ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΜΑΡΟΥΛΙΟΥ
Γιατί μπαμπά…;
ραγδαία επιδείνωση, τεράστιες οι ευθύνες όλων μας αν δεν αποτρέψουμε την καταστροφή Λίγο πριν την τελική, ολοκληρωτική της καταστροφή βρίσκεται η γέφυρα του Μαρουλιού. Η ιστορική αυτή, παλιά λίθινη γέφυρα, μοναδική στην περιοχή μας, κομμάτι αναπόσπαστο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, κινδυνεύει να καταρρεύσει
ανά πάσα στιγμή. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν βγάζει άλλο χειμώνα, αν δεν παρέμβουμε άμεσα. Πριν λίγα χρόνια (1992-93) ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου, ξεπερνώντας για μια ακόμη φορά τα όρια των ευθυνών που του αντιστοιχούν, αναλογικά με τις οικονομικές δυνατότητες και τον αριθμό των ενεργών μελών του, διέσωσε και αναστήλωσε πλήρως το μικρό τόξο του γεφυριού. Ο χρόνος, όμως, η εγκατάλειψη και πιθανόν οι πολλές βροχές του προηγούμενου χειμώνα προκάλεσαν τώρα τη δραματική επιδείνωση και του μεγάλου τόξου. Το μέγεθος της απαιτούμενης παρέμβασης, στην προκειμένη περίπτωση, είναι προφανές ότι ξεπερνάει τις δυνάμεις του ΕΣΛ. Ο σύλλογος – αν και ο μόνος που θα μπορούσε ίσως να δράσει ακαριαία αν είχε τα μέσα – δε μπορεί να αντεπεξέλθει από μόνος του σε μια επιχείρηση διάσωσής του. η συνέχεια στη σελ. 7
ΠΑΣχΑ ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΙ
Μπαμπά, γιατί δεν απαιτείς ένα καλύτερο γήπεδο μπάσκετ; Ακόμη δε σου αποδείξαμε ότι το αξίζουμε; Λόγια και πράξεις Το ε. Συμβιώτης
Φέτος στο Λιβάδι το σκηνικό του καιρού που επικρατούσε θύμιζε περισσότερο χριστούγεννα παρά Πάσχα, με τις στέγες των σπιτιών να είναι κατάλευκες από το χιόνι, όπως και οι δρόμοι. Το μόνο που έλειπε ήταν τα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια και ο Άγιος Βασίλης.
Τη Μεγάλη Παρασκευή ο καιρός βελτιώθηκε, με αποτέλεσμα η περιφορά του Επιταφίου να γίνει με κατανυκτικό τρόπο με πλήθος κόσμου να τον ακολουθεί. Το Μεγάλο Σάββατο, το βράδυ της Ανάστασης, ο καιρός μας έκανε το χατίρι να βγούμε στην αυλή της εκκλησίας και να ακούσουμε από τον ιερέα το χαρμόσυνο μήνυμα «χριστός Ανέστη» με τις καμπάνες να ηχούν χαρμόσυνα και τον κόσμο να ανταλλάσσει ευχές! Την Κυριακή του Πάσχα ο καιρός μας αποζημίωσε με τον καλύτερο τρόπο, επιτρέποντας στους Λιβαδιώτες να εκδράμουν στην εξοχή για το παραδοσιακό ψήσιμο του οβελία.
η συνέχεια στη σελίδα 3
μεγάλα & σχόλια και νέα
Μικρά
Δημοτική Βιβλιοθήκη Λιβαδίου Τις ημέρες του Πάσχα, η Δημοτική Βιβλιοθήκη Λιβαδίου λειτούργησε με την εθελοντική προσφορά νεαρών φοιτητριών. Τα κορίτσια διαθέσανε λιγάκι από τον προσωπικό τους χρόνο κρατώντας ανοικτή την βιβλιοθήκη για κάποιες ώρες. Όμως, καλό θα ήταν η δημοτική αρχή να δει το θέμα μιας πιο μόνιμης λειτουργίας, απασχολώντας έναν σταθερό υπάλληλο.
25η Μαρτίου στην Αθήνα Με κατάθεση στεφάνου στο άγαλμα του Γεωργάκη Ολύμπιου τίμησαν οι Λιβαδιώτες
της Αθήνας την επέτειο της 25ης Μαρτίου.
χαρακτικά και Βιβλιοδεσίες Το κτήμα Μπέλλου επέλεξαν οι συμπατριώτες μας Σαλαβέρης Γιώργος και Τσίρκου Μαρία για να εκθέσουν τις δημιουργίες τους. Στο συνεδριακό κέντρο του ξενοδοχείου φιλοξενείται έκθεση με χαρακτικά της Μαρίας σε ξύλο ή χειροποίητο χαρτί και τα χειροποίητα σημειωματάρια με τη βιβλιοδεσία του Γιώργου. Η έκθεση θα διαρκέσει όλο το καλοκαίρι.
έκανε το χατίρι σε ντόπιους και επισκέπτες χρόνια, από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη, είχε και το σούβλισμα του οβελία έγινε με ανοιξιά- επισημανθεί το θέμα της σκεπής. Πρέπει τάχιτικο καιρό. στα να αλλαχθεί, εάν θέλουμε ένα αξιοπρεπή κατάλυμα. Σεμινάριο Πρώτων Βοηθειών ΚΑΝΑΔΑΣ: ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Σκουπίδια… Η Δημοτική Κοινότητα Λιβαδίου σε ΑΘΗΝΑ: ΣΑΛΑΒΑΤΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, συνεργασία με το ΕΚΑΒ Λάρισας διοργάνωσε Σε χωματερή και χώρο απόθεσης άχρηΑΡΑχΩΒΙΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ένα ενδιαφέρον και χρηστικότατο σεμινάριο στων αντικειμένων μετατρέπεται συχνά η ΑΜΥΝΤΑΙΟ: ΠΙΠΕΡΙΔΟΥ ΦΑΝΗ Πρώτων Βοηθειών για ενήλικες και παιδιά. Το είσοδος του δρόμου προς τα αμπέλια. Η ΒΕΡΟΙΑ: ΔΑΝΤΣΟΥΛΗΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ σεμινάριο πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 19 καθαριότητα είναι πολιτισμός και αυτό ισχύει ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΚΟΣΜΙΔΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ, Μαίου 2015, στο Ζάννειο Μορφωτικό Κέντρο για όλους εμάς, από τους δημότες έως και τις ΒΑΝΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΔΑΝΤΣΟΥΛΗ και το παρακολούθησε πλήθος κόσμου. Εκεί δημοτικές αρχές. Όλοι μας έχουμε ευθύνη να ΑΡΤΕΜΗ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΘΕΟΠΙΣΤΗ, οι υπεύθυνοι του ΕΚΑΒ προτρέψανε τους προστατεύουμε το περιβάλλον. (φωτο 2) ΜΟΥΣΕΝΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, ΜΠΕΛΛΗΣ Λιβαδιώτες να προμηθευτούν έναν σύγχρονο Οι ξενιτεμένοι ΤΑΣΟΣ, ΝΙΚΟΛΑΙΔΟΥ-ΠΑΜΠΕΡΗ απιδινωτή για να εξοπλίσουν το ιατρείο τους. Οι φίλοι και οι συγγενείς τους περιμένουν ΕΥΓΕΝΙΑ, ΔΙΚΑ ΑΝΝΑ, ΤΣΑΝΟΥΣΑΣ Έτσι και έγινε. Η κοινότητα άρχισε να συγκε- ξανά. Οι δυο ξενιτεμένοι Λιβαδιώτες, Καρράς ΜΑΝΘΟΣ ντρώνει χρήματα από δωρεές συμπολιτών ΚΑΤΕΡΙΝΗ: ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ, μας και η ιδέα αυτή σύντομα θα υλοποιηθεί. ΚΑΡΑΝΙΚΑ –χΑΝΔΟΛΙΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, Καλό θα ήτανε μαζί με τον απιδινωτή να ΚΑΡΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΚΑΡΡΑΣ υπάρξει και κάποιος, η κάποιοι, μόνιμοι ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΑΣχΟΥΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, κάτοικοι που να εκπαιδευτούν στην χρήση ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΝΙΚΟΣ, ΚΟΝΤΟΦΑΚΑ ΝΙΤΣΑ του για έκτακτες περιπτώσεις. ΚΟΖΑΝΗ: χΑΛΚΙΔΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Το πένθιμο χτύπημα της καμπάνας ΛΑΡΙΣΑ: ΓΚΟΥΜΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Το κτύπημα της καμπάνας την Μεγάλη ΓΚΟΥΜΑΣ ΜΙΜΗΣ Παρασκευή στο Λιβάδι ακόμη και σήμερα ΛΙΒΑΔΙ: ΓΚΟΥΤΖΑΜΑΝΗΣ ΖΗΣΗΣ, ΔΑΜΚΑΟΥΤΗΣ ΗΛΙΑΣ, ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ Αθ. Βαγγέλης και Κάλφας Κων/νος, από τους ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ, ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, πρώτους Λιβαδιώτες μετανάστες στην ΜΗΤΩΝΑΣ χΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, ΜΗΤΩΝΑΣ Αυστραλία, θα ξαναβρεθούν στο χωριό και το ΣΑΚΗΣ, ΝΤΑΜΠΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ, φετινό καλοκαίρι, όπως κάνουν διαρκώς τα ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΣ τελευταία χρόνια. Τους περιμένουμε. ΕΝΙΣχΥΣΕΙΣ Πωλητήριο ΚΑΡΑΪΣΚΟΣ ΝΙΚΟΣ 30€ Ο Γεωργοκτηνοτροφικός Συνεταιρισμός ΚΟΝΤΟΦΑΚΑ ΝΙΤΣΑ 30€ Λιβαδίου έκανε την αρχή. Ακίνητο, που ΚΑΣΣΙΑΡΟΥ-ΜΑΝΙΑ ΜΑΡΙΑ 50€ υπήρχε στην κατοχή του, το έχει ήδη πουλήσει και καθώς ακούγεται θα υπάρξουν και άλλα. Η εφημερίδα μας και η στήλη θα επι- για το θέμα. Θυμίζουμε ότι οι διοικούντες του διώξει στο αμέσως επόμενο διάστημα να έχει συνεταιρισμού μπορούν ανά πάσα στιγμή να μια ολοκληρωμένη και επίσημη ενημέρωση μας ενημερώσουν με μια ανακοίνωσή τους.
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ
Ανεμόπτερα στο Λιβάδι Ανήμερα του Πάσχα, ενώ οι Λιβαδιώτες σουβλίζανε τον οβελία απολαμβάνοντας τον θαυμάσιο ανοιξιάτικο ήλιο, στον καταγάλανο παρολύμπιο ουρανό έκανε την εμφάνισή του ένας ανεμοπτεριστής. ξεκίνησε από τις Μπιστιριές και ξεχύθηκε προς τον κάμπο της περιοχής μας.
γίνεται από παιδιά. Τα μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά αναλαμβάνουν το κοπιαστικό αλλά άκρως διασκεδαστικό αυτό έργο από το πρωί έως την ώρα που θ’ αρχίσει η εκκλησία.
Κοκορομαχίες νυν και πρώην
Ανούσιες διαφωνίες και εντάσεις μεταξύ νυν δημάρχου και πρώην παρακολουθούμε το χιονισμένο…Πάσχα!!! τελευταίο διάστημα στον δήμο μας. Ποιός Μέσα σε ένα κάτασπρο τοπίο ξύπνησαν οι φταίει περισσότερο για το χάλι και ποιος κάτοικοι του χωριού μας τρείς μέρες πριν το φταίει λιγότερο. Το σίγουρο είναι ότι και οι δυο φέρουν τεράστιες ευθύνες για τα τεράστια αδιέξοδα, τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά.
ξενοδοχείο Κιόσκι
Πάσχα. Οι συζητήσεις και τα πειράγματα μεταξύ τους για το αν περιμένουμε Πάσχα ή χριστούγεννα ήταν το θέμα της ημέρας. Ευτυχώς όμως την ημέρα του Πάσχα ο καιρός
Λιβάδι: Καραΐσκος Βαγγέλης (Φούρνος πλατείας) τηλ.: 6977941165 ή 24930 41914, Καψάλης Νίκος τηλ.: 6972 424 090, Μεταξιώτης Αντώνης «Αρχοντικό» τηλ.: 6974 593 556, Ψαλλίδας Κώστας τηλ.: 6973 859 199. Κατερίνη: Γαζέτης Γιάννης τηλ.: 6974 708 344, Καπέτης Βαγγέλης τηλ.: 6972 303 903, Καρανίκας Τάκης τηλ.: 6977 306 830, Κοντοφάκας Αθανάσιος τηλ.: 6944 593 547, Καψάλης Θάνος τηλ: 6976 264 150, Μαρώσης Γιώργος τηλ.: 6972 333 938, Ντάμπου Κατερίνα τηλ.: 6976 719 462, Σαλαβέρης Λάζαρος τηλ.: 6973 320 387, Τζέβος Κώστας τηλ.: 6979 960 782. Λάρισα: Γαλάνη Αυγή τηλ.: 6978 748 402, Σαλαβέρης Κώστας τηλ.: 6974 629 258 Ελασσόνα: Πάππας Λάζαρος τηλ.: 6973 201 477. Θεσ/νίκη : Μπάμπας Λάζαρος τηλ.: 6974 595 197, Παμπέρης Βαγγέλης τηλ.: 6977 957 800 Για οποιοδήποτε άλλο θέμα που αφορά την εφημερίδα: διαφημίσεις, ανακοινώσεις, αλλαγές διευθύνσεων ή παράπονα, απευθυνθείτε στην Οικονομική επιτροπή: Γαζέτη ξανθή 6976123615, Πάπας Λάζαρος 6973201477, Καψάλης Δημήτριος 6979420202 ή στα e-mail: atzias@yahoo.com και dimkaps@hotmail.com είτε στην Συντακτική Επιτροπή.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕξΩΤΕΡΙΚΟΥ Οι συνδρομητές μας του εξωτερικού (αλλά και του εσωτερικού) μπορούν να καταθέτουν τις συνδρομές τους στον ΑΡΙΘΜΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ της Α.Τ.Ε. 2500102962239 με IBAN:GR5604305210002500102962239. Θα πρέπει οπωσδήποτε στην εντολή μέσω τράπεζας, να αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του καταθέτη.
Μετά από δημοπρασία, ο δημοτικός ξενώνας Λιβαδίου πέρασε στα χέρια του κου Λάζαρου χατζή. Το Κιόσκι παρέμενε κλειστό για 4η συνεχή χρόνια. Αμέσως ο νέος ιδιοκτήτης άρχισε εργασίες επισκευής, αφού η φθορά του Πωλείται διώροφο σπίτι (50 τ.μ. έκαΠωλείται Οικία στο κέντρο του κτηρίου υπήρξε μεγάλη. Σοβάδες και γύψινα στος), πέτρινο, ανακαινισμένο και κατεστραμμένα, υγρασίες στους τοίχους, πλήρως επιπλωμένο, με μεγάλη αυλή χωριού δίπλα στο Δημαρχείο. κ. τεράστια προβλήματα σε υδραυλικές και ηλε- και με εξαιρετική θέα στον Όλυμπο, Παπαδημητρίου Τηλ: 6932 643 011 κτρολογικές εγκαταστάσεις, σκεβρωμένα στην περιοχή της Παναγίας στο ξύλινα παράθυρα, παμπάλαιος εξοπλισμός, Πωλείται οικόπεδο 420 τ.μ., με Λιβάδι. Τηλ.: 6979 405 132 αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα η σκεπή του οικία προ του 1955 στο Λιβάδι ξενοδοχείου, η οποία μπάζει νερά. Εδώ και
ΛΗξΙΑΡχΙΚΑ από 25-3-2015 έως 4-6-2015 ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ Τασιούλης Ιωάννης του χριστόδουλου και της Γκουτζαμάνη Θεοδώρας, 22-3-2015 Καρατζίκα Αντωνία του Θωμά και της Αντιγόνης Γκούμα, 19-4-2015 Τζημαγιώργη Ευαγγελία του Λαζάρου και της Αναστασίας Γαζέτη, 26-5-2015 Μπαζούκη Ευαγγελία του Δημητρίου και της Άρτεμις Καψάλη , 26-4-015 Φαρμακιώτης Λάζαρος του Αντωνίου και της Φανής Μπαζούκη, 24-4-2015 ΘΑΝΑΤΟΙ Γκρίζος Σωτήριος, Γαζέτη Άννα, Κουτλή Ελένη, Γκουτζαμάνης Γεώργιος, Ντάμπου Ελένη, Ντάμπος Λάζαρος, Κοντοφάκα Σοφία, Δερβένη Θεοδώρα.
2
ΓΙΑ ΝΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΤΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ ΜΑΣ
Εφημερίδα «Λιβάδι». Ιδιοκτήτης: Εξωραϊστικός Σύλλογος Λιβαδίου Τηλ./Fax: 24930 41281 Δ/νση: Λιβάδι Ελασσόνας Τ.Κ. 40002 Εκδότης: Δημήτρης Καψάλης (ο/η εκάστοτε πρόεδρος του Ε.Σ.Λ.) Συντακτική Eπιτροπή: Κιτσούλης Δημήτρης, Μητώνας Γιώργος, Τσαχαλίνα Γλυκερία, Γιάγκου Γλυκερία, Λάζαρος Μπάμπας. Φωτογραφία: Κώστας Ψαλλίδας. Φιλολογική Επιμέλεια: Κιτσούλης Δημήτρης, Kαπέτης Δημήτρης. Συνεργάτες: Mητώνας Αθ. Γιώργος, Μπάμπας Λάζαρος, Γκρέκου Γλύκα, Ψαλλίδας Θεόδωρος, Καψάλης Θάνος, Ψαλλίδας Κώστας, Καπέτης Ευριπίδης, Κοντοφάκας Αθανάσιος, Γκατζούνης Γιάννης, Πάππας Λάζαρος, Προκόβας Kώστας, Τσαχαλίνα Γλυκερία, Μάνθος Τσανούσας, Γαζέτης Θωμ. Γιάννης. Κατασκευή-Ενημέρωση ιστοσελίδας: Ζήσκος Βασίλης, Σελιδοποίηση: Γραφικές Τέχνες «deonarts» Θεόδωρος Ψαλλίδας, Ερμού 15 Κατερίνη Τηλ.: 6938 245714, www.deonarts.com, e-mail: info@deonarts.com Ετήσιες Συνδρομές: Εσωτερικού 20 €, Εξωτερικού 30 €. Ηλεκτρονική Δ/νση: www.exsylogos.gr • e-mail: exsylogos@exsylogos.gr
Πωλείται σπίτι με οικόπεδο στην περιοχή Φωστήρα. Τηλ.: 24930 41432 & 41346
Ολύμπου με ανεμπόδιστη θέα στον Όλυμπο. Περιοχή Κιόσκι. Τηλ.: 6973 596 365
Πωλείται οίκημα, μαγαζί και σπίτι στο Λιβάδι. Τηλ.: 6973 309 916 χΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ Δημ. Κοιν.: 24933 50400 - Κ.Ε.Π.: 24930 41 917 - A/T Λιβαδίου: 24930 41 11, Ιατρείο: 24930 41 205 - Φαρμακεία: 24930 41 120 & 24930 41 909 - Γ.Π.Σ.: 24930 41 237 Λύκειο: 24930 41 394 - Γυμνάσιο: 24930 41 049 - Δημ. Σχολείο: 24930 41 172
συνέχεια από τη σελίδα 1
γράφει ο Ντι Λιβάδι
Πρώτη φορά αριστερά ΛΙΒΑΔΙΩΤΕΣ ΦΑΝΤΑΡΟΙ ΣΤΗ ΚΟΡΕΑ
ΣΥΛΛΗΠΗΤΗΡΙΑ Κάποιες φορές τα λόγια δεν φτάνουν για παρηγοριά και ό, τι και να πούμε είναι απλά λίγο... Στους αγαπητούς φίλους και συνεργάτες της εφημερίδας Σούλη και Πόπη Κοντοφάκα, για την απώλεια του πιο δικού τους ανθρώπου, της μητέρας τους, οι συντελεστές της εφημερίδας, μέσα από την καρδιά μας, εκφράζουμε τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια.
Η αλληλογραφία μας Με αφορμή το άρθρο (Φυλ. 64ο): «λόγια και πράξεις» Συμβιώτη, - Η Ελλάδα διοικείται με συγκυβέρνηση. Το ένα σκέλος αυτής «δεξιών καταβολών», οπότε «πρώτη φορά αριστερά»; - Στις διαπραγματεύσεις για το δημόσιο χρέος συμφωνώ στον τομέα που αφορά τα ευρωπαϊκά κράτη-δανειστές μας. Δεν αναφέρεις τη διαπραγμάτευση με τους Ιδιώτες τραπεζίτες – τοκογλύφους, εδώ τα «πάει» κατά διαόλου... - Στην ευρωζώνη δεν μπήκαμε ως «φτωχός συγγενής», η τροποποίηση (τότε) των δεικτών της ελληνικής οικονομίας, με την «αρωγή» του Παπαδήμου - στελέχους της γκόλντμαν σάξ, δεν καταργεί τον χρυσό που παραδώσαμε στην ιδιωτικού δικαίου Ε.Κ.Τ.. μα ούτε και τις εγγυήσεις που παρείχε και παρέχει η Ελλάδα, τις οποίες και αναφέρεις: γεωπολιτική θέση, ορυκτός πλούτος, κτλ., οι οποίες μας αναγάγουν σε «πλούσιο θείο». - Τα κράτη όντως δανείζονται και δανείζουν. Η Ε.Κ.Τ., βάζοντας ως εγγύηση τον πλούτο των εθνών, κατεβάζει λεφτά από την παγκόσμια τράπεζα του Ο.Η.Ε. και τα δανείζει με χαμηλό επιτόκιο σε κάποια κράτη τα οποία δανείζουν άλλα κράτη με υψηλότερο επιτόκιο. - Εθνική κυριαρχία, πρακτικά η παραχώρησή της έγινε με την ένταξη στο Αγγλικό δίκαιο. Η νυν συγκυβέρνηση «έριξε» την πρώην συγκυβέρνηση λόγω διαφωνίας στο θέμα του προέδρου Δημοκρατίας ως αντιπολίτευση - ΑΝΕΛ ΣΥΡΙΖΑ, όμως, δεν έπραξαν το ίδιο, με παραίτησή τους από την βουλή εξαιτίας της παράνομης κυβέρνησης: Παπαδήμος - μη εκλεγμένος πρωθυπουργός, η οποία και μας οδήγησε στην αφαίρεση της εθνικής κυριαρχίας. - Η Ελλάδα δεν χρεοκόπησε. Βιώνουμε εσωτερική τεχνητή πτώχευση. χρεοκοπία συνεπάγεται παύση πληρωμής οφειλών – χρεών με όλα τα δυσμενή αποτελέσματα, τόσο για τους έλληνες όσο και για τους πολίτες των κρατών που δάνεισαν στην Ελλάδα. Μόνοι κερδισμένοι τόσο σε χρεοκοπία όσο και σε αποπληρωμή: οι Ιδιώτες τραπεζίτες. Η «ουσία» του κείμενου σου με βρίσκει σύμφωνο, όμως ένα τόσο σημαντικό ζήτημα ΔΕΝ είναι έκθεση ιδεών. Απαιτεί ακριβή ανάλυση, προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Στα ερωτήματά σου, απαντήσεις είναι η Λογική. Μόκας Γεώργιος
Άκουγα χρόνια τώρα ότι κάποιοι Λιβαδιώτες υπηρέτησαν τη θητεία τους στον ελληνικό στρατό πολεμώντας στην Κορέα. Ρωτώντας από ενδιαφέρον, μαθαίνω ότι πέντε- έξι Λιβαδιώτες που υπηρετούσαν κληρωτοί φαντάροι τα χρόνια 1952-53, γεννηθέντες δηλαδή γύρω στα 1930, στάλθηκαν με το εκστρατευτικό σώμα που υποχρεώθηκε να στείλει η Ελλάδα, αφού συμφώνησαν οι τότε κυβερνήσεις της Δύσης να στείλουν στο πλευρό των Αμερικανικών και νοτιοκορεατικών δυνάμεων. Αυτοί ήταν οι Δημοσθένης Πούλιος, Σάκης Μπατζογιάννης (ραφτίκος), Λάζος Τσίρκος, Λάζος Ντάμπος (του Σιούλα), Γιάγκος Δαμαλής (Τσιλάκης). Στον αμερικανικό στρατό εκεί, υπηρετούσε κατά σύμπτωση ο Λιβαδιώτης μετανάστης στην Αμερική Πλούταρχος Πούλιος του Κων/νου (Πλούτας) Ο Σάκης Μπατζογιάννης (πέθανε σε ηλικία 88 ετών το 2015) θυμόταν όλες τις λεπτομέρειες, από την πρώτη στιγμή της επιλογής τους για την Κορέα μέχρι και την επιστροφή τους στην πατρίδα. Με τιμητικό άγημα τους έστειλαν στο αεροδρόμιο, χωρίς να ρωτηθούν, και βέβαια πολεμούσαν στις επιχειρήσεις πάντα στην πρώτη γραμμή, με κίνδυνο για τη ζωή τους. Η αποστολή των δυνάμεων γινόταν ανά εξάμηνο χωρίς να είναι βέβαια εθελούσια αλλά με καλή πληρωμή από τους Αμερικανούς, ενώ οι βετεράνοι μπορούσαν να πιάσουν μια θέση στο δημόσιο, όταν τέλειωνε ο πόλεμος. Ο Δημοσθένης Πούλιος τραυματίστηκε και ήταν από τους πρώτους στρατιώτες της αποστολής. Εκεί συνάντησαν και τον φαντάρο στον Αμερικάνικο στρατό Πλούτα Πούλιο (με τον Ραφτίκο ήταν συμμαθητές στο δημοτικό σχολείο, πριν φύγει ο Πούλιος στην Αμερική). Ψάχνοντας στο διαδίκτυο τα ιστορικά γεγονότα της εποχής εκείνης αλιεύω τα εξής: Η κορεατική χερσόνησος είναι από το 1945 χωρισμένη στα δύο, στη Βόρεια και στη Νότια Κορέα. Τα σύνορα είναι στον 38ο παράλληλο όπως μπορούμε να το διαπιστώσουμε στην υδρόγειο σφαίρα. Η Βόρεια με την πλευρά της τότε Σοβιετικής Ένωσης και η Νότια με τη Δύση. Ο χωρισμός έγινε το 1945 σαν αποτέλεσμα του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, μια
και η Κορέα διατελούσε υπό την κατοχή της Ιαπωνίας, συνεργάτιδας δύναμης με τους Ναζί. Και στην Ασία έγινε κάτι αντίστοιχο με τη γηραιά Ήπειρο, την Ευρώπη. Τον Ιούνη του 1950 αρχίζουν μεταξύ Νότιας και Βόρειας Κορέας εχθροπραξίες, κατηγορώντας η μία την άλλη για το ποια έκανε την αρχή. ξεκινάει έτσι ένα γαϊτανάκι πολέμου. Από τη μια πλευρά οι Βόρειοι με συμμάχους τη Σοβιετική ένωση και την πολυπληθή Κίνα κι από την άλλη οι Νότιοι με τους Αμερικανούς και τη Δύση. Οι Αμερικανοί βρήκαν ευκαιρία και διεθνοποίησαν το Κορεατικό ζήτημα, ενώ απείχαν από τα Ηνωμένα Έθνη η Σοβιετική Ένωση και η Κίνα. Έτσι έστειλαν δυνάμεις και άλλες χώρες της Δύσης κατά της τότε «ερυθράς απειλής», με αποτέλεσμα να μπλεχτούν σε έναν ανούσιο και χωρίς κανένα αποτέλεσμα πόλεμο. Τα σύνορα παρέμειναν όπως ήταν και πριν. Το αποτέλεσμα ήταν χιλιάδες νεκροί και από τις δυο πλευρές. Η Ελλάδα δείχνοντας υπέρμετρο ζήλο να καθιερωθεί στο Ν.Α.Τ.Ο και να υπηρετήσει τα συμφέροντα της προστάτιδας δύναμής της, των Η.Π.Α., έστειλε εκστρατευτικό σώμα αποτελούμενο από πεζικό (10.225 οπλίτες) και αεροσκάφη, με απόφαση της κυβέρνησης του «κέντρου» Πλαστήρα και Βενιζέλου. Η έκβαση του πολέμου όπως είπαμε στα μέσα του 1953 δεν έφερε κανένα άλλο αποτέλεσμα παρά μόνο απώλειες. Ο πόλεμος ξεκίνησε τον Ιούνη του 1950 και τελείωσε τον Ιούλη του1953. Έμεινε δε στην ιστορία σαν «ξεχασμένος πόλεμος». Κατέληξε σε μια τραγωδία χωρίς κανένα όφελος για τις δυο πλευρές, με αποτέλεσμα ένας λαός να διαιρεθεί σε δυο κράτη. Τα θύματα για την Ελλάδα ήταν 183 νεκροί και 610 τραυματίες. Το σώμα διαλύθηκε τον Οκτώβρη του 1955 από τον Κ. Καραμανλή. Η Ελλάδα μόλις είχε βγει από το β’ παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο, και βρισκόταν στη δυσκολότερη φάση της ιστορίας της, με μια οικονομία διαλυμένη. Διεξαγόταν ένας εσωτερικός πόλεμος, ύπουλος, που εκτός από το αίμα, τις διώξεις, την τρομοκρατία και τις υλικές καταστροφές διέλυε και τον κοινωνικό ιστό. Ήταν μια χώρα φάντασμα, που κυνηγούσε φαντάσματα, χωρίς εξωτερική πολιτική, χωρίς οικονομία. Μπορούσε να προσφέρει στο ΝΑΤΟ μόνο πολεμιστές για να κάνουν εγκλήματα σε βάρος άλλων λαών, κάτι που αποτελεί μελανή σελίδα στην ιστορία της χώρας μας και το πλήρωσε ακριβά, υπηρετώντας ξένα συμφέροντα, παίρνοντας μέρος στον λεγόμενο ψυχρό πόλεμο, που ήδη είχε αρχίσει.
ΛΑΖΑΡΟΣ ΝΤΑΜΠΟΣ Έφυγε από τη ζωή μια μέρα του Μάη ο μπάρμπα-Λάζος. Διπλός πόνος και πένθος βαρύ για τους δικούς του, καθώς τον θάνατο της γυναίκας του ακολούθησε ο δικός του την επόμενη μέρα. Δεν άντεξε άλλο η καρδιά του που τα τελευταία χρόνια τον ταλαιπωρούσε κατά καιρούς. Δεν είχε χάσει όμως ποτέ το κέφι του και το χιούμορ του. Ήταν γιος του μπάρμπα-Τάκη. Τον θυμούνται οι παλαιότεροι να κάνει το δάσκαλο -ολιγογράμματος ο ίδιος- σε όσους ήθελαν να μάθουν λίγα γράμματα μετά τους πολέμους. Τα είχε στερηθεί ο ίδιος και δεν έπρεπε αυτή τη στέρηση να τη ζήσουν και τα παιδιά του χωριού του. Ο μπάρμπα-Λάζος ήταν περιζήτητος στις παρέες του. Κανοναρχούσε σε όλες τις συζητήσεις για το Θεό, τον άνθρωπο, το χωριό και τον κόσμο. Φιλομαθής και περίεργος μπροστά σε όλα, τον τυραννούσε η απανθρωπιά και η αγριότητα των καιρών. Ζούσε αυτά που έλεγε και πίστευε. Μετέδιδε σε όσους τον γνώρισαν το ήθος του αυθεντικού, του γνήσιου λαϊκού ανθρώπου. Ήταν γήινος, γι’ αυτό και αληθινός. Σε δύσκολα χρόνια δεν έμαθε γράμματα πολλά. Δάσκαλοί του σοφοί στάθηκαν τα βουνά και τα δάση, οι λόγγοι και οι ρεματιές, τα βοσκοτόπια και τα ζωντανά του που αγαπούσε και υπηρέτησε με αφοσίωση σε ολόκληρη τη ζωή του. Τα ζώα, έλεγε, για να δώσουν πρέπει κι εσύ να τους δώσεις. Γνώριζε την κάθε σπιθαμή γης του χωριού του. Την είχε περπατήσει. Όλα τα τοπωνύμια τού ήταν οικεία. Ανήσυχος πάντοτε διψούσε να μάθει. Διάβαζε, έψαχνε, διάνθιζε το λόγο του με παροιμίες και λόγια της Γραφής. Κουβαλούσε την ιστορία, την παράδοση και τον λαϊκό πολιτισμό του Λιβαδίου. Αφηγούνταν σαν γνήσιος λαϊκός παραμυθάς. Αγαπούσε τη γλώσσα την ελληνική και την κουτσοβλάχικη. Προβληματιζόταν και ανέλυε θέματα της γλώσσας με εντυπωσιακό τρόπο. Είχα την αγαθή τύχη να τον γνωρίσω. Γίναμε φίλοι. χαιρόμουν τη συντροφιά του, απολάμβανα τις αφηγήσεις του, τους ρυθμούς του λαϊκού προφορικού λόγου. Τον θυμόσοφο μπάρμπα-Λάζο που ερχόταν από μια παλιά παράδοση του τόπου μας. Από πηγές καθαρές άλλου καιρού. Περπατούσε με κομμένα τα γόνατα από τα χρόνια του, αλλά με ορθάνοιχτα τα μάτια μέσα στο χρόνο. Νοσταλγούσε τα παλιά, νοιαζόταν για τα μελλούμενα, αλλά αγαπούσε και τα τωρινά. Δεν είχε γεράσει ούτε το μυαλό του ούτε η γλώσσα του. Έφυγε από τη ζωή με τα χρόνια του, ποτέ του όμως δεν είχε ξεδιψάσει. Ήθελε να πιεί της ζωής τη στερνή στάλα. Ολύμπια αίσθηση της ζωής. Κώστας Προκόβας
3
τος, να ζητάμε βοήθεια από τις υπαλλήλους αν δεν βρίσκουμε αυτή που ψάχνουμε και να κάνουμε, να κάνουμε, το ξαναλέω, όταν πάμε στο ταμείο πως δεν τρέχει και τίποτα. Τα πράγματα άλλαξαν πολύ όσον αφορά την ατομική καθαριότητα και τον καλλωπισμό τα τελευταία χρόνια και, για να είμαστε και δίκαιοι, όχι μόνο για τις γυναίκες. Οι άνδρες των τελευταίων ετών απόκτησαν και αυτοί τα προσωπικά τους είδη ομορφιάς. Γράφει ο Γιώργος Αθ. Μητώνας - http://istorieslivadi.blogspot.com Αρχικά πέρασε η εποχή που ξυρίζοσαλόνι. Τότε ο ένας καθρέφτης ήτανε νταν με ξυραφάκια ΑΣΤΟΡ και μος καθώς ξεπλένομαι βιαστικά. Η Ευτυχία αρχίζει να γελά και η «καλημέρα», που ήτανε και ο πιο σαπουνάδα και έβαζαν για απολύμανφωνάζει την υπόλοιπη οικογένεια να επίσημος, ας πούμε κάπου στη σάλα. ση οινόπνευμα ή τσίπουρο. Πλέον Ο άλλος ήταν κρεκυκλοφορούν διασκεδάσει μαζί μου. μασμένος πάνω ξυραφάκια με - Μαμά, Καλλιόπη, δείτε ο μπααπό το νιπτήρα τρείς τέσσερις μπάς έβαλε μαλακτική για τα μαλλιά αποσπώμενες στα μαλλιά που δεν έχει, και αρχίζουν και εκεί χτενιζόμασταν ή ξυριζόταν λεπίδες, ηλεκτρινα γελάνε όλες μαζί. ο μπαμπάς και ο κές ξυριστικές Αφού γέλασαν και το ευχαριστήθηπαππούς, αν δεν μηχανές, αφροί καν και αφού με καθησύχασαν πως τον ξεκρεμούσαν ξυρίσματος και δεν κινδυνεύω από κάτι, μου υπέδεινα τον τοποθετήάφτερ σέιβ για ξαν το σαμπουάν για τα μαλλιά και το σουν στο μέρος μετά το ξύρισμα. μαρτύριό μου τελείωσε δίνοντάς μου Όλοι έχουμε από κουράγιο πως πιθανόν με αυτό που που τους βόλευε. Αυτή και μόνο μια δυο κολόνιες χρησιμοποίησα να φυτρώσουν άλλα ήταν η χρήση του και ένα αποσμητιμαλλιά!!! καθρέφτη, όπως κό και προσέχουΜετά το περιστατικό καθόμουν και και για να δούνε με λίγο παραπάνω γελούσα αλλά και σκεφτόμουν το πώς να βάλουνε τα την εξωτερική μας θα γινόταν να εξηγήσω στην Ευτυχία «Παλιός νιπτήρας» ρολά στο κεφάλι εμφάνιση, όπως και την Καλλιόπη με ποιο τρόπο θα τους οι γυναίκες ή να κάνουν το «κούτρίχες στα αυτιά, τη μύτη και περιποιμπορούσα να συγχρονιστώ με την υ π ά ρ χ ο υ σ α κου», και να στερεώσουν το «ρολό». ούμαστε τα φρύδια. Κάποιοι βέβαια τα κ α τ ά σ τ α σ η , Καμία δεν χρειαζότανε καθρέφτη για τελευταία χρόνια το παρακάνουνε. Οι εγώ που μεγά- να βαφεί γιατί πολύ απλά οι γυναίκες σημερινοί νεαροί ας πούμε ξυρίζουν τα λωσα σε μια της εποχής μας στο Λιβάδι δεν βάφο- πόδια και το στήθος ή κάνουν αποτρίανδροκρατού- νταν. Σήμερα μια ντουλάπα και ένα χωση - σ΄σγίνι αγνώσου -(σίχαμα). Οι μενη οικογένεια τσαντάκι είναι γεμάτα από κραγιόν, κάποιας ηλικίας άνδρες γίνονται αλλά και έζησα όζες, μάσκαρες, τσιμπιδάκια για τα βαψομαλλιάδες με εκείνο το απαίσιο τελείως άλλες φρύδια, κρέμες ημέρας και νύκτας, «κομοδινί» χρώμα ...τ΄νιβιντιάρι (που ενυδατικές και άλλα τόσα «κακατού- δεν βλέπονται). καταστάσεις. ξεκίνησα να σας λέω για τη συμΚατ αρχήν ρια» για να βάλει «μποϊές» (μπογιές) στο πρόσωπο το ωραίο φύλο. Καλά βίωση με τις γυναίκες μου και εκεί που κάναμε μπάνιο να μην πω για τα αποσμητικά και τα ήθελα να σας πω για το μάζεμα των μια φορά την αρώματα, άλλο ντουλάπι αυτά. ρούχων όταν πρόκειται να πάμε Λιβάεβδομάδα με Παλιότερα, τουλάχιστον από όσο δι ή κάποια εκδρομή, για τα «μασκαλίσαπούνι καλούθυμάμαι, ένα βουτυροκακάο έβαζαν τα δια» που έχουν κάποιες μέρες, και για πι στην κουπάκορίτσια και δυό τρείς κολόνιες υπήρτην αντίληψη που έχουν για τη βοήνα. Ένα ήτανε «Κουπάνα με τα γκιούμια και το καλούπι έτοιμα προς χρήση» χαν, η ΜΥΡΤΩ για μικρούς και μεγάθεια στις δουλειές του σπιτιού, και το καθαριστικό κουζινικά και λούτρινα ζωάκια. Σε της εποχής μας για όλα. Το ίδιο χρη- λους, η ΤΟSCΑ 4711 για γυναίκες και βρέθηκα να σας λέω για κολόνιες και άντρες που βάφουν τα μαλλιά τους! όλους τους χώρους έχει γίνει κατάλη- σιμοποιούσαμε, από το πλύσιμο των η ΜΠΟ ΜΕΚ για τους άνδρες . Για να καταλάβετε, μια και πιάσαμε Ν αφ’λμου ντι λα λι λα κατί!!!! ψη από γυναικεία αντικείμενα. Η πιάτων και των ρούχων μέχρι την ντουλάπα με τα παπούτσια γεμάτη ατομική μας καθαριότητα. Σαμπουάν, την ατομική καθαριότητα, το χαρτί (Λιβαδιώτικη έκφραση που σημαίνει από πέδιλα, γόβες, και υποδήματα με αφρόλουτρα, αιθέρια έλαια, ενυδατι- υγείας ήρθε αργότερα, και όταν βγή- πως ξεκινήσαμε από κάπου και βρεθήτακούνια. Το ίδιο συμβαίνει και στις κές κρέμες ούτε λόγος. Όσο για το κανε οι σερβιέτες, οι γυναίκες τις αγό- καμε κάπου αλλού). Δεν πειράζει, μια υπόλοιπες ντουλάπες και συρτάρια δωμάτιο του μπάνιου με μπανιέρα ή ραζαν σχεδόν συνωμοτικά από το άλλη φορά θα πούμε και για αυτά. Ένα να ξέρουν οι γυναίκες της ζωής όπου από μέσα ξεπροβάλλουν γυναι- ντουζιέρα, όπως το ξέρουν σήμερα οι μπακάλικο και τις τύλιγαν σε εφημερίκεία αξεσουάρ, τσάντες μικρές και νεότεροι, δεν υπήρχε τέτοιο πράγμα. δα για να μην τους δει ο κόσμος. του καθενός μας. Σας αγαπάμε, αν και το λέμε σπάμεγάλες, στέκες και τσιμπιδάκια, φου- Το μπάνιο γινόταν στην κουζίνα ή λα Σήμερα φτάσαμε στο σημείο να λάρια και κολάν. Το σύρμα με τα μαγιαργιόουλου ντι ναφουάρ (στην πηγαίνουμε οι άνδρες στο σούπερ νια, που μας φέρνετε στον κόσμο, απλωμένα ρούχα φωνάζει από μακριά κουζίνα από έξω), και όταν το επέτρε- μάρκετ και να ψωνίζουμε για τις γυναί- έστω και αν είστε εσείς οι ίδιες που μια πως το παρόν σπίτι γυναικοκρατείται. πε ο καιρός, γιατί το χειμώνα στις κες σερβιέτες, να αναγνωρίζουμε τις μέρα θα μας στείλετε… στον άλλο!!! Η φωτογραφία με την κουπάνα από Το χειρότερο όλων όμως είναι το φουρτούνες είχαμε αναστολή της μάρκες, με φτερά, μπλε, ή μωβ χρώμαhttp://siatistanews.gr/ μπάνιο. Θα σας περιγράψω ένα περι- δραστηριότητας. πήγαινε για την στατικό μόνο για να καταλάβετε τι επόμενη βδομάδα. καταστάσεις διαδραματίζονται. Μια Ποιο τρεχούμενο νερό όπως τώρα! Kόκκινη κλωστή δεμένη μέρα, λοιπόν, μπαίνω στο μπάνιο και Το γκιουμίκα πάνω στη σόμπα και ξεκινώ να πλένομαι. Σε κάποια στιγμή όσο φτάσει. Μπουρνούζι! τι είναι στην ανέμη τυλιγμένη απλώνω το χέρι να πάρω σαμπουάν αυτό. Με ένα πισκίρι (πετσέτα) και δωσ’ της κλώτσο για τα μαλλιά και διαπιστώνω πως το τέλος, για μπατονέτες ας είναι καλά τα να γυρίσει μπουκάλι μου δεν υπάρχει. Θυμάμαι τσιμπιδάκια από τα μαλλιά που είχανε παραμύθι να αρχινήσει πως τελείωσε την προηγούμενη φορά. οι μαμάδες. Μπορεί κάποιοι και Κοιτάω το γεμάτο ράφι από άλλα είδη κάποιες νεότερες να γελάσουν, αλλά καλλωπισμού. Λέω δεν βαριέσαι και ακόμη και οι χτένες μας ήτανε δύο. πιάνω ένα ωραίο μπουκάλι με περιεχό- Μία αντρική, η τσατσάρα, και μια μενο ροζ χρώματος. Βάζω στα μαλλιά γυναικεία, αυτές με την ουρά που Ο μπάρμπα Λευτέρης κάνει την απογευματινή του βόλτα. αλλά …αφριά ντιπ!!! πλέον έχουν τα κομμωτήρια. Όχι σαν Στη «Γαρδένια»(καφετέρια) απ’ έξω κάθεται νεαρός που μένει εκτός Λιβαδίου - Ωχ, τι έγινε! λέω. Έχουμε που εμάς τώρα, που ανοίγω το συρτάρι τον τελευταίο καιρό, και απολαμβάνει το καφεδάκι του. έχουμε λίγα μαλλιά, αυτό το υγρό δεν του μπάνιου και είναι γεμάτο από Ο μπάρμπα Λευτέρης, θέλοντας να τον πειράξει, τον ρωτά: κάνει αφρό. Σαν θέλει γίνομαι σαν τον βούρτσες, βουρτσάκια με πυκνά ή -Νου ν᾽τζ᾽τσι, βρε φιτσόρου, τ᾽ ´λα Κιόσκι ακάρι κάλι σι λιάου, αντριάπτα ή Βαρουφάκη, που είναι και της μόδας αραιά δόντια για χτένισμα, φιλάρισμα αστ’νκα; (Δε μου λες, βρε παλικάρι, για το Κιόσκι ποιον δρόμο να πάρω, τον τώρα τελευταία. και όποια άλλη χρήση κάνουν. δεξιό ή τον αριστερό;) Φωνάζω γρήγορα τη μεγάλη μου Ακόμη και οι καθρέφτες μέσα στο - Αστ´νγκα, κ᾽τσέ, κα σι λιάει αντριάπτα, βα τι ντούτσι ίσια λα Άγιου Γιάννη, κόρη Ευτυχία καθώς η γυναίκα μου σπίτι ήτανε σπάνιοι ή πολύ μικροί . σ᾽ νου άρι τουρνάρι ντι ακό! Άρι μπουντουβουλίη ν᾽γκάπου! (Το αριστερό, γιατί, ήταν στο μπαλκόνι και άπλωνε ρούχα. Όχι όπως σήμερα που έχουμε από άμα πάρεις τον δεξίό, πας ίσα στον Άγιο Γιάννη και δεν έχει επιστροφή από εκεί. - Ευτυχία τι σαμπουάν είναι αυτό έναν τεράστιο, εκτός από το μπάνιο, Έχει μόνο «κατακλυσμό» στο κεφάλι). και δεν κάνει αφρό; την ρωτάω έντρο- και στα υπνοδωμάτια, στο χολ και στο ιαράμου σι όου ακό Κατοικώ σε ένα σπίτι με γυναίκες, οι οποίες σε σταθερή βάση είναι τρείς: η γυναίκα μου, Μαρία, και οι δύο μου κόρες, Ευτυχία και Καλλιόπη. Ο αριθμός τους βέβαια αρκετές φορές αυξάνεται, καθώς κάποιες περίοδοι προστίθεται και κάποια από τις γιαγιάδες, οπότε συνυπάρχω για αρκετό διάστημα με τρεις – τέσσερις γυναίκες μέσα στον ίδιο χώρο. Η συμβίωση σε ένα σπίτι στο οποίο η πλειονότητά του είναι γυναίκες κατ’ αρχήν είναι δύσκολη. Όχι για λόγους «ορμονών», όπως θα μπορούσε ενδεχομένως να σκεφτεί κάποιος, αλλά κυρίως γιατί η όλη ατμόσφαιρα στο χώρο θυμίζει πως το θηλυκό γένος είναι το κυρίαρχο σε αυτό το σπίτι. Το δωμάτιο των κοριτσιών είναι βαμμένο σε αποχρώσεις του ροζ. Οι κουβέρτες και τα σεντόνια διακοσμημένα με πριγκίπισσες, τα οποία ουκ ολίγες φορές χρησιμοποιεί και ο μπαμπάς όταν εξορίζεται από την κρεβατοκάμαρα για διάφορους σοβαρούς αλλά και αστείους λόγους. Έχω ρίξει ύπνους σε σεντόνια και κουβέρτες με πριγκίπισσες, αγκαλιά με κούκλες, κάνοντας την ωραία κοιμωμένη, που μόνο μια φωτογραφία μου μέσα σε αυτό το σκηνικό θα έκανε ακόμη και τις επόμενες γενιές να γελάνε. Παντού διάσπαρτες στον χώρο βρίσκονται διάφορων ειδών και μεγεθών κούκλες,
Ιστορίες για αγρίους
«Από το «καλούπι» και την «κουπάνα»… στις ενυδατικές και την ανδρική αποτρίχωση»
...Άρι μπουντουβουλίη ν᾽γκάπου.
4
του Μάνθου Τσανούσα
Η βόλτα στο χωριό
Είναι απόγευμα, τέλος καλοκαιριού στο Λιβάδι. Πολύχρωμα αέρινα φορέματα τα κορίτσια και μοντέρνα παντελόνια οι άνδρες Οι δρόμοι στις γειτονιές οδηγούν στην πλατεία και στο Κιόσκι. έστεκαν με άνεση πάνω στο σώμα τους. Κάποιοι ανηφορίζουν απ' τα στενά δρομάκια και άλλοι παίρνουν την κατηφόρα, Είχαν τον αέρα της πόλης, ξέραν καλύτερα να απολαμβάνουν την φύση κάνοντας ντυμένοι, χτενισμένοι, έτοιμοι, όπως κάθε βράδυ, για μια βόλτα στο χωριό. περίπατο με ένα χαλαρό τρόπο, χωρίς να δείχνουν ιδιαίτερη φροντίδα στο ντύσιμό Η βόλτα γενικότερα είναι τρόπος έκφρασης, τους που για μας έτσι και αλλιώς ήταν εντυπωσιαένδειξη κοινωνικότητας και κουλτούρας κάθε κοινωκό. νίας. Οι διαφορές ευδιάκριτες και μοιάζανε αγεφύρωΣτο Λιβάδι εκφράζεται σαν ένα ζωντανό κίνημα, τες. βαθιά ριζωμένο και συνυφασμένο με τις παραδόσεις Όμως δεν ήταν λίγες οι φορές που δημιουργούτου τόπου, που εμπνέεται και καθοδηγείται από το νταν δυνατές φιλίες ιδιαίτερα στα παιδιά. υπέροχο φυσικό περιβάλλον του. Ο χωρισμός τους μετά το τέλος των διακοπών Οι θύμισες έρχονται από παλιά και μας ταξιδεύτους ήταν συγκινητικός, δίνοντας υπόσχεση πως ουν στα χρόνια εκείνα τότε που ήμασταν παιδιά. θα συναντούνται κάθε καλοκαίρι στο Λιβάδι. Πήραμε την αναφορά του χωριού ξεκινώντας την Το ντύσιμο αποτελούσε σοβαρό μέλημα των βόλτα μας από εκείνο το μέρος με τις μαργαρίτες. Λιβαδιωτών στη βόλτα. Εκεί που ο ήλιος αργεί να βασιλέψει, στην ΠιπίΔεν είχε σημασία αν ήταν πλούσιο ή φτωχό, καικα, «στο μπαλκόνι του Λιβαδιού». νούργιο ή παλιό. Όλα μοιάζουν επίσημα και γιορτιΜόλις φθάσαμε, καθίσαμε στις πέτρες να ξεκουνά. ραστούμε, μπροστά στο εξωκλήσι του Κοσμά ΑιτωΠολλοί ήταν εκείνοι που φέρναν μαζί τους λού. πάντα και μία χτένα και ένα καθρεφτάκι να χτενίΤο βλέμμα μας ατενίζει τις βουνοπλαγιές, ενώ ζουν τα μαλλιά τους όταν ο αέρας τα ανακάτωνε. αναπνέουμε με ευχαρίστηση την μυρουδιά των Τα παλικάρια είχαν μαζεμένα τα μανίκια τους κέδρων που ήταν διάχυτη πάντα σ' αυτό το μέρος. πάνω από τα ηλιοκαμένα μπράτσα τους, ενώ ο Ο Ήλιος είναι κόκκινος πίσω από μια δύση συναέρας φούσκωνε και κυμάτιζε πάνω στο χαλαρό νεφιασμένη και μελαγχολική. πουκάμισό τους. Οι στεγνές και κιτρινισμένες τούφες των χορταΜια αλυσίδα κρέμονταν στο μπροστινό μέρος ριών μας δείχνουν το παλιό μονοπάτι που περνούσε του παντελονιού κάνοντας ένα ημικύκλιο με τρόπο απ' εκεί. μάγκικο. Άλογα καμαρωτά και με ένα ελαφρύ καλπασμό Η βόλτα αποτελούσα πάντα την ψυχή του χωριδιέσχιζαν τον όμορφο αυτό βοσκότοπο. ού, δείχνοντας μ' αυτό τον τρόπο την ζωντάνια Ρομαντικοί περιπατητές και ερωτευμένα ζευγαράμιας καλά οργανωμένης ορεινής κοινωνίας όπως κια αγνάντευαν το ηλιοβασίλεμα. είναι το Λιβάδι. Έχει βαθιά τις ρίζες και το δένδρο Κορίτσια τραγουδούσαν τον Μάη κρατώντας μας χαρίζει απλόχερα τους καρπούς του. Λιβάδι 1964. Οι νεαρές κοπέλες απολαμβάνουν τη βόλτα τους στο Κιόσκι ακούστα χέρια τους αγριολούλουδα. Είναι αυτοί οι καρποί των ονείρων μας, των Τώρα μπροστά μας απλώνεται ένας φαρδύς χωμα- γοντας μουσική. Από αριστερά: Καρανίκα Πόπη, Μπολή Βούλα, Γκούμα Σούλα, αναμνήσεων των λαϊκών μας παραδόσεων, που Γαλάνη Σοφία και καθισμένη η Καρανίκα Φανή με το ραδιόφωνο. τένιος αυτοκινητόδρομος. κάποιες δεν άντεξαν στο διάβα της ζωής και χάθηΕρημιά. Λίγο πιο πέρα η βρύση μόνη της. Εκεί που ξεδιψούσαν τα άλογα, τώρα καν. ακούγονται μόνο κραυγές βατράχων. Ένα τέτοιο έθιμο που δεν υπάρχει πλέον στις μέρες μας αλλά θα μείνει αξέχαστο Κάτω από τα φουντωτά δένδρα, στα μικρά Λιβάδια με το πράσινο χορτάρι έβοήταν και το χάζι. σκαν αμέτρητα κοπάδια γιδοπροβάτων. «Ν' τσεμ' λα χάζι», πάμε στο χάζι έλεγαν οι μεσόκοπες γυναίκες και η χαρά τους Παντού ακούγονταν φωνές, αντίλαλοι, μουσικές, και ένα μελωδικό κύμα μάς ταξί- ήταν ζωγραφισμένη στο πρόσωπό τους. δευε. Αυτή η φράση ακουγόταν τις Κυριακές και ιδιαίτερα στις γιορτές τ' απογεύματα. Μόνον τα πουλιά είναι εδώ, παίζουν και χαίρονται για μας. Το κελάηδισμά τους Τότε που ο δρόμος ήταν γεμάτος κόσμο που πηγαινοέρχονταν ακούραστοι. ηχεί σαν μπαλάντα στ' αυτιά μας την ώρα που πετούν και επιδεικνύουν την κυριαρχία Εκείνες χωρίς να ενοχλούν τους διερχόμενους στήνονταν όρθιες, ώρες αμέτρητες, τους. στις άκρες του δρόμου. Είναι πολύχρωμα όπως τότε! Άρχιζαν από το κάτω μέρος της βόλτας και έφθαναν στο πιο ψηλό σημείο, Ένα γκρίζο χρώμα απλώνεται σιγά σιγά, ενώ ψηλά στο βουνό μαύρα σύννεφα γαντζωμένες στα κάγκελα του Αγ. Κωνσταντίνου. κάνουν την εμφάνισή τους και μοιάζουν αγριεμένα. Όλα δείχνουν πως θα φέρουν Το μέρος εκείνο είχε την καλύτερη θέα, και έμοιαζε με εξώστη θερινού θεάτρου. βροχή. Το ίδιο γινόταν και σ' άλλα ανοιχτά σημεία του δρόμου όπως και στην αυλή του Θα ξημερώσει φθινόπωρο. 1ου Δημοτικού Σχολείου. Έτσι βιαστικά αλλάζουν οι εποχές στο Λιβάδι. Φεύγοντας αφήνουν μόνο χρώματα χαζεύοντας τη βόλτα ρουφούσαν το κάθε τι που συνέβαινε την ώρα εκείνη, μάθαιπου μοιάζουν με ζωγραφιές, που ξεδιπλώνονται στη μηχανή του χρόνου, με ένα διά- ναν όλα τα νέα και γυρίζουν ευχαριστημένες στο σπίτι τους. Τα νέα γίνονταν θέμα χυτο ερωτισμό ζωντανεύοντας τους κρυφούς μας πόθους. για συζήτηση στις γειτονιές. Η άνοιξη έφερνε ένα ξαφνικό ξέσπασμα των Λιβαδιωτών, ρουφώντας τον ανοιξιάΣτις γειτονιές, στις βόλτες, που ο έρωτας δεν έπαψε να ταξιδεύει. τικο ήλιο απ' την πλατεία έως το κιόσκι, μετά απ' τις παγερές νύχτες του χειμώνα Σαν μια ζωντανή παράσταση σ' ένα ατέλειωτο χορό έμοιαζε η βόλτα στο χωριό τότε που ο μόνος θόρυβος που υπήρχε ήταν ο βοριάς που σφύριζε ανάμεσα απ' τα κάτι τέτοιες μέρες με πρωταγωνιστές τους νέους και τη νιότη μας. χιονισμένα έλατα και πεύκα. Βιαζόμασταν πολύ! Δεν έφθανε ο χρόνος της βόλτας, ήταν λίγος. Θέλαμε να προΤο Πάσχα γίνονταν εκδηλώσεις. Αμέσως μετά τη Λαμπρή, όλη η εβδομάδα που φθάσουμε να νιώσουμε πολλές φορές τη χαρά καινούργιων συναισθημάτων. ακολουθούσε τις γιορταστικές μέρες, ο κόσμος ξεχύνονταν στο κιόσκι. Να αισθανθούμε την κομμένη ανάσα των κοριτσιών και τη δική μας, να πούμε Ο χωματένιος δρόμος γέμιζε απ΄ τη βόλτα του κόσμου με χαρούμενες φωνές, τρα- εκείνα που διαβάζαμε στα μάτια που μας ταξίδευαν. γούδια και χορούς. Η Παρασκευή αποκτούσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον με τους χορούς Η τελευταία βόλτα πάντα ήταν στο κιόσκι. που αποτελούσαν το αποκορύφωμα των εκδηλώσεων αυτή την μέρα. Στο μέρος του καλοκαιριού με τους ανοιχτούς ορίζοντες που κάνει την καρδιά ν' Οι χοροί γίνονταν στην άκρη του φράχτη του σιντριβανιού. Συνήθως ήταν δύο, ανοίξει. των κοριτσιών και των παλικαριών. Τον χορό τον σέρνουν οι ελεύθεροι με περηφάΤοπίο ρομαντικό με βόλτες ατέλειωτες και αξέχαστα ραντεβού τα καλοκαίρια. νια. Όταν βράδιαζε ο έρωτας έπαιρνε το δρόμο του φεγγαριού. Το δρόμο που άρχιζαν Ο έρωτας τους πρόδιδε, σε λίγο καιρό ακούγονταν αρραβωνιάσματα. τα πειράγματα και οι λέξεις γίνονταν τραγούδι. Οι χοροί γίνονταν αυθόρμητα, χωρίς την φροντίδα κάποιου «φορέα», αρκούσε η «Πως μπορώ δύο λέξεις να σου πω». γιορταστική ατμόσφαιρα. Σήμερα στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, της αβεβαιότητας, που όλα γύρω μας Τα καλοκαίρια κάτω απ'τους ίσκιους των δένδρων με το πράσινο χορτάρι σμίγανε κλονίζονται και αμφισβητούνται, νιώθουμε την ανάγκη από κάπου να κρατηθούμε. τα παιδιά του χωριού, των κιρατζήδων, των κτηνοτρόφων, με τα παιδιά συνήθως ξαναγυρίζουμε νοερά στις ρίζες μας και πάντα θα γυρίζουμε στα χρόνια εκείνα όσο εύπορων οικογενειών που παραθέριζαν κάθε χρόνο στο ορεινό Λιβάδι. θα υπάρχει ζωντανή η βόλτα στο χωριό! Ο τουρισμός στο χωριό τότε, άλλαζε το σκηνικό δίνοντας μια νότα χαράς και Και θα νοσταλγούμε ώσπου να ακούσουμε πάλι τραγούδια του Μάη και οι Μαργααισιοδοξίας. ρίτες να ξανανθίσουν...
Τάσος Μπέλλης Μαρτίου 90 - Κ. Καραμανλή• τηλ.: 2310 306 455, 308 456 www.ariane.gr
5
ΝΕΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ EξΩΡΑΪΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΟΥ Κτηνοτροφική Γιορτή Αγ. Μόδεστου 2015 Ακόμη μια χρονιά, ο κτηνοτροφικός σύλλογος διοργάνωσε την όμορφη αυτή γιορτή στο παρεκκλήσι του Αγίου Μοδέστου, προστάτη της κτηνοτροφίας.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ Κατάθεση στεφάνου Με βροχερό καιρό, το πρωί της Τετάρτης 25 Μαρτίου, στην πλατεία χΑΝΘ της Θεσσαλονίκης, μέλη και φίλοι του συλλόγου μας κατέθεσαν το δάφνινο στεφάνι στο άγαλμα του Γεωργάκη Ολυμπίου. Κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή και ακολούθως απαγγέλθηκε ο εθνικός μας ύμνος από τα παιδάκια, με τη συνοδεία του ήχου της βροχής.
10ος Διεθνής Μαραθώνιος «Μέγας Αλέξανδρος» Για 2η συνεχή χρονιά ο Σύλλογός μας συμμετείχε στον μαραθώνιο δρόμο Μέγας Αλέξανδρος, στη διαδρομή των 5 χιλιομέτρων. Ο Μαραθώνιος έγινε την Κυριακή 6 Απρ 2015 με αφετηρία το χώρο του City Gate στη δυτική Θεσσαλονίκη και τερματισμό τον Λευκό Πύργο. Η ομάδα μας τερμάτισε, παρά τον άστατο και βροχερό καιρό και έλαβε τα μετάλλια συμμετοχής με ιδιαίτερη χαρά. Το ΔΣ ευχαριστεί θερμά τους γονείς και τα παιδιά – δρομείς για την όμορφη συμμετοχή τους. Αφιέρωσαν ένα ολόκληρο πρωινό σε ένα καθιερωμένο δρώμενο της πόλης μας, συνδυάζοντας την προσωπική τους ευχαρίστηση και άθληση με την προβολή του συλλόγου μας.
Τράπεζα Αίματος του ΣΛΘ Γεωργάκης Ολύμπιος Ευτυχώς κάποιοι επιμένουν να προσφέρουν. Η τράπεζα αίματος του ΣΛΘ παραμένει ενεργή. Το πρωί της Κυριακής 19 Απρ 2015, μια ομάδα γυναικών του συλλόγου μας πήγε στο νοσοκομείο ΑχΕΠΑ για την καθιερωμένη αιμοδοσία. χωρίς καμιά αναΟ Ε.Σ.Λ. βρέθηκε εκεί με τα χορευτικά τμήματα. Ο καλός καιρός, η ωραία μουσική αλλά και ο κόσμος που τίμησε με την παρουσία του την εκδήλωση συνέβαλαν στο να εξελιχθεί όμορφα όλη η βραδιά. Τα χορευτικά τμήματα ξεκίνησαν τον χορό δίνοντας πανηγυρική νότα στην εκδήλωση, η οποία κράτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, διασκεδάζοντας με «Τα Παιδιά από το Λιβάδι». Το Δ.Σ. του συλλόγου συγχαίρει και ευχαριστεί: -τα παιδιά, μικρά και μεγάλα για την υπέροχη παρουσία τους στην εκδήλωση, -τη δασκάλα Νατσιούλη Νανά για την παρουσία των τμημάτων και, τέλος, -τον κόσμο που πλαισίωσε την εκδήλωση και χόρεψε μαζί μας. Την ίδια βραδιά, στο χώρο του Αγίου Μοδέστου παρευρέθησαν και άνθρωποι από το Φεστιβάλ «Ολύμπου Γεύσεις», δίνοντας την ευκαιρία στους πανηγυριστές να δοκιμάσουν, πέρα από το παραδοσιακό ψητό αρνί που διανέμεται κάθε χρόνο με δαπάνες και ευθύνη των κτηνοτρόφων, και εδέσματα εκλεκτά από τη Γαλλική και την Ελληνική κουζίνα τα οποία προσέφεραν, από ειδικά διαμορφωμένα περίπτερα στο χώρο της εκδήλωσης, οι υπεύθυνοι του Φεστιβάλ. Οι πρωτόγνωρες γεύσεις κέρδισαν την εκτίμηση του παριστάμενου κόσμου και τιμήθηκαν δεόντως. κοίνωση, με τηλεφωνική επικοινωνία, έπραξαν το αυτονόητο. Το ΔΣ του συλλόγου μας ευχαριστεί θερμά της κυρίες και ελπίζει να υπάρξουν και άλλοι μιμητές αυτής της προσπάθειας.
Ετήσια Απολογιστική Συνέλευση
Τέλος, φυσικά από την εκδήλωση δεν θα μπορούσε να λείψει και ο καθιερωμένος διαγωνισμός κουρέματος ζώων από νέους κτηνοτρόφους.
ΕΥχΑΡΙΣΤΗΡΙΟ
6
Ο κτηνοτροφικός Σύλλογος Λιβαδίου ευχαριστεί για την ευγενική τους χορηγία: ΜΗΔΙΚΗ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΚΑΡΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, ΑΣΙΔΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΦΩΤΗΣ ΦΩΤΗΣ, ΜΠΑΛΟΥΚΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ, ΣΑΛΑΓΚΟΥΔΗΣ-ΠΕΖΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΛΙΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, χΑΛΚΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΑΜΒΡΟΣΙΑΔΗΣ,ΤΟΚΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ, ΜΠΙΖΙΟΣ ΖΗΣΗΣ, ΕξΑΡχΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΕξΑΡχΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΠΑΠΑΛΕξΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ, χΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ ΗΛΙΑΣ, ΓΚΟΥΤΖΑΜΑΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΦΑΡΜΑΚΙΩΤΗΣ ΣΟΥΛΗΣ, ΤΣΙΡΚΟΣ χΡΗΣΤΟΣ, ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ, ΦΑΡΜΑΚΙΩΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΜΠΑΖΟΥΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ,ΓΑΖΕΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, «ΒΟΣΚΟΣ» ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΔΙΟΥ, ΑΦΟΙ ΚΑΡΑ, ΤΣΙΟΚΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΚΙΤΣΟΥΛΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ, ΣΟΥΡΔΗ ΦΑΝΗ - ΜΠΑΓΚΟΥΑΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ, ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΔΙΟΥ, ΓΕΡΑΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΜΠΑΣΔΕΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΣΟΥΡΔΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΚΑΦΕ ΜΥΛΟΣ, ΚΑΦΕ ΡχΟΝΤΙΚΟ, CLUB ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ, ΣΟΥΓΛΗΣ ΣΑΚΗΣ ΤΑΒΕΡΝΑ ΠΛΑΤΑΝΟΣ, ΖΑχΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ ΠΑΛΛΑΣ, ΖΑχΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΚΑΒΑ ΠΟΤΩΝ ΚΑΨΑΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, χΡΥΣΟχΟΕΙΟ ΤΣΑΜΑΚΟΥΛΗ ΚΑΤΕΡΙΑ, ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΡΟΥχΩΝ IL GUSTO, ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΡΟΥχΩΝ NOΠΗ ξΥΝΟ,ΤΖΗΚΑΣ CENTER, ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΥΠΟΔΗΜΑΤΩΝ ΜΠΑΓΙΩΤΑ, ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΥΠΟΔΗΜΑΤΩΝ ΣΑΜΟΛΑΔΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ, ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΔΩΡΩΝ ΣΑΜΟΛΑΔΟΣ ΠΑΥΛΟΣ, ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΔΩΡΩΝ ΟΙΚΙΑΣ ΑΓΑΘΑ, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΒΑΛΛΑ ΓΙΟΥΛΗ, ΑΝΘΟΠΩΛΕΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΑ. Ευχαριστεί επίσης και τους δωρητές αρνιών: Τσανούσας Κων/νος του ξεν., Τζέβος χαράλαμπος του Θωμά, Ντάμπος Λαζαροςς του Δημ., Καψαλης Ευάγγελος του Δημ., Μπόλης Νικόλαος του Ευαγ., Τσανούσας Αντώνιος του Θωμά, Αντωνίου Αναστάσιος του Γεωργ., Δαμαλής Δημήτριος του Γεωργ., Ντάμπος Δημήτριος του Αναστ., Τσανούσας Κων/νος του Σταύρου, Τσανούσας Σταύρος του Αναστ., Σούρδης Σωτήριος του Λαζ., Σούρδης Γεώργιος του Λαζ., Σούρδης Κων/νος του Αποστ., Σούρδης Λάζαρος του Σωτ., Μόκας Κων/νος του Διον., Μένος Νικόλαος του Κων/νου, Φακαλής Ηλίας του Ιωάν., Γκρίζος Σωτήριος του Γεωργ., Σαλαβάτης Γεώργιος του Δημ., Τσαχαλίνας Διονύσιος του Δημ., Τσαχαλίνας Ιωάννης του Νικ., Πεζής Λάζαρος του Ιωάν., Καραΐσκος Ιωάνης του Βασ., Γαζέτης Ιωάννης του Βασ., Γκαβοτάσιος Ιωάννης του Γεωρ., Καρανίκας Δημήτριος το Αντ., Κρανίκας Νικόλαος, του Κων/νου, Μπατζογιάννης Γεώργιος του Αντ., Γεράσης Αθανάσιος του Αναστ., Βαρβαρέζος Δημήτριος του Νικ., Λέγγης Ιωάννης του Λαζ., Τζημαγιώργης Κων/νος του Σωτ., Καπέτης Αντώνιος του Λαζ., Φουρκιώτης χαράλαμπος του Βασ., Μαγιώνας Κων/νος του χρηστ., Κάλφας Βασίλειος του Κων/νου., Γκουτζαμάνης Κων/νος του Νικ., Σούρδης Πλούταρχος του Κων/νου, Γαζέτης Στέφανος του Γεωργ., Ντάμπος Κων/νος του Βασ., Μπουτζέτης Δημήτριος του Γεωργ., Σούρδης Κων/νος του Βασ.
Την Κυριακή 11:30 πμ στη λέσχη του συλλόγου μας πραγματοποιήθηκε η ετήσια απολογιστική συνέλευση. Η εξελεγκτική επιτροπή μετά από λεπτομερή έλεγχο, τόσο στα οικονομικά όσο και στα διοικητικά πεπραγμένα, ενημέρωσε το σώμα για την κατάσταση του συλλόγου μας έως σήμερα. Ο πρόεδρος του ΔΣ, στη συνέχεια, έκανε έναν πλήρη απολογισμό των εκδηλώσεων του συλλόγου για τον περασμένο χρόνο και ανέφερε και κάποιες προτάσεις για επόμενες δραστηριότητες. Το σώμα ομόφωνα ενέκρινε τα πεπραγμένα και η συνέλευση έληξε.
Παρουσίαση στην Ελασσόνα Το ταξίδι των παρουσιάσεων του νέου βιβλίου του κου Γρ. Βέλκου συνεχίζεται. Σειρά είχε η πόλη της Ελασσόνας. Οι Ελασσονίτες φίλοι και τα μέλη του Συλλόγου
Λιβαδιωτών της πόλης παρακολούθησαν μια εξαιρετική παρουσίαση, την Κυριακή 17 Μαίου 2015, στην αίθουσα Β. Φαρμάκης. Το βιβλίο παρουσίασαν οι εκπαιδευτικοί Μαρία Βίτκου και Βασίλης Ζαρζώνης και εκ μέρους του Συλλόγου Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης ο Γιώργος Συνεφάκης.
Ο δικός μας Γιαννάκης Το Σάββατο, 16 Μαίου 2015, στην πασίγνωστη μουσική εκπομπή του Σπύρου Παπαδόπουλου, με τιμώμενο πρόσωπο τον τραγουδιστή Κώστα Μακεδόνα, στο πιάνο παρακολουθήσαμε όλοι τον δικό μας Γιαννάκη. Ο Γιάννης Περδίκης του Θωμά, μεγάλωσε και ανδρώθηκε στον σύλλογό μας, ως μέλος του χορευτικού μας και σήμερα ακολουθεί μουσικά το δρόμο του παππού του, του μπαρμπα Γιάννη Περδίκη με την καθαρή αρχοντική του φωνή.
ΝΕΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ συγκρούονται με τα συναισθήματά τους σε ένα γαϊτανάκι εκπλήξεων και ανατροπών. Μια σκληρή ιστορία οικογενειών, που ξετυλίγεται στον τουρκοκρατούμενο Όλυμπο και τα γύρω χωριά του, το Λιβαδι Ολύμπου, το Λιτόχωρο, τον ΠλαταΜε δύο πολύ σημαντικές εκδηλώσεις, οι Λιβαδιώτες της Λάρισας, υποδέχθη- μώνα, τον παλιό Άγιο Παντελεήμονα , την εποχή της Κατοχής και του Εμφυλίου καν τη μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης το Πάσχα και τον ερχομό της άνοι- και συνεχίζει στην μεταπολεμική Αθήνα, στο Σούνιο και την μαγευτική Ύδρα. ξης. Τέλος, ο συγγραφέας, συγκινημένος, ευχαρίστησε όλους όσοι τον τίμησαν, και ΠΑΣχΑΛΙΝΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΕΣ 2015 αναφέρθηκε με κολακευτικά σχόλια για την παρουσία του Σ.Λ.Λ. στα πολιτιστιΤο εικαστικό τμήμα του Σ.Λ.Λ. πραγματοποίησε προς τα τέλη Μαρτίου, μια κά δρώμενα της Λάρισας. απογευματινή εικαστική συνάντηση με τους γονείς και τα παιδιά με θέμα «ΠασχαΜε Εκτίμηση εκ μέρους του Δ.Σ. Ο Πρόεδρος: ΓΚΑΤΖΟΥΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ λινές δημιουργίες 2015» (Πασχαλινό στεφάνι και διακοσμητικές φωλιές).
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΛΑΡΙΣΑΣ
συνέχεια από τη σελίδα 1
ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΜΑΡΟΥΛΙΟΥ ραγδαία επιδείνωση, τεράστιες οι ευθύνες όλων μας αν δεν αποτρέψουμε την καταστροφή
Η συμμετοχή των παιδιών αναμενόμενη... Η δημιουργική τους έμπνευση και αντίληψη... πολύ προχωρημένη για την ηλικία τους. Τα παιδιά διδάχθηκαν πώς να κάνουν πρωτότυπες και ιδιαίτερες πασχαλινές δημιουργίες με απλά υλικά για να διακοσμήσουν το σπίτι τους ή να τα προσφέρουν ως δώρο. Στο τέλος της συνάντησης έγινε η επίσημη παρουσίαση της νέας συλλογής Πασχαλινών λαμπάδων 2015 που δημιούργησε το εικαστικό τμήμα ενηλίκων προς ενίσχυση του Συλλόγου. Παρουσιάσθηκαν δεκαοκτώ σχέδια χειροποίητων λαμπάδων που φιλοτεχνήθηκαν με διάφορες τεχνικές και, μετά τον αρχικό ενθουσιασμό μικρών και μεγάλων, η επιλογή δώρου φάνηκε ακόμα πιο δύσκολη... Το εικαστικό τμήμα του Σ.Λ.Λ. δημιούργησε εξήντα χειροποίητες πασχαλινές λαμπάδες προς ενίσχυσή του, που «ταξίδεψαν» ως δώρο με πολύ αγάπη σε πολλά μέρη της πατρίδας όσο και στο Λιβάδι. Το Δ.Σ. του Σ.Λ.Λ. ευχαριστεί από καρδιάς τους γονείς και τα παιδιά που τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση, καθώς και όσους τον ενίσχυσαν.
ΟΙ ΛΙΒΑΔΙΩΤΕΣ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ και οι ΦΙΛΟΙ τους ΥΠΟΔΕχΘΗΚΑΝ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΣχΗ Πλήθος κόσμου, φιλαναγνώστες της Λάρισας , μέλη και φίλοι του Σ.Λ.Λ. υποδέχθηκαν τον Λιβαδιώτη στην καταγωγή συγγραφέα κ. Βασίλη Μόσχη, ο οποίος μένει στην Κατερίνη. Το νέο μυθιστόρημά του, με τίτλο «Κράτησέ μου μια αλήθεια για το τέλος», παρουσιάσθηκε το απόγευμα της 22ης Απριλίου στο Γαλλικό Ινστιτούτο Λάρισας παρουσία πολλών φίλων Λαρισαίων της λογοτεχνίας. Την εκδήλωση διοργάνωσαν από κοινού ο Σύλλογος Λιβαδιωτών Λάρισας , το βιβλιοπωλείο «Βιβλιογνώση» και οι εκδόσεις «Θερμαικός» στον εξαίρετο χώρο εκδηλώσεων του Γαλλικού Ιντιτούτου.
Την εκδήλωση προλόγισε ο πρόεδρος του Σ.Λ.Λ. κ. Δημήτρης Γκατζούνης, ενώ για το βιβλίο μίλησε η εξαίρετη κυρία της λογοτεχνίας και πολύ γνωστή ανά την Ελλάδα Λαρισαία συγγραφέας, η κ. Γιώτα Φώτου. Στην συνέχεια ο ίδιος ο συγγραφέας διάβασε διάφορα αποσπάσματα από το εξαιρετικό κατά γενική ομολογία βιβλίο. Πρόκειται για ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα , οι ήρωες του οποίου
Η παρέμβαση των αρχών είναι τώρα επιβεβλημένη. Τοπικό Συμβούλιο, Δήμος, Περιφέρεια, Εφορεία Aρχαιοτήτων πρέπει να κινητοποιηθούν άμεσα. Ο ΕΣΛ πρέπει κιόλας να έχει ήδη ειδοποιήσει όλους αυτούς σχετικά. Γνωρίζοντας, ωστόσο, την αργή ανταπόκριση των αρχών σε τέτοια θέματα, προτείνουμε ο σύλλογος να αναλάβει πρωτοβουλία για μια διερεύνηση του θέματος και πιθανές παρεμβάσεις. Να συγκαλέσει, λοιπόν, μια συνάντηση, άμεσα, Λιβαδιωτών μηχανικών και μαστόρων, με επιτόπια εξέταση της γέφυρας, που θα προτείνουν ίσως και κάποιες δικές μας (... μονομερείς) παρεμβάσεις, ώστε να επιβραδυνθεί η επιδείνωση μέχρι την παρέμβαση των αρμοδιοτέρων. Οικοδόμοι, εργολάβοι, μηχανικοί, Λιβαδιώτες επιχειρηματίες, φοιτητές και όλοι οι Δημότες και φίλοι του Λιβαδίου καλούνται σε εγρήγορση. Είναι πιθανό να χρειαστούν οικοδομικές σκαλωσιές, ξυλεία, άλλα οικοδομικά υλικά και βέβαια χρήματα και κυρίως διάθεση για πολλή εθελοντική εργασία. Ας πλαισιώσουμε όλοι την προσπάθεια για τη διάσωση του μοναδικού αυτού πολιτιστικού μας κληροδοτήματος. Είναι χρέος μας στα παιδιά μας και στις γενιές που έρχονται.
ΣΥΜΜΕΤΟχΗ ΤΩΝ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ''ΒΟΣΚΟΣ'' ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΓχΩΡΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Ο ΒΟΣΚΟΣ στην προσπάθεια ανάδειξής του και προώθησης των προϊόντων του σε αγορές του εξωτερικού: Συμμετέχοντας στο πρόγραμμα LACTIMED σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έλαβε μέρος στη διεθνή Μεσογειακή έκθεση τροφίμων στη Γάλλια (MAD FESTIVAL), στο Μονπελιέ, από τις 27 έως τις 31 Μάρτιου, εκπροσωπούμενος από τον πρόεδρό του κ. Αντωνίου Αναστάσιο και τη σύζυγο του κ. Σαλαβάτη-Αντωνίου Κατερίνα, όπου παρουσίασε τα ποιοτικά τυροκομικά του προϊόντα, καθώς συμμετείχε και σε εργαστήρια γεύσεων, συνέδρια και συναντήσεις, στην Μασσαλία 31 Μάρτιου και 1 Απριλίου. Παρουσίαση του Συνεταιρισμού έγινε και στο Ζάχε του Λίβανου 27 και 28 Απριλίου όπου ο Βοσκός έκανε την εταιρική του παρουσίαση καθώς είχε και την ευκαιρία να παρουσιάσει τα προϊόντα του στις ντόπιες αγορές. Στις 29 Απριλίου συμμετείχε στο φεστιβάλ «Γεύσεις της Φύσης-Γεύσεις του Πολιτισμού» όπου με περίπτερο στην Ελασσόνα έδωσε την ευκαιρία σε ντόπιους αλλά και ξένους επισκέπτες να δοκιμάσουν τα τυροκομικά προϊόντα ΒΟΣΚΟΣ. Στις 30 Απριλίου συμμετείχε στην κτηνοτροφική γιορτή στον Άγιο Μόδεστο σε συνεργασία με την ΑΕΝΟΛ και εκπροσώπους Γάλλων και Ιταλών. Τέλος ιταλικά και γαλλικά τηλεοπτικά μέσα, στα πλαίσια ντοκιμαντέρ, με θέμα ΓΕΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, επισκέφτηκαν και βιντεοσκόπησαν τις εγκαταστάσεις της τυροκομικής μονάδας ΒΟΣΚΟΣ και παρακολούθησαν τη διαδικασία της αρμεγής στις κτηνοτροφικής εγκαταστάσεις του μέλους και κτηνοτρόφου του ΒΟΣΚΟΥ κ. Καραΐσκου Ιωάννη. Οι άνθρωποι του ΒΟΣΚΟΥ μέσα από τα ποιοτικά τους τυριά, θα είναι πάντα στην πρώτη γραμμή τόσο για την προώθηση των τοπικών προϊόντων της περιοχής όσο Γιάννης Θωμ. Γαζέτης και για την ανάδειξη του ΛΙΒΑΔΙΟΥ.
7
ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΛΑΪΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ Γράφει ο Ευριπίδης Καπέτης
(1o μέρος)
χιάβρα - πυρετός, λ’τζιτου - άρρωστος, ραγκατζ’ - κακό σπυρί, σ’ρ’τζ΄- πληγή, ζαίτου - άρρωστος, ιλιάτς – φάρμακο, σ’ρπούνι (χόρτο - φάρμακο, σαπουνόχορτο), ταμπλάς (αποπληξία), σκαιμπ’(εξάνθημα, ψώρα), στρόφου(κωλικός), πλ’ντα (αναφυλαξία, κόκκινα σπυράκια), μουλτιάτζα (ευλογιά), νιπουτιάρι (αρρώστια), προυκουγίτσα (ιλαρά), λιμπρίτσ’(σκουλήκια εντέρου), τούσι (γρίπη), πούσκλια (πανούκλα), λ’γκουάρε (αρρώστια). Έμφυτη η ανάγκη του ανθρώπου να προστατευθεί από υπερφυσικές δυνάμεις σε δύσκολες περιστάσεις. Πρώτιστο αγαθό η υγεία. Η σκλαβιά, η φτώχεια, (πόλεμοι και επιδημίες), η κακή διατροφή, η ανύπαρκτη περίθαλψη, η έλλειψη γιατρών, η μεγάλη διασπορά του πληθυσμού δημιούργησαν ανάγκες που δεν κάλυπταν οι επιστήμονες γιατροί. Όλοι αυτοί οι λόγοι και οι ανάγκες οδήγησαν στη δημιουργία της «λαϊκής ιατρικής», σε αυτό που λέμε πρακτική ιατρική και πρακτικοί εμπειρικοί γιατροί. Συναντούμε πολλές ομοιότητες στις υπάρχουσες γνώσεις που ασκούνταν από τους λαούς, με εκείνες των κορυφαίων γιατρών της αρχαιότητας. Έτσι, βλέπουμε πρακτικά τεχνάσματα και γιατροσόφια για να διώξουν και να κατευνάσουν τις αρρώστιες. Οι πρακτικές συνταγές μεταδίδονται από παππού σε εγγόνι και φυλάσσονται αναλλοίωτες στο χρόνο. Μερικές από αυτές έχουν μαγικό χαρακτήρα και επικλήσεις του θείου. Η άγνοια, όμως, οδηγεί σε αντιλήψεις ότι η αρρώστια είναι αποτέλεσμα θεϊκής οργής και ότι η θεραπεία τους εξαρτάται από τη θεϊκή θέληση. Στη μυθολογία η ασθένεια σχετίζεται με τη βούληση των θεών που τη στέλνουν είτε σε ασεβείς είτε για προσωπικά οφέλη. Ο λαϊκός άνθρωπος της υπαίθρου, χωρίς παιδεία, χωρίς δυνατότητες, χωρίς περίθαλψη, απροστάτευτος και αδύναμος, δεν μπορούσε παρά να αποδώσει την αρρώστια στο θεό, για αμαρτίες που είχε κάνει. Η αρρώστια ήταν ποινή για τον ίδιο και προειδοποίηση για τον κοινωνικό σωφρονισμό. Ως προς τούτο η εκκλησία δεν επιχείρησε να αλλάξει την αντίληψη αυτή, οι ίδιοι οι παπάδες, οι υπηρέτες της, ήταν αγράμματοι. Έτσι οι θρησκευτικές αντιλήψεις καλύπτονται από αντιδραστικές κοινωνικές αντιλήψεις, με αποτέλεσμα, ακόμα και σήμερα μετά την ιλιγγιώδη ανάπτυξη της επιστήμης, να συνυπάρχουν οι δυο αντιλήψεις, θεοκρατική και επιστημονική, να συμβαδίζουν παράλληλα. Επίσης, σε εμάς, επικρατούσε η άποψη, λόγω των κλιματολογικών συνθηκών, ότι όλα προέρχονταν από κρύωμα. Επικρατούσε ακόμη η άποψη ότι οι πόνοι ήταν περαστικοί (άμου ούνου διαβάτου βα τριάκ’). χαριτολογώντας έλεγαν ότι δεν αρρωσταίνουν διότι δεν υπάρχουν γιατροί. Έτσι, λοιπόν, για να θεραπευθούν, κοιμούνται σε εκκλησιές, νομίζοντας ότι το βράδυ κατεβαίνει ο άγιος ή ο χριστός για να τους πάρει τον πόνο και την αρρώστια, να τους γιατρέψει κατά κάποιον τρόπο. Παράδειγμα, στο μοναστήρι του Άγιου Αντωνίου του δικού μας (Γιαντώνη ντι ζούρλι) διανυκτέρευαν ασθενείς έχοντες ψυχολογικά προβλήματα τους οποίους έδεναν στα σίδερα που υπήρχαν, θεωρούνταν γιατρός που θεράπευε τους τρελούς. Επίσης, στο χωριό Πύθιο (Σέλος) υπάρχει εκκλησία της Αναλήψεως μέσα σε τεράστιο βράχο όπου κατά διαστήματα έτρεχαν σταγόνες νερού, οι οποίες θεωρούνταν θεραπευτικές για σημάδια στο πρόσωπο (χρούπα, σμιγματοειδής δερματίτιδα) και στο σώμα. Έτσι, της Αναλήψεως, το καλοκαίρι, έτρεχαν οι μανάδες με τα παιδιά και διανυκτέρευαν στον βράχο. Επίσης της Αναλήψεως πλένονται με νερό στη βρύση του Γιαννίκη η οποία βρίσκεται στην Αγία Τριάδα πιο πέρα από την εκκλησία του Αγίου χαραλάμπους. Ένας άλλος τρόπος θεραπείας είναι υποβάλλοντας τον ασθενή σε θεραπευτική δράση με άγνωστα και ακαταλαβίστικα λόγια, παίζοντας με τη ψυχολογική κατάσταση του αρρώστου. Άνθρωποι με αντίστοιχες ικανότητες έλεγαν διάφορα στιχάκια και ψαλμωδίες για να φύγουν τυχόν μάγια που τους έχουν κάνει. Στα όρη, στα άγρια βουνά, ευχές στον άρρωστο αποδιδόμενες σε Αγίους και διάφορους ξορκισμούς. Στιχάκια για κοιλιακούς πόνους, για παιδιά, για το κριθαράκι στο μάτι (ουρτζουσόρου), πονόλαιμο, για τα διάφορα «μπουσντρουβίτσια». Επικαλούνται Αγίους, Ιησού χριστό, Άγιο Πνεύμα. Η εκκλησία συνέταξε πλήθος ευχών, για κάθε πρόβλημα του ανθρώπου, αρρώστια, βασκανία, δαιμόνια με προεξάρχοντα σ’ αυτά τον Ιωάννη τον χρυσόστομο. Βέβαια οι ίδιοι έλεγαν κατόπι το γνωστό: «καλός ο αγιασμός, πάρετε και καμιά γάτα». Το κριθαράκι είναι σε όλους γνωστό, το πυώδες σπυράκι που βγαίνει στα ματόκλαδα μετά από μόλυνση στα μάτια. Η λέξη ορτζ’σόρου βγάνει από τη λέξη όρτζου που σημαίνει στα βλάχικα κριθάρι. Η θεραπεία γίνεται με δύο τρόπους. Πλένεται το μάτι με ένα πανί ποτισμένο με ούρα ή χαμομήλι. Ο δεύτερος τρόπος είναι τελετουργικός, και γίνεται όταν το φεγγάρι πάει προς τη χάση του. Ο «γιατρός» με τον άρρωστο στέκονται σε ένα σταυροδρόμι. Σταυρώνει με τρεις κόκκους κριθάρι τρεις φορές λέγοντας στο κριθάρι: Τι σιάμινου, σκούντου βα τι σιάτσιρου, ατούμτσια βα τι σκότου ναφουάρ’! (Σε σπέρνω, όταν θα ’ρθω να σε θερίσω, τότε θα σε βγάλω έξω!). Βέβαια, επειδή είναι σταυροδρόμι, δεν θα μπορέσει να φυτρώσει γιατί θα πατηθεί από τους διαβάτες και έτσι την άλλη μέρα το κριθαράκι θα υποχωρήσει. Οι απλοί άνθρωποι πίστευαν ότι κάποιοι είχαν την ικανότητα να τους κάνουν «μάγια», ώστε να αρρωστήσουν ή να πάθει κάτι κακό η οικογένειά τους. Πολλά λέγονται για δυο «γιαγιές» που έκαναν μάγια σε κάποιους κατ’ εντολή, ώστε να πάθουν κακό και να πάει κακά η ζωή τους. Έρχονταν σε επαφή με τον διάβολο ή με δαιμονικά όντα που κατέβαζαν το φεγγάρι μετατρέποντας το σε αγελάδα. Όλοι τις φοβόντουσαν, διότι έφτιαχναν τα μάγια. Ένας τρόπος είναι, καθώς λέγουν οι παλιοί, ανακατεύοντας γυναικεία μαλλιά με σαπούνι, τυλιγμένα καρφιά σε ένα μαντήλι, τα έκαναν δέμα και το έβαζαν στο κατώφλι του σπιτιού που μένει εκείνος ή εκείνη. Αν το δρασκελίσουν θα γίνει η επιθυμία τους. Ένας δεύτερος τρόπος είναι, παίρνεις λίγο κερί και αφού το λιώσεις στο τηγάνι ρίχνεις πιπέρι κόκκινο και αλάτι. Κάνεις το μείγμα πάλι κερί και το βουτάς σε μείγμα νερού, ξυδιού και κόκκινου κρασιού. Την ώρα που το βουτάς προβάλλεις και τις επιθυμίες σου. Έτσι πήγαιναν σε διπλανό χωριό να λύσουν τα μάγια και να απαλλαγούν. Μάλιστα δε ακουγόταν κρυφά ότι κυκλοφορούσαν οι γριές καβάλα σε σκύλους. Δυστυχώς άκουγες τα πιο απίθανα πράματα.. Συνεχίζουμε τους τρόπους θεραπείας με τα τάματα των πιστών σε συγκεκριμένο άγιο, εικόνα, εκκλησία, μετά από φήμη θαυματουργίας, καθώς και τη χρήση των χαϊμαλιών και των φυλακτών. Στη μαγική σκέψη ο άνθρωπος μπορεί να αναζητήσει προστασία και να πιστέψει στη δύναμη της αποτροπής του κακού από υλικά τα οποία για αυτόν έχουν συμβολική, λατρευτική ή συναισθηματική αξία. Όχι μόνο να τον προστατεύσουν από το κακό αλλά και να τον θεραπεύσουν. Έτσι για τους χριστιανούς είναι το σταυρουδάκι, τα χαϊμαλιά, ακόμη και η ασπροκόκκινη κλωστή, ο γνωστός Μάρτης. Η λιτανεία επιταφίου και εικόνων, το τίμιο ξύλο, ύφασμα της εκκλησίας. Εικόνες όπως οι Άγιοι Ανάργυροι σαν Άγιοι γιατροί, ο Άγιος Ελευθέριος για να ελευθερωθούν οι λεχώνες καλά ή να ελευθερωθούν οι ετοιμοθάνατοι χωρίς να υποφέρουν, χωρίς αυτός ο Άγιος να έχει κάποια σχέση με την ιατρική, αλλά μόνο λόγω ονόματος. Το κακό μάτι, το μάτιασμα (λουάρι ντι όκλιου), βασκανία, είναι αποτέλεσμα της κακοποιού
8
δύναμης των φθονερών, και η γλώσσα μερικών φέρνει τη γλωσσοφαγιά. Έτσι, έχουμε το ξεμάτιασμα, φτου να μη βασκαθείς, σκόρδα στα μάτια. Ματιάζονται οι όμορφες κοπέλες, οι έγκυες γυναίκες, τα μικρά παιδιά, οι λεβέντες, τα ζώα, τα όμορφα λουλούδια, δένδρα αλλά και άψυχα αντικείμενα. Αντίδοτα σε όλα αυτά, τα σκόρδα, οι θαλασσιές χάνδρες, τα χαϊμαλιά, φτύνουμε τον κόρφο. Δεν πιάνει μάτι τους Σαββατογεννημένους. Ματιάζουν πιο εύκολα οι φθονεροί, οι σμιχτοφρύδηδες. Ως συμπτώματα στα παιδιά εκδηλώνονται πονοκέφαλος, ακεφιά, ανορεξία, εμετός, κοιλόπονος, αποβολή γυναικών, στους άνδρες μυστηριώδεις αρρώστιες. Το ξεμάτιασμα (ντισκ’ντάρια), ξεβάσκαμα, γίνεται πάλι από τις γυναίκες, αυτή τη φορά με ειδικές γνώσεις που τις κρατούν κρυφές. Γίνεται με το στάξιμο τριών σταγόνων λαδιού σε ποτήρι με νερό για να διαλυθούν ή μη ή με το μουρμούρισμα κάποιου στίχου. Εκεί πιστεύουν ότι μεταβιβάζεται η κακοποιός επίδραση. Το ίδιο γίνεται με κάρβουνο ή αλάτι. Στις λεχώνες έχουμε το σαράντισμα που ακολουθεί την Υπαπαντή της εκκλησίας. Δεν επιτρέπεται η επίσκεψη τη νύχτα, σε λεχώνα, δεν απλώνει ρούχα μετά τη δύση του ηλίου, ο επισκέπτης ρίχνει μια κλωστή από τα ρούχα του στη λεχώνα, απαραίτητο το φτου να μη βασκαθείς και ο συνοδός πάντα κρατάει φανάρι.
Ο Ελεγκτήςi Εsse quam videriii Έπεσε πρόσφατα στα χέρια μου μια φωτογραφία, μια εικόνα του χωριού από τα παλιά, ξυπνώντας μου στην μνήμη, αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια. Την εποχή που παίζαμε μπάλα στο μικρό προαύλιο δίπλα από τον άγιο Αθανάσιο στο Α’ δημοτικό σχολείο, ανέμελοι και ανίδεοι για το τι μπορεί να συμβαίνει δίπλα μας, στον κόσμο των ενηλίκων. Κλωτσούσαμε την μπάλα και όταν αστοχούσαμε, πηδούσαμε τα κάγκελα και τρέχαμε προς τα σκαλιά για να την προλάβουμε την. Τα σκαλιά που ένωναν την αρχή του πεζόδρομου για το Κιόσκι με τον δρόμο για τον Αγιογιάννη, το νεκροταφείο του χωριού. Σήμερα αυτά τα σκαλιά δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχει πια αυτή η διέξοδος. Η κατεδάφιση του συνεταιρισμού έφερε βίαια την αποκοπή όχι μόνο από τη νοσταλγία αλλά κι από την πρακτική της αξία. Και το γεγονός αυτό αποτελεί χαρακτηριστική λεπτομέρεια στον καμβά των αδιεξόδων που ορθώθηκαν μπροστά μας όλα αυτά τα χρόνια, από τα αριστερά στα δεξιά και στο πλάι πάλι τα ίδια, μοιχείες και μαράζι, κάτω από το πέπλο του πολιτισμού και μιας δήθεν μεγάλης ιστορίας. Άνθρωποι και υπάνθρωποι σε ένα κατά τα άλλα πανέμορφο χωριό, εγκώμια και αηδίες. Και άπειροι περίπατοι στο άλσος Γκουτζαμάνη. Αλκοόλ, ναρκωτικά και ψυχοφάρμακα, γλέντι κάτω από τον πλάτανο που τόσο υμνήθηκε από τους πνευματικούς και πολιτικούς πατέρες του χωριού. Τζιν τόνικ και τζέιμσον χαμηλό με λίγο πάγο. Τραγούδια και χαρές, σούρες τρελές και δώστου περηφάνια, πίσω στα αστικά τοπία, η ιστορία γράφεται στα καφενεία. Πόλεμος, δημόσιο εναντίον ιδιωτικού δικαίου και τούμπαλιν. Το πιστέψαμε όλοι. Κι από μόνα τους όλα αυτά δεν αποτελούν κάτι το μεμπτό. Είναι φυσιολογικό σε κοινωνίες κλειστές να συμβαίνουν όλα τα παραπάνω. Τα χρόνια όμως πέρασαν και η δικαιοσύνη του χρόνου μάς αποκάλυψε ιστορίες πολλές. Κουτσομπολιά, οικονομικά σκάνδαλα, αμαυρωμένες υπολήψεις χωρίς έλεγχο και περισυλλογή από κανέναν, και το χωριό από χειμερινή Μύκονος έγινε θερινό. Το μαγαζί έγινε θερινό λέει ο σοφός λαός που ανίδεος και πλανεμένος μακάριζε την φήμη του και την τύχη του και τη ίδια του τη ζωή. Και οι άνθρωποι του πολιτισμού αλώνιζαν με τις θεριζοαλωνιστικές τους μηχανές τον πλούτο των φτωχών όλου του χωριού. Και το παραμύθι καλά κρατεί. Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας είναι αυτό το χωριό. χωρίς ντροπή χωρίς αιδώ περπατάμε στην αγορά. Η σοσιαλιστική φρουρά εξαφανίστηκε, το δεξιό τάγμα αποδεκατίστηκε κι όλοι αναρωτιούνται και καταριούνται για την κατάντια του κατά τα άλλα πανέμορφου χωριού μας. Όποιος γνωρίζει έστω και λίγα θα δει πως το χωριό ιστορικά δεν ξεπέρασε ποτέ σε ψυχολογικό επίπεδο το μετεμφυλιακό κλίμα. Αμόρφωτοι και μορφωμένοι φρόντισαν να συντηρήσουν πολύ καλά την μισαλλοδοξία. Η αίσθηση της υπεροχής και ο σνομπισμός καλά κρατούν ακόμη. Ένα τεράστιο πρόβλημα που διαχωρίζει τους κατοίκους σε παρακατιανούς, αμόρφωτους, ανίκανους να κινήσουν την ιστορία, και σε πεφωτισμένους επιστήμονες δασκάλους και καθηγητές που ελιτίζουν στις πλάτες των αυθεντικών μόνιμων κατοίκων ή πρώην κατοίκων, εμποδίζοντας ουσιαστικά της αληθινή πρόοδο. Αυτό εμποδίζει την επικοινωνία στην σύγχρονη εκδοχή της και συντηρεί σε ακραίο βαθμό τις ανισότητες σε όλα τα επίπεδα της δράσης, είτε οικονομικής είτε πολιτικής είτε κοινωνικής. Ματιές που κάποτε γνωρίστηκαν, μάτια που πλέον δεν αναγνωρίζονται λες και γνωριζόμαστε για πρώτη φορά. Κατεβασμένα τα βλέμματα στην αγορά, τα μυστικά πολλά και καλά κρυμμένα. Πάνω από όλα η τιμή μας για να κρύψουμε την ντροπή μαςiii . Διαφθορά των νέων, διαφθορά των γέρων. Γονείς αποδεκατισμένοι, παιδιά αποπροσανατολισμένα. Οι ουρές μας κρέμονται στα μανταλάκια στην κάψα του ήλιου. Ποιος πλέον μπορεί να μιλήσει άραγε; Σιωπή. Καλή και η σιωπή αρκεί να περιέχει κρίση και αυτοκριτική όπως λέει κι ένας καλός μου φίλος. Το τέλος μας μοιάζει μ΄ αυτό του κράτους της Κομμαγηνής,iv αν δεν αλλάξουμε βουλιάξαμε.
Καρανίκας Περικλής. i Ο Ελεγκτής, Μ.Σαχτούρης. / ii Να είσαι παρά να φαίνεσαι, Κικέρων. iii Cypher, JokerΤwoFace, Άδοξος. / iv Τελευταίος Σταθμός, Γ.Σεφέρης.
Απρίλιος – Μάϊος 2015)
!"#$%&'()*+,-./0))!1+)2)3(&45)6789)
γράφει ο Λάζαρος Mπάμπας
) ) !14%.#:;-0%0)<4=4;>0?+4@)) ! !"#$%&'()*+,-./0))!1+)2)3(&45)6789)
Αθλητικά Δρώμενα Απρίλιος – Μάϊος 2015
Κτηνοτροφική Γιορτή Αγίου Μοδέστου – Γεύσεις Ολύμπου Σε νέο σχήμα η φετινή Κτηνοτροφική Γιορτή Αγίου Μοδέστου, μιας και ενσωματώθηκε στο διήμερο φεστιβάλ των εκδηλώσεων του Δήμου Ελασσόνας με τίτλο Γεύσεις Ολύμπου. Στις 29 Απρ στην Ελασσόνα και στις 30 Απρ στο Άγιο Μόδεστο Λιβαδίου. Βέβαια τα καθιερωμένα δρώμενα της κτηνοτροφικής γιορτής δεν τροποποιήθηκαν καθόλου. Αρχικά ο απογευματινός εσπερινός, στη συνέχεια η μεγάλη προσφορά αμνοεριφίων από τους κτηνοτρόφους και, τέλος, το καθιερωμένο κούρεμα των προβάτων που, όπως πάντα, προσέλκυσε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον του κοινού. Η εθελοντική δουλειά της επιτροπής της περιοχής υπήρξε καθοριστική και η συμμετοχή του ΕΣΛ επίσης σημαντική. Το μοναδικό καινούριο γεγονός της φετινής γιορτής υπήρξε η παρουσία Γάλλων Σεφ. Διαφορετικές γευστικές ιδέες και προτάσεις από τους καταξιωμένους ειδικούς σε μια καθαρά τοπική γιορτή. Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν και να απολαύσουν γαλλικές λιχουδιές, παράλληλα με τα ντόπια ψημένα αρνάκια και τα τυροκομικά προϊόντα του Λιβαδίου.
Παρεμβάσεις στο Κιόσκι Με τη βοήθεια Λιβαδιωτών δασεργατών έγιναν εργασίες κλαδέματος ξερών κλαδιών και απομάκρυνσης των ξεραμένων δέντρων στο Κιόσκι, στις αρχές του Απρίλη, από τους υπεύθυνους του δήμου μας. Ενέργεια για τη βελτίωση της εικόνας αλλά και την αποφυγή πιθανών ατυχημάτων το ερχόμενο καλοκαίρι. Επίσης η τοπική κοινότητα Λιβαδίου σε συνεργασία με τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου του δήμου μας, κ. Μπίσμπα Αντώνιο, πραγματοποίησαν δεντροφύτευση στο χώρο του άλσους Κιόσκι στις αρχές του Μάη, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, θα έχει και συνέχεια.
Δυο ενοχλητικά δέντρα Τα δυο εναπομείναντα πεύκα στον τσιμεντοστρωμένο ενιαίο πλέον αύλειο χώρο των σχολικών μας κτιρίων (1ο Δημοτικό, Γυμνάσιο, Ζάννειο) ενοχλούν. Κάποιοι γονείς προτείνανε το κόψιμό τους και οι αρμόδιοι άμεσα συμφώνησαν. Προκαλούν, λένε, αλλεργίες, είναι επικίνδυνα για τα παιδιά και εμποδίζουν. Φυσικά υπήρξανε άμεσες αντιδράσεις για την επιχειρούμενη ενέργεια κοψίματος, η οποία και ανεστάλη. Το κόψιμο ενός δέντρου είναι υπόθεση λίγων ωρών, ενώ, στον αντίποδα, η ανάπτυξή του είναι διαδικασία πολλών δεκάδων ετών. Η αλλεργία δεν θα υπήρχε εάν φροντίζαμε εγκαίρως να απομακρύνουμε τις κάμπιες. Πάντα υπάρχουν λύσεις. Ας αφήσουμε λοιπόν τα δέντρα να πεθάνουν όρθια.
) !AB/C) D-.+C) E-(=.5) !14%C) $ ) "# !! %&%&'(")! !*+,-./01203-!4!567686!!! 9!4!"! !14%.#:;-0%0)<4=4;>0?+4@)) $ '( !!Ποδοσφαίρου "A&%&'(")! 56768!B!C+,D;0-!! "!4!'! Αποτελέσματα ! $ '" !! '9&)&'(")! IJK6!L,MGH=N!4!56768!!! A!4!'! !AB/C) D-.+C) $ E-(=.5) !14%C) F'G+.+)) $ '' !! 9&)&'(")! 567686!B!ETU$!P0V-?,!! 9!4!"! "# !! %&%&'(")! !*+,-./01203-!4!567686!!! 9!4!"! :;6!<+=3>;?@!!!! $
'( !! $ '" !! $ '' !!
"A&%&'(")! ! '9&)&'(")! P0-! 9&)&'(")!
56768!B!C+,D;0-!!
"!4!'!
F'G :;6!<+ 7>26!E O6!P+2-Q012$ <6!S-2.TU$@R!O
7>26!E2FGH=@!!
IJK6!L,MGH=N!4!56768!!! A!4!'! O6!P+2-Q012$@R!O6!S-;-KTU-@!! GD2;0-! -/>K0.20U?! V;=K0F! $! Z+20K?! /0-! 2=K! 5J,$20U[! 7M,,=/=! 567686!B!ETU$!P0V-?,!! 9!4!"! <6!S-2.TU$@R!O6!OU-2W=MK$@!X'Y! $ =GF3-! G-@! 2+;GF20.+! .2$K! ^ ! \-JG=,=/0U?! JD.$! .N/U+K2;1K=K2-@! ! Η *;12=@ Λιβαδίου. Σύλλογο Αθλητικό για τον5J,$20U[! χρονιά η φετινή αγωνιστική.U=;F;+0! Μια μέτρια DV=K2-@! P0-! GD2;0-! -/>K0.20U?! V;=K0F! $! Z+20K?! /0-! 2=K!U-0! 7M,,=/=! 80\-3T=N6! ]! %"! Z=;D@! DV=K2-@! 3+VJ+T! %)! 2D;G-2-6! έχοβαθμούς, 27 $ συγκεντρώνοντας θέση βαθμολογική 6η στην τερμάτισε μας ομάδα .2$K! ^ !-K-3+TVJ$U+! \-JG=,=/0U?! JD.$! .N/U+K2;1K=K2-@! \-JG=M@R! =GF3-! G-@! 2+;GF20.+! =GF3-@! G-@! =! P+2-Q012$@! E6! '_! O01;/=@! G+! +KKD-! X#Y! της ομάδας σκόρερ Πρώτος 45 τέρματα. δεχθεί3+VJ+T! έχοντας και φορές 41 σκοράρει ντας DV=K2-@! .U=;F;+0! %"! Z=;D@! U-0! DV=K2-@! %)! 2D;G-2-6! *;12=@! .U[;+;! 2$@! 3+M2+;=@!=!`2+;/012$@!O0FKK$@!G+!DQ0!X^Y6!<+20U[!/+/=K[@!=!G+/F,=@!H και δεύτερος τέρματα (9)+KKD-! εννέαG+! Ν. Γιώργος ο Μεταξιώτης αναδείχθηκε μας =GF3-@! G-@! -K-3+TVJ$U+! =! P+2-Q012$@! E6! με O01;/=@! X#Y! 2D;G-2-! U-0! ο .2=!.U=;F;0.G-6!!!!! με έξι (6). Θετικό γεγονός ο μεγάλος πλουραλισμός στο σκοράΓιάννης Φτεργιώτης 3+M2+;=@!=!`2+;/012$@!O0FKK$@!G+!DQ0!X^Y6!<+20U[!/+/=K[@!=!G+/F,=@!H,=N;-,0.G[@! ! ρισμα. .2=!.U=;F;0.G-6!!!!! ! H.#&'I)J0"-4#4A?0)64@)4-?#4@)KL)M<FN) 4@ Τελική Βαθμολογία 2ου ομίλου Γ’ ΕΠΣΛ )4-?#4@)KL)M<FN) H.#&'I)J0"-4#4A?0)6 !!
!!
S-2F2-Q$! LGF3+@! LGF3+@! a-JG=T! =@ " !! I,HT@!P+.=V>;T=N! I,HT@!P+.=V>;T=N! )9! =@ ' !! S=0,F3-!! )"!S=0,F3-!! =@ *+,-./01203-! %#! 9 !! *+,-./01203-! =@ C+,D;0-!! %#!C+,D;0-!! % !! =@ ETU$!P0V-?,!! 9A! ) !! ETU$!P0V-?,!! 5J,6!7M,6!80\-3T=N! '_! =@ ^ !! 5J,6!7M,6!80\-3T=N! S-,M\0-!! '_! =@ _ !! IJK6!L,MGH=N! '9!S-,M\0-!! =@ C=GDK0U=!! ''! A !! IJK6!L,MGH=N! =@ C;NG[@! ''! # !! C=GDK0U=!! *;=G$JD-@! _! =@ "( !! C;NG[@! L,NGH0F3-!! 4!! =@ "" !! *;=G$JD-@! ! =@ "' !! L,NGH0F3-!! E)*4#&O&0'G5)10+:-.&/.);%$/)!8)M<FN)) S-2F2-Q$! =@ " !! =@ ' !! =@ 9 !! =@ % !! =@ ) !! =@ ^ !! =@ _ !! =@ A !! =@ # !! =@ "( !! =@ "" !! =@ "' !!
a-JG=T! )9! )"! %#! %#! 9A! '_! '_! '9! ''! ''! _! 4!!
! =GF3-R! =! C=,0V0-U[@R! G+! G0-! -Q0[,=/$! Z+20K?! H=;+T-R! 2+;GF20.+! ]! /+02=K0U?! G-@! Ο Δολιχιακός παρέμεινε στην Α1 ΕΠΣΛ .2$K!"9$!\-JG=,=/0U?!JD.$!2$@!5"!U-2$/=;T-@R!DV=K2-@!>@!.N/U=G03?!9#!\-JG=M@6! E)*4#&O&0'G5)10+:-.&/.);%$/)!8)M<FN)) τερμάτισε πορεία, φετινήV;=K0F! αξιόλογη με μιαU-0! ο Δολιχιακός, ομάδα, μας γειτονική Η 5N2?! $! JD.$! 2=M! 3TK+0! 2=! 30U-T>G-! .NGG+2=V?@! 2$K! +H[G+K$! .2$K! T30-!Z+20K?! H=;+T ]! /+02=K0U?! G-@! =GF3-R! =! C=,0V0-U[@R! G+! G0-! -Q0[,=/$! βαθμούς. 39 συγκομιδή ως έχοντας κατηγορίας, Α1 της θέση βαθμολογική 13η στην U-2$/=;T-6!!! $
.2$K!"9 δικαίωμα συμμετοχής και την επόμενη χρονιά στην ίδια δίνει το!\-JG=,=/0U?!JD.$!2$@!5"!U-2$/=;T-@R!DV=K2-@!>@!.N/U=G03? Αυτή η θέση τού κατηγορία. 5N2?! $! JD.$! 2=M! 3TK+0! 2=! 30U-T>G-! .NGG+2=V?@! U-0! 2$K! +H[G+K$! V;=K U-2$/=;T-6!!!
Αναμέτρηση Παλαιμάχων Την εβδομάδα του 15αυγούστου θα πραγματοποιηθεί συνάντηση όλων των παλαίμαχων ποδοσφαιριστών του Αθλητικού Συλλόγου Λιβαδίου στο γήπεδο. Καλούνται όλοι οι παλιοί αθλητές να παρευρεθούν στη συνάντηση. Θα ακολουθήσει ολιγόλεπτο φιλικό παιχνίδι (στο γήπεδο θα υπάρχει οπωσδήποτε ενισχυμένο ιατρικό επιτελείο!) μεταξύ παλαιμάχων και στη συνέχεια οι προπονημένοι θα αντιμετωπίσουν την σημερινή ομάδα. Ραντεβού, λοιπόν, τον Αύγουστο στο γήπεδο Λιβαδίου.
Εκλογές στην Ομοσπονδία Κτηνοτρόφων Θεσσαλίας Την Κυριακή, 3 Μαίου 2015, η Ομοσπονδία Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας πραγματοποίησε εκλογές για την ανάδειξη νέου ΔΣ. Στις υποψηφιότητες είχαμε και τον συμπατριώτη μας κτηνοτρόφο, Αντωνίου Τάσο, ο οποίος εκλέχθηκε με πολύ καλή σειρά στη νέα διοίκηση της ομοσπονδίας. Πρόεδρος εξελέγη ο Παλάσκας Νικόλαος του Θωμά.
Αλλαγή ηγεσίας του ΕΛΓΑ Στις 29 Απρ 2015, στην έδρα του Ελληνικού Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων, πραγματοποιήθηκε η διαδικασία αλλαγής της ηγεσίας. Ο γεωπόνος Νικόλαος Στουπής είναι ο νέος πρόεδρος του ΕΛΓΑ, ο οποίος αντικαθιστά τον κ. Βασίλη Έξαρχο και ο οικονομολόγος Θανάσης Ζαννιάς ο νέος αντιπρόεδρος, ο οποίος αντικαθιστά τον Αργύριο Μπότου αντίστοιχα.
Νέοι Κτηνοτροφικοί Σύλλογοι Στο δήμο Ελασσόνας, σε γειτονικές μας περιοχές, ιδρύονται νέοι κτηνοτροφικοί σύλλογοι. Τα οξυμένα προβλήματα του κλάδου σε συνδυασμό με την αγωνιστικότητα των πραγματικών ηρώων της καθημερινότητας οδηγούν στη δημιουργία νέων εστιών αντίστασης. Ο Αγροτοκτηνοτροφικός Σύλλογος Ολύμπου, Αραδοσιβίων και Βαλανίδας είναι ορισμένοι από τους καινούριους φορείς που πραγματοποιήσανε εκλογές το Μάιο, με συμμετοχή δεκάδων αγροτών και κτηνοτρόφων. Στον Αγροτοκτηνοτροφικό Σύλλογο Ολύμπου έλαβαν μέρος στις εκλογές 121 άτομα, ενώ, στον αντίποδα, ο δικός μας Κτηνοτροφικός Σύλλογος Λιβαδίου έκανε εκλογές με μόνο 30 κτηνοτρόφους. Όλοι οι παραπάνω σύλλογοι συμμετέχουν ενεργά στην Ενωτική Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων νομού Λάρισας (ΕΟΑΣΝΛ).
9
ΚΟΥΤΣΟΒΛΑΧΙΚΟ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ No 27 επιμέλεια Γκατζούνης Γιάννης johgatz@yahoo.gr 2
3
4
5
6
7
9
8 10
12
13
14
16
15
17
19
18
20
22
21
23
24
25 27
11
28
26
29
30
31 33
32 34
35 37
36
38
39
40
41 43
42 45 49 51
46
47
48
50 52
1. Βίνιρι Μάρι. Το Λιβάδι έχει καλό καιρό. Κόσμος λίγος. Τα τραπεζάκια βγαίνουν δειλά-δειλά έξω. Οι άντρες πίνουν τσίπουρο να πάνε κάτω τα φαρμάκια. Οι γυναίκες ετοιμάζονται για τα μνήματα. Η καμπάνα χτυπάει πένθιμα για το χριστό. χτυπάει πένθιμα και για την κυρα-Αννούλα αλι ματούλι, που διάλεξε …………….. Παρασκευή να ταξιδέψει για τον Παράδεισο. Ο καρδιακός φίλος μου Γιάννης, ο αγκάτσιο, την είχε σαν αρχόντισσα. Και η κυραΑννούλα όμως έκανε τα πάντα για το μονάκριβό της. Μέχρι και στην Αυστραλία πήγε μαζί του. Στο σπίτι της στη Γουρνίτσα και τσίπουρα ήπιαμε και τζάμα φάγαμε και παρηγοριά βρήκαμε όταν βρίσκαμε καταφύγιο μεθυσμένοι καναδυό παλιόφιλοι, που τρώγαμε χυλόπιτες από τις όμορφες της εποχής. Προχτές ορφάνεψε κι άλλος συμμαθητής μου, ο Κώστας ο Ντάμπος, ο Πασιάς. Οι γονείς του άνθρωποι αγνοί, απλοί με φιλοξένησαν στην αυλή τους πολλές φορές στα παιδικά μου χρόνια, τότε που ήμασταν κολλητοί φίλοι με τον Κώστα και το χρυσόστομο. Έφυγαν ο ένας μετά τον άλλο η μάνα του κι ο πατέρας του σε δύο διαδοχικές μέρες. Μερικούς ανθρώπους ούτε ο θάνατος δε μπορεί να τους χωρίσει. 2. Λαγούς με πετραχήλια μας έταζαν ……………. τις εκλογές οι κυβερνώντες. Εμείς στιφάδο αγοράσαμε αλλά λαγό στιφάδο μάλλον θ’ αργήσουμε να φάμε 3. Καλπάζει περήφανο στα ποιήματα (καθ, αντίστρ) 4. Νιαγκουντίτου (ελλ) 5. Προυμουβιάρα ιαλν’σιάστι νιάουα λα μούντι σ’ ι ντιπούνι μούλτ’ άπ. Δημιουργούνται μεγάλες ……….. υδάτων και αν δεν έχεις καλό αποχετευτικό, τι νέτσι 6. Κα σι νου άρι λούκρου γκίνι, ……….. σι άρι τσι φα σι φάκ. Αξέχαστος ο Φασουλάδας 7. (οριζ)………… βα τι ντούτσι σι άφλι λούκρου; Του χαλέ! Η πλήρης αγανάκτηση από την παρατεταμένη ανεργία 7. (καθ) Οι θαμώνες του καφενείου καλωσορίζοντας αυτόν που μόλις μπήκε; Έλα, βρέι ούν’ σπιστρίτ’; Φχαριστώ νου βόι, ήδη ………….. ντουάου σ βα μι αγκάτσ’ μάια 8. Προφήτης ………. .Λιβαδίου. Οξυγόνο ΑΑΑ, θέα απεριόριστη 9. Κα σι μπρέστι κούτ’ λούμι άρι λα …………. σιάρα ντι Ανάσταση, κουνόστι κούτ’ λούμι άρι χουάρα τζ’λιλι ντι Πάστι. Όντως λίγος ο κόσμος που επισκέφτηκε το Λιβάδι τις μέρες του Πάσχα. Και ενώ είχε πάρα πολύ καλό καιρό, φαίνεται πως το
10
44
53
ψύχος που έχει η τσέπη κράτησε τον κόσμο στις πόλεις. Η κρίση σε πλήρη εξέλιξη. 10. Πολλά σπίτια στο Λιβάδι είναι κλειστά. Τα παντζούρια κατεβασμένα, οι άνθρωποι φευγάτοι. Οι αυλές χορταριασμένες. Και στο μικρό κηπάκι δίπλα στο πλατύσκαλο οι ανθισμένες ……………. με το μωβάκι χρώμα τους δίνουν μια όμορφη πινελιά στο γκρίζο της εγκατάλειψης και της ερημιάς 11. ………….. Πύλας 12. Τέρμα στο μαύρο της …………… Η κρατική τηλεόραση μετά από πολύ καιρό ξανάνοιξε. Μακάρι να ακούμε μόνο ευχάριστες ειδήσεις γιατί κοντεύουμε να σαλτάρουμε τελευταία 13. (οριζ) Έτσι αρχίζει ο χορός 13.(κάθ) Ατσιόλου Σόιμπλε στα κ’ νου ………….. κρούτσι γκάπου 14. (οριζ) Το είδα στο όνειρό μου. Η Σαπφώ έπαιζε δίπλα σε μια λίμνη την …………….. της και ο Τσίπρας με τη Μέρκελ πιασμένοι χεράκι- χεράκι κοιτιόντουσαν στα μάτια και γλάρωναν. Άγκελα τι όμορφα που περνάμε. Ναι Αλέξη είναι πολύ ωραία η ζωή. Και να τα σορόπια. 14. (καθ) Λόγω κρίσης στον ……………. μας αντί για λουλούδια σπείραμε ζαρζαβατικά. Προηγείται η μάσα της ομορφιάς 15. Αμ κι ο άλλος ο κρύος ο Ντάιζεμπλουμ; Αν δεν συμμορφωθείτε τεμπελαράδες βρωμοέλληνες είστε ……….. φούντο. Μας έπρηξες μεγάλε. Δουλευταρά! 16. (οριζ) Αναπτυξιακή Τεχνική Εταιρεία Κατασκευών 16.(καθ) Στο πανηγύρι της Αγίας Τριάδας παλιότερα πήγαινε πολύς κόσμος. Έστρωναν πάνω στο χορτάρι τα …………. και γεύονταν τις πίτες και τα κεφτεδάκια που ετοίμαζαν οι γυναίκες από την παραμονή. Έψηναν και αρνιά και με τα κλαρίνα γινόταν μεγάλο γλέντι. Περασμένα μεγαλεία 17. Πέντουρα (ελλ) 18. Οι αμερικάνικες εταιρείες έχουν συλλέξει τόσο ρευστό, που δεν ξέρουν πώς να το ξοδέψουν. Έχουν μεγάλο πρόβλημα, έχουν χάσει τον ύπνο τους, δε θα θέλαμε να είμαστε στη θέση τους.. Πάντως …………. κάποιος από σας έχει καμιά ιδέα, ας τους την πει, γιατί δε μπορώ να τους βλέπω δυστυχισμένους 19. (οριζ) Δικάζεται μετ’ εμποδίων η …………. Αυγή. Θα σταθεί η δικαιοσύνη στο ύψος της; 19.(καθ) Ρε σεις, αυτή η συμφωνία που είναι στα σκαριά με ……………. (αντίστρ) δε σας μοιάζει;
20. (οριζ) Μετρούσε την ευαισθησία του φιλμ παλιότερα 20.(κάθ) Ψάχνω (βλαχ) 21. Επικράτησε να λέγεται μπούλινγκ. Ο σχολικός …………….. είναι σε έξαρση. Υπάρχουν πολλά θύματα. Μερικοί άνθρωποι-κτήνη τη βρίσκουν φοβερίζοντας αδύναμους. Μήπως ο νόμος πρέπει να φοβερίσει αυτούς τους νταήδες; 22. Η Ευρώπη βρίσκεται σε ευαίσθητη ισορροπία και ασφάλεια. Αν της τραβήξουμε τον ………….. (αντίστρ) θα διαλυθεί 23. (οριζ) Οι …………. των ομάδων παλιότερα ίδρωναν για τη φανέλα της ομάδας, τώρα ιδρώνουν για να τα κονομήσει ο πρόεδρος της ομάδας 23.(καθ) Κι αυτός ο Σόιμπλε βρε παιδάκι μου, μιλάει για την Ελλάδα και ………….. στάζουν τα λόγια του 24. Γκέμια 25. Λόγχη χωρίς μέση (αντίστρ) 26. (οριζ) Η μεγάλη ομάδα της Νέας Φιλαδέλφειας. Θα επιστρέψει στην Α Εθνική και αν ο Κοντονής το επιτρέψει θα τη δουν και οι οπαδοί της. Πλάκα πλάκα με τον Κοντονή τα χρειάστηκαν και ο Μαρινάκης και ο Πατέρας και ο Ιβάν Σαββίδης και άλλοι άγιοι της ίδιας συνομοταξίας 26.(καθ) Και «ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού» έργο του Ντάριο …………… είναι 27. Στις απαιτήσεις του Καμένου ο Αλέξης όλο ναι λέει. Πες και κανένα …………… βρε αδερφέ 28. Νήμα χωρίς φωνή 29. Εκείνο το περιβόητο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης το είχαν μελετήσει, το είχαν ανακοινώσει, το είχαν κοστολογήσει και τώρα περιμένουμε εναγωνίως να ……………. εφαρμόσουν. Αμ δε! 30. (οριζ) Γιάτσρι νου αβέμου. Κα σι τι …………. νιπουτιάρι ουρούτ’ τι άρσις. Μόνο στη Γερμανία εργάζονται 3700 Έλληνες γιατροί. Η Ελλάδα ξεπουλάει τα καλύτερα παιδιά της
30.(καθ) Αγγλικό διαζευκτικό 31. Θα καταργήσουμε άμεσα τον ΕΝΦΙΑ δήλωνε ο πολύς Δραγασάκης εκ του ασφαλούς πριν τις εκλογές. Και όντως. Στο πι και ……………. ψηφίστηκε η παραμονή του 32. Η ρύπανση του περιβάλλοντος σ’ όλο τον πλανήτη είναι τεράστια. Τα σκουπίδια
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: 1.ΜΕΓΑΛΗ, 2.ΠΡΙΝ, 3. ΙΤΑ, 4. ΑχΤΥΠΗΤΟΣ, 5.ΡΟΕΣ, 6.ΚΑ, 7.ΙΟΥ-ΑΡΚΑΙ, 8.ΗΛΙΑΣ, 9.ΜΠΙΣΙΑΡΙΚΑ 10.ΠΑΣχΑΛΙΕΣ, 11.ΑΡΑΤΕ, 12.ΕΡΤ, 13.χΟ-ΑΡΙ, 14.ΑΡΠΑ-ΚΗΠΟ, 15.ΓΙΑ, 16.ΑΤΕΚ-χΡΑΜΙΑ, 17.ΚΑΡΦΙ, 18.ΑΝ, 19.χΡΥΣΗ-ΟΙΝΟΜΗΝΜ, 20.ΑΣΑ-ΑΛΑΓΚΟΥ, 21.ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ, 22.ΟΡΙΠ, 23.ΠΑΙχΤΕΣ-χΟΛΗ, 24.ΗΝΙΑ, 25.ΗχΟΛ, 26.ΑΕΚ-ΦΟ, 27.ΟχΙ, 28.ΝΜ, 29.ΤΟ ,30.ΑΦΛ-ΟΡ, 31.ΦΙ. 32.ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ, 33.ΟΣΜΗ, 34.χΩΜΑ, 35.ΣΗΡΚ-ΙΟΣ, 36.ΕΛΒΟ, 37.ΑΡΜΟ, 38.ΤΕΤΑ, 39.ΝΙΚ, 40.ΟΥΣΟχΙΑ, 41.ΙΣ, 42. ΑΝΤΟΥΝΟΥ-ΟΥΦ, 43.ΡΤΚ, 44.ΣΜ-ΩΡΑ, 45.ΟΡΜΕΣ, 46. Ιχ-ΣΙ, 47. Αχ, 48. ΡΩΜΗ, 49.ΥΜ, 50.ΣΚΙΑχΤΡΟ, 51.ΦΟΥΑΜΙ, 52. Αχ 53. ΚΑΣ
1
θα μας καταστρέψουν. Oι ……………. , εναλλακτικοί και πράσινοι έχουν αδύνατη φωνή στους διάφορους διεθνείς οργανισμούς. Οι υπόλοιποι περιμένουμε με σταυρωμένα τα χέρια το μοιραίο 33. Ου κουνουστέμου κου νάρια (ελλ) 34. Κα σι τι αμβ΄λιάσκ’ ……………..(ελλ) μουάλιλι τούτι 35. (οριζ) Κατάγεται απ’ την πατρίδα του πεντοζάλη. (καθαρ, αντίστρ) 35.(καθ) Προσβάλλει ανθρώπους και κομπιούτερ 36. Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων 37. Με αμμοβολή βγάζουμε το σοβά και αναδεικνύονται οι όμορφες πέτρες με τον ………….. ανάμεσά τους 38. Σόρα αλί μούμι αμιά ιόου ου άμου …………. 39. Η ζωή είναι …………… (βλαχ), έλα αγάπη μου και φεύγεις το πρωί. Και οι καντάδες αραίωσαν πια 40. (οριζ) Ουριάκλι (καθαρ) 40.(καθ) χαρακτηρίζεται έτσι, μια γυναίκα επιθετική, ύπουλη και επικίνδυνη, επειδή συμπεριφέρεται σαν το μικρό φιδάκι 41. Κλωστίτσα (καθαρ) 42. (οριζ) Και συ τέκνον μου Βαγγέλη Βενιζέλο τι κάνεις; Προσπαθώ να …………….. (βλαχ) τ’ ασυμμάζευτα 42.(καθ) Μόλις ανοίγεις την τηλεόραση βομβαρδίζεσαι. Κρίσιμη μέρα σήμερα, μεγάλη βραδιά απόψε, σήμερα μας διώχνουν, αύριο πτωχεύουμε. ……………. Θα σκάσουμε 43. Ριτάκι άφωνο 44. (οριζ) Σήμα βουβό 44. (καθ) Κι επειδή τα προβλήματα είναι πολύ μεγάλα και δε λύνονται με κυβερνήσεις-εκτρώματα της ενισχυμένης αναλογικής, μήπως ήρθε η ………… για μεγαλύτερους δημοκρατικούς κυβερνητικούς σχηματισμούς, πριν να πνιγούμε; 45. Πολλές ……………. έχουν οι νέοι και οι νέες 46. (οριζ) Τα περισσότερα οχήματα είναι …………. 46.(καθ) Ντο ρε μι φα σολ λα ………… 47. Εσύ χριστό κι εγώ Αλλάχ, όμως κι οι δυό μας ………….. και βαχ 48. Η αιώνια πόλη, πρωτεύουσα της Ιταλίας 49. Τα έχει στη μέση του το θύμα 50. Για να μη τρώνε τα πουλιά τους καρπούς από τα μποστάνια και τα αμπέλια έβαζαν οι παραγωγοί στη μέση του χωραφιού ένα ………….. σαν αυτό της φωτογραφίας. Και αυτή η ενέργεια είχε αποτέλεσμα. Τώρα που τ’ αμπέλια λιγόστεψαν και τα πουλιά δε βρίσκουν εύκολα τροφή δε χαμπαριάζουν τίποτε. Ορμάνε στα δέντρα όσο αποκρουστικό και νάναι το ομοίωμα 51. Έτσι άλλωστε συμβαίνει και στους ανθρώπους. Άμα άι …………… σ νου ιάφλ τσαπρακό ντι π’νι ακάς βα αφούρι τσι βα αντάρι 52. Μόριο αναστεναγμού 53. Κατηφορίζοντας πριν από πολλά χρόνια η γιαγιά μου για το σπίτι της, είδε έναν γείτονά της να σκάβει στα θεμέλια του σπιτιού που επρόκειτο να κτίσει. Τα σπίτια κτίζονταν φυσικά χωρίς βοήθεια μηχανημάτων. χειροποίητα 100%. Ήταν σούρουπο. Τον ρωτάει: Νίκα αχτάρι ουάρ’ κου σάπα του μ’ν’; Νου τι κουρμάς; Ε θειτσα-χρυσούλω τα σι αντάρι ούν’ ………….. πρίντι σι μόρι σ κα σι μόρι τσι ου βρέι κάσα!
Η μουσική, δίνει ψυχή στον κόσμο, φτερά στο μυαλό, πτήση στη φαντασία και ζωή σε όλα. Δώρυς Ψαλλίδας Ψαλλίδας Γράφει ο Θανάσης Κοντοφάκας και ο Δώρυς
Η συνάντηση της με τον Μίνω Μάτσα έχει ηθικό αυτουργό την Ελένη Φωτάκη, η οποία, δουλεύοντας τα τελευταία χρόνια μαζί του, αποφασίζει να του προτείνει μια φωνή από τον δικό της κόσμο, πιστεύοντας ότι ο λιτός και ευαίσθητος τρόπος ερμηνείας της Φωτεινής αξίζει αυτή τη πρόκληση.
Φωτεινή Βελεσιώτου «Είδα του τρελού τα κλάματα» "Δεν ωφελεί το παράπονο Φτάνει ένα αλέτρι να βρεθεί κι ένα δρεπάνι κοφτερό σ' ένα χαρούμενο χέρι Φτάνει ν' ανθίσει μόνο Λίγο στάρι για τις γιορτές λίγο κρασί για τη θύμηση λίγο νερό για τη σκόνη... Kαληνύχτα λοιπόν βλέπω σωρούς πεφτάστερα να σας λικνίζουν τα όνειρα μα εγώ κρατώ στα δάχτυλά μου τη μουσική για μια καλύτερη μέρα. Πόσο πολύ σε αγάπησα εγώ μονάχα το ξέρω.
Ο Μίνως Μάτσας και η Ελένη Φωτάκη σφραγίζουν τη δημιουργική συμπόρευσή τους και στο νέο τους ραντεβού συναντούν δισκογραφικά τη Φωτεινή Βελεσιώτου. Μια πρόταση με οκτώ ολοκαίνουργια τραγούδια είναι το αποτέλεσμα των «καθαρών προθέσεων», που μας επιφύλασσαν οι καλλιτέχνες, μουσικά, στιχουργικά και ερμηνευτικά με ένα νέο cd με τίτλο «Είδα του τρελού τα κλάματα». Οκτώ τραγούδια εξαιρετικά. Οκτώ ερμηνείες μοναδικές. «Οκτώ απόκρημνες και τρυφερές βιογραφίες αισθημάτων». Η Φωτεινή Βελεσιώτου, αν και από το 1983 τραγουδούσε σε μικρούς χώρους, ζούσε μακριά από τα καλλιτεχνικά δρώμενα, εργαζόταν ως δασκάλα και φρόντιζε την οικογένειά της. Το 2008 η συνεργασία της με το Γιώργο Καζαντζή και την Ελένη Φωτάκη στο τραγούδι «Μέλισσες» ανέτρεψε τη μέχρις εκείνη τη στιγμή πλήρως ερασιτεχνική της σχέση με το τραγούδι. Μέρα με τη μέρα, όλο και περισσότεροι ακροατές γοητεύονται με την ερμηνεία της, μετατρέπονται σε θαυμαστές, σαγηνεύονται από τη φωνή της και τις μοναδικές ερμηνείες της και αναγνωρίζουν στην προσωπικότητά της το μοναδικό και τον ελκυστικό κόσμο της. Η ίδια με απόλυτη σεμνότητα κάνει την επιλογή της και απελευθερώνεται. Αρχίζει να εμφανίζεται σε μουσικούς χώρους και να συμμετέχει σε συναυλίες άλλων ερμηνευτών αποκτώντας αναγνωρισιμότητα, αποδοχή και χειροκρότημα. Η μεγάλη της αγάπη, το τραγούδι, γίνεται κυρίαρχο στη ζωή της και της ανοίγει διάπλατα την αγκαλιά του. Συγκινεί και συγκινείται. Κερδίζει όλο και μεγαλύτερη γκάμα μουσικόφιλου κοινού και δημιουργεί φανατικούς οπαδούς.
(ΑΜΟΡΓΟΣ ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ)
Γράφει η Γλυκερία Γκρέκου
ΤΟ χΡΩΜΑ ΤΟΥ ΨΩΜΙΟΥ Λευκό αλεύρι στο μέτωπο της μάνας μου, καθώς με την ανάστροφη, συμμάζευε μια ατίθαση μπούκλα από το μαντίλι που φορούσε σαν ζύμωνε. Έμπαιναν τα καρβέλια στο «πινακατό», αυτό στους ώμους των μεγάλων, και μετά στον κεντρικό, ηλεκτρικό φούρνο «Clivanex», του θείου Νίκου, στην πλατεία. Παίρναμε τα ζεστά χρυσοκίτρινα καρβέλια, με ήλιους φουσκωτούς έμοιαζαν, στα χέρια μας για το σπίτι. Τα χεράκια μας άλλαζαν θέση πάνω στην καυτή καρώ άσπρη-μπλε πετσέτα. Πόσες φορές θυμάμαι, χειμώνα καιρό, παγωνιά και χιόνια, γλιστρούσαμε και οι ήλιοι μας δροσίζονταν και άχνιζαν πάνω στο χιόνι! Γέλια και φόβος μαζί «Μα δεν προσέχετε καθόλου!» Στον ξυλόφουρνο της γιαγιάς αξέχαστες στιγμές. Τα ξύλα τσιτσίριζαν. χαζεύαμε το κόκκινο της φωτιάς, μετά τα πυρακτωμένα κάρβουνα, το γκρι της στάχτης, το χρυσαφένιο καρβέλι, πόσο πολύχρωμη ήταν η παιδική μας ηλικία! Ψωμί με ζάχαρη ραντισμένη με νερό. «Μπουκουβάλα»: Ψωμί ψίχα με τυρί φέτα, πλασμένο σε μια πετσέτα σαν μια μπάλα. «Τον άρτον ημών τον επιούσιον…» «Θα το μάθετε απ’ έξω!», έλεγε ο δάσκαλος! Στο γυμνάσιο το κατανοήσαμε, θεωρητικά. Σήμερα το βιώνουμε επί της ουσίας. «Το ψωμί της ξενιτιάς είναι πικρόοοοο», Κυριακή μεσημέρι, από το τραντζίστορ, του Στέλιου η φωνή με τα υπέροχα ολοστρόγγυλα φωνήεντα! (Δε θα το πιστέψετε, αλλά όταν θέλω να
Η πρώτη δοκιμή έγινε με τα τραγούδια «Στάχτη» και «Ευχή», τα υπόλοιπα γράφτηκαν κατά τη διάρκεια, με τις ερμηνείες της να δίνουν την έμπνευση στους δύο δημιουργούς. Μια εξαιρετική δουλειά στην οποία μάλιστα η Φωτεινή Βελεσιώτου ξετύλιξε όλη τη γκάμα αυτού του δώρου που της προσφέρθηκε απλόχερα, ερμηνεύοντας με όλη της τη ψυχή κάθε λέξη-στίχο της Ελένης Φωτάκη, κεντημένο και στολισμένο από τις μοναδικές μελωδίες του Μίνωα Μάτσα. Έδωσε ένα υψηλό επιπέδο στη συγκεκριμένη δουλειά κατατάσσοντής την στις αξιολογότερες για το 2015. διδάξω στα μικρά παιδιά τα φωνήεντα τους βάζω να ακούνε Καζαντζίδη...) Μικρό παιδί αναρωτιόμουν γιατί εκεί στην ξενιτιά δεν του βάζουν ζάχαρη του ψωμιού να γλυκάνει; Το πρωτόψωμο, το τραγουδισμένο ψωμί του γάμου, πώς καμαρώναμε σαν το κρατούσαμε μπροστά από την πομπή... Μα και η «κουμάτα» των μνημόσυνων, που μοιράζαμε, σαν ήταν για γέρους ήταν πιο εύκολα να κρατάει κάποιος την «κανιστέλα». Ειδάλλως, βαρύ το φορτίο της μοιρασιάς. Και το «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία» δεν το καταλάβαινα αρχικά... Το δημοτικό τελειώναμε όταν το πρωτακούσαμε. Ψωμί είχαμε, σχολείο είχαμε, ελευθερία στο παιχνίδι είχαμε... Αργότερα έγινε πλήρως κατανοητό και ζητούμενο ως σήμερα! Γιατί ήρθαν λαίμαργοι κι αχόρταγοι και κλέψαν τη μπουκιά μας... Και ήρθε και ο «πολιτισμός», σνομπάραμε τα ζυμωτά κι αγοράζαμε λευκό, λευκότατο αφράτο ψωμί. «Εμείς δεν ζυμώνουμε, τρώμε από το καλό το ψωμί, το έτοιμο!» Κι όταν αποδείχτηκε πόσο κακό κάνει στην υγεία μας, το ρίξαμε στο μαύρο, στο πολύσπορο, στη ζέα. «Τι κουτσουλιές είναι αυτές πάνω του;» έλεγαν οι γεροντότεροι... ................................................................................................Σήμ ερα, στο σχολείο, μοιράσαμε, όπως κάθε μέρα, τα σάντουιτς. χορηγός ο δήμος στον οποίο εργάζομαι. Άθλια, λευκά ψωμάκια, τα χειρότερα άλευρα στα παιδιά μας. Και ποιος το περίμενε πως το ψωμί της ξενιτιάς θα ξαναγινόταν πικρό, ποιος θα περίμενε πως και πάλι μέγα ζητούμενο θα είναι το: Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία; Τι γυρίσματα έχει αυτός ο καιρός... Υ.Γ: Εύχομαι από καρδιάς να φάτε πολλά, πολλά, πολλά καρβέλια ζωής ακόμα!
11
Γειτονιά των Αγίων Αναργύρων
και τον ασβέστη. Ήταν μια αποκάλυψη. Το μνημείο αποκαταστάθηκε μέσα στο φυσικό περιβάλλον που το γέννησε. «Οι ισορροπίες της φύσης υποδεικνύουν τη δικαιοσύνη». Ιστορία και μνήμες πέτρωσαν πάλι μέσα στον χρόνο. Δεν είναι αιγαιοπελαγίτικο νησί το Λιβάδι. Δεν πλέει ανάμεσα στο λευκό του ουρανού και στο γαλάζιο της θάλασσας. Ήταν της πέτρας το βασίλειο. Από την πέτρα αναδύθηκε. Ο σοβάς και ο ασβέστης είχαν αλλοιώσει την ταυτότητα του μνημείου. Το λευκό της ομοιομορφίας και της ευκολίας είχε προσβάλει βάναυσα της ιστορία, την τέχνη του μνημείου και των ξακουστών πετράδων που το δημιούργησαν με λογισμό και μ’ όνειρο και με μια βαθύτερη, γνήσια και ταπεινή πίστη. Δημιουργοί που δεν άφησαν πουθενά το όνομά τους, «αγνώστω, γνωστώ τω Θεώ». Το όνομά τους το ξέρει μόνο ο Θεός. Καμάρωναν όμως μέσα τους για το δημιούργημά τους. Ήταν το δώρο τους στην κοινότητα και στον κόσμο. Έκτισαν κατά πρόσωπο στη λήθη και στον θάνατο. Έφυγαν με τα χέρια αδειανά. Μνήμη των αφανών. Ακολούθησε η αποκάλυψη της εκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου. Αξίζει ο δίκαιος έπαινος στους ιερείς και στα εκκλησιαστικά συμβούλια που συνέλαβαν και υλοποίησαν αυτό το έργο. Μακάρι να δούμε ανάλογη πρωτοβουλία και για την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, την αρχαιότερη, που είναι βυθισμένη στον ασβέστη. Και για το πρώτο δημοτικό σχολείο στο Κιόσκι, που οι παλαιότεροι το θυμούνται να κτίζεται με την πέτρα του Κιτραμάνου και με την προσωπική εργασία των κατοίκων. Το πρώην νηπιαγωγείο της Παναγιάς, που στεγάζει σήμερα το λαογραφικό μουσείο και τη συλλογή των αρχαιοτήτων είναι ένα άλλο καλό παράδειγμα του Εξωραϊστικού Συλλόγου. Εκεί ήταν Λιβάδι στα τέλη της δεκαετίας 1930 το παλιό σχολείο που έκαψαν οι Ναζί (1943) και παλιότερα Το στενό πλακόστρωτο σοκάκι, τα πέτρινα σπίτια, η καθημερινή ζωή του Λιβαδίου. Τα παιδιά αγκα- το «Ανώτερον Σχολείον» του Άνθιμου Ολυμπιώτη (1768). λιά στις μανάδες, η γιαγιά στο μπαλκόνι, και το αρραβωνιασμένο ζευγάρι, με παραδοσιακή λιβαδιώτικη Εκεί και η έδρα του επισκόπου Πέτρας και Λιβαδίου. χάθηφορεσιά, φωτογραφίζεται δίπλα στον φίλο τους. Από αριστερά : Μαρνός Γιάννης, Καπέτη Καλλιόπη καν πολλά από τον παραδοσιακό οικισμό του Λιβαδίου, (συζ. Μαρνού Γ.), Δαλέρας Νίκος. μακάρι να σωθεί ό,τι μπορεί να σωθεί ακόμη. χαιρόμαστε Αρχείο Εφημερίδας (φάκελος Μαρνός Γ.) και ζηλεύουμε τους πέτρινους οικισμούς στα Ζαγοροχώρια, στο Πήλιο και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. «... Εμείς, δω απάνου, βλέπεις από την πέτρα γεννηθήκαμε... Η λαϊκή αρχιτεκτονική, η χειροποίητη, είναι το ήθος και το ύφος μιας κοινότητας. με την πέτρα πορευτήκαμε... και την πέτρα αξιώσαμε... Μορφώνει και διαπαιδαγωγεί την κοινότητα. Καλλιεργεί την αισθητική του βλέμματος. Ό, τι φτιάχτηκε τότε γιέ μου, δεν ματαφτιάχνεται τώρα. Και η αισθητική είναι ηθική. Είναι στάση ηθική μπροστά στο ωραίο και στο κίτς. ΚαλΟι παλιοί έκαναν το σταυρό τους κι έχτιζαν. λιεργεί έναν κόσμο πλούσιο σε αισθήματα, σε νοήματα και σε εκλεκτές συγκινήσεις. Είναι Πίστευαν πως σε κάθε πέτρα μέσα βρίσκεται κι ένας άγιος . η ηθική του προσώπου σου. Ιδιαίτερα σήμερα που το αλαζονικό γκρίζο μπετόν έχει ισοΚαι, με καρδιά ζεστή, την ακουμπούσαν στο γιαπί. Σαν να προσεύχονταν πεδώσει και στρεβλώσει την αισθητική μας. ...Με φόβον Κυρίου...». 1 Πέτρα αρχόντισσα. Σκληρή, ψυχρή, θερμή και φωτεινή πέτρα. Πέτρα με τη γενεαλοΟρεινός ο οικισμός του Λιβαδίου. Τα θεμέλια είναι πάνω στα βουνά και στην πέτρα. γία της από την παμπάλαιη «εποχή του λίθου», τότε που τα πρώτα εργαλεία του ανθρώΠέτρα στερέωμα και οχύρωμα του τόπου μας. Τα ριζοθέμελα του τόπου μας. Η πέτρα που ήταν πέτρινα. Πέτρα όπλο πολεμικό. Ο πετροπόλεμος, «παιχνίδι» των παιδιών και εδώ έγινε τέχνη. Γλώσσα διαχρονική και εύγλωττη. Με την αγωγή όλων των αισθή- μεταξύ των μαχαλάδων του χωριού. Ιδιαίτερα μετά τους πολέμους. Τα παιδιά γίνονταν σεων, όχι μόνο της αφής, οι πετράδες άφησαν θαυμαστά έργα λαϊκής αρχιτεκτονικής, πολεμοχαρείς πολεμιστές και καπετάνιοι, με πέτρινες καλύβες - στρατηγεία και σωρούς που οδήγησαν τον άνθρωπο στην επίγνωση της ταπεινότητάς του και του μεγαλείου από πέτρες, τα πολεμοφόδιά τους. Οι πόλεμοι έπρεπε να συνεχιστούν, τα μαθήματα του. Η τέχνη του θυμίζει χαμηλόφωνα ότι τα έργα των χεριών και του μυαλού του έχουν είχαν δοθεί από τους μεγάλους. Πέτρα με τις φλέβες και τους ιριδισμούς της. Ο καλοομορφιά και διάρκεια. Γεννούν συγκινήσεις, γιατί έχουν αλήθεια. Ένας σωρός από καιρινός ήλιος, ο πορφυρός, πάνω στην πλακόστρωτη στέγη, ανάβει την πέτρα και πέτρες παραπεταμένες, περιφρονημένες ή νεόκοπες από τον Κιτραμάνο γίνονται παίρνει το μισό της βάρος. Τρίβει διαμαντικά, ιδιαίτερα όταν μεσουρανεί. Φως εκ φωτός. εκκλησία, σχολείο, πατρικό σπίτι, αρχοντικό, κάστρο και τείχη απόρθητα, ακροπόλεις. Πέτρα διαμαντόπετρα. Τα φρεσκολουσμένα βότσαλα στο ακρογιάλι με τα ποικίλα σχήματα και τα χρώματα, δημιΓίνονται πετρόχτιστα ουργίες της θάλασσας και γεφύρια - δρόμοι επικοινωτου κύματος. Άνθη της νίας- πέτρινοι κρουνοί στις πέτρας. Οι Μεγάλες Μπικρήνες με «αείζωον ύδωρ». στιργιές, καστροφύλακες Γίνονται ψηφιδωτά σε του χωριού, λαξεμένες από εκκλησίες και ανάκτορα. τη βροχή, τους βοριάδες και Ορθωμένοι άγιοι «μέσα στη Του Κώστα Προκόβα. τα αρχαία κύματα του φωτιά του Θεού». Θεαινές μύθου. Του Δευκαλίωνα και και ήρωες πάνω σε πύρινα άρματα. Γίνονται πετροκαλύβα του τσομπάνη, σπίτι για τον άστεγο, για ένα παιδί που της Πύρρας, τότε που η Θεσσαλία ήταν μια απέραντη θάλασσα. Βράχοι με σκαλίσματα ξεπαγιάζει στους έρημους δρόμους άξενης πόλης, για τα ορφανά που στερήθηκαν την σε προϊστορικές σπηλιές, πρώιμα σύμβολα γραμμάτων και εικόνων. Πυρωμένα λιθάρια αγάπη, τη θαλπωρή των γονιών τους και αποζητούσαν τη ζεστασιά της πέτρας, όταν ξερολιθιάς που λιάζεται στο αμπελάκι της πλαγιάς. Μαύρα λιθάρια, ταμπούρι της κλετην πύρωνε ο ήλιος. Οι βαριές μυλόπετρες αλέθουν τον ξανθό καρπό από το στάχυ, το φτουριάς και προσκεφάλι της. Πέτρα, ακρογωνιαίοι λίθοι, μέσα στα ερείπια του πολέψωμί του φτωχού, τον άρτον της ζωής. Και τέλος γίνονται στέγη της τελευταίας κατοι- μου, μαυρισμένη από τη φωτιά και το μίσος, πέτρα «...καταφυγή τοις λαγωοίς». Με την πέτρα πάλεψαν οι πετράδες. Η πέτρα υπέκυπτε στη μαστοριά τους. Τη σμίκίας του ανθρώπου. Πλακόπετρες σχηματίζοντας μια πρόχειρη πυραμίδα κάλυπταν το μνήμα του νεκρού. Έφτανε και ένας πέτρινος ή ξύλινος σταυρός. Τα κοιμητήρια - οι λευαν με τον οίστρο και το μεράκι του γλύπτη. Τιμή τους και δόξα ήταν η δουλειά τους. «Τα κορμιά και τα πρόσωπα εκείνων των πετράδων είχαν πάρει τα χρώματα και τη αυλές της ειρήνης- το μαρτυρούσαν, όπως θυμούνται οι παλαιότεροι. Για όλα αυτά φτάνουν τα γήινα αγαθά: η πέτρα, το χώμα και το νερό. Στα χέρια του σκληράδα της πέτρας» . Στην πέτρα της υπομονής έζησε ο τόπος μας στα δίσεκτα και λιθοξόου, του γλύπτη και των μαστόρων η πέτρα γίνεται καλλιτέχνημα: κολόνα και αβάσταχτα χρόνια, όταν δεν είχε μείνει λίθος επί λίθου. Οι άνθρωποι έκαναν πέτρα την αέτωμα αρχαίου ναού, ζωφόρος θαυμαστή, όπου ανασταίνεται και διαιωνίζεται ένας καρδιά τους προσμένοντας το θαύμα, την Ανάσταση. κόσμος του μύθου και της ιστορίας. Γίνεται Άγιο Βήμα, σκαλιστά θυρόφυλλα και κιονό«Βουλιάζει όποιος σηκώνει τις μεγάλες πέτρες κρανα με άνθη πελεκητά. Τέχνη «εν λίθοις φθεγγομένοις». Η τέχνη με το μαγικό ραβδί τούτες τις πέτρες τις εσήκωσα όσο βάσταξα της τα αγγίζει και τους δίνει πνοή ζωής και ομορφιάς. Πολεμά τη δύναμη του χρόνου, τούτες τις πέτρες τις αγάπησα όσο βάσταξα του φθονερού εκείνου γέρου που θέλει να σβήσει τα έργα του ανθρώπου με το νερό της τούτες τις πέτρες, την μοίρα μου» λησμονιάς. «Η τέχνη είναι η μεγάλη πράξη της ομορφιάς, της λευτεριάς, της αρετής και Γ. Σεφέρης της καλοσύνης που υπάρχει μέσα στον άνθρωπο». • 1 Λυμπερόπουλος Γ., Ορεινοί και μεθόριοι, Αθήνα 1972 Αυτές οι σκέψεις μου γεννήθηκαν, όταν τα τελευταία χρόνια αντίκρισα την εκκλησιά της Παναγίας αναμορφωμένη στο αρχαίο κάλλος της. Απαλλαγμένη από τους σοβάδες
ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΠΕΤΡΑ Η ΑΡχΟΝΤΙΣΣΑ