Transition #27 by Nederlandse Triathlon Bond

EEN UIT GAVE VAN

AVON T U U R

IN TERV IEW

SWIMRUN LAUWERSOOG

MAYA KINGMA

Swimrunnend door de natuur

(Top)sportgeluk

27 2020

TOK IO

GEZON DHEID

RACHEL KLAMER

HORMOONPOWER

Tokio Calling

Het kan ook anders

INSCHRIJVING GEOPEND!

12 en 13 JUNI 2021

Triathlonverenigingen weer eens volledig in beeld! Dubbel, mini, lang, trio’s en six packteams voor Triathlonverenigingen. Afstanden: 2 x 250 m zwemmen, 2 x 12,7 km fietsen, 2 x 2,5 km lopen. Trio’s: 3 deelnemers en six pack: 6 deelnemers. Klassement voor mixteams, dames- en herenteams. In een trio mixteam moet minimaal 1 dame zitten. Inschrijfgeld € 45,In een six packteam moeten minimaal 2 dames zitten. Inschrijfgeld € 60,Vroegboekkorting bij inschrijving voor 1 maart 2021.

Meer informatie, volledig programma bekijken of inschrijven? Kijk op onze website!

www.stadstriathlonweert.nl

INHOUD 04 06 14 16 24 26

Voor woord

Hoopvol naar 2021

Versus

Inter view Maya K ingma

Wisselzone

Tech

COLOFON TRANSITION is het officiële magazine van de Nederlandse Triathlon Bond (NTB) met daarin aandacht voor triathlon, duathlon en andere combiduursporten. De Nederlandse Triathlon Bond stelt zich ten doel de beoefening en het organiseren van multidisciplinaire duursporten te bevorderen en de belangen van de bij haar aangesloten leden (verenigingen, wedstrijdorganisaties, individuele leden) te behartigen. De NTB is aangesloten bij NOC*NSF, Europe Triathlon en World Triathlon. Transition magazine verschijnt in 2020 vier maal. Nabestellen van een los exemplaar van deze editie kan via bit.ly/ transition_mag (zo lang de voorraad strekt). Kosten incl. verzending in NL: 10,00

30 32 38 42 44 48

Spotlight

Inter view Weer t

Gezondheid

Brief van de voorzitter

52 60 64 66

Avontuur Swimr un

Voeding

Meetrainer

Finish

Training Zwemmen

Tokio Calling Rachel K lamer

Uitgever Nederlandse Triathlon Bond Hoofdredactie Martijn Keijsers T 06 – 48 93 18 21 E martijn.keijsers@triathlonbond.nl Eindredactie Nederlandse Triathlon Bond Medewerkers Jeroen Boot, Christie Brouwer (eindredactie), Martijn van Egmond, Martijn Herremans, Marcia Jansen, Martijn Keijsers, Jeannet Pennings, Miriam van Reijen, Ilona Rullens, Kim van ’t Verlaat Art-direction & vormgeving Totenmetontwerpen.nl Aan dit nummer werkten mee Tekst: Frank Huisman, Barbara Kerkhof, Jeroen Kreule, Thomas Sijtsma, Wim van Oijen Beeld: Laura Bal, Tim Buitenhuis, Mathilde Dusol, Extra Leisure, GVAV Rapiditas, Ruud de Haan,

Ingrid Hardorff, Randal Hinz, Johan Horst, Karida Illustratie, Olvin van Keeken, Barbara Kerkhof, Erik Kiggen, James Mitchell, Saskia Pennekamp, Eugenia Pocóroba, Renée Tijdink, TriHard, Super League Triathlon, Yvonne van Vlerken, Mathijm Wassink, Sanne Westerveld, Renée Witteveen Cover Margret IJdema tijdens het open NK paratriathlon in Sittard (foto: Mathilde Dusol) Advertenties, verspreiding en druk Ying Media bv Zwarteweg 3 / 8603 AA Sneek T 06 – 10042999 E info@yingmedia.nl Abonnementen Leden van de Nederlandse Triathlon Bond krijgen Transition magazine gratis toegestuurd. Niet-leden betalen voor een los jaarabonnement € 40,-. Abonnees in het buitenland hebben de keuze tussen een digitale Transition (€ 40,- per

jaar) of een gedrukt magazine thuisgestuurd krijgen (€ 70,30, inclusief verzendkosten). Jaarabonnementen worden tot wederopzegging aangegaan. Opzegging van een abonnement kan tot uiterlijk 1 december van het lopende abonnementsjaar, daarna wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Adreswijzigingen dienen uiterlijk een maand voor het verschijnen van de eerstvolgende uitgave van Transition magazine te worden doorgegeven. Dit kan door een e-mail te sturen naar: info@triathlonbond.nl Of per post naar: NTB, Papendallaan 49 6816 VD, Arnhem. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd door middel van druk, digitaal of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.

TRANSITION

T OCH NOG

Of we in 2021 wel weer los mogen met races, staat vooralsnog in de sterren geschreven. We vroegen voor deze editie aan liefhebbers van alle geledingen hoe zij naar dit jaar en naar 2021 kijken. Marcia Jansen tekende de verhalen op. Ook onze topsporters blikken terug en vooruit. Maya Kingma en Rachel Klamer komen in deze editie aan het woord. Beiden kenden een bijzonder jaar. Fijn om te lezen hoe ze er aan het eind van het jaar over denken, welke gevoelens overheersten en wat ze bezighoudt richting 2021 en de Spelen die we zo graag toch door zien gaan. Ik ben blij dat we in deze editie ook een avontuur kunnen delen dat in 2020 ‘gewoon’ doorgang kon vinden. De organisatie van Swimrun Lauwersoog had haar zaakjes coronatechnisch goed op orde, zo constateerde ook Thomas Sijtsma. Na de start kon je zelfs lekker een paar

uur vergeten in wat voor raar jaar we zitten, heb ik zelf mogen ervaren, want dit evenement dompelt je, de helft van de tijd letterlijk, onder in een prachtig en voor velen onbekend natuurgebied, waarin je kunt opgaan in alles wat de swimrunsport zo prachtig maakt. Ik kan alleen maar hopen dat er veel meer van dit soort evenementen zullen ontstaan in waterrijk Nederland. Verder spraken we met voorzitter Wilfried Weekers van Stadstriathlon Weert over ambities na het EK, duiken we het zwembad in met Frank Huisman om aan de zwemtechniek te schaven, leert Yvonne van Vlerken ons over hormoonpower, heeft Miriam van Reijen broodnodige uitleg over allergieën en intoleranties en heeft Barbara Kerkhof in tekst en beeld gevangen wat de superschoen-revolutie te betekenen heeft voor (tri)atleten. Volgens mij ken ik die jongen op de foto’s ergens van. Die zit erop, dat zie je zo. In de Spotlight brengen we een ode aan alle organisatoren die het aandurfden om dit jaar toch nog een evenement neer te zetten. Dank, dank, dank! En onze bondsvoorzitter Wim van Oijen heeft aan het eind van het jaar een woord van dankbaarheid en inspiratie. Ook daarvoor dank! En je had natuurlijk de toffe cover met Margret IJdema al gespot. Mathilde Dusol ‘ving’ haar in de lens in Sittard tijdens het open NK paratriathlon. Fijn om het jaar af te sluiten met een knallend racebeeld. Toch nog. Veel leesplezier! Martijn Keijsers Hoofdredacteur

Beeld Olvin van Keeken

et was weekend en ik zat thuis voor het scherm om een triathlon in de VS online te kijken. In elk ander jaar had je mogen gokken dat het de tweede zaterdag van oktober was. Niet in 2020. Het PTO-kampioenschap van Daytona had wel wat weg van Kona, met een ‘stellar star stacked pro field’, veel prijzengeld en een lang lint van fietsers die een soort afvalrace hielden. Wat een verademing om weer eens te kunnen kijken. Je merkt pas hoe zeer je het gemist hebt, als je er te laat voor opblijft om de finish te zien. Fijn om als fan van de sport een non-seizoen op die manier af te sluiten. Aan de reacties van de deelnemers te horen gold dat voor hen ook. De organisatoren zaten er net zo in.

TRANSITION

HOOPVOL NA AR

2021 December is de periode van terugblikken en vooruitkijken, de balans opmaken en nieuwe plannen bedenken. Nooit was er een jaar waarin de triathlonsport dat zo hard nodig had als in 2020. Corona bepaalde ons leven en maakte agendaâ&#x20AC;&#x2122;s en kalenders leeg. Zeven hoofdrolspelers, bekenden uit onze community, sfeermakers, beeldbepalers en vernieuwers, bekenden van voor de lens en stille krachten achter de schermen nemen jou nog eenmaal mee in hun verhalen over 2020. En daarna kijken we samen hoopvol naar 2021. Tekst Marcia Jansen

2021

TESSA KORTEKAAS Tessa Kortekaas woont sinds mei 2017 op Lanzarote. Spanje ging begin maart in een volledige lockdown en de Nederlandse triatlete mocht zeven weken lang alleen naar buiten om boodschappen te doen. “Toen ik dat hoorde, dacht ik wel even krijg allemaal de hik. Ik doe gewoon zes weken niks, maar daar word je uiteindelijk ook niet vrolijk van. Gelukkig kon ik een loopband lenen van mijn trainer en had ik zelf nog een ouderwetse Tacx staan. Verder heb ik wat lopen klooien met elastieken. Ideaal was het niet, maar echt, alles went.” Ze plaatste zich in oktober 2019 voor de Ironman Hawaii en had een jaar om zich rustig voor te bereiden. Een voor een verdwenen alle wedstrijden van de kalender, werd Hawaii verplaatst naar februari 2021 en uiteindelijk helemaal gecanceld. Om toch een doel te hebben, deed ze op de tweede zaterdag van oktober, wanneer de race in Kona normaal gepland staat, een eigen hele triathlon. Het streven werd

zo veel mogelijk geld ophalen voor Swimlab International; een organisatie die werkt met gehandicapte kinderen. “De dag ging niet zoals ik gehoopt had en vooral het lopen was een lijdensweg. Twaalf kilometer voor de finish stonden de kinderen voor wie ik het allemaal deed, en hun families, op me te wachten. Zij zagen hoe ik aan het afzien was en ze hebben voor mij besloten dat het genoeg was zo. Als atlete was ik heel teleurgesteld dat ik de finish niet heb gehaald, maar het was ook een heel speciale dag want uiteindelijk heb ik ruim 12.000 euro opgehaald.” In 2021 staat de Ironman Hawaii alsnog op het programma. “Ik vind de onzekerheid heel lastig. Het ene moment sta ik te popelen om weer te beginnen, het andere moment slaat de twijfel toe omdat ik niet weet waar ik naar toe moet werken. Het liefst doe ik iedere maand een wedstrijd. Nu maar hopen dat er in 2021 meer races door kunnen gaan.”

TRANSITION

2021

CHRIS MCCORMACK Normaal organiseert Chris McCormack van Super League Triathlon wedstrijden over de hele wereld. Dit jaar was het er maar één: de Arena Games in Rotterdam. “We zijn de Super League Triathlon in 2017 gestart omdat we de triathlonsport wilden vernieuwen, aantrekkelijker maken voor publiek en sponsors”, laat ‘Macca’ vanuit het Australische Sydney weten. “Toen we in maart verrast werden door het coronavirus werden we gedwongen om creatief te denken. We zijn begonnen met wielerwedstrijden op Zwift, maar we wilden atleten graag een echte triathlonervaring bieden. Zo kwamen we eigenlijk al grappend met het idee om een aantal van hen samen te brengen in een zwembad. We moesten er eerst om lachen, maar nadat we er nog eens langer over na hadden gedacht, begon het idee steeds meer te leven.”

Op 23 augustus was het zover. Verschillende wereldtoppers namen het in Zwemcentrum Rotterdam in het 50-meterbad, op hometrainers en op loopbanden het tegen elkaar op. “Het was een perfecte mix van e-sports en real life racing”, vervolgt de tweevoudig wereldkampioen Ironman. “We willen absoluut in de toekomst meer van dit soort wedstrijden organiseren, zeker nu het nog niet zeker is wanneer we weer terug kunnen keren naar normale races. De atleten waren heel enthousiast en het evenement – dat wereldwijd is uitgezonden – is enorm goed bekeken. We hebben dan ook voor begin volgend jaar al meerdere evenementen gepland en we zijn ook van plan weer terug te keren in Rotterdam. Stay tuned!”

2021

RUUD DE HAAN Ruud de Haan voelde zich dit jaar vaak meer politieagent dan bouwmarktmanager. Toen Nederland in maart in een intelligente lockdown ging, was het dringen in de bouwmarkt. “Agressief gedrag, asociaal gedrag, vechtpartijen, doodsbedreigingen, ik heb het allemaal meegemaakt”, vertelt de 61-jarige De Haan die, nadat zijn zoon met COVID-19 besmet raakte, zelf ook nog tien dagen in quarantaine moest. Ook zijn hobby kwam dit jaar in de knel. Normaal is hij als speaker in het seizoen gemiddeld 30 tot 35 dagen onderweg voor wedstrijden. Dit keer kon hij ze op een hand tellen. “Ik heb de Politietriathlon van Spijkenisse gedaan en twee dagen Ironman Maastricht, dat was het. Speakeren is meer dan een hobby, ik heb er een hele vriendenkring aan over gehouden. Natuurlijk houd ik wel contact via sociale media, maar bellen en chatten is nu eenmaal niet hetzelfde als dat je iemand tijdens een wedstrijd ziet.”

In zijn vrije weekeinden deed hij wat half Nederland ook deed, klussen in huis. Daarnaast bleef hij samen met Wim van den Broek dagelijks schrijven voor hun website Trikipedia. Want ook al waren er geen wedstrijden, over triathlon bleef nog genoeg te melden. De Haan hoopt van harte dat hij in 2021 weer ieder weekend op pad kan. “Ik heb echt de zakken vol van corona. Ik zou dit jaar voor Europsport de Olympische Spelen verslaan, daar keek ik erg naar uit. Hopelijk kan het in 2021 wel allemaal doorgaan, maar ik ben bang dat we er voorlopig nog niet vanaf zijn.”

TRANSITION

2021

EUGENIA POCÓROBA Eugenia Pocóroba komt uit Milaan, maar woont sinds 2003 in Nederland. In 2021 neemt ze een triathlonpauze. “Mijn vriend had zich ingeschreven voor de Ironman Oostenrijk en wilde graag dat ik ook mee zou doen. Gewone triathlons zijn echter niet mijn favoriet, geef mij maar de meer extreme versies . Ik ben vrij ‘petit’ en ik kom het beste tot mijn recht in de bergen. Ik hou er van om op wilde plekken mijn wedstrijden te doen. Bovendien doet er vaak maar een beperkt aantal mensen mee, het is nog niet zo commercieel.” Toch liet ze zich door haar vriend overhalen om mee te doen in Klagenfurt. “Ik vond het niet zo heel erg dat het niet doorging”, lacht ze. “Nu ik niet in voorbereiding was op een race, kreeg ik opeens tijd voor andere dingen. Zo heb ik deze zomer heel veel gefietst. Vanuit Brielle waar ik woon, hebben we een rondje Markermeer gedaan, 360 kilometer, en hebben we in zeven dagen een rondje Nederland gefietst, zo’n 1500 kilometer.”

Na een teleurstellende ervaring in Spijkenisse, waar ze geen goede benen had, nam ze een rigoureus besluit. In 2021 doet ze even geen triathlons. “Ik heb besloten om me volgend jaar op het fietsen te richten. Het grote doel is Further, een self supported bike race in de Franse Pyreneeën, waarin je zelf de route moet vinden. Het wordt een echt avontuur, zo helemaal in mijn eentje in de bergen. Als voorbereiding wil ik wat gravelraces rijden. Je kunt vaak de routes downloaden, dus ook als het niet doorgaat, kun je ze altijd nog alleen fietsen. Het geeft me een enorme vrijheid en dat heb ik na dit seizoen echt even nodig.”

2021

YVONNE VAN VLERKEN Yvonne van Vlerken wilde graag tijdens het WK in Almere dit jaar afscheid nemen van haar triathloncarrière. Vijf weken voor het EK in Almere vorig jaar, bedacht ze zich. “Ik ben zo dankbaar dat ik vorig jaar mijn laatste grote wedstrijd in Almere heb kunnen doen. Misschien was het intuïtie, had ik een voorgevoel dat het in 2020 wel eens allemaal anders zou kunnen zijn, dat ik besloot om toch te starten. Ik had een heel sterke race – ondanks dat ik niet echt goed was voorbereid – die werd bekroond met een titel. Het was een schitterend afscheid.” Dit jaar had ze nog wel wat kortere wedstrijden willen doen, maar dat zat er vanwege COVID-19 niet in. “Maar het kwam eigenlijk ook wel goed uit. Per en ik zijn al 2,5 jaar bezig om een kindje te krijgen, maar doordat mijn hormoonhuishouding is verstoord, gaat dat niet vanzelf. Ik heb mijn lichaam dit jaar echt de tijd gegeven om te herstellen.

Ik ben acht kilo aangekomen, heb zelfs drie maanden niet hardgelopen, wat voor mij een enorme opoffering was en toch is het helaas niet gelukt. Dat is heel jammer, maar ik heb me er nu wel bij neergelegd.” Van Vlerken focust zich nu vooral op haar atleten van Team Sirius Europe. “Ik heb heel hard mijn best gedaan om hen gemotiveerd te houden en ze te ondersteunen. Ik leef en lijd echt met ze mee, ben continue met mijn gedachten bij hen. Ze hebben zo hard gewerkt en als je dan bijna geen wedstrijden kunt doen, dan is dat heel teleurstellend. Zelf hoop ik, nu ik het hoofdstuk kinderen heb afgesloten, het lopen weer op te pakken. Dat heb ik echt verschrikkelijk gemist. In 2021wil ik weer lekker fit worden en gewoon elke dag dat doen wat ik leuk vind: coachen, trainen, genieten...” naar die stip aan de horizon kijken.”

TRANSITION

2021

BERTEKE DE JONG Een absolute rollercoaster, zo noemt Berteke de Jong, coördinator van de Teamcompetities, de start van het seizoen 2020. “Na de eerste persconferenties in maart begonnen we ons zorgen te maken of Arnhem, de openingswedstrijd, wel door zou kunnen gaan en daarna ging het eigenlijk heel snel. De persconferenties bleven elkaar opvolgen en organisaties begonnen zich af te vragen hoe we er tegenover zouden staan als ze hun wedstrijd zouden afgelasten. Uiteindelijk hebben we eind maart de knoop doorgehakt en besloten dat de teamcompetities dit jaar niet door konden gaan. Op dat moment was dat een heel moeilijk en emotioneel besluit, daar heb ik echt wel een paar nachten slecht van geslapen, maar achteraf was het natuurlijk de enige juiste beslissing.” Er volgden hectische weken voor het organisatieteam. Eerst moest het seizoen 2020 financieel en organisatorisch afgewikkeld worden, maar daarna werd er met elkaar ook

al snel weer vooruit gekeken. “Het was een bijzonder jaar . We organiseren deze competitie uit liefde voor de sport. Je krijgt er enorm veel energie van als je ziet hoe de atleten genieten van de wedstrijden. Nu zagen we als team elkaar nog nauwelijks en moesten we online vergaderen.” Inmiddels is de voorbereiding voor 2021 in volle gang. “We hopen natuurlijk dat alle wedstrijden door kunnen gaan, maar we hebben scenario’s klaarliggen voor als bijvoorbeeld een, twee of meerdere wedstrijden gecanceld worden. In 2020 werden we met z’n allen nog totaal verrast door corona, nu zijn we op alles voorbereid. Waar we zeker rekening mee moeten houden is dat de sfeer volgend jaar anders zal zijn dan we gewoon waren. Minder publiek en entourage, meer de focus op de wedstrijd, dat is de basis. Alles wat extra mogelijk is, is mooi meegenomen.”

2021

MATHIJM WASSINK Mathijm Wassink ging dit seizoen met zijn triatleten van Trisupport terug naar de basis. Want als er geen wedstrijden zijn, moet je je motivatie uit andere dingen zien te halen. “Ik denk dat het gevecht met jezelf de basis van triathlon is. Je grenzen verleggen. Zo is de Ironman op Hawaii wel ooit begonnen. Waarom sport jij? Omdat je het fijn vindt om in de natuur te zijn, om fit te blijven, om gezond oud te worden? Als je alleen voor die medaille sport, dan had je dit seizoen wel een probleem.” Om zijn atleten te blijven motiveren, organiseerde Wassink zelf drie trainingstriathlons: de Flevoman 70.3, de FlevoNice (de voormalige afstand in Nice 3,8 km zwemmen, 120 km fietsen en 30 km hardlopen) en de hele FlevoMan. “Ik vond in de Flevopolder langs een kanaal een mooi rondje. Ik heb wat pijlen op de weg gezet en vier vlaggen neergezet en dat was het. Er was geen klok, geen finishboog, maar het was

wel iets waar iedereen naar uit kon kijken. Het was een training die voelde als een wedstrijd. Vijf atleten deden mee aan de hele afstand, waaronder ook atleten van Bert Flier, maar de meesten kozen toch wel voor de FlevoNice: een pittige afstand, maar je hoeft nét niet over het randje.” Als het moet, gaat Wassink in 2021 op dezelfde voet verder. “Als nu al bekend is, dat de marathon in Rotterdam in april niet doorgaat, dan hou ik mijn hart wel vast. Zo lang er geen wedstrijden zijn zal ik in ieder geval iedere maand zelf iets organiseren. Lekker samen sporten, maar wel binnen de coronaregels.”

TRANSITION

lles in het leven wordt pas echt lekker als je er moeite voor moet doen. Veel moeite. Telefoonboeken doorscheuren, planken doormidden slaan, een kast optillen, die perfecte bolus leggen… En daar hoort een aanmoediging bij. De oerkreet. Sterven voordat je opgeeft. Je laatste snik geven en anders was het niet genoeg. Dan loop je daar, op een rechte weg met de wind schuin van voren en alles begint al flink zeer te doen. Verkramp je een beetje? Mooi. Trekt je rug al goed krom? Best. Je begint te verdapperen. Elke ademstoot is een krachttoer bij een hartslag die bonkt in je slapen.

en je dat? Loop je lekker in je flow een beetje zen te wezen, vol geconcentreerd en toch ontspannen, komt er zo’n type naast je lopen die elke ademstoot uitspuugt met een soort gorgelende knal, eindigend in een onvervalst Kournikovaanse kreun. Daaag flow! Serieus gast, we hijgen natuurlijk allemaal als het bergop gaat, als we een beetje een straf tempo hanteren of als we in die slotkilometers nog net een negatieve split denken te kunnen zetten, maar hou het even lekker ofzo. Ik dacht even dat ik terug in de jaren negentig was in een softpornoproductie van Sat1. op de late zaterdagavond. Maar nee echt he? Stel je voor dat Eliud dat zou doen. Had ik echt niet 1 uur en 59 minuten voor de buis gaan zitten om die kreunend door een Weens park te zien schuiven hoor. Dan kijk ik liever de highlights van de tenniscarrière van Thomas Muster terug. Je weet wel. Waar die hakte, vielen spaanders.

De Egyptenaren wisten in de oudheid al van de benoe, een vogel die uitvloog over de Oerzee en wiens kreten een scheppende kracht bezaten. Herodotus, de Griekse schrijver, transformeerde deze mythe tot de nog altijd bekende feniks, enig in zijn soort, die uit zijn eigen as herrijst na heen te zijn gegaan. De oerkreet, de proest des levens, heeft scheppende en herrijzende kracht. Met elke ‘oomph’ die de lippen verlaat, wordt kracht geschapen die de loper verder helpt op weg naar het zo vurig gewenste doel. Ook de fietser vindt baat bij de kreet der voorvaderen, als hij de kasseien doet daveren met zijn bulder, op zoek naar de kracht om het plein in zijn voordeel te slechten. Documentairemakers die verrast werden door een bezoekje van een ijsbeer verjoegen het beest onder het slaken van woeste kreten. Wie naast mij loopt, kan hetzelfde overkomen. Intimidatie, irritatie, mij is het eender. Mij helpt het. Jou niet. Het remt je af? Des te beter. Kracht putten uit jouw zwakheid hoef ik niet. De Kreet helpt mij afdoende. Als je er desondanks minder door presteert, zal het ook niet mijn probleem zijn. Sluit je aan. Brul de irritatie van je af. Zwoegen gaan we, tot we erbij neervallen. Kromgetrokken, afgepeigerd leeggepierd naar de meet. Tot de laatste snik en dan met een triomfantelijke schreeuw als Dionysus zelve onmatig en luid, in een dronken roes extatisch onder de boog door. De kleine kreun wordt een grote brul. Als je onderweg naast me loopt en ik gorgel, dan is dat het begin van mijn pad naar totale overgave. Laat mij toch begaan, verzucht ik dan.

HIJGEN OF ZWIJGEN

Lopen is in essentie een staat van een-zijn met je lijf, je hoofd, de ondergrond en de omgeving. De mens is gemaakt om te lopen. Als de uithoudingsproef maar lang genoeg duurt, dan kloppen wij als soort zelfs de edele viervoeters. Zonder gekreun of gesteun ook nog. Briesen onderweg hebben we doorgaans ook niet nodig. Maar vooral niet die gorgel, die kreun, die euwhjj. En ik begrijp het wel he. Een beetje sprinter die puft de wangen ook bol om het aanspannen van de spieren nog wat extra momentum te geven. Alleen tussen puffen en kreunen zit nog wel een verschil. Als je ooit bij een bevalling mocht zijn, dan weet je dat daar een fase-overgang bij komt kijken. Laten we zeggen dat je als hardloper niet in de uitdrijvingsfase hoeft te geraken om de eindstreep te halen. En dan nog eens iets. Er zijn ook fietsers die kreunen. Echt wel. Als er nou iets verspilde moeite, weggegooide energie en daar bovenop ook nog eens compleet faux pas is, dan is het dat wel. Pas als je de Colle del Finestre, de Angliru of, vooruit De Koppenberg (maar dan wel op het buitenblad) beklimt, dan mag je beginnen te kreunen. Als je zo nodig moet. Eigenlijk heb ik liever dat je lijdt in stilte, beheerst en kalm als Apollo zelf en als het lijden dan uiteindelijk echt te ondraaglijk hels groot wordt om je moeder roept en Peter Winnens woorden over zwarte sneeuw declameert. Zoals het hoort.

FIJNE FEESTDAGEN EN EEN GEZOND 2020

SPECIALIST IN SCHAATSEN, SKEELERS, RACEFIETSEN EN MOUNTAINBIKES

VEEN

REN

22 A7/E

Haskerutgongen 7 - Oudehaske Tel: 0513 677234 â&#x20AC;¢ info@haicobouma.nl

JOU

HEE

OUDEHASKE

WWW.HAICOBOUMA.NL

TRANSITION

INTERVIEW

( TOP ) SPORT GELUK Maya Kingma (25) beleeft een bizar, maar ook bijzonder goed jaar. Ze rondde haar master cognitieve neurowetenschappen met succes af, ze ging samenwonen met vriend Gijs en -niet in de laatste plaats – drong ze in 2020 definitief door tot de wereldtop in de triathlonsport. Jeroen Kreule zocht haar op in Maastricht. Tekst Jeroen Kreule | Beeld Renée Tijdink

TRANSITION

ippe koffietentjes zat in Maastricht, stad van het goede leven. Dat weet ook liefhebber Maya Kingma. Door die verdomde coronacrisis is ergens binnen zitten echter geen optie. Dan maar meeneemkoffie (en -thee) van Coffeelovers op Plein 1922, waar de goedgemutste barista een dubbele espresso en een Chai Latte maakt. Het is een doordeweekse namiddag in november, in de buitenlucht is het gelukkig prima toeven. Maya heeft een bankje uitgekozen in het Charles Eyck Park, een stadspark aan de rand van de wijk Ceramique in het centrum van Maastricht. De zon schijnt, het is nagenoeg windstil, terwijl Maya over de Maas tuurt. Maya – geboren en getogen in Breda - houdt van water. Zwemwater, om precies te zijn. Toen ze in groep acht van de basisschool zat, lag ze al minstens tien uur per week in het water. Dat de koffietentjes en restaurants tijdelijk dicht zijn, daar kan ze nog net mee leven, ook al heeft ze te doen met de hardwerkende horecaondernemers die dit jaar harde klappen krijgen. Maar dat de zwembaden voor de tweede keer dicht zijn, is net iets moeilijker te verkroppen. “Het is een gek jaar, maar een ding heb ik wel echt geleerd: ik ga nooit meer twee maanden niet zwemmen. Ik heb zelfs een keer in een badkuip geprobeerd te wrikken, om te kijken of ik nog een beetje watergevoel had.” In tegenstelling tot de meeste triatleten is Maya een technische zwemmer, in plaats van een krachtzwemmer. “En zwemtechniek moet je simpelweg onderhouden. Toen ik na die twee maanden weer in het zwembad lag, was ik het gevoel kwijt. Ik lag te ploeteren in het water. Ik zwom niet efficiënt, had meer slagen dan anders nodig om de overkant te halen.” Als langebaanzwemster won Kingma op jonge leeftijd verschillende nationale titels. Naast zwemmen zat ze af en toe op een mountainbike, ook liep ze – net als haar ouders - regelmatig hard. Min of meer bij toeval deed ze in 2010 mee aan het NK crossduathlon in Etten-Leur.

Ik ga nooit meer twee maanden niet zwemmen. Ik heb zelfs een keer in een badkuip geprobeerd te wrikken, om te kijken of ik nog een beetje watergevoel had Tot haar eigen verbazing won ze in haar leeftijdscategorie, de stap naar triathlon was snel gemaakt. In 2013, na het behalen van haar vwo-diploma, verhuisde ze naar het Nationaal Trainings Centrum (NTC) in Sittard. Om met trainer Louis Delahaije te spreken: door het vele zwemmen had Maya een grote motor, maar was ze niet zo belastbaar. “Als je in het water ligt, voel je geen zwaartekracht. Je hoort wel vaker dat pure zwemmers sneller loopblessures oplopen. Ik heb ze allemaal gehad, vermoed ik. Shinsplint, overbelaste knie, gescheurde enkelbanden, achilles, verschillende stress- fracturen. Ik moet nog steeds een beetje oppassen, ik loop minder dan een gemiddelde triatleet, maar door anders te trainen ben ik een stuk belastbaarder geworden. Al twee jaar heb ik geen blessures.”

Intrinsieke motivatie

Het jaar 2020 begon voor Maya een tikkie vervelend. Ze had haar zinnen gezet op het afronden van haar studie in maart, vlak voor de start van het internationale wedstrijdseizoen. Cybercriminelen hadden eind december vorig jaar echter het netwerk van Maastricht University aangevallen. “Net als heel veel anderen was ik door die hackers mijn data kwijt. Met als gevolg dat ik niet op tijd kon afstuderen. Niet veel later kwam die coronacrisis. Het goede nieuws was dat ik uiteindelijk wel weer

TRANSITION

de beschikking kreeg over de data voor mijn afstudeeronderzoek, maar dat triathlonwedstrijden een voor een werden gecanceld. Daardoor heb ik vlak voor de zomer toch mijn studie kunnen afronden. Ik vond het wel raar dat op een heel laat moment werd besloten de Olympische Spelen niet door te laten gaan. Die beslissing had van mij eerder mogen vallen.” Maya, nuchter als ze is, legde zich er in elk geval vrij gemakkelijk bij neer dat er nauwelijks tot geen wedstrijden waren. Natuurlijk leeft ze om te racen, maar uit trainen haalt ze minstens zo veel plezier. Anders gezegd: niemand hoeft haar te motiveren om te trainen, die intrinsieke motivatie is groot genoeg. Toch ging het trainen een week of vier niet zoals ze wilde. Dat was in het voorjaar. “Ik had op zich wel zin, maar was steeds zo vermoeid. Gijs had dezelfde klachten. Het zou goed kunnen dat we corona hebben gehad, er werd toen nog niet op getest. Ik heb die maand bar weinig getraind. Als ik een uur op de fiets zat, was dat al lang.”

Killersmentaliteit

Wat haar misschien het meeste pijn deed, was dat haar favoriete Heuvelland in april op slot ging. “Vanuit mijn huis kijk ik uit op de Sint-Pietersberg, een kilometer of twee

Als je in het water ligt, voel je geen zwaartekracht. Je hoort wel vaker dat pure zwemmers sneller loopblessures oplopen. Ik heb ze allemaal gehad, vermoed ik verderop. Het is mijn favoriete plek om te lopen. Verder dan dat kwamen we ineens niet meer. Zelfs de Bemelerberg was al off limits. Bovendien gingen Duitsland en België op slot. Het voelde alsof een stuk vrijheid werd ontnomen. Ik denk dat de rest van Nederland niet echt heeft beseft wat er in deze regio aan de hand was.” Maya besloot een baaldag in te lassen, samen met Gijs. Ze zijn hun huisje niet uit geweest en hebben een hele dag series gekeken op Netflix. Haar favorieten? Detectiveachtige series, Undercover en Modern

Family. Haar vorm heeft niet te lijden gehad onder de crisis en de intelligente lockdown. Zo liep ze in mei met gemak een persoonlijk record op een zelf uitgezette tien kilometer. “Mijn doel was onder de 36 minuten, ik liep uiteindelijk 34.50.” Ze heeft dit jaar uiteindelijk aan drie races meegedaan, met aansprekende resultaten. Het biedt perspectief voor 2021, het jaar van de Olympische Spelen. Ze voelt dat ze sterker en sterker wordt, hopelijk kan ze nog flinke stappen maken met fietsen en lopen. Ook heeft ze – meer dan voorheen - een killersmentaliteit ontwikkeld. “Ik was nog wel eens te lief.” Ze begint te lachen wanneer om een voorbeeld wordt gevraagd. “Het is lang geleden hoor, in 2013 tijdens het WK junioren. Ik had niet snel genoeg gezwommen, maar had gelukkig goede fietsbenen. Ik ben als een malle gaan trappen. Tijdens de inhaalrace zei ik tegen verschillende meiden: kom maar in mijn wiel hangen. Dat gebeurde ook. Als ik niet zo lief was geweest, was ik een paar plaatsen hoger geëindigd.”

Blik op Tokio

In de wereldtop gaat het soms hard tegen hard, is niemand lief voor elkaar. Ze denkt terug aan World Triathlon Series (WTS) in Yokohama,

in 2019. Ze kreeg het aan de stok met de Britse Jessica Learmonth. “Toen ik haar tijdens het lopen inhaalde, begon ze ineens te schelden. Ze was boos omdat ik tijdens het fietsen alleen maar in haar wiel had gehangen, zei ze. Ik heb geprobeerd om op kop te rijden, maar als zij overnam, ontstond er een gat van twee of drie meter. Het ging te hard. Ik werd zevende, mijn beste prestatie ooit, maar kwam huilend over de finish. Uiteindelijk kwam ik zeven seconden tekort om me te kwalificeren voor de Spelen. Als ik dat gedoe onderweg met Jessica niet had gehad, dan was ik sneller geweest. Ik heb Jessica daarna nog een appje gestuurd, omdat ik er van baalde. Het was echt niet kwaad bedoeld. ‘Oké’, dat was haar reactie.” Maya is een topsporter met een A-status van NOC*NSF. Ze heeft sowieso een minimum inkomen tot september volgend jaar, zodat ze zich volledig kan focussen op haar sport en Tokio. Een paar sponsors kan ze goed gebruiken. Met het mixed relay team is ze nog niet geplaatst voor de Spelen en individueel zit ze er tegenaan. Dicht tegenaan. Om te ontspannen, wandelt Maya graag en veel. Daarnaast heeft ze onlangs zitting genomen in de atletencommissie van de NTB. Ze maakt zich hard voor thema’s als privacy, studeren en

Focussen op het proces

Ik werd zevende, mijn beste prestatie ooit, maar kwam huilend over de finish. Uiteindelijk kwam ik zeven seconden tekort om me te kwalificeren voor de Spelen aandacht voor maatschappelijke carrières van triatleten. Ze houdt van de sport, om meerdere redenen. “Ik houd van de emancipatie tijdens de World Triathlon Series. Mannen en vrouwen zijn gelijk, op alle fronten: in tegenstelling tot de meeste andere sporten krijgen vrouwen evenveel media-aandacht en prijzengeld als de mannen, het publiek is minstens zo enthousiast. De afwisseling, de tactiek tijdens een race, het wereldje, ik houd er van. Het is geen luxe leven, maar ik zou voorlopig niet anders willen.”

Rare lui, triatleten. Die zitten vijf uur op een fiets, gaan ze daarna nog een uur rennen… Maya’s vriend Gijs Brouwer (33) – ooit een verdienstelijk wielrenner - moet een beetje lachen om zijn eigen woorden. “Vanuit de wielerwereld werd er zo tegen triatleten aangekeken. Althans, dat is mijn ervaring. Wielrenners trainen veel, ik deed dat ook, maar triatleten trainen echt heel veel.” Maya en Gijs leerden elkaar kennen tijdens een mountainbikeclinic in het najaar van 2019. Hij verzorgde de clinic, een seizoenafsluiter van Maya en haar teamgenoten van Ferro Mosae. Het klikte al snel, ze wonen intussen samen in Maastricht. “Door de coronacrisis zagen we elkaar heel veel, dus we hebben elkaar in relatief korte tijd goed leren kennen. Het is leuk en gezellig. Als er maar chocola in huis is.” Gijs en Maya fietsen veel samen en zijn aardig aan elkaar gewaagd. “Op het vlakke ben ik nog steeds sneller, op de korte klimmetjes soms ook, maar Maya is een sterke fietser en weegt weinig. Dus op een lange klim moet ik in haar mijn meerdere erkennen.” Gijs was op weg om profrenner te worden. “Ik was een Continental-renner en verdiende een klein beetje geld. Ik heb in die periode met jongens als Robert Gesink gefietst, maar ik was

TRANSITION

Gijs had dezelfde klachten. Het zou goed kunnen dat we corona hebben gehad, er werd toen nog niet op getest. Ik heb die maand bar weinig getraind. Als ik een uur op de fiets zat, was dat al lang niet goed genoeg om echt door te breken. Tot mijn 23ste heb ik zeer fanatiek gefietst, daarna ging het een paar tandjes minder.” Hij fietst nu 4 a 5 keer per week, meestal samen met Maya. Lopen en zwemmen zijn niet zo aan hem besteed, dus Gijs zal zelf niet zo snel aan de start van een triathlon verschijnen. “Ik ga soms mee als ze in open water gaat zwemmen, maar dan vooral omdat ze dan niet alleen is. Om misverstanden te voorkomen: ik zwem dan niet met haar mee, maar houd een beetje toezicht.” Hij heeft zijn vriendin afgelopen jaar slechts één keer live in actie gezien tijdens een race: dat was eind september, bij Ironman Maastricht 5i50 in september. Maya won de race, hij ving haar op bij de finish. De andere twee wedstrijden (WK sprint in Hamburg en World Cup in Karlovy Vary) heeft hij springend op de bank via een live verbinding op zijn laptop gevolgd. Gijs heeft Maya leren kennen als een persoon die altijd aan anderen denkt. Dat is een fijne eigenschap, maar als topsporter moet je soms ook keuzes durven maken waarbij je iets minder sociaal moet zijn. Ze is bovendien een leergierig persoon. “Als ik iets vertel dat anders is dan ze zelf denkt of van anderen heeft gehoord, blijft ze net zo lang doorvragen tot ze mijn mening snapt en zelf een overweging kan maken.” Maya gaat volgens Gijs op een prettige manier om met haar sport. “Ze traint veel, en eigenlijk altijd met plezier. Ze is ook kritisch naar zichzelf en wil zichzelf constant verbeteren. Maya is vooral gefocust op het proces, niet eens zozeer op de uitkomst. Het stereotype beeld van een professioneel triatleet is dat

hij of zij al het eten en drinken afweegt: dat doet ze gelukkig niet. Ze gaat heel gezond om met haar sport. Mooi om te zien. Net als de vooruitgang die ze boekt.”

Beter worden

Louis Delahaije - hoofdcoach bij de NTB windt er geen doekjes om: Maya heeft dit jaar inderdaad laten zien dat ze bij de wereldtop hoort, maar ze kan nog veel beter worden. “Ze is iemand die heel procesmatig denkt en werkt, dat is haar tweede natuur. Met haar kun je heel goed samen een lijn uitstippelen. Ze is kritisch en wil alles begrijpen, zonder eigenwijs te zijn. Maya kan goed focussen. Je hoeft ook geen moeite te doen om haar te motiveren. Verder denk ik dat ze met relatief kleine aanpassingen in onder meer trainingen nog veel progressie kan boeken.” Dat Maya heeft gekozen voor een leven als fulltime triatlete, kan alleen maar positief uitpakken, aldus haar coach. “Een van de belangrijkste voordelen is natuurlijk dat ze veel vaker rustmomenten kan pakken. Ze hoeft na een zwemtraining niet langer te haasten om op tijd in de collegebanken te zitten. Bovendien zouden we een extra hoogstestage kunnen inplannen. Ik zie alleen maar voordelen.” Door haar zwemachtergrond heeft Maya een grote motor, weet Delahaije. “De keerzijde is dat ze niet zo belastbaar was. Anders gezegd: haar motor was te groot voor spieren en pezen. Dat leidt snel tot blessures, vooral met lopen. We hebben de afgelopen twee jaar flink geïnvesteerd in het verbeteren van haar belastbaarheid. Dat is gelukt, want ze is al twee jaar min of meer blessurevrij. Hoe? Ze zit disproportioneel veel op de fiets. Want met lopen zijn we nog steeds voorzichtig: ze traint hooguit dertig kilometer per week, waarvan veel offroad. Ze loopt dus niet veel, maar traint wel veel. Anders gezegd: die vele fietstrainingen hebben een positief effect op het lopen.” Dat Maya in 2017 het Nationaal Trainings Centrum op Watersley Sports & Talentpark in Sittard verliet om haar eigen weg te gaan, heeft goed uitgepakt. Maya zit nog gewoon bij de nationale selectie. Delahaije: “Een vraag is vooral heel belangrijk: wat is het beste voor de triatleet? Onze taak is om hem of haar optimaal te laten presteren. De ene triatleet heeft er wel baat bij om in Sittard te wonen, een ander niet. Bij Maya paste het niet zo goed. En ze doet het hartstikke goed. Zij is in staat om medailles te winnen op het allerhoogste niveau.”

TRANSITION

WISSELZONE

TIPS, TRICKS EN INFORMATIE

DRE A MS Hardloopdagboek Dreams (follow yours) is een dagboek en werkboek ineen. Werk doelgericht aan een gezond en fitter lijf of train voor je ultieme hardlooprestatie. Topatlete Susan Krumins geeft inzicht in training, voeding, gewoontes van topsporters en biedt alle ruimte om je eigen inspiratie in het dagboek kwijt te kunnen. EAN 8715257200944

Bikepacking Inspiratie voor avonturen op de fiets. Met routes voor bikepacking, gear reviews, nieuws en achtergrondverhalen. Opgericht in 2012 en in 2014 begonnen met het verzamelen van routes. Intussen zijn er routes in meer dan 50 landen beschikbaar, in totaal meer dan 130.000 kilometer. Vijf van die kilometers gaan over Nederlands grondgebied. Verbeterpuntje. Q @bikepackingcom

CITAAT

Endurance How to cycle further Of je nou 80 kilometer wilt gaan fietsen, of in 80 dagen de wereld rond, het gaat uiteindelijk om een uithoudingsproef en wie kan daar beter bij helpen dan de man die de aardbol als snelste rond reed? Samen met Global Cycling Network vertelt Mark Beaumont over planning, setup van je fiets, materiaal, psychologie, voeding, training en nog veel meer. 244 pagina’s met nuttige tips en inspiratie, trap voor trap geserveerd door Mr. Mark himself.

“Until you face your fears, you don’t move to the other side, where you find the power.” Mark Allen (zesvoudig winnaar Ironman Hawaii)

PODCAST INSIDE TRI SHOW Helen Murray heeft een fantastische stem. Alleen al om die reden zou je naar haar podcast moeten luisteren. Lucy Charles, Dave Scott, Sean Conway, Chrissie Wellington en Dan Lorang zijn nog vijf van de heel veel redenen die we kunnen bedenken. Murray is triatlete, coach, clubtrainer en aspirerend koudwaterzwemmer. Even door de gesponsorde sportvoeding heen luisteren en daarna is elke aflevering een pareltje. insidetrishow.com

3 . 0 7 N A I RO N M G R U B M E LUX

JUNI 2021

D N A L S E I R F W E ST

JUNI 2021

NICE

E TRIAT

LON

HALV

1 2 0 2 R E B M E SEPT

OO R KIK

E GO E X TRAEM F OR K I K !

WWW.KIKAEXTREME.NL

TRANSITION

TECH

Records op wondersloffen Wereldrecords gaan aan flarden, discussies laaien op en de schoenen vliegen als zoete broodjes over de toonbank: sinds Nike met de Vaporfly de hardloopwereld overdonderde, lijkt niets nog hetzelfde. Tekst & Beeld Barbara Kerkhof

eker in het begin ging de komst van de nieuwe schoen gepaard met heftige emoties. Er zou sprake zijn van doping en oneerlijke concurrentie. Nike kon zich geen betere marketing wensen, vooral vanwege de vele records die op de ‘superschoenen’ werden verbroken. De lucky birds die zich de vederlichte wondersloffen konden veroorloven, liepen sneller dan ooit en prezen de schoen de hemel in. Zij die aan andere merken verbonden waren, keken zuur en riepen de IAAF op tot een verbod. Tot die andere merken óók schoenen met carbon en dikke, lichte zolen gingen maken - toen daalde het stof weer neer op het asfalt.

Zweefmoment

Ben van Oeveren vindt dit tijdperk waarin we terecht zijn gekomen in de eerste plaats ‘een interessante ontwikkeling.’ Hij is bewegingswetenschapper; hij promoveerde op het analyseren van loopstijlen met behulp van trainingsdata uit sporthorloges. Nu heeft hij zijn eigen bedrijf, Move-Metrics, waarmee hij webapplicaties en algoritmes ontwikkelt voor fabrikanten van wearables. We vroegen hem wat zijn idee is bij de ‘superschoenen’. Om de loopstijl in kaart te brengen, heb je volgens Van Oeveren drie parameters nodig: snelheid, contacttijd en pasfrequentie. Op basis van deze parameters zou je ook kunnen onderzoeken of een loper voordeel heeft bij bijvoorbeeld de Vaporfly. “Met deze nieuwe schoenen lijken lopers langer te zweven, maar dit zou op grotere schaal onderzocht moeten worden dan tot op heden gebeurd is.” Hij heeft zich flink verdiept in de biomechanica van het lopen, maar volgens de wetenschapper is het begrijpen van de verschillende eigenschappen van een schoen een vakgebied op zich. Ondertussen staat de internationale atletiekfederatie

Stel, deze energiewinst zou zich direct vertalen in gelijke snelheidswinst, dan zou iemand die de marathon in vier uur loopt, een winst behalen van tien minuten; hoe langzamer je loopt, hoe meer minuten je er voordeel uit zou kunnen halen

IAAF de schoenen toe, zo lang ze atleten geen oneerlijk voordeel bieden én ze moeten voor alle toplopers beschikbaar zijn - er mag niet op prototypes geracet worden, wat in het verleden wel gebeurde. Dat zijn twee ‘regels’ die best rekbaar zijn, want wanneer is het voordeel nog eerlijk? En wat als een merk de schoenen op haar webshop zet, maar ze slechts drie paar op voorraad hebben en er dus ‘sold out’ staat? Gesteld wordt dat de nieuwe schoenen zoals de Vaporfly en Alphafly iets van het energieverlies van de loper, dat ontstaat als je voet contact maakt met de ondergrond waarop je loopt wegnemen, waardoor je zuiniger gaat lopen. Tot vier procent zoals wordt beweerd. “Dat is aanzienlijk. Stel, deze energiewinst zou zich direct vertalen in gelijke snelheidswinst, dan zou iemand die de marathon in vier uur

loopt, een winst behalen van tien minuten; hoe langzamer je loopt, hoe meer minuten je er voordeel uit zou kunnen halen.” De vraag is of dat voordeel voor iedereen gelijk is. Een groot onderzoek van Strava uit 2018, gepubliceerd in The New Yorker, leert dat 600 van 500.000 lopers tussen 2014 en 2018 één procent sneller waren op de Vaporfly’s. Van Oeveren: “Deze studie verklaart niet waaróm deze mensen sneller liepen. Misschien hebben ze ook andere factoren aangepast, zoals voeding en training. Wie zoveel geld uitgeeft aan een schoen, zorgt ook dat de rest op orde is. Het is daarom niet direct gezegd dat die één procent sneller alleen te danken is aan de schoen. Om daar antwoord op te krijgen kan je beter kijken naar de laboratoriumstudies waar de biomechanica in detail kan worden onderzocht.”

Hardlopen blijf hardlopen

Marathonloper Rogier Vos schafte onlangs zijn eerste paar Nike Air Zoom Alphafly NEXT% aan en verbrak direct zijn pr op de vijf kilometer met 36 seconden. “Die 18:14 had ik op een ‘gewone’ schoen nooit gelopen, maar daar staat tegenover dat ik mijn oude pr ook niet op blote voeten heb gelopen - daar hebben mijn schoenen destijds ook aan bijgedragen.” Het grootste verschil zit hem volgens Vos in het ‘springplankgevoel’. “Je móet wel actief bewegen; tijdens het rennen merkte ik vooral dat ik veel gemakkelijker een bepaalde snelheid kon vasthouden, vooral toen ik wat meer voorover leunde. Daarnaast voel je de landing veel minder hard.” Hoewel hij van innovatie houdt, vindt hij duidelijke regels op zijn plaats. “Waar ligt de grens? Het moet niet ineens een heel andere sport worden; het moet wel hardlopen blijven.” Een hardlopende voet buigt bij de tenen, precies waar de inmiddels beroemde carbonplaat zo’n groot effect heeft. De plaat is niet recht, maar lepelvormig, wat het effect vergroot, omdat de kracht nog verder naar voren wordt omgebogen. In eerdere modellen is geëxperimenteerd met rechtere carbonplaten, maar de bolling blijkt het best te werken. Daarnaast speelt het gewicht van de schoen een belangrijke rol. Door de jaren heen is het foam van hardloopschoenen vaak veranderd; het wordt steeds lichter, en daarbij verbeteren de veereigenschappen. “Je zou dankzij die veereigenschappen gemakkelijker van de grond moeten komen en wat langer zweven. Omdat die zool zo licht is, kan hij vrij dik zijn, waardoor je hoger staat. Gevolg: je verlengt je benen zonder dat je daar zwaarder van wordt. Een reus met dezelfde pasfrequentie als een kabouter loopt harder, dus ja, zelfs die hoogte zorgt voor winst”, legt Van Oeveren uit. Daarnaast vangt dit foam trillingen op waarvan gezegd wordt dat spiervermoeidheid langer uitblijft. Een kanttekening is wel dat niet alle ultralichte carbonschoenen even stabiel zijn. De zool is

TRANSITION

Wie zoveel geld uitgeeft aan een schoen, zorgt ook dat de rest op orde is. Het is daarom niet direct gezegd dat die één procent sneller alleen te danken is aan de schoen dik, het bovenwerk vaak vederlicht en heel dun, waardoor niet elke loper even lekker door de bocht zal kunnen rennen.

Synergie met de schoen

Atleet Björn Koreman loopt sinds maart 2019 op de carbonschoenen van Nike. Hij liep er in het najaar van 2019 de marathon van Eindhoven op en zette daar een tijd van 2.17:26 op de klokken - op zijn superschoenen. “Ik merkte dat ik ook na 32 kilometer, als het zwaar wordt tijdens de marathon, goed kon blijven lopen”, vertelt hij. Hij kiest en koopt zijn schoenen zelf, omdat hij niet verbonden is aan een schoenenmerk. “Zeker in zware trainingsweken is mijn belastbaarheid groter als ik op deze schoenen loop. Ik kan langer doorlopen op een hoog tempo.” De schoenen werken uitstekend voor Koreman; onlangs verbeterde hij zijn tijd op de halve marathon tot 1.02:44. “Als ik zo goed op een schoen loop, vind ik het niet erg om er meer geld aan uit te geven. Wat ik mooi vind, is dat andere merken nu ook druk bezig zijn met carbon en licht foam. Op de marathon zie je ook bij Adidas, New Balance, Asics en andere merken dat er nieuwe schoentypes verschijnen. Ik vind dat heel goed, omdat de schoenen dan voor iedereen beschikbaar zijn.” Op het idee ‘met zulke schoenen kan ik het óók’, reageert hij droog: “Wie dat zegt, moet ze aantrekken en het dan ook dóen. Want een prestatie is natuurlijk veel meer dan alleen een schoen.” Het voordeel voor hardlopers is individueel, denkt Van Oeveren, zelf ook fervent hardloper en bezitter van veel verschillende hardloopschoenen. “Als je je in synergie met de schoen beweegt, heb je meer voordeel. De Vaporfly’s bevatten een hoop verschillende eigenschappen; het gewicht, de hoogte, de veereigenschappen van het foam en de hefboom van de carbonplaat spelen allemaal een rol. Daarnaast heeft ook de loper verschillende eigenschappen, zoals spierkracht, looptechniek, gewicht, lengte en het vermogen om de looptechniek aan te passen bij het dragen van nieuwe schoenen. Het verschil zit niet alleen in het foam en de carbonplaat, maar ook in

het gevoel dat de schoen je geeft. De ronding van de schoen en de iets oplopende toe box spelen ook mee - en die zijn niet exclusief bij de nieuwste Nikeschoenen. Dat gevoel van ‘deze schoen wil hard, joggen past niet bij deze schoen’, dat hebben meer schoenen in zich”, weet Van Oeveren. “Een tijd geleden werkten verschillende merken al aan rondere zolen, waardoor je makkelijker zou landen op je voorvoet; je looptechniek werd beïnvloed door de schoen. Het is daarom lastig om op basis van prestatie alleen conclusies te doen over de eigenschappen van een schoen.” Hij raadt hardlopers aan verschillende schoenen te proberen en regelmatig af te wisselen; zo kun je een schoen gebruiken als trainingsmiddel om je looptechniek bij te schaven.

Wereldrecords

Sinds de komst van de zogenaamde superschoenen zijn er flink wat wereldrecords verbeterd. Is dat te danken aan het carbon of spelen andere factoren mee? Van Oeveren denkt er het zijne van. “Zo’n schoen maakt zeker verschil, maar atleten die wereldrecords lopen zijn fantastisch goed getraind; ze doen alles voor hun sport. Omdat de schoen nieuw is, gaat er veel aandacht naar uit, maar je kunt niet verwachten dat het allemaal aan die schoen ligt. Vorig jaar liep Kipchoge de marathonafstand voor het eerst onder de twee

Euro per kilometer De Nike Air Zoom Alphafly NEXT% kost 299 euro en er wordt vaak gezegd dat ze zo’n 250 kilometer meegaan. Buiten dat dat niet erg duurzaam is, betekent dat dus meer dan een euro per kilometer.

uur en recentelijk werden de wereldrecords op de 10.000 meter (mannen) en de 5000 meter (vrouwen) verbroken. In alle drie de gevallen ging het om een volledig geregisseerde prestatie; dat is anders dan een wedstrijd zoals de 10.000 meter in 2003, waar Haile Gebrselassie tegen Kenenisa Bekele een spectaculaire race liep. De geregisseerde setting verklaart mede dat er zo snel gelopen wordt. Interessant is dat bij het breken van records er altijd snel een aantal lopers blijkt te zijn dat het oude record de baas kan.” Innovaties kunnen daarmee een interessante impuls geven aan de loopsport. Tegelijkertijd lijkt er ook een mentaal aspect in het spel, dat misschien niet alleen op de wereldtoppers van toepassing is. Die combinatie maakt sport spannend en onvoorspelbaar. Zoals het hoort.

SPOT LIGHT

TRANSITION

Aangepast en meestal zonder publiek. Toch konden we op verschillende plekken van start bij een triathlon. En daar zijn wij dankbaar voor. In deze Spotlight een ode aan de organisatoren die hun nek uit durfden te steken om in deze moeilijke tijd een wedstrijd te realiseren.

IRONMAN

Maastricht

DUIN TRIATHLON Almere

P OLITIE TRIATHLON Spijkenisse

Heel veel kon er niet, maar met de nodige maatregelen kon een triathlon realiseren wél. En dat is alles wat telt als atleten staan te springen om een wedstrijd te kunnen doen. De voorgaande jaren was de binnenstad van Maastricht het strijdtoneel. Normaal staan de Maastrichter straatjes en pleinen vol met publiek en zitten de terrassen tot laat op de avond vol. Dit jaar moest daar verandering in komen. Geen publiek betekende voor de organisatie een andere locatie. De gehele wedstrijd werd verplaatst naar Eijsden en het terrein werd hermetisch afgesloten. Het fietsparcours bleef hetzelfde, maar het zwemmen en lopen werd door de organisatie last-minute aangepast.

Normaal vroeg op de kalender: DUIN Triathlon Almere. In mei stond er een vol triathlonweekend gepland. Drie maanden later kon de organisatie alsnog een wedstrijd realiseren. 30 augustus was het aan zo’n 400 deelnemers om het stormachtige weer te trotseren. Alsof dit jaar nog niet met genoeg horten en stoten ging, gooide het weer uiteindelijk roet in het eten. Na twee series werd het zwemonderdeel door te hoge golven vervangen voor een looponderdeel. Een duathlon én triathlon met niet te vergelijken uitslagen als gevolg. Wel konden de triatleten vliegend door de Almeerse polders. Snelheden van 60 kilometer per uur werden hier en daar zeker gehaald.

Op een afgezet terrein in Spijkenisse werd dit jaar voor de 35e én laatste keer de Politietriathlon georganiseerd. Ook dit jaar werd er het NK Politie en Brandweer gehouden. Nadat alles goedgekeurd werd door de gemeente konden de triatleten nog één keer los in Spijkenisse. Robert de Korte schreef de OD-afstand op zijn naam. Robert: “Het was onwennig om afstand te houden van atleten die je een jaar lang niet gezien hebt. We startten in groepen van 25 man om afstand te kunnen houden tot elkaar. Je wist dus niet veel van de concurrentie op elk moment in de wedstrijd. Het was een harde trainingsdag in mijn eigen bubbel.” Meer 2020 had je het niet kunnen zeggen, Robert.

Beeld: Extra Leisure

Beeld: Ingrid Hardorff

Beeld: Laura Bal

C ITY TRIATHLON

Roermond

L CW Beesel

T RIHARD SERIES

Ouderkerk

Bijna onvoorstelbaar, want toen er geen enkel nationaal kampioenschap doorgang leek te kunnen vinden dit jaar, lukte dat in Roermond alsnog. Het NK voor jeugd, junioren en beloften vond daar plaats samen met een aantal losse series op de kwart afstand. Iedere atleet droeg een bandje en mocht één begeleider meenemen. Door het beperkte aantal toeschouwers bleef het bij alle afstanden overzichtelijk op het terrein aan de Noorderplas. De jeugdafstand werd gewonnen door Sonja de Koning en Joran Stobbe. De juniorentitels gingen naar Barbara de Koning en Ian Pennekamp. Bij de atleten onder 23 jaar mochten Rani Škrabanja en Youri Keulen op het hoogste treetje plaatsnemen.

Liefst vier maanden later dan gepland, maar het Long Course Weekend in Beesel kon toch doorgang vinden. Organisator Vincent van der Stouwe was blij dat atleten alsnog een wedstrijd konden doen dit jaar. “Atleten mochten na lange tijd echt de wei weer in. In een periode zonder wedstrijden verplaats je jezelf in de atleet. Triatleten willen een wedstrijd doen, of dat nou met of zonder publiek is. Het is mooi om op een coronaproof triathlonweekend terug kunnen kijken”, spreekt Vincent, “En achteraf berichten ontvangen van atleten die je bedanken voor de goede organisatie in deze tijd, dat maakt al het harde werken van dit jaar dubbel en dwars waard.”

Een triathlon in oktober, het gebeurt niet vaak dat je dat in Nederland kunt zeggen. Ook de weergoden dachten er anders over dan de honderden triatleten die deelnamen in Ouderkerk. Een volgepland raceweekend stond voor de deur terwijl de weersvoorspellingen niet boven de 13 graden Celsius kwamen. Regen en wind werden zo een extra component naast de al aangekondigde coronamaatregelen. Op de zondag werd een relay georganiseerd voor triathlonteams uit heel Nederland. TV Almere pakte het goud bij de vrouwen, Squadra Eindhoven ging er bij de mannen met de winst vandoor. Dichterbij het Teamcompetitiegevoel kwamen we dit jaar niet. Op naar 2021!

Beeld: Saskia Pennekamp

Beeld: Extra Leisure

Beeld: Organisatie TriHard Ouderkerk

TRANSITION

INTERVIEW

Voortbouwen op EK-succes

IN GESPREK ME T WILFRIED WEEKERS Wat doe je als organisator van een evenement na een hoogtepunt? Wilfried Weekers hoefde niet lang na te denken en tekende voor vier jaar bij als voorzitter van Stadstriathlon Weert. Met nieuwe plannen en veel energie bouwen ze in Weert verder aan hun multisportevenement. Wij spraken Weekers over 2019, 2020 en 2021. Tekst Marcia Jansen Beeld Johan Horst, Erik Kiggen, RenĂŠe Witteveen

TRANSITION

e Stadstriathlon in Weert beleefde in 2019 een sportief hoogtepunt met het Europees Kampioenschap Triathlon. Twee weekeinden lang was het feest in Midden Limburg waar topsport werd gecombineerd met wedstrijden voor jong en oud. Na dit hoogtepunt ging de focus alweer snel richting de toekomst. Dat het evenement in 2020 niet doorging was een domper, maar de organisatie greep de wedstrijdloze periode aan om een nieuwe toekomstvisie uit te werken. In 2021 pakt Weert namelijk uit met een multisportevenement, ook dit keer verspreid over twee weekeinden. Een grote glimlach verschijnt op het gezicht van Wilfried Weekers, voorzitter van stichting Stadstriathlon Weert, als hij terugdenkt aan het Europees kampioenschap in 2019: de vlaggenparade in hartje Weert, de bronzen medaille van Nederland in de teamrelay, de finish van de winnaar in de mannenrace, niemand minder dan tweevoudig olympisch kampioen Alistair Brownlee. “Dat zijn zeker hoogtepunten”, vertelt Weekers. “Net als de scholierentriathlon, met drieduizend deelnemers de grootste scholierentriathlon van Nederland. Hopelijk is het voor veel kinderen een reden om te blijven bewegen en het zou

Weergoden

Dat we dit evenement als een pure vrijwilligersorganisatie, in een goede sfeer en zonder incidenten en ongelukken, samen tot een goed einde hebben weten te brengen. Daar ben ik trots op

mooi zijn als daar in de toekomst weer nieuwe triathlontalenten uit voortkomen. Maar het absolute hoogtepunt vind ik toch wel het totaalplaatje. Dat we dit evenement als een pure vrijwilligersorganisatie, in een goede sfeer en zonder incidenten en ongelukken, samen tot een goed einde hebben weten te brengen. Daar ben ik trots op.”

Want dat had heel anders uit kunnen pakken. Tijdens het eerste weekeinde, dat van het EK, stegen de temperaturen in Weert tot ruim boven de dertig graden. “Een EK organiseren is al een grote uitdaging, maar die uitdaging werd nog eens groter toen overal wedstrijden werden afgelast vanwege de warmte. Gelukkig kregen we toch toestemming om het evenement door te laten gaan, al moesten we wel in allerijl vijftienduizend flesjes water regelen en extra water- en zonnebrandpunten voor de bezoekers opzetten. We hebben letterlijk alle supermarkten in de regio leeggekocht. En of dat niet genoeg was, kregen we in het tweede weekend – waarin onze reguliere wedstrijden en de teamcompetities gepland stonden – te maken met een windhoos. Midden in de nacht ging de tent bij het Blauwe Meertje de lucht in en hebben we die uit de boomtoppen weer naar beneden gehaald. In de vroege uurtjes hebben we het wedstrijdgebied weer vrij gemaakt en een nieuwe tent opgebouwd. Precies op tijd om de wedstrijden volgens schema van start te laten gaan.” Weekers had er voor kunnen kiezen om te stoppen op een hoogtepunt. Zo ging het niet. Hij tekende voor vier jaar bij als voorzitter,

TRANSITION

een rol waar hij eigenlijk per toeval in was gerold. “Ik ben sinds de oprichting, in 1987, lid geweest van triathlonvereniging Weert”, vervolgt hij. “Samen met een vriendengroep trainde ik voor kwart- en halve triathlons, maar om een onverklaarbare reden ben ik daarmee gestopt. Ik heb nooit bewust mijn laatste wedstrijd gedaan. Ik had zelfs snode plannen om mee te doen aan de hele triathlon in Almere, maar daar ging naast mijn werk zo veel tijd in zitten, dat dat waarschijnlijk de reden is dat ik afgehaakt ben. Als lid van de Reddingsbrigade in Weert, kwam ik als coördinator van het zwemgebeuren van de triathlon tien jaar geleden weer in contact met de triathlonsport. De samenwerking met de organisatie van de Stadstriathlon verliep zo goed dat ik na afloop van het evenement tegen de toenmalige voorzitter heb gezegd dat als hij ergens anders hulp bij nodig had, hij mij altijd kon bellen.”

Laten zien dat het wel kan

Het bleek dat de organisatie van de triathlon in Weert op zoek was naar een nieuwe voorzitter. Het was niet direct wat hij in gedachten had, maar zijn interesse was gewekt. ‘Wat gaan we doen en welke richting willen op’ waren de eerste vragen die de ambitieuze Weekers het

Als iemand zegt dat iets niet kan, dan wil ik graag laten zien dat het wél kan. De NTB stond ook volledig achter ons plan en in Holten hadden we natuurlijk ook gezien dat het wel degelijk kon

bestuur stelde. “Wat kan wel, wat kan niet? Dat was de vraag. Wat al snel duidelijk werd, was dat een EK te hoog gegrepen was. Weert zou te klein zijn, te onbekend. Amsterdam of Rotterdam zou beter bij de uitstraling van het evenement passen. Maar als iemand zegt dat iets niet kan, dan wil ik graag laten zien dat het wél kan. De NTB stond ook volledig achter ons plan en in Holten hadden we natuurlijk ook gezien dat het wel degelijk kon, een EK organiseren in een kleinere gemeente.” De organisatie van de Stadstriathlon Weert telt inmiddels meer leden dan voor het EK. “Dat is duidelijk een effect van het EK”, vervolgt Weekers. “Zo bood iemand die werkzaam is in de logistieke sector aan om als logistiek manager te fungeren en is er een mediabureau dat al onze PR verzorgt. We hadden echt zin om in 2020 weer een mooie wedstrijd neer te zetten en het was dan ook een grote domper dat dat niet doorging. Gelukkig hebben we de deelnemers 95% procent van het inschrijfgeld terug kunnen storten, hebben we zelf onze leveranciers, op twee na, niet hoeven betalen en hadden we gelukkig wat reserve. Hopelijk komt het allemaal goed in 2021, want een tweede jaar zonder triathlon dat gaat zeker pijn doen.”

Uitje voor de familie

Nu er niets te organiseren viel, benutte Weekers en zijn organisatieteam de wedstrijdloze periode dit seizoen goed door aan een nieuwe toekomstvisie te werken. “We hebben een heel hecht team, met heel veel ideeën en ondanks dat er geen wedstrijd was, zijn we blijven vergaderen via Microsoft Teams. Uiteindelijk hebben we besloten om het programma van de Stadstriathlon uit te breiden en de wedstrijden net als tijdens het EK weer over twee weekeinden te verspreiden.” De Stadstriathlon gaat volgend jaar verder als multisportevenement met daarin naast triathlon ook andere disciplines zoals een City Swim en City Ocean voor reddingsteams,

afgeleid van de Ocean Man in Australië. Nieuw is ook de 112 triathlon voor politie, brandweer, marechaussee, militairen en ambulancepersoneel. “Tegelijkertijd organiseren we een 112 expo. Het is de bedoeling dat alle deelnemers aan de 112 Triathlon een bedrijfswagen meenemen zodat onze triathlon echt een uitje voor de hele familie wordt. Want als er veel publiek is, is dat weer goed voor onze sponsors.” Want die sponsors, dat is wel een punt van zorg, erkent Weekers. “Veel bedrijven hebben het moeilijk vanwege corona, die willen we dan ook even met rust laten en hopelijk blijven de bedrijven die het wel goed doen in deze tijd, ons trouw. Het is namelijk ons streven om het evenement voor de deelnemers betaalbaar te houden. Dat betekent dat we willen dat 1/3 van het budget wordt gedragen door de inschrijfgelden, 1/3 door subsidies en 1/3 door sponsors. Dat laatste gaat zeker een grote

uitdaging worden in 2021, maar we gaan er alles aan doen om voldoende sponsors bij elkaar te krijgen.”

EK voor militairen

De inschrijving voor de Stadstriathlon Weert is inmiddels geopend. Het programma van het eerste weekeinde, op zaterdag en zondag 12 en 13 juni, staat in het teken van de reguliere triathlonwedstrijden, aangevuld met de 112 expo, de City Swim, de Nacht van de Triathlon en de Glow Run op zaterdag. Op de zondag zijn teams uit de tweede, derde en vierde divisie te gast in Weert. Weekers kijkt echter ook voorbij 2021. “Binnen nu en vier jaar staan de ETU-wedstrijden weer op het programma, met hopelijk ook een teamrelay, willen we graag het EK voor militairen naar Weert halen en hopen we ook een EK OceanMan te organiseren. Weer een kampioenschap maar wel iets laagdrempeliger deze keer.”

TRANSITION

HORMOO GEZONDHEID

Vrouwen zijn geen kleine mannen. Toch volgen vrouwen vaak voedings- en trainingsplannen die gericht zijn op mannelijke atleten en benutten ze daardoor hun potentie niet volledig. Het kan ook anders, betogen Stacy Sims en Yvonne van Vlerken. Tekst Marcia Jansen Illustraties Karida Illustratie

ielrenster Leontien van Moorsel was haar tijd ver vooruit toen ze in oktober 2003 haar menstruatiecyclus de dag van haar werelduurrecordpoging liet bepalen. “Ik ben ongesteld, dus dat is super”, vertelde ze voor de succesvolle poging tegen een Volkskrant-verslaggever. “In de week voordat ik menstrueer heb ik altijd vermoeide benen, maar als het dan eenmaal zo ver is dan heb ik het idee dat mijn pijngrens veel hoger is.” De Brabantse wielrenster voelde haar lichaam goed aan, al was er in die tijd verder nog maar weinig bekend over de invloed van de menstruatiecyclus en hormonen op sportprestaties. Vrouwen trainden lange tijd volgens dezelfde principes als mannen, maar daar komt nu langzamerhand verandering in dankzij de Nieuw-Zeelandse oud-triatlete, inspanningsfysioloog en voedingsdeskundige Stacy Sims en haar book Roar - How to match your food and fitness to your female fysiology for optimum performance, great health and a strong, lean body for life.

Promotieonderzoek

Sims begon haar onderzoek naar de vrouwelijke fysiologie toen ze na haar finish in de Ironman Hawaii in de medische tent belandde. “Op de fiets kreeg ik last van hoofdpijn en mijn handen zwollen op en ik wist dat dat voortekenen waren van hyponatriëmie, een tekort aan natrium in het bloed”, vertelt Sims in het voorwoord van Roar. “Na de wedstrijd vroeg ik me af of mijn teamgenotes daar ook last van hadden gehad.

“Ik heb een supermooie carrière gehad, maar achteraf blijkt wel dat mijn lichaam een hoge prijs heeft betaald. Dit wil ik dan ook koste wat kost bij mijn atleten voorkomen” Het bleek dat de vrouwen die in de hoge-hormoonfase van hun menstruatiecyclus - de dagen voor je ongesteld wordt - zaten dezelfde problemen hadden ervaren als ik, terwijl degenen die in de lage-hormoonfase zaten, een geweldige race hadden gehad. En dit terwijl we allemaal dezelfde hitteacclimatisering- en voedingsprotocollen hadden gevolgd.” Het deed haar besluiten om haar promotieonderwerp te veranderen van hoogte naar hitte om zo uit te vinden waarom vrouwen in de hoge-hormoonfase zoveel meer moeite hebben met hoge temperaturen dan vrouwen in de lage hormoonfase. Aan de prestigieuze Stanford University in Amerika onderzocht ze hoe hormonen invloed hebben op warmteregulering, de opname van macronutriënten, hydratatie, prestatie en herstel. Haar mantra

werd: vrouwen zijn geen kleine mannen. Het vrouwenlichaam functioneert nu eenmaal anders dan dat van een man en heeft dus ook andere behoeften op het gebied van voeding en training. Veel verschillen tussen mannen en vrouwen kunnen worden teruggeleid naar hormonen. Hormonen zijn signaalstoffen die via de bloedbaan aan organen worden afgegeven. Hormonen ‘vertellen’ je lichaam wanneer je moet eten, slapen en groeien. Ze geven je eetlust en zin in seks. Ze helpen je om kinderen te krijgen, ze maken je blij en verdrietig. Bij mannen zijn deze hormonen vrij stabiel, voor vrouwen is dat een ander verhaal. Tijdens de menstruatiecyclus veranderen de hormoonwaarden in je bloed en dat heeft niet alleen effect op je vruchtbaarheid en gemoedstoestand, het kan ook je training en prestaties beïnvloeden.

Invloed van de cyclus

Voor wie niet goed heeft opgelet heeft tijdens de biologieles, of voor wie dat al heel lang geleden is, even een opfrisser. De gemiddelde menstruatiecyclus duurt ongeveer 28 dagen (maar kan variëren van 21 tot 35 dagen) en wordt verdeeld in grofweg twee 14-dagen lange fases. Dag 1 tot en met 14 wordt de folliculaire fase genoemd en dag 15 tot en met 28 de luteale fase. De ovulatie, het rijpen van de eicel, gebeurt in het midden. Rond dag 5 of 6 van de menstruatiecyclus maken de eierstokken geleidelijk meer oestrogeen aan waardoor rond dag 12 de eisprong plaats vindt. Tijdens de luteale fase stijgen de progesteronwaarden

NPOWER

TRANSITION

TipS LEZEN ROAR Roar: How to match your food and fitness to your female physiology for optimum performance, great health, and a strong, lean body. Stacy T. Sims, PhD. Uitgever: Rodale Welness.

APP FITRWOMAN Wil je als vrouw meer inzicht krijgen in je menstruatiecyclus? De gratis app FitrWoman helpt je om cyclus bij te houden en geeft trainings- en voedingsadviezen aangepast aan de veranderende hormoonwaarden in je lichaam.

in het bloed en vijf dagen voor de menstruatie zijn de oestrogeen- en progesteronwaarden het hoogst. Dit kan zorgen voor PMS-klachten (premenstrueel syndroom) zoals gevoelige borsten, een opgezwollen buik en/of emotionele symptomen zoals prikkelbaarheid en vermoeidheid. Als een eicel zich niet innestelt, dalen de progesteronwaarden en begin je weer bij dag 1 van de cyclus, het moment waarop je weer ongesteld wordt. Wat voor invloed heeft die menstruatiecyclus nou precies op je prestaties? Het blijkt dat vrouwen zich vaak sterker voelen in de lage hormoonfase. Als het lichaam zich geen zorgen meer hoeft te maken over een zwangerschap kan het zich meer ontspannen. Alle energiesystemen die aangesproken worden in de hoge-hormoonfase, kunnen in de lage-hormoonfase dan ergens anders voor worden gebruikt. Zo is uit onderzoek gebleken dat vrouwen tijdens krachttraining meer progressie maken en meer kracht kunnen uitoefenen in de lage-hormoonfase dan in de hoge-hormoonfase. Bovendien kun je in deze fase meer pijn verdragen en herstel je sneller. Je hoeft je dan ook geen zorgen meer te maken – buiten het feit dat het heel onhandig kan zijn – als een belangrijke wedstrijd precies valt op de dag dat je ongesteld moet worden. Leontien van Moorsel en Paula Radcliffe – die het wereldrecord op de marathon in Boston verbrak terwijl ze last had van menstruatiekrampen - kunnen daar over meepraten.

Kinderwens en overgang

Ex-toptriatlete en coach Yvonne van Vlerken mist die ervaring, maar begeleidt nu wel haar vrouwelijke triatleten volgens de Stacy Sims methode. “Ik heb alle cursussen van haar gevolgd omdat ik op dit gebied zelf grote fouten heb gemaakt”, vertelt Van Vlerken. “Onder invloed van mijn ex-vriend en zijn coach heb ik een voor mij ongezond eetpatroon ontwikkeld. Hierdoor at ik veel te weinig en ik heb zo mijn hormoonhuishouding overhoop gehaald. Tijdens het seizoen menstrueerde ik helemaal niet, alleen als ik na het seizoen twee weken rust nam, werd ik weer een keer ongesteld.” Haar vrouwenarts in Oostenrijk, een vrouw nota bene, die ze in die tijd elk jaar bezocht, vertelde haar keer op keer dat ze zich geen zorgen hoefde te maken. “Totdat Per en ik een kinderwens kregen en het maar niet lukte om zwanger te worden. Het bleek dat mijn hormoonhuishouding zo verstoord was, dat ik op 36-jarige leeftijd vervroegd in de overgang was gekomen. Soms is dat nog wel terug te draaien. Ik heb daar zelf alles over proberen te ontdekken en van alles getest. Ik was dan ook megatrots toen ik weer ongesteld werd, maar het was helaas niet van lange duur. Ik heb een supermooie carrière gehad, maar achteraf blijkt wel dat mijn lichaam een hoge

prijs heeft betaald. Dit wil ik dan ook koste wat kost bij mijn atleten voorkomen. Ik wil dat ze goed en gezond eten en gewoon ongesteld worden. Ik heb me echt helemaal in dit onderwerp vastgebeten. In het begin had ik zeven meiden die niet ongesteld werden, nu nog maar één.”

De cyclus monitoren

Van Vlerken houdt de menstruatiecycli van haar coachees nauwkeurig in de gaten. “Zij houden dat bij in TraningPeaks zodat ik weet wanneer ik het beste een zware training kan plannen of juist een rustige training waarin de focus ligt op techniek. Voor de meeste atletes heeft het echt geen zin om een zware baantraining op het schema te zetten in de dagen voordat ze ongesteld worden. Anderen voelen zich heel lamlendig tijdens de ovulatie, terwijl er ook een atlete is die juist enorm veel power heeft rond die periode. Iedereen is wat dat dat betreft anders. Als je weet hoe je lichaam werkt, kun je daar op inspelen en weet je ook dat je op bepaalde dagen niet door moet duwen als het niet gaat. Deze aanpak is heel persoonlijk en ik communiceer dan ook heel veel met mijn atletes. Het is een andere benadering dan wanneer je mannen begeleidt. Voor hen kunnen kant-en-klare schema’s, die van drie weken opbouwen gevolgd door een week rust, misschien wel werken, maar voor vrouwen zijn ze minder geschikt. Je laat wellicht enorme mogelijkheden liggen als je jouw absolute vrouwenpowermomenten niet goed gebruikt. Het is toch doodzonde als juist op het moment dat je op je sterkst bent, er een rustweek staat gepland.” De andere kant van de medaille is dat trainingen in de hoge-hormoonfase minder effectief kunnen zijn . In deze fase heeft het lichaam namelijk meer moeite om glycogeen

“Tegenwoordig weten we gelukkig veel meer. Dus als je als coach er nu niks mee doet, dan doe je een vrouwelijke atlete echt wel tekort” op te slaan in de spieren zodat er onvoldoende energie is om hoge intensiteiten te halen. Het is dan ook belangrijk om in de luteale fase te zorgen voor meer koolhydraatinname om voldoende energie te behouden. Bovendien heb je meer tijd nodig om van zware, intensieve inspanningen te herstellen. Ook zweten vrouwen in de hoge-hormoonfase meer zouten uit en is het lastiger om spieren op te bouwen. Houd hier dus rekening mee tijdens en na je trainingen. Bijvoorbeeld door tijdens het sporten een goede dorstlesser te gebruiken en binnen dertig minuten na een zware training voldoende eiwitten (25 tot 30 gram) en koolhydraten (een glas chocolademelk en een handjevol amandelen bijvoorbeeld) tot je te nemen om afbraak van spieren te voorkomen. Yvonne van Vlerken vindt het jammer dat ze twintig jaar geleden niet wist wat ze nu weet over de menstruatiecyclus en de invloed van hormonen op prestaties en herstel. “Mijn coaches vroegen er eigenlijk nooit naar of ik ongesteld werd of niet. Dat kan ik ze ook niet kwalijk nemen. Er was gewoon heel weinig bekend op dit gebied. Tegenwoordig weten we dankzij Stacy en andere onderzoeken gelukkig veel meer. Dus als je als coach er nu niks mee doet, dan doe je een vrouwelijke atlete echt wel tekort.”

TRANSITION

#wijzijn triathlonnl

Beste sporters,

Wat een raar jaar wat het. We begonnen begin 2020 vol enthousiasme en met veel ambities die we wilden verwezenlijken. Hoe anders liep het. Vanaf maart leefden we in een andere wereld en moesten we ons continue blijven aanpassen aan nieuwe omstandigheden…. Aan een nieuwe waarheid in een mistige glazen bol. Het aantal wedstrijden dat ik dit jaar heb kunnen bezoeken is sinds ik bij de sport betrokken raakte niet zo laag geweest. Ik ben bij precies drie evenementen op bezoek geweest. Toch kan ik niet spreken van een rustig jaar. Zeker niet voor ons als bestuur en al helemaal niet voor het bondsbureau. Waar we normaliter bezig zijn met het uitdragen van onze sport, het bouwen aan ons relatienetwerk en continu alert zijn op ontwikkelingen die onze sport verder kunnen helpen, ging de focus in maart/april helemaal om. Het was proberen te doorgronden wat de effecten van Corona op onze mooie sport zijn. Welke maatregelen wij moesten treffen om onze organisatie draaiende te houden en hoe we onze gemeenschap in de compleet veranderende omgeving kunnen blijven binden en boeien. Ook de financiële consequenties stonden daarbij natuurlijk continu op de agenda. Ons hele zorgvuldig opgebouwde financiële huis viel als een kaartenhuis in elkaar. Ook dat doet veel met mensen op kantoor, in het veld en natuurlijk ook bij jullie, onze leden.

Goed om te zien dat er, ondanks deze nieuwe realiteit, nog zoveel mooie en bijzondere initiatieven tot stand gekomen zijn. Onderlinge wedstrijdjes, creatief ingevulde clubtrainingen, bijscholingen op afstand. En dat alles met respect voor de maatregelen die daar en dan van kracht waren. Het is duidelijk: SPORT LEEFT! Zeker onze sport, ondanks het ontbreken van vele sportevenementen. Gelukkig hebben wij in onze sport de mogelijkheid om veel buiten actief te zijn waardoor we, als het nodig is op individuele basis, gewoon door kunnen blijven gaan met onze hobby. Natuurlijk missen we het sporten met elkaar, de competitie en strijd onderling, maar het doet mij goed om te zien dat dit tot op heden ons nog niet doet vervreemden van onze geliefde sport. Het jaar 2020 bracht heel veel onzekerheid. En ook 2021 zal geen makkelijk jaar worden. Ik ben trots op de loyaliteit die ik onder de leden heb gezien en de manier waarop de medewerkers van ons bondsbureau elkaar vastgepakt hebben en als een team de nieuwe situatie het hoofd hebben geboden. Natuurlijk zijn er moeilijke momenten geweest maar de drive om met elkaar maximaal in te blijven zetten voor onze sport heb ik overal gezien. Dank daarvoor. O en met elkaar zeggen we #wijzijntriathlonNL

Wim van Oijen bondsvoorzitter NTB

Performance needs deep recovery.

www.blackroll.com

TRANSITION

Zwemmen met de tempotrainer

PIEP, PIEP, PIEP TRAINING

De plank, pullbuoy, paddels en flippers vormen de basisuitrusting voor de zwemmer. Daarnaast is de tempotrainer in de afgelopen jaren een van de belangrijkste tools geworden. Met deze waterdichte metronoom kun je slagfrequentie en intervallen instellen om zo nauwkeurig aan je zwemtempo te werken. Maar er is meer dan alleen sneller worden. Tekst Frank Huisman Beeld Tim Buitenhuis

e tempotrainer stop je onder je badmuts, bij voorkeur achter het oor op de oorschelp. Onder water is het signaal dan uitstekend te horen. De metronoom kan je op deze manier helpen om sneller te zwemmen. Daarnaast leent de tempotrainer zich ook uitstekend om technische aspecten van de zwemslag te accentueren. Daarmee kun je tijdens wedstrijden je race beter doseren. De tempotrainer heeft drie verschillende modi:

1. Voor slagfrequentie of tempo’s. Deze

modus geeft een enkele piep op de door jou gekozen tijd tussen de 0,2 en 99,99 seconden. 2. Voor het bewaken van rondetijden. Deze modus geeft een drievoudige piep, waarbij een periode kan worden ingesteld van 1 seconde tot 9,59 minuten. 3. De slagfrequentiemodus. Deze geeft een enkele piep die is ingesteld op basis van het aantal slagen per minuut. De meest gebruikte modus is de slagfrequentiemodus. De piep wordt dan bij het zwemmen gekoppeld aan de arminsteek, het meest concrete element in de zwemslag. Op deze manier zwem je op het aangegeven ritme.

Slagfrequentie en -lengte

Met name als je je slagfrequentie wilt opvoeren, is de tempotrainer een ideaal hulpmiddel. Door het geleidelijk opvoeren van je slagfrequentie kun je al gauw een snellere zwemmer worden. Gemiddeld levert één slag per minuut al één tot twee seconden per 100 meter op. En dat terwijl dit een nagenoeg niet voelbare verandering is. Ben je al enthousiast? Dan ben je niet de enige, want er wordt hierop met volle overgave getraind.

TRANSITION

Sl agfrequentiezones 100 90 Slagen / min

80 70 A A

50 B

40 30 2:10

2:00

1:50

1:40

1:30

1:20

1:10

1:00

Tijd / 100 m

Zwemmen is een cyclische sport en de techniek is erg gevoelig voor dynamiek. Je kunt de tempotrainer dan ook uitstekend gebruiken om technische aspecten in je slag te verbeteren

Toch kan je hierin ook doorslaan. Het verhogen van de slagfrequentie heeft namelijk het bij-effect dat je slaglengte korter wordt. Daarmee kan het voordeel van een hogere slagfrequentie weer (gedeeltelijk) teniet gedaan worden. Hoe dit werkt is goed te verklaren door de formule V = SF x SL (Snelheid = Slagfrequentie x Slaglengte). De frequentie en lengte van de slag bepalen samen jouw zwemsnelheid. Deze twee grootheden hebben in de biomechanica van het zwemmen een enorme invloed op elkaar. Die invloed is goed uit te leggen met behulp van het bovenstaande tabel. In deze tabel geeft het oranje gebied aan dat er sprake is van een slagdynamiek waarbij de slagfrequentie te hoog ligt. Hierdoor wordt de slaglengte te veel negatief beïnvloed. Oftewel, de slaglengte wordt te kort. In de grijze zone is de slaglengte op zijn beurt zo groot dat deze de slagfrequentie negatief beïnvloedt. In de witte zone is er een gezonde verhouding tussen de twee grootheden. De kunst is om de slaglengte én -frequentie zo groot/hoog mogelijk te krijgen, want dan bereik je de hoogste snelheid. Maar wel met de voorwaarde om voldoende efficiënt te zijn en daarmee in de witte zone te blijven.

Progressie boeken

NOOT VAN de REDACTIE • De slagfrequentie zone tabel, testformulier en meetprotocol kun je terugvinden op tri-experience.com.

• I n februari 2021 starten er bij TriExperience techniekmodules waar de inhoud van dit artikel behandeld wordt: Tempotrainer en Techniek voor de half gevorderde zwemmer en Slagfrequentie Tempotraining voor de gevorderde zwemmer.

In de tabel staan twee zwemmers als voorbeeld: zwemmer A en zwemmer B. Beiden kunnen progressie boeken door hun slagfrequentie te trainen. We gebruiken hiervoor de tempotrainer. Deze stel je in modus 3 in op de gewenste slagfrequentie. Zwemmer B zwemt 1.30 op 100 meter in gemiddeld 14 slagen per baan (25 meter). Zijn slagfrequentie (SF) is dan 45 slagen per minuut (spm). Veertien slagen per baan betekent een behoorlijke slaglengte, maar een SF van

45 spm is te laag. Door sets te zwemmen van bijvoorbeeld 10x50 en 6x100 op een hogere slagfrequentie werkt zwemmer B naar een efficiëntere slag toe. Dit proces moet echter wel geleidelijk gaan. Stappen van 2 spm zijn in de praktijk goede haalbare stappen en zorgen voor snelle adaptatie. Je stelt de tempotrainer (in mode 3) in op de beoogde slagfrequentie. Daarmee koppel je de arminsteek aan de piep en zwem je op dit ritme. Na een periode van vier tot zes weken training is het te verwachten dat zwemmer B zijn slagfrequentie heeft opgevoerd naar 52. Als neveneffect is hij zestien slagen gaan zwemmen, twee slagen per baan meer. Maar met een zwemtijd van 1.22 is hij net in de witte zone beland. Daarmee is hij efficiënter én effectiever gaan zwemmen. Zwemmer A zwemt 2.10 op 100 meter in gemiddeld 32 slagen per baan. Zijn slagfrequentie is dan 65 spm. Door de slagfrequentie omlaag te brengen, naar bijvoorbeeld 60 spm, zal zwemmer A meer tijd nemen om zijn slag af te maken. Zijn slaglengte verbetert en hij heeft nog maar 27 slagen per 25 meter nodig. En dat bij een 100-meter-tijd van 2.00. Met een progressie van 10sec per 100meter is ook zwemmer A zowel efficiënter als effectiever gaan zwemmen. Het opvoeren van de slagfrequentie vanuit een grijze of witte zone is doorgaans een gemakkelijkere opgave dan het verbeteren van de slaglengte door de slagfrequentie te verlagen. Een zwemmer in de grijze zone is namelijk technisch beter ontwikkeld en kan sneller stappen maken.

Techniektraining

Zwemmen is een cyclische sport en de techniek is erg gevoelig voor dynamiek. Je kunt de tempotrainer dan ook uitstekend gebruiken om technische aspecten in je slag te verbeteren. Koppel hiervoor het piepje van de tempotrainer aan het te verbeteren onderdeel in je slag. Daarmee richt je jouw focus op dit onderdeel en is deze focus ook makkelijker vast te houden. Dit is eigenlijk een vorm van signaal leren, oftewel het Pavlov-effect. Een heel effectieve leermethode. Een voorwaarde is wel dat het te trainen element door jouw als zwemmer goed waarneembaar of voelbaar is. Drie voorbeelden van goed voelbare techniekelementen zijn:

De catch

Heb je als zwemmer geen actieve catch en/ of ligt je stuwbaan te diep, dan is dit een heel belangrijk onderdeel om te verbeteren. Voor volledige focus elimineer je even de beenslag en misschien ook de ademhaling. Zwem dus met pullbuoy en/of snorkel. Stel de tempotrainer in op een slagfrequentie (mode 3) die circa vier slagen onder je natuurlijke frequentie

ligt. Oftewel, kies een tragere frequentie. Ga vervolgens zwemmen en maak een actieve catch net na de glijfase. Doe dit in korte sets met voldoende rust om de kwaliteit van de uitvoering en de aandacht zo goed mogelijk te houden. Zwem bijvoorbeeld 8x50 meter met 20 tot 30 seconden rust of 4x100 meter met 30 tot 40 seconden rust. Als dit goed lukt, kun je vervolgens deze sets uitvoeren in een hogere slagfrequentie. Stappen van +2 zijn goed behapbaar en na een aantal herhalingen ook voldoende uitdagend. De trekfase

Direct na de catch is het belangrijk dat je jouw onderarm snel verticaal plaatst. De onderarm is gemiddeld anderhalf keer de oppervlakte van de hand. Als je dit goed lukt, zwem je dus met stuwvlakken die 2,5 keer zo groot zijn als jouw hand. De techniek van de trekfase is een hele subtiele. In beginsel is het een lastige beweging, maar als het je lukt deze te maken, dan kun je deze beweging inslijpen met de tempotrainer. Koppel hiervoor de trekfase aan de piep van de tempotrainer. De praktische uitvoering werkt hetzelfde als het voorbeeld van de catch.

De duwfase/ push

Deze is zeer ef fectief, omdat dit vaak

automatisch leidt tot een versnelling in de stuwbaan. Hierdoor neemt de stuwkracht geleidelijk toe. Tegelijkertijd wordt het een vorm van vermogenstraining. Je zult merken dat het uitduwen ook het uitstrekken van de arm in de glijfase stimuleert, en daarmee ook de lichaamsrotatie. Driedubbele winst dus. Belangrijk is wel de positie van de hand. Je moet naar achteren duwen, dus moet je handpalm naar achteren gericht zijn. Veel zwemmers stuwen het water omhoog of draaien de hand naar de heup, waardoor alle druk op het water wegvalt. Je snijdt de hand dan door het water.

wordt gehaald en je moet ageren op wat er om je heen gebeurt. Denk aan de start, de keerpunten of als je in een groepje terechtkomt. Maar na zoâ&#x20AC;&#x2122;n situatie kun je het ritme van de tempotrainer weer oppakken. Terug naar je sweetspot.

Doseren van je race

Tot slot is de tempotrainer uitermate geschikt om je zwemonderdeel in een triathlonwedstrijd te doseren. Door de tempotrainer op de gewenste slagfrequentie in te stellen, kun je een gelijkmatig tempo zwemmen. Zoek hiervoor in je trainingen uit welke slagfrequentie jouw zogenaamde sweetspot is. Oftewel, het punt waarbij je slag zowel efficiĂŤnt als effectief is. En een frequentie die je op de beoogde wedstrijdafstand kunt volhouden. Praktisch gezien zul je gedurende jouw wedstrijd niet continue in dit ritme kunnen zwemmen. Er zijn altijd situaties waarbij je uit je comfortzone

Over de auteur Frank Huisman (1973) is professioneel zwemcoach en triathloncoach, met als expertise zwemtechniek. In de jaren 80-90 zwom hij op nationaal niveau en behaalde meerdere nationale titels in de jeugd, sinds 2003 zelf recreatief triatleet en vanaf 2009 actief als zwemen triathloncoach bij Tri-Experience. Frank woont en werkt in Poortguaal, regio Rotterdam.

TRANSITION

TOKIO C ALLING ME T R ACHEL KL AMER OS 2021

2020 was een emotionele achtbaan voor Rachel Klamer. Ze kijkt er dan ook naar uit om weer haar normale ritme op te pakken: reizen, trainen, racen. Te beginnen met de traditionele trip naar Zuid-Afrika, het land van haar man Richard Murray. We spraken Rachel in november toen ze nog in Nederland was. Tekst Marcia Jansen Beeld Randal Hinz

TS: Kunnen we nog een keertje terugblikken op het afgelopen seizoen? “Ik wil niet te veel in herhaling vallen, maar 2020 was een bijzonder moeilijk jaar voor mij. Niet alleen vanwege COVID, maar vooral omdat in januari bleek dat mijn moeder ongeneeslijk ziek was. Ik vond het dan ook niet erg dat de Olympische Spelen dit jaar niet doorgingen. Mijn moeder overleed in juli, precies zes maanden na de diagnose en net rond de tijd dat we eigenlijk naar Tokio zouden zijn vertrokken. Ik had de keuze, blijven of gaan, niet kunnen maken denk ik. En als ik toch naar Tokio was gegaan, had ik zeker niet goed kunnen presteren. Ik ben dan ook heel blij dat ik in de laatste maanden en weken dicht bij mijn moeder heb kunnen zijn en dat de druk om me te voorbereiden op zo’n belangrijke wedstrijd er niet was.”

TS: Hoe kijk je terug op de wedstrijden die je wel gedaan hebt seizoen? “Ik heb niet gepresteerd zoals ik had moeten presteren, maar ik had ook niet anders verwacht. De eerste weken na haar dood lag ik iedere avond huilend in bed en nog steeds komt elke dag nog de klap van het besef dat ze er niet meer is. Trainen was lang een bijzaak en ik voelde me fysiek en mentaal erg moe. In Hamburg eindigde ik desondanks nog als achtste op het WK, maar een week later in de World Cup in Karlovy Vary had ik het heel moeilijk en wilde ik eigenlijk niet starten. Een half uur voor de race heb ik nog in tranen naar huis gebeld. Ik miste mijn moeder heel erg, alles was te veel. Ik eindigde daar als zestiende en vroeg me af of ik nog wel naar Sardinië moest gaan voor de World Cup, maar we zijn uiteindelijk toch gegaan. Ik werd daar zevende, maar daarna was het ook klaar.”

TS: Je had nog wel een uitnodiging liggen voor het PTO 2020-kampioenschap begin december tijdens de Challenge Daytona. “Richard en ik hadden allebei een uitnodiging om mee te doen in Daytona, maar we hadden ook nog plannen om in december onze bruiloft te vieren in Zuid-Afrika. We hoopten daar het jaar toch nog mooi af te kunnen sluiten. We zijn in maart, eerder dan gepland, getrouwd zodat mijn moeder er nog bij kon zijn. Het was een mooie dag, heel intiem met eigenlijk alleen familie, maar het was natuurlijk niet de bruiloft waar je van droomt als je jong bent. We wilden in december dan ook een groot feest in Zuid-Afrika houden. Maar net nadat we hadden afgezegd voor Daytona, ging de grens dicht in Zuid-Afrika en nu kun je er alleen nog met een speciaal visum heen. Het feest was daarmee van de baan. Daar ben ik wel even boos om geweest. Het was toch een lichtpuntje aan het einde van het jaar waar

TRANSITION

Louis Del ahaije over 2021 Het is lastig, een seizoen plannen, terwijl er niets met

kunnen komen.” Na dit wedstrijdblok volgt dan de

zekerheid te zeggen is over het nieuwe triathlonjaar.

laatste hoogtestage in Spanje of Frankrijk en doen

Verder dan een globale planning komt NTB-

de Nederlandse triatleten mee aan de WTS-race in

hoofdcoach Louis Delahaije voorlopig dan ook niet.

Leeds, die op 5 en 6 juni gepland staat. “Ik verwacht

“Nog niet alle wedstrijden zijn bekend, dus ik kan nog

dat Hamburg ook nog op de kalender komt, daar

niet zeggen welke wedstrijden we allemaal precies

zullen we ook nog meedoen, en daarna ligt de focus

gaan doen”, vertelt hij. “Wat wel de bedoeling is, is

helemaal op Tokio”, vervolgt Delahaije.

dat we in de aanloop naar de Olympische Spelen drie hoogtestages gaan doen. De eerste is traditioneel

Rachel Klamer is al zeker van deelname aan de

in Namibië in januari/februari, gevolgd door twee

Olympische Spelen en Delahaije hoopt dat Maya

hoogtestages in Europa in april en juni. Dat zal dan

Kingma, Marco van der Stel en Jorik van Egdom zich

in het Spaanse Sierra Nevada zijn of in Font Romeu,

met Klamer kwalificeren in de mixed teamrelay.

Frankrijk.”

“Voor Jorik en Marco staat alles in het teken van de teamrelay. Voor Maya zijn er nog kansen

World Triathlon heeft de data voor de eerste

om zich individueel te plaatsen. Zij zette twee

wedstrijden van World Triathlon Series

kwalificatiewaardige prestaties neer door als zesde

inmiddels bekendgemaakt. Op 1 en 2 mei is de

op het WK in Hamburg te eindigen. Maar, net als

openingswedstrijd in het Chinese Chengdu, twee

haar derde plaats in Karlovy Vary, telt dit resultaat

weken later gevolgd door de race in Yokohama. “We

niet mee voor kwalificatie. Omdat we niet weten of er

weten het nog niet zeker, maar de kans is groot dat

volgend jaar genoeg kwalificatiemomenten zullen

het laatste directe kwalificatiemoment voor de

zijn - er is nog veel onduidelijkheid zowel vanuit

teamrelay ook in Chengdu is. We gebruiken de eerste

NOC*NSF als World Triathlon - kan het zijn dat Maya

twee hoogtestages om daar optimaal aan de start te

al gekwalificeerd is zonder dat we nu al weten.”

Ik ben sinds februari in Nederland geweest. Sinds ik begon met triathlon ben ik nog nooit zo lang achter elkaar thuis geweest en eerlijk gezegd vind ik het nu wel weer genoeg geweest we heel erg naar uitkeken. Maar inmiddels ben ik er ook wel aan gewend dat dingen dit jaar vaak niet gaan zoals gepland, dus kon ik er ook wel weer snel overheen stappen. Hup, op naar het volgende.” TS: Jullie gaan alsnog zelf wel naar Zuid-Afrika. “Daar kijk ik wel heel erg naar uit. Ik ben sinds februari in Nederland geweest. Sinds ik begon met triathlon ben ik nog nooit zo lang achter elkaar thuis geweest en eerlijk gezegd vind ik het nu wel weer genoeg geweest. Ik hoop dat we snel het leven weer een beetje normaal kunnen oppakken. Al lijkt dat er in Nederland nu nog niet op. Maar nog een jaar zoals dit, daar wordt niemand vrolijk van. We

hopen ons in Zuid-Afrika in ieder geval rustig voor te kunnen bereiden op het nieuwe seizoen en een goede basis te leggen. De bedoeling is dat we vanuit Zuid-Afrika door gaan naar Namibië voor het jaarlijkse trainingskamp van TeamNL. We hebben ook al met Louis Delahaije om de tafel gezeten om te kijken hoe volgend seizoen er voor ons uit gaat zien, maar een concreet traject is er nog niet. Ook omdat nog niet alle wedstrijden bekend zijn. Wat ik vooral van dit jaar heb geleerd, is om niet te veel vooruit te kijken.”

eindigden, terwijl een aantal sterke landen ontbrak, bleek dat er nog wel wat werk aan de winkel is voor ons. Ik denk dan ook niet dat een podiumplek, zoals drie jaar geleden op het WK, reëel is. Er is sinds 2017 ook veel veranderd. Meer landen zijn de teamrelay serieus gaan nemen, dat is mooi om te zien. Hoe meer teams, des te meer strijd. Tot een paar jaar geleden was ik zelf trouwens geen fan van die korte afstanden, maar het bevalt me eigenlijk steeds beter. Het zou dan ook mooi zijn als we er bij zijn in Tokio.”

TS: Als de Spelen in 2021 doorgaan, wordt het je derde deelname. Als 21-jarige eindigde je in Londen als 36e en in Rio finishte je op de tiende plek. Wat is je doelstelling voor Tokio? “Ik ga er vanuit dat de Spelen door gaan, maar wel in een aangepaste vorm. De kans is groot dat er geen toeschouwers uit het buitenland welkom zijn. We gaan het zien. Mijn doel is hetzelfde als voor corona; een podiumplek. Of dat haalbaar is na zo’n jaar weet ik niet, maar ik wil de lat ook niet te laag leggen. Ik kan ook zeggen dat een top tien het doel is, maar dan zou ik het mezelf te makkelijk maken. Ik ga voor een medaille.”

TS: Ben je extra gemotiveerd om iets moois te laten zien in Tokio, als eerbetoon aan je moeder, of klinkt dat cliché? “Mijn stemming wisselt heel erg. In Hamburg was ze er dit jaar voor het eerst niet bij en op elke hoek heb van het parcours ik wel herinneringen aan haar. Ik was dan ook blij dat dit jaar de race op een andere locatie was, dat maakte het iets minder beladen. In Karlovy Vary zorgde de gedachte aan mijn moeder dat ik toch de finish haalde, ze had niet gewild dat ik had opgegeven. Ik hoop dat de gedachte aan haar me positieve energie geeft in Rio. Mijn moeder was mijn grootste supporter. Zij heeft ook altijd benadrukt dat ik al mijn energie in het nastreven van mijn dromen moest stoppen. Dus dat blijf ik zeker doen.”

TS: Hoe schat je de kansen in voor de teamrelay? “We moeten ons eerst nog zien te kwalificeren. In Hamburg dit jaar, waar we als elfde

Je fysiek lekker voelen. Dat telt mee. Je wilt lekker sporten. En daar kan je geen blessures bij gebruiken. Daarom hebben we speciale vergoedingen voor sporters bij je aanvullende verzekering. Ook profiteer je van een aantrekkelijke korting op je basisverzekering en de aanvullende verzekeringen. Ga naar zk.nl/ntb en ontdek je aanbod.

TRANSITION

AVONTUUR

SWIMRUNNEND DOOR DE NATUUR Tekst Thomas Sijtsma Beeld Olvin van Keeken, Sanne Westerveld

TRANSITION

Wie een swimrun-evenement op Nederlands grondgebied wil doen, moet vooralsnog heel goed op de kalender zoeken. Er is eigenlijk maar één echte wedstrijd, hoog verstopt in het noorden, in Lauwersoog. De sport staat aan de vooravond van een opmars, zo verzekeren de Nederlandse fanatici. “Dit voedt de echte avonturiersgeest.”

et de disciplines van een triathlon zijn verschillende combinaties te maken die weer op zichzelf staande sporten vormen. De duathlon is het meest bekend, fietsen en lopen, perfect voor atleten die al rillingen krijgen bij de gedachte aan een nat pak. Minder populair is de swimrun, eigenlijk de avontuurlijke variant van de veel gebruikelijkere zwemloop. Er zijn duidelijke verschillen, die misschien niet iedereen al kent.

Anders dan zwemloop

Een les in drie delen om te beginnen: het belangrijkste verschil is dat een swimrun uit minimaal drie segmenten bestaat, terwijl de zwemloop klaar is na twee onderdelen. Dus de swimrunner loopt of zwemt in ieder geval twee stukken, maar meestal wisselen de zwemen looponderdelen elkaar in hoog tempo af. Zo bestaat de kans dat de deelnemer van een swimrun-evenement over vijftien kilometer tien keer het water in duikt. De originele swimrun bestaat uit een aaneenschakeling van eilanden waartussen gezwommen wordt en waarover gelopen wordt. Zo snel mogelijk en via de kortste en meest logische route van A naar B. Dus geen ronde met start en finish op dezelfde plek zoals bij veel wedstrijden intussen, vooral vanuit praktisch oogpunt, het geval is. De wedstrijden van een swimrun volbreng je – volgens het originele concept - in duo’s, al staan sommige organisaties tegenwoordig ook eenlingen toe. De duo-insteek is niet alleen een veiligheidskwestie, in de vrije natuur zijn hulpdiensten niet altijd snel beschikbaar en een buddy kan je leven redden, maar geeft ook een extra sociaal en mentaal aspect aan het racen. Het derde verschil ten opzichte van de traditionele zwemloop zit verscholen in de kleding en het materiaal. Swimrunners dragen een wetsuit, vaak met korte mouwen en broekspijpen, en andere materialen die de wedstrijd mogelijk vereenvoudigen. Denk hierbij aan pullbuoys of benendrijvers en paddels. In de schoenkeuze is de deelnemer vrij. Bij zwemlopen is er een

wisselzone waarin deelnemers hun zwemkledij wisselen voor hardloopspullen, zwembrillen achterlaten en de badmuts wisselen voor een pet of zonneklep. Bij een swimrun hebben ze nog nooit van een wisselzone gehoord. Alles wat je gebruikt, draag je mee van start tot finish.

Weddenschap met gevolgen

Geen enkele sport kan zonder een scheppingsverhaal. De triathlon paradeert met de militairen die elkaar na een flinke portie spierballentaal eind jaren ‘70 zwemmend, fietsend en lopend bestreden. De oorsprong van de swimrun ligt in deze eeuw. Net als bij de triathlon is er veel alcohol nodig om op absurde ideeën te komen. De broers Mats en Jesper Andersson kachelen in 2002 op een mooie avond tig biertjes richting de huig met hun vrienden Anders Malm en Janne Lindberg. Het decor is het Zweedse eiland Utö, in de archipel van Stockholm. De alcohol leidt tot borstklopperij, waarna ze een weddenschap afsluiten. Het duo

SWIMRUM LAUWERSOOG

TRANSITION

dat als eerste zwemmend en hardlopend het eiland Sandhamm bereikt, wint. Onderweg zijn er drie restaurants waar een verplichte check-in geldt. Ze spreken bovendien af dat het eerst arriverende duo zoveel mag eten en drinken als ze willen, terwijl het achtervolgende duo de rekening moet betalen. Dat geldt ook voor het hotel waar ze na aankomst in Sandhamm zullen slapen. Het kost ze meer dan 26 uur om de complete afstand over en tussen alle eilanden af te leggen. Het jaar erna herhalen ze de expeditie en de uitslag is hetzelfde. De broers winnen andermaal. In 2005 wordt het idee voorgesteld aan twee Zweedse ondernemers en outdoor-avonturiers, die daarop een klein proefeditie organiseren en overtuigd raken van het concept. Ö-till-ö (Zweeds voor ‘van eiland naar eiland’) is geboren. De route wordt herzien en passend gemaakt om binnen het bestek van een dag afgelegd te kunnen worden. Ze komen na veel gepuzzel uit op 75 kilometer, waarvan 10 zwemmend. Het jaar daarop doen negen duo’s mee, elke editie daarna schrijven meer avonturiers zich in en nadat in 2012 drie andere evenementen worden toegevoegd, beseffen ze dat een nieuwe sport geboren is. De originele Ötillö geldt intussen al jaren als het WK van de swimrunsport. Je moet je kwalificeren om eraan deel te kunnen nemen en er zijn klassementen voor mannenduo’s, vrouwenduo’s en gemengde duo’s.

Magie van het drooglopen

Terug naar Groningen. Vraag aan een willekeurige deelnemer van Swimrun Lauwersoog naar zijn of haar ervaringen en je krijgt een respons van blind enthousiasme. Oosterbeker Bart van der Wal (43) is met drie deelnames op drie wedstrijden ervaringsdeskundige. Hij struikelt nog net niet over zijn eigen woorden. “Ik verbind de charme van deze sport met de magie van jezelf droog lopen”, zegt Van der Wal. “En vervolgens weer afkoelen na het rennen, het sauna-effect. Het lichaam krijgt te maken met veel temperatuurswisselingen. Er is veel afwisseling zonder blokken met standaardafstanden, geen traditionele parcoursen. Het is een echt avontuur omdat je door natuurgebieden banjert. Dit voedt de echte avonturiersgeest.” Sander Berk (41), voormalig professioneel triatleet en swimrunner van het eerste uur, heeft ook in het buitenland al wedstrijden gedaan. De olympiër sluit zich volledig aan bij de woorden van Van der Wal. “Swimrun is een combinatie van alles wat ik leuk vind: natuur, trailrunnen en buiten zwemmen. Ik zag een filmpje voorbij komen van Ötillö en wilde eigenlijk meteen meedoen. Swimruns zijn meer evenementen dan wedstrijden. Tot aan de finish heb ik vaak geen idee waar ik lig in het deelnemersveld en dat maakt ook

niet uit. Je merkt bij andere deelnemers heel erg wat ik ook met trailruns heb. Winnen is minder belangrijk, iedereen doet mee voor de belevenis. Lekker met zijn allen sporten in de natuur. Dat trekt me heel erg aan en past goed bij hoe ik aan het sporten ben. Lang wilde ik als atleet winnen en zo goed mogelijk worden. Maar die tijd heb ik gehad, ik ga niet meer de Olympische Spelen halen.”

Gewoon proberen

De heren noemen de Swimrun Lauwersoog ‘een schitterende wedstrijd’. Bewoordingen die bij Helco van Keeken een glimlach op het gelaat opleveren. In 2020 organiseerde hij met behulp van vele anderen al voor de derde keer de wedstrijd in het Lauwersmeergebied aan de Waddenzee. Interesse genoeg, want tegenwoordig moeten wachtlijsten worden opgemaakt. Er zouden best meer mensen mee kunnen doen, maar Van Keeken wil er in de

Wij laten mensen het Nieuw Robbengat over zwemmen, daar een ronde lopen en dan via een andere route weer door het water terug komen. Dat geeft het gevoel dat ze over een eiland zijn gelopen”

TRANSITION

geest van swimruns geen massa-evenement van maken. Tot vijf jaar geleden had de Groninger nog nooit in het open water gezwommen. Hij wilde met anderen geld inzamelen voor het goede doel (kankeronderzoek) via de Groninger Swim Challenge. Vanuit zijn tuin dook hij het Groningse buitenwater in om te trainen. Twee rondjes van een halve kilometer later klom hij met knallende pijn in zijn schouders uit het water. Zonder enige vorm van zwemtechniek had hij zichzelf voort geworsteld. Schoolkinderen hadden er geen diploma mee behaald en waarschijnlijk zou het Maarten van der Weijden pijn aan de ogen doen. Om het schouderleed te verzachten, werd een westuit aangeschaft. ‘Een shorty, knaloranje van kleur’, zegt Van Keeken. ‘Op de schouders stond swimrun. Op Google vond ik de swimruns in Zweden. Ik liep liever hard dan dat ik zwom en besloot het zelf gewoon eens te proberen. Ik zette een parcours uit achter de dijk, langs weilanden en verschillende keren door het kanaal. Ook bij het lopen droeg ik mijn wetsuit.’

Schoonheid van Lauwersmeer

Verschillende buren hadden aan de vriendin van Van Keeken gevraagd wat de bedoeling was

Het natuurgebied ligt zo hoog in het noorden dat veel sporters er nog nooit zijn geweest. Met deze swimrun laten we de schoonheid ervan zien van deze vertoning. Ze stonden hem allemaal na te wijzen. Met loopschoenen de sloot in en hardlopen met een zwembril op het hoofd, wie deed dat in godsnaam? Zijn vriendin had enigszins beschaamd, en overtuigd van de eindigheid van dit sportproject, haar schouders opgehaald: ‘Ach, hij heeft een nieuwe hobby.’ Misschien tegen de verwachting van zijn vriendin in was Van Keeken, werkzaam in het Universitair Medisch Centrum Groningen, verkocht. Omdat de Stichting 40 Mijl zocht naar meer evenementen werden de krachten gebundeld. Op een half uur rijden lag het

Lauwersmeergebied, een uitstekende locatie voor een swimrun. ‘Onze boot ligt in het Lauwersmeer, dus ik kreeg meteen het gevoel van een thuiswedstrijd. Het Lauwersmeergebied is hartstikke tof, een uitgestrekt natuurgebied met een variëteit aan water en land. Bovendien ligt het ook nog aan de Waddenzee waardoor een swimrun met zowel zoet als zout water tot de mogelijkheden behoorde.’ Net als Van der Wal en Berk is Van Keeken smoorverliefd, op de sport en op de locatie. “De route is van begin tot eind prachtig. Dat proberen we als organisatie ook uit te dragen. Iedereen die helpt, of het nou bij de catering, de inschrijvingen is of een vrijwilliger die de richting wijst, iedereen is betrokken. Iedereen heeft hart voor het Lauwersmeergebied. Deelnemers die al drie keer zijn geweest, zeggen dat ze nog steeds verrast worden. Het natuurgebied ligt zo hoog in het noorden dat veel sporters er nog nooit zijn geweest. Met deze swimrun laten we de schoonheid ervan zien.”

Natuur als obstakel

Over die schoonheid valt niet te twisten. Langs de route van de swimrun, die de afstanden 10 kilometer, 10 mijl en 28 kilometer kent, zijn vier verschillende typen bos te ontwaren. Daarnaast

staat het Lauwersmeergebied bekend om zijn grote biodiversiteit. De oplettende swimrunner kan met een arendsoog aalscholvers, lepelaars, buizerds, wilde zwanen, en grutto’s spotten. Even verderop dartelen konikpaarden en grazen de iets loggere Schotse hooglanders. Van Keeken probeert de deelnemers het gevoel te geven dat ze van A naar B bewegen, volledig in de geest van Ötillö. “Dat is wel een beetje de kern van de sport. Wij laten mensen het Nieuw Robbengat over zwemmen, daar een ronde lopen en dan via een andere route weer door het water terug komen. Dat geeft het gevoel dat ze over een eiland zijn gelopen, maar stiekem is het een uitstulping. Het gebied zelf moet tijdens een swimrun het obstakel zijn, in tegenstelling tot mudraces waar met kunstmatig aangelegde hindernissen wordt gewerkt. Dat is een groot verschil.” Niet alles is in Lauwersoog in steen gebeiteld. Waar swimruns in de basis in duo’s volbracht moeten worden, staat Van Keeken ook eenlingen toe. “Maar we drukken iedereen op het hart goed voor elkaar te zorgen onderweg. Het is bijvoorbeeld verplicht om een fluitje bij je te dragen, zo ben je vindbaar bij een verzwikte enkel in het bos. Dat past in onze filosofie van elkaar helpen. Veel deelnemers stoppen op

Meer swimruns?

Een van de regels van swimruns is dat je andere teams helpt bij pech of tegenslag. Zelfs al lig je eerste of tweede in de wedstrijd bijzondere plekken om beter te kunnen kijken naar al dat pracht. Soms worden groepjes gevormd omdat ze samen door de natuur willen trekken.” Ook Berk, ooit gelauwerd topsporter, waardeert deze instelling onder swimrunners. Beleven voor presteren. “Een van de regels van swimruns is dat je andere teams helpt bij pech of tegenslag. Zelfs al lig je eerste of tweede in de wedstrijd: ook de grootste concurrent sta je te allen tijde bij. Als duo help je elkaar zo goed mogelijk over de afstand, maar eigenlijk geldt dat ook voor de concurrenten.”

Met de populariteit van Lauwersoog en swimruns in België en Duitsland is het in Nederland stiekem uitkijken naar andere wedstrijden. Het Rondje Eilanden telt volgens de experts niet als echte swimrun, omdat het een wedstrijd voor eenlingen is, wetsuits verboden zijn en er ook geen materialen meegenomen mogen worden. “Het maakt mij niet uit, als ze maar worden georganiseerd”, zegt Berk. Genoeg water in Nederland, ook met naastgelegen bossen. De triathlon heeft jarenlang in de lift gezeten en de ironman is voor velen te ver en te heftig. Daartegenover staat de populariteit van trailruns. Buitenzwemmen is ook echt een Nederlandse bezigheid. Dus waarom zijn er niet meer swimruns?” Van der Wal, die ook een facebookgroep bestiert over swimrunning, weet het antwoord op de vraag wat de ultieme swimrun in Nederland is. “Ik heb al een naam: de TV-tas Swimrun, van Den Helder tot Lauwersoog over alle Waddeneilanden. Dat betekent 130 kilometer hardlopen en 15 tot 20 kilometer zwemmen. Wat mij betreft kan het. Ik doe mee in elk geval mee.”

TRANSITION

VOEDING

Allemaal aan de allergie

Heb jij een voedselallergie? Ben je ergens intolerant voor? Weet je eigenlijk het verschil wel tussen die twee? Miriam van Reijen legt het uit. Oorzaken, verschillen, de zin en onzin van testen en hoe je ermee omgaat. Tekst Miriam van Reijen

ls triatleten vragen we heel wat van ons lijf. We zwemmen ons een slag in de rondte, brengen heel wat uren op het zadel door en verwachten dan ook nog dat we een fatsoenlijk stuk (hard) kunnen lopen. Om dit vol te houden worden niet alleen onze spieren, longen en ons hart aan het werk gezet. Ook onze maag en darmen worden – met de inname van energie – behoorlijk op de proef gesteld. Niet zo gek dat het wel eens misgaat. Een opgeblazen gevoel, winderigheid of last van onze darmen. Vrijwel alle triatleten hebben er wel eens last van. Sporters die er vaak of langdurig last van hebben willen nog wel eens gaan twijfelen aan de producten die ze eten. Soms krijg je het idee dat bepaalde producten of voedingsgroepen ervoor zorgen dat je klachten erger worden. Door anders te gaan eten kan je de klachten soms, al dan niet tijdelijk, verminderen. Maar wanneer weet je nu of er echt sprake is van een allergie? Heeft het zin om een (thuis)test te doen? En wat moet je weten voordat je zelf aan het experimenteren gaat? We leggen het je stap voor stap uit. Laat jij uit eigen beweging lactose, gluten, melk of granen liggen? Lees dan vooral verder.

Oorzaken van klachten

Eerst even dit. Maag- en darmproblemen (winderigheid, diarree, obstipatie, een opgeblazen buik) komen veel voor onder triatleten. Maar liefst 80% van de triatleten zegt er regelmatig last van te hebben. Bij de meesten van ons heeft dat niets te maken met een allergie of intolerantie. Maar alles met het feit dat we nu eenmaal een sport doen waarbij we lang onderweg zijn en energie moeten innemen terwijl we ons de longen uit ons lijf fietsen en lopen. Ook wedstrijdspanning is een belangrijke oorzaak van maag- en darmklachten. Spanning kan er namelijk voor zorgen dat onze darmen extra actief worden of juist ‘op slot’ gaan. De reden hiervoor is dat een directe verbinding blijkt te bestaan tussen onze darmen en onze hersenen en stress en spanning directe invloed heeft op de productie van bepaalde stressgerelateerde hormonen, óók in onze darmen. Dé verklaring waarom je voor een wedstrijd (of intensieve

training) bijvoorbeeld diarree kunt krijgen. Heb je te maken met inspanningsgerelateerde maag- en darmklachten dan is er dus niet direct reden om aan te nemen dat dit aan je voeding ligt. Soms kan voeding wél de oorzaak zijn van je klachten maar is er geen sprake van een allergie of intolerantie. Zo kunnen grote hoeveelheden vezels, pittig eten of vetrijke maaltijden zorgen voor een verhoogd risico op klachten. En soms is je lichaam gewoon onvoldoende getraind om (veel) suiker in te nemen tijdens inspanning. Onze maag- en darmen zijn namelijk ook trainbaar. Net zoals onze spieren moeten ze leren om energie op te nemen en te verwerken tijdens inspanning. Oefen je dat nooit en neem je tijdens een wedstrijd ineens liters sportdrank of een flink aantal energiegels, dan liggen maag- en darmklachten op de loer. Tenslotte, zijn er nog een aantal redenen die kunnen zorgen voor maag- en darmklachten. Grote inname van alcohol (binge-drinking), het overslaan van maaltijden óf het juist consumeren van grote maaltijden, strakke kleding, een slechte nachtrust, onregelmatige eetmomenten, te weinig beweging, roken of overgewicht: allemaal factoren die kunnen zorgen voor maag- en darmklachten maar die niet veroorzaakt worden door een allergie of intolerantie. Ons lichaam heeft baat bij – hoe saai het ook klinkt – regelmaat en moderatie. Oftewel: regelmatige, niet al te grote maaltijden op ongeveer dezelfde momenten op de dag.

Andere factoren

Behalve je voeding en andere leefstijlfactoren zijn er nóg een aantal andere zaken die bij kunnen dragen aan maag- en darmklachten. Zo kunnen reizigersdiarree, het (langdurig) gebruik van antibiotica (en de daarmee gepaarde afname van gezonde darmbacteriën) of ondervoeding (eventueel in combinatie met een eetstoornis) ook zorgen voor problemen. In de meeste gevallen zijn deze processen omkeerbaar. Wanneer je lichaam herstelt, je bacteriën weer worden gevoed en je lichaam gewend raakt aan meer voeding zullen ook de klachten verdwijnen. In zulke situaties is het extra belangrijk om geen voedingsgroepen

Wat is een allergie? Bij een voedselallergie

genen genoemd. Er zijn

schaal- en weekdieren,

mels) of aanwezig zijn in

eet je iets waarvan je

maar liefst 120 etens-

eieren, vis, aardnoten

cosmetica, in schoon-

lichaam denkt dat het

waren die een allergie

(pinda), soja, melk noten,

maakmiddelen en in

schadelijk is. Je lichaam

kunnen veroorzaken. De

selderij, mosterd, se-

rubber. Bij een allergie

gaat vervolgens anti-

belangrijkste veertien

samzaad, zwaveldioxi-

moet je het eiwit waar je

stoffen (IgE, IgG en IgM)

moeten vetgedrukt

de en sulfieten (in hoge

allergisch voor bent vol-

maken tegen de eiwitten

worden op de ingrediën-

concentraties) en lupine.

ledig vermijden. Het kan

die in het product voor-

tenlijst van een product.

Allergenen kunnen zich

wel zijn dat je er na een

komen. De eiwitten die

Dit zijn glutenbevatten-

overigens ook in de lucht

tijdje overheen groeit en

een allergie kunnen ver-

de granen (zoals tarwe,

bevinden (zoals pollen,

je het product weer zon-

oorzaken worden aller-

rogge, gerst, haver),

huisstofmijt of schim-

der klachten kan eten.

TRANSITION

Wat is een voedselintolerantie? Een voedselintolerantie

wachten. Mensen met

het enzym aldolase niet

tenallergie wat niets te

kan dezelfde klachten

een lactose-intolerantie

aanmaken. Bij gluten-in-

maken heeft met coelia-

geven als een allergie

zijn bijvoorbeeld niet

tolerantie (coeliakie)

kie. Bij een intolerantie

maar is eigenlijk heel

in staat om lactose af

is het minder duide-

kan je soms wel kleine

iets anders. Bij een

te breken omdat ze het

lijk. Hier kan er sprake

hoeveelheden tolereren.

intolerantie speelt ons

enzym lactase missen.

zijn van een allergie

Zo kunnen mensen met

immuunsysteem geen

Of iemand met een fruc-

gecombineerd met een

een lactose-intolerantie

rol maar reageert het

tose-intolerantie is niet

intolerantie. Daarnaast

soms wel yoghurt of gei-

lichaam anders op een

in staat vruchtensuiker

kan er ook nog sprake

tenmelk eten omdat dit

stof dan we zouden ver-

af te breken omdat ze

zijn van een officiële glu-

minder lactose bevat.

van je menu te schrappen. Door een grote variatie aan producten te eten zal je lichaam juist gebruik kunnen maken van alle goede eigenschappen én weer wennen aan een gezond eetpatroon.

Hoe weet je het?

De klachten van een allergie of intolerantie lijken veel op elkaar. Bij een allergie treedt de reactie meestal binnen een paar minuten tot twee uur na inname op. Voorbeelden van klachten zijn jeuk, een loopneus, opgezwollen ogen, benauwdheid, darmklachten, eczeem of duizeligheid. In ernstige gevallen kan er ook anafylaxie optreden: een gevaarlijke, zeldzame allergie waarbij er longen/of hartproblemen optreden. Dit komt het vaakst vorm bij een allergie voor pinda’s of noten. Bij een intolerantie worden er geen antistoffen geproduceerd. Het heeft dan dus ook geen zin om hiervoor een allergietest te doen. En een allergietest kan dus ook niet aantonen dat je ergens intolerant voor bent.

Waarom een zelftest geen zin heeft

Op internet zijn tegenwoordig tal van zelftesten verkrijgbaar om te kijken of je een allergie hebt. Om te begrijpen waarom een zelftest geen zin heeft, moet je eerst weten hoe een allergie ontstaat. Wanneer schadelijke stoffen ons lichaam binnendringen gaat het lichaam antistoffen produceren. Deze noemen we immunoglobulines en ze zijn er in vijf varianten: IgA, IgD, IgE, IgG, en IgM. De variant die betrokken is bij het herkennen van allergenen (de eiwitten die een allergie veroorzaken) is IgE. Deze hecht zich aan cellen in ons lichaam (we noemen die mestcellen). Komt er een allergeen ons lichaam binnen dan krijgt de mestcel een signaal en gaat deze kapot. Er komen dan stoffen vrij (zoals histamine) die de allergische reactie veroorzaken. De testen die je online kunt kopen (zoals IgG4-testen, antilichaamonderzoeken, H-analyse, elektrodermale testen, imupro testen, vegatesten, haaranalyses, kinesiologie, bioresonantieonderzoek of cytotoxische testen) meten IgG. Dit is de antistof die het meest voorkomt in ons lichaam. Als we een maaltijd hebben gegeten is het normaal dat er kleine deeltjes, onverteerde eiwitten via onze darmen in bijvoorbeeld ons bloed komen. Het lichaam ziet ze dan als allergenen en

zal wat IgG produceren. We merken hier niets van en krijgen dus ook geen allergische reactie (zoals bij de productie van IgE). Een test die IgG (of een vorm daarvan IgG4) meet na het eten van bepaalde voedingsmiddelen zegt niets over je gevoeligheid voor dit product. Veel thuistesten beloven dat er na het opsturen van wat bloed (met een prikje) gekeken wordt hoe je reageert op soms wel 100 verschillende etenswaren. De etenswaren die een grote IgG reactie laten zien zou je vervolgens moeten vermijden. De wetenschap zegt echter iets anders: een IgG reactie op een product is juist een normale reactie op de blootstelling aan het eten ervan en zorgt er juist voor dat je een product kunt én blijft tolereren. Zou je dit product vervolgens volledig vermijden dan kan het zijn dat er juist een intolerantie ontstaat.

Laat geen voedingsgroepen onnodig staan

Als er daadwerkelijk sprake is van een allergie of intolerantie is het goed om kritisch naar je voeding te kijken en zal je misschien bepaalde producten moeten laten staan. Maar pas op met het weglaten van (veel) producten. Niet alleen kan het compleet vermijden van een product er juist voor zogen dat je een intolerantie ontwikkelt. Ook kan het schrappen van bijvoorbeeld alle zuivel, alle gluten of tarwehoudende producten onnodig zorgen voor tekorten in je voeding. Producten die wél gluten bevatten zijn bijvoorbeeld vaker rijk aan vezels, vitaminen en mineralen dan producten die geen gluten bevatten. Ook kan zuivel belangrijke stoffen leveren die minder of niet aanwezig zijn in plantaardige vervangers.

Over de auteur Miriam van Reijen (1983) is professioneel triatlete en duatlete. Naast het trainen heeft van Reijen haar eigen bedrijf, waarmee ze presentaties verzorgt over voeding, hardlopen en training en schreef ze het Hardloperskookboek (deel 1 & 2). In 2019 promoveerde ze aan het aan het Amsterdam UMC. Miriam woont, werkt en traint in Amsterdam.

TRANSITION

Lustrumjaar in

lockdown

MEETRAINER

Zwemmen, fietsen, lopen en misschien nog wat kracht of yoga… je kunt het allemaal op eigen houtje doen of je aansluiten bij een vereniging. Met ruim 130 triathlonclubs in Nederland zit er vast één bij jou in de buurt. Op zoek naar de voordelen van het verenigingsleven neemt Transition dit keer een virtueel kijkje bij GVAV Rapiditas Triathlon Groningen. De landelijke coronamaatregelen zijn nog in gang en een bezoek aan een clubtraining is niet verantwoord. Bellen dus met de Groningse leden! .

Tekst Kim van ’t Verlaat Beeld: GVAV Rapiditas

Gedeeltelijke lockdown

Op het moment van schrijven is er in Nederland sprake van een gedeeltelijke lockdown. Voor de tweede keer dit jaar zijn de zwembaden in ons land gesloten. De Groningse vereniging gaat creatief om met zowel de eerste als tweede lockdown. Er is een document met alle trainingen voor als je er niet bij kunt zijn, in combinatie met een inschrijfsysteem voor wie wel wil aansluiten. Elke zondag kunnen de leden aangeven welke trainingen zij willen meedoen volgens het principe ‘vol is vol’. En dat is soms wel moeilijk, geeft trainingscoördinator Jacob Veenstra aan: “De trainingen zijn erg snel vol. Dat is vervelend, maar een loting is ook niet alles.” Van de twee populaire trainingen – op de woensdag en zaterdag – moet er gekozen worden tussen één van de twee. Op beide dagen zijn er twee trainingen

Karla Schipper (41)

‘Ik vond de triathlonsport maar idioot’ Na een paar drukke dagen voor de vereniging weet Karla tijd te vinden voor een belletje. Na het veranderen van de maatregelen wordt er snel geschakeld en moeten trainingen opnieuw aangepast worden. Karla: “En we houden alle regels aan van de bonden. Dat vergt tijd. Jacob heeft er een dagtaak aan gekregen.” Ze kwam bij de vereniging omdat Jacob als looptrainer zijn triathlonverhalen deelde. “Ik vond de triathlonsport maar idioot. Ik werkte toen veel, maar leverde steeds meer tijd in om te kunnen sporten. Inmiddels doe ik hele triathlons, ben ik teamcaptain van het 1eDivisie-team en heb ik de taak van penningmeester op me genomen.” En ze is dus ook succesvol triatleet, “Ja, ik won vorig jaar de Frysman. Een waanzinnige wedstrijd met een goede sfeer.” Dat ze niet de enige is die de wedstrijden dit seizoen mist, merkte ze in augustus. Karla: “We konden uiteindelijk onze clubkampioenschappen toch door laten gaan. Net toen het weer mocht stonden we met heel veel leden aan de start.” De onderdelen worden altijd al opgedeeld, maar nu kwam dat mooi uit vanwege de maatregelen. Karla: “En de opkomst was groter dan ooit tevoren. Normaal heeft iedereen al wedstrijden, maar nu was dit de enige wedstrijd op dat moment.” Zelf deed ze nog mee in Almere en Ouderkerk, beiden onder stormachtige weersomstandigheden: “Maar ik hoop dat we volgend seizoen gewoon weer wat wedstrijdjes kunnen doen.”

Wim Veenema (49)

‘We hadden Algemene Ledenvergadering in een kerk’ Wim kwam door een terugkomende rugblessure in de triathlonsport terecht. In Noorwegen deed hij eerder een lange fietstocht en zijn vriend zag hem ook al lopen en zwemmen. Wim: “Voor mijn werk reis ik vaak naar het buitenland. Loopschoenen en een zwembroek zijn zo ingepakt.” Veel wedstrijden doet hij niet, maar de Tri-Ambla XTERRA op Ameland staat altijd op de kalender. “Het mooiste aan de vereniging vind ik de initiatieven vanuit de leden en commissies. Er worden erg leuke activiteiten georganiseerd. Volgend jaar staat de Grunman, een hele triathlon met 15 kilometer (in plaats van de marathon) hardlopen gepland. Normaal zou ik de hele afstand niet doen vanwege de hoge loopbelasting, maar nu wordt het wel interessant. Er is écht voor iedereen iets.” Wim lacht: “En we hadden onze ledenvergadering zelfs in een kerk.” De bestuursleden namen plaats in de kerk, en online konden leden aansluiten. Wim: “Buiten de kerk was een begraafplaats voor mensen die overleden zijn aan de pest. Hoe bizar dat wij er nu zaten vanwege het coronavirus.” En of de sfeer in de groep veranderd is door de vele maatregelen? Wim: “Ik moet zeggen dat het me niet opgevallen is, dus dat lijkt me een goed teken.” Dat er stiekem voordelen zijn beaamt Wim: “We zijn met minder atleten op de training en dus is er nog meer aandacht voor elk lid.”

achter elkaar, die altijd goed bezet zijn. Jacob: “En met zwemmen moeten we soms ook leden teleurstellen. Normaal ligt er 50 man in het water, op een gegeven moment mochten dat er niet meer dan 16 zijn.”Dat er überhaupt nog getraind kan worden is volgens hem dan ook het belangrijkste: “Natuurlijk is het gezellig om achteraf in de kantine na te praten en koffie te drinken. Dat missen we absoluut. Aan de andere kanten wil de triatleet kunnen trainen, en dat heeft dan de boventoon. We zwemmen, fietsen en schaatsen dus door, ook al is dit in groepjes van twee, vier, of wellicht alleen. Zolang de maatregelen dit toestaan, natuurlijk.”

Lustrumjaar

Het is behelpen met de huidige maatregelen, maar het enthousiasme onder de leden overheerst. Daarbij viert de vereniging ook haar 35-jarig bestaan dit jaar en de timing met COVID-19 is dan ook verre van ideaal. Een gala en pubquiz werden al verschoven naar volgend jaar, maar toen de mogelijkheid er was kwam de lustrumcommissie tóch met een activiteit: een Adventure Run. Het werd een groot succes met 70 deelnemers en 15 vrijwilligers. In duo’s, en dus coronaveilig, werd deze run afgelegd. Hardlopen, fietsen, kanovaren, boogschieten, je kunt het zo gek niet bedenken of de GVAV’ers hebben het gedaan. Tien jaar geleden werden al de Noorderrondritten (Groningse variant Elfstedentocht) gereden en vijf jaar geleden organiseerde de commissie een full-moontriathlon. Echt waar, ’s nachts een triathlon afleggen. Mooie initiatieven dus vanuit deze levendige triathlonvereniging.

GVAV Rapiditas Groningen Sinds: 1985 Ledenaantal: 235 leden Vrouwen: 37% Mannen: 63% Trainingen: 8 x per week Meer info: gvavtriathlon.nl

TRANSITION

Stadstriathlon Weert 2015. Schuiteman 2eDivisie. 750 meter zwemmen. Beeld: Teamcompetities Triathlon/Cornelis Scheltinga

E YES ON TARGET. OPLET TEN VOOR WAT KOMEN GA AT. DE BOEI RONDEN, ZICHT OP DE HAVEN. ALTIJD VOORWA ARTS IS WA AR WE NA AR OP ZOEK ZIJN.

SEE YOU NEXT YEAR! ALMERE.TRIATHLON.ORG

3 - 12 SEPTEMBER 2021 SPRINT DUATHLON | STANDARD DUATHLON CROSS TRIATHLON | AQUATHLON | AQUABIKE LONG DISTANCE TRIATHLON ITU

World Championships Almere - Amsterdam

2021

TRI HLMRMEER 16 MEI TRI NIJMEGEN 5 JUNI TRI GRAND PRIX ZANDVOORT 13 JUNI TRI AMSTERDAM 20 JUNI TRI ROTTERDAM 11 JULI TRI OUDERKERK 21 AUGUSTUS TRI BOSBAAN 25 SEPTEMBER

TRI HARD Series is dÃ© nationale triathloncompetitie van Nederland. Extra mooi: als je aan drie wedstrijden in 2021 meedoet, doe je automatisch mee in de TRI HARD Competitie, waarin je binnen jouw Age Group mooie prijzen kunt winnen.

Transition #27

Articles inside

HORMOONPOWER