داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ دوره 69
ﺷﻤﺎره 5
ﻣﺮداد 1390
ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﻴﺎز :داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺴﺆول :دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ اﻣﺎﻣﻲرﺿﻮي ﺳﺮدﺑﻴﺮ :دﻛﺘﺮ ﻧﺎدره ﺑﻬﺘﺎش ﻣﺪﻳﺮ اﺟﺮاﻳﻲ :دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﻳﺎن اﺷﺮف ﺷﻮراي دﺑﻴﺮان
دﻛﺘﺮ ﺷﺎﻫﻴﻦ آﺧﻮﻧﺪزاده ،دﻛﺘﺮ ﺻﺪﻳﻘﻪ ﺑﺮﻧﺎ ،دﻛﺘﺮ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﺣﺎﺟﺘﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻧﻴﻤﺎ رﺿﺎﻳﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻧﮕﺎر ﺳﺠﺎدﻳﺎن ،دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﻋﺮبﺧﺮدﻣﻨﺪ، دﻛﺘﺮ ﻧﻌﻤﺖاﷲ ﻋﻄﺎﻳﻲ ،دﻛﺘﺮ راﻣﺶ ﻋﻤﺮاﻧﻲﭘﻮر ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد ﻗﺎﺿﻲ ﺧﻮاﻧﺴﺎري ،دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﺟﻮاد ﻗﺎﺿﻲ ﻣﻴﺮ ﺳﻌﻴﺪ ،دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺮي ﻛﺪﺧﺪاﻳﻲ، دﻛﺘﺮ ﺳﻴﻨﺎ ﻣﺮادﻣﻨﺪ ،دﻛﺘﺮ زﻳﻨﺖ ﻧﺎدﻳﺎﺣﺘﻤﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﻳﺎن اﺷﺮف ﻫﻴﺄت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ
دﻛﺘﺮ ﻧﺎﺻﺮ اﺑﺮاﻫﻴﻤﻲ درﻳﺎﻧﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد اﻛﺒﺮﻳﺎن ،دﻛﺘﺮ ﻓﺮﻧﺎز آﻣﻮزﮔﺎر ﻫﺎﺷﻤﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺑﺎﺑﻚ ﺑﻬﺎر ،دﻛﺘﺮ ﭘﺮوﻳﻦ ﭘﺎﺳﺎﻻر ،دﻛﺘﺮ ﭘﺮﻳﭽﻬﺮ ﭘﺎﺳﺒﺨﺶ، دﻛﺘﺮ زاﻫﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺧﺎن ،دﻛﺘﺮ زﻫﺮا ﺣﻼﺟﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪ داوري ﺗﻨﻬﺎ ،دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺮﻧﺎز رﺳﻮﻟﻲﻧﮋاد ،دﻛﺘﺮ ﻣﺴﻌﻮد ﺳﺘﻮده ،دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ، دﻛﺘﺮ اﺣﻤﺪرﺿﺎ ﻃﻼﺋﻲﭘﻮر ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻇﻔﺮﻗﻨﺪي ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺠﺒﺎفزاده ،دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد ﻣﺮﺗﻀﻮي ،دﻛﺘﺮ اﻋﻈﻢاﻟﺴﺎدات ﻣﻮﺳﻮي، دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد ﻣﻴﻜﺎﺋﻴﻠﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺑﻬﺮوز ﻧﺒﺌﻲ ،دﻛﺘﺮ ﻣﺮﺿﻴﻪ وﺣﻴﺪ دﺳﺘﺠﺮدي ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻫﺎدﻳﺎن ﻫﻴﺄت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ
دﻛﺘﺮ ﻓﺮﻫﻨﺎك اﺳﺪي )ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ( ،دﻛﺘﺮ ﺟﻮاد ﭘﺮوﻳﺰي )ﻓﻴﻼدﻟﻔﻴﺎ( ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻛﺸﺘﮕﺮ )ﻟﻨﺪن( ،دﻛﺘﺮ اﻓﺸﻴﻦ ﮔﻨﺠﻲ )اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ(، دﻛﺘﺮ ﺷﻬﻼ ﻣﺴﻌﻮد )ﻓﻠﻮرﻳﺪا( ،دﻛﺘﺮ ﭘﺮوﻳﺰ ﻫﻨﺠﻨﻲ )ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ( وﻳﺮاﺳﺘﺎران
دﻛﺘﺮ ﻧﺎدره ﺑﻬﺘﺎش ،دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻧﻮﻳﺎن اﺷﺮف ،دﻛﺘﺮ وﺣﻴﺪ ﻧﻴﻜﻮﻳﻲ ،دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺑﻬﻨﺎم ﻫﺎﺷﻤﻲ ﻫﻤﻜﺎران دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﻪ
ﺣﺴﻴﻦ ﭼﺎﻳﭽﻲ ،راﺣﻠﻪ رﻣﻀﺎﻧﻲ ،ﺳﺤﺮ ﺻﺪﻳﻖ ،ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﻋﺴﮕﺮي ،آرزو ﻛﻤﻴﺰاﻧﻲ ﻧﺸﺎﻧﻲ :ﺗﻬﺮان ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻗﺪس ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻮرﺳﻴﻨﺎ ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آﻣﻮزش ،ﻃﺒﻘﻪ اول ،ﺷﻤﺎره ،202دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﻪ آدرس اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ http://tumj.tums.ac.ir :ﭘﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚmedjournal@tums.ac.ir : ﺻﻨﺪوق ﭘﺴﺘﻲ ،14155/6447ﺗﻠﻔﻜﺲOnline submission: http://journals.tums.ac.ir/login ، 88962510 : ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺼﻮﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﺸﻮر ،ﺑﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺎﻻت اﻳﻦ ﻣﺠﻠﻪ اﻣﺘﻴﺎز ارﺗﻘﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﺗﻴﺮاژ 1000 :ﻧﺴﺨﻪ
ﻟﻴﺘﻮﮔﺮاﻓﻲ ،ﭼﺎپ و ﺻﺤﺎﻓﻲ :ﺑﻬﺮﻧﮓ
)راﻳﮕﺎن(
ﻧﻤﺎﻳﻪ ﺷﺪه در:
SCOPUS, EMBASE, Cambridge Scientific Abstracts (CSA), CAB Abstracts (CABI), Chemical Abstract Service (CAS), DOAJ, Psych Info, ULRICH΄S, Index Copernicus, IMEMR, EMR Beta, SID, Magiran, Iran Medex
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان دوره 69
ﺷﻤﺎره 5
ﻣﺮداد 1390
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻴﻮع اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﺣﺎوي آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮده و CTX-M-1در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﺖ ادراري ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺗﺒﺮﻳﺰ273........ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺳﻠﻄﺎن دﻻل ،ﻣﺤﻤﺪ آذرﺳﺎ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﺷﻴﺮازي ،ﻋﺒﺪاﻟﻌﺰﻳﺰ رﺳﺘﮕﺎر ﻻري ،ﭘﺮوﻳﺰ اوﻟﻴﺎء ،ﺟﻠﻴﻞ ﻓﻼح ﻣﻬﺮآﺑﺎدي ،آﻳﻼر ﺻﺒﺎﻏﻲ ،ﻫﺪروﺷﺎ ﻣﻼآﻗﺎﻣﻴﺮزاﻳﻲ، ﻓﺮﻧﺎز ﺷﺎﻣﻜﺎﻧﻲ ،ﺳﻮان آوادﻳﺲ ﻳﺎﻧﺲ ،ﮔﻠﻨﺎز ﻣﺒﺼﺮي ،روﻧﺎك ﺑﺨﺘﻴﺎري ،ﻣﺤﻤﺪﻛﺎﻇﻢ ﺷﺮﻳﻔﻲ ﻳﺰدي
اﺛﺮات ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت ﻫﻢزﻣﺎنﺳﺎزي ﻗﻠﺒﻲ ﺑﺮ ﺷﺪت ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﻴﺘﺮال در ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻗﻠﺒﻲ279............................................................................................... ﻋﻄﺎءاﻟﻪ ﺑﺎﻗﺮزاده ،ﺗﺎج ﺑﺎﻧﻮ ﺗﻮﻛﻠﻲ ،ﻣﺮﻳﻢ ﻣﺸﻜﺎﻧﻲ ﻓﺮاﻫﺎﻧﻲ
ﺗﻬﻴﻪ داروي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ از ﭘﻼﺳﻤﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﻓﻴﺒﺮي283...................................................................................................... ﻛﺎﻣﺮان ﻣﻮﺳﻮي ﺣﺴﻴﻨﻲ ،ﻣﺠﻴﺪ ﺣﻴﺪري ،ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻳﺎري
ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﺎل اول ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ ﻗﻠﺐ289............................................................................................. اﻛﺒﺮ ﺷﺎه ﻣﺤﻤﺪي ،ﺣﺠﺖ ﻣﺮﺗﻀﺎﻳﻴﺎن ،ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻋﻠﻴﭙﻮر
ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي در اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﻮع ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮ آن296......................................................................... اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻋﺎﻣﺮي ﻣﻬﺎﺑﺎدي ،اﻳﻤﺎن ﻗﻤﺎﺷﻲ ،ﻣﺴﻌﻮد ﻣﻴﺮزاده ﺟﻮاﻫﺮي ،ﻓﺮﺷﺎد ﻧﻴﻜﻮﻳﻲ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺎراﻳﻲ و ﻋﻮارض اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ در درﻣﺎن ﻣﺜﺎﻧﻪ ﺑﻴﺶﻓﻌﺎل302............................................................................................................ زﻳﻨﺖ ﻗﻨﺒﺮي ،ﻣﻬﻨﻮش اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ،ﻃﺎﻫﺮه اﻓﺘﺨﺎر ،ﻣﺠﺘﺒﻲ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ،اﻟﻬﻪ اﻣﻴﺮي
ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ آﻧﺰﻳﻢ ﻛﺮاﺗﻴﻦ ﻓﺴﻔﻮﻛﻴﻨﺎز و ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ -اﺳﻜﻠﺘﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻛﻨﻪ وﻟﮕﺎرﻳﺲ309............................................. ﻣﺮﻳﻢ ﻋﺰﻳﺰ زاده ،ﻣﺮﻳﻢ ﻳﺤﻴﺎﻳﻲ ،راﻫﺐ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف در ﻧﻮزادان ﺑﺎ و ﺑﺪون ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف دور ﮔﺮدن315.................................................................................................... ﻣﻨﺼﻮره ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ زﻧﺠﺎﻧﻲ ،ﻧﺎزآﻓﺮﻳﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻤﻲ ادﻳﺐ
ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻴﻮع آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺮدان اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل322............................................................................................................ رﺳﻮل ﻣﻴﺮﺷﺮﻳﻔﻲ ،ﻧﺎﻳﺴﺘﺎ ژﻧﺪ ،ﺷﻬﺮﻳﺎر ﺷﻬﺮﻳﺎرﻳﺎن ،ﻋﻠﻲ ﭘﺎﺷﺎ ﻣﻴﺜﻤﻲ ،ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻣﻴﺮﺷﺮﻳﻔﻲ ،ﻋﻠﻲ اﻣﻴﻨﻴﺎن
دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر :ﮔﺰارش ﻣﻮردي327............................................................................................................................................................ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺧﻮﺷﻨﻮﻳﺴﺎن ،ﺳﻴﺪ ﺳﻴﻨﺎ اﺣﻤﺪي اﺑﻬﺮي
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
راﻫﻨﻤﺎي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن -1اﺻﻮل ﻛﻠﻲ -1-1 :آﻳﻴﻦ ﻧﮕﺎرش زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ رﻋﺎﻳﺖ ﺷـﺪه و از
ﺳﻴﺎه و ﺳﻔﻴﺪ و دوﺑﻌﺪي ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻨﻮان ﺟﺪول ﺑﺎﻻي آن و در ﻧﻤـﻮدار زﻳـﺮ آن ﻗـﺮار
ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺮدن ﻛﻠﻤﺎت ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺎدلﻫﺎي دﻗﻴﻖ و رﺳﺎﻳﻲ در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ دارﻧﺪ،
ﮔﻴﺮد )ﺑﺎ ذﻛﺮ ﺷﻤﺎره( .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺠﻠﻪ ،ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳـﺖ از ﺗﻜـﺮار
ﺧﻮدداري ﺷﻮد -1-2 .ﻣﻘﺎﻻت ارﺳﺎﻟﻲ در ﭼﻬﺎر ﻧـﺴﺨﻪ )ﻳـﻚ ﻧـﺴﺨﻪ اﺻـﻞ و ﺳـﻪ
اراﻳﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ آورده ﺷﺪهاﻧﺪ در ﺟـﺪاول و ﺑـﺎﻟﻌﻜﺲ ﺑﺎﻳـﺪ اﺟﺘﻨـﺎب ﻧﻤـﻮد،
ﻧﺴﺨﻪ ﻛﭙﻲ( ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﻪ ﮔﺮدﻧـﺪ -1-3 .ﻣﻄﺎﻟـﺐ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﻓﻘـﻂ ﺑـﺮ روي
ﺟﺪاول و ﻧﻤﻮدارﻫﺎ ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﺤﺚ -1 :آﺛﺎر و اﻫﻤﻴﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه
ﻳﻚﻃﺮف ﻛﺎﻏﺬ A4و ﺑﻪﺻﻮرت ﻳﻚ ﺳﺘﻮﻧﻲ و ﻳﻚ ﺧﻂ درﻣﻴـﺎن ﺑـﺎ رﻋﺎﻳـﺖ ﺣﺎﺷـﻴﻪ
و ﻣﺤﺪودﻳﺖ آنﻫﺎ -2ذﻛﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣـﺸﺎﺑﻪ دﻳﮕـﺮان و ذﻛـﺮ ﻣﻐـﺎﻳﺮات و ﻣـﻮارد
ﻻزم )ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ( ﺗﺎﻳﭗ ﮔﺮدﻧﺪ و ﻫﻤﻪ ﺻﻔﺤﺎت ﺷﻤﺎرهﮔﺬاري ﺷﻮﻧﺪ-1-4 .
ﻧﻘﺾﻛﻨﻨﺪه -3ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻋﻠﺖ ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ ﺑﻘﻴﻪ -4ﺗﻮﺿـﻴﺢ ﻣـﻮارد
ﻣﻘﺎﻟﻪ ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺠﻼت ارﺳﺎل ﻧﮕﺮدد و در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺠﻼت
ﻛﺎرﺑﺮد ﻋﻤﻠﻲ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻌﻤﻴﻢﭘﺬﻳﺮي ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣـﺪه -5راﻫﻨﻤـﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي اداﻣـﻪ
)ﺣﺘﻲ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و ﻏﻴﺮه( ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ -1-5 .ﻟـﻮح ﻓـﺸﺮده ﻣﻘﺎﻟـﻪ
ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧﻮد ﻳﺎ دﻳﮕﺮان ،در ﻣﺠﻤﻮع اراﻳﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ اﺿـﺎﻓﻪ ﺷـﺪه
)ﺗﺮﺟﻴﺤﺎً ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ Word 2003ﻳﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ( ﺑﺎ اﻋﻤﺎل آﺧﺮﻳﻦ اﺻﻼﺣﺎت ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ،ﭘﺲ
اﺳﺖ .ﻣﻨﺎﺑﻊ :ﺷﻤﺎره ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﻣﺘﻦ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻗﻴﺪ ﺷﻮد و ﺑﻪﻃﻮر ﻗﻄﻌـﻲ
از درﻳﺎﻓﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎﻟﻪ ،ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﻪ اراﻳﻪ ﮔﺮدد -1-6 .ﻧﻮع ﻣﻘﺎﻻت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ
ﺑﺎﻳـﺪ از ﻋﺪد ﻳﻚ ﺷﺮوع و ﺑﻪﺗﺮﺗﻴـﺐ اﺿـﺎﻓﻪ ﮔـﺮدد .ﺿـﻤﻦ اﻧﻄﺒـﺎق ﻛﺎﻣـﻞ ﺗﻌـﺪاد
ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘـﻲ ،ﻣﻘـﺎﻻت ﻣـﺮوري )از ﻧﻮﻳـﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑـﺎ ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻛـﺎﻓﻲ و
رﻓﺮاﻧﺲﻫﺎي ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻘﺎﻟﻪ و ﻟﻴﺴﺖ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ آن ،ﻣﺘﻦ دﻗﻴﻖ رﻓﺮاﻧﺲﻫﺎ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﻇﻬﻮر،
ﺻﺎﺣﺐ ﺗﺄﻟﻴﻔﺎت در ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻘﺎﻟﻪ( و ﮔـﺰارش ﻣـﻮردي ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ -1-7 .در اﻧﺠـﺎم
در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آورده ﺷﻮﻧﺪ .ﻧﺤﻮه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺑـﻪ ﺷـﺮح ذﻳـﻞ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ .ﻣﻨـﺎﺑﻊ
ﭘﮋوﻫﺶ ،اﺻﻮل اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻫﻠﺴﻴﻨﻜﻲ و ﺿﻮاﺑﻂ اﺧﻼق ﭘﺰﺷﻜﻲ رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد -2 .ﻧﺤﻮه
ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﺘﺎب) :ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ /ﻧﺎم ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه /ﻓﺼﻞ /ﻋﻨﻮان /ﻓﺼﻞ /ﻋﻨﻮان ﻛﺘﺎب /ﻧـﺎم
ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ -2-1 :ﺻﻔﺤﻪ اول )ﺻﻔﺤﻪ ﻋﻨـﻮان( ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ ﺷـﺎﻣﻞ :ﻋﻨـﻮان
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻛﺘﺎب /ﻧﺎم ﻧﺎﺷﺮ /ﻣﺤﻞ اﻧﺘﺸﺎر /ﺳﺎل /ﺻﻔﺤﺎت:
ﻣﻘﺎﻟﻪ ،ﻧﺎم و ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ،درﺟﻪ ﻋﻠﻤﻲ و آدرس دﻗﻴﻖ ﻛﻠﻴـﻪ ﻧﻮﻳـﺴﻨﺪﮔﺎن )از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺪ ﭘﺴﺘﻲ ،ﺗﻠﻔﻦ ،دورﻧﮕﺎر و (E-mailﻣﺤﻞ اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ ،ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻘﺎﻟﻪ و ﺗﺎرﻳﺦ ارﺳﺎل ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ -2-2 .ﺻﻔﺤﻪ دوم و ﺳﻮم ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻼﺻﺔ ﻓﺎرﺳﻲ و اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ .ﭼﻜﻴﺪه ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻤﻲﺑﺎﻳﺴﺖ از 250ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و در ﭼﻬﺎر ﭘﺎراﮔﺮاف ﺑﺎ ﻋﻨﺎوﻳﻦ زﻣﻴﻨـﻪ و ﻫـﺪف ،روش ﺑﺮرﺳـﻲ ،ﻳﺎﻓﺘـﻪﻫـﺎ،
Nochols DH, Randall CL. Massive eversion of the vagina. In: Nichols DH, Randall CL, editors. Vaginal Surgery. 3rd ed. Baltimore: Williams Wilkins; 1989. p. 328-57.
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻘﺎﻟﻪ) :ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ( /ﻧﺎم /ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎﻟﻪ /ﻋﻨﻮان ﻛﺎﻣـﻞ ژورﻧـﺎل /ﺳـﺎل اﻧﺘﺸﺎر /ﺷﻤﺎره ﻣﺠﻠﻪ /ﺻﻔﺤﺎت .ﻣﺜﺎل .1 :ﻛﺎوﻳــﺎﻧﻲ ﺣــﺴﻴﻦ ،ﭘﻮرﻧﺎﺻــﺢ ﻣﻬﺮاﻧﮕﻴــﺰ. اﻋﺘﺒﺎرﻳﺎﺑﻲ و ﻫﻨﺠﺎرﺳﺎزي ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺮﺷـﺖ و ﻣـﻨﺶ ﻛﻠـﻮﻧﻴﻨﺠﺮ TCIدر ﺟﻤﻌﻴـﺖ اﻳﺮاﻧﻲ .ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ1384 ،؛ ﺳﺎل ،63ﺷﻤﺎره :2ﺻﻔﺤﺎت 89ﺗﺎ .98
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي و ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي )ﺣـﺪاﻗﻞ 3و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ 7واژه( ﺳـﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷـﻮد.
ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺸﺮﻳﻪ در ﻧﺴﺨﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ:
ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻧﺴﺒﺖ 1-2-2-1در ﺗﻬﻴﻪ ﭼﻜﻴﺪه ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﻋﻨﻮان ﻓـﻮق ﻣـﻮرد ﻟﺤـﺎظ
CDI, Clinical Dermatology Illustrated [monograph on CD-ROM]. Reeves JRT, Maibach H. CMEA Multimedia Group, Producers. 2nd ed. Version 2.0 Scan Diego: CMEA; 1995.
ﻗﺮار ﮔﻴﺮد .ﭼﻜﻴﺪه اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻛـﺎﻣﻼ ﻣﻨﻄﺒـﻖ ﺑـﺎ ﭼﻜﻴـﺪه ﻓﺎرﺳـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و در ﺑﺨﺶﻫﺎي Conclusion ،Results ،Methods ،Backgroundو Keywords
-ﻋﻜﺲﻫﺎ ،ﻧﻤﻮدارﻫﺎ و ﺟﺪاول ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪﻫﻤـﺮاه ﺗﻮﺿـﻴﺤﺎت آنﻫـﺎ ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ
ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدد و در ﺣﺪود 230-250ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺎﺷﺪ -2-3 .اﺻـﻞ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ ﺷـﺎﻣﻞ
ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ و در دﻧﺒﺎﻟﻪ ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ) (textآورده ﺷـﻮد و ﺷـﻤﺎرهﮔـﺬاري ﮔـﺮدد.
ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ :ﻣﻘﺪﻣﻪ :ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﺷﺎﻣﻞ -1 :اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺒﻠﻲ و زﻣﻴﻨﻪاي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه
ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﺷﺪ .در اراﻳﻪ ﻋﻜﺲﻫﺎي اﺳﻜﻦ ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده از
و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺎ ذﻛﺮ رﻓﺮاﻧﺲ -2ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻖ -3ﺳﺆاﻻت ﺑﺪون ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ
رزوﻟﻮﺷﻦ ﺣﺪاﻗﻞ 600dpiﺿﺮوري اﺳﺖ .ﻋﻜﺲ ﻫﺎي ارﺳـﺎﻟﻲ ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ ﺑـﻪﺻـﻮرت
ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ و ﺑﻴﺎن اﻳﻦ ﻣﻮﺿـﻮع ﻛـﻪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ
اﺻﻞ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ اﻧﻀﻤﺎم ﺳﻪ ﻧـﺴﺨﻪ ﻛﭙـﻲ رﻧﮕـﻲ و در ﭘـﺸﺖ ﻋﻜـﺲ ﺷـﻤﺎره آن ،ﻧـﺎم
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ رﻓﻊ اﺑﻬﺎﻣﺎت ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ -4 .ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻳﺎ اﺧﺘﺼﺎرات
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و ﺟﻬﺖ ﻧﺼﺐ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺛﺒﺖ ﮔﺮدد.
ﻋﻠﻤﻲ -6ﻫﺪف ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ روﺷﻦ .روش ﺑﺮرﺳﻲ :ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ
-3ﻧﺤﻮة ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﮔﺰارش ﻣﻮارد -3-ﺻﻔﺤﻪ اول ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت اراﻳﻪ ﺷـﺪه در
ﻫﺮ ﺧﻮاﻧﻨﺪهاي ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ آن ،ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻮﻳـﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻟـﻪ را ﺗﻜـﺮار ﻛﻨـﺪ ،ﺷـﺎﻣﻞ :ﻃﺮاﺣـﻲ
ﻗﺴﻤﺖ -3-1 ،2-1ﺻﻔﺤﻪ دوم و ﺳﻮم ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻼﺻﻪ ﻓﺎرﺳﻲ و اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و ﻛﻠﻤـﺎت
ﺗﺤﻘﻴﻖ :ﺟﺰﺋﻴﺎت روش ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻋﻠﺖ اﻧﺘﺨﺎب آن )ﻣـﺜﻼ ﻛﻮﻫـﻮرت( -ﻣـﺪت زﻣـﺎن
ﻛﻠﻴﺪي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺧﻼﺻﻪ ﮔﺰارش ﻣﻮردي ﻧﺒﺎﻳـﺴﺘﻲ از 100ﻛﻠﻤـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ
اﺟﺮاي ﻃﺮح و ﭘﻲﮔﻴﺮي -1 .زﻣﺎن و ﻣﻜﺎن اﺟﺮاي ﭘﮋوﻫﺶ -2ﺳﻮژهﻫﺎ و ﻧﻤﻮﻧﻪﻫـﺎي
ﺑﺎﺷﺪ -3-3 .اﺻﻞ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ :ﻣﻘﺪﻣﻪ ،ﺷﺮح ﺣـﺎل ﺑﻴﻤـﺎر ﻳـﺎ
ﻣﻮرد آزﻣﻮن و ﻣﻼك اﻧﺘﺨﺎب .روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي و ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪ )اﻳـﻦ ﻗـﺴﻤﺖ
ﻣﻮرد ،ﺑﺤﺚ :ﮔﺰارش ﻣﻮرد و ﺑﺤﺚ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً از 1500ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺒﻮده و ﺣﺪاﻛﺜﺮ
ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و در اﺑﺘﺪاي اﻣﺮ ﻣﻮرد ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد( -ﻣﻼكﻫﺎي ورود و
دو ﺟﺪول ﻳﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ اراﻳﻪ ﺷﻮد -3-4 .ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ.
ﺧﺮوج ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ -3 .ﻧﺤﻮه ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت -4 .رﻋﺎﻳﺖ ﻣـﻮازﻳﻦ اﺧـﻼق در
-4ﻧﺤﻮه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻘﺎﻻت ﻣـﺮوري -4-1 :اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﻣﻘـﺎﻻت ﺑـﺮاي اراﻳـﻪ آﺧـﺮﻳﻦ
ﭘﮋوﻫﺶ -5اﺑﺰارﻫﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي -6آزﻣﻮنﻫﺎي آﻣﺎري -7ﻧﺎم ﻛـﺸﻮر و ﺷـﺮﻛﺖ
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ درﺑﺎره ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ -4-2 .ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه در زﻣﻴﻨـﻪ ﻣﻮﺿـﻮع
ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﻮاد و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ .ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ :اراﻳـﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ دﻗﻴـﻖ -1 :رﻋﺎﻳـﺖ اﺻـﻮل ﻋﻠﻤـﻲ
ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ و داراي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ -5 .ﻫﻴـﺄت ﺗﺤﺮﻳﺮﻳـﻪ ﻣﺠﻠـﻪ در
)ﮔﺰارش ﻋﺪد ﺑﺎ درﺻﺪ -ﮔﺰارش ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎ ﺣﺪود اﻃﻤﻴﻨـﺎن -ﻣﻴﺎﻧـﻪ ﺑـﺎ -2 (Range
ﻗﺒﻮل ﻳﺎ ﻋﺪم ﻗﺒﻮل و ﻳﺎ اﺻﻼح ﻣﻘﺎﻟﻪ )ﺑﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺆﻟﻒ( آزاد اﺳـﺖ و از ﭘـﺲ دادن
ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﻧﺸﺎن دادن ﻫﻤﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻪﺟﺰ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﺗﻌﻴـﻴﻦﻛﻨﻨـﺪه
ﻣﻘﺎﻟﻪ و ﻣﻠﺤﻘﺎت آن ﻣﻌﺬور ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ -6 .ﻧﻮﻳـﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘـﺎﻻت ﻣـﺴﺌﻮل ﻧﻮﺷـﺘﻪﻫـﺎ و
-3اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺟﺪول و ﻧﻤﻮدار ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﺪاد ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻪﻃﻮريﻛﻪ ﺑـﻪ ازاي
ﻣﺪاﻓﻊ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﭼـﺎپ ﺷـﺪه از ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺧـﻮد در ﻣﺠﻠـﻪ ﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﺑـﻮد -7 .اﺳـﺘﻔﺎده از
ﻫﺮ ﺳﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﺗﺎﻳﭙﻲ ﻳﻚ ﺟﺪول ﻳﺎ ﻧﻤﻮدار اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ،ﺿﻤﻦ اﻳﻦﻛﻪ ﻧﻤﻮدار ﺑﺎﻳـﺪ
ﻣﻨﺪرﺟﺎت ﻣﺠﻠﻪ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺄﺧﺬ آزاد اﺳﺖ.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ادراري273 ﻫﺎي-278 ، 1390 ﺷﺪه،5ازﻣﺮداد ﺷﻤﺎره ﺗﻬﺮان ،دوره 69 ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖداﻧﺸﮕﺎه ژنﭘﺰﺷﻜﻲ، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲﻜﺪه ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸ ﻋﻔﻮﻧﺖ اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ،ﺟﺪا CTX-M-1در ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز
ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻴﻮع اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﺣﺎوي آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮده و CTX-M-1
در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﺖ ادراري ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺗﺒﺮﻳﺰ
ﭼﻜﻴﺪه
2و1
ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺳﻠﻄﺎن دﻻل
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﻣﺼﺮف روزاﻓﺰون ﻣﻮاد ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎم در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ
1
ﻣﺤﻤﺪ آذرﺳﺎ ،1ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﺷﻴﺮازي
3
ﻋﺒﺪاﻟﻌﺰﻳﺰ رﺳﺘﮕﺎر ﻻري ،2ﭘﺮوﻳﺰ اوﻟﻴﺎء 1
ﺟﻠﻴﻞ ﻓﻼح ﻣﻬﺮآﺑﺎدي ،4آﻳﻼر ﺻﺒﺎﻏﻲ 1
ﻫﺪروﺷﺎ ﻣﻼآﻗﺎﻣﻴﺮزاﻳﻲ
ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ آنﻫﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﻀﻼت در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ آﻧﺰﻳﻤﻲ ﺑﻪ ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎي وﺳﻴﻊاﻟﻄﻴﻒ
)(ESBL
در ﻣﻴﺎن اﻳﺰوﻟﻪﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪوﻳﮋه اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .از آﻧﺠﺎﻳﻲﻛﻪ ﺗﻌﺪادي از
ﺳﻮﻳﻪﻫﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ دوﮔﺎﻧﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ و درون ﺑﺪن ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ،اﻧﺘﺨﺎب درﻣﺎن ﻣﻮﺛﺮ را ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ 1
ﻓﺮﻧﺎز ﺷﺎﻣﻜﺎﻧﻲ ،5ﺳﻮان آوادﻳﺲ ﻳﺎﻧﺲ 1
ﮔﻠﻨﺎز ﻣﺒﺼﺮي ،1روﻧﺎك ﺑﺨﺘﻴﺎري *6
ﻣﺤﻤﺪﻛﺎﻇﻢ ﺷﺮﻳﻔﻲ ﻳﺰدي
-1ﮔﺮوه ﭘﺎﺗﻮﺑﻴﻮﻟﻮژي ،داﻧﺸﻜﺪه ﺑﻬﺪاﺷﺖ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان. -2ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان. -3ﮔﺮوه ﻣﻴﻜﺮوبﺷﻨﺎﺳﻲ ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﺎﻫﺪ ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان -4 .اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﺑﻴﻮاﻧﻔﻮرﻣﺎﺗﻴﻚ ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان -5 .ﮔﺮوه ﻣﻴﻜﺮوب- ﺷﻨﺎﺳﻲ ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ واﺣﺪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ )ارس( ،ﺗﺒﺮﻳﺰ ،اﻳﺮان-6 . ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﻴﺮاﭘﺰﺷﻜﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان. *
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/02/24 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/03/25 :
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺑﻠﻮار ﻛﺸﺎورز ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻗﺪس، ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻮرﺳﻴﻨﺎ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﻴﺮاﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺗﻠﻔﻦ021-88997049 : email: mksharifi@tums.ac.ir
روﺑﻪرو ﻣﻲﻛﻨﺪ .در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎي ﺷﻴﻮع ﺗﻴﭗﻫﺎي
ESBL
CTX-M
ﺑﻪﺻﻮرت ﻏﺎﻟﺐ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺷﻴﻮع ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ .ﻣﻴﺰان
در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻘﺎط اﻳﺮان ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ .ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ
ESBL
و ﻧﻴﺰ
ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع زﻳﺮ ﮔﺮوه CTX-M-1در اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﺟﺪا ﺷﺪه از ﻋﻔﻮﻧﺖ ادراري در ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .روش ﺑﺮرﺳﻲ: در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺑﺘﺪا 400ﻧﻤﻮﻧﻪ ادراري از آﺑﺎن ﺳﺎل 1388ﺗﺎ ﻓﺮوردﻳﻦ ﺳﺎل 1389از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺟﻤﻊآوري و 188ﺳﻮﻳﻪ اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﺗﻮﺳﻂ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ .در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﺴﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ 10آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش دﻳﺴﻚ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ و ﺳﻴﻨﺮژﻳﺴﻢ دوﺑﻞ، ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﮔﺮوه
CTX-M-1
ESBL
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ .در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش
PCR
ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي
ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻧﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺴﺖﻫﺎي ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ از ﻛﻞ 188ﺳﻮﻳﻪ
اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﺗﻌﺪاد (%43/6) 82ﺳﻮﻳﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﺗﻌﺪاد (%84/1) 69ﺳﻮﻳﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه
CTX-M
CTX-M-1
ESBL
ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ .ﻃﻲ روش
PCR
ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻣﻴﺎن
ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي
در ﺣﺎل اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺟﻬﺖ ﺗﺠﻮﻳﺰ داروي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺎﻓﻲ اﻳﻦ
ﺳﻮﻳﻪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ،ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻃﻴﻒ ﮔﺴﺘﺮده ،CTX-M-1 ،ﺗﺒﺮﻳﺰ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻫﻴﺪروﻟﻴﺰ ﻛﺎﻣﻞ اﻛﺴﻲ ﻣﻴﻨﻮ ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎمﻫﺎ
در ﺑﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي داروﻳﻲ ،ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ
) β-lactamsاز ﻗﺒﻴﻞ ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﻳﻦﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ 3.ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎم ) (-lactamﻧﮕﺮاﻧﻲ اﺻﻠﻲ ﺑﺮاي درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ
ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎي وﺳﻴﻊاﻟﻄﻴﻒ در ﻣﻴﺎن آﻧﺘﺮوﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﺳﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ 1.ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ اﺻﻠﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي
ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻪ اﺧﻴﺮا ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻧﻚ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ
ﻛﻼس ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎم ،ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ
)(TEST
Tigecycline Evaluation and Surveillance Trialﻣﻨﺘﺸﺮ
آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎم را ﻗﺒﻞ از اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي ﺑﺎﻧﺪﺷﻮﻧﺪه ﺑﻪ
ﺷﺪه ،ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ
ﭘﻨﻲﺳﻴﻠﻴﻦ ) Penicillin Binding Protein (PBPدر ﻏﺸﺎي ﺳﻴﺘﻮﭘﻼﺳﻤﻲ
اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ) (E.coliﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد 2.ﺑﺮوز ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي اداري
ESBL
(Oximino-
ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻴﻪ و
ﺑﺮﺳﻨﺪ ،ﻫﻴﺪروﻟﻴﺰ و ﻏﻴﺮﻓﻌﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ 2.ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎي وﺳﻴﻊاﻟﻄﻴﻒ
ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه
) Extended Spectrum Beta Lactamase (ESBLدﺳﺘﻪاي از آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي
ﻫﻤﻮاره رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺖ 4.ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ
ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋهاي در درﻣﺎن ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ دارﻧﺪ.
) (Amblerو ﻋﻤﻠﻜﺮدي ) (Bush-Jacoby-Medeirosﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي
ESBL
در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺳﻠﻄﺎن دﻻل و ﻫﻤﻜﺎران
274
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ 2.ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎ ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺷﺮوع
ﮔﺮﻓﺖ (%47) 188 ،ﺳﻮﻳﻪ E.coliﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ .ﻛﻠﻨﻲﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط
ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﻳﻨﺎزﻫﺎ از ﭘﻨﻲﺳﻴﻠﻴﻨﺎزﻫﺎ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺷﺪﻧﺪESBL 5.ﻫﺎ
ﺑﻪ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي E.coliدر ﻣﺤﻴﻂ Skim milk brothدر -70 Cذﺧﻴﺮه
و ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﻋﻤﻠﻜﺮدي در ﮔﺮوه دو ﻗﺮار
ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪي از اﻳﻦ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد )ﺗﻤﺎﻣﻲ
ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ در ﻛﻼس
A
دارﻧﺪ 2.اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ اﺑﺘﺪا در دﻫﻪ 1980ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از
ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي ﻛﺸﺖ از ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺮك آﻟﻤﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ(.
(Point
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه :ESBLﭘﺲ از ﺗﺄﻳﻴﺪ وﺟﻮد
) mutationاز آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻓﺎﻗﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ وﺳﻴﻊاﻟﻄﻴﻒ اﻳﺠﺎد ﺷﺪهاﻧﺪ.
Clinical and Laboratory Standards
ﻧﻮع
TEM
و
SHV
ﺑﻮدﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﻬﺶﻫﺎي ﻧﻘﻄﻪاي
،E.coliﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺳﺎزﻣﺎن
،Instituteﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي اوﻟﻴﻪ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه
اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻜﺮر ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻼﺳﻤﻴﺪ ﻛﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﭘﻼﺳﻤﻴﺪﻫﺎي
)(CLSI
ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ،ESBLژنﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻛﻼسﻫﺎﻳﻲ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲ
،ESBLاز آزﻣﻮن دﻳﺴﻚ آﮔﺎر دﻳﻔﻴﻮژن
ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﻴﻨﻮﮔﻠﻴﻜﻮزﻳﺪﻫﺎ را ﻧﻴﺰ ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ 6.ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎي
)Disk Agar Diffusion (DAD
CTX-M
اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ 9.در اﻳﻦ روش ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻮﻟﺮ ﻫﻴﻨﺘﻮن آﮔﺎر
ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻼﺳﻤﻴﺪ ﻛﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .آنﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻫﻴﺪروﻟﻴﺰ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﻳﻦﻫﺎي
) 7/2اﻟﻲ ،(PH= 7/4ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﻢ
وﺳﻴﻊاﻟﻄﻴﻒ ﺑﻮده و ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ اﺳﻴﺪ ﻛﻼوﻻﻧﻴﻚ و ﺗﺎزوﺑﺎﻛﺘﺎم ﻣﻬﺎر
ﻣﻚ ﻓﺎرﻟﻨﺪ ) (0.5 McFarland standardﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ 15 .دﻗﻴﻘﻪ ﭘﺲ از
ﺑﻪﻃﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪهاي در اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ و
ﭘﺨﺶ ﻛﺮدن ﻛﺎﻣﻞ ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺬﻛﻮر،
ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻴﻪ ﺷﺎﻳﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ .اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺳﻴﺪ
دﻳﺴﻚﻫﺎي ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﻳﺴﻴﻦ ) 10ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ،ﻛﻮﺗﺮﻳﻤﻮﻛﺴﺎزول )1/25
(CTX-M1, CTX-M2, CTX-M8, CTX-M9,
ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ،ﻧﺎﻟﻴﺪﻳﻜﺴﻴﻚ اﺳﻴﺪ ) 30ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ،ﺳﻴﭙﺮوﻓﻠﻮﻛﺴﺎﺳﻴﻦ
ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ 3.ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎي آﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﮔﺮوه اﺻﻠﻲ )CTX-M25
CTX-M
2
ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻣﻨﺸﺎء ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ از ژنﻫﺎي
)ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ،ﺳﻔﻮﺗﺎﻛﺴﻴﻢ ) 30ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ،اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ )10
ﻛﺮوﻣﻮزوﻣﻲ ) Kluyvera spp.از ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ
ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ،ﺳﻔﺘﺎزﻳﺪﻳﻢ ) 30ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ،آﻣﻮﻛﺴﻲﺳﻴﻠﻴﻦ )30
ژنﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در درون ﭘﻼﺳﻤﻴﺪ وارد ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي
ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ،ﻛﻠﺮاﻣﻔﻨﻴﻜﻞ ) 30ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( و اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﻳﺴﻴﻦ )10
در ﺳﺮاﺳﺮ
ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ﻛﻪ از ﺷﺮﻛﺖ Mastآﻟﻤﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ،ﺑﻪﻓﺎﺻﻠﻪ
ﺟﻬﺎن ﺷﻴﻮع ﻳﺎﻓﺘﻪ و در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ آرژاﻧﺘﻴﻦ ،ﺗﻴﭗﻫﺎي
ﺣﺪاﻗﻞ 2/5cmاز ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ،ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺬﻛﻮر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﭘﺲ از
8و7
اﻧﻜﻮﺑﺎﺳﻴﻮن 24ﺳﺎﻋﺘﻪ در دﻣﺎي ،37 Cﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻂﻛﺶ ،ﻫﺎﻟﻪ
در ﻃﻲ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ در اﻳﺮان اﻧﺠﺎم ﺷﺪه،
ﻋﺪم رﺷﺪ اﻃﺮاف دﻳﺴﻚﻫﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي و ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ
ﭘﺎﺗﻮژن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ 2.ﺗﻴﭗﻫﺎي
CTX-M2
و
CTX-M3
ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺗﺎ ﺑﻪﺣﺎل ﺑﻴﺶ از 50ﻧﻮع CTX-Mﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ. آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ،ESBLﺑﻪﺧﺼﻮص
CTX-M
اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدهاﻧﺪ .ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ
)(CLSI
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪه و ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻧﺪه دﻳﺴﻚﻫﺎ،
ﺷﻴﻮع CTX-Mﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻳﺮ ﮔﺮوه CTX-M-1ﺑﻮده و ﺑﻘﻴﻪ زﻳﺮ ﮔﺮوهﻫﺎ
ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻘﺎوم ) ،(Rﻧﻴﻤﻪ ﺣﺴﺎس
ﻳﺎ ﺷﻴﻮع ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻳﺎ درﺻﺪ ﻛﻤﻲ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ 7.ﻟﺬا ﻫﺪف از اﻳﻦ
)(S
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ
ESBL
و ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع زﻳﺮ ﮔﺮوه
CTX-M-1
در اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﺟﺪا ﺷﺪه از ﻋﻔﻮﻧﺖ ادراري در ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
)(I
و ﺣﺴﺎس
ﮔﺰارش ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ .ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ در اﻳﻦ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎ
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ،ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﻲ
CLSI
از آزﻣﻮن Combined diskاﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ.
در اﻳﻦ آزﻣﻮن ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻟﮕﻮي روش دﻳﺴﻚ آﮔﺎر دﻳﻔﻴﻮژن ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪ
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻮﻟﺮ ﻫﻴﻨﺘﻮن آﮔﺎر ،ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﻴﻮن ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﻧﻴﻢ ﻣﻚ
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ اﺑﺘﺪا 400ﻧﻤﻮﻧﻪ ادرار از ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي و
ﻓﺎرﻟﻨﺪ )ﺣﺎوي 1/5×108ﺑﺎﻛﺘﺮي( ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ در ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺬﻛﻮر ﭘﺨﺶ
ﺳﺮﭘﺎﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺗﺒﺮﻳﺰ در ﻃﻲ ﺷﺶ ﻣﺎه از آﺑﺎنﻣﺎه ﺳﺎل 1388ﺗﺎ
ﺷﺪ .ﺳﭙﺲ دﻳﺴﻚﻫﺎي ﺳﻔﺘﺎزﻳﺪﻳﻢ ) 30ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ،ﺳﻔﺘﺎزﻳﺪﻳﻢ-
EMB
ﻛﻼوﻻﻧﻴﻚ اﺳﻴﺪ ) 10-30ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ،ﺳﻔﻮﺗﺎﻛﺴﻴﻢ ) 30ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( و
آﮔﺎر )ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺮﻛﺖ (Germany ،Merckﻛﺸﺖ داده ﺷﺪﻧﺪ .ﺳﭙﺲ
ﺳﻔﻮﺗﺎﻛﺴﻴﻢ -ﻛﻼوﻻﻧﻴﻚ اﺳﻴﺪ ) 10-30ﻣﻴﻜﺮوﮔﺮم( ﺑﻪﻓﺎﺻﻠﻪ ﺣﺪاﻗﻞ
ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﺳﻴﻤﻮن ﺳﻴﺘﺮات ،ﻟﻴﺰﻳﻦ
2/5ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﭘﺲ از 24
دﻛﺮﺑﻮﻛﺴﻴﻼز ،اوره آز SIM ،TSI ،و MR/VPﻛﻪ ﺑﺮ روي ﻛﻠﻨﻲﻫﺎ اﻧﺠﺎم
ﺳﺎﻋﺖ اﻧﻜﻮﺑﺎﺳﻴﻮن در دﻣﺎي ،37 Cﻫﺎﻟﻪ ﻋﺪم رﺷﺪ اﻃﺮاف
ﻓﺮوردﻳﻦﻣﺎه 1389ﺟﻤﻊآوري و ﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺸﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ژن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز CTX-M-1در اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﺟﺪا ﺷﺪه از ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ادراري
دﻳﺴﻚﻫﺎي ﺣﺎوي ﻛﻼوﻻﻧﻴﻚ اﺳﻴﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺪون ﻛﻼوﻻﻧﻴﻚ اﺳﻴﺪ
275
ژل اﺳﺘﺨﺮاج ﮔﺮدﻳﺪ وﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻮاﻟﻲ )ﺳﻜﺎﻧﺴﻴﻨﮓ( ارﺳﺎل ﺷﺪ. FASTA
ﻫﻢﺗﺮاز
ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺷﺪ .ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ اﮔﺮ ﻫﺎﻟﻪ ﻋﺪم رﺷﺪ اﻃﺮاف دﻳﺴﻚ
ﻣﺤﺼﻮل ﺳﻜﺎﻧﺴﻴﻨﮓ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻣﺖ
ﺳﻔﺘﺎزﻳﺪﻳﻢ -ﻛﻼوﻻﻧﻴﻚ اﺳﻴﺪ ﺑﺰرگﺗﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﺎوي ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
) (Alignmentﺷﺪ ﻛﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎﻻﻳﻲ ) 88/5درﺻﺪ( ﺑﺎ ژن
ﺳﻔﺘﺎزﻳﺪﻳﻢ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ اﻳﻦﻛﻪ ﻫﺎﻟﻪ ﻋﺪم رﺷﺪ اﻃﺮاف دﻳﺴﻚ
اﺻﻠﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺻﺤﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﺮاﻳﻤﺮﻫﺎ و ﺗﻜﺜﻴﺮ درﺳﺖ
ﺳﻔﻮﺗﺎﻛﺴﻴﻢ -ﻛﻼوﻻﻧﻴﻚ اﺳﻴﺪ ﺑﺰرگﺗﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﺎوي 3mmﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
12
و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﻃﻲ روﻧﺪ PCRرا ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ.
ﺳﻔﻮﺗﺎﻛﺴﻴﻢ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺳﻮﻳﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺿﺎﺑﻄﻪ ،CLSIﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻮﻟﺪ ESBLدر ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ.
10
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ )(PCR
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺑﺘﺪا 188اﻳﺰوﻟﻪ E.coliاز ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي و ﺳﺮﭘﺎﻳﻲ
اﺑﺘﺪا اﻳﺰوﻟﻪﻫﺎي ذﺧﻴﺮه ﺷﺪه در Skim milk brothﺑﺮ روي ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻮﻟﺮ
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺟﻤﻊآوري و ﭘﺲ از ﺟﺪاﺳﺎزي ﺗﻮﺳﻂ آزﻣﻮنﻫﺎي
ﻫﻴﻨﺘﻮن آﮔﺎر ﻛﺸﺖ داده ﺷﺪﻧﺪ و ﭘﺲ از اﻧﻜﻮﺑﺎﺳﻴﻮن 24ﺳﺎﻋﺘﻪ ،ﺑﺮاي
ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﻏﺮﺑﺎﻟﻲ
اﺳﺘﺨﺮاج DNAاز اﻳﻦ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎ از روش Boilingاﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ 11.ﺟﻬﺖ
ESBL
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ :CTX-M-1ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم واﻛﻨﺶ زﻧﺠﻴﺮهاي ﭘﻠﻲﻣﺮاز
CTX-M-1
دﻳﺴﻚ آﮔﺎر دﻳﻔﻴﻮژن (%44/7) 84 ،ﺳﻮﻳﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه
در
ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻧﺪ .در ﻃﻲ آزﻣﻮن ﺳﻴﻨﺮژﻳﺴﻢ دوﺑﻞ ،ﺗﻌﺪاد (%43/6) 82
ﺑﺎﻛﺘﺮي اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﻛﻪ در ﺑﺎﻧﻚ ژن ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد ،اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ.
ﺳﻮﻳﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﻮﻟﻴـﺪﻛﻨﻨﺪه ﻧﻬﺎﻳـﻲ ESBLﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷﺪﻧﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از
ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﺮاﻳﻤﺮ از ﺗﻮاﻟﻲﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ژنﻫﺎي ﮔﺮوه ﺗﻮاﻟﻲﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
MEGA 4 multiple-alignment
ﻫﻢﺗﺮاز ﺷﺪﻧﺪ .ﺳﭙﺲ ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺸﺘﺮك در زﻳﺮ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﺮاﻳﻤﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ Generunnerاﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ اﻳﻦ ﭘﺮاﻳﻤﺮﻫﺎ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
BLAST
در
NCBIاﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ .ﺗﻮاﻟﻲ ﭘﺮاﻳﻤﺮﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر ﺑﺪﻳﻦﺻﻮرت ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ: 'CTX- M-1/F :5'-CGTGGCGATGAATAAGCTG-3 'CTX- M-1/R :5'- GGTGGTATTGCCTTTCATCC-3
11
در اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ
DNA
اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﭘﺮاﻳﻤﺮﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ
ژنﻫﺎي ﮔﺮوه CTX-M-1در ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي ﻏﺮﺑﺎل ﻣﺜﺒﺖ ،در ﻣﺨﻠﻮط واﻛﻨﺶ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه و ﺟﻬﺖ ﺗﻜﺜﻴﺮ PCR ،DNAﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. واﻛﻨﺶ
PCR
در ﺣﺠﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ 25µlﺷﺎﻣﻞ،MgCl2 1/5µl ،50 mM :
ﻧﻤﻮدار :1-ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ 10آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﻣﻨﺘﺨﺐ
2/5µlﺑﺎﻓﺮ 1µl ،dNTP 1µl ،10mM ،10xﭘﺮاﻳﻤﺮ 50 Pmol/µlاز ﻫﺮ ﻛﺪام1/5µl ،(5U/µl) ، 50Pmol/µlو 14/5µl
DNA polymerase H2O
2µl ،Taq
DNA
اﻟﮕﻮ
در ﻃﻲ 40ﺳﻴﻜﻞ ،ﺗﺤﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﻲ
ﺗﺮﻣﻮﺳﺎﻳﻜﻠﺮ ﺷﺎﻣﻞ :ﻣﺮﺣﻠﻪ اوﻟﻴﻪ ﺑﺎز ﺷﺪن دو رﺷﺘﻪ
DNA
ﺑﻪﻣﺪت ﺳﻪ
دﻗﻴﻘﻪ در دﻣﺎي ،94 Cﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎز ﺷﺪن دو رﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ در دﻣﺎي ،94 Cﻣﺮﺣﻠﻪ اﺗﺼﺎل ﭘﺮاﻳﻤﺮﻫﺎ ﺑﻪﻣﺪت ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ در دﻣﺎي ،59 Cﻣﺮﺣﻠﻪ ﻃﻮﻳﻞ ﺷﺪن رﺷﺘﻪ ﻫﺪف ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ در دﻣﺎي 72 Cو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻃﻮﻳﻞ ﺷﺪن ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪﻣﺪت ده دﻗﻴﻘﻪ در دﻣﺎي 72 C اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﻃﺮﻳﻖ واﻛﻨﺶ زﻧﺠﻴﺮهاي ﭘﻠﻲﻣﺮاز ﻓﺮاوانﺳﺎزي ﺷﺪه و ﻣﺤﺼﻮﻻت 251bpﺑﻌﺪ از اﻟﻜﺘﺮوﻓﻮرز ﺑﺮ روي ژل آﮔﺎرز ،ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺳﭙﺲ ﻣﺤﺼﻮل اﻟﻜﺘﺮوﻓﻮرز از روي
ﺷﻜﻞ :1-ژل آﮔﺎرز ﺣـﺎوي ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎي PCRﺣﺎﺻـﻞ از ﺗﻜﺜﻴـﺮ ژنﻫـﺎي ﮔـﺮوه .CTX-M-1ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻣﺎرﻛﺮ ،100bpﻳﻚ ﺗﺎ ﻫﻔﺖ :اﻳﺰوﻟﻪﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ،ﻫﺸﺖ :ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺜﺒـﺖ:9 ، ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻨﻔﻲ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻫﻤﻜﺎران دﻻل و ﺳﻠﻄﺎن ﻣﻬﺪي ﻣﺤﻤﺪ Soltan Dalal M.M. et al.
276
آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ 10آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﻧﻴـﺰ در
رﺳﻴﺪ 18.در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Mirsalehianﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي DADو
ﻧﻤﻮدار 1ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .در اﻳـﻦ آزﻣـﻮن ﻫـﻴﭻ ﺳـﻮﻳﻪ ﻣﻘـﺎوﻣﻲ
ﻛﻪ ﺑﺮ روي 150اﻳﺰوﻟﻪ آﻧﺘﺮوﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﺳﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ 59/3 ،درﺻﺪ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻤﻲﭘﻨﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ .در ﻃـﻲ روش PCRﻛـﻪ ﺑـﺮ روي 82
اﻳﺰوﻟﻪﻫﺎ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ESBLﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ
ﺳﻮﻳﻪ ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ،ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﺪ ﻛـﻪ از اﻳـﻦ ﻣﻴـﺎن (%84/1) 69
ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻴﻪ ،اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ و آﻧﺘﺮوﺑﺎﻛﺘﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮارد را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ.
ﺳﻮﻳﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه CTX-M-1ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺷﻜﻞ .(1
TEM
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز راﻳﺞﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮع
ESBL
PCR
) 55/5درﺻﺪ(
اﺳﺖ 19.در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،Shahcheraghiﻛﻪ ﺑﺮ روي
ﺑﺤﺚ
200ﺳﻮﻳﻪ اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎ
ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎي وﺳﻴﻊاﻟﻄﻴﻒ دﺳﺘﻪاي از آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ
اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﺖﻫﺎي DADو PCRﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ 52/5درﺻﺪ داراي ژن
در
ESBLﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ 24درﺻﺪ از ﺳﻮﻳﻪﻫﺎ داراي ژن TEMو ﺷﺶ درﺻﺪ
ﻣﻴﺎن آﻧﺘﺮوﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﺳﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ 2.اوﻟﻴﻦ
از ﺳﻮﻳﻪﻫﺎ داراي ژن SHVﺑﻮدﻧﺪ 160 ،Mirzaee 20.اﻳﺰوﻟﻪ اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ
اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋهاي در درﻣﺎن ﺿﺪ ﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ دارﻧﺪ 3.ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ
ESBL
CTX-M
ﺑﺎ روش
PCR
ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ
آﻧﺪﻣﻲﻫﺎي CTX-Mدر آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ و اروﭘﺎي ﺷﺮﻗﻲ ﮔﺰارش ﺷﺪ اﻣﺎ
را از ﻧﻈﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎي
ﭘﺲ از ﺳﺎل 2000ﮔﺰارشﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ از ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ ژن ﺑﻪ
37/8درﺻﺪ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮدﻧﺪ .ﮔﺮوه 35/78 ،CTX-M-Iدرﺻﺪ و ﮔﺮوه
ﻛﺸﻮرﻫﺎي اروﭘﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ،اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ،ﻳﻮﻧﺎن ،اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ و ﺣﺘﻲ 13-15
ﻣﻐﻮﻟﺴﺘﺎن اراﻳﻪ ﺷﺪ.
در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ آﻧﺰﻳﻢ
CTX-M
ﺑﻪﻋﻨﻮان
ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮع ESBLﺑﻪﺧﺼﻮص در اروﭘﺎ و آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ ﮔﺰارش
7
2/1 ،CTX-M-IIIدرﺻﺪ از ﻣﻮارد ﻣﺜﺒﺖ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Soltan Dallalﻛﻪ ﺑﻪروش
DAD
و
PCR
ﺑﺮ روي 200اﻳﺰوﻟﻪ
اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ 64 ،درﺻﺪ ) 128ﺳﻮﻳﻪ( از اﻳﺰوﻟﻪﻫﺎ ESBL
ﺑﻮدﻧﺪ .ژنﻫﺎي
TEM
و
SHV
ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ (%57/8) 74
ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻧﻮاع ﺗﻴﭗﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻣﻌﺮﻓﻲ
ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه
ﺷﺪهاﻧﺪ 16.در اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺮاﻛﻨﺪهاي در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ
و ﻫﻔﺖ ) (%5/5ﻣﻮرد را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ21.و 12ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از
اﺳﺖ ،Masjedian .ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ 148ﺳﻮﻳﻪ اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ و 70ﺳﻮﻳﻪ
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ،اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺴﺘﺮده از
ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻴﻪ ﺑﺎ دو روش دﻳﺴﻚ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ و دﻳﺴﻚ دوﮔﺎﻧﻪ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ
آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎم وﺳﻴﻊاﻟﻄﻴﻒ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺴﺘﺮش روزاﻓﺰون
76) %51ﻣﻮرد( و 49) %70ﻣﻮرد( را ﻣﻮﻟﺪ ESBLﮔﺰارش ﻧﻤﻮد .اﻳﻦ
آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ESBLدر اﻳﺮان و ﻧﻴﺰ ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ
ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺳﻮﻳﻪﻫﺎي اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ و ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻴﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را
دﺳﺘﻪ از آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ روز ﺑﻪ روز ﻣﺤﺪودﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد .اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺴﺘﺮده
ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ %50و %63داراي ﭘﻼﺳﻤﻴﺪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي
از آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎم ،ﺑﻪﺧﺼﻮص ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ
ESBL
ﮔﺰارش ﻧﻤﻮد 221 ،Sadeghi 17.ﺳﻮﻳﻪ ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ و 255ﺳﻮﻳﻪ
اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﻴﻮع آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي
ESBL
در اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ )ﻛﻪ ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ
اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ را از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺗﻬﺮان و ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺟﺪا ﻛﺮده و ﺑﺎ ﺗﺴﺖﻫﺎي
ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ادراري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ( ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻟﺬا ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺎﻣﻞ ESBLﻫﺎ
)Test Double Disk Synergy ،Tree Dimensional Test (TDT
ﺗﻮﺳﻂ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎ ،ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎم
را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد .درﺻﺪ ﺷﻴﻮع اﻳﻦ
و اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي ﻣﻤﺎﻧﻌﺖﻛﻨﻨﺪه از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎﻣﺎزﻫﺎ،
)(DDST
و E-testﺗﻮﻟﻴﺪ
ESBL
ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي و ﺳﺮﭘﺎﻳﻲ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان
ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎراﻳﻲ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﻛﺘﺎم را ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ.
ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ %31/4و %12/2و در اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ %6/1و %1/7
ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري :اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻃﺮح ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺼﻮب داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم
ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ .اﻳﻦ ارﻗﺎم ﺑﺮاي ﺷﻬﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺮاي ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ
ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان ﺑﻪﺷﻤﺎره ﻗﺮارداد 10350
ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ %21/4و %9/1و ﺑﺮاي اﺷﺮﻳﺸﻴﺎﻛﻠﻲ %4/6و %1/1ﺑﻪﺛﺒﺖ
ﻣﻮرخ 1389/4/16ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
Escherichia coli isolates resistant to extended-spectrum cephalosporins in pigs in Spain. Res Vet Sci 2010;88(1):83-7.
1. Escudero E, Vinué L, Teshager T, Torres C, Moreno MA. Resistance mechanisms and farm-level distribution of fecal
References
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
277
Detection of CTX-M-1 beta lactamase gene in Escherichia coli isolated in UTI
2. Falagas ME, Karageorgopoulos DE. Extended-spectrum betalactamase-producing organisms. J Hosp Infect 2009;73(4):345-54. 3. Tzouvelekis LS, Tzelepi E, Tassios PT, Legakis NJ. CTX-M-type beta-lactamases: an emerging group of extended-spectrum enzymes. Int J Antimicrob Agents 2000;14(2):137-42. 4. Azap OK, Arslan H, Serefhanoğlu K, Colakoğlu S, Erdoğan H, Timurkaynak F, Senger SS. Risk factors for extended-spectrum beta-lactamase positivity in uropathogenic Escherichia coli isolated from community-acquired urinary tract infections. Clin Microbiol Infect 2010;16(2):147-51. 5. Fleming PC, Goldner M, Glass DG. Observations on the nature, distribution, and significance of cephalosporinase. Lancet 1963;1(7296):1399-401. 6. Raveh D, Yinnon AM, Broide E, Rudensky B. Susceptibilities of ESBL-producing Enterobacteriaceae to ertapenem, meropenem and piperacillin-tazobactam with and without clavulanic acid. Chemotherapy 2007;53(3):185-9. 7. Mirzaee M, Pourmand MR, Chitsaz M, Mansouri S. Antibiotic resistance to third generation cephalosporins dueto CTX-M-Type extended-spectrum β-lactamases in clinical isolates of Escherichia coli. Iranian J Publ Health 2009;38(1):10-7. 8. Yu X, Susa M, Weile J, Knabbe C, Schmid RD, Bachmann TT. Rapid and sensitive detection of fluoroquinolone-resistant Escherichia coli from urine samples using a genotyping DNA microarray. Int J Med Microbiol 2007;297(6):417-29. 9. Paterson DL, Bonomo RA. Extended-spectrum beta-lactamases: a clinical update. Clin Microbiol Rev 2005;18(4):657-86. 10. Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI). Performance standards for antimicrobial susceptibility testing; seventeenth informational supplement, M100-17. Wayne: CLSI, 2007. 11. Soltan Dallal MM, Mobasseri G, Fallah Mehrabadi J, Eshraghian MR, Rastegar Lari A, Molla Aghamirzaei H, et al. Detection of CTX-M-1 beta lactamase gene in Escherichia coli isolated from clinical samples by Polymerase Chain Reaction (PCR). Tehran Uni Med J 2011;69(1):16-21. 12. Soltan Dallal MM, Molla Aghamirzaei H, Fallah Mehrabadi J, Sabbaghi A, Rastegar Lari A, Eshraghian MR, et al. Molecular detection of TEM and AmpC (Dha, mox) broad spectrum β-
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
lactamase in clinical isolates of Escherichia coli: PCR method. Tehran Uni Med J 2010;68(6):872-7. 13. Yates C, Amyes S. Extended-spectrum beta-lactamases in nontyphoidal Salmonella spp. isolated in the UK are now a reality: why the late arrival? J Antimicrob Chemother 2005;56(2):262-4. 14. Livermore DM, Canton R, Gniadkowski M, Nordmann P, Rossolini GM, Arlet G, et al. CTX-M: changing the face of ESBLs in Europe. J Antimicrob Chemother 2007;59(2):165-74. 15. Mugnaioli C, Luzzaro F, De Luca F, Brigante G, Perilli M, Amicosante G, et al. CTX-M-type extended-spectrum betalactamases in Italy: molecular epidemiology of an emerging countrywide problem. Antimicrob Agents Chemother 2006;50(8):2700-6. 16. Cantón R, Coque TM. The CTX-M beta-lactamase pandemic. Curr Opin Microbiol 2006;9(5):466-75. 17. Masjedian GF, Valehi F, Talebi, Rastegar Lari A. Moulecular evaluation of resistance to espanded antibiotics in Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae. Iran J Med Microbiol 2007;1(2):27-34. [Persian] 18. Sadeghi MR, Nahaei MR, Soltan Dallal MM. Resistance to Extended Spectrum β-Lactam antibiotics in Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae from hospital. Tabriz Uni Med J 2008;30(2):79-86. [Persian] 19. Mirsalehian A, Akbari-Nakhjavani F, Peymani A, Kazemi B, Jabal Ameli F, Mirafshar SM. Prevalence of Extended Spectrum βLactamase-Producing Enterobacteriaceae by phenotypic and genotypic methods in intensive care units in Tehran. Daru 2008;16(3):169-173. 20. Shahcheraghi F, Nasiri S and Naviri H. Evalouation of presence the bla-SHV and bla-TEM β-Lactamase genes in clinical isolates resistant Escherichia coli to antibiotics from Tehran hospital. Iran J Med Microbiol 2007;1(3):1-8. [Persian] 21. Soltan Dallal MM, Sabbaghi A, Fallah Mehrabadi J , Molla Aghamirzaei H , Rastegar Lari A, Eshraghian MR, Fard Saneei A. Evaluation of presence the bla-SHV and bla-AmpC (CITM, FOX) β-lactamase genes in clinical isolates of Escherichia coli. Iran J Med Council 2010;28(3):269-276.
Tehran University Medical Journal;ﻫﻤﻜﺎران Vol. 69, وNo. 5, August 2011: 273-278
100
The prevalence of extended-spectrum beta-lactamases and CTX-M-1 producing Escherichia coli in urine samples collected at Tabriz city Hospitals
Abstract Mohammad Mehdi Soltan Dallal PhD.1,2 Mohammad Azarsa MSc.1 Mohammad Hassan Shirazi PhD.1 Abdolaziz Rastegar Lari PhD.2 Parviz Owlia PhD.3 Jalil Fallah Mehrabadi PhD.4 Aylar Sabbaghi MSc.1 Hedrosha Molla Aghamirzaei MSc.1 Farnaz Shamkani MSc.5 Sevan Avadis Yans MSc.1 Golnaz Mobasseri MSc.1 Ronak Bakhtiari MSc.1 Mohammad Kazem Sharifi Yazdi PhD.6* 1- Department of Pathobiology, School Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 2- Antimicrobial Resistant Research Center, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 3- Department of Medical Microbiology, Faculty of Medicine, Shahed University, Tehran, Iran. 4- MARS Bioinformatics Institute, Tehran, Iran. 5- Department of Microbiology, Faculty of Medicine, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran. 6- Department of Medical Laboratory Sciences, School of Para Medicine, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: May 14, 2011 Accepted: June 15, 2011
Background: Numerous use of Beta Lactame in treatment of bacterial infections resulted in increments of drug resistance of such bacteria. One of difficulties in treatment of hospital infections is Extended Spectrum Beta Lactamase (ESBL) among isolated clinical strains of E.coli. Since some of ESBL strains shows double reaction in drug sensitivity test at in vitro and in vivo condition, therefore it makes difficulties in selection of right treatment. In the last years, CTX-M enzymes have become the most prevalent ESBLs in worldwide. The prevalence of ESBL types largely remains unknown in many parts of the Iran. This study was made to find the prevalence of ESBLproducing E.coli and molecular detection of CTX-M-1 in Tabriz. Methods: In the present study, 400 urine samples collected between November 2009 and April 2010, from Tabriz Hospitals were studied. Out of the 400 samples, 188 E.coli isolates were detected by standard biochemical tests. Susceptibility to antimicrobial agents was tested to 10 antibiotics by the disk agar diffusion (DAD) method. ESBL production was screened by phenotypic test that included both separate and combined disk agar diffusion techniques. The screened isolates were investigated by PCR assay to detect CTX-M-1 gene. Results: From the total 188 E.coli isolates, 82 (43.6%) were shown to produce ESBLs by phenotypic test. During the PCR method on the 82 isolates, 69 (84.1%) were confirmed as CTX-M-1 producing group. Conclusion: The present study showed that CTX-M-producing isolates were increasing among E.coli strains and indicated the need for adequate susceptibility tests in laboratories for choosing the appropriate antibiotics for treatment. Keywords: Antimicrobial resistance, CTX-M-1, Escherichia coli, extended-spectrum beta-lactamase.
*
Corresponding author: Dept. of Medical Laboratory Sciences, Faculty of Para Medicine, Tehran University of Medical Sciences, Poursina Ave., Ghods St., Keshavarz Blvd., Tehran, Iran. Tel: +98-21-88997049 email: mksharifi@tums.ac.ir
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
279-282 ،1390 ﺎن ﺷﻤﺎره ، 69 ﺗﻬﺮان، ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪهاﺛﺮﭘﺰﺷﻜﻲ، ﻣﺮدادﺷﺪه زودرس،5ﻣﻬﺎر دورهزاﻳﻤ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﻋﻠﻮمدر ﺑﻪ MVM ﭘﺮوژﺳﺘﺮون
اﺛﺮات ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت ﻫﻢزﻣﺎنﺳﺎزي ﻗﻠﺒﻲ ﺑﺮ ﺷﺪت ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﻴﺘﺮال در ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻗﻠﺒﻲ
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1389/10/25 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1389/11/25 :
ﭼﻜﻴﺪه
*1
ﻋﻄﺎءاﻟﻪ ﺑﺎﻗﺮزاده
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﻫﻢزﻣﺎنﺳﺎزي ﻗﻠﺒﻲ ) Cardiac Resynchronization Therapy (CRTدرﻣﺎﻧﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ
2
ﺗﺎج ﺑﺎﻧﻮ ﺗﻮﻛﻠﻲ
ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻗﻠﺒﻲ اﺳﺖ .ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت ﻫﻢزﻣﺎنﺳﺎزي ﻗﻠﺒﻲ ﺑﺮ ﺷﺪت ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ
3
ﻣﺮﻳﻢ ﻣﺸﻜﺎﻧﻲ ﻓﺮاﻫﺎﻧﻲ
ﻣﻴﺘﺮال
)Mitral Regurgitation (MR
ﺑﻮد .روش ﺑﺮرﺳﻲ :در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻘﻄﻌﻲ در ﻳﻚ ﺷﻴﻮه دوﺳﻮﻛﻮر
-1ﮔﺮوه ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ،
)(Double-blind
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
EF<35 ،QRS>120msو رﻳﺘﻢ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ و ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ و ﺷﺪت MRﻗﺒﻞ و
-2ﮔﺮوه ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ،
از ﺑﻴﻤﺎران ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي ﺿﺮﺑﺎنﺳﺎز ﺳﻪ ﺣﻔﺮهاي ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎي 1387-88ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( ﺑﺎ
در ﻓﺎز ﺣﺎد ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ ﺿﺮﺑﺎنﺳﺎز ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :از ﻣﺠﻤﻮع 26ﺑﻴﻤﺎر ) 17ﻣﺮد و 9زن( ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 57ﺳﺎل
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
ﺳﻦ ﻗﺒﻞ از CRTاز ﻟﺤﺎظ ﺷﺪت %14 MRﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از CRTﺑﻪ %11رﺳﻴﺪ .ﻛﺴﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ
-3ﮔﺮوه ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻘﻴﻪاﷲ ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
ﺑﻴﻤﺎران از 18/04در ﻗﺒﻞ از
CRT
ﺑﻪ 24/42ﺑﻌﺪ از
CRT
اﻓﺰاﻳﺶ و دﻳﺎﻣﺘﺮ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ
)(LVEF
)(LVESD
در
ﻗﺒﻞ از CRTاز 6/14ﺑﻪ 5/98ﻛﺎﻫﺶ و دﻳﺎﻣﺘﺮ ﭘﺎﻳﺎن دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ) (LVEDDاز ﻫﻔﺖ ﺑﻪ 6/8ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ) .(P<0/05ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺷﺪت MRﺑﻌﺪ از CRTﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪ و LVESDو LVEDDﺑﻌﺪ از CRTﻛﺎﻫﺶ و ﻛﺴﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد .ﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ در اﻧﻘﺒﺎض ﻋﻀﻼت ﭘﺎﭘﻴﻠﺮي ﺑﻄﻦ ،اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر *
ﺗﺮاﻧﺲ ﻣﻴﺘﺮال ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن درﻳﭽﻪ ،ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ رﮔﻮرژﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﺎ ﻛﻢ ﻛﺮدن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎرﮔﺮ ﺷﻤﺎﻟﻲ،
MR
در ﻓﺎز اوﻟﻴﻪ ﺳﻴﺴﺘﻮل و
ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﭘﺎﻳﺎن دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻲ ﻫﻤﮕﻲ از ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﺟﻴﻪﻛﻨﻨﺪه ﻛﺎﻫﺶ MRﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ،ﮔﺮوه ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق ﺗﻠﻔﻦ021-88026910 : email: atabzd@gmail.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﻴﺘﺮال ،ﺿﺮﺑﺎنﺳﺎز ﺳﻪ ﺣﻔﺮهاي ،ﻫﻢزﻣﺎنﺳﺎزي ﻗﻠﺒﻲ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
اوﻟﻴﻪ ﺳﻴﺴﺘﻮل و ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﭘﺎﻳﺎن دﻳﺎﺳﺘﻮل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪت
ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻗﻠﺒﻲ ) (End-stage heart failureﻳﻜﻲ از ﻣﻌﻀﻼت ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ روز ﺑﻪروز ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران اﻓﺰوده و ﻫﻨﻮز درﻣﺎن ﻗﻄﻌﻲ ﺑﺮاي آن ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. )(MR
ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﻴﺘﺮال Mitral Regurgitation
MR
ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
7-9
ﻫﺪف از اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺛﺮات ﻓﻮري و
ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت ﺿﺮﺑﺎنﺳﺎز آﭘﻴﻜﺎل ﺑﻄﻦ راﺳﺖ و ﺿﺮﺑﺎنﺳﺎز دو ﺑﻄﻨﻲ در ﺷﺪت ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﻴﺘﺮال در ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻗﻠﺒﻲ اﺳﺖ.
در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﻫﻢ ﺑﺮ ﺷﺪت ﻋﻼﻳﻢ و ﻧﻴﺎز ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪن ﺗﺎﺛﻴﺮ
ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ داﺷﺘﻪ و ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﭘﻴﺶآﮔﻬﻲ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺮگ
روش ﺑﺮرﺳﻲ
و ﻣﻴﺮ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻲﺷﻮد 1-3.در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪد اﺛﺮات ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪت ﺳﻮء
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪروش ﻣﻘﻄﻌﻲ ) (Cross-sectionalدر ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم
ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه و
ﺧﻤﻴﻨﻲ در ﺳﺎلﻫﺎي 1387ﺗﺎ 1388اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و از ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر
ﺿﺮﺑﺎنﺳﺎزﻫﺎي ﺗﻚﺣﻔﺮهاي ﺑﻄﻦ راﺳﺖ در اﻓﺰاﻳﺶ اﺛﺮات ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪت ﻫﻢزﻣﺎنﺳﺎزي ﻗﻠﺒﻲ
MR
Cardiac Resynchronization
ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻗﻠﺒﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ ﺗﻌﺒﻴﻪ
CRT
ﺑﻮدﻧﺪ ﻗﺒﻞ از ﺗﻌﺒﻴﻪ
4-6
ﺿﺮﺑﺎنﺳﺎز اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﻛﺴﺮ ﺟﻬﺸﻲ و ﺷﺪت ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ
ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ دﻗﻴﻖ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد
ﻣﻴﺘﺮال ﺑﻪروشﻫﺎي Vena contracta, MR jet areaارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪ و روز
ﻫﻢزﻣﺎن اﻧﻘﺒﺎض در ﻋﻀﻼت ﭘﺎﭘﻴﻠﺮي ،اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﺗﺮاﻧﺲ ﻣﻴﺘﺮال ﺑﺎ
ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﺐ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Tissue dopplerو ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻓﺎﺻﻠﻪ ،AV
ﻗﺪرت ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن درﻳـﭽﻪ ،ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﻧﺎرﺳﺎﻳـﻲ ،ﻛـﻢ ﻛـﺮدن در ﻓﺎز
اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻣﺠﺪدا ﺗﻜﺮار ﮔﺮدﻳﺪ .ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻠﻴﻪ
)(CRT
Therapyﻧﻴﺰ در ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪت
MR
ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ.
CRT
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻋﻄﺎءاﻟﻪ ﺑﺎﻗﺮزاده و ﻫﻤﻜﺎران
280
ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻗﻠﺒﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﺼﺐ CRTداﺷﺘﻨﺪ و در اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ اوﻟﻴﻪ داراي
MR
ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ اﺻﻮل ﻣﻌﺎﻫﺪه
ﻫﻠﺴﻴﻨﻜﻲ وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻗﻠﺒﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﻄﻮط راﻫﻨﻤﺎ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ ﺗﻌﺒﻴﻪ
CRT
MR
ﺑﻮدﻧﺪ و در اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ اوﻟﻴﻪ
داﺷﺘﻨﺪ.
ﺷﺪت MRﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻢ: 2
ﺟﺪول :1-ﺧﻼﺻﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ )واﺣﺪ(
ﻣﻘﺪار
ﺳﻦ )ﺳﺎل(
57±2
ﺟﻨﺲ )زن /ﻣﺮد(
9/17
ردهﺑﻨﺪي )(2-3
NYHA
22/2
اﺗﻴﻮﻟﻮژي اﻳﺴﻜﻤﻴﻚ
16
اﺗﻴﻮﻟﻮژي اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ
10
)(Jet area/LA<%20 ،LA area<4cm ،vena contracta<0/3cm
زﻣﺎن (ms) QRS
MRﻣﺘﻮﺳﻂ(Jet area/LA %20-40 ،vena contracta 0/3-0/7cm) :
ﻛﺴﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ )(%
18/03±1/07
ﻛﺴﺮ ﺟﻬﺸﻲ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﭘﺲ از (%) CRT
24/42±0/97
MR
ﺷﺪﻳﺪ (Jet area/LA area>%40 ،vena contracta>0/7cm) :ﻃﺒﻖ 10-12
راﻫﻨﻤﺎي ﺳﺎل 2006ﺳﻨﺠﺶ ﺷﺪ. اﻓﺮادي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم
CRT
ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺧﺮوج از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
ﻧﺒﻮده و رﻳﺘﻢ ﻏﻴﺮ از ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ
داﺷﺘﻨﺪ .ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً اﻃﻼﻋﺎت اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺟﻤﻊآوري و ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار آﻣﺎري
SPSS
وﻳﺮاﺳﺖ 16ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي
ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ اﺳﺘﺨﺮاج و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮنﻫﺎي آﻣﺎري Paired sample t-testو آزﻣﻮن Pearsonﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ.
P<0/05
158±4
دﻳﺎﻣﺘﺮ ﭘﺎﻳﺎن دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﭘﺎﻳﻪ )(mm
7±0/17
دﻳﺎﻣﺘﺮ ﭘﺎﻳﺎن دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﭘﺲ از (mm) CRT
6/7±0/17
دﻳﺎﻣﺘﺮ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﭘﺎﻳﻪ )(mm
6/12±0/18
دﻳﺎﻣﺘﺮ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﭘﺲ از (mm) CRT
5/97±0/17
ﺷﺪت ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﻴﺘﺮال ﭘﺎﻳﻪ )ﻣﺘﻮﺳﻂ /ﺷﺪﻳﺪ(
14/9
ﺷﺪت ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﻴﺘﺮال ﭘﺲ از ) CRTﻣﺘﻮﺳﻂ /ﺷﺪﻳﺪ(
11/2
CRT: Cardiac Resynchronization Therapy
;NYHA: New York Heart Association
ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺮاي آزﻣﻮن آﻣﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. آزﻣﻮنﻫﺎي آﻣﺎري در ﺟﺪول 1آورده ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ از ﻣﺠﻤﻮع 26ﺑﻴﻤﺎر ﻛﻪ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را داﺷﺘﻨﺪ 17ﻧﻔﺮ
ﺑﺤﺚ
ﻣﺮد و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻦ آنﻫﺎ 57±2ﺳﺎل ﺑﻮد .از ﻛﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺒﻞ
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ از ﺑﺴﻴﺎري ﺟﻬﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در
از CRTﺳﻪ ﻧﻔﺮ ) (%11ﺑﺎ درﺟﻪ ﻣﻼﻳﻢ از ﺷﺪت MRو 14ﻧﻔﺮ )(%51
ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻮد .ﻓﺮاواﻧﻲ MRدر ﻣﺮدان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮده
ﺷﺪﻳﺪ داﺷﺘﻨﺪ .ﻛﺴﺮ
MR
ﺷﺪت
MR
ﻣﺘﻮﺳﻂ و 9ﻧﻔﺮ ﻣﻌﺎدل )(%33
MR
و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً %50از اﻓﺮاد ﺷﺪت ﻣﺘﻮﺳﻂ و %30اﻓﺮاد ﺷﺪت زﻳﺎدي از
ﺟﻬﺸﻲ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ) Left Ventricular Ejection Fraction (LVEFدر
را داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از CRTﺑﻪﻣﻴﺰان ﺑﺎرزي ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد .در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
ﺑﻴﻤﺎران در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﻳﻪ %18/04ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺲ از CRTﺑﻪ %24/42اﻓﺰاﻳﺶ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎﻫﺶ
MR
ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮد ).(t= -10/535 ،P=0/001
ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده اﺳﺖ.
دﻳﺎﻣﺘﺮ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ
Left Ventricular End Systolic
) Diameter (LVESDﺑﻴﻤﺎران در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﻳﻪ 6/14cmﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺲ از CRT
ﺑﻪ 5/98cmﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ) .(t= 7/977 ،P=0/0001دﻳﺎﻣﺘﺮ
MR
ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻧﺼﺐ
14و13
ﻓﻮري
MR
CRT
ﺑﺎرز وﻟﻲ زﻣﺎن ﻛﺎﻫﺶ
در ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﻴﻤﺎران ﻧﺼﺐ
ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده وﻟﻲ در ﻋﺪهاي دﻳﮕﺮ ﺗﺨﻔﻴﻒ
CRT
ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ
MR
ﺑﻪﺻﻮرت
ﺗﺎﺧﻴﺮي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Lancellottiﺑﻬﺒﻮد ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻧﺼﺐ
CRT
MR
ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ و اﻳﻦ ﺑﻬﺒﻮدي ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ
Left Ventricular End-Diastolic
ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﻛﺎرﻛﺮد ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﺑﻮد .اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ
) Diameter (LVEDDﺑﻴﻤﺎران در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﻳﻪ 7/00cmﺑﻮده ﻛﻪ ﭘﺲ از
ﺣﺠﻢ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ) (LVESVو ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ اﻧﻘﺒﺎض ﺑﻄﻦ
ﺑﻪ 6/80cmﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ) (t= 6/061 ،P=0/001و ﺑﺮاي
ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﺻﻼح ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن درﻳﭽﻪ ﻣﻴﺘﺮال ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ .در
ﺷﺪت MRﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ،آزﻣﻮن Willcoxinﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲداري را
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Kanzakiﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪت MRﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻛﻮﺗﺎه ﺷﺪن زﻣﺎن ﺗﺎﺧﻴﺮ
ارﺗﺒﺎط
ﺑﻴﻦ ﻋﻀﻼت ﭘﺎﭘﻴﻠﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻄﺮحﻛﻨﻨﺪه ﻧﻘﺶ ﻫﻢزﻣﺎنﺳﺎزي ﻋﻀﻼت
ﭘﺎﻳﺎن دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ CRT
ﻧﺸﺎن داد ) .(P=0/001ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪت
MR
ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ
LVEF
ﻣﻌﻨﻲداري ﻧﺸـﺎن داد ) .(P=0/07ﺧـﻼﺻﻪ ﻧﺘﺎﻳـﺞ ﺑـﺎ ﺑـﺮرﺳﻲ و آﻧﺎﻟﻴـﺰ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
15
ﭘﺎﭘﻴﻠﺮي در ﻛﺎﻫﺶ MRاﺳﺖ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪت MRﺑﺎ
ﺎن زودرس ﻣﻬﺎر ﺷﺪهBagherzadeh ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻦ زاﻳﻤ ﺑﻪet درal. MVM اﺛﺮ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون A.A.
281
در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﻋﻀﻠﻪ ﭘﺎﭘﻴﻠﺮي ﺧﻠﻔﻲ را ﺷﺎﻣﻞ CRT
ﻣﺤﺘﻤﻞﺗﺮ اﺳﺖ در
ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻧﺼﺐ
MR
ﺷﻮد ﺑﻬﺒﻮد ﻓﻮري ﺷﺪت
ﺑﻪﻧﻈﺮ.(P=0/07) ارﺗﺒﺎط ﺑﺎرزي داﺷﺖLVESD و ﻛﺎﻫﺶLVEF ﺑﻬﺒﻮد ﺑﻪﻃﻮر ﻓﻮري و
CRT
ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻧﺼﺐ
MR
MR
ﻣﻲرﺳﺪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺑﻬﺒﻮد
ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اﮔﺮ ﻋﻀﻠﻪ ﭘﺎﭘﻴﻠﺮي ﺧﻠﻔﻲ در ﻧﺎﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ درﮔﻴﺮ
ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﻫﻢزﻣﺎن
ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ19.ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻈﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد
ﻋﻀﻼت ﭘﺎﭘﻴﻠﺮي و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﻬﺘﺮ اﻧﻘﺒﺎض ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻴﻪ اﺳﺖ
MR
ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺎﺧﻴﺮي ﺷﺪت
ﻫﻨﻮز ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮده اﻣﺎ ﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ در اﻧﻘﺒﺎض
MR
دﻗﻴﻖ ﻛﺎﻫﺶ
ﺑﻬﺒﻮد ﻓﻮري.ﺗﺎﺧﻴﺮي ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ
درﻳﭽﻪTethering ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد ﻛﺎرﻛﺮد اﻧﻘﺒﺎﺿﻲ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ و ﻛﺎﻫﺶ 16
اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﺗﺮاﻧﺲ ﻣﻴﺘﺮال ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺑﺴﺘﻪ،ﻋﻀﻼت ﭘﺎﭘﻴﻠﺮي ﺑﻄﻦ در ﻓﺎز اوﻟﻴﻪ
MR
ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻛﻢ ﻛﺮدن،ﺷﺪن درﻳﭽﻪ
ﺳﻴﺴﺘﻮل و ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﭘﺎﻳﺎن دﻳﺎﺳﺘﻮل ﻫﻤﮕﻲ از ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آﻳﻨﺪه ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ.ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ
MR
در ﻛﺎﻫﺶ
در ﻓﺎزﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎوت و ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰانMR ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺪت ﻋﻤﻞ
MR
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻴﻮﻛﺎرد و ﺣﺠﻢ اﻛﺴﻴﮋن ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻛﺎﻫﺶ .ﺑﻬﺒﻮدي دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد
ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﻣﻌﻜﻮس
MR
.ﻣﻴﺘﺮال ﻣﻲﮔﺮدد
ﻋﻠﻞ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺎﺧﻴﺮي
( ﺑﻄﻦ ﭼﭗ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺎﻳﺰReverse remodeling) در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ.آﻧﻮﻟﻮس ﻣﻴﺘﺮال و ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن درﻳﭽﻪ ﻣﻴﺘﺮال ﻣﻲﮔﺮدد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﻮري
MR
ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺗﺎﺧﻴﺮي ﻛﺎﻫﺶ
ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺎﻫﻢزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻄﻦ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖYpenburg
LVESV
17و18
.ﭼﭗ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ اﻧﻘﺒﺎض آن ﺑﺎﺷﺪ
References 1. St John Sutton MG, Plappert T, Abraham WT, Smith AL, DeLurgio DB, Leon AR, et al. Effect of cardiac resynchronization therapy on left ventricular size and function in chronic heart failure. Circulation 2003;107(15):1985-90. 2. Cazeau S, Leclercq C, Lavergne T, Walker S, Varma C, Linde C, et al. Effects of multisite biventricular pacing in patients with heart failure and intraventricular conduction delay. N Engl J Med 2001;344(12):873-80. 3. Young JB, Abraham WT, Smith AL, Leon AR, Lieberman R, Wilkoff B, et al. Combined cardiac resynchronization and implantable cardioversion defibrillation in advanced chronic heart failure: the MIRACLE ICD Trial. JAMA 2003;289(20):2685-94. 4. Xiao HB, Roy C, Fujimoto S, Gibson DG. Natural history of abnormal conduction and its relation to prognosis in patients with dilated cardiomyopathy. Int J Cardiol 1996;53(2):163-70. 5. Jessup M, Brozena S. Heart failure. N Engl J Med 2003;348(20):2007-18. 6. Cazeau S, Ritter P, Lazarus A, Gras D, Backdach H, Mundler O, et al. Multisite pacing for end-stage heart failure: early experience. Pacing Clin Electrophysiol 1996;19(11 Pt 2):1748-57. 7. Abraham WT, Fisher WG, Smith AL, Delurgio DB, Leon AR, Loh E, et al. Cardiac resynchronization in chronic heart failure. N Engl J Med 2002;346(24):1845-53. 8. Zardini M, Tritto M, Bargiggia G, Forzani T, Santini M, Perego GB, et al. The InSync Italian Registry: analysis of clinical outcome and considerations on the selection of candidates to left ventricular resynchronization. Eur Heart J Suppl 2000;2:J16-J22. 9. Hung J, Guerrero JL, Handschumacher MD, Supple G, Sullivan S, Levine RA. Reverse ventricular remodeling reduces ischemic mitral regurgitation: echo-guided device application in the beating heart. Circulation 2002;106(20):2594-600. 10. Lebrun F, Lancellotti P, Piérard LA. Quantitation of functional mitral regurgitation during bicycle exercise in patients with heart failure. J Am Coll Cardiol 2001;38(6):1685-92. 11. Zoghbi WA, Enriquez-Sarano M, Foster E, Grayburn PA, Kraft CD, Levine RA, et al; American Society of Echocardiography. Recommendations for evaluation of the severity of native valvular regurgitation with two-dimensional and Doppler echocardiography. J Am Soc Echocardiogr 2003;16(7):777-802.
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
12. Bonow RO, Carabello BA, Chatterjee K, de Leon AC, Faxon DP, Freed MD, et al. ACC/AHA 2006 Guidelines for the Management of Patients With Valvular Heart Disease. A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines (Writing Committee to Revise the 1998 Guidelines for the Management of Patients With Valvular Heart Disease). J Am Coll Cardiol 2006;48:1-148. 13. Breithardt OA, Sinha AM, Schwammenthal E, Bidaoui N, Markus KU, Franke A, et al. Acute effects of cardiac resynchronization therapy on functional mitral regurgitation in advanced systolic heart failure. J Am Coll Cardiol 2003;41(5):765-70. Erratum in: J Am Coll Cardiol 2003;41(10):1852. 14. Kanzaki H, Bazaz R, Schwartzman D, Dohi K, Sade LE, Gorcsan J 3rd. A mechanism for immediate reduction in mitral regurgitation after cardiac resynchronization therapy: insights from mechanical activation strain mapping. J Am Coll Cardiol 2004;44(8):1619-25. 15. Lancellotti P, Mélon P, Sakalihasan N, Waleffe A, Dubois C, Bertholet M, et al. Effect of cardiac resynchronization therapy on functional mitral regurgitation in heart failure. Am J Cardiol 2004;94(11):1462-5. 16. Agricola E, Oppizzi M, Galderisi M, Pisani M, Meris A, Pappone C, Margonato A. Role of regional mechanical dyssynchrony as a determinant of functional mitral regurgitation in patients with left ventricular systolic dysfunction. Heart 2006;92(10):1390-5. 17. Ypenburg C, Lancellotti P, Tops LF, Bleeker GB, Holman ER, Piérard LA, et al. Acute effects of initiation and withdrawal of cardiac resynchronization therapy on papillary muscle dyssynchrony and mitral regurgitation. J Am Coll Cardiol 2007;50(21):2071-7. 18. Saxon LA, De Marco T, Schafer J, Chatterjee K, Kumar UN, Foster E; VIGOR Congestive Heart Failure Investigators. Effects of longterm biventricular stimulation for resynchronization on echocardiographic measures of remodeling. Circulation 2002;105(11):1304-10. 19. Ypenburg C, Lancellotti P, Tops LF, Boersma E, Bleeker GB, Holman ER, et al. Mechanism of improvement in mitral regurgitation after cardiac resynchronization therapy. Eur Heart J 2008;29(6):757-65.
98
Tehran University Medical Journal;ﻫﻤﻜﺎران Vol. 69, وNo. 5, August 2011: 279-282
The acute effects of cardiac resynchronization therapy on severity of mitral regurgitation in end-stage heart failure patients
Ata Allah Bagherzadeh MD.1* Tajbanou Tavakoli MD.2 Maryam Moshkani Farahani MD.3 1- Department of Cardiology, Shariati Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 2- Department of Cardiology, Imam Khomeini Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 3- Department of Cardiology, Baqiatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: January 15, 2011 Accepted: February 14, 2011
Abstract
Background: Cardiac resynchronization therapy (CRT) has proved as an efficient treatment in patients with end stage Heart failure. Previous studies showed the beneficial long term effects of CRT on the severity of mitral regurgitation (MR). The aim of this study was to evaluate acute effects of CRT on severity of MR. Methods: This study was a double blind randomized trial performed from 1387 to 1388 in Imam Khomeini Hospital. Echocardiographic parameters including severity of MR were measured before and after CRT implantation with different echocardiographic methods. Results: Patients had a significant improvement in severity of MR (14% Vs. 11% P<0/05), in increasing ejection fraction (18/04 Vs. 24/42 P<0/05) and in decreasing end systolic diameters (6/14 Vs. 5/98 P<0/05) and end diastolic diameters (7 Vs. 6/8 P<0/05) after CRT implantation. The reduction of MR was significantly correlated with the improvement of ejection fraction (P=0.07). Conclusion: The mechanism of decreasing severity of MR is not yet truly understood and may be different in acute and chronic phases. Correction of left ventricular dyssynchrony might influence the improvement of MR severity. Also, synchronization of papillary muscle and increased transmitral pressure with more forceful mitral valve closure, decreases regurgitation fraction and volumes is proposed for these beneficial effects. If posterior papillary muscle is involved in dyssynchrony, the acute reduction of MR following CRT is expected but if the dyssynchrony is mainly at the lateral parts of left ventricle MR might be improved in longer durations. Keywords: Biventricular regurgitation.
pacing,
cardiac
resynchronization
therapy,
mitral
*
Corresponding author: Dept. of Cardiology, Shariati Hospital, North Karegar, Tehran, Iran Tel: +98-21-88026910 email: atabzd@gmail.com
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺮداد 283-288 ،1390 ﺷﻤﺎره ،5 دوره ، 69 ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺗﻬﺮان، ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﭘﻼﺳﻤﺎي آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ از داروي ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ،ﺗﻬﻴﻪ
ﺗﻬﻴﻪ داروي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ از ﭘﻼﺳﻤﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﻓﻴﺒﺮي
1
ﻛﺎﻣﺮان ﻣﻮﺳﻮي ﺣﺴﻴﻨﻲ
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1389/09/17 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/02/13 :
ﭼﻜﻴﺪه
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺪاوم از ﻣﺼﺮف ﺧﻮن ﻛﺎﻣﻞ در ﺑﻴﻤﺎران ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺮ ﻣﺼﺮف
*2
ﻣﺠﻴﺪ ﺣﻴﺪري
ﻓﺮآوردهﻫﺎي داروﻳﻲ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﺸﺘﻖ از ﺧﻮن از ﻗﺒﻴﻞ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ،اﻳﻤﻮﻧﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ ،و ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﻧﻌﻘﺎدي اﻓﺰوده
3
ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻳﺎري
ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ .ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺟﺪاﺳﺎزي آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ از ﭘﻼﺳﻤﺎ اﻧﺴﺎﻧﻲ اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮاواﻧﻲ دارد. -1ﮔﺮوه ﺑﻴﻮﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي
ﻣﻮﻟﻜﻮل آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﺗﻚ زﻧﺠﻴﺮهاي ﺑﺎ وزن ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ 66500داﻟﺘﻮن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و از ﺣﺪود 585آﻣﻴﻨﻮاﺳﻴﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ
-2ﮔﺮوه ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻲ
ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﭘﺎﻳﺪار و ﺑﻪﺷﻜﻞ ﻛﺮوي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ اﻧﺴﺎﻧﻲ روشﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ وﺟﻮد دارد،
-3ﮔﺮوه اﻳﻤﻮﻧﻮﻟﻮژي
وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺎﻻي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺎده ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ،در درﻣﺎن ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻫﻤﻮاره روشﻫﺎﻳﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ
ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻋﺎﻟﻲ آﻣﻮزﺷﻲ و ﭘﮋوﻫﺸﻲ
ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﻤﺘﺮ و زﻣﺎن ﻣﺤﺪودﺗﺮ ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻﻳﻲ از آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺮدد .روش ﺑﺮرﺳﻲ :در روش ﺗﻬﻴﻪ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ از ﭘﺎﻻﻳﺶ
ﻃﺐ اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن ،ﺳﺎزﻣﺎن اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن ،ﺗﻬﺮان،
ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ اﺗﺎﻧﻮل ﺳﺮد ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻓﺮاﻛﺸﻦ 5ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺟﺪاﺳﺎزي از ﻣﺨﻠﻮط ﻓﺮاﻛﺸﻦﻫﺎي 5+6ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ
اﻳﺮان.
اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻤﻮدن روش ﻛﺎر و ﻛﺎﻫﺶ در ﻫﺰﻳﻨﻪ ،ﺑﻪﻛﻤﻚ
Hollow fiber cartridge
ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاﻳﻢ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ را ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ و ﺧﻠﻮص ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺪون ﺟﺪاﺳﺎزي ﻓﺮاﻛﺸﻦ 5از ﻓﺮاﻛﺸﻦ 6ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ اﻧﺴﺎﻧﻲ از ﻣﺨﻠﻮط ﻓﺮاﻛﺸﻦ 5+6ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از
Hollow fiber cartridge
ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ .آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ
ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه داراي ﻏﻠﻈﺖ %20و ﻣﻨﻮﻣﺮ 96/5و ﭘﻠﻲﻣﺮ و اﮔﺮﮔﻴﺖ %3/5ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ *
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺑﺰرﮔﺮاه ﺷﻬﻴﺪ ﻫﻤﺖ ،ﻣﺮﻛﺰ
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻋﺎﻟﻲ آﻣﻮزﺷﻲ و ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻃﺐ اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن ،ﺳﺎزﻣﺎن اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن اﻳﺮان.
ﻛﻴﻔﻴﺖ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﭘﺲ از ﺟﺪاﺳﺎزي را ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺠﺎري ﺑﻪﻛﻤﻚ SDS-pageﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﻮدﻳﻢ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﭘﻠﻲﻣﺮ و اﮔﺮﮔﻴﺖ 3/5درﺻﺪ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺟﻬﺖ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ،ﻧﺘﺎﻳﺞ رﺿﺎﻳﺖﺑﺨﺶ ﺑﻮد.
ﺗﻠﻔﻦ021-82052160 : email: aramhaydari@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ اﻧﺴﺎﻧﻲ ،ﭘﺎﻻﻳﺶ ﭘﻼﺳﻤﺎ ،ﻓﺮاﻛﺸﻦ ،5+6ﺧﺎﻟﺺﺳﺎزي ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ و آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ روشﻫﺎي رﺳﻮب دادن ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﺑﺎ
ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ داروﻫﺎي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ
(Biological
7
9و8
اﻓﺰودن ﻧﻤﻚ ﻳﺎ اﺗﺎﻧﻮل و ﻳﺎ روشﻫﺎي ﻛﺮوﻣﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺗﺒﺎدل ﻳﻮﻧﻲ
و
) drugsﻣﺸﺘﻖ از ﺧﻮن در ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل اﺧﻴﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ .اﻳﻦ
ﻛﺮوﻣﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻣﻴﻞ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ11و 10ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﮔﺮدد .ﻳﻜﻲ از اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎن
ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اوﻟﻴﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺮوه ﺧﻮﻧﻲ در ﺳﺎل 1920آﻏﺎز
اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻼﺳﻤﺎﻳﻲ و ﻣﺼﺮف اﺟﺰاي
و ﺳﭙﺲ در ﺧﻼل 20ﺳﺎل ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮوهﻫﺎي ﺧﻮﻧﻲ دﻳﮕﺮ
ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺿﺮوري آن ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از ﻣﺼﺮف ﺑﻲروﻳﻪ و
ﻣﻴﺴﺮ ﮔﺮدﻳﺪ .در آن زﻣﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮن ﻛﺎﻣﻞ ،ﭘﻼﺳﻤﺎ و ﮔﻠﺒﻮل ﻗﺮﻣﺰ
ﻏﻴﺮ ﺿﺮوري ﺧﻮن ﻛﺎﻣﻞ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪﻋﻤﻞ آﻳﺪ 12.اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ دو دﻟﻴﻞ
2و1
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اول اﻳﻦﻛﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﻳﻲ در ﺣﺠﻢ
ﭘﺎﻻﻳﺶ ﭘﻼﺳﻤﺎ ) (Plasma fractionationاﻣﻜﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﻓﺮآوردهﻫﺎي
ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺪرت اﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و دوم اﻳﻦﻛﻪ
Edwin Cohnدر
ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آﻟﻮدﮔﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮن
زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻦآوري ﭘﺎﻻﻳﺶ ﭘﻼﺳﻤﺎ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﮔﺎمﻫﺎ را در دﻫﻪ ﭘﻨﺠﺎه
ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ و ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﺎزﮔﺎري ﺧﻮﻧﻲ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﻓﺮآوردهﻫﺎ
ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ در ﺧﻼل ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ اﻳﻦ ﻓﻦآوري ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ﮔﺮدﻳﺪه و
ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺼﺮف آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﻼﺳﻤﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ در
اﻛﻨﻮن ﻃﻴﻒ وﺳﻴـﻌﻲ از ﻓﺮآوردهﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﻧﻌـﻘﺎدي ،اﻳﻤﻮﻧﻮ-
ﺟﻬﺎن رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻣﺼﺮف آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ در ﻛﺸﻮر
ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ. داروﻳﻲ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزد.
3-6
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻛﺎﻣﺮان ﻣﻮﺳﻮي ﺣﺴﻴﻨﻲ و ﻫﻤﻜﺎران
284
paste
ژاﭘﻦ در ﺳﺎل 1976از 55ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ 13
814ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﺳﺎل 1986رﺳﻴﺪه اﺳﺖ.
اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف
centrifugation
)paste (FVIII
120 l/h 4C pH 6.9
Plasma supernatant
supernatant
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺼﺮف آن در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺣﺪود 400ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم و در ﻛﺎﻧﺎدا ﺣﺪود 200ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم و در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺣﺪود ﻳﻚ ﺻﺪ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪازاي ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ اروﭘﺎ ﻣﻴﺰان ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز را 200ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم
Fraction I supernatant
30 l/h -8 C pH4.8
60 l/h -5 C 25% C2H5OH pH6.8
supernatant IV C2H5OH 40%
centrifugation supernatant fraction II+III II+III
Supernatant fractin IV
ﺑﻪازاي ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻴﺰان 14
ﻣﺼﺮف آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ در اروﭘﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ.
60 l/h Fraction -1 C V+VI C2H5OH 10%
supernatant
30 l/h -10 C
fraction supernatant pH 4.65 C2H5OH VI
ﭼﻨﺎنﭼﻪ
Albumin formulation
fraction V
30%
ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ از ﻳﻚ ﻟﻴﺘﺮ ﭘﻼﺳﻤﺎ را 25ﮔﺮم در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺎده ﻣﻲﺗﻮان ﭘﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ ﭼﻪ ﺣﺠﻢ ﻋﻈﻴﻤﻲ از ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺳﺎﻻﻧﻪ
ﺷﻜﻞ :1-ﻓﻠﻮﭼﺎرت ﭘﺎﻻﻳﺶ ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺑﻪﻛﻤﻚ اﺗﺎﻧﻮل ﺳﺮد
در ﺟﻬﺎن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﭘﺎﻻﻳﺶ ﮔﺮدد .ﻟﺬا ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻤﻮدن ﻣﺮاﺣﻞ روش ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﭘﺎﻻﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺑﺴﻴﺎر اﻫﻤﻴﺖ دارد .در روش ﺟﺪاﺳﺎزي
ﻛﻪ ﻛﺎري زﻣﺎنﺑﺮ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﺗﻬﻴﻪ
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺑﻪﻛﻤﻚ اﺗﺎﻧﻮل ﺳﺮد اﺑﺘﺪا اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ 1ﺗﺎ 5
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ از اﺟﺰاي ،5+6ﺿﻤﻦ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ در زﻣﺎن و ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ
و ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن آن ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ داروﻫﺎي
ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻫﻤﺮاه دارد ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
ﻣﺨﺘﻠﻒ از اﻳﻦ اﺟﺰا ﺻﻮرت ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد .ﺿﻤﻴﻤﻪ 1ﺗﻮزﻳﻊ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎ را
ﺳﻌﻲ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﻏﻠﻴﻆ %20از اﺟﺰاي 5+6در ﻣﻘﻴﺎس
در اﺟﺰاي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ .ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﮔﺮدد
آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدد.
16و15
ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ
ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ در اﻛﺜﺮ اﺟﺰا ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ،اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ دﻗﻴﻖ ،pH ﻗﺪرت ﻳﻮﻧﻲ ،درﺟﻪ ﺣﺮارت و ﻏﻠﻈﺖ اﻟﻜﻞ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ را 18و17
ﻋﻤﺪﺗﺎً از اﺟﺰاي 2+3ﺑﻪدﺳﺖ آورد.
روش ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻛﺘﺎﻧﻮﻳﻴﻚ اﺳﻴﺪ ،ﺳﺪﻳﻢ ﻫﻴﺪروﻛﺴﺎﻳﺪ و
ﺟﺪاﺳﺎزي ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺑﻪروش اﺗﺎﻧﻮل ﺳﺮد از اﺟﺰاي 1اﻟﻲ 6
ﺳﺪﻳﻢ ﻛﻠﺮاﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ از ﻧﻮع Analytical gradeاز ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ
(Merck,
ﺑﻪﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻧﻤﻮدار در ﺷﻜﻞ 1ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺗﻬﻴﻪ
) Germanyﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ %20ﺧﺎرﺟﻲ از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ 1از ﻓﺮاﻛﺸﻦ 5ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد 19.ﻻزﻣﻪ ﺑﻪ
Bio testآﻟﻤﺎن Sclavo ،اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و
دﺳﺖ آوردن ﻓﺮاﻛﺸﻦ ،5ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﻣﺠﺪد ﺑﺮ روي اﺟﺰاي 5+6ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ
ﻣﺤﻠﻮل ﺳﺎزيﻫﺎ ﺑﺎ آب ﻣﻘﻄﺮ دﻳﻮﻧﻴﺰه اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ .اﻟﻜﺘﺮوﻓﻮرز روي
KGCC
ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ .ﻛﻠﻴﻪ
ژل 10درﺻﺪ ﭘﻠﻲ اﻛﺮﻳﻞ آﻣﻴﺪ در ﺣﻀﻮر ﺳﺪﻳﻢ دودﺳﻴﻞ ﺳﻮﻟﻔﺎت ﺿﻤﻴﻤﻪ :1-ﺗﻮزﻳﻊ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ در ﻓﺮاﻛﺸﻦﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺎﺻﻞ از
ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﺗﻐﻠﻴﻆ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻠﻴﻜﺎن ﻛﺎﺳﺖ ) cassettﺑﺎ ﻓﻴﻠﺘﺮ
ﭘﺎﻻﻳﺶ ﺑﺎ اﺗﺎﻧﻮل ﺳﺮد
PM10
OMEG 30K
(Pellican
و ﻧﻴﺰ Hollow fiber cartridgeﺑﺎ
Membrane type:از ﺷﺮﻛﺖ Romiconﺻﻮرت
ﻓﺮاﻛﺸﻦ
ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت
ﻣﺸﺨﺼﺎت
I
ﻓﻴﺒﺮﻳﻨﻮژن -ﻓﺎﻛﺘﻮر VIIIاﻧﻌﻘﺎدي
ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﭘﻤﭗ ﭘﺮﻳﺴﺘﺎﻟﺘﻴﻚ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮع Heidolphو
II+III
ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ:
Ig M ، Ig A ، Ig G
و ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﻧﻌﻘﺎدي
ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮع ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎي دﻳﺴﻜﻲ EKSاز ﺷﺮﻛﺖ
X ،IX ،VII ،II
ﺑﻮده اﺳﺖ و
ﺑﺘﺎ ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ VI-1
آﻟﻔﺎ و ﺑﺘﺎ ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ ،آﻟﻔﺎ آﻧﺘﻲﺗﺮﻳﭙﺴﻴﻦ IgM ،و آﻧﺘﻲﺗﺮوﻣﺒﻴﻦ
IV-4
آﻟﻔﺎ و ﺑﺘﺎ ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ ،ﺳﺮوﻟﻮﭘﻼﺳﻤﻴﻦ ،ﻫﺎﭘﺘﻮﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ و ﺗﺮاﻧﺴﻔﺮﻳﻦ
V
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ و آﻟﻔﺎ -و ﺑﺘﺎ -ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﻴﻦﻫﺎ
III
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
90 Fiter unit
Seitz
Twinاز ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻴﻠﻲﭘﻮر ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ.
اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﺑﺎ روش ﺑﻴﻮره ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه
Philips PU 8750 uv/vis
scanning spectrophotometerو اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻴﺰان اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از
480 flame photometer
Corningاﻧﺠﺎم ﺷﺪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ
اﻧﺪازهﮔﻴﺮي pHﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺤﻠﻮلﻫﺎي ﭘﺮوﺗﻴﻴﻨﻲ ﺑﺎ رﻗﻴﻖ ﻛﺮدن ﺗﺎ ﻣﻴﺰان ﻳﻚ
285
ﺗﻬﻴﻪ داروي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ از ﭘﻼﺳﻤﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ
ﮔﺮم درﺻﺪ w/vﺑﻪﻣﻨﻈﻮر اﺟﺘﻨﺎب از ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻧﺪازهﮔﻴﺮي pHاﻧﺠﺎم
در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪﻣﺪت 10دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺪﻳﻢ ﻫﻴﺪروﻛﺴﺎﻳﺪ 0/2ﻧﺮﻣﺎل در ﻓﻴﻠﺘﺮ
ﺷﺪ .ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﺣﻞ ﻛﺮدن ﺧﻤﻴﺮ 5+6در دو ﺑﺮاﺑﺮ
ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از آﻟﻮدﮔﻲ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎﻳﻲ ﮔﺮدش داده ﺷﺪ ﺗﺎ
وزﻧﻲ آب ﻣﻘﻄﺮ دﻳﻮﻧﻴﺰه ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ.
ﺑﺘﻮان از Hollow fiber cartridgeﺑﺮاي ﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮنﻫﺎي ﺑﻌﺪي اﺳﺘﻔﺎده
ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﻏﻠﻴﻆ از اﺟﺰاي 5+6دو روش ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار
ﻧﻤﻮد .ﺧﻠﻮص آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ
SDS-PAGE
در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ
ﮔﺮﻓﺖ ﻳﻜﻲ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﭘﻠﻴﻜﺎن ﻛﺎﺳﺖ و دﻳﮕﺮي اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻓﻴﺒﺮي
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺗﺠﺎري از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ
ﻧﻮع ﻛﺎرﺗﺮﻳﺞ ) ،(Hollow fiber cartridgeدر روش ﭘﻠﻴﻜﺎن ﻛﺎﺳﺖ؛ ﺑﺎ
ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ ﭘﺮﻳﺴﺘﺎﻟﺘﻴﻚ اﻣﻜﺎن ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻓﺸﺎر ﺗﺎ 1/2Barﻣﻴﺴﺮ ﮔﺮدﻳﺪ .اﺑﺘﺪا ﺑﺮاي ﺧﻨﺜﻲﺳﺎزي دﺳﺘﮕﺎه ﭘﻠﻴﻜﺎن ﻛﺎﺳﺖ ،آب ﻣﻘﻄﺮ ﺗﺎ
pH
ﺧﻨﺜﻲ ﻋﺒﻮر داده ﺷﺪ ﺑﻪﻋﺒﺎرﺗﻲ pHاز ﺣﺪود 12ﺑﻪ ﺷﺶ رﺳﺎﻧﺪه ﺷﺪ،
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﻃﺒﻖ ﺟﺪول 1ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از
Hollow fiber
و ﺳﭙﺲ
cartridgeﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻠﻴﻜﺎن ﻛﺎﺳﺖ رﺿﺎﻳﺖﺑﺨﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ .روش ﻛﺎر
ﻓﻴﻠﺘﺮﻫﺎي 1/2و 0/8ﺑﻪﺳﺨﺘﻲ ﻋﺒﻮر داده ﺷﺪ ،ﻟﺬا ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن را
ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي ﺧﻮﺑﻲ را ﻧﺸﺎن داد .ﻋﻠﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻣﻴﺰان ﺳﺪﻳﻢ در
ﺑﻪﺟﺎي ﺳﺮي ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻗﺒﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده
ﺳﺮي اول و دوم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺮي ﺳﻮم ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻋﻠﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ
ﺳﭙﺲ ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺮوﺗﻴﻴﻨﻲ ﺧﻤﻴﺮ 5+6از ﺳﺮي ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻋﻮض ﻧﻤﻮده از ﻓﻴﻠﺘﺮ دﻳﺴﻜﻲ
EKS
AP
ﮔﺮدﻳﺪ ،ﺳﭙﺲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺮوﺗﻴﻴﻨﻲ اﻗﺪام ﺷﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﺳﺪﻳﻢ ﻛﺎﭘﺮﻳﻼت ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺎ اﻧﺠﺎم
اﻳﻦﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻓﺸﺎر 1/2Barﻣﻴﺴﺮ ﺑﻮد ﻏﻠﻈﺖ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ
آﻣﺪه و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮآوردهﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻴﻮﺗﺴﺖ آﻟﻤﺎن،
ﺑﻪﻣﻴﺰان ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﻻ ﻧﺮﻓﺖ و ﻧﺘﺎﻳﺞ زﻳﺮ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ :ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﻛﻞ
Sclavoاﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و KGCCﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪﻋﻤﻞ آﻣﺪه ،ﻣﻴﺰان
ﻣﺤﻠﻮل از 10ﮔﺮم درﺻﺪ ﺑﻪ 14ﮔﺮم درﺻﺪ و ﻣﻴﺰان آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ از 9/6
ﻣﻨﻮﻣﺮ و ﭘﻠﻲﻣﺮ و اﮔﺮﮔﻴﺖ در ﺟﺪول 2ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ.
SDS-PAGE
ﺑﺮ روي ﻓﺮآورده ﺑﻪدﺳﺖ
ﮔﺮم درﺻﺪ ﺑﻪ 13/5ﮔﺮم درﺻﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﺣﺪود %20آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻮد ﺑﻪﺟﺎي ﭘﻠﻴﻜﺎن ﻛﺎﺳﺖ ،از Hollow fiber cartridgeﺑﺮاي اداﻣﻪ ﻛﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ ،اﻳﻦ روﻧﺪ ﻛﺎر
ﺟﺪول :1-ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻬﻴﻪ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ %20ﺑﻪﻛﻤﻚ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻓﻴﺒﺮي ﻧﻮع ﻛﺎرﺗﺮﻳﺞ ﻗﺒﻞ از
ﭘﺲ از
اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن
اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﻛﻞ g%
8/9
18/2
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ g%
9/2
18/1
ﺳﺪﻳﻢ meq/l
33
135
ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ meq/l
0/92
0/09
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﻛﻞ g%
10/2
21/2
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ g%
10/0
21/0
ﺳﺪﻳﻢ meq/l
34
144
ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ meq/l
0/98
0/04
ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﻛﻞ g%
7/9
21/6
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ g%
7/57
21/3
ﺳﺪﻳﻢ meq/l
37
119
ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ meq/l
0/07
0/28
را ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﻧﻤﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي آن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. در روش ﻛﺎر ﺑﺎ Hollow fiber cartridgeاﺑﺘﺪا pHآن از ﺑﺎﻻي 12ﺑﻪ
ﺳﺮي اول
ﺣﺪود ﺷﺶ رﺳﺎﻧﺪه ﺷﺪ و ﻗﺒﻞ از ﻋﻤﻞ اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﻛﻤﺘﺮ از 10ﮔﺮم درﺻﺪ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﺘﺮ EKSﻓﻴﻠﺘﺮ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻞ اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﭘﻤﭗ ﭘﺮﻳﺴﺘﺎﻟﺘﻴﻚ ﺗﻮﺳﻂ Hollow fiber cartridgeﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﻴﻮن ﻧﻬﺎﻳﻲ ﭘﺲ
ﺳﺮي دوم
از اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن از ﭘﺎﻳﺪارﻛﻨﻨﺪه ﺳﺪﻳﻢ ﻛﺎﭘﺮﻳﻼت ﻛﻪ از واﻛﻨﺶ اﻧﺪوﺗﺮﻣﻴﻚ اﻛﺘﺎﻧﻮﻳﻴﻚ اﺳﻴﺪ و ﺳﺪﻳﻢ ﻫﻴﺪروﻛﺴﺎﻳﺪ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﻪﻣﻴﺰان 0/03mol/lاﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰاﺳﻴﻮن آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﻓﺮاﻫﻢ آﻳﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺤﻠﻮل ﭘﺮوﺗﻴﻴﻨﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه از ﻓﻴﻠﺘﺮ Twin-90ﻋﺒﻮر داده ﺷﺪ و در ﺑﻦ ﻣﺎري ﺑﻪﻣﺪت 10 ﺳﺎﻋﺖ در 60 Cﻗﺮار داده ﺷﺪ .ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﻋﻤﻞ اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن، ﻓﻴﻠﺘﺮ Hollow fiber cartridgeﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮلﻫﺎي ﺳﺮم ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي و ﺳﺪﻳﻢ ﻫﻴﺪروﻛﺴﺎﻳﺪ 0/5ﻧﺮﻣﺎل و ﺳﺪﻳﻢ ﻫﻴﺪروﻛﺴﺎﻳﺪ 0/2ﻧﺮﻣﺎل ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪ و
ﺳﺮي ﺳﻮم
P valueﻗﺒﻞ از اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن و ﭘﺲ از اوﻟﺘﺮاﻓﻴﻠﺘﺮاﺳﻴﻮن ﺟﻬﺖ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﻛﻞ ،آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ،ﺳﺪﻳﻢ ،و ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ 0/007 ،0/015 ،0/013و 0/04ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻫﻤﻜﺎران ﺣﺴﻴﻨﻲ و ﻣﻮﺳﻮي ﻛﺎﻣﺮان Mousavi Hosseini K. et al.
286
ﺟﺪول :2-ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﻨﻮﻣﺮ ،ﭘﻠﻲﻣﺮ و اﮔﺮﮔﻴﺖﻫﺎ ﺑـﻴﻦ آﻟﺒـﻮﻣﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺷـﺪه از ﺧﻤﻴﺮ V+VIﺑﺎ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻣﻨﻮﻣﺮ
ﭘﻠﻲﻣﺮ و اﮔﺮﮔﻴﺖ
ﻧﻮع ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ %20ﺑﻴﻮﺗﺴﺖ آﻟﻤﺎن
96
4
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ Sclavo %20اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ
94/4
5/6
95
5
93/6
6/4
95/3
4/7
96/5
3/5
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ KGCC %20ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ %20از ﺧﻤﻴﺮ
V
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ %5 آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ %20اﻳﻦ ﭘﺮوژه از ﺧﻤﻴﺮ
V+VI
ﺷﻜﻞ :2-اﻟﻜﺘﺮوﻓﻮرز SDS-PAGEآﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺗﻬﻴﻪﺷﺪه در ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺑـﺎ آﻟﺒـﻮﻣﻴﻦﻫـﺎي ﺧﺎرﺟﻲ
ﺑﺤﺚ ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﻠﻮص ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از روش
(Sodium
) dodecyl sulfate polyacrylamide gel electrophoresisﻳﺎ اﻟﻜﺘﺮوﻓﻮرز روي ژل ﭘﻠﻲ اﻛﺮﻳﻞآﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از روشﻫﺎي دﻗﻴﻖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﻠﻮص ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ،اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ .آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ
ﺷﻜﻞ :3-اﻟﻜﺘﺮوﻓﻮرز PAGEآﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺗﻬﻴﻪﺷﺪه در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ
ﺗﻚزﻧﺠﻴﺮهاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ 585آﻣﻴﻨﻮ اﺳﻴﺪ ﺑﺎ 17ﭘﻞ ديﺳﻮﻟﻔﻴﺪي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻛﺮوي ﺑﻪ آن ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ 20.وزن ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ
آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ در اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﻮﻣﺮ و ﻏﻴـﺮ آن ) ﭘﻠـﻲﻣـﺮ و اﮔﺮﮔﻴـﺖﻫـﺎ(
66500ﻛﻴﻠﻮ داﻟﺘﻮن اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮان درﺻﺪﻫﺎي
ﺑﺎﻧﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را ﺑﺮاﺳﺎس اﻧﺪازه و ﺑﺎر ﺳﻄﺤﻲ ﺧﻮد ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫـﺪ
ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ژل ﻣﺬﻛﻮر را ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺮد .ژل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
و ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﺷـﻜﻞ 3ﻣﻼﺣﻈـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻣﻴـﺰان ﺷـﻜﻞ ﻣﻨـﻮﻣﺮ
ﺑﻪﻣﻴﺰان 10درﺻﺪ ﺑﻮده و اﻟﻜﺘﺮوﻓﻮرز در ﺣﻀﻮر SDSو ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ
)ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎﻧﺪ( ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﻮده و ﺑﺎﻧـﺪ ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﻛـﻪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ
اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﻟﺬا آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ در
ﭘﻠﻲﻣﺮي ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ﺗﻨﻬـﺎ درﺻـﺪ ﻧـﺎﭼﻴﺰي از ﻛـﻞ ﭘـﺮوﺗﻴﻴﻦ را
ﻳﻚ ﺑﺎﻧﺪ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﻣﺎرﻛﺮ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ )اوﻟﻴﻦ از
ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﻳـﻦ ﻣـﺴﺌﻠﻪ ﺑـﺎ اﻧـﻮاع ﺧـﺎرﺟﻲ ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ
ﺳﻤﺖ راﺳﺖ( اﻳﻦ ﺑﺎﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )ﺷﻜﻞ .(2در اﻳﻦ
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول 2ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ %20ﺗﻮﻟﻴـﺪ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻴﺰان درﺟﻪ ﺧﻠﻮص آﻟﺒﻮﻣﻴﻦ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ روش در
ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﺧﻤﻴﺮ 5+6از درﺻـﺪ ﺑـﺎﻻﻳﻲ از ﻣﻨـﻮﻣﺮ ،ﻣﻌـﺎدل
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ آﻟﺒﻮﻣﻴﻦﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺑﻴﻮﺗﺴﺖ آﻟﻤﺎن و Sclavoاﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و
%96/5ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﻗﺎﺑﻞ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي
اﺣﻴﺎ ﺑﺎ ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﻮاﺗﺎﻧﻮل
KGCC
)(2- ME
ﻛﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ )ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ( ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ
ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺮوﺗﻴﻴﻦ از ﻟﺤﺎظ ﻣﻴﺰان ﻣﻨﻮﻣﺮ و داﻳﻤﺮ
ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري :ﺑﺪﻳﻦوﺳﻴﻠﻪ از ﺳﺮﻛﺎر ﺧﺎﻧﻢ دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺘﺎب ﻣﻘﺼﻮدﻟﻮ ﻛﻪ ﻣﺎ
اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺳﺪﻳﻢ
را در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت آﻣﺎري ﻳﺎري ﻧﻤـﻮدهاﻧـﺪ ﺻـﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﺗـﺸﻜﺮ و ﻗـﺪرداﻧﻲ
و اﮔﺮﮔﻴﺖﻫﺎ ،اﻟﻜﺘﺮوﻓﻮرز
PAGE
دودﺳﻴـﻞ ﺳﻮﻟﻔـﺎت و ﻣﺮﻛﺎﭘﺘﻮ اﺗﺎﻧﻮل اﺳﺘﻔـﺎده ﻧﮕﺮدﻳـﺪ .در اﻳـﻦ روش
ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ.
4. Lihme A, Hansen MB, Andersen IV, Burnouf T. A novel core fractionation process of human plasma by expanded bed adsorption chromatography. Anal Biochem 2010;399(1):102-9. 5. Burnouf T. Plasma fractionation in the world: current status. Transfus Clin Biol 2007;14(1):41-50. 6. Burnouf T. Modern plasma fractionation. Transfus Med Rev 2007;21(2):101-17.
1. Farrugia A, Robert P. Plasma protein therapies: current and future perspectives. Best Pract Res Clin Haematol 2006;19(1):243-58. 2. Burnouf-Radosevich M, Burnouf T, Huart JJ. A pasteurized therapeutic plasma. Infusionsther Transfusionsmed 1992;19(2):91-4. 3. Farrugia A, Evers T, Falcou PF, Burnouf T, Amorim L, Thomas S. Plasma fractionation issues. Biologicals 2009;37(2):88-93.
References
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
287
Preparation of albumin as a biological drug from human plasma
7. Steinbuch M. Protein fractionation by ammonium sulphate, Rivanol and caprylic acid precipitation. In: Curling JM, editor. Methods of plasma protein fractionation. London: Academic Press; 1980. p. 336. 8. Curling JM, Berglöf J, Lindquist LO, Eriksson S. A chromatographic procedure for the purification of huma plasma albumin. Vox Sang 1977;33:97-107. 9. Burnouf T, Burnouf-Radosevich M, Huart JJ, Goudemand M. A highly purified factor VIII:c concentrate prepared from cryoprecipitate by ion-exchange chromatography. Vox Sang 1991;60(1):8-15. 10. Saint-Blancard J, Kirzin JM, Riberon P, Petit F. A simple and rapid procedure for large-scale preparation of IgG's and albumin from human plasma by ion exchange and affinity chromatography. In: Gribnau TCJ, Visser J, Nivard RJF, editors. Affinity Chromatography and Related Techniques. Amesterdam: Elsevier Scientific Publishing Company; 1982. p. 305-12. 11. Burnouf T, Radosevich M. Affinity chromatography in the industrial purification of plasma proteins for therapeutic use. J Biochem Biophys Methods 2001;49(1-3):575-86. 12. Harris JR, editor. Blood Separation and Plasma Fractionation. New York: Wiley-Liss; 1991; p. 1-6. 13. Myllyla G. Whole blood and plasma procurement and the impact of plasmaoheresis. In: Harris JR, editor. Blood Separation and Plasma Fractionation. New York: Wiley-Liss; 1991; p. 15-42.
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
14. Leikola J, van Aken WG, Högman C, Lee D, Muglia M, Schmitt H, et al. Plasma products and European self-sufficiency: collection, preparation and use, co-ordinated research programme in blood transfusion. Strasbourg: Council of Europe, Research report, 1989. 15. Burnouf T. Plasma fractionation. Progress, problems and perspectives. Ann Pharm Fr 1994;52(3):124-36. 16. Burnouf T. New trends in plasma fractionation and plasma products. Vox Sang 1994;67 Suppl 3:251-3. 17. Oncley JL, Melin M, Richert DA, Cameron JW, Gross PM. The separation of the antibodies, isoagglutinins, prothrombin, plasminogen and beta1-lipoprotein into subfractions of human plasma. J Am Chem Soc 1949;71(2):541-50. 18. Parkkinen J, Rahola A, von Bonsdorff L, Tölö H, Törmä E. A modified caprylic acid method for manufacturing immunoglobulin G from human plasma with high yield and efficient virus clearance. Vox Sang 2006;90(2):97-104. 19. Tanaka K, Shigueoka EM, Sawatani E, Dias GA, Arashiro F, Campos TC, et al. Purification of human albumin by the combination of the method of Cohn with liquid chromatography. Braz J Med Biol Res 1998;31(11):1383-8. 20. Peters T Jr. Serum albumin: recent progress in the understanding of its structure and biosynthesis. Clin Chem 1977;23(1):5-12.
Tehran University Medical Journal;ﻫﻤﻜﺎران Vol. 69, وNo. 5, August 2011: 283-288
100
The preparation of albumin as a biological drug from human plasma by fiber filtration
Abstract Kamran Mousavi Hosseini PhD.1 Majid Heidari MSc.2* Fatemeh Yari PhD.3 1- Department of Biotechnology, Research Center o f High Institute for Research and Education in Transfusion Medicine (IBTO), Tehran, Iran. 2- Department of Biochemistry, Research Center o f High Institute for Research and Education in Transfusion Medicine (IBTO), Tehran, Iran. 3-Department of Immunology, Research Center o f High Institute for Research and Education in Transfusion Medicine (IBTO), Tehran, Iran.
Received: December 08, 2010 Accepted: May 03, 2011
Background: In recent years, consumption of whole-blood for the treatment of patients has decreased but use of biological plasma-derived medicines such as albumin, immunoglobulin and coagulation factors have increased instead. Paying attention to albumin molecular structure is important for its isolation from human plasma. Albumin is a single-chain protein consisting of about 585 amino acids and a molecular weight of 66500 Daltons. Albumin is a stable molecule and it is spherical in shape. There are different methods for human albumin preparation. Considering the large consumption of this biological drug in clinical settings, methods with fewer steps in production line are of big advantage in saving time and manufacturing more products. Methods: In this project, we prepared human albumin using hollow fiber cartridges in order to omit the rework on fraction V+VI. Human albumin is usually produced by the application of cold ethanol method, where albumin is obtained from fraction V by doing a rework on fraction V+VI to separate fraction V. Results: In the current work, human albumin was prepared from fraction V+VI by the help of hollow fiber cartridges. With a concentration of 20%, the obtained albumin had 96.5% of monomer and 3.5% of polymer and polymer aggregate. Conclusion: Comparing the obtained human albumin with a number of commercial human albumin samples by the use of SDS-page, the results were satisfactory regarding the 3.5 percent polymer and aggregate rate for the prepared albumin. Keywords: Blood plasma, fraction V+VI, fractionation, human albumin, protein, purification.
*
Corresponding author: Research Center of High Institute for Research and Education in Transfusion Medicine (IBTO) Tehran, Iran. Tel: +98-21-82052160 email: aramhaydari@yahoo.com
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
زﻧﻴﻨﮓ289 ﻋﻤﻞ -295 ،1390 ﻣﺮداد ﻋﺮوقﺷﻤﺎره ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ، 69 ﺗﻬﺮان ،دوره ﭘﺰﺷﻜﻲ درﻋﻠﻮم داﻧﺸﮕﺎه آﮔﻬﻲﻜﻲ، ﭘﻴﺶ ﭘﺰﺷ داﻧﺸﻜﺪه ﻣﺠﻠﻪ ﭘﺲ از ﺑﺰرگ،5ﻗﻠﺐ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮرﺳﻲ
ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﺎل اول ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ ﻗﻠﺐ
ﭼﻜﻴﺪه
اﻛﺒﺮ ﺷﺎه ﻣﺤﻤﺪي
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :اﻣﺮوزه درﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ ﻋﻤﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻌﻀﻲ ﻛﻮدﻛﺎن
ﺣﺠﺖ ﻣﺮﺗﻀﺎﻳﻴﺎن ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻋﻠﻴﭙﻮر
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/01/22 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/03/03 :
ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ
*
)(Senning
ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ،ﻟﺬا ﭘﻴﺶآﮔﻬﻲ اﻳﻦ
ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد .روش ﺑﺮرﺳﻲ :روش اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ﺑﻮده و 65ﺑﻴﻤﺎر ﻛﻪ از ﺳﺎل 1381-88در ﮔﺮوه ﻗﻠﺐ ﻛﻮدﻛﺎن ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻗﻠﺐ ﺷﻬﻴﺪ رﺟﺎﻳﻲ،
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻗﻠﺐ ﺷﻬﻴﺪ رﺟﺎﻳﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪﻣﺪت ﻳﻚﺳﺎل ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺷﺪﻧﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ %16/9 :ﻣﺮگ
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
زودرس و %1/5ﻣﺮگ دﻳﺮرس وﺟﻮد داﺷﺖ %51/8 .از ﻣﻮارد ﻣﺮگ زودرس ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﺳﺎده %38/9 ،آن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﻴﻨﮓ ﻫﻤﺮاه ﺑﺴﺘﻦ ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺪون رﻓﻊ ﺗﻨﮕﻲ درﻳﭽﻪ ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي %9/3 ،ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﻴﻨﮓ ﭘﺎﻟﻴﺎﺗﻴﻮ ﺑﻮد .ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ آرﻳﺘﻤﻲ رﻳﺘﻢ ﭘﻴﻮﺳﺖﮔﺎﻫﻲ ﺑﻮد ) %15 .(%18/5ﺑﻴﻤﺎران اﻧﺴﺪاد زﻧﻴﻨﮓ و %1/7آنﻫﺎ ﻧﺸﺖ ﺑﺎﻓﻞ دﻫﻠﻴﺰي داﺷﺘﻨﺪ .ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﻣﻮارد ﻣﻮرﺗﺎﻟﻴﺘﻲ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ) (%5/7ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ داﺷﺘﻨﺪ. %13/3ﺑﻴﻤﺎران ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد آن ) (%37/5در ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﻫﻤﺮاه ﺑﺴﺘﻦ ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ ﺑﻮد .ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﻣﻮارد ﻣﻮرﺗﺎﻟﻴﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ) (%1/9ﺳﻴﺎﻧﻮز ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ) (%5/7ﺗﻨﮕﻲﻧﻔﺲ ﻫﻨﮕﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ داﺷﺘﻨﺪ و %94/3ﺑﻴﻤﺎران در ﻓﺎﻧﻜﺸﻨﺎل ﻛﻼس ﻳﻚ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد ﻣﺮگ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ زﻧﻴﻨﮓ ﻃﻲ ﻣﺎه اول و ﺑﻪﺧﺼﻮص در روز دوم اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ.
*
اﻛﺜﺮ ﺑﻴﻤﺎران ﻃﻲ ﻳﻚﺳﺎل ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ ﻳﺎ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻲ از ﭘﻴﺶآﮔﻬﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺑﻠﻮار ﻧﻴﺎﻳﺶ ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻗﻠﺐ
اﻣﻴﺪوار ﻛﻨﻨﺪهاي ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران اﺳﺖ.
ﺷﻬﻴﺪ رﺟﺎﻳﻲ ،ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﺰﺷﻜﺎن ،واﺣﺪ20 ﺗﻠﻔﻦ0935-1756186 : email: dralipour53@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﻛﻮدﻛﺎن ،ﭘﻴﺶآﮔﻬﻲ ،زﻧﻴﻨﮓ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﻣﻮﺳﺘﺎرد ) (Mustardو ﺗﻜﻨﻴﻚ زﻧﻴﻨﮓ ) (Senningﻛﻪ اﺳﺎس ﻛﺎر در ﻫﺮ 2
Transposition of Great Vessels
دو روش ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ .ﻋﻤﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ دﻫﻠﻴﺰي ﻳﻚ روش ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﻠﺐ
ﻳﻜﻲ از ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺷﺎﻳﻊ ﻣﺎدرزادي اﺳﺖ ﻛﻪ %5-7ﻋﻠﻞ
ﺑﺎز اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺳﭙﺘﻮم ﺑﻴﻦ دﻫﻠﻴﺰي ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ در
ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺎدرزادي ﻗﻠﺐ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲدﻫﺪ .در اﻳﻦ
روش ﻣﻮﺳﺘﺎرد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از وﺻﻠﻪ ) (Patchﭘﺮﻳﻜﺎرد ﻳﺎ ﺑﻪﻧﺪرت ﻣﻮاد
ﺑﻴﻤﺎري آﺋﻮرت از ﺑﻄﻦ راﺳﺖ و ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي از ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﻣﻨﺸﺄ
ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ و در روش زﻧﻴﻨﮓ ﺑﻪﻛﻤﻚ ﻓﻠﭙﻲ ) (Flapﻛﻪ از دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ
ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻗﻠﺐ )(TGV
ﮔﺮﻓﺘﻪ و %90ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪون درﻣﺎن ﻃﻲ ﺳﺎل اول زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ ﻟﺬا
دﻫﻠﻴﺰي و دﻫﻠﻴﺰ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻚ ﺳﭙﺮ ) (Buffleﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ
1
ﺧﻮن را از دﻫﻠﻴﺰ راﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ ﺑﺮده و ﺳﭙﺮ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻧﻴﺰ ﺧﻮن را
ﻋﻤﺪﺗﺎ دو ﻧﻮع ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﺟﻬﺖ اﺻﻼح ﮔﺮدش ﺧﻮن در اﻳﻦ ﻣﻮارد
از ورﻳﺪﻫﺎي رﻳﻮي ﺑﻪ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ
ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻛﻤﺒﻮد اﻛﺴﻴﮋن ﺧﻮن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﻲ دارﻧﺪ.
3
وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺗﻌﻮﻳﺾ دﻫﻠﻴﺰي ) (Atrial switchو
ﮔﺮدش ﺧﻮن اﺻﻼح ﻣﻲﺷﻮد .در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻗﻠﺐ ﺷﻬﻴﺪ رﺟﺎﻳﻲ ﻃﻲ
ﺟﺮاﺣﻲ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ) .(Arterial switchﻋﻤﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ دﻫﻠﻴﺰي
دو دﻫﻪ اﺧﻴﺮ ﻣﻮارد ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻤﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ دﻫﻠﻴﺰي ﺑﻪروش زﻧﻴﻨﮓ
اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺟﻬﺖ اﺻﻼح ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ ﻗﻠﺐ ﺑﻮد و در
اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،ﻣﻮارد ﺟﺮاﺣﻲ زﻧﻴﻨﮓ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در اﻳﻦ
آن از دو ﺗﻜﻨﻴـﻚ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺗﻜﻨﻴـﻚ
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎي 1381ﺗﺎ 1388را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻴﺰان
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
290
اﻛﺒﺮ ﺷﺎه ﻣﺤﻤﺪي و ﻫﻤﻜﺎران
ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ،ﻋﻮارض زودرس و دﻳﺮرس ﺟﺮاﺣﻲ ،ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ در
ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ .ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ
ﺑﻘﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﺷﻮد .ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﻋﻤﻞ در دراز
دﻫﻠﻴﺰي ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺒﻼ ﺳﭙﺘﻮﺳﺘﻮﻣﻲ Rashkindﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و از
ﻣﺪت ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﺑﺮاي ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎران ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد.
ﻃﺮﻓﻲ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي آنﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد .ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﺗﺤﺖ ﺳﭙﺘﻮﺳﺘﻮﻣﻲ راﺷﻜﻴﻨﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﮔﺮوه ﺳﻮم ﻛﻪ ﻗﺒﻼ
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﺳﭙﺘﻜﺘﻮﻣﻲ دﻫﻠﻴﺰي ﺑﺪون ﺑﺎﻧﺪﻳﻨﮓ ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي ﻳﺎ
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﻧﻮع ﻣﻘﻄﻌﻲ ) (Cross sectionalﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪﺻﻮرت
ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻴﺰ ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻧﺪﻳﻨﮓ
آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ ) (Prospectiveاﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ
ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي ﺑﺪون ﺷﺎﻧﺖ ﻳﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺷﺎﻧﺖ ﺑﺮاي آنﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد.
ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭘﺮوﻧﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻤﺎم ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن
اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر در ﻓﺮمﻫﺎﻳﻲ ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪه و دادهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ
ﻗﻠﺐ ﺷﻬﻴﺪ رﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎي 1381ﺗﺎ 1388ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺑﻴﻤﺎري
ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ داﺷﺘﻨﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻴﺰان ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ آﻧﻮﻟﻮس درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ
ﻗﻠﺒﻲ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﺮرﺳﻲ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮك ﻗﻠﺐ
Tricuspid Annular Plane Septal Excurtion
ﺷﺪه ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ 65ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮد .اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻦ و وزن
) ،(TAPSEﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪﻧﺪ .در ﻣﻮرد ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋه ﺑﻪ ﺳﻴﺎﻧﻮز،
ﻛﻮدك ،ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻤﻞ ،ﻧﻮع ﺑﻴﻤﺎري ﻗﻠﺒﻲ ﻣﺎدرزادي ،ﻧﻮع ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ،
ﻣﻴﺰان ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻮدك و ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻛﻮدك در اﻧﺠﺎم اﻣﻮر روزاﻧﻪ
ﻣﺪت ﭘﻤﭗ ﻗﻠﺒﻲ -رﻳﻮي و ﻏﻴﺮه ﺑﺎ ﻣﺮور ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪدﺳﺖ
ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺮح ﺣﺎل ﻣﻨﺪرج در ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ
آﻣﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻴﻤﺎران را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي
ﻣﻴﺴﺮ ﺑﻮد .ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﭼﻨﺎنﭼﻪ ﻛﻮدك در ﺣﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ روزاﻧﻪ ﺧﻮد
آنﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﻮدﻳﻢ و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﭙﺘﻮﺳﺘﻮﻣﻲ ﻳﺎ
از ﺟﻤﻠﻪ دوﻳﺪن و ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ از ﭘﻠﻪ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و دﭼﺎر
ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﺒﻠﻲ را ﻧﻴﺰ در ﻓﺮم اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﺛﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ -1 .ﮔﺮوه
New York
ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﻔﺲ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ در ﻓﺎﻧﻜﺸﻨﺎل ﻛﻼس Iﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي
Heart Associationﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و اﮔﺮ ﻛﻮدﻛﻲ دﭼﺎر
اول ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ
)(NYHA
ﻋﺮوق ﺑﺰرگ و ﺑﺪون ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﻗﺮار
ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي روزاﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﻮده و ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آنﻫﺎ دﭼﺎر
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ ﺗﻨﮕﻲ ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ
ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﻔﺲ ﭼﻪ از ﻧﻮع ﺧﻔﻴﻒ ﻳﺎ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﺪه از ﮔﺮوه اول ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ
رﻳﻮي ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﻃﻲ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ اﻳﻦ ﺗﻨﮕﻲ رﻓﻊ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد-2 .
ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ .اﺧﺘﻼﻻت ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻗﻠﺐ و اﻧﻮاع آرﻳﺘﻤﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس
ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ ﻫﻤﺮاه ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره
ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻟﻜﺘﺮوﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﺎﺑﻞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﻮده و وﺟﻮد ﻛﺎردﻳﻮﻣﮕﺎﻟﻲ
ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ و ﺑﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﻧﻘﺺ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ-3 .
ﺑﺮ اﺳﺎس رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﻔﺴﻪﺳﻴﻨﻪ و ﺗﻔﺴﻴﺮ آن ﻛﻪ در ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر
ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ و ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ
ﻣﻨﺪرج اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﺷﺪ .از ﻃﺮﻓﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪة ﮔﺰارش اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ
ﺗﻨﮕﻲ ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﻫﻤﺮاه ﺑﺴﺘﻦ
ﻣﻮارد زﻳﺮ را ﺑﻪدﻗﺖ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار دادﻳﻢ -1 .وﺟﻮد ﺗﻨﮕﻲ ﻳﺎ اﻧﺴﺪاد
اﻳﻦ ﻧﻘﺺ و رﻓﻊ ﺗﻨﮕﻲ ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد -4 .ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ
در ﻣﺴﻴﺮ زﻧﻴﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺮادﻳﺎن ﻓﺸﺎري ﺛﺒﺖ ﺷﺪه -2 ،وﺟﻮد ﻧﺸﺖ
ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ ﻫﻤﺮاه ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ داﺷﺘﻨﺪ و دﭼﺎر
ﺑﺎﻓﻞ دﻫﻠﻴﺰي -3 ،وﺟﻮد و ﻳﺎ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ و
ﺑﻴﻤﺎري اﻧﺴﺪادي ﻋﺮوﻗﻲ رﻳﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ ﻫﻴﭙﻮﭘﻼﺳﺘﻴﻚ
ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪت آن ﻛﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ.
داﺷﺘﻨﺪ و ﻳﺎ اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺟﺮاح ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻦ ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ
اﻟﻒ :ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪون ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ ﻳﺎ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ آن در ﺣﺪ
وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﭘﺎﻟﻴﺎﻧﻴﻮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد ﻳﻌﻨﻲ
ﺟﺰﻳﻲ ،ب :ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺧﻔﻴﻒ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ ،ج :ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ
ﻃﻲ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﻧﻘﺺ ﻣﺬﻛﻮر ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد -5 .ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ دﭼﺎر
ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﻳﺪ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ -4 ،ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد
ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ و ﺗﻨﮕﻲ ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره
ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ :ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ در دﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﺳﻦ ﻛﻮدك و TAPSE
ﺛﺒﺖ ﺷﺪه در ﮔﺰارش اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ از
ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ و رﻓﻊ ﺗﻨﮕﻲ ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي ﻗﺮار
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪد
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ .ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ذﻛﺮ ﺷﺪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻗﺒﻠﻲ ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر در ﻓﺮم
ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮدﻳﻢ .ﭼﻨﺎنﭼﻪ اﻳﻦ ﻋﺪد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻦ
اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ وي ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪ ﺳﻪ
ﻛﻮدك از ﻣﻨﻬﺎي ﺳﻪ اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ آن ﻋﺪد ﺑﺮاي وي ﻛﻤﺘﺮ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
4
291
ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻴﺶآﮔﻬﻲ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ ﻗﻠﺐ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ
از ﻧﺮﻣﺎل در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﻛﻮدك دﭼﺎر اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد
آﺋﻮرت ﻧﺰوﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﺎف ﻫﺮ دو رﻳﻪ و ﺑﻪﺧﺼﻮص رﻳﻪ راﺳﺖ ﮔﺴﺘﺮش
ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و در ﻏﻴﺮ اﻳﻦﺻﻮرت ﻋﻤﻠﻜﺮد
ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﺠﺪدا ﺗﺤﺖ آﻧﮋﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺷﺮﻳﺎن ﻛﻼﺗﺮال ﺑﺎ
ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ را ﺑﺮاي ﻛﻮدك ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ .در
Coilﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ ،اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎر در روز 75ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ ﻓﻮت ﻧﻤﻮد%53/8 .
ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻪﻛﻤﻚ روشﻫﺎي آﻣﺎري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه را ﺗﺠﺰﻳﻪ
ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮ اﺳﺎس رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﻔﺴﻪﺳﻴﻨﻪ دﭼﺎر ﻛﺎردﻳﻮﻣﮕﺎﻟﻲ ﺑﻮدﻧﺪ .از
Student’s t-test, Fisher
ﻣﺠﻤﻮع 65ﺑﻴﻤﺎر 60ﻧﻔﺮ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و
.Mann whitneyاﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از
در ﭘﻨﺞ ﺑﻴﻤﺎر )ﻛﻪ در روز دوم ﻋﻤﻞ ﻓﻮت ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ( اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ
ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ آزﻣﻮنﻫﺎ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از: 2
exact test,و
U test
ﭘﺮوﻧﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪون ذﻛﺮ ﻧﺎم اﻓﺮاد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪ.
اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد .از ﻣﺠﻤﻮع 60ﺑﻴﻤﺎر ﻛﻪ اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ در 9ﻧﻔﺮ ) (%15اﻧﺴﺪاد ﻣﺴﻴﺮ زﻧﻴﻨﮓ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ وﻟﻲ ﮔﺮادﻳﺎن ﻓﺸﺎري
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﺑﻴﺶ از 6mmHgﮔﺰارش ﻧﺸﺪه ﺑﻮد .در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ) (%1/7ﻧﺸﺖ ﺑﺎﻓﻞ
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 30ﻧﻔﺮ ) (%46/2ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺪون
دﻫﻠﻴﺰي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﻛﻪ در ﺣﺪ ﺟﺰﻳﻲ ﺑﻮده و از ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻮﺟﺐ
رﻓﻊ ﺗﻨﮕﻲ ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي و 28ﻧﻔﺮ ) (%43ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ و ﺑﺴﺘﻦ
ﺳﻴﺎﻧﻮز ﻧﺸﺪه ﺑﻮد 41 .ﻧﻔﺮ ) (%68/3ﻓﺎﻗﺪ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ ﺑﻮده ﻳﺎ
ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺪون رﻓﻊ ﺗﻨﮕﻲ ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي و ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ
ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ اﻳﻦ درﻳﭽﻪ در ﺣﺪ ﺟﺰﻳﻲ ) (Trivialﺑﻮد 13 .ﻧﻔﺮ )(%21/7
) (%10/8ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﭘﺎﻟﻴﺎﺗﻴﻮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ 11 .ﻣﻮرد )(%16/9
ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺧﻔﻴﻒ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ داﺷﺘﻪ و در ﺷﺶ ﻧﻔﺮ ) (%10ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ
ﻣﺮگ زودرس و ﻳﻚ ﻣﻮرد ) (%1/5ﻣﺮگ دﻳﺮرس وﺟﻮد داﺷﺖ%51/8 .
ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﻳﻦ درﻳﭽﻪ دﻳﺪه ﺷﺪ .ﻣﻴﺰان ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ در
از ﻣﻮارد ﻣﺮگ زودرس ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﻴﻨﮓ ﺳﺎده و %38/9آن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ
ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ و ﺑﺴﺘﻦ ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ ﻗﺮار
زﻧﻴﻨﮓ و ﺑﺴﺘﻦ ﻧﻘﺺ دﻳﻮاره ﺑﻴﻦ ﺑﻄﻨﻲ ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺪون رﻓﻊ ﺗﻨﮕﻲ ﺷﺮﻳﺎن
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻴﺶ از ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﺳﺎده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ
رﻳﻮي و %9/3ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﻴﻨﮓ ﭘﺎﻟﻴﺎﺗﻴﻮ ﺑﻮد ) .(P=0/32ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ
) %71/8در ﻣﻘﺎﺑﻞ (%56/4وﻟﻲ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ
ﻣﺮگ دﻳﺮرس وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﻴﻨﮓ ﺳﺎده ﺑﻮد .ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎي
ﻧﺒﻮد ) 53 .(P=0/159ﻧﻔﺮ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل اول ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ
ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ 53ﻣﻮرد ) (%81/5ﺑﻮد 33 .ﻧﻔﺮ ) (%50/7ﺑﻠﻮك ﺷﺎﺧﻪاي
ﻛﻪ %5/7آنﻫﺎ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﻳﺪ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ و %18/9آنﻫﺎ
ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻳﺎ آرﻳﺘﻤﻲ داﺷﺘﻨﺪ و ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ آرﻳﺘﻤﻲ رﻳﺘﻢ ﭘﻴﻮﺳﺖﮔﺎﻫﻲ
ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺧﻔﻴﻒ اﻳﻦ درﻳﭽﻪ را داﺷﺘﻨﺪ %75/5 ،ﻓﺎﻗﺪ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ درﻳﭽﻪ
) (Junctionalﺑﻮد ) %93/8 .(%18/5ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ و ﻃﻲ ﻳﻚ
ﺳﻪﻟﺘﻲ ﺑﻮده ﻳﺎ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ آنﻫﺎ در ﺣﺪ ﺟﺰﻳﻲ ﺑﻮد
ﺳﺎل ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻫﻴﭻ ﻧﻮع ﺿﺮﺑﺎنﺳﺎز ﻗﻠﺒﻲ ) (Pacemakerﻧﻴﺎز ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ.
) .(P=0/002از ﻣﻴﺎن 60ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ ﺷﺪه
ﺑﺮاي دو ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺑﺮاديﻛﺎردي ﺷﺪﻳﺪ ﭘﻴﺲﻣﻴﻜﺮ ﻣﻮﻗﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ
ﺑﻮدﻧﺪ %13/3آنﻫﺎ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ .ﻣﻴﺰان
و دو ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺑﻠﻮك ﻛﺎﻣﻞ دﻫﻠﻴﺰي ﺑﻄﻨﻲ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﭘﻴﺲﻣﻴﻜﺮ
ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ
داﻳﻤﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .در ﭼﻬﺎر ﺑﻴﻤﺎر ) (%6/2ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه از ﻃﺮﻳﻖ
ﺳـﺎده و ﺑﺴـﺘﻦ ﻧﻘـﺺ دﻳـﻮاره ﺑﻴـﻦ ﺑﻄﻨﻲ ﻗﺮار ﮔـﺮﻓﺘﻪ ﺑـﻮدﻧﺪ ﺑﻴـﺶ از
ﻛﺸﺖ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻛﺸﺖ ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎس از زﺧﻢ ﺑﺮش درن ﭘﻠﻮرال ﺑﻮد ،دو ﻣﻮرد ﻛﺸﺖ اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك اﭘﻲدرﻣﻴﺪﻳﺲ از ﻣﺤﻞ
ﺟﺪول :1-ﺣﺪاﻗﻞ ،ﺣﺪاﻛﺜﺮ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻌﺪادي از ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ
ﻛﺎﺗﺘﺮ ورﻳﺪي و ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻛﺸﺖ ﻣﺜﺒﺖ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪا از ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺮاﺷﻪ
ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﻤﺎران
ﺣﺪاﻗﻞ
ﺣﺪاﻛﺜﺮ
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
ﮔﺰارش ﺷﺪ .ﭼﻬﺎر ﺑﻴﻤﺎر ) (%6/2ﻣﺠﺪدا ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﺮار
ﺳﻦ
65
7
132
31/3
ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ دو ﻣﻮرد ﺟﻬﺖ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﭘﻴﺲﻣﻴﻜﺮ داﻳﻤﻲ ﺑﻮد ،ﻳﻚ ﻣﻮرد ﺟﻬﺖ
وزن
65
5
26
10/6
درﻧﺎژ اﻓﻴﻮژن ﭘﺮﻳﻜﺎرد و ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺟﺎﮔﺬاري درن ﭘﻠﻮرال ﺑﻮد.
ﻣﺪت زﻣﺎن ﭘﻤﭗ
65
28
317
134/7
ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر در روز ﺳﻲام ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺧﻮنرﻳﺰي ﻣﻜﺮر از
ﻣﺪت ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﺨﺶ
65
2
75
6/8
راهﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ و ﺧﺮوج ﺧﻮن از ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺮاﺷﻪ ﺗﺤﺖ ﺳﻴﺘﻲاﺳﻜﻦ اﺳﭙﻴﺮال
ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي وﻳﮋه
ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪدﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﺷﺮﻳﺎن ﺣﺎﺷﻴﻪاي ) (Collateralﺑﺰرگ ﻛﻪ از
روز ﻓﻮت
12
2
75
11/7
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
اﻛﺒﺮ ﺷﺎه ﻣﺤﻤﺪي و ﻫﻤﻜﺎران
292
ﺟﺪول :2-ﻓﺮاواﻧﻲ اﻧﻮاع آرﻳﺘﻤﻲ آرﻳﺘﻤﻲ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ زﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي 13/4ﺳﺎل ﺑﻮد و 9ﻧﻔﺮ از 141 ﺗﻌﺪاد
درﺻﺪ
ﺧﻴﺮ
41
63/1
ﺑﺮادﻳﻜﺎردي ﺷﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﺳﻨﺪرم ﺳﻴﻨﻮس ﺑﻴﻤﺎر
7
10/8
رﻳﺘﻢ ﺟﺎﻧﻜﺸﻨﺎل
12
18/5
ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻇﺮف ﻣﺪت ﻳﻚ ﻣﺎه ﻓﻮت ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﻟﺬا ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎي دراز ﻣﺪت ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ %94/5ﺑﻮد و ﭘﻨﺞ ﺑﻴﻤﺎر ) (%3/8ﺟﻬﺖ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ زﻧﻴﻨﮓ ﻣﺠﺪداً ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ 6.در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﭼﻬﺎر ﺑﻴﻤﺎر ) (%6/2ﺗﺤﺖ
ﺑﻠﻮك دﻫﻠﻴﺰي ﺑﻄﻨﻲ دو ﺑﻪ ﻳﻚ
1
1/5
ﻓﻼﺗﺮ دﻫﻠﻴﺰي
1
1/5
ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﺠﺪد ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪام ﺟﻬﺖ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ زﻧﻴﻨﮓ
ﺑﻠﻮك ﻛﺎﻣﻞ دﻫﻠﻴﺰي ﺑﻄﻨﻲ
2
3/1
) (Senning revisionﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ دو ﻣﻮرد ﺟﻬﺖ ﺗﻌﺒﻴﺔ ﭘﻴﺲﻣﻴﻜﺮ داﻳﻤﻲ
ﺗﺎﻛﻴﻜﺎردي ﻓﻮق ﺑﻄﻨﻲ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار
1
1/5
و ﻳﻚ ﻣﻮرد ﺟﻬﺖ درﻧﺎژ ﺗﺎﻣﭙﻮﻧﺎد ﺑﻮده اﺳﺖ .در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻴﺰ ﭘﻠﻮرال
ﻣﺠﻤﻮع
65
100
اﻓﻴﻮژن ﺣﺠﻴﻢ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﺠﺪداً ﺑﺴﺘﺮي و درن ﭘﻠﻮرال ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ در داﻧﺸﮕﺎه ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ ﺑﺮ روي 110ﺑﻴﻤﺎر اﻧﺠﺎم
ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﺑﻮد ﻛـﻪ ﻋﻤـﻞ زﻧﻴﻨـﮓ ﺳـﺎده ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ ) %37/5در ﻣﻘﺎﺑـﻞ
ﺷﺪ ﻣﻴﺰان ﻣﺮگ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻤﻞ %5/5ﺑﻮد و ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻣﺮگ دﻳﺮرس 7
(%12/5وﻟﻲ ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ آﻣﺎري وﺟـﻮد ﻧﺪاﺷـﺖ ).(P=0/097
وﺟﻮد داﺷﺖ .اﻧﺴﺪاد ﺧﻔﻴﻒ ورﻳﺪ اﺟﻮف ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ در ﻣﺤﻞ آﻧﺎﺳﺘﻮﻣﻮز
از 53ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﻋﻤـﻞ زﻧـﺪه ﻣﺎﻧﺪﻧـﺪ %5/7آنﻫـﺎ
ﺑﻪ دﻫﻠﻴﺰ راﺳﺖ ﺟﺪﻳﺪ در ﭼﻬﺎر ﺑﻴﻤﺎر ) (%3/6وﺟﻮد داﺷﺖ و ﻧﺸﺖ
ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ راﺳـﺖ داﺷـﺘﻨﺪ و در %94/3آنﻫـﺎ ﻋﻤﻠﻜـﺮد
ﺑﺎﻓﻞ دﻫﻠﻴﺰي ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﺠﺪد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر دﻳﺪه
ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﻮد ) .(P<0/0001ﻳﻚ ﻧﻔﺮ
ﺷﺪ 26 .ﺑﻴﻤﺎر از 110ﻧﻔﺮ دﭼﺎر آرﻳﺘﻤﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﺷﺶ
) (%1/9از اﻳﻦ 53ﺑﻴﻤﺎر ﺳـﻴﺎﻧﻮز ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ داﺷـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪدﻟﻴـﻞ ﺑﻴﻤـﺎري
ﺑﻴﻤﺎر ) (%5/4ﺑﻪدﻟﻴﻞ رﻳﺘﻢ ﺟﺎﻧﻜﺸﻨﺎل آﻫﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﻠﻮك ﻛﺎﻣﻞ دﻫﻠﻴﺰي
اﻧﺴﺪادي ﻋﺮوﻗﻲ رﻳﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﭘﺎﻟﻴﺎﺗﻴﻮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑـﻮد و ﺳـﻪ
ﺑﻄﻨﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺲﻣﻴﻜﺮ داﻳﻤﻲ ﻧﻴﺎز ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ و 20ﺑﻴﻤﺎر دﻳﮕﺮ رﻳﺘﻢ
ﻧﻔﺮ ) (%5/7دﭼﺎر ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﻔﺲ ﻫﻨﮕﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و اﻛﺜﺮ ﺑﻴﻤﺎران
ﺟﺎﻧﻜﺸﻨﺎل داﺷﺘﻨﺪ %98 .ﻛﻮدﻛﺎن در ﭘﻲﮔﻴﺮي اﺧﻴﺮ در ﻓﺎﻧﻜﺸﻨﺎل ﻛﻼس
در ﻛﻼس ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﻳﻚ ) (Functional Classﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ.
ﻳﻚ و %2در ﻓﺎﻧﻜﺸﻨﺎل ﻛﻼس دو ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻣﻴﺰان اﻧﺴﺪاد ﻣﺴﻴﺮ زﻧﻴﻨﮓ %15ﺑﻮد و در ﻳﻚ ﻣﻮرد ) (%1/7ﻧﺸﺖ ﺑﺎﻓﻞ
ﺑﺤﺚ
دﻫﻠﻴﺰي ﮔﺰارش ﺷﺪه ﻛﻪ در ﺣﺪ ﺧﻔﻴﻒ ﺑﻮده و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ
ﻣﻴﺰان ﻣﺮگ زودرس ) (Early mortalityدر اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ %16/9ﺑﻮد.
اﺳﺖ .در ﭘﻨﺞ ﺑﻴﻤﺎر اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه و اﻳﻦ
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ در داﻧﺸﮕﺎه ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﺑﺮﻳﺴﺘﻮل اﻧﺠﺎم ﺷﺪ از 34ﺑﻴﻤﺎري
ﻋﺪه ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در دوﻣﻴﻦ روز ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ ﻓﻮت ﺷﺪهاﻧﺪ .در
ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ دو ﻣﻮرد ) (%6ﻣﺮگ ﺣﻴﻦ ﻋﻤﻞ و ﻳﻚ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ %63/1ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ و ﻃﻲ ﻳﻚﺳﺎل ﭘﻲﮔﻴﺮي
ﻣﻮرد ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ و ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎي ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت و درازﻣﺪت
ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ آرﻳﺘﻤﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ %10/8 .ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﺑﺮاديﻛﺎردي ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ
ﭘﺲ از 1-2ﺳﺎل ﭘﻲﮔﻴﺮي %91ﺑﻮد 5.ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮔﺮادﻳﺎن در ﻣﺤﻞ
ﺷﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﺳﻨﺪرم ﺳﻴﻨﻮس ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در دو ﻣﻮرد آنﻫﺎ ﭘﻴﺲﻣﻴﻜﺮ
آﻧﺎﺳﺘﻮﻣﻮز ورﻳﺪ اﺟﻮف ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺑﻪ دﻫﻠﻴﺰ راﺳﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻌﺎدل 2mmHg
ﻣﻮﻗﺖ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪ %18/5 .ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ رﻳﺘﻢ ﺟﺎﻧﻜﺸﻨﺎل داﺷﺘﻨﺪ
ﺑﻮد و دو ﺑﻴﻤﺎر ﮔﺮادﻳﺎن 7mmHgو ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ در ورﻳﺪ
ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪام ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﺪاﺷﺖ .در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻠﻮك دﻫﻠﻴﺰي ﺑﻄﻨﻲ
آزﻳﮕﻮس داﺷﺘﻨﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ اﻧﺴﺪاد ﮔﺰارش ﺷﺪه در ﻣﺴﻴﺮ درﻧﺎژ
ﺑﺎ ﻫﺪاﻳﺖ دو ﺑﻪ ﻳﻚ دﻳﺪه ﺷﺪ و در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻓﻼﺗﺮ دﻫﻠﻴﺰي ﭘﺲ از
ورﻳﺪﻫﺎي رﻳﻮي ﺑﻪ دﻫﻠﻴﺰ ﭼﭗ ﺟﺪﻳﺪ ) (New left atriumﻳﺎ ﻣﺴﻴﺮ
ﻋﻤﻞ ﮔﺰارش ﺷﺪ .دو ﺑﻴﻤﺎر ) (%3/1دﭼﺎر ﺑﻠﻮك ﻛﺎﻣﻞ دﻫﻠﻴﺰي ﺑﻄﻨﻲ
ورﻳﺪﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﺑﻪ دﻫﻠﻴﺰ راﺳﺖ ﺟﺪﻳﺪ ) (New right atriumو ﻳﺎ
ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮ دو ﻣﻮرد ﭘﻴﺲﻣﻴﻜﺮ داﻳﻤﻲ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ از
در ﻫﺮ دو ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻮده و در ﻫﻴﭻ ﻣﻮردي ﮔﺮادﻳﺎن ﺑﻴﺶ از 6mmHg
ﺑﻴﻦ 53ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ 50ﻧﻔﺮ
ﮔﺰارش ﻧﺸﺪه اﺳﺖ .ﻣﻴﺰان ﻣﺮگ زودرس در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ در
) (%94/3ﻧﻔﺲ ﺗﻨﮕﻲ ﻣﻮﻗﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ در اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﮔﺮﻳﺖ در ﻣﻮﻧﺪ ﻟﻨﺪن اﻧﺠﺎم ﺷﺪ %6/3ﺑﻮد و 132ﻧﻔﺮ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن
روزاﻧﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و در ﻓﺎﻧﻜﺸﻨﺎل ﻛﻼس ﻳﻚ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﺳﻪ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻴﺶآﮔﻬﻲ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ در ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻋﺮوق ﺑﺰرگ ﻗﻠﺐ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ
293
ﻧﻔﺮ ) (%5/6از آنﻫﺎ ﻧﻔﺲ ﺗﻨﮕﻲ ﻣﻮﻗﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ داﺷﺘﻨﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ
ﭘﻲﮔﻴﺮي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ %18/9 .آنﻫﺎ
در داﻧﺸﮕﺎه ﺗﮕﺰاس اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﻫﻴﭻ ﻣﻮرد ﻣﺮگ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺟﺮاﺣﻲ زﻧﻴﻨﮓ
ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﺧﻔﻴﻒ اﻳﻦ درﻳﭽﻪ و %5/7آنﻫﺎ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ
در ﻫﺸﺖ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﺗﺤﺖ اﻳﻦ ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮔﺰارش ﻧﺸﺪ
)ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﻳﺪ( درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ داﺷﺘﻨﺪ .ﻃﺒﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ %94/3
و ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ 20ﻣﺎه ﺑﻮد 8.ﺑﻘﺎي دراز ﻣﺪت ﺑﻴﻤﺎران
ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺷﺪه و ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي زﻧﺪه
%10ﺑﻮد و ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر از ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﻗﺮار
ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ ) (Survivorﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﻧﺮﻣﺎل ﻳﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﺑﺮاي
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ دﭼﺎر ﺑﻠﻮك ﻛﺎﻣﻞ دﻫﻠﻴﺰي ﺑﻄﻨﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﮔﺬرا ﺷﺪ وﻟﻲ
ﺑﻄﻦ راﺳﺖ داﺷﺘﻪاﻧﺪ و اﺧﺘﻼل ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ در %5/7
)(Survival
آنﻫﺎ دﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ زﻧﻴﻨﮓ ﻳﻚ روش ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﺮاي
در روز دوم ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ ،%90/7در روز ﭼﻬﺎرم ،%89/2در روز ﻫﻔﺘﻢ
ﻋﻤﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ) (Arterial switchدر ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر
،%87/6در روز ﺳﻴﺰدﻫﻢ ،%86/1در روز ﭼﻬﺎردﻫﻢ اﻟﻲ ﺳﻲام %83و
دﭼﺎر ﺑﻴﻤﺎري اﻧﺴﺪادي ﻋﺮوﻗﻲ رﻳﻪ ﺷﺪه ﻳﺎ اﻣﻜﺎن ﻋﻤﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ
ﺑﻌﺪ از ﻫﻔﺘﺎد و ﭘﻨﺠﻤﻴﻦ روز ﻣﻌﺎدل %81/5ﺑﻮد .ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻴﺶ از
ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮده ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ و ﻳﺎ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳﻦ
%50ﻣﻮارد ﻣﺮگ در ﻫﻔﺘﻪ اول ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺟﺮاﺣﻲ و ﺑﻪﺧﺼﻮص در روز
ﺷﻴﺮﺧﻮار وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ آﻧﻮﻣﺎﻟﻲﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻳﻦ
دوم ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻟﺬا ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ
ﺑﻴﻤﺎري اﻣﻜﺎن ﺟﺮاﺣﻲ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ را از ﺟﺮاح ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ
) (Early post operationدر اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ
ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﺑﻴﻤﺎر ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ او ﺑﺎﻳﺪ از روش
ﻗﺮار ﮔﻴﺮد .در ﺿﻤﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻌﺪ از روز 75ﻫﻴﭻ ﺑﻴﻤﺎري
ﺗﻌﻮﻳﺾ دﻫﻠﻴﺰي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد .از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻬﺎرت و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي
ﻓﻮت ﻧﻜﺮده ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎي ﻳﻚﺳﺎﻟﻪ ﻧﻴﺰ %81/5ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ
Arterial switchدر ﻫﻤﻪ ﻣﺮاﻛﺰ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮق
در Mayo clinicاﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﺑﻘﺎي ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﭘﺎﻟﻴﺎﺗﻴﻮ %79
اﻧﺘﺨﺎب زﻧﻴﻨﮓ ﻳﻚ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ .ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎي
و ﺑﻘﺎي درازﻣﺪت ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ 10 ،ﺳﺎﻟﻪ و 15ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ %64 ،%84و
ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ ﻃﻲ ﻳﻚﺳﺎل ﭘﻲﮔﻴﺮي %81/5ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎ
%54ﺑﻮد و ﺟﻤﻌﺎً 28ﻧﻔﺮ ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ ﭘﺎﻟﻴﺎﺗﻴﻮ زﻧﻴﻨﮓ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ
در دﻳﮕﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺳﺖ .از ﻃﺮﻓﻲ اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد ﻣﺮگ
ﻣﻴﺰان ﻣﺮگ زودرس %21ﺑﻮد %94 9.ﺑﻴﻤﺎران در ﻓﺎﻧﻜﺸﻨﺎل ﻛﻼس ﻳﻚ
ﺑﻪﺻﻮرت زودرس و ﺑﻪﺧﺼﻮص در ﻫﻔﺘﻪ اول ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده
ﻳﺎ دو ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ 8/3ﺳﺎل ﺑﻮد .در
ﻛﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ
(Early post
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ از ﺑﻴﻦ 53ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ 50
) operationرا ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ .رﻳﺘﻢ ﺟﺎﻧﻜﺸﻨﺎل ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ آرﻳﺘﻤﻲ و ﺑﻠﻮك
ﻧﻔﺮ ) (%94/3ﻧﻔﺲ ﺗﻨﮕﻲ ﻣﻮﻗﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻳﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ در اﻧﺠﺎم
ﻛﺎﻣﻞ دﻫﻠﻴﺰي ﺑﻄﻨﻲ دوﻣﻴﻦ آرﻳﺘﻤﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺲ از زﻧﻴﻨﮓ دﻳﺪه ﺷﺪ و
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي روزاﻧﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و در ﻓﺎﻧﻜﺸﻨﺎل ﻛﻼس ﻳﻚ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ
ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه اﻳﺠﺎد آرﻳﺘﻤﻲ و ﻛﺎﻫﺶ رﻳﺘﻢ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﺑﻪ
و ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ) (%5/6از آنﻫﺎ ﻧﻔﺲ ﺗﻨﮕﻲ ﻣﻮﻗﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ داﺷﺘﻨﺪ .در
ﻣﺮور زﻣﺎن ﻻزم اﺳﺖ ﺟﺰﺋﻴﺎت دﻗﻴﻖﺗﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻗﻠﺐ
(Hospital for sick
از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي آﺷﻜﺎر ﺷﻮد و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ
) childrenاﻧﺠﺎم ﺷﺪ 54ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ زﻧﻴﻨﮓ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان
اﻟﻜﺘﺮوﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺳﺎده اﻛﺘﻔﺎ ﻧﻤﻮد .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ
ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ در آنﻫﺎ دو ﻧﻔﺮ ) (%3/7ﺑﻮد و ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﻣﻌﺎدل %9/2در
زﻧﻴﻨﮓ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ ورﻳﺪﻫﺎي رﻳﻮي و ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﻨﮕﻲ ﻳﺎ
10
اﻧﺴﺪاد در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎ وﺟﻮد دارد وﺟﻮد ﻛﻼﺗﺮالﻫﺎي ﺑﺮوﻧﺶ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ
از اﻃﻼﻋﺎت آﻣﺎري ﻓﻮق ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﺮگ زودرس
زﻣﻴﻨﻪ ﺧﻮنرﻳﺰي راهﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده و وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎر را
ﺑﻪدﻧﺒﺎل زﻧﻴﻨﮓ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺮاﻛﺰ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺟﺮاﺣﻲ ﻗﻠﺐ ﺗﺎ ﺣﺪودي
ﺑﺪﺗﺮ ﻛﻨﺪ ﻟﺬا ﺑﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﻛﻼﺗﺮالﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ آﻧﮋﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ وﻟﻲ در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺎز اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ را ﭘﺸﺖ
زﻧﻴﻨﮓ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ و ﺑﻪ ﺳﻮد ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺗﻨﮕﻲ ﻳﺎ اﻧﺴﺪاد
ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ Lateرﺳﻴﺪهاﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻣﺮگ
ﻣﺴﻴﺮ زﻧﻴﻨﮓ ﻳﻜﻲ از ﻋﻮارض ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻋﻤﻞ اﺳﺖ و ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺗﺮاﻧﺲ ﻛﺎﺗﺘﺮ
دﻳﺮرس اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮاﻛﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در
ﻳﺎ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﻣﺠﺪد ﻣﺴﻴﺮ زﻧﻴﻨﮓ از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺮاﺣﻲ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ %75/5ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ اﻛﻮﻛﺎردﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺷﺪه و ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺪت
ﻧﺠﺎتدﻫﻨﺪه ﺟﺎن ﺑﻴﻤﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﮔﺎمﻫﺎﻳﻲ در اﻳﻦ
ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﭘﻴﺲﻣﻴﻜﺮ ﻧﻴﺎز ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮد .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻣﻴﺰان ﺑﻘﺎ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻛﻮدﻛﺎن ﻟﻨﺪن
ﻃﻲ ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻓﻮت ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻫﺸﺖ ﺳﺎل ﺑﻮد.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﺷﺎه ﻣﺤﻤﺪي و ﻫﻤﻜﺎران اﻛﺒﺮal. Shahmohammadi A. et
294
ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ راﺳﺘﺸﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ )ﺑﺎﻻي ﻣﻨﻬﺎي ﺳﻪ اﻧﺤﺮاف
( ﻃﻲ ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ%75/5) اﻛﺜﺮ ﺑﻴﻤﺎران.زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد
ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ اﻛﺜﺮ ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ.(ﻣﻌﻴﺎر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺳﻦ ﻛﻮدك
درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻳﺎ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ آن در ﺣﺪ ﺟﺰﻳﻲ ﺑﻮده و ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ
ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ در.ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﭘﺲ از ﻋﻤﻞ را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ
ﻣﻮارد دﻳﺪه ﺷﺪه و ﻋﻠﻲرﻏﻢ%5/7 ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ درﻳﭽﻪ ﺳﻪﻟﺘﻲ ﻓﻘﻂ در
آنﻫﺎ در ﻓﺎﻧﻜﺸﻨﺎل ﻛﻼس%94/3 ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي روزاﻧﻪ ﺧﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و
اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ ﺑﻄﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ داد وﻟﻲ اﺧﺘﻼل
ﻳﻚ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻲ از ﭘﻴﺶآﮔﻬﻲ اﻣﻴﺪوار ﻛﻨﻨﺪهاي ﺑﺮاي اﻳﻦ
ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺲ از ﻳﻚﺳﺎل%5/7 ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻮﻟﻴﻚ ﺑﻄﻦ راﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ در
.ﺑﻴﻤﺎران اﺳﺖ
( ﻋﻤﻠﻜﺮد%94/3) ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ ﺑﻪﻋﺒﺎرﺗﻲ اﻛﺜﺮ ﺑﻴﻤﺎران
1. Wernovsky G. Transposition of the great arteries. In: Allen H, Driscoll D, Shaddy R, Feltes T, editors. Moss and Adams' Heart Disease in Infants, Children, and Adolescents. 7th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams and Wilkins; 2008. p. 1038-86. 2. Senning A. Surgical correction of transposition of the great vessels. Surgery 1959;45:966-75. 3. Mustard WT. Successful two-stage correction of transposition of the great vessels. Surgery 1964;55:469-72. 4. Koestenberger M, Ravekes W, Everett AD, Stueger HP, Heinzl B, Gamillscheg A, et al. Right ventricular function in infants, children and adolescents: reference values of the tricuspid annular plane systolic excursion (TAPSE) in 640 healthy patients and calculation of z score values. J Am Soc Echocardiogr 2009;22(6):715-9. 5. Dihmis WC, Hutter JA, Joffe HS, Dhasmana JP, Jordan SC, Wisheart JD. Medium-term clinical results after the Senning procedure with haemodynamic and angiographic evaluation of the venous pathways. Br Heart J 1993;69(5):436-41. 6. Sarkar D, Bull C, Yates R, Wright D, Cullen S, Gewillig M, et al. Comparison of long-term outcomes of atrial repair of simple
transposition with implications for a late arterial switch strategy. Circulation 1999;100(19 Suppl):II176-81. 7. Merrill WH, Stewart JR, Hammon JW, Johns JA, Bender HW. The Senning operation for complete transposition: mid-term physiologic, electrophysiologic, and functional results. Cardiol Young 1991;1(1):80-3. 8. Walker WE, Gross DM, Fisher DJ, Weiland AP. Early elective senning repair: optimal operative strategy for simple transposition of the great arteries. Tex Heart Inst J 1984;11(3):286-9. 9. Burkhart HM, Dearani JA, Williams WG, Puga FJ, Mair DD, Ashburn DA, et al. Late results of palliative atrial switch for transposition, ventricular septal defect, and pulmonary vascular obstructive disease. Ann Thorac Surg 2004;77(2):464-8; discussion 468-9. 10. Deanfield J, Camm J, Macartney F, Cartwright T, Douglas J, Drew J, et al. Arrhythmia and late mortality after Mustard and Senning operation for transposition of the great arteries. An eight-year prospective study. J Thorac Cardiovasc Surg 1988;96(4):569-76.
References
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Tehran University Medical Journal; Vol. 69, No. 5, August 2011: 289-295
One-year outcome of Senning operation in children with transposition of the great vessels
Abstract Akbar Shahmohammadi MD. Hojat Mortezaian MD. Mohammad Reza Alipour MD.* Department of Cardiology, Shahid Rejaee Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: April 11, 2011 Accepted: May 24, 2011
Background: Nowadays, the treatment of choice for anatomical correction of transposition of great arteries is arterial switch but some children are not good candidates for this operation. In these cases atrial switch or Senning procedure is an accepted method, thus outcome of this procedure needs to be better delineated. Methods: This prospective study included 65 patients that underwent Senning operation in Shahid Rajaee Hospital in Tehran, Iran from 2002 to 2009 and were followed-up for one year. Results: The early and late mortality rates were 16.9% and 1.5%, respectively. 51.8% of early deaths were due to simple Senning procedure, 38.9% due to a Senning with the closure of ventricular septal defect, with or without the repair of pulmonary artery stenosis, 9.3% related to palliative Senning and one late death due to simple Senning. The most common arrhythmia was accelerated junctional rhythm (18.5%). 15% of cases had Senning pathway obstruction and 1.7% had baffle leaks. Regardless of the mortalities, three patients (5.7%) had significant tricuspid regurgitation. Right ventricular systolic dysfunction was found in 13.3% of the cases, primarily in Senning with ventricular septal defect closure (37.5%). One case (1.9%) had visible cyanosis and three (5.7%) had exertional dyspnea but 94.3% of cases remained in functional class I. Conclusion: Since the majority of deaths following Senning procedure occur during the first month, especially on the second day post-operatively, assiduity during early post-operative period is crucial. Tricuspid regurgitation or right ventricular systolic dysfunction was not detected in most patients, suggesting optimistic prognosis for these patients. Keywords: Atrial switch, Senning procedure, transposition of the great arteries.
* Corresponding author: Dept. of Cardiology, Shahid Rejaee Hospital, Physition Building, Unit 20, Niayesh St., Tehran, Iran. Tel: +98-935-1756186 email: dralipour53@yahoo.com
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
301 ،1390 ﻣﺮداد ﺷﻤﺎره ،5 ﺟﺮاﺣﻲ، 69 ﺗﻬﺮان ،دوره ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜ اﺳﻜﻮﻟﻴﻮزداﻧﺸﮕﺎه ﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ، 296آن ﺟﺮاﺣﻲ -ﺑﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﻮع ﻓﻘﺮات و ﺳﺘﻮن ﻲ ﻗﺒﻞ از ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ داﻧﺸﻜدر ﻣﺠﻠﻪرﻳﻮي ﻋﻤﻠﻜﺮد
ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي در اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﻮع ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮ آن
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/03/18 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/04/13 :
ﭼﻜﻴﺪه
اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻋﺎﻣﺮي ﻣﻬﺎﺑﺎدي
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز ﻳﻜﻲ از ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ دﻓﻮرﻣﻴﺘﻲﻫﺎي ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي
*
اﻳﻤﺎن ﻗﻤﺎﺷﻲ
ﻣﻲﺷﻮد .در ﻣﻮرد ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﭘﺲ از اﺻﻼح ﺟﺮاﺣﻲ در اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ
ﻣﺴﻌﻮد ﻣﻴﺮزاده ﺟﻮاﻫﺮي
وﺟﻮد دارد .ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات رﻳﻮي ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺟﺮاﺣﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در
ﻓﺮﺷﺎد ﻧﻴﻜﻮﻳﻲ
اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻮد .روش ﺑﺮرﺳﻲ 65 :ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻛﻪ در ﮔﺮوه ارﺗﻮﭘﺪي ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﻔﺎ ﻳﺤﻴﺎﻳﻴﺎن از ﺳﺎل 1376ﺗﺎ 1386ﺗﺤﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ اﺻﻼﺣﻲ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و
ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﺟﺮاﺣﻲ آنﻫﺎ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد ،وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ .ﮔﺮوه اول ﺷﺎﻣﻞ 25ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ ) ،(PSFﮔﺮوه دوم ﺷﺎﻣﻞ 29 ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﻓﻴﻮژن ﻗﺪاﻣﻲ و ﺧﻠﻔﻲ ﺗﻮام ) (ASF+PSFو ﮔﺮوه ﺳﻮم ﺷﺎﻣﻞ 10ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ ﺑﻪﻋﻼوه ﺗﻮراﻛﻮﭘﻼﺳﺘﻲ ) (PSF+Thoracoplastyﺑﻮد .ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻄﻠﻖ و درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ) (FVCو ﺣﺠﻢ ﺑﺎزدﻣﻲ ﺛﺎﻧﻴﻪ اول
)(FEV 1
ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ و در آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ و راﺑﻄﻪ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻮع ﺟﺮاﺣﻲ ،ﺑﺮرﺳﻲ
ﺷﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :ﻫﻴﭻ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ ﻧﻮع ﺟﺮاﺣﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و ﻣﻴﺰان ﺗﻐﻴﻴﺮات آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮدي رﻳﻮي وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ) .(P>0/05ﻣﻴﺰان
FVC
و
FEV1
ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺲ از ﺳﭙﺮي ﺷﺪن ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺳﺎل از زﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ در ﮔﺮوهﻫﺎي
ﺑﻴﻤﺎران ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ FVCو FEV1ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻮد .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺳﺎل از زﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ *ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﻣﻴﺪان ﺑﻬﺎرﺳﺘﺎن ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﻔﺎ ﻳﺤﻴﺎﻳﻴﺎن ،ﮔﺮوه ارﺗﻮﭘﺪي
ﺑﻴﻦ روشﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ از ﻧﻈﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﻮد.
ﺗﻠﻔﻦ021-33542022 :
email: imanqomashi@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ،اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ،اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
)(AIS
اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز ) (Scoliosisﻳﻜﻲ از ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ دﻓﻮرﻣﻴﺘﻲﻫﺎي ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ 1.دﻓﻮرﻣﻴﺘﻲ اﺳﻜﻮﻟﻴﻮﺗﻴﻚ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﺑﻪﺻﻮرت ﺧﻢ ﺷﺪن
ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ .ﻫﺪف ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع
ﺟﺮاﺣﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ،ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي را ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم ﺟﺮاﺣﻲ در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﺪ.
ﺟﺎﻧﺒﻲ ) (Lateral flexionو ﭼﺮﺧﺶ ) (Rotationﻣﻬﺮهﻫﺎي درﮔﻴﺮ و دﻧﺪهﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ آنﻫﺎ دور ﻳﻚ ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮدي ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻔﺘﻲ
روش ﺑﺮرﺳﻲ
) (Stiffnessﻗﻔﺴﻪﺳﻴﻨﻪ ،ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺮﻛﺎت ﻫﻤﻲ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ،ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ
ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻮﻫﻮرت ) (Cohortﭘﺮوﻧﺪه ﺗﻤﺎم ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ
ﻫﻮاي دﻣﻲ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻣﻘﻌﺮ ) (Concaveو ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي 2-4
ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ
AIS
در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ 1376ﺗﺎ 1386در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﻔﺎ
در ﻣﻮرد اﺛﺮ اﺻﻼح ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮ روي ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي
ﻳﺤﻴﺎﻳﻴﺎن )ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان( ﺗﺤﺖ ﺟﺮاﺣﻲ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ،
اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ وﺟﻮد دارد ،و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ در ﻣﻮرد
اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪ .ﺑﻴﻤﺎران درﻣﺎنﺷﺪه در ﺳﺎل 1386ﺑﻪﺻﻮرت آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ و
ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد
ﺑﻴﻤﺎران درﻣﺎنﺷﺪه در ﺳﺎلﻫﺎي 1376ﺗﺎ 1385ﺑﻪﺻﻮرت ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ
رﻳﻮي ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺟﺮاﺣﻲ اﺻﻼﺣﻲ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز
Adolescent Idiopathic Scoliosis
ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ )ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺮﮔﻪ ﮔﺰارش آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي(
ﻣﻲﺷﻮد. ﻛﺎﻫﺶ،
5-8
9-13
ﻋﺪم ﺗﻐﻴﻴﺮ
و ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ
اﺳﻜﻮﻟﻴـﻮز اﻳﺪﻳـﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻧﻮﺟـﻮاﻧﺎن
14-16
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻋﺎﻣﺮي ﻣﻬﺎﺑﺎدي و ﻫﻤﻜﺎران
را داﺷﺘﻨﺪ ،ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪ
297
ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم ﺟﺮاﺣﻲ :از PFT
درﻣﺎﻧﮕﺎه دﻋﻮت ﺷﺪﻧﺪ .در زﻣﺎن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ درﻣﺎﻧﮕﺎه ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد
16ﻧﻔﺮي ) (%24/6ﻛﻪ
رﻳﻮي و رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺑﻴﻤﺎران درﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺪ و
ﺟﺮاﺣﻲ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ) PFT (%6/2ﻧﺮﻣﺎل 11 ،ﻧﻔﺮ ) PFT (%16/9ﺑﺎ اﺧﺘﻼل
اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ آنﻫﺎ
ﺧﻔﻴﻒ و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ )(%1/5
ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ ) Forced Vital Capacity (FVCو ﺣﺠﻢ
) (%38/5ﻛﻪ
PFT
ﻧﺮﻣﺎل ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ داﺷﺘﻨﺪ ،ﭘﺲ از
PFT
ﺑﺎ اﺧﺘﻼل ﻣﺘﻮﺳﻂ داﺷﺖ .از 25ﻧﻔﺮي
ﺑﺎ اﺧﺘﻼل ﺧﻔﻴﻒ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ داﺷﺘﻨﺪ ،ﭘﺲ از
ﺑﺎزدﻣﻲ ﺛﺎﻧﻴﻪ اول ) ،(FEV1زاوﻳﻪ ﻗﻮس ) ،(Cobb angleﺗﻌﺪاد ﻣﻬﺮهﻫﺎي
ﺟﺮاﺣﻲ ﺷﺶ ﻧﻔﺮ )(%9/2
PFT
ﻧﺮﻣﺎل 9 ،ﻧﻔﺮ )(%13/8
داﺧﻞ ﻗﻮس اﺻﻠﻲ ) ،(Major curveﻛﻴﻔﻮز ﺗﻮراﺳﻴﻚ و ﻧﻮع ﻗﻮس )ﺑﺮ
ﺧﻔﻴﻒ ،ﺷﺶ ﻧﻔﺮ )(%9/2
PFT
ﺑﺎ اﺧﺘﻼل ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ )(%6/2
اﺳﺎس ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي (Lenkeﺑﻪﻋﻨﻮان اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻲﮔﻴﺮي
PFTﺑﺎ اﺧﺘﻼل ﺷﺪﻳﺪ داﺷﺘﻨﺪ .از 20ﻧﻔﺮي ) (%30/8ﻛﻪ PFTﺑﺎ اﺧﺘﻼل
ﻧﻬﺎﻳﻲ ،در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪ .در ﻧﻬﺎﻳﺖ 65ﺑﻴﻤﺎر وارد اﻳﻦ
PFT
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع ﺟﺮاﺣﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه روي آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻧﺪ :ﮔﺮوه اول ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ
Posterior
) Spinal Fusion (PSFﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ 26ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮد .ﮔﺮوه دوم ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ و ﻗﺪاﻣﻲ
)(ASF+PSF) Anterior Spinal Fusion (ASF
ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ 29ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮد .ﮔﺮوه ﺳﻮم ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ و
PFT
ﺑﺎ اﺧﺘﻼل
ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ داﺷﺘﻨﺪ ،ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ )(%4/6 ﻧﺮﻣﺎل ،ﺳﻪ ﻧﻔﺮ )(%4/6
PFT
ﺑﺎ اﺧﺘﻼل ﺧﻔﻴﻒ 9 ،ﻧﻔﺮ )(%13/8
اﺧﺘﻼل ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ )(%7/7 ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮي ) (%6/2ﻛﻪ
PFT
PFT
PFT
ﺑﺎ
ﺑﺎ اﺧﺘﻼل ﺷﺪﻳﺪ داﺷﺘﻨﺪ .از
ﺑﺎ اﺧﺘﻼل ﺷﺪﻳﺪ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ داﺷﺘﻨﺪ،
ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ )(%1/5
PFT
ﻧﺮﻣﺎل و ﺳﻪ ﻧﻔﺮ )(%4/6
PFT
ﺑﺎ
اﺧﺘﻼل ﺷﺪﻳﺪ داﺷﺘﻨﺪ )ﺟﺪول .(1
ﺑﺮداﺷﺘﻦ دﻧﺪه ) (PSF+Thoracoplastyﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ 10ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮد.
ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻧﻮع ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻴﻤﺎران :ﮔﺮوه ،(PSF) :1در اﻳﻦ ﮔﺮوه
آنﻫﺎ و
26ﺑﻴﻤﺎر وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻦ آنﻫﺎ 16/4±2/3ﺳﺎل و
ﺑﻪﺻﻮرت زﻳﺮ
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي آنﻫﺎ 3/5ﺳﺎل ) (2-10ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺪار
وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻨﻔﺴﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ
)(FVC
)(PFT
)(FVC
ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﺷﺪ :ﻧﺮﻣﺎل ،FVC>%80 :اﺧﺘﻼل ﺧﻔﻴﻒ،%65<FVC<%80 :
ﻣﻄﻠﻖ و درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ
اﺧﺘﻼل ﻣﺘﻮﺳﻂ ،%50<FVC<%65 :اﺧﺘﻼل ﺷﺪﻳﺪ .FVC<%50 :دادهﻫﺎ ﺑﺎ
از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ (1/6-3/1) 2/4Lو (45-102) %71/9و ﺑﻌﺪ از
ﻛﻤﻚ ﻧﺮماﻓﺰار SPSSوﻳﺮاﺳﺖ 18ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و
ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ (1/44-4) 2/6Lو (43-91) %71/4ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
از آزﻣﻮن آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ و ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﭘﻴﺮﺳﻮن ﺑﺮاي ﺑﻪدﺳﺖ
ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻖ و درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه ﺣﺠﻢ ﺑﺎزدﻣﻲ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اول
)(FEV1
آوردن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﻬﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﻣﻘﺎدﻳﺮ P<0/05ﻣﻌﻨﻲدار ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪ.
آنﻫﺎ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ (1/3-3) 2/2Lو (46-111) %76/8و
آنﻫﺎ ﻗﺒﻞ
ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ (1/2-4/3) 2/4Lو (36-105) %75/8ﺑﻮد.
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻴﺰان ﻣﻄﻠﻖ FVCو FEV1ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻗﺒﻞ اﻓﺰاﻳﺶ و
از 65ﺑﻴﻤﺎر وارد ﺷﺪه در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 52 ،ﻧﻔﺮ دﺧﺘﺮ ) (%80و 13ﻧﻔﺮ ﭘﺴﺮ
درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه FVCو FEV1ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان
) (%20ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ آنﻫﺎ در زﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ 16/4±2/7ﺳﺎل )از
ﺗﻔﺎوت از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد )ﺟﺪول .(2
11ﺗﺎ 23ﺳﺎل( و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ زﻣﺎن ﭘﻲﮔﻴﺮي آنﻫﺎ 3/4±2/2ﺳﺎل )از دو ﺗﺎ
ﮔﺮوه ،(ASF+PSF) :2در اﻳﻦ ﮔﺮوه 29ﺑﻴﻤﺎر وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ
10ﺳﺎل( ﺑﻮد .ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي 30 ،Lenkeﺑﻴﻤﺎر )(%46/2
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻦ آنﻫﺎ 16/2±3ﺳﺎل و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي آنﻫﺎ 3/4
ﻗﻮس ﻧﻮع ﻳﻚ ) ،(Main thoracicدو ﺑﻴﻤﺎر ) (%3/1ﻗﻮس ﻧﻮع دو
ﺳﺎل ) (2-10ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻖ و درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه ﻇﺮﻓﻴﺖ
(Double
ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ (1/4-3/9) 2/5Lو
) 19 ،(Double thoracicﺑﻴﻤﺎر ) (%29/2ﻗﻮس ﻧﻮع 3
ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ
)(FVC
) ،majorﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ) (%1/5ﻗﻮس ﻧﻮع ﭼﻬﺎر ) ،(Triple majorﻫﺸﺖ
(46-103) %71و ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ (0/9-3/9) 2/6Lو %66/6
ﺑﻴﻤﺎر ) (%12/3ﻗﻮس ﻧﻮع ﭘﻨﺞ ) ،(Thoracolumbar/lumbarو ﭘﻨﺞ
) (30-100ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻖ و درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه ﺣﺠﻢ
(Thoracolumbar/lumbar and
ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ (1/2-3/5) 2/2L
ﺑﻴﻤﺎر ) (%7/7ﻗﻮس ﻧﻮع ﺷﺶ ) thoracicداﺷﺘﻨﺪ.
ﺑﺎزدﻣﻲ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اول
)(FEV1
و (41-108) %76/8و ﺑﻌـﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ (0/8-3/7) 12/3Lو
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
298
ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي در اﺳﻜﻮﻟﻴﻮز اﻳﺪﻳﻮﭘﺎﺗﻴﻚ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﻮع ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮ آن
ﺟﺪول :1-ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤﺎران از ﻧﻈﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي وﺿﻌﻴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي )ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ(
ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي وﺿﻌﻴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد
ﻧﺮﻣﺎل
ﻧﺮﻣﺎل
اﺧﺘﻼل ﺧﻔﻴﻒ
اﺧﺘﻼل ﻣﺘﻮﺳﻂ
اﺧﺘﻼل ﺷﺪﻳﺪ
4
11
1
0
16
%6/2
%16/9
%1/5
%0
%24/6
6
9
6
4
25
%9/2
%13/8
%9/2
%6/2
%38/5
3
3
9
5
20
%4/6
%4/6
%13/8
%7/7
%30/8
1
0
0
3
4
%1/5
%0
%0
%4/6
%6/2
14
23
16
12
65
%21/5
%35/4
%24/6
%18/5
%100/0
ﺗﻌﺪاد
رﻳﻮي )ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ(
درﺻﺪ از ﻛﻞ اﺧﺘﻼل ﺧﻔﻴﻒ
ﺗﻌﺪاد درﺻﺪ از ﻛﻞ
اﺧﺘﻼل ﻣﺘﻮﺳﻂ
ﺗﻌﺪاد درﺻﺪ از ﻛﻞ
اﺧﺘﻼل ﺷﺪﻳﺪ
ﺗﻌﺪاد درﺻﺪ از ﻛﻞ
ﻣﺠﻤﻮع
ﺗﻌﺪاد درﺻﺪ از ﻛﻞ
ﻣﺠﻤﻮع
ﺟﺪول :2-آزﻣﻮن آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﻮع ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﻨﻔﺴﻲ ﮔﺮوه ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻖ
FVC
درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه
ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ
ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ
ﺗﻐﻴﻴﺮات
)ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ±اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر(
)ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ±اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر(
)ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ±اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر(
2/4 ±0/5
2/6 ±0/6
-0/14 ±0/5
ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ
FVC
ﻓﻴﻮژن ﻗﺪاﻣﻲ و ﺧﻠﻔﻲ
2/5 ±0/7
2/6 ±0/8
0/12 ±0/6
ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ و ﺗﻮراﻛﻮﭘﻼﺳﺘﻲ
1/9 ±0/4
1/9 ±0/5
-0/04 ±0/3
ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ
71/9 ±16
71/5 ±14/4
0/46 ±17/8
71/1 ±14/5
66/6 ±16/5
4/45 ±16/1
ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ و ﺗﻮراﻛﻮﭘﻼﺳﺘﻲ
59 ±12/2
54/8 ±14/8
4/2 ±9/9
ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ
2/2 ±0/5
2/4 ±0/5
-0/13 ±0/5
ﻓﻴﻮژن ﻗﺪاﻣﻲ و ﺧﻠﻔﻲ
2/2 ±0/5
2/3 ±0/7
-0/11 ±0/5
ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ و ﺗﻮراﻛﻮﭘﻼﺳﺘﻲ
1/7 ±0/4
1/7 ±0/5
0 ±0/3
ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ
76/8 ±17/5
75/8 ±15/5
1/04 ±20/8
ﻓﻴﻮژن ﻗﺪاﻣﻲ و ﺧﻠﻔﻲ
72/2 ±15/3
69/2 ±19/5
2/95 ±16/5
ﻓﻴﻮژن ﺧﻠﻔﻲ و ﺗﻮراﻛﻮﭘﻼﺳﺘﻲ
61/7 ±13/4
56/5 ±16/4
5/2 ±9/3
ﻓﻴﻮژن ﻗﺪاﻣﻲ و ﺧﻠﻔﻲ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻖ
FEV1
درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه
FEV1
P
0/87
0/63
0/75
0/80
آزﻣﻮن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده آﻧﺎﻟﻴﺰ وارﻳﺎﻧﺲ و P<0/05ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﻮد.
(31/4-117) %69ﺑﻮد .ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻴﺰان ﻣﻄﻠﻖ و درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه
FVC
و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﺰان درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه FEV1ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ ﻛﺎﻫﺶ و ﻣﻴﺰان ﻣﻄﻠﻖ
FEV1
اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﻔﺎوت از ﻧﻈﺮ
آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد )ﺟﺪول .(2 ﮔﺮوه ،(PSF+Thoracoplasty) :3در اﻳﻦ ﮔﺮوه 10ﺑﻴﻤﺎر وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻦ آنﻫﺎ 16/8±3ﺳﺎل و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺪت ﭘﻲﮔﻴﺮي
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
آنﻫﺎ 2/9ﺳﺎل ) (2-10ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻖ و درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ
)(FVC
ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ
(1/4-2/9) 1/9Lو (34-80) %59و ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ 1/9L ) (1/4-3/1و (42-81) %54/8ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻖ و درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه ﺣﺠﻢ ﺑﺎزدﻣﻲ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اول
)(FEV1
ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ
ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ (1/3-2/6) 1/7Lو (47-86) %61/7و ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪ
ﻫﻤﻜﺎران ﻋﺎﻣﺮي ﻣﻬﺎﺑﺎدي MahabadiوAmeri اﺑﺮاﻫﻴﻢE. et al.
ﺗﺮﺗﻴﺐ (1-2/8) 1/7Lو (34-83) %65/5ﺑﻮد .ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻴﺰان ﻣﻄﻠﻖ
299
FVC
ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ اﮔﺮﭼﻪ درﺻﺪ
ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ اﻓﺰاﻳﺶ وﻟﻲ ﻣﻴﺰان درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه ،FVCﻣﻴﺰان
ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه FVCو FEV1در ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﻴﺰان ﺑﻪدﺳﺖ
ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ
آﻣﺪه در ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد و
ﻣﻄﻠﻖ
FEV1
و ﻣﻴﺰان درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه
FEV1
ﺑﺎز ﻫﻢ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﻔﺎوت از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد )ﺟﺪول .(2
ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﻛﺎﻫﺶ در ﻣﻴﺰان ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ .ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺳﺎل از اﻧﺠﺎم ﺗﻮراﻛﻮﭘﻼﺳﺘﻲ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از
ﺑﺤﺚ
ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﭘﻴﺶ از
ﭼﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺛﺮ اﭘﺮوچ ﻗﺪاﻣﻲ ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات را در ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت و
ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ روي ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﺑﻪدﻧﺒﺎل
ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت روي ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ.
17-19
Vedantamﻧﺸﺎن
داد ﻛﻪ در ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت اﭘﺮوچ ﻗﺪاﻣﻲ ﻫﻴﭻ ﺗﺎﺛﻴﺮي روي ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي
)(FEV1, FVC
ﻧﻤﻲﮔﺬارد Graham 18.ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺑﺮرﺳﻲ
51ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﻓﻴﻮژن ﻗﺪاﻣﻲ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﻧﺸﺎن داد
ﻛﻪFEV1, FVC 19
ﺑﻪ
ﺟﺮاﺣﻲ
PSF
اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ،ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻐﻴﺮي را ﺑﻪدﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻬﺒﻮد در ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺟﺮاﺣﻲ16،و 15ﻳﻚ 18
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﺪم اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺟﺮاﺣﻲ و ﭼﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ 24و23
ﻛﺎﻫﺶ در ﻣﻴﺰان ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي را ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ.
در
Kim
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻫﻴﭻ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲداري در ﻣﻴﺰان ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد
ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲداري در ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻖ FEV1, FVCﭘﻴﺪا
رﻳﻮي ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺪه ﻧﺸﺪ .از ﻧﻘﺎط ﻗﻮت اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
ﻧﻜﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲدار در ﻣﻘﺪار درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه FVCﻧﺸﺎن
ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران )ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ 3/4±2/2ﺳﺎل( و
داد 17.ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺪاري ﻛﺎﻫﺶ در ﻣﻘﺎدﻳﺮ درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه
ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻴﻤﺎران و ﻣﺤﺪوده ﺳﻨﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺷﺎره ﻛﺮد .اﺷﻜﺎل
ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲ ﻧﺪارد و
ﻋﻤﺪه اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﻤﺎران در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ
ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻴﺎنﮔﺮ ﻣﻘﺪاري ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن
ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻧﻬﺎﻳﻲ و اﻧﺠﺎم ﺟﺮاﺣﻲ ،ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي در
ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﺑﺮ اﺳﺎس درﺻﺪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ .ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻘﺎدﻳﺮ
دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮد و ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺳﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد
ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه در ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺳﺎل
رﻳﻮي را در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ.
%94-96ﻣﻘﺪار ﭘﻴﺶ از ﺟﺮاﺣﻲ در ﭘﻲﮔﻴﺮي دو ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻲرﺳﺪ.
FEV1, FVC
ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﭘﻴﺶ از ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺎﻣﻊﺗﺮ و ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد
را ﺑﺮرﺳﻲ
رﻳﻮي در ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﻲ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺑﻪ زﻣﺎن ﺟﺮاﺣﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد .ﺑﻪﻋﻨﻮان
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي 22Steel 20،Lenkeو 21Chenﻳﻚ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺘﻦ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺳﺎل از
ﻛﺎﻫﺶ در ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﻲ و
اﻧﺠﺎم ﺟﺮاﺣﻲ اﺻﻼﺣﻲ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ،ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي ﺑﻪ
ﭘﺲ از آن ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻧﺮﻣﺎل ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎي
ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد و ﺑﻴﻦ ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﺗﻔﺎوﺗﻲ
ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺛﺮ ﺗﻮراﻛﻮﭘﻼﺳﺘﻲ روي ﺑﻴﻤﺎران ﻛﺮدهاﻧﺪ.
20-22و18و17
18
Vedantam
و
17
Kim
AIS
ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎدﻳﺮ آزﻣﻮن ﻋﻤﻠﻜﺮد رﻳﻮي در
ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
References 5. Wong CA, Cole AA, Watson L, Webb JK, Johnston ID, Kinnear WJ. Pulmonary function before and after anterior spinal surgery in adult idiopathic scoliosis. Thorax 1996;51(5):534-6. 6. Kumano K, Tsuyama N. Pulmonary function before and after surgical correction of scoliosis. J Bone Joint Surg Am 1982;64(2):242-8. 7. Zhang JG, Wang W, Qiu GX, Wang YP, Weng XS, Xu HG. The role of preoperative pulmonary function tests in the surgical treatment of scoliosis. Spine (Phila Pa 1976) 2005;30(2):218-21. 8. Kim YJ, Lenke LG, Bridwell KH, Cheh G, Sides B, Whorton J. Prospective pulmonary function comparison of anterior spinal fusion in adolescent idiopathic scoliosis: thoracotomy versus
1. Herring JA, editors. Tachdjian's Pediatric Orthopaedics. 4th ed. Philadelphia, PA: WB Saunders; 2008. Vol 1. p. 265-8. 2. Giordano A, Fuso L, Galli M, Calcagni ML, Aulisa L, Pagliari G, Pistelli R. Evaluation of pulmonary ventilation and diaphragmatic movement in idiopathic scoliosis using radioaerosol ventilation scintigraphy. Nucl Med Commun 1997;18(2):105-11. 3. Leong JC, Lu WW, Luk KD, Karlberg EM. Kinematics of the chest cage and spine during breathing in healthy individuals and in )patients with adolescent idiopathic scoliosis. Spine (Phila Pa 1976 1999;24(13):1310-5. 4. Upadhyay SS, Mullaji AB, Luk KD, Leong JC. Evaluation of deformities and pulmonary function in adolescent idiopathic right thoracic scoliosis. Eur Spine J 1995;4(5):274-9.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
Pulmonary function changes relative to surgical approach in adolescent idiopathic scoliosis
thoracoabdominal approach. Spine (Phila Pa 1976) 2008;33(10):1055-60. 9. Lonner BS, Auerbach JD, Estreicher MB, Betz RR, Crawford AH, Lenke LG, et al. Pulmonary function changes after various anterior approaches in the treatment of adolescent idiopathic scoliosis. J Spinal Disord Tech 2009;22(8):551-8. 10. Lonner BS, Kondrachov D, Siddiqi F, Hayes V, Scharf C. Thoracoscopic spinal fusion compared with posterior spinal fusion for the treatment of thoracic adolescent idiopathic scoliosis. J Bone Joint Surg Am 2006;88(5):1022-34. 11. Verma K, Auerbach JD, Kean KE, Chamas F, Vorsanger M, Lonner BS. Anterior spinal fusion for thoracolumbar scoliosis: comprehensive assessment of radiographic, clinical, and pulmonary outcomes on 2-years follow-up. J Pediatr Orthop 2010;30(7):6649. 12. Dobbs MB, Lenke LG, Kim YJ, Luhmann SJ, Bridwell KH. Anterior/posterior spinal instrumentation versus posterior instrumentation alone for the treatment of adolescent idiopathic scoliotic curves more than 90 degrees. Spine (Phila Pa 1976) 2006;31(20):2386-91. 13. Yaszay B, Jazayeri R, Lonner B. The effect of surgical approaches on pulmonary function in adolescent idiopathic scoliosis. J Spinal Disord Tech 2009;22(4):278-83. 14. Pehrsson K, Danielsson A, Nachemson A. Pulmonary function in adolescent idiopathic scoliosis: a 25 year follow up after surgery or start of brace treatment. Thorax 2001;56(5):388-93. 15. Wood KB, Schendel MJ, Dekutoski MB, Boachie-Adjei O, Heithoff KH. Thoracic volume changes in scoliosis surgery. Spine (Phila Pa 1976) 1996;21(6):718-23. 16. Kim YJ, Lenke LG, Bridwell KH, Cheh G, Whorton J, Sides B. Prospective pulmonary function comparison following posterior segmental spinal instrumentation and fusion of adolescent
300
idiopathic scoliosis: is there a relationship between major thoracic curve correction and pulmonary function test improvement? Spine (Phila Pa 1976) 2007;32(24):2685-93. 17. Kim YJ, Lenke LG, Bridwell KH, Kim KL, Steger-May K. Pulmonary function in adolescent idiopathic scoliosis relative to the surgical procedure. J Bone Joint Surg Am 2005;87(7):1534-41. 18. Vedantam R, Lenke LG, Bridwell KH, Haas J, Linville DA. A prospective evaluation of pulmonary function in patients with adolescent idiopathic scoliosis relative to the surgical approach used for spinal arthrodesis. Spine (Phila Pa 1976) 2000;25(1):8290. 19. Graham EJ, Lenke LG, Lowe TG, Betz RR, Bridwell KH, Kong Y, Blanke K. Prospective pulmonary function evaluation following open thoracotomy for anterior spinal fusion in adolescent idiopathic scoliosis. Spine (Phila Pa 1976) 2000;25(18):2319-25. 20. Lenke LG, Bridwell KH, Blanke K, Baldus C. Analysis of pulmonary function and chest cage dimension changes after thoracoplasty in idiopathic scoliosis. Spine (Phila Pa 1976) 1995;20(12):1343-50. 21. Chen SH, Huang TJ, Lee YY, Hsu RW. Pulmonary function after thoracoplasty in adolescent idiopathic scoliosis. Clin Orthop Relat Res 2002;(399):152-61. 22. Steel HH. Rib resection and spine fusion in correction of convex deformity in scoliosis. J Bone Joint Surg Am 1983;65(7):920-5. 23. Lin HY, Nash CL, Herndon CH, Andersen NB. The effect of corrective surgery on pulmonary function in scoliosis. J Bone Joint Surg Am 1974;56(6):1173-9. 24. Upadhyay SS, Ho EK, Gunawardene WM, Leong JC, Hsu LC. Changes in residual volume relative to vital capacity and total lung capacity after arthrodesis of the spine in patients who have adolescent idiopathic scoliosis. J Bone Joint Surg Am 1993y;75(1):46-52
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Tehran University Medical Journal;ﻫﻤﻜﺎران Vol. 69, وNo. 5, August 2011: 296-301
100
Preoperative pulmonary function tests in different surgical approaches of adolescent idiopathic scoliosis
Abstract Ebrahim Ameri Mahabadi MD. Iman Qomashi MD.* Masoud Mirzade Javaheri MD. Farshad Nikoui MD. Department of Orthopedic Surgery, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: June 08, 2011 Accepted: July 04, 2011
Background: Scoliosis is one of the most common spinal deformities with subsequent decrease in pulmonary function. The effects of surgical correction on the pulmonary function of patients with adolescent idiopathic scoliosis are controversial. The purpose of the present study was to compare the postoperative pulmonary function changes in different surgical approaches chosen for its correction. Methods: Sixty-five patients with adolescent idiopathic scoliosis who had undergone corrective spinal surgery in Shafa Yahyaian Hospital since 1997 to 2007 and had documented preoperative pulmonary function test report, included in our study. The patients had documented preoperative pulmonary function tests and were divided into three groups based on their surgical approach. The first group was comprised of 25 patients who had undergone posterior spinal fusion (PSF), the second group included 29 patients who had anterior and posterior spinal fusion (ASF+PSF), and the third group consisted of 10 patients who had posterior spinal fusion and thoracoplasty (PSF+ thoracoplasty). The preoperative and the final follow-up values of absolute and percent predicted forced vital capacity (FVC) and forced expiratory volume in one second (FEV1) were compared and their relations with the undertaken surgical approach were evaluated. Results: There were no significant correlations between the surgical approaches and changes in the pulmonary function tests (P>0.05). FVC and FEV1 values were similar to preoperative values in all groups after a minimum follow-up of two years. Conclusion: There were no significant differences between different surgical approaches for adolescent idiopathic scoliosis regarding the pulmonary function test results after at least two years of follow-up. Keywords: Adolescent idiopathic scoliosis, pulmonary function test.
*
Corresponding author: Shafa Yahyaian Hospital, Baharestan Sq., Tehran, Iran. Tel: +98-21-33542022 email: imanqomashi@yahoo.com
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
302-308 ﻣﺜﺎﻧﻪ،1390 ﻣﺮداد ﺷﻤﺎره ،5 ﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦﻲ وﺗﻬﺮان، ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜ ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜ ﺑﻴﺶﻓﻌﺎل زﻧﺎن ﺑﺎ ، 69درﻣﺎن دوره در ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ داﻧﺸﮕﺎهاﻛﺴﻲ ﭘﺰﺷﻜوﻲ،ﻋﻮارض ﺪهﺎراﻳﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺎراﻳﻲ و ﻋﻮارض اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ در درﻣﺎن ﻣﺜﺎﻧﻪ ﺑﻴﺶﻓﻌﺎل
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1389/11/18 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/03/02 :
ﭼﻜﻴﺪه
*1
زﻳﻨﺖ ﻗﻨﺒﺮي ،1ﻣﻬﻨﻮش اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﻣﺜﺎﻧﻪ ﺑﻴﺶﻓﻌﺎل
2
ﻃﺎﻫﺮه اﻓﺘﺨﺎر ،1ﻣﺠﺘﺒﻲ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ
اﺳﺖ .ﻋﻼﻳﻢ
1
اﻟﻬﻪ اﻣﻴﺮي
OAB
)Overactive Bladder (OAB
ﻳﻜﻲ از ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ادراري ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ
اﺛﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،روانﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ،ﺷﻐﻠﻲ ،ﺟﺴﻤﻲ ،ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ و ﺟﻨﺴﻲ اﻳﻦ
ﺑﻴﻤﺎران دارد .در اﻛﺜﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﺑﻪﻋﻨﻮان داروي ﺧﻂ اول درﻣﺎن در -1ﮔﺮوه اوروژﻧﻴﻜﻮﻟﻮژي ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻳﻚ ﺗﺮﻛﻴﺐ آﻧﺘﻲ ﻣﻮﺳﻜﺎرﻳﻨﻲ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ در درﻣﺎن
OAB
OAB
ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻫﺪف از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﻲ و
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺎراﻳﻲ و ﻋﻮارض ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ IRو اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ IRرا در زﻧﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .روش ﺑﺮرﺳﻲ 100 :داوﻃﻠﺐ
-2واﺣﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺮﻛﺖ داروﺳﺎزي ﺷﻔﺎ ،ﺗﻬﺮان،
ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
اﻳﺮان.
OAB
ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ در ﻗﺎﻟﺐ دو ﮔﺮوه 50ﻧﻔﺮي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻳﻚ ﮔﺮوه داروي اﻛﺴﻲ
ﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﮔﺮوه دﻳﮕﺮ ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ را ﺑﻪﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدﻧﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ و دادهﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻮﻣﺘﺮي ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺧﻮﺑﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد اﻣﺎ ﺗﺴﺖﻫﺎي اورودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري از ﻧﻈﺮ ﺷﺪت اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ را ﻧﺸﺎن داد .ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻫﺮ دو داروي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ اﻳﻦ دو دارو اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﻧﺪارﻧﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺣﺎﻛﻲ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ دو دارو ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲداري در ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ. اﻣﺎ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري در ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﻳﻢ ﻧﺸﺎن داده ﻧﺸﺪ .در ﻫﺮ دو دارو ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﺎرﺿﻪ *
اﺻﻠﻲ ﻣﻄﺮح ﺑﻮد اﻣﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﺎرﺿﻪ ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن در ﮔﺮوه ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺧﻮش ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن
ﺑﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻴﻦ دو داروي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ارﺟﺤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ.
ﻟﻮﻻﮔﺮ ﺗﻠﻔﻦ021-66835000 : email: esmaeili.mehnush@gmail.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﻣﺜﺎﻧﻪ ﺑﻴﺶﻓﻌﺎل ،OAB ،اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ،ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺴﺘﻮﻣﺘﺮي ﻳﺎ ﺗﺴﺖﻫـﺎي اورودﻳﻨﺎﻣﻴـﻚ ﻧـﺪارد.
ﻣﺜﺎﻧﻪ ﺑﻴﺶﻓﻌﺎل ) (OABﻳﻜﻲ از ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ادراري
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ
OAB
) (NOBLEاوﻟﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ اﺳﺖ و ﺗﻌﺮﻳﻒ آن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ :ﻓﻮرﻳﺖ ادرار ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑـﺪون
در ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺰرگ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻌﺮﻳﻒ ،ICSﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠـﻲ ﺷـﻴﻮع
Urge Urinary Incontinenceو
OABرا در ﺧﺎﻧﻢﻫﺎ %16/9و در آﻗﺎﻳﺎن %16ﺗﺨﻤﻴﻦ زده اﺳـﺖ .ﻣﻴـﺰان
ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﻫﻤــﺮاه ﺑــﺎ ﺗﻜـﺮر ادرار ،در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﻋﻔﻮﻧــﺖ ،اﺧــﺘﻼﻻت
ﺷﻴﻮع در زﻧﺎن و ﻣﺮدان ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ وﻟﻲ زﻧـﺎن اﻳـﻦ اﺧـﺘﻼل را ﺑﻴـﺸﺘﺮ
ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﻳﺎ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ دﻳﮕﺮ ﻣـﺴﺌﻮل اﻳـﻦ ﻋﻼﻳـﻢ ﻧﺒﺎﺷـﻨﺪ.
ﮔﺰارش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ 1.در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺑﺰرگ دﻳﮕـﺮي در ﺷـﺶ ﻛـﺸﻮر
OABﺑﺎ اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت ﻏﻴﺮ ارادي دﺗﺮﺳﻮر در ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮ ﺷﺪن ﻣﺜﺎﻧﻪ ﻣﺸﺨﺺ
اروﭘﺎﻳﻲ ﺷﻴﻮع ﻛﻠﻲ ﻋﻼﻳﻢ OABدر اﻓﺮاد ﺑﺎﻻي 40ﺳﺎل %16/6اﺳـﺖ.
ﻣﻲﺷﻮد .اﻳﻦ اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت ﺑﺎﻋـﺚ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻓـﺸﺎر داﺧـﻞ ﻣﺜﺎﻧـﻪ و ﻛـﺎﻫﺶ
ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺗﻜﺮر ادرار ﺑﺎ ﺷﻴﻮع %85و ﭘـﺲ از آن
ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﻣﺜﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﻋﻼﻳﻢ ﻓﻮرﻳـﺖ ادرار،
ﻓﻮرﻳﺖ ادرار ﺑﺎ ﺷﻴﻮع %54و UUIﺑﺎ ﺷﻴﻮع %36اﺳﺖ .درﻣﺎن داروﻳـﻲ
ﺗﻜﺮر ادرار و ﺑـﻲاﺧﺘﻴـﺎري ﻓـﻮرﻳﺘﻲ ادرار ﻣـﻲﺷـﻮد .اﻓـﺰاﻳﺶ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ
ﻳﻜﻲ از راﻳـﺞ ﺗـﺮﻳﻦ روشﻫـﺎي درﻣـﺎن ﺑـﺮاي OABاﺳـﺖ .داروﻫـﺎي
دﺗﺮﺳﻮر ﻣﻌﻤﻮﻻ ،ﻧﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﻧﻈﺮ اورودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﻗﺎﺑﻞ ﺗـﺸﺨﻴﺺ اﺳـﺖ.
آﻧﺘﻲﻛﻮﻟﻴﻨﺮژﻳﻚ ،ﺿـﺪ اﻓـﺴﺮدﮔﻲﻫـﺎي ﺳـﻪ ﺣﻠﻘـﻪ اي ) ،(TCAﺑﻠـﻮك-
ﺑــﻲاﺧﺘﻴــﺎري ﻓــﻮرﻳﺘﻲ ادرار
)(UUI
ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ OABﻋﻼﻣﺘﻲ اﺳﺖ و ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﻳﻒ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ICS
ﻛﻨﻨـﺪهﻫـﺎي ﻛﺎﻧـﺎل ﻛﻠـﺴﻴﻢ ) (CCBاز ﺟﻤﻠـﻪ داروﻫـﺎي ﻣـﻮرد اﺳــﺘﻔﺎده
زﻳﻨﺖ ﻗﻨﺒﺮي و ﻫﻤﻜﺎران
303
ﻫﺴﺘﻨﺪ 2.داروﻫﺎي TCAداراي اﺛﺮات آﻧﺘﻲﻛﻮﻟﻴﻨﺮژﻳﻚ و آﻟﻔﺎ آدرﻧﺮژﻳﻚ
ﮔﺮوه ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻧﺪاﺷﺖ 7.در ﺳﺎل 107 ،2004ﺑﻴﻤـﺎر ﺷـﺶ
ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮن ﮔﺮدن ﻣﺜﺎﻧـﻪ و ﭘـﻴﺶآﺑـﺮاه ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ .دو
ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ اﻛﺴﻲ ﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ) (IRﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ .در
داروي ﻣﻮﺛﺮ در اﻳﻦ ﮔﺮوه دوﻛﺴﭙﻴﻦ و اﻳﻤﻲﭘﺮاﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋـﻮارض
ﮔﺮوه ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻢ ﺷﺪﻳﺪ ﻗﺪرت درﻣﺎﻧﻲ دو دارو ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻮدﻧﺪ.
زﻳﺎدي از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﺴﺘﮕﻲ ،ﺗﻬﻮع و ﺗﺎري دﻳـﺪ دارﻧـﺪ .در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ
در اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺑﺮاي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻴـﺰان
اﻛﺴﻲ ﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ در اﻳﺮان و ﭼﻨﺪ ﻛﺸﻮر دﻳﮕﺮ ﺑـﻪﻋﻨـﻮان داروي ﺧـﻂ اول
ﺣﺠﻢ ادرار در ﻫﺮ ﺑﺎر 217/6و 203/1ﻣﻴﻠـﻲﻟﻴﺘـﺮ و ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ دﻓﻌـﺎت
درﻣﺎن OABﺑﻪﻛﺎر ﻣـﻲرود .ﻃﺒـﻖ آﻣـﺎر ﺑـﻪدﺳـﺖ آﻣـﺪه %76ﺑﻴﻤـﺎران
ادرار ﻛـﺮدن در ﺷــﺒﺎﻧﻪ روز 8/3و 8/4ﻣﺮﺗﺒــﻪ ﺑــﻮد .دو دارو در ﮔــﺮوه
ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋـﻮارض اﻛـﺴﻲﺑـﻮﺗﻴﻨﻴﻦ را در دوز درﻣـﺎﻧﻲ ﺗﺤﻤـﻞ ﻛﻨﻨـﺪ.
ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻢ ﺧﻔﻴﻒ ،ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .ﻣﻴﺰان ﺧـﺸﻜﻲ
ﻋﻮارض ﺧﺸﻜﻲ و ﻣﺰه ﺑﺪ دﻫﺎن ،در ﭘﺬﻳﺮش دارو اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺗﻌـﺪاد
8
دﻫﺎن ﺑﺎ اﻛﺴﻲ ﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ %40/6و ﺑـﺎ ﺗـﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ %15/6ﮔـﺰارش ﺷـﺪ.
ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﺑﻴﻤﺎران از اداﻣﻪ ﻣﺼﺮف ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺗـﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ
ﻫﻢاﻛﻨﻮن در اﻳﺮان داروي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ IRو ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ وﺟـﻮد دارد و
ﻳﻚ داروي آﻧﺘﻲﻣﻮﺳﻜﺎرﻳﻨﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻧﺘﺨـﺎﺑﻲ ﺑـﺮ روي ﻣﺜﺎﻧـﻪ
داروي ﺧﻂ اول اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ IRاﺳﺖ .در ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﺣﺎﺿـﺮ ،ﻛـﺎراﻳﻲ و
)ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻏﺪد ﺑﺰاﻗـﻲ( ﻛـﻪ ﻛـﺎراﻳﻲ آن در درﻣـﺎن ﻧﺎﭘﺎﻳـﺪاري و ﻫﻴﭙـﺮ
ﻋﻮارض ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ IRو اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ IRرا در زﻧﺎن اﻳﺮاﻧـﻲ ﺗﻌﻴـﻴﻦ و
رﻓﻠﻜــﺴﻲ دﺗﺮﺳــﻮر ﺛﺎﺑــﺖ ﺷــﺪه اﺳــﺖ .در اﻳــﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎت ﻋــﻮارض
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ در ﺻﻮرت اﺛﺒﺎت ﻛﺎراﻳﻲ ﺑﻴـﺸﺘﺮ و ﻋـﻮارض ﻛﻤﺘـﺮ
ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﻛﻤﺘﺮ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ
ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ،اﻳﻦ دارو در درﻣـﺎن ﺑﻴﻤـﺎران ﻣـﻮرد
،Moisyﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﻲ از ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ اﻛﺴﻲ ﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﺑﻬﺒـﻮد ﻋﻼﻣﺘـﻲ ﭘﻴـﺪا
اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ آنﻫﺎ ارﺗﻘﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ.
3
ﻛﺮدﻧــﺪ و ﺑــﻪ ﻫﻤــﻴﻦ ﺗﻌــﺪاد ﻋــﻮارض داروﻳــﻲ ﻗﺎﺑــﻞ ﺗﻮﺟــﻪ داﺷــﺘﻨﺪ.
ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺟﺪﻳـﺪ در درﻣـﺎن ﻓﻮرﻳـﺖ و ﺑـﻲاﺧﺘﻴـﺎري
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ادراري در ﺳــﺎل 1995ﻣﻌﺮﻓــﻲ ﺷــﺪ 4.در ﻳــﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﻣﻘﺎﻳــﺴﻪاي،
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه از ﻧﻮع ﺗﺠﺮﺑﻲ -ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ) (Clinical trialو
ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ از ﻧﻈﺮ ﻋﻮارض و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﺑـﺮ اﻛـﺴﻲﺑـﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﺑﺮﺗـﺮي
دوﺳﻮﻛﻮر ) (Double blindﺑﻮد .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 100ﺑﻴﻤﺎر زن
ﻧﺸﺎن داد 5.در ﻣﺘﺎآﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗـﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ و اﻛـﺴﻲﺑـﻮﺗﻴﻨﻴﻦ در درﻣـﺎن
ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ درﻣﺎﻧﮕﺎه اوروژﻧﻴﻜﻮﻟﻮژي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺎمﺧﻤﻴﻨﻲ )ره(
،UUIﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﻓﻌﺎت ادرار ﻛـﺮدن در 24ﺳـﺎﻋﺖ در دو دارو ﺗﻔـﺎوﺗﻲ
ﺗﻬﺮان در ﺳﺎل 1387ﺑﻪﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ در دو ﮔﺮوه 50ﻧﻔﺮي ﻗﺮار داده
ﻧﺪاﺷﺖ .در ﻛﺎﻫﺶ اﭘﻴﺰودﻫﺎي ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎري )ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ (0/41
ﺷﺪﻧﺪ .در ﻳﻚ ﮔﺮوه داروي ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ )ﻧﺎم ﺗﺠﺎري :دﺗﺮوزﻳﺘﻮل ﺳﺎﺧﺖ
و اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ ادرار ﻛﺮدن در ﻫـﺮ ﺑـﺎر )ﺑـﻪﻣﻴـﺰان 8/24ﻣﻴﻠـﻲﻟﻴﺘـﺮ(،
ﺷﺮﻛﺖ 2mg (Italy ،Spaitalyدو ﺑﺎر در روز ﺑﻪﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ و در
اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺑﺮﺗﺮي داﺷﺖ .ﺧﻄﺮ ﻧـﺴﺒﻲ ﺧـﺸﻜﻲ
ﮔﺮوه دﻳﮕﺮ داروي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ )ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺮﻛﺖ (Iran ،Irandaru
دﻫﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻧﺼﻒ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﺑـﻮد و ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﺎ ﺗـﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ
5mgﺳﻪﺑﺎر در روز ﺑﻪﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺷﺪ .ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺮوع اﻳﻦ
%67ﻛﻤﺘﺮ از اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ،ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﻳـﺎ ﺷـﺪﻳﺪ داﺷـﺘﻨﺪ.
ﻃﺮح ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻓﻘﻂ داروي ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺧﺎرﺟﻲ در ﻛﺸﻮر ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد،
ﺧﻄﺮ ﺗﺮك دارو در ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﻛـﺎﻫﺶ ﻋـﻮارض %37 ،ﻛـﺎﻫﺶ
ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺛﺮ داروي اﻛﺴﻲ ﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ داﺧﻠﻲ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ
ﭘﻴﺪا ﻛﺮد 6.در ﺳﺎل 2002ﺑﺮ روي 106زن ﭼﻴﻨﻲ ﺑﺎ OABﻃﻲ 10ﻫﻔﺘﻪ
ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎري OABاز داروﻫﺎي ﻓﻮق اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ .ﺑﻪ ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر
درﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ )دو ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ،دو ﺑـﺎر در روز( ﺑـﺎ اﻛـﺴﻲﺑـﻮﺗﻴﻨﻴﻦ
ﻛﺪ داده ﺷﺪه و ﺑﻪﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺪون اﻳﻦﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر و ﭘﺰﺷﻚ از آن
)ﭘﻨﺞ ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ،دو ﺑﺎر در روز( ،ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي اﻧﺠﺎم ﺷـﺪ .ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻴـﺰان
اﻃﻼع داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر داده ﻣﻲﺷﻮد .دوز داروﻫﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪ ﺗﺎ
ﻛﻤﭙﻠﻴﺎﻧﺲ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ %87/5و %75ﺑﻮد .ﺑﺮوز
ﺑﻴﻤﺎر آن را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران در اﺑﺘﺪاي ورود ﺑﻪ ﻃﺮح
ﻋﻮارض در اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ %49/1و در ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ %60/4ﺑﻮد .ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ
ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻛﺎﻓﻲ داده ﺷﺪ ﺗﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ وارد ﻃﺮح ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﺤﻤﻞ
ﻋﻮارض ﺷﺎﻣﻞ درد ﺷﻜﻢ ،اﺣﺘﺒﺎس ادرار و ﮔﻴﺠﻲ ﺑﻮد .ﺑـﺮ اﺳـﺎس اﻳـﻦ
و ﻫﻤﻜﺎري را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ .اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺴﺖﻫﺎي
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ از ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ از اﻛﺴﻲﺑـﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﺑـﻮد .ﻋﺎرﺿـﻪ
اورودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ و ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰار
ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮد و ﻣﻴﺰان ﺗـﺮك دارو و ﻛﻤﭙﻠﻴـﺎﻧﺲ در دو
SPSS
وﻳﺮاﺳﺖ 16و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ
2
ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻣﺸﺎﺑﻪ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
304
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺎراﻳﻲ و ﻋﻮارض اﻛﺴﻲ ﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ در درﻣﺎن زﻧﺎن ﺑﺎ ﻣﺜﺎﻧﻪ ﺑﻴﺶﻓﻌﺎل
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕﺮي در آﻣﺮﻳﻜﺎ
9-11
ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ
ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ از ﻳﻚ ﺗﺎ 10از داوﻃﻠﺒﺎن ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ
2
P=0/025 ، =14/65
ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ( را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ و
ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻗﺎدرﻧﺪ درﺟﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ 2
2
ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ ﻋﺪد ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺎنﮔﺮ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﻮء ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ
)P=0/01 ، =15/6
زﻧﺪﮔﻲ و ﻋﺪد 10ﻧﻤﺎﻳﺎنﮔﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﻮء ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ
ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ( .ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان رﺿﺎﻳﺖﻣﻨﺪي داوﻃﻠﺒﺎن و اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ
در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد .ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻓﺮاد ﻣﻮﻧﺚ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ
Quality of Lifeﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﻢ
OAB
زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﻤﺎران
ﺑﺮاي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و
)(QOL
P=0/05 ، =13/5
ﺑﺮاي
ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ از 18ﺳﺎل ،ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري دﺗﺮﺳﻮر ،ﺗﻜﺮر ادرار
ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﺟﺪول 1ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﻬﺎﻳﻲ اﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﻲ را ﻧﺸﺎن
ﺑﻴﺶ از ﻫﺸﺖ ﺑﺎر در روز و اﺣﺴﺎس ﻓﻮرﻳﺖ ادراري ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺑﺎر
ﻣﻲدﻫﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري را در 2
در روز ﺑﻮدﻧﺪ و ﺳﻌﻲ ﺷﺪ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ -1ﺷﻴﺮده ،ﺑﺎردار و ﻳﺎ ﺳﻦ
اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان رﺿﺎﻳﺖﻣﻨﺪي ﺑﻴﻤﺎران ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ )(P=0/05 ، =11/4
ﺑﺎروري و ﻣﺘﺎﻫﻞ ﺑﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ و -2ﻛﻨﺘﺮا اﻧﺪﻳﻜﺎﺳﻴﻮن آﻧﺘﻲ
اﻣﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﻢ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ
ﻛﻮﻟﻴﻨﺮژﻳﻚ )ﮔﻠﻮﻛﻮم زاوﻳﻪ ﺑﺴﺘﻪ( و -3ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﺎﺗﺘﺮ و -4ﻋﻔﻮﻧﺖ
ﻣﻴﺰان رﺿﺎﻳﺖﻣﻨﺪي از دارو درﻣﺎﻧﻲ در ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و 2
ادراري ﺣﺎد ﻳﺎ ﻣﻜﺮر و -5ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎري ادراري اﺳﺘﺮﺳﻲ ﺗﻈﺎﻫﺮ اﺻﻠﻲ
ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد ) .(P=0/005 ، =9/6ﺗﺴﺖﻫﺎي اورودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﺑﺎ
ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎري ادراري ﻣﺨﺘﻠﻂ و -6آﻟﺮژي ﺑﻪ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﻳﺎ ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ
ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺸﺎر دﺗﺮﺳﻮر و ﻓﻠﻮﻣﺘﺮي ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو درﻣﺎﻧﻲ در
و -7ﻣﻴﺎﺳﺘﻨﻲ ﻳﺎ اﺧﺘﻼل ﻋﺼﺒﻲ و -8اﺧﺘﻼل وﺿﻌﻴﺖ ذﻫﻨﻲ و -9
ﻫﺮ دو ﮔﺮوه اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﭘﺮداﺧﺖ .در اﻳﻦ ﺗﺴﺖﻫﺎ
اﺧﺘﻼل ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻠﻴﻪ ،ﻛﺒﺪ ،ﻗﻠﺐ و ﺧﻮن و -10اﻧﺴﺪاد ﺧﺮوﺟﻲ
ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري دﺗﺮﺳﻮر در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه دارو درﻣﺎﻧﻲ 2
ﻣﺜﺎﻧﻪ و -11ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺟﺮاﺣﻲ دﺳﺘﮕﺎه ادراري ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ و -12ﺑﻴﻤﺎري
اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ) (P=0/04 ، =18/5اﻣﺎ ﻣﻴﺰان
ادراري ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ ﻗﺎﺑﻞ درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ.
اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو درﻣﺎﻧﻲ در ﺗﺴﺖﻫﺎي اورودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ
-1ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻧﺠﺎم ﻃﺮح ،ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم آن ،ﻧﺘﺎﻳﺞ
ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﺷﺪه اﺳﺖ )،2=17/6
و ﻓﺎﻳﺪه ﻃﺮح ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ -2 ،.ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر اﺟﺎزه داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ
.(P=0/001در ﺗﺴﺖﻫﺎي اورودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﻫﻢ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ
ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻮاﺳﺖ از ﻃﺮح ﺧﺎرج ﺷﻮد -3 .ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻓﺮم رﺿﺎﻳﺖﻧﺎﻣﻪ
و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري در ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﻳﻢ ﻧﺸﺎن داده ﻧﺸﺪ 2
داده ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ وارد ﻃﺮح ﺷﻮﻧﺪ -4 .ﺗﻤﺎﻣﻲ
) .(P=0/01 ، =5/2ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮارض داروﻳﻲ ﻃﻲ ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ دارو
ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪﻫﺎ ،ﻓﺮمﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﻤﺎران و ﮔﺰارﺷﺎت ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪﻋﻨﻮان
درﻣﺎﻧﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز ﻋﺎرﺿﻪ ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن در داروي
اﺳﺮار ﺑﻴﻤﺎران ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪه و از اﻧﺘﺸﺎر آنﻫﺎ ﺧﻮدداري ﺷﺪ .ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻃﺮح
ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻧﺴﺒـﺖ ﺑﻪ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ در ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ اول درﻣﺎن ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑﻮده
ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ 30,000,000رﻳﺎل ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﺮﻳﺎن ﻃﺮح ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﺪ .ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺨﺶ دارﻳﺎن دارو ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﻤﻲ از ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ را ﺑﻪﺻﻮرت راﻳﮕﺎن ﺗﻘﺒﻞ ﻛﺮد.
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ دادهﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ داروي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﻳﺎ ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺑﺮ روي ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺗﻜﺮر ادرار ،درﺟﻪ و ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت اﺣﺴﺎس ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ در ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ درﻣﺎن ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداري اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت دﻓﻊ ادرار در 24ﺳﺎﻋﺖ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ اﺛﺮ P=0/01
2
)P=0/004 ، =8/6
ﺑﺮاي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ،2=12/32
ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ( و ﺑﺮ روي ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت اﺣﺴﺎس ﺗﺨﻠﻴﻪ 2
ﻓﻮرﻳﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮ )، =21/7
P=0/005
ﺑﺮاي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻧﻤﻮدار :1-درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﺮوز ﻋﻮارض داروﻳﻲ در ﻃﻮل ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ دارو درﻣﺎﻧﻲ
زﻳﻨﺖ ﻗﻨﺒﺮي و ﻫﻤﻜﺎران
305
ﺟﺪول :1-ﻣﻴﺰان اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺗﺠﻮﻳﺰ داروي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ در داوﻃﻠﺒﺎن ﭘﺲ از ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ دارو درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮر اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ
ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ
اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﻗﺒﻞ درﻣﺎن
ﺑﻌﺪ درﻣﺎن
درﺻﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ
ﻗﺒﻞ درﻣﺎن
ﺑﻌﺪ درﻣﺎن
درﺻﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪ
8/72
5/24
-39/9
8/00
5/14
-35/8
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ
8/66
5/30
-38/8
7/84
5/18
-33/9
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ
8/52
5/26
-38/3
7/70
5/04
-34/5
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺑﻴﺶ از 30دﻗﻴﻘﻪ
2/16
1/18
-45/4
2/72
2/28
-16/2
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ
8/50
5/10
-40/0
7/70
4/72
-38/7
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ
7/54
4/92
-34/7
5/98
4/20
-29/8
ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ اﺣﺴﺎس ﻛﻼﻓﻪ ﺑﻮدن
9/06
5/42
-40/2
8/90
5/38
-39/6
وﻗﻮع ﺗﻜﺮر ادرار
7/54
4/58
-39/3
7/40
4/70
-36/5
اﺣﺴﺎس ﻧﻴﺎز ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ادرار ﺣﻴﻦ ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎري ادراري
8/82
5/24
-40/6
8/94
5/44
-39/1
وﻗﻮع ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎري ادراري ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺳﺮﻓﻪ ﻳﺎ ﻋﻄﺴﻪ
6/24
4/44
-28/8
6/28
4/46
-29/0
ﻣﻘﺪار ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎري ادراري
6/06
4/20
-30/7
5/74
4/12
-28/2
اﺷﻜﺎل در ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﺜﺎﻧﻪ
1/82
1/06
-41/8
2/48
1/60
-35/5
اﺣﺴﺎس درد و ﻧﺎراﺣﺘﻲ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ و زﻳﺮ ﺷﻜﻢ
3/00
2/08
-30/7
3/96
2/82
-28/8
ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ در زﻧﺪﮔﻲ روزﻣﺮه
8/84
5/30
-40/0
8/78
5/44
-38/0
ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﺑﻴﺪار ﺷﺪن ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺐ ﺟﻬﺖ ﺗﺨﻠﻴﻪ ادرار
1/56
0/74
-52/6
2/06
1/16
-43/7
اﺳﺖ اﻣﺎ در ﻫﻔﺘﻪ ﭼﻬﺎرم ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز ﻋﻼﻳﻢ در ﮔﺮوه ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ
ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ -1 :ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت دﻓﻊ ادرار در 24ﺳﺎﻋﺖ-2 ،
ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻣﺸﺎﺑﻪ ﮔﺮوه اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮارض ﻫﻢﭼﻮن
ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت اﺣﺴﺎس ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﻧﺸﺖ ادرار در 24
ﺗﻬﻮع ،ﺗﺎري دﻳﺪ ،ﻳﺒﻮﺳﺖ ،درد ﺷﻜﻢ و اﺣﺘﺒﺎس ادرار در ﮔﺮوه
ﺳﺎﻋﺖ -3 ،درﺟﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ .اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن
اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ در ﻫﻔﺘﻪ اول رخ داده اﺳﺖ اﻣﺎ در ﮔﺮوه ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ
ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻫﺮ دو داروي
ﺗﻨﻬﺎ در ﻫﻔﺘﻪ ﭼﻬﺎرم از دارو درﻣﺎﻧﻲ ﻣﻴﺰان ﺑﺮوز ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮارض ﺑﻪ ﺻﻔﺮ
اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻗﺎدرﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻜﺮر
رﺳﻴﺪه اﺳﺖ )ﻧﻤﻮدار .(1ﻣﻴﺰان اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺑﺮ
و ﻧﺸﺖ ادرار ،ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت اﺣﺴﺎس ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ و درﺟﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ 2
روي ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻜﺮر ادرار در 24ﺳﺎﻋﺖ ،اﺣﺴﺎس ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ
ﻓﻮرﻳﺘﻲ ﺷﻮﻧﺪ ) .(P=0/01 ، =9/5اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺒﻼ ﺗﻮﺳﻂ Moisyدر
ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﻧﺸﺖ ادرار و درﺟﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ در ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ
ﻣﻮرد اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﺳﻂ Eckstromدر ﻣﻮرد ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪه 4و3
ﺳﻨﻲ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲدﻫﺪ ).(P=0/005 ،2=3/5
اﺳﺖ.
ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻳﺎﺋﺴﮕﻲ ﺑﺮ روي
ﻣﻌﻨﻲداري را در دو ﮔﺮوه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪﻫﻢ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲداد )،2=26/8
درﺟﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ ﻫﻢ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻳﺎﺋﺴﮕﻲ ﺑﺮ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو
.(P=0/505ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻓﻮق )ﺗﻌﺪاد
درﻣﺎﻧﻲ در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ )،2=9/3
دﻓﻌﺎت دﻓﻊ ادرار در روز ،ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت اﺣﺴﺎس ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ و
.(P=0/05
درﺟﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ( در ﮔﺮوه اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ
اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ اﻳﻦ دو دارو اﺧﺘﻼف
ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ .ﻣﻴﺰان رﺿﺎﻳﺖﻣﻨﺪي داوﻃﻠﺒﺎن از دارو درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس
ﺑﺤﺚ
ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﻢ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻫﺮ دو دارو
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮر زﻳﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﻴﺎن اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو درﻣﺎﻧﻲ ﻣﻮرد
ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﻲداري در ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ اﻳﺠﺎد
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
Ghanbariدر درﻣﺎن زﻧﺎن ﺑﺎ ﻣﺜﺎﻧﻪ ﺑﻴﺶﻓﻌﺎل Z.و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺎراﻳﻲ و ﻋﻮارض اﻛﺴﻲet al.
306
ﻛﻨﻨﺪ )) (P=0/005 ،2=11/4ﺟﺪول (1اﻣﺎ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه اﺧﺘﻼف
ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺳﻦ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري را ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد )(P=0/511 ،2=23/5
ﻣﻌﻨﻲداري در ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﻳﻢ ﻧﺸﺎن داده ﻧﺸﺪ ).(P=0/505 ،2=29/6
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻦ در اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻲﺗﺎﺛﻴﺮ اﺳﺖ )ﺟﺪاول 4و 5و
ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ دادهﻫﺎ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ دو دارو ﻗﺎدرﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت
.(6اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي Stewartﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﺷﻴﻮع
دﻓﻊ ادرار در ﺷﺐ را ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ )،2=3/8
ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﻨﺲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ 1.از
.(P=0/025ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دو دارو ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺴﺖﻫﺎي
ﺳﻮي دﻳﮕﺮ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻳﺎﺋﺴﮕﻲ ﺑﺮ روي
اورودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﻫﻢ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري در ﺑﻬﺒﻮد ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري دﺗﺮﺳﻮر را
درﺟﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻳﺎﺋﺴﮕﻲ ﺑﺮ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو 2
ﻧﺸﺎن داد ) (P=0/04 ،2=18/5ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺮ
درﻣﺎﻧﻲ در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﺑﻲﺗﺎﺛﻴﺮ اﺳﺖ ) .(P=0/478 ، =19/3اﻳﻦ
اﺳﺎس اﻳﻦ ﺗﺴﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﺸﺘﺮ از روش ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻧﺸﺎن داده
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ و ﭼﺎرت ادراري )ﺗﻜﺮر ادرار،
ﺷﺪ ) (P=0/001 ،2=17/6اﻣﺎ در اﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه
ﺗﻌﺪاد و درﺟﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻓﻮرﻳﺘﻲ( ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺧﻮﺑﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد اﻣﺎ
اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري در ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﻳﻢ از ﺧﻮد
ﺗﺴﺖﻫﺎي اورودﻳﻨﺎﻣﻴﻚ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري از ﻧﻈﺮ ﺷﺪت اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ را
ﻧﺸﺎن ﻧﺪادﻧﺪ ) .(P=0/101 ،2=15/2در ﻣﺘﺎآﻧﺎﻟﻴﺰ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﺳﺎل
ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ) .(P=0/05 ، =18/4ﻣﻴﺰان اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دو دارو ﺑﺎ ﻫﻢ
2001ﻛﻪ ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﺎرﺿﻪ اﺻﻠﻲ داروﻫﺎي
اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﻧﺪارﻧﺪ ) .(P=0/411 ،2=24/6روﻧﺪ ﻋﻤﻮﻣﻲ دارو
اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داده ﺑﻮد ،ﺧﻄﺮ ﻧﺴﺒﻲ ﺑﺮوز
درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪﺳﻮي ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﺗﺠﻮﻳﺰ دارو در روز ﭘﻴﺶ ﻣﻲرود.
6
اﻳﻦ ﺑﺪان ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﺗﺠﻮﻳﺰ دارو در روز ﺑﺎ
Immediate
ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ در ﻣﺼﺮف دارو و اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻤﭙﻠﻴﺎﻧﺲ ﺑﻴﻤﺎر
) Release (IRاﺛﺮ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺮ روي ﺑﺮونده ﺑﺰاق ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ
ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،ﺑﺎ وﺟﻮد آنﻛﻪ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
دارد 11.اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻫﺮ دو دارو
ﻋﻮارض ﻛﻤﺘﺮي را ﻧﺸﺎن داد اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦﻛﻪ اﻳﻦ دارو ﺳﻪ ﺑﺎر در
ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﺎرﺿﻪ اﺻﻠﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎﻳﺮ
روز ﻣﺼﺮف ﻣﻲﺷﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻛﻪ دو ﺑﺎر در روز ﺗﺠﻮﻳﺰ
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﺎرﺿﻪ ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن در ﮔﺮوه ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﻣﻲﺷﻮد ،ﭘﺬﻳﺮش ﻛﻤﺘﺮي دارد.
ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن در ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ را ﻧﺼﻒ اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﺑﻮد. در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕﺮي ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ﺳﺮﻳﻊاﻻﺛﺮ IR
6-8
اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد )) (P=0/05 ،2=10/6ﻧﻤﻮدار .(1
2
اﻳﻦ در
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻴﻦ دو داروي اﻛﺴﻲﺑﻮﺗﻴﻨﻴﻦ و ﺗﻮﻟﺘﺮودﻳﻦ ارﺟﺤﻴﺖ
ﺷﺮاﻳﻄﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺎرﺿﻪ ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن
ﺧﺎﺻﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ .ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ
ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ داﺷﺘﻪ و ﺳﻌﻲ در ﺗﻮﻟﻴﺪ داروﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﺎ ﻋﺎرﺿﻪ
ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو درﻣﺎﻧﻲ ،در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ OABﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده
ﺧﺸﻜﻲ دﻫﺎن ﻛﻤﺘﺮ دارﻧﺪ.
12-14
ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ دارو ﺑﺮ اﺳﺎس
ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.
References oxybutynin in patients with an overactive bladder. Br J Urol 1998;81(6):801-10. Harvey MA, Baker K, Wells GA. Tolterodine versus oxybutynin in the treatment of urge urinary incontinence: a meta-analysis. Am J Obstet Gynecol 2001;185(1):56-61. Leung HY, Yip SK, Cheon C, Liu YS, Lau J, Wong HK, Chung KH. A randomized controlled trial of tolterodine and oxybutynin on tolerability and clinical efficacy for treating Chinese women with an overactive bladder. BJU Int 2002;90(4):375-80. Giannitsas K, Perimenis P, Athanasopoulos A, Gyftopoulos K, Nikiforidis G, et al. Comparison of the efficacy of tolterodine and oxybutynin in different urodynamic severity grades of idiopathic detrusor overactivity. Eur Urol 2004;46(6):776-82; discussion 7823. Campbell JD, Gries KS, Watanabe JH, Ravelo A, Dmochowski RR, Sullivan SD. Treatment success for overactive bladder with urinary
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
6. 7.
8.
9.
1. Stewart WF, Van Rooyen JB, Cundiff GW, Abrams P, Herzog AR, Corey R, et al. Prevalence and burden of overactive bladder in the United States. World J Urol 2003;20(6):327-36. 2. Montella JM. Management of overactive bladder. In: Bent AE, Ostergard DR, Cundiff GW, Swift SE, editors. Ostergard’s Urogynecology and Pelvic Floor Dysfunction. 5th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams and Wilkins; 2003. p. 293-305. 3. Moisey CU, Stephenson TP, Brendler CB. The urodynamic and subjective results of treatment of detrusor instability with oxybutynin chloride. Br J Urol 1980;52(6):472-5. 4. Stahl MM, Ekström B, Sparf B, Mattiasson A, Andersson KE. Urodynamic and other effects of tolterodine: a novel antimuscarinic drug for the treatment of detrusor overactivity. Neurourol Urodyn 1995;14(6):647-55. 5. Abrams P, Freeman R, Anderström C, Mattiasson A. Tolterodine, a new antimuscarinic agent: as effective but better tolerated than
307
Comparison of efficacy and side effects of Oxybutynin و ﻫﻤﻜﺎرانand Tolterodine in over active bladder
urge incontinence refractory to oral antimuscarinics: a review of published evidence. BMC Urol 2009;9:18. 10. Patrick DL, Martin ML, Bushnell DM, Yalcin I, Wagner TH, Buesching DP. Quality of life of women with urinary incontinence: further development of the incontinence quality of life instrument (I-QOL). Urology 1999;53(1):71-6. 11. Brazier J, Roberts J, Deverill M. The estimation of a preferencebased measure of health from the SF-36. J Health Econ 2002;21(2):271-92. 12. Yoshida M, Masunaga K, Nagata T, Yono M, Homma Y. The forefront for novel therapeutic agents based on the pathophysiology of lower urinary tract dysfunction: pathophysiology and pharmacotherapy of overactive bladder. J Pharmacol Sci 2010;112(2):128-34.
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
100
13. Ohtake A, Sato S, Sasamata M, Miyata K. The forefront for novel therapeutic agents based on the pathophysiology of lower urinary tract dysfunction: ameliorative effect of solifenacin succinate (Vesicare), a bladder-selective antimuscarinic agent, on overactive bladder symptoms, especially urgency episodes. J Pharmacol Sci 2010;112(2):135-41. 14. Yoshida A, Fujino T, Maruyama S, Ito Y, Taki Y, Yamada S. The forefront for novel therapeutic agents based on the pathophysiology of lower urinary tract dysfunction: bladder selectivity based on in vivo drug-receptor binding characteristics of antimuscarinic agents for treatment of overactive bladder. J Pharmacol Sci 2010;112(2):142-50.
Tehran University Medical Journal; Vol. 69, No. 5, August 2011: 302-308
Comparison of efficacy and side-effects of Oxybutynin and Tolterodine in the treatment of overactive bladder
1
Zinat Ghanbari PhD. Mehnush Esmaeili PhD.1* Tahereh Eftekhar PhD.1 Mojtaba Esmaeili PharmD.2 Elahe Miri1 1- Department of Genecology, Imam Khomeini Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 2- Production Unit, Shafa Pharmaceutical Company, Tehran, Iran.
Abstract
Received: February 07, 2011 Accepted: May 23, 2011
Background: Overactive bladder (OAB) is one of the most prevalent diseases of lower urinary system. OAB disease is defined by the Standardization Subcommittee of the International Continence Society as urinary urgency, with or without urge incontinence, usually with frequency and nocturia with no proven infection or other obvious pathology. Treatment with the antimuscarinic agents tolterodine and oxybutynin is the mainstay of therapy for overactive bladder. The study was undertaken to compare the efficacy and side-effects of tolterodine and oxybutynin in a number of Iranian women. Methods: This study consisted of two trials and done in Imam Khomeini Hospital in 2009; in one trial, 50 patients with overactive bladder were randomized to 4 weeks of treatment with 2 mg of twice-daily tolterodine, and in the other to 5 mg of three times a day oxybutynin. Urodynamic investigations, Episodes of urge urinary incontinence and adverse events were also evaluated. Results: The results showed a good association between the questionnaire and cystometry data but urodynamic studies showed significant differences in efficacy. Tow groups showed significant improvements in all Symptoms, but The results showed that the two drugs had no significant differences in efficacy. Conclusion: The data obtained by questionnaire indicated that both drugs increased quality of life but there were no significant differences between the two in symptom cure. Dry mouth was the most common side-effect in the two groups but unlike other studies it was higher in the tolterodine group. Therefore, our study did not show any preference between oxybutynin and tolterodine. Keywords: Overactive bladder, oxybutynin, tolterodine.
*
Corresponding author: Lolagar Hospital, Khosh St., Tehran, Iran. Tel: +98-21-66835000 email: esmaeili.mehnush@gmail.com
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
،1390آﻛﻨﻪ309-314 ﻋﻀﻼﻧﻲ -،5ﻣﺮداد 69ﻢ ،ﺷﻤﺎره ﻛﺮاﺗﻴﻦﻜﻲ ﺗﻬﺮان، ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ وﭘﺰﺷﻜ اﺛﺮ ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه وﻟﮕﺎرﻳﺲ اﺳﻜﻠﺘﻲ در دورهﻋﻼﻳ ﻓﺴﻔﻮﻛﻴﻨﺎز و داﻧﺸﮕﺎهآﻧﺰﻳﻢ ﻲ ،ﺳﺮﻣﻲ ﺳﻄﺢ
ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ آﻧﺰﻳﻢ ﻛﺮاﺗﻴﻦ ﻓﺴﻔﻮﻛﻴﻨﺎز و ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ -اﺳﻜﻠﺘﻲ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻛﻨﻪ وﻟﮕﺎرﻳﺲ
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/01/21 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/03/02 :
ﭼﻜﻴﺪه
1
ﻣﺮﻳﻢ ﻋﺰﻳﺰ زاده
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :آﻛﻨﻪ وﻟﮕﺎرﻳﺲ ﻳﻜﻲ از ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺷﺎﻳﻊ ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻳﻜﻲ از درﻣﺎنﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ آﻛﻨﻪﻫﺎي
2
ﻣﺮﻳﻢ ﻳﺤﻴﺎﻳﻲ
ﺷﺪﻳﺪ ،اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻛﺎراﻳﻲ ﺑﺎﻻ داراي ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ
*3
راﻫﺐ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ
اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ آﻧﺰﻳﻢ ﻛﺮاﺗﻴﻦ ﻓﺴﻔﻮﻛﻴﻨﺎز ) Creatine Phosphokinase (CPKو ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻧﺎﺷﻲ
-1ﮔﺮوه ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﭘﻮﺳﺖ و ﻣﻮ ،ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزﺷﻲ
از ﻣﺼﺮف اﻳﻦ دارو در ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن آﻛﻨﻪ وﻟﮕﺎرﻳﺲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ .روش ﺑﺮرﺳﻲ :اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ روي 40ﺑﻴﻤﺎر 15-30
درﻣﺎﻧﻲ ﻓﺎﻃﻤﻴﻪ)س(
ﺳﺎل ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻛﻨﻪ وﻟﮕﺎرﻳﺲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚﻫﺎي ﭘﻮﺳﺖ و ﻣﻮ در ﺷﻬﺮ ﺳﻤﻨﺎن ﻛﻪ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي
-2داﻧﺸﺠﻮي ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ -3ﮔﺮوه ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
درﻳﺎﻓﺖ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ،اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ CPKﺑﻴﻤﺎران ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺷﺮح ﺣﺎل و ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت ﻻزم در ﻣﻮرد ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ -اﺳﻜﻠﺘﻲ ،ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع درﻣﺎن و ﺳﭙﺲ ﻫﺮ دو ﻣﺎه ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺎه اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .درﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺳﻤﻨﺎن ،ﺳﻤﻨﺎن ،اﻳﺮان.
)ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺮﻛﺖ (Rocheﺑﺎ دوز 0/5-1mg/Kgﺷﺮوع ﺷﺪ و ﺑﺎ ﻫﻤﺎن دوز ﺛﺎﺑﺖ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ 33 :ﻧﻔﺮ ) (%82/5از ﺑﻴﻤﺎران زن ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ) ±اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر( ﺳﻦ ﺑﻴﻤﺎران 22/3±3/4ﺳﺎل ﺑﻮده اﺳﺖ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ
CPK
در ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺎهﻫﺎي دو ،ﭼﻬﺎر و ﺷﺶ ﭘﺲ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲدار داﺷﺖ ) (P<0/05اﻣﺎ در ﺗﻤﺎم ﺑﻴﻤﺎران ،ﺑﻪﺟﺰ در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ،در ﻣﺤﺪوده ﻧﺮﻣﺎل )(45-160IU/L ﺑﻮد .ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻴﺎﻟﮋي ﺧﻔﻴﻒ ﺗﻨﻬﺎ در %10ﺑﻴﻤﺎران ﮔﺰارش ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺮﻃﺮف ﮔﺮدﻳﺪ. *
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻓﺰاﻳﺶ CPKﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺪون ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ ،در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ از اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺳﻤﻨﺎن ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺳﻤﻨﺎن،
داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،ﺑﺨﺶ ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ
ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه ﺧﻮشﺧﻴﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻟﺬا اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ CPKدر ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ درد ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺧﻔﻴﻒ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد.
ﺗﻠﻔﻦ0231-4440225 : email: Ghorbani_raheb@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :آﻛﻨﻪ ،ﻛﺮاﺗﻴﻦ ﻓﺴﻔﻮﻛﻴﻨﺎز ،اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ.
ﻣﻘﺪﻣﻪ آﻛﻨﻪ ) (Acneﻳﻜﻲ از ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺷﺎﻳﻊ ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري
4و3
آﻛﻮﺗﺎن و روآﻛﻮﺗﺎن ،در ﺑﺎزار ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ. A
رﺗﻴﻨﻮﻳﻴﺪ ﺧﻮراﻛﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ
اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﻳﻚ
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد دوره
در ﺳﺎلﻫﺎي ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ دوران ﺑﺰرگﺳﺎﻟﻲ ﺑﺎ
ﺑﻬﺒﻮدي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻣﻲﮔﺮدد .در اﻛﺜﺮ ﻣﻮاﻗﻊ ) (%85ﻳﻚ دوره ﻣﻨﻔﺮد
ﺷﺪت اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ .ﺿﺎﻳﻌﺎت آﻛﻨﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻏﻴﺮ اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ
درﻣﺎن ﻣﻮﺟﺐ ﭘﺲرﻓﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﻛﺎﻣﻞ ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ ﺑﻪرﻏﻢ
)ﻛﻮﻣﺪونﻫﺎي ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ( و ﺿﺎﻳﻌﺎت اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ )ﭘﺎﭘﻮلﻫﺎ و ﭘﻮﺳﺘﻮلﻫﺎ و
اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻻي اﻳﻦ دارو ،دو ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺎﻻ و ﻋﻮارض داروﻳﻲ
ﻧﺪولﻫﺎ( ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد 1.از ﻧﻈﺮ ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺮ در ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي
ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ﻛﻪ در اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﻦ 4و2
در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮﺧﻲ از
آﻛﻨﻪ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ -1 :ﺷﺎﺧﻲ ﺷﺪن ﻣﺠﺮاي ﭘﻴﻠﻮ ﺳﺒﺎﺳﻪ و اﻧﺴﺪاد ﻣﻨﺎﻓﺬ
دارو ﺣﺪاﻛﺜﺮ دﻗﺖ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد.
ﺳﺒﺎﺳﻪ -2 ،اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺒﻮم )ﭼﺮﺑﻲ( -3 ،ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻓﻠﻮر ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎل
اﻧﺪﻳﻜﺎﺳﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺼﺮف اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از آﻛﻨﻪﻫﺎي
)ﺑﺎﻛﺘﺮي ﭘﺮوﭘﻴﻮﻧﻲ ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻮم آﻛﻨﻪ( و -4وﺟﻮد اﻟﺘﻬﺎب 2.رژﻳﻢﻫﺎي
ﻧﺪوﻟﻮﺳﻴﺴﺘﻲ و اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ ﺷﺪﻳﺪ ،آﻛﻨﻪ ﺧﻔﻴﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ درﻣﺎن،
ﻣﺨﺘﻠﻒ درﻣﺎﻧﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ آﻛﻨﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺳﻴﺪ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ،Aﺑﻨﺰوﻳﻴﻞ ﭘﺮاﻛﺴﻴﺪ،
ﻣﻮاردي ﻛﻪ آﻛﻨﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮوز اﺳﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد ﻳﺎ ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ
آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻳﻜﻲ از داروﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻜﻞ ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﻣﻮرد
ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪﻋﻠﺖ ﺗﺮس از ﺑﺪﺷﻜﻠﻲ ﻣﻲﮔﺮدد )دﻳﺲ
اﺳﺘـﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴـﺮد ،اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴـﻨﻮﻳﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧـﺎمﻫﺎي ﺗﺠـﺎري
ﻣﻮرﻓﻮﻓﻮﺑﻴﺎ( ،ﭼﺮب ﺑﻮدن ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﭘﻮﺳﺖ ،ﻓﻮﻟﻴﻜﻮﻟﻴﺖ ﮔﺮم ﻣﻨﻔﻲ،
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻣﺮﻳﻢ ﻋﺰﻳﺰ زاده و ﻫﻤﻜﺎران
310
4و3
اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﺑﻪﺷﻜﻞ ﻛﭙﺴﻮلﻫﺎي 20و 10
اﻧﺪﻳﻜﺎﺳﻴﻮن درﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ )ﺷﺪت آﻛﻨﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﻳﺪ(
ﻣﻴﻠﻲﮔﺮﻣﻲ در ﺑﺎزار ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ و در ﻣﻮرد آﻛﻨﻪﻫﺎي ﻧﺪوﻻر و ﺷﺪﻳﺪ
ﺟﻬﺖ درﻣﺎن آﻛﻨﻪ دارﻧﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ .ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دارا
ﻣﻘﺎوم ﺑﺎﻟﻐﻴﻦ و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن اﻳﻦ دارو ﺑﺎ دوز 0/5-1mgﺑﻪازاي ﻫﺮ
ﺑﻮدن ﺗﻤﺎﻣﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ -1 :وﺟﻮد آﻛﻨﻪ ﻧﺪوﻟﻮﺳﻴﺴﺘﻴﻚ
ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم وزن ﺑﺪن ﺑﻪﺻﻮرت ﺧﻮراﻛﻲ و روزاﻧﻪ در دو دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ
ﻳﺎ آﻛﻨﻪ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﺎ
اوﻟﻴﻪ ﻧﺮﻣﺎل )-2 ،(45-160IU/L
ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﻲﺷﻮد .ﻃﻮل ﻣﺪت درﻣﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻً 15ﺗﺎ 20ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ
اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻋﺪم ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ در ﺑﻴﻤﺎر -3 ،زﻧﺎن در ﺳﻨﻴﻦ ﺑﺎروري
و ﺑﻪدﻧﺒﺎل آن ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع دوره دوم درﻣﺎن ،ﺣﺪاﻗﻞ ﻫﺸﺖ ﻫﻔﺘﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ
) bearingﻛﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﻴﻮ ﻣﻄﻤﺌﻨﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ -4 .ورزشﻛﺎر ﺣﺮﻓﻪاي
ﺑﺎﻳﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺼﺮف ﻫﻢزﻣﺎن اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﺑﺎ ﻗﺮص ﺿﺪ
ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﻳﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﺪﻫﺪ .در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
ﺑﺎرداري ﭘﺮوژﺳﺘﺮوﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺎوي اﺳﺘﺮوژن ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻓﻨﻲﺗﻮﻳﻴﻦ،
ﻋﻀﻼﻧﻲ ،ﺣﺪاﻗﻞ 24ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ دادن ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮن ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﺶ
CPK
ﺗﺘﺮاﺳﺎﻳﻜﻠﻴﻦﻫﺎ ،ﻣﺤﺼﻮﻻت وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ،Aاﻟﻜﻞ و ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ آﻓﺘﺎب
ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ -5 .دﭼﺎر ﺑﻴﻤﺎري زﻣﻴﻨﻪاي ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺸﻨﺞ،
ﺗﺪاﺧﻞ وﺟﻮد دارد 5.ﭘﻴﺶ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ
ﺑﻴﻤﺎري ﻋﻀﻼﻧﻲ ،ﺑﻴﻤﺎري ﻗﻠﺒﻲ ،ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻐﺰي ﻧﺒﺎﺷﺪ -6 .ﺳﺎﺑﻘﻪ
آﻛﻨﻪ ﻓﻮﻟﻤﻴﻨﺎﻧﺖ.
CPK
(Child
آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻤﺎرش ﻛﺎﻣﻞ ﺧﻮﻧﻲ ،ﺗﺴﺖﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺒﺪي،
ﺟﺮاﺣﻲ ،ﻋﻔﻮﻧﺖ ،ﺗﺐ و ﺑﻲﺗﺤﺮﻛﻲ در ﻃﻲ ﻳﻚ ﻣﺎه اﺧﻴﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
5و4
-7از ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺘﻘﺎت وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ،Aآﻣﭙﻲﺳﻴﻠﻴﻦ ،ﺗﺘﺮاﺳﻴﻜﻠﻴﻦ و ﻣﺸﺘﻘﺎت
ﻳﻜﻲ از ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ،اﺛﺮ روي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ-
آن ،آﻧﺘﻲ ﻛﻮآﮔﻮﻻنﻫﺎ ،ﻛﻠﻮﻓﻴﺒﺮات ،ﻣﻮرﻓﻴﻦ ،آﺳﭙﻴﺮﻳﻦ ،ﻓﻮروزﻣﺎﻳﺪ،
ﻛﻠﺴﺘﺮول و ﺗﺮيﮔﻠﻴﺴﺮﻳﺪ و در زﻧﺎن ﺗﺴﺖ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.
B
و ﻗﺮص ﺿﺪ ﺑﺎرداري ﭘﺮوژﺳﺘﺮوﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﻨﺪ-8 .
اﺳﻜﻠﺘﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﻤﺮدرد ،آرﺗﺮاﻟﮋي ،ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﻲ ،ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ
آﻣﻔﻮﺗﺮﻳﺴﻴﻦ
ﻋﻀﻼﻧﻲ ) ،(Muscle sprainآرﺗﺮﻳﺖ ،ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﺗﺎﻧﺪونﻫﺎ و
اﻋﺘﻴﺎد ﺑﻪ اﻟﻜﻞ و ﻛﻮﻛﺎﻳﻴﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ -9 .از اﺑﺘﺪا ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎي درﻣﺎن از
ﻟﻴﮕﺎﻣﺎنﻫﺎ ،ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن زودرس اﭘﻲﻓﻴﺰال ،ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮاﻛﻢ ﻣﻌﺪﻧﻲ اﺳﺘﺨﻮان
دوز ﺛﺎﺑﺖ دارو اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪﺗﻐﻴﻴﺮ دوز دارو ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .در
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ 5.ﻃﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻦ 15ﺗﺎ %50
اﺑﺘﺪا در ﻃﻲ ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺣﻀﻮري ﺟﺰﻳﻴﺎت اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎر
از اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﺑﻮدهاﻧﺪ ،ﺷﻜﺎﻳﺎت ﻋﻀﻼﻧﻲ
ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ .ﺳﭙﺲ در ﺻﻮرت ﻣﻮاﻓﻘﺖ ،رﺿﺎﻳﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ از ﺑﻴﻤﺎر
ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻴﺎﻟﮋي و ﺿﻌﻒ داﺷﺘﻪاﻧﺪ و در ﺗﻌﺪادي اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎﻻي ﻣﻘﺎدﻳﺮ
اﺧﺬ ﺷﺪه و ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻴﻤﺎر وارد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪ .ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع درﻣﺎن
آﻧﺰﻳﻢ ﻛﺮاﺗﻴﻦ ﻓﺴﻔﻮﻛﻴﻨﺎز ) Creatine Phosphokinase (CPKدﻳﺪه ﺷﺪه
اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز از ﺑﻴﻤﺎر اﺧﺬ ،ﺳﭙﺲ آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻣﻌﻤﻮل
(CBC, TG,
اﺳﺖ 6.ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﻲ ،ﺷﺎﺧﺺ وﺿﻊ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎﻓﺖ
) CHOL, FBS, LFTﺑﻪﻫﻤﺮاه ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ CPKدرﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺪ .ﭘﺲ از
ﻋﻀﻼﻧﻲ اﺳﺖ و ﺳﻄﺢ آن در ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﺣﺘﻲ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ
آن درﻣﺎن ﺑﺎ داروي ﺧﻮراﻛﻲ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ
(Roaccutane Cap 20mg,
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ .اﻓﺰاﻳﺶ اﻳﻦ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﻧﻜﺮوز
) Roche co., Swissﺑﺎ ﻣﻴﺰان 0/5-1mg/kg/dayﺷﺮوع ﺷﺪ .در ﭘﺎﻳﺎن
ﺳﻠﻮﻟﻲ و آﺳﻴﺐ ﺑﺎﻓﺘﻲ ﺑﻪدﻧﺒﺎل آﺳﻴﺐ ﺣﺎد و ﻣﺰﻣﻦ ﻋﻀﻼت ﺑﺎﺷﺪ 7.در
ﻣﺎهﻫﺎي دو ،ﭼﻬﺎر و ﺷﺶ ﭘﺲ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ،ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ
ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺎ ﻣﺼﺮف اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ در آﻛﻨﻪ ،اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ
ﻫﻤﺮاه اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ
CPK
CPKدﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ 8-12.ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻼﻳﻢ ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ درﮔﻴﺮي ﻋﻀﻼﻧﻲ در
ﻣﻜﺮر ) ،(Repeated measurementﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﻦﻓﺮوﻧﻲ
اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪك و ﻳﺎ در ﺣﺪ ﮔﺰارش ﻣﻮردي ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ 10-15.در
) ،(Boneferroniآزﻣﻮن Mann-Whitney testو ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار
ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﺣﺬف ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺪوشﻛﻨﻨﺪه ،ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ CPK
ﻃﻲ درﻣﺎن و ﻋﻼﻳﻢ ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺼﺮف داروي
اﻧﺠﺎم ﺷﺪ .از آزﻣﻮن اﻧﺪازهﮔﻴﺮي
وﻳﺮاﺳﺖ 17ﺗﺤﻠﻴﻞ دادهﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ .ﻣﻘﺎدﻳﺮ
P<0/05
SPSS
ﻣﻌﻨﻲدار
ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪ.
اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ در ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻛﻨﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ روش ﺑﺮرﺳﻲ
33ﺑﻴﻤﺎر ) (%82/5زن و ﻣﺎﺑﻘﻲ ﻣﺮد ﺑﻮدﻧﺪ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ) ±اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر(
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ از ﻧﻮع ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮ روي 40
ﺳﻦ ﺑﻴﻤﺎران 22/3±3/4ﺳﺎل ﺑﻮده اﺳﺖ .ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺳﻦ 15ﺳﺎل و
ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚﻫﺎي ﭘﻮﺳﺖ و ﻣﻮ در ﺷﻬﺮ ﺳﻤﻨﺎن ﻛﻪ
ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺳﻦ 30ﺑﻮده اﺳﺖ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ) ±اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر( وزن ﺑﻴﻤﺎران
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
311
اﺛﺮ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ و ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ آﻧﺰﻳﻢ ﻛﺮاﺗﻴﻦ ﻓﺴﻔﻮﻛﻴﻨﺎز و ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ -اﺳﻜﻠﺘﻲ در آﻛﻨﻪ وﻟﮕﺎرﻳﺲ
58/8±8/4ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻮده اﺳﺖ .ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ وزن ﺑﻴﻤﺎر 40ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم و
ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد .ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻣﺎﻧﻲ در زﻧﺎن و ﻣﺮدان CPK
ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ وزن 80ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻮده اﺳﺖ .ﺗﻮزﻳﻊ ﺳﻨﻲ و وزﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران در
ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات
ﺟﺪول 1آﻣﺪه اﺳﺖ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ) ±اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر( ﻣﺪت ﺑﻴﻤﺎري
ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺳﻨﻴﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺪاﺷﺖ ).(P>0/05
2/85±1/49ﺳﺎل ﺑﻮد .ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﻴﻤﺎري ﻳﻚ ﺳﺎل و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ
ﺗﻐﻴﻴﺮات CPKدو ﻣﺎه ﭘﺲ از ﺷﺮوع درﻣﺎن در ﮔﺮوهﻫﺎي ﺑﺎ و ﺑﺪون درد
در ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻣﺎﻧﻲ
ﻣﺪت ﻫﺸﺖ ﺳﺎل ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﺪت ﺑﻴﻤﺎري 2/5ﺳﺎل ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻄﺢ
CPK
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ
ﺑﻴﻤﺎران در ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺟﺪول 2و
ﺟﺪول :1-ﺗﻮزﻳﻊ ﺳﻨﻲ و وزﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻛﻨﻪ
در ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ و وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻌﻨﻲداري
ﺗﻌﺪاد
CPK
ﻣﺸﺨﺼﻪ
در ﺟﺪول 3آﻣﺪه اﺳﺖ .ﻫﻤﺎنﻃﻮري ﻛﻪ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪﻏﻴﺮ از ﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﻲ دو ﻣﺎﻫﻪ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻫﻪ در ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻮارد ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ
درﺻﺪ
ﺳﻦ )ﺳﺎل(
CPK
ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺪه ﺷﺪ ) .(P<0/05ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ) Mildدرد و ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ( ،دو ﻣﺎه ﭘﺲ از ﺷﺮوع درﻣﺎن در ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ) (%10از
≤20
8
20
20-24
22
55
≥25
10
25
وزن )ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم(
ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺪه ﺷﺪ .اﻣﺎ ﭼﻬﺎر و ﺷﺶ ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن در ﻫﻴﭻﻳﻚ از
<50
5
12/5
ﺑﻴﻤﺎران ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﮔﺰارش ﻧﺸﺪ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات CPKدر ﻣﻘﺎﻃﻊ
50-59
11
27/5
زﻣﺎﻧﻲ دو ،ﭼﻬﺎر و ﺷﺶ ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن در
60-69
20
50
≥70
4
10
زﻧﺎن و ﻣﺮدان ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲدار داﺷﺖ ) .(P<0/05ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ در ﻣﺮدان
ﺟﺪول :2-ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ،اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر ،ﻣﻴﺎﻧﻪ ،ﺣﺪاﻗﻞ ،ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻄﺢ CPKدر ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻛﻨﻪ ﻗﺒﻞ دو ،ﭼﻬﺎر ،ﺷﺶ ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ زﻣﺎن اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﭘﺎراﻣﺘﺮ
ﻗﺒﻞ از ﻣﺪاﺧﻠﻪ
دو ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ
ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ
ﺷﺶ ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
72/2
82/1
89/9
96/1
اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر
21/4
26/1
30/8
32/2
ﻣﻴﺎﻧﻪ
65
75/5
83/0
86/5
ﺣﺪاﻗﻞ
45
45
45
45
ﺣﺪاﻛﺜﺮ
129
156
160
162
ﺟﺪول :3-ﺗﻐﻴﻴﺮات CPKدر ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن دو ،ﭼﻬﺎر و ﺷﺶ ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن زﻣﺎن اﻧﺪازهﮔﻴﺮي A
ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن
دو ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن
ﺗﻐﻴﻴﺮات
CPK
)(B-A
*P
B
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ
ﺧﻄﺎي ﻣﻌﻴﺎر
دو ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن
9/88
2/23
0/001
ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن
17/63
3/24
0/001
ﺷﺶ ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن
23/85
3/37
0/001
ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن
7/75
2/96
0/0 75
ﺷﺶ ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن
13/98
2/82
0/001
ﺷﺶ ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن
6/23
1/78
0/007
* ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﻮن ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﻦﻓﺮوﻧﻲ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آزﻣﻮن اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻜﺮر ،ﻏﻴﺮ از ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ )دو ﻣﺎه در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﭘﺲ از درﻣﺎن( ،در ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻮارد ﻣﻌﻨﻲدار ) (P<0/05ﺑﻮده اﺳﺖ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻣﺮﻳﻢ ﻋﺰﻳﺰ زاده و ﻫﻤﻜﺎران
312
ﺟﺪول :4-ﺗﻐﻴﻴﺮات CPKﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮوع درﻣﺎن در ﮔﺮوهﻫﺎي ﺑﺎ و ﺑﺪون درد ﻋﻀﻼﻧﻲ درد ﻋﻀﻼﻧﻲ
ﺗﻐﻴﻴﺮات
ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪ
CPK
ﺗﻐﻴﻴﺮات
در ﻣﺎه دو ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن
CPK
ﺗﻐﻴﻴﺮات
در ﻣﺎه ﭼﻬﺎر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن
CPK
در ﻣﺎه ﺷﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن
-
36
8/7
13/1
14/8
19/4
21/6
21/0
+
4
20/5
20/5
43/3
11/2
44/3
11/3
0/302
وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻌﻨﻲداري
0/003
ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد اﻣﺎ ﭼﻬﺎرﻣﺎه ) (P=0/003و ﺷﺶ ﻣﺎه )(P=0/021
0/021
ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ .ﻋﻠﻲرﻏﻢ اداﻣﻪ دارو در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻮردي از 16
ﭘﺲ از ﺷﺮوع درﻣﺎن در دو ﮔﺮوه ﻓـﻮق ﻣﻌﻨـﻲدار ﺑـﻮد .ﺑـﻪﻃـﻮري ﻛـﻪ
راﺑﺪوﻣﻴﻮﻟﻴﺰ ﮔﺰارش ﻧﺸﺪ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 442 ،Landauﺑﻴﻤﺎر 18-26
ﺗﻐﻴﻴﺮات در آﻧﺎن ﻛﻪ درد ﻋﻀﻼﻧﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑـﻮد
ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاي آﻛﻨﻪ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﻣﺼﺮف ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ از 442ﺑﻴﻤﺎر ) (%1/58اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ
)ﺟﺪول .(4
CPK
ﺑﻴﺸﺘﺮ از 5000IU/Lرا داﺷﺘﻨﺪ .ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﺗﺰرﻳﻖ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻗﺒﻞ
ﺑﺤﺚ
از ﺧﻮنﮔﻴﺮي در ﺷﺶ ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ وﺟﻮد داﺷﺖ و ﺗﻨﻬﺎ دو ﻧﻔﺮ
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد اﮔﺮﭼﻪ
CPK
ﺑﻴﻤﺎران در ﺗﻤﺎم ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻣﺎﻧﻲ ﭘﺲ از
از اﻳﻦ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ از ﻣﻴﺎﻟﮋي ﺷﺎﻛﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻇﺮف ﻣﺪت دو ﻫﻔﺘﻪ CPKﺑﻪ 17
ﺷﺮوع درﻣﺎن ،ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از درﻣﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻌﻨﻲدار داﺷﺖ
ﺳﻄﺢ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮﮔﺸﺖ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ
) (P<0/05وﻟﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ CPKﺿﻤﻦ درﻣﺎن ،ﺑﻪﺟﺰ در ﻳﻚ
ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﺗﺰرﻳﻖ ﻋﻀﻼﻧﻲ در ﺑﻴﻤﺎران وﺟﻮد داﺷﺖ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 162IU/Lﻛﻪ در
Kaymakﻛﻪ ﺑﺮ روي 89ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ آﻛﻨﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﻳﺪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ
ﻣﺤﺪوده راﺑﺪوﻣﻴﻮﻟﻴﺰ ﻧﺒﻮده و ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺪون ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﻮد( ،در
اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ،ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ CPKﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪ ﻧﺮﻣﺎل داﺷﺘﻨﺪ و
ﻣﺤﺪوده 45-160IU/Lﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﺤﺪوده ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻋﻼﻳﻢ
ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﺑﻴﻤﺎر از ﻣﻴﺎﻟﮋي ﺷﺎﻛﻲ ﺑﻮد و ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪون
ﺑﻴﻤﺎر )ﻣﺮد 18ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ
CPK
ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻴﺎﻟﮋي و ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺧﻔﻴﻒ ﺗﻨﻬﺎ در %10 ﺑﻴﻤﺎران ﮔﺰارش ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺮﻃﺮف ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﮔﺮوه اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ
CPK
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ
ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻮدﻧﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ داﻧﺸﺠﻮي رﺷﺘﻪﻫﺎي ورزﺷﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و دو ﺑﻴﻤﺎر
ﺧﻄﺮ ﻣﻴﺎﻟﮋي و ﺑﺎ ﺷﻴﻮع ﻛﻤﺘﺮ آرﺗﺮاﻟﮋي در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ از
ﺑﺎﻻ داﺷﺘﻨﺪ اﻣﺎ
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻠﺖ ﻗﻄﻌﻲ ﺑﺮاي
ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮد.
CPK
CPK
ﺑﺎﻻ،
6
CPK
ﺑﺎﻻي ﺑﻴﻤﺎران
ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﺰ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ
CPK
اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﺧﻮراﻛﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ11-14.و8و 5در
ﺑﻴﻤﺎران اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه اﺳﺖ .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Hullﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮارض
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ Heudesﺑﺮ روي 60ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻛﻨﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ
اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ روي 189ﺑﻴﻤﺎر 16-60ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻛﻨﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن
اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ،ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ آﺳﻴﺐ ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻃﻲ درﻣﺎن ﺑﺎ
ﺑﺎ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ،از ﺳﺎل 1991ﺗﺎ 1996اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ ،اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﺑﺎ
اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ %60 ،ﺑﻴﻤﺎران ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ %51 ،ﻣﻴﺎﻟﮋي و
دوز 1mg/Kgﺑﻪﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران داده ﺷﺪ 79 .ﻧﻔﺮ زن و 110
%70ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻي CPKداﺷﺘﻨﺪ .ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از ﻛﻞ ﺑﻴﻤﺎران CPKﭘﻨﺞ ﺑﺮاﺑﺮ
ﻧﻔﺮ ﻣﺮد ﺑﻮدﻧﺪ .ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺎﺑﺖ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ ،ﻳﻚ
ﻧﺮﻣﺎل داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي راﺑﺪوﻣﻴﻮﻟﻴﺰ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ 8.در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي
ﻧﻔﺮ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع و ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺎرﺑﻴﺘﻮرات و ﭼﻨﺪ ﺑﻴﻤﺎر ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺑﺘﻼ
ﺑﺮ روي 217ﻧﻮﺟﻮان 12-17ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ آﻛﻨﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﻛﻪ
ﺑﻪ اﺳﭙﻮﻧﺪﻳﻠﻮآرﺗﺮوﭘﺎﺗﻲ و درﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻤﺘﻴﻦ را داﺷﺘﻨﺪ %30ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺲ
ﺟﻬﺖ درﻣﺎن آنﻫﺎ از اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ %12اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ،
از ﻣﺪت زﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ از ﻛﻤﺮ درد ﺷﺎﻛﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻛﻤﺘﺮ از %10
ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﮔﺬراي CPKدر ﺑﻴﻤﺎران ﮔﺰارش ﺷﺪ ﻛﻪ %50اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻇﺮف
ﻣﻮارد درد ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﻃﻲ درﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ %16/5 .دﭼﺎر
CPK
آرﺗﺮاﻟﮋي ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ درﻣﺎن ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮔﺮوه
ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ
FDA
دو ﻫﻔﺘﻪ و ﺑﻘﻴﻪ اﻓﺮاد ﻇﺮف ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ درﻣﺎن ﺑﻪ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
اﺳﻜﻠﺘﻲ در آﻛﻨﻪ وﻟﮕﺎرﻳﺲ-ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲAzizzadeh ﻓﺴﻔﻮﻛﻴﻨﺎز و M.ﻛﺮاﺗﻴﻦ et al.اﺛﺮ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ و ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ آﻧﺰﻳﻢ
313
ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻣﻴﺰان ﺟﺬب دارو.ﻛﺮدهاﻧﺪ
اﻏﻠﺐ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎران ﺳﺎﺑﻘﻪ درد ﭘﺸﺖ را ﭘﻴﺶ از.ﻛﻨﺘﺮل وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ
ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺪونCPK ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻓﺰاﻳﺶ.ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺎ.درﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻨﺪ
در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ از اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳﻚ،ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻀﻼﻧﻲ
ﻧﺸﺎن داد ﻋﻮارض ﻣﺬﻛﻮر ﺧﻔﻴﻒ و ﮔﺬرا ﺑﻮده و ﺑﻪآﺳﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل
در
CPK
ﻟﺬا اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﻲ،ﭘﺪﻳﺪه ﺧﻮشﺧﻴﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ
از ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي اﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺷﺎره18.ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ
.ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ درد ﻋﻀﻼﻧﻲ ﺧﻔﻴﻒ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد
اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ، ﮔﺎﻫﻲ ﺗﻤﺎم ﺑﻴﻤﺎران در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل درﻣﺎن-1 :ﻛﺮد
ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ از ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ دﻛﺘﺮ ﻣﺮﻳﻢ:ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري
را ﺑﺮاي ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ زﻳﺮا ﮔﺎﻫﻲRoche ﺷﺮﻛﺖ
ﻟﺬا از ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ.ﻳﺤﻴﺎﻳﻲ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه اﺳﺖ
ﺟﺬب اﻳﺰوﺗﺮﺗﻴﻨﻮﻳﻴﻦ از دﺳﺘﮕﺎه-2 .ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻢﻳﺎب ﺑﻮد
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺳﻤﻨﺎن ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ را ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻤﻮده و
ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﺪ. ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﻏﺬا ﺑﻬﺘﺮ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد،ﮔﻮارش
،ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ از ﻛﻠﻴﻪ ﻫﻤﻜﺎراﻧﻲ ﻛﻪ در ﺟﻤﻊآوري دادهﻫﺎ ﻫﻤﻜﺎري داﺷﺘﻨﺪ
ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً دارو را ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻴﻤﺎران ﻋﻨﻮان ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ
.ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﺗﺸﻜﺮ و ﻗﺪرداﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد
ﮔﺎﻫﻲ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده و دارو را ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف
1. Habif TP. Acne, rosacea, and related disorders. In: Habif TP, editor. Clinical Dermatology: A Color Guide to Diagnosis and Therapy. 4th ed. Philadelphia, PA: Mosby; 2004. p. 162-208. 2. Toosi P, Sadiqha A, Monshi Zadeh H, Toosi R. Evaluation of the efficacy of intermittent Isotretinoin doses in Acne patients. Iran J Dermatol 2003;5(3):256-9. 3. Ghalamkar Pour F, Morravej Farshi H, Zolghadr S. Effects of Isotretinoin on bone density and Calcium homeostasis in patients with Acne Vulgaris. Iran J Dermatol 2006;8(6):448-56. 4. Golforoushan F, Azimi H. The effects of Vit E on reducing mucocutaneus side effects of Isotretinoin. Med J Tabriz Uni Med Sci 2006;28(4):107-10. 5. Sweetman S, editor. Martindale: The Complete Drug Reference. 35th ed. London: Pharmaceutical Press; 2007. p. 1440-2. 6. Kaymak Y. Creatine phosphokinase values during isotretinoin treatment for acne. Int J Dermatol 2008;47(4):398-401. 7. Brancaccio P, Maffulli N, Buonauro R, Limongelli FM. Serum enzyme monitoring in sports medicine. Clin Sports Med 2008;27(1):1-18, vii. 8. Heudes AM, Laroche L. Muscular damage during isotretinoin treatment. Ann Dermatol Venereol 1998;125(2):94-7. 9. Trauner MA, Ruben BS. Isotretinoin induced rhabdomyolysis? A case report. Dermatol Online J 1999;5(2):2.
10. McBurney EI, Rosen DA. Elevated creatine phosphokinase with isotretinoin. J Am Acad Dermatol 1984;10(3):528-9. 11. Tillman DM, White SI, Aitchinson TC. Isotretinoin, creatine kinase and exercise. Br J Dermatol 1990;123(suppl 37):22-3. 12. Bettoli V, Tosti A, Capobianco C, Varotti C. Creatine kinase values during isotretinoin treatment. Dermatologica 1990;180(1):54-5. 13. Tripp TB, Abele DC. Creatine phosphokinase levels and isotretinoin therapy. J Am Acad Dermatol 1986;14(1):130-2. 14. Koransky JS. Creatine phosphokinase levels and isotretinoin therapy. J Am Acad Dermatol 1987;17(5 Pt 1):851-2. 15. Guttman-Yassky E, Hayek T, Muchnik L, Bergman R. Acute rhabdomyolysis and myoglobinuria associated with isotretinoin treatment. Int J Dermatol 2003;42(6):499-500. 16. Brecher AR, Orlow SJ. Oral retinoid therapy for dermatologic conditions in children and adolescents. J Am Acad Dermatol 2003;49(2):171-82; quiz 183-6. 17. Landau M, Mesterman R, Ophir J, Mevorah B, Alcalay J, Harel A, et al. Clinical significance of markedly elevated serum creatine kinase levels in patients with acne on isotretinoin. Acta Derm Venereol 2001;81(5):350-2. 18. Hull PR, Demkiw-Bartel C. Isotretinoin use in acne: prospective evaluation of adverse events. J Cutan Med Surg 2000;4(2):66-70.
References
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Tehran University Medical Journal;ﻫﻤﻜﺎران Vol. 69, وNo. 5, August 2011: 309-314
100
The effects of Isotretinoin on serum levels of creatine phosphokinase and musculoskeletal symptoms in patients with acne vulgaris
1
Maryam Azizzadeh MD. Maryam Yahyaee MD.2 Raheb Ghorbani PhD.3*
1- Department of Dermatology, Semnan University of Medical Sciences, Semnan, Iran. 2- Semnan University of Medical Science, Semnan, Iran. 3- Department of Social Medicine, Semnan University of Medical Sciences, Semnan, Iran.
Abstract
Received: April 10, 2011 Accepted: May 23, 2011
Background: Acne vulgaris is a common dermatologic disease. Isotretinoin is one of the medications prescribed in severe cases of acne. Despite its high efficacy, isotretinoin use for acne is associated with some side effects. This study was done to evaluate the effects of isotretinoin on serum levels of creatine phosphokinase (CPK) and musculoskeletal symptoms in patients with acne vulgaris. Methods: This study was done on forty 15- to 30-year-old patients with moderate to severe acne vulgaris recruited from Semnan dermatology clinics in 2010. The participants were all candidates for isotretinoin therapy. Serum CPK levels and musculoskeletal physical exam were checked before the treatment and every 2 months for 6 months. Isotretinoin was prescribed 0.5-1 mg/kg/body weight and continued throughout the study period with the same dosage. Results: Thirty-three (82.5%) patients were female. The mean (±Standard Deviation) age of the participants was 22.3±3.4 years. The mean serum CPK levels increased significantly, (P< 0.05), 2, 4 and 6 months after the treatment, but they remained below the upper limit of normal range (45-160 IU/L), except in an 18-year old patient, which it was 162 IU/L. Moreover, they did not exhibit noticeable musculoskeletal symptoms. Musculoskeletal symptoms, such as mild myalgia, were reported in 10% of the patients but they were relieved gradually. Conclusion: It seems that the increase in serum levels of CPK, with or without musculoskeletal symptoms, in patients who are on isotretinoin, is a benign phenomenon. Therefore, we do not recommend measurement of CPK levels in patients with mild myalgia. Keywords: Acne, creatine phosphokinase, isotretinoin.
*
Corresponding author: Dept. of Social Medicine, Faculty of Medicine, Semnan University of Medical Sciences, 5th Km of Damghan Road, Semnan, Iran. Tel: +98-231-4440225 email: Ghorbani_raheb@yahoo.com
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﮔﺮدن315-321 ، دور 1390 ﻧﺎفﻣﺮداد ﺑﻨﺪ ،5 ﺷﻤﺎره دوره ، 69 ﺗﻬﺮان، ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜ داﻧﺸﮕﺎه ﭘﺰﺷﻜﻲ، ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﺧﻮردﮔﻲ ﺑﺪون ﭘﻴﭻ ﻧﻮزادان ﺑﻲﺎ و ﻧﺎف در ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﮔﺎزﻫﺎي
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف در ﻧﻮزادان ﺑﺎ و ﺑﺪون ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف دور ﮔﺮدن
ﭼﻜﻴﺪه
ﻣﻨﺼﻮره ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ زﻧﺠﺎﻧﻲ *
ﻧﺎزآﻓﺮﻳﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻤﻲ ادﻳﺐ
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/02/07 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/03/02 :
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ و اﺳﻴﺪﻣﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﺎ ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت
ﮔﺮوه زﻧﺎن و زاﻳﻤﺎن ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف و ﻋﻮارض ﺑﺎرداري ﺑﭙﺮدازﻳﻢ .روش ﺑﺮرﺳﻲ :در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻮﻫﻮرت ،ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮن
ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف از ﻧﻮزادان ﺑﺎ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ) 92ﻧﻮزاد( و ﺑﺪون ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ) 95ﻧﻮزاد( ﻛﻪ ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎي 1388-89در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﻬﻴﺪ اﻛﺒﺮ آﺑﺎدي ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻬﻴﻪ و ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ارﺳﺎل ﺷﺪ ،pH .وﺿﻌﻴﺖ ﮔﺎزﻫﺎي ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ،ﺑﺎز اﺿﺎﻓﻲ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧﻲ از ﻋﻮارض ﺷﺎﻣﻞ دﻓﻊ ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم و آﭘﮕﺎر ﻧﻮزادان در دو ﮔﺮوه ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪ و ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ از آزﻣﻮنﻫﺎي t-testو 2اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ :ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﺘﻮﺳﻂ pHﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف در ﮔﺮوه ﻧﻮزاداﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﮔﺮدﻧﻲ 7/21±0/1و ﺑﺪون ﺑﻨﺪﻧﺎف ﮔﺮدﻧﻲ 7/28±0/1ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ ) .(P<0/001ﺗﻮزﻳﻊ PCO2 ،PO2و اﺷﺒﺎع O2
در دو ﮔﺮوه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮده و اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ .ﺑﺮوز دﻓﻊ ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم در ﻧﻮزادان ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﻫﻔﺖ
ﻣﻮرد ) (%7/9ﺑﻮد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان در ﮔﺮوه ﻧﻮزادان ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﻳﻚ ﻣﻮرد ) (%1ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ %5/3 .از ﻧﻮزادان ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ آﭘﮕﺎر ﻛﻤﺘﺮ از 9داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان در ﮔﺮوه ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ %8/7ﺑﻮد ).(P=0/461 *
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻻت اﺳﻴﺪ -ﺑﺎز ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف وﺟﻮد ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺳﺘﺎرﺧﺎن ،ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﻴﺎﻳﺶ،
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رﺳﻮل اﻛﺮم )ص( ،ﮔﺮوه زﻧﺎن و زاﻳﻤﺎن
ﻧﺪارد وﻟﻲ ﺑﺎ دﻓﻊ ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ را ﺑﺮاي ﻧﻮزاد ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ.
ﺗﻠﻔﻦ021-66515000-9 : email: nazafarinadib@yahoo.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :ﭘﻴﭻ ﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ،اﺳﻴﺪوز ،اﺧﺘﻼﻻت اﺳﻴﺪ -ﺑﺎز.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﻣﻲﺷﻮد .از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﻪدور ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻳﻲ از ﺑﺪن
اﻳﻦﻛﻪ ﺣﻮادث ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﻨﺎب ﻧﺎﻓﻲ ) (Umbilical cordﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ
ﺟﻨﻴﻦ ﺑﻪﺧﺼﻮص ﮔﺮدن ،ﭘﻴﭻ ﺑﺨﻮرد ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ زاﻳﻤﺎن و ﻧﺰول ﺟﻨﻴﻦ
ﺑﺎﻋﺚ دﻳﺴﺘﺮس ﺟﻨﻴﻨﻲ و ﻋﻮارض داﺧﻞ رﺣﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻄﻠﺐ ﺟﺪﻳﺪي
ﺑﻪ داﺧﻞ ﻛﺎﻧﺎل زاﻳﻤﺎﻧﻲ ،اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت رﺣﻤﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺸﺮدﮔﻲ
ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اوﻟﻴﻦﺑﺎر ﺑﻘﺮاط ﭘﻴﭽﻴﺪن ﻃﻨﺎب ﻧﺎﻓﻲ ﺑﻪ دور ﮔﺮدن
ﺑﻨﺪ ﻧﺎف و ﻛﺎﻫﺶ اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت ﻗﻠﺐ ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ
ﺟﻨﻴﻦ را ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار داده و آنرا ﻳﻜﻲ از ﺧﻄﺮات ﻣﺎه ﻫﺸﺘﻢ
ﻧﺎف ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻞ آﺳﻔﻴﻜﺴﻲ ﻧﻮزادي ﻣﻄﺮح ﮔﺮدد.
3
ﺑﺎرداري ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ .در ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ Harveyاﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ را ﻣﻄﺮح
ﺷﻴﻮع ﻳﻚ دور ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﻪدور ﮔﺮدن ﺟﻨﻴﻦ ،در ﺣﺪود
ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﺪن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﻪ دور ﮔﺮدن ) (Nuchal cordﻣﻤﻜﻦ
23-33درﺻﺪ اﺳﺖ و ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ وﺟﻮد ﻳﻚ دور
اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺟﻨﻴﻦ ﮔﺮدد2.و 1ﺷﻴﻮع ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ آﺳﻔﻴﻜﺴﻲ ﻧﻮزادي
ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﻪ دور ﮔﺮدن ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان اﻓﺖ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ
در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ آن در اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺮگ و
ﺟﻨﻴﻦ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺘﻐﻴﺮ در ﻃﻮل ﻣﺮﺣﻠﻪ اول و دوم زاﻳﻤﺎن ،ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ
ﻣﻴﺮ و ﻣﻌﻠﻮﻟﻴﺖﻫﺎي ﻧﻮزادان ،اﻫﻤﻴﺖ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از آنرا ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از
و اﺣﺘﻤﺎل اﺳﻴﺪﻣﻲ ﺷﺮﻳﺎن ﻧﺎﻓﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ داده و ﺣﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ 4-6
از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺷﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺎن داده
اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎي ﻃﺐ ﻣﺎدران و ﻧﻮزادان ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ .زﻳﺮا آﺳﻔﻴﻜﺴﻲ در
ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻮد.
ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺟﻨﻴﻦ ﺷﺪه و در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد ﺑﻪدﻟﻴﻞ
اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺤﺪودﻳﺖ رﺷﺪ ﺟﻨﻴﻦ
آﺳﻴـﺐﻫﺎي ﻣﻐﺰي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﻓﻠﺞ ﻣﻐـﺰي ،ﺗﺸﻨﺞ و اﺧﺘﻼل در ﻳﺎدﮔﻴـﺮي
ﺷﻮد و ﺷﺪت اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻣﻨﺼﻮره ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ زﻧﺠﺎﻧﻲ و ﻫﻤﻜﺎران
316
دارد 7.ﻃﻲ روﻧﺪ ﻳﻚ زاﻳﻤﺎن ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻛﺴﻴﮋنرﺳﺎﻧﻲ ﺟﻨﻴﻦ و pHﻣﻌﻤﻮﻻً
ﺑﻮدﻧﺪ .ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻏﻴﺮﺗﺼﺎدﻓﻲ و ﭘﻴﺎﭘﻲ و
pH
ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﭘﺲ از اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي
ﻣﻌﺎدل 7/1ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ ﺧﺎﺻﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻮارض ﻧﻮروﻟﻮژﻳﻚ
ورود و ﺧﺮوج ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ .ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ
ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ 8.ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﺳﻴﺪﻣﻲﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﻴﺪﻣﻲ
ﺗﻌﺪاد 90ﻧﻔﺮ در ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.
ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﻳﻜﻲ از ﻋﻼﻳﻢ ﺧﻄﺮ در ﻧﻮزاد ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن
ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ )وﺟﻮد ﻳﺎ
ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻋﻠﻞ ﺑﺮوز اﺳﻴﺪﻣﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ
ﻋﺪم وﺟﻮد ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ( ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺎدران ﺑﺎردار ﺑﺎ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺗﺮم
ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ اﺳﻴﺪﻣﻲﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﻧﻮزاد و
) 37-42ﻫﻔﺘﻪ( ،ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺗﻚﻗﻠﻮ ،ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺟﻨﻴﻦ ﺑﻪﺻﻮرت ﻧﻤﺎي
ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ از ﻃﺮﻓﻲ ﻧﻮزادان ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺤﺪودهﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ
10و9و1
ﻋﻮارض ﻋﺼﺒﻲ ﺑﻪﺷﺪت ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ.
ورﺗﻜﺲ و ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﻮد .در ﺻﻮرت وﺟﻮد
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻫﻨﻮز ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﺎ ﺑﺮوز
ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي زﻣﻴﻨﻪاي ﻳﺎ ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ارﮔﺎﻧﻲ ،وﺟﻮد ﻣﺎﻟﻔﻮرﻣﺎﺳﻴﻮنﻫﺎي
اﺧﺘﻼﻻت ﮔﺎزﻫﺎي ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف و اﺳﻴﺪﻣﻲ در ﻧﻮزادان ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ
ﻣﺎدرزادي و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﻃﺒﻲ و ﺣﻴﻦ ﺑﺎرداري ﻣﺎدر )ﻧﻈﻴﺮ ﭘﺮه
ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص وﺟﻮد دارد.
اﻛﻼﻣﭙﺴﻲ و دﻛﻮﻟﻤﺎن( اﻳﻦ ﻣﺎدران از دو ﮔﺮوه ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ.
ﺑﺎ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ ،ﻫﻨﻮز ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﻮرد ارﺗﺒﺎط
ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻧﻮزادان در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ﻃﺒﻴﻌﻲ زاﻳﻤﺎن
ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﺎ ﺣﻮادث ﺣﻮاﻟﻲ زاﻳﻤﺎن و وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻮزاد
ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻌﺪاد ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ورود و ﺧﺮوج
ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد
ﻧﻮزاداﻧﻲ ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ﺑﺪون ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﻮدﻧﺪ
دارد.
11-13
ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ
ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ و اﻃﻼﻋﺎت آنﻫﺎ ﺛﺒﺖ ﻣﻲﺷﺪ.
ﻧﺎف و ﻋﻮارض ﺣﻴﻦ زاﻳﻤﺎن از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﭘﺮيﻧﺎﺗﺎل ،وزن
اﺧﺘﻼﻻت ﺣﻴﻦ ﺑﺎرداري و ﺣﻮادث ﭘﺮيﻧﺎﺗﺎل آﻟﻮدﮔﻲ ﺑﻪ ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم در
ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ و ﻣﺤﺪودﻳﺖ رﺷﺪ ﺟﻨﻴﻨﻲ و آﭘﮕﺎر ﻧﻮزاد در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ
ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﺑﺮرﺳﻲ و ﺛﺒﺖ ﻣﻲﺷﺪ .ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﻨﺪ
ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻨﺪ15.و14و 4در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ
ﻧﺎف ﺷﺎﻣﻞ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺎﻣﻞ ،pHوﺿﻌﻴﺖ اﺷﺒﺎع PO2
و دي اﻛﺴﻴﺪﻛﺮﺑﻦ
PCO2
O2
ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ،ﻓﺸﺎر
ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ،ﺳﻄﺢ ﺑﺎز اﺿﺎﻓﻲ
ﻛﻪ ﺑﺮوز ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎ وزن ﻛﻢ ﻫﻨﮕﺎم
اﻛﺴﻴﮋن
ﺗﻮﻟﺪ و ﻣﺤﺪودﻳﺖ رﺷﺪ ﺟﻨﻴﻨﻲ ،اﺧﺘﻼﻻت ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ داﺧﻞ رﺣﻤﻲ و
) ،(HCO3-ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮن از ﺷﺮﻳﺎن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﻪﻣﻴﺰان 1-2ﻣﻴﻠﻲﻟﻴﺘﺮ در
آﭘﮕﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ،اﺳﻴﺪﻣﻲ ﺷﺮﻳﺎن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف و اﺳﻴﺪوز در
ﺳﺮﻧﮓ ﻫﭙﺎرﻳﻨﻪ ﺗﻬﻴﻪ و در ﻣﺠﺎور ﻳﺦ ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ارﺳﺎل ﻣﻲﺷﺪ و ﻳﺎ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﻠﻲ در ﻣﻮرد ارﺗﺒﺎط
10-20ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ از ﺑﻨﺪ ﻧﺎف 20-30 ،ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﺪ ﻛﻼﻣﭗ ﻣﻲﺷﺪ
ﺑﻴﻦ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺮيﻧﺎﺗﺎل و اﻫﻤﻴﺖ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده
ﻛﻪ در روش اﺧﻴﺮ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ در دﻣﺎي اﺗﺎق ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي
اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ و ﻧﺒﻮد ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻛﺎﻓﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮآن ﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ
ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮرﺳﻲ
در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ وﺟﻮد ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف و
ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﻛﻪ از ﻧﻮع AVL995ﺑﻮد وﺿﻌﻴﺖ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف
وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺮيﻧﺎﺗﺎل و ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﻃﻨﺎب ﻧﺎﻓﻲ ﺑﭙﺮدازﻳﻢ.
ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﺪ .ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ وزن ﺗﻮﻟﺪ و آﭘﮕﺎر ﻧﻮزادان ﺛﺒﺖ ﻣﻲﺷﺪ.
16-18
ﻧﻮزادان ارﺗﺒﺎط دارد.
دادهﻫﺎي ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰار آﻣﺎري SPSSوﻳﺮاﺳﺖ 17
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .دادهﻫﺎي ﻛﻤﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ و
ﺑﺮرﺳﻲ ﺣﺎﺿﺮ از ﻧﻮع ﻛﻮﻫﻮرت ) (Cohort studyﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ
اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر و دادهﻫﺎي ﻛﻴﻔﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﻓﺮاواﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه
وﺿﻌﻴﺖ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ و ﻋﻮارض ﭘﺮيﻧﺎﺗﺎل )ﭘﻴﺎﻣﺪ( در دو
اﺳﺖ .ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ دادهﻫﺎي ﻛﻴﻔﻲ و ﻛﻤﻲ ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ از 2
ﮔﺮوه ﻧﻮزادان ﺑﺎ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف )ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﻣﺜﺒﺖ( و ﺑﺪون
آزﻣﻮن و در ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻛﻤﻲ از آزﻣﻮن ) Student’s t-testدر ﺻﻮرت
آن )ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﻣﻨﻔﻲ( ﻣﻲﭘﺮدازد .ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ زﻧﺎن
ﺗﺒﻌﻴﺖ از ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﺮﻣﺎل( اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﺒﻌﻴﺖ از
ﺑﺎرداري ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ﺗﺮم ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺧﺘﻢ ﺑﺎرداري ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎي
آزﻣﻮنﻫﺎي ﻣﻌﺎدل ﻧﺎﭘﺎراﻣﺘﺮﻳﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ
1388و 1389ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﻬﻴﺪ اﻛﺒﺮآﺑﺎدي ﺗﻬﺮان ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮده
ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ وﺟﻮد ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﺎ ﻋﻮارض ﭘﺮيﻧﺎﺗﺎل از
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
317
ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف در ﻧﻮزادان ﺑﺎ و ﺑﺪون ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف دور ﮔﺮدن
ﺷﺎﺧﺺ ﺷﺎﻧﺲ اﺑﺘﻼ ) (Odds ratioاﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﻲداري در
ﻧﻮزادان ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ -8/09±2/9ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺣﺪ 0/05در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ.
اﺧﺘﻼف ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ) .(P<0/001اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف از ﺟﻤﻠﻪ
PCO2 ،PO2
و
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
اﺷﺒﺎع اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻪﺗﻔﻜﻴﻚ در دو ﮔﺮوه ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺟﺪول 3آورده ﺷﺪه
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 92ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف و 95ﻧﻔﺮ ﺑﺪون
اﺳﺖ .ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد اﺧﺘﻼف ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﺑﻴﻦ
ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻧﺪ .ﺗﻮزﻳﻊ ﺗﻌﺪاد ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ
ﻣﺘﻮﺳﻂ PCO2 ،PO2و اﺷﺒﺎع اﻛﺴﻴﮋن در دو ﮔﺮوه ﺑﺎ و ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ
در ﺟﺪول 1آورده ﺷﺪه اﺳﺖ .در ﺟﺪول 2ﻣﺸﺨﺼﺎت اوﻟﻴﻪ ﺑﻴﻤﺎران
ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻫﻔﺖ ﻣﻮرد ) (%7/9دﻓﻊ
آورده ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﻲ ﻣﺎدران
ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم در ﮔﺮوه ﻧﻮزادان ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان در ﮔﺮوه
در ﮔﺮوه ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻛﻤﺘﺮ از ﺳﻦ ﻣﺎدران در ﮔﺮوه
ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﻣﻮرد ) (%1ﮔﺰارش ﺷﺪ ) .(P=0/006ﺷﺎﻧﺲ
ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ اﺳﺖ ) .(P=0/024ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ،ﺳﻦ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ و ﺳﺎﺑﻘﻪ
اﺑﺘﻼ دﻓﻊ ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم در ﻧﻮزادان ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ) 1/082ﺑﺎ ﺣﺪود اﻃﻤﻴﻨﺎن
ﺑﺎرداري در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﺳﻦ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ در 30ﻧﻔﺮ از
%95ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ (1/021-1/148ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ %5/3از ﻧﻮزادان ﺑﺪون ﺑﻨﺪ
ﻛﻞ ﻣﺎدران ) (%16ﻛﻤﺘﺮ از 37ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻮد .ﺑﺮوز زاﻳﻤﺎنﻫﺎي ﭘﺮهﺗﺮم در
ﮔﺮدﻧﻲ آﭘﮕﺎر ﻛﻤﺘﺮ از 9داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان در ﮔﺮوه ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ
ﻧﻮزاداﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻧﺪ %14/1ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان در
%8/7ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻟﺤﺎظ آﻣﺎري اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ دو ﮔﺮوه ﻣﺸﺎﻫﺪه
ﻧﻮزادان ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ %17/9ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻴﻦ
ﻧﺸﺪ ) .(P=0/461از آﻧﺠﺎﻳﻲﻛﻪ ﺳﻦ ﻣﺎدران در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در دو ﮔﺮوه
ﺗﻮﻟﺪ ﭘﺮهﺗﺮم و ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ )(P=0/483
ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ و ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻪﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲداري داﺷﺖ
)ﺟﺪول .(2ﻣﺘﻮﺳﻂ pHﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف در ﮔﺮوه ﻧﻮزاداﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻨﺪ
ﺿﺮورت داﺷﺖ ﻛﻪ اﺛﺮ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات pHﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ
ﮔﺮدﻧﻲ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻧﺪ 7/21±0/1ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان در ﮔﺮوه ﻧﻮزادان
ﻧﺎف ﻧﻮزادان ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴـﺮد .ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻤﺒﺴﺘـﮕﻲ ﭘﻴـﺮﺳﻮن
ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ 7/28±0/1ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪ )ﺟﺪول .(3ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري اﺧﺘﻼف ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻣﻌﻨﻲدار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ) (P<0/001ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ
ﺟﺪول :1-ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ در ﻧﻮزادان ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ )ﮔﺮوه ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ(
ﻟﺤﺎظ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺳﻴﺪﻣﻲ
ﺗﻌﺪاد دورﻫﺎي ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف
ﻧﻮزادان ﺑﺎ pHﻛﻤﺘﺮ از ﻫﻔﺖ ،ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ) (%1/1در ﮔﺮوه ﻧﻮزادان ﺑﺎ
ﻳﻚ دور
53
ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ و دو ﻧﻔﺮ ) (%2/1در ﮔﺮوه ﻧﻮزادان ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ دﭼﺎر
دو دور
24
%26/1
اﺳﻴﺪﻣﻲ ) (pH<1ﺷﺪﻧﺪ )ﺟﺪول .(3ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎز اﺿﺎﻓﻲ در ﮔﺮوه
ﺳﻪ دور و ﺑﻴﺸﺘﺮ
14
%15/2
ﻣﺠﻤﻮع
92
%100
ﻧﻮزادان ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ -4/3±2/3ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان در ﮔﺮوه
ﻓﺮاواﻧﻲ
درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﻲ %57/6
ﺟﺪول :2-ﻣﺸﺨﺼﺎت اوﻟﻴﻪ ﻣﺎدران در دو ﮔﺮوه ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ
ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ
P
ﺳﻦ ﻣﺎدران ،ﺳﺎل )ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ±اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر(
27/3±6/8
25/1±5/5
*0/024
ﺳﻦ ﺣﺎﻣﻠﮕﻲ ،ﺳﺎل )ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ±اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر(
38/3±2/2
38/1±2/2
*0/566
زاﻳﻤﺎن ﭘﺮهﺗﺮم ،ﻓﺮاواﻧﻲ )درﺻﺪ(
)13(%14/1
)17(%17/9
**0/483
ﺑﺎرداري اول
)44(%42/7
)59(%57/3
ﺑﺎرداري دوم
)24(%53/3
)21(%46/7
ﺑﺎرداري ﺳﻮم
)16(%64
)9(%36
ﺑﺎرداري ﭼﻬﺎرم و ﺑﻴﺸﺘﺮ
)8(%57
)6(%43
ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺎرداري **0/298
* آزﻣﻮن آﻣﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده t-testو ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﻲداري 0/05ﺑﻮد ** .آزﻣﻮن آﻣﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده 2و ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﻲداري 0/05ﺑﻮد.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻣﻨﺼﻮره ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ زﻧﺠﺎﻧﻲ و ﻫﻤﻜﺎران
318
ﺟﺪول :3-اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﺳﻴﺪ و ﺑﺎز و ﮔﺎزﻫـﺎي ﺷـﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨـﺪ ﻧـﺎف
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ .اﺳﻴﺪﻣﻲ از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﻴﺪﻣﻲ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﺑﺎﻻﻳﻲ از
ﻧﻮزادان در دو ﮔﺮوه ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ
اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻋﻀﺎ در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ و در ﻣﻮارد ﻧﺎدر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ
ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ
*P
ﺳﻄﺢ pH
7/21±0/1
7/28±0/1
<0/001
ﺑﺎز اﺿﺎﻓﻲ )(Base excess
-8/09±2/9
-4/3±2/3
<0/001
اﺳﻴﺪﻣﻲ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﻧﺎﺷﻲ از ﻫﻴﭙﻮﻛﺴﻲ ﺑﻪﺣﺪي ﺷﺪﻳﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﺧﺘﻼﻻت ﻧﻮروﻟﻮﻳﻚ در ﺳﺎلﻫﺎي آﺗﻲ ﺷﻮد 19.ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ pHﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺣﺪود 7/27ﮔﺰارش ﺷﺪه
PO2
24/4±11/7
25/7±9/4
0/383
PCO2
48/4±13/9
45/6±9/9
0/116
اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه در ﮔﺮوه ﻧﻮزادان ﺑﺪون ﺑﻨﺪ
O2 Satuation
31/3±20/7
36/2±17/2
0/09
ﮔﺮدﻧﻲ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ .ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ،ﻣﺤﺪوده ﭘﺎﻳﻴﻦ pHﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﻮزاد را ﻣﻲﺗﻮان ﺗﺎ ﺣﺪ 7/04ﺗﺎ 7/1ﻧﺸﺎن داد و اﻛﺜﺮ
* آزﻣﻮن آﻣﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده t-testو ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﻲداري 0/05ﺑﻮد.
ﺟﻨﻴﻦﻫﺎ اﺳﻴﺪﻣﻲ ﺣﻴﻦ زاﻳﻤﺎن ﺑﺎ pHﻣﻌﺎدل 7/1را ﺑﺪون اﻳﺠﺎد ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﻦ ﻣﺎدران و pHﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف
اﺧﺘﻼﻻت ﻧﻮروﻟﻮژﻳﻚ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .آنﭼﻪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ از اﻫﻤﻴﺖ
ﻧﻮزادان )ﻛﻞ ﻧﻮزادان دو ﮔـﺮوه( ﺑـﻪدﺳـﺖ ﻧﻴﺎﻣـﺪ )ﺿـﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒـﺴﺘﮕﻲ
ﺑﺴﺰاﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ﻛﺎﻫﺶ pHﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻫﻔﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ
ﭘﻴﺮﺳﻮن 0/106و .(P=0/152ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻛـﺮدن ﻋﺎﻣـﻞ ﺑﻨـﺪ ﮔﺮدﻧـﻲ )ﺑـﺎ
در اﻳﻦ ﺣﺎل ارﺗﺒﺎط ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﺎ ﻣﺮگ و اﺧﺘﻼﻻت ﻧﻮروﻟﻮژﻳﻚ
اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺟﺰﻳـﻲ( ﺿـﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒـﺴﺘﮕﻲ ﭘﻴﺮﺳـﻮن ﺑـﻴﻦ ﺳـﻦ
ﻧﻮزادي ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻣــﺎدران و pHﺧــﻮن ﺷــﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨــﺪ ﻧــﺎف ﻧــﻮزادان 0/06ﻣﺤﺎﺳــﺒﻪ ﺷــﺪ
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﻚ ﻣﻮرد در ﮔﺮوه ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ )ﺑﺎ ﭘﻨﺞ دور ﮔﺮدﻧﻲ( و دو ﻣﻮرد در ﮔﺮوه ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ pHﻛﻤﺘﺮ از ﻫﻔﺖ
) (P=0/422ﻛﻪ ﺑﻪﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲداري ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺪارﻧﺪ.
ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪ .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ pHﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﺑﻪﻟﺤﺎظ
ﺑﺤﺚ
آﻣﺎري اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري داﺷﺖ وﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﺑﻴﺸﺘﺮ از
اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪﻣﻘﺎﻳﺴﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮﻧﻲ ﺷﺮﻳﺎن ﺑﻨﺪ ﻧﺎﻓﻲ ﺑﻪدﻧﺒﺎل
7/2ﺑﻮد ﻛﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺮاي آن ﻣﺘﺼﻮر ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ .دﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪدي
ﺗﻮﻟﺪ در دو ﮔﺮوه ﻧﻮزادان ﺑﺎ و ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺑﺮاي ﺑﺮوز اﺳﻴﺪﻣﻲ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﻪدﻧﺒﺎل
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ در ﮔﺮوه ﻧﻮزادان ﺑﺎ ﺑﻨﺪ
ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و اراﻳﻪ راهﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺮوز
ﮔﺮدﻧﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ pHﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﻪﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻛﻤﺘﺮ از
اﺳﻴﺪﻣﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ و ﻣﻀﺮر در ﻧﻮزادان ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ
ﻧﻮزادان ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف
ﻛﻪ ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ و اﺧﺘﻼفﻧﻈﺮ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ
اﻫﻤﻴﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﻧﺪارد .ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺳﻴﺪﻣﻲ ﺑﺎ
pH
20
ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن
ﻛﻤﺘﺮ از ﻫﻔﺖ ،ﺑﺮوز اﺳﻴﺪﻣﻲ در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در ﺳﺎﻳﺮ
دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﺎ اﻟﻘﺎي زاﻳﻤﺎن ،ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮ
ﻣﻮارد ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻟﺤﺎظ آﻣﺎري اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﻲداري وﺟﻮد
ﺷﺪن ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﺑﺎرداري ،اﺧﺘﻼﻻت اﺳﻴﺪﻣﻲ ﺷﺮﻳﺎن ﻧﺎﻓﻲ و اﺧﺘﻼﻻت
ﻧﺪارد .از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد دﻓﻊ ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم ﺑﻪﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ
ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ ﺟﻨﻴﻦ در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ .در ﻳﻚ ﮔﺰارش ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﻛﻪ
ﻣﻼﺣﻈﻪاي در ﮔﺮوه ﻧﻮزادان ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻴﺶ از ﻧﻮزادان
ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ pHﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف
ﺑﺪون ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در دﻗﻴﻘﻪ اول ،ﺑﺮوز آﭘﮕﺎرﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ
ﻣﻲﺷﻮد اﻣﺎ ﺗﻔﺎوت ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺒﻮد ) 7/32در 21
از 9در ﮔﺮوه ﺑﺎ ﻧﻮزادان ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﮔﺮوه ﺑﺪون ﺑﻨﺪ
ﻣﻘﺎﺑﻞ .(7/30از ﻃﺮﻓﻲ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف اﺣﺘﻤﺎل اﺳﻴﺪﻣﻲ
ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﺑﻪﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲدار ﻧﺸﺪ و از ﻃﺮف
ﺷﺮﻳﺎن ﻧﺎﻓﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ ،در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺣﺘﻤﺎل دﻓﻊ ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم ،ﻧﻴﺎز ﺑﻪ 22
در ﺿﻤﻦ،
دﻳﮕﺮ آﭘﮕﺎر ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻮزادان در دو ﮔﺮوه ﺗﺎ دﻗﻴﻘﻪ ﭘﻨﺞ ﺑﻌﺪ از زاﻳﻤﺎن ﺑﻪ
ﺳﺰارﻳﻦ و آﭘﮕﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺣﻴﻦ ﺗﻮﻟﺪ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺑﻴﺶ از 9رﺳﻴﺪ .ﻫﻴﭻ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻴﻦ دورﻫﺎي ﺑﻨﺪ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات
ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺤﺪودﻳﺖ رﺷﺪ ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻮد و
ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ .ﻫﻤﻮاره اﺳﻴﺪﻣﻲ و
ﺷﺪت ﻣﺤﺪودﻳﺖ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ دارد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ
اﺧﺘﻼﻻت ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮﻧﻲ ﻧﻮزاد و ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﻋﻮارض ﻧﻮزادي ﻣﻮرد
از آنﺟﺎ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎم ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﻻزم ﺟﻬﺖ رﺷﺪ و ﺑﻠﻮغ ﺟﻨﻴﻦ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
319
ﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف دور ﮔﺮدن ﺑﺪون ﭘﻴﭻ ﻧﻮزادان ﺑﺎ و Shabani Zanjani M. et در al. ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف
در واﻗﻊ ﻧﺸﺎﻧﻪ اﺳﻴﺪوز ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ از ﻧﻈﺮ10Eq/L ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻣﻘﺮون ﺑﻪﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدن اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻋﻤﻮﻣﻲ
20
اﺧﺘﻼﻻت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ﻋﻤﻠﻜﺮدي،ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺑﻪ ﺟﻨﻴﻦ ﻣﻲرﺳﺪ
.ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳﺖ
ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻬﻢ و ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﺣﻮاﻟﻲ زاﻳﻤﺎن دارد و
در ﺑﻌﻀﻲ از.ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن در ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ
آﻧﺴﻔﺎﻟﻮﭘﺎﺗﻲ،ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻮزادي از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻨﺪرم آﺳﭙﻴﺮاﺳﻴﻮن
اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﮔﺎزﻫﺎي ﺑﻨﺪ ﻧﺎف در ﻫﻤﻪ ﺟﻨﻴﻦﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ اﻧﺠﺎم،ﻣﺮاﻛﺰ
در
اﻧﺠﻤﻦ ﻃﺐ اﻃﻔﺎل آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪ، ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن زﻧﺎن و ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ.ﻣﻲﺷﻮد
ﺟﻨﻴﻦ اﺳﻴﺪﻣﻲ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻃﻮل ﻣﺪت و ﺷﺪت
و ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف در ﺑﻌﻀﻲ ﻧﻮزادانpH ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي
ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ اﻛﺴﻴﮋن ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺟﻨﻴﻦ ﺑﻪ اﻧﺮژي
ﺑﺎ درﺟﻪ آﭘﮕﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺗﺎ اﺳﻴﺪﻣﻲ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ از ﻫﻴﭙﻮﻛﺴﻲ ﻳﺎ
ﻣﺤﻘﻘﺎن اﺳﻴﺪوز ﺟﻨﻴﻨﻲ را ﻛﻤﺒﻮد.ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺑﻲﻫﻮازي را اﻳﺠﺎب ﻛﻨﺪ
اﮔﺮﭼﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ.ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﺎﻫﺶ درﺟﻪ آﭘﮕﺎر اﻓﺘﺮاق داده ﺷﻮد
و اﺳﻴﺪوز ﺷﺪﻳﺪ ﺟﻨﻴﻦ را ﻛﻤﺒﻮد ﺑﺎز ﺑﻴﺶ از12mmol/L ﺑﺎز ﺑﻴﺶ از
ﺑﺎز ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف از ﻟﺤﺎظ ﭘﻴﺶآﮔﻬﻲ ﻓﻮري ﻳﺎ-وﺿﻌﻴﺖ اﺳﻴﺪ
. ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ16mmol/L
وﻟﻲ ﺑﺮاي رد ﺣﻮادث ﺣﻴﻦ،درازﻣﺪت ﻧﻮروﻟﻮژﻳﻚ ارزش ﻛﻤﻲ دارد .زاﻳﻤﺎن ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺳﻴﺪوز اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ
23
. ﻫﻴﭙﻮﻛﺴﻴﻚ و ﺗﺸﻨﺞ ﻧﻮزادي ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ-اﻳﺴﻜﻤﻴﻚ
ﻧﻮزاد را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و اﺳﻴﺪوز ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ150,000 ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﻴﺶ از دو اﻧﺤﺮافﻣﻌﻴﺎر زﻳﺮ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ،را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ
اﺳﻴﺪوز ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ ﻋﺒﺎرت، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ.در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ
ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻣﻲﮔﺮدد وﻟﻲ اﻳﻦpH ﻧﺎف ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺸﻲ در
HCO3-
ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻪﻟﺤﺎظ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ از ارزش ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺖ و در
ﺑﺎ.13mEq/L و ﻛﺴﺮ ﺑﺎزي ﺣﺪاﻗﻞ17/7mmol/L ﻛﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﺎوي
ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ اﺧﺘﻼف
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي آﻛﺎدﻣﻲ ﻃﺐ اﻃﻔﺎل و ﻛﺎﻟﺞ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن زﻧﺎن و
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﭘﻴﭻﺧﻮردﮔﻲ ﮔﺮدﻧﻲ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف.ﻣﻌﻨﻲداري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد
ﺧﻮن ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻛﻪ اﺳﻴﺪﻣﻲ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲpH ﻣﻘﺎدﻳﺮ دﻗﻴﻖ،ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ
ﺑﺎ دﻓﻊ ﻣﻜﻮﻧﻴﻮم ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲداري دارد و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺮوز آنرا
ﺷﺮﻳﺎنpH ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل
.اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ
ﻧﺎﻓﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﻫﻔﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﺰء ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻚ و ﻛﺴﺮ ﺑﺎزي ﺑﻪﻣﻴﺰان
1. Spellacy WN, Gravem H, Fisch RO. The umbilical cord complications of true knots, nuchal coils, and cords around the body. Report from the collaborative study of cerebral palsy. Am J Obstet Gynecol 1966;94(8):1136-42. 2. Collins JH, Collins CL, Collins CC. Silent Risk: Issues About The Human Umbilical Cord. Oakbrook: Illinois; 1990. 3. Clapp JF 3rd, Lopez B, Simonean S. Nuchal cord and neurodevelopmental performance at 1 year. J Soc Gynecol Investig 1999;6(5):268-72. 4. Hankins GD, Synder RR, Hauth JC, Gilstrap LC, Hamond T. Nuchal cords and neonatal outcome.Obstet Gynecol 1987;70:68791. 5. Sherer DM, Anyaegbunam A. Prenatal ultrasonographic morphologic assessment of the umbilical cord: a review. Part I. Obstet Gynecol Surv 1997;52(8):506-14. 6. Romero Gutiérrez G, Estrada Razo S, Chávez Curiel A, Ponce Ponce de León AL. Color Doppler flowmetry values in fetuses with nuchal cord encirclement. Ginecol Obstet Mex 2000;68:401-7. 7. Sørnes T. Umbilical cord encirclements and fetal growth restriction. Obstet Gynecol 1995;86(5):725-8. 8. Cunningham F. Williams Obstetrics. 23rd ed. New York, NY: McGraw Hill; 2009. p. 577-90. 9. Carey JC, Rayburn WF. Nuchal cord encirclements and birth weight. J Reprod Med 2003;48(6):460-2. 10. Lipitz S, Seidman DS, Gale R, Stevenson DK, Alcalay M, Menczer J, Barkai G. Is fetal growth affected by cord entanglement? J Perinatol 1993;13(5):385-8.
11. Osak R, Webster KM, Bocking AD, Campbell MK, Richardson BS. Nuchal cord evident at birth impacts on fetal size relative to that of the placenta. Early Hum Dev 1997;49(3):193-202. 12. Sørnes T. Umbilical cord encirclements and fetal growth restriction. Obstet Gynecol 1995;86(5):725-8. 13. Stembera ZK, Horská S. The influence of coiling of the umbilical cord around the neck of the fetus on its gas metabolism and acidbase balance. Biol Neonate 1972;20(3):214-25. 14. Fisher EL. Cord entanglements and fetal prognosis. Obstet Gynecol 1964;23:608-9. 15. Larson JD, Rayburn WF, Crosby S, Thurnau GR. Multiple nuchal cord entanglements and intrapartum complications. Am J Obstet Gynecol 1995;173(4):1228-31. 16. Martin GC, Green RS, Holzman IR. Acidosis in newborns with nuchal cords and normal Apgar scores. J Perinatol 2005;25(3):1625. 17. Onderoğlu LS, Dursun P, Durukan T. Perinatal features and umbilical cord blood gases in newborns complicated with nuchal cord. Turk J Pediatr 2008;50(5):466-70. 18. Sheiner E, Abramowicz JS, Levy A, Silberstein T, Mazor M, Hershkovitz R. Nuchal cord is not associated with adverse perinatal outcome. Arch Gynecol Obstet 2006;274(2):81-3. 19. The American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). Task Force on Neonatal Encephalopathy and Cerebral Palsy: Defining the Pathogenesis and Pathophysiology, Washington, DC, 2003.
و76/3 ﻛﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﺎويpCO2 ﻛﻤﺘﺮ از ﻫﻔﺖ وpH :اﺳﺖ از
References
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Umbilical cord blood gases in newborns و ﻫﻤﻜﺎرانwith or without nuchal cord
20. Victory R, Penava D, Da Silva O, Natale R, Richardson B. Umbilical cord pH and base excess values in relation to adverse outcome events for infants delivering at term. Am J Obstet Gynecol 2004;191(6):2021-8. 21. Onderoğlu LS, Dursun P, Durukan T. Perinatal features and umbilical cord blood gases in newborns complicated with nuchal cord. Turk J Pediatr 2008;50(5):466-70.
100
320
22. Schäffer L, Burkhardt T, Zimmermann R, Kurmanavicius J. Nuchal cords in term and postterm deliveries--do we need to know? Obstet Gynecol 2005;106(1):23-8. 23. Spellacy WN, Gravem H, Fisch RO. The umbilical cord complications of true knots, nuchal coils, and cords around the body. Report from the collaborative study of cerebral palsy. Am J Obstet Gynecol 1966;94(8):1136-42.
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
Tehran University Medical Journal; Vol. 69, No. 5, August 2011: 315-321
Umbilical cord blood gases in newborns with or without nuchal cord: a comparative study
Abstract Mansoore Shabani Zanjani MD.* Nazafarin Ebrahimi Adib MD. Department of Obstetrics & Gynecology, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: April 27, 2011 Accepted: May 23, 2011
Background: Entanglement of the umbilical cord around fetal neck has been reported to be associated with birth asphyxia. On the other hand, current evidence suggests that umbilical arterial pH analysis provides the most sensitive reflection of birth asphyxia. In this study we aimed to evaluate and compare the umbilical arterial hydrogen-ion concentration (pH) and to analyze the blood gases of neonates with or without nuchal cord. Methods: In this cohort study, 92 newborns with and 95 without nuchal cords were enrolled at Shahid Akbar Abadi Hospital in Tehran, Iran between the years 2009 and 2010. From each newborn an umbilical arterial blood sample was collected to measure pH, base excess and blood gases. Results: There were no statistically significant differences between newborns with or without nuchal cord regarding maternal age, gestational age, and history of pregnancy. The mean pH in the newborns with nuchal cord (7.21±0.1) was significantly less than the value in the newborns without the cord (7.28±0.1), (P<0.001). In contrast, the mean base excess in the newborns with nuchal cord was more than the ones without the cord (P<0.001). Seven newborns (7.9%) in the group with nuchal cord passed meconium during labor while only one (1%) newborn did so in the other group. Conclusion: Our finding showed that nuchal cord had a significant relationship with acidosis in newborns with nuchal cord. However, this finding needs further investigation to reach a common conclusion. Keywords: Cohort study, hydrogen-ion concentration, nuchal cord, umbilical artery,
*
Corresponding author: Niaiesh St., Sattarkhan Blvd., Tehran, Iran. Tel: +98-21-66515000-9 email: nazafarinadib@yahoo.com
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﻤﻲ ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 322-326 ،1390 دورهﺷﻜ، 69 ﺗﻬﺮان، ﺷﻴﻮعﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم آﺋﻮرت آﻧﻮرﻳﺴﻢ
ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻴﻮع آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺮدان اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل
ﭼﻜﻴﺪه
2
رﺳﻮل ﻣﻴﺮﺷﺮﻳﻔﻲ ،1ﻧﺎﻳﺴﺘﺎ ژﻧﺪ
4
ﺷﻬﺮﻳﺎر ﺷﻬﺮﻳﺎرﻳﺎن ،3ﻋﻠﻲ ﭘﺎﺷﺎ ﻣﻴﺜﻤﻲ *1
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻣﻴﺮﺷﺮﻳﻔﻲ ،2ﻋﻠﻲ اﻣﻴﻨﻴﺎن
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1389/08/12 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/01/21 :
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :ﺷﻴﻮع آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﻣﺮدان ﻣﺴﻦ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﻦ 4/1ﺗﺎ %14/2ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﻛﺜﺮ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﻲﻋﻼﻣﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﻪﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻛﺸﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ در ﺟﻬﺖ ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﺗﺨﻤﻴﻦ دﻗﻴﻘﻲ از ﺷﻴﻮع آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل ﻛﺸﻮرﻣﺎن و در ﻧﻬﺎﻳﺖ
-1ﮔﺮوه ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ
ارزﻳﺎﺑﻲ ﻟﺰوم و ﻳﺎ ﻋﺪم ﻟﺰوم اﺟﺮاي ﻃﺮحﻫﺎي ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ .روش ﺑﺮرﺳﻲ :در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ،
-2داﻧﺸﺠﻮي ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ در ﺳﻪ ﻣﺮﻛﺰ در ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان در ﺳﺎل 1387ﻣﺮاﺟﻌﻪ
-3ﮔﺮوه رادﻳﻮﻟﻮژي
ﻧﻤﻮدﻧﺪ از ﻧﻈﺮ وﺟﻮد آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪﻧﺪ .ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ 240 :ﻣﺮد ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل ﻣﺮاﺟﻌﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ
-4ﮔﺮوه ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ
ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .در 24ﻧﻔﺮ از اﻓﺮاد ،آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
اﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﻴﺎنﮔﺮ ﺷﻴﻮع 10درﺻﺪي آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻗﻄﺮ آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه 3/93±1/435cmﺑﻮد .ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ) (%1/7آﻧﻮرﻳﺴﻢ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﺰرگﺗﺮ از 5/5cmداﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از آنﻫﺎ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻋﺮوق ﻛﺮوﻧﺮ و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺳﻴﮕﺎري ﺑﻮد .اﻣﺎ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻓﺸﺎر ﺧﻮن داﺷﺘﻨﺪ .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻴﻮع ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ و اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ اﻳﺮان ،در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮاي آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل در اﻳﺮان ﻣﻲﺗﻮان 986ﻣﻮرد
*
ﺑﻲﻋﻼﻣﺖ در ﺳﺎل را ﺗﺸﺨﻴﺺ داد .ﻟﺬا ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ -اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ اﻧﺠﺎم ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﮔﺴﺘﺮده ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،اﻧﺘﻬﺎي ﺑﻠﻮار ﻛﺸﺎورز ،ﻣﺠﺘﻤﻊ
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( ،ﺑﺨﺶ ﺟﺮاﺣﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ
آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل اﻳﺮاﻧﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
ﺗﻠﻔﻦ021-66581657 : email: aaminian@tums.ac.ir
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ،آﻧﻮرﻳﺴﻢ ،ﺷﻴﻮع ،ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﻣﺘﺤﺪه ﭘﺎرﮔﻲ آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﭘﺎﻧﺰدﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ 1
)Abdominal Aortic Aneurysm (AAA
و ﻣﻴﺮ و دﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮگ در اﻓﺮاد ﺑﺎﻻي 55ﺳﺎل اﺳﺖ .روشﻫﺎي
ﺑﻪﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺮدان ﻣﺴﻦ ﺳﻔﻴﺪ ﭘﻮﺳﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ
ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ آﻧﻮرﻳﺴﻢ وﺟﻮد دارد.
ﻣﻲﺷﻮد و ﺷﻴﻮع آن ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ ﺑﻌﺪ از 50ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﺛﺎﺑﺖ
ارزانﺗﺮﻳﻦ ،ﻏﻴﺮ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲﺗﺮﻳﻦ و در دﺳﺘﺮسﺗﺮﻳﻦ روش ،ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ
اﻓﺰوده ﻣﻲﺷﻮد .در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در ﺑﺮوز
ﺷﻜﻢ ) (B-modeﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﻛﺜﺮ ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ﺑﻪ آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي آﺋﻮرت
آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي ﺑﻲﻋﻼﻣﺖ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد .ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺑﺎ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ و
ﺷﻜﻤﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻮده و اﻏﻠﺐ آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ
ﻧﺘﺎﻳﺞ اﺗﻮﭘﺴﻲ ،ﺷﻴﻮع آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ )ﺑﺰرگﺗﺮ از ﺳﻪ
ﺑﻪﺻﻮرت اﺗﻔﺎﻗﻲ در ﻃﻲ ارزﻳﺎﺑﻲﻫﺎي ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻛﺸﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ
ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ( را ﺑﻴﻦ 3-10درﺻﺪ در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎﻻي 50ﺳﺎل دﻧﻴﺎي ﻏﺮب
ﺑﻪ ﻋﺪم ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺮﺧﻲ آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي ﺑﻲﻋﻼﻣﺖ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺗﺎ
ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ .ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﭘﺎرﮔﻲ آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺗﻨﻬﺎ 50درﺻﺪ
زﻣﺎن ﭘﺎرﮔﻲ ،ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺑﺎ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﺎﻟﻘﻮهاي ﺑﻪﻫﻤﺮاه
ﺑﻴﻤﺎران زﻧﺪه ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻲرﺳﻨﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ اﻓﺮاد 24درﺻﺪ و ﻳﺎ
داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺎ آنﻛﻪ ﺳﻲﺗﻲاﺳﻜﻦ اﺑﻌﺎد آﻧﻮرﻳﺴﻢ را دﻗﻴﻖﺗﺮ از
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﺒﻞ از ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ و 42درﺻﺪ ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ.
ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﮔﺰارش ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺑﺘﺪاﻳﻲ و ﻳﺎ در ﭘﻲﮔﻴﺮي
ﻣﺮگ و ﻣﻴـﺮ ﻛﻠﻲ 78-94درﺻـﺪ ﺗﺨﻤﻴـﻦ زده ﺷﺪه اﺳﺖ .در اﻳـﺎﻻت
آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ،ﺳﻲﺗﻲاﺳﻜﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮانﺗﺮ از ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑﻮده
آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
رﺳﻮل ﻣﻴﺮﺷﺮﻳﻔﻲ و ﻫﻤﻜﺎران
323
و ﺑﻴﻤﺎران را در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ اﺷﻌﻪ و ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ .ﻧﺘﺎﻳﺞ
ﺑﻴﻤﺎران ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻌﻤﻮل ﺧﻮد را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ .در ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺮاﺣﻞ
ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﻲﺗﻲاﺳﻜﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ اﺷﻌﻪ
اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ،آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ اﺧﻼق در ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺼﻮب ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن
ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ و در ﻣﻮارد وﺟﻮد ﻛﻨﺘﺮاﻧﺪﻳﻜﺎﺳﻴﻮن اﺳﺘﻔﺎده از
ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺷﻮراي ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺸﻮر در 1370ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار
MRI
ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ،
MRI
ﺑﺮ ﺳﻲﺗﻲاﺳﻜﻦ ﺑﺮﺗﺮي دارد ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﺮانﺗﺮ
ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺮ آن ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺑﻮدهاﻧﺪ.
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .آﺋﻮرﺗﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺣﺴﺎس ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا ﺳﺎﻳﺰ آﻧﻮرﻳﺴﻢ را ﻛﻤﺘﺮ از واﻗﻌﻲ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺑﺰﻧﺪ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ
1-3
ﺑﻴﻤﺎران ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ 240ﻧﻔﺮ ،ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 72/58±5/75ﺳﺎل و
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﺨﻤﻴﻦ دﻗﻴﻖ از ﺷﻴﻮع آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻗﺪي 172/50±5/65ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ 35/4 .درﺻﺪ اﻓﺮاد
در ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل ﻛﺸﻮرﻣﺎن و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻟﺰوم و ﻳﺎ ﻋﺪم ﻟﺰوم
ﺳﻴﮕﺎري و 64/6درﺻﺪ ﻏﻴﺮﺳﻴﮕﺎري ﺑﻮده ،و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻋﺮوق
اﺟﺮاي ﻃﺮحﻫﺎي ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدان
ﻛﺮوﻧﺮ در 40/4درﺻﺪ ﺑﻴﻤﺎران ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ 28/8 .درﺻﺪ از ﺟﻤﻌﻴﺖ
ﺑﺎﻻي 65ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ارﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ ﺳﻼﻣﺖ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻻ را ذﻛﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ،
آﻧﻮرﻳﺴﻢ را ﺑﻪدﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﺗﺮوﻣﺒﻮز در ﺗﻤﺎم ﺿﺨﺎﻣﺖ ،ﻧﺸﺎن ﻧﺪﻫﺪ.
آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در 10درﺻﺪ ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل ﻣﺸﺎﻫﺪه
روش ﺑﺮرﺳﻲ
ﮔﺮدﻳﺪ .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻗﻄﺮ آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه 3/93±1/435ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ
ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪﺻﻮرت ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و
ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﻄﺮ آﻧﻮرﻳﺴﻢ 30ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻗﻄﺮ 70ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﻮد .از
ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي آن ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺳﺎده ﺑﻮده اﺳﺖ .ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻲ
24آﻧﻮرﻳﺴﻢ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه ،ﻗﻄﺮ 19ﻣﻮرد ) 79/2درﺻﺪ( ﻛﻤﺘﺮ از 4/5
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل ﻛﻪ ﺑﻪدﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﺮﻛﺰ
ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ و ﭼﻬﺎر ﻣﻮرد ﺑﺰرگﺗﺮ از 5/5ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﺑﻮد .ﺷﻴﻮع ﻛﻠﻲ
ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ در ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان )ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ،ﻳﻚ
آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﺰرگﺗﺮ از 5/5ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ1/7 ،
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺧﺼﻮﺻﻲ و ﻳﻚ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ رادﻳﻮﻟﻮژي( در ﻃﻲ ﺳﺎل 1387
درﺻﺪ ﺑﻮد .ﻣﺤﻞ آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در 14ﺑﻴﻤﺎر )،(%58
ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ،ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ .ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز
اﻳﻨﻔﺮارﻧﺎل ﺑﻮد .آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت در 18ﺑﻴﻤﺎر ) (%75ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻴﻦ اﻳﻠﻴﺎك
ﺑﻴﻤﺎر و اﺧﺬ رﺿﺎﻳﺖ از وي ،ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ B-modeﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﺎﻳﺰ
اﻣﺘﺪاد ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .ﺑﺮ اﺳﺎس ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ ،ﭼﻬﺎر آﻧﻮرﻳﺴﻢ
آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ رادﻳﻮﻟﻮژﻳﺴﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺖ .در اﻳﻦ
) (%16/7داراي ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﺟﺪاري و 21آﻧﻮرﻳﺴﻢ ) (%87/5داراي ﭘﻼك
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ آﻧﻮرﻳﺴﻢ ،اﻧﺪازه آﺋﻮرت ﺑﺎ دﻳﺎﻣﺘﺮ ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ
ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻪ ﺑﻮدهاﻧﺪ .ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ آﻧﻮرﻳﺴﻢ ،ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 74/08±6/67ﺳﺎل
ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮآورد ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع در ﺣﺪ %5ﺑﺎ ﺧﻄﺎي
و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻗﺪي 173/25±5/03ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﺑﻮد .ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻗﺪي و ﺳﻨﻲ در
%5و ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل %2/75ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻌﺎدل 240ﻧﻔﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ
ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ و ﺑﺪون آﻧﻮرﻳﺴﻢ ﺗﻔﺎوت آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲداري ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ .ﺑﻴﻦ
ﮔﺮدﻳﺪ .اﺑﺰار ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺟﻬﺖ ﺛﺒﺖ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻛﻠﻴﻪ
ﺳﻴﮕﺎر ﻛﺸﻴﺪن ،ﺳﺎﺑﻘﻪ داﺷﺘﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻋﺮوق ﻛﺮوﻧﺮ ،و ﺳﺎﺑﻘﻪ داﺷﺘﻦ
اﻃﻼﻋﺎت دﻣﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ،رﻳﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي آﻧﻮرﻳﺴﻢ ،ﻣﺤﻞ و اﺑﻌﺎد
ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻻي ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ )دﻳﺎﻣﺘﺮ
آﻧﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻮد .اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎم ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮم ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت
آﺋﻮرت ﺑﻴﺶ از 3ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ( ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲداري وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ .از ﭼﻬﺎر
وﻳﺮاﺳﺖ 15وارد ﺷﺪ .ﺳﭙﺲ
ﻧﻔﺮ داراي آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﺰرگﺗﺮ از 5/5ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ،
دادهﻫﺎي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﻮرد ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪﺻﻮرت آﻣﺎري ﺗﻮﺻﻴﻒ
ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ) (%25ﺳﻴﮕﺎري و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻋﺮوق ﻛﺮوﻧﺮ
و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار
داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﺑﻴﻦ ﺳﻴﮕﺎر ﻛﺸﻴﺪن و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻋﺮوق ﻛﺮوﻧﺮ ﺑﺎ وﺟﻮد
ﻣﻌﻨﻲدار در ﻧﻈﺮ
آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﺰرگﺗﺮ از 5/5ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻲداري وﺟﻮد
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .ﻻزﻣﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،ﺣﺼﻮل رﺿﺎﻳﺖ )ﺷﻔﺎﻫﻲ( از ﺑﻴﻤﺎران
ﻧﺪاﺷﺖ .ﺳﻪ ﻧﻔﺮ از ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺑﺎ آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ
ﺑﻮد .ﻫﻴﭻ ﺗﺪاﺧﻠﻲ در روﻧﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ و درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎران اﻳﺠﺎد ﻧﺸﺪ .در
ﺑﺰرگﺗﺮ از 5/5ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻻ داﺷﺘﻨﺪ .ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﺗﻌﺪاد
زﻣﺎن ارزﻳﺎﺑﻲ ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﺮد و
ﻛﻢ در ﻣﻮرد وﺟﻮد اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻴﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد.
اﺳﺘﺨﺮاج و در ﻧﺮماﻓﺰار آﻣﺎري
SPSS
ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت آﻣﺎري
P<0/05
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
324
ﺷﻴﻮع آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ
ﺷﺪه و ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ،ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮدﻧﺪ 9.اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت
ﺑﺤﺚ
دﻳﮕﺮ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺨﺘﻞ آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﻛﻢ از رﻳﺴﻚ ﭘﺎرﮔﻲ ﻛﻤﻲ
ﺷﺪن ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮاد ﺑﺎ آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ و اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ 10
آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي آﺋﻮرت
ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ رﻳﺴﻚ ﭘﺎرﮔﻲ ﺑﺮاي آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي
زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﻴﺶ از ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ،ﻣﻲﺷﻮد.
ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ از ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﺑﻲاﻫﻤﻴﺖ و ﺑﺮاي آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي 4-5
ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺣﺪود 15,000ﻣﺮگ در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد 11
ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﺗﻨﻬﺎ 1-3درﺻﺪ در ﺳﺎل و در آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي 5-7ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ
9000ﻣﺮگ ﻧﺎﺷﻲ از آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .از ﻣﻴﺎن اﻓﺮاد
ﺑﻪﻣﻴﺰان 6-11درﺻﺪ در ﺳﺎل ﻣﻲرﺳﺪ Fleming 1.ﻃﻲ ﺑﺮرﺳﻲ
دﭼﺎر ﭘﺎرﮔﻲ آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺗﻨﻬﺎ 10-25درﺻﺪ ﺑﻴﻤﺎران ﻗﺎﺑﻞ
ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ،ﺷﻴﻮع آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ را
ﺗﺮﺧﻴﺺ از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ.
12
در ﻣﺮدان ﻣﺴﻦ %4-8ذﻛﺮ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي
) (US preventive services task forceﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدان
آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮگ و .ﻣﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ از آﻧﻮرﻳﺴﻢ را ﺗﺎ
65-75ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ در ﻫﺮ زﻣﺎﻧﻲ از زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن ﺳﻴﮕﺎر ﻛﺸﻴﺪهاﻧﺪ ﻳﻚ
43درﺻﺪ در ﻣﺮدان 65-75ﺳﺎﻟﻪ ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ Cornuz 2.ﻃﻲ ﻣﺘﺎآﻧﺎﻟﻴﺰ
ﻧﻮﺑﺖ ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺑﺎ ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ )ﺗﻮﺻﻴﻪ رده .(Bدر ﮔﺮوه
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ،ﺷﻴﻮع آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ را در ﻣﺮدان
ﻣﺮدان 65-75ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﺎه ﺳﻴﮕﺎر ﻧﻜﺸﻴﺪهاﻧﺪ ﺳﻮد و زﻳﺎن ﻧﺎﺷﻲ از
ﺑﺎﻻي 60ﺳﺎل ﺑﻪﻣﻴﺰان 1/4ﺗﺎ 14/2درﺻﺪي ﻧﺸﺎن داد Lovell 3.در
ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ ﻃﻮريﻛﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻳﻚ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﻠﻲ 13
ﻳﻚ ﻧﻬﺎد ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي در آﻣﺮﻳﻜﺎ
ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺑﻴﻤﺎري آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاي ﺑﺮ روي 90ﺑﻴﻤﺎر ،ﺷﻴﻮع آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ را %20ﺑﺎ
ﺳﺨﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻗﻄﺮ 3/6ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮد .در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣﻞ
ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل ﺑﺎ ﻛﺮاﻳﺘﺮﻳﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺟﻬﺖ
ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲﻛﻨﻨﺪه ﻣﺴﺘﻘﻞ وﺟﻮد آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ،داﺷﺘﻦ ﺑﻴﻤﺎري
ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﻛﺎﻣﻼ ﺳﺎزﮔﺎري دارد :آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﺻﻮرت
4
ﺑﺮوز ﭘﺎرﮔﻲ ﺑﺎ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ .درﻣﺎن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاي
Hanlyدر ﻃﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺮ روي 415ﺑﻴﻤﺎر ارﺟﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ ﻗﻠﺐ و
ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺮﻣﻴﻢ اﻧﺪوواﺳﻜﻮﻻر ﻳﺎ ﺟﺮاﺣﻲ اﻧﺪوآﻧﻮرﻳﺴﻤﻮراﻓﻲ دارد .ﺑﻴﻤﺎري
ﻋﺮوق ،ﺷﻴﻮع ﻛﻠﻲ آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ را در اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ 9/9
ﺳﻴﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاي ﺑﻪﺻﻮرت رﺷﺪ و ﺑﺰرگ ﺷﺪن آﻧﻮرﻳﺴﻢ و در
درﺻﺪ ) %14/1در ﻣﺮدان و %3/95در زﻧﺎن( ﺗﺨﻤﻴﻦ زد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ
ﻧﻬﺎﻳﺖ ﭘﺎرﮔﻲ آن دارد .ﺑﻴﻤﺎري ﻓﺎز ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﺑﻲﻋﻼﻣﺖ
5
دارد ،ﺑﻪ ﻃﻮريﻛﻪ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻲﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه و در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت Lindholtﺣﺎﻛﻲ از اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت
ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﭘﺎرﮔﻲ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد .ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﻲ روش ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺑﻲﺧﻄﺮ
ﺷﻜﻤﻲ در ﻣﺮدان ﻣﺴﻦﺗﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ دراز ﻣﺪت
و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ اﺳﺖ .ﺟﺮاﺣﻲ اﻟﻜﺘﻴﻮ آﻧﻮرﻳﺴﻢ
آنﻫﺎ ﮔﺮدد 6.وي در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻌﺪي ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﻣﺮدان
آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺟﺮاﺣﻲ اورژاﻧﺲ در
63-73ﺳﺎﻟﻪ در داﻧﻤﺎرك ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ .ﻣﻮرﺗﺎﻟﻴﺘﻪ
ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮي دارد .ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ
اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻧﺎﺷﻲ از آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل،
ﺣﺎﻛﻲ از ﻳﻚ ﺷﻴﻮع %1/7از آﻧﻮرﻳﺴﻢﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﻴﺶ از 5/5cmدر
67درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ Kim 7.اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد
ﻣﻴﺎن ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي
ﺟﺮاﺣﻲﻫﺎي اﻟﻜﺘﻴﻮ ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻪاﺟﺮا
ﮔﺴﺘﺮده در ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل ﻛﺸﻮر ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ 32872ﻣﺮد ﺑﺎ
درآﻣﺪهاﻧﺪ و ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ آﻣﺎر اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﻛﻪ روش ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي
آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از 5/5cmﻳﺎﻓﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ
8
ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮاي آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در اﻳﻦ
Spencerﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺴﺎس ﺳﻼﻣﺖ ﻧﺸﺪه
ﮔﺮوه ﺳﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮان از ﻣﺮگ ﺣﺪود 986ﻧﻔﺮ در ﺳﺎل ﭘﻴﺶﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد.
اﺳﺖ .درﺻﺪ ﻛﺜﻴﺮي از ﻣﺮدان ﻣﻴﺰان ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺧﻮد را در ﻃﻲ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ،ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ در زﻣﻴﻨﻪ ﻟﺰوم ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي
از ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ،ﻣﺸﺎﺑﻪ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﻬﺘﺮ از زﻣﺎن ﭘﻴﺶ از ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي ﺑﺪون
ﮔﺴﺘﺮده آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در ﻣﺮدان ﺑﺎﻻي 65ﺳﺎل اﻳﺮاﻧﻲ
در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦﻛﻪ در ﻃﻲ ﻏﺮﺑﺎلﮔﺮي آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ ﻳﺎﻓﺖ
ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
ﻋﺮوق ﻛﺎروﺗﻴﺪ ﺑﻮد )0/36-2/08
=CI95%
.Odd’s Ratio= 0/87
ﻣﻮارد آﻧﻮرﻳﺴﻢ آﺋﻮرت ﺷﻜﻤﻲ در اﻓﺮاد ﺑﺎﻻي 60ﺳﺎل ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ.
ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺟﺎن 11ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﻮرﻳﺴﻢ را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ.
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
325
ﻫﻤﻜﺎران ﻣﻴﺮﺷﺮﻳﻔﻲ و Mirsharifi R. et رﺳﻮل al.
References 1. Fillinger MF. Abdominal aortic aneurysem: evaluation and decision making. In: Cronenwett JL, Johnston KW, editors. Rutherford’s Vascular Surgery. 7th ed. Philadelphia: Elsevier Saunders: 2010; p. 1920-7. 2. Fleming C, Whitlock EP, Beil TL, Lederle FA. Screening for abdominal aortic aneurysm: a best-evidence systematic review for the U.S. Preventive Services Task Force. Ann Intern Med 2005;142(3):203-11. 3. Cornuz J, Sidoti Pinto C, Tevaearai H, Egger M. Risk factors for asymptomatic abdominal aortic aneurysm: systematic review and meta-analysis of population-based screening studies. Eur J Public Health 2004;14(4):343-9. 4. Lovell MB, Harris KA, Derose G, Forbes TL, Fortier M, Scott B. A screening program to identify risk factors for abdominal aortic aneurysms. Can J Surg 2006;49(2):113-6. 5. Hanly AM, Javad S, Anderson LP, Horgan J, Kelly CJ. Screening for abdominal aortic aneurysms in cardiovascular patients. J Surg Res 2006;132(1):52-5. 6. Lindholt JS, Juul S, Fasting H, Henneberg EW. Screening for abdominal aortic aneurysms: single centre randomised controlled trial. BMJ 2005;330(7494):750. 7. Lindholt JS, Juul S, Fasting H, Henneberg EW. Cost-effectiveness analysis of screening for abdominal aortic aneurysms based on five
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
year results from a randomised hospital based mass screening trial. Eur J Vasc Endovasc Surg 2006;32(1):9-15. 8. Kim LG, Scott RA, Thompson SG, Collin J, Morris GE, Sutton GL, Wilson NM; Multicentre Aneurysm Screening Study Group. Implications of screening for abdominal aortic aneurysms on surgical workload. Br J Surg 2005;92(2):171-6. 9. Spencer CA, Norman PE, Jamrozik K, Tuohy R, Lawrence-Brown M. Is screening for abdominal aortic aneurysm bad for your health and well-being? ANZ J Surg 2004;74(12):1069-75. 10. Wanhainen A, Rosén C, Rutegård J, Bergqvist D, Björck M. Low quality of life prior to screening for abdominal aortic aneurysm: a possible risk factor for negative mental effects. Ann Vasc Surg 2004;18(3):287-93. 11. Gillum RF. Epidemiology of aortic aneurysm in the United States. J Clin Epidemiol 1995 Nov;48(11):1289-98. 12. Bown MJ, Sutton AJ, Bell PR, Sayers RD. A meta-analysis of 50 years of ruptured abdominal aortic aneurysm repair. Br J Surg 2002;89(6):714-30. 13. U.S. Preventive Services Task Force. Screening for abdominal aortic aneurysm: recommendation statement. Ann Intern Med 2005;142(3):198-202.
Tehran University Medical Journal; Vol. 69, No. 5, August 2011: 322-326
The prevalence of abdominal aortic aneurysm in Iranian male population over 65 years old
1
Rasoul Mirsharifi MD. Naista Zhand MD.2 Shahriar Shahriyarian MD.3 Alipasha Meysamie MD.4 Alireza Mirsharifi MD.2 Ali Aminian MD.1* 1- Department of Surgery, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 2- Medical Student, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 3- Department of Radiology, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. 4- Department of Community Medicine, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Abstract
Received: November 03, 2010
Accepted: April 10, 2011
Background: Prevalence of Abdominal Aortic Aneurysm (AAA), estimated by various studies, ranged from 4.1% to 14.2% in men older than 60 years. Most cases of AAA are asymptomatic and often discovered incidentally. Approximately the initial presentation in 12% of cases of AAA is sudden rupture with subsequent high mortality. This study was performed to evaluate the prevalence and screening necessity of AAA among Iranian men older than 65 years old. Methods: In this cross-sectional study, men older than 65 years, who referred for ultrasound examination to three different centers in Tehran, Iran at the year 2008 were included for evaluation of size of the abdominal aorta and presence of AAA. Results: A total of 240 men older than 65 years enrolled in this study. AAA was found in 24 of the participants with prevalence rate of 10% in the studied population. Mean diameter of detected aneurysms was 3.931.435 cm. In 4 (1.7 %) subjects, aneurysms greater than 5.5 cm in diameter were detected. One of these four subjects had the history of coronary artery disease and one was cigarette smoker. Three out of four had history of hypertension. Conclusion: Considering the estimated prevalence rate of AAA by the current study and the population of Iranian men older than 65, implementing of mass screening for AAA in this group would detect 986 asymptomatic cases each year. Therefore, the authors recommend further studies about the cost-effectiveness of mass screening for AAA among Iranian men above 65 years. Keywords: Abdominal aortic aneurysm, aneurysm, prevalence, screening.
*
Corresponding author: Dept. of Surgery, Imam Khomeini Hospital Complex, End of Keshavarz Blvd., Tehran, Iran. Tel: +98-21-66581657 email: aaminian@tums.ac.ir
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
327-330 ،1390 زودرس ،5ﻣ زاﻳﻤﺎن ﺷﻤﺎره دوره ، 69 ﺗﻬﺮان، ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪهاﺛﺮﭘﺰﺷﻜﻲ، ﺮدادﺷﺪه ﻣﻬﺎر اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﻋﻠﻮمدر ﺑﻪ MVM ﭘﺮوژﺳﺘﺮون
دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر :ﮔﺰارش ﻣﻮردي
ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ 1390/01/20 :ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش1390/02/12 :
ﭼﻜﻴﺪه
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺧﻮﺷﻨﻮﻳﺴﺎن
زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف :دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ﻳﻌﻨﻲ اﺗﺴﺎع و اﻓﺰاﻳﺶ ﻃﻮل و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺮﺧﺮگﻫﺎي داﺧﻞ ﻣﻐﺰي .ﺑﺮوز
*
ﺳﻴﺪ ﺳﻴﻨﺎ اﺣﻤﺪي اﺑﻬﺮي
ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺛﺮاﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻐﺰ ﻣﻲﮔﺬارد ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ دارد ﻛﻪ ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻓﻮق ﮔﺮوه ﺟﺮاﺣﻲ اﻋﺼﺎب ،ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن دﻛﺘﺮ ﺷـﺮﻳﻌﺘﻲ،
ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺﻫﺎي اﺷﺘﺒﺎه و اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﻲ از درﻣﺎنﻫﺎي ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ ﻳﺎ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﻮد .ﻣﻌﺮﻓﻲ
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،ﺗﻬﺮان ،اﻳﺮان.
ﺑﻴﻤﺎر :ﻣﻮردي ﻛﻪ ﮔﺰارش ﻣﻲﺷﻮد زن 58ﺳﺎﻟﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺮوع ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ اﺧﺘﻼل ﺗﻜﻠﻢ )دﻳﺰآرﺗﺮﻳﻚ( ،ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل، ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ﻣﺮاﺟﻌﻪ و ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺴﺘﺮي ﮔﺮدﻳﺪ .ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺼﻮﻳﺮﻧﮕﺎري ﻣﻐﺰ، اﺗﺴﺎع ﺷﺪﻳﺪ و ﻛﻼﻓﻲ ﺷﺪن ﺳﺮﺧﺮگﻫﺎي ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه اﺑﺘﻼ ﺑﻪ دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ﺑﻮد .ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻼﻳﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي زﻣﻴﻨﻪاي و در ﭘﻲ آن ﻋﻼﻳﻢ ﻧﻮروﻟﻮژﻳﻚ ﻧﺎﺷﻲ از اﺑﺘﻼ ﺑﻪ دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ﺑﺪون ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ ﺗﺮﺧﻴﺺ ﮔﺮدﻳﺪ .ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي :ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آنﻛﻪ دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻫﻤﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ و ﻫﻤﻮﺳﺘﺎﺗﻴﻚ و اﺛﺮات ﻓﺸﺎري ﺑﺮ ﺳﺎﻗﻪ ﻣﻐﺰ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ و درﻣﺎنﻫﺎي ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ ﺑﺪون ﺧﻄﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺎت ﻧﻮروﻟﻮژﻳﻚ و ﺗﺸﺨﻴﺺ زودرس دوﻟﻴﻜﻮ اﻛﺘﺎزي و ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎ درﻣﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎراﻧﻪ ﻋﻮارض ﺑﻴﻤﺎري و ﻧﻴﺰ ﻛﻨﺘﺮل
*
ﻋﻼﻳﻢ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي زﻣﻴﻨﻪاي ﻣﻔﻴﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر اﺳﺖ.
ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل :ﺗﻬﺮان ،ﺑﺰرﮔﺮاه ﺟﻼل آل اﺣﻤﺪ،
ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن دﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ
ﺗﻠﻔﻦ0919-1079007 :
email: drsinaabhari@gmail.com
ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي :دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ،ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر.
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﺧﻮن در ﺳﺮﺧﺮگ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﺗﺮوﻣﺒﻮز و ﺳﻜﺘﻪ
اﺗﺴﺎع و اﻓﺰاﻳﺶ ﻃﻮل ﺳﺮﺧﺮگﻫﺎي داﺧﻞ ﻣﻐﺰي ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ
ﻣﻐﺰي ﻣﻲﮔﺮدد و ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺴﺪاد ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ و ﻳﺎ
ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ) (Dolichoectasiaو ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﻣﮕﺎ
ﺑﻪﺻﻮرت ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮوز آﻣﺒﻮﻟﻲ در ﺑﺨﺶ دﻳﺴﺘﺎل ﺳﺮﺧﺮگﻫﺎي
دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ،آﻧﻮرﻳﺴﻢ دوﻛﻲ ﺷﻜﻞ ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر و ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر
ﻛﻼﻓﻲ
ﻧﺎﻣﻴﺪه
ﻣﻲﺷﻮد.
1-3
ﺑﺮاﺳﺎس
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي
11و10
ﻣﻐﺰي ﻣﻲﺷﻮد.
ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻼﻳﻢ اﻳﺴﻜﻤﻴﻚ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪود دو ﺳﻮم
ﻣﻮارد را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد ،در ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻮارد ﻋﻼﻳﻢ ﻓﺸﺎر ﺑﺮ ﺳﺎﻗﻪ ﻣﻐﺰ و 12
آﻧﮋﻳﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺎﻓﺖﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻐﺰي ﭘﺲ از ﻣﺮگ ،ﺷﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ
اﻋﺼﺎب ﻣﻐﺰي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﮔﺮدد .ﻋﻼﻳﻢ ﻓﻠﺞ اﻋﺼﺎب ﻣﻐﺰي ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ،
درﮔﻴﺮي در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺮﺧﺮﮔﻲ ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد 4-6.اﻏﻠﺐ
اﺧﺘﻼل ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﺨﭽﻪ و ﻫﻴﺪروﺳﻔﺎﻟﻲ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪات اﺳﺖ.
ﻣﺒﺘﻼﻳﺎن ،ﻣﺮدان ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻨﻲ 64ﺳﺎل ﺑﻮده 7و در ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻃﺒﻲ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آنﻛﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﻄﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺷﺮﻳﺎن ﺑﺎزﻳﻼر 3/17ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ در
آﻧﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ وﺟﻮد دارد .آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوز ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ
ﺳﻄﺢ ﭘﻮﻧﺰ اﺳﺖ ﻳﻜﻲ از ﻣﻼكﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي
در ﺑﺮوز ﺑﻴﻤﺎري دارد اﮔﺮﭼﻪ در اﻓﺮاد ﻣﺴﻦﺗﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮات
ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر ﻗﻄﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از 4/5ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ در ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر 13
ﺑﺎرز آﺗﺮواﺳﻜﻠﺮوﺗﻴﻚ ﻫﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﻮد .ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﻴﻤﺎري در ﻛﻮدﻛﺎن
ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري اﺳﺖ 8.ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ
ﻧﻮروﻟﻮژﻳﻚ و ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي رادﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺆﻳﺪ ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت
ﭘﺎرﮔﻲﻫﺎي ﻻﻣﻴﻨﺎي داﺧﻠﻲ ،ﻫﻴﭙﺮﭘﻼزي اﻳﻨﺘﻴﻤﺎ و ﺧﻮنرﻳﺰي ﻋﻀﻼت ﺟﺪار ﺷﺮﻳﺎن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ 9.ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن در ﻋﺮوق ﻣﺘﺴﻊ
ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﻴﻤﺎر
ﻏﻴـﺮﻃﺒﻴـﻌﻲ اﺳﺖ ﺑﻪﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪﺻﻮرت ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺟﺮﻳـﺎن
ﺑﻴـﻤﺎر زن 58ﺳـﺎﻟﻪ ﺧﺎﻧﻪدار راﺳﺖدﺳﺖ در ديﻣﺎه 89ﺑـﺎ ﺷﻜـﺎﻳـﺖ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﺧﻮﺷﻨﻮﻳﺴﺎن و ﻫﻤﻜﺎران
328
ﺷﻜﻞ CT Scan :1-ﻣﻐﺰي ﺑﺪون ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ ﺷﻜﻞ .Magnetic Resonance Angiography :3-ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر ﭘﺮ ﭘﻴﭻ و ﺧﻢ و ﻣﺘﺴﻊ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد
ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺟﺪﻳﺪي ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻲﺷﺪ .رﻓﻠﻜﺲ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳﻚ و اﺧﺘﻼل ﺣﺴﻲ ﺑﺎرز ﻧﺒﻮد .در ﻣﻌﺎﻳـﻨﺎت ﺗﻌﺎدﻟﻲ ،ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻣﺨﭽﻪاي Finger to noseﻣﺨﺘﻞ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﻧﺒﻮد .در CT Scanﻣﻐﺰي ﺑﺪون ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ )ﺷﻜﻞ (1اﺗﺴﺎع ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ﺑﺎزﻳﻼر دوﻃﺮﻓﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻋﺮوﻗﻲ و در
CT Angiography
)ﺷﻜﻞ ،(2ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ
Magnetic resonance angiographyﻣﻐﺰي )ﺷﻜﻞ ،(3ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر ﭘﺮ ﭘﻴﭻ و ﺧﻢ و ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﺘﺴﻊ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﻪﺟﺰ آن ﺷﻜﻞ:2-
CT Angiography
ﻳﺎﻓﺘﻪ دﻳﮕﺮي در ﺗﺼﻮﻳﺮﻧﮕﺎري ﻣﺸﻬﻮد ﻧﺒﻮد .در ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻗﻨﺪ ﺳﺮﻣﻲ ﻧﺎﺷﺘﺎ ،184mg/dlﻛﻠﺴﺘﺮول 198mg/dlو
ﺷﺮوع ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ اﺧﺘﻼل ﺗﻜﻠﻤﻲ دﻳﺰآرﺗﺮﻳﻚ ،ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ ،ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل و
ﺗﺮيﮔﻠﻴﺴﺮﻳﺪ 170mg/dlداﺷﺖ .ﺳﺎﻳﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ
ﺗﻬﻮع در ﺑﺨﺶ اورژاﻧﺲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن دﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﺗﻬﺮان ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪ.
ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺑﻮد .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻳﺴﻚ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ درﻣﺎنﻫﺎي ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ
در ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻃﺒﻲ ،دﻳﺎﺑﺖ ﻧﻮع دو ،اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ،
در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ درﻣﺎن ﻃﺒﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ .ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ
ﻫﻴﭙﺮﻟﻴﭙﻴﺪﻣﻲ و ﺑﻴﻤﺎري ﻋﺮوق ﻛﺮوﻧﺮ وﺟﻮد داﺷﺖ ،دو ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از
دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻛﺎﻫﻨﺪه ﻓﺸﺎر
ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﻜﺘﻪ ﻣﻐﺰي ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼت ﻧﻴﻤﻪ ﭼﭗ
ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ و ﭼﺮﺑﻲﻫﺎي ﺳﺮم و داروﻫﺎي ﺿﺪﭘﻼﻛﺘﻲ آﺳﭙﻴﺮﻳﻦ و
ﺻﻮرت و اﻧﺪامﻫﺎي ﻫﻤﺎن ﻃﺮف و اﺧﺘﻼل ﺗﻜﻠﻤﻲ دﻳﺲ ﻓﺎز ﻳﻚ وﺟﻮد
ﻛﻠﻮﭘﻴﺪﮔﺮول ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﭘﺲ از دو ﻫﻔﺘﻪ درﻣﺎن ،ﺗﻜﻠﻢ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻬﺒﻮدي
داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺴﺘﺮي ﻫﻮﺷﻴﺎري ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻘﻴﺎس ﮔﻼﺳﻜﻮ
ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ،ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺮﻃﺮف ﮔﺮدﻳﺪ .ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ
،15ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ 170/100ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺟﻴﻮه ،ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻼﻳﻢ ﺣﻴﺎﺗﻲ
درﻣﺎﻧﮕﺎه ﻗﻠﺐ و ﻋﺮوق و ﻏﺪد ﻣﺘﺮﺷﺤﻪ داﺧﻠﻲ ارﺟﺎع ﮔﺮدﻳﺪ و ﺗﻮﺻﻴﻪ
ﻧﺮﻣﺎل ارزﻳﺎﺑﻲ ﮔﺮدﻳﺪ .ﺑﻴﻤﺎر دﻳﺰآرﺗﺮﻳﻚ ﺑﻮد و در ﻣﻌﺎﻳﻨﺎت ﻋﺼﺒﻲ
ﺷﺪ درﻣﺎن ﺧﻮد را در درﻣﺎﻧﮕﺎه ﻧﻮروﻟﻮژي ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﺪ.
ﻧﻴﺴﺘﺎﮔﻤﻮس اﻓﻘﻲ دوﻃﺮﻓﻪ ،ﺿﻌﻒ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻧﻴﻤﻪ ﭼﭗ ﺻﻮرت ،اﻧﺤﺮاف زﺑﺎن ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪﺳﻤﺖ راﺳﺖ و اﻧﺤﺮاف زﺑﺎن ﺑﻪﺳﻤﺖ راﺳﺖ در داﺧﻞ
ﺑﺤﺚ
دﻫﺎن و ﺑﻪﺳﻤﺖ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻴﻦ ﺧﺮوج از دﻫﺎن داﺷﺖ .ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼت
دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي ،ﺑﻴﻤﺎري ﺳﺮﺧﺮگﻫﺎي داﺧﻞ ﻣﻐﺰي ﺑﺎ ﻣﻴﺰان وﻗﻮع
ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﺪن در ﺣﺪ دو ﭘﻨﺠﻢ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﺮح ﺣﺎل
0/06ﺗﺎ 5/8درﺻﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮاً ﺷﺮﻳﺎنﻫﺎي ورﺗﺒﺮوﺑﺎزﻳﻼر را درﮔﻴﺮ
ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ ،داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان ،دوره ، 69ﺷﻤﺎره ،5ﻣﺮداد 1390
329
زاﻳﻤﺎن زودرس ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻦA.ﺑﻪetدرal.MVM اﺛﺮ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون Khoshnevisan
.ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ
ﻫﻤﻮﺳﺘﺎﺗﻴﻚ و اﺛﺮات ﻓﺸﺎري، اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻫﻤﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ14.ﻣﻲﻛﻨﺪ
ﺗﺸﺨﻴﺺ زودرس دوﻟﻴﻜﻮاﻛﺘﺎزي و دﻗﺖ در ﺷﻜﺎﻳﺎت ﻧﻮروﻟﻮژﻳﻚ
ﺑﺮ ﺳﺎﻗﻪ ﻣﻐﺰ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﻠﺞ اﻋﺼﺎب ﻣﻐﺰي ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ و
ﺑﻴﻤﺎر و ارزﻳﺎﺑﻲﻫﺎي ﭘﺎراﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي
،در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻫﻴﺪروﺳﻔﺎﻟﻲ
.زﻣﻴﻨﻪاي و ﻛﻨﺘﺮل آنﻫﺎ ﻣﻔﻴﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر اﺳﺖ
در16.درﻣﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﻧﺖ وﻧﺘﺮﻳﻜﻮﻟﻮﭘﺮﻳﺘﻮﻧﺌﺎل اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ
از ﻫﻤﻜﺎري ﺳﺮﻛﺎر ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻌﻔﺮي ﻫﻤﻜﺎر ﻣﺤﺘﺮم ﺑﺨﺶ:ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري
ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻋﻼﻳﻢ ﻧﻮروﻟﻮژﻳﻚ ﺷﺪﻳﺪ و ﻣﺎﻧﻊ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﺷﺪ
.ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﻐﺰ و اﻋﺼﺎب ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن دﻛﺘﺮ ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري ﻣﻲﺷﻮد
ﺿﺮورتRecanalization ﺗﺮوﻣﺒﻮﻟﻴﺰ داﺧﻞ ﻣﻐﺰي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ
،ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آنﻛﻪ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ درﻣﺎنﻫﺎ ﺧﺎﻟﻲ از ﺧﻄﺮ ﻧﻴﺴﺖ
17و18
15
.اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺨﭽﻪ ﻣﻲﮔﺮدد
References 1. Yu YL, Moseley IF, Pullicino P, McDonald WI. The clinical picture of ectasia of the intracerebral arteries. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1982;45(1):29-36. 2. Resta M, Gentile MA, Di Cuonzo F, Vinjau E, Brindicci D, Carella A. Clinical-angiographic correlations in 132 patients with megadolichovertebrobasilar anomaly. Neuroradiology 1984;26(3):213-6. 3. Iwama T, Andoh T, Sakai N, Iwata T, Hirata T, Yamada H. Dissecting and fusiform aneurysms of vertebro-basilar systems. MR imaging. Neuroradiology 1990;32(4):272-9. 4. Schwaighofer BW, Klein MV, Lyden PD, Hesselink JR. MR imaging of vertebrobasilar vascular disease. J Comput Assist Tomogr 1990;14(6):895-904. 5. Giang DW, Perlin SJ, Monajati A, Kido DJ, Hollander J. Vertebrobasilar dolichoectasia: assessment using MR. Neuroradiology 1988;30(6):518-23. 6. Ubogu EE, Zaidat OO. Vertebrobasilar dolichoectasia diagnosed by magnetic resonance angiography and risk of stroke and death: a cohort study. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2004;75(1):22-6. 7. Nijensohn DE, Saez RJ, Reagan TJ. Clinical significance of basilar artery aneurysms. Neurology 1974;24(4):301-5. 8. Read D, Esiri MM. Fusiform basilar artery aneurysm in a child. Neurology 1979;29(7):1045-9.
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
9. De Georgia M, Belden J, Pao L, Pessin M, Kwan E, Caplan L. Thrombus in vertebrobasilar dolichoectatic artery treated with intravenous urokinase. Cerebrovasc Dis 1999;9(1):28-33. 10. Romi F, Kråkenes J, Thomassen L, Tysnes OB. Dolichoectasia of the intracranial arteries and stroke. Tidsskr Nor Laegeforen 1999;119(20):3004-5. 11. Pessin MS, Chimowitz MI, Levine SR, Kwan ES, Adelman LS, Earnest MP, et al. Stroke in patients with fusiform vertebrobasilar aneurysms. Neurology 1989;39(1):16-21. 12. Hirsh LF, Gonzalez CF. Fusiform basilar aneurysm simulating carotid transient ischemic attacks. Stroke 1979;10(5):598-601. 13. Sahlbeck R, Busse O, Reinhold WD. MRI findings in megadolichobasilar artery. Cerebrovasc Dis 1993;3:309-12. 14. Sacks JG, Lindenburg R. Dolicho-ectatic intracranial arteries: symptomatology and pathogenesis of arterial elongation and distention. Johns Hopkins Med J 1969;125(2):95-106. 15. Caplan LR. Posterior Circulation Disease: Clinical Findings, Diagnosis, and Management. Boston: Blackwell Science, 1996. 16. Brandt T, von Kummer R, Muller Kuppers M, Hacke W. Thrombolytic therapy of basilar artery occlusion: predictions for recanalization and good clinical outcome. In: Yamaguchi T, Mori E, Minematsu K, del Zoppo G, editors. Thrombolytic Therapy in Acute Ischemic Stroke III. Berlin: Springer-Verlag; 1995. p. 343-8.
Tehran University Medical Journal;ﻫﻤﻜﺎران Vol. 69, وNo. 5, August 2011: 327-330
98
Vertebrobasilar dolichoectasia: a case report
Abstract Alireza Khoshnevisan MD. Seyed Sina Ahmadi Abhari MD.* Department of Neurosurgery, Shariati Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Received: April 09, 2011 Accepted: May 02, 2011
Background: Vertebrobasilar dolichoectasia is defined as a prominent elongation, dilatation and tortuosity of the vertebral and basilar arteries. Ectatic basilar arteries may cause different neurological symptoms by several mechanisms including compressive effects and embolic or ischemic events. Case presentation: In this report we present a 58-year old female patient who was admitted in Dr. Shariati General Hospital in Tehran, Iran with complaints of dysarthria, vertigo, ataxia and nausea. Neuro-imaging procedures (brain CT scan, CT angiography, and an MRI study of the blood vessels or MRA) were performed. Dilation and elongation, as well as tortuosity of the vertebral and basilar arteries revealed the diagnosis of vertebrobasilar dolichoectasia. The patient was discharged from the hospital following the control of underlying diseases and neurological symptoms related to dolichoectasia without undergoing any invasive procedures. Conclusion: Paying attention to any minor or major neurological symptoms, as well as underlying medical conditions along with the conservative control of symptoms can be most helpful. Invasive interventions in a chronically ill patient can be very risky, therefore, medical management including control of associated or underlying diseases is recommended as the first line of treatment. Keywords: Dolichoectasia, vertebrobasilar artery.
*
Corresponding author: Dept. of Neurosurgery, Shariati Hospital, Jalal AlAhmad St., Tehran, Iran. Tel: +98-919-1079007 email: drsinaabhari@gmail.com
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
experimental animals complies with National Institutes of Health guidelines for the humane use of laboratory animals, or those of your Institute or agency. 18. Conflicts of interest: Authors must acknowledge and declare any sources of funding and potential conflicting interest, such as receiving funds or fees by, or holding stocks and shares in, an organization that may profit or lose through publication of your paper. Declaring a competing interest will not lead to automatic rejection of the paper, but we like to be made aware of it. 19. Page charges: There are no charges for publication in this Journal. 20. Copyright: Accepted manuscripts become the permanent property of the TUMJ and may not be reproduced, in whole or in part, without the written permission of the Editor. 21. Peer review process: All manuscripts are considered to be confidential. They are peerreviewed by at least 2 anonymous reviewers selected by the Editorial Board. The corresponding author is notified as soon as possible of the editor decision to accept, reject, or require modifications. If the manuscript is completely acceptable according to the criteria set forth in these instructions, it is scheduled for the next available issue. 22. Disposal of material: Once published, all copies of the manuscript, correspondence and artwork will be held for 6 months before disposal. The Final Checklist The authors must ensure that before submitting the manuscript for publication, they have taken care of the following: 1. Title page should contain title, name of the author/co-authors, their qualifications, designation & institutions they are affiliated with and mailing address for future correspondence, E-mail address, Phone & Fax number. 2. Abstract in Structured format up to 250 words. 3. References mentioned as stated in the Instruction to Authors section. 4. Tables should be typed on separate pages. 6. Make sure for Headings of Tables, their numbers and Captions of illustrations. Donâ&#x20AC;&#x2122;t repeat the information in tables if it is covered in the text. 7. Photographs / illustrations along with their captions. 8. Manuscript in Triplicate 9. Letter of Undertaking signed by all the authors. 10. Disclosure regarding source of funding and conflict of interest if any besides approval of the study from respective Ethics Committee/Institution Review Board. 11. Covering Letter 12. Floppy disk (latest version of windows) for on-line edition Nadereh Behtash M.D. Editor-in-Chief, Tehran University Medical Journal P.O. Box: 14155-6447, Tehran, Iran. Tel/Fax: + 98-21-88962510 Email: medjournal@tums.ac.ir URL: http://tumj.tums.ac.ir and http://www.tumj.ir
The Editorial Board of the journal, reserves the right to accept or reject the article in any stage and any time or delete a part of the text, tables or figures, if necessary.
9. Acknowledgement: All contributors who do not meet the criteria for authorship should be covered in the acknowledgement section. It should include persons who provided technical help, writing assistance and departmental head who only provided general support. Financial and material support should also be acknowledged [in Persian]. 10. Tables in limited numbers should be submitted with the captions placed above. Do not submit tables as photograph. Place explanatory matters in footnotes, not in the heading [in Persian]. 11. Figures should be in limited numbers, with high quality art work and mounted on separate pages. The captions should be placed below. 12. The same data should not be presented in tables, figures and text, simultaneously. 13. References: Personal communications, manuscripts in preparation and other unpublished data are not cited in the reference list but may be mentioned in the text in parentheses. Identify references in the text by Farsi numerals in parentheses on the line. References should be typed, double-spaced, and separate from the text and numbered consecutively in the order in which they are mentioned in the text. (References cited in figures and tables, but not in the text, should be numbered consecutively following the text references.) Journal references should contain inclusive page numbers; book references specific page numbers. Indicate abstracts by the abbreviation ‘Abst’ and letters by ‘Lett’ in parentheses. Abbreviations of journals should conform to those used in Index Medicus, National Library of Medicine. The references should observe the following style: Periodicals: List all authors if six or fewer; otherwise, list first six and add ‘et al’. Do not use periods after the authors initials 1. Vimala N, Mittal S, Kumar S. Sublingual misoprostol versus oxytocin infusion to reduce blood loss at cesarean section. Int J Gynaecol Obstet 2006; 92(2): 106-10. 2. Patted SS, Goudar SS, Naik VA, Bellad MB, Edlavitch SA, Kodkany BS, et al. Side effects of oral misoprostol for the prevention of postpartum hemorrhage: results of a community-based randomised controlled trial in rural India. J Matern Fetal Neonatal Med 2009; 22(1): 24-8. Books: Basmajian JV. Grant's Method of Anatomy. 11th ed. Baltimore: Williams Wilkins; 1989. Chapter in book: Monks R. Psychotropic drugs. In: Wall PD, Melzack RA, editors. Textbook of Pain. 3rd ed. Edinburgh: Churchill Livingstone; 1994: p. 963-89. 14. Proof Reading: A computer printout is sent to the corresponding author for proof reading before publication in order to avoid any mistakes. Corrections should be marked clearly and sent immediately to the Journal office. 15. Abbreviations and symbols: use only standard abbreviations. Avoid using them in the title and abstract. The full term for which an abbreviation stands should precede its first use in the text unless it is a standard unit of measurement. Short communication when possible; follow the same structure as original papers. 16. The corresponding author will be supplied with 3 free issues. 17. Ethics: Ethical considerations must be addressed in the Materials and Methods section. 1) Please state that informed consent was obtained from all human adult participants and from the parents or legal guardians of minors. Include the name of the appropriate institutional review board that approved the project. 2) Indicate in the text that the maintenance and care of
INSTRUCTION FOR AUTHORS: 1. Aims and Scope: The “Tehran University Medical Journal” (TUMJ) is the official scientific and clinical monthly publication of the Tehran University of Medical Sciences. It accepts Original Papers, Review Articles, Short Communications and Letters to the Editor in the fields of basic science and medicine. All correspondences should be addressed to: The Editor-in-Chief, Tehran University Medical Journal. P.O. Box: 14155-6447. Tehran, Iran Tel/Fax: + 98-21-88962510 2. Submission: Papers submitted for publication should describe original work, not previously published elsewhere, totally or partly. Manuscripts must be submitted only in Persian with English abstracts and should be written according to sound grammar and proper terminology. Submission is acceptable via Journal URL: http://journals.tums.ac.ir/login. The Manuscript must be accompanied by a covering letter to the Editor-in-Chief, including title and author(s) name and undertaking that it has not been published or submitted elsewhere, and should include: Title; No author(s) name; the Abstract; Introduction; Materials & Methods; Results; Discussion; Acknowledgement and References. 3. The title page: The complete title of the manuscript, the name of all the authors with their highest qualifications, the department or institution to which they are attached, address for correspondence with telephone numbers, e-mail, and Fax number. 4. The abstract (no more than 250 words) in structured format as Background, Methods, Results and Conclusion followed by 3 to 6 Keywords must be presented. Use terms from the Medical Subject Headings (MeSH) list of index medicus: (http://www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html ). 5. Introduction: This should summarize the purpose and the rationale for the study. It should neither review the subject extensively nor should it have data or conclusions of the study [in Persian]. 6. Materials & Methods: This should include exact method or observation or experiment. If an apparatus is used, its manufacturer’s name and address should be given in parenthesis. If the method is established, give reference but if the method is new, give enough information so that another author is able to perform it. If a drug is used, its generic name, dose and route of administration must be given. For patients, age, sex with mean age ± standard deviation must be given. Statistical method must be mentioned and specify any general computer program used. The Info system used should be clearly mentioned [in Persian]. 7. Results: It must be presented in the form of text, tables and illustrations. The contents of the tables should not be all repeated in the text. Instead, a reference to the table number may be given. Long articles may need sub-headings within some sections (especially the Results and Discussion parts) to clarify their contents [in Persian]. 8. Discussion: This should emphasize the present findings and the variations or similarities with other work done in the field by other workers. The detailed data should not be repeated in the discussion again. Emphasize the new and important aspects of the study and the conclusions that follow from them. It must be mentioned whether the hypothesis mentioned in the article is true, false or no conclusions can be derived [in Persian].
14-21 Tehran University Medical Journal; Vol.Journal 64, No. 8, Nov 2006: Tehran University Medical Tehran University Medical Journal
Tehran UniversityMedical Medical Journal Tehran University Journal Volume 69
Number 5
August 2011
Volume 1 April 2007 Volume6468 Number. Number 7 October 2010
Volume 64, Number 8, November 2006
Contents The prevalence of extended-spectrum beta-lactamases and CTX-M-1 producing Escherichia coli in urine samples collected at Tabriz city Hospitals.......................................................................................273 Soltan Dallal M.M, Azarsa M, Shirazi M.H, Rastegar Lari A, Owlia P, Fallah Mehrabadi J, Sabbaghi A, Molla Aghamirzaei H, Shamkani F, Avadis Yans S, Mobasseri G, Bakhtiari R, Sharifi Yazdi M.K.
The acute effects of cardiac resynchronization therapy on severity of mitral regurgitation in end-stage heart failure patients................................................................................................................................279 Bagherzadeh A.A, Tavakoli T, Moshkani Farahani M.
The preparation of albumin as a biological drug from human plasma by fiber filtration.........................283 Mousavi Hosseini K, Heidari M, Yari F.
One-year outcome of Senning operation in children with transposition of the great vessels.....................289 Shahmohammadi A, Mortezaian H, Alipour M.R.
Preoperative pulmonary function tests in different surgical approaches of adolescent idiopathic scoliosis.....................................................................................................................................................296 Ameri Mahabadi E, Qomashi I, Mirzade Javaheri M, Nikoui F.
Comparison of efficacy and side-effects of Oxybutynin and Tolterodine in the treatment of overactive bladder.....................................................................................................................................................302 Ghanbari Z, Esmaeili Me, Eftekhar T, Esmaeili Mo, Miri E.
The effects of Isotretinoin on serum levels of creatine phosphokinase and musculoskeletal symptoms in patients with acne vulgaris...................................................................................................................309 Azizzadeh M, Yahyaee M, Ghorbani R.
Umbilical cord blood gases in newborns with or without nuchal cord: a comparative study....................315 Shabani Zanjani M, Ebrahimi Adib N.
The prevalence of abdominal aortic aneurysm in Iranian male population over 65 years old...................322 Mirsharifi R, Zhand N, Shahriyarian Sh, Meysamie A, Mirsharifi A, Aminian A.
Vertebrobasilar dolichoectasia: a case report...............................................................................................327 Khoshnevisan A, Ahmadi Abhari S.S.
1390 ﻣﺮداد،5 ﺷﻤﺎره، 69 دوره، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان،ﻣﺠﻠﻪ داﻧﺸﻜﺪه ﭘﺰﺷﻜﻲ
TUMJ
TEHRAN UNIVERSITY MEDICAL JOURNAL The Official Publication of Medical School, Tehran University of Medical Sciences Volume 69
Number 5
August 2011
Chairman: S.H. Emami Razavi Editor in Chief: N. Behtash Executive Editor: M.A. Noyan Ashraf Associate Editors: SH. Akhondzadeh, A. Arab Kheradmand, N. Ataei, S. Borna, M. Ghazi Khansari, S.J. Ghazi Mirsaeed, J. Hajati, M. Kadkhodaei, S. Moradmand, Z. Nadiya Hatmi, M.A. Noyan Ashraf, R. Omranipoor, N. Rezaei, N. Sajjadian Editorial Board: M. Akbarian, F. AmoozegarHashemi, B. Bahar, F. Davari Tanha, N. Ebrahimi Daryani, M.R. Hadiyan, Z. Hallaji, Z. Hussain Khan, M. Kajbaf Zadeh, M.J Mikaeli, A. Mousavi, S.M.J. Mortazavi, B. Nabaei, P. Pasalar , P. Pasbakhsh, M. Rasooli Negad, A. Shaabani, M. Sotoodeh, A.R. Talaeipoor, M. Vahid Dasjerdi, M.R. Zafarghandi International Board: F. Assadi (Chicago), J. Parvizi (Philadelphia), A. Gangi (Strasbourg), M.R. Keshtgar (London), Sh. Masood (Florida), P. Hanjani (Pennsylvania) Editors: N. Behtash, S.B. Hashemi, V. Nikoui, M.A. Noyan Ashraf Office staff: M. Asgari, H. Chaychi, A. Kamizani, R. Ramezani, S. Sadigh Publisher: Tehran University of Medical Sciences Office: Tehran University Medical Journal, Medical School, 202 Amouzesh building, Poursina Ave., Ghods St., Keshavarz Blvd., Tehran, Iran, P.o. Box: 14155-6447, Tel: +98(21)88962510, Fax: +98(21)88962510, Online submission: http://journals.tums.ac.ir/login, and http://tumj.tums.ac.ir, Email: medjournal@tums.ac.ir
TUMJ is indexed/ abstracted in: SCOPUS, EMBASE, Cambridge Scientific Abstracts (CSA), CAB Abstracts (CABI), Chemical Abstract Service (CAS), DOAJ, Psych Info, ULRICHÎ&#x201E;S, Index Copernicus, IMEMR, EMR Beta, SID, Magiran and Iran Medex