Tehran University Medical Journal (TUMJ), Vol.68, No.10, January 2011

‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫دوره ‪68‬‬

‫ﺷﻤﺎره ‪10‬‬

‫دي ‪1389‬‬

‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﻴﺎز‪ :‬داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬ ‫ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺴﺆول‪ :‬دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ اﻣﺎﻣﻲرﺿﻮي‬ ‫ﺳﺮدﺑﻴﺮ‪ :‬دﻛﺘﺮ ﻧﺎدره ﺑﻬﺘﺎش‬ ‫ﻣﺪﻳﺮ اﺟﺮاﻳﻲ‪ :‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﻳﺎن اﺷﺮف‬ ‫ﺷﻮراي دﺑﻴﺮان‬

‫دﻛﺘﺮ ﺷﺎﻫﻴﻦ آﺧﻮﻧﺪزاده‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺻﺪﻳﻘﻪ ﺑﺮﻧﺎ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﺣﺎﺟﺘﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻧﻴﻤﺎ رﺿﺎﻳﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻧﮕﺎر ﺳﺠﺎدﻳﺎن‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﻋﺮبﺧﺮدﻣﻨﺪ‪،‬‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻧﻌﻤﺖاﷲ ﻋﻄﺎﻳﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ راﻣﺶ ﻋﻤﺮاﻧﻲﭘﻮر‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد ﻗﺎﺿﻲ ﺧﻮاﻧﺴﺎري‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﺟﻮاد ﻗﺎﺿﻲ ﻣﻴﺮ ﺳﻌﻴﺪ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺮي ﻛﺪﺧﺪاﻳﻲ‪،‬‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺳﻴﻨﺎ ﻣﺮادﻣﻨﺪ‪ ،‬دﻛﺘﺮ زﻳﻨﺖ ﻧﺎدﻳﺎﺣﺘﻤﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﻳﺎن اﺷﺮف‬ ‫ﻫﻴﺄت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ‬

‫دﻛﺘﺮ ﻧﺎﺻﺮ اﺑﺮاﻫﻴﻤﻲ درﻳﺎﻧﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد اﻛﺒﺮﻳﺎن‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻓﺮﻧﺎز آﻣﻮزﮔﺎر ﻫﺎﺷﻤﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺑﺎﺑﻚ ﺑﻬﺎر‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﭘﺮوﻳﻦ ﭘﺎﺳﺎﻻر‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﭘﺮﻳﭽﻬﺮ ﭘﺎﺳﺒﺨﺶ‪،‬‬ ‫دﻛﺘﺮ زاﻫﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺎن‪ ،‬دﻛﺘﺮ زﻫﺮا ﺣﻼﺟﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪ داوري ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺮﻧﺎز رﺳﻮﻟﻲﻧﮋاد‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺴﻌﻮد ﺳﺘﻮده‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫دﻛﺘﺮ اﺣﻤﺪرﺿﺎ ﻃﻼﺋﻲﭘﻮر‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻇﻔﺮﻗﻨﺪي‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺠﺒﺎفزاده‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد ﻣﺮﺗﻀﻮي‪ ،‬دﻛﺘﺮ اﻋﻈﻢاﻟﺴﺎدات ﻣﻮﺳﻮي‪،‬‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد ﻣﻴﻜﺎﺋﻴﻠﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺑﻬﺮوز ﻧﺒﺌﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺮﺿﻴﻪ وﺣﻴﺪ دﺳﺘﺠﺮدي‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻫﺎدﻳﺎن‬ ‫ﻫﻴﺄت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ‬

‫دﻛﺘﺮ ﻓﺮﻫﻨﺎك اﺳﺪي )ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ(‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺟﻮاد ﭘﺮوﻳﺰي )ﻓﻴﻼدﻟﻔﻴﺎ(‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻛﺸﺘﮕﺮ )ﻟﻨﺪن(‪ ،‬دﻛﺘﺮ اﻓﺸﻴﻦ ﮔﻨﺠﻲ )اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ(‪،‬‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺷﻬﻼ ﻣﺴﻌﻮد )ﻓﻠﻮرﻳﺪا(‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﭘﺮوﻳﺰ ﻫﻨﺠﻨﻲ )ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ(‬ ‫وﻳﺮاﺳﺘﺎران‬

‫دﻛﺘﺮ ﻧﺎدره ﺑﻬﺘﺎش‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﻳﺎن اﺷﺮف‬ ‫ﻫﻤﻜﺎران دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﻪ‬

‫ﺣﺴﻴﻦ ﭼﺎﻳﭽﻲ‪ ،‬راﺣﻠﻪ رﻣﻀﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺳﺤﺮ ﺻﺪﻳﻖ‪ ،‬ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﻋﺴﮕﺮي‪ ،‬آرزو ﻛﻤﻴﺰاﻧﻲ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻲ‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻗﺪس‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻮرﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آﻣﻮزش‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ اول‪ ،‬ﺷﻤﺎره ‪ ،202‬دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﻪ‬ ‫آدرس اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪ http://tumj.tums.ac.ir :‬ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪medjournal@tums.ac.ir :‬‬ ‫ﺻﻨﺪوق ﭘﺴﺘﻲ ‪ ،14155/6447‬ﺗﻠﻔﻜﺲ‪Online submission: http://journals.tums.ac.ir/login ، 88962510 :‬‬ ‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻻت اﻳﻦ ﻣﺠﻠﻪ اﻣﺘﻴﺎز ارﺗﻘﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﻴﺮاژ‪ 1000 :‬ﻧﺴﺨﻪ‬

‫ﻟﻴﺘﻮﮔﺮاﻓﻲ‪ ،‬ﭼﺎپ و ﺻﺤﺎﻓﻲ‪ :‬ﺑﻬﺮﻧﮓ‬

‫)راﻳﮕﺎن(‬

‫ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﺪه در‪:‬‬

‫‪SCOPUS, EMBASE, Cambridge Scientific Abstracts (CSA), CAB Abstracts (CABI), Chemical Abstract Service (CAS),‬‬ ‫‪DOAJ, Psych Info, ULRICH΄S, Index Copernicus, IMEMR, EMR Beta, SID, Magiran, Iran Medex‬‬

‫‪http://tumj.tums.ac.ir‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬ ‫دوره ‪68‬‬

‫ﺷﻤﺎره ‪10‬‬

‫دي ‪1389‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزدر ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزاي ﺟﺪا ﺷﺪه از ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ‪563.................................................................... .‬‬ ‫اﻛﺒﺮ ﻣﻴﺮﺻﺎﻟﺤﻴﺎن‪ ،‬ﻓﺮخ اﻛﺒﺮي ﻧﺨﺠﻮاﻧﻲ‪ ،‬ﻋﺒﺎس ﺑﻬﺎدر‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺟﺒﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ‪ ،‬رﺿﺎ ﺑﻴﮓوردي‪ ،‬ﺣﻤﻴﺪرﺿﺎ ﮔﻠﻲ‬

‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ در دوران ﺑﺎرداري ﺑﺮ روﻧﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ‪570...................................................‬‬ ‫ﻣﺮﺿﻴﻪ ﺑﺮزﮔﺮ‪ ،‬ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻃﻼﺋﻲ زواره‪ ،‬ﻣﺤﻤﻮد ﺳﻼﻣﻲ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ آﺛﺎر ﺗﺮاﺗﻮژﻧﻴﻚ آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﺮ روي ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ‪578................................................................................................................. ..............‬‬ ‫ﻧﺴﺮﻳﻦ ﺗﻚ زارع‪ ،‬اﻋﻈﻢ ﺑﺨﺘﻴﺎرﻳﺎن‪ ،‬اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺳﻌﻴﺪي‪ ،‬وﺣﻴﺪ ﻧﻴﻜﻮﺋﻲ‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ در ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ زاﻳﻤﺎن زودرس در زﻧﺎن ﺑﺎردار ﭘﺮﺧﻄﺮ‪583................................................................................. .......‬‬ ‫ﻣﻴﻨﺎ ﻣﺸﻬﺪﻳﺎن‪ ،‬وﺟﻴﻬﻪ ﻣﺮﺻﻮﺻﻲ‪ ،‬ﺳﻌﻴﺪه ﺿﻴﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ اﺻﻐﺮي ﺟﻌﻔﺮآﺑﺎدي‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ ‪ -25‬ﻫﻴﺪروﻛﺴﻲ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ‪ -‬د‪ ،‬ﻛﻠﺴﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺮ و آﻟﻜﺎﻟﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ‪590......................‬‬ ‫زرﻳﻦ ﻛﻴﻬﺎﻧﻲ دوﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺸﻤﺖ ﻣﻮﻳﺮي‪ ،‬ﻧﺎﻫﻴﺪ ﺧﺴﺮوﺷﺎﻫﻲ‪ ،‬رﺳﻮل ﻣﻼﻃﻔﻲ‬

‫ﻧﻘﺶ ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل در آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳﺮوﻳﻜﺲ‪ :‬ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ‪ 60‬ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺎردار‪595.....................................................................................................‬‬ ‫ﺻﻐﺮي ﺧﻀﺮدوﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻮران ﺣﻜﻴﻤﻲ‪ ،‬ﻣﺮﻳﻢ ﻧﻮرزاده‪ ،‬ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﺷﻔﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻣﺮﻳﻢ ﺷﻔﺎﻋﺖ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‪600..................................................................................‬‬ ‫ﺳﻴﻨﺎ ﻋﺒﺪاﷲزاده‪ ،‬اﺻﻐﺮ آﻗﺎﻣﺤﻤﺪي‪ ،‬ﺣﺒﻴﺐ ﺳﻬﻴﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎﻟﺤﻲ ﺻﺪﻗﻴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺣﺴﻦ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻨﻲ‪ ،‬ﻧﻴﻤﺎ رﺿﺎﻳﻲ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮارض داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ‪611................................................................................................................................ ...............HIV‬‬ ‫ﻣﻬﺮﻧﺎز رﺳﻮﻟﻲﻧﮋاد‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺑﻮﻳﺮ‪ ،‬ﺣﻤﻴﺪ ﻋﻤﺎدي ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﻣﻬﺮداد ﺣﺴﻴﺒﻲ‪ ،‬ﻧﺼﺮتاﷲ ﻣﻼزاده‪ ،‬ﺑﻨﻔﺸﻪ ﻣﺮادﻣﻨﺪ ﺑﺪﻳﻊ‬

‫اﺛﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ و ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻠﻴﻮي ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ‪618......................................................‬‬ ‫روﻳﺎ ﺳﺘﺎرزاده ﺑﺎدﻛﻮﺑﻪ‪ ،‬ﻳﻮﻧﺲ ﻧﻮذري‪ ،‬ﻓﺮﻧﻮش ﻻرﺗﻲ‪ ،‬ﺳﻌﻴﺪ ﺻﻔﺮي‪ ،‬ﻓﺮخﻟﻘﺎ اﺣﻤﺪي‪ ،‬ﻣﻬﺪﻳﻪ اﻣﺎﻣﻲ‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ﻓﻮراﻣﻦ ﻣﺎﮔﻨﻮم‪ :‬ﮔﺰارش ﻣﻮردي‪624.............................................................................................. ...............................................................‬‬ ‫اﻳﺮج ﻟﻄﻔﻲﻧﻴﺎ‪ ،‬ﭘﻴﻤﺎن واﺣﺪي‪ ،‬ﻣﺼﻄﻔﻲ ﻗﻮاﻣﻲ‪ ،‬اﻣﻴﺮ واﺣﺪي‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫راﻫﻨﻤﺎي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬ ‫‪ -1‬اﺻﻮل ﻛﻠﻲ‪ -1-1 :‬آﻳﻴﻦ ﻧﮕﺎرش زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﺪه و از‬

‫ﺳﻔﻴﺪ و دوﺑﻌﺪي ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻨﻮان ﺟﺪول ﺑﺎﻻي آن و در ﻧﻤﻮدار زﻳﺮ آن ﻗﺮار ﮔﻴـﺮد )ﺑـﺎ‬

‫ﺑﻜﺎر ﺑﺮدن ﻛﻠﻤﺎت ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺎدلﻫﺎي دﻗﻴﻖ و رﺳﺎﻳﻲ در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ دارﻧﺪ‪،‬‬

‫ذﻛﺮ ﺷﻤﺎره(‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺠﻠـﻪ‪ ،‬ﺑـﺪﻳﻬﻲ اﺳـﺖ از ﺗﻜـﺮار اراﻳـﻪ‬

‫ﺧﻮدداري ﺷﻮد‪ -1-2 .‬ﻣﻘﺎﻻت ارﺳﺎﻟﻲ در ﭼﻬﺎر ﻧـﺴﺨﻪ )ﻳـﻚ ﻧـﺴﺨﻪ اﺻـﻞ و ﺳـﻪ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ آورده ﺷﺪهاﻧﺪ در ﺟﺪاول و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺟﺪاول و‬

‫ﻧﺴﺨﻪ ﻛﭙﻲ( ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﻪ ﮔﺮدﻧـﺪ‪ -1-3 .‬ﻣﻄﺎﻟـﺐ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﻓﻘـﻂ ﺑـﺮ روي‬

‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎ ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺑﺤـﺚ‪ -1:‬آﺛـﺎر و اﻫﻤﻴـﺖ ﻳﺎﻓﺘـﻪ ﻫـﺎي ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه و‬

‫ﻳﻜﻄﺮف ﻛﺎﻏﺬ ‪ A4‬و ﺑﺼﻮرت ﻳﻚ ﺳﺘﻮﻧﻲ و ﻳﻚ ﺧﻂ درﻣﻴﺎن ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﺣﺎﺷـﻴﻪ ﻻزم‬

‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ آﻧﻬﺎ ‪-2‬ذﻛﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺸﺎﺑﻪ دﻳﮕﺮان و ذﻛﺮ ﻣﻐـﺎﻳﺮات و ﻣـﻮارد ﻧﻘـﺾ‬

‫)ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ( ﺗﺎﻳﭗ ﮔﺮدﻧﺪ و ﻫﻤﻪ ﺻـﻔﺤﺎت ﺷـﻤﺎرهﮔـﺬاري ﺷـﻮﻧﺪ‪-1-4 .‬‬

‫ﻛﻨﻨﺪه ‪-3‬ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻋﻠﺖ ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ ﺑﻘﻴﻪ ‪-4‬ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻮارد ﻛـﺎرﺑﺮد‬

‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮاي ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﺠـﻼت ارﺳـﺎل ﻧﮕـﺮدد و در ﺳـﺎﻳﺮ‬

‫ﻋﻤﻠﻲ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﭘﺬﻳﺮي ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ‪-5‬راﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﺑﺮاي اداﻣﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧﻮد‬

‫ﻣﺠﻼت )ﺣﺘﻲ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و ﻏﻴﺮه( ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ -1-5 .‬ﻟﻮح ﻓﺸﺮده‬

‫ﻳﺎ دﻳﮕﺮان‪ ،‬در ﻣﺠﻤﻮع اراﻳﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨـﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﻣﻘﺎﻟﻪ )ﺗﺮﺟﻴﺤﺎً ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ Word XP‬ﻳﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ( ﺑﺎ اﻋﻤﺎل آﺧﺮﻳﻦ اﺻﻼﺣﺎت ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ‪،‬‬

‫ﺷﻤﺎره ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﻣﺘﻦ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻗﻴﺪ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻌﻲ ﺑﺎﻳﺪ از ﻋـﺪد‬

‫ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠـﻪ اراﻳـﻪ ﮔـﺮدد‪ -1-6 .‬ﻧـﻮع ﻣﻘـﺎﻻت‬

‫ﻳﻚ ﺷﺮوع و ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺿﺎﻓﻪ ﮔﺮدد‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻧﻄﺒﺎق ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻌﺪاد رﻓﺮاﻧﺴﻬﺎي ﻣﺤﺘـﻮاي‬

‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺮوري )از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛـﺎﻓﻲ‬

‫ﻣﻘﺎﻟﻪ و ﻟﻴﺴﺖ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ آن‪ ،‬ﻣﺘﻦ دﻗﻴﻖ رﻓﺮاﻧﺲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻇﻬﻮر‪ ،‬در ﻓﻬﺮﺳـﺖ ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬

‫و ﺻﺎﺣﺐ ﺗﺄﻟﻴﻔﺎت در ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻘﺎﻟﻪ( و ﮔﺰارش ﻣﻮردي ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ -1-7 .‬در اﻧﺠـﺎم‬

‫آورده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺤﻮه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺑـﻪ ﺷـﺮح ذﻳـﻞ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺑـﺼﻮرت ﻛﺘـﺎب‪:‬‬

‫ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬اﺻﻮل اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻫﻠﺴﻴﻨﻜﻲ و ﺿﻮاﺑﻂ اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد‪ -2 .‬ﻧﺤﻮه‬

‫)ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ‪ /‬ﻧﺎم ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ /‬ﻓﺼﻞ‪ /‬ﻋﻨـﻮان‪ /‬ﻓـﺼﻞ‪ /‬ﻋﻨـﻮان ﻛﺘـﺎب‪ /‬ﻧـﺎم ﻧﻮﻳـﺴﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ‪ -2-1 :‬ﺻﻔﺤﻪ اول )ﺻﻔﺤﻪ ﻋﻨـﻮان( ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ ﺷـﺎﻣﻞ‪ :‬ﻋﻨـﻮان‬

‫ﻛﺘﺎب‪ /‬ﻧﺎم ﻧﺎﺷﺮ‪ /‬ﻣﺤﻞ اﻧﺘﺸﺎر‪ /‬ﺳﺎل‪ /‬ﺻﻔﺤﺎت‪:‬‬

‫ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻧﺎم و ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬درﺟﻪ ﻋﻠﻤﻲ و آدرس دﻗﻴﻖ ﻛﻠﻴـﻪ ﻧﻮﻳـﺴﻨﺪﮔﺎن‬

‫‪Nochols DH, Randall CL. Massive eversion of the vagina. In:‬‬ ‫‪Nichols DH, Randall CL, editors. Vaginal Surgery. 3rd ed. Baltimore:‬‬ ‫‪Williams Wilkins; 1989. p. 328-57.‬‬

‫)از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺪ ﭘﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬دورﻧﮕﺎر و ‪ (E-mail‬ﻣﺤﻞ اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻘﺎﻟﻪ و‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ارﺳﺎل ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ -2-2 .‬ﺻﻔﺤﻪ دوم و ﺳﻮم ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻼﺻﺔ ﻓﺎرﺳﻲ و اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬ ‫و ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﭼﻜﻴﺪه ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻤﻲﺑﺎﻳﺴﺖ از ‪ 250‬ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ و در ﭼﻬﺎر ﭘﺎراﮔﺮاف ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﻳﻦ زﻣﻴﻨـﻪ و ﻫـﺪف‪ ،‬روش ﺑﺮرﺳـﻲ‪ ،‬ﻳﺎﻓﺘـﻪﻫـﺎ‪،‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي و ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي )ﺣـﺪاﻗﻞ ‪ 3‬و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ‪ 7‬واژه( ﺳـﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻧﺴﺒﺖ ‪ 1-2-2-1‬در ﺗﻬﻴﻪ ﭼﻜﻴﺪه ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﻋﻨﻮان ﻓـﻮق ﻣـﻮرد ﻟﺤـﺎظ‬ ‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﭼﻜﻴﺪه اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻛـﺎﻣﻼ ﻣﻨﻄﺒـﻖ ﺑـﺎ ﭼﻜﻴـﺪه ﻓﺎرﺳـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و در‬ ‫ﺑﺨــﺸﻬﺎي ‪ Conclusion ،Results ،Methods ،Background‬و ‪Keywords‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدد و در ﺣﺪود ‪ 230-250‬ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ -2-3 .‬اﺻـﻞ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ ﺷـﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ :‬ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﺷﺎﻣﻞ‪ -1 :‬اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺒﻠﻲ و زﻣﻴﻨﻪاي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‬ ‫و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺎ ذﻛﺮ رﻓﺮاﻧﺲ ‪ -2‬ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻖ ‪ -3‬ﺳﺆاﻻت ﺑﺪون ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺼﻮرت ﻣﻘﺎﻟﻪ‪) :‬ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ(‪ /‬ﻧﺎم‪ /‬ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ /‬ﻋﻨـﻮان ﻛﺎﻣـﻞ ژورﻧـﺎل‪ /‬ﺳـﺎل‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر‪ /‬ﺷﻤﺎره ﻣﺠﻠﻪ‪ /‬ﺻﻔﺤﺎت‪ .‬ﻣﺜﺎل‪ .1 :‬ﻛﺎوﻳــﺎﻧﻲ ﺣــﺴﻴﻦ‪ ،‬ﭘﻮرﻧﺎﺻــﺢ ﻣﻬﺮاﻧﮕﻴــﺰ‪.‬‬ ‫اﻋﺘﺒﺎرﻳﺎﺑﻲ و ﻫﻨﺠﺎرﺳﺎزي ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺮﺷـﺖ و ﻣـﻨﺶ ﻛﻠـﻮﻧﻴﻨﺠﺮ ‪ TCI‬در ﺟﻤﻌﻴـﺖ‬ ‫اﻳﺮاﻧﻲ‪ .‬ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ;1384 ،‬ﺳﺎل ‪ ،63‬ﺷﻤﺎره ‪ :2‬ﺻﻔﺤﺎت ‪ 89‬ﺗﺎ ‪.98‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺸﺮﻳﻪ در ﻧﺴﺨﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪:‬‬ ‫‪CDI, Clinical Dermatology Illustrated [monograph on CD-ROM].‬‬ ‫‪Reeves JRT, Maibach H. CMEA Multimedia Group, Producers. 2nd‬‬ ‫‪ed. Version 2.0 Scan Diego: CMEA; 1995.‬‬

‫ ﻋﻜﺲﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎ و ﺟﺪاول ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻫﻤـﺮاه ﺗﻮﺿـﻴﺤﺎت آﻧﻬـﺎ ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ‬‫ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ و در دﻧﺒﺎﻟﻪ ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ ﻣﻘﺎﻟـﻪ )‪ (text‬آورده ﺷـﻮد و ﺷـﻤﺎرهﮔـﺬاري ﮔـﺮدد‪.‬‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اراﻳﻪ ﻋﻜﺴﻬﺎي اﺳﻜﻦ ﺷﺪه اﺳـﺘﻔﺎده از‬ ‫رزوﻟﻮﺷﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 600dpi‬ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻜﺲ ﻫﺎي ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ و ﺑﻴﺎن اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ‬

‫اﺻﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﻀﻤﺎم ﺳﻪ ﻧـﺴﺨﻪ ﻛﭙـﻲ رﻧﮕـﻲ و در ﭘـﺸﺖ ﻋﻜـﺲ ﺷـﻤﺎره آن‪ ،‬ﻧـﺎم‬

‫ﺑﻪ رﻓﻊ اﺑﻬﺎﻣﺎت ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪ -4 .‬ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻳﺎ اﺧﺘـﺼﺎرات ﻋﻠﻤـﻲ‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و ﺟﻬﺖ ﻧﺼﺐ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺛﺒﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -6‬ﻫﺪف ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ روﺷﻦ‪ .‬روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﻫـﺮ‬

‫‪ -3‬ﻧﺤﻮة ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﮔﺰارش ﻣﻮارد ‪ -3-‬ﺻﻔﺤﻪ اول ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت اراﻳﻪ ﺷـﺪه در‬

‫ﺧﻮاﻧﻨﺪهاي ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ آن‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺗﻜﺮار ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﺤﻘﻴـﻖ ‪:‬‬

‫ﻗﺴﻤﺖ ‪ -3-1 ،2-1‬ﺻﻔﺤﻪ دوم و ﺳﻮم ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻼﺻﻪ ﻓﺎرﺳﻲ و اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و ﻛﻠﻤـﺎت‬

‫ﺟﺰﺋﻴﺎت روش ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻋﻠﺖ اﻧﺘﺨﺎب آن )ﻣﺜﻼ ﻛﻮﻫـﻮرت( – ﻣـﺪت زﻣـﺎن اﺟـﺮاي‬

‫ﻛﻠﻴﺪي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﮔﺰارش ﻣﻮردي ﻧﺒﺎﻳـﺴﺘﻲ از ‪ 100‬ﻛﻠﻤـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬

‫ﻃﺮح و ﭘﻲﮔﻴﺮي‪-1 .‬زﻣﺎن و ﻣﻜﺎن اﺟﺮاي ﭘﮋوﻫﺶ ‪-2‬ﺳﻮژهﻫﺎ و ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي ﻣـﻮرد‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ -3-3 .‬اﺻﻞ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ ،‬ﺷﺮح ﺣـﺎل ﺑﻴﻤـﺎر ﻳـﺎ‬

‫آزﻣﻮن و ﻣﻼك اﻧﺘﺨﺎب‪ .‬روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮي و ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪ )اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑـﺴﻴﺎر‬

‫ﻣﻮرد‪ ،‬ﺑﺤﺚ‪ :‬ﮔﺰارش ﻣﻮرد و ﺑﺤﺚ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً از ‪ 1500‬ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺒﻮده و ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬

‫ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و در اﺑﺘﺪاي اﻣﺮ ﻣﻮرد ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد(‪ -‬ﻣﻼﻛﻬﺎي ورود و ﺧﺮوج‬

‫دو ﺟﺪول ﻳﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ اراﻳﻪ ﺷﻮد‪ -3-4 .‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪-3 .‬ﻧﺤﻮه ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋـﺎت‪ -4 .‬رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ اﺧﻼق در ﭘـﮋوﻫﺶ‬

‫‪ -4‬ﻧﺤﻮه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﻣـﺮوري‪ -4-1 :‬اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﻣﻘـﺎﻻت ﺑـﺮاي اراﻳـﻪ آﺧـﺮﻳﻦ‬

‫‪ -5‬اﺑﺰارﻫﺎي اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪ -6‬آزﻣﻮنﻫﺎي آﻣﺎري ‪ -7‬ﻧﺎم ﻛﺸﻮر و ﺷـﺮﻛﺖ ﺳـﺎزﻧﺪه‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ درﺑﺎره ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ‪ -4-2 .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه در زﻣﻴﻨـﻪ ﻣﻮﺿـﻮع‬

‫ﻣﻮاد و دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ‪ :‬اراﻳﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ دﻗﻴﻖ‪-1 :‬رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻮل ﻋﻠﻤﻲ )ﮔﺰارش ﻋـﺪد‬

‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ و داراي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ -5 .‬ﻫﻴـﺄت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳـﻪ ﻣﺠﻠـﻪ در‬

‫ﺑﺎ درﺻﺪ ‪ -‬ﮔﺰارش ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎ ﺣﺪود اﻃﻤﻴﻨﺎن‪ -‬ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺎ ‪ -2 (Range‬ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﻧـﺸﺎن‬

‫ﻗﺒﻮل ﻳﺎ ﻋﺪم ﻗﺒﻮل و ﻳﺎ اﺻﻼح ﻣﻘﺎﻟﻪ )ﺑﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺆﻟﻒ( آزاد اﺳـﺖ و از ﭘـﺲ دادن‬

‫دادن ﻫﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻪ ﺟﺰ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨـﺪه ‪ -3‬اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫ﻣﻘﺎﻟﻪ و ﻣﻠﺤﻘﺎت آن ﻣﻌﺬور ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ -6 .‬ﻧﻮﻳـﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘـﺎﻻت ﻣـﺴﺌﻮل ﻧﻮﺷـﺘﻪﻫـﺎ و‬

‫ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺟﺪول و ﻧﻤﻮدار ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﺪاد ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻪﻃﻮريﻛـﻪ ﺑـﻪ ازاي ﻫـﺮ ﺳـﻪ‬

‫ﻣﺪاﻓﻊ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﭼـﺎپ ﺷـﺪه از ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺧـﻮد در ﻣﺠﻠـﻪ ﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﺑـﻮد‪ -7 .‬اﺳـﺘﻔﺎده از‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺎﻳﭙﻲ ﻳﻚ ﺟﺪول ﻳﺎ ﻧﻤﻮدار اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﺿﻤﻦ اﻳﻦﻛﻪ ﻧﻤﻮدار ﺑﺎﻳـﺪ ﺳﻴﺎه و‬

‫ﻣﻨﺪرﺟﺎت ﻣﺠﻠﻪ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺄﺧﺬ آزاد اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫روش ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ و ژﻧﻮﺗﻴﭙﻲ‬ ‫ﺳﻮﺧﺘﮕ‪،‬ﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻤﺎران‬ ‫ﻨﻮزا‪،‬ي در‬ ‫ﺗﻬﺮان‪،‬آﺋﺮوژ‬ ‫ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس‬ ‫ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزدر‬ ‫ﺪﻛﻨﻨﺪه‬ ‫ﻣﺠﻠﻪي ﺗﻮﻟﻴ‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎ‬ ‫‪-569‬دو‪563‬‬ ‫دي ‪1389‬‬ ‫ﺷﻤﺎرهﺑﻴ‪،10‬‬ ‫دورهﻳ‪68‬‬ ‫ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه‬ ‫داﻧﺸﻜﺪه‬

‫‪563‬‬

‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزدر ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزاي ﺟﺪاﺷﺪه از ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1389/07/07 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1389/08/29 :‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫*‬

‫اﻛﺒﺮ ﻣﻴﺮﺻﺎﻟﺤﻴﺎن‬

‫ﻓﺮخ اﻛﺒﺮي ﻧﺨﺠﻮاﻧﻲ‪ ،‬ﻋﺒﺎس ﺑﻬﺎدر‬

‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﺎﺗﻮژن ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺐ و از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﻋﻔﻮﻧﺖ در ﺑﻴﻤـﺎران داراي‬

‫ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺟﺒﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ‪ ،‬رﺿﺎ ﺑﻴﮓوردي‬

‫زﺧﻢﻫﺎي ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎ )‪ (MBLS‬از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﻳﺠـﺎد ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﻪ داروﻫـﺎي ﻛﺎرﺑـﺎﭘﻨﻢ در‬

‫ﺣﻤﻴﺪرﺿﺎ ﮔﻠﻲ‬

‫ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺿـﻤﻦ ﺑﺮرﺳـﻲ اﻟﮕـﻮي ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ آﻧﺘـﻲﺑﻴـﻮﺗﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺑﺮرﺳـﻲ ﻓﺮاواﻧـﻲ‬ ‫ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز )‪ (MBL‬در ﺑﻴﻦ اﻳﺰوﻟﻪﻫﺎي ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا ﺑﻪ دو روش ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ )‪ (Etest MBL‬و ژﻧـﻮﺗﻴﭙﻲ‬

‫ﮔﺮوه ﻣﻴﻜﺮبﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‪.‬‬

‫)‪(PCR‬‬

‫ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬ﺗﻌـﺪاد ‪ 170‬اﻳﺰوﻟـﻪ ﭘـﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨـﻮزا ﺟـﺪا ﺷـﺪه از ﺑﻴﻤـﺎران ﺳـﻮﺧﺘﮕﻲ ﺑـﻪ روش‬ ‫ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﻮﻳﺖ‪ ،‬ﺳﭙﺲ اﻟﮕﻮي ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ آنﻫﺎ ﺑﻪ روش ﻛﺎﻳﺮﺑﻲ ﺑـﻮﺋﺮ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﺳـﻮﻳﻪﻫـﺎي‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﺑﻪ روش‬

‫‪MBL‬‬

‫‪ Etest‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷـﺪﻧﺪ و ﺑـﺮاي ﺗـﺸﺨﻴﺺ ژن ‪ blaVIM‬از روش ‪ PCR‬اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ :‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﻨﻲﺳﻴﻠﻴﻦ‪ ،‬آﻣﻴﻜﺎﺳﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻮﺑﺮاﻣﺎﻳﺴﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻴﻜﺎرﺳﻴﻠﻴﻦ‪ ،‬ﭘﻠﻲﻣﻴﻜـﺴﻴﻦ‬ ‫‪ ،B‬ﻛﻠﻴﺴﺘﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﺎت )‪ (10μg‬و ﻛﻠﻴﺴﺘﻴﻦ ﺳـﻮﻟﻔﺎت )‪ (25μg‬ﺑـﻪﺗﺮﺗﻴـﺐ ‪،%10 ،%84/7 ،%88/2 ،%81/7 ،%74/7 ،%52/9‬‬ ‫‪ %28/3 ،%34/1‬ﺑﻮد‪ .‬از ﺑﻴﻦ اﻳﻦ اﻳﺰوﻟﻪﻫﺎ ‪ 10‬اﻳﺰوﻟﻪ )‪) (%11/1‬از ‪ 90‬اﻳﺰوﻟـﻪ ﻣﻘـﺎوم ﺑـﻪ اﻳﻤـﻲﭘـﻨﻢ( ﺗﻮﻟﻴـﺪﻛﻨﻨـﺪه آﻧـﺰﻳﻢ‬ ‫ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﺑﻪ روش ‪ Etest MBL‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ‪ 10‬ﺳﻮﻳﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻠﻲﻣﻴﻜﺴﻴﻦ ‪ B‬و ﻛﻠﻴﺴﺘﻴﻦ ﺣﺴﺎس ﺑﻮدﻧـﺪ و ﻧـﺴﺒﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﺑﻘﻴﻪ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ‪ PCR‬ﺗﻤﺎم ﺳﻮﻳﻪﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ‪ Etest MBL‬ﻣﺜﺒـﺖ ﺷـﺪﻧﺪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ‪ PCR‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ و ﻫﻤﮕﻲ ﺣﺎﻣﻞ ژن ‪ blaVIM-1‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻧـﺸﺎندﻫﻨـﺪه اﻓـﺰاﻳﺶ روﻧـﺪ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻧﺰﻳﻢ ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻫﻤﻴـﺖ‬ ‫*‬

‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﻳﻦ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوم در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺳـﺮﻳﻊ ارﮔﺎﻧﻴـﺴﻢﻫـﺎي ﺗﻮﻟﻴـﺪﻛﻨﻨـﺪه اﻳـﻦ آﻧـﺰﻳﻢﻫـﺎ و‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬ﺗﻬﺮان ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻮر ﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬ﺿﻠﻊ ﺷﻤﺎﻟﻲ‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ﮔﺮوه ﻣﻴﻜﺮبﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻠﻔﻦ‪021-88955810 :‬‬ ‫‪email: mirsaleh@sina.tums.ac.ir‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎتﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا‪ ،‬ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز‪ ،PCR ،VIM-2 ،VIM-1 ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﺟﺪي در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ 3.‬ﻛﺎرﺑﺎﭘﻨﻢﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻤـﻲﭘـﻨﻢ و‬

‫ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨـﻮزا )‪ (Pseudomonas aeroginosa‬ﻳﻜـﻲ از‬

‫ﻣﺮوﭘﻨﻢ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑـﻲ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي‬

‫ﭘﺎﺗﻮژنﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪﻃﻮري ﻛـﻪ در ﺳـﺎلﻫـﺎي اﺧﻴـﺮ‬

‫درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻮﻳﻪﻫـﺎي ﭼﻨـﺪ ﻣﻘـﺎوﻣﺘﻲ ﭘـﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس‬

‫ﺷﺎﻫﺪ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ )‪ (Multidrug-resistant‬ﻫـﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪5.‬و‪ 4‬ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻫﻴﺪروﻟﻴﺰ ﻃﻴـﻒ‬

‫درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻛﻪ ﺑـﻪ‬

‫وﺳﻴﻌﻲ از ﺑﺘﺎﻻﻛﺘـﺎمﻫـﺎ از ﺟﻤﻠـﻪ ﭘﻨـﻲﺳـﻴﻠﻴﻦﻫـﺎ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳـﭙﻮرﻳﻦﻫـﺎ و‬

‫اﻛﺜﺮ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ دارد ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑـﺎﻛﺘﺮي ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان دوﻣـﻴﻦ‬

‫ﻛﺎرﺑﺎﭘﻨﻢﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ ﻫﻴـﺪروﻟﻴﺰ ﻣﻮﻧﻮﺑﺎﻛﺘـﺎمﻫـﺎ )آزﺗﺮوﻧـﺎم(را‬

‫ﻋﺎﻣﻞ ﻋﻔﻮﻧـﺖﻫـﺎي ﺳـﻮﺧﺘﮕﻲ و ﺳـﻮﻣﻴﻦ ﻋﺎﻣـﻞ ﺷـﺎﻳﻊ ﻋﻔﻮﻧـﺖﻫـﺎي‬

‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﺷﺶ ﻧﻮع ﺗﻘـﺴﻴﻢ‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪2.‬و‪ 1‬ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﻣﻜﺎن ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ ﺑـﺮاي ﺗﻜﺜﻴـﺮ ﺑـﺎﻛﺘﺮي‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪ AIM, SPM, SIM, GIM, IMP VIM :‬ﻛـﻪ از اﻳـﻦ‬

‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺳﺒﺐ ﺑﺴﺘﺮي ﺷـﺪن ﻃـﻮﻻﻧﻲﻣـﺪت ﺑﻴﻤـﺎر ﻣـﻲﮔـﺮدد‪.‬‬

‫ﺑــﻴﻦ ﻧــﻮع ‪ VIM‬در ﭘــﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨــﻮزا ﺑــﺎرزﺗﺮ و ﭼــﺸﻤﮕﻴﺮﺗﺮ‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻧﺎﺷﻲ از ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ ﻋـﻮارض‬

‫‪6‬و‪4‬‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ژنﻫﺎي ﻛﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﺮ روي اﻳﻨﺘﮕﺮونﻫـﺎ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫اﻛﺒﺮ ﻣﻴﺮﺻﺎﻟﺤﻴﺎن و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪564‬‬

‫ﺑﻪ وﻳﮋه اﻳﻨﺘﮕﺮون ﻛﻼس ﻳﻚ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺳﻴﺎر ﺑﻮدن اﻳـﻦ‬

‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 1cm‬از ﻫﻢ ﺟﺎيﮔﺬاري ﺷﺪه و ﭘـﺲ از اﻧﻜﻮﺑﺎﺳـﻴﻮن ﺑـﻪ ﻣـﺪت‬

‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ژﻧﺘﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺪﻣﺎت اﻧﺘـﺸﺎر ﻫـﺮ ﭼـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ اﻳـﻦ آﻧـﺰﻳﻢﻫـﺎ را در‬

‫‪ 18-24‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﻄﺮ ﻫﺎﻟﻪي ﻋﺪم رﺷـﺪ ﺣﺎﺻـﻞ از آﻧﺘـﻲﺑﻴـﻮﮔﺮام ﻃﺒـﻖ‬ ‫‪11‬‬

‫‪VIM‬‬

‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ‪ CLSI‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪ‪ .‬آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫـﺎي ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫در ﺳﺎل ‪ 1999‬در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺟﺪا و ﮔﺰارش ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس‬

‫ﺷﺎﻣﻞ دﻳﺴﻚﻫﺎي اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ )‪ ،(10μg‬ﻛﺎرﺑﻨﻲﺳﻴﻠﻴﻦ )‪ ،(100μg‬آﻣﻴﻜﺎﺳـﻴﻦ‬

‫آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا اﻳـﻦ ژنﻫـﺎ در ﺑـﺎﻛﺘﺮيﻫـﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴـﺮ اﺷﻴﺮﺷـﻴﺎﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻛﻠﺒـﺴﻴﻼ‬

‫)‪ ،(30μg‬ﺗﻮﺑﺮاﻣﺎﻳﺴﻴﻦ )‪ ،(10μg‬ﺗﻴﻜﺎرﺳﻴﻠﻴﻦ )‪ ،(75μg‬ﭘﻠﻲﻣﻴﻜـﺴﻴﻦ‬

‫)‪unit‬‬

‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻴﻪ و آﺳﻴﻨﺘﻮﺑﺎﻛﺘﺮ ﺑﻮﻣﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ دﻳﺪه ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‪8.‬و‪ 7‬ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫـﺎ‬

‫‪ ،(300 B‬ﻛﻠﻴﺴﺘﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﺎت )‪ (10μg‬و ﻛﻠﻴﺴﺘﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﺎت )‪ (25μg‬ﻣﺘﻌﻠـﻖ‬

‫ﺑﻪ ﻣﻬﺎرﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺳﻮﻟﺒﺎﻛﺘﺎم‪ ،‬ﺗﺎزوﺑﺎﻛﺘﺎم و ﻛﻼوﻻﻧﻴـﻚ‬

‫ﺑﻪ ﺷـﺮﻛﺖ ‪) MAST‬اﻧﮕﻠـﻴﺲ( ﺑـﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ از ﭘـﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس‬

‫اﺳﻴﺪ ﻣﻘﺎوم ﻫﺴﺘﻨﺪ و از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ ﺑـﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ‬

‫آﺋﺮوژﻳﻨﻮزاي ‪ ATCC 27853‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮﻳﻪ ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑـﺎر ژن‬

‫ﺧﻮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﻮﻓﺎﻛﺘﻮر ﻓﻠـﺰي )اﻏﻠـﺐ ‪ (Zn‬دارﻧـﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻂ ﻋﻮاﻣـﻞ‬

‫ردﻳﺎﺑﻲ ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎ )‪:(MBLs‬‬

‫ﺷﻼﺗﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺜﻞ ‪ EDTA‬و ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺗﻴﻮل ﻣﻬـﺎر ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ 9.‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر‬

‫ﺑــﺮاي ﺟﺪاﺳــﺎزي و ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ ﺳــﻮﻳﻪﻫــﺎي ﺗﻮﻟﻴــﺪﻛﻨﻨــﺪه ‪ MBL‬از‬

‫ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫ﻧﻮارﻫـــﺎي‬

‫)‪MBL (AB BioDisk, Solna, Sweden‬‬

‫‪ Etest‬ﻃﺒـــﻖ‬

‫‪ -1‬ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺎﭘﻨﻢﻫﺎ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‬

‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻧﺪه اﺳـﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻧﻮارﻫـﺎ از دو ﻧﻴﻤـﻪ‬

‫ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ آﻣﻴﻨﻮﮔﻠﻴﻜﻮزﻳﺪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ‪ -2‬ژنﻫﺎي‬

‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪه‪ ،‬در ﻳـﻚ ﻧﻴﻤـﻪ )‪ (IP‬ﮔﺮادﻳـﺎﻧﻲ از ﻏﻠﻈـﺖﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬

‫ﻛﺪ ﻛﻨﻨﺪه اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ ﺑﺮ روي ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺘﺤﺮك )ﭘﻼﺳـﻤﻴﺪ( ﻗـﺮار دارﻧـﺪ‬

‫اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ )‪ (4-256µg/ml‬و در ﻧﻴﻤﻪ دﻳﮕﺮ )‪ (IPI‬ﮔﺮادﻳﺎﻧﻲ از ﻏﻠﻈﺖﻫﺎي‬

‫ﻛﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷـﻮﻧﺪ ‪ -3‬ﻧﺒـﻮد ﻣﻬـﺎر‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﺛـﺎﺑﺘﻲ از ‪ (1-64µg/ml) EDTA‬ﻗـﺮار‬ ‫‪MBL‬‬

‫‪ Etest‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻪ رﻗـﺖ ﻳـﺎ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‪،‬‬

‫‪MIC‬‬

‫ﻛﻨﻨﺪه داروﻳﻲ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﺼﺮف ﻛﺎرﺑﺎ ﭘﻨﻢﻫﺎ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‬

‫دارد‪ .‬ﺗﻔﺴﻴﺮ‬

‫‪ -4‬اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﺘﻘﺎل اﻳﻦ ژنﻫﺎ از ﭘـﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨـﻮزا ﺑـﻪ اﻋـﻀﺎي‬

‫اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ در ﺣﻀﻮر‬

‫ﺧﺎﻧﻮاده اﻧﺘﺮوﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﺳﻴﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ از ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫـﺎ در ﺳـﺎﻳﺮ‬

‫ﻣﺴﺎوي ﻫﺸﺖ ﺷﻮد ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻧﺰﻳﻢ ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣـﺎز ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬

‫‪10‬و‪7‬و‪3‬‬

‫ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪EDTA‬‬

‫ﻳﺎ اﮔﺮ ﻧﺴﺒﺖ ‪ IP MIC‬ﺑـﻪ ‪ IPI‬ﺑـﺰرگﺗـﺮ ﻳـﺎ‬

‫ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج ‪ DNA‬و اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ‪ PCR‬از روش ﺟﻮﺷﺎﻧﺪن اﺳﺘﻔﺎده‬

‫اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ‪ 3-5‬ﻛﻠﻨﻲ ﺗﺎزه از ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﺑﺮداﺷـﺘﻪ و در ‪ 200µl‬آب‬

‫آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا ﺟﺪا ﺷﺪه از ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﺘـﻲﺑﻴﻮﺗﻴـﻚﻫـﺎي‬

‫ﻣﻘﻄﺮ ﺗﺰرﻳﻘﻲ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﺳﻮﺳﭙﺎﻧـﺴﻴﻮن در آورده و ‪ 10‬دﻗﻴﻘـﻪ‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ اﻳﺰوﻟﻪﻫـﺎي ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻛﻨﻨـﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣـﺎز در‬

‫در ﺣﺮارت ‪ 100◦C‬ﺟﻮﺷﺎﻧﺪه و ﺳﭙﺲ در دور ‪ 12000rpm‬ﺑﻪ ﻣﺪت ‪10‬‬

‫ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻣﺤﻠﻮل روﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺎوي ‪ DNA‬اﺳﺖ ﺑﺮاي‬ ‫‪12‬‬

‫‪ PCR‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬

‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫در ﺗﻜﺜﻴﺮ ژن ‪ blaVIM‬از ﺟﻔﺖ ﭘﺮاﻳﻤﺮﻫـﺎي ‪ VIM-1L‬و ‪ VIM-1R‬و‬ ‫‪13‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ‪ 170‬اﻳﺰوﻟﻪ ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا از ‪ 170‬ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑـﻪ‬

‫‪ VIM-2L‬و ‪ VIM-2R‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬از ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس اﺋﺮوژﻳﻨﻮزا ‪27853‬‬

‫ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬـﺮي ﺗﻬـﺮان اﻳﺰوﻟـﻪ ﮔﺮدﻳـﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻨﻔﻲ و ﻳﻚ ﺳﻮﻳﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣـﺎز از ﺗﻴـﭗ‬

‫ﺳﭙﺲ اﻳﺰوﻟﻪﻫﺎي ﺟﻤـﻊآوري ﺷـﺪه ﺑـﺎ آزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎي ﺑﻴﻮﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ در‬

‫‪ VIM-1‬و ‪ VIM-2‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻴﻜﺮوبﺷﻨﺎﺳﻲ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧـﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ‬ ‫ﺗﻬﺮان ﻣﻮرد ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻟﮕﻮي ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬

‫ﺟﺪا ﺷﺪه ﺑﻪ روش اﻧﺘﺸﺎر در دﻳﺴﻚ )ﻛﺎﻳﺮﺑﻲ‪ -‬ﺑﻮﺋﺮ( ارزﻳـﺎﺑﻲ ﺷـﺪ‪ .‬در‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﮔﺮام ﺑﻪ روش ﻛﺎﻳﺮﺑﻲ‪ -‬ﺑﻮﺋﺮ ﺑـﺮ روي ‪170‬‬

‫اﻳﻦ روش اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﻣﻌﺎدل ﻧﻴﻢ ﻣﻚ ﻓﺎرﻟﻨﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ‬

‫اﻳﺰوﻟﻪ ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا ﺟﺪا ﺷﺪه از ﻋﻔﻮﻧـﺖﻫـﺎي ﺳـﻮﺧﺘﮕﻲ‬

‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﻤﻨﻲ ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ ﻣﻮﻟﺮ ﻫﻴﻨﺘﻮن آﮔﺎر ﻛﺸﺖ‬

‫ﺑﺮاي دﻳﺴﻚﻫﺎي آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴـﻚ اﻳﻤـﻲﭘـﻨﻢ‪ ،‬ﻛـﺎرﺑﻨﻲﺳـﻴﻠﻴﻦ‪ ،‬آﻣﻴﻜﺎﺳـﻴﻦ‪،‬‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬دﻳﺴﻚﻫﺎي آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑـﻪ‬

‫ﺗﻮﺑﺮاﻣﺎﻳﺴﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻴﻜﺎرﺳﻴﻠﻴﻦ‪ ،‬ﭘﻠﻲﻣﻴﻜﺴﻴﻦ ‪ ،B‬ﻛﻠﻴﺴﺘﻴـﻦ ﺳﻮﻟﻔـﺎت )‪ (10‬و‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزدر ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزاي در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﺑﻪ دو روش ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ و ژﻧﻮﺗﻴﭙﻲ‬

‫ﺟﺪول‪ :1 -‬ﺟﻔﺖ ﭘﺮاﻳﻤﺮﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ژن‬

‫‪VIM‬‬

‫ردﻳﻒ ﭘﺮاﻳﻤﺮ )'‪(5' to 3‬‬

‫اﻧﺪازه ﻣﺤﺼﻮل )‪(bp‬‬

‫‪VIM-1L‬‬ ‫‪VIM-1R‬‬

‫‪F- ATGTTAAAAGTTATTAGTAGT‬‬ ‫‪R- CTACTCGGCGACTGAGCGAT‬‬

‫‪801‬‬

‫‪13‬‬

‫‪VIM-2L‬‬ ‫‪VIM-2R‬‬

‫‪F- ATGTTCAAACTTTTGAGTAAG‬‬ ‫‪R- CTACTCAACGACTGAGCGAT‬‬

‫‪801‬‬

‫‪13‬‬

‫ژن‬

‫‪565‬‬

‫ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ‬

‫رﻓﺮاﻧﺲ‬

‫‪TAG Copenhagen Denmark‬‬ ‫‪TAG Copenhagen Denmark‬‬

‫ﺟــﺪول‪ :2 -‬ﺷــﺮاﻳﻂ ‪ Setup‬واﻛــﻨﺶ ‪ PCR‬ﺑــﺮاي ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ ژن ‪ blaVIM-1‬در‬

‫ﺟــﺪول‪ :3 -‬ﺷــﺮاﻳﻂ ‪ Setup‬واﻛــﻨﺶ ‪ PCR‬ﺑــﺮاي ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ ژن ‪ blaVIM-2‬در‬

‫ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا‬

‫ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا‬

‫زﻣﺎن )‪(s‬‬

‫درﺟﻪ ﺣﺮارت )‪(c‬‬

‫زﻣﺎن )‪(s‬‬

‫درﺟﻪ ﺣﺮارت )‪(c‬‬

‫‪First Denaturation‬‬

‫‪300‬‬

‫‪95‬‬

‫‪Loop: 30‬‬

‫‪300‬‬

‫‪95‬‬

‫‪60‬‬

‫‪95‬‬

‫‪Denaturation‬‬

‫‪45‬‬

‫‪52‬‬

‫‪Annealing‬‬

‫‪45‬‬

‫‪72‬‬

‫‪Extension‬‬

‫‪300‬‬

‫‪72‬‬

‫‪Extension Final‬‬

‫‪First Denaturation‬‬

‫‪45‬‬

‫‪95‬‬

‫‪Denaturation‬‬

‫‪45‬‬

‫‪58‬‬

‫‪Annealing‬‬

‫‪45‬‬

‫‪72‬‬

‫‪Extension‬‬

‫‪300‬‬

‫‪١٠‬‬

‫‪Extension Final‬‬

‫‪72‬‬

‫‪٩‬‬

‫‪٧ ٨‬‬

‫‪٦‬‬

‫‪٥‬‬

‫‪Loop: 30‬‬

‫‪٤‬‬

‫‪١ ٢ ٣‬‬

‫‪801 bp‬‬ ‫‪500 bp‬‬

‫ﻧﻤﻮدار‪ :1 -‬درﺻﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨـﻮزاي ﺟـﺪا ﺷـﺪه از‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﺟﺪا ﺷﺪه از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮي ﺗﻬﺮان‬ ‫ﺷﻜﻞ‪ :2 -‬ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﻮن ‪ PCR‬ژن‬

‫‪) blaVIM-1‬ﻃـﻮل ﻣﺤـﺼﻮل‪-1 .(801 bp، PCR :‬‬

‫‪ -4 ،Negative Control -3 ،Positive Control -2 ،DNA Ladder‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪4-10‬‬

‫ﻛﻠﻴ ـﺴﺘﻴﻦ ﺳــﻮﻟﻔﺎت )‪ (25‬از ﻗــﺮار زﻳ ـﺮ اﺳــﺖ‪ %52/9 :‬ﺳــﻮﻳﻪﻫــﺎ ﺑــﻪ‬ ‫اﻳﻤﻲ ﭘﻨﻢ‪ %74/7 ،‬ﺑﻪ ﻛـﺎرﺑﻨﻲﺳـﻴﻠﻴﻦ‪ %81/7 ،‬ﺑـﻪ آﻣﻴﻜﺎﺳـﻴﻦ‪ %88/2 ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﺗـﻮﺑﺮاﻣﺎﻳﺴﻴﻦ‪ %84/7 ،‬ﺑﻪ ﺗﻴﻜﺎرﺳﻴﻠﻴﻦ‪ %10 ،‬ﺑﻪ ﭘﻠـﻲﻣﻴﻜـﺴﻴﻦ ‪%34/1 ،B‬‬ ‫ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺘﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﺎت )‪ %28/3 ،(10μg‬ﺑـﻪ ﻛﻠﻴـﺴﺘﻴﻦ ﺳـﻮﻟﻔﺎت )‪(25μg‬‬ ‫ﺷــﻜﻞ‪ :1 -‬ﻧــﻮار‬

‫‪MBL‬‬

‫ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز‪ .‬ﻛﺎﻫﺶ‬

‫‪ Etest‬ﺑــﺮاي ﺑﺮرﺳــﻲ ﺳــﻮﻳﻪﻫــﺎي ﺗﻮﻟﻴــﺪﻛﻨﻨــﺪه آﻧــﺰﻳﻢ‬

‫ﻣﻘﺎوم ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻧﻤـﻮدار ‪ 1‬ﻧـﺸﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬از ‪ 170‬اﻳﺰوﻟـﻪ‬

‫در ﺣﻀﻮر ‪ EDTA‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ MBL‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‬

‫ﭘـﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨــﻮزا‪ 90 ،‬اﻳﺰوﻟــﻪ )‪ (%52/9‬ﺑــﻪ اﻳﻤـﻲﭘــﻨﻢ ﻣﻘــﺎوم‬

‫‪MIC‬‬

‫ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ‪ MIC‬اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ از ‪ >256‬ﺑﻪ ‪ 4µg/ml‬ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫ﺑﻮدﻧـــﺪ ﻛـــﻪ از اﻳـ ـﻦ ﺗﻌـــﺪاد اﻳﺰوﻟـــﻪ ‪ 10‬اﻳﺰوﻟـــﻪ )‪ (%11/1‬ﺗﻮﻟﻴـ ـﺪ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫اﻛﺒﺮ ﻣﻴﺮﺻﺎﻟﺤﻴﺎن و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪566‬‬

‫آﻧــﺰﻳﻢ ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣــﺎز را ﻧــﺸﺎن دادﻧــﺪ )ﺷــﻜﻞ ‪ .(1‬ﺑــﺮ روي ﺗﻤــﺎﻣﻲ‬

‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ اﻳﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻲروﻳﻪ از آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ‬

‫ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ ‪ PCR‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ و ﻫﻤﺎن ‪ 10‬ﺳﻮﻳﻪاي ﻛﻪ‬

‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻓﻠﻮروﻛﻴﻨﻮﻟﻮنﻫﺎ و ﻛﺎرﺑﺎﭘﻨﻢﻫﺎ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺑﺮاي ﻣﻘـﺎوم‬

‫ﺗﻮﺳﻂ‬

‫‪MBL‬‬

‫‪ Etest‬ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ‪ PCR‬ﺑﺎ ﺟﻔﺖ ﭘﺮاﻳﻤﺮﻫـﺎي‬

‫‪ VIM-1L‬و ‪ VIM-1R‬ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫ﺷﺪن اﻳﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ داروﻫﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن‬

‫‪MBL‬‬

‫‪ ،Etest‬ﻓﻘﻂ ‪ 10‬اﻳﺰوﻟﻪ )‪ (%11/1‬ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬

‫‪MBL‬‬

‫را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ و اﻳﻦ ‪ 10‬اﻳﺰوﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻛﻠﻴﺴﺘﻴﻦ‬

‫ﺑﺤﺚ‬

‫و ﭘﻠــﻲﻣﻴﻜ ـﺴﻴﻦ ‪ B‬ﻣﻘــﺎوم ﺑﻮدﻧــﺪ ﻫــﺮ ‪ 10‬اﻳﺰوﻟــﻪ از ﻧﻈــﺮ وﺟــﻮد ژن‬

‫درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا‪ ،‬ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬

‫‪ blaVIM-1‬ﺗﻮﺳﻂ ‪ PCR‬ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪﻧﺪ و ﻫﻴﭻ اﺧﺘﻼﻓﻲ ﺑﻴﻦ روش ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ‬

‫آﻧﺰﻳﻢ ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ روﺑﺮوﺳﺖ و در ﺣﺪود ‪ %45‬ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ‬

‫و ژﻧﻮﺗﻴﭙﻲ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻧـﺸﺪ‪ .‬در ﺳـﺎل ‪ Luzzaro ،2004‬در‬

‫در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻮﺧﺘﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪16.‬و‪ 15‬ﻛﺎرﺑﺎﭘﻨﻢﻫـﺎ از ﺟﻤﻠـﻪ‬

‫اﻳﺘﺎﻟﻴــﺎ ﺑــﺎ اﻧﺠــﺎم آزﻣﺎﻳــﺸﺎت‬

‫‪ Etest‬و ‪ PCR‬روي ‪ 506‬ﺳــﻮﻳﻪ‬

‫اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ و ﻣﺮوﭘﻨﻢ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑـﻲ ﻫـﺴﺘﻨﺪ‬

‫ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﻮﻳﻪ )‪ (%0/7‬ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨـﺪه‬

‫ﻛــﻪ ﺑــﺮاي درﻣــﺎن ﻋﻔﻮﻧــﺖﻫــﺎي ﺳــﻮﺧﺘﮕﻲ ﻧﺎﺷــﻲ از ﭘــﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس‬

‫‪MBL‬‬

‫‪14‬‬

‫ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﺣﺎﻣﻞ ژن ‪ VIM‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳﻜـﻲ از‬

‫در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺠﺎم ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ ‪ Shahcheraghi‬در ﺳـﺎل ‪ 1386‬ﺑـﺮ‬

‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫـﺎي دﺧﻴـﻞ در اﻳﺠـﺎد ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒـﺎت‬

‫روي ‪ 350‬ﺳﻮﻳﻪ ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨـﻮزا ﺟـﺪا ﺷـﺪه از ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎي‬

‫‪4‬‬

‫داروﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه در ﺳﺮاﺳـﺮ ﺟﻬـﺎن‬

‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻏﻴﺮ ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ و ﻣﺮﻛﺰ ﻃﺒﻲ‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ‪ %3‬از ﺳﻮﻳﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه آﻧﺰﻳﻢ ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣـﺎز‬

‫اﺛﺒﺎت ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻘﺎوﻣﺖ داروﻳـﻲ و‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ 20.‬در ﺳﺎل ‪ Khosravi ،2007‬در اﻫﻮاز ﺑﺎ اﻧﺠـﺎم آزﻣـﺎﻳﺶ‬

‫ﺑﻪ وﻳﮋه ژنﻫﺎي ﻛﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز در ﺳﻮﻳﻪﻫـﺎي ﭘـﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس‬

‫‪ MBL‬و ‪ PCR‬روي ‪ 100‬ﺳﻮﻳﻪ ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ‬

‫آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا از ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﺗﺎ ﻛﺸﻮر دﻳﮕﺮ‪ ،‬از ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎﻳﻲ ﺗـﺎ‬

‫ﻫﺸﺖ ﺳـﻮﻳﻪ )‪ (%19/5‬از ‪ 41‬ﺳـﻮﻳﻪ ﻣﻘـﺎوم ﺑـﻪ اﻳﻤـﻲﭘـﻨﻢ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨـﺪه‬

‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ و ﺣﺘﻲ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ ﻧﺎﺣﻴﻪ‬

‫‪17‬‬

‫ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻫﺮ ﻫﺸﺖ ﺳﻮﻳﻪ ﺣﺎﻣﻞ ژن ‪ VIM‬ﻣـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻟـﺬا ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻫﻤﻴـﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬

‫در ﺳﺎل ‪ Behzadian Nejad ،2007‬در داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس ﺑﺎ اﻧﺠـﺎم‬

‫ارﮔﺎﻧﻴــﺴﻢﻫــﺎي ﺗﻮﻟﻴــﺪ ﻛﻨﻨــﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣــﺎز ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ آﻧﻬــﺎ در‬

‫آزﻣﺎﻳﺶ‬

‫‪ Etest‬و ‪ PCR‬روي ‪ 126‬ﺳﻮﻳﻪ ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺖ اﻫﺪاف درﻣﺎﻧﻲ و ﻛﻨﺘﺮل اﻧﺘـﺸﺎر ﻫـﺮ ﭼـﻪ‬

‫ﺟﺪا ﺷﺪه از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤـﺎران ﻏﻴـﺮ ﺳـﻮﺧﺘﮕﻲ در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺿـﺮوري اﺳـﺖ‪ 7.‬اﻫﻤﻴـﺖ ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﺣﺎﺿـﺮ‬

‫ﺑﻘﻴﻪاﷲ و ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﻧﺸﺎن دادﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻫـﺸﺖ ﺳـﻮﻳﻪ )‪ (%11‬از ‪ 70‬ﺳـﻮﻳﻪ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎ در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺗـﺎﻛﻨﻮن در ﻛـﺸﻮر‬

‫ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻫﺮ ﻫﺸﺖ ﺳـﻮﻳﻪ‬

‫اﻧﺠﺎم ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺎﻫﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﭼـﺸﻤﮕﻴﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬

‫‪MBL‬‬

‫‪Etest‬‬

‫‪21‬‬

‫ﺣﺎﻣﻞ ژن ‪ VIM‬ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫در ﺳﺎل ‪ ،2008‬ﺷﺎهﭼﺮاﻏـﻲ ﺑـﺎ اﻧﺠـﺎم آزﻣـﺎﻳﺶ روي ‪ 243‬ﺳـﻮﻳﻪ‬

‫‪ Japoni‬و ‪ Khosravi‬در اﻳﺮان در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ %32/9‬و‬

‫ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزاي ﺟﺪا ﺷﺪه از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤـﺎران ﻏﻴـﺮ‬

‫‪ %41‬و در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ‪ %52/9‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪18.‬و‪ 17‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻣـﺼﺮف‬

‫ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣـﺎمﺧﻤﻴﻨـﻲ ﺗﻬـﺮان ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ ‪ 15‬ﺳـﻮﻳﻪ‬

‫ﺑﻲروﻳﻪ و ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻧﺎﺑﻪﺟـﺎي آﻧﺘـﻲﺑﻴﻮﺗﻴـﻚ از دﻻﻳـﻞ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬

‫‪VIM-1‬‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻫـﺴﺘﻨﺪ و ﻫـﺮ ‪ 15‬ﺳـﻮﻳﻪ ﺣﺎﻣـﻞ ژن‬ ‫‪22‬‬

‫آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﭘـﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨـﻮزا ﺑـﻪ ﺳـﺒﺐ ﻣﺎﻫﻴـﺖ‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮارﻫﺎي ‪ E-test‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ و‬

‫ژﻧﺘﻴﻜﻲ‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮﻧﺪه اﻧﻮاع ژنﻫﺎ از ﻗﺒﻴﻞ ﭘﻼﺳﻤﻴﺪ و ﺗﺮاﻧﺴﭙﻮزونﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ‪ Khosravi ،Behzadian Nejad‬و ‪ Luzzaro‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ و‬

‫و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﻮاع آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫـﺎ ﻣﻘـﺎوم‬

‫‪ Etest‬و ‪ PCR‬ﺗﻮﺻـﻴﻪ‬

‫وﻳﮋﮔﻲ ﺑـﺎﻻ و ﻋـﺪم اﺧـﺘﻼف ﺑـﻴﻦ روش‬ ‫‪21‬و‪17‬و‪14‬‬

‫‪MBL‬‬

‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺎﻻي اﻳﻦ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ در ﻛﺴﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﺘـﻲﺑﻴﻮﺗﻴـﻚﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‪ ،‬ﻧﻈـﺎرت ﻣـﺴﺘﻤﺮ ﺑـﺮ ﺗﻐﻴﻴـﺮات‬

‫ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪22.‬و‪21‬و‪ 17‬ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳـﻦ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ژن ‪ VIM‬در اﻳﺮان از ﺷـﻴﻮع ﺑـﺎﻻﻳﻲ در‬

567

‫ي در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﺑﻪ دو روش ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ و ژﻧﻮﺗﻴﭙﻲ‬Mirsalehian ‫ﭘﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس آﺋﺮوژﻳﻨﻮزا‬ A. et al. ‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﺎﻟﻮﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزدر‬

‫ آﻣﻴﻜﺎﺳـﻴﻦ و ﻛـﺎرﺑﻨﻲﺳـﻴﻠﻴﻦ ﺑـﻮد و ﺗﻮﺻـﻴﻪ‬،‫ ﺗﻴﻜﺎرﺳﻴﻠﻴﻦ‬،‫ﺗﻮﺑﺮاﻣﺎﻳﺴﻴﻦ‬

‫ ژن ﻏﺎﻟــﺐ در ﺳــﻮﻳﻪﻫــﺎي ﭘــﺴﻮدوﻣﻮﻧﺎس‬VIM-1 ‫ﺗﺤﻘﻴــﻖ ﻧــﺸﺎن داد‬

‫ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬.‫ﻣﻲﺷﻮد از ﻣﺼﺮف اﻳﻦ ﭼﻬﺎر آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴـﻚ ﺧـﻮدداري ﺷـﻮد‬

‫آﺋﺮوژﻳﻨﻮزاي ﺟﺪا ﺷـﺪه از ﺑﻴﻤـﺎران ﺳـﻮﺧﺘﮕﻲ ﺑـﺴﺘﺮي در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن‬

‫ ﮔﺰارش دﻗﻴﻖ و ﺳـﺮﻳﻊ ﭼﻨـﻴﻦ‬،MBL ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه‬

.‫ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮي ﺗﻬﺮان ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬

‫آﻧﺰﻳﻢﻫﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﻧﻈـﺎرت ﻫـﺮ ﭼـﻪ ﺑﻬﺘـﺮ و دﻗﻴـﻖﺗـﺮ در ردﻳـﺎﺑﻲ‬

‫ در اﻳـﺮان در ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺑـﺎ ﺳـﺎﻳﺮ‬VIM ‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻣﻴﺰان ﺷـﻴﻮع ژن‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧـﻪ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﻧﺘﺨـﺎب آﻧﺘـﻲﺑﻴﻮﺗﻴـﻚ ﻣﻨﺎﺳـﺐ و‬

ً‫ و اﺣﺘﻤﺎﻻ‬23-25‫ ژاﭘﻦ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻮده‬،‫ﻛﺸﻮرﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ‬

‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺷﻴﻮع ﭼﻨﻴﻦ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﮔﺴﺘﺮش ﻋﻔﻮﻧﺖﻫـﺎي‬

‫ ﻧﻘﺺ و ﻓﻘـﺪان‬،‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻔﻼﻛﺲ ﭘﻤﭗﻫﺎ‬

‫ در ﺿـــﻤﻦ ﻻزم اﺳـــﺖ اﻗـــﺪاﻣﺎت‬.‫ﺑﻴﻤﺎرﺳـــﺘﺎﻧﻲ ﺟﻠـــﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳـــﺪ‬

D

‫ﭘﻴــﺸﮕﻴﺮاﻧﻪاي در ﺟﻬــﺖ ﻛــﺎﻫﺶ ﺷــﻴﻮع اﻳــﻦ ژنﻫــﺎ از ﻃﺮﻳــﻖ ﺗﻐﻴﻴــﺮ‬

‫( در اﻳﺠﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺎﭘﻨﻢﻫـﺎ‬OXA-23,OXA-40,OXA-48,OXA-58)

.‫ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ و اﺻﻼح آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ‬

‫ در اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴـﺰان ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻧـﺴﺒﺖ‬26.‫دﺧﻴﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ‬

‫ و ﻛﺎرﺑﺎﭘﻨﻤﺎزﻫﺎي ﻛـﻼس‬OprD ‫ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي ﻏﺸﺎء ﺧﺎرﺟﻲ از ﺟﻤﻠﻪ‬

References 1.

Mirsalehian A, Feizabadi M, Nakhjavani FA, Jabalameli F, Goli H, Kalantari N. Detection of VEB-1, OXA-10 and PER-1 genotypes in extended-spectrum beta-lactamase-producing Pseudomonas aeruginosa strains isolated from burn patients.

Burns 2010;36(1):70-4.

2. Aoki S, Hirakata Y, Kondoh A, Gotoh N, Yanagihara K, Miyazaki Y, et al. Virulence of metallo-beta-lactamaseproducing Pseudomonas aeruginosa in vitro and in vivo.

Antimicrob Agents Chemother 2004;48(5):1876-8.

3. Altoparlak U, Aktas F, Celebi D, Ozkurt Z, Akcay MN. Prevalence of metallo-beta-lactamase among Pseudomonas aeruginosa and Acinetobacter baumannii isolated from burn wounds and in vitro activities of antibiotic combinations against these isolates. Burns 2005;31(6):707-10.

4. Huang YT, Chang SC, Lauderdale TL, Yang AJ, Wang JT. Molecular epidemiology of carbapenem-resistant Pseudomonas aeruginosa carrying metallo-beta-lactamase genes in Taiwan.

Diagn Microbiol Infect Dis 2007;59(2):211-6.

5. Laupland KB, Parkins MD, Church DL, Gregson DB, Louie TJ, Conly JM, et al. Population-based epidemiological study of infections caused by carbapenem-resistant Pseudomonas aeruginosa in the Calgary Health Region: importance of metallobeta-lactamase (MBL)-producing strains. J Infect Dis 2005;192(9):1606-12.

6. Pitout JD, Revathi G, Chow BL, Kabera B, Kariuki S, Nordmann P, et al. Metallo-beta-lactamase-producing Pseudomonas aeruginosa isolated from a large tertiary centre in Kenya. Clin Microbiol Infect 2008;14(8):755-9.

7. Walsh TR, Toleman MA, Poirel L, Nordmann P. Metallo-betalactamases: the quiet before the storm? Clin Microbiol Rev 2005;18(2):306-25.

8. Samuelsen O, Buarø L, Giske CG, Simonsen GS, Aasnaes B, Sundsfjord A. Evaluation of phenotypic tests for the detection of metallo-beta-lactamase-producing Pseudomonas aeruginosa in a low prevalence country.

J Antimicrob Chemother 2008;61(4):827-30.

9. Tan J, Pitout JD, Guttman DS. New and sensitive assay for determining Pseudomonas aeruginosa metallo-beta-lactamase resistance to imipenem. J Clin Microbiol 2008;46(5):1870-2.

10. Walsh T. The emergence and implications of metallo-betalactamases in Gram-negative becteria. Clin Microbiol Infect 2007;13(1):113.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

11. Clinical and Laboratory Standards Institute. Performance standards for Antimicrobial susceptibility Testing: Document M10-S15. USA: Wayne, PA; CLSI, 2005.

12. Rodríguez-Baño J, Navarro MD, Romero L, Martínez-Martínez L, Muniain MA, Perea EJ, et al. Epidemiology and clinical features of infections caused by extended-spectrum beta-lactamase-producing Escherichia coli in nonhospitalized patients. J Clin Microbiol 2004;42(3):1089-94.

13. Fiett J, Baraniak A, Mrówka A, Fleischer M, Drulis-Kawa Z, Naumiuk Ł, et al. Molecular epidemiology of acquired-metallo-betalactamase-producing bacteria in Poland. Antimicrob Agents Chemother 2006;50(3):880-6.

14. Luzzaro F, Endimiani A, Docquier JD, Mugnaioli C, Bonsignori M, Amicosante G, et al. Prevalence and characterization of metallobeta-lactamases in clinical isolates of pseudomonas aeruginosa.

Diagn Microbiol Infect Dis 2004;48(2):131-5.

15. Sacha P, Wieczorek P, Hauschild T, Zórawski M, Olszańska D, Tryniszewska E. Metallo-beta-lactamases of Pseudomonas aeruginosa: a novel mechanism resistance to beta-lactam antibiotics.

Folia Histochem Cytobiol 2008;46(2):137-42.

16. Ullah F, Malik SA, Ahmed J. Antimicrobial susceptibility and ESBL prevalence in Pseudomonas aeruginosa isolated from burn patients in the North West of Pakistan. Burns 2009;35(7):1020-5.

17. Khosravi AD, Mihani F. Detection of metallo-beta-lactamaseproducing Pseudomonas aeruginosa strains isolated from burn patients in Ahwaz, Iran. Diagn Microbiol Infect Dis 2008;60(1):1258.

18. Japoni A, Alborzi A, Kalani M, Nasiri J, Hayati M, Farshad S. Susceptibility patterns and cross-resistance of antibiotics against Pseudomonas aeruginosa isolated from burn patients in the South of Iran. Burns 2006;32(3):343-7.

19. Rossolini GM, Mantengoli E. Treatment and control of severe infections caused by multiresistant Pseudomonas aeruginosa. Clin Microbiol Infect 2005;11 Suppl 4:17-32.

20. Shahcheraghi F, Nikbin V. Metallo- β-Lactamase and Resistance rate of P.aeruginosa isolates to ceftazidim and imipenem. Iran J Inf & Trop Dis 2007;36:19-22. [Persian] 21. Rezaei Yazdi H, Behzadian Nejad G, Najar Peerayeh Sh, Mostafaei M. Prevalence and detection of metallo-β-lactamase (MBL)producing Pseudomonas aeruginosa strains from clinical isolates in Iran. Ann Microbiol 2007;57(2):293-6.

22. Shahcheraghi F, Nikbin VS, Shooraj F, Bagheri A, Shafiee M, Arabestani MR. PCR Detection of VIM-1, VIM-2 and IMP-1

Prevalence of MBL-producing Pseudomonas aeruginosa in burn patients

Metalo-beta-lactamases in clinically multi-drug resistant P. aeruginosa isolated in Tehran, Iran. Int J Infect Dis 2008;12:118.

23. Shibata N, Doi Y, Yamane K, Yagi T, Kurokawa H, Shibayama K, et al. PCR typing of genetic determinants for metallo-betalactamases and integrases carried by gram-negative bacteria isolated in Japan, with focus on the class 3 integron. J Clin Microbiol 2003;41(12):5407-13.

24. Lee K, Park AJ, Kim MY, Lee HJ, Cho JH, Kang JO, et al.

Metallo-beta-lactamase-producing Pseudomonas spp. in Korea:

568

high prevalence of isolates with VIM-2 type and emergence of isolates with IMP-1 type. Yonsei Med J 2009;50(3):335-9.

25. Pitout JD, Gregson DB, Poirel L, McClure JA, Le P, Church DL. Detection of Pseudomonas aeruginosa producing metallo-betalactamases in a large centralized laboratory. J Clin Microbiol 2005;43(7):3129-35.

26. Rodríguez-Martínez JM, Poirel L, Nordmann P. Molecular epidemiology and mechanisms of carbapenem resistance in Pseudomonas aeruginosa.

Antimicrob Agents Chemother 2009;53(11):4783-8.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

Tehran University Medical Journal; Vol. 68, No. 10, Jan 2011: 563-569 569 ‫ﻛﺎراﻳﻲ دو روش ﭘﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

Prevalence of MBL-producing Pseudomonas aeruginosa isolated from burn patients

Akbar Mirsalehian PhD.* Farrokhakbari Nakhjavani PhD. Abbas Bahador PhD. Fereshteh Jabal ameli MSc. Reza Bigverdi MSc. Hamidreza Goli MSc. Department of Microbiology, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

Abstract

Received: September 29, 2010

Accepted: November 20, 2010

Background: Pseudomonas aeruginosa is an important opportunistic pathogen causes clinical infections among burn patients. Metallo-β-lactamases (MBLs) are important mechanisms of Carbapenem (drug of choice) resistance among Pseudomonas aeruginosa isolates. The aims of this study were to determine the antibiotic susceptibility pattern and to detect the prevalence of MBLs among Pseudomonas aeruginosa isolates using two phenotypic and genotypic methods.

Methods: Initially, the antibiotic resistance patterns of 170 clinical strains isolated from burn patients in Motahari Hospital in Tehran, Iran were determined by Kirby-Bauer disc diffusion method. All of the clinical Pseudomonas aeruginosa isolates resistant to Imipenem were screened for production of MBL by E test with Imipenem / Imipenem plus EDTA (E test MBL). PCR assay was performed for detection of blaVIM genes.

Results: Based on the study results, the percentage of resistance was as below: Imipenem (10 μg) 52.9%, Amikacin (30 μg) 81.7%, Carbenicilin (100 μg) 74.7%, Polymixine B (300 unit) 10%, Ticarcilin (75 μg) 84.7%, Tobramycin (10 μg) 88.2%, Colisitin (10 μg) 34.1, Colisitin (25 μg) 28.3%. Of 90 Carbapenem resistant isolates, 10(11/1%) isolates were positive by E test, all were sensitive to Colisitin and Polymixine B. All of the Imipenem resistant Pseudomonas aeruginosa isolates were examined by PCR for the presence of the blaVIM genes. All MBL-producing isolates carried blaVIM-1 genes.

Conclusion: Considering the high prevalence and clinical importance of MBLproducing isolates, rapid identification of them and use of the appropriate infection control measures are necessary to prevent further spread of infections by these organisms.

Keywords: Pseudomonas aeruginosa, metallo-β-lactamases, VIM-1, VIM-2, PCR, drug resistance.

*Corresponding author: Poursina ST., Tehran University of Medical Sciences School of Medicin, Tehran, Iran.

Tel: +98-21- 88955810 email: mirsaleh@sina.tums.ac.ir

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫ﻓﺮزﻧﺪان‬ ‫ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎ‬ ‫ﺑﺎرداري و‬ ‫‪570-577 ،1389‬‬ ‫ﺷﻤﺎرهﻳﻲ‪ ،10‬دي‬ ‫دوره ‪، 68‬‬ ‫دورانﺗﻬﺮان‪،‬‬ ‫ﺻﻮﺗﻲﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫اﺳﺘﺮس ﻋﻠﻮم‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه‬

‫‪570‬‬

‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ در دوران ﺑﺎرداري ﺑﺮ روﻧﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﺗﺜﺒﻴﺖ‬ ‫ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ‬

‫ﻣﺮﺿﻴﻪ ﺑﺮزﮔﺮ‪ 1،‬ﺳﻴﺪﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻃﻼﺋﻲ‬ ‫‪2‬‬

‫زواره‪ *2،‬ﻣﺤﻤﻮد ﺳﻼﻣﻲ‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1389/05/12 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1389/08/05 :‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺮسﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﺨﺘﻠـﻒ در ﻃـﻲ دوران ﺑـﺎرداري ﺑـﺮ‬ ‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺠﺮﺑﻲ اﺛﺮ اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ در دوران ﺑﺎرداري‪ ،‬ﺑـﺮ ﻳـﺎدﮔﻴﺮي‬

‫‪ -1‬ﮔﺮوه ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي و ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﻟﻮژي‬ ‫‪ -2‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺎﺷﺎن‪ ،‬ﻛﺎﺷﺎن‪ ،‬اﻳﺮان‪.‬‬

‫ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ در ﻣﺎز آﺑﻲ ﻣﻮرﻳﺲ و ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺰان ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون ﺳﺮم آنﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ از ﻣﺎدراﻧﻲ ﻛﻪ دوره ﺑﺎرداري را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ ﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ ﻳﺎ در ﻫﻔﺘﻪ آﺧﺮ ﺑﺎرداري‬ ‫در ﻣﻌﺮض اﺳﺘﺮس ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ‪ 10‬ﺳﺮي ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬و ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻛﻪ در ﻫﻔﺘﻪ آﺧـﺮ ﺟﻨﻴﻨـﻲ‬ ‫روزاﻧﻪ ‪ 2 ،1‬و ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﻌﺮض اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻃـﻲ ﭘـﻨﺞ ﺷـﺐ و ﻫـﺮ ﺷـﺐ‬ ‫ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎز آﺑﻲ ﻣﻮرﻳﺲ ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬در ﺷﺐ آﺧﺮ ﻣﻴﺰان ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷـﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺪت زﻣﺎن ﺳﭙﺮي ﺷﺪه و ﻣﺴﺎﻓﺖ ﭘﻴﻤﻮده ﺷﺪه در رﺑﻊﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺎز ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫـﺎ‪ :‬ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻـﻞ‬ ‫ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﻮاﺟﻬﻪ روزاﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت دو و ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ در ﻫﻔﺘﻪ آﺧﺮ ﺑﺎرداري ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در روﻧﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي‬ ‫و ﻧﻴﺰ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻲﺷﻮد )‪ .(p<0/05‬ﻣﻴﺰان ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون ﺳﺮم اﻳﻦ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وﺿﻮح اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت رﻓﺘﺎري ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ داﺷﺖ‪ .‬اﻋﻤﺎل روزاﻧﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺘﺮس ﺗﻐﻴﻴـﺮي در ﻣﻴـﺰان‬ ‫ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون و رﻓﺘﺎر ﻓﺮزﻧﺪان اﻳﺠﺎد ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﻮاﺟﻬﻪ روزاﻧﻪ ﺑﺎ اﺳـﺘﺮس ﺻـﻮﺗﻲ در‬

‫*‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬ﻛﺎﺷﺎن‪ ،‬ﺑﻠﻮار ﻗﻄﺐ راوﻧﺪي‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه‬

‫ﻫﻔﺘﻪ آﺧﺮ ﺑﺎرداري‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون ﺳﺮم و ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﺣﺎﻓﻈﻪ در ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ ﺑﺎﻟﻎ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺎﺷﺎن‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪0361-5552999 :‬‬ ‫‪email: talaei@kaums.ac.ir‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬آﻟﻮدﮔﻲ ﺻﻮﺗﻲ‪ ،‬ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﭘﻴﺶ از ﺗﻮﻟﺪ‪ ،‬ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﺎز‪ ،‬ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آﺛﺎر ﺳﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺷﻨﻮاﻳﻲ دارد‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺑﺴﻴﺎري از‬

‫در دوران ﺟﻨﻴﻨﻲ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻴﻦ ژﻧﺘﻴﻚ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻴـﻴﻦﻛﻨﻨـﺪه‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﻣﺜـﻞ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻓـﺸﺎر ﺧـﻮن‪ ،‬ﺑﻴﻤـﺎريﻫـﺎي ﻗﻠﺒـﻲ‬

‫ﺳﻴﺮ ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ ﻳﻚ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ اﺳﺖ‪ 1.‬اﺳﺘﺮسﻫـﺎﻳﻲ )‪ (Stress‬ﻛـﻪ ﻣـﺎدر در‬

‫ﻋﺮوﻗﻲ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬اﺧـﺘﻼﻻت ﺧـﻮاب‪ ،‬و ﺑـﺎﻻﺧﺺ اﺧـﺘﻼﻻت ﺷـﻨﺎﺧﺘﻲ‬

‫دوران ﺑﺎرداري ﺑﻪوﻳﮋه در اواﺧﺮ اﻳﻦ دوران ﻛـﻪ دوره ﺑﺤﺮاﻧـﻲ ﺳـﺎزﻣﺎن‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ 6.‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض ﺻﺪا روي ﺟﻨﻴﻦ اﺛـﺮ داﺷـﺘﻪ و ﺛﺎﺑـﺖ‬

‫ﻳﺎﺑﻲ ﺳﻴﻨﺎﭘﺲﻫﺎي ﻧﻮروﻧﻲ اﺳﺖ‪ 2‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺛﺮات ﻣﻀﺮي‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﻴﻦ در اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺎرداري ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺷﻨﻴﺪن ﺻـﺪا از ﻣﺤـﻴﻂ‬

‫‪3‬‬

‫ﺑﻴﺮون اﺳﺖ‪ 2.‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻮروآﻧﺪوﻛﺮﻳﻦ در اﻳﺠﺎد ﺑﺴﻴﺎري از ﺑﻴﻤـﺎريﻫـﺎي‬

‫وارد ﺷﺪن اﺳﺘﺮس ﺑﻪ ﺟﻨﻴﻦ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران‪ ،‬ﺑﻪوﻳﮋه در ﻳـﻚ ﺳـﻮم اﻧﺘﻬـﺎﻳﻲ‬

‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﺳﺘﺮس و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ واﺳﻄﻪ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﺳﺘﺮس ﻧﻘﺶ‬

‫ﺑﺎرداري‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آﺛﺎر ﻣﺨﺮب در ﻣﻐﺰ‪ 4‬و اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در ﻳـﺎدﮔﻴﺮي‬

‫ﻣﻬﻤﻲ را اﻳﻔﺎ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ 7.‬اﺧـﺘﻼﻻت ﻧﺎﺷـﻲ از اﺳـﺘﺮس دوران ﺑـﺎرداري‬

‫و ﺣﺎﻓﻈﻪ‪ 5‬ﻓﺮزﻧﺪان آنﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آﻟﻮدﮔﻲ ﺻﻮﺗﻲ ﻛـﻪ ﻧـﻮﻋﻲ اﺳﺘﺮﺳـﻮر‬

‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ ﺗﻐﻴﻴـﺮ در ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻣﺤـﻮر ﻫﻴﭙﻮﺗـﺎﻻﻣﻮس‪ ،‬ﻫﻴﭙـﻮﻓﻴﺰ‪،‬‬

‫ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻌﻀﻞ ﺟـﺪي ﺑـﺮاي ﺳـﻼﻣﺖ ﺑـﺸﺮ‬

‫آدرﻧــﺎل‬

‫‪ Hypothalamic Pituitary‬و ﺗﻐﻴﻴــﺮ ﺳــﻄﺢ‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺪن ﺟﻮاﻣﻊ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳـﺮ و ﺻـﺪاﻫﺎي‬

‫ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي آدرﻧﺎل ﻣﺎدر ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛـﻪ ﻧـﺸﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‬

‫آزارﻧﺪه ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻓﺰوده ﺷﺪه و ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ آﻟﻮدﮔﻲ ﺻـﻮﺗﻲ‬

‫آدرﻧﺎﻟﻜﺘﻮﻣﻲ ﻣﺎدر ﺑﺎرداري ﻛﻪ ﺗﺤﺖ اﺳﺘﺮس ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻣـﺎﻧﻊ‬

‫روي ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻜﺎﻣﻞ و ﺳﻼﻣﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ذﻫﻨﻲ ﺟﻨـﻴﻦ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫)‪Adrenal (HPA‬‬

‫ﻣﺮﺿﻴﻪ ﺑﺮزﮔﺮ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪571‬‬

‫از ﺑــﺮوز اﻳــﻦ ﻋــﻮارض در ﺑﻠــﻮغ ﺷــﻮد‪ 8.‬ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎت اﻧﺠــﺎم ﺷــﺪه روي‬

‫ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎت آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑـﺎ‬

‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض آﻟﻮدﮔﻲ‬

‫ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ اﺧﻼق داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﻛﺎﺷـﺎن و ﻧﻴـﺰ ﻣﻌﺎﻫـﺪه‬

‫ﺻﻮﺗﻲ ﺑﺮ ﺑﺴﻴﺎري از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺧﻮن ﻣﺜﻞ ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون‬

‫ﻫﻠﺴﻴﻨﻜﻲ رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺶ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧـﺪ از ﮔـﺮوه‬

‫‪ Corticosterone‬ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳـﺖ‪ 9-11.‬ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﺛﺎﺑـﺖ ﻛـﺮده‬

‫ﺷﺎﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫـﺎ ﻳـﻚ دوره ﺑـﺎرداري‬

‫اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻫﻮرﻣـﻮنﻫـﺎي ﮔﻠﻮﻛﻮﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﻳﻴـﺪي در ﭘـﻲ ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖﻫـﺎي‬

‫ﻃﺒﻴﻌﻲ را ﮔﺬراﻧﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﮔﺮوﻫـﻲ ﻛـﻪ ﻣـﺎدران آنﻫـﺎ در ﻫﻔﺘـﻪ آﺧـﺮ‬

‫)‪(CORT‬‬

‫اﺳﺘﺮسزا‪ ،‬از ﻗﺸﺮ ﻏﺪد ﻓـﻮق ﻛﻠﻴـﻪ آزاد ﺷـﺪه‪ ،‬و ﺑـﺎ ﻣﺘـﺼﻞ ﺷـﺪن ﺑـﻪ‬

‫ﺑﺎرداري روزاﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ در ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻋﺎت ﻫﺸﺖ ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ‪12‬‬

‫‪12‬‬

‫ﻇﻬﺮ ﻛﻪ ﺗﺮﺷﺢ ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون در ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣـﺪ ﺧـﻮد ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬در‬

‫ﮔﻠﻮﻛﻮﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﻳﻴــﺪﻫﺎ ﻣــﻲﺗﻮاﻧﻨــﺪ ﺑــﺎ ﻋﺒــﻮر از ﺳــﺪ ﺧــﻮﻧﻲ‪ -‬ﻣﻐــﺰي‬

‫ﻣﻌﺮض ﺻﺪاي آزارﻧﺪه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ و ﮔـﺮوهﻫـﺎي ﺣﻴﻮاﻧـﺎﺗﻲ ﻛـﻪ‬

‫ﮔﻴﺮﻧـــﺪهﻫﺎﻳـــﺸﺎن ﺑـــﺮ اﻋﻤـــﺎل ﺷـــﻨﺎﺧﺘﻲ ﺗـــﺎﺛﻴﺮ ﻣـــﻲﮔﺬارﻧـــﺪ‪.‬‬

‫‪22‬‬

‫ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﮔﻴﺮﻧﺪه ﺧﻮد‪ ،‬ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي ﻣﻴﻨﺮاﻟﻮﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﻳﻴـﺪ‬

‫ﻣﺎدران آنﻫﺎ روزاﻧﻪ دو و ﭼﻬـﺎر ﺳـﺎﻋﺖ در ﻣﻌـﺮض ﺻـﻮت آزارﻧـﺪه‬

‫‪13-16‬‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﺣﻴﻮاﻧﺎت در ﻫﺮ ﮔﺮوه ‪ 10‬ﺳﺮ ﺑﻮد و ﺷﺎﻳﺎن ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛـﻪ‬

‫‪17‬‬

‫ﺑﺮاي ﺟﻔﺖﮔﻴﺮي از ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻣﺎده ﺑـﺎﻛﺮه ‪ 60‬روزه اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫ﻫﻴﭙﻮﻛﻤﭗ ﻳﻜﻲ از ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻐﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﭘﺮدازش‬

‫ﺷﺪه و ﺑﺮاي ﻣﺪت ﻳﻚ ﺷﺐ ﻫﺮ دو ﺳﺮ از آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻮش ﻧﺮ در ﻳﻚ‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﻓـﻀﺎﻳﻲ و ﻓﺮاﻳﻨـﺪﻫﺎي ﻳـﺎدﮔﻴﺮي و ﺣﺎﻓﻈـﻪ دارد‪18.‬و‪ 4‬از ﻳـﻚ‬

‫ﻗﻔﺲ ﻗﺮار داده ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺸﺎﻫﺪه ﭘﻼك واژﻧﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣـﺎﻣﻠﮕﻲ‬

‫ﻃﺮف ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬ﺧﻮاﻧـﺪن‪ ،‬ﺗﻮﺟـﻪ‬

‫ﻣﺤﺮز ﺷﺪه و آن روز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روز اول ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪ‪،‬‬

‫ﻛﺮدن‪ ،‬ﺣﻞ ﻛﺮدن ﻣﺴﺎﻳﻞ و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗـﺎﺛﻴﺮ آﻟـﻮدﮔﻲ ﺻـﻮﺗﻲ‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﺳﺮ از ﻓﺮزﻧﺪان ﺣﺎﺻﻞ از ﻫﺮ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ اﻧﺘﺨﺎب‬

‫ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ 19‬و از ﻃﺮف دﻳﮕـﺮ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﭼﻨـﺪﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻧـﺸﺎن داده‬

‫ﺷﺪه و وارد ﮔﺮوهﻫﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي در ﻣﻌﺮض ﺻﻮت ﻗﺮار دادن ﺣﻴﻮاﻧﺎت‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌـﺮض اﺳـﺘﺮس در دوران ﺑـﺎرداري ﭼـﻪ ﺑـﻪ‬

‫اﺑﺘﺪا ﺻﺪاي ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺮاﻓﻴﻚ در ﻳﻜﻲ از ﻣﻴﺎدﻳﻦ ﭘﺮﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺷـﻬﺮ ﺗﻬـﺮان‬

‫)‪(Restrainer‬‬

‫)ﻣﻴﺪان اﻧﻘﻼب( ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺿﺒﻂ ﺻﻮت اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﺿﺒﻂ ﺷـﺪه‬

‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در ﻣﻜﺎﻧﻴـﺴﻢﻫـﺎي ﺣﺎﻓﻈـﻪ و ﻳـﺎدﮔﻴﺮي‬

‫و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧـﺮماﻓـﺰار ‪ Sonar‬وﻳﺮاﺳـﺖ ‪ ،8/5‬ﺷـﺪت آن ﻣﻌـﺎدل ‪95‬‬

‫ﻓﺮزﻧﺪان آنﻫﺎ در دوران ﺑﻠﻮغ ﻣﻲﺷﻮد‪20.‬و‪8‬و‪ 2‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ‬

‫دﺳﻲ ﺑﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ ﻳـﻚ ﺑﻠﻨـﺪﮔﻮ ﻛـﻪ در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ‪30cm‬‬

‫ﻣﻲرﺳﺪ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ اﺳـﺘﺮس ﺻـﻮﺗﻲ در دوران ﺑـﺎرداري ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ ﺳـﺎﻳﺮ‬

‫ﻗﻔﺲ ﺣﻴﻮان )ﻗﻔـﺲ ﺣﻴـﻮان در ﻣﺤﻔﻈـﻪ اﻧﻌﻜﺎﺳـﻲ ﻓﻠـﺰي و ﺑـﺎ اﺑﻌـﺎد‬

‫اﺳﺘﺮسﻫﺎ ﺑﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻓﺮزﻧﺪان ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮ اﺳـﺎس‬

‫‪ 90×60×60cm‬ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ(‪ ،‬در ﻣﺤﻴﻂ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳـﻦﻛـﻪ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺎ‪ ،‬ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺪف اﻳﻦ‬

‫ﺣﻴﻮان در ﻫﻤﻪ ﺳﺎﻋﺎت در ﻣﻌﺮض ﺷﺪت ﺻﻮت ﻳﻜﺴﺎن ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺑـﺎ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ در ﻳﻚ ﺳﻮم اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ دوران ﺑـﺎرداري‬

‫ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﺪت ﺻـﻮت )‪ ،(Sound level meter‬ﺷـﺪت‬

‫ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﺑﺮ ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧﺪان آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻮت در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت زﻣﺎن ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﭘﺎﻳﺶ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻳـﻦﻛـﻪ‬

‫)‪ (MR‬و ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي ﮔﻠﻮﻛﻮﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﻳﻴﺪي )‪ (GR‬ﻣﻐﺰ ﻣﺘﺼﻞ ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫وﺟﻮد ﻫﺮ دو ﻧﻮع اﻳﻦ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎ در ﻫﻴﭙﻮﻛﻤﭗ ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﻴﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻮرت ﻧﻮر ﺷﺪﻳﺪ و ﭼﻪ ﻣﺤﺪود ﺷﺪن در ﻣﻘﻴﺪ ﻛﻦﻫـﺎي‬

‫ﺻﺪاي ﺿﺒﻂ ﺷﺪه از ﺗﺮاﻓﻴﻚ‪ ،‬ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎي ﺻـﻮﺗﻲ را‬

‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫اﻳــﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﺗﺠﺮﺑــﻲ در ﻓــﺼﻞ ﺑﻬــﺎر ‪ 1389‬در ﻣﺮﻛــﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘــﺎت‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺎﺷﺎن ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﻴﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‬

‫در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺪت آزارﻧﺪه ﺻﻮت ﻣﺪ ﻧﻈـﺮ ﻗـﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ‪ ،‬ﻫـﺮ روز راس‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻌﻴﻦ‪ ،‬در ﻣﻌﺮض ﺻﻮت ﻗﺮار داده ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫از ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻧﺮ ﻧﮋاد وﻳﺴﺘﺎر ﺑﺎ وزن ﺣﺪود ‪ 120‬ﺗﺎ ‪ 150‬ﮔـﺮم‬

‫ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﻴـﺮي ﻣﻴـﺰان ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳـﺘﺮون ﺧـﻮن ﺣﻴﻮاﻧـﺎت ﻣـﻮرد‬

‫و ﺳﻦ ‪ 45‬روز اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ در ﻧﻈـﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﺳـﻦ ‪ 45‬روز ﺑـﺮاي‬

‫آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬روز ﻗﺒﻞ از ﺷـﺮوع آزﻣﺎﻳـﺸﺎت رﻓﺘـﺎري ﺑـﺎ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﺳـﺮﻋﺖ‬

‫ﻓﺮزﻧﺪان اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺳﻦ ﺑﻠـﻮغ ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻋـﺼﺒﻲ اﻳـﻦ ﺣﻴﻮاﻧـﺎت‬

‫ﻣﻤﻜﻦ و ﺗﻼش ﺑﺮاي وارد ﺷﺪن ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ اﺳـﺘﺮس ﺑـﻪ آنﻫـﺎ‪ ،‬از ﻃﺮﻳـﻖ‬

‫ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ 21.‬ﺣﻴﻮاﻧﺎت در ﺷﺮاﻳﻂ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺣﻴـﻮانﺧﺎﻧـﻪ )دﻣـﺎي‬

‫ورﻳﺪ دﻣﻲ از ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﺧﻮنﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬

‫‪ ،22±2 C‬رﻃﻮﺑﺖ ‪ ،%55±5‬ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺎرﻳﻜﻲ روﺷﻨﺎﻳﻲ ‪ 12 -12‬ﺳـﺎﻋﺘﻪ(‬

‫)‪(DRG Instruments GmBH, Germany‬‬

‫از ﻛﻴــﺖ رادﻳﻮاﻳﻤﻨﻮاﺳــﻲ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ دوران ﺑﺎرداري و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧﺪان‬

‫‪572‬‬

‫ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻣﻴـﺰان ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳـﺘﺮون ﺳـﺮم ﺧـﻮن آنﻫـﺎ‬ ‫;‪ (Barthold‬ﺳـﻨﺠﻴﺪه‬

‫آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ ‪ Bonferroni‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷـﺪ‪ .‬دادهﻫـﺎي ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬

‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ روﻧﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻓﻀﺎﻳﻲ و ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﻓﻈـﻪ ﻓـﻀﺎﻳﻲ ﺣﻴﻮاﻧـﺎت‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺰان ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون ﺳـﺮم ﺣﻴﻮاﻧـﺎت‪ ،‬ﺑـﻪ‬

‫ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﻣﺎز آﺑﻲ ﻣﻮرﻳﺲ ﺻﻮرت ﭘـﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺧﻼﺻـﻪ‬

‫وﺳﻴﻠﻪ آزﻣﻮن‬

‫‪ One-way‬و آزﻣﻮن ﺗﻌﻘﻴﺒﻲ ‪ Bonferroni‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬

‫روش ﻛﺎر ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ‪ :‬ﻣﺎز آﺑﻲ ﻣﻮرﻳﺲ ﻳﻚ ﺗﺎﻧﻚ آب ﺑﺎ ﻗﻄﺮ‬

‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آزﻣﻮنﻫﺎ و آﻧﺎﻟﻴﺰﻫﺎي آﻣﺎري ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮماﻓﺰار ‪ SPSS‬وﻳﺮاﺳـﺖ ‪17‬‬

‫‪ 180‬و ﻋﻤﻖ ‪ 70cm‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻧﻴﻤﻲ از آن ﺑﺎ آب ﭘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣـﺎز‬

‫اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ و ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ p<0/05‬ﻣﻌﻨﻲدار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﺎﻣـﺎ ﻛـﺎﻧﺘﺮ‬

‫)‪LB951G, Germany‬‬

‫ﻳــﺎدﮔﻴﺮي از آزﻣــﻮن‬

‫‪ANOVA‬‬

‫‪ Two-way repeated measure‬و ﻧﻴــﺰ‬

‫‪ANOVA‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺮﺿﻲ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد و ﻳﻚ ﺳـﻜﻮي‬ ‫ﻧﺠﺎت ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ‪ 25cm‬در ﻳﻜﻲ از ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﻓﺮﺿﻲ‪ ،‬ﺣـﺪود ‪1cm‬‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬

‫زﻳﺮ ﺳﻄﺢ آب واﻗﻊ ﻣﻲﺷﻮد و از ﺑﻴﺮون ﻗﺎﺑﻞ دﻳﺪن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎز در اﺗﺎﻗﻲ‬

‫اﻟﻒ‪ -‬اﺛﺮ اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ در دوران ﺑﺎرداري ﺑـﺮ ﻳـﺎدﮔﻴﺮي ﻓـﻀﺎﻳﻲ‬

‫ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ در آن ﻋﻼﻳﻢ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در ﻃﻮل‬

‫ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ ﺟﻮان آنﻫـﺎ‪ :‬ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺑﺮرﺳـﻲ روﻧـﺪ ﻳـﺎدﮔﻴﺮي ﻓـﻀﺎﻳﻲ‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﺣﻴﻮان در ﻣـﺎز ﻗﺎﺑـﻞ دﻳـﺪ اﺳـﺖ‪ .‬رﻓﺘـﺎر‬

‫ﻣﺪلﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ در ﻣﺎز آﺑﻲ ﻣﻮرﻳﺲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴـﺮات دو ﻓـﺎﻛﺘﻮر زﻣـﺎن‬

‫ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺶ و ﺿﺒﻂ ﺷﺪن ﺑـﺎ دورﺑـﻴﻦ ﻓﻴﻠﻤﺒـﺮداري‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻂ‬

‫ﺳﭙﺮي ﺷﺪه در ﻣﺎز ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻜﻮي ﭘﻨﻬﺎن و ﻧﻴﺰ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﭘﻴﻤـﻮده‬

‫ﻧﺮماﻓﺰار "ردﻳﺎب وﻳﺮاﻳﺶ ﻫﻔﺖ" ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬

‫ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ آن ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬آﻧﺎﻟﻴﺰ دادهﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺳﭙﺮي ﺷـﺪه و ﻣـﺴﺎﻓﺖ ﭘﻴﻤـﻮده ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ‬

‫ﺗﻼش ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﻲ ﭘـﻨﺞ روز ﻣﺘـﻮاﻟﻲ در ﻣـﺎز آﺑـﻲ‬

‫ﺣﻴﻮان ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻜﻮي ﭘﻨﻬﺎن در ﻣﺎز آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﺎ آﻣﺎره آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴـﺮي ﻣﻜـﺮر دو ﻃﺮﻓـﻪ ﻧـﺸﺎن‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ‪:‬‬

‫ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در زﻣﺎن ﺳـﭙﺮي‬

‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻳﺎ آﻣﻮزش‪ :‬ﻃﻲ اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺣﻴﻮان از ﻳﻜﻲ‬

‫ﺷــﺪه ﺑــﺮاي ﭘﻴــﺪا ﻛــﺮدن ﺳــﻜﻮي ﻣﺨﻔــﻲ در زﻳــﺮ آب )‪،p<0/0001‬‬

‫از ﺳﻤﺖﻫﺎي ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ )ﺷﻤﺎل‪ ،‬ﺟﻨﻮب‪ ،‬ﻣﺸﺮق و ﻣﻐﺮب( ﻣﺎز در ﺣﺎﻟﻲ‬

‫‪156=6/542‬و‪ (F3‬و ﻧﻴﺰ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻃﻲ ﺷـﺪه ﺑـﺮاي ﻳـﺎﻓﺘﻦ آن )‪،p<0/0001‬‬

‫ﻛﻪ ﺻﻮرت آن ﺑﻪ ﻃﺮف دﻳﻮاره ﻣﺎز اﺳﺖ‪ ،‬در آب رﻫﺎ ﻣـﻲﺷـﻮد ﺗـﺎ ﺑـﺎ‬

‫‪156=7/282‬و‪ (F3‬ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪ 1‬و ﻧﻴﺰ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻣﺎز و ﻧﻮع ﺣﻴﻮان )ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪت ‪ 90‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‬

‫ﭘﺲ آزﻣﻮن ‪ Bonferroni‬ﻣﻲﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ اﮔﺮﭼﻪ در ﻃـﻮل روزﻫـﺎي‬

‫در آب ﺷﻨﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺣﻴﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺳﻜﻮي ﭘﻨﻬﺎن در زﻳﺮ آب را‬

‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﺎز‪ ،‬ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ روﻧـﺪ رو ﺑـﻪ ﺑﻬﺒـﻮدي را از‬

‫ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ﺑﻪ او اﺟﺎزه داده ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﺑـﻪ ﻣـﺪت ‪ 15‬ﺛﺎﻧﻴـﻪ روي آن ﻗـﺮار‬

‫ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﻣـﺎدران آنﻫـﺎ در ﻳـﻚ ﺳـﻮم‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻋﻼﻳﻢ ﻓﻀﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺴﭙﺎرد‪ ،‬در ﻏﻴﺮ اﻳـﻦ ﺻـﻮرت و ﺑـﺎ‬

‫اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎرداري ﺧﻮد روزاﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت دو )‪ (p=0/028‬ﻳﺎ ﭼﻬـﺎر ﺳـﺎﻋﺖ‬

‫ﺗﻤﺎم ﺷﺪن زﻣﺎن ﺷﻨﺎ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺳﻜﻮ ﻫـﺪاﻳﺖ‬

‫)‪ (p<0/0001‬ﺑﺎ اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﻴﻮاﻧـﺎت‬

‫ﺷﺪه و اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ‪ 10‬دﻗﻴﻘﻪ و از ﻳﻜﻲ دﻳﮕـﺮ از‬

‫ﺷﺎﻫﺪ‪ ،‬زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺻﺮف ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻜﻮي ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‪،‬‬

‫ﺟﻬﺖﻫﺎي ﻓﺮﺿﻲ ﻣﺎز آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺠﻤﻮع اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﺲ آزﻣﻮن آﻣـﺎري در ﻣـﻮرد اﺧـﺘﻼف ﺑـﻴﻦ ﮔـﺮوهﻫـﺎي‬

‫از آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭘﻨﺞ روز و ﻫﺮ روز ﭼﻬﺎر ﺟﻠﺴﻪ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ آزﻣﺎﻳﺶ در ﻣﺴﺎﻓﺖ ﭘﻴﻤﻮده ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﺳـﻜﻮي ﻫـﺪف‪،‬‬

‫ب‪ -‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎزﺧﻮاﻧﻲ ﻳﺎ ﭘﺮوب )‪ :(Probe trial‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ )ﺑـﺎ‬

‫ﺣﺎﻛﻲ از ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﺎن ﺳﭙﺮي ﺷـﺪه‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻴﻮان ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮي ﭘﻨﻬـﺎن را ﻣـﻲداﻧـﺪ( ﺳـﻜﻮ از ﻣـﺎز‬

‫در ﻣﺎز اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨـﻲ ﻛـﻪ اﺧـﺘﻼف ﺑـﻴﻦ ﮔـﺮوه ﻛﻨﺘـﺮل و ﮔـﺮوه‬

‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه و آزﻣﺎﻳﺶ اﻧﺠﺎم ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬آﻧﭽـﻪ در اﻳـﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ داراي‬

‫ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدر اﺳﺘﺮس دﻳﺪه در دوران ﺑﺎرداري ﺑﻪ ﻣﺪت دو و ﭼﻬﺎر‬

‫اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺪت زﻣﺎن ﺳﭙﺮي ﺷﺪه و ﻣﺴﺎﻓﺖ ﭘﻴﻤـﻮده ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ‬

‫ﺳﺎﻋﺖ روزاﻧـﻪ داﺷـﺘﻪاﻧـﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻨـﻲدار اﺳـﺖ )ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‪ p=0/011 ،‬و‬

‫ﺣﻴﻮان در رﺑﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﺳﻜﻮ در آن وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ‬

‫‪ ،p<0/0001‬ﺷﻜﻞ ‪.(2‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ از آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﻮش ﻳﻚ ﺑﺎر اﻧﺠﺎم ﺷـﺪه و ﻣـﺪت آن ﻧﻴـﺰ‬

‫ب‪ -‬اﺛﺮ اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ در دوران ﺑﺎرداري ﺑـﺮ ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﺣﺎﻓﻈـﻪ ﻓﻀﺎﻳـﻲ‬

‫‪ 90‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻃﻮل ﻣـﻲﻛـﺸﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ دادهﻫـﺎي ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬

‫ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ ﺟﻮان آنﻫﺎ‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ ﺑـﺮرﺳﻲ ﻣـﺪت زﻣـﺎن ﺳﭙـﺮي‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﻣﺮﺿﻴﻪ ﺑﺮزﮔﺮ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪573‬‬

‫*‬ ‫**‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :1 -‬زﻣﺎن ﺳﭙﺮي ﺷﺪه در ﻣﺎز ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻜﻮي ﭘﻨﻬﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوهﻫﺎي‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :3 -‬زﻣﺎن ﺳﭙﺮيﺷﺪه در رﺑﻊ ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ﺳﻜﻮ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻞ آزﻣﺎﻳﺶ‪.‬‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ .‬دادهﻫﺎ‪ :‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ .Mean±SEM‬اﺧﺘﻼف روﻧﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬

‫دادهﻫﺎ‪ :‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ .Mean±SEM‬اﺧﺘﻼف ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ در ﻳﻚ ﺳﻮم‬

‫ﻣﺎدران آنﻫﺎ در ﻳﻚ ﺳﻮم اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺎرداري روزاﻧﻪ دو )‪ (p=0/028‬و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ )‪(p<0/0001‬‬

‫اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺎرداري روزاﻧﻪ دو ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﻌﺮض اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ )‪ (p=0/002‬ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺳﺘﺮس دﻳﺪهاﻧﺪ ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ‪.‬‬

‫**اﺧﺘﻼف ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ در ﻳﻚ ﺳﻮم اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺎرداري روزاﻧﻪ ﭼﻬﺎر‬

‫*‬

‫ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﻌﺮض اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ )‪ (p<0/0001‬ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ‪.‬‬

‫**‬

‫*‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :2 -‬ﻣﺴﺎﻓﺖ ﭘﻴﻤﻮده ﺷﺪه در ﻣﺎز ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻜﻮي ﭘﻨﻬﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوهﻫﺎي‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :4 -‬ﻣﺴﺎﻓﺖ ﭘﻴﻤﻮده ﺷﺪه در رﺑﻊ ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ﺳﻜﻮ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻞ آزﻣﺎﻳﺶ‪.‬‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ آزﻣﺎﻳﺶ‪ .‬دادهﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ .Mean±SEM‬اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ روﻧﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و‬

‫دادهﻫﺎ‪ :‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ .Mean±SEM‬اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﮔﺮوه ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ در‬

‫ﮔﺮوه ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ در ﻳﻚ ﺳﻮم اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ دوره ﺑﺎرداري روزاﻧﻪ دو )‪ p=0/011‬و‬

‫ﻳﻚ ﺳﻮم اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ دوره ﺑﺎرداري روزاﻧﻪ دو ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﻌﺮض اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ )‪(p=0/019‬‬

‫ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ‪ (p<0/0001‬اﺳﺘﺮس دﻳﺪهاﻧﺪ ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ‪** .‬اﺧﺘﻼف ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﮔﺮوه ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ در ﻳﻚ ﺳﻮم اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ‬

‫*‬

‫ﺑﺎرداري روزاﻧﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﻌﺮض اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ )‪ (p=0/003‬ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺪه و ﻣﺴﺎﻓﺖ ﭘﻴﻤﻮده ﺷﺪه در رﺑﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ﺳﻜﻮ در ﻣﺮاﺣﻞ‬

‫ﻣﺴﺎﻓﺖ ﭘﻴﻤﻮده ﺷﺪه در آن )‪39=9/161 ،p<0/0001‬و‪ (F3‬اﺧﺘﻼف‬

‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي )ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻠﻲ آزﻣﺎﻳﺶ( ﺑﻮده اﺳـﺖ‪ ،‬ﻣـﻲ ﺗـﻮان ﻣﻴـﺰان ﺗﺜﺒﻴـﺖ‬

‫ﻣﻌﻨﻲداري را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﺲ از آزﻣﻮن ‪ Bonferroni‬ﺑﻴﺎنﮔﺮ‬

‫ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺣﻴﻮاﻧﺎت را ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻫـﺮ‬

‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮﭼﻪ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران‬

‫ﭼﻘﺪر ﺣﻴﻮان ﻣﺪت زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي را در اﻳﻦ رﺑﻊ ﺑﮕﺬراﻧﺪ و ﻳﺎ ﻣـﺴﺎﻓﺖ‬

‫آنﻫﺎ روزاﻧﻪ ﺑﻪﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ در ﻫﻔﺘﻪ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎرداري در ﻣﻌﺮض‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﻃﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺛﺒـﺎتﺗـﺮي را دارا اﺳـﺖ‪ .‬ﻣـﺮور‬

‫ﺻﻮت آزارﻧﺪه ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺪت زﻣﺎن ﺳﭙﺮي ﺷﺪه و ﻣﺴﺎﻓﺖ‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪،‬‬

‫ﻃﻲﺷﺪه در رﺑﻊ ﻫﺪف ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و‬

‫ﻣﻮشﻫﺎي ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻧﻈــﺮ زﻣــﺎن ﺳﭙــﺮي ﺷــﺪه در رﺑـﻊ‬

‫ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﻌﺮض ﺻﻮت اﺳﺘـﺮسزا ﺑﻮده‬

‫ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ﺳﻜﻮ در ﻣـﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒـﻞ )‪39=15/491 ،p<0/0001‬و‪ (F3‬و ﻳﺎ‬

‫)‪ p=0/002‬و ‪ ،(p=0/019‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑـﺮاي زﻣﺎن ﺳﭙـﺮي ﺷﺪه و ﻣﺴﺎﻓﺖ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ دوران ﺑﺎرداري و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧﺪان‬

‫‪574‬‬

‫ﺑﺤﺚ‬

‫***‬ ‫***‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ روزاﻧـﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺪت دو و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ در ﻫﻔﺘﻪ آﺧـﺮ ﺑـﺎرداري‪ ،‬ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ اﻳﺠـﺎد‬ ‫اﺧﺘﻼل در روﻧﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧـﺪان ﻧـﺮ در ﺑﻠـﻮغ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬در‬ ‫ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻮاﺟﻬﻪ روزاﻧﻪ ﺑﻪ ﻣـﺪت ﻳـﻚ ﺳـﺎﻋﺖ در ﻫﻔـﺖ روز‬ ‫اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ دوره ﺑﺎرداري ﺑﺎﺷﺪ در ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻓﺮزﻧﺪان آنﻫﺎ در ﺳـﻦ‬ ‫‪ 45‬روزﮔﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮي ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ در‬ ‫ﺷﻜﻞ‪ :5 -‬ﻣﻴﺰان ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون در ﺧﻮن ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ .‬دادهﻫﺎ‪ :‬ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫‪*** .Mean±SEM‬اﺧﺘﻼف ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ در ﻳﻚ ﺳﻮم اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺎرداري‬ ‫روزاﻧﻪ دو و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﻌﺮض اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ )‪ (p<0/0001‬ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻳﻚ ﺳﻮم اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ دوران ﺑﺎرداري ﺧﻮد روزاﻧـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺪت دو ﻳـﺎ ﭼﻬـﺎر‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬زﻣـﺎن و ﻣـﺴﺎﻓﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮي را‬ ‫ﺻﺮف ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻜﻮي ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻤﻮده و ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﮔـﺮوه ﻛﻨﺘـﺮل ﻳـﺎدﮔﻴﺮي‬

‫ﻃﻲ ﺷﺪه( و ﻧﻴﺰ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ روزي‬

‫ﻛﻨﺪﺗﺮي داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﺎﻳـﺸﺎت ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﭘـﺮوب ﻧﻴـﺰ‬

‫ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﻌﺮض اﺳﺘﺮس ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ )‪ p<0/0001‬و‬

‫ﺑﻴﺎنﮔﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌـﺮض ﺻـﻮت آزارﻧـﺪه در ﻫﻔﺘـﻪ‬

‫‪ ،(p=0/003‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاي زﻣﺎن ﺳﭙﺮي ﺷﺪه و ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻃﻲ ﺷﺪه(‪،‬‬

‫آﺧﺮ ﺑﺎرداري ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﺣﺎﻓﻈـﻪ ﻓـﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧـﺪان‬

‫ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ )ﺷﻜﻞﻫﺎي ‪ 3‬و ‪ .(4‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬

‫آنﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون ﺳﺮم ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻧﻴﺰ‬

‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض ﺻﻮت آزارﻧﺪه در ﻫﻔﺘﻪ آﺧﺮ ﺑﺎرداري روزاﻧﻪ دو‬

‫ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺗﺮﺷﺢ ‪ CORT‬در ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ در ﻫﻔﺘـﻪ آﺧـﺮ‬

‫ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧﺪان‬

‫ﺑﺎرداري در ﻣﻮاﺟﻬﻪ دو ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ اﺳـﺘﺮس ﺻـﻮﺗﻲ ﺑـﻮدهاﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬

‫آنﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ج‪ -‬ﻣﻴﺰان ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون ﺳﺮم ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ‪ :‬ﻗﺒﻞ از‬

‫ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑـﻮده اﺳـﺖ‪ .‬اﺛـﺮات اﺳـﺘﺮس ﺻـﻮﺗﻲ ﺑـﺮ‬

‫ﺷﺮوع اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺸﺎت رﻓﺘﺎري از ورﻳﺪ دﻣﻲ ﻫﻤﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻮرواﻧـﺪوﻛﺮﻳﻦ ﺑـﻪ ﺧـﺼﻮﺻﻴﺎت ‪) Noise‬ﺷـﺪت و ﻓﺮﻛـﺎﻧﺲ(‪،‬‬ ‫‪11‬‬

‫ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪه در آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮن اﺧﺬ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻣﻴﺰان‬

‫ﻣﺪت زﻣـﺎن ﻣﻮاﺟﻬـﻪ‪ ،‬ﺳـﻦ و ﺟـﻨﺲ ﺑـﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﻋـﻼوه ﺑـﺮ اﻳـﻦ‬

‫ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون ﺳﺮم ﺧﻮن آنﻫﺎ ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﻏﻠﻈﺖ اﻳﻦ ﻫﻮرﻣﻮن در‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻧﺎﺷﻲ از اﺳﺘﺮس دوران ﺟﻨﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺷـﺪت‪،‬‬

‫ﺳﺮم ﺣﻴﻮاﻧﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ ﻳﻚ دوره ﺑﺎرداري ﻃﺒﻴﻌﻲ را ﮔﺬراﻧﺪه‬

‫ﻣﺪت و زﻣﺎن اﺳﺘﺮس دوران ﺑﺎرداري و ﻧﻴﺰ ﻧﻮع روﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ آن روﻧـﺪ‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ ‪ 183/711±14/654ng/ml‬ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪ 5‬ﻣﻲﺗﻮان‬

‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ ،‬و ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘـﻂ‬

‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ اﻋﻤﺎل اﺳﺘﺮس در دوران ﺑﺎرداري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﺮز‬

‫ﺑﻌﻀﻲ از )ﻧﻪ ﻫﻤﻪ( اﻧﻮاع اﺳﺘﺮﺳـﻮرﻫﺎي دوران ﺑـﺎرداري ﺳـﺒﺐ اﻳﺠـﺎد‬ ‫‪23‬‬

‫ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻏﻠﻈﺖ اﻳﻦ ﻫﻮرﻣﻮن در ﺧﻮن ﻓﺮزﻧﺪان‬

‫اﺧﺘﻼل در ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫ﺟﻮان آنﻫﺎ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ اﻋﻤﺎل روزاﻧﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺘﺮس‬

‫‪ Lemaire‬و ﻫﻤﻜﺎران اﺧﺘﻼل در ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻓﻀﺎﻳﻲ در ﻣـﺎز آﺑـﻲ‬

‫ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻪ ﻣﺎدران ﺑﺎردار در ﻫﻔﺘﻪ آﺧﺮ ﺑﺎرداري‪ ،‬ﻏﻠﻈﺖ اﻳﻦ ﻫﻮرﻣﻮن در‬

‫در ﺳﻦ ‪ 120‬روزﮔﻲ ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدران آنﻫﺎ در ﻫﻔﺘﻪ آﺧـﺮ ﺑـﺎرداري‬

‫ﺧﻮن ﻓﺮزﻧﺪان آنﻫﺎ را ﺗﺎ ﺣﺪود ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺪ ﻣﻌﻤﻮل‬

‫روزاﻧﻪ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣـﺪت ‪ 45‬دﻗﻴﻘـﻪ در ﻣﻘﻴـﺪﻛﻦ ﻣﺤـﺪود ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‪،‬‬

‫)‪ (539/711±42/411ng/ml‬ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ‬

‫ﮔﺰارش ﺷﺪ‪ 24 ،‬در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻳـﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ دﻳﮕـﺮ ﺑﻬﺒـﻮد ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲ‬

‫ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه وﺟﻮد اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲدار )‪39=32/210 ،p<0/0001‬و‪ (F3‬ﺑﻴﻦ‬

‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي در ﻣﺎز ﺷﻌﺎﻋﻲ در ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ ‪ 90‬ﺗﺎ ‪ 120‬روزهاي ﻛﻪ ﻣـﺎدران‬

‫ﻏﻠﻈﺖ اﻳﻦ ﻫﻮرﻣﻮن در ﺧﻮن ﻓﺮزﻧﺪان اﺳﺖ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﺲ آزﻣﻮن ﻧﻴﺰ‬

‫آنﻫﺎ در روزﻫﺎي ‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 17‬ﺑﺎرداري روزاﻧﻪ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 30‬دﻗﻴﻘـﻪ‬ ‫‪25‬‬

‫ﺣﺎﻛﻲ از اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﻣﻮشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬

‫در ﻣﻘﻴﺪﻛﻦ )‪ (Restrainer‬ﻣﺤﺪود ﺷﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ را‪ ،‬ﮔـﺰارش ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎدران آنﻫﺎ روزاﻧﻪ دو و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺘﺮس دﻳﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻨﻲدار اﺳﺖ‬

‫ﻫﻴﭙﻮﻛﻤﭗ ﻳﻜﻲ از ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻐﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در ﭘﺮدازش‬

‫)‪ p<0/0001‬ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ(‪.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪4‬و‪18‬‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻀﺎﻳﻲ و ﻓﺮاﻳﻨـﺪﻫﺎي ﻳـﺎدﮔﻴﺮي و ﺣﺎﻓﻈـﻪ دارد‪.‬‬

‫ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎد‬

‫ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫ﺑﺮزﮔﺮ و‬ ‫‪Barzegar‬‬ ‫ﻣﺮﺿﻴﻪ ‪M.‬‬ ‫‪et al.‬‬

‫‪575‬‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﺮس دوران ﺑﺎرداري ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺛﺮات ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت‬

‫ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ‪ 11β-HSD‬ﺷﺪه‪ 16‬و ﻳﺎ ﻣﻴﺰان ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦ ﺑﺎﻧﺪ ﺷﻮﻧﺪه‬

‫روي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻫﻴﭙﻮﻛﻤﭗ ﻓﺮزﻧﺪان داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ 26.‬ﺑﻴـﺎن ﺷـﺪه‬

‫ﺑﺎ ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون )‪ Corticostrone Binding Globulin (CBG‬در ﺧـﻮن‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﺮس دوران ﺑﺎرداري ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺗﺰرﻳـﻖ روزاﻧـﻪ ﻣﺤﻠـﻮل‬

‫ﻣﺎدر را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪ 32،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﻴﺸﺘﺮي از ‪ CORT‬در ﺗﻤـﺎس ﺑـﺎ‬

‫ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎﻟﻴﻦ و ﺷﻠﻮغﺳﺎزي ﻣﺤﻴﻂ زﻧﺪﮔﻲ در ﻫﻔﺘﻪ آﺧﺮ ﺑﺎرداري‪ ،‬ﺳﺒﺐ‬

‫ﻣﻐﺰ ﺟﻨﻴﻦ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨـﺪ‬

‫ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮاﻛﻢ ﻧﻮرونﻫﺎي ﻫﺮﻣﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻳـﺎدﮔﻴﺮي ﻓﺮزﻧـﺪان‬

‫ﻛﻪ اﺳـﺘﺮس دوران ﺑـﺎرداري ﺳـﺒﺐ ﺗﻐﻴﻴـﺮات دراز ﻣـﺪت در ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬

‫‪ 35‬روزه ﻣﻲﺷﻮد‪ 27.‬اﺳﺘﺮس دوران ﺑﺎرداري ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺳـﺒﺐ ﺗﻐﻴﻴـﺮات‬

‫ﻣﺤــﻮر ‪ ،HPA‬اﻓــﺰاﻳﺶ ﺳــﻄﺢ ‪ CORT‬در ﺟﻨــﻴﻦ‪ ،‬ﻛــﺎﻫﺶ ﺗﻨﻈﻴﻤــﻲ‬

‫رﻓﺘﺎري ﻣﺜﻞ اﻓﺴﺮدﮔﻲ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب و اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﺣﺎﻓﻈﻪ‬

‫ﮔﻴﺮﻧــﺪهﻫــﺎي ‪ MR‬و ‪ GR‬و ﻧﻴــﺰ ﺗﻐﻴﻴــﺮ در ﻣﻮرﻓﻮﻟــﻮژي ﻣﻐــﺰ ﺟﻨــﻴﻦ‬ ‫‪32‬و‪28‬و‪16‬و‪13‬‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷــﻮد‪ ،‬ﻛــﻪ ﻣﻤﻜــﻦ اﺳــﺖ در ﻧﺘﻴﺠــﻪ آﺳــﻴﺐ رﺳــﻴﺪن ﺑــﻪ ﻣﺤــﻮر‬ ‫)‪Pituitary Adrenal (HPA‬‬

‫‪ Hypothalamic‬و ﺗﻐﻴﻴـــﺮ در ﻓﻌﺎﻟﻴـــﺖ‬

‫اﮔﺮﭼﻪ ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ روي‬

‫ﻧﻮرونزاﻳﻲ اﺛﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﺳﺮوﺗﻮﻧﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﺗﺤﺮﻳـﻚ ﻧـﻮرون‬

‫ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﻴﺘﺮﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ Lemaire 28.‬در ﺗﺎﻳﻴﺪ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳـﻪ ﺑﻴـﺎن ﻛـﺮد ﻛـﻪ‬

‫زاﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ و از‬

‫‪،Prenatal stress‬‬

‫ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮوﺗﻮﻧﻴﻦ‪ 35‬ﻧﻴﺰ اﻳﻦ اﺛـﺮ را اﻳﻔـﺎ ﻛﻨـﺪ‪ .‬در ﻫﻤـﻴﻦ راﺳـﺘﺎ‪،‬‬

‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در ﻣﺤﻮر ‪ HPA‬ﺑﺎﺷـﺪ و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ‪،‬‬

‫‪ Hayashi‬و ﻫﻤﻜﺎران ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﺣﺎﻓﻈﻪ در ﻣﻮشﻫﺎي‬

‫اﻳــﻦ ﻧﺎﻛﺎرآﻣــﺪي ﻣــﻲ ﺗﻮاﻧــﺪ ﺳــﺒﺐ ﻛــﺎﻫﺶ ﻧــﻮرونﻫــﺎي ﮔﺮاﻧــﻮﻟﻲ و‬

‫ﺻﺤﺮاﻳﻲ ‪ PS‬را ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮوﺗﻮﻧﻴﻦ و ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻮرونزاﻳـﻲ‬

‫ﻧﻮرونزاﻳﻲ در ﻫﻴﭙﻮﻛﻤـﭗ ﺷـﻮد‪ 24.‬ﮔﻴﺮﻧـﺪهﻫـﺎي ﮔﻠﻮﻛﻮﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﻳﻴـﺪي‬

‫ﮔﺰارش ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ 27.‬در ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪن ﺑﺎ اﺳﺘﺮس‬

‫ﻫﻴﭙﻮﻛﺎﻣـــﭗ ﻧـــﺴﺒﺖ ﺑـــﻪ ﻣﻘـــﺎدﻳﺮ اﻓـــﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ ﻫﻮرﻣـــﻮنﻫـــﺎي‬

‫ﺻــﻮﺗﻲ در ﻫﻔﺘــﻪ آﺧــﺮ ﺑــﺎرداري ﺑﺎﻋــﺚ ﺑــﺎﻻرﻓﺘﻦ ﺗﺮﺷــﺢ ﭘﺎﻳــﻪ‬

‫ﮔﻠﻮﻛﻮﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﻳﻴﺪي ﺑﺴﻴﺎر ﺣـﺴﺎس ﻣـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ و ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺑـﺎﻻي اﻳـﻦ‬

‫ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون در ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮ ﺟﻮان آنﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻋـﻼوه اﺧـﺘﻼل‬

‫ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎ ﺳﺒﺐ آﺳﻴﺐ دﻳﺪن ﻧﻮرونﻫﺎي ﻫﻴﭙﻮﻛﺎﻣﭗ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ 29.‬ﺑﻴـﺎن‬

‫در ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﻴﺰ ﺑـﻪ وﺿـﻮح ﻗﺎﺑـﻞ‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﻮرواﻧﺪوﻛﺮﻳﻦ ﻣﺜﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﺳﻄﺢ‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻞ آن ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﻧـﻮرونﻫـﺎي‬

‫ﮔﻠﻮﻛﻮﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﻳﻴﺪﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ‪ 3،‬ﺳﻄﺢ ﻧﻮرآدرﻧﺎﻟﻴﻦ‪ 30‬و اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻴـﺰان‬

‫ﺗﺸﻜﻴﻼت درﮔﻴﺮ در ﭘﺮدازش و ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ‪ -‬ﻫﻴﭙﻮﻛﺎﻣـﭗ‪ -‬در‬

‫اﺳﺘﻴﻞ ﻛﻮﻟﻴﻦ در ﻫﻴﭙﻮﻛﻤﭗ‪ 31،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ ﻧﻘﺺ در اﻟﻘﺎء ﺣﺎﻓﻈـﻪ‬

‫ﻣﻌﺮض ﻏﻠﻈﺖﻫﺎي ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳـﺘﺮون ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺳﭙﺎﺳـﮕﺰاري‪ :‬اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ‬

‫در ﻫﻴﭙﻮﻛﻤــﭗ و ﺗﻐﻴﻴــﺮ در ﺗﻮاﻧــﺎﻳﻲ ﻳــﺎدﮔﻴﺮي ﺷــﻮد‪ .‬ﺳــﻄﺢ ‪ CORT‬در‬

‫ﺣﺎﺻﻞ ﻃﺮح ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ‪ 8907‬ﻣﺼﻮب ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم‬

‫دوران ﺑﺎرداري اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘـﻪ و در اﻧﺘﻬـﺎي ﺑـﺎرداري دو ﺗـﺎ ﺳـﻪ ﺑﺮاﺑـﺮ‬

‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺎﺷﺎن اﺳﺖ و ﺑﺪﻳﻦ وﺳـﻴﻠﻪ از زﺣﻤـﺎت آن ﻣﻌﺎوﻧـﺖ ﻣﺤﺘـﺮم‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ 16.‬اﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺳﻄﺢ ‪ CORT‬ﭘﻼﺳﻤﺎي ﺟﻨﻴﻦ ﻫﻢ‬

‫ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮ ﺧـﻮد ﻻزم ﻣـﻲداﻧﻨـﺪ از‬

‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻏﻠﻈـﺖ آن ‪ 13‬ﺑﺮاﺑـﺮ ﻛﻤﺘـﺮ از ﻏﻠﻈـﺖ ‪ CORT‬در‬

‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲﻫﺎي ارزﻧﺪه ﺟﻨﺎب آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻋﺒﺎﺳﻌﻠﻲ وﻓﺎﻳﻲ‪ ،‬اﺳـﺘﺎد ﻣﺤﺘـﺮم‬

‫ﺧﻮن ﻣﺎدر اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ‪ %80‬آن ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ آﻧـﺰﻳﻢ ‪ -11‬ﺑﺘﺎﻫﻴﺪروﻛـﺴﻲ‬

‫ﮔﺮوه ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺳـﻤﻨﺎن و از زﺣﻤـﺎت ﺟﻨـﺎب‬

‫اﺳﺘﺮوﻳﻴﺪ دﻫﻴﺪروژﻧﺎز )‪ (11β-HSD‬ﺟﻔﺖ ﻣﺘـﺎﺑﻮﻟﻴﺰه ﻣـﻲﺷـﻮد‪ 16.‬ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬

‫آﻗﺎي ﻣﺤﻤﺪ ﭘﻮرﺑﺎﺑﺎﻳﻲ و ﺳﺮﻛﺎر ﺧـﺎﻧﻢ ﺳـﻌﻴﺪه داوري در اﻧـﺪازهﮔﻴـﺮي‬

‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﺮس دوران ﺑـﺎرداري ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬

‫ﻛﻮرﺗﻴﻜﻮﺳﺘﺮون ﺳﺮم ﻗﺪرداﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮوز اﺧﺘﻼل در ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻓـﻀﺎﻳﻲ در ﺣﻴﻮاﻧـﺎت‬

‫)‪(PS‬‬

‫‪34‬‬

‫‪References‬‬ ‫‪implications of glucocorticoid hormones. Neurosci Biobehav Rev‬‬ ‫‪2003;27(1-2):119-27.‬‬ ‫‪de Weerth C, Buitelaar JK. Physiological stress reactivity in human‬‬ ‫‪pregnancy: a review. Neurosci Biobehav Rev 2005;29(2):295-312.‬‬ ‫‪Lordi B, Protais P, Mellier D, Caston J. Acute stress in pregnant rats:‬‬ ‫‪effects on growth rate, learning, and memory capabilities of the‬‬ ‫‪offspring. Physiol Behav 1997;62(5):1087-92.‬‬ ‫‪Stansfeld S, Matheson M. Noise pollution: non-auditory effects on‬‬ ‫‪health. Br Med Bull 2003;68:243-57.‬‬

‫‪4.‬‬ ‫‪5.‬‬ ‫‪6.‬‬

‫‪Weinstock M. The potential influence of maternal stress‬‬ ‫‪hormones on development and mental health of the offspring.‬‬ ‫‪Brain Behav Immun 2005;19(4):296-308.‬‬ ‫‪Nishio H, Kasuga S, Ushijima M, Harada Y. Prenatal stress and‬‬ ‫‪postnatal development of neonatal rats sex-dependent effects on‬‬ ‫‪emotional behavior and learning ability of neonatal rats. Int J‬‬ ‫‪Dev Neurosci 2001;19(1):37-45.‬‬ ‫‪Maccari S, Darnaudery M, Morley-Fletcher S, Zuena A, Cinque‬‬ ‫‪C, Van Reeth O. Prenatal stress and long-term consequences:‬‬

‫‪1.‬‬ ‫‪2.‬‬

‫‪3.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

Effects of prenatal sound stress on the rat’s spatial learning and memory

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

Lightman S. The neuroendocrinology of stress: a never ending story. J Neuroendocrinol 2008;20(6):880-4.

Zagron G, Weinstock M. Maternal adrenal hormone secretion mediates behavioural alterations induced by prenatal stress in male and female rats. Behav Brain Res 2006;175(2):323-8.

Prabhakaran K, Suthanthirarajan N, Namasivayam A. Biochemical changes in acute noise stress in rats. Indian J Physiol Pharmacol 1988;32(2):100-4.

Manikandan S, Padma MK, Srikumar R, Parthasarathy NJ, Muthuvel A, Devi RS. Effects of chronic noise stress on spatial memory of rats in relation to neuronal dendritic alteration and free radical-imbalance in hippocampus and medial prefrontal cortex. Neurosci Lett 2006;399(1-2):17-22.

Samson J, Sheeladevi R, Ravindran R, Senthilvelan M. Stress response in rat brain after different durations of noise exposure.

Neurosci Res 2007;57(1):143-7.

Khaksari M, Rashidy-Pour A, Vafaei AA. Central mineralocorticoid receptors are indispensable for corticosteroneinduced impairment of memory retrieval in rats. Neuroscience 2007;149(4):729-38.

Barbazanges A, Piazza PV, Le Moal M, Maccari S. Maternal glucocorticoid secretion mediates long-term effects of prenatal stress. J Neurosci 1996;16(12):3943-9.

He WB, Zhao M, Machida T, Chen NH. Effect of corticosterone on developing hippocampus: short-term and long-term outcomes. Hippocampus 2009;19(4):338-49.

Joels M, Krugers HJ, Lucassen PJ, Karst H. Corticosteroid effects on cellular physiology of limbic cells. Brain Res 2009;1293:91-100.

Weinstock M. The long-term behavioural consequences of prenatal stress. Neurosci Biobehav Rev 2008;32(6):1073-86.

Roozendaal B. Stress and memory: opposing effects of glucocorticoids on memory consolidation and memory retrieval.

Neurobiol Learn Mem 2002;78(3):578-95.

Endo Y, Nishimura J, Kimura F. Impairment of maze learning in rats following long-term glucocorticoid treatments. Neurosci Lett 1996;203(3):199-202.

Cui B, Wu MQ, She XJ. Effects of Chronic Noise Exposure on Spatial Learning and Memory of Rats in Relation to Neurotransmitters and NMDAR2B Alteration in the Hippocampus. J Occup Health 2009;51(2):152-8.

Weinstock M. Gender differences in the effects of prenatal stress on brain development and behaviour. Neurochem Res 2007;32(10):1730-40.

Yang L, Pan Z, Zhou L, Lin S, Wu K. Continuously changed genes during postnatal periods in rat visual cortex. Neurosci Lett 2009;462(2):162-5.

576

22. Dallman MF, Akana SF, Bhatnagar S, Bell ME, Strack AM. Bottomed out: metabolic significance of the circadian trough in glucocorticoid concentrations. Int J Obes Relat Metab Disord 2000;24 Suppl 2:S40-6.

23. Yaka R, Salomon S, Matzner H, Weinstock M. Effect of varied gestational stress on acquisition of spatial memory, hippocampal LTP and synaptic proteins in juvenile male rats. Behav Brain Res 2007;179(1):126-32.

24. Lemaire V, Koehl M, Le Moal M, Abrous DN. Prenatal stress produces learning deficits associated with an inhibition of neurogenesis in the hippocampus. Proc Natl Acad Sci U S A 2000;97(20):11032-7.

25. Fujioka T, Fujioka A, Tan N, Chowdhury G, Mouri H, Sakata Y, et al. Mild prenatal stress enhances learning performance in the nonadopted rat offspring. Neuroscience 2001;103(2):301-7.

26. Yang J, Han H, Cao J, Li L, Xu L. Prenatal stress modifies hippocampal synaptic plasticity and spatial learning in young rat offspring. Hippocampus 2006;16(5):431-6.

27. Hayashi A, Nagaoka M, Yamada K, Ichitani Y, Miake Y, Okado N. Maternal stress induces synaptic loss and developmental disabilities of offspring. Int J Dev Neurosci 1998;16(3-4):209-16.

28. Weinstock M. The potential influence of maternal stress hormones on development and mental health of the offspring. Brain Behav Immun 2005;19(4):296-308.

29. Kofman O. The role of prenatal stress in the etiology of developmental behavioural disorders. Neurosci Biobehav Rev 2002;26(4):457-70.

30. Weinstock M, Poltyrev T, Schorer-Apelbaum D, Men D, McCarty R. Effect of prenatal stress on plasma corticosterone and catecholamines in response to footshock in rats. Physiol Behav 1998;64(4):439-44.

31. Day JC, Koehl M, Deroche V, Le Moal M, Maccari S. Prenatal Stress Enhances Stress- and Corticotropin-Releasing Factor-Induced Stimulation of Hippocampal Acetylcholine Release in Adult Rats. J Neurosci 1998;18(5):1886-92.

32. Takahashi LK, Turner JG, Kalin NH. Prolonged stress-induced elevation in plasma corticosterone during pregnancy in the rat: Implications for prenatal stress studies. Psychoneuroendocrinology 1998;23(6):571-81.

33. Szuran TF, Pliska V, Pokorny J, Welzl H. Prenatal stress in rats: effects on plasma corticosterone, hippocampal glucocorticoid receptors, and maze performance. Physiol Behav 2000;71(3-4):35362.

34. Brezun J, Daszuta A. Depletion in serotonin decreases neurogenesis in the dentate gyrus and the subventricular zone of adult rats.

Neuroscience 1999;89(4):999-1002.

35. Chaouloff F. Regulation of 5-HT receptors by corticosteroids: where do we stand? Fundam Clin Pharmacol 1995;9(3):219-33.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

Tehran University Medical Journal; Vol. 68, No. 10, Jan 2011: 570-577 577 ‫ﻛﺎراﻳﻲ دو روش ﭘﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

The effects of prenatal sound stress on the spatial learning and memory of rat's male offspring

Marzieh Barzegar MSc.1 Sayyed Alireza Talaei Zavareh MSc.2* Mahmoud Salami PhD.2 1- Department of Physiology & Pharmacology, Kashan University of Medical Sciences, Kashan, Iran.

2- Physiology Research Center, Kashan University of Medical Sciences, Kashan, Iran.

20,Abstract 2008

Received: August 03, 2010 Accepted: October 27, 2010

Background: Numerous evidences indicate that various environmental stresses during pregnancy affect physiological behavior of the offspring. This experimental study was designed to investigate the effect of noise stress during prenatal period of rats on spatial learning and memory and plasma corticostrone level in postnatal life.

Methods: Three groups of pregnant rats were given daily noise stress with durations of two and/ or four hours in last week of pregnancy period. The fourth group was left unstressed. The male offspring from the unstressed and different stressed groups were assigned as controls and stressed groups. The animals were introduced to a spatial task in Morris water maze 4 trials/day for five consecutive days. The probe test was performed on the 5th day of the experiment. The delay in findings and the distance passed to locate the target platform were assessed as the spatial learning.

Results: Our results showed that prenatal exposure to noise stress for two and/ or four hours a day, leads to impaired acquisition of spatial learning in the postnatal animals.

The plasma level of corticostrone in the two stressed groups of rats markedly matched with their behavioral function. Prenatal exposure to 1- hour noise stress revealed no effects on the offsprings' behavior and plasma corticostrone level.

Conclusion: Based on our study results, it seems that applied range of stress which is executed through the noise stress could increase the plasma corticostrone level and could decrease spatial learning and memory of adult male offspring.

Keywords: Noise, prenatal, exposure, delayed, effects, maze learning, rats.

*Corresponding author: Physiology Research Center, Kashan University of Medical Sciences, Qotb e Ravandi Blvd., Kashan, Iran.

Tel: +98- 361- 555 2999 email: talaei@kaums.ac.ir

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫آﻟﭙﺮازوﻻم‪68‬ﺑﺮ‪ ،‬روي‬ ‫ﺗﺮاﺗﻮژﻧﻴﻚ‬ ‫رت ‪578-582 ،1389‬‬ ‫ﺟﻨﻴﻦ دي‬ ‫ﺷﻤﺎره ‪،10‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره‬ ‫آﺛﺎر ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲﻋﻠﻮم‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه‬

‫‪578‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ آﺛﺎر ﺗﺮاﺗﻮژﻧﻴﻚ آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﺮ روي ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ‬

‫‪*2‬‬

‫ﻧﺴﺮﻳﻦ ﺗﻚ زارع‪ 1،‬اﻋﻈﻢ ﺑﺨﺘﻴﺎرﻳﺎن‪،‬‬ ‫‪2‬‬

‫اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺳﻌﻴﺪي‪ 3،‬وﺣﻴﺪ ﻧﻴﻜﻮﺋﻲ‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1389/04/22 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1389/06/29 :‬‬

‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬آﻟﭙﺮازوﻻم ﺟﺰو ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻨﺰودﻳﺎزﻳﻴﻦﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻣﺼﺮف آن در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪﺧﺼﻮص ﺧـﺎﻧﻢﻫـﺎي‬ ‫ﺑﺎردار ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎﻋﺪي اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت زﻳﺎدي در ﻣﻮرد آﺛﺎر ﺗﺮاﺗﻮژﻧﻴﻚ اﻳﻦ دارو در‬

‫‪ -1‬ﮔﺮوه ﺑﺎﻓﺖﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫دوران ارﮔﺎﻧﻮژﻧﺰ اﻧﺠﺎم ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺪف از اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ آﺛﺎر ﺗﺮاﺗﻮژﻧﻴﻚ آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﺮ ﺟﻨﻴﻦ ﻣـﻮش ﺻـﺤﺮاﻳﻲ‬

‫‪ -2‬ﮔﺮوه ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﻟﻮژي‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ داروي آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )‪ 6mg/kg/day‬و ‪ 4‬و ‪ 2‬و‪ (0‬ﺑﺮ روي‬

‫‪ -3‬ﭘﺰﺷﻚ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ‪ 17‬روزه ﻛﻪ ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻮش ﻣﺎده رت ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدﻳـﺪ‪.‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪،‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‬

‫وزن ﻣﻮشﻫﺎ ﺣﺪوداً ﺑﻴﻦ ‪ 250‬ﺗﺎ ‪ 300‬ﮔﺮم و ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎﻟﻎ )ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ( و ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻠﻴﻪ ﮔﺮوهﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﺑﺮوز ﺑﺎرداري ﻫﺮ‬ ‫روزه دوزﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه دارو را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﺗﺎ روز ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از ﻃـﻲ ﻣﺮاﺣـﻞ ﺑـﺎرداري‪،‬‬ ‫ﺟﻨﻴﻦﻫﺎ ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎﻛﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ )آﻧﻮﻣﺎﻟﻲﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي( و ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫـﺎ‪ :‬ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬ ‫ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دوز آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﻪﺧﺼﻮص ‪ 6mg/kg/day‬در ﻣﻴـﺰان ﺑـﺮوز‬ ‫آﻧﻮﻣﺎﻟﻲﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺷﻜﺎف ﻛﺎم و ﻟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻗـﺪ‬ ‫ﺟﻨﻴﻦﻫﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دوز دارو‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﺎﻟﻴﺰ آﻣﺎري ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﻴﺰان اﺛﺮات ﺗﺮاﺗﻮژﻧﻴﻚ آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﻣﻌﻨﻲداري در ﮔﺮوه ﭼﻬﺎرم )‪ ،(6mg/kg/day‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﮔﺮوهﻫـﺎي ﻛﻨﺘـﺮل و آزﻣـﺎﻳﺶ اول و دوم ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ )‪.(p=0/001‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﻛﻲ از ﺗﺮاﺗﻮژن ﺑﻮدن آﻟﭙﺮازوﻻم در دوز ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﮔـﺮدد‬

‫*‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻮرﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬ﺿﻠﻊ ﺷﻤﺎﻟﻲ‬

‫ﻛﻪ ﻣﺎدران ﺑﺎردار از ﻣﺼﺮف ﺑﻨﺰودﻳﺎزﻳﻴﻦﻫﺎ در ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ اول ﺑﺎرداري ﺧﻮدداري ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ﻛﺪ ﭘﺴﺘﻲ‪1417613151‬‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪021-66402569 :‬‬ ‫‪email: bakhtiar@sina.tums.ac.ir‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬آﻟﭙﺮازوﻻم‪ ،‬ﺑﻨﺰودﻳﺎزﭘﻴﻦ‪ ،‬ﻧﺎﻫﻨﺠﺎريﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﻣـﺼﺮف اﻳـﻦ ﮔـﺮوه داروﻳــﻲ در دوران ﺣـﺎﻣﻠﮕﻲ از ﻧﻘﻄـﻪﻧﻈـﺮ اﻳﺠــﺎد‬

‫آﻟﭙﺮازوﻻم )‪ (Alprazolam‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻨﺰودﻳﺎزﭘﻴﻦﻫـﺎ‪ 1،‬ﮔﺮوﻫـﻲ از‬

‫ﻋﻮارض ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ در ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ 3-8.‬در ﺳـﺎل ‪1960‬‬

‫داروﻫﺎي آرامﺑﺨـﺶ ﺗﻌﻠـﻖ دارد‪2.‬و‪ 1‬اﻳـﻦ دارو در درﻣـﺎن اﺿـﻄﺮاب از‬

‫ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺑﺮوز ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺗﺎﻟﻴﺪوﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ داروي ﺿﺪﺗﻬﻮع ﺑﻮده و در زﻧﺎن‬

‫ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻤﻼت ﺗﺮس ﻣﺜﻞ ﺗﺮس از ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي ﺑﺎز اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺎ‬

‫ﺣﺎﻣﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬آﻧﻮﻣﺎﻟﻲﻫﺎي اﻧﺪام در ﻧﻮزادان ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣـﺪه دﻳـﺪه‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺟﻬﺖ اداﻣﻪ ﺣﻴﺎت و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻗﻮاي ﺗﺤﻠﻴـﻞ رﻓﺘـﻪ‬

‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺗﺮاﺗﻮژﻧﺰ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺠﻮﻳﺰ داروﻫـﺎ ﻣـﻮرد‬

‫اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺧﻮاب دارد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻧـﺴﺎنﻫـﺎ ﺟﻬـﺖ ﻏﻠﺒـﻪ ﺑـﺮ ﻣـﺸﻜﻞ‬

‫ﺗﻮﺟــﻪ ﻗــﺮار ﮔﺮﻓــﺖ‪ .‬در ﻫﻤــﻴﻦ دﻫــﻪ ﻧﻴــﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘــﺎت روي ﻣــﺸﺘﻘﺎت‬ ‫‪8-12‬‬

‫ﺑﻲﺧﻮاﺑﻲ ﺑﻪ ﺳﺮاغ داروﻫﺎي ﺧﻮابآور ﻣﻲروﻧـﺪ‪ .‬اﺻـﻮﻻً ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬

‫ﺑﻨﺰودﻳﺎزﭘﻴﻦﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪ‬

‫اﻳﻦﻛﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ و ﻋﻤﻠﻜـﺮد داروﻫـﺎي ﺧـﻮابآور ﺷـﺒﺎﻫﺖ ﻓﺮاواﻧـﻲ ﺑـﻪ‬

‫ﻛﺎم و ﻟﺐ و آﻧﻮﻣﺎﻟﻲﻫﺎي اﻧـﺪام ﮔـﺰارش ﺷـﺪه اﺳـﺖ وﻟـﻲ اﻃﻼﻋـﺎت‬

‫داروﻫــﺎي آرامﺑﺨــﺶ دارد‪ ،‬اﺳــﺘﻔﺎده ﻓــﺮاوان و ﮔــﺴﺘﺮده از اﻳــﻦ ﮔــﺮوه‬

‫ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ از ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﺮ ارﮔـﺎﻧﻮژﻧﺰ ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﺑـﺪن در‬

‫داروﻳﻲ )ﺑﻨﺰودﻳﺎزﭘﻴﻦﻫﺎ( در ﺟﺎﻣﻌﻪ دﻳﺪه ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻣـﺼﺮف اﻳـﻦ ﮔـﺮوه‬

‫ﻣﻮرد داروي آﻟﭙﺮازوﻻم ﮔـﺰارش ﻧﮕﺮدﻳـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در دوران ﺑـﺎرداري‪،‬‬

‫داروﻳﻲ ﺑﻪﺧﺼﻮص آﻟﭙﺮازوﻻم در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﺑﻮده‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ‬

‫ﺣﺴﺎسﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن دوره روﻳﺎﻧﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ از ﻧﻈﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮات‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫و در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑـﺮوز ﺷـﻜﺎف‬

‫ﻧﺴﺮﻳﻦ ﺗﻚ زارع و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪579‬‬

‫ﺗﺮاﺗﻮژﻧﻲ دارد‪ 13.‬روﻳﺎن در اﻳـﻦ ﻓـﺎز ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ زﻳـﺎدي ﺑـﻪ داروﻫـﺎي‬

‫داروي درﻳﺎﻓﺘﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ -3 .‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وزن ﺟﻨﻴﻦﻫـﺎ در روز‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ دارد‪ 14-16.‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬اﺛﺮات ﺗﺮاﺗﻮژن آﻟﭙـﺮازوﻻم ﺑـﺮ روﻧـﺪ‬

‫‪ 17‬ﺑﺎرداري‪ ،‬در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ و در ﮔـﺮوهﻫـﺎي آزﻣﺎﻳـﺸﻲ ﺑـﻪ‬

‫ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺟﻨﻴﻦ رت در ﺑﺎرداري ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻓﺰاﻳﺶ دوز داروي درﻳﺎﻓﺘﻲ‪ ،‬ﻛـﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪) .‬ﺟـﺪول ‪1‬‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وزن و اﻧﺪازه ﻗﺪ ﺟﻨﻴﻦﻫﺎي ‪ 17‬روزه ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﮔﺮوهﻫـﺎي‬

‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﻲ(‪ -4 .‬در ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و آزﻣﺎﻳﺸﻲ اول ﭼﺮﺧﺶ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ‬

‫اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ روش ‪ Experimental‬ﺑﺮ روي ﻣﻮشﻫﺎي ﻧﮋاد‬

‫در ﺟﻨﻴﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در ﮔﺮوهﻫـﺎي آزﻣﺎﻳـﺸﻲ دوم‪ ،‬دو ﻋـﺪد و‬

‫)‪ (Wistar‬در ﮔﺮوه ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﻟﻮژي داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان در ﭘﺎﻳﻴﺰ‬

‫ﺳﻮم ‪ 32‬ﻋﺪد ﭼﺮﺧﺶ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌـﻲ وﺟـﻮد داﺷـﺖ )ﻧﻤـﻮدار ‪ -5 .(1‬در‬

‫ﺳﺎل ‪ 1388‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮشﻫﺎي ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﺑﺎﻟﻎ ﻧﺮ و ﻣﺎده ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎ‬

‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و آزﻣﺎﻳﺸﻲ اول و دوم ﭼﺸﻢ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ ﺳﻪ ﻣﺎه و وزن ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ‪ 250-300‬ﮔﺮم ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ‬

‫وﻟﻲ در ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻮم ‪ 13‬ﻣﻮرد ﭼﺸﻢ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ دﻳﺪه ﺷﺪ‪ -6 .‬در‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﻔﺖﮔﻴﺮي و ﺑﺮوز ﺑﺎرداري‪ ،‬ﻣﻮشﻫﺎ ﺑﻪ‬

‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و آزﻣﺎﻳﺸﻲ اول ﺷﻜﺎف ﻛﺎم و ﻟـﺐ ﻣﺸﺎﻫـﺪه ﻧﺸﺪ وﻟﻲ‬

‫ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻠﻴﻪ ﮔﺮوهﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﺑﺮوز ﺑﺎرداري‬ ‫ﻫﺮ روزه دوزﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه دارو را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﺗﺎ روز‬

‫ﺟﺪول‪ :1 -‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وزن و اﻧﺪازه ﻗﺪ ﺟﻨﻴﻦﻫﺎي ‪ 17‬روزه ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل و ﮔﺮوهﻫـﺎي‬

‫ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮوه اول‪ ،‬ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﻣﻮش‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﻲ‬

‫ﺑﺎردار‪ ،‬ﻛﻪ آب ﻣﻘﻄﺮ اﺳﺘﺮﻳﻞ ﺗﺰرﻳﻘﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺶ‬

‫ﮔﺮوهﻫﺎ‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺟﻨﻴﻦﻫﺎ‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻗﺪ‬

‫)‪(mm‬‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وزن‬

‫دوم‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻣﻮش ﺑﺎردار ﻛﻪ آب ﻣﻘﻄﺮ و ‪ 2mg/kg/day‬آﻟﭙﺮازوﻻم‬

‫ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل‬

‫‪75‬‬

‫‪16/5‬‬

‫‪2/56‬‬

‫)زاﻧﺎﻛﺲ )‪ ،(Zanax‬ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻴﮕﻤﺎ آﻣﺮﻳﻜﺎ( درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوه‬

‫ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸﻲ ‪1‬‬

‫‪65‬‬

‫‪16‬‬

‫‪2/50‬‬

‫آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﻮم‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻣﻮش ﺑﺎردار ﻛﻪ آب ﻣﻘﻄﺮ و ‪4mg/kg/day‬‬ ‫آﻟﭙﺮازوﻻم درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوه ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻣﻮش ﺑﺎردار ﻛﻪ آب ﻣﻘﻄﺮ‬

‫آﻟﭙﺮازوﻻم‬ ‫)‪2(mg/kg/day‬‬ ‫ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸﻲ ‪2‬‬

‫و ‪ 6mg/kg/day‬آﻟﭙﺮازوﻻم درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺰرﻳﻘﺎت ﺗﺎ روز‬

‫آﻟﭙﺮازوﻻم‬

‫ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و روز ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺟﻨﻴﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺰارﻳﻦ ﺧﺎرج‬

‫)‪4(mg/kg/day‬‬

‫ﺷﺪه و ﺗﺤﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎﻛﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ از ﻧﻈﺮ ﺑﺮوز آﻧﻮﻣﺎﻟﻲﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي‬

‫ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸﻲ ‪3‬‬

‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﻴﻖﺗﺮ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ در درون ﻣﺤﻠﻮل‬

‫آﻟﭙﺮازوﻻم‬

‫ﻓﻴﻜﺴﺎﺗﻮر ﻗﺮار داده ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﻫﻤﺎﺗﻮﻛﺴﻴﻠﻦ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‪،‬‬

‫)‪(gr‬‬

‫‪64‬‬

‫‪60‬‬

‫‪15/9‬‬

‫‪13/9‬‬

‫‪2/49‬‬

‫‪1/90‬‬

‫)‪6(mg/kg/day‬‬

‫ﺳﭙﺲ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آزﻣﻮن آﻣﺎري‬ ‫‪ Student’s t-test‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و ‪ p<0/001‬ﻣﻌﻨﻲدار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺟﻨﻴﻦﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از ﮔـﺮوه ﻛﻨﺘـﺮل ‪ 75‬ﺟﻨـﻴﻦ‪ ،‬ﮔـﺮوه‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﻲ اول ‪ ،65‬ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸﻲ دوم ‪ 64‬و ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳـﺸﻲ ﺳـﻮم ‪60‬‬ ‫ﺟﻨﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪ -1 :‬در‬ ‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸﻲ اول و دوم ﻫﻴﭽﮕﻮﻧـﻪ آﻧﻮﻣـﺎﻟﻲ اﻧـﺪام دﻳـﺪه‬ ‫ﻧﺸﺪ وﻟﻲ در ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺳﻮم ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻮرد آﻧﻮﻣـﺎﻟﻲ اﻧـﺪام وﺟـﻮد‬ ‫داﺷﺖ )ﻧﻤﻮدار ‪ -2 .(2‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وزن ﺟﻨﻴﻦﻫﺎ در روز ‪ 17‬ﺑـﺎرداري‪ ،‬در‬ ‫ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ و در ﮔﺮوهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ دوز‬

‫ﻧﻤﻮدار‪ :1 -‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﺟﻨﻴﻦﻫﺎ در ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و آزﻣﺎﻳﺸﻲ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪580‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ آﺛﺎر ﺗﺮاﺗﻮژﻧﻴﻚ آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﺮ روي ﺟﻨﻴﻦ رت‬

‫ﻧﻤﻮدار‪ :2 -‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز آﻧﻮﻣﺎﻟﻲﻫﺎي اﻧﺪام در ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و آزﻣﺎﻳﺸﻲ‬

‫ﻧﻤﻮدار‪ :3 -‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز ﺷﻜﺎف ﻛﺎم و ﻟﺐ در ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و آزﻣﺎﻳﺸﻲ‬

‫در ﮔﺮوهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﻲ دوم ﻳﻚ ﻣﻮرد و ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺳﻮم ‪ 19‬ﻣـﻮرد‬

‫ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﻳﻲ را ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﺗﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪19.‬و‪ 1‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت‬ ‫‪3‬‬

‫دﻳﺪه ﺷﺪ )ﻧﻤﻮدار ‪ -7 .(3‬در ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و آزﻣﺎﻳـﺸﻲ اول ﭘﻮﺳـﺖ‬

‫ﺑﺮ روي اﻳﻦ ﺧـﺎﻧﻮاده داروﻳـﻲ از ﺳـﺎلﻫـﺎي ‪ 1960‬آﻏـﺎز ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬در‬

‫ﭼﺮوﻛﻴـﺪه و ﺧـﻮﻧﺮﻳﺰي ﻣﻮﺿــﻌﻲ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻧـﺸﺪ وﻟــﻲ در ﮔـﺮوهﻫــﺎي‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮوز ﺷﻜﺎف ﻛﺎم و آﻧﻮﻣـﺎﻟﻲﻫـﺎي اﻧـﺪام ﮔـﺰارش‬ ‫‪10-12‬و‪3‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛـﻢﺧﻄﺮﺗـﺮﻳﻦ‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﻲ دوم‪ ،‬ﺳﻪ ﻣﻮرد و ﺳﻮم‪ 14 ،‬ﻣﻮرد دﻳﺪه ﺷـﺪ‪ -8 .‬در ﻫﻴﭽﻜـﺪام‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫از ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل و آزﻣﺎﻳﺸﻲ آﻧﻮﻣﺎﻟﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺜﻞ ﮔﻮش‪ ،‬ﮔـﺮدن و‬

‫داروي ﺧﻮابآور ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﻌﺮوف ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﻣـﺼﺮف ﺧﻮدﺳـﺮاﻧﻪ‬ ‫‪19‬‬

‫د‪‬م دﻳﺪه ﻧﺸﺪ‪ .‬در آﻧﺎﻟﻴﺰ آﻣﺎري ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳـﺸﻲ ﺳـﻮم ﺑـﺎ ﮔـﺮوه‬

‫اﻳﻦ دارو ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ راﻳﺞ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣـﺎهﻫـﺎي اول ﺑـﺎرداري‬

‫ﻛﻨﺘﺮل‪ p ،‬ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/001‬و ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬

‫دوران ﺣﺴﺎس ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﺟﻨﻴﻦ و دوران ارﮔﺎﻧﻮژﻧﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ‬

‫اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺮاﺗﻮژن ﺑﻮدن آﻟﭙﺮازوﻻم در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺧﺎﻧﻢﻫﺎ در ﻣﺎهﻫﺎي اول از ﺑﺎرداري ﺧﻮد ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬ ‫و ﻳﺎ ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧـﻪ در ﻛـﻢﺧـﻮاﺑﻲ و ﻳـﺎ ﺑﻨـﺎ ﺑـﻪ ﺿـﺮورت درﻣـﺎن ﺑﻌـﻀﻲ‬

‫ﺑﺤﺚ‬

‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ‪ ،‬از اﻳﻦ دارو اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟـﺐ ﺗـﺄﺛﻴﺮ‬

‫ﻣﺼﺮف داروﻫﺎ در دوران ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ از دو ﺟﻬﺖ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻗـﺮار‬

‫ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺮ ارﮔﺎﻧﻮژﻧﺰ و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺟﻨﻴﻦ ﮔﺮدد‪ 14.‬ﻃﺒﻖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑـﻪدﺳـﺖ‬

‫ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ -1 :‬اﻳﺠـﺎد ﻋـﻮارض ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌـﻲ در ﺟﻨـﻴﻦ‪ -2 .‬اﺛـﺮ ﺧـﺎص‬

‫آﻣﺪه از ﺟﻨﻴﻦﻫـﺎي ﺳـﺰارﻳﻦ ﺷـﺪه ‪ 17‬روزه ﮔـﺮوه ﻛﻨﺘـﺮل در ﺑﺮرﺳـﻲ‬

‫ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ در ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﻛﻴﻨﺘﻴﻚ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ دارو‪ .‬ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﻓﺎﺟﻌـﻪ ﺗﺎﻟﻴﺪوﻣﻴـﺪ‬

‫ﻣﺎﻛﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ و ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي ﻇﺎﻫﺮي‪ ،‬ﺑﺪن ﺧﻤﻴـﺪﮔﻲ ﻃﺒﻴﻌـﻲ‬

‫ﺷـﻜﻞ‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺮاﺗﻮژﻧﺰ دارو ﻣﻮرد ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻛﻠﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ از‬

‫ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﺮده و اﻧﺪامﻫﺎ در وﺿﻌﻴﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮد ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪاﻧـﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻴﺰان ﺗﺠﻮﻳﺰ اﻳﻦ داروﻫﺎ ﺑﻪ زﻧﺎن ﺣﺎﻣﻠﻪ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪه وﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ ﻋـﺪم‬

‫ﺳﺮ و ﺻﻮرت و ﭘﻮزه ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭼﺸﻢﻫﺎ و ﮔﻮشﻫﺎ و ﺑﻴﻨﻲ و دﻫﺎن‬

‫ﭘﮋوﻫﺶ ﻛﺎﻓﻲ در ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف داروﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ زﻣﻴﻨـﻪ ﻣـﺸﻜﻞ‬

‫وﺿﻌﻴﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪدﺳﺖ آوردهاﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﮔﺮوه )ﻛﻨﺘـﺮل( ﻛﻠﻴـﻪ‬

‫آﻓﺮﻳﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﮕﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪18.‬و‪ 17‬داروﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ‬

‫ﺟﻨﻴﻦﻫﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺮرﺳـﻲﻫـﺎي ﻣﻴﻜﺮوﺳـﻜﻮﭘﻲ ﮔـﺮوه‬

‫ﺗﺮاﺗﻮژﻧﻴﻚ ﭘﺎﻳﻴﻦ در اﻛﺜﺮ زﻧﺎن ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪارﻧﺪ وﻟـﻲ ﻣﻤﻜـﻦ‬

‫ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد ﺧﺎﺻﻲ دﻳﺪه ﻧﺸﺪ و ﻫﻤﮕﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﻴﻌـﻲ داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬در‬

‫اﺳﺖ ﻣﻮﺟﺐ اﺛﺮات ﺗﺮاﺗﻮژﻧﻴﻚ در ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ از زﻧـﺎن ﺑـﺎردار ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﻣــﺎ‪ ،‬ﮔــﺮوهﻫــﺎي آزﻣﺎﻳ ـﺸﻲ ‪ 4mg/kg/day‬و ‪ ،2‬در ﺣــﺪ ﻣﺠــﺎز‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﺴﺘﺮده در ﻣﻮرد داروﻫﺎي ﭘﺮ ﻣﺼﺮف و ﻛﻢ ﻋﺎرﺿﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬

‫آﻟﭙــﺮازوﻻم درﻳﺎﻓــﺖ ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ .‬در ﺑﺮرﺳــﻲﻫــﺎي ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳــﻚ‬

‫ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ آنﻫﺎ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﮔﺮوهﻫـﺎي داروﻳـﻲ‪،‬‬

‫ﻣﺎﻛﺮوﺳﻜﻮﭘﻴﻚ‪ ،‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪ ﻛـﻪ ﻧﻤـﺎي ﻇـﺎﻫﺮي ﺟﻨـﻴﻦﻫـﺎ از ﻧﻈـﺮ‬

‫ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻨﺰودﻳﺎزﭘﻴﻦﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺟﻬﺖ اﻟﻘﺎي ﺧﻮاب‪ ،‬اﺛـﺮات‬

‫ارﮔﺎﻧﻮژﻧﺰ و ﻗﺮارﮔﻴﺮي اﻧﺪامﻫﺎ در ﺟﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮد ﺗﻔﺎوت ﺑـﺎرزي ﺑـﺎ‬

‫ﺿﺪ اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺿـﺪ ﺗـﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺿـﺪ اﺳﭙﺎﺳـﻢ و اﻟﻘـﺎي ﺑﻴﻬﻮﺷـﻲ ﺑـﻪ ﻛـﺎر‬

‫ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺪارﻧﺪ و اﺧﺘﻼف اﻳﻦ دو ﮔﺮوه ﺑﺎ ﮔـﺮوه ﻛﻨﺘـﺮل ﻣﻌﻨـﻲدار‬

‫ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬آﻟﭙﺮازوﻻم ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺟـﺬب ﺷـﺪه و ﺣﺪاﻛﺜـﺮ‬

‫ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳـﺸﻲ ‪ ،6mg/kg/day‬ﻣـﺸﺎﻫﺪه‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪C‬‬

‫ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫زارع و‬N.‫ﺗﻚ‬et‫ﻧﺴﺮﻳﻦ‬ Takzare al.

581

‫ اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑـﺮ روي ارﮔـﺎﻧﻮژﻧﺰ و‬.‫ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺟﻨﻴﻦ از ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻮد ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺗﺎ ﺣـﺪودي‬

‫ ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌـﻲ‬،‫روﻧﺪ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﭼﺸﻤﻲ اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬

‫ ﺷﻜﻞ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده اﺳﺖ و دﻓﻮرﻣﻴﺘﻲ واﺿـﺤﻲ در‬C ‫ﭼﺮﺧﺶ‬

‫ ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﻣﻴـﺰان ﺑـﺮوز ﺣـﺎﻻت‬.‫ﺷﺪن ﭼﺸﻢ و ﻻﻳـﻪﻫـﺎي آن ﻣـﻲﺷـﻮد‬

‫ﻧﻤﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﻞ ﺑﺪن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﮔﺎﻫﻲ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ اﻧـﺪامﻫـﺎ ﻧﻴـﺰ‬

‫ داراي‬6mg/kg/day ‫ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﭼﺸﻢ در ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺎ ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳﺸﻲ‬

‫ﻧﻴـﺰ اﺧـﺘﻼف آﻣـﺎري‬2 ‫ آزﻣـﻮن آﻣـﺎري‬.(1 ‫دﻳﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد )ﻧﻤـﻮدار‬

‫( ﻫﻤﭽﻨــﻴﻦ در ﺑﺮرﺳــﻲ‬p<0/001) ‫اﺧــﺘﻼف ﻣﻌﻨــﻲداري ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ‬

‫ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه ﺳﻮم و ﮔﺮوهﻫﺎي دﻳﮕﺮ از ﻧﻈـﺮ آﻧﻮﻣـﺎﻟﻲ اﻧـﺪامﻫـﺎ‬

‫ ﺑـﺮوز ﺷـﻜﺎف‬6mg/kg/day ‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ ﮔﺮوه آزﻣﺎﻳـﺸﻲ‬

‫ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﺮوﻫﻲ از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻧـﺸﺎن داده ﺑـﻮد‬.(p<0/001) ‫ﻧﺸﺎن داد‬

‫ﻛﺎم و ﺷﻜﺎف ﻟﺐ دﻳﺪه ﺷﺪ در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﮔـﺮوهﻫـﺎ دﻳـﺪه ﻧـﺸﺪ‬

‫ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻻي ﺑﻨﺰودﻳﺎزﭘﻴﻦﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺑـﺎز ﺑـﺎﻗﻲﻣﺎﻧـﺪن ﭘﻠـﻚﻫـﺎ و در‬

‫ در ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري و ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑـﺮوز آﻧﻮﻣـﺎﻟﻲﻫـﺎ ﺑـﺎ‬.(3 ‫)ﻧﻤﻮدار‬

‫ در ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎي ﺑﺮرﺳـﻲ ﺷـﺪه در‬20.‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﺪم ﺗﻜﺎﻣﻞ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺷـﻮد‬

‫اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﺑـﻴﻦ ﮔـﺮوه‬2 ‫ ﺑﺎ آزﻣﻮن‬،‫ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺗﺮاﺗﻮژن‬

‫ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﻳﺠـﺎد اﺧـﺘﻼﻻت‬.‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎز ﺑﻮدن ﭘﻠﻚﻫﺎ ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ‬

.(p<0/001) ‫ و ﮔــﺮوه ﻛﻨﺘــﺮل وﺟــﻮد داﺷــﺖ‬6mg/kg/day ‫آزﻣــﺎﻳﺶ‬

‫ ﻧﻴﺰ ﺑـﺎ دوز دارو‬1988 ‫ در ﺳﺎل‬Kats ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﻮدن دوز ﺑﺎﻻي آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﺮاي ﻣﺎدران ﺑﺎردار‬

‫ ﮔـﻮش و ﻟـﺐ در‬،‫ در ﺑﺮﺧـﻲ از ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎ ﻓـﻚ‬11.‫راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد‬

.‫ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪ‬

‫وﺿــﻌﻴﺖ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻗــﺮار ﻧﺪاﺷــﺘﻪ و ﭘﻮﺳــﺖ ﺑــﺴﻴﺎر ﭼﺮوﻛﻴـﺪه و دﭼــﺎر‬

References 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

Ornoy A, Arnon J, Shechtman S, Moerman L, Lukashova I. Is benzodiazepine use during pregnancy really teratogenic? Reprod Toxicol 1998;12(5):511-5.

Mcler AM.Textbook of Drug Information. 2rd ed. London: 2008.

Livezey GT, Marczynski TJ, McGrew EA, Beluhan FZ. Prenatal exposure to diazepam: late postnatal teratogenic effect.

Neurobehav Toxicol Teratol 1986;8(5):433-40.

Fridman JM, Politika JE. Teratogenic Effects of Drugs: A Resource for Clinicians. (TERIS). Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1994.

Shannon LM, Havens JR, Hays L. Examining differences in substance use among rural and urban pregnant women. Am J Addict 2010;19(6):467-73. doi: 10.1111/j.15210391.2010.00079.x.

Koren G. Maternal-Fetal Toxicology: A Clinician's Guide. 2nd ed. New York, NY: Marcel Dekker, Inc; 1994. p. 77-9.

Wikner BN, Stiller CO, Bergman U, Asker C, Källén B. Use of benzodiazepines and benzodiazepine receptor agonists during pregnancy: neonatal outcome and congenital malformations.

Pharmacoepidemiol Drug Saf 2007;16(11):1203-10.

Wikner BN, Stiller CO, Källén B, Asker C. Use of benzodiazepines and benzodiazepine receptor agonists during pregnancy: maternal characteristics. Pharmacoepidemiol Drug Saf 2007;16(9):988-94.

Leaf RC, Wnek DJ, Gay PE, Corcia RM, Lamon S. Chlordiazepoxide and diazepam induced mouse killing by rats.

Psychopharmacologia 1975;44(1):23-8.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

10. Spielmann H, Krüger C, Tenschert B, Vogel R. Studies on the embryotoxic risk of drug treatment during the preimplantation period in the mouse. Arzneimittelforschung 1986;36(2):219-23.

11. Katz RA. Effect of diazepam on the embryonic development of the palate in the rat. J Craniofac Genet Dev Biol 1988;8(2):155-66.

12. Tocco DR, Renskers K, Zimmerman EF. Diazepam-induced cleft palate in the mouse and lack of correlation with the H-2 locus.

Teratology 1987;35(3):439-45.

13. Sadler TW. Longmans Medical Embryology. 10nd ed, 2009.

14. Tucker JC. Benzodiazepines and the developing rat: a critical review. Neurosci Biobehav Rev 1985;9(1):101-11.

15. Marjorie A, Waddell H. Life Before Birth. 2nd ed. England: Mosbywolf; 1996.

16. Mann C. The Development of the Human Eye. 3rd ed. Lodnon, 1974.

17. McElhatton PR. The effects of benzodiazepine use during pregnancy and lactation. Reprod Toxicol 1994;8(6):461-75.

18. Brain PF, Ajarem JS, Petkov VV. The application of ethopharmacological techniques to behavioural teratology: preliminary investigations. Acta Physiol Pharmacol Bulg 1986;12(4):3-11.

19. Eros E, Czeizel AE, Rockenbauer M, Sorensen HT, Olsen J. A population-based case-control teratologic study of nitrazepam, medazepam, tofisopam, alprazolum and clonazepam treatment during pregnancy. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2002;101(2):147-54.

20. Jurand A. Teratogenic activity of lithium carbonate: an experimental update. Teratology 1988;38(2):101-11.

Tehran University Medical Journal; Vol. 68, No. 10, Jan 2011: 578-582

582

The teratogenic effects of alprazolam intake on rat fetus

Abstract Nasrin Takzare MSc.1 Azam Bakhtiarian PhD.2* Esmaeel Saeedi MD.3 Vahid Nekoui PhD.2 1- Department of Anatomy, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

2- Department of Pharmacology, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

3- General Physician, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

Received: July 13, 2010 Accepted: September 20, 2010

Background: Alprazolam belongs to benzodiazepine family and is increasingly used these days by pregnant women. It should be noticed that alprazolam exposure during pregnancy may have teratogenic effects on the fetus. Till now, limited studies have been conducted on the teratogenic effect of alprazolam. In this study, teratogenicity of alprazolam intake during pregnancy and its effects on fetus development was investigated.

Methods: About 20 virgin rats of known age and weight were selected. After being pregnant, they were divided into four groups which contained five animals in each group: Negative and positive control groups. The case group exposed to 1 to 6 mg/kg/day alprazolam. The fetuses were first studied macroscopically regarding anomalies, and then histologically and histochemically to inspect the defects of tissue organogenesis.

Results: Our results show that there was significant difference especially at the dose 6 mg/kg weight and length of the cases compared to the control group. It appeared that at the dose of 6 mg/kg/day, cleft lip and palates were seen in the animals. The highest anomalies of limbs were also seen at the dose of 6 mg/kg/day. The statistical results indicate that alprazolam intake during the second half of pregnancy can lead to irreversible anomalies.

Conclusion: Our results indicate that alprazolam in doses higher than 4 mg/kg/day might cause teratogenic effect. It seems that benzodiazepine therapy among pregnant woman would be better to avoid during the first trimester and multidrug regimens.

Keywords: Teratogenicity, alprazolam, rat, fetus.

*Corresponding author: Pour Sina Ave. Tehran University of Medical Sciences.

Tehran, Iran.

Tel: +98-21- 66402569 email: bakhtiar@sina.tums.ac.ir

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫زودرس‬ ‫ﺸﮕﻮﻳﻲ زا‬ ‫ﻜﺲ در ﭘ‬ ‫ﺳﺮوﻳ‬ ‫ﻋﻠﻮمﮔﺮاﻓﻲ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﺳﻮﻧﻮ‬ ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي‬ ‫‪583-589 ،1389‬‬ ‫ﻤﺎن‪ ،‬دي‬ ‫ﺷﻤﺎرهﻳ ‪10‬‬ ‫دورهﻴ ‪، 68‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‪،‬‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪،‬‬

‫‪583‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ در ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ زاﻳﻤﺎن زودرس در زﻧﺎن ﺑﺎردار ﭘﺮﺧﻄﺮ‬

‫‪*2‬‬

‫‪1‬‬

‫ﻣﻴﻨﺎ ﻣﺸﻬﺪﻳﺎن‪ ،‬وﺟﻴﻬﻪ ﻣﺮﺻﻮﺻﻲ‪،‬‬ ‫‪3‬‬

‫ﺳﻌﻴﺪه ﺿﻴﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ اﺻﻐﺮي‬ ‫‪4‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1389/06/23 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1389/07/28 :‬‬

‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬زاﻳﻤﺎن زودرس ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻜﻼت اﺻﻠﻲ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ و ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﻣﻮرﺑﻴﺪﻳﺘﻲ‬ ‫و ﻣﻮرﺗﺎﻟﻴﺘﻲ ﻧﻮزادان ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و دوﺳﻮم ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮﻫﺎي ﺳﺎل اول ﺗﻮﻟﺪ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ آنﻛـﻪ‬

‫ﺟﻌﻔﺮآﺑﺎدي‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ زاﻳﻤﺎن زودرس از اﻫﺪاف ﻣﻬﻢ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑـﺮاي اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر در‬ ‫‪ -1‬ﮔﺮوه ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻫﻴﺄت ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه آزاد‬ ‫اﺳﻼﻣﻲ واﺣﺪ ﻣﻴﺒﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺒﺪ‪ ،‬اﻳﺮان‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﮔﺮوه زﻧﺎن‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه‬ ‫ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﮔﺮوه ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه‬

‫اﻳﺮان ﺑﺎ ﻫﺪف ارزﻳﺎﺑﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ زاﻳﻤﺎن زودرس ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮدي و ﻋﺪم وﺟﻮد ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل‪ ،‬ﻃﻮل ﺳـﺮوﻳﻜﺲ وﻗﻴﻔـﻲ‬ ‫ﺷﺪن ‪ Funnelling‬در زﻧﺎن ﺑﺎردار ﭘﺮﺧﻄﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬روش ﺑﺮرﺳـﻲ‪ :‬اﻳـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ ﻳـﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣـﺸﺎﻫﺪهاي و‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ از ﻧﻮع آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ‪ 200‬زن ﺑﺎرداري ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻜﻲ از رﻳـﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫـﺎي زاﻳﻤـﺎن‬ ‫زودرس را داﺷﺘﻨﺪ و در ﻫﻔﺘﻪﻫﺎي ‪ 14- 28‬ﺑﺎرداري ﺗﺤﺖ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺗﺮاﻧﺲ واژﻳﻨﺎل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﺎرﻛﺮﻫـﺎي ﻃـﻮل‬

‫ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺪرس‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‪.‬‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ‪ ،‬ﻗﻴﻔﻲ ﺷﺪن‪ ،‬و ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬دادهﻫﺎ ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري ﻗﺮار ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘـﻪﻫـﺎ‪:‬‬

‫‪ -4‬ﮔﺮوه آﻣﺎر زﻳﺴﺘﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ و ارزش ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ ﻃـﻮل‬

‫ﺗﺒﺮﻳﺰ‪ ،‬ﺗﺒﺮﻳﺰ‪ ،‬اﻳﺮان‪.‬‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ و وﺟﻮد ﻗﻴﻔﻲ ﺷﺪن دارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻃﻮل ﺳﺮوﻳﻜﺲ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺎل ﺣـﻀﻮر‬ ‫ﻧﺪارد ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ اﺳﺖ )‪ .(p<0/005‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴـﺮي‪ :‬ﭘـﻴﺶﺑﻴﻨـﻲ زاﻳﻤـﺎنﻫـﺎي زودرس ﭘﺮﺧﻄـﺮ ﺑـﻪ ﺧـﺼﻮص زاﻳﻤـﺎنﻫـﺎي‬ ‫زودرس ﻗﺒﻞ از ‪ 33‬ﻫﻔﺘﻪ ﻳﻜـﻲ از ﻫـﺪفﻫـﺎي ﻣﻬـﻢ ﻣﺮاﻗﺒـﺖﻫـﺎي دوران ﺑـﺎرداري اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬ ‫ﺑﺮ روي ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ روي ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي ﺑﻴﻮﻣﺘﺮﻳﻜـﺎل و ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻜـﺎل ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ از ﺟﻤﻠـﻪ آنﻫـﺎ‬

‫*‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺮاه ﺟﻼل آلاﺣﻤﺪ‪،‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ‪ ،‬ﮔﺮوه زﻧﺎن‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪09121309000 :‬‬ ‫‪email: vmarsos@tums.ac.ir‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل‪ ،‬زاﻳﻤﺎن زودرس‪ ،‬ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ واژﻳﻨﺎل‪ ،‬ﺑﺎرداري‪ ،‬ﺳﺮوﻳﻜﺲ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺑﺮوز زاﻳﻤﺎن زودرس ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺪم در‬

‫زاﻳﻤﺎن زودرس )‪ (Preterm labor‬ﻳﻜـﻲ از ﻣﻬـﻢﺗـﺮﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫـﺎي‬

‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺑﺮوز زاﻳﻤﺎن زودرس ﭘﻴـﺸﮕﻮﻳﻲ آن اﺳـﺖ و در اﻳـﻦ اﻣـﺮ‬

‫ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﻣﻮرﺑﻴﺪﻳﺘﻲ و ﻣﻮرﺗﺎﻟﻴﺘﻲ ﻧﻮزادان ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و دوﺳﻮم ﻣـﺮگ و‬

‫ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ زودرس زﻧــﺎن در ﻣﻌــﺮض ﺧﻄــﺮ و درﻣــﺎن آن در ﻃــﻲ‬

‫ﻣﻴﺮﻫﺎي ﺳﺎل اول ﺗﻮﻟـﺪ را ﺑـﻪ ﺧـﻮد اﺧﺘـﺼﺎص ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ 1-3.‬زاﻳﻤـﺎن‬

‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘـﺮهﻧﺎﺗـﺎل ﺟـﺰو اﻫـﺪاف اﺻـﻠﻲ اﺳـﺖ‪ .‬ﺗﻌـﺪاد زﻳـﺎدي از‬

‫زودرس ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮدي ﻗﺒﻞ از ‪ 37‬ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎرداري در ‪ 7-11‬درﺻـﺪ‬

‫ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ ،‬ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺑـﺮاي ﺗـﺸﺨﻴﺺ و‬

‫ﺑﺎرداريﻫﺎ و ﻗﺒﻞ از ‪ 34‬ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺎﻣـﻞ )ﺧﻴﻠـﻲ زودرس( در ‪ 3-4‬درﺻـﺪ‬

‫ﭘﻴــﺸﮕﻮﻳﻲ زاﻳﻤــﺎن زودرس ﺧﻮدﺑــﻪﺧــﻮدي‬

‫‪Spontaneous Preterm‬‬

‫ﺑﺎرداريﻫﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ 4.‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻣﺮگ و ﻣﻴـﺮ ﺟـﺪي ﻧﺎﺷـﻲ از‬

‫)‪ Delivery (SPTD‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪهاﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ وﺟـﻮد ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺳـﻮدﻣﻨﺪ ﺑﺮﺧـﻲ‬

‫زاﻳﻤﺎن زودرس در ﻧﻮزاداﻧﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ‪ 34‬ﻫﻔﺘﮕﻲ ﺑـﻪ دﻧﻴـﺎ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‪ ،‬ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ و وﻗﺖﮔﻴﺮ ﺑـﻮده‬

‫ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪6.‬و‪ 5‬ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻋﻤﺪه در ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ وﻗﻮع زاﻳﻤﺎنﻫـﺎي ﭘـﻴﺶ از ﻣﻮﻋـﺪ‬

‫و اﺳﺘﻔﺎده از آنﻫﺎ ﻣﻘـﺮون ﺑـﻪ ﺻـﺮﻓﻪ ﻧﻤـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻳﻜـﻲ از روشﻫـﺎي‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬از آﻧﺠـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﻣﺘﻮﻗـﻒ ﻛـﺮدن ﭘﺮوﺳـﻪ زاﻳﻤـﺎن زودرس ﺑـﺎ‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ واژﻳﻨﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﺑﺰار ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ‬

‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻛﻤﺘـﺮي ﻫﻤـﺮاه ﺑـﻮده اﺳـﺖ اﻣـﺮوزه ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت زﻳـﺎدي روي‬

‫ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ و اﻧﺪازهﮔﻴـﺮي ﺟﺰﻳﻴـﺎت آن ﺑـﺎ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﻣﻴﻨﺎ ﻣﺸﻬﺪﻳﺎن و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪584‬‬

‫اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺎﻻ اﺳﺖ‪7-13.‬و‪3‬و‪ 2‬ﺑﺮاي ﺑـﻴﺶ از ﻳـﻚ دﻫـﻪ‪ ،‬اﻧـﺪارهﮔﻴـﺮي ﻃـﻮل‬

‫ﭘﮋوﻫﺶ از درﻣﺎﻧﮕﺎهﻫﺎي وﻟﻴﻌﺼﺮ‪ ،‬واﻟﻔﺠﺮ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ و ﻣﻄـﺐ‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﺳـﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑـﺮاي ﭘﻴـﺸﮕﻮﻳﻲ زاﻳﻤـﺎن زودرس‬

‫ﺧﺼﻮﺻﻲ در ‪ 9‬ﻣﺎه در ﺳﺎل ‪ 87‬ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺗﺎ ﭘـﺲ از‬

‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺎرﻛﺮ ﺑﻮده اﺳـﺖ‪7-15.‬و‪3‬و‪ 2‬در اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت اﻧـﺪازه و ﻃـﻮل‬

‫زاﻳﻤﺎن ﻣﻮرد ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻫﻔﺘﻪ ﺧـﺘﻢ ﺑـﺎرداري آنﻫـﺎ ﺛﺒـﺖ‬

‫ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ از ﺳﺮوﻳﻜﺲ اراﻳﻪ ﻧﺸﺪه و ارﻗﺎم ﻣﺘﻐﻴﺮي )‪ (30-15cm‬را ذﻛـﺮ‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 200‬ﻧﻔـﺮ زﻧـﺎن ﺑـﺎرداري ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬

‫)‪(Cut off point‬‬

‫ﺻــﻮرت ﻏﻴــﺮ ﺗــﺼﺎدﻓﻲ اﻧﺘﺨــﺎب ﺷــﺪﻧﺪ و ﺣــﺪاﻗﻞ ﻳﻜــﻲ از رﻳــﺴﻚ‬

‫واﺣﺪ ﺧﻮد ﺿﻌﻔﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣـﻲﺷـﻮد و از ﻃـﺮف دﻳﮕـﺮ‬

‫ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي زاﻳﻤﺎن زودرس را داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ رﻳـﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫـﺎ ﺷـﺎﻣﻞ‬

‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ و ارزش ﭘﻴـﺸﮕﻮﻳﻲ ﻣﺜﺒـﺖ ﻃـﻮل ﺳـﺮوﻳﻜﺲ ﺑـﺮاي زاﻳﻤـﺎن‬

‫ﺳﺎﺑﻘﻪ زاﻳﻤﺎن زودرس ﻗﺒﻠﻲ‪ ،‬ﺳﻘﻂ ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ دوم‪ ،‬ﻧﺎرﺳـﺎﻳﻲ ﺳـﺮوﻳﻜﺲ‪،‬‬

‫زودرس‪ ،‬در ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺮﺧﻄﺮ ﺧﻮب ﺑﻮده اﻣﺎ در ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻋﺎدي ﺿـﻌﻴﻒ‬

‫ﻧﺎﻫﻨﺠﺎريﻫﺎي رﺣﻤﻲ و ﻛﻤﺮدرد و درد زﻳﺮ ﺷﻜﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﻧﺎن ﺑﺎردار‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪15.‬و‪12‬و‪ 2‬از ﻣﻴﺎن ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ واژﻳﻨﺎل ﻛﻪ‬

‫در ﺻﻮرت داﺷﺘﻦ ﻳﻜﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺮ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺬف ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ :‬ﺳـﻦ‬

‫)‪(Funneling‬‬

‫ﺑﺎرداري ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 14‬ﻫﻔﺘـﻪ و ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ‪ 28‬ﻫﻔﺘـﻪ ﺑـﺎرداري‪ ،‬ﺑـﺎرداري‬

‫‪17‬و‪16‬‬

‫ﭼﻨﺪﻗﻠﻮﻳﻲ‪ ،‬ﭘﺎرﮔﻲ ﻛﻴﺴﻪ آب‪ ،‬آبرﻳﺰش و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي واژﻳﻨﺎل در زﻣـﺎن‬

‫ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻣﺎرﻛﺮ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﻗﻮت ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴـﺮي‪ ،‬ﺟﻔـﺖ ﺳـﺮراﻫﻲ‪ ،‬دﻛﻮﻟﻤـﺎن ﺟﻔـﺖ‪ ،‬ﭘﻠـﻲﻫﻴـﺪرآﻣﻨﻴﻮس‪،‬‬

‫‪18‬و‪16‬‬

‫اﻟﻴﮕﻮﻫﻴﺪرآﻣﻨﻴﻮس‪ ،‬ﻣﺤﺪودﻳﺖ رﺷـﺪ داﺧـﻞ رﺣﻤـﻲ‪ ،‬ﻧﺎﻫﻨﺠـﺎريﻫـﺎي‬

‫و در ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪19.‬و‪ 11‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬

‫ﺟﻨﻴﻨﻲ‪ ،‬دﻳﺴﺘﺮس ﺟﻨﻴﻨﻲ‪ ،‬اﺑﺘﻼء ﻣﺎدر ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎريﻫـﺎي ﺳﻴـﺴﺘﻤﻴﻚ‪ ،‬ﻧـﮋاد‬

‫ﻣﺸﻜﻼت و ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺎ رﺳﻴﺪﮔﻲ‬

‫ﻏﻴﺮ اﻳﺮاﻧﻲ‪ .‬ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ واژﻳﻨﺎل در ﻫﻔﺘﻪﻫـﺎي ‪ 14-28‬ﺑـﺎرداري اﻧﺠـﺎم‬

‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻣﻲﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋـﺎﻣﻠﻲ ﺑـﺮاي ﭘﻴـﺸﮕﻮﻳﻲ زاﻳﻤـﺎن‬

‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﻦ ﺑﺎرداري ﺑـﺎ ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺗـﺎرﻳﺦ آﺧـﺮﻳﻦ ﻗﺎﻋـﺪﮔﻲ و ارزﻳـﺎﺑﻲ‬

‫زودرس ﺑﻪ ﻛﺎر رود‪ .‬اﻳﻦ روش ﻻزم اﺳﺖ در ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭘﺮﺧﻄﺮ و ﻋﺎدي‬

‫‪Acuson‬‬

‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪14.‬و‪13‬و‪11‬و‪7-9‬و‪3‬و‪ 2‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺒﻮد ﻳﻚ ﻧﻘﻄـﻪ ﺑـﺮش‬

‫در ﭘﻴﺶﮔﻮﻳﻲ زاﻳﻤﺎن زودرس ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪ ،‬ﻗﻴﻔﻲ ﺷﺪن‬

‫ﺳﻮراخ داﺧﻠﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﺑﻪ ﺻﻮرت وﺳـﻴﻌﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬ ‫در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲداري را ﺑﺎ زاﻳﻤﺎن زودرس دﻳﺪهاﻧﺪ‬

‫ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ‪ .‬ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از دﺳـﺘﮕﺎه‬ ‫‪‬‬

‫ﺣــﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑــﺎﻻ داﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬در ﺳــﺎلﻫــﺎي اﺧﻴــﺮ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎت ﻣــﺎرﻛﺮ‬

‫‪ Sequota512‬و ﭘﺮوپ واژﻳﻨﺎل ‪ 10MHz‬و ﺑـﺎ زاوﻳـﻪ ‪ 120‬اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺟﺪﻳﺪي را در ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ واژﻳﻨﺎل ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻧـﺎم‬

‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻮارد ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬زﻧﺎن ﺑﺎردار ﻗﺒـﻞ از‬

‫)‪ Cervical Gland Area (CGA‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﺑﺎ اﻛﻮي ﻣﺘﻔـﺎوت‬

‫اﻧﺠﺎم ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻣﺜﺎﻧﻪ ﺧﻮد را ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﻛـﺮده و در ﭘﻮزﻳـﺸﻦ ﻟﻴﺘـﺎﺗﻮﻣﻲ‬

‫از اﺳــﺘﺮوﻣﺎي ﺳــﺮوﻳﻜﺲ‪ ،‬در اﻃــﺮاف ﻛﺎﻧــﺎل اﻧﺪوﺳــﺮوﻳﻜﺲ ﻣــﺸﺎﻫﺪه‬

‫ﭘﺸﺘﻲ )‪ (Dorsal Lithotomy‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوپ واژﻳﻨﺎل در ﻃﻮل واژن‬

‫ﻣﻲﺷﻮد )ﺷﻜﻞ ‪21.(1‬و‪ 20‬در ﺳﺎل ‪ ،1998‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ‪ Sekyia‬ﮔﺰارش‬

‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺗﺎ اﻳﻦﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﺎژﻳﺘﺎل از ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﺑﻪدﺳﺖ آﻳـﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﻋﺪم وﺟﻮد ‪ CGA‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺷﺮوع ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻧﺮمﺷﺪن ﺳـﺮوﻳﻜﺲ‬

‫زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﭘﺮوپ ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﻲ ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫در ﻃﻮل ﺑﺎرداري ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎﺷﺪ‪ 20.‬اﻳﻦ ﻏﺪد در اﻛﺜﺮ زﻧـﺎن ﺑـﺎردار و ﻏﻴـﺮ‬

‫ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺎﻓﻲ در اﻳـﻦ ﺑﻌـﺪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‪ ،‬ﺗـﺼﻮﻳﺮ ﺳـﻮراخ داﺧﻠـﻲ‬

‫ﺑﺎردار دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ اﻣﺎ در اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻧﺮمﺷﺪن و ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ اﻳـﻦ‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ‪ ،‬ﺳﻮراخ ﺧﺎرﺟﻲ و ﻛﺎﻧﺎل اﻧﺪوﺳﺮوﻳﻜﺲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﻃﻖ دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ 20.‬اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در اﻳﺮان ﺑـﺎ ﻫـﺪف‬

‫ﻃﻮل ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﺳﻮراخ ﺧﺎرﺟﻲ و داﺧﻠﻲ ﺳـﺮوﻳﻜﺲ در‬

‫ارزﻳﺎﺑﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑـﻴﻦ ‪ SPTD‬ﺑـﺎ ﻋـﺪم ﺣـﻀﻮر ‪ ،CGA‬ﻃـﻮل ﺳـﺮوﻳﻜﺲ‪،‬‬

‫ﻛﺎﻧﺎل اﻧﺪوﺳﺮوﻳﻜﺲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ‬

‫‪ Funnelling‬و ﺣﺠﻢ ﺳﺮوﻳﻜﺲ در زﻧﺎن ﺑﺎردار ﭘﺮﺧﻄﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻴﭙﻮاﻛﻮ )‪) (Hypoechoic‬ﺷﻜﻞ ‪ (2‬ﻳﺎ ﻫﻴﭙﺮاﻛـﻮ )‪) (Hyperechoic‬ﺷـﻜﻞ‬ ‫‪ (3‬اﺳﺘﺮوﻣﺎي ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻛﻪ اﻃﺮاف ﻛﺎﻧﺎل اﻧﺪوﺳـﺮوﻳﻜﺲ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬

‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫اﺳﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﺮوﻳﻜﺲ در ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ‪ ،‬اﻳﺰواﻛﻮ‬

‫)‪(Isoechoic‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧــﻪﻫــﺎي اﻳــﻦ ﭘــﮋوﻫﺶ از درﻣﺎﻧﮕــﺎهﻫــﺎي وﻟﻴﻌــﺼﺮ‪ ،‬واﻟﻔﺠــﺮ‪،‬‬

‫دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺲ ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﻣـﻲﺷـﺪ‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ و ﻣﻄﺐ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺗﻬﺮان در ﻃﻲ ‪ 9‬ﻣﺎه در ﺳـﺎل ‪87‬‬

‫)ﺷﻜﻞ ‪ .(4‬ﻗﻴﻔﻲ ﺷﺪن ﺳﺮوﻳﻜﺲ )‪ (Funneling‬زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ورودي‬

‫ﺟﻤـــﻊآوري ﺷـــﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳـــﻦ ﭘـــﮋوﻫﺶ ﻳـــﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌـــﻪ ﻣـــﺸﺎﻫﺪهاي‬

‫ﺳﻮراخ داﺧﻠﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ ‪ U‬ﻳـﺎ ‪ V‬اﺳـﺖ )ﺷـﻜﻞ ‪ .(5‬ﺑـﺮاي‬

‫)‪ (Observational‬و ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ از ﻧﻮع آﻳﻨﺪهﻧﮕـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎي اﻳـﻦ‬

‫ﺑﻪدﺳﺖ آوردن ﭘﻬﻨﺎ و ﻃﻮل ﻗﺪاﻣﻲ‪ -‬ﺧﻠﻔﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ‪ ،‬ﭘﺮوپ از ﺣﺎﻟـﺖ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ در ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ زاﻳﻤﺎن زودرس‬

‫‪585‬‬

‫ﺳﺎژﻳﺘﺎل ‪ 90‬درﺟﻪ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣـﻮرد‬

‫زاﻳﻤــﺎن‪ 166 ،‬ﻧﻔــﺮ )‪ (%83‬زاﻳﻤــﺎن ﺑــﻪ ﺷــﻴﻮه ﺳــﺰارﻳﻦ و ‪ 34‬ﻧﻔــﺮ‬

‫ﻧﻴﺎز در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬از ﻓﺮﻣﻮل آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪ‪ 14‬و ﺑـﺎ در‬

‫)‪(%17‬زاﻳﻤــﺎن ﺑــﻪ ﺷــﻴﻮه ﻃﺒﻴﻌــﻲ داﺷــﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﻃــﻮل ﺳــﺮوﻳﻜﺲ‬

‫ﻧﻈــﺮ ﮔــﺮﻓﺘﻦ ‪ α=0/01‬و ‪ β=0/95‬و ‪ r=0/30‬ﺣﺠــﻢ ﻧﻤﻮﻧــﻪ ‪ 180‬ﻧﻔــﺮ‬

‫‪ 36/5±8/43‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﻮد ﻛـﻪ ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ ﻃـﻮل ‪ 9mm‬و ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ ﻃـﻮل‬

‫ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ رﻳﺰش اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪ 200‬ﻧﻔﺮ‬

‫‪ 61mm‬ﺑﻮد‪ .‬ﻃﻮل ‪ 18mm‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ و اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ‬

‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬دادهﻫﺎ در ﺑﺎﻧﻚ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻧﺮماﻓـﺰار ‪ SPSS‬وﻳﺮاﺳـﺖ‬

‫ﺑﻮدن ‪ Cut off value‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬در ﺳﻪ زن ﺑﺎردار )‪ %1/5‬ﻛﻞ زﻧـﺎن‬

‫‪Fisher’s‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪه( ﻃﻮل ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ از ‪ 18mm‬ﺑـﻮد‪ .‬در ﻳـﻚ ﻧﻔـﺮ از‬

‫‪ exact test‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪ و ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﺳﻦ ﺧﺘﻢ ﺑـﺎرداري و‬

‫ﻫﻔﺖ زﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮهﺗﺮم زاﻳﻤﺎن ﻛﺮدﻧﺪ )ﻗﺒﻞ از ‪ 37‬ﻫﻔﺘﻪ( ﻃـﻮل‬

‫ﻣﺎرﻛﺮﻫــﺎي ﺳــﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ و ارﺗﺒــﺎط اﻳــﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫــﺎ ﺑــﺎ ‪ SPTD‬از آﻧــﺎﻟﻴﺰ‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 18mm‬ﺑﻮد و در ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﭼﻬﺎر زن ﺑﺎرداري ﻛـﻪ‬

‫رﮔﺮﺳﻴﻮن ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬دادهﻫﺎ در ﺑﺎﻧـﻚ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ ﻧـﺮماﻓـﺰار‬

‫ﻗﺒﻞ از ‪ 35‬ﻫﻔﺘﻪ زاﻳﻤﺎن ﻛﺮدﻧﺪ ﻃﻮل ﺳـﺮوﻳﻜﺲ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 18mm‬ﺑـﻮد‪.‬‬

‫‪ SPSS‬وﻳﺮاﺳﺖ ‪ 16‬ذﺧﻴﺮه و ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﺖﻫﺎي آﻣﺎري ‪،Student’s t-test‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺑﻴﻮﻣﺘﺮﻳﻚ ارﺗﺒﺎط آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲداري را ﺑـﻴﻦ ‪ SPTD‬ﻗﺒـﻞ از ‪ 37‬و‬

‫‪ Mann- Whitney ،Fisher’s exact test ،2‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 35‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ ﻃﻮل ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 18mm‬ﻧﺸﺎن داد )ﺟـﺪول ‪ 1‬و ‪.(2‬‬

‫‪ 16‬ذﺧﻴﺮه و ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﺖﻫﺎي آﻣـﺎري ‪،2 ،Student’s t-test‬‬

‫‪ Funnelling‬ﺳﺮوﻳﻜﺲ در ‪ 18‬ﻧﻔﺮ )‪ (%9‬از ﻛﻞ زﻧﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳـﺪه‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬

‫ﺷﺪ و در دو ﻧﻔﺮ از ﻫﻔـﺖ زﻧـﻲ ﻛﻪ زاﻳﻤـﺎن زودرس ﻗﺒـﻞ از ‪ 37‬ﻫﻔﺘـﻪ‬

‫‪ 250‬زن ﺑﺎردار ﺑﻪ ﻃﻮر اﺑﺘﺪاﻳﻲ در ﺑﻴﻦ ﻫﻔﺘﻪﻫـﺎي ‪ 14-28‬ﺑـﺎرداري‬ ‫ﺗﺤﺖ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ واژﻳﻨﺎل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ ﻛـﻪ ‪ 29‬زن ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ داﺷـﺘﻦ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺮوج از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ‪ 21‬زن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋـﺪم دﺳﺘﺮﺳـﻲ در ﻣﺮاﺣـﻞ‬ ‫ﭘﻲﮔﻴﺮي از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫـﺎﻳﻲ ﺷـﺎﻣﻞ ‪200‬‬ ‫زن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳـﻨﻲ زﻧـﺎن ﺑـﺎردار ‪ 23/28±10/5‬ﺳـﺎل ﺑـﻮد‪ .‬ﺗﻌـﺪاد‬ ‫ﺣﺎﻣﻠﮕﻲﻫﺎ ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺑﺎرداري ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد‪ %55/5 :‬ﺣـﺎﻣﻠﮕﻲ اول‪،‬‬ ‫‪ %19‬ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ دوم‪ %15/5 ،‬ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺳـﻮم‪ %8 ،‬ﺣـﺎﻣﻠﮕﻲ ﭼﻬـﺎرم و ‪%2‬‬ ‫ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﭘﻨﺠﻢ‪ .‬از ‪ 200‬زن ﺑـﺎردار‪ ،‬ﻫﻔـﺖ ﻧﻔـﺮ )‪ SPTD (%3/5‬در ﺳـﻦ‬ ‫ﺑﺎرداري ‪ 27-36‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎرداري داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷـﺶ ﻧﻔـﺮ )‪ (%3‬ﻗﺒـﻞ از ‪36‬‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ )‪ (%2‬ﻗﺒﻞ از ‪ 35‬ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻪ ﻧﻔﺮ )‪ (%1/5‬ﻗﺒﻞ از ‪ 34‬ﻫﻔﺘﻪ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :1 -‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ )رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﻫﻤﺎﺗﻮﻛﺴﻴﻠﻴﻦ اﺋﻮزﻳﻦ(‪.‬‬

‫و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ )‪ (%0/5‬ﻗﺒﻞ از ‪ 33‬ﻫﻔﺘﻪ زاﻳﻤﺎن زودرس داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻧﻮع‬

‫اﮔﺰوﺳﺮوﻳﻜﺲ ‪ A‬ﻏﺪد اﻧﺪوﺳﺮوﻳﻜﺲ ‪ B‬اﺳﺘﺮوﻣﺎ‬

‫‪) C‬ﻣﺮﻛﺰ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژي داﻧﺸﮕﺎه ‪.(Sao paulo‬‬

‫ﺟﺪول‪ :1 -‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻣﺎري ﺳﻪ ﻣﺎرﻛﺮ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪه و ارﺗﺒﺎطﻫﺎي آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ زاﻳﻤﺎن زودرس ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮدي ﻗﺒﻞ از ‪ 37‬ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي‬

‫ردهﺑﻨﺪي‬

‫ﺗﻌﺪاد‬

‫ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ‬ ‫ﻃﻮل‬

‫‪<18‬‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ‬

‫‪≥18‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬

‫ﺗﻮﻧﻠﻲ ﺷﺪن‬

‫دارد‬ ‫ﻧﺪارد‬ ‫ﻧﺪارد‬

‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫دارد‬

‫‪1‬‬

‫ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع‬

‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ‬

‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﻮدن‬

‫ارزش ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ‬

‫ارزش ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻣﻨﻔﻲ‬

‫)درﺻﺪ(‬

‫)درﺻﺪ(‬

‫ﻣﺜﺒﺖ )درﺻﺪ(‬

‫)درﺻﺪ(‬

‫‪14/3‬‬

‫‪99‬‬

‫‪33/3‬‬

‫‪97‬‬

‫*‪p‬‬

‫‪0/005‬‬

‫‪OR crude‬‬

‫‪15/92‬‬

‫‪28/6‬‬

‫‪91/7‬‬

‫‪11/1‬‬

‫‪97/3‬‬

‫‪0/065‬‬

‫‪4/225‬‬

‫‪85/7‬‬

‫‪97/4‬‬

‫‪54/5‬‬

‫‪99/5‬‬

‫‪0/001‬‬

‫‪225/6‬‬

‫‪7‬‬

‫*آزﻣﻮن آﻣﺎري ‪ 2‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ p<0/05‬ﻣﻌﻨﻲدار ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﻣﻴﻨﺎ ﻣﺸﻬﺪﻳﺎن و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪586‬‬

‫ﺟﺪول‪ :2 -‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻣﺎري ﺳﻪ ﻣﺎرﻛﺮ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪه و ارﺗﺒﺎطﻫﺎي آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ زاﻳﻤﺎن زودرس ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮدي ﻗﺒﻞ از ‪ 35‬ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي‬

‫ردهﺑﻨﺪي‬

‫ﺗﻌﺪاد‬

‫‪<18‬‬

‫دارد‬ ‫ﻧﺪارد‬ ‫ﻧﺪارد‬

‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬

‫دارد‬

‫‪0‬‬

‫ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ‬ ‫ﻃﻮل ﺳﺮوﻳﻜﺲ‬

‫‪≥18‬‬

‫ﺗﻮﻧﻠﻲ ﺷﺪن‬ ‫ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل‬

‫*‪p‬‬

‫‪OR crude‬‬

‫‪<0/001‬‬

‫‪32/33‬‬ ‫‪250/11‬‬ ‫‪222/4‬‬

‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ‬

‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ‬

‫ارزش ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ‬

‫ارزش ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻣﻨﻔﻲ‬

‫)درﺻﺪ(‬

‫ﺑﻮدن )درﺻﺪ(‬

‫ﻣﺜﺒﺖ )درﺻﺪ(‬

‫)درﺻﺪ(‬

‫‪25‬‬

‫‪99‬‬

‫‪33/3‬‬

‫‪98/5‬‬

‫‪50‬‬

‫‪91/8‬‬

‫‪11/1‬‬

‫‪98/9‬‬

‫‪0/004‬‬

‫‪100‬‬

‫‪96/4‬‬

‫‪36/4‬‬

‫‪100‬‬

‫‪<0/001‬‬

‫‪4‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮع‬ ‫‪2‬‬

‫*آزﻣﻮن آﻣﺎري ‪ ‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ p<0/05‬ﻣﻌﻨﻲدار ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول‪ :3 -‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻃﻮل ﺳﺮوﻳﻜﺲ در دو ﮔﺮوه زﻧﺎن داراي ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل و ﺑﺪون ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‬

‫زﻧﺎن داراي ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل‬

‫زﻧﺎن ﺑﺪون ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻌﻨﻲداري‬

‫‪37±10a‬‬

‫‪23±9‬‬

‫‪<0/001‬‬

‫ﻃﻮل ﺳﺮوﻳﻜﺲ )‪(mm‬‬ ‫‪ ±IQR) :a‬ﻣﻴﺎﻧﻪ( ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :2 -‬ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻴﭙﻮاﻛﻮ ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺲ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :4 -‬ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ از ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻳﺰواﻛﻮ ﺳﺮوﻳﻜﺲ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :3 -‬ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻴﭙﺮاﻛﻮ ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺲ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ Funneling :5 -‬ﺳﺮوﻳﻜﺲ در ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ واژﻳﻨﺎل‪ ،‬ﻏﺪد دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ و در دو ﻧﻔﺮ از ﭼﻬﺎر زﻧﻲ ﻛﻪ زاﻳﻤﺎن زودرس ﻗﺒـﻞ از ‪ 35‬ﻫﻔﺘـﻪ‬

‫ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺸﺎن ﻧﺪارد اﻣﺎ ﺑﺮاي ‪ SPTD‬ﻗﺒﻞ از ‪ 35‬ﻫﻔﺘﻪ ارﺗﺒﺎط از ﻧﻈﺮ آﻣـﺎري‬

‫داﺷﺘﻨﺪ دﻳﺪه ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲداري را ﺑﺎ ‪ SPTD‬ﻗﺒـﻞ از ‪37‬‬

‫ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮد )ﺟﺪول ‪ 1‬و ‪ .(2‬ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل در ‪ 189‬ﻧﻔـﺮ )‪ (%94/5‬از‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ در ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ زاﻳﻤﺎن زودرس‬

‫‪587‬‬

‫زﻧﺎن ﺑﺎردار دﻳﺪه ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻴﭙﻮاﻛﻮ و ﻳـﺎ ﻫﻴﭙﺮاﻛـﻮ ﺑـﻮد‪.‬‬

‫درﺻﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮي از اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ‬

‫اﻳﻦ ﻏﺪد در )‪ (%5/5‬زﻧﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و در ﺷﺶ ﻧﻔﺮ از ﻫﻔﺖ زﻧﻲ ﻛﻪ‬

‫ﺑﺮ روي زﻧﺎن ﺑﺎردار در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ زاﻳﻤﺎن زودرس اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬

‫‪ SPTD‬ﻗﺒﻞ از ‪ 37‬ﻫﻔﺘﻪ داﺷﺘﻨﺪ و در ﻛﻞ زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ زاﻳﻤﺎن ‪ SPTD‬زﻳﺮ ‪35‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﺪم ﻋﻀﻮر ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل )‪ (CGA‬درﺻﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮي دﻳـﺪه ﺷـﺪه‬

‫ﻫﻔﺘﻪ داﺷﺘﻨﺪ )ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ( دﻳﺪه ﻧﺸﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ارﺗﺒﺎط ﻗﻮي آﻣﺎري را ﺑﺎ‬

‫اﺳﺖ‪ .‬آن ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻠﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ اﻳـﻦ اﺳـﺖ‬

‫‪ SPTD‬ﻗﺒﻞ از ‪ 37‬ﻫﻔﺘﻪ و ﻗﺒﻞ از ‪ 35‬ﻫﻔﺘـﻪ ﻧـﺸﺎن داد )ﺟـﺪول ‪ 1‬و ‪.(2‬‬

‫ﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺎرداري ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ ﺑـﺎرداري‪ ،‬ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺎل‬

‫ﻋﺪم ﺣـﻀﻮر ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺎل در آﻧـﺎﻟﻴﺰ رﮔﺮﺳـﻴﻮن ﻟﺠـﺴﺘﻴﻚ ارﺗﺒـﺎط‬

‫ﻣﺤﻮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻏﺪد ارﺗﺒـﺎط ﻣـﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ‬

‫ﻣﻌﻨﻲداري را ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬

‫رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ دارد‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪاي ﻛـﻪ ‪ ،Sekia‬ﺑـﺮ روي ‪ 260‬زن‬

‫ﻳﻚ رﻳﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮاي ‪ SPTD‬ﻗﺒﻞ از ﻫﻔﺘﻪ ‪ 35‬و ‪ 37‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎردار ﻛﻢﺧﻄﺮ اﻧﺠﺎم داد‪ ،‬ﺗﺎ ‪ 27‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎرداري ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل در ‪%100‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺴﺖ ‪ Mann- Whitney‬ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻃـﻮل ﺳـﺮوﻳﻜﺲ ﺑـﻪ ﻃـﻮر‬

‫زﻧﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﺪه ﺷﺪ اﻣﺎ در ‪ 28-31‬ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل ﻛﺎﻫﺶ‬

‫ﻣﺸﺨﺺ در ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻏﺪد ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ ﺑﻮد )ﺟﺪول ‪.(3‬‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ‪ %93‬رﺳﻴﺪ و در ﻫﻔﺘﻪ ‪ 32-35‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲداري را ﻧﺸﺎن داد و‬ ‫ﺑﻪ ‪ %70/2‬رﺳﻴﺪ و در ‪ 36-39‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ ‪ %56/7‬و ﻳﻚ ﻛـﺎﻫﺶ ﺳـﺮﻳﻊ را‬ ‫‪20‬‬

‫ﺑﺤﺚ‬

‫در ‪ 40‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎرداري و ﺑﻌـﺪ از آن ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ ﺑـﻪ ‪ %16/7‬رﺳـﻴﺪ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬از ‪ 200‬زن ﺑﺎردار‪ ،‬ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ دﭼﺎر زاﻳﻤﺎن زودرس‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ‪ ،‬ﻃﻮل ﺳﺮوﻳﻜﺲ در ﻣـﻮاردي ﻛـﻪ ﻏـﺪد‬

‫ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮدي ﺷﺪﻧﺪ )‪ .(%3/5‬اﻳﻦ رﻗﻢ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ Piers‬و ‪ Fukami‬اﻳـﻦ‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺎل ﺣﻀﻮر ﻧﺪارد ﻛﻮﺗﺎهﺗـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ‪ ،Sekia‬ﻧﻴـﺰ ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬

‫ﻣﻴﺰان ‪ %3/2‬ﺑﻮد‪23.‬و‪ 22‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻋﺪم ﺗﻮاﻓﻖ در ﻣـﻮرد ﻣـﺮز ﺧﻄـﺮ ﺑـﺮاي‬

‫ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري در ﻏﻴـﺎب ﺣـﻀﻮر‬

‫‪Cut off‬‬

‫ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺲ اﻓﺰاﻳﺶ دارد‪ 20.‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿـﺮ‪ ،‬ارﺗﺒـﺎط آﻣـﺎري‬

‫ﻃﻮل ﺳﺮوﻳﻜﺲ‪ ،‬ﻣﺤﺪوده ‪ 18mm‬ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬

‫‪ value‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت اﺳـﺖ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫ﻣﻌﻨﻲداري را ﺑﻴﻦ ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺎل و ‪ SPTD‬ﻗﺒـﻞ از ‪ 35‬و‬

‫‪24‬‬

‫‪37‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎرداري ﻧﺸﺎن داد‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭘﻴﺮز‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﻪدﺳـﺖ‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛـﻪ ‪ Funnelling‬ﺳـﺮوﻳﻜﺲ در ‪ 18‬ﻧﻔـﺮ‬

‫آﻣﺪه اﺳﺖ‪ 22.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺣﺎﺿـﺮ‪ ،‬ﻧـﺸﺎن داد ﻛـﻪ ﻋـﺪم‬

‫)‪ (%9‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و در ‪ %28/6‬زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ‪ SPTD‬داﺷﺘﻨﺪ دﻳـﺪه‬

‫ﺣﻀﻮر ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل ﺣـﺴﺎﺳﻴﺖ و ارزش ﭘﻴـﺸﮕﻮﻳﻲ ﻣﺜﺒـﺖ ﺑـﺎﻻﺗﺮي‬

‫‪Funnelling‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ و وﺟـﻮد ‪ Funnelling‬دارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ در‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ ارﺗﺒﺎط آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲداري را ﺑﺎ ‪ SPTD‬ﻗﺒﻞ از ‪ 37‬ﻫﻔﺘﻪ ﻧـﺪارد‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ ،Piers‬ﺑﻌﺪ از ارزﻳﺎﺑﻲ آﻣﺎري از ﻣﻴﺎن ﺳﻪ ﻣﺎرﻛﺮ‪ :‬ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ ﻃـﻮل‬

‫اﻣﺎ ﺑﺮاي ‪ SPTD‬ﻗﺒﻞ از ‪ 35‬ﻫﻔﺘـﻪ ارﺗﺒـﺎط ﻣﻌﻨـﻲدار ﺑـﻮد‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪاي‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ‪ ،‬وﺟﻮد ‪ Funnelling‬و ﻋﺪم ﺣـﻀﻮر ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺎل‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ‬

‫‪ Piers‬ﻧﻴﺰ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه اﺳـﺖ‪ 22.‬در اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‪ ،‬ﻏـﺪد‬

‫ﻣﺎرﻛﺮ ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲدار ﺑـﺎ زاﻳﻤـﺎن زودرس‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺎل در ‪ 11‬ﻧﻔﺮ )‪ (%5/5‬از زﻧﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ در ﻫﻔﺘـﻪ ﺑـﺎرداري‬

‫ﻗﺒﻞ از ‪ 35‬و ‪ 37‬ﻫﻔﺘﻪ داﺷﺖ‪ 22.‬ﺳـﺮوﻳﻜﺲ اﻧـﺴﺎﻧﻲ از ﻋـﻀﻠﻪ ﺻـﺎف‪،‬‬

‫‪ 14-28‬دﻳﺪه ﻧﺸﺪ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ ،Piers‬ﻋﺪم ﺣـﻀﻮر ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺎل در‬

‫ﻛﻼژن و ﺑﺎﻓﺖ ﻫﻤﺒﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺎﻓﺖ زﻣﻴﻨﻪاي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻛـﻼژن در‬

‫‪ %2/7‬زﻧﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻫﻔﺘﻪ ﺑـﺎرداري ‪ 21-24‬ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﺷـﺪ‪ 22.‬در‬

‫ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﻮل ﺑﺎرداري ﺳﺎﺧﺘﺎر‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ ،Yushimatsu‬ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل در ‪ %36‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻴﻦ‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﺳﺨﺖ ﺑﻮده و اﺳﻔﻨﻜﺘﺮ ﺳﺨﺘﻲ دارد ﻛﻪ ﻳﻜﭙﺎرﭼـﻪ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬

‫‪ 16-19‬ﻫﻔﺘــﻪ ﺑــﺎرداري دﻳــﺪه ﺷــﺪ‪ 21.‬در ﺻــﻮرﺗﻲﻛــﻪ ‪ Sekiya‬ﻏــﺪد‬

‫ﻧﺰدﻳﻚ اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺎرداري ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺮﻣﺎل ﻧـﺮم ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در ﻃـﻲ ﻣﺮاﺣـﻞ‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺎل را در ﺗﻤـﺎﻣﻲ زﻧـﺎن ﻣـﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ زﻳـﺮ ‪ 27‬ﻫﻔﺘـﻪ ﺑـﺎرداري‬

‫ﻧﺮمﺷﺪن ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل ﻣﺤﻮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺤﻮﺷـﺪﮔﻲ‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد و ﻛـﺎﻫﺶ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺎل را ﺑﻌـﺪ از ﻫﻔﺘـﻪ ‪28‬‬

‫ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل ﻳﻚ ﻧﺸﺎﻧﻪ زودرس ﺑﺮاي ﻧﺮمﺷﺪن ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻣﺤـﺴﻮب‬

‫ﺑﺎرداري ﮔﺰارش ﻛﺮد‪ 20.‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑـﺮ روي ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺎل‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﭼـﻪ دﻟﻴﻠـﻲ ﻏـﺪد اﻧﺪوﺳـﺮوﻳﻜﺎل در ﺗـﺼﺎوﻳﺮ‬

‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺮ روي ﺟﻤﻌﻴﺖ زﻧﺎن ﺑﺎردار ﻛـﻢ ﺧﻄـﺮ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه‬

‫اوﻟﺘﺮاﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻣﺤﻮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﻴـﺴﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ‬

‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛـﻪ ﻋـﺪم ﺣـﻀﻮر ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺎل در‬

‫ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي آن ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻓﺮﺿـﻴﻪﻫـﺎي اﺣﺘﻤـﺎﻟﻲ‬

‫ﭘﻴﺮز‪ ،‬ﻃـﻮل ‪ 20mm‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ‪ Cut off value‬در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻴﺎنﮔﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛـﻪ وﺟـﻮد‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫ﻣﺸﻬﺪﻳﺎن و‬ Mashhadian M. ‫ﻣﻴﻨﺎ‬ et al.

588

‫ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ زاﻳﻤﺎن زودرس ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮدي ﻫﻨﻮز ﻳﻜﻲ از ﻣﻮارد ﻣﻮرد‬.‫ﻛﻨﺪ‬

‫ﺑﺮاي ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻏﺪد ﺳﺮوﻳﻜﺎل اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦﻛﻪ ﺳﺮوﻳﻜﺲ‬

‫ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ زاﻳﻤﺎن ﻫـﺎي زودرس ﭘﺮﺧﻄـﺮ‬.‫ﺑﺤﺚ در ﻋﻠﻢ ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ در ﻃـﻮل ﻣﺮاﺣـﻞ ﺑﻠـﻮغ و رﺳـﻴﺪﮔﻲ ﺳـﺮوﻳﻜﺲ‬،‫دﭼﺎر اﻓﺎﺳﻤﺎن ﺷـﻮد‬

‫ ﻫﻔﺘﻪ ﻳﻜـﻲ از ﻫـﺪفﻫـﺎي‬33 ‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص زاﻳﻤﺎنﻫﺎي زودرس ﻗﺒﻞ از‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ آن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﻛﻼژن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺳﺒﺐ‬

‫ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑـﺮ‬،‫ﻣﻬﻢ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي دوران ﺑﺎرداري اﺳـﺖ‬

‫ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﺳـﺒﺐ ﻧـﺎﻣﻨﻈﻤﻲ‬،‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﻬﻢ ﻣﻲﺷـﻮد‬

‫روي ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ روي ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي ﺑﻴﻮﻣﺘﺮﻳـﻚ و‬

‫ ﺗﺠﻤـﻊ آب‬،‫ ﻓﺮﺿـﻴﻪ دﻳﮕـﺮ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬24.‫ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻏﺪد ﻣﻲﺷـﻮد‬

.‫ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آنﻫﺎ ﺑﺮرﺳـﻲ ﻏـﺪد ﺳـﺮوﻳﻜﺎل اﺳـﺖ‬

‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﻛﻮﺑﺎﻓﺘﻲ اﺳﺘﺮوﻣﺎ ﺷﻮد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻏﺪد‬

‫ از واﺣﺪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑـﺎ ﭘﮋوﻫـﺸﮕﺮان‬:‫ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري‬

‫ اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺎﻓﺖﺷﻨﺎﺳـﻲ و ارزﻳـﺎﺑﻲ‬24.‫ﺳﺮوﻳﻜﺎل ﻣﺸﻜﻞﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‬

‫ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺮدﻧﺪ و ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻣﺤﺘﺮم ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ و درﻣﺎﻧﮕﺎه واﻟﻔﺠﺮ‬

‫اﭘﻲﺗﻠﻴﻮم اﻧﺪوﺳﺮوﻳﻜﺲ در اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻏـﺪد در آنﻫـﺎ دﻳـﺪه ﻧـﺸﺪه ﻳـﺎ‬

.‫و وﻟﻴﻌﺼﺮ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري ﻣﻲﮔﺮدد‬

‫ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﺛﺒﺎت اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪﻫـﺎ ﻛﻤـﻚ‬SPTD ‫اﻓﺮادي ﻛﻪ دﭼﺎر‬

References 1.

Berkowitz GS, Papiernik E. Epidemiology of preterm birth.

Epidemiol Rev 1993;15(2):414-43.

2. Iams JD, Goldenberg RL, Meis PJ, Mercer BM, Moawad A, Das A, et al. The length of the cervix and the risk of spontaneous premature delivery. National Institute of Child Health and Human Development Maternal Fetal Medicine Unit Network. N Engl J Med 1996;334(9):567-72.

3. Guzman ER, Mellon C, Vintzileos AM, Ananth CV, Walters C,Gipson K. Longitudinal assessment of endocervical canal length between 15 and 24 weeks’ gestation in women at risk for pregnancy loss or preterm birth. Obstet Gynecol 2004;92(1):31-7 4. Cunningham FG, Gant NF, Leveno KJ, Gilstrap LC, Hauth LC, Westrom KD, editors. Williams Obstetrics and Gynecology. 22nd ed. New York, NY; McGraw-Hill; 2005. p. 855-80.

5. Pennell CE, Jacobsson B, Williams SM, Buus RM, Muglia LJ, Dolan SM, et al. Genetic epidemiological studies of preterm birth: Gidelines for research. Centers for Disease Control and Prevention, (CDC) report 2006.

6. Garshasbi A, Ghazanfari T, Faghih Zadeh S. Beta-human chorionic gonadotropin in cervicovaginal secretions and preterm delivery. Int J Gynaecol Obstet 2004;86(3):358-64.

7. Andersen HF, Nugent CE, Wanty SD, Hayashi RH. Prediction of risk for preterm delivery by ultrasonographic measurement of cervical length. Am J Obstet Gynecol 199;163(3):859-67.

8. Berghella V, Tolosa JE, Kuhlman K, Weiner S, Bolognese RJ, Wapner RJ. Cervical ultrasonography compared with manual examination as a predictor of preterm delivery. Am J Obstet Gynecol 1997;177(4):723-30.

9. Heath VC, Southall TR, Souka AP, Elisseou A, Nicolaides KH. Cervical length at 23 weeks of gestation: prediction of spontaneous preterm delivery. Ultrasound Obstet Gynecol 1998;12(5):312-7.

10. Iams JD, Goldenberg RL, Mercer BM, Moawad A, Thom E, Meis PJ, et al. The Preterm Prediction Study: recurrence risk of spontaneous preterm birth. National Institute of Child Health and Human Development Maternal-Fetal Medicine Units Network.

Am J Obstet Gynecol 1998;178(5):1035-40.

11. To MS, Skentou C, Liao AW, Cacho A, Nicolaides KH. Cervical length and funneling at 23 weeks of gestation in the prediction of spontaneous early preterm delivery. Ultrasound Obstet Gynecol 2001;18(3):200-3.

12. Rozenberg P, Gillet A, Ville Y. Transvaginal sonographic examination of the cervix in asymptomatic pregnant women:

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

review of the literature. Ultrasound Obstet Gynecol 2002;19(3):30211.

Hassan SS, Romero R, Berry SM, Dang K, Blackwell SC, Treadwell MC, et al. Patients with an ultrasonographic cervical length < or =15 mm have nearly a 50% risk of early spontaneous preterm delivery.

Am J Obstet Gynecol 2000;182(6):1458-67.

Guzman ER, Walters C, Ananth CV, O'Reilly-Green C, Benito CW, Palermo A, et al. A comparison of sonographic cervical parameters in predicting spontaneous preterm birth in high-risk singleton gestations. Ultrasound Obstet Gynecol 2001;18(3):204-10.

Carvalho MH, Bittar RE, Brizot ML, Maganha PP, Borges da Fonseca ES, Zugaib M. Cervical length at 11-14 weeks' and 22-24 weeks' gestation evaluated by transvaginal sonography, and gestational age at delivery. Ultrasound Obstet Gynecol 2003;21(2):135-9.

Berghella V, Kuhlman K, Weiner S, Texeira L, Wapner RJ. Cervical funneling: sonographic criteria predictive of preterm delivery.

Ultrasound Obstet Gynecol 1997;10(3):161-6.

Parulekar SG, Kiwi R. Dynamic incompetent cervix uteri.

Sonographic observations. J Ultrasound Med 1988;7(9):481-5.

Timor-Tritsch IE, Boozarjomehri F, Masakowski Y, Monteagudo A, Chao CR. Can a "snapshot" sagittal view of the cervix by transvaginal ultrasonography predict active preterm labor? Am J Obstet Gynecol 1996;174(3):990-5.

Owen J, Yost N, Berghella V, Thom E, Swain M, Dildy GA 3rd, et al. Mid-trimester endovaginal sonography in women at high risk for spontaneous preterm birth. JAMA 2001;286(11):1340-8.

Sekiya T, Ishihara K, Yoshimatsu K, Fukami T, Kikuchi S, Araki T. Detection rate of the cervical gland area during pregnancy by transvaginal sonography in the assessment of cervical maturation.

Ultrasound Obstet Gynecol 1998;12(5):328-33.

Yoshimatsu K, Sekiya T, Ishihara K, Fukami T, Otabe T, Araki T. Detection of the cervical gland area in threatened preterm labor using transvaginal sonography in the assessment of cervical maturation and the outcome of pregnancy. Gynecol Obstet Invest 2002;53(3):149-56.

Pires CR, Moron AF, Mattar R, Diniz AL, Andrade SG, Bussamra LC. Cervical gland area as an ultrasonographic marker for preterm delivery. Int J Gynaecol Obstet 2006;93(3):214-9.

Fukami T, Ishihara K, Sekiya T, Araki T. Is transvaginal ultrasonography at mid-trimester useful for predicting early spontaneous preterm birth? J Nippon Med Sch 2003;70(2):135-40.

Winkler M. Role of cytokines and other inflammatory mediators.

BJOG 2003;110 Suppl 20:118-23.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

Tehran University Medical Journal; Vol. 68, No. 10, Jan 2011: 583-589 589 ‫ﻛﺎراﻳﻲ دو روش ﭘﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

Sonographic cervical parameters in predicting spontaneous preterm birth in high-risk pregnant women

Mina Mashhadian MSc.1 Vajeheh Marsosi MD.2* Saeideh Ziaei MD.3 Mohammad Asghari jafar abadi PhD.4 1- Department of Midwifery, Islamic Azad University, Maybod brand, Maybod, Iran.

2- Department of Gynecology.

Tehran University of Medical Science, Tehran, Iran.

3- Department of Midwifery, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

4- Department of Statistics & Epidemiology, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.

Abstract

Received: September 14, 2010 Accepted: October 20, 2010

Background: Preterm delivery is a relevant public health problem. The aim of this study was to evaluate the association between spontaneous preterm delivery (SPTD) before 35 and 37 weeks of gestational age and the measurement of the cervix length, cervical funneling and Cervical Gland Area (CGA), in high risk pregnant population.

Methods: A prospective cohort of 200 women carrying high risk pregnancies was evaluated by transvaginal sonography between 14th and 28th gestational weeks. The data were analyzed using statistical methods. A multiple linear regression model was estimated in order to examine the relationship between the gestational age at delivery and the cervical markers. A multiple logistic regression was estimated in order to analyze the factors associated to spontaneous preterm delivery and the transvaginal sonographic markers.

Results: Cervical length less than 18 mm and the presence of cervical funneling presented a statistically significant association with spontaneous preterm delivery before 35 weeks. The nondetection of Cervical Gland Area demonstrated a strong association with spontaneous preterm delivery before (p=0.0001, OR=169.1, CI=2.6-3.1) and 35th and 37th gestational week (p=0.001, OR=115, CI=2.12-3.5). The multiple logistic regression analysis suggested the non-detection of CGA as the only variable to reveal statistically significance association with spontaneous preterm delivery.

Conclusion: Based on results of present study the absence of cervical gland area (CGA) can be a new and important ultrasound marker for predicting spontaneous preterm delivery and needs to confirm with future multicenter investigations.

Keywords: Preterm birth, ultrasonography, cervical gland.

*Corresponding author: Faculty, Shariaty Hospital, Jalal- e- ale ahmad High way, Tehran, Iran.

Tel: +98-09121309000 email: vmarsos@tums.ac.ir

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫ﺻﺮع‬ ‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬ ‫ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻓﺴﻔﺮ‬ ‫د‪ ،‬ﻛﻠﺴﻴﻢ‪،‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻦ–‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‪،‬ﻲ وﻳﺘﺎﻣﻴ‬ ‫داﻧﺸﻜﺪهﻫﻴﺪروﻛﺴ‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ ‪-25‬‬ ‫‪590‬‬ ‫‪-594‬‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن‪،1389‬‬ ‫ﺷﻤﺎرهدر‪ ،10‬دي‬ ‫آﻟﻜﺎﻟﻦ‪، 68‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‪،‬ودوره‬ ‫ﻋﻠﻮم‬

‫‪590‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ ‪ -25‬ﻫﻴﺪروﻛﺴﻲ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ‪ -‬د‪ ،‬ﻛﻠﺴﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺮ و آﻟﻜﺎﻟﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﺮع ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ‬

‫‪2‬‬

‫زرﻳﻦ ﻛﻴﻬﺎﻧﻲ دوﺳﺖ‪ 1،‬ﺣﺸﻤﺖ ﻣﻮﻳﺮي‪،‬‬ ‫‪*4‬‬

‫ﻧﺎﻫﻴﺪ ﺧﺴﺮوﺷﺎﻫﻲ‪ 3،‬رﺳﻮل ﻣﻼﻃﻔﻲ‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1389/03/02 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1389/05/30 :‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬ﺻﺮع از ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺷﺎﻳﻊ اﻋﺼﺎب اﻃﻔﺎل اﺳﺖ‪ .‬داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺻـﺮع‬ ‫در اﻃﻔﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺼﺮف اﻳﻦ داروﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﻮارﺿﻲ از ﺟﻤﻠﻪ اﺧﺘﻼل ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ اﺳﺘﺨﻮان و وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ‬

‫‪ -1‬ﮔﺮوه اﻋﺼﺎب ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ‬ ‫)ره(‬ ‫‪ -2‬ﮔﺮوه ﻏﺪد ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ )ره(‬

‫‪D‬‬

‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺮ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ ﺻـﺮع‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ روش آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ و ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻘﻄﻌﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬در ﻳﻚ دوره ﻳﻚ ﻣﺎﻫـﻪ‪ 89 ،‬ﻛـﻮدك‬

‫‪ -3‬ﮔﺮوه اﻋﺼﺎب ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻬﺮاﻣﻲ‬

‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ و ﺑﻬﺮاﻣﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺶ ﻣﺎه ﻣﺼﺮف داروي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ داﺷﺘﻪاﻧـﺪ‬

‫‪ -4‬ﮔﺮوه ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻬﺮاﻣﻲ‬

‫و ﻓﺎﻗﺪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي زﻣﻴﻨﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻠﺴﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺮ و آﻟﻜﺎﻟﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز ﺳﺮم و ‪ -25‬ﻫﻴﺪوﻛﺴﻲ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‪.‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻦ‪ ،‬ﺟﻨﺲ‪ ،‬ﻧﻮع دارو‪ ،‬ﭘﻠـﻲ ﻳـﺎ ﻣﻮﻧـﻮﺗﺮاﭘﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﻪ درﻣـﺎن و ﻣـﺼﺮف‬ ‫ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺘﻴﻚ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬از ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﻴﻤﺎران اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ :‬ﺗﻌﺪاد ‪ 49‬ﭘﺴﺮ و ‪ 40‬دﺧﺘﺮ وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﺳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ‪ 7/8±2/1‬ﺳﺎل ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺪت ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﻧﻴﺰ ‪ 2/3±0/4‬ﺳﺎل ﺑﻮد‪ 70 .‬ﻧﻔﺮ ﺗﺤﺖ ﻣﻮﻧﻮﺗﺮاﭘﻲ و ‪ 19‬ﻧﻔـﺮ‬ ‫ﺗﺤﺖ ﭘﻠﻲﺗﺮاﭘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﻛﻠﺴﻴﻢ و ﻓﺴﻔﺎت ﺳﺮم ﺑﻴﻤﺎران در ﺣﺪ ﻧﺮﻣﺎل ﺑـﻮد‪ .‬آﻟﻜـﺎﻟﻦ ﻓـﺴﻔﺎﺗﺎز ﺣـﺪود ‪ %43‬ﺑﻴﻤـﺎران‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ دو ﺑﺮاﺑﺮي و ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ %42 .‬ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺎ دﭼﺎر ﻛﻤﺒﻮد وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ %32 .‬ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺎ ﺗﺤﺖ درﻣـﺎن‬ ‫ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺘﻴﻚ ﺑﺎ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 200-400‬واﺣﺪ در روز ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎران ‪23/7±6/1ng/ml‬‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤﺎران ‪ 13/2±2/07ng/ml‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲدار )‪ (p=0/04‬ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬اﻧﺪازهﮔﻴـﺮي دورهاي‬ ‫ﺳﻄﺢ ‪ -25‬ﻫﻴﺪروﻛﺴﻲ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑـﺎ داروﻫـﺎي ﺿـﺪ ﺗـﺸﻨﺞ ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ و ﻣﻌﻨﻲدار‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺘﻴﻚ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬در ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤـﺖ درﻣـﺎن داروﻫـﺎي‬

‫*‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻧﻈﺎمآﺑﺎد‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳﺒﻼن‪،‬‬

‫ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد و ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻓﻮقﺗﺨﺼﺼﻲ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻬﺮاﻣﻲ‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪021-73013000 :‬‬ ‫‪email: rmolatefi@yahoo.com‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ ،D‬داروﻫﺎي ﺿﺪﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﻛﻮدﻛﺎن ﺻﺮﻋﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ اﺳـﺖ و ﻓﺮﺿـﻴﻪﻫـﺎي‬ ‫‪1‬‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﮔﺰارﺷـﺎت و ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬

‫دوره ﻛــﻮدﻛﻲ و ﻧﻮﺟــﻮاﻧﻲ ﻳــﻚ دوره ﺣﻴــﺎﺗﻲ از ﻧﻈــﺮ ﻣﻴﻨﺮاﻟﻴﺰاﺳــﻴﻮن‬

‫ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺘﻴﻚ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬را در اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز ﺗﺠﻤﻌﻲ ﺻﺮع )‪ (Epilepsy‬در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻲ ‪ %3‬اﺳـﺖ‪.‬‬

‫‪3-5‬‬

‫اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑـﻪدﻟﻴـﻞ اﺧـﺘﻼل‬

‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ وﻟﻲ اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ در ﻣﻮرد آن وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺗﻐﺬﻳﻪ اي‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و در ﻣﻌـﺮض آﻓﺘـﺎب ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ‪،‬‬

‫ﺷﻴﻮع ﺑﺎﻻي ﺻﺮع در ﻛﻮدﻛﺎن و اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬در رﺷـﺪ‬

‫ﺑﻴﻤﺎري زﻣﻴﻨﻪاي )ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ و ‪ (...‬ﻳﺎ ﺑﻪدﻟﻴـﻞ ﻣـﺼﺮف ﺑﺮﺧـﻲ داروﻫـﺎي‬

‫و ﻧﻤﻮ ﻛﻮدﻛﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻃﺮح اﺣﺴﺎس ﻧﻴـﺎز ﺷـﺪ‪ .‬درﻣﺎﻧﮕـﺎه‬

‫ﺷـﻮﻧﺪ‪ 2.‬ﺑﺮرﺳـﻲﻫـﺎ و‬

‫اﻋﺼﺎب ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ ﺗﻬﺮان و ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﺑﻬﺮاﻣـﻲ ﺑـﻪ‬

‫ﺑـﻪدﻟﻴـﻞ‬

‫ﻋﻨﻮان ﻣﺮاﻛﺰ ارﺟﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻣﻮرد ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﺑﻴﻤﺎران ﺻﺮﻋﻲ از ﻧﻘﺎط‬

‫ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﺘﻨﻮع‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت و ﺑﻌـﻀﺎً‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان و ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎي اﻃﺮاف ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ و‬

‫ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ دﭼﺎر اﺧﺘﻼل ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﺴﻢ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ‬

‫‪D‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﻣـﻮرد ﺑـﺮوز اﺧـﺘﻼل ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﺴﻢ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ‬

‫‪D‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ‬

‫زرﻳﻦ ﻛﻴﻬﺎﻧﻲ دوﺳﺖ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫از اﻳﻦ رو ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﻖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﺴﻢ‬

‫‪591‬‬

‫ﺟﺪول‪ :1 -‬ﻓﺮاواﻧﻲ ﻣﻘﺎدﻳﺮ آﻟﻜﺎﻟﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز و ‪ –25‬ﻫﻴﺪروﻛﺴﻲ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ‪ -‬د‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ‬

‫درﺻﺪ‬

‫ﻧﺮﻣﺎل‬

‫‪13‬‬

‫‪14/9‬‬

‫‪ 1-2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺮﻣﺎل‬

‫‪36‬‬

‫‪40/4‬‬

‫‪ 2-3‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺮﻣﺎل‬

‫‪28‬‬

‫‪31/2‬‬

‫‪<3‬‬

‫‪10‬‬

‫‪11/4‬‬

‫‪<10ng/ml‬‬

‫‪38‬‬

‫‪41/7‬‬

‫در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ و ﻣﻘﻄﻌـﻲ‪ ،‬در ﻣﻘﻄـﻊ زﻣـﺎﻧﻲ ﻳـﻚ ﻣﺎﻫـﻪ‬

‫‪10-20ng/ml‬‬

‫‪30‬‬

‫‪33/3‬‬

‫)اﺳﻔﻨﺪﻣﺎه ‪ ،(88‬ﻛﻠﻴﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع ﺗﺤﺖ درﻣـﺎن ﺑـﺎ داروﻫـﺎي‬

‫‪20-30ng/ml‬‬

‫‪9‬‬

‫‪10/8‬‬

‫‪>30ng/ml‬‬

‫‪12‬‬

‫‪14/1‬‬

‫وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻛﻠﺴﻴﻢ ﺗﺎم و ﻓـﺴﻔﺎت ﺳـﺮم و آﻟﻜـﺎﻟﻦ‬ ‫ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز و ‪ –25‬ﻫﻴﺪروﻛﺴﻲ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑـﻪ ﺻـﺮع ﻛـﻪ‬

‫آﻟﻜﺎﻟﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺗﺤﺖ دﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺮﻣﺎل‬

‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫ﻛﻠﺴﻲدﻳﻮل‬

‫ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺮاي ﺑﻴﺶ از ﺷﺶ ﻣﺎه‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑـﻪ درﻣﺎﻧﮕـﺎه اﻋـﺼﺎب‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن ﻳﺎ ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﺨﺶ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ ﺗﻬﺮان ﻳـﺎ ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن‬ ‫ﺑﻬﺮاﻣﻲ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎران ﻓﺎﻗـﺪ ﻋﻼﻳـﻢ ﺑﻴﻤـﺎريﻫـﺎي‬ ‫زﻣﻴﻨﻪاي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻓﻠﺞ ﻣﻐﺰي‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻳﺎ اﺧـﺘﻼل‬

‫ﺟﺪول‪ :2 -‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ‪ -‬د ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺼﺮف ﻣﻜﻤﻞ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﻣﻮارد‬

‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‬

‫)‪(ng/ml‬‬

‫ﺗﻐﺬﻳﻪاي ﺧﺎص ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬داروﻫـﺎي ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ ﺷـﺎﻣﻞ ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﻴﺘـﺎل‪،‬‬ ‫ﻓﻨﻲﺗﻮﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺳـﺪﻳﻢ واﻟﭙـﺮوات‪ ،‬ﭘﺮﻳﻤﻴـﺪون‪ ،‬ﻻﻣـﻮﺗﺮﻳﮋﻳﻦ و ﻛﺎرﺑﺎﻣـﺎزﭘﻴﻦ‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ )داروﻫﺎ ﺑﻪﺻﻮرت ﻧﺎم ﻋﻠﻤﻲ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺷﺪه و از داروﻫـﺎي ﻣﻮﺟـﻮد‬ ‫در اﻳﺮان اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳـﺖ(‪ .‬واﻟـﺪﻳﻦ ﻛﻠﻴـﻪ ﺑﻴﻤـﺎران در ﻣـﻮرد ﻃـﺮح‬

‫ﻣﺼﺮف ﻣﻜﻤﻞ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ‬

‫‪D‬‬

‫ﻧﻮع دارو‬

‫داﺷﺘﻪ‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬

‫اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ‬

‫‪34‬‬

‫‪24/1±6/8‬‬

‫‪14/4±2/8‬‬

‫ﺑﻬﺮاﻣﻲ‬

‫‪55‬‬

‫‪21/3±6/5‬‬

‫‪13±2/6‬‬

‫واﻟﭙﺮوات‬

‫‪33‬‬

‫‪25/1±8‬‬

‫‪15/3±7/1‬‬

‫ﺳﺪﻳﻢ‬

‫ﺗﻮﺟﻴـﻪ ﺷــﺪﻧﺪ و از آنﻫــﺎ رﺿــﺎﻳﺖ ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺷــﺪ‪ .‬ﺗﻌــﺪاد ‪ 89‬ﺑﻴﻤــﺎر ﺑــﺎ‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﻲ ﻳﻚ ﻣﺎﻫﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‬

‫ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﻴﺘﺎل‬

‫‪12‬‬

‫‪18/3±5/7‬‬

‫‪8/9±4/6‬‬

‫ﻛﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﻴﻦ‬

‫‪9‬‬

‫‪-‬‬

‫‪13/4±8/6‬‬

‫و آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻓﺴﻔﺮ و آﻟﻜﺎﻟﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز ﺳﺮم‬

‫ﭘﺮﻳﻤﻴﺪون‬

‫‪12‬‬

‫‪20/8±6‬‬

‫‪9/8±4/9‬‬

‫ﺑﺎ روشﻫﺎي ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻮرد آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ و ‪ -25‬ﻫﻴﺪوﻛـﺴﻲ‬ ‫وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ‪ -‬د ﺑﻪ روش ﻛﻤﻮﻟﻮﻣﻴﻨـﺴﻨﺲ )‪) (Chemiluminescense‬ﺗﻮﺳـﻂ‬ ‫ﻛﻴﺖ ‪ Liaison‬وارد ﺷﺪه ﺗﻮﺳـﻂ ﺷـﺮﻛﺖ آرﻳـﺎﻓﻦ( اﻧـﺪازهﮔﻴـﺮي ﺷـﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮع‬

‫ﻻﻣﻮﺗﺮﻳﮋﻳﻦ‬

‫‪4‬‬

‫‪-‬‬

‫‪4/7±5/1‬‬

‫ﭘﻠﻲﺗﺮاﭘﻲ‬

‫‪19‬‬

‫‪24/6±9/2‬‬

‫‪14/4±6‬‬

‫‪89‬‬

‫‪23/7±6/1‬‬

‫‪13/2±2‬‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻦ‪ ،‬ﺟﻨﺲ‪ ،‬ﻧﻮع دارو‪ ،‬ﭘﻠﻲ ﻳﺎ ﻣﻮﻧﻮﺗﺮاﭘﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬ ‫ﺑــﻪ درﻣــﺎن و ﻣــﺼﺮف ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺘﻴ ـﻚ وﻳﺘــﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬از ﭘﺮوﻧــﺪه ﺑﻴﻤــﺎران‬

‫ﺑﻴﻤﺎران‪ 14 ،‬ﻣﻮرد‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﺑﻴﻤـﺎران ﻛﻨﺘـﺮل ﺿـﻌﻴﻒ )‪(Poor control‬‬

‫‪Student’s‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪﺗـﺸﻨﺞ‬

‫اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ روشﻫﺎي آﻣﺎري‬

‫‪ t-test‬و ‪ 2‬و ﻧﺮماﻓﺰار‪ SPSS‬وﻳﺮاﺳﺖ ‪ 11‬ﻣﻮرد آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺣﻤﻼت ﺗﺸﻨﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪه اﺳـﺖ‪ 29 .‬ﺑﻴﻤـﺎر‪،‬‬ ‫ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺘﻴﻚ ﺑﺎ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻴـﺰان ‪200- 400‬‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬

‫واﺣﺪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ در روز درﻣﺎن ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ %32) .‬ﺑﻴﻤﺎران(‪ .‬در ﻫـﻴﭻﻳـﻚ‬

‫در ﻣﺠﻤﻮع ‪ 89‬ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ 49 .‬ﻣﻮرد ﻣـﺬﻛﺮ و‬

‫از ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎ ﻋﻼﻳﻢ واﺿﺢ رﻳﻜﺘﺰ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻛﻠـﺴﻴﻢ‬

‫‪ 40‬ﻣﻮرد ﻣﺆﻧﺚ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ‪ 1/5‬ﺳﺎل و ﺣﺪاﻛﺜﺮ آن ‪ 17‬ﺳﺎل و‬

‫و ﻓﺴﻔﺎت ﺳﺮم ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎران در ﺣﺪ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﺑـﻮد‪ %43 .‬ﺑﻴﻤـﺎران دﭼـﺎر‬

‫ﻣﺪت اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬از ﺣـﺪاﻗﻞ ﺷـﺶ ﻣـﺎه ﺗـﺎ ‪ 16‬ﺳـﺎل ﺑـﻮد‪ .‬ﻣـﺪت‬

‫اﻓﺰاﻳﺶ آﻟﻜﺎﻟﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز ﺑﻪ ﻣﻴﺰان دو ﺑﺮاﺑﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ )ﺟـﺪول ‪.(1‬‬

‫ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺣﺪود ﺷﺶ ﻣﺎه ﺗﺎ ‪ 9‬ﺳﺎل و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺪت‬

‫‪ %42‬ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10ng/ml‬داﺷـﺘﻨﺪ و ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ‬

‫ﻣﺼﺮف ﺣﺪود ‪ 2/3‬ﺳﺎل ﺑﻮد‪ %80 .‬اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﻣﻮﻧـﻮﺗﺮاﭘﻲ‬

‫درﻣــﺎن ﺑﻮدﻧــﺪ )ﻛﻤﺒــﻮد وﻳﺘــﺎﻣﻴﻦ ‪ .((Deficient) D‬ﻋــﻼوه ﺑــﺮ آن ‪%33‬‬

‫و ‪ %20‬ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﭘﻠﻲﺗﺮاﭘﻲ ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻣﺠﻤﻮع‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻧﻴﺰ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬در ﺣﺪ ‪ 10- 20ng/ml‬داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺟـﻪ ﺟـﺪي‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪592‬‬

‫‪ -25‬ﻫﻴﺪروﻛﺴﻲ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ– د‪ ،‬ﻛﻠﺴﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺮ و آﻟﻜﺎﻟﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع‬

‫ﻻزم دارﻧﺪ )وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ )‪) ((Insufficient‬ﺟﺪول ‪ .(1‬ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ از‬

‫ﻣﺠﻤﻮع ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ و ﻳﺎﻓﺘـﻪﻫـﺎ ﻣـﺼﺮف ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬در اﻳـﻦ‬ ‫‪9‬‬

‫ﻧﻈﺮ ارﺗﺒﺎط ﺳﻄﺢ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﺎ ﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﻨﻲ‪ ،‬ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﻧﻮع دارو ﻣﺪت‬

‫ﺑﻴﻤﺎران را ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧـﻮد ﺑـﻪﺻـﻮرت ﻣﻘﻄﻌـﻲ و‬

‫درﻣﺎن‪ ،‬ﭘﻠﻲﺗﺮاﭘﻲ ﻳﺎ ﻣﻮﻧﻮﺗﺮاﭘﻲ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ درﻣﺎن‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ و ارﺗﺒﺎﻃـﺎت‬

‫آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎراﻧﻤﺎن را از ﻧﻈﺮ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﺮرﺳـﻲ‬

‫ﻣﻌﻨﻲدار و ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ آﻟﻜﺎﻟﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز ﺳـﺮم ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﺎ‬

‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي زﻣﻴﻨـﻪاي ﺗـﺎﺛﻴﺮﮔﺰار دﻳﮕـﺮ‬

‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺳﺮم از ﻧﻈﺮ وﺟﻮد ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻗﺮار‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺠﻤﻮع ﺷﻴﻮع ﺑـﺎﻻ و ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﻮﺟﻬﻲ از ﻫﻴﭙﻮوﻳﺘـﺎﻣﻴﻨﻮز ‪ D‬در‬

‫ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ‪ p‬ﺣـﺪود ‪ 0/45‬ارﺗﺒـﺎط ﻣﻌﻨـﻲداري ﺑـﻴﻦ اﻳـﻦ دو‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ (%42) .‬اﻳﻦ در ﺣـﺎﻟﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻫـﻴﭻ ﻳـﻚ از‬

‫وﺟــﻮد ﻧﺪاﺷــﺖ‪ .‬ﻣﻴــﺰان ﺳــﻄﺢ ﺳــﺮﻣﻲ وﻳﺘــﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬در دو ﮔــﺮوه‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺎ ﻋﻼﻳﻢ واﺿﺢ رﻳﻜﺘﺰ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آﻟﻜﺎﻟﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز ﺳﺮم ﺑﻴﻤﺎران‬

‫ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻜﻤﻞ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬و ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺷـﺪ ﻛـﻪ در‬

‫ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺪون ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﺎ ﺳﻄﺢ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺳﺮم اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮔــﺮوه اول ﻣﻴــﺎﻧﮕﻴﻦ آن ‪ 23/7‬و در ﺑﻘﻴــﻪ ‪ 13/2ng/ml‬ﺑــﻮد و ﺗﻔــﺎوت‬

‫ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮدن ﻣﻌﻨﻲدار ﺳﻄﺢ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬و ﺷﻴﻮع ﻛﻤﺘـﺮ ﻫﻴﭙﻮوﻳﺘـﺎﻣﻴﻨﻮز‬

‫ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ ﺳﻄﺢ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬دو ﮔﺮوه و ﺷﻴﻮع ﻫﻴﭙﻮوﻳﺘـﺎﻣﻴﻨﻮز ‪ D‬در‬

‫در ﻣﻴﺎن ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺘﻴﻚ ﻣﻜﻤﻞ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎن از ﻛـﺎراﻳﻲ‬

‫دو ﮔــﺮوه وﺟــﻮد داﺷــﺖ )‪) (p=0/04‬ﺟــﺪول ‪ .(2‬اﻛﺜﺮﻳــﺖ ﺑﻴﻤــﺎران‬

‫ﻧﺴﺒﻲ اﻳﻦ روش داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳـﻄﺢ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬در ﮔـﺮوهﻫـﺎي ﺳـﻨﻲ‪،‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣـﺎمﺧﻤﻴﻨـﻲ )‪ (%73‬ﺑـﺎ ﻧﻈـﺮ ﭘﺰﺷـﻚ ﻣﻌـﺎﻟﺞ ﺗﺤـﺖ درﻣـﺎن‬

‫ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﻧﻮع دارو ﻣﺪت درﻣﺎن‪ ،‬ﭘﻠﻲﺗﺮاﭘﻲ ﻳﺎ ﻣﻮﻧـﻮﺗﺮاﭘﻲ و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﻪ‬

‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﻜﻤﻞ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬

‫درﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﻣﻌﻨﻲدار و ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ اﺣﺘﻤﺎل‬

‫ﺑﻬﺮاﻣﻲ اﻳﻦﭼﻨﻴﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣـﺼﺮف‬

‫ﺗﻔﺎوت ﺳﻄﺢ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎران دو ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن‪ ،‬ﻣﻘـﺎدﻳﺮ آن در دو‬

‫ﻣﻜﻤﻞ در دو ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس آﻧﺎﻟﻴﺰ آﻣﺎري اﻧﺠﺎم‬

‫ﮔﺮوه ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻏﻴﺮ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻜﻤﻞ در ﻣﻴﺎن ﺑﻴﻤﺎران دو‬

‫ﺷﺪه ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﻣﻌﻨﻲداري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ )ﺟﺪول ‪.(2‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ و آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻣﻮﺟـﻮد از ﻧﻈـﺮ‬

‫‪D‬‬

‫آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻻت و ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه در‬

‫ﺑﺤﺚ‬

‫ﻣﻮرد ﺗﺎﺛﻴﺮات داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗـﺸﻨﺞ ﺑـﺮ روي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﺴﻢ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬و‬

‫ﺑﻌﺪ از اﺛﺒﺎت ﺑﺮوز رﻳﻜﺘﺰ در ﻛﻮدﻛﺎن ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ‬

‫ﻛﻠﺴﻴﻢ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺮوز رﻳﻜﺘﺰ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران و از ﻃﺮﻓـﻲ اﻫﻤﻴـﺖ‬

‫ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در ﻣﻮرد ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز آن اﻧﺠـﺎم ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﻛﻮدﻛﺎن ﺳﻨﻴﻦ رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻳـﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪدﻟﻴـﻞ اﺧـﺘﻼل ﺗﻐﺬﻳـﻪاي‪ ،‬ﻛـﺎﻫﺶ‬

‫ﺑﺮ روي ﺑﻴﻤﺎراﻧﻤﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻘﻄﻌﻲ و آﻳﻨـﺪهﻧﮕـﺮ ﻛـﻪ‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و در ﻣﻌﺮض آﻓﺘـﺎب ﻗـﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺑﻴﻤـﺎري زﻣﻴﻨـﻪاي‬

‫در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( و ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﺑﻬﺮاﻣـﻲ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺮاﻛـﺰ‬

‫)ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﻳﺎ‪ (...‬ﻳﺎ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻣﺼﺮف ﺑﺮﺧﻲ داروﻫـﺎي ﺿـﺪ ﺗـﺸﻨﺞ دﭼـﺎر‬

‫ارﺟــﺎﻋﻲ ﺑﻴﻤــﺎريﻫــﺎي اﻋــﺼﺎب ﻛﻮدﻛــﺎن اﻧﺠــﺎم ﺷــﺪ‪ ،‬ﻣﻴــﺰان ﺷــﻴﻮع‬

‫اﺧﺘﻼل ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد ﻛـﻪ ﺑﺮﺧـﻲ‬

‫ﻫﻴﭙﻮوﻳﺘﺎﻣﻴﻨﻮز ‪ D‬و اﺧـﺘﻼل ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﺴﻢ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﺮرﺳـﻲ ﺷـﺪ و در‬

‫از داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ روي ﺳﻴـﺴﺘﻢ ‪ P450‬ﻛﺒـﺪي ﻳـﺎ‬

‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻨﻲ ﺟﻨﺴﻲ داروﻳﻲ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻃﻮل ﻣﺪت درﻣـﺎن‬

‫اﻳﺠﺎد اﺧـﺘﻼل در ‪ –25‬ﻫﻴﺪروﻛـﺴﻴﻼﺳﻴﻮن ﻛﺒـﺪي ﺑﺎﻋـﺚ اﺧـﺘﻼل در‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درﻣﺎن ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺴﻲ ﺑـﺎ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ‬

‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑﺮﺧـﻲ‬

‫در ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻴﻤﺎران )ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻌﺎﻟﺞ( وﺿﻌﻴﺖ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑـﺎ ﺑﻘﻴـﻪ‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑـﺎ اﺛـﺮ روي ﺳـﻠﻮلﻫـﺎي اﺳـﺘﺨﻮاﻧﻲ‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻧﺒﻮد ﻋﻼﻳﻢ رﻳﻜﺘﺰ در ﺑﻴﻤﺎران و ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻧﺮﻣـﺎل‬

‫)اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺖ و اﺳﺘﺌﻮﻛﻼﺳﺖ( در ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﺴﻢ و ﭼﺮﺧـﻪ ﻣـﻮاد ﻣﻌـﺪﻧﻲ‬

‫ﻛﻠﺴﻴﻢ و ﻓﺴﻔﺎت ﺳﺮم‪ ،‬ﺷﻴﻮع ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﻳﻲ از ﻫﻴﭙﻮوﻳﺘـﺎﻣﻴﻨﻮز ‪ D‬روﻳـﺖ‬

‫اﺳﺘﺨﻮان ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪6.‬و‪5‬و‪ 3‬ﺑﺮﺧـﻲ از ﮔﺰارﺷـﺎت‪ ،‬از ارﺗﺒـﺎط اﺧـﺘﻼل‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ و ﺗﻔـﺎوت ﻣﻌﻨـﻲداري در ﺑﻴﻤـﺎران ﺗﺤـﺖ درﻣـﺎن ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛـﺴﻲ‬

‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬و ﻫﻴﭙﻮﻛﻠﺴﻤﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑـﻪ درﻣـﺎن‪ ،‬در ﺑﻌـﻀﻲ‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﭘﺎﻳﻴﻦ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬در ﻣﻴﺎن ﺑﻴﻤـﺎران و از‬

‫ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﺗﺸﻨﺞ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ درﻣﺎن‪ ،‬ﻳﺎد ﻛﺮدهاﻧـﺪ‪ 7.‬ﺑﺮﺧـﻲ از ﻣﻘـﺎﻻت‪،‬‬

‫ﻃﺮﻓﻲ اﻫﻤﻴﺖ و ﻧﻘﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ اﻳﻦ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ در رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ و ﺳﻼﻣﺖ‬

‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮدهاﻧـﺪ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﻪ ﺻـﻮرت دورهاي‪ ،‬وﺿـﻌﻴﺖ‬

‫ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد در ﻛﻮدﻛﺎن ﺻﺮﻋﻲ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺿـﺪ ﺗـﺸﻨﺞ‪،‬‬

‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪ 8.‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻘﺎﻻت ﻧﻴﺰ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬

‫ﺑﻪﺻﻮرت دورهاي وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ اﺳـﺘﺨﻮان و وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ ‪ D‬ﺑﺮرﺳـﻲ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪D‬‬

Keyhani doost Z. et‫زرﻳﻦ‬ al. ‫ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫دوﺳﺖ و‬ ‫ﻛﻴﻬﺎﻧﻲ‬

593

‫ ﺷــﺎﻳﺪ ﺑﺘــﻮان ﺗﺠــﻮﻳﺰ‬،‫ﻣﻴــﺎن ﻣــﺼﺮفﻛﻨﻨــﺪﮔﺎن ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺘﻴــﻚ ﻣﻜﻤــﻞ‬

‫ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛـﻪ ﺗﻔـﺎوت ﻣﻌﻨـﻲداري ﺑـﻴﻦ ﻧـﻮع داروي ﻣـﻮرد‬.‫ﮔﺮدد‬

‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ اﻳﻦ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ را ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن ﺻـﺮﻋﻲ ﺗﺤـﺖ درﻣـﺎن ﺗﻮﺻـﻴﻪ‬

‫ ﺷـﺎﻣﻞ‬،‫ ﺗﻤﺎم داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‬،‫ﻣﺼﺮف وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‬

‫ آﻗـﺎي دﻛﺘـﺮ ﻋﺒـﺪاﻟﻠﻬﻲ ﻣـﺴﺌﻮل ﻣﺤﺘـﺮم آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎه‬:‫ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري‬.‫ﻛﺮد‬

‫ ﺳـﺪﻳﻢ واﻟﭙـﺮوات و ﭘﺮﻳﻤﻴـﺪون‬،‫ ﻻﻣـﻮﺗﺮﻳﮋﻳﻦ‬،‫ ﻛﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﻴﻦ‬،‫ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﻴﺘﺎل‬

‫ ﺳﺮﭘﺮﺳـﺘﺎر ﻣﺤﺘـﺮم‬،‫ ﺧﺎﻧﻢ ﺟـﻮاﻫﺮي‬،‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن وﻟﻲ ﻋﺼﺮ و ﻫﻤﻜﺎران‬

D

،‫ ﺧـﺎﻧﻢ رﺣـﻴﻢآﺑـﺎدي‬،‫درﻣﺎﻧﮕﺎه اورژاﻧﺲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻬﺮاﻣﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻧﺒﻮد ﻋﻼﻳﻢ واﺿﺢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ رﻳﻜﺘﺰ ارزﻳﺎﺑﻲ دورهاي آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎﻫﻲ‬

.‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر ﻣﺤﺘﺮم ﺑﺨﺶ اﻃﻔﺎل ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫ در‬D ‫ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮدن ﻣﻌﻨﻲدار ﺳـﻄﺢ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ‬.‫را ﻻزم ﻣﻲﺳﺎزد‬

‫ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﭘـﺎﻳﻴﻦ وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦ‬.‫ﻣﺸﻤﻮل اﻳﻦ ﺗﻮﺟﻪ و دﻗﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬

References 1.

2.

3.

4.

Johnston MV. Seizures in childhood. In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, editors. Nelson Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; 2007. p. 2457 Samaniego EA, Sheth RD. Bone consequences of epilepsy and antiepileptic medications. Semin Pediatr Neurol 2007;14(4):196200.

Välimäki MJ, Tiihonen M, Laitinen K, Tähtelä R, Kärkkäinen M, Lamberg-Allardt C, et al. Bone mineral density measured by dual-energy x-ray absorptiometry and novel markers of bone formation and resorption in patients on antiepileptic drugs. J Bone Miner Res 1994;9(5):631-7.

Nicolaidou P, Georgouli H, Kotsalis H, Matsinos Y, Papadopoulou A, Fretzayas A, et al. Effects of anticonvulsant therapy on vitamin D status in children: prospective monitoring study. J Child Neurol 2006;21(3):205-9.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

5.

6.

7.

8.

9.

Sheth RD, Hermann BP. Bone mineral density with lamotrigine monotherapy for epilepsy. Pediatr Neurol 2007;37(4):250-4.

Zalman S Agus, Marc K Drezner. Metabolism of vitamin D. UpToDate 2009; version 17.3 (September 5, 2009).

Durmaz C, Tulgar Kinik S, Ozyürek E, Erol I, Canan O, Alehan F. Should we routinely perform blood tests in children with uncontrolled seizures? J Child Neurol 2006;21(10):896-8.

Ashrafi M, Khoshhal F, Rabani A, Salajegheh N, Mohammadian Nasab A, Shams S, et al. Study of antiepileptic drugs effects on bone metabolis. Iran J Pediatr 2005;15(4):347-52.

Collins N, Maher J, Cole M, Baker M, Callaghan N. A prospective study to evaluate the dose of vitamin D required to correct low 25hydroxyvitamin D levels, calcium, and alkaline phosphatase in patients at risk of developing antiepileptic drug-induced osteomalacia. Q J Med 1991;78(286):113-22.

Tehran University Medical Journal; Vol. 68, No. 10, Jan 2011: 590-594

594

The evaluation of 25-hydroxy vitamin D, calcium, phosphate and alkaline phosphatase levels in epileptic children under antiepileptic medication

Abstract Zarrin Keyhani doost MD.1 Heshmat Moayyeri MD.2 Nahideh Khosroshahi MD.3 Rasool Molatefi MD.4* 1- Department of Pediatric Neurology, Imam Khomeini Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

2- Department of Pediatric Endocrinology, Imam Khomeini Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

3- Department of Pediatric Neurology, Bahrami Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

4- Department of Pediatrics, Bahrami Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

Received: June 16, 2010 Accepted: August 21, 2010

Background: Epilepsy is a common disease in the pediatric neurology. There are frequent anti-epileptic drugs which are used in management of epilepsy. Anti-epileptic drugs may have some complications on bone and vitamin-D metabolism. In this study we aimed to evaluate vitamin-D metabolism in epileptic children.

Methods: The study was a prospective and cross sectional one. A total 89 epileptic children who were taking anti-epileptic drugs for longer than six months with no underlying disorder in Imam Khomeini and Bahrami Hospitals in Tehran, Iran were enrolled in our study Results: Forty nine boys and 40 girls were enrolled in this study; mean age of the patients was 7.8±2.1 years. Mean duration of anti-epileptic drug therapy was 2.3 years (SD=0.4), 70 of patients were under monotherapy and 19 were under polytherapy. None of the patients had signs of rickets. Serum calcium and phosphor levels were within normal ranges. Serum alkaline phosphates levels were increased more than two times in 43%. 42% had vitamin-D deficiency (25-OH Vit D<10 ng/ml) and another 33% had vitamin-D insufficiency (10<25-oh Vit D<20 ng/ml). 29 patients (32%) were taking prophylactic supplemental Vit D (200-400 IU/day). There was significant difference between patients taking supplemental vitamin-D as prophylaxis and patients who did not (p=0.04). There was no significant difference in vitamin-D levels between patients according to age, gender or different drugs.

Conclusion: Periodic measurement of 25-hydroxy vitamin-D is recommended in epileptic children taking anti-epileptic dugs. Supplemental vitamin-D administration in such patients may be helpful.

Keywords: vitamin-D, anti-epileptic drugs, bone ,metabolism, epileptic, children.

*Corresponding author: Bahrami hospital, nezam abad, Tehran, Iran.

Tel: +98-21- 73013000 email: rmolatefi@yahoo.com

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫‪٥٩٥‬‬

‫ارزش ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺘﺮس ﺗﺴﺖ و اﺳﻜﻦ ﭘﺮﻓﻴﻮژن‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪، 68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي‪595-599 ،1389 ،‬‬

‫ﻧﻘﺶ ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل در آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳﺮوﻳﻜﺲ‪ :‬ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ‪ 60‬ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺎردار‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1388/10/05 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1389/03/03 :‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫*‬

‫ﺻﻐﺮي ﺧﻀﺮدوﺳﺖ‬

‫ﭘﻮران ﺣﻜﻴﻤﻲ‪ ،‬ﻣﺮﻳﻢ ﻧﻮرزاده‬

‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳﺮوﻳﻜﺲ اﻏﻠﺐ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت رﺣﻤﻲ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ اﻧﺠﺎم‬

‫ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﺷﻔﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻣﺮﻳﻢ ﺷﻔﺎﻋﺖ‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬زﻳﺮا ﻋﻮارض زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮوﻳﻜﺲ آﻣﺎده ﻧﻴـﺴﺖ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳـﺘﻮل داروﻳـﻲ ﺟﻬـﺖ آﻣـﺎدهﺳـﺎزي‬ ‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ و آﻏﺎز زاﻳﻤﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺪف اﺻﻠﻲ از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ دو دوز ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳـﺘﻮل‪ ،‬ﺑـﺮاي آﻣـﺎدهﺳـﺎزي‬

‫ﮔﺮوه زﻧﺎن و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﭘﺮﻳﻨﺎﺗﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬ ‫وﻟﻴﻌﺼﺮ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺎدر‪ ،‬ﻧﻮزاد‪ ،‬ﺟﻨﻴﻦ‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ‬

‫)‪score<6‬‬

‫‪ (Bishop‬در ﺑﺎرداريﻫﺎي ﺑﺎ ﺳﻦ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﺎوي ‪ 40‬ﻫﻔﺘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬در ﻳـﻚ‬

‫ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺗﺼﺎدﻓﻲ ‪ 60‬ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺎردار ﺑﺎ ﺳﻦ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 40‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑـﺎ ﺳـﺮوﻳﻜﺲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺐ‬

‫)‪score<6‬‬

‫‪(Bishop‬‬

‫ﻳﻜﻲ از دو رژﻳﻢ ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل ‪ 25µg‬واژﻳﻨﺎل )ﮔﺮوه ‪ (A‬و ‪ 100µg‬ﺧﻮراﻛﻲ )ﮔﺮوه ‪ ،(B‬را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دارو ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫دوز ﻣﻨﻔﺮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺷﺮوع ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮوﻳﻜﺲ‪ ،‬ﻣﺪت زﻣﺎن اﻧﺠـﺎم زاﻳﻤـﺎن‪ ،‬ﻧـﻮع‬ ‫زاﻳﻤﺎن )واژﻳﻨﺎل ﻳﺎ اﺑﺪوﻣﻴﻨﺎل(‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻳﻨﺪاﻛﺸﻦ ﺑﺎ اﻛﺴﻲﺗﻮﺳﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﻲ ﺳﺰارﻳﻦ ﻋﻮارض ﺟﻨﻴﻨﻲ و ﻋﻮارض ﻣﺎدري‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ 30 :‬ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺎردار ﺑﺎ ﺳﻦ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ‪ 40‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪ 25µg ،‬ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل واژﻳﻨـﺎل و ‪ 30‬ﺧـﺎﻧﻢ ﺑـﺎردار وارد‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎن از ﺷﺮوع اﻟﻘﺎء ﺗﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮوﻳﻜﺲ در ﮔﺮوه واژﻳﻨﺎل ‪ 3/6‬ﺳـﺎﻋﺖ و در ﮔـﺮوه ﺧـﻮراﻛﻲ ‪3/9‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ )‪ .(p=0/85‬در ﮔﺮوه ‪ %63/3 ،A‬ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻳﻨﺪاﻛﺸﻦ زاﻳﻤﺎن ﻛﺮدﻧﺪ و در ﮔﺮوه ‪ %53/3 ،B‬ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻨﺪاﻛﺸﻦ زاﻳﻤﺎن ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﮔﺮوه ‪ %10 A‬و در ﮔﺮوه ‪ C/S %20 B‬ﺷﺪﻧﺪ )‪ .(p=0/27‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳـﺮوﻳﻜﺲ ﺑـﺎ‬ ‫ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل روﺷﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﺷﺮوع زاﻳﻤﺎن واژﻳﻨﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي آﻣﺎدهﺳـﺎزي ﺳـﺮوﻳﻜﺲ ﺗﻔـﺎوﺗﻲ ﺑـﻴﻦ دو ﮔـﺮوه‬ ‫*‬

‫ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل ﺧﻮراﻛﻲ و واژﻳﻨﺎل در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎي ﺑﻠﻮار ﻛﺸﺎورز‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪021-61192365 :‬‬

‫اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ‬

‫‪email: drkhazardoost@yahoo.com‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل‪ ،‬ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﭘﺲ از ﺗﺮم‪ ،‬ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﻳﻦﻫﺎ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ 4.‬اﻣﺎ وﺟـﻮد ﻋـﻮاﻣﻠﻲ ﻫـﻢﭼـﻮن ﻧﮕﻬـﺪاري دارو در‬

‫اﻟﻘﺎي زاﻳﻤـﺎن )‪ (Labor induction‬در ‪ %10‬ﺣـﺎﻣﻠﮕﻲﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ‬

‫دﻣﺎي ﻳﺨﭽﺎل در ﻫﻨﮕـﺎم اﻧﺘﻘـﺎل و ﻗﻴﻤـﺖ ﺑـﺎﻻي دارو از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫـﺎﻳﻲ‬

‫وﺟﻮد ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣـﻮاردي ﻛـﻪ ﺳـﺮوﻳﻜﺲ‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ روش را ﻣﺤﺪود ﻣﻲﺳـﺎزﻧﺪ‪ .‬از اواﺳـﻂ دﻫـﺔ‬

‫ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺪود ‪ %10‬ﺣـﺎﻣﻠﮕﻲﻫـﺎ رخ ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ 1-3‬اﻣـﺎ ﺑـﺮاي‬

‫‪ 1980‬ﻣﺘﺨﺼــﺼﻴﻦ ﻣﺎﻣــﺎﻳﻲ ﺷــﺮوع ﺑــﻪ اﺳــﺘﻔﺎده از آﻧــﺎﻟﻮگ ﺻــﻨﺎﻋﻲ‬

‫ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮات اﻟﻘﺎي زاﻳﻤﺎن اﻏﻠﺐ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‬

‫ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﻳﻦ ‪) Prostaglandin E1 (PGE1) E1‬ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل( ﺟﻬـﺖ‬ ‫‪5-7‬‬

‫اﻳــﻦ دارو در دﻣــﺎي اﺗــﺎق ﻗﺎﺑــﻞ‬

‫ﻛﻪ از روشﻫـﺎي آﻣـﺎدهﺳـﺎزي ﺳـﺮوﻳﻜﺲ اﺳـﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬روشﻫـﺎي‬

‫آﻣــﺎدهﺳــﺎزي ﺳــﺮوﻳﻜﺲ ﻧﻤﻮدﻧــﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺟﻬﺖ آﻣﺎده ﻛـﺮدن ﺳـﺮوﻳﻜﺲ ﻗﺒـﻞ از اﻟﻘـﺎء زاﻳﻤـﺎن ﻣـﻮرد‬

‫ﻧﮕﻬـــﺪاري ﻣـــﻲﺑﺎﺷـــﺪ‪ .‬ﻋـــﻮارض ﺟـــﺎﻧﺒﻲ آن در ﻣﻘﺎﻳـــﺴﻪ ﺑـــﺎ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ روش ﻫﺎ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﻳﻦﻫﺎ اﻣـﺮوزه‬

‫ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﻳﻦﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ ﺑـﻪﻋـﻼوه ﻗﻴﻤـﺖ ارزان دارو از‬

‫ﺑﻴــﺸﺘﺮ ﻣــﻮرد اﺳــﺘﻔﺎده ﻗــﺮار ﻣــﻲﮔﻴﺮﻧــﺪ‪ 1-4 .‬در دﻫــﻪﻫــﺎي ﮔﺬﺷــﺘﻪ‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي آن ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺑﺎﻋﺚ ﺷـﺪه ﻛـﻪ اﻳـﻦ روش راﻫـﻲ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬

‫ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﻳﻦ ‪ (PGE2) E2‬داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﻬﺖ آﻣﺎدهﺳﺎزي‬

‫‪2‬‬

‫ﺟﻬﺖ آﻣﺎدهﺳـﺎزي ﺳـﺮوﻳﻜﺲ و اﻟﻘـﺎء زاﻳﻤـﺎن در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮد‬

‫ﺳﺮوﻳﻜﺲ و اﻟﻘﺎي زاﻳﻤﺎن در ﻣﻮارد ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻛـﺸﻮرﻫﺎي‬

‫ﻫﻤﭽﻨــﻴﻦ ﺗﺠــﻮﻳﺰ آن آﺳــﺎن ﺑــﻮده و ﺑـﻪراﺣﺘــﻲ ﺗﻮﺳــﻂ ﺑﻴﻤــﺎر ﺗﺤﻤــﻞ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي‪1389 ،‬‬

‫ﺻﻐﺮي ﺧﻀﺮدوﺳﺖ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪596‬‬

‫ﻣﻲﺷـﻮد‪ 8-10.‬از آﻧﺠـﺎ ﻛـﻪ ﺣـﺪود ‪ %10‬ﺣـﺎﻣﻠﮕﻲﻫـﺎ ﺗـﺎ ‪ 41-42‬ﻫﻔﺘـﻪ‬

‫ﺗﺎ ﺷﺮوع ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻫـﻢﭼـﻮن‬

‫ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨـﺪ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﻣـﻮارد ﻣـﺮگ و ﻣﻴـﺮ ﭘـﺮيﻧﺎﺗـﺎل‪،‬‬

‫ﻓﺎﺻﻠﺔ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦ ﺗﺠﻮﻳﺰ دارو ﺗﺎ زاﻳﻤﺎن‪ ،‬ﻋﺪد آﭘﮕﺎر ﻧﻮزاد‪ ،‬ﻧﺤﻮة زاﻳﻤﺎن‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﺿﺮﺑﺎﻧﺎت ﻗﻠﺐ ﺟﻨﻴﻦ‪ ،‬دﻓـﻊ ﻣﻜﻮﻧﻴـﻮم ﻣـﺎﻛﺮوزوﻣﻲ و ﻣﻴـﺰان‬

‫و ﻋﻮارض ﺟﻨﻴﻨﻲ و ﻣﺎدري دارو ﻧﻴﺰ ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‪ .‬در‬

‫ﺳﺰارﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ 10-13.‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪدي ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﺷـﺪه ﻛـﻪ‬

‫ﮔﺮوه ‪ A‬واژﻳﻨﺎل ‪ 25g‬ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل )ﻗﺮص ﻳﻚ ﻫﺸﺘﻢ( در ﻓﻮرﻧﻴﻜﺲ‬

‫اﻟﻘﺎء زاﻳﻤﺎن در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﻧﻮزادي و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﺎﻫﺶ‬

‫ﺧﻠﻔﻲ واژن ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬و ﮔﺮوه ‪ B‬در رژﻳﻢ ﺧﻮراﻛﻲ ﻧﺼﻒ ﻗـﺮص‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎر ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ 14-16.‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل ﺟﻬـﺖ‬

‫‪ 200‬ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮﻣﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﺧﻮراﻛﻲ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻴﻤﺎران ﺗـﺎ زﻣـﺎن‬

‫آﻣﺎدهﺳﺎزي و اﻟﻘﺎء زاﻳﻤﺎن در ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار‬

‫زاﻳﻤﺎن ﺗﺤﺖ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻳﻨﮓ دﻗﻴﻖ از ﻧﻈﺮ ﺿﺮﺑﺎﻧﺎت ﻗﻠـﺐ ﺟﻨـﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ اﻣﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﺆﺛﺮ دارو ﻛﻪ ﺑـﺎ ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ ﻣﻴـﺰان ﻋـﻮارض‬

‫رﺣﻤﻲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮوﻳﻜﺲ و ﻋﻼﻳﻢ ﺣﻴـﺎﺗﻲ و ﻋـﻮارض ﻣـﺎدري ﻗـﺮار‬

‫ﻣﺎدري ﺟﻨﻴﻨﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺪف از اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎﻛﻲ ﺳﻴﺴﺘﻮل ﺑﺎ وﺟﻮد اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت رﺣﻤـﻲ ﺑـﻴﺶﺗـﺮ از ﭘـﻨﺞ‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﺔ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل واژﻳﻨﺎل )‪ (25g‬و ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل ﺧـﻮراﻛﻲ‬

‫ﻋﺪد در ‪ 10‬دﻗﻴﻘﻪ ﻫﻴﭙﺮﺗﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻛﻨﺘﺮاﻛﺸﻦﻫﺎي رﺣﻤﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت‬

‫)‪ (100g‬ﺟﻬﺖ آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻴﺶ ﺗﺮ از ‪ 90‬ﺛﺎﻧﻴﻪ و ﺳﻨﺪرم ﻫﻴﭙﺮاﺳﺘﻴﻤﻮﻟﺸﻦ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﺎﻛﻲ ﺳﻴﺴﺘﻮل ﻳﺎ‬ ‫‪17-19‬‬

‫ﻫﻴﭙﺮﺗﻮﻧﻮﺳﻴﺘﻲ ﺑﺎ اﻓﺖ ﺿﺮﺑﺎﻧﺎت ﻗﻠﺐ ﺟﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﺪ‬

‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫و ﺗﺎ ‪24‬‬

‫ﺳﺎﻋﺖ از روش دﻳﮕﺮي ﺟﻬﺖ اﻟﻘﺎء زاﻳﻤﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﺷﺪ اﻣﺎ ﭘـﺲ از‬

‫اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ روش ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑـﻮده اﺳـﺖ ﻛـﻪ از‬

‫آن در ﺻﻮرت ﻋﺪم وﺟﻮد اﻧﻘﺒﺎﺿـﺎت ﻣـﺆﺛﺮ رﺣﻤـﻲ اﻟﻘـﺎء زاﻳﻤـﺎن ﺑـﺎ‬

‫ﻓﺮوردﻳﻦ ‪ 1384‬ﻟﻐﺎﻳﺖ اﺳﻔﻨﺪ ‪ 1385‬ﺑﺮ روي ‪ 60‬ﺧﺎﻧﻢ ﺑـﺎردار ﺑـﺎ ﺳـﻦ‬

‫اﻛﺴﻲ ﺗﻮﺳﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺑﻌﺪ از ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ‬ ‫‪2‬‬

‫ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 40‬ﻫﻔﺘﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن وﻟﻴﻌـﺼﺮ ﻣﺠﺘﻤـﻊ ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎﻧﻲ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ SPSS‬و از ﻃﺮﻳـﻖ آزﻣـﻮن ‪ Student's t-test ،‬آﻧـﺎﻟﻴﺰ‬

‫اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﺟـﻮد ﺟﻨـﻴﻦ زﻧـﺪه‪،‬‬

‫آﻣﺎري ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ p≤0/05‬ﻣﻌﻨﻲدار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻦ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ‪) 40W‬ﺑﺎ ‪ LMP‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻳﺎ ﺳـﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺳـﻪ ﻣﺎﻫـﺔ‬ ‫اول(‪ .‬ﭘﺮزاﻧﺘﺎﺳﻴﻮن ﺳﻔﺎﻟﻴﻚ‪ ،‬ﺳﺮوﻳﻜﺲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ‪ Bishop score‬ﻛﻤﺘﺮ‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬

‫از ﺷﺶ‪ ،‬ﻛﻴﺴﺔ آب ﺳﺎﻟﻢ و ﻋﺪم وﺟﻮد ﻛﻨﺘﺮاﻛﺸﻦ رﺣﻤﻲ در ‪ 10‬دﻗﻴﻘـﻪ‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻣﺠﻤﻮع ‪ 60‬ﺑﻴﻤﺎر وارد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﺟﻮد ﻧﻮار ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺿﺮﺑﺎﻧﺎت ﻗﻠﺐ ﺟﻨﻴﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻠﻲ‬

‫ﺑﻪﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ در دو ﮔﺮوه درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪة ‪ 25g‬ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل واژﻳﻨﺎل‬

‫ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺎﺑﻘﺔ ﺳـﺰارﻳﻦ‪ ،‬ﺣـﺎﻣﻠﮕﻲ ﺑـﻴﺶ ﺗـﺮ از ﻳـﻚ ﻗﻠـﻮ‪ ،‬اﺧـﺘﻼﻻت‬

‫)‪ 30‬ﺑﻴﻤﺎر( )ﮔﺮوه ‪ (A‬و درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪة ‪ 100g‬ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳـﺘﻮل ﺧـﻮراﻛﻲ‬

‫ﺿﺮﺑﺎﻧﺎت ﻗﻠﺐ ﺟﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺟﻔﺖ ﺳﺮراﻫﻲ ﻳـﺎ وﺟـﻮد ﻫﺮﮔﻮﻧـﻪ ﺧـﻮﻧﺮﻳﺰي‪،‬‬

‫)‪ 30‬ﺑﻴﻤﺎر( )ﮔﺮوه ‪ (B‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي دﻣﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻦ‬

‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ وزن ﺑﻴﺶﺗﺮ از ‪ 4000‬ﮔﺮم ﺟﻬﺖ ﺟﻨﻴﻦ و ﻳﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮري‬

‫ﻣﺎدر‪ ،‬ﺳﻦ ﺣـﺎﻣﻠﮕﻲ و ‪ Bishop score‬در زﻣـﺎن ﺷـﺮوع ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ در دو‬

‫ﻛﻪ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ زاﻳﻤﺎن واژﻳﻨﺎل را ﺑﻪدﻧﺒﺎل داﺷـﺖ ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫـﺎي‬

‫ﮔﺮوه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ ﭘﺎرﻳﺘﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻧﻴﺰ در دو ﮔﺮوه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑـﻮده‬

‫ﺧﺮوج در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪاي ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ از ﺑﻴﻤـﺎران رﺿـﺎﻳﺖ‬

‫اﺳﺖ‪ .‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺣﻴﻦ زاﻳﻤﺎن و ﭘﺲ از زاﻳﻤﺎن ﺑﻴﻤـﺎران در ﺟـﺪول ‪1‬‬

‫ﻛﺘﺒﻲ ﺟﻬﺖ ورود ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺳﭙﺲ ﺑﻴﻤﺎران ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬

‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻳﻨﺪاﻛﺸﻦ ﺑﺎ اﻛﺴﻲﺗﻮﺳﻴﻦ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺳﺰارﻳﻦ‪،‬‬

‫ﺟﺪول اﻋـﺪاد ﺗـﺼﺎدﻓﻲ در ﻳﻜـﻲ از دو ﮔـﺮوه درﻳﺎﻓـﺖ ﻣﻴﺰوﭘﺮﺳـﺘﻮل‬

‫ﻣﺪت زﻣﺎن از ﺷﺮوع اﻟﻘﺎء ﺗﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮوﻳﻜﺲ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣـﺪت زﻣـﺎن‬

‫واژﻳﻨﺎل و ﻳﺎ ﺧﻮراﻛﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‪ .‬در ﻫـﺮ ﮔـﺮوه ‪ 30‬ﺑﻴﻤـﺎر ﻣـﻮرد‬

‫از ﺷﺮوع اﻟﻘﺎء ﺗﺎ ﺷﺮوع ﻛﻨﺘﺮاﻛﺸﻦ و ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣـﺪت زﻣـﺎن ﺗـﺎ ﺷـﺮوع‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﮔﺮوه اول )‪ (A‬ﻛﻪ ﺷـﺎﻣﻞ ‪ 30‬ﺑﻴﻤـﺎر ﺑـﻮد ‪25µg‬‬

‫اﻳﻨﺪاﻛﺸﻦ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺪت زﻣﺎن اﻟﻘـﺎء ﺗـﺎ زاﻳﻤـﺎن در دو ﮔـﺮوه ﺗﻔـﺎوت‬

‫‪،Misoprostol 200µg‬‬

‫ﻣﻌﻨﻲداري ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻧﻮزادي در دو ﮔﺮوه از ﻧﻈﺮ ﺑﺴﺘﺮي ﺷـﺪن در‬

‫‪ (Cytotec‬ﺑﻪ ﺻﻮرت واژﻳﻨﺎل ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺷﺪ‪ .‬در ﮔـﺮوه دوم )‪ (B‬ﺷـﺎﻣﻞ ‪30‬‬

‫)‪(NICU‬‬

‫‪ Neonatal Intensive Care Unit‬ﻣﻴــﺎﻧﮕﻴﻦ آﭘﮕــﺎر ﻧــﻮزادي‪،‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎر ‪ 1/2) 100µg‬ﻗﺮص( ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل ﺑﻪﺻـﻮرت ﺧـﻮراﻛﻲ ﺗﺠـﻮﻳﺰ‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وزن ﻧﻮزاد‪ ،‬دﻓﻊ ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم‪ ،‬در دو ﮔﺮوه ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي‬

‫ﺷﺪ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺪ اﺻﻠﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﺔ زﻣﺎﻧﻲ ﺑـﻴﻦ ﺗﺠـﻮﻳﺰ دارو‬

‫ﻧﺪاﺷﺖ )ﺟﺪول ‪ .(2‬ﻋﻮارﺿﻲ ﻫﻤﻪ ﭼﻮن اﺳﻬﺎل‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﻟﺮز‪ ،‬دردﻫﺎي‬

‫ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳــــــﺘﻮل‬

‫)‪pharmacia ،Spain ،Sa‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﻧﻘﺶ ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل در آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺳﺮوﻳﻜﺲ‬

‫‪597‬‬

‫ﺟﺪول‪ :1 -‬ﻣﺸﺨﺼﺎت زاﻳﻤﺎﻧﻲ در دو ﮔﺮوه‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‬

‫‪100g group B‬‬

‫‪25g group A‬‬

‫‪p‬‬

‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺎ زاﻳﻤﺎن )ﺳﺎﻋﺖ(‬

‫‪23/57/4‬‬

‫‪23/95/9‬‬

‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻛﺴﻲﺗﻮﺳﻴﻦ )ﺳﺎﻋﺖ(‬

‫)‪8(%27/6‬‬

‫)‪11(%36/7‬‬

‫*‬

‫)‪3(%10‬‬

‫)‪6(%20‬‬

‫**‬

‫‪0/27‬‬

‫)‪19(%63/3‬‬

‫)‪16(%53/3‬‬

‫**‬

‫‪0/78‬‬

‫ﺳﺰارﻳﻦ‬ ‫زاﻳﻤﺎن واژﻳﻨﺎل‬ ‫*‪،Student's t-test‬‬

‫**‪2‬‬

‫*‬

‫‪0/8‬‬

‫‪0/45‬‬

‫‪ p<0/05 ،‬ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول‪ :2 -‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﻮزادي در دو ﮔﺮوه‬ ‫‪p‬‬

‫‪100g group B‬‬

‫‪25g group A‬‬

‫‪3168344‬‬

‫‪314526‬‬

‫*‬

‫آﭘﮕﺎر دﻗﻴﻘﻪ ﭘﻨﺞ‬

‫‪8/76/2‬‬

‫‪8/70/43‬‬

‫*‪0/57‬‬

‫ﻣﺎﻳﻊ آﻣﻨﻴﻮﺗﻴﻚ آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم )ﺗﻌﺪاد‪/‬درﺻﺪ(‬

‫)‪2(%6/7‬‬

‫)‪2(%6/7‬‬

‫ﺑﺴﺘﺮي در ‪ ICU‬ﻧﻮزاد‬

‫)‪5(%16/7‬‬

‫)‪4(%13/3‬‬

‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‬ ‫وزن ﺗﻮﻟﺪ‬

‫*‪،Student's t-test‬‬

‫**‪2‬‬

‫‪0/31‬‬ ‫**‬

‫‪1‬‬

‫**‪0/5‬‬

‫‪ p<0/05 ،‬ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻟﮕﻨﻲ در ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﺑﻴﻤﺎران در دو ﮔـﺮوه ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻧﮕﺮدﻳـﺪ‪ .‬در ﮔـﺮوه‬

‫درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ ﺗﻬﻴـﺔ دارو و ﻫـﻢ آﺳـﺎنﺗـﺮ ﺑـﻮده اﺳـﺖ‪ .‬از ﻃﺮﻓـﻲ‬

‫ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل ﺧﻮراﻛﻲ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر دﭼﺎر ﺗـﺐ ﮔﺮدﻳـﺪ ‪ p=0/5‬در ﮔـﺮوه‬

‫ﻧﮕﻬﺪاري ﺑﻘﻴﺔ دارو در ﺧﺎرج از ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي آن ﻫﻢ ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ‪.‬‬

‫درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪة ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل واژﻳﻨﺎل ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر دﭼﺎر ﻫﻴﭙﺮﺗﻮﻧﻴﺴﺘﻪ رﺣـﻢ‬

‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺰﻳﺖ ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل ﺑـﻪ ﺳـﺎﻳﺮ ﭘﺮوﺳـﺘﺎﮔﻼﻧﺪﻳﻦ ﻫـﺎي ﻃﺒﻴﻌـﻲ‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .p=%0/5 .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ﺟﺪول ‪ 2‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﺔ ﺑﻴﻦ‬

‫ﭘﺎﻳﺪار ﺑﻮدن آن در ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‬ ‫‪20‬و‪3‬‬

‫ﺗﺠﻮﻳﺰ دارو ﺗﺎ ﺷﺮوع اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺘﺮاﻛﺸﻦ در ﮔﺮوه ﺧﻮراﻛﻲ ‪ 4/22‬ﺳﺎﻋﺖ‬

‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫و در ﮔﺮوه واژﻳﻨﺎل ‪ 3/61/2‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﺔ ﺑـﻴﻦ ﺗﺠـﻮﻳﺰ‬

‫ﺧﺎرج از ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻧﺸﺎن دﻫﺪ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ .‬در ﮔـﺮوه ‪ %10 ،A‬و در‬

‫دارو ﺗﺎ زاﻳﻤﺎن در ﮔﺮوه ﺧﻮراﻛﻲ ‪ 23/57/2‬ﺳﺎﻋﺖ و در ﮔﺮوه واژﻳﻨﺎل‬

‫ﮔﺮوه ‪ %20 B‬ﺑﻴﻤﺎران ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﺰارﻳﻦ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ از ﻧﻈﺮ آﻣـﺎري‬

‫‪ 23/95/9‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در ﮔﺮوه ‪ A‬و ‪ B‬ﺑﻴﻤﺎر و در ﮔـﺮوه ‪11 B‬‬

‫‪B‬‬

‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻳﻨﺪاﻛﺸﻦ ﺑﺎ اﻛﺴﻲﺗﻮﺳﻴﻦ ﭘﺲ از ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﮔﺮوه‬

‫‪A‬‬

‫ﺷﺶ ﻧﻔﺮ و در ﮔﺮوه ‪ B‬ﺳﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺤﺖ اﻧﺠﺎم ﺳﺰارﻳﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮدن ﺗـﺄﺛﻴﺮ آنرا ﭘـﺲ از ﻧﮕﻬـﺪاري از‬

‫ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳـﺰارﻳﻦ ﺑـﻪﻫﺮﺣـﺎل در ﮔـﺮوه‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺑﺎﻻﻳﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ از ‪ 0/125‬ﻗﺮص ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل واژﻳﻨﺎل )‪ (25g‬ﻳﺎ‬ ‫ﻗﺮصﻫﺎي آﻣﺎده ‪ 25g‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺳﺰارﻳﻦ ﺣـﺪود ‪%46/7‬‬

‫ﺑﺤﺚ‬

‫و ‪ %41/7‬ﮔﺰارش ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺔ ﻣـﺎ ﺑـﺴﻴﺎر ﺑـﺎﻻﺗﺮ‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪ ﻛـﻪ در دو ﮔـﺮوه ‪ A‬و ‪ B‬ﺗﻔـﺎوﺗﻲ از‬

‫ﺑﻮد‪ 20‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ از ‪ 25g‬ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل واژﻳﻨﺎل و ﻳﺎ ‪50g‬‬

‫ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺰان زاﻳﻤﺎن واژﻳﻨﺎل در ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻋﻮارض ﻧـﻮزادي و ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ‬

‫ﻣﻴﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل ﺧﻮراﻛﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺳـﺰارﻳﻦ ﺑـﻪﺗﺮﺗﻴـﺐ‬ ‫‪21‬‬

‫اﻳﻨﺪاﻛﺸﻦ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي زاﻳﻤﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﭼـﻮن‬

‫‪ %27/7‬و ‪ %23/1‬ﮔﺰارش ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎن ﺗﺠﻮﻳﺰ دارو ﺗﺎ زاﻳﻤﺎن‬

‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻳﻨﺪاﻛﺸﻦ‪ ،‬ﻃﻮل ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎن ﻟﻴﺒﺮ و ﻣﻴﺰان ﺳﺰارﻳﻦ در دو ﮔـﺮوه‬

‫ﻧﻴﺰ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺎ ﺣﺪود ‪ 22/84‬ﺳﺎﻋﺖ در ﮔـﺮوه واژﻳﻨـﺎل و ‪22/46‬‬

‫‪ A‬و ‪ B‬ﺗﻔﺎوﺗﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ﺷﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮراﻛﻲ راﻫﻲ آﺳـﺎنﺗـﺮ‬

‫ﺳــﺎﻋﺖ در ﮔــﺮوه ﺧــﻮراﻛﻲ ﺑــﻮده اﺳــﺖ ﻛــﻪ اﻳــﻦ ﻣﻴــﺰان در ﻣﻄﺎﻟﻌــﺔ‬

‫ﺟﻬﺖ ﺗﺠﻮﻳﺰ دارو ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻮن داروي در دﺳـﺘﺮس ﻗـﺮصﻫـﺎي ‪200‬‬

‫)‪ 1/90/7 (Bolnick‬و ‪ 2/43‬روز ﺑﻮده اﺳـﺖ‪ .‬ﻧﻜﺘـﺔ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻮﺟـﻪ در‬

‫ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮﻣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺷﻜـﺴﺘﻦ آن ﺑـﻪ ﻫـﺸﺖ ﻗـﺴﻤﺖ ﻛـﺎري ﻧـﺴﺒﺘﺎً‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﺎ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮي ﻧﻮزاد در ‪ NICU‬ﺑﻮد ﻛﻪ در ﮔـﺮوه ‪ %16/7 A‬و‬

‫ﻣﺸﻜﻞ و دﺷﻮار اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻨﺮو در ﮔﺮوه ‪ A‬ﻛـﻪ ﻧـﺼﻒ ﻗـﺮص دارو را‬

‫در ﮔﺮوه ‪ %13/3 B‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴـﺰان ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫ﻀﺮدوﺳﺖ و‬S.‫ﺧ‬et‫ﺻﻐﺮي‬ Khezerdoost al.

‫ ﮔـﺰارش‬%7/7 ‫ ﺧﻮراﻛﻲ‬50g ‫ و در ﮔﺮوه درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪة‬%4/3 ‫واژﻳﻨﺎل‬ 22

598

‫ در ﮔـﺮوهﻫـﺎي‬%1/6 ‫ و‬%3/3 ،Bolnick ‫ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑـﻮده اﺳـﺖ در ﻣﻄﺎﻟﻌـﺔ‬

‫ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪﻋﻠﺖ اﻧﺪﻳﻜﺎﺳﻮنﻫﺎي ﺑﺴﺘﺮي ﻧﻮزاد در‬.‫ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫ در‬21.‫ ﻗـﺮص ﺧـﻮراﻛﻲ( ﮔـﺰارش ﮔﺮدﻳـﺪ‬0/125) 25g ‫درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪة‬

.‫ ﺑﺎﺷﺪ‬NICU

25g ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺰان ﺑـﺴﺘﺮي ﺷـﺪن در ﮔـﺮوه درﻳﺎﻓـﺖﻛﻨﻨـﺪه‬

References 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

Sanchez-Ramos L, Kaunitz AM. Misoprostol for cervical ripening and labor induction: a systematic review of the literature. Clin Obstet Gynecol 2000;43(3):475-88.

Hofmeyr GJ, Gulmezoglu Am. Vaginal misoprostol for cervical ripening and Induction of Labor. The Cochrane Library 2005; Oxford: update software.

American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG committee opinion. Induction of labor with misoprostol. Int J Gynecol Obstet 2000;69:77.

Blanchard K, Clark S, Winikoff B, Gaines G, Kabani G, Shannon C. Misoprostol for women's health: a review. Obstet Gynecol 2002;99(2):316-32.

Song J. Use of misoprostol in obstetrics and gynecology. Obstet Gynecol Surv 2000;55(8):503-10.

Barbosa RM, Arilha M. The Brazilian experience with Cytotec.

Stud Fam Plann 1993;24(4):236-40.

Macedo RM, Avila I, Goncalves MM. Misoprostol for cervical ripening and labor induction. Femina 1998;26:379-81.

Resnik R, Calder A. Post-term pregnancy. In: Creasy RK, Resnik R, editors. Maternal-Fetal Medicine. 4th ed. Philadelphia, PA: WB Saunders Co.; 1999. p. 532-9.

Clifford SH. Postmaturity, with placental dysfunction; clinical syndrome and pathologic findings. J Pediatr 1954;44(1):1-13.

Lovell KE. The effect of postmaturity on the developing child.

Med J Aust 1973;1(1):13-7.

Field TM, Dabiri C, Hallock N, Shuman HH. Developmental effects of prolonged pregnancy and the postmaturity syndrome. J Pediatr 1977;90(5):836-9.

Mandruzzato G, Alfirevic Z, Chervenak F, Gruenebaum A, Heimstad R, Heinonen S, et al. Guidelines for the management of postterm pregnancy. J Perinat Med 2010;38(2):111-9.

Evans M. Postdates pregnancy and complementary therapies.

Complement Ther Clin Pract 2009;15(4):220-4.

14. Hermus MA, Verhoeven CJ, Mol BW, de Wolf GS, Fiedeldeij CA. Comparison of induction of labour and expectant management in postterm pregnancy: a matched cohort study. J Midwifery Womens Health 2009;54(5):351-6.

15. Bochner CJ, Medearis AL, Davis J, Oakes GK, Hobel CJ, Wade ME. Antepartum predictors of fetal distress in postterm pregnancy. Am J Obstet Gynecol 1987;157(2):353-8.

16. Hannah ME, Hannah WJ, Hellmann J, Hewson S, Milner R, Willan A. Induction of labor as compared with serial antenatal monitoring in post-term pregnancy. A randomized controlled trial. The Canadian Multicenter Post-term Pregnancy Trial Group. N Engl J Med 1992;326(24):1587-92.

17. Goeree R, Hannah M, Hewson S. Cost-effectiveness of induction of labour versus serial antenatal monitoring in the Canadian Multicentre Postterm Pregnancy Trial. CMAJ 1995;152(9):1445-50.

18. Hofmeyr GJ, Gülmezoglu AM, Pileggi C. Vaginal misoprostol for cervical ripening and induction of labour. Cochrane Database Syst Rev 2010;(10):CD000941.

19. Dowswell T, Kelly AJ, Livio S, Norman JE, Alfirevic Z. Different methods for the induction of labour in outpatient settings. Cochrane Database Syst Rev 2010;(8):CD007701.

20. Collins PW, Pappo R, Dajani EZ. Chemistry and synthetic development of misoprostol. Dig Dis Sci 1985;30(11 Suppl):114S117S. 21. Bolnick JM, Velazquez MD, Gonzalez JL, Rappaport VJ, McIlwainDunivan G, Rayburn WF. Randomized trial between two active labor management protocols in the presence of an unfavorable cervix. Am J Obstet Gynecol 2004;190(1):124-8.

22. Kipikasa JH, Adair CD, Williamson J, Breen JM, Medford LK, Sanchez-Ramos L. Use of misoprostol on an outpatient basis for postdate pregnancy. Int J Gynaecol Obstet 2005;88(2):108-11.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

Tehran University 68,‫ﺗﺸﺨﻴﺺ‬ No. 10, 2011: 595-599 599 ‫ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬Medical ‫در ﺑﺨﺸﻬﺎي‬Journal; ‫ﻣﺤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ‬Vol. ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ‬ ‫ﺑﺮاي‬Jan ‫ﭘﺎﻳﺶ‬ ‫دو روش‬ ‫ﻛﺎراﻳﻲ‬

Misoprostol for cervical ripening: a clinical trial in 60 pregnant women

Soghra Khazardoost MD.* Pooran Hakimi MD. Maryam Noorzadeh MD. Masoumeh Shafaat MD. Maryam Shafaat MD. Department of Perinatology Imam Khomeini Hospital Maternal Neonatal Fetal Research Center, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

Abstract

Received: December 26, 2009 Accepted: May 24, 2010

Background: Cervical ripening usually begins prior to the labor when there is an unripe cervix. Complications will increase significantly when the cervix is not ripped. Misoprostol is a pharmacologic agent available for cervical ripening and labor induction. The aim of this study was to compare the efficacy and safety of administration of a single dose of 25 mg vaginal Misoprostol (A) with 100 mg Misoprostol (B) for cervical ripening.

Methods: Sixty subjects with pregnancies of at least 40 gestation weeks, and an unfavorable cervix (Bishop Score <6) were randomly assigned to receive one dose oral misoprostol 100 mg or 25 mg vaginal misoprostol. The main dependent variables were mode of delivery, time interval from induction to cervical ripening, need for additional oxytocin, perinatal results and maternal side effects.

Results: The mean time from the indication of induction to cervical ripening was the same in the two groups (3.63 h in oral group and 3.9 h in vaginal group). Two groups did not differ statistically in the percent of patients who were delivered vaginally or with cesarean section during 24 hours (20% in group A versus 10% in group B).

Conclusion: Based on the results of our study, Misoprostol is an effective drug for the cervical ripening and labor induction in the term pregnancies. 25 mg vaginal tablet of Misoprostol is as effective as 100 mg oral misoprostol for cervical ripening.

Keywords: Misoprostol, unripe, cervix, post term, induction.

*

Corresponding author: Tehran, Iran Keshavarz Blvd., Imam Khomeini Hospital. Tehran, Iran.

Tel: +98-21-611992365 email: drkhazardoost@yahoo.com

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫‪-610‬ﺷﺎﻳﻊ‬ ‫‪،1389‬ﻣﺘﻐﻴﺮ‬ ‫دياﻳﻤﻨﻲ‬ ‫ﻧﻘﺺ‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲﻲﮔﻴﺮي‬ ‫ﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﭘ‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‪،‬ﻴﻨﻲ‪ ،‬اﻳ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎﻟ‬ ‫‪600‬‬ ‫ﺷﻤﺎرهﺑﺎ‪،10‬‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت‪، 68‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه‬

‫‪600‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫‪2‬و‪1‬‬

‫ﺳﻴﻨﺎ ﻋﺒﺪاﷲزاده‬

‫‪1‬‬

‫‪*2‬‬

‫اﺻﻐﺮ آﻗﺎﻣﺤﻤﺪي‪ ،‬ﺣﺒﻴﺐ ﺳﻬﻴﻠﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎﻟﺤﻲ ﺻﺪﻗﻴﺎﻧﻲ‬

‫‪1‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1389/06/28 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1389/08/03 :‬‬

‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬ﺑﻴﻤﺎري ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﺷـﺎﻳﻊ )‪ Common Variable Immunodeficiency (CVID‬ﺑـﺎ ﻛـﺎﻫﺶ ﺳـﻄﻮح‬ ‫اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ )‪ ،(Hypogammaglobulinemia‬ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ و اﻓـﺰاﻳﺶ اﺳـﺘﻌﺪاد اﺑـﺘﻼ ﺑـﻪ‬

‫‪3‬و‪1‬‬

‫ﺣﺴﻦ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻨﻲ‪ 1،‬ﻧﻴﻤﺎ رﺿﺎﻳﻲ‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﻣﻜﺮر و ﻣﺰﻣﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺪف اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ‬ ‫‪ CVID‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎران ‪ CVID‬ﻛﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ آنﻫﺎ در ﺳﻦ زﻳﺮ ‪ 16‬ﺳﺎﻟﮕﻲ داده ﺷﺪه اﺳﺖ وارد ﻳـﻚ‬

‫‪ -1‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺮﻛﺰ ﻃﺒﻲ ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻗﻄﺐ ﻋﻠﻤﻲ اﻃﻔﺎل‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻮﻫﻮرت ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ :‬ﺗﻌﺪاد ‪ 69‬ﺑﻴﻤﺎر ‪ 35) CVID‬ﭘﺴﺮ و ‪ 34‬دﺧﺘﺮ( ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ ‪ 6/76‬ﺳﺎل در‬

‫ﻛﺸﻮر‬

‫زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ‪ ،‬وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﻪ زﻣﺎن ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎران ﭼﻬﺎر ﺳﺎل و ﻓﺎﺻـﻠﻪ زﻣـﺎﻧﻲ ﺷـﺮوع ﺑﻴﻤـﺎري ﺗـﺎ زﻣـﺎن‬

‫‪ -2‬ﻣﺮﻛﺰ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن داﻧﺸﻜﺪه‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ‪ 4/40‬ﺳﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ در ده ﺳﺎل اﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪهاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﻌﻨـﻲداري ﭘـﺎﻳﻴﻦﺗـﺮ ﺑـﻮد‬

‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫)‪ .(p<0/05‬ازدواج ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ درﺟﻪ اول در ‪ 40‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%58‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ .‬در ‪ 44‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%64‬ﺗﻈـﺎﻫﺮ اﺻـﻠﻲ ﺑﻴﻤـﺎري ﻛـﻪ‬

‫‪ -3‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژي ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ و ﮔﺮوه‬ ‫اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژي داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ‪ CVID‬ﺷﺪ ﻓﺮﻣﻲ از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﻜﺮر ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒـﺘﻼ در ﻃـﻲ دوره‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ‪ 53‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%77‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﻋﻮارض ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻨﻔﺴﻲ‪ ،‬ﺑﺮوﻧـﺸﻜﺘﺎزي ﺑـﺎ ‪ 21‬ﻣـﻮرد‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‪.‬‬

‫)‪ (%30‬ﻓﺮاوانﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎي ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ %79‬و ﻣﻴﺰان ﺑﻘـﺎي ‪ 10‬ﺳـﺎﻟﻪ ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ ‪%71‬‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮارض ﺑﻴﻤﺎري ﻫﻢ‬ ‫در زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﻫﻢ در زﻣﺎن ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ CVID‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﺟﻮد ﻋﻮارض ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎ وﺟﻮد درﻣﺎن ﻣﻨﻈﻢ‬

‫*‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎي ﺑﻠﻮار ﻛﺸﺎورز‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑﺎن‬

‫ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ و وﻳﺰﻳﺖﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و درﻣﺎن زودرس ﻋﻮارض ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دﻛﺘﺮ ﻗﺮﻳﺐ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺮﻛﺰ ﻃﺒﻲ ﻛﻮدﻛﺎن‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪021-66938545 :‬‬ ‫‪email: aghamohammadi@tums.ac.ir‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﺑﻴﻤﺎري ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﻲ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﻣﻜﺮر‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻦ ‪ 46‬ﺗﺎ ‪ 76‬درﺻﺪ از ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻧﻘﺺ اوﻟﻴﻪ اﻳﻤﻨﻲ را ﺷﺎﻣﻞ‬

‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻧﻘـﺺ اوﻟﻴـﻪ اﻳﻤﻨـﻲ‬

‫)‪(Primary immune deficiency‬‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ 2-9.‬ﺑﻴﻤـﺎري ﻧﻘـﺺ اﻳﻤﻨـﻲ ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﺷـﺎﻳﻊ‬

‫) ‪Common variable‬‬

‫ﻫﻢاﻛﻨﻮن ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻴﺶ از ‪ 150‬ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻗـﺴﻤﺖﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬

‫‪ (immune deficiency‬ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻧﻘﺺ اوﻟﻴﻪ اﻳﻤﻨـﻲ در اﻧـﺴﺎن‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﻓﺎع ﻫﻮﻣﻮرال و ﺳﻠﻮﻻر و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻧﻘﺺ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦ ‪ (IgA deficiency) A‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬

‫دﻓﺎع ﻏﻴﺮ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻤﭙﻠﻤﺎن و ﺳﻠﻮل‪-‬‬

‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﻮح اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ )‪،(Hypogammaglobulinemia‬‬

‫‪ Natural Killer‬ﻋﻤــﻞ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ را درﮔﻴــﺮ‬

‫ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻧﺘﻲﺑﺎديﻫـﺎي اﺧﺘـﺼﺎﺻﻲ و اﻓـﺰاﻳﺶ اﺳـﺘﻌﺪاد اﺑـﺘﻼ ﺑـﻪ‬

‫ﻫــﺎي ﻓﺎﮔﻮﺳــﻴﺘﻲ و‬

‫)‪(NK‬‬

‫‪10-13‬‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ 1.‬اﻳﻦ ﻧﻘﺎﻳﺺ ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻴـﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨـﻲ‪،‬‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﻣﻜﺮر و ﻣﺰﻣﻦ ﻣﻲﺷـﻮد‪.‬‬

‫اﻓﺮاد ﻣﺒـﺘﻼ را ﻣـﺴﺘﻌﺪ اﺑـﺘﻼ ﺑـﻪ ﻋﻔﻮﻧـﺖ‪ ،‬ﺑﻴﻤـﺎريﻫـﺎي ﺧـﻮد اﻳﻤﻨـﻲ‬

‫‪ CVID‬ﺑــﺎ اﻓــﺰاﻳﺶ رﻳــﺴﻚ ﺑــﺪﺧﻴﻤﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻤــﺎريﻫــﺎي ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﻣــﺎﺗﻮز و‬

‫ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑﻴﻤـﺎران ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ‬

‫‪14-17‬‬

‫)‪ (Autoimmune‬آﻟﺮژي و اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ و ﺳـﺮﻃﺎنﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬

‫ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي ﺧﻮد اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻧﻘﺺ اوﻟﻴﻪ اﻳﻤﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻤـﺎريﻫـﺎي ﻧﻘـﺺ‬

‫زﻧﺎن را ﺑﺎ ﺷﻴﻮع ﻳﻜﺴﺎن درﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮاواﻧﻲ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑـﻪ ‪ CVID‬در‬

‫آﻧﺘﻲﺑﺎدي )‪ (Primary antibody deficiency‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﮔﺰارشﻫـﺎي‬

‫ﺟﻤﻌﻴﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﺤﺪوده ‪ 1:10000‬ﺗﺎ ‪ 1:50000‬ﮔﺰارش ﺷـﺪه‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﺑﻴﻤـﺎري ‪ CVID‬ﻣـﺮدان و‬

‫ﺳﻴﻨﺎ ﻋﺒﺪاﷲزاده و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪601‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮوع ﺑﻴﻤﺎري ‪ CVID‬ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺳـﻦ ﺧﺎﺻـﻲ ﻧﻴـﺴﺖ و در ﻫـﺮ‬

‫ﻣــﻲﺷــﻮﻧﺪ‪ :‬ﺷــﺮوع ﻧﻘــﺺ اﻳﻤﻨــﻲ در ﺳــﻦ ﺑــﺎﻻي دو ﺳــﺎل‪ ،‬ﻧﺒــﻮد‬

‫ﺳﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺮوع ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ اﻧﺠـﺎم‬

‫اﻳﺰوﻫﻤﺎﮔﻠﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﻳﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺿﻌﻴﻒ ﺑـﻪ واﻛـﺴﻦ‪ ،‬ﻋﻠـﻞ ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﺷـﺪه‬

‫ﺷﺪه در اﻳﻦ ﮔﺮوه از ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬دو ﭘﻴﻚ ﺳﻨﻲ ﺑـﺮاي اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎري ﺷـﺮح‬

‫ﻫﺎﻳﭙﻮﮔﺎﻣﺎﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻨﻤﻲ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﺑﺘـﺪا ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺑﺎﻧـﻚ‬

‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﭘﻴﻚ ﺳﻨﻲ در ﺧﺮدﺳﺎﻟﻲ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺳـﻨﻴﻦ ﭘـﻨﺞ ﺗـﺎ ‪10‬‬

‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻧﻘـﺺ اﻳﻤﻨـﻲ ﻣﻮﺟـﻮد در ﺑﺨـﺶ اﻳﻤﻮﻧﻮﻟـﻮژي ﻣﺮﻛـﺰ ﻃﺒـﻲ‬

‫ﺳﺎﻟﮕﻲ و دﻳﮕﺮي در دﻫﻪ ﺳﻮم زﻧـﺪﮔﻲ‪ 18.‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﻓﻌﻠـﻲ ﺑـﺮ ﺷـﻴﻮع‬

‫ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ‪ CVID‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛـﻪ ﺗـﺸﺨﻴﺺ‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﻤﺎري در دﻫﻪ ﺳﻮم زﻧﺪﮔﻲ و در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ دﻫـﻪ‬

‫آنﻫﺎ در ﺳﻦ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 16‬ﺳﺎل داده ﺷﺪه وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷـﺪﻧﺪ )ﺟﻤﻌﻴـﺖ‬

‫اول زﻧﺪﮔﻲ و در ﻛﻮدﻛﺎن ﺗﺎﻛﻴﺪ دارﻧﺪ‪ 19.‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬در ﮔـﺰارش ‪65‬‬

‫ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ(‪ .‬ﺑﺮاي ﻫـﺮ ﺑﻴﻤـﺎر ﭘﺮﺳـﺸﻨﺎﻣﻪ ﺟـﺎﻣﻌﻲ ﺣـﺎوي اﻃﻼﻋـﺎت‬

‫ﺑﻴﻤﺎر اﻳﺮاﻧﻲ ‪ CVID‬در ﺳﺎل ‪ 53 ،2005‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%81/5‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 18‬ﺳﺎل‬

‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ ،‬ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪت‪ ،‬ﻋﻮارض ﺑﻴﻤﺎري و ﻣـﺮگ‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‪ 13.‬ﺷﺮوع ﺑﻴﻤﺎري در ﺳﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ و وﺟﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﻓـﺎﻣﻴﻠﻲ ﻧﺰدﻳـﻚ‬

‫و ﻣﻴﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ وﻳﺰﻳﺖﻫـﺎي‬

‫در واﻟﺪﻳﻦ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻳﻚ اﺗﻴﻮﻟـﻮژي اﺗﻮزوﻣـﺎل ﻣﻐﻠـﻮب‬

‫ﻣﻨﻈﻢ دورهاي و درﻳﺎﻓﺖ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦ ورﻳـﺪي ﺟﻤـﻊآوري و‬

‫در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي ﺧـﺎص‬

‫ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ‪ SPSS‬وﻳﺮاﺳﺖ ‪ 16‬آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺷﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻫـﺮ ﺑﻴﻤـﺎر از زﻣـﺎن‬

‫اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري در ﻛﻮدﻛﺎن را ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ‪ 20.‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ذﻛﺮ ﺷﺪه‪،‬‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد و اﻃﻼﻋﺎت ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻴﺰ‬

‫ﺳﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎران ‪ CVID‬اﻳﺮاﻧﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺧﺎص ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﺗﺎ زﻣﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و در ﺻﻮرت ﻓﻮت‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎن ﻓـﻮت و در ﺻـﻮرت‬

‫‪ CVID‬ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪه در ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﺿﺮورت ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻳـﻦ ﮔـﺮوه از‬

‫ﻋﺪم ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺗﺎ زﻣﺎن آﺧﺮﻳﻦ وﻳﺰﻳﺖ ﺟﻤﻊآوري ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬

‫ﺑﻴﻤﺎران وﺟﻮد دارد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺮآﻧﻴﻢ ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ و‬

‫اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻳﻚ ﻛﻮﻫﻮرت ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ اﺳﺖ‬

‫) ‪Population‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫــﺎي اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳــﻚ و ﻫﻤﭽﻨــﻴﻦ ﭘــﻲﮔﻴــﺮي ﻃــﻮﻻﻧﻲﻣــﺪت و‬

‫‪ (cohort‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻮاﺟﻬـﻪ ‪ Exposure‬ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﻧﻤـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻣﺘﻐﻴـﺮ‬

‫ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎي ﺑﻴﻤﺎران ‪ CVID‬ﻛﻪ در زﻣﺎن ﻛﻮدﻛﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷـﺪهاﻧـﺪ‬

‫ﭘﻴﺶآﻣﺪ ‪ Outcome‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎر در زﻣـﺎن اﻧﺠـﺎم‬

‫را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻮت ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬زﻧﺪه ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﻋﻮارض ﺑﻴﻤﺎري و‬ ‫زﻧﺪه ﺑﺪون ﻋﻮارض ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ دادهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار‬

‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫‪SPSS‬‬

‫وﻳﺮاﺳﺖ ‪ 16‬آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻘﺎ ﭘﺲ از ﺗﺸﺨﻴﺺ ‪ CVID‬ﺑﺮ اﺳﺎس‬

‫ﻧﻮع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ ﻫـﻢﮔﺮوﻫـﻲ ﺗـﺎرﻳﺨﻲ‬

‫)‪(Historical cohort‬‬

‫ﺟـﺪاول ﻋﻤــﺮ ﻛــﺎﭘﻼن ﻣـﺎﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳــﺒﻪ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬ﻣـﺪل ﻛــﺎﻛﺲ‬

‫) ‪Cox‬‬

‫) ‪Common variable‬‬

‫‪ (proportional hazard model‬ﺑﺮاي آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤـﺎل دارد‬

‫‪ (immune deficiency‬ﻳﻜﻲ از اﻧﻮاع ﻧﻘﺺ اوﻟﻴﻪ آﻧﺘﻲﺑﺎدي اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬

‫در اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ دﺧﻴﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷـﺪ‪ .‬ﻓﺎﺻـﻠﻪ زﻣـﺎﻧﻲ ﺑـﻴﻦ‬

‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲدار ﺳﻄﺢ دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻛﻼس از اﻳﻤﻨﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ در ﺳﺮم و‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺗﺎ ﻣﺮگ ﻳﺎ آﺧـﺮﻳﻦ وﻳﺰﻳـﺖ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺘﻐﻴـﺮ زﻣـﺎن ﺗﺤﻠﻴـﻞ‬

‫ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺳﻨﺘﺰ آﻧﺘﻲﺑﺎدي ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ آﻧﺘﻲژنﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﮔﺮوه ﺑﻴﻤـﺎران زﻧـﺪه و ﻣـﺮده ﺑـﺮ‬

‫ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤـﺎري ﻧﻘـﺺ اﻳﻤﻨـﻲ ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﺷـﺎﻳﻊ‬

‫‪2‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ‪ CVID‬در ﻣﺮﻛﺰ ﻃﺒﻲ ﻛﻮدﻛـﺎن ﻛـﻪ در‬

‫اﺳﺎس ﺗﺴﺖ ‪ ‬و ﺗﻔﺎوت ﻣﻴـﺎن ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫـﺎي اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳـﻚ ﺑـﺎ ﺗـﺴﺖ‬

‫ﺳﻦ زﻳﺮ ‪ 16‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺴﺠﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺤﺖ ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫‪ Wilcoxon rank‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ p<0/05‬ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد ﻧﻘـﺺ اﻳﻤﻨـﻲ )ﻣﺎﻧﻨـﺪ ‪،XLA‬‬

‫‪Hyper‬‬

‫‪ IgM syndrome‬و ﻏﻴﺮه( از ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺣـﺬف ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗـﺸﺨﻴﺺ ﻗﻄﻌـﻲ‬ ‫‪European‬‬

‫از ﻣﺠﻤﻮع ‪ 93‬ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨـﻲ ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﺷـﺎﻳﻊ از ﺳـﺎل ‪ 1366‬ﺗـﺎ‬

‫‪Pan American Group‬‬

‫‪ 69 ،1388‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%74‬ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ )‪ (CVID‬ﻛـﻪ در زﻣـﺎن‬

‫ﺑﻴﻤﺎري ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨـﻲ ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﺷـﺎﻳﻊ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي‬ ‫)‪ Society for Immuno Deficiency (ESID‬و‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬

‫‪34‬‬

‫)‪ for Immunodeficiency (PAGID‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺮد ﻳﺎ زﻧﻲ‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﻦ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 16‬ﺳﺎل داﺷﺘﻨﺪ در ﻣﺮﻛﺰ ﻃﺒﻲ ﻛﻮدﻛﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ‬

‫ﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﺶ از دو اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر در ﻣﻘﺪار ‪ IgG‬و ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ‬

‫داده ﺷﺪﻧﺪ و اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎران ﺷـﺎﻣﻞ ‪35‬‬

‫در ﻳﻜﻲ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ IgA‬ﻳﺎ ‪ IgM‬دارﻧـﺪ و ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي زﻳـﺮ را ﻧﻴـﺰ ﺷـﺎﻣﻞ‬

‫ﭘﺴﺮ )‪ (%50/7‬و ‪ 34‬دﺧﺘﺮ )‪ (%49/3‬ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ ﺑﻴﻤـﺎران در‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪602‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎ ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‬

‫زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ ‪ 6/76‬ﺳﺎل ﺑﺎ اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر ‪ 4/20‬ﺑﺎزه دو ﺗﺎ ‪ 16‬ﺳـﺎﻟﮕﻲ‬

‫ﻋـــﻮارض ﺧـــﻮﻧﻲ و ﻟﻨﻔـــﺎوي‪ ،‬اﺳـــﭙﻠﻨﻮﻣﮕﺎﻟﻲ )‪ 27‬ﺑﻴﻤـــﺎر )‪ ((%39‬و‬

‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮزﻳﻊ ﺳﻦ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﺑﻴﻤﺎران در ﻧﻤﻮدار ‪ 1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬

‫ﻟﻤﻔﺎدﻧﻮﭘﺎﺗﻲ )‪ 23‬ﻣﻮرد‪ 17 ،‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ ((%25‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮارد ﮔﺰارش ﺷـﺪه‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻦ ﻓﻌﻠﻲ ﺑﻴﻤـﺎران ‪ 14/7‬ﺳـﺎل ﺑـﺎ اﻧﺤـﺮافﻣﻌﻴـﺎر ‪ 6/55‬ﺑـﻮد‪.‬‬

‫را داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬دو ﺑﻴﻤﺎر )ﻳﻚ ﭘﺴﺮ و ﻳﻚ دﺧﺘـﺮ ﻛـﻪ ﺧـﻮاﻫﺮ و ﺑـﺮادر‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ ‪ 333‬ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬ﺳـﺎل )‪ (Patient year‬ﻣـﻮرد‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ( ﻧﻴﺰ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻟﻤﻔﻮم ﻫﻮﺟﻜﻴﻦ ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻴـﺎن ﻋـﻮارض‬

‫ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﻪ زﻣـﺎن ﭘـﻲﮔﻴـﺮي ﺑﻴﻤـﺎران ﭼﻬـﺎر ﺳـﺎل ﺑـﺎ‬

‫ﭘﻮﺳﺘﻲ درﻣﺎﺗﻴﺖ آﺗﻮﭘﻴـﻚ و زﮔﻴـﻞﻫـﺎ ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤـﺎر )ﻫـﺸﺖ ﺑﻴﻤـﺎر‬

‫اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر ‪ 4/33‬و داﻣﻨﻪ ﻳﻚ ﺗﺎ ‪ 21‬ﺳﺎل ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺎﺻـﻠﻪ زﻣـﺎﻧﻲ ﺷـﺮوع‬

‫)‪ ((%12‬و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮرد )‪ 10‬ﻣﻮرد( را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧـﺪ‪ .‬در‬

‫ﺑﻴﻤﺎري ﺗﺎ زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ )ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴـﺼﻲ( ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ‪ 4/40‬ﺳـﺎل ﺑـﺎ‬

‫ﻣﻴﺎن ﻋﻮارض ﻏﻴﺮ ﻋﻔﻮﻧﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﮔـﻮارش ﺿـﺎﻳﻌﺎت آﻓﺘـﻲ دﻫـﺎن )‪11‬‬

‫اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر ‪ 3/59‬ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛـﻪ در ‪ 10‬ﺳـﺎل‬

‫ﺑﻴﻤﺎر ‪ (%16‬و اﺳﻬﺎل ﻣﺰﻣﻦ ژﻳﺎردﻳﺎﻳﻲ )‪ 9‬ﺑﻴﻤـﺎر ‪ (%13‬ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣـﻮارد‬

‫اﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪهاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﻛﻤﺘﺮ ﺑـﻮد )‪2/90±2/55‬‬

‫ﮔــﺰارش ﺷــﺪه ﺑــﻮد‪ .‬ﺑــﺮاي دو ﺑﻴﻤــﺎر در ﻃــﻲ دوره ﺑﻴﻤــﺎري‪ ،‬ﻫﭙﺎﺗﻴــﺖ‬

‫ﺳﺎل در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ 5/22±3/82‬ﺳـﺎل ‪ .(p=0/004‬ﻧﻤـﻮدار ‪ 2‬ﻛـﺎﻫﺶ زﻣـﺎن‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻫﭙﺎﺗﻴﺖ ‪ B‬و دﻳﮕـﺮي ﻫﭙﺎﺗﻴـﺖ ‪ C‬ﺑـﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ را ﻃﻮل ‪ 22‬ﺳﺎل زﻣﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ 10 .‬ﺑﻴﻤﺎر‬

‫دو ﺑﻴﻤــﺎر ﻣﺒــﺘﻼ ﺑــﻪ ﺑﻴﻤــﺎري اﻟﺘﻬــﺎﺑﻲ روده‬

‫) ‪Inflammatory bowel‬‬

‫)‪ (%14‬ﺧﻮاﻫﺮ ﻳﺎ ﺑﺮادر ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ ‪ CVID‬در ﺧـﺎﻧﻮاده داﺷـﺘﻨﺪ و ازدواج‬

‫‪ (disease‬ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﻛﻮﻟﻴـﺖ اوﻟـﺴﺮو‬

‫ﻓــﺎﻣﻴﻠﻲ درﺟــﻪ اول در ‪ 40‬ﺑﻴﻤــﺎر )‪ (%58‬ﻣــﺸﺎﻫﺪه ﺷــﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋــﺎت‬

‫)‪ (Ulcerative colitis‬و دﻳﮕﺮي ﺑﻴﻤﺎري ﻛﺮون )‪ (Crohn's disease‬ﺑـﻮد‪.‬‬

‫دﻣﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺑﻴﻤﺎران در ﺟﺪول ﻳﻚ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ‪ 44‬ﺑﻴﻤـﺎر‬

‫در ﻣﻴﺎن ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮارض ﺷﺎﻳﻊ‪ ،‬ﻋﺪم رﺷﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ )‪ (Failure to thrive‬در‬

‫)‪ (%64‬ﺗﻈﺎﻫﺮ اﺻﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ‪ CVID‬ﺷﺪ ﻓﺮﻣـﻲ از‬

‫‪ 15‬ﺑﻴﻤــﺎر )‪ (%22‬ﺗــﺸﺨﻴﺺ داده ﺷــﺪ‪ .‬ﻣﻴــﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳــﻄﺢ ‪ IgM‬در ﻣﻴــﺎن‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺗﻨﻔﺴﻲ ﻣﻜﺮر ﺑﻮد )ﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ‪ ،‬اوﺗﻴﺖ ﻳﺎ ﭘﻨﻮﻣـﻮﻧﻲ(‪ .‬ﺷـﺎﻳﻊﺗـﺮﻳﻦ‬

‫ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ 39/92mg/dl CVID‬ﺑﺎ اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴـﺎر ‪ 36/92‬ﺑـﻮد‪57 .‬‬

‫ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ در ﻣﻴﺎن ﺑﻴﻤﺎران ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﻓﺮاواﻧﻲ ‪22‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%82/6‬ﺳﻄﺢ ‪ IgM‬ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮاي ﺳـﻦ داﺷـﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%31/9‬و ﭘﺲ از آن ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﮔﻮارﺷﻲ )‪ 13‬ﺑﻴﻤـﺎر‪(%18/8 ،‬‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ ‪ IgM‬ﺑـﺮاي ﻛﻮدﻛـﺎن دو ﺗـﺎ ﻫـﺸﺖ ﺳـﺎل ‪36/23mg/dl‬‬

‫و ﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ )‪ 13‬ﺑﻴﻤﺎر‪ (%18/8 ،‬ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫)‪ (SD=45/38‬ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﻧﺮﻣﺎل ‪ ،207-43mg/dl‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ ‪ IgM‬ﺑﺮاي‬

‫ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻈﺎﻫﺮات در اﺑﺘﺪاي زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ در ﺟـﺪول ‪ 2‬ﻧـﺸﺎن داده‬

‫ﻛﻮدﻛــﺎن ‪ 9‬ﺗــﺎ ‪ 10‬ﺳــﺎل ‪ (SD=12/42) 42/33mg/dl‬ﺑــﺎ ﺳــﻄﺢ ﻧﺮﻣــﺎل‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﻲ زﻣﺎن ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎران ﺛﺒـﺖ و‬

‫‪ ،242-52mg/dl‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴـﻦ ﺳﻄـﺢ ‪ IgM‬ﺑـﺮاي ﻛـﻮدﻛﺎن ﺑـﺎﻻي ‪ 10‬ﺳﺎل‬

‫ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒـﺘﻼ در ﻃـﻲ دوره‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ ﺑﻮد ﻛـﻪ در ‪ 53‬ﺑﻴﻤـﺎر )‪ (%77‬و ﺳـﻴﻨﻮزﻳﺖ ﻛـﻪ در ‪41‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%59‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد اﭘﻴﺰودﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎري در ﺑﻴﻤـﺎران‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﭘﻴﺰود ﻋﻔﻮﻧﺖ در ﻃﻲ دوره ﭘﻲﮔﻴﺮي ﭘﻨﻮﻣـﻮﻧﻲ ﺑـﻮد ﻛـﻪ ‪227‬‬ ‫ﻣﻮرد )ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ‪ 4/28‬ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒـﺘﻼ و ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ‪ 3/28‬ﺑـﺮاي ﻛـﻞ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران( ﮔـﺰارش ﺷـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از آن اﺳـﻬﺎلﻫـﺎي ﻋﻔـﻮﻧﻲ و ﺳـﻴﻨﻮزﻳﺖ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮارد ﮔﺰارش ﺷﺪه را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ‪ 225‬و ‪ 211‬ﻣﻮرد داﺷـﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ 3‬ﺗﻌﺪاد اﭘﻴﺰود ﻋﻔﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻣﻮارد ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌـﺪاد ﻋﻔﻮﻧـﺖ‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌﺪاد ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺮاي ﻛﻞ ﺑﻴﻤـﺎران را ﺑـﺮاي‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ﻃﻲ زﻣـﺎن ﭘـﻲﮔﻴـﺮي ﺑﻴﻤـﺎران‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ارﮔﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻮارض در ﺟـﺪول‬ ‫‪ 4‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﻋﻮارض ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺑﺮوﻧﺸﻜﺘﺎزي ﺑـﺎ‬

‫ﻧﻤﻮدار‪ :1 -‬ﺗﻮزﻳﻊ ﺳﻦ زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ در ‪ 69‬ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‬

‫‪ 21‬ﻣﻮرد )‪ (%30‬ﻓـﺮاوانﺗـﺮﻳﻦ ﻋﺎرﺿـﻪ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪ .‬در ﻣﻴـﺎن‬

‫ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﺳﻴﻨﺎ ﻋﺒﺪاﷲزاده و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫ﻧﻤﻮدار‪ :2 -‬راﺑﻄﻪ زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ در ‪ 69‬ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﻧﻘـﺺ اﻳﻤﻨـﻲ‬

‫‪603‬‬

‫ﻧﻤﻮدار‪ :3 -‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺑﻘﺎ در ‪ 69‬ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‬

‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‬ ‫ﺟﺪول‪ :2 -‬ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ در ‪ 69‬ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‬

‫ﺟﺪول‪ :1 -‬اﻃﻼﻋﺎت دﻣﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ‪ 69‬ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‬

‫ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬

‫ﻣﻌﻴﺎر‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران )درﺻﺪ(‬

‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ‬

‫)‪22(%31/9‬‬

‫ﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ‬

‫)‪13(%18/8‬‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﮔﻮارﺷﻲ‬

‫)‪13(%18/8‬‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﮔﻮش ﻣﻴﺎﻧﻲ‬

‫)‪10(%14/5‬‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻲ‬

‫)‪4(%5/8‬‬

‫ﺗﺐ ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬

‫)‪2(%2/9‬‬

‫ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي‪ :‬ﺗﻌﺪاد)درﺻﺪ(‬

‫)‪40(%58‬‬

‫ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﻳﺎز دﻫﺎن‬

‫)‪2(%2/9‬‬

‫وﺟﻮد ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ در ﺧﺎﻧﻮاده‪ :‬ﺗﻌﺪاد)درﺻﺪ(‬

‫)‪10(%14‬‬

‫اﻧﺴﻔﺎﻟﻴﺖ‬

‫)‪1(%1/4‬‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻣﻴﻠﻴﺖ‬

‫)‪1(%1/4‬‬

‫آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ‬

‫)‪1(%1/4‬‬

‫‪34/35‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران‪ :‬ﻣﺬﻛﺮ‪/‬ﻣﻮﻧﺚ‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻦ ﻓﻌﻠﻲ‪) ±‬اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر( ﺳﺎل‬

‫‪14/07±6/55‬‬

‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻦ ﺷﺮوع‪) ±‬اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر( ﺳﺎل‬

‫‪2/29±2/86‬‬

‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻦ ﺗﺸﺨﻴﺺ‪) ±‬اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر( ﺳﺎل‬

‫‪6/76±4/20‬‬

‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ‪) ±‬اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر( ﺳﺎل‬

‫‪4/40±3/59‬‬

‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎران‪) ±‬اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر( ﺳﺎل‬

‫‪5/16±4/33‬‬

‫‪ (SD=42/95) 39/0mg/dl‬ﺳﻄﺢ ﻧﺮﻣﺎل ‪ 352-56mg/dl‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫ﺳﻄﺢ ‪ IgG‬و ‪ IgA‬در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ‪ 286/86‬و ‪ 18/39mg/dl‬ﺑﻮد‪56 .‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%81/2‬ﺳﻄﻮح ‪ IgG‬ﻛﻤﺘﺮ از ﻧﺮﻣﺎل داﺷﺘﻨﺪ و ‪ 58‬ﺑﻴﻤﺎر )‪(%84/1‬‬

‫)‪ 63 (%33/3‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%91/3‬و ‪ 34‬ﺑﻴﻤـﺎر )‪ (%49/3‬ﻛـﺎﻫﺶ ﻧـﺸﺎن داد‪.‬‬

‫ﺳﻄﻮح ‪ IgA‬ﻛﻤﺘﺮ از ﻧﺮﻣﺎل داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ‪ 36‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%52/2‬ﺳﻄﻮح ﻫﺮ‬

‫درﺻﺪ ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي ﻟﻤﻔﻮﺳﻴﺘﻲ در ﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﻨﻲ ﻣﺨﺘﻠـﻒ در ﺟـﺪول ‪5‬‬

‫ﺳﻪ آﻧﺘﻲﺑﺎدي ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻧﺮﻣﺎل ﺳﻦ و ﺟﻨﺲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﻮح‬

‫ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ،1388‬از ﻣﻴﺎن ‪ 69‬ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ‪15‬‬

‫‪ IgG‬و ‪ IgA‬ﺑﺮاي ﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﻨﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺟﺪول ‪ 5‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%21/7‬ﻓﻮت ﺷـﺪﻧﺪ‪ 39 .‬ﺑﻴﻤـﺎر )‪ (%56/5‬زﻧـﺪه و در دﺳـﺘﺮس‬

‫ﻫﺎ‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ و ‪ 15‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%21/7‬در دﺳﺘﺮس ﻧﺒـﻮده و وﺿـﻌﻴﺖ ﻧﺎﻣـﺸﺨﺺ‬

‫در ﺧﻮن ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﻴﻤﺎران ‪ 11754‬در ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ درﺻﺪ‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﺑﻴﻤﺎران ﻓﻮت ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳـﻦ ﺑـﺮوز ﺑﻴﻤـﺎري ‪2/6‬‬

‫ﻟﻤﻔﻮﺳﻴﺖﻫﺎ ‪ %39/91‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎرﻛﺮﻫﺎي ﻟﻤﻔﻮﺳﻴﺘﻲ در ﺑﻴﻤﺎران اﻧﺪازهﮔﻴﺮي‬

‫ﺳــﺎل )‪ (SD=2/82‬و ﻣﻴــﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳــﻦ ﺗــﺸﺨﻴﺺ ﺑﻴﻤــﺎري ﻫــﺸﺖ ﺳــﺎل‬

‫ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬

‫)‪ (SD=4/78‬ﺑــﻮد ﻛــﻪ ﺗﻔــﺎوت ﻣﻌﻨــﻲداري ﺑــﺎ ﺳــﺎﻳﺮ ﺑﻴﻤــﺎران ﻧﺪاﺷــﺖ‬

‫‪ 36/68 ،30/98 ،70/47‬و ‪ 11/39‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪،‬‬

‫)‪ (p>0/05‬ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ در ﻣﻴﺎن ﺑﻴﻤﺎران ﻓﻮت ﺷﺪه )ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ‪5/33‬‬

‫‪ CD8 ،CD4 ،CD3‬و ‪ CD19‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ در ﭘﻨـﺞ ﺑﻴﻤﺎر )‪ 23 (%7/2‬ﺑﻴﻤـﺎر‬

‫ﺳﺎل ﺑﺎ اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر ‪ (3/55‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺑﻴﻤﺎران زﻧﺪه ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮلﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ‬

‫ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ درﺻﺪﻫﺎي‬

‫)‪White Blood Cell (WBC‬‬

‫‪CD8 ،CD4 ،CD3‬‬

‫و‬

‫‪CD19‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎ ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‬

‫‪604‬‬

‫ﺟﺪول‪ :3 -‬ﺗﻌﺪاد ﻣﻮارد ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬اﭘﻴﺰود ﻋﻔﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌﺪاد ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌﺪاد ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺮاي ﻛﻞ ﺑﻴﻤﺎران در ‪ 69‬ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎ‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ‬

‫ﻣﻮارد ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ در ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ در ﻛﻞ ﺑﻴﻤﺎران‬

‫ﺳﻠﻮﻟﻴﺖ‬

‫‪5‬‬

‫‪5‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0/07‬‬

‫ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﻳﺖ‬

‫‪40‬‬

‫‪225‬‬

‫‪5/62‬‬

‫‪3/26‬‬

‫اﻧﺴﻔﺎﻟﻴﺖ‬

‫‪5‬‬

‫‪140‬‬

‫‪2‬‬

‫‪0/14‬‬

‫ﻫﭙﺎﺗﻴﺖ‬

‫‪3‬‬

‫‪3‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0/04‬‬

‫زرد زﺧﻢ‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0/03‬‬

‫ﻣﺎﺳﺘﻮِ​ِﺋﻴﺪﻳﺖ‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0/03‬‬

‫ﻣﻨﻨﮋﻳﺖ‬

‫‪6‬‬

‫‪8‬‬

‫‪1/33‬‬

‫‪0/12‬‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻣﻴﻠﻴﺖ‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0/01‬‬

‫اوﺗﻴﺖ ﻣﺪﻳﺎ‬

‫‪40‬‬

‫‪202‬‬

‫‪5/05‬‬

‫‪2/39‬‬

‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ‬

‫‪53‬‬

‫‪227‬‬

‫‪4/28‬‬

‫‪3/29‬‬

‫آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﭙﺘﻴﻚ‬

‫‪10‬‬

‫‪18‬‬

‫‪1/8‬‬

‫‪0/26‬‬

‫ﺳﭙﺴﻴﺲ‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0/03‬‬

‫ﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ‬

‫‪41‬‬

‫‪214‬‬

‫‪5/11‬‬

‫‪3/1‬‬

‫ﺑﺮﻓﻚ دﻫﺎن‬

‫‪7‬‬

‫‪9‬‬

‫‪1/28‬‬

‫‪0/13‬‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ دﺳﺘﮕﺎه ادراري‬

‫‪8‬‬

‫‪15‬‬

‫‪1/87‬‬

‫‪0/22‬‬

‫ﭘﻴﻠﻮﻧﻔﺮﻳﺖ‬

‫‪3‬‬

‫‪13‬‬

‫‪4/33‬‬

‫‪0/19‬‬

‫ﻛﻮﻧﮋﻧﻜﺘﻴﻮﻳﺖ‬

‫‪17‬‬

‫‪38‬‬

‫‪2/23‬‬

‫‪0/55‬‬

‫ازوﻓﺎژﻳﺖ‬

‫‪4‬‬

‫‪4‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0/06‬‬

‫ﻓﺎرﻧﮋﻳﺖ‬

‫‪5‬‬

‫‪11‬‬

‫‪2/2‬‬

‫‪0/16‬‬

‫ﺟﺪول‪ :4 -‬ﻋﻮارض ارﮔﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻃﻲ ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي در ‪ 69‬ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫ﻣﻮارد اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﺎرﺿﻪ‬

‫دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ‬

‫ﻣﻮارد اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﺎرﺿﻪ‬

‫دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺲ‬

‫ﺑﺮﻓﻚ دﻫﺎن‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫ﺑﺮوﻧﺸﻜﺘﺎزي‬

‫‪21‬‬

‫‪21‬‬

‫ﺿﺎﻳﻌﺎت آﻓﺘﻲ‬

‫‪11‬‬

‫‪14‬‬

‫آﺳﻢ‬

‫‪3‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎري ﺳﻠﻴﺎك‬

‫‪4‬‬

‫‪4‬‬

‫ژﻳﺎردﻳﺎزﻳﺲ‬

‫‪9‬‬

‫‪24‬‬

‫ﻫﻤﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ‬ ‫آﺑﺴﻪ ﻟﻮزهﻫﺎ‬

‫‪7‬‬

‫‪7‬‬

‫ﻛﻮﻟﻴﺖ‬

‫‪8‬‬

‫‪9‬‬

‫آﻧﻤﻲﻫﻤﻮﻟﻴﺘﻴﻚ‬

‫‪6‬‬

‫‪6‬‬

‫ﺳﻮءﺟﺬب‬

‫‪3‬‬

‫‪3‬‬

‫ﻟﻨﻔﺎدﻧﻮﭘﺎﺗﻲ‬

‫‪17‬‬

‫‪23‬‬

‫ﻫﭙﺎﺗﻮﻣﮕﺎﻟﻲ‬

‫‪24‬‬

‫‪24‬‬

‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﻲ اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ‬

‫‪3‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺳﻴﺮوز‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫ﭘﻮرﭘﻮراي ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﻴﺘﻮﭘﻨﻴﻚ‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬

‫آﺑﺴﻪ ﻛﺒﺪ‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻛﻠﻴﻪ‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫ﻛﻠﻴﻮي‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ‬ ‫درﻣﺎﺗﻴﺖ آﺗﻮﭘﻴﻚ‬

‫‪8‬‬

‫‪8‬‬

‫آﻧﻤﻲ ﭘﺮﻧﺸﻴﻮز‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫ﻟﻜﻮﭘﻨﻲ‬

‫‪4‬‬

‫‪4‬‬

‫اﺳﭙﻠﻨﻮﻣﮕﺎﻟﻲ‬

‫‪27‬‬

‫‪27‬‬

‫ﻟﻨﻔﻮم‬

‫‪7‬‬

‫‪7‬‬

‫ﺳﺎﻳﺮ‬

‫ﻛﻬﻴﺮ‬

‫‪3‬‬

‫‪3‬‬

‫ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ رﺷﺪ‬

‫‪15‬‬

‫‪15‬‬

‫زﮔﻴﻞ‬

‫‪4‬‬

‫‪10‬‬

‫ﻛﻼﺑﻴﻨﮓ‬

‫‪30‬‬

‫‪30‬‬

‫آﺑﺴﻪ ﺟﻠﺪي‬

‫‪6‬‬

‫‪8‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﺳﻴﻨﺎ ﻋﺒﺪاﷲزاده و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪605‬‬

‫ﺟﺪول‪ :5 -‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﻨﻲ در ‪ 69‬ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‬

‫ﻛﻞ ﺑﻴﻤﺎران‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ‪ 2-5‬ﺳﺎل‬

‫‪ 2-5‬ﺳﺎل‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ‪ 6-10‬ﺳﺎل‬

‫‪ 6-10‬ﺳﺎل ﺳﺎﻟﻢ‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ‪ 10-16‬ﺳﺎل‬

‫‪ 10-16‬ﺳﺎل‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‪ ±‬اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر‬

‫‪ 31‬ﻧﻔﺮ‬

‫ﺳﺎﻟﻢ )ﻣﺤﺪوده(‬

‫‪ 23‬ﻧﻔﺮ‬

‫)ﻣﺤﺪوده(‬

‫‪ 15‬ﻧﻔﺮ‬

‫ﺳﺎﻟﻢ )ﻣﺤﺪوده(‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‪ ±‬اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‪ ±‬اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‪ ±‬اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر‬

‫)‪IgG (mg/dl‬‬

‫‪286/86±275/62‬‬

‫‪239/83±218/00‬‬

‫‪345-1236‬‬

‫‪298/54±267/27‬‬

‫‪608-1572‬‬

‫‪366/13±378/21‬‬

‫‪639-1349‬‬

‫)‪IgA (mg/dl‬‬

‫‪18/39±31/74‬‬

‫‪17/16±32/57‬‬

‫‪14-159‬‬

‫‪20/57±28/20‬‬

‫‪33-236‬‬

‫‪17/60±16/67‬‬

‫‪70-312‬‬

‫)‪CD3 (%‬‬

‫‪70/45±17/75‬‬

‫‪66/03±17/40‬‬

‫‪43-76‬‬

‫‪71/12±20/66‬‬

‫‪55-78‬‬

‫‪77/81±10/91‬‬

‫‪52-78‬‬

‫)‪CD4 (%‬‬

‫‪30/98±13/29‬‬

‫‪29/6±16/01‬‬

‫‪23-48‬‬

‫‪33/26±10/76‬‬

‫‪27-53‬‬

‫‪30/16±11/2‬‬

‫‪25-48‬‬

‫)‪CD8 (%‬‬

‫‪36/68±13/87‬‬

‫‪30/61±11/37‬‬

‫‪14-33‬‬

‫‪40/78±14/13‬‬

‫‪19-34‬‬

‫‪42/54±14/05‬‬

‫‪9-35‬‬

‫)‪CD19 (%‬‬

‫‪11/39±11/45‬‬

‫‪10/32±12/25‬‬

‫‪14-44‬‬

‫‪14/03±13/06‬‬

‫‪10-31‬‬

‫‪9/51±6/11‬‬

‫‪8-24‬‬

‫ﺑﻮد )ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ‪ 4/14‬ﺳﺎل ﺑﺎ اﻧﺤـﺮافﻣﻌﻴـﺎر ‪ (3/59‬ﻫﺮﭼﻨـﺪ اﻳـﻦ راﺑﻄـﻪ‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎري ‪ CVID‬ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻋﻼﻣﺖدار ﻧﻘﺺ اوﻟﻴﻪ اﻳﻤﻨﻲ‬

‫ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑـﺎ ﺣـﺬف ﺑﻴﻤـﺎران ﻏﻴـﺮ ﻗﺎﺑـﻞ دﺳﺘﺮﺳـﻲ )‪ 15‬ﺑﻴﻤـﺎر( و‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز آن در ﺟﻤﻌﻴﺖﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ از ﻳـﻚ در ‪ 25000‬ﺗـﺎ‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻴﻤﺎران زﻧـﺪه و در دﺳـﺘﺮس ﺑـﺎ ﺑﻴﻤـﺎران ﻓـﻮت ﺷـﺪه‪ ،‬ﺗـﺎﺧﻴﺮ‬

‫ﻳﻚ در ‪ 66000‬ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻌﻤﻮﻻ در دﻫـﻪ دوم و‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻣﻴﺎن دو ﮔﺮوه ﺗﻔـﺎوت ﻣﻌﻨـﻲداري داﺷـﺖ‪ 5/33±3/55) .‬در‬

‫ﺳﻮم زﻧﺪﮔﻲ و ﺑﻌﺪ از ﺑﻠﻮغ ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﻮد اﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧـﺸﺎن‬ ‫‪34‬و‪1‬‬

‫ﺑﺮاﺑﺮ ‪ .(p=0/0001 ،3/96±3/27‬در ﻣﻴﺎن ﺑﻴﻤﺎران ﻓﻮت ﺷـﺪه‪ ،‬ﭘﻨﻮﻣـﻮﻧﻲ‬

‫دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺪود ‪ %20‬ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﻛﻮدك ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺪﻳﺪ و ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺗﻨﻔـﺴﻲ ﻋﺎﻣـﻞ ﻣـﺮگ ﭘـﻨﺞ ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬ﻟﻤﻔـﻮم ﻫـﻮﺟﻜﻴﻦ‬

‫‪ 69‬ﻛﻮدك ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ CVID‬ﺗﺤﺖ ﭘﻲﮔﻴـﺮي ﺑﻠﻨﺪﻣـﺪت ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‪ .‬از‬

‫ﺳﭙﺴﻴﺲ و ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻛﺒﺪي ﻫﺮ ﻛﺪام ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺮگ دو ﺑﻴﻤـﺎر و اﻧـﺴﻔﺎﻟﻴﺖ‬

‫ﺳﺎل ‪ 1364‬ﺗﺎ ‪ 93 1388‬ﺑﻴﻤـﺎر ‪ CVID‬در ﻣﺮﻛـﺰ ﻃﺒـﻲ ﻛﻮدﻛـﺎن ﺗﺤـﺖ‬

‫اﻛﻮوﻳﺮوﺳﻲ‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي آﻟﻮﺋﻮﻻر‪ ،‬اﻳﺴﺖ ﻗﻠﺒﻲ و ﺑﻴﻤﺎري ﻛـﺎوازاﻛﻲ ﻫـﺮ‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ و درﻣﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬درﺻـﺪ ﺑﻴﻤـﺎران ﻛـﻮدك در ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﻛﺪام در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑـﺎ‬

‫اﻳﺮاﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪه در ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑـﺎﻻﺗﺮ‬

‫روش ﻛﺎﭘﻼن ﻣﺎﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻘﺎي ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ‪ %79 ،‬و ﺑﻘﺎي ‪ 10‬ﺳـﺎﻟﻪ‪،‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ Quinti‬در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻛﻪ ‪ 224‬ﺑﻴﻤﺎر ‪ CVID‬ﺗﺤـﺖ ﺑﺮرﺳـﻲ‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫‪35‬‬

‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪ 75‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%33‬زﻳﺮ ‪ 14‬ﺳﺎل ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ %71‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ )ﻧﻤﻮدار ‪.(3‬‬ ‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ ‪ COX‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻦ ﺗﺸﺨﻴﺺ‪ ،‬ﺗـﺎﺧﻴﺮ‬

‫در ﺳﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺒﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑـﻪ ﺑﻴﻤـﺎران ﻛـﻮدك ‪ CVID‬اﻧﺠـﺎم‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ‪ ،‬ﺟﻨﺲ‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ ﭘﺪر و ﻣﺎدر‪ ،‬وﺟـﻮد ﺑـﺮادر ﻳـﺎ ﺧـﻮاﻫﺮ‬

‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﺷـﻴﻮع ﭘـﺎﻳﻴﻦ‬

‫‪CVID‬‬

‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ CVID‬در ﺧﺎﻧﻮاده و ﺳﻄﺢ ‪ IgG‬و ‪ CD19‬در ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎ ﺳـﻨﺠﻴﺪه‬

‫ﺑﻴﻦ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 32‬ﻣﻮرد ﺑﻮده اﺳﺖ‪37.‬و‪36‬و‪ 20‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ ﺑﻴﻤـﺎران در زﻣـﺎن‬

‫ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 15/29‬ﺳﺎل‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ‪ 6/76‬ﺳﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ Urschel‬ﺳﻦ ﭘـﺎﻳﻴﻦﺗـﺮي‬ ‫‪37‬‬

‫)ﻣﺪﻳﺎن ‪ 10/4‬ﺳﺎل اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر ‪ (4/3‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺳﻦ ﭘـﺎﻳﻴﻦﺗـﺮ‬

‫ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪ %95‬از ‪ 12/72‬ﺗﺎ ‪ 17/86‬ﺳﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﺎﻻي ازدواجﻫـﺎي‬

‫ﺑﺤﺚ‬

‫ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ )‪ (%58‬در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿـﺮ ‪10‬‬

‫ﻫﺪف اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳـﻚ‬

‫ﺑﻴﻤﺎر ﺧﻮاﻫﺮ ﻳﺎ ﺑﺮادر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ CVID‬داﺷـﺘﻨﺪ در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ‪ Urschel‬ﺗﻨﻬـﺎ‬ ‫‪37‬‬

‫)‪(CVID‬‬

‫ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮادر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ CVID‬داﺷﺖ‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣـﺎﻧﻲ ﺷـﺮوع ﻋﻼﻳـﻢ‬

‫ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺸﺨﻴﺺ و در ﻃﻲ ﭘﻲﮔﻴﺮي‬

‫ﺑﻴﻤﺎري ﺗﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ )ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ( در ﺳﺮي ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ CVID‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎي ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮاﺑـﺮ ﺑـﺎ‬

‫‪ 4/4‬ﺳﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ در ‪ 10‬ﺳـﺎل‬

‫‪ %79‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨـﻲداري روي آن‬

‫اﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪهاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﻛﻤﺘﺮ ﺑـﻮد )‪2/90±2/55‬‬

‫و ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷـﺎﻳﻊ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎ ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﺎﻳﻊ‬

‫‪606‬‬

‫ﺳﺎل در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ 5/22±3/82‬ﺳﺎل ‪ .(p=0/004‬ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ در اﻧﮕﻠـﺴﺘﺎن‬

‫در ‪ 53‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%77‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎن‬

‫ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ در ﻛﻮدﻛـﺎن ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ ‪2/5 CVID‬‬

‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ Quinti‬در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻛﻪ ‪ 224‬ﺑﻴﻤﺎر ‪ CVID‬ﺗﺤﺖ‬

‫‪CVID‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪ %49‬ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺒﻞ از ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳـﻚ اﭘﻴـﺰود‬

‫)ﻛﻮدك و ﺑﺰرگﺳﺎل( ﺗﻮﺳﻂ ‪ Cunningham-Rundles‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﺗـﺎﺧﻴﺮ‬

‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ داﺷﺘﻨﺪ و ‪ %13/3‬ﺑﻴﻤﺎران ﭘـﺲ از درﻣـﺎن ﺑـﺎ اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑـﻮﻟﻴﻦ‬

‫ﺳﺎل ﺑﻮده اﺳﺖ‪ 38.‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕﺮي ﻛـﻪ ‪ 248‬ﺑﻴﻤـﺎر ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ‬

‫‪35‬‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﭼﻬﺎر ﺗﺎ ﺷﺶ ﺳﺎل ﮔﺰارش ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ 19.‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ دﻳﮕـﺮي‬

‫داﺧﻞ ورﻳﺪي ﺑﺎز ﻫﻢ دﭼﺎر ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻧـﺸﻜﺘﺎزي‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ‪ Seymour‬در ﺳﺎل ‪ 2005‬اﻧﺠﺎم ﺷـﺪ ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺗـﺎﺧﻴﺮ‬

‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﺗﻨﻔﺴﻲ و آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﺑﺮوﻧﺶﻫـﺎ در ﺑﻴﻤـﺎران‬ ‫‪43-47‬‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻗﺒﻠـﻲ ﻫﻤـﻴﻦ ﮔـﺮوه ﻛـﺎﻫﺶ‬

‫‪ CVID‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻦ ‪ 7‬ﺗﺎ ‪ %68‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫واﺿﺤﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻫﻨﻮز اﻳﻦ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ‬

‫وﺟﻮد اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖﻫـﺎي ﻣﻜـﺮر و درﻣـﺎن ﻧﺎﻛـﺎﻓﻲ‬

‫‪39‬و‪38‬‬

‫‪CVID‬‬

‫اﺳــﺖ و ﻣﻮﺟــﺐ اﻳﺠــﺎد ﻋــﻮارض ﭘﺎﻳــﺪار در ﺑﻴﻤــﺎران ﻣــﻲﺷــﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎت ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻧــﺸﺎن دادهاﻧــﺪ ﻛــﻪ اﻓــﺰاﻳﺶ آﮔــﺎﻫﻲ ﭘﺰﺷــﻜﺎن از‬ ‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻧﻘﺺ اوﻟﻴﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻛﺎﻫﺶ ﺗـﺎﺧﻴﺮ ﺗﺸﺨﻴـﺼﻲ و‬ ‫‪34‬‬

‫دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ آﺳﻴﺐ رﻳﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﺗﻌـﺪادي از ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﺑﺎ‬

‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ درﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ دﭼﺎر ﺑﺮوﻧﺸﻜﺘﺎزي ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ ﻳـﺎ ﺑﻴﻤـﺎريﺷـﺎن‬ ‫‪48‬‬

‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ‪ %30‬ﺑﻴﻤـﺎران دﭼـﺎر ﺑﺮوﻧـﺸﻜﺘﺎزي‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ درﺻﺪ ﮔﺰارش ﺷﺪه در ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﻗﺒﻠـﻲ ﻫـﻢﺧـﻮاﻧﻲ دارد‪.‬‬

‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎر ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪه در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛـﻪ‬

‫ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺧـﻮداﻳﻤﻨﻲ )‪ (Autoimmune‬در ﺣـﺪود ‪ %20‬ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫‪CVID‬‬

‫ﻣﻴﺰان ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺣﺎد و ﻣـﺰﻣﻦ‪ ،‬وﻳﺰﻳـﺖﻫـﺎي ﭘﺰﺷـﻜﻲ‪ ،‬ﻣـﺪت زﻣـﺎن‬

‫دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪49-52.‬و‪29‬و‪ 15-17‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ Quinti‬در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻛـﻪ ‪ 224‬ﺑﻴﻤـﺎر‬

‫ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﻣﺼﺮف آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ و ﺗﻌﺪاد روزﻫﺎي از دﺳﺖ‬

‫‪ CVID‬ﺗﺤﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ ﺗﻈـﺎﻫﺮات ﺧـﻮد اﻳﻤﻨـﻲ در ‪%17/4‬‬

‫رﻓﺘﻪ ﻣﺪرﺳﻪ‪ /‬ﻛﺎر ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻘﺺ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ‬

‫‪Immune‬‬

‫ﺑﻴﻤـــﺎران ﻣـــﺸﺎﻫﺪه ﺷـــﺪ‪ .‬ﺷـــﺎﻳﻊﺗـــﺮﻳﻦ اﻳـــﻦ ﻋﻼﻳـــﻢ‪،‬‬

‫ﻛــﺎﻫﺶ ﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ‪ 40.‬ازدواج ﻓــﺎﻣﻴﻠﻲ درﺟــﻪ اول در ‪ 40‬ﺑﻴﻤــﺎر )‪(%58‬‬

‫)‪(ITP‬‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴـﺰان ازدواج‬

‫‪ anemia‬اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ دو ﺑﻴﻤـﺎر ‪ ITP‬و ﺷـﺶ ﺑﻴﻤـﺎر‬

‫ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ در واﻟﺪﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﺒﺘﻼ ﺑـﻪ ‪ CVID‬اﻓـﺰاﻳﺶ دارد‪ 13.‬اﻳـﻦ‬

‫آﻧﻤﻲﻫﻤﻮﻟﻴﺘﻴﻚ دﭼﺎر ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧـﻮﺗﺮوﭘﻨﻲ ﻧـﺴﺒﺘﺎ در ‪ CVID‬ﻧـﺎدر اﺳـﺖ‪.‬‬

‫درﺻﺪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ CVID‬ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ 10 .‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ ،(%14‬ﺧﻮاﻫﺮ ﻳـﺎ‬

‫ﺑﺰرﮔﻲ ﻃﺤﺎل ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺪون ﺳﺎﺑﻘﻪ ‪ ITP‬ﻳﺎ ‪ AHA‬ﻳﺎﻓﺘـﻪ ﺷـﺎﻳﻌﻲ در ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﺑــﺮادر ﻣﺒــﺘﻼ ﺑــﻪ ‪ CVID‬در ﺧــﺎﻧﻮاده داﺷــﺘﻨﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤــﺎل ﻣــﺸﺎﻫﺪه‬

‫‪ CVID‬اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ Quinti‬در اﺑﺘﺪاي زﻣﺎن ﺗـﺸﺨﻴﺺ‬

‫ﻫﻴﭙﻮﮔﺎﻣــﺎﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻨﻤﻲ در ﺧــﺎﻧﻮاده اﻓــﺮاد ﻣﺒــﺘﻼ ﺑــﻪ ‪ CVID‬ﺣــﺪود ‪%20‬‬

‫‪ %17/3‬ﺑﻴﻤﺎران اﺳﭙﻠﻨﻮﻣﮕﺎﻟﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎران‬

‫ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ 41.‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ رﻳـﺴﻚ‬

‫اﻳﻦ ﻋﺪد ﺑﻪ ‪ %26/4‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﺑﻴﻤﺎران اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻧﻴـﺰ ﺑﺰرﮔـﻲ‬

‫ﺑﺎﻻي اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ‪ CVID‬در ﺧﺎﻧﻮاده اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ ،CVID‬اﻳﻦ اﻓـﺮاد ﺗﺤـﺖ‬

‫ﻃﺤﺎل در ‪ 27‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%39‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ Thrombocytopenic Purpura‬و‬

‫‪Autoimmune hemolytic‬‬

‫ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮي ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻧﻘـﺺ اﻳﻤﻨـﻲ ﻗـﺮار ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ .‬در ‪ 44‬ﺑﻴﻤـﺎر‬

‫از ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻛﻤﺘﺮ ﺷـﺎﻳﻊ ﺧـﻮد اﻳﻤﻨـﻲ در ﺑﻴﻤـﺎران ‪ CVID‬ﺑﻴﻤـﺎري‬

‫)‪ (%64‬ﺗﻈﺎﻫﺮ اﺻﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ‪ CVID‬ﺷﺪ ﻓﺮﻣـﻲ از‬

‫ﺳﻠﻴﺎك و ﺗﻴﺮوﺋﻴﺪﻳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﭼﻬﺎر و ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺸﺎﻫﺪه‬

‫‪CVID‬‬

‫ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ Quinti‬اﻳﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮات در ‪ %0/9‬و ‪ %2/2‬ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺸﺎﻫﺪه‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺗﻨﻔﺴﻲ ﻣﻜﺮر ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻳﮕـﺮ ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳـﺖ‪37.‬و‪35‬و‪19‬و‪13‬و‪ 12‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ‪ %88 Urschel‬ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﺷـﺪ‪ .‬ﺷـﻴﻮع ﻟﻤﻔـﻮم و ﺳـﺮﻃﺎن ﻣﻌـﺪه در ﺑﻴﻤـﺎران ‪ CVID‬ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ‬

‫ﻗﺒﻞ از ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﺮوﻧﺸﻴﺖ ﻣﻜﺮر‪ %78 ،‬ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ ﻣﻜـﺮر و ‪%78‬‬

‫ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻧﺮﻣـﺎل اﻓـﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ 53-58.‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫ﺳﻴﻨﻮزﻳﺖ ﻣﻜﺮر داﺷﺘﻨﺪ‪ 37.‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ روي ‪ 248‬ﺑﻴﻤـﺎر ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ‬

‫‪19‬‬

‫‪ Rundles‬روي ‪ 248‬ﺑﻴﻤــﺎر ﺣــﺪود ‪ %8‬ﺑﻴﻤــﺎران دﭼــﺎر ﻟﻤﻔــﻮم ﻏﻴــﺮ‬

‫‪ CVID‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ‪ 190‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%76/6‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ اﭘﻴﺰود ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ ﻗﺒـﻞ‬

‫ﻫﻮﭼﻜﻴﻨﻲ و ‪ %1‬دﭼﺎر ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻌﺪه ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ ﺑـﺎ‬

‫از ﺗﺸﺨﻴﺺ داﺷﺘﻨﺪ‪ 19.‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ Busse‬اﻧﺠﺎم ﺷـﺪ از ‪50‬‬

‫‪ 220‬ﺑﻴﻤﺎر ‪ 14 ،CVID‬ﺑﻴﻤﺎر دﭼﺎر ﺗﻮﻣﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﺳـﺮﻃﺎن‬

‫ﺑﻴﻤﺎر ‪ 42‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ (%84‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ اﭘﻴـﺰود ﭘﻨﻮﻣـﻮﻧﻲ ﻗﺒـﻞ از ﺗـﺸﺨﻴﺺ‬

‫ﻣﻌﺪه و ﺳﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻟﻤﻔﻮم ﻏﻴﺮ ﻫﻮﭼﻜﻴﻨﻲ دﭼﺎر ﺷﺪﻧﺪ‪ 59.‬در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‪ 42.‬در ﻃﻲ زﻣﺎن ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ ﺑـﻮد ﻛـﻪ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻔﺖ ﺑﻴﻤﺎر )‪(%10‬دﭼﺎر ﻟﻤﻔﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻈﺎﻫﺮات ﮔﻮارﺷﻲ در‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪35‬‬

‫‪Cunningham-‬‬

‫ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫ﻋﺒﺪاﷲزاده و‬ Abdollahzade S.‫ﺳﻴﻨﺎ‬ et al.

607

‫ وﺟـﻮد ﺑـﺮادر ﻳـﺎ ﺧـﻮاﻫﺮ‬،‫ راﺑﻄﻪ ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ ﭘﺪر و ﻣﺎدر‬،‫ ﺟﻨﺲ‬،‫ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ‬

‫( و اﺳﻬﺎل ﻣﺰﻣﻦ ژﻳﺎردﻳﺎﻳﻲ‬%16 ‫ ﺑﻴﻤﺎر‬11) ‫ ﺿﺎﻳﻌﺎت آﻓﺘﻲ دﻫﺎن‬،‫ﺑﻴﻤﺎران‬

‫ در ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎ ﺳـﻨﺠﻴﺪه‬CD19 ‫ و‬IgG ‫ در ﺧﺎﻧﻮاده و ﺳﻄﺢ‬CVID ‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬

‫ اﺳﻬﺎل ﻣـﺰﻣﻦ در ﺳـﻪ‬.‫( ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮارد ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺑﻮد‬%13 ‫ ﺑﻴﻤﺎر‬9)

‫ در ﺣــﺎﻟﻲ ﻛــﻪ در ﭘﺎﻳــﺎن زﻣــﺎن‬.‫ﺷــﺪ ﻛــﻪ ﻫــﻴﭻ ﻳــﻚ ﻣﻌﻨــﻲدار ﻧﺒﻮدﻧــﺪ‬

،‫ در ﺑﻌـﻀﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت‬.‫ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﻮء ﺟﺬب ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪه ﺑـﻮد‬

‫( ﻓـﻮت ﺷـﺪﻧﺪ و در‬%21) ‫ ﺑﻴﻤـﺎر‬15 ،‫ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎران در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫ﺗﻈﺎﻫﺮات ﮔﻮارﺷﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﺑـﺎ ﺳـﻦ ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان ﻓـﺮاوان ﺗـﺮي‬

‫ ﺑﻴﻤﺎر در ﭘﺎﻳﺎن زﻣﺎن ﭘـﻲﮔﻴـﺮي‬248 ‫ از‬Cunningham-Rundles ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫ ﻫﭙﺎﺗﻴـﺖ‬،‫ ﺑﺮاي دو ﺑﻴﻤـﺎر در ﻃـﻲ دوره ﺑﻴﻤـﺎري‬35.‫ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫ ﺑﻴﻤﺎر‬224 ‫ در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻛﻪ‬Quinti ‫ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬،‫( ﻓﻮت ﺷﺪﻧﺪ‬%23) ‫ ﺑﻴﻤﺎر‬57

.‫ ﺑـﻮد‬C ‫ و دﻳﮕـﺮي ﻫﭙﺎﺗﻴـﺖ‬B ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻫﭙﺎﺗﻴﺖ‬

(%6) ‫ ﺑﻴﻤـﺎر‬13 ‫ ﺗﺤﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻣﻴـﺰان ﻣـﺮگ و ﻣﻴـﺮ‬CVID

‫ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان‬IVIG ‫ ﻋﻠﻲرﻏـﻢ درﻳﺎﻓـﺖ‬CVID ‫ در ﺑﻴﻤﺎران‬C ‫ﺷﻴﻮع ﻫﭙﺎﺗﻴﺖ‬

19‫و‬35

.‫ﮔﺰارش ﺷﺪ‬

.‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ ﻣـﺮگ ﺳـﺮﻃﺎن و ﻧﺎرﺳـﺎﻳﻲ ﺗﻨﻔـﺴﻲ‬

‫ ﻳﻚ ﺑﻴﻤـﺎر‬CVID ‫ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬44 ‫در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن از‬

،‫ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻳﺎﻓﺘـﻪﻫـﺎي اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬.‫ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺰﻣﻦ رﻳﻪ ﺑـﻮد‬

‫ در ﻳـﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﭼﻨـﺪ ﻛـﺸﻮري‬60.‫ ﺗـﺸﺨﻴﺺ داده ﺷـﺪ‬HCV ‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮارض ﺑﻴﻤﺎري ﻫﻢ در زﻣﺎن ﺗـﺸﺨﻴﺺ‬

‫ در‬61.‫ ﺑﻮدﻧـﺪ‬HCV ‫ ﺑﻴﻤﺎر آﻟﻮده ﺑﻪ وﻳـﺮوس‬71 ،‫ ﺑﻴﻤﺎر‬1243 ‫اروﭘﺎﻳﻲ از‬

‫ وﺟﻮد ﻋﻮارض‬.‫ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬CVID ‫و ﻫﻢ در زﻣﺎن ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬

‫ در‬IgG ‫ ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬19،‫ ﺑﻴﻤﺎر‬248 ‫ روي‬Cunningham-Rundles ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻫﻤﻴﺖ‬،‫ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎ وﺟﻮد درﻣﺎن ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺎ اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦ ورﻳﺪي‬

‫ و ﭘﺎﺳـﺦ ﺿـﻌﻴﻒ‬B ‫ ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻟﻤﻔﻮﺳﻴﺖ‬،‫زﻣﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ‬

‫ﻣﺮاﻗﺒﺖ و وﻳﺰﻳﺖﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و درﻣﺎن زودرس ﻋـﻮارض‬

‫ ﺑﻪ آﻧﺘﻲژن ﻓﻴﺘﻮﻫﻤﺎﮔﻠﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣـﻮﺛﺮ روي‬T ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎي‬

.‫ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬

‫ ﺗﺎﺧﻴﺮ‬،‫ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻦ ﺗﺸﺨﻴﺺ‬.‫ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‬

References 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Notarangelo L, Casanova JL, Conley ME, Chapel H, Fischer A, Puck J, et al. Primary immunodeficiency diseases: an update from the International Union of Immunological Societies Primary Immunodeficiency Diseases Classification Committee Meeting in Budapest, 2005. J Allergy Clin Immunol 2006;117(4):883-96.

Al-Herz W. Primary immunodeficiency disorders in Kuwait: first report from Kuwait National Primary Immunodeficiency Registry (2004-2006). J Clin Immunol 2008;28(2):186-93.

Leiva LE, Zelazco M, Oleastro M, Carneiro-Sampaio M, Condino-Neto A, Costa-Carvalho BT, et al. Primary immunodeficiency diseases in Latin America: the second report of the LAGID registry. J Clin Immunol 2007;27(1):101-8.

Abuzakouk M, Feighery C. Primary immunodeficiency disorders in the Republic of Ireland: first report of the national registry in children and adults. J Clin Immunol 2005;25(1):73-7.

Aghamohammadi A, Moein M, Farhoudi A, Pourpak Z, Rezaei N, Abolmaali K, et al. Primary immunodeficiency in Iran: first report of the National Registry of PID in Children and Adults. J Clin Immunol 2002;22(6):375-80.

Matamoros Florí N, Mila Llambi J, Español Boren T, Raga Borja S, Fontan Casariego G. Primary immunodeficiency syndrome in Spain: first report of the National Registry in Children and Adults. J Clin Immunol 1997;17(4):333-9.

Affentranger P, Morell A, Spath P, Seger R. Registry of primary immunodeficiencies in Switzerland.

Immunodeficiency 1993;4(1-4):193-5.

Ryser O, Morell A, Hitzig WH. Primary immunodeficiencies in Switzerland: first report of the national registry in adults and children. J Clin Immunol 1988;8(6):479-85.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

Luzi G, Businco L, Aiuti F. A national registry for primary immunodeficiency syndromes in Italy: a report for the period 19721982. Birth Defects Orig Artic Ser 1983;19(3):161-3.

Cunningham-Rundles C, Knight AK. Common variable immune deficiency: reviews, continued puzzles, and a new registry. Immunol Res 2007;38(1-3):78-86.

Cunningham-Rundles C. Common variable immunodeficiency. Curr Allergy Asthma Rep 2001;1(5):421-9.

Cunningham-Rundles C. Clinical and immunologic analyses of 103 patients with common variable immunodeficiency. J Clin Immunol 1989;9(1):22-33.

Aghamohammadi A, Farhoudi A, Moin M, Rezaei N, Kouhi A, Pourpak Z, et al. Clinical and immunological features of 65 Iranian patients with common variable immunodeficiency. Clin Diagn Lab Immunol 2005;12(7):825-32.

Cunningham-Rundles C, Siegal FP, Cunningham-Rundles S, Lieberman P. Incidence of cancer in 98 patients with common varied immunodeficiency. J Clin Immunol 1987;7(4):294-9.

Lopes-da-Silva S, Rizzo LV. Autoimmunity in common variable immunodeficiency. J Clin Immunol 2008;28 Suppl 1:S46-55.

Cunningham-Rundles C. Autoimmune manifestations in common variable immunodeficiency. J Clin Immunol 2008;28 Suppl 1:S42-5.

Brandt D, Gershwin ME. Common variable immune deficiency and autoimmunity. Autoimmun Rev 2006;5(7):465-70.

Kokron CM, Errante PR, Barros MT, Baracho GV, Camargo MM, Kalil J, et al. Clinical and laboratory aspects of common variable immunodeficiency. An Acad Bras Cienc 2004;76(4):707-26.

Cunningham-Rundles C, Bodian C. Common variable immunodeficiency: clinical and immunological features of 248 patients. Clin Immunol 1999;92(1):34-48.

Long-term follow-up of pediatric immunodeficient patient

20. Ogershok PR, Hogan MB, Welch JE, Corder WT, Wilson NW. Spectrum of illness in pediatric common variable immunodeficiency.

Ann Allergy Asthma Immunol 2006;97(5):653-6.

21. Blanco-Quirós A, Solís-Sánchez P, Garrote-Adrados JA, ArranzSanz E. Common variable immunodeficiency. Old questions are getting clearer. Allergol Immunopathol (Madr) 2006;34(6):26375.

22. Grimbacher B, Hutloff A, Schlesier M, Glocker E, Warnatz K, Dräger R, et al. Homozygous loss of ICOS is associated with adult-onset common variable immunodeficiency. Nat Immunol 2003;4(3):261-8.

23. Salzer U, Maul-Pavicic A, Cunningham-Rundles C, Urschel S, Belohradsky BH, Litzman J, et al. ICOS deficiency in patients with common variable immunodeficiency. Clin Immunol 2004;113(3):234-40.

24. Castigli E, Geha RS. TACI, isotype switching, CVID and IgAD. Immunol Res 2007;38(1-3):102-11.

25. Castigli E, Wilson SA, Garibyan L, Rachid R, Bonilla F, Schneider L, et al. TACI is mutant in common variable immunodeficiency and IgA deficiency. Nat Genet 2005;37(8):829-34.

26. Rachid R, Castigli E, Geha RS, Bonilla FA. TACI mutation in common variable immunodeficiency and IgA deficiency. Curr Allergy Asthma Rep 2006;6(5):357-62.

27. Kanegane H, Agematsu K, Futatani T, Sira MM, Suga K, Sekiguchi T, et al. Novel mutations in a Japanese patient with CD19 deficiency. Genes Immun 2007;8(8):663-70.

28. Warnatz K, Schlesier M. Flowcytometric phenotyping of common variable immunodeficiency. Cytometry B Clin Cytom 2008;74(5):261-71.

29. Takahashi N, Morio T. Common variable immunodeficiency.

Nihon Rinsho Meneki Gakkai Kaishi 2008;31(1):9-16.

30. Schäffer AA, Salzer U, Hammarström L, Grimbacher B. Deconstructing common variable immunodeficiency by genetic analysis. Curr Opin Genet Dev 2007;17(3):201-12.

31. Aydogan M, Eifan AO, Gocmen I, Ozdemir C, Bahceciler NN, Barlan IB. Clinical and immunologic features of pediatric patients with common variable immunodeficiency and respiratory complications. J Investig Allergol Clin Immunol 2008;18(4):260-5.

32. Hausser C, Virelizier JL, Buriot D, Griscelli C. Common variable hypogammaglobulinemia in children. Clinical and immunologic observations in 30 patients. Am J Dis Child 1983;137(9):833-7.

33. Wang LJ, Yang YH, Lin YT, Chiang BL. Immunological and clinical features of pediatric patients with primary hypogammaglobulinemia in Taiwan. Asian Pac J Allergy Immunol 2004;22(1):25-31.

34. Chapel HM. Consensus on diagnosis and management of primary antibody deficiencies. Consensus Panel for the Diagnosis and Management of Primary Antibody Deficiencies.

BMJ 1994;308(6928):581-5.

35. Quinti I, Soresina A, Spadaro G, Martino S, Donnanno S, Agostini C, et al. Long-term follow-up and outcome of a large cohort of patients with common variable immunodeficiency. J Clin Immunol 2007;27(3):308-16.

36. Aydogan M, Eifan AO, Gocmen I, Ozdemir C, Bahceciler NN, Barlan IB. Clinical and immunologic features of pediatric patients with common variable immunodeficiency and respiratory complications. J Investig Allergol Clin Immunol 2008;18(4):260-5.

608

37. Urschel S, Kayikci L, Wintergerst U, Notheis G, Jansson A, Belohradsky BH. Common variable immunodeficiency disorders in children: delayed diagnosis despite typical clinical presentation. J Pediatr 2009;154(6):888-94.

38. Blore J, Haeney MR. Primary antibody deficiency and diagnostic delay. BMJ 1989;298(6672):516-7.

39. Seymour, B., J. Miles, and M. Haeney, Primary antibody deficiency and diagnostic delay. J Clin Pathol 2005;58(5):546-7.

40. Pickett D, Modell V, Leighton I, Modell F. Impact of a physician education and patient awareness campaign on the diagnosis and management of primary immunodeficiencies. Immunol Res 2008;40(1):93-4.

41. Aghamohammadi A, Sedighipour L, Saeed SE, Kouhkan A, Heydarzadeh M, Pourpak Z. Alterations in humoral immunity in relatives of patients with common variable immunodeficiency. J Investig Allergol Clin Immunol 2008;18(4):266-71.

42. Busse PJ, Razvi S, Cunningham-Rundles C. Efficacy of intravenous immunoglobulin in the prevention of pneumonia in patients with common variable immunodeficiency. J Allergy Clin Immunol 2002;109(6):1001-4.

43. Ardeniz O, Başoğlu OK, Günşar F, Unsel M, Bayraktaroğlu S, Mete N, et al. Clinical and immunological analysis of 23 adult patients with common variable immunodeficiency. J Investig Allergol Clin Immunol 2010;20(3):222-36.

44. Gregersen S, Aaløkken TM, Mynarek G, Fevang B, Holm AM, Ueland T, et al. Development of pulmonary abnormalities in patients with common variable immunodeficiency: associations with clinical and immunologic factors. Ann Allergy Asthma Immunol 2010;104(6):503-10.

45. Llobet MP, Soler-Palacin P, Detkova D, Hernández M, Caragol I, Espanol T. Common variable immunodeficiency: 20-yr experience at a single centre. Pediatr Allergy Immunol 2009;20(2):113-8.

46. Bondioni MP, Duse M, Plebani A, Soresina A, Notarangelo LD, Berlucchi M, et al. Pulmonary and sinusal changes in 45 patients with primary immunodeficiencies: computed tomography evaluation. J Comput Assist Tomogr 2007;31(4):620-8.

47. Thickett KM, Kumararatne DS, Banerjee AK, Dudley R, Stableforth DE. Common variable immune deficiency: respiratory manifestations, pulmonary function and high-resolution CT scan findings. QJM 2002;95(10):655-62.

48. Quartier P, Debré M, De Blic J, de Sauverzac R, Sayegh N, Jabado N, et al. Early and prolonged intravenous immunoglobulin replacement therapy in childhood agammaglobulinemia: a retrospective survey of 31 patients. J Pediatr 1999;134(5):589-96.

49. Ramyar A, Aghamohammadi A, Moazzami K, Rezaei N, Yeganeh M, Cheraghi T, et al. Presence of Idiopathic Thrombocytopenic Purpura and autoimmune hemolytic anemia in the patients with common variable immunodeficiency. Iran J Allergy Asthma Immunol 2008;7(3):169-75.

50. Goldacker S, Warnatz K. Tackling the heterogeneity of CVID. Curr Opin Allergy Clin Immunol 2005;5(6):504-9.

51. Wang J, Cunningham-Rundles C. Treatment and outcome of autoimmune hematologic disease in common variable immunodeficiency (CVID). J Autoimmun 2005;25(1):57-62.

52. Giannouli S, Anagnostou D, Soliotis F, Voulgarelis M. Autoimmune manifestations in common variable immunodeficiency. Clin Rheumatol 2004;23(5):449-52.

53. Aghamohammadi A, Rezaei N, Gharagozlou M, Ramyar A, Mahjoub F, Rezaei-Kalantari K, et al. Hodgkin lymphoma in two siblings with common variable immunodeficiency. Pediatr Hematol Oncol 2007;24(5):337-42.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

609

‫ﺟﺮاﺣﻲ در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬Abdollahzade ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ‬ S. et‫ﺑﺮاي‬ al.‫ﻛﺎراﻳﻲ دو روش ﭘﺎﻳﺶ‬

54. Aghamohammadi A, Parvaneh N, Tirgari F, Mahjoob F, Movahedi M, Gharagozlou M, et al. Lymphoma of mucosaassociated lymphoid tissue in common variable immunodeficiency. Leuk Lymphoma 2006;47(2):343-6.

55. Mellemkjaer L, Hammarstrom L, Andersen V, Yuen J, Heilmann C, Barington T, et al. Cancer risk among patients with IgA deficiency or common variable immunodeficiency and their relatives: a combined Danish and Swedish study. Clin Exp Immunol 2002;130(3):495-500.

56. Cunningham-Rundles C, Cooper DL, Duffy TP, Strauchen J. Lymphomas of mucosal-associated lymphoid tissue in common variable immunodeficiency. Am J Hematol 2002;69(3):171-8.

57. Sander CA, Medeiros LJ, Weiss LM, Yano T, Sneller MC, Jaffe ES. Lymphoproliferative lesions in patients with common variable immunodeficiency syndrome. Am J Surg Pathol 1992;16(12):1170-82.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

58. Vorechovsky I, Litzman J, Lokaj J, Hausner P, Poch T. Common variable immunodeficiency and malignancy: a report of two cases and possible explanation for the association. Cancer Immunol Immunother 1990;31(4):250-4.

59. Gompels MM, Hodges E, Lock RJ, Angus B, White H, Larkin A, et al. Lymphoproliferative disease in antibody deficiency: a multicentre study. Clin Exp Immunol 2003;134(2):314-20.

60. Webster AD, Brown D, Franz A, Dusheiko G. Prevalence of hepatitis C in patients with primary antibody deficiency. Clin Exp Immunol 1996;103(1):5-7.

61. Quinti I, Pierdominici M, Marziali M, Giovannetti A, Donnanno S, Chapel H, et al. European surveillance of immunoglobulin safety: results of initial survey of 1243 patients with primary immunodeficiencies in 16 countries. Clin Immunol 2002;104(3):2316.

Tehran University Medical Journal; Vol. 68, No. 10, Jan 2011: 600-610

610

The clinical immunological and long-term follow-up of pediatric patients with common variable immunodeficiency

Sina Abdollahzade MD.1,2 Asghar Aghamohammadi MD., PhD.1* Habib Soheili MD.1 Mohammad Salehi Sadaghiani MD.1 Hassan Abolhassani MD.1 Nima Rezaei MD., PhD.1,3 1- Research Center for Immunodeficiencies, Pediatrics Center of Excellence, Children’s Medical Center, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

2- Student’s Scientific Research Center, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

3- Molecular Immunology Research Center, and Department of Immunology, School of Medicine, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

Abstract

Received: September 19, 2010 Accepted: October 25, 2010

Background: Common Variable Immunodeficiency (CVID) is a primary immunodeficiency disease, characterized by hypogammaglobulinemia and heterogeneous clinical manifestations. This study was performed to evaluate the clinical and immunological features of pediatric patients with CVID. Methods: We reviewed the records of 69 children diagnosed under age of 16 years with CVID (35 males and 34 females).

Results: By the year 2008, 15 patients (21%) had died. The total follow-up period was 333 patient-years. The mean diagnostic time between onset and diagnosis in our patient group was 4.40 years. The overall rate of consanguineous marriages was 58%. 10 patients had a positive family history of immunodeficiency. At the time of diagnosis, the mean levels of serum immunoglobulin G (IgG), IgM, and IgA levels were 286.86, 39.92, and 18.39 mg/dl, respectively which were below the normal levels for age. All of the patients presented with infectious diseases at the time of onset, the most common of which were pneumonia, diarrhea and sinusitis. Acute and recurrent infections were also found in almost all of the patients, particularly involving respiratory and gastrointestinal systems. The most common infections during follow-up period were pneumonia (31.9%), acute diarrhea (18.8%), acute sinusitis (18.8%), and otitis media (14.5%). Postdiagnosis survival was estimated to be 79% during the first five years. The survival rate was not shown to be influenced by delayed diagnosis, serum levels of IgG and Blymphocyte count at the time of diagnosis.

Conclusions: Any child with a history of recurrent infections, decreased levels of serum immunoglobulin isotypes and consanguineous parents should be considered as a CVID patient.

Keywords: Common variable immunodeficiency, recurrent, infection, respiratory infections.

*Corresponding author: Children’s Medical Center, Dr. Gharib Ave., Keshavarz Blvd., Tehran, Iran.

Tel: +98-21-66938545 email: aghamohammadi@tums.ac.ir

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫‪HIV‬‬ ‫ﺿﺪ ﺳﻞ‬ ‫ﻋﻮارض‬ ‫ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫دي ‪611-617 ،1389‬‬ ‫ﺷﻤﺎرهﺑﺎ‪،10‬‬ ‫داروﻫﺎي‪، 68‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫ﻋﻠﻮم‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه‬

‫‪611‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮارض داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ‪HIV‬‬

‫‪*2‬‬

‫ﻣﻬﺮﻧﺎز رﺳﻮﻟﻲﻧﮋاد‪ 1،‬ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺑﻮﻳﺮ‪،‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﺣﻤﻴﺪ ﻋﻤﺎدي ﻛﻮﭼﻚ‪،‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1389/05/02 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1389/06/15 :‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮع ﺑﺎﻻي ﺳﻞ در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ‪ ،HIV/AIDS‬اﻳﻦ ﺑﻴﻤـﺎري ﻋﺎﻣـﻞ ﻣﻬـﻢ ﻣـﺮگ و ﻣﻴـﺮ در اﻳـﻦ‬ ‫‪3‬‬

‫ﻣﻬﺮداد ﺣﺴﻴﺒﻲ‪ 2،‬ﻧﺼﺮتاﷲ ﻣﻼزاده‪،‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﺑﻨﻔﺸﻪ ﻣﺮادﻣﻨﺪ ﺑﺪﻳﻊ‬

‫‪3‬‬

‫‪1‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﻮم اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ HIV‬ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺳﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪم ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬ ‫اﻳﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎر اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ زﻳﺎدي را ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ آنﻛـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت در ﺧـﺼﻮص‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮارض داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ HIV‬ﻛﻤﺘﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻫﻤﻴﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺮگ‬

‫‪ -1‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻳﺪز‬

‫و ﻣﻴﺮ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﻛﻴﻨﺘﻴﻚ داروﻳﻲ و اﻫﻤﻴﺖ ﺗﻜﻤﻴﻞ درﻣﺎنﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺠﺎم‬

‫‪ -2‬ﮔﺮوه ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻮﻫﻮرت ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑـﻪ ﻣﺮﻛـﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت اﻳـﺪز‪ ،‬ﻣﺮﻛـﺰ‬ ‫ﻣﺸﺎوره‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي رﻓﺘﺎري و واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺳﻞ ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬـﺮان‪ ،‬ﺗﻌـﺪاد‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﮋﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‬

‫‪ 75‬ﺑﻴﻤﺎر ‪ HIV‬ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻞ رﻳﻮي ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود و ﺧﺮوج‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ‬ ‫‪ -3‬ﮔﺮوه ﻋﻔﻮﻧﻲ و ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄت ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه‬ ‫ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ اروﻣﻴﻪ‪ ،‬اروﻣﻴﻪ‪ ،‬اﻳﺮان‬

‫آﻣﺎري ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ :‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻓﺮاواﻧـﻲ ﻧﻮروﭘـﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄـﻲ )‪ ،27(%73‬آرﺗﺮاﻟـﮋي )‪ ،31(%83/8‬اﺳـﺘﻔﺮاغ‬ ‫)‪ ،18(%48/6‬ﺳﺮدرد )‪ ،26(%70/3‬ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ )‪ ،20(%54/1‬ﺳﻤﻴﺖ ﻛﻠﻴﻮي )‪ 4(%10/8‬و راش ﭘﻮﺳﺘﻲ )‪ 10(%27‬در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪ HIV‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﺶ از ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪ HIV‬ﻣﺒﺘﻼ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻴﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺳﻤﻴﺖ ﻛﺒﺪي‪،‬‬ ‫ﺗﺐ و آﻧﻤﻲ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲدار وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻞ و آﻟﻮده ﺑﻪ ‪ HIV‬ﻛﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن داروﻫـﺎي‬

‫*‬

‫ﺿﺪ رﺗﺮووﻳﺮوﺳﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻮارض داروﻫﺎي ﺧﻂ اول درﻣﺎن ﺳﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺒﺘﻼ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺑﻠﻮار ﻛﺸﺎورز ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬

‫اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻫﻤﻜﻒ‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪09141810033 :‬‬ ‫‪email: Drbouyer@yahoo.com‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﺳﻞ‪ ،HIV ،‬ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ‪ ،‬داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ‪ ،‬ﻋﻮارض داروﻳﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﻣﺮگﻫﺎ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑـﻪ ﺗﻮﺑﺮﻛﻮﻟـﻮزﻳﺲ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ 4.‬در اﻳـﺮان ﻧﻴـﺰ‬

‫ﺳﻞ )‪ ،(Tuberculosis‬ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎري ﻓﺮﺻﺖﻃﻠﺐ ﻣﻬﻢ در اﻓﺮاد آﻟﻮده‬ ‫ﺑﻪ‬

‫‪HIV‬‬

‫در ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬در ﻓﺮدي ﺑﺎ ﺗﺴﺖ ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﻛـﻪ آﻟـﻮده ﺑـﻪ‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﺷﻴﻮع ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﺎ‬ ‫در ﺣﺎل اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﻣﺎن ﺳﻞ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑـﻪ‬

‫‪HIV/AIDS‬‬

‫‪HIV‬‬

‫ﭘﻴﭽﻴـﺪه‬

‫‪ HIV‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻄﺮ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﺳﻞ ﻓﻌﺎل‪ %3-15 ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ‬

‫اﺳﺖ و در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎﻳﺪ وﺿﻌﻴﺖ اﻳﻤﻮﻧﻮﻟـﻮژي ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬درﺧﻮاﺳـﺖ‬

‫ﺷﻴﻮع ﺑﺎﻻي ﺳﻞ در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ‪ ،HIV/AIDS‬اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎري ﻋﺎﻣـﻞ ﻣﻬـﻢ‬

‫‪5‬‬

‫درﻣﺎن آﻧﺘﻲ رﺗﺮووﻳﺮال و واﻛﻨﺶﻫﺎي داروﻳـﻲ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ در اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ 1.‬ﺷﻴﻮع ﺳﻞ در ﺟﻬﺎن از اواﺧـﺮ دﻫـﻪ‬

‫ﺑﻴﻤﺎران‬

‫‪ 1980‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗـﺎ ﺣـﺪ زﻳـﺎدي ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﮔـﺴﺘﺮش‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺿﺪ ﺳﻞ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬درﻣـﺎن ﺳـﻞ در‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪ ،HIV‬ﻣﺸﻜﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻓﻘﺮ‪ ،‬ﺑﻲﺧﺎﻧﻤﺎﻧﻲ و اﻋﺘﻴـﺎد ﺑـﻮده‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ ‪ HIV‬ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﺷـﻴﻮع ﺗﻮﻛﺴﻴـﺴﻴﺘﻲ دارو‪ ،‬ﺗـﺪاﺧﻼت‬

‫ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣـﺎن ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ‬

‫اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ داروﻳﻲ‪ ،‬واﻛﻨﺶﻫﺎي ﭘﺎرادوﻛﺴﻴﻜﺎل ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ ﻣـﺎﻧﻴﺘﻮر ﺑﻴﻤـﺎر در‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺳﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ 3.‬در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﻧﻴﻤـﻲ از اﻓـﺮاد‬

‫ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎه دارد‪ .‬داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ داروي دﻳﮕـﺮ ﺑـﺎ‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺳﻠﻲ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲﻳﺎﺑـﺪ‪ 4.‬ﺗﻮﺑﺮﻛﻮﻟـﻮزﻳﺲ از ﻋﻠـﻞ‬

‫ﻋﻮارﺿﻲ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬راش‪ ،‬ﻋـﻮارض ﮔﻮارﺷـﻲ‪،‬‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ و اﻳـﺪز ﻣـﺴﺌﻮل ﻳـﻚ ﺳـﻮم‬

‫ﻫﭙﺎﺗﻴﺖ و ﺣﻮادث ﻧﻮروﻟﻮژي از ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت‬

‫اﺳﺖ‪ 1-2.‬ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﻮم اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬

‫‪HIV‬‬

‫ﻣﺮگ در ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬

‫‪HIV‬‬

‫‪HIV‬‬

‫‪HIV‬‬

‫ﻣﺜﺒﺖ رژﻳﻢ درﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﻞ را ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﺗﺤﻤﻞ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﻣﻬﺮﻧﺎز رﺳﻮﻟﻲﻧﮋاد و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪612‬‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﺑﺮوز ﻋـﻮارض ﻧﺎﺷـﻲ از واﻛـﻨﺶﻫـﺎي داروﻳـﻲ در اﻳـﻦ‬

‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻓﺎرﻣﺎﻛﻮﻛﻴﻨﺘﻴـﻚ‬

‫ﺑﻴﻤــﺎران ﺷــﻴﻮع ﻣﺘﻔــﺎوﺗﻲ را ذﻛــﺮ ﻛــﺮدهاﻧــﺪ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎﺗﻲ ‪%18-%26‬‬

‫داروﻳﻲ‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ ﺗﻜﻤﻴﻞ درﻣﺎنﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در‬

‫ﻋﻮارض داروﻳﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺳﻞ ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ ﻋﻔﻮﻧـﺖ‬

‫‪HIV‬‬

‫واﻛﻨﺶﻫﺎي داروﻳﻲ در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺗـﺪاﺧﻞ داروﻫـﺎ‪،‬‬

‫ﮔﺰارش ﺷﺪ‪ 6-7‬رﻳﻔﺎﻣﭙﻴﻦ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ داروﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑـﺮوز ﻋـﻮارض‬

‫اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎط ﻋﻮارض داروﻳﻲ ﻧﺎﺷﻲ از داروﻫـﺎي‬

‫ﻧﺎﺷﻲ از واﻛﻨﺶﻫﺎي داروﻳﻲ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ 8.‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮﺧـﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت‬

‫ﺿﺪ ﺳﻞ ﺑﺎ ‪ HIV‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪9‬و‪7‬‬

‫ﻧﻴﺰ ﻋﻮارض ﻛﻤﻲ ﺑﺮاي اﻳـﻦ واﻛـﻨﺶﻫـﺎي داروﻳـﻲ ذﻛـﺮ ﻛـﺮدهاﻧـﺪ‪.‬‬

‫ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ از ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋـﻮارض داروﻫـﺎي ﺿـﺪ ﺳـﻞ در اﻳـﻦ‬

‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و رﻳﺴﻚ ﺧﻄﺮ ﺑـﺮوز آن در اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎران ‪ 4-5‬ﺑﺮاﺑـﺮ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌــﺔ ﺣﺎﺿــﺮ ﺑــﻪ ﺻــﻮرت ﻳــﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﻛﻮﻫــﻮرت ﺗــﺎرﻳﺨﻲ‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ 10.‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺧﻄـﺮ ﺑـﺮوز ﻫﭙﺎﺗﻴـﺖ در اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ‬

‫)‪ (Historical cohort‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﮋوﻫﺶ اﻳﻦ ﻃﺮح را دو ﮔـﺮوه‬

‫‪10‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻞ رﻳﻮي و ‪ HIV‬ﻣﺜﺒﺖ و ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻞ رﻳـﻮي‬

‫ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﻧﺎﺷﻲ از واﻛﻨﺶﻫﺎي داروﻳﻲ ﺿﺪ ﺳـﻞ اﺳـﺘﻔﺎده اﻳـﻦ‬

‫‪ HIV‬ﻣﻨﻔﻲ در ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( )ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻳـﺪز‬

‫داروﻫﺎ را ﻣﺤﺪود ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ 11.‬در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮔﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ‬

‫اﻳﺮان و ﺑﺨﺶ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ( و واﺣـﺪﻫﺎي ﻣﺒـﺎرزه ﺑـﺎ‬

‫آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﻛﺒﺪي ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ در ‪ %10‬ﺑﻴﻤـﺎراﻧﻲ ﻛـﻪ اﻳﺰوﻧﻴﺎزﻳـﺪ و رﻳﻔـﺎﻣﭙﻴﻦ‬

‫ﺳﻞ ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ واﺑـﺴﺘﻪ ﺑـﻪ داﻧـﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﺗﻬـﺮان‪ ،‬ﻃـﻲ‬

‫درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛـﻪ از اﻳـﻦ ﺗﻌـﺪاد در ‪ %1-%2‬ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1387‬ﻟﻐﺎﻳـﺖ ‪ ،1388‬ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺗـﺸﻜﻴﻞ دادﻧـﺪ‪ .‬ﺗﻌـﺪاد ﻧﻤﻮﻧـﻪ‪،‬‬

‫ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﻛـﻪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﻫﭙﺎﺗﻴـﺖ ﻓﻮﻟﻤﻴﻨﺎﻧـﺖ ﻣـﻲﺷـﻮد‪،‬‬

‫روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي اﻧﺘﺨـﺎب ﻧﻤﻮﻧـﻪ‪ :‬ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻣـﻮل‬

‫ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ 12.‬ﺑﺎ اﻳﻦﺣـﺎل ﻧـﺸﺎن دادن ﺑـﺮوز ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴـﺴﻴﺘﻲ‬

‫ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ زﻳﺮ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺷـﺪ ﻛـﻪ در آن‬

‫‪α‬‬

‫دارو ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ و در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ در ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻗﺮار دارﻧـﺪ ﻃـﻲ‬

‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﻲ داري ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 0/05‬و ‪ 1-β‬ﺗﻮان ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 0/8‬ﺑﺎ ﺑﺮوز‬

‫واﻛــﻨﺶﻫــﺎي داروﻳــﻲ ‪ 14‬ﺑﺮاﺑــﺮ ﺑــﻴﺶ از ﺟﻤﻌﻴــﺖ ﻋــﺎدي اﺳــﺖ‪.‬‬

‫درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ 13-14.‬اﺑـﺘﻼ ﺑـﻪ‪ HIV‬ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ‬ ‫ﮔــﺴﺘﺮش ﭼــﺸﻤﮕﻴﺮ ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴــﺴﻴﺘﻪ ﻣــﻲﺷــﻮد و ﺗــﺎﻛﻨﻮن دﻟﻴــﻞ آن‬ ‫‪16‬و‪15‬‬

‫ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﻲ از داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ در ﺑﻴﻤﺎران‬ ‫و در ﺑﻴﻤﺎران‬

‫‪HIV‬‬

‫‪HIV‬‬

‫ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪%25‬‬

‫ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ ،%55‬ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻻزم در ﻫـﺮ ﮔـﺮوه‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﻢ ﺑﻮدن اﻧﻮاع داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ‬

‫‪ 27‬ﻧﻔﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت‬

‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب داروي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻋﺎرﺿﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﻴـﺴﺖ‪.‬‬

‫اﻳﺪز اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺸﺎوره ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي رﻓﺘﺎري‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻋﻔﻮﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬

‫اﻧﺘﺨﺎب داروﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺎ ﻋﺎرﺿﻪ ﻛﻤﺘﺮ در درﻣﺎن اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮاي‬

‫اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ و ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺪاﺷﺖ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ﻛﻪ‬

‫ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻋﻮارض ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴـﺖ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻴﻤـﺎران ﺳـﻠﻲ‬

‫در راﺳﺘﺎي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺳﻞ و درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺴﻠﻮل ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺖ‬

‫‪ HIV‬ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ داروﻫﺎي داراي ﻋﻮارض و ﺗﺪاﺧﻼت ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ‪ HIV‬ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳـﻞ رﻳـﻮي ﻣﻨﻄﺒـﻖ ﺑـﺎ ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي‬

‫ﺳﺎﻳﺮ داروﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬درﻣﺎن ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮع ﺑﺎﻻي ﺳﻞ‬

‫ورود و ﺧﺮوج‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺮوﻧﺪه و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﻤـﺎران‪،‬‬

‫در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻮارض زﻳـﺎد داروﻫـﺎي ﺿـﺪ ﺳـﻞ‪ ،‬در‬

‫ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود و ﺧﺮوج ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم از‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ‪ HIV‬ﻣﺜﺒﺖ اﻧﺘﺨﺎب درﻣﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ زﻳـﺎد ﺻـﻮرت ﭘـﺬﻳﺮد و‬

‫روي ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺎ و ﭘﻲﮔﻴﺮيﻫـﺎ اﺳـﺘﺨﺮاج ﺷـﺪ و ﺑـﺮ اﺳـﺎس اﻃﻼﻋـﺎت‬

‫ﭘﻲﮔﻴﺮي و ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻮارض اﻳﻦ داروﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻃﻮر دﻗﻴﻖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺪرج ﻋﻮارض داروﻳـﻲ در زﻣـﺎن درﻣـﺎن داروﻳـﻲ ﺑﻴﻤـﺎران ﻣـﺸﺨﺺ‬

‫ﻣﺜﺒـﺖ در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﺗﺤـﺖ‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﻣﻜـﺎن دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﭘﺎﺳـﺦ ﺻـﺤﻴﺢ‬

‫‪ Highly Active Antiretroviral Therapy‬ﻧﺒﺎﺷــﻨﺪ ﻫﻤــﺎن‬

‫ﺳﺆاﻻت‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﻀﻮري ﺑـﺎ آﻧﻬـﺎ ﻣـﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻧﺘـﺎﻳﺞ در ﻓـﺮم‬

‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫رژﻳﻢ درﻣﺎﻧﻲ ﺿﺪ ﺳﻞ در ﺑﻴﻤﺎران‬ ‫)‪(HAART‬‬

‫‪HIV‬‬

‫درﻣﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﭼﻬﺎر داروﻳﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف‬

‫‪HAART‬‬

‫ﻣﺨﺼﻮص ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﻤﺎران ﺛﺒـﺖ ﮔﺮدﻳـﺪ و ﺑـﺎ ﻧـﺮماﻓـﺰار‬ ‫‪SPSS‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ آنﻛـﻪ ﺗـﺎﻛﻨﻮن‬

‫آﻣﺎري‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زﻳﺎدي در ﺧﺼﻮص ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋـﻮارض داروﻫـﺎي ﺿـﺪ ﺳـﻞ در‬

‫ﻃﺮح ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻪ ﺑـﻪ آﺳـﻴﺐ ﻛﺒـﺪي ﺑـﻪﺻـﻮرت زردي‪ ،‬ﺗﻬـﻮع و‬

‫اﻧﺠﺎم ﻧـﺸﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ اﻫﻤﻴـﺖ‬

‫اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬درد ﺷﻜﻢ و اﻓﺰاﻳﺶ دو ﺑﺮاﺑﺮي آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﻛﺒﺪي ﺑﺎ ﻋﻼﻣـﺖ و‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬

‫‪HIV‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫وﻳﺮاﺳﺖ ‪ 11/5‬ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷـﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑـﻪ ذﻛـﺮ اﺳـﺖ در اﻳـﻦ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎط ﻋﻮارض داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ ﺑﺎ ‪HIV‬‬

‫‪613‬‬

‫ﭘﻨﺞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ‪ ،‬ﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﻪ ﻛـﺎﻫﺶ ﺣـﺲ در ﺳـﻄﺢ‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﺛﺒﺖ و ﺳـﭙﺲ وارد راﻳﺎﻧـﻪ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬ﺟﻬـﺖ ﺗﺤﻠﻴـﻞ اﻃﻼﻋـﺎت‪،‬‬

‫زاﻧﻮﻫﺎ و ﻣﭻ ﭘﺎﻫﺎ‪ ،‬آرﺗﺮاﻟﮋي ﺑﻪ درد ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋـﺚ اﺧـﺘﻼل ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دادهﻫﺎي ﻛﻤﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺳـﻦ و ﻓﺮاواﻧـﻲ داده ﻛﻴﻔـﻲ ﻧﻈﻴـﺮ ﺟـﻨﺲ‪،‬‬

‫روزاﻧﻪ ﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ﺑﻪ ﻣﺪت ﺑﻴﺶ از ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺘﻔﺮاغ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬

‫ﻋﻮارض درﻣﺎن داروي ﺿﺪ ﺳﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫـﺎي‬

‫ﻧﻔﺮوﺗﻮﻛﺴﻴـ ـﺴﻴﺘﻲ ﺑـــﻪ اﻓـــﺰاﻳﺶ ﻛﺮاﺗـــﻲﻧـــﻴﻦ ﺑـ ـﻴﺶ از ‪،0/5mg/dl‬‬

‫ﻛﻤﻲ ﺑﺎ ‪ Student’s t-test‬و ﻛﻴﻔﻲ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد و ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎ آزﻣـﻮن‬

‫اﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﻨﻮاﻳﻲ ﺣﺴﻲ‪ -‬ﻋـﺼﺒﻲ در اودﻳـﻮﻣﺘﺮي‪ ،‬راش‬

‫‪2‬‬

‫‪ ‬ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ‪ p<0/05‬ﻣﻌﻨﻲدار ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺑﺜﻮرات ﺟﻠﺪي‪ ،‬ﻣﺎﻛﻮﻟﺮ ﭘﺎﭘﻮﻟﺮ‪ ،‬وزﻳﻜﻮﻟﺮ و ﺿﺎﻳﻌﺎت ﺑﻮﻟـﻮز‪ ،‬ﺗـﺐ ﺑـﻪ‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬

‫درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﻴﺶ از ‪ 37/8 C‬در ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ‪ ،‬ﺳـﺮدرد ﺑـﻪ ﺳـﺮدردي ﻛـﻪ‬ ‫اﺧﻴﺮاً ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼﻳﻢ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ آﻧﻤـﻲ )‪،(Hb< 12gr/dl‬‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻦ اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ‪ 46/9±17/2‬ﺳـﺎل )‪ (22-87‬ﺑـﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﻴﺘﻮﭘﻨﻲ )ﭘﻼﻛﺖ زﻳﺮ ‪ 100/mm3‬ﻫـﺰار(‪ ،‬ﻫﻴﭙﺮاورﻳـﺴﻤﻲ )اﺳـﻴﺪ‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ 59‬ﻧﻔﺮ )‪ (%78/7‬ﻣﺮد و ‪ 16‬ﻧﻔﺮ )‪ (%21/3‬زن ﺑﻮدﻧـﺪ ‪37‬‬

‫اورﻳﻚ ﺑﺎﻻي ‪ (7mg/dl‬اﻃﻼق ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋـﺎت ﭘﺮوﻧـﺪه و ﻣـﺼﺎﺣﺒﻪ‬

‫ﻧﻔﺮ )‪ (%49/3‬ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪ HIV‬ﺑﻮدﻧـﺪ و ‪ 38‬ﻧﻔـﺮ )‪ (%50/7‬ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬

‫ﺟﺪول‪ :1 -‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي دﻣﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﺳﻦ )ﺳﺎل(‬

‫‪-‬‬

‫‪+‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮع‬

‫‪HIV‬‬

‫‪HIV‬‬

‫ﺟﻨﺲ‬

‫‪46/9±17/2‬‬

‫‪37/08±8/3‬‬

‫‪56/5±18/3‬‬

‫ﻣﺮد‬

‫)‪59(%78/7‬‬

‫)‪35(%94/6‬‬

‫)‪24(%63/2‬‬

‫زن‬

‫)‪16(%21/3‬‬

‫)‪2(%5/4‬‬

‫)‪14(%36/8‬‬

‫*‬

‫‪p‬‬

‫‪0/001‬‬ ‫‪0/001‬‬

‫*آزﻣﻮن آﻣﺎري ‪ ،t-test‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ p<0/05‬ﻣﻌﻨﻲدار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول‪ :2 -‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻋﻮارض داروﻳﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﻋﻮارض داروﻳﻲ‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻪ‬ ‫ﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ‬ ‫آرﺗﺮاﻟﮋي‬ ‫اﺳﺘﻔﺮاغ‬ ‫ﺗﺐ‬ ‫ﺳﺮدرد‬ ‫ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ‬ ‫ﺳﻤﻴﺖ ﻛﻠﻴﻮي‬ ‫ﺳﻤﻴﺖ ﮔﻮش‬ ‫راش‬

‫‪+‬‬

‫‪-‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮع‬

‫‪HIV‬‬

‫‪HIV‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪34(%45/3‬‬

‫)‪20(%54/1‬‬

‫)‪14(%45/9‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪41(%54/7‬‬

‫)‪17(%36/8‬‬

‫)‪24(%63/2‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪38(%50/7‬‬

‫)‪27(%73‬‬

‫)‪11(%27‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪37(%49/3‬‬

‫)‪10(%28/9‬‬

‫)‪27(%73‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪50(%66/7‬‬

‫)‪31(%83/8‬‬

‫)‪19(%50‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪25(%33/3‬‬

‫)‪6(%16/2‬‬

‫)‪19(%50‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪28(%37/3‬‬

‫)‪18(%48/6‬‬

‫)‪10(%26/3‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪47(%62/7‬‬

‫)‪19(%51/4‬‬

‫)‪28(%73/7‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪27(%36‬‬

‫)‪16(%43/2‬‬

‫)‪11(%28/9‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪48(%64‬‬

‫)‪21(%56/8‬‬

‫)‪27(%71/1‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪44(%58/7‬‬

‫)‪26(%70/3‬‬

‫)‪18(%47/4‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪31(%41/3‬‬

‫)‪11(%29/7‬‬

‫)‪20(%52/6‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪31(%41/3‬‬

‫)‪20(%54/1‬‬

‫)‪11(%28/9‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪44(%58/7‬‬

‫)‪17(%45/9‬‬

‫)‪27(%71/1‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪4(%5/3‬‬

‫)‪4(%10/8‬‬

‫)‪0(%0‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪71(%94/7‬‬

‫)‪33(%89/2‬‬

‫)‪38(%100‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪1(%1/3‬‬

‫)‪1(%2/7‬‬

‫)‪0(%0‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪74(%98/7‬‬

‫)‪36(%97/3‬‬

‫)‪38(%100‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪11(%14/7‬‬

‫)‪10(%27‬‬

‫)‪1(%2/6‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪64(%85/3‬‬

‫)‪27(%73‬‬

‫)‪37(%97/4‬‬

‫*‬

‫‪p‬‬

‫‪0/134‬‬ ‫‪0/001‬‬ ‫‪0/002‬‬ ‫‪0/046‬‬ ‫‪0/197‬‬ ‫‪0/044‬‬ ‫‪0/027‬‬ ‫‪0/037‬‬ ‫‪0/308‬‬ ‫‪0/003‬‬

‫*آزﻣﻮن آﻣﺎري ‪ ،2‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻌﻨﻲدار ‪.p<0/05‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﻣﻬﺮﻧﺎز رﺳﻮﻟﻲﻧﮋاد و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪614‬‬

‫ﺟﺪول‪ :3 -‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺧﺘﻼﻻت آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻧﺎﺷﻲ از داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫اﺧﺘﻼل آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‬

‫‪-‬‬

‫‪+‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮع‬

‫‪HIV‬‬

‫‪HIV‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪43(%57/3‬‬

‫)‪25(%67/6‬‬

‫)‪18(%47/7‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪32(%42/7‬‬

‫)‪12(%32/4‬‬

‫)‪20(%52/6‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪13(%17/3‬‬

‫)‪10(%27‬‬

‫)‪3(%7/9‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪62(%82/7‬‬

‫)‪27(%73‬‬

‫)‪35(%92/1‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪2(%2/7‬‬

‫)‪1(%2/7‬‬

‫)‪1(%2/6‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪73(%97/3‬‬

‫)‪36(%97/3‬‬

‫)‪37(%97/4‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪5(%6/7‬‬

‫)‪2(%5/4‬‬

‫)‪3(%7/9‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪70(%93/3‬‬

‫)‪35(%94/6‬‬

‫)‪35(%92/1‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪4(%5/3‬‬

‫)‪4(%10/8‬‬

‫)‪0(%0‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪71(%94/7‬‬

‫)‪33(%89/2‬‬

‫)‪38(%100‬‬

‫داﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪9(%12/0‬‬

‫)‪8(%21/6‬‬

‫)‪1(%2/6‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‬

‫)‪66(%88/0‬‬

‫)‪29(%78/4‬‬

‫)‪37(%97/4‬‬

‫آﻧﻤﻲ‬ ‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﻴﺘﻮﭘﻨﻲ‬ ‫ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ‬ ‫اﺋﻮزﻳﻨﻮﻓﻴﻠﻲ‬ ‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﻲ‬ ‫ﻟﻜﻮﭘﻨﻲ‬

‫*‬

‫‪p‬‬

‫‪0/077‬‬ ‫‪0/029‬‬ ‫‪0/985‬‬ ‫‪0/666‬‬ ‫‪0/037‬‬ ‫‪0/011‬‬

‫*آزﻣﻮن آﻣﺎري ‪ ،2‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻌﻨﻲدار ‪.p<0/05‬‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪ HIV‬ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ )‪ (%9/3‬ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧـﺖ ‪ HBV‬ﺑﻮدﻧـﺪ و‬

‫ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﺪم ﮔﺰارش آن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪاي ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ‪ Bloss‬در‬

‫‪ 68‬ﻧﻔﺮ )‪ (%90/7‬ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪ HBV‬ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ 23 .‬ﻧﻔﺮ )‪ (%30/7‬ﻣﺒـﺘﻼ‬

‫اﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺳﺎل ‪ 2010‬ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﻲ ﻋـﻮارض ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﻪ داروﻫـﺎي‬

‫‪HCV‬‬

‫ﻣﻘﺎوم در ﺳﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻧـﺸﺎن دادﻧـﺪ از ‪1027‬‬

‫ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬داروﻫﺎي آﻧﺘﻲ ‪ TB‬ﻣﺼﺮﻓﻲ در ‪ 75‬ﻧﻔـﺮ )‪ (%100‬اﻳﺰوﻧﻴﺎزﻳـﺪ‪75 ،‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎر‪ (%79) 807 ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻜﻲ از ﻋﻮارض را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ‬

‫ﻧﻔﺮ )‪ (%100‬رﻳﻔـﺎﻣﭙﻴﻦ‪ 74 ،‬ﻧﻔـﺮ )‪ (%98/7‬اﺗـﺎﻣﺒﻮﺗﻮل‪ 75 ،‬ﻧﻔـﺮ )‪(%100‬‬

‫ﻋﻮارض ﺷـﺎﻣﻞ ﺗﻬـﻮع ‪ ،%58‬اﺳـﺘﻔﺮاغ ‪ ،%39‬درد ﺷـﻜﻤﻲ ‪ %24‬ﺑـﻮد‪ .‬از‬

‫ﭘﻴﺮازﻳﻨﺎﻣﻴﺪ و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﻳﺴﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬در اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ در ﺑﻴﻦ‬

‫ﻋﻮارض ﺷﺪﻳﺪ ﺷﺎﻣﻞ اﭘﻴﺰود رواﻧﭙﺰﺷـﻜﻲ ‪ ،%13‬ﻫﭙﺎﺗﻴـﺖ ‪ ،%9‬ﻧﺎرﺳـﺎﻳﻲ‬

‫ﻋﻮارض داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﻮارض ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ آرﺗﺮاﻟـﮋي‪،‬‬

‫ﻛﻠﻴﻮي ‪ %4‬ﺷﺎﻳﻊ ﺑﻮد‪ 18.‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕـﺮي ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪2005‬‬

‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺗـﺐ‪،‬‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ‪ Collins‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ HIV‬ﺑﻪ ﻋـﻮارض‬

‫راش‪ ،‬ﺳﻤﻴﺖ ﻛﻠﻴﻮي و ﺳﻤﻴﺖ ﮔﻮش ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ اﺧﺘﻼﻻت ﺧـﻮﻧﻲ‬

‫ﺟﺎﻧﺒﻲ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳـﻞ ﺷـﺎﻣﻞ راش ﭘﻮﺳـﺘﻲ‪ ،‬اﺧـﺘﻼﻻت ﮔﻮارﺷـﻲ‪،‬‬

‫ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ آﻧﻤـﻲ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳـﻴﺘﻮﭘﻨﻲ‪،‬‬

‫ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻪ و ﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄـﻲ ﻧﺎﺷـﻲ از اﻳﺰوﻧﻴﺎزﻳـﺪ‪ ،‬ﻣـﺴﺘﻌﺪﺗﺮ‬

‫ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧـﺖ ‪ HCV‬ﺑﻮدﻧـﺪ و ‪ 52‬ﻧﻔـﺮ )‪ (%69/3‬ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ ﻋﻔﻮﻧـﺖ‬

‫‪19‬‬

‫ﻟﻜﻮﭘﻨﻲ‪ ،‬اﺋﻮزﻳﻨﻮﻓﻴﻠﻲ‪ ،‬ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﻲ و ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ ﺑـﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬درﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕﺮ از ‪ 99‬ﻧﻔﺮ ﻛﻪ دﭼﺎر ﻋﺎرﺿﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪%21 ،‬‬

‫ﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬آرﺗﺮاﻟﮋي‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺳﻤﻴﺖ ﻛﻠﻴﻮي‬

‫ﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ‪ %17 ،‬راش‪ %10 ،‬ﻋـﻮارض ﮔﻮارﺷـﻲ‪ %7 ،‬ﻋـﻮارض‬

‫و راش ﭘﻮﺳﺘﻲ در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ‪ HIV‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﺶ از ﺑﻴﻤـﺎراﻧﻲ‬

‫ﻧﻮروﻟﻮژي ﺑﻪ ﺟﺰ ﻧﻮروﭘـﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄـﻲ ﺑـﻮد و از اﻳـﻦ ‪ 99‬ﻧﻔـﺮ‪ 16 ،‬ﻧﻔـﺮ‬

‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ‪ HIV‬ﻣﺒﺘﻼ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﻴﺘﻮﭘﻨﻲ‪ ،‬ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﻲ‪ ،‬ﻟﻜﻮﭘﻨﻲ ﺑﻪﻃـﻮر‬

‫آرﺗﺮاﻟﮋي‪ ،‬ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﻫﻴﭙﺮﺳﻨﺴﻴﺘﻴﻮﻳﺘﻲ داروﻳﻲ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﻫﻴﭙﺮاورﻳـﺴﻤﻲ‬

‫ﻣﻌﻨﻲداري در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ HIV‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬

‫و ﺳﻪ ﻧﻔـﺮ ﭘﺎﻧﻜﺮاﺗﻴـﺖ ﮔـﺰارش ﺷـﺪ‪ 17.‬اﺣﺘﻤـﺎﻻ اﺳـﺘﻔﺮاغ از ﻋـﻮارض‬ ‫ﭘﻴﺮازﻳﻨﺎﻣﻴﺪ و رﻳﻔﺎﻣﭙﻴﺴﻴﻦ اﺳﺖ‪ 20 ،‬داروﻫﺎي دﺧﻴﻞ در ﺑﺮوز راش ﻧﻴـﺰ‬

‫ﺑﺤﺚ‬ ‫رژﻳﻢﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ درﻣـﺎﻧﻲ ﺿـﺪ ﺳـﻞ ﺑـﻴﺶ از ‪ 30‬ﺳـﺎل اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬

‫اﺣﺘﻤﺎﻻ ﭘﻴﺮازﻳﻨﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬رﻳﻔﺎﻣﭙﻴﺴﻴﻦ و اﻳﺰوﻧﻴﺎزﻳﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣـﻲرﺳـﺪ‬ ‫ﻛﻪ آرﺗﺮاﻟﮋي از ﻋﻮارض ﭘﻴﺮازﻳﻨﺎﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ دﻳﮕﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﻴﺰ‬ ‫‪20‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻛﺜﺮ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻞ ﺑﺪون ﻋـﻮارض ﺟـﺪي دوره‬

‫ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳـﻦﻛـﻪ ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫درﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮد را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦﺣـﺎل ﺗـﺎﻛﻨﻮن ﻓﺮاواﻧـﻲ ﻋـﻮارض‬

‫ﺗﺤﺖ ‪ HAART‬ﻧﺒﻮدﻧـﺪ و ﺑﻴﻤـﺎران ‪ HBV‬ﻣﺜﺒـﺖ و ‪ HCV‬ﻣﺜﺒـﺖ ﻗﺒـﻞ از‬

‫ﺷﺪﻳﺪ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧـﺸﺪه اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﺣﺘﻤـﺎﻻ‬

‫ﺷﺮوع درﻣﺎن آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﻛﺒﺪي ﻧﺮﻣﺎل داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮاواﻧﻲ ﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

M. et al.

HIV ‫ﺳﻞ ﺑﺎ‬Rasoulinejad ‫ﻋﻮارض داروﻫﺎي ﺿﺪ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎط‬

615

‫و ﻣﺼﺮف ﺑﺮﺧﻲ داروﻫـﺎ اﻳـﻦ ﮔـﺮوه از ﺑﻴﻤـﺎران ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻣـﺴﺘﻌﺪ ﺑـﺮوز‬

‫ ﺳــﺮﮔﻴﺠﻪ‬،%70/3 ‫ ﺳــﺮدرد‬،%48/6 ‫ اﺳــﺘﻔﺮاغ‬،%83/8 ‫ آرﺗﺮاﻟــﮋي‬،%73

‫ ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ درﻣـﺎن ﺳـﻞ‬HIV ‫ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬.‫ﻋﻮارض داروﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

HIV

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ رﺗﺮووﻳﺮوﺳﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﺮوز ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﻋـﻮارض‬

.‫ ﻣﺒـﺘﻼ ﻧﺒﻮدﻧـﺪ‬HIV ‫ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺑـﻴﺶ از ﺑﻴﻤـﺎراﻧﻲ ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬

‫ ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼـﺼﻴﻦ‬.‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ اوﻟﻴﻦ ﺧﻂ درﻣﺎن ﺳﻞ ﻫﻤﺮاه ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

،%10/8 ‫ ﻧــﻮﺗﺮوﭘﻨﻲ‬،%27 ‫ﻫﻤﭽﻨــﻴﻦ در اﻳــﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳــﻴﺘﻮﭘﻨﻲ‬

‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و‬

.‫ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑـﻮد‬HIV ‫ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري در اﻓﺮاد ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ‬%21/6 ‫ﻟﻜﻮﭘﻨﻲ‬

‫ در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ‬%27 ‫ و راش ﭘﻮﺳﺘﻲ‬%10/8 ‫ ﺳﻤﻴﺖ ﻛﻠﻴﻮي‬،%54/1

‫ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺳﻞ در اﻳﻦ ﺑﻴﻤـﺎران ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﺑـﺮوز‬

‫وﻳﺰﻳــﺖﻫــﺎي ﻣــﻨﻈﻢ ﺷــﺎﻣﻞ اﻧﺠــﺎم ﻣﻌﺎﻳﻨــﺎت ﺑــﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺗــﺴﺖﻫــﺎي‬

21

.‫ ﻫـﻢﺧـﻮاﻧﻲ داﺷـﺖ‬Umeki ‫ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬.‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﻲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ در زﻣﺎنﻫﺎي ﻻزم اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران را از ﻧﻈـﺮ ﺑـﺮوز ﻋـﻮارض‬ ‫ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ‬.‫داروﻳﻲ و ﺳﺎﻳﺮ اﺧﺘﻼﻻت ﺑﻪﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮر ﻛﻨﻨﺪ‬

‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﻴﺘﻮﭘﻨﻲ اﺣﺘﻤﺎﻻ از ﻋﻮارض رﻳﻔﺎﻣﭙﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻼﻛﺖ‬ 20‫و‬22

‫ﺑﻪ آنﻛﻪ ﺗﻮﻛﺴﻴﺴﻴﺘﻲ ﭘﻴﺮازﻳﻨﺎﻣﻴـﺪ و دﻳﮕـﺮ داروﻫـﺎي ﺿـﺪ ﺳـﻞ ﺗﺤـﺖ‬

.‫ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ و ﺗﻮﺳﻂ دﻳﮕﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫ راش‬،%65 ‫ ﻧﻮروﭘـﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄـﻲ‬،%91 ‫در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕـﺮي ﻫﭙﺎﺗﻴـﺖ‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺳﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ دﻗﻴﻖ ﺑﺮوز ﻋﻮارض اﻳﻦ داروﻫﺎ در ﻛـﺸﻮرﻫﺎي‬ ‫ در اﻳﺮان ﻧﻴـﺰ ﺗـﺎﻛﻨﻮن ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﺑـﺴﻴﺎر‬.‫در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ‬

‫ ﮔـﺰارش‬%65 ‫ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮارض ﻧﻮروﻟﻮژي‬،%79 ‫ اﺧﺘﻼﻻت ﮔﻮارﺷﻲ‬،%85

‫ﻣﺤﺪودي در ﻣﻮرد ﻋـﻮارض داروﻫـﺎي ﺿـﺪ ﺳـﻞ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه اﺳـﺖ‬

20

‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﮔﺮدد در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آﻳﻨﺪه اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮي‬

‫ زﻧــﺎن‬%5/9 ‫ ﻣــﺮدان و‬%1/2 ‫ در ژاﭘــﻦ ﻧﻴــﺰ در‬Nagayama ‫در ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ‬

‫ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﮔـﺮدد اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ در دو ﮔـﺮوه‬.‫ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد‬

‫ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ اﻳﻦ ﻋﻮارض از ﺷﺪت ﻛﻤﺘﺮي‬22.‫ﻟﻜﻮﭘﻨﻲ ﮔﺰارش ﻛﺮد‬

‫ ﺑﺮرﺳـﻲ‬HAART ‫ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺼﺮف ﻳﺎ ﻋﺪم ﻣﺼﺮف‬HIV ‫ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬

‫ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻤﻪ از ﻋﻮارض ﻣﻴﻨﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ درﻣـﺎن‬

‫ از زﺣﻤــﺎت ﻫﻤﻜــﺎران ﺑﺨــﺶ ﻋﻔــﻮﻧﻲ و ﻣﺮﻛــﺰ‬:‫ ﺳﭙﺎﺳــﮕﺰاري‬.‫ﺷــﻮد‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ رژﻳﻢﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ داروﻳﻲ ﺑـﺮاي درﻣـﺎن ﺑﻴﻤـﺎري‬

‫ آﻗـﺎي دﻛﺘـﺮ‬،‫ ﺑﻪﺧﺼﻮص اﺳﺘﺎد ﺧﺎﻧﻢ دﻛﺘﺮ رﺳﻮﻟﻲﻧـﮋاد‬،‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻳﺪز‬

‫ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ در ﺑﻴﻤـﺎران ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ‬.‫ﺳﻞ ﺑﺎ ﻋﻮارض ﻣﺎژور ﻫﻤﺮاه ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ‬

.‫ ﺧﺎﻧﻢ دﻛﺘﺮ ﻓﺮوﻏﻲ و ﺧﺎﻧﻢ دﻛﺘﺮ ﻣﺮادﻣﻨﺪ ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻢ‬،‫ﺟﺎوﻳﺪ‬

‫ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران و ﻧﻘﺺ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨـﻲ‬HIV ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

.‫ ﮔﺰارش ﺷـﺪ‬%43/11 ‫ و اﺳﺘﻔﺮاغ‬%38/75 ‫ راش‬،‫ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي‬23.‫ﺷﺪ‬

References 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Onyebujoh P, Zumla A, Ribeiro I, Rustomjee R, Mwaba P, Gomes M, et al. Treatment of tuberculosis: present status and future prospects. Bull World Health Organ 2005;83(11):857-65 Lienhardt C, Rustomjee R. Improving tuberculosis control: an interdisciplinary approach. Lancet 2006;367(9514):949-50.

World Health Organization (WHO). Tuberculosis: Strategy and Operations. Accessed 2001 Nov 10. Available from: URL:http://www.who.int/gtb/policyrd/TBHIV.htm United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS). AIDS Epidemic Update. Dec 2000. Geneva: (Accessed: 2001 Nov 10).

United Nations Programme on HIV/AIDS, 2000. Available from: URL:http://www.unaids.org/epidemic_update/report_dec00/inde x_dec.html Havlir DV, Barnes PF. Tuberculosis in patients with human immunodeficiency virus infection. N Engl J Med 1999;340(5):367-73.

Akksilp S, Karnkawinpong O, Wattanaamornkiat W, Viriyakitja D, Monkongdee P, Sitti W, et al. Antiretroviral therapy during tuberculosis treatment and marked reduction in death rate of HIV-infected patients, Thailand. Emerg Infect Dis 2007;13(7):1001-7.

Wiktor SZ, Sassan-Morokro M, Grant AD, Abouya L, Karon JM, Maurice C, et al. Efficacy of trimethoprimsulphamethoxazole prophylaxis to decrease morbidity and mortality in HIV-1-infected patients with tuberculosis in

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

8.

9.

10.

11.

12.

13.

Abidjan, Côte d'Ivoire: a randomised controlled trial. Lancet 1999;353(9163):1469-75.

Small PM, Schecter GF, Goodman PC, Sande MA, Chaisson RE, Hopewell PC. Treatment of tuberculosis in patients with advanced human immunodeficiency virus infection. N Engl J Med 1991;324(5):289-94.

Narita M, Ashkin D, Hollender ES, Pitchenik AE. Paradoxical worsening of tuberculosis following antiretroviral therapy in patients with AIDS. Am J Respir Crit Care Med 1998;158(1):157-61.

Mwaungulu FB, Floyd S, Crampin AC, Kasimba S, Malema S, Kanyongoloka H, et al. Cotrimoxazole prophylaxis reduces mortality in human immunodeficiency virus-positive tuberculosis patients in Karonga District, Malawi. Bull World Health Organ 2004;82(5):354-63. el-Sadr WM, Perlman DC, Matts JP, Nelson ET, Cohn DL, Salomon N, et al. Evaluation of an intensive intermittent-induction regimen and duration of short-course treatment for human immunodeficiency virus-related pulmonary tuberculosis. Terry Beirn Community Programs for Clinical Research on AIDS (CPCRA) and the AIDS Clinical Trials Group (ACTG). Clin Infect Dis 1998;26(5):1148-58.

Narita M, Stambaugh JJ, Hollender ES, Jones D, Pitchenik AE, Ashkin D. Use of rifabutin with protease inhibitors for human immunodeficiency virus-infected patients with tuberculosis. Clin Infect Dis 2000;30(5):779-83.

Pozniak AL, Miller R, Ormerod LP. The treatment of tuberculosis in HIV-infected persons. AIDS 1999;13(4):435-45.

Drug-induced complications of anti-tuberculosis drugs in HIV patients

14. Soriano E, Mallolas J, Gatell JM, Latorre X, Miró JM, Pecchiar M, et al. Characteristics of tuberculosis in HIV-infected patients: a case-control study. AIDS 1988;2(6):429-32.

15. Peloquin CA, Nitta AT, Burman WJ, Brudney KF, MirandaMassari JR, McGuinness ME, et al. Low antituberculosis drug concentrations in patients with AIDS. Ann Pharmacother 1996;30(9):919-25.

16. Dean GL, Back DJ, de Ruiter A. Effect of tuberculosis therapy on nevirapine trough plasma concentrations. AIDS 1999;13(17):2489-90.

17. Dean GL, Edwards SG, Ives NJ, Matthews G, Fox EF, Navaratne L, et al. Treatment of tuberculosis in HIV-infected persons in the era of highly active antiretroviral therapy. AIDS 2002;16(1):75-83.

18. Bloss E, Kuksa L, Holtz TH, Riekstina V, Skripconoka V, Kammerer S, et al. Adverse events related to multidrug-resistant tuberculosis treatment, Latvia, 2000-2004. Int J Tuberc Lung Dis 2010;14(3):275-81.

616

19. Collins S. Responses to TB treatment in HIV positive and HIV negative patients in the UK: HIV in base. HIV Treatment Bulletin 2005;6:2.

20. Koju D, Rao BS, Shrestha B, Shakya R, Makaju R. Occurrence of side effects from anti- tuberculosis drugs in urban Nepalese population under DOTS treatment. Kathmandu Uni Med Sci J 2005;1(1).

21. Umeki S. Adverse effects of antitubercular drugs and significance of measurement of the drug-stimulating lymphocyte transformation rate. Jpn J Med 1989;28(3):335-40.

22. Nagayama N, Shishido Y, Masuda K, Baba M, Tamura A, Nagai H, et al. Leukopenia due to anti-tuberculous chemotherapy including rifampicin and isoniazid. Kekkaku 2004;79(5):341-8.

23. Dean GL, Edwards SG, Ives NJ, Matthews G, Fox EF, Navaratne L, et al. Treatment of tuberculosis in HIV-infected persons in the era of highly active antiretroviral therapy. AIDS 2002;16(1):75-83.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

Tehran University Medical Journal; Vol. 68, No. 10, Jan 2011: 611-617 617 ‫ﻛﺎراﻳﻲ دو روش ﭘﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

Drug-induced complications of anti-tuberculosis drugs in HIV patients

Abstract Mehrnaz Rasoulinejad MD., MPH.1 Mohammadali Bouyer MD. 2* Hamid Emadi Kouchak MD., MPH.2 Mehrdad Hasibi MD., MPH.2 Nosratollah Mollazadeh MD., MPH.3 Banafsheh Moradmand badie MD.1 1- Department of Infectious Diseases and AIDS Research Center Imam Khomeini Hospital, Tehran, University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

2- Department of Infectious Diseases Imam Khomeini Hospital, Tehran, University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

3- University of West Azarbayjan, Azarbayjan, Iran.

Received: July 24, 2010 Accepted: September 06, 2010

Background: Tuberculosis with high prevalence in HIV/AIDS patients is the main reason for morbidity and mortality in these patients. About one-third of patients with HIV infection have concomitant tuberculosis. Lack of appropriate infection control on many social and economic communities will impose. Comprehensive study on the effects of anti-tuberculosis drugs in patients with HIV infecting less done, also due to the importance of reducing morbidity and mortality, reduce the cost of disease, identifying drug pharmacokinetics, the importance of completing treatment tuberculosis, this study was performed to evaluate the effects of anti- tuberculosis drugs on HIV infection and to identify the drug pharmacokinetics and so more complete tuberculosis treatment.

Methods: A historical cohort study was performed on patients referring to the research center for HIV/AIDS, consultation center, department of infection diseases of Imam Khomeini Hospital in Tehran, Iran. A total number of 75 cases with HIV negative versus HIV positive patients with pulmonary tuberculosis and positive sputum smear in accordance with inclusion and exclusion criteria were selected.

Results: In this study, the frequency of peripheral neuropathy 27(73%), arthralgia 31(83.8%), vomiting 18(48.6%), headache 26(70.3%), dizziness 20(54.1%), renal toxicity 4(10.8%) and of skin rash 10(27%) in patients with HIV virus infection were significantly more than HIV- negative patients. Hepatotoxicity, fever and anemia were not significantly more common in patients who infected with HIV virus.

Conclusion: The HIV patients, who have not received antiretroviral drugs during tuberculosis treatment, may show higher incidence of anti-tuberculosis drugs complications.

Keywords: Tuberculosis, HIV, hepatotoxicity, anti-tuberculosis drugs, complications.

*Corresponding author: Infection dis.

Ward, Imam hospital Keshavarz Blvd., Tehran, Iran.

Tel: +98- 09141810033 email: Drbouyer@yahoo.com

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻲ‪ ،‬در‬ ‫اﺧﺘﻼل‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑﺮ‬ ‫اﺛﺮات‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪهﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ‪618‬‬ ‫دي ‪-623 ،1389‬‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮدﺷﻤﺎره ‪10‬‬ ‫دوره ‪، 68‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‪،‬‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‪،‬‬

‫‪618‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ‬ ‫و ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻠﻴﻮي ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ‬

‫‪1‬‬

‫روﻳﺎ ﺳﺘﺎرزاده ﺑﺎدﻛﻮﺑﻪ‪ 1،‬ﻳﻮﻧﺲ ﻧﻮذري‬ ‫ﻓﺮﻧﻮش ﻻرﺗﻲ‪ *1،‬ﺳﻌﻴﺪ ﺻﻔﺮي‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫ﻓﺮخﻟﻘﺎ اﺣﻤﺪي‪ 3،‬ﻣﻬﺪﻳﻪ اﻣﺎﻣﻲ‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1389/03/23 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1389/06/13 :‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪ :‬ﻧﻘﺶ رادﻳﻜﺎلﻫﺎي آزاد اﻛﺴﻴﮋن در اﻳﺠـﺎد ﭘـﺎﺗﻮﻟﻮژيﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻗﻠﺒـﻲ ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺗـﺎﺛﻴﺮ‬ ‫آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻬﺎرﻛﻨﻨﺪه ﮔﺰاﻧﺘﻴﻦ اﻛﺴﻴﺪاز در ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ رادﻳﻜﺎلﻫﺎي آزاد و ﺑﻬﺒﻮد روﻧﺪﻫـﺎي ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳـﻚ‬ ‫ﻗﻠﺒﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ آن را در ﺑﻬﺒﻮد دﻳﻼﺗﺎﺳﻴﻮن‪ ،‬ﻫﻴﭙﺮﺗﺮوﻓﻲ و ﻓﻴﺒﺮوز ﺑﻄﻦ ﭼﭗ و ﻧﻴﺰ‬

‫‪ -1‬ﮔﺮوه ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق‬

‫ﻗﺪرت اﻧﻘﺒﺎﺿﻲ ﻣﻴﻮﻛﺎرد ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‪ ،‬ارزﻳـﺎﺑﻲ اﺛـﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨـﻮل در ﺑﻬﺒـﻮد اﺧـﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬

‫‪ -2‬ﮔﺮوه ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻠﻴﻮي ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ )‪ (ESRD‬و ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ اﺳﺖ‪ .‬روش ﺑﺮرﺳﻲ‪ :‬ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫‪ -3‬ﮔﺮوه ﻧﻔﺮوﻟﻮژي‬

‫ﻣﺪاﺧﻠﻪاي آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﺑﺮ روي ‪ 28‬ﺑﻴﻤﺎر )‪ 19‬ﻣﺮد و ‪ 9‬زن( ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ ESRD‬و ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ و در ﭘﺎﻳـﺎن ﻳـﻚ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮمﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫ﻣﺎه درﻣﺎن ﺑﺎ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل )‪100mg‬روزاﻧﻪ(‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ اﺧـﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑـﺎ‬

‫ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻳﺮان‪.‬‬

‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ در اﺑﺘﺪاي دوره درﻣﺎن ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‪ :‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎران ‪ 96/0±5/7mg/dl‬و‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻛﺴﺮ ﺟﻬﺸﻲ )‪ (EF‬ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ %44/28±%9/8‬و ‪ %44/64±%9/7‬ﺑـﻮد )ﻓﺎﻗـﺪ ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬ ‫ﻣﻌﻨﻲدار(‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ دو ﺷﺎﺧﺺ زﻣﺎن اﻧﻘﺒﺎض اﻳﺰووﻟﻤﻴﻚ )‪ (IVCT‬و ﻣﻮج ‪ A‬ﻣﻌﻜﻮس‬

‫)‪reversal‬‬

‫‪ (A‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﺎ ﻣﻘـﺪار‬

‫‪ p‬ﻣﻌﺎدل ‪ 0/028‬و ‪) 0/012‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ( داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ درﺟﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪت اﺧـﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ‪،‬‬ ‫ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن ﺑﺎ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻌﻨﻲدار ﺣﺎﺻﻞ در ﺑﺮﺧﻲ از ﺷـﺎﺧﺺﻫـﺎي ﻣـﻮرد‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ‪ ،‬ﻓﻘﻂ در ﮔﺮوه ﻣﺮدان )و ﻧﻪ زﻧﺎن( ﺗﻜﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎﻛﻲ از ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻬﺘﺮ ﻣـﺮدان )در ﻗﻴـﺎس ﺑـﺎ‬ ‫زﻧﺎن( ﺑﻪ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺪت درﻣﺎن‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻛﺴﺮ ﺟﻬﺸﻲ داراي ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺮﻣـﺎل )و ﮔﻨﺠﺎﻧـﺪن‬ ‫ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺪت اﺧﺘﻼل دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻴـﺸﺘﺮي در اﺑﺘـﺪاي ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ( و ﻧﻴـﺰ ﺗﻜـﺮار ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ در ﺑﻴﻤـﺎران‬ ‫*‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎي ﺑﻠﻮار ﻛﺸﺎورز‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬

‫ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻴﻚ ﻏﻴﺮدﻳﺎﻟﻴﺰي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﺼﻮل ﻧﺘﺎﻳﺞ دﻗﻴﻖﺗﺮي ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق‪.‬‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪021-61192647 :‬‬ ‫‪email: larti78@yahoo.com‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل‪ ،‬ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻠﻴﻪ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﻧﻘﺶ رادﻳﻜﺎلﻫﺎي آزاد اﻛﺴﻴﮋن ﻳﺎ ﻫﻤﺎن اﺷﻜﺎل واﻛﻨﺸﻲ اﻛـﺴﻴﮋن‬ ‫)‪ Reactive Oxygen Species (ROS‬در اﻳﺠﺎد ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ از ﺳﺎلﻫﺎ ﭘـﻴﺶ‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬

‫‪XO‬‬

‫و ﻣﻬﺎرﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي آن از ﺟﻤﻠﻪ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل و اﻛﺴﻲﭘﻮرﻳﻨﻮل‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ XO .‬ﺳﺒﺐ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻫﻴﭙﻮﮔﺰاﻧﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﮔﺰاﻧﺘﻴﻦ و ﺳﭙﺲ ﺑـﻪ‬ ‫اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ 1‬و در ﺷـﺮاﻳﻂ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳـﻚ ﻣﺘﻌـﺪدي از ﺟﻤﻠـﻪ‬ ‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺗﻼشﻫﺎي زﻳﺎدي در ﺟﻬﺖ ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮدن اﺛﺮات ﻣﺨـﺮب‬

‫ﺑﻴﻤــﺎريﻫــﺎي ﻋــﺮوق ﻛﺮوﻧــﺮ و ﻧﺎرﺳــﺎﻳﻲ ﻗﻠــﺐ اﻓــﺰاﻳﺶ ﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ‪.‬‬

‫ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ آنﻫﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ ROS .‬در ﺑـﺪن ﺗﻮﺳـﻂ دو‬

‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ‪ -‬ﻋﺮوﻗﻲ ﻳـﻚ ﻋﻠـﺖ ﻣﻬـﻢ ﻣـﺮگ و ﻣﻴـﺮ در ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﻤﺪه ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷـﻮد‪ -NADPH :‬اﻛـﺴﻴﺪاز و ﮔـﺰاﻧﺘﻴﻦ اﻛـﺴﻴﺪاز‬

‫ﻛﻠﻴﻮي ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺘﻬـﺎﻳﻲ‬

‫‪ End Stage Renal Disease‬ﻣﺤـﺴﻮب‬

‫)‪ .Xanthine Oxydase (XO‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺘﻌﺪدي در ﻣﻮرد ﻧﻘـﺶ اﺳـﺘﺮس‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﻗﻠـﺐ ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺷـﺎﻳﻌﻲ در‬

‫اﻛﺴﻴﺪاﺗﻴﻮ در ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژي »ﺷﻞ ﺷﺪن ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻋـﺮوق« و ﺑـﺎز آراﻳـﺶ‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد و ﻳـﻚ ﻋﻠـﺖ ﻣﻬـﻢ اﻓـﺖ ﻓـﺸﺎر‬

‫)‪ (Remodeling‬ﻣﻴﻮﻛﺎرد ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳـﺖ اﻣـﺎ در ﺳـﺎلﻫـﺎي اﺧﻴـﺮ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪5‬و‪4‬‬

‫ﺣﻴﻦ دﻳﺎﻟﻴﺰ اﺳﺖ‪.‬‬

‫)‪(ESRD‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺴﻴﺎري در ﻣﻮرد اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ و ارﺗﺒـﺎط‬

‫روﻳﺎ ﺳﺘﺎرزاده ﺑﺎدﻛﻮﺑﻪ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫‪619‬‬

‫آن ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ‪ -‬ﻋﺮوﻗﻲ و ﻧﻴﺰ اﺛﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‬

‫دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﻳﺎ اﺧﺘﻼل در ﭘﺮ ﺷـﺪن ﺑﻄـﻦ ﭼـﭗ‪ ،‬درﺟـﻪ ‪ Ia‬زﻳﺮﮔﺮوﻫـﻲ‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‪ ،‬ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴـﺴﺘﻮﻟﻴﻚ و‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﺧﺘﻼل در ﭘﺮﺷﺪن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺷﻮاﻫﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻓـﺸﺎر ﭘﺮﺷـﺪﮔﻲ‬

‫‪Dilated‬‬

‫ﺑﻄﻦ ﭼﭗ )‪ (LV‬وﺟﻮد دارد‪ ،‬درﺟﻪ ‪ II‬اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﺒﻪ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻳـﺎ‬

‫‪ Cardiomyopathy‬ﻫﻤﺮاﻫﻲ دارد‪ 6.‬آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل اﺛـﺮات ﻣﻔﻴـﺪي‬

‫اﻟﮕﻮي ﺳﻮدوﻧﺮﻣﺎل )‪ ،(Pseudonormal‬درﺟﻪ ‪ III‬و ‪ IV‬اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬

‫دﻳﺎﺳــــﺘﻮﻟﻴﻚ در ﺑﻴﻤــــﺎران ﻛﺎردﻳﻮﻣﻴﻮﭘــــﺎﺗﻲ اﺗــــﺴﺎﻋﻲ‬ ‫)‪(DCM‬‬

‫ﻧﻴﺰ در ﺑﻬﺒﻮد دﻳﻼﺗﺎﺳﻴﻮن ﺑﻄﻦ ﭼﭗ‪ ،‬ﻫﻴﭙﺮﺗﺮوﻓﻲ و ﻓﻴﺒﺮوز ﺑﻄﻦ ﭼﭗ در‬

‫‪19‬‬

‫دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﻳﺎ اﻟﮕﻮي رﺳﺘﺮﻳﻜﺘﻴﻮ‪.‬‬

‫ﻣﻮش ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﻔﺎرﻛﺘﻮس آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻣﻴﻮﻛﺎرد داﺷﺖ‪ 7.‬اﻳـﻦ دارو در‬ ‫ﺳﮓﻫﺎي ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻗﻠﺐ ﻧﺎﺷﻲ از ﺿﺮﺑﺎن ﺳـﺎزي‪ ،‬ﺳـﺒﺐ ﺑﻬﺒـﻮد‬

‫روش ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫ﻗﺪرت اﻧﻘﺒﺎﺿـﻲ ﻣﻴﻮﻛـﺎرد‪ ،‬ﻛـﺎراﻳﻲ ﻣـﺼﺮف اﻛـﺴﻴﮋن و ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه از ﻧﻮع ﻣﺪاﺧﻠـﻪاي ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﺑـﺮ روي ‪ 28‬ﺑﻴﻤـﺎر‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ روي اﺛﺮات‬

‫‪ ESRD‬ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﻴﭙﺮاورﻳـﺴﻤﻲ )اﺳـﻴﺪ اورﻳـﻚ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ‪ 6/5mg/dl‬در‬

‫آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‪ ،‬ﺣﺎﻛﻲ از ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد اﻧـﺪوﺗﻠﻴﺎل در‬

‫ﻣﺮدان و ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﺶ در زﻧﺎن( و ﺗﺤﺖ ﻫﻤﻮدﻳـﺎﻟﻴﺰ در ﺑﺨـﺶ دﻳـﺎﻟﻴﺰ‬

‫ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴـﻚ‪ 11،‬ﻛـﺎﻫﺶ ﺣـﻮادث اﻳـﺴﻜﻤﻴﻚ و ﻣﻴـﺰان‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤـﺎران ﺷـﺮﻛﺖداده ﺷـﺪه در‬

‫‪13‬و‪12‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻟﻔﺒﺎﻳﻲ ﺑﺨﺶ دﻳﺎﻟﻴﺰ وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬از‬

‫اﻟﺒﺘــﻪ ﻧﺘــﺎﻳﺞ ﻫﻤــﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎت ﺑــﻪ ﻧﻔــﻊ اﺳــﺘﻔﺎده از آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨــﻮل ﻧﺒــﻮده‬

‫ﻣﺠﻤﻮع ‪ 135‬ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺨﺶ ﻫﻤﻮدﻳﺎﻟﻴﺰ در ﺳﺎل ‪ 89 ،1388‬ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑـﻪ‬

‫اﺳﺖ‪15.‬و‪14‬و‪ 8‬ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑﺮ ﻋﻤﻜﻠـﺮد دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑـﺴﻴﺎر‬

‫ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛـﻪ از اﻳـﻦ ﺗﻌـﺪاد ‪ 40‬ﻧﻔـﺮ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨـﻮل درﻳﺎﻓـﺖ‬

‫‪8-10‬‬

‫اﻧﻘﺒﺎض ﻋﺮوﻗﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺰول ﻗﻄﻌﻪ‬

‫‪ST‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺎيﭘﺲ ﻋﺮوق ﻛﺮوﻧـﺮ اﺳـﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺪود اﺳـﺖ‪ .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﺣﻴـﻮاﻧﻲ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه روي ﺧـﺼﻮﺻﻴﺎت‬

‫ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ‪ 37‬ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻌﺪ از اراﻳﻪ ﻛﺎﻣـﻞ ﺗﻮﺿـﻴﺤﺎت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬

‫‪17‬و‪16‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ‪ 9‬ﻧﻔـﺮ ﻃـﻲ‬

‫ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺳﺎل ‪ 2007‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑـﺮ ﺑﻬﺒـﻮد‬

‫دوره ﻳﻚﻣﺎﻫﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮي‪ ،‬از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪﻧﺪ‪ :‬دو ﻧﻔـﺮ ﻓـﻮت ﻛﺮدﻧـﺪ‪،‬‬

‫ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣـﺰﻣﻦ ﻗﻠـﺐ ﭘﺮداﺧﺘـﻪ ﻛـﻪ‬

‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺗﺤﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻛﻠﻴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺷـﺶ ﻧﻔـﺮ ﺣﺎﺿـﺮ ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ آن ﻫﻨﻮز ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ 18.‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮع اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬

‫اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ در ﭘﺎﻳﺎن دوره ﻳﻚﻣﺎﻫﻪ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ در ﻧﻬﺎﻳـﺖ ﺑـﺎ‬

‫دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ و ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ‪ ،ESRD‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷـﺪه ﺗـﺎ‬

‫‪ 28‬ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺑﻴﻤـﺎران ﻗﺒـﻞ از ورود ﺑـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‪،‬‬

‫اﺛﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑـﺮ اﺧـﺘﻼل ﻋﻤﻜﻠـﺮد دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ در اﻳـﻦ ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﺗﺤﺖ اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﺮار ﻣـﻲ ﮔﺮﻓـﺖ و در ﺻـﻮرت ﺗﺎﻳﻴـﺪ اﺧـﺘﻼل‬

‫ﺑﺮرﺳــﻲ ﺷــﻮد‪ .‬ارزﻳــﺎﺑﻲ اﺧــﺘﻼل ﻋﻤﻜﻠــﺮد دﻳﺎﺳــﺘﻮﻟﻴﻚ ﺗﻮﺳــﻂ‬

‫ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ و ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺧـﺮوج از ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ )از ﺟﻤﻠـﻪ‬

‫اﻛﻮﻛــﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ از ﻃﺮﻳــﻖ ﺑﺮرﺳــﻲ ﺷــﺎﺧﺺﻫــﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔــﻲ ﺻــﻮرت‬

‫درﻣﺎن ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺎ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل( ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ‪ 100‬ﻣﻴﻠـﻲﮔـﺮم‬

‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ (1) :‬ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن ﻋﺒﻮري از درﻳﭽـﻪ ﻣﻴﺘـﺮال در‬

‫در روز )دوز ﺗﻌﺪﻳﻞﺷﺪه در ﺑﻴﻤﺎران ‪ (ESRD‬ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻟﻮﺳﻲﺗﺮوﭘﻴﻚ )‪ (Lusitropic‬ﻗﻠﺐ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ‪.‬‬

‫اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي دﻳﺎﺳﺘﻮل ) ﻣﻮج ‪ E‬و ‪ A‬و ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻮج ‪ E‬ﺗﺎ رﺳﻴﺪن‬

‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺧﺮوج ﻋﺒـﺎرت ﺑﻮدﻧـﺪ از‪ :‬وﺟـﻮد رﮔﻮرژﻳﺘﺎﺳـﻴﻮن‬

‫آن ﺑــﻪ ﺧــﻂ ﭘﺎﻳــﻪ )‪ (2) ،Deceleration Time (DT‬ﺳــﺮﻋﺖ ﺣﺮﻛــﺖ‬

‫ﺷﺪﻳﺪ درﻳﭽﻪ ﻣﻴﺘﺮال و آﺋﻮرت‪ ،‬رﻳﺘﻢ ‪ ،AF‬وﺟﻮد ﺗﻨﮕﻲ درﻳﭽـﻪ ﻣﻴﺘـﺮال‪،‬‬

‫آﻧﻮﻟﻮس درﻳﭽﻪ ﻣﻴﺘﺮال در اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي دﻳﺎﺳﺘﻮل )ﻣﻮج ’‪ E‬و ’‪(3) ،(A‬‬

‫ﻣﺼﺮف دوز ﺑﺎﻻي ﻻزﻳﻜﺲ )ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ‪ 80mg‬در روز( و ﺗﻐﻴﻴـﺮ رژﻳـﻢ‬

‫و‬

‫داروﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎر در ﻃﻮل ﻳﻚ ﻣﺎه ﻣﺪت ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﺛـﺮ ﺗﻐﻴـﺮات‬

‫ﺑﺎزﮔﺸﺘﻲ ﻳﺎ ‪(4) ،(A reversal‬‬

‫ﭘﺮهﻟﻮد ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ‪ ،‬اﻛﻮﻛـﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ )اوﻟﻴـﻪ و ﻧﻬـﺎﻳﻲ( در‬

‫ﺳــﺮﻋﺖ ﭘﻴــﺸﺮوي ﺧــﻮن در داﺧــﻞ ﺣﻔــﺮه ﺑﻄــﻦ ﭼــﭗ )‪(5) ،(Vp‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن دﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﻌﻤﻮل ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺘﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ‬

‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬زﻣﺎن ﺷﻞ ﺷﺪن )‪ (Relaxation‬اﻳﺰووﻟﻤﻴﻚ )‪،(IVRT‬‬

‫ﺗﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ آﺑﮕﻴﺮي ﻧﺎﺷﻲ از دﻳﺎﻟﻴﺰ ﺑﺮ ﭘﺮهﻟﻮد ﺑﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳـﺪ‪ ،‬در ﺿـﻤﻦ‪،‬‬

‫‪Tie‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺑﻴﻤﺎران ﺷﺮﻛﺖ داده ﺷﺪه در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬آﺑﮕﻴﺮي ﺛﺎﺑﺖ و ﻫﻤﺴﺎن‬

‫)‪ .([IVCT+IVRT] /ET‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻓﻮق‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬

‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬وزن ﺑﻴﻤﺎران و ﻓﺸﺎرﺧﻮن آﻧﺎن در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ دﻳـﺎﻟﻴﺰ‬

‫دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر درﺟﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ :‬درﺟـﻪ ‪ I‬اﺧـﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬

‫ﺛﺒﺖ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬رژﻳﻢ داروﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎران در ﻃﻮل ﻳﻚ ﻣـﺎه ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‪ ،‬ﻛـﺎﻣﻼ‬

‫ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن در ورﻳﺪﻫﺎي ﭘﻮﻟﻤـﻮﻧﺮ در ﻫﻨﮕـﺎم ﺳﻴـﺴﺘﻮل‬ ‫دﻳﺎﺳﺘﻮل )‪ (D‬و اﻧﻘﺒﺎض دﻫﻠﻴﺰي )ﻣﻮج‬

‫‪A‬‬

‫زﻣــﺎن اﻧﻘﺒــﺎض اﻳﺰووﻟﻤﻴــﻚ‪ ،‬زﻣــﺎن ﺗﺨﻠﻴــﻪ )‪ (ET‬و اﻳﻨــﺪﻛﺲ‬

‫)‪(S‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻲ در ﻫﻴﭙﺮاورﻳﺴﻤﻲ‬

‫‪620‬‬

‫ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﻣـﻲﺷـﺪ ﺗـﺎ از ﻫـﺮ ﮔﻮﻧـﻪ اﺛـﺮ ﻧﺎﺷـﻲ از ﻋﻮاﻣـﻞ‬

‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺳـﭙﺘﻮم در دﻳﺎﺳـﺘﻮل در ﻣـﺮدان ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ‪ 1/3cm‬و در زﻧـﺎن‬

‫ﻣﺨﺪوشﻛﻨﻨﺪه ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎري ﻛـﻪ‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 1/2cm‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪ‪ .‬از ﻳﻚ ﺳﺮي ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﺗﺮﻛﻴﺒـﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬

‫رژﻳﻢ داروﻳﻲاش ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺎرج ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬

‫)‪ S/(S+D‬و ‪ E/Vp‬ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬اﻧﺠﺎم اﻛﻮﻛـﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺗﻨﻬـﺎ ﺗﻮﺳـﻂ‬

‫‪Vivid 7‬‬

‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ اﻣﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺗﻮﺳـﻂ‬

‫ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺮﻛﺖ ‪ GE‬و دﺳﺘﮕﺎه اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ‪ MyLab 50‬و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬

‫ﻳﻚ ﻓﺮد دﻳﮕﺮ )اﺳﺘﺎد ﻓﻠﻮﺷﻴﺐ اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ( و ﺑﺪون اﻃـﻼع وي از‬

‫از ﻳــﻚ ﺗﺮاﻧــﺴﺪﻳﻮﺳﺮ ‪ 2/5-3/5 MHz‬ﺗﺤــﺖ اﻛﻮﻛــﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗــﺮار‬

‫زﻣﺎن ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﻴﻞ دادهﻫﺎ از ﻧﺮماﻓـﺰار‬

‫ﻣــﻲﮔﺮﻓﺘﻨــﺪ و دادهﻫــﺎي ﻣــﻮرد ﻧﻴــﺎز اﻧــﺪازهﮔﻴــﺮي و ﺛﺒــﺖ ﻣــﻲﺷــﺪ‪.‬‬

‫وﻳﺮاﺳﺖ ‪ 17‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤـﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫـﺎي ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﺑـﻪ ﺟـﺰ‬

‫اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲﻫـﺎ در وﺿـﻌﻴﺖ ﺧﻮاﺑﻴـﺪه ﺑـﻪ ﭘﻬﻠـﻮي ﭼـﭗ ﺻـﻮرت‬

‫ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺮﻣﺎل داﺷـﺘﻨﺪ ﻟـﺬا از آزﻣـﻮن ‪ Paired sample t-test‬در ﺑﺮرﺳـﻲ‬

‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و از ﻧﻤﺎﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤـﺎي ﭘـﺎرا اﺳـﺘﺮﻧﺎل و آﭘﻴﻜـﺎل‬

‫ﻣﻌﻨﻲ دار ﺷﺪن ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻣﺘﻐﻴﺮﻫـﺎي ﻛﻴﻔـﻲ و از آزﻣـﻮن ‪ Wilcoxon‬در‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻧﺪازهﮔﻴـﺮي ‪ EF‬ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺷـﻴﻮه ‪ Eyeball‬و ﺗﻨﻬـﺎ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻣﺘﻐﻴﺮﻫـﺎي ﻛﻤـﻲ ﻏﻴﺮﻣـﺴﺘﻘﻞ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪ‪.‬‬

‫‪p<0/05‬‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻌﻨﻲدار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻟﺮ داﭘﻠﺮ ﻣﺎرك‬

‫‪SPSS‬‬ ‫‪EF‬‬

‫ﺳﻴﮕﻨﺎل داﭘﻠﺮ ﻣﻴﺘﺮال در ﻧﻤﺎي ﭼﻬﺎر ﺣﻔﺮهاي آﭘﻴﻜﺎل و ﭘﺲ از ﻗﺮار‬ ‫دادن )‪ Sample Volume Pulse Doppler (SVPD‬در ﺳـﻄﺢ ﻧـﻮك ﻟـﺖ‬ ‫درﻳﭽــﻪﻫــﺎي ﻣﻴﺘــﺮال ﺛﺒــﺖ ﻣــﻲﺷــﺪ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫــﺎي ‪ A ،E‬و ‪ E/A‬و‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬

‫‪DT‬‬

‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪه در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ‪ 49/11±14/7‬ﺳـﺎل‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﻧﻤﺎي ﭘﻨﺞ ﺣﻔﺮهاي آﭘﻴﻜﺎل‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ‪ SVPD‬ﺑـﻴﻦ‬

‫ﺑﻮد‪ %67/9 .‬از ﻣﺬﻛﺮ و ‪ %32/1‬آنﻫﺎ ﻣﻮﻧﺚ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺪت زﻣـﺎن‬

‫ﻓﻠﻮي ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ و ﻓﻠﻮي ورودي ﻣﻴﺘﺮال‪ ،‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺷﺎﺧﺺﻫـﺎي‬

‫درﻣﺎن دﻳـﺎﻟﻴﺰ در ﺑﻴﻤـﺎران ‪ 7/7±6/4‬ﺳـﺎل ﺑـﻮد‪ .‬ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳـﻄﺢ اﺳـﻴﺪ‬

‫‪ IVRT ،IVCT‬و ‪ ET‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎي داﭘﻠﺮ ﺑﺎﻓﺘﻲ ﻧﻴﺰ‬

‫اورﻳــﻚ ﺑﻴﻤــﺎران ‪ 7/5±0/96mg/dl‬ﺑــﻮد‪ .‬ﺷــﺪت اﺧــﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜــﺮد‬

‫ﺑــﺎ ﻗــﺮار دادن ‪ 5-10 SVPD‬ﻣﻴﻠــﻲﻣﺘــﺮي روي آﻧﻮﻟــﻮس ﻟﺘــﺮال ﻣﻴﺘــﺮال‬

‫دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ در ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﻮد‪ :‬درﺟـﻪ‬

‫ﺻــﻮرت ﻣــﻲﮔﺮﻓــﺖ و ’‪ A’ ،E‬و ’‪ E’/A‬ﻣﺤﺎﺳــﺒﻪ ﻣــﻲﺷــﺪ‪ .‬ﺟﻬــﺖ‬

‫‪ ،(%42/9) I‬درﺟــﻪ ‪ ،(%21/4) Ia‬درﺟــﻪ ‪ (%28/6) II‬و درﺟــﻪ ‪ III‬و‬

‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ‪ Vp‬از ‪ M-Mode‬رﻧﮕﻲ و ﻗﺮار دادن ﺧﻂ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ در ﻗﺴﻤﺖ‬

‫)‪ .(%7/1‬ﺗﻮزﻳﻊ ﻋﻠﻞ اﻳﺠﺎدﻛﻨﻨﺪه ‪ ESRD‬در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺑـﺪﻳﻦ‬

‫ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺳﺘﻮن ﺧﻮن ورودي ﺑﻪ ﻣﻴﺘﺮال اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷـﺪ‪ .‬ﺣـﺪ ‪ Nyquist‬ﺑـﻪ‬

‫ﺻﻮرت ﺑﻮد‪ :‬ﻫﻴﭙﺮﺗﺎﻧـﺴﻴﻮن )‪ ،(%28/6‬دﻳﺎﺑـﺖ )‪ (%17/9‬و ﺳـﺎﻳﺮ ﻣـﻮارد‬

‫ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴـﺰان ﺧـﻮد رﺳـﺎﻧﺪه و ﺷـﻴﺐ ﺳـﺮﻋﺖ اوﻟـﻴﻦ ‪ Aliasing‬از‬

‫ﺷﺎﻣﻞ ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﻮﻧﻔﺮﻳﺖ‪ ،‬ﻛﻠﻴﻪ ﭘﻠﻲﻛﻴﺴﺘﻴﻚ و ‪ ESRD‬ﺑـﺎ ﻋﻠـﺖ ﻧﺎﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ‬

‫آﻧﻮﻟﻮس ﻣﻴﺘﺮال ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ داﺧﻞ ﺣﻔﺮه ‪ LV‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷـﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ‪ EF‬ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺒﻞ از ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ‪ 44/28±9/8‬درﺻـﺪ و ﺑﻌـﺪ از‬

‫ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺧـﻮن در ورﻳـﺪﻫﺎي ﭘﻮﻟﻤـﻮﻧﺮ ﺑـﺎ ﻗـﺮار دادن ‪ SVPD‬در‬

‫اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ‪ 44/64±9/7‬درﺻﺪ ﺑﻮد )ﻓﺎﻗﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲدار(‪ .‬آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻛﻠﻲ‬

‫دﻫﺎﻧﻪ ورﻳﺪ ﭘﻮﻟﻤﻮﻧﺮ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ راﺳـﺖ در ﻧﻤـﺎي آﭘﻴﻜـﺎل ﭼﻬـﺎر ﺣﻔـﺮهاي‬

‫دادهﻫﺎ )ﺟﺪول ‪ (1‬ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺗﻨﻬـﺎ دو ﺷـﺎﺧﺺ ‪ IVCT‬و‬

‫اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻴﭙﺮﺗﺮوﻓـﻲ ﺑﻄـﻦ ﭼـﭗ )‪ (LVH‬ﺑـﻪ ﺻـﻮرت اﻧـﺪازه‬

‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ‪ p‬ﻣﻌﺎدل ‪ 0/028‬و ‪) 0/012‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ( داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪IV‬‬

‫‪A reversal‬‬

‫ﺟﺪول‪ :1 -‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي داراي ﺗﻐﻴﻴﺮ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫*‬

‫‪p‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه‬

‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﺎﺧﺺ در ﺷﺮوع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﺎﺧﺺ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫‪IVCT‬‬

‫‪) 28‬ﻛﻞ ﮔﺮوه(‬

‫‪62/93‬‬

‫‪58/89‬‬

‫‪0/028‬‬

‫‪A reversal‬‬

‫‪) 28‬ﻛﻞ ﮔﺮوه(‬

‫‪23/17‬‬

‫‪19/50‬‬

‫‪0/012‬‬

‫‪A reversal‬‬

‫‪) 19‬ﮔﺮوه ﻣﺮدان(‬

‫‪22/73‬‬

‫‪18/73‬‬

‫‪0/009‬‬

‫‪IVCT‬‬

‫‪) 19‬ﮔﺮوه ﻣﺮدان(‬

‫‪72/42‬‬

‫‪60/10‬‬

‫‪0/014‬‬

‫‪Tei index‬‬

‫‪) 19‬ﮔﺮوه ﻣﺮدان(‬

‫‪0/77‬‬

‫‪0/65‬‬

‫‪0/037‬‬

‫‪A reversal‬‬

‫‪) 12‬درﺟﻪ ‪ I‬اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ(‬

‫‪24/33‬‬

‫‪20/08‬‬

‫‪0/039‬‬

‫*ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ دادهﻫﺎي ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از آزﻣﻮن ‪ Paired sample t- test‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺪ ﻣﺮزي ‪ p<0/05‬ﻣﻌﻨﻲدار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪IVCT: Isovolemic Contraction Time, IVRT: Isovolemic Relaxation Time‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪ Badkoobeh‬و ﻫﻤﻜﺎران‬ ‫ﺳﺘﺎرزاده ﺑﺎدﻛﻮﺑﻪ‬ ‫‪Sattarzade‬‬ ‫روﻳﺎ‪R. et‬‬ ‫‪al.‬‬

‫آﻧﺎﻟﻴﺰ دادهﻫﺎ در ﮔﺮوه ﺑﻴﻤـﺎران ﻣـﺬﻛﺮ‪ ،‬ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨـﻲداري را در‬

‫‪621‬‬

‫‪IVCT‬‬

‫در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﺰﻣﻦ ﻗﻠﺐ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻛﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ آن ﻫﻨـﻮز ﻣﻨﺘـﺸﺮ‬

‫)‪ (p=0/009) A reversal ،(p=0/014‬و اﻧﺪﻛﺲ ‪ (p=0/037) Tei‬ﻧﺸﺎن‬

‫ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗـﺎﺛﻴﺮ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨـﻮل ﺑـﺮ‬

‫داد‪ .‬آﻧــﺎﻟﻴﺰ دادهﻫــﺎ در ‪ 12‬ﺑﻴﻤــﺎر ﻣﺒــﺘﻼ ﺑــﻪ درﺟــﻪ ‪ I‬اﺧــﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜــﺮد‬

‫ﺳﻄﺢ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤـﻴﻦ ﺟﻬـﺖ از ﺳـﻨﺠﺶ ﺳـﻄﺢ‬

‫دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ‪ ،‬ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨـﻲداري را در ‪ (p=0/039) A reversal‬ﻧـﺸﺎن‬

‫اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در ﭘﺎﻳﺎن ﻃﺮح ﻛـﻪ ﻣـﺴﺘﻠﺰم ﺻـﺮف ﻫﺰﻳﻨـﻪ اﺿـﺎﻓﻲ ﺑـﻮد‪،‬‬

‫داد‪ .‬آﻧﺎﻟﻴﺰ دادهﻫﺎ در ﮔﺮوه ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮﻧﺚ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺮﻓﺸﺎري ﺧﻮن‪،‬‬

‫ﺧﻮدداري ﺷﺪ‪ .‬آﻧﺎﻟﻴﺰ دادهﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﻓﻘـﻂ ﺑﻬﺒـﻮد ﻣﻌﻨـﻲدار‬

‫اﻓـﺮاد ﺑــﺎ ‪ EF‬ﻛﻤﺘــﺮ از ‪ 35‬درﺻــﺪ و ﺑﻴﻤــﺎران ﻣﺒــﺘﻼ ﺑــﻪ ‪ LVH‬ﺗﻐﻴﻴــﺮات‬

‫در دو ﺷﺎﺧﺺ ‪ IVCT‬و ‪ A reversal‬را ﻧﺸﺎن داد و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻌﻨـﻲداري از‬

‫ﻣﻌﻨﻲداري را در ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻧـﺪاد ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬

‫ﻧﻈﺮ ﺑﻬﺒﻮد درﺟﺎت اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ در ﻣﻴـﺎن ﺑﻴﻤـﺎران رخ‬

‫ﺗﻌﺪاد ﻛﻢ ﺑﻴﻤﺎران ﺣﺎﺿﺮ در ﻫﺮ ﻛـﺪام از اﻳـﻦ زﻳﺮﮔـﺮوهﻫـﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻟﺤـﺎظ‬

‫ﻧﺪاد‪ .‬ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻌﻨﻲدار ﺣﺎﺻﻞ در ﺑﺮﺧﻲ از ﺷﺎﺧﺺﻫـﺎي ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ‪،‬‬

‫آﻣﺎري ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻨﺎد ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺣﺎﺻﻞ در ﮔﺮوهﺑﻨـﺪي‬

‫ﻓﻘﻂ در ﮔﺮوه ﻣﺮدان )و ﻧﻪ زﻧﺎن( ﺗﻜﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿـﻮع ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬

‫ﺑﻴﻤﺎران از ﻧﻈﺮ درﺟﻪ اﺧـﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ در ﭘﺎﻳـﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬

‫ﺣﺎﻛﻲ از ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺮدان )در ﻗﻴﺎس ﺑﺎ زﻧﺎن( ﺑﻪ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ‬

‫)ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻛﻴﻔﻲ(‪ ،‬از روش ‪ Wilcoxon‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻔـﺎوت ﻣﻌﻨـﻲداري‬

‫وﺟﻮدي ﻛﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻌﻨﻲدار ﺣﺎﺻﻞ در ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻓـﻮق را ﻧﻤـﻲﺗـﻮان‬

‫ﺑﻴﻦ درﺟﻪﺑﻨﺪيﻫﺎ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن ﺑﺎ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ﺑـﻪ‬

‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ »ﻳﻚ ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪﺧﺼﻮص« ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺮد‪ ،‬اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ و‬

‫ﻧﺤﻮي ﻛـﻪ از ﻣﻴـﺎن ‪ 28‬ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬در ‪ 22‬ﺑﻴﻤـﺎر درﺟـﻪ اﺧـﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻳﮕﺮ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺎن ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ ﻛـﻪ دﺳـﺖﻛـﻢ ﻛـﺎرﻛﺮد‬

‫دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ ،‬وﺿﻊ ﺳﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻬﺘـﺮ ﺷـﺪه و وﺿـﻊ ﺳـﻪ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻲ )ﻳﺎ دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻲ( ﻗﻠﺐ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‬

‫ﺑﻴﻤﺎر دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮات را ﺑﺮ روي ﻛﻼس ﻋﻤﻠﻜـﺮدي‬ ‫ﻗﻠﺐ ﺑﻴﻤﺎر ﻫﻢ ﺳﻨﺠﻴﺪ‪ .‬از ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪن ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ در ﮔـﺮوه‬

‫ﺑﺤﺚ‬

‫ﭘﺮﺧﻄﺮ ﺑﻴﻤﺎران ‪ ،ESRD‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺪت درﻣـﺎن ﺑـﻪ ﺣـﺼﻮل‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮع ﺑﺎﻻي اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ در ﺑﻴﻤـﺎران‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕـﺮ ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﻧﺒـﻮدن ﭼـﺸﻤﮕﻴﺮ ‪ EF‬و‬

‫‪ ESRD‬و ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ اﺧﺘﻼل )ﻋﻼﻳﻢ ﻧﺎرﺳـﺎﻳﻲ و اﻓـﺖ ﻓـﺸﺎر‬

‫ﺗﻌﺪاد ﻛﻢ ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر اﺧﺘﻼل ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬

‫ﺣﻴﻦ دﻳﺎﻟﻴﺰ(‪ ،‬ﻳـﺎﻓﺘﻦ راه ﺣﻠـﻲ ﺟﻬـﺖ ﻛﺎﺳـﺘﻦ از اﻳـﻦ ﻣـﺸﻜﻞ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬

‫در ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮدن ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻬﺒﻮد‬

‫ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از اﺛـﺮات ﻣﻄﻠـﻮب آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨـﻮل روي‬

‫‪ IVCT‬ﻛﻪ از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎﻳﻴﺪي اﺳـﺖ ﺑـﺮ‬

‫اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ )ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮات ﺛﺎﺑﺖﺷـﺪة آن در ﺑﻬﺒـﻮد‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠـﻲ ﻛـﻪ ﻧﻘـﺶ آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨـﻮل را در ﺑﻬﺒـﻮد اﺧـﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬

‫اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻲ( ﻓﺮﺿﻴﻪاي اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻫـﺪف از اﻧﺠـﺎم اﻳـﻦ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﺳﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﺗﻜﺮار ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲداد‪ .‬ﺗﺎ زﻣﺎن ﻧﮕﺎرش اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻛـﻪ‬

‫ﻛﻪ‬

‫ﺑﻴﻤﺎران در آن ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺮﻣﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ(‬

‫ﺑﻪ ﺑﺮرﺳـﻲ اﺛـﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨـﻮل ﺑـﺮ ﺷـﺎﺧﺺ ﻫـﺎي اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻴـﻚ‬

‫و ﻧﻴــﺰ اﻧﺠــﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ در ﺟﻤﻌﻴــﺖ ﺑﻴﻤــﺎران ﻏﻴﺮدﻳــﺎﻟﻴﺰي ﻣﺒــﺘﻼ ﺑــﻪ‬

‫ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎﻓﺖ ﻧﮕﺮدﻳﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در‬

‫ﻫﻴﭙﺮاورﻳــﺴﻤﻲ و ﺑﺮرﺳــﻲ اﺛــﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨــﻮل ﺑــﺮ اﺧــﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜــﺮد‬

‫ﺳﺎل ‪ 2007‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ‬

‫دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ در آنﻫﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪EF‬‬

‫‪References‬‬ ‫‪de Jong JW, Schoemaker RG, de Jonge R, Bernocchi P, Keijzer E,‬‬ ‫‪Harrison R, et al. Enhanced expression and activity of xanthine‬‬ ‫‪oxidoreductase in the failing heart. J Mol Cell Cardiol‬‬ ‫‪2000;32(11):2083-9.‬‬ ‫‪Drighil A, Madias JE, Mathewson JW, El Mosalami H, El Badaoui‬‬ ‫‪N, Ramdani B, et al. Haemodialysis: effects of acute decrease in‬‬ ‫‪preload on tissue Doppler imaging indices of systolic and diastolic‬‬ ‫‪function of the left and right ventricles. Eur J Echocardiogr‬‬ ‫‪2008;9(4):530-5.‬‬

‫‪3.‬‬

‫‪4.‬‬

‫‪Berry CE, Hare JM. Xanthine oxidoreductase and cardiovascular‬‬ ‫‪disease: molecular mechanisms and pathophysiological‬‬ ‫‪implications. J Physiol 2004;555(Pt 3):589-606.‬‬ ‫‪Spiekermann S, Landmesser U, Dikalov S, Bredt M, Gamez G,‬‬ ‫‪Tatge H, et al. Electron spin resonance characterization of‬‬ ‫‪vascular xanthine and NADPH oxidase activity in patients with‬‬ ‫‪coronary artery disease: relation to endothelium-dependent‬‬ ‫‪vasodilation. Circulation 2003;107(10):1383-9.‬‬

‫‪1.‬‬

‫‪2.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

Allopurinol effects on diastolic dysfunction in ESRD patients with hyperuricemia

5.

Gagliardi GM, Rossi S, Manes MT, Gerace G, Martire V, Caruso F, et al. Impact of left ventricular patterns and diastolic dysfunction on hemodialysis patients. G Ital Nefrol 2004;21(1):45-50.

6. Cicoira M, Zanolla L, Rossi A, Golia G, Franceschini L, Brighetti G, et al. Elevated serum uric acid levels are associated with diastolic dysfunction in patients with dilated cardiomyopathy. Am Heart J 2002;143(6):1107-11.

7. Engberding N, Spiekermann S, Schaefer A, Heineke A, Wiencke A, Müller M, et al. Allopurinol attenuates left ventricular remodeling and dysfunction after experimental myocardial infarction: a new action for an old drug? Circulation 2004;110(15):2175-9.

8. Ekelund UE, Harrison RW, Shokek O, Thakkar RN, Tunin RS, Senzaki H, et al. Intravenous allopurinol decreases myocardial oxygen consumption and increases mechanical effi ciency in dogs with pacinginduced heart failure. Circ Res 1999;85(5):43745.

9. Saavedra WF, Paolocci N, St John ME, Skaf MW, Stewart GC, Xie JS, et al. Imbalance between xanthine oxidase and nitric oxide synthase signaling pathways underlies mechanoenergetic uncoupling in the failing heart. Circ Res 2002;90(3):297-304.

10. Amado LC, Saliaris AP, Raju SV, Lehrke S, St John M, Xie J, et al. Xanthine oxidase inhibition ameliorates cardiovascular dysfunction in dogs with pacing-induced heart failure. J Mol Cell Cardiol 2005;39(3):531-6.

11. Yiginer O, Ozcelik F, Inanc T, Aparci M, Ozmen N, Cingozbay BY, et al. Allopurinol improves endothelial function and reduces oxidant-inflammatory enzyme of myeloperoxidase in metabolic syndrome. Clin Res Cardiol 2008;97(5):334-40

622

12. Cardillo C, Kilcoyne CM, Cannon RO, 3rd, Quyyumi AA, Panza JA. Xanthine oxidase inhibition with oxypurinol improves endothelial vasodilator function in hypercholesterolemic but not in hypertensive patients. Hypertension 1997;30(1 Pt 1):57-63.

13. Sisto T, Paajanen H, Metsa-Ketela T, Harmoinen A, Nordback I, Tarkka M. Pretreatment with antioxidants and allopurinol diminishes cardiac onset events in coronary artery bypass grafting. Ann Thorac Surg 1995;59(6):1519-23.

14. Cingolani HE, Plastino JA, Escudero EM, Mangal B, Brown J, Pérez NG. The effect of xanthine oxidase inhibition upon ejection fraction in heart failure patients: La Plata Study. J Card Fail 2006;12(7):4918.

15. Cleland JG, Coletta AP, Clark AL. Clinical trials update from the Heart Failure Society of America meeting: FIX-CHF-4, selective cardiac myosin activator and OPT-CHF. Eur J Heart Fail 2006;8(7):764-6.

16. Waring WS, McKnight JA, Webb DJ, Maxwell SR. Lowering serum urate does not improve endothelial function in patients with type 2 diabetes. Diabetologia 2007;50(12):2572-9 17. Saliaris AP, Amado LC, Minhas KM, Schuleri KH, Lehrke S, John MS, et al. Chronic allopurinol administration ameliorates maladaptive alterations in Ca2+ cycling proteins and beta-adrenergic hyporesponsiveness in heart failure. Am J Physiol Heart Circ Physiol 2007;292(3):H1328-35.

18. Effects of allopurinol on diastolic function in chronic heart failure patients. Principal investigator: Mariantonietta Cicoira, MD, PhD Division of Cardiology. Italy: University of Verona, 2003.

19. Oh JK, Seward JB, Tajik JA. Asseeement of diastolic function and diastolic heart failure. In: Oh JK, Seward JB, Tajik JA, editors. The Echo Manual. 3rd ed. Philadelphia, Pa: Lippincott Williams & Wilkins; 2007. p. 120-42.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

Tehran University Medical Journal; Vol. 68, No. 10, Jan 2011: 618-623 623 ‫ﻛﺎراﻳﻲ دو روش ﭘﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

Allopurinol effects on diastolic dysfunction in ESRD patients with hyperuricemia

Abstract Roya Sattarzade Badkoobeh MD.1 Yoones Nozari MD.1 Farnoosh Larti MD.*1 Saeed Safari MD.2 Farokhlegha Ahmadi MD.3 Mahdie Emami MD.1 1- Department of Cardiology, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

2- Department of General Surgery, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

3- Department of Nephrology, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

Received: June 13, 2010 Accepted: September 04, 2010

Background: The role of reactive oxygen species (ROS) in the pathogenesis of different cardiac diseases has been documented. Recently, effect of allopurinol in decreasing the production of ROS and improving cardiovascular pathogenesis has come into scientific interest. Animal studies have documented the benefit of allopurinol in improving left ventricular dilatation, hypertrophy and fibrosis, and myocardial contractility and in the prevention of systemic vasoconstriction. The aim of this study was to evaluate the effect of allopurinol in improving diastolic dysfunction in ESRD patients with hyperuricemia.

Methods: This was an interventional study on 28 patients (19 males and 9 females) with ESRD and hyperuricemia. At the end of a one-month course of allopurinol therapy (100 mg daily), echocardiographic indices of diastolic dysfunction were measured and compared to the baseline indices.

Results: The mean level of uric acid was 7.5±0.96 mg/dl. The mean EF before and after the study were %44.28±%9.8 and %44.64±%9.7, (no significant difference), Respectively.

The two indices of IVCT and A reversal were shown to have significant improvement after therapy (p=0.028 and 0.012, respectively). The grading of diastolic dysfunction didn’t improve significantly after treatment with allopurinol.

Conclusion: Significant improvement in some of studied indices, reproduced only in male subgroup of patients that might be related to a better response of males to allopurinol, however, a longer course of treatment may result in more favorable responses. Better patient selection in terms of “EF”s with normal distribution and repeating the study in non-dialysis hyperuricemic patients may result in more accurate information.

Keywords: Allopurinol, hyperuricemia, diastolic dysfunction, ESRD.

*Corresponding author: Keshavarz Blvd, Imam Khomeini Hospital Complex, Department of Cardiology, Tehran, Iran.

Tel: +98-21- 61192647 email: larti78@yahoo.com

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫ﻓﻮراﻣﻦ‬ ‫اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم‬ ‫ﻣﺎﮔﻨﻮمﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪624-628 ،1389‬‬ ‫دوره ‪، 68‬‬ ‫ﺗﻬﺮان‪،‬‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

‫‪624‬‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ﻓﻮراﻣﻦ ﻣﺎﮔﻨﻮم‪ :‬ﮔﺰارش ﻣﻮردي‬

‫‪1‬‬

‫اﻳﺮج ﻟﻄﻔﻲﻧﻴﺎ‪ *1،‬ﭘﻴﻤﺎن واﺣﺪي‬ ‫‪3‬‬

‫ﻣﺼﻄﻔﻲ ﻗﻮاﻣﻲ‪ 2،‬اﻣﻴﺮ واﺣﺪي‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ 1389/07/24 :‬ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪1389/08/12 :‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ :‬اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ﺗﻮﻣﻮر ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎي اﺳﻜﻠﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺿﺎﻳﻌﺎت ‪ 10-%15‬از ﻛـﻞ ﺗﻮﻣﻮرﻫـﺎ و ‪ 20-%50‬از‬ ‫ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﺧﻮشﺧﻴﻢ اﺳﺘﺨﻮان را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ﺑﻪﻧﺪرت اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎي ﺟﻤﺠﻤﻪ را ﮔﺮﻓﺘـﺎر ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ و‬

‫‪ -1‬ﮔﺮوه ﺟﺮاﺣﻲ اﻋﺼﺎب‬

‫ﻣﻮارد اﻧﺪﻛﻲ در ﮔﺰارﺷﺎت ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ اﻃﻼع ﻣﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻣﻮردي از اﺳـﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ﺑـﺎ ﻣﻨـﺸﺎء ﻓـﻮراﻣﻦ ﻣـﺎﻛﻨﻮم‬

‫‪ -2‬ﮔﺮوه رادﻳﻮﻟﻮژي‬

‫ﺷﺮح داده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﺮﻓﻲﺑﻴﻤﺎر‪ :‬ﺑﻴﻤﺎر ‪ 73‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻣـﺸﻜﻞ راه رﻓـﺘﻦ و ﺿـﻌﻒ در اﻧـﺪامﻫـﺎ را ﻣﻌﺮﻓـﻲ ﻧﻤـﻮدهاﻳـﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﻬﺪا‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري ﺗﻮده اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ را در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮراﻣﻦ ﻣﺎﮔﻨﻮم ﻣـﺸﺨﺺ ﻧﻤـﻮد ﻛـﻪ ﻣﻮﺟـﺐ اﺛـﺮ ﻓـﺸﺎرﺷﻲ ﺑـﺮ‬

‫‪ -3‬ﮔﺮوه ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمرﺿﺎ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﻫﻴﺴﺘﻮﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻧـﺸﺎن داد ﺿـﺎﻳﻌﻪ‬

‫ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‪ :‬ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪدي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮراﻣﻦ ﻣـﺎﮔﻨﻮم دﻳـﺪه ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺗـﺸﺨﻴﺺ‬

‫*‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ :‬ﺗﺒﺮﻳﺰ‪ ،‬ﺟﺎده اﺋﻞ ﮔﻠﻲ ﺑﻪ ﻃﺮف ﮔﻠﺸﻬﺮ‬

‫اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﺿﺎﻳﻌﺎت اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺿﺎﻳﻌﺎت اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم را در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﻬﺪا ﺑﺨﺶ ‪6‬‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪0411-3340830 :‬‬ ‫‪email: lotfiniai@yahoo.com‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم‪ ،‬ﻓﻮراﻣﻦ ﻣﺎﮔﻨﻮم‪ ،‬ﺗﻮﻣﻮر‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫اﺳــﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم )‪ (Osteochondroma‬ﺗﻮﻣــﻮر ﺷــﺎﻳﻊ اﺳــﺘﺨﻮانﻫــﺎي‬

‫ﻣﺪاوم ﻧﺎﺣﻴﻪ اﻛﺴﻲﭘﻮت و ﮔﺮدن وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮوﻣﺎ و ﺑﻴﻤـﺎري‬

‫اﺳﻜﻠﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪2.‬و‪ 1‬و وﻗﻮع آن در ﻧﺎﺣﻴﻪ اﻳﻨﺘﺮاﻛﺮاﻧﻴﺎل ﺑـﻲﻧﻬﺎﻳـﺖ ﻧـﺎدر‬

‫دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ دارو ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﺑﻮد ﻧﺪاﺷـﺖ‪ .‬ﺑﻴﻤـﺎر‬

‫ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ‪ 3-6‬اﺳــﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ‪ 0/1-%0/2‬از ﺗﻮﻣﻮرﻫــﺎي اﻳﻨﺘﺮاﻛﺮاﻧﻴــﺎل را‬

‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻻﻣﻴﻨﻜﺘﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻫﺮﻧﻲ دﻳﺴﻜﺎل ﻛﻤﺮي وﺗﻨﮕﻲ ﻛﺎﻧﺎل ﻧﺨـﺎﻋﻲ‬

‫ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣــﻲدﻫـﺪ‪ 7-9،‬اﻳــﻦ ﻣـﻮارد ﻣﻌﻤــﻮﻻً از ﻗﺎﻋـﺪه ﺟﻤﺠﻤــﻪ ﻣﻨــﺸﺎء‬

‫ﻟﻮﻣﺒﺮ را در ‪ 12‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ذﻛﺮ ﻣـﻲﻛـﺮد‪ .‬در ﻣﻌﺎﻳﻨـﻪ ﺿـﻌﻒ اﺳﭙﺎﺳـﺘﻴﻚ‬

‫‪11‬و‪8‬و‪5‬و‪3‬‬

‫اﻧﺪامﻫﺎ )راﺳﺖ ‪ 3/5‬و ﭼﭗ ‪ (2/5‬دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻇﻬﺎر اﺧـﺘﻼل‬

‫ﻣــﺎﮔﺰﻳﻠﺮي ﺧﻠﻔــﻲ و ﻧــﻮاﺣﻲ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻣﺎﻧــﺪﻳﺒﻮل‪ ،‬زاﻳ ـﺪه ﭘﺘﺮﻳﮕﻮﻳﻴــﺪ‬

‫ﺣﺴﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﻃﺮح اﺧﺘﻼل ﺣﺴﻲ ﻣﺸﺨﺺ در ﺑﻴﻤﺎر دﻳﺪه ﻧـﺸﺪ‪.‬‬

‫اﺳــﻔﻨﻮﻳﻴﺪ‪ 12،‬دورﻣــﺮ ﺳــﺨﺖ ﺷــﺎﻣﻪ ﺳــﻄﺢ ﻣﻐــﺰ ‪ 10،Convexity‬ﺳــﻞ‬

‫رﻓﻠﻜﺲ ﻫﻮﻓﻤﻦ در ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﻣﺜﺒـﺖ‪ ،‬رﻓﻠﻜـﺲ ﻛـﻒ ﭘـﺎﻳﻲ ﻫـﺮ دو‬

‫‪15‬‬

‫ﻃﺮف اﻛﺴﺘﺎﻧﺴﻮر و رﻓﻠﻜﺲﻫﺎي وﺗﺮي ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ژﻧﺮاﻟﻴـﺰه اﻓـﺰاﻳﺶ‬

‫ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎ و در ﺟﺴﺘﺠﻮي ادﺑﻴﺎت ﭘﺰﺷـﻜﻲ از‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ‪ MRI‬ﺿﺎﻳﻌﻪاﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴـﺖ اﺳـﺘﺨﻮاﻧﻲ در ﻧﺎﺣﻴـﻪ ﻓـﻮراﻣﻦ‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮراﻣﻦ ﻣﺎﮔﻨﻮم ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ و ﻣـﻮرد ﺣﺎﺿـﺮ ﻃﺒـﻖ‬

‫ﻣﺎﮔﻨﻮم دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ )ﺷﻜﻞ ‪ (1‬ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺟﺎﺑﻪﺟـﺎﻳﻲ و ﻓـﺸﺮده ﺷـﺪن‬

‫اﻃﻼع ﻣﺎ اوﻟﻴﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ﻓﻮراﻣﻦ ﻣﺎﮔﻨﻮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺨﺎع ﺷﺪه ﺑﻮد‪ CT-Scan .‬ﻣﺎﻫﻴﺖ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺿﺎﻳﻌﻪ و وﺟﻮد‬

‫ﻣــﻲﮔﻴﺮﻧــﺪ‪10.‬و‪ 4‬ﻣــﻮاردي از اﺳــﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم در ﻗﺎﻋــﺪه ﺟﻤﺠﻤــﻪ‪،‬‬

‫ﻣﻬﺮهﻫﺎي ﺗﻮرﺳﻴﻚ‪ 4،‬ﻛﻮﻧﺪﻳﻞ اﻛﺴﻲﭘﻮت‪ 13،‬ﻛﻠﻴﻮس‪ 14‬و ﺣﻔﺮه ﺧﻠﻔـﻲ‬

‫ﺟــﺰء ﻛﻮرﺗﻴﻜــﺎل و اﺳــﻔﻨﺠﻲ را ﻣــﺸﺨﺺ ﻧﻤــﻮد )ﺷــﻜﻞ ‪ .(2‬در‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬

‫ﺳﻲﺗﻲاﺳﻜﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﻌﺪ از ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺎده ﺣﺎﺟـﺐ در ﻓـﻀﺎي ﺳـﺎب‬

‫ﺑﻴﻤﺎر آﻗﺎﻳﻲ ‪ 73‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ اﺧـﺘﻼل در راه رﻓـﺘﻦ و ﺿـﻌﻒ در‬

‫آراﻛﻨﻮﻳﻴﺪ و ﻳﺎ ﺳﻲﺗﻲ ﻣﻴﻠﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻧﺨﺎع‪ ،‬اﺛﺮ ﻓﺸﺎري ﺑﺮ ﻧﺨـﺎع‬

‫اﻧﺪامﻫﺎ ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﺎل ﻗﺒـﻞ ﺑـﻪ درﻣﺎﻧﮕـﺎه ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﺷـﻬﺪاي ﺗﺒﺮﻳـﺰ‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﺿﺎﻳﻌﻪ ﻣﺸﻬﻮد ﺑﻮد )ﺷﻜﻞ ‪ .(3‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻼﻳﻢ ﺑﻴﻤﺎر و ﻣﺎﻫﻴـﺖ‬

‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‪ .‬در ﺷـﺮح ﺣـﺎل ﺑﻴﻤـﺎر ﺳﺎﺑﻘـﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟـﻪ از ﺳﺮدرد‬

‫اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺿﺎﻳﻌﻪ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎر ﭘﻴﺸﻨﻬـﺎد ﺟﺮاﺣـﻲ ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬زﻳـﺮ ﺑﻴﻬﻮﺷـﻲ‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫اﻳﺮج ﻟﻄﻔﻲﻧﻴﺎ و ﻫﻤﻜﺎران‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :1 -‬ﺿﺎﻳﻌﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ و اﺛﺮ ﻓـﺸﺎري ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻮﺟـﻪ ﻧﺨـﺎع در‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬

‫‪MRI‬‬

‫‪T2‬‬

‫‪625‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :4 -‬ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژي ﺿﺎﻳﻌﻪ رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﻫﻤﺎﺗﻮﻛﺴﻴﻠﻴﻦ اﺋﻮزﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﺰء اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ و‬ ‫ﻏﻀﺮوﻓﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻻﻳﻪاي از ﻏﻀﺮوف )اﻟـﻒ( ﺑـﺮ روي ﺑﺎﻓـﺖ ﻓﻴﺒـﺮوز و‬ ‫اﺳﺘﺨﻮان )ب( دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :2 -‬ﺟﺰء اﺳﻔﻨﺠﻲ و ﻛﻮرﺗﻴﻜﺎل ﺿﺎﻳﻌﻪ در ﺳﻲﺗﻲاﺳﻜﻦ‬

‫ﺷﻜﻞ‪ :5 -‬ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺿﺎﻳﻌﻪ در ﺳﻲﺗﻲاﺳﻜﻦ ﺑﺎ ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﻪﺑﻌﺪي ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ‬

‫ﻛﺮاﻧﻴﻜﺘﻮﻣﻲ ﺳﺎب اﻛﺴﻲﭘﻴﺘﺎل ﮔﺮدﻳـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﻋـﺪم ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻛﺎﻣـﻞ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﺿﺎﻳﻌﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﻫﻤﻲ ﻻﻣﻴﻨﻜﺘﻮﻣﻲ ﻣﻬﺮه ‪ C1‬ﮔﺮدﻳـﺪ و ﺑـﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﻮژ و ﻓﺮرز ﺿﺎﻳﻌﻪ و ﻧﻮاﺣﻲ ﺧﻠﻔﻲ و ﻃﺮﻓـﻲ رﻳـﻢ ﻓـﻮراﻣﻦ‬ ‫ﻣﺎﮔﻨﻮم ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺿﺎﻳﻌﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻗـﻮام اﺳـﺘﺨﻮاﻧﻲ داﺷـﺖ و در ﺣـﻴﻦ‬ ‫ﻋﻤﻞ ﻣﺸﻜﻠﻲ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﺿﺎﻳﻌﻪ ﺑﻪ دورﻣﺮ و ﻳـﺎ‬ ‫آﺳﻴﺐ دور و ﺷﺮﻳﺎن ورﺗﺒﺮا ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑﻌـﺪ از ﻋﻤـﻞ ﺑﻴﻤـﺎر‬ ‫ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﻮد و ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻼﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺑﻌـﺪ از ﻋﻤـﻞ ﺑﻬﺒـﻮد ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻮﺟـﻪ‬ ‫ﮔﺰارش ﻧﻤﻮد و در ﻛﻨﺘﺮل ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎم ﻋﻼﻳـﻢ ﺑﻴﻤـﺎر ﺑـﻪ ﺟـﺰ‬ ‫ﺷﻜﻞ‪ :3 -‬اﺛﺮ ﻓﺸﺎري ﻧﺨﺎع ﺗﻮﺳﻂ ﺿﺎﻳﻌﻪ در ﻣﻴﻠﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‬

‫ﺳﺮدرد ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺟـﺰ اﺳﭙﺎﺳﺘﻴـﺴﺘﻪ ﺧﻔﻴـﻒ در ﻣﻌﺎﻳﻨـﻪ‬ ‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮي دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬در ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژي ﻧﻮاﺣﻲ از ﻛﻼﻫﻚ ﻏﻀﺮوﻓﻲ‬

‫ﻋﻤﻮﻣﻲ در وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺮون ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺧﻠﻔﻲ ﺧﻂ وﺳﻂ اﻧﺠـﺎم‬

‫ﻛﻪ ﺗﺮاﺑﻴﻜﻮلﻫﺎي ﺑﺎﻟﻎ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ را اﺣﺎﻃﻪ ﻧﻤﻮده اﺳـﺖ دﻳـﺪه ﺷـﺪ ﻛـﻪ‬

‫ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻋﻀﻼت ﺑـﻪ ﺻــﻮرت ﺳــﺎبﭘﺮﻳﻮﺳـﺘﺎل‬

‫ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ آﺗﻴﭙﻲ و ﻣﻴﺘﻮز ﺑﻮد )ﺷﻜﻞ ‪ .(4‬در ‪ CT-Scan‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺎزﺳﺎزي‬

‫ﺟﺪا ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﻌﺪ از اﻧﺠـﺎم ﺗﺮه ﭘـﺎن در ﻧﺎﺣﻴـﻪ اﻛﺴـﻲﭘﻮت‪ ،‬اﻗـﺪام ﺑـﻪ‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺿﺎﻳﻌﻪ ﻣﺸﻬﻮد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )ﺷﻜﻞ ‪.(5‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪626‬‬

‫‪Lotfinia‬‬ ‫‪I. et‬‬ ‫‪al.‬‬ ‫ﻣﺎﮔﻨﻮم‬ ‫ﻓﻮراﻣﻦ‬ ‫اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم‬

‫ﻏﻀﺮوف ﻣﻨـﺸﺎء ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪19‬و‪ 18‬و ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ ﺟﻬـﺖ ﻣـﺸﺎﺑﻪ ﺑـﺎ ﺳـﺎﻳﺮ‬

‫ﺑﺤﺚ‬

‫اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎ اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم در ﻧﺎﺣﻴﻪ اﻛـﺴﻲﭘﻴﺘـﺎل و ﻓـﻮراﻣﻦ ﻣـﺎﮔﻨﻮم ﻧﻴـﺰ‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮﻣﻮر اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ ﺿـﺎﻳﻌﺎت‬

‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ رخ دﻫـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ‪ Lichtenstien‬اﺳـﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم‬

‫‪ 10-%15‬از ﻛــﻞ ﺗﻮﻣﻮرﻫــﺎي اﺳــﺘﺨﻮاﻧﻲ و ‪ 20-%50‬ﻛــﻞ ﺗﻮﻣﻮرﻫــﺎي‬

‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺳـﺘﺨﻮانﻫـﺎ ﻣﻨـﺸﺎء ﮔﻴـﺮد‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ وي ﭘﺮﻳﻮﺳـﺖ‬

‫ﺧــﻮشﺧــﻴﻢ اﺳــﺘﺨﻮاﻧﻲ را ﺗــﺸﻜﻴﻞ ﻣــﻲدﻫــﺪ‪ 16.‬اﻳــﻦ ﺿــﺎﻳﻌﺎت‬

‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )‪ (Pluripotential‬داﺷـﺘﻪ و ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬

‫ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲﻫـﺎي اﮔﺰوﻓﻴﺘﻴـﻚ اﺳـﺘﺨﻮاﻧﻲ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﻛﻼﻫـﻚ‬

‫اﻳﺠﺎد ﺳﻠﻮلﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ و ﻏﻀﺮوﻓﻲ را ﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ 20.‬اﺳـﺘﺌﻮﻛﻨﺪرمﻫـﺎي‬

‫ﻏــﻀﺮوﻓﻲ ﭘﻮﺷــﻴﺪه ﺷــﺪهاﻧــﺪ‪2.‬و‪ 1‬اﻳــﻦ ﺿــﺎﻳﻌﺎت ﺑــﻪ ﻃــﻮر ﺷــﺎﻳﻊ در‬

‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺟﻤﺠﻤﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﻨﻔﺮد ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ وﻟـﻲ ﻣـﻮارد ﻣﺘﻌـﺪد در ﺳـﻨﺪرم‬

‫اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎي ﻃﻮﻳﻞ ﺑﻪوﻳﮋه ﻧﺎﺣﻴﻪ اﭘﻲﻓﻴﺰ رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و در ﺣﺪود ‪%40‬‬

‫‪ Proteous‬ﮔﺰارش ﮔﺮدﻳﺪه‪ 9‬ﻛـﻪ ﺑـﺎ ژﻳﮕﺎﻧﺘﻴـﺴﻢ ﭘﺎرﺷـﻴﺎل دﺳـﺖ و ﭘـﺎ‪،‬‬

‫ﻣﻮارد در اﻃﺮاف زاﻧﻮ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ 2،‬وﻟﻲ در ﺳـﺎﻳﺮ ﻧـﻮاﺣﻲ از ﺟﻤﻠـﻪ‬

‫آﺳــﻴﻤﺘﺮي اﻧــﺪامﻫــﺎ‪ ،‬ﻣــﺎﻛﺮوداﻛﺘﻴﻠﻲ‪ ،‬اﺳــﺘﺌﻮﻛﻨﺪرمﻫــﺎي اﺳــﺘﺨﻮاﻧﻲ و‬

‫ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات‪17‬و‪ 16‬و ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺑﺎ ﺷـﻴﻮع ﺑـﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘـﺮي ﮔـﺰارش ﺷـﺪه‬

‫ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم‪ 21‬ﻣـﺸﺨﺺ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﺳـﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم در‬

‫اﺳﺖ‪11.‬و‪5‬و‪ 3‬اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم اﻳﻨﺘﺮاﻛﺮاﻧﻴﺎل ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﺎدر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ 3-5‬و اﻏﻠﺐ‬

‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺰﻳﻲ از اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻮﻣﻮرال ﻣﺰاﻧﺸﻴﻤﺎل ﺷـﺎﻣﻞ‬

‫از ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻏﻀﺮوفﻫﺎي اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه از زﻣﺎن ﺟﻨﻴﻨﻲ‬

‫‪9‬و‪6‬‬

‫ﺳﻨﺪرم ‪ Maffuci‬و ‪ Ollier‬ﺷﺮح داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫) ‪Primordial‬‬

‫‪ (synchondrosis‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎزﻳﻠﺮ ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ اﺳـﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺷـﺪه ﻗﺎﻋـﺪه‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳـﻚ ﻣﻜـﺎﻧﻴﻜﻲ اﻋـﺼﺎب ﻛﺮاﻧﻴـﺎل‪ ،‬اﺛـﺮ‬

‫ﺟﻤﺠﻤﻪ ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎده اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﻫﻤـﻴﻦ ﺟﻬـﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮ در ﻓـﻮس‬

‫ﻓﺸﺎري ﺑﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮﻣـﺎل‪ ،‬ﻛﻤﭙﺮﺷـﻦ ﻋـﺮوق و ﻳـﺎ آﺳـﻴﺐ ﻋﺮوﻗـﻲ و ﻳـﺎ‬ ‫‪4-6‬‬

‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺿـﺎﻳﻌﺎت ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬

‫ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪوﻳﮋه در ﻛﻠﻴﻮس و ﺳﻴﻦﻛﻮﻧﺪرزﻳﺲ اﺳﺘﺨﻮان اﻛﺴﻲﭘﻴﺘـﺎل دﻳـﺪه‬

‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ اﻳﺠﺎد ﻋﻼﻳﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪18.‬و‪9‬و‪ 6‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻠﺖ ﺧﺎرج از ﺑﺎﻓﺖ ﻣﻐﺰي ﺑﻮدن اﻏﻠﺐ‬

‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ و ﺑﻴﻤﺎر ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﻤﺎر را‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم ﻛﺮاﻧﻴﺎل ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪﻧﺪرت اﻳﻦ ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ‬

‫ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد‪17،‬و‪ 16‬وﻟﻲ در ﻣﻮارد ﻋﻼﻣﺖدار درﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ اﺳﺖ و اﻳـﻦ‬ ‫‪3‬‬

‫اﻳﻨﺘﺮادورال ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﺿـﺎﻳﻌﺎت از دورﻣـﺮ ‪ Convexity‬و ﻳـﺎ‬

‫ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷـﻴﻤﻴﻮﺗﺮاﭘﻲ و رادﻳـﻮﺗﺮاﭘﻲ ﻣﻘـﺎوم ﻣـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬در‬

‫ﻓﺎﻟﻜﺲ ﻣﻨﺸﺎء ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ 6.‬از ﻧﻈـﺮ ﺟﻨـﻴﻦﺷﻨﺎﺳـﻲ‪ ،‬در اﻧـﺴﺎن اﺳـﺘﺨﻮان‬

‫ﺿــﺎﻳﻌﺎت ﻓــﻮراﻣﻦ ﻣــﺎﮔﻨﻮم ﺑﺎﻳــﺴﺘﻲ ﺿــﺎﻳﻌﺎت اﺳــﺘﺨﻮاﻧﻲ از ﺟﻤﻠــﻪ‬

‫اﻛﺴﻲﭘﻴﺘﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺰ ﻗﺴﻤﺖ اﻳﻨﺘـﺮ ﭘﺎرﻳﺘـﺎل ﻛـﻪ ﻣﻨـﺸﺎء ﻣـﺎﻣﺒﺮاﻧﻮز دارد از‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻛﻨﺪرم را ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪References‬‬ ‫‪Castillo M, Hudgins PA, Hoffman JC Jr. Lockjaw secondary to skull‬‬ ‫‪base osteochondroma: CT findings. J Comput Assist Tomogr‬‬ ‫‪1989;13(2):338-9.‬‬ ‫‪Becelli R, Saltarel A, Santamaria S, Mastellone P, Gwanmesia I,‬‬ ‫‪Cianfrone F, et al. A case report of osteochondroma of the‬‬ ‫‪frontotemporosphenoidal suture. J Exp Clin Cancer Res‬‬ ‫‪2004;23(1):147-51.‬‬ ‫‪Kumar S, Shah A, Patel A, Shah U. CT and MRI of the flat bone‬‬ ‫‪osteochondroma from head to foot: a pictorial study. Ind J Radiol‬‬ ‫‪Imag 2006;16(4):589-96.‬‬ ‫‪Nagai S, Yamamoto N, Wakabayashi K, Emura I, Takeuchi F,‬‬ ‫‪Umemori T, et al. Osteochondroma arising from the convexity dura‬‬ ‫‪mater. Case illustration. J Neurosurg 1998;88(3):610.‬‬ ‫‪Bakdash H, Alksne JF, Rand RW. Osteochondroma of the base of‬‬ ‫‪the skull causing an isolated oculomotor nerve paralysis. Case report‬‬ ‫‪emphasizing microsurgical techniques. J Neurosurg 1969;31(2):230‬‬‫‪3.‬‬ ‫‪Wu W, Hu X, Lei D. Giant osteochondroma derived from pterygoid‬‬ ‫‪process of sphenoid. Int J Oral Maxillofac Surg 2007;36(10):959-62.‬‬ ‫‪López-Flores G, Cruz-García O, Fernández-Melo R, Fernández‬‬‫‪Alban M, Alfonzo-Sabatier C, Bouza-Molina W, et al.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‪ ،‬دوره ‪ ،68‬ﺷﻤﺎره ‪ ،10‬دي ‪1389‬‬

‫‪7.‬‬

‫‪8.‬‬

‫‪9.‬‬

‫‪10.‬‬

‫‪11.‬‬

‫‪12.‬‬ ‫‪13.‬‬

‫‪Kerscher A, Piette E, Tideman H, Wu PC. Osteochondroma of‬‬ ‫‪the coronoid process of the mandible. Report of a case and‬‬ ‫‪review of the literature. Oral Surg Oral Med Oral Pathol‬‬ ‫‪1993;75(5):559-64.‬‬ ‫‪Padhya TA, Athavale SM, Kathju S, Sarkar S, Mehta AR.‬‬ ‫‪Osteochondroma of the skull base. Otolaryngol Head Neck Surg‬‬ ‫‪2007;137(1):166-8.‬‬ ‫‪Bonde V, Srikant B, Goel A. Osteochondroma of basi-occiput.‬‬ ‫‪Neurol India 2007;55(2):182-3.‬‬ ‫‪Inoue T, Takahashi N, Murakami K, Nishimura S, Kaimori M,‬‬ ‫‪Nishijima M. Osteochondroma of the sella turcica presenting‬‬ ‫)‪with intratumoral hemorrhage. Neurol Med Chir (Tokyo‬‬ ‫‪2009;49(1):37-41.‬‬ ‫‪Sato K, Kodera T, Kitai R, Kubota T. Osteochondroma of the‬‬ ‫‪skull base: MRI and histological correlation. Neuroradiology‬‬ ‫‪1996;38(1):41-3.‬‬ ‫‪Somerset HL, Kleinschmidt-DeMasters BK, Rubinstein D,‬‬ ‫‪Breeze RE. Osteochondroma of the convexity: pathologic‬‬‫‪neuroimaging correlates of a lesion that mimics high-grade‬‬ ‫‪meningioma. J Neurooncol 2010;98(3):421-6.‬‬

‫‪1.‬‬

‫‪2.‬‬

‫‪3.‬‬ ‫‪4.‬‬

‫‪5.‬‬

‫‪6.‬‬

627

‫ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬Osteochondroma ‫ﻣﺤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ در ﺑﺨﺸﻬﺎي‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ‬ ‫ﻛﺎراﻳﻲ دو روش ﭘﺎﻳﺶ ﺑﺮاي‬ of‫ﻋﻔﻮﻧﺖ‬ foramen magnum

Osteochondroma of the atlantooccipital joint. Extreme lateral transcondylar approach. A case description. Rev Neurol 2003;36(2):133-6.

14. Fon G, Sage MR. Osteochondroma of the clivus. Australas Radiol 1979;23(1):46-53.

15. Castillo M, Hudgins PA, Hoffman JC Jr. Lockjaw secondary to skull base osteochondroma: CT findings. J Comput Assist Tomogr 1989;13(2):338-9.

16. Lotfinia I, Vahedi P, Tubbs RS, Ghavame M, Meshkini A. Neurological manifestations, imaging characteristics, and surgical outcome of intraspinal osteochondroma. J Neurosurg Spine 2010;12(5):474-89.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

17. Lotfinia I,Baradaran A, Gavame M: Lumbar spine osteochondroma causing sciatalgia: an unexpected presentation in hereditary multiple exostoses. Iran J Radiol 2009;6(2):69-72.

18. Matz S, Israeli Y, Shalit MN, Cohen ML. Computed tomography in intracranial supratentorial osteochondroma. J Comput Assist Tomogr 1981;5(1):109-15.

19. Shapiro R, Robinson F. Embryogenesis of the human occipital bone.

AJR Am J Roentgenol 1976;126(5):1063-8.

20. Lichtenstein L. Bone Tumors. 5th ed. St. Louis: Mosby; 1977. p. 1729.

21. Dietrich RB, Glidden DE, Roth GM, Martin RA, Demo DS. The Proteus syndrome: CNS manifestations. AJNR Am J Neuroradiol 1998;19(5):987-90.

Tehran University Medical Journal; Vol. 68, No. 10, Jan 2011: 624-628

628

Osteochondroma of foramen magnum: a case report

Abstract Iraj Lotfinia MD.1* Payman Vahedi MD.1 Mostafa Gavame MD.2 Amir Vahedi MD.3 1- Department of Neurosurgery, Shohada Hospital, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.

2- Department of Radiology, Shohada Hospital, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.

3- Department of Pathology, Emam Reza Hospita, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.

Received: October 16, 2010

Accepted: November 03, 2010

Background: Osteochondroma is a common tumor of the skeletal bone and is a common benign tumor of the bone constitutes 10-15% of all and 20-50% of the benign bone tumors. The lesion is an exophytic bony protrusion covered by a cartilaginous cap.

It is most commonly found in long bones, and especially at the epiphysis. Nearly 40% of cases are seen around the knee joint. Osteochondroma rarely affect skull bones, occurrence of an intracranial osteochondroma is a rarity in the neurosurgical literature and only anecdotal reports are available in the literature. To our knowledge no case arising from foramen magnum has been reported.

Case presentation: We present a 73 years old male with gait problem and limb paresis.

Imaging investigation showed a bony mass in the foramen magnum, that compresses neural elements. The patient also complained of persistent headache in his occipitocervical region. There was no history of previous trauma. The patient underwent surgery and histopathological examination confirmed the lesion to be osteochondroma.

Conclusion: Many types of lesion may be seen in foramen magnum area, and in differential diagnosis of such lesion rare, osseous tumors such as osteochondroma should be considered.

Keywords: Osteochondroma, foramen magnum, tumor.

*Corresponding author: Shohda Hospital, ward 6, Elgolee road, Golshar, Tabriz, Iran.

Tel: +98-411- 3340830 email: lotfiniai@yahoo.com

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

experimental animals complies with National Institutes of Health guidelines for the humane use of laboratory animals, or those of your Institute or agency.

18. Conflicts of interest: Authors must acknowledge and declare any sources of funding and potential conflicting interest, such as receiving funds or fees by, or holding stocks and shares in, an organization that may profit or lose through publication of your paper. Declaring a competing interest will not lead to automatic rejection of the paper, but we like to be made aware of it.

19. Page charges: There are no charges for publication in this Journal.

20. Copyright: Accepted manuscripts become the permanent property of the TUMJ and may not be reproduced, in whole or in part, without the written permission of the Editor.

21. Peer review process: All manuscripts are considered to be confidential. They are peerreviewed by at least 2 anonymous reviewers selected by the Editorial Board. The corresponding author is notified as soon as possible of the editor decision to accept, reject, or require modifications. If the manuscript is completely acceptable according to the criteria set forth in these instructions, it is scheduled for the next available issue.

22. Disposal of material: Once published, all copies of the manuscript, correspondence and artwork will be held for 6 months before disposal.

The Final Checklist The authors must ensure that before submitting the manuscript for publication, they have taken care of the following: 1. Title page should contain title, name of the author/co-authors, their qualifications, designation & institutions they are affiliated with and mailing address for future correspondence, E-mail address, Phone & Fax number.

2. Abstract in Structured format up to 250 words.

3. References mentioned as stated in the Instruction to Authors section.

4. Tables should be typed on separate pages.

6. Make sure for Headings of Tables, their numbers and Captions of illustrations. Donâ&#x20AC;&#x2122;t repeat the information in tables if it is covered in the text.

7. Photographs / illustrations along with their captions.

8. Manuscript in Triplicate 9. Letter of Undertaking signed by all the authors.

10. Disclosure regarding source of funding and conflict of interest if any besides approval of the study from respective Ethics Committee/Institution Review Board.

11. Covering Letter 12. Floppy disk (latest version of windows) for on-line edition Nadereh Behtash M.D. Editor-in-Chief, Tehran University Medical Journal P.O. Box: 14155-6447, Tehran, Iran.

Tel/Fax: + 98-21-88962510 Email: medjournal@tums.ac.ir URL: http://tumj.tums.ac.ir and http://www.tumj.ir

The Editorial Board of the journal, reserves the right to accept or reject the article in any stage and any time or delete a part of the text, tables or figures, if necessary.

9. Acknowledgement: All contributors who do not meet the criteria for authorship should be covered in the acknowledgement section. It should include persons who provided technical help, writing assistance and departmental head who only provided general support. Financial and material support should also be acknowledged [in Persian].

10. Tables in limited numbers should be submitted with the captions placed above. Do not submit tables as photograph. Place explanatory matters in footnotes, not in the heading [in Persian].

11. Figures should be in limited numbers, with high quality art work and mounted on separate pages. The captions should be placed below .

12. The same data should not be presented in tables, figures and text, simultaneously.

13. References: Personal communications, manuscripts in preparation and other unpublished data are not cited in the reference list but may be mentioned in the text in parentheses. Identify references in the text by Farsi numerals in parentheses on the line. References should be typed, double-spaced, and separate from the text and numbered consecutively in the order in which they are mentioned in the text. (References cited in figures and tables, but not in the text, should be numbered consecutively following the text references.) Journal references should contain inclusive page numbers; book references specific page numbers. Indicate abstracts by the abbreviation ‘Abst’ and letters by ‘Lett’ in parentheses. Abbreviations of journals should conform to those used in Index Medicus, National Library of Medicine. The references should observe the following style: Periodicals: List all authors if six or fewer; otherwise, list first six and add ‘et al’. Do not use periods after the authors initials 1. Vimala N, Mittal S, Kumar S. Sublingual misoprostol versus oxytocin infusion to reduce blood loss at cesarean section. Int J Gynaecol Obstet 2006; 92(2): 106-10.

2. Patted SS, Goudar SS, Naik VA, Bellad MB, Edlavitch SA, Kodkany BS, et al. Side effects of oral misoprostol for the prevention of postpartum hemorrhage: results of a community-based randomised controlled trial in rural India. J Matern Fetal Neonatal Med 2009; 22(1): 24-8.

Books: Basmajian JV. Grant's Method of Anatomy. 11th ed. Baltimore: Williams Wilkins; 1989.

Chapter in book: Monks R. Psychotropic drugs. In: Wall PD, Melzack RA, editors. Textbook of Pain. 3rd ed. Edinburgh: Churchill Livingstone; 1994: p. 963-89.

14. Proof Reading: A computer printout is sent to the corresponding author for proof reading before publication in order to avoid any mistakes. Corrections should be marked clearly and sent immediately to the Journal office.

15. Abbreviations and symbols: use only standard abbreviations. Avoid using them in the title and abstract. The full term for which an abbreviation stands should precede its first use in the text unless it is a standard unit of measurement. Short communication when possible; follow the same structure as original papers.

16. The corresponding author will be supplied with 3 free issues.

17. Ethics: Ethical considerations must be addressed in the Materials and Methods section. 1) Please state that informed consent was obtained from all human adult participants and from the parents or legal guardians of minors. Include the name of the appropriate institutional review board that approved the project. 2) Indicate in the text that the maintenance and care of

INSTRUCTION FOR AUTHORS: 1. Aims and Scope: The “Tehran University Medical Journal” (TUMJ) is the official scientific and clinical monthly publication of the Tehran University of Medical Sciences. It accepts Original Papers, Review Articles, Short Communications and Letters to the Editor in the fields of basic science and medicine. All correspondences should be addressed to: The Editor-in-Chief, Tehran University Medical Journal. P.O. Box: 14155-6447. Tehran, Iran Tel/Fax: + 98-21-88962510 2. Submission: Papers submitted for publication should describe original work, not previously published elsewhere, totally or partly. Manuscripts must be submitted only in Persian with English abstracts and should be written according to sound grammar and proper terminology.

Submission is acceptable via Journal URL: http://journals.tums.ac.ir/login. The Manuscript must be accompanied by a covering letter to the Editor-in-Chief, including title and author(s) name and undertaking that it has not been published or submitted elsewhere, and should include: Title; No author(s) name; the Abstract; Introduction; Materials & Methods; Results; Discussion; Acknowledgement and References.

3. The title page: The complete title of the manuscript, the name of all the authors with their highest qualifications, the department or institution to which they are attached, address for correspondence with telephone numbers, e-mail, and Fax number.

4. The abstract (no more than 250 words) in structured format as Background, Methods, Results and Conclusion followed by 3 to 6 Keywords must be presented.

Use terms from the Medical Subject Headings (MeSH) list of index medicus: (http://www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html ).

5. Introduction: This should summarize the purpose and the rationale for the study. It should neither review the subject extensively nor should it have data or conclusions of the study [in Persian].

6. Materials & Methods: This should include exact method or observation or experiment. If an apparatus is used, its manufacturer’s name and address should be given in parenthesis. If the method is established, give reference but if the method is new, give enough information so that another author is able to perform it. If a drug is used, its generic name, dose and route of administration must be given. For patients, age, sex with mean age ± standard deviation must be given. Statistical method must be mentioned and specify any general computer program used.

The Info system used should be clearly mentioned [in Persian].

7. Results: It must be presented in the form of text, tables and illustrations. The contents of the tables should not be all repeated in the text. Instead, a reference to the table number may be given. Long articles may need sub-headings within some sections (especially the Results and Discussion parts) to clarify their contents [in Persian].

8. Discussion: This should emphasize the present findings and the variations or similarities with other work done in the field by other workers. The detailed data should not be repeated in the discussion again. Emphasize the new and important aspects of the study and the conclusions that follow from them. It must be mentioned whether the hypothesis mentioned in the article is true, false or no conclusions can be derived [in Persian].

Tehran Tehran University University Medical Medical Journal Journal Volume 68 Number 10 January 2011 Volume 67, Number 10, January 2010

Contents Prevalence of MBL-producing Pseudomonas aeruginosa isolated from burn patients…...........................563 Mirsalehian A, Nakhjavani F, Bahador A, Jabal ameli F, Bigverdi R, Goli H.

The effects of prenatal sound stress on the spatial learning and memory of rat's male offspring..............570 Barzegar M, Talaei Zavareh SA, Salami M.

The teratogenic effects of alprazolam intake on rat fetus…......................................................................578 Takzare N, Bakhtiarian A, Saeedi E, Nekoui V.

Sonographic cervical parameters in predicting spontaneous preterm birth in high-risk pregnant women…..................................................................................................................................................583 Mashhadian M, Marsosi V, Ziaei S, Asghari jafar abadi M.

The evaluation of 25-hydroxy vitamin D, calcium, phosphate and alkaline phosphatase levels in epileptic children under antiepileptic medication…...............................................................................................590 Keyhani doost Z, Moayyeri H, Khosroshahi N, Molatefi R.

Misoprostol for cervical ripening: a clinical trial in 60 pregnant women…..............................................595 Khazardoost S, Hakimi P, Noorzadeh M, Shafaat M, Shafaat M.

The clinical immunological and long-term follow-up of pediatric patients with common variable immunodeficiency…................................................................................................................................600 Abdollahzade S, Aghamohammadi A, Soheili H, Salehi Sadaghiani M, Abolhassani H, Rezaei N.

Drug-induced complications of anti-tuberculosis drugs in HIV patients…………...................................611 Rasoulinejad M, Bouyer M, Emadi Kouchak H, Hasibi M, Mollazadeh N, Moradmand badie B.

Allopurinol effects on diastolic dysfunction in ESRD patients with hyperuricemia……………...............618 Sattarzade Badkoobeh R, Nozari Y, Larti F, Safari S, Ahmadi F, Emami M.

Osteochondroma of foramen magnum: a case report…...............................................................................624 Lotfinia I, Vahedi P, Gavame M, Vahedi A.

1389 ‫ دي‬،10 ‫ ﺷﻤﺎره‬،68 ‫ دوره‬،‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬،‫ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ‬

TUMJ

TEHRAN UNIVERSITY MEDICAL JOURNAL The Official Publication of Medical School, Tehran University of Medical Sciences Volume 68

Number 10

January 2011

Chairman: S.H. Emami Razavi Editor in Chief: N. Behtash Executive Editor: M.A. Noyan Ashraf Associate Editors: SH. Akhondzadeh, A. Arab Kheradmand, N. Ataei, S. Borna, M. Ghazi Khansari, S.J. Ghazi Mirsaeed, J. Hajati, M. Kadkhodaei, S. Moradmand, Z. Nadiya Hatmi, M.A. Noyan Ashraf, R. Omranipoor, N. Rezaei, N. Sajjadian Editorial Board: M. Akbarian, F. AmoozegarHashemi, B. Bahar, F. Davari Tanha, N. Ebrahimi Daryani, M.R. Hadiyan, Z. Hallaji, Z. Hussain Khan, M. Kajbaf Zadeh, M.J Mikaeli, A. Mousavi, S.M.J. Mortazavi, B. Nabaei, P. Pasalar , P. Pasbakhsh, M. Rasooli Negad, A. Shaabani, M. Sotoodeh, A.R. Talaeipoor, M. Vahid Dasjerdi, M.R. Zafarghandi International Board: F. Assadi (Chicago), J. Parvizi (Philadelphia), A. Gangi (Strasbourg), M.R. Keshtgar (London), Sh. Masood (Florida), P. Hanjani (Pennsylvania) Editors: N. Behtash, M.A. Noyan Ashraf Office staff: M. Asgari, H. Chaychi, A. Kamizani, R. Ramezani, S. Sadigh Publisher: Tehran University of Medical Sciences Office: Tehran University Medical Journal, Medical School, 202 Amouzesh building, Poursina Ave., Ghods St., Keshavarz Blvd., Tehran, Iran, P.o. Box: 14155-6447, Tel: +98(21)88962510, Fax: +98(21)88962510, Online submission: http://journals.tums.ac.ir/login, and http://tumj.tums.ac.ir, Email: medjournal@tums.ac.ir

TUMJ is indexed/ abstracted in: SCOPUS, EMBASE, Cambridge Scientific Abstracts (CSA), CAB Abstracts (CABI), Chemical Abstract Service (CAS), DOAJ, Psych Info, ULRICHÎ&#x201E;S, Index Copernicus, IMEMR, EMR Beta, SID, Magiran and Iran Medex

http://tumj.tums.ac.ir