Transition #8 by Nederlandse Triathlon Bond

EEN UIT GAVE VAN

Magazine over Triathlon & Run Bike Run

AVON T U U R

HOU VAST

TR A IN ING

Jorik van Egdom

Abu Dhabi triathlon

2017

Gregor, Tessa en Jolanda

Zeven bestemmingen

Triatleet met

Racen als een

putten kracht

voor een

olympische missie

F1-coureur

uit triathlon

trainingsweekend

IN TERV IEW

INHOUD 06 14 16 18 22 24

I nterview Jorik van Egdom

Fit met vet

Media

Historie Luc van Lierde

J uniorenpraat

Avontuur Triathlon Abu Dhabi

COLOFON TRANSITION is het officiële magazine van de Nederlandse Triathlon Bond (NTB) met daarin aandacht voor triathlon, Run Bike Run en andere combiduursporten. De Nederlandse Triathlon Bond stelt zich ten doel de beoefening en het organiseren van multidisciplinaire duursporten te bevorderen en de belangen van de bij haar aangesloten leden (verenigingen, wedstrijdorganisaties, individuele leden) te behartigen. De NTB is aangesloten bij NOC*NSF, ETU en ITU. Transition magazine verschijnt zes keer per jaar. Het volgende nummer verschijnt in week 22 — 2017.

30 32 34 38 40 42

Werkplek

Column Eigenwijzerman

rainingsweekT enden

Fotograaf Arjan Baggerman

Triathlongevoel

50 52 54 58 60

Zij-instromer: Lisa Westerhof

D e trainingsdag

A llround: Maud Golsteyn

Wisselzone

Spotlight

T riathlon als houvast

Uitgever Nederlandse Triathlon Bond Hoofdredactie Roel Kerkhof Coranthijnestraat 22 / 9715 RH Groningen T 050 – 5715440 E roel@transition.nl Eindredactie Nederlandse Triathlon Bond

Beeld: Arjan Baggerman, Maarten Bikker, Tim Buitenhuis, Alex Caparros, Delly Carr, Marnix Cornelissen, Victoria Cottam, Charlie Crowhurst, Clarisse Henriquez, Chris Hitchcock, Erik Homan, Sonja Jaarsveld, Yeray Menendez, Jan Moerman, Nigel Roddis, Janos Schmidt, Romy Louise van Schoonveld, Filipe Ricardo da Silva Pereira, Gees Voorhees, Phil Walters, Peter Witek, Tommy Zaferes

Redactieraad Christie Brouwer, Martijn Keijsers, Jeroen Boot

Beeld cover Tommy Zaferes

Medewerkers Delly Carr (fotografie), Marcia Jansen, Richard Jong-A-Pin, Marc van der Kort (fotografie), Pieter van der Meer, Janos Schmidt (fotografie), Norbert Veringmeier

Advertenties, verspreiding en druk Ying Media bv Zwarteweg 3 / 8603 AA Sneek T 06 – 10042999 E info@yingmedia.nl

Art-direction & vormgeving Totenmetontwerpen.nl Jeroen Boot en Mirko Meerwaldt

Abonnementen Leden van de Nederlandse Triathlon Bond krijgen Transition magazine zes keer per jaar gratis toegestuurd. Niet-leden betalen voor een los jaarabonnement € 37,-. Abonnees in het buitenland hebben de keuze tussen een digitale Transition (€ 37,- per jaar) of een gedrukt magazine thuisgestuurd krijgen (€ 70,30, inclusief verzendkosten).

Aan dit nummer werkten mee Tekst: Marijn Abbenhuis, Jeroen Boot, Hans Janmaat, Andy Koolmees, Jeroen Kreule, Marcelino Lopez, Roelof Lovink, Peter-Jan Mol, Miriam van Reijen, Paul Schermers, Thomas Sijtsma, Guido Vroemen, Mirjam Weerd, Finn Zwager

Jaarabonnementen worden tot wederopzegging aangegaan. Opzegging van een abonnement kan tot uiterlijk 1 december van het lopende abonnementsjaar, daarna wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Adreswijzigingen dienen uiterlijk een maand voor het verschijnen van de eerstvolgende uitgave van Transition magazine te worden doorgegeven. Dit kan door een e-mail te sturen naar info@triathlonbond.nl of per post via Postbus 1267, 3430 BG Nieuwegein. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd door middel van druk, digitaal of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.

TRANSITION

VER ANDERING

Sport is in vele opzichten een afspiegeling van de samenleving. Maar als het om verandering gaat blijkt de sportwereld soms hardnekkig vast te houden aan oude gewoonten en (spel)regels. Zo drijft de wielerwereld op conservatieve krachten en laat de voetbalbond FIFA zich al jaren kennen als een moeilijk te slechten bolwerk van achterhaalde tradities. De jarenlange discussies over het invoeren van technische hulpmiddelen die scheidsrechters ondersteunen bij het nemen van de juiste beslissingen onderstrepen dit maar weer eens. Triathlon is een nog jonge sport en is daardoor minder behept met een rugzak aan historie. Vooral in de beginjaren gingen de veranderingen snel, zowel op het gebied van materiaal, training, voeding, organisatie als regelgeving. Tekenend was dat de wielerwereld innovaties uit de triathlonsport ging overnemen. Greg Lemond dankte er een Tour-zege aan. Heilige huisjes moesten er uit praktische en pragmatische overwegingen aan geloven. Zoals het afschaffen van het stayerverbod in topwedstrijden op de korte afstanden. Praktisch onuitvoerbaar bij een breder wordende top, pragmatisch omdat de triathlonsport aansluiting wenste bij de olympische familie. Na de Spelen van Sydney in 2000 leek het format van de triathlon vast te liggen met de olympische afstand en de hele triathlon als ijkpunten. Kleine veranderingen vonden er – zoals het een zich ontwikkelende sport betaamt

– door de jaren heen natuurlijk nog steeds plaats. Maar inmiddels wordt ook gemorreld aan het format. Weliswaar buiten de ITU om, maar de wereldtriathlonbond snapt ook dat er misschien meer nodig is om de triathlonsport bij een breder publiek voor het voetlicht te brengen dan nu gebeurt. Het Internationaal Olympisch Comité wil meer actie getuige nieuwe sporten als skateboarden en wedstrijdklimmen die aan het olympisch programma van de Spelen in Tokyo zijn toegevoegd. De ITU wil daarom graag de spectaculaire Mixed Team Relay als triathlononderdeel op de Spelen. Het maakte eind vorig jaar ook bekend in combinatie daarmee het vervangen van de olympische afstand door de sprintafstand op de Spelen voor te willen stellen. Ik had daar aanvankelijk mijn vraagtekens bij. Ik behoor dan ook tot de generatie die zijn eerste stappen in de triathlonsport zette met beelden van de Ironman Hawaii en Holland Triathlon Almere op het netvlies gebrand. Het afschaffen van het verbod op stayeren medio jaren negentig van de vorige eeuw was in mijn ogen al een enorme gotspe. En waarom niet de hele op de Spelen voor de kroning van de ultieme sportman? Tegelijk zie ik ook dat triathlonwedstrijden voor buitenstaanders regelmatig een weinig boeiend verloop hebben, zeker als dit niet goed in beeld wordt gebracht. Vorige maand vond op het Australische Hamilton Island de eerste race van de nieuwe Super League Triathlon plaats. Korte races, afwijkende formats, compacte parkoersen en actie van begin tot eind. Ik was om. Dit is ook fantastisch. Maar intussen wel gewoon ook de olympische afstand, de halve en de hele triathlon blijven doen om de toch al rijke triathlonhistorie – al is die nog relatief jong – met nog meer mooie sportmomenten aan te vullen.

Roel Kerkhof Hoofdredacteur

Beeld Nigel Roddis/Getty Images

e leven in een tijd waarin veranderingen in onze persoonlijke leefomgeving sneller plaatsvinden dan ooit tevoren. Social media beheersen anno 2017 een groot deel van het dagelijkse ritme van veel mensen. En dat terwijl Facebook tien jaar geleden net gemeengoed begon te worden, de eerste tweets nog niet zo lang de wereld rond gingen en Instagram, Whatsapp en Snapchat – om er maar een paar te noemen – slechts vage hersenspinsels waren.

TRANSITION

Triatleet met een

INTERVIEW

Jorik van Egdom beleefde vorig jaar een superseizoen. Hij werd onder meer Europees kampioen Run Bike Run bij de elite, veroverde brons en de wereldtitel <23 bij het W K Run Bike Run en als uitsmijter was er de wereldtitel <23 op de olympische afstand in het Mexicaanse Cozumel. Hij werd er onder meer Spor tman van het Jaar in Veenendaal en van de N TB mee. Wereldtriathlon bond IT U noemde hem de Biggest Menâ&#x20AC;&#x2122;s R ising Star van 2016. Voor de volgende maand 22 jaar wordende triatleet zijn het echter slechts tussenstappen op weg naar een veel groter doel: Olympisch kampioen worden.

Tekst Roel Kerkhof Beeld Delly Carr, Sonja Jaarsveld, Yeray Menendez, Janos Schmidt/ITU

TRANSITION

orik van Egdom steekt zijn ambities niet onder stoelen of banken. Heeft hij ook nooit gedaan. Niets minder dan olympisch goud telt voor hem, in 2024. “Bijna niemand presteert in zijn eerste Olympische Spelen goed, dus daar wil ik ook geen verwachtingen over uitspreken. Voor Tokyo is daarom plaatsing mijn primaire doel om daar ervaring op te doen met een olympische race. Maar voor 2024 is mijn doel heel duidelijk: Goud. Punt.”

VERGETEN TE GENIETEN

Die ambitie is zo sterk dat al het andere niet meer waarde lijkt te hebben dan een tussenstap op weg naar dat ultieme doel. “Daardoor vergeet ik soms te genieten van de successen die ik nu heb. Na de wereldtitel in Cozumel hebben anderen zoals bondscoach Louis Delahaije, mijn trainer Rob Barel, familie en vrienden me erop moeten wijzen dat ik toch echt even de wereldtitel moest gaan vieren, dat ik iets leuks moest gaan doen. Even de focus van de triathlon af. Ik heb zelfs wat alcohol gedronken, iets wat ik normaal nooit doe”, bekent de geheelonthouder na enig doorvragen. Ook wanneer hem wordt gevraagd hoe hij op het afgelopen seizoen terugkijkt, is er weer die blik vooruit. Natuurlijk is hij supertrots, zegt Van Egdom, maar een belangrijke conclusie is ook dat het afgelopen seizoen te wisselvallig

was. “Het streven is om dit jaar veel constanter te worden. Ik heb enorme uitschieters naar boven gehad, maar er zijn ook grote uitschieters de andere kant op geweest. Iets ertussenin was er eigenlijk niet. Pieken in de belangrijkste wedstrijden lukt me wel, daar ligt het niet aan. Maar in de andere wedstrijden ben ik vaak niet goed genoeg. Om mijn ITU-ranking te verbeteren en straks voldoende olympische kwalificatiepunten te kunnen scoren zal ik veel constanter moeten worden. Je hebt meer aan regelmatig een toptien klassering dan één of twee keer winnen en voor de rest ver buiten de toptien finishen.” Is hij niet veel te streng voor zichzelf? Van Egdom vindt van niet. Hij weet wat hij wil en wat er voor nodig is dat te bereiken. Daarin zijn geen concessies mogelijk. “Om het allerhoogste te willen bereiken moet je streng voor jezelf zijn; dan moet 24 uur per dag, 365 dagen per jaar alles om sport draaien. Als ik bijvoorbeeld na een wedstrijd een reisdag heb dan probeer ik voor de reis eerst nog even de benen los te gooien met een lichte training, zodat ik daarna zo snel mogelijk de training weer kan oppakken. Je kunt niet denken; morgen is er weer een dag. Denk je dat elke keer, dan verlies je in een jaar best veel trainingsdagen. Zelfs voor het WK Run Bike Run lag ik ’s morgens nog in het zwembad voor een lichte zwemtraining.”

GUNFACTOR

Transition spreekt Van Egdom een week na de Super League Triathlon, een nieuwe wedstrijdenreeks die vorige maand van start ging op het op het Australische Hamilton Island (zie kader op pg. 11). Eerder was hij ook al welkom bij de Island House Triathlon op de Bahama’s, een maand na zijn wereldtitel in Cozumel. Voor beide evenementen wordt een beperkt aantal toptriatleten geïnviteerd. Volgens Van Egdom zijn beide uitnodigingen niet alleen te danken aan zijn prestaties. “Zoiets is ook een kwestie van gunnen. Als je een groot ego hebt of erg gesloten bent, word je ook niet snel gevraagd. Gelukkig kan ik met iedereen goed opschieten. Dat was vroeger op school wel anders”, lacht

hij. “Ik had weinig vriendjes en was snel boos. Toen ik ging sporten verdween dat.” Hij was in Australië blijven plakken en verbleef in een AirBnB bij een ouder echtpaar in Gold Coast. Van daaruit vloog hij naar NieuwZeeland voor deelname aan de World Cup in New Plymouth om daarna naar Gold Coast terug te keren voor de tweede race in de World Triathlon Series. Van Egdom viel in New Plymouth uit na een valpartij met het fietsen en moest vervolgens ook de race in Gold Coast aan zich voorbij laten gaan. Hij moet dat allemaal zelf betalen. Ondanks de successen van 2016 hebben zich nog geen nieuwe sponsors aangediend. “Het organiseren en financieren is bijna nog zwaarder dan het trainen”, klinkt het. “Sponsoring blijkt lastig. Ik moet het eerst maar bij de grote jongens laten zien. Gelukkig heb ik hele lieve ouders en een hele lieve vriendin. Haar HondenHotel is een belangrijke partner in mijn traject.”

WIELRENNEN MOCHT NIET

Van Egdom zette zijn eerste stappen als triatleet in Veenendaal, waar hij nog steeds woont. “Als klein jongetje wilde ik wielrenner worden, maar dat mocht niet van mijn ouders. Die vonden dat te gevaarlijk met al die valpartijen. Dus ging ik net als mijn vader, een goede hardloper, hardlopen. Zoals zoveel jongetjes wilde ik op mijn vader lijken. Hij was mijn grote voorbeeld. Ik werd Nederlands kampioen cross bij de D-junioren, maar vroeg me al snel af of ik hier verder mee wilde. Op de middelbare school moest ik in die tijd mij profiel gaan kiezen. Dat betekende nadenken over wat ik later wilde worden. Ik wilde toen al topsporter worden. Als hardloper zou je dan tegen Kenianen moeten lopen. Mijn vader was inmiddels triathlon gaan doen bij VZC in Veenendaal. Dat leek mij ook wel wat; kon ik toch fietsen.” Op zijn dertiende deed hij zijn eerste triathlon. “Dat was een clubwedstrijdje – een sprinttria-

Om het allerhoogste te willen bereiken moet je streng voor jezelf zijn; dan moet 24 uur per dag, 365 dagen per jaar alles om sport draaien.”

010

TRANSITION

thlon – van VZC op dinsdagavond. Ik had er niet echt voor getraind, had nog nooit gezwommen. Voor het fietsen leende ik een racefiets. Het fietsen ging wel goed, maar tijdens het lopen kreeg ik meteen kramp in beide hamstrings. Op het enige onderdeel dat ik wel beheerste lukte niets meer. Toen leerde ik al dat je op alle drie de onderdelen goed moet zijn om een goede triatleet te kunnen worden.” Daarna ging het snel. Er volgden nationale titels bij de junioren en in 2012 kreeg het toen zestienjarige talent een plekje binnen het nieuw opgerichte Team4Talent. Al snel kwamen de eerste internationale titels bij de junioren en in 2014 veroverde Jorik zijn eerste van drie nationale titels sprinttriathlon bij de elite. Nadat Team4Talent in 2015 de aandacht volledig verlegde naar de lange afstand vond Jorik onderdak bij het Triteam Rotterdam, waarmee hij vorig jaar de Lotto Eredivisie Triathlon won. Intussen zette hij bij de neosenioren (<23) zijn jacht op internationaal eremetaal voort. De wereldtitel op de olympische afstand vormt daarin een absoluut hoogtepunt in zijn nog jonge carrière.

Aanvallen hoort wel een beetje bij mij. Ik wil risico nemen en knallen om te kunnen winnen. Maar het gevolg is dat ik me wel eens volledig opblaas op de fiets. Wil ik constanter presteren dan zal ik misschien wat vaker op save moeten spelen.”

MOEIZ AME SEIZOENSTART

Zo goed als 2016 was, zo moeizaam is 2017 begonnen. Naast de val in New Plymouth moest Van Egdom een week voor de openingswedstrijd van de World Triathlon Series in Abu Dhabi een verstandkies laten trekken. “Ik had al een tijdje flink pijn en het trainen ging minder. Ik mocht vervolgens een week lang niet zwemmen en stond daardoor niet honderd procent aan de start. De dag voor de Super League Triathlon hing en zat ik vervolgens een hele dag boven het toilet als gevolg van een virusinfectie. Ik viel vier kilo af, maar op een dieet van witte rijst en elektrolytendrankjes kon ik op dag twee toch van start.” Hij werd vervolgens op halve kracht knap vierde in de tijdrit en eindigde ondanks het missen van de eerste dag toch nog als vijftiende, olympisch kampioen Alistair Brownlee zelfs achter zich latend. “Je wilt graag winnen en je voor de volle honderd procent kunnen inzetten, dus was het wel jammer dat ik niet op mijn best was.” Hij beseft dat het verwachtingspatroon bij de buitenwereld is gestegen na afgelopen jaar. “Maar ik sta daardoor nu niet extreem

011

Super League Triathlon Vorige maand vond op Hamilton Island, een vakantieparadijs voor de Australische oostkust, de eerste wedstrijd uit de nieuwe Super League Triathlon plaats. Het driedaagse invitatie-evenement werd buiten de wereldtriathlonbond ITU om georganiseerd. Tweevoudig Ironman Hawaii winnaar Chris McCormack is medeoprichter. Het regende na afloop loftuitingen van zowel atleten, toeschouwers als media. Met korte races, compacte parkoersen en een prachtige locatie zette het evenement zichzelf in de etalage. Mede doordat de organisatie gratis beelden ter beschikking stelde was er veel media-aandacht. Geschat wordt dat wereldwijd 50-60 miljoen mensen beelden van de races hebben gezien. Jorik van Egdom was één van de 25 uitgenodigde atleten. Hij is enthousiast. “Het was een enorm gave ervaring en het was allemaal zeer professioneel georganiseerd. Alles draaide om de atleten. Daar kan de ITU nog wat van leren. Door het format van de races bleef het veld dicht bij elkaar en waren er tal van tactische mogelijkheden. Leuk voor de atleten en spectaculair voor de toeschouwers. Ik denk wel dat dit de toekomst is voor de triathlonsport.” Ook ITU-president Marisol Casado liet zich in dergelijke bewoordingen uit. Enig kritiekpuntje: Er was (nog) geen vrouwenrace. Deze is

zenuwachtig aan de start of voel meer druk. Ik kan daar wel goed mee omgaan en vind dat mentale deel van topsport juist heel mooi. Daarbij kan ik rekenen op hulp van mijn vader, die zelf op hoog niveau heeft gelopen, en Rob deelt natuurlijk ook zijn ervaring.”

vraag ik mezelf ook wel eens af: Waar ben je nu weer mee bezig. Dan kost het enorm veel energie om een klein gaatje te slaan en dan word ik weer teruggepakt. Wil ik constanter presteren dan zal ik misschien wat vaker op save moeten spelen.”

Met het traject dat Van Egdom voor ogen heeft moeten ook keuzes worden gemaakt. In wedstrijdtactiek. En in de races die worden gedaan. Racen voor een goede ranking betekent bijvoorbeeld dat Van Egdom zijn natuurlijke drang om aan te vallen ietwat moet leren beteugelen. “Aanvallen hoort wel een beetje bij mij. Ik wil risico nemen en knallen om te kunnen winnen. Maar het gevolg is dat ik me wel eens volledig opblaas op de fiets. Soms

W TSGF DILEMMA

Ook is Van Egdom in een innerlijke tweestrijd ver w ik keld ten aanzien van de World Triathlon Series Grand Final in Rotterdam. “Het is superleuk dat het in eigen land is, maar het maakt het voor mij ook superlastig. Ga ik voor een constant seizoen in de hoop daarmee bij de elite te kunnen starten of doe ik mee bij de neosenioren en piek ik op die wedstrijd. Voor eigen publiek je wereldtitel

overigens wel voor de volgende editie voorzien. Wat Van Egdom bijzonder bijbleef was de onderlinge interactie tussen de atleten. “Normaal ben je bij ITU-wedstrijden vooral als nationaal team in je eigen nationaal tenue actief. Nu was je met 25 atleten bij elkaar, zonder coaches en begeleiding – de organisatie zorgde voor alles – en droegen we allemaal dezelfde kleding. Dat zorgde voor een hele gemoedelijke onderlinge sfeer. Zo relaxed heb ik bij een triathlonrace niet eerder meegemaakt.”

012

TRANSITION

PALMARES JORIK 2012 2

EK Run Bike Run junioren 2

EK crosstriathlon junioren

2013 1

WK crosstriathlon junioren 1

WK Run Bike Run junioren

2014 1

lende disciplines, waaronder Run Bike Run en crosstriathlon, wordt er om de wereldtitels gestreden. “Dat kriebelt wel, maar het valt tegelijk met een hoogtestage van het NTC. Ik zoek nog naar een oplossing.”

NK sprinttriathlon elite 1

NK crosstriathlon elite

2015 1

EK Run Bike Run sprint <23 2

EK Run Bike Run sprint elite 1

WK crosstriathlon <23 1

NK sprinttriathlon elite 1

NK crosstriathlon elite

2014 1

EK Run Bike Run elite 3

WK Run Bike Run elite 1

WK Run Bike Run <23 1

ETU Cup Rotterdam elite 1

WK triathlon OA <23 1

NK sprinttriathlon elite

mogen verdedigen is prachtig, maar tegelijk telt er maar één resultaat: Winst. Ik kan voor de buitenwereld eigenlijk alleen maar verliezen, terwijl een tweede plaats natuurlijk ook gewoon heel goed is. Word ik echter met een mindere wedstrijd vijftiende bij de elite dan zal iedereen dat knap vinden. Daar komt nog bij dat een 25ste plaats in de Grand Final meer punten oplevert dan de wereldtitel <23 jaar. Vraag is dus: Ga ik voor de ranking of voor dat ene resultaat?” De focus op het verbeteren van de ITU-ranking via deelname aan World Cups en de World Triathlon Series, betekent ook dat er minder ruimte is voor Run Bike Runs en crosstriathlons, disciplines waarin Van Egdom als junior en neosenior internationaal zo succesvol is geweest. Het eerste ITU Multisport Festival dat eind augustus wordt gehouden in het Canadese Penticton lonkt. In verschil-

Beide disciplines vallen volgens hem echter prima te combineren met zijn olympische triathlonambities. “Als je geen Run Bike Run kunt winnen, kun je ook geen triathlon winnen. En thuis zit ik standaard minimaal één keer per week op de mountainbike. Je komt daarmee in training makkelijker in de hogere hartslagzones en bovendien is het supergoed voor je techniek. Ik verbaas me erover hoe slecht driekwart van de triatleten door een bocht rijdt. Het wordt onderschat hoeveel voordeel je kunt hebben van een goede fietsbeheersing.”

ZWEMMEN

En dan is er nog het zwemonderdeel, Van Egdom’s achilleshiel. Ook tijdens het WK triathlon <23 jaar kwam hij achteraan het pak uit het water. “Bij de neosenioren zijn er echter maar een stuk of vijf, waaronder ik, die echt goede fietsers zijn. In de World Triathlon Series zijn er vijftig atleten die hard kunnen rijden. Daardoor kun je een foutje in de wedstrijd – zoals er niet bij zitten na het zwemmen – bij de neo’s nog opvangen. In de World Cup of World Triathlon Series wordt dat meteen afgestraft. Op tien seconden de aansluiting missen na het zwemmen, kost dan zoveel extra energie die je moet aanwenden dat het negatief doorwerkt in de rest van je wedstrijd.”

013

Van Egdom is zich ervan bewust dat het zwemonderdeel beter moet wil hij straks om de gewenste hoofdprijs mee kunnen dingen. “Maar dat geldt ook voor het lopen”, relativeert hij. Maar het is wel een dingetje, ook al omdat de buitenwereld hem er bij voortduring op blijft wijzen. “Maar in de Europa Cup kom ik inmiddels keurig in de grote groep uit het water. In de World Cup en World Triathlon Series lukt dat alleen nog niet. In training gaat het prima en ook de eerste 400-500 meter zwemmen heb ik alles nog goed onder controle, maar daarna zak ik te vaak keihard door het veld terug. Door kleine zaken als water binnen krijgen verlies ik dan mijn focus op de techniek en val ik in oude patronen terug. Het zwemmen is nog te weinig een automatisme.” Met schema’s van NTC-coach Jordi Meulenberg wordt daar nu hard aan gewerkt. De samenwerking met NTB/NTC is pas recent goed echt op gang gekomen. Van Egdom is er blij mee. Hij reist regelmatig naar Sittard om mee te trainen en gaat mee op trainingskampen. Dat dit vrij lang heeft geduurd, had volgens de atleet enerzijds te maken met het gecentraliseerde programma richting Rio en de selectiefocus binnen het NTC op zwemmen. Anderzijds lag dat aan hemzelf. “Ik geloofde enkele slechte verhalen die ik hoorde. Uiteindelijk besloot ik om het toch maar eens zelf uit te zoeken. De samenwerking blijkt fijn.”

OOST WEST, THUIS BEST

Maar naar Sittard verhuizen ziet hij voorals-

Rob Barel heeft een schat aan ervaring en past als trainer het beste bij mij. Wat begon met aanwijzingen bij de zwemtraining is uitgegroeid tot het maken van volledige trainingsschema’s. We hebben een heel bijzondere klik. Al zeven jaar lang leert hij me elke dag nog wat nieuws.”

nog niet zitten. “Ik heb thuis alles goed voor elkaar, met voldoende badwater, een mooie trainingsomgeving, fijne trainingspartners en Rob Barel als coach. Rob heeft natuurlijk een schat aan ervaring en past als trainer het beste bij mij. Wat begon met aanwijzingen bij de zwemtraining is uitgegroeid tot het maken van volledige trainingsschema’s. We hebben een heel bijzondere klik. Al zeven jaar lang leert hij me elke dag nog wat nieuws.” In Sittard zou hij voor zijn gevoel bovendien teveel het leven van een triathlonmonnik moeten gaan leiden. “Opstaan, zwemmen, eten, fietsen, lopen, eten, slapen. Dat werkt niet bij mij. Voor mij zijn een stabiele, vertrouwde

thuisomgeving en tijd om met vrienden en familie door te kunnen brengen belangrijk. Dat ik nu zes weken van huis ben voor de Super League Triathlon, de World Cup in New Plymouth en de WTS-race in Gold Coast vind ik best lang. Ik krijg geen heimwee of zo, maar bij drie weken ligt voor mij toch wel een beetje de grens. Het leven uit de koffer is niet zo aan mij besteed. Maar omdat het nodig is om het doel te bereiken dat ik voor ogen heb, doe ik het toch.”

014

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

eten als een triatleet GA JE DIT JAAR JE EERSTE TRIATHLON DOEN? OF WIL JE SNELLER ZIJN DAN OOIT? HET LOONT OM NIET ALLEEN AANDACHT TE BESTEDEN AAN JE TRAININGEN MAAR OOK OM JE VOEDING EENS ONDER LOEP TE NEMEN. VOEDINGSCOACH MIRIAM VAN RIJEN BEANTWOORDT DE VIJF BELANGRIJKSTE VOEDINGSVRAGEN. VOEDING

HEB IK SPECIALE VOEDING OF VOEDINGSSUPPLEMENTEN NODIG?

Zelfs professionele sporters die gemiddeld meer dan twintig uur per week sporten hebben het meest baat bij gewone, gevarieerde voeding. Voldoende groenten en fruit, eiwitten uit vlees, vis en peulvruchten, wat noten, zuivel en volkoren granen. Deze voedingsmiddelen voorzien je in principe van alle vitaminen en mineralen die je nodig hebt. Een van de belangrijkste voorwaarden voor gezonde voeding is variatie. Kies zoveel mogelijk verschillende soorten groenten en fruit en wissel volkorenpasta af met (zoete) aardappel, volkoren couscous of zilvervliesrijst. Ook supplementen zijn in de meeste gevallen niet nodig. Door gevarieerd te eten krijg je stoffen als calcium, magnesium, kalium en zink voldoende binnen. Er zijn twee uitzonderingen: Een vitamine D en een omega-3 supplement kunnen geen kwaad. De meeste Nederlanders hebben namelijk (zeker aan het eind van de winter) een vitamine D tekort en eten te weinig vette vis om voldoende omega-3 vetzuren op te nemen.

DINGEN KAN IK BETER 2 WELKE LATEN STAAN? Veel (top)sporters hanteren de 80-20 regel. 80% van wat ze eten bestaat uit gevarieerde producten, groenten, fruit, peulvruchten, volkoren granen, vis en vlees. De overige 20% bestaat uit producten die ze vooral lekker vinden. Je hoeft je in principe geen producten te ontzeggen. Af en toe iets eten dat je lekker vindt kan geen kwaad voor je prestatie. Maar wel met mate. Iets lekkers eten na een in-

tensieve trainingsperiode of wedstrijd kan een fijne manier zijn om te genieten van je prestatie en je inzet te belonen. Pas wel op met wat je eet de dag vóór een wedstrijd. Dan laat je vetrijke, vezelrijke of pittige voeding liever staan. Ga de dag voor de wedstrijd ook niet experimenteren met nieuwe producten – je weet immers niet hoe je lijf daarop reageert.

WAT EN WANNEER MOET IK ETEN VÓÓR EEN TRAINING?

Om er voor te zorgen dat de energie uit je maaltijd opgenomen is en geen maag- en darmklachten veroorzaakt eet je het liefst twee tot drie uur voor je training je laatste volledige maaltijd. Zeker als er intensieve (hardloop)trainingen of wedstrijden op het programma staan is het verstandig zeker twee uur te wachten met sporten nadat je hebt gegeten. In het laatste kwartier voor zo’n training kun je eventueel nog een kleine snack nemen met weinig vezels en vet, bijvoorbeeld een bakje vruchtenyoghurt, een rijpe banaan of een handje rozijnen. Ga je fietsen dan hoef je doorgaans minder voorzichtig te zijn met wat je eet. Tijdens het fietsen is er weinig tot geen schokbelasting. Deze schokbelasting – kenmerkend voor hardlopen – levert een groter risico op maag- en darmklachten. Kijk ook goed naar de omvang van je training en hetgeen je eet. Ga je 5 kilometer lopen dan is het echt niet nodig om daarvoor drie borden pasta te eten. Staat er een training of wedstrijd op de planning die langer dan twee uur duurt? Zorg dan vooral dat je de dag vóór de training voldoende koolhydraten hebt gegeten. Een salade of kom soep de avond ervoor is dan niet zo verstandig.

Voor alle voeding die je in een wedstrijd wilt gebruiken geldt: Test het eerst in een aantal trainingen uit om te kijken hoe het (be)valt.

015

lichaam de grote hoeveelheid koolhydraten beter opnemen. Tijdens het zwemmen is het vrijwel onmogelijk om energie in te nemen. Neem bij wedstrijden langer dan 60 minuten daarom net voor de start nog 250 ml sportdrank of een energiegel met 200 ml water. Neem de eerste portie sportdrank of gel zodra je goed en wel op de fiets zit en neem vervolgens elke 20 minuten iets (een paar flinke slokken sportdrank of een sportgel met water). Leg, afhankelijk van de afstand, een paar gelletjes of een bidon sportdrank in de wisselzone klaar om mee te nemen tijdens het lopen. Stop ze weg in je triathlonpakje of (bij langere afstanden) gebruik je fans of een hardloopbelt. Neem ook tijdens het lopen elke 20 minuten energie in. Geen fan van sportdrank of gels? Je kunt ervoor kiezen om tijdens het fietsen repen of bijvoorbeeld rijpe bananen te eten. Maar bedenk wel dat deze moeilijker door het lichaam worden opgenomen en dat kauwen tijdens intensieve inspanning niet eenvoudig is. Doe je vooral mee aan een wedstrijd om deze op een rustig tempo te volbrengen? Dan zijn bananen of rozijnen onderweg geen probleem.

WAT MOET IK ETEN NA EEN TRAINING OF WEDSTRIJD?

In de circa twee uur na je training heeft je lichaam behoefte aan bouwstoffen. Het is daarom verstandig om zo snel mogelijk na je training iets te eten met een combinatie van eiwitten, koolhydraten en een klein beetje vet. Een speciale hersteldrank is een optie maar een gewone maaltijd werkt net zo goed. Denk bijvoorbeeld aan yoghurt (of kwark) met muesli en fruit, een volkoren boterham met pindakaas en banaan of zilvervliesrijst met kip en groenten. Ben je na je training of wedstrijd nog een tijdje onderweg dan kan je het beste iets meenemen dat je direct kunt consumeren. Een pakje chocolademelk is ideaal. Onderzoek heeft laten zien dat de combinatie van eiwitten en suikers in chocolademelk net zo goed zijn voor je herstel als (duurdere) hersteldranken. Het voordeel van de melk is bovendien dat je ook meteen je vocht aanvult. Per uur sport verlies je zo’n 500-1.000 ml aan vocht. Om goed te

herstellen drink je bij voorkeur anderhalf keer de hoeveelheid die je bent verloren. Dus een uur sporten betekent dat je 750 tot 1.500 ml extra moet drinken. Je kunt hier al mee beginnen door voor het sporten wat meer te drinken.

Sommige sportgels bevatten cafeïne. Cafeïne kan je prestatie aanzienlijk verbeteren. Bewaar deze gels echter niet alleen voor het laatste deel van je race, maar neem ze met regelmatige tussenpozen vanaf de start. Het meeste baat heb je bij een dosering van 6 mg per kg lichaamsgewicht, verdeeld over de hele wedstrijd. In een sportgel zit vaak zo’n 50-75 mg. Er zijn ook speciale winegums met cafeïne. Deze kun je eenvoudig onder de rand van je triathlonpakje stoppen voor als je energie begint op te raken.

WAT MOET IK ETEN TIJDENS EEN RACE?

Duurt je wedstrijd korter dan een uur? Dan is het niet nodig om energie aan te vullen. Wat water kan je helpen om je wat beter te voelen als het erg warm is, maar zelfs dit is niet per se nodig. Voor wedstrijden tussen de 60 en 120 minuten neem je het liefst 45-60 gram koolhydraten per uur. In een sportgel zit ongeveer 25 gram. In een halve liter sportdrank zo’n 30-35 gram. Duurt je wedstrijd langer dan 120 minuten dan is 60-90 gram koolhydraten per uur de richtlijn. Neem je meer dan 60 gram per uur in, zorg dan voor combinaties van verschillende koolhydraatbronnen zoals glucose en fructose of glucose en maltodextrine. Door de combinatie kan je

Over de auteur Miriam van Reijen is Run Bike Run atlete, bewegingswetenschapper en voedingsen gezondheidscoach. Ze schrijft regelmatig semiwetenschappelijke artikelen over voeding voor Runner’s World, Brooksrunning.nl, Sportgericht, Matchmagazine, Shesports.nl en Start to Run. Samen met Barbara Kerkhof schreef ze Het hardloperskookboek, waarvan onlangs het tweede deel verscheen.

014

TRANSITION

FIT MET VET Z

o biedt vet een beschermende laag rondom je organen, is vet onderdeel van de celwanden (membranen), zorgt vet voor de opname van bepaalde (vetoplosbare) vitaminen (A, D, E en K), stimuleert het de productie van hormonen en fungeert het als brandstof om te kunnen ademen, eten te verteren én hard te lopen. Eet je als sporter te weinig vet dan verhoog je bovendien het risico op blessures, vermindert je uithoudingsvermogen en – raar maar waar – beperk je het vermogen om vet te verbranden. Bij een dagelijkse energiebehoefte van 2.500 kcal zou je – voor gewichtsbehoud – zo’n 825 gram suiker (voornamelijk koolhydraten) of

LEES EEN WILLEKEURIG ARTIKEL OVER VOEDING EN SPORT EN DE BORDEN PASTA EN DE EIWITSHAKES VLIEGEN JE OM DE OREN. KOOLHYDRATEN HEBBEN WE NODIG ALS ENERGIEBRON VOOR (INTENSIEVE) INSPANNING EN EIWIT ZORGT VOOR DE OPBOUW EN HET HERSTEL VAN ONZE SPIERCELLEN, ZO LUIDT DE BOODSCHAP. HET NUT EN DE NOODZAAK VAN VET WORDT DAARBIJ NOGAL EENS OVER HET HOOFD GEZIEN. VET VERVULT ECHTER EEN AANTAL BELANGRIJKE FUNCTIES IN JE LICHAAM. VOEDING

275 gram boter (voornamelijk vet) kunnen eten. Beide leveren evenveel energie. Eén gram koolhydraten levert je namelijk maar 4 kilocalorieën (kcal) terwijl één gram vet in meer dan de dubbele hoeveelheid energie (9 kcal) voorziet. Zou je net zoveel boter als suiker eten dan krijg je met die boter dus meer dan tweemaal zoveel energie binnen. Een teveel aan vet maakt dus inderdaad vet. Maar dit geldt ook voor een te grote hoeveelheid koolhydraten of een te grote hoeveelheid eiwit.

VET EN BLESSURES

Over de auteur Miriam van Reijen is Run Bike Run atlete, bewegingswetenschapper en voedingsen gezondheidscoach. Ze schrijft regelmatig semiwetenschappelijke artikelen over voeding voor Runner’s World, Brooksrunning.nl, Sportgericht, Matchmagazine, Shesports.nl en Start to Run. Samen met Barbara Kerkhof schreef ze Het hardloperskookboek, waarvan vorig jaar het tweede deel verscheen.

Krijg je te weinig vet binnen dan verhoog je als sporter het risico op blessures. In een studie onder hardlopers bleek de hoeveelheid vet in de voeding zelfs de belangrijkste voorspeller voor het ontstaan van een blessure. Lopers die minder dan 30% van hun energie uit vet haalden, liepen 2,5 keer meer risico op blessures. Dit heeft vooral te maken met de opname van de vetoplosbare vitamines K en E. Vitamine K is nodig voor de verwerking van osteocalcine, een stof die ervoor zorgt dat calcium wordt gebonden en er botmassa wordt gevormd. Een lage vitamine-K-concentratie staat dan ook in verband met een lagere botdichtheid. In combinatie met veel hardlopen ligt een stressfractuur op de loer. Een tweede verband tussen blessures en vet is de opname van vitamine E, een sterke anti-oxidant die je helpt om de schade na je training op te ruimen. Eten we te weinig vet dan kan er minder vitamine E worden opgenomen. Ten derde bevatten sommige vetrijke voedingsprodcuten (met name walnoten, vette vis en lijnzaad) de zogenaamde omega-3 vetzuren. Deze vetzuren hebben een ontstekingsremmende werking.

015

Eet je ze regelmatig dan help je jouw lichaam om te herstellen na inspanning. Per dag hebben we zo’n 70-90 gram vet nodig. Maar waar zit dat in?

EEN GOEDE VETVERBRANDING

Het grootste deel van het vet bevindt zich als onderhuids vet en vet rondom de organen in je lichaam. Maar ook al je spiercellen bevatten een kleine hoeveelheid vet. Dit is het zogenaamde intramusculaire triacyl-glycerol (IMTG). Dit is een belangrijke bron van energie en maakt onze vetverbranding mogelijk. De Nederlandse onderzoeker Luc van Loon liet zien dat je na twee uur fietsen (60% VO2max op nuchtere maag) ongeveer 60% van je IMTG verbrandt. Dit geldt vooral voor getrainde atleten met een laag vetpercentage. Ongetrainde mensen met een hoger vetpercentage verbranden amper IMTG tijdens inspanning. Zo kunnen getrainde ultralopers tot wel 1,5 gram vet per minuut verbranden. Bij ongetrainde is dit slechts 0,2 à 0,3 gram per minuut. Opvallend is dat zowel goedgetrainde (magere) atleten als mensen met overgewicht een relatief grote hoeveelheid IMTG bezitten. Het verschil is dat het IMTG bij atleten continu aangevuld en opgebruikt wordt. Er is dus sprake van een flexibele vetopslag. Om je vetverbranding verder te ontwikkelen is het daarom van belang om na een duurtraining een kleine hoeveelheid vet in te nemen om de hoeveelheid IMTG weer aan te vullen. Oftewel, om vet te verbranden moet je voldoende vet eten! Het proces lijkt op de opslag van koolhydraten. Goedgetrainde atleten zijn in staat om meer koolhydraten (glycogeen) op te slaan dan niet-getrainde atleten. Put je de glycogeenvoorraad uit bij een duurtraining, dan wil je lichaam wat extra glycogeen opslaan voor het geval je weer zo’n training uit gaat voeren. Met vet werkt dit hetzelfde. Eet je wat vet na een uitputtende duurtraining dan zijn je spiercellen ook beter in staat om deze hoeveelheid op te slaan en te gebruiken bij de volgende training. Wordt er amper vet na een uitputtende training ingenomen, dan vindt deze supercompensatie niet plaats. Het gaat overigens niet om kilo’s boter of liters olie; 5-10 gram vet (bijvoorbeeld een eetlepel pindakaas, een handje noten of een stukje vette vis) is voldoende om er voor te zorgen dat je intramusculaire vetdepot weer wordt aangevuld.

VET IN DE PRAKTIJK: WAT WEL, WAT LIEVER NIET

Het liefst bestaat 25-30% (69-83 gram bij 2.500 kcal) van je energie-inname uit vet. Daarnaast

Voedingsmiddel Olijfolie Roomboter

Totaal vet (g)

Verzadigd vet (g)

Enkelvoudig onverzadigd vet (g)

15 ml = 1 el

2,2

11,3

1,4

15 g = 1 el

12,4

8,1

3,5

0,5

Portie

Meervoudig onverzadigd vet (g)

Rundergehakt

125 g

18,3

9,3

8,1

Zalm

125 g

16,9

3,8

6,3

Kaas (48+)

30 g = 2 plakken

9,8

3,1

0,3

25 g

15,6

1,3

3,5

11,0

Walnoten Pure chocola

10 g

5,3

3,0

Friet

70 g

9,9

2,3

5,7

Eet je wat vet na een uitputtende duurtraining dan zijn je spiercellen ook beter in staat om deze hoeveelheid op te slaan en te gebruiken bij de volgende training.

nuttig je voldoende eiwitten (± 20% = 125 gram, oftewel 1 à 1,5 gram/kg lichaamsgewicht) en koolhydraten (± 50% = 312 gram). Liefst komt maximaal 10% van je energie-inname uit verzadigd vet, dat is circa 28 gram. De meeste producten die je eet bevatten een combinatie van verzadigde en onverzadigde vetten. Daarom is het in de praktijk lastig om exact te bepalen hoeveel je van het één en hoeveel je van het ander binnenkrijgt. Door een gevarieerd menu te eten waarin zowel vis, (volle) zuivel, noten en sporadisch vlees terugkomen verzeker je jezelf van voldoende, maar niet teveel vet. Het advies is om dagelijks een handje noten (±25 gram) te eten en een keer per week vette vis. Transvetten laat je het liefst zoveel mogelijk staan, dus beperk de inname van gefrituurde voeding en cake, chips en koek. Het is verstandig om extra aandacht te besteden aan de zogenaamde omega-3 vetzuren. Hiervan heb je dagelijks 500-1000 mg nodig. Omega-3 vetzuren bestaan uit ALA (te vinden in lijnzaad, walnoten en chiazaad), DHA en EPA. DHA en EPA haal je vooral uit vette vis. Als je olie gebruikt om te bakken gebruik je het liefst olie met enkelvoudig onverzadigde vetzuren zoals canola-olie (gemaakt van raapzaadjes), olijfolie of avocado-olie. Gebruik je olie voor een (koude) dressing of saus dan zijn (extra vergine) olijfolie, walnootolie, perilla-olie (ook wel shiso genoemd) of soja-olie aan te raden.

016

TRANSITION

INSPIRATIE VAN OVER DE HELE WERELD MEDIA

Boek

Can’t Swim, Can’t Ride, Can’t Run

Hij was in de dertig, bibliothecaris met overgewicht, kon niet zwemmen, had geen fiets en twee versleten knieën. Toch besloot Andy Holgate om een Ironman te gaan doen. Het werd een reis die zijn leven veranderde en die eindigde met een huwelijk, een week na de grootste fysieke uitdaging uit zijn leven. ‘My Triathlon Journey from Common Man to Ironman’ luidt dan ook de titel van het boek ‘Can’t Swim, Can’t Ride, Can’t Run’, waarin Holgate op inspirerende en amusante wijze vertelt over deze reis. Alligators, blaren, een vleesetende amoebe, valpartijen, hospitaalbezoeken en een ongewoon vrijgezellenweekend. Het komt in 240 pagina’s allemaal voorbij. ISBN 9781848187436

Boek

The Triathlete’s Training Bible

In 2004 schreef de gerenommeerde Amerikaanse triathloncoach Joel Friel The Triathlete’s Training Bible. Het groeide uit tot hét handboek voor beginnende en ambitieuze triatleten en werd een absolute bestseller. Eind vorig jaar kwam de vierde editie uit waarvoor Friel helemaal opnieuw begon. In de 386 pagina’s tellende trainingsbijbel zijn de ontwikkelingen die de triathlonsport en sportwetenschap sinds de eerste uitgave hebben doorgemaakt verwerkt. In begrijpelijke

GoSwim.tv

Online

taal (als je Engels kunt lezen) worden alle trainingsvragen beantwoord waarmee je als triatleet maar kunt worstelen. Ook nu weer reikt Friel je de hand om als triatleet volgens je eigen pad het beste uit jezelf te halen.

Zwemmen is technisch de veruit lastigste van de drie disciplines

ISBN 978-94-92206-22-0

BMC Etixx Tri

Instagram

In liefst vijftig races zijn komend

die samen de triathlon vormen.

seizoen de kleuren te bewonderen

Erover lezen is één manier om

van het BMC-Etixx Pro Triathlon

meer te leren over de juiste crawl-

Team powered by Uplace – zoals

techniek, maar veel leerzamer zijn

het team voluit heet. De Belgi-

de vele duizenden techniekvideo’s

sche triathlonformatie telt dan

van bijvoorbeeld GoSwim.tv die

ook negen topatleten, waarvan

met bewegend beeld uitleg geven

Bart Aernouts, Liz Blatchford, Will

over de zwemtechniek. Tri-Ex-

Clarke en Ronnie Schildknecht de

perience verzamelde enkele ook

bekendste namen zijn. Sinds 2014

voor triatleten relevante video’s

wonnen de atleten al 42 races

en zette de techniekhighlights

en waren er 97 podiumplaatsen.

nog even in het Nederlands op een

Het team zorgt ervoor dat deze

rijtje. De beste weg naar verbete-

successen goed worden gedocu-

ring blijft uiteraard een gediplo-

menteerd en deelt dit onder meer

meerd trainer die vanaf de zijkant

via Instagram. Daarnaast vind je

techniekaanwijzingen geeft.

er onder meer mooie beelden van fotoshoots met de atleten.

www.goswim.tv www.tri-experience.com

@bmcetixxtri

ALMERE-AMSTERDAM 2017

ETU • CHALLENGE FAMILY presented by

EK & NK LONG DISTANCE 8, 9 & 10 SEPT www.challenge-almere.com

VOLG ONS OOK OP

DUIN WEEKEND 27 & 28 mEI 2017 Ruim 1200 deelnemers verwacht in het DUIN weekend! Dé combinatie van NK & BK Duathlon & Triathlon op één unieke locatie met verkeersvrij parcours, strand, duinen, dijk en wind!

10-60-10 km NK + BK Duathlon lang Enige lange afstand Duathlon in de BeNeLux

DUIN Triathlon Almere OD, Sprint & WK kwalificatie 1eDivisie 2eDivisie Triathlon Noord

foto Ingrid Hardorff

5-20-2,5km Sprint Duathlon Jeugd- & Juniorencircuit Triathlon Basisscholencompetitie Triathlon

WWW.DUAThloNAlmErE.Nl WWW.TrIAThloNAlmErE.Nl Adv_CAA17 & DUIN_210x297_TS.indd 1

27-3-2017 20:49:41

018

TRANSITION

Lessen uit het verleden DERTIG JAAR GELEDEN DEED LUC VAN LIERDE ZIJN EERSTE TRIATHLON. DIT JAAR STARTTE DE TWEEVOUDIG IRONMAN HAWAII WINNAAR ZIJN EIGEN TRIATHLONTEAM. DE BELGISCHE MULTISPORTER ZIET HIERMEE EEN DROOM IN VERVULLING GAAN. TRIATLETE MIRJAM WEERD SPRAK MET DE DEZE MAAND 48 JAAR GEWORDEN TRIATHLONGROOTMEESTER TIJDENS EEN TRAININGSSTAGE OP CLUB LA SANTA LANZAROTE. HISTORIE

Tekst Mirjam Weerd Beeld Peter Witek, Jan Moerman

uc van Lierde is verre van een onbeschreven blad wanneer hij in 1996 als eerste Europeaan de Ironman Hawaii op zijn naam schrijft. Toch komt het voor velen als een verrassing. Het is immers zijn eerste deelname op Hawaii en als debutant wordt je niet geachte de meest mythische van alle triathlons te kunnen winnen. Bijzonder is ook de reeks wedstrijden die hij in aanloop naar Hawaii laat noteren. Binnen twee maanden tijd wordt hij achtereenvolgens Europees kampioen op de olympische afstand en vice-wereldkampioen op zowel de olympische als lange afstand om vervolgens Hawaii te winnen. Hij verbetert bovendien het wedstrijdrecord van zesvoudig Ironman Hawaii winnaar Mark Allen met drie minuten. En dat nadat hij in de wissel drie minuten moet doorbrengen in de ‘sin bin’ wegens een tijdstraf voor ‘blocking’! Of heeft deze korte adempauze hem juist het nodige herstel gegeven voor zijn heroïische inhaalrace? Een jaar later moet hij opgeven op Hawaii, maar niet nadat hij eerder dat jaar in Nice

wereldkampioen lange afstand is geworden (voor Rob Barel) en in Roth de wereldbesttijd op de hele triathlon heeft aangescherpt. Het levert hem een bonus op van US$ 100.000, toen een astronomisch bedrag in de triathlonsport (en nu ook nog wel). Van Lierde’s tijd (8.50.27 uur) zal liefst veertien jaar in de recordboeken blijven staan! Een jaar later wordt Van Lierde andermaal wereldkampioen lange afstand (weer voor Rob Barel) en wordt hij tweede in Kona. In 1999 verovert de Belg zijn tweede Hawaii-kroon. Een jaar later vertrekt de titelverdediger een dag voor de wedstrijd plotseling van Big Island om huiswaarts te keren. Sponsorperikelen en de druk van het presteren zijn hem teveel geworden. Van Lierde blijft nog tot 2009 actief als professioneel triatleet, maar de absolute hoogtijdagen zijn voorbij. Daarna wordt hij coach van onder meer Frederik van Lierde (geen familie), die in 2013 onder zijn begeleiding als tweede Belg op Hawaii zegeviert. Hoe kwam dat zo, de eerste triathlon? “Ik was net aangetreden bij de militairen en er werd gevraagd of ik twee dagen later mee wilde doen aan een triathlon. Het was een wedstrijd over 950 meter zwemmen, 45 km fietsen en 10 km lopen. Ik was van origine zwemmer en heb deze eerste wedstrijd afgelegd in 2 uur

019

020

TRANSITION

en 11 minuten op een te kleine fiets en met te grote schoenen.” Al snel bleek je erg goed in triathlon. Toch ging het de eerste jaren niet van een leien dakje. “In 1989 deed ik een zwemloop waarbij ik iedereen zoek liep. Ik stond al snel in de belangstelling van een profteam en kreeg een contract aangeboden. Het volgende jaar werd ik vierde op het WK olympische afstand in Orlando. Dat was natuurlijk mooi op dat moment, maar eigenlijk was het te vroeg. Het ging veel te snel allemaal.” Waarom ging het te snel? “De druk om te presteren, om te winnen was groot. Daarnaast raakte ik ook veel geblesseerd. Ik won nog wel een zilveren plak op het WK lange afstand, maar het was niet houdbaar meer voor mij.” Wat maakte dat het roer om ging? “Ik had inmiddels contact met Jan Olbrecht, een inspanningsfysioloog die ook veel met zwemcoach Jacco Verhaeren heeft gewerkt bij PSV. Mede met zijn hulp ben ik er bovenop gekomen. Ik begon mezelf te coachen en steunde daarbij enorm op de kennis en ervaring van Olbrecht. Dat is een zeer goede beslissing geweest voor mij.” In welke zin maakte Olbrecht het verschil? “Jan werkt op wetenschappelijke basis. Hij deed veel lactaattesten en we leerden met ups and downs hoe ik het beste voor triathlon kon trainen. Natuurlijk had hij al een schat aan ervaring met zwemmers. Het testen zelf is niet zo spannend, maar ze goed kunnen interpreteren, daarmee maak je het verschil. Door schade en schande ben ik veel wijzer geworden. Iets wat ik nu wil voorkomen met de atleten van mijn eigen Itzu Tri Team.” Is dat ook de reden dat je met een eigen triathlonteam bent gestart? “Ja, een eigen team opzetten was een grote droom van mij. Ik heb inmiddels veel individuele atleten getraind zoals Frederik van Lierde, Marino van Hoenacker en Michelle Vesterby. Deze atleten hebben allemaal een geheel eigen team en eigen sponsors. Dat betekent soms aanpassen als trainer en coach. Met het Itzu team stel ik samen met teammanager Koen Jansen zelf het team samen van atleten en sponsoren. Ik heb het veel meer in eigen hand.” ‘Onze’ Martijn Dekker is de enige Nederlander in het team. Waarom heb je hem

NA VELE SPONSORPROBLEMEN IN AANLOOP NAAR DE IRONMAN IN 2000 HAD IK BESLOTEN NIET DEEL TE NEMEN. OP HET MOMENT WAS DIT DE BESTE BESLISSING DIE IK KON NEMEN. HET WAS GEEN VLUCHT MAAR EEN STATEMENT!” aangetrokken? “Martijn heeft ons zelf benaderd. We zijn daarop in gesprek gegaan en hebben uitvoerig getest. Uit de testen bleek dat er nog veel progressie mogelijk is en daarmee willen we graag werken. Ons team bestaat uit jonge mensen met groeimogelijkheden. Het is juist de bedoeling dat ze de tijd en ruimte krijgen om tot volle bloei te komen.” Dat klinkt als atleten behoeden voor je lessen uit het verleden. “Ja, absoluut. De reden om een eigen triathlonteam op te zetten ligt ook zeker bij het behoeden van jonge atleten voor fouten of druk. Ik heb in mijn jonge triathlonjaren veel stress gehad van sponsoren om te presteren. Daarnaast raakte ik als voormalig zwemmer snel en vaak geblesseerd. Mijn doel met de atleten in het team is om ze de tijd te geven hun volle potentieel aan te boren. Zonder stress en blessurevrij. Ze te omringen met de juiste mensen en hen zowel fysiek als mentaal klaar te stomen voor de wedstrijden.” Druk en stress noem je vaak. Is dat ook de reden geweest voor je vroegtijdige vertrek van Hawaii in 2000? “Na vele sponsorproblemen in aanloop naar de Ironman in 2000 had ik besloten niet deel te nemen. Op het moment was dit de beste beslissing die ik kon nemen. Het was geen vlucht maar een statement! De ervaring die ik toen heb opgedaan heb ik meegenomen in mijn verdere loopbaan als atleet en vooral in mijn loopbaan als coach. Binnen het team zorgen we ervoor dat onze atleten niet

die problemen hebben en zo optimaal naar een wedstrijd kunnen toewerken.” Wat vind je belangrijk in de aanpak van je atleten? “Atleten moeten weten wat ze doen. Ik wil dat ze begrijpen waar een training om gaat. Alleen dan doen ze het juiste en maken ze de juiste keuzes als ik er niet bij ben. Als iets traag moet, dan doen we het echt traag. Hard is hard. Maar ook welke training je kunt overslaan en welke juist niet. De basis voor je trainingsprogramma is dat je veel test op lactaat. Is dat niet lastig met een ploeg die niet altijd bij elkaar is? “De ploeg gaat elke maand op stage. Zo komen we deze winter regelmatig samen in Club La Santa op Lanzarote. Ik ben van die trainingsstages altijd minimaal een week erbij. Om te kunnen werken met lactaattesten heb ik nu eenmaal veel gegevens nodig. Van allerlei verschillende trainingen. Op allerlei verschillende momenten. Ik wil en moet tijdig bij kunnen sturen. Het gaat erom de juiste prikkels toe te passen op de juiste momenten. Efficiënt trainen. Dus hebben we dat op deze manier ingericht. Daarnaast schrijven de atleten wekelijks een verslag van hun trainingen en hun gevoel erbij. Heb ik een training in het rood staan, dan wil ik direct na afloop een verslag.” Dat vraagt ook veel flexibiliteit van jou als trainer/coach? “Voor een professioneel atleet

021

PALMARES LUC VAN LIERDE 1995 2

WK lange afstand 2

EK olympische afstand

1996 1

EK olympische afstand 2

WK lange afstand 2

WK olympische afstand 1

Ironman Hawaii

1997 1

WK lange afstand Wereldrecord lange afstand (7.50.27 uur)

1998 1

WK lange afstand 2

Ironman Hawaii

1999 1

Ironman Hawaii

2003 1

Ironman Maleisië

2004 1

Ironman Maleisië

2007 2

Ironman Lanzarote

bestaat geen timemanagement. Dus ook voor mij als trainer/coach niet. Die onregelmatigheid zit nu eenmaal in mijn leven gebakken en in die van mijn atleten. Ik wil dan ook altijd kunnen schakelen als het nodig is en stuur daar ook op. We bepalen samen het seizoen en de tactiek. Leggen de periodisering vast en kijken naar primaire en secundaire wedstrijden. De rest moet flexibel in te vullen zijn.” In 1996 werd je Europees Kampioen op de olympische afstand en won je Hawaii. Dat zou in deze tijd ondenkbaar zijn. Waarin zit hem het verschil? “Dat verschil valt mee. De wedstrijden zijn anders geworden, maar qua trainingen zie je dat atleten die van de olympische afstand komen en overstappen naar het lange werk de eerste paar jaren meteen goed zijn. Daarna gaan ze trainen voor het lange werk en worden ze langzamer. Je ziet dan ook veel atleten verkeerd trainen. De sleutel hier is de basissnelheid. Die is bij olym-

pische atleten veel hoger. De lange afstand atleten trainen daar te weinig op in mijn visie.” Je zegt ook dat de wedstrijden anders zijn geworden. In welke zin? “Bij lange afstanden is het tactische spel belangrijker geworden. Op de olympische afstand moet je door het stayeren juist veel kunnen accelereren. Dat betekent dat je daar anders voor moet trainen. Op beide aspecten trainen we en voor de wedstrijden bespreken we uitvoerig tactiek en strategie.” In het verleden heb je veel met en tegen Nederlandse atleten geracet. Met wie heb je het meest op gehad? “Rob Barel! Hij is echt een voorbeeld voor mij. Ik kwam heel vroeg al aan de top en vond het lastig mijn weg te vinden. Aan Rob heb ik veel gehad. Ik heb zijn advies soms gevraagd en hij heeft mij daarin goed geholpen.”

022

TRANSITION

JUNIORENPRAAT PIEYT

Ook tijd voor het studentenleven

DAAN GEHLEN GEBOREN

21 oktober 1999

WOONT IN

Delft

VERENIGING

TriMates

TRIATHLON SINDS

2014

HOOGTEPUNTEN

ETU-cup Holten 3e Nederlander

Daan Gehlen maakte het afgelopen seizoen twee grote stappen: Hij stapte over van het 2eDivisieteam van TV Weert naar het Eredivisieteam van TriMates en hij verhuisde van het Limburgse Herkenbosch naar Delft voor zijn studie Industrieel Ontwerp. “Ik kom uit het wedstrijdzwemmen, daar kreeg ik training van Remco de Veen, coach bij het NTC/RTC in Sittard. De link naar triathlon was daardoor snel gelegd. In 2013 deed ik voor het eerst een hardloopwedstrijd: De Zevenheuvelenloop. Die ging verrassend goed. Dat lopen was wel lekker zen en ik vond het leuk om er voor te trainen. Vervolgens ben ik doorgestroomd naar de triathlon.” “Na mijn eerste wedstrijdjes mocht ik mee komen trainen met de talentenselectie van het RTC in Sittard. Dat heb ik die winter op zaterdagen gedaan. Daarnaast trainde ik bij zwemvereniging De Roerstopper. Daar zijn verschillende mensen die er allerlei sporten naast doen. Er is best een hechte fietsgroep en er wordt ook door een aantal gelopen, maar er was geen behoefte aan een echte triathlonvereniging. Vorig jaar ben ik lid geworden van TV Weert om aan de 2eDivisie Triathlon te kunnen ruiken. Dat gaf wel een kick. De teamspirit en alles er omheen vond ik gaaf.” “Dit seizoen voor TriMates in de Eredivisie Triathlon starten is een volgende stap. Als zwemmer voorzie ik geen enkel probleem voor het eerste onderdeel. Afgelopen jaar kwam ik in een aantal wedstrijden al goed uit het water, maar het rijden in een groep ging nog niet super. Dat moet ik nu leren

MEEDOEN IN DE 2EDIVISIE TRIATHLON GAF WEL EEN KICK . DE TEAMSPIRIT EN ALLES ER OMHEEN VOND IK GA AF.” beheersen, zodat ik in de stayerwedstrijden van waarde voor het team kan zijn. Daarnaast wil ik vooral graag goed presteren bij het NK olympische afstand.” “Ik ben super ambitieus, maar heb bewust de keuze gemaakt om in september een studie Industrieel Ontwerp in Delft te beginnen. Dat bevalt heel erg goed. Ook het trainen naast de studie verloopt goed. Ik zwem bij de zwemvereniging hier in Delft. Dat is wel vaak laat: Op donderdag bijvoorbeeld van 21.45-22.45 uur. Mijn dag begint hier echter ook vaak wat later. De keren dat ik voor acht uur ’s morgens op moet staan zijn beperkt. Wel vraagt mijn studie nu veel aanwezigheid – soms de hele dag van negen tot half zes. Daardoor heb ik deze winter vooral veel op de Tacx gefietst, maar heb ik wel gewoon mijn uren kunnen maken.” “Ik denk dat sport en studie goed te combineren zijn. Mijn studie lijdt er tot nu toe niet

onder en ik probeer gewoon zo lang mogelijk vooruitgang te boeken. Er is ook wel tijd voor het studentenleven. Ik ben niet alleen maar aan het trainen, rusten en studeren. Weliswaar geen studentenvereniging en borrelen doordeweeks, maar af en toe met vrienden wat doen en een feestje meepakken, dat kan gewoon. Als ik dan eens een uurtje later ben is het al snel: ‘O, er moest weer wat getraind worden zeker?’. Maar ik haal daar veel lol uit. Als ik dan wat extra moet werken, vind ik dat niet erg.”

Tekst Pieter van der Meer Beeld Sonja Jaarsveld

THE NEXT LEVEL OF DEVOTION WILL CL ARKE, BMC-E TIX X PRO TRIATHLON TE AM POWERED BY UPL ACE

Polar M460 GPS FIETSCOMPUTER Works with

Polar M460.

De GPS fietscomputer die je naar een hoger niveau tilt.

Met Training Peaks power data & Strava Live Segments.

Â© Br akeThrough Media

De per fecte trainingsbuddy voor triatleten, wielrenners & mountainbikers.

PIONEER OF WEARABLE SPORTS TECHNOLOGY

024

TRANSITION

R ACEN AL S EEN F ORMUL E 1 COUREUR AVONTUUR

Toen Finn Zwager achttien jaar geleden naar Dubai verhuisde om voor luchtvaar tmaatschappij Emirates te gaan vliegen , wisten veel mensen nauwelijks waar dat lag. “Je v rouw mag er niet autorijden en kan geen bikini aan op het strand, het is er altijd heet en je mag geeneens een bier tje drin ken”, waren veel gehoorde ’wijsheden’. Inmiddels weten de meeste mensen dat dit beeld sterk over trokken is en is de stad uitgegroeid tot een populaire vakantiebestemming. Dat veel inwoners van de droge woestijnstaten aan de Golf een multispor t lifestyle omarmen is minder bekend. De bijna 50-jarige Zwager, die met zijn Nieuw-Zeelandse v rouw en twee kinderen nog steeds in Dubai woont, begon na een spor tieve carrière als roeier en marathonloper zes jaar geleden met triathlon. Begin maar t deed hij ter voorbereiding op de Ironman Zuid-A frika mee aan de ‘ Ma xi’ afstand van de IT U triathlon in A bu Dhabi. Hij ver telt over trainen en racen in de woestijn.

Tekst Finn Zwager Beeld WTS Abu Dhabi, Victoria Cottam Photography, Janos Schmidt/ITU

025

026

TRANSITION

oen ik in 2011 met triathlon begon was de sport in de regio nog vrij klein en was er nog weinig infrastructuur. Om te fietsen reed je naar een afgelegen weg en kon je daar rustig je gang gaan. Zwembaden en fitnesscentra met loopbanden – om ook in de hete maanden nog te kunnen hardlopen – waren en er al wel. Verder was er echter weinig organisatie en dreef de sport op een paar coaches en vrijwilligers. Er waren slechts enkele lokale sprintwedstijdjes tijdens het seizoen, dat loopt van oktober tot april.

250 KM FIETSPAD

Net als in de skyline van beide steden is er in met name Dubai en Abu Dhabi de afgelopen jaren veel veranderd. Fietsen op de openbare weg werd een aantal jaren geleden officieel verboden en is met het almaar toenemende autoverkeer ook levensgevaarlijk. Daarvoor in de plaats zijn in en rond Dubai, dat steeds verder uitdijt, voor fietsers circa 250 kilometer snelle en mooie fietspaden aangelegd. In Abu Dhabi en de andere steden loopt deze ontwikkeling enigszins achter, maar ook daar wordt druk aan de weg getimmerd. Tegenwoordig kunnen fanatieke duursporters in de winterperiode vrijwel ieder weekend uit wel vijf of zes multisportevenementen kiezen die in één van de Golf-staten worden gehouden. Ook de wereldtriathlonbond ITU en bekende ‘merken’ als Ironman en Challenge organi-

Eigenaren van fietsenzaken boeren goed. De meeste triatleten willen een topfiets en dus rijden ook fietshandelaren in een Porsche Cayenne of McLaren sportwagen rond.

seren er inmiddels alweer een aantal jaren races. Daarnaast telt de regio inmiddels zo’n tien triathlonverengingen, waarvan TriDubai verreweg de grootste is. Het heeft zelfs een eigen iPhone-app.

FIETSHANDEL AREN IN PORSCHES

Verder zijn er veel commerciële coaches actief die groepjes van twintig tot dertig atleten begeleiden en in het weekend trainingskampen organiseren. Voor deze coaching betalen de meeste atleten hier zo’n 260 euro per maand.

Dat betekent dat een triathloncoach goed kan verdienen – er hoeft geen belasting te worden afgedragen –, zeker als één van hun klanten een sheikh is die bereid is vijf keer zoveel te betalen. Ook eigenaren van fietsenzaken boeren goed. De meeste triatleten willen een topfiets en dus rijden ook fietshandelaren in een Porsche Cayenne of McLaren sportwagen rond. Hoewel in de Golf-regio over het algemeen hard wordt gewerkt, valt triathlon er toch redelijk goed mee te combineren mits je geen moeite hebt met vroeg opstaan of juist laat kunt trainen. Vanaf oktober is het klimaat ideaal om buiten te trainen. De zon schijnt iedere dag en het zeewater koelt af van badwatertemperatuur naar een minimum van een graad of 20. Een wetsuit is dus meestal niet nodig. In de warme zomermaanden is het voor een lange fietstocht daarentegen nodig om al om een uur of drie ’s ochtends te beginnen, aangezien het rond acht uur ’s morgens alweer tegen de 40 graden Celsius kan zijn. Na zo’n nachtelijke fietstocht ben ik de rest van de dag echter niet veel meer waard, wat wel weer zwaar kan zijn voor de rest van het gezin. Als alternatief breng ik regelmatig vier uur op de fietstrainer door. Dat zal voor veel fanatieke triatleten in de koude wintermaanden in Nederland echter niet anders zijn. Inmiddels heb ik de rest van mijn gezin ook met het triathlonvirus besmet en doet iedereen aan triathlon en zijn de klachten over mijn trainingsuren afgenomen.

VOORAL ‘EXPATS’ A AN DE START

Sinds 2015 prijkt Abu Dhabi als openingswedstrijd op de kalender van de World Triathlon Series. Met daarnaast races voor age group atleten en scholieren duurt het evenement twee dagen – vrijdag en zaterdag, het weekend in Dubai. Op vrijdag starten de scholieren, de sprintafstand (ruim 500 deelnemers) en de vrouwen in de World Triathlon Series. Zaterdags is het de beurt aan de lange afstand (233 deelnemers), gevolgd door de olympische afstand (615 deelnemers) en tot slot de WTSrace voor mannen. Het deelnemersveld weerspiegelt de multisport community in de Golf-regio. Het zijn voornamelijk westerse ‘expats’ uit Europese landen met daarnaast vrij veel Russen, Zuid-Afrikanen, Australiërs en Nieuw-Zeelanders. Maar ze komen ook uit minder verwachte landen, zoals de Filippijn, Egypte, Syrië en Libanon. De autochtone bevolking – een minderheid in eigen land – begint ook steeds meer mee te doen, maar kan meestal nog niet echt meekomen.

027

Wel zijn ze vaak enthousiaste vrijwilligers – al dan niet gekleed in de lokale kledij – om te helpen bij wedstrijden.

YAS MARINA FORMULE 1 CIRCUIT

Voorgaande jaren speelde de race zich vooral af rond de Corniche, een acht kilometer lange boulevard langs zee, maar voor de editie van dit jaar is de race verplaatst naar de omgeving van het Yas Marina Formule 1 Circuit met het zwemmen in de naastgelegen jachthaven. Ik zie nogal op tegen dit nieuwe parkoers, want het lijkt op papier ook op een F1 race, met heel veel scherpe bochten. Heel wat anders dan het rechttoe rechtaan parkoers van de Ironman Zuid-Afrika vier weken later, waarvoor deze triathlon voor mij een voorbereidingsrace is.

Na een korte nachtrust en een uurtje rijden van Dubai naar Abu Dhabi sta ik na het stallen van mijn fiets iets voor zeven uur ‘s ochtends in mijn wetsuit klaar voor de start van 1.500 meter zwemmen. Inzwemmen blijkt niet toegestaan en de temperatuur bij de atleten loopt dan ook op als de start een half uur wordt uitgesteld. Het geeft mij wel de gelegenheid om een andere atleet erop te wijzen dat hij zijn wetsuit binnenstebuiten aanheeft. Als ‘echte’ zwemmer draagt hij voor het eerst een van een kennis geleend zwempak.

MA X VERSTAPPEN

Het eerste onderdeel verloopt vrij vlot. Het water in de jachthaven en het kanaal waarin wordt gezwommen is spiegelvlak. Vrijwilligers

Dit jaar is de race verplaatst naar de omgeving van het Yas Marina Formule 1 Circuit met het zwemmen in de naastgelegen jachthaven. Ik zie nogal op tegen dit nieuwe parkoers, want het lijkt op papier ook op een F1 race, met heel veel scherpe bochten.

028

TRANSITION

helpen iedereen uit het water, waarna het een flink stuk rennen is naar de fiets. Ik begin ietsjes nerveus aan de eerste van vier rondjes van 19 kilometer fietsen. De zorgen die ik vooraf over het fietsparkoers had blijken echter voorbarig te zijn geweest. Het valt allemaal mee en ik ontdek ik dat er zelfs een beetje een Max Verstappen in mij schuilt. Snel wordt duidelijk dat goed schakelen belangrijk is om bij het optrekken na de vele scherpe bochten en keerpunten buiten het circuit en op de heuveltjes op het circuit (die lijken op Nederlandse dijken) niet te veel kracht te verspillen. Mijn ‘boordcomputer’ blijkt een waardevol hulpmiddel. Op het schermpje kan ik zien welke versnelling ik rij. Na het eerste rondje weet ik precies welke versnellingen waar goed werken. De bochten op het brede asfalt van het Yas Marina Circuit kunnen zelfs in de aerohouding op snelheid worden genomen. Ik waan me af en toe een Formule 1 coureur.

NAUWELIJKS TOESCHOUWERS

Als na twee ronden fietsen de atleten van de later gestarte olympische afstand eveneens op het fietsparkoers invoegen, wordt goed manoeuvreren steeds belangrijker. Als Nederlander die is opgegroeid met het samen met slingerende

Toeschouwers om naar te zwaaien zijn er afgezien van wat familie en vrienden van deelnemers nauwelijks. In een ooghoek zie ik af en toe de karretjes van de ‘snelste achtbaan ter wereld’ van het Ferrari World pretpark naar beneden suizen. Wat dat betreft zijn regionale wedstrijden die aan een boulevard of het strand worden gehouden wel wat sfeervoller.

vriendjes naar school fietsen ben ik gelukkig in het voordeel. Tegelijk kan ik daardoor ook weinig oog hebben voor de omgeving en de architectonische hoogstandjes waar we langs rijden. Toeschouwers om naar te zwaaien zijn er afgezien van wat familie en vrienden van deelnemers nauwelijks. In een ooghoek zie ik af en toe de karretjes van de ‘snelste achtbaan ter wereld’ van het Ferrari World pretpark naar beneden suizen. Wat dat betreft zijn regionale wedstrijden die aan een boulevard of het strand worden gehouden wel wat sfeervoller.

029

De aard van het parkoers maakt het voor de race-officials ook moeilijk om stayeren tegen te gaan. Over het algemeen houden de meeste deelnemers zich echter goed aan de regels. Een uitzondering vormt een grote groep Russen van een grote triathlonvereniging. Ze denken een Tour de France etappe te rijden. Dat stayeren niet is toegestaan is kennelijk aan hen voorbij gegaan. Hen erop aanspreken heeft geen zin. Opeens verstaan ze dan geen Engels meer.

TRAININGSWEDSTRIJD

Intussen probeer ik mij zo goed mogelijk te houden aan de opdracht die mijn coach mij heeft meegegeven. Het is immers een ‘trainingswedstrijd’. Ondanks het grillige fietsparkoers moet ik de vier ronden vlak rijden – rond de 30 minuten per ronde bij 255 Watt. Dat lukt goed. Daarna mag ik ook niet te diep gaan tijdens de twee ronde hardlopen, in totaal 19 kilometer. Ik hou een vrij ontspannen tempo aan van 4.18 minuut/kilometer of 326 Watt.

Watt? Ja, ook hardlopen gaat in de moderne triathlon met vermogensmeters. Dat het weer bij hoge uitzondering bewolkt is en de temperatuur op slechts 26 graden Celsius blijft steken helpt om een ontspannen race af te werken. Onder normale zonnige omstandigheden was dat ongetwijfeld een stuk moeilijker geweest. Met een tijd net binnen de vier uur word ik zesde H40. Belangrijker voor mij is dat mijn plan om bij de Ironman Zuid-Afrika en daarna de wereldkampioenshappen op Hawaii op een mooie plaats te eindigen, op schema lijkt te liggen. Na de wedstrijd is er volop gelegenheid voor een ‘selfie’ met de favoriete atleten ut de World Triathlon Series, die zich tussen de ‘age groupers’ mengen. Leuk. Dat zie je bij weinig andere wedstrijden. De verzorging na afloop is echter wat karig met niet meer dan een banaan en een flesje water, terwijl bij andere races in de regio meestal ruim en gratis catering is voorzien. Wel is er tegen betaling een ruime keuze aan ‘café-food’. Ik hou het bij een proteïnedrankje en een stuk uitfietsen voor ik weer in de auto stap terug naar Dubai. Deelnemers met wat meer tijd maken er een mooi weekend van, met een hotel vlakbij het circuit, de Yas Shopping Mall, Ferrari World, hun eigen race en natuurlijk het bekijken van WTS-races. En Dubai is ook maar een uurtje verderop natuurlijk.

FLEVOPOLDER

Als ik met mijn Airbus A380 weer eens naar Schiphol vlieg kom ik vaak binnen over Lelystad en Almere. Als ik dan beneden mij de kaarsrechte wegen van de Flevopolder zie, waar ik zelf ook op heb geracet, besef ik dat deze niet zo heel veel verschillen van het fietspad door de woestijn achter Dubai. Wat tijdens de race maar weer eens duidelijk werd is dat sport mensen tot elkaar brengt en dat zwemmen, fietsen en lopen in essentie overal hetzelfde is. Het kan op sommige plekken alleen een beetje warmer zijn…

TRIATHLON ABU DHABI 2018 De organisatie van de World Triathlon Series in Abu Dhabi heeft de ambitie om het aantal deelnemende age group atleten te laten stijgen tot 3.500 deelnemers. Dit jaar deden er circa 2.400 sporters uit 52 landen mee. Er kan worden deelgenomen aan de scholierentriathlon, de sprinttriathlon, de olympische afstand en de Maxi triathlon (1,5 km zwemmen, 76 km fietsen, 19 km lopen). Meer informatie over de triathlon in 2018 is te vinden op www.abudahbi.triathlon.org.

030

TRANSITION

031

NAAM Jan Blokland LEEFTIJD 54 BEROEP S enior rechter bij rechtbank Noord-Holland, Alkmaar

WERKPLEK

JAN BLOKLAND DOET AL SINDS 1984 AAN TRIATHLON. EN VERBAZINGWEKKEND: HIJ BLIJFT ZICH VERBETEREN. VORIG JAAR IN DE CHALLENGE ROTH NAAR 9.02.56 UUR OP DE HELE. ZONDER DIE PROGRESSIE WAS HIJ MISSCHIEN ALLANG GESTOPT. NU BLIJFT HET BORRELEN: ALSNOG DIE NEGEN UUR AANVALLEN BIJ DE IRONMAN BARCELONA, TICKET PAKKEN VOOR HAWAII EN DAAR IN EEN NIEUWE LEEFTIJDSCATEGORIE (H55) GAAN VOOR HET ALLERHOOGSTE. Nu de kinderen wat ouder zijn (15 en 17) heeft Jan een stukje ‘vrijheid’ teruggekregen. Tussen 5 en 7 ’s middags zijn zij aan het sporten en is zijn vrouw onderweg naar huis. Binnen tien minuten is hij thuis van zijn werk en dan een stukje lopen of fietsen, in de winter op de Tacx. Heerlijk. En het helpt hem bij zijn werk. Tijdens het sporten alle dossiers in het onderbewuste laten inwerken levert vaak frisse inzichten op. Het sporten zorgt voor een stukje ontspanning en beweging naast een veeleisende, zittende baan. Best wel ideaal zo. Maar goed plannen blijft het wel; de vorig jaar gekochte powermeter helpt om efficiënter te trainen. Alleen in het weekend is er ruimte om samen met anderen te sporten, bij DTC. En dan is er nog de trainingsgroep van gelijkgezinde 50-plussers. In 2018 samen naar Hawaii is het doel. Goed voor de motivatie. Beeld Marc van der Kort

032

TRANSITION

COLUMN

ZAAIEN “And anything is possible when you're Sowing the seeds of love Anything is possible Sowing the seeds of love” Tears for Fears (Sowing the seeds of love)

Tekst Eigenwijzerman

Ruim een maand had hij getraind. Samen met zijn beste vriendjes Kleine Mark, Grote Mark en Renzo. Elke dag, of het nou regende of niet, fietsten ze het lange fietspad af in de richting van het erf van de Dikke Boer. Aan het einde van het pad stond een groot hek, zodat ze gedwongen waren om daar te keren. Als ze weer terug waren, parkeerden ze hun fietsen tegen een lantaarnpaal en renden ze twee rondjes om de visvijver. Elke training was een recordpoging en na elke recordpoging waren ze alle vier bekaf. Maar niet zonder resultaat. Een paar weken geleden duurde een wedstrijdje nog dik negentien minuten, maar de laatste paar dagen was zelfs kleine Mark ruim binnen de zeventien minuten weer terug. Ze waren in vorm zeiden ze en waren klaar voor de wijktriathlon van morgen. De wijktriathlon was een feest. Alle groepen zeven en acht uit de wijk mochten meedoen en iedereen sportte evenveel: 10 minuten zwemmen, 20 minuten fietsen, en 15 minuten hardlopen. Tussen de onderdelen door was er een korte pauze, zodat er snel even wat ranja gedronken kon worden. Na de wedstrijd vonden de jongens van de klas dat Richard had gewonnen, want hij was, na Laura, de beste zwemmer, en had

iedereen van de klas een rondje ingehaald op de atletiekbaan. De beste fietser was Stefan, maar die was drie koppen groter dan de rest, dus dat telde volgens Renzo niet. Volgens meester Frits was iedereen een winnaar, want er was voor iedereen een diploma. Dat iedereen winnaar was, dat kon volgens Grote Mark niet. Bovendien, meester Frits was een beetje gek dus Richard was de winnaar. Of Laura, want zij was een meisje. “Weet je nog, die triathlon, die jij toen won”, vroeg Kleine Mark. De twee mannen, halverwege de dertig, stonden op het schoolplein wat te mijmeren, terwijl ze op hun dochters stonden te wachten. “Ja, dat weet ik nog”, antwoordde hij. “Het was het hoogtepunt van de lagere school, samen met de Avondvierdaagse.” Mark zei: “Daar weet ik niks van. Mijn ouders konden dat niet betalen.” “Oh, dat wist ik niet”, stamelde hij, maar Mark overstemde hem en zei: “Gelukkig was de triathlon voor ons gratis. En ook die trainingen die jij altijd bedacht rond de visvijver, en bij het erf van de Dikke Boer. Weet je nog dat die malloot een keer zijn honden achter ons aan had gestuurd? Toen fietste ik wel 40, haha! Dat was echt vet mooi!” Dat laatste wist hij niet meer, maar hij was het met Kleine Mark eens. Het was een toffe tijd. “Ik doe nu nog steeds aan triathlon”, zei hij. “Echt waar? Het eerste triathlonzaadje is dus daar gezaaid!?”, zei Mark. “Tsja, nu je het zo zegt: Ik ben dus al ruim tien jaar aan het oogsten, haha.” Diezelfde avond wilde hij zich inschrijven voor de wedstrijden van het komende seizoen. Al scrollend dacht hij nog eens aan de opmerking van Kleine Mark over de gratis triathlon. Ook zijn eigen ouders hadden het toentertijd niet breed. Hij had er echter nooit bij stilgestaan dat het nobele initiatief van een stel wildvreemden zo’n impact zou kunnen hebben. De wijktriathlon was voor hem legendarisch en hij zou elk kind, arm of rijk, zo’n belevenis wensen. Hij klikte wat wedstrijden aan en zag de inschrijfgelden voor een aantal jeugdtriathlons. De zaadjes waren erg duur geworden.

e v i s u l c n i l l A Fitland Hotels

Wellness Hotel arrangement 3 Hotelovernachting 3 Dag-entree wellnessresort 3 All-inclusive food & drinks pakket tijdens jouw wellnessdag - Ontvangst met koffie of thee met appelgebak - Lunch time! Soep en broodje naar keuze - 2-gangen diner naar keuze (hoofdgerecht + dessert) - 4 consumpties

3 Uitgebreid ontbijtbuffet

vanaf

89,

p.p.

Reserveer nu:

www.fitlandhotels.nl

Helmond

Leiden

Mill

Sittard

Uden

Veghel l Oss

034

TRANSITION

TRANSITION TRAVEL —

Weekend warriors Tekst Miriam van Reijen, Jeroen Kreule

De puntjes op de ‘i’ zetten, kilometers maken, team building of gewoon voor de gezelligheid. Er zijn tal van redenen te bedenken om als triatleet of Run Bike Run atleet een trainingsweekend te houden. Voorwaarde is wel dat je dan goed kunt trainen. Miriam van Reijen schreef een minigids voor Mallorca en Jeroen Kreule verzamelde een aantal locaties dichter bij huis.

Spanje

MALLORCA Met directe vluchten vanaf Amsterdam, Eindhoven en Brussel vlieg je in een kleine 2,5 uur naar Mallorca. Met de juiste vluchten kan er zelfs een trainingsweekend worden gedaan. Er wacht je een trainingsparadijs met strak asfalt, talloze uitdagende beklimmingen, de zee op loopafstand van je hotel en prachtige onverharde (trail)paden om urenlang rond te dwalen. En niet onbelangrijk: De Mallorcanen leven van het toerisme en houden zorgvuldig rekening met de duizenden fietsers die het eiland elk jaar overspoelen.

DE BESTE UITVALSBASIS Port de Pollença in het noordoosten van Mallorca is de ideale uitvalsbasis voor een traininsgweekend. Het kleine havenstadje ligt direct aan een prachtig zandstrand. Van hieruit kun je zowel het vlakke binnenland in als direct op de pedalen voor een paar pittige bergen. Ben je er in het vroege voorjaar of in het late najaar dan is het niet ongewoon om verschillende profteams tegen te komen. Vergeet niet binnen te wippen bij Tolo’s. In dit Spaanse restaurant hangt de fiets waarmee Bradley Wiggins in 2015 het werelduurrecord verbrak. Met een beetje geluk loop je Sir Bradley zelf ook nog tegen het lijf.

DE MOOISTE ROUTE De bekendste beklimming van Mallorca is Sa Calobra. Of eigenlijk: afdaling. Want om deze 9 kilometer lange klim te kunnen doen zal je eerst af moeten dalen naar de zee. Beneden is er, na koffie en de beste cheesecake van het eiland, maar één weg terug: Omhoog. Start je in Pollença dan kun je een prachtige ronde maken via Lluc en Soller en terug via Caimari en Inca. Je pakt dan meteen het hoogste punt van Mallorca mee: Puig Major.

DE BESTE KOFFIE- EN LUNCHSTOP In het pittoreske dorpje Caimari opende in het voorjaar van 2017 de koffiebar Sa Ruta Verda. Nu al is het café bekend in de sportersscene. Niet alleen is de koffie uitzonderlijk goed, de Noorse eigenaar verkoopt ook zijn zelfgemaakte ‘no shit’ bars (ze zijn

Verblijf: Hotel, camping, vakantiehuis Wat: zwemmen, fietsen, lopen, cross Reistijd (vanaf Amsterdam): 2,5 uur

zelfs online te bestellen), die je mee kunt nemen op je tochten. Deze bars, zoveel mogelijk gemaakt van lokale ingrediënten, bevat letterlijk ‘no shit’ en bestaat enkel uit amandelen, gedroogde vruchten, zaden en cacoanibs. Nog meer trek? Ze verkopen ook overheerlijke bagels, zelfgemaakte (bananenwortel) taart en yoghurt met muesli.

DE BESTE SERVICE-COURSE Een service-course is de opslagplaats van professionele teams voor al hun materiaal. In Port de Pollença runt de Britse Ottilie Quince een service-course – niet voor je fiets, maar voor de renner op de fiets. Hier boek je de beste sportmassages (Ouince werkte onder andere met Bradley Wiggins, Mark Cavendish en Emma Pooley), guided tours en vind je een scala aan originele t-shirts en sportvoeding. Vergeet vooral niet een ’50 shades of graze’ t-shirt mee te nemen. www.ottiliequince.com

035

Verblijf: Landal Coldenhove Wat: zwemmen, fietsen, lopen Afstand (vanaf Utrecht): 77 km

vlakte van 5.000 (!) hectare is het bovendien één van de grootste, aaneengesloten natuurgebieden van Nederland. Kortom, een ideale plek om een trainingsweekend met triathlonclub of -team te beleggen.

Gelderland

EERBEEK Het is misschien wel het mooiste gebied van Nederland: De Veluwezoom. Grofweg gelegen tussen Arnhem en Apeldoorn, niet ver van Nationaal Park De Hoge Veluwe. De Veluwezoom is het oudste Nationale Park van Nederland, met veel bossen en heidevelden en hier en daar een zandverstuiving. Met een opper-

De Posbank, onderdeel van de Veluwezoom, ligt 90 meter boven NAP. Niet voor niets is dit obstakel, samen met de Grebbeberg, opgenomen in de wielerwedstrijd Arnhem-Veenendaal Classic. Goede uitvalsbasis voor een weekeinde in dit gedeelte van Nederland is Landal Coldenhove in Eerbeek. Leden van Trivana, een triathlonvereniging uit Weesp, verbleven hier afgelopen maart naar volle tevredenheid. Ze kwamen vooral naar de Veluwe om te fietsen en hard te lopen – routes met uitdagende klimmetjes zijn er genoeg. Ook werd er gebruik gemaakt van het zwembad; om baantjes te trekken, maar ook voor spinning op een aquabike. Het vakantiepark heeft ruim 350 bungalows en bijna 200 campingplaatsen. En er is veel te beleven voor de kinderen. Iedereen kan dus mee.

Noord-Brabant

BERGEN OP ZOOM Ze zien er uitnodigend uit, de hangmatten in de tuin van Stayokay Bergen op Zoom. Maar het is natuurlijk helemaal lekker liggen na een dagje fietsen of een rondje hardlopen in de omgeving. Stayokay ligt in de Brabantse Wal in West-Brabant, op de grens met Zeeland en Vlaanderen. Meest opvallend in dit landschap is de zogenaamde steilrand, een abrupte overgang van de hoger gelegen zandgronden naar de lager gelegen zeekleipolder. Deze steilrand bereikt hoogten tot ongeveer 20 meter boven NAP. Dat betekent toch even klimmen, zowel op de fiets als hardlopend. Net als veel andere Stayokays ligt dit hostel midden in het groen. De verschillen in het landschap zijn groot: Van bossen en heidevelden tot stuifduinen en polderlandschappen. Vanuit het hostel zijn verschillende fietsen mountainbikeroutes uitgezet. Voor twee mountainbikeroutes vormt het hostel zelfs starten eindpunt: Het 13,6 kilometer lange rondje De Bergse Heide en de 16,3 kilometer lange ronde Boslust. Ruime 2-, 4- en 6-persoonskamers met

Verblijf: Stayokay Hostel Wat: fietsen, lopen, cross Afstand (vanaf Utrecht): 110 km

stapelbedden, voorzien van eigen douche en toilet, maken onderdak voor grote groepen mogelijk. Ook zijn er zalen voor teamoverleg, sportmassages en opslag. Aan het einde van de dag is het dan tijd om te relaxen. In een hangmat bijvoorbeeld. Boeken kan nu met een mooie korting via de NTB: www.triathlonbond.nl/NTB/KortingbijStayokay

036

TRANSITION

Verblijf: Watersley Sports & Talentpark Wat: zwemmen, fietsen, lopen, cross Afstand (vanaf Utrecht): 162 km

Limburg

SIT TARD Wie een trainingsweekend op het Watersley Sports & Talentpark vlakbij Sittard belegt, weet één ding zeker: Je bevindt je in gezelschap van ’s lands meest talentvolle triatleten. Veel NTC-atleten verblijven er in het vorig jaar geopende NTB-atletenhuis op het park. De faciliteiten van Watersley zijn echter niet alleen toegankelijk voor topsporters, maar voor alle sporters. In het landelijke gebied is geen gebrek aan loop- en fietsmogelijkheden. In de directe omgeving (Geleen, Sittard, Born) kan tevens worden gezwommen, zowel binnen als in open water. Binnen een straal van drie kilometer bevindt zich de zogenaamde Sportzone Limburg, met onder meer een veilige wieleromgeving, een atletiekbaan en het Topsport Expertise & Innovatiecentrum. Watersley zelf ligt op een parkachtig landgoed van bijna dertig hectare. Op dit landgoed bevindt zich zelfs een MTB-parkoers met zogenaamde Rockgarden, met de nodige hoogteverschillen, verschillende ondergronden en lastige bochten. Het is aangesloten op regionale mountainbikeparkoersen. Ideaal voor crosstriatleten. Verder beschikt Watersley over een restaurant, een fitnessruimte, een afgesloten fietsenstalling en een plek om fietsen schoon te maken. Wie wil, kan door Watersley een programma laten samenstellen, inclusief sportmaaltijden en begeleiding.

Duitsland

BÖDEFELD Maak je borst maar nat. In de omgeving van Bödefeld is geen meter vlak. Met vijf kilometer aan pistes kun je hier in de winter zelfs skiën. De meeste triatleten zijn echter niet geïnteresseerd in sneeuw: Ze willen zwemmen, fietsen en lopen. Het geeft echter wel aan dat er flinke hoogteverschillen zijn. Leden van TC Twente gaan elk jaar een weekend naar Bödefeld, een dorpje met iets meer dan duizend inwoners in het Sauerland, op ongeveer twee uur rijden van Twente. De Twentse triatleten komen hier voornamelijk om te fietsen op de vele prachtige routes met mooie klimmetjes. Bijvoorbeeld de klim naar Altastenberg, een dorp op 800 meter hoogte. Niet zo steil, maar wel een kilometer of tien lang. Het bosrijke Sauerland beschikt bovendien over een aantal langeafstandspaden louter voor fietsers, zoals de Rurhtal Radweg (230 kilometer) en de Sauerland Radring. De Sauerland Radring is aangelegd op een voormalig spoortracé en is 84 kilometer lang. De

Verblijf: Hotel, camping, vakantiehuis Wat: fietsen, lopen, cross Afstand (vanaf Utrecht): 290 km

omgeving van Bödefeld is trouwens ook ideaal voor hardlopen: Veel onverharde paden met soms heel erg steile klimmetjes, echte kuitenbijters. Het overnachtingsaanbod is enorm, pensions, hotels, campings en grote vakantiehuizen. En de bakker in Bödefeld bakt heerlijk vers brood.

037

België

L A ROCHE-EN-ARDENNE

Goed asfalt, flinke bossen, rustige wegen, behoorlijke hoogteverschillen en kleine dorpjes met gezellige terrasjes. Veel triatleten beschouwen de Belgische Ardennen als één van de beste plekken voor een trainingsweekend. De Belgische Ardennen is een laaggebergte, maar telt tal van verraderlijke klimmetjes. Onder andere Hellas Triathlon uit Utrecht is een vaste bezoeker van deze gevarieerde sportregio. Twee keer per jaar wordt een trainingsweekend in de Ardennen gehouden. In het voorjaar wordt er vooral gewielrend, in het najaar stappen de meeste atleten op een mountainbike.

Verblijf: Vakantiehuis Wat: fietsen, lopen, cross Afstand (vanaf Utrecht): 277 km

Naast de goede trainingsmogelijkheden heeft de Belgische Ardennen nog een ander pluspunt: Er zijn veel grote vakantiehuizen beschikbaar die ook nog eens betaalbaar zijn. Een huis voor een man of dertig huren? Het is in de Ardennen geen probleem. En de prijzen liggen ook nog eens een stuk lager dan voor verglijkbare accommodatie in Duitsland of Nederland moet worden afgerekend. Afgelopen jaar verbleef Hellas dan ook in een groot huis bij La Roche-en-Ardenne, een eeuwenoud stadje mét kasteel aan de oever van de Ourthe. Daarmee werd rekening gehouden met de leden die graag willen trailen. Want ook daarvoor zijn de Ardennen de bestemming bij uitstek.

Luxemburg

DIEKIRCH Heuvels, groene plateaus en pittoreske dorpjes: Dat is Luxemburg in een notendop. Goede uitvalsbasis voor een trainingsweekendje is camping Nommerlayen, op zo’n drieënhalf uur rijden van Utrecht. Deze camping heeft iets wat vrijwel geen enkele camping heeft: Een 50 meter bad met schuifdak, gratis toegankelijk voor gasten. Nommerlayen ligt in het hartje van het groothertogdom. Naast de mogelijkheid tot kamperen biedt de camping vakantiehuizen van verschillende grootte voor als het weer nog wat minder warm is. Atleten van TV Cerberus uit Nijmegen verbleven er in mei. Het zwembadwater was nog fris, maar met wetsuit aan kon er prima worden gezwommen. De camping, vernoemd naar het gelijknamige wandelgebied, ligt een paar kilometer ten zuiden van Diekirch. Het stadje aan de oever van de Sûre beschikt over een atletiekbaan die vrij toegankelijk is. Ook fietsend komen triatleten aardig aan hun trekken. De oostkant van het kleine land heeft geen supersteile klimmetjes, maar toch zijn er voldoende heuvels voor een stevige training. Bovendien zijn door het hele land mountainbikeroutes uitzet. Bij de receptie is een gids verkrijgbaar waarin alle routes uitgebreid worden beschreven. Nommerlayen verhuurt ook mountainbikes. Afwisseling gegarandeerd dus.

Verblijf: Camping Nommerlayen Wat: zwemmen, fietsen, lopen, cross Afstand (vanaf Utrecht): 320 km

038

TRANSITION

MOMENT

Het fotograferen van triathlons vormt voor mij als fotograaf een mooie uitdaging. Net als voor een triatleet begint het fotograferen van een triathlon met een goede voorbereiding. Locaties, parkoersen en afstanden zijn vaak lang en gescheiden van elkaar. Ik bestudeer daarom vooraf op Google Maps parkoers en bereikbaarheid. Op PIEYT

de wedstrijddag zelf ben ik ruim van tevoren aanwezig om op potentiële fotolocaties de lichtomstandigheden en camera-instellingen te bepalen. Deze foto is van de start van het NK voor politie en brandweer tijdens de Politie Triathlon in Spijkenisse. Ik ben aan de overzijde van de zwemstart gaan staan om de door de brandweer met een waterstraal

gecreëerde denkbeeldige startlijn vast te leggen. Het was iets dat geheel eigen was aan het evenement. Tegelijk vatte het in één beeld samen dat het hier om een wedstrijd voor brandweermedewerkers ging. Arjan Baggerman

039

Arjan Baggerman (38) is werkzaam

ervan om in de toekomst atleten op

bij de overheid en tevens druk met het

bijzondere locaties of in een eigen studio

fotograferen van diverse sporten, waar-

te kunnen portretteren.

onder triathlon. Hij is zelf ook triatleet. Vijf jaar geleden begon Arjan de (tri) atleten van team Topsportperfection uit Papendrecht te fotograferen. Sindsdien is hij onder de naam Eagle Fotografie (www.eaglefotografie.nl) steeds vaker bij sportevenementen te vinden. Hij droomt

040

TRANSITION

TRIATHLONGEVOEL PIEYT

Triathlonduizendpoot

LIEKE TEN HOVE BEROEP assistent vestigingsmanager sportschool, office support NTB-opleidingen WOONPLAATS

Enschede

LEEFTIJD

TRIATHLON SINDS

2002

ieke ten Hove is een triathlonduizendpoot. Ze is zelf triatleet, maakt deel uit van de organisatie van de UT-Triathlon, is jurylid, rompstabiliteitstrainer bij DSTV Aloha (waar ze ook een jaar voorzitter was) en is sinds april 2015 lid van de Triathlonraad. “Eerlijk gezegd had ik daarvoor nog nooit van de Triathlonraad gehoord en wist ik niet wat het inhield.” “De NTB heeft een bestuurlijke structuur waarbij het Algemeen Bestuur verantwoording aflegt aan de Triathlonraad”, legt ze uit. “Wij controleren kort gezegd het uitvoerende beleid van het bestuur en directie. De raad bestaat uit vijftien leden die gekozen worden in de regiovergaderingen. Elke regio, vijf in totaal, benoemt drie leden. Toen ik werd gevraagd voor de regio Oost hoefde ik er niet zo lang over na te denken. Vanaf de zijkant kritiek hebben op de bond is makkelijk, op deze manier kun je zelf actief meedenken over het beleid.” De Triathlonraad komt vier keer per jaar samen voor vergaderingen en tweemaal per jaar voor regiosessies. “Het is heel leuk om in een gemêleerde groep bestaande uit individuele leden, trainers, bestuurders en juryleden over de sport te praten. Wel is jammer dat er niet heel veel mensen belangstelling hebben voor de regiosessies. Dat komt misschien omdat de Triathlonraad voor veel leden een onbekend fenomeen is. Het zou mooi zijn als dat gaat veranderen. Je

ALS IEDEREEN NOU ÉÉN OF TWEE WEEKENDEN JURYLID OF VRIJWILLIGER IS, DAN KUNNEN WE ALLEMAAL VAN DEZE MOOIE SPORT BLIJVEN GENIETEN.” kunt echt veel invloed hebben op het beleid. Naast onze controlerende taak kunnen we ook zelf nieuwe dingen aandragen.” Ten Hove maakte op haar vijftiende in Holten kennis met de triathlonsport. “Mijn broer en mijn vader, die werkzaam was voor de hoofdsponsor, deden ook mee. Ik hockeyde in die tijd en triathlon was totaal nieuw voor mij. Ik zwom schoolslag en fietste op een geleende mountainbike, maar ik vond het meteen een leuke sport. Ik deed in totaal twee keer mee in Holten en was er vervolgens tien jaar tussenuit. Ik ging studeren en woonde een tijd in het buitenland, maar toen ik terugkeerde en lid werd van Aloha, ben ik blijven hangen.” Tot die tijd was ze vooral een teamsporter. “Dat is toch heel iets anders. Je traint twee keer per week en speelt een wedstrijd in het weekend, die je wint of verliest. In een team heb je fanatieke en minder fanatieke spelers en als je tot de eerste groep behoort,

kun je de motivatie verliezen. Het leuke aan triathlon is dat je jezelf kunt blijven uitdagen en nieuwe doelen kunt blijven stellen. Ik start vooral in triathlons over de sprint- en olympische afstand, maar zou graag nog een keer aan een halve afstand meedoen. Doordat ik al een tijdje last van een hardnekkige scheenbeenblessure heb zit dat er voorlopig helaas niet in.” De blessure zorgde er echter wel voor dat Ten Hove inmiddels op meerdere fronten actief is in de triathlonsport. “Toen ik geblesseerd raakte, had ik ineens tijd voor andere dingen. Bovendien wil ik graag iets terugdoen voor de sport. We kunnen wel met z’n allen alleen maar zelf wedstrijden willen doen, maar zonder juryleden, vrijwilligers en organisatoren zijn we nergens. Als iedereen nou één of twee weekenden jurylid of vrijwilliger is, dan kunnen we allemaal van deze mooie sport blijven genieten.” Tekst Marcia Jansen

042

TRANSITION

Triathlon als houvast VOOR SOMMIGE MENSEN IS TRIATHLON MEER DAN EEN MANIER OM FIT TE BLIJVEN, HUN GRENZEN TE VERLEGGEN OF PRESTATIES NEER TE ZET TEN. HET ZWEMMEN, FIETSEN EN LOPEN HELPT HEN BIJ HET VERWERKEN VAN EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS OF ALS DINGEN IN HET LEVEN NIET GA AN ZOALS ZE GRA AG ZOUDEN WILLEN. WANT SPORTEN GEEF T STRUCTUUR EN GEEF T – DOOR HET A ANMAKEN VAN DOPAMINE, ENDORFINE EN SEROTONINE – OOK NOG EENS EEN GOED GEVOEL . JOL ANDA VAN DER MEULEN, GREGOR STAM EN TESSA LINSSEN VERTELLEN WAT TRIATHLON VOOR HEN BETEKENDE TIJDENS EEN MOEILIJKE PERIODE IN HUN LEVEN.

essa Linssen beleefde afgelopen jaar één van haar beste seizoenen. Opvallend, want de 30-jarige Utrechtse zat midden in een zwaar traject om zwanger te worden. “Als ik het sporten niet had gehad, had ik mezelf er waarschijnlijk in verloren.”

Tekst Marcia Jansen Beeld Mirko Meerwaldt

Tessa maakte zes jaar geleden tijdens een vakantie in Embrun kennis met de triathlonsport. Samen met haar vriend Rik besliste ze ter plekke dat ze het jaar daarop in Embrun zouden meedoen aan de olympische afstand. Eenmaal terug in Utrecht meldden ze zich aan bij TV Hellas en drie jaar later voltooide ze in Almere haar eerste hele triathlon. In september 2015 finishte ze voor de tweede keer in Almere en daarna wilden zij en Rik

graag zwanger worden. “Ik weet al vrij lang dat spontaan zwanger worden vrijwel is uitgesloten en gelukkig mochten we dan ook meteen het medische circuit in”, vertelt ze. Om de groei van eiblaasjes te stimuleren, slikte Tessa eerst hormoonpillen. Die sloegen niet aan. Daarna volgde stap twee, het inspuiten van hormonen, maar na enkele langdurige kuren, leverde dat ook niet het gewenste resultaat op. Er volgde een operatie, maar ook dat had weinig effect. De laatste stap was IVF. “Maar omdat de eerste hormoonbehandelingen niet aansloegen, vertelde de gynaecoloog ons dat we er rekening mee moesten houden dat ook IVF een lastig verhaal zou worden. Dat was een enorme klap, want daarmee zou het einde van het traject in zicht zijn.” OPENHARTIG BLOG

Niet lang daarna schreef Tessa een openhartige blog over haar ongewilde kinderloosheid. “Er waren zoveel deuren dichtgegaan, de situatie leek uitzichtloos”, vertelt ze daarover. “Ik

043

wilde mijn hart luchten en tegelijkertijd het onderwerp meer bespreekbaar maken. Het praten over onvrijwillige kinderloosheid en de weg die je daarin moet bewandelen, blijkt echt een taboe, terwijl één op de zes vrouwen moeilijkheden heeft om zwanger te raken. Mensen vinden het heel lastig om over dit onderwerp te praten. Ze raken in paniek, weten gewoon niet hoe ze moeten reageren en dat levert soms pijnlijke situaties op. Naar aanleiding van dat blog heb ik heel veel liefdevolle reacties gekregen en heb ik met meerdere vrouwen contact gehad die hetzelfde als ik meemaakten en zich gesteund voelden.” Triathlon hield haar ondertussen op de been. “Het sporten was superbelangrijk voor mij. Zodra je in zo’n traject stapt, wordt dat je wereld, of je nu wilt of niet. Ik slikte of spoot iedere dag hormonen, was vaak in het ziekenhuis. Het trainen voor een triathlon gaf me structuur, het was mijn uitlaatklep en mijn link naar de normale wereld. In het begin twijfelde ik even of ik wel moest doorgaan met gestructureerd trainen, maar een vriendin die niets met sporten heeft zei: ‘je moet niet stoppen Tess, daar ga je aan onderdoor’. Ik ben blij dat ik door ben gegaan en mijn coach heb behouden. Natuurlijk heb ik wel iets gas teruggenomen en stemden we mijn schema goed af op hoe ik me voelde. Het sporten was fijn. Soms was ik zo leeg van weer een tegenslag, maar ging ik toch. Als ik terugkwam had ik het gevoel dat ik meer grip op alles had.” Samen met Hellas veroverde Tessa in die periode het kampioenschap in de 1eDivisie Triathlon. “Mijn ploeggenootjes waren op de hoogte van het traject, ik was daar erg open over. Dat moest ook wel, want het traject was zwaar en niet te plannen. Ik wist nooit van tevoren wanneer ik een behandeling zou hebben. Hierdoor heb ik enkele wedstrijden moeten afzeggen en mijn schema her en der wat aangepast. Gelukkig was ik alle teamwedstrijden relatief fit. Wel stond ik iedere keer weer onzeker aan de start omdat ik niet wist hoe ik er lichamelijk voor stond, maar uiteindelijk heb ik een heel goed seizoen gedraaid.” SPORTEN EN VRUCHTBAARHEID

Haar trainingen bleef ze afwerken, soms tot op het dwangmatige af. “Ik ben mezelf ook wel eens voorbijgelopen, maar als ik het sporten niet had gehad, had ik mezelf waarschijnlijk in het proces om zwanger te worden verloren. Al kreeg ik ook wel eens commentaar. ‘Vind je het gek dat je niet zwanger wordt als je zoveel sport’, heb ik regelmatig gehoord. Daar heb ik me van tevoren natuurlijk in verdiept. Ik heb een aantal wetenschappelijke artikelen gelezen en gynaecologen gesproken. Het is niet bewezen dat intensief sporten de vruchtbaarheid van een vrouw beïnvloedt.

Het trainen voor een triathlon gaf me structuur, het was mijn uitlaatklep en mijn link naar de normale wereld. In het begin twijfelde ik even of ik wel moest doorgaan met gestructureerd trainen, maar een vriendin die niets met sporten heeft zei: ‘je moet niet stoppen Tess, daar ga je aan onderdoor’.”

Iedereen is anders, maar gezien de kern van mijn probleem ging dit voor mij in ieder geval op. Een gynaecoloog zei letterlijk, ‘als jij er gelukkig van wordt, moet je het zeker doen’. Het is belangrijk om goed in je vel te zitten tijdens de behandelingen.” Kort nadat Tessa op haar dieptepunt zat en haar emoties van zich af schreef, gebeurde er een klein wonder. De eerste IVF-poging werd tegen alle verwachtingen in een succes. “We hadden in de voorafgaande periode geen enkel positief resultaat geboekt en nu was het in één keer raak. Ongelooflijk. Terugkijkend heeft ons traject niet zo heel uitzonderlijk lang geduurd, er zijn mensen die veel langer op een kindje moeten wachten. Maar als je er middenin zit, zonder hoop, duurt zo’n periode heel lang. Eigenlijk kan ik nog steeds niet geloven dat ik zwanger ben, maar we zijn onvoorstelbaar blij.”

044

TRANSITION

riathlon was voor Gregor Stam (54) de ultieme afleiding. Het was een reden om het huis te ontvluchten en om de pijn van het misbruik door de vriend van zijn vader weg te duwen. “Anderen raken aan de drank of drugs, ik ging hardlopen. Veel en lang.”

Half februari dit jaar overleed de vader van Gregor Stam. Het bracht veel nare herinneringen boven, maar het was ook een afsluiting van een periode. “Ik heb jarenlang intensieve therapie gehad en ben nu heel gelukkig met mijn leven. Maar toch blijft het knagen, er gaat geen dag voorbij dat ik er niet aan denk”, vertelt Gregor. “Mijn vader had ik al meer dan twaalf jaar niet gezien, maar ik ben wel naar de kerkdienst en crematie geweest. Daar heb ik voor het eerst sinds lange tijd de man die mij tussen mijn zestiende en 21ste heeft misbruikt, in de ogen kunnen kijken. In 2004 heb ik mijn vader voor het eerst verteld van het misbruik. Hij geloofde mij, maar koos toch de kant van zijn vriend. Dat was zo vernederend. Het was de laatste keer dat ik hem zag.” Hardlopen, en later triathlon, was jarenlang zijn reddingsboei. “Anderen raken aan de drank of drugs, ik ging hardlopen. Veel en lang. Ik ontvluchtte letterlijk het huis. Toen ik zeventien, achttien was, liep ik vaak 40, 50, soms zelfs wel 60 kilometer achter elkaar. Zonder te eten en te drinken onderweg. Maar de pijn die ik onderweg voelde, was niks vergeleken met de pijn die ik thuis voelde. En toen ontdekte ik triathlon. Anderen vonden een hele triathlon gekkenwerk, maar die lange afstanden deden mij niks. Ik kon dan ook ontzettend diep gaan, veel dieper dan mijn concurrenten.” ZWART GAT

Het is dan ook niet verwonderlijk dat Gregor heel succesvol was in wat hij deed. Zo schreef hij de eerste twee edities van de Holland Triathlon, toen nog in Kijkduin, op zijn naam, en veroverde hij in 1985 in zijn woonplaats Almere de Europese titel. Op zijn 21ste tekende hij een

profcontract bij Nike waardoor hij op zichzelf kon gaan wonen en het misbruik stopte. “In die periode die volgde was ik zo druk met mijn sport dat de negatieve gevoelens een beetje naar de achtergrond verdwenen, maar toen ik eenmaal gestopt was, belandde ik in een zwart gat.” In 2003, negen jaar na zijn afscheid, schreef Gregor zich in een opwelling weer in voor de Holland Triathlon in Almere. “Ik zat op een dood spoor en ik moest iets doen waardoor ik weer respect voor mezelf kreeg”, blikt hij terug. “Ik vroeg me af wanneer ik me voor het laatst echt goed had gevoeld en ik realiseerde me al snel dat dat de periode was geweest waarin ik veel sportte. Het was prachtig mooi weer die dag en ik had op de fiets en tijdens het lopen genoeg tijd om na te denken. Ik besefte dat ik niet alleen uit het dal zou kunnen komen, ik moest hulp zoeken.”

Een jaar later sprong hij weer zonder enige voorbereiding in het Gooimeer. “Ik had een heel slechte periode achter de rug. Ik gebruikte medicijnen, woog tegen de 100 kilo en zag het leven eigenlijk niet meer zitten. De wedstrijd was enorm zwaar, lichamelijk en mentaal. Zwaarder dan het jaar daarvoor. Tijdens het zwemmen begon ik al te hyperventileren, maar ik haalde wel de finish. Wat me pijn heeft gedaan, waren de opmerkingen van sommige mensen onderweg. Ik heb ervan geleerd om niet te snel te oordelen over anderen zonder dat je hun verhaal kent.”

Anderen raken aan de drank of drugs, ik ging hardlopen. Veel en lang. Ik ontvluchtte letterlijk het huis. Toen ik zeventien, achttien was, liep ik vaak 40, 50, soms zelfs wel 60 kilometer achter elkaar. Zonder te eten en te drinken onderweg. Maar de pijn die ik onderweg voelde, was niks vergeleken met de pijn die ik thuis voelde.”

860 DAGEN LOPEN

negatieve reacties, maar uiteindelijk ben ik blij dat ik eindelijk mijn verhaal heb durven te vertellen. Ik hoop er andere mensen mee te helpen.”

In 2005 pakte hij het anders aan. Kilo’s lichter en beter getraind kwam hij aan de start en finishte hij in 10 uur en 26 minuten. “Sindsdien speelt sport weer een belangrijke rol in mijn leven. Ik loop iedere dag hard, nu al zo’n 860 dagen achter elkaar, en ik begeleid beroepsmatig mensen op sportgebied. Niet alleen topsporters, maar ook mensen die in het leven tegen problemen aanlopen. Mensen met depressies, ADHD of autisme. Sporten is zo goed. Je krijgt er zelfrespect door, zelfvertrouwen, eigenwaarde. Het zo mooi om te zien dat mensen door te sporten hun leven weer op de rit krijgen.” In 2009 vertelde Gregor voor het eerst over zijn verleden. “Ik heb mijn verhaal aan verschillende kranten verteld en daarna kreeg ik zo’n 300 mails en brieven. Van mensen die hetzelfde hebben meegemaakt of die het knap vonden dat ik er mee naar buiten kwam. Er waren ook

Achteraf gezien had hij gewild dat hij eerder de moed had gevonden om er over te praten. “Je moet er klaar voor zijn en dat heeft bij mij jaren geduurd. Je moet door de schaamte en vernedering heen. Vooral voor mannen is het een taboe. Mensen vragen zich af waarom je zo’n vent niet gewoon van je afslaat, maar zo makkelijk is het niet. Naast het lichamelijke is er ook de geestelijke mishandeling: Als je het iemand vertelt, verwoest je het leven van anderen. Je wordt gegijzeld in alles wat je doet. Ik heb er in ieder geval geen moment spijt van gehad dat ik er mee naar buiten ben gekomen en ik kan het iedereen aanraden die hetzelfde heeft gemaakt. Het is een cadeautje voor jezelf.”

046

TRANSITION

aar haal je de energie vandaan om te blijven trainen als je behandeld wordt voor borstkanker? Jolanda van der Meulen (48) deed het: Tacxen naast een kotsemmer en zwemmen met een kaal hoofd. “Sporten geeft me positieve energie.” Jolanda van der Meulen doet sinds 2013 aan triathlon. Al een tijdje droomt ze ervan om aan de halve triathlon in haar woonplaats Almere mee te doen. Twee jaar achter elkaar gooit een stressfractuur roet in het eten, eerst in de ene voet, het jaar daarop in de andere. Maar eind 2015 is ze weer vol goede moed in training, totdat ze een knobbeltje in haar borst ontdekt. Het blijkt kwaadaardig en zo begint ze begin januari 2016 aan een zwaar

traject dat niet naar de halve in Almere leidt, maar hopelijk wel naar genezing. “Ik kreeg het complete pakket aangeboden – chemotherapie, een borstsparende operatie en bestralingen. Ik wist dat het een zware periode zou worden, maar gelukkig was ik aan het trainen voor een halve triathlon, dus begon ik fit aan de behandelingen.” De eerste chemotherapie, de eerste van vier zware kuren, hakt er in. “Dinsdag kreeg ik de kuur, ’s avonds begon het overgeven en een dag later was ik alweer terug in het ziekenhuis. Ik bleef maar spugen en kwam aan het infuus terecht. Twee nachten bleef ik in het ziekenhuis en was ik totaal van de wereld. Zondag begon er weer een beetje leven in te komen en op maandag had ik er genoeg van. Dan sleepte ik mezelf en de kotsemmer naar boven, hees ik me in een wielerbroek en fietste ik een paar minuten op de Tacx. Dit herhaalde zich iedere kuur en ik was al blij met vijf of tien minuten. Ik wilde fit zijn voor de volgende chemokuur.”

De chemokuren putten me uit, maar als ik gesport had, gaf me dat weer nieuwe, positieve energie. Ik wilde gewoon heel erg graag fit blijven en tijdens het sporten had ik af leiding. Het was gewoon fijn om tijdens een zwem- of fietstraining onder de mensen te zijn.”

Sporten was voor Jolanda tijdens die zware maanden een overlevingsstrategie. “Achteraf begrijp ik de bezorgdheid in mijn omgeving wel, maar voor mij is triathlon echt mijn houvast geweest. Het heeft mij door die nare periode heen geloodst. Het gevoel dat ik nog steeds kon fietsen, buiten zijn, dat was geweldig.” GEMENGDE GEVOELENS

Jolanda blijft tijdens de chemokuren ook zoveel mogelijk drie keer in de week zwemmen. “De eerste keer dat ik met een kaal hoofd naar de zwemtraining ging, was wel even slikken. Zet ik nog een badmuts op en wanneer dan? De eerste keer deed ik dat nog in de kleedkamer, maar daarna heb ik me er niet meer druk om gemaakt. Het was goed om dit binnen een vertrouwde omgeving te doen. Iedereen reageerde heel goed en dat heeft me ook wel geholpen buiten mijn sportomgeving. Ik heb tijdens mijn kuren nooit een pruik of een petje gedragen, behalve dan als het heel koud was.”

Na dertien chemokuren vierde ze het einde van dat traject met haar deelname aan de 7 kilometer lange Almere City Run. Dat deed ze samen met fysiotherapeut Roger Fortanier die haar tijdens de behandelingen begeleidde. Ter afsluiting van de bestralingen deed ze met haar tweelingdochters Laura en Monique mee aan de triotriathlon in Veenendaal, waarin ze het fietsonderdeel voor haar rekening nam. “Ik heb met gemengde gevoelens daar meegedaan”, vertelt ze. “Ik was zo blij dat alles achter de rug was, maar ik was ook heel verdrietig omdat bij mijn vader kort daarvoor uitgezaaide longkanker was vastgesteld. Toen ben ik wel even boos geweest, want na mijn moeder, die maagkanker heeft gehad en ik, was hij de derde met deze ziekte in de familie.”

Haar oncoloog vroeg zich weleens hardop af waar ze toch de energie vandaan haalde om zo te blijven sporten en ook haar omgeving verklaarde haar wel eens voor gek. “De kuren putten me uit, maar als ik gesport had, gaf me dat weer nieuwe, positieve energie. Ik wilde gewoon heel erg graag fit blijven en tijdens het sporten had ik afleiding. Het was gewoon fijn om tijdens een zwem- of fietstraining onder de mensen te zijn. En ook al ging het niet meer zo hard en was de conditie minder, ik genoot er echt van.”

Haar vader is inmiddels overleden en Jolanda is nu bezig met het herstel. “Ik heb geen grote plannen voor dit seizoen. Ik wil mijn lichaam de kans geven te ontgiften en nu ik hormoonpillen slik, moet ik weer een balans zien te vinden. Ik geniet van elke training en hoop dit jaar mee te doen aan de triathlon in Veenendaal, maar verder zie ik het wel. Als mijn lichaam weer gezond en sterk is komen die wedstrijden vanzelf wel weer. En als ultieme afsluiting hoop ik dan in 2018 alsnog mee te doen aan de halve triathlon in Almere.”

KAAL HOOFD

23 & 24 JUNI E

21 of42KM HARDLOPEN WANDELEN

WANDE KM 10

KM RUN 7,5

STARTE

IEUW! NIEUIWL!AND WNATERSLTIANDG

ie D us en rs cl r in TTe he LS e SP nis VA uur fiESTtI01:00

DAG17 R E ZAT-6-20 24

VRIJDA0G17 23-6-2

rond het Sneekermeer

InFoRMaTIe en INSCHRIJVEN op WWW.MaR-aTHon.CoM 1/2PAG-LIGGENDMAR-ATHONSNEEK2017.indd 1

05-04-17 10:38

HIGH GRADE CARBON WHEELS

De nieuwste technologie met Htg carbon, 2 in 1 tubeless- clincher velgen en tot 3 jaar garantie!

DISC 4-SPOKE RT-88 RC-50 RC-38

ZIRRUZ staat voor hoge kwaliteit full carbon wielen voor race, tijdrit of triatlon! Onze goed gebalanceerde wielen zijn vervaardigd uit Toray carbon en afgewerkt met DtSwiss hubs wat resulteert in lichte, hoogwaardige en betrouwbare wielen! Dankzij het gebruik van een Htg epoxy hars zijn de velgen van een homogene structuur en behoren basalt en aluminium remranden tot het verleden! Daar komt ook nog het strakke, sobere design en de scherpe prijs-kwaliteitsverhouding bij. Dit alles maakt van ZIRRUZ de nieuwe standaard binnen de full carbon wielen!

WWW.ZIRRUZ.NL

050

TRANSITION

Triathlon, ideaal als je niet wil kiezen Tekst Norbert Veringmeier

OPVALLEND VEEL ZEILTOPPERS WAGEN ZICH WEL EENS AAN EEN TRIATHLON. IN 2012 DEDEN BIJVOORBEELD DE OLYMPISCHE ZEILERS VAN DE DELTA LLOYD KERNPLOEG, MET ONDER MEER LOBKE BERKHOUT, PIETER-JAN POSTMA EN MARCELIEN DE KONING, MEE AAN DE CROSSTRIATHLON OP AMELAND. OOK ZEILSTER LISA WESTERHOF, TIJDENS DE OLYMPISCHE SPELEN VAN 2012 IN LONDON SAMEN MET LOBKE BERKHOUT GOED VOOR BRONS IN DE 470 KLASSE, HEEFT DE SMAAK VAN TRIATHLON TE PAKKEN. ZIJ-INSTROMER

isa Westerhof heeft wel een idee waarom zeilers zich eenvoudig laten verleiden tot een triathlondeelname. “Zeilen is een combinatie van snelheid, concentratie en kracht. Je moet allround fit zijn en in training wordt ook regelmatig hardgelopen en gefietst. En als watersporter moet je natuurlijk kunnen zwemmen.” Maar zij ziet nog een andere reden voor de brede triathlonbelangstelling bij zeilers. “Marianne Vlasveld was de inspanningsfysioloog van mijn zeilteam en zij is een echte triathlonpionier.”

VARIATIE VAN SPORTEN

Voor Lisa is het bovenal de variatie van sporten die triathlon aantrekkelijk maakt. “Ook in mijn topsportcarrière had ik al moeite met kiezen. Ik heb naast het zeilen altijd voor mijn studie en later voor mijn werk als KLM-piloot gekozen. Ook toen ik met Lobke toewerkte naar de Olympische Spelen ben ik, hoewel met een aangepast vliegrooster, blijven werken. Die combinatie van werk en sport was soms heel zwaar, maar die uitdaging heb ik nodig. Ook in triathlon hoef ik geen keuze te maken. Ideaal! Hardlopen, fietsen, zwemmen. Ik kan het allemaal doen. En ik kan trainen op de momenten dat het mij uitkomt. Wel zo handig als je onregelmatige diensten hebt.” De voormalig Europees en wereldkampioene in de 470 klasse voert die trainingsvrijheid nog een stapje verder door. “Ik kan zelfs van alledaagse bezigheden een training maken. Ik maak soms met de hond aan de lijn en mijn kind in het zitje een rondje op de fiets. Ik hou dan de hele route mijn remmen ingeknepen. Zo kan de hond het goed bijhouden, ben ik samen met mijn dochter buiten en ben ik toch zwaar aan het trainen. Het ziet er misschien vreemd uit maar het is wel heel functioneel.”

Daarnaast is triathlon ook goed voor haar lijf dat door jaren topsport toch wat slijtageverschijnselen vertoont. “Door het zeilen is mijn rug zodanig versleten dat bijvoorbeeld een marathon lopen er niet inzit. De afwisseling van sporten en de korte afstanden zijn voor mij gezonder. Ik kies daarom eigenlijk alleen voor de achtste afstand. Misschien dat ik ook nog een kwart ga doen, maar langer dan dat zit er niet in.” Als voormalig topsporter heeft ze ook daarin nog steeds doelen nodig. Deelnemen aan een triathlon staat voor Lisa gelijk aan het beklimmen van een bergtop, iets dat zij ook graag doet. “Het is allebei iets waar je naartoe kan leven. Zo’n doel motiveert me om harder te trainen.”

BEACH CHALLENGE

Toen ze in het najaar van 2012 haar topsportcarrière afsloot was één van haar doelen: Deelnemen aan de Beach Challenge in Den Haag. Helemaal nieuw was de triathlon niet voor haar. “Ik had op de middelbare school al eens een triathlon gedaan. Je ziet dat het nut heeft om op school met verschillende sporten kennis te maken. Je hoeft er niet meteen lid van te worden om het op latere leeftijd toch nog eens op te pikken, zoals bij mij blijkt.” Ook Lisa’s schoolvriendin, en waterpoloster van het Nederlands team, Petra Pleunis koos er

051

startnummerband, standaard een checklist voor spullen die zij nodig heeft bij een triathlon. “Zo ben ik er zeker van bij een wedstrijd niets te vergeten.” De geboren Scheveningse start het liefst in crosstriathlons. “Ik hou van zeezwemmen en mountainbiken. Ik woon met mijn man in Hollandse Rading aan de rand van het bos. Een ideaal gebied om er met de mountainbike op uit te trekken. Ik vind mountainbiken veel uitdagender dan wielrennen op de weg. Het is steeds schakelen, optrekken en goed sturen. Je bent de hele tijd bezig met inschatten hoever je de verzuring kunt ingaan.” Omdat er in Nederland niet zoveel crosstriathlons zijn, werd er ook aan enkele wegtriathlons deelgenomen. “Wel op mijn mountainbike dus tijdens het fietsonderdeel werd ik door iedereen ingehaald. Daarom heb ik mij voor komend seizoen bij mijn fietsleverancier Jan Wevers van Giant gemeld voor een racefiets. Hij adviseerde een triathlonfiets maar dat vind ik een stapje te ver gaan. Een gewone endurancefiets is voor mij voldoende. En wie weet ga ik met een goede fiets ook de wegtriathlons meer waarderen”, lacht Lisa, die haar racefiets begin maart nog wel uit de winterstalling moest halen.

TEAM ARNHEM

na haar topsportcarrière voor aan triathlons deel te nemen. “Zij startte ook in Den Haag. Ik vind het superleuk om triathlon samen met vrienden te doen. Wij werken met onze vriendengroep naar zo’n sportief doel toe. Gezellig én motiverend.” Voor haar eerste deelname aan de Beach Challenge probeerde Lisa zich zo goed mogelijk te informeren over hoe de triathlon aan te pakken. “Je kunt daarover veel informatie googlen, maar je kunt ook van meer ervaren triatleten leren. Petra heeft mij wat zwemtechniek proberen bij te brengen en toen ik voor nieuwe banden naar wielerzaak Schouten in Scheveningen ging, was daar toevallig net ook een andere triathlondeelnemer. Hij heeft mij alles uitgelegd over bandenkeuze en bandenspanning.” Van weer anderen leerde ze bijvoorbeeld het nut van een teiltje met water in de wisselzone op het strand.

CHECKLIST VOOR TRIATHLONS

Ze finishte op de recreatieve korte afstand meteen als tweede. “Ik wist dat ik nog heel fit was maar dit verwachtte ik niet. Wel heel leuk natuurlijk. En leerzaam want van de triatletes waarmee ik op het podium stond, kreeg ik meteen ook tips.” Nog altijd heeft de oud-zeilster in haar sporttas, naast een

IK VIND MOUNTAINBIKEN VEEL UITDAGENDER DAN WIELRENNEN OP DE WEG. HET IS STEEDS SCHAKELEN, OPTREKKEN EN GOED STUREN. JE BENT DE HELE TIJD BEZIG MET INSCHATTEN HOEVER JE DE VERZURING KUNT INGAAN.”

De racefiets was haar derde gerichte investering in de triathlonsport. “Mijn eerste Beach Challenge zwom ik in een zeilpak met afgeknipte mouwen en pijpen. Daarmee ving ik veel water. Ik heb toen meteen een echt triathlonwetsuit aangeschaft. Zo’n wetsuit is mijn redding, want ik zwem er een stuk beter door. En met onze vriendengroep hebben wij zo’n echt trisuit gekocht. Wij kochten die vlak voor een wedstrijd. Daar hadden ze toen allemaal pakjes van triathlonvereniging Arnhem hangen. Als je ons nu tegenkomt bij een triathlon zijn wij nog altijd ‘geel-zwart’ gekleurd. Wij noemen ons groepje soms ook wel gekscherend Team Arnhem.” Hoewel triathlon voor Lisa bovenal ‘vrijheid, blijheid’ is, krijgt haar liefde voor deze sport wel steeds vastere vorm. Naast haar deelname aan de Beach Challenge, gaat zij komend seizoen starten in de Bosbaantriathlon, Triathlon 010 en de triathlon van Maarsseveen. Ze overweegt ook lid te worden van de NTB. “Misschien handig om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen binnen de sport. Lid worden van een vereniging vind ik lastiger omdat ik door mijn werk veel clubtrainingen zal moeten overslaan. Al zou het wel handig zijn om mijn zwemmen beter onder de knie te krijgen. Nu train ik daar eigenlijk niet op. Pas als de watertemperatuur aangenamer is, zwem ik af en toe in de Loosdrechtse Plassen.”

052

TRANSITION

TRAININGSDAG VAN...

Evert Scheltinga Beeld Romy Louise van Schoonveld

TEAM4TALENT-ATLEET EVERT SCHELTINGA VERBLEEF VAN NOVEMBER VORIG JAAR TOT BEGIN APRIL IN HET ZUIDAFRIKAANSE STELLENBOSCH OM ZICH OPTIMAAL TE KUNNEN VOORBEREIDEN OP HET NIEUWE TRIATHLONSEIZOEN EN DEEL TE NEMEN AAN ZIJN EERSTE HELE TRIATHLON, DE IRONMAN IN PORT ELIZABETH, WAAR HIJ NA 8,5 UUR ALS DERTIENDE FINISHTE. VOOR TRANSITION LEGDE HIJ EEN TRAININGSDAG VAST.

09.00

12.30

15.00

De ochtend is niet mijn favoriete moment van de dag. Ik ben er dan ook niet al te vroeg bij als het niet nodig is. In Nederland zit ik vast aan vroege zwembadtijden, hier heb ik dat probleem gelukkig niet. Daarom kan ik mijn dag beginnen met het onderdeel dat mij het beste uitkomt. Vandaag is dat fietsen – een rit van 90 kilometer met 2x30 minuten Ironman-pace.

De training bestaat uit 5-4-3 kilometer in Ironman-tempo met 1 kilometer herstel tussendoor. Ik krijg het helaas niet cadeau vandaag, ook al lijkt dat op de foto misschien wel zo. #niksiswathetlijkt #nevertrustsocialmedia

Nog meer quality time. Slapen is mijn op één na grootste hobby en als ik de tijd heb probeer ik ’s middags altijd een uurtje (of twee) op bed te liggen.

Favoriete moment

#niksiswathetlijkt

09:00

Dutje

12:30

12:00

15:00

14:00

17:30

12.00

14.00

17.30

Mijn fietstraining ben ik geëindigd in het Jan Marais Nature Reserve om daar vervolgens direct een looptraining achteraan te plakken. Handig vandaag is dat de fotografe meteen op mijn fiets kan passen in de ‘wisselzone’.

Na het trainen even wat quality time met vriendin Romy in de stad. Genieten van herstelvoedsel op een terrasje in Stellenbosch.

Deze dag sluit ik af in het water. Nog een uurtje zwemmen met de nadruk op techniek. Net voor zonsondergang ben ik weer thuis en kan ik tevreden zijn met een pittige tripletraining day. Nu lekker een avondje op de bank en uitrusten voor morgen.

‘Wisselzone’

Herstelvoedsel

Duik in het diepe

S-WORKS EVADE De S-Works Evade helm is geĂŻnspireerd op de S-Works McLaren TT helm. Bijgeschaafd en voorzien van extra ventilatie, blijft de Evade comfortabel onder alle omstandigheden, de hele dag lang. Met name als die omstandigheden vragen om vol gas te geven. specialized.com/5minutes

46 seconden over 40km

054

TRANSITION

ALLROUND

Maud Golsteyn Tekst Roel Kerkhof Beeld Filipe Ricardo da Silva Pereira/Unspot Design, Clarisse Henriquez/Triatlo Portugal, Cape Epic

“IK MAG GRA AG OM HET HUIS BEZIG ZIJN. WE HEBBEN EEN OUD HUIS MET EEN GROTE TUIN, DUS ER IS ALTIJD WAT TE DOEN: GRASMA AIEN, COMPOSTHOOP OMSCHEPPEN, BOOMSTRONKJES KLIEVEN EN OPSTAPELEN OF IN DE GROENTETUIN SCHOFFELEN. IK K AN DA AR ENORM VAN GENIETEN. VOOR MIJ IS HET EEN VORM VAN ONTSPANNING.”

Maud Golsteyn (36) is al vele jaren vol van de crosstriathlon. De Limburgse woont samen met vriend Lars – sportpsycholoog en eveneens crosstriatleet – in het Duitse Schalbruch, vlak over de grens bij Sittard. Ze combineert een uitdagende baan als communicatieadviseur bij de Stichting Kindante, dat veertig basisscholen in Zuid-Limburg bestuurt, met topsport. Dat leverde tot nu nationale titels en kampioenschapsmedailles in verschillende disciplines op. Na een seizoen vol pech veroverde ze eind vorig jaar bij het NK cross Run Bike Run haar achtste Nederlandse titel. Haar grote sportieve droom: Een Xterra-wedstrijd winnen.

Xterra – Crosstriathlons in Nederland zijn voor mij persoonlijk niet spectaculair genoeg. In plaats van over strand en duinen cross ik liever over echt technische mountainbikeparkoersen. Die vind ik in Xterra-wedstrijden. Naast een goed uithoudingsvermogen wordt veel meer behendigheid, kracht, durf en tactiek gevraagd – waar moet ik schakelen, waar kan ik snelheid maken, waar moet ik juist inhouden. Door de enorme variatie in parkoersen is het iedere keer weer anders. Vaak vinden de wedstrijden op prachtige locaties plaats: Met zwemmen in een meer of in zee, en fietsen en lopen in bergen, heuvels en bossen. Het is nooit saai. Plezier – Ik ben ooit begonnen met wegtriathlons, maar kwam er al snel achter dat mijn zwemmen onvoldoende was om in internationale wedstrijden om de medailles mee te kunnen doen, ook al liep ik 35 minuten op de 10 kilometer. Ik maakte de overstap naar de Run Bike Run, maar raakte overtraind en verloor het plezier in de sport. Om mijn zinnen te verzetten ben ik op de mountainbike gestapt. Dat vond ik zo leuk! Gelukkig waren veel Xterrawedstrijden in een weekend met de auto te bereiken. Inmiddels is de kalender zo uitgebreid dat ik eigenlijk alleen nog maar crosstriathlons doe. Dat je plezier hebt in de sport is het allerbelangrijkste. Dan komt de rest vanzelf wel.

mauds erelijst 2 x goud en zilver NK crosstriathlon

x goud NK cross Run Bike Run

2 x zilver 1 x brons

EK crosstriathlon

x brons EK powerman

x goud en brons NK Run Bike Run kort

2 x goud en zilver 1 x brons

NK Run Bike Run lang

1 x zilver en brons NK sprinttriathlon

x zilver NK halve triathlon

Verbondenheid – De onderlinge dynamiek bij Xterra spreekt me erg aan. Iedereen gaat natuurlijk voor zijn eigen topprestatie, maar we zijn naast concurrenten ook collega’s. Dat bleek ook weer toen mijn ketting brak tijdens één van mijn races vorig jaar. De vriend van één van mijn directe concurrentes die ook meedeed onderbrak zijn eigen wedstrijd om mij te helpen. Dat hoort een beetje bij de sport. Crosstriathlon is soms ook avontuur, met parkoersen door bossen in ‘the middle of nowhere’. Ik heb ook wel eens gedacht dat ik verdwaald was. Als je iemand met een lekke band langs de kant ziet staan vraag je toch eerder of alles in orde is en kijk je of je kan helpen, al is het maar door een fietspompje aan te reiken. Ontbijtkoek – Naar trainingskampen en wedstrijden gaat altijd ontbijtkoek – of peperkoek zoals we hier in Limburg zeggen – mee. Dat vind ik zo lekker, in alle soorten en maten. Ik eet ze vaak ’s ochtends bij het ontbijt met een beetje boter erop en neem ze ook mee op de fiets. Mountainbike – Ik doe wel fietstrainingen op de weg – vooral de lange duurritten –, maar zit tachtig procent van de tijd op mijn mountainbike. Voor de Xterra-wedstrijden is het belangrijk je zeker te voelen op de fiets, er één mee te zijn. Je moet het vertrouwen hebben om elke boomstronk die op je pad

055

komt te kunnen en willen aanvallen. Waar ik woon vind ik helaas geen parkoersen met echt technische afdalingen. Daarom ga ik graag naar de Eifel of Ardennen. Daar heb je hartstikke mooie en afwisselende mountainbikeparkoersen, maar het is ook een boel geregel en je zit eerst een uur in de auto. Vanwege mijn werk moet ik effectief met mijn trainingstijd omgaan, dus past het lang niet altijd. Ik wil zo weinig mogelijk tijd verspillen.

naast de fiets plaatsen. Nadat ik bij het EK crosstriathlon in 2013 zilver had gewonnen, moest ik bij wedstrijden daarna ook weer die hele leuke oorbelletjes inhebben die ik die dag had gedragen en die ik als geluksbrenger van mijn beste vriendin had gekregen. Tot het een keer heel slecht ging. Hoe meer vertrouwen je hebt, hoe minder rituelen ertoe doen. Je bent goed of je bent het niet. En het is ook wel zo relaxed als je niet per se iets moet.

Rituelen – Ik heb door de jaren heen verschillende rituelen gehad – de avond voor een wedstrijd pannenkoeken eten of mijn schoenen op een bepaalde manier

Tuinieren – Naast het sporten vind ik het belangrijk mijn sociale contacten te onderhouden. Minimaal één keer in de week spreek ik daarom met één van mijn

056

TRANSITION

vriendinnen af. Daarnaast mag ik graag om het huis bezig zijn. We hebben een oud huis met een grote tuin, dus er is altijd wat te doen: grasmaaien, composthoop omscheppen, boomstronkjes klieven en opstapelen of in de groentetuin schoffelen. Ik kan daar enorm van genieten. Voor mij is het een vorm van ontspanning. Ambitie – Ik wil ooit nog eens een Xterrarace winnen. Tot nu toe ben ik nooit verder dan een tweede plaats gekomen, maar ik denk dat het nog steeds mogelijk is. Ik heb begin dit jaar een spierscheuring opgelopen in mijn bovenbeen waardoor ik zeven weken niet heb kunnen lopen. Maar de wedstrijd waarin ik de beste kansen zie, de Xterra in het Duitse Zittau, is pas eind augustus. Drie weken ervoor rijd ik de Transalp, dus aan de conditie en techniek zal het niet liggen. Bepalend wordt hoe fit ik finish. Eerder werkte die combinatie ook goed. Maar je moet op zo’n dag natuurlijk ook een beetje geluk hebben: Ik moet een extreem goede dag hebben en mag geen pech krijgen. Pech – Pech is één van de minder leuke kanten van de crosstriathlon, maar het hoort er ook een beetje bij. Frustrerend is het wel als je met een hele goede vorm aan de start staat en je wordt door zaken die buiten je macht liggen uitgeschakeld voor een topklassering. Uitstappen doe ik dan niet. Ik probeer de wedstrijd altijd zo goed mogelijk af te maken, ook al heb ik tien minuten verloren en is de drive een beetje weg. Stap je uit, dan wordt elke volgende wedstrijd de drempel om weer uit te stappen lager. Ik ben toch elke keer wel weer trots als ik een pechrace toch naar vermogen heb afgemaakt. Gebroken teen – Het afgelopen seizoen ging er wel heel vaak wat mis. Kettingbreuk in de eerste wedstrijd, lekke band in de tweede, overspannen aan de start bij het EK en in wedstrijd vier een gebroken teen. Die liep ik al op bij het verlaten van het zwemwater toen ik op een steen stootte. Ondanks de pijn heb ik de wedstrijd afgemaakt, maar na de finish kon ik geen stap meer verzetten. Mijn vader – die niet zo goed tegen dat soort dingen kan – trok wit weg toen ik mijn schoen uittrok.

VOOR XTERRA-WEDSTRIJDEN WORDT NAAST EEN GOED UITHOUDINGSVERMOGEN BEHENDIGHEID, KRACHT, DURF EN TACTIEK GEVRAAGD – WAAR MOET IK SCHAKELEN, WAAR KAN IK SNELHEID MAKEN, WAAR MOET IK JUIST INHOUDEN. DOOR DE ENORME VARIATIE IN PARKOERSEN IS HET IEDERE KEER WEER ANDERS; MET ZWEMMEN IN EEN MEER OF IN ZEE, EN FIETSEN EN LOPEN IN BERGEN, HEUVELS EN BOSSEN. HET IS NOOIT SAAI.” Teleurstelling – Het ergste wat mij in mijn sportieve carrière is overkomen is dat ik niet kon starten bij het WK crosstriathlon in Den Haag in 2013. Ik was goed in vorm, maar kwam de dag ervoor tijdens de parkoersverkenning ten val. De trap die ik een jaar eerder nog probleemloos op de fiets kon afdalen bleek nu wat uitgesleten. Ik ging over de kop en kreeg het stuur in mijn ribbenkast, met een paar gekneusde ribben tot gevolg. Stress – Topsport en wedstrijden doen brengt bij mij soms ook een zekere stress mee. Ik ben heel gedreven en wil altijd

het beste uit mezelf halen. Met name de combinatie met werk kan stressvol zijn. Want op het werk heb ik dezelfde drive als in de sport. Het reizen, organiseren en overwerken rond wedstrijden eist soms z’n tol. Zoals vorig jaar bij het EK in Zwitserland. Ik had hoge verwachtingen, maar na een enorm drukke werkweek zat mijn hoofd vol en was mijn lijf gespannen. De wedstrijd ging verschrikkelijk slecht en ik had er geen plezier in. Lars zei al dat het gedoemd was te mislukken vanaf het moment dat ik in de auto stapte. Natuurlijk heb ik geprobeerd mijn focus te herkrijgen door er met hem over te praten, me te ontspannen en af te

057

schakelen, maar het lukte me gewoon niet. We hebben het geëvalueerd en ik heb er veel van geleerd. Die situatie wil ik in de toekomst zeker voorkomen. Blijven leren – Ook al doe ik al zo lang aan sport, er blijven zich altijd momenten voordoen waarvan ik leer. Na die kettingbreuk heb ik net zolang die oude ketting zitten ponsen tot ik snapte hoe je dat snel kon doen zodat ik het een volgende keer onder wedstrijddruk ook zelf kan. Een kettingpons gaat nu sowieso altijd mee tijdens de wedstrijd. Blote kont – Mijn meest gênante triathlonmoment was tijdens de 1/3 triathlon van Aarschot, toen ik nog niet zo lang aan triathlon deed. Al voor de start was mijn wetsuit gescheurd. Ik kon ermee zwemmen, maar toen ik ‘m na het zwemmen uittrok bleef mijn tri-broekje aan mijn wetsuit hangen en ging die tegelijk mee uit. Stond ik daar in mijn blote kont in de wisselzone. Ik heb er na afloop niemand over gehoord, dus ik hoop maar dat niemand het heeft gezien. Sindsdien lette ik er wel extra op dat ik mijn broekje goed had vastgeknoopt. Ultieme crosstriathlon – Zwaar (als het heeft geregend kom je niet fietsend de beklimmingen op), lang, technisch lastig, supermooi en een geweldige entourage. De Xterra in de Franse Vogezen heeft dat allemaal en is voor mij de ultieme crosstriathlon. Het hele gebied ademt rond de wedstrijd crosstriathlon. Dat betekent overigens niet dat dit voor mij persoonlijk de meest geschikte triathlon is. Ik hou meer van lange gelijkmatige beklimmingen en minder technische, snelle loopparkoersen. Dat is hier zeker niet het geval. Dat is ook de charme van crosstriathlon: Elk parkoers is uniek en bijna iedereen heeft wedstrijden die hem of haar goed of minder goed liggen. Tenzij je Ruben Ruzafa of Flora Duffy heet.

058

TRANSITION

TIPS, TRICKS EN INFORMATIE WISSELZONE

NIEUWS

Oranjecamping voor NTB-leden tijdens WK triathlon Rotterdam

wedstrijd helpt dan bij een goede voorbereiding en voorkomt stress bij het aanreizen op de wedstrijddag. Daarnaast is het leuk om ook de andere wedstrijden in het WK-weekend bij te

Om het Nederlands feestje tijdens de Grand

wonen. Hoe vaak krijg je immers de kans om de

Final en het WK triathlon in Rotterdam nog

absolute wereldtop in actie zien tijdens hetzelf-

meer glans te geven, wordt in september

de evenement waaraan je zelf deelneemt? En

een heuse Oranjecamping ingericht op

de Nederlandse junioren, beloften, paratriatle-

Stadscamping Rotterdam tegenover Dier-

ten en deelnemers aan de Grand Final kunnen

gaarde Blijdorp.

alle support goed gebruiken.

elegen op slechts vijf kilometer van het

Atleten die liever kiezen voor wat meer comfort

wedstrijdterrein is dit de perfecte uit-

en luxe kunnen ook met een camper of caravan

valsbasis voor Nederlandse age goupers

komen. Tevens zijn er blokhutten te huur op

en hun supporters. Age group coördinator

het kampeerterrein en voor wie liever in een

Jason van der Burgt zal er de hele week zijn

hotel slaapt, heeft WK-organisator TIG Sports

bivak opzetten, zorgen voor feestelijke aan-

hotelaanbiedingen. Tijdig reserveren wordt

kleding en als vraagbaak en aanspreekpunt

aanbevolen. Graag vooraf vermelden dat je

voor de Nederlandse atleten dienen.

voor de triathlon komt. Naar gelang de belangstelling kunnen de faciliteiten daarop worden

Voor age groupers geldt dat ze, afhankelijk

aangepast. Een plekje op de camping reserveren

van de indeling in startgroepen, tijdens het

kan via www.stadscamping-rotterdam.nl.

WK al vanaf half acht ’s ochtends in actie

Meer informatie over het WK in Rotterdam

zullen komen. Verblijven in de buurt van de

vind je op www.triathlonbond.nl/WKRdam.

REGELEMENTEN

‘Oortjes’, headsets en smartphones

e ziet het regelmatig: Lopers die tijdens hun buitenspeelmoment lekker naar muziek luisteren. Het komt zo vaak

voor dat het bijna vanzelfsprekend lijkt. Alleen niet in een triathlon of Run Bike Run. Volgens de wedstijdreglementen is het dan niet toegestaan om headsets of ‘oortjes’ te dragen. Dat geldt niet alleen voor het luisteren naar muziek, maar óók voor communiBeeld Tim Buitenhuis

catiedoeleinden. De reden hiervoor is dat je onder alle omstandigheden je moet kunnen concentreren op de ‘task at hand’ en moet kunnen reageren op aanwijzingen van de organisatie of officials. Niet alleen is het dragen van oortelefoontjes of volledige headsets uit den boze (óók tijdens het zwemmen), ook het gebruik van apparatuur als een mobiele telefoon, GSM-tracker of iets dergelijks is tijdens de wedstrijd niet toegestaan. Je mag deze wel bij je dragen, zolang deze niet worden gebruikt op een manier waardoor de aandacht voor de wedstrijd of het parkoers verslapt. Als het door een official wordt opgemerkt kan je worden gevraagd het apparaat weg te bergen. Indien nodig wordt een tijdstraf opgelegd.

GADGET

Portable buitendouche

a een zwemtraining in buitenwater is het prettig om je daarna meteen even te kunnen douchen om het zout – als

je in zee hebt gezwommen – of de geur van neopreen van je af te spoelen. Met de draagbare Helio douche van Nemo Equipment ben

Kortom: Je mag dus gerust je smartphone

je zo weer fris en fruitig, waar je ook bent.

in de wisselzone bij je steken (of op je fiets

De buitendouche bestaat uit een opvouw-

klikken) zodat Strava je fietsen/of loop-

bare capsule die ruim elf liter water kan

prestatie meet en bijhoudt, maar net als in

bevatten, goed voor 5-7 minuten douchen.

de auto geldt: Geen mobiel in je hand tijdens

Door het een paar uur in de zon te zetten heb

het fietsen of het lopen. En dus ook niet van-

je warm water.

uit je achterzak met een kabeltje verbonden aan je oren

www.nemoequipment.com

059

Q U O T E

ONDERZOEK

Drinken na een training of wedstrijd

riatleten trainen doorgaans veel

Koolhydraten en eiwit toevoegen aan

en intensief. Tijdens deze trai-

water kan helpen bij het herstel van de

ningen probeert het lichaam zich

vochtbalans. Als alternatief kunnen

te koelen door te zweten. Vooral op

triatleten ook melk drinken aangezien

warme en windstille dagen loopt het

dat alle belangrijke stoffen bevat.

zweetverlies flink op. Door te zweten wordt niet alleen vocht verloren maar

Tot slot is het aan te raden om het

ook mineralen zoals natrium en een

verloren vocht en zout niet zo snel

beetje kalium (ook wel zouten).

mogelijk aan te vullen, maar om dat verspreidt over meerdere uren te doen.

“My first event was in Nottingham, aged 11, and the prize

Om prestatieverlies tijdens een

Of het daarbij beter werkt om bijvoor-

volgende training of wedstrijd te

beeld elk kwartier of elke twintig

voorkomen, is het belangrijk om het

minuten te drinken valt niet te zeggen.

verloren vocht en zout na afloop van

Alles in één keer aanvullen werkt in

de inspanning weer aan te vullen. Een

ieder geval niet optimaal.

groep Engelse onderzoekers zocht

was a bike. I thought, ‘Wow.’ I had no idea what to wear.

uit hoeveel, wat en wanneer sporters

Uiteraard moeten triatleten ook tijdens

daarvoor het beste kunnen drinken. Zij

trainingen en wedstrijden voldoende

kwamen met drie aanbevelingen

drinken om hun prestatie op peil te houden. Meer daarover is te lezen in

I think I did it in swimming trunks, then just put on a

Ten eerste is het belangrijk dat het

het factsheet ‘hydratie’, te vinden via

verloren vocht ruimschoots wordt

topsporttopics.nl/factsheets.

gecompenseerd. Hierbij kunnen

T-shirt and shoes for the bike

triatleten de vuistregel hanteren dat

part. Triathlons felt exotic.

ten drinken als ze hebben verloren.

I was hooked.” – Alistair Brownlee, olympisch kampioen triathlon 2012 en 2016

ghan RJ (2017) Optimizing the restora-

benadering) vrij eenvoudig worden be-

tion and maintenance of fluid balance

paald door voor en na een training het

after exercise-induced dehydration. J.

lichaamsgewicht te meten. Gewichts-

Appl. Physiol., doi: 10.1152/japplphysi-

verlies staat gelijk aan vochtverlies.

ol.00745.2016

Daarnaast moet ook het verloren zout

Eerder verscheen van deze studie een

weer worden aangevuld. Hiervoor

samenvatting op topsporttopics.nl

gram keukenzout per liter water.

Voetproblemen

uim veertig procent van de volwassen heeft wel een voetprobleem. Dit kan variëren van ingegroeide teennagels,

schimmelnagels, zweetvoeten, likdoorns en blaren tot klachten aan banden, pezen en gewrichten (en daarvan hebben onze voeten er veel). Voeten krijgen dan ook nogal wat te verduren. Ze dragen letterlijk onze last als we bewegen en worden daarbij niet altijd op de juiste manier verzorgd. Als triatleet de proef. Bondsarts Guido Vroemen zette in twee artikelen voor Triathlon Sport (de voor-

loper van Transition) de narigheid waarmee triathlonvoeten het meest worden geconfronteerd al eens op een rijtje. En hij vertelde hoe je de verschillende klachten kunt behandelen. Beide artikelen kun je nog eens nalezen op www.transition.nl, onder ‘thema’s’, ‘gezondheid’.

Beeld Alex Caparros/Getty Images

stel je je onderdanen nog eens een extra op

Evans GH, James LJ, Shirreffs SM, Mau-

Hoeveel er verloren is gegaan kan (bij

volstaat in de meeste gevallen negen

MEDISCH

Tekst Paul Schermers

ze anderhalf keer zoveel water moe-

060

TRANSITION

SPOT LIGHT 3

W ANAK A

Challenge

G RONINGEN

NK Wintertriathon

Yvonne van Vlerken begint het nieuwe triathlonjaar sterk met een zege in de Challenge in het Nieuw-Zeelandse Wanaka. Vorig jaar won ze er ook al. Na een spannende tweestrijd met de Britse Laura Siddall klokt ze een nieuw parkoersrecord. Het is voor Van Vlerken alweer haar dertiende overwinning in een hele triathlon. Beeld Phil Walters/Getty Images

Tijdens het NK wintertriathlon in Groningen hebben Eline Lute and Teun Sweere de titels veroverd. Lute prolongeert haar titel voor een tweede maal goud in haar sportieve loopbaan. Sweere pakt de titel terug van de in Groningen ontbrekende Erik-Jan Spijkerman. Voor Sweere ligt voor de vijfde keer de nationale lampioenstrui klaar. Beeld Erik Homan/homanfotografie.nl

A BU DHABI

World Triathlon Series

Bij de eerste grote internationale ontmoeting na de Olympische Spelen van Rio start Rachel Klamer sterk aan de World Triathlon Series. Ze wordt vierde. De winst gaat na een spannende sprintfinish naar de Nieuw-Zeelandse Andrea Hewitt. Javier Gomez, die de Spelen aan zich voorbij moest laten gaan na een elleboogbreuk, wint bij de mannen. Beeld Tommy Zaferes

061

H AMILTON ISL AND

W A ALWIJK

Super League Triathlon

Verschillende toppers op de olympische en lange afstand kruisen op het Australische Hamilton Island de degens met elkaar in een driedaags evenement met superkorte races. De Zuid-Afrikaan Richard Murray mag als winnaar een cheque van US$ 100.000,- mee terug nemen naar vriendin Rachel Klamer. Opmerkelijk: De race is â&#x20AC;&#x2DC;men onlyâ&#x20AC;&#x2122;. Beeld Delly Carr

Schwalbe Cross Series

Het voorjaar laat zich bij de start van de Schwalbe Cross Series in Waalwijk van zijn beste kant zien. Winnaar Christiaan Solleveld is niet de enige die aan de start verschijnt van de Maresia Cross Run Bike Run alsof het al volop zomer is. Bij de vrouwen neemt Laura Gorter een vliegende start in de series. Beeld Maarten Bikker

Z UID-AFRIK A Ironman

Voor het eerst in de geschiedenis is er in een hele triathlon op het Afrikaanse continent onder de acht uur gedoken. Daarmee veroverde Ben Hoffman een plekje in de geschiedenisboeken. De Amerikaan klokte 7.58.40 uur bij zijn derde zege op rij. Ironman-wereldkampioene Daniela Ryf won bij de vrouwen in 8.47.02 uur. Beeld Chris Hitchcock/Getty Images

HET AVONTUUR IS BEGONNEN. JE EERSTE TRIATHLON ZIT EROP. DIT SMA AK TE NA AR MEER. WANNEER IS DE VOLGENDE?

START

FINISH Beeld Alex Caparros/Getty Images

JE EERSTE TRIATHLON WAS EEN GROOT AVONTUUR. ROUTINE WORDT HET NOOIT. GELUKKIG MA AR. OP NA AR DE VOLGENDE.

A ls lid van de Nederlandse Triathlon Bond ontvang je zes keer per jaar gratis het nieuwe Transition magazine in de brievenbus. Geen lid? Geen nood. Ook dan kun je Transition ontvangen. Je kunt je abonneren door een mailtje te sturen naar info@triathlonbond.nl of via de website van de Nederlandse Triathlon bond, triathlonbond.nl. Bezoek ook onze website transition.nl voor het laatste nieuws, kalenders en informatie over de verschillende competities.

028

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

Tekst Thomas Sijtsma, Roel Kerkhof

T WEDSTRIJDSPANNING VOORAF Het begint al in de vroege ochtend, op de dag van je eerste triathlon. Het is onrustig in je buik en hoofd en dat gevoel gaat maar niet weg. Sommigen worden al in de nacht wakker met een klam voorhoofd. Maak je geen zorgen. Zenuwen en wedstrijdspanning zijn gezond zolang ze niet de overhand nemen en je zelfs geen kop koffie bij het ontbijt meer kunt vasthouden.

INSCHRIJVING

WISSELZONE

Meestal heb je je van tevoren ingeschreven voor je eerste triathlon. De inschrijfbevestiging neem je (als daar om wordt gevraagd) mee naar het inschrijfbureau. Je krijgt van de organisatie een tas/envelop met wat spulletjes. De belangrijkste daarin zijn je startnummer, startnummerstickers die je op je fiets en helm moet bevestigen en een badmuts die je tijdens de triathlon moet dragen.

In de wisselzone wissel je van zwemmen naar fietsen en van fietsen naar lopen. Voor de start zet je hier je fiets neer op de plek met jouw startnummer en leg je de andere wedstrijdbenodigdheden klaar, zoals helm, fiets– en loopschoenen, racekleding etc. Bij het binnengaan van de wisselzone controleren juryleden van de NTB of je fiets veilig is, de helm goed is (even opzetten) en of je startnummerstickers juist op fiets en helm zijn bevestigd. Doe dit dus voor je de wisselzone ingaat! Bestudeer vooraf goed hoe je door de wisselzone moet lopen (fietsen mag hier niet!) en zoek een herkenningspunt, zoals een boom of lantaarnpaal, zodat je snel je eigen fiets kunt terugvinden.

T2 FIETSEN

WISSEL FIETSEN–LOPEN

Juryleden zul je ook op de fiets tegenkomen. Zo nu en dan flitst er een jurymotor voorbij. De belangrijkste regel waarop wordt toegezien is het verbod op stayeren–je mag niet in iemands kielzog uit de wind fietsen. De zwaarste straf is diskwalificatie, maar de wedstrijdofficial zal je in eerste instantie alleen maar een waarschuwing geven. Ze snappen dat het voor jou allemaal nieuw is. Probeer twaalf meter achter je voorganger te fietsen om uit de problemen te blijven. Gaat je voorganger te langzaam, probeer dan in vlot tempo te passeren. De fietsronde is over het algemeen goed aangegeven, maar vrijwilligers zullen je ook de juiste weg wijzen.

Je stapt na het fietsen vóór de balk af en loopt met de fiets aan de hand naar je plek in de wisselzone. Let op: Je maakt je helm pas los NADAT je je fiets hebt teruggeplaatst. De oriëntatie is daarna soms even lastig, dus let goed op waar de loopuitgang zich bevindt.

029

De triathlondag BIJ JE EERSTE TRIATHLON KOMEN ER VEEL NIEUWE DINGEN OP JE AF. WA AR KOM JE IN TERECHT? WAT KOM JE ONDERWEG TEGEN? WA AR MOET JE ALLEMA AL REKENING MEE HOUDEN? TRANSITION GIDST JE DE DOOR DE TRIATHLONDAG. RACETIPS

TRIATHLON CHECKLIST Naar een triathlon neem je een flinke sporttas met benodigdheden mee. Meer dan bij de meeste andere sporten. Met onderstaande checklist vergeet je niets mee te nemen. [ ] Trisuit/zwembroek/badpak [ ] Wetsuit [ ] Zwembril [ ] Badmuts (voor de zekerheid) [ ] Startnummerband [ ] Veiligheidsspelden [ ] Wedstrijdchip (wordt meestal geleverd) [ ] Enkelband voor de chip [ ] Handdoek (om je wisselplek te markeren)

[ ] Fiets [ ] Fietsschoenen [ ] Fietsbroek/shirt [ ] Fietshandschoenen [ ] Fietspomp/CO2-patroon [ ] Reservebandje(s) [ ] Bandenlichters

ZWEMMEN

WISSEL ZWEMMEN–FIETSEN

[ ] Fietsreparatiespullen

Het zwemmen is misschien het onderdeel waar je als beginner het meest tegenop ziet (tenzij je zwemmer bent natuurlijk). De chaos van de start met overal armen, benen en lichamen om je heen kan intimiderend overkomen. Je hebt het gevoel dat je in een wasmachine terecht komt. Ben je hier bang voor, start dan aan de zijkant of achteraan en zoek de ruimte op. Maar kijk wel goed wat de kortste route is naar de eerste boei. Het is immers niet de bedoeling dat je heel veel extra meters zwemt.

Bij het verlaten van het zwemwater draaf je in rustig tempo naar je fiets. Misschien wordt je even duizelig door de verandering van houding. Geen paniek, gewoon even rustiger aandoen. Voordat je richting de uitgang van de wisselzone loopt zet je eerst je helm op en maakt deze vast. Vervolgens ren je met de fiets aan de hand naar de uitgang voor het fietsen. Pas na de balk stap je op en mag je gaan rijden. Juryleden zien erop toe dat je je aan deze regels houdt.

[ ] Gelletjes [ ] Eventueel elastiekjes voor de wissel [ ] Fietshelm [ ] Zonnebril/sportbril [ ] Bidon(s) [ ] Vaseline/baby-olie [ ] Loopschoenen [ ] Eventueel sokken [ ] Loopshort/shirt [ ] Petje/zonneklep/zweetband [ ] Sporthorloge/hartslagband [ ] Zonnebrandmelk (waterproof!) [ ] Legitimatiebewijs of NTB-licentie [ ] Inschrijfbewijs (bij vooraanmelding) [ ] Kleding/douchespullen voor na afloop

Welke licenties zijn er? Voor deelname aan triathlons is een licentie nodig. Deze

W IN

zijn in verschillende vormen bij de NTB of bij de organisatie van wedstrijden verkrijgbaar. Een overzicht. >D aglicentie Licentie die op de dag van de wedstrijd zelf geldig is. Je betaalt voor een Daglicentie via een toeslag bovenop het inschrijfgeld.

LOPEN

FINISH

De eerste loopmeters zul je je afvragen waarom je zonodig een triathlon moest gaan doen. Je hebt ‘rubberen’ benen en lopen lijkt een tegennatuurlijke beweging. Het hoort erbij. Forceer niets en probeer een lekker loopritme te vinden. Na verloop van tijd gaat het dan vanzelf weer beter. Pak waar nodig wat verzorging die je door de vrijwilligers bij de verzorgingsposten wordt aangereikt. Is het heel warm: Koelen!

Dan is er het gelukzalige moment van de finish van je eerste triathlon. Je bent een triatleet! In de meeste gevallen ligt er een finisher t–shirt, een medaille of een ander tastbaar aandenken aan je triathlon voor je klaar. Vergeet na afloop niet je fiets en andere racespullen uit de wisselzone op te halen. Wel even je startnummer laten zien als bewijs dat wat je meeneemt ook daadwerkelijk van jou is.

> Aspirant–lidmaatschap Met dit éénmalige lidmaatschap, dat een jaar geldig is, kan je deelnemen aan triathlons tot de kwart afstand. > Basislidmaatschap Dit lidmaatschap is geschikt voor triatleten die weinig wedstrijden doen. Aanschaffen kan alleen via de vereniging. Een abonnement op het NTB–magazine Transition is inbegrepen. > Atletenlicentie Deze meest uitgebreide licentie kan individueel of via de vereniging worden aangeschaft. Met de Atletenlicentie mag je meedoen in de teamcompetities en aan NK’s en krijg je zes keer per jaar Transition en hoef je nooit extra te betalen voor een daglicentie. Meer informatie op triathlonbond.nl

026

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

De triatleet als

DE FYSIEKE GRENZEN OPZOEKEN TERWIJL DAT NIET STRIKT NOODZAKELIJK MEER IS. WAAROM DOET EEN TRIATLEET DAT? PSYCHOLOOG MARCELINO LOPEZ LEGT UIT. COLUMN

k heb me vaak afgevraagd waarom er mensen bestaan die vrijwillig afzien. Mensen zoals jij, beste triatleet. Mensen die zonder externe dwang besluiten dat het een goede dagbesteding is om zichzelf murw te zwemmen, zuur te fietsen en stuk te rennen.

Heel eerlijk: Ik zag jouw soort mens als een weliswaar überfit, maar (evolutionair gezien) minderwaardig wezen. Wie doet zoiets? Jezelf fysiek afbeulen in een wereld waarin dat helemaal niet nodig is. Welke psychisch disfunctioneren ligt daar aan ten grondslag, vroeg ik mij als psycholoog af. Vroeger – in die goeie ouwe oertijd – moest de mens grote oversteken maken, overstromingen overwinnen, hongerwinters overleven, kannibalen verjagen en sabeltandtijgers doden. Maar nu? Je zou het misschien vergeten als je eenzijdig het nieuws volgt, maar mensen hebben in slechts een paar eeuwen tijd veel voor elkaar gekregen. Alle gevaarlijke dieren zijn dood of gevangen, hongersnood is zeldzaam, dodelijke ziekten zijn op hun retour en ook oorlogen en kannibalen zijn niet wat ze geweest zijn. Moderne mensen – zelfs als ze roken en ongezond leven – worden gemiddeld gezien twee tot drie keer zo oud als ten tijde van de Industriële Revolutie. De gemiddelde levensverwachting was tot ongeveer 1900 niet veel hoger dan 30. En de huidige levensverwachting groeit. Kunstmatige intelligentie, nanotechnologie en biotechnologie geven de mens alleen maar meer controle over zijn levenslot. De verwachting is dat de meeste mensen over een paar generaties helemaal niet meer hoeven te werken en hun levens kunnen slijten in virtual reality-bordelen, -karaokebars en -wellnesscentra. Ik maak geen grap: Dit is ongeveer wat serieuze wetenschappers als

Elon Musk en Stephen Hawking plausibel achten. Als we in de tussentijd tenminste niet worden opgegeten door een kunstmatig intelligent Opperwezen. Statistisch gezien is het overduidelijk: Het gaat Homo Sapiens als soort behoorlijk voor de wind. Voor het eerst in de menselijke geschiedenis sterven mensen sneller aan de gevolgen van overeten dan een gebrek aan voedsel; eerder door ouderdom dan een virus en vaker door zelfmoord dan de agressie van alle soldaten, criminelen en terroristen bij elkaar. Jawel, McDonald’s is statistisch gezien een groter gevaar dan ISIS, Al Qaeda en aids tezamen. De grootste bedreigingen voor de gemiddelde mens zijn dus het resultaat van comfort en luxe, zoals hart- en vaatziekten. Het nadeel van al die weelde en comfort is dat er weinig reden is jezelf écht uit te dagen. Fysiek althans. Dat maakt veel moderne mensen tot luie amoeben. De gemiddelde mens kan twee, nee, wel ontelbaar keer nadenken voor ‘ie zijn lamlendige leventje op het spel zet. Daarom veranderen de meeste mensen hun passieve, ongezonde levensstijl pas als de situatie hen dwingt. Tot die tijd fantaseren ze erover, klagen ze bij een coach of kijken ze tv. Luister maar eens goed. Mensen hebben de mond vol van verandering, om het vervolgens niet te doen: ‘In het nieuwe jaar stop ik met roken’, ‘Vanaf volgende week ga ik wekelijks sporten’, ‘Nooit meer met de ex naar bed’. Vaak worden die uitspraken niet gevolgd door serieuze actie, maar belachelijke excuses. ‘In 2019 word ik veertig, dan wordt alles echt anders!’

Een modern mensenleven is weinig anders dan een haatliefdeverhouding met comfort.

De cijfers schetsen eenzelfde beeld: Slechts één op de acht mensen houdt een leefstijlverandering langer dan een jaar vol. Een kwart stopt al na een week. Wat er meestal gebeurt is dat ze na een inspirerend gesprek of pijnlijke kater even extreem gemotiveerd zijn om te veranderen, een dappere poging doen en een week later alweer terugzakken in oude patronen. Vroeger kon de mens zich zulks niet veroorloven. De jager-verzamelaar moest gewoon altijd fit en voorbereid zijn op het zoveelste gevaar. Mislukte oogsten, agressieve plunderaars of natuurgeweld maakten dat hij op elk moment van de dag in krijgersmodus moest kunnen ko-

027

men om hut en haard te verlaten om elders een tijdelijk bestaan op te bouwen. Zijn leven was niet gemakkelijk, maar hij was precies daarom ook sterk, lenig en alert genoeg om het aan te kunnen. De oeroude overlevingsdrang die we van onze voorouders hebben geërfd lijkt in moderne mensen vooral slapend aanwezig, verborgen onder een laag frikandel- en bierbuikvet en een massa slappe, ongetrainde spieren.

kende reflexen. Nuttig om te weten is dat de angst krachtiger is dan het verlangen, omdat het zo jouw overleving beter kan garanderen. Mensen zijn van nature dus conservatief en behoudend. Als het niet hoeft, leven ze hun hang naar heldenmoed liefst uit achter een beeldscherm door naar een voetbalwedstrijd of detective te kijken. Een modern mensenleven is weinig anders dan een haat-liefdeverhouding met comfort.

Maar er is hoop. Je zou het niet zeggen, maar ook de luie moderne mens is door de evolutie geprogrammeerd om (behalve naar comfort) ook naar avontuur en verandering te verlangen. Wie vooruit wil komen in het leven moet (in ieder geval af en toe) risico nemen en bravoure tonen. Dat hoort er ook in de moderne tijd nog bij als je een partner wilt of nieuwe baan zoekt. Het is precies die spanning tussen tegenstrijdige neigingen die het universum voortdrijft. Dat is de motor van alle evolutie. Ons lichaam is daar nog steeds het beste bewijs van. Je ademhaling, hartritme en bloedsomloop worden door twee tegenstrijdige systemen in gang gehouden – het sympathisch en het parasympathisch zenuwstelsel. Het eerste is bedoeld om je lichaam voor te bereiden op actie (vechten of vluchten), het tweede is gemaakt om jou weer te kalmeren.

Er is tegenwoordig dus heel veel wilskracht en doorzettingsvermogen nodig om jezelf te pushen en uit je comfortzone te kruipen. Vergeleken met dat van onze voorouders is ons leven zo belachelijk comfortabel dat we de pijn en de angst zelf moeten opzoeken om überhaupt te voelen dat we leven. De triatleet is een van de weinigen die dit daadwerkelijk voor elkaar krijgt. Zwemmen, fietsen en hardlopen totdat je erbij neervalt. Het is een prachtige, dikke middelvinger naar de pamper-mentaliteit van de moderne samenleving.

Psychologisch gezien is jouw gedrag ook door twee tegenstrijdige systemen te verklaren: Jij herkent ze als verlangen en angst. Het ene motiveert jou om actief je doelen na te jagen (wat positieve gevoelens en verlangens in je losmaakt) en het andere probeert jou voor gevaar te behoeden met behulp van negatieve emoties en terugtrek-

Bron: H omo Deus – een kleine geschiedenis van de toekomst – Yuval Noah Harari

Over de auteur Marcelino Lopez (1974) is fanatiek (wind)surfer psycholoog en therapeut. Marcelino verzorgt regelmatig bijdragen als auteur en deskundige op het gebied van de menselijke psyche in zowel de geschreven media als voor radio en tv.

024

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

OUDER WORDEN FREELANCE JOURNALIST HANS JANMAAT (SCHRIJVERSNAAM HANS VAN VINKEVEEN) WAS NOG NIET ZO LANG GELEDEN KANKERPATIËNT, MAAR OMARMT NU HET LEVEN. OP ZIJN ZESTIGSTE MELDDE HIJ ZICH EIND VORIG JAAR AAN BIJ TRIATHLON CLUB MAASTRICHT OM TRIATLEET TE WORDEN. HIJ GAAT METEEN VOOR HET ALLERHOOGSTE: DE IRONMAN MAASTRICHT. AFWISSELEND IN TRANSITION MAGAZINE EN OP WWW.TRANSITION.NL BESCHRIJFT HIJ ZIJN WEG DAAR NAARTOE. COLUMN

Tekst Hans Janmaat

nder de toch wel vreemde gasten die triatleten zijn, zijn de oudere beginnelingen misschien wel het raarst. Zulke oude starters bestaan. Bij mijn eerste crawlles van Triathlon Club Maastricht bevonden zich onder de ongeveer veertig nieuwkomers een stuk of vier 50-plussers. Wat bezielt een mens om zoiets op latere leeftijd nog te willen? Waarom bijvoorbeeld niet gezellig gaan jeu-deboulen? Mijn antwoord is simpel en verschilt, vermoed ik, weinig van de motivatie van jongeren: Het is een mooie nieuwe uitdaging. Tot op de dag van vandaag is mijn leeftijd nooit een reden geweest om fysieke inspanningen na te laten. Zolang de motor, of eigenlijk het motorblok, maar in een redelijke conditie is, kun je tegen een stootje. En iets nieuws leren lukt zelfs nog bejaard in een aanleunwoning. Dus nee, alsjeblieft geen jeu-deboule, maar triathlon! Inmiddels

train ik zo’n tien uur per week en tot nu toe heb ik geen enkele spijt van mijn drieste besluit. Zwemmend zie ik alleen maar progressie. Over het hardlopen durf ik te zeggen dat ik daar goed in was. Ik kan nu niet lopen vanwege een blessure. De vraag die elke oudere sporter zich dan onvermijdelijk stelt is: Heeft dit met mijn leeftijd te maken? En ach, het fietsen, dat beschouw ik, waarschijnlijk zeer ten onrechte, als een eitje. De racefiets is toch, gelet op de vaak stokoude berijders, het voorstadium van de rollator. Daar zit ook een bel en een stuur aan. Het neemt niet weg dat er een aantal nadelen kleeft aan een verouderend lichaam. Zo is wetenschappelijk aangetoond dat je met het ouder worden spiermassa en spierkracht verliest. Dit natuurlijke proces heet met een duur woord sarcopenie. Gedurende je leven raak je ongeveer de helft van je totale spierweefsel kwijt. Vaak is het niet aan de buitenkant te zien, omdat spier wordt vervangen door vet. Zo’n verouderd lichaam levert minder kracht, is sneller vermoeid en geblesseerd, waarbij het herstel bovendien moeizamer verloopt. Daar ben je mooi klaar mee. Maar er is ook goed nieuws over sarcopenie te melden. De natuurlijke achteruitgang van spierkracht is te vermijden en grotendeels te compenseren. Hoe? Door de inname van eiwitten in combinatie met fysieke inspanning. Spieren vernieuwen zich namelijk continu. Je arm is over twee maanden geheel afgebroken en opnieuw weer opgebouwd. Dat gebeurt gelukkig ook bij een bejaard lichaam. Volgens de ooit bodybuildende hoogleraar Fysiologie Luc van Loon ben je er echter niet met dagelijks een

half uurtje bewegen. Het gaat om gerichte krachttraining. Ik doe dat al sinds ik aan hardlopen doe. Voor de zekerheid neem ik daarnaast extra rust voor het herstel en sla even wilde party’s over. Dan blijf je nog wel opgescheept zitten met allerlei handicaps. De butsen en deuken van ongelukken, chronische kwalen en zware operaties die blijvende schade hebben aangericht. Zonder meteen mijn medisch dossier vrij te geven: Ik heb aan beide voeten neuropathie, waardoor zij doof en overgevoelig zijn. Pijnlijk met hardlopen. En de darmen zijn dermate prikkelbaar dat ik moet vasten voor een lange duurloop. Zo heeft elke oudere zijn mankementen. Maar zulke beperkingen kun je zien als uitdagingen. Ze dagen je uit om uit te zoeken wat wél mogelijk en haalbaar is. Kan ik bijvoorbeeld de Ironman Maastricht 2017 aan? Het is alsof je met een overjarige Toyota Starlet op slechte banden en met een lekke benzinetank mee gaat doen aan een Formule 1 race. Geen idee of het gaat lukken. Eerst maar goed getraind aan de start zien te verschijnen. En dan gaat de turbo erop!

Wat bezielt een mens om zoiets op latere leeftijd nog te willen? Waarom bijvoorbeeld niet gezellig gaan jeude-boulen?”

De Ouderkerkerplas Triathlon is in 2017 de Perskindol Triathlon 020!

022

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

EEN TRIATHLON BESTAAT UIT DRIE SPORTEN. DAT BETEKENT AUTOMATISCH MEER SPULLETJES DAN WANNEER JE ÉÉN SPORT BEOEFENT. OP DEZE PAGINA’S EEN OVERZICHT VAN WAT JE ZOAL NODIG ZOU KUNNEN HEBBEN. ZOU, WANT JE KAN NATUURLIJK OOK GEWOON OP JE OPOEFIETS, IN EEN T-SHIRT EN MET ZWEMBROEK OF BADPAK MEEDOEN. HARDWARE

FIETS van opoe- tot triathlonfiets Voor een triathlon hoef je geen triathlonfiets te hebben. Ook op een stads-, opoe- of zelfs een OV-fiets kan je aan een triathlon deelnemen. Het gaat natuurlijk wel een stukje langzamer. Een ‘echte’ triathlonfiets heeft een wat steilere zithoek, is veelal aerodynamisch vormgegeven en heeft een triathlonstuur. Als je een race- of triathlonfiets koopt, laat je dan wel goed voorlichten over de maat van de fiets. Een te grote of kleine fiets rijdt niet alleen onprettig, maar kan ook klachten en blessures veroorzaken. De betere speciaalzaken kunnen een fietspositiemeting doen.

BIDON absolute must

OPZETSTUUR aerodynamica

Het klinkt zo logisch, maar vaak wordt hij vergeten. Het

Als je (nog) geen triathlon-

fietsen is het onderdeel waarop

fiets kunt/wilt kopen dan is de

je tijdens een triathlon het

aanschaf van een opzetstuur

makkelijkst voeding tot je kunt

de goedkoopste manier om veel

nemen. Een bidon met water,

tijdwinst te boeken. De positie

dorstlesser of energiedrank niet

op de fiets heeft namelijk de

vergeten dus. En ja, ook bidons

meeste invloed op de aerody-

zijn er in een aerodynamische

namica. Oefen wel ruim voor je

verschijningsvorm.

triathlon hiermee te fietsen. Het stuurgedrag is anders en ook de belasting van de spieren wordt anders.

FIETSSCHOENEN ingeklikt Op een gewone stadsfiets heb je natuurlijk geen speciale fietsschoenen nodig. Je kunt gewoon met je hardloopschoenen fietsen. Dat scheelt weer een schoenenwissel. Op een racefiets draag je meestal wel fietsschoenen. Deze zijn voorzien van een stijve

CHIPBAND extra comfort

carbon zool waardoor je beter druk kunt uitoefenen op de pedalen. Kliksystemen zorgen dat je vast zit aan de pedaal. Hiermee

Handig als er tijdens je triath-

fietsen vraagt even gewenning. Oefenen

lon tijdwaarneming met chip

dus. Let wel op de juiste montage van de

is. De chip is eenvoudig te

schoenplaatjes. Speciale triathlonfiets-

bevestigen aan de chipband die

schoenen hebben een bredere instap en zijn

je de hele wedstrijd rond je enkel

uitgerust met een lusje aan de hiel en velcro

kunt dragen.

strips om ze snel aan te kunnen trekken.

023

HELM verplicht Veiligheid voorop. Het dragen van een helm is verplicht tijdens triathlons. Dit hoeft echter niet een aerodynamische druppelhelm te zijn. Elke goedgekeurde en onbeschadigde fietshelm voldoet.

ZWEMBRIL geen overbodige luxe Met een zwembril heb je beter zicht op de krioelende massa armen en benen om je heen en is het in buitenwater makkelijke navigeren. Een zwembril met getinte glazen is bij zonnig weer in buitenwater geen overbodige luxe. Let bij de aanschaf van een zwembril goed op de pasvorm.

TRISUIT één outfit voor alle onderdelen De meeste beginnende triatleten zullen voor hun eerste triathlon teruggrijpen op de vertrouwde fietsbroek, hardloopshort, wielershirt, t-shirt of hemdje. Wil je toch gaan

NUMMERBAND simpel draaien

voor die snellere wissels, dan biedt een trisuit uitkomst. Deze kun je van start tot finish aanhouden, omkleden is niet nodig. Ze zijn gemaakt van sneldrogend materiaal met een

Tijdens een triathlon moet je je startnum-

dunne inzetstukje in het kruis voor meer fietscomfort. Veel

mer tijdens het fietsen op de rug dragen en

modellen hebben zakjes op de rug om wat voeding in mee te

tijdens het lopen aan de voorzijde. Met een

kunnen nemen.

nummerband waaraan je het startnummer bevestigt is dat in één handbeweging gefixt.

HARDLOOPSCHOENEN elastische veters ZONNEBRIL extra

Zuinigheid is een slechte raadgever bij de

bescherming

aanschaf van een paar hardloopschoenen. Lopen is de sport met de meeste belasting op voeten, enkels, knieën en heupen. Een

Een basic zonnebril is al

verkeerd paar hardloopschoenen kan leiden

voldoende om je ogen tijdens

tot vervelende blessures. Laat je daarom bij

fietsen en lopen te beschermen

de aanschaf goed voorlichten over loopstijl

tegen fel zonlicht, stof, insecten,

en pasvorm. Een goed hardloopspeciaalzaak

wind en de energiedrank die je

zal je daarin gepast advies kunnen geven.

in plaats van water per ongeluk

Met elastische veters of een snelsluiter

in je gezicht gooide.

kan je de schoenen in de wisselzone snel aantrekken.

TRIATHLON WETSUIT kopen of huren? Een triathlon wetsuit bestaat uit flexibel neopreen. Met

ZADEL druk op de edele delen

een wetsuit heb je een beter drijfvermogen en blijft je lichaam tijdens het zwemmen warm doordat zich een dun filmpje water tussen lichaam en pak vormt. Laat je goed

Of je nu kiest voor een triathlonfiets of het

adviseren over de juiste pasvorm (zeker niet te ruim!).

monteren van een opzetstuur, door de veran-

Bijvoorbeeld tijdens een wetsuittestdag, wanneer je

dering van houding komt er veelal ook meer

wetsuits ook nog eens in de praktijk kunt testen. Bij veel

druk op de edele delen. Een zadel met uitspa-

evenementen bestaat trouwens de mogelijkheid om een

ring in het midden, extra gel in het zitgedeel-

wetsuit te huren.

te en/of een kortere neus brengt soelaas.

020

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

ABC

TRIATHLON ABC

quathlon Zwemloop

In Nederland ook wel zwemloop genoemd. Dit

TIJDMANAGEMENT

owerman Run Bike Run

Powerman-wedstrijden zijn internationaal

is de eenvoudigste vorm van multiduursport.

de grootste en best bezette Run Bike Run

Vind vooral in het voorjaar plaats ter voorbe-

wedstrijden over langere afstanden. De be-

reiding op het triathlonseizoen.

kendste en langste wedstrijd is in Zofingen.

rosstriathlon/Run Bike Run Onverhard

Triathlon en Run Bike Run, maar dan met de mountainbike en onverharde loopparkoersen.

hallenge Family Label

Commercieel label met wereldwijd wedstrijden over de halve en hele afstand. In Nederland is

aratriathlon

Fysieke of visuele beperking

Triathlon voor mensen met een fysieke of visuele beperking. Er worden door de ITU zes verschillende klassen onderscheiden.

un Bike Run Duathlon

wordt ook wel duathlon genoemd. Het is

wedstrijd is dit jaar tevens EK lange afstand.

een aparte discipline met een landelijke Run Bike Run Series, NK’s, EK’s en WK’s.

redivisie Triathlon Aan de top

Het allerhoogste niveau van de teamcompeti-

tayeren In het wiel

Stayeren is het in elkaars wiel rijden tijdens

ties in Nederland waarin verenigingsteams in

het fietsonderdeel van een triathlon of Run

vijf wedstrijden strijden om de titel. In totaal

Bike Run. Met uitzondering van topwed-

zijn er vanaf dit jaar vijf divisies.

strijden op de sprint en olympische afstand is dit in Nederland NIET toegestaan.

ronman Label

Mondiale reeks van commerciële wedstrijden

rio-triathlon, team-relay Estafettevorm

In een trio-triathlon nemen drie atleten in

over de olympische, halve en hele afstand. De

estafettevorm elk een onderdeel van de

bekendste vindt plaats op Hawaii, de bakermat

triathlon voor hun rekening. Bij de team-re-

van de triathlonsport.

lay werken teamleden elk een minitriathlon

in estafettevorm af.

Wereldtriathlonbond

De International Triathlon Union is als wereldtriathlonbond het overkoepelende orgaan

orld Triathlon Series WK-serie

WK-serie van negen wedstrijden over de

van alle nationale triathlonbonden. Nederland

sprint en olympische afstand. De winnaars

volgt de reglementen van de ITU.

mogen zich na afloop wereldkampioen

noemen. De Grand Final vindt dit jaar in

oppeltraining Oefenen op de wissel

Ook wel combinatietraining of wisseltraining genoemd. Training waarbij de overgangen van zwemmen naar fietsen en fietsen naar lopen worden geoefend.

Nederlandse Triathlon Bond

De Nederlandse Triathlon Bond faciliteert en ondersteunt de organisatie en beoefening van multidisciplinaire duursporten als (cross/winter)triathlon, Run Bike Run en zwemlopen.

Tekst Jeroen Kreule Beeld Mirko Meerwaldt

De combinatie van lopen-fietsen-lopen

dat de Challenge Almere-Amsterdam. Deze

Vriendin met drukke baan, drie kinderen (3, 9 en 12 jaar), volle bak werken en trainen voor een triathlon: Het is soms een hele klus. Op de crèche of op het schoolplein krijgt Transition-medewerker Jeroen Kreule er regelmatig vragen over. ‘Waar haal je de tijd vandaan?’ ‘Vindt je vrouw het eigenlijk wel goed dat je zoveel traint?’ ‘Zie je de kinderen wel genoeg?’ Alsof hij aan deze mensen verantwoording moet afleggen. Hij vertelt.

Rotterdam plaats.

etsuit

Extra drijfvermogen

Triathlonzwempak van soepel neopreen. Het zorgt voor meer drijfvermogen en houdt tegelijk de zwemmer warm in koud zwemwater.

terra Label

Commercieel circuit van crosstriathlons op spectaculaire parkoersen verspreid over de hele wereld. De grote finale vindt elk jaar op Maui plaats.

aar reden ze, mijn lief Anne en onze drie kinderen, op de N225 tussen Elst en Rhenen. Het was een zonnige, maar koude zondagochtend in februari. Toen ze mij op het naastgelegen fietspad zagen zwoegen op mijn trouwe Isaac, gingen de raampjes naar beneden. ‘Papa!’, schreeuwden de kinderen. Anne lachte en gaf een handkus. Ze waren, net als ik, op weg naar de Grebbeberg. Ik om te beklimmen, zij om aapjes en andere beesten te bekijken in Ouwehands Dierenpark. Het was een van de weinige momenten dat ik me een heel klein beetje schuldig voelde. Had ik misschien toch in die auto moeten zitten? Normaal gesproken was ik meegegaan naar de dierentuin. Maar ja, op mijn schema stond een duurrit van vier uur, gevolgd door een halfuurtje hardlopen. Ik was immers in voorbereiding op de Ironman Zürich…

PRIORITEITEN LEGGEN

Beetje gestoord, die Kreule? Kijk, een week heeft 168 uur. Ik train tussen de tien en twaalf uur in de week. Dat is nog geen 7%... Trouwens, hoeveel mensen zitten elke dag twee uur in de auto naar hun werk? En

021

FAN VAN DIRK & ANNE dat keer vijf. Als thuiswerkende freelance journalist heb ik geen woon-werkverkeer. Daarom kan ik de kinderen iedere ochtend naar school en crèche brengen. Meestal haal ik ze ook weer op. Dus ja, ik zie ze genoeg. Televisiekijken heb ik genoeg gedaan in mijn leven, net als veel bier drinken (en roken) in de kroeg. Het is een kwestie van prioriteiten (ver)leggen. Wanneer mijn schrijfblok vol is, kan ik tikken wanneer ik wil. De ene keer is dat overdag, de andere keer ’s avonds of in het weekeinde. Als het donderdagmiddag mooi weer is, stap ik op de fiets. Dat is een ongekende

Een halfjaar na dat interview heb ik me ingeschreven voor een introductiecursus bij Hellas Triathlon. “Echt iets voor jou, zo’n cursus”, zei Anne nog.

luxe. Als het donderdagmiddag slecht weer is, ga ik een uurtje zwemmen. Ik vind het niet erg om ’s avonds om half tien nog te rennen. Soms neem ik mijn lief gewoon mee. Teun, zoon van 12, vindt het ´supervet´ dat ik aan triathlon doe. Wil hij ooit ook. Wij lopen soms al samen, meestal langs het Jaagpad van de Krommerijn.

ECHT IETS VOOR JOU

Het begon in het najaar van 2010, ik was 38 jaar. Als atletiekverslaggever voor het AD Utrechts Nieuwsblad had ik Dirk Wijnalda geïnterviewd. Hij was Nederlands kampioen in Almere geworden en verdiende een paginagroot verhaal. Dirk vertelde over zijn gebrek aan zwemtalent, zijn inhaalrace op de fiets en het euforische gevoel van hardlopen door de polder. Ik vond, en vind, Dirk een coole kerel. Een halfjaar na dat interview heb ik me ingeschreven voor een introductiecursus bij Hellas Triathlon. “Echt iets voor jou, zo’n cursus”, zei Anne nog. Tot we er achter kwamen dat de cursus best intensief was, met vijf keer per week trainen en dat zes weken lang. Lang verhaal kort: Ik ben blijven hangen. Weliswaar als prutser in de marge, maar wel verslaafd aan deze sport.

Twee hele triathIons heb ik intussen gedaan. Lanzarote in 2015, Zürich in 2016. Na Zürich ik besloot ik het in 2017 wat rustiger aan te gaan doen. Geen halve, geen hele, alleen maar korte wedstrijdjes. Verstandig, zei mijn meisje. Ik knikte. Een maandje geleden zat ik naast haar op de bank, net terug van een baantraining. “Ik moet je iets vertellen”, zei ik. Ze had me door. “Laat me raden, je gaat toch een triathlon doen. Een halve, hoop ik?” Ik begon nerveus te lachen. Die halve, daar had ik me weken geleden al voor ingeschreven. “Nee, ik dacht aan de hele van Almere.” Ze schudde haar hoofd en begon diep te zuchten. Anne vindt het onverstandig, vanwege de roofbouw op mijn lijf. Ze vindt me gestoord wanneer ik vier uur ga fietsen op een koude zondagochtend. Maar ze weet ook dat ik er veel energie uit haal. Het allerbelangrijkste is echter dat ze het me gunt. Ik ben fan van Dirk én Anne.

018

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

T RIATHL ON? OOK VOOR K INDEREN! JEUGDAFDELING T VS’90 Eén van de triathlon verenigingen met een echte jeugdafdeling is TVS’90 uit Spijkenisse. De momenteel zestien jeugdleden trainen veelal tegelijkertijd met de volwassen, vertelt trainer Jeroen Van ’t Verlaat. Wel volgen ze

JONG GELEERD

Voor lezers van Transition is het geen geheim: Bewegen heeft positieve effecten op de fysieke en mentale gezondheid. Maar is triathlon ook geschikt voor kinderen? Volgens de Britse onderzoeker Richard Bailey, die 88 effecten van bewegen beschreef, wel. Maar hoe geef je dat dan vorm?

een apart programma. De basis voor de jeugdafdeling is onge-

Tekst Roelof Lovink en Peter-Jan Mol

veer vijf jaar geleden gelegd. Een

Beeld Tim Buitenhuis, archief

aantal kinderen van bestaande leden werd lid en deze namen na verloop van tijd vriendjes en vriendinnetjes mee. De volwassen leden reageerden aanvankelijk beschermend richting de kinderen. “Ze waren bang dat de trainingen te zwaar zouden zijn”, vertelt Van ‘t Verlaat. Inmiddels is vrijwel iedereen enthousiast en is de jeugdafdeling een belangrijk onderdeel van de vereniging. Daarnaast heeft TVS’90 een regiofunctie voor talentvolle jeugd en junioren. Deze komen een aantal keer per maand samen in Spijkenisse om onder begeleiding van de trainers van TVS’90 te trainen. De sterkste atleten uit deze groep kunnen mogelijk weer doorstromen naar een Regionaal Trainings Centrum (RTC) of het Nationaal Trainings Centrum (NTC) Triathlon in Sittard. Het starten van een jeugdafdeling begint met het bij elkaar brengen van een aantal kinderen, geeft Van ’t Verlaat als tip. Dat trekt weer nieuwe jeugdleden aan. Daarnaast benadrukt hij dat triathlon voor jeugd echt niet duur hoeft te zijn. “Met een oude mountainbike kun je bij ons op het wielerparkoers ook prima trainen.”

olgens Bailey kunnen sporten beweegactiviteiten die op een gestructureerde, respectvolle en veilige wijze worden georganiseerd bijdragen aan de sociale ontwikkeling. Het kan zelfs asociaal en crimineel gedrag onder jeugdigen tegengaan. Sport en bewegen hebben daarnaast effect op assertiviteit, zelfbeheersing, enthousiasme en sociale vaardigheden. Tegelijk lijkt uit een aantal andere studies naar voren te komen dat bewegen positieve effecten kan hebben op de schoolprestaties. Eenduidig zijn deze studies evenwel niet in hun conclusies. Van negatieve effecten op schoolprestaties is in ieder geval geen sprake.

BREDE MOTORISCHE ONT WIKKELING

Veel kinderen komen dankzij (één van hun) ouders of een triathlonevenement in aanraking met de triathlonsport. Vaak beoefenen zij dan al een andere sport. Uit literatuur komt naar voren dat dit ook verstandig is. De capaciteit om sportspecifieke vaardigheden te leren ontstaat bij jongens en meisjes meestal vanaf het zesde levensjaar. Vanaf deze leeftijd kan dan ook voorzichtig een start worden gemaakt met het beoefenen van een echte sport. Het is voor kinderen echter om verschillende redenen wenselijk om meerdere vormen van sport en bewegen te beoefenen. Diverse onderzoeken duiden op een positief verband tussen het stimuleren van een brede motorische ontwikkeling bij kinderen en ontwikkeling op cognitief en sociaal-emotioneel niveau.

Op een laagdrempelige en speelse manier zwem-, fietsen loopactiviteiten aanbieden past heel goed hierin. Het accent bij triathlonactiviteiten voor kinderen in de basisschoolleeftijd dient daarom altijd op plezier te liggen. Dit wil niet zeggen dat er geen wedstrijdelement in mag zitten, maar dit mag nooit de boventoon voeren. Het is daarbij heel belangrijk dat deze kinderen

019

niet enkel met triathlonactiviteiten bezig zijn. Zwemmen, fietsen en lopen zijn alle drie cyclische sporten waarbij de motorische uitdaging beperkt is. Triathlon in combinatie met een balsport of bijvoorbeeld turnen is voor jonge kinderen bijzonder aan te raden. Voor jeugdige triatleten die naar de middelbare school gaan kan het trainingsaanbod langzaam maar zeker steeds meer gericht worden op het specifiek (leren) trainen voor triathlon, zoals ook te lezen valt in het Meerjaren Opleidingsplan (MOP) van de NTB. Desalniettemin blijft het ook in deze leeftijdsgroep belangrijk om verschillende sporten beweegactiviteiten te ondernemen. Ten eerste heeft dit een positief effect op de fitheid. Ten tweede zorgt de afwisseling ervoor dat ze minder snel zijn uitgekeken op een sport. Dit vergroot meteen de kans dat ze hun leven lang blijven sporten. Ten derde blijkt, met het oog op een eventuele topsportcarrière, dat veel medaillewinnaars op Olympische Spelen zich pas laat specialiseren in hun tak van sport. Een brede motorische ontwikkeling lijkt met andere woorden een positief effect te hebben op de toekomstige sportprestaties in één specifieke sport.

TOENEMEND A ANTAL JEUGDIGE TRIATLETEN

Het afgelopen decennium is het aantal aspirant-, jeugd- en juniorleden bij de NTB gegroeid. In 2008 waren dit er 349, in 2016 was dit gestegen naar 449. Op het totale ledental van 9.582 is dit nog altijd een beperkt aantal, maar het laat wel zien dat meer kinderen de weg naar de triathlonsport weten te vinden. Ook het aantal evenementen waaraan kinderen kunnen deelnemen is de afgelopen jaren gestegen. Voor de allerjongste atleten zijn er al triathlons over 100 meter zwemmen, 5 kilometer fietsen en 1 kilometer lopen. De NTB organiseert voor kinderen vanaf 12 jaar nationale kampioenschappen. Voor jeugdatleten gaat dit NK over de 1/16 afstand en voor junioren over de sprintafstand. Bovendien is er het Forte Jeugd- en Juniorencircuit, waarin jonge atleten gedurende een heel seizoen de strijd met elkaar aan kunnen gaan. Het aantal verenigingen en organisaties dat triathlonactiviteiten voor kinderen aanbiedt stijgt eveneens. Dit loopt uiteen van het eenmalig organiseren van een scholierentriathlon tot het opzetten van een complete jeugdafdeling. Zo worden er in de aanloop naar de

Grand Final van de World Triathlon Series in Rotterdam door het hele land schoollessen en clinics gekoppeld aan kindertriathlons georganiseerd. Merida sponsort een vrachtwagen vol fietsen die daarvoor kunnen worden ingezet en ook daarna voor NTB beschikbaar blijven. Jeugdstimulering krijgt zo hopelijk een blijvende impuls. In 2016 waren er echter maar elf triathlonverenigingen met meer dan tien jeugdleden. Om jonge atleten aan de sport te binden is hier nog een slag te maken. Zonder hier uitgebreid onderzoek naar te hebben gedaan, lijken angst voor het onbekende, te weinig jeugd om aparte trainingen te organiseren, gebrek aan passende trainingstijdstippen voor zowel jeugd als volwassenen en een gebrek aan regionale wedstrijden voor jeugd en junioren de belangrijkste oorzaken te zijn voor het relatief lage aantal jeugdafdelingen.

INFORMATIE

Heb je zelf kinderen of ken je kinderen die triathlon leuk lijkt? Informeer bij de NTB welke verenigingen een jeugdafdeling hebben of vraag bij de bond (www.triathlonbond.nl) advies om bij je eigen vereniging een jeugdafdeling op te starten of ene kindertriathlon te organiseren. Talentvolle jonge zwemmers en/of hardlopers kunnen ook één van de Talentendagen bezoeken. www.toptriathlon.nl/talentendagen

Over de auteurs Peter-Jan Mol en Roelof Lovink zijn beiden triatleet en lid van TV Cerberus. Mol is organisator van de cross Run Bike Run in Groesbeek en als adviseur werkzaam voor het Kenniscentrum Sport. Tot de thema’s waar hij zich mee bezighoudt behoren sedentair gedrag, bewegen en leerprestaties en topsportevenementen. Roelof Lovink is als triathlontrainer actief bij een aantal verenigingen en daarnaast ook regiotrainer/talentscout voor de NTB. Lovink organiseert daarnaast de Start2Tri cursus van Cerberus en is momenteel betrokken bij het verkennen/opzetten van een jeugdafdeling bij deze vereniging.

016

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

AI–

EEN BLESSURE Tekst Guido Vroemen, www.smamiddennederland.nl

BLESSURES

SP OR T E N E N BL E S SUR E S . Z E L I JK E N HE L A A S ONL O SM A K E L I JK ME T E L K A A R V E R BONDE N . BI J E E N DUUR SP OR T A L S T R I AT HL ON HE B JE NIE T Z O Z E E R T E M A K E N ME T A C U T E BL E S SUR E S Z O A L S DIE IN SP OR T E N A L S V OE T B A L , HOC K E Y E N B A SK E T B A L V OOR K OME N , M A A R ME E R ME T L A NG Z A A M ON T S TA A NDE BL E S SUR E S , DOOR O V E R BE L A S T ING . DE Z E BL E S SUR E S ON T S TA A N V OOR HE T O V E RGRO T E DE E L DOOR HE T H A R DL OP E N , WAT OOK DE ME E S T BL E S SUR E GE V OE L IGE SP OR T IS VA N DE DR IE T R I AT HL ONDIS C IP L INE S . SP OR TA R T S GUIDO V ROE ME N Z E T DE BE L A NGR I JK S T E BI J T R I AT L E T E N V OOR K OME NDE BL E S SUR E S OP E E N R I J TJE E N GE E F T T IP S OM Z E T E V OOR K OME N .

SCHEENBEEN

KNIE

SCHOUDER

Veel beginnende triatleten zijn

Ook de knie is een gewricht dat bij hardlopen

Schouderklachten kunnen ontstaan door een

ook vaak beginnende hardlopers.

verkeerd belast kan worden met een blessure

verkeerde zwemtechniek. Er kan sprake zijn

Scheenbeenklachten kunnen ontstaan als

als gevolg. Een veelvoorkomende blessure is

van een geïrriteerde aanhechting van een

het lichaam onvoldoende getraind is om

het tractus iliotibialis frictiesyndroom (TIFS),

pees rondom de schouder, maar er kan ook een

de schokbelasting van het lopen goed op

beter bekend als lopersknie. De klachten

slijmbeursontsteking ontstaan.

te kunnen vangen. Een veel voorkomende

bestaan uit een toenemende pijn bij hardlopen

blessure heet ‘shin splints’ en kenmerkt zich

(er kan ook pijn zijn bij het fietsen) aan de

door pijn die ontstaat tijdens het hardlopen

buitenzijde van de knie.

aan de binnenzijde van het scheenbeen.

ACHILLESPEES

PREVENTIE

De achillespees is een zeer sterke pees die voor

Gelukkig is er veel te doen om te voorkomen

de aanhechting zorgt van de kuitspieren aan

dat je zelf een blessure krijgt. Veel begint

het hielbeen. Vooral bij looptrainingen met hoge

natuurlijk met een gedegen trainingsopbouw

snelheid wordt de achillespees echter flink be-

(zie ook pagina 6) met voldoende ruimte

last. Pijntjes die dan in de achillespees ontstaan

voor rust en herstel en een goede warming-

moet je echter niet negeren. Doe je dat wel dan

up bij elke training. Verder is het belangrijk

kan een beetje pijn na de training, zich door-

om eventuele pijn(tjes) niet te negeren en ze

ontwikkelen tot pijn tijdens de training die weg

serieus te nemen. Het onderscheid tussen

gaat tijdens de warming-up tot continu pijn.

een pijntje en een blessure is soms moeilijk te maken. Aangezien hardlopen de meeste

VOET

blessures oplevert, moet je hier extra alert

Voeten worden zwaar belast en zijn daardoor

zijn. Belangrijk is dat je hardloopschoenen

gevoelig voor blessures, zoals een peesplaat-

koopt die bij jouw loopstijl en getraindheid

ontsteking/irritatie als gevolg van teveel rek

passen en dat ze voldoende steun geven. Extra

op de peesplaat onder de voet. Ook standsaf-

ondersteuning in de schoen met een paar

wijkingen van middenvoetsbeentjes en tenen

aangepaste zooltjes is eventueel een optie.

kunnen klachten opleveren. Een blessure die vaak voorkomt is een stressfractuur (ver-

Kuiten en scheenbenen kun je vaak ondersteu-

moeidheidsbreuk) van een middenvoetsbeen-

nen door het dragen van compressiekousen,

tje. Dit is het gevolg van een langdurige belas-

zoals Herzog Sportcompressiekousen die een

ting die te hoog is voor de sterkte van het bot.

relatief hoge druk leveren met een afnemend drukverloop van enkel tot knie. Deze compressie vangt de ‘klap’ van de landing op, waardoor de kans op kuit-, achillespees- en scheenbeenblessures afneemt. Door de compressiekousen nog tot geruime tijd na de training te dragen herstel je bovendien sneller en start je de volgende training weer met frisse benen. Compressiekousen kun je tevens dragen tijdens lange reizen om zware benen en vochtophoping rond de enkels te voorkomen. Veel triathlonplezier! Powered by Herzog, Official Supplier NTB

Herenstraat 25 1211 BZ Hilversum 035-6245475

STARTERPACK INCL: TRI-SUIT, TRI-SHOES, RACEBELT, CHIPBAND TOE-COVER, SWIMCAP & BUS HIGH5 VOEDING

COMPLETE SET VAN € 319 VOOR SLECHTS

€ 169

ZO LANG DE VOORRAAD STREKT

014

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

HEB IK SPECIALE VOEDING OF VOEDINGSSUPPLEMENTEN NODIG?

WAT EN WANNEER MOET IK ETEN VÓÓR EEN TRAINING?

Voor alle voeding die je in een wedstrijd wilt gebruiken geldt: Test het eerst in een aantal trainingen uit om te kijken hoe het (be)valt.

015

WAT MOET IK ETEN NA EEN TRAINING OF WEDSTRIJD?

WAT MOET IK ETEN TIJDENS EEN RACE?

012

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

een goed gebronsde junk, maar toch. Niet helemaal de vergelijking waar ik naar op zoek was.

Illustratie Gees Voorhees Tekst Jeroen Boot

Hoewel ik ondertussen aan een aantal triathlons heb meegedaan, vind ik het vreemd mezelf een triatleet te noemen. Het voelt niet goed. Prima, ik doe af en toe aan een triathlon mee, maar ik ben toch ook zoveel meer? Ik begrijp dat het wat minder aansprekend is om tijdens een feestje op de vraag wat ik doe te antwoorden “Ik ben vader!”. Misschien moet ik wel zeggen: “Ik? Ik ben een bierdrinker”, ik drink immers veel vaker bier dan ik aan triathlon doe. Ik voel me ook niet super atletisch, of zelfs heel erg sportief. Misschien ben ik vooral een beetje verslavingsgevoelig en sport ik daarom vaak en veel. Maat houden is – zoals bij veel triathlon-beoefenaars – gewoon niet mijn sterkste kant. In meer opzichten zie ik gelijkenissen tussen verslaafden en triatleten. Als ik lekker op wedstrijdgewicht ben, begin ik volgens mijn vrouw vooral op een junk te lijken. Wel

Iedereen staat zich graag voor op de dingen waar ze trots op zijn of waar we onze identiteit aan willen ontlenen, maar triatleten zijn een slag apart. De triatleet – of liever: zij die aan triathlon doen – staat vaak te trappelen om de rest van de wereld te laten weten wat een uitzonderlijke lifestyle en sport ze beoefenen (nee joh, natuurlijk doe jij dat niet). Een Brit waar ik ooit een stukje mee opfietste zei het wel aardig: “How do you know there is a triathlete in the room? Because he’ll tell you in two minutes!”. Begrijp me goed – ik sport graag en praat veel. Reken er dus op dat het in mijn bijzijn nog wel eens over triathlon gaat. Ik begrijp echter ook dat er mensen zijn die, genietend van een biertje of sigaartje, niet per se mijn super atletische lijf of ijzeren discipline ambiëren. Het zijn geen verdwaalde, onzekere mensen die nog moeten ontdekken hoe heilzaam en geweldig een sportief leven is. Ze zijn gewoon prima content vooral vader, bierdrinker of zelfs roker te zijn. Anderzijds, drink je graag, vaak en veel, ben je een vervend roker, of anderszins verslavingsgevoelig? Dan ben je in feite al in het bezit van een paar van de belangrijkste eigenschappen om te excelleren in deze sport en kan triathlon juíst echt iets voor jou zijn!

P RO ST E A LT H

THE POWER UNSEEN

LICHT OPLOPENDE ACHTERKANT VOOR MAXIMALE KRACHTOVERBRENGING MET DANK AAN 'S WERELDS BESTE WIELRENNERS

GROTE UITSPARING EN BREDERE NEUS VOOR EEN AANVALLENDE FIETSHOUDING, DANKZIJ DE WETENSCHAPPELIJKE GEGEVENS VAN BIKEFITTING.COM

GEÏNTEGREERDE ACCESSOIRES MOUNT DANKZIJ TEAM SHIMANO

MASSIEVE CARBON VERSTERKTE BASISCONSTRUCTIE DANKZIJ TEAM SHIMANO

PRO STEALTH is het Formule 1 zadel in het PRO assortiment - lichtgewicht, sterk en ontworpen om races te winnen. Een directe vermogensoverdracht voor pure prestaties. De hele dag comfort dankzij trillingsdemping en een optimale bloedcirculatie, doordat het zadel minder wrijving en drukpunten geeft.

NIEUW

STEALTH

TURNIX

GRIFFON

FALCON

VERNIEUWD

Bekijk de nieuwe PRO Stealth en de vernieuwde PRO performance zadels, ontdek je perfecte zadel op PRO-BIKEGEAR.COM of BIKEGEAR.CC

010

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

Triathlon is voor iedereen Tekst Roel Kerkhof

VOOROORDELEN

Triathlon is zwaar, ongezond, duur, kost veel tijd en is alleen geschikt voor mannen. Zo luidt kort samengevat het beeld dat veel niet-triatleten van de triathlon hebben. Triatleten zelf weten uiteraard beter. Transition zette de belangrijkste vooroordelen op een rijtje en geeft tegenargumenten.

Triathlon door de jaren heen Triathlon is een nog jonge spor t. Hiernaast zie je en kele mijlpalen en belangrijke momenten in de historie.

bent, tja… dan zal het een zware wedstrijd worden. Maar dat geldt in elke sport. Op www.triathlonbond.nl vind je onder ‘atleten’ een overzicht van alle wedstrijdafstanden.

Triathlon kost veel tijd

TRIATHLON IS ZWAAR

Vooroordeel 1 Dat is maar hoe je het bekijkt. Veel is afhankelijk van de getraindheid en de triathlonafstand. Een hele triathlon (3,8 km zwemmen, 180 km fietsen en een marathon lopen) is inderdaad een flinke uitdaging, zelfs als je goed getraind bent. Tegelijk hebben honderdduizenden mensen over de hele wereld in de loop der jaren laten zien dat het volbrengen ervan voor heel veel sporters is weggelegd. Je hoeft echter geen hele te doen om jezelf een triatleet te mogen noemen. Een sprinttriathlon (500 meter zwemmen, 20 km fietsen en 5 km lopen) is voor iedereen die een beetje sportief is ingesteld te volbrengen. Daarnaast is van belang welk doel je jezelf vooraf stelt. Stel je een heel hoog doel terwijl je nauwelijks getraind

Vooroordeel 2 Dat is geheel afhankelijk van hoe hoog je de lat voor jezelf legt en hoeveel tijd je aan je hobby wilt besteden. De één wil graag een goede tijd op de hele neerzetten en traint daarom meer dan twintig uur in de week. Een ander doet regelmatig aan kortere evenementen (sprint en kwart) mee op basis van een paar uurtjes training. Er zijn ook atleten die met hooguit 8-10 uur training in de week een halve of zelfs een hele triathlon volbrengen, soms met verrassende resultaten. Verder geldt voor triathlon wat voor elke (duur)sport geldt: Niets komt vanzelf. Je wordt beter door te investeren in training, zowel in uren per week als in jaren. Een dosis talent is daarbij mooi meegenomen, maar je kunt alleen een redelijk niveau bereiken als je een aantal jaren consequent en goed traint. Het aantal uren dat je daarvoor traint is minder van belang, zolang je het maar regelmatig doet.

Triathlon is ongezond

Vooroordeel 3 Met de huidige kennis op het gebied van

Eerste triathlon

Eerste Holland Triathlon

Thea Sijbesma eerste vrouw

Hawaii

Almere

< 9 uur hele triathlon

1978

1983

1991

1981

1987

Eerste triathlon in Nederland,

Oprichting Nederlandse

Den Haag

Triathlon Bond

011

training en voeding – die ook voor recreatieve sporters beschikbaar is (leve het internet!) – kan iedereen op een verantwoorde manier een triathlon uitlopen. Ongeacht de afstand. Ook het doen van een hele triathlon is niet ongezond, zolang je maar voldoende getraind aan de start verschijnt en jezelf onderweg goed verzorgt. Onderzoeken wijzen juist uit dat bij regelmatige sportbeoefening de kans op hart- en vaatziekten of een hartinfarct twee keer lager ligt dan normaal. En dat je als triatleet drie sporten beoefent betekent overigens niet dat je daardoor drie keer meer kans op blessures hebt. Door de crosstrainingseffecten wordt je lichaam juist meer allround getraind, wat de kans op blessures als gevolg van een eenzijdige belasting vermindert. De meest voorkomende kwetsuur bij triatleten is feitelijk iets heel onschuldigs – blaren. Pas wanneer je er het woordje ‘te’ voor kunt zetten zal je sportbeoefening ongezond kunnen worden en tot meer blessures kunnen lijden. Dus niet te veel, te lang of te hard.

Triathlon is een mannensport

Vooroordeel 4 Onzin. Jaarlijks groeit het aantal vrouwen dat aan triathlon doet en inmiddels is bijna dertig procent van de NTB-leden van het vrouwelijk geslacht. Niets wijst er dan ook op dat vrouwen minder geschikt zouden

Debuut triathlon

zijn om triathlons te doen dan mannen. Sterker nog, sommige onderzoeken stellen juist dat vrouwen van nature meer aanleg hebben voor duursport dan mannen. Weetje: triathlon is vanaf het begin één van de meest geëmancipeerde sporten ter wereld, met gelijke geldprijzen voor de winnaars bij de mannen en vrouwen (uitzonderingen daargelaten).

Triathlon is een dure sport

Vooroordeel 5 Dit is waarschijnlijk het enige vooroordeel dat – tot op zekere hoogte – enig hout snijdt. Met materiaal voor drie sporten ben je nu eenmaal wat duurder uit dan bij één sport. En omdat er bij de organisatie van een triathlon nu eenmaal wat meer komt kijken dan bij het uitzetten van een fietstoertocht of een hardloopwedstrijdje zijn ook de inschrijfgelden van evenementen vanzelfsprekend wat hoger. Maar daar krijg je over het algemeen ook veel voor terug. Verder kun je het zo goedkoop en duur maken als je zelf wilt. Om aan een triathlon mee te doen heb je in principe niet meer nodig dan een zwembroek of badpak, een fiets (maakt niet uit wat voor fiets), een helm, een sportbroekje, een t-shirt en een paar loopschoenen. Door iets meer uit te geven kun je met de goedkoopste wetsuits zonder koudwatervrees van start, met een instapmodel triathlonfiets de blits maken

Start Eredivisie Triathlon

Olympische Spelen Sydney

bij je vrienden, een trisuit aanschaffen voor snelle wissels en een paar goede hardloopschoenen op maat laten aanmeten. Aan de andere kant van het spectrum bevinden zich onder meer wetsuits en speedsuits die als een tweede huid dragen; hightech, carbon racemonsters van 10.000 euro of meer; supersnelle wielsets; lichtgewicht wedstrijdschoenen; aerodynamische druppelhelmen; geavanceerde drinksystemen; en draagbare sportcomputers die alle trainings- en wedstrijddata die je maar kunt bedenken opslaan en verwerken. Spulletjes om je vingers bij af te likken. En ja, dan wordt triathlon inderdaad een dure sport.

Sportkeuring Om aan een triathlon mee te mogen doen hoef je geen sportkeuring te ondergaan. Voor bepaalde groepen sporters wordt dit wel aangeraden. Komen hartproblemen in de familie voor of ben je ouder dan 35 jaar – boven deze leeftijd komen hart- en vaatafwijkingen namelijk meer voor – laat je dan eerst onderzoeken. Dat kan via een maximale inspanningstest, waarbij het hart tijdens inspanning wordt onderzocht met behulp van een elektrocardiogram (ECG). Hiervoor kun je terecht bij een Sport Medisch Adviescentrum (SMA) of sportgeneeskundige afdelingen van een ziekenhuis.

Debuut paratriathlon Paralympische Spelen Rio, goud Jetze Plat Wereldbesttijd Jan Frodeno hele triathlon (7.35.39 uur)

2000

2012

2016

1996

2011

2015

Lothar Leder eerste man

Wereldbesttijd Chrissie Wellington hele

Eerste IM Maastricht-Limburg

< 8 uur hele triathlon

triathlon (8.18.13 uur)

2017 World Triathlon Series Grand Final Rotterdam

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

Gezellig samen trainen

VERENIGING

MET GELIJKGEZINDE SPORTERS SPARREN IN AANLOOP NAAR DE VOLGENDE WEDSTRIJD. DAT KAN HET BESTE ALS JE JEZELF AANSLUIT BIJ EEN VERENIGING. OP DE VROEGE ZONDAGOCHTEND VULLEN BEGINNERS EN MEER ERVAREN TRIATLETEN ELKAAR AAN TIJDENS DE ZWEMTRAINING VAN TRIATLON GROEP VOORNE. “Doe allemaal je horloge maar af, we trainen vandaag zonder”, zegt trainster Concetta Pichierri als een groep triatleten het zwembad in Oostvoorne betreedt. Ze neemt de maatregel om te voorkomen dat de zwemmers te veel gefocust zijn op hun tijden. “Het gaat bij deze trainingen vooral om techniek en daarom is het ook zo geschikt voor beginnende zwemmers. Ik vind het leuk om de zwemmers helemaal uit hun comfortzone te halen.” De zwemtraining op zondagochtend is één van de vier vaste trainingsmomenten van Triatlon Groep Voorne. Op het trainingsschema staan vandaag veel specifieke oefeningen. De zwemjuffen van TG Voorne laten hun pupillen door het water glijden met zwemvliezen, zwempaddles, pullbuoys en plankjes en letten nauwkeurig op de uitvoering van de opdrachten die voor een leek onorthodox zullen lijken. Je ‘wrikt’ je jezelf tijdens een zwemtraining naar de overkant van het bad door je handen als ruitenwissers heen en weer te laten bewegen, je zwemt met één arm, ritst jezelf in figuurlijke zin open en haalt capriolen uit die op het eerste oog meer weg hebben van het dansje dat hoort bij ‘hoofd, schouders, knie en teen’ dan van de borstcrawltechniek. Zelfs als er aan het einde van de training ruimte is voor tempo-intervallen van vijftig meter, blijft Concetta naar de techniek van haar minst ervaren atleten kijken. “Als de klok

bij de dertig is, moet je starten”, zegt ze tegen Leo. “Probeer je slag af te maken en probeer ook als je keihard zwemt te blijven denken aan je techniek.” Leo is sinds een jaartje aangesloten bij TGV en heeft vooral ervaring met hardlopen. Als hem na de training naar zijn resultaat in de hardloopwedstrijd van een dag eerder wordt gevraagd, vertelt hij trots dat hij zijn 10 kilometer in 39 minuten en 4 seconden heeft voltooid. “Ik loop al 25 jaar en wil tijdens de marathon van Berlijn in september nog één keer onder de drie uur lopen”, geeft hij aan. “Naast het lopen, fiets ik ook graag, maar met zwemmen heb ik helemaal geen ervaring. Ik werk in de potrozen en ben als bloemensponsor betrokken bij het Baardmannetje, de triathlon die deze vereniging organiseert. Daardoor heb ik besloten om op 25 juni ook zelf mee te doen. Ik ben lid geworden en sindsdien ga ik elke zondagochtend met frisse tegenzin naar het zwembad om te leren zwemmen. De trainingen zijn echter heel erg leuk en het is gaaf om te merken dat ik vorderingen maak. Al blijven de trainsters elke keer weer nieuwe puntjes ontdekken waaraan geschaafd kan worden.”

Als iedereen een korte douche heeft genomen en de speedo’s zijn ingeruild voor kleurrijke hardloopkleren, trakteert René in het restaurant van het zwembad op koffie en vertelt Vasco vrolijk over de vrijblijvendheid waarmee iedereen de rest van zijn trainingszondag kan invullen. “Een deel van de atleten die net hebben gezwommen, gaat nu hardlopen, sommigen gaan fietsen”, legt hij uit. “Het is een ‘free format’ en dat vind ik het fijnst aan deze club. Ik heb een basisabonnement, fiets meestal voor mezelf. Dat komt het beste uit in combinatie met werk. We gaan straks heel rustig een uur tot anderhalf uur hardlopen. Wie zin heeft om mee te gaan, gaat mee. Nu het weer beter wordt, sluiten er meer mensen aan en lopen we lekker door het bos en door de duinen. We hebben bij TG Voorne een mooi groepsgevoel, maar ook de vrijheid om individueel aan de slag te gaan.”

Tekst Marijn Abbenhuis

ik ben triathlonNL

Rachel Klamer Professioneel triatlete

â&#x20AC;&#x153;Van zwemmen en hardlopen naar triathlon was een logische stap. Dat ik de Olympische Spelen zou halen, had ik toen nooit gedacht. Mijn sport heeft me over de hele wereld gebracht. Ik ben triathlonNLâ&#x20AC;? Ben jij op zoek naar een nieuwe uitdaging? Kijk dan snel op triathlonbond.nl of schrijf je in bij een vereniging bij jou in de buurt. Wij zien naar je uit. Wij zijn triathlonNL!

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

Trainen voor je eerste triathlon JE WILT EEN TRIATHLON GAAN DOEN. MOOI! MAAR HOE KUN JE DAAR NU HET BESTE VOOR TRAINEN? TRIATLEET EN TRIATHLONCOACH ANDY KOOLMEES, GESPECIALISEERD IN HET BEGELEIDEN VAN BEGINNENDE TRIATLETEN, STELDE EEN TRAININGSSCHEMA VAN TIEN WEKEN EN GEEFT ENKELE PRAKTISCHE TRAININGSTIPS. TRAININGSTIPS

Tekst Andy Koolmees

TRAIN JE ZWAKKE ONDERDELEN

Veel beginnende triatleten komen uit een andere sport. Probeer daarom vooral de onderdelen die je nog niet beheerst beter onder de knie te krijgen. Als wielrenner steek je in eerste instantie meer tijd in zwemmen en hardlopen. Loop je ook regelmatig, dan wordt zwemmen het speerpunt. Start met techniek- en duurtrainingen. Snelheid train je pas als techniek en uithoudingsvermogen zijn verbeterd. Versnel hooguit af en toe een paar minuten tijdens langere duurtrainingen; daardoor lijkt een training ook korter te duren.

MEER IS NIET ALTIJD BETER

Steeds meer uren/kilometers trainen is niet altijd beter. Door elke vierde (of eerst zelfs elke derde week) minder trainingsarbeid te verrichten (de lichtgroen gekleurde rustweken in het schema) krijgt het lichaam de kans te herstellen. Na een paar rustdagen of een week met minder trainingsomvang begin je weer fitter aan een volgende serie van twee of drie weken meer trainen. En daar word je beter van. Af en toe gas terugnemen verlaagt bovendien de kans op blessures. Luister vooral ook goed naar je lichaam en volg niet blind het schema van een clubtrainer of personal trainer. Te moe? Rust!

Bovendien kan je bij de overgang van zwemmen naar fietsen door de positiewijziging (van liggend naar rechtop) of door de kou wat duizelig worden. Het is daarom verstandig dit vooraf te trainen. De overgang van fietsen naar lopen wordt makkelijker door de laatste fietskilometers met een hogere frequentie (kleiner verzet) te rijden. Je spieren zullen dan tijdens het lopen beter doorbloed zijn en minder verzuurd aanvoelen. Door de overgangen en het wisselen tussen de triathlononderdelen te oefenen went je lichaam hieraan en bouw je routine hierin op. Ga je na het trainingsschema door, dan kan je in de zomer twee combitrainingen per week doen.

VEILIG ZWEMMEN IN BUITENWATER

Als je voor een triathlon met zwemmen in buitenwater traint, kan je dit ook oefenen als de watertemperatuur dit toelaat. Maar zwem voor de veiligheid altijd met een buddy en blijf bij elkaar in de buurt. Heb je een wetsuit, zwem dan als het niet koud is een deel of de gehele training zonder wetsuit, zodat je ligging en drijfvermogen goed blijft trainen. Dit is ook een goed moment om de zwem-fietswissel te trainen. Kies dan wel een plek waar je je fiets veilig kunt stallen en je makkelijk uit het water kunt komen. Oefen dan bijvoorbeeld ook op het snel uitdoen van je wetsuit.

DE WEEK VOOR DE TRIATHLON

De laatste zes tot acht dagen voor T-Day laat je de omvang van de trainingen flink dalen. Je hoeft echt niet bang te zijn dat je conditie in die korte periode minder wordt. De intensiteit van die kortere trainingen mag soms wel flink hoog zijn om de wedstrijdintensiteit goed te blijven aanvoelen. Zo kom je uitgerust én scherp aan de start van je eerste triathlon. Succes!

BOUW GELEIDELIJK OP

In de niet-rustweken verhoog je de trainingsomvang met maximaal 10-15% per week. Na circa drie, vier maanden kan je de weekomvang iets gaan verlagen en wat kortere, intensievere trainingen gaan afwerken. Train je voor de sprintafstand (20 km fietsen), dan mag je bijvoorbeeld best meer kilometers fietsen (bijvoorbeeld 3545 km) om het uithoudingsvermogen op te bouwen.

DOE COMBINATIETRAININGEN

Vanaf week 8 staan combinatietrainingen in het schema, waarbij je zwemmen en fietsen of fietsen en lopen achter elkaar doet. De eerste keren zal het tweede onderdeel moeizamer gaan dan wanneer je deze ‘los’ traint.

Start2Tri cursussen Wil je graag wat meer begeleiding bij je voorbereiding op je eerste triathlon? Overal in het land worden zogeheten Start2Tri cursussen gehouden. Waar en wanneer ze dit jaar plaatsvinden vind je op de website van de Nederlandse Triathlon Bond, www.triathlonbond.nl, onder het kopje ‘atleten’.

TRAININGSSCHEMA In tien weken kun je jezelf prima klaar stomen voor je eerste triathlon. Onderstaand trainingsschema kan daarbij als leidraad

dienen. Op de website van de Nederlandse Triathlon Bond, www.triathlonbond.nl, staan onder ‘atleten’ naast de nodige tips voor beginners nog meer trainingsschema’s

WK 5

ma zwemmen

60’ licht intensief - 4x100m hoger tempo

Snelheidvariatie

di fietsen

70-100’/35-50 km - 4x3’ zwaarder verzet

Kracht

wo lopen

75’ - 10’ loopscholing, daarna licht intensief Duurvermogen

do zwemmen

waarmee je je voor verschillende

vr lopen

75’/12-16 km - 3x3’ versnellen

Duurvermogen

triathlonafstanden kunt voorbereiden.

za fietsen

80-120’/35-55 km - 3x5’ versnellen

Duurvermogen

zo RUST

TOTAAL 360 MIN

Tip Wil je meer inzicht krijgen in je trainingsarbeid dan is het

WK 6 = RUSTWEEK ACCENT

bijhouden van een trainingslogboek aan te bevelen. Het leert je be-

ma zwemmen

60’ licht intensief - 3x200m hoger tempo

Snelheidvariatie

wuster omgaan met training en herstel. Op www.transition.nl

di fietsen

45-60’ licht intensief - 4x3’ versnellen

Souplesse

verscheen eerder een artikel over het nu van een trainingslogboek.

wo RUST

Dit is te vinden onder ‘thema’s’, ‘training’. Hier vind je ook tal van

do zwemmen

60’ rustig - deels alleen armen

Kracht

andere leerzame artikelen over (triathlon)training.

vr lopen

50-60’ extensief - 2x4’ versnellen

Duurvermogen

za RUST

zo RUST

TOTAAL 215 MIN

WK 1

ACCENT

WK 7

ma zwemmen

60’ rustig tempo - focus op ligging

Techniek

ma zwemmen

60’ rustig tempo - focus op lange slagen

Techniek

di fietsen

45-60’ licht intensief - 3x2’ versnellen

Souplesse

di fietsen

60-70’/30-35 km - 3x5’ zwaarder verzet

Kracht

wo lopen

50-60’ extensief - 2x2’ versnellen

Duurvermogen

wo lopen

75’/12-16 km - 3x4’ versnellen

Duurvermogen

do RUST

do zwemmen

60’ licht intensief - 2x300m hoger tempo

Snelheidvariatie

vr zwemmen

40’ rustig - deels alleen armen

Kracht

vr lopen

70’/11 -15 km - 3x4’ versnellen

Snelheidvariatie

za fietsen

80-100’/35 á 45 km zeer rustig

Duurvermogen

za fietsen

75-80’/35-40 km - 5x3’ versnellen

Snelheidvariatie

zo RUST

TOTAAL 275 MIN

zo RUST

TOTAAL 330 MIN

WK 2

WK 8

ma zwemmen

60’ rustig tempo - focus op lange slagen

Techniek

ma zwemmen

60’ licht intensief - 1x500m hoger tempo

Snelheidvariatie

di fietsen

55-80’/25-40 km rustig duur - 4x2’ versnellen Snelheidvariatie

di fietsen

60-90’/30-45 km - zo vlak mogelijk tempo

Tempogevoel

wo lopen

50-65’ - 10’ loopscholing, daarna licht intensief Techniek

wo zwemmen/lopen 10’ inzwemmen + 20’ licht intensief, dan 30’ rennen Combinatie

do zwemmen

hersteltraining max. 45 ‘ - rustig tempo

Herstel

do RUST

vr lopen

60’/9-13 km -2x3’ versnellen

Duurvermogen

vr zwemmen

60’ licht intensief - 4x200m hoger tempo

za fietsen

70-90’/30-45 km -4x2’ versnellen

Duurvermogen

za fietsen/lopen

10’ infietsen + 40’ licht intensief, dan 25-30’ rennen Combinatie

zo RUST

TOTAAL 295 MIN

zo RUST

TOTAAL 315 MIN

WK 3 = RUSTWEEK

WK 9 = RUSTWEEK ma zwemmen

60’ licht intensief - 3x100m hogere slagfrequentie Slaglengte variëren

40-55’/15-25 km - laag verzet, 2x2’ versnellen Souplesse

di fietsen

55-70’ licht intensief - 3x5’ versnellen

Souplesse

wo lopen

50-60’ zo vlak mogelijk lopen na inlopen

Tempogevoel

do RUST

Snelheidvariatie

ma zwemmen

60’ licht intensief - 2x200m hoger tempo

di fietsen wo RUST do zwemmen

30-45’ rustig - techniekoefeningen

Techniek

vr lopen

40-50’ extensief - 3x2’ versnellen

Duurvermogen

za RUST zo RUST

Snelheidvariatie

TOTAAL 170 MIN

vr zwemmen

45-55’ rustig duur - techniekoefeningen

Techniek

za lopen

50-60’ extensief - 2x5’ versnelling

Duurvermogen

zo RUST

TOTAAL 260 MIN

WK 4

WK 10

ma zwemmen

60’ wisselende tempo’s - 3x100m intensief

Snelheidvariatie

ma zwemmen

60’ licht intensief - 1x750m wat hoger tempo

Snelheidvariatie

di fietsen

60-90’/30-45 km - zo vlak mogelijk tempo

Tempogevoel

di fietsen

60-70’/30-40 km - 4x5’ tempo flink verhogen Snelheidvariatie

wo lopen

50’ - 10-15’ loopscholing, 4x2’ versnellen

Techniek

wo zwemmen/lopen 10’ inzwemmen + 20’ vrij intensief, dan 40’ rennen Combinatie

do zwemmen

hersteltraining max 50’ rustig tempo

Herstel

do RUST

vr lopen

70’/11-15 km, 2x5’ versnellen

Duurvermogen

vr zwemmen

45’ vrij intensief - 2x400m hoger tempo

za fietsen

75-100’/35-50 km - licht intensief

Duur + vlak tempo

za fietsen/lopen

15’ infietsen + 40’ vrij intensief, dan 25-30’ rennen Combinatie

zo RUST

TOTAAL 315 MIN

zo RUST

TOTAAL 315 MIN

Snelheidvariatie

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

‘Witte baby’ wil zich bewijzen als Ironman VORIG JAAR DEBUTEERDE WIETZE DE JAGER IN ZIJN EERSTE TRIATHLON, IN HOLTEN. DIT JAAR MOET DE IRONMAN MAASTRICHT VOLGEN. DE AANMELDING VAN DE RADIO-DJ VAN QMUSIC VOOR DE HELE TRIATHLON IN ZUID-LIMBURG KOMT VOORAL VOORT UIT EEN FLINKE DOSIS BEWIJSDRANG NAAR ZIJN VIJF BROERS EN DRIE ZUSSEN TOE. EERTE KEER

Tekst Thomas Sijtsma Beeld Marnix Cornelissen

et grote gezin uit Twente staat bol van sportiviteit en competitie. Vooral de broers proberen elkaar in alles te overtreffen. Wietze (28) is de jongste telg van de familie en er gaat geen gelegenheid voorbij dat hij dit niet te horen krijgt. Voor zijn gevoel moet hij zich als jongste altijd het meest bewijzen. Zijn oudere broers en zussen noemen Wietze te pas en te onpas ‘witte baby’. Tegen zijn dertigste levensjaar wil de dj voor eens en altijd afrekenen met de kleineringen. “Vorig jaar dacht ik: ‘Fuck it, ik moet van die bijnaam af”, zegt Wietse. “En hoe kun je dat het beste doen? Door alle broers te overtreffen.” Een aantal van zijn broers bereikte de finish van de Axtri Triathlon in Noorwegen. De Axtri staat, met het zwemmen in een fjord en fietsen en lopen over een parkoers met veel hoogtemeters, bekend als een van de zwaarste halve triathlons ter wereld. Wietze wist toen wat hem te doen stond. “De overtreffende trap van een halve triathlon is een hele triathlon. De Ironman in Maastricht werd mijn einddoel.”

VERSCHRIKKELIJK AFZIEN

Op eigen houtje begon de geboren Tukker vorig jaar te trainen. Eerst voor de olym-

pische afstand in Holten. De wedstrijd in Holten viel hem niet mee. Hij stierf duizend doden en stond net zo vaak weer op. “Het was verschrikkelijk, ik schrok van mijn niveau. Ik had veel zelf getraind en voelde me het mannetje. Met een beetje zwemmen, fietsen en lopen ben je nog geen triatleet, besefte ik onderweg. De combinatie van de drie sporten na elkaar nekte me.” Niet alleen zijn individueel opgebouwde conditie zat Wietze dwars. Ook het indelen van de race kon slimmer. “Na het zwemmen kwam alle energie in mijn lichaam vrij. Ik beukte die Holterberg twee keer vol gas op. Bij het lopen wist ik niet wat ik meemaakte. Mijn poten waren verzuurd, ik kwam niet vooruit. later zag ik finishfoto’s. Mijn hoofd zag er niet uit. Ik had een lege blik in mijn ogen en mijn wallen waren immens. Toch vond ik het achteraf heel vet en besloot ik door te trainen voor Maastricht.” Holten deed Wietze beseffen dat zijn trainingsaanpak moest veranderen. Hij vroeg triathlontrainer Eric van der Linden om hulp. Sindsdien is het schema van de voormalig top-triatleet (twee maal brons op het EK olympische afstand) de leidraad in het leven van Wietze en zijn vrouw Lieke.

SCHULDGEVOEL

Het afzien heeft Wietze inmiddels ingeruild voor genieten. Drie uur fietsen betekent plezier

in plaats van doorbijten. Vijfentwintig kilometer hardlopen gebeurt pijnvrij. En die ontelbare, uitzichtloze baantjes in het zwembad? Ach, hij is blij dat hij überhaupt heeft leren borstcrawlen. De discipline om het schema te volgen, heeft Wietze in zijn lijf. “Soms heb ik het druk en moet ik trainingen wel overslaan. Maar het gevolg is dat ik een schuldgevoel krijg. Dan word ik bijna boos op mezelf. Dan ben ik bang dat ik de finish van de Ironman niet meer haal. Volgens mij is dat een goed teken, want dan doe je daarna er alles aan om geen enkele training te missen.” Naast het schema vond nog een verandering plaats in het leven van de dj. Wietze werd in januari vader van een dochter. Dat betekent meer verantwoordelijk en kortere nachten. Met zijn vrouw heeft hij besloten zijn plan voor Maastricht niet overboord te gooien. “Maastricht stond al in de agenda toen mijn vrouw zwanger werd. In het najaar waren we samen op vakantie in Amerika en in een bar bespraken we of ik wel door kon gaan met trainen. Lieke vond dat ik er voor moest gaan. Het is ‘once in a lifetime’, zei ze. Ik krijg veel steun van haar. Een Ironman vergt niet alleen veel tijd van jezelf, maar ook voor je omgeving. Voor haar is het een extra belasting, zeker nu ze net moeder is.” Zelfs nu Wietze niet alle prioriteiten legt bij het grootbrengen van zijn kind, ontstaan geen kleine haarscheurtjes in het huwelijk.

Het was verschrikkelijk, ik schrok van mijn niveau. Ik had veel zelf getraind en voelde me het mannetje. Met een beetje zwemmen, fietsen en lopen ben je nog geen triatleet, besefte ik onderweg. De combinatie van de drie sporten na elkaar nekte me.”

GEMEENSCHAPPELIJKE AGENDA

Het geheim van de familie De Jager is een gemeenschappelijke agenda die het afgelopen jaar zijn intrede deed. “Dat is meteen een tip voor alle jonge ouders, zoiets is onmisbaar. Geen exemplaar die op de keukentafel ligt, maar gewoon digitaal. Ik ben natuurlijk van de 2.0-generatie. Op zondag plannen we de week in, want op de dag zelf kan ik met een kind thuis niet zomaar ineens beslissen om drie uur te gaan fietsen.”

“Ik heb er nog geen enkele keer ruzie over gehad met Lieke”, zegt Wietze. Makkelijk is het niet altijd voor de radio-dj die elke werkdag tussen 6-9 ’s morgens samen met collega-dj Mattie Valk het programma Mattie & Wietze presenteert. “Het ouderschap komt nu meer op haar bordje terecht. Er moet steeds met mijn trainingsschema rekening worden gehouden. Nu de lente is aangebroken fiets ik ‘s avonds en ik heb nu zwemspullen in mijn auto klaar liggen om na de uitzending naar het zwembad te kunnen gaan.”

Ondanks het prille vaderschap ligt Wietze op schema voor de Ironman in Maastricht. Hij maakt zijn uren en voelt zich elke week sterker worden. Zijn broers en zussen krijgen vooralsnog weinig van zijn trainingen mee. “Volgens mij geloven ze nog steeds niet dat ik de Ironman ga doen. Ik train voorlopig in de schaduw, ze zien het niet gebeuren. Maar die bijnaam ‘witte baby’ ben ik in augustus kwijt en dat gaan ze zien ook. Ik stop ze alle acht in een huisje in Zuid-Limburg en verplicht ze de hele wedstrijd te kijken. Ook al duurt het vijftien uur.” Na de Ironman is het volgens Wietze weer aan zijn broers om hem te overtreffen. “Veel opties hebben ze niet. Ze moeten een Ironman sneller afleggen dan ik of zo’n maniakale ultrarace volbrengen. Ze doen maar, de ‘witte baby’ is straks voorgoed verleden tijd.”

T R A N S I T I O N Beginnersspecial

INHOUD 04 06 08 10 12

DJ Wietze wil zich bewijzen

Trainingsschema en -tips

Vereniging TG Voorne

Vooroordelen ontkracht

C olumn: Supermensch

14 16 18 20 22

Eten als een triatleet

Blessureleed

Triathlon voor kinderen

24 26 28

Column: Ouder worden

e triatleet als D oermens

T–Day: je wedstrijddag

Werk, gezin én triathlon?

M ateriaal

Mijn eerste keer

e schrijven 1988. Ik ben in de ban geraakt van een nieuwe sport die tien jaar eerder met de Ironman Hawaii op het mondiale sporttoneel verscheen. Nederland omarmde de triathlon als eerste buiten de VS. De triathlon in Almere wordt het ijkpunt voor Nederlandse triatleten. Als ik in Muntendam aan de start van mijn eerste triathlon sta speelt ‘Almere’ echter geen moment door mijn hoofd. Eerst deze kwarttriathlon maar eens volbrengen. Fietsen en hardlopen zijn mij met deelname aan toerfietstochten en prestatielopen wel toevertrouwd, maar voor het zwemmen heb ik met veel moeite de eerste beginselen van de vrije slag moeten aanleren. Die lessen gaan in het kleine vier zwembanen tellende 20-meterbad waarin een meute triatleten wordt losgelaten meteen verloren. In de kluwen armen en benen val ik al snel terug in de vertrouwde schoolslag. Als bijna iedereen het zwembad heeft verlaten besluit ik dat het ook voor mij genoeg is geweest.

Of ik een kilometer heb gezwommen? Geen idee. Baantjestellers zijn er niet en zelf ben ik te druk met niet verdrinken. Na een uitgebreide omkleedpartij stap ik op de fiets. Het tweede onderdeel vergaat me gelukkig stukken beter. Ook het lopen volbreng ik – met wat zijsteken en wandelen. Wat ben ik trots op mezelf en wat was dit gaaf. In de stoptrein terug naar huis kom ik een andere triatleet tegen. Hij heeft de een-derde triathlon gedaan. Stoer. En hij vertelt dat hij ook aan de hele triathlon in Almere meedoet. Wauw. Mijzelf zie ik dat nog niet zo snel doen. Veel te ver en veel te zwaar. Gekkenwerk. Maar het triathlonvirus heeft me wel besmet. Ik word lid van GVAV Triathlon in Groningen. De treintriatleet wordt mijn clubgenoot. Een jaar later sta ik bij zo’n vijftien triathlons aan de start, waaronder drie halve triathlons. Nog weer enkele jaren later finish ik de Holland Triathlon, de treinclub-

genoot twee uur achter me latend. De intentie is om één keer een hele te doen, maar met een tijd net boven de tien uur moet ik natuurlijk nog een keer. En daarna nog een keer…. Afijn, je bent gewaarschuwd – triathlon werkt verslavend. Gelukkig is er met internet (transition.nl bijvoorbeeld) en deze startersspecial wel meer info voorhanden om goed beslagen aan je eerste triathlonstart te kunnen verschijnen dan toen ik begon. Veel triathlonplezier!

Roel Kerkhof Hoofdredacteur

IGNITE YOUR PERFORMANCE

PUSHING THE BOUNDARY OF CYCLING PERFECTION.

Voor S-PHYRE dealers ga naar bikegear.cc/s-phyre

EEN UIT GAVE VAN

op weg naar je eerste Triathlon of Run Bike Run

TR A IN ING

VOEDING

T-DAY

Wietze de Jager

Tips en schema

2017

Voedingsvragen

Je triathlondag

Qmusic-dj doet

voor je eerste

voor beginners

stap voor stap

aan triathlon

triathlon

beantwoord

uitgelegd

EERSTE K EER