja. To zupełnie inna mentalność. My, jako nacja nie jesteśmy w ogóle do tego przygotowani. Nie jesteśmy nawet gotowi na zmiany, o chęciach nie wspominając. Żeby zrozumieć, to znaczy próbować zrozumieć, trzeba tam być, i to być osobiście,

122

a do tego kilkakrotnie… Kto nie był w Chinach, ten nie ma „zielonego” pojęcia co to za kraj i jak się w nim żyje. Z reguły powtarza obraźliwe plotki, oparte na pierwszych kontaktach ze skośnookimi sprzedawcami z początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, u których kupowali tanią bieliznę i trampki (co ciekawe, byli to przedstawiciele prawie wszystkich innych azjatyckich nacji, a tylko wyjątkowo byli to obywatele Państwa Środka), lub też na odczepnego powielają obiegowe opinie pamiętające czasy XIX- wiecznych powieści (z całym szacunkiem dla autorów, tychże powieści).

zjada przysłowiową miskę ryżu.

Natomiast to, co po przybyciu do Chin od razu rzuca się w oczy, to olbrzymi potok ludzi z natury pełnych życzliwości i cierpliwości, supernowoczesne lotniska, ogromne hotele i biurowce, kilkupasmowe ulice i wielomarkowość

Większość z nas wyobraża sobie, że to kraj zacofany, w którym „mały chińczyk” ciągnie za sobą bambusowy wózek, a w południe

ElektroTrendy nr 6/2012

022_relax_eco.indd 122

2012-12-20 07:18:53

ć

Ekologia

CZAS RELAKSU

Zdjęcia: archiwum własne autora

Już 200 lat temu Napoleon Bonaparte powiedział: „Kiedy Chiny się obudzą, świat zadrży”. Dzisiejsze Chiny to wschodzące supermocarstwo, zajmujące strategiczną pozycję w relacjach z Unią Europejską i Stanami Zjednoczonymi samochodów, przy którym rynek europejski wydaje się nudny i ubogi.

Współczesne Chiny to głęboka synteza świata Wschodu i Zachodu, to, co 1000 lat temu i wcześniej wynaleziono w starożytnych Chinach, teraz wraca lepsze i udoskonalone na Zachodzie. Racjonalne podejście Chińczyków do współczesnego świata powoduje, że znajdują oni ozdrowieńczy konsensus, tak potrzebny w dzisiejszych realiach.

Pomimo niesprzyjających okoliczności Państwo Środka rozwija się jednak coraz szybciej. Ale problemy pozostały, a ich źródłem jest nierówny rozwój kraju. Po 1980 roku, w wyniku wprowadzanych reform, na wybrzeżu Chin wydzielono specjalne strefy ekonomiczne otwarte dla zachodniego kapitału. Z jednej strony, z biegiem lat nastąpił rozwój ekonomiczny, z drugiej strony, wzrosła dysproporcja w stosunku do prowincji położonych w głębi kraju. Wzbogaciły się prowincje wschodnie, zwłaszcza nadmorskie i wielkie miasta: Shenzhen (fon. Szendżen), Guangzhou (Kanton), Hong Kong (Hongkong), Macau (Makao),

Shanghai (fon. Szanghaj) i Beijing (Pekin), gdzie powstały swoiste enklawy luksusu – podczas gdy środek kraju pozostał znacznie uboższy. Im dalej w kierunku północno-zachodnich prowincji Chin, tym więcej stref biedy i ubóstwa.

Część społeczeństwa wzbogaciła się i oddaliła od pozostałych. Mówi się nawet: „Bogaty kraj, biedni ludzie”. Wzrost zamożności tylko części społeczeństwa chińskiego spowodował jednak wzrost przedsiębiorczości i zaowocował zwiększeniem liczby miejsc pracy w sektorze wytwórczym. Pozostała część społeczeństwa, nie powiedziała jednak jeszcze ostatniego słowa, a trzeba wiedzieć, że Chińczycy, w większości wychowani w filozofii konfucjańskiej, pracują naprawdę z wielką determinacją.

W 2010 roku Chińczycy kupili 18 mln samochodów różnych marek. Dla porównania, w Europie sprzedaż spadła o 5,6% do poziomu około 13 mln pojazdów.

W grudniu 2010 roku niemieckie fabryki produkujące samochody marki Audi, BMW, Mercedes i Volkswagen ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na auta w Chinach skróciły swoim pracownikom bożonarodzeniową przerwę do 3 i/lub 5 dni. Firmy niemieckie sprzedały więcej samochodów w Chinach niż na rynku rodzimym, np. dla marki Porsche Chiny są największym rynkiem zbytu, gdzie model Cayenne Turbo kosztuje blisko 350 tys. euro. Marka Bentley tylko w ciągu pierwszych czterech miesięcy 2011 roku odnotowała wzrost sprzedaży o 66%, w samym Mainlandzie (bez Hongkongu i Makao) sprzedała 396 aut.

Głównie kupowane są modele Continental GT i Mulsanne. Tym

samym rynek chiński stał się drugim po USA, a przed Wielka Brytanią, rynkiem zbytu dla tej marki.

W roku 2011, na całym świecie sprzedano 78 mln aut, z czego sami Chińczycy nabyli 18,5 mln aut, co stanowi około 24% światowego rynku. Na drugim miejscu znalazły się USA (13 mln), a na trzecim Japonia.

Sprzedaż samochodów i innych „luksów” w Chinach rośnie szybciej, niż można byłoby sądzić. W Chinach żyje już 130 miliarderów (specjaliści szacują, że łącznie z szarą strefą jest ich 400) i 960 tysięcy milionerów, a ich liczba wciąż rośnie (dane z 11 maja 2011 r.). Przeciętny chiński milioner ma 39 lat, czyli o 15 mniej niż średnio na świecie i w 69 przypadkach na 100 jest mężczyzną. Jak podają statystyki, na 20 kobiet w skali całego świata, które zdobyły majątek własną działalnością biznesową lub artystyczną jest aż 11 Chinek. Najbogatsza Chinka Zhang Yin jest właścicielką koncernu zajmującego się recyklingiem papieru i jej majątek wyceniany jest na 5,6 mld dolarów. Najbogatszym Chińczykiem w 2010 roku został Zong Qinghou, założyciel firmy Wahaha produkującej napoje, posiadacz 12 mld dolarów.

W corocznym rankingu „Huron Report” ukazała sięlista najbogatszych Chińczyków w 2010. Na tej liście znalazły się 1363 osoby, których łączny majątek osobisty oszacowany został na około 110 mln euro. Jednak Chińscy milionerzy i miliarderzy wolą unikać rozgłosu i niechętnie ujawniają swój majątek, aby przypadkiem przy „niekorzystnej” dla nich „koniunkturze” nie stracić dosłownie, wszystkiego. Najwięcej chińskich nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

022_relax_eco.indd 123

123

2012-12-20 07:18:53

CZAS RELAKSU

Ekologia

miliarderów rezyduje w Hongkongu i jest to czwarta metropolia na świecie o największym nasyceniu miliarderami po Moskwie, Nowym Jorku i Londynie, ale przed Los Angeles, Bombajem, Taipej, Sâo Paulo i Stambułem (dane z 29 maja 2011 r.). Dzisiaj Chiny są drugim po Indiach nabywcą złotych wyrobów na świecie. Jeśli tendencja ta się utrzyma, już w 2014-2015 roku Chiny odbiorą Indiom palmę pierwszeństwa.

Analitycy oceniają, że w drugiej połowie obecnej dekady, Chiny i Indie kupować będą łącznie ponad 40% światowych wyrobów ze złota.

Chiny są obecnie największym producentem złota na świecie.

Chiny przeżywające rozkwit i wzrost gospodarczy mają bardzo poważne problemy z zapewnieniem opieki medycznej swoim obywatelom. Do lekarza trudno się dostać, mimo że i tak większość kosztów ponosi sam pacjent. Jeżeli do tego dodamy system emerytalny, a właściwie jego brak, to już nie wygląda to tak kolorowo.

Chińczycy - mistrzowie kopii i innowacyjnego naśladownictwa Twierdzi się, że Chiny znajdują się w czołówce Państw, które nie przestrzegają praw ochrony wartości intelektualnych. Co ciekawe, czynią to zgodnie z obowiązującym prawem miejscowym, które nie zabrania tego typu praktyk, a nawet zgodnie z wielowiekową tradycją uważają, że zaszczytem dla mistrza jest, jeżeli jego uczeń naśladuje go. Głównym zainteresowaniem cieszą się patenty i technologie kosmiczne, lotnicze, lasery i optyka. Ale są to również luksusowe perfumy, buty, torebki, elektronika, żywność, leki, „francuskie” wino, „włoskie” sery, sprzęt sportowy i kosmetyki. W Internecie biznes kwitnie od dawna i to w skali tak mikro jak i makro.

Szacuje się, że 60-80% podróbek na świecie pochodzi z tego kraju.

Generalizując wydaje się, że podrabiane produkty z reguły są tańsze i gorszej jakości. Jednak

124

cena oferowanych towarów zależy przede wszystkim od jakości (czyli i ceny) użytego w nim surowca oraz możliwości technologicznych konkretnego producenta. Dzisiaj chiński producent jest w stanie wyprodukować towar, nie tylko łudząco podobny do oryginalnego wzoru, ale i w różnej jakości wykonania, zarówno za 50 centów, jak i za 5 dolarów.

Wygląda niby tak samo, ale jest to zupełnie inny produkt, o zupełnie innej wartości użytkowej. Są to produkty albo bardzo podobne do oryginału, o lekko zmodyfikowanej, lecz zbliżonej wizualnie i/lub fonetycznie nazwie, albo produkty z danego segmentu asortymentu w stosunku do którego użyto znanej powszechnie nazwy, wprowadzającą w błąd mało doświadczonego klienta. Jest też grupa produktów, których w zasadzie nie można zaliczyć do podróbek, ale są to produkty o podobnym sposobie użytkowania, montażu i o podobnej, gdzieś już widzianej, dziwnie znajomej linii wzorniczej. Światowy – również i chiński – rynek sprzedaży samochodów przyśpiesza w zawrotnym tempie. Produkcja podróbek też. Na targach samochodowych, można doskonale zauważyć, jak dużą popularnością cieszą się motoryzacyjne klony, a amatorów podrabianych aut nie brakuje, także w Europie, co widać po wciąż zwiększającym się imporcie do krajów Europy. Chiński rynek samochodowy pełny jest pojazdów łudząco podobnych do aut marek europejskich i amerykańskich.

Najczęściej podrabiane są samochody terenowe: Jeep Wrangler, Cherokee, Lexus RX 400 i Mercedes M. Chińska firma BAIC upodobała sobie markę Jeep i Range Rover, firma CEO produkuje CEO 4WD - bliźniaka BMW X 5, a JONWAY UFO to prawie wierna kopia kultowej Toyoty RAV 4.

Z aut osobowych chiński LIFAN udaje brytyjskie (niemieckie?) MINI i to łącznie z kolorystyką wnętrza

fot. 1: Renault ZOE. Zdjęcie: Renault

fot. 2: Shenzhen Greenwheel J0.

Zdjęcie: carnewschina

Chińczycy kierują się zupełnie inną logiką niż ludzie Zachodu i choć kultura prawna oraz ułatwienia inwestycyjne nie są dla nich priorytetami, to jednak przy wybieraniu kraju swoich przyszłych inwestycji kierują się wielkością danego rynku, przewidywalnym tam eksportem oraz bliskością kulturową.

Wykładnią innego sposobu myślenia jest anegdotyczna dziś wypowiedź byłego premiera chińskiego rządu Zhou Enlaia, który na początku lat 70. podczas wizyty we Francji, na pytanie: „Jak ocenia skutki Rewolucji Francuskiej?”, – miał odpowiedzieć: „Jest za wcześnie by wyrazić opinię”.

I pomimo, że Zhou Enlai miał najprawdopodobniej na myśli protesty studentów francuskich w maju 1968 roku, – anegdota pozostała i dzisiaj jest dobrym przykładem innego spostrzegania ludzi Wschodu i Zachodu i nadwozia. Chiński NOBLE - to prawie SMART. Marka BYD produkuje samochody wizualnie podobne do modeli Toyoty: Corrolli E12 oraz Aygo (5-drzwiowy BYD F0). Natomiast CHERY Riich M2, to nie-

ElektroTrendy nr 6/2012

022_relax_eco.indd 124

2012-12-20 07:18:53

Ekologia

wielkich rozmiarów miejskie auto, a jego wygląd nawiązuje do modelu CHERY QQ3, który jest z kolei chińskim klonem znanego na naszym rynku Chevroleta Sparka 1 generacji i jego starszego przodka - Daewoo Matiza.

Co ciekawe, doszło już do tego, że Chińczycy podrabiają samych Chińczyków. Ostatnio jednak, coraz częściej różne agencje rządowe, uczelnie i sądy na serio zaczęły traktować zgłoszenia o naruszeniu prawa własności intelektualnej (IPR).

W swoistym polowaniu na wiedzę superzdobyczą okazała się innowacyjna technologia 3G typu TD-SCDMA, wykorzystywana przez China Mobile – sieć mającą 500 mln klientów. Inną rewelacją może okazać się technologia produkcji akumulatorów litowo-jonowych przeznaczonych dla aut hybrydowych, opracowana przez chiński koncern samochodowy BYD. Głośnym echem na przełomie lat 2010/2011 odbiła się afera szpiegowska w koncernie samochodowym Renault. Dotyczyła ona wycieku projektu gamy samochodów elektrycznych, w który Renault razem z Nissanem zainwestował ponad 4 mld euro.

Na każdych targach motoryzacyjnych można spotkać zastępy Chińczyków z miarkami i aparatami fotograficznymi, którzy dokładnie dokumentują wszystkie szczegóły nowych modeli. Podobna grupa odwiedziła stoisko Renault podczas Salonu Samochodowego w Genewie, a na efekt nie trzeba było długo czekać. Tym razem można mówić o rekordzie świata.

Pierwszy projekt samochodu nazwanego Shenzhen Greenwheel J0 ujrzał światło dzienne 12 dni po Zdjęcia: archiwum własne autora

premierze Renault ZOE i wygląda niemal identycznie.

Shenzhen Greenwheel to firma, która od kilku lat produkuje samochody elektryczne i ma spore doświadczenie w kopiowaniu europejskich projektów. W ofercie tej marki znajdziemy m.in. mały miejski samochód wyposażony w silnik elektryczny, który wygląda jak Smart ForTwo.

Motoryzacja chińska – mity i rzeczywistość Przybysze z „innego świata”, którzy pierwszy raz znajdą się w Chinach, ze zdumienia przecierają oczy widząc supernowoczesne lotniska, ogromne hotele i biurowce, niewyobrażalną dla europejczyka „rzekę ludzi”, kilkupasmowe ulice i wielomarkowość samochodów, przy którym rynek europejski wydaje się być nudny i ubogi. Zauważają także „wirtuozerski” styl jazdy Chińskich kierowców.

Chińscy kierowcy, jadący po swoich trzy-, cztero- pasmowych ulicach, nie widzą problemu, aby nagle z lewego skrajnego pasa skręcić w prawo lub odwrotnie z prawego w lewo. Kierowcy na zakorkowanych ulicach nie zwracają uwagi na malowane na asfalcie linie, jazda dwoma pasami jednocześnie (tzw. pas między kołami) jest powszechna. Na trzypasmowej ulicy potrafią zmieścić się cztery kolumny samochodów, a na skrzyżowaniach z sygnalizacją - nawet i pięć! Buicki walczą tam o miejsce z Volkswagenami, Chevrolety z Toyotami, a Cadillaki z Audi.

I wszyscy trąbią. Widok jadących „pod prąd”, głównie cyklistów, motorowerzystów, czy też kulisów jest codziennością. Przechodzień, nawet na pasach jest „przeszkodą”, którą kierowca pojazdu omija slalomem bez zbędnego zatrzymywania się. Jedyną pomocą jest uliczna sygnalizacja świetlna, a i to nie zawsze. Natomiast wypadki zdarzają się naprawdę rzadko ponieważ, chińscy kierowcy są mistrzami akrobacji drogowej, a przeciętna prędkość (co prawda wymuszona przez ilość pojazdów i sytuację na drodze) wynosi około 50 km/h. Do tego wszystkiego, Wszyscy uczestnicy ruchu drogowego przygotowani są dosłownie na wszystko…

CZAS RELAKSU

Wydaje się, że styl jazdy współczesnych Chińczyków oparty na tradycyjnej jeździe kulisów przeniesiony został na współczesne środki transportu. Polskie prawo jazdy w Chinach nie jest honorowane. Może i dobrze, bo dla większości polskich kierowców było by to bardzo duże wyzwanie! Można by powiedzieć: egzamin życia (lub przeżycia).

Pojazdy poruszające się po chińskich ulicach w zasadzie można podzielić na 5 kategorii: ww samochody producentów światowych, z markami i znakami właściwymi dla danego producenta, np. Audi, BMW, Buick, Cadillac, Chevrolet, Honda, Hyundai, Mercedes, Opel, Porsche, Toyota, Skoda, Volkswagen; ww samochody producentów światowych, produkowane w chińskich fabrykach, występujące pod podwójnymi markami – z oryginalną oraz chińską. Z przodu pojazdu zamontowane jest logo lokalnej montowni, natomiast z tyłu nazwa modelu, np. GM Sail (Corsa B), - z jednej strony tylnej części nadwozia nazwa pisana jest znakami chińskim, a z drugiej łacińskimi literami; ww samochody producentów chińskich, oznaczone nieznanymi markami, będące konstrukcjami własnymi lub „klonami” popularnych samochodów zachodnich marek z przed kilku lat; ww taksówki napędzane silnikami benzynowymi, bardzo często z zamontowaną instalacją gazową. Model podstawowy i najczęściej występujący, to sedan Volkswagena – Santana – przeznaczony do celów zarobkowych produkowany przez firmę Shanghai Volkswagen, spółkę joint venture założoną w 1984 roku przez SAIC i Volkswagen Group. Inne marki w wersjach sedan m.in.: Hyundai Lantra, Peugeot 405, Citroen ZX i Toyota Crown - model taxi przeznaczony dla Hong Kongu, w którym obowiązuje ruch lewostronny; ww inne pojazdy, to wszechobecne rowery i skutery elektryczne, riksze oraz „samoróbki”, czyli samodzielnie skonstruowane pojazdy, rożnego przeznaczenia.

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

022_relax_eco.indd 125

125

2012-12-20 07:18:54

CZAS RELAKSU

Ekologia

W listopadzie 2012 roku miesięczna sprzedaż samochodów w Chinach wzrosła do 1,8 mln.

Szacuje się, że w 2012 roku sprzedaż wyniesie 19 mln pojazdów, co daje drugi wynik na świecie w historii tej branży.

Chińskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów (CSPS) podaje, że po niekorzystnej tendencji w sprzedaży samochodów utrzymującej się w pierwszych 5 miesiącach roku, kiedy sprzedano zaledwie 8 mln aut, a produkcja spadła o 3,3% - dostawy samochodów ciężarowych i osobowych w listopadzie 2012 wzrosły o 8,2% w stosunku do listopada 2011 roku. W październiku zanotowano wzrost o 5,3%. Łączna sprzedaż za 11 miesięcy na koniec listopada 2012 r. wyniosła 17,5 mln samochodów, co daje przyrost o 4% w skali roku.

Amerykańskie koncerny motoryzacyjne odnotowały wzrost sprzedaży samochodów o ponad 30% w porównaniu z rokiem ubiegłym, natomiast marki niemieckie, francuskie i południowokoreańskie o ponad 20% więcej, niż w roku poprzednim. W tym samym okresie producentom chińskim sprzedaż wzrosła o prawie 12%, co daje ponad 43% udziału w chińskim rynku samochodowym.

W samej tylko stolicy Chin, Pekinie jeździ dzisiaj około 6 mln pojazdów (dane z początku roku 2012). Chińskie miasta są nieustannie zakorkowane, a spaliny stały się tam najpoważniejszym źródłem zanieczyszczenia powietrza, wyprzedzając nawet przemysł. Jednakże w Chinach wciąż przypada jedynie około 60 samochodów na 1000 mieszkańców przy średniej światowej wynoszącej 120 a w Stanach Zjednoczonych – 800. Dlatego koncerny walczą o zbudowanie rozpoznawalności swoich marek, aby pozostać w Państwie Środka jak najdłużej. Analitycy przewidują wzrost sprzedaży samochodów (zarówno osobowych, ciężarowych jak i autobusów) w Chinach, w ciągu najbliższych 10 lat do poziomu 40 mln sztuk w skali jednego roku.

Według rządowych spekulacji liczba samochodów na chińskich

126

drogach do roku 2020 wzrośnie ponad dwukrotnie i osiągnie 200 mln. Przewiduje się, że największym zainteresowaniem będą cieszyć się pojazdy z oszczędnymi silnikami i zasilane alternatywnymi źródłami energii, gdyż Chiny - jak i cały świat - borykają się z problemami zaopatrzenia w paliwo i zanieczyszczenia środowiska.

W Państwie Środka jest więcej marek samochodowych, niż gdziekolwiek na świecie. Najbardziej rozpoznawalne chińskie marki wg rankingu sprzedaży, to (alfabetycznie): BAIC (Beijing Automotive Industry Holding Co.), BRILLIANCE (Huachen Zhonghua), BYD (Build Your Dreams), CHANG’AN, CHERY, DFM (Dongfeng Motor), FAW (d. First Automobile Works), GEELY, GUANGZHOU AUTO, GWM (Great Wall Motor), JAC (Jianghuai Automobile Co.) i SAIC (Shanghai Automotive Industry

Wydaje się, że styl jazdy współczesnych Chińczyków oparty na tradycyjnej jeździe kulisów przeniesiony został na współczesne środki transportu.

Polskie prawo jazdy w Chinach nie jest honorowane.

Corp.). Co kilka tygodni uruchamiane są kolejne, nowe fabryki samochodów, których jest już ponad 200. Jak grzyby po deszczu wyrastają salony samochodowe i serwisy. W miastach pod obwodnice, wiadukty, drogi szybkiego ruchu i autostrady, wyburza się całe kwartały ulic. Długość autostrad wynosi już ponad 70 000 km i każdego dnia ich przybywa.

A trzeba wiedzieć, że pierwszy 20 kilometrowy odcinek autostrady oddano dopiero 24 lata temu, czyli w 1988 roku.

Sztandarową inwestycją drogową jest rozpoczęta 8 grudnia 2009 roku budowa gigantycznego, 35-kilometrowego mostu w kształcie litery Y, który ma połączyć prowincję Guangdong z Hong-

kongiem i Makao. Nietypowa konstrukcja w kształcie litery Y ma w sposób bezkolizyjny spowodować zmianę ruchu lewostronnego obowiązującego w Hongkongu i Makao na prawostronny obowiązujący w Chinach kontynentalnych (Mainland) i odwrotnie.

Na potrzeby prac budowlanych powstaje sztuczna wyspa, a most ma spełniać normy odporności na trzęsienia ziemi w skali ośmiostopniowej. Most Zhuhai – Hongkong – Makao ma zostać oddany do użytku w połowie obecnej dekady (2015-2016). Przewidywany koszt budowy to około 25% całkowitych kosztów budowy słynnej Tamy Trzech Przełomów. Powstanie mostu skróci do 15 minut podróż z Hongkongu do Makao leżącego po drugiej stronie Rzeki Perłowej.

Obecnie pokonanie tej odległości drogą morską trwa około godziny.

Rocznie most będzie mogło pokonywać około miliona samochodów, przeważnie ciężarowych. Na moście mają się znajdować platformy widokowe, z których można będzie obserwować morze i liczne w tych okolicach białe delfiny. Według chińskich mediów, będzie to najdłuższy most morski na świecie, chociaż o to miano ubiega się też inny most chiński o długości 35,673 km, otwarty w roku 2008 przebiegający nad zatoką Hangzhou (dane z 9 grudnia 2009) oraz otwarty w 2011 roku most o długości 42,5 km przerzucony nad zatoką Jiaozhou.

Co do wspomnianej wcześniej Tamy Trzech Przełomów - trzeba wiedzieć, że jest to największa na świecie elektrownia wodna, zbudowana na rzece Jangcy w centralnej prowincji Chin – Hubei, o zakładanej mocy 22,5 GW, posiada 32 generatory, po 700 MW każdy. Zapora ma 2335 metrów długości i 185 metrów wysokości. Poziom wody w zbiorniku wynosi 175 metrów. Budowa zajęła 12 lat. Chiny zapłaciły za nią 37 mld USD. Napełnianie zbiornika o powierzchni 660 km2 rozpoczęto w 1993 roku, a ostatecznie zakończono w październiku 2010 roku. Napełnianie zbiornika przeprowadzano stopniowo, aby zminimalizować efekt osuwania się górskich zboczy oraz zachować równowagę tektoniczną.

ElektroTrendy nr 6/2012

022_relax_eco.indd 126

2012-12-20 07:18:54

Ekologia

CZAS RELAKSU

Electric Vehicle Chińska motoryzacja e(co)lektryczna Elektryfikacja transportu w Chinach nabiera przyspieszenia.

Chińczycy jeżdżą na czym się da, aby tylko mieli możliwość „nakarmienia” swojego elektrycznego „rumaka” energią z domowego gniazdka. Jeżdżą na rowerach, skuterach, hulajnogach, ba nawet na deskorolkach elektrycznych…!!! A Ci bogatsi - jak wszędzie na świecie - przesiadają się na samochody elektryczne, bądź hybrydy. Jednak na chińskich ulicach najwięcej widać elektrycznych rowerów. I to na masową skalę. Poza oryginalnie fabrycznymi widuje się, i to wcale nierzadko, stare rowery z przywiązanymi lub przyklejonymi do ramy, przy pomocy zwykłych taśm pakowych - baterii. A jak one jeżdżą, aż miło popatrzeć. Trzeba tylko uważać, bo nigdy nie wiadomo kiedy i skąd nadjeżdżają.

Jeżdżą bezszelestnie i po prostu ich nie słychać!!!

Parafrazując słowa byłego ministra obrony III RP, który stwierdził: „Jest takie powiedzenie, że polski lotnik to jest taki, że jak trzeba będzie, to nawet poleci na drzwiach od stodoły (…)”, - tak, też chiński miłośnik dwóch lub czterech kółek, pojedzie na byle czym, aby tylko to „coś” miało dobrze naładowany akumulator.

Ze względu na skalę i tempo rozwoju motoryzacji, wysokie koszty tradycyjnego paliwa oraz zwiększające się zanieczyszczenie i potęgujący się smog w chińskich miastach: Chiny stawiają na pojazdy elektryczne Tylko w 2011 roku na rynek trafiło ponad 30 nowych modeli samochodów elektrycznych.

Samochody elektryczne to duży biznes i duże pieniądze.

Rząd Chiński chce, aby Chiny do 2015-2020 roku zostały czołowym na świecie producentem samochodów elektrycznych i nakazał 16 państwowym firmom rozpo-

częcie budowy elektrycznych pojazdów przemysłowych. Według danych z raportu Międzynarodowej Agencji Energii dotyczącego czystej energii, pod koniec 2010 roku chińskie przedsiębiorstwa były odpowiedzialne za około połowę z 200 elektrycznych i hybrydowych modeli będących w przygotowaniu do produkcji.

Chiny, chcą promować zasilanie elektryczne, aby uniknąć nadmiernego uzależnienia od coraz droższej importowanej ropy naftowej, zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza i zostać liderem rynku czystych technologii. Za wzór wzięły sobie japońską Toyotę (sprzedaż na świecie ponad 3 mln sztuk modelu Prius) i francuskiego Renaulta (który razem z Nissanem, planuje do 2014 roku, za cenę czterech miliardów dolarów, wprowadzić na rynek kilka modeli samochodów elektrycznych.

Międzynarodowa Agencja Energii, spodziewa się wprowadzenia do końca 2013-14 roku około 40 nowych elektrycznych i hybrydowych pojazdów, czyli ponad dwukrotnie więcej niż wynosiła liczba modeli dostępnych na koniec 2010 roku. Agencja przewiduje, że do 2020 roku na drogach całego świata pojawi się 20 milionów takich pojazdów, choć nadal będzie to zaledwie około 2% wszystkich samochodów. Jest o co „grać”.

Chiny chcą być potęgą w produkcji samochodów elektrycznych. Na chińskich drogach testowanych jest już ponad 10.000 samochodów z napędem elektrycznym. Organy państwowe Chin zapowiadają zakończenie fazy produkcji doświadczalnej w latach 2015-2020. Zachętą dla nabywców nowych aut elektrycznych jest zwolnienie z podatków.

Do 2015 udział samochodów z „czystym” napędem stanowić będzie 1% całego chińskiego rynku nowych aut. Prawdziwe upowszechnienie nowego typu pojazdów planowane jest dopiero po 2020 roku. W latach 20152020 zakup samochodu z napędem elektrycznym będzie swego rodzaju dość kosztowną modą.

Electric Vehicle.

Zdjęcie: archiwum własne autora

Zwykli użytkownicy muszą poczekać, aż skończy się okres testów wdrażania nowej technologii. Modele w pełni komercyjne gotowe będą po 2020 r.

Po skończonym okresie próbnym wielkość produkcji powinna osiągnąć poziom 200-250 tys. aut.

Po zsumowaniu wszystkich innych pojazdów z napędem mieszanym, udział ich w ogólnej liczbie wszystkich samochodów przekroczy 1%, Jeżeli tak się stanie, będzie to dodatkowy bodziec dla producentów, by zwiększyć nakłady na inwestycje. Należy się zatem spodziewać znacznego wzrostu produkcji. Ponadto, Chiny przymierzają się do budowy ogólnokrajowej infrastruktury do ładowania aut z wtyczką.

Ale to nie wszystko.

Pojazdy to jedno, a akumulatory do tego wydajne - to drugie! W tym celu, rząd Chiński w najbliższych latach, planuje kilkukrotnie zwiększyć produkcję akumulatorów litowo-jonowych. Obecna łączna produkcja akumulatorów NiMH wynosi 180 000 kWh, a litowo-jonowych 1 mln kWh (dane Chińskiego Ministerstwa Infrastruktury). W dwóch najbliższych latach produkcja NiMH ma wzrosnąć do poziomu 460 kWh, a litowo-jonowych do 4,5 mln kWh (dane Chińskiego Ministerstwa Infrastruktury).

Prawdopodobnie wraz ze wzrostem produkcji zmniejszy się cena jednostkowa baterii.

Wprawdzie technologia produkcji akumulatorów bardzo się rozwinęła, ale koszty ich produkcji nadal są za wysokie. Na tym polu potrzebne jest wsparcie chińskiego rządu. Jeżeli ten problem zostanie rozwiązany, rozpoczęcie produkcji przemysłowej i upowszechnienie samochodów z napędem elektrycznym nabierze przyspieszenia. nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

022_relax_eco.indd 127

127

2012-12-20 07:18:54

CZAS RELAKSU

Ekologia

Lithia - elektryczny samochód sportowy firmy CH-Auto Zdjęcia: carscoop.blogspot

cym producentów i przyspieszy rozwój nowych technologii i produkcję pojazdów ekologicznych.

Rząd chiński aktywnie uczestniczy w promowaniu pojazdów elektrycznych w Chinach, oferując dopłaty w wysokości 60 000 RMB (ponad 9 400 USD). W przypadku największych metropolii, takich jak Szanghaj, Hangzhou, Changchun, Shenzhen czy Hefei, lokalne samorządy „dorzucają” kolejne 60 000 RMB, dzięki czemu zakup samochodu elektrycznego jest w tych miastach wyjątkowo korzystny.

Przykłady chińskich „elektryków” Przykład 1. CH-Auto-Lithia Chińska firma CH-Auto, która jeszcze w 2010 roku kopiowała Ferrari 599, oferując go pod nazwą Aculeus, pokazała na targach Auto China w Pekinie prototyp sportowego samochodu elektrycznego o nazwie Lithia. Jednak Lithia ze sportowym samochodem łączy jedynie stylistyka nadwozia. Osiągi już nie są tak imponujące. Producent Lithia podaje, że w pełni naładowane akumulatory litowo-jonowe pozwalają na przejechanie około 150 kilometrów z maksymalną prędkością

170 km/h. Od 0 do 100 km/h Lithia rozpędza się w ciągu 12 sekund a ładowanie akumulatorów zajmuje siedem godzin.

Dane techniczne: Wymiary

ww Długość x szerokość x wysokość: 4502 × 2046 × 1265 mm

ww Rozstaw osi: 2700 mm ww Masa własna: 1600 kg Silnik

ww Typ: silnik indukcyjny AC ww Moc szczytowa: 201 KM, przy 7000-8000 rpm

ww Maksymalny moment obrotowy: 220 Nm 0-5000 rpm

ww Max. RPM: 11000 Bateria

ww Pojemność: 36 kWh ww Napięcie: 346 V ww Szybkie ładowanie (80%): 70 minut

ww Pełne ładowanie: 7 godzin Przykład 2. Hawtai B11 EV Firma Hawtai, to chiński producent aut, którego siedziba mieści się w Pekinie, zaś fabryki aut zlokalizowane są w Shandong.

W 2010 r. firma Hawtai wyprodukowała 60 000 samochodów.

Zdjęcia: carnewschina

W ramach projektu elektryfikacji transportu i programu „samochody elektryczne muszą być coraz będą lepsze” - Chińskie Ministerstwo Infrastruktury ujawniło nowe wymogi stawiane lokalnym producentom samochodów elektrycznych, mający na celu zwiększenie konkurencyjności ekologicznych pojazdów. Nowe przepisy weszły w życie 1 czerwca tego roku. W pracach nad wprowadzeniem nowych wytycznych, brali udział sami producenci, m.in. tak duże firmy jak Dongfeng, Chery, Changan czy SAIC. Podjęte istotne decyzje dotyczą minimalnych parametrów, jakie muszą spełniać masowo produkowane samochody elektryczne w Chinach.

Od połowy roku, każdy chiński pojazd zasilany tylko energią elektryczną musi na jednym ładowaniu utrzymać średnią prędkość 80 km/h przez co najmniej 30 min, a jego minimalny zasięg ma wynosić 80 kilometrów.

Poza osiągami, nowe wytyczne wymuszają na producentach spełnienie surowszych norm dotyczących bezpieczeństwa, jakości wykonania i niezawodności konstrukcji. Według ustawodawców, zmiana przepisów będzie czynnikiem stymulują-

Hawtai B11 EV

128

ElektroTrendy nr 6/2012

022_relax_eco.indd 128

2012-12-20 07:18:55

CZAS RELAKSU

Zdjęcia: GM-SAIC

Sail Springo EV

Ekologia

Zdjęcia: carnewschina

W 2011 roku w Szanghaju, na wystawie motoryzacyjnej Auto Shanghai, Hawtai po raz pierwszy zaprezentował model Hawtai B11 EV, będący elektryczną wersją sedana B11, który wszedł do produkcji w 2010 roku. Wymiary sedana B11, to: 4943 mm długości /1852 mm /1511 mm wysokości, zaś rozstaw osi wynosi 2764 mm.

W modelu Hawtai B11 EV, elektryczny silnik o mocy maksymalnej 80 kW napędza koła przednie.

Wyposażony jest w litowo-jonowy akumulator o napięciu 320V i pojemności 120 Ah, zaś jego zasięg na jednym ładowaniu, to 180 km.

Od zera do 80 km/h auto przyśpiesza w 14 sekund, a jego prędkość maksymalna wynosi 120 km/h.

Przykład 3. Sail Springo EV Sail Springo EV jest owocem współpracy General Motors i chińskiej firmy SAIC. Model jest napędzany za pomocą elektrycznej jednostki produkującej 116 KM mocy i 220 Nm momentu obrotowego. Maksymalnie pojazd rozwija prędkość 130 km/h, a do 100 km/h rozpędzi się w czasie 10,4 sekundy.

Silnik czerpie energię z 22 kWh baterii, którą można ładować z domowego gniazdka 220-230V.

Całkowite napełnienie baterii zajmuje siedem godzin i pozwala na pokonanie 150 km. Dla potrzebujących bardziej sportowej jazdy producent umieścił przycisk pozwalający na zwiększenie przyspieszenia o 20%.

Patrząc od przodu Sail Springo EV, od przodu przypomina trochę Chevroleta Volta (i nic w tym dziwnego skoro powstał we współpracy z GM). Jego wnętrze łączy dwa kolory biały i szary. Znajdziemy w nim dwa ekrany dotykowe, jeden z nich zastępuje standardowe tarcze zegarów.

Sail Springo EV trafi do sprzedaży w połowie przyszłego roku.

Na rynku chińskim będzie dostępny w cenie 258 000 yuanów (ok. 132 000 złotych).

Przykład 4 BAIC E-series BAIC E-series, zadebiutował na rynku chińskim w marcu 2012 roku. Samochód z zewnątrz wygląda niemal identycznie jak schodzący z rynku Mercedes klasy B, wyposażony jest w silnik elektryczny, który pozwala osiągnąć prędkość maksymalną 120 km/h. Maksymalny zasięg auta wynosi 150 km. To niezbyt wiele, biorąc pod uwagę fakt, że jest to minivan. W pojazdach tego typu często przewozi się kilka osób i bagaż. Nie mówiąc już o wyjazdach za miasto, które w tym przypadku będą raczej niemożliwe do zrealizowania.

Najważniejsze jednak jest to, że dzięki rządowym dopłatom nie będzie absurdalnie drogi. Jego prognozowana cena to około 220 000 RMB, czyli w przeliczeniu blisko 35 000 USD. Ale ostateczna cena będzie niższa dzięki dopłatom rządowym i jego cena spadnie do około 17 000 USD.

BAIC E-series. Zdjęcia: Gasgoo

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

022_relax_eco.indd 129

129

2012-12-20 07:18:56

CZAS RELAKSU

Ekologia

Przykład 6. Inne chińskie pojazdy elektryczne

Przykład 5 Chika W 2008 roku Chińczycy pokazali prototyp popularnego elektrycznego pojazdu o nazwie Chika, który nigdy nie trafił do masowej produkcji, ale był jedną z pierwszych prób zbudowania oryginalnie chińskiego samochodu, a nie jedynie podrabiania zachodnich konstrukcji.

Zdjęcia: archiwum własne autora

130

ElektroTrendy nr 6/2012

022_relax_eco.indd 130

2012-12-20 07:18:57

Ekologia

CZAS RELAKSU

Diagram: BYD

Przykład 6 - ciąg dalszy BYD AUTO / BYD K9 BYD K9, pierwszy chiński elektryczny autobus od pewnego czasu testowany jest w Europie przez przedsiębiorstwa komunikacyjne aglomeracji miejskich, tj. Frankfurt, Helsinki, Amsterdam, Kopenhaga, Madryt i Barcelona, które otrzymały od producenta po klika egzemplarzy elektrycznego autobusu, aby ocenić realne szanse na opłacalność i korzyści płynące z inwestycji w nową technologię.

Obecnie na świecie użytkowanych jest około 200 elektrycznych autobusów BYD K9. Czy będzie ich więcej, zależy od wyników testów, w których najważnymi kwestiami jest niezawodność oraz łatwy i szybki serwis.

Wymagania proekologiczne i rosnące ceny paliwa, to elementy z którymi elektryczny BYD K9 nie ma problemu. Autobus o długości 12 metrów osiągający blisko 100 km/h, mogący zabrać na po-

kład 32 pasażerów jest w 100% elektryczny, ma zasięg do 250 kilometrów, a bez włączonej klimatyzacji nawet 300 km, ładowanie baterii zajmuje 6h, przy czym połowa pojemności dostępna jest już po 30 minutach. Materiały chemiczne zawarte w baterii mogą zostać poddane recyklingowi. Ogniwa słoneczne zainstalowane na szczycie elektrycznego autobusu mogą dostarczyć więcej energii w celu uzupełnienia baterii Fe. Komputer pokładowy przekazuje kierowcy, niezbędne informacje dotyczące wszystkich parametrów pracy, podczas jazdy autobusu. Kabina kierowcy posiada dobrze regulowaną izolację akustyczną, a kierowca ma do swojej dyspozycji wentylowany, kilku położeniowy fotel.

Specjalnie zaprojektowany został układ zawieszenia wraz z elektronicznym sterowaniem pneumatyką zawieszenia, tym samym uzyskano pojazd niskopodłogowy, z dużą ilością prze-

Zdjęcie: BYD auto

Przykład 6. BYD Najbardziej obiecującą firmą w Chinach, mogącą produkować samochody i pojazdy elektryczne jest BYD (Build Your Dreams – zbuduj swoje marzenia), firma kojarzona (od 2008 r.) ze światowym inwestorem giełdowym, amerykańskim miliarderem Warrenem Buffett’em, który posiada 10% udziałów BYD, wycenianych na 230 mln USD. BYD, to obecnie największy i najpoważniejszy chiński gracz w Chinach, USA i Europie.

Firma założona została w 1995 roku w Buji, a następnie przeniesiona do Shenzhen, w prowincji Guangdong, graniczącej z Hongkongiem. Firma BYD nie tylko produkuje różne modele samochodów, ale również opracowała technologię produkcji akumulatorów litowo-jonowych przeznaczonych dla aut hybrydowych.

BYD, to również – mało kto o tym wie – producent elektrotechniki i oferujący: ww Oświetlenie: lamp, tub i taśm LED-owych oraz opraw przemysłowych i biurowych. Już w 2000 r. zostaje głównym dostawcą akumulatorów litowo-jonowych dla Motoroli, w 2002 r. do Nokii, w 2007 roku certyfikat kwalifikowanego dostawcy do Samsunga, Motoroli i Nokii, w 2008 r. tworzy własną markę BYD LED pod która sprzedaje do wielu krajów świata, w latach 2009-2010 promuje i wprowadza markę BYD LED do supermarketów w Chinach, w 2010 r. konstruuje uliczne lampy ze źródłami LED, zasilane energią uzyskiwaną dzięki panelom fotowoltaicznym i montuje na jednej z ulic Shenzhen (wzdłuż ulicy Fe Battery). ww Systemy zasilania awaryjnego ww Panele i systemy fotowoltaiczne ww Akumulatory do magazynowania energii ww Pojazdy elektryczne: • autobus elektryczny (electric bus) - model BYD K9 • samochód elektryczny (electric car) - model BYD e6

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

022_relax_eco.indd 131

131

2012-12-20 07:18:57

Ekologia

Zdjęcie: BYD auto

CZAS RELAKSU

Zdjęcie: flickr

strzeni, umożliwiający łatwy załadunek i rozładunek pasażerów oraz ich bagaży.

Szyba przednia, zajmuje 2/3 powierzchni czołowej autobusu, co umożliwia pasażerom bardzo dobre widoki i bezpieczeństwo. Srebrne nadwozie z nieprzerwanym wizualnie rzędem czarnych okien bocznych nadaje autobusowi nietuzinkową elegancję, w którego wnętrzu znajdują się wysokiej jakości czerwone i czarne skórzane wygodne fotele dla pasażerów.

Przykład 6 - ciąg dalszy-2 BYD AUTO / BYD e6 BYD e6, pierwszy chiński pełnowartościowy samochód elektryczny, do tego typu minivan, przeznaczony dla 5 osób.

Zdjęcie: buybuychina

132

BYD e6 to najbardziej zaawansowany technologicznie samochód elektryczny „made in China”, którego zasilają akumulatory litowo-żelazowo-fosforanowe o pojemności 64 kWh (dla porównania Mitsubishi I-MIEV ma 16 kWh). Ze względu na dużą pojemność akumulatorów, masa całkowita zestawu wynosi aż 2 360 kg. Jednak dzięki tak dobranym akumulatorom i systemowi odzyskiwania energii podczas hamowania (KERS) zasięg auta BYD e6 wynosi 300 kilometrów. Zużycie energii na 100 km wynosi około 21,5 kWh, co oznacza, że pakiet gromadzi około 65 kWh energii.

Taksówkarze z korporacji Pengcheng Electric Taxi Co. (spółki joint venture BYD i Shenzhen Bus Group SBG) z Shenzhen, któ-

rzy byli pierwszymi testującymi, pierwsze 100 egzemplarzy BYD e6 w wersji „taxi”, twierdzą, że realny zasięg w mieście to 250-270 kilometrów. Ładowanie za pomocą stacji szybkiego ładowania zajmuje 6 godzin, natomiast przy użyciu gniazdka 230V nawet 20h.

Firma BYD jednak ciągle rozwija swoją technologię i w przyszłości pojazd będzie można naładować w czasie krótszym, niż 2 godziny.

Już dziś w mieście Shenzhen jeździ przeszło 1 000 samochodów marki BYD o napędzie elektrycznym. Użytkownicy ze szczególnym uznaniem podkreślają ekonomikę użytkowania oraz komfort podróżowania w ciszy jaki zapewnia pojazd elektryczny.

Wyposażenie BYD e6 przewiduje: sześć poduszek powietrznych, ESP, system kontroli ciśnienia w oponach, skórzaną tapicerkę, system audio Infinity, system multimedialny z ciekłokrystalicznym wyświetlaczem o bardzo dobrej rozdzielczości i dwiema kamerami pokazującymi obraz z tyłu i z prawej strony pojazdu. Osiągi podawane przez producenta to przyspieszenie od 0 do 100 km/h w czasie 10 sekund, prędkość maksymalna 140 km/h.

Zdjęcie: thetruthaboutcars

ElektroTrendy nr 6/2012

022_relax_eco.indd 132

2012-12-20 07:18:57

Zdjęcie: BYD auto

Zdjęcie: chinacarforum

Zdjęcie: hybridcars

Ekologia

CZAS RELAKSU

Podczas manewrowania (pomimo dużej masy pojazdu) samochód bardzo dobrze skręca dzięki nisko położonemu środkowi ciężkości, który znacząco poprawia stabilność na zakrętach (baterie o masie 800 kg, umieszczone pod podłogą robią swoje). Jeżeli do tego dodamy jasną kabinę pasażerską, ciekawie zaprojektowaną deskę rozdzielczą z szerokim wyświetlaczem i dobrze spasowane elementy z wszechobecną elektryką, to śmiało możemy stwierdzić, że BYD e6 w niczym nie przypominają tanich i wyśmiewanych samochodów chińskich.

BYD albo nie BYD Teraz Polska W Polsce, podobnie jak w innych krajach, auta elektryczne na razie są bardzo drogie, a ich oferta, choć rozwojowa, jest jednak mocno ograniczona. Może miałyby szansę stać się bardziej popularne, gdyby państwo pomyślało o odpowiednich zachętach do ich zakupu i użytkowania.

Chińskie samochody i jednoślady, w tym i elektryczne można kupić w Polsce poprzez indywidualny import lub zlecając ich sprowadzenia przez wyspecjalizowane firmy. Czasem można również trafić w sklepach wielkopowierzchniowych (hipermarkety) skutery, rzadziej rowery elektryczne.

W Polsce, po wielu przymiarkach, pojawił się (wreszcie) w połowie 2011 roku importer chińskich samochodów elektrycznych. Tym odważnym okazała się spółka Automotive Europe Corporation (AEC), należąca do grupy spółek Iberia Motor Capital Group, która w Polsce zarządza także spółką Iberia Motor Company, dystrybutora samochodów marki Seat. Może też dlatego łatwiej było jej podjąć decyzję, choć łatwą ta decyzja nie była. AEC została generalnym importerem BYD na Polskę, Litwę, Łotwę i Estonię. Spółka chce oferować na początku dwa modele pojazdów: autobus BYD K9 i minivana BYD e6.

Pierwsza w Polsce prezentacja BYD e6 odbyła się w dniach 09-10 lipca 2012, w czasie konferencji „2012 International Symposium

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

022_relax_eco.indd 133

133

2012-12-20 07:18:58

CZAS RELAKSU

Ekologia

I tak nieoczekiwanie zatoczyliśmy koło i wróciliśmy do punktu wyjścia, czyli do stwierdzania, że „My jako nacja nie jesteśmy w ogóle do tego przygotowani. Nie jesteśmy nawet gotowi na zmiany, o chęciach nie wspominając. Żeby zrozumieć, to znaczy próbować zrozumieć, trzeba tam być, i to być osobiście, a do tego kilkakrotnie…”.

Zdjęcie: Iberia Motor Company

on Electric Vehicles – Triple Helix Activity Research; Energy-Technology; Policy-Clusters Platform” w Gmachu Głównym Politechniki Warszawskiej w Warszawie. Stoisko na Politechnice Warszawskiej odwiedziło ponad 300 osób, głównie przedsiębiorców i naukowców związanych z e-motoryzacją. Na konferencji pojawił się również ówczesny wicepremier Waldemar Pawlak, który w czasie swojego wystąpienia na konferencji mówił o perspektywach rozwoju napędów elektrycznych, a także o systemach rozproszonych źródeł energii, w których samochody elektryczne mogą być wykorzystywane jako swego rodzaju magazyny energii.

Firma BYD już rozpoczęła procedury homologacyjne elektrycznych pojazdów, w pierwszej kolejności do certyfikacji skierowany został autobus BYD K9 oraz minivan BYD e6.

Sprzedaż BYD’a e6 ma rozpocząć się w Polsce w 2013 roku, po uzyskaniu pełnej homologacji. Importer obiecuje 5 lat gwarancji na samochód oraz 8 lat na akumulatory. Cena jeszcze nie została ustalona. Temat jest złożony.

W Chinach oficjalny cennik zaczyna się od 369 800 RMB, czyli ponad 180 000 zł, a w głównych miastach Chin w ramach działań proekologicznych maksymalna dopłata do samochodów elektrycznych wynosi 120 000 RMB,

czyli prawie 60 000 zł. W Polsce system dopłat nie istnieje. Jedyną, sensowną szansą na sprzedaż wydają się być korporacje taksówkowe. Tylko czy zdecydują się na auta elektryczne „made in China”? Zobaczymy. Sam BYD na pewno przyczyni się do wzrostu popularności samochodów elektrycznych na świecie. Wydaje się, że w Polsce jeszcze nie jesteśmy na to gotowi.

Przykład 7. HAFEI Lobo W Polsce od prawie dwóch lat Instytut Transportu Samochodowego testuje chiński samochód elektryczny marki Hafei Lobo.

Samochód został wyprodukowany przez firmę Harbin Hafei Automobile Industry Group Co., a jego elektryczną adaptację przeprowadziła inna chińska firma, Shandong Baoya New Energy Vehicle, która deklaruje, że samochód dysponuje silnikiem o mocy 8,5 kW, a jego baterie ważą 320 kg.

Zdjęcia: archiwum własne autora

134

ElektroTrendy nr 6/2012

022_relax_eco.indd 134

2012-12-20 07:18:58

Ekologia

CZAS RELAKSU

Dla ITS-u niebieski Hafei Lobo jest ruchomym zapleczem badawczo-technicznym. W Instytucie poddawany jest testom, dzięki którym możliwe będzie określenie rzeczywistych warunków użytkowania podobnych konstrukcji na polskich drogach. Auto przeszło wielokrotnie, m.in. testy na hamowni rolkowej oraz żmudne testy drogowe w realnych warunkach ruchu drogowego.

Wady i Zalety pojazdów z napędem elektrycznym ZALETY: Pojazdy elektryczne są tańsze w eksploatacji. ww Koszt przejechania 100 km samochodem elektrycznym zamyka się w kwocie 2-10 zł, w zależności od prędkości pojazdu i kosztów 1 kWh. Dla porównania koszt przejechania 100 km samochodem spalinowym wynosi ponad 40 zł (to koszt tylko samej benzyny), wzrasta nawet dwukrotnie przy jeździe w mieście. ww Pojazd elektryczny przy jeździe miejskiej i przy chwilowym postoju na skrzyżowaniu lub przed światłami nie pobiera energii z akumulatora ponieważ silnik jest wtedy wyłączony (dodatko-

Pojazd elektryczny przy jeździe miejskiej i przy chwilowym postoju na skrzyżowaniu lub przed światłami nie pobiera energii z akumulatora ponieważ silnik jest wtedy wyłączony wa oszczędność energii). Gorzej jest w pojazdach z silnikiem spalinowym, ponieważ większość kierowców nie wyłącza silnika przy postojach na skrzyżowaniu i przed światłami, silnik spalinowy pracuje i zużywa paliwo. w w Zastosowanie silnika elektrycznego sprawia, że jest łatwo sterowalny, posiada najwyższą sprawność przy zamianie energii elektrycznej na ruch (ponad

90%, a niektóre modele nawet 98%) ww Silnik elektryczny posiada wysoki moment obrotowy już od pierwszych obrotów.

WADY: ww Przy -20°C pojemność akumulatorów spada do 50%, co spowoduje też zmniejszenie zasięgu ww Włączenie ogrzewania zmniejsza zasięg, chociaż chłodzenie silnika można też wykorzystać do ogrzewania pojazdu ww Cena konwersji (przeróbki) samochodu spalinowego na elektryczny wynosi od 5 000 zł do 40 000 zł ww Samochody elektryczne są bardzo ciche i przez to łatwiej o kolizję z pieszym ww Do kosztów eksploatacji samochodu elektrycznego dochodzi jeszcze koszt wymiany akumulatorów (ołowiowe co 2 lata, a litowe co 10 lat) Opracowano: na podstawie publikacji własnej, pt. „Raport Chiny – fakty i mity” oraz materiałów na ogólnodostępnych serwisach i portalach motoryzacyjnych i ekologicznych: carnewschina, chinacar, carscoop. blogspot, ulica ekologiczna, Gasgoo, Xinhua, ChinaDailyNews, Bloomberg, BYD.com, AEC, GM-SAIC, ShanghaiAuto, Instytut Transportu Samochodowego,

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

022_relax_eco.indd 135

135

2012-12-20 07:18:58

CZAS RELAKSU

Krzyżówka

Super nagrody!

Sponsorem nagród do naszej krzyżówki jest ElektroUnion, która przeznaczyła wyjątkowe nagrody dla 5 losowo wybranych osób, które nadeślą nam rozwiązanie.

Adres redakcji: ElektroTrendy, ul. Sieradzka 3 01-263 Warszawa, z dopiskiem krzyżówka.

Wysłanie rozwiązania krzyżówki traktowane jest jako jednoczesne wyrażenie zgody na przetwarzania danych osobowych zgodnie z ustawą

Nazwiska zwyciężców krzyżówki nr. 1 z ET nr. 5/2012, hasło: KRAJOBRAZY SA STANAMI DUSZY Anna Zaparty - Stargard Szczeciński, Agata Burewicz - Kraków, Igor Zieliński - Wrocław, Kazimierz Wiśniewski - Legionowo, Witold Spyra - Rzeszów.

Nagrody zostały wysłane pocztą

136

ElektroTrendy nr 6/2012

025__relax_dziewczyna.indd 136

2012-12-18 23:45:01

Pod prÄ&#x2026;dem Florentyna

CZAS RELAKSU

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

025__relax_dziewczyna.indd 137

137

2012-12-18 23:45:05

CZAS RELAKSU

138

Pod prÄ&#x2026;dem Florentyna

ElektroTrendy nr 6/2012

025__relax_dziewczyna.indd 138

2012-12-18 23:45:06

Pod prÄ&#x2026;dem Florentyna

CZAS RELAKSU

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

025__relax_dziewczyna.indd 139

139

2012-12-18 23:45:07

CZAS RELAKSU

140

Pod prÄ&#x2026;dem Florentyna

ElektroTrendy nr 6/2012

025__relax_dziewczyna.indd 140

2012-12-18 23:45:10

Pod prÄ&#x2026;dem Florentyna

CZAS RELAKSU

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

025__relax_dziewczyna.indd 141

141

2012-12-18 23:45:13

CZAS RELAKSU

142

Pod prÄ&#x2026;dem Florentyna

ElektroTrendy nr 6/2012

025__relax_dziewczyna.indd 142

2012-12-18 23:45:14

Pod prÄ&#x2026;dem Florentyna

CZAS RELAKSU

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

025__relax_dziewczyna.indd 143

143

2012-12-18 23:45:16

CZAS RELAKSU

144

Pod prÄ&#x2026;dem Florentyna

ElektroTrendy nr 6/2012

025__relax_dziewczyna.indd 144

2012-12-18 23:45:19

Super nagrody!

Krzyżówka

CZAS RELAKSU

Sponsorem nagród do naszej krzyżówki jest firma GRODNO, która przeznaczyła wyjątkowe nagrody dla 5 losowo wybranych osób, które nadeślą nam rozwiązanie.

Adres redakcji: ElektroTrendy, ul. Sieradzka 3 01-263 Warszawa, z dopiskiem krzyżówka.

Wysłanie rozwiązania krzyżówki traktowane jest jako jednoczesne wyrażenie zgody na przetwarzania danych osobowych zgodnie z ustawą

Nagroda PREZENT „NIESPODZIANKA”

Nazwiska zwyciężców krzyżówki nr. 2 z ET nr. 4/2012, hasło: GDY JESIEŃ ZAMGLONA ZIMA ZAŚNIEZONA Anita Bursztyn - Białystok, Katarzyna Złotek - Bielsko-Biala, Krzysztof Busiewski - Warszawa, Zenon Kudłaty - Nowy Sącz, Zofia Kosmowska - Piła.

Nagrody zostały wysłane pocztą

nr 6/2012 www.elektrotrendy.pl

025__relax_dziewczyna.indd 145

145

2012-12-18 23:45:20

ZAMÓW PRENUMERATĘ ET

50

zł

025__relax_dziewczyna.indd 146

Dostawa bezpośrednio do domu W prenumeracie jeden numer GRATIS Najłatwiejszy sposób na zakup czasopisma

2012-12-18 23:45:22

00_redakcja.indd 12

2012-12-17 12:35:05 2012-12-20 11:02:01

000_okla

12:35:05

elektrotrendy 05/2012

Najlepsze Życzenia na

Nowy Rok

Magazyn dla elektryków i nie tylko...

2013

00_redakcja.indd 13 000_okladka_ET_6_2012.indd 1

w w w . e l e k t r o t r e n d y. p l

dla Wszystkich Uczestników życia gospodarczego składa

2012-12-20 11:02:02