EEN UIT GAVE VAN
V EEN EN DA A L
IN TERV IEW
REGEN, REGEN, REGEN
YVONNE VAN VLERKEN
NK en Eredivisie
Doorgaan
17 2018
K EN N ISM A K ING
N EX T STEP
VERDER DAN ENDURO
ZWEM TRAINING
XL
Smart Paddle
WINTERTRIATLON WEISSENSEE 2019 Ook dit jaar zal de AEW, de organisatie achter de Alternatieve Elfstedentocht, weer een wintertriatlon organiseren op de Weissensee. Op zondag 27 januari mogen de atleten om 10.30 uur van start om 5 kilometer hard te lopen op sneeuw, 12 kilometer te schaatsen op natuurijs om vervolgens 8 kilometer over de loipes (skating of klassiek) af te leggen. De wedstrijd is open voor iedereen die zich wil meten met anderen tijdens een wintertriatlon. De categorieĂŤn zijn solo dames, solo heren en teams van drie. De prijzen worden verdeeld over de beste drie dames, heren en teams. Verder is er nog een tombola. Inschrijven kan vanaf oktober op
www.weissensee.nl, waar ook meer informatie te vinden is.
3
INHOUD 06 14 16 26 32 34
Veenendaal
Column: Versus
Yvonne van Vlerken
E nduro
Wisselzone
Voeding
COLOFON TRANSITION is het officiële magazine van de Nederlandse Triathlon Bond (NTB) met daarin aandacht voor triathlon, duathlon en andere combiduursporten. De Nederlandse Triathlon Bond stelt zich ten doel de beoefening en het organiseren van multidisciplinaire duursporten te bevorderen en de belangen van de bij haar aangesloten leden (verenigingen, wedstrijdorganisaties, individuele leden) te behartigen. De NTB is aangesloten bij NOC*NSF, ETU en ITU. Transition magazine verschijnt zes keer per jaar. Het volgende nummer verschijnt in week 48. — 2018.
38 40 46 48 52 58
Wisselzone
Next step zwemmen
Werkplek
4 0 jaar Kona
Kim Hittinger
60 64 66 68 74
Circular Cycling
Wisselzone
Tokyo Calling
D e Cevennen
Finish
S potlight
Uitgever Nederlandse Triathlon Bond Hoofdredactie Martijn Keijsers T 06 – 48 93 18 21 E martijn@transition.nl Eindredactie Nederlandse Triathlon Bond Medewerkers Jeroen Boot, Christie Brouwer (eindredactie), Marcia Jansen, Martijn Keijsers, Marc van der Kort (fotografie), Mirko Meerwaldt, Miriam van Reijen, Ilona Rullens Art-direction & vormgeving Totenmetontwerpen.nl Jeroen Boot Mirko Meerwaldt Ilona Rullens Aan dit nummer werkten mee Tekst: Jeroen Kreule, Jeannet Pennings, Thomas Sijtsma Beeld: Wagner Araujo, Joyce Bongers, Tim Buitenhuis, Laura Graphies, Cronin Hill Photography, Kim Hittinger, Ingo Kutsche, André Kwakernaat, Mirjam Riemens, Casper Rila, Haute Route, RTC Den Haag, Lennaert Ruinen,
Thomas Sijtsma, Breca Swimrun, UTMB - Pascal Tournaire, Kim van ’t Verlaat, Renée Witteveen Cover Fietsen in de regen bij het NK OD in Veenendaal – Kim van ’t Verlaat Advertenties, verspreiding en druk Ying Media bv Zwarteweg 3 / 8603 AA Sneek T 06 – 10042999 E info@yingmedia.nl Abonnementen Leden van de Nederlandse Triathlon Bond krijgen Transition magazine zes keer per jaar gratis toegestuurd. Niet-leden betalen voor een los jaarabonnement € 37,-. Abonnees in het buitenland hebben de keuze tussen een digitale Transition (€ 37,- per jaar) of een gedrukt magazine thuisgestuurd krijgen (€ 70,30, inclusief verzendkosten). Jaarabonnementen worden tot wederopzegging aangegaan.
Opzegging van een abonnement kan tot uiterlijk 1 december van het lopende abonnementsjaar, daarna wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Adreswijzigingen dienen uiterlijk een maand voor het verschijnen van de eerstvolgende uitgave van Transition magazine te worden doorgegeven. Dit kan door een e-mail te sturen naar: info@triathlonbond.nl Of per post naar: NTB, Papendallaan 49 6816 VD, Arnhem. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd door middel van druk, digitaal of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.
4
TRANSITION
FIT TER A AN
Iemand die stiekem intussen toch ook bijna tot de fitteranen gerekend mag gaan worden is Yvonne van Vlerken. Yvonne en ik kennen elkaar al heel lang, dus hopelijk vergeeft ze het me als ik haar voor deze ene keer de ‘grand old dame’ van onze vaderlandse triathlonsport noem. Feit is dat ze nog altijd bij de snelste atletes ter wereld hoort en dat geen enkele andere vrouw vaker een finishtijd onder de negen uur noteerde dan ‘Vonsy’. En ze stopt voorlopig nog niet. Marcia Jansen had een vrolijk gesprek met de energieke Van Vlerken. Intussen geldt voor mij dat alles wat bijdraagt aan de missie fit ouder worden ineens met een andere bril bekeken wordt. Ultra voor gekkies? Welnee, als het je fit houdt en fris omdat je nieuwe uitdagingen tegemoet gaat, waarom dan niet? We gaan voor jou op verkenning in de ultra-
scene, enduro-wereld of welk etiket je er maar op wilt plakken. In deze editie trappen we af met een verkenning van het landschap en geven we je alvast een paar tips voor events die je niet mag missen. Beter zwemmen is ook al zo’n lekker topic op dat vlak. Jeannet Pennings liet haar slag compleet doormeten en kwam tot mooie nieuwe inzichten. De techniek staat voor niets. Of dat voor jouw zwemtechniek ook geldt, daar mag je zelf over oordelen. Natuurlijk hebben we ook weer een paar lekkere leesverhalen voor je. Thomas Sijtsma toog naar de Cévennen, bekend van Tim Krabbé’s klassieker De Renner en ontdekte het onbekendste bekende fietsgebied van Frankrijk voor je. We stelden ons voor dat Julie Moss nooit over de streep gekropen was tijdens de Ironman van 1981, vastgelegd door tv-camera’s en wereldwijd uitgezonden. Hoe zou de sport er dan vandaag uitzien? En als je aan duurzaamheid denkt, dan mag je ook ‘circulaire economie’ denken. Bij Circular Cycling weten ze daar alles van. Jeroen Kreule vertelt hoe deze start-up te werk gaat. Met prijsvraag! Deze fitteraan had één fiets teveel in de schuur staan. Straks kan die van jou zijn. Help je mij daarmee om ook na mijn veertigste aan het sporten te blijven? Samen de fiets op. Ik heb nog wel een verhaal voor onderweg. Veel leesplezier! Martijn Keijsers Hoofdredacteur
Beeld André Kwakernaat
N
og ben ik jonger dan het gemiddelde NTB-lid, maar dat duurt niet heel lang meer. Gelukkig verjongt het ledenbestand de laatste jaren en helaas schuif ik met de jaren op in de rangen. Over enkele weken komt het moment dat ik 40 kaarsjes uit mag blazen. Sinds dit jaar hoor ik dan ook bij het gilde der masters. Veteranen, zeiden we vroeger. Vette hanen, zeiden mijn ouders over het veteranenelftal van de lokale volleybalclub. Ik zou zelf geloof ik ‘fitteranen’ zeggen. Ergens in de afgelopen jaren is het idee dat ik graag zo fit mogelijk oud(er) wil worden steeds prominenter aanwezig geraakt. Sporten omdat het leuk is, lekker is en omdat het de oude(re) dag ook leuker en lekkerder maakt. Of houdt.
5
6
TRANSITION
Veenendaal
REGENDAG
7
8
TRANSITION
NA EEN ZOMER VOL DORRE HITTE EN ZONNESTRALEND TRIATHLONWEER, GINGEN DE HEMELSLUIZEN BOVEN VEENENDAAL OPEN, PRECIES OP DE DAG VAN DE ZESENDERTIGSTE TRIATHLON. HET WERD EEN KLETSNATTE EDITIE VAN HET NK OLYMPISCHE AFSTAND EN DE EREDIVISIE. HARDE OMSTANDIGHEDEN EN SCHITTERENDE BEELDEN. TEAMCOMPETITIES
Beeld Kim van ‘t Verlaat & Renée Witteveen
Jassen aan, petten op, hou je warm voor de start. De surfvijver is warm genoeg, dus wetsuits zijn niet toegestaan. Afkoeling ligt al op de loer tijdens het voorstellen van de atleten. Wie kan er omgaan met de kou? Wie laat het natte gladde wegdek niet in het hoofd kruipen als spelbreker? De jongens en meiden van het subtropische format hebben hun kansen gehad. Vandaag is het aan de ijsberen, de regendansers en de koele kikkers.
9
10
TRANSITION
11
TUSSEN APRIL EN AUGUSTUS WERD ER GEEN REGENBUI GEVOELD TIJDENS DE TEAMCOMPETITIES. NU WORDT HET EEN OUDERWETS NEDERLANDS WATERBALLET. GELUKKIG KOMT DE ZON TUSSENDOOR ZORGEN VOOR BROODNODIGE WARMTE EN NOG FRAAIERE PLAATJES.
Jorik van Egdom doet in eigen huis wat iedereen van hem verwacht. Hij dicteert de wedstrijd en prolongeert zijn NKtitel. De Veenendaler is bezig aan een sterke zomer en besloot pas in de week van de wedstrijd om ook het nationale kampioenschap mee te pakken. Fijn voor het thuispubliek, mooi voor het plaatje. Marco Akershoek pakt het zilver, voor Jardy van den Heuvel. Die kan de jonge Niek Heldoorn nog net van zich af houden. In de Eredivisie gaat de winst, voor het eerst, naar de mannen van TC Twente uit Enschede. Ze zorgen daarmee voor een unicum, want na de winst van de Twentse vrouwen is het enkel groen en zwart op het hoogste teampodium. Nooit eerder won een club in de Eredivisie bij de mannen én de vrouwen.
12
TRANSITION
13
Het werd ook de dag van Jony Heerink. Eindelijk. Niemand wint zo vaak netniet als de Amersfoortse Hellas-atlete. Het had een quizvraag kunnen zijn. Hoe vaak werd Heerink vierde op een NK? Allemaal niet meer relevant. Deze titel is binnen. De favoriet geachte Sarissa de Vries werd tweede, voor Marije Dankelman. Het seizoen van Heerink krijgt daarmee, na een top-10 in Holten, deelname aan het WK duathlon en het EK triathlon, en een start in de World Cup in Lausanne een verdiend gouden randje. Hoeveel clubatletes met twee banen doen haar dit na?
14
TRANSITION
F
risse jongens en meiden, ogend alsof het Grote Afzien nauwelijks moeite kost als je maar het juiste blikje, potje, gelletje open trekt, de juiste benzine tankt of de laatste gadgets gebruikt die in een volgend seizoen weer vervangen worden door nog laatstere gadgets, ze zijn alomtegenwoordig. Geef me spullen en ik ben je billboard. Geef me geld en ik ben je marionet. Mijn etalage is zo groot als het aantal logo’s dat ik op mijn kleding of mijn site te vergeven heb. Is dat de manier waarop professionele sport bedreven moet worden?
A
ls je langs het parcours van willekeurig welke triatlon gaat staan, dan zie je naast verbeten gezichten en een hoop mooie sportuitrusting een waar bombardement aan sponsoruitingen op de kleding van de deelnemers. Van belastingadviseurs tot veevoerhandelaren en de lokale slijterij, ze ondersteunen met zijn allen een legioen aan sporters. Naast de uitrusting van de sporter is het dorp of het recreatiegebied, het toneel voor deze sportieve dag, aangekleed met banners en vlaggen van nog eens een paar belangrijke mede-mogelijk-makers. Als je de streep heb gehaald wacht er naast eeuwige roem met enig geluk een veelal foeilelijk finisher shirt op je. Naast het woord FINISHER in koeienletters (ere wie ere toekomt) is het een prikbord voor nog eens wat meer logo’s.
Als sponsoring een match moet zijn tussen waarden en waarde van beide partijen, wil je dan geassocieerd worden met bedrijven die producten verkopen waar je onmogelijk achter kunt staan? Waar ligt de grens? Je laten sponsoren door fabrikanten van wapentuig kun je niet mee thuiskomen. Sigaretten? De gezonde roker is al jaren (uit) gestorven. Alcohol? Dat is op zijn minst de nieuwe sigaret. En anders is een suikerhoudend drankje met cafeïne dat wel. Of het (sport)kledingmerk dat kinderhandjes inzet in de productie? De autofabrikant die sjoemelt met milieugegevens? De supermarkt die plofkippen verkoopt? Wie blijft er over, wie is van onbesproken gedrag? En hoe weet de sponsor op zijn beurt of jij een fair player bent?
SPONSORPARTNERS IN CRIME
Niet gek natuurlijk, al die uitingen in amateursport, want goed voorbeeld doet immers volgen. Zet de tv aan of open je tijdlijn op willekeurig welk social media kanaal en je ziet een peloton met reclame-uitingen van kliklaminaat tot oligarchen en fabrikanten van landbouwmachines tot espresso-apparaten door het Spaanse landschap trekken in de Vuelta. Voetballers of darters wijzen trots naar hun borst wanneer er gescoord wordt. Behalve de clubkleuren of de bierbuik valt dan toch vaak de wat kleurloze sponsor toch nog op. Enige dankbaarheid is uiteraard op zijn plek voor de veelal financiële bijdrage die deze partners van de sport(ers) leveren, al lijkt de keuze voor deze partners op zijn minst wat willekeurig. De sport en haar sporters hebben doelen en iedereen (en in sommige gevallen alles) die het doel dichterbij brengt is welkom. Zou echter de keuze voor een partner of sponsor niet in de eerste plaats vanuit de inhoud moeten worden gemaakt, met de vraag passen wij bij elkaar? Voegen we beiden waarde toe aan elkaar? Zo niet, dan is er geen match. Een geweten hebben kost – ons allemaal – geld. Hopelijk weten we dan wél een fraai shirt op ons wachten na de finish.
Een daad stellen ten koste van je portemonnee, dat lijkt een luxe die je je alleen als amateur kunt permitteren. Je werkgever is immers je grootste sponsor. Ben je professional, of heb je een wedstrijd, een vereniging of een bond te runnen, dan is de vrijheid van keuze een schier onbetaalbaar luxegoed. Dan betaal je de rekening uiteindelijk zelf en daar zit je dan, met je normen en waarden en je voorbeeldgedrag waar niemand nog kennis van kan nemen als je events niet doorgaan of je selectie niet op trainingskamp kan. Aan de andere kant ben je op die manier dan misschien wel een aantrekkelijke partner voor partijen die net als jij een ideaal nastreven. Als er ergens een deur dichtgaat…
MEER DA RACEFIETSENN 200 EN MTB OP VOORRAA D!
DÉ SPECIALIST IN
RACEFIETSEN EN MOUNTAINBIKES! Wij zijn dealer van ondermeer: Cannondale, Colnago, Cube, Bianchi, Giant, Fuji en De Rosa. Voor beginner tot ‘crack’ een passende fiets! RUIM 750 M2 FIETSKEUZE!
JOU
Haskerutgongen 7 - Oudehaske Tel: 0513 677234 • info@haicobouma.nl
RE
OUDEHASKE
KIJK OOK OP: WWW.HAICOBOUMA.NL
HEE
N
VEE
REN
22 A7/E
016
TRANSITION
DROOMLEVEN
NOOIT AAN STOPPEN GEDACHT
Tekst Marcia Jansen Beeld Ingo Kutsche
ZE MAG DAN INTUSSEN 39 JAAR ZIJN, MAAR YVONNE VAN VLERKEN IS NOG LANG NIET VERSLETEN. EN DUS BLIJFT ZE OVERAL TER WERELD RACES DOEN WAAR ZE VLINDERS VAN IN HAAR BUIK KRIJGT. ZO LANG HET LIJF BLIJFT MEEWERKEN, WIL ZE BLIJVEN GENIETEN VAN DE TRIATHLONSPORT.
017
018
TRANSITION
E
en interview met Yvonne van Vlerken is altijd een feestje. Ze is vrolijk en openhartig, zelfs als het even niet meezit. Zoals in de Ironman Maastricht, waarin ze verrassend het onderspit moest delven tegen Els Visser. “Het lichaam werkte helaas niet mee”, vertelt ze thuis bij haar ouders in Krimpen aan de Lek, waar ze zich in de dagen na Maastricht lekker in de watten laat leggen. “Ik heb eigenlijk nooit wat, ben nooit geblesseerd, maar tijdens het lopen heb ik echt lopen huilen van de pijn in mijn rug.”
GELD NIET HET BEL ANGRIJKSTE
Hetzelfde overkwam haar vijf weken eerder in de Challenge Roth – de klassieker die ze in 2007, 2008 en 2015 op haar naam schreef. “In de week voor Maastricht ben ik in Nederland naar mijn manueel therapeut geweest en hij heeft me weer helemaal rechtgezet, maar tijdens het lopen ging het helemaal mis. Natuurlijk is het ontzettend jammer dat zoiets gebeurt, want ik wilde echt heel graag winnen, maar ik ben er wel trots op dat ik de wedstrijd heb uitgelopen. Deze race ga ik niet snel vergeten. Het was echt op het randje, maar uitstappen doe ik alleen als het echt niet anders kan. Daar krijg je na afloop altijd spijt van. En een tweede plek in een Ironman in eigen land is natuurlijk nog steeds heel mooi en de moeite waard om voor te knokken.” Het tekent het karakter van de 39-jarige Van Vlerken, die meteen ook maar even winnares Els Visser prijst. “Als ik dan toch van iemand moet verliezen, dan van haar. Els is naar Australië gegaan om daar een half jaar te trainen en ze heeft zich helemaal op deze wedstrijd gefocust. Ik ben super happy voor haar en er valt meteen ook een beetje een druk van mijn schouders. Na het stoppen van Mariska Kramer, Heleen bij de Vaate en
Uitstappen doe ik alleen als het echt niet anders kan. Daar krijg je na af loop altijd spijt van. En een tweede plek in een Ironman in eigen land is natuurlijk nog steeds heel mooi en de moeite waard om voor te knokken.”
Mirjam Weerd, heb ik jarenlang de Nederlandse eer alleen hoog moeten houden op de lange afstand. Gelukkig lijkt met Els, Sarissa de Vries, Pleuni Hooijman en Tessa Kortekaas nu de opvolging klaar te staan.” De Ironman Maastricht was alweer de 41e hele triathlon voor Van Vlerken, die in 2005 haar eerste triathlon over de lange afstand deed. Maar liefst vijftien keer, waarmee ze recordhouder is, finishte ze binnen de negen uur. De in Krimpen aan de Lek geboren maar in Oostenrijk woonachtige triatlete, houdt er van om aan veel wedstrijden mee te doen en dat doet ze niet alleen voor het prijzengeld.
“Als je er minder doet, kun je ook beter pieken en meer wedstrijden winnen, dus ik weet niet of ik er onderaan de streep uiteindelijk ook meer aan verdien. Geld is niet mijn belangrijkste drijfveer. Ik vind het gewoon superleuk om veel wedstrijden te doen. Ik kijk nu alweer uit naar de volgende race waarin ik kan knallen.”
OOK NOG EVEN TROUWEN
Van Vlerken start ieder jaar gemiddeld in vijf hele triathlons, tien halve triathlons en daarnaast in nog een handvol wedstrijden over de olympische afstand. En in 99 procent van die wedstrijden staat ze ook nog eens op het podium. Wie denkt dat voor dat iemand met
019
zoveel wedstrijdervaring een hele triathlon inmiddels een routine is geworden, heeft het mis. “Ik ben nog steeds voor iedere wedstrijd super gespannen, sta ik een half uur voor de start van onder tot boven helemaal te rillen. Ik heb dan ook het liefst op de wedstrijddag iemand in de buurt die veel voor me bekent, zoals in Maastricht mijn beste vriendin Joyce, die me dan even vasthoudt en precies de juiste dingen tegen me zegt. Maar zodra het startschot klinkt, zijn die zenuwen ook meteen weer weg.” Ondanks haar drukke wedstrijdschema vond Van Vlerken ook nog de tijd om midden in het seizoen met haar grote liefde Per Bittner te trouwen. “Ik had eigenlijk het idee om in de
winter de bruiloft bij vrienden van Tri Sports op Lanzarote te vieren. Lekker rustig buiten het seizoen, want het is er toch altijd mooi weer en vrienden en familie zouden we dan laten invliegen”, vertelt ze. “Totdat Per bekende dat hij graag zijn opa en oma en zijn vrienden uit Duitsland erbij wilde hebben. Ik wilde graag mooi weer tijdens de bruiloft, dus zat er niets anders op dan in de zomer te trouwen.” Tussen de wedstrijden en de trainingen door, regelde ze de bruiloft helemaal zelf. Tweeënhalve week na de Challenge in Roth gaven Per en Yvonne elkaar in Leipzig, waar Per vandaan komt, het jawoord. “We hebben het
020
TRANSITION
021
022
TRANSITION
023
om lachen, maar daar ging uiteindelijk ook Pers’ voorkeur naar uit. De lieverd heeft zelfs officieel aan mijn vader gevraagd of hij mijn achternaam mocht aannemen.” De huwelijksreis – naar het Thanyapura resort in Thailand – moet nog even wachten. Voor Van Vlerken is de Ironman in Barcelona begin oktober de laatste wedstrijd van het seizoen. De Ironman Hawaii – waarin ze in 2008 achter Chrissie Wellington als tweede eindigde - laat ze ook dit jaar weer aan haar voorbij gaan. “Ik denk niet dat ik er ooit nog terugkom. Die wedstrijd ligt me gewoon niet zo goed. Ik zou misschien nog wel in de top vijf kunnen eindigen, maar ik vind het zonde om mijn hele seizoen op één race af te stemmen. Dan doe ik liever een paar andere wedstrijden, races waar ik wel vlinders van in mijn buik krijg. Ik vind Kona eerlijk gezegd ook een beetje overgewaardeerd is. Als je vraagt wie vorig jaar als derde is geëindigd op Hawaii, kan bijna niemand je dat vertellen.”
TOEKOMSTPL AN MET EEN DEADLINE
Geld is niet mijn belangrijkste drijfveer. Ik vind het gewoon superleuk om veel wedstrijden te doen. Ik kijk nu alweer uit naar de volgende race waarin ik kan knallen.”
klein gehouden, met alleen onze familie en beste vrienden en het was echt de mooiste dag van ons leven. We hebben het niet te laat gemaakt, om twee uur ’s nachts waren we terug in het hotel, want in het weekend zouden we meedoen aan de triathlon in Leipzig. Dat is de grootste triathlon in Oost-Duitsland, Per heeft de afgelopen tien jaar geen editie gemist, we hebben er allebei meerdere keren gewonnen en we wilden er graag onze titels verdedigen”, vertelt Van Vlerken die in Leipzig met een bruidssluier in haar haar naar de overwinning snelde. Per gaat sinds het huwelijk, heel modern, door het leven als Per van Vlerken. “Dat is wel een grappig verhaal. Ik had een oproepje op Facebook gedaan met de vraag voor welke achternaam of achternaamcombinatie Per zou moeten kiezen, want ik wilde graag mijn eigen naam houden. We kregen 380 reacties en het merendeel daarvan suggereerde Per van Vlerken. Ik moest er in het begin wel
Van Vlerken is een van de weinige atletes van haar generatie die nog actief is. En dat terwijl haar wedstrijdprogramma drie keer zo vol is als dat van anderen. “Ik heb het geluk dat mijn lichaam tot nu goed blijft meewerken. Met uitzondering van dit seizoen heb ik nooit ergens last van en ben ik eigenlijk nooit geblesseerd. Aan stoppen heb ik dan ook nooit gedacht. Ik vind echt dat ik een droomleven heb. Ik reis de hele wereld af, doe wat ik het leukste vind en verdien daar ook nog eens mijn geld mee. Als ik door een wedstrijdorganisatie weer eens word uitgenodigd op een mooie plek, dan kan ik daar echt van genieten. Zo zat ik in Australië in een viersterrenhotel met uitzicht op het water en dan sta ik op het balkon echt te stuiteren als een klein kind.” Zo lang haar lijf mee blijft werken, wil ze dan ook blijven genieten van de triathlonsport. Al kijkt ze voor het eerst in haar carrière nu eens niet ver vooruit. “Normaal hou ik van een strakke planning. Terwijl andere atleten het direct na het seizoen lekker rustig aan doen, ben ik in november volle bak aan het werk. Ik bedenk welke wedstrijden ik graag wil doen, maak een planning en regel de contracten met de organisaties. Maar voor het komende seizoen laat ik het een beetje los. Per en ik willen namelijk heel graag een kindje. Het is natuurlijk afwachten of dat gaat lukken, want er zit wel een deadline aan vast. We zien het wel, maar het is voor mij wel een reden om wat flexibeler met de planning om te gaan. Het is onzeker hoe het gaat lopen allemaal, maar mocht het lukken, dan hoop ik daarna zeker mijn rentree in de sport te maken. Er zijn genoeg voorbeelden van moeders die heel sterk – of zelfs sterker dan daarvoor - terugkomen.”
Als lid van de Nederlandse Triathlon Bond ontvang je zes keer per jaar gratis Transition magazine in de brievenbus. Geen lid? Geen nood. Ook dan k un je Transition ontvangen. Je k unt je abonneren via de website van de Nederlandse Triathlon Bond, triathlonbond.nl. Bezoek ook meteen onze website transition.nl voor het laatste nieuws, kalenders en achtergrondartikelen over jouw favoriete sporten.
26
TRANSITION
UTMB Zonder overdrijving is de Ultra Trail du Mont Blanc, of UTMB, het Kona van de ultra trailrunning sport. Met 168 kilometer en 10.000 hoogtemeters en tenminste één doorwaakte nacht is dit op voorhand een epische tocht. De vergelijking met Kona gaat verder dan alleen de zwaarte. Ook dit circus is intussen sterk geïnternationaliseerd, kent diverse satellieten en werkt met kwalificaties voordat je naar het Mekka van de trailrunsport af mag reizen. Er zijn overigens ook kortere varianten, ook met kwalificatiesysteem. Genoeg om jaren mee vooruit te kunnen.
utmbmontblanc.com
© UTMB® beeld: Pascal Tournaire
27
EEN MARATHON GELOPEN? NATUURLIJK. EEN KEER HET KANAAL OVER ZWEMMEN? WAAROM NIET. EEN ETMAAL OP JE LONGBOARD SKATEN? OMDAT HET KAN. RONDJE OM MONT BLANC RENNEN? AFVINKEN. ENDURO-SPORTEN ZIJN IN. OF NOOIT UIT GEWEEST. TIJD VOOR EEN VERKENNING VAN HET LANDSCHAP. ENDURO
28
TRANSITION
ange tijd was de Ironman op Hawaii the world’s toughest race, vervolgens werd het the world’s toughest one day race en ondertussen is het enkel nog one of the world’s toughest races. Is dat een inflatie van de hele triathlon? Geenszins. Het wil enkel zeggen dat er andere varianten van extreme duursporten ontstaan zijn, die misschien wel net zo zwaar zijn. Of zwaarder. Misschien ook wat minder de gebaande paden en de geasfalteerde wegen volgend. Als triatleet of duatleet wil je daar misschien ook weleens van afwijken. De mogelijkheden zijn er volop en sinds de opkomst van social media worden de voorbeelden in je broekzak afgeleverd. Want wat hij kan… en wat zij doet…
VERSNELLING IN DE GEK TE
Ver voor het ontstaan van de Ironman op Hawaii waren we al bezig met het onderzoeken van de grenzen van ons menselijk kunnen. Uithoudingsproeven zijn van alle tijden. Voortkomend uit militaire doeleinden en uit particuliere initiatieven. Ook het combineren van sporten is al een langlopend verschijnsel. Onlangs dook een artikel uit De Telegraaf van 1915 op, teruggevonden door sporthistoricus Jurryt van de Vooren, waarin de Engelsman
© Haute Route
Haute Route Volgens eigen claim de meest prestigieuze meerdaagse fietskoersen voor individuele amateurs. Zwaarder dan de Tour de France, zo wordt gezegd. Je had Haute Route bijvoorbeeld kunnen kennen uit de befaamde documentaire Icarus. Geheel verzorgd, strak georganiseerd en loodzwaar. De originele variant bestaat uit zeven dagen koersen. Er is nu ook een light-versie van drie dagen. Reken op veel hoogtemeters, hoge tempo’s, zeer fitte tegenstanders en het ultieme gevoel een weekje te leven als een wielerprof.
hauteroute.org
Walter Brickett lof toegedicht werd, nadat die een eigenaardig wereldrecord vestigde. Brickett, toen 50 jaar, wandelde een mijl, rende daarna dezelfde afstand, liep vervolgens over horden, fietste, roeide aansluitend en zwom ten slotte. Het kostte hem vier maanden training om zich voor te bereiden, aldus de Engelse media, die ook over de opzienbarende sportprestatie schreven. Hij scheen het in 1914 ook al gedaan te hebben. Het bleef in de prille 20e eeuw veelal bij dit soort, ietwat zonderlinge uitdagingen die intussen meestal vergeten zijn en enkel na het raadplegen van historische bronnen zo nu en dan nog tevoorschijn komen. Een uitzondering is natuurlijk de Tour de France,
ooit begonnen als ultieme fietsuitdaging met monsterritten door vooraf als onbegaanbaar bestempelde gebieden zoals de Pyreneeën. Deze enduro-gekte werd vanaf het prille begin zeer goed gedocumenteerd, want immers bedacht en georganiseerd door journalisten. De laatste jaren lijkt een behoorlijke versnelling plaats te hebben gevonden in het aantal en soort races dat ons wordt aangeboden, vaker wel dan niet gepaard gaand met claims als zwaarste of langste race óóit. Ze vliegen ons dagelijks rond de oren op Facebook of Instagram. Het is ook niet langer enkel het domein van de exmarinier en de topsporter die de grenzen voor ons onderzoeken. Iedereen lijkt aan te haken, van je accountant, tot de tv-presentator en je
29
© Haute Route
30
TRANSITION
gepensioneerde schoonvader. Ze blijken prima in staat om prestaties te leveren die een aantal jaar terug voor onmogelijk werden gehouden of toch op zijn minst zeer uitzonderlijk werden bevonden.
UITDAGINGEN FACILITEREN
De zwemtocht van Maarten van der Weijden van afgelopen maand is uiteraard een bijzondere prestatie, maar voor de kenners van het enduro- of ultrawereldje is het slechts een van de vele bovenmenselijke prestaties die ze dagelijks geserveerd krijgen op hun tijdlijn. En hoewel het onwaarschijnlijk is dat de Elfstedenzwemtocht ooit zo populair wordt als de schaatsvariant, is er een goede kans dat er nog wel wat meer mensen te motiveren waren geweest voor Maartens zwemtocht als er een openbare inschrijving was geweest. De Elfstedentocht wordt individueel geschaatst, gefietst, gestept, gerend, geroeid, dus waarom ook niet gezwommen? De vraag is niet of er andere sporters zo gek te krijgen zijn, maar enkel of alle waterdoorgangen en bruggen lang genoeg vrij gehouden kunnen worden om de gekte plaats te kunnen laten vinden. Duursportlogger Strava houdt een virtuele ranking bij wie op het platform maandelijks het meeste aantal kilometers of hoogtemeters heeft gefietst of gelopen. Sporters worden beloond met virtuele badges en trofeeën, soms aangevuld met gesponsorde reële producten. Wat opvalt bij het bekijken van die klassementen, is dat de hoger geplaatsten op de ranking zulke extreme afstanden afleggen, dat er weinig ruimte lijkt voor een reguliere baan of een gezin. September is aan zijn vijfde dag toe en iemand heeft al meer dan 300 kilometer gerend. Met fietsen komt de 2.000 kilometer al in zicht. De Gran Fondo trofee pakken, waarbij je op een dag minstens 100 kilometer moet fietsen? Met een rondje Zuiderzee van 400 kilometer kom je niet eens in de top tien terecht. En als je ziet hoeveel mensen er dat soort ondernemingen op touw zetten, dan ga je vanzelf denken dat dit het nieuwe normaal is van hoe je je dagelijkse sportbeoefening beleeft. Als dat vervolgens iets zegt over de trainingsomvang die bereikt wordt met al die kilometervreterij, dan is het ook logisch dat we een verschuiving zien in het type events en races waar we aan deelnemen. Een marathon of zelfs een hele triathlon is al lang niet zo bijzonder meer. Wil je jezelf echt eens goed tegenkomen dan zul je wat verder van huis moeten zo lijkt het. Of heel veel rondjes vlakbij je huis. Héél héél veel. Het is aan jou, want de wereld wacht op je. Wij geven in elk geval alvast een kleine verkenning van wat er zoal te doen is buiten de veelal goed verzorgde en strak belijnde paden van de triathlonsport. Oogkleppen af, stoute schoenen aan en hoppa. Daar ga je!
© Breca Swimrun
31
Breca Swimrun Misschien wel het dichtst bij voor de triatleet die over de schutting wil kijken, is het swim-run gebeuren. Denk: Rondje Eilanden XXXXXL. Al rennend en zwemmend baan je je een weg door het landschap en wissel je oneindig vaak tussen de sporttakken. Er zijn vlakke varianten, maar ook zeer bergachtige omgevingen. Bekend is de bakermat Ă–tillĂś (in het Zweeds zoiets als van eiland tot eiland), compleet met een eigen WK en net als Ironman ontstaan uit een weddenschap, maar ook Breca Swimrun timmert hard aan de weg. Een typische race wordt door paren afgelegd, met speciale swim-run wetsuits aan, zwempeddels en pullbuoys mee en loopschoenen aan. Reken op totale afstanden tot 10 kilometer zwemmen en mogelijk meer dan een marathon aan loopkilometers. Ook hier zijn kortere varianten intussen in zwang geraakt zodat de beginnende swimrunner kan proeven aan de gekte. Extra leuk: paren kunnen van hetzelfde geslacht zijn, maar ook gemengd. Met eigen klassement uiteraard.
brecaswimrun.com
32
TRANSITION
TIPS, TRICKS EN INFORMATIE WISSELZONE
LIFESAVER Crashpad
2
8 gram bescherming van je achterderailleur bij valpartijen en tegen aanrijdingen door andere fietsers, maar ook tijdens transport.
Dat is de essentie van de Tacx Crashpad. Geschikt voor iederen M5 achteras, dus vrijwel universeel inzetbaar. Adviesprijs: â‚Ź 14,99
VOEDING Marathonbox
E
en op jou afgestemd voedingsplan, met recepten en producten om het plan uit te voeren, handig
samengebracht in een box door Miriam van Reijen, de vaste voedingsdeskundige van Transition. Speciaal samengesteld voor wie een marathon gaat lopen. Geen stress meer over wat je moet eten de dag
PODCAST And the winner is
D
voor een marathon, tijdens je race of de dag erna. Ook handig: als je toch vragen hebt, kun je ze per Whatsapp stellen.
e eerste editie van de Dutch Podcast Awards
marathonbox.nl
leverde een waslijst op aan
interessant luistermateriaal. Vul je
APP GoSwim
H
looptraining of de volgende sessie op de rollers in met informatief gebabbel van eigen bodem. Uiteraard zat er bij de winnaars
et online videoplatform GoSwim, videopartner van Swimming USA voor techniekoefeningen, heeft ook
een app voor iOS. Handig om de vele
ook een show bij waarin het woord
voorbeeldfilmpjes ook in het zwembad
triathlon al snel valt.
moeiteloos te bekijken en ze daarna direct uit te voeren. Verkrijgbaar in de App Store.
dfdmg.nl/dpa/
Geen iPhone? Met de mobiele website kom je ook een heel eind. goswim.tv
PLUGIN Stravistics
S
dag tot dag, vergeleken met eerdere jaren, per sport of gebundeld maar ook je fitness
trava verzamelt meer data dan je denkt.
trend die je kunt laten schatten met of
Ook zonder premium account kun je
zonder gebruikmaking van powerdata en
daar zelf handig gebruik van maken
met of zonder gebruikmaking van andere
voor analyses en inzichten. De Chromeplugin Stravistics helpt je daarbij. Handige overzichten zoals je voortgang dit jaar, van
sensoren. Meer meten, blijft meer weten.
BE RSPORTS.nl EVENEMENTEN KALENDER 16 SEPT
Sint Pietersbear Trail 10km - 18km - 32km + KIDS trails
27 Okt
Raidlight Bear Trail 16km - 25km - 39km - 58km - 83km
Grizzly 100 100km
NK en BK Bear Foot Running
18 Nov
Isaac Cross Duathlon 6,5km run - 22km MTB - 2,5km run 4km run - 15km MTB - 2,5km run
07 Dec
Terhills Night Trail 7km - 14km
08 Dec
Terhills Trail 10km - 20km - 30km + KIDS trails
19 Jan 2019
20 Jan 2019
17
Polar bear Night Trail 14km
Polar bear Trail 14km - 22km
MRT
Heuvelland Marathon
2019
42km - ook als estafette
Meer informatie of inschrijven op:
www.bearsports.nl
034
TRANSITION
De productie van voedsel kost veel grondstoffen en is goed voor een kwart van alle door mensen veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen. De veehouderij neemt daarin het overgrote merendeel voor haar rekening. Tijd voor een dagje zonder vlees op je bord? VOEDING
Tekst Miriam van Reijen
E
en beetje triatleet is wekelijks heel wat uren de in weer. Om voldoende energie te hebben voor al die trainingsarbeid en om goed te kunnen herstellen kan wat aandacht voor je voeding geen kwaad. Met het oog op het milieu, dierenwelzijn of je gezondheid kies jij er wellicht voor om minder of geen vlees te eten. Je sportprestaties hoeven daar zeker niet onder te lijden!
IS VLEES GE ZOND?
EEN DAGJE
ZONDER?
Vlees is, net als vis, zeer rijk aan eiwit. Een ons vlees bevat tussen de 17 en 22 gram. Naast eiwit zijn ook ijzer (met name in rood vlees), de vitamines D, B1, B6 en B12 en zink volop aanwezig in verschillende soorten gevogelte en vlees. Vitamine B12 komt in natuurlijke vorm zelfs alleen voor in dierlijke producten. Het eiwit in vlees (en vis) wordt door ons lichaam beter opgenomen dan het eiwit in plantaardige voeding. Dit betekent dat iemand die geen vis en vlees eet meer overige eiwitten per dag moet eten om voldoende binnen te krijgen. Toch betekent dat niet dat we onbeperkt vlees kunnen eten. In de nieuwe richtlijnen van het voedingscentrum is extra aandacht besteed aan de inname van vlees. En dat is niet voor niets. In de afgelopen jaren is duidelijk geworden dat te veel bewerkt en/of rood vlees schadelijk kan zijn voor onze gezondheid. Het liefst eet je niet meer dan 300 gram rood vlees per week en 50 gram bewerkt vlees per dag. Een hogere inname van vlees verhoogt jouw risico op darmkanker, diabetes type 2, beroertes en hart- en vaatziekten. Waarom vlees ongezond kan zijn? Vlees bevat ten eerste relatief veel verzadigd vet. Ten tweede kan het heemijzer in rood vlees het ontstaan van nitrosamines bevorderen. Deze stoffen zijn mogelijk kankerverwekkend. De relatie tussen rood vlees en kanker staat nog ter discussie. De wereld gezondheidsorganisatie noemt het daarom ‘mogelijk kankerverwekkend’.
035
WAT IS ROOD VLEES? WAT IS BE WERK T VLEES? Rood vlees is afkomstig van varkens, runderen, paarden, geiten en schapen. Dit vlees bevat veel heemijzer. Voor sporters is dat gunstig: heemijzer wordt goed door ons lichaam opgenomen en draagt bij aan de ontwikkeling van rode bloedcellen. Maar een teveel aan heemijzer is niet goed voor ons: de stof is in grote hoeveelheden mogelijk kankerverwekkend. In tegenstelling tot vers, onbewerkt vlees (denk aan een stukje biefstuk, een onbehandelde kipfilet, varkenshaas, karbonades, runderlap, kipdrumstick of vers gehakt) worden aan vleeswaren en andere vleesproducten vaak kleurstoffen, smaakversterkers en conserveermiddelen toegevoegd. Bewerkt vlees is bijvoorbeeld paté, boterhamworst, filet americain en vrijwel alle worsten. De toevoegingen in bewerkt vlees worden aangeduid met verschillende E-nummers. Het gaat dan bijvoorbeeld om:
E160c
Voor bewerkt vlees is er echter wel voldoende bewijs. Nu eten we in Nederland nog gemiddeld meer vlees dan goed voor ons is. Bijna 70% van de Nederlanders eet 6 dagen per week vlees, zo’n 112 gram per keer (785 gram per week).
OPGELE T ME T VOLLEDIG PL ANTA ARDIG
Kies jij ervoor om volledig plantaardig te eten? Tegenwoordig is dat een stuk makkelijker. Er zijn volop alternatieven beschikbaar. Zo zijn er veganistische marshmallows (zonder dierlijk gelatine), is er boter op basis van cashewnoten of soja en zijn er tal van plantaardige vervangers van melk. Sojamelk en amandelmelk kennen we ondertussen wel. Maar wist je dat er ook cashewnotenmelk, ‘melk’ van erwten, hennepzaadmelk, lijnzaadmelk en zelfs melk van tijgernoten (chufa genoemd) bestaat? Aan deze drinks wordt vaak extra vitamine D, vitamine B2, vitamine B12 en calcium toegevoegd: stoffen die je van nature in koemelk vindt. Kies jij voor deze plantaardige drinks? Let dan goed op je eiwitinname. Een glas koemelk bevat zo’n 4 gram eiwit, een glas rijstmelk nog geen halve gram. Eet jij volledig plantaardig dan is de kans groot dat jouw dieet rijk is
Natriumnitritiet om een product langer houdbaar te maken.
800 ml sojamelk • 400 g amandelen • 6 kg bloemkool • 500 g tofu • 3 kg witte bonen • 800 g spinazie
IJzer
250 g spinazie • 500 g walnoten • 250 g amandelen • 70 g appelstroop • 300 g gedroogde vijgen • 225 g gedroogde abrikozen
Omega-3
2000 mg (ALA*)
20 g walnoten • 25 ml koolzaadolie • 5 ml lijnzaadolie • 10 g (gebroken) lijnzaad • 12 g chiazaad • 8 kg papaja
Vit B12
7,3 L sojamelk
Jodium
6 boterhammen (met gejodeerd zout) • 140 mg gejodeerd zout • 1 g wakame (zeewier) • 2 g nori
Vit D
2 kg champignons • 300 g gedroogde shiitake • 660 ml havermelk • 1320 ml sojamelk
1000 mg
10 mg
E300 Ascorbinezuur (vitamine C) om te voorkomen dat de vetten in het vlees ranzig worden.
E620 of E621 Smaakversterkers glutamine of mononatriumglutamaat.
E948 Verpakkingsgassen om ervoor te zorgen dat een product langer houdbaar blijft.
GROTE E TERS
Om als veganist/vegetariër alle voedingsstoffen binnen te krijgen die je nodig hebt, zul je een goede eter moeten zijn. Met het eten van dierlijke producten krijg je doorgaans meer eiwit, vet en dus energie binnen. Wil je alle stoffen uit plantaardige voeding halen dan zul je veel volume moeten eten. In onderstaande tabel zie je welke producten jou de benodigde hoeveelheden calcium, vitamine D, ijzer, omega-3, vitamine B12 en jodium opleveren.
Calcium
De oranje kleurstof capsanthine uit paprika.
E250
aan planten, noten, peulvruchten en fruit. Deze producten zitten vol anti-oxidanten: stoffen die ons lichaam beschermen tegen schadelijke stoffen en helpen om te herstellen na een pittige training. Het innemen van anti-oxidanten via supplementen lijkt ons niet beter te maken. De kunstmatige antioxidanten ontnemen als het ware de capaciteit van ons lichaam om indringers te bestrijden. Mensen die veel anti-oxidanten innemen via hun voeding zouden juist wel minder vaak ziek zijn, sneller herstellen van inspanning en bijvoorbeeld minder snel te maken krijgen met hart- en vaatziekten. Maar dan moet die voeding wel voorzien in alle voedingsstoffen die we nodig hebben.
2,8 mcg
150 mcg
10 mg
*Ala is een plantaardige omega 3-vetzuur dat het lichaam niet zelf aan kan maken.
TRANSITION
tips
036
WAAR MOET IK OP LETTEN ALS IK GEEN VLEES EET?
vitamine b12
V
itamine B12 vind je uitsluitend in dierlijke producten als eieren, vlees en melk. Volg je een volledig veganistisch voedingspatroon dan is extra aandacht voor vitamine B12 niet overbodig. Dit kan met behulp van een
supplement of met behulp van functionele voeding: zo wordt er aan sojamelk vaak vitamine B12 toegevoegd, net zoals aan sommige muesli’s. Een te kort aan vitamine B12 kan schade toebrengen aan je zenuwstelsel en zorgen voor bloedarmoede.
EIWITBRONNEN Ook plantaardige voeding kan voorzien in voldoende eiwit en in alle acht (negen voor kinderen) essentiële aminozuren. Dit zijn: Isoleucine, leucine, lysine, methionine, phentylalanine, threonine, tryptofaan, valine, arginine en histidine. Onderstaande tabel laat zien welke groenten, granen, noten en peulvruchten je voorzien in een portie van 20 gram én alle essentiële aminozuren bevatten.
jodium
Voedingsmiddel • 285 gram tofu* • 90 gram amandelen* • 385 gram kidneybonen • 400 gram kikkererwten • 200 gram sojaboontjes • 666 gram spinazie • 117 gram havermout • 150 gram boekweit • 140 gram quinoa* • 145 gram amaranth *Rijk aan de BCAA’s: leucine, valine en isoleucine
J
odium vind je vooral in eieren en in vis. Om als veganist voldoende jodium binnen te krijgen doe je er goed aan af en toe zeewier (bijvoorbeeld in de vorm van norivellen) of zout
met toegevoegd jodium in te nemen. Kom je jodium te kort dan kan dat problemen met je schildklier veroorzaken. Met ook een hoger risico op blessures.
037
vitamine d
E
ieren, vette vis en boter zijn goede bronnen van Vitamine D. Producten die je als veganist niet zult eten. In de zomer krijg je waarschijnlijk voldoende vitamine D binnen door veel buiten te sporten.
Maar in de winter ligt een vitamine D te kort (net zoals bij niet-veganisten) op de loer. Vitamine D kun je innemen als supplement. 10 mg per dag zou voldoende moeten zijn.
SAMENGE VAT
Voldoende eiwit is belangrijk voor een optimaal herstel van je spieren. Eiwitten die wij eten bestaan uit 20 verschillende aminozuren. Acht hiervan zijn essentieel. Dit betekent dat ons lichaam ze zelf niet kan produceren en we deze acht uit onze voeding moeten halen. Eieren, melk en veel soorten vlees bevatten alle aminozuren die we nodig hebben. Maar ook een aantal veganistische producten is rijk aan deze essentiÍle bouwstoffen. Het gaat dan bijvoorbeeld om quinoa, tofu en chiazaad. Je kunt er ook voor kiezen slimme combinaties te maken zoals rijst met peulvruchten, volkorenbrood met noten (pindakaas) of met hummus. Deze producten zorgen samen dat je alle aminozuren binnenkrijgt. Om voldoende van alle 20 bouwstenen van eiwit (de aminozuren) binnen te krijgen zul je als veganist zo’n 30% meer eiwit moet eten dan iemand die wel dierlijke producten eet. Dierlijk eiwit wordt namelijk iets makkelijker door het lichaam opgenomen. Het aminozuur waar je extra op moet letten is lysine. Dit is vooral aanwezig in dierlijke producten. Plantaardige bronnen van lysine zijn avocado en bonen. Een dagje zonder vlees, het kan dus ook voor triatleten prima!
omega-3 Over de auteur Miriam van Reijen (1983) studeerde Ontwikkelingseconomie in Wageningen en bewegingswetenschappen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Na haar studie verlegde ze haar focus naar de atletiek (marathon, PR 2h41) en duathlon met als beste prestaties een gouden medaille bij het NK duathlon (2017) en een zilveren plak op het WK
O
mega-3 vetzuren ondersteunen gezonde hersenfuncties en het goed functioneren van onze bloedvaten. Zalm, makreel en haring zitten vol met deze vetzuren. Om als veganist
duathlon (2017). Naast het trainen heeft
voldoende omega-3 in te nemen eet je het liefst regelmatig walnoten, lijnzaad en chiazaad. Ook zeewier en papaja (!) bevatten een goede bron van deze essentiĂŤle vetzuren.
van Reijen haar eigen bedrijf, waarmee ze presentaties verzorgt over voeding, hardlopen en training en schreef ze het Hardloperskookboek (deel 1 2013, deel 2 2016). Echter, het doen van onderzoek bleef aan haar trekken en in 2013 keerde ze terug naar de VU om te promoveren. Miriam woont, traint en werkt in Amsterdam.
38
TRANSITION
TIPS, TRICKS EN INFORMATIE WISSELZONE
99% FOCUS, 1% fear
L
ucy Charles werd vorig jaar tweede op Kona. En ze was pas 24. Mooi verhaal om te lezen en ook om te kijken.
Endurasport biedt een fijn platform voor verhalen, gebruikmakend van Exposure. Misschien ook iets voor Transition? Laat het ons weten!
stories.endurasport.com/lucy-charles
#PLOGGING
plog·ging (de; v(m)) 1. Het ploggen. Samenstelling van jogging en plocka up (Zweeds: oprapen)
THE VAULT
S
ports Illustrated, het befaamde Amerikaanse weekblad voor sportliefhebbers, heeft het hele
archief online staan. Vanaf augustus 1954. Covers, complete edities en alle
INSTA @luchodillitos
artikelen als losse verhalen. Onze favoriet? De ironman van 1979 uit de
N
SI-editie van 14 mei. Zoekterm: Tom Warren. si.com/vault
atuurlijke sportvoeding, veganistisch en glutenvrij. Verpakt in een gedroogd boomblad dat
je onderweg in de natuur achter kunt laten. Verkrijgbaar in vijf smaken. Niet overtuigd? Ze hebben ook gewoon leuke plaatjes om naar te kijken. Swipen maar! instagram.com/luchodillitos
BOEK Never ever give up
V
oormalig NTB head coach John Hellemans woont al veertig jaar in Nieuw-Zeeland. Onze ‘silver fox’ was zelf
een geducht triatleet, coachte de groten uit de sport en heeft meer verhalen te vertellen
1
dan in een boekenkast passen. Hij bundelde er een aantal, noemde het zijn memoires en liet ze verschijnen onder zijn motto ‘Never ever give up’. Het is nog even wachten op de Nederlandstalige uitgave… ISBN: 9781988503059
10% korting op een UpCycle voor NTB leden met code:
TRANSITION Actie geldig tot 23 oktober 2018, niet geldig in combinatie met andere acties. De kortingscode kan worden ingevuld in je winkelmandje.
New Bikes built from used parts Meer info: www.circularcycling.nl
040
TRANSITION
VOORBIJ HET OOG VAN DE TRAINER
Zwemmen is techniek. Maar hoe word je die technisch betere zwemmer? Of als je dat al bent: waar valt nog winst te halen? Nieuwe, slimme technologie maakt het mogelijk de slag tot in detail te analyseren. Tijd voor een praktijktest. NEXT STEP
Tekst Jeannet Pennings Beeld Tim Buitenhuis
041
D
ata koppelen aan efficiency, dat is wat Iris Dijkstra met TRImprove doet. Zij liet Transition kennis maken met de SmartPaddle. Voorbij het oog van de trainer en de videoanalyse…
De weerkaatsing van het zonlicht, de intens blauwe kleur en de rimpeling van de wind over het water. Het decor is magnifiek. De zes banen liggen er strak bij. Een laatste badmutsen zwembril-check en dan schuiven de tenen over de badrand. Eén snelle armbeweging, het korte zweefmoment en dan de zindering van het koude water. Een extra lange duurtraining zou geen straf zijn onder deze omstandigheden. Twee slimme peddels en een laptop op de badrand verraden echter dat kwaliteit vandaag boven kwantiteit gaat. Op zoek naar meer zwemefficiency.
Na een warming-up schuif ik de peddels aan mijn handen. Eén links en één rechts, precies zoals Iris instrueert, met het telefoonicoontje naar buiten wijzend. Het is niet het type peddel zoals ik die gewend ben van een doorsnee training. Kleiner, minimalistischer, slechts bedoeld voor twee vingers. Maar zo simpel als hij er van buiten uit ziet, zo geavanceerd is hij van binnen. Deze zogenaamde SmartPaddle is uitgerust met verschillende sensoren. Een druksensor om de kracht te meten, een gyroscoop om de richting te bepalen en een accelerometer om de versnelling te registreren. Dat levert straks een bak data op die inzicht moet geven in mijn zwemtechniek.
EFFICIËNTER EN SNELLER
Eerst een stukje zwemmen. Om te beginnen 100 meter heel rustig, uitsluitend gefocust op de techniek. Ik houd de peddels boven water,
Iris Dijkstra, TRImprove De 23-jarige Iris Dijkstra, zelf triatlete, studeert Bewegingswetenschappen aan de VU in Amsterdam. Na haar bachelor besloot ze in 2017 eerst het werkveld te verkennen alvorens de verdiepende master High Performance Coaching te starten. Tijdens dat tussenjaar werkte ze voor het InnoSportLab in Eindhoven, de plek waar sportinnovaties centraal staan, onder meer ter ondersteuning van het Nederlandse zwemteam. “Ik ben aan de slag gegaan met het interpreteren van data verkregen door versnellingssensoren.” Na twee maanden werd Iris gevraagd af te reizen naar Finland, waar Trainesense de SmartPaddle heeft ontwikkeld. “Ik kreeg de kans om daar kennis en ervaring op te doen met de peddels. Andersom kon ik hen helpen om vanuit bewegingswetenschappelijk perspectief onder meer cursusmateriaal te ontwikkelen. Eigenlijk de vertaalslag te maken van verschillende theorieën naar de praktijk.” Harde cijfers in de zwemsport is echt nieuw, geeft de studente aan. “Het is de ‘next step’. Tegelijkertijd is het zo nieuw dat nog maar weinig mensen weten wat je er mee kunt. Om de SmartPaddle te gebruiken heb je kennis en veel ervaring nodig. Je krijgt enorm veel data die je moet kunnen interpreteren.” Die ervaring bouwde Iris in vijf maanden tijd op in Finland, onder andere in samenwerking met topatleten. Terug in Nederland is ze bezig die kennis uit te rollen. Niet alleen samen met het InnoSportLab, maar ook met haar eigen bedrijf TRImprove waarmee ze zwemmers en triatleten naar een hoger level wil brengen.
042
TRANSITION
LINKS KRACHTENPROF
Force (N) 35.00 30.00 25.00 20.00 10.00 5.00 0.00 0.00
Force (N)
0.43
0.86
1.29
1.72
2.15
VOORBEELD TRAJECT VAN DE HAND (TOP VIEW JEANNET RECHTS)
0.1 0.0 -0.1 -0.2 -0.3 -0.4 -0.5 -0.40
-0.30
zodat Iris ze kan koppelen met een speciaal ontwikkelde app. Dan mag ik zwemmen, op mijn mooist: ontspannen, lange slagen, glijdend door het water. Als ik anderen mag geloven, kan ik dat goed. En toch... het moet beter kunnen, efficiënter, sneller. Zou deze innovatieve techniek me daarbij kunnen helpen? Terwijl ik zachtjes wegmijmer over kilometertijden ver beneden de 15 minuten, tik ik mijn vierde baan aan. Peddels weer omhoog en de data wordt eruit gezogen. Datzelfde doen we nog een keer, maar dan 100 meter volle bak. Welke invloed heeft die inspanning op mijn techniek? Soon we’ll know....
-0.20
-0.10
Eenmaal terug in het water voel ik precies wat die grafiekjes en cijfertjes vertellen door mijn eigen slag nauwkeurig te volgen.
0.00
0.10
Terug op het droge kruipen we achter de laptop. Op het scherm zie ik een wirwar aan grafiekjes en getalletjes die kennelijk iets zeggen over dat wat ik zojuist in het water heb gedaan. Dat wat de sensoren in de peddels twee keer 100 meter hebben geregistreerd. Iris wijst naar de eerste grafiek waarin een groene, rode en gele lijn te zien is. “Groen duidt de voorwaartse kracht aan. Dat is de belangrijkste. Door water naar achter proberen te duwen, bewegen we onszelf voort. Dat begint bij de eerste catch om vervolgens de druk op te bouwen helemaal naar achteren. Idealiter willen we dat ook terug zien in de grafiek.”
043
RECHTS KRACHTENPROF
Force (N) 30.00 25.00 20.00 10.00 5.00 0.00 -5.00 0.00
Force (N)
0.43
0.86
1.29
1.72
2.15
VOORBEELD TRAJECT RECHTS (ZIJKANT JEANNET)
0.1 0.0 -0.1 -0.2 -0.3 -0.4 -0.5 -0.40
-0.30
-0.20
VERLOREN KRACHT
-0.10
Het groene oppervlak dat we nu zien, leert dat mijn catch en mijn trekfase al behoorlijk efficiënt zijn. Op tweederde van de doorhaal is de techniek echter een stuk minder efficiënt. “Daar zien we onder andere het gele en rode oppervlak opduiken”, vertelt Iris. “Geel geeft de zijwaartse stuwing aan en rood de opwaartse stuwing. Beide dragen niet bij aan een efficiënte zwemslag.” Dankzij de verschillende sensoren kunnen we ook het traject van mijn hand per slag volgen; van bovenaf, het vooraanzicht en het zijaanzicht. Dan blijkt dat mijn hand geen rechte, vloeiende beweging
0.00
0.10
naar achteren maakt, maar ver naar binnen beweegt. “Daardoor kun je ter hoogte van je middel weinig anders dan water naar buiten toe verplaatsen om je slag af te maken”, legt Iris uit. “Dat is kracht die verloren gaat in een beweging die je niet vooruit helpt.” Te zien zijn ook de waarden die aangeven welk vermogen ik lever tijdens mijn slag. Die liggen rond de 10 Watt – en dat is prima bij deze snelheid weet Iris te vertellen – maar dit vermogen wordt met name door het eerste gedeelte van de slag geleverd. “Daar valt echt winst te halen. Door te focussen op dat laatste
044
TRANSITION
SmartPaddle De SmartPaddle is een innovatieve tool om de beweging van een zwemmer in het water inzichtelijk te maken en te koppelen aan de kracht die hij of zij levert. De krachten in het water bewegen de zwemmer voort. De SmartPaddle is uitgerust met een druksensor, gyroscoop en accelerometer. Daarmee meet hij de kracht in het water, de richting van de kracht en op welk moment in de slag. De slimme technologie is ontwikkeld, geoptimaliseerd en gepatenteerd door Trainesense, een Fins bedrijf dat ruim twee jaar lang data verzamelde. Op basis van duizenden zwemanalyses is de meest efficiënte slag bepaald. Daarmee geeft de SmartPaddle de zwemtechniek, die voor zo’n 80 procent door de armen bepaald wordt, een nieuwe dimensie. Een techniek die tot nu toe het dichtst in de buurt kwam van de SmartPaddle is het MAD-systeem waarmee ook in Eindhoven gewerkt wordt. Dit systeem kan, door middel van plankjes in het water waar de zwemmer tegenaan tikt, op één moment de ‘actieve weerstand’ van de zwemmer meten. In dat opzicht is de SmartPaddle vele malen geavanceerder en toegankelijker. In theorie zouden de peddels ook gebruikt kunnen worden om op vermogen te trainen. Echter, anders dan bij fietsen en lopen is het real time volgen van het vermogen in het water (nog) niet mogelijk. Daarbij is het de vraag of dit zinvol is in de zwemsport die vooral draait om techniek. Daarom ligt de focus van SmartPaddle op efficiëntie optimaliseren.
stukje van je slag kun je nog efficiënter en dus sneller zwemmen.” Het beeld wordt bevestigd als we links en rechts vergelijken, en uitvergroot als we de 100 meter sprint naast de 100 meter techniek leggen. Tevens zien we in de catch nog een verschil tussen links en rechts, veroorzaakt door de ademhaling. “Op het moment dat je links ademt, wordt je rechter doorhaal een stuk minder efficiënt.” Dat laatste komt me bekend voor. Het is verhelderend om dat nu met data onderbouwd te krijgen.
OEFENINGEN
Met de wetenschap van nu duik ik weer het water in. We doen nog een SmartPaddle-sessie met ademhalen 1 op 3 en een sessie zonder te ademen. De nieuwe data bevestigen wat we eerder geconstateerd hebben. Helaas is mijn ‘probleem’ niet in een half uurtje getackeld. Wel voel ik eenmaal terug in het water precies wat die grafiekjes en cijfertjes vertellen door mijn eigen slag nauwkeurig te volgen. Iris
geeft me een aantal oefeningen mee, zoals zwemmen met één arm en de ander naast het lichaam, focus op de rotatie en een bredere insteek. Daar kan ik komende periode mee aan de slag. “Idealiter doe je dit samen met een coach of trainer”, zegt Iris. Coaches spelen volgens haar een belangrijke rol, omdat zij hun atleten en hun zwempatroon goed kennen. “Coaches zijn in staat om de kwaliteit van uitvoering tijdens de trainingen te waarborgen en tussentijdse progressie met het oog te beoordelen. Na een aantal weken wordt de zwemmer weer gemeten en kan, indien nodig, het trainingsplan worden bijgeschaafd om een zo optimaal mogelijke techniek te realiseren.” Aha, dus dat is wat de SmartPaddle mij als atleet kan opleveren: een gerichte aanpak op basis van mijn profiel? “Precies”, beaamt Iris. “Na een aantal weken zou je steeds moeten checken hoeveel progressie er is geboekt.
045
Na een aantal weken zou je steeds moeten checken hoeveel progressie er is geboekt. Om vervolgens het trainingsplan bij te schaven voor een snel en optimaal resultaat. Op deze manier kun je samen aan een langetermijndoel werken.”
Om vervolgens het trainingsplan bij te schaven voor een snel en optimaal resultaat. Op deze manier kun je samen aan een langetermijndoel werken.”
OPEN WATER
Ook is het volgens Iris interessant om met behulp van de SmartPaddle het verschil in techniek tussen zwembad en open water te analyseren. “Wat is bijvoorbeeld het effect van een wetsuit op je techniek? De SmartPaddle kan juist die details naar boven halen.
Daarnaast zou het slim zijn om in de winter de peddels te gebruiken om de techniek te optimaliseren; dit is bij uitstek de periode waarin er tijd is om veel aandacht aan de techniek te besteden. Richting de zomer kunnen de peddels gebruikt worden om de racestrategie te bepalen. Wat doet je techniek bijvoorbeeld in een race van 750 meter? Is er een deel van de race waar winst te halen valt door te focussen op efficiency? Of wat is het effect van een super snelle start op de zwemkwaliteit en -snelheid later in de race?” Daarmee besef ik dat een eerste analyse met de SmartPaddle vooral een interessant startpunt is. De peddels geven inzicht in mijn zwemtechniek. Ik begrijp mijn eigen manier van bewegen in het water beter en het effect daarvan op de zwemsnelheid. Er is in mijn geval ruimte voor verbetering. Gelukkig! Wie weet klim ik ooit daadwerkelijk na 12 of 13 minuten het water uit op een 1000 meter. Stoppen met mijmeren, aan de bak!
46
TRANSITION
047
NA AM IL ONA RULLENS LEEF TIJD 28 BEROEP G R AFISCH ONT WERPER/ COMMERCIEEL MEDE WERKER/ ORGANISATOR FIE T SCLINICS
WERKPLEK
Donderdag, nog acht dagen en dan is het tijd voor een weekje vakantie in Frankrijk. Ilona Rullens heeft drie banen, dus eventjes ontspannen is op zijn tijd hard nodig. Meteen een goed moment om haar eerste cols te bedwingen, want fietsen in de bergen, dat deed ze eerder nog niet. Meteen ook maar even zwemmen in het meer, een paar mooie trails lopen en een beetje klimmen. Langer dan een dag stilzitten is er sowieso niet bij. Energie voor drie. Maar eerst nog even gas geven op het werk. Transition moet binnenkort naar de drukker en er zijn meer magazines met deadlines. Als je als grafisch ontwerper van de kunstacademie Willem de Koning in Rotterdam komt en van fietsen houdt, dan zijn de makers van Soigneur en Transition interessante figuren. Stoute schoenen aan, op de fiets erheen, CV mee in een bidonnetje en van een goed gesprek kwam uiteindelijk een mooie baan bij Tot en Met Ontwerpen. Toch was het fietsen een late ontdekking. Ouders met fietsenzaak Rullens Tweewielers in Made, waar ze ook twee dagen per week werkt, hebben het koersen nooit gestimuleerd. Pas na een turncarrière die door een enkelblessure voorgoed beëindigd werd, kwam de fiets in beeld. De liefde bloeide snel op. Van ATB naar race en tijdens een half studiejaar in Australië ook een permanente besmetting met het triathlonvirus. Wel nog eerst even leren zwemmen bij terugkomst in Nederland. Met vriendlief -ook fietsgek- organiseren van fietsclinics onder het label Opdíefiets en het geven van trainingen bij het Rotterdamse vrouwenwielrennen tonen aan: de DNA-strengen zijn tegenwoordig met platte spaakjes verbonden. Triathlon is een zondagse hobby, want de enige dag van de week dat er niet gewerkt wordt. Gezellig samen met broer Sander en een paar vrienden op pad naar wedstrijden in de regio. Terheijden en Oosterhout zijn vaste prik, want thuis in West-Brabant hè. Liefst korte afstanden met de kwart als favoriet. Lekker snel, even knallen en klaar. Dat is ook de ambitie, sneller worden. De eerste halve is ook al in de pocket, maar met al die werkdagen is trainen voor lange afstanden niet eenvoudig. Liever even een uurtje intervallen na het werk, veel leuker! Vooral niet ervoor trouwens, want zwemmen om zeven uur in de ochtend? Goed voornemen, maar daar blijft het meestal bij. Kunnen ze de start van al die triathlons trouwens niet ook wat later plannen? Een mens wordt graag lekker rustig wakker op zondag… Beeld Marc van der Kort
48
TRIATHLON SPECIAL
Tekst Martijn Keijsers Illustratie Mirjam Riemens
IRONMAN ZONDER JULIE MOSS FICTIE
WAT 40 JAAR GELEDEN BEGON ALS EEN, ZO MAG
JE WEL ZEGGEN, UIT DE HAND GELOPEN WEDDENSCHAP IS INMIDDELS EEN NIET TE NEGEREN SPORTIEF, COMMERCIEEL EN MEDIAGERELATEERD CIRCUS GENAAMD IRONMAN. DE ORIGINELE IRONMAN, DIE OP HAWAII, VIERT IN OKTOBER HET 40-JARIG BESTAAN EN TRANSITION BESTEEDT DAAR DE KOMENDE TIJD UITGEBREID AANDACHT AAN. WE TRAPPEN AF MET EEN GEDACHTENEXPERIMENT.
I
n 1981 was Ironman nog een sportief feestje, waar niet al te veel mensen van op de hoogte waren. Sports Illustrated had de tweede editie in 1979 verslagen en in het TV-programma Wide World of Sports van ABC kwam Ironman intussen ook jaarlijks even aan bod. Totdat Julie Moss, van heel nabij vastgelegd door de TV-camera’s van ABC en dramatisch becommentarieerd, kruipend richting finishlijn de zeker lijkende overwinning in de slotmeters verspeelde, leek niets erop te wijzen dat wat we vandaag kennen als een wereldwijd circus van de grond aan het komen was. Wat nou als het Julie Moss-incident nooit plaatsgevonden had? De beelden zijn ronduit schokkend. Een totaal uitgeputte vrouw, die door haar benen zakt en keer op keer probeert op te staan in het donker van de tropennacht, maar er niet meer in slaagt haar lichaam aan te sturen. Met luttele meters te gaan tot de eindstreep van een voor haar tot dan toe voorspoedig verlopen ultieme uithoudingstest, geeft het lichaam de strijd op. Moss wordt met de ver-
lossende eindstreep in zicht gepasseerd door een concurrente die niemand meer verwacht had en bereikt kruipend als nummer twee de finish. De camera’s zien alles en het beeld gaat nadien de wereld over. In de jaren die volgen, explodeert de belangstelling voor het evenement. Ironman wordt ‘een ding’ en al snel komen er races op andere plaatsen op de wereld, is er op den duur sprake van een (zelf uitgeroepen) WK, met merchandise, TV-shows en is een trein gaan rijden die al decennia lang niet te stoppen lijkt. Maar wat als het hele kruipincident niet de wereld over gegaan was? Als Moss’ lijdensweg niet op camera vastgelegd was, of als de wedstrijdleiding besloten had haar uit de strijd te nemen om gezondheidsredenen en er verder geen ruchtbaarheid aan te geven, hadden we dan vandaag de dag in Nederland een Ironman gehad? Was de triathlonsport zo gegroeid en doorontwikkeld, met het ontstaan van kortere formats, de opkomst van (inter)nationale bonden en de aansluiting bij de Olympische familie? Had je dit blad überhaupt zitten lezen nu?
49
050
TRIATHLON SPECIAL
Was er zonder Julie Moss geen triathlon-hype geweest? Dan zou triathlon misschien wel voor altijd een sport in de marge gebleven zijn. Iets voor een hele kleine sub-scene in de duursportwereld. Iets waar een paar ultralopers of transcontinentale fietsers weleens van gehoord hadden. Een gekke uitdaging, voor de happy few die het zich denken te kunnen veroorloven om naast gezin en werk veel trainingsuren te investeren en ook nog over de middelen beschikken om naar Hawaii af te reizen.
Al die incidenten, wereldberoemd en totaal onbekend, zijn niet ontstaan omdat Julie Moss over de finishlijn kroop in 1981. Ze zijn gebeurd omdat de ingrediënten er nu eenmaal zijn.
Dat zou dan wel vereisen dat Julie Moss de enige Julie Moss gebleven zou zijn. Met andere woorden, in de daaropvolgende jaren had zich in principe een ander incident voor kunnen doen met soortgelijke gevolgen. De ingrediënten waren er, zoveel moge duidelijk zijn. In 1979 al schreef Sports Illustrated over John Dunbar, die deelnam aan de oorspronkelijke Iron Man (zoals het evenement in de beginjaren heette) en in de slotkilometers gezien werd terwijl hij zwalkend richting de finish tegen auto’s aan botste en zijn begeleider ervan beschuldigde hem te willen vergiftigen. Dat gebeurde in de editie van 1978. Een jaar later woei er een vreselijke storm over Honolulu, Januari is er traditioneel het seizoen voor. Op het buureiland was in vijf dagen anderhalve meter (!) regen gevallen. Op de ochtend van de race kwamen slechts zestien van de ingeschreven 28 deelnemers opdagen. Er werd gestemd: moet het doorgaan, of gelasten we het af? Met dertien voor en drie tegen ging de race door. Van de zestien gingen er vijftien van start, in de helse omstandigheden. Twaalf haalden de finish, misschien enkel omdat de omstandigheden in de loop van de dag wat verbeterden. Toch kwam het drama in 1981 en als het niet in ’81 gebeurd was, dan zou het in de jaren erop gebeurd zijn. En er zijn meer incidenten geweest die het wereldnieuws haalden. Het duel der kruipende dames in 1997, met Sian Welch en Wendy Ingraham was er zo een. Ook recenter vinden incidenten plaats die de wereldpers halen. Alistair Brownlee die zijn zwalkende jongere broer over de finish sleept bevestigde dat wat maar al te vaak met triathlon geassocieerd wordt: lijden tot op het randje van het gezonde… en erover. Al die incidenten, wereldberoemd en totaal onbekend, zijn niet ontstaan omdat Julie Moss over de finishlijn kroop in 1981. Ze zijn gebeurd omdat de ingrediënten er nu eenmaal zijn. Julie Moss heeft er misschien voor gezorgd dat triathlon op een gunstig moment in de
aandacht kwam en kennelijk voorzag in een sluimerende behoefte onder duursporters. Misschien heeft ze ervoor mede voor gezorgd dat de Iron Man uit kon groeien tot het megaconcern Ironman en daaruit voortvloeiend allerlei andere ontwikkelingen in de triathlonsport waar we heden ten dage getuige van zijn. Maar Julie Moss was ook gewoon een sportieve dame die gehoord had over een extreme fysieke uitdaging die je toch minstens eens in je leven volbracht moest hebben. De ingrediënten waren vervolgens allemaal aanwezig om er een meer dan memorabele dag van te maken. Ook zonder Julie Moss was er een Julie Moss gekomen om ongewild de lont in het kruidvat te steken en de triathlon-scene te laten ontploffen. De opkomst van de ultieme uitdagingsproef werd op een januaridag in 1981 slechts versneld. En het leverde een verhaal op dat tot de dag van vandaag verteld mag worden. Ook Julie Moss doet dat desgevraagd nog steeds.
52
TRANSITION
53
ATLETE KIM HITTINGER WERD TIJDENS HAAR HARDLOOPCARRIÈRE GEPLAAGD DOOR BLESSURES. EEN JAAR GELEDEN NAM ZE EEN RIGOUREUS BESLUIT EN MAAKTE ZE DE OVERSTAP NAAR TRIATHLON. OOK IN DEZE SPORT IS ZE AMBITIEUS. LIFESTYLE
Tekst Marcia Jansen Beeld Joyce Bongers/Kim Hittinger
54
TRANSITION
at ze nooit had gezwommen toen ze een jaar geleden besloot triatlete te worden, ziet ze niet als een probleem. “Ik hou wel van een uitdaging.” En toch. Als er iemand was geweest die Kim Hittinger drie jaar geleden had voorspeld dat ze de switch van atletiek naar triathlon zou maken, had ze vast heel hard moeten lachen. De nu 23-jarige hardloopster uit Uithoorn was een talentvol middellange afstandsatlete, met een persoonlijk record van 4.30 op de 1500 meter. Ze maakte deel uit van het Team Distance Runners (TDR) van Guido Hartensveld waar ook Michel Butter bij traint, en droomde van deelname aan WK’s en misschien wel de Olympische Spelen. Maar hoe gemotiveerd ze ook was, haar lichaam werkte niet altijd mee. “Ik ben op mijn zevende met atletiek begonnen bij AKU in Uithoorn”, vertelt Hittinger. “Ik heb veel verschillende sporten geprobeerd en had er ook aanleg voor, maar de liefde voor atletiek bleef. In 2011 werd ik tweede op de 800 meter op het NK indoor bij de meisjes junioren B, maar kort daarna raakte ik geblesseerd aan mijn knie, waaraan ik later ook geopereerd ben. Het was mijn eerste serieuze blessure.” Er zouden er meer volgen voor de atlete die in 2013 in het jeugdteam van Team Distance Runners werd opgenomen en op 20-jarige leeftijd van Uithoorn naar het atletenhuis van TDR in Castricum verhuisde. In die periode was ze derde Nederlandse (en zevende overall) in de internationale Warandeloop, liep ze naar een derde plaats op het NK cross voor junioren, een tweede plaats op de 1500 meter op het NK voor junioren en een negende plaats in het seniorenveld.
Ik heb een aantal goede prestaties neergezet als atlete. Ik had een enorme drive, maar ik raakte ieder jaar wel geblesseerd.”
BLESSUREGEVOELIG
“Ik heb een aantal goede prestaties neergezet als atlete. Ik had een enorme drive, maar ik raakte ieder jaar wel geblesseerd”, vervolgt ze. “Met mijn coaches, trainers en het medische team hebben we geprobeerd te achterhalen hoe het komt dat ik zo vaak geblesseerd ben. Het is een combinatie van meerdere factoren: stress, voeding, belasting en onvoldoende herstel. Ik trainde twee keer per dag – in totaal twaalf keer per week – en liep tussen
de zeventig en 100 kilometer per week. Het grootste probleem was waarschijnlijk dat ik te veel en te hard trainde en dat ik na een blessure weer te snel wilde opbouwen.” In 2017 – na de halve marathon in Egmond waar ze in 1.24.07 een persoonlijk record liep – kwam het keerpunt. “Ik heb twee keer een stressfractuur gehad en verschillende peesblessures, en in het najaar van 2016 was ik weer vanwege een blessure uit de roulatie.
55
Ik was zo teleurgesteld en gefrustreerd, dat ik met mezelf de afspraak heb gemaakt dat als ik binnen een half jaar niet fit zou zijn, ik me serieus zou gaan beraden op de toekomst.” Het herstel verliep aanvankelijk voorspoedig, maar na de halve marathon in Egmond liep ze een stressfractuur in haar heup (sacrum) op. En dus was het tijd om de balans op te maken.
Ik voelde me zó ongelukkig dat ik niets kon. Ik miste de voldoening die ik kreeg uit het sporten en ik had nog steeds de drang om te presteren. Maar ik moest eerlijk zijn naar mezelf en ik wist dat dat niet ging lukken in de atletiek.”
Moest ze volledig de stekker eruit trekken, minder trainen, een andere trainer zoeken? “Ik voelde me zó ongelukkig dat ik niets kon. Ik miste de voldoening die ik kreeg uit het sporten en ik had nog steeds de drang om te presteren. Maar ik moest eerlijk zijn naar mezelf en ik wist dat dat niet ging lukken in de atletiek. Klasgenoot Milan Brons had al eens triathlon geopperd als alternatief. Het sprak me wel aan, maar ik had jaren niet gezwommen, dus leek het me lastig om de switch te maken.”
NEGATIEVE L ADING
Fietsen had bovendien een negatieve lading voor Hittinger, die alleen op de fiets stapte als ze niet kon hardlopen. “Hetzelfde geldt voor zwemmen”, lacht ze. “Dat doen atleten eigenlijk alleen als ze niets anders kunnen. Nu weet ik dat je een deel van je hardlooptrainingen ook kunt vervangen door fietsen, zodat je toch je duurvermogen traint zonder de schokbelasting van het lopen te ervaren. Maar ik denk dat dat onder hardlopers toch nog een taboe is, daar draait het allemaal om loopkilometers.” Helemaal stoppen wilde ze
56
TRANSITION
niet, dus besloot ze in september 2017 een kijkje te gaan nemen bij de Challenge Almere. “De triathlon in Almere zag er spectaculair uit, het sprak me wel aan. Daarvoor was ik al op zoek gegaan naar een triathlontrainer die
Ik hoor wel eens dat mensen het zwemmen zelf proberen onder de knie te krijgen, maar het is zo’n technische sport, dus ik ben blij dat ik constant feedback krijg van iemand op de kant.” me zou kunnen gaan begeleiden en via een bevriende wielrenner kwam ik uiteindelijk bij Chris Brands terecht. Ik heb hem verteld wat mijn ambities waren en hij was direct enthousiast. We hebben een korte termijnplan gemaakt om te zien of de samenwerking zou bevallen en dat doet het nog steeds.” Hittinger verhuisde zelfs naar Bussum om vier keer per week onder begeleiding van Brands te kunnen zwemmen en lopen. “Ik heb geen auto, dus heb ik eerst een tijdje bij een tante gebivakkeerd en in november ben ik naar Bussum verhuisd. Als ik iets doe, doe ik het ook goed of ik doe het niet”, vertelt Hittinger die doordeweeks vanuit Bussum de trein neemt naar Amsterdam waar ze aan de Johan Cruyff Academy de opleiding sportmarketing volgt.
CONSTANT FEEDBACK
Op latere leeftijd goed leren zwemmen is geen sinecure. Hittinger: “Het was belangrijk voor mij dat ik door een trainer begeleid zou worden. Ik hoor wel eens dat mensen het zwemmen zelf proberen onder de knie te krijgen, maar het is zo’n technische sport, dus ik ben blij dat ik constant feedback krijg van iemand op de kant. In het begin kon ik nauwelijks 25 meter zwemmen en kon ik niet meekomen in de groepstrainingen. Dat was heel frustrerend, maar ik heb me er niet door uit het veld laten slaan. We hebben het heel langzaam opgebouwd. Ik ben begonnen met drie trainingen per week en inmiddels zit ik op
57
Ik ben nog steeds ambitieus, dat zit nu eenmaal in me, maar ik ben nog zo’n groentje in triathlon, het is moeilijk te voorspellen waar het allemaal toe kan leiden.”
vijf en kan ik ook met de groep meetrainen.” De focus ligt voorlopig op het zwemmen. Drie keer in de week ligt ze ’s ochtends vroeg al in het water en techniek is belangrijker dan meters maken. “Fietsen heeft nog niet mijn prioriteit en dat is nu wel een minder onderdeel, maar daar moet ik even geduld mee hebben. Het lopen ben ik nog steeds aan het opbouwen, het belangrijkste is dat ik heel blijf. Tot nu toe voelt het heel goed. Mijn lichaam is veel minder stijf na een training dan in de periode dat ik alleen maar hardliep. Als ik dat als atlete had geweten, had ik zeker meer van dit soort crosstrainingen gedaan.”
ONTDEKKINGSREIS
Triathlon is tot nu toe één grote ontdekkingsreis voor Hittinger. Hoe werkt het in de wisselzone, waar leg je je spullen neer, welke regels zijn er, wanneer mag je helm af? “Het is een gecompliceerde sport voor een beginner, maar ik vind het leuk om nieuwe dingen te doen. Ik hou wel van een uitdaging. Chris heeft me in mijn eerste seizoen ook meteen in het diepe gegooid. Doe het maar gewoon, maak maar fouten, daar leer je van. Ook is het fijn dat ik nu niet meer op tijden gefocust ben. In iedere wedstrijd heb je te maken met andere parkoersen en verschillende omstandigheden. Ik ben blij dat die druk weg is.” Hittinger kwam dit seizoen aan de start van verschillende sprinttriathlons in Nederland en nam in juli zelfs deel aan de Alpe d’Huez triathlon. “Ik richt me voorlopig op de sprint en op termijn wil ik ook wedstrijden over de olympische afstand doen. Over de lange afstand denk ik nog niet na. Ik vind snelheid veel te leuk en de korte afstanden liggen me denk ik ook het beste.” Veel mensen willen weten wat ze wil bereiken in de triathlonsport. Het is een vraag die ze lastig te beantwoorden vindt. “Ik ben nog steeds ambitieus, dat zit nu eenmaal in me, maar ik ben nog zo’n groentje in triathlon, het is moeilijk te voorspellen waar het allemaal toe kan leiden. Volgend jaar hoop ik mijn debuut te maken in de eredivisie triathlon en ik denk dat ik daar op termijn goede resultaten neer kan zetten. Misschien volgend jaar nog niet, maar dan het jaar daarop. En uiteindelijk heb ik de ambitie om aan internationale wedstrijden mee te doen. Er zijn genoeg voorbeelden van zij-instromers die leuke resultaten hebben neergezet in World Cups. Dat motiveert mij enorm. Maar voorlopig is continuïteit toch wel het sleutelwoord. Die is er de afgelopen jaren door al die blessures niet geweest, maar alleen op die manier kun je groeien en beter worden.”
58
SPOT LIGHT
TRANSITION
2
Go long or go home! Het kan altijd langer, gekker, mooier, moeilijker. Transition brengt een kleine ode aan de evenementen die net wat meer ooomph & uithouding vragen, die het hoofd net zozeer testen als het lijf en die uitstapjes bieden in werelden die de gebaande paden van de wegtriathlons met hun strakke formats en controleerbare chaos soms ver achter zich laten. Tijd voor ultra.
T R ANS CONTINENTAL R ACE
1
Europa
Een simpel concept, dat heel lastig uit te voeren is. Zo kun je de TCR wel omschrijven. Op de fiets, self-supported, dwars door Europa. De klok stopt nooit en de rijders zo min mogelijk. De route is, give or take, 4000 kilometer lang. Eigenlijk is er geen route, alleen verplichte checkpoints. Met live trackers zijn de deelnemers de hele tijd te volgen. Editie zes ging van Geraardsbergen in België naar Meteora in Griekenland. transcontinental.cc
1
2
T R ANS Z AGOR A TR AIL
Marokko
Vijfvoudig winnaar van de Marathon des Sables Mohamad Ahansal organiseert met vijf Belgen een vergelijkbaar concept: zes dagen rennen in de Marokkaanse woestijn, verdeeld over 200 kilometer. Fraaie insteek: met de opbrengsten van het gekoppelde doel Run to Start wordt een schooltje voor bedoeïenenkinderen dat wegens gebrek aan funding gesloten was, heropend en in stand gehouden.
3
D UTCH ULTR ASK ATE
Spaarnwoude
Skate zo ver als je kunt in 24 uur. Moeilijk voor te stellen dat je dat überhaupt volhoudt, 24 uur op een skateboard. Een hoog ‘hoe dan’ gehalte. Gelukkig zijn er verschillende technieken, zoals pushen, pumpen en peddelen voor de broodnodige variatie. Onvoorstelbaar maar waar, editie 2018 leverde de duizelingwekkende afstand van maar 500 kilometer en 850 meter op voor de winnaar. Nogmaals…hoe dan? Beeld: Laura Graphies
3
59
4
5
T ORINO NICE R ALLY
4
Italië/Frankrijk
Bickepacking maar dan wat minder extreem. Verzamelen in Turijn voor pizza’s en bier, over schitterende bergpassen, naar keuze verhard of wat avontuurlijker over gravel de Alpen door naar Frankrijk, afdalen naar Nice en daarna steak en frites eten op het strand. De route is tussen de 600 en 700 kilometer met 15-20 duizend hoogtemeters. Fenomenale uitzichten verzekerd. Oja en het is in de basis een social ride, geen wedstrijd. Deelname is gratis. Life’s just that simple. torino-nice.weebly.com
6
5
E LFS TEDENULTR ALOOP
Friesland
Rennend langs elf Friese steden, 230 kilometer lang in het Pinksterweekend met een deadline van 32 uur om te finishen. Editie één vond dit voorjaar plaats. Triatleet van het eerste uur Gregor Stam stond aan de start, maar werd niet zoals gehoopt de eerste sporter die de Tocht der Tochten schaatste, fietste en rende. Rombout Breedveld hield de zege in Friesland, na 22 uur en 14 minuten langs Harlingen, Franeker, Dokkum, Leeuwarden, Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum en Bolsward. Editie twee van de ‘bjusterbaarlijke dag’ is nog niet aangekondigd.
6
D E ATH R ACE
USA
Een triatleet en ultraloper die vindt dat een enduro-event ook mentale uitdagingen moet bieden en bovendien verrassend moet blijven voor de deelnemer. Met dat idee in gedachten ontwierp Joe Desena in 2007 een event waarbij deelnemers bij inschrijving gewaarschuwd worden met het onheilspellende ‘you may die’. Of dat gebeurt als je de volgorde van Amerikaanse presidenten uit je hoofd leert, onder prikkeldraad door kruipt of met houtblokken in de weer bent is niet helemaal duidelijk. Het duurt lang, het doet pijn en het is moeilijk, dat is klip en klaar. peak.com/death-races Beeld: Cronan Hill Photography
60
TRANSITION
61
DUURZAAM
GEEF DIE FIETS EEN TWEEDE LEVEN FIETSEN LIJK EN TEGENWOOR DIG MODE-ARTIK ELEN, DIE ELK E PA AR JA AR INGERUILD WOR DEN VOOR HET NIEU WSTE MODEL IN EEN ANDER K LEURTJE. TR ANSITION VINDT DAT HET OOK ANDERS K AN EN VOND BIJ CIRCULAR CYCLING DE IDEALE A ANPAK OM EEN ERVAR EN FIETS EEN TWEEDE K ANS TE GEVEN. JIJ KU NT HEM WINNEN!
Tekst Jeroen Kreule Beeld Tim Buitenhuis
D
aar ligt ‘ie, de Chorus achterderailleur 11 speed van Campagnolo, in de rechterhand van Erik Bronsvoort. “Ziet er piekfijn uit toch?”, zegt hij met een bijna stalen gezicht. “Hier, pak aan, kijk er nog maar eens goed naar”, vervolgt hij. De derailleur is matzwart, lekker licht, met carbon bovenwerk en aluminium bouten. Een tweedehandsje, aldus Erik. Een nadere inspectie leert dat het inderdaad een gebruikte derailleur is: wie goed kijkt, ziet aan de zijkant krasjes. Twee kleine krasjes. En daarom wilde de vorige eigenaar een nieuwe. In de tussentijd heeft Erik even gegoogled naar de nieuwprijs van deze achterderailleur: 244 euro. Althans, dat is de adviesprijs.
GEEN GEWONE RACEFIETSEN
Eerlijk gezegd kan Erik er met zijn kop niet bij, dat deze wielrenner zó makkelijk over spullen denkt. Alsof een derailleur door een of twee krasjes minder goed schakelt. Erik is in elk geval blij dat het dure fietsonderdeel komende jaren niet stof gaat vangen in een of ander schuurtje of - in het uiterste geval – via de vuilnis in de verbrandingsoven van een afvalverwerker terechtkomt. Via via heeft hij dit fietsonderdeel op de kop weten te tikken. “Deze achterderailleur krijgt bij Circular Cycling hoe dan ook een tweede leven”, vertelt hij. Samen met fietsfreaks Matthijs Gerrits en Elise de Reijer is Erik Bronsvoort eigenaar van Circular Cycling, een startup die eind 2017 is opgezet. Circular Cycling bouwt racefietsen
onder de merknaam UpCycle. Het zijn geen gewone racefietsen, want elke fiets van Circular Cycling is uniek, in de ware zin van het woord. Een racefiets van Circular Cycling bestaat grotendeels uit gebruikte onderdelen. Een UpCycle is geen nieuwe fiets, maar ook geen gebruikte fiets, aldus Erik. Niet nieuw, vanwege de gebruikte onderdelen. Niet tweedehands, omdat ook nieuwe onderdelen worden toegepast. Een UpCycle is volgens hem een refurbished racefiets, zoals dat zo mooi heet. De startup, gehuisvest in een bedrijfsverzamelgebouw in de Utrechtse wijk Kanaleneiland, wil waardevolle racefietsonderdelen redden van de afvalberg. Overal in de wereld staan magazijnen, zolders en schuren vol met de mooiste, maar niet gebruikte frames en fietsonderdelen. Doodzonde, vinden ze bij Circular Cycling. Hun uiteindelijke doel: de racefietsindustrie wakker schudden én veranderen, door anders (lees: zuiniger) naar spullen te kijken. Erik: “Wie vroeger een racefiets kocht, deed daar heel lang mee. Het was min of meer een tijdloos product. Het klinkt ietwat gechargeerd misschien, maar het lijkt wel of een racefiets anno 2018 wordt gemaakt om rechtstreeks naar de afvalberg te fietsen.”
MODE-INDUSTRIE
Voor de productie van een racefiets zijn veel grondstoffen nodig, stelt Erik. Grondstoffen die steeds schaarser worden. Denk aan aluminium of staal. “Aluminium is over tachtig jaar gewoon
62
TRANSITION
op hè, als we op dezelfde voet doorgaan. Weet je hoe lang een racefiets tegenwoordig gemiddeld meegaat? 2.5 jaar! De fietsindustrie is echt een mode-industrie geworden. Iedereen wil een fiets met geïntegreerde kabels of schijfremmen. De innovaties buitelen over elkaar heen, er worden steeds nieuwe dingen verzonnen. Veel fietsers zijn gevoelig voor die innovaties en willen om de zoveel tijd een nieuwe racefiets. Terwijl een frame makkelijk tien jaar of langer mee kan. Ik word daar dus een beetje cynisch van.” Erik en Matthijs zijn de grondleggers van Circular Cycling. Tijdens hun studieperiode in Delft fietsten ze veel samen, met name op de mountainbike, maar vooral het sleutelen aan fietsen schiep een band. Erik is de CEO, het gezicht van Circular Cycling. Matthijs werkt in de fietsindustrie en weet alles van onderdelen en merken. Elise houdt zich onder meer bezig met het voorraadbeheer en de website. Ze hebben alle drie een andere baan, maar de woensdagen staan volledig in het teken van hun eigen bedrijf. Ze verdienen er vooralsnog geen cent mee, maar daar liggen ze geen seconde wakker van. Net als Elise en Matthijs gelooft Erik heilig in een duurzame samenleving en in een circulaire economie. Hij wil dat de CO2-uitstoot minder wordt, hij wil zuinig omgaan met de bronnen die we nog hebben. “Ja, ik maak me echt zorgen. Ik kan drie dingen doen. Een: negeren. Twee: accepteren en niks doen. Drie: accepteren en wel iets doen. Ik heb heel bewust voor de derde optie gekozen. En omdat ik een passie heb voor alles wat met fietsen te maken heeft, probeer ik juist in die industrie iets in gang te brengen, samen met Elise en Matthijs.” Circular Cycling komt op allerlei manier aan de onderdelen. “We krijgen spullen, maar we kopen ook spullen. Ja, ook via Marktplaats. Van producenten, winkeliers en particulieren. Bijna
HUN UITEINDELIJKE DOEL: DE RACEFIETSINDUSTRIE WAKKER SCHUDDEN ÉN VERANDEREN, DOOR ANDERS (LEES: ZUINIGER) NAAR SPULLEN TE KIJKEN.
Nieuwer is niet (altijd) beter Met elke innovatie claimen de
‘89 gebruik maakte van noviteiten
bekende fietsfabrikanten dat hun
als een ligstuur en platte spaken,
fietsen nóg aerodynamischer,
had ‘Frodo’ een Zeitfahrmaschin
lichter danwel stijver zijn. Of de
waar zo ongeveer alles aero aan
gemiddelde triatleet dat nodig
was. Het verschil in weersom-
heeft, mag je je gerust eens afvra-
standigheden daargelaten, blijken
gen. En zelfs bij de pro’s is er in
de laatste jaren vaak fietstijden
dertig jaar niet eens zoveel ver-
van rond of net onder de 4u30
anderd. Mark Allen was in 1989
voldoende voor de winnende
de winnaar van Ironman Hawaii,
atleet. Of je als agegrouper dan
met een voor die tijd ongekend
ook maar weer een stalen ros met
snelle fietstijd van 4u37. Er wordt
een clip-on aerobar moet rijden
sindsdien door veel professsio-
is natuurlijk maar zeer de vraag.
nals en zelfs een aantal amateurs
Reserve-onderdelen voor jouw
harder gefietst, maar om te win-
retro-bike zijn misschien niet zo
nen had ook Jan Frodeno in 2016
makkelijk meer te vinden als in
genoeg aan 4u29. Waar ‘Grip’ in
1989…
63
iedere wielrenner of triatleet heeft wel ergens een doos liggen met daarin niet meer gebruikte pedalen, een zadel of een stuurpen. Wij willen ze dolgraag hebben. Net als in onbruik geraakte wielsets. Ook producenten en winkeliers zitten elk jaar weer met onderdelen die niet verkocht zijn, bijvoorbeeld omdat er een krasje op een frame zit. Ook die spullen willen wij graag overnemen. Van al die onderdelen maken mij een mooie racefiets.” Bij elke UpCycle zit een zogenaamd Bike Passport, met daarin alle beschikbare data van de fiets: van leeftijd frame en type achterderailleur tot merk wielset en soort zadelpen, inclusief alle relevante maten en typenummers. Op het frame zit een QR-code geplakt die toegang geeft tot dit paspoort. Handig voor toekomstig onderhoud en eventuele vervanging van onderdelen.
MAKEOVER
Op de vraag of Circular Cycling bereid is om in opdracht van Transition een oude racefiets te pimpen, hoeft Erik niet lang na te denken: ja, met alle liefde. Het gaat om een Giant OCR, maat medium. De fiets, met een framehoogte van 54 centimeter, heeft jarenlang in de schuur van een redactielid van Transition gestaan. “Een oerdegelijk frame”, zegt Erik tijdens de allereerste, visuele inspectie van de grijze Giant. Hij denkt dat de fiets –door de eigenaar omgebouwd tot trekkingfiets met spatbordjes en bagagedrager- vlak na de millenniumwisseling uit de fabriek is komen rollen. “Ik denk 2001, misschien 2002. Niet het allerlichtste frame, maar hier kan ik zeker iets moois van maken.” Erik ziet een mooie mix van verschillende Shimano-onderdelen, die allemaal weer te gebruiken zijn. Ultegra en 105. Hij somt op: een 10 speed derailleur, een 9 speed shifter, Ultegra crankset. De ketting van de bijna twintig jaar oude Giant is versleten en gaat linea recta naar het oud ijzer, maar de versnelling loopt goed. De remblokken voor zijn uitstekend, de remblokken achter goed. De cassette lijkt oké, maar moet eerst grondig worden schoongemaakt om er zeker van te zijn of die hergebruikt kan worden. Ook de achterderailleur is in prima conditie. De bracketas is versleten en moet sowieso vervangen worden. Er zit roest op de spaken, maar dat lijkt oppervlakteroest. De velgen tonen lichte sporen van slijtage, maar kunnen heel misschien nog hergebruikt worden. Bij de lichtste twijfel worden de wielen afgekeurd, want veiligheid staat voorop. Na deze eerste inspectie stelt Erik vast dat de fiets in redelijke goede staat verkeert. Een groot aantal onderdelen kan vermoedelijk worden hergebruikt, concludeert hij. Op deze fiets of een andere, dat kan hij nog niet zeggen. Dan haalt Erik de fiets volledig uit elkaar, de onderdelen legt hij op de werkbank. Al deze onderdelen worden grondig schoongemaakt en onderworpen aan een kwaliteitscontrole.
Prijsvraag De fiets wordt voorzien van een hele gave custom paint job en wordt dan weer opgebouwd. We beloven alvast dat hij prachtig wordt! En hij kan van jou zijn, als jij ons helpt het thema duurzaamheid verder op de kaart te zetten bij triathlonnend Nederland. Wat moet je doen? Verzin een idee om andere verenigingen, wedstrijdorganisaties of mede-sporters te helpen om onze sport duurzamer te organiseren/beleven. Beschrijf jouw idee in maximaal 400 woorden, vertel of het al in praktijk gebracht is (en zoja wat het oplevert) en leg uit hoe anderen het ook toe kunnen passen. Als jouw idee het winnende concept oplevert, dan is de fiets van jou! Stuur je inzending vóór 15 oktober naar info@transition.nl en dan gaat onze deskundige jury zich erover buigen. De winnaar krijgt uiterlijk 1 november bericht en van de uitreiking maken we natuurlijk een feestelijk moment.
Een aantal onderdelen van een UpCycle is altijd nieuw: het stuur (inclusief stuurlint), de kabels en de buitenbanden. Dat heeft vooral te maken met veiligheid, zegt Erik. “Een gebruikt stuur kan plotseling falen, dat wil je hoe dan ook voorkomen.” De bijna twintig jaar oude Giant wordt gepimpt tot een racefiets die weer jarenlang mee kan. Het frame, dat nu nog gebruikssporen vertoont, wordt opnieuw gespoten in een hip kleurtje. Welke onderdelen Erik precies gaat gebruiken? Daar gaat hij nog eens heel goed over nadenken. Het zou zo maar kunnen dat de Chorus achterderailleur 11 speed van Campagnolo – met die twee nauwelijks zichtbare krasjes – gebruikt gaat worden. Een ding is zeker: de fiets krijgt wielen met hoge velgen. “Ik heb begrepen dat triatleten daar van houden”, zegt hij met een grote glimlach.
64
TRANSITION
TIPS, TRICKS EN INFORMATIE WISSELZONE
INSTA @lotte_wilms
W
onen in Australië, de overgang maken van topzwemster naar triatlete, Worldcups racen, de wereld
zien en het vizier op Tokio richten. Lotte Wilms neemt je mee in het leven van een Dutch Ozzie. instagram.com/lotte_wilms
HIGH TECH Notio Konect
O
Dat lijkt gelukt. Real time CdA, plus de traditionele sensors, maar ook
ne device to rule them all. En
fietsdynamica, omgevingssensoren en
daar eindigt de analogie met de
fysiologische sensoren zijn geïntegreerd of
eeuwenoude ring uit de verhalen van
verbonden met de Kinect. Live data kan op
Tolkien. De Notio Konect is nieuw, high
je compatibele Garmin apparaat bekeken
tech en super slim. Al je fietsdata wordt
worden en wordt ook in een iOS app
real time verzameld en geanalyseerd.
gebundeld voor analyse tijdens of na je rit.
Zoveel mogelijk sensoren combineren is wat de bedenkers voor ogen hadden.
ceepo.com
HANDIG Tacx Radar
E
en bidonhouder special voor de kleinere fietser. Klinkt misschien vergezocht, totdat je beseft dat ook
compacte frames, zoals bij tijdritfietsen nogal eens voorkomt en bijvoorbeeld jeugdfietsen best wel gedoe op kunnen leveren met het plaatsen en uitnemen
TRAININGSTIPS van Tim Don
‘T
he Don’ is terug en dat zullen we weten. Na zijn miraculeuze comeback tijdens de halve ironman van Costa Rica en
zijn ietwat gelukkige plaatsing voor Hawaii
van bidons. Tacx lost het voor je op
wil Don jou helpen om er ook het beste
met een bidonhouder die zijwaarts
van te maken. Powered by Zone3. Met tips
georiënteerd is. Slim! Naar keuze links of
voor je raceday, voeding en schema’s voor
rechts plaatsen.
beginnende atleten op diverse afstanden. Even aanmelden voor de verplichte
Adviesprijs: € 14,99
nieuwsbrief en dan istie voor jou. zone3.com/tim-don-training-guide
VOOR EEN GOEDE RACEFIETS OF ATB BENT U BIJ ONS AAN HET JUISTE ADRES! WIJ ZIJN DEALER VAN: SPECIALIZED, CUBE, ISAAC, GIANT EN PURE.
Ruim 1150m 2 WIJ NEMEN GRAAG DE TIJD, KOM LANGS VOOR EEN PROEFRIT! fietsplezier! TWC Leo Smit Almereweg 41A 1671 ND Medemblik Tel. 0227 54 12 00 info@twc-leosmit.nl MEDEMBLIK
leosmit_adv_inline_1-2.indd 1
Openingstijden Maandag t/m donderdag: 8.30 – 18.00 uur Vrijdag: 8.30:– 20.00 uur Zaterdag 8.30 – 17.00 uur
www.twc-leosmit.nl
24-05-18 09:01
66
TRANSITION
OS 2020
zwemmen, maar ik miste de techniektrainingen die ik als zwemster veel deed. Het was geen makkelijke beslissing om weg te gaan uit Sittard, maar ik denk dat deze weg beter bij me past.” TS Hoe ziet die aanpak er uit en wat is de rol van de bond nu je niet meer intern bent in Sittard? “Ik ben ontzettend blij dat de bond me heeft gesteund in mijn beslissing en we werken nog steeds samen. Louis Delahaije neemt de beslissingen over mijn programma, maar qua training word ik begeleid door George Sieverding. Hij besteedt heel veel aandacht aan techniek en daar voel ik me goed bij. George maakt mijn schema’s – niet alleen voor het zwemmen, maar ook voor het fietsen en lopen – en ik upload al mijn trainingsdata in TrainingPeaks. Zo kunnen de coaches van het NTC de vinger aan de pols houden.”
TOKIO CALLING MET MAYA KINGMA Tekst Marcia Jansen Beeld Lennaert Ruinen, ITU/Wagner Araujo
TOKIO 2020
LIJK T NOG VER WEG MA AR HE T K WALIFICATIE TRA JEC T IS IN VOLLE GANG. TRANSITION HOUDT JE OP DE HOOGTE VAN DE VOORBEREIDINGEN EN BELDE ME T MAYA KINGMA . DE VOORMALIG Z WEMSTER IS PAS 23 JA AR, MA AR WEE T HEEL GOED WAT ZE WIL EN STIPPELT HA AR EIGEN WEG NA AR TOKIO UIT.
TS Je verliet als twintigjarige het Nationaal Trainings Centrum in Sittard. Als twintigjarige er voor kiezen je eigen weg te gaan, is een gewaagde beslissing. Waarom besloot je in 2017 het NTC Triathlon te verlaten? “Ik zit nog wel in de Nederlandse selectie, maar ik woon niet meer in Sittard. De reden daarvoor is dat ik mijn zwemmen weer op een hoger niveau wil brengen en ik meer aandacht aan mijn techniek wil besteden. Sinds ik in 2012 de overstap van het zwemmen naar de triathlonsport heb gemaakt, merk ik dat mijn zwemmen achteruit gaat. Ik zwem nu langzamer dan toen ik veertien was. Ik begrijp dat dat komt omdat ik er nu ook bij fiets en loop en dus niet meer alleen gefocust ben op het
TS Als (langebaan)zwemster veroverde je meerdere Nederlandse titels, hoe ben je in aanraking met de triathlonsport gekomen? “George was mijn zwemtrainer in Breda, maar hij heeft ook een eigen trainingsgroep met zwemmers en triatleten die op zaterdagochtend in Zeist op techniek trainen. Ik trainde daar ook mee en na die zwemtrainingen werd er als conditietraining gemountainbiked of hardgelopen. Hardlopen deed ik sowieso al. Mijn ouders lopen allebei hard en ik deed af en toe met hen aan hardloopwedstrijdjes mee. In 2010 was het NK crossduathlon in Etten-Leur, bij ons om de hoek dus. En omdat een aantal atleten van de trainingsgroep van George meedeed, besloot ik me ook in te schrijven. Ik had totaal geen ambities om aan triathlon te gaan doen, maar tot mijn verrassing won ik in mijn leeftijdscategorie. De speaker herkende mijn naam van het openwater zwemmen en opperde dat ik als zwemster dan zeker een keer aan een triathlon mee moest doen.” TS Hoe was je eerste kennismaking met triathlon? “Het was een succes, maar ook weer niet. Ik deed mee aan het NK voor junioren in Stein – dat ik ook won – en aan de triathlon in Aalsmeer, maar ik kreeg daarna zodanig last van mijn knieën, dat ik twee jaar uit de roulatie ben geweest. Ik heb zelfs een jaar niet kunnen zwemmen. De pijn zat rondom de knieschijf en bleek uiteindelijk groeipijnen te zijn. De artsen voorspelden me dat het twee jaar kon duren, of met een beetje pech dat het nooit meer weg zou gaan. Gelukkig kwam het bij mij weer goed en kon ik na twee jaar weer hardlopen.”
67
TS Wanneer keerde je weer terug in de triathlonsport? “Ik had het geluk dat ik door Eric van der Linden werd uitgenodigd voor het team van ProTriathlon – een stichting die investeert in jonge talenten – en daardoor een racefiets tot mijn beschikking kreeg en dus zo weer kon beginnen. In het voorjaar van 2012 deed ik mee aan een zwem- en een hardlooptest en kwalificeerde ik me voor het EK voor junioren in Eilat, dat heel vroeg in het seizoen plaatsvond. Het zwemmen en fietsen ging goed in Israël, maar tijdens het lopen kwam ik nog veel tekort. Niet verwonderlijk natuurlijk want ik had bijna twee jaar niet gelopen en het EK was mijn vierde wedstrijd ooit. Later dat seizoen plaatste ik me – samen met Jorik van Egdom – voor het WK in Aucland, waar ik als dertiende eindigde. Dat was een grote motivatie om door te gaan met triathlon. TS Hoe lang heb je zwemmen en triathlon gecombineerd? “Lang heb ik het zwemmen niet op willen geven en bleef ik in de winter ook nog wel wedstrijden - de langere afstanden, de 400, 800 en 1500 meter, waren favoriet - zwemmen. Maar mijn dertiende plaats op het WK gaf voor mij de doorslag om uiteindelijk helemaal voor de triathlon te gaan. TS Je behoort tot de snelste zwemmers in het WTS-circuit en in Bermuda dit jaar voerde je samen met Katie Zaferes op de fiets het tempo aan in de achtervolgende groep op Flora Duffy, maar voor een top tienklassering kom je op het lopen nog te kort. “Dat klopt. Lopen is lastig voor mij. Ik raak heel snel geblesseerd – dat schijnt bij zwemmers wel vaker voor te komen – dus dat is een beperkende factor. Ik loop gemiddeld niet meer dan twintig kilometer per week hard, ik doe geen tempo’s en loop ook alleen maar off road, en dat is op dit niveau natuurlijk veel te weinig. Ik moet gewoon heel erg oppassen. Het hoofddoel is dan ook om zonder blessures een seizoen door te komen. Vorig jaar was ik goed op weg, maar raakte ik twee weken voor de Grand Final in Rotterdam – waar mijn halve familie vandaan komt – geblesseerd. Dat was een enorme teleurstelling. Tot nu toe gaat het nog steeds goed en als het me nu lukt om een lange periode blessurevrij te blijven, kan ik nog veel winnen op het lopen.” TS Je bent al twee keer in een World Triathlon Series-wedstrijd bij de eerste twintig geëindigd – dit jaar in Bermuda en vorig jaar in Leeds – hoe schat je je kansen in op kwalificatie voor de
Olympische Spelen in Tokio? “Individueel wordt het moeilijk. De kwalificatie-eisen zijn aangescherpt ten opzichte van vier jaar geleden. Je moet nu een keer bij de eerste zes eindigen in een World Triathlon Series-race en een keer bij de eerste tien – en dan ook nog eens in wedstrijden die je vooraf hebt aangegeven. Ik geef mijzelf meer kans in de mixed teamrelay, waarin we eind maart 2020 bij de eerste zeven landen op de Olympische kwalificatieranking moeten staan. We zijn dit seizoen twee keer als vijfde geëindigd – in Nottingham en op het WK in Hamburg – en als achtste in Edmonton. De kans is dus reëel. Het team is ook heel gemotiveerd, we gaan er helemaal voor.”
TS Hoe ziet jouw route naar de Spelen er uit? “Ik bekijk het echt van wedstrijd tot wedstrijd. Na de teamrelay in Nottingham werd ik ziek en kon ik niet meedoen in Leeds. Toen zakte ik ineens uit de top 150 en dan is het moeilijk om in WTS-wedstrijden binnen te komen. Gelukkig mocht ik op het laatste moment toch meedoen in Edmonton en kon ik vervolgens ook in Montreal starten. Ik had het niet verwacht, maar ik mag ook mee doen aan de Grand Final in Australië. Daar zal ik meedoen aan de elitewedstrijd en niet aan het WK onder 23 jaar. Daar zijn namelijk de punten voor de Olympic Qualifying Ranking te verdienen en die zijn nu eenmaal belangrijker dan een titel bij de beloften.”
DE SPEAKER HERKENDE MIJN NAAM VAN HET OPENWATER ZWEMMEN EN OPPERDE DAT IK ALS ZWEMSTER DAN ZEKER EEN KEER AAN EEN TRIATHLON MEE MOEST DOEN.”
068
TRANSITION
De renner achterna IN HE T WIEL VAN TIM KR ABBÉ DE CÉ VENNEN, EEN NATUURGEBIED IN ZUID-FR ANKRIJK , WORDT DOOR NEDERL ANDERS NOG NIE T GE ZIEN AL S POPUL AIR FIE TSGEBIED. VERR ASSEND, WANT HE T BESTE WIELERBOEK OOIT GESCHRE VEN SPEELT ZICH AF IN DE ZE ADEMBENEMENDE REGIO. AVONTUUR
M
eyrueis, Lozère, 26 juni 1977. Warm, bewolkt weer. Ik pak mijn spullen uit mijn auto en zet mijn fiets in elkaar. Vanaf terrasjes kijken toeristen en inwoners toe. Niet-wielrenners. De leegheid van die levens schokt me.” Het zijn de eerste, beroemde zinnen uit De Renner. Als je de woorden nog niet kent, neem ze dan goed tot je. Elke wielerliefhebber zou deze passage uit de pen van Tim Krabbé (75) van buiten moeten kennen. De roman, waarin Krabbé deelnemer is aan de Ronde van Mont Aigoual, speelt zich af in de Cévennen. Krabbé leerde het gebied in 1971 kennen dankzij een voormalige geliefde. Haar ouders bezaten een huis in de regio. “Ik fietste nog niet”, zegt Krabbé wanneer hem gevraagd wordt naar zijn verknochtheid aan de Cévennen. “Ik zat al wel langer tegen het kopen van een fiets aan. Tijdens die vakantie beleefde ik het triviale moment van een passerende wielrenner die omhoog reed. Dat wil ik ook, dacht ik. En ik deed het.”
TERUGGLUREN IN DE TIJD
Transition reisde af naar Meyrueis om te kijken of de levens van de toeristen en inwoners zo leeg zijn als Krabbé beweerde. Het dorp met 800 inwoners is door het beekje Le Béthuzon in tweeën gespleten. De oude kern kent smalle en verouderde straten. De meeste bezoekers brengen hun tijd door op de terrassen aan de andere kant van Le Béthuzon. Wielrenners zijn schaars en worden daarom nauwkeurig bestudeerd.
Tekst Thomas Sijtsma Beeld Thomas Sijtsma, Casper Rila
069
070
TRANSITION
071
Toch ligt dit dorp in een van de mooiste fietsregio’s van Europa. Het ruige landschap is getekend door de natuur. Flinke rotspartijen worden afgewisseld met hoogvlaktes en onbegaanbare bossen. In de driehoek Anduze, Meyrueis en Sainte-Enimie liggen desondanks geplaveide wegen waar kuilen en groeven een uitzondering zijn. Ook dorpen en gehuchten zijn niet dik gezaaid. In de Cévennen kun je een uur fietsen zonder een mens of een huis
te passeren. De dorpen zijn vrijwel zonder uitzondering van ongekende schoonheid. Het is alsof je langs een gordijn terug in de tijd mag gluren. Je voelt je betrapt als een inwoner je ziet passeren. Elk dorp is een soort openluchtmuseum waar je zonder te betalen kan rondkijken. Ook het verkeer maakt de Cévennen tot een geschikt gebied voor een trainingskamp. De
gedragscode voor automobilisten lijkt tegenovergesteld van het Nederlandse doen en laten. In ons land wordt agressief getoeterd en vervolgens een middelvinger wordt opgestoken naar wielrenners. In de Cévennen wordt ook getoeterd, misschien nog wel harder dan in Nederland. Maar dit ritmisch claxonneren gaat gepaard met een opgestoken duim of een symbolisch applaus.
GENIETEN VAN DE STILTE
Krabbé is bekend met de aanmoedigingen van de Fransen. “Veertig jaar geleden deden ze hetzelfde. Alleen riepen ze er toen steevast ‘Allez pou-pou’ achteraan. In elke wielrenner werd een nieuwe Raymond Poulidor gezien.” De wielrenner wordt omarmd, misschien wel omdat er relatief weinig wordt gefietst. Klimmetjes zijn er in overvloed en in verschillende lengtes en stijgingspercentages. Een blik op Strava bevestigt de gedachte dat tijdens de zomermaanden een veelvoud aan wielertoeristen liever een KOM-poging doet op Alpe d’Huez en Mont Ventoux dan op Mont Lozère of Mont Aigoual, de hoogste toppen van de Cévennen. Krabbé, telg uit een francofiele familie, wil dat eigenlijk wel zo houden. “Ik geniet in de Cévennen van de stilte, van de kleuringen van het landschap, de ruige gebieden en de uitgestorven dorpen. In het noorden komt geen mens. In de jaren ‘70 was het nog veel stiller, naar mijn idee komen er steeds meer campings bij. Jammer. Ik vind pas iets heel mooi als ik het voor mezelf heb.” De Renner maakte niet alleen in Nederland een vlucht. Het boek kreeg verschillende vertalingen, maar verscheen nooit in het Frans.
Tijdens die vakantie beleefde ik het triviale moment van een passerende wielrenner die omhoog reed. Dat wil ik ook, dacht ik. En ik deed het.”
Ook in de verschillende souvenirwinkels van Meyrueis is geen spoor te vinden van het wielerboek uit 1978. Krabbé: “Dat is het gevolg van een aanvaring met een Franse uitgeverij. Ik wilde eerst de proefvertaling goedkeuren voordat ze het uitgaven.
072
TRANSITION
Cévennen
Drie routes in de Cévennen Transition selecteerde voor jou drie fietsroutes in het gebied waar De Renner zich afspeelt. Natuurlijk zit daar ook het wedstrijdparcours uit het boek bij!
In de Cévennen wordt ook getoeterd, misschien nog wel harder dan in Nederland. Maar dit ritmisch claxonneren gaat gepaard met een opgestoken duim of een symbolisch applaus.”
Route 1 – MONT AIGOUAL In De Renner beschrijft Tim Krabbé de Ronde van Mont Aigoual van 1977. Krabbé is zelf deelnemer en zijn tegenstanders in het boek zijn echte personen of samengestelde personages. De Mont Aigoual vanuit Meyrueis, het tweede lusje van deze route, is een beklimming van 28 kilometer en niet heel steil. Bovenop ‘de regenberg’ is een weerstation gevestigd waar veel toeristen komen voor het waanzinnige uitzicht. Het laatste stuk is een lange afdaling zonder echte haarspeldbochten. • bit.ly/MontAigoual Route 2 – GORGES DU TARN De Gorges du Tarn is een prachtige kloof in de Cévennen. Deze route volgt de rivier die de kloof ooit gevormd heeft. Het is in wezen 63 kilometer aan waanzinnige natuurverschijnselen. De mooiste pitstop is te maken in Saint-Chély-du-Tarn, een eeuwenoud gehucht met smalle straatjes en een waterval. De route is niet heel uitdagend gezien de geringe hoogteverschillen, maar des te geschikter voor een duurrit. Wanneer je liever een ronde fietst is afslaan in Sainte-Enimie je beste optie. • bit.ly/GduTarn Route 3 – MONT LOZERE In deze route zit veel meer uitdaging. De bijna 100 kilometer leiden je door een uitgestorven gebied van de noordelijke Cévennen. Krabbé spreekt hier met veel liefde over. De wielrenner die hier gaat fietsen moet van klimmen houden, want er staan ongeveer 2.000 hoogtemeters op het programma. Mont Lozère is het hoogste punt van de Cévennen, net iets hoger dan Mont Aigoual, en is onderdeel van deze ronde. Allez pou-pou! • bit.ly/MontLozere
Van ‘doodgaan’ hadden ze in de vertaling ‘de pijp aan Maarten geven’ gemaakt. Dat wilde ik niet. De uitgever zei dat hij de tekst een beetje op wilde ‘fleuren’. Ik reageerde als door een adder gebeten: ‘Wat nou opfleuren? Ik wil dat niet.’ De uitgever vond mij een zeur en zei dat mijn Frans niet toereikend was om te oordelen over de vertaalde tekst. Enorme kul natuurlijk, mijn Frans is uitstekend.” In De Renner wordt de Ronde van Mont Aigoual, een heerlijke klim van meer dan twintig kilometer die nergens echt steil wordt, beschreven. Krabbé wist voor die koers al dat het moest uitmonden in een boek. “Als schrijver wilde ik een raamvertelling maken van een koers. In de Cévennen reed ik regelmatig wedstrijden. De enige voorwaarde die ik mezelf gesteld had, was dat ik de wedstrijd niet mocht winnen. Dat zou namelijk echt walgelijk zijn. Wat een weerzinwekkend persoon zou mij dat maken.” Het gebied blijft een terugkerend thema In het leven van Krabbé. Na zijn eerste wielerleven keerde hij in 2003 terug om aanwezig te zijn bij de Ronde van Tim Krabbé ter ere van 25 jaar De Renner. Het directe gevolg: Krabbé, die zelfs nu op zijn 75e het liefst nog sprint bij elk plaatsnaambordje, ging nog eens acht jaar koersen bij veteranen. “Ik was bij mijn eigen ronde boos dat ik die mensen op mijn weggetjes zag rijden. Toen ik thuiskwam in Amsterdam ging ik direct op de weegschaal staan. 110 kilo gaf het apparaat aan. Ik besloot me weer suf te trainen zodat ik een jaar later mee kon doen aan mijn eigen ronde.
073
In mijn geval leidde literatuur tot werkelijkheid. Meestal is dat andersom.” Het ongekende fanatisme zit 40 jaar na De Renner nog steeds in elke zenuw van zijn lijf. Onder de gerimpelde huid van zijn benen zitten nog blokken van spieren waarmee Krabbé niet onderdoet voor een doorsnee dertiger. Geïrriteerd wacht hij op verkeerslichten,
plaspauzes zijn een ramp voor zijn gemiddeldes en hij kan een kleine glimlach niet onderdrukken als iemand uit zijn wiel moet lossen. Hoewel Krabbé nog zeker 15 keer terugkeerde in de Cévennen na de Ronde van Mont Aigoual, lijkt hij er nooit meer te gaan fietsen. “Het gebied ken ik net zo goed als mijn eigen achterland. Ik kan er niet meer verdwalen. Dat is jammer.”
TRANSITION
De Haagse Triathlon 1993 Beeld: Archief RTC Den Haag
74
EEN HEER KROMT ZICH TIJDENS ZIJN TRIATHLONDEBUUT OVER HET STUUR VAN ZIJN STATIGE FIETS. BOUWHELM OP HET HOOFD, FIETSPOMP OP DE BAGAGEDRAGER. MARK ANT, SPORTIEF, VRIENDELIJK , BETROKKEN EN IN DE 25 VOLGENDE JAREN NIET WEG TE DENKEN. TABÉ JAN STOOP (1942-2018).
SEBASTIAN KIENLE Professioneel triatleet Wereldkampioen Ironman
POLAR VANTAGE V PRO MULTISPORT HORLOGE
WINNERS ARE MADE OF BLOOD, SWEAT & DATA POLAR VANTAGE M MULTISPORT HORLOGE
Train slimmer en ontdek de winnaar in jezelf met Polar Vantage V, een premium multisport horloge met de nieuwste geavanceerde Polar Precision Prime optische hartslagmetingtechnologie en Training Load & Recovery Pro. Polar Vantage M, een allround GPS multisporthorloge, is een unieke combinatie van een compact en lichtgewicht design, Polar Precision Prime hartslagmeting en uitgebreide trainingsfuncties. polar.com/vantage Facebook.com/polarbenelux
Instagram.com/polarbenelux
Twitter.com/polarbenelux
youtube.com/polar
# B L O O D S W E ATA N D D ATA